Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

nadie+te+va+a+comer

  • 1 comer

    v.
    no come carne casi nunca she hardly ever eats meat
    ¿qué hay de comer? what's for lunch?; (al mediodía) what's for dinner? (a noche)
    ¡a comer, chicos! lunch is/dinner's/etc ready, children!
    dar de comer to feed
    2 to take, to capture.
    me comió un alfil he took one of my bishops
    3 to eat up.
    les come la envidia they're eaten up with envy
    eso me come mucho tiempo that takes up a lot of my time
    * * *
    1 to eat
    2 (tomar) to have
    3 (color) to fade
    4 (corroer) to corrode
    5 figurado (gastar) to eat away; (combustible) to use, use up
    6 (en ajedrez) to take, capture
    1 (gen) to eat; (a mediodía) to have lunch, lunch; (por la noche) to have dinner, dine
    1 eating
    1 to eat
    2 figurado (saltarse) to omit; (párrafo) to skip; (palabra) to swallow
    3 (color) to fade
    4 (el mar, la tierra) to swallow
    \
    comer como un pajarito familiar not to eat enough to feed a sparrow
    comer como una lima / comer como un regimiento / comer por cuatro familiar to eat like a horse
    come con los ojos his (her, your, etc) eyes are bigger than his (her, your, etc) belly
    comerse a alguien a besos figurado to smother somebody with kisses
    comerse a alguien con los ojos figurado to look at somebody lovingly
    comerse algo con los ojos familiar to devour something with one's eyes
    comerse las uñas to bite one's nails
    ¿con qué se come eso? familiar what the heck is that?
    dar de comer to feed
    echar de comer (a los animales) to feed (the animals)
    me come la envidia figurado I'm green with envy
    no tener qué comer not to have enough to live on
    ser de buen comer to be a good eater
    sin comerlo ni beberlo familiar without having had anything to do with it
    * * *
    verb
    * * *
    1. VT
    1) [+ comida] to eat

    ¿quieres comer algo? — would you like something to eat?

    sin comerlo ni beberlo —

    sin comerlo ni beberlo, me vi envuelto en un caso de contrabando de drogas — without really knowing how, I found myself involved in a drug smuggling case

    coco I, 2), tarro 2)
    2) (=almorzar) to have for lunch, eat for lunch
    3) (=hacer desaparecer)

    comer terreno, la derecha les está comiendo terreno — the right is gaining ground on them

    4) (=destruir, consumir)
    5) (=escocer)
    6) (Ajedrez) to take
    2. VI
    1) (=ingerir alimento) to eat

    ¿qué hay para comer? — what have we got to eat?, what is there to eat?

    ¡come y calla! — shut up and eat your food! *

    comer de algo — (=tomar comida) to eat sth; (=vivir) to live off sth

    comer fuerato eat out

    comer con los ojos —

    siempre comes con o por los ojos — your eyes are bigger than your stomach

    2) (=tomar la comida principal) esp Esp [a mediodía] to have lunch; LAm [por la noche] to have dinner
    3)

    dar de comer — to feed

    4) And
    ***
    3.
    See:
    * * *
    I 1.
    verbo intransitivo
    1)
    a) ( tomar alimentos) to eat

    este niño no me come nada — (fam) this child won't eat anything (colloq)

    comer como un sabañón or (Esp) una lima or (Méx) un pelón de hospicio — (fam) to eat like a horse

    b)

    darle de comer al gato/al niño — to feed the cat/the kid

    come y calla!shut up and do as you're told

    2)
    a) ( tomar una comida) to eat

    salir a comer (fuera) — to go out for a meal, to eat out

    a comer!lunch (o dinner etc) is ready!

    ¿qué hay de comer? — ( a mediodía) what's for lunch?; ( por la noche) what's for dinner o supper?

    b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch, have dinner (BrE colloq)
    c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner

    comemos a las nuevewe have o eat dinner at nine

    2.
    comer vt
    1) <fruta/verdura/carne> to eat

    ¿puedo comer otro? — can I have another one?

    mira el suéter, me lo comió la polilla — look at my sweater, the moths have been at it

    como un cáncer que le come las entrañas — (liter) like a cancer gnawing away at his insides

    ¿(y) eso con qué se come? — (Esp fam) what on earth's that? (colloq)

    3) (en ajedrez, damas) to take
    3.
    comerse v pron
    1) ( al escribir) <acento/palabra> to leave off; <línea/párrafo> to miss out; ( al hablar) < letra> to leave off; < palabra> to swallow
    2)
    a) (enf) < comida> to eat

    está para comérsela — (fam) she's really tasty (colloq)

    se lo come la envidiahe's eaten up o consumed with envy

    b) (fam) ( ser muy superior) to surpass, overshadow
    3) (enf) (fam) ( hacer desaparecer)
    a) acido/óxido to eat away (at); polilla/ratón to eat away (at)
    b) inflación/alquiler <sueldo/ahorros> to eat away at
    4) (Col fam) ( poseer sexualmente) to have (colloq)
    II
    masculino eating

    una persona de buen comer — someone who enjoys his/her food

    * * *
    = eat, graze (on), dine, munch, nosh.
    Ex. Even the fearsome shark knows enough not to drive away the pilot fish while it eats, nor does it make a meal of the pilot fish when food is scarce.
    Ex. Whereas, before, the land was dense with stately white pines, now apple, plum, pear, peach, and cherry orchards stood in regimented rows and cattle grazed peacefully.
    Ex. They drove from the airport to the restaurant where he was to dine with the president of the 'Friends of the Library' group.
    Ex. People engage in a wide range of activities in libraries, from lively dialog while munching sandwiches and sipping soda, to flirting and caressing, to the more traditional activities of reading and information searching.
    Ex. Several hundred fans noshed on gourmet sandwiches, pizza, pasta and fancy chips and dips.
    ----
    * comer a dos carrillos = stuff + Posesivo + face.
    * comer Algo para matar el gusanillo = eat + Comida + to keep + Nombre + going.
    * comer carroña = scavenging.
    * comer como una lima = eat like + a horse.
    * comer como un animal = eat like + an animal.
    * comer como una vaca = eat like + a horse.
    * comer como un pajarito = eat like + a bird.
    * comer como un sabañón = eat like + a horse.
    * comer con apetito = eat with + appetite.
    * comer en casa = eat in.
    * comer fuera = eat out.
    * comerse = make + a meal of, prey on/upon, chew up.
    * comerse Algo vivo = eat + Nombre + alive.
    * comerse con los ojos = ogle.
    * comerse el tarro = dwell on/upon.
    * comerse las uñas = bite + Posesivo + fingers, bite + Posesivo + fingernails.
    * comerse los restos de = scavenge.
    * comerse los restos dejados por otro = scavenge.
    * comérselo todo = eat + Posesivo + way through.
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * dar de comer = feed.
    * descanso para comer = meal break.
    * estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.
    * ganas de comer = appetite.
    * hora de comer = mealtime [meal time].
    * juntarse el hambre con las ganas de comer = made for each other, be two of a kind, be a right pair.
    * lugar para comer = eating facility.
    * morder la mano del que + dar de comer = bite + the hand that feeds + Pronombre.
    * naranja de comer = eating orange.
    * no tener ganas de comer = be off + Posesivo + food, be off + Posesivo + oats.
    * salir a comer = eat out.
    * ser muy delicado para comer = be a picky eater.
    * ser muy melindroso para comer = be a picky eater.
    * ser muy tiquismiquis para comer = be a picky eater.
    * sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.
    * sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.
    * somos lo que comemos = we are what we eat.
    * tú te lo guisas, tú te lo comes = you've made your bed, now you must lie in it!.
    * * *
    I 1.
    verbo intransitivo
    1)
    a) ( tomar alimentos) to eat

    este niño no me come nada — (fam) this child won't eat anything (colloq)

    comer como un sabañón or (Esp) una lima or (Méx) un pelón de hospicio — (fam) to eat like a horse

    b)

    darle de comer al gato/al niño — to feed the cat/the kid

    come y calla!shut up and do as you're told

    2)
    a) ( tomar una comida) to eat

    salir a comer (fuera) — to go out for a meal, to eat out

    a comer!lunch (o dinner etc) is ready!

    ¿qué hay de comer? — ( a mediodía) what's for lunch?; ( por la noche) what's for dinner o supper?

    b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch, have dinner (BrE colloq)
    c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner

    comemos a las nuevewe have o eat dinner at nine

    2.
    comer vt
    1) <fruta/verdura/carne> to eat

    ¿puedo comer otro? — can I have another one?

    mira el suéter, me lo comió la polilla — look at my sweater, the moths have been at it

    como un cáncer que le come las entrañas — (liter) like a cancer gnawing away at his insides

    ¿(y) eso con qué se come? — (Esp fam) what on earth's that? (colloq)

    3) (en ajedrez, damas) to take
    3.
    comerse v pron
    1) ( al escribir) <acento/palabra> to leave off; <línea/párrafo> to miss out; ( al hablar) < letra> to leave off; < palabra> to swallow
    2)
    a) (enf) < comida> to eat

    está para comérsela — (fam) she's really tasty (colloq)

    se lo come la envidiahe's eaten up o consumed with envy

    b) (fam) ( ser muy superior) to surpass, overshadow
    3) (enf) (fam) ( hacer desaparecer)
    a) acido/óxido to eat away (at); polilla/ratón to eat away (at)
    b) inflación/alquiler <sueldo/ahorros> to eat away at
    4) (Col fam) ( poseer sexualmente) to have (colloq)
    II
    masculino eating

    una persona de buen comer — someone who enjoys his/her food

    * * *
    = eat, graze (on), dine, munch, nosh.

    Ex: Even the fearsome shark knows enough not to drive away the pilot fish while it eats, nor does it make a meal of the pilot fish when food is scarce.

    Ex: Whereas, before, the land was dense with stately white pines, now apple, plum, pear, peach, and cherry orchards stood in regimented rows and cattle grazed peacefully.
    Ex: They drove from the airport to the restaurant where he was to dine with the president of the 'Friends of the Library' group.
    Ex: People engage in a wide range of activities in libraries, from lively dialog while munching sandwiches and sipping soda, to flirting and caressing, to the more traditional activities of reading and information searching.
    Ex: Several hundred fans noshed on gourmet sandwiches, pizza, pasta and fancy chips and dips.
    * comer a dos carrillos = stuff + Posesivo + face.
    * comer Algo para matar el gusanillo = eat + Comida + to keep + Nombre + going.
    * comer carroña = scavenging.
    * comer como una lima = eat like + a horse.
    * comer como un animal = eat like + an animal.
    * comer como una vaca = eat like + a horse.
    * comer como un pajarito = eat like + a bird.
    * comer como un sabañón = eat like + a horse.
    * comer con apetito = eat with + appetite.
    * comer en casa = eat in.
    * comer fuera = eat out.
    * comerse = make + a meal of, prey on/upon, chew up.
    * comerse Algo vivo = eat + Nombre + alive.
    * comerse con los ojos = ogle.
    * comerse el tarro = dwell on/upon.
    * comerse las uñas = bite + Posesivo + fingers, bite + Posesivo + fingernails.
    * comerse los restos de = scavenge.
    * comerse los restos dejados por otro = scavenge.
    * comérselo todo = eat + Posesivo + way through.
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * dar de comer = feed.
    * descanso para comer = meal break.
    * estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.
    * ganas de comer = appetite.
    * hora de comer = mealtime [meal time].
    * juntarse el hambre con las ganas de comer = made for each other, be two of a kind, be a right pair.
    * lugar para comer = eating facility.
    * morder la mano del que + dar de comer = bite + the hand that feeds + Pronombre.
    * naranja de comer = eating orange.
    * no tener ganas de comer = be off + Posesivo + food, be off + Posesivo + oats.
    * salir a comer = eat out.
    * ser muy delicado para comer = be a picky eater.
    * ser muy melindroso para comer = be a picky eater.
    * ser muy tiquismiquis para comer = be a picky eater.
    * sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.
    * sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.
    * somos lo que comemos = we are what we eat.
    * tú te lo guisas, tú te lo comes = you've made your bed, now you must lie in it!.

    * * *
    comer1 [E1 ]
    vi
    A
    no tengo ganas de comer I'm not hungry o I don't feel like eating anything
    no hay nada para comer there's nothing to eat
    este niño no me come nada ( fam); this child won't eat anything (I make for him) ( colloq)
    las palomas comían de su mano the pigeons were eating out of o from her hand
    el sueldo apenas si les alcanza para comer he hardly earns enough to feed them
    comer como un sabañón or ( Esp) una lima or ( Méx) un pelón de hospicio ( fam); to eat like a horse
    comer como un pajarito ( fam); to eat like a bird
    2
    dar de comer to feed
    todavía hay que darle de comer (en la boca) we still have to spoonfeed him
    darle de comer al gato to feed the cat
    tengo que darles de comer a los niños I have to get the kids something to eat, I have to feed the kids
    nos dieron de comer muy bien they fed us very well
    ni siquiera nos dieron de comer they didn't even give us anything to eat
    darle a algn de comer aparte ( fam); to treat sb with kid gloves
    B
    1
    (tomar una comida): todavía no hemos comido we haven't eaten yet, we haven't had lunch ( o dinner etc) yet
    hace mucho tiempo que no salimos a comer (fuera) we haven't been out for a meal o eaten out for ages
    ¿dónde comieron anoche? where did you go for dinner o have dinner last night?
    no queremos comer en el hotel we don't want to have our meals in the hotel o to eat at the hotel
    ¡niños, a comer! lunchtime ( o dinnertime etc), children!
    ¿qué hay de comer? (a mediodía) what's for lunch?; (por la noche) what's for dinner o supper?
    aquí se come muy bien the food here is very good
    donde comen dos, comen tres there's always room for one more at the table
    2 (esp Esp, Méx) (almorzar) to have lunch, have dinner ( BrE colloq)
    nos invitaron a comer they asked us to lunch
    3 ( esp AmL) (cenar) to have dinner
    comemos a las nueve we have o eat dinner at nine
    nos invitaron a comer they asked o invited us to dinner
    ■ comer
    vt
    A ‹fruta/verdura/carne› to eat
    como mucha fruta I eat a lot of fruit
    no puedo comer chocolate I can't have o eat chocolate
    come un poco de queso have a little cheese
    tienes que comer todo lo que te sirvan you must eat (up) everything they give you
    ¿puedo comer otro? can I have another one?
    no tienen qué comer they don't have anything to eat
    nadie te va a comer ( fam); nobody's going to bite your head off, nobody's going to eat you
    mira el suéter, me lo comió la polilla look at my sweater, the moths have been at it o it's really moth-eaten
    como un cáncer que le come las entrañas ( liter); like a cancer gnawing away at his insides
    sin comerlo ni beberlo or sin comerla ni beberla: me llevé el castigo sin comerlo ni beberlo I got punished even though I didn't have anything to do with it o any part in it
    ¿(y) eso con qué se come? ( fam); what on earth's that? ( colloq), what's that when it's at home? ( BrE colloq)
    B ( fam)
    (hacer desaparecer): ese peinado le come mucho la cara that hairstyle hides half her face
    estos zapatos me comen los calcetines my socks keep slipping down with these shoes
    estos gastos nos han empezado a comer los ahorros these expenses have started eating into our savings
    el alquiler me come la mitad del sueldo the rent swallows up half my salary, half my salary goes on the rent
    si seguimos así nos va a comer la mugre if we go on like this we'll be swallowed up by dirt
    C (en ajedrez, damas) to take
    A ‹acento/palabra›
    te has comido todos los acentos you've left off o forgotten o ( BrE) missed off all the accents
    me comí dos líneas I missed out o skipped two lines
    se comen la `s' final they don't pronounce the final `s', they leave off o drop the final `s'
    se come la mitad de las palabras he swallows o he doesn't pronounce half his words
    B
    1 ( enf) ‹comida› to eat
    cómetelo todo eat it all up
    se lo comió de un bocado he gulped it down in one go
    está para comérsela ( fam); she's really tasty ( colloq), she's a real dish ( colloq)
    no te comas las uñas don't bite your nails
    ¿se te ha comido la lengua el gato? ( fam); have you lost your tongue?, has the cat got your tongue? ( colloq)
    se lo come la envidia he's eaten up o consumed with envy
    se comió cuatro años de cárcel ( fam); he did four years in prison o inside ( colloq)
    comerse a algn vivo ( fam); to skin sb alive ( colloq)
    si se entera mi madre me come viva if my mother finds out she'll skin me alive o have my guts for garters o make mincemeat of me ( colloq)
    2 (estrellarse contra) ‹árbol/poste› to smash o crash into
    3 (ser muy superior) to surpass, overshadow
    nadando y corriendo, él se come a su hermano ( fam); he can beat his brother hollow at swimming and running ( colloq), he knocks spots off his brother when it comes to swimming and running ( colloq)
    C ( fam)
    (hacer desaparecer): el sol se ha ido comiendo los colores de la alfombra the sun has faded the colors in the carpet
    el mar se ha comido casi toda la arena the sea has washed away nearly all the sand
    el ácido se come el metal the acid eats into o eats away the metal
    el colegio de los niños se me come casi todo el sueldo almost all my salary goes on the children's school fees, the children's school fees eat up almost all of my salary
    eating
    una persona de buen comer someone who enjoys his/her food
    el arte del buen comer the art of good eating
    el comer es como el rascar, todo es cuestión de empezar once you start eating, you don't want to stop
    * * *

     

    comer ( conjugate comer) verbo intransitivo


    este niño no me come nada (fam) this child won't eat anything (colloq);
    dar(le) de comer a algn (en la boca) to spoonfeed sb;
    darle de comer al gato/al niño to feed the cat/the kid;
    salir a comer (fuera) to go out for a meal, to eat out;
    ¿qué hay de comer? ( a mediodía) what's for lunch?;

    ( por la noche) what's for dinner o supper?
    b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch;


    c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner

    verbo transitivo
    a)fruta/verdura/carne to eat;

    ¿puedo comer otro? can I have another one?;

    no tienen qué comer they don't have anything to eat
    b) (fam) ( hacer desaparecer) See Also→ comerse 3

    c) (en ajedrez, damas) to take

    comerse verbo pronominal
    1
    a) ( al escribir) ‹acento/palabra to leave off;

    línea/párrafo to miss out

    palabra to swallow
    2 ( enf) ‹ comida to eat;

    comerse las uñas to bite one's nails
    3 (fam) ( hacer desaparecer)
    a) [acido/óxido] to eat away (at);

    [polilla/ratón] to eat away (at)
    b) [inflación/alquiler] ‹sueldo/ahorros to eat away at

    comer
    I verbo transitivo
    1 to eat
    2 (en el parchís, etc) to take
    3 (estrechar) ese corte de pelo te come la cara, that haircut makes your face look thinner
    ese mueble te come mucho salón, that piece of furniture makes your living room look smaller
    II verbo intransitivo to eat: hay que darle de comer al perro, we have to feed the dog
    ♦ Locuciones: familiar comer como una lima, to eat like a horse
    familiar comer el coco/tarro a alguien, to brainwash somebody
    sin comerlo ni beberlo, le pusieron una sanción, although he has nothing to do with it, he was disciplined
    ' comer' also found in these entries:
    Spanish:
    acostumbrar
    - aire
    - algo
    - alimentar
    - carrillo
    - cosa
    - dar
    - deshora
    - después
    - empezar
    - emplazar
    - enana
    - enano
    - estomacal
    - exacerbar
    - exigua
    - exiguo
    - gana
    - hambre
    - hasta
    - hincharse
    - jambar
    - le
    - leguminosa
    - menda
    - mierda
    - picar
    - reserva
    - rollo
    - sabañón
    - saciedad
    - saque
    - sopor
    - tarde
    - tarro
    - terminar
    - tragar
    - troglodita
    - tutiplén
    - a
    - acabar
    - ansia
    - apretujado
    - austero
    - barato
    - barbaridad
    - bueno
    - carta
    - chocolate
    - de
    English:
    any
    - avoid
    - before
    - bolt
    - brisk
    - buffet
    - company
    - conscious
    - craving
    - crunch
    - cut out
    - digestion
    - directive
    - eat
    - eat out
    - entertain
    - fancy
    - feed
    - feeding
    - finish
    - for
    - forage
    - free rein
    - full
    - go
    - go out
    - good
    - grab
    - grain
    - guzzle
    - have
    - hour
    - invite
    - just
    - leftovers
    - linger
    - lunch
    - lunchtime
    - mealtime
    - mop
    - nosh
    - out
    - overwhelming
    - pick at
    - plate
    - plough through
    - process
    - put away
    - spoon-feed
    - spot
    * * *
    vt
    1. [alimentos] to eat;
    no come carne casi nunca she hardly ever eats meat;
    ¿quieres comer algo? would you like something to eat?;
    no tengas miedo, nadie te va a comer don't be afraid, nobody's going to eat you;
    ni come ni deja comer he's a dog in the manger;
    Fam
    comer el coco o [m5] tarro a alguien [convencer] to brainwash sb;
    sin comerlo ni beberlo: sin comerlo ni beberlo, le hicieron jefe he became boss through no merit of his own;
    sin comerlo ni beberlo, nos encontramos en la bancarrota through no fault of our own, we went bankrupt
    2. Esp, Méx [al mediodía] to have for lunch;
    esp Andes [a la noche] to have for dinner;
    hoy hemos comido pescado we had fish today
    3. [en juegos de mesa] to take, to capture;
    me comió un alfil he took one of my bishops
    4. [consumir] to eat up;
    tus gastos nos comen casi todo mi sueldo your expenses eat up almost all of my salary;
    esta estufa come mucha leña this stove uses o gets through a lot of wood;
    los come la envidia they're eaten up with envy;
    eso me come mucho tiempo that takes up a lot of my time;
    me están comiendo los mosquitos the mosquitoes are eating me alive
    vi
    1. [ingerir alimentos] to eat;
    ahora no tengo ganas de comer I don't feel like eating o I'm not hungry right now;
    comer fuera, salir a comer to eat out;
    yo llevaré la bebida, tú compra las cosas de comer I'll get the drink, you buy the food;
    comer a la carta to eat à la carte;
    ¡a comer, chicos! lunch is/dinner's/ etc ready, children!;
    ¡come y calla! shut up and eat your dinner!;
    dar de comer al perro to feed the dog;
    no sé qué darles de comer a mis hijos esta noche I don't know what to give the children to eat this evening;
    en ese restaurante dan de comer muy bien the food is very good in that restaurant;
    Fam
    ser de buen comer to have a healthy appetite;
    Fig
    tener qué comer to have enough to live on;
    Fam
    comer a dos carrillos to stuff one's face;
    comer como una lima o [m5] un regimiento to eat like a horse;
    comimos como curas o [m5] reyes we ate like kings;
    comer y callar beggars can't be choosers;
    Fam
    dar o [m5]echar de comer aparte a alguien: a mi profesor hay que darle o [m5] echarle de comer aparte you have to be careful how you deal with my teacher, because you never know how he's going to react;
    donde comen dos comen tres there's always room for one more at the table
    2. Esp, Méx [al mediodía] to have lunch;
    ¿qué hay de comer? what's for lunch?;
    en casa comemos a las tres we have lunch at three o'clock at home;
    hemos quedado para comer we've arranged to meet for lunch;
    comer fuera, salir a comer to go out for lunch
    3. esp Andes [a la noche] to have dinner
    * * *
    I v/t eat; a mediodía have for lunch
    II v/i eat; a mediodía have lunch;
    no tienen qué comer they haven’t a thing to eat;
    sin comerlo ni beberlo fam all of a sudden
    * * *
    comer vt
    1) : to eat
    2) : to consume, to eat up, to eat into
    comer vi
    1) : to eat
    2) cenar: to have a meal
    3)
    dar de comer : to feed
    * * *
    comer vb
    1. (en general) to eat [pt. ate; pp. eaten]
    ¿comes pescado? do you eat fish?
    2. (al mediodía) to have lunch
    dar de comer to feed [pt. & pp. fed]

