Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

un+hijo+de+tal

  • 21 freirus

    Freirus, magos, curanderos, desencantadores de embrujamientos, etc. De los Freirus se han contado muchas historias, algunas ciertas, otras meras leyendas y muy pocas están en lus cuentos. Yo ahora les voy a contar la historia relacionada con lo misterioso de las Xantinas y freirus. "L'ESTORIA DE XANTA ROUXA" —Acorreláu per argutóuxes cumes que fasta les mesmes ñubes s'espurríen, pa xorber d'échos nus envernus les ñeves ya nus branus les güáitades, ben per mor de les borrines ou de bétchadas orbayadas, ou de choveres xin tinu, cundu atroñiquen lus cielus, ya en pocétchos centellóuxes s'esmadrían ente reblagus en manplenáes de riadas. Ou cundu nes campes nuétches baxu 'l paxiétchu d'estrellas, qu'acobertorién lus érus de moyadas alboriadas, ou cundu 'l tempu trastola, ya baxan prietes borrinas xemandu las orbayadas, que fartucaben al vátche que comu xardín divinu per les argutóuxes cumes yera curiáu en muriada. —Nisti vátchiquin d'enxuenu que mil nomes xin chevara, mal nomáu xamás cheldara, perque mil vátches semexus a miou Melgueirina Asturies per tous lus lláus l'engalanan. Isti vátche yera un xardín que xempre verdi lu taba, lu mesmu nel plenu envernu que nel branu magosteiru, dou embruxantes aldines per uquiera lu poblaban, de xentes fortes ya bravas, que fellices trabayaban, disdi que el sol allumbraba, fasta que la nuétche prieta nun dexaba güétchar nagua. —Sous erus daben lu mesmu 'l perexil que l'escanda, lus arbeyinus de Mayu, ya tou la clás de ximiente qu'el llabrador la xemara. Nus sous teixus tou la fame taba d'afechu xebrada. —Allindiaben sous rebañus d'uveyes, vaques, ya yegues, que nus préus, ou nas brañadas pastiaben yerbes mu sanas. Nuna 'ldina d'isti vátche fae mamplenaú d'anus, fexu rellumbru ista hestoria que l'uréei cundu guaxe de chingua d'un bon vaqueiru que tamén él l'ureáre. —Ista cheyenda ou hestoria que ches cuntu you nagora, fói fecha per el amore, 'l xufrimientu ya la chárima, ya per oitres munches couxes qu'allumbra l'alma humana. —Yera Rouxina tan pura, tan ñatural ya melgueira, tan fermóuxa ya ben cheldá que nin el mesmu Faidor oitra mexor n'encaldara. Yera fía d'una viuda de rancuayina llabranza, qu'ente les dous trabayaben, con la gavita l'aldina, que toes sous xentes con gociu l'apurríen cundun cuadraba. Perque Rouxina yera dalgu que embruxaba y encantaba, que semaba l'allegría per uquier qu'espatuxara, Rouxina xegún les xentes yera un anxelín del ciellu, tan roxiquina y a guapina comu las divinas xanas. —Sous güétchus yeran mesterius qu'al mirar tou l'embruxaban, l'allumbraben d'allegríes, l'alleraben d'esperancias, l'aviñonaben pel gociu qu'en sou alma fogueiraba. Sous güétchus faían falugus, apurriendu mil promexas xin écha falar pallabra. Tous lus mozus d'aquel vátche taben ameruxáus d'amore per la melgueira Rouxina, pos tóus ca cual per xigu, cuntábenxe ben queríus per la melgueirina xana. —Cundu chegaben les romeríes naquel vátche d’énxuenu, toes les xentes dexaben lous trabayus, y'apaxiétchaes con sous gales de festa, diben allegres ya fellices con xantificanti respeutu, a festexar al sou Xantu ou Xantina que tou 'l añu le reizaban, rogándoyes que sous femes nun mal partu nun bétcharan ou que lus chobus ya 'l oxu nun chuquinaren sous vaques, sous uvées ou cheguadas, ou qu'el tempu vena bonu p'el maíz ya las patacas, ya cundu 'l mes de la yerbe nun choviere nin orbayara, pa poder metela bona nus payares ya nas baras, axín como oitres couxes que a sous Xantus pigüeñaban. —Ya trés lus reizus al Xantu ou a la Vírxen qu'aduraban, tóus diben pa sous teixus en hermaná fellizada, y'enzulaben el banquete que faíen col cordeiru mexor de la sou teixada, ya oitres guixus ya llambicus, que pa tal chelda forniaban. —Ya despós de tous fartus e achegres en romaurada, colaben pa la campeira dou lus múxicus gaitaban, ya tóus xemáus de diches con alegría danciaban lu mesmu la xente viétcha qu'angunes xotes danciaba, que la xuventú enteira que de baítchar n'adondaban, xempre xuníus nel dexéu de la querencia qu’embruxa l 'amore que ca cual cata, mái nus mozus que nes móuces pos ístas son mái recatas, perque la fema que pirdi la sou gonra endenantes de qu'el cura la caxara, cheva cuaxigu la duda de ser muyer fellizada. (Bona dote tenes fía, que yes fermóxa e gonrada, 'l díe que pirdas la gonra si nun yes muyer caxada, tou dote nun val pa nagua). Axin falaben les maes tous lus díes a sous fías, enus tempus d'endenantes, cundu la mútcher namái que yera 'l ama en sou teixu cundu 'l sou home nun taba. Peru güéi que la muyer ye 'l xuez que chelda les lleyes, ou 'l guardia que t'encarxela, ou 'l aboguéu falancieru que la xusticia simielga ou 'l fiscal endiañáu que t'achuquina xin pena, falu you que la mútcher güéi poucu estima sou gonra, sou embruxu mesterióxu, sou divinidá grorióuxa, sou ser má del mesmu Cristu, sou ser mantina e fermóuxa. —Ya coyendu la güítcha p'afalar denuéu continu ista hestoria ou cheyenda, falu qu'achí naquel baítche, tous lus mozus faíen dance p'eñamorar a Rouxina, tóus lampriáus nel esgolazu queríen xorber nus sous güétchus el embruxu qu'allumbraben, d'angunus envallentáus falábenle mu xellín que taben per écha llocus, peru Rouxina xonrienti a dalgún sou xi ches daba, ya ñocenti comu ‘n ánxel con sous embruxantes güeyus ya sou melgueira falancia, per xemexu afalagaba, engolguiéndulus nun fuéu que mái sou amore queimaba. —E anxín con tóus per lu mesmu, danciaba ya se reyía, falaba ya canturriaba, ya sous güeyus mesterióxus l’amor per uquier xemaban. TRADUCCIÓN.— (LA HISTORIA DE SANTA ROSA). Rodeado por altas cumbres, que hasta las mismas nubes con gallardía se estiraban, para beber de ellas en los inviernos las nieves y en los veranos las aguas, bien por mediación de nieblas o de ricas escarchadas, o de lluvias que sin tino cuando los cielos tronaban y la centella o el rayo como la luz caminaba, y las nubes se rompían en torrentes de riadas. O cuando en las noches claras bajo el manto de estrellas, que cubrían todos los campos mojados por la alborada, que tal hartaba a todo el valle, que como jardín divino, por las altas montañas era cuidado por sus naturales murallas. —En este valle de ensueño, que mil nombres si llevara mal llamado jamás fuera, porque mil valles divinos, parecidos este ensueño, en mi Dulce Tierrina por todos sus lados la engalanan. —Este valle era un jardín que siempre verde lo estaba, lo mismo en el pleno invierno, que en el verano más caluroso, donde embrujadoras aldeas por todas partes poblaban, de gentes fuertes y bravas que felices trabajaban, desde que el sol salía, hasta que la oscura noche no dejaba ver ya nada. Sus tierras daban lo mismo el perejil que el trigo, que los guisantes tempranos, que cualquier clase de siembra que el labrador trabajara. En sus casas toda hambre del todo estaba apartada. —Las nobles y bravas gentes de aquel valle de ensueño, cuidaban a sus rebaños de ovejas, vacas y yeguas, que en los verdes prados, puertos, morteras u brañas, pastiaban abundantes y buenas hierbas. En una de las aldeas de este valle, hace muchos años se a alumbró esta historia, que yo escuché siendo niño, de boca de un buen vaqueiru, que también él la escuchara. —Esta leyenda o historia que yo les voy a contar ahora, fue nacida del amor del sufrimiento y la lagrima y de muchas otras cosas que alumbra el alma Humana. —Era la joven Rosina tan, pura y tan natural, tan dulce y tan hermosa, y también deseada estaba, que hasta el propío Hacedor otra mejor no creara. Era hija de una viuda de muy pequeña labranza, que entre las dos trabajaban, con la ayuda de las gentes de la aldea, que les prestaban cuando la necesitaban. Rosina era ése algo que embrujaba y encantaba, que sembraba la alegría por donde ella caminara. Rosina según las gentes, era un angelín del cielo, tan rubia y hermosa como las divinas Xanas. —Sus ojos eran misterio que al mirar todo lo embrujaba, alumbrando la alegría, repartiendo la esperanza, llenando a todos del gozo que en su alma se hornaba. Sus ojos hacían halagos prodigando las promesas sin ella decir palabra. Todos los mozos del valle estaban llenos de amor por la dulce y encantadora Rosina, y cada cual para si mismo ya se contaba amado por la preciosa diosa. —Cuando llega el tiempo de las fiestas o romerías en aquel valle de ensueño, todas sus gentes dejaban sus trabajos, y vestidos con sus mejores galas, iban alegres y felices, con santificado respeto, a festejar a su Santo o Santina, que en todo el año le rezara, rogándole que sus hembras tuvieran un buen parir, o que los lobos o el oso no matase a sus ganados, o que el tiempo viniese bueno para el maíz, y las patatas y que en el mes de recoger la hierba no lloviese ni lloviznara, para poder tener buena hierba en los pajares y las varas, así como muchas otras cosas que a sus santos les rogaban. Y tras de los rezos al Santo o a la Virgen que adoraban, todos se marchaban para sus casas en hermanada felicidad, y festejaban el banquete que hacían con los corderos mejores de sus rebaños, y otros guisos y confites que para tales fiestas se industriaban. —Y después de todos hartos y alegres en romería, se iban para la campa donde los músicos tocaban, y todos llenos le dichas con alegría danzaban, lo mismo las gentes viejas que algunas jotas bailaban, que toda la juventud que de danzar no casaba, siempre unida en el deseo, de la querencia que embruja, el amor que cada cual buscaba, más en los mozos que en las mozas, pues éstas son más recatas, porque la hembra que pierde su honra antes de ser casada, puede que jamás alcance la felicidad soñada. (Buen dote tienes hija mía, que eres hermosa y honrada, el día que pierdas tu honra sino eres mujer casada, tu dote no vale nada). Así hablaban las madres todos los días a sus hijas en los tiempos ya pasados, cuando la mujer sólo era el ama en su casa siempre que el hombre no estuviera. Pero hoy que la mujer es el juez que hace leyes o el guardia que te encarcela, o el abogado hablador que la justicia menea, o el fiscal endemoniado que te asesina sin pena, digo que hoy la mujer muy poco esta a su honra, su divinidad gloriosa, su ser la madre de Cristo, su ser querida y hermosa. —Y cogiendo la aguijada para arrear con tino esta leyenda o historia, les digo que en aquel valle de ensueño, todos los mozos, bailaban, reían, cantaban y todo cuanto hacían y pensaban iba encaminado para enamorar a la hermosa y divinizante Rosina, pues todos estaban hambrientos y sedientos hasta el enloquecimiento, por poder satisfacerse con las embrujantes miradas de sus misteriosos y encantadores ojos, algunos mozos más osados, le decían muy despacio y con grande veneración, que estaban enloquecidos de amor por ella. Pero Rosina sonriéndose siempre con su candidez acostumbrada, a ninguno le daba su sí, e inocente como un ángel, con sus embrujantes ojos y su dulce palabra, por igual a todos halagaba, envolviéndoles dentro de un embriagador y divino fuego en el que sólo su amor les quemaba. Y así con todos por igual, bailaba y se reía, hablaba y cantaba, y sus ojos misteriosos el puro e inocente amor por todas partes sembraba. "JUAN EL CURANDERO" —Era Juan hombre maduro sin llegar en esta edad a su total madurez, y era viejo en ser tan pobre como la propia vejez, pues no hay viejo que sea rico aunque más dineros tenga que el mundo que tener. Ya que el dinero en el viejo (y a esta edad yo he de llegar si la parca en mi camino no me siega mi querer, y quisiera me respeten como yo desde mi infancia con el anciano lo hacer) u otra riqueza que fués, sólo le sirve de abrigo, de tranquilidad tal vez, y para que todos sus deudos le mimen y les respeten, como el mejor de sus males para heredarle después. —Yo no se si me comprenden por no explicarme muy bien, yo no llamo viejo al tiempo, porque el tiempo viejo no es, yo llamo anciano a los seres que han perdido la alegría, la ilusión y el apetito, y cuando esto se pierde el más joven viejo es. —Digo yo que me han contado, que Juan no tenía riquezas, y que vivía solitario en una humilde cabaña que él mismo se fabricara, era hijo de aquel valle, dónde sus padres un día tuvieran buena labranza, pero siendo él un niño que apenas lo recordar, vendieron toda la hacienda y se fueron a ultramar. Y en aquellas tierras ricas al otro lado del mar, Juan conoció la fortuna que del trabajo sus padres la pudieron enfornar (hornar), también conoció el amor, y la alegría de vivirlo con el placer que él te dar, pero el vicio de las drogas que a otros muchos te empujar, le hicieron perder su suerte y en la desgracia rodar, y esta negra desventura al presidio le llevar, de dónde salió tan pobre de riquezas y de honor, que en él ya nadie confiar. —Desesperado y mendigo, sin familia y sin hogar, Juan regreso a su Tierrina, al valle que había nacido, y a las argutas montañas que con recelo le guardar, y una vez en el lugar dónde él al mundo llegar, en terreno comunal edifico su cabaña, y tras ella hizo una huerta que con sapienza cuidar, dónde florecía la planta que tras bien elaborada él con placer la fumaba y del mundo se olvidar. —Juan vivía de la caza, de la pesca de ser hombre de mente despierta a ultranza, y quizás bien educada en el delicado oficio de curar la enfermedad, pues él sanaba a las gentes con sus potingues y ungüentos industriados con las plantas que en el monte él arrancar, así aliviaba el reuma, los catarros y otros males, que el médico no sanar. Muchas veces sus palabras sabias por bien atinadas, hacían más bien al enfermo, que el doctor y su receta, que a parte de ser muy cara, raras veces era eficaz. —Juan era un astur de casta, de estatura premediada, de rostro agradable y firme, con nariz recta y holgada, de boca que sonreía aunque palabra no hablara, de ojos tristes y avispados, del color de la esmeralda, sus cabellos eran negros para contraste de raza, y su caminar sereno tranquilidad sin par, le daban el firme aire de poder y libertad. Juan practicaba la industria de curar la enfermedad no cobrando jamás nada, pero todos le ofrendaban mucho más que si cobrara, quizás fuese porque Juan, era hombre que las gentes le querían, le admiraban y le honraban. —Una tarde estaba Juan sentado frente a su casa, que alejada de la aldea en solitario se alzaba, silencioso y cabizbajo no viendo que le observaban, Juan cavilaba en silencio, o tal vez feliz lo fuera y en nada quizás pensara. Más de pronto alguien le dijo con voz cristalina y clara, como las aguas que nacen en las fragosas montañas, con voz cantarina y brava, como la que hace el malvís en la libertad del campo, dueño y señor de su ente, no siendo esclavo de nada, con voz mansa y adulzada, como la que hace la hembra, cuando a su amado le invita, o a su cachorro le halaga, con voz cálida e inocente, como los rayos del sol que dan vida a todo ser, sin preguntar si hay algunos que no merecen tal gala con voz que era un embrujo, para cualquier ser viviente que su música escuchara: —¡Señor Juan! ¿Se encuentra enfermo, o tal vez tiene tristezas que le infelizan su alma? —Juan levantó su mirada, y allí en mitad del camino Rosina le reparaba, con sus candorosos ojos y una divina sonrisa que en sus boca bailoteaba. —¡No preciosa soy feliz, no tengo en pobreza nada, que me fabrique el dolor, ni el odio ni la venganza, ni el egoísmo maligno, ni una ilusión desquiciada! —¡Soy feliz porque soy rico, al saber que no poseo querella de hacienda vana, tengo comida y cobijo, vecinos que bien me quieren y muy tranquila mi alma. —¿Puedo sentarme a tu lado a charlar si tiene gracia...? —¡Tengo la gracia del cielo, cuando hasta mi lado llega, la hermosura más preciada por la inocencia guiada! —¡Puedes Rosina si quieres hacer cuanto a ti te plazca! —¡Señor Juan, yo soy curiosa, como mujer bien pagada, cuentan en la aldea cosas de usted y ninguna mala, pero yo quiero saber esa tristeza que tienen sus ojos que ahora me halagan, ese no querer tener, cuando todos en la vida, por el poseer se afanan! —¡No están tristes mis pupilas, ya que en verdad son dichosas, tal vez se encuentran cansadas, por el placer tan inmenso que en todo momento gozan! —¿Cómo es posible señor, que estando sólo en su choza con agranda *** ***y de todas sus bondades, y ocasiones hubo muchas en que estándome yo sola he pensado en bien amarle. Señor Juan, nunca me quite de este placer que yo siento al poder acariciarle, al poder amarle tanto, como no he podido amar, nada más que a la mi madre! — Juan dominando el deseo que su espíritu sentía, de sus sentidos dislocos perdidos en el placer del vicio que da la carne, pudo un tiempo detener prisioneros tales naturales males, pero al fin incontrolable, besó a Rosina en sus ojos que eran maravillas tales, con el ardor de la quema controlada y sin desmanes, y acariciando su rostro con hermosura pureza del más escogido ángel, le dijo ya emocionado despreciando sus maldades: —¡No sé si el cielo me premia dándome cariños tales, o si me pide un calvario que en duda pongo en llevarle, sólo sé Rosina hermosa, princesa maravillosa con designios celestiales, que en mí hallarás tú siempre cuanto tenga y pueda darte, puedes venir a mi casa siempre que el querer te llame, mi puerta no tiene llave ni para ti, ni tampoco para nadie! —¡Señor Juan, soy tan dichosa que mi pecho se me abre, y por él se me desbordan todo un Firmamento lleno de gozosas alegrías, porque no tienen cabida en mi alma que las hace! —Juan de nuevo acarició aquel ángel tentador, y sin poder contenerse aunque luchó con ardor, sus labios fueron directos aquella rosa encarnada, que era su boca preñada de virginidad y amor. Y lejos de ser esquiva a tan bacanal caricia que se enredaba en el beso que en sus labios se prendió y aquella fuente de gozo, de un deseo incontrolable de un embrujo tentador, respondió al beso en medida que el beso que recibió, y rauda salió corriendo envuelta en gloriosa dicha, con marcado rubor, le dijo adiós con su mano, hacia su aldea marchó. —Juan quedó sólo y maltrecho por el placer el dolor, sin llegar a comprender, que tanta inocencia pura, tanta hermosura y candor, pudieran vivir tan juntas en natural parangón, y darle a él tanta dicha, como carga de dolor. "LA MUERTE DE JUAN" —Fue condena para Juan imposible de vencer, aquel fuego que prendió Rosina en su corazón, era un veneno de infierno que le empujaba al placer, y no al honrado sendero de querer a la inocente como el padre que no ser. —¿O quizás es el demonio ese ángel celestial que en figura de Rosina a mí me vino a tentar, el inocente soy yo que en la inocencia fiar? —Ella se dejó halagar, yo con pasión la besé, y busqué en sus labios puros no el cariño paternal, sino el deseo carnal que en todo Humano se encuentra, como dios del placer, muchas ocasiones hay que ni el más santo barón, ni la más casta mujer son capaces de frenar y violan la castidad en su vida alguna vez. Si a este extremo llegan ellos, ¿qué podré yo hacer que soy un vicioso por demás de la droga y el placer? —Y ella se dejó halagar, y con su candorosa inocencia despertó en mí otra vez, las locas ansias de amar, que dormidas las tenía pensando que nunca más volverían a despertar, puede que ella sin querer me incitara en la pasión, por eso yo la besé, y busqué en sus labios rojos fontana de gran placer, apagar mi sed de amor, y cuando tal degustaba pude y en ella yo notar, que respondía a tal goce no con querer paternal, sino con ansias de amar, y al igual que yo gozar. Y sus pechos prominentes recios por virginidad, he visto que se alteraban sacudidos por el goce que al largo beso arrancar. Y sus ojos hechiceros brillantes como luceros cuando el alba se acercar, he visto que se cerraban extraviados y sumidos, como buscando en su mente un acomodo gustoso del placer desconocido que ella aún no degustar. —¡Más que digo! ¡Estoy demente! —¡Cómo piensan mis sentidos cosas tan bajas y ruines de una virgen inocente que como a padre me amar! —¡Santo cielo, estoy perdido dentro de este fuego ciego que sin mudanza ninguna, me conduce con fiereza al desbordado deseo, de una pasión tan demente que me roba mi sosiego, y que me empuja insolente al pensamiento más bajo que mi mente fabricar! —¡Qué feliz era yo antes en este mi bello valle, dónde desde lejos vine con el propósito firme de hallar la tranquilidad fundiéndome con la paz, que tanto necesitaba mi alma ya emponzoñada por tanto el cuerpo gozar! —¡He de marcharme del valle mañana a lo más tardar, he de huir de esta pasión que a velocidad del rayo me roba sin contenerla, el tesoro más preciado que era mi tranquilidad. He de alejarme si quiero que mi deseo carnal, consumado no se vuelva con la fiereza bestial que en afán pone la fiera cuando el hambre la devora, y para calmarla mata al inocente cordero criatura celestial, que muere en la fiera garra sin pronunciar un sollozo, como morirá la honra de la inocente Rosina, para calmar el Placer que en mi alma dislocado aspira al rico bocado de su hermoso virginal! —Ya la tarde caminaba en pos de la oscuridad, que ensombrecida en el valle hacia sus cumbres se alzar, Juan se adentró en su cabaña casi enfermo por la fuerza que había gastado en pensar, queriendo sepultarse dónde ni el mismo se hallar, para olvidar el tormento de la más grande pasión que en su vida le tentar, por eso, con sus hierbas drogadizas y otros diversos potingues que él sabía preparar, mezclados con miel y caña, en una olla con agua al mor del fuego aliñar, y cuando en su punto estuvo aquella droga fatal, se acostó en su ruin camastro y a tragos largos y ralos con gusto se la libar, para apagar en su mente su pensamiento encendido que en la Rosina quemar. —Tiempo hacía que la noche del valle ya se adueñar, cuando sintió que en su puerta alguien la abría y entrar, en el interior del cuarto con voz candorosa y suave en murmullo cariñoso que al de la gloria apariar, le decían con misterio que le pareció que era su mente que trasvolada al ente que le tentaba, de él se quería también por doble puerto mofar: —¡Señor Juan! ¿Está dormido...? —A la luz del mal candil que iluminaba la alcoba, con destellos que bailaban en las borronosas sombras, dándoles casi una vida que a más claridad no hallar, Juan vio a Rosina sonriente, entre azorada gozosa, e incorporándose presto en su catre empobrecido, preguntole preocupado aunque alegre por pensar, que en su sino escrito estaba que aquella virgen doncella sólo venía a buscar, el aplacar su pasión con la que a él le atenazar: —¿Cómo se atreves princesa, ángel hermoso del cielo, criatura primorosa, diosa de mis desvelos, ruina de mis desventuras, soberana de mi cielo, cómo te osas Rosina, encantadora xanina, que has embrujado mi alma con tu amor que al ser divino yo como mortal no espero, cómo te atreves te digo, en venir desde la aldea, sólo y en noche sombría, hasta esta casa malvada, dónde mora tu deshonra yvive mi desespero? —¡Señor Juan, no pude, y juro que lo intente con denuedo, pues algo, si que no comprendo, una fuerza misteriosa que me traspasaba el alma, entre alegre y pesarosa, entre dichosa gozosa, repugnante y vergonzosa, una pasión tan profunda que al ser salvaje es sincera, una poderosa magia que al ser divina es misterio, me obligó sin yo oponerme, a que dejase mi casa muy despacio en silencio, me trajo a su presencia, y aquí estoy porque le quiero! —Juan con tristeza profunda y alegría en alto cielo, con pasión que se apagaba y en amor ardía fiero, asió la infusión de droga y bebió con el consuelo, de ver abierta a la postre la puerta de su gran cielo. Cogió Rosina la olla de entre las manos de Juan, que no hizo ni un amago para impedir que ingiriera de aquella su medecina que le aploacaba sus penas y con su sonrisa hermosa, inocente y candorosa, bebió Rosina con gozo la caramelosa droga, tras beber un largo sorbo, siguió sonriendo feliz, a la par que se acostaba en el catre a par de Juan, y con sus palabras dulces y sus manos primordiosas, caricias sembraba en Juan a la par que le decía: —¡Algo tiene esta bebida que de alegría me llenar, algo que sabe tan dulce como la miel en panal, algo que enciende mi alma y en el aire me hace andar, tal parece que soy ángel con alas en mis espaldas que me permiten volar! —¡Señor Juan, mi Juan querido, siente un calor en mi cuerpo y la ropa me estorbar, voy a quedarme en porricas (desnuda) para contigo gozar, soy feliz mi Juan querido, tanto que dudo en el mundo, un ser con más dicha y gozo, como yo no sé si habra! —Y así entre besos y abrazos, caricias, risas y juegos, en aquel renqueante catre sucio y pobre por demás, Rosina la candorosa, la inocente virgen pura, perdió su honra gozosa, conociendo jubilosa un placer que no soñar, perdió su casta inocente y a cambio ganó dichosa, saborear felicidad. —Toda la noche fue fiesta de besos que se perdían sumidos en el placer, de caricias de halagos, que hasta las puertas abiertas de su honra destrozada, llegaban en oleadas, sin jamás desfallecer. —Y así amándose ciegos sin pensar en el después, cantó el malvís su tonada y llegó el amanecer. —Fue entonces cuando extenuados de tanto amor y placer, fundidos en el abrazo que sólo el querer saber, se perdieron en el sueño feliz y de pesadez, que a los cuerpos adormece después de beber placer. —Se alarmó por la mañana la aldea que despertaba aprestándose al trabajo como cada día hacer. Se alarmó por los lamentos, llantos y gran desespero, que la madre de Rosina con grande pena lo hacer. —Puesto el pueblo sobre aviso, pronto cundió en todo el valle la noticia ya agrandada del dolor que acontecer. —Unos decían con pena, que tal vez fuera raptada por alguien que la querer. —Viejas hubo que dijeron porque que en misterios creer, que Rosina no era criatura humana, sino que era una Xana, y con ellas a sus fuentes otra vez querer volver. —Todas las gentes del valle la llamaban y buscaban, por los montes y praderas, por las ubérrimas cumbres dónde el utre (el águila) campaba, por las abexías (húmedas sombreadas) y abruptas fondigonás (hondonadas), por las veiras del regueiru (orillas del torrente), que cruzaba sulfuro la rica verde vallada, y todos con desespero perdían ya la esperanza de poder jamás toparla, y ya casi se creían, que Rosina era una Xana que a sus fuentes retornara. —Alguien llegó a la cabaña del bienhechor curandero, la vio abierta y solitaria, llamó a Juan con fuerte voz, y al ver que no contestaba, dentro de su casa entró. —Y allí, en el catre humilde del magnánimo señor, juntos y muy abrazados, sumidos en dulce sueño, Juan y Rosina dormían sin despertar a su voz. —Salió raudo de la casa quién el primero los vio, y a gritos dijo en la aldea dónde Rosina se hallaba y nadie se lo creyó. —Pero al afirmarlo fiero, y rogar que le siguieran, todos corrieron tras él, y entraron en la cabaña, y vieron a los amantes durmientes y entrelazados cual si fuesen uno dos. —Asustados los vecinos al ver lo que no creyeran aunque jurasen por Dios, zarandearon los dormidos, con rabia, odio y furor, y despertose Rosina, pero Juan no despertó. —No se alteró la Rosina, ni menos se levantó, halagó el pelo de Juan, con cariño le besó, y les dijo a sus vecinos con voz preñada de ira, de desprecio y de valor: —¡Dejazle dormir tranquilo, que vuestras horrendas voces no perturben a mi amor, y marcharos de mi presencia, pues no volveré a la aldea, ya que mi casa está aquí, porque desde hoy ya soy, ante Dios que es el que importa, la fiel esposa de Juan, al que le entregué mi honra y todo mi corazón! —Fue la madre de Rosina herida en su sentimiento con vergüenza con fuerza enloquecida por deshonra tan atróz, la que asiendo a Juan con envilecido furor, del catre al suelo tiró y allí en el suelo empobrecido, del miserable cuartucho, todos juntos comprobaron sumidos en un terror, que de miedo confudiólos al presenciar con pavor, que Juan seguía dormido, y en sus labios florecía una sonrisa feliz, que la muerte por la dicha al matarle le dejó. —¡Está muerto! ¡Le has matado! Dijeron aquellas gentes mirándola despavoridos, como si Rosina fuera demonio exterminador, como si aquella muchacha que siempre del pueblo tuvo el cariño y el halago, el aprecio más pagado, y el amor de los rapazus (mozos) que por ella suspiraban con buen querer e ilusión, cómo si aquella preciosa y angelical criatura que desde niña alegrara con sus cantes y sonrisas, galanuras y prestancias, sencillas y naturales, ausentes de vanidas y de hipócritas maldades, los vivires, y quehaceres de las gentes de aquel valle, de pronto se convirtiera en lo mas sucio y maldito que a un humano le caver. —¡Bruja del demonio eres Xana de gran maldición! —Dijeron algunas gentes con el odio retratado en sus ojos y audición —¡Has venido a esta cabaña tan sólo con la intención de asesinar a este hombre, que era nuestro curador y un santo de bendición! —Levantóse de aquel catre Rosina sin el pudor, y en porricas (desnuda) como estaba, con el cuerpo más perfecto que jamás la tierra dio, abrazose a Juan llorando entre gritos lastimeros tan cargados de dolor, que doblegarían en pena a otras gentes que no fueran sus vecinos que la odiaban, y con desprecio la miraban, con repugnancia y con terror. —¡Fostes vuexotrus baldrietchus, gafuróuxus achuquinus (fuisteis vosotros cobardes, despiadados asesinos), hijos de satan malditos, los que matasteis a Juan mientras que dormía yo, un sueño que no era sueño, sino gloria del Señor! —Gritóles Rosina airada, fuera de sí dislocada, transfigurado su rostro por tan inmenso dolor. —¡Yo pido al Señor del Cielo, o al rey del infierno fiero, que sobre vosotros baje poderosa maldición, que os quite la alegría, la paz y prosperidad por asesinos que sois! —Al día siguiente en el valle fue enterrado el pobre Juan, llorando sin ver consuelo, tras el féretro entablado Rosina le acompañaba hasta la dura morada dónde su cuerpo sin vida sería pasto de la tierra, porque de ella nació. —Con Juan se fue de Rosina la alegría alborozada, el brillo de su mirada cautivadora de amor, su virginidad gozada, sus sonrisas primordiosas que de ángel eran canción, su inocencia candorosa su felicidad dichosa, gozada en el mismo día que su honra se esfumo. —Más de dos meses Rosina en su lecho desesperada enferma de amor vivió, y casi su muerte halló por la pena que sufrió. —Cuando al fin salió del mal y a su cotidiana vida de trabajo retornó, lo hizo ilusionada de renaciente alegría, al saber que en sus entrañas un hijo estaba creciendo fruto de su gran amor. —Fue su vida desde entonces en aquel valle querido, la condena del infierno o un castigo del Señor. —Ella que siempre había sido la hermosura y la canción, la alegría y la sonrisa, la ilusión de tantos mozos que deseaban su amor, la inocente virgen pura sin orgullo ni obsesión, era ahora por sus gentes despreciada con horror, insultada muchas veces con ofensivas mentiras, dónde la airada venganza de la envidia recogió. Hasta los mozos que antes la trataban con cariño y marcada veneración, ahora la repudiaban, y con socarronas risas le lanzaban sucias sátiras, y la nomaban Paraxa (nombraban puta) con la misma asiduidad, que antes le decían bonita en cualquier otra ocasión. —Algunas viejas había que con sutil agudeza que en el aldeano es primor, sembraban entre las gentes el veneno acusador, con frases tan bien urdidas de historias que antiguas son, que Rosina era una Xana, que sólo traería al valle desgracias y males tales, que mejor era apredrearla y arrancarle de su cuerpo su vida de maldición. ALUMBRAMIENTO, MUERTE Y SANTIDAD DE ROSINA —En el culminante estado de su amada gestación, Rosina aquella mañana fue con sus vacas al prado, y allí en el raso campo a la luz clara del sol, se puso enferma de parto, y entre la hierba rosada a dar a luz se acostó. —La alegría acariciada que tanto tiempo esperaba, semilla que iba a nacer fruto de su gran amor, se tornaba por momentos en acuciante dolor, que le hacía revolcarse entre la crecida hierba, entre gritos lastimeros que le arañaban la entraña, porque su hijo quería ver la claridad del sol. —Ella sola en pleno campo, sin que nadie le ayudara, ni menos la consolara ni con palabras ni hechos, sin que una mano piadosa l'enxugara (le secara) los sudores que el dolor los hacía crecer, ella sola a lo salvaje, como siempre había vivido con natural sencillez, como si fuera una fiera con el dolor de mujer, estaba alumbrando un hijo, con la natural manera que en su día lo supo hacer. —El esfuerzo agobiador y el dolor desgarrador que sufriera al alumbrarlo, la privaron del sentido durante ignorado rato, y así el infante gritaba en la soledad del campo, mientras que era lamido con cariño casi humano, por Petra la perra loba, que con su ama la Xana apacentaba el ganado. —Desde las altivas cumbres dónde el águila vigila, con sus ojos encendidos de rapidez desmedida, y precisión ajustada a sus ansias de asesina, la soberana del aire había visto la muchacha, entre las hierbas tendida cual si muerta se encontrara, y al pequeño dando gritos, aunque Petra, cariñosa con maternidad lamiera, cual si su cachorro fuera, no el hijo de su ama. —Sanguinaria y despiadada vio la reina de las cumbres en el infante un festín, de sabrosa carne humana, y bajando de los cielos con sus alas replegadas y la rapidez del rayo cuando del trueno se escapa, arrancó en vuelo rasante de entre las fauces del perro que en el momento cuidaba con desmedido cariño al instante que hacia el cielo el águila se elevaba. —Lamentos que daba el niño entre las feroces garras de águila desalmada, mientras que la fiera alada sin piedad entre sus uñas al instante asesinaba. —Ladridos de grande pena que la perra noble y buena más humana que animal enloquecida hacia el cielo con fiera rabia lanzar, mientras que chillando alegre la reina de las montañas majestuosa planear, para llegar a su nido que colgado en el abismo del inaccesible risco, iba a ser mudo testigo, del ángel que en un festín, un águila devorar. —Al fin la pobre Rosina del olvido del desmayo a la razón retornar, y recorrió con anhelo de una alegría sin par, que había alumbrado a su hijo, y rauda miró angustiada en que lugar se encontrar. —Vio a la noble perra entre la hierba acostada que quejidos murmuraba cual si culpada lo estar, vio su razón desatada ensenderada en camino que a la demencia guiar, si no encontraba a su hijo que ella sabía que alumbrar. —Pero no... pudo hallarle, ni ya nadie le encontrar, porque aquella fiera alada un festín con él se dar. Su dolor al más medrado, su penar crecido al más, hicieron de ella el demente que sin perder la razón como loco se portar. Clavó sus hermosos ojos en el Infinito cielo, y con llanto desgarrado por mil lágrimas regado que las fuentes del dolor desmandadas en riada todo su ser anegar, reclamaba su justicia al Señor que así le hablar: —¿Dónde mi hijo se fue si en mi entraña ya no estar? —¿Dónde Hacedor Poderoso con tantos ojos que tienes que todo lo escudriñar, dónde mi hijo se fue, que ladrón me lo robar? —¡Yo le he visto aquí nacido, sano y fuerte cuando Tú mi sentido me quitar. —¡Dime Señor te lo ruego, y a cambio mi vida entera ahora mismo te entregar, dentro de atroz sufrimiento que inventado aún no estar!, ¿que malvado despiadado a mi hijo me robar? —¡Vamos Señor que no oigo tu Divina voz hablar! —¡Dime si mudo lo eres al menos con una seña dónde mi hijo morar! —¡Despierta Señor del Cielo, si es que dormido lo estás, y busca a mi hijo pronto que sino se morirá! —¡Oh Señor ya te comprendo, no me quieres ayudar, porque a nadie Tú le ayudas mientras que vivo lo estar! —¿Oh acaso soy yo la Xana que en las fontanas morar, y estoy viviendo un sueño que no es mi realidad? —¡Si así es mi creador, el sueño es mi verdad! —Revolcándose en la hierba que su drama presenciar, prisionera del dolor, que descanso ni sosiego, ni un instante le dar, ahogándose en las lágrimas, que de sus ojos brotar, la desgraciada parida horrendos gritos lanzaba, que en el aire se perdían fusionados y apagados en distancia, por el cante del malvís, el jilguero y la calandria, por el rumor de las aguas que felices y hermanadas, el bullicioso torrente hasta la mar las llevaba. Por la canción tan pareja que hace el grillo y la cigarra. Por el graznar de los cuervos y del águila malvada. Por la brisa cariñosa que acaricia oxiginada, los foyajes que orquestean músicas en la arbolada. —Solo Petra su fiel perra con sentimientos de humana, traspasada por la pena, acaricieba lamiendo las lágrimas de su ama, ella si podía decirle si su lengua en voz montara, que taimada criatura a su hijo devorara. —Más de pronto la Rosina, cómo si un demonio fiero en su alma se albergara, dándole vida a una idea que un dolor más encendido por ver clara su desgracia de sus sentidos saltara, con los ojos extraviados por la furia en tal creada, se levantó envenenada con ardor de herida fiera, y asiendo a su noble perra con sus manos encrispadas dirigidas por el odio de su razón desquiciada, apretóla por el cuello con el ansia de matarla, mientras que con voz rabiada gritaba desaforada: —¡Fuiste tu perra maldita la que mataste a mi hijo, la que con placer de averno hiciste de él un festín devorándome mi entraña, fuiste tu asqueroso bicho traicionero y carnicero, la que se comió a mi hijo mientras que yo avasallada por el dolor más profundo fuera de razón estaba! —¡Pero ahora morirás en mis manos desgraciada, y te rajeré tu vientre, y en pequeños pedacitos que enloqueceran mi alma, sacaré de él a mi hijo, aunque no sea nada más que para poder mirar los despojos de mi entraña! —Fuerte y grande era Petra la perra humanizada, que al verse tan maltratada por su ama desquiciada, luchó con fiereza noble librándose del dogal que en su cuello aprisionaba, logrando huir con lamentos hacia la aldea alejada. —Trás ella como una loca, llena de sangre y airada, con sus cabellos revueltos al viento que acariciaba, y sus ojos extraviados dónde la furia brillaba, acusando con palabras de maldición anegadas a su perra endemoniada, entró la moza parida en su aldea enloquecida, y los vecinos al verla en facha tan desastrada, lejos de apenarse de ella, los malditos la injuriaban, y la siguieron gozosos sonrientes en algarada, hasta llegar a la casa dónde Rosina moraba. —Y allí la vieron salvaje como la fiera rabiada, maltratar con una furia que de el tigre era copiada, a la Petra su fiel perra, que aunque comprendiera todo y sin poder decir nada, asustada y encogida miraba entre lamentos a su ama trastornada. —¡No te escaparás ahora de mi venganza malvada, bestia satánica y ruina, peor que tu hermano el lobo de donde has sido encarnada, tú has devorado a mi hijo, y yo te arrancaré tu alma! —¡Mientes bruja fuiste tú, la que vil muerte le diste igual que has hecho con Juan, y harás desgracias sin par en el valle mientras vivas, porque eres la Xana mala, qu’encaldas (que haces) calamidades, sin darnos ninguna dicha, por eso vas a morir ahora mismo por maldita! —Dijo una vieja rabiosa a la par que una pedrada le lanzó contra su cuerpo. Otras personas con saña a la vieja secundaron. Y así la Xana Rosina, la muchacha más hermosa que jamás criara el valle, la de mejor sentimientos, la de más puras maneras y naturales virtudes, moría a manos de sus gentes, apredreada y despreciada, tratada como una bruja, que sólo sembraba el mal. —Y Rosina no había sido nada más que un ángel bueno, que supo amar y vivir dentro de la libertad, tan natural y sencilla como la vida que crece en rico o pobre lugar, Rosina con ser antigua, siempre moderna será, como las mozas de hoy, si alguna sabe de veras lo que es la libertad, no el anárquico vivir que a su gusto se inventar. —Justamente el mismo día que sus malvados vecinos a la Xana asesinar, una peste pobló el valle, y’achegaba en fechura de morrinas, que dexaba a lus teixus ya les cortes, enxemaus de prexones y’animales, en fechura de cadarmus que fedíen, como guelen les morrines enus branus. (Y llegaba en hechura de mortandades, que dejaba a las casas y a los establos, sembrados de personas y animales, en forma de cadáveres que olían, como suelen hacerlo los cuerpos muertos abandonados en los campos con las calores de los veranos). —No fueron tardas las gentes de aquel próspero valle, en darse cuenta de que aquella calamidad que les rodeaba en forma de muerte, de dolor y de otros males, era un merecido castigo que el Cielo les enviaba, por haber dado muerte tan injustamente a la Xana Rosina, que era la criatura más deliciosa y buena que había nacido para bien de todos en el valle. —Pronto comprendieron todos al hacer memoria, que durante el tiempo que la melgueira Rosina había vivido junto a ellos, solo felicidad, alegría y bienestar habían gozado siempre, sólo desde el momento que tan vilmente la habían asesinado, sobre todos ellos desencadenárase la peor de las desdichas, tal parecía que la peor de las maldiciones pesara sobre ellos, para hacerles pagar la horrenda muerte que le propinaran a la inocente Rosina. Por esto, todos en la intimidad de sus pensamientos en un principio, le rogaban fervorosamente a la Rosina que les perdonara el cuantiosísimo mal que le habían hecho, y luego ya más tarde, todo el valle ya convencido de que sólo Rosina podría salvarlos de aquella maligna peste que llevaba a sus vidas y diezmaba a sus ganados, se reunieron en comunal junta las seis aldeas que formaban el valle, y acordaron con el consejo del cura que el veía en aquella santoral industria un saneado negocio para su cuarexa (cartera), levantarle en el centro del valle con todo el apremio que fuera posible, una pequeña capilla, dónde se veneraría la imagen de Rosina con el Santo nombre de Santa Rosa, que sería siempre la soberana y fiel guardadora de todas las gentes y eros de aquel valle, dónde siempre había vivido con la felicidad y alegría de un ángel, y había sabido morir, con la entereza, resignación y valentía, con que suelen hacerlo los santos mártires. —Y fue cosa casual, o tal vez milagrosa, pues nadie a ciencia cierta sabe hasta dónde llegan los misterios que encierran a la Humanidad, la historia o leyenda fue que nada mas que dio comienzo la santoral obra, otra vez volvió a reinar en el valle la alegría y a felicidad, la prosperidad y el bienestar que siempre tuvo, que según el parecer de todos desde el mismo Jardín del Cielo, a todos por igual les enviaba Rouxina, la Melgueira ya embruxante xanina, que ellos un día tentados por el mismo demonio, la habían insultado, despreciado e inhumanamente asesinado. —Y así todos los años, en la misma fecha que la habían tan vilmente apedreado quitándole tal vilmente la vida, viejos y jóvenes, gozosos y felices, alegres y llenos de sana y recia fe, cantaban y bailaban lo mismo que solía hacer la Xana Rosina, y satisfechos de natural felicidad se divertían al lado de su encantadora ermita, festejando con suprema fe su Romería.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > freirus

  • 22 axabarciar

    Axabarciar, es tratar, vender, comprar, cambiar, etc. Cuntu you aquindi nisti primeiru llibru qu'un astur fae con ñaturallidá, con honradé, con amore grandie ya ñoble que disdi guaxetín na miou xenciétcha ya ñatural alma se fexu hacia tous lus melgueirus y'embruxantes chugares de la miou mantina tierra d'Asturies, ya de toes les Fidalgues xentes que la poblen, falu you que nagora mesmu tenu ñecexidá de cuntayes un cuintu que nun ye tal couxa, perque cuaxi tóu lu que falu aquindi fóu verdá. Ya cumu encalda mu ben nista pallabra, pos nagua mexor que como exemplu qu'isti casu que per oitre lláu pué xervir tamén d'escola. (Cuento yo aquí en este diccionario primero que hace un astur con documentación, naturalidad y suprema honradez, lleno de un amor grande y noble que desde niño en mi sencilla y natural alma se hizo, hacia todos los dulces y embrujantes lugares de mi amada Tierrina Asturiana, y hacia todas las Hidalgas gentes que la pueblan. Digo que ahora mismo tengo necesidad de contarles un cuento, que no es tal cosa, porque casi todo lo que les voy a contar ha sido una auténtica verdad, y como tal alumbramiento tiene el origen en esta palabra, pues nada mejor que este ejemplo, que por otro lado puede servir también de escuela). (LES XABARCEIRES) L'Aldexuxán (aldea de Susana) yera la miou aldina, fae ya un faticáu d'anus cundu you yera un guaxín, despós de l’achuquinante 'ngarradiétcha, que xemóu de cadarmus toes les teixáes de la miou embruxante Asturies, apaxiétchandu de llutus, mexeries, fames, atristeyáus ya enfernales dollores a toes les xentes, lu mesmu las prietes que yeren las drechistes, que lus roxus que yeren de las esquerdas. (La aldea de Susana era mi aldea, hace ya muchos años cuando yo era un niño después de la asesinante guerra que sembró de cadáveres todas las casas de mi embrujante Asturias, vistiendo de lutos, miserias, hambre e infernales dolores a todas sus nobles gentes, lo mismo a los negros que eran los derechistas, que a los rojos que eran los de las izquierdas). —Por aquel entonces, cuando el hambre, la necesidad y la miseria se enseñoreaban de les teixáes (lares) mejor dicho de los hijos y de las viudas de los perdedores, ya que los pobres, los que no estaban encuandicáus (sepultados) s'atopaben arretrigáus nes cárxeles, (encadenados en las cárceles) ya oitres con más xuerte, xebráranse per miéu 'l hermenu venceor pal extranxeiru. (Y otros con más suerte, se marcharan por miedo al hermano vencedor para el extranjero). —Cuento yo, que por aquellos tristes aconteceres sucedió en mi aldea esta historia que ahora al recordarla tras más de cuarenta años de haber sucedido, trae a mi pensamiento una añoranza triste, nel mesmu lleldar que me fae xonreyire. En el mismo suceder que me hace sonreir, ya que el caso según mi humilde parecer se las trae, porque todos los personajes qu'encaldan (hacen) esta cierta, historia, eran seres que para poder vivir tenían que luchar bravamente todos los amanecidos días, no importa cómo lo hicieran; pero por aquellos tristes tiempos el que no luchaba no comía, no es como hoy, que se tira más comida en un día a la basura, que en los tiempos de esta historia comía toda Asturias en una semana. —Yera mi aldina tan bétcha en allumbrar frutos, que desde los principios del branu (verano), fasta lu fondeiru de la xeronda (hasta lo último del otoño), talmente parecía mi melgueiru chugar (dulce pueblo), el mismo jardín que el Creador debe de tener reservada para las sencillas y buenas gentes que tras la muerte sean huéspedes de su Santificante Reino. Tal exquisita riqueza natural daba lugar, a que casi todos los vecinos tuviesen un pollino que espatuxara llixeiru (andase rápido), y fuese resistente para que no se esmurgazara esventronáu (cayera reventado) en los difíciles y abruptos caminos, con las maniegas (cestas) encima de su albarda amamplenáes (llenas) de sabrosos frutos, antes de llegar a la romería o fiesta donde iba destinado tal manjar, así fueran higos, cerezas, ciruelas, peras, etc., etc., etc. Algunas veces también solían llevar manzanines arroxáes nel fornu (manzanas asadas en el horno) y ablanines turráes nel mesmu cheldar (y avellanas asadas en el mismo lugar), y estas frutas así tratadas, tenían un gusto tan exquisito que uno no se hartaba nunca de comer por ellas. Por estos quehaceres y otros múltiples necesarios en sus caseríos, cada vecino cuidaba a su pollino todo el año, como la mejor de sus prendas, porque era el humilde pollino el único medio de locomoción que tenían para efectuar infinidad de trabajos y muy necesarios traslados. Decía el pedáneo de mi aldea, donde sucedió esta historia que estoy empezando a relatarles, que un pollinín d'arremangu (de valía), le proporcionaba más ganancias al aldeano que una xuntura de les mexores vaques (pareja de sus mejores vacas). Pero endenantes d'afondigoname nel contare lus fechus que fixerun les xabarceires del miou chugar (antes de ahondar en los hechos que dieron lugar las tratantas de mi pueblo), voy a contar así d'esboriaúra (de resbalón), lo que le ha sucedido al razonero alcalde de mi aldeina: Hubiérase casado Graciano cuando era muy joven aun, con Ramona la de Juan de Pacha, que era una mozacona (mozona) de ñidies (finas) mexierches (mejillas), arregañaónes ñalgues (apetecibles nalgas) y un entamu (senos) también empericotáu (prominente, estupendo), que hacían de Ramona una muchacha también formada y deseable, que ni el más exigente sería capaz de deximiya per mu fartu qu'andubiés de clica (nadie la despreciaría por muy harto que estuviese de mujeres). Pero Graciano que por aquel entonces era pobre, aunque dueño de un ameruxamientu d'arganáes, que lu ateixaben nel xeitu del querer escombútchire, (unas crecidas ansias que le resguardaba en el lugar de querer, medrar, enriquecerse, etc.). Mas él pensaba y con buen tino, que jamás sus aspiraciones podría alcanzarlas en la aldea, por tal razón decidió emigrar, y como le acompañaba la suerte de tener un hermano en las Américas, pues un día endubitchóu lus sous fatinus (lió sus ropas), despidióse con lágrimas en sus ojos de su mujer e hijo que por entonces aun no había cumplido un año, y colóu (marchó) para La Habana, donde trabajó como un esclavo durante diez años, sin desperdiciar ni menos gastar ni una perrina (cinco céntimos). Con una buena cuarexá de cuartus (cartera de dinero). Ilegó pasado este tiempo a su aldea, cargado como un abetchún (abejón), de paxiétchus, llásticus, xoyiquines, ya fatáus d'oitres couxiquines, (de trajes, ropas, joyas, y muchas otras preciadas cosas. Hizo su entrada en la aldea en los postreirus (últimos días del mes de Xeneiru), precisamente cuando el día atapecía (oscurecía), por eso, como su teixá (casa) era la primera de la aldea, y hacía un frío y una ventisca que a todo el mundo refugiaba tras de sus lares, con ningún vecino se encontró, que le dijese o le pusiese de aviso contra alguna cosa. Salió su mujer a recibirle a la correlada llena de gozo y de contentura, engavitóuse (enganchose) la Ramona a su cuello loca de alegría, bexucóuyu per tous lus lláus esgalazá (besole por todos los lados con ansias), en el lleldar (hacer) que desfayénduse (deshaciéndose) en chárimes (lágrimas) y xoponcius (mareos, sustos, etc), que le hacían temblar como una vara verde, y después d’allancar (plantar) las rodiétches (rodillas) encima de las llábanas (losas), dijo bajando la cabeza y xofitándula (apoyándola) entre los atavarius (bragueta), de su hombre, en el encaldar (hacer) que s’arretrigaba a sous cadriles (se abrazaba a sus piernas). ¡Achuquíname, achuquíname miou Gracianu, endenantes de que te cunte, lu paraximesquéiramente que me portéi, metantu que tou faíes la Bana nel extranxeiru! (Asesíname, asesíname mi Graciano, antes de que te cuente, que te he hecho de menos con otros hombres, mientras que tu, te hacías rico en el extranjero). ¡Bueno Ramona..., ya tendrás tiempo de decirme todo cuanto de bueno o malo hayas hecho... pero ahora dime ¿dónde está el pequeño? ¡Apuesto a que ya está hecho un mozaquín (adolescente), listo y trabajador como lo que es su padre, que fexu más pesos na Bana (que hizo más duros en La Habana), que de pelos tenedis entrambus ya dos en vuexes motcheres! ¡Bueno los niños, quiero decir Tanín, güéi dexelu nel teixu miou má, pos comu tenu fatáus de couxes qu'escutire coutigu, ya non sei per la primeira que comencipiare, pos ista nuétchi quixe quedáme sola pa faluchar al nuexu encaldare! (Hoy le he dejado en la casa de mi madre, pues como tengo muchas cosas que discutir contigo, y no se por cuál he de comenzar, por éso esta noche he querido quedarme sola para hablar sin que nadie nos enrede). Lo primero que hizo la Ramona fue prepararle la cena a su marido, y al parejo que en esta faena se entretenía, iba preguntándole sucesos que a él le habían acontecido, quedándose siempre muy admirada de cuanto le decía su esposo. Pero después que el Graciano se fartucóu dé xamón, ya güevus con choricinus, arrutióu encomoláu perque l'entelaura inflabai 'l banduyu, plantói fuéu a un pitu, llancói 'n fondigoná 'n par de fumáes, ya sonriyénduse mu felliz dixói a la sou mutcher: (Se hartó de jamón, huevos y chorizos, eructó incomodado por haber abusado de tanta comida que con pesadez le hinchaba la barriga, le pegó fuego a un buen cigarro, le sacudió un par de fumadas, y después sonriéndose muy feliz le dijo a su mujer): ¡Desde que me he marchado a las Américas hasta ahora, no he comido una comida que mejor me supiera que ésta que me has preparado en tan poco tiempo y con tanta arte. Por el mundo adelante mi querida Ramona, no se harta uno nada más que de mollicies (cosas malas). Mucho cacíu pintureiru (cacharros lujosos), mucha cuchara limpia y resplandeciente, mucho sirviente que te trata con tanto mimo como si fueses un banquero, pero los platos son pequeños, y la comida que en ellos vacian (echan), tiene escosáu güétchus de rustíu (que no tiene grasa, que no está sazonada). Más sustancia tiene aquí un potaráu de llabaza de la que chamus a lus bracus (una pota de fregaduras de la que servimos a los cerdos), que todo lo que come en el día un trabajador en las Américas, y si uno trae dineros de aquellas lejanas tierras, es a cuenta de la mucha hambre, calamidades y sufrimientos que uno tiene que aguantar allí. Aquí en las aldeas pensamos cuantos nos vamos para allá, que en cuanto lleguemos, atopamus lus cuartus tremáus pe les caleyes! (encontramos los dineros tirados por las calles). ¡Bueno Ramonina, ahora ya me puedes contar lo que has hecho por aquí, que me parece que abundu enfucheráu (muy sucio) y grave debe de ser, cuando endenantes de entrare na miou teixá, de rodiétches me suplicabes que t'achuquinara! (antes de entrar en mi casa, de rodillas me suplicabas, que te asesinara). ¡Non sei Gracianín perquéi llugar comencipiar, pos tou enllordióxe d’enria mín, comu se ‘l mesmu diañu me l'encalducar! (No sé Gracianín por qué lugar voy a dar comienzo, pues todo se enlodó encima de mí, como si el mismo demonio me lo preparara). Deciale Ramona sentada en el escaño, detrás del aburióxu (ardiente) lar, mirando de frente para su marido y alumbrando a la par un torrente de lágrimas, que resbalaban por sus hermosas y coloreantes mejillas, que resplandecían a la luz del fuego, lo mismo que si estuviesen entafarnáes (untadas) con manteiga (untadas con manteca). Graciano que la propiaba con el mismo arrobo de enamoramiento que por ella siempre había tenido. Le dijo con voz halagosa que ya consigo llevaba el perdón que con tanta argucia su esposa buscaba: ¡Anda Ramonina, déjate de choramicar (llorar), pues con tanta mexareta (meadura) de lágrimas, no vas a encantexar l'esgazaura que fixiste! (arreglar la rotura que has hecho). —Y ahora cuéntame de una vez cuál fue el mal que me has hecho, pues por lo que barrunto, me has hecho castrón fatáus (muchas) veces. ¡No Gracianín, no te he hecho de menos nada más que un par de veces, y te voy a contar sin deximite (ocultarte) nada, el por qué hice de paraxa (puta), pues no me he puesto patas arriba en la añuedaura del cibietchu (haciendo el amor) con nadie, porque mi cuerpo me lo pidiese, sino que ha sido la necesidad la que me ha obligado, pues bien sabes, que cuando tu te has marchado para La Habana, yo me quedé muy sola, con un niño entre mis brazos que nin falaba nin espatuxaba (que ni hablaba, ni andaba) !Ay! Gracianín de mis entretelas, del mi corazón y de los mis sentidos, puedo decirte ahora llena de alegría que te estoy viendo al lado mío, que con las lágrimas que alumbraron mis ojos en todos estos años de soledad que he vivido, navegaría sin hundirse el barco que te trajo de La Habana. ¿Y quién fue el culpable de mi desesperante llanto, de mi inconsolable sufriencia? ¡Sólo tu Gracianín, sólo tu eres el culpable, que me has dejado muy sola, y te marchaste para las Américas hace diez años, siendo yo en aquel tiempo una desventurada criatura que aun no tenía veinte años dígote yo que me has dejado encuandiada (empozada) dentro de la soledad y la pobreza, y en todo este largo tiempo, no me has mandado ni tan sólo una perrona (diez céntimos) con la que comprarle un llastiquín (una camisa, un jersey, etc., etc.) a nuestro hijo, y ahora me vienes tu diciendo que quieres al niño tanto y cuánto! ¡Bueno Ramonina, lo que yo hice o dejé de hacer, abundu bien fechu tá (muy bien hecho está). Hoy ya me encuentro en mi casa dueño de una betchá cuarexa (bien repleta, rica cartera) de dineros, y no quiero perder el tiempo explicándote lo que yo he sufrido y el trabajo que me ha costado atróupar (rejuntar) este capital, pero tu ahora sí que me vas a decir con quién o con quiénes me has traicionado durante el tiempo que he estado fuera de mi casa. Así pues, empieza luego y no pierdas el tiempo barajando pormenores noitres (en otros) caldaretus (ubres) que no sean los que estrincaste (ordeñaste) entre los atavarius (braguetas) de los hombres con los que has hecho el amor, mientras que yo en las Américas fechu 'n castrón, apelucaba cuartus pá betchar la cuarexa que traigu, (hecho un cabrón, recogía dineros para llenar la cartera que traigo). Ramona se levantó del escaño, echó al fuego cuatro astillas porque ya se estaba amorrentandu (apagándose) y después, arremetchandu lus güeyus, miróu 'l Gracianu con mala lleiche, ya díxole sen catar más atayus (abriendo desmesuradamente sus ojos, miró a Graciano y le dijo con enfado sin buscar más atajos). ¡A los dos años de colar (marcharte) tu por el mundo allantri, (adelante) se me puso el niño muy amolaín (enfermo), y no tuve más remedio que llevarle al mélicu (médico), y éste con palabras finas y muy melgueróuxas (dulces) me dijo que yo era una buena moza, que estaba muy guapa y que era muy hermosa, y muchas otras cosas mas que entre todas ellas me hicieron perder la cabeza, el caso fue que el médico me aseguró que el niño estaba realmente muy enfermo, y que sólo se comprometía a sanarle si yo... bueno... el caso fue que yo por curar al mióu fiyín (mi hijo) espurrime y encoyime baxu lus atavarius del mélicu y'añuédei 'l cibietchu cuá 'l un par de veices, (me estiré y me encogí debajo de la bragueta del médico e hice el amor con él un par de veces). Y de resultas de los dos achucáus (acostados) que fexe debaxu 'l allegre mélicu (que hice debajo del alegre médico), me quedé empanzorraona (preñada) y parí otro rapacín (niño) que ahora ya tiene siete años. Así que yo considero que si tú estuvieses en mi lugar, harías lo mismo que yo he hecho, pues por un hijo una madre da todo cuanto tenga y más para con ello! Graciano que era de naturaleza muy tranquilo y a pesar de ser un cornudo era listo y razonero, le dijo sin enfadarse ni levantar más una palabra que otra: ¡Por un hijo una mujer casada debe de entregarlo todo verdad es, todo menos su honra, porque la honra en la mujer casada tiene más valor, que todos los hijos que pueda tener y hasta inclusive más que su propia vida. Porque de ahora en adelante, lus tous nenus namái que serán pá les xentes que fius de paraxona. (Los tus niños nada más que serán para las gentes que hijos de puta). Y tu... una paraxete (putina) mirada en todo momento por los hombres, como pan caliente fácil d'allancái 'l denti (hincarle el diente). Y yo... un cabrón consentido, que ha de ser la guasa y la murga de todos mis vecinos y de cualquier gente que sepa de mi vergüenza! En buena razón acaidonaban (dirigíanse) las palabras del Graciano, pues pronto sus vecinos armados con la socarronera malicia de las gentes de la aldea, empezaron a torearlo, diciéndole entre amistosas risas y halagüeñas palabras, ofensivos insultos, que ponían al pobre Graciano lo mismo que un pingayu (trapo viejo), y como Graciano era simpático y buena persona, aun les daba lugar más xeitu (sitio), para que se apropiaran de mayores confianzas, y ya no sólo eran sus vecinos los que de continuo le provocaban, sino todas las gentes que le conocían, pues un día que estaba segando hierba en un prado que tenía al lado de la carretera, pasó por allí una pareja de los guardias civiles de servicio que eran amigos suyos, y después de torearle un tiempo como todo el mundo hacía, uno de los guardias le preguntó: ¿Qué carrera les vas a dar a tus hijos Graciano? ¡Pues como tienes dineros amamplén (muchos), no estaría mal que los estudiases para xebralus (apartarlos) de estar mayucandu (majando) terrones toda la vida lo mismo que tu haces! Graciano quedose mirando para el guardia sonriéndose como si nada ofensivo le hubiera dicho, y después apurriénduyes (dándoles) la petaca para que enrrodietcharan (liaran) un cigarrillo, cuando los tres estaban aborronandu (fumando) muy tranquilos les dijo: ¡Mucha razón tienes Juaquín, ya que majar terrones no es un oficio descansado ni productivo para nadie, por eso, a mi primer hijo, que es el mío verdadero, le voy a estudiar hasta que se convierta en un buen ingeniero, aunque tenga que vender sino me alcanza cuanto tengo, hasta mi honrado apellido, que por ser tal cosa, en todo el mundo ha tenido siempre buen crédito, y al otro por ser hijo de mi mujer que xebrose (se fue) de la honradez, y se situó entre la hedionda troya (suciedad) donde se enchamuergan (ensucian) las paraxas (putas). En pocas palabras, por ser hijo de puta, le voy a enchufar en el xuzgáu (juzgado), y si no sirve para este menester, entonces le afilio a la guardia civil! Al guardia Juaquín, xelósele (,helósele) d'afechu (del todo) la maliciosa sonrisa que mostraba entre sus labios, y poniéndose muy serio le dijo: ¡Ten cuidado con lo que dices Graciano, porque me parece a mí que no das puntada sin hilo, así que se acabaron las bromas, y de ahora en adelante con nosotros ándate derecho, sino quieres que te enchufemos en la cárcel por tener la lengua demasiado larga y ser tus palabras mal intencionadas! Descubrió Graciano aquel día, que el don de la palabra era un arma muy poderosa, con la que conseguiría manejándola con astucia y solapadamente insultativa, lograr que sus agudosos vecinos se mirasen muy bien antes de lanzarles puchas (sátiras), haciendo de su persona el hazmerreir de todo el concejo. El habíale dicho al guardia Joaquín sin la menor intención de ofensa hacia su persona ni a nadie, que el hijo de su mujer por ser nacido de mala madre, le colocaría en la Guardia Civil, cosa que incomodó grandemente a Joaquín, demostrando con sus inocentes palabras que no es oro todo cuanto reluce, y que todo el mundo tiene algo de suciedad escondida o a la vista, de la que suele avergonzarse. Desde ahora en adelante, escrutaría en la vida y pasado de sus vecinos, y cuando de él se mofasen, les taparía la boca lanzándoles al rostro como arma de defensa y ataque todo cuanto de despreciable y asqueroso, en sus vidas o familias hubiere; y de esta forma, ya se mirarían ellos de volver con sus ya cansadas e insultantes sátiras a molestarle. Y ahora, tras el xemeyu (retrato) que hice del alcalde de mi aldea, escantoyándulu namái que per un cornetchal (rompiéndole nada más que por una esquina) de las muchas que el condenado tenía, voy a hondear ya sin hacer pouxa (parada) ni xebraura (apartamiento) en la historia de las Xabarceiras (tratantas), que entrambas y dos eran de gafas (venenosas) como un perro con la boca negra. «MANOLA Y VENANCIA» Moraban en mi aldeina dos mucherucas (mujerucas), que eran hermanas en apariencia y al decir de ellas también de familia, ya que habían nacido por el mismo furacu (agujero), no eran ya jóvenes cuando yo las conocí, pues paseábanse por la vida con la edad de comenzar a maurecer (madurar), eran las más pobres del lugar (descontándome a mí por supuesto), ya que no les acompañaba más riqueza que una vieja pochina (burra), y por esta pobreza que las acompañaba, allindiaben (cuidaban) a su borrica Facunda, con tanto cariño y esmero, como si en verdad fuese hija de entrambas. Estas mujeres no eran nacidas en mi aldea, y verdaderamente tampoco a ciencia cierta nadie sabía el lugar de su nacencia, lo cierto es que habíanse asentado en mi aldea cuando se terminó la guerra, y vivían en una muy humilde casuca que compraran con algunos dineros que traían, vivían en mi lugar desde aquella época, ganándose su vida con libertad e inteligencia, si se puede denominar así, al apoderarse de lo que muchas veces no les pertenecía. Decian algunos vecinos, y yo no sé si era cierto, que durante toda la guerra habían estado de paraxas (putas) por el frente, haciendo felices a los milicianos primero y después a los vencedores, más sin embargo yo creo que esto no era verdad, porque entrambas y dos físicamente no valían ni para un tiro de escopeta. Nosotros las conocíamos por el apodo de las Xabarceiras, y eran bajas de talla, secas de carne, con rostro de brujas feas y lagañosas, dueñas de un mal genio y peores intenciones que el mismo demonio, y garruxantes nas engarradiétchas (valientes, decididas en las peleas). La de más edad se llamaba Manola, y tal parecía que sus padres la habían fabricado con el puro veneno, y aparte tenía una lengua tan ofensiva y desarrendada, que dejaba en porriques (desnudo) al más pecaminoso de los arrieros. Venancia que era la otra, no algamia (alcanzaba) a su hermana en el ser tan garruxante, pero se aparejaba al lado de ella, en tener los dedos largos y las uñas raguñonas (arañosas) para mal de las tranquilas gentes, donde se engarrapelaban (enredaban) muchas veces los intereses de los vecinos. Las rapiegas Xabarceiras, cuando los campos se cubrían de frutos y los árboles se enseñoreaban con el manto lujoso y natural de los saludables y exquisitos frutos, ellas solían comprar en caña (en el árbol) o escandanaban (recogían) sin ningún permiso, las mejores frutas, y prestas corrían a venderlas por todas las aldeas y mercados de los tres concejos vecinos, y con estas ganancias, ellas prohibían al fantasma del hambre, que no espurriera (estirase) el hocico, agolifandu (oliendo) en su lar, en ningún día del año, por prietu (negro) que éste escombuyere (viniese, naciese). En la casa de las Xabarceiras, a pesar que por aquel entonces los tiempos eran muy difíciles y el hambre se recostaba en todas las esquinas, entre otras cosas en su lar jamás faltaba el cafetacu, y el frasco de marrasquinu (anís, caña, etc.), al que las dos hermanas le hacían halagos con parejo tino, pues érales el café ey el aguardiente tan llambión (goloso), como el tabaco de cuarterón, ya que sonrientes, gozosas y felices, apuxaben (tiraban) por él, con el mismo placer que escosaban (secaban) el pintureru frasco del aguardiente. Muchas veces cuando estaban sentadas con tranquilidad en su casa antroxánduse (festejándose) con las copaxas (copas) y el cigarrillo, decíale la Manola a su hermana entre xorbu ya xorbu (trago y trago) y cigarrillo prendido con la colilla del otro, esta sentencia muy verdadera: ¡Es mucho más fructuoso unos minutos de trato si están bien hechos, que cien horas de trabajo agabuxá (agachada) en las estayas (tajos), haciendo labores para los vecinos, que son más olvidadizos después de hacerles el trabajo, que agradecidos para pagarte en justicia el sudor que en sus tierras has derramado! Pero aquel año las Xabarceiras estaban encuandiadas (empozadas) dentro de un mal estar que mazábayes enoxáes fasta el mesmu fégadu (sacudíales enojadas hasta los mismos hígados), y todo había sido por la causa de no haber sido eficaces en el llindiáu (cuidado) de su pollina Facunda, pues un día que la habían dejado sin vigilancia guareciendu (pastiando) en el pasto comunal, piescóula (cogióla) por su cuenta y riesgo el alegre pollino de Rosendo el goxeiru (cestero), que el condenado tenía unos coyonzones (testículos) que le pingaben (colgaban) hasta el suelo, y se daba muy buena maña en no dejar una pollina manía (sin preñar), por vieja que fuera, y aunque no tuviese gana de que l’añuedaren el cibietchu (que le hicieren el amor). Por esto la Manola que era la que acaidonaba (dirigía) las riendas de su teixu (casa), se abayucaba (se movía) aquel año que corría por los primeros días del mes de Junio, con todos los demonios del infierno haciéndole mil travesuras en su cerebro, y todo era por la causa de la paraxona de sou potchina (de la putona de su pollina), que de resultas del esfoitu (confío) que con ella habían tenido, que fuera bien aprovechado por el alegre pollino del goxeiru (cestero), espatuxaba (andaba) la pobre con una ventroná (barrigada), que trabajo le costaba revolverse. ¡Diañu de bruxa (demonio de bruja), con lo vietcha (vieja) que es, y todavía tuvo la puñetera calentura para que en un momento que la dejamos de la mano, de ir hacer xaceda (camera, sitio) debajo de las patas del condenado burro del maldito goxeiru (cestero). ¡Pues en algo tenemos qu’estenciar (inventar, hacer), para poder llevar la fruta este año, a los mercados y a las aldeas, ya que si no ganamos por el verano los dineros que necesitamos, cuando llegue el invierno, entrará en nuestro hogar de la mano del frío también el hambre. —Está visto que con la Facunda no podemos llegar a ninguna parte pues está la condenada con un baduyáu (barrigada) que apenas puede tartirse (moverse). En buen compromiso nos ha colocado el zaramachón del maldito pollino del goxeiru, que quiera Dios que el demonio le asesine y al amo con él, pues cada vez que veo alguno de entrambos, se me sube la sangre a la cabeza y me pongo en tal trance, que tengo miedo de que un día no pueda contenerme y les parta el alma a entrambos. Todo esto y algunas cosas más, se lo estaba diciendo la Manola que en el lleldar (hacer) ya se encontraba medio tarrasca (borracha), a su hermana Venancia, que intentó consolarla aconsejándole, que lo mejor que hacían, era bajarla el lunes al mercado de la Villa, y con lo que le dieran por ella, y un poco más que pusieran encima, mercarían un burro de arte, que las libraría del complicado problema que las atañía (conducía). En esta conversación se encontraban las afligidas Xabarceiras aquella tarde buscándole encantexu (remedio, remiendo) para su desgracia, cuando hicieron entrada en la aldea una caterva de gitanos, llegaban todos dentro de una alegrosa folixa (juerga, algarabía), que tal parecía que todos eran tan felices como los mismos ángeles moradores del Cielo. Y sin pedirle permiso a nadie, dispusiéronse a pasar la noche debajo de los hórreos que se asentaban en el centro de la aldea, lugar que desde inmemoriales tiempos, siempre solían hacer acomodo sin que ningún vecino los molestara, todos los titiriteros, hojalateros, gitanos y demás transitantes que llegaban con alguna de sus embajadas a la aldea. «PASCUALÓN EL GITANO» Mientras que sus hombres desaparejaban los burros y disponían su ajuar las hábiles y astutas gitanas con el cabás colgado del brazo, y un montón de artesanas cestas encima de la cabeza, se internaban por todas les caleyes (callejas) de la aldea, en el trabajo de equivocar al primer aldeano que se las diera de listo, y de casa en casa, intentando vender su arte, o pedigüeñando cualquier cosa, ya que todo les venía bien, llegaron a la postre a la morada de Manola, que ya tenía ésta pensado desde el momento que endilgóu (que avistó) a los gitanos, el efectuar un saneado trato con ellos a cuenta de la su pollina Facunda. Las gitanas nada más llegar ante su presencia, la saludaron siempre con la sonrisa en los labios y la humildad con ella, cualidades indispensables que el timador maneja, como si propias suyas fueren, y de esta guisa, le dieron las buenas tardes en el momento que una de ellas le preguntó sin perder más tiempo: ¿Oigame señora, no tendrá alguna cosa de comedera por el desván a cambio de una de estas cestinas tan serviciosas? Así le habló una de las dos gitanas que en pareja venían haciéndose la desvalida y la inocente, mientras que su compañera sonriéndose por lo bajo, y sin urniar (hablar palabra), aprestábase en el sacar de su faltriquera un fatu de baraxeta (un trapo de baraja), y nada más que su socia fexu pouxa nel falare (hizo un descanso en su charla) con la Manola, cogió la palabra la gitana de la baraja, y se hondeó en el registro de querer echarles las cartas, decirles la buenaventura, o leerles la suerte, pues asegurábales la sagaz gitana, que ella había nacido con el sobrenatural don, de poder leer en la palma de la mano el destino de las personas, que se halla escrito desde su nacencia en un lenguaje misterioso, que sólo los elegidos pueden leer sin la menor equivocación. La Manola, que yo puedo asegurar que la más espabilada gitana podía ser nada más que su discípula, apropiaba y miraba de soslayo a las gitanas haciéndose la fatona (tonta), mientras que sus vidayas (sienes) moldeaban el negocio que con su Facunda iba hacer encima de los rapiegus xitanus (zorros gitanos), pues ella para sus adentros se decía, que quien equivoca a un manexador (manejador) de enredos, hasta los mismos jueces le ayudarían a xebrase (marcharse) del refregado aunque éste se hendiera, en algo que bien no olíese y sonado fuera. Así pues, que cuando la gitana ya se había creído que la Manola iba a ser un tonto cliente que le pagase sus enredos, en el magín de la Xabarceira ya estaba encaldáu (hecho), el cambiar a su Facunda, por un pollino que ellos trajeran, que no cojeara de ningún lado, y que no fuese muy cargado de años. El caso fue, que cuando la gitana ya le iba a coger su mano para leerle su buena suerte, quedose sorprendida cuando la Manola le dijo: ¡Déjese de pamplinas que conmigo no tiene cabida, yo lo que quiero es cambiar una buena pollina que tengo, que a no tardar mucho se va a convertir en dos porque está preñada, por un burro que ustedes traigan, que tenga llixia (alma, fuerza), y que no tenga amolaúres (males) por ningún lado! La gitanaca dibujó una amplia sonrisa de alegría en la bufarda (ventana) de su boca escosada (falta) de la mitad de sus dientes, y después le dijo a la par que guardaba la baraja en su faltriquera: ¡Eso que usted desea ya lo puede dar por hecho buena mujer, pues mi marido tiene un soberano pollino, que es lo justo a lo que usted me parece anda buscando, así que espere unos momentos, que voy con rapidez a buscarle, para que hagan el trato que me parece a entrambos ha de agradarle! Vino al cachiquín (al rato) en un grande burro escarranquetáu (montado) de alegre presencia, que en el parecer abayucábase (movíase) como el mismo rayo. Llegó el gitano a la casa de la Manola, muy xaraneiru ya xibloutandu (jaranero y silbando), lo mismo que si ya agolifara (oliese) el negocio antes de comenzarlo. Apeose de un áxil blincu (ágil salto) el gitano Pascualón de su xumentu (jumento), y saludó con marcado respeto a la Manola, que ni tan siquiera le contestó, ya que sólo tenía ojos para apropiar al burro, que le pareció muy atongaín (bueno) en sus primeras güeyáes (ojeadas). Empezó el gitano sin demora a tejer en el hacer del trato, con la que él pensaba, que iba a ser una victima sencilla para hacerle un lucrativo timo, ya que entamangaba (hacía) la Manola tal focicu de fatona (hocico de boba), que no era menos de pensar, que aquella mujer tenía los sentidos escosáus (secos) de toda listeza. El gitano que era un útre (águila) en el asunto de hacer de un jumento que sólo valía para ser achuguináu (sacrificado) y convertirlo en chorizos perreros (malos), digo, que él podía hacer de un burro moribundo, un pollino de ojos vivarachos, espurrías uréas (estiradas orejas) y espatuxares de rellámpagu (caminares de relámpago). Así pues con esta maestría que le caracterizaba, comenzó a rexistrar (mirar) a la Facunda desde el principio de su hocico hasta el término de su cola, sin olvidarse de sus molares y patas, y mientras que él hacía tal cosa, Ias Xabarceiras no perdían su tiempo, pues también manxuñaban (tocaban, palpaban) el jumento del gitano por todo el peyeyu (pellejo), con las miras de encontrarle algo que le faltase, o de descubrirle un postizo que le tapase un defecto. Pascualón como que no quería la cosa las propiaba por el rabillo del ojo, y así, allindiaba (cuidaba) a las Xabarceiras que no tenían sentidos nada más que para rexistrar (mirar) el burro del gitano, que no hacía nada más que tascase (moverse) y no estarse ni un instante quieto, demostrándoles con tal nervioso bailar, que era un pollino de arreos, con fuerza según ellas, de llevar un par de manegáus (cestos) encima de su lomo, sin ni siquiera hacer ni un senaldo, hasta el mismo Ricabu, o al lugar de Torrestíu, que son las aldeas más cimeiras de los concejos vecinos. Se veía a las claras, que a entrambas Xabarceiras les encantaba el jumento, por tal razón Pascualón, en el lleldar (hacer) que sacaba una colilla del bolso de su llásticu (chaleco) y le plantaba fuego sin soltar el cayao de su mano, les dijo sonrientemente: ¡No desperdicien el tiempo en buscarle defectos a mi buche, pues no le falta ninguna cosa, ya que tiene hasta los dos coyones (cojones) y está tan entero como yo mismo, que soy padre de una docena de hijos! ¡Pero es igual mujerinas, pues aunque algún defecto tuviese mi jumento, me parece a mí, que no voy a poder hacer trato con ustedes, porque esta pollina que me quieren espetar, está más para ser achorizada en Noreña, que es para lo único que vale, que para hacer galopadas por los caminos! ¡Ahora que si me dan encima de ella ochenta reales, el trato está hecho, y sino, cada cual allindie (cuide) lo que es suyo! Después de mucho tejer y destejer, porfiar, y alegar mil razonamientos de toda índole, la Manola le dijo que sólo le daría sesenta reales, y Pascualón cogiéndole por su palabra, enfardóu (guardó) los dineros en el bolso, y sin demostrar la contentura que le embargaba, dio el trato por hecho. A la mañana siguiente cuando el malvís silbotiaba anunciando el nuevo día, se levantó de su cama la Manola a la misma hora que siempre solía, y antes de hacer ninguna otra labor, fue muy ilusionada y contenta a la cortexaca (cuadra pequeña) donde tenía guardado el pollino, y cuando le puso sus inquisitivos ojos encima, su alegre ilusión fue devorada por una triste sorpresa que le produjo la visión de ver a su pollino achucáu (acostado) en una postura engalbaná (sin fuerza, sin gracia, sospechosa), acercose a él ya buyéndole en sus temperamentales y endemoniados sentidos la apenada sospecha de haber sido engañada por el gitano, y sin el menor miramiento le atizó unos punterazos con las madreñas encima de los cadriles (patas) para que se incorporara y poder mejor repararlo, y fue entonces cuando se le enxenebróu (helósele) la sangre en sus venas, ameruxánduse sous fégadus (llenándose sus hígados) en el atayu (atajo) de un envenenador desespero, al reparar con cuidado a su pollino, por eso sus ojos se le llenaron de lágrimas que alumbraban la rabia y la mala leche que l'esmolecía, (deshacía), cuando ya sin ninguna duda comprobó, que el genio y bizarría que el burro tenía en la hora del trato, no era el mismo que en aquel encaldar (hacer), sino que se había tornado en volverse en estar amurrentáu (enfermizo, moribundo), lo mismo que si del mundo de los vivos se estuviera despidiendo. A fuerza de bardiascazus (palos) y de xurarnentus (juramentos) que sin miatcha (migaja) de compasión la Manola le propinaba, dentro de una amanicomiaura (locura) que le desencaldaba (deshacía) el alma, logró el pobre animal incorporarse, y cuando estuvo en pie el descuaxaringuetáu (deshecho) jumento, con sus urées pingones (orejas lacias, bajas) y los güetchus choramicándoye (los ojos llorándole), como si hubiera despertado de una penosa pesadilla, y por si fuese poco todo esto que la Manola propiaba, todavía la pobre bestia comenzó a temblar con tanta intensidad por todo su cuerpo, que le daba lugar para pensar a la airada y endiablada Xabarceira, que aquel cadabre (cadáver) de burro, estaba viviendo sus postreros momentos. Cuando la Manola percatose ya sin ninguna duda de lo cadarmeru y'esmoleciu (de lo cadavérico y desvanecido), que se encontraba el condenado burro que la había espetado el diablo de Pascualón el gitano, comenzó a alumbrar por su pecaminosa boca, dirigida por su envenenadora lengua, un rosario de juramentos todos en contra de los santos seres del cielo, también maldijo con igual arte a todos los demonios de los infiernos, y no se dejó atrás y ya en este lleldar (suceder) colgándole de las comisuras de su boca unas flemas azuladas cargadas de rabia y de veneno, a todos los gitanos de la tierra, y hasta se recordó ya completamente desarrendada por la amanicomiaura (locura) que la encibiétchaba (retorcía), de manera más denigrante hasta de la propia madre que la había parido. Ante tal escándalo de palabras endemoniantes, saltó de su cama haciendo fuego su hermana Venancia y entre las dos juntas terminaron de hacer la desarrendada y pecaminosa fiesta. «EL PEDÁNEO DE LA ALDEA» Cogió la Manola una foicetuca (hoz) que tenía mangada en un recio y fino palo de ablanu (avellano), y la su hermana una pala de dientes que estaba mocha (falta) de un par de pinchos, y así armadas como si fuesen a la guerra, conducidas por el rey de los demonios que moraba dentro de sus espíritus, preparando un alboroto tan sonado y enloquecido que dudo que nada en la vida otro mayor hiciera, con una prisa que por ser ardiente les amagostada (quemaba) la entraña, fuéronse en busca de los gitanos con el invariable propósito, de deshacer el mal trato que con ellas hicieron, y por las buenas o por las malas, recuperar sus dineros y a su pollina Facunda. Cuando llegaron debajo de los hórreos lugar donde ellas sabían que estaban los gitanos y comprobaron que ya de la aldea a tan tempranera hora los foinus (ladrones) ya se habían xebráu (marchado), entonces la pecaminosa folixa (bronca) qu' enguedétcharun (que enredaron) fue tan escandalosa que pusieron en pie de alarma a toda la aldea, y hasta los perros del lugar, ladraban enfurecidos, sin agolifar (oler) por dónde escarrapietchábase (deshacíase) el peligro, pero presintiendo que se encovarachaba (encuevaba) dentro de los falaxes (hablajes) enfogaratáus (fogosos) que alumbraban las gafuróuxas (venenosas) lenguas de las garruxantes Xabarceiras. Las gentes de mi aldea, al escuchar aquel enxame (emjambre) de airadas voces, que todas ellas endubichaban (envolvían) un rosario de fataus (muchas) maldiciones pecaminosas, a tan hora tan ceda (temprana) de la albiada (de la mañana), descumbutcherun (despertaron, levantáronse) del catre donde aun felices algunos descansaban, y comenzaron a asomarse a las puertas y ventanas, y cuando comprobaron de qué se trataba, dieron rienda suelta a sus risas y gozos que les producía la desgracia que consumía a las ramplonzuelas (ladronas) Xábarceiras, que desde el primer día que habían sentado sus vivencias en la aldea, vivían a cuenta de lo que arrapiegaban (robaban) a los vecinos, sin que jamás s’andecharan (hicieran cuadrilla) en una gavita (ayuda) hacia sus vecinos, aunque éstos se reventasen atosigados por el excesivo trabajo. Por eso, cuando aquel amanecer conoció la aldea el timo que los avispados gitanos hicieran en los pequeños intereses de las atuñáes (avaras) Xabarceiras, al espetarles aquel jumento al cambio de la Facunda, que según las manifestaciones juramentadas que públicamente pregonaba con grandes gritos la Manola, estaba murriéndose estingarraón na cortexa (muriéndose acostado en la cuadra), al xebrársele (marchársele) la alegría y el bizarro genio que le había inyectado la tarrasca (borrachera) de marrasquino que le hicieran coger los gitanos, con el fin de que el alcohol le diera por unos momentos las briosas fuerzas de su juventud que la naturaleza por viejo y deshecho ya le había quitado. Pero no conforme Pascualón con este ardid, también le había introducido para que mejor se dibujase en el lugar de su conveniencia, una fogosa guindilla en el furacu (agujero) por donde alumbraba el federosu cuchu (hediondo estiércol), y por estas razones el pobre animal que en el momento del trato obreiráu (aguijonado) por estos reactivos respondió a las aspiraciones de Pascualón para equivocar a las Xabarceiras, ahora ya aquel pollino falto de tales estímulos, no respondía a las gozosas ilusiones de la Manola v su hermana, por eso entrambas y dos estaban llevadas y traídas por el mismo demonio, y en peor genio se ponían, cuando presenciaban a las gentes de mi aldea todas ellas de buen suceso, entamangándu festa ya murga (haciendo fiesta y güasa) de las hasta entonces avispadas Xabarceiras. Así por ejemplo, la muyer del Goxeiru (mujer del Cestero) que por la causa de que la Facunda apartando el rabo p'un lláu (para un lado) y dejando la clica 'l entestate (la matriz al aire libre) permitiera que su alegre burro le anuedara 'l cibietchu (le hiciera el amor) dejándola preñada, pues por esta causa, engarrapoláronse (peleáronse) con ella las Xabarceiras, en una engarradiétcha (lucha) de campeonato, que si no es porque unos hombres de la aldea las separan, la hubiesen esmueliu a tochazus (muerto a palos), pues esta mujer esfargayánduse (deshaciéndose) de risa díjoles: ¿Qué pensabas Manola, que podías equivocar a los gitanos lo mismo que haces con todos nosotros desde que el demonio te trajo sabe Dios de dónde a vivir a esta aldea? ¡Esos filan (hilan) más fino que nosotros mióu nena, por eso no has sido capaz de detener el truñazu (testerazo) que te atizaron cuando pretendías hacer negocio con ellos, que son los mismos hijos de tu padre el diablo! ¡Me parece a mí que este año, si quieres ir a vender por las romerías la fruta qu’escarpenas (que arrancas) de nuestros árboles, vas a tener que llevar las maniegas (cestas) encima de tu mollera! Xofitóu (apoyó) Manuela de Juan de Pacha, que era muy aguda lanzando putchas (sátiras). ¡Qué quieres hacer Manola, hay que armarse de paciencia mióu nena y nunca olvides que el demonio tiene focicu de gochu (hocico de cerdo), aunque en este lleldar (suceder) a tí se te presentara en la fechura (hechura) de Pascualón el gitano, que mucióte (ordeñote) la cuarexa (cartera) y llancote (te plantó) un pollín, que según el tu falar (hablar) regalado es caro. Díjole Filomena la mujer de Julián el Pertegueiru, que tenía una lengua p’aximielgar (mover) con molestosas intenciones a las gentes. Con más arte, que su marido que era áxil (ágil) como un esquil (ardilla) tenía de coraxe (coraje) para sacudir los arizos de los castañales. Estas y otras parecidas sátiras adornadas con risas y juergas de diferente índole, les decían las gentes de mi aldea aquella mañana a las xabarceiras, con intenciones de zaherirlas, porque ni eran sociables. ni menos tenían nada de buenas personas, sino todo lo contrario, aunque si digo la verdad en aquella época, había en mi pueblo peores personas que las Xabarceiras, ya que moraban un piño de fascistones asesinos, que ellos solos se bastaban para tirar tal partido por tierra. Tanto la Manola como su hermana, esnalaban (volaban) hasta los mismos teyáus (tejados) del aburrióxu (ardiente) infierno, dentro de un envenenamiento que hacía xuenzura con la manicomiaura (yunta con la locura), y con sus lenguas harto desatinadas escarnecían todo cuanto existe del cielo abajo y del infierno arriba, y en todo momento eran acosadas por los perros de la aldea, que les buscaban descuido para hincarles los dientes en cualquier lugar de sus escalixerus cuerpos, y al tenor que con rapidez espatuxaben (corrían) iban poniendo al Hacedor y su Creación como un fedoroxu fatu (hediendo trapo), con sus maldiciones y romances pecaminosos, que muchos de ellos nadie en el lugar jamás había escuchado, y dudo que pocas personas podrían endubitchar (enredar) un rosario de ofensas como el que la Manola preparaba. Pero a pesar de ya ser mucho todo esto que enseñaban, dentro de sus mal intencionadas entrañas, muchas más nefastosas intenciones aun se albergaban, y obreiradas (aguijonadas) por ellas, encamináronse afalucháes (arreadas) por el diablo, hasta la casa del pedáneo, que moraba en la fondeirá (en lo hondo) de la aldeina, y cuando ilegaron a las canciétchas (cancelas) y vieron que estaban piescháes (cerradas), aferronáronse (cogiéronse) a ellas con tal arte, y sacudiéronlas con tal fuerza, que al no llegar el perro a ponerles freno, de seguro que dieran en tierra con ellas. Pero la Manola que era en aquellos momentos conducida por todos los demonios nacidos y por nacer, que la habían corrompináu (llenado) con una airada rabia desgalgada (desmandada), no le puso ningún respeto ni menos miedo aquel perro grande armado de carlangas que hasta los mismos lobos les imponía recelo, sino que le hizo frente con su foiceta (hoz) llantándoye (plantándole) un focetazu (golpe con la hoz) en medio de su enorme cabeza, que le hizo al gafu (fiero) perro atropar (guardar) el rabo entre sus piernas, y marcharse glayucandu (aullando) de dolores del lado de aquella mujer que era peor que la más bravía de las fieras. No hicieron caso las Xabarceiras del matauriáu (descalabrado) can qu'ameruxáu de miéu (que plagado de miedo) se marchara del lado de ellas, sino que entrambas en el mismo lleldar (hacer) ximielgaben (sacudían) las cancelas en el parejo encaldar que llamaban al pedáneo de la siguiente manera: ¡Gracianu, Gracianu...! ¿Dóu tás aponiu faldetacu alcaldi de piteru? (¿Dónde estás ruin alcalde de gallinero?). El bueno de Graciano que se encontraba en la corte (cuadra) muciendu (ordeñando) las vacas, al sentir a su perro glayucar endolloriu (ladrar dolorido) y escuchar aquellas voces preñadas de prisa y betchás (ricas) de ofensivas palabras hacia su persona, salió sin pérdida de tiempo del establo con la caramañola (lechera) en la mano, y cuando comprobó quién le reclamaba, díjoles medio enojado, porque enfadado del todo nunca Graciano lo estaba: ¿Qué es lo que queréis condenadas del infierno, donde sin ninguna duda algún día iréis amagostabus (quemaros) esas asquerosas lenguas que tenéis? ¿qué es lo que queréis que tan cedu (temprano) llegáis a la mi puerta, y no en son de paz como es la debida forma, ya que lo primero que habéis hecho, fue partirle la cabeza al perro que intentó poneros el freno que estáis necesitando desde el mismo día que pusisteis los pies en esta aldea, y no contentas con ésto, aun estáis molestando al amo, enloquecidas por el demonio que lleváis dentro de vuestros cuerpos, que sólo vosotras sabéis dónde le encontrasteis, pero que os hace rellumbrare (relucir) como el mismo rellámpagu? (relámpago) ¡Vengo a ordenarte, —dijo la Manola, saliéndole espumarayus (espumarajos) de rabia por su boca—, vengo a mandarte, que te hagas en el momento en perseguidor de los asquerosos y ladrones gitanos, que me engañaron con un burraco que cambié por la mi Facunda, que ahora está estingarraón (tirado, acostado) en la cuadra, sin llixa (fuerza) de sostenerse encima de su cadriles (patas). Graciano que era como ya sabemos, muy agudo y socarrón, comenzó a reírse por lo bajo, porque abiertamente no se decidía ante el temor de no terminar de alterar aquel par de humanas fieras, que muy capaces las creía de pagar en su persona sus cacíus estrapayáus (sus platos rotos), luego poniendo la cantimpla (lechera) entre las manos de su mujer, que había bajado a la corraleda al escuchar tan grande alboroto, y seguidamente, rascándose su cabeza por debajo de su gorra, les dijo a las Xabarceiras con una socarronería que le alegraba satisfactoriamente: —Podéis ir vosotras mismas a buscarlos, ya que tanto os interesa en encontrarlos, porque yo fuera de la aldea y aun dentro de ella, ninguna autoridad tengo, que me obligue a perseguir a nadie, y creo que para hacia la Villa deben de encontrarse, porque poco antes del amanecer les he oído yo pasar por delante de mi casa, y por cierto que llevaban entemangada una allegroúxa folixa (iban formando una alegre juerga), y ahora escurro (discurro) de dónde procedía tan grande gozo que les acompañaba, que ni más ni menos era, del betcháu (rico) trato que al parecer hicieron con la tu Facunda, por la causa de querer ser tu, todavía más gitana que ellos. ¿Qué es lo que me estás diciendo so castrón (cornudo) de los infiernos? ¡Qué no tienes de hombre nada más que el paxierchu qu’enllastica lus tous enxenebráus güesus, (traje que cubre tus fríos huesos), si en todos los lugares de Asturias tienen como autoridades a ejemplares con el mismo esprapayu (disposición, ánimo), que te tiene encibietcháu a ti, más les valdría a las gentes hacer con ellos, lo mismo que yo debía de hacerte a ti! ¡Vaya un alcalde de cuatcháus (cuajados) que en el lugar tenemos, yo no sé lo que estarían pensando los vecinos el día que te han dado la güichá (vara) de mando, porque la verdad es que no sirves ni para tornar (parar) el agua en un banzaucu (remanso) de poca llixa (fuerza)! Le dijo la Manola lanzándole unas envenenadoras y asesinantes miradas, que intencionaban la firme idea de entamangar (hacer) un engarapoláu con él. Graciano, sin hacer mucho aprecio de lo que le estaba diciendo la bruxa xabarceira, sonrientemente le preguntó: ¿Y qué es lo que te gustaría hacerme a mi Manola? ¡Lo primero que te haría so castrón de los infiernos, sería... llantate la foceta (plantarte la hoz) en medio de tu cabeza, fendiéndotela hasta las mismas caxietches del xixu (partiéndotela hasta las mismas células de los sesos), y después te haría el juicio de por qué fuiste condenado a morrer (morir), que sería por el cobardoso delito, de no saber defender los intereses de la aldea, como es tu obligación de alcalde, y también por consentir, que xentes arrobonas (gentes ladronas), colen del chugar (marchen de la aldea), haciendo festa ya murga (fiesta y güasa), ximielgánduse lus cuartus na cuarexa quei arraguñarun a lus tous vecinus (moviendo los dineros en su cartera, que fueron fruto del robo que hicieron a tus vecinos), por la causa de tener un pedáneo, escasáu de coyones, ya betcháu de plumes de pituca llueza! (seco de cojones, y rico de plumas de gallina clueca). Estas palabras tan poco delicadas y tan grandemente ofensivas, no le sentaron nada bien a Graciano, a pesar de ser él, hombre tranquilo y transigente en gran medida, quizás las hubiese deximíu (olvidado) si su mujer no estaviese presente, pero al no ser así, a Graciano no le cupo otra alternativa, que intentar castigar a aquella desvergonzada que le estaba tratando lo mismo que si él fuese en vez de un hombre y por más primera autoridad de la aldea, no fuese nada más que un enyordiáu pingayu (un sucio pingajo), por esto, destinado Graciano en hondura donde jamás se había presenciado, se arrimó a la Manola con miras d'acoyela (de cogerla), y propinarle un par de ximielgones (sacudidas) y meterle el miedo y la vergüenza en el cuerpo a aquella deslenguada, aunque no fuese nada más, que para demostrarle a su mujer, que un hombre siempre es un hombre, aunque su mujer le pegue, le engañe y le convierta en cabrón por considerarle baldrayu (cobarde). Pero lo que no pudo imaginar Graciano, era que la Manola no se amilanaba ante nada ni nadie, y para demostrárselo, dio un paso hacia atrás para dejar trecho de combate, y enarbolando su focetina (hoz) en el aire, apurrióye (diole) con ella un fuerte y certero golpe en su cabeza, que hizo que el pobre pedáneo se esmurgazara (se cayera) en el santo suelo privado del conocimiento, manando un remexu (un chorro) de sangre, por una mancaúra (herida) que le había nacido repentinamente en el canto una vidatcha (sién). Y así en esta ridícula y dolorosa postura, atendido por su mujer ante la cual el Graciano pretendía convertirse en un héroe, le dejaron las Xabarceiras, que colaron (marcharon) de su casa, perseguidas de cerca por el rencoroso perro de Graciano, que les ladraba enfadado, más por el golpetazo que a él le habían apurriu (dado), que por el que le allantaron (dicran) en el pericote (alto) de la mollera de su amo. Amanicomionáes fasta ‘l más espurrir y'encoyer (enloquecidas hasta el más estirarse y encogerse), Ilegaron las Xabarceiras a su casa guiadas por el mismo espíritu de lucha que en ellas no cejaría hasta que no pudiesen dar con los gitanos, aunque menester fuérales perseguirlos hasta los quintos infiernos, y para sacarlos de este antro, con el fin de conseguir lo que les pertenecía, estaban decididamente dispuestas a partirle los cuernos al propio diablo lo mismo que terminaban de hacer con el pedáneo Graciano. Así pues, sin perder ni tan sólo un minuto de tiempo, sacaron de la cuadra el cadarmoúxu (cadavérico) burro de Pascualón el gitano, y la Venancia tirando del ronzal, con tal xuxeante llixa (crecida fuerza) que si pudiese le llevaría arrastrando, y su hermana Manola apuxada (soplada) por un demonio con peor genio aun, iba detrás del desventurado pollino apurriénduye (atizándole) sin descanso barganazu tras barganazu (palo tras de palo), encima del llombu (lomo) del pobre y descuaxaringuetáu (deshecho) pollino, para que caminase con prisa, y tal hacía la desdichada bestia, y no tanto por huir de los palos a los cuales ya debía de estar bien acostumbrado, sino por intentar aflojar el dogal del que tiraba Venancia, y así de esta forma y siempre en pos de los gitanos, se dirigían a la Villa donde aquel día había mercado. Hicieron entrada en el mercado las Xabarceiras arremexandu (remojadas) en sudor, producido por el cansancio de la larga caminata, y por la desmesurada rabia que a entrambas y dos las atenazaba. Y mismamente al lado de la fragua del ferreiru (herrero) que aquel día tenía endemasía trabajo, agüeyarun (avistaron) a la Facunda, y al lado de ella muy sonriente y gozoso se encontraba el gitano, que tampoco perdía su tiempo, pues ya estaba tratando de venderla o de cambiarla a un paisano que en la sazón la estaba registrando, pero plantándose la Manola delante de Pascualón, le dijo con el hambre retratada en sus ojos de atizarle un par de focetazus: ¿Qué barro me has espetado en el trato so ladrón? ¡Haz el favor de devolverme ahora mismo mi pollina, así como los dineros que me arraguñaste (arañaste), si quieres que este espineroso y mentecato trato que conmigo has hecho, tan sólo se quede en un inolvidable enfado! Pascualón no le hizo mucho caso a las palabras rogativas de la Manola, y así empujándola para un lado con cierto desprecio, a la par que la miraba amenazadoramente le dijo: ¡Quítese delante de mi vista mujeraca de los infiernos, y deje ya de molestarme en mi trabajo, y no olvide nunca, que el que hace un trato con Pascualón, lo tiene hecho para ciento y un años, y ahora lárguese y déjeme tranquilo, que estoy en buenos tratos con este paisano! Nunca peor hiciera el gitano en toda su existencia, pues antes de que se percatase del peligro que le rondaba, la foicina (hoz) de la Manola caía sobre su cabeza con la fuerza de un rayo, escantoyándoila (hiriéndosela) por un par de xeitus (sitios), que hicieron que Pascualón sin gurniar (decir) palabra, se enclicara (se cayera) en el enllordiáu (sucio) suelo, falto de sus sentidos, y alumbrando tanta sangre por sus heridas como un gochu (cerdo) cuando lo están achuquinandu (matando). Nisti telar atopábase (de esta forma se encontraba) Pascualón, con el cerebro escosáu (seco) d'afechu (del todo), por mor de aquel inesperado golpetazo, que le había llegado de manos de quien él menos esperaba, cuando Antonio, un guardia civil del cuartelillo de la Villa, que había presenciado todo el achuquinante xocesu (sangriento suceso), por encontrarse este guardia al lado de la ferrería, enzolánduse fatáus de culetinus de xidre, (bebiendo copiosos vasos de sidra), en amigable compañía con unos paisanos, en el chigrín (bar) de la Faba Prieta (la Haba Negra). Por eso, cuando vio esmurgazarse (caerse) en el suelo por mor del focetazu que le allumara (alumbrara) la Manola al foin del gitano, fue el guardia acochetráu (acelerado, rápido) al lugar del amagüestu (la quema), con el buen fin de encaxinar (encajar) el orden en aquel descalabramiento, nada más que el guardia llegó, afogárunse lus aburióxus (se ahogaron los ardientes) ánimos de otros gitanos, que lleldáus (hechos) dentro de una folixa (bronca) engafuróuxa (envenenada), intentaban acorralar a las dos Xabarceiras, que ya en la sazón se habían aferronáu (cojido) a la Facunda, y dejado libre al jumento del gitano. Mientras tanto, el herido de Pascualón ayudado por el guardia y por otros gitanos, que aun seguían con voces enardecidas maldiciendo y amenazando a las Xabarceiras, como cuento, se puso Pascualón en pie aun medio temblando al volver del desmayo, y con todo su rostro plagado de escandalosa sangre, demostrando que fuera del dolor que pudiera sufrir, el condenado no estaba en trance de mayores males en su cuerpo, no así en sus intereses como veremos seguidamente. «UN XUEZ D’ESQUILONA» (UN JUEZ DE CAMPANILLAS) Era el señor Juan Antonio un falangista digno de ser emulado por el más honrado servidor bien fuese Roxu (Rojo) Prietu (Negro) o Amarietchu (amarillo), era en verdad un hombre Joseantoniano que sin llevar camisa azul con el yugo y las flechas bordados en la pechera, como muchos otros pingayus (pingajos) que yo he conocido, que siempre iban uniformados con su camisa azul y corbata negra, dándoselas en todo momento de buenos falangistas, y no siendo nada más que unos verdaderos mierdas. El señor Juan Antonio era un hombre que llevaba siempre prendido en su espíritu los Nobles y Hermosos Credos de la Falange, con sus Humanidades y Libertades manifiestas, y los sabía cumplir porque los había aprendido en derechura, tal como el Mártir de su Fundador los había creado, para el bien de la Patria y de todos sus hijos. ¡Qué poco sabía José Antonio, que su Maravillosa Doctrina iba a ser manejada por algunos hombres, que cometerían con Ella verdaderos asesinatos y atropellos de toda índole. Pero dejando esto de lo que trataré algún día con mejor cuidado, y acogiéndome al hilo de la historia de la que estoy tratando, diré, que el juez de la Villa era este Caballero, que vivía al lado del mercado, y que era un hombre muy justo, amigo de los razonamientos, inteligente y también un campesino que amorosamente trabajaba sus campos. Cuanto yo, que cuando aquella gresca estaba con su apogeo, salió el juez de su casa para percatarse de aquel ardoroso tiberio (lío que se amagostaba (quemaba) frente a la puerta de su morada, y cuando vio que era un gitano el causante del sangriento escándalo que se enseñaba, díjole al guardia con ardientes deseos de hacer la Justicia en aquel endubiérchu (enredo). ¡Antonio, hágame usted el favor de llevar ahora mismo hasta el Juzgado, a todas las gentes que dieron vida a esa sangrienta engarradiétcha (pelea), para encalducar la xusticia que anda escosá 'n dalgún d'echu (hacer la Justicia que anda seca en alguno de ellos). Así que las Xabarceiras y el escantoyáu (herido) Pascualón hiciéronse presentes en el Juzgado, ante los escrutadores ojos del señor juez, pusiéronse los tres al mismo tiempo a hablar en su defensa, acusándose los unos a los otros dentro de un rosario de palabras injuriosas y amenazantes, que de nuevo los ponía en el atajo de volver a engarrapolarse (pelearse). Pero el señor Juan Antonio fiel repartidor de la Justicia, aporreó con sus nervudas y fuertes manos un mazazo encima de la mesa, que por muy poco la desarma en un montón de astillas, ya que era el juez un bigardón (mozarro) de más de dos metros de estatura, tan fuerte y resistente como una montaña. Y al parejo que tal golpe sacudía, dijo engrifandu (arrugando) su hocico al lar del enfado: ¡Hágamne el favor, y procuren que no tenga que llamarles de nuevo la atención, de hablar tan sólo el que yo le pregunte! Y al decir esto, miró tan condenadoramente al gitano, que éste, que se sabía culpable de muchos engañosos tratos que había efectuado en todo aquel concejo, no pudo menos que ya considerarse culpable, antes de que el juicio comenzara. ¡Vamos a ver Manola, hoy como no tengo mucha prisa ya que el llabor (labor) no me apremia, cuéntame tú la primera con toda clase de pelos y señales, lo que te ha sucedido, para que le escantoyaras (deshicieras) la mollera a este paisano, del que ya tengo oídas que no es la primera rapiega qu'esfuecha (zorra que despelleja) ni tampoco será la última, porque el que fai 'n maniegu fai 'n cientu, dandoi banietches ya tiempu! (el que hace un cesto hace un ciento, si se le da, varas y tiempo). ¡No fue solamente este condenado y útre de xitanu (buitre de gitano) el que salió amatauriáu (con heridas) de este asunto escontramundiáu enrevesado), que prestase usted con tan buen tino a escantexayu (arreglarlo) señor xuez (juez). Pues también al pedáneo de la mi aldeina me vi en la apremiante necesidad d'apurriye (de darle) un par de galgazus (estacazos) en mitad de la cabeza de magüetu (bestia) que tiene, por el no querer acaidonar (dirigir) la justicia en el camino de la razón, como corresponde a su condición y obligación de alcalde del chugar! (lugar). ¡Por la Virxen (Virgen) de los Remedios Manola, no vaigues (vayas) a decirme que por mor de este foín (ladrón) de gitano, tuviste que fendeye (partirle) la cabeza al pobre Graciano!, dijo el juez alegrando su rostro dentro de una llixerina (ligera) risa. ¡Sí señor juez, así ha sucedido! Afirmó la Manola, y seguido le contó todo el suceso desfigurándole y haciéndole más rentable a su favor. El juez casi sin poder detener la risa que le regocijaba su espíritu natural y noble, dijo intentando enmarcar en su rostro la seriedad que no era capaz de hacer: ¡Has hecho muy bien Manola, pues yo entiendo, que el que tiene el delicado oficio d'encaidonar (de dirigir) la justicia, y traiciona tan derecho menester, debe de ser castigado con más entaine (fuerza), que aquellas otras personas, que tienen la obligación de la ley obedecer. Así pues, si en mis manos estuviera te premiaría, por la valentía que has usado al defender la justicia y la libertad de tus intereses! ¡Y ahora... sigue, sigue Manola, y cuéntame todo el suceso en sin mucitche (ordeñarle) ni una migátchina (migaja), que me presta mucho mióu nena (que me agrada mucho mujer). ¡Escúcheme bien señor juez, y júrole por adelantado que cuanto le voy a decir, no se xebra (marcha) de la verdad en nada, y todo ello no es nada bueno ni para mis intereses que han quedado esgazáus d'afechu (rotos del todo), ni tampoco para este gitanu que vé usted aquí tan humildemente con la cabeza gacha, queriendo dar a entender que no ha roto en toda su vida un mal plato, y lleva desde que ha nacido viviendo a cuenta de sus bien urdidos tratos, que tal parece que para industriarlos le ayuda en todo momento la brujería o el mismo diablo! ¡Verá usted señor juez! —Ayer cuando el sol se esfumía (marchaba) por detrás del penón (peña) picutrera (sierra de las águilas), que es la hora d’atapecer (oscurecer) la tarde, llegó este llimiagu (baboso) de gitano a caballo de su adefexu de pollín hasta la misma puerta de mi casa con mires de tentarme la necesidad que me arretrigaba, porque usted bien sabe que nosotras nos dedicamos a correr (vender) la fruta, por todas las romerías y lugares de los tres conceyus y de esta manera nos ganamos nuestra vida muy decente y honradamente, pues como le estoy diciendo, no sé cómo este condenado se enteró que la nuestra pollina estaba próxima a parir, y claro, al encontrarse la probitina en tal estado, no nos podía servir para nuestro trabajo, por eso, tentadas por el embrujo, la engañadora palabra y la buena presencia que en aquel momento se ensenoraba en el pollín de este fartonzón (comedor), enguedeyóume (me enredó) este bruxu (brujo) de gitano, con el endemoniado trato que conmigo hizo, que si tarda mucho tiempo en deshacerse de nuevo, se me va escosar el xuiciu (secar el juicio), y va a dexame Ies caxierches del celebru tan enxenebráes d'entendedeiras, que vóu bazcuchame abondu más cedu de lu qu'usté cunta na mesma amanicomiaúra (dejarme los sesos del cerebro tan fríos de entendimientos, que se me van a vertir mucho más temprano de lo que usted piensa en el mismo manicomio). —El caso fue señor juez, que el burro que traía este foinacu (ladronzuelo) de gitano, estaba en conciencia de él bien preparado, para dejarme a mi despreparada de intereses, pues el pollicaco con un fatáu de caxilonainus (montón de cajilones) de marrasquino que le daban calor y fuerza a su banduévu (panza), hacían de él por el motivo de la alegre tarrasca que lu encibiechaba (borrachera que lo trenzaba), un burrón con buena llixa ya xuxeáu xeniu (fuerza y crecido genio). Y por si fuese poco esto que le cuento, todavía para que el pollino mejor se dibujase, llantárale este achuquinador de gitano, una rabiosa guindilla por debajo de la cola, mismamente dentro del oscuro agujero que alumbra el recimo de los hediondos cagayones, según descubrí yo misma hoy por la mañana justamente cuando ya era demasiado tarde. Y todavía por si estas dos demoníacas trampas no fuesen suficiente este banduerru (indeseable) de gitano, de tal manera me dibujó su jumento que desatinada me trae en este juicio, que me hizo de él un semeyu (retrato) que yo papéilu (creílo) entero, y consideré al pollín como el mejor burro de toda la burrería de gitanacus y aldeanos. Por esto señor juez, le di al cambio de tan falsa y ençañadora presea, la mi pollina Facunda y sesenta pesetas encima, y con estas prendas en nada faisas, xebróuxe (marchose) de mi vera este maldito gitano, tirando del ramal de la mi Facunda, que no quería la probitina del mi lado marcharse, quizás porque presintiera al ser más lista que yo, en la triste desgracia que me dejaba este baldrayu (cobarde) de gitano, que se alejaba de mi casa haciendo que ruxeran (sonaran) los mis dineros en su bolsillo, a la par que se iba riendo de gozo y alegría por la causa del betcháu (rico) negocio que encima de mi pobreza hiciera este desalmado de gitano. Pascualón que ya tenía lleldáu (hecho) en su pensamiento axuquerándose (apoyándose) en las anabayáes güeyáes (acuchillantes miradas) que le dirigía insistentemente el juez que aquel juicio lo tenía bien perdido, cuando escuchó a la Manola decir que le había entregado sesenta pesetas, puso el glayíu (grito) en el cielo jurándole al juez por el Cristo de los gitanos y la Virgen de los cristianos, que la Manola estaba mintiendo, pues tan sólo le había dado sesenta reales. El juez, escuchó por breves momentos a Pascualón en su defensa, y después poniéndose en pie y mirándole acusadoramente desde su montañosa humanidad, a la par que señalándole con su dedo índice que era más grueso que la muñeca del gitano, le dijo con palabras que marcaban el denodado desprecio que sentía hacia estas pobres y desdichadas gentes: ¡Sesenta reales por cuatro lados, que hacen justamente lo que le arraguñaste (arañaste, robaste) a esta desventurada muyerina. No me cave la menor duda que yo os conozco muy bien, ya que siendo yo niño otros gitanos como tu también engañaron a mi padre, por eso puedo juzgarte con propiedad y conocimiento de causa, porque sé que no vivís nada más que de el timo y del engaño y de vuestras cestas, que mientras las tejéis pensáis en la forma de hacer vuestras trapisondas cada día con mejor cuidado! Díjole el juez encabronáu (enfadado) en tal postura que sus mejillas se le pusieron del mismo color de las brasas, en el lleldar que no le quitaba los ojos de encima, mirando tan condenadoramente al esquelético rostro del gitano, que iba ser en parte engañado lo mismo que el señor juez, por la paraximesqueira de la Manola. ¡Pero señor juez, habló enloquecido en su defensa el pobre Pascualón, a la par que a sus ojos vivarachos afloraban unas rebeldes lágrimas que tal vez fuesen fruto de la rabia que le producía el ser tan miserablemente robado por aquella aldeana de los infiernos que él en un principio pensaba que era la mujer más tarangona (tonta, imbécil) que había conocido en su vida de bien urdidos timos y enredosos tratos. ¡Pero señor juez! ¡Sesenta pesetas no las he tenido yo juntas desde que baltiarun (tiraron) la República, donde el pobre podía vivir con más libertad, y con más justicia que usted a mi me está haciendo! ¿No comprende usted señor juez, que con sesenta pesetas hoy día se compra un buen burro y aun sobra dinero? ¡Lo que yo comprendo muy bien es que eres un redomado timador y un despreciable ladrón de cuerpo entero, y como no me puedes demostrar con personas de orden y honradez lo contrario, le has de pagar en media hora los dineros que le has timado a esta pobre mujer, y le devuelves su pollina, que ella con buen contento te hará entrega de tu jumento, y tu harás con esté difunto viviente, lo que ahora como final de sentencia yo te dictaré! ¡Cómo este pollín que nos trae en discordia ya no está para hacer ninguna clase de trabajo, y sabiendo todos los que por ser gentes del campo entendemos de animales, que a un burro; es la leche que se le puede ordeñar, que no es otra que su trabajo, yo como juez de este Juzgado, de la muy noble y astur Villa, te condeno a ti, que te llaman todos Pascualón el gitano, y yo te llamaría Pascualín el de los sucios enredos, a que me traigas ante mi presencia, el pellejo de este jumento, y de esta forma sencilla y eficiente, se atajará de una vez por todas el mal por su comienzo, y no ha de ser jamás este pollino equivocador de nadie más! ¡Y que quede bien entendido, que si te xebras de este concejo, sin traerme antes el pellejo del tu jumento, mandaré a los civiles que te persigan hasta que den contigo, y les ordenaré que bien atado te conduzcan ante mi presencia, y aquí, con estas mis manos que no fueron hechas para manejar una pluma, ni menos para detenerse en ningún papeleo, a los cuales yo considero innecesarios cuando la justicia está tan clara como la luz de este hermoso día, como te digo Pascualín de los enredos, con estas mis manos, que saben muy bien manejar el arado, el guarabeñu (guadaña) y la fexoria (azada), para trabajar dentro de la honradez con muchos sudores y esfuerzos la tierra, con estas mis manos que fueron capaces de empuñar un fusil, y luchar sin rencor ni miedo en defensa de unos derechos humanos a los cuales yo considero justos, dentro de la mermada justicia que los hombres sabemos hacernos, con estas mis manos yo te digo Pascualín de los enredos, que l'arrabucaré (le quitaré) el peyeyu (pellejo) al tu jumento, en el preciso momento que haré lo mismo con el tuyo propio, y de esta sencilla manera, libraré a la sociedad de un pioyón (piojo), que al igual que hay muchos que con libertad campean y viven sin doblar el renaz (espinazo) a cuenta del sudor ajeno! Ante la firme sentencia de aquel juez, que maneja las leyes con la misma fuerza y natural justicia con que empuñabá el llabiegu (arado) para arrancarle a la tierra el justo 'precio de su trabajo quedó Pascualón en lo más bajo de sus sufrimientos y las Xabarceiras en lo más alto de sus alegrías, porque habían conseguido con su lucha desesperante y fiera, una victoria que a fuer de verdad, en una parte no era justicia. Sin embargo Pascualón, tras quedarse unos momentos silencioso y meditabundo, díjole a la postre al juez sin ápice de miedo y con la valentía que le azuzaba, al sentirse timado por aquellas mentecatas dentro de la ley y en el mismo limo que él había pensado que les había hecho: ¡Bien está señor juez, que le devuelva a estas paisanacas su pollina Facunda, también entro en sacrificar a mi burro y traerle su pellejo, no me opongo a pagarles los sesenta reales que en el desastroso trato que con estas hijas de satanás hice, que a cambio de mi jumento ellas me han entregado, pero por lo que sí protesto, es por las cuarenta y cinco pesetas de más que tengo que pagarles, y considero que esto es el timo más vergonzoso que jamás le han dado a ninguno de mi clase. Así que… señor juez supuesto que es usted hombre justicioso, le pido que atienda mis honrosas razones, y haga la Justicia sin que ninguno de ella tengamos que avergonzarnos! ¡Yo no sé Pascualín de los enredos, timador de poca monta y menos clase lo que Dios debe saber en las verdades, yo no sé si tu has cobrado lo que dices, o si ellas han pagado lo que afirman, yo soy hombre y como tal no he de avalarme en errores que se xebran de mi alcance, sólo sé que yo he dictado justicia ateniéndome a los hechos que se nombran, y hecho está que tu eres el culpable, y suerte tienes que estas buenas paisaninas, no te hubieran reclamado ciento veinte veces más crecidos, esos dichosos sesenta reales porque si así fuese, no tendrías más remedio, que sin más protestas abonarles! Todos en mi aldea aquella tarde, esperábamos con marcado disimulo, y satisfactoria alegría, que retornaran de la Villa las despreciables Xabarceiras, por el Humano hecho de reírnos y mofarnos de su desgracia, y creo que todos teníamos creído, que iban a retornar otra vez con aquel moribundo pollino, a no ser, que a fuerza de barganazus (estacazos) le hubiesen achuquináu (asesinado) en el camino. Así pues, los vecinos se repartían haciéndose que trabajaban, por las diferentes huertas colindantes con el camino por donde ellas tendrían que regresar, y algunos chiquillos dentro de las malsanas intenciones de guasearnos de ellas por adelantado, fuimos a su encuentro en un trayecto de más de tres kilómetros, para entrar escoltándolas en la aldea, haciendo verbena a la fiesta que teníamos acordado prepararles. Al fin las vimos retornar, y cuánto desprecio, ansias de sátira y risa sentíamos por ellas, tornose de pronto en respetuosa admiración, pues atónitos pudimos comprobar, que no sólo traían con ellas a su burra Facunda, sino que al lado de ésta traían un estupendo pollino que habían mercado con los dineros que supieron sacarle al avispado gitano, demostrándonos a todos, que el vencedor aunque odiado y despreciado por ser en demasía nefastoso, siempre es admirado y temido, ante el temor de por él, ser humillado y avasallado. Esta es una condición de la cobarde masa Humana, que al vencido aunque éste sea caballeroso y honrado, le solemos despreciar terminando de aniquilarlo, mientras que al vencedor, aunque sea lo más despreciable que imaginarse puede, le cubrimos su camino de rosas y de regalos.
    ————————
    Axabarciar, entiéndese por vender, tratar, comerciar a pequeña escala, con frutas, huevos, gallinas, etc., etc., etc.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > axabarciar

  • 23 apaigüestias

    Apaigüestias, son apariciones, alucinaciones, esta palabra encierra un sugestivo campo de creencias en fantasmas, o ánimas condenadas y también encierra las creencias mitológicas, con todas sus historias y leyendas descabelladas o quizás ciertas, pues este mundo nuestro no se hizo de la Nada, y desde el más sabio de los humanos hasta el más ignorante, llevamos muy dentro de nuestra alma o espíritu, una lejana o cercana creencia en algo que existe «Sobrenatural», que tras la muerte nos ha de premiar o castigar, con firme exactitud en todas nuestras obras buenas y malas que hemos hecho. Ahora les contaré una historia, o leyenda, que sucedió en una de mis aldeas hace ya muchos, muchísimos años, y que yo he escuchado cuando era pequeño, de lengua de una tía abuela mía, que en aquel acaecer con más de cien años de existencia encima de su cuerpo, aún tenía arreos para trabajar en sus tierras como cualquier persona que bien lo hiciere. «MARÍA LA XANTINA» Casárase María la hija del tío Jacinto, muchacha pequeña de estatura, pero grande de hermosura y de exquisitos sentimientos, con Amalio el del Aldexuxán (Aldea de Susana), joven que no tenía de bueno nada más que el ser un mozarrón como un carbayu (roble) y ser su padre el más rico y poderoso vaqueiru de todos aquellos contornos. Tal caxoriu (casorio) fue amañucáu (preparado), por Rexina la Porricona (Regina la Desnuda), que recibiera del padre del novio por haber hecho tal arreglo, un xaretal d'ablanus (pequeño prado muy cuesto plantado de avellanos). Diremos para comprender mejor esta historia, que la Porricona, era una mujer que gozaba de grande fama en toda aquella rica comarca, porque era la esposa de Lláurianu 'l Llóndrigu (Laureano la Nutria), porque era éste un hábil cazador de estos finos animales de ricas pieles, que de aquella infestaban los regueirus (torrentes) de todas las montañas y el río que cruzaba el fértil valle. También era el Llóndrigu un experto en curar todos los males que tuviesen las personas y animales, por tal razón aquel matrimonio, al decir de muchos vecinos, era una verdadera bendición del mismo cielo, cosa que aprovechaba la Porricona, p'esquicionar al sou antoxu nus tibeirus quei dexaben fatáus de bétchaes ganancies. (Para hacer cuanto se le antojase con sus arreglos, negocios, líos, etc., que le dejaban siempre muchas y ricas ganancias). La aldea de Aldexuxán estaba compuesta por poco más de una docena de vecinos, que todos ellos eran familiares entre si. No voy a detenerme a narrar los diferentes pormenores de la historia como me fueron contados a mí, simplemente me ceñiré a un hecho concreto, relacionado con la mitología o apaigüestias fantasmales o milagrosas, ancestrales creencias, de las melgueras gentes de mi embrujadora Tierrina. Sobre la aldea de Aldexuxán había pesado desde siempre un fatídico malificio, haciendo que sus gentes siendo las más ricas de la fértil comarca, no fuesen tan felices como todos los demás eran, porque jamás en toda su historia había nacido una mujer en ella. Las mujeres que se casaban con los hombres de la aldea de Aldexuxán, se condenaban a no poder tener jamás una hija, y por todo lo contrario, alumbraban varones fuertes y sanos, que se convertían cuando llegaban a la mocedad, en los mozos más esbeltos y fornidos de toda la comarca. Pero a pesar de ser tan buenos mozos, y todos ellos vaqueirus ricos, gozaban de muy escasas simpatías entre las mozas casaderas, por tal razón, muchos no lograban casarse, y cuando alguno lo hacía, casi siempre mediaba un «arreglo» de por medio. —Así, el padre de Amalio se puso al habla con la Porricona, para que arreglase la boda de su hijo con Mariela, muchacha virginal y encantadora, de la que estaba enamorado ciegamente su hijo. Prometiéndole a la Porricona si lo conseguía, que él le daría como favor, el xaretal de Riuscuru, (pradín de Río Oscuro), que lindaba con otra finca que ella tenía. Cuando Mariela supo por sus padres, que estaba destinada para ser la mujer de Amalio el de Aldexuxan, una grande tristeza se adueñó de su alma, que le robó su alegría, y las francas y felices sonrisas que en todo instante su espíritu alumbraba. Y así de apenada todos los días se le veía por su aldea, con sus hermosos ojos siempre enrojecidos por la quemante caricia de sus lágrimas, sin encontrar el consuelo que le devolviese aquella felicidad que antes gozara. Gran devota de la Virgen de la aldea habla sido siempre Mariela, con la que con una fe desmedida siempre oracionaba y hablaba, y así de esta manera, entre profundos y dolorosos suspiros, y lágrimas torrenciales que manaban de su desespero, el día antes de su boda, con la Santina de su aldea así dialogaba: —Virxencina melgueira, qu'achorandu 'l tou cháu venu, ameruxá d'un dollor que m'esfáe pel tristeyáu miou alma, mamplená d'un miéu que d'afechu, encuandiona toa l'allegría qu'endenantes en miou espíritu per uquier afroriaba. (Virgencita dulce y preciosa, que llorando a tu lado vengo, plagada de un dolor que me deshace por triste toda mi alma, rebosante de un miedo que en toda su extensión entierra la alegría que antes en mi espíritu por donde quiera afloraba). —Xantina 'l miou alma, que tous lus amalexius encantexas, nun me faigas xufrire, pos nun queru caxame sen amore per fuercia, you nun queru isi muzu que de güenu nun peca, y'endenantes de dir xuntua d'él a l’ilexa, más quixera morreme, aforcá conun rixu que m'añuede 'l gaznatu ya me faiga en morrida. Ya tal couxa fairéla, Xantiquina 'l miou alma, se deximesme agora, ya me dexes solina, nel atayu miou pena, qu'en llocura m'entrema. (Santiquina de mi alma, que todos los males si tu quieres arreglas, no me hagas sufrir, pues no quiero casarme sin amor y por fuerza, yo no quiero ese mozo que de bueno no peca, y antes de ir junto de él a la iglesia, más quisiera morirme, ahorcada con una cuerda, que me anude mi cuello, y me haga en ser muerta. Y tal cosa he de hacer, Santiquina mi alma, si me olvidas ahora, y me dejas muy sola, en el atajo de mi pena, que a la locura me lleva). Algo muy hermoso le contestaría la Virgen a Mariela, porque otra vez se le volvió a ver llena de sana y feliz alegría, quizás con más fuerza que jamás tuviera. Y así de contenta, cariñosa y feliz, ante la misma Santina que su pena esfixera (deshiciera), al siguiente día en la iglesia se casaba con el vaqueiru Amalio. El día de su boda, fue un domingo del mes de mayo, bañado por la luz del sol que todo lo alumbraba y lo erradiaba de vida, y como era domingo, era fiesta en la aldea, el jilguero cantaba y el malvís silbiotaba y las gentes humildes con paxiétchus de festa (trajes de fiesta), a la boda acudían de la dulce Mariela, la más hermosa moza que la aldea tenía. La que viétchus ya xóvenes (viejos y jóvenes), grande y puro cariño hacia ella sentían. Cuando todos estaban fundidos en sus rezos y el buen cura casaba a la virgen Mariela, se escuchó como un trueno, muy cercano y enorme, muy profundo y tenebroso, que hizo palidecer de miedo a muchas gentes del festejo. ¡Un castigo del cielo, murmuraban las viejas, ha de mandarnos Dios, por casar a esta santa, con un fíu (hijo) de la aldea en poder del demonio! Aquel confuso ruido que a las gentes atemorizara, por ser dadas a irse a los Lares Divinos, no era tal trueno que en el aire quedara sin dejar un vestigio, pues había sido un castigo, y todos sobrecogidos pensaron, que el Hacedor andaba en aquel cataclismo. Pues el xaretal d'ablanus (el prado de avellanos) que el padre de Amalio le regalara a la Porrica, por conseguir a Mariela como mujer de su hijo, argaxárase per tous lus cháus, escuatramundiánduxe 'n fondigouxes cuandies, dou s'allacaben lus ablanus esgazáus d'afechu, con lus raigones amirandu 'l cielu, lu mesmu que se dangún terremetu, bramara nel ventrón d'aquel xareteiru, dexándulu tan llabráu y'esfechu, comu 'n güertiquín de pataques que fora afocicáu per una cabaná de goches paridiegues. (Partiérase, corriérase por todos sus lados, deshaciéndose el prado entero en profundas ollas, donde se enterraban los avellanos del todo rotos, con sus retorcidas raíces mirando al cielo, lo mismo que si un terremoto hiciera explosión en el vientre de aquel prado, dejándole tan despedazado, como un pequeño huerto de sembradas patatas, que hubiese sido hocicado por una manada de cerdas paridas). Sin embargo, tan insólito acontecimiento pasados los primeros momentos, no restó a la fiesta la sana alegría, que todos disfrutaban en la boda de la querida Mariela, pues tras de fartase tous fasta 'l rutiar de lus bunus manxares qu'achindi per uquier topábenxe, (pues tras de hartarse todos hasta dejarlo de sobra, de los buenos manjares que allí por todas partes había), se enguedechóu 'l baítche qu'en toes les bodes les xentes encalducaben (se enredó el baile que en todas las bodas las gentes hacían), fechu per la múxica xaraneira y'allegre del pandeiru ya la gaita, e axín tóus enlloquecíus de gouzu danciarun entexuntus ya hermenáus fasta 'l mesmu albiare, xeitu nel qu'entamangarun folixouxa engarradiétcha de galgazus, ente dus mozacus del chugar de Mariela, ya lus rapazones de l'aldeina d'Aldexuxan. (Hecho por la música jaranera y alegre de la pandereta y la gaita, y así todos enloquecidos de gozo, bailaron entrejuntos y hermanados hasta que llegó el amanecer, lugar que prepararon una sonada pelea de estacazos, entre los mozos de la aldea de Mariela, y los mozarrones de la aldeina de Susana). Tal pelea fue originada por los desmedidos insultos despreciativos dirigidos a los mozos de Aldexuxan, por los de la aldea de Mariela, asegurándoles que no llevarían a la santina Mariela a vivir con ellos a su aldea maldita, donde jamás había nacido ni una sola mujer, por la causa de ser todos hijos del mismo diablo. Tras de la feroz pelea, donde no sucedieron achuquinamientos (muertes) por mor de las sabias intervenciones de los ancianos de entrambas aldeas, el novio, sulfurado y ensangrentado por la titánica lucha desarrollada, en aquel mismo amanecer acompañado de todos sus parientes, se llevó a Mariela que no hizo ni la mínima negativa, y no permitió que recibiese de sus padres ni el valor de una cuyar (cuchara) de cuanto a ella le perteneciese. —Acuétchula d'un reflundión el magotón d'Amaliu a la felliz ya xonriyente Mariela, ya namái conel paxiétchu puestu, escarranquetóula d'enría la xiétcha pintureira del sou cabatchu, ya despós, conun blincu de corzu puenxuse el tres d'echa, ya cudiáu per tous sous vecinus que yeren tous parentela, xebrárunse d'aquel chugar, esnalandu nel aire ixuxus d'allegría, axenitáus nus sous cabatchus axalbaxáus lu mesmu qu' echus ya lleldáus dientru d'una ñatural ya roxurosa allegría. (Asió de un rápido tirón el bruto de Amalio a la feliz y sonriente Mariela, y nada más que con la ropa que llevaba puesta, la ajinetó encima de la pinturera silla de su caballo, y después, con un salto de corzo púsose él detrás de ella, y escoltado por sus vecinos que eran todos parentela, se marchó de aquel lugar lanzando al viento ijujús de alegría, ajinetados todos en sus caballos asalvajados lo mismo que ellos eran, y crecidos dentro de una natural y enloquecedora alegría). La cariñosa bondad, y la fértil felicidad y alegría que en todo momento emanaba torrencialmente de la encantadora Mariela, muy pronto cautivó y contagió a todas las gentes del Aldexuxan, pequenos y grandes, con tal frenesí llegaron a quererla, a adorarla y mimarla, lo mismo que si se tratara de un ser sobrenatural, que había llegado a la aldea para alegrarles a todos sus vidas. Durante el tiempo de su preñez, era Mariela atendida en todo momento por las mujeres de la aldea, y los hombres y los niños, estaban más pendientes de ella, que de sus trabajos y sus juegos, siempre le traían del campo flores y variedad de frutos, y todos al mirarse en sus encantadores ojos, la felicidad y el gozo en sus espíritus advertían. Era Mariela para todos, algo que ni tan siquiera habían soñado que existiera. Al Aldexuxan habían llegado de sus aldeas todas las mujeres que la cuidaban y mimaban y ninguna de ellas jamás había sido feliz ni encontrado la alegría en su espíritu en aquel lugar al que muy pocas de ellas habían llegado por su propia voluntad. Sin embargo al mirarse en los resplandecientes ojos de Mariela, al sentir el hado misterioso que en todo instante rezumía de su ser, llegaba a sus entrañas por primera vez raudales de gozo y alegría, que las llenaba de felicidad, y de una dicha embriagadora y sublime. Por eso entre ellas silenciosa y secretamente empezaban a decir que Mariela era divina, misteriosa y buena, y que en cualquier momento el cielo la llevaría, y dejaría a la aldea tan llena de tristeza y pena como antes lo estuviera. —Xabela la muyer d'Antón el Curuxu, que yera la que mexor amañaba lus dellicáus fatiquinus pa lus guaxinus cabantes de ñacer, ya le fixera tous lus paxiétchinus y'escarpinacus que ñecexitare 'l melgueiru nenin que traxera 'l mundiu cundu betchara la xantina Mariela. (Isabel la esposa de Antón el Buho que era la que mejor hacía los delicados ropajes propios para los niños recién nacidos, ya había industriado todos los trajecitos, calzas y demás vestiduras, que necesitase el dulce niño que trajese al mundo cuando hiciese su alumbramiento la santina de Mariela). —Tamién Xacintu 'l Utre que yera abondu curioxu pa carpinteirar, fixera 'n trubiétchu con maera de ñocéu, qu'al falar de toes les xentes d'Aldexuxan, nin el más empericotáu de tous lus nenus ñacíus ya cuaxi, cuaxi 'n per ñacere, xamás de lus xamaxes oitre mexor nun hubiés d'aquién lu fixera. (También Jacinto el Aguila que era muy mañoso para hacer de carpintero, hiciera una cuna de madera de nogal, que al hablar de todas las gentes del Aldexuxan, ni el más afamado, ni suertudo niño nacido, ni casi, casi de los aún no nacidos, jamás de los jamases otra mejor no hubiese quién se la hiciera). Todo estaba preparado para el día que el angelín a la luz amaneciera, y todos en la aldea, desde su madre hasta el más inocente de los pequeños que por aquellos montes correteare, esperaban ilusionados la venida de aquel inocente ser, fruto de las entrañas de quien les había a todos sembrado en sus espíritus la dicha y la alegría, hasta ya le habían elegido los padrinos y hasta el mismo nombre que debía llevar, el asunto era que naciese dentro del tiempo natural, y que no le trajese ningún amolexíu (mal) a la santina Mariela. Como todo en la vida tiene su tiempo de espera, y todo cuanto se espera si atañe a los procesos naturales llega, así vino el momento del alumbramiento de Mariela. Fue una mañana de los principios de la primavera, cuando todos los árboles y las plantas despertaban jubilosos y en silencio a la floreciente vida donde comenzaban, los malvises y jilgueros volvían a cantar alegres y bulliciosos, tras la mudez que les infligiera el frío y nevado invierno, fue aquella luminosa y primaveral mañana cuando todas las gentes de la aldea, se reunían contentas y felices a la par que en sus interiores algo preocupadas y temerosas, como si presintieran que algo irremediable le habría de ocurrir a la santina Mariela. Digo que todos reunidos en la casa de Mariela, anhelantes esperaban tan natural y querido acontecer. Algunas mujeres llenas de firmes creencias, rezaban sin descanso, pidiéndole al Faidor (Hacedor) y a sus santos más allegados, que la feliz nueva se alumbrara por los cauces naturales, y que Mariela no cosechara arduos sufrimientos. Otras más mañosas en tales menesteres, parteaban ilusionadas y eficientes, en cuantos cometidos quce en tal proceso se requieren. Al fin, de las entrañas de la parturienta, brotó la vida, y todas las gentes al presenciar aquella recién nacida criatura, doblaron sus rodillas en el suelo, y una oración de gracia en el cielo pusieron, dentro de la gran dicha y alegría que jamás sintieron. Porque por primera vez en toda la historia de la aldea del Aldexuxan, había nacido una niña, una hermosa niña que rompía con su divino milagro, el maléfico castigo que les había acompañado siempre. Tal milagroso acontecer, alborozó a los vecinos del Aldexuxan en tal altura, que por unos instantes se olvidaron de la moribunda Mariela, y cuando al fin Isabela enloquecida por la alegría que le hacía caminar por el incansable sendero de la dicha, digo que Isabela se dirigió respetuosa y venerativamente hacia Mariela, y besándola con gran cariño en su frente radiante de felicidad le decía, que el maleficio que pesaba sobre las gentes de la aldea, de no haber tenido jamás una mujer, una niña, ella porque era una santina, lo había roto al alumbrar aquella preciosa criatura, que era para todos los seres del Aldexuxan el fin del conxuru (conjuro) que desde siempre sobre todos pesaba. La moribunda Mariela, con su sonrisa encantadora siempre pendiente de sus labios, y una luz misteriosa y hechicera que en todo momento de sus bellos ojos se desprendía, les hizo comprender a los allí reunidos, que eran todas las gentes del Aldexuxan, que era Mariela algo que pertenecía a la divinidad de lo desconocido, y que no podría morar entre ellos, nada más que con su espíritu. Así silenciosamente Mariela, a todos miraba cariñosamente y todos se sentían bajo su embrujante y acariciante mirada, protegidos de cuantos males en la Tierra hubiese, y navegantes en una dicha que ni en sueños la esperaban. Llué Mariela con sou melgueira fala, que yera múxica de lus mesmus ánxeles, a tóus les dixu 'ndenantes de que del sou curpu xebrárase la vida: (Luego Mariela con su dulce palabra, que era la música de los mismos ángeles, a todos les dijo antes de que de su cuerpo se marchase la vida): ¡Disde güéi, toes les múcheres d'ista embruxadora aldina, parirán nenus ya nenes. Lu mesmu que faen les femes de tou 'l mundiu, y'enxamás naide mirará a lus vuexus homes, comu fasta gora toes les xentes lus fixeron, nun vus ruegu namái, nistus postreirus xeñaldares de la miou vida, que nun catéis caxorius amañáus pa lus vuexus fíus, dexái qu' echus atopen ya curién lus sous cortexus qu’en xcitu 'l sou querer mexor lus falague. Pos nun ye nagua bonu arretrigar la xuventú 'l cubiciu antoxadizu qu'entamanguen lus sous páes. Pos abondu felliz ya rica ye la xente probe, que rucandu de borona un cantezu, ou 'n tortu fechu d'enría 'l llare, son dichóuxus ya fellices fasta que de viétchus muerran. Ya munchu probe y'esgraciaína ye l'oitra xente, qu'amamplén tién de tóu lu que ñecexita, y'enfelliz ye, perque nun puén disfrutayu, con amore ya bone compañe. (Desde hoy, todas las mujeres de esta embrujadora aldeina, parirán niños y niñas, lo mismo que hacen todas las hembras del mundo entero, y jamás nadie mirará a vuestros hombres con el desprecio que hasta ahora todas las gentes les hicieron. No os ruego nada más, en estos postreros respirares de mi vida, que no busquéis casorios preparados para vuestros hijos, dejazlos que ellos busquen y cuiden sus amores en el lugar que su querer mejor los halague. Pues no es nada bueno, amarrar la juventud, a la codicia antojadiza que hacen sus padres. Pues muy felices y ricas son las gentes pobres, que comiendo un mendrugo de pan duro, o una torta cocida encima del lar, son dichosos y felices hasta que de viejos se mueren. Y muy pobres y desgraciadas son las otras gentes, que poseen todo cuanto necesitan, e infelices son, al no poder disfrutarlo, con la paz del amor y la buena compañía). Así fue como se despidió la melguera Mariela, antes de entregar su sublime alma, al Infinito poder de la Divinidad invisible, dejando a su cuerpo muerto llorado con gran pena, por aquellas sencillas, naturales y nobles gentes de la aldea del Aldexuxan, que harían de ella al correr del tiempo, la Santina Mariela. Yo no puedo afirmar si esta narración es una historia, una leyenda o quizás un mito, sólo se decir, que mi tía abuela aseguraba cuando me la contó, que era tan cierto como que ella se tenía que murrer (morir). También recuerdo cuando yo era un guaxiquín (muy pequeño), haber escuchado decir a las más viejas de estas aldeas, aconxexandu (aconsejando) a las mujeres que teniendo varios hijos varones, ellas querían tener una niña y no lograban alcanzar tal deseo. Digo que las ancianas les aconsejaban así: —Lo que tenéis que hacer si queréis tener una niña, es rezarle todos los días con buena fe a la Santina Mariela, ya veréis como el primer hijo que tengáis sin ninguna duda ha de ser una hermosa niña.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > apaigüestias

  • 24 father

    1. noun
    1) (a male parent, especially human: Mr Smith is her father.) padre
    2) ((with capital) the title of a (usually Roman Catholic) priest: I met Father Sullivan this morning.) padre
    3) (a person who begins, invents or first makes something: King Alfred was the father of the English navy.) padre

    2. verb
    (to be the father of: King Charles II fathered a number of children.) engendrar
    - fatherly
    - father-in-law

    father n padre
    tr['fɑːðəSMALLr/SMALL]
    1 (beget) engendrar
    2 figurative use (create, originate) inventar, crear
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    from father to son de padre a hijo
    like father like son de tal palo, tal astilla
    to be a father to somebody ser un padre para alguien
    to father something on somebody atribuir algo a alguien
    father figure figura paterna
    Father's Day el día del padre
    Father Time el Tiempo
    father ['fɑðər] vt
    : engendrar
    1) : padre m
    my father and my mother: mi padre y mi madre
    Father Smith: el padre Smith
    2)
    the Father god: el Padre, Dios m
    n.
    padre s.m.
    v.
    engendrar v.
    prohijar v.
    servir de padre a v.

    I 'fɑːðər, 'fɑːðə(r)
    1) (parent, originator) padre m

    like father, like son — de tal palo tal astilla, hijo de tigre sale pintado (AmL)

    2) ( Relig)
    a) Father ( God) Padre m

    in the name of the Father, the Son and the Holy Ghost — en el nombre del Padre, del Hijo y del Espíritu Santo

    b) ( priest) padre m

    II
    transitive verb \<\<child\>\> engendrar, tener*
    ['fɑːðǝ(r)]
    1. N
    1) (gen) padre m

    to be passed on or handed down from father to son — pasar de padre a hijo

    2)

    Our Father — (Rel) Padre Nuestro

    3)

    Father Brown — (Rel) (el) padre Brown

    4) (fig) (=founder) padre m
    city 2.
    2.
    VT [+ child] engendrar; (fig) inventar, producir
    3.
    CPD

    Father Christmas N(Brit) Papá m Noel

    father confessor N — (Rel) confesor m, padre m or director m espiritual

    Father's Day NDía m del Padre

    father figure Nfigura f paterna

    * * *

    I ['fɑːðər, 'fɑːðə(r)]
    1) (parent, originator) padre m

    like father, like son — de tal palo tal astilla, hijo de tigre sale pintado (AmL)

    2) ( Relig)
    a) Father ( God) Padre m

    in the name of the Father, the Son and the Holy Ghost — en el nombre del Padre, del Hijo y del Espíritu Santo

    b) ( priest) padre m

    II
    transitive verb \<\<child\>\> engendrar, tener*

    English-spanish dictionary > father

  • 25 do

    du:
    1. 3rd person singular present tense - does; verb
    1) (used with a more important verb in questions and negative statements: Do you smoke?) 0
    2) (used with a more important verb for emphasis; ; ðo sit down) 0
    3) (used to avoid repeating a verb which comes immediately before: I thought she wouldn't come, but she did.) 0
    4) (used with a more important verb after seldom, rarely and little: Little did he know what was in store for him.) 0
    5) (to carry out or perform: What shall I do?; That was a terrible thing to do.) hacer
    6) (to manage to finish or complete: When you've done that, you can start on this; We did a hundred kilometres in an hour.) hacer
    7) (to perform an activity concerning something: to do the washing; to do the garden / the windows.) hacer
    8) (to be enough or suitable for a purpose: Will this piece of fish do two of us?; That'll do nicely; Do you want me to look for a blue one or will a pink one do?; Will next Saturday do for our next meeting?) servir, ir bien, ser suficiente
    9) (to work at or study: She's doing sums; He's at university doing science.) hacer, dedicarse, estudiar
    10) (to manage or prosper: How's your wife doing?; My son is doing well at school.) ir
    11) (to put in order or arrange: She's doing her hair.) arreglar
    12) (to act or behave: Why don't you do as we do?) hacer, comportarse, actuar
    13) (to give or show: The whole town gathered to do him honour.) hacer
    14) (to cause: What damage did the storm do?; It won't do him any harm.) causar, hacer
    15) (to see everything and visit everything in: They tried to do London in four days.) visitar

    2. noun
    (an affair or a festivity, especially a party: The school is having a do for Christmas.) fiesta, evento
    - doings
    - done
    - do-it-yourself
    - to-do
    - I
    - he could be doing with / could do with
    - do away with
    - do for
    - done for
    - done in
    - do out
    - do out of
    - do's and don'ts
    - do without
    - to do with
    - what are you doing with

    do vb hacer
    what are you doing? ¿qué haces?
    do as you are told! ¡haz lo que se te dice!
    how do you do? ¿cómo está usted?
    Con este saludo, la respuesta típica es también how do you do?
    to do you good sentarte bien / irte bien
    to do well ir bien / tener éxito
    what do you do? ¿a qué te dedicas? / ¿cuál es tu trabajo?do también se emplea para formular las preguntas en presente
    do you like dancing? ¿te gusta bailar?
    do elephants live in Asia? ¿viven los elefantes en Asia?
    El pasado y participio pasado de do son did; el gerundio se escribe doing

    Multiple Entries: D.O.     do     do.
    do sustantivo masculino ( nota) C; ( en solfeo) do, doh (BrE);
    do sustantivo masculino Mús (de solfeo) doh, do (de escala diatónica) C
    do bemol, C-flat
    do de pecho, high C
    do sostenido, C-sharp Locuciones: dar el do de pecho, to do one's very best 'do' also found in these entries: Spanish: abrochar - acomodada - acomodado - acompañar - anda - animarse - apetecer - apostarse - aprender - arte - así - atañer - atonía - atreverse - bajeza - bastar - bastante - bastarse - bien - bola - bordar - brazo - bricolaje - broma - caballo - cacharro - cada - calaña - campar - capaz - cara - cargar - cascabel - casual - cepillarse - cerrar - colada - coletilla - comer - comandita - comecome - como - componer - componenda - compromiso - común - con - contentarse - contrapelo - corpachón English: about-face - about-turn - actually - advance - again - agree - aim to - all - all-out - allow - any - approachable - approve of - as - ask - aspect - associate - attempt - attribute - authorize - bankrupt - begin - best - born - bunk - burden - business - busywork - by - C - call - can - carry-on - cast - cease - cheap - chief - choose - cleaning - clear - come through - command - commit - compel - compelling - complaint - compute - conception - condescend - condition
    do
    tr[dʊː]
    auxiliar (3rd pers sing pres does, pt did tr[dɪd], pp done tr[dʌn], ger doing)
    do you smoke? ¿fumas?
    do you know Susan? ¿conoces a Susan?
    what do they want? ¿qué quieren?
    where does Neil live? ¿dónde vive Neil?
    what film did you see? ¿qué película viste?
    when did they leave? ¿cuándo se fueron?
    do come with us! ¡ánimo, vente con nosotros!
    I did post it, I swear! ¡sí que lo mandé, te lo juro!
    do you like basketball? - yes, I do ¿te gusta el baloncesto? - sí, me gusta
    did you see the film? - no, I didn't ¿viste la película? - no, no la vi
    who wears glasses? - Brian does ¿quién lleva gafas? - Brian
    who broke the vase? - I did ¿quién rompió el florero? - yo
    you don't smoke, do you? no fumas, ¿verdad?
    you like fish, don't you? a ti te gusta el pescado, ¿verdad?
    she lives in Madrid, doesn't she? vive en Madrid, ¿verdad?
    you went to their wedding, didn't you? tú fuiste a su boda, ¿verdad?
    they didn't believe you, did they? no te creyeron, ¿verdad?
    1 (gen) hacer
    what are you doing here? ¿qué haces aquí?
    what are you doing this weekend? ¿qué vas a hacer este fin de semana?
    whatever you do, don't drink alcohol hagas lo que hagas, no bebas alcohol
    what can I do about it? ¿qué quieres que haga yo?
    2 (as job) hacer, dedicarse
    what do you do (for a living)? ¿a qué te dedicas?
    what does he want to do when he leaves university? ¿a qué quiere dedicarse cuando deje la universidad?
    3 (carry out - job, task) hacer, realizar, llevar a cabo; (- duty) cumplir con
    I've got to do the cooking/cleaning tengo que cocinar/limpiar
    have you done your homework? ¿has hecho los deberes?
    4 (study) estudiar
    do you do biology at school? ¿estudias biología en el instituto?
    5 (solve - puzzle) solucionar; (- crossword, sum) hacer
    6 (produce, make - meal) preparar, hacer; (drawing, painting, translation, etc) hacer; (offer - service) servir, tener, hacer; (- discount) hacer
    does this pub do food? ¿sirven comidas en este pub?
    7 (attend to) atender, servir
    what can I do for you? ¿en qué le puedo servir?
    8 (put on, produce - play, opera, etc) presentar, dar, poner en escena; (play the part of) hacer el papel de
    9 (finish, complete) terminar
    have you done moaning? ¿has terminado de protestar?
    10 (achieve) lograr, conseguir
    he's done it! ¡lo ha conseguido!
    12 (be sufficient for) ser suficiente; (be satisfactory for, acceptable to) ir bien a
    will 6 glasses do you? ¿será suficiente con seis vasos?
    yes, that will do me nicely sí, eso me irá perfectamente
    13 familiar (cheat, swindle) estafar, timar; (rob) robar; (arrest, convict) coger; (fine) encajar una multa; (serve time in prison) cumplir
    you've been done! ¡te han timado!
    1 (act, behave) hacer
    how are you doing? ¿qué tal vas?, ¿cómo te van las cosas?
    how are we doing for time? ¿cómo andamos de tiempo?
    3 (complete, finish) terminar
    have you done with the hairdryer? ¿has terminado con el secador?
    4 (be sufficient) bastar, ser suficiente, alcanzar
    will one slice do for you? ¿tendrás suficiente con una rebanada?
    that'll do! ¡basta!
    5 (be satisfactory, suitable) servir, estar bien
    well, I suppose it'll have to do bueno, supongo que tendrá que servir
    it (just/simply) won't do no puede ser
    this cushion will do as/for a pillow este cojín servirá de almohada
    1 familiar (party) fiesta, guateque nombre masculino
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    how do you do? (greeting) ¿cómo está usted? 2 (answer) mucho gusto, encantado,-a
    that does it! ¡esto ya es la gota que colma el vaso!, ¡ya está bien!
    to be/have to do with somebody/something tener que ver con alguien/algo
    to do business with somebody negociar con alguien
    to do drugs drogarse, consumir drogas
    to do one's best hacer lo mejor posible
    to do one's military service hacer el servicio militar
    to do one's nails arreglarse las uñas
    to do something again volver a hacer algo
    to do something for somebody (help) hacer algo por alguien 2 (flatter, suit) favorecer a alguien, quedarle bien a alguien 3 (please) atraer a alguien, decirle algo a alguien
    what's done is done a lo hecho, pecho
    you've done it now ahora sí que la has hecho buena
    do ['du:] v, did ['dɪd] ; done ['dʌn] ; doing ; does ['dʌz] vt
    1) carry out, perform: hacer, realizar, llevar a cabo
    she did her best: hizo todo lo posible
    2) prepare: preparar, hacer
    do your homework: haz tu tarea
    3) arrange: arreglar, peinar (el pelo)
    4)
    to do in ruin: estropear, arruinar
    5)
    to do in kill: matar, liquidar fam
    do vi
    1) : hacer
    you did well: hiciste bien
    2) fare: estar, ir, andar
    how are you doing?: ¿cómo estás?, ¿cómo te va?
    3) finish: terminar
    now I'm done: ya terminé
    4) serve: servir, ser suficiente, alcanzar
    this will do for now: esto servirá por el momento
    5)
    to do away with abolish: abolir, suprimir
    6)
    to do away with kill: eliminar, matar
    7)
    to do by treat: tratar
    he does well by her: él la trata bien
    do v aux
    do you know her?: ¿la conoces?
    I don't like that: a mí no me gusta eso
    I do hope you'll come: espero que vengas
    do you speak English? yes, I do: ¿habla inglés? sí
    do (sth.) in (To destroy)
    expr.
    cargarse v.
    eliminar v.
    liquidar v.
    do (sth.) in a picky way
    expr.
    buscarle tres pies al gato expr.
    encontrarle defectos a todo expr.
    v.
    (§ p.,p.p.: did, done) = arreglar v.
    desempeñar v.
    ejecutar v.
    hacer v.
    (§pres: hago, haces...) pret: hic-
    pp: hecho
    fut/c: har-•)
    obrar v.
    resolver v.

    I
    1. duː, weak form dʊ, də
    (3rd pers sing pres does; pres doing; past did; past p done) transitive verb
    1) hacer*

    are you doing anything this evening? — ¿vas a hacer algo esta noche?

    to have something/nothing to do — tener* algo/no tener* nada que hacer

    can I do anything to help? — ¿puedo ayudar en algo?

    what have you done to your hair? — ¿qué te has hecho en el pelo?

    I don't know what I'm going to do with you! — no sé qué voy a hacer contigo!; see also do with

    2) ( carry out) \<\<job/task\>\> hacer*

    to do one's homework — hacer* los deberes

    3) ( as job)

    what do you do? — ¿usted qué hace or a qué se dedica?

    what does he do for a living? — ¿en qué trabaja?

    4) (achieve, bring about)

    she's done it: it's a new world record — lo ha logrado: es una nueva marca mundial

    he's late again: that does it! — vuelve a llegar tarde esto ya es la gota que colma el vaso!

    to do something for somebody/something: that mustache really does something for him la verdad es que le queda muy bien el bigote; what has EC membership done for Greece? — ¿en qué ha beneficiado a Grecia ser miembro de la CE?

    5)
    a) (fix, arrange, repair)
    b) ( clean) \<\<dishes\>\> lavar; \<\<brass/windows\>\> limpiar
    6) (make, produce)
    a) \<\<meal\>\> preparar, hacer*

    would you do the carrots? — ¿me preparas (or pelas etc) las zanahorias?

    b) \<\<drawinganslation\>\> hacer*
    7) (BrE) ( offer)

    they do a set meal for £12 — tienen un menú de 12 libras

    8) (suffice for, suit)
    9) ( travel)

    the car has only done 4,000 miles — el coche sólo tiene 4.000 millas

    10)
    a) ( study) estudiar
    b) ( visit) (colloq) \<\<sights/museum\>\> visitar
    11) ( Theat)
    a) ( play role of) hacer* el papel de
    b) ( take part in) \<\<play\>\> actuar* en
    c) ( impersonate) imitar
    12) (colloq) ( serve in prison) cumplir
    13) (BrE colloq)
    a) (catch, prosecute) agarrar
    b) ( cheat) estafar, timar
    14) ( use) (sl)

    to do drugs — drogarse*, consumir drogas

    15) (colloq) ( finish) terminar

    are o (esp BrE) have you done complaining? — ¿has terminado de quejarte?


    2.
    vi
    1) (act, behave) hacer*
    2) (get along, manage)

    how are you doing? — ¿qué tal estás or andas or te va?

    how do you do? — ( as greeting) mucho gusto, encantado

    how do? — (colloq & dial) ¿qué tal?

    how are we doing for time/cash? — ¿cómo or qué tal vamos or andamos de tiempo/dinero?

    she did well/badly in her exams — le fue bien/mal en los exámenes

    to do well/badly out of something — salir* bien/mal parado de algo

    3) (go on, happen) (colloq) (in -ing form)

    nothing doing! — ni hablar!, ni lo sueñes!

    4)
    a) (be suitable, acceptable)

    look, this won't do! — mira, esto no puede ser!

    it's not ideal, but it'll do — no es lo ideal, pero sirve

    I'm not going to cook, bread and cheese will do for them! — no pienso cocinar, se tendrán que conformar con pan y queso

    b)

    to do for o as something: this box will do for o as a table — esta caja nos servirá de mesa

    5) ( be enough) ser* suficiente, alcanzar*, bastar
    6) ( finish) (in past p) terminar

    I'm not o (BrE) I haven't done yet! — no he terminado todavía

    7)

    3.
    v aux [El verbo auxiliar do se usa para formar el negativo (I 1) y el interrogativo (I 2), para agregar énfasis (I 3) o para sustituir a un verbo usado anteriormente (II)]
    2)
    a) (used to form negative)

    I do not o don't know — no sé

    I did not o didn't see her — no la vi

    b) (with inversion after negative adv)
    3)
    a)
    Ex:
    does this belong to you? — ¿esto es tuyo?
    did I frighten you? — ¿te asusté?
    /Ex:
    b)
    Ex:
    boy, do you need a bath! — Dios mío! qué falta te hace un baño!
    /Ex:
    4)
    a)
    Ex:
    you must admit, she did look ill — tienes que reconocer que tenía mala cara
    do be quiet! — ¿te quieres callar?
    /Ex:
    b)
    Ex:
    I haven't decided, but if I do accept... — todavía no lo he decidido, pero si aceptara...
    /Ex:

    not only does it cost more, it also... — no sólo cuesta más, sino que también...

    5)
    Ex:
    do you live here? - yes, I do/no, I don't — ¿vives aquí? - sí/no
    she wanted to come, but he didn't — ella quería venir, pero él no
    she found it in your drawer - oh, did she? — lo encontró en tu cajón - ¿ah, sí?
    I don't need a haircut - yes, you do! — no necesito cortarme el pelo - cómo que no!
    she says she understands, but she doesn't — dice que comprende, pero no es así
    /Ex:
    6)
    Ex:
    you know Bob, don't you? — conoces a Bob, ¿no? or ¿verdad? or ¿no es cierto?
    I told you, didn't I? — te lo dije ¿no? or ¿no es cierto?
    /Ex:

    I, Charles Brown, do solemnly swear that... — yo, Charles Brown, juro solemnemente que...

    Phrasal Verbs:

    II duː
    noun (pl dos)
    1) c (party, gathering) (colloq) fiesta f, reunión f
    2) ( state of affairs) (colloq) (no pl)

    fair dos — (BrE colloq)

    fair dos all round — a partes iguales para todos; (as interj) seamos justos!

    3)

    do's and don'ts — ( rules) normas fpl


    III dəʊ
    noun (pl dos) ( Mus) do m

    I [duː] ( 3rd pers sing present does) (pt did) (pp done)
    1. TRANSITIVE VERB

    what are you doing tonight? — ¿qué haces esta noche?

    what's this doing on my chair? — ¿qué hace esto en mi silla?

    what's to be done? — ¿qué se puede hacer?

    what's the weather doing? — ¿qué tal tiempo hace?

    to do sth again — volver a hacer algo, hacer algo de nuevo

    it will have to be done again — habrá que volver a hacerlo, habrá que hacerlo de nuevo

    what's he ever done for me? — ¿qué ha hecho él por mí?

    what can I do for you? — ¿en qué puedo servirle?, ¿qué se le ofrece? (LAm)

    could you do something for me? — ¿me podrías hacer un favor?

    what are we going to do for money? — ¿de dónde vamos a sacar dinero?

    if you do anything to him I'll kill you — si le haces algo te mato

    what's he done to his hair? — ¿qué se ha hecho en el pelo?

    what have you done with my slippers? — ¿dónde has puesto mis zapatillas?

    what am I going to do with you? — ¿qué voy a hacer contigo?

    what am I going to do with myself for the rest of the day? — ¿qué puedo hacer el resto del día?

    living 2., 1)
    2) (=carry out) [+ work, essay] hacer
    Some [do] + noun combinations require a more specific Spanish verb:

    Edmund does all the accountsEdmund se encarga de or lleva la contabilidad

    to do the cookingcocinar

    he did a drawing/ portrait of her — la dibujó/retrató, hizo un dibujo/retrato de ella

    to do one's duty (by sb) — cumplir con su deber (con algn)

    to do the ironingplanchar

    we did a lot of talkinghablamos mucho

    3) (=clean)

    to do the disheslavar los platos

    to do the silverlimpiar la plata

    to do one's teethlavarse los dientes

    4) (=arrange, prepare) [+ vegetables] preparar; [+ room] hacer, arreglar

    this room needs doinghay que hacer or arreglar esta habitación

    to do the flowersarreglar las flores

    to do one's nailshacerse or arreglarse las uñas

    hair 1., 1)
    5) (=spend) pasar
    6) (=finish)

    now you've (gone and) done it! * — ¡ahora sí que la has hecho buena! *

    that's done it! * we're stuck now — ¡la hemos fastidiado! * ahora no podemos salir de aquí

    that does it! * that's the last time I lend him my car — ¡es el colmo! or ¡hasta aquí hemos llegado!, es la última vez que le dejo el coche

    have you done moaning? * — ¿has acabado de quejarte?

    good 2., 2)
    7) (=offer, make available)
    8) (=study) [+ university course, option] hacer, estudiar

    I want to do Physics at universityquiero hacer or estudiar física en la universidad

    to do Italianhacer or estudiar italiano

    9) (Theat) [+ play] representar, poner; [+ part] hacer
    10) (=mimic) [+ person] imitar
    11) (Aut, Rail etc) (=travel at) [+ speed] ir a; (=cover) [+ distance] cubrir
    12) (=attend to)
    proud
    13) * (=visit) [+ city, museum] visitar, recorrer; [+ country] visitar, viajar por
    14) * (=be suitable, sufficient for)

    will a kilo do you? — ¿le va bien un kilo?

    that'll do me nicely(=be suitable) eso me vendrá muy bien; (=suffice) con eso me basta

    15) * (=cheat) estafar, timar; (=rob) robar

    I've been done! — ¡me han estafado or timado!

    16) * (=prosecute) procesar; (=fine) multar
    17) * (=beat up) dar una paliza a

    I'll do you if I get hold of you! — ¡te voy a dar una paliza como te pille!

    2. INTRANSITIVE VERB
    1) (=act) hacer

    you would do better to accept — sería aconsejable que aceptaras

    he did righthizo lo correcto

    do as you think best — haga lo que mejor le parezca

    do as you are told! — ¡haz lo que te digo!

    she was up and doing at 6 o'clock — a las 6 de la mañana ya estaba levantada y trajinando

    you would do well to take his advice — harías bien en seguir su consejo

    you could do a lot worse than marry her — casarte con ella no es lo peor que podrías hacer

    well I, 1., 1)
    2) (=get on)

    he did badly in the exam — le fue mal en el examen

    you can do better than that — (essay, drawing) puedes hacerlo mejor; iro (=find better excuse) ¡y qué más!

    how is your father doing? — ¿cómo está tu padre?, ¿cómo le va a tu padre?

    how are you doing? * — ¿qué tal?, ¿cómo te va?

    how did you do in the audition? — ¿qué tal or cómo te fue en la audición?

    he's doing well at school — le va bien en el colegio

    how do you do? (greeting) ¿cómo está usted?, gusto en conocerlo (LAm); (as answer) ¡mucho gusto!, ¡encantado!
    3) (=be suitable)

    it doesn't do to upset her — cuidado con ofenderla

    will this one do? — ¿te parece bien este?

    will it do if I come back at eight? — ¿va bien si vuelvo a las ocho?

    will tomorrow do? — ¿iría bien mañana?

    it's not exactly what I wanted, but it will or it'll do — no es exactamente lo que quería pero servirá

    that won't do, you'll have to do it again — así no está bien, tendrás que volver a hacerlo

    you can't go on your own, that would never do! — no podemos consentir que vayas sola, ¡eso no puede ser!

    make 1., 4)
    4) (=be sufficient) bastar

    three bottles of wine should do — bastará con tres botellas de vino

    will £20 do? — ¿bastarán 20 libras?, ¿tendrás bastante con 20 libras?

    that will do! — ¡basta ya!

    5) (=happen)

    "could you lend me £50?" - "nothing doing!" — -¿me podrías prestar 50 libras? -¡de ninguna manera! or -¡ni hablar!

    6) * (=finish) (in past tenses only) terminar, acabar

    have you done? — ¿ya has terminado or acabado?

    don't take it away, I've not done yet — no te lo lleves, ¡aún no he terminado or acabado!

    I haven't done telling you — ¡no he terminado de contarte!

    I've done with travelling — ya no voy a viajar más, he renunciado a los viajes

    I've done with all that nonsenseya no tengo nada que ver or ya he terminado con todas esas tonterías

    have you done with that book? — ¿has terminado con este libro?

    7) * (=clean) hacer la limpieza (en casa)
    3. AUXILIARY VERB
    There is no equivalent in Spanish to the use of in questions, negative statements and negative commands.

    do you understand? — ¿comprendes?, ¿entiendes?

    where does he live? — ¿dónde vive?

    didn't you like it? — ¿no te gustó?

    why didn't you come? — ¿por qué no viniste?

    don't worry! — ¡no te preocupes!

    don't you tell me what to do! — ¡no me digas lo que tengo que hacer!

    do tell me! — ¡dímelo, por favor!

    do sit down — siéntese, por favor, tome asiento, por favor frm

    I do wish I could come with you — ¡ojalá pudiera ir contigo!

    but I do like it! — ¡sí que me gusta!, ¡por supuesto que me gusta!

    so you do know him! — ¡así que sí lo conoces!

    rarely does it happen that... — rara vez ocurre que...

    a)

    "did you fix the car?" - "I did" — -¿arreglaste el coche? -sí

    "I love it" - "so do I" — -me encanta -a mí también

    "he borrowed the car" - "oh he did, did he?" — -pidió el coche prestado -¿ah sí? ¡no me digas!

    I like this colour, don't you? — me gusta este color, ¿a ti no?

    "do you speak English?" - "yes, I do/no I don't" — -¿habla usted inglés? -sí, hablo inglés/no, no hablo inglés

    "may I come in?" - "(please) do!" — -¿se puede pasar? -¡pasa (por favor)!

    "who made this mess?" - "I did" — -¿quién lo ha desordenado todo? -fui yo

    "shall I ring her again?" - "no, don't!" — -¿la llamo otra vez? -¡no, no la llames!

    he lives here, doesn't he? — vive aquí, ¿verdad? or ¿no es cierto? or ¿no?

    I don't know him, do I? — no lo conozco, ¿verdad?

    it doesn't matter, does it? — no importa, ¿no?

    she said that, did she? — ¿eso es lo que dijo?

    4. NOUN
    1) (Brit) * (=party) fiesta f ; (=formal gathering) reunión f

    the do's and don'ts of buying a house — lo que debe y lo que no debe hacerse al comprar una casa

    fair dos! *(=be fair) ¡hay que ser justo!, ¡seamos justos!; (=fair shares) ¡a partes iguales!

    it's a poor do when... — es una vergüenza cuando...


    II
    [dǝʊ]
    N (Mus) do m
    * * *

    I
    1. [duː], weak form [dʊ, də]
    (3rd pers sing pres does; pres doing; past did; past p done) transitive verb
    1) hacer*

    are you doing anything this evening? — ¿vas a hacer algo esta noche?

    to have something/nothing to do — tener* algo/no tener* nada que hacer

    can I do anything to help? — ¿puedo ayudar en algo?

    what have you done to your hair? — ¿qué te has hecho en el pelo?

    I don't know what I'm going to do with you! — no sé qué voy a hacer contigo!; see also do with

    2) ( carry out) \<\<job/task\>\> hacer*

    to do one's homework — hacer* los deberes

    3) ( as job)

    what do you do? — ¿usted qué hace or a qué se dedica?

    what does he do for a living? — ¿en qué trabaja?

    4) (achieve, bring about)

    she's done it: it's a new world record — lo ha logrado: es una nueva marca mundial

    he's late again: that does it! — vuelve a llegar tarde esto ya es la gota que colma el vaso!

    to do something for somebody/something: that mustache really does something for him la verdad es que le queda muy bien el bigote; what has EC membership done for Greece? — ¿en qué ha beneficiado a Grecia ser miembro de la CE?

    5)
    a) (fix, arrange, repair)
    b) ( clean) \<\<dishes\>\> lavar; \<\<brass/windows\>\> limpiar
    6) (make, produce)
    a) \<\<meal\>\> preparar, hacer*

    would you do the carrots? — ¿me preparas (or pelas etc) las zanahorias?

    b) \<\<drawing/translation\>\> hacer*
    7) (BrE) ( offer)

    they do a set meal for £12 — tienen un menú de 12 libras

    8) (suffice for, suit)
    9) ( travel)

    the car has only done 4,000 miles — el coche sólo tiene 4.000 millas

    10)
    a) ( study) estudiar
    b) ( visit) (colloq) \<\<sights/museum\>\> visitar
    11) ( Theat)
    a) ( play role of) hacer* el papel de
    b) ( take part in) \<\<play\>\> actuar* en
    c) ( impersonate) imitar
    12) (colloq) ( serve in prison) cumplir
    13) (BrE colloq)
    a) (catch, prosecute) agarrar
    b) ( cheat) estafar, timar
    14) ( use) (sl)

    to do drugs — drogarse*, consumir drogas

    15) (colloq) ( finish) terminar

    are o (esp BrE) have you done complaining? — ¿has terminado de quejarte?


    2.
    vi
    1) (act, behave) hacer*
    2) (get along, manage)

    how are you doing? — ¿qué tal estás or andas or te va?

    how do you do? — ( as greeting) mucho gusto, encantado

    how do? — (colloq & dial) ¿qué tal?

    how are we doing for time/cash? — ¿cómo or qué tal vamos or andamos de tiempo/dinero?

    she did well/badly in her exams — le fue bien/mal en los exámenes

    to do well/badly out of something — salir* bien/mal parado de algo

    3) (go on, happen) (colloq) (in -ing form)

    nothing doing! — ni hablar!, ni lo sueñes!

    4)
    a) (be suitable, acceptable)

    look, this won't do! — mira, esto no puede ser!

    it's not ideal, but it'll do — no es lo ideal, pero sirve

    I'm not going to cook, bread and cheese will do for them! — no pienso cocinar, se tendrán que conformar con pan y queso

    b)

    to do for o as something: this box will do for o as a table — esta caja nos servirá de mesa

    5) ( be enough) ser* suficiente, alcanzar*, bastar
    6) ( finish) (in past p) terminar

    I'm not o (BrE) I haven't done yet! — no he terminado todavía

    7)

    3.
    v aux [El verbo auxiliar do se usa para formar el negativo (I 1) y el interrogativo (I 2), para agregar énfasis (I 3) o para sustituir a un verbo usado anteriormente (II)]
    2)
    a) (used to form negative)

    I do not o don't know — no sé

    I did not o didn't see her — no la vi

    b) (with inversion after negative adv)
    3)
    a)
    Ex:
    does this belong to you? — ¿esto es tuyo?
    did I frighten you? — ¿te asusté?
    /Ex:
    b)
    Ex:
    boy, do you need a bath! — Dios mío! qué falta te hace un baño!
    /Ex:
    4)
    a)
    Ex:
    you must admit, she did look ill — tienes que reconocer que tenía mala cara
    do be quiet! — ¿te quieres callar?
    /Ex:
    b)
    Ex:
    I haven't decided, but if I do accept... — todavía no lo he decidido, pero si aceptara...
    /Ex:

    not only does it cost more, it also... — no sólo cuesta más, sino que también...

    5)
    Ex:
    do you live here? - yes, I do/no, I don't — ¿vives aquí? - sí/no
    she wanted to come, but he didn't — ella quería venir, pero él no
    she found it in your drawer - oh, did she? — lo encontró en tu cajón - ¿ah, sí?
    I don't need a haircut - yes, you do! — no necesito cortarme el pelo - cómo que no!
    she says she understands, but she doesn't — dice que comprende, pero no es así
    /Ex:
    6)
    Ex:
    you know Bob, don't you? — conoces a Bob, ¿no? or ¿verdad? or ¿no es cierto?
    I told you, didn't I? — te lo dije ¿no? or ¿no es cierto?
    /Ex:

    I, Charles Brown, do solemnly swear that... — yo, Charles Brown, juro solemnemente que...

    Phrasal Verbs:

    II [duː]
    noun (pl dos)
    1) c (party, gathering) (colloq) fiesta f, reunión f
    2) ( state of affairs) (colloq) (no pl)

    fair dos — (BrE colloq)

    fair dos all round — a partes iguales para todos; (as interj) seamos justos!