    Spanish-English dictionary > comer

  • 2 carraca

    Carraca, esta palabra significa comida, condimentos, conquivus, (cacharros, etc.). Cuando íbamos a llindiar el ganáu disdi ‘l albiar el díe fasta que tapecíe, (cuidar el ganado desde el amanecer hasta el oscurecer) llevábamos la carraca nun cabaxín, zurronacu ou cestacu cualquier, (cabás, zurrón o cualquier otro cesto). Les muyeres baxaben al merquéu ya traíen la carraca pa toa la xemana. (Las mujeres bajaban al mercado y compraban si tenían dinero lo que se necesitase en la casa para toda la semana). Carraca tamén lu ye lu que lus vaqueirus chebaban disdi la teixá pal sou cabanu ou corte de la braña, dunde a lu mexor taben un fatáu de díes xin baxar a l'aldina, per ístu llebaben un carracáu de couxes que ñecexitaben. (Carraca también es lo que los vaqueros llevaban desde casa para sus cabañas del puerto, las morteras o los prados, donde a lo mejor estaban unos días sin bajar a la aldea, por esto subían muchas cosas que necesitaban y no todas eran para comer sino que algunas eran simples cacharros, o humildes mantas. Y carraca hermanos míos, era la que hacía mi madre y todas las vindas de los rojos, cuando todas las semanas iban a visitar a sus maridos a la Cárcel Modelo de Oviedo, como por las demás no puedo hablar, porque yo no sé cómo se arreglaban las pobrecitas, aunque me supongo que muchas hasta pidiendo limosna, sí que lo puedo hacer de mi madre, que todos los martes era el día que tenía de comunicación, y ella nunca sabía si le iba encontrar vivo, porque por aquellos tiempos fechus de llágrimes ya xufriencies, tous lus díes na carxel d'Uviéu achuquinaben cambrionáus enteirus de xóvenes astures y'anxina d’ista maneira tan achuquina, encalducá per prexones xin concencia, nin dinidá nin «Xusticia Humana», fexérun bon amagüestu de toes les xuventúes roxes d'Asturies, ya les pouques que nun achuquinarun llantárunlas nus batallones de trabayadores, dunde munchus morrierun achindi fartus de fames, de llatigazus ya vexaciones, ya lus oitres que xuerti tubieren de golguer pa la sou teixá, fexérunlu mamplenáus d'amollexíes que per mor d'echus tamén fatáus morrieron. Falaba you que carraca yera lu que miou má le chevaba ‘l miou pá tous lus martes a la carxel, que you nun séi lu que yera, perque na nuexa teixá nun había esconxolancia de nagua, peru lu que fora écha llantábalu tou nuna fardelaca, ya colaba na xuntura d'oitres muyeres de l'allina camín d'Uviéu tres ou catru gores endenantes qu’almaneciera, pos teníen qu'espatuxar alrreór de cuarenta quilómetrus andandu ya oitres tantus pa la regolguía, pos entoncenes nun valía faer el auto-stop que güéi se fae, perque tous lus cambriones ya coches cuaxi yeren millitares, y'angunus oitres yeren de lus drechistes, ya lus roxus nun teníamus namái que goxetáus mexeries, ya manegáus de miéu ‘l nuexu hermenu ‘l venceor, perque lus nuexus homes morrieran lluchandu nel frinti, ya lus oitres taben arretrigáus per les cárxeles dunde poucu a poucu lus achuquinaben ou lus esclavizaben nus batallones de trabayaóres, anxina yera que tou Asturies taba xemada de viudes, de vieyus ya de guaxiquinus güerfaninus, que tous nuexóitres, viétchus, muyeres ya nenus de lus roxus, díbamus ser esclavizáus inhumanamente baxu 'n enfernal xugu que nun nus dexaba más llibertá que la que nel xuenu cheldábamus. —Ya n'agora vou xebrame del trabayu d'enfilerar pallabres p'encalducalus cuamigu dientru d’ista hestoria dou tán lus raigones ya l'escola de nuexes costumes ya llingua. TRADUCCIÓN.—Por aquellos tiempos hechos de lágrimas y de grandes sufrimientos, todos los días que el Hacedor alumbraba, en la cárcel de Oviedo asesinaban camiones enteros de jóvenes astures, y así de esta manera tan despiadada y asesina, llevada a cabo por personas sin conciencia, ni dignidad ni ninguna clase de «Justicia Humana», llevaron a término casi el total exterminio de las juventudes rojas de Asturias, y las pocas que no asesinaron, las esclavizaron en los famosos batallones de trabajadores, donde muchos allí murieron hartos de hambre, de vejaciones y latigazos, y los pocos que tuvieron la suerte de volver a sus hogares, lo hicieron llenos de enfermedades que por mor de ellas también murieron bastantes. —Decía yo que carraca también era lo que mi madre le llevaba todos los martes a mi padre a la cárcel, que yo no sé lo que pudiera ser, porque en nuestra casa no había ninguna cosa de nada, pero lo que fuese ella lo metía dentro de una saca y marchaba en unión de otras mujeres de la aldea camino de Oviedo tres o cuatro horas antes que amaneciese, pues tenían que caminar alrededor de cuarenta quilómetros y otros tantos de retorno y todos los hacían andando, pues no servía hacer el auto-stop que hoy se hace, porque todos los camiones y coches casi eran militares, y algunos otros que había eran de los derechistas, pues los izquierdistas no teníamos nada más que grandes cantidades de miseria, así como de miedo a nuestro hermano el vencedor que jamás se portó nada bien con nosotros, porque nuestros hombres habían muerto en el frente, y los otros estaban presos en las cárceles, donde poco a poco les iban asesinando, o los esclavizaban en los campos de concentración o batallones de trabajadores, así era que toda Asturias estaba sembrada de viudas, de viejos y de niños huérfanos, que todos nosotros, viejos, mujeres y niños de las izquierdas, íbamos a ser esclavizados inhumanamente bajo el infernal yugo que no nos dejaba más libertad que la que en el sueño hacíamos. Y ahora me voy alejar del trabajo de poner en orden las palabras en este diccionario, para llevarles conmigo a los lugares donde yo he aprendido la dulce lengua de Asturias, que no es otro lugar que la escuela donde vivían las raíces y costumbres de Nuestro Pueblo, pues no se pueden buscar nuestras falancias en ningún otro lugar ni parte. Por esto les digo ahora, que si yo no hubiese vivido tan simple, sencilla, pobre, miserable, esclavizadora y dentro de la más natural de la «RAIZ ANCESTRAL DE ASTURIAS», ni yo ni nadie podría legarle a mi «AMADA ASTURIAS» ni a sus «HIDALGAS GENTES», la documentación pura, natural y sencilla que pueda tener este diccionario, porque desde estas mis simples líneas y mirándome muy mucho de lo que digo, les afirmo que hay muy poco fiable por no decir nada, escrito de nuestras costumbres y lengua. «DIES D’ENFERNU» (DÍAS DE INFIERNO) —Yera you 'n zaragoletu, 'n guaxiquín, un nenacu, 'n rapacín (un niño de unos ocho años), cundu la ñecexidá más prieta me fexera depriender lu que yera ‘l dollor, la xufriencia, l’inxusticia, lu pior qu'el Home pudiés encaldar d'enría lus sous xemexantes, you yera ún de lus miles d'anxelinus de miou Tierra que diba faer arroxaúra nel vivir d’ enfernu que m’aguardaba. Xin, fatáus de güérfanus lu mesmu que you, que güéi nel díe xuntu con nuexes familias, ente fius, ñetus, ya tou ‘l andecháu de parantela xomus más de la metá de les xentes d'Asturias, peru naquechus tempus d'achuquinus ya inxusticies nun yéramus namái qu'unus guaxiquinus dexamparáus de la man del Faidor ya del Home, ya tous noxóitres tubiemus que catanus el xustentu de fatáus de maneires diferientes, la miou per exemplu fó'ísta. COLOCOUME MIOU Má de cabrieru na teixá d'un amu baldrayu y atuñáu, llabascu y'achuquín tan solu per que me diera de comer ya me vistiera dalgu, peru ‘l condenáu matábame de fame, ya la vestimenta que punxu d'enría ‘l miou llombu conxistía nun calzáu que la metá ‘l tempu espatuxaba con las patas arregañás, apaxiétchau con unus fatucus tous esgacicáus que per tous lus lláus diben les mious carnis al entestate, acaniláes per el callor ya ‘l fríu en tou ‘l tempu. —Tenía yo aproximadamente ocho años de edad cuando me asesinaron a mi padre, y me recuerdo con toda exactitud cómo la ley de aquel tiempo llevó a cabo tan imperdonable, deshumanizante y vandálica felonía. —Nuna nuétche (una noche) llegaron a la casa de unos tíos míos que en mi aldea vivían y donde mis padres y yo nos refugiamos al término de la guerra en Asturias cuatro desalmados, cuatro bandoleros, cuatro inmundicias humanas, que escudados tras de sus armas empuñadas, representaban l'enñordiada Lley (LA SUCIA LEY) que en aquellos tiempos a la Justicia traicionaba, cuento yo, que aquellos cuatro merucus (gusanos), atemorizando e insultando a toda mi familia, detuvieron a mi padre, le amarraron como a la bestia que se lleva al matadero y se lo intentaron llevar de la casa, sin que mis tíos, (y la cosa no era para menos), intentasen pronunciar asustados como se encontraban ni la más mínima palabra de súplica o protesta. Pero mi madre no les secundó, sino que bravamente intentó defender al sou home (a su marido) no sólo con la palabra, que mi madre la tenía d'aguxa lu mesmu qu’un bon obreiru (de afilada lo mismo que un buen aguijón), sino que temerariamente se abalanzó sobre ellos y fuele preciso a uno de aquellos cobardes y desalmados representantes de la deshumanizada ley que corría en aquellos tiempos, de propinarle varios golpes con la pistola, dejándola mal herida y ensangrentada, tirada en el suelo con el conocimiento perdido. Mientras que aquellos bandidos, se llevaban a mi padre sin permitirle que de mi se despidiera, y tan solamente le he podido ver por última vez, tres les rexes de la cárxel d'Uvieu 'n die 'ndenantes que l'achuquinaren. (Detrás de las rejas de la cárcel de Oviedo, un día antes de que le asesinasen). Pronto mi madre y yo, llenos de la más desolante de las tristezas, y vestidos con el traje de las más indigentes miserias y pobrezas, nos marchamos de la casa de mis tíos y nos asentamos en la abandonada, vieja y destartalada casa de mi abuela. Y sin muebles, ni nada, los dos juntos, como grandes e indomables luchadores que hemos sido siempre, dimos comienzo sin desfallecer ni un momento, a la dura lucha por la vida, sin que nadie jamás nos ayudara. Empecé a ganarme la vida como pastor, a la corta edad de que cualquier niño sólo pensaría en jugar, comer cuando tuviese hambre y recibir de continuo montones de caricias y de amor, yo sin embargo, a pesar de no poseer nada de todas estas maravillosas cosas, era en extremo a mi manera feliz. Marchaba todas las mañanas con mi ganado al monte, donde permanecía todo el día, tan sólo con la compañía que me brindaba mi fiel y siempre por mí con cariño recordado Pelayu, que era un perro, de una inteligencia y sentimientos, que más bien que un chuchu (perro), parecía aquel singular animal un ser humano. Luego por las tardes, cuando el sol se escondía por detrás de las altas cumbres, retornaba feliz a la aldea, siempre lleno de contentura, cantando las más de las veces, amenizado por el potente tañir del zumbiétchu (cencerro) que llevaba colgado al cuello el semental del rebaño. Una mañana como tantas otras me encaminé con mi rebaño al monte y seria como a la media tarde cuando a la entrada de una cueva que se asentaba en un lugar casi inaccesible me encontré medio enterrado con las piedras y la escasa tierra que hacían la reducida plataforma de la portada de la caverna, un pequeño aro de oro, yo he tenido por así decirlo desde mi infancia la inmensa suerte de poseer una imaginación tan inmensamente dislocada, que por tal solían decirme mis vecinos, que era yo el rey de las mentiras, así como el más hábil inventor de endemoniados cuentos. El caso era, que aquel misterioso anillo abandonado a tan larga distancia de mi aldea y en lugar tan argutosu (estrecho, alto, inaccesible), hiciéronme presto pensar, que aquella joya no había llegado a tal escondrijo por sí sola, sino que desde luego alguien la había traído. En el momento mi imaginación desbordante de una alegría que no encontraba un fin para frenarla, comenzó a fomentar sin el menor titubeo la fantástica idea de que en el interior de aquella caverna debía de encontrarse un tesoro de preciosas joyas y valorativas monedas, y quién le había ocultado sabe Dios cuando, seguramente habría perdido aquel anillo que por casualidad yo encontrara. Así pues, ya firmemente convencido, adentreme temerariamente sin el menor temor por la angosta cueva con las miras de apoderarme de aquella inmensa riqueza que según mi soñativa imaginación me había hecho comprender que en su interior me estaba aguardando. Pero aquel día no conseguí mi feliz propósito, porque era la caverna más larga de lo que había pensado y la oscuridad que en ella reinaba me hacía ciego de toda luz. Senteme en su entrada muy desilusionado al no poder lograr lo que había soñado, pero pronto mi mente empezó a dibujarme mil dispares tesoros, pues por el rastro que descubriera seguramente que dentro de la gruta se hallaría escondida alguna chalga (tesoro) guardado con toda seguridad por una Xana, Xumiciu, Trasgu o Culiebru (dioses de la Mitología asturiana), pues al decir de el abuelo Nicomedes cuando en las largas veladas de los inviernos y sin jamás interrumpirle con grande contentura le escuchábamos las leyendas, cuentos e historias que él lúcida y socarronamente nos contaba, afirmándonos siempre que eran tan ciertos sus relatos, como que todos habíamos nacido para morir. Y cuando hablaba de las chalgas aseguraba que tal o cual vecino, morador de esta o aquella aldea, se había hecho de la noche a la mañana rico al haber encontrado una chalga. También afirmaba poniéndose muy serio alegando unos razonamientos que convencían, que las montañas que rodeaban nuestra aldea había muchas chalgas escondidas, que fueron sepultadas hacía muchos siglos por los invasores moros, que al ser vencidos por los astures y al no poder huir con tan pesados tesoros, los ocultaban en las montañas con las miras de poder regresar algún día a desenterrarlos. Como cuento, yo en aquellos momentos vivía alborozado, sumergido en una disloca alegría al saberme ya dueño de aquella incontable riqueza, haciendo que mis inocentes ojos sonriesen felices inmersos en la imaginativa dicha de poder muy pronto liberar a mi madre de la pobreza y quitarla del agobiador trabajo que faenaba trabajando en los eros de los vecinos de estrella a estrella por un miserable sueldo andechandu (en cuadrilla) todos los días. Y así pensando todas las dichas que mi infantil mente podía imaginar, rodeado por el sepulcral silencio que envolvía la grandiosidad de las montañas, rasgado de vez en cuando por el potente y agudo graznido que desde los peñascos más inaccesibles, o desde los infinitos espacios donde con majestuosidad planeaban, lanzaban las útres (águilas), que con ojos inquisitivos oteaban con hambrientas intenciones los escabrosos riscos y las empinadas fistietchas (pequeños valles encajonados entre las peñas), con la esperanza achuquinante (asesina) de poder atrapar con la rapidez del rayo, algún recental que se hubiese xebrau (apartado) de su madre. También aquel silencio que invitaba a la meditación era con más continuidad cortado, por el dinámico tañir del zumbiétchu (pequeño cencerro) que colgaba del brioso cuello del macho cabrio, conductor y semental del rebaño. Como cuento, allí permanecía ensimismada mi mente en el soñar despierto, fabricando sin trabas de la misma nada, las más disparatadas y fabulosas dichas, que harían la felicidad de mi madre junto con la mía. Llegó casi sin enterarme el atapecer del día (al oscurecer) y fue entonces cuando desperté con prisa del maravilloso soñar donde vivía, y raudo, con agilidad y destreza que hoy al recordarla me causa dicha, reuní en pocos minutos mi rebaño, ayudado con eficacia por Pelayu, mi fiel, obediente, valiente y amaestrado perro, que no le tenía miedo a nada ni a nadie si exceptuamos al siempre mal intencionado y vigoroso macho semental de la reciétcha que yo allindiaba (ganado menudo que yo cuidaba). Y cuando ya el día agonizaba entre las negras vestimentas de la noche, entré en mi aldea conduciendo orgullosamente mi rebaño. A la entrada del pueblo sentado plácidamente fumándose un cigarro, estaba esperándome mi amo preocupado por mi tardanza y acercándose a mí, con palabras desaforadas e insultantes, a la par que me reprendía con dureza, me preguntaba el por qué me había demorado tanto. No recuerdo lo que le contesté, ni la historia que le largué, lo que si sé, que no se creyó de ella nada, pues todas las gentes que me conocían bien sabían, que yo confundía la verdad con la mentira haciendo con entrambas las más inverosímiles y dislocadas historias. Sin embargo, lo que yo sabía muy bien, era que aquel miserable labriego de mi aldea, que tenía la desgracia de cuidarle sus ganados, por la triste desgracia de una comida infame y peor vestimenta, no le incomodaba en absoluto que yo llegase tarde o que me despeñara desde un serapu (peña) y me escontonara la motchera (rompiera la cabeza), lo único que le preocupaba al condenado, era que llegasen a su teixada (casa) sanos y fartus (hartos) todos sus ganados. Al siguiente día bien de mañana como de continuo hacía, con un poco de sabadiegu (chorizo malo) un cantezu (pedazo) de pan moreno y cuatro manzanas dentro de mi zurrón, salí de mi aldea afaluchandu (arreando) el rebaño, y con aquellas miserables viandas que llevaba en mi morral, tenía que aguantar todo el día en el monte corriendo sin descanso tras aquella veceira (rebaño) de cabras. Lo que no sabía el condenado de mi amo, era que yo siempre que tenía hambre, le ordeñaba sus cabras dentro de una lata que tenía escondida en la montaña, hartándome tanto yo como mi fiel Pelayu de espumosa y fresca leche hasta el golifar (hastiar). Si el bastruya (zafio) de mi amo tan sólo hubiese sospechado que le mucía (ordeñaba) sus cabras todos los días, me hubiera eszarapau (despedazado) mi frágil cuerpo con un mamplén de cibiétchazus (con muchos palos). Espatuxaba (caminaba) yo muy contento aquella mañana, quizás lo hiciera mucho más feliz que nunca, arreaba mi rebaño con desacostumbrada prisa, porque ansias locas tenía de llegar a la montaña, para entrar de nuevo en la misteriosa cueva, pues ahora ya no tendría problemas con la obscuridad que en ella reinaba, ya que conmigo llevaba una caja de cerillas y un pequeño candil que le había arrapiegáu (hurtado, quitado) de la corte (cuadra, establo) a mi amo, y con aquella luz, sería capaz de bajar hasta las mismas entrañas de la tierra, si a tal lugar la caverna se extendiese. Aquella noche había dormido poco y soñado mucho, tanto despierto como dentro del desvelado sueño, y tanto de una manera como de la otra, siempre llegaba a la conclusión, de que dentro de aquella para mi misteriosa gruta se ocultaba una fabulosa chalga de la que iba ser yo su señor y dueño, y cuando tal me sucediese, ya no sería yo más criado de ningún rapiegu (zorro) amo, ni tampoco a mi querida madre se le encallecerían jamás las manos, efectuando esclavizantes trabajos, nunca para el prójimo bien servidos y siempre por él peor pagados, ni se partiría sus costillas refrescándose el cansancio en su propio sudor por las fincas de nuestros vecinos, por donde se arreventaba todos los días del año, por la mezquina soldada de una fuente no muy grande de harina, un cesto de patatas, o cualquier otra vianda que mitigase el enorme fantasma del hambre, que desde el fin de la guerra se había enseñoreado de nuestro indigente char (lar), que nos obligaba despiadadamente a unos ayunos tan sumamente raquíticos, que el día que comíamos algo en traza (algo mas), tal parecía que habíamos cometido un grave pecado. Cuando yo fuese dueño de aquel tesoro, (abanzaba seguido de Pelayu arreando con prisa los ganados camino de la argutosa «abrupta» montaña, a la par que imaginativamente iba pensando), compraremos una casa decente, buenas fincas y mejores ganados, y entonces nuestros vecinos nos mirarán con respeto, y no nos tratarán con el menosprecio y la esclavitud a que ahora nos someten. Llegué al fin hasta el lugar que por costumbre tenía de enveredar el ganado para que a su aire subiesen guareciendu (pastiando) como siempre hacían hasta llegar al final de la tarde que era cuando el rebaño solía alcanzar lo más alto de la montaña. Pero aquel día no seguí yo al redil como siempre hacía, sino que me adelante a él corriendo sin el menor cansancio laderas arriba, hasta que por fin sudoroso y galopante en la alegría llegué a la vecindad de la caverna. Pude comprobar sonriente a la par que cariñosamente acariciaba a Pelayu, cómo éste me miraba contrariado al ver que yo por primera vez había cambiado todos mis cotidianos hábitos. Ya que siempre nada más llegar al monte y dejar a las cabras a su albedrío pastiando, nos sentábamos en el lugar acostumbrado, y zampábamos sin pérdida de tiempo a partes iguales como buenos compañeros, la miserable comida que nos había servido nuestro amo. Después jugábamos incansablemente en mil dispares entretenimientos hasta quedarnos rendidos, y muchas veces tras de nuestros juegos, los dos juntos abrazados nos quedábamos profundamente dormidos y al despertarnos sino avistábamos el rebaño, corríamos alocados por la preocupación, por entre los abruptos riscos, y las espinosas malezas hasta lograr encontrarlo. Después otra vez gozosos retornábamos a nuestros juegos, o yo me quedaba mirando a las montañas ensimismado pensando, mientras que Pelayu se entretenía cazando grillos, u otros insectos, y otras veces con sus blancos y poderosos colmillos recorría con rabia su pelambrudo cuerpo, diezmando la cabanada (rebaño) de pulgas y otros parásitos que con su sangre se alimentaban. Como cuento, aquella mañana mi fiel Pelayu me miraba preocupado, pudiendo yo observar en sus vivarachos, picarescos e inteligentes ojos, una recriminación que me estaba haciendo, por su forma de ponerme sus fuertes patas en mi pecho, a la vez que me lamía entre pequeños y cariñosos ladridos mi rostro. Si con sus ladridos pudiese hablar mi lenguaje, seguramente que me diría. —No seas un iluso soñador, mi más querido y preciado compañero, no llegues con tu fantástico pensamiento hasta el extremo de acariciar ni tan siquiera cuanto te has imaginado. Comámonos con la alegría de que hacemos gala todos los días, esa mezquina comida que nos da nuestro despreciable amo, y juguemos con la inocente felicidad de siempre, ya que éste será el más grande tesoro que jamás podrás superar en tu vida. ¿Dónde podrás hallar una riqueza que se pueda comparar a la natural y sencilla felicidad que hoy gozas, aunque ésta se haga su camino dentro de la gran pobreza que te acompaña? Pero hoy yo sé fijamente, que aunque mi perro pudiese hablar, haciendo que en tal momento me asustase al presenciar tan grande milagro, y me dijese que no entrase en la cueva, porque lo que dentro de ella iba a encontrar sería mi propia muerte, la verdad es, que ni al mismo Faidor (Dios) en aquellos momentos yo no obedecería, y así de resuelto, encendí el candil, y sin el menor asomo de miedo, ya que la ilusión y la alegría que poblaban mi espíritu en aquel encaldar (hacer) eran tan inmensos, que empequeñecían hasta el ignoro cualquier otro sentimiento. Adentreme en la cueva que era iluminada tenuemente con la pobre luz que el candil despedía, siempre acompañado de Pelayu que tras de mí, el muy tuno de mi aventura se reía, no era larga la caverna, pues a treinta metros no alcanzaría, y cuando llegué al final, no encontré ni las Xanas, ni los Trasgus ni Xumicius, ni la chalga, preciado tesoro que yo perseguía, sólo había muchos cascos de avellanas y de nueces, algunas latas de conservas ya vacías, unos trapos manchados de sangre, unas mantas viejas y apoyadas en la rocosa y húmeda pared de la cueva, había varias armas de fuego que pronto me hicieron olvidar la riqueza que en un principio había imaginado que allí me aguardaría. Por primera vez en mi vida iba a tener juguetes, auténticos juguetes de verdad de los que usaban los hombres para asesinarse vilmente al igual que hacen los lobos cuando por su cuenta cogen un apacible rebano de ovejas. Dejé el candil en el suelo y elegí entre todas aquellas armas una brillante escopeta, lleno de contentura me senté encima de aquellas mantas y empecé a maniobrar con aquel peligroso juguete, yo sabía cómo se manejaba supuesto que mi amo tenía una escopeta muy parecida y le había visto limpiarla y cazar con ella algunas veces, durante algún tiempo estuve jugando con ella, de una canana que allí había saqué dos cartuchos que metía y sacaba dentro de su recámara, yo me creía en aquellos mis felices instantes el más grande cazador del universo. Pelayu que ya se había cansado de husmear por todas las partes y no habiendo encontrado nada donde llancái el diente (hincar) se tumbó en el suelo frente a mi mirándome sonriente y burlonamente, (porque aunque ustedes no lo crean, yo sé que los chuchos saben sonreir). Enojeme de Pelayu al ver como tan descaradamente se mofaba de mí, por eso encañonele con la escopeta con ánimo de amenazarle, pero cambió Pelayu de gesto rápidamente, levantose con rapidez del lugar donde estaba achucáu (costado), enseñome los clientes ladrándome muy enfadado y a la velocidad del rayo salió de la cueva, quizás porque el inteligente animal presentía, de que alguna desgracia iba a lleldar (hacer) yo con aquel mortífero artefacto, y no quería ser él quien primeramente la recibiese en su cuerpo. Aun permanecí algún tiempo en la gruta jugando a mi manera con las armas, y solamente cuando el candil por su guiños me hizo comprender que su luz ya se le estaba escosando (terminando), salí de la caverna con la escopeta en una mano, dos cartuchos en su recámara y el candil en la otra. En el exterior Pelayu correteaba detrás de los grillos y las camporinas (mariposas) al parecer ya libre de todo enfado. Ya cansado de jugar dejé la escopeta en el suelo y senteme tranquilamente al lado del zurrón, y en cuanto mi perro vio que ya había abandonado el arma, vino corriendo hacia mí, moviendo la cola y sonriéndome amigablemente. Allá abajo en la mitad del valle pude ver a mi rebaño cómo subía espenandu (comiendo) los pochitcus (enanas encinas), y yo de nuevo me volví a sentir feliz y contento a pesar de no encontrar la chalga que tanto con su riqueza había soñado e ideado. Comimos a hora desacostumbrada mi perro y yo aquella pobreza de comida, y tras de jugar un rato, él se quedó adormilado y yo comencé a pensar de quién serían aquellas armas. No me cabía la menor duda de que aquel arsenal de armas debía de ser de los fugáus (huidos), seguramente que eran de aquellos cuatro rapazones (mozos) que se entregaran a los soldados que estaban destacados en mi aldea. Yo los había visto en el cuartel que los militares tenían que era en la escuela de mi aldea, un amplio edificio que fuera regalado a la parroquia por unos indianos del chugar (lugar) que retornaran de las américas con la corexa betchá de cuartus (con la cartera llena de dineros). Recuerdo que aquel día que yo los vi, un soldado que de seguro sería el barbero, les estaba cortando el abundante pelo que lucían, y uno de los rapazus le dijo sonrientemente al militar. ¡No hace falta que te molestes mucho camarada, pues cuando un día de estos nos trasladeís a la cárcel de Oviedo, allí lo más seguro es que nos rebanen el pescuezo! EL MACHO CABRÍO Güelgu coyer el filu dóu d'endenantes m'enduébitchaba algamiandu na miou motchera alcuerdancies de cundu you yera guaxe, ya comu tóus non se puén cuntar per filera, per ísu xebreme d'aquín, pa dir p'acuchá, perque toes les couxes tienen la sou xaceda, ya non la quixéramus cataye nuexotrus. (Volviendo coger el hilo de los aconteceres que anteriormente en mi cerebro se barajaban dentro de las añoranzas de mi niñez, y como todos estos acaeceres no se pueden relatar en hilera, por eso me marché de éste, para ir al de más allá, que es de donde vengo ahora, porque todas las cosas tienen su propia postura, y no la que quisiéramos darle nosotros). Y aunque parecía que me había perdido por estar tan llargu lonxe (tan largo lejos) la verdad es que yo no pierdo el tiempo adornando los hechos que no deben de ser adornados, nin fiéndume en xebraures que van esfaese 'n probeces, perque 'l que non ye llicenciáu 'n filloxofía e lletres, non pué faer munches froritures con les pallabres nin les lletres, ya per ístu, tien que encaldase 'n aforrador d'istus dellicáus y'artifixusus monumentus, perque si lus mesmus que güéi día que lus manexan y'atreinan, la metá de les veces non xapien lu que falen, ya llanquen el focicu fasta les urées en telares de Pachu 'l Xabadiegu betcháus de poxa y'escosáus del granu que ye pelu que tóus muramus nista engochá vida, ¿qué fairé you que 'deprendí namái que tres meses nuna escola pública? (Ni me hondeo en deserciones que se deshagan en pobrezas, porque quienes no son licenciados en filosofía y letras, no pueden hacer muchas florituras con las palabras y las letras, y por esta razón, tienen que hacerse ahorrativos de estos delicados y artificiosos monumentos, porque si los mismos que hoy en día los manejan y cuidan, la mitad de las veces no saben muy bien ni la mitad de lo que escriben, ni otra pareja parte de lo que hablan, y meten por estos menesteres el hocico hasta las orejas, en cuestiones que los imposibilitan para después resolverlas, y si se aproximan a este nivelamiento, lo hacen sembrando una hierba productora de mermado grano, que es el punto primordial que todos intentamos recoger en esta cerda vida. Como cuento, si estos señores eruditos en estas materias se equivocan ¿qué puedo hacer yo, ¡pobre de mí!, que tan solamente he tenido la suerte de ir al colegio público tan sólo tres meses?). Cuento yo que me hallaba en aquellos mis infantiles pensares intentando saber a qué huidos pertenecían aquellas armas, y así dejé tal perder el mucho tiempo que me sobraba, cuando mis ojos retrataron el gran combate que a baja altura, muy por debajo de donde yo me encontraba, sostenían tres cuervos, que despiadada y valientemente le atacaban a un águila real, y ésta piando quizás por el dolor que le inferían los efectivos picotazos de los cuervos, o tal vez en su lenguaje maldiciéndoles llena de rabia por el no poder repeler el ataque de que era objeto. No podía defenderse de sus tenaces atacantes, porque todo su cuerpo en gran tensión estaba, ya que al volar tan bajo, todas sus enormes energías las precisaba para mover sin el menor descanso sus grandes alas, con el apremiante fin de salir de aquel espacio que al parecer pertenecía a los belicosos cuervos, que con ardorosa valentía y enquina ofensiva, disputaban tal natural privilegio, a las mismas soberanas de los cielos. Había yo presenciado muchas veces batallas entre las águilas y los cuervos, y siempre éstos las perseguían atacándoles por su parte posterior, hasta la altura donde el águila ya no necesitase mover sus alas para sostenerse, cuando esto sucedía, los cuervos precipitadamente abandonaban el combate, porque ellos sabían, que donde el águila pudiese planear, todo animal viviente que se acercara, encontraría entre sus poderosas garras una rápida muerte. Queriendo yo saber como es natural el por qué los cuervos atacaban a las águilas, un día que cuidando sus cabras junto a mí estaba un paisano llamado Máximo, que por apodo se le llamaba el «Puchegu», porque tenía tantas razones en sus hablares como palabras por su boca se alumbraran, a pesar de que el Puchegu no sabía leer ni escribir, sabía de cuentos más que el mismísimo Quevedo, e igual hacía cuando se le necesitaba de veterinario que de médico, atinaba casi siempre cuando iba a llover o hacer buen tiempo, en fin, que era Máximu el Puchegu en todas aquellas aldeas de mis amores, una Enciclopedia que aventajaría en mucho a todas las que en nuestros días nos sirven las grandes editoriales, industriadas por hombres estudiosos de las ciencias. Empezó mi amigo el Puchegu explicándome, que son los cuervos de las abruptosas montañas más bregáus (valientes) que los que moran en las valladas o pequeñas lomas, y todo porque la escasez de alimentos en las rocosas cumbres, es muy inferior a los que existen en los valles o montículos, y así como a los hombres la abundancia los hace temerosos y a veces hasta pusilánimes, y la necesidad o privaciones los vuelve por ley de vida temerarios y osados, en los animales ocurre en igual medida lo mismo, así pues, el cuervo defiende su pitanza no permitiendo que las águilas cacen a menor altura que la que les pertenece, y si desde tal situación descubren una pieza, y bajan con su endemoniado vuelo de alas plegadas la apresan y luego vuelven a elevarse al lugar que les corresponde, los cuervos no osarán ni tan siquiera molestarlas, pero si por el contrario descienden para dedicarse a cazar desde el lugar que no les pertenece, entonces los cuervos las atacan con verdadera saña y valentía y siempre logran hacerlas ascender hasta la posición que ellos consideran justa. Esto es así, porque desde tal altura las águilas sólo pueden divisar en tierra una pieza que ellos no cazan nunca, como puede ser un conejo, una pequeña res, un zorro, y hasta inclusive el mismo perro que con el pastor cuida el rebano, y también se han dado casos en que las águilas hasta han cazado un lobo, y con él entre sus garras han subido hasta sus utreras (nidos) donde le devoraban con la misma satisfacción que pudieran hacer cuando se afestinaban con las tiernas carnes de un inocente corderillo. Si las águilas pudiesen volar más bajo sin ser por los cuervos molestadas, también podrían cazar con gran facilidad, lagartos, culebras, etc., etc., y es ésta precisamente la comida que el cuervo defiende, por eso ataca al águila cuando ésta intenta apoderarse de la que él cree que es su exclusiva pertenencia. Terminó el águila al fin tras el ardoroso acoso a que la sometieron los cuervos de subir hasta la altura que ellos consideraron lícita, y rápidamente éstos plegando sus alas la abandonaron y en vertiginoso vuelo buscaron el abrigo de los arbustos de sus montañas. Terminó para mí aquel día el maravilloso espectáculo que la soberana del cielo y los bravos cuervos me habían ofrecido, y fue entonces cuando me incorporé del lugar donde me hallaba sentado, para mirar a mis cabras que guarecían (pastiaban) por encima de donde yo estaba a la corta distancia de unos cincuenta metros, lo primero que mis ojos retrataron fue el orgulloso y antipático macho cabrío, que empericotáu (subido) en un cuetaron (peñasco) a la par que espenucaba (arrancaba) las fuéas d'un pótchiscu (hojas de una enana encina), mientras que las enguyía, parecíame a mí que me estaba mirando desafiadora y despreciativamente, con sus grandes y retorcidos cuernos, su larga perilla y enorme cencerro, se me representaba como el diablo que sonriéndose ladinamente se guasaba de mi humilde persona, a la par que de mi buen Pelayu, pues a entrambos y dos el condenado nos había hecho correr infinidad de veces, por eso, tanto Pelayu como yo siempre que teníamos ocasión y traicioneramente, él le mordía sañudamente en sus cadríles (patas) y yo le atizaba barganazus (estacazos) y pedradas donde mejor encaldase (terciase). Ocurriósele a mi mente en aquellos momentos el darle un buen susto a aquel demonio con cuernos y cencerro, por eso así la escopeta con determinación, y cargada como se encontraba con dos cartuchos, apunté por debajo de donde él se hallaba con el firme propósito de tan sólo darle un susto que no olvidase en su vida, y ya sonriéndome adelantadamente por el resultado de la idea que sin más pérdida de tiempo iba llevar a la práctica, apreté los gatillos de la escopeta, y una doble y potente explosión originose que dio conmigo en el suelo por la fuerte sacudida que el arma emburrióu (empujó) con dolor en mi cuerpo. Pero escosóseme d'afechu (marchóseme del todo) tal dolor, cuando entre el repilar (ecos) de la montaña por la explosión, sentí al macho cabrío lanzar al viento grandes berridas, que hiciéronme con preocupada prontitud deducir, que aquel demonio odioso no se quejaba por el susto que pudiera recibir, sino por la perdigonada que sin yo proponérmelo le había albergado en su pelambroso y maloliente cuerpo, levanteme sin demora del pedregoso lecho donde la escopeta con su duro empujón me había acostado, y aún tuve tiempo de ver cómo el semental de mi rebano rodaba por entre los cuetus del xerrapeiru (peñas de la sierra) infiriéndose más heridas en su cuerpo que las que yo por equivocación con los dos disparos le había inferido, siendo quizás su muerte no la perdigonada que le había desequilibrado, sino los argutoxus cuetus (agudos peñascos) que cual cuchillos al rodar su pesado cuerpo por entre ellos le apuñalaban mortíferamente, por eso al detenerse en su poleamientu (rodar) detrás de un pótchiscu (encina) que encontró en su paso, dejó de berrar en el instante, que su vigoroso cuerpo perdiera la vida. Fuime yo corriendo acompañado de Pelayu que me ganó la palma en la carrera, hasta el lugar de aquel desgraciado suceso, y cuando llegué donde el chivo estingarráu (tirado, acostado) ya no contaba como enemigo vivo, vi cómo a torrentes se desangraba, a la par que Pelayu con su nutritiva sangre se fartaba (hartaba). Pensé yo con gran temor cómo decirle a mi amo lo que había pasado, él que sentía por su chivo un orgullo y continuo ponderado casi desmedido, pues siempre que la ocasión se le brindaba cuando con sus vecinos dialogaba, soliales afarrucado (faroleándose, chuleándose) decir, que no había en toda la comarca un macho cabrío que ni con mucho en raza y estatura, se le pudiese parecer al suyo. Era ya casi la hora de afalar (retornar arreando el ganado para casa) cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amo que el chivo por si sólo se había despeñado, así que guardé la escopeta en la cueva y apresuradamente yo temeroso y preocupado y Pelayu contento por hallarse harto, reunimos el rebaño y nos encaminamos hacia la aldea, parecía que hasta las mismas cabras que en otras ocasiones se mostraban rebeldes y saltarinas, aquel desdichado día caminaban cabizbajas y avizorantes, observando en todas las direcciones con pronunciosa alteración, buscando aquel macho cabrío que las dirigía y dominaba con su orgullosa presencia, haciéndose notar en todo momento, por el continuo tañir de su zumbiétchu (cencerro), que por primera vez en el rebaño no se sentía el caidonante ruxíu (dirigente sonido). Pienso yo que solo contento caminaba vigilante mi fiel Pelayu, porque ya nadie en el rebaño se atrevía a discutirle sus ladridos o frágiles mordiscos, cuando por orden mía a las cabras con eficiencia les infería. Más sin embargo yo, al igual que a mis cabras, algo me tenía también apresado, algo extraño para mí, por primera vez a mi espíritu esclavizaba, que ni era tristeza ni pena, pero sí era miedo y grande desesperanza. Siempre que retornaba con mi rebaño a la aldea, cuando en las atardecidas la montaña abandonaba, mi corazón ameruxáu d'allegría (rebosante de alegría) a mi garganta un torrente de cante le rogaba, y ésta inocente y falta de todo perjuicio, sintiéndose tan dichosa como los mismos celestiales ángeles, cantaba recias asturianadas, mientras que todo mi ente, afanosamente afalaba (arreaba) las cabras. Quizás cantara yo aquellas horas con más gracia que en todo el día por alegre que fuera y pudiera tener, porque por así decirlo me acercaba al sencillo y noble vivir de las gentes de mi aldea, pues diez o doce horas en la continua soledad que en las montañas me acompañaba, para un rapacín como yo era, eran muchas horas desamparado de la comunidad humana, y sobre manera yo, que con ser mi cuerpo ágil y fuerte hasta casi rayar en el desuso, empequeñecido se quedaba si le comparaba con mi espíritu tan ensoñador e imaginativo, que todas las cosas al engrandecerlas confundía, menos el miserable pan de la maxera (artesa) que mi amo me entregaba, que a pesar de ser tan escaso, jamás supe imaginar nada para engrandecerle. Estaba mi amo a la entrada de la aldea esperándome como siempre hacía para ayudarme a xebrar el rebaño, ya que como eran tantas cabras, no cogían todas en la misma corte (establo), y había que llevar parte de ellas a otra cortexa (cuadra pequeña) que estaba en la parte opuesta de la aldea. Entretenía siempre su espera el condenado de mi amo, hablando con un artesano del lugar, que se dedicaba a la fabricación de yugos y madreñas, que tenía su taller montado debajo de un hórreo, que estaba asentado a la salida de la aldea, mismamente en la desembocadura del pedregoso y empinado sendero que venía de la montaña. Desde tal lugar él sentía con antelación el potente tañir del zumbiérchu (cencerro) que ximielgaba (movía) con fuerza y hasta con orgullo el estupendo semental de su rebaño, entonces él liquidaba por el momento con el madreñeiru la conversación que estuviesen embargando, y dedicaba toda su atención a su rebano, observando con avarienta atención, en el propiar si sus ganados venían fartus óu famientus (hartos o hambrientos), o si alguna de sus cabras venía coxa (coja) por mor de haberle caído una piedra o cualquier otro accidente que hubiera acaecido, como solía ser normal algunas veces. Pero aquel inolvidable para mi atapecer (atardecer) vio antes sus cabras que escuchara el ya inexistente zumbiétchu, por eso con su vozarrón de trueno, y como una centella por mí temido, me preguntó a la distancia de una piedra lanzada cuesta abajo: —¿Qué fói lu que pasóu Xulín...? —¿El chivu perdiu 'l mayuelu...? —Quería decirme, que si el cencerro que llevaba su chivo, había perdido el majuelo, o pequeño péndulo que lleva dentro el cencerro. —Esto también era frecuente que sucediese. Contestele yo desde aquella altura con mucho menos miedo que si me encontrase ante su presencia, diciéndole que el chivo se había despeñado, y arriba en la montaña se encontraba muerto. Estas mis palabras que en el viento camino de la aldea mi voz empujó con fuerza, fueron escuchadas por mi amo que se encaricotóu (encendió) en una rabiosa tristeza, que si pudiese desahogarla, seguro que en mi persona haría él su complacencia. También la desgracia del chivo, que por mí a voces era anunciada, fue oída por algunos otros vecinos a parte del madreñeiru, y como aquel semental de macho cabrío había sido siempre tan aponderado e idolatrado por el babayu (bocazas, charlatán) de mi amo, que con su dichoso cabrón los vecinos de la aldea ya habían pescado la costumbre de decir siempre que alguien ponderaba una cosa, ¡non si paezme a mín, que moren más castrones que Manín na nuesa aldea! Bueno pues como estoy contando, todo el lugar en pocos minutos se había enterado y en parte congregado a la salida del camino que bajaba de la montaña, ya que la muerte de aquel chivo que había ya dejado entre ellos la ya dicha cantinela, les había algunos los más envidiosos y vengatibles alegrado, y a los otros los más sentimentales y nobles les entristecía la muerte de tan comentado castrón. (También se suele llamar castrones a los chivos muy grandes). Al fin entré yo en la aldea quizás con el mayor recibimiento que jamás a nadie le hicieran, y todos atropelladamente me preguntaban lo que con el dichoso castrón me había sucedido, y yo les repetía a la par que intentaba xebrar las cabras para llevarlas a sus respectivas cuadras, que se había despeñado y que todo descuatramindáu (deshecho, desarmado) se quedara en la montaña. Un ratiquín (un tiempo) más tarde, y ya siendo casi la oscurecida, tres vecinos del lugar haciendo cuadrilla con mi amo, caminaban en pos de Pelayu y mía, otra vez camino de la montaña, para enseñarles donde estaba estrapayáu (aplastado) el chivo, con el propósito de bajarle para casa, con el fin de aprovechar su piel y carnes, que serían curadas bajo las barras del xardu (secadero) una estupendísima cecina. Llegamos a la postre ya con la noche tan negra como la boca de el lobo, al xeitu (sitio) donde el chivo fechu 'n chaceiru (hecho un deshecho) ya en el frío de la muerte sin despertarse dormía, tanto Manín que yera mi amo, como los tres vecinos que le hacían compañía, sudorosos y respirando medio ahogados por el tremendo esfuerzo que suponía subir con tanta rapidez hasta tamaña altura, sin perder un momento amarraron el animal por las cuatro patas juntas haciendo cucara (en montón, juntándolas todas) con una cuerda que para tal menester ya traían, y colgándolas de un fuerte y largo palo del que también venían poseídos, echáronselo al hombro entre dos, y con menor rapidez y mayor precaución, relevándose entre ellos conseguimos llegar sin novedad a la aldea. A pesar de ser casi la media noche, aun había algunos vecinos en reunión dentro de al parecer amena charla que quizás tuviese mucho que ver con el castrón, Manín y con mi desventurada persona, esperándonos en el lugar donde el madreñeiru trabajaba. Entramos todos en procesión rumorosa en la corralada de la casa de Manín, detrás del cabrón que colgado del baral sofitado en los hombros de dos vecinos se xiringaba (balanceaba), vigilado siempre con sonrisa ladina por mi fiel Pelayu, que comprendía que al no tardar, iba a saciarse hasta el no poder manducar más, con los rojos hígados de quien en vida, le hubiera hecho correr con cierto temor con el rabo entre sus piernas. Mientras que mi amo y sus serviciales vecinos se disponían a desfoyar (desollar) colgado de unos garfios que había debajo del hórreo al desgraciado chivo, la muyer (mujer) de Manín sin parar de condolerse, y hasta inclusive queriendo a mi endilgarme parte de la culpa, me dio de cenar una escudilla de farines (harina de maíz cocida) con una taza de leche de cabra, porque la leche de las vacas la tomaban ellos y la que sobraba la hacían en manteca, que tampoco yo nunca la probaba. Por primera vez no se hallaba sentado a mi lado sacando la lengua y relamiéndose, mirándome con sus ojos inteligentes en espera que yo le tirase delante de sus narices una cucharada de mi comida a mi fiel Pelayu, pues él sabía que al lado del castrón, tenía una fiesta grande con sobrada pitanza. Comía yo vorazmente aquellas puliendras (farinas), a tan desusada hora de la noche, sin que mi mente de pensar cesara, y antes de terminar mi miserable cena, una luz que me llenó de cierto temor en mi cerebro escendiose, para decirme con su claridad, que no iba a transcurrir mucho tiempo antes de descubrirse mi mentira, porque al esmianaye 'l pelleyu (quitarle el pellejo) al castrón, le encontrarían incrustadas en su cuerpo las postas que le habían matado, y me interrogarían sobre tal suceso, siendo yo al momento un cómplice y encubridor de la muerte del condenado cabrón, que según parecía me iba a dar guerra hasta después de ser muerto. Seguramente querrían saber el por qué les había mentido, haciéndoles creer que se despeñara, cuando a la prueba estaba que fuera abatido por un tremendo pistoletazo. Bajé después de cenar a la corralada donde los hombres andaban a vueltas en la desfoyadura del castrón, a la luz de un par de candiles de carburo y no llevarían un cuarto de hora reparándoles en su circunstancial oficio de carniceros, cuando Antonón el de la Cuandia dijo sorprendido mirando para mi amo que le alumbraba con el candil en la mano para que los otros vieran mejor en la faena que encalducaban (hacían). ¡Ah Manín, isti castrón non morrióu comu diz el tou criadín despeñáu, pos tién ente 'l coración ya lus polmanes un manegáu de postes llancades, asina que si quiés saber quién l'achuquinóu, pregúntaye 'l tou rapazacu, lu que axucedióu! ¿Qué ye lu que me tas diciendu...? ¿Quién diañus diba pegái 'n tiru 'l miou cabrón ? Antonón arrabucandu d'ente les asaures del chivu cuatru ou cincu postes que yeren de grandies comu arbeyinus rancuayus, díxole 'l miou amu metiénduyes per dellantri 'l focicu: ¡Mira Manín, ístu fói lu qu'achuquinóu 'l tou chivu! (Ah Manín, este cabrón no murió despeñado como dice tu criado, pues tiene entre el corazón y los pulmones un cesto de postas plantadas, así que si quieres saber quién le asesinó, pregúntale a tu muchacho lo que sucedió). (¿Qué es lo que me estás diciendo? ¿Quién demonios le iba a pegar un tiro a mi cabrón?). (Antonón arrancando de entre las asaduras del chivo cuatro o cinco postas que eran de grandes como pequeños guisantes, le dijo al mi amo mostrándoselas por delante de su hocico: ¡Mira Manín, esto ha sido lo que asesinó a tu chivo!). Hallábame yo detrás de ellos a media penumbra, por eso no pudieron ver cómo todo mi cuerpo temblaba, y mis mexiétchas (mejillas) se encendían como las mismas brasas cuando el viento las apuxa (atiza). Quizás si fuese a pleno día, me hubiesen sacado la verdad al descubrir yo mismo por mis síntomas externos la mentira, pero la noche, encubridora de toda claridad que profané sus negras vestiduras, me ayudó a ser firme e inamovible de mi primera mentira. Convencido mi amo de que le había engañado, acercose a mí con el candil en una mano, y llena su despreciable alma de ira, y enloquecida venganza, con la otra su mano, atizome un fatáu de morráes (varias galletas, tortas, guantazos) que dieron con mi cuerpo en el suelo, y antes de que yo pudiese huir del peligro que me rodeaba, levantome del suelo con la misma mano que tan vilmente me castigara, y a la par que alumbraba mi rostro donde la abundante sangre que manaba de mi nariz lo embadurnaba, me dijo mirándome con sus ojillos de bracu (cerdo) donde la maligua ira en un brillo salvaje se enseñoreaba: ¡Ahora mismo me vas a decir hijo de perra y de republicano asesino, que el día que asesinaron a tu padre que era lo mismo que tu un embustero y un bandido, te tenían que haber envenenado a ti, para que no pudieses hacer el mismo mal que hizo tu condenado padre, vamos, dime quién fue el que disparó contra mi chivo, dímelo pronto o terminaré contigo! Y al tenor que esto me estaba diciendo, su dura mano caía una y otra vez sobre mi rostro, y fue entonces cuando aquellos hombres de entre sus manos me arrancaron, pues al no hacerlo, quizás aquella bestia humana, que había luchado en defensa de la (PAZ DE ESPAÑA) fácil me hubiera asesinado, como seguramente acostumbrado debía de estarlo, al haber practicado tal demoníaco proceder, con otros indefensos inocentes, de los miles que asesinados fueron en Nuestra Patria, por cobardes, dañinos y miserables hombres, como lo era mi despreciable amo. Fue curado con agua fresca mi amoratado y sangrante rostro por Antonón de la Cuandia, que me aconsejaba cariñosamente, les dijese lo que con el cabrón me había en la montaña sucedido, y que no tuviera ningún miedo de contar la verdad que se buscaba, pues ella misma me protegería de quien me hubiera amedrantado para que no le delatara. Cuéntanos hijo si fueron los huidos quienes al chivo le dispararon, ya que nadie más que ellos pudo hacer tal cosa, y ten presente que si no nos lo dices ahora, mañana vendrán los guardias y ya verás cómo con ellos no puedes seguir negando. Díjele a Antonón el de la Cuandia, que yo estaba dormido, y que me desperté cuando sentí al cabrón bramar desesperado al tenor que bajaba rodando por entre los peñascos, siendo aquello todo cuanto yo había visto y oído. Volvió otra vez ya más sosegado mi amo a insultarme y amenazarme, y a la postre me ordenó que abandonara su casa, pues él no fartaba bribones que lejos de cuidar su rebaño, permitían que personas tan canallas como yo lo era se lo asesinaran. Marcheme de aquella casa de noche, maltrecho mi cuerpo y deshecha de sufrimientos mi infantil alma, sin más pertrechos que los que llevaba a costillas, que eran los únicos que poseía, y que constaban de un mono de caqui hecho de la guerrera de un soldado, con más remiendinos que de plumas tiene una gallina y de todos los colores que imaginarse puede, calzado con unas alpargatas de esparto donde los calcaños se asentaban en el suelo y los dedos lo mismo hacían por no quedar de las alpargatas nada más que la parte del centro. Por primera vez desde hacía varios meses que Pelayu era o mejor dicho había sido compañero inseparable de hambres y fatigas, de juegos y caricias, de largas soledades entre ambos repartidas, por primera vez digo, mi fiel compañero ya no me seguía, me traicionaba el muy ladino por unas piltrafas que de vez en cuando aquellos hombres que carniceraban en el cabrón, le arrojaban en el empolvado suelo de la corralada, para él valía en aquellos momentos más la asquerosa pitanza, que todo el cariño que yo pudiera brindarle, ya no se recordaba el muy desagradecido de que yo repartía con él a partes iguales la escasa comida que para mi sólo me entregaba el llabascón (cerdo grande) de mi amo, en una palabra, Pelayu era un desagradecido y egoísta, propiedad que en mayor o menor cuantía, va fusionada en el instinto de todo ser mamífero de la Tierra. Llegué aquella primera noche de mi vida, que había sido maltratado, insultado, golpeado, pisoteado, arrastrado y ofendido a tan gran profundidad y altura, que dudo que a mis años en todo el mundo, a nadie le hubiera sucedido tan inhumana atrocidad, cuento yo, que hice mi entrada en la casa de mi madre, que en la sazón se encontraba trabajando en una alejada aldea, en el caserío de otra viuda que su marido había sido asesinado en el cementerio de San Salvador de Oviedo la misma noche y en el mismo paredón que fusilaran a mi padre, así pues, hallábame yo sólo en casa y eso enormemente en aquellos momentos me alegraba, pues si mi madre hubiera estado en la casa, le haría sufrir aviñonándome yo de pena, y quizás ocurriesen peores cosas, ya que mi madre era, y aun sigue siendo, y Dios me la conserve muchos años, pues fue lo mejor y lo único que he tenido en mi existencia, mujer de duro carácter, intrépida y valiente hasta no tener el más pequeño