    3)

    do's and don'ts — ( rules) normas fpl


    III [dəʊ]
    noun (pl dos) ( Mus) do m

    English-spanish dictionary > do

  • 26 pasar

    v.
    1 to pass.
    ¿me pasas la sal? would you pass me the salt?
    Pasaron dos horas Two hours went by.
    Yo paso a María I pass Mary (I overtake Mary)
    Un carro pasa A car goes by
    Me pasó una cuchara He=she passed me a spoon (She passed a spoon to me)
    Por fin pasé! I passed at last!
    2 to cross.
    pasar la calle to cross the road
    pasé el río a nado I swam across the river
    3 to go through.
    pasar un semáforo en rojo to go through a red light
    4 to pass, to go.
    pasó por mi lado he passed by my side
    el autobús pasa por mi casa the bus goes past o passes in front of my house
    el Manzanares pasa por Madrid the Manzanares goes o passes through Madrid
    he pasado por tu calle I went down your street
    pasar de… a… to go o pass from… to…
    pasar de largo to go by
    5 to go/come in.
    pasen por aquí, por favor come this way, please
    ¡pase! come in!
    6 to go.
    por ahí no pasa it won't go through there
    7 to go by.
    pasaron tres meses three months went by
    8 to go through, to experience.
    pasar frío/miedo to be cold/scared
    pasarlo bien to enjoy oneself, to have a good time
    pasarlo mal to have a hard time of it
    Pasé un gran susto I experienced a great scare.
    9 to show in (llevar adentro).
    el criado nos pasó al salón the butler showed us into the living room
    10 to show (Cine).
    11 to spend (time).
    pasó dos años en Roma he spent two years in Rome
    ¿dónde vas a pasar las vacaciones? where are you going on holiday?, where are you going to spend your holidays?
    Yo paso las horas cantando I pass the hours away singing (spend the time...)
    12 to pop in (ir un momento).
    pasaré por mi oficina/por tu casa I'll pop into my office/round to your place
    13 to happen.
    ¿qué pasa aquí? what's going on here?
    ¿qué pasa? what's the matter?
    ¿qué le pasa? what's wrong with him?, what's the matter with him?
    pase lo que pase whatever happens, come what may
    Algo pasó Something happened=came to pass.
    14 to be over.
    ya ha pasado lo peor the worst is over now
    pasó la Navidad Christmas is over
    Pasé muy feliz en la fiesta I was very happy at the party.
    15 to be all right, to be usable.
    puede pasar it'll do
    16 to go away.
    Pasó el mal tiempo the bad weather went away.
    17 to come in, to step in.
    El policía pasó The policeman came in.
    18 to happen to, to occur to.
    Me pasó algo cómico Something funny happened to me..
    19 to keep on, to keep, to carry on.
    Ella pasa bailando todo el tiempo She keeps on dancing all the time.
    20 to skip, to pass.
    Pase ese capítulo Skip that chapter,.
    21 to blow over, to blow itself out, to calm down.
    La tormenta pasó The storm blew over.
    * * *
    1 (ir) to pass, pass by, go
    2 (tiempo) to pass, go by
    ¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!
    3 (entrar) to come in, go in
    pasa, está abierto come in, it's not locked
    4 (cesar) to pass, cease
    si no se te pasa el dolor, llámame if the pain doesn't go away, call me
    tranquila, que ya ha pasado todo don't worry, it's all over now
    5 (límite) to exceed (de, -)
    6 (ocurrir) to happen
    7 (sufrir) to suffer
    1 (trasladar) to move, transfer
    2 (comunicar, dar) to give
    3 (cruzar) to cross
    4 (alcanzar) to pass, reach
    pásame la sal, por favor pass me the salt, please
    5 (aventajar) to surpass, be better than
    6 (adelantar) to overtake
    7 (deslizar) to run
    8 (tolerar) to overlook
    esta vez te la paso, pero que no se repita I'll overlook it this time, but don't let it happen again
    9 (aprobar) to pass
    10 (proyectar) to show
    11 (tiempo - estar) to spend; (- disfrutar, padecer) to have
    1 (desertar) to pass over (a, to)
    2 (pudrirse) to go off
    3 (olvidarse) to forget
    4 (ir) to go by ( por, -), call in ( por, at)
    5 familiar (excederse) to overdo it; (ir demasiado lejos) to go too far (de, -)
    \
    pasar de algo familiar not to be bothered about something
    pasa de todo he couldn't care less about anything, he doesn't give a damn about anything
    pasar de largo to go past
    pasar la página to turn the page
    pasar por to pass for
    pasar por alto to ignore
    pasar por encima de alguien to go over somebody's head
    pasarlo bien to have a good time
    ¿qué pasa? what's the matter?, what's wrong?
    pasar sin to do without
    pasarse de la raya to go too far, overstep the mark
    * * *
    verb
    2) pass
    3) come in, enter
    6) give
    7) undergo, suffer
    8) omit
    - pasar por alto
    - pasarlo bien
    - pasarlo mal
    - pasarse
    * * *
    Para las expresiones pasar lista, pasar de moda, pasar desapercibido, pasarse de rosca etc, ver la otra entrada
    1. VERBO INTRANSITIVO
    1) (=ocurrir)
    a) [suceso] to happen

    ¿qué pasó? — what happened?

    ¿pasa algo? — is anything up?, is anything wrong?, is anything the matter?

    siempre pasa igual {o} lo mismo — it's always the same

    ¿qué pasa? — what's happening?, what's going on?, what's up?; [como saludo] how's things? *

    ¿qué pasa que no entra? — why doesn't she come in?

    ¿qué pasa contigo? — what's up with you?; [como saludo] * how's it going? *

    ¿qué ha pasado con ella? — what's become of her?

    [lo que] pasa es que... — well, you see..., the thing is that...

    pase lo que pase — whatever happens, come what may

    b)

    pasarle a algn: nunca me pasa nada — nothing ever happens to me

    siempre me pasa lo mismo, lo pierdo todo — it's always the same, I keep losing things

    tuvo un accidente, pero por suerte no le pasó nada — he had an accident, but fortunately he wasn't hurt

    esto te pasa por no hacerme caso — this is what comes of not listening to me, this wouldn't have happened (to you) if you'd listened to me

    ¿qué te pasa? — what's the matter?

    ¿qué le pasa a ese? — what's the matter with him?

    2) (=cambiar de lugar)
    a) [objeto]

    la foto fue pasando de mano en [mano] — the photo was passed around

    b) [persona] to go
    3) (=entrar)

    ¡pase! — come in!; [cediendo el paso] after you!

    no se puede pasar — you can't go through, you can't go in

    [hacer] pasar a algn — to show sb in

    4) (=transitar)

    ¿a qué hora pasa el cartero? — what time does the postman come?

    ya ha pasado el tren de las cinco(=sin hacer parada) the five o'clock train has already gone by; (=haciendo parada) the five o'clock train has already been and gone

    ¿ha pasado ya el camión de la basura? — have the dustmen been?

    pasar [de largo] — to go {o} pass by

    pasar [por], el autobús pasa por delante de nuestra casa — the bus goes past our house

    5) (=acercarse a)

    tengo que pasar [por] el banco — I've got to go to the bank

    pasaré por la tienda mañana — I'll go {o} pop into the shop tomorrow

    pasar a ({+ infin})
    6) (=cambiar de situación) to go

    pasar a [ser] — to become

    7) (=transcurrir) [tiempo] to pass, go by

    han pasado cuatro años — four years have passed {o} gone by

    el tiempo pasa deprisa — time passes {o} goes so quickly

    ¡cómo pasa el tiempo! — how time flies!

    8) (=acabar) [problema, situación] to be over; [efectos] to wear off
    9) (=aceptarse)

    puede pasar — it's passable, it's OK

    que me llames carroza, pase, pero fascista, no — you can call me an old fuddy-duddy if you like, but not a fascist

    a) (=atravesar, caber) to go through

    el río pasa por la ciudad — the river flows {o} goes through the city

    b) (=depender de) to depend on

    el futuro de la empresa pasa por este acuerdo — the company's future depends on {o} hangs on this agreement

    c) (=ser considerado) to pass as

    [hacerse] pasar por — to pass o.s. off as

    11) [otras formas preposicionales]
    pasar a ({+ infin}) (=empezar) pasar de (=exceder)

    no pasan de 60 los que lo tienen — those who have it do not number more than 60, fewer than 60 people have it

    yo de [ahí] no paso — that's as far as I'm prepared to go

    de [ésta] no pasa — this is the very last time

    de [hoy] no pasa que le escriba — I'll write to him this very day

    pasar sin

    tendrá que pasar sin coche — he'll have to get by {o} manage without a car

    12) (Naipes) to pass
    13) esp Esp
    * (=mostrarse indiferente)

    pasar [de] algo/algn, yo paso de política — I'm not into politics

    paso de ti, chaval — I couldn't care less about you, pal

    2. VERBO TRANSITIVO
    1) (=dar, entregar) [gen] to pass; [en una serie] to pass on

    ¿me pasas la sal, por favor? — could you pass (me) the salt, please?

    le pasó el sobre — he handed {o} passed her the envelope

    2) (=traspasar) [+ río, frontera] to cross; [+ límite] to go beyond
    3) (=llevar)
    4) (=hacer atravesar)
    5) (=colar) to strain
    6) (=introducir) [+ moneda falsa] to pass (off); [+ contrabando] to smuggle
    7) (=hacer deslizar)

    pasar la aspiradora por la alfombra — to vacuum the carpet, run the vacuum cleaner over the carpet

    8) (=deslizar) to slip

    le pasó el brazo por los hombros/la cintura — she slipped {o} put her arm around his shoulders/waist

    9) (=contagiar) to give
    10) (=volver) [+ página] to turn
    11) (=escribir)

    pasar algo a [limpio] — to make a neat {o} fair {o} clean copy of sth

    pasar algo a [máquina] — to type sth up

    12) (=tragar) (lit) to swallow; (fig) to bear, stand

    no puedo pasar esta pastilla — I can't swallow this pill, I can't get this pill down

    no puedo pasar a ese hombre — I can't bear {o} stand that man

    13) (=tolerar)
    14) (=aprobar) [+ examen] to pass
    15) (=proyectar) [+ película, programa] to show, screen
    16) (=poner en contacto)

    te paso con Pedro[al mismo teléfono] I'll put you on to Pedro; [a distinto teléfono] I'll put you through to Pedro

    17) (=realizar)

    pasa [consulta] {o} [visita] a unas 700 personas diarias — he sees 700 patients a day

    revista 3)
    18) (=superar)
    19) (Aut) to pass, overtake
    20) (=omitir)

    pasar algo por [alto] — to overlook sth

    21) [+ tiempo] to spend
    pasarlo ({+ adv})

    ¡que lo pases bien! — have a good time!, enjoy yourself!

    22) (=dejar atrás)

    hemos pasado el aniversario — the anniversary has passed, the anniversary is behind us

    ya hemos pasado lo peor — we're over the worst now, the worst is behind us now

    23) (=sufrir)
    24) Cono Sur * (=engañar) to cheat, swindle
    3.
    See:
    PASAR En expresiones temporales Se traduce por spend cuando pasar tiene un uso transitivo y queremos indicar un período de tiempo concreto, seguido de la actividad que en ese tiempo se desarrolla, o del lugar: Me pasé la tarde escribiendo cartas I spent the evening writing letters Ha pasado toda su vida en el campo He has spent his whole life in the country ► En cambio, cuando se describe la forma en que se pasa el tiempo mediante un adjetivo, se debe emplear en inglés la construcción have + (a) + ((adjetivo)) + ((sustantivo)): Pasamos una tarde entretenida We had a lovely afternoon Pasamos un rato estupendo jugando al squash We had a fantastic time playing squash la expresión pasar el rato se traduce por pass the time: No sé qué hacer para pasar el rato I don't know what to do to pass the time ► Cuando el uso es intransitivo, pasar se traduce por pass {o} go by. A medida que pasaba el tiempo se deprimía cada vez más As time passed o went by, he became more and more depressed Para otros usos y ejemplos ver la entrada
    * * *
    1.
    verbo intransitivo
    1)
    a) ( ir por un lugar) to come/go past

    no ha pasado ni un taxi — not one taxi has come/gone past

    ¿a qué hora pasa el lechero? — what time does the milkman come?

    pasar de largoto go right o straight past

    es un vuelo directo, no pasa por Miami — it's a direct flight, it doesn't go via Miami

    ¿este autobús pasa por el museo? — does this bus go past the museum?

    ¿el 45 pasa por aquí? — does the number 45 come this way?

    pasaba por aquí y... — I was just passing by o I was in the area and...

    ni me pasó por la imaginación — it didn't even occur to me, it didn't even cross my mind

    pasar POR algo: ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?; pase usted por caja please go over to the cashier; pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?; pasar A + INF: puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow; pasaremos a verlos — we'll call in o drop in and see them

    c) ( atravesar) to cross

    pasar de un lado a otroto go o cross from one side to the other

    d) (caber, entrar)
    2)
    a) (transmitirse, transferirse) corona/título to pass

    una tradición que pasa de padres a hijosa tradition that is handed o passed down from generation to generation

    b) ( comunicar)

    te paso con Javier — ( en el mismo teléfono) I'll hand o pass you over to Javier; ( en otro teléfono) I'll put you through to Javier

    pase, por favor — please, do come in

    que pase el siguiente! — next, please!

    no pasarán! — (fr hecha) they shall not pass!

    ¿puedo pasar al baño? — may I use the bathroom please?

    ¿quién quiere pasar al pizarrón? — (AmL) who's going to come up to the blackboard?

    4)
    a) (cambiar de estado, actividad, tema)

    pasó del quinto al séptimo lugarshe went o dropped from fifth to seventh place

    ahora pasa a tercera — (Auto) now change into third

    pasando a otra cosa... — anyway, to change the subject...

    pasamos a informar de otras noticias — now, the rest of the news

    b) (Educ) to pass

    ¿pasaste? — did you pass?

    pasar de cursoto get through o pass one's end-of-year exams

    no está perfecto, pero puede pasar — it's not perfect, but it'll do

    pasar DE algo: no pases de 100 don't go over 100; no pasó de un desacuerdo it was nothing more than a disagreement; está muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another day; no pasa de los 30 he's not more than 30; no pasamos de nueve empleados — they're only nine of us working there/here

    pasa por tonto, pero no lo es — he might look stupid, but he isn't

    b) (Esp) ( implicar)
    7) ( transcurrir) tiempo to pass

    pasaban las horas y no llegabathe hours went by o passed and still he didn't come

    8) ( cesar) crisis/mal momento to be over; efecto to wear off; dolor to go away
    9) ( arreglárselas) to manage, get by

    sin electricidad podemos pasarwe can manage o get by without electricity

    10) ( suceder) to happen

    lo que pasa es que... — the thing o the problem is...

    pase lo que pase — whatever happens, come what may

    ¿qué pasó con lo del reloj? — what happened about the watch?

    ...y aquí no ha pasado nada —...and let's just forget the whole thing

    siempre pasa igual or lo mismo — it's always the same

    ¿pasa algo? — is something the matter?

    ¿qué pasa? — what's the matter?, what's up? (colloq)

    hola, Carlos! ¿qué pasa? — (fam) hi, Carlos! how's things o how's it going? (colloq)

    son cosas que pasan — these things happen; (+ me/te/le etc)

    ¿qué te pasa? — what's the matter with you?

    ¿qué te pasó en el ojo? — what happened to your eye?

    ¿qué le pasa a la tele? — what's wrong with the TV?

    por suerte a él no le pasó nada — fortunately, nothing happened to him

    pasar POR algopor crisis/mala racha to go through something

    12)
    a) (en naipes, juegos) to pass
    b) (fam) ( rechazando algo)

    ¿vas a tomar postre? - no, yo paso — are you going to have a dessert? - no, I think I'll give it a miss

    paso de salir, estoy muy cansada — I don't feel like going out, I'm very tired (colloq)

    que se las arreglen, yo paso — they can sort it out themselves, it's not my problem

    paso de él — (esp Esp) I don't give a damn o I couldn't care less what he does (colloq)

    2.
    pasar vt
    1)
    b) ( por la aduana -legalmente) to take through; (- ilegalmente) to smuggle
    2) (exhibir, mostrar) <película/anuncio> to show
    3)
    a) (cruzar, atravesar) < frontera> to cross; <pueblo/ciudad> to go through
    b) ( dejar atrás) <edificio/calle> to go past
    c) (adelantar, sobrepasar) to overtake

    pasar A algo — to overtake something, to get past something

    está altísimo, ya pasa a su padre — he's really tall, he's already overtaken his father

    4) <examen/prueba> to pass
    5) <página/hoja> to turn
    6) (fam) ( tolerar)

    a ese tipo no lo pasoI can't stand o take that guy (colloq)

    pasar por alto<falta/error> to overlook, forget about; tema/punto to leave out, omit

    tendré que pasar la cartaI'll have to write o copy the letter out again

    ¿me pasas esto a máquina? — could you type this for me?

    8) (entregar, hacer llegar)

    ¿me pasas el martillo? — can you pass me the hammer?

    9) <gripe/resfriado> to give

    me lo pasó a mí — he gave it to me, he passed it on to me

    10)
    a) < tiempo> to spend
    11)
    a) (sufrir, padecer) penalidades/desgracias to go through, to suffer

    pasé mucho miedo/frío — I was very frightened/cold

    b)

    pasarlo or pasarla bien — to have a good time

    ¿qué tal lo pasaste en la fiesta? — did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?

    3.
    1) pasarse v pron
    2) ( cambiarse)
    3)

    nos pasamos, el banco está más arriba — we've gone too far, the bank isn't as far down as this

    b) (fam) ( excederse) to go too far
    c) (CS fam) ( lucirse)
    4)
    a) peras/tomates to go bad, get overripe; carne/pescado to go off, go bad; leche to go off, go sour
    b) (recocerse): arroz/pasta to get overcooked
    5)
    a) ( desaparecer) efecto to wear off; dolor to go away; (+ me/te/le etc)

    el año se ha pasado muy rápido — this year has gone very quickly; (+ me/te/le etc)

    6) (+ me/te/le etc)
    a) ( olvidarse)
    7) (enf) ( estar)

    se pasó el domingo durmiendo — he spent the whole of Sunday evening sleeping; ver tb pasar verbo transitivo III 1b y 2b

    8) (enf) (fam) (ir)

    ¿podrías pasarte por el mercado? — could you go down to the market?

    9) (refl)
    * * *
    = hand (over), pass, pass by, pass on, transfer, transmit, turn over + page, hand on, spend, transpire, pass out, turn over, slide over, pass along, get through, can't/couldn't be bothered, go + past, pass down, roll on, pass out, blow over, make + the cut, wear off, hand down.
    Ex. Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.
    Ex. Examination reveals positions on the cards where the light passes through all the cards in a stack.
    Ex. The days of needing to change into carpet slippers before going to such an area have thankfully passed by.
    Ex. If ignored, the problems are only passed on to all the users of the catalog: the public, the reference department, the acquisitions department, and naturally the cataloging department.
    Ex. Scope notes, on the order hand, may be present in a thesaurus but are unlikely to be transferred to an index.
    Ex. The system permits the requester to specify up to five potential lending libraries, and the system transmits the requests to these libraries one at a time.
    Ex. Turn over the page and you will find suggested analyses against which you can check your solution.
    Ex. Some experts have expressed grave doubts about the durability of contemporary literary and artistic works on paper and hence the possibility of handing on works of culture to future generations.
    Ex. Any funeral scene in a story inevitably conjures in myself memories of my childhood spent as the son of an undertaker.
    Ex. The 2nd is the fact that most information seeking transpires with little help from librarians, who have consistently failed to establish themselves as primary information professionals.
    Ex. At the Closing Session Danish flags were suddenly produced and passed out among the crowd who began waving them enthusiastically.
    Ex. Then he picked up about 2 cm. of type from the right-hand end of the uppermost line (i.e. the last word or two of the last line) with the thumb and forefinger of his right hand, read it, and dropped the pieces of type one by one into their proper boxes, turning over the old house.
    Ex. He had greeted her courteously, as was his wont, and had inquired if she minded his smoking; she told him to go ahead and slid over an ashtray.
    Ex. If the head of reference services does not pass along the information to the staff the reference librarians, by being uninformed, will undoubtedly not make as good an impression on the important city managers.
    Ex. I think that the so-called average person often exhibits a great deal of heroism in getting through an ordinary day.
    Ex. Consider for example, a teacher who doesn't change his password (ever!) or can't be bothered to log out, all the firewalls and antivirus programs in the world will not protect a school's network.
    Ex. Unfortunately, its conclusions are completely pedestrian, rarely going past the fact that there were old people in England in the late Middle Ages.
    Ex. The knowledge that has been passed down from generation to generation by sentient beings on this planet for aeons and aeons is quite impossible to fully comprehend.
    Ex. But to make matters worse, and as the drought rolls on, it is very likely that it won't rain again until October or November.
    Ex. Put a set of premises into such a device and turn the crank, and it will readily pass out conclusion after conclusion.
    Ex. During the bulk of that time, your liberal leaders grandly sat, waiting for various things to blow over.
    Ex. Naturally, the recruiters whose people were not chosen for the job wanted feedback as to why their candidates did not make the cut.
    Ex. We're all familiar with the idea of novelty value and how it wears off with time.
    Ex. A hunting guide while still in his teens, he learned his woodcraft first hand, absorbing lore handed down to him from his father.
    ----
    * a medida que pasaba el tiempo = as time passed (by), as time went by.
    * a medida que pasa el tiempo = as time goes by, as time passes (by).
    * a medida que pasa + Expresión Temporal = as + Expresión Temporal + go by.
    * a medida que + pasar + el año = as the year + wear on.
    * a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.
    * ayudar a pasar por = get + Nombre + through.
    * cada día que pasa = each passing day.
    * conforme + pasar + el año = as the year + wear on.
    * conforme + pasar + el día = as the day + wear on.
    * dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.
    * dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.
    * dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.
    * dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.
    * desde..., pasando por..., hasta... = from..., through..., to....
    * día que pasa = passing day.
    * esa época ya pasó hace tiempo = that time is long past.
    * haber pasado por aquí antes = have been down this road before.
    * hacer a Alguien pasar vergüenza = embarrass.
    * hacer que Alguien las pase canutas = give + Nombre + a run for + Posesivo + money.
    * hacérselas pasar canutas a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.
    * hacérselas pasarlas canutas a Alguien = push + Nombre + to the edge.
    * hacérselas pasar negras a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.
    * hacerse pasar por = masquerade as, impersonate.
    * las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no pasan así porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.
    * lo que tenga que pasar, que pase = que sera sera, what's meant to be, will be, whatever will be, will be.
    * lugar donde pasar el rato = hang out.
    * no dejar pasar = keep out.
    * no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.
    * no pasar mucho tiempo antes de que + Subjuntivo = be not long before + Indicativo.
    * pasando a = moving on to.
    * pasar a = go on to, move on to, proceed to, shunt into, switch over, switch to, step onto, spill over into.
    * pasar a Alguien lo mismo que a = suffer + the fate of.
    * pasar a Alguien lo que a = suffer + the fate of.
    * pasar a cosas más agradables = on a happier note.
    * pasar a la clandestinidad = go into + hiding.
    * pasar a la era de = move into + the age of.
    * pasar a la historia = history in the making, go down in + history.
    * pasar a la historia como = go down as, go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.
    * pasar a la página + Número = turn to + page + Número.
    * pasar a la posteridad = go down to + posterity.
    * pasar a la posteridad como = go down to + posterity as.
    * pasar Algo a Alguien = turn + Algo + over to + Alguien.
    * pasar algo inesperado = things + take a turn for the unexpected.
    * pasar algún tiempo en = have + a turn at.
    * pasar al olvido = blow over.
    * pasar a los anales de la historia = go down in + history.
    * pasar a los anales de la historia como = go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.
    * pasar al primer plano = take + centre stage.
    * pasar al siguiente año fiscal = roll over.
    * pasar al siguiente nivel = move it up + a gear, take it up + a gear, notch it up + a gear, take it up + a notch, crank it up + a notch, crank it up + a gear, move it up + a notch.
    * pasar a mejor vida = bite + the dust, give up + the ghost.
    * pasar año(s) antes de que = be year(s) before.
    * pasar a ocupar el puesto de Alguien = step into + the shoes of, stand in + Posesivo + shoes.
    * pasar aprietos = feel + the pinch.
    * pasar apuros = struggle, pass through + adversity, have + a thin time, be under strain, bear + hardship, be hard pressed, feel + the pinch, have + a hard time, the wolves + be + at the door, have + a tough time.
    * pasar apuros económicos = lead + a precarious existence.
    * pasar a ser = become, develop into.
    * pasar a ser el centro de atención = come into + focus, take + centre stage.
    * pasar a ser inconcebible = render + inconceivable.
    * pasar a toda velocidad = whiz.
    * pasar a una situación económica más confortable = improve + Posesivo + lot.
    * pasar a vida mejor = lay + Nombre + low.
    * pasar casi rozando = skim.
    * pasar como una bala = whiz.
    * pasar de = get beyond.
    * pasar de... a... = proceed from... to..., move from... to....
    * pasar de... a = switch from... to..., go from... to..., swing between... and..., grow from... into/to.
    * pasar de contrabando = smuggle.
    * pasar de generación en generación = pass down from + generation to generation.
    * pasar de largo = bypass [by-pass].
    * pasar de largo rápidamente = race + past.
    * pasar de moda = drop out of + vogue, go out of + fashion, go out of + favour, go out of + date, go out of + vogue, fall out of + vogue, go out of + style, pass away, obsolesce, drop out of + circulation.
    * pasar desapercibido = be unnoticeable, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, be an invisible fly on the wall, go + unnoted, lie + forgotten, sneak under + the radar.
    * pasar de una persona a otra = pass around.
    * pasar de uno a otro = change back and forth.
    * pasar de un sitio a otro = travel.
    * pasar dificultades = struggle, be under strain, bear + hardship, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.
    * pasar el invierno = winter, overwinter.
    * pasar el mochuelo = pass + the bucket.
    * pasar el muerto = pass + the bucket.
    * pasar el platillo = pass + the bucket (around).
    * pasar el rato = hang out.
    * pasar el rato con = kick + it with.
    * pasar el rato con los amigos = hang out with + Posesivo + friends.
    * pasar el relevo a = hand + the reins over to.
    * pasar el testigo = pass (on) + the torch, pass (on) + the baton.
    * pasar el tiempo = pass + the time, hang around, spend + Posesivo + days, hang about, hang out.
    * pasar el tiempo libre = spend + Posesivo + leisure, spend + Posesivo + leisure time.
    * pasar + Expresión Temporal = elapse + Expresión Temporal, go by + Expresión Temporal.
    * pasar hambre = suffer from + hunger, go + hungry, starve.
    * pasar hojas = page (through), turn + pages, flip + pages.
    * pasar hojas hacia atrás = page + backward.
    * pasar hojas hacia delante = page + forward.
    * pasar inadvertidamente = slip, creep + past, sneak + past.
    * pasar inadvertido = be unnoticeable, escape + notice, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, go + unnoted, sneak under + the radar.
    * pasar la antorcha = hand over + the torch.
    * pasar la luna de miel = honeymoon.
    * pasar la noche = spend + the night, stay overnight.
    * pasar la página = turn over + page.
    * pasar la pantalla = scroll.
    * pasar la pelota = pass + the buck.
    * pasar la prueba = pass + muster.
    * pasarlas canutas = jump through + hoops, have + a devil of a time, be to hell and back.
    * pasarlas negras = jump through + hoops, have + a devil of a time.
    * pasarlas putas = jump through + hoops, be to hell and back.
    * pasar las riendas del poder a = hand + the reins over to.
    * pasar las vacaciones = vacation.
    * pasar llevando = take through.
    * pasarlo a lo grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasarlo bien = have + fun, be a great time.
    * pasarlo bomba = be a great time, have + a whale of a time.
    * pasarlo canutas intentando Hacer Algo = have + a heck of a time + trying.
    * pasarlo en grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasarlo genial = have + a whale of a time.
    * pasarlo mal = have + a thin time, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.
    * pasarlo muy mal = have + a tough time, have + a hard time.
    * pasarlo pipa = have + a whale of a time.
    * pasar los días = spend + Posesivo + days.
    * pasar miseria = the wolves + be + at the door.
    * pasar mucho tiempo antes de que = be a long time before.
    * pasar + Nombre + a = turn + Nombre + over to.
    * pasar penurias = suffer from + deprivation.
    * pasar poco a poco = slide into.
    * pasar por = cross, pass through, reach down, step through, go by, go through, pass for, pass across, run + Nombre + through + Nombre, make + Posesivo + way through, run through.
    * pasar por alto = bypass [by-pass], gloss over, miss, obviate, overlook, short-circuit [shortcircuit], skip over, leapfrog, pass + Nombre/Pronombre + by, flout, close + the door on, skip.
    * pasar por alto la autoridad de Alguien = go over + Posesivo + head.
    * pasar por alto rápidamente = race + past.
    * pasar por aquí = come by.
    * pasar por delante de = make + Posesivo + way past.
    * pasar por el acoso de = run + the gauntlet of.
    * pasar por el infierno = be to hell and back.
    * pasar por el lado de = make + Posesivo + way past.
    * pasar por encima = pass over.
    * pasar por encima de la cabeza = go over + Posesivo + head.
    * pasar por la mitad de = cut through.
    * pasar por muchas dificultades = be to hell and back.
    * pasar por un período de = go through + a period of.
    * pasar por un proceso de = go through + a process of.
    * pasar privaciones = suffer from + deprivation.
    * pasar rápidamente = run through, sweep by, sweep, flash across.
    * pasar rápidamente a = snap to.
    * pasar rápidamente por encima de = sweep across, swing over.
    * pasar registros a disco = transfer + records + to disc.
    * pasar revista = review.
    * pasarse = come by, drop in, overshoot, step over + the edge, go + overboard, go + too far.
    * pasarse Algo por el culo = not give a shit.
    * pasarse Algo por el forro = flout.
    * pasarse Algo por la entrepierna = not give a shit.
    * pasarse con = act + fresh with.
    * pasar sed = go + thirsty.
    * pasarse de = overstep.
    * pasarse de + Adjetivo = be too + Adjetivo + by half.
    * pasarse de la raya = cross + the line.
    * pasarse del límite = overrun [over-run].
    * pasárselo bien = have + a good time, have + a great time.
    * pasárselo en grande = enjoy + every minute of, love + every minute of it.
    * pasárselo fabuloso = have + a good time, have + a great time, have + a whale of a time.
    * pasárselo la mar de bien = have + a whale of a time, have + a great time.
    * pasárselo pipa = have + a great time.
    * pasarse por = drop by, stop by, mosey.
    * pasar sin = get along without, forego [forgo], do without, live without.
    * pasar sin Alguien = spare + Nombre Personal.
    * pasar sin comodidades = rough it.
    * pasar sin ser visto = sneak + past, sneak through, sneak under + the radar, go + unnoticed.
    * pasar + Tiempo = spend + time, spend + Tiempo.
    * pasar tiempo haciendo Algo = do + stint at.
    * pasar una crisis = face + crisis.
    * pasar una prueba = endure + ordeal, pass + a test, stand up.
    * pasar una prueba de sobra = pass with + flying colours.
    * pasar una tarjeta por un lector electrónico = swipe.
    * pasar un buen rato = disport + Reflexivo.
    * pasar un cuestionario = administer + questionnaire, carry out + questionnaire.
    * pasar un rato = say + hi.
    * pasar zumbando = whiz.
    * pase lo que pase = come what may, come rain or shine, rain or shine, come hell or high water.
    * por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * ¿Qué pasa? = What's up?.
    * que pasaba = passing.
    * que pasa desapercibido = inconspicuous.
    * ¿qué pasa si... ? = what if... ?.
    * que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.
    * quien no malgasta no pasa necesidades = waste not, want not.
    * sin haber pasado por la calandria = uncalendered.
    * ¡tener + que pasar por encima de + Posesivo + cadáver! = over + Posesivo + dead body.
    * tiempo + pasar = time + march on.
    * todavía no ha pasado lo mejor = the best is yet to come.
    * tratar de pasar desapercibido = keep + a low profile, lie + low.
    * tratar de pasar inadvertido = keep + a low profile, lie + low.
    * ver lo que pasa = take it from there/here.
    * * *
    1.
    verbo intransitivo
    1)
    a) ( ir por un lugar) to come/go past

    no ha pasado ni un taxi — not one taxi has come/gone past

    ¿a qué hora pasa el lechero? — what time does the milkman come?

    pasar de largoto go right o straight past

    es un vuelo directo, no pasa por Miami — it's a direct flight, it doesn't go via Miami

    ¿este autobús pasa por el museo? — does this bus go past the museum?

    ¿el 45 pasa por aquí? — does the number 45 come this way?

    pasaba por aquí y... — I was just passing by o I was in the area and...

    ni me pasó por la imaginación — it didn't even occur to me, it didn't even cross my mind

    pasar POR algo: ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?; pase usted por caja please go over to the cashier; pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?; pasar A + INF: puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow; pasaremos a verlos — we'll call in o drop in and see them

    c) ( atravesar) to cross

    pasar de un lado a otroto go o cross from one side to the other

    d) (caber, entrar)
    2)
    a) (transmitirse, transferirse) corona/título to pass

    una tradición que pasa de padres a hijosa tradition that is handed o passed down from generation to generation

    b) ( comunicar)

    te paso con Javier — ( en el mismo teléfono) I'll hand o pass you over to Javier; ( en otro teléfono) I'll put you through to Javier

    pase, por favor — please, do come in

    que pase el siguiente! — next, please!

    no pasarán! — (fr hecha) they shall not pass!

    ¿puedo pasar al baño? — may I use the bathroom please?

    ¿quién quiere pasar al pizarrón? — (AmL) who's going to come up to the blackboard?

    4)
    a) (cambiar de estado, actividad, tema)

    pasó del quinto al séptimo lugarshe went o dropped from fifth to seventh place

    ahora pasa a tercera — (Auto) now change into third

    pasando a otra cosa... — anyway, to change the subject...

    pasamos a informar de otras noticias — now, the rest of the news

    b) (Educ) to pass

    ¿pasaste? — did you pass?

    pasar de cursoto get through o pass one's end-of-year exams

    no está perfecto, pero puede pasar — it's not perfect, but it'll do

    pasar DE algo: no pases de 100 don't go over 100; no pasó de un desacuerdo it was nothing more than a disagreement; está muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another day; no pasa de los 30 he's not more than 30; no pasamos de nueve empleados — they're only nine of us working there/here

    pasa por tonto, pero no lo es — he might look stupid, but he isn't

    b) (Esp) ( implicar)
    7) ( transcurrir) tiempo to pass

    pasaban las horas y no llegabathe hours went by o passed and still he didn't come

    8) ( cesar) crisis/mal momento to be over; efecto to wear off; dolor to go away
    9) ( arreglárselas) to manage, get by

    sin electricidad podemos pasarwe can manage o get by without electricity

    10) ( suceder) to happen

    lo que pasa es que... — the thing o the problem is...

    pase lo que pase — whatever happens, come what may

    ¿qué pasó con lo del reloj? — what happened about the watch?

    ...y aquí no ha pasado nada —...and let's just forget the whole thing

    siempre pasa igual or lo mismo — it's always the same

    ¿pasa algo? — is something the matter?

    ¿qué pasa? — what's the matter?, what's up? (colloq)

    hola, Carlos! ¿qué pasa? — (fam) hi, Carlos! how's things o how's it going? (colloq)

    son cosas que pasan — these things happen; (+ me/te/le etc)

    ¿qué te pasa? — what's the matter with you?

    ¿qué te pasó en el ojo? — what happened to your eye?

    ¿qué le pasa a la tele? — what's wrong with the TV?

    por suerte a él no le pasó nada — fortunately, nothing happened to him

    pasar POR algopor crisis/mala racha to go through something

    12)
    a) (en naipes, juegos) to pass
    b) (fam) ( rechazando algo)

    ¿vas a tomar postre? - no, yo paso — are you going to have a dessert? - no, I think I'll give it a miss

    paso de salir, estoy muy cansada — I don't feel like going out, I'm very tired (colloq)

    que se las arreglen, yo paso — they can sort it out themselves, it's not my problem

    paso de él — (esp Esp) I don't give a damn o I couldn't care less what he does (colloq)

    2.
    pasar vt
    1)
    b) ( por la aduana -legalmente) to take through; (- ilegalmente) to smuggle
    2) (exhibir, mostrar) <película/anuncio> to show
    3)
    a) (cruzar, atravesar) < frontera> to cross; <pueblo/ciudad> to go through
    b) ( dejar atrás) <edificio/calle> to go past
    c) (adelantar, sobrepasar) to overtake

    pasar A algo — to overtake something, to get past something

    está altísimo, ya pasa a su padre — he's really tall, he's already overtaken his father

    4) <examen/prueba> to pass
    5) <página/hoja> to turn
    6) (fam) ( tolerar)

    a ese tipo no lo pasoI can't stand o take that guy (colloq)

    pasar por alto<falta/error> to overlook, forget about; tema/punto to leave out, omit

    tendré que pasar la cartaI'll have to write o copy the letter out again

    ¿me pasas esto a máquina? — could you type this for me?

    8) (entregar, hacer llegar)

    ¿me pasas el martillo? — can you pass me the hammer?

    9) <gripe/resfriado> to give

    me lo pasó a mí — he gave it to me, he passed it on to me

    10)
    a) < tiempo> to spend
    11)
    a) (sufrir, padecer) penalidades/desgracias to go through, to suffer

    pasé mucho miedo/frío — I was very frightened/cold

    b)

    pasarlo or pasarla bien — to have a good time

    ¿qué tal lo pasaste en la fiesta? — did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?

    3.
    1) pasarse v pron
    2) ( cambiarse)
    3)

    nos pasamos, el banco está más arriba — we've gone too far, the bank isn't as far down as this

    b) (fam) ( excederse) to go too far
    c) (CS fam) ( lucirse)
    4)
    a) peras/tomates to go bad, get overripe; carne/pescado to go off, go bad; leche to go off, go sour
    b) (recocerse): arroz/pasta to get overcooked
    5)
    a) ( desaparecer) efecto to wear off; dolor to go away; (+ me/te/le etc)

    el año se ha pasado muy rápido — this year has gone very quickly; (+ me/te/le etc)

    6) (+ me/te/le etc)
    a) ( olvidarse)
    7) (enf) ( estar)

    se pasó el domingo durmiendo — he spent the whole of Sunday evening sleeping; ver tb pasar verbo transitivo III 1b y 2b

    8) (enf) (fam) (ir)

    ¿podrías pasarte por el mercado? — could you go down to the market?

    9) (refl)
    * * *
    = hand (over), pass, pass by, pass on, transfer, transmit, turn over + page, hand on, spend, transpire, pass out, turn over, slide over, pass along, get through, can't/couldn't be bothered, go + past, pass down, roll on, pass out, blow over, make + the cut, wear off, hand down.

    Ex: Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.

    Ex: Examination reveals positions on the cards where the light passes through all the cards in a stack.
    Ex: The days of needing to change into carpet slippers before going to such an area have thankfully passed by.
    Ex: If ignored, the problems are only passed on to all the users of the catalog: the public, the reference department, the acquisitions department, and naturally the cataloging department.
    Ex: Scope notes, on the order hand, may be present in a thesaurus but are unlikely to be transferred to an index.
    Ex: The system permits the requester to specify up to five potential lending libraries, and the system transmits the requests to these libraries one at a time.
    Ex: Turn over the page and you will find suggested analyses against which you can check your solution.
    Ex: Some experts have expressed grave doubts about the durability of contemporary literary and artistic works on paper and hence the possibility of handing on works of culture to future generations.
    Ex: Any funeral scene in a story inevitably conjures in myself memories of my childhood spent as the son of an undertaker.
    Ex: The 2nd is the fact that most information seeking transpires with little help from librarians, who have consistently failed to establish themselves as primary information professionals.
    Ex: At the Closing Session Danish flags were suddenly produced and passed out among the crowd who began waving them enthusiastically.
    Ex: Then he picked up about 2 cm. of type from the right-hand end of the uppermost line (i.e. the last word or two of the last line) with the thumb and forefinger of his right hand, read it, and dropped the pieces of type one by one into their proper boxes, turning over the old house.
    Ex: He had greeted her courteously, as was his wont, and had inquired if she minded his smoking; she told him to go ahead and slid over an ashtray.
    Ex: If the head of reference services does not pass along the information to the staff the reference librarians, by being uninformed, will undoubtedly not make as good an impression on the important city managers.
    Ex: I think that the so-called average person often exhibits a great deal of heroism in getting through an ordinary day.
    Ex: Consider for example, a teacher who doesn't change his password (ever!) or can't be bothered to log out, all the firewalls and antivirus programs in the world will not protect a school's network.
    Ex: Unfortunately, its conclusions are completely pedestrian, rarely going past the fact that there were old people in England in the late Middle Ages.
    Ex: The knowledge that has been passed down from generation to generation by sentient beings on this planet for aeons and aeons is quite impossible to fully comprehend.
    Ex: But to make matters worse, and as the drought rolls on, it is very likely that it won't rain again until October or November.
    Ex: Put a set of premises into such a device and turn the crank, and it will readily pass out conclusion after conclusion.
    Ex: During the bulk of that time, your liberal leaders grandly sat, waiting for various things to blow over.
    Ex: Naturally, the recruiters whose people were not chosen for the job wanted feedback as to why their candidates did not make the cut.
    Ex: We're all familiar with the idea of novelty value and how it wears off with time.
    Ex: A hunting guide while still in his teens, he learned his woodcraft first hand, absorbing lore handed down to him from his father.
    * a medida que pasaba el tiempo = as time passed (by), as time went by.
    * a medida que pasa el tiempo = as time goes by, as time passes (by).
    * a medida que pasa + Expresión Temporal = as + Expresión Temporal + go by.
    * a medida que + pasar + el año = as the year + wear on.
    * a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.
    * ayudar a pasar por = get + Nombre + through.
    * cada día que pasa = each passing day.
    * conforme + pasar + el año = as the year + wear on.
    * conforme + pasar + el día = as the day + wear on.
    * dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.
    * dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.
    * dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.
    * dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.
    * desde..., pasando por..., hasta... = from..., through..., to....
    * día que pasa = passing day.
    * esa época ya pasó hace tiempo = that time is long past.
    * haber pasado por aquí antes = have been down this road before.
    * hacer a Alguien pasar vergüenza = embarrass.
    * hacer que Alguien las pase canutas = give + Nombre + a run for + Posesivo + money.
    * hacérselas pasar canutas a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.
    * hacérselas pasarlas canutas a Alguien = push + Nombre + to the edge.
    * hacérselas pasar negras a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.
    * hacerse pasar por = masquerade as, impersonate.
    * las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no pasan así porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.
    * lo que tenga que pasar, que pase = que sera sera, what's meant to be, will be, whatever will be, will be.
    * lugar donde pasar el rato = hang out.
    * no dejar pasar = keep out.
    * no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.
    * no pasar mucho tiempo antes de que + Subjuntivo = be not long before + Indicativo.
    * pasando a = moving on to.
    * pasar a = go on to, move on to, proceed to, shunt into, switch over, switch to, step onto, spill over into.
    * pasar a Alguien lo mismo que a = suffer + the fate of.
    * pasar a Alguien lo que a = suffer + the fate of.
    * pasar a cosas más agradables = on a happier note.
    * pasar a la clandestinidad = go into + hiding.
    * pasar a la era de = move into + the age of.
    * pasar a la historia = history in the making, go down in + history.
    * pasar a la historia como = go down as, go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.
    * pasar a la página + Número = turn to + page + Número.
    * pasar a la posteridad = go down to + posterity.
    * pasar a la posteridad como = go down to + posterity as.
    * pasar Algo a Alguien = turn + Algo + over to + Alguien.
    * pasar algo inesperado = things + take a turn for the unexpected.
    * pasar algún tiempo en = have + a turn at.
    * pasar al olvido = blow over.
    * pasar a los anales de la historia = go down in + history.
    * pasar a los anales de la historia como = go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.
    * pasar al primer plano = take + centre stage.
    * pasar al siguiente año fiscal = roll over.
    * pasar al siguiente nivel = move it up + a gear, take it up + a gear, notch it up + a gear, take it up + a notch, crank it up + a notch, crank it up + a gear, move it up + a notch.
    * pasar a mejor vida = bite + the dust, give up + the ghost.
    * pasar año(s) antes de que = be year(s) before.
    * pasar a ocupar el puesto de Alguien = step into + the shoes of, stand in + Posesivo + shoes.
    * pasar aprietos = feel + the pinch.
    * pasar apuros = struggle, pass through + adversity, have + a thin time, be under strain, bear + hardship, be hard pressed, feel + the pinch, have + a hard time, the wolves + be + at the door, have + a tough time.
    * pasar apuros económicos = lead + a precarious existence.
    * pasar a ser = become, develop into.
    * pasar a ser el centro de atención = come into + focus, take + centre stage.
    * pasar a ser inconcebible = render + inconceivable.
    * pasar a toda velocidad = whiz.
    * pasar a una situación económica más confortable = improve + Posesivo + lot.
    * pasar a vida mejor = lay + Nombre + low.
    * pasar casi rozando = skim.
    * pasar como una bala = whiz.
    * pasar de = get beyond.
    * pasar de... a... = proceed from... to..., move from... to....
    * pasar de... a = switch from... to..., go from... to..., swing between... and..., grow from... into/to.
    * pasar de contrabando = smuggle.
    * pasar de generación en generación = pass down from + generation to generation.
    * pasar de largo = bypass [by-pass].
    * pasar de largo rápidamente = race + past.
    * pasar de moda = drop out of + vogue, go out of + fashion, go out of + favour, go out of + date, go out of + vogue, fall out of + vogue, go out of + style, pass away, obsolesce, drop out of + circulation.
    * pasar desapercibido = be unnoticeable, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, be an invisible fly on the wall, go + unnoted, lie + forgotten, sneak under + the radar.
    * pasar de una persona a otra = pass around.
    * pasar de uno a otro = change back and forth.
    * pasar de un sitio a otro = travel.
    * pasar dificultades = struggle, be under strain, bear + hardship, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.
    * pasar el invierno = winter, overwinter.
    * pasar el mochuelo = pass + the bucket.
    * pasar el muerto = pass + the bucket.
    * pasar el platillo = pass + the bucket (around).
    * pasar el rato = hang out.
    * pasar el rato con = kick + it with.
    * pasar el rato con los amigos = hang out with + Posesivo + friends.
    * pasar el relevo a = hand + the reins over to.
    * pasar el testigo = pass (on) + the torch, pass (on) + the baton.
    * pasar el tiempo = pass + the time, hang around, spend + Posesivo + days, hang about, hang out.
    * pasar el tiempo libre = spend + Posesivo + leisure, spend + Posesivo + leisure time.
    * pasar + Expresión Temporal = elapse + Expresión Temporal, go by + Expresión Temporal.
    * pasar hambre = suffer from + hunger, go + hungry, starve.
    * pasar hojas = page (through), turn + pages, flip + pages.
    * pasar hojas hacia atrás = page + backward.
    * pasar hojas hacia delante = page + forward.
    * pasar inadvertidamente = slip, creep + past, sneak + past.
    * pasar inadvertido = be unnoticeable, escape + notice, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, go + unnoted, sneak under + the radar.
    * pasar la antorcha = hand over + the torch.
    * pasar la luna de miel = honeymoon.
    * pasar la noche = spend + the night, stay overnight.
    * pasar la página = turn over + page.
    * pasar la pantalla = scroll.
    * pasar la pelota = pass + the buck.
    * pasar la prueba = pass + muster.
    * pasarlas canutas = jump through + hoops, have + a devil of a time, be to hell and back.
    * pasarlas negras = jump through + hoops, have + a devil of a time.
    * pasarlas putas = jump through + hoops, be to hell and back.
    * pasar las riendas del poder a = hand + the reins over to.
    * pasar las vacaciones = vacation.
    * pasar llevando = take through.
    * pasarlo a lo grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasarlo bien = have + fun, be a great time.
    * pasarlo bomba = be a great time, have + a whale of a time.
    * pasarlo canutas intentando Hacer Algo = have + a heck of a time + trying.
    * pasarlo en grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasarlo genial = have + a whale of a time.
    * pasarlo mal = have + a thin time, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.
    * pasarlo muy mal = have + a tough time, have + a hard time.
    * pasarlo pipa = have + a whale of a time.
    * pasar los días = spend + Posesivo + days.
    * pasar miseria = the wolves + be + at the door.
    * pasar mucho tiempo antes de que = be a long time before.
    * pasar + Nombre + a = turn + Nombre + over to.
    * pasar penurias = suffer from + deprivation.
    * pasar poco a poco = slide into.
    * pasar por = cross, pass through, reach down, step through, go by, go through, pass for, pass across, run + Nombre + through + Nombre, make + Posesivo + way through, run through.
    * pasar por alto = bypass [by-pass], gloss over, miss, obviate, overlook, short-circuit [shortcircuit], skip over, leapfrog, pass + Nombre/Pronombre + by, flout, close + the door on, skip.
    * pasar por alto la autoridad de Alguien = go over + Posesivo + head.
    * pasar por alto rápidamente = race + past.
    * pasar por aquí = come by.
    * pasar por delante de = make + Posesivo + way past.
    * pasar por el acoso de = run + the gauntlet of.
    * pasar por el infierno = be to hell and back.
    * pasar por el lado de = make + Posesivo + way past.
    * pasar por encima = pass over.
    * pasar por encima de la cabeza = go over + Posesivo + head.
    * pasar por la mitad de = cut through.
    * pasar por muchas dificultades = be to hell and back.
    * pasar por un período de = go through + a period of.
    * pasar por un proceso de = go through + a process of.
    * pasar privaciones = suffer from + deprivation.
    * pasar rápidamente = run through, sweep by, sweep, flash across.
    * pasar rápidamente a = snap to.
    * pasar rápidamente por encima de = sweep across, swing over.
    * pasar registros a disco = transfer + records + to disc.
    * pasar revista = review.
    * pasarse = come by, drop in, overshoot, step over + the edge, go + overboard, go + too far.
    * pasarse Algo por el culo = not give a shit.
    * pasarse Algo por el forro = flout.
    * pasarse Algo por la entrepierna = not give a shit.
    * pasarse con = act + fresh with.
    * pasar sed = go + thirsty.
    * pasarse de = overstep.
    * pasarse de + Adjetivo = be too + Adjetivo + by half.
    * pasarse de la raya = cross + the line.
    * pasarse del límite = overrun [over-run].
    * pasárselo bien = have + a good time, have + a great time.
    * pasárselo en grande = enjoy + every minute of, love + every minute of it.
    * pasárselo fabuloso = have + a good time, have + a great time, have + a whale of a time.
    * pasárselo la mar de bien = have + a whale of a time, have + a great time.
    * pasárselo pipa = have + a great time.
    * pasarse por = drop by, stop by, mosey.
    * pasar sin = get along without, forego [forgo], do without, live without.
    * pasar sin Alguien = spare + Nombre Personal.
    * pasar sin comodidades = rough it.
    * pasar sin ser visto = sneak + past, sneak through, sneak under + the radar, go + unnoticed.
    * pasar + Tiempo = spend + time, spend + Tiempo.
    * pasar tiempo haciendo Algo = do + stint at.
    * pasar una crisis = face + crisis.
    * pasar una prueba = endure + ordeal, pass + a test, stand up.
    * pasar una prueba de sobra = pass with + flying colours.
    * pasar una tarjeta por un lector electrónico = swipe.
    * pasar un buen rato = disport + Reflexivo.
    * pasar un cuestionario = administer + questionnaire, carry out + questionnaire.
    * pasar un rato = say + hi.
    * pasar zumbando = whiz.
    * pase lo que pase = come what may, come rain or shine, rain or shine, come hell or high water.
    * por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * ¿Qué pasa? = What's up?.
    * que pasaba = passing.
    * que pasa desapercibido = inconspicuous.
    * ¿qué pasa si... ? = what if... ?.
    * que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.
    * quien no malgasta no pasa necesidades = waste not, want not.
    * sin haber pasado por la calandria = uncalendered.
    * ¡tener + que pasar por encima de + Posesivo + cadáver! = over + Posesivo + dead body.
    * tiempo + pasar = time + march on.
    * todavía no ha pasado lo mejor = the best is yet to come.
    * tratar de pasar desapercibido = keep + a low profile, lie + low.
    * tratar de pasar inadvertido = keep + a low profile, lie + low.
    * ver lo que pasa = take it from there/here.

    * * *
    pasar [A1 ]
    ■ pasar (verbo intransitivo)
    A
    1 por un lugar
    2 deteniéndose en un lugar
    3 caber, entrar
    B
    1 transmitirse, transferirse
    2 comunicar
    C entrar
    D
    1 cambiar de estado, actividad, tema
    2 Educación
    3 indicando aceptabilidad
    E exceder un límite
    F
    1 pasar por: ser tenido por
    2 pasar por: implicar
    A
    1 transcurrir
    2 terminar
    B arreglárselas
    Sentido III ocurrir, suceder
    A
    1 en naipes, juegos
    2 rechazando una invitación
    B expresando indiferencia
    ■ pasar (verbo transitivo)
    A
    1 hacer atravesar
    2 pasar por la aduana
    3 hacer recorrer
    B exhibir, mostrar
    C
    1 cruzar, atravesar
    2 adelantar, sobrepasar
    D aprobar: examen
    E dar la vuelta a
    F tolerar, admitir
    G transcribir
    H engañar
    A entregar, hacer llegar
    B contagiar
    A pasar: tiempo, día etc
    B
    1 sufrir, padecer
    2 pasarlo bien/mal
    ■ pasarse (verbo pronominal)
    A cambiarse
    B
    1 ir demasiado lejos
    2 excederse
    3 lucirse
    C
    1 pasarse: comestibles
    2 Cocina
    A desaparecer
    B «tiempo»
    C olvidarse
    A enfático: con idea de continuidad
    B enfático: ir
    C reflexivo
    vi
    A
    1 (por un lugar) to come/go past
    no ha pasado ni un taxi not one taxi has come/gone by o come/gone past
    pasó un coche a toda velocidad a car passed at top speed, a car came/went past at top speed, a car shot o sped past
    ¿a qué hora pasa el lechero? what time does the milkman come?
    no aparques aquí, que no pueden pasar otros coches don't park here, other cars won't be able to get past
    no dejan pasar a nadie they're not letting anyone through
    no dejes pasar esta oportunidad don't miss this chance
    pasar de largo to go right o straight past
    el autobús venía completo y pasó de largo the bus was full and didn't stop o went right o straight past without stopping
    pasó de largo sin siquiera saludar she went right o straight past o ( colloq) she sailed past without even saying hello
    pasar POR algo to go THROUGH sth
    al pasar por la aduana when you go through customs
    prefiero no pasar por el centro I'd rather not go through the city center
    el Tajo pasa por Aranjuez the Tagus flows through Aranjuez
    hay un vuelo directo, no hace falta pasar por Miami there's a direct flight so you don't have to go via Miami
    ¿este autobús pasa por el museo? does this bus go past the museum?
    ¿el 45 pasa por aquí? does the number 45 come this way/stop here?
    pasamos justo por delante de su casa we went right past her house
    pasaba por aquí y se me ocurrió hacerte una visita I was just passing by o I was in the area and I thought I'd drop in and see you
    ni me pasó por la imaginación que fuese a hacerlo it didn't even occur to me o it didn't even cross my mind that she would do it
    el país está pasando por momentos difíciles these are difficult times for the country
    ¿podríamos pasar por el supermercado? can we stop off at the supermarket?
    de camino tengo que pasar por la oficina I have to drop in at o stop by the office on the way
    pase usted por caja please go over to the cashier
    pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?
    pasar A + INF:
    puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow
    pasaremos a verlos de camino a casa we'll drop by o stop by and see them on the way home, we'll call in o drop in and see them on the way home
    3
    (caber, entrar): no creo que pase por la puerta, es demasiado ancho I don't think it'll go through o I don't think we'll get it through the door, it's too wide
    esta camiseta no me pasa por la cabeza I can't get this T-shirt over my head
    B
    1
    (transmitirse, transferirse): la humedad ha pasado a la habitación de al lado the damp has gone through to the room next door
    el título pasa al hijo mayor the title passes o goes to the eldest son
    la carta ha ido pasando de mano en mano the letter has been passed around (to everyone)
    2
    (comunicar): te paso con Javier (en el mismo teléfono) I'll let you speak to Javier, I'll hand o pass you over to Javier; (en otro teléfono) I'll put you through to Javier
    C (entraracercándose al hablante) to come in; (— alejándose del hablante) to go in
    pasa, no te quedes en la puerta come (on) in, don't stand there in the doorway
    ¿se puede? — pase may I come in? — yes, please do
    ¡que pase el siguiente! next, please!
    ha llegado el señor Díazhágalo pasar Mr Díaz is here — show him in please
    ¡no pasarán! ( fr hecha); they shall not pass!
    pueden pasar al comedor you may go through into the dining room
    ¿puedo pasar al baño? may I use the bathroom please?
    ¿quién quiere pasar al pizarrón? ( AmL); who's going to come up to the blackboard?
    D
    1 (cambiar de estado, actividad, tema) pasar ( DE algo) A algo:
    en poco tiempo ha pasado del anonimato a la fama in a very short space of time she's gone o shot from obscurity to fame
    pasó del quinto al séptimo lugar she went o dropped from fifth to seventh place
    ahora pasa a tercera ( Auto) now change into third
    pasa a la página 98 continued on page 98
    pasando a otra cosa … anyway, to change the subject …
    pasar A + INF:
    el equipo pasa a ocupar el primer puesto the team moves into first place
    pasó a formar parte del equipo en julio she joined the team in July
    más tarde pasó a tratar la cuestión de los impuestos later he went on to deal with the question of taxes
    Daniel ya pasa a tercero Daniel will be starting third grade next semester ( AmE), Daniel will be going into the third year next term ( BrE)
    si pasas de curso te compro una bicicleta if you get through o pass your end-of-year exams, I'll buy you a bicycle
    3
    (indicando aceptabilidad): no está perfecto, pero puede pasar it's not perfect, but it'll do
    por esta vez (que) pase, pero que no se repita I'll let it pass o go this time, but don't let it happen again
    E (exceder un límite) pasar DE algo:
    no pases de 100 don't go over 100
    fue un pequeño desacuerdo pero no pasó de eso it was nothing more than a slight disagreement, we/they had a slight disagreement, but it was nothing more than that
    estuvo muy cortés conmigo pero no pasó de eso he was very polite, but no more
    tengo que escribirle, de hoy no pasa I must write to him today without fail
    está muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another day
    yo diría que no pasa de los 30 I wouldn't say he was more than 30
    al principio no pasábamos de nueve empleados there were only nine of us working there/here at the beginning
    no pasan de ser palabras vacías they are still nothing but empty words o still only empty words
    1
    (ser tenido por): pasa por tonto, pero no lo es he might look stupid, but he isn't
    podrían pasar por hermanas they could pass for sisters
    se hacía pasar por médico he passed himself off as a doctor
    se hizo pasar por mi padre he pretended to be my father
    2 (implicar) to lie in
    la solución pasa por la racionalización de la industria the solution lies in the rationalization of the industry
    A «tiempo»
    1
    (transcurrir): ya han pasado dos horas y aún no ha vuelto it's been two hours now and she still hasn't come back
    ¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!
    por ti no pasan los años you look as young as ever
    pasaban las horas y no llegaba the hours went by o passed and still he didn't come
    2
    (terminar): menos mal que el invierno ya ha pasado thank goodness winter's over
    ya ha pasado lo peor the worst is over now
    no llores, ya pasó don't cry, it's all right now o it's all over now
    B
    (arreglárselas): ¿compro más o podemos pasar con esto? shall I buy some more or can we get by on o make do with this?
    sin electricidad podemos pasar, pero sin agua no we can manage o do without electricity but not without water
    Sentido III (ocurrir, suceder) to happen
    déjame que te cuente lo que pasó let me tell you what happened
    claro que me gustaría ir, lo que pasa es que estoy cansada of course I'd like to go, only I'm really tired o it's just that I'm really tired
    lo que pasa es que el jueves no voy a estar the thing is o the problem is I won't be here on Thursday
    iré pase lo que pase I'm going whatever happens o come what may
    ¿qué pasó con lo del reloj? what happened about the watch?
    ahora se dan la mano y aquí no ha pasado nada now just shake hands and let's forget the whole thing
    en este pueblo nunca pasa nada nothing ever happens in this town
    siempre pasa igual or lo mismo it's always the same
    ¿qué pasa? ¿por qué estás tan serio? what's up o what's the matter? why are you looking so serious?
    se lo dije yo ¿pasa algo? I told him, what of it o what's it to you? ( colloq), I told him, do you have a problem with that? ( colloq)
    ¡hola, Carlos! ¿qué pasa? ( fam); hi, Carlos! how's things o how's it going? ( colloq)
    no te hagas mala sangre, son cosas que pasan don't get upset about it, these things happen
    (+ me/te/le etc): ¿qué te ha pasado en el ojo? what have you done to your eye?, what's happened to your eye?
    ¿qué le pasará a Ricardo que tiene tan mala cara? I wonder what's up with o what's the matter with Ricardo? he looks terrible ( colloq)
    ¿qué te pasa que estás tan callado? why are you so quiet?
    ¿qué le pasa a la lavadora que no centrifuga? why isn't the washing machine spinning?
    no sé qué me pasa I don't know what's wrong o what's the matter with me
    eso le pasa a cualquiera that can happen to anybody
    el coche quedó destrozado pero a él no le pasó nada the car was wrecked but he escaped unhurt
    A
    1 (en naipes, juegos) to pass
    paso, no tengo tréboles pass o I can't go, I don't have any clubs
    2 ( fam)
    (rechazando una invitación, una oportunidad): tómate otra — no, gracias, esta vez paso have another one — no thanks, I'll skip this one o I'll pass on this round ( colloq)
    ¿vas a tomar postre? — no, yo paso are you going to have a dessert? — no, I think I'll give it a miss o no, I couldn't
    pasar DE algo:
    esta noche paso de salir, estoy muy cansada I don't feel like going out tonight, I'm very tired ( colloq)
    B ( fam)
    (expresando indiferencia): que se las arreglen, yo paso they can sort it out themselves, it's not my problem o I don't want anything to do with it
    pasar DE algo:
    pasa ampliamente de lo que diga la gente she couldn't give a damn about o she couldn't care less what people say ( colloq)
    paso mucho de política I couldn't give a damn about politics ( colloq)
    ( esp Esp): paso de él I don't give a damn what he does/what happens to him ( colloq)
    mis padres pasan de mí my parents couldn't care less what I do/what happens to me
    ■ pasar
    vt
    A
    1 (hacer atravesar) pasar algo POR algo:
    pasar la salsa por un tamiz put the sauce through a sieve, sieve the sauce
    pasé la piña por la licuadora I put the pineapple through the blender, I liquidized o blended the pineapple
    pasa el cordón por este agujero thread the shoelace through this hole
    2
    (por la aduana): ¿cuántas botellas de vino se puede pasar? how many bottles of wine are you allowed to take through?
    los pillaron intentando pasar armas they were caught trying to smuggle o bring in arms
    3
    (hacer recorrer): pasé la aspiradora por el cuarto I vacuumed o ( BrE) tb hoovered the room
    ven aquí, que te voy a pasar un peine come here and let me give your hair a quick comb o let me put a comb through your hair
    pásale un trapo al piso give the floor a quick wipe, wipe the floor down
    pasarlo primero por harina first dip it in flour
    a esto hay que pasarle una plancha this needs a quick iron o ( colloq) a quick once-over o run over with the iron
    B (exhibir, mostrar) ‹película/anuncio› to show
    las chicas que pasaron los modelos the girls who modeled the dresses
    C
    1 (cruzar, atravesar) ‹frontera› to cross
    pasaron el río a nado they swam across the river
    esa calle la pasamos hace rato we went past o we passed that street a while back
    ¿ya hemos pasado Flores? have we been through Flores yet?
    2 (adelantar, sobrepasar) to overtake
    a ver si podemos pasar a este camión why don't we overtake o get past o pass this truck?
    está altísimo, ya pasa a su padre he's really tall, he's already overtaken his father
    D (aprobar) ‹examen/prueba› to pass
    E (dar la vuelta a) ‹página/hoja› to turn
    F ( fam)
    (tolerar, admitir): esto no te lo paso I'm not letting you get away with this
    el profesor no te deja pasar ni una the teacher doesn't let you get away with anything
    a ese tipo no lo paso or no lo puedo pasar I can't stand o take that guy ( colloq)
    yo el Roquefort no lo paso I can't stand Roquefort, I hate Roquefort
    no podía pasar aquella sopa grasienta I couldn't stomach o eat that greasy soup
    pasar por alto ‹falta/error› to overlook, forget about; (olvidar, omitir) to forget, leave out, omit, overlook
    G
    (transcribir): tendré que pasar la carta I'll have to write o copy the letter out again
    ¿me pasas esto a máquina? could you type this for me?
    limpio1 adj A 3. (↑ limpio (1))
    H ( AmL) (engañar) to put one over on ( colloq)
    se cree que me va a pasar a mí he thinks he can put one over on me
    A
    (entregar, hacer llegar): cuando termines el libro, pásaselo a Miguel when you finish the book, pass it on to Miguel
    ¿me pasas el martillo? can you pass me the hammer?
    ¿han pasado ya la factura? have they sent the bill yet?, have they billed you/us yet?
    le pasó el balón a Gómez he passed the ball to Gómez
    el padre le pasa una mensualidad she gets a monthly allowance from her father, her father gives her a monthly allowance
    B (contagiar) ‹gripe/resfriado› to give
    se lo pasé a toda la familia I gave it to o passed it on to the whole family
    A ‹tiempo› to spend
    vamos a pasar las Navidades en casa we are going to spend Christmas at home
    fuimos a Toledo a pasar el día we went to Toledo for the day
    B
    1
    (sufrir, padecer): pasaron muchas penalidades they went through o suffered a lot of hardship
    pasé mucho miedo I was very frightened
    ¿pasaste frío anoche? were you cold last night?
    pasamos hambre en la posguerra we went hungry after the war
    está pasando una mala racha he's going through bad times o ( BrE) a bad patch ( colloq)
    no sabes las que pasé yo con ese hombre you've no idea what I went through with that man
    2
    pasarlo or pasarla bien/mal: lo pasa muy mal con los exámenes he gets very nervous o ( colloq) gets in a real state about exams
    ¿qué tal lo pasaste en la fiesta? did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?
    Caín, negro1 (↑ negro (1)), pipa, etc
    A
    (cambiarse): pasarse al enemigo/al bando contrario to go over to the enemy/to the other side
    queremos pasarnos a la otra oficina we want to move to the other office
    B
    1
    (ir demasiado lejos): nos hemos pasado, el banco está más arriba we've gone too far, the bank isn't as far down as this
    nos pasamos de estación/parada we missed o went past our station/stop
    2 ( fam) (excederse) to go too far
    esta vez te has pasado you've gone too far this time
    no te pases que no estoy para bromas that's enough o don't push your luck ( colloq), I'm not in the mood for jokes
    se pasaron con los precios they charged exorbitant prices, the prices they charged were way over the top o way out of line ( colloq)
    se pasó con la sal he put too much salt in it, he overdid the salt ( colloq)
    pasarse DE algo:
    se pasó de listo he tried to be too clever ( colloq)
    te pasas de bueno you're too kind for your own good
    3
    (CS fam) (lucirse): ¡te pasaste! esto está riquísimo you've excelled yourself! this is really delicious ( colloq)
    se pasó con ese gol that was a fantastic goal he scored ( colloq)
    C
    1 «peras/tomates» to go bad, get overripe; «carne/pescado» to go off, go bad; «leche» to go off, go sour
    estos plátanos se están pasando these bananas are starting to go bad o to get overripe
    2 ( Cocina):
    se va a pasar el arroz the rice is going to spoil o get overcooked
    no lo dejes pasar de punto don't let it overcook
    Sentido II (+ me/te/le etc)
    A
    (desaparecer): ya se me pasó el dolor the pain's gone o eased now
    espera a que se le pase el enojo wait until he's calmed o cooled down
    hasta que se le pase la fiebre until her temperature goes down
    B
    «tiempo»: sus clases se me pasan volando her classes seem to go so quickly
    se me pasaron las tres horas casi sin enterarme the three hours flew by almost without my realizing
    C
    (olvidarse): lo siento, se me pasó totalmente I'm sorry, I completely forgot o it completely slipped my mind
    se me pasó su cumpleaños I forgot his birthday
    (con idea de continuidad): se pasa meses sin ver a su mujer he goes for months at a time o he goes months without seeing his wife, he doesn't see his wife for months on end
    se pasa hablando por teléfono ( AmL); he's always on the telephone
    me pasé toda la noche estudiando I was up all night studying
    es capaz de pasarse el día entero sin probar bocado he can quite easily go the whole day without having a thing to eat
    pasárselo bien/mal, etc pasar vt Sense III B 2.
    B ( enfático) ( fam)
    (ir): pásate por casa y te la presento come round and I'll introduce you to her ( colloq)
    ¿podrías pasarte por el mercado? could you go down to the market?, could you pop o nip down to the market? ( BrE colloq)
    C ( reflexivo):
    se pasó la mano por el pelo he ran his fingers through his hair
    ni siquiera tuve tiempo de pasarme un peine I didn't even have time to run a comb through my hair o ( BrE) to give my hair a comb
    * * *

     

    pasar ( conjugate pasar) verbo intransitivo
    1
    a) ( ir por un lugar) to come/go past;

    no ha pasado ni un taxi not one taxi has come/gone past;

    los otros coches no podían pasar the other cars weren't able to get past;
    no dejan pasar a nadie they're not letting anyone through;
    pasar de largo to go right o straight past;
    pasar por la aduana to go through customs;
    es un vuelo directo, no pasa por Miami it's a direct flight, it doesn't go via Miami;
    ¿este autobús pasa por el museo? does this bus go past the museum?;
    pasamos por delante de su casa we went past her house;
    pasaba por aquí y … I was just passing by o I was in the area and …

    ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?;

    pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?;
    puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow

    pasar de un lado a otro [persona/barco] to go o cross from one side to the other;


    [ humedad] to go through from one side to the other
    d) ( caber):


    2 ( entraracercándose al hablante) to come in;
    (— alejándose del hablante) to go in;
    pase, por favor please, do come in;

    ¡que pase el siguiente! next, please!;
    haga pasar al Sr Díaz show Mr Díaz in please
    3
    a) (transmitirse, transferirse) [corona/título] to pass;


    b) ( comunicar):

    te paso con Javier ( en el mismo teléfono) I'll hand o pass you over to Javier;


    ( en otro teléfono) I'll put you through to Javier
    4
    a) (Educ) to pass;

    pasar de curso to get through o pass one's end-of-year exams


    no está perfecto, pero puede pasar it's not perfect, but it'll do;

    por esta vez, (que) pase I'll let it pass o go this time
    5



    ver tb hacerse II 3


    ( suceder) to happen;

    lo que pasa es que… the thing o the problem is …;
    pase lo que pase whatever happens, come what may;
    siempre pasa igual or lo mismo it's always the same;
    ¿qué pasa? what's the matter?, what's up? (colloq);
    ¿qué te pasa? what's the matter with you?;
    ¿qué te pasó en el ojo? what happened to your eye?;
    ¿qué le pasa a la tele? what's wrong with the TV?;
    eso le pasa a cualquiera that can happen to anybody;
    no le pasó nada nothing happened to him
    1 ( transcurrir) [tiempo/años] to pass, go by;
    pasaron muchos años many years went by o passed;

    ya han pasado dos horas it's been two hours now;
    un año pasa muy rápido a year goes very quickly;
    ¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!
    2 ( cesar) [crisis/mal momento] to be over;
    [ efecto] to wear off;
    [ dolor] to go away
    3 ( arreglárselas) pasar sin algo to manage without sth
    verbo transitivo
    1
    a) (cruzar, atravesar) ‹ frontera to cross;

    pueblo/ciudad to go through
    b) ( dejar atrás) ‹edificio/calle to go past

    c) (adelantar, sobrepasar) to overtake

    2
    a) ( hacer atravesar) pasar algo POR algo to put sth through sth;


    b) (por la aduana —legalmente) to take through;

    (— ilegalmente) to smuggle
    3 ( hacer recorrer):

    pásale un trapo al piso give the floor a quick wipe;
    hay que pasarle una plancha it needs a quick iron
    4 (exhibir, mostrar) ‹película/anuncio to show
    5examen/prueba to pass
    6página/hoja to turn;
    pasar por altofalta/error to overlook;


    tema/punto to leave out, omit
    1 (entregar, hacer llegar):

    ¿me pasas el martillo? can you pass me the hammer?
    2 ( contagiar) to give, to pass on
    1
    a) tiempo to spend;


    fuimos a Toledo a pasar el día we went to Toledo for the day


    pasa todo el día al teléfono she spends all day on the phone
    c) pasarlo or pasarla bien to have a good time;

    ¿qué tal lo pasaste en la fiesta? did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?;

    lo pasé mal I didn't enjoy myself
    2 (sufrir, padecer) ‹penalidades/desgracias to go through, to suffer;
    pasé mucho miedo/frío I was very frightened/cold

    pasarse verbo pronominal
    1 ( cambiarse):

    2


    esta vez te has pasado (fam) you've gone too far this time
    b) ( enf) (fam) (ir):


    ¿podrías pasarte por el mercado? could you go down to the market?
    3
    a) [peras/tomates] to go bad, get overripe;

    [carne/pescado] to go off, go bad;
    [ leche] to go off, go sour
    b) (recocerse) [arroz/pasta] to get overcooked

    1

    [ dolor] to go away;
    (+ me/te/le etc)
    ya se me pasó el dolor the pain's gone o eased now;

    espera a que se le pase el enojo wait until he's calmed o cooled down


    ver tb pasar verbo transitivo III 1
    2 (+ me/te/le etc)
    a) ( olvidarse):




    pasar
    I verbo transitivo
    1 to pass
    2 (trasladar) to move
    3 (dar) to pass, give: no me pasó el recado, he didn't give me the message
    4 (hojas de libro) to turn
    5 (el tiempo, la vida) to spend, pass
    6 (soportar, sufrir) to suffer, endure: está pasando una crisis personal, she's going through a personal crisis
    pasamos sed y calor, we suffered thirst and heat
    7 (río, calle, frontera) to cross
    8 (tragar) to swallow
    9 (tolerar, aguantar) to bear
    10 (introducir) to insert, put through
    11 (un examen, una eliminatoria) to pass
    12 Cine to run, show: este sábado pasan Ben Hur, they're putting Ben Hur on this Saturday
    II verbo intransitivo
    1 to pass: ¿a qué hora pasa el tren?, what time does the train pass?
    Cervantes pasó por aquí, Cervantes passed this way
    ya pasó, it has already passed
    pasar de largo, to go by (without stopping)
    2 (entrar) to come in
    3 (ser tolerable) to be acceptable: no está mal, puede pasar, it isn't bad, it will do
    4 (exceder) to surpass: no pases de los 70 km/h, don't exceed 70 km/h
    5 (a otro asunto) to go on to
    pasar a ser, to become
    6 (tiempo) to pass, go by
    7 (arreglarse, apañarse) pasar sin, to do without: puedo pasar sin coche, I can manage without a car
    8 fam (no tener interés, prescindir) pasa de lo que digan, don't mind what they say
    paso de ir al cine, I'll give the cinema a miss
    9 (suceder) to happen: ¿qué pasa?, what's going on?
    ¿qué le pasa?, what's the matter with him?
    pase lo que pase, whatever happens o come what may
    ♦ Locuciones: pasar algo a limpio, to make a fair copy of sthg
    pasarlo bien/mal, to have a good/difficult time
    pasar por, to put up with: paso por que me digas que estoy gorda, pero no pienso tolerar que me amargues cada comida, I can handle you calling me fat, but I'm not having you ruin every single meal for me
    pasar por alto, to overlook: pasaré por alto esa observación, I'll just ignore that remark
    ' pasar' also found in these entries:
    Spanish:
    achicharrarse
    - ahorrar
    - amarga
    - amargo
    - aro
    - blanca
    - blanco
    - bondad
    - cabalgata
    - cadáver
    - calor
    - cocerse
    - colar
    - desapercibida
    - desapercibido
    - desfilar
    - deslizar
    - entretenerse
    - historia
    - inadvertida
    - inadvertido
    - inri
    - mayor
    - meneo
    - noche
    - penalidad
    - posibilidad
    - privación
    - rato
    - relámpago
    - revista
    - rozar
    - salvar
    - suceder
    - superar
    - suplantar
    - suprimir
    - tamiz
    - tener
    - tesorería
    - tirarse
    - torniquete
    - trago
    - verter
    - vestidura
    - vicaría
    - vida
    - vivir
    - adiós
    - alcanzar
    English:
    ask in
    - bootleg
    - bring in
    - brush
    - buck
    - by
    - call
    - clamber
    - clear
    - come
    - come by
    - come on to
    - decide on
    - discount
    - do without
    - drag
    - dread
    - drive-through
    - elapse
    - embarrassment
    - envisage
    - envision
    - fashion
    - fill in
    - fly
    - fore
    - gallop past
    - get by
    - get on to
    - get onto
    - get past
    - get through
    - gloss over
    - go
    - go along
    - go by
    - go on
    - go out
    - go through
    - go under
    - graze
    - hand on
    - hang out
    - happen
    - have
    - hibernate
    - hideous
    - holiday
    - Hoover
    - hungry
    * * *
    vt
    1. [dar, transmitir] to pass;
    [noticia, aviso] to pass on;
    ¿me pasas la sal? would you pass me the salt?;
    pásame toda la información que tengas give me o let me have all the information you've got;
    no se preocupe, yo le paso el recado don't worry, I'll pass on the message to him;
    páseme con el encargado [al teléfono] could you put me through to o could I speak to the person in charge?;
    le paso (con él) [al teléfono] I'll put you through (to him);
    Valdez pasó el balón al portero Valdez passed the ball (back) to the keeper;
    pasan sus conocimientos de generación en generación they pass down their knowledge from one generation to the next;
    el Estado le pasa una pensión she gets a pension from the State;
    pasa la cuerda por ese agujero pass the rope through this hole;
    hay que pasar las maletas por la máquina de rayos X your luggage has to go through the X-ray machine;
    pase las croquetas por huevo coat the croquettes with egg;
    pasar el cepillo por el suelo to scrub the floor;
    pasa un paño por la mesa give the table a wipe with a cloth;
    unas vacaciones pasadas por agua a Br holiday o US vacation when it rained the whole time;
    se dedican a pasar tabaco de contrabando/inmigrantes ilegales por la frontera they smuggle tobacco/illegal immigrants across the border
    2. [contagiar]
    pasar algo a alguien to give sb sth, to give sth to sb;
    me has pasado el resfriado you've given me your cold
    3. [cruzar] to cross;
    pasar la calle/la frontera to cross the road/border;
    pasé el río a nado I swam across the river
    4. [rebasar, sobrepasar] [en el espacio, tiempo] to go through;
    ¿hemos pasado ya la frontera? have we gone past o crossed the border yet?;
    pasar un semáforo en rojo to go through a red light;
    al pasar el parque gire a su izquierda once you're past the park, turn left, turn left after the park;
    ya ha pasado los veinticinco he's over twenty-five now;
    mi hijo me pasa ya dos centímetros my son is already two centimetres taller than me
    5. [adelantar] [corredores, vehículos] to overtake;
    pasa a esa furgoneta en cuanto puedas overtake that van as soon as you can
    6. [trasladar]
    pasar algo a to move sth to;
    hay que pasar todos estos libros al estudio we have to take all these books through to the study, we have to move all these books to the study
    7. [conducir adentro] to show in;
    el criado nos pasó al salón the butler showed us into the living-room
    8. [hacer avanzar] [páginas de libro] to turn;
    [hojas sueltas] to turn over;
    pasar página to make a fresh start
    9. [mostrar] [película, diapositivas, reportaje] to show
    10. [emplear] [tiempo] to spend;
    pasó dos años en Roma he spent two years in Rome;
    ¿dónde vas a pasar las vacaciones? where are you going on holiday o US vacation?, where are you going to spend your holidays o US vacation?;
    pasé la noche trabajando I worked all night, I spent the whole night working;
    he pasado muy buenos ratos con él I've had some very good times with him
    11. [experimentar] to go through, to experience;
    hemos pasado una racha muy mala we've gone o been through a very bad spell o Br patch;
    pasar frío/miedo to be cold/scared;
    ¿has pasado la varicela? have you had chickenpox?;
    ¿qué tal lo has pasado? did you have a nice time?, did you enjoy yourselves?;
    pasarlo bien to enjoy oneself, to have a good time;
    ¡que lo pases bien! have a nice time!, enjoy yourself!;
    lo hemos pasado muy mal últimamente we've had a hard time of it recently;
    Fam
    pasarlas canutas to have a rough time
    12. [superar] to pass;
    muy pocos pasaron el examen/la prueba very few people passed the exam/test;
    hay que pasar un reconocimiento médico you have to pass a medical;
    no pasamos la eliminatoria we didn't get through the tie
    13. [consentir]
    pasar algo a alguien to let sb get away with sth;
    que me engañes no te lo paso I'm not going to let you get away with cheating me;
    este profesor no te deja pasar (ni) una you can't get away with anything with this teacher;
    pasar algo por alto [adrede] to pass over sth;
    [sin querer] to miss sth out
    14. [transcribir]
    pasar algo a limpio to make a fair copy of sth, to write sth out neatly;
    yo te lo paso a máquina I'll type it up for you;
    pasar un documento Esp [m5] al ordenador o Am [m5] a la computadora to type o key a document (up) on the computer
    15. RP Fam [engañar] to diddle;
    están siempre tratando de pasarte con el vuelto they always try to short-change you o diddle you over the change
    vi
    1. [ir, moverse] to pass, to go;
    vimos pasar a un hombre corriendo we saw a man run past;
    ¿cuándo pasa el camión de la basura? when do the Br dustmen o US garbage collectors come?;
    deja pasar a la ambulancia let the ambulance past;
    ¿me deja pasar, por favor? may I come past, please?;
    pasó por mi lado he passed by my side;
    he pasado por tu calle I went down your street;
    el autobús pasa por mi casa the bus passes in front of o goes past my house;
    ¿qué autobuses pasan por aquí? which buses go past here?, which buses can you catch from here?;
    el Támesis pasa por Londres the Thames flows through London;
    yo sólo pasaba por aquí I was just passing by;
    pasaba por allí y entré a saludar I was in the area, so I stopped by to say hello;
    pasar de largo to go straight by
    2. [entrar] to go/come in;
    pasen por aquí, por favor come this way, please;
    lo siento, no se puede pasar sorry, you can't go in there/come in here;
    pasamos a un salón muy grande we entered a very large living-room;
    ¿puedo pasar? may I come in?;
    ¿puedo pasar al cuarto de baño? can I use the bathroom?;
    ¡pase!, Méx [m5]¡pásale/pásele! come in!;
    hazlos pasar show them in;
    RP
    pasar al pizarrón to go/come to the blackboard
    3. [caber] to go ( por through);
    por ahí no pasa este armario this wardrobe won't go through there
    4. [acercarse, ir un momento] to pop in;
    pasaré por mi oficina/por tu casa I'll pop into my office/round to your place;
    pasa por la farmacia y compra aspirinas pop into the Br chemist's o US pharmacy and buy some aspirin;
    pasé a verla al hospital I dropped in at the hospital to see her;
    pase a por el vestido o [m5] a recoger el vestido el lunes you can come and pick the dress up on Monday
    5. [suceder] to happen;
    ¿qué pasa aquí? what's going on here?;
    ¿qué pasa? [¿qué ocurre?] what's the matter?;
    Fam [al saludar a alguien] how's it going?; Méx Fam
    ¿qué pasó? [¿qué tal?] how's it going?;
    ¿qué pasa con esas cervezas? where have those beers got to?, what's happened to those beers?;
    no te preocupes, no pasa nada don't worry, it's OK;
    aquí nunca pasa nada nothing ever happens here;
    ¿qué le pasa? what's wrong with him?, what's the matter with him?;
    ¿le pasó algo al niño? did something happen to the child?;
    ¿qué te pasa en la pierna? what's wrong with your leg?;
    eso te pasa por mentir that's what you get for lying;
    lo que pasa es que… the thing is…;
    pase lo que pase whatever happens, come what may;
    siempre pasa lo mismo, pasa lo de siempre it's always the same;
    dense la mano y aquí no ha pasado nada shake hands and just forget the whole thing (as if it had never happened)
    6. [terminar] to be over;
    pasó la Navidad Christmas is over;
    ya ha pasado lo peor the worst is over now;
    cuando pase el dolor when the pain passes o stops;
    la tormenta ya ha pasado the storm is over now;
    el efecto de estos fármacos pasa enseguida these drugs wear off quickly
    7. [transcurrir] to go by;
    pasaron tres meses three months went by;
    cuando pase un rato te tomas esta pastilla take this tablet after a little while;
    ¡cómo pasa el tiempo! time flies!
    8. [cambiar]
    pasar de… a… [de lugar, estado, propietario] to go o pass from… to…;
    pasamos del último puesto al décimo we went (up) from last place to tenth;
    pasa de la depresión a la euforia she goes from depression to euphoria;
    pasó a formar parte del nuevo equipo he joined the new team;
    pasar a [nueva actividad, nuevo tema] to move on to;
    pasemos a otra cosa let's move on to something else;
    ahora pasaré a explicarles cómo funciona esta máquina now I'm going to explain to you how this machine works;
    Alicia pasa a (ser) jefa de personal Alicia will become personnel manager;
    pasar de curso o [m5] al siguiente curso = to pass one's end-of-year exams and move up a year
    9. [ir más allá, sobrepasar]
    si pasas de 160, vibra el volante if you go faster than 160, the steering wheel starts to vibrate;
    yo creo que no pasa de los cuarenta años I doubt she's older than forty;
    no pasó de ser un aparatoso accidente sin consecuencias the accident was spectacular but no-one was hurt
    10. [conformarse, apañarse]
    pasar (con/sin algo) to make do (with/without sth);
    tendrá que pasar sin coche she'll have to make do without a car;
    ¿cómo puedes pasar toda la mañana sólo con un café? how can you last all morning on just a cup of coffee?;
    no sabe pasar sin su familia he can't cope without his family
    11. [experimentar]
    hemos pasado por situaciones de alto riesgo we have been in some highly dangerous situations
    12. [tolerar]
    pasar por algo to put up with sth;
    ¡yo por ahí no paso! I draw the line at that!
    13. [ser considerado]
    pasa por ser uno de los mejores tenistas del momento he is considered to be one of the best tennis players around at the moment;
    hacerse pasar por alguien/algo to pretend to be sb/sth, to pass oneself off as sb/sth
    14. Fam [prescindir]
    pasar de algo/alguien to want nothing to do with sth/sb;
    paso de política I'm not into politics;
    ¡ése pasa de todo! he couldn't care less about anything!;
    paso de ir al cine hoy I can't be bothered going to o Br I don't fancy the cinema today;
    paso olímpicamente o [m5] ampliamente de hacerlo I'm damned if I'm going to do it
    15. [en naipes] to pass
    16. [servir, valer]
    puede pasar it'll do;
    por esta vez pase, pero que no vuelva a ocurrir I'll overlook it this time, but I don't want it to happen again
    17. Méx Fam [gustar]
    me pasa ese cantante I think that singer's great
    * * *
    I v/t
    1 pass;
    pasar la mano por run one’s hand through
    2 el tiempo spend;
    para pasar el tiempo (in order) to pass the time;
    pasarlo bien have a good time;
    ¡que lo pases bien!, ¡a pasarlo bien! enjoy yourself!, have fun o a good time!
    3 un lugar pass, go past; frontera cross
    4 problemas, dificultades experience
    5 AUTO ( adelantar) pass, Br
    overtake
    6 una película show
    :
    le paso al Sr. Galvez I’ll put you through to Mr. Galvez
    8
    :
    II v/i
    1 ( suceder) happen;
    ¿qué ha pasado? what’s happened?;
    ¿qué pasa? what’s happening?, what’s going on?;
    ¿qué te pasa? what’s the matter?;
    pase lo que pase whatever happens, come what may;
    ya ha pasado lo peor the worst is over;
    en el viaje nos pasó de todo fam just about everything happened on that trip, it was a very eventful trip
    2 en juegos pass
    3
    :
    ¡pasa!, ¡pase usted! come in!;
    pasé a visitarla I dropped by to see her;
    pasar por go by;
    pasa por aquí come this way;
    pasé por la tienda I stopped off at the shop;
    pasaré por tu casa I’ll drop by your house
    4
    :
    5 fam
    :
    pasar de alguien not want anything to do with s.o.;
    paso de ir al gimnasio I can’t be bothered to go to the gym
    6
    :
    pasar de los 60 años be over 60 (years old);
    pasar de moda go out of fashion;
    hacerse pasar por pass o.s. off as;
    poder pasar sin algo be able to get by o to manage without sth;
    puede pasar it’s OK, it’ll do
    * * *
    pasar vi
    1) : to pass, to go by, to come by
    2) : to come in, to enter
    ¿se puede pasar?: may we come in?
    3) : to happen
    ¿qué pasa?: what's happening?, what's going on?
    4) : to manage, to get by
    5) : to be over, to end
    6)
    pasar de : to exceed, to go beyond
    7)
    pasar por : to pretend to be
    pasar vt
    1) : to pass, to give
    ¿me pasas la sal?: would you pass me the salt?
    2) : to pass (a test)
    3) : to go over, to cross
    4) : to spend (time)
    5) : to tolerate
    6) : to go through, to suffer
    7) : to show (a movie, etc.)
    8) : to overtake, to pass, to surpass
    9) : to pass over, to wipe up
    pasarla bien : to have a good time
    pasarla mal : to have a bad time, to have a hard time
    pasar por alto : to overlook, to omit
    * * *
    pasar vb
    1. (entrar) to go in / to come in [pt. came; pp. come]
    ¡pase! come in!
    2. (transcurrir) to pass / to go by
    3. (ocupar un tiempo) to spend [pt. & pp. spent]
    4. (andar, moverse) to pass / to go past
    ¿por dónde pasa el autobús? which way does the bus go?
    ¿a qué hora pasa el tren? what time's the train?
    5. (ir, visitar) to go / to stop by [pt. & pp. stopped] / to go
    6. (cruzar) to cross
    7. (dar, hacer llegar) to pass / to give [pt. gave; pp. given]
    ¿me pasas la sal? can you pass the salt?
    8. (llevar, mover) to move
    9. (sufrir) to be / to have
    10. (aprobar) to pass
    12. (terminar) to be over
    13. (arreglárselas) to manage / to get by
    14. (ocurrir) to happen
    ¿qué te ha pasado? what happened to you?
    ¿qué pasa? what's going on? / what's the matter?
    15. (cambiar) to change / to go
    16. (exceder) to be over
    pasar / pasar de algo not to care / not to be bothered

    Spanish-English dictionary > pasar

  • 27 сын

    сын
    filo.
    * * *
    м. (мн. сыновья́, сыны́)
    hijo m (тж. перен.)