temor, de pelearse ella sólo contra todos los moradores de la aldea. ¡Cómo mi madre, nacen en un siglo pocas mujeres! Al día siguiente que era domingo, y por tener en la parroquia a que pertenecía mi aldea, un cura que para demonio había nacido, ya que el muy condenado había conseguido de las autoridades una ley, que no se quién se la había fabricado, pero el caso es que existía, y condenaba a todos los vecinos a oír la Santa Misa, y a no trabajar ni en las tierras, ni en los prados, ni en nada, bajo pena de una multa que la ley considerara justa por ser injusta. Como yo ya no tenía trabajo, pues cuidar los ganados estaba permitido, y aquel gochu de mi antiguo amo desde aquel día tendría que hacer el trabajo que como un miserable esclavo yo le hacía, me levanté tarde del único xergón de fuéa (jergón de hoja) que en la casa había, que lo había industriado de unos sacos, porque todo cuanto poseíamos que era bien poco, al terminar la guerra el honrado vencedor nos lo había robado, y no contentos con esto, todavía fusilaron a mi padre, acusándole de haber robado grandes cantidades de dinero, de haber hecho esto, lo otro, y lo demás allá, y todo porque se le querían cargar cuatro caciques, como se ha hecho en todos los lugares de mi Patria buena. Noté que me dolía el rostro y que le tenía ensangrentado, no pude mirármelo al espejo. porque éste era un lujo que en mi casa no existía, así pues, me fui hasta el río que por detrás de mi casa pasaba, y me lavé como mejor pude, secándome después a las sucias y ásperas mangas de mi mono, y sin desayunar nada, porque en la casa no habla ni la más mínima consolación de comida, me dirigí a oír la misa, ya que yo de pequeñín era muy creyente y religioso. Estando yo enredando (jugando) con algunos otros guaxinus (niños) de mi aldea, en espera que tocase la última campanada para entrar en la iglesia, vi llegar la pareja de la guardia civil y un vuelco de temor revolvió mi ánimo, que casi consiguió ordenarme que saliese corriendo, huyendo pronto de aquel nuevo peligro que me acechaba. Sin embargo no lo hice, porque o no era lo suficientemente valiente, o lo necesariamente cobarde para hacer tal cosa, lo cierto es que cesé de jugar y me quedé mirando para ellos, lleno de temor, de tristeza, de pena. Preguntaron a alguien quién era yo, uno de mis vecinos me señaló, entonces los guardias me llamaron, y yo hacia ellos avancé, cabizbajo, temeroso y desamparado, igual los niños que los vecinos me miraban sin urniar (decir) palabra, muy posible muchos de ellos, tanto fascistas como rojos, vencedores o vencidos, sintiesen una profunda pena al ver aquel niño, desventurado e inocente ruina que dejó la vil venganza de la posguerra, avanzar sin protección ni cariño de nadie hacia los guardias, al fin llegué junto a ellos y me los quedé mirando, no me gustaron sus rostros, que me parecieron dos demonios, entrambos se quedaron mirando unos momentos en silencio mi rostro, en el que se podía leer la despreciable cobardía y nefastosas intenciones, que se enraizaban en el podrido sentimiento de mi amo, pude comprobar que esbozaban una tenue sonrisa, y no pude descifrar, si era que les alegraba observar el sello del martirio anclado en mi cara, o si por todo lo contrario, me dedicaban un consuelo de lastimosa consideración. Qué enano era yo físicamente en aquella lejana y para mi inolvidable, desgraciada y maestrosa mala época, si desde mi distancia también en el momento mi señora prisionera, proyectó mi mente siempre libre, como el misterioso dios que en cada mente humana vive, cuento yo que si me observé ante toda aquella gente, asustados los unos, hartos de maltratos, satisfechos los otros, por formar parte del mando, e indiferentes los restantes por no contar nada en ningún bando, digo que si me vi tan insignificante en mayor cuantía todos cuantos me rodeaban eran, ya que ninguno de ellos optó, en defender a un niño inocente y lleno de temor, que no había cometido más delito que el matar sin querer a un chivo, que era menos cabrón que todos aquellos papalbus humanos. Uno de los guardias con el mosquetón en la mano, me acarició mi corta y jamás peinada cabellera, pues nada más que tenía dos dedos de larga, mi madre me la rapaba al cero para que los abundantes piojos en ella no sembraran la descendencia de sus miserias, y a la par que esto hacía tan despreciable celador de una ley muy poco justiciera, con palabras que pretendían ser cariñosas y amables me dijo: —Ya veo por las caricias que luces en tu rostro, que con todo merecimiento y sin ninguna duda el señor Manín te ha hecho, que eres un niño rebelde, desobediente y malo, que te niegas a decir la verdad, y por lo tanto por todos estos endemoniados pecados irás al infierno, así es, que si ahora mismo no me dices quién fue el que disparó contra el chivo de tu amo, yo también tendré que castigarte. En esto estábamos el guardia y yo rodeados por los vecinos que no decían ni pío, cuando hizo acto de presencia el señor cura, que relevando a la autoridad de su palabra no así de mi persona, me aconsejó apoyando sus frases en la Divinidad de Señor, para que les contase la verdad que me liberaría de todos mis sufrimientos. Díjele al cura lo mismo que al guardia que yo estaba dormido, y que sólo me había despertado al oír al chivo berrar a la par que bajaba por entre los peñascos rodando. La ruda mano de aquel guardia, que seguramente había sido toda su vida un rústico campesino y que la guerra le había liberado de tan honrado lugar para colocarle en el más delicado de los oficios, como es el de servir con dignidad a la Justicia, cuento yo que aquella pesada mano de aquel hombre que pensaba que las personas había que tratarlas como a las bestias con las que él hubiera vivido siempre, dejó de acariciar mi cabeza y sus dedos se aferraron como si fuesen fuertes murgazas (tenazas) a una de mis uréas (orejas), y sonriéndose como si me estuviese el muy hipócrita acariciándome, a la par que me rogaba que le contase la verdad, me apretujaba con tal fuerza, que el dolor que me inyectaba me hacía ver todas las estrellas. Creo que lo que más le molestaba aquel cobarde representante de la ley, no de la Justicia, era que yo, que la vida ya me había forjado en saber llevar el sufrimiento, ni llorara, ni gritara ni menos me quejara de nada, por eso el infame seguía despiadamente con todas sus fuerzas apretándome, aun es hoy el día, que cada vez que me recuerdo de aquel momento mi oreja se pone tan rápidamente colorada, que hasta me molesta el calor que alumbra. Así en este atroz sufrimiento yo me debatía, sin que nadie de los allí reunidos por mí intercediera, dentro del horripilante dolor que me producía aquel estrapayáu d'uréas (retorcimiento, aplastamiento de orejas), cuando llegó mi madre ante la concurrencia, pues como era domingo, bajaba la pobre de aquella aldea donde toda la semana había estado trabajando, trayendo encima de la cabeza una manieguina (cesta) llena de viandas que en el caserío le habían dado a cuenta de su esfuerzo. Cuando mi madre me vio a mí, en tal escarnecimiento, tiró la manieguca al suelo, y llena de una fuerza airada que la multiplicaba, se acercó tan randa como una centella hasta mi verdugo y arrancándole el mosquetón de un fuerte tirón de entre su mano, le pegó con él tamaño golpe encima de sus costillas, que dio con él como si se tratara de un muñeco de trapo en tierra. Antes de seguir con esta cierta historia, voy hacer un inciso, para describir muy someramente cómo era mi madre en aquella época. Era joven, aun no llegaría a los cuarenta años, y a pesar de su juventud, ya había perdido la pobrecita dentro de los mayores sufrimientos que se puedan imaginar, a dos hijos que luchaban en la guerra, a su marido que fuera fusilado y a todo cuanto poseía. Mi madre como perteneciente a la más ancestral raza astur, era rubia, con el pelo del color de la miel, o de la escanda sazonada, tan abundante lo tenía, que cuando lo llevaba suelto y se acuruxaba (agachaba) le tapaba todo su cuerpo como si lo cubriera con una preciosa manta. Sus ojos eran a veces tan azules como el transparente cielo de una mañana de primavera, y en ocasiones eran tan verdes como los mismos campos de nuestra aldea. Era tan pura y recia como la misma madre naturaleza, inamovible en sus decisiones, honrada y justiciera. Era una auténtica astur procedente de la primera raza que pobló las ubérrimas montañas de mi noble tierra, y no una mistificación como somos hoy en día más del noventa por ciento de las gentes asturianas, enraizados con todos los colonizadores de nuestra tierra. Mi madre enojada era una invencible fiera, y tranquila y serena, era tan hermosa y dulce como incomparablemente lo es mi asturiana tierra. Y ya dicho con suficiente claridad como era esta excepcional mujer, vuelvo a centrarme en el desaguisado que mi madre justicieramente preparara, con una valentía y decisión tal, que dejó a todos perplejos y anonadados, pues el guardia que en posición ridícula espanzarrado moraba en el suelo, desde tal lugar miraba con ojos desorbitados a mi madre que con el mosquetón en la mano y a la par que se lo arrojaba con fuerza y mala sangre contra su pecho le decía: ¡Yes un llimiagu, lu mesmu que toes istes xentes que conxentíen, qu'dellantri de la mesma ilexia del Faedor, y'en prexencia d'isti cura escosáu de coyones ya xusticieres razones, lú mesmu que tous vuexotrus que sois una cabaná de baldreyus, que tu que yes un cachiparru, martirizares a isti nenín pequenu, ya s'ístu faedis con miou fíu qu'entavía 'l probitín non sabe dúnde come, ¿qué faeredis con les prexones mayores? (Eres un rastrero baboso, lo mismo que todas estas gentes que te consienten, que delante de la iglesia de Dios y ante la presencia de este cura que no tiene ni cojones, ni justicieras razones, lo mismo que todos vosotros, que no sois nada más que un rebaño de cobardes, que tú que no eres nada más que un parásito martirizaras a este pequeño niño. Y si esto haceís con mi hijo, que todavía el pobrecito no sabe de dónde come, ¿qué hareis con las personas mayores...?). El otro guardia que sin lugar a dudas parecía un hombre con mejores sentimientos que el gusano que me había martirizado, intentaba sujetar a mi madre propinándole palabras que le aconsejaban que no complicara más las cosas, mientras que su repugnante compañero se levantaba del suelo, y ya con el arma entre sus manos, la enarboló por encima de su cabeza en amago de dejarla caer encima de mi madre a la sazón que con una inquina maligna y cobardosa le decía: ¡Si fuese usted un hombre, ahora mismo le partía la cabeza en dos para que al final de su existencia comprendiera usted, que el deber de todo ciudadano es respetar a la ley! A lo que mi madre le respondió de la siguiente manera: —Si you fora un home, a usté había qu'allevantalu dóu tá, p'ancuandiálu debaxu tierra, que ye 'l llugar quéi cuerresponde a la xentuza baldreyante comu ye usté. Ya tocante a la ley que reprexenta, que ye tan betchá de maldáes comu usté mesmu, pásula you ya toes les prexones decentes pente les piernes ya mexamus per echa. ¡Perque isa lley que tantu cacaréa achuquinóu ya t'achuquinandu a fatáus d'iñocentes, sin respetar nin al vietchu que t'encantu la xepoltura, nin al xoven qu'entavía non golióu 'l tafu de papalbus ya rapiegus que tienen tous los comedores que la endubiechan y'esmarachen! (Si yo fuese un hombre, a usted había que levantarle del lugar donde se encuentra para enterrarle bajo tierra, que es el sitio que le corresponde a la gentuza cobarde como lo es usted. Y tocante a la ley que tanto cacarea, que está tan rica de maldades como usted mismo, la paso yo y todas las personas decentes por entre las piernas y meamos por ella). (¡Porque esa ley que usted representa, ha asesinado y está asesinando a muchos inocentes, sin respetar ni al viejo que ya se encuentra al borde de su sepultura, ni tampoco al joven que todavía no se ha olido, el característico mal hedor que emana de los comedores, indeseables y ladrones que la han hecho, así como ustedes que atropelladamente obligan a punta de pistola y látigo a que se cumpla!). Aun puedo ver en los rostros de todas aquellas gentes que nos rodeaban, desde esta asquerosa celda donde viviendo el presente que me aprisiona en esclavo de unas injustas ordenanzas, mi mente desdoblándose en dimensiones pasadas, añora con tristezas y alegrías, las primeras alumbradoras fuentes de toda mi desgracia. Sí, veo los ojos asustados de algunos de mis convecinos, que al escuchar aquellas graves y acusadoras palabras que mi madre airada, enloquecida y por toparse en su justo desquiciada, le decía a aquel guardia que tan cobardemente la amenazaba. Sí, veo como todos ellos con tristeza pensaban, que mi madre no iba a salir de aquel asunto bien librada. Pues en aquellos tiempos por menor delito, al paredón de fusilamiento llevaban a personas más recomendadas. Vi los ojos de aquel guardia ruin y rastrero, vilos cómo se llenaban de una alegría satánica, quizás en otras ocasiones ya por él vivida, cuando a tantos inocentes martirizaba o asesinaba. Vi cómo dejó de amenazar a mi madre, cómo colgó el mosquetón de su hombro, y metiendo la mano sonriendo canallescamente en su macuto, sacó unas relucientes esposas con las que se disponía a encadenar a mi madre en el lleldar (acaecer) que le decía: —La voy a llevar a usted y a su hijo detenidos hasta el cuartelillo, y allí, le enseñaremos a usted a respetar la ley y el orden, ya verá usted cómo cuando nosotros la dejemos, no se le ocurrirá jamás ofender a la ley y al régimen, ni aun en su propio pensamiento. Y en cuanto a su cachorro, que parece ser tiene su misma casta, también le enseñaremos a decir la verdad aunque tengamos que arrancarle la lengua. Fue entonces cuando uno de los dos principales caciques de la aldea, que también ye menester que cuando encarte les diga cómo eran, le dijo al guardia con palabras amenazadoras: ¡Dexe tranquíl ista muyer ya 'l sou fíu, pos güéi mesmu vou cuntaye you 'l sou xefe la clás de guardia que ta fechu. (Deje tranquila a esta mujer y a su hijo, y hoy mismo le voy a contar a su jefe la clase de guardia que está hecho, que se ha dejado desarmar por una mujer cuando cobardemente usted martirizaba a su hijo, poco puedo poder yo si no le hago catar covixu noitre ufixu (oficio), perque nisti de guardia paeme amindi que nun ten llixa (arte, valer, etc.). La fuerza y poder que tenían aquellos desalmados caciques en aquellos tiempos de desalmados vivires, achindi mesmu xuntu lus mious güétchus (allí mismo frente a mis ojos) quedaba bien claro, porque aquel guardia aviñonáu de miéu (lleno de miedo), se justificaba rastrera y servilmente pidiéndole perdón aquel hombre que no había sido en toda su vida nada más que un verdadero canalla, per ístu miou má noxá fasta cuaxí la llocura dista maneira le falóu (por esto mi madre enojada hasta casi la locura de esta manera le habló). —Lu que me faltaba per uyír, que tena que debéi cumplíus a isti baldrayu d'achuquín, que dexóu la nuexa 'ldina xemá de güerfaninus dexamparáus de la mán del Faidor ya de lus homes. (Lo que me faltaba por escuchar, que tenga yo que deberle favores a este cobarde de asesino que dejó la aldea sembrada de huérfanos desamparados de la mano de Dios y de los hombres). ¿Nun foste tóu sou banduerru de lus enfermus el que denuncióu 'l miou home paque me l'achuquinaren na cárxel d'Uviéu? (¿No has sido tu comedor, canalla de los infiernos el que ha denunciado a mi marido para que me lo asesinasen en la cárcel de Oviedo?). ¿Ya con lus fíus de Manolón el Gocheiru...? ¿Qué foi lu que fixiste conechus baldrayán? Que yeren un par de rapazus más bonus qu'el pan d'escanda qu'enxamás fixerun mal a naide, ya cundu taben per aquíndi de millicianus, ya tóu t'encovaxabes fugáu per les branes, tóus xapiemus na cabana que t'empayaretabes, ya tantu nuexóitres perque yeras veicín comu aquechus ñocentinus rapazus qu’achuquinasti deximiémuste xempre pa que nun te prendieren. Que fatiquinus forun lus probetayus rapazus, y'anxín pagarun con las sous vides les sous fatezas, pos se te viexen deñunciáu, nistes gores tabes fechu 'n meruxéiru de merucus, xustamente lu que yes, y'echus taríen vivus al lláu de lus sous pás. (¿Y qué has hecho con los hijos del Cerdero?, que eran un par de mozos más buenos que el pan de escanda, que no han hecho más mal los pobrecitos, que cuando fueron al servicio militar por la quinta; y estuvieron por estos contornos de milicianos, mientras que tu andabas por la braña huido, y sabiendo nosotros en la cabaña donde te refugiabas, no te hemos denunciado porque eras nuestro vecino, aunque tuvieras la idea política que te diera la gana, que no debe de ser ninguna, porque te parió tu madre canalla desde la entraña, pues como te estoy diciendo, tanto aquellos grandes rapazos como nosotros, te olvidábamos siempre para que nunca te cazaran. ¡Qué tontos fueron aquellos pobres y desgraciadinos muchachos, y así pagaron con sus vidas sus tontezas, pues si te hubiesen denunciado, a estas horas, tu estarías hecho una verbena de gusanos, que ni más ni menos es lo que eres, y ellos estarían vivos al lado de sus desesperantes padres!). Todos escuchaban a mi madre silenciosos y asustados, considerando algunos con tristeza, que mi madre se había vuelto turulata (loca) para atraverse a manifestar acusadoramente ante los guardias, el cura y el pueblo, lo que todas las gentes de la aldea sabían que era cierto, pero no se detuvo mi madre en el acuse que le hacía aquel villano de todas sus bellaquerías, pues al no encontrar nadie que la importunara, siguió con su palabra y con igual fuerza mortificándole de esta manera: —E nus tiempus d'endenantes, cundu lus roxus mandaben lu mesmu que vuexotrus facedis nagora, non trañia l'esquilona de l'ilexa p'axuntanus en conceyu p'uyír la misa tres el cura, perque pieschada taba la casa del Faidor, ya con lus curas lus roxus nagua querían, peru a pesar de tar tan lexus del Faidor, a naide s'achuquinóu n'aldea, ya se morrierun un par de rapazus, fói nel frenti, peru nagora que tenemus l’ilexa 'l entestate, y'un cura que coyius de la man quiér chevanus a tóus pel atayu de non sei que Dios, ya non sei que cielu, pos con tou isti telar, entremedáu de cures, ya caciques comu lu yes tóu, de confexones, mises ya xermones, achuquinasteis n'aldea 'n poucus dies, más xentes que de mala manera, enxamás de lus xamases en Asturies murrierun. Se tóu xupiés so lladrón achuquinante, lu mesmu que toes istes xentes que m'acorrelan, lu que you tenu xufriu nes comunicaciones de la muerte que se encaldaben na cárxel d'Uvieu, dúnde 'l miéu ya 'l espavoríu facien fuercia, únde 'l fríu enxenebráu la entraña te queimaba, únde les chárimes esbocáes en el glayíu xapoixaben, atristeyáus ya dollores qu'eszarapicaben, tous lus xentíus de cuantus escuchaban. Non puéu apoixar de mious videtches, lus güeyus enfervecíus de aquechus homes, qu'agoxáes allumbraben engafuráes chárimes, con les manes tembluqueántes per el miéu, acoyendu con desesperación las rexes de fierru, que non lus dexaben en postreira vez, abrazar a la sou muyer ya lus sous fíus, qu'ameruxáus de cariñu, ya betcháus de dollor, choraben ya glayaben, xiringáus per el amore que profexaben naquel home, que yera 'l pá de lus fíus, el mantín desous quereres, y’l caidonal del sou llare. Naide algamía per mor de aqueches rexes de fierru entemedades, falagar cómu postreira despedida, a la muyer nin al home, nin lus pequeninus fíus, que güerfaninus naquecha nueche diben quedaré, perque banduerrus baldreyus lu mesmu que tóu, lus deñunciaben y'acusaben de faer fatáus de couxes, que ni nel xoñéu lus probetayus dacuandu lleldaren. Tóus nun mirabamus atristeyáus per debaxu la borrina qu'acobertoriaba lus güeyus encarnispáus pe les chárimes, ya lexus de falanus tantes couxes, nel tiempu tan escosu que nus daben, esfaíamonus en playíus choramiqueirus llastimeirus e nes fanes más mortales. Enclicáus tous per un dollor que nes entrañes esquiciáu t'esgarduñaba, tabamus fatáus de xocenes muyeres que güéi toes viudes y'esgraciaínes semos, enlloquecides y'engarrinchades a les rexes que a la llibertá ya la xusticia trincotiaben. Nagua podiamus decinus, perque la pallabra afogábase na conguetcha qu’el alma esfaída pe la tristieza sacupaba, sous penares nel gargüélu, a munchus el dollor añuedábayes el celebru con tal prietura, que esmurgazábanse col xentíu perdíu nel enllabanáu xuelu. Alcuérdume comu s’agora mesmu fora, ya xamás de lus xamases tal desxusticiáu, endiañáu, baldreyóuxu ya chuquinamientu de xentes abondes d'eches tan iñocentes comu isti rapacín, que la mesma lley qu'achuquinóu a suo padre, martirizóulu a él, ante 'l cura, que mangonéa la mitá la aldea, y'isti banduerru de cacique dumeña entrambas partes, ya tous voxoutrus qu'empaparáus per el miéu, olvidósebus defender tou lo güenu per lu que lus vuesus homes llucharun ya morrierun ¡Sin alcuerdume d'aqueches canallesques comunicaciones que se lleldaben na cárxel d'Uvieu, ya non esborraránseme de les mious vidatches metantu que la vida me acompañe! (En los tiempos ya pasados, cuando los rojos mandaban lo mismo que vosotros hacéis ahora, no tañía la campana de la iglesia, para llamarnos y rejuntarnos a todos en fraternal comunidad, para escuchar la misa detrás de un cura, porque cerrada estaba la Casa de Dios, y con los curas los rojos no querían saber nada. Pero a pesar según parecía de que se encontraban muy lejos del Hacedor, a nadie asesinaron en la aldea, y si han muerto un par de jóvenes, ha sido luchando en el frente. Sin embargo ahora, que tenemos la iglesia siempre abierta y un cura que asidos de la mano, quiere llevarnos a todos por el camino más corto para alcanzar, no sé a qué dios, ni tampoco a qué cielo, pues con todos estos sucederes que ahora están pasando, entretejidos por los curas, y por caciques como lo eres tú, de confesiones, misas y sermones, habéis asesinado en la aldea en pocos días, más gentes que de mala manera, jamás de los jamases no contando estos tiempos, en todo Asturias han muerto. Si tu supieras so ladrón y asesino, lo mismo que todas estas gentes que nos rodean, lo que yo he sufrido en las famosas comunicaciones de la muerte que se hacían en la cárcel de Oviedo, donde el miedo y el pavor, hacían fuerza, donde el helado frío que el temor producía, al mismo tiempo las entrañas te quemaba, donde las lágrimas deslocadas en gritos lastimeros se posaban, haciendo tristezas y dolores tan inmensos, que despedazaban todos los sentidos de cuantos escuchaban. No puedo apear de mi cerebro los ojos enardecidos de aquellos hombres, que a cestadas alumbraban envenenadoras lágrimas, y con sus manos temblorosas por el miedo, cogían con desesperación las rejas de hierro, que les prohibían por última vez, abrazar a sus mujeres e hijos, que llenos de cariño y ricos de dolor, lloraban y gritaban desesperadamente, movidos por el amor que profesaban a aquel hombre, que era el padre de los hijos que quedarían ya para siempre desamparados, el amante esposo de sus quereres, y el fuerte guía de sus lares. Nadie alcanzaba por la causa de aquellas rejas de hierro fuertemente entretejidas, halagar como última despedida, a la mujer ni al hombre, ni a los amados y pequeños hijos, que huerfanitos aquella noche si iban a quedar, porque indeseables cobardes lo mismo que tu eres, les habían denunciado y acusado, de haber hecho muchas y malas cosas, que ni en el sueño los pobrecitos, jamás ni habían pensado. Todos nos mirábamos entristecidos, por debajo de la niebla que nublaba los ojos enrojecidos por las lágrimas, y lejos de hablar de tantas cosas en el tiempo tan corto que nos daban, nos deshacíamos en lamentos lastimosos, que nos precipitaban en los abismos más mortales. Agachados todos por un dolor que en nuestras entrañas enloquecido sin piedad las arañaba, estábamos en aquella triste ocasión, muchas jóvenes mujeres que hoy todas viudas y desgraciadas somos, enloquecidas y agarradas con desespero a aquellas rejas, que a la Libertad y a la Justicia pisoteaban. Nada podíamos decirnos, porque las palabras ahogábanse en la garganta, que el alma deshecha por la tristeza, vertía en ella sus penares. A muchos el dolor les aprisionaba el cerebro con tal fuerza, que se desvanecían privados del sentido entre las losas que poblaban el suelo. Recuerdo como si ahora mismo estuviese sucediendo, y nunca jamás, tal injusticia, endiablada cobardía, y canallesco asesinamiento de gentes, muchas de ellas tan inocentes como este pequeño, que la misma ley que asesinó a su padre, le está martirizando ahora, precisamente ante la presencia del cura, que es el dueño de la mitad de la aldea, y de este indeseable de cacique, que domina entrambas partes, y de todos vosotros que llenos y dominados por el miedo, os olvidasteis de defender todo lo bueno y hermoso, por lo que vuestros hombres lucharon y murieron). (¡Sí recuerdo aquellas canallescas comunicaciones que se hacían en la cárcel de Oviedo, y que ya nunca podrán borrarse de mis sienes, mientras que la vida me acompañe!). Recuerdo perfectamente cómo todas aquellas gentes escuchaban a mi madre entre asombrados, y compasivos, entre temerosos avergonzados y ofendidos, y quizás hubiesen escuchado muchas más injusticias que habían hecho no los caballeros y valientes soldados, que denodadamente lucharon hasta conseguir la victoria, ni tampoco las juventudes que militaban en el partido triunfador, sino las gentes maduras, caciques que habían conservado la vida en entrambos bandos, que llenas de un odio vengativo y endiablado, habían hecho ellas más muertes criminales en la paz de la posguerra que todos los leales luchadores de enemigos bandos. Digo yo que mi madre con su cordura de mente les hubiese seguido acusando, si el cura, muy oportuno y diplomático, como son todos los religiosos de carrera larga, no se ausentara sin decir palabra, y ordenara al sacristán que tocase la última campanada, para entrar a la iglesia con el fin de escuchar la misa. Y ahora diré, que mal dicho está que yo diga que el sacristán tocase la campana, porque no había tal campana, ni en la iglesia de mi aldea ni en ninguna otra en todo el valle, ya que los rojos, se las habían llevado todas, no sé con qué fin ni propósito, como tampoco puedo comprender porque quemaban los santos que jamás les harían ningún daño, y dejaban con vida a indeseables como los caciques asesinos de mi aldea. Lo cierto es, que como campana de la vieja iglesia de mi aldea, había un trozo de raíl colgado del pórtico con una alambre, donde aporreaba el sacristán, con un martillo medio deshecho de los de cabruñar la guadaña. Nada más que el toque comenzó hacerse sentir, fueron las gentes desfilando tras la llamada de la postrera