    незако́нный, зако́нный сын — hijo bastardo, legítimo

    ста́рший сын — hijo mayor

    мла́дший сын — benjamín m

    расти́ть сына — educar al hijo

    годи́ться в сыновья́ ( кому-либо) — poder ser el hijo (de)

    ••

    блу́дный сын — hijo pródigo

    духо́вный сын — hijo espiritual

    су́кин (соба́чий, чёртов, ку́рицын и т.п.) сын бран. — hijo de perra (de puta, del tal, etc.); hijo de la chingada (Ц. Ам.)

    * * *
    м. (мн. сыновья́, сыны́)
    hijo m (тж. перен.)

    незако́нный, зако́нный сын — hijo bastardo, legítimo

    ста́рший сын — hijo mayor

    мла́дший сын — benjamín m

    расти́ть сына — educar al hijo

    годи́ться в сыновья́ ( кому-либо) — poder ser el hijo (de)

    ••

    блу́дный сын — hijo pródigo

    духо́вный сын — hijo espiritual

    су́кин (соба́чий, чёртов, ку́рицын и т.п.) сын бран. — hijo de perra (de puta, del tal, etc.); hijo de la chingada (Ц. Ам.)

    * * *
    n
    gener. hijo (тж. перен.)

    Diccionario universal ruso-español > сын

  • 28 de

    prep.
    1 of.
    el coche de mi padre/mis padres my father's/parents' car
    es de ella it's hers
    la pata de la mesa the table leg
    La casa de mi padre The house of my father [My father's house]
    2 from (procedencia, distancia).
    salir de casa to leave home
    soy de Bilbao I'm from Bilbao
    de la playa al apartamento hay 100 metros it's 100 meters from the beach to the apartment
    3 (made) of (materia).
    un vaso de plástico a plastic cup
    un reloj de oro a gold watch
    4 about (asunto).
    hablábamos de ti we were talking about you
    libros de historia history books
    5 as.
    trabaja de bombero he works as a fireman
    trabaja de nueve a cinco she works from nine to five
    de madrugada early in the morning
    a las cuatro de la tarde at four in the afternoon
    trabaja de noche y duerme de día he works at night and sleeps during the day
    7 with (causa, modo).
    morirse de hambre to die of hunger
    llorar de alegría to cry with joy
    de una patada with a kick
    de una sola vez in one go
    de tres en tres three at a time
    8 if.
    de ir a verte, sería este domingo if I do visit you, it'll be this Sunday
    de no ser por ti, me hubiese hundido if it hadn't been for you, I wouldn't have made it
    9 to.
    Está ansiosa de obtener ese trabajo She is anxious to have that job.
    f.
    1 letter d.
    2 SD, standard deviation.
    3 ED, dose of erythema, erythema dose.
    * * *
    de
    ————————
    de
    1 (posesión, pertenencia) of
    2 (procedencia, origen) from
    la niña de ojos castaños the girl with dark eyes, the dark-eyed girl
    4 (tema) of, on, about
    5 (materia) made of, of
    7 (uso) for
    8 (oficio) by, as
    9 (modo) on, in, as
    10 (tiempo) at, by, in
    de día by day, during the day
    12 (precio) at
    13 (medida) measuring
    14 (causa) with, because of, of
    15 (agente) by
    * * *
    prep.
    1) of
    2) from
    3) in, at
    4) than
    5) by
    * * *
    PREPOSITION
    1) [relación] of

    la carretera de Valencia — the Valencia road, the road to Valencia

    2) [pertenencia]

    la señora de Pérez — Pérez's wife, Mrs Pérez

    3) [característica, material]

    este modelo es de electricidad — this model uses electricity, this is an electric model

    4) [contenido]

    una copa de vino[llena] a glass of wine; [vacía] a wine glass

    5) [origen, distancia, espacio temporal] from

    los de Madrid son los mejores — the ones from Madrid are the best, the Madrid ones are the best

    de... a...
    6) [causa]
    7) [manera]
    de... en...
    8) (=respecto de)

    estar mejor de salud — to be in better health, be better

    9) [tema] about

    un libro de biología — a biology book, a book on o about biology

    10) [uso]
    11) [cantidad, medida, valor]
    12) [con horas y fechas]

    a las siete de la mañana — at seven o'clock in the morning, at seven a.m.

    son las dos de la tarde — it's two o'clock in the afternoon, it's two p.m.

    el 3 de mayo3 May ( leído May the third {o}2} the third of May)

    13) [tiempo]
    14) [proporción]
    15) [uso partitivo] of

    ¡había una de gente! — * there were loads of people there! *

    16) [autoría] by

    un libro de Cela — a book by Cela, a book of Cela's

    17) [como complemento agente] by

    el rey entró seguido de su séquito — the king entered, followed by his entourage

    18) [en aposición a sustantivos o adjetivos]

    el bueno/pobre de Pedro — good/poor old Pedro

    19) [en comparaciones] than

    más/menos de siete — more/less than seven

    más de 500 personasmore than o over 500 people

    20) [con superlativos] in

    el más caro de la tienda/mundo — the most expensive in the shop/world

    21) + infin
    ser de ({+ infin}8})
    22) [dependiente de formas verbales]

    de esto se deduce que... — from this it can be deduced that...

    ¿qué esperabas de él? — what did you expect from him?

    23) [uso condicional] if

    de haberlo sabido no habría venido — if I had known, I wouldn't have come

    de no ser así — if it were not so, were it not so

    de no LAm (=si no) otherwise

    * * *
    I
    1) (en relaciones de pertenencia, posesión)

    la casa de mis padres/de la actriz — my parents'/the actress's house

    no es de él/de ella/de ellos — it isn't his/hers/theirs

    su padre de usted — (frml) your father

    es un amigo de mi hijo/de la familia — he's a friend of my son's/the family

    2)
    [de is also part of certain surnames like de León and de la Peña]

    Sra. Mónica Ortiz de Arocena — ≈Mrs Mónica Arocena

    los señores de Díaz — (frml) Mr and Mrs Díaz

    las señoritas de Paz — (frml) the Misses Paz (frml)

    ay de mí! — (liter) woe is me! (liter)

    3) (expresando procedencia, origen, tiempo) from

    es de Bogotá — she's/she comes from Bogotá

    de... a... — from... to...

    4) (al especificar material, contenido, composición)

    una inyección de morfina — an injection of morphine, a morphine injection

    5) (expresando causa, modo)

    de dos en dos or (CS) de a dos — two at a time

    de a poco/de a uno — (CS) little by little/one by one

    6)
    a) (introduciendo cualidades, características)

    ¿de qué color lo quiere? — what color do you want it?

    la chica de azul/del abrigo rojo — the girl in blue/in the red coat

    de niñoas a o when he was a child

    7) (indicando uso, destino, finalidad)

    ¿qué hay de postre? — what's for dessert?

    8)
    a) (al definir, especificar)

    ¿qué tal vamos de tiempo? — how are we doing for time?

    es fácil/difícil de pronunciar — it's easy/difficult to pronounce

    ¿quién de ustedes fue? — which (one) of you was it?

    lo encontré de viejo...! — he seemed so old!

    qué de coches! — (fam) what a lot of cars!

    10)

    pagan un interés del 15% — they pay 15% interest o interest at 15%

    cuesta más de £100 — it costs more than o over £100

    un número mayor/menor de 29 — a number over/under 29

    12) ( en calidad de) as
    13) (en expresiones de estado, actividad)

    estamos de limpieza general/fiesta — we're spring-cleaning/having a party

    a)

    de + inf: de haberlo sabido, habría venido antes if I had known o had I known, I would have come earlier; de no ser así no será considerada — otherwise it will not be considered

    b)

    ser de + inf — (expresando necesidad, inevitabilidad)

    es de esperar que... — it is to be hoped that...

    II
    * * *
    = across, in respect for, of, off, out of, from, featuring.
    Ex. This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.
    Ex. The author of a document is the person or organisation responsible for its creation, that is, the writer of a text, the illustrator in respect for illustrations and others responsible for the intellectual content of a work.
    Ex. These institutes brought together some of the most influential people in the field.
    Ex. Having entered the next state and a highway off the turnpike, he was amazed by the extraordinary flatness of the land, especially in contrast to the hilly terrain he had grown up with back home.
    Ex. However, out of the enormous abundance of information produced, only 50% is new while the rest is redundant.
    Ex. From the analysis of some 5760 questions, Wilkinson and Miller developed a 'step approach' to differentiate reference questions according to how many judgmental steps were required to answer them.
    Ex. The exhibition also contains a group of ink drawings featuring self-portraits and portraits inspired by classical sculpture.
    ----
    * abogado de oficio = legal aid.
    * actuar de otro modo = do + otherwise.
    * alabanza de boquilla = lip service.
    * alabar de boquilla = give + lip service.
    * autorizado de antemano = pre-authorised [pre-authorized, -USA].
    * cambiar de una vez a otra = change from + time to time, vary + from time to time.
    * comenzar de nuevo = start + all over again.
    * de... a = through.
    * de abajo hacia arriba = bottom-up.
    * de abolengo = well-born.
    * de abordo = in-flight.
    * de absorción = absorptive.
    * de acá para allá = back and forth, to and fro.
    * de acceso público = publicly accessible.
    * de acceso rápido = fast-access.
    * de acceso restringido = closed access.
    * de acción = action-centered.
    * de acompañante = in tow.
    * de actitud = attitudinal.
    * de actuación = for action.
    * de actualidad = topical.
    * de acuerdo = okay, granted, all right, in concert, in agreement, okeydokey! [okidoki], in consort.
    * de acuerdo a = according to.
    * de acuerdo con = according to, as far as + Nombre + be + concerned, consistent with, in harmony with, in accordance with, in concert with, in keeping with, in line with, in step with, in tune with, by, pursuant to, in concurrence with, based on, in agreement with, as far as + Sujeto + Verbo, in consonance with, in accord with, judging by, to judge by, in conformity with, in + Posesivo + view, judging from.
    * de acuerdo con el tema = thematically.
    * de acuerdo con este documento = hereunder.
    * de acuerdo con esto = accordingly.
    * de acuerdo con la búsqueda de cadenas de caracteres = on a string search basis.
    * de acuerdo con la estación del año = seasonally.
    * de acuerdo con la ley = according to law.
    * de acuerdo con la tendencia hacia = in the trend towards.
    * de acuerdo con + Nombre = going on + Nombre.
    * de acuerdo con + Posesivo + opinión = in + Posesivo + view, in + Posesivo + opinion.
    * de acuerdo con + Posesivo + parecer = in + Posesivo + view, in + Posesivo + opinion.
    * de acuerdo con + Posesivo + bolsillo = according to + Posesivo + pocket.
    * de acuerdo con + Pronombre = in + Posesivo + opinion, in + Posesivo + opinion.
    * de adaptación = adaptive.
    * de †frica = African.
    * de Africa occidental = West African.
    * de agua = water-based.
    * de aguas profundas = deep-sea.
    * de ahí = therefrom.
    * de ahí que = hence.
    * de ahora en adelante = from now on, from this point on.
    * de Alaska = Alaskan.
    * de Albania = Albanian.
    * de alcance estatal = nationwide [nation-wide].
    * de alcance nacional = nationwide [nation-wide].
    * de alcohol = spirit-based.
    * de alguna forma = in one way or another, one way or another.
    * de alguna manera = in some sense, in some way, somehow, in any sense, some way.
    * de alguna otra forma = in any other way.
    * de algún modo = in any way [in anyway], somehow, after a fashion, in some form, some way.
    * de algún modo + Adjetivo = otherwise + Adjetivo.
    * de algún modo u otro = of some sort.
    * de algún tiempo a esta parte = for some time now.
    * de algún tipo = of some description.
    * de algún tipo u otro = of some sort.
    * de alta alcurnia = well-born.
    * de alta cuna = well-born.
    * de alta densidad = high-density.
    * de alta energía = high energy.
    * de alta fidelidad = hi-fi.
    * de alta mar = offshore, sea-going, ocean-going.
    * de alta potencia = high power.
    * de alta presión = high-pressured, high-pressure.
    * de alta productividad = high-performance.
    * de alta resistencia = heavy-duty.
    * de alta tecnología = high-tech, high-technology.
    * de alta tensión = heavy-current.
    * de alta velocidad = high-speed.
    * de alto abolengo = well-born.
    * de alto ahorro energético = energy-saving.
    * de alto nivel = of a high order, high level [high-level], high-powered.
    * de alto rango = high-ranking, highly placed.
    * de alto rendimiento = high-performance, heavy-duty.
    * de altos vuelos = high-flying, high-powered.
    * de alto voltaje = high-voltage.
    * de altura = high, top-notch.
    * de altura regulable = height-adjustable.
    * de aluvión = alluvial.
    * de ámbito estatal = statewide [state-wide].
    * de amplio alcance = broad in scope.
    * de antaño = of old, age-old, old-time, of yore, of olden days, of yesteryear, bygone, gone by.
    * de antemano = in advance (of), beforehand.
    * de antes de la guerra = pre-war [prewar].
    * de antigua generación = low-end.
    * de antiguo = from time immemorial.
    * de apariencia = cosmetic.
    * de apariencia engañosa = meretricious.
    * de aplicación específica = special-purpose.
    * de aplicación específica a un equipo de ordenador = hardware-based.
    * de aplicación general = general-purpose, of general application.
    * de apoyo = enabling, supportive.
    * de aprovechamiento = exploitative.
    * de aquel entonces = of that day.
    * de aquí para allá = back and forth.
    * de aquí te espero = tremendous, enormous, humongous [humungous], gianormous.
    * de Arabia Saudí = Saudi Arabian.
    * de archivo = archival, archive.
    * de armas tomar = redoubtable.
    * de arranque = bootable.
    * de arriba abajo = from top to bottom, from head to toe, from head to foot.
    * de arriba hacia abajo = top-down.
    * de ascendencia + Adjetivo = of + Adjetivo + descent.
    * de asesoramiento = consultative.
    * de aspecto = looking.
    * de aspecto antiguo = old-face.
    * de aspecto complicado = complicated-looking.
    * de aspecto delgado = lean-looking.
    * de aspecto digno = dignified.
    * de aspecto impresionante = impressive-looking.
    * de aspecto nuevo = new-looking.
    * de aspecto poco profesional = botched-up.
    * de aspecto profesional = professional-looking.
    * de aspecto ruinoso = run-down.
    * de aspecto solemne = dignified.
    * de atención básica = preattentive.
    * de atención primaria = preattentive.
    * de atrás = rear.
    * de atrás para adelante = back and forth.
    * de aupa = royal.
    * de autodesprecio = self-deprecating.
    * de autogestión = self-managing.
    * de autoprotección = self-protective.
    * de autosuficiencia = self-satisfied.
    * de baja calidad = poor in detail, low-grade [lowgrade], low-quality, third rate [third-rate], low-end, trashy [trashier -comp., trashiest -sup.].
    * de baja intensidad = low-intensity [low intensity].
    * de baja ralea = ignoble.
    * de bajísima calidad = shoddy.
    * de bajo consumo = low energy.
    * de bajo contenido en grasas = low fat.
    * de bajo crecimiento = low-growing.
    * de bajo nivel = lower-level, low-level.
    * de bajo precio = low-priced.
    * de bajo riesgo = low-risk.
    * de balde = for free.
    * de barrio = neighbourhood-based.
    * de base popular = grassroots [grass-roots].
    * de bienvenida = salutatory.
    * de boca en boca = word-of-mouth, by word of mouth.
    * de bodas = bridal.
    * de Boole = Boolean.
    * de bote en bote = packed to capacity, choc-a-block, chock-full, densely packed, packed, packed to the rafters.
    * de broma = humorously, teasingly.
    * de bronce = brass.
    * de buena calidad = good-quality.
    * de buena disposición = good-natured.
    * de buena fama = of good repute.
    * de buena fe = bona fide, in good faith.
    * de buena manera = good-humouredly, good-humoured.
    * de buena reputación = of good repute.
    * de buenas = on good terms.
    * de buenas a primeras = right off the bat, suddenly, without warning, all of a sudden, just like that.
    * de buena vecindad = neighbourly [neighborly, -USA].
    * de buena voluntad = in good faith.
    * de buen corazón = kind-hearted, good-hearted, big-hearted.
    * de buen grado = willing, good-humouredly, good-humoured, good-naturedly.
    * de buen gusto = tasteful.
    * de buen humor = good-humouredly, good-humoured, in good humour.
    * de buenos modales = well-mannered.
    * de buen vecino = neighbourly [neighborly, -USA].
    * de buen ver = good looking.
    * de bulla y corriendo = in a rush.
    * de caballo = huge, humongous [humungous], massive, gianormous.
    * de cabo a rabo = lock, stock and barrel, from head to toe, from head to foot.
    * de cachondeo = teasingly.
    * de cada día = day to day [day-to-day].
    * de cada + Número + veces + Número = Número + times out of + Número.
    * de caderas anchas = wide-hipped.
    * de cajón = no-brainer.
    * de calidad = authoritative, qualitative, quality, well-made, high-end, quality assured, value-added.
    * de calidad inferior = low-grade [lowgrade], substandard [sub-standard], low-end.
    * de calidad superior = best-quality, top quality.
    * de camino = on the way, while we're at it.
    * de camino a = en route for, on + Posesivo + way to, en route to.
    * de campo = free-range.
    * de campos fijos = fixed-field.
    * de campus = campus-wide [campuswide].
    * de capa caída = at a low ebb, in (the) doldrums.
    * de capa y espada = cloak-and-dagger.
    * de capital importancia = momentous, of cardinal importance.
    * de cara a = face-to-face [face to face], facing.
    * de carácter = in character.
    * de carácter público = state-owned, government-owned, state-run, government-run, publicly owned [publicly-owned], publicly supported, publicly held.
    * de carne = meaty [meatier -comp., meatiest -sup.].
    * de carne y hueso = flesh-and-blood.
    * de castigo = punitive.
    * de casualidad = by accident, by a fluke, by chance, accidentally, by a stroke of (good) luck, by luck.
    * de causas desconocidas = idiopathic.
    * de cerámica = ceramic.
    * de cerca = at close range, at close quarters.
    * de chiripa = by a fluke, by a stroke of (good) luck, by chance, by luck.
    * de cierto tipo = of a sort, of sorts.
    * de cinco años = five yearly [five-yearly].
    * de cinco días de duración = five-day.
    * de cinco estrellas = 5-star [five-star].
    * de cinco meses de duración = five-month-long.
    * de civil = in plain clothes.
    * de clasificación = classificatory.
    * de clausura = cloistered.
    * de clausura de congreso = end-of-conference.
    * de cobre = cupric.
    * de cojones = badass.
    * de colegas = collegial, buddying.
    * de Colombia = Colombian.
    * de color = coloured [colored, -USA], non-white [nonwhite], full-colour, in colour.
    * de color crema = creamy [creamier -comp., creamiest -sup.], creamy [creamier -comp., creamiest -sup.], cream-coloured.
    * de color de bronce = brassy.
    * de colores = full-colour, multi-colour [multi-color -USA].
    * de colores vivos = colourful [colorful, -USA].
    * de colorines = brightly coloured.
    * de color marroncillo = brownish tinged.
    * de color rojo = red-coloured.
    * de color rosa = rose-coloured.
    * de color verde botella = bottle green.
    * de color verde oscuro = bottle green.
    * de color y textura parecidos al carbón = carbonaceous.
    * de comienzos de + Expresión Temporal = earliest + Expresión Temporal.
    * de cómo = as to how.
    * de compañeros = collegial.
    * de complicidad = knowing.
    * de comportamiento = behavioural [behavioral, -USA].
    * de comportamiento impecable = prim and proper.
    * de conceptos = concept-based.
    * de conceptos múltiples = multiple-concept.
    * de conducta = behavioural [behavioral, -USA].
    * de confianza = reliable, trusted, trusting, reputable.
    * de confirmación = confirmatory.
    * de conformidad con = in compliance with, in keeping with.
    * de conformidad con eso = accordingly.
    * de conífera = coniferous.
    * de construcción básica = brick and frame.
    * de construcción sólida = solidly-built.
    * de consulta fácil = scannable.
    * de consulta mediante órdenes = command-based.
    * de consumo = consumptive.
    * de contenido enriquecido = content-enriched.
    * de contrabando = bootleg.
    * de contrapunto = contrapuntal.
    * de Corea = Korean.
    * de Corea del Sur = South Korean.
    * de corral = free-range.
    * de corta duración = short term [short-term].
    * de corte + Adjetivo = of a + Adjetivo + nature.
    * de cosecha propia = home-grown [home grown/homegrown].
    * de costa a costa = coast-to-coast.
    * de coste cero = zero-cost.
    * de costumbre = usual, usually.
    * de creación = authorial.
    * de crecimiento continuo = steadily growing.
    * de crecimiento más rápido = fastest-growing.
    * de crecimiento rápido = fast-growing, fast-evolving.
    * de cría intensiva = battery-caged.
    * de crianza intensiva = battery-caged.
    * de Crimea = Crimean.
    * de cristal = glass.
    * de crucial importancia = crucially important.
    * de cualquier forma = in any event, in any way [in anyway], in any case, in any way at all.
    * de cualquier forma posible = in any and all ways.
    * de cualquier manera = anyhow, higgledy-piggledy, willy-nilly, in any way at all, in any way [in anyway].
    * de cualquier modo = however, either way.
    * de cualquier tipo = in any way [in anyway], in all forms.
    * de cuando en cuando = every once in a while, every so often, every now and then, every now and again.
    * de cuatro días de duración = four-day.
    * de cuatro estrellas = four-star.
    * de Cuba = Cuban.
    * de cuerpo largo = long-bodied.
    * de deficiente calidad = poor-quality, of poor quality.
    * de delante hacia atrás = front to back, fore and aft.
    * de densidad doble = double-density.
    * de dentro hacia fuera = inside outwards.
    * de derechas = right-wing.
    * de derecho = de jure [iure].
    * de derecho pero no de hecho = in name only.
    * de desarrollo = developmental.
    * de desarrollo autónomo = self-evolving.
    * de desarrollo rápido = fast-evolving.
    * de descargo = exonerating, exculpatory.
    * de desconexión = cut-off.
    * de descubrimiento reciente = newly-discovered.
    * de desecho = discarded.
    * de desempate = tie-breaker [tiebreaker], tie-breaking [tiebreaking].
    * de desguace = written-off.
    * de despedida = valedictory.
    * de día = in the daytime, during the daytime, during daytime.
    * de día a día = from day to day.
    * de diámetro = in diameter.
    * de diario = everyday.
    * de día y de noche = day and night, night and day.
    * de diesel = diesel-powered.
    * de diferente modo = differently.
    * de diferentes niveles = multi-tiered [multitiered], multi-tier [multitier].
    * de diferentes tonalidades de gris = grey scale [gray scale].
    * de difícil solución = intractable.
    * de dinero = well-to-do, well-off.
    * de dirección = directorial, administrative.
    * de diseño abierto = open-plan, open-planned.
    * de diversa índole = kaleidoscopic, of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.
    * de diversos tipos = of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.
    * de diverso tipo = of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.
    * de doble cara = double-hinged, double-sided.
    * de doble filo = double-edged.
    * de doble hoja = double-hinged.
    * de doble sentido = double-edged, two-way.
    * de doble uso = dual-use.
    * de dolor = in pain.
    * de dominio público = publicly owned [publicly-owned].
    * de donde = whence, whence, from whence.
    * ¿de dónde si no...? = where else...?, where else...?.
    * de dos caras = two-sided, two-faced.
    * de dos días de duración = two-day [2-day].
    * de dos en dos = two at a time.
    * de dos letras = two-letter.
    * de dos niveles = two-tier.
    * de dos páginas = two-page.
    * de dos partidos políticos = bipartisan [bi-partisan].
    * de dos patas = two-legged.
    * de dos piernas = two-legged.
    * de dos pies = two-legged.
    * de dos plantas = two-storey [two-story].
    * de dos tonalidades = bitonal.
    * de dos tonos = bitonal.
    * de dos volúmenes = two-volume.
    * de duelo = in mourning.
    * de duración limitada = timebound [time-bound].
    * de Ecuador = Ecuadorian.
    * de edad = elderly.
    * de edad avanzada = over the hill.
    * de edad escolar = school-age.
    * de edad mediana = middle-aged.
    * de edad universitaria = college-age.
    * de elaboración de políticas = policy-forming.
    * de ello = thereof, therefrom.
    * de ellos = theirs.
    * de embalsamar = embalming.
    * de emisor a receptor = downstream.
    * de encaje = lacy.
    * de enmienda = amendatory.
    * de ensueño = dream-like [dreamlike], picture-perfect.
    * de entonces = of the day.
    * de entreguerras = interwar.
    * de entre los nuestros = in our ranks.
    * de entretenimiento = recreational.
    * de envergadura = heavy lifting.
    * de época = vintage.
    * de epopeya = epic.
    * de esa época = of the period.
    * de escándalo = outrageous.
    * de ese modo = in doing so, in this,, thereby.
    * de eso = thereof.
    * de espaldas anchas = broad-shouldered.
    * de especial importancia = of particular note.
    * de espíritu cívico = public-spirited.
    * de espíritu comunitario = public-spirited.
    * de espíritu libre = free-spirited.
    * de esta forma = in this fashion, in this manner, in this way.
    * de esta manera = in this fashion, in this manner, in this way.
    * de este modo = accordingly, by so doing, by this means, in so doing, in this fashion, in this manner, thereby, this way, thus, this way round, in this way, by doing so, in these ways, this is how, in doing so.
    * de este modo, de esta forma, de esta manera = in this way.
    * de esto, de lo otro y de lo de más allá = about this and that and everything else.
    * de Estonia = Estonian.
    * de esto y de lo otro = about this and that.
    * de estructura de acero = steel-framed.
    * de estructura de madera = timber-framed.
    * de Europa del Este = Eastern European.
    * de Europa Occidental = Western-European, West European.
    * de evaluación = evaluative.
    * de éxito = successful.
    * de éxito asegurado = sure-fire [surefire].
    * de éxito garantizado = sure-fire [surefire].
    * de éxito seguro = sure-fire [surefire].
    * de expansión = expanded.
    * de explotación = exploitative.
    * de extensión = in length.
    * de extensión normal = standard-length.
    * de extremada urgencia = serious.
    * de fabricación casera = homemade.
    * de fácil acceso = easily available, over the counter, handy.
    * de fácil alcance para = within easy reach of.
    * de fácil manejo = liftable.
    * de facto = de facto.
    * de fama = of note.
    * de fama internacional = of international renown.
    * de fama mundial = world-renowned, internationally renowned, world-renown.
    * de felpa = plush.
    * de fiar = legit.
    * de fichas = card-based.
    * de fijación de normas = standard(s) setting.
    * de final de año = end-year.
    * de final de mes = end-of-the-month.
    * de finales del siglo XIX y principios del XX = turn-of-the-century.
    * de fin de año = end of the year.
    * de fin de milenio = millennial.
    * de forma = in form.
    * de forma abrumadora = overwhelmingly.
    * de forma aceptable = adequately, acceptably.
    * de forma adecuada = adequately, fitly, appropriately.
    * de forma alternada = in alternating fashion.
    * de forma alternativa = alternatively.
    * de forma anónima = anonymously.
    * de forma aplastante = overwhelmingly.
    * de forma apreciable = markedly.
    * de forma apropiada = properly, fitly, appropriately.
    * de forma audible = audibly.
    * de forma autónoma = autonomously.
    * de forma caprichosa = capriciously.
    * de formación = formative.
    * de forma clara = clearly.
    * de forma cognitiva = cognitively.
    * de forma colegiada = collegially.
    * de forma combinada = in combination.
    * de forma competitiva = competitively.
    * de forma complemenetaria = complimentarily.
    * de forma completa = in full.
    * de forma completa, en su totalidad, completamente, por extenso = in full.
    * de forma concisa = concisely.
    * de forma conjunta con = in partnership with.
    * de forma considerable = considerably.
    * de forma continuada = continuously.
    * de forma cuadrada = squarish, square-shaped.
    * de forma deductiva = deductively.
    * de forma desastrosa = disastrously.
    * de forma deshonesta = dishonestly.
    * de forma diferente = differently shaped.
    * de forma digital = digitally.
    * de forma divertida = funnily.
    * de forma económica = cost-effectively.
    * de forma errática = erratically.
    * de forma escandalosa = outrageously.
    * de forma especulativa = speculatively.
    * de forma estructurada = in a structured fashion.
    * de forma exquisita = exquisitely.
    * de forma extraña = oddly, funnily.
    * de forma federal = federally.
    * de forma general = widely, bulk.
    * de forma global = holistically.
    * de forma graciosa = funnily.
    * de forma gratis = on a complimentary basis.
    * de forma gratuita = on a complimentary basis.
    * de forma grotesca = grotesquely.
    * de forma heterogénea = heterogeneously [heterogenously].
    * de forma heurística = heuristically.
    * de forma humorística = in a humorous vein.
    * de forma imaginativa = imaginatively.
    * de forma indirecta = circuitous route.
    * de forma inesperada = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.
    * de forma innata = innately.
    * de forma irregular = erratically.
    * de forma lamentable = miserably.
    * de forma lógica = in a meaningful way.
    * de forma mágica = magically.
    * de forma mecánica = mechanically.
    * de forma mordaz = pungently.
    * de forma mordaz, mordazmente, con sarcasmo = pungently.
    * de forma muy parecida a = in much the same way as.
    * de forma muy similar a = in much the same way as.
    * de forma negativa = in a negative light.
    * de forma neutral = neutrally.
    * de forma notoria = markedly.
    * de forma opcional = optionally.
    * de forma óptima = optimally.
    * de forma personalizada = on a one-to-one basis.
    * de forma poco ética = unethically.
    * de forma poco imaginativa = unimaginatively.
    * de forma poco profesional = unprofessionally.
    * de forma poco razonable = unreasonably.
    * de forma positiva = in a positive light, constructively.
    * de forma práctica = pragmatically.
    * de forma precisa = precisely.
    * de forma provocativa = provocatively.
    * de forma puntual = occasionally, when necessary.
    * de forma que = in ways that.
    * de forma que resulta más fácil de entender = in digestible form.
    * de forma rara = oddly, funnily.
    * de forma recíproca = reciprocally.
    * de forma rentable = cost-effectively.
    * de forma residual = residually.
    * de forma ridícula = grotesquely.
    * de forma saludable = healthily.
    * de forma sana = healthily.
    * de forma significativa = to any significant extent, to a significant extent.
    * de forma sistemática = in a systematic fashion.
    * de forma sofisticada = sophisticatedly.
    * de forma subconsciente = subconsciously.
    * de forma sublime = subliminally.
    * de forma suscinta = in brief.
    * de forma terapéutica = therapeutically.
    * de forma tosca = in crude form.
    * de forma trágica = tragically.
    * de fotograma completo = full-frame.
    * de fotograma doble = half-frame.
    * de frente = head-on, frontal.
    * de fuera = outside, off-side.
    * de fuera de la ciudad = out-of-town.
    * de fuerza = forceful.
    * de funcionamiento = operating, operational.
    * de fundamental importancia = of prime importance, critically important.
    * de gala = gala.
    * de Galileo = Galilean.
    * de Gambia = Gambian.
    * de gas = gas-powered.
    * de generación a generación = from generation to generation.
    * de generación en generación = from generation to generation.
    * de geofísica = geophysical.
    * de gestión = managerial, back-office.
    * de gestión del museo = curatorial.
    * de Glasgow = Glaswegian.
    * de golpe = in one lump, all at once, all at once.
    * de grado básico = junior grade.
    * de gran ahorro energético = energy-saving.
    * de gran belleza = scenic.
    * de gran calibre = high-calibre.
    * de gran calidad = high-quality, high-grade [high grade], high-calibre.
    * de gran capacidad = large-capacity, high capacity.
    * de gran colorido = brightly coloured.
    * de gran corazón = big-hearted.
    * de gran efecto = wide-reaching.
    * de gran éxito comercial = high selling.
    * de gran formato = oversized, oversize.
    * de gran impacto = high impact [high-impact].
    * de gran influencia = seminal.
    * de granja = free-range.
    * de gran lucidez = clear-sighted.
    * de gran lujo = top-class.
    * de gran potencia = high-powered.
    * de gran repercusión = far-reaching, wide-reaching, far-ranging.
    * de gran talento = talented.
    * de gran valor = highly valued, highly valuable.
    * de gran valor histórico = of great historical value.
    * de gran venta = high selling.
    * de guardia = on duty, duty + Profesión, on call.
    * de guasa = teasingly.
    * de habla afrikaans = Afrikaans-speaking.
    * de habla alemana = German-speaking.
    * de habla francesa = French-speaking.
    * de habla inglesa = English-speaking.
    * de habla portuguesa = Portuguese-speaking.
    * de hace años = of years ago.
    * de hace muchos años = long-standing.
    * de hace mucho tiempo = age-old, long-lost.
    * de hace siglos = of yore.
    * de hace varios siglos = centuries-old.
    * de hasta + Número = of up to + Número.
    * de hecho = actually, as a matter of fact, as it happened, de facto, in actual fact, in effect, in fact, indeed, in point of fact, in actuality, as it happens, as it is, effectively, for all intents and purposes, to all intents and purposes, for that matter.
    * de hierbas = herbal.
    * de hierro = iron, ferric.
    * de higos a brevas = once in a blue moon.
    * de hoja caduca = deciduous.
    * de hoja perenne = evergreen.
    * de hojas largas = long-leaved.
    * de Homero = Homeric.
    * de hongos = fungal.
    * de horticultura = horticultural.
    * de hoy = present-day.
    * de hoy día = of today.
    * de hoy en adelante = as from today.
    * de hoy en día = of today.
    * de huelga = striking.
    * de humor = funny [funnier -comp., funniest -sup.].
    * de ida y vuelta = return, round-trip.
    * de ideas afines = like-minded.
    * de igual a igual = as a peer.
    * de igual forma = in like manner, in a like manner, in like fashion, in like vein.
    * de igual longitud = of equal length.
    * de igual manera = by the same token, in like fashion, in like manner, in like vein, in equal measure(s).
    * de igual modo = alike, equally, in like fashion, in like manner, in like vein.
    * de igual modo que = just as, just as well... as..., along the lines of, on the lines (of).
    * de igual + Nombre = equally + Adjetivo.
    * de ilusiones vive el hombre = We are such stuff as dreams are made on.
    * de imitación = copycat.
    * de importancia = of note, of consequence.
    * de importancia creciente = of growing importance.
    * de importancia crucial = crucially important.
    * de importancia fundamental = critically important.
    * de improviso = unawares, spur-of-the-moment, on the spur of the moment, unexpectedly.
    * de incalculable valor = priceless.
    * de incógnito = incognito.
    * de inferior calidad = low-end, sub-par.
    * de inflexión = inflexional [inflectional].
    * de inmediato = immediately.
    * de inspiración = inspirational.
    * de interés especial = of particular concern, special-interest.
    * de intereses similares = of like interest.
    * de interés general = general-interest, of general interest.
    * de interés humano = human interest.
    * de interés periodístico = newsworthy.
    * de investigación = exploratory.
    * de isótopos = isotopic.
    * de izquierdas = left-wing, leftist, lefty.
    * de jabón = soapy [soapier -comp., soapiest -sup.].
    * de jarana = out on the town, a (late) night out on the town.
    * de juerga = out on the town, a (late) night out on the town.
    * de Kenia = Kenyan.
    * de la "a" a la "zeta" = a to z [a/z o a-z].
    * de la adolescencia = teenage.
    * de la alcaldía = mayoral.
    * de la cabeza a los pies = from head to foot, from head to toe.
    * de la cara = facial.
    * de la Ceca a la Meca = from pillar to post.
    * de la clase blanca, protestante y anglosajona americana = WASPish.
    * de la cóclea = cochlear.
    * de la columna vertebral = spinal.
    * de la comedia = comedic.
    * de la corteza = crustal, cortical.
    * de la cría de aves = avicultural.
    * de la duramadre = dural.
    * de la edad media = dark-age.
    * de la embajada = ambassadorial.
    * de la época = of the time(s), of the day.
    * de la época isabelina = Elizabethan.
    * de la época victoriana = Victorian.
    * de la espina dorsal = spinal.
    * de la extensión de un libro = book-length.
    * de la fama al olvido = riches to rags.
    * de la forma más difícil = the hard way.
    * de la forma más fácil = the easy way .
    * de la fortuna a la pobreza = riches to rags.
    * de la fóvea = foveal.
    * de la gama alta = high-end.
    * de la gama baja = low-end.
    * de la gama inferior = low-end.
    * de la guerra = wartime [wart-time].
    * de la hipótesis = hypothesised [hypothesized, -USA].
    * de la localidad = locally based [locally-based].
    * de la malaria = malarial.
    * de la mama = mammary.
    * de la mandíbula inferior = mandibular.
    * de la mandíbula superior = maxillar, maxillary.
    * de la manera normal = in the normal manner.
    * de la mañana = a.m. (latín - ante meridiam), in the morning.
    * de la máquina y el hombre = human-machine.
    * de la marina = marine.
    * de la mejor forma posible = to the best of + Posesivo + abili.
    * * *
    I
    1) (en relaciones de pertenencia, posesión)

    la casa de mis padres/de la actriz — my parents'/the actress's house

    no es de él/de ella/de ellos — it isn't his/hers/theirs

    su padre de usted — (frml) your father

    es un amigo de mi hijo/de la familia — he's a friend of my son's/the family

    2)
    [de is also part of certain surnames like de León and de la Peña]

    Sra. Mónica Ortiz de Arocena — ≈Mrs Mónica Arocena

    los señores de Díaz — (frml) Mr and Mrs Díaz

    las señoritas de Paz — (frml) the Misses Paz (frml)

    ay de mí! — (liter) woe is me! (liter)

    3) (expresando procedencia, origen, tiempo) from

    es de Bogotá — she's/she comes from Bogotá

    de... a... — from... to...

    4) (al especificar material, contenido, composición)

    una inyección de morfina — an injection of morphine, a morphine injection

    5) (expresando causa, modo)

    de dos en dos or (CS) de a dos — two at a time

    de a poco/de a uno — (CS) little by little/one by one

    6)
    a) (introduciendo cualidades, características)

    ¿de qué color lo quiere? — what color do you want it?

    la chica de azul/del abrigo rojo — the girl in blue/in the red coat

    de niñoas a o when he was a child

    7) (indicando uso, destino, finalidad)

    ¿qué hay de postre? — what's for dessert?

    8)
    a) (al definir, especificar)

    ¿qué tal vamos de tiempo? — how are we doing for time?

    es fácil/difícil de pronunciar — it's easy/difficult to pronounce

    ¿quién de ustedes fue? — which (one) of you was it?

    lo encontré de viejo...! — he seemed so old!

    qué de coches! — (fam) what a lot of cars!

    10)

    pagan un interés del 15% — they pay 15% interest o interest at 15%

    cuesta más de £100 — it costs more than o over £100

    un número mayor/menor de 29 — a number over/under 29

    12) ( en calidad de) as
    13) (en expresiones de estado, actividad)

    estamos de limpieza general/fiesta — we're spring-cleaning/having a party

    a)

    de + inf: de haberlo sabido, habría venido antes if I had known o had I known, I would have come earlier; de no ser así no será considerada — otherwise it will not be considered

    b)

    ser de + inf — (expresando necesidad, inevitabilidad)

    es de esperar que... — it is to be hoped that...

    II
    * * *
    = across, in respect for, of, off, out of, from, featuring.

    Ex: This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.

    Ex: The author of a document is the person or organisation responsible for its creation, that is, the writer of a text, the illustrator in respect for illustrations and others responsible for the intellectual content of a work.
    Ex: These institutes brought together some of the most influential people in the field.
    Ex: Having entered the next state and a highway off the turnpike, he was amazed by the extraordinary flatness of the land, especially in contrast to the hilly terrain he had grown up with back home.
    Ex: However, out of the enormous abundance of information produced, only 50% is new while the rest is redundant.
    Ex: From the analysis of some 5760 questions, Wilkinson and Miller developed a 'step approach' to differentiate reference questions according to how many judgmental steps were required to answer them.
    Ex: The exhibition also contains a group of ink drawings featuring self-portraits and portraits inspired by classical sculpture.
    * abogado de oficio = legal aid.
    * actuar de otro modo = do + otherwise.
    * alabanza de boquilla = lip service.
    * alabar de boquilla = give + lip service.
    * autorizado de antemano = pre-authorised [pre-authorized, -USA].
    * cambiar de una vez a otra = change from + time to time, vary + from time to time.
    * comenzar de nuevo = start + all over again.
    * de... a = through.
    * de abajo hacia arriba = bottom-up.
    * de abolengo = well-born.
    * de abordo = in-flight.
    * de absorción = absorptive.
    * de acá para allá = back and forth, to and fro.
    * de acceso público = publicly accessible.
    * de acceso rápido = fast-access.
    * de acceso restringido = closed access.
    * de acción = action-centered.
    * de acompañante = in tow.
    * de actitud = attitudinal.
    * de actuación = for action.
    * de actualidad = topical.
    * de acuerdo = okay, granted, all right, in concert, in agreement, okeydokey! [okidoki], in consort.
    * de acuerdo a = according to.
    * de acuerdo con = according to, as far as + Nombre + be + concerned, consistent with, in harmony with, in accordance with, in concert with, in keeping with, in line with, in step with, in tune with, by, pursuant to, in concurrence with, based on, in agreement with, as far as + Sujeto + Verbo, in consonance with, in accord with, judging by, to judge by, in conformity with, in + Posesivo + view, judging from.
    * de acuerdo con el tema = thematically.
    * de acuerdo con este documento = hereunder.
    * de acuerdo con esto = accordingly.
    * de acuerdo con la búsqueda de cadenas de caracteres = on a string search basis.
    * de acuerdo con la estación del año = seasonally.
    * de acuerdo con la ley = according to law.
    * de acuerdo con la tendencia hacia = in the trend towards.
    * de acuerdo con + Nombre = going on + Nombre.
    * de acuerdo con + Posesivo + opinión = in + Posesivo + view, in + Posesivo + opinion.
    * de acuerdo con + Posesivo + parecer = in + Posesivo + view, in + Posesivo + opinion.
    * de acuerdo con + Posesivo + bolsillo = according to + Posesivo + pocket.
    * de acuerdo con + Pronombre = in + Posesivo + opinion, in + Posesivo + opinion.
    * de adaptación = adaptive.
    * de †frica = African.
    * de Africa occidental = West African.
    * de agua = water-based.
    * de aguas profundas = deep-sea.
    * de ahí = therefrom.
    * de ahí que = hence.
    * de ahora en adelante = from now on, from this point on.
    * de Alaska = Alaskan.
    * de Albania = Albanian.
    * de alcance estatal = nationwide [nation-wide].
    * de alcance nacional = nationwide [nation-wide].
    * de alcohol = spirit-based.
    * de alguna forma = in one way or another, one way or another.
    * de alguna manera = in some sense, in some way, somehow, in any sense, some way.
    * de alguna otra forma = in any other way.
    * de algún modo = in any way [in anyway], somehow, after a fashion, in some form, some way.
    * de algún modo + Adjetivo = otherwise + Adjetivo.
    * de algún modo u otro = of some sort.
    * de algún tiempo a esta parte = for some time now.
    * de algún tipo = of some description.
    * de algún tipo u otro = of some sort.
    * de alta alcurnia = well-born.
    * de alta cuna = well-born.
    * de alta densidad = high-density.
    * de alta energía = high energy.
    * de alta fidelidad = hi-fi.
    * de alta mar = offshore, sea-going, ocean-going.
    * de alta potencia = high power.
    * de alta presión = high-pressured, high-pressure.
    * de alta productividad = high-performance.
    * de alta resistencia = heavy-duty.
    * de alta tecnología = high-tech, high-technology.
    * de alta tensión = heavy-current.
    * de alta velocidad = high-speed.
    * de alto abolengo = well-born.
    * de alto ahorro energético = energy-saving.
    * de alto nivel = of a high order, high level [high-level], high-powered.
    * de alto rango = high-ranking, highly placed.
    * de alto rendimiento = high-performance, heavy-duty.
    * de altos vuelos = high-flying, high-powered.
    * de alto voltaje = high-voltage.
    * de altura = high, top-notch.
    * de altura regulable = height-adjustable.
    * de aluvión = alluvial.
    * de ámbito estatal = statewide [state-wide].
    * de amplio alcance = broad in scope.
    * de antaño = of old, age-old, old-time, of yore, of olden days, of yesteryear, bygone, gone by.
    * de antemano = in advance (of), beforehand.
    * de antes de la guerra = pre-war [prewar].
    * de antigua generación = low-end.
    * de antiguo = from time immemorial.
    * de apariencia = cosmetic.
    * de apariencia engañosa = meretricious.
    * de aplicación específica = special-purpose.
    * de aplicación específica a un equipo de ordenador = hardware-based.
    * de aplicación general = general-purpose, of general application.
    * de apoyo = enabling, supportive.
    * de aprovechamiento = exploitative.
    * de aquel entonces = of that day.
    * de aquí para allá = back and forth.
    * de aquí te espero = tremendous, enormous, humongous [humungous], gianormous.
    * de Arabia Saudí = Saudi Arabian.
    * de archivo = archival, archive.
    * de armas tomar = redoubtable.
    * de arranque = bootable.
    * de arriba abajo = from top to bottom, from head to toe, from head to foot.
    * de arriba hacia abajo = top-down.
    * de ascendencia + Adjetivo = of + Adjetivo + descent.
    * de asesoramiento = consultative.
    * de aspecto = looking.
    * de aspecto antiguo = old-face.
    * de aspecto complicado = complicated-looking.
    * de aspecto delgado = lean-looking.
    * de aspecto digno = dignified.
    * de aspecto impresionante = impressive-looking.
    * de aspecto nuevo = new-looking.
    * de aspecto poco profesional = botched-up.
    * de aspecto profesional = professional-looking.
    * de aspecto ruinoso = run-down.
    * de aspecto solemne = dignified.
    * de atención básica = preattentive.
    * de atención primaria = preattentive.
    * de atrás = rear.
    * de atrás para adelante = back and forth.
    * de aupa = royal.
    * de autodesprecio = self-deprecating.
    * de autogestión = self-managing.
    * de autoprotección = self-protective.
    * de autosuficiencia = self-satisfied.
    * de baja calidad = poor in detail, low-grade [lowgrade], low-quality, third rate [third-rate], low-end, trashy [trashier -comp., trashiest -sup.].
    * de baja intensidad = low-intensity [low intensity].
    * de baja ralea = ignoble.
    * de bajísima calidad = shoddy.
    * de bajo consumo = low energy.
    * de bajo contenido en grasas = low fat.
    * de bajo crecimiento = low-growing.
    * de bajo nivel = lower-level, low-level.
    * de bajo precio = low-priced.
    * de bajo riesgo = low-risk.
    * de balde = for free.
    * de barrio = neighbourhood-based.
    * de base popular = grassroots [grass-roots].
    * de bienvenida = salutatory.
    * de boca en boca = word-of-mouth, by word of mouth.
    * de bodas = bridal.
    * de Boole = Boolean.
    * de bote en bote = packed to capacity, choc-a-block, chock-full, densely packed, packed, packed to the rafters.
    * de broma = humorously, teasingly.
    * de bronce = brass.
    * de buena calidad = good-quality.
    * de buena disposición = good-natured.
    * de buena fama = of good repute.
    * de buena fe = bona fide, in good faith.
    * de buena manera = good-humouredly, good-humoured.
    * de buena reputación = of good repute.
    * de buenas = on good terms.
    * de buenas a primeras = right off the bat, suddenly, without warning, all of a sudden, just like that.
    * de buena vecindad = neighbourly [neighborly, -USA].
    * de buena voluntad = in good faith.
    * de buen corazón = kind-hearted, good-hearted, big-hearted.
    * de buen grado = willing, good-humouredly, good-humoured, good-naturedly.
    * de buen gusto = tasteful.
    * de buen humor = good-humouredly, good-humoured, in good humour.
    * de buenos modales = well-mannered.
    * de buen vecino = neighbourly [neighborly, -USA].
    * de buen ver = good looking.
    * de bulla y corriendo = in a rush.
    * de caballo = huge, humongous [humungous], massive, gianormous.
    * de cabo a rabo = lock, stock and barrel, from head to toe, from head to foot.
    * de cachondeo = teasingly.
    * de cada día = day to day [day-to-day].
    * de cada + Número + veces + Número = Número + times out of + Número.
    * de caderas anchas = wide-hipped.
    * de cajón = no-brainer.
    * de calidad = authoritative, qualitative, quality, well-made, high-end, quality assured, value-added.
    * de calidad inferior = low-grade [lowgrade], substandard [sub-standard], low-end.
    * de calidad superior = best-quality, top quality.
    * de camino = on the way, while we're at it.
    * de camino a = en route for, on + Posesivo + way to, en route to.
    * de campo = free-range.
    * de campos fijos = fixed-field.
    * de campus = campus-wide [campuswide].
    * de capa caída = at a low ebb, in (the) doldrums.
    * de capa y espada = cloak-and-dagger.
    * de capital importancia = momentous, of cardinal importance.
    * de cara a = face-to-face [face to face], facing.
    * de carácter = in character.
    * de carácter público = state-owned, government-owned, state-run, government-run, publicly owned [publicly-owned], publicly supported, publicly held.
    * de carne = meaty [meatier -comp., meatiest -sup.].
    * de carne y hueso = flesh-and-blood.
    * de castigo = punitive.
    * de casualidad = by accident, by a fluke, by chance, accidentally, by a stroke of (good) luck, by luck.
    * de causas desconocidas = idiopathic.
    * de cerámica = ceramic.
    * de cerca = at close range, at close quarters.
    * de chiripa = by a fluke, by a stroke of (good) luck, by chance, by luck.
    * de cierto tipo = of a sort, of sorts.
    * de cinco años = five yearly [five-yearly].
    * de cinco días de duración = five-day.
    * de cinco estrellas = 5-star [five-star].
    * de cinco meses de duración = five-month-long.
    * de civil = in plain clothes.
    * de clasificación = classificatory.
    * de clausura = cloistered.
    * de clausura de congreso = end-of-conference.
    * de cobre = cupric.
    * de cojones = badass.
    * de colegas = collegial, buddying.
    * de Colombia = Colombian.
    * de color = coloured [colored, -USA], non-white [nonwhite], full-colour, in colour.
    * de color crema = creamy [creamier -comp., creamiest -sup.], creamy [creamier -comp., creamiest -sup.], cream-coloured.
    * de color de bronce = brassy.
    * de colores = full-colour, multi-colour [multi-color -USA].
    * de colores vivos = colourful [colorful, -USA].
    * de colorines = brightly coloured.
    * de color marroncillo = brownish tinged.
    * de color rojo = red-coloured.
    * de color rosa = rose-coloured.
    * de color verde botella = bottle green.
    * de color verde oscuro = bottle green.
    * de color y textura parecidos al carbón = carbonaceous.
    * de comienzos de + Expresión Temporal = earliest + Expresión Temporal.
    * de cómo = as to how.
    * de compañeros = collegial.
    * de complicidad = knowing.
    * de comportamiento = behavioural [behavioral, -USA].
    * de comportamiento impecable = prim and proper.
    * de conceptos = concept-based.
    * de conceptos múltiples = multiple-concept.
    * de conducta = behavioural [behavioral, -USA].
    * de confianza = reliable, trusted, trusting, reputable.
    * de confirmación = confirmatory.
    * de conformidad con = in compliance with, in keeping with.
    * de conformidad con eso = accordingly.
    * de conífera = coniferous.
    * de construcción básica = brick and frame.
    * de construcción sólida = solidly-built.
    * de consulta fácil = scannable.
    * de consulta mediante órdenes = command-based.
    * de consumo = consumptive.
    * de contenido enriquecido = content-enriched.
    * de contrabando = bootleg.
    * de contrapunto = contrapuntal.
    * de Corea = Korean.
    * de Corea del Sur = South Korean.
    * de corral = free-range.
    * de corta duración = short term [short-term].
    * de corte + Adjetivo = of a + Adjetivo + nature.
    * de cosecha propia = home-grown [home grown/homegrown].
    * de costa a costa = coast-to-coast.
    * de coste cero = zero-cost.
    * de costumbre = usual, usually.
    * de creación = authorial.
    * de crecimiento continuo = steadily growing.
    * de crecimiento más rápido = fastest-growing.
    * de crecimiento rápido = fast-growing, fast-evolving.
    * de cría intensiva = battery-caged.
    * de crianza intensiva = battery-caged.
    * de Crimea = Crimean.
    * de cristal = glass.
    * de crucial importancia = crucially important.
    * de cualquier forma = in any event, in any way [in anyway], in any case, in any way at all.
    * de cualquier forma posible = in any and all ways.
    * de cualquier manera = anyhow, higgledy-piggledy, willy-nilly, in any way at all, in any way [in anyway].
    * de cualquier modo = however, either way.
    * de cualquier tipo = in any way [in anyway], in all forms.
    * de cuando en cuando = every once in a while, every so often, every now and then, every now and again.
    * de cuatro días de duración = four-day.
    * de cuatro estrellas = four-star.
    * de Cuba = Cuban.
    * de cuerpo largo = long-bodied.
    * de deficiente calidad = poor-quality, of poor quality.
    * de delante hacia atrás = front to back, fore and aft.
    * de densidad doble = double-density.
    * de dentro hacia fuera = inside outwards.
    * de derechas = right-wing.
    * de derecho = de jure [iure].
    * de derecho pero no de hecho = in name only.
    * de desarrollo = developmental.
    * de desarrollo autónomo = self-evolving.
    * de desarrollo rápido = fast-evolving.
    * de descargo = exonerating, exculpatory.
    * de desconexión = cut-off.
    * de descubrimiento reciente = newly-discovered.
    * de desecho = discarded.
    * de desempate = tie-breaker [tiebreaker], tie-breaking [tiebreaking].
    * de desguace = written-off.
    * de despedida = valedictory.
    * de día = in the daytime, during the daytime, during daytime.
    * de día a día = from day to day.
    * de diámetro = in diameter.
    * de diario = everyday.
    * de día y de noche = day and night, night and day.
    * de diesel = diesel-powered.
    * de diferente modo = differently.
    * de diferentes niveles = multi-tiered [multitiered], multi-tier [multitier].
    * de diferentes tonalidades de gris = grey scale [gray scale].
    * de difícil solución = intractable.
    * de dinero = well-to-do, well-off.
    * de dirección = directorial, administrative.
    * de diseño abierto = open-plan, open-planned.
    * de diversa índole = kaleidoscopic, of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.
    * de diversos tipos = of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.
    * de diverso tipo = of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.
    * de doble cara = double-hinged, double-sided.
    * de doble filo = double-edged.
    * de doble hoja = double-hinged.
    * de doble sentido = double-edged, two-way.
    * de doble uso = dual-use.
    * de dolor = in pain.
    * de dominio público = publicly owned [publicly-owned].
    * de donde = whence, whence, from whence.
    * ¿de dónde si no...? = where else...?, where else...?.
    * de dos caras = two-sided, two-faced.
    * de dos días de duración = two-day [2-day].
    * de dos en dos = two at a time.
    * de dos letras = two-letter.
    * de dos niveles = two-tier.
    * de dos páginas = two-page.
    * de dos partidos políticos = bipartisan [bi-partisan].
    * de dos patas = two-legged.
    * de dos piernas = two-legged.
    * de dos pies = two-legged.
    * de dos plantas = two-storey [two-story].
    * de dos tonalidades = bitonal.
    * de dos tonos = bitonal.
    * de dos volúmenes = two-volume.
    * de duelo = in mourning.
    * de duración limitada = timebound [time-bound].
    * de Ecuador = Ecuadorian.
    * de edad = elderly.
    * de edad avanzada = over the hill.
    * de edad escolar = school-age.
    * de edad mediana = middle-aged.
    * de edad universitaria = college-age.
    * de elaboración de políticas = policy-forming.
    * de ello = thereof, therefrom.
    * de ellos = theirs.
    * de embalsamar = embalming.
    * de emisor a receptor = downstream.
    * de encaje = lacy.
    * de enmienda = amendatory.
    * de ensueño = dream-like [dreamlike], picture-perfect.
    * de entonces = of the day.
    * de entreguerras = interwar.
    * de entre los nuestros = in our ranks.
    * de entretenimiento = recreational.
    * de envergadura = heavy lifting.
    * de época = vintage.
    * de epopeya = epic.
    * de esa época = of the period.
    * de escándalo = outrageous.
    * de ese modo = in doing so, in this,, thereby.
    * de eso = thereof.
    * de espaldas anchas = broad-shouldered.
    * de especial importancia = of particular note.
    * de espíritu cívico = public-spirited.
    * de espíritu comunitario = public-spirited.
    * de espíritu libre = free-spirited.
    * de esta forma = in this fashion, in this manner, in this way.
    * de esta manera = in this fashion, in this manner, in this way.
    * de este modo = accordingly, by so doing, by this means, in so doing, in this fashion, in this manner, thereby, this way, thus, this way round, in this way, by doing so, in these ways, this is how, in doing so.
    * de este modo, de esta forma, de esta manera = in this way.
    * de esto, de lo otro y de lo de más allá = about this and that and everything else.
    * de Estonia = Estonian.
    * de esto y de lo otro = about this and that.
    * de estructura de acero = steel-framed.
    * de estructura de madera = timber-framed.
    * de Europa del Este = Eastern European.
    * de Europa Occidental = Western-European, West European.
    * de evaluación = evaluative.
    * de éxito = successful.
    * de éxito asegurado = sure-fire [surefire].
    * de éxito garantizado = sure-fire [surefire].
    * de éxito seguro = sure-fire [surefire].
    * de expansión = expanded.
    * de explotación = exploitative.
    * de extensión = in length.
    * de extensión normal = standard-length.
    * de extremada urgencia = serious.
    * de fabricación casera = homemade.
    * de fácil acceso = easily available, over the counter, handy.
    * de fácil alcance para = within easy reach of.
    * de fácil manejo = liftable.
    * de facto = de facto.
    * de fama = of note.
    * de fama internacional = of international renown.
    * de fama mundial = world-renowned, internationally renowned, world-renown.
    * de felpa = plush.
    * de fiar = legit.
    * de fichas = card-based.
    * de fijación de normas = standard(s) setting.
    * de final de año = end-year.
    * de final de mes = end-of-the-month.
    * de finales del siglo XIX y principios del XX = turn-of-the-century.
    * de fin de año = end of the year.
    * de fin de milenio = millennial.
    * de forma = in form.
    * de forma abrumadora = overwhelmingly.
    * de forma aceptable = adequately, acceptably.
    * de forma adecuada = adequately, fitly, appropriately.
    * de forma alternada = in alternating fashion.
    * de forma alternativa = alternatively.
    * de forma anónima = anonymously.
    * de forma aplastante = overwhelmingly.
    * de forma apreciable = markedly.
    * de forma apropiada = properly, fitly, appropriately.
    * de forma audible = audibly.
    * de forma autónoma = autonomously.
    * de forma caprichosa = capriciously.
    * de formación = formative.
    * de forma clara = clearly.
    * de forma cognitiva = cognitively.
    * de forma colegiada = collegially.
    * de forma combinada = in combination.
    * de forma competitiva = competitively.
    * de forma complemenetaria = complimentarily.
    * de forma completa = in full.
    * de forma completa, en su totalidad, completamente, por extenso = in full.
    * de forma concisa = concisely.
    * de forma conjunta con = in partnership with.
    * de forma considerable = considerably.
    * de forma continuada = continuously.
    * de forma cuadrada = squarish, square-shaped.
    * de forma deductiva = deductively.
    * de forma desastrosa = disastrously.
    * de forma deshonesta = dishonestly.
    * de forma diferente = differently shaped.
    * de forma digital = digitally.
    * de forma divertida = funnily.
    * de forma económica = cost-effectively.
    * de forma errática = erratically.
    * de forma escandalosa = outrageously.
    * de forma especulativa = speculatively.
    * de forma estructurada = in a structured fashion.
    * de forma exquisita = exquisitely.
    * de forma extraña = oddly, funnily.
    * de forma federal = federally.
    * de forma general = widely, bulk.
    * de forma global = holistically.
    * de forma graciosa = funnily.
    * de forma gratis = on a complimentary basis.
    * de forma gratuita = on a complimentary basis.
    * de forma grotesca = grotesquely.
    * de forma heterogénea = heterogeneously [heterogenously].
    * de forma heurística = heuristically.
    * de forma humorística = in a humorous vein.
    * de forma imaginativa = imaginatively.
    * de forma indirecta = circuitous route.
    * de forma inesperada = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.
    * de forma innata = innately.
    * de forma irregular = erratically.
    * de forma lamentable = miserably.
    * de forma lógica = in a meaningful way.
    * de forma mágica = magically.
    * de forma mecánica = mechanically.
    * de forma mordaz = pungently.
    * de forma mordaz, mordazmente, con sarcasmo = pungently.
    * de forma muy parecida a = in much the same way as.
    * de forma muy similar a = in much the same way as.
    * de forma negativa = in a negative light.
    * de forma neutral = neutrally.
    * de forma notoria = markedly.
    * de forma opcional = optionally.
    * de forma óptima = optimally.
    * de forma personalizada = on a one-to-one basis.
    * de forma poco ética = unethically.
    * de forma poco imaginativa = unimaginatively.
    * de forma poco profesional = unprofessionally.
    * de forma poco razonable = unreasonably.
    * de forma positiva = in a positive light, constructively.
    * de forma práctica = pragmatically.
    * de forma precisa = precisely.
    * de forma provocativa = provocatively.
    * de forma puntual = occasionally, when necessary.
    * de forma que = in ways that.
    * de forma que resulta más fácil de entender = in digestible form.
    * de forma rara = oddly, funnily.
    * de forma recíproca = reciprocally.
    * de forma rentable = cost-effectively.
    * de forma residual = residually.
    * de forma ridícula = grotesquely.
    * de forma saludable = healthily.
    * de forma sana = healthily.
    * de forma significativa = to any significant extent, to a significant extent.
    * de forma sistemática = in a systematic fashion.
    * de forma sofisticada = sophisticatedly.
    * de forma subconsciente = subconsciously.
    * de forma sublime = subliminally.
    * de forma suscinta = in brief.
    * de forma terapéutica = therapeutically.
    * de forma tosca = in crude form.
    * de forma trágica = tragically.
    * de fotograma completo = full-frame.
    * de fotograma doble = half-frame.
    * de frente = head-on, frontal.
    * de fuera = outside, off-side.
    * de fuera de la ciudad = out-of-town.
    * de fuerza = forceful.
    * de funcionamiento = operating, operational.
    * de fundamental importancia = of prime importance, critically important.
    * de gala = gala.
    * de Galileo = Galilean.
    * de Gambia = Gambian.
    * de gas = gas-powered.
    * de generación a generación = from generation to generation.
    * de generación en generación = from generation to generation.
    * de geofísica = geophysical.
    * de gestión = managerial, back-office.
    * de gestión del museo = curatorial.
    * de Glasgow = Glaswegian.
    * de golpe = in one lump, all at once, all at once.
    * de grado básico = junior grade.
    * de gran ahorro energético = energy-saving.
    * de gran belleza = scenic.
    * de gran calibre = high-calibre.
    * de gran calidad = high-quality, high-grade [high grade], high-calibre.
    * de gran capacidad = large-capacity, high capacity.
    * de gran colorido = brightly coloured.
    * de gran corazón = big-hearted.
    * de gran efecto = wide-reaching.
    * de gran éxito comercial = high selling.
    * de gran formato = oversized, oversize.
    * de gran impacto = high impact [high-impact].
    * de gran influencia = seminal.
    * de granja = free-range.
    * de gran lucidez = clear-sighted.
    * de gran lujo = top-class.
    * de gran potencia = high-powered.
    * de gran repercusión = far-reaching, wide-reaching, far-ranging.
    * de gran talento = talented.
    * de gran valor = highly valued, highly valuable.
    * de gran valor histórico = of great historical value.
    * de gran venta = high selling.
    * de guardia = on duty, duty + Profesión, on call.
    * de guasa = teasingly.
    * de habla afrikaans = Afrikaans-speaking.
    * de habla alemana = German-speaking.
    * de habla francesa = French-speaking.
    * de habla inglesa = English-speaking.
    * de habla portuguesa = Portuguese-speaking.
    * de hace años = of years ago.
    * de hace muchos años = long-standing.
    * de hace mucho tiempo = age-old, long-lost.
    * de hace siglos = of yore.
    * de hace varios siglos = centuries-old.
    * de hasta + Número = of up to + Número.
    * de hecho = actually, as a matter of fact, as it happened, de facto, in actual fact, in effect, in fact, indeed, in point of fact, in actuality, as it happens, as it is, effectively, for all intents and purposes, to all intents and purposes, for that matter.
    * de hierbas = herbal.
    * de hierro = iron, ferric.
    * de higos a brevas = once in a blue moon.
    * de hoja caduca = deciduous.
    * de hoja perenne = evergreen.
    * de hojas largas = long-leaved.
    * de Homero = Homeric.
    * de hongos = fungal.
    * de horticultura = horticultural.
    * de hoy = present-day.
    * de hoy día = of today.
    * de hoy en adelante = as from today.
    * de hoy en día = of today.
    * de huelga = striking.
    * de humor = funny [funnier -comp., funniest -sup.].
    * de ida y vuelta = return, round-trip.
    * de ideas afines = like-minded.
    * de igual a igual = as a peer.
    * de igual forma = in like manner, in a like manner, in like fashion, in like vein.
    * de igual longitud = of equal length.
    * de igual manera = by the same token, in like fashion, in like manner, in like vein, in equal measure(s).
    * de igual modo = alike, equally, in like fashion, in like manner, in like vein.
    * de igual modo que = just as, just as well... as..., along the lines of, on the lines (of).
    * de igual + Nombre = equally + Adjetivo.
    * de ilusiones vive el hombre = We are such stuff as dreams are made on.
    * de imitación = copycat.
    * de importancia = of note, of consequence.
    * de importancia creciente = of growing importance.
    * de importancia crucial = crucially important.
    * de importancia fundamental = critically important.
    * de improviso = unawares, spur-of-the-moment, on the spur of the moment, unexpectedly.
    * de incalculable valor = priceless.
    * de incógnito = incognito.
    * de inferior calidad = low-end, sub-par.
    * de inflexión = inflexional [inflectional].
    * de inmediato = immediately.
    * de inspiración = inspirational.
    * de interés especial = of particular concern, special-interest.
    * de intereses similares = of like interest.
    * de interés general = general-interest, of general interest.
    * de interés humano = human interest.
    * de interés periodístico = newsworthy.
    * de investigación = exploratory.
    * de isótopos = isotopic.
    * de izquierdas = left-wing, leftist, lefty.
    * de jabón = soapy [soapier -comp., soapiest -sup.].
    * de jarana = out on the town, a (late) night out on the town.
    * de juerga = out on the town, a (late) night out on the town.
    * de Kenia = Kenyan.
    * de la "a" a la "zeta" = a to z [a/z o a-z].
    * de la adolescencia = teenage.
    * de la alcaldía = mayoral.
    * de la cabeza a los pies = from head to foot, from head to toe.
    * de la cara = facial.
    * de la Ceca a la Meca = from pillar to post.
    * de la clase blanca, protestante y anglosajona americana = WASPish.
    * de la cóclea = cochlear.
    * de la columna vertebral = spinal.
    * de la comedia = comedic.
    * de la corteza = crustal, cortical.
    * de la cría de aves = avicultural.
    * de la duramadre = dural.
    * de la edad media = dark-age.
    * de la embajada = ambassadorial.
    * de la época = of the time(s), of the day.
    * de la época isabelina = Elizabethan.
    * de la época victoriana = Victorian.
    * de la espina dorsal = spinal.
    * de la extensión de un libro = book-length.
    * de la fama al olvido = riches to rags.
    * de la forma más difícil = the hard way.
    * de la forma más fácil = the easy way.
    * de la fortuna a la pobreza = riches to rags.
    * de la fóvea = foveal.
    * de la gama alta = high-end.
    * de la gama baja = low-end.
    * de la gama inferior = low-end.
    * de la guerra = wartime [wart-time].
    * de la hipótesis = hypothesised [hypothesized, -USA].
    * de la localidad = locally based [locally-based].
    * de la malaria = malarial.
    * de la mama = mammary.
    * de la mandíbula inferior = mandibular.
    * de la mandíbula superior = maxillar, maxillary.
    * de la manera normal = in the normal manner.
    * de la mañana = a.m. (latín - ante meridiam), in the morning.
    * de la máquina y el hombre = human-machine.
    * de la marina = marine.
    * de la mejor forma posible = to the best of + Posesivo + abili

    * * *
    de1
    A
    (en relaciones de pertenencia, posesión): la casa de mi hermano/de mis padres/de la actriz my brother's/my parents'/the actress's house
    el rey de Francia the king of France
    el cumpleaños de Luis Luis's birthday
    el cumpleaños de la esposa de un compañero a colleague's wife's birthday, the birthday of the wife of one of my colleagues
    no es de él/de ella/de ellos it isn't his/hers/theirs
    su padre de usted ( frml); your father
    un amigo de mi hijo a friend of my son's
    es un amigo de la familia he's a friend of the family o a family friend
    un estudiante de quinto año a fifth-year student
    el nieto de los Arteaga the Arteagas' grandson
    la mesa de la cocina the kitchen table
    la correa del perro the dog's leash
    un avión de Mexair a Mexair plane
    la tapa de la cacerola the saucepan lid
    las calles de la capital the streets of the capital, the capital's streets
    la subida de los precios the rise in prices
    al término de la reunión at the end of the meeting
    B
    la ciudad de Lima the city of Lima
    el aeropuerto de Barajas Barajas airport
    el mes de enero the month of January
    el imbécil de tu hermano that stupid brother of yours, your stupid brother
    el bueno de Ricardo le aguanta cualquier cosa Ricardo is so good, he puts up with anything from her
    2
    (en exclamaciones): ¡pobre de él! poor him!
    ¡triste de quien no conozca ese sentimiento! ( liter); pity the person who has never experienced that feeling! ( liter)
    C
    (con apellidos): Sra. Mónica Ortiz de Arocena ≈ Mrs Mónica Arocena
    los señores de Rucabado ( frml); Mr and Mrs Rucabado
    D
    ( Arg crit) (a casa de): voy del médico I'm going to the doctor's
    A
    1
    (expresando procedencia, origen): volvía de clase/del banco I was on my way back from my class/from the bank
    es de Bogotá she's from Bogotá, she comes from Bogotá
    lo saqué de la biblioteca I got it out of the library
    lo recogió del suelo she picked it up off the floor
    mis amigos de América my American friends, my friends from America
    he recibido carta de Julia I've had a letter from Julia
    un hijo de su primera mujer a son by his first wife
    al salir de la tienda as he left the store
    DE … A …:
    de aquí a tu casa from here to your house
    un amigo de la infancia a childhood friend
    data del siglo XVII it dates from the 17th century
    la literatura de ese período the literature of o from that period
    lo conozco de cuando estuve en Rosales I know him from when I was in Rosales
    de un día para otro from one day to the next
    DE … A …:
    está abierto de nueve a cinco it's open from nine to five o between nine and five
    de aquí a que termine tenemos para rato it'll be a while yet before he finishes, he won't be finished for a while yet
    B
    (expresando causa): murió de viejo he died of old age
    verde de envidia green with envy
    estaba ronco de tanto gritar he was hoarse from shouting so much
    eso es de comer tan poco that's what comes from o of eating so little
    A
    (introduciendo cualidades, características): es de una paciencia increíble he is incredibly patient, he is a man of incredible patience
    un chiste de muy mal gusto a joke in very bad taste
    objetos de mucho valor objects of great value
    un pez de agua dulce a freshwater fish
    ¿de qué color lo quiere? what color do you want it?
    tiene cara de aburrido he looks bored
    ese gesto es muy de su madre that gesture is very reminiscent of his mother
    tienes cosas de niño malcriado sometimes you act like a spoiled child
    una botella de un litro a liter bottle
    un niño de tres meses a three-month-old child
    déme de las de 200 pesos el kilo give me some of those o some of the ones at 200 pesos a kilo
    la chica del abrigo rojo the girl with o in the red coat
    la señora de azul the lady in blue
    un hombre de pelo largo a man with long hair
    un anciano de bastón an old man with a stick [de is part of many compounds like cinturón de seguridad, hombre de negocios, válvula de escape, etc ]
    B
    (al especificar material, contenido, composición): una mesa de caoba a mahogany table
    una inyección de morfina an injection of morphine, a morphine injection
    el complemento ideal de todo plato de pescado the ideal complement to any fish dish
    son de plástico they're (made of) plastic
    un curso de secretariado a secretarial course
    nos sirvió una copa de champán she gave us a glass of champagne
    una colección de sellos a stamp collection, a collection of stamps
    un millón de dólares a million dollars
    C
    (con sentido ponderativo): ¡lo encontré de viejo …! he seemed so old!
    ¡qué de coches! ( fam); what a lot of cars!
    D
    (al definir, especificar): tuvo la suerte de conseguirlo she was lucky enough to get it
    aprieta el botón de abajo press the bottom button
    E
    1
    (con cifras): el número de estudiantes es de 480 the number of students is 480, there are 480 students
    pagan un interés del 15% they pay 15% interest o interest at 15%
    cuesta más de £100 it costs more than o over £100
    pesa menos de un kilo it weighs less than o under a kilo
    un número mayor/menor de 29 a number over/under 29
    3
    (en expresiones de modo): lo tumbó de un golpe he knocked him down with one blow
    subió los escalones de dos en dos he went up the stairs two at a time
    de a poco (CS); little by little, gradually
    4
    (CS): de a cuatro/ocho/diez: colócalos de a dos/cuatro put them in twos/fours
    entraron de a uno they went in one by one o one at a time [de is part of many expressions entered under frente2 m A 2. (↑ frente (2)), improviso, prisa etc]
    está de profesor en una academia he's working as a teacher in a private school
    le ofrecieron un puesto de redactor they offered him a job as an editor
    hace de enanito en la obra he plays (the part of) a dwarf in the play
    le habló de hombre a hombre he talked to him man to man
    G
    1
    (limitando lo expresado a determinado aspecto): es muy bonita de cara she has a pretty face
    es corto de talle/ancho de hombros he's short-waisted/broad-shouldered
    es sorda de un oído she's deaf in one ear
    ¿qué tal vamos de tiempo? how are we doing for time?
    tiene dos metros de ancho it's two meters wide
    2
    (refiriéndose a una etapa de la vida): de niño as a child, when he was a child
    H
    (en expresiones de estado, actividad): estaba de mal humor she was in a bad mood
    I
    (indicando uso, destino, finalidad): el cepillo de la ropa the clothes brush
    el trapo de limpiar la plata the cloth for cleaning the silver
    lo sirvió en copas de champán he served it in champagne glasses
    dales algo de comer give them something to eat
    ¿qué hay de postre? what's for dessert? [de is part of many compounds like cuchara de servir, máquina de coser, saco de dormir, etc]
    una novela de Goytisolo a novel by Goytisolo, a Goytisolo novel
    seguidos del resto de la familia followed by the rest of the family
    una casa rodeada de árboles a house surrounded by trees
    viene acompañado de arroz it is served with rice
    acompañado de su señora esposa ( frml); accompanied by his wife
    A
    ¿quién de ustedes fue? which (one) of you was it?
    se llevó uno de los míos she took one of mine
    el mayor de los Rodríguez the eldest of the Rodríguez children
    un cigarrillo de ésos que apestan one of those cigarettes that stink
    2
    (con un superlativo): eligió el más caro de todos she chose the most expensive one of all
    la ciudad más grande del mundo the biggest city in the world
    B
    (refiriéndose a una parte del día): a las once de la mañana/de la noche at eleven in the morning/at night
    duerme de día y trabaja de noche she sleeps during the day and works at night
    salieron de madrugada they left very early in the morning
    ver tb mañana3 f A. (↑ mañana (3)), tarde2 (↑ tarde (2)), etc
    A DE + INF:
    de haberlo sabido, habría venido antes if I had known, I would have come earlier o had I known, I would have come earlier
    de no ser así no será considerada otherwise it will not be considered
    de continuar este estado de cosas if this state of affairs persists
    B SER DE + INF
    (expresando necesidad, inevitabilidad): es de esperar que … it is to be hoped that …, one hopes that …
    no son de fiar they are not to be trusted
    es de destacar la actuación de Marta Valverde Marta Valverde's performance is worthy of note
    C
    de no ( AmL); if not
    de2
    * * *

    Del verbo dar: ( conjugate dar)

    es:

    1ª persona singular (yo) presente subjuntivo

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente subjuntivo

    3ª persona singular (él/ella/usted) imperativo

    Multiple Entries:
    dar    
    de    

    dar ( conjugate dar) verbo transitivo
    1


    déme un kilo de peras can I have a kilo of pears?;
    See Also→ conocer verbo transitivo 3 b, entender verbo transitivo
    b)cartas/mano to give

    2
    a) (donar, regalar) ‹sangre/limosna to give;


    b) ( proporcionar) ‹fuerzas/valor/esperanza to give;

    información/idea to give
    3
    a) (conferir, aportar) ‹sabor/color/forma to give

    b) ( aplicar) ‹mano de pintura/barniz to give

    c)sedante/masaje to give

    4 ( conceder) ‹prórroga/permiso to give;

    nos dieron un premio we won o got a prize
    5
    a) (expresar, decir) ‹parecer/opinón to give;

    ¿le diste las gracias? did you thank him?, did you say thank you?;

    dales saludos give/send them my regards;
    tuve que déle la noticia I was the one who had to break the news to him
    b) (señalar, indicar): me da ocupado or (Esp) comunicando the line's busy o (BrE) engaged;


    1
    a) ( producir) ‹fruto/flor to bear;

    dividendos to pay;

    b) (AmL) ( alcanzar hasta):

    da 150 kilómetros por hora it can do o go 150 kilometres an hour;

    venía a todo lo que daba it was travelling at full speed;
    ponen la radio a todo lo que da they turn the radio on full blast
    2 (causar, provocar) ‹placer/susto to give;
    problemas to cause;

    el calor le dio sueño/sed the heat made him sleepy/thirsty
    1 ( presentar) ‹ concierto to give;
    ¿qué dan esta noche en la tele? what's on TV tonight? (colloq);

    ¿dónde están dando esa película? where's that film showing?
    2
    a)fiesta/conferencia to give;

    baile/banquete to hold;
    discurso› (AmL) to make
    b) (CS) ‹ examen› to take o (BrE) sit;

    ver tb clase 4
    ( realizar la accion que se indica) ‹ grito to give;

    dame un beso give me a kiss;
    ver tb golpe, paseo, vuelta, etc
    ( considerar) dé algo/a algn por algo:

    ese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topic;
    ¡dalo por hecho! consider it done!
    verbo intransitivo
    1


    [ventana/balcón] to look onto, give onto;
    [fachada/frente] to face
    2 (ser suficiente, alcanzar) dé para algo/algn to be enough for sth/sb;

    dé de sí ‹zapatos/jersey to stretch
    3 ( arrojar un resultado):

    ¿cuánto da la cuenta? what does it come to?;
    a mí me dio 247 I made it (to be) 247
    4 ( importar):

    ¡qué más da! what does it matter!;
    ¿qué más da? what difference does it make?;
    me da igual I don't mind
    5 ( en naipes) to deal
    1
    a) (pegar, golpear): déle a algn to hit sb;

    ( como castigo) to smack sb;

    el balón dio en el poste the ball hit the post


    2 (accionar, mover) déle a algo ‹a botón/tecla to press sth;
    a interruptor to flick sth;
    a manivela/volante to turn sth
    3


    soluciónto hit upon, find;
    palabra to come up with
    4 (hablando de manías, ocurrencias) déle a algn por hacer algo ‹por pintar/cocinar to take to doing sth;
    le ha dado por decir que … he's started saying that …

    5 [sol/luz]:

    la luz le daba de lleno en los ojos the light was shining right in his eyes
    darse verbo pronominal
    1 ( producirse) [fruta/trigo] to grow
    2 ( presentarse) [oportunidad/ocasión] to arise
    3 ( resultar) (+ me/te/le etc):

    a) ( refl) ( realizar lo que se indica) ‹ducha/banquete to have;

    dárselas de algo: se las da de valiente/de que sabe mucho he likes to make out he's brave/he knows a lot;

    dárselas de listo to act smart
    b) (golpearse, pegarse):


    se dieron contra un árbol they crashed into a tree;
    se dio dé un golpe en la rodilla he hit his knee
    ( considerarse) dése por algo:

    ver tb aludir a, enterado 1
    de 1 preposición
    1
    a) (pertenencia, posesión):


    el rey dé Francia the king of France;
    no es dé él it isn't his;
    es un amigo dé mi hijo he's a friend of my son's;
    un estudiante dé quinto año a fifth-year student;
    la tapa dé la cacerola the saucepan lid;
    un avión dé Mexair a Mexair plane


    el aeropuerto dé Barajas Barajas airport;
    el mes dé enero the month of January
    2
    a) (procedencia, origen, tiempo) from;

    es dé Bogotá she's/she comes from Bogotá;

    una carta dé Julia a letter from Julia;
    un amigo dé la infancia a childhood friend;
    la literatura dé ese período the literature of o from that period;
    dé aquí a tu casa from here to your house
    b) (material, contenido, composición):


    una mesa dé caoba a mahogany table;
    un vaso dé agua a glass of water;
    un millón dé dólares a million dollars
    c) (causa, modo):


    dé tanto gritar from shouting so much;
    verde dé envidia green with envy;
    temblando dé miedo trembling with fear;
    dé memoria by heart;
    lo tumbó dé un golpe he knocked him down with one blow


    rodeada dé árboles surrounded by trees
    3
    a) (cualidades, características):


    objetos dé mucho valor objects of great value;
    ¿dé qué color lo quiere? what color do you want it?;
    tiene cara dé aburrido he looks bored;
    una botella dé un litro a liter bottle;
    la chica dé azul the girl in blue
    b) (al definir, especificar):


    tiene dos metros dé ancho it's two meters wide;
    es fácil de pronunciar it's easy to pronounce;
    uno dé los míos one of mine;
    el mayor dé los Soto the eldest of the Soto children
    4
    a) ( con cifras):

    pagan un interés dél 15% they pay 15% interest o interest at 15%


    más dé £100 more than o over £100;

    pesa menos dé un kilo it weighs less than o under a kilo;
    un número mayor/menor dé 29 a number over/under 29


    la ciudad más grande dél mundo the biggest city in the world

    dé día/noche during the day/at night;

    dé madrugada early in the morning
    5
    a) ( en calidad de) as;


    hace dé rey en la obra he plays (the part of) a king in the play
    b) (en expresiones de estado, actividad):


    estamos dé fiesta we're having a party
    c) (indicando uso, destino, finalidad):


    copas dé vino wine glasses;
    ropa dé cama bed clothes;
    dales algo dé comer give them something to eat;
    ¿qué hay dé postre? what's for dessert?
    6 ( con sentido condicional):

    dé no ser así otherwise
    de 2 sustantivo femenino: name of the letter d
    see
    dar

    dar
    I verbo transitivo
    1 to give: dame la mano, hold my hand
    2 (conceder) to give: mi padre me dio permiso, my father gave me permission
    le doy toda la razón, I think he is quite right
    3 (transmitir una noticia) to tell
    (un recado, recuerdos) to pass on, give
    dar las gracias, to thank
    4 (retransmitir u ofrecer un espectáculo) to show, put on
    5 (organizar una fiesta) to throw, give
    6 (producir lana, miel, etc) to produce, yield
    (fruto, flores) to bear
    (beneficio, interés) to give, yield
    7 (causar un dolor, malestar) dar dolor de cabeza, to give a headache
    (un sentimiento) dar pena, to make sad
    le da mucha vergüenza, he's very embarrassed
    8 (proporcionar) to provide: su empresa da trabajo a cincuenta personas, his factory gives work to fifty people
    9 (una conferencia, charla) to give
    (impartir clases) to teach
    (recibir una clase) to have
    US to take
    10 (presentir) me da (en la nariz/en el corazón) que eso va a salir bien, I have a feeling that everything is going to turn out well
    11 (estropear) to ruin: me dio la noche con sus ronquidos, he spoilt my sleep with his snoring
    12 (abrir el paso de la luz) to switch on
    (del gas, agua) to turn on
    13 (propinar una bofetada, un puntapié, etc) to hit, give
    14 (aplicar una mano de pintura, cera) to apply, put on
    (un masaje, medicamento) to give
    15 (considerar) dar por, to assume, consider: lo dieron por muerto, he was given up for dead
    ese dinero lo puedes dar por perdido, you can consider that money lost
    dar por supuesto/sabido, to take for granted, to assume
    16 (la hora, un reloj) to strike: aún no habían dado las ocho, it was not yet past eight o'clock
    17 (realizar la acción que implica el objeto) dar un abrazo/susto, to give a hug/fright
    dar un paseo, to go for a walk
    dar una voz, to give a shout
    II verbo intransitivo
    1 (sobrevenir) le dio un ataque de nervios, she had an attack of hysterics
    2 dar de comer/cenar, to provide with lunch/dinner 3 dar a, (mirar, estar orientado a) to look out onto, to overlook
    (una puerta) to open onto, lead to: esa puerta da al jardín, this door leads out onto the garden 4 dar con, (una persona, objeto) to come across: no fuimos capaces de dar con la contraseña, we couldn't come up with the password
    dimos con él, we found him 5 dar de sí, (una camiseta, bañador) to stretch, give 6 dar en, to hit: el sol me daba en los ojos, the sun was (shining) in my eyes 7 dar para, to be enough o sufficient for: ese dinero no me da para nada, this money isn't enough for me
    ♦ Locuciones: dar a alguien por: le dio por ponerse a cantar, she decided to start singing
    le dio por nadar, he got it into his head to go swimming
    dar a entender a alguien que..., to make sb understand that...
    dar la mano a alguien, to shake hands with sb
    dar para: el presupuesto no da para más, the budget will not stretch any further
    dar que hablar, to set people talking
    dar que pensar: el suceso dio que pensar, the incident gave people food for thought
    dar a conocer, (noticia) to release
    de preposición
    1 (pertenencia, posesión) of
    la dirección de mis padres, my parents' address
    el teclado de este ordenador, this computer's keyboard
    la primera página del libro, the first page of the book
    2 (material) of: está hecho de madera, it's made of wood
    una pajarita de papel, a paper bird
    (contenido) un vaso de vino, a glass of wine
    3 (asunto) about, on: sabe mucho de economía, she knows a lot about economics
    un curso de inglés, an English course
    un libro de arte, a book on art
    4 (oficio) as: está/trabaja de enfermera, she is working as a nurse
    5 (cualidad) una persona de carácter, a person with character
    una rubia de pelo largo, a blonde with long hair
    6 (procedencia) from: es de Bilbao, he is o comes from Bilbao
    de Madrid a Cáceres, from Madrid to Cáceres
    7 (parte) un poco de leche, a little milk
    un trozo de carne, a piece of meat
    8 (causa) with, because of
    llorar de alegría, to cry with joy
    morir de hambre, to die of hunger
    9 (modo) lo bebió de un trago, she downed it in one
    un gesto de satisfacción, an expression of satisfaction
    10 (localización) el señor de la camisa azul, the man in the blue shirt
    la casa de la esquina, the house on the corner
    11 (tiempo) a las cinco de la mañana, at five in the morning
    de año en año, year in year out
    de día, by day
    de noche, at night
    de miércoles a viernes, from Wednesday to Friday
    de pequeño, as a child
    12 (finalidad) jornada de reflexión, eve of polling day
    libro de consulta, reference book
    máquina de escribir, typewriter
    13 (instrumento) derribó la puerta de una patada, he kicked the door down
    lo mataron de una puñalada, he was stabbed to death
    14 (comparación) el discurso fue más largo de lo esperado, the speech was longer than expected
    (con superlativo) in
    el coche más caro del mundo, the most expensive car in the world
    15 (precio) for
    un pantalón de dos mil pesetas, a pair of trousers costing two thousand pesetas 16 una avenida de quince kilómetros, an avenue fifteen kilometres long
    una botella de litro, a litre bottle
    17 (condicional) de haberlo sabido no le hubiera invitado, if I had known I wouldn't have invited him
    de no ser así, if that wasn't o weren't the case
    de ser cierto, if it was o were true
    18 (reiteración) de puerta en puerta, from door to door
    de tres en tres, in threes o three at a time