campanada, sin que nadie se osara replicarle a mi madre ni tan sola una palabra, bien fuese de desagrado o de conformidad con cuanto había enardecidamente manifestado. Todos se adentraron en la casa del Señor donde yo creo, que si el Nazareno pudiese apoixase (apearse) de la Cruz, no dudo que a todos ellos una tocata de barganazus les esfargayara. (Paliza de palos que en ellos prodigara). Dejó mi madre de reñir a voz en grito, pero siguió haciéndolo muy quedadamente, a la par que con gran remango recogía su cesta, que colocándola esta vez debajo el brazo, nos encaminamos para nuestro lar, mientras que aquellas gentes, culpables unas e inocentes las otras, le rogaban a Dios, los unos por sus pecados monstruosos ya cometidos, que en El no habían pensado cuando los ordenaban, los otros, quizás le pidieran paz y prosperidad para ellos, sus cosechas y ganados, pero Dios no escucharía ni menos ayudaría, ni al pecador tal vez arrepentido, ni al inocente libre de pecado, y lo sé por propia experiencia, porque yo, tantas veces le he llamado, suplicado y rogado, siempre a cuestas con el temor, la miseria y el desprecio que el mundo en mi había sembrado, y jamás El se dignó ni tan siquiera escucharme, porque si me hubiese escuchado, y no remediara con prontitud ni nefastoso sufrimiento, yo diría ya sin el menor equívoco, que el Dios que todos tememos y adoramos, no es nada más que un diablo. Y esto sin lugar a dudas es así, porque Nuestro Señor está harto de nosotros hasta la misma coronilla, y por eso pensó ya en inmemoriales tiempos, que o liquidarnos a todos, y olvidarse sin pena y con prontitud del mal invento que había industriado, o dejarnos vivir a nuestro aire, sin preocuparse ya para nada de nuestros haceres, hasta que la muerte nos lleve a su presencia. Caminaba yo detrás de mi madre, sujetándome con la mano mi dolorosa y sangrante oreja, que más doloroso sufrimiento me había reportado, cuando aquel imbécil y canalla de guardia me la había retorcido, que si me hubiesen molido todo mi cuerpo a palos. Llegamos a la postre a nuestra humilde casa, y siempre sin parar de reñir mi madre, de maldecir y de amenazar, estongóu 'l llar (limpió la cocina) de añejas cenizas, y con la rapidez con que ella solía hacer las cosas, tizóu ‘l fuéu (prendió el fuego) y después, puso un cazo lleno de agua con sal y unas hierbas (que ahora no sé cómo se llaman, pero que son muy buenas para las heridas) a hervir, y mientras que hervía, s'encaldóu nel trabayu de pulgar patacas (se hizo en el trabajo de mondar patatas), de las que había traído de la aldea de donde venía. Cuando el agua estuvo en su punto, que fue en el momento que ella terminara de aliñar las patatas ya listas para ser fritas, se dispuso mi madre a curarme, y al tenor que lo estaba haciendo, y viendo yo en su rostro retratado el cariñoso sufrimiento que por mí sentía, ella como siempre intentando disimular toda emoción, me preguntó dando muestras de un enfado cariñoso, ¿que qué era lo que había sucedido, o en qué líos me había yo alojado, para que los guardias me hubiesen puesto el rostro como un Ecce Homo? —Díjele a mi madre que el guardia no me había hecho nada más que estrapayáu l'uréa (deshecho la oreja), y que las otras heridas me las proporcionara el amo Manín, por las causas del condenado cabrón que ustedes ya saben. —Vi cómo las recias manos de mi madre temblaban al tenor que a mis heridas con aquella agua milagrosa me lavaba, sentí cómo su voz enardecida juraba y perjuraba contra aquel Manín de los infiernos, al cual ella decía, le iba a colgar la foiz (hoz) del pescuezo. Dio por terminada mi cura y en instantes me preparó la comida, que consistía en un buen cazo de patatas fritas con grasa de tocino, un gran cantezu (pedazo) de pan de escanda, y un escudiecháu de lleiche con borona (taza de leche con pan de maíz), y ya fartuquín fasta ‘l rutiar (harto hasta el eructo), preguntele que si podía ir a dar una vuelta por la aldea, a lo que ella me respondió afirmativamente, recordándome con amenazas, el que non m'engarricra con lus oitres rapacinus. (Que no me pelease con los otros niños). Cuando me dirigía al lugar donde todos los chicos por costumbre teníamos de reunirnos para enredar (jugar), en una de las callejas de mi aldea, me topé con Pelayu, que seguramente habría abandonado a su amo en el monte, por el extraño de no verme a mi como sucedía siempre. ¿Porque qué animal o persona con sentimientos nobles y cariñosos, podría vivir en la soledad del monte en la compañía de una repugnante bestia, como lo era Manín nuestro amo...? Viome primero Pelayu que yo a él le avistara, y casi estoy por asegurar, que me había olfateado antes de que yo desembocara en la calleja, donde él buscándose la vida por todos los rincones husmeaba. Porque yo jamás había visto a Manín, darle al pobre de Pelayu de comer nada, ya que Manín solía decir dándoselas siempre de razonero eficiente, que el perro no se le podía dar la esllaba óu llabaza de fregar lus cacíus (las aguas sucias residuos de lavar los cacharros de la cocina) porque estaban los bracus na cobil urniándu per llapalas (cerdos en el cubil gruñendo por tomarlas), que al perro lo único que se le podía dar, era aquello que no tuviese aprovechamiento para nada, como les llixes de les vaques cundu betchaban, de las uvées ya les cabras, óu cuallesquier oitra molicie que paque nún fediera menester yera encuandiála (como las libraduras de las vacas, de las ovejas y las cabras cuando parían, o cualquier otra porquería que para que no oliese mal, fuera necesario enterrarla). Vino Pelayu hacia mí envuelta su alma perruna por una gozasa alegría, pero me di cuenta con pena profunda, que no hacía tal acercamiento dentro del desenfado y gracial camaradería que en todas las ocasiones él conmigo usara, pues por primera vez mi buen Pelayu, para acercarse a mí, rastreramente se arrastraba, no era por el miedo de que yo le apaleara, ya que jamás ni de palabra le había ofendido, era sin duda porque se sentía muy avergonzado de haberme abandonado la pasada noche, cuando tan triste y solo me encontraba, y quizás más le necesitara. ¡Pobre Pelayu! ¡Qué alma más humana tenía, y a cuántos humanos, el alma de los rabiosos perros les dirigía! Me agabuxé (agaché) a su lado, envuelto yo por una sana, jovial, y angelical alegría, le besé su rostro varias veces entusiasmado, y acaricié con gozo su fino y sedoso cuerpo, y olvidándonos entrambos él de su cobardía y yo del rencor que pudiera por su gesto guardarle, nos fusionamos en un abrazo risueño y cariñoso, donde él dando pequeños ladridos por los que manifestaba su alegría y pena, me lamía una y mil veces las heridas que adornaban mis mexietchas (mejillas), y quizás se estuviese jurando, que aunque le costase la vida, nunca de mi lado se alejaría. Toda aquella tarde, estuve jugando al «llanque» y a la «palombietcha» con el único amigo de verdad que en la aldea tenía que se llamaba Muel. Pobre amigo mío, murió cuando apenas tenía veintiocho años, reventado por el más duro y esclavizante trabajo, que desde su niñez y en mi compañía, fustigados por el hambre y la necesidad, entrambos y dos a las severas órdenes de su padre, como serradores en casi todos los montes de mi Asturias, habíamos llevado a cabo, al final, su cuerpo ya deshecho, explotado y gastado, fue consumiéndose en la triste soledad del sanatorio del Naranco, donde murió devorado por una tisis galopante. Tenía Muel dos o tres años más que yo, y sin embargo éramos los dos de la misma estatura, y empezamos a serrar madera manualmente los dos en el mismo día, teniendo yo en la sazón, tan sólo trece años, fue nuestro maestro su propio padre, y nos trataba como nadie se puede imaginar, ya que no había día, que no nos untara ‘l focicu (nos azotaba) por lo menos un par de veces. No es que aquel hombre y excepcional trabajador fuese malo, no nada de eso, es que el pobre precisaba por fuerza mayor, para poder desarrollar el duro trabajo del serrador, que nosotros hiciésemos el trabajo de hombres y no éramos nada más que dos niños. Digo yo que aquella tarde, le conté a mi amigo Muel, como había encontrado en la montaña la cueva de las armas, y así hablando de nuestros proyectos, acordamos que al día siguiente subiríamos hasta ella, para jugar hasta cansarnos con aquellos juguetes de verdad. Así es que a la oscurecida retornamos cada uno para su casa, saboreando por adelantado lo felices que al día siguiente habíamos de ser. Caminaba en pos de mí, tan contento y satisfecho como siempre mi buen Pelayu, sin preocuparse para nada de que él, era un esclavo de Manín, y no un ser libre que pudiese hacer lo que más le conviniese, pero al llegar a la esplanada donde asentada estaba la bolera, lugar clave donde se reunían todos los vecinos de la aldea, después que concluían sus trabajos, bien fuese para charlas y cambiar impresiones, o para jugar unas partidas a los bolos, como cuento, allí estaba Manín, en diálogo con unos vecinos, ya de retirada para su casa después de haber encerrado las cabras, cuando vio a su desleal Pelayu, que muy contento y moviendo con gran felicidad su rabo, me acompañaba a mí, como si yo fuese en vez de él su amo, dejó a su contertulio con la palabra en la boca, y cambiando su pacífica charla por la riña loca, embistiome a mi con ofensiva y pecaminosa palabra, al mismo tiempo que con la vara que portaba en su mano, descargó sobre el confiado Pelayu tal varazo, que a quedarse el pobre tan sólo un segundo condoliéndose del acuciante dolor que en su cuerpo se anidaba, seguramente que hubiese llevado sobrada ración de varazos, que fácil la dejarían sin vida in situ. Pero no hizo tal cosa mi buen Pelayu, sino que salió huyendo como alma que se lleva el diablo, lanzando en el aire ladridos, que yo creo que no eran por el profundo sufrir que le proporcionara el castigo, sino que en su lenguaje, seguramente maldeciría aquella bestia con figura humana, que era capaz de azotar despiadadamente a un inocente niño, o de asesinarle a él mismo, que no se encontraba con más culpa, que de despreciar a su amo, por canalla y miserable. Y lo propio que Pelayu hizo, no lo dejé yo para más pensado, y a la vez que me perdía en la carrera, huyendo de aquel reptil repugnante y asqueroso, recuerdo que con rabia enloquecida yo le dije: ¡Fíu de put, baldreyu, llimiagu! (Hijo de puta, cobarde, rastrero, baboso..., etc., etc.). Pero miren ustedes por donde, estaba mi madre allí cerca en casa de una vecina hablando de sus cosas tranquilamente, cuando al sentir al Manín que me ofendía, al perro ladrar por la caricia que había recibido, y a mi insultándole poniéndole como un pingayu (de lo peor), salió mi madre de casa de su vecina, con todos sus muchos ánimos aviesporáus (envenenados, aguijoniantes), y cogiendo un palo que allí a mano había, bien seco y sudado, porque hiciera su servicio sirviéndole de mango a una fexoria (azada), se dirigió con extrema rapidez y silenciosamente al lugar donde Manín estaba, y sin decirle ni una sola palabra, empezó a darle palos con aquel formidable mango, que la suerte a Manín le cupió de que nuestros vecinos la detuvieran, porque sino, creo que le hubiese matado. «LA MULTA O EL REFORMATORIO» Al día siguiente, mi amigo Muel, yo y Pelayu, subíamos alegremente hacia la montaña, con locas ansias de llegar pronto a la cueva, con el infantil y firme deseo, de jugar hasta saciarnos con aquellas armas, recuerdo a mi querido amigo, futuro candidato al igual que yo, a la penosa esclavitud que como serradores nos aguardaba, la veo con su sana sonrisa, pintada en sus pequeños y vivarachos ojillos azules, acariciar una y otra vez, con una alegría inmensa aquellas armas, no existía para nosotros en el mundo, en aquellos felices momentos, nada que pudiésemos apreciar tanto, como aquellos mortíferos juguetes, de los que en la sazón, éramos los únicos señores y dueños, nos hallábamos fuera de la cueva, enredando cada uno con su escopeta, y una canana repleta de cartuchos colgada del hombro a la bandolera, Pelayu, desentendiéndose de nosotros mitigaba su hambre cazando grillos y mariposas, o cualquier otro insecto que plugiérale y fuérale rentable para entretener su enflaquecido estómago. Después de cansarnos de hacer la instrucción marcando el paso con la escopeta al hombro, emulando a los soldados cuando hacían prácticas en nuestra aldea, yo le dije a mi amigo señalándole el lugar, que desde aquel mismo sitio, yo había tumbado de dos certeros disparos al cabrón de mi amo. Muel, sacando dos cartuchos de la canana y metiéndolos dentro de la recámara de su escopeta, me dijo que él también pudiera haberlo hecho, y para asegurármelo de que no marraría el tiro, me señaló una piedra rojiza que había muy cerca de donde muriera el chivo, y a la par que se ponía la escopeta en el hombro para materializar lo que había asegurado, me decía ilusionado: —¡Fíxate Xulín!, ya veras cómu la desfaigu nun fatáu de cachiquinus—. (—¡Fíjate Julín!, ya verás como la deshago en mil pedazos—). El doble disparo retumbó dentro del natural silencio de la montaña, como si se tratase de un ruidoso trueno de las tormentas de los veranos, las águilas y los cuervos, así como todos los pájaros y animales que moraban por aquellos aledaños, moviéronse de sus lugares, graznando las aves al levantar el vuelo, y quizás las alimañas agudizasen al oído para saber el peligro que pudiese traerles aquel espanto. Hasta Pelayu dejó su caza insectívora para ladrar desaforado, como si presintiera que otro cabrón había sido abatido, que le haría de nuevo volver a hartarse, o tal vez nos estuviese reprimiendo, queriendo con su lenguaje decirnos, que aquella xuxeante folixa (crecido ruido, alegría, juerga, etc., etc.) que tan amanicomiadamente entamábamos (enloquecido ruido que hacíamos) no iba a reportarnos buenos resultados. Lo cierto fue que mi querido amigo Muel, no atinó a deshacer aquella rojiza piedra contra la que había disparado, y yo alegrándome por su fracaso, cargué con rapidez mi escopeta, me la puse en el hombro, y disparé contra aquel blanco otros dos disparos, tampoco pude yo hacer puntería, y él mofándose de mí, cargó de nuevo su escopeta con notoria alegría, a la vez que me aseguraba que de aquella no fallaría, volvía a disparar sin importarle para nada el tremendo culatazo que nos solían dar aquellos guerreros artefactos. Y así, una y otra vez, atenazados por un gozo y felicidad que nunca con tanta fuerza a nuestros juveniles espíritus había con entera libertad creado, disparábamos con alegría ilusionada contra aquel aproxetáu cuctu (enrojecida piedra), creyéndonos guerreros invencibles, o cazadores afamados. Muy posible yo me creyera un jefe poderoso, justiciero y honrado, que cada disparo que hacía, l'eszarapaba les vidatches d'uno de lus baldreyus homes, que habíen achuquináu ‘l miou padre. (Le deshacía las sienes de algunos de los cobardes hombres que habían asesinado a mi padre). Lo cierto fue, que tras de quemar veintitantos cartuchos cada uno, la piedra seguía en su sitio, y nosotros un poco desilusionados, hicimos un pequeño descanso, en el que acordamos cambiar de blanco. Disponíamos de nuevo hacer más atinadas prácticas sobre el rugoso y fuerte tronco de una encina, cuando Pelayu salió de junto nosotros y con apremiante prisa ladrando, contra un intruso que nos visitaba, guiado al parecer por el atronador ruido, que con nuestros alegrativos disparos formábamos. Era nuestro mal recibido visitador un rapazacu (mozalbete) que andaba por aquellos montes a la caza de la perdiz, que había endemasía nutridos bandos, que bajaban a veces hasta los sembrados d'arbeyinus y'oitres semáus (de guisante y otros sembrados) más alejados de la aldea, y ni el gran espantapáxaru tenía llixa de xebrayus (espantapájaros tenía fuerza para espantarlos). Jerónimo se llamaba aquel jovenzuelo indeseable, que había heredado de su padre toda la cobardía y males tales, que muchas gentes de mis lugares, le estarían rabiosa y odiativa, despreciable y asquerosamente maldiciendo, hasta que el Hacedor les llevara de este mundo tan poco lleno de humanidades. Era hijo de este sujeto tan maldecido, cacique de mi aldea con vuelos tales, que no del todo satisfecho con enviar para el otro barrio algunos de sus inocentes convecinos, en el acaecer se dedicaba, a que a sus vecinos la ley, que había, muy moldeable para dar por buenas todas las denuncias avaladas por caciques facciosos como él, se ensañara con crecidas multas, que al no tener dinero la gente aldeana para satisfacerlas, tenían que vender parte de sus ganados, y sabedores los tratantes por ser lobos de la misma camada aunque con diferente collor (color), que los campesinos tenían que vender sus reses con abonda priexa (mucha prisa) para satisfacer aquellas multas antes que se enrodietcharen (enredaran) peores males, pues como cuento, aquellas aves de rapiña de tratantes, se unían todos de tal manera, que lograban desbaratar los mercados hasta tal punto, que más que comprar, lo que hacían, era robar dentro de la ley a los aflijidos y siempre maltratados campesinos. Al quedarse los desdichados aldeanos sin sus ganados, por la causa de aquellas multas, que la verdad era nadie sabía que era lo que castigaban, aquellas asesinantes multas que la ley les inxertaba (injertaba), que les hacía dentro del acuciante temor que en aquel lleldar (ácaecer) era aterrante, deshacerse de sus ganados para pagar tan diabólicas y desnaturalizantes sanciones. Y como los campesinos, por lo menos en todas las embrujadoras aldeas de mi melgueira tierrina (dulce tierra), y me supongo que tal sucederá en todas las aldeyuelas del mundo, sin ganados de tiro no pueden trabajar sus erus (tierras), tenían que por fuerza mayor, agenciárselo aunque fuese dentro de las más viles condiciones, y así, el canalla de cacique de mi aldea, daba vacas, yegüas, cabras, y ovejas a la comuña (condición) que tan sólo el agobio de la desesperante necesidad hacíales aceptar, con lo que se condenaban a ser esclavos de un ganado que no era de ellos, siendo en la mayor parte de las ocasiones las ganancias completamente nulas, pues si una res se moría, se despeñaba, la mataban los lobos o la devoraba el oso, no la perdía el dueño, sino el comuñero, y así, de esta miserable forma, este canalla de cacique, explotaba vilmente a muchos campesinos que por imperativa necesidad, eran comuñeros de este indeseable asesino, que no había hecho la guerra en las trincheras, porque su cobardía era tan grande, que le había obligado a pasar toda la contienda escondido en los montes, y ahora que la guerra ya terminara, era cuando él verdaderamente la hacía, en la entristecida y enlutada paz que poseían las gentes de mis aldeas. ¿Cuántos despreciables seres como este nefasto individuo había en mi Patria... ? ¡¡Yo creo que honradamente debemos todos de reconocer, que había un par de ellos en cada aldea, y en las villas y ciudades me supongo que morarían muchos más!! Cuento que llegó el Jerónimo con su escopeta al hombro acompañado de su perro perdiguero ante la nuestra presencia, y ufanándose altaneramente quizás pensando que nos iba a hacer, lo que le diera la gana, nos dijo con apariencia muy enojada, al mismo tiempo que nos ofendía con sus palabras: ¡Haber decirme pronto, ¿dónde habéis robado estas escopetas?, si no queréis que vos falague ‘l llombu con ista bardiaca! (que nos moliera a palos todo el cuerpo con una vara que portába en sus manos). No despegó sus labios en el momento mi amigo Muel, porque el padre de aquel llabasquín (cerdo pequeño) era el dueño de los ganados de su casa, y por aquello de que el amo siempre, sin la razón con la ganancia anda, no le refutó pequeña palabra. Pero yo que ya me había creído que aquel babayu de guaxón (farolero, fantasma de mozalbete) se iba apoderar de mis armas, las que yo creía que eran de mi entera propiedad, le dije sin miedo y desafiantemente, que aquellas escopetas eran mías, y que ni él ni nadie sería capaz de quitármelas. Entonces Jerónimo mirándome acusadoramente me replicó seguidamente con estas palabras que me condenaban: ¡Entonces... tu fuiste el que mató antes de ayer al chivo de Manín? ¡Si yo fui!, le dije envalentonado y poseído de una airada rabia, a la vez que le encañonaba con la escopeta y amenazándole firmemente le aconsejaba: ¡Fáinus el favore de dexanus nel nuexu antroxu, ya colar pel mesmu xeitu per únde sen chamate 'llegasti, se nun quiés que faiga nel tou ventrón, el mesmu buracu quei fexe nus fégadus del cabrón de Manín! (¡Haznos el favor de dejarnos con nuestra alegría, y márchate por el mismo sitio, por donde sin llamarte has llegado, si no quieres que haga en tu barriga, un orificio parecido, al que le hice en los hígados del cabrón de Manín!). —Y fue entonces cuando Muel valientemente apoyándome con su amenazante escopeta y con sus advertientes palabras le dijo: ¡Mira Jerónimo, no tiene nada que ver que mi padre se arrastre frente a vosotros, por el miedo de que le quitéis el ganado, pero yo ahora no soy mi padre, y si no sales en el momento corriendo como una exhalación (centella, rápido), me parece a mí, que te vamos a coser a perdigonazos! Justificándose Jerónimo con el atropello que en el miedo se cosecha, dio media vuelta y casi a las carreras, tomó las de villadiego, a la par que se alejaba murmurando no se qué amenazas. Su perro, quedose unos instantes olisqueándose con Pelayu, al que yo achuché (azuzé), y Pelayu que para engarradiercharse (pelearse) era una ardorosa fiera, saltó como un león, atacando con un furor endemoniado al fino can perdigonero, y si no es por Muel, me parece que allí en el mismo lugar que había muerto el chivo, Pelayu hubiera despachado, aquel hermoso, cariñoso e inocente perro. Quedámonos muy satisfechos y gozosos, a la par que en nuestros espíritus, navegaba el orgullo perfumándose con la vanidad Humana, y todo, por haber acoyanáu ya féchule moscar ameruxáu de miéu (acojonado y haberle hecho huir, lleno de miedo) al hijo de uno de los amos de la aldea, que en un principio se había creído, que le sería sencillo hacer con nosotros cuanto le viniese en gana. Durante algún tiempo, estuvimos llindiándu (vigilando, cuidando) a Jerónimo por ver el camino que se tomaba, pues teníamos el temor que se ocultara para después sorprendernos, pero no fue así, y al final muy contentos ya le vimos corriendo que se las pelaba en compañía de su perro, desembocando en el pedregoso camino que le conducía a la aldea. Sabiéndonos libres del temor del adefesio de Jerónimo, y olvidándonos en el mismo instante de cuanto con él nos había acontecido, volvimos a nuestro peligroso juego, de disparar las escopetas contra diferentes blancos, y así, hablando de nuestras cosas con satisfacción que nos embargaba dentro de una felicidad pasajera, deslizábase el tiempo sin enterarnos, hasta que a la postre, dimos fin a todos los cartuchos que teníamos, y fue entonces, cuando decidimos esconder las armas en la cueva, y con los hombros doloridos por las sacudidas que nos propinaban las escopetas por los disparos, disponíamosnos muy contentos en el regreso para nuestras casas, y para simular que veníamos de la leña, agenciámosnos unos tochacus de pochiscus (leños de encina) y poniéndonoslos al hombro, bajamos corriendo por entre los vericuetos y las serpenteantes sendas, hasta llegar al camino real que nos conduciría a la aldea. El ubérrimo valle de alegría alborazada, que poblaba por entero nuestros espíritus, viose en unos segundos nublado y con rapidez cubierto, por un zozobrante y temeroso manto, nacido del retrato que nuestros ojos hicieran, cuando a la entrada de la aldea, justamente en el mismo lugar donde por costumbre, mi amo solía esperarme para xebrar (apartar) sus cabras, estaban aguardándonos los guardias, en la alegre compañía de Jerónimo, que poseyendo las mismas indeseables zunas (costumbres) que su padre, no había perdido ningún tiempo en ir hasta el cuartelillo para delatarnos. Yo tentado estuve cuando me percaté que eran los mismos guardias que el día anterior me habían cobardosamente martirizado, de tirar los garbetus (leños) que llevaba en el hombro, y salir corriendo para huir de aquel verdugo que sonriéndose ladinamente, quizás estuviese pensando su enrevesada y nefastosamente, el volver a esforgayame (arrancarme, estriparme, deshacerme) la única oreja que me quedaba sana. Sin embargo, logré dominar el miedo, y dejando a Muel que abriera la marcha, llegamos a la postre ante la presencia de ellos, y aquel canalla de guardia, no se dirigió a Muel a pesar que unos metros delante de mí iba, sino que vino sonriendo malignamente hacia mí, con las mismas asesinas intenciones que el hambriento lobo lleva, cuando para satisfacer sus ansias del espíritu y la carne, sin el menor miedo se lanza, sobre el inocente corderillo que no tiene a nadie que le defienda. Antes de dirigirme la palabra, aquel demonio con tricornio, que a fe mía desprestigiaban, porque hermosa para el pueblo es la esclava de la Justicia, cuando todas sus obligaciones y credos justamente da cumplidas. Digo yo, que lo primero que hizo fue cogerme mi oreja sana, apretarme un poco para ponerme en atención, y luego mirándome altanera y sonrientemente me dijo: ¡Ahora ya no me negarás de que no has sido tu quien disparó sobre el cabrón de tu amo, y me supongo que también me dirás, dónde has conseguido las armas, maldito pilluelo, hijo de una bruja y de un rojo republicano, o comunista sin entrañas! Tiré los tochucus (leños secos) al suelo apremiado por el dolor que de rabia me desencaldaba (deshacía), con tan mala fortuna que por mí no había sido pensada, que diéronle en las piernas de aquella fiera uniformada, y gran dolor en él tuvo que lleldarse (hacerse), porque dejó de esfarugarme (deshacerme la oreja), para acariciar con gestos de dolor la caña de una de sus piernas, al mismo tiempo que yo hacía lo propio con mi oreja, que ya colorada como una guinda, me resquemaba como si estuviese ardiendo. Mirome con ojos extraviados por la rabia que le enloquecía, y siendo mayor la fuerza de su cobardosa entraña ya en poder de las iras que lo movilizaban, que el dolor que su cuerpo sentía, soltome de revés dos guantazos, que dieron conmigo en tierra, con el rostro manando abundante sangre. Fácil siguiese abofeteándome, pues ya estaba enclicándose (agachándose) para hacer conmigo vayan ustedes saber qué, cuando intercedió su compañero que asiéndole por un hombro, con desprecio y enfado le dijo: ¡Lo que terminas de hacer con este pequeño es una canallada, y como otra vez intentes tocarle del pelo la ropa, te las vas a entender conmigo! ¡¡Estoy harto de tus abusos, y de tus odios y desprecios por todas las gentes desgraciadas!! Ayudome aquel buen guardia a levantarme, y después con su propio pañuelo limpiábame el rostro de sangre, y al parojo que esto hacía cariñosamente me decía: ¡Te juro que nadie te volverá a martirizar más pequeño, y ahora si tu quieres, y que conste que ni te ordeno ni te obligo a contarnos nada, dinos de una vez dónde están esas malditas armas que tanto doloroso daño te han originado! Dime cuenta pronto que de seguir negando no sacaría en limpio nada, ya que el baldroyán (cobarde) de Jerónimo había descubierto ya todo, y a poco listos que fuesen, nada más que les conduciese al lugar donde nos había sorprendido, darían pronto con la cueva, donde se ocultaban las armas. Así que acompañado de Muel y de Pelayu, y seguido de cerca por los dos guardias y el delator de Jerónimo, guielos a paso rápido por entre las vegetativas y pedregosas sendas que serpenteaban por casi inaccesibles lugares, pronto me alegré al comprobar cómo aquel despreciable guardia que tan sañudamente me había martirizado, abarquinaba (respiraba) con penoso trabajo, al mismo tiempo que se deshacía en copiosos sudores el condenado, lo mismo que la manteca fresca expuesta al sol en el verano. Al observar el penoso esfuerzo que aquel guardia repugnante y gordo, imbécil y malvado, tenía que realizar para seguirnos, apreté más aun el paso, que casi se convirtió en carrera y que sólo Muel y Pelayu pudieron aguantarme alejándanos en cuestión de segundos un largo trecho de nuestros enemigos, que en el lleldar (acontecer), ya se habían detenido para hacer acopio de energías unos momentos. Aproximadamente aun no habíamos caminado ni una décima parte del trayecto que nos separaba de la cueva, y ya el llimiagu (baboso) de aquel guardia, se encontraba casi d'afechu despaxaretáu (deshecho), seguramente que antes de llegar al final, en la mente de aquel fucheiru (estercolero) humano, se dibujaría el ruin pensamiento, de maldecir a la ley que como enyordiáu pioyu (sucio piojo) servía, al cachiparru (parásito) que me había delatado, y a mí, por no haber seguido negando. Muel y yo con satisfacción nos reíamos de aquellas gentes, que en nuestras infantiles y sin cultivar mentes, habíamos retratado como personas que tenían menos llixa (fuerza, arte, valer, etc.) que un mure entre las zarpas de un gato. Estaríamos como a la mitad de la andadura, cuando la distancia que nos separaba ya era enorme, y a pesar que de continuo nos ordenaban que no corriésemos tanto y que procuráramos ir siempre a su lado, la verdad es, que ya les habíamos perdido todo miedo y que no les hacíamos el menor caso. Fue entonces cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amigo Muel, que cuando llegásemos al potchisquéiru (encinal), yo me adelantaría corriendo con todas mis fuerzas, para volver aquel mismo lugar antes que ellos lo hicieran, pero después de haber ya ido a la cueva, para poder esconder para nosotros, dos pistolinas muy atongadetas (bonitas, curiosas), que era una pena que se llevaran los guardias, y que nosotros podíamos esconder en cualquier lado. Y así lo hice, y logré regresar, mucho antes de que ellos, llegaran escadriláus (derrengados), claro que descontando a Jerónimo, porque éste andaba tanto como con la lengua si quisiera andarlo. El caso fue que los guardias aquel día se llevaron las armas, y a los cinco o seis días, regresaron a la aldea preguntando por mi madre y el padre de Muel, para llevarles hasta el cuartelillo, con el fin de no sé qué preguntarles o darles. Cuando mi madre en compañía del padre de Muel regresaron del cuartel, estábamos nosotros xugaretiándu (jugando) debajo del ñoceón (nogal grande) que había a la entrada de la aldea, que tanto como tenía de frondoso y grande, eran de pequeñas, escasas e insípidas sus nueces. De donde viene un adagio asturiano que dice: ¡Mucher grandie ande óu non ande, peru tantu s'espatuxa, comu senún lu fixera, en dalgún lláu fae bona atongadura! (Mujer grande, ande, o no ande, pero tanto si camina, como si no lo hace, por grande en todos los lugares estorba). «Claro que se me olvidó decir, que menos en el catre, para añuedar el cibietchu cundu nun hay oitra, pequenina, atongaina ya melgucira». (Para hacer el amor, cuando no hay otra, pequeñita, bien hecha, y tan dulce como lo que debe ser vivir en la gloria). Digo yo que al ver nuestros padres corrimos hacia ellos, y cuando ante su presencia nos encontramos, casi sin darme cuenta vi a mi amigo rodar por el suelo, por la fuerza vigorosa del tremendo castañazo que su padre le llantó nuna mexietcha (le plantó en una mejilla), pero antes de que yo me percatara del peligro que sobre mí se cernía, vime acochetáu (cojido, sacudido) por mi madre, que me allumbróu (alumbró) un mamplenáu (muchos) pescozones, tan seguidos y atinados, que me parecía que todos me llegaban en ringlera, no teniendo que esperar uno por el otro, para que no se enfadasen ninguno. Y allí mismo por este procedimiento que nuestros progenitores nos hacían, comprendimos que nada bueno los guardias a nuestros padres les habían hecho. Y claro que no era nada respetable ni justo, sino un atropello despiadado, inhumano, mezquino, repugnante y apartado de la Justicia a tanta distancia, como la que existe desde la Tierra hasta el Infinito Cielo. Resulta que la canallesca ley que en aquella para mí inolvidable época existía, nos había condenado a ir a un reformatorio, o a que pagasen nuestros padres una multa de ciento cincuenta pesetas en papel del Estado, en el término de treinta días. Y fue entonces cuando yo empecé a preguntarme, ¿que qué era lo que tenían que reformar en mi...? ¿Acaso entraba en la reforma que aquella ley que estaba por todos los rincones de la Patria haciendo encima de los vencidos y sus descendientes, asesinar a nuestros padres, hermanos, parientes y hasta madres, privarnos de nuestra libertad, y robarnos cuánto teníamos? —¿Aquella ley digo, todavía tenía que reformar algo más en mí, que en un principio ya no hubiese inhumana y endemoniadamente reformado? Yo que era en aquel lleldar un pobre niño de poco más de ocho años, condenado precisamente por la misma ley, a no tener jamás ya el amoroso cariño de mi padre, yo que había sido condenado como todos los jóvenes hijos de los vencidos y encarcelados y asesinados padres, yo que estaba lleno de hambre, de miseria, de sufrimiento y de una soledad inconsolable, yo que si quería comer un trozo de pan duro, tenía que caminar descalzo y medio desnudo, por entre las zarzas y guijarros de las montañas, esclavizando mi cuerpo y mis sentidos, en el cuidado de unos ganados que no eran míos, a mí, a un ser así de natural, puro, desamparado y desgraciado, ¿aún quería aquella entroyada (sucia) ley reformarme por considerarme malo? —Yo nunca he sido político, pienso ahora, ni tampoco con mis palabras harto vulgares y aldeanescas, pretendo fomentar el odio hacia nadie, soy ante todo un liberal disciplinado, que ama a mi Patria, por la que estoy en cualquier momento dispuesto a morir, pero me creo con el suficiente derecho de contar al mundo de cuanto yo he sufrido, que es el retrato de tantos otros huérfanos de guerra que lo mismo que yo tanto sufrieron, aunque más en duda, pongo que lo hubieran hecho, quiero contar todo lo que considero que siendo verdad, no debe ser olvidado, y desearía con toda mi alma, que mis palabras tuviesen repílos (ecos) más clarividentes, que los que en su origen se formaron, para que llegasen a todos los oídos, y en sus mentes gigantesca Humanidad digna y justa edificasen, que diera paso a una libertad liberal y disciplinada, que atrancase (cerrase, peslase) sus puertas a todo cuanto no fuese digno y honrado, de esta sencilla y natural manera, la fraternidad sería por primera vez, el tesoro más puro, luminoso y deseado, que la Humanidad en toda su existencia hubiese conquistado. En este relato, que para muchos críticos comedores, que sólo saben fartase comu gochus (comer como cerdos) e intentar con sus medios deshacer lo que alguien con más capacidad creativa que ellos, más bien o peor ha edificado, digo yo, que muchos críticos fanáticos defensores de normas idealísticas, que con sus leyes en la ocasión asquerosamente convencionales, que lograron deshacer el destino que a mi vida creo que le pertenecía, al igual que a toda la generación de los hijos de los perdedores, no les agradara en absoluto, que un hombre que fue despojado de cuanto poseía, y empujado vengativa y canallescamente al arroyo, cuando él por ser un niño, no podía defenderse, tenga ahora la osadía, con sus pobres medios culturales, d’abayucar la trelda (revolver la porquería), que nadie hasta el presente, tan ajustada y verídicamente pudiera contar jamás. Digo porquerías, pues es eso precisamente lo que suelen dejar las secuelas de una guerra civil, y pobre de aquellos países que la sufran, porque sus hijos quedarán divididos, y los perdedores, tendrán que soportar un yugo, que más flojo, o menos prieto, esclavizándolos los ha de postergar. En este relato retrato yo, al vencedor y al vencido, menos al perdedor de quien soy hijo, ya que he tenido la desgracia de conocerle cuando el desventurado ya era un vencido, pero con el vencedor he vivido siempre, sirviéndole con decencia y honradez, silenciosamente observándole siempre, y no recibiendo de él, nada más que calamidades y ofensas, y sin embargo, nunca le odié, siempre disciplinadamente le serví, y si en el lleldar se siente ofendido por lo que de verdad digo, espero que se comporte conmigo, de la misma manera que con él siempre yo he hecho. Sé que estas narraciones no se han de publicar en mi Patria, porque la censura no permitirá que el hijo más humilde, cuente una verdad que denigra no a mi querida y noble España, sino algunos de sus inamovibles sistemas, pero tengo la firme certeza, que algún querido hermano país, sin el menor odio ni rencor sí ha de hacerlo, y con esta mi voz del pueblo, sencilla y natural, ubérrima y estéril, millones de seres de la Tierra habrán de saber, que hoy todavía, vive en mi Patria, la mitad de una generación, descendiente de los perdedores de la sanguinaria Guerra Civil que empobreció a la más maravillosa nación del mundo como es mi España, apartados de todo acceso a cualquier puesto de responsabilidad, bien en el gobierno, en los sindicatos, o en cualquier otro lugar, de responsabilidad de la Patria. Y desde aquí, invito a todos los españoles para que investiguen esto que he dicho, y ya verán como es una verdad, que no admite discusión posible. Cuánto placer sentiría yo si me pudiese expresar con ustedes en la maravillosa, ancestral y rica Lengua Asturiana, pues para mí, decir las cosas en Castellano es un verdadero fastidio, con tantos puntos y comas, y demás signos ortográficos, que para un hombre sin estudios de ninguna clase como yo, es una verdadera tortura, pues mi imaginación que idea y piensa con la fuerza de un enorme río enloquecido, a la hora de querer contar estas copiosas cosechas, que hasta en los mismos sueños me alumbra, cuando me pongo a escribir todos estos pensamientos y acaeceres, al expresarlos en español, meto la pata hasta los corbétchones, por esto ruego me perdonen, y háganse a la idea, de quién les está hablando, no es nada más que un humilde aldeano, sin más escuela que la siempre dura universidad de la vida. Y con la fortuna o desgracia de haber nacido con el embrujador duende de ser soñador, no por aparentar, por ocio o por estudio, sino con la intima necesidad que me tortura el alma, al mismo tiempo que me embarga dentro de una felicidad, que me hace en ocasiones ser dichoso, sin jamás haber sido feliz, y en otras dimensiones me llena de tal tristeza, que en apariencia sin sucederme nada, me encuentro tan apenado y deprimido, que todo cuanto me rodea y hasta yo mismo, me parece la pestilente porquería, con que se harta sin jamás hastiarse, el nefasto diablo al que entusiasmados y egoístas servimos. Enteponíu colaba you dellantre de miou madre, espatuxandu caleya adiantre, afalau per las engafuráes pallabres de miou má, camín de la nuesa teixá. (Conducido corría yo delante de mi madre, caminando rápido calleja arriba, arreado por las envenenadoras palabras que mi madre me dirigía, a la vez que hacia nuestro hogar nos acercábamos. Yo miraba arisco para ella, pensando que me iba alcanzar presto, para propinarme ante mis vecinos, otra somanta (paliza) como la que de aun mi cuerpo se condolía. Al fin llegamos a nuestra casa, y ya en ella encoyíu (encogido) por el temor, aguardaba resignado que mi madre calmara su furia dándome una nueva cuera, que mereciéndola, no la merecía. Estaba visto que llevaba unos días, que todos los golpes me habían elegido a mí para sus descansos, primero el cobarde de mi amo, que con sus asquerosas manos, me había puesto el rostro, tan descalabrado que no había en él un lugar sano donde coyera una guya (cupiera una aguja), después el canalla del guardia, que me dejara las orejas tan maltratadas, que me parecía que no eran mías, y para finalizar mi madre con aquella argurtóuxa tocata que m'apurriera (alta paliza que me propinara), que según me parecía, no había sido nada más que la parba (desayuno breve) de la que se esperaba Furibunda y desesperada asiome mi madre por mis maltrechos hombros, y al mirarme yo en sus hermosos y enojudos ojos, pude ver en lo más profundo de ellos, el desmesurado amor que la pobre me tenía, y lejos de azotarme como yo pensaba, sólo me preguntó muy apenada y preocupada: ¿De dónde vamos a sacar esas ciento cincuenta pesetas Xulín? ¡En alguna parte hijo, nos las agenciaremos, porque yo no permitiré que esta canallesca ley, hecha por indeseables sin entrañas, te lleven al reformatorio, donde ellos se tenían primero que reformar, para no seguir sembrando entre los desventurados vencidos, tanta vengativa y nefastosa canallada! Al día siguiente al rayar el alba, después de desayunar el rabón, (leche ácida cocida con harina de maíz) del que yo sí que me harté, pero ella la pobre apenas comió unas cucharadas, armada mi madre de un azáu (hacha) que había pedido prestado a un vecino, y yo de una foiceta (hoz) de podar la leña, fuimos al monte comunal a baltiar (cortar) leña, pues un carro de leña de encina, roble y espinero, que pesaba más de tres mil kilos, pagaba el maestro panadero, de la única panadería que había en el concejo, cincuenta pesetas por él, así que teníamos todo un mes por delante, para preparar los nueve mil kilos de leña, que nos proporcionarían las ciento cincuenta pesetas, con las que calmaríamos las iras de aquella inhumana ley, que tan despiadadamente nos había castigado. Parecía que mi madre poseía la fuerza del más intrépido de los hombres, talmente era un gigante que con una fiereza incomparable, chorreando sudor y espelurciada su rubia cabellera al viento, cortaba sin el menor descanso encinas, robles y espineros, mientras que yo imitándola en cuanto podía, podaba aquellos arbustos con el más grande de todos mis entusiasmos. Serían las tres de la tarde y no habíamos hecho aun el más pequeño descanso, cuando mi madre me dijo que buscase caracoles, que se criaban en abundancia por aquellos lugares, tal cosa hice mientras que ella prendía un buen fuego, y allí asamos los caracoles que al ser atacados por el calor, estiraban su cuerpo asándose perfectamente, y fue aquella asquerosa comida la que mitigó nuestra hambre. Y así un día, y quince, y veinte, hasta que logramos preparar sin desfallecer ni descansar, los tres carros de leña, acarreándolos a las costillas, en otras ocasiones poleándolos (haciéndoles rodar) por entre los zarzales y las peñas, hasta poder llegar con tan copiosa cantidad de leña, al estratégico lugar donde el panadero con su carro, pudiera cargar la leña. Estábamos embalagándola (apilándola) mi madre y yo muy ufanos y satisfechos, de la difícil victoria que habíamos en tan escaso tiempo conseguido, porque en duda pongo, que pocas gentes en todo el Universo en las circunstancias que nosotros nos encontrábamos hubieran podido lograrlo. Digo yo que en tal trabajo nos encontrábamos amontonando aquella leña, que todos los tochos (leños) medio descortezados por la cantidad de veces, que fue menester rodarlos por entre los cuetus (piedras) que poblaban aquel xerrapeíru (sierra) daban señales y no por los cortes de las herramientas, de haber sufrido lo indecible por encontrarse despeyexáus (despellejados) hasta casi el total emporricamiento (desnudez) de las arnas (cortezas) que los cubrían. Nuestras físicas humanidades se encontraban tan maltrechas después de tantos días de sobrehumano trabajo y de raquíticos y deplorables alimentos, que tal parecía que éramos cadabres (cadáveres) vivientes, sino supiesen cuantos nos conocían, que éramos dos invencibles barras del más puro acero. Yo descalzo de afechu (del todo) y mi madre con las alpargatas dándoles vueltas alrededor del tobillo, imposibilitadas del menor encatesu (remiendo) todas nuestras escasas vestiduras lucíanse tan acuchilladas, como si fatáus (muchos) puñales anárquicamente las hubieran rasgado. Y nuestras pieles por todos los lados se encontraban arraguñáes (arañadas), pinchadas, magulladas, en definitiva martirizadas por las piedras, por los espinos, por la infinidad de arbustos que en aquella sierra casi inaccesible para las mismas cabras, yo y mi madre como dos guerreros invencibles, cortamos aquellos tres carros de leña, que al decir de mi madre, servirían estupendísimamente bien para amagostar (asar) a la propia ley, y a los sinvergüenzas y deshumanizadores fascistones que la vieran fechu (hubieran hecho). Y en postura tan deplorable se empobrecían nuestros desventurados cuerpos, por todo lo contrario, nuestros espíritus se lucían sanos y fortalecidos, orgullosos y alegres, por haber conseguido aquel trabajoso y casi imposible triunfo. También solía decir mi madre dentro de una rabia y desilusión enfurecida, que si los «roxus» (rojos) hubiesen batallado con el mismo ardor, e indómito entusiasmo que nosotros habíamos puesto, todos los fascistones de Europa serían nada para vencerlos, ni en lo más mínimo. Vuelvo a repetir, que concluíamos mi madre y yo de empericotar (apilar) los cuatro leños que faltaban para dar por terminada aquella proeza, cuando la diosa fortuna nos vino a visitar en la forma de Falu el maderero, que más o menos, esto fue lo que nos hizo, y nos dijo: ¡Buenas tardes Lluza!, que así era como llamaban en asturiano a mi madre, ya que en castellano su gracia es Luzdivina. ¡Se ‘l tou home allevantara la motchera, ya te viera a tí ya ‘l tuo fiyiquín, nel estáu que vus deixó la llamazoúsa ley del venceor, paime amín, qu'el probetayu espavoríu per tan grandie inxusticia, oitra vez se morrería! (Si tu marido volviera al mundo y te viera a ti y a tu pequeño hijo, en la situación que os ha dejado la fangosa ley del vencedor, me parece a mí, que el pobre lleno de un enloquecedor pavor por tan grande injusticia, otra vez se volvería a morir). —Recuerdo yo muy bien, lo mismo que si en este momento de nuevo lo estuviese viviendo, lo que me ha hecho esta canallesca ley que ahora a ti te martiriza, cuando en los frentes de Teruel me cogieron prisionero. Me internaron en un campo de concentración, y me dieron más palos que días me quedan de vida, aunque muerra tan viétchu (muera tan viejo) como Marcelín el de Fresnedo, que le llevó Dios cuando pasaba de los ciento diez años. Como comida nos daban una lata redonda de sardinas o bonito, que los prisioneros le llamábamos «el reloj», ya que así era de pequeña. Cuando te salía podre, que sucedía la mayor parte de las veces, te pasabas el día haciendo vigilia. ¿Cuánto te va a dar el panadero por esta leña Lluza? ¡Hombre yo creo que son tres carros buenos, y como está pagándose a diez duros el carro, pues me dará treinta! ¿Algamate? (alcánzate para la multa). ¡Sí Falu, ye lu xustu! (Es lo justo). Rafael, que así se llamaba Falu, (uno de los hombres más honrados, trabajadores y enteros que yo he conocido), a la vez que del bolsillo interior de su chaqueta sacaba la cartera dijo: ¡Mera compañera, voy a venir con el camión de la compañía maderera y llevar toda esta montaña de leña a Trubia, yo te voy a entregar ahora por ella trescientas pesetas, si después vale más, ya te daré el resto, y si vale menos, considera ese dinero que te di, como regalo de un roxu decente ya honráu comu tú le yes miou neña! (Rojo decente y honrado como tú lo eres mujer). Al día siguiente que era feria semanal en la capital del concejo, pidiole mi madre prestado a una buena vecina amiga suya un paxiechacu (traje, vestido) y unas zapatillas, y así vestida de prestado la pobre, se trasladó bien de mañana a la Villa, pagó la multa a aquellos canallas que servían a una ley tan ultrajante, que a los vencidos y sus inocentes descendientes peor que a apestosos esclavos nos trataba. Luego, después, compró ella un paxietyín (un vestidito), unas zapatillas y unas madreñas, para mí, un buzo, que era la vestimenta que entre los pobres se estilaba, unas alpargatinas y unas fuertes madreñas, y después de mercar algunas cosas necesarias, vino para casa la mar de contenta y satisfecha. Y ahora yo me pregunto a muchos años de distancia, viviendo aquellos por mí vividos pisoteados y vengativos tiempos, ¿a qué asesinas, sucias y cobardosas manos, irían a parar, aquellos nuestros dineros, ganados con el sobrehumano esfuerzo y la más justa honradez, manchados por la sangre de nuestras heridas producidas en el agotador trabajo, y mojados por tantas gotas de sudor, como de estrellas debe de haber en el infinito cielo? ¿No se dan cuenta amigos lectores, que injusticias como ésta, o de otra índole aun mayores, deben de contarse al Mundo, pese a quien pese, para quienes las escuchan forjen en sus sentimientos, de que en toda guerra, y sobre todo las civiles, dejan tras de sí, primeramente el dolor más deshumanizante, después las venganzas más pervertidas, que darán vida con fuerza ilimitada, a la repugnante, sanguinaria y odiosa fiera, que todo ser humano, desde los primitivos tiempos de su nacencia, lleva celosamente escondida, en el apartamiento más oscuro y más brillante de su espíritu, donde se mueve gozoso el sentimiento humano, tras de saber que a su Prójimo bien le ha hecho, y se revuelve envilecido, encanallado y airado por el odio y las iras endiabladas, cuando también comprende que a sus semejantes, en el dolor y el sufrimiento los ha sumergido. Y fue precisamente a estos desatinados sentimientos, manejantes en aquellos tristes momentos, de las inhumanas leyes que regían los destinos de mi Patria, donde fueron a parar mis dineros, mis primeros dineros, ganados con más santidad y honradez, que pueda llevar dentro la propia Hostia Santa, que es tanto como decir, que sólo los mismos demonios faltos de toda conciencia y sin el más mínimo sentimiento de honestidad, podrían sin sentir asco de sus propias personas, apoderarse de los honrados y muy fatigosos trabajos, de una viuda de los roxus (izquierdistas, rojos, por el mismo estilo), y de un huérfano de los mismos. ¡¡Yo creo, que como aún no habían satisfecho sus ansias asesinas, con la muerte de mi padre y de tantos inocentes, precisaban en el momento que preciso les venía, afestinarse en postres con el esfuerzo y sufrimiento de sus deudos!! Durante algunos días viví yo jugueteando por la aldea, mi vida sin ninguna preocupación, muy contento porque iba vestido con aquel mono nuevo, más delgado que un papel de fumar, ya que se me había esgazáu (roto) por más de media docena de lugares, pero aún así, a mí me parecía que llevaba puesto, mejores galas que el mismo vencedor, que poco lucía sobre sus costillas, que se le pudiera denominar verdaderamente honrado. Mi madre mientras tanto, seguía incansablemente trabajando por las tierras de los vecinos, sin jamás cobrarles ni una peseta de sueldo, pues ella tan sólo quería, que al cambio de sus sudores le dieran una cestina de patatas, una fontadina de farina, ou de fabes lu mesmu foran prietes que blanques, d'arbeyinus ou d'oitra cebeira, dalgún terreñaín de lleiche, mazá, tarabazá, ‘n culiestrus ou cabantes de brañar. (Una fuente de harina, o de alubias de cualquier marca o color que fueran, de guisantes o de cualquier otro cereal que fuera, algún jarro de leche, desnatada, cuajada, o la que alumbran las vacas recién paridas, o de la que terminasen de ordeñar a una vaca de leche). Ella llegaba todos los atardeceres a nuestra casa, sudorosa y cansada, pero resplandeciente de alegría, porque en su mandil traía mi comida. Luego, después de que yo me hartaba, nos acostábamos los dos en aquel jergón de sacos, repleto de hojas de maíz y también de pulgas, y abrazada a mí, se quedaba muy pronto profundamente dormida. Yo que desde niño he dormido poco siempre, quizás para hacer bueno el dicho que de camino me invento, que considera al que poco duerme más infeliz, que quienes tienen la dicha de dormir prácticamente, dentro de estos mis desvelos, en la silenciosa tranquilidad de la noche de aquella amplia sala desmueblada, cuyas paredes y techo estaban del sarro que deja el humo, y plagadas de arroxetáus (enrubiecidos) goterones, que ponían al descubierto las primeras pinturas que habían tenido, fendíu (cortado) de continuo este silencio, por el risueño y sórdido murmullo que alumbraba el pequeño río que vertiginosamente se deslizaba a menos de diez metros de nuestra casa, y otras veces también era enruxeráu (alterado) aquel silencio, por los ladridos de los perros de la aldea, o por el cante siempre misterioso y apabullador que hacen las curuxas (buhos) en la noche, cuento yo en que estos desvelos, observaba el placenteroso dormir de mi madre, con su respirar acompasado, fuerte y sano, con todos sus acerosos músculos, con naturalidad relajados, talmente parecía mi madre del todo inofensiva, mas sin embargo, aquel perfecto y vigoroso cuerpo que acoplaba fuerzas en el descanso, de la misma natural manera que agigantadamente dormido descansaba, cuando despierto se hallaba, se transformaba en un invencible e incansable guerrero, condenada ya a luchar en l'engarradiétcha del trabayu (la pelea del trabajo), todos los momentos de su vida, por los mismos endemoniados vencedores, que primeramente le habían achuquináu ‘l sou home ya lus sous fíus. (Asesinado a su marido y a sus hijos). Y ahora que ya todo ha pasado, y lejos de olvidarlo se agiganta cada día más en mi mente, yo me pregunto, que si mi madre no hubiese sido así de luchadora, de brava, de valiente y honrada, qué seria de mí y de ella misma, acosados en todo momento por la ley insana del vencedor, y xunius (uncidos) también para siempre, en el desventuroso carro de la esclavitud bien vigilada, por el látigo y la pistola del triunfador.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > carraca