    '' also found in these entries:
    Spanish:
    A
    - a. C.
    - a.m.
    - abajo
    - abanderada
    - abanderado
    - abandonar
    - abandonarse
    - abandono
    - abanico
    - abarrotar
    - abarrotada
    - abarrotado
    - abarrotería
    - abastecer
    - abastecerse
    - abastecimiento
    - abasto
    - abatir
    - abatimiento
    - abatirse
    - abdicar
    - abertura
    - abierta
    - abierto
    - abismo
    - ablandar
    - abogar
    - abogacía
    - abogada
    - abogado
    - abominar
    - abominable
    - abono
    - abortar
    - abrir
    - abridor
    - abrigo
    - abrupta
    - abrupto
    - absoluta
    - absolutamente
    - absoluto
    - abstenerse
    - abstención
    - abstinencia
    - abstraerse
    - abuelo
    - abuhardillada
    - abuhardillado
    English:
    A
    - A-level
    - a.m.
    - AA
    - abandon
    - ABC
    - ability
    - ablaze
    - aboard
    - about
    - about-face
    - about-turn
    - above
    - abreast
    - abroad
    - abrupt
    - absence
    - absent
    - absolve
    - absorb
    - abstain
    - abstract
    - abundance
    - abuse
    - AC
    - accepted
    - access road
    - accident
    - accidental
    - acclaim
    - accommodate
    - accommodation
    - accomplished
    - accomplishment
    - accordance
    - account
    - account for
    - accountable
    - accumulation
    - accuracy
    - accurate
    - accurately
    - accuse
    - accused
    - accusingly
    - accustom
    - ache
    - Achilles heel
    - aching
    - acid test
    * * *
    1. [posesión, pertenencia] of;
    el automóvil de mi padre/mis padres my father's/parents' car;
    es de ella it's hers;
    la maleta es de Eva the suitcase is Eva's o belongs to Eva;
    el padre de la niña the girl's father;
    el director de la empresa the manager of the company, the company's manager;
    la boda o [m5] el casamiento de un amigo de mi hermano the wedding of a friend of my brother's, a friend of my brother's wedding;
    un equipo de segunda división a second division team;
    la comida del gato the cat's food;
    el título de la novela the novel's title, the title of the novel;
    la pata de la mesa the table leg;
    una subida de precios a price rise;
    los señores de Navarro Mr and Mrs Navarro
    2. [procedencia, distancia] from;
    salir de casa to leave home;
    soy de Bilbao I'm from Bilbao;
    no soy de aquí I'm not from round here;
    de la playa al apartamento hay 100 metros it's 100 metres from the beach to the apartment;
    estamos a 10 kilómetros de Buenos Aires we're 10 kilometres away from Buenos Aires;
    el rey de España the king of Spain;
    tuvo dos hijos de su primera esposa he had two children by his first wife;
    b de Barcelona [deletreando] b for Barcelona
    3. [en razonamiento]
    de su sonrisa se deduce que todo ha ido bien you can tell from o by her smile that it all went well;
    del resultado del experimento concluyo que la fórmula no funciona I infer from the result of the experiment that the formula doesn't work
    4. [con nombre en aposición]
    la ciudad de Caracas the city of Caracas;
    el túnel del Canal the Channel Tunnel;
    el signo de tauro the sign of Taurus;
    el puerto de Cartagena the port of Cartagena
    5. [en descripciones]
    una película de terror a horror movie o Br film;
    la señora de verde the lady in green;
    el chico de la coleta the boy with the ponytail;
    una actriz de veinte años a twenty-year-old actress;
    ¿de qué tamaño? what size?;
    un político de fiar a trustworthy politician
    6. [materia] (made) of;
    un vaso de plástico a plastic cup;
    un reloj de oro a gold watch;
    una mesa de madera a wooden table
    7. [contenido]
    un vaso de agua a glass of water;
    un plato de lentejas a plate of lentils
    8. [precio]
    he comprado las peras de 80 céntimos el kilo I bought the pears that were 80 cents a kilo;
    un sello de 50 céntimos a 50-cent stamp
    9. [uso]
    una bici de carreras a racing bike;
    ropa de deporte sportswear;
    una máquina de coser a sewing machine;
    esta sartén es la del pescado y ésta la de las tortillas this frying pan's for fish and this one's for omelettes
    10. [asunto] about;
    hablábamos de ti we were talking about you;
    libros de historia history books
    11. [en calidad de] as;
    trabaja de bombero he works as a fireman;
    aparece de cosaco he appears as a Cossack, he plays a Cossack;
    estás muy guapa de uniforme you look very pretty in uniform;
    al desfile de carnaval iré de Napoleón I'll go as Napoleon in the carnival parade
    12. [tiempo] [desde] from;
    [durante] in;
    trabaja de nueve a cinco she works from nine to five;
    vivió en Bolivia de 1975 a 1983 she lived in Bolivia between 1975 and 1983, she lived in Bolivia from 1975 to 1983;
    de madrugada early in the morning;
    a las cuatro de la tarde at four in the afternoon;
    trabaja de noche y duerme de día he works at night and sleeps during the day;
    es de día it's daytime;
    de niño solía jugar en la calle as a child I used to play in the street;
    ¿qué quieres ser de mayor? what do you want to be when you grow up?;
    un compañero del colegio a friend from school;
    Urug
    de mañana/tarde in the morning/afternoon;
    Urug
    de noche at night;
    Urug
    ayer salimos de noche we went out last night
    13. [causa] with;
    morirse de hambre to die of hunger;
    llorar de alegría to cry with joy;
    temblar de miedo to tremble with fear;
    eso es de fumar tanto that's what comes from smoking so much
    14. [manera, modo] with;
    de una patada with a kick;
    rompió el cristal de una pedrada he shattered the window with a stone;
    de una sola vez in one go;
    lo bebió de un trago he drank it down in one go;
    de tres en tres/cuatro en cuatro/ etc[m5]. three/four/ etc at a time;
    CSur
    de a tres/cuatro/ etc[m5]. in threes/fours/ etc;
    de fácil manejo user-friendly;
    ponerse de rodillas to kneel down
    15. [con valor partitivo] of;
    uno de los nuestros one of ours;
    varios de nosotros several of us;
    ¿quién de vosotros sabe la respuesta? which of you knows the answer?
    16. Literario [sobre]
    de la paz y la guerra of war and peace
    17. [en valoración]
    lo tacharon de vulgar they branded him as vulgar, they accused him of being vulgar
    18. [en lugar de]
    yo de ti no lo haría I wouldn't do it if I were you;
    yo de Eduardo le pediría perdón if I were Eduardo, I'd say sorry to her
    19. [en comparaciones]
    más/menos de… more/less than…;
    [con superlativos]
    el mejor de todos the best of all;
    el más importante del mundo the most important in the world;
    la peor película del año the worst film this year o of the year;
    la impresora más moderna del mercado the most up-to-date printer on the market
    20. (antes de infinitivo) [condición] if;
    de querer ayudarme, lo haría if she wanted to help me, she'd do it;
    de no ser por ti, me hubiese hundido if it hadn't been for you, I wouldn't have made it;
    de ir a verte, sería este domingo if I do visit you, it'll be this Sunday
    21. (después de adjetivo y antes de sustantivo) [enfatiza cualidad]
    el idiota de tu hermano your stupid brother;
    la buena de Susana good old Susana;
    ¡pobre de mí! poor me!
    22. (después de adjetivo y antes de infinitivo)
    es difícil de creer it's hard to believe;
    una velada imposible de olvidar an unforgettable evening
    23. (después del verbo “haber”) [obligación]
    he de trabajar más I have to work harder;
    has de gastar menos you should spend less
    24. (antes de complemento agente)
    una película de Buñuel a film by Buñuel, a Buñuel film;
    vino acompañado de su familia he was accompanied by his family
    25. (antes de adverbio de lugar)
    el apartamento de abajo the downstairs Br flat o US apartment;
    la fila de delante the front row
    de no loc conj
    Am otherwise;
    dime la verdad, de no te castigaré tell me the truth, otherwise I'm going to punish you
    * * *
    de
    prp
    1 origen from;
    de Nueva York from New York;
    de … a from … to
    2 posesión of;
    el coche de mi amigo my friend’s car
    3 material (made) of;
    un anillo de oro a gold ring
    4 contenido of;
    un vaso de agua a glass of water
    :
    una mujer de 20 años a 20 year old woman
    6 causa with;
    temblaba de miedo she was shaking with fear
    :
    de noche at night, by night;
    de día by day
    8 en calidad de as;
    trabajar de albañil work as a bricklayer;
    de niño as a child
    9 agente by;
    de Goya by Goya
    10 condición if;
    de haberlo sabido if I’d known
    :
    la ciudad de Lima the city of Lima
    * * *
    de prep
    1) : of
    la casa de Pepe: Pepe's house
    un niño de tres años: a three-year-old boy
    2) : from
    es de Managua: she's from Managua
    salió del edificio: he left the building
    3) : in, at
    a las tres de la mañana: at three in the morning
    salen de noche: they go out at night
    4) : than
    más de tres: more than three
    dar
    * * *
    de prep
    5. (materia, tema)
    6. (origen, procedencia) from
    7. (descripción) with / in
    8. (agente) by
    10. (con números, una parte) than / of

    Spanish-English dictionary > de

  • 29 esperar

    v.
    1 to wait (for).
    te esperaremos en el aeropuerto we'll meet you at the airport, we'll be waiting for you at the airport
    esperar a que alguien haga algo to wait for somebody to do something
    espera, que ya voy wait a minute, I'm coming
    Elsa espera pacientemente Elsa waits patiently.
    espero poder ayudar I hope I can be of some help
    esperar que to hope that
    espero que sí/no I hope so/not
    esperar hacer algo to hope to do something
    Esperamos que suceda lo mejor We hope for the best.
    no esperábamos esta reacción we didn't expect this reaction
    esperar algo de alguien to expect something from somebody, to hope for something from somebody
    como era de esperar as was to be expected
    Elsa espera un milagro Elsa expects a miracle.
    4 to await, to be in store for (ser inevitable).
    le esperan dificultades many difficulties await him
    ¡me espera una buena en casa! (informal) I'm in for it when I get home!
    5 to wait for, to await, to wait.
    Elsa espera el tren Elsa waits for the train.
    6 to expect to, to look forward to, to hope to, to be expecting to.
    Ellos esperan llegar pronto They hope to arrive soon.
    7 to await for, to expect, to watch for.
    Ellos esperan la noticia They await for the news.
    Me espera una sorpresa A surprise awaits for me.
    * * *
    1 (tener esperanza) to hope for, expect
    2 (contar, creer) to expect
    3 (aguardar) to wait for, await
    4 (desear) to hope
    5 (ser inevitable) to await, be ahead
    6 figurado (bebé) to expect
    1 to wait
    1 (aguardar) to wait
    2 (creer, contar) to expect
    3 (desear) to hope
    \
    en espera de noticias tuyas we hope to hear from you soon
    ¡espérate sentado! don't hold your breath!, you'll be waiting till the cows come home!
    espero que no I hope not
    espero que sí I hope so
    hacer esperar a alguien to keep somebody waiting
    hacerse esperar to keep people waiting
    quien espera desespera a watched pot never boils
    * * *
    verb
    1) to wait for, await
    3) hope
    * * *
    1. VT
    1) (=aguardar) [+ tren, persona] to wait for

    esperaban noticias de los rehenesthey were waiting for o awaiting news of the hostages

    ¡la que te espera cuando llegues a casa! — you're (in) for it when you get home!

    un lío de aquí te espero* a tremendous row *

    2) (=desear) to hope

    - ya nos pagará -espero que sea así — "he'll pay us, you'll see" - "I hope you're right o I hope so"

    -¿vienen a la fiesta? -espero que sí — "are they coming to the party?" - "I hope so"

    -¿crees que se enfadará? -espero que no — "do you think she will be angry?" - "I hope not"

    3) (=contar con) to expect

    ¿esperas visita? — are you expecting someone?

    ¿acaso esperas que pague yo? — you're not expecting me to pay, are you?

    ¿qué esperas, que encima te lo agradezca? — don't expect me to thank you for it as well

    ¿qué puedes esperar de él, después de cómo se ha comportado? — what do you expect from him, after the way he has behaved?

    era de esperar — it was to be expected

    no esperaba menos de ti — I expected nothing o no less of you

    4) [+ bebé]
    2. VI
    1) (=aguardar) to wait

    ¡espera un momento, este no es mi libro! — hold on o wait a minute, this isn't my book!

    espera en la puerta, ahora mismo voy — wait at the door, I'm just coming

    esperar a o hasta que algn haga algo — to wait for sb to do sth

    hacer esperar a algn — keep sb waiting

    2)

    esperar en algn — to put one's hopes o trust in sb

    3.
    See:
    ESPERAR Esperar tiene en inglés varias traducciones, entre las que se encuentran wait (for), await, hope y expect. Se traduce por wait ( for ) cuando esperar se refiere al hecho de aguardar la llegada de alguien o de un suceso: Hice el examen hace dos meses y todavía estoy esperando los resultados I took the exam two months ago and I'm still waiting for the results La esperó media hora y después se fue a casa He waited half an hour for her and then went home ► El verbo await es un verbo de uso similar a wait for, aunque no requiere el uso de la preposición y no es muy corriente en inglés moderno: Esperaban ansiosamente la llegada del Rey They eagerly awaited the arrival of the King ► Se traduce por hope cuando deseamos que algo suceda, pero no estamos seguros de si ocurrirá o no: Espero que no se enfade mucho conmigo I hope (that) she won't be very annoyed with me Después de terminar la carrera espero conseguir un buen trabajo I hope to get a good job when I finish university ► Traducimos esperar por expect cuando estamos muy seguros de que algo va a suceder o cuando hay una razón lógica para que algo suceda: Espero aprobar porque el examen me salió muy bien I expect to pass o I expect I'll pass because the exam went very well Ha resultado mejor de lo que esperábamos It was better than we expected Está esperando un niño She's expecting (a baby) Para otros usos y ejemplos ver la entrada
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) <autobús/persona/acontecimiento> to wait for

    ¿qué estás esperando para decírselo? — tell him! what are you waiting for?

    b) ( recibir) to meet
    c) sorpresa to await

    ya verás la que te espera en casa! — (fam) you'll catch it o you'll be for it when you get home! (colloq)

    2)
    a) (contar con, prever) to expect

    esperar que + subj: ¿esperabas que te felicitara? did you expect me to congratulate you?; era de esperar que el proyecto fracasara the project was bound to fail; no esperes que cambie de idea don't expect me to change my mind; esperar algo de alguien/algo to expect something of somebody/something; esperaba otra cosa de ti I expected more of you; de ella no puedes esperar ayuda — don't expect her to help

    b) <niño/bebé> to be expecting
    3) ( con esperanza) to hope

    eso espero or espero que sí — I hope so

    esperar + inf — to hope to + inf

    esperar que + subj: espero que no llueva/que te guste I hope it doesn't rain/you like it; espero que tengas suerte I wish you luck; esperemos que no sea nada grave — let's hope it's nothing serious

    2.
    a) ( aguardar) to wait

    espera, que bajo contigo — wait a minute o (colloq) hold on, I'll come down with you

    esperar a + inf: espera a estar seguro wait until you're sure; esperar (a) que + subj: esperaron (a) que él se fuera para entrar they waited for him to go before they went in; espera (a) que te llamen wait until they call you; esperar sentado (fam): si piensa que lo voy a llamar puede esperar sentado if he thinks I'm going to call him he's got another think coming (colloq); ¿que él cambie de idea? mejor espera sentada him change his mind? some hope!; quien espera desespera — waiting's the worst part

    ¿para cuándo espera? — when's the baby due?

    3.
    esperarse v pron
    1) (fam) ( aguardar) to hang on (colloq), to hold on (colloq)

    espérate ¿no ves que estoy ocupada? — wait a minute! can't you see I'm busy?

    2) (fam) ( prever) to expect
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) <autobús/persona/acontecimiento> to wait for

    ¿qué estás esperando para decírselo? — tell him! what are you waiting for?

    b) ( recibir) to meet
    c) sorpresa to await

    ya verás la que te espera en casa! — (fam) you'll catch it o you'll be for it when you get home! (colloq)

    2)
    a) (contar con, prever) to expect

    esperar que + subj: ¿esperabas que te felicitara? did you expect me to congratulate you?; era de esperar que el proyecto fracasara the project was bound to fail; no esperes que cambie de idea don't expect me to change my mind; esperar algo de alguien/algo to expect something of somebody/something; esperaba otra cosa de ti I expected more of you; de ella no puedes esperar ayuda — don't expect her to help

    b) <niño/bebé> to be expecting
    3) ( con esperanza) to hope

    eso espero or espero que sí — I hope so

    esperar + inf — to hope to + inf

    esperar que + subj: espero que no llueva/que te guste I hope it doesn't rain/you like it; espero que tengas suerte I wish you luck; esperemos que no sea nada grave — let's hope it's nothing serious

    2.
    a) ( aguardar) to wait

    espera, que bajo contigo — wait a minute o (colloq) hold on, I'll come down with you

    esperar a + inf: espera a estar seguro wait until you're sure; esperar (a) que + subj: esperaron (a) que él se fuera para entrar they waited for him to go before they went in; espera (a) que te llamen wait until they call you; esperar sentado (fam): si piensa que lo voy a llamar puede esperar sentado if he thinks I'm going to call him he's got another think coming (colloq); ¿que él cambie de idea? mejor espera sentada him change his mind? some hope!; quien espera desespera — waiting's the worst part

    ¿para cuándo espera? — when's the baby due?

    3.
    esperarse v pron
    1) (fam) ( aguardar) to hang on (colloq), to hold on (colloq)

    espérate ¿no ves que estoy ocupada? — wait a minute! can't you see I'm busy?

    2) (fam) ( prever) to expect
    * * *
    esperar1
    1 = await, wait, wait for, hang on, be in store, tarry.

    Ex: Comment published so far is favourable, but the code still awaits widespread adoption.

    Ex: Otherwise documents will have to wait in cataloguing departments until the record does become available.
    Ex: Please accept this from the person who was probably the biggest sceptic in the State of Ohio at the beginning -- if we had waited for this from the start, I think we never would have started.
    Ex: ' Hang on a sec, okay?' the senior assistant librarian in charge of serials said as she put the phone down.
    Ex: A worse fate is in store for those whose integrated library sustem vendor goes out of business or is bought by another vendor.
    Ex: And arming himself with patience and piety he tarried awhile until the hubbub was stilled.
    * de aquí te espero = tremendous, humongous [humungous], massive, enormous, gianormous.
    * esperamos su repuesta = look forward to + hearing from you.
    * esperar con impaciencia = kick + Posesivo + heels.
    * esperar el turno de Uno = wait + Posesivo + turn.
    * esperar en el futuro = be in store for + Nombre + in the future, future + have in store.
    * esperar entre bastidores = wait in + the wings, lurk in + the wings.
    * esperar impacientemente = kick + Posesivo + heels.
    * esperar sin nada que hacer = kick + Posesivo + heels.
    * esperar su momento = wait in + the wings, stand in + the wings, lurk in + the wings.
    * esperar su oportunidad = wait in + the wings, stand in + the wings, lurk in + the wings.
    * esperar una sorpresa desagradable = rude awakening + be in store, be in for a rude awakening.
    * hacer esperar = cool + Posesivo + heels.
    * hacer + Pronombre + esperar = keep + Pronombre + waiting.
    * lo que espera a = what is on store for.
    * lo que nos espera = things to come.
    * protesta + no hacerse esperar = cry + ring out.
    * ser lo que nos espera = be the shape of things to come.

    esperar2
    2 = call on/upon, expect, hope, count on, look to, bank on.

    Ex: The difference is only that an indexer is not usually called upon to appreciate the subtleties of the subject to the same extent as an abstractor.

    Ex: In a journal most formal items including articles, essays, discussions and reviews can be expected to be accompanied by an abstract.
    Ex: It is hoped that a new ISDS manual and guidelines for bibliographic description will be published in 1986.
    Ex: Bookstores can no longer count on customers buying books if there is a more attractive entertainment option.
    Ex: Those with more faith than I look to gigantic electronic archives maintained by governments and private companies that will ensure the indefinite survival of the electronic records of humankind.
    Ex: Don't bank on it, there can be bright sunshine, hailstones, drizzle, pouring rain and snowflurries in any given hour of the day.
    * como cabe esperar = unsurprisingly, as one might expect, as expected.
    * como cabía esperar = as expected.
    * como cabría esperar = as might be expected, as one might expect.
    * como era de esperar = as expected.
    * como es de esperar = predictably, not surprisingly, as expected.
    * cuando menos te lo esperes = on any given Sunday.
    * decir + esperar = express + hope.
    * es de esperar = hopefully.
    * esperamos sus noticias = look forward to + hearing from you.
    * esperando que = in hopeful expectation that.
    * esperar con ansiedad = hope for, hold + Posesivo + breath.
    * esperar con ansiedad (+ Infinitivo) = look forward to (+ Gerundio).
    * esperar con interés (+ Infinitivo), = look forward to (+ Gerundio).
    * esperar impacientemente (+ Infinitivo) = look forward to (+ Gerundio).
    * esperar lo imposible = shoot (for) + the moon, cry for + the moon, ask for + the moon, reach for + the moon.
    * esperar lo peor = expect + the worst.
    * esperarse = hold + Posesivo + horses.
    * esperarse Algo = come as + no surprise.
    * esperar una (gran) sorpresa = be in for a (big) surprise.
    * llegar a esperar = come to + expect.
    * mucha gente + esperar que = be widely expected.
    * que espera demasiado = over expectant.
    * salir de donde menos Uno se lo espera = come out of + the woodwork.
    * sin esperarlo = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.

    * * *
    esperar [A1 ]
    vt
    A
    1 ‹autobús/persona/acontecimiento› to wait for
    esperaba el tren/a un amigo he was waiting for the train/a friend
    podrías haber esperado un momento más oportuno you could have waited for a better moment
    espérame, ya voy wait for me, I'm just coming
    la esperé dos horas/en el bar I waited for her for two hours/in the bar
    esperaban con impaciencia la llegada de sus amigos they were really looking forward to their friends coming, they couldn't wait for o they were dying for their friends to arrive ( colloq)
    le encanta hacerse esperar he loves to keep people waiting
    esperar algo/a algn PARA + INF:
    ¿qué estás esperando para decírselo? tell him! what are you waiting for?
    no me esperes para cenar eat without me o don't wait for me to eat
    2 (recibir) to meet
    la fuimos a esperar al aeropuerto we went to meet her at the airport
    ¿dónde van a esperar el Año Nuevo? where will you be seeing the New Year in?
    3 «sorpresa» to await
    la reacción del gobierno no se hizo esperar the government was swift to react
    como no salgamos temprano ya sabes lo que nos espera a la salida de Madrid if we don't leave early, you know what problems we'll have o you know what it'll be like trying to leave Madrid
    le espera un futuro difícil he has a difficult future ahead of him
    ¡ya verás la que te espera en casa! ( fam); you'll catch it o you'll be for it when you get home! ( colloq)
    B
    1 (contar con, prever) to expect
    tal como esperábamos just as we expected
    cuando uno menos lo espera when you least expect it
    ven a cenar, te espero alrededor de las nueve come to dinner, I'll expect you around nine
    estoy esperando una llamada de Nueva York I'm expecting a call from New York
    esperan un lleno completo they expect a full house
    tuvo mayor aceptación de lo que se esperaba it proved to be more popular than had been expected
    esperar QUE + SUBJ:
    se espera que más de un millón de personas visite la exposición over a million people are expected to visit the exhibition
    ¿qué esperabas, que te felicitara? what did you expect me to do? congratulate you?
    era de esperar que el proyecto fracasara the project was bound to fail, it was only to be expected that the project would fail
    no esperes que cambie de idea don't expect me to change my mind
    esperar algo DE algn/algo to expect sth OF sb/sth
    esperaba otra cosa de ti I expected more of you
    no hay que esperar mucho de las conversaciones we shouldn't expect too much of the talks
    de ella no puedes esperar ayuda don't expect her to help, you can't expect to get any help from her
    2 ‹niño/bebé› to be expecting
    esperan el primer hijo para mayo they're expecting their first child in May
    está esperando familia she's expecting
    C (con esperanza) to hope
    ¿te vienen a recoger? — eso espero are they coming to collect you? — I hope so
    ¿quedarán entradas? — espero que sí will there be any tickets left? — I hope so
    ¿habrá perdido el tren? — espero que no do you think he's missed the train? — I hope not
    esperar + INF:
    espero poder llegar a la cumbre esta vez I hope to be able to reach the summit this time
    espero no haberme olvidado de nada I hope I haven't forgotten anything
    esperar QUE + SUBJ:
    espero que no llueva/que haga buen tiempo I hope it doesn't rain/the weather's nice
    espero que tengas suerte I wish you luck
    espero que no me haya mentido I hope he hasn't lied to me
    esperemos que no sea nada grave let's hope it's nothing serious
    ¡y yo que esperaba que estuviera todo listo! and there was I hoping that everything would be ready!
    ■ esperar
    vi
    A
    1 (aguardar) to wait
    lo siento, no podemos esperar más I'm sorry, we can't wait any longer
    mientras esperaba corregí los exámenes I corrected the tests while I was waiting
    espera, que bajo contigo wait a minute o ( colloq) hold on, I'll come down with you
    espere un momento, por favor wait a moment, please
    espera un momento ¿tú qué haces aquí? just a moment, what are you doing here?
    vamos, que el tren no espera come on, the train won't wait for us
    esperar A + INF:
    espera a estar seguro antes de hablar con ella wait until you're sure before you talk to her
    mejor espero a tener un poco más de dinero ahorrado I'd better wait until I've saved a bit more money
    esperar ( A) QUE + SUBJ:
    el profesor esperó (a) que hubiera silencio the teacher waited for them to be quiet
    tiene que esperar (a) que lo llamen you have to wait for them to call you o until they call you
    esperaron (a) que él se fuera para entrar they waited for him to go before they went in
    esperar sentado ( fam): si piensa que lo voy a llamar puede esperar sentado if he thinks I'm going to call him he's got another think coming ( colloq)
    ¿que él cambie de idea? mejor espera sentada him change his mind? some hope! o don't hold your breath! o we could be waiting till the cows come home! ( colloq)
    quien espera desespera waiting's the worst part, the waiting gets you down
    2
    «embarazada»: no sabía que estaba esperando I didn't know she was expecting
    ¿para cuándo espera? when's the baby due?
    quedar esperando ( Chi); to get pregnant
    A ( fam) (aguardar) to hang on ( colloq), to hold on ( colloq)
    espérate ¿no ves que estoy ocupada? wait a minute o hang on o hold on! can't you see I'm busy?
    B ( fam) (prever) to expect
    ¿qué te esperabas por ese precio? what did you expect for that price?
    no me esperaba esa reacción I hadn't expected her to react like that
    ¿quién se iba a esperar que saliera elegido él? who would have thought he would be elected?
    * * *

     

    esperar ( conjugate esperar) verbo transitivo
    1
    a)autobús/persona/acontecimiento to wait for;

    ¿qué estás esperando para decírselo? tell him! what are you waiting for?





    2
    a) (contar con, prever) to expect;


    cuando uno menos lo espera when you least expect it;
    te espero alrededor de las nueve I'll expect you around nine;
    ¿esperabas que te felicitara? did you expect me to congratulate you?;
    era de esperar que el proyecto fracasara the project was bound to fail
    b)niño/bebé to be expecting

    3 ( con esperanza) to hope;
    eso espero or espero que sí I hope so;

    esperar hacer algo to hope to do sth;
    espero que no llueva I hope it doesn't rain;
    esperemos que no sea nada grave let's hope it's nothing serious
    verbo intransitivo


    espera a estar seguro wait until you're sure;
    esperaron (a) que él se fuera para entrar they waited for him to go before they went in
    b) [ embarazada]:


    esperarse verbo pronominal
    1 (fam) ( aguardar) to hang on (colloq), to hold on (colloq)
    2 (fam) ( prever) to expect;
    ¡quién se lo iba a esperar! who would have thought it!

    esperar
    I verbo transitivo
    1 (aguardar) to wait for: espera un momento, ¿seguro que hablas del mismo Pedro?, wait a minute, are you sure you're talking about the same Peter?
    2 (tener esperanza) to hope: espero que todo salga bien, I hope everything turns out well ➣ Ver nota en hope 3 (desear, suponer) to expect
    4 fig (un hijo) to expect ➣ Ver nota en expect
    II verbo intransitivo to wait: no puedo esperar más, I can't wait any longer
    ♦ Locuciones: familiar de aquí te espero, incredible, massive: afuera hay un follón de aquí te espero, there's an incredible mess outside
    esperar sentado, to have a long wait in store: si creéis que voy a participar en esa locura podéis esperar sentados, if you think that I'm going to have any part of that madness, you'll have to wait a long time
    Esperar tiene tres significados básicos, que corresponden a tres verbos ingleses:
    Aguardar, en sentido general, se traduce por to wait: Llevo media hora esperándote, I've been waiting for you for half an hour.
    Tener esperanza, desear, se traduce por to hope: Espero que vengas mañana. I hope you will come tomorrow. Espero que sí. I hope so.
    Suponer, esperar algo sabiendo que es muy probable que ocurra, se traduce por to expect: Espero la visita de un amigo (sabemos que va a venir). I'm expecting a friend to call.
    ' esperar' also found in these entries:
    Spanish:
    acecho
    - aguardar
    - amabilidad
    - cruzarse
    - ser
    - esperanza
    - pelaje
    - pendiente
    - prometerse
    - satisfacción
    - como
    - esperado
    - exigir
    - favor
    - hacer
    - mucho
    - preferir
    English:
    aim
    - anticipate
    - await
    - bargain for
    - bargain on
    - daydream
    - eruption
    - expect
    - hang about
    - hang around
    - hang on
    - hold off
    - hold on
    - hope
    - magic wand
    - sit up
    - to
    - trust
    - wait
    - wait about
    - wait around
    - wind
    - would
    - bear
    - bide
    - count
    - dark
    - delay
    - duly
    - else
    - hang
    - hold
    - mind
    - unprepared
    - unrealistic
    * * *
    vt
    1. [aguardar] to wait for;
    esperar el autobús to wait for the bus;
    te esperaremos en el aeropuerto we'll meet you at the airport, we'll be waiting for you at the airport;
    espéranos un minuto wait for us a minute;
    ¡espérame, que voy contigo! wait for me, I'm coming with you!;
    ¿a qué estás esperando? what are you waiting for?;
    esperar a que alguien haga algo to wait for sb to do sth;
    esperaré a que vuelva I'll wait till she gets back
    2. [tener esperanza de]
    todos esperamos la victoria we all hope for victory;
    esperamos salir al campo el domingo we are hoping to go on a trip to the countryside on Sunday;
    espero poder ayudar I hope I can be of some help;
    esperar que… to hope that…;
    espero que sí/no I hope so/not;
    espero que no te hayas ofendido I hope you didn't take offence;
    esperamos que no sea nada let's hope it's nothing serious;
    ser de esperar: es de esperar que no ocurra ninguna desgracia let's hope nothing terrible happens;
    era de esperar que ocurriría esto you could have predicted this would happen;
    como era de esperar as was to be expected;
    como era de esperar, llovió mucho as was to be expected o as you might expect, there was a lot of rain
    3. [tener confianza en] to expect;
    no esperábamos esta reacción we didn't expect this reaction;
    espero que venga esta noche I expect (that) she'll come tonight;
    esperar algo de alguien to expect sth from sb, to hope for sth from sb;
    espero discreción de usted I expect discretion from you, I expect you to be discreet;
    ¿y qué esperabas (de alguien así)? what did you expect (from someone like that)?;
    no esperaba menos de él I expected no less of him
    4. [ser inminente para] to await, to be in store for;
    nos esperan un buen baño y una cama there's a nice warm bath and a bed waiting for us;
    le esperan dificultades he's in for some problems, there are problems in store for him;
    Fam
    ¡me espera una buena en casa! I'm in for it when I get home!;
    Fam
    ¡no sabes la o [m5] lo que te espera! you don't know what you're in for!
    vi
    1. [aguardar] to wait;
    espera en este despacho wait in this office;
    espera, que ya voy wait a minute, I'm coming;
    espera un instante o [m5]momento, ¿no es el famoso Pedro Valverde? hang on o wait a minute, isn't that the famous Pedro Valverde?;
    no creo que puedas hacerlo – espera y verás I don't think you'll be able to do it – just (you) wait and see;
    su enfado no se hizo esperar it didn't take long for her anger to surface;
    Fam
    si crees que te voy a dejar dinero, puedes esperar sentado if you think I'm going to lend you some money, you've got another think coming;
    hacer esperar a alguien to keep sb waiting, to make sb wait;
    me hiciste esperar una hora you kept me waiting (for) an hour;
    quien espera desespera a watched pot never boils
    2. [estar embarazada] to be expecting;
    está esperando desde hace cuatro meses she's four months pregnant
    * * *
    I v/t
    1 ( aguardar) wait for;
    hacerse esperar keep people waiting
    2 con esperanza hope;
    (así) lo espero I hope so, hopefully;
    espero que no I hope not, hopefully not;
    es de esperar que it is to be hoped that
    3 ( suponer, confiar en) expect
    4
    :
    esperar un hijo be expecting a baby
    5
    :
    de aquí te espero fam incredible fam
    II v/i ( aguardar) wait;
    puedes esperar sentado you’re in for a long wait
    * * *
    1) aguardar: to wait for, to await
    2) : to expect
    3) : to hope
    espero poder trabajar: I hope to be able to work
    espero que sí: I hope so
    : to wait
    * * *
    1. (aguardar) to wait / to wait for
    ¿hace mucho que esperas? have you been waiting long?
    2. (creer, imaginar) to expect
    3. (tener esperanza, desear) to hope

    Spanish-English dictionary > esperar

  • 30 so-and-so

    tr['səʊənsəʊ]
    1 familiar fulano,-a
    which so-and-so has drunk all the beer? ¿qué sinvergüenza se ha bebido toda la cerveza?
    n.
    fulano s.m.
    fulano de tal s.m.
    mengano s.m.
    quídam s.m.
    zutano s.m.
    pron.
    tal pron.
    'səʊənsəʊ
    noun (colloq)
    1) u ( unspecified person) (no art) fulano, -na m,f

    Mr So-and-sodon or señor Fulano (de Tal)

    2) c ( unpleasant person) (euph)
    ['sǝʊǝnsǝʊ]
    N (pl so-and-sos)
    1) (=somebody) fulano(-a) m / f
    2) pej

    he's a so-and-so — es un tal, es un hijo de su madre *

    you old so-and-so!hum ¡sinvergüenza!

    * * *
    ['səʊənsəʊ]
    noun (colloq)
    1) u ( unspecified person) (no art) fulano, -na m,f

    Mr So-and-sodon or señor Fulano (de Tal)

    2) c ( unpleasant person) (euph)

    English-spanish dictionary > so-and-so

  • 31 what

    (whoever, whatever, wherever etc: No matter what happens, I'll go.) pase lo que pase, sea lo que sea
    what1 adj
    1. qué
    what time is it? ¿qué hora es?
    what cheese shall I buy? ¿qué queso compro?
    what is your address? ¿cuál es tu dirección?
    2. qué
    what a lovely dress! ¡qué vestido más mono!
    what about...? ¿qué tal...? / ¿qué te parece...?
    what about a cup of tea? ¿qué tal una taza de té?
    what2 pron
    1. qué
    2. lo que
    did you hear what he said? ¿has oído lo que ha dicho?
    tr[wɒt]
    what time is it? ¿qué hora es?
    what colour is it? ¿de qué color es?
    what kind of music do you like? ¿qué tipo de música te gusta?
    what film did you see? ¿qué película viste?
    what a man! ¡qué hombre!
    what a smart car! ¡qué coche más chulo!
    what a pity! ¡qué lástima!
    what beautiful flowers! ¡qué flores más preciosas!
    4 (all the) todo,-a
    what is it? ¿qué es?
    what do you do? ¿a qué te dedicas?
    what are you doing? ¿qué haces?
    what's your name? ¿cómo te llamas?
    what's that for? ¿para qué sirve eso?
    what does this word mean? ¿qué significa esta palabra?
    what does she look like? ¿cómo es ella?
    what did he say? ¿qué dijo?
    3 lo que
    1 ¡cómo!
    what! you've lost it! ¡cómo! ¡lo has perdido!
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    and what not y tal, cosas por el estilo
    guess what? ¿sabes qué?
    or what? ¿o qué?
    to give somebody what for darle a alguien su merecido
    to know what's what saber de qué va la cosa, estar al tanto
    what about...? ¿qué tal...?, ¿qué te parece...?
    what about Friday? ¿qué tal el viernes?
    what about the cat? ¿y el gato qué?
    what about that drink you owe me? ¿qué hay de la copa que me debes?
    what about seeing a film? ¿qué te parece ver una película?
    what for? (why) ¿por qué? 2 (for what purpose) ¿para qué?
    what if...? ¿y si...?
    what if there's no answer? ¿y si no contestan?
    what is it? (what's wrong?) ¿qué pasa? 2 (definition) ¿qué es?
    what of it? ¿y qué?
    what with... and... entre... y..., con lo de... y...
    what with the wedding, the fire and everything con lo de la boda, el incendio y todo
    what's more y además
    what ['hwɑt, 'hwʌt] adv
    1) how: cómo, cúanto
    what he suffered!: ¡cómo sufría!
    2)
    what with : entre
    what with one thing and another: entre una cosa y otra
    what adj
    what more do you want?: ¿qué más quieres?
    what color is it?: ¿de qué color es?
    what an idea!: ¡qué idea!
    3) any, whatever: cualquier
    give what help you can: da cualquier contribución que puedas
    what pron
    what happened?: ¿qué pasó?
    what does it cost?: ¿cuánto cuesta?
    I don't know what to do: no sé que hacer
    do what I tell you: haz lo que te digo
    3)
    what for why: porqué
    4)
    what if : y si
    what if he knows?: ¿y si lo sabe?
    adj.
    cuál adj.
    pron.
    cuál pron.
    que pron.
    qué pron.

    I hwɑːt, wɒt
    1) ( in questions) qué

    what's that? — ¿qué es eso?

    what's the problem? — ¿cuál es el problema?

    what is 28 divided by 12? — ¿cuánto es 28 dividido (por) 12?

    what's `I don't understand' in Russian? — ¿cómo se dice `no entiendo' en ruso?

    what do you mean? — ¿qué quieres decir?

    what did you pay? — ¿cuánto pagaste?

    what's the jacket made (out) of? — ¿de qué es la chaqueta?

    I threw it away - you did what? — lo tiré a la basura - ¿qué?

    what? — ( say that again) ¿cómo?, ¿qué?; ( expressing disbelief) ¿qué?, ¿que qué?

    or what? — (colloq) ¿o qué?

    are you stupid, or what? — ¿eres tonto o qué?

    so what? — ¿y qué?

    what about: but what about the children? y los niños ¿qué?; what about my work? - what about it? ¿y mi trabajo? - ¿y qué?; you know Julie's boyfriend? - yes, what about him? ¿conoces al novio de Julie? - sí ¿por qué?; what... for: what's this button for? ¿para qué es este botón?; what are you complaining for? ¿por qué te quejas?; to give somebody what for (colloq) darle* una buena a alguien (fam); what have you (colloq): she sells postcards and souvenirs and what have you vende postales, recuerdos y esas cosas or y demás; what if: what if she finds out? ¿y si se entera?; what... like: what's she like? ¿cómo es?; what does he look like? ¿cómo es físicamente?, ¿qué aspecto tiene?; what's his new film like? ¿qué tal es su nueva película?; what of: so we're not married: what of it? no estamos casados ¿y qué?; what's-her/-his/-its-name (colloq): go and ask what's-her-name next door ve y pregúntale a la de al lado ¿cómo se llama?; the what's-its-name o what-d' you call it is broken la cosa ésa está rota (fam), el chisme ése está roto (Esp, Méx fam); what with entre; what with one thing and another, I haven't had time — entre una cosa y otra, no he tenido tiempo

    3)

    (do) you know what? I'll ask him for a raise! — ¿sabes qué? or ¿sabes qué te digo? le voy a pedir aumento!

    (I'll) tell you what,... — mira,...

    b) ( relative use) lo que

    I don't know and, what's more, I don't care — no lo sé y lo que es más, no me importa


    II
    1)
    a) ( in questions) qué

    what book are you reading? — ¿qué libro estás leyendo?

    what color are the walls? — ¿de qué color son las paredes?

    what more does he want? — ¿qué más quiere?

    she didn't know what color to choose/what language they were speaking — no sabía qué color elegir/en qué idioma estaban hablando

    c) (all of the, any)

    what few hotels there were were full — los pocos hoteles que había, estaban llenos

    what little she owned she left to her son — lo poco que tenía, se lo dejó a su hijo

    2) ( in exclamations) qué

    what a friend you've turned out to be!(iro) valiente or vaya amigo has resultado ser tú!

    what a lot of people! — cuánta gente!, qué cantidad de gente!

    [wɒt]
    1. PRONOUN
    a)
    In direct questions, what can generally be translated by qué with an accent: qué

    what do you want now? — ¿qué quieres ahora?

    what's in here? — ¿qué hay aquí dentro?

    what is it now? — y ahora ¿qué?

    what does he owe his success to?, to what does he owe his success? — frm ¿a qué debe su éxito?

    what's a tractor, Daddy? — ¿qué es un tractor, papá?

    what are capers? — ¿qué son las alcaparras?

    Only use [¿qué es...?]/[¿qué son...?] to translate [what is]/[are] when asking for a [definition]. In other contexts use [¿cuál es?]/[¿cuáles son?]:

    what's the capital of Finland? — ¿cuál es la capital de Finlandia?

    what's her telephone number? — ¿cuál es su número de teléfono?

    what were the greatest problems? — ¿cuáles eran los mayores problemas?

    However, not all expressions with [what] should be translated literally. Some require [qué] used adjectivally:

    what is the difference? — ¿qué diferencia hay?

    what are your plans? — ¿qué planes tienes?

    what's the Spanish for "pen"? — ¿cómo se dice "pen" en español?

    what's your name? — ¿cómo te llamas?

    b) (=how much) cuánto

    what will it cost? — ¿cuánto va a costar?

    what does it weigh? — ¿cuánto pesa?

    what's nine times five? — ¿cuánto es nueve por cinco?

    c) (=what did you say) cómo, qué

    what? I didn't catch that — ¿cómo? or ¿qué?, no he entendido eso

    what did you say? — ¿cómo or qué dices?, ¿qué has dicho?, ¿qué dijiste? (LAm)

    d) (Brit) (as question tag) verdad

    it's getting late, what? — se está haciendo tarde ¿no? or ¿verdad?

    a)
    In most cases, translate the pronoun what using either qué with an accent or lo que without an accent: qué, lo que

    he asked her what she thought of it — le preguntó qué or lo que pensaba de ello

    Use [cuál era]/[cuáles son] {etc} instead of [lo que era]/[lo que son] {etc} if [what was]/[are] {etc} does not relate to a definition:

    please explain what you saw — por favor, explique qué or lo que vio

    can you explain what's happening? — ¿me puedes explicar (qué es) lo que está pasando?

    do you know what's happening? — ¿sabes qué or lo que está pasando?

    I don't know what's happening — no sé qué está pasando, no sé (qué es) lo que está pasando

    tell me what happened — cuéntame qué or lo que ocurrió

    b) (=how much) cuánto
    4) (relative use) lo que

    I've no clothes except what I'm wearing — no tengo ropa, aparte de lo que llevo puesto

    what it is to be rich and famous! — ¡lo que es ser rico y famoso!

    and what have you {or}3} what not * y qué sé yo qué más, y qué sé yo cuántas cosas más to give sb what for * regañar a algn know what

    it was full of cream, jam, chocolate and I don't know what — estaba lleno de nata, mermelada, chocolate y no sé cuántas cosas más

    you know what? I think he's drunk — creo que está borracho, ¿sabes?

    I know what, let's ring her up — se me ocurre una idea, vamos a llamarla por teléfono

    to know what's what * saber cuántas son cinco * or what? *

    do you want it or what? — ¿lo quieres o qué?

    are you coming or what? — entonces ¿vienes o no?

    I mean, is this sick, or what? — vamos, que es de verdadero mal gusto, ¿o no?

    is this luxury or what? — esto sí que es lujo, ¿eh?

    say what you like,... digas lo que digas,..., se diga lo que se diga,.... so what? * ¿y qué?

    so what if it does rain? — ¿y qué, si llueve?

    so what if he is gay? — ¿y qué (pasa) si es gay?, ¿y qué importa que sea gay?

    (I'll) tell you what se me ocurre una idea, tengo una idea what about

    what about me? — y yo ¿qué?

    what about next week? — ¿qué te parece la semana que viene?

    "your car..." - "what about it?" * — -tu coche... -¿qué pasa con mi coche?

    what about going to the cinema? — ¿qué tal si vamos al cine?, ¿y si vamos al cine?

    what about lunch, shall we go out? — ¿y para comer? ¿salimos fuera? or ¿qué tal si salimos fuera?

    what about people who haven't got cars? — ¿y la gente que no tiene coche?

    what for? (=why) ¿por qué?; (=to what purpose) ¿para qué?

    what are you doing that for? — ¿por or para qué haces eso?

    what's that button for? — ¿para qué es ese botón?

    what if...? ¿y si...?

    what if this doesn't work out? — ¿y si esto no funciona?

    what if he says no? — ¿y si dice que no?

    what of

    but what of the political leaders? — pero, ¿y qué hay de los líderes políticos?

    what of it? * — y eso ¿qué importa?

    what's... what's it like? (asking for description) ¿cómo es?; (asking for evaluation) ¿qué tal es?

    what's their new house like? — ¿cómo es su nueva casa?

    what's his first novel like? — ¿qué tal es su primera novela?

    what will the weather be like tomorrow? — ¿qué tal tiempo va a hacer mañana?

    and what's more... y, además,... what's that? (asking about sth) ¿qué es eso?; (=what did you say?) ¿qué has dicho?

    what's that to you? * — ¿eso qué tiene que ver contigo?, ¿a ti qué te importa? *

    what's worse

    and what's worse... — y lo que es peor...

    what with

    what with the stress and lack of sleep, I was in a terrible state — entre la tensión y la falta de sueño me encontraba fatal

    2. ADJECTIVE

    what dress shall I wear? — ¿qué vestido me pongo?

    what colour is it? — ¿de qué color es?

    she asked me what day she should come — me preguntó qué día tenía que venir

    he explained what ingredients are used — explicó qué ingredientes se usan

    what good would that do? — ¿de qué serviría eso?

    do you know what music they're going to play? — ¿sabes qué música van a tocar?

    did they tell you what time they'd be arriving? — ¿te dijeron a qué hora llegarían?

    I gave him what money/coins I had — le di todo el dinero/todas las monedas que tenía

    Remember to put an accent on qué in exclamations as well as in direct and indirect questions:

    what a nuisance! — ¡qué lata!

    what a fool I was! — ¡qué tonto fui!

    what an ugly dog! — ¡qué perro más or tan feo!

    what a lot of people! — ¡qué cantidad de gente!

    what an excuse!iro ¡buen pretexto!, ¡vaya excusa!

    3.
    EXCLAMATION ¡qué!

    what! you sold it! — ¿qué? ¡lo has vendido!

    what! you expect me to believe that! — ¿qué? ¿esperas que me crea eso?

    what! he can't be a spy! — ¿qué? ¿cómo va a ser un espía?

    you told him what? — ¿que le has dicho qué?

    "he's getting married" - "what!" — se casa - ¿cómo dices?

    you what?

    "I'm going to be an actress" - "you what?" * — -voy a hacerme actriz -¿cómo or qué dices?

    I'm going to have a baby - you what? — -voy a tener un niño -¡¿que vas a tener un qué?!

    * * *

    I [hwɑːt, wɒt]
    1) ( in questions) qué

    what's that? — ¿qué es eso?

    what's the problem? — ¿cuál es el problema?

    what is 28 divided by 12? — ¿cuánto es 28 dividido (por) 12?

    what's `I don't understand' in Russian? — ¿cómo se dice `no entiendo' en ruso?

    what do you mean? — ¿qué quieres decir?

    what did you pay? — ¿cuánto pagaste?

    what's the jacket made (out) of? — ¿de qué es la chaqueta?

    I threw it away - you did what? — lo tiré a la basura - ¿qué?

    what? — ( say that again) ¿cómo?, ¿qué?; ( expressing disbelief) ¿qué?, ¿que qué?

    or what? — (colloq) ¿o qué?

    are you stupid, or what? — ¿eres tonto o qué?

    so what? — ¿y qué?

    what about: but what about the children? y los niños ¿qué?; what about my work? - what about it? ¿y mi trabajo? - ¿y qué?; you know Julie's boyfriend? - yes, what about him? ¿conoces al novio de Julie? - sí ¿por qué?; what... for: what's this button for? ¿para qué es este botón?; what are you complaining for? ¿por qué te quejas?; to give somebody what for (colloq) darle* una buena a alguien (fam); what have you (colloq): she sells postcards and souvenirs and what have you vende postales, recuerdos y esas cosas or y demás; what if: what if she finds out? ¿y si se entera?; what... like: what's she like? ¿cómo es?; what does he look like? ¿cómo es físicamente?, ¿qué aspecto tiene?; what's his new film like? ¿qué tal es su nueva película?; what of: so we're not married: what of it? no estamos casados ¿y qué?; what's-her/-his/-its-name (colloq): go and ask what's-her-name next door ve y pregúntale a la de al lado ¿cómo se llama?; the what's-its-name o what-d' you call it is broken la cosa ésa está rota (fam), el chisme ése está roto (Esp, Méx fam); what with entre; what with one thing and another, I haven't had time — entre una cosa y otra, no he tenido tiempo

    3)

    (do) you know what? I'll ask him for a raise! — ¿sabes qué? or ¿sabes qué te digo? le voy a pedir aumento!

    (I'll) tell you what,... — mira,...

    b) ( relative use) lo que

    I don't know and, what's more, I don't care — no lo sé y lo que es más, no me importa


    II
    1)
    a) ( in questions) qué

    what book are you reading? — ¿qué libro estás leyendo?

    what color are the walls? — ¿de qué color son las paredes?

    what more does he want? — ¿qué más quiere?

    she didn't know what color to choose/what language they were speaking — no sabía qué color elegir/en qué idioma estaban hablando

    c) (all of the, any)

    what few hotels there were were full — los pocos hoteles que había, estaban llenos

    what little she owned she left to her son — lo poco que tenía, se lo dejó a su hijo

    2) ( in exclamations) qué

    what a friend you've turned out to be!(iro) valiente or vaya amigo has resultado ser tú!

    what a lot of people! — cuánta gente!, qué cantidad de gente!

    English-spanish dictionary > what

  • 32 Sohn

    zoːn
    m
    hijo m

    wie der Vater so der Sohn — de tal padre, tal hijo

    Sohn [zo:n, Plural: 'zø:nə]
    <-(e)s, Söhne> hijo Maskulin; der verlorene Sohn Religion el hijo pródigo
    ( Plural Söhne) der
    [enttäuschend] la oveja negra

    Deutsch-Spanisch Wörterbuch > Sohn

  • 33 decir

    v.
    1 to say.
    decir que sí/no to say yes/no
    dice que no viene she says (that) she is not coming
    ¿cómo se dice “estación” en inglés? how do you say “estación” in English?
    dicen que va a ser un verano muy seco they say it's going to be a very dry summer
    Ella dijo la razón She said the reason.
    Ella dijo incongruencias She said=uttered inconsistencies.
    Esa historia dice algo cierto That story says something that is true.
    2 to tell.
    ¿quién te lo ha dicho? who told you that?
    ¿qué quieres que te diga? what do you want me to say?, what can I say?
    decir a alguien que haga algo to tell somebody to do something
    decir la verdad to tell the truth
    Decirle la verdad a Ricardo To tell the truth to Richard= To tell Richard the truth.
    Le dije I told him.
    3 to recite, to read.
    4 to tell, to show.
    eso lo dice todo that says it all
    decir mucho (en favor) de to say a lot for
    5 to call.
    le dicen la carretera de la muerte they call it the road of death
    6 to say to.
    Ella había dicho hacer eso She had said to do that.
    7 to say about.
    Ese estudio dice mil años That study says about one thousand years.
    * * *
    Present Indicative
    digo, dices, dice, decimos, decís, dicen.
    Past Indicative
    Future Indicative
    Conditional
    Present Subjunctive
    Imperfect Subjunctive
    Future Subjunctive
    Imperative
    di (tú), diga (él/Vd.), digamos (nos.), decid (vos.), digan (ellos/Vds.).
    Past Participle
    dicho,-a.
    * * *
    verb
    2) tell
    * * *
    DECIR ¿"Say" o "tell"? Decir se puede traducir por say o por tell. Por regla general, say simplemente {dice} y tell {informa} u {ordena hacer algo}. Decir generalmente se traduce por say en estilo directo. Normalmente no lleva un complemento de persona pero si se menciona a quién se está dirigiendo el hablante, el complemento de persona tiene que ir precedido por la preposición to: "Ya son las tres", dije "It's already three o'clock," I said "¡Qué tiempo más malo!" Eso fue lo único que me dijo "What awful weather!" That's all he said to me ► En estilo indirecto, decir se puede traducir por say cuando simplemente se cuenta lo que alguien ha dicho. Si say lleva complemento de persona, este se coloca después del complemento directo: Dijo que se tenía que marchar He said he had to leave Me dijo algo que no entendí He said something to me that I didn't understand ► Decir se traduce por tell cuando se {informa} o se {ordena hacer algo}. Suele llevar un objeto de persona sin la preposición to: Me dijo que tenía una entrevista de trabajo He told me he had a job interview ¡Te he dicho que no lo toques! I told you not to touch it! ► Hay algunos usos idiomáticos en los que decir se traduce por tell aunque no lleva complemento de persona. Por ejemplo: to tell the truth (decir la verdad) y to tell a lie (decir una mentira). Otros verbosSi decir va acompañado de un calificativo en español, a menudo se puede traducir al inglés por otros verbos que no sean say o tell: "Lo he perdido todo", dijo entre sollozos "I've lost everything," she sobbed Dijo con voz ronca algo sobre necesitar un médico He croaked something about needing a doctor Para otros usos y ejemplos ver la entrada Para otras expresiones con el participio, ver dicho.
    1. VERBO TRANSITIVO
    1) (=afirmar) to say

    ya sabe decir varias palabras — she can already say several words, she already knows several words

    - tengo prisa -dijo — "I'm in a hurry," she said

    viene y dice: -estás despedido — * he goes, "you're fired" *

    olvídalo, no he dicho nada — forget I said anything

    ¿decía usted? — you were saying?

    [como] dicen los madrileños — as they say in Madrid

    como iba diciendo... — as I was saying...

    ¿cómo ha dicho usted? — pardon?, what did you say?

    decir para {o} entre [sí] — to say to o.s.

    decir que to say (that)

    dicen que... — they say (that)..., people say (that)...

    el cartel dice claramente que... — the sign says clearly {o} clearly states that...

    decir que sí/no — to say yes/no

    -¿viene? -dice que sí — "is she coming?" - "she says she is {o} she says so"

    la miré y me dijo que sí/no con la cabeza — I looked at her and she nodded/shook her head

    adiós 2.

    ¿quién te lo dijo? — who told you?

    se lo dije bien claro, pero no me hizo caso — I told her quite clearly, but she didn't take any notice of me

    tengo algo que decirte — there's something I want to tell you, I've got something to tell you

    hoy nos dicen las notas — they're telling {o} giving us our results today

    decir a algn que ({+ indic}) to tell sb (that)

    ¿no te digo que no puedo ir? — I've already told you I can't go

    decir a algn que ({+ subjun}) (=ordenar) to tell sb to ({+ infin}); (=pedir) to ask sb to ({+ infin})
    3) (=contar) [+ mentiras, verdad, secreto] to tell
    verdad 1)
    4) (=llamar) to call

    ¿cómo le dicen a esto en Perú? — what do they call this in Peru?

    se llama Francisco, pero le dicen Paco — his name is Francisco, but he's known as Paco

    le dicen "el torero" — he's known as "el torero"

    en México se le dice "recámara" al dormitorio — in Mexico they say "recámara" instead of "dormitorio"

    me dijo de [todo] — he called me all the names under the sun

    5) (=opinar) to say

    podemos ir a Portugal, ¿tú qué dices? — we could go to Portugal, what do you say?

    ¿tu familia qué dice de la boda? — what does your family say about the wedding?

    6) [rectificando]

    había 8, digo 9 — there were 8, I mean 9

    ¡qué digo! — what am I saying?

    7) [texto] to say

    como dice el [refrán]... — as the saying goes...

    8) [+ misa] to say
    9) [locuciones en indicativo]

    digo... — Méx well, er...

    mis súbditos se presentarán ante mí ¡he dicho! — my subjects shall appear before me: I have spoken!

    y dice [bien] — and he is quite right

    [como quien] dice — (=de alguna manera) so to speak; (=aproximadamente) in a way, more or less

    aunque no es el director es, como quien dice, el que manda en la empresa — although he isn't the manager, he's the person in charge, so to speak, of the company

    está, como quien dice, aquí al lado — it's just round the corner, as they say

    como quien no dice nada — quite casually, as though it wasn't important

    [lo mismo] digo — likewise

    - gracias por todo -lo mismo digo — "thank you for everything" - "likewise!" {o} "thanks to you too!"

    pero dice [mal] — but he is wrong

    pues si esto te parece mucha gente, no te digo [nada] en verano — if you think this is a lot of people, you should see it in summer

    no lo digo [por] ti — I'm not referring to you, I'm not getting at you

    sí, [porque tú] lo digas — yes, sir, aye, aye, captain! iró

    ¿[qué me] dices? — [sorpresa] you don't say!, well I never!; [incredulidad] come off it!

    [si tú] lo dices — if you say so

    eso digo [yo] — that's (just) what I say

    deberías buscar trabajo, vamos, digo yo — you ought to look for a job, that's what I say, if you ask me, you ought to look for a job

    ¡si te lo digo yo! — of course it's true!

    ¡lo digo yo y basta! — you will do it because I say so!

    ¡[y que] lo digas! — you can say that again!

    10) [locuciones en infinitivo]

    [dar] que decir (a la gente) — to make people talk, set tongues wagging

    [es] decir — that is (to say)

    mi prima, es decir, la hija de Ana — my cousin, that is (to say) Ana's daughter

    [ir] a decir, ¡a mí me lo vas a decir! — you're telling me!

    es [mucho] decir — that's saying something

    [ni que] decir tiene que... — it goes without saying that...

    [no hay más] que decir — there's nothing more to say

    para decirlo con otras [palabras] — to put it another way, in other words

    decir [por] decir — to talk for talking's sake

    [por así] decirlo — so to speak

    [querer] decir — to mean

    ¿qué quiere decir "spatha"? — what does "spatha" mean?

    ¿qué quiere usted decir con eso? — what do you mean by that?

    ¿querrás decir un millón, no un billón? — do you mean a million rather than a billion?

    [ya es] decir — that's saying something

    les ha costado más cara que mi casa, y eso ya es decir — it cost them more than my house did, and that's saying something

    11) [locuciones en subjuntivo, imperativo]

    no es que yo lo diga, pero... — it's not because I say so, but...

    es, digamos, un comerciante — he's a dealer, for want of a better word, he's a sort of dealer

    ¡haberlo dicho!, ¡me lo hubieras dicho! — you could have told me {o} said!

    digámoslo [así] — so to speak, for want of a better word

    digan [lo que] digan — whatever they say

    y [no] digamos... — not to mention...

    y su madre, no digamos — not to mention his mother

    no es muy guapa [que] digamos — she's not what you'd call pretty, she's not exactly pretty

    no estuvo muy cortés, que digamos — he wasn't what you'd call polite, he wasn't exactly polite

    ¡[no me] digas! — [sorpresa] you don't say!, well I never!; [incredulidad] come off it!

    ¿qué [quieres] que te diga? — what can I say?

    12) [locuciones en condicional]

    ¿cómo (lo) diría yo? — how shall I put it?

    ¿cómo diríamos? — how shall I put it?

    ¡quién lo diría! — would you believe it!, who would have thought it!

    se preocupa mucho por el qué dirán — she's always worried about what people will say {o} think

    2. VERBO INTRANSITIVO
    1) [invitando a hablar]

    -¿te puedo pedir un favor? -dime — "can I ask you a favour?" - "go ahead"

    ¿diga?, ¿dígame? — [al teléfono] hello?

    usted dirá[invitando a hablar] go ahead; [sirviendo bebida] say when; [en tienda] can I help you?

    -¿te gustaría cambiar de coche? -¡hombre, ya me dirás! — "would you like a new car?" - "you bet I would!"

    2) (=indicar)

    su mirada lo dice todo — her expression says it all {o} speaks volumes

    eso dice mucho [de] su personalidad — that says a lot about her personality

    3.
    See:
    * * *
    I

    ¿cientos de personas? - bueno, es un decir — hundreds of people? - well, figuratively speaking

    II 1.
    verbo transitivo
    1) <palabra/frase/poema> to say; <mentira/verdad> to tell

    ya dice `mamá' — he says `mama' now

    no digas esas cosas, por favor — please don't say things like that

    ¿cómo pudiste decir eso? — how could you say that?

    ¿eso lo dices por mí? — are you referring to me?

    dicen or se dice que es el hombre más rico del país — he is said to be the richest man in the country

    no se dice `andé', se dice `anduve' — it isn't `andé', it's `anduve'

    ¿cómo se dice `amor' en ruso? — how do you say `love' in Russian?

    bonita, lo que se dice bonita, no es — she's not what you would call pretty

    es el sábado; ni que decir tiene que estás invitado — it's on Saturday; you're invited, but that goes without saying

    ¿tendrá tiempo de hacerlo? - dice que sí — will he have time to do it? - he says he will

    ¿no lo encontró? - dice que no — didn't he find it? - no, he says he didn't

    ¿qué tal? ¿qué decís? — (RPl fam) hi, how are things? (colloq)

    2)

    ¿sabes qué me dijo? — do you know what he told me?; (expresando sorpresa, indignación, etc) do you know what he said to me?

    fue algo espantoso, todo lo que te diga es poco — it was terrible, I can't begin to tell you how terrible

    3)
    a) (expresando o transmitiendo órdenes, deseos, advertencias)

    decirle a alguien que + subj — to tell somebody to + inf

    b)
    4) ( por escrito) to say

    ¿qué dice aquí? — what does it say here?

    5) ( llamar) to call
    6) (sugerir, comunicar)

    la forma de vestir dice mucho de una persona — the way someone dresses says a lot/tells you a lot about them

    ¿te dice algo ese nombre? — does that name mean anything to you?

    7)
    8)

    ¿qué quiere decir esta palabra? — what does this word mean?

    ¿qué quieres decir con eso? — what do you mean by that?

    ¿quieres decir que ya no te interesa? — do you mean (to say) that you're no longer interested?

    9) (opinar, pensar) to think

    ¿y los padres qué dicen? — what do her parents think of it?, how do her parents feel about it?

    habría que regalarle algo, no sé, digo yo — we ought to buy her a present, well, I think so anyway

    es muy fácil - si tú lo dices... — it's very easy - if you say so...

    a decir verdad — to tell you the truth, to be honest

    con decirte que: no me lo perdonó nunca, con decirte que ni me saluda... he's never forgiven me, he won't even say hello to me; decir por decir: lo dijo por decir he didn't really mean it; es decir that is; mi cuñada, es decir la mujer de Rafael my sister-in-law, Rafael's wife that is; es mucho decir: es la mejor película del año - eso ya es mucho decir it's the best movie of the year - I wouldn't go that far; he dicho! that's that o final!; no me digas! no!, you're kidding o joking! (colloq); por así decirlo so to speak; que digamos: no es muy inteligente que digamos he's not exactly o he's hardly what you'd call intelligent; que no se diga! shame on you!; que no se diga que no somos capaces! I don't want people saying that we can't do it; y (ya) no digamos or (AmL) y no se diga: le cuestan mucho las matemáticas y no digamos la física he finds mathematics very difficult, and as for physics...; el qué dirán (fam): siempre le ha importado el qué dirán — she's always been worried what other people (might) think; ver tb dicho I

    2.
    decir vi

    papá - dime, hijo — dad - yes, son?

    quería pedirle un favor - usted dirá — I wanted to ask you a favor - certainly, go ahead

    tome asiento, usted dirá — (frml) take a seat, and now, what can I do for you?

    ¿diga? or ¿dígame? — hello?

    3.
    decirse v pron
    a) (refl) to say... to oneself
    b) (recípr) to say.... to each other
    c) (enf)
    * * *
    = declare, put, read, say, state, tell, volunteer, make + the point that, let + Nombre + know, let + it be known, observe, bid, reflect, utter, tender, hip, call + the tune.
    Ex. 24.17 declares Enter a body created or controlled by a government under its own name unless it belongs to one or more of the types listed in 24.18.
    Ex. As one respondent from this end of the information spectrum put it, 'Context is all in the information world'.
    Ex. This error message is displayed in the upper right-hand corner of the screen and reads: DAWT008, 107, DFCR....
    Ex. In conclusion, it should not be necessary to say that instructions and guiding must be as brief as possible.
    Ex. Short abstracts are generally preferred, but there are instances where the most effective approach is to cite the original unamended, and to state that this is what has been done.
    Ex. Program function key 1 (FP1) tells DOBIS/LIBIS to stop whatever it is doing and go back to the function selection screen.
    Ex. 'Anything wrong?' 'Oh, I'm okay, I guess,' volunteered Datto cautiously.
    Ex. However, they do make the very important point that the notation is not an essential part of the scheme.
    Ex. Then the secretary, having rallied herself, said forlornly 'I'll let him know you're here in a minute'.
    Ex. It can certainly be status-conferring to let it be known in social conversation that one has read the latest Fay Weldon book, but if the group one is in never reads Fay Weldon anyway and could not care less what she has written then the victory is a somewhat hollow one.
    Ex. 'All this is not very likely,' she observed at last, 'not only because of the strength of the selection process -- its imperviousness to proof before an arbitrator'.
    Ex. 'Sit down please,' he bade her.
    Ex. 'Now, you know, I could merely turn this over to the two division or all the department heads and let them decide,' reflected Bough.
    Ex. The ideal was forever etched in his consciousness from the day Crane uttered it: a good librarian working anywhere is a credit and benefit to libraries everywhere.
    Ex. 'Well,' Stanton tendered, 'one candidate clearly has the superior experience -- Kass'.
    Ex. He was aghast after having been hipped to the fact there are hookers on the Internet.
    Ex. As long as we allow other people to pay the piper, they will continue calling the tune in Africa.
    ----
    * ¡eso se dice pronto! = easier said than done.
    * ¿lo dices en broma? = you must be kidding!.
    * a decir de todos = by all accounts.
    * a decir verdad = to tell the truth, if the truth be known, if the truth be told, in all truth, in truth, fact is, the fact is (that), to be fair.
    * a decir verdad... = the fact of the matter is that....
    * arriesgarse a decir = hazard.
    * atreverse a decir = go + (as/so) far as to say.
    * aunque a decir verdad = Mind you.
    * aventurarse a decir = venture.
    * baste decir que = suffice (it) to say.
    * como dice el dicho = as the saying goes, so the saying goes.
    * como dice el refrán = as the saying goes, so the saying goes.
    * continuar diciendo = go on.
    * cumplir lo que se dice = live up to + Posesivo + claim.
    * decían las malas lenguas que = rumour had it that.
    * decir adiós = bid + Nombre + goodbye, bid + adieu, kiss + Nombre + goodbye, bid + farewell, wave + a bye.
    * decir adiós (a) = say + goodbye (to).
    * decir adiós al pasado = bid + farewell + to the past.
    * decir adiós con la mano = wave + goodbye.
    * decir adiós con un gesto = signal + goodbye.
    * decir a favor de = say in + favour of.
    * decir Algo = break + the news.
    * decir Algo a Alguien = let + Nombre + in on.
    * decir Algo de un modo colérico = flame out.
    * decir Algo que es obvio por sí mismo = state + the obvious.
    * decir balbuceando = splutter, sputter.
    * decir bolas = fib.
    * decir bromeando = quip.
    * decir chorradas = bullshit.
    * decir con desdén = sneer.
    * decir con desprecio = sneer.
    * decir con la boca llena = say in + full confidence.
    * decir con mal humor = spit out.
    * decir con toda confianza = say in + full confidence.
    * decir con voz + Adjetivo = say in + a + Adjetivo + voice.
    * decir de un modo enfadado = spit out.
    * decir disparates = shoot off + at the mouth, talk + rubbish, talk + nonsense, talk through + Posesivo + hat.
    * decir en confianza = confide.
    * decir en defensa de = say in + defence of.
    * decir entrecordamente = splurt out.
    * decir en voz alta = say + out loud, say in + a loud voice.
    * decir en voz baja = say under + Posesivo + breath, say in + a low voice, say in + a quiet voice.
    * decir + esperar = express + hope.
    * decir estupideces = talk + rubbish, talk + nonsense, talk through + Posesivo + hat.
    * decir gilipolleces = talk + nonsense, talk + rubbish, bullshit, talk through + Posesivo + hat.
    * decir humorísticamente = quip.
    * decir inesperadamente = blurt out, pipe.
    * decir la última palabra = hear + the final word, outface.
    * decir la verdad = tell + the truth, speak + the truth, come + clean.
    * decir la verdad sobre = give + Nombre + the lowdown on.
    * decir la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad = to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth.
    * decirlo = come out with + it.
    * decir lo que Uno piensa = speak up, speak out.
    * decir mentirijillas = fib.
    * decir mentirillas = fib.
    * decir mucho de Algo = speak + volumes.
    * decir pamplinas = bullshit.
    * decir + poseer = claim.
    * decir que Uno se siente cómodo con Algo = express + comfort with.
    * decir que Uno se siente confortable con Algo = express + comfort with.
    * decir que Uno siente lo que le ha pasado a Otra Persona = express + sympathy for.
    * decir rápidamente sin parar = rattle off.
    * decir resoplando = snort.
    * decir sandeces = talk + rubbish, talk + nonsense, bullshit, talk through + Posesivo + hat.
    * decirse = grapevine + carry + the story, make out to be, word + go (a)round.
    * decirse que = be reputed to.
    * decir suspirando = sigh.
    * decir tonterías = talk + rubbish, talk + nonsense, talk through + Posesivo + hat.
    * decir una grosería = make + rude remark.
    * demostrar lo que Uno dice = make + good + Posesivo + claim.
    * dicen las malas lenguas que = rumour has it that.
    * digamos por ejemplo = let us say, say.
    * dime con quién andas y te diré quién eres = you are known by the company you keep.
    * dime con quién andas y te diré quién eres = you are known by the company you keep.
    * el tiempo dirá = time will tell.
    * el tiempo lo dirá = only time will tell.
    * enterarse de lo que Uno quiere decir = catch + Posesivo + drift, get + Posesivo + drift.
    * es decir = i.e. (latín - id est), in other words, that is, that is to say, which is to say.
    * es más fácil decirlo que hacerlo = easier said than done.
    * estar a punto de decir = be on the tip of + Posesivo + tongue to say.
    * esto no quiere decir que = this is not to say that.
    * expresar lo que Uno quiere decir = make + Posesivo + point.
    * hablar sin decir nada = waffle.
    * hacer lo que uno dice que es capaz de hacer = live up to + Posesivo + claim.
    * huelga decir = needless to say.
    * la gente dice que = rumour has it that.
    * ¿lo dices en broma? = you must be joking!.
    * me atrevo a decir = may I say.
    * ni que decir tiene que = it goes without saying that, needless to say.
    * no decir a Alguien lo que está ocurriendo = leave + Nombre + in the dark.
    * no decir nada = keep + quiet.
    * no decir nada a nadie = lips + seal.
    * no decir palabrotas = watch + Posesivo + mouth.
    * ¡no digas palabrotas! = watch your language!.
    * no hace falta decir que = it goes without saying that, needless to say.
    * no preguntes porque no te puedo decir la verdad = ask no questions and hear no lies.
    * no saber qué decir = be at a loss for words, be lost for words.
    * no ser tan bueno como se dice = not + it's cracked up to be.
    * para comenzar diremos que = to begin with.
    * para decir la verdad = to be honest.
    * por decirlo así = so to speak, in a manner of speaking.
    * por decirlo de alguna manera = so to speak.
    * por decirlo de algún modo = in a manner of speaking, so to speak.
    * por lo que dicen todos = by all accounts.
    * por no decir algo peor = to put it mildly.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por no decir nunca = if ever.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * predecible en cuanto a lo que dice = platitudinous.
    * probar lo que Uno dice = make + good + Posesivo + claim.
    * qué me dices de... = what about....
    * querer decir = mean.
    * quién iba a decir entonces que... = little did + Verbo + then that....
    * quién + Pronombre + iba a decir que... = little did + Pronombre + know that....
    * recalcar lo que Uno quiere decir = drive + home + Posesivo + point.
    * resaltar lo que Uno quiere decir = drive + home + Posesivo + point.
    * se decía que = rumour had it that.
    * se dice = so the story goes.
    * se dice pronto, pero no es tan fácil = easier said than done.
    * se dice que = rumour has it that, the saying + be + that.
    * según se dice = reportedly, so the argument goes, reputedly.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin decir ni mú = as quiet as a mouse.
    * sin decir ni pío = as quiet as a mouse.
    * sin decir una palabra = without saying a word.
    * sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].
    * tener cuidado con lo que se dice = say + the right thing.
    * tener cuidado con lo que Uno dice = watch + Posesivo + mouth, watch what + say.
    * yo me atrevería a decir = dare I say.
    * * *
    I

    ¿cientos de personas? - bueno, es un decir — hundreds of people? - well, figuratively speaking

    II 1.
    verbo transitivo
    1) <palabra/frase/poema> to say; <mentira/verdad> to tell

    ya dice `mamá' — he says `mama' now

    no digas esas cosas, por favor — please don't say things like that

    ¿cómo pudiste decir eso? — how could you say that?

    ¿eso lo dices por mí? — are you referring to me?

    dicen or se dice que es el hombre más rico del país — he is said to be the richest man in the country

    no se dice `andé', se dice `anduve' — it isn't `andé', it's `anduve'

    ¿cómo se dice `amor' en ruso? — how do you say `love' in Russian?

    bonita, lo que se dice bonita, no es — she's not what you would call pretty

    es el sábado; ni que decir tiene que estás invitado — it's on Saturday; you're invited, but that goes without saying

    ¿tendrá tiempo de hacerlo? - dice que sí — will he have time to do it? - he says he will

    ¿no lo encontró? - dice que no — didn't he find it? - no, he says he didn't

    ¿qué tal? ¿qué decís? — (RPl fam) hi, how are things? (colloq)

    2)

    ¿sabes qué me dijo? — do you know what he told me?; (expresando sorpresa, indignación, etc) do you know what he said to me?

    fue algo espantoso, todo lo que te diga es poco — it was terrible, I can't begin to tell you how terrible

    3)
    a) (expresando o transmitiendo órdenes, deseos, advertencias)

    decirle a alguien que + subj — to tell somebody to + inf

    b)
    4) ( por escrito) to say

    ¿qué dice aquí? — what does it say here?

    5) ( llamar) to call
    6) (sugerir, comunicar)

    la forma de vestir dice mucho de una persona — the way someone dresses says a lot/tells you a lot about them

    ¿te dice algo ese nombre? — does that name mean anything to you?

    7)
    8)

    ¿qué quiere decir esta palabra? — what does this word mean?

    ¿qué quieres decir con eso? — what do you mean by that?

    ¿quieres decir que ya no te interesa? — do you mean (to say) that you're no longer interested?

    9) (opinar, pensar) to think

    ¿y los padres qué dicen? — what do her parents think of it?, how do her parents feel about it?

    habría que regalarle algo, no sé, digo yo — we ought to buy her a present, well, I think so anyway

    es muy fácil - si tú lo dices... — it's very easy - if you say so...

    a decir verdad — to tell you the truth, to be honest

    con decirte que: no me lo perdonó nunca, con decirte que ni me saluda... he's never forgiven me, he won't even say hello to me; decir por decir: lo dijo por decir he didn't really mean it; es decir that is; mi cuñada, es decir la mujer de Rafael my sister-in-law, Rafael's wife that is; es mucho decir: es la mejor película del año - eso ya es mucho decir it's the best movie of the year - I wouldn't go that far; he dicho! that's that o final!; no me digas! no!, you're kidding o joking! (colloq); por así decirlo so to speak; que digamos: no es muy inteligente que digamos he's not exactly o he's hardly what you'd call intelligent; que no se diga! shame on you!; que no se diga que no somos capaces! I don't want people saying that we can't do it; y (ya) no digamos or (AmL) y no se diga: le cuestan mucho las matemáticas y no digamos la física he finds mathematics very difficult, and as for physics...; el qué dirán (fam): siempre le ha importado el qué dirán — she's always been worried what other people (might) think; ver tb dicho I

    2.
    decir vi

    papá - dime, hijo — dad - yes, son?

    quería pedirle un favor - usted dirá — I wanted to ask you a favor - certainly, go ahead

    tome asiento, usted dirá — (frml) take a seat, and now, what can I do for you?

    ¿diga? or ¿dígame? — hello?

    3.
    decirse v pron
    a) (refl) to say... to oneself
    b) (recípr) to say.... to each other
    c) (enf)
    * * *
    = declare, put, read, say, state, tell, volunteer, make + the point that, let + Nombre + know, let + it be known, observe, bid, reflect, utter, tender, hip, call + the tune.

    Ex: 24.17 declares Enter a body created or controlled by a government under its own name unless it belongs to one or more of the types listed in 24.18.

    Ex: As one respondent from this end of the information spectrum put it, 'Context is all in the information world'.
    Ex: This error message is displayed in the upper right-hand corner of the screen and reads: DAWT008, 107, DFCR....
    Ex: In conclusion, it should not be necessary to say that instructions and guiding must be as brief as possible.
    Ex: Short abstracts are generally preferred, but there are instances where the most effective approach is to cite the original unamended, and to state that this is what has been done.
    Ex: Program function key 1 (FP1) tells DOBIS/LIBIS to stop whatever it is doing and go back to the function selection screen.
    Ex: 'Anything wrong?' 'Oh, I'm okay, I guess,' volunteered Datto cautiously.
    Ex: However, they do make the very important point that the notation is not an essential part of the scheme.
    Ex: Then the secretary, having rallied herself, said forlornly 'I'll let him know you're here in a minute'.
    Ex: It can certainly be status-conferring to let it be known in social conversation that one has read the latest Fay Weldon book, but if the group one is in never reads Fay Weldon anyway and could not care less what she has written then the victory is a somewhat hollow one.
    Ex: 'All this is not very likely,' she observed at last, 'not only because of the strength of the selection process -- its imperviousness to proof before an arbitrator'.
    Ex: 'Sit down please,' he bade her.
    Ex: 'Now, you know, I could merely turn this over to the two division or all the department heads and let them decide,' reflected Bough.
    Ex: The ideal was forever etched in his consciousness from the day Crane uttered it: a good librarian working anywhere is a credit and benefit to libraries everywhere.
    Ex: 'Well,' Stanton tendered, 'one candidate clearly has the superior experience -- Kass'.
    Ex: He was aghast after having been hipped to the fact there are hookers on the Internet.
    Ex: As long as we allow other people to pay the piper, they will continue calling the tune in Africa.
    * ¡eso se dice pronto! = easier said than done.
    * ¿lo dices en broma? = you must be kidding!.
    * a decir de todos = by all accounts.
    * a decir verdad = to tell the truth, if the truth be known, if the truth be told, in all truth, in truth, fact is, the fact is (that), to be fair.
    * a decir verdad... = the fact of the matter is that....
    * arriesgarse a decir = hazard.
    * atreverse a decir = go + (as/so) far as to say.
    * aunque a decir verdad = Mind you.
    * aventurarse a decir = venture.
    * baste decir que = suffice (it) to say.
    * como dice el dicho = as the saying goes, so the saying goes.
    * como dice el refrán = as the saying goes, so the saying goes.
    * continuar diciendo = go on.
    * cumplir lo que se dice = live up to + Posesivo + claim.
    * decían las malas lenguas que = rumour had it that.
    * decir adiós = bid + Nombre + goodbye, bid + adieu, kiss + Nombre + goodbye, bid + farewell, wave + a bye.
    * decir adiós (a) = say + goodbye (to).
    * decir adiós al pasado = bid + farewell + to the past.
    * decir adiós con la mano = wave + goodbye.
    * decir adiós con un gesto = signal + goodbye.
    * decir a favor de = say in + favour of.
    * decir Algo = break + the news.
    * decir Algo a Alguien = let + Nombre + in on.
    * decir Algo de un modo colérico = flame out.
    * decir Algo que es obvio por sí mismo = state + the obvious.
    * decir balbuceando = splutter, sputter.
    * decir bolas = fib.
    * decir bromeando = quip.
    * decir chorradas = bullshit.
    * decir con desdén = sneer.
    * decir con desprecio = sneer.
    * decir con la boca llena = say in + full confidence.
    * decir con mal humor = spit out.
    * decir con toda confianza = say in + full confidence.
    * decir con voz + Adjetivo = say in + a + Adjetivo + voice.
    * decir de un modo enfadado = spit out.
    * decir disparates = shoot off + at the mouth, talk + rubbish, talk + nonsense, talk through + Posesivo + hat.
    * decir en confianza = confide.
    * decir en defensa de = say in + defence of.
    * decir entrecordamente = splurt out.
    * decir en voz alta = say + out loud, say in + a loud voice.
    * decir en voz baja = say under + Posesivo + breath, say in + a low voice, say in + a quiet voice.
    * decir + esperar = express + hope.
    * decir estupideces = talk + rubbish, talk + nonsense, talk through + Posesivo + hat.
    * decir gilipolleces = talk + nonsense, talk + rubbish, bullshit, talk through + Posesivo + hat.
    * decir humorísticamente = quip.
    * decir inesperadamente = blurt out, pipe.
    * decir la última palabra = hear + the final word, outface.
    * decir la verdad = tell + the truth, speak + the truth, come + clean.
    * decir la verdad sobre = give + Nombre + the lowdown on.
    * decir la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad = to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth.
    * decirlo = come out with + it.
    * decir lo que Uno piensa = speak up, speak out.
    * decir mentirijillas = fib.
    * decir mentirillas = fib.
    * decir mucho de Algo = speak + volumes.
    * decir pamplinas = bullshit.
    * decir + poseer = claim.
    * decir que Uno se siente cómodo con Algo = express + comfort with.
    * decir que Uno se siente confortable con Algo = express + comfort with.
    * decir que Uno siente lo que le ha pasado a Otra Persona = express + sympathy for.
    * decir rápidamente sin parar = rattle off.
    * decir resoplando = snort.
    * decir sandeces = talk + rubbish, talk + nonsense, bullshit, talk through + Posesivo + hat.
    * decirse = grapevine + carry + the story, make out to be, word + go (a)round.
    * decirse que = be reputed to.
    * decir suspirando = sigh.
    * decir tonterías = talk + rubbish, talk + nonsense, talk through + Posesivo + hat.
    * decir una grosería = make + rude remark.
    * demostrar lo que Uno dice = make + good + Posesivo + claim.
    * dicen las malas lenguas que = rumour has it that.
    * digamos por ejemplo = let us say, say.
    * dime con quién andas y te diré quién eres = you are known by the company you keep.
    * dime con quién andas y te diré quién eres = you are known by the company you keep.
    * el tiempo dirá = time will tell.
    * el tiempo lo dirá = only time will tell.
    * enterarse de lo que Uno quiere decir = catch + Posesivo + drift, get + Posesivo + drift.
    * es decir = i.e. (latín - id est), in other words, that is, that is to say, which is to say.
    * es más fácil decirlo que hacerlo = easier said than done.
    * estar a punto de decir = be on the tip of + Posesivo + tongue to say.
    * esto no quiere decir que = this is not to say that.
    * expresar lo que Uno quiere decir = make + Posesivo + point.
    * hablar sin decir nada = waffle.
    * hacer lo que uno dice que es capaz de hacer = live up to + Posesivo + claim.
    * huelga decir = needless to say.
    * la gente dice que = rumour has it that.
    * ¿lo dices en broma? = you must be joking!.
    * me atrevo a decir = may I say.
    * ni que decir tiene que = it goes without saying that, needless to say.
    * no decir a Alguien lo que está ocurriendo = leave + Nombre + in the dark.
    * no decir nada = keep + quiet.
    * no decir nada a nadie = lips + seal.
    * no decir palabrotas = watch + Posesivo + mouth.
    * ¡no digas palabrotas! = watch your language!.
    * no hace falta decir que = it goes without saying that, needless to say.
    * no preguntes porque no te puedo decir la verdad = ask no questions and hear no lies.
    * no saber qué decir = be at a loss for words, be lost for words.
    * no ser tan bueno como se dice = not + it's cracked up to be.
    * para comenzar diremos que = to begin with.
    * para decir la verdad = to be honest.
    * por decirlo así = so to speak, in a manner of speaking.
    * por decirlo de alguna manera = so to speak.
    * por decirlo de algún modo = in a manner of speaking, so to speak.
    * por lo que dicen todos = by all accounts.
    * por no decir algo peor = to put it mildly.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por no decir nunca = if ever.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * predecible en cuanto a lo que dice = platitudinous.
    * probar lo que Uno dice = make + good + Posesivo + claim.
    * qué me dices de... = what about....
    * querer decir = mean.
    * quién iba a decir entonces que... = little did + Verbo + then that....
    * quién + Pronombre + iba a decir que... = little did + Pronombre + know that....
    * recalcar lo que Uno quiere decir = drive + home + Posesivo + point.
    * resaltar lo que Uno quiere decir = drive + home + Posesivo + point.
    * se decía que = rumour had it that.
    * se dice = so the story goes.
    * se dice pronto, pero no es tan fácil = easier said than done.
    * se dice que = rumour has it that, the saying + be + that.
    * según se dice = reportedly, so the argument goes, reputedly.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin decir ni mú = as quiet as a mouse.
    * sin decir ni pío = as quiet as a mouse.
    * sin decir una palabra = without saying a word.
    * sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].
    * tener cuidado con lo que se dice = say + the right thing.
    * tener cuidado con lo que Uno dice = watch + Posesivo + mouth, watch what + say.
    * yo me atrevería a decir = dare I say.

    * * *
    1
    (manera de expresarse): en el decir popular in popular speech
    ¿cientos de personas? — bueno, es un decir hundreds of people? — well, it's just a manner of speaking o a figure of speech
    supongamos, es un decir, que … let's assume, just for the sake of argument, that …
    al decir de la gente, el clima está cambiando people say the climate is changing
    2 decires mpl (dichos) sayings (pl); (rumores) talk
    no son más que decires it's just talk
    decir2 [ I24 ]
    ■ decir (verbo transitivo)
    A decir: palabra, mentira etc
    B decirle algo a alguien
    C
    1 transmitiendo órdenes, deseos etc
    2 decir adiós
    D por escrito
    E llamar
    F sugerir, comunicar
    G decir misa
    H
    1 querer decir
    2 digo (al rectificar)
    I opinar, pensar
    J en locuciones
    ■ decir (verbo intransitivo)
    A
    1 invitando a hablar
    2 al contestar el teléfono
    B decir bien/mal de
    ■ decirse (verbo pronominal)
    1 reflexivo
    2 recíproco
    3 para enfatizar
    vt
    A ‹palabra/frase› to say; ‹mentira/verdad› to tell; ‹poema› to say, recite; ‹oración› to say
    [ para ejemplos con complemento indirecto ver división 2] ya dice `mamá' he says ‘mama’ now
    no digas esas cosas, por favor please don't say things like that
    no digas estupideces/barbaridades don't talk nonsense o ( AmE) garbage o ( BrE) rubbish
    ¿cómo pudiste decir semejante disparate? how could you say such a stupid thing o make such a stupid comment?
    no me dejó decir ni una palabra he didn't let me get a word in edgeways
    ¿eso lo dices por mí? are you referring to me?
    no sé qué decir … un millón de gracias I don't know what to say … thank you very much indeed
    ¡qué callado estás! ¡no dices nada! you're very quiet, you've hardly said a word!
    ¡no lo dirás en serio! you can't be serious!
    ¡no irás a decir que no lo sabías! don't try and tell me you didn't know!
    —no puedo hacer nada —dijo Juan there is nothing I can do, said Juan o Juan said
    como dice el refrán/mi abuela as the saying goes/as my grandmother says
    lo dijeron por la radio they said it o it was announced on the radio
    no eran ricos, digamos que vivían bien I don't mean they were rich, let's just say they lived well
    dicen que de joven fue muy guapa they say she was very beautiful when she was young
    dicen que es el hombre más rico del país he is said to be the richest man in the country
    ¿qué se dice? — gracias/por favor what do you say? — thank you/please
    no se dice `andé', se dice `anduve' it isn't `andé', it's `anduve'
    ¡eso no se dice! you mustn't say that!
    ¿cómo se dice `te quiero' en ruso? how do you say `I love you' in Russian?, what's the Russian for `I love you'?
    bonita, lo que se dice bonita, no es she's not what you would call pretty
    estoy harta, lo que se dice harta ¿me oyes? I'm fed up, absolutely fed up, do you hear?
    eso se dice pronto, pero no es tan fácil that's easier said than done
    palatal: dícese del sonido cuya articulación … palatal: of, relating to or denoting a sound articulated …
    es el sábado; ni que decir tiene que estás invitado it's on Saturday; you're invited, of course, but that goes without saying o but I don't need to tell you that
    haberlo dicho antes why didn't you say so before?, you might have said so before!
    ¿tendrá tiempo de hacerlo? — dice que sí will he have time to do it? — he says he will
    ¿no lo encontró? — dice que no didn't he find it? — no, he says he didn't
    digan lo que digan no matter what people say, whatever people say
    ¿qué tal? ¿qué decís? ( RPl fam); hi, how are things? ( colloq), hi, what's up? ( AmE colloq)
    B
    decirle algo a algn to tell sb sth
    eso no es lo que me dijo a mí that's not what he told me, that's not what he said to me
    ¿sabes qué me dijo? do you know what he told me?; (expresando sorpresa, indignación, etc) do you know what he said to me?
    se lo voy a decir a papá I'm going to tell Dad
    hoy nos dicen el resultado they're going to give us the result today
    me dijo una mentira he told me a lie, he lied to me
    Andrés me dijo lo de tu hermano Andrés told me about your brother
    ¡a mí me lo vas a decir! you're telling me!, you don't have to tell me!
    ¿sabes lo que te digo? por mí que se muera look, as far as I'm concerned he can drop dead! ( colloq)
    ¿no te digo? éste se cree que yo soy la sirvienta see what I mean? he thinks I'm his servant
    ¿no te digo or no te estoy diciendo que hasta le pega? I'm telling you, he even hits her!
    ¿tú qué me aconsejas? — ¿qué quieres que te diga? tienes que tomar tú la decisión what do you think I should do? — well, to be quite frank o honest, I think you have to decide for yourself
    ya te decía yo que no era verdad I told you it wasn't true, didn't I?
    fue algo espantoso, todo lo que te diga es poco it was terrible, I just can't describe it o I can't begin to tell you
    hace mal tiempo en verano, y no te digo nada en invierno … in summer the weather's bad, and as for the winter …
    ¡no me digas que no es precioso! isn't it beautiful?
    a lo mejor te ofrecen el puesto ¿quién te dice? (CS); you never know, they might offer you the job
    me resultó ¿cómo te diría? … violento I found it … how shall I put it? o I don't know … rather embarrassing
    ¡ya me dirás qué le cuesta escribirnos una carta! I mean, surely it's not too much trouble for him to write us a letter
    no te creas todo lo que te dicen don't believe everything people tell you o everything you hear
    dime con quién andas y te diré quién eres you can judge a man by the company he keeps
    C
    1
    (transmitiendo órdenes, deseos, advertencias): ¡porque lo digo yo! because I say so!
    a mí nadie me dice lo que tengo que hacer nobody tells me what to do
    harás lo que yo diga you'll do as I say
    manda decir mi mamá que si le puede prestar el martillo ( AmL); mom says can she borrow your hammer?
    Fernando pregunta si puede venir con nosotrosdile que sí Fernando wants to know if he can come with us — yes, tell him he can o say yes
    decir QUE + SUBJ:
    dice papá que vayas Dad wants you
    dice que llames cuando llegues she says (you are) to phone when you get there
    dijo que tuviéramos cuidado she said to be careful, she said we should be careful
    decirle a algn QUE + SUBJ to tell sb to + INF
    diles que empiecen tell them to start
    le dije que no lo hiciera I told him not to do it
    nos dijeron que esperáramos they told us o we were told to wait
    te digo que vengas aquí enseguida I said, come here at once
    2
    decir adiós to say goodbye
    vino a decirme adiós she came to say goodbye (to me)
    di adiós a tu vida de estudiante that's the end of your student days, you'd better say goodbye to your student days
    ¿se lo prestaste? ¡ya le puedes decir adiós! you mean you lent it to him? well, you can kiss that goodbye! ( colloq)
    D (por escrito) to say
    ¿qué dice aquí? what does it say here?
    el diario no dice nada sobre el asunto there's nothing in the paper about it
    E (llamar) to call
    le dicen `Dumbo' por las orejas they call him `Dumbo' because of his ears
    se llama Rosario pero le dicen Charo her name is Rosario but people call her Charo
    no me digas de usted there's no need to call me `usted'
    F
    (sugerir, comunicar): la forma de vestir dice mucho de una persona the way someone dresses says a lot o tells you a lot about them
    el tiempo lo dirá time will tell
    por afuera la casa no dice nada the house doesn't look much from the outside
    el poema no me dice nada the poem doesn't do anything for me
    algo me decía que no iba a ser fácil something told me it wasn't going to be easy
    ¿te dice algo ese nombre? does that name mean anything to you?
    la tarta estaba diciendo cómeme the cake was just asking to be eaten
    G
    decir misa to say mass
    H
    1
    querer decir to mean
    ¿qué quiere decir esta palabra? what does this word mean?
    ¿qué quieres decir con eso? what do you mean by that?
    no entendiste lo que quise decir you didn't understand what I meant
    ¿quieres decir que ya no te interesa? do you mean (to say) that you're no longer interested?
    sólo quería decirte que … I just wanted to say that …
    2
    el presupuesto asciende a diez mil, digo cien mil de euros we have a budget of ten thousand, (sorry,) I mean a hundred thousand euros
    I (opinar, pensar) to think
    ¿y los padres qué dicen? what do her parents think of it?, how do her parents feel about it?
    podríamos ir mañana ¿tú qué dices? we could go tomorrow, what do you think?
    ¡quién lo hubiera dicho! who would have thought o believed it?
    podría haber mencionado al resto del equipo, vamos, digo yo … he could have mentioned the rest of the team … well I'd have thought so, anyway
    habría que regalarle algo, no sé, digo yo we ought to buy her a present, well, I think so anyway
    es muy fácil — si tú lo dices … it's very easy — if you say so …
    a decir verdad to tell you the truth, to be honest
    como quien dice so to speak
    el nuevo tren está, como quien dice, a la vuelta de la esquina the new train is, so to speak o to coin a phrase, just around the corner
    la granja es, como quien dice, la razón de su vida I suppose you could say the farm is his whole reason for living
    con decirte que: no me lo perdonó nunca, con decirte que ni me saluda … he's never forgiven me, he won't even say hello to me
    decir por decir: lo dijo por decir he didn't really mean it
    ¡digo! ( Esp fam): ¡qué calor hace! — ¡digo! it's so hot! — you can say that again o I'll say! ( colloq)
    ¿y te gusta? — ¡digo! do you like it? — you bet I do o ( AmE) I sure do! ( colloq)
    es decir that is
    mi cuñada, es decir la mujer de Rafael my sister-in-law, Rafael's wife that is
    no sé si voy a poder ires decir que no vas a ir I don't know if I'll be able to go — you mean you're not going
    es mucho decir: es la mejor película del añoeso ya es mucho decir it's the best movie of the year — I wouldn't go that far
    ¡he dicho! that's that!, that's final!
    lo mismo digo: mucho gusto en conocerlelo mismo digo pleased to meet you — pleased to meet you o likewise
    ¡qué alegría verte! — lo mismo digo it's great to see you! — and you o you too
    ¡no me digas! no!, you're kidding o joking! ( colloq)
    ¿sabes que se casa Lola? — ¡no me digas! do you know Lola's getting married? — no! o you're joking! o really? o never!
    por así decirlo so to speak
    es, por así decirlo, el alma-máter de la empresa he is, so to speak o as it were, the driving force behind the company
    que digamos: no es muy inteligente que digamos he's not exactly o he's hardly what you'd call intelligent
    ¿qué me dices?: saqué el primer puesto ¿qué me dices? I came first, how about that then?
    ¿y qué me dices de lo de Carlos? and what about Carlos then?
    ¿sabes que lo van a derribar? — ¿qué me dices? do you know they're going to demolish it? — what? o you're kidding!
    ¡que no se diga! shame on you!
    ¿te ganó un niño de seis años? ¡que no se diga! you were beaten by a six-year-old child? shame on you!
    ¡que no se diga que no somos capaces! I don't want people saying that we can't do it
    costó $20.000 ¡se dice pronto! it cost $20,000, which is no mean sum
    lleva dos meses enferma, que se dice pronto she has been ill for two months, and that's a long time
    ¡y que lo digas! ( Esp); you can say that again!, you're telling me!, don't I know it!
    y (ya) no digamos or ( AmL) y no se diga: le cuestan mucho las matemáticas y no digamos la física he finds mathematics very difficult, and as for physics …
    el/la que te dije ( fam hum); you-know-who
    el qué dirán ( fam): siempre le ha importado el qué dirán she's always been worried what other people (might) think
    ¿por qué te preocupa tanto el qué dirán? why do you worry about what people will o might say?
    ver tb dicho1 (↑ dicho (1))
    ■ decir
    vi
    A
    1
    (invitando a hablar): papá — dime, hijo dad — yes, son?
    quería pedirle un favorusted dirá ( frml); I wanted to ask you a favor — certainly, go ahead
    tome asiento — gracias — usted dirá ( frml); take a seat — thank you — now, what can I do for you?
    2
    ( Esp) [ Vocabulary notes (Spanish) ] (al contestar el teléfono): ¿diga? or ¿dígame? hello?
    B
    decir bien/mal de algn/algo: sus trabajos dicen bien de él his work has created a good impression
    la manera en que se comportó no dice muy bien de él the way he behaved doesn't show him in a very good light o doesn't say very much for him
    1 ( reflexivo) to say to oneself
    se dijo que no lo volvería a hacer he said to himself o he told himself that he wouldn't do it again
    me dije para mis adentros que allí había gato encerrado I said o thought to myself, there's something fishy going on here
    2 ( recíproco) to say to each other
    se decían secretos al oído they were whispering secrets to each other
    se dijeron de todo they called each other every name under the sun
    3 ( enf):
    tú hazme caso que yo sé lo que me digo you listen to me, I know what I'm talking about
    no sé para qué me preguntas, si tú te lo dices todo I don't know why you're asking me, you seem to have all the answers
    * * *

     

    decir 1 sustantivo masculino:
    ¿cientos de personas? — bueno, es un decir hundreds of people? — well, figuratively speaking

    decir 2 ( conjugate decir) verbo transitivo
    1
    a)palabra/frase/poema to say;

    mentira/verdad to tell;
    para ejemplos con complemento indirecto ver división 2

    ¿eso lo dices por mí? are you referring to me?;
    ¡no lo dirás en serio! you can't be serious!;
    dijo que sí con la cabeza he nodded;
    no se dice `andé', se dice `anduve' it isn't `andé', it's `anduve';
    ¡eso no se dice! you mustn't say that!;
    ¿cómo se dice `amor' en ruso? how do you say `love' in Russian?;
    ¿lo encontró? — dice que sí/no did he find it? — he says he did/he didn't
    b)


    2 decirle algo a algn to tell sb sth;
    voy a decirle a papá que … I'm going to tell Dad …;

    ¡ya te lo decía yo! I told you so!
    3
    a) (expresando órdenes, deseos, advertencias):

    ¡porque lo digo yo! because I say so!;

    harás lo que yo diga you'll do as I say;
    dice que llames cuando llegues she says (you are) to phone when you get there;
    dijo que tuviéramos cuidado she said to be careful;
    diles que empiecen tell them to start;
    le dije que no lo hiciera I told him not to do it
    b)


    4
    a) (opinar, pensar) to think;


    ¡quién lo hubiera dicho! who would have thought o believed it?;
    es muy fácil — si tú lo dices … it's very easy — if you say so …
    b) (sugerir, comunicar):


    ¿te dice algo ese nombre? does that name mean anything to you?
    5
    querer decir [palabra/persona] to mean;

    ¿qué quieres decir con eso? what do you mean by that?
    6 ( en locs)

    como quien dice so to speak;
    es decir that is;
    ¡he dicho! that's that o final!;
    ni que decir tiene que … it goes without saying that …;
    ¡no me digas! no!, you're kidding o joking! (colloq);
    por así decirlo so to speak;
    el qué dirán (fam) what other people (might) think;
    ver tb dicho 1
    verbo intransitivo

    papá — dime, hijo dad — yes, son?;

    quería pedirle un favorusted dirá I wanted to ask you a favor — certainly, go ahead
    b) (Esp) ( al contestar el teléfono): ¿diga? or ¿dígame? hello?

    decirse verbo pronominal
    a) ( refl) to say … to oneself

    b) ( recípr) to say …. to each other;


    decir
    I m (dicho, sentencia) saying: es sólo un decir, it's just a manner of speaking
    II verbo transitivo
    1 to say: está diciendo una mentira/la verdad, she's telling a lie/the truth
    no dijo nada, he said nothing
    2 (con complemento indirecto) to tell: no le dije mi opinión, I didn't tell him my opinion
    les dijo que esperaran un rato, she told them to wait for a while
    3 (opinar, afirmar, proponer) ¿qué me dices de mi nuevo corte de pelo?, what do you think of my new haircut?, te digo que es una extravagancia, I think it's quite weird
    yo digo que vayamos a Cuenca, I suggest going to Cuenca
    4 (suscitar interés, una idea) to mean, appeal: ese libro no me dice nada, that book doesn't appeal to me
    ¿le dice algo esta cara?, does this face mean anything to you?
    5 (mostrar, indicar) to say, show: lo que hizo dice mucho en su favor, what he did says a lot for him
    su cara de decepción lo dice todo, his long face says it all
    ♦ Locuciones: Tel Esp diga o dígame, hello?
    digamos, let's say
    digo yo, in my opinion
    el qué dirán, what people will say
    es decir, that is (to say)
    ni que decir tiene, needless to say
    no decir esta boca es mía, not to say a word
    ¡no me digas!, really!
    por así decirlo, as it were o so to speak
    querer decir, to mean
    ¡y que lo digas!, you bet! ➣ Ver nota en mean
    ¿To tell
    o to say?
    Observa que to tell menciona a la persona a la cual va dirigida una frase: Dime tu nombre. Tell me your name. Les dijo que se fueran. He told them to go away.
    Por el contrario, to say se centra en el contenido del mensaje, sin importarnos a quién va dirigido: ¿Qué has dicho? What did you say? Dijo que sí. He said yes. ➣ Ver nota en tell.
    ' decir' also found in these entries:
    Spanish:
    A
    - amén
    - amohinarse
    - año
    - apéndice
    - atinar
    - bala
    - barbaridad
    - bastante
    - burrada
    - callar
    - chorrada
    - colmo
    - comenzar
    - confiar
    - cosa
    - declarar
    - delirar
    - descargo
    - despedirse
    - dilucidar
    - disparate
    - entender
    - excusada
    - excusado
    - flexible
    - fluir
    - ir
    - haber
    - hablar
    - holgar
    - honestamente
    - hoy
    - lengua
    - maravilla
    - mu
    - nada
    - obviedad
    - pelagatos
    - pío
    - precisamente
    - puño
    - querer
    - rezar
    - restar
    - rey
    - saciedad
    - señor
    - significar
    - soltar
    English:
    ablaze
    - abuse
    - afraid
    - anything
    - bid
    - bite back
    - blurt out
    - buzz off
    - caller
    - clear off
    - dash off
    - devil
    - dinner
    - distinctly
    - drone
    - enjoy
    - eventual
    - ever
    - few
    - flatter
    - flounder
    - fortune
    - gasp out
    - get
    - get at
    - go
    - go on
    - hand
    - heart
    - hotly
    - i.e.
    - keep in
    - know
    - lip
    - loss
    - mean
    - mention
    - mildly
    - mind
    - miserably
    - mouth
    - move
    - need
    - needless
    - neither
    - no
    - nonsense
    - O
    - occasion
    - oops!
    * * *
    vt
    1. [en general] to say;
    siempre digo lo que pienso I always say what I think;
    es muy callado, nunca dice nada he's very quiet, he never says anything o a word;
    ¿qué dice la etiqueta? what does the label say?;
    no digas tonterías don't talk nonsense;
    no digas tacos delante de los niños don't swear in front of the children;
    lo dijo en broma she meant it as a joke;
    ¿quién te lo ha dicho? who told you that?;
    me da igual lo que diga la gente I don't care what people say;
    al decir esto, se marchó with these words o with that, he left;
    no sabía qué decir I didn't know what to say, I was lost for words;
    decir que sí/no to say yes/no;
    dice que no viene she says (that) she's not coming;
    como dice el refrán,… as the saying goes,…;
    dicen que va a ser un verano muy seco they say it's going to be a very dry summer;
    ¡díjolo Blas, punto redondo! sure, whatever!, yes, sure!;
    donde dije digo, digo Diego: ayer dijiste que me lo dejarías – sí, pero no puedo – ya, donde dije digo, digo Diego yesterday you told me you'd lend it to me – yes, but I can't now – you're always saying one thing one minute and another the next
    2. [contar] to tell;
    se lo voy a decir a la profesora I'm going to tell the teacher;
    no se lo digas a nadie don't breathe a word of it to anyone;
    ¿qué quieres que te diga? what do you want me to say?, what can I say?;
    ya te lo había dicho yo, es demasiado caro I told you it's too expensive;
    decir la verdad to tell the truth;
    decir mentiras to tell lies;
    pregunta si le dejas salir – dile que sí/no she wants to know if she can go out – tell her she can/can't;
    quiere saber si hemos terminado – dile que sí/no he wants to know if we've finished – tell him we have/haven't;
    dile que estoy ocupado tell him I'm busy;
    dígame lo que pasó tell me what happened;
    eso no es lo que me dijo a mí that's not what she told me;
    tengo que hacerte una pregunta – dime I need to ask you a question – go ahead;
    dígame en qué puedo ayudarle what can I do for you?
    3. [ordenar] to tell;
    la ley dice que es obligatorio el uso del casco according to the law, it is compulsory to wear a crash helmet, the law says that it is compulsory to wear a crash helmet;
    decir a alguien que haga algo to tell sb to do sth;
    haz lo que te digan y no protestes do as you're told and don't complain;
    dile que venga tell her to come;
    nos dijeron que nos fuéramos they told us to go away;
    lo vas a hacer porque lo digo yo you'll do it because I say so
    4. [recitar] [de memoria] to recite;
    [leyendo] to read
    5. [revelar] to tell, to show;
    eso lo dice todo that says it all;
    decir mucho (en favor) de to say a lot for;
    sus ropas dicen bastante sobre su situación económica her clothes say a lot about her financial situation;
    su violenta reacción dice mucho sobre su personalidad his violent reaction tells us o reveals a lot about his personality
    6. [llamar] to call;
    me dicen Paco they call me Paco;
    le dicen la carretera de la muerte they call it the road of death
    7. [asegurar] to tell, to assure;
    te digo que ella no está mintiendo I tell you o assure you (that) she isn't lying;
    dice que llegará mañana sin falta she says (that) she'll definitely arrive tomorrow
    8. [en frases]
    a decir verdad, no me apetece nada ir a la boda to tell (you) the truth o to be honest, I don't really feel like going to the wedding;
    como quien no dice nada as if it were nothing;
    olvídalo, como si no hubiera dicho nada forget I ever mentioned it;
    con decirte que me marché a los diez minutos, te puedes imaginar como fue la fiesta if I tell you that I left after ten minutes, you can imagine what the party was like;
    cualquiera diría que no le dan de comer en casa anyone would o you'd think she never gets fed at home;
    decir para sí to say to oneself;
    decir por decir to talk for the sake of talking;
    no te lo tomes en serio, lo dijo por decir don't take it seriously, she didn't really mean it;
    decirle a alguien cuatro verdades to tell sb a few home truths;
    es decir that is, that's to say;
    aracnofobia, es decir miedo a las arañas arachnophobia, that is o that's to say, fear of spiders;
    tengo otra cita – es decir, que no vendrás a la inauguración I've got another engagement – you mean o in other words you're not coming to the opening ceremony;
    encantado de conocerte – lo mismo digo pleased to meet you – likewise;
    tu primer examen estaba muy mal, y lo mismo digo del segundo you did very poorly in your first exam, and the same goes for the second one;
    ni que decir tiene needless to say;
    yo no digo o [m5]no quiero decir nada, pero… it's not for me to say, but…;
    ¿sabías que Santiago se ha casado? – ¡no me digas! did you know that Santiago got married? – no! o never!;
    ¡no me digas que no te gusta! don't tell me you don't like it!;
    el tenis/este cuadro no me dice nada tennis/this picture doesn't do anything for me;
    no hay más que decir that's all there is to it, that's that;
    (o) mejor dicho or rather;
    por más que digas, no le veo nada especial a esta ciudad whatever you say, I don't see what's so special about this city;
    por decirlo así, por así decirlo in other words, so to speak;
    RP Fam
    ¿qué decís? how are you doing?, how are things?;
    preocuparse por el qué dirán to worry about what people will say;
    no está lloviendo mucho que digamos it's not exactly raining hard;
    él no es muy inteligente que digamos he isn't what you'd call intelligent;
    ha sufrido un infarto – ¡qué me dices! she's had a heart attack – no! o surely not!;
    ¡quién lo diría! tan rico y sin embargo tan humilde who would have thought it, such a rich person and yet so humble!;
    tardarán en construirlo cinco años, ¡se dice pronto! they're going to take five years, no less, to build it!;
    yo lo hago en cinco minutos – eso se dice pronto, no sabes lo difícil que es I'll have it done in five minutes – that's easily said, you've no idea how difficult it is;
    si tú lo dices if you say so;
    ¡tú lo has dicho! you said it!;
    Esp
    ¡y que lo digas! you can say that again!;
    y no digamos, Am [m5]ya no se diga, Am [m5] ni se diga to say nothing of;
    no le gusta el pescado y no digamos el pollo she doesn't like fish, to say nothing of chicken
    vi
    como quien dice, como si dijéramos so to speak;
    es, como si dijéramos, una mezcla de danza y teatro it's a sort of mixture of dance and theatre;
    es, como quien dice, el alma de la empresa he is, so to speak, the soul of the company;
    Esp
    ¿diga?, ¿dígame? [al teléfono] hello?;
    Fam
    ¡digo! [¡ya lo creo!] of course!;
    [¡madre mía!] I say!;
    tenemos muchas ganas de ir de vacaciones, y nuestros hijos, no digamos we can't wait to go on holiday, and as for our children…
    * * *
    <part dicho>
    I v/t
    1 say; ( contar) tell;
    decir misa say mass;
    decir que sí say yes;
    decir que no say no;
    se dice que … they say that …, it’s said that …;
    diga lo que diga whatever he says;
    ¿qué quieres que te diga? what do you expect me to say?;
    para sí say to o.s.
    :
    es decir in other words;
    dar que decir set people talking;
    ni que decir tiene (que) it goes without saying (that);
    por así decirlo so to speak;
    ya es decir that’s saying something;
    que ya es decir which is really something;
    es mucho decir that’s saying a lot
    :
    ¡quién hubiera dicho que María se iba casar! who would have thought that Maria would get married!;
    dicho y hecho no sooner said than done;
    mejor dicho or rather;
    dicho sea de paso incidentally;
    está dicho, lo dicho as I have already said
    4
    :
    no es rico, que digamos let’s say he’s not rich;
    ¡no me digas! you’re kidding!;
    ¡dímelo a mí! tell me about it!, you’re telling me!;
    como quien dice so to speak;
    y que lo digas you bet;
    ¿y qué me dices de …? so what do you think of …?;
    usted dirá how can I help you?;
    ya decía yo que iba a acabar mal I knew it would end badly;
    ¡quién lo diría! who would believe it!;
    ¡cualquiera diría que tiene setenta años! who would have thought he was seventy!, you wouldn’t think o believe he was seventy!
    II v/i
    :
    ¡diga!, ¡dígame! Esp
    TELEC hello
    III m saying;
    es un decir it’s just a figure of speech
    * * *
    decir {23} vt
    1) : to say
    dice que no quiere ir: she says she doesn't want to go
    2) : to tell
    dime lo que estás pensando: tell me what you're thinking
    3) : to speak, to talk
    no digas tonterías: don't talk nonsense
    4) : to call
    me dicen Rosy: they call me Rosy
    5)
    es decir : that is to say
    6)
    querer decir : to mean
    * * *
    decir1 n saying
    decir2 vb
    1. (en general) to say [pt. & pp. said]
    ¿qué ha dicho? what did he say?
    ¿cómo se dice "biblioteca" en inglés? how do you say "biblioteca" in English?
    2. (a alguien) to tell [pt. & pp. told]
    4. (llamar) to call
    le dicen "Chapi" people call him "Chapi"
    dime / dígame (en tienda etc) yes?
    es decir that is / that is to say
    ¿diga? / ¿dígame? (por teléfono) hello?

    Spanish-English dictionary > decir

  • 34 por

    prep.
    1 because of (causa).
    por mí no te preocupes don't worry about me
    ¿por qué? why?
    ¿por qué lo dijo? why did she say it?
    ¿por qué no vienes? why don't you come?
    ¿por? (informal) why?
    se enfadó por tu comportamiento she got angry because of your behavior
    lo hizo por amor he did it out of o for love
    2 (in order) to.
    lo hizo por complacerte he did it to please you
    lo hice por ella I did it for her
    3 by (medio, modo, agente).
    por mensajero/fax/teléfono by courier/fax/telephone
    estuvimos hablando por teléfono we were talking on the phone
    por escrito in writing
    lo cogieron por el brazo they took him by the arm
    el récord fue batido por el atleta the record was broken by the athlete
    4 through.
    vamos por aquí/allí let's go this/that way
    iba paseando por el bosque/la calle she was walking through the forest/along the street
    pasar por la aduana to go through customs
    5 for (a cambio de, en lugar de).
    lo ha comprado por poco dinero she bought it for very little
    cambió el coche por la moto he exchanged his car for a motorbike
    él lo hará por mí he'll do it for me
    6 per.
    mil unidades por semana a thousand units a o per week
    uno por uno one by one
    20 kms por hora 20 km an o per hour
    7 for.
    baja por tabaco go down to the shops for some cigarettes, go down to get some cigarettes
    a por for
    vino a por las entradas she came for the tickets
    8 times, multiplied by.
    * * *
    1 (gen) for
    2 (a través de) through, by
    3 (calle, carretera) along, down, up
    íbamos por la calle cuando... we were walking along the street when...
    4 (lugar aproximado) in, near, round
    5 (causa) because of
    6 (tiempo) at, for
    7 (medio) by
    10 (tras) by
    12 (a favor de) for, in favour of, US in favor of
    14 (en lugar de) instead of, in the place of
    15 (multiplicado por) times, multiplied by
    tres por cuatro, doce three fours are twelve, three times four is twelve
    16 por adjective que no matter how adjective
    por caro que sea, lo voy a comprar no matter how expensive it is I'm going to buy it
    por viejo que parezca funciona even though it looks old, it still works
    \
    estar por + inf (a punto de) to be on the point of + - ing
    estar por hacer to remain to be done, not to have been done yet
    por aquí around here
    por lo tanto therefore
    por lo visto apparently
    por más que + subjuntivo however much, no matter how much
    por mucho que + subjuntivo however much, no matter how much
    por mí as far as I am concerned
    ¿por qué? why?
    por supuesto of course
    por tanto therefore, so
    * * *
    prep.
    1) for
    3) by
    7) per
    8) from
    * * *
    PREPOSICIÓN
    1) [causa]
    a) + sustantivo because of

    nos encontramos por casualidadwe met by chance

    lo hago por gustoI do it because I like to

    por temor a — for fear of

    b) + infin
    c) + adj
    2) [objetivo]
    a) + sustantivo for
    b) + infin

    por no llegar tarde — so as not to arrive late, in order not to be late

    3) (=en favor, defensa de) for

    hazlo por mí — do it for me, do it for my sake

    4) [elección]
    5) [evidencia] judging by, judging from

    por lo que dicenjudging by o from what they say

    por la cara que pone no debe de gustarlejudging by o from his face I don't think he likes it

    por las señas no piensa hacerlo — apparently he's not intending to do it, it doesn't seem like he's intending to do it

    6) [medio]

    por correoby post

    por marby sea

    hablar por señasto use sign language

    7) [agente] by

    "dirigido por" — "directed by"

    8) [modo] by

    por orden alfabético — in alphabetical order

    9) [lugar]

    ¿por dónde? — which way?

    10) [aproximación]

    por aquí cercanear o around here

    por la feriaround about o around carnival time

    11) [tiempo]
    12) [duración] for
    13) [sustitución, intercambio] (=a cambio de) for; (=en lugar de) instead of
    14) [representación]

    interceder por algn — to intercede on sb's behalf, intercede for sb

    vino por su jefehe came instead of o in place of his boss

    15) [distribución]

    80km por hora80km per o an hour

    tres dólares por persona — three dollars each, three dollars per person

    16) [en multiplicaciones]

    cinco por tres, quince — five times three is fifteen, five threes are fifteen

    17) (=en cuanto a)

    por mí no hay inconvenientethat's fine as o so far as I'm concerned

    por mí, que se vaya — as o so far as I'm concerned he can go, for all I care he can go

    por mí, como si quieres pasar una semana sin comer — I don't care if you want to go for a week without eating

    si por mi fuera, tú estarías trabajando — if it were o was down to me, you'd be working

    18) (=como)

    tomar a algn por esposo/esposa — to take sb to be one's husband/wife

    le tienen por tontothey think he's stupid

    19) [concesión]
    + subjun

    por mucho que lo quisieran — however much they would like to, much as they would like to

    por más que lo intenteno matter how o however hard I try, try as I might

    20) [acción inacabada]
    + infin
    21) ir (a) por algo/algn (=en busca de) to go and get sth/sb

    voy a por él[a buscarle] I'll go and get him; [a atacarle] I'm going to get him

    solo van a por las pelas* they're only in it for the money

    ¡a por ellos! — get them!

    22) [en preguntas]
    por qué why

    ¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?

    ¿por? * why (do you ask)?
    * * *
    1) ( en relaciones causales) because of

    por falta de dinerobecause of o owing to lack of money

    si no fuera por mi hijo... — if it wasn't for my son...

    por + inf — for -ing

    2) ( según)

    por lo que parece... — it seems o it would seem...

    ¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?

    por si — in case; acaso, mosca II

    por más que me esfuerzohowever hard o no matter how hard I try

    por (muy) fácil que seahowever easy o no matter how easy it is

    5)

    colócalos por orden de tamaño/altura — put them in order of size/height

    por avión/barco/carretera — by air/sea/road

    me enteré por un amigoI heard from o through a friend

    c) (Educ) from
    6)

    cobra $30 por clase — he charges $30 a o per class

    uno por uno — one by one; ciento II

    tres por cuatro (son) doce — three times four is twelve, three fours are twelve

    7)
    a) (en relaciones de sustitución, intercambio, representación) for
    b) ( como)

    ¿acepta usted por esposa a Carmen? — do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?

    9) (expresando finalidad, objetivo)

    por + inf: daría cualquier cosa por verla — I'd give anything to see her

    por que + subj ( here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan — he was eager for them to listen to him

    10) (indicando consideración, favor) for
    11) (indicando inclinación, elección)

    salió/fue por or (Esp) a por pan — he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread

    por mí que haga lo que quiera — as far as I'm concerned, he can do what he likes

    por + inf: tengo la casa por limpiar — I've got the house to clean

    15) (esp AmL)

    estar por + inf — ( estar a punto de)

    16) (indicando lugar de acceso, salida, trayectoria)

    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? — does the 121 go along Rosas Avenue?

    ¿por dónde has venido? — which way did you come?

    ¿puedes pasar por la tintorería? — could you call in at o drop by the drycleaner's?

    17)

    ¿por dónde está or queda el hotel? — whereabouts is the hotel?

    ¿qué tal te fue por Londres? — how did you get on in London?

    por todos lados or por todas partes — everywhere

    voy por la página 15I'm up to o I'm on page 15

    pasa un trapo por el piso — give the floor a quick wipe; ver tb afuera, adentro, dentro, fuera, encima, etc

    por aquella época or por aquel entonces — at that time

    19) (Esp) ( indicando una ocasión) for
    20) ( durante) for

    por el momento or por ahora — for the time being o for now; ver tb mañana III, tarde II, noche

    * * *
    = across, along, around, because of, by, by, down, for the sake of, in connection with, in the gift of, on account of, on the grounds that/of, per, through, times, under, x, as a matter of, out of, through the agency of.
    Ex. This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.
    Ex. This means that a large number of messages can be combined together along the same line, giving economies of scales.
    Ex. I wouldn't expect you to be detailed in your report in terms of where the bookmible would stop around town and where you'd park it.
    Ex. This makes him feel somehow defficient and all because of his difficulty in making sense out of words in print with which his troubles began.
    Ex. A set of government publications could be filed alphabetically by the issuing bureau, and then by title of the particular series in numerical order.
    Ex. Micrographic and computer technologies and their integration will become increasingly efficacious as agents for change with respect to the continued existence of the traditional 75 by 125 millimeter card.
    Ex. Some users find the format of KWIC indexes unacceptable, they find alphabetical arrangement by keywords down the centre of a page, and wrapped-round titles awkward.
    Ex. The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.
    Ex. There is an index to the schedules, but this has been criticised in connection with the size of the entry vocabulary.
    Ex. Its notability is seen to lie in the fact that it has significantly broken the stranglehold upon postgraduate studentships in the gift of the Science and Engineering Research Council.
    Ex. Partly on account of the variety of bases for coverage there is significant overlap between the assortment of abstracting and indexing services.
    Ex. AACR2 has been criticised on the grounds that it does not identify the cataloguing unit to which the rules refer.
    Ex. Indexing can thus be achieved at a detailed level, with often many terms per document, with almost no indexing effort.
    Ex. The contributions are input to the data base, then referred and any suggestion made by the referee are communicated through the data base to the editor.
    Ex. 4 days times 30 cents per day = 120 cents.
    Ex. One of the outcomes of entry under title has been the proliferation of serials titles.
    Ex. Card catalogues or indexes comprise a set of cards often 5x3 inches (122x72 mm), with each entry on a separate card.
    Ex. Most drivers stop at stop signs: Some do under duress -- there may be a policeman concealed in nearby bushes, others as a matter of prudence -- a fast car with the right of way can be injurious.
    Ex. But these and other interested people collected this type of books out of a mixture of curiosity and sentiment.
    Ex. This article argues that critical thinking, a long sought after goal in the US educational system, may be taught efficiently through the agency of library use instructions within the college environment.
    ----
    * actuar por impulso = act on + impulse.
    * aprendizaje por medio del ordenador = computer-based learning (CBL).
    * aunque por otro lado = but otherwise.
    * búsqueda por medio de menús = menu-assisted searching.
    * coger por sorpresa = catch out.
    * Día + por la tarde = late + Día.
    * digamos por ejemplo = let us say.
    * dominar por completo = sweep + the board.
    * encontrar por casualidad = come across.
    * encuadernación por encargo = bespoke binding.
    * error por omisión = omission failure.
    * estar por delante de = be ahead of.
    * hecho por encargo = bespoke.
    * introducir por primera vez = pioneer.
    * leer por encima = browse.
    * llamar por teléfono = call up.
    * muy por encima de todo = over and above all.
    * Nombre + por primera vez = Nombre + ever.
    * ordenado por fecha = in date order.
    * pasar por alto = bypass [by-pass], skip over, pass + Nombre/Pronombre + by.
    * pongamos por ejemplo = let us say.
    * por accidente = accidentally.
    * por adelantado = advance, in advance (of), up-front [up front].
    * por ahí = out there.
    * por ahora = as of right now, as yet, at present, at the moment, at this point, for the present, for the time being, just yet, for now, at this time, as of now, at the present, by now, for the nonce.
    * por ahora todo va bien = so far, so good.
    * por alguna razón = for some reason, for whatever reason.
    * por algún motivo = for whatever reason.
    * por algún tiempo = for sometime.
    * por allí = nearby [near-by].
    * por amor al arte = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por analogía = by analogy.
    * por anticipado = in advance (of).
    * por antonomasia = quintessential, unique.
    * por añadidura = in addition (to), on top of everything else.
    * por aquel entonces = at the time, about that time, by this time.
    * por aquí = around here, nearby [near-by], round here.
    * por aquí y por allí = hanging about.
    * por así decir = as it were.
    * por boca de = by word of mouth.
    * por bondad = out of the goodness of + Posesivo + heart.
    * por buena dirección = a step in the right direction.
    * por buen camino = a step in the right direction.
    * por cabeza = per person.
    * por cable = wireline, corded.
    * por caminos apartados = off-road.
    * por capas = multilayered [multi-layered/multi layered], layered, tiered.
    * por casualidad = by chance, coincidentally, fortuitously, by accident, by happenstance, happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo, accidentally, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por chiripa = by chance, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por ciento = per cent [percent] (%).
    * por cierto = coincidentally, incidentally, by the way, anecdotally, by the by(e), speaking of which.
    * por coincidencia = by coincidence.
    * por comodidad = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por completo = fully.
    * por confirmar = to be announced, to be confirmed.
    * por consideración a = out of respect for.
    * por consideración a = out of consideration for.
    * por consiguiente = consequently, then, thence, by implication, therefore.
    * por contra = in contrast.
    * por conveniencia = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por correo = by post, mailed.
    * por cortesía de = courtesy of.
    * por cualquier motivo = for whatever reason.
    * por cualquier razón = for whatever reason.
    * por cuanto que = because.
    * por cuenta ajena = vicariously.
    * por cuenta de uno = privately.
    * por cuenta propia = freelance, self-employed, at + Posesivo + own expense.
    * por cuenta y riesgo de Uno = at + Posesivo + peril.
    * por curiosidad = out of curiosity.
    * por debajo de = below, beneath, underneath.
    * por debajo de + Cantidad = under + Cantidad.
    * por debajo de cero = sub-zero, below-freezing.
    * por debajo del 10 por ciento = single digit, single figure.
    * por debajo de la media = sub-par, below-average.
    * por debajo de las posibilidades = below + Posesivo + capabilities.
    * por debajo de lo normal = below-normal.
    * por debajo de lo óptimo = sub-optimal [suboptimal].
    * por debajo del peso nomral = underweight.
    * por décadas = ten-yearly.
    * por decidir = to be decided.
    * por decirlo así = so to speak, in a manner of speaking.
    * por decirlo de alguna manera = so to speak.
    * por decirlo de algún modo = in a manner of speaking, so to speak.
    * por decisión propia = by choice.
    * por defecto = by default, default.
    * por deferencia a = in deference to.
    * por definición = by definition.
    * por delante = ahead.
    * por delante de = ahead of.
    * por delante de la competencia = ahead of the game.
    * por delante y por detrás = front and back.
    * por dentro = inwardly.
    * por desgracia = unfortunately, sadly, unhappily, disappointingly.
    * por despecho = spitefully, out of spite.
    * ¡por dios! = in heaven's name, for God's sake, gosh.
    * ¡por Dios! = for crying out loud!.
    * por diversión = for sport, for fun, (just) for the hell of (doing) it, for kicks, (just) for the fun of (doing) it.
    * por divertirse = for kicks.
    * por doquier = all around.
    * por dos años = two-year.
    * por ejemplo = e.g. (latín - exempli gratia), for example, for instance, say, to illustrate, for the sake of + argument.
    * por (el) amor a = for the love of.
    * ¡por el amor de Dios! = for crying out loud!.
    * por el bien del saber = for knowledge's sake.
    * por el contrario = by contrast, conversely, however, in contrast, instead, on the contrary, by way of contrast, to the contrary, quite the opposite, by comparison, contrariwise, quite the contrary, quite the reverse.
    * por el cual = whereby, whereupon.
    * por el detalle = for detail.
    * por el día = by day, daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.
    * por el día o por la noche = day or night.
    * por el día y por la noche = day and night, night and day.
    * por elección propia = by choice.
    * por el gobierno = governmentally + Adjetivo.
    * por el gobierno federal = federally.
    * por el hecho de que = because of the fact that.
    * por el hombre = humanly.
    * por ello = on this basis, on that basis, accordingly.
    * por el mero hecho de saber = for knowledge's sake.
    * por el método de ensayo y error = by trial and error, trial and error.
    * por el modo = by the way.
    * por el momento = for the time being, momentarily, at the moment, for the nonce, for the present.
    * por el placer de hacerlo = (just) for the fun of (doing) it.
    * por el que se puede cobrar = chargeable.
    * por el receptor = at the receiving end.
    * por el sexo = gendered.
    * por encargo = custom, bespoke.
    * por encima = overhead, cursorily.
    * por encima de = across, beyond, beyond all, over, over and above, beyond the range of, well over + Expresión Numérica, overarching, above.
    * por encima de + Cantidad = in excess of + Cantidad.
    * por encima de eso = beyond that.
    * por encima del 10 por ciento = double digit, double figure.
    * por encima de la media = above average.
    * por encima de la tierra = aboveground.
    * por encima de toda crítica = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda duda = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda razón = beyond reason.
    * por encima de toda sospecha = above suspicion.
    * por encima de todo = at all costs, at any cost, at any price.
    * por ende = thereby, accordingly, therefore.
    * por enfado = out of anger.
    * por enojo = out of anger.
    * por error = by mistake.
    * por esa razón = thereby, for that reason.
    * por escrito = in writing, in print, written.
    * por eso = on that score, therefore.
    * por eso que = hence.
    * por esta razón = for this reason.
    * por esta única razón = for this reason alone.
    * por este motivo = for this reason.
    * por esto = thus, accordingly, therefore.
    * por etapas = staged.
    * por excelencia = par excellence, quintessential, unique.
    * por exceso = excessively, to excess.
    * por explotar = untapped.
    * por + Expresión Temporal = by the + Expresión Temporal.
    * por extensión = by extension.
    * por extenso = in full, at length.
    * por falta de = for want of, for lack of.
    * por fases = staged.
    * por favor = please.
    * por favor, responda = RSVP [R.S.V.P.].
    * por fin = at length, at last, finally, at long last.
    * por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).
    * por frustración = out of frustration.
    * por fuera = outwardly, outwardly.
    * por grupos = in batches.
    * por gusto = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por hora = hourly.
    * por horas = on an hourly basis.
    * por igual = alike, on an equitable basis, equally, in equal measure(s).
    * por imitación = copycat.
    * por incremento gradual = incremental.
    * por incrementos graduales = incrementally.
    * por individuo = per capita, per person.
    * por iniciativa de = at the instigation of, under the auspices of.
    * por instinto = instinctively.
    * por interés = out of interest.
    * por interés personal = self-interested.
    * por investigar = unresearched.
    * por invitación = invitational.
    * por invitación de = at the invitation of.
    * por la borda = overboard.
    * por la cantidad de + Número = amounting to + Cantidad.
    * por la forma = by the way.
    * por la friolera de + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * por la fuerza = forcibly.
    * por la mala fortuna = by ill fate.
    * por la mala suerte = by ill luck, by bad luck, by ill fate.
    * por la manera = by the way.
    * por la mañana = in the morning.
    * por la mañana y por la noche = morning and night.
    * por la noche = overnight, at night, night-time, after dark, by night.
    * por la posibilidad de = at the prospect of.
    * por la presente = hereby.
    * por las buenas o por las malas = by hook or by crook.
    * por la sencilla razón = for no other reason.
    * por las nubes = soaring.
    * por la tarde = in the evening.
    * por ley = mandated.
    * por libre = freelance.
    * por línea telefónica = over the telephone line.
    * por lo general = on the whole, all in all, in general, generally, generally speaking, in the normal run of events, in the normal run of things.
    * por lo pronto = for the time being.
    * por lo que = so.
    * por lo que concierne a = as far as + Nombre + be + concerned, so far as + Nombre + be concerned.
    * por lo que concierne a Uno = on + Posesivo + side.
    * por lo que dicen todos = by all accounts.
    * por lo que es = in + Posesivo + own right.
    * por lo que incumbe a Uno = on + Posesivo + side.
    * ¡Por lo que más quieras! = for God's sake.
    * por lo que se refiere a = moving on to.
    * por lo que son = in + Posesivo + own right.
    * por lo que yo sé = to the best of my knowledge.
    * por los pelos = by the skin of + Posesivo + teeth, close call, close shave.
    * por los siguientes motivos = on the following counts.
    * por los suelos = in tatters.
    * por lo tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por lo visto = apparently, apparently.
    * por mala fortuna = unfortunately, unhappily, sadly.
    * por mala suerte = by ill luck, by bad luck, by a stroke of bad luck, by ill fate.
    * por mal camino = astray.
    * por más que lo intento = for the life of me.
    * por materias = subject-based, topically.
    * por mecionar sólo unos cuantos = to mention only a few.
    * por medio = out of.
    * por medio de = by means of, by way of, in the form of, through, via, via the medium of, by dint of, through the agency of.
    * por medio de isótopos = isotopically.
    * por medio de otro(s) = by proxy.
    * por medio de una agencia = on a bureau basis.
    * por mencionar sólo algunos = to mention but a few of, to mention only a few.
    * por mencionar sólo unos cuantos = to mention but a few of, to name only some.
    * por mencionar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por mencionar unos pocos = just to name a few.
    * por menús = menu-driven.
    * por méritos = meritorious.
    * por mes = per month.
    * por miedo de = for fear of/that.
    * por millones = in the millions, by the millions.
    * por mor de = because of, out of consideration for, out of respect for.
    * por motivo de = in the interest(s) of.
    * por motivos de = for the sake of, on grounds.
    * por motivos de + Nombre = for + Nombre's sake.
    * por muchas razones = in many ways.
    * por mucho que lo intento = for the life of me.
    * por mucho tiempo = for long, for long periods of time.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + Nombre + que + Subjuntivo = however + Adjetivo/Adverbio + Nombre + Verbo.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.
    * por muy + Adjetivo + be = Adjetivo + though + Nombre + be.
    * por muy difícil que parezca = difficult though it may seem, difficult as it may seem.
    * por muy extraño que parezca = oddly enough, strangely enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, funnily enough, funnily.
    * por muy increíble que parezca = incredible though it may seem, incredibly, incredibly enough, incredible as it may seem, although it may seem incredible.
    * por muy mentira que parezca = incredibly, incredible though it may seem, strangely enough, incredibly enough, incredible as it may seem, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, although it may seem incredible.
    * por muy raro que parezca = strangely enough, oddly enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada or casi nada = at little or no extra cost.
    * por naturaleza = by nature, by definition, characteristically, natural-born, naturally, inherently.
    * por necesidad = of necessity, out of necessity.
    * por niveles = multilayered [multi-layered/multi layered], multilayer, layered, tiered.
    * por no decir algo peor = to put it mildly.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por no decir nunca = if ever.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * por nombrar (sólo) + Número = to name (only) + Número.
    * por nombrar sólo unos cuantos = to name only some.
    * por nombrar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por + Nombre = on a + Adjetivo + basis.
    * por no mencionar = not to mention.
    * por norma = as a rule.
    * por + Número + cosas = on + Número + counts.
    * por orden de = mandated.
    * por orden del congreso = congressionally mandated.
    * por orden de llegada = on a first come first served basis.
    * por orden numérico = in numerical order.
    * por otra parte = on the other hand, on the other side, on the flip side.
    * por otro lado = alternatively, however, on the other hand, on the other side, for another thing, on the flip side, on another topic, on another matter, on another note, on other matters.
    * por parejas = in pairs.
    * por parte de = on the part of.
    * por parte de uno = on + Posesivo + part.
    * por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por pereza = lazily.
    * por + Período de Tiempo = for + Expresión Temporal.
    * por persona = per person.
    * por placer = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por poco dinero = cheaply.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por poderes = by proxy.
    * por poner un ejemplo + Adjetivo = to take a + Adjetivo + example.
    * por poner un ejemplo sobre + Nombre = to take + Nombre.
    * por + Posesivo + cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + parte = for + Posesivo + part.
    * por + Posesivo + propia cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + (propia) naturaleza = in + Posesivo + nature.
    * por primera vez = first + Verbo, for the first time, for once.
    * por principio = on principle.
    * por principios = as a matter of principle.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * por + Pronombre + mismo = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.
    * por propia iniciativa = self-directed.
    * por pura curiosidad = just out of interest, (just) as a mater of interest.
    * por pura diversión = for kicks.
    * por puro entretenimiento = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por puro placer = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por qué = why.
    * por razones + Adjetivo = for + Nombre + purposes.
    * por razones de = for the sake of.
    * por razones de seguridad = for security reasons, for safety reasons.
    * por razones éticas = on moral grounds.
    * por razones morales = on moral grounds.
    * por razones personales = for personal reasons.
    * por + Reflexivo + cuenta = for + Reflexivo.
    * por rencor = out of spite.
    * por respeto a = out of respect for, out of consideration for.
    * por rumores = grapevine.
    * por rutina = routinely.
    * por sacos = by the sackful.
    * por satélite = satellite-based.
    * por segunda vez = a second time, the second time around, a second time around.
    * por seguridad = for safety reasons.
    * por semana = per week.
    * por separado = at different times, in isolation, separately, singly.
    * por ser + Adjetivo = as being + Adjetivo.
    * por sexo = along gender lines.
    * por si = in the chance that.
    * por si acaso = in case of, on the off chance, just in case, on spec, for good measure.
    * por si casualidad = in the chance that.
    * por si era poco = for good measure.
    * por si fuera poco = to boot, for good measure, to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * por si hace falta consultarlo en el futuro = for future reference.
    * por si las moscas = just in case, on spec.
    * por sí mismo = for its/their own sake, in itself, in + Posesivo + own right, itself, unto + Reflexivo, in and of + Reflexivo.
    * por sí mismos = in themselves.
    * por simple curiosidad = (just) as a mater of interest, just out of interest.
    * por si sirve de algo = for what it's worth [FWIW].
    * por sí solo = by itself, for its/their own sake, on its own, in and of + Reflexivo, in itself.
    * por sí solos = by themselves, in themselves.
    * por si + tener + suerte = on spec.
    * por sorpresa = unawares.
    * por su cuenta y riesgo = at + Posesivo + own risk.
    * por suerte = luckily, fortunately, happily.
    * por suerte o por desgracia = for better or (for) worse, by luck or misfortune.
    * por su naturaleza = by + Posesivo + nature.
    * por su papel = in its role.
    * por su parte = in + Posesivo + own right.
    * por su propia voluntad = of its own accord.
    * por su propio derecho = in + Posesivo + own right.
    * por supuesto = of course, surely, to be sure, certainly.
    * ¡por supuesto que no! = heaven forbid, heaven forbid.
    * por suscripción = subscriber + Nombre.
    * por su volatilidad = mercurially.
    * por su volubilidad = mercurially.
    * por tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por teléfono = on the telephone, by tele(phone), over the phone, over the telephone.
    * por temas = topically.
    * por temor a = for fear of/that.
    * por temor a represalias = under duress.
    * por término medio = on average.
    * por toda la ciudad = citywide [city-wide].
    * por toda la Internet = Internet-wide.
    * por toda la nación = nationwide [nation-wide].
    * por toda la provincia = province-wide.
    * por toda la vida = lifetime [life-time].
    * por todas las instituciones oficiales = government-wide.
    * por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.
    * por toda una vida = lifetime [life-time].
    * por todo = all over, throughout, all the way through.
    * por todo el campus universitario = campus-wide [campuswide].
    * por todo el continente = continent-wide.
    * por todo el distrito = district-wide [districtwide].
    * por todo el gobierno = government-wide.
    * por todo el mundo = worldwide [world-wide], around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over.
    * por todo el planeta = across the planet, planet-wide.
    * por todo el servicio = service-wide.
    * por todo lo alto = grandly, on a grand scale.
    * por todo + Lugar = up and down + Lugar.
    * por todo + Nombre de Lugar = across + Nombre de Lugar.
    * por todos conocido = well-known.
    * por todos lados = left, right and centre, far and wide.
    * por todos los medios = by all means.
    * por todos sitios = everywhere.
    * por triplicado = in triplicate.
    * por trueque = in kind.
    * por turnos = on a rotating basis, on a rota basis, on a rota system, on a rota.
    * por última vez = for the last time, one last time.
    * por último = finally, last, lastly, ultimately.
    * por último pero no menos importante = last but not least.
    * por una lado... por otro = at one end... at the other.
    * por unanimidad = unanimously.
    * por una parte = on the one hand, on the one side.
    * por un gran margen = by a huge margin.
    * por un gustazo, un trancazo = a kingdom for a kiss.
    * por unidad = per unit.
    * por un lado = for one, on the one hand, on the one side.
    * por un lado entra + Nombre + y por otro sale + Nombre = in go + Nombre + at one end, and out come + Nombre + at the other.
    * por un momento = for a moment.
    * por uno mismo = on + Posesivo + own, for + Reflexivo.
    * por unos momentos = for a few moments, for a short time.
    * por uno solo = solo.
    * por un período de tiempo limitado = on a short-term basis.
    * por un tiempo = for a time.
    * por un tiempo indefinido = for an indefinite time to come, for indefinite time.
    * por valor de + Cantidad = amounting to + Cantidad.
    * por varias razones = for a variety of reasons, for a number of reasons.
    * por varios motivos = for a number of reasons.
    * por venganza = out of spite.
    * por voluntad propia = voluntarily.
    * quedar por ver = remain + to be seen.
    * tirar dinero y esfuerzo por la borda = be money and effort down the drain.
    * transporte por tierra = land transport.
    * utilizar por primera vez = pioneer.
    * venta al por mayor = wholesaling.
    * * *
    1) ( en relaciones causales) because of

    por falta de dinerobecause of o owing to lack of money

    si no fuera por mi hijo... — if it wasn't for my son...

    por + inf — for -ing

    2) ( según)

    por lo que parece... — it seems o it would seem...

    ¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?

    por si — in case; acaso, mosca II

    por más que me esfuerzohowever hard o no matter how hard I try

    por (muy) fácil que seahowever easy o no matter how easy it is

    5)

    colócalos por orden de tamaño/altura — put them in order of size/height

    por avión/barco/carretera — by air/sea/road

    me enteré por un amigoI heard from o through a friend

    c) (Educ) from
    6)

    cobra $30 por clase — he charges $30 a o per class

    uno por uno — one by one; ciento II

    tres por cuatro (son) doce — three times four is twelve, three fours are twelve

    7)
    a) (en relaciones de sustitución, intercambio, representación) for
    b) ( como)

    ¿acepta usted por esposa a Carmen? — do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?

    9) (expresando finalidad, objetivo)

    por + inf: daría cualquier cosa por verla — I'd give anything to see her

    por que + subj ( here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan — he was eager for them to listen to him

    10) (indicando consideración, favor) for
    11) (indicando inclinación, elección)

    salió/fue por or (Esp) a por pan — he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread

    por mí que haga lo que quiera — as far as I'm concerned, he can do what he likes

    por + inf: tengo la casa por limpiar — I've got the house to clean

    15) (esp AmL)

    estar por + inf — ( estar a punto de)

    16) (indicando lugar de acceso, salida, trayectoria)

    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? — does the 121 go along Rosas Avenue?

    ¿por dónde has venido? — which way did you come?

    ¿puedes pasar por la tintorería? — could you call in at o drop by the drycleaner's?

    17)

    ¿por dónde está or queda el hotel? — whereabouts is the hotel?

    ¿qué tal te fue por Londres? — how did you get on in London?

    por todos lados or por todas partes — everywhere

    voy por la página 15I'm up to o I'm on page 15

    pasa un trapo por el piso — give the floor a quick wipe; ver tb afuera, adentro, dentro, fuera, encima, etc

    por aquella época or por aquel entonces — at that time

    19) (Esp) ( indicando una ocasión) for
    20) ( durante) for

    por el momento or por ahora — for the time being o for now; ver tb mañana III, tarde II, noche

    * * *
    = across, along, around, because of, by, by, down, for the sake of, in connection with, in the gift of, on account of, on the grounds that/of, per, through, times, under, x, as a matter of, out of, through the agency of.

    Ex: This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.

    Ex: This means that a large number of messages can be combined together along the same line, giving economies of scales.
    Ex: I wouldn't expect you to be detailed in your report in terms of where the bookmible would stop around town and where you'd park it.
    Ex: This makes him feel somehow defficient and all because of his difficulty in making sense out of words in print with which his troubles began.
    Ex: A set of government publications could be filed alphabetically by the issuing bureau, and then by title of the particular series in numerical order.
    Ex: Micrographic and computer technologies and their integration will become increasingly efficacious as agents for change with respect to the continued existence of the traditional 75 by 125 millimeter card.
    Ex: Some users find the format of KWIC indexes unacceptable, they find alphabetical arrangement by keywords down the centre of a page, and wrapped-round titles awkward.
    Ex: The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.
    Ex: There is an index to the schedules, but this has been criticised in connection with the size of the entry vocabulary.
    Ex: Its notability is seen to lie in the fact that it has significantly broken the stranglehold upon postgraduate studentships in the gift of the Science and Engineering Research Council.
    Ex: Partly on account of the variety of bases for coverage there is significant overlap between the assortment of abstracting and indexing services.
    Ex: AACR2 has been criticised on the grounds that it does not identify the cataloguing unit to which the rules refer.
    Ex: Indexing can thus be achieved at a detailed level, with often many terms per document, with almost no indexing effort.
    Ex: The contributions are input to the data base, then referred and any suggestion made by the referee are communicated through the data base to the editor.
    Ex: 4 days times 30 cents per day = 120 cents.
    Ex: One of the outcomes of entry under title has been the proliferation of serials titles.
    Ex: Card catalogues or indexes comprise a set of cards often 5x3 inches (122x72 mm), with each entry on a separate card.
    Ex: Most drivers stop at stop signs: Some do under duress -- there may be a policeman concealed in nearby bushes, others as a matter of prudence -- a fast car with the right of way can be injurious.
    Ex: But these and other interested people collected this type of books out of a mixture of curiosity and sentiment.
    Ex: This article argues that critical thinking, a long sought after goal in the US educational system, may be taught efficiently through the agency of library use instructions within the college environment.
    * actuar por impulso = act on + impulse.
    * aprendizaje por medio del ordenador = computer-based learning (CBL).
    * aunque por otro lado = but otherwise.
    * búsqueda por medio de menús = menu-assisted searching.
    * coger por sorpresa = catch out.
    * Día + por la tarde = late + Día.
    * digamos por ejemplo = let us say.
    * dominar por completo = sweep + the board.
    * encontrar por casualidad = come across.
    * encuadernación por encargo = bespoke binding.
    * error por omisión = omission failure.
    * estar por delante de = be ahead of.
    * hecho por encargo = bespoke.
    * introducir por primera vez = pioneer.
    * leer por encima = browse.
    * llamar por teléfono = call up.
    * muy por encima de todo = over and above all.
    * Nombre + por primera vez = Nombre + ever.
    * ordenado por fecha = in date order.
    * pasar por alto = bypass [by-pass], skip over, pass + Nombre/Pronombre + by.
    * pongamos por ejemplo = let us say.
    * por accidente = accidentally.
    * por adelantado = advance, in advance (of), up-front [up front].
    * por ahí = out there.
    * por ahora = as of right now, as yet, at present, at the moment, at this point, for the present, for the time being, just yet, for now, at this time, as of now, at the present, by now, for the nonce.
    * por ahora todo va bien = so far, so good.
    * por alguna razón = for some reason, for whatever reason.
    * por algún motivo = for whatever reason.
    * por algún tiempo = for sometime.
    * por allí = nearby [near-by].
    * por amor al arte = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por analogía = by analogy.
    * por anticipado = in advance (of).
    * por antonomasia = quintessential, unique.
    * por añadidura = in addition (to), on top of everything else.
    * por aquel entonces = at the time, about that time, by this time.
    * por aquí = around here, nearby [near-by], round here.
    * por aquí y por allí = hanging about.
    * por así decir = as it were.
    * por boca de = by word of mouth.
    * por bondad = out of the goodness of + Posesivo + heart.
    * por buena dirección = a step in the right direction.
    * por buen camino = a step in the right direction.
    * por cabeza = per person.
    * por cable = wireline, corded.
    * por caminos apartados = off-road.
    * por capas = multilayered [multi-layered/multi layered], layered, tiered.
    * por casualidad = by chance, coincidentally, fortuitously, by accident, by happenstance, happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo, accidentally, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por chiripa = by chance, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por ciento = per cent [percent] (%).
    * por cierto = coincidentally, incidentally, by the way, anecdotally, by the by(e), speaking of which.
    * por coincidencia = by coincidence.
    * por comodidad = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por completo = fully.
    * por confirmar = to be announced, to be confirmed.
    * por consideración a = out of respect for.
    * por consideración a = out of consideration for.
    * por consiguiente = consequently, then, thence, by implication, therefore.
    * por contra = in contrast.
    * por conveniencia = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por correo = by post, mailed.
    * por cortesía de = courtesy of.
    * por cualquier motivo = for whatever reason.
    * por cualquier razón = for whatever reason.
    * por cuanto que = because.
    * por cuenta ajena = vicariously.
    * por cuenta de uno = privately.
    * por cuenta propia = freelance, self-employed, at + Posesivo + own expense.
    * por cuenta y riesgo de Uno = at + Posesivo + peril.
    * por curiosidad = out of curiosity.
    * por debajo de = below, beneath, underneath.
    * por debajo de + Cantidad = under + Cantidad.
    * por debajo de cero = sub-zero, below-freezing.
    * por debajo del 10 por ciento = single digit, single figure.
    * por debajo de la media = sub-par, below-average.
    * por debajo de las posibilidades = below + Posesivo + capabilities.
    * por debajo de lo normal = below-normal.
    * por debajo de lo óptimo = sub-optimal [suboptimal].
    * por debajo del peso nomral = underweight.
    * por décadas = ten-yearly.
    * por decidir = to be decided.
    * por decirlo así = so to speak, in a manner of speaking.
    * por decirlo de alguna manera = so to speak.
    * por decirlo de algún modo = in a manner of speaking, so to speak.
    * por decisión propia = by choice.
    * por defecto = by default, default.
    * por deferencia a = in deference to.
    * por definición = by definition.
    * por delante = ahead.
    * por delante de = ahead of.
    * por delante de la competencia = ahead of the game.
    * por delante y por detrás = front and back.
    * por dentro = inwardly.
    * por desgracia = unfortunately, sadly, unhappily, disappointingly.
    * por despecho = spitefully, out of spite.
    * ¡por dios! = in heaven's name, for God's sake, gosh.
    * ¡por Dios! = for crying out loud!.
    * por diversión = for sport, for fun, (just) for the hell of (doing) it, for kicks, (just) for the fun of (doing) it.
    * por divertirse = for kicks.
    * por doquier = all around.
    * por dos años = two-year.
    * por ejemplo = e.g. (latín - exempli gratia), for example, for instance, say, to illustrate, for the sake of + argument.
    * por (el) amor a = for the love of.
    * ¡por el amor de Dios! = for crying out loud!.
    * por el bien del saber = for knowledge's sake.
    * por el contrario = by contrast, conversely, however, in contrast, instead, on the contrary, by way of contrast, to the contrary, quite the opposite, by comparison, contrariwise, quite the contrary, quite the reverse.
    * por el cual = whereby, whereupon.
    * por el detalle = for detail.
    * por el día = by day, daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.
    * por el día o por la noche = day or night.
    * por el día y por la noche = day and night, night and day.
    * por elección propia = by choice.
    * por el gobierno = governmentally + Adjetivo.
    * por el gobierno federal = federally.
    * por el hecho de que = because of the fact that.
    * por el hombre = humanly.
    * por ello = on this basis, on that basis, accordingly.
    * por el mero hecho de saber = for knowledge's sake.
    * por el método de ensayo y error = by trial and error, trial and error.
    * por el modo = by the way.
    * por el momento = for the time being, momentarily, at the moment, for the nonce, for the present.
    * por el placer de hacerlo = (just) for the fun of (doing) it.
    * por el que se puede cobrar = chargeable.
    * por el receptor = at the receiving end.
    * por el sexo = gendered.
    * por encargo = custom, bespoke.
    * por encima = overhead, cursorily.
    * por encima de = across, beyond, beyond all, over, over and above, beyond the range of, well over + Expresión Numérica, overarching, above.
    * por encima de + Cantidad = in excess of + Cantidad.
    * por encima de eso = beyond that.
    * por encima del 10 por ciento = double digit, double figure.
    * por encima de la media = above average.
    * por encima de la tierra = aboveground.
    * por encima de toda crítica = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda duda = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda razón = beyond reason.
    * por encima de toda sospecha = above suspicion.
    * por encima de todo = at all costs, at any cost, at any price.
    * por ende = thereby, accordingly, therefore.
    * por enfado = out of anger.
    * por enojo = out of anger.
    * por error = by mistake.
    * por esa razón = thereby, for that reason.
    * por escrito = in writing, in print, written.
    * por eso = on that score, therefore.
    * por eso que = hence.
    * por esta razón = for this reason.
    * por esta única razón = for this reason alone.
    * por este motivo = for this reason.
    * por esto = thus, accordingly, therefore.
    * por etapas = staged.
    * por excelencia = par excellence, quintessential, unique.
    * por exceso = excessively, to excess.
    * por explotar = untapped.
    * por + Expresión Temporal = by the + Expresión Temporal.
    * por extensión = by extension.
    * por extenso = in full, at length.
    * por falta de = for want of, for lack of.
    * por fases = staged.
    * por favor = please.
    * por favor, responda = RSVP [R.S.V.P.].
    * por fin = at length, at last, finally, at long last.
    * por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).
    * por frustración = out of frustration.
    * por fuera = outwardly, outwardly.
    * por grupos = in batches.
    * por gusto = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por hora = hourly.
    * por horas = on an hourly basis.
    * por igual = alike, on an equitable basis, equally, in equal measure(s).
    * por imitación = copycat.
    * por incremento gradual = incremental.
    * por incrementos graduales = incrementally.
    * por individuo = per capita, per person.
    * por iniciativa de = at the instigation of, under the auspices of.
    * por instinto = instinctively.
    * por interés = out of interest.
    * por interés personal = self-interested.
    * por investigar = unresearched.
    * por invitación = invitational.
    * por invitación de = at the invitation of.
    * por la borda = overboard.
    * por la cantidad de + Número = amounting to + Cantidad.
    * por la forma = by the way.
    * por la friolera de + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * por la fuerza = forcibly.
    * por la mala fortuna = by ill fate.
    * por la mala suerte = by ill luck, by bad luck, by ill fate.
    * por la manera = by the way.
    * por la mañana = in the morning.
    * por la mañana y por la noche = morning and night.
    * por la noche = overnight, at night, night-time, after dark, by night.
    * por la posibilidad de = at the prospect of.
    * por la presente = hereby.
    * por las buenas o por las malas = by hook or by crook.
    * por la sencilla razón = for no other reason.
    * por las nubes = soaring.
    * por la tarde = in the evening.
    * por ley = mandated.
    * por libre = freelance.
    * por línea telefónica = over the telephone line.
    * por lo general = on the whole, all in all, in general, generally, generally speaking, in the normal run of events, in the normal run of things.
    * por lo pronto = for the time being.
    * por lo que = so.
    * por lo que concierne a = as far as + Nombre + be + concerned, so far as + Nombre + be concerned.
    * por lo que concierne a Uno = on + Posesivo + side.
    * por lo que dicen todos = by all accounts.
    * por lo que es = in + Posesivo + own right.
    * por lo que incumbe a Uno = on + Posesivo + side.
    * ¡Por lo que más quieras! = for God's sake.
    * por lo que se refiere a = moving on to.
    * por lo que son = in + Posesivo + own right.
    * por lo que yo sé = to the best of my knowledge.
    * por los pelos = by the skin of + Posesivo + teeth, close call, close shave.
    * por los siguientes motivos = on the following counts.
    * por los suelos = in tatters.
    * por lo tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por lo visto = apparently, apparently.
    * por mala fortuna = unfortunately, unhappily, sadly.
    * por mala suerte = by ill luck, by bad luck, by a stroke of bad luck, by ill fate.
    * por mal camino = astray.
    * por más que lo intento = for the life of me.
    * por materias = subject-based, topically.
    * por mecionar sólo unos cuantos = to mention only a few.
    * por medio = out of.
    * por medio de = by means of, by way of, in the form of, through, via, via the medium of, by dint of, through the agency of.
    * por medio de isótopos = isotopically.
    * por medio de otro(s) = by proxy.
    * por medio de una agencia = on a bureau basis.
    * por mencionar sólo algunos = to mention but a few of, to mention only a few.
    * por mencionar sólo unos cuantos = to mention but a few of, to name only some.
    * por mencionar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por mencionar unos pocos = just to name a few.
    * por menús = menu-driven.
    * por méritos = meritorious.
    * por mes = per month.
    * por miedo de = for fear of/that.
    * por millones = in the millions, by the millions.
    * por mor de = because of, out of consideration for, out of respect for.
    * por motivo de = in the interest(s) of.
    * por motivos de = for the sake of, on grounds.
    * por motivos de + Nombre = for + Nombre's sake.
    * por muchas razones = in many ways.
    * por mucho que lo intento = for the life of me.
    * por mucho tiempo = for long, for long periods of time.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + Nombre + que + Subjuntivo = however + Adjetivo/Adverbio + Nombre + Verbo.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.
    * por muy + Adjetivo + be = Adjetivo + though + Nombre + be.
    * por muy difícil que parezca = difficult though it may seem, difficult as it may seem.
    * por muy extraño que parezca = oddly enough, strangely enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, funnily enough, funnily.
    * por muy increíble que parezca = incredible though it may seem, incredibly, incredibly enough, incredible as it may seem, although it may seem incredible.
    * por muy mentira que parezca = incredibly, incredible though it may seem, strangely enough, incredibly enough, incredible as it may seem, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, although it may seem incredible.
    * por muy raro que parezca = strangely enough, oddly enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada or casi nada = at little or no extra cost.
    * por naturaleza = by nature, by definition, characteristically, natural-born, naturally, inherently.
    * por necesidad = of necessity, out of necessity.
    * por niveles = multilayered [multi-layered/multi layered], multilayer, layered, tiered.
    * por no decir algo peor = to put it mildly.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por no decir nunca = if ever.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * por nombrar (sólo) + Número = to name (only) + Número.
    * por nombrar sólo unos cuantos = to name only some.
    * por nombrar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por + Nombre = on a + Adjetivo + basis.
    * por no mencionar = not to mention.
    * por norma = as a rule.
    * por + Número + cosas = on + Número + counts.
    * por orden de = mandated.
    * por orden del congreso = congressionally mandated.
    * por orden de llegada = on a first come first served basis.
    * por orden numérico = in numerical order.
    * por otra parte = on the other hand, on the other side, on the flip side.
    * por otro lado = alternatively, however, on the other hand, on the other side, for another thing, on the flip side, on another topic, on another matter, on another note, on other matters.
    * por parejas = in pairs.
    * por parte de = on the part of.
    * por parte de uno = on + Posesivo + part.
    * por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por pereza = lazily.
    * por + Período de Tiempo = for + Expresión Temporal.
    * por persona = per person.
    * por placer = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por poco dinero = cheaply.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por poderes = by proxy.
    * por poner un ejemplo + Adjetivo = to take a + Adjetivo + example.
    * por poner un ejemplo sobre + Nombre = to take + Nombre.
    * por + Posesivo + cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + parte = for + Posesivo + part.
    * por + Posesivo + propia cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + (propia) naturaleza = in + Posesivo + nature.
    * por primera vez = first + Verbo, for the first time, for once.
    * por principio = on principle.
    * por principios = as a matter of principle.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * por + Pronombre + mismo = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.
    * por propia iniciativa = self-directed.
    * por pura curiosidad = just out of interest, (just) as a mater of interest.
    * por pura diversión = for kicks.
    * por puro entretenimiento = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por puro placer = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por qué = why.
    * por razones + Adjetivo = for + Nombre + purposes.
    * por razones de = for the sake of.
    * por razones de seguridad = for security reasons, for safety reasons.
    * por razones éticas = on moral grounds.
    * por razones morales = on moral grounds.
    * por razones personales = for personal reasons.
    * por + Reflexivo + cuenta = for + Reflexivo.
    * por rencor = out of spite.
    * por respeto a = out of respect for, out of consideration for.
    * por rumores = grapevine.
    * por rutina = routinely.
    * por sacos = by the sackful.
    * por satélite = satellite-based.
    * por segunda vez = a second time, the second time around, a second time around.
    * por seguridad = for safety reasons.
    * por semana = per week.
    * por separado = at different times, in isolation, separately, singly.
    * por ser + Adjetivo = as being + Adjetivo.
    * por sexo = along gender lines.
    * por si = in the chance that.
    * por si acaso = in case of, on the off chance, just in case, on spec, for good measure.
    * por si casualidad = in the chance that.
    * por si era poco = for good measure.
    * por si fuera poco = to boot, for good measure, to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * por si hace falta consultarlo en el futuro = for future reference.
    * por si las moscas = just in case, on spec.
    * por sí mismo = for its/their own sake, in itself, in + Posesivo + own right, itself, unto + Reflexivo, in and of + Reflexivo.
    * por sí mismos = in themselves.
    * por simple curiosidad = (just) as a mater of interest, just out of interest.
    * por si sirve de algo = for what it's worth [FWIW].
    * por sí solo = by itself, for its/their own sake, on its own, in and of + Reflexivo, in itself.
    * por sí solos = by themselves, in themselves.
    * por si + tener + suerte = on spec.
    * por sorpresa = unawares.
    * por su cuenta y riesgo = at + Posesivo + own risk.
    * por suerte = luckily, fortunately, happily.
    * por suerte o por desgracia = for better or (for) worse, by luck or misfortune.
    * por su naturaleza = by + Posesivo + nature.
    * por su papel = in its role.
    * por su parte = in + Posesivo + own right.
    * por su propia voluntad = of its own accord.
    * por su propio derecho = in + Posesivo + own right.
    * por supuesto = of course, surely, to be sure, certainly.
    * ¡por supuesto que no! = heaven forbid, heaven forbid.
    * por suscripción = subscriber + Nombre.
    * por su volatilidad = mercurially.
    * por su volubilidad = mercurially.
    * por tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por teléfono = on the telephone, by tele(phone), over the phone, over the telephone.
    * por temas = topically.
    * por temor a = for fear of/that.
    * por temor a represalias = under duress.
    * por término medio = on average.
    * por toda la ciudad = citywide [city-wide].
    * por toda la Internet = Internet-wide.
    * por toda la nación = nationwide [nation-wide].
    * por toda la provincia = province-wide.
    * por toda la vida = lifetime [life-time].
    * por todas las instituciones oficiales = government-wide.
    * por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.
    * por toda una vida = lifetime [life-time].
    * por todo = all over, throughout, all the way through.
    * por todo el campus universitario = campus-wide [campuswide].
    * por todo el continente = continent-wide.
    * por todo el distrito = district-wide [districtwide].
    * por todo el gobierno = government-wide.
    * por todo el mundo = worldwide [world-wide], around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over.
    * por todo el planeta = across the planet, planet-wide.
    * por todo el servicio = service-wide.
    * por todo lo alto = grandly, on a grand scale.
    * por todo + Lugar = up and down + Lugar.
    * por todo + Nombre de Lugar = across + Nombre de Lugar.
    * por todos conocido = well-known.
    * por todos lados = left, right and centre, far and wide.
    * por todos los medios = by all means.
    * por todos sitios = everywhere.
    * por triplicado = in triplicate.
    * por trueque = in kind.
    * por turnos = on a rotating basis, on a rota basis, on a rota system, on a rota.
    * por última vez = for the last time, one last time.
    * por último = finally, last, lastly, ultimately.
    * por último pero no menos importante = last but not least.
    * por una lado... por otro = at one end... at the other.
    * por unanimidad = unanimously.
    * por una parte = on the one hand, on the one side.
    * por un gran margen = by a huge margin.
    * por un gustazo, un trancazo = a kingdom for a kiss.
    * por unidad = per unit.
    * por un lado = for one, on the one hand, on the one side.
    * por un lado entra + Nombre + y por otro sale + Nombre = in go + Nombre + at one end, and out come + Nombre + at the other.
    * por un momento = for a moment.
    * por uno mismo = on + Posesivo + own, for + Reflexivo.
    * por unos momentos = for a few moments, for a short time.
    * por uno solo = solo.
    * por un período de tiempo limitado = on a short-term basis.
    * por un tiempo = for a time.
    * por un tiempo indefinido = for an indefinite time to come, for indefinite time.
    * por valor de + Cantidad = amounting to + Cantidad.
    * por varias razones = for a variety of reasons, for a number of reasons.
    * por varios motivos = for a number of reasons.
    * por venganza = out of spite.
    * por voluntad propia = voluntarily.
    * quedar por ver = remain + to be seen.
    * tirar dinero y esfuerzo por la borda = be money and effort down the drain.
    * transporte por tierra = land transport.
    * utilizar por primera vez = pioneer.
    * venta al por mayor = wholesaling.