  • 3 como

    adv.
    1 as.
    lo he hecho como es debido I did it as o the way it should be done
    me encanta como bailas I love the way you dance
    lo hagamos como lo hagamos habrá problemas whichever way we do it there'll be problems
    2 as.
    como te decía ayer… as I was telling you yesterday…
    3 as.
    trabaja como bombero he works as a fireman
    dieron el dinero como anticipo they gave the money as an advance
    me quedan como mil pesos I've got about a thousand pesos left
    estamos como a mitad de camino we're about half-way there
    tiene un sabor como a naranja it tastes a bit like an orange
    5 like, as, such as, qua.
    6 how, in which way.
    7 some.
    Pesa como cien libras It weighs some hundred pounds.
    conj.
    1 as, since (ya que).
    como no llegabas, nos fuimos as o since you didn't arrive, we left
    2 if (si). (peninsular Spanish)
    como no me hagas caso, lo pasarás mal if you don't listen to me, there will be trouble
    3 that (que).
    después de tantas veces como te lo he explicado after all the times (that) I've explained it to you
    prep.
    1 like, as, just like, such as.
    Te di esto en condición de préstamo I gave this to you as a loan.
    2 as to.
    3 how to.
    pres.indicat.
    1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: comer.
    * * *
    1 (modo) how
    2 (comparación) as, like
    2 (si) if
    como lo vuelvas a hacer... if you do it again...
    3 (porque) as, since
    \
    como quiera que (no importa cómo) however 2 (ya que) since, as, inasmuch as
    como sea whatever happens, no matter what
    como si lo viera familiar I can imagine perfectly well
    como si nada / como si tal cosa as if nothing had happened
    hacer como quien to pretend to +inf
    hacer como si to pretend to +inf
    tanto como eso no familiar not as much as that
    * * *
    1. conj.
    1) as
    2) like
    3) if
    4) since, given that
    2. prep.
    as, like
    * * *
    1. ADV
    1) [indicando semejanza] like
    2) [introduciendo ejemplo] such as

    hay peces, como truchas y salmones — there are fish, such as trout and salmon

    tiene ventajas, como son la resistencia y durabilidad — it has advantages, such as o like strength and durability

    3) [indicando modo]
    a) + indic

    hazlo como te dijo ellado it like * o the way she told you

    toca como cantashe plays like * o the same way as she sings

    no es como me lo imaginabait isn't as o like * I imagined it

    tal como, tal como lo había planeado — just as o the way I had planned it

    b) + subjun

    hazlo como puedas — do your best, do the best you can

    como seaat all costs

    4) (=en calidad de) as
    5) (=más o menos) about, around

    sentía como tristezashe felt a sort o kind of sadness

    6) [con valor causal]
    2. CONJ
    1) + indic (=ya que) as, since

    como no tenía dineroas o since I had no money

    2) + indic (=según) as

    tal (y) como están las cosas — the way things are, as things stand

    tal como están los precios de las motos... — with motorbike prices as they are at the moment...