    * * *
    A en relaciones causales
    B según
    C ¿por qué?
    D en locuciones
    E en expresiones concesivas
    F
    1 en expresiones de modo
    2 indicando el medio
    3 Educación
    G
    1 en relaciones de proporción
    2 en multiplicaciones
    H
    1 en relaciones de sustitución etc
    2 por ejemplo
    I como
    A al expresar finalidad, objetivo
    B indicando consideración, favor
    C indicando inclinación, elección
    D en busca de
    E en lo que respecta a
    F indicando una situación pendiente
    G estar por
    A indicando lugar de acceso, salida
    B
    C expresando lugar determinado
    D indicando extensión
    A expresando tiempo aproximado
    B indicando una ocasión
    C durante
    he puesto esto aquí por el gato I've put this here because of the cat
    nunca se lo dijo por miedo a perderla he never told her out of fear of losing her o because he was afraid of losing her
    eso te pasa por crédulo that's what you get for being (so) gullible
    lo conseguimos por él we got it thanks to him
    ella es así por naturaleza she's like that by nature
    lo hace por necesidad he does it out of necessity
    no se acabó por falta de dinero it wasn't finished for o because of o owing to lack of money
    el final no por conocido me resulta menos triste knowing how it ends doesn't make it any less sad
    por su alto contenido en proteínas because of o owing to its high protein content
    tanto por su precio como por su practicidad both for its price and its practical design
    fue por eso por lo que no te llamé or fue por eso que no te llamé that was the reason o that was why I didn't call you
    precisamente por eso no dije nada that's precisely why I didn't say anything
    la muerte se produjo por asfixia he suffocated, death was caused by suffocation ( frml)
    éste serviría si no fuera por el color this one would do if it weren't for the color
    fue elogiado por su excelente actuación he was praised for his excellent performance
    por + INF for -ING
    me pidió perdón por haberme mentido he apologized for lying o for having lied to me
    B (según) from
    por lo que he oído from what I've heard
    por lo que parece no va a volver it seems o it would seem he's not coming back
    por mi experiencia diría que … from my experience, I would say that …
    C ( fam):
    ¿por? why?
    ¿con quién vas? — con Daniel ¿por? who are you going with? — with Daniel, why? o why do you want to know?
    ¿por qué lloras? why are you crying?
    ¿por qué no vienes a almorzar a casa? why don't you come to my house for lunch?
    por si in case
    llévate una muda, por si tuvieras que quedarte take a change of clothes (just) in case you have to stay
    acaso, mosca2 (↑ mosca (2))
    por más que me esfuerzo me sigue saliendo mal no matter how hard I try o however hard I try, I still can't get it right
    (+ subj): por (muy) fácil que se lo pongan, no creo que lo sepa hacer however easy o no matter how easy they make it for him I don't think he'll be able to do it
    F
    1
    (en expresiones de modo): clasifícalos por tamaño classify them according to size o by size
    colóquense por orden de altura line up in order of height
    por adelantado in advance
    por escrito in writing
    2
    (indicando el medio): se lo comunicaron por teléfono they told him over the phone
    lo dijeron por la radio they said it on the radio
    lo mandaron por avión/barco they sent it by air/sea
    por carretera by road
    la conocí por la voz I recognized the o her voice, I recognized her by her voice
    me enteré por un amigo I heard from o through a friend
    lo intenté por todos los medios I tried everything possible o every possible way
    es doctor honoris causa por Oxford he has an honorary doctorate from Oxford
    un graduado en ciencias políticas por la universidad de Granada a graduate in political science from the university of Granada
    G
    1
    (en relaciones de proporción): cobra $30 por clase he charges $30 a o per class
    120 kilómetros por hora 120 kilometers an o per hour
    lo venden por metro they sell it by the meter
    tú comes por tres you eat enough for three people
    había un hombre por cada dos mujeres there was one man to every two women
    tiene tres metros de largo por uno de ancho it's three meters long by one meter wide
    ya hemos hecho bastante por hoy we've done enough for today
    los hizo entrar uno por uno she made them come in one by one o one at a time
    examinar un escrito punto por punto to go through a document point by point
    ciento2 (↑ ciento (2))
    (en multiplicaciones): tres por cuatro (son) doce three times four is twelve, three fours are twelve
    H
    1
    (en relaciones de sustitución, intercambio, representación): su secretaria firmó por él his secretary signed for him o on his behalf
    yo puedo ir por ti I can go for you o in your place
    por toda respuesta se encogió de hombros all he did was shrug his shoulders
    tú podrías pasar por inglesa you could pass as English o for an Englishwoman
    te dan uno nuevo por dos viejos they give you one new one in exchange for two old ones
    es senador por Canarias he's a senator for the Canary Islands
    2
    (como): por ejemplo for example
    ¿acepta usted por esposa a Carmen? do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?
    un lugar frecuentado por muchos famosos a place frequented by many famous people
    se vieron sorprendidos por una tormenta they were caught in a sudden storm
    la ocupación de la fábrica por (parte de) los obreros the occupation of the factory by the workers
    ver tb parte2 f B. (↑ parte (2))
    A
    (al expresar finalidad, objetivo): se estaban peleando por la pelota they were fighting over the ball
    lo hace por el dinero he does it for the money
    te lo digo por tu bien I'm telling you for your own good
    por + INF:
    daría cualquier cosa por verte contento I'd give anything to see you happy
    no entré por no molestar I didn't go in so as not to disturb him o because I didn't want to disturb him
    eso es hablar por hablar that's talking for the sake of talking o for the sake of it
    estaba ansioso por que lo escucharan he was eager for them to listen to him
    recemos por que lleguen a un acuerdo let's pray that they'll come to an agreement
    siguieron luchando por que se hiciera justicia they continued fighting for justice to be done
    B
    (indicando consideración, favor): haría cualquier cosa por ti I'd do anything for you
    intercede por nosotros intercede for us
    por mí no lo hagas don't do it just for me o for my sake
    C
    (indicando inclinación, elección): su amor por la música her love of music
    demostró gran interés por el cuadro he showed great interest in the painting
    no siento nada por él I don't feel anything for him
    opté por no ir I chose not to go
    votó por ella he voted for her
    ¿por la afirmativa? all those in favor?
    se manifestaron por el derecho al aborto they demonstrated for the right to abortion
    estar por algn ( fam); to be crazy about sb
    D
    (en busca de): salió/fue poror ( Esp) a por pan he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread
    E
    (en lo que respecta a): por mí no hay inconveniente I don't mind
    que haga lo que le dé la gana, por mí … let him do what he likes, as far as I'm concerned …
    tengo toda la casa por limpiar I've got the whole house to clean
    estos cambios aún están por hacer these changes have still not been made o are yet to be made
    ver2 vt C 1. (↑ ver (2))
    G
    ( AmL) estar por + INF (estar a punto de): deben de estar por llegar they should be arriving any minute
    la leche está por hervir the milk's about to boil
    A
    (indicando lugar de acceso, salida, trayectoria): entró por la ventana he came in through the window
    sal por aquí go out this way
    el acceso al edificio es por la calle Lamas you enter the building from Lamas Street
    el piano no va a pasar por la puerta the piano won't go through the door
    se cayó por la escalera he fell down the stairs
    subieron por la ladera este they went up by the east face
    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? does the 121 go along Rosas Avenue?
    fuimos por el camino más largo we took the longer route
    no vayas por ahí que te vas a perder don't go that way, you'll get lost
    ¿por dónde has venido? which way did you come?
    ¿puedes pasar por la tintorería? could you call in at o drop by the drycleaner's?
    B
    (expresando lugar indeterminado): está por ahí he's over there somewhere
    ¿por dónde está or queda el restaurante? whereabouts is the restaurant?
    viven por el sur/por mi barrio they live in the south somewhere/around my area
    hace mucho que no lo vemos por aquí we haven't seen him around here for ages
    ¿qué tal te fue por Londres? how did you get on in London?
    C
    (expresando lugar determinado): corta por aquí cut here
    voy por la página 15 I'm up to o I'm on page 15
    empieza por el principio start at the beginning
    agárralo por el mango hold it by the handle
    D
    (indicando extensión): lo he buscado por todos lados or por todas partes I've looked everywhere for it
    la epidemia se extendió por todo el país the epidemic spread throughout the (whole) country
    estuvimos viajando por el norte de Francia we were traveling around o in the North of France
    fuimos a caminar por la playa we went for a walk along the beach
    pasa un trapo por el piso give the floor a quick wipe
    A
    (expresando tiempo aproximado): por aquella época at that time
    por aquel entonces vivían en Pozuelo at that time they were living in Pozuelo
    sucedió por allá por 1960 it happened some time back around 1960
    me lo regalaron por mi cumpleaños they gave it to me for my birthday
    por Semana Santa pensamos ir a Londres we're thinking of going to London for Easter
    C (durante) for
    por los siglos de los siglos for ever and ever
    no se lo confío ni por un minuto I wouldn't trust him with it for a minute
    puede quedar así por el momento or por ahora it can stay like that for the time being o for now
    ver tb mañana3 (↑ mañana (3)), tarde2 (↑ tarde (2)), noche
    * * *

     

    por preposición
    1 ( causa) because of;
    por falta de dinero because of o owing to lack of money;

    por naturaleza by nature;
    por necesidad out of necessity;
    por eso no dije nada that's why I didn't say anything;
    fue por eso que no te llamé that was why I didn't call you;
    si no fuera por mi hijo … if it wasn't for my son …;
    me pidió perdón por haberme mentido he apologized for lying o for having lied to me
    2 ( en locs)

    no dijo por qué he didn't say why;
    ¿por qué no vienes conmigo? why don't you come with me?;
    por si in case;
    por si no entiende in case he doesn't understand;
    See Also→ acaso 2, mosca
    3 ( en expresiones concesivas):
    por más que me esfuerzo however hard o no matter how hard I try;

    por (muy) fácil que sea however easy o no matter how easy it is
    4
    a) ( modo):


    por adelantado in advance;
    por escrito in writing
    b) ( medio):


    lo dijeron por la radio they said it on the radio;
    por avión by air;
    la conocí por la voz I recognized her by her voice;
    me enteré por un amigo I heard from o through a friend
    5

    cobra $30 por clase he charges $30 a o per class;

    120 kilómetros por hora 120 kilometers an o per hour;
    por metro/docena by the meter/dozen;
    tú comes por tres you eat enough for three people;
    tiene tres metros de largo por uno de ancho it's three meters long by one meter wide;
    uno por uno one by one;
    See Also→ ciento sustantivo masculino b


    6

    su secretaria firmó por él his secretary signed for him o on his behalf;

    pasa por inglesa she passes for an Englishwoman
    b) ( como):


    7 ( introduciendo el agente) by;

    1 (finalidad, objetivo):

    lo hace por el dinero he does it for the money;
    no entré por no molestarlo I didn't go in because I didn't want to disturb him;
    por que + subj (here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan he was eager for them to listen to him
    2 (indicando inclinación, elección):

    no siento nada por él I don't feel anything for him;
    votó por ella he voted for her
    3 ( en busca de): salió/fue por or (Esp) a por pan he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread
    4 ( en lo que respecta a):
    por mí que haga lo que quiera as far as I'm concerned, he can do what he likes

    5 (esp AmL) estar por + inf ( estar a punto de) to be about to + inf;

    deben (de) estar por llegar they should be arriving any minute
    1
    a) ( lugar):


    sal por aquí go out this way;
    se cayó por la escalera he fell down the stairs;
    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? does the 121 go along Rosas Avenue?;
    ¿por dónde has venido? which way did you come?;
    está por ahí he's over there somewhere;
    ¿por dónde está el hotel? whereabouts is the hotel?;
    viven por mi barrio they live around my area;
    voy por la página 15 I'm up to o I'm on page 15;
    empieza por el principio start at the beginning;
    agárralo por el mango hold it by the handle
    b) ( indicando extensión): por todos lados or por todas partes everywhere;

    viajamos por el norte de Francia we traveled around o in the North of France;

    ver tb dentro, fuera, encima, etc
    2 ( tiempo) for;

    por el momento or por ahora for the time being, for now;
    ver tb mañana, tarde, noche
    3 (Esp) ( ocasión) for;

    por preposición
    1 (autoría) by: está escrito por mí, it was written by me
    2 (camino, lugar) through: viajamos por Castilla, we travelled round Castilla
    3 (medio) lo enviaron por avión, they sent it by plane
    me enteré por el periódico, I read about it in the newspaper
    4 (motivo, causa) because of
    por tu culpa, because of you
    (en favor de) for: hazlo por ellos, do it for their sake
    por la libertad, for freedom
    5 (en torno a) por San Juan, near Saint John's Day
    6 (durante) por la mañana/noche, in the morning/at night
    por el momento, for the time being
    7 (a través) entramos por la puerta, we got in through the door
    miramos por la ventana, we looked out (of) the window
    pasamos por la ciudad, we went through the town
    8 (sobre, por encima de) cruzaremos por el puente, we'll cross the bridge
    9 (delante de) paso todos los días por tu casa, I go by your house every day
    10 (a cambio de) for: te doy mi helado por tu yogur, I'll swap you my ice-cream for your yoghurt
    11 (en una distribución, cálculo) por cabeza, a head, per person
    mil pesetas por hora, a thousand pesetas per hour
    dos mil revoluciones por minuto, two thousand revolutions per minute
    12 (en una multiplicación) dos por dos, cuatro, two times two is four
    un diez por ciento, ten per cent
    13 (con infinitivo) in order to, so as to
    trabajar por trabajar, to work for the sake of it
    ♦ Locuciones: por así decirlo, so to speak
    por más/mucho que..., no matter how...
    por qué, why
    ' por' also found in these entries:
    Spanish:
    A
    - abogar
    - abonar
    - abonarse
    - abotargada
    - abotargado
    - abuelo
    - acabar
    - acaso
    - accidente
    - acercarse
    - acertar
    - aclamación
    - acomplejada
    - acomplejado
    - acomplejarse
    - acoquinar
    - acostumbrar
    - actual
    - adelantada
    - adelantado
    - adivinar
    - admitir
    - adoración
    - aérea
    - aéreo
    - afanarse
    - afectada I
    - afectado
    - afición
    - agradecer
    - aguantar
    - ahí
    - ahogada
    - ahogado
    - ahora
    - ahorcarse
    - ahorrar
    - aire
    - alegrarse
    - algo
    - allá
    - allí
    - almacén
    - alquiler
    - alta
    - alto
    - aludida
    - aludido
    - amarga
    English:
    A
    - aback
    - ablaze
    - about
    - above
    - absence
    - absorb
    - accident
    - accidentally
    - acclaim
    - accompany
    - accord
    - accordingly
    - account
    - accustom
    - actual
    - actually
    - add to
    - advocate
    - after
    - afternoon
    - again
    - against
    - air
    - airmail
    - alert
    - allowance
    - alone
    - alphabetically
    - alternately
    - amble
    - amends
    - amok
    - angry
    - annihilate
    - annoy
    - answer for
    - answering service
    - antipathy
    - anxious
    - anywhere
    - apologetic
    - apologize
    - appal
    - appall
    - apparently
    - appearance
    - appease
    - appointment
    - appreciate
    * * *
    por prep
    1. [indica causa] because of;
    llegó tarde por el tráfico she was late because of the traffic;
    lo hizo por amor he did it out of o for love;
    me disculpé por llegar tarde I apologized for arriving late;
    miré dentro por simple curiosidad I looked inside out of pure curiosity;
    accidentes por conducción temeraria accidents caused by reckless driving;
    muertes por enfermedades cardiovasculares deaths from cardiovascular disease;
    no quise llamar por la hora (que era) I didn't want to call because of the time;
    cerrado por vacaciones/reformas [en letrero] closed for holidays/alterations;
    por mí no te preocupes don't worry about me;
    Esp
    fue por eso por lo que tuvimos tantos problemas, Am [m5] fue por eso que tuvimos tantos problemas that's why we had so many problems;
    eso te pasa por (ser tan) generoso that's what you get for being so generous;
    la razón por (la) que dimite the reason (why) she is resigning;
    ¿por qué? why?;
    ¿por qué no vienes? why don't you come?;
    ¿por qué lo preguntas? – por nada why do you ask? – no reason;
    Fam
    ¿por? why?;
    por si in case;
    por si se te olvida in case you forget
    2. [indica indicio]
    por lo que me dices/lo que he oído no debe de ser tan difícil from what you say/what I've heard, it can't be that difficult;
    por lo que tengo entendido, viven juntos as I understand it, they live together, my understanding is that they live together;
    por lo visto, por lo que se ve apparently
    3. [indica finalidad] (antes de infinitivo) (in order) to;
    * * *
    prp
    1 motivo for, because of;
    lo hace por mí he does it for me;
    lo hizo por amor she did it out of o for love;
    luchó por sus ideales he fought for his ideals;
    por miedo a ofenderle for fear of upsetting her;
    vino por verme he came to see me
    2 medio by;
    por avión by air;
    por correo by mail, Br
    tb by post
    :
    por un año/un segundo for a year/a second;
    por la mañana in the morning;
    por Navidad around Christmas
    :
    por la calle down the street;
    por un tunel through a tunnel;
    por aquí this way
    5 posición aproximada around, about;
    está por aquí it’s around here (somewhere);
    vive por el centro de la ciudad she lives somewhere around the center of town
    :
    por cincuenta pesos for fifty pesos;
    por cabeza each, a head
    :
    por hora an o per hour;
    dos por dos two times two;
    ¿por qué? why?;
    por el que … the reason why …;
    esa factura aún está por pagar that invoice still has to be paid;
    por difícil que sea however difficult it might be
    * * *
    por prep
    1) : for, during
    se quedaron allí por la semana: they stayed there during the week
    por el momento: for now, at the moment
    2) : around, during
    por noviembre empieza a nevar: around November it starts to snow
    por la mañana: in the morning
    3) : around (a place)
    debe estar por allí: it must be over there
    por todas partes: everywhere
    4) : by, through, along
    por la puerta: through the door
    pasé por tu casa: I stopped by your house
    por la costa: along the coast
    5) : for, for the sake of
    lo hizo por su madre: he did it for his mother
    ¡por Dios!: for heaven's sake!
    6) : because of, on account of
    llegué tarde por el tráfico: I arrived late because of the traffic
    dejar por imposible: to give up as impossible
    7) : per
    60 millas por hora: 60 miles per hour
    por docena: by the dozen
    8) : for, in exchange for, instead of
    su hermana habló por él: his sister spoke on his behalf
    9) : by means of
    hablar por teléfono: to talk on the phone
    por escrito: in writing
    10) : as for
    por mí: as far as I'm concerned
    11) : times
    tres por dos son seis: three times two is six
    12) según: from, according to
    por lo que dices: judging from what you're telling me
    13) : as, for
    por ejemplo: for example
    14) : by
    hecho por mi abuela: made by my grandmother
    por correo: by mail
    15) : for, in order to
    lucha por ganar su respeto: he struggles to win her respect
    estar por : to be about to
    por ciento : percent
    por favor : please
    por lo tanto : therefore, consequently
    ¿por qué? : why?
    por... que : no matter how
    por mucho que intente: no matter how hard I try
    por si or
    por si acaso : just in case
    * * *
    por prep
    1. (a través de) through
    2. (la calle) along / down
    3. (indica camino) via / by
    6. (a causa de) because of
    7. (a fin de) to / in order to
    10. (multiplicado) times
    12. (en vez de) instead of
    ir por / ir a por to fetch
    ¡ve a por mis zapatillas, por favor! fetch my slippers, please!
    por + adjetivo however + adjective
    por lo general generally / usually
    por si... in case...
    ¿por qué? why?

    Spanish-English dictionary > por

  • 35 hija

    f.
    1 child.
    2 young of all animals.
    3 son or native of a place.
    4 child, son, daughter, anything which is the product or effect of another.
    Hijo de familia 1. A minor. 2. A son of noble parents.
    5 bud or root of the horns of animals.
    Hijo bastardo hijo de su madre, (coll.) bastard
    Ser hijo de papá, to be daddy's boy. Nombrar a uno hijo predilect de la ciudad, to give the freedom of the city
    * * *
    f., (m. - hijo)
    * * *
    Ex. She was eager to return and to show Chile to her daughter who accompanied her.
    ----
    * hija adoptiva = foster daughter, adoptive daughter, adopted daughter.
    * hija biológica = biological daughter.
    * hija o hijo adoptado = adopted child, adoptee, adoptive child.
    * hija o hijo adoptivo = adopted child, foster child, adoptive child.
    * hija o hijo biológico = biological child.
    * hija política = daughter-in-law.
    * * *

    Ex: She was eager to return and to show Chile to her daughter who accompanied her.

    * hija adoptiva = foster daughter, adoptive daughter, adopted daughter.
    * hija biológica = biological daughter.
    * hija o hijo adoptado = adopted child, adoptee, adoptive child.
    * hija o hijo adoptivo = adopted child, foster child, adoptive child.
    * hija o hijo biológico = biological child.
    * hija política = daughter-in-law.

    * * *

     

    hija sustantivo femenino daughter ➣ hijo
    ' hija' also found in these entries:
    Spanish:
    acostumbrar
    - alhaja
    - amiga
    - amigo
    - año
    - aparecer
    - barata
    - barato
    - cada
    - cariño
    - confiar
    - dedicar
    - defensa
    - descubrir
    - espesa
    - espeso
    - inclinación
    - jugar
    - malmeter
    - parar
    - pedida
    - reconocerse
    - sacrificar
    - salir
    - su
    - tal
    - zalamera
    - zalamero
    - hijo
    English:
    after
    - amazing
    - annul
    - call
    - claim
    - daughter
    - daughter-in-law
    - dress
    - girl
    - gush
    - influence
    - messy
    - moan
    - overboard
    - precocious
    - child
    - half
    - only
    * * *
    f daughter
    * * *
    hija n daughter

    Spanish-English dictionary > hija

  • 36 выйти

    вы́йти
    1. eliri, elpaŝi, elveni, eliĝi;
    elvagoniĝi (из вагона);
    \выйти из ко́мнаты forlasi la ĉambron;
    \выйти в мо́ре navigi en la maron;
    2. (быть изданным) aperi;
    3. (получиться, удаться) prosperi, sukcesi;
    ♦ \выйти в отста́вку eksoficiĝi;
    \выйти за́муж edziniĝi: \выйти из себя́ senpacienciĝi, perdi la sintenon, ekscitiĝi;
    \выйти из употребле́ния maltaŭgiĝi, iĝi neuzebla;
    \выйти из берего́в elbordiĝi;
    \выйти нару́жу evidentiĝi, klariĝi;
    \выйти сухи́м из воды́ resti netuŝita, resti nerimarkita, eviti punon;
    \выйти из де́тского во́зраста maturiĝi, forlasi la infanaĝon;
    \выйти из стро́я elviciĝi, perdi la batalkapablon (о бойце);
    perdi la laborkapablon (о работнике);
    вы́шло, что... okazis, ke...
    * * *
    сов.
    1) ( уйти откуда-либо) salir (непр.) vi; descender (непр.) vi, bajar vi (из вагона и т.п.); dejar vt, abandonar vt ( покинуть); ausentarse, retirarse ( отлучиться); estar ausente ( отсутствовать); pasar vi ( перейти в другое помещение)

    вы́йти из маши́ны — salir (descender, apearse) del automóvil

    вы́йти из-за стола́ — levantarse de la mesa

    вы́йти из больни́цы — salir del hospital; dar de alta ( en el hospital)

    вы́йти из уче́бного заведе́ния перен. — terminar sus estudios; obtener un título ( закончить); egresar vi (Арг.)

    вы́йди вон — sal de aquí, fuera

    2) перен. ( перестать участвовать) salir (непр.) vi, retirarse, abandonar vt

    вы́йти из организа́ции — darse de baja en una organización, salirse (borrarse) de una organización

    вы́йти из бо́я — retirarse del combate

    вы́йти из игры́ — retirarse del (abandonar el) juego

    вы́йти из войны́ — dejar (salir de) la guerra

    3) ( прийти куда-либо) salir (непр.) vi, llegar vi

    вы́йти на доро́гу — salir (llegar) al camino

    вы́йти к гостя́м — presentarse a los huéspedes

    вы́йти на сце́ну (на вы́зовы) — salir a escena

    вы́йти на рабо́ту — ir al trabajo

    4) ( отправиться куда-либо) salir (непр.) vi, ir (непр.) vi

    вы́йти на прогу́лку — salir de paseo

    вы́йти на охо́ту (на добы́чу) — ir (salir) de caza

    вы́йти в мо́ре — hacerse a la mar, levar anclas

    5) (появиться, быть изданным) aparecer (непр.) vi, salir a la luz

    вы́йти из печа́ти, вы́йти в свет — ver la luz, aparecer (непр.) vi

    кни́га вы́йдет на бу́дущей неде́ле — el libro aparecerá la próxima semana

    вы́йти на экра́ны ( о фильме) — proyectarse en (salir a) la pantalla ( una película)

    вы́йти из-под пера́ — salir de la pluma

    6) (израсходоваться, окончиться) acabarse, terminarse; перев. тж. гл. gastar vt

    у меня́ вы́шли все де́ньги — se me acabó el dinero, gasté todo el dinero

    срок уже́ вы́шел разг.el plazo ya expiró

    7) (стать кем-либо; получиться; удаться) hacerse (непр.), resultar vi; poder hacer

    зада́ча не вы́шла — no resultó el problema

    из него́ вы́шел хоро́ший рабо́тник — resultó un buen trabajador

    из э́той мате́рии не вы́йдет пла́тья — de esta tela no saldrá un vestido

    вы́шло по-мо́ему — salí con mi intento

    всё вы́шло уда́чно (неуда́чно) — todo salió bién (mal)

    8) ( произойти) provenir (непр.) vi, resultar vi, suceder vi

    вы́шло совсе́м не так — resultó de otro modo

    из э́того ничего́ не вы́шло — de esto no resultó (no salió) nada

    вы́шло, что... — sucedió que...

    у него́ вы́шли неприя́тности — tuvo disgustos

    как бы чего́ не вы́шло — por si acaso; por si las moscas (fam.)

    9) ( о социальном происхождении) descender (непр.) vi, provenir (непр.) vi, proceder vi

    он вы́шел из наро́да — procede del pueblo, es un hijo del pueblo

    он вы́шел из крестья́н — procede de campesinos, es hijo de campesinos

    ••

    вы́йти за преде́лы (из грани́ц) ( чего-либо) — pasar de castaño oscuro, pasar de la raya

    вы́йти нару́жу — salir a luz, manifestarse (непр.)

    вы́йти из берего́в — salir de madre (de sus orillas), desbordarse

    вы́йти из положе́ния — salir de apuros

    вы́йти из долго́в — liquidar (pagar) las deudas

    вы́йти из употребле́ния (из обихо́да) — estar fuera de uso, estar (caer) en desuso, no ser usado

    вы́йти из мо́ды — salir de moda, estar fuera de moda

    вы́йти из терпе́ния — perder la paciencia

    вы́йти из повинове́ния — desobedecer (непр.) vt

    вы́йти из себя́ — salir de quicio (de sus casillas)

    вы́йти из ро́ли — salirse del papel

    вы́йти из головы́, вы́йти из па́мяти — salirse de la memoria, olvidarse

    вы́йти из во́зраста — pasar de la edad

    вы́йти в отста́вку — presentar la dimisión, dimitir vt

    вы́йти сухи́м из воды́ — salir como si tal cosa; salir bien librado (bien parado)

    вы́йти в тира́ж — quedar anticuado (desusado); pasar de moda

    вы́йти в лю́ди — abrirse camino

    вы́йти на пе́рвое ме́сто спорт.ocupar el primer lugar

    он ро́стом не вы́шел — no ha salido alto, no ha crecido, es de talla pequeña, es bajo, es pequeño

    она́ лицо́м не вы́шла — no ha salido guapa, no es guapa, no es ninguna belleza

    вы́йти за́муж — casarse, contraer matrimonio ( una mujer)

    вы́йти победи́телем — salir triunfante

    вы́йти из ра́мок — salir de la regla, pasarse de la raya

    вы́йти из-под контро́ля — escapar al control

    вы́йти на пе́нсию — jubilarse

    года́ вы́шли прост.ya es adulto (mayor de edad)

    * * *
    сов.
    1) ( уйти откуда-либо) salir (непр.) vi; descender (непр.) vi, bajar vi (из вагона и т.п.); dejar vt, abandonar vt ( покинуть); ausentarse, retirarse ( отлучиться); estar ausente ( отсутствовать); pasar vi ( перейти в другое помещение)

    вы́йти из маши́ны — salir (descender, apearse) del automóvil

    вы́йти из-за стола́ — levantarse de la mesa

    вы́йти из больни́цы — salir del hospital; dar de alta ( en el hospital)

    вы́йти из уче́бного заведе́ния перен. — terminar sus estudios; obtener un título ( закончить); egresar vi (Арг.)

    вы́йди вон — sal de aquí, fuera

    2) перен. ( перестать участвовать) salir (непр.) vi, retirarse, abandonar vt

    вы́йти из организа́ции — darse de baja en una organización, salirse (borrarse) de una organización

    вы́йти из бо́я — retirarse del combate

    вы́йти из игры́ — retirarse del (abandonar el) juego

    вы́йти из войны́ — dejar (salir de) la guerra

    3) ( прийти куда-либо) salir (непр.) vi, llegar vi

    вы́йти на доро́гу — salir (llegar) al camino

    вы́йти к гостя́м — presentarse a los huéspedes

    вы́йти на сце́ну (на вы́зовы) — salir a escena

    вы́йти на рабо́ту — ir al trabajo

    4) ( отправиться куда-либо) salir (непр.) vi, ir (непр.) vi

    вы́йти на прогу́лку — salir de paseo

    вы́йти на охо́ту (на добы́чу) — ir (salir) de caza

    вы́йти в мо́ре — hacerse a la mar, levar anclas

    5) (появиться, быть изданным) aparecer (непр.) vi, salir a la luz

    вы́йти из печа́ти, вы́йти в свет — ver la luz, aparecer (непр.) vi

    кни́га вы́йдет на бу́дущей неде́ле — el libro aparecerá la próxima semana

    вы́йти на экра́ны ( о фильме) — proyectarse en (salir a) la pantalla ( una película)

    вы́йти из-под пера́ — salir de la pluma

    6) (израсходоваться, окончиться) acabarse, terminarse; перев. тж. гл. gastar vt

    у меня́ вы́шли все де́ньги — se me acabó el dinero, gasté todo el dinero

    срок уже́ вы́шел разг.el plazo ya expiró

    7) (стать кем-либо; получиться; удаться) hacerse (непр.), resultar vi; poder hacer

    зада́ча не вы́шла — no resultó el problema

    из него́ вы́шел хоро́ший рабо́тник — resultó un buen trabajador

    из э́той мате́рии не вы́йдет пла́тья — de esta tela no saldrá un vestido

    вы́шло по-мо́ему — salí con mi intento

    всё вы́шло уда́чно (неуда́чно) — todo salió bién (mal)

    8) ( произойти) provenir (непр.) vi, resultar vi, suceder vi

    вы́шло совсе́м не так — resultó de otro modo

    из э́того ничего́ не вы́шло — de esto no resultó (no salió) nada

    вы́шло, что... — sucedió que...

    у него́ вы́шли неприя́тности — tuvo disgustos

    как бы чего́ не вы́шло — por si acaso; por si las moscas (fam.)

    9) ( о социальном происхождении) descender (непр.) vi, provenir (непр.) vi, proceder vi

    он вы́шел из наро́да — procede del pueblo, es un hijo del pueblo

    он вы́шел из крестья́н — procede de campesinos, es hijo de campesinos

    ••

    вы́йти за преде́лы (из грани́ц) ( чего-либо) — pasar de castaño oscuro, pasar de la raya

    вы́йти нару́жу — salir a luz, manifestarse (непр.)

    вы́йти из берего́в — salir de madre (de sus orillas), desbordarse

    вы́йти из положе́ния — salir de apuros

    вы́йти из долго́в — liquidar (pagar) las deudas

    вы́йти из употребле́ния (из обихо́да) — estar fuera de uso, estar (caer) en desuso, no ser usado

    вы́йти из мо́ды — salir de moda, estar fuera de moda

    вы́йти из терпе́ния — perder la paciencia

    вы́йти из повинове́ния — desobedecer (непр.) vt

    вы́йти из себя́ — salir de quicio (de sus casillas)

    вы́йти из ро́ли — salirse del papel

    вы́йти из головы́, вы́йти из па́мяти — salirse de la memoria, olvidarse

    вы́йти из во́зраста — pasar de la edad

    вы́йти в отста́вку — presentar la dimisión, dimitir vt

    вы́йти сухи́м из воды́ — salir como si tal cosa; salir bien librado (bien parado)

    вы́йти в тира́ж — quedar anticuado (desusado); pasar de moda

    вы́йти в лю́ди — abrirse camino

    вы́йти на пе́рвое ме́сто спорт.ocupar el primer lugar

    он ро́стом не вы́шел — no ha salido alto, no ha crecido, es de talla pequeña, es bajo, es pequeño

    она́ лицо́м не вы́шла — no ha salido guapa, no es guapa, no es ninguna belleza

    вы́йти за́муж — casarse, contraer matrimonio ( una mujer)

    вы́йти победи́телем — salir triunfante

    вы́йти из ра́мок — salir de la regla, pasarse de la raya

    вы́йти из-под контро́ля — escapar al control

    вы́йти на пе́нсию — jubilarse

    года́ вы́шли прост.ya es adulto (mayor de edad)

    * * *
    v
    1) gener. (израсходоваться, окончиться) acabarse, (о социальном происхождении) descender, (появиться, быть изданным) aparecer, (ïðîèçîìáè) provenir, (стать кем-л.; получиться; удаться) hacerse, abandonar (покинуть), ausentarse, bajar (из вагона и т. п.), dejar, estar ausente (отсутствовать), ir, llegar, pasar (перейти в другое помещение), poder hacer, proceder, resultar, retirarse (отлучиться), salir a la luz, suceder, terminarse, salir

    Diccionario universal ruso-español > выйти

  • 37 cosa

    f.
    1 thing (objeto, idea).
    tengo que decirte una cosa I've got something to tell you
    ¿quieres alguna cosa? is there anything you want?
    cualquier cosa anything
    no es gran cosa it's not important, it's no big deal
    poca cosa nothing much
    Una cosa propia de una joven, A girlish kind of thing
    2 funny remark (ocurrencia).
    ¡qué cosas tienes! you do say some funny things!
    son cosas de mamá that's just the way Mum is, that's just one of Mum's little idiosyncrasies
    pres.subj.
    3rd person singular (él/ella/ello) Present Subjunctive of Spanish verb: coser.
    * * *
    1 (gen) thing
    coge tus cosas take your things, take your stuff
    ¿alguna cosa más? anything else?
    2 (asunto) matter, business
    3 (nada) nothing, not anything
    1 familiar (manías) hang-ups
    \
    así están las cosas that's the way things are, that's how things stand
    como cosa tuya as if it were your idea
    como están las cosas as things stand
    como si tal cosa just like that
    cosa de about
    cosa nunca vista something surprising
    cosas de la vida that's life
    decir cuatro cosas to tell a few home truths
    es cosa de... (tiempo) it's time to... 2 (cuestión) it's a matter of...
    lo que son las cosas much to my surprise
    no sea cosa que... in case...
    no ser gran cosa not to be important
    no valer gran cosa not to be worth much
    ser cosa hecha familiar to be no sooner said than done
    ser poquita cosa familiar not to be much, not to amount too much
    cosas de negocios business matters
    * * *
    noun f.
    1) thing, object, stuff
    2) matter, affair
    * * *
    SF
    1) (=objeto) thing

    ¿qué es esa cosa redonda? — what's that round thing?

    no es otra cosa que una bolsa de plástico — it's nothing more than a plastic bag, it's just a plastic bag

    - es cosa fina
    2) [uso indefinido]

    ¿alguna cosa más? — anything else?

    o cosa así, 20 kilos o cosa así — 20 kilos or thereabouts

    cualquier cosa — anything

    gran cosa, el coche no vale gran cosa — the car isn't worth much

    como futbolista no es gran cosa — he's not a great footballer, he's not much of a footballer

    poca cosa, lo qué recibieron a cambio fue poca cosa — they didn't get much in return, they got very little in return

    jugamos a las cartas, leemos y poca cosa más — we play cards, read and do little else o and that's about it

    una cosa — something

    ¿me puedes decir una cosa? — can you tell me something?

    una cosa, se me olvidaba preguntarte por el precio — by the way, I forgot to ask you about the price

    en general está muy bien, solo una cosa... — on the whole, it's very good, there's just one thing...

    3) (=asunto)

    ¿has visto cosa igual? — did you ever see the like?

    ¡qué cosa más extraña! — how strange!

    esa es cosa vieja — so what's new?, that's ancient history

    ¡vaya una cosa! — well!, there's a thing!

    la cosa es que... — the thing is (that)...

    la cosa está en considerar el problema desde otro ángulothe thing to do o the trick is to consider the problem from another angle

    no es cosa de broma o risa — it's no laughing matter

    no sea cosa que — in case

    trae el paraguas, no sea cosa que llueva — bring your umbrella in case it rains

    otra cosa, no se hablaba de otra cosa — people talked about nothing else

    ¿hay otra cosa que pueda hacer? — is there anything else I can do?

    eso es otra cosathat's another matter o thing (entirely)

    otra cosa es que la ley imponga 40 horas semanales para todos — it's another matter entirely for the law to oblige everyone to work 40 hours a week

    otra cosa sería si... — it would be quite another matter if...

    cosa rara, y, cosa rara, nadie lo vio — and, oddly o funnily enough, nobody saw it

    como quien no quiere la cosa —

    como si tal cosa —

    le dije que había sido seleccionado para el trabajo y se quedó como si tal cosa — I told him he had got the job and he barely reacted

    4) (=nada)

    jamás he visto cosa semejante — I've never seen anything like it, I've never seen the like of it

    ¡no hay tal cosa! — nothing of the sort!

    5) pl cosas
    a) (=acciones, asuntos)

    ¡son cosas de Juan! — that's Juan all over!, that's just like Juan!

    ¡cosas de niños! — boys will be boys!

    ¡qué cosas dices! — you do say some silly things!

    ¡tienes unas cosas! — the things you say!

    meterse en cosas de otros — to stick one's nose in other people's business

    b)

    las cosas — (=situación) things

    así las cosas, se marchó de la reunión — at this point, she left the meeting

    ¡lo que son las cosas! — just imagine!, fancy that!

    6)

    cosa de[indicando tiempo] about

    7) ** [droga] hash *
    8) LAm [como conj]

    cosa que, camina lento, cosa que no te canses — walk slowly so (that) you don't get tired

    no le digas nada, cosa que no se ofenda — don't say anything to him, that way he won't get offended, don't say anything to him in case he gets offended

    * * *
    1)
    a) ( objeto) thing

    ¿alguna otra cosa? or ¿alguna cosa más? — anything else?

    b) (acto, acción) thing

    no puedo hacer otra cosathere's nothing else I can do o it's the only thing I can do

    entre una(s) cosa(s) y otra(s)... — what with one thing and another...

    c) ( al hablar)

    qué cosas dices! — really, what a thing to say!

    dime una cosa... — tell me something...

    oye, una cosa... — ( por cierto) by the way...

    d) (detalle, punto)
    e) (asunto, tema) thing

    si por cualquier cosa no puedes venir, avísame — if you can't come for any reason, let me know

    esto no es cosa de broma/risa — this is no joke/no laughing matter

    la cosa es que... — the thing is that...

    2) cosas femenino plural ( pertenencias) things (pl)
    3) (situación, suceso)

    la cosa se pone negra/fea — things are starting to get unpleasant

    ¿cómo te van las cosas? — how are things?

    ¿cómo está la cosa? — ( cómo está la situación) how are things?; ( cómo estás) (Ven) how are you doing?

    lo que son las cosas! — well, well! o fancy that! (colloq)

    en mi vida he visto/oído cosa igual — I've never seen/heard anything like it

    cosa rara en él, se equivocó — he made a mistake, which is unusual for him

    esto es cosa de magia or de brujería — this is witchcraft!

    una cosa es ser bueno y otra ser el mejor — being good is one thing, but being the best is quite another

    4)
    a) (fam) ( ocurrencia)

    tienes cada cosa!the things you come up (AmE) o (BrE) out with!

    no te preocupes, eso es cosa mía — don't worry, I'll handle it

    6) ( en locs)

    cosa de — (AmS fam) so as to

    cosa que — (AmS fam) so that

    no sea or no vaya a ser cosa que: llévate el paraguas, no sea cosa que llueva take your umbrella just in case; átalo, no sea cosa que se escape tie it up so that it doesn't get away; o cosa así or so; cada cosa a su tiempo one thing at a time; como quien no quiere la cosa casually; como si tal cosa: no puedes irte como si tal cosa you can't go just like that o as if nothing had happened; le dije que era peligroso y siguió como si tal cosa I told him it was dangerous but he just carried on o he carried on regardless; cosa de... (fam): es cosa de unos minutos it'll (only) take a couple of minutes; es cosa de intentarlo you just have to give it a go; está a cosa de dos kilómetros it's about two kilometers; darle cosa a alguien (fam): me da cosa comer caracoles/ver sangre eating snails/the sight of blood makes me feel funny; me da cosa pedirle tanto dinero I feel awkward asking him for so much money; decirle a alguien un par de or cuatro cosas (fam) to tell somebody a thing or two; no ser gran cosa (fam) to be nothing special (colloq); poca cosa: es muy poca cosa ( en apariencia) he's not much to look at; ( en personalidad) he's not up to much (colloq); queda algo pero poca cosa there's some left but not much; un trabajo así es muy poca cosa para ella a job like that isn't good enough for her; poner las cosas en su lugar or sitio to put o set the record straight; ser cosa hecha (CS) to be a foregone conclusion; ser/parecer otra cosa: esto es otra cosa!, ahora sí se oye this is more like it! you can hear it now; con ese peinado parece otra cosa she looks a new woman with that hairstyle; ¿invitas tú? eso es otra cosa! are you paying? oh well, that's different, then!; las cosas claras — I like to know where I stand

    * * *
    = thing, item, business [businesses, -pl.].
    Ex. A collection of medical books for the general public in a public library may deal with the same range of topics, but the indexing can probably be more broad than in a specialist index, and the terms used for the same thing may be different.
    Ex. Since only twenty or so items can be displayed on the screen at a time, the ↑ (Up), ↓ (Down), Page Up and Page Down keys are used to scroll through the listing.
    Ex. I think this whole business about whether punctuation is obtrusive or not is quite honestly not worth discussing.
    ----
    * aclarar las cosas = set + the record straight.
    * acostumbrarse a las cosas = get (back) into + the swings of things, things + grow on + Pronombre.
    * apostarse cualquier cosa = bet + Posesivo + life.
    * arreglar las cosas = put + things right.
    * así son las cosas = that's they way things are.
    * a veces las cosas salen mal = shit happens.
    * cambiar las cosas desde dentro = change + things from the inside.
    * capaz de hacer cualquier cosa = capable of anything.
    * casi cualquier cosa = just about anything.
    * como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.
    * complicar las cosas = make + things complex, add + salt to the wound, add + salt to injury, add + insult to injury, rub + salt in the wound.
    * conjunto de cosas afines, el = whole schmier, the.
    * correr un velo sobre las cosas = sweep + things under the rug.
    * cosa esencial = essential.
    * cosa hecha = plain sailing, walkover.
    * cosa indeseable = beast.
    * cosa inútil = dead horse.
    * cosa que se inserta = insert.
    * cosas = stuff, matters, bits and pieces.
    * cosas buenas = goodies [goody, -sing.].
    * cosas + cambiar inesperadamente = things + take a turn for the unexpected.
    * cosas como = the likes of.
    * cosas de la casa = household chores.
    * cosa secundaria = accidentals.
    * cosas + empeorar = things + get worse, things + get rough.
    * cosas esenciales, las = basic essentials, the.
    * cosas este tipo de cosas = this sort of thing.
    * cosas inútiles = deadwood [dead wood].
    * cosas + ir bien = things + go well.
    * cosas + mejorar = things + get better.
    * cosas + ponerse feas = things + get rough.
    * cosas que dan miedo = things that go bump in the night.
    * cosas ricas = goodies [goody, -sing.].
    * cosas + salir bien = things + work out.
    * cosas transitorias, las = transient, the.
    * cosa superficial = accidentals.
    * cosa viva = living thing.
    * cualquier cosa = anything.
    * cualquier cosa que no sea = anything but.
    * cualquier otra cosa = anything else, whatever else.
    * dar cualquier cosa por Algo = give + an eye-tooth for/to.
    * dar las cosas masticadas = spoon-feed [spoon feed/spoonfeed].
    * dar sentido a las cosas = meaning making.
    * dejar las cosas como están = let + the matter + rest, let + sleeping dogs lie.
    * dejar las cosas tranquilas = let + sleeping dogs lie.
    * dejar que Alguien haga las cosas a su manera = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * economizar en cosas importantes y derrochar en nimiedades = penny wise, pound foolish.
    * el estado de las cosas = the lay of the land [the lie of the land, -UK].
    * empeorar las cosas = make + matters + worse, add + salt to the wound, make + things worse, add + salt to injury, add + insult to injury, rub + salt in the wound.
    * encontrar cosas comunes = find + common ground.
    * en el curso normal de las cosas = in the normal run of things, in the normal run of events.
    * enmarañar las cosas = muddy + the waters.
    * en otro orden de cosas = on another topic, as for, as regards, meanwhile, on another matter, on another note, on other matters.
    * enredar las cosas = muddy + the waters.
    * entre otras cosas = amongst other things, for one thing, inter alia, among other things.
    * ese tipo de cosas = that sort of thing.
    * estar al tanto de las cosas = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.
    * estar equivocado en + Número + cosas = be wrong on + Número + count(s).
    * facilitar las cosas = make + things easier.
    * forma de ver las cosas = way of putting things together, bent of mind.
    * gran cosa = big deal.
    * grupo de personas o cosas de la misma edad o categoría = peer group.
    * hacer cambiar las cosas = turn + the tide on.
    * hacer cosas = get + things done.
    * hacer cualquier cosa = do + anything, give + Posesivo + right arm.
    * haciendo cosas = up and about.
    * jugarse cualquier cosa = bet + Posesivo + life.
    * la cosa es que = the thing is.
    * la cosa principal = the number one thing.
    * la forma correcta de hacer las cosas = the way to go.
    * la forma de ver las cosas = the way + to see things.
    * las cosas + cambiar = pendulum + swing.
    * las cosas + estar + claras = the (hand)writing + be + on the wall, see it + coming.
    * las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no pasan (así) porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no son tan simples como parecen = there's more to it than meets the eye.
    * las cosas siguen igual = business as usual.
    * las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.
    * las cosas son más complicadas de lo que parecen = there's more to it than meets the eye.
    * las cosas tal y como son = the birds and the bees.
    * llamar las cosas por su nombre = call + a spade a spade.
    * lo que se pierda en una cosa se gana en la otra = what you lose on the swings you gain on the roundabouts.
    * manera de ver las cosas = line of thought.
    * mantener las cosas en marcha = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantener las cosas en movimiento = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantener las cosas funcionando = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantenerse al tanto de las cosas = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.
    * más que ninguna otra cosa = beyond all else.
    * mismísima cosa, la = very thing, the.
    * muchas otras cosas = much else.
    * muchas otras cosas más = much else besides.
    * ni una cosa ni la otra = in-between, betwixt and between.
    * no conseguir ni una cosa ni otra = fall (between/through) + the cracks.
    * no pensar en otra cosa que = be wrapped up in.
    * no ser gran cosa = not add up to much, add up to + nothing.
    * no ser ni una cosa ni otra = fall between + two stools.
    * no significar gran cosa = not add up to much.
    * no suponer gran cosa = not add up to much.
    * no valer gran cosa = be no great shakes.
    * no + Verbo + otra cosa que = Verbo + nothing else but.
    * ocultar las cosas = sweep + things under the rug.
    * otra cosa = something else.
    * otra cosa que no sea = anything other than.
    * para complicar aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para confundir aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para empeorar las cosas = to add insult to injury, to add salt to injury.
    * pasar a cosas más agradables = on a happier note.
    * poca cosa = small fry, the.
    * poner las cosas en marcha = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en movimiento = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en su lugar = set + the record straight.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * por + Número + cosas = on + Número + counts.
    * qué es cada cosa = what is what.
    * qué otra cosa = what else.
    * que se toma las cosas con calma = laid-back.
    * quitarle importancia a las cosas = make + light of things.
    * recoger las cosas = clear away + the things.
    * recoger las cosas de Uno antes de irse = pack + Posesivo + things.
    * restarle importancia a las cosas = make + light of things.
    * sacar las cosas de quicio = blow + things (up) out of (all) proportion.
    * sensación de no ser ni una cosa ni la otra = in-betweenness.
    * ser capaz de hacer cualquier cosa por = go to + any lengths to, go to + great lengths to.
    * sobre todas las cosas = above all things.
    * tener cosas en común = share + common ground.
    * tomarse las cosas a la ligera = make + light of things.
    * tomarse las cosas con calma = keep + a cool head, play it + cool.
    * una buena cosa = a good thing.
    * una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.
    * una misma cosa = one and the same.
    * u otra cosa = or what not [whatnot].
    * ver las cosas de diferente manera = see + things differently.
    * ver las cosas de diferente modo = see + things differently.
    * ver las cosas desde una perspectiva = see + things from + perspective.
    * ver las cosas de una manera diferente = see + things differently.
    * ver las cosas de un modo diferente = see + things differently.
    * ver las cosas en su conjunto = see + things as a whole.
    * ver las cosas en su totalidad = see + things as a whole.
    * ver las cosas positivas = look on + the bright side.
    * ver las cosas positivas de la vida = look on + the bright side of life.
    * y otras cosas = and things.
    * y todo este tipo de cosas = and all this sort of thing.
    * * *
    1)
    a) ( objeto) thing

    ¿alguna otra cosa? or ¿alguna cosa más? — anything else?

    b) (acto, acción) thing

    no puedo hacer otra cosathere's nothing else I can do o it's the only thing I can do

    entre una(s) cosa(s) y otra(s)... — what with one thing and another...

    c) ( al hablar)

    qué cosas dices! — really, what a thing to say!

    dime una cosa... — tell me something...

    oye, una cosa... — ( por cierto) by the way...

    d) (detalle, punto)
    e) (asunto, tema) thing

    si por cualquier cosa no puedes venir, avísame — if you can't come for any reason, let me know

    esto no es cosa de broma/risa — this is no joke/no laughing matter

    la cosa es que... — the thing is that...

    2) cosas femenino plural ( pertenencias) things (pl)
    3) (situación, suceso)

    la cosa se pone negra/fea — things are starting to get unpleasant

    ¿cómo te van las cosas? — how are things?

    ¿cómo está la cosa? — ( cómo está la situación) how are things?; ( cómo estás) (Ven) how are you doing?

    lo que son las cosas! — well, well! o fancy that! (colloq)

    en mi vida he visto/oído cosa igual — I've never seen/heard anything like it

    cosa rara en él, se equivocó — he made a mistake, which is unusual for him

    esto es cosa de magia or de brujería — this is witchcraft!

    una cosa es ser bueno y otra ser el mejor — being good is one thing, but being the best is quite another

    4)
    a) (fam) ( ocurrencia)

    tienes cada cosa!the things you come up (AmE) o (BrE) out with!

    no te preocupes, eso es cosa mía — don't worry, I'll handle it

    6) ( en locs)

    cosa de — (AmS fam) so as to

    cosa que — (AmS fam) so that

    no sea or no vaya a ser cosa que: llévate el paraguas, no sea cosa que llueva take your umbrella just in case; átalo, no sea cosa que se escape tie it up so that it doesn't get away; o cosa así or so; cada cosa a su tiempo one thing at a time; como quien no quiere la cosa casually; como si tal cosa: no puedes irte como si tal cosa you can't go just like that o as if nothing had happened; le dije que era peligroso y siguió como si tal cosa I told him it was dangerous but he just carried on o he carried on regardless; cosa de... (fam): es cosa de unos minutos it'll (only) take a couple of minutes; es cosa de intentarlo you just have to give it a go; está a cosa de dos kilómetros it's about two kilometers; darle cosa a alguien (fam): me da cosa comer caracoles/ver sangre eating snails/the sight of blood makes me feel funny; me da cosa pedirle tanto dinero I feel awkward asking him for so much money; decirle a alguien un par de or cuatro cosas (fam) to tell somebody a thing or two; no ser gran cosa (fam) to be nothing special (colloq); poca cosa: es muy poca cosa ( en apariencia) he's not much to look at; ( en personalidad) he's not up to much (colloq); queda algo pero poca cosa there's some left but not much; un trabajo así es muy poca cosa para ella a job like that isn't good enough for her; poner las cosas en su lugar or sitio to put o set the record straight; ser cosa hecha (CS) to be a foregone conclusion; ser/parecer otra cosa: esto es otra cosa!, ahora sí se oye this is more like it! you can hear it now; con ese peinado parece otra cosa she looks a new woman with that hairstyle; ¿invitas tú? eso es otra cosa! are you paying? oh well, that's different, then!; las cosas claras — I like to know where I stand

    * * *
    = thing, item, business [businesses, -pl.].

    Ex: A collection of medical books for the general public in a public library may deal with the same range of topics, but the indexing can probably be more broad than in a specialist index, and the terms used for the same thing may be different.

    Ex: Since only twenty or so items can be displayed on the screen at a time, the &\#8593; (Up), &\#8595; (Down), Page Up and Page Down keys are used to scroll through the listing.
    Ex: I think this whole business about whether punctuation is obtrusive or not is quite honestly not worth discussing.
    * aclarar las cosas = set + the record straight.
    * acostumbrarse a las cosas = get (back) into + the swings of things, things + grow on + Pronombre.
    * apostarse cualquier cosa = bet + Posesivo + life.
    * arreglar las cosas = put + things right.
    * así son las cosas = that's they way things are.
    * a veces las cosas salen mal = shit happens.
    * cambiar las cosas desde dentro = change + things from the inside.
    * capaz de hacer cualquier cosa = capable of anything.
    * casi cualquier cosa = just about anything.
    * como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.
    * complicar las cosas = make + things complex, add + salt to the wound, add + salt to injury, add + insult to injury, rub + salt in the wound.
    * conjunto de cosas afines, el = whole schmier, the.
    * correr un velo sobre las cosas = sweep + things under the rug.
    * cosa esencial = essential.
    * cosa hecha = plain sailing, walkover.
    * cosa indeseable = beast.
    * cosa inútil = dead horse.
    * cosa que se inserta = insert.
    * cosas = stuff, matters, bits and pieces.
    * cosas buenas = goodies [goody, -sing.].
    * cosas + cambiar inesperadamente = things + take a turn for the unexpected.
    * cosas como = the likes of.
    * cosas de la casa = household chores.
    * cosa secundaria = accidentals.
    * cosas + empeorar = things + get worse, things + get rough.
    * cosas esenciales, las = basic essentials, the.
    * cosas este tipo de cosas = this sort of thing.
    * cosas inútiles = deadwood [dead wood].
    * cosas + ir bien = things + go well.
    * cosas + mejorar = things + get better.
    * cosas + ponerse feas = things + get rough.
    * cosas que dan miedo = things that go bump in the night.
    * cosas ricas = goodies [goody, -sing.].
    * cosas + salir bien = things + work out.
    * cosas transitorias, las = transient, the.
    * cosa superficial = accidentals.
    * cosa viva = living thing.
    * cualquier cosa = anything.
    * cualquier cosa que no sea = anything but.
    * cualquier otra cosa = anything else, whatever else.
    * dar cualquier cosa por Algo = give + an eye-tooth for/to.
    * dar las cosas masticadas = spoon-feed [spoon feed/spoonfeed].
    * dar sentido a las cosas = meaning making.
    * dejar las cosas como están = let + the matter + rest, let + sleeping dogs lie.
    * dejar las cosas tranquilas = let + sleeping dogs lie.
    * dejar que Alguien haga las cosas a su manera = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * economizar en cosas importantes y derrochar en nimiedades = penny wise, pound foolish.
    * el estado de las cosas = the lay of the land [the lie of the land, -UK].
    * empeorar las cosas = make + matters + worse, add + salt to the wound, make + things worse, add + salt to injury, add + insult to injury, rub + salt in the wound.
    * encontrar cosas comunes = find + common ground.
    * en el curso normal de las cosas = in the normal run of things, in the normal run of events.
    * enmarañar las cosas = muddy + the waters.
    * en otro orden de cosas = on another topic, as for, as regards, meanwhile, on another matter, on another note, on other matters.
    * enredar las cosas = muddy + the waters.
    * entre otras cosas = amongst other things, for one thing, inter alia, among other things.
    * ese tipo de cosas = that sort of thing.
    * estar al tanto de las cosas = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.
    * estar equivocado en + Número + cosas = be wrong on + Número + count(s).
    * facilitar las cosas = make + things easier.
    * forma de ver las cosas = way of putting things together, bent of mind.
    * gran cosa = big deal.
    * grupo de personas o cosas de la misma edad o categoría = peer group.
    * hacer cambiar las cosas = turn + the tide on.
    * hacer cosas = get + things done.
    * hacer cualquier cosa = do + anything, give + Posesivo + right arm.
    * haciendo cosas = up and about.
    * jugarse cualquier cosa = bet + Posesivo + life.
    * la cosa es que = the thing is.
    * la cosa principal = the number one thing.
    * la forma correcta de hacer las cosas = the way to go.
    * la forma de ver las cosas = the way + to see things.
    * las cosas + cambiar = pendulum + swing.
    * las cosas + estar + claras = the (hand)writing + be + on the wall, see it + coming.
    * las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no pasan (así) porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no son tan simples como parecen = there's more to it than meets the eye.
    * las cosas siguen igual = business as usual.
    * las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.
    * las cosas son más complicadas de lo que parecen = there's more to it than meets the eye.
    * las cosas tal y como son = the birds and the bees.
    * llamar las cosas por su nombre = call + a spade a spade.
    * lo que se pierda en una cosa se gana en la otra = what you lose on the swings you gain on the roundabouts.
    * manera de ver las cosas = line of thought.
    * mantener las cosas en marcha = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantener las cosas en movimiento = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantener las cosas funcionando = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantenerse al tanto de las cosas = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.
    * más que ninguna otra cosa = beyond all else.
    * mismísima cosa, la = very thing, the.
    * muchas otras cosas = much else.
    * muchas otras cosas más = much else besides.
    * ni una cosa ni la otra = in-between, betwixt and between.
    * no conseguir ni una cosa ni otra = fall (between/through) + the cracks.
    * no pensar en otra cosa que = be wrapped up in.
    * no ser gran cosa = not add up to much, add up to + nothing.
    * no ser ni una cosa ni otra = fall between + two stools.
    * no significar gran cosa = not add up to much.
    * no suponer gran cosa = not add up to much.
    * no valer gran cosa = be no great shakes.
    * no + Verbo + otra cosa que = Verbo + nothing else but.
    * ocultar las cosas = sweep + things under the rug.
    * otra cosa = something else.
    * otra cosa que no sea = anything other than.
    * para complicar aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para confundir aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para empeorar las cosas = to add insult to injury, to add salt to injury.
    * pasar a cosas más agradables = on a happier note.
    * poca cosa = small fry, the.
    * poner las cosas en marcha = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en movimiento = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en su lugar = set + the record straight.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * por + Número + cosas = on + Número + counts.
    * qué es cada cosa = what is what.
    * qué otra cosa = what else.
    * que se toma las cosas con calma = laid-back.
    * quitarle importancia a las cosas = make + light of things.
    * recoger las cosas = clear away + the things.
    * recoger las cosas de Uno antes de irse = pack + Posesivo + things.
    * restarle importancia a las cosas = make + light of things.
    * sacar las cosas de quicio = blow + things (up) out of (all) proportion.
    * sensación de no ser ni una cosa ni la otra = in-betweenness.
    * ser capaz de hacer cualquier cosa por = go to + any lengths to, go to + great lengths to.
    * sobre todas las cosas = above all things.
    * tener cosas en común = share + common ground.
    * tomarse las cosas a la ligera = make + light of things.
    * tomarse las cosas con calma = keep + a cool head, play it + cool.
    * una buena cosa = a good thing.
    * una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.
    * una misma cosa = one and the same.
    * u otra cosa = or what not [whatnot].
    * ver las cosas de diferente manera = see + things differently.
    * ver las cosas de diferente modo = see + things differently.
    * ver las cosas desde una perspectiva = see + things from + perspective.
    * ver las cosas de una manera diferente = see + things differently.
    * ver las cosas de un modo diferente = see + things differently.
    * ver las cosas en su conjunto = see + things as a whole.
    * ver las cosas en su totalidad = see + things as a whole.
    * ver las cosas positivas = look on + the bright side.
    * ver las cosas positivas de la vida = look on + the bright side of life.
    * y otras cosas = and things.
    * y todo este tipo de cosas = and all this sort of thing.

    * * *
    A
    1 objeto
    2 acto, acción
    3 al hablar
    4 detalle, punto
    5 asunto, tema
    Compuestos:
    B
    1 pertenencias
    2 utensilios, equipo
    C situación, suceso
    D
    1 ocurrencia
    2 comportamiento típico
    E incumbencia
    F pene
    G marihuana
    H en locuciones
    A
    1 (objeto) thing
    cualquier cosa anything
    ¿alguna otra cosa? or ¿alguna cosa más? anything else?
    pon cada cosa en su sitio put everything in its place
    te he traído una cosita I've brought you a little something
    ¡pero qué cosa más bonita! ( fam); what a pretty thing!
    queda poca cosa there's hardly anything left
    lo tienen que operar de no sé qué cosa he has to have an operation for something or other, he has to have some sort of operation
    hay muchas cosas que ver there are lots of things to see, there's plenty to see
    2
    (acto, acción): no sé hacer otra cosa it's the only thing I know how to do
    lo siento pero no puedo hacer otra cosa I'm sorry but there's nothing else I can do o it's the only thing I can do
    me gusta hacer las cosas bien I like to do things properly
    no me gusta dejar las cosas a medias I don't like doing things by halves
    entre una(s) cosa(s) y otra(s) se me pasó el tiempo volando with one thing and another the time just flew by
    me parece la cosa más natural del mundo I think that's absolutely normal o right
    3
    (al hablar): ¡qué cosas dices, hombre! really, what a thing to say! o you do say some strange ( o silly etc) things!
    dime una cosa ¿tú que piensas de todo esto? tell me, what do you make of all this?
    oye, una cosa … ¿qué vas a hacer esta noche? by the way … what are you doing tonight?
    tengo que contarte una cosa there's something I have to tell you
    4
    (detalle, punto): aquí habría que aclarar una cosa importante there's an important point here that I ought to clear up
    aquí hay una cosa que no entiendo there's something here I don't understand
    5 (asunto, tema) thing
    tenía cosas más importantes en que pensar I had more important things to think about
    hay un par de cosas que me gustaría discutir contigo there are a couple of things o matters I'd like to discuss with you
    no creo que la cosa funcione I don't think it's o this is going to work
    está muy preocupada, y la cosa no es para menos she's very worried, and so she should be
    ¡pues sí que tiene gracia la cosa! ( iró fam); well, that's great, isn't it! ( iro colloq)
    no va a ser cosa fácil it's not going to be easy
    en mis tiempos casarse era cosa seria in my day getting married was a serious thing o matter
    se enfada por cualquier cosa he gets angry over the slightest thing
    si por cualquier cosa no puedes venir, avísame if you can't come for any reason, let me know
    por una cosa o por otra, siempre llega tarde for one reason or other he always arrives late
    esto no es cosa de broma/risa this is no joke, this is no laughing matter
    la cosa es que no voy a tener tiempo the thing is that o it's just that I'm not going to have time
    la cosa es que si no llega en cinco minutos me voy look o well, if he's not here in five minutes, I'm going
    Compuestos:
    ( Der) res judicata
    res publica
    1 (pertenencias) things (pl)
    se ha llevado todas sus cosas she's taken all her things o belongings
    2 ( fam) (utensilios, equipo) things (pl) ( colloq)
    las cosas de limpiar the cleaning things
    mis cosas de deporte my sports things o gear ( colloq)
    C
    (situación, suceso): así están las cosas that's how things are o stand
    la cosa se pone negra/fea things are getting o the situation is getting unpleasant
    ¿cómo te van las cosas? how are things?
    ¿cómo está la cosa? ( Ven); how are things?
    las cosas no andan muy bien entre ellos things aren't too good between them
    esas cosas no pasaban antes things like that never used to happen before
    son cosas de la vida that's life!
    ¡lo que son las cosas! well, well! o fancy that! ( colloq)
    son cosas que pasan that's the way things go, these things happen
    además, las cosas como son, conmigo siempre se ha portado bien besides, I have to admit he's always treated me well
    en mi vida he visto/oído cosa igual I've never seen/heard anything like it
    cosa rara en él, se equivocó he made a mistake, which is unusual for him
    ¡qué cosa más extraña! how strange o funny!
    no hay tal cosa it's not true at all
    esto parece cosa de magia or de brujería or ( RPl) de Mandinga this is witchcraft!
    una cosa es que te lo preste y otra muy distinta que te lo regale lending it to you is one thing, but giving it to you is another matter altogether
    D
    1 ( fam)
    (ocurrencia): ¡tienes cada cosa! the things you think of!, the ideas you come up with!
    díselo como si fuera cosa tuya tell him as if it were your idea
    esto es cosa de tu padre this is your father's doing o idea
    ¡qué va a ser peligroso! eso son cosas de ella of course it isn't dangerous! that's just one of her funny notions o ideas
    2
    (comportamiento típico): no te preocupes, son cosas de niños don't worry, children are like that o do things like that
    E
    (incumbencia): no te metas, no es cosa tuya stay out of it, it's none of your business
    no te preocupes, eso es cosa mía don't worry, I'll handle it
    eso es cosa de mujeres that's women's work
    déjalo que se vista como quiera, eso es cosa suya let him wear what he wants, it's up to him o that's his business
    F ( euf) (pene) thing ( euph)
    G ( Col arg) (marihuana) grass
    H
    (en locuciones): cosa de ( AmS fam); to, so as to
    me fui a dormir cosa de olvidarme I went to bed (so as) to forget about it
    cosa que ( AmS fam); so that
    lo anotaré aquí, cosa que no se me olvide I'll jot it down here so (that) I don't forget
    no sea or no vaya a ser cosa que: llévate el paraguas, no sea cosa que llueva take your umbrella just in case it rains
    átalo, no sea cosa que se escape tie it up so that it doesn't get away
    mejor vamos ahora, no sea cosa que nos quedemos sin entradas we'd better go now, we don't want to get there and find there are no tickets left
    igual cosa ( Chi): tuvo un hijo varón, igual cosa su hermana she had a baby boy, and so did her sister o just like her sister
    dos horas/diez toneladas o cosa así two hours/ten tons or so
    cada cosa a su tiempo one thing at a time
    como quien no quiere la cosa: menciónaselo como quien no quiere la cosa mention it to him casually o in passing, just slip it into the conversation
    como si tal cosa: no puedes irte como si tal cosa you can't go just like that o as if nothing had happened
    le dije que era peligroso y siguió como si tal cosa I told him it was dangerous but he just carried on o he carried on regardless
    cosa de … ( fam): es cosa de unos minutos it'll (only) take a couple of minutes
    es cosa de esperar, nada más it's just a question o a matter of time, that's all
    hace cosa de cuatro años que murió it's about o it's some four years since he died
    no está muy lejos, cosa de dos kilómetros it's not very far, about two kilometers
    cosa fina ( Esp fam): los trenes en este país son cosa fina the trains in this country are really something o are something else ( colloq)
    nos divertimos cosa fina we had a whale of a time ( colloq)
    darle cosa a algn ( fam): me da cosa comer caracoles/ver sangre eating snails/the sight of blood makes me feel funny
    me da cosa pedirle tanto dinero I feel awkward asking him for so much money
    decirle a algn un par de or cuatro cosas ( fam); to tell sb a thing or two
    decir una cosa por otra to say one thing but mean another
    gran cosa ( fam): la comida no fue gran cosa the food was nothing to write home about o nothing special ( colloq)
    su novio/la película no es or vale gran cosa her boyfriend/the movie is no great shakes ( colloq)
    poca cosa: es un niño delgado y poquita cosa he's a thin child, not much to look at
    ella tan brillante y él tan poca cosa she's so brilliant and he's so mediocre, she's so brilliant but he's not up to much o he's pretty run-of-the-mill ( colloq)
    le dejó algo de dinero, pero poca cosa she left him some money, but not a vast amount o not much
    un trabajo así es muy poca cosa para ella a job like that isn't good enough for her
    poner las cosas en su sitio or lugar to put o set the record straight
    ser cosa hecha (CS); to be a foregone conclusion
    ser/parecer otra cosa: ¡esto es otra cosa!, ahora si que se oye bien this is much better! o this is more like it! you can hear it really well now
    con ese nuevo peinado ya parece otra cosa with her new hairstyle she looks a new woman
    ¡eso es otra cosa! si tú invitas sí que voy ah, that's different! o ( colloq) that's another kettle of fish! if you're paying, I will go
    las cosas claras y el chocolate espeso I like to know where I stand
    * * *

     

    Del verbo coser: ( conjugate coser)

    cosa es:

    1ª persona singular (yo) presente subjuntivo

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente subjuntivo

    3ª persona singular (él/ella/usted) imperativo

    Multiple Entries:
    cosa    
    coser
    cosa sustantivo femenino
    1 ( en general) thing;

    ¿alguna otra cosa? anything else?;
    pon cada cosa en su lugar put everything in its place;
    entre una(s) cosa(s) y otra(s) … what with one thing and another …;
    ¡qué cosas dices! really, what a thing to say!;
    dime una cosa … tell me something …;
    tengo que contarte una cosa there's something I have to tell you;
    fue cosa fácil it was easy;
    se enfada por cualquier cosa he gets angry over the slightest thing;
    si por cualquier cosa no puedes venir if you can't come for any reason;
    por una cosa o por otra for one reason or another;
    esto no es cosa de risa/broma this is no laughing matter/no joke
    2
    cosas sustantivo femenino plural ( pertenencias) things (pl);

    mis cosas de deporte my sports things
    3 (situación, suceso):
    así están las cosas that's how things are o stand;

    la cosa se pone fea things are starting to get unpleasant;
    ¿cómo (te) van las cosas? how are things?;
    son cosas de la vida that's life!;
    ¡qué cosa más extraña! how strange o funny!
    4
    a) (fam) ( ocurrencia):

    ¡tienes cada cosa! the things you come up (AmE) o (BrE) out with!;

    esto es cosa de tu padre this is your father's doing o idea


    son cosas de Ana that's one of Ana's little ways
    5 ( asunto):

    no te preocupes, eso es cosa mía don't worry, I'll handle it
    6 ( en locs)
    cosa de (AmS fam) so as to;

    cosa de terminarlo so as to finish it;
    cosa que (AmS fam) so that;
    cosa que no me olvide so that I don't forget;
    no sea cosa que: llévate el paraguas, no sea cosa que llueva take your umbrella just in case;
    átalo, no sea cosa que se escape tie it up so that it doesn't get away;
    ser cosa de … (fam): es cosa de unos minutos it'll (only) take a couple of minutes;
    es cosa de intentarlo you just have to give it a go
    coser ( conjugate coser) verbo transitivo
    a) dobladillo to sew;

    botón to sew on;
    agujero to sew (up);

    b) herida to stitch

    verbo intransitivo
    to sew
    cosa sustantivo femenino
    1 thing: no hay otra cosa que comer, there's nothing else to eat
    2 (asunto) matter, business: es cosa mía, that's my business
    eso es otra cosa, that's different
    no hay cosa más importante que tu felicidad, there is nothing more important than your happiness
    2 cosas, (asuntos) affairs
    cosas de chiquillos, kids' stuff
    cosas de mayores, grown-up stuff
    ¡cosas de la vida!, that's life!
    3 (ocurrencias) ¡qué cosas tienes!, what a weird idea!
    ♦ Locuciones: el apartamento no es gran cosa, the apartment is not up to much
    lo que son las cosas, would you believe it
    no he visto cosa igual, I've never seen anything like it
    decir cuatro cosas, to tell a few home truths
    ser cosa de, to be a matter of: es cosa de tener paciencia, it's a matter of patience
    (como) cosa de, about: hace (como) cosa de una hora, about an hour ago
    coser verbo transitivo
    1 to sew
    2 Med to stitch up
    ♦ Locuciones: familiar es coser y cantar, it's a piece of cake
    ' cosa' also found in these entries:
    Spanish:
    absurda
    - absurdo
    - arder
    - bicoca
    - carroña
    - chisme
    - chollo
    - como
    - conformarse
    - consigo
    - cual
    - cualquier
    - cualquiera
    - cuidada
    - cuidado
    - cuya
    - cuyo
    - debilidad
    - dejar
    - él
    - ella
    - esmerada
    - esmerado
    - exquisitez
    - frivolidad
    - indemne
    - la
    - le
    - limitarse
    - mamarrachada
    - más
    - menuda
    - menudo
    - mía
    - mío
    - muchachada
    - nada
    - niñería
    - novedad
    - pedir
    - pegajosa
    - pegajoso
    - pegote
    - pillar
    - plantar
    - preciosidad
    - preguntar
    - presidir
    - prodigio
    - propia
    English:
    absence
    - annoyance
    - anything
    - arrival
    - article
    - attraction
    - available
    - awkward
    - blissful
    - bore
    - brittle
    - bulk
    - certainty
    - clip
    - clumsy
    - come across
    - commonplace
    - compromise
    - confuse
    - connection
    - convenient
    - dead wood
    - deficiency
    - defunct
    - demise
    - discreet
    - disposable
    - ditch
    - drag
    - dream
    - else
    - escape
    - fall off
    - film
    - get back
    - gullible
    - helpful
    - hulk
    - invention
    - joke
    - laugh
    - lemon
    - liable
    - lodge
    - love
    - lust
    - misplaced
    - more
    - necessity
    - need
    * * *
    nf
    1. [objeto, idea] thing;
    comprar unas cosas en el mercado to buy a few things at the market;
    alguna cosa anything;
    ¿quieres alguna cosa? is there anything you want?;
    ¿quiere usted alguna otra cosa o [m5] alguna cosa más? do you want anything else?;
    cualquier cosa anything;
    venden recuerdos, postales y cosas así they sell souvenirs, postcards and so on o and the like;
    una cosa, ¿podrías venir mañana? by the way, could you come tomorrow?;
    escucha, una cosa, ¿por qué no te quedas esta noche? listen, I've an idea, why don't you stay here tonight?;
    tengo que decirte una cosa I've got something to tell you;
    dime una cosa, ¿qué opinas de ella? tell me (something), what do you think of her?;
    es la cosa más natural del mundo it's the most natural thing in the world, it's completely normal;
    ¡esas cosas no se dicen! you mustn't say things like that!;
    ¡esas cosas no se hacen! it just isn't done!;
    este vino es cosa fina this wine is good stuff;
    ¡habráse visto cosa igual! have you ever seen the like of it!;
    fue una cosa nunca vista it was really out of the ordinary;
    no hay tal cosa on the contrary;
    ¡qué cosa! how strange!;
    ¡qué cosa más o [m5] tan extraña! how strange!;
    no te preocupes, no es gran cosa don't worry, it's not important o it's no big deal;
    este cuadro no vale gran cosa this painting isn't up to much;
    te han dejado poca cosa they haven't left you much, they've hardly left you anything;
    un bocadillo es poca cosa para un chico tan voraz como él a sandwich is very little for a hungry boy like him;
    nos hemos comprado un apartamento, muy poquita cosa we've bought Br a flat o US an apartment, but it's nothing fancy;
    es guapo, pero muy poquita cosa he's good-looking, but he hasn't got much of a body;
    decir cuatro cosas a alguien: cuando lo vea le voy a decir cuatro cosas when I next see him I'm going to give him a piece of my mind;
    llamar a las cosas por su nombre [hablar sin rodeos] to call a spade a spade;
    llamemos a las cosas por su nombre,… let's be honest about it,…
    2. [asunto]
    tengo muchas cosas que hacer I've got a lot (of things) to do;
    entre unas cosas y otras what with one thing and another;
    por unas cosas o por otras, no nos quedó tiempo de escribirte for one reason or another we didn't have time to write to you;
    la cosa es que ahora no quiere firmar el contrato the thing is she doesn't want to sign the contract any more;
    está muy enfadada, y la cosa no es para menos, le han robado el coche she's very angry and with good reason, she's had her car stolen;
    cada cosa a su tiempo one thing at a time;
    no me preguntes por qué no queda comida, es cosa de los niños don't ask me why there's no food left, ask the children;
    esto es cosa de magia, estoy seguro de que ayer lo dejé aquí this is most strange, I could swear I left it here yesterday;
    no es cosa de risa it's no laughing matter;
    eso de cambiar de trabajo es cosa de pensárselo changing jobs is something you need to think about carefully;
    es cosa de tener paciencia it's a question of being patient;
    no era cosa de presentarse sin avisar you couldn't just turn up without warning;
    con el ambiente de seriedad que había, no era cosa de contar un chiste given the seriousness of the atmosphere, it was neither the time nor the place to tell a joke;
    eso es cosa mía that's my affair o business;
    no te metas en la discusión, que no es cosa tuya you keep out of the argument, it's none of your business;
    eso es cosa fácil that's easy;
    convencerle no será cosa fácil it won't be easy o it'll be no easy task to convince him;
    esto es cosa seria this is a serious matter;
    eso es otra cosa that's another matter;
    ¡eso es otra cosa!, esa camisa te sienta mucho mejor that's more like it, that shirt suits you much better!
    3. [situación]
    las cosas no van muy bien últimamente things haven't been going very well recently;
    …y así es como están las cosas …and that's how things are at the moment;
    ¿cómo van las cosas? how are o how's things?;
    estas cosas no pasarían si fuéramos más cuidadosos these things wouldn't happen if we were more careful;
    Fam
    la cosa se pone fea things are getting ugly, there's trouble brewing;
    Fam
    la cosa está que arde things are reaching boiling point
    Fam
    las cosas de palacio van despacio these things usually take some time;
    4. [ocurrencia] funny remark;
    se le ocurren cosas graciosísimas she comes out with some really funny stuff o remarks;
    ¡qué cosas tienes! you do say some funny things!
    5. [comportamiento]
    son cosas de mamá that's just the way Mum is, that's just one of Mum's little idiosyncrasies;
    no les riñas, son cosas de niños don't tell them off, children are like that;
    tenemos que aceptar su muerte, son cosas de la vida we have to accept her death, it's one of those things (that happen)
    6. [en frases negativas] [nada]
    no hay cosa peor que la hipocresía there's nothing worse than hypocrisy;
    no hay cosa que me reviente más que su falta de interés there's nothing (that) annoys me more than her lack of interest, what annoys me most is her lack of interest
    7. Fam [reparo]
    me da cosa decírselo I'm a bit uneasy about telling him;
    el olor a hospital me da cosa the smell of hospitals makes me feel uneasy
    8. Méx [genitales] packet, Br lunchbox
    9. Comp
    o cosa así: [m5] tendrá treinta años o cosa así he must be thirty or thereabouts;
    (como) cosa de [aproximadamente] about;
    tardará (como) cosa de tres semanas it'll take about three weeks;
    a cosa hecha: se presentó al examen a cosa hecha he took o Br sat the exam convinced he would pass;
    hacer algo como quien no quiere la cosa [disimuladamente] to do sth innocently;
    [sin querer] to do sth almost without realizing it;
    como si tal cosa as if nothing had happened;
    ser cosa de oír/ver: las declaraciones del ganador son cosa de oír the winner's remarks are worth hearing;
    esta exposición es cosa de ver this exhibition is really worth seeing;
    Esp Fam
    cosa mala: me apetece ver esa película cosa mala I'm dying to see that movie o Br film, Br I want to see that film something chronic;
    está lloviendo cosa mala it's pouring down, Br it's chucking it down;
    me gusta cosa mala I fancy the pants off her, Br I fancy her something chronic;
    Fam
    a otra cosa, mariposa that's enough about that, let's change the subject;
    es cosa rara que se equivoque it's very rare for her to make a mistake;
    no ha llegado todavía, cosa rara porque siempre es muy puntual he hasn't arrived yet, which is strange, as he's usually very punctual;
    ni cosa que se le parezca nor anything of the kind;
    no sea cosa que: ten cuidado, no sea cosa que te vayas a caer be careful or you'll fall;
    se lo diré yo, no sea cosa que se vaya a enterar por otra persona I'll tell him because I wouldn't want him to find out from somebody else;
    no ser cosa del otro mundo o [m5] del otro jueves to be nothing special;
    Fam
    las cosas claras y el chocolate espeso stop beating around the bush, tell me things as they are;
    las cosas como son, nunca vas a aprobar ese examen let's face it, you're never going to pass that exam;
    ¡lo que son las cosas! it's a funny old world!;
    cosas nfpl
    [pertenencias, utensilios] things;
    tras su muerte, metieron sus cosas en un baúl after his death, they put his things o belongings in a trunk;
    ¿dónde guardas las cosas de pescar? where do you keep your fishing things o tackle?
    * * *
    f thing;
    ¿sabes una cosa? do you know something?;
    alguna cosa something;
    ser cosa fina be really something fam, be something else fam ;
    son cosas que pasan these things happen;
    son cosas de la vida that’s life;
    entre otras cosas among other things;
    como si tal cosa as if nothing had happened;
    decir a alguien cuatro cosas give s.o. a piece of one’s mind;
    eso es otra cosa that’s another matter;
    ¿qué pasa? – poca cosa what’s new? – nothing much;
    cosa de about;
    hace cosa de un año about a year ago;
    le dijo que había ganado la lotería como quien no quiere la cosa he told her that he had won the lottery as though it happened to him every day;
    este pintor no es gran cosa he’s not much of a painter;
    no hay tal cosa there’s no such thing;
    ¡qué cosa! that’s odd o strange!;
    lo que son las cosas well, well!, imagine that!;
    cosa rara oddly enough, strangely enough;
    son cosas de Juan that’s typical of Juan, that’s Juan all over
    * * *
    cosa nf
    1) : thing, object
    2) : matter, affair
    3)
    otra cosa : anything else, something else
    * * *
    cosa n
    1. (en general) thing
    2. (algo) something
    ¿quieres comer alguna cosa? do you want something to eat?
    3. (nada) nothing
    4. (asunto) affair / matter
    ¡no te metas en mis cosas! don't interfere in my affairs!
    no ser gran cosa to be nothing much / not to be important

    Spanish-English dictionary > cosa

  • 38 palo

    m.
    a palo seco (informal) without anything else, on its own; (sin nada más) neat (bebida)
    de tal palo tal astilla (Prov) he's/she's a chip off the old block
    2 club.
    estrellaron tres disparos en los palos they hit the woodwork three times
    3 mast.
    palo mayor mainmast
    4 suit.
    5 tree (botany).
    palo santo lignum vitae
    6 blow (blow).
    liarse a palos (con alguien) to come to blows (with somebody)
    moler a alguien a palos to thrash somebody
    7 piece of wood, log, piece of timber.
    8 hit, blow, whack.
    9 tent stake, tent pole.
    * * *
    2 (golpe) blow
    ha sido un palo que se las supendieran todas what a drag that he's failed every subject!
    3 (madera) wood
    4 (de la letra) stroke
    haz el palo de la "p" más largo make the stroke of the "p" longer
    6 MARÍTIMO mast
    8 (de golf) club
    \
    a palo seco (comida) on its own 2 (bebida) neat
    dar palos to beat
    dar palos de ciego to grope about in the dark
    de tal palo tal astila like father like son
    echar a palos to kick out
    estar hecho,-a un palo familiar to be as thin as a rake
    no dar un palo al agua familiar not to do a stroke
    palo de escoba broomstick
    palo de golf golf club
    palo dulce liquorice
    palo mayor mainmast
    * * *
    noun m.
    * * *
    SM
    1) (=vara) [de poco grosor] stick; [fijo en el suelo] post; [de telégrafos, tienda de campaña] pole; [de herramienta] handle, shaft

    política de palo y zanahoriacarrot and stick policy

    más tieso que un palo —

    palo de amasar Arg, Uru rolling pin

    2) (=madera)

    pata de palo — wooden leg, peg leg

    3) (=golpe) blow

    dar o pegar un palo a algn — (=golpear) to hit sb with a stick; * (=timar) to rip sb off *

    - no dar o pegar ni palo al agua

    ni a palos *

    ni a palos me voy yo de aquí dejándote sola — wild horses wouldn't make me go off and leave you on your own, there's no way I would go off and leave you on your own *

    4) * (=disgusto) bummer **, nightmare *

    es un palo que te bajen el sueldoit's a real bummer ** o nightmare * that they're cutting your salary

    ¡qué palo si suspendo! — it'll be a real bummer ** o nightmare * if I fail!

    dar palo, me daría palo que se enterase — I would hate it if he found out

    llevarse un palo, nos llevamos un palo muy gordo cuando descubrimos la verdad — it was a real blow when we found out the truth

    5) (Náut) mast
    [comer, beber]

    nos comimos el jamón a palo seco — we had the ham on its own, we had the ham with nothing to wash it down

    no pasa un día a palo seco Ven he never goes a single day without a drink

    6) (Dep)
    a) [de portería] post
    b) [para golpear] [en hockey] stick; [en golf] club
    7) (=de uva) stalk
    8) (Tip) [de b, d] upstroke; [de p, q] downstroke
    9) (Naipes) suit

    palo del triunfo — trump suit, trumps pl

    10) (Mús) [en flamenco] style
    11) esp LAm (Bot) tree

    palo de hule CAm rubber tree

    12) Ven * [de licor] swig *, slug *
    13) Chile
    *
    14) Méx *** (=acto sexual) screw ***
    15) Col, Ven

    un palo de: un palo de casa — a marvellous house

    cayó un palo de agua — the rain came pouring down, there was a huge downpour *

    * * *
    1)
    a) ( trozo de madera) stick; (de valla, portería) post; ( de herramienta) handle; ( de telégrafos) pole; (de tienda, carpa) tent pole

    palo de escoba — broomstick, broomhandle

    (flaco) como un palo — (fam) as thin as a rake o rail

    más tieso que un paloas stiff as a board

    de tal palo, tal astilla — a chip off the old block, like father like son (o like mother like daughter etc)

    b) (AmC, Col fam) ( árbol) tree
    c) (Dep) ( de golf) (golf) club; ( de hockey) hockey stick
    d) (Náut) mast

    a palo seco — (fam)

    e) palos masculino plural (Equ) rails (pl)
    2) ( madera) wood

    no está el palo para cucharas — (Col fam) the time isn't right

    3) (Impr) (de la b, d) ascender; (de la p, q) descender
    4)
    a) (fam) ( golpe) blow (with a stick)

    lo molieron a palosthey beat him till he was black and blue

    ni a palo(s) — (AmS) no way

    palos porque bogas, palos porque no bogas — you can't win

    b) (fam) (revés, daño) blow

    darle or pegarle un palo a alguien — to rip somebody off (colloq)

    5) ( en naipes) suit
    6) (AmL arg) ( millón) million pesos (o soles etc)
    7) (Ven fam) ( trago) drink
    8) (Col, Ven fam) ( de agua)

    cayó un palo de agua — it poured (with rain), it poured down

    * * *
    = handle, stick, lance.
    Ex. The ball pelts, which were usually sheepskin, were fixed to the handles with nails which were only lightly knocked in, and were removed after the day's work (and often during the midday break as well).
    Ex. Any sport that involves a stick or racket, a ball or other projectile, or body contact presents a risk of serious eye injury.
    Ex. Hoses 60 m long with hand held lances were used to apply the herbicides.
    ----
    * botón en forma de palo = toggle fastener.
    * dar palos de ciego = grope (for/toward).
    * delgado como un palo = stick-thin.
    * de tal palo tal astilla = a chip off the old block, like father, like son.
    * en casa de herrero cuchillo de palo = the cobbler's children run barefoot.
    * llevarse un palo = be gutted, feel + gutted.
    * matar a palos = beat + Nombre + to death.
    * palo de golf = golf club.
    * palo de (la) escoba = broomstick.
    * palo de rosa = rosewood.
    * palo largo para alcanzar Algo = long-handled reacher.
    * palos al aire = a stab in the dark.
    * palos de ciego = a stab in the dark, a shot in the dark.
    * palos de ciego, palos al aire = a shot in the dark.
    * * *
    1)
    a) ( trozo de madera) stick; (de valla, portería) post; ( de herramienta) handle; ( de telégrafos) pole; (de tienda, carpa) tent pole

    palo de escoba — broomstick, broomhandle

    (flaco) como un palo — (fam) as thin as a rake o rail

    más tieso que un paloas stiff as a board

    de tal palo, tal astilla — a chip off the old block, like father like son (o like mother like daughter etc)

    b) (AmC, Col fam) ( árbol) tree
    c) (Dep) ( de golf) (golf) club; ( de hockey) hockey stick
    d) (Náut) mast

    a palo seco — (fam)

    e) palos masculino plural (Equ) rails (pl)
    2) ( madera) wood

    no está el palo para cucharas — (Col fam) the time isn't right

    3) (Impr) (de la b, d) ascender; (de la p, q) descender
    4)
    a) (fam) ( golpe) blow (with a stick)

    lo molieron a palosthey beat him till he was black and blue

    ni a palo(s) — (AmS) no way

    palos porque bogas, palos porque no bogas — you can't win

    b) (fam) (revés, daño) blow

    darle or pegarle un palo a alguien — to rip somebody off (colloq)

    5) ( en naipes) suit
    6) (AmL arg) ( millón) million pesos (o soles etc)
    7) (Ven fam) ( trago) drink
    8) (Col, Ven fam) ( de agua)

    cayó un palo de agua — it poured (with rain), it poured down

    * * *
    = handle, stick, lance.

    Ex: The ball pelts, which were usually sheepskin, were fixed to the handles with nails which were only lightly knocked in, and were removed after the day's work (and often during the midday break as well).

    Ex: Any sport that involves a stick or racket, a ball or other projectile, or body contact presents a risk of serious eye injury.
    Ex: Hoses 60 m long with hand held lances were used to apply the herbicides.
    * botón en forma de palo = toggle fastener.
    * dar palos de ciego = grope (for/toward).
    * delgado como un palo = stick-thin.
    * de tal palo tal astilla = a chip off the old block, like father, like son.
    * en casa de herrero cuchillo de palo = the cobbler's children run barefoot.
    * llevarse un palo = be gutted, feel + gutted.
    * matar a palos = beat + Nombre + to death.
    * palo de golf = golf club.
    * palo de (la) escoba = broomstick.
    * palo de rosa = rosewood.
    * palo largo para alcanzar Algo = long-handled reacher.
    * palos al aire = a stab in the dark.
    * palos de ciego = a stab in the dark, a shot in the dark.
    * palos de ciego, palos al aire = a shot in the dark.

    * * *
    A
    clavar un palo en la tierra to drive a stake into the ground
    la pelota dio en el palo the ball hit the post o goalpost
    el palo de la escoba the broomstick o broomhandle
    me pegaba con un palo he used to hit me with a stick
    estar (flaco) como un palo ( fam); to be as thin as a rake
    más tieso que un palo as stiff as a board o ( BrE) poker
    de tal palo, tal astilla a chip off the old block, like father like son ( o like mother like daughter etc)
    2 (de una tienda, carpa) tent pole
    3 (AmC, Col fam) (árbol) tree
    4 ( Dep) (de golf) club, golf club; (de hockey) hockey stick
    5 (de un polo) stick
    6 ( Náut) mast
    a palo seco ( fam); under bare poles
    se lo comió a palo seco she ate it on its own
    no me gusta beberlo a palo seco I don't like drinking it without eating anything
    me lo dijo a palo seco she told me outright o ( BrE) straight out
    le pagaron los $10, a palo seco he was paid the $10 and not a penny more o and that was it
    le sacaron la muela a palo seco he had the tooth taken out with no anesthetic
    que cada palo aguante su vela each of us must face up to our own responsibilities
    7 palos mpl ( Equ) rails (pl)
    iba por los palos he was staying close to the rails
    Compuestos:
    ( RPl) rolling pin
    mizzenmast
    foremast
    greasy pole
    ( Chi fam) fat cat ( colloq)
    mainmast
    B (madera) wood pata1 (↑ pata (1))
    los de afuera son de palo ( RPl); those not in the game, keep quiet
    no está el palo para cucharas ( Col fam); the time isn't right, circumstances are not favorable
    Compuestos:
    A ( Bot) paradise tree
    B ( Chi) (testaferro) front man, figurehead
    rosewood
    licorice*
    lignum vitae
    C ( Impr) (de la b, d) ascender; (de la p, q) descender
    Compuesto:
    sans serif, sanserif
    D
    1 ( fam) (golpe) blow (with a stick)
    le dieron un palo en la cabeza he got whacked on the head with a stick ( colloq)
    lo molieron a palos they beat him till he was black and blue
    dar palos de ciego (al pelear) to lash o strike out blindly; (para resolver un problema) to grope in the dark
    ni a palo(s) ( AmS); no way
    ni a palo(s) van a lograr que retire lo dicho there's no way they'll get me to take back what I said
    palos porque bogas, palos porque no bogas you can't win
    2 ( fam) (revés, daño) blow
    el accidente de su hijo fue un palo muy gordo his son's accident was a terrible blow
    ¡qué palo! han perdido otra vez what a downer! they've lost again ( colloq)
    el libro recibió un buen palo de la crítica the book was panned o ( AmE) roasted o ( BrE) slated by the critics
    3 ( fam)
    (en cuestiones de dinero): darle or pegarle un palo a algn to rip sb off ( colloq)
    seguir el palo to follow suit
    F ( AmL arg) (millón) million pesos ( o soles etc)
    G ( Ven fam) (trago) drink
    vamos a echar unos palos let's have a drink
    H
    ( Méx vulg) (en sentido sexual): echarse un palo to have a screw ( vulg)
    I
    1
    (Col, Ven fam) (de agua): ayer cayó un palo de agua it poured (with rain) yesterday, it poured down yesterday
    2 ( Col fam) (caballo) outsider, long shot; (persona) outsider
    * * *

     

    palo sustantivo masculino
    1

    (de valla, portería) post;
    ( de herramienta) handle;
    (de tienda, carpa) tent pole;

    de tal palo, tal astilla a chip off the old block, like father like son (o like mother like daughter etc)
    b) (AmC, Col fam) ( árbol) tree

    c) (Dep) ( de golf) (golf) club;

    ( de hockey) hockey stick
    d) (Náut) mast;


    2 ( madera) wood;

    3 (fam) ( golpe) blow (with a stick);
    lo molieron a palos they beat him till he was black and blue

    4 ( en naipes) suit
    palo sustantivo masculino
    1 stick: este queso está más seco que un palo, this cheese is as dry as dust
    su hermano está como un palo, his brother is as thin as a rake
    2 (estacazo) blow
    3 fam (disgusto, golpe) blow: su muerte ha sido un palo para ella, his death was a real blow to her
    me da palo tener que decírselo yo, I'm really cut up about having to tell her
    (decepción) disappointment: menudo palo nos dio cuando nos dijeron que no cantaría, it was a real disappointment to us when we heard that he wasn't going to sing
    (rollo) drag
    4 (madera) una cuchara/pata de palo, a wooden spoon/ leg
    5 Náut (mástil) mast
    palo mayor, mainmast
    6 Dep (de portería) woodwork
    7 Golf club
    8 Naipes suit
    ♦ Locuciones: moler a palos a alguien, to beat sb up
    a palo seco, on its own
    de tal palo, tal astilla, like father, like son
    ' palo' also found in these entries:
    Spanish:
    astilla
    - caballito
    - estaca
    - garrote
    - hisopo
    - jarabe
    - tranca
    - trinquete
    - vara
    - verga
    - bolo
    - cachiporra
    - corazón
    - empuñar
    - espada
    - extremo
    - helado
    - oro
    - partir
    - pata
    - pica
    - pique
    - rombo
    - trébol
    - triunfo
    English:
    broomstick
    - carrot
    - chip
    - club
    - drive
    - end
    - father
    - golf club
    - like
    - pointed
    - Pole
    - ram
    - rosewood
    - shaft
    - stake
    - stick
    - stout
    - stroke
    - suit
    - taper
    - wave
    - wooden
    - broom
    - dead
    - golf
    - pole
    - spar
    - wood
    * * *
    palo nm
    1. [trozo de madera] stick;
    palo de escoba broomhandle;
    Fam
    como un palo [flaco] as thin as a rake;
    de tal palo, tal astilla like father like son
    RP palo de amasar rolling pin
    2. [de golf] club;
    [de hockey] stick
    3. [de portería] [laterales] post;
    [larguero] bar;
    estrellaron tres disparos en los palos they hit the woodwork three times
    4. [mástil] mast;
    Fam
    a palo seco [sin nada más] without anything else, on its own;
    [bebida] neat;
    que cada palo aguante su vela each of us is responsible for his/her own affairs
    palo mayor mainmast;
    palo de mesana mizzenmast;
    5. [golpe] blow (with a stick);
    dar de palos a alguien to beat o hit sb (with a stick);
    liarse a palos (con alguien) to come to blows (with sb);
    moler a alguien a palos to thrash sb (with a stick);
    dar palos de ciego [criticar] to lash out (wildly);
    [no saber qué hacer] to grope around in the dark; Andes, RP Fam
    ni a palos: eso no lo hago ni a palos there's no way I'm going to do that;
    Fam
    no dar o [m5] pegar un palo al agua not to do a stroke of work
    6. [mala crítica] bad review;
    se llevó muchos palos de la crítica she was panned by the critics
    7. Fam [desgracia, trauma] blow;
    ¡qué palo, me han suspendido! what a drag, I've failed!;
    se ha llevado muchos palos últimamente he's had to put up with a lot recently
    8. Fam [reparo]
    me da palo hacerlo/decirlo I hate having to do/say it;
    prefiero que se lo digas tú, a mí me da mucho palo I'd rather you told him, I really don't want to
    9. Fam [pesadez] pain, drag;
    da mucho palo ponerse a estudiar en verano it's a pain o drag having to start studying during the summer
    10. Fam [atraco, robo]
    darle un palo a alguien [por la calle] to mug sb;
    dar un palo en un banco to stick up a bank
    11. [de baraja] suit
    12. Imprenta [en letra] stroke
    13. [de cante flamenco] = style of flamenco singing;
    Fam
    tocar todos los palos [hacer de todo] to do a bit of everything
    14. [madera]
    de palo wooden;
    una cuchara de palo a wooden spoon;
    Am
    no ser de palo not to be made of stone;
    RP Fam
    los de afuera son de palo outsiders have no say
    palo de rosa rosewood
    15. Am [árbol, arbusto] tree
    palo borracho silk floss tree;
    palo de Brasil brazil wood tree;
    palo dulce liquorice root;
    palo santo lignum vitae
    16. Carib Fam [trago, copa] drink
    17. Am Fam [millón] million;
    esa casa vale dos palos y medio this house is worth two and a half million
    un palo verde a million bucks
    18. Col, Méx, Pan, Ven Fam [como intensificador]
    palo de hombre great man;
    palo de mujer real beauty;
    palo de agua [aguacero] downpour, deluge of rain
    19. Comp
    Cuba, Méx muy Fam
    echarse un palo to have a screw, Br to have it off;
    Ven Fam
    echar un palo to have a drink;
    Ven Fam
    ir o [m5] venir palo abajo to go downhill, to go from bad to worse
    * * *
    m
    1 de madera etc stick;
    de tal palo tal astilla a chip off the old block fam ;
    dar palos de ciego (no saber cómo actuar) grope in the dark; ( criticar) lash out wildly
    2 MAR mast;
    que cada palo aguante su vela everybody has to stand up and be counted
    3 de portería post, upright
    4 fig
    blow
    5
    :
    a medio palo L.Am. half-drunk;
    a palo seco whiskey straight up
    6 L.Am.
    ser un palo be fantastic
    7
    :
    * * *
    palo nm
    1) : stick, pole, post
    2) : shaft, handle
    palo de escoba: broomstick
    3) : mast, spar
    4) : wood
    5) : blow (with a stick)
    6) : suit (of cards)
    * * *
    palo n
    1. (vara) stick
    2. (mástil) mast
    3. (de golf) club
    4. (de fútbol) post
    5. (de hockey) stick
    6. (disgusto) blow
    ¡qué palo! what a blow!

    Spanish-English dictionary > palo

  • 39 xabarciar

    Xabarciar, tratar, vender, cosas de poco valor, tratantes de escasa monta. —Cundu you yera un guaxín prexenciéi 'l tibeiru que cheldarun les Xabarceires de la miou aldina con la sou pótchina Facunda ya 'l Pascualón el Xitanu, lu que non cuntaba you yera qu'al currer el tempu tamén me diba ver encibiétchau per mor de la ñecexidá en tener que faer de xabarceiru, ya nagora mesmu comu tóu nisti dicionariu xirbe d’escola, nagua mexor qu’istes estories pa comprendier con mexor vidayu les ñaturales ya ximples costumes de la Nuexa Xantiquina Tierrina, que güéi nel díe tan sous ancestrus nes manes fedientes ya utreresques de prexones tan rapiegues ya llimiagues, que l'únicu que fan ye mistificar les nuexes costumes ya Chingua, menus mal que col tempu les xeneraciones d'astures venideiras xabran poñer les couxes nel sou xeitu, pos conista esperancia trabayu you xin escanxu ya m'allegre ya enxemáu de gociu, perque you séi, ya xuru per toes mious ceyencias con tou la fuercia del miou alma, qu'angún díe non mu xeru, tous lus entroyáus trabayus fechus per lus Amigus del Bable ya de lus del Conceyu Bable, que güéi amindi me pieschen toes les portes, per el baldrayante miéu que xin me dexen xueltu, dalgún d'echus nun me valdríe amindi nin p'arrátchar el cuchu de lus bracus. Axín que ya ta tóu faláu, ya tous lus que nun s'atopen nes arrañáes pradeires del enxútchu vidayu, comprendieran, que toes istes xentaques per minde nomáes nun son namái que pioyones ou paráxitus. TRADUCCIÓN.—Cuando yo era pequeño presencié el sonado escándalo que prepararon las tratantas de mi aldea, por la causa de la su pollina Facunda y de Pascualón el Gitano, lo que no pensaba yo por aquel entonces, era que al transcurrir los años, me iba a ver envuelto por causa de la necesidad o cualquier otra razón parecida, en trabajar como tratante verdulero, frutero, xabarceiru, pero ahora mismo, y como según mi parecer todo en este diccionario ha de servir de escuela, pues nada mejor que estas historias verdaderas, para comprender con mejor entendimiento y sencillez, las naturales y simples maneras, costumbres y diversas cosas de Nuestra Santina Tierrina, pues con grande pena hoy yo estoy viendo, como sus más respetables y queridos ancestros, son manejados ultrajantemente, por personas que faltas de dignidad, amor a la Tierrina y respeto hacia sus sagrados ancestros, están dándoselas de entendidos mistificando toda la "Cultura de Asturias”, pero yo se muy bien, que con el tiempo las generaciones de astures venideras sabrán poner todas las cosas en el lugar que sabiamente les corresponde, con esta hermosa esperanza trabajo yo hoy en día con alegría y cubierto de entusiasmado gozo, porque yo sé, y juro por todas mis creencias con toda la fuerza de mi alma, que algún día y no muy lejano, todos los estercolosos trabajos sobre la materia de la LLingua D'Asturies y sus Ancestros, que fueron basurescamente hechos por los Amigos del Bable y los del Conceyu Bable, que desde siempre, pretendo decir, que desde que nacieron porque mis humildes trabajos les hicieron con afán insano intentar crecer sin tener raíces para sostener su rancuaya creencia, no hicieron otra cosa que ponerme torgas en todas las puertas, por el cobardoso miedo que tenían, pues al dejarme suelto a mí, ninguno de ellos hoy existiría, y menos me serviría ni para limpiar la cubil de los cerdos. Así que ya está dicho todo sobre este asunto de estas asociaciones de la "Trelda", y yo creo que todas las gentes que no tengan las praderas del entendimiento secas y limpias de saberes, comprenderán perfectamente, que todas estas gentes por mi nombradas nada más que son parásitos. —Esta historia que ya de seguido les voy a relatar, terminó con mis huesos en la cárcel, por haberla yo contado en un pequeño libro tal como había sucedido. La verdad que you espatuxé ya galamiéi per tous lus llugares de la miou Tierrina con mu pouca xuerti, quiciavis fora que ñaciera pa ser un esgraciaín ou que les couxes teñíen que cheldaxe axindi, güéi nel díe que ya vou pa viétchu tou contentu de ver vivíu miou vida de la maneira que lu fexe, perque xin axindi nun fora, poucu ou nagua podría cuntar de les costumes ya llingua de miou mantina Tierrina. Xin lus Roxus viexon ganáu l'engarradiétcha, que tal couxa viexen fechu senún se xebraren en tantus partíus pollíticus que nun dexaben llugar pa l'esciplina, pos tóus queríen mangoniar, escutír, ya tou 'l mamplenáu de tibeirus xabarceirus que manexaben, metantu que lus fascioxus afilaben les nabayes p'achuquinar piscuezus, falules you, que xin lus Roxus viexen ganáu, xeguramente que you nun taríe nagora fayénduyes isti dicionariu, perque xeguramente miou pá me viexe adeprendíu dalguna carreira d'inxinieru, maestru, aboguéu, etc., etc., ya me xebrarie del ñatural vivir ganándume 'l pan nes mesmes fontes ancestrales de les nuexes costumes ya llingua, que ye dou s'abaya tou 'l ancestru ximple, ñatural ya fidalgu d'Asturies, Trubiétchu de la Patria España. —Toes les prexones xebráes d'istus ñaturales y xantiquinus llugares de la miou embruxadóura ya melgueira Tierrina, nun poden querecha na fondeirá de sous raigones, nin tampoucu puén faer el munchu trabayu qu'entavía se ñecexita pa poder cheldar en bom xeitu la Nuexa Palancia, ya toa l'ancestral cultura de la Tierrina. —Existi un reflán astur que díz, que lus nenus pa que queran ben a la sou má tenen que mamar nel sou entamu fasta qu’isti d’afechu s’escose. “TERESA, LA JUSTICIA Y LOS ELEGANTES TIMADORES DE NUESTRO TIEMPO" —No son los timadores de mi tiempo, tan desgraciados y tan cándidos como lo era Pascualón el gitano, pues estos indecentes y asquerosos gitanos de hoy día, no son de la raza “calé” (pobrecitas estas humildes y desventuradas gentes, cuanto desde niño las he querido admirado, y cuantos compañeros en la vida he tenido que eran gitanos, siendo todos ellos estupendos camaradas y soberbios muchachos). —Digo que los gitanos de hoy día, son la escoria que dejo la guerra entre la raza despreciable de algunos “payos”, y a uno de ellos, le voy a retratar en estas páginas lo mejor que pueda, sin quitar, ni poner nada, simplemente voy a contar cuanto ha sucedido. —Habíame yo caído trabajando como calderero en el montaje, y rótome el cumal (la columna), quedando de resultas de este llumbazu (caída) inútil para el trabajo que profesaba, y en una situación bastante desesperada, porque las pensiones que asignan a los mutilados trabajadores españoles, son las mayores canalladas y porquerías, que no le alcanzan al desventurado lisiado, ni para comer un plato de sopas cada día. Así pues, había rótome las costillas toda mi vida trabajando para aquella miseria que me condenaba, a vivir el resto de mi existencia falto de todo, todavía para más fastidiarla, escuchando todos los días a los dirigentes de trabajo, bien con sus comedidas y estudiadas frases, que díganlas ellos y entiéndalas María Santísima, dirigiéndose al país, por el medio de la televisión, radio y prensa, que nos iban a dar tanto y cuanto. En resumen, que lo único que nos dan es una caca, tan grande tan asquerosa como ellos son. —Estaba yo de pensión por aquel entonces en casa de la señora Teresa, que era viuda de un desgraciado minero, que el pobre tuvo la triste desgracia para su esposa e hijos, de morirse en la cama abrazado por una enfermedad, y no haberlo hecho en la mina aplastado en una oscura y tenebrosa rampla por un costero, ya que si así hubiera sucedido, le quedaría a su viuda una pensión que aunque también fuese en demasía miserable, no sería tanto como la que le daban por el seguro de enfermedad, que ésta sí que no les algamía (alcanzaba) ni a ella ni a sus tres pequeños hijos, que el mayor aun no llegaba a los nueve años, ni para comer sin fartucase (hartarse), ni una vez a la semana. —Dentro de privaciones y de miserias endiabladas vivía Teresa, estirando la moleculosa pensión que no se espurría (alargaba), por ser en demasía encoyía (encogida) ya de crianza, y pensando yo que a esta triste situación que a ella acompañaba, sin galga (freno) que me detuviese en desfrenada carrera me acercaba, decidimos dedicarnos al trato, para ver si de esta forma lográbamos despegarnos de las miserias que nos rodeaban. —Creo que no hace falta decir, que la Ciencia le hizo correr al progreso con tanta prisa, que desde aquella inolvidable y lejana época de las Xabarceiras, que recorrían las aldeas, romerías y mercados, vendiendo las frutas y demás productos, que transportaban a lomos de los humildes burros, hasta nuestro tiempo, el progreso con sus ingenios modernos, mitad emparentados en el agrado del Hacedor, y la otra parte con los mismos imaginares del propio demonio, hizo a las gentes moverse con apurante desatino, y por tal suceder hoy día, las personas que pretendan dedicarse a la industria de comerciar con las frutas u otras mercancías por las ferias y mercados, no pueden hacerlo sirviéndose de un jumento como medio de transporte, ya que si tal locura hicieran, no ganarían ni para darle un mal pienso a su pollino. —Por tal lleldar (acontecer) Teresa y yo, nos decidimos hacer camino en el oficio de Zabarceirus (tratantes), por eso nos centramos en el menester de comprar una pequeña furgoneta, de ésas que suelen ser a medio uso, y que nos la dieran a plazos, ya que yo no tenía una perrina (cinco céntimos), y ella tenía que pedir prestado el dinero de la entrada que había que pagar por el vehículo, a una conocida suya que sabedora de nuestras pretensiones, habíase decidido a prestárselo. —Así pues ya con esta determinación tomada, y ya completamente decididos a ganarnos la vida en este oficio, que la verdad era el único que me quedaba a mí, ya que a pesar de aún valer para un sinfín de profesiones livianas, no podía aspirar a ellas, porque para tal menester, se necesitaba una recomendación, o ser por lo contrario hijo o pariente de algún facistón de buena marca, faceta única y sin igual, que impera desde la guerra Civil para todos los efectos en mi Patria. Por esto, a poca curiosidad que cualquiera tenga para investigar en este denigrante panorama, se darán cuenta que en todos los ministerios de la nación, desde el que más manda, hasta el conserje que le franquea la puerta, son todos fascistas, divididos en falangistas, que hermoso y Humanitario partido es éste, si sus afiliados cumplieran los Credos que tan maravillosamente creo su Fundador, y la otra parte, está compuesta por exdivisionarios, exlegionarios, excombatientes, exlicenciados de las fuerzas armadas, etc. Y si quieren ustedes encontrar algún Rojo, búsquenlo en las profesiones más bajas y avasalladas del país. Esto que les cuento señores es la pura verdad, así que consideren la libertad que tendremos, cuando detrás de cada obrero, existe un patrón que le roba, y si el trabajador protesta, entonces aparece un látigo y una pistola que le hace por la vía de la fuerza, entrar en la senda de la esclavitud. —Digo yo, que para encontrar esa furgoneta que determinado teníamos de comprar, investigamos en las páginas de anuncios de los periódicos de provincia, por si alguna venía anunciada del tamaño y condiciones que nosotros necesitábamos. Y nuestra alegría fue grande cuando observamos en uno de los diarios que la Casa de Vulcano tenía una en venta, que la vendía dando como señal una pequeña entrada, y después el resto, que se podía pagar en cómodos plazos, también estaba revisada con esmero y garantía, según las manifestaciones hechas por el propio dueño, en la propaganda que de la furgoneta había anunciado, que aseguraba que el tal vehículo, se encontraba lo mismo que si fuese nuevo. —Así pues, en los últimos días del mes de Enero, del siguiente año del primer baile que los Humanos hicieran alrededor de la Luna, ensenderámonos la Teresa y yo camino de Oviedo, ilusionados y muy gozosos dentro del ánimo que nos movía, de comprar aquel vehículo, con el que pensábamos mejorar a fuerza de trabajar arduamente nuestra situación harto deficiente. Llegamos al fin en alegrosa compañía a la Casa de Vulcano, pudimos comprobar como en el amplio escaparate de su bien saneado negocio, estaba expuesta la furgoneta limpia y reluciente, con todas las apariencias a primera vista de ser una prenda de primera mano. Sin embargo, si fuésemos capaces de leer el destino, hubiésemos observado como los faros de la hermosa furgoneta, nos parecerían ojos vivos, que nos miraban guasonamente, como si de ante mano, ya se estuvieran mofando de nuestras nobles pero ilusas pretensiones, y a fe mía que nos consideraban una xunta (yunta) de fatones (bobos) que muy pronto iban a caer en las sutiles redes de el gitano de su dueño, que era el timador más despiadado, hábil y deshumanizado, de los muchos que protegidos por la ley, comían el escaso pan del pobre en la ciudad de Oviedo. —Tras mirar un buen rato nuestro xumentu de fierru (burro de hierro) pareciéndonos cuanto más lo reparábamos más hermoso y deseable, decidimos hacer entrada al establecimiento, ya con el firme propósito de hacer nuestra aquella furgoneta, que con la necesidad que nos embargaba nos había por completo sorbido el seso. —Nada más que pusimos los pies dentro de aquella industria del timo y el atropello, presentose ante nosotros sin mediar tiempo, igual que si esperándonos estuviera, un hombre de aspecto muy agradable, que llevaba plasmado en su rostro el maravilloso don de no saber hacerle mal a nadie, por lo que a mi primera impresión yo pude apreciarle, y mirándonos con sus ojillos vivarachos, que al mismo tiempo parecían del todo inocentes, brindándonos una amplia sonrisa, que se extendía de oreja a oreja, y estaba amurallada de una dentadura tan perfecta y amarfilada, que me hizo asegurar que aquel sujeto, no tenía suyo ni un sólo diente. Digo yo que a la par que así nos saludaba, se frotaba sus finas y blancas manos con verdadera insistencia, y así con esta presentación tan capitalista, tan engañadora y confianzuda, nos preguntó con su voz exquisita y halagadora, que en nada desmerecía a sus modales: —¿En qué puedo servir a tan distinguidos señores? —Teresa que era la que llevaba la voz cantante porque era la que tenía el paperío (el dinero), ahpoyándose en el vehículo que le interesaba, díjole sonriéndose dentro de una gozosa alegría que no pasó desapercibida ante la escrutante mirada de aquel granuja de timador de los tiempos modernos: —¡Verá usted, queríamos comprar esta furgonetina, si es verdad todo lo que de ella cuenta usted en el periódico! —¡Sí, verdad es todo cuanto he dicho en el anuncio, no tengan ustedes miedo ni temor alguno al engaño, porque esta mi casa se especializa en haber sido siempre muy formal y seria! —Yo que para nada me entrometí mientras que ellos hablaban, por no cortar a la Teresa que es mujer de larga parpayuéla (muy habladora), a la par que muy enfadadiza y voluble si se le corta la palabra, y como ella era la que relativamente iba a satisfacer la entrada y hacerse responsable de la compra, pues tan sólo me limité a observarles mientras que ellos hacían el trato, y después que terminaron de ponerse de acuerdo en todo, no haciéndome ningún aprecio a mí el vendedor, y creo que hasta me había considerado según mis propias apreciaciones, hombre tranquilo y de mermados arreos, pues como cuento, después de haber cerrado el trato, el Vulcano otra vez envuelto por aquella facilona sonrisa, que en él debía de ser una de sus armas más eficientes, preguntó a la par que se frotaba sus manos lleno de un dichoso contentamiento, que le llenaba de gozo, y no tanto por el dinero que en su trato había ganado, sino por la satisfacción que deduzco sentía, cuando timaba a las gentes con su hábil y exquisita maestría: —¿Bueno... y ahora... quién es el que va a revisar esta maravilla? —¡Quiero decir...! ¿quién va a conducirla? —Yo l’acaidonaréi (conduciré), le contesté a aquel individuo del que ya no me gustaba tanto ni su presencia ni nada que de él emanase, y seguido le pregunté ya siempre dentro de la desconfianza: —¡Y ahora dígame usted! ¿Es verdad que este vehículo se encuentra en buenas condiciones? —Tenga presente y compréndame usted, que esta señora lo precisa para tratar en frutas, y no le vaya a suceder, que si desea llegar con ella dónde se propone, tenga que comprar un burro para que remolque a los dos caballos de hierro, que hacen xuntura (yunta) en la furgoneta, y que por encontrarse quemados de tanto trotar, no les quede fuerza nada más que para hacer la carrera de prueba. —Pierda usted todo cuidado, y no haga con sus ingeniosas bromas menosprecio de mis honrados intereses, que no vivo yo a cuenta de engañar a mis queridos y siempre respetados clientes. Manifestó Vulcano poniéndose muy serio, pero sin apearse en ningún momento de su sonrisa, que por ser tan permanente se hondeaba en la sospecha de ser equivocadora y seguido apuntalóse en hacer su propia propaganda de la siguiente manera: —Mire, no olvide nunca, me dijo Vulcano poniéndome cariñosamente una mano encima de mi hombro, que la Casa de Vulcano, es tan honrada como la misma Audiencia, dónde se reparte la ley castigando y persiguiendo toda trampa e injusticia, por eso yo efectúo mi trabajo, bajo la respetuosa sombra de la justicia. —¿Acaso ha pensado usted que yo soy un gitano? —¡No querido amigo, si en esa desconfianza su imaginación trabaja, siento asegurarle que se encuentra usted muy equivocado, pues todos en esta ciudad me conocen, y saben que soy un honrado industrial respetado y querido, tanto por los rectos servidores de la ley, como por todos los demás que estamos obligados a no burlarnos del eficiente sistema de la justicia, que hace que todo ciudadano se sienta protegido, tanto su integridad física, como los intereses que honradamente le pertenezcan! —Y ya por última vez les aseguro que este vehículo se encuentra en perfecto funcionamiento, y hasta puedo permitirme el lujo de decirles, que pueden viajar con esta estupenda furgoneta, sin la más mínima preocupación, y sin el menor problema posible, no sólo al más apartado rincón de Asturıas, sino hasta la alejada Barcelona, sin que este motorín, deje de funcionar ni un momento, ni se empapice (ahogue) ni una sola vez. Aseguraba Vulcano, centrándose en una encendida adulación hacía su “jumento de hierro", que tal parecía que le estuviese jurando al General Franco, que era él, el más horado y disciplinado comerciante, de toda la nación española. —Yo que ya había comprendido que aquel tipejo era una asquerosa rata que no había veneno que la matase, le dije que estaba muy bien todo cuanto había dicho, y después le pregunté, que si podíamos ir a dar una vuelta con la furgoneta, para asegurarnos, que efectivamente era el vehículo la maravilla que con tanto ardor y fuerza él nos había pintado. —¡No, hoy no puede ser! Aseguró Vulcano, y seguidamente dijo, que antes era menester de asegurarla, y abonar la entrada en el Seguro de la Patria Hispana, entidad que con buen acierto, según él, pastoreaba su negocio. —¡Así qué ahora mismo, vamos a ir la señora y yo hasta dicha agencia, para poner en orden dicho asunto, y pasado mañana ya pueden ustedes circular con el vehículo por dónde les venga en gana! “CUNDU LA TAREXA SE MEXOU DE MIEU” “CUANDO LA TERESA SE MEÓ DE MIEDO” —El sábado por la mañana que era el día señalado para recoger nuestra furgoneta, llegamos la Teresa y yo hasta los reinos de Vulcano con el ánimo plagado de alegría y embargados por una ilusión gozosa, pues íbamos a ser dueños de un vehículo, que nos permitiría sin ningún genero de dudas, llegar hasta los mercados más apartados de la Tierrina, y mejorar en el oficio de xabarceirus nuestra situación harto oprimida, tantas cuentas habíamos ya barajado y todas ellas navegantes en alegrosas ganancias, que creído nos teníamos que íbamos a ganar el oro y el moro, que incautos éramos que no nos detuvimos ni por un sólo momento en el pensar, que el que hace las cuentas adelantadas sin tener dineros para cubrirlas, por fuerza que tiene que hacerlas un par de veces, siendo la última la más válida. —Digo yo que cuando llegamos al escaparate dónde se lucía nuestra furgoneta, ya estaba al lado de ella el Vulcano, y tal a mí me pareció, que cuidaba a ésta con tanto mimo, como si fuese industriada en la herrería del mitológico dios que lleva su nombre. —Y a la par que nos saludaba con la misma sonrisa y frotamiento de manos que en anterior ocasión nos había dedicado, con su bien timbrada voz nos dijo, ocultando una guasa que no se me paso desapercibida: —¡Ya les estaba esperando señores, pues yo se muy bien por la larga experiencia que poseo en estos menesteres, que iban a ser ustedes muy puntuales, como corresponde a todas las gentes que arden dentro de los agradables deseos de hincarle el diente, a lo que de antemano han saboreado como manjar sabroso! —¡Así que aquí tienen ustedes la documentación y todos los requisitos necesarios para poder circular con la furgoneta sin que nadie les moleste. Y ahora sólo me queda desearles buena suerte, tanto en los viajes que emprendan, como en los negocios que puedan hacer, que en estos está precisamente el valer de las gentes! —Hicimos muy satisfechos y animados acomodo la Teresa y yo dentro de los dos caballos de hierro, dejando al que resultaría ser un astuto gitano, frotándose sus manos, y sonriéndose tanto para afuera como para sus podridos y asquerosos adentros, festejándose dentro del timo que terminara de hacernos. —Empezó la furgoneta a rodar dirigida por mí que no cabía en mi gozo de contento, por las calles de Oviedo abajo, con ánimo de alcanzar la carretera general y ensenderarme en la ruta de Gijón o Avilés, dónde pensado tenía probar aquella máquina, vendida por el que resultaría se el mas fino gitano, que timaba sin conciencia a las pobres gentes, sin encontrar jamás a un juez, que hiciera con él el escarmiento que años atrás había hecho Juan Antonio el falangista con Pascualín el de los enredos. —Teresa que iba sentada a mi lado, recostada cómodamente en aquel asiento, que tenía más pringue que la solapa de un mendigo a la salida de un frío invierno, me dijo endiosada de alegría por sentirse dueña de aquel maravilloso ingenio: —¡Este Vulcano tiene cara y presencia de ser una buena persona, de ser un hombre bondadoso y bueno, a par que sabe lucirse con su cautivadora sonrisa, en el agradable lugar de la educosa simpatía, la verdad que a una le presta en grande tratar con señores tan serviciales y educados. Hay que ver la finura y delicadeza que este buen señor conmigo se gastó, me trato lo mismo que si fuese una gran señora, no me cave duda que todo en él se dibuja como un caballero respetable y encantador, tan bien parecido, tan elegante, tan guapo, tan... En aquellos momentos unos empapizamientos harto sospechosos en el motor de nuestros dos caballos hízole a la Teresa hacer un descanso en el continuar ensalzando los engañosos enseñares de su hábil timador, y en la sazón que su alborozada alegría íbasele marchitando por el ya continuo pedorreo que alumbraba sin interrupción el motor, preguntóme muy apuradamente, haciendo aposiento en el lar de la nerviosa y asustadiza preocupación: —¿Per quéi demontres s’afuega la miou forgonetina que tantu se queixa Xuliu? —(¿Porqué demonios se ahoga mi furgoneta que tanto ruge Julio?). —Yo que ya sin ninguna duda empezaba a olerme el fino timo, que el cobarde y sucio Vulcano hubiera ordeñado en nuestro enflaquecido bolsillo, contestele arrugando el ceño, poniendo un gesto rabioso y despreciativo, buscando en mi imaginación con prisa, la forma de centrar en ley, aquel moderno y educado gitano de los jumentos de hierro de nuestro tiempo: —Me parece Teresa, que dentro de breves momentos, vas a ver dentro de tu cerebro, a ese encantador, respetable y guapo Vulcano, que no hace ni un minuto no tenías tu boca para aponderarle, te aseguro que le vas a ver del mismo despreciable color del diablo, y esto es así, porque esta furgoneta comienza a quejarse de una de sus muchas mortales heridas, que será con seguridad la más pronunciada de cuantas tiene. —¿Qué es lo que pretendes decirme Xuliu? Preguntó de nuevo Teresa ya ausente de toda alegría, empezando a subir la primera escalera del miedo del desespero. —La verdad Teresa, es que viajamos ajinetados encima de un montón de chatarra, por esta razón he de ir con buena cuenta hasta que de hecho me dé por sabido, qu’acaidono (que dirijo) una maquina, que ha puesto en mis manos ese desalmado de timador de Vulcano, que está predestinada sin ningún género de dudas, hacer en cualquier momento descalabros con las vidas de la inocente gente, que a cada paso cruzamos. —Ya nos hallábamos en las afueras de Oviedo, y comenzábamos a bajar una pequeña cuesta que existe a la entrada de la Corredoria, cuando un bache de los muchos que alumbrábanse por aquel entonces en la carretera, hizo que la dolorida furgoneta se bandaleara ostensiblemente, y en tal baile, abriéronse con verdadero estruendo ambas puertas, despedazándose los cristales y estropeándose en mala manera parejas portezuelas, con tal atronador ruido, que la buena Teresa encogiéndose en el asqueroso asiento, cosida por un miedo que le hizo mearse, dijo temblándole su voz que era dominada por su espantoso miedo: —¡Frena, frena en el instante Xuliu, por todos los demonios del infierno xuntus (juntos), consigue de una vez que se detenga esta asesinadora chocolatera, que bien me parece que intenciones le sobran de hacer mudanza con nuestras vidas, fayéndunus esfuechiquéus na peyeya! (haciéndonos desolladuras en el pellejo). —Hice con toda la rapidez que pude, que se detuviera aquella furgoneta tan destartalada, y al pretender asegurarla mejor con las miras de apearnos para presenciar los primeros destrozos que se rellumbraben (relucían) en aquella infernal máquina, así el freno de mano y tiré de él para colocarle en su lugar de frenada, pero no respondió a su obligación, pues rompiéndose, quedeme con la manilla entre las manos, pensando ya con toda la razón del mundo, que aquella máquina era la causante de un timo que no tenía perdón, y también poseía hechura de ser un perfecto sabotaje. —Teresa que ya se había apeado de la furgoneta movida por la rapidez que injerta el miedo, hallábase en la cuneta de la carretera hilvanada por un ataque de nervios, con sus manos puestas encima de la cabeza, centrada en el más airado desespero, envuelta en un mar de lágrimas miraba para su vehículo desilusionada y atormentada, no dando crédito a lo que presenciaba, que era a todas luces la ruina más grande que en toda su existencia le había caído encima, pero cuando me vio con aquel fino hierro en forma de manilla en mi mano, me preguntó al tenor que buscaba en su boleo un pañuelo para enxugarse (enjuagarse) las lágrimas: —¿Qué diantres de fierru ye ísi Xuliu? —(¿Qué demonios de hierro es ése Julio?). —Yo que reparaba con verdadera lástima a la Teresa, al mismo tiempo que se me escapaba la risa, y el caso no era para menos, le respondí mirando para la manilla a la par que movía la cabeza para los lados con síntomas de verdadero desprecio y asco, hacia aquel gitano timador de Vulcano: —¡Poca cosa Teresa, sólo un defecto más de los muchos que tiene este jumento de hierro que te vendió tu encantador Vulcano! ¡Vaya una rata de cábila que está hecho tu simpático timador! ¡Y ahora deja ya de chorar (llorar), y no le reclames al Cielo un favor que no ha de enviarte, y búscame con rapidez un par de cuetus (piedras), para forrar las ruedas de esta endemoniada chocolatera, con la que el tú fino señor Vulcano, por mediación de mis inocentes manos, pretendía industriar un achuquinamientu (asesinato) entre las tranquilas gentes de la ciudad de Oviedo! —Teresa atenazada por una incontrolable rabia que le raguñaba (arañaba) sus doloridas entrañas, dijo a modo de juramento clavando sus brazos palabras en el firmamento: ¡No me nomes más isi rapiegu con focicu de llabascu, non me lu nomes más, si ye que apreciesme dalgu, ya permita el Faedor que tou lu puéi y'escosá couxa fae, que lu fienda una centecha pente les pates en dos Vulcanus! —(¡No me nombres más a ese zorro con hocico de marrano, no me lo nombres más, si es que me aprecias algo, y permita el Hacedor, que todo lo puede y muy poca cosa hace, que lo parta una centella por entre sus piernas en dos Vulcanos!). —¡Nunca pensé yo que pudiese vivir en este mundo un ladrón tan desalmado y tan grande, que hace su riqueza y bienestar engañando a pobres viudas tan desventuradas como yo, que no tengo más riqueza que el Cielo sobre la cabeza y la insegura tierra bajo mis pies, y para encima de no tener nada, todavía me acompaña la triste desgracia de tener que pagar a Pilar la del Comercio las quince mil pesetas que me prestó para dar la entrada de esta endiablada furgoneta. Poco he de pedir y menos Justicia ha de haber, si a este zorrastrón, si no me devuelve los mis cuartos, no le busco una buena corripa (celda) en la cárcel. Y no sólo por el cobarde ladronizo que me hizo, sino por el pretender arrancarme la vida, y dejar a los mious protetayus fiyinus (mis pobrecitos hijos), sin el menguado pan que puedo proporcionarles y el grande cariño que por ellos siento! —No te alumbres por más tiempo en el lar del sufrimiento Teresa, pues más bien debías de ofrecerle gracias al cielo, porque permitió que nadie saliese con heridas de este descalabro. Y ahora si haces caso de lo que yo te aconseje, va tener que abonarte este despreciable de timador gitano, el dinero que le has entregado, y que se haga cargo de la furgoneta, y sino que la arregle con la decencia que encierra el caso. —Esto le decía yo a la Teresa, a la vez que valiéndome del cinto que sostenía mis pantalones, y de un precioso lazo de terciopelo que la Teresa llevaba anudado a su largo cabello, ataba entrambas portezuelas para poder salir del paso, y cuando mañosamente lo logré, díjele a la Teresa que aún seguía tan desconsolada, y lucíase aún más rabiosa que cuando nos sobrevino el accidente: —¡Güenu Teresa, deixa ya de mexaretar tal corrompináu de chárimes que v’escosásete la fuercia pel furacu lus güeyus (bueno Teresa, déjate ya de mear tantas lágrimas, que se te va a escapar la fuerza por el agujero de tus ojos), y súbete a la furgoneta que nos vamos a ir hasta Noreña a visitar el garaje de un conocido mío, para que revise a conciencia este endemoniado ingenio, y nos diga de una vez, las hendiduras que tiene ocultas esta chocolatera que nos ha vendido el timador de Vulcano. —Teresa que en esto ya se había serenado un poco, aunque todavía alumbrara algunas rebeldes lágrimas, dijo dentro de su maurera de miéu (madurera de miedo): —¡No me ofendas, no lo hagas por el amor que le tengo a la santina de Covadonga, no me tientes por el mismo hacedor que debe de estar riéndose de mi allá en su Cielo, no me empujes para que haga lo que no deseo Xuliu. Pues no me sentare dentro de esa infernal máquina de asesinar gente, ni por todo el oro que tiene el Banco de España almacenado en forma de relucientes y apetitosas barras, y mira que es abundante lo que el otro día nos enseñaron por la Televisión sus manejadores. Vete tu sólo si deseas morir donde te plazca, ya que nada más que tu pobre vida tienes que perder, pero yo tengo tres hijos inocentes y pequeninus, que cuélgame con grande fuerza de las entretelas de mis sentidos, no quiero morirme y dejarlos desamparadinos, a merced de este endemoniado mundo, que cada día me parece que tiene menos verdad y menos justicia, que cada día me parece que el pobre dentro de él, si suprimimos las calamidades y las sufriencias, tiene muy poco que hacer. ¿Qué sería de los tres pedacinos de mi corazón, si se quedaran si su madre, en la triste edad que los probitinus aun no saben de dónde comen? (EL GARAXISTA) "EL GARAJISTA" —Por muchos razonamientos que sostuve con Teresa para convencerla con el fin de que me acompañase, no llegué a persuadirla ni en lo más mínimo, pues todas mis razones nada valían, para vencer el miedo que en aquellos desventurados momentos la dominaba, y no consiguiendo ni de una forma ni otra que subiese a la furgoneta, encaminome yo sólo hacía Noreña, al cansino paso de los viejos jumentos de los antiguos gitanos, conduciendo aquel destartalado ingenio, que era en verdad un innegable peligro público. —Llegué a la postre a mi destino, y contéle sin demora cuanto me había sucedido al garajista por mí conocido. Este esperó unos momentos para que se desfatigase el cansado ahogado motor, después volviéndole a poner en marcha, escuchole atentamente el trote quejumbroso que alumbraba, y seguido dio comienzo con seguro tiento a desmontarle algunas de sus piezas, y cuando le encontró las variadas enfermedades que tenía, dijo envuelto su rostro en una sonrisa que podía tener todos los significados: —Desde luego amigo mío, no sé como has sido capaz de llegar desde Oviedo hasta aquí con esta chocolatera, suerte has tenido de no partirte la sesera por el camino. ¡Tuvo que quedarle la conciencia “si es que la tiene” a ese gitano de Vulcano harto desajustada, porque hay que tener muy poco amor hacía el prójimo, y ser un timador sin la menor entraña, para vender un coche en las condiciones que se encuentra éste. Ahora que tratándose de Vulcano no me extraña en absoluto, ya que todo el mundo sabe en Oviedo la clase de elemento que está hecho! —Ten presente, y esto que te voy a contar ya lo he discutido muchas veces con otras personas, que algunas de las desgracias que suceden en las carreteras es por culpa de estos timadores gitanos de los jumentos de hierro, que venden coches usados, que son verdaderos cacharros que ni para el desguace sirven, y lo peor de todo, es que saben hacer de la ley un pandero, y enriquecerse a cuenta de las inocentes gentes, que no comprenden en el peligro que se divierten cuando compran un vehículo usado, pero todo esto ten por seguro que algún día ha de terminarse, cuando algún juez con buen ingenio, colóqueles un anillo que encarcele ya para siempre sus astutos timos, con una nueva ley para tal menester, que todavía nadie ha creado. —Bien dices amigo mío, pues todo este ladronizo y peligro público que tenemos todos de perder en cualquier momento la pelleja en la carretera, por la causa de estos desalmados gitanos de los jumentos de hierro, silenciárase d’afechu si la ley les castigara y persiguiera con más entusiasmo. —Recuerdo que cuando yo era pequeño la ley perseguía y castigaba a los gitanos que en aquella difícil época había sin tener la más mínima consideración con ellos. Y todo era, porque aquellos gitanucos de los tiempos d’endenantes (de antes), eran pobres de toda riqueza y ciegos de toda cultura, pues aquellos desarropadinos y desventurados gitanos, por muy listos que se alumbrasen, no podían hacer grandes cosas, y por eso vivían tirados por los caminos, despreciados por las gentes y perseguidos en todo instante por una ley que no les dejaba de su mano ni a sol ni a sombra, arrastrando cansina y resignadamente sus estómagos cosidos por el hambre, enseñando un color cadavérico en sus huesudos rostros, por el que uno imaginaba a la negra hambre a la que estaban condenados siempre, luciendo sus vestiduras con tantos y dispares remiendos, que uno no lograba adivinar, cual de ellos pertenecía a la prenda original. —No podían crecer aquellos auténticos gitanos que yo he conocido nada más que en asustadizas carreras y crecidas barrigadas de frío y hambre, y algunas veces solían entrar en calor, cuando les aplicaban una supliciada albarda de vergajazos, que las autoridades les regalaban encima de sus enflaquecidos cuerpos, todo porque a lo mejor un aldeano que muy fácil fuese el mismo ladrón, daba cuenta de ellos, a las autoridades al notar que les faltaba alguna gallina, que muy fácil pudiera habérsela merendado el raposo, o ser equivocados en el trato de un jumento de los naturales, no como estos endemoniados ingenios de fierru (hierro), siendo tan entendido en estas bestias el aldeano como el gitano, y aquí si que no valía engaño, porque cada cual iba a su propia conveniencia, porque cuando un aldeano le cambiaba un burro a un gitano, es que su pollino alguna tara tenía, por esto, no he conocido nunca a un gitano que cambiase su burro con el aldeano pelo a pelo, sino que siempre le pedía encima algo, ya que estas gentes agudas y listas sabían, que la única ganancia que conseguían por lo regular en sus tratos, eran los pocos o muchos dineros que pudieran arrancarle al aldeano encima del cambio. —Poco mal podían hacer aquellas pobres y desgraciadas gentes dignas de toda compasión y lástima, y mermado mal sembraban entre las comunidades que visitaban, porque en todo tiempo vivían cultivando la más denigrante de las miserias, que por ellas se deducía el escaso timo que industriaban, pero a pesar de todo, nadie los dejaba nunca fuera de una celosa vigilancia, de lo que se saca en consecuencia que la ley en aquella difícil época estaba mucho más adelantada que hoy en día, por donde uno comprende que en nuestro país, todo ha progresado grandemente menos la asiste de la Soberana Justicia, que para castigar al pobre siempre sí está en vanguardia, pero para favorecerle siempre se encuentra de veraneo en la retaguardia del capitalista. —Y sino la prueba está bien a la vista, ya que los temidos gitanos de nuestro tiempo, no son otra cosa nada más que astutos y deshumanizados payos, que ya no llevan marcado en su rostro el ceniciento color del que navega con el hambre, sino que se pasean bien hartos y cuidados, envanecidos por su boyante posición, tanto en lo social como en lo económico, ya que gran parte de ellos, precisamente los más principales, son poseedores de una buena carrera que al final les otorgó el título con el cual se avalan en el asqueroso oficio de la explotación y el timo, que faenan a diario entre las humildes y trabajadoras gentes, bien como dirigentes de empresa, engañosos servidores de la Justicia, etc., y también estos timadores gitanos de última categoría, cuyo único representante por mí conocido es el guripa de Vulcano que ya empieza a traerme de cabeza. Pero yo te aseguro Marcelino, que si la Teresa me hace caso de lo que yo tengo barajado en mi mente, no se ha de escapar este raposo de Vulcano haciendo risa y guasa despreciativa de los honrados intereses que les roba a las personas decentes, pues en este presente acaecer se topó con un cliente, que le va hacer coscas (cosquillas) en el lugar donde no ha de nacerle la risa. —Y ahora... dime Marcelino, tu que eres un hábil veterinario en la cura y compostura de estas caballerías de hierro. ¿Cuánto puede costar arreglar esta furgoneta para que quede decentemente? —Quedose el bueno del garajista mirando unos instantes en el más completo silencio hacía el cielo, haciendo con aproximación las cuentas en su cerebro, y después dijo muy serio clavando sus inteligentes ojos encima del jumento de hierro: —Te ha de costar alrededor de unas ocho mil pesetas, tal vez sea algo más, eso depende si al desmontarla aparecen otras averías que ahora no agüeyu (no veo). Pero no pienses ni en broma que el Vulcano va hacerse cargo de esta arregladura, pues yo se que él, sabrá lavarse sus manos no queriendo pagar ni un céntimo, y es inútil que le lleves a los tribunales, ya que él es un gitano listo, que tiene buenos abogados y harán de la ley su propio juego, y estoy por apostarte que es muy capaz de timar al mismo juez en la sesión del juicio, si tiene modo de venderle uno de sus endemoniados ingenios. —Por lo que observo Marcelino, tanto tú como yo mismo coincidimos en, que la ley en nuestra Patria está al servicio del dinero, que es tanto como decir, que el que no tiene un cuarto no debe de meterse en líos por muy honrados que le parezcan, porque no ha de sacar de ellos nada más que disgustos por bien parado que salga, en fin, ya veremos haber lo que resulta de todo esto, yo ahora me voy para Oviedo, y tu no arregles este cacharro hasta que la Teresa no sostenga una conversación con el raposo del Vulcano, pues a lo mejor, este habilidoso gitano no es tan mentecato como lo hemos pintado, y puede que se compongan las cosas sin necesidad de ningún otro teatro. El garajista sonriéndose ladinamente a la vez que de mí se despedía me dijo: —¡Si tales esperanzas hacen aposento en tu imaginación, no sé lo que en verdad has aprendido tú en el mundo, tanto como por él zapatillaste, pero bueno es que sigas creyendo en la bondad de las gentes aunque tan sólo sea por breves instantes! —¡No creo yo en nada ni en nadie Marcelino, a no ser en el plato de cocido cuando tengo hambre, pero hácete buena falta a ti saber, que existe un sistema que todo el mundo receta cuando le conviene. Así por ejemplo, sabemos que Vulcano es un timador inteligente y práctico en el asunto de saber defender sus enredos e intereses, por esto se dará cuenta en el instante, de la peligrosa timadura que industrió, por tal razón procurará que no se airee su sucio negocio, para que las futuras víctimas no huyan a causa del mal olor que emana de la ladroniza industria que maneja. Por esto, muy fácil creo yo que se avenga a razones! —¡Puede que tengas razón, amigo Julio, pero yo no entraré a creer tal cosa, hasta que no lo vea con mis propios ojos! “TERESA Y VULCANO” —El lunes bien de mañana se hizo en el camino de Oviedo la envilecida Teresa, portando en su cerebro los asesoramientos que yo le había prodigado, mucho me hubiese gustado a mí entendérmelas con aquel desalmado granuja, pero como yo no había tenido tratos con él, sólo podía hacer aconsejar a la Teresa en lo que mejor pudiese. Digo que iba ésta alumbrando en sus sentidos rabiosa inquina hacía el Vulcano, pero no era la Teresa tan aunque valiente y decidida engarradietchóusa como la Manola de mi aldea, pues si así fuese, hubiese logrado más provecho que usando la política, que al fin de cuentas ésta de poco sirve cuando con ella menester es por entrambas partes defender los intereses. Llegó al fin la Teresa a la casa del Vulcano, tan dolida y gafa en su desgracia que debatíase con apremiante desatino en el atajo de prepararle un sonado escándalo, si no conseguía lo que ella consideraba justo y honrado. El caso fue que nada más que sus enrojecidos ojos encarnispados por la ira que la desacompasaba retrataron al causante de su desgracia, díjole encasquillándosele la lengua por la rabia que la dominaba: —¡Vengo a darle las gracias estafador de los infiernos por la furgoneta que me ha vendido, que tal de endemoniada se encontraba, que por eso me brindó la mayor cosecha de miedo que he tenido en toda mi existencia. Porque me he visto por unos instantes ajinetada encima de una satánica máquina, que parecíame había sido fabricada por todos los diablos del infierno juntos con el firme propósito de servirle a usted, para que por su mediación me robase mis dineros y me quitase la vida. Hay que ver la poca vergüenza que usted tiene, y la nada consideración que siente hacía las personas, para venderme un vehículo portador de la muerte, y quedarse usted tan tranquilo, como si de malo no hubiera hecho nada. —Vulcano, sin deshacer de sus labios la hipócrita sonrisa que le caracterizaba, díjole tranquilizadora y prometedoramente a la Teresa: —¡Bueno señora, no se me enfade, y céntreseme en el respeto, ya que en este civilizado lugar se consigue conmigo la razón que según me parece es lo que usted anda buscando. Y ahora cuénteme con entera tranquilidad todo cuanto le ha sucedido, que yo por adelantado le prometo arreglarle su vehículo sin cobrarle ningún dinero! —Estas palabras bien dichas y a tiempo por el ingenioso Vulcano, entrelazadas con teatrales gestos de compasión y condolencia, que con postura de consumado actor plasmaba en su rostro y movimientos aquel timador de gitano, pues como cuento, con todo este ratonil teatro logró que los encendidos ánimos de Teresa, abandonaran el envilecido aposento dónde moraban, e hicieran andadura más alegrados por el camino de la contentura, que no era otro que el haber conseguido lo que en justicia le pertenecía. Así pues ya más aplacada la encendida voz de Teresa, en el lleldar que hacía asomo en su boca una alentadora sonrisa, le dijo en el comienzo de estar de nuevo tranquila: —Tiene que perdonarme por haberle ofendido con mis insultante palabras señor Vulcano, pues yo quiero que comprenda que si usted se hallara en mi lugar, muy fácil se desarrendara como yo en tamaño desatino. Y seguidamente le explicó al Vulcano que no podía remediar que la risa aflorara con verdadera alegría, el corto y accidentado viaje que habían hecho con la furgoneta. Y al concluir la Teresa de relatarle su odisea, respondiole el Vulcano con una amabilidad,que tal parecía que alumbrábase en ser cierta: —Créame señora si le digo, que no hay sitio en mi conciencia para poder hacerle el más pequeño daño a nadie, y con toda sinceridad le prometo, que este doloroso descalabro que quizás por un error mío usted ha sufrido, yo haré que con prontitud se mude al sitio que para ambos mejor convenga. Y ahora mismo ordenaré a mis mecánicos, que sin ninguna demora vayan a recoger su vehículo a Noreña, para que le revisen y arreglen en mi garaje, que sin lugar a dudas ha de quedar mejor compuesto, y acomodárseme en un precio más justo, que si lo arreglasen en otro lugar, ya que yo no me fiaría de ningún otro garajista, supuesto que son todos tan careros como chapuceros. —Y ya no más tristezas ni penas señora, pues ninguno de estos dos sentimientos nace feliz al entendimiento, así que destierre sin demora el mal que en su espíritu se enreda, ya que muy pronto será atajado para convertirle en beneficio de su propio remedio. Y sitúese ya desde este preciso momento dentro de la placida pradera de la tranquilidad, considerando ya por adelantado solucionado a su agrado y conformidad este asunto que la atañe, y dentro de tres días puede venir a recoger su furgoneta, en la inteligencia de hallarla como si otra vez fuese hecha de nuevo. —En el día señalado por Vulcano, volví yo acompañando a Teresa a recoger su vehículo, y al lado de él como en anteriores ocasiones se encontraba Vulcano con la misma sonrisa de siempre pintada en su hocico, y frotándose sus manos como al parecer era su costumbre, dijo amablemente: —Ya tiene su vehículo compuesto señora, y muy bien ajustado que por cierto se encuentra ahora, ya que le canta su motorín, con parecido sonar al que tuvo cuando era nuevo. —Muchas gracias señor Vulcano, contestole con rapidez y alegría Teresa, lleldándose en satisfactoria dicha que retornaría a la rabia a los breves momentos. —¡No señora, no me dé usted las gracias pues para esto estamos, que no es otro menester que servir al cliente y dejarle satisfecho! —Pero ahora... y créame que lo siento con toda mi alma, tengo que comunicarle una noticia que no ha de serle en nada agradable, pero comprenda usted que por encima de todo los negocios son los negocios, y si yo no los cuido, aunque eso sí con toda honradez, creo que algún día terminaría pidiendo. —¡Dígame señor Vulcano! ¿Qué clase de contrariedad es la que me tiene que comunicar ahora? —Pregontó Teresa ya en las empinadas vías de perder de nuevo su alegría y tranquilidad, y floreciéndole en el mismo lleldar una apesadumbrada tristeza que le decía, que todo su gozo iba a ser de afechu desfechu (del todo deshecho). —Pues... verá usted señora, los mecánicos me han dicho (dio comienzo Vulcano a su charla pretendiendo muciye "ordeñarle" importancia a la cuestión), que toda la culpa de haberse estropeado la furgoneta, sólo la tiene el chofer que la conducía, que según ellos está muy deficiente en el oficio de conducir estos vehículos. Así que dentro de toda la pena que a mí me acompaña, y no crea usted que es pequeña, tengo que comunicarle que si desea llevar su vehículo, tiene que abonarme la mitad de su compostura, y si no le retira en toda esta semana del garaje, me veré obligado a cobrarle como demasía, el espacio que ocupa la furgoneta en el taller, ya que están los aparcamientos hoy día al precio que uno quiera cobrar por ellos. —Teresa tras escuchar las asquerosas e hipócritas palabras que le había sonrientemente dirigido Vulcano, comenzóle a crecer en sus entrañas la cosecha de la gafez, a parejándose en fuerza y desespero a la que ya padeciera el día que había viajado por primera vez en aquella furgoneta de todos los diablos, y conducida por este envenenador desatino, no me dejó a mí contradecirle al Vulcano la acusación que me había hecho, ya que cogiendo ella la palabra airada y medio enloquecida, hablole de la siguiente manera: —Me parece a mí condenado timador gitano de todos los infiernos, que no tiene usted de hombre, ni palabra, ni presencia, ni tampoco nada. Todo en su persona esta asquerosamente podrido, y en conjunto toda su valía como hombre, tiene menos valor para la decente Humanidad, que un repugnante pioyu (piojo), entre las uñas de una eficiente despioyadora (despiojadora). —¿Sabe usted acaso condenado ladrón y despreciable llimiagu (baboso), que destreza tiene mi chofer en este oficio para tratarle con tanto menosprecio? —¡Síii... por lo que me han dicho los mecánicos, no tiene ni idea, de lo que es manejar un vehículo! —¡Pues sepa usted asqueroso madrazas, y apestoso gusano de timador, que mi chofer, que es este muchacho que usted ve aquí, que no quiere dirigirle la palabra por no ensuciar su lengua al contacto con su mierdosa presencia, aparte de ser un conductor que en nada puede envidiar al mimísimo Fangio, es también un excelente mecánico, con ingenio suficiente de hacer que ruede un coche si preciso fuere tan sólo con la invisible fuerza que tiene el aire, y si le apuran un poco, hasta que vuele como los aviones! —¡Bueno señora, haga el favor de no ofenderme, sino quiere que llame a la autoridad para que le enseñen los modales necesarios que se necesitan para tratar con la gente. Y tenga también bien presente que yo no he ofendido a este muchacho en nada, lo que yo he dicho es que no sabe conducir como es debido un vehículo. Y no crea que me extraña, porque hoy en día, le dan el permiso de conducir a cualquiera que tenga la agudeza de entregarle solapadamente dos o tres mil pesetas al jefe de tráfico! —Y ahora ya para terminar, si no quiere pagar la compostura que se le hizo a su furgoneta, no la lleva usted de aquí bajo ningún concepto, y si cree que tiene algún derecho para formular alguna reclamación, encamínese al Seguro de la Patria Hispana, y entiéndase con ellos de la manera que mejor le cuadre, ya que esa aseguradora a mí ya me ha abonado todo el valor de la furgoneta, y a usted por si se le ha olvidado le digo, que tiene que abonar las letras de banco que ha firmado en blanco a ellos no a mí, así es que yo me lavo las manos en este asunto lo mismo que hizo el romano Pilatos en el Juicio que condenó a Cristo. —Teresa acunada por una enloquecedora rabia que la hacía temblar sacudida por los nervios emanantes de la ira, la rabia, el desprecio y el odio que sentía hacía aquel miserable, le decía mientras que yo procuraba de aquel lugar alejarla sabiendo que nada lograría resolverse: —¡Lo que tiene que lavar usted sin hacer demora es su conciencia que la tiene más negra que la boca de un sanguinario lobo, y tiene un olor más repugnante y asqueroso, que el que producen las podridas inmundicias de un apestoso estercolero. No sé como tiene valor para lucirse entre las gentes, siendo portador de ese nefastoso olor que en todo momento de usted se desprende, por el que todo el mundo puede comprender, la clase de cobardoso timador que se esconde en su enclenque cuerpo! "TERESA Y LA ASEGURADORA" —Es para mí un triste desconsuelo decir, que todo o casi todo en mi Patria lo relacionado con el comercio y otras industrias similares, es una grotesca trampa mal urdida, pero muy bien protegida por las leyes del país, que ya desde antiguo saben que todo se mueve por la fuerza de la riqueza y el poder, y entrambas cosas no están en el poder del pobre, por lo tanto este desventurado ser, por mucha razón que le acompañe siempre llevara las de perder, ¡ y sino que me lo pregunten a mí! —Así pues, que dejando la Teresa al timador de Vulcano haciendo risas y guasas de su desgracia, se dirigió con la prisa del alma que lleva caminaba el diablo, y en aquellos sus momentos tan endemoniada caminaba como el mismo satán, por mor de la condoliente desgracia que le acompañaba, al lugar donde tiene aposentadas las oficinas la Patria Hispana, y subió las escaleras de dos y sin dar ni tan siquiera cuenta, se encontró ante la presencia del señor notario, al que le explico muy desconsoladoramente el timo que en ella había realizado Vulcano, al venderle aquella furgoneta, que tenía más heridas por todas sus piezas, que el heroico Millan Astray, que fue el Fundador de la Legión Española, dónde si el Vulcano tuviese la valentía y el coraje, que por ser un despreciable cobarde le faltaba, digo que si este despreciable timador como legionario ingresase en ella, no viviría allí mucho tiempo, pues entre el “saco terrero”, y los vergajazos que los vigilantes del Pelotón de Castigo, le brindan a las gentes de su condición y calaña, terminarían con tal carroña humana en poco tiempo. —¡Hay de él si lo cogiese por su cuenta y riesgo el famoso sargento Molina, que en cierta ocasión a un legionario, por tan sólo robarle una camisa a un compañero, diole palos encima de sus costillas hasta que se le hundieron sus pecadores huesos, y después que sanó de tal descomunal paliza, colocóle encima de sus aún doloridas espaldas un saco terrero de cincuenta quilos amarrado con recias correas!, con un letrero que más o menos así decía: —¡Yo soy un ladrón, despreciadme todos por tener el oficio más asqueroso de toda la Humanidad! —Y con dos letrerinos como éste, uno en la espalda y otro en el pecho, tenía que caminar Vulcano por todas las calles de Oviedo, para que supieran toda la cuadrilla de compañeros de su calaña, que hay a fatáus (muchos) que vivían como marqueses y se las dan de personas decentes, el vergonzoso fin que tendrían si no dejaban de robar. —El tal notario que como se verá tenía las mismas nefastosas zunas de engañar a las gentes que su consorte de oficio el timador Vulcano, sonriéndose de las graciosas y muy atinadas ocurrencias de Teresa le dijo: —Tenga bien presente señora que nosotros nada tenemos que ver en este asunto, pues toda la culpa de cuanto le ha acontecido, sólo la tiene el señor Vulcano, así que si usted considera que efectivamente fue engañada como manifiesta, reclámele o denúnciele a él, y deje de molestarnos a nosotros, ya que en vez de importunarnos con esta historia sin ninguna importancia para esta sería aseguradora, mejor sintiera usted hacia nosotros un sincero y respetuoso agradecimiento que sin conocerla de nada, le hemos prestado a usted los dineros para que comprase a Vulcano ese vehículo que usted comenta, que a no ser por nuestra desinteresada y magnánima colaboración, no hubiese podido hacerlo, a no ser que se la pagase con dinero en mano. —Cuando Teresa sintió de labios del notario estas palabras le miró entre temerosa y asombrada y preguntole pensando que o había entendido mal, o desde luego se estaba volviendo loca y ya no razonaba: —¡Oígame señor! —¿Me ha dicho usted acaso que me han prestado ustedes a mí dineros sin yo saberlo? —¡Sí señora, eso mismo le he dicho, y no tiene usted de que asombrarse, ya que es una cosa común y muy corriente, nosotros simplemente le hemos abonado al señor Vulcano el valor de su furgoneta, haciendo uso de unas prestaciones modernas que dan a todo negocio un buen resultado! —Diose cuenta la Teresa por primera vez, del teje maneje nada claro que entre manos se traían el hábil timador Vulcano y la no menos honrada Aseguradora, por esto, haciendo un gran esfuerzo para remansar su alterado espíritu, le dijo al notario viviendo el mayor asombro que en toda su existencia conociera: —La verdad quisiera decir pero no sé como explicarla, porque no puedo precisar, dónde termina la mentira y comienza la verdad, porque si ésta existe, la pobre anda bien desgraciada, ya que esto que me está sucediendo a mí, que es verdad siendo mentira, paréceme a mí, que está muy fuera de toda Justicia, pero dentro de la ley que ustedes bien estudian, para robar sin el menor temor a todo pobre desgraciado. —¿Qué pretende decirme usted señora? —Preguntó el notario empezando hacer acopios de enfado. —Que si no me sucediera a mí misma, lo que con ustedes me está pasando, no creería que a nadie pudiérale acaecer tan endemoniado enredo aunque el mismo Padre Santo me jurase con la mano puesta encima de la Biblia que todo este desalmado engaño, era tan cierto como la propia Pasión del Nazareno, que el Pobre murió, para que otros listos como ustedes, hiciesen de su muerte un buen saneado negocio. —Porque tanto ustedes como éstos, tienen una forma de prestar tanto el dinero como la gloria del Cielo, que uno no se entera que la ha recibido, hasta que no le roban lo mucho o poco que posea el crédulo. —Bien comprendo ahora que hállome ahogada dentro del teatro de la discordia, y estoy enflaquecida de riquezas y seca de poderes, que el primer tejedor de la ley, fue en el mismo instante encaldador de la trampa, y en esta despreciable xaceda (cama), barajan ustedes como consumados timadores el mal que trenzada me ata. Por esto desde ahora mismo, jamás se me borrará de mi imaginación, que tanto ustedes como el zorramplón de Vulcano, son lobos de la misma camada, con diferente color, dibujadores de bien parecidos santos, pero con la misma conciencia del despreciable diablo. —Pero señora, de nuevo le vuelvo a repetir, que nada tenemos nosotros de ganancias en los tejes manejes que industria el señor Vulcano, y ahora si me quiere escuchar unos momentos, yo le explicaré con toda la claridad como funciona el honrado negocio de la Patria Hispana, para que ya de una vez y por todas, se quede convencida, y no perjudique a esta Aseguradora con su pregonar que somos tan estafadores como el señor Vulcano. Dijo el notario con seriedad y conciliadoramente. —No hace falta que desgañite su lengua en más araneras explicaciones, ya que los enredos que entrambos y dos se traen, el más fatón (tontón) de mi aldea los vería tan claros como yo los veo, si tuviese la desgracia de pasar por ellos lo mismo que yo los estoy viviendo. —Por lo que se ve, ustedes prestan dineros a quienes no saben que los han recibido, para que los timadores como el asqueroso raposo de Vulcano, hagan sus desalmados negocios y en sus ganancias tienen ustedes como compensación un rentable provecho. —Para mí el caso está tan claro, como que existe Dios y una Justicia que ninguna ley sirve con decencia, y que ustedes no respetan y tratan a la baqueta, porque no son otra cosa nada más que timadores gitanos de los tiempos modernos, que han aprendido muy bien en la universidad las leyes para después sin ninguna traba poder con satisfacción gananciosa burlarlas, aprovechándose de las enormes lagunas que en todas las leyes adolecen, dónde ustedes se refugian para efectuar los atropellos que a todas luces articuladas por la ley son legales. —El asunto es, de que Vulcano me aseguró que toda la culpa la tenían ustedes, y ustedes lavan sus sucias manos con el hipócrita de Vulcano, afirmándome que él es el único culpable, y entre dimes y diretes entrambos y dos me quieren cobrar la peseta a siete reales. Pero yo no estoy dispuesta a dejarme robar de mano de entre juntos estafadores, y por esta razón ahora mismo los voy a denunciar, haber si la ley es capaz de desenredar tanta trapecería y engaño como barajan ustedes encima de esta pobre trabajadora, que poco puede medrar si tiene que abrirse camino entre una bien organizada banda de inteligentes timadores, que ni temen a Dios ni a la ley, ni menos respetan los intereses ajenos. “TERESA Y LA POLICÍA" —Dejó Teresa al notario con su palabra bailándole en los labios y abandonó la oficina de la Patria Hispaña con tanto desprecio hacía sus representantes, como el que sentía hacía el timador Vulcano, y con este profundo y airado malestar que la embargaba, privándola de su sosiego que ya del todo nada de él quedaba, y animada siempre por su espíritu combativo, hizo su entrada en el aposento de la Policía, creyendo firmemente la pobre, que los guardias podían arreglarle en el momento aquel desaguisado que enloquecida la traía. —Dos agentes de la ley enfrascados se hallaban en la comisaría faenando por sus deberes cuando la Teresa hizo aparición ante ellos, con su rostro por completo desarmado en el descosido sufrimiento que la debatía, uno de los policías que se percató en el instante del apurante desespero que a la desventurada Teresa consumía, le dijo a la vez que se levantaba de su asiento, para rogarle gentilmente que ella se sentara, menester que no quiso hacer la Teresa porque manifestole al amable policía, que los nervios no la dejaban estarse queda, ya que entrelazábanse con tal fuerza enfurecida y desatinada en su sentimiento, que la ensenderaban en la enloquecedora postura que a todas luces enseñaba. —¡Está bien señora! Le dijo sonriéndola tranquilizadoramente el policía a la par que le rogaba, que se calmara, que se serenara, y que les contase lo que le sucedía, afirmándole que si en sus manos se encontraba el remedio, podía de antemano considerarlo satisfactoriamente resuelto. —Relató la Teresa por segunda vez en aquella trágica mañana el nefastoso timo que entre el Vulcano y la Aseguradora le habían hecho, que tal ladronizo la traían centrada, en el espineroso sufrir y parejo desarreglo. —El agente que habíala escuchado sin hacerle la más leve interrupción a su diálogo, y ayudándola con sus gestos de protección y confianza para que mejor se despachase en sus acusadores decires, cuando la Teresa terminó de contarles su desgracia, y ya teniendo creído que la policía iba a componerles las torcidas cuentas que industriaran encima de su humilde persona aquellos desalmados timadores modernos, desmoronósele en sentida desilusión tan cándida aspiración, cuando le dijo el agente compadeciéndola: —Siento mucho señora el no poder ayudarla en esta clara injusticia que estos señores le han hecho, y yo creo que de todo este sucio negocio que le han hecho, no ha de sacar usted en su provecho nada. Mi consejo es, que debe de abonarle al señor Vulcano la mitad de la arregladura del vehículo que le reclama, y no olvide nunca, y esto se lo digo yo por la mucha experiencia que en tales asuntos tengo, que todos los ricos se dan la mano, al igual que hacen todos los ladrones, ya que ellos no ignoran, que si uno de ellos se hunde, corren el peligro de ahogarse los demás por eso se protegen mutuamente, y como ellos son los que pagan y los que mandan, pues al pobre no le queda más recurso, que cerrar el pico y aguantar sin la menor protesta todo cuanto le echen. —Ahora bien, si usted no está conforme con hacer esto que le he aconsejado, entonces vaya usted a visitar a un abogado para que formule la consiguiente denuncia al juzgado, pero tenga presente, que si el juez estima que no existe tal timo, entre el juzgado y su abogado le han de cobrar más de lo que vale el vehículo, y hasta inclusive la pueden encarcelar por levantar un falso testimonio a tan respetables señores. —Teresa al escuchar estas palabras no podía a ciencia cierta pensar, que si todo aquello que le estaba sucediendo no era nada más que una endemoniada pesadilla de la cual en cualquier momento iba a despertar pudiendo recuperar en el instante su sosiego y tranquilidad, pero no, era bien cierto que estaba despierta, y que todo cuanto le estaba sucediendo era la triste, canallesca y sucia verdad que al pobre le brinda la vida, ahora se daba cuenta de que todo el entramado de la ley, no más era una vergonzosa y engañativa mentira, por esto, airada, descompuesta, envilecida y rabiosamente desatinada les dijo a los policias: —¡Díganme ustedes señores policías que misión es la que tienen que cumplir en esta mi Patria tan falta de Justicia! —¿Acaso están ustedes nada más que para perseguir y encarcelar a los pobres y desgraciadinos mineros cuando se ponen en huelga, por reclamar lo que Humanamente y en Justicia les pertenece, que no es otra cosa nada más que el fruto de su peligroso trabajo y harto enfermo, y que por hacer tal cosa ustedes les detienen, los encarcelan y les mayan (majan) a vergajazos sus cuerpos hasta arrancarles dentro de atroces sufrimientos, como hicieron una vez con mi difunto marido que a fuerza de llevar centenares de latigazos le sacaban el pellejo a tiras. Para también encarcelar a sus mujeres y cortarles el pelo al cero, como también hicieron con una vecina mía, que su pobre marido que era un santo del cielo, de resultas de una soberana paliza que le propinó la policía, dejó para siempre este podrido mundo al mismo tiempo que a su mujer cargadina de hijos la dejaba también viuda. No siendo su delito otro que haber trabajado desde su niñez en la mina, el haber querido reclamar el sudor que el patrono le robaba. ¿Ustedes que misión es la que tienen? ¡Acaso detener a los borrachos que se entarrascan (embriagan), y no porque sean beodos de profesión, sino que siendo obreros cobrando un miserable sueldo, se ven aburridos porque en sus hogares falta de todo, y entonces buscan en la bebida el olvido, porque saben que no pueden luchar contra un régimen que los oprime, con la poderosa fuerza que detrás de cada trabajador hay un policía! —Quizás hubiese seguido la enloquecida Teresa hablando largo tiempo por este camino, si uno de los policías enérgicamente no se le impusiera a la vez que amenazadoramente le decía: —¡Haga el favor señora de no dar a luz tantas insultantes tonterías, porque me parece a mi, que usted va a terminar muy mal, y tengo la impresión de que se va a quedar aquí, para ser encarcelada juzgada por ofender a la autoridad. Así que no despegue más su boca lárguese pronto antes de que me arrepienta! —No siguió hablando Teresa, no pudo seguir diciéndoles tantas cosas como ella sabía, tantas nefastosas cosas que en las cuencas mineras asturianas la policía había hecho, pero ahora lo que verdaderamente a ciencia cierta ya sabía, era que si el honrado y desventurado trabajador quería vivir con tranquilidad, debía de hacerlo siempre de rodillas. "LA TERESA Y LOS ABOGADOS" —Xebrose (marchose) la Teresa de la comisaría, y corriendo como una desesperada por las calles de Oviedo llegó hasta el Sindicato con intenciones de consultar su caso con un abogado que conocía que tenía ganada fama de ser un buen defensor del trabajador, y no un “tragón" como existen muchos en estas instituciones en otras muchas, ya que este letrado es un hombre recto (y también falangista), tan agudo e inteligente como lo fuera el propio Muñón de Diego, y por tercera vez, y comenzándole ya a enronquecérsele la voz, le relató el escabroso asunto que la traía desatinada. —El ilustre abogado del Sindicado escuchola sopesando todas sus palabras, y antes de responderle a la conclusión que había de aquel teatro sacado, le arrancó con profundidad un par de fumadas a su cigarro, y a la vez que lo estrujaba con rabia en el cenicero, dijo haciendo un marcado gesto de desprecio hacía los promotores de aquel despreciable y cobardoso timo: —¡Esto que le han hecho a usted es un timo asqueroso y despreciable, pero no se preocupe usted más, y deje ya de desesperarse, ya que toda la razón está de su parte, y a esos miserables no ha de quedarles más remedio, que componerle en condiciones las averías que tiene su furgoneta, o por lo contrario, deshacer la venta y entregarle el dinero que usted le dio como entrada! —No se puede imaginar don Pedro el bien que me hacen sus consolativas palabras, ya que he sufrido toda la mañana lo indecible en mi caminar de Herodes para Pilatos, y mis sentidos ya se me estaban avecinando con la pérdida de la razón. Y ahora pagándole lo que fuera menester, yo le ruego por la santina de Covadonga, que me ataña este asunto en el juzgado, para poder meter en el honrado riego a estos endiablados timadores. —Bien quisiera yo hacer lo que me está pidiendo, pero yo sólo puedo actuar en los menesteres que sean de tipo laboral, pero no se apene usted, porque la voy a enviar a un colega amigo mío, que sabe hilar muy derecho en estos asuntos, ya verá como le arregla esta cuestión con prontitud y a su agrado. —Más esperanzada por el motivo de las alentadoras palabras que le había dicho el abogado del Sindicato, hizo Teresa entrada en aquella su aciaga mañana en la casa del letrado a donde iba dirigida, y parecíale que su emprendedor valiente ánimo se encontraba en derechura de sosegarse, y su apagada alegría en hechura de florecer de nuevo, pues ya pensaba que su avisperoso negocio navegaba en las tranquilas aguas que le conducirían a ser resuelto en su favor. —Por esto, tras las consiguientes palabras de presentación que sostuvo con aquel nuevo abogado que visitaba, éste le mandó que se sentase, por primera vez en aquella su ajetreada mañana, acomodose en el mullido sillón la Teresa, medio rendida sofocada por la continua tensión en que había estado sometida, y el grande cansancio que sentía por tantas vueltas como había dado. Así pues empezó Teresa por cuarta vez en tan corto espacio, a poner en el oído del letrado, todo cuanto le aconteciera con el rapiegu de Vulcano, los foínus (garduños) de la Aseguradora, los llimiagus (babosos) de los policías, así como lo que hablara con el estupendo abogado del Sindicato. —No despegó su lengua aquel letrado en todo el tiempo que la Teresa invirtió en narrarle su caso, pero se observaba que hacía trabajar a su imaginación en el silencio, con las miras de encontrar en aquel entuerto el nudo dónde se encontraba atado el delito, y de cuando en cuando sacudía su cabeza y se sonreía, lo mismo que si le hiciera cierta gracia aquel descantoyamientu (descalabro), y cuando a la postre la Teresa terminó su historia, él hablando con seguridad dijo: —Está visto señora que todo este endiablado teatro que le han preparado, tiene el indecente hocico de ser un canallesco y cobardoso timo, pero no se preocupe usted ya que lleva la entera razón, y aunque la ley tiene unas lagunas abismales, no considero yo de que le puedan robar lo que es únicamente suyo. —Mire... voy ha procurar arreglarle este caso sin que usted tenga necesidad de gastar dinero, ya que por lo que observo, usted es una pobre trabajadora, y en los bolsillos de los necesitados no suelo hacer yo cobranzas de mis salarios. Verá, ahora mismo le voy a telefonear al jefe de la policía que es conocido mío, para preguntarle si este asunto se puede enjuiciar por lo criminal y elevarlo directamente ante el señor juez. —Después de conferenciar unos instantes el desinteresado abogado con el jefe de la policía, dijo con marcada satisfacción por haber hallado la solución que buscaba: —¡Bueno señora hemos tenido suerte, ya que se puede hacer lo que yo había pensado, así que vaya ahora mismo al juzgado de lo Criminal, y explíquele al señor juez todo cuanto le ha sucedido, y ya verá usted como le arregla este asunto rápidamente! “TERESA ANTE EL SEÑOR JUEZ” —En pocos minutos ganó corriendo la plaza del Ayuntamiento la esperanzada Teresa, y ágil, decidida y entusiasmada, subió con rapidez las escaleras del juzgado de primera instancia, y allí dijo que venía a visitar al señor juez, y que precisaba hacerlo sin demora, porque ya era demasiado tarde y tenía temor de no poder resolver su cuestión aquella mañana. —Uno de los chupatintas que en aquel despacho aparentemente trabajaba, si es que en verdad sabía hacer algo de provecho, dijo dirigiéndose a un compañero con marcado aire de altanería a la par que miraba a la Teresa de soslayo, como si le tomara la medida a su valía social, y de hecho ya supiera que no tenía facha ni de posición adinerada, ni de poder de ninguna clase: —¡Algunas personas cuentan que hablar con el señor juez es lo mismo que dirigirse a un verdulero, que poca preparación y cuanta ignorancia tenemos en España que hasta los mismos aldeanos que están como el mismo ganado piensan, que todos somos iguales y que un magistrado es parecido al vecino de la puerta de casa! —Pero no todos en aquella dependencia pensaban como este payaso, y como tantas y tantos payasos que pueblan arrastrándose como asquerosos reptiles, la mayor parte de las oficinas de nuestra Patria, pues una joven secretaria que allí también trabajaba, preguntole a Teresa con natural educación y pareja simpatía, el por qué precisaba ver al señor juez con tanto apremio como el que tenía, para ella comunicárselo y señalarle la visita. Y de nuevo la pobre Teresa por quinta vez tuvo necesidad de contar cuanto le había acontecido, condoliendo con su historia el ánimo de la muchacha, la cual le dijo: —¡Yo no sé señora si este caso que usted me explicó pertenece a este juzgado, bueno no obstante espere aquí un poco, que se lo voy a comunicar al señor juez haber si la puede recibir! —No debía de tener mucho trabajo en aquel tiempo de la casi finalizada mañana el señor juez, porque al corto instante sonriéndose satisfecha la buena secretaria con haber conseguido la entrevista, regresando a lado de Teresa le dijo: —Ya puede pasar usted señora, pues el señor juez la espera, hizo acto de presencia en la sala donde el repartidor de ley aguardándola estaba, y nada más que el juez la vio ante su presencia, preguntó con seriedad ajusticiadora: —¡Dígame señora! —¿Qué clase de gravedad la ha guiado ante mi presencia? —Teresa ya casi afónica del todo, y sofocada hasta lindar en el mismo ahogo, le contestó con todo el respeto y educación que poseía: —¡Perdóneme señor juez por molestarle, pero el caso es que mi abogado, me aconsejó que viniese ante su justa presencia para hacerle sabedor de la desgracia que me acompaña, que barrunto por anticipado, que ha de borrarla Su Señoría de mi triste sentimiento de un sólo plumazo! —Y seguidamente le explicó por sexta vez aquella mañana el mal que la desarrendaba, que en tan corto tiempo le había producida más sufrimiento, que los dolores que la embargaran en el haber traído al mundo tres futuros soldados para el Ejército de la Patria. —El señor juez que al parejo que la escuchaba estaba en animada conversación con unos despreciables sujetos que le acompañaban, que tuvieron la poca vergüenza de dialogar con el juez cuando la Teresa a éste hablaba, como si fuese más importante lo que trataban, que la simpleza de la pobre Teresa, que hasta aquellos momentos todavía creía en la eficiencia de la ley, cosa que a los pocos minutos despreciaría con toda su alma. Así que Teresa concluyó su narrativa sin haber sido interrumpida como al parecer tampoco escuchada, el señor juez quitándose sus lentes dijo con marcados síntomas de enojo: —¡Bueno…! ¿A mí que me cuenta usted señora? —¿Qué es lo que pretende usted...? —¿Acaso que yo ordene que le devuelvan con rapidez sus intereses que cualquiera sabe si son razonados, y que su abogado le lleve los cuartos? —Si usted en verdad quiere resolver este su asunto, haga el favor de hacer con la denuncia el debido camino, y no ensenderarse en el del atajo, y cuando el pleito llegue a mis manos, yo lo juzgare ateniéndome a las leyes, y entonces se sabrá quién es el culpable, si el denunciado ó el denunciante! —Salió Teresa del aposento del juez perdiendo ya para siempre toda creencia el la ley, que si en verdad en España algo de ella existe, cuando uno termina de dar las vueltas y revueltas que para todo proceso se necesitan, el más joven se torna viejo, y éste pasa a mejor vida. Y lo que no sabe la ley española con tanto cuento barato como se traen sus compositores que el pobre necesita presto su justicia, de lo que se saca en consecuencia que la ley, es patrimonio eminentemente propio de las clases poderosas. —Pobre Teresa, que no había tenido la suerte de toparse con un juez como el Juan Antonio de mi aldea que supo repartir la justicia entre Pascualín el de los enredos y las gafuros xabarceiras, con un juez que por experiencia sabia lo que era el trabajo, la necesidad, la justicia y la injusticia, por eso ahora Teresa caminaba con paso cansino, ya sin ninguna prisa, iba desilusionada, afligida, herida en lo más profundo de su alma, entristecida y empobrecida, observando por vez primera a un mundo que ella jamás había pensado que existía. Y así con tanta desesperación desventurada dirigíase a la casa de su abogado para contarle las enflaquecidas ganancias que sacara del repartidor de la justicia. —Y su abogado no supo decirle nada más que esto: —¡Creame señora, pues le juro que yo hice todo cuanto estaba a mi alcance por ayudarla, pero ya veo por lo que usted me cuenta que no fuimos capaces de conseguir nada, ahora no le queda más recurso que hacer esto que le digo! —¡Vaya a la casa de ese despreciable timador de Vulcano, páguele la mitad de la compostura que él le reclama por arreglarle el vehículo, de esta manera se encontrará pronto con la tranquilidad que le está haciendo falta, por otra parte ahorrará usted dinero, pues si este asunto lo llevamos hasta el final, se va a gastar usted mucho más de lo que vale el xumentu de fierru, sin tener la garantía de ganar el xuiciu, a pesar de ser usted dueña y señora de toda la verdad! —Llegó tras mucho bregar en busca de la Justicia y la razón que en aquellos tiempos no habla para los menesterosos, cuento que llegó la desdichada Teresa ante la presencia del rapiegu de Vulcanu, y cuando le empezó a hablar, lo hacía la pobre con tan afónica ronquera, que por esto el fuín de su timador sonriéndose muy satisfecho, le pregunto con marcada y despreciativa guasa. —¿Qué ye lu que l'axucéi nagora xiñora, que trái tan afogáu 'l glachu gafu ya endiañáu que nun principiu tal paicióme que querie achuquiname? —Pues me parece que viene muy mermada de voz y enflaquecida de genio. Mucho ha tenido usted que tejer y destejer, hablar, gritar, y desesperarse, para que se le hallan secado entrambas fuentes de mala leche, ya que cuando salió de aquí esta mañana después de ponerme a mi como un verdadero pingayu, todavía se le apreciaba la suficiente fuerza para poner en verdadera revolución a todas las autoridades de Oviedo, que como es muy natural la han escuchado a usted por cuento. —Pero tenga paciencia señora, que en las derrotas que hoy coseche, si sabe aprender de ellas como hicimos los demás, sacará usted las victorias de mañana, y puede que desde ahora ya jamás ponga en duda, que quienes tienen el dinero son los que mandan, y aquellos que luchan con la fuerza de la dialéctica contra el dinero, no son en verdad locos sino simplemente tontos. —Nada le contestó Teresa a los razonamientos atinados de ‘l Rapiegón del Vulcanu, sino que mirándole con endemoniado desprecio, señalada rabia y marcado odio, sacó de su bolso los dineros y al cuidado que se los ponía entre sus fuinesques manes le dijo: —Aquí tiene el importe del arreglo de mi furgonetina, y quiera el Xantiquín del Faidor que le sirva para melecinas. —Con aquella furgoneta anduvimos xabarciandu por todos los mercados de Asturias, y al final tuvimos que dejar tal oficio porque casi no ganábamos para encantexus de la dichosa furgonetina.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > xabarciar

  • 40 сын

    м. (мн. сыновья́, сыны́)
    hijo m (тж. перен.)
    незако́нный, зако́нный сын — hijo bastardo, legítimo
    ста́рший сын — hijo mayor
    мла́дший сын — benjamín m
    расти́ть сына — educar al hijo
    годи́ться в сыновья́ ( кому-либо) — poder ser el hijo (de)
    ••
    блу́дный сын — hijo pródigo
    духо́вный сын — hijo espiritual
    су́кин (соба́чий, чертов, ку́рицын и т.п.) сын бран. — hijo de perra (de puta, del tal, etc.); hijo de la chingada (Ц. Ам.)

    БИРС > сын

См. также в других словарях:

  • hijo — hijo, cada (todo, cualquier) hijo de vecino expr. todos, uno cualquiera. ❙ «Le pasa a todo hijo de vecino incluso a él mismo.» Ragazza, julio, 1997. ❙ «...cada hijo de vecino tiene sus palabras habituales...» C. J. Cela, ABC, 7.2.99. ❙ «En fin,… …   Diccionario del Argot "El Sohez"

  • tal — adjetivo 1. (antepuesto) De las características o cualidades como las que se han comentado, visto o experimentado: Con tal clima no es prudente plantar rosas. Los tales insultos son un invento de mi tía. Tales mosquitos son frecuentes en esta… …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • hijo — (Del lat. filius.) ► sustantivo 1 Persona o animal respecto de su padre o de su madre: ■ ella es la hija menor de la familia. SINÓNIMO descendiente niño retoño vástago 2 Persona nacida en un lugar determinado: ■ él es hijo de Aragón y ella de… …   Enciclopedia Universal

  • Hijo de un jefe (Star Trek: La serie original) — Hijo de un jefe Episodio de Star Trek: La serie original Episodio nº 40 (11) Temporada 2 Escrito por D.C. Fontana Dirigido por …   Wikipedia Español

  • Hijo del Santo — Saltar a navegación, búsqueda El Hijo del Santo Nombres artísticos: El Hijo del Santo El Korak …   Wikipedia Español

  • hijo — hijo, ja (Del lat. filĭus). 1. m. y f. Persona o animal respecto de su padre o de su madre. 2. Persona respecto del país, provincia o pueblo de que es natural. 3. Persona que ha tomado el hábito religioso, con relación al fundador de su orden y a …   Diccionario de la lengua española

  • Hijo de la luna — «Hijo de la luna» Sencillo de Mecano Lado B Te busqué (single Lado B) Formato Disco single de vinilo Grabación 1985 1986 (maqueta) 1986 (álbum) Género(s) …   Wikipedia Español

  • tal — (Del lat. talis). 1. adj. Se aplica a las cosas indefinidamente, para determinar en ellas lo que por su correlativo se denota. Su fin será tal cual ha sido su principio. 2. Igual, semejante, o de la misma forma o figura. Tal cosa jamás se ha… …   Diccionario de la lengua española

  • tal — tal, el (la) (muy) tal expr. eufemismo por hijo de puta; prostituta. ❙ «Y la muy tal añadió que yo olía mal.» A. Zamora Vicente, Desorganización. ❙ «...porque seguro dirían que si es una tal o una cual...» J. Jiménez Martín, Ligar no es pecado. ❙ …   Diccionario del Argot "El Sohez"

  • hijo de tigre tenía que salir rayado — hijo que se destaca en algo; hijo valioso; los hijos se parecen a sus padres; los rasgos fuertes se heredan; cf. de tal palo tal astilla; la hija de la Carmen salió peleadora igual que la madre: hija de tigre tenía que salir rayada …   Diccionario de chileno actual

  • Hijo Adoptivo — es el nombre de un título honorífico que conceden los ayuntamientos y diputaciones de España. Contenido 1 Requisitos para su concesión 2 Concesión póstuma 3 Acreditación del Título …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»