    3) + indic (=cuando) as soon as
    4) + indic
    (=que)

    verás como les ganamos — we'll beat them, you'll see

    de tanto como, tienen las manos doloridas de tanto como aplaudieron — they clapped so much their hands hurt

    de tanto como odio a los dos, no sé a quien odio más — I hate them both so much, I don't know which I hate the most

    5) + subjun (=si) if

    como vengas tarde, no comes — if you're late you'll get nothing to eat

    como sea cierto, ¡estamos perdidos! — if it's true, we're done for!

    ¡como lo pierdas! — you'd better not lose it!, don't you lose it!

    como no, como no lo haga en seguida... — if he doesn't do it at once..., unless he does it at once...

    no salimos, como no sea para ir al cine — we only go out if it's to go to the cinema, we don't go out unless it's to go to the cinema

    6)

    como queas if

    ¡como que yo soy tonto y me creo esas mentiras! — as if I was stupid enough to believe lies like that!

    ¡como que te van a pagar! — don't tell me they're going to pay you!

    7)

    como si — as if, as though

    siguió leyendo, como si no hubiera oído nada — he kept on reading, as if o as though he hadn't heard

    sentí como si fuera a caermeI felt as if o as though I was about to fall

    como si no hubiera pasado nadaas if o as though nothing had happened

    se comporta como si me odiarahe behaves as if o as though he hated me

    como si fuera a lloveras if o as though it was going to rain

    8)

    como para, ¡es como para denunciarlos! — it's enough to make you want to report them to the police!

    9) CAm, Méx

    a como dé o diera lugar — at any cost

    así 1., 5), pronto 1., 4), querer 2., 1)
    * * *
    I
    1)
    a) ( en calidad de) as

    el director tendrá como funciones... — the director's duties will be...

    se la conoce como `flor de luz' — it's known as `flor de luz'

    c) ( por ejemplo) like
    2) (en comparaciones, contrastes) like

    fue ella, como que me llamo Beatriz — it was her, as sure as my name's Beatriz

    bailó como nuncashe danced as o like she'd never danced before

    como para + inf: es como para echarse a llorar it's enough to make you want to cry; fue como para pegarle — I could have hit him

    así como — (frml) as well as

    como él solo/ella sola: es egoísta como él solo he's so o he's incredibly selfish!; como mucho/poco at (the) most/at least; como nadie: cocina como nadie nobody cooks like her; como que...: conduce muy bien - como que es piloto de carreras he drives very well - well, he is a racing driver, after all; y no me lo dijiste - como que no lo sabía! and you didn't tell me about it - that's because I didn't know about it!; como ser (CS) such as, for example; como si (+ subj) as if, as though; ella está grave y él como si nada or como si tal cosa — she's seriously ill and he doesn't seem at all o in the least worried

    II

    (tal y) como están las cosas — as things stand; (+ subj)

    hazlo como quieras/como puedas — do it any way you like/as best as you can

    la buganvilla, o como quiera que se llame — bougainvillea or whatever it's called

    2) ( puesto que) as, since

    como era temprano, nos fuimos a dar una vuelta — since o as it was early, we went for a walk

    3) (si) (+ subj) if

    como te pille... — if I catch you...

    cansado como estaba, me ayudó — tired though o tired as he was, he helped me

    5) ( que)

    vas a ver como llega tarde — he'll be late, you'll see

    III
    2) ( uso expletivo) kind of (colloq)

    me da como vergüenza... — I find it kind of embarrassing...

    * * *
    = as, by way of, for the purpose of + Nombre, how, in the guise of, just as, like, qua, much as, as a kind of, as serving as, along the lines of, in + Posesivo + capacity as, such as, kind of like.
    Ex. This scheme aims for a more helpful order than the major schemes, by following the groupings of subjects as they are taught in schools.
    Ex. An annotation is a note added to the title and/or other bibliographic information concerning a document, by way of comment or explanation.
    Ex. Taking the second situation for the purpose of illustration, there are four options for choice of title.
    Ex. Inevitably any abridgement poses the dilemma how to abridge, that is, what to leave out and what to include.
    Ex. Further, these indexers are probably so familiar with their subject area that, they whether in the guise of indexer or searcher, will profit little from any additional guides to relationships.
    Ex. Just as Ivan finds that by taking pleasure in an extra piece of food he makes survival possible and beats Stalin and his jailors at heir own game.
    Ex. Thus, the computer-held term record files are most suitable for applications like Selective Dissemination of Information (SDI) systems.
    Ex. Such a concept came as a great surprise to many information educators who rather dismissively regarded the information qua information field of activity as being too limited.
    Ex. More studies are needed to identify the full temporal effects of the personal computer, much as they did for television.
    Ex. In a way, it is acting as a kind of bridge between the two, permitting traffic both ways where once there was a divide.
    Ex. 45 libraries have been unofficially recognised by librarians as serving as model children's libraries.
    Ex. The author considers the possibility of a shift from libraries to personal information service along the lines of the shift that has occured from public to private transport.
    Ex. Strange that so helpful and charming a person in his capacity as a librarian could behave so monstrously; but behave thus he did.
    Ex. Indicative abstracts abound in phrases such as 'is discussed' or 'has been surveyed', but do not record the outcome of the discussion or survey.
    Ex. It's kind of like trumping in public -- You simply do not do it!.
    ----
    * ¡cómo se nota que no está el jefe! = while the cat's away, the mice will play.
    * aducir como evidencia = adduce as + evidence.
    * algo así como = something like.
    * añádase cómo = expand like.
    * así como = as, as well as.
    * así como así = just like that.
    * así como... de igual modo... = just as... so....
    * así es como = this is how.
    * así es como es = that's how it is.
    * caer como moscas = drop like + flies.
    * como aclaración = in parenthesis.
    * como algo natural = as a matter of course.
    * como algo normal = as a matter of course.
    * como algo opuesto a = as against.
    * como algo residual = residually.
    * como alternativa = as an alternative.
    * como anillo al dedo = just the ticket, the right twigs for an eagle's nest, perfect fit, perfect match, that's the ticket!.
    * como antes = as before.
    * como apoyo a = in support of.
    * como barcos que se cruzan (en la noche) = like passing ships (in the night).
    * como barcos que se cruzan (en la oscuridad) = like passing ships (in the night).
    * como base para = as a basis for.
    * como cabe esperar = unsurprisingly, as one might expect, as expected.
    * como cabía esperar = as expected.
    * como cabría esperar = as might be expected, as one might expect.
    * como cabría suponer = as might be expected.
    * como consecuencia = on this basis, on that basis, in doing so, in consequence, in accordance.
    * como consecuencia (de) = as a result (of), in the wake of, as a consequence (of).
    * cómo conseguir = obtainability.
    * como con todo en la vida = as with everything in life.
    * como contrapartida = in return.
    * como cooperativa = collegially.
    * como corresponde = fittingly.
    * como corresponde a = as befits.
    * como cuando + Indicativo = as in + Gerundio.
    * como de costumbre = as usual, as always, according to normal practice.
    * cómo demonios = how on earth.
    * como dice el dicho = as the saying goes, so the saying goes.
    * como dice el refrán = as the saying goes, so the saying goes.
    * como diferente a = as distinct from.
    * cómo disponer de (algo) = disposition.
    * como dos gotas de agua = as alike as two peas in a pod, like two peas in a pod.
    * como ejemplo = as an example, by way of illustration.
    * como el cuero = leathery.
    * como el desierto = desert-like.
    * como el día y la noche = worlds apart, like oil and water, like chalk and cheese, like apples and oranges.
    * como el fuego = like wildfire.
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * como en casa = like home (away) from home.
    * como en casa no se está en ningún sitio = there's no place like home.
    * como en el caso de = as with, just as for, as in the case of.
    * como era de esperar = as expected.
    * como es debido = fittingly.
    * como es de esperar = predictably, not surprisingly, as expected.
    * como es el caso de = as it is with, as with.
    * como es habitual = as always.
    * como es natural = not unnaturally.
    * como es normal = as always.
    * como esto = like this.
    * como fecha final = at the very latest.
    * como forma de vida = as a way of life.
    * como grogui = drowsily, groggily.
    * como grupo = collectively.
    * como guía = for guidance.
    * como la noche y el día = like oil and water, worlds apart, like chalk and cheese, like apples and oranges.
    * como la pólvora = like wildfire.
    * como las ardillas = squirrel-like.
    * como las empresas = business-like.
    * como loca = like a madwoman.
    * como loco = like hell, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman.
    * como medida de seguridad = as a backup.
    * como medida provisional = as an interim measure.
    * como medida temporal = as an interim measure.
    * como medida transitoria = as an interim measure.
    * como mejor + poder = as best + Pronombre + can.
    * como mínimo = at least, conservatively, at a minimum.
    * como mínimo hasta que = minimally until.
    * como mucho = at best, at most, if at all, at the most, at the very latest.
    * como muestra de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como muestra de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como muestra de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * como muy tarde = at the latest.
    * como norma = as a rule, as a matter of policy.
    * como norma general = as a rule of thumb, as a general rule, as a general rule of thumb, as a rough guide.
    * cómo nos las ingeniamos para... = how in the world....
    * como nota al margen = on a sidenote.
    * como nuevo = in mint condition, in tip-top condition, in tip-top form.
    * como ocurre en estos casos = as is the way with these things.
    * como + ocurrir + en el caso de = as + be + the case for.
    * como opuesto a = as distinct from, as opposed to.
    * como otra posibilidad = as an alternative.
    * ¡como para creérselo! = Posesivo + famous last words.
    * como parásito = parasitically.
    * como persona que = as one who.
    * como pez fuera del agua = like a fish out of water.
    * como polo opuesto = by polar contrast.
    * como por arte de magia = magically, into thin air.
    * como por ejemplo = such as, to the effect of.
    * como por encanto = magically.
    * como poseído = as one possessed.
    * como preámbulo de = as a preamble to.
    * como primera elección = as a first preference.
    * como prueba de = as a token of, as a sign of.
    * como prueba de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como prueba de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como prueba de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * como pruebas = in evidence, in evidence.
    * como quiera que + Verbo = however + Verbo.
    * como quieras llamarlo = whatever you call it.
    * como reconocimiento a = in recognition of.
    * como respuesta a = in reply to, in response to.
    * como resultado = in consequence, on this basis, on that basis, in doing so.
    * como resultado (de) = as a consequence (of).
    * como salido de fábrica = in mint condition.
    * como segunda alternativa = as a backup.
    * como se indicó en = as was pointed out in.
    * como señal de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como señal de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como señal de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * cómo + ser = what + be like.
    * como si = as though.
    * como si dijéramos = as it were.
    * como siempre = as always.
    * como si fuese = as it were.
    * como siga así = at this rate.
    * como sigue = as follows.
    * como símbolo de = as a token of, as a sign of.
    * como si nada = be right as rain, unfazed.
    * como si no hubiera mañana = like there's no tomorrow.
    * como si + Pronombre + fuese la vida en ello = like there's no tomorrow.
    * como si se acabara el mundo = like there's no tomorrow.
    * como si se fuese a acabar el mundo = like there's no tomorrow.
    * como si se + Pronombre + hubiera tragado la tierra = into thin air.
    * como si (se tratase de) = as if.
    * como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.
    * como sustituto de = in place of.
    * como tal = as such, in this capacity, qua.
    * como término medio = on average.
    * como todo un caballero = sportingly.
    * como último recurso = as a last resort, in the last resort.
    * como una aguja en un pajar = like a needle in a haystack.
    * como una balsa de aceite = like a millpond, calm like a millpond.
    * como una cabra = stark raving mad, raving mad.
    * como una cebolla = onion-like.
    * como una condenada = like a madwoman.
    * como una descosida = like a madwoman.
    * como una forma de = as a means of.
    * como una metralladora = quick-fire.
    * como un basilisco = like a bear with a sore head.
    * como un bobo = stupidly.
    * como un bólido = like the clappers.
    * como un campo de batalla = like a war zone.
    * como un cencerro = barking mad, raving mad, stark raving mad.
    * como un condenado = like the clappers, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman, as one possessed.
    * como un descosido = like a lunatic, like a madman, as one possessed.
    * como un detective = detectivelike, sleuthlike.
    * como un elefante en una cacharrería = like an elephant in a china shop.
    * como un energúmeno = like a bear with a sore head.
    * como un estúpido = stupidly.
    * como un experto = expertly.
    * como un glaciar = glacially.
    * como unidad global = as a whole.
    * como un idiota = stupidly.
    * como un loca = like a madwoman.
    * como un loco = like crazy, like mad, like a lunatic, madly, like a madman.
    * como un método para = as a means of.
    * como un modo de = as a way of.
    * como un necio = stupidly.
    * como un observador que pasa desapercibido = fly-on-the-wall, fly-on-the-wall.
    * cómo uno se identifica a sí mismo = self-identification.
    * como un platillo = saucer-like.
    * como un poseído = as one possessed.
    * como un rayo = in a flash.
    * como un reguero de pólvora = like wildfire.
    * como un relámpago = like greased lightning, like the clappers.
    * como un reloj = as regular as clockwork, like clockwork.
    * como un televisor = television-type.
    * como un todo = as a whole.
    * como un tonto = stupidly, foolishly.
    * como un torpe = foolishly.
    * como un zombi = zombielike.
    * como vivir en un escaparate = like being in a (gold)fish bowl.
    * como + Voz Pasiva = as + Participio Pasado.
    * como y cuando = as and when.
    * como y cuando sea + Adjetivo = as + Adjetivo.
    * comportarse como se espera = be a sport.
    * con el mismo + Nombre + como el que... = as + Adverbio + as....
    * conocerse como = be known as.
    * dar como resultado = result (in).
    * de cómo = as to how.
    * durante tanto tiempo como sea posible = for as long as possible.
    * el modo como = the way in which.
    * el problema no es el qué, sino el cómo = the devil (is/lives) in the details.
    * frase como encabezamiento = phrase heading.
    * llegar a ser conocido como = become + known as.
    * mantenerse como válido = hold up.
    * nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.
    * no + haber + nada como = there + be + nothing like.
    * ofrecerse como voluntario = volunteer.
    * plan de cómo disponer de Algo = disposition instruction.
    * proponer como principio = posit.
    * sea como sea = be that as it may, at all costs, at any cost.
    * seleccionar como relevante = hit.
    * ser como hablar con la pared = be like talking to a brick wall.
    * ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.
    * ser un momento tan bueno como cualquier otro = be as good a time as any.
    * tal como = such as, such + Nombre + as, just as.
    * tal y como aparece = as it/they stand(s).
    * tal y como es/son = as it/they stand(s).
    * tal y como + ser = in + Posesivo + true colours.
    * tan + Adjetivo + como = as + Adjetivo + as, every bit as + Adjetivo + as.
    * tan + Adjetivo + como de costumbre = as + Adjetivo + as ever.
    * tan + Adjetivo + como siempre = as + Adjetivo + as ever.
    * tan pronto como = as soon as, just as soon as, no sooner... than.
    * tan pronto como sea posible = as soon as possible (asap).
    * tanto como = as many... as..., as much as + Adjetivo, both... and..., no less than, equally, if not, so much as.
    * tanto como siempre = as much as ever.
    * tener como equivalente = have + counterpart.
    * tener como motivo central = plan around + Nombre.
    * tener como objetivo = have + as + Posesivo + objective.
    * tomar como ejemplo = take.
    * un poco como = kind of like.
    * * *
    I
    1)
    a) ( en calidad de) as

    el director tendrá como funciones... — the director's duties will be...

    se la conoce como `flor de luz' — it's known as `flor de luz'

    c) ( por ejemplo) like
    2) (en comparaciones, contrastes) like

    fue ella, como que me llamo Beatriz — it was her, as sure as my name's Beatriz

    bailó como nuncashe danced as o like she'd never danced before

    como para + inf: es como para echarse a llorar it's enough to make you want to cry; fue como para pegarle — I could have hit him

    así como — (frml) as well as

    como él solo/ella sola: es egoísta como él solo he's so o he's incredibly selfish!; como mucho/poco at (the) most/at least; como nadie: cocina como nadie nobody cooks like her; como que...: conduce muy bien - como que es piloto de carreras he drives very well - well, he is a racing driver, after all; y no me lo dijiste - como que no lo sabía! and you didn't tell me about it - that's because I didn't know about it!; como ser (CS) such as, for example; como si (+ subj) as if, as though; ella está grave y él como si nada or como si tal cosa — she's seriously ill and he doesn't seem at all o in the least worried

    II

    (tal y) como están las cosas — as things stand; (+ subj)

    hazlo como quieras/como puedas — do it any way you like/as best as you can

    la buganvilla, o como quiera que se llame — bougainvillea or whatever it's called

    2) ( puesto que) as, since

    como era temprano, nos fuimos a dar una vuelta — since o as it was early, we went for a walk

    3) (si) (+ subj) if

    como te pille... — if I catch you...

    cansado como estaba, me ayudó — tired though o tired as he was, he helped me

    5) ( que)

    vas a ver como llega tarde — he'll be late, you'll see

    III
    2) ( uso expletivo) kind of (colloq)

    me da como vergüenza... — I find it kind of embarrassing...

    * * *
    = as, by way of, for the purpose of + Nombre, how, in the guise of, just as, like, qua, much as, as a kind of, as serving as, along the lines of, in + Posesivo + capacity as, such as, kind of like.

    Ex: This scheme aims for a more helpful order than the major schemes, by following the groupings of subjects as they are taught in schools.

    Ex: An annotation is a note added to the title and/or other bibliographic information concerning a document, by way of comment or explanation.
    Ex: Taking the second situation for the purpose of illustration, there are four options for choice of title.
    Ex: Inevitably any abridgement poses the dilemma how to abridge, that is, what to leave out and what to include.
    Ex: Further, these indexers are probably so familiar with their subject area that, they whether in the guise of indexer or searcher, will profit little from any additional guides to relationships.
    Ex: Just as Ivan finds that by taking pleasure in an extra piece of food he makes survival possible and beats Stalin and his jailors at heir own game.
    Ex: Thus, the computer-held term record files are most suitable for applications like Selective Dissemination of Information (SDI) systems.
    Ex: Such a concept came as a great surprise to many information educators who rather dismissively regarded the information qua information field of activity as being too limited.
    Ex: More studies are needed to identify the full temporal effects of the personal computer, much as they did for television.
    Ex: In a way, it is acting as a kind of bridge between the two, permitting traffic both ways where once there was a divide.
    Ex: 45 libraries have been unofficially recognised by librarians as serving as model children's libraries.
    Ex: The author considers the possibility of a shift from libraries to personal information service along the lines of the shift that has occured from public to private transport.
    Ex: Strange that so helpful and charming a person in his capacity as a librarian could behave so monstrously; but behave thus he did.
    Ex: Indicative abstracts abound in phrases such as 'is discussed' or 'has been surveyed', but do not record the outcome of the discussion or survey.
    Ex: It's kind of like trumping in public -- You simply do not do it!.
    * ¡cómo se nota que no está el jefe! = while the cat's away, the mice will play.
    * aducir como evidencia = adduce as + evidence.
    * algo así como = something like.
    * añádase cómo = expand like.
    * así como = as, as well as.
    * así como así = just like that.
    * así como... de igual modo... = just as... so....
    * así es como = this is how.
    * así es como es = that's how it is.
    * caer como moscas = drop like + flies.
    * como aclaración = in parenthesis.
    * como algo natural = as a matter of course.
    * como algo normal = as a matter of course.
    * como algo opuesto a = as against.
    * como algo residual = residually.
    * como alternativa = as an alternative.
    * como anillo al dedo = just the ticket, the right twigs for an eagle's nest, perfect fit, perfect match, that's the ticket!.
    * como antes = as before.
    * como apoyo a = in support of.
    * como barcos que se cruzan (en la noche) = like passing ships (in the night).
    * como barcos que se cruzan (en la oscuridad) = like passing ships (in the night).
    * como base para = as a basis for.
    * como cabe esperar = unsurprisingly, as one might expect, as expected.
    * como cabía esperar = as expected.
    * como cabría esperar = as might be expected, as one might expect.
    * como cabría suponer = as might be expected.
    * como consecuencia = on this basis, on that basis, in doing so, in consequence, in accordance.
    * como consecuencia (de) = as a result (of), in the wake of, as a consequence (of).
    * cómo conseguir = obtainability.
    * como con todo en la vida = as with everything in life.
    * como contrapartida = in return.
    * como cooperativa = collegially.
    * como corresponde = fittingly.
    * como corresponde a = as befits.
    * como cuando + Indicativo = as in + Gerundio.
    * como de costumbre = as usual, as always, according to normal practice.
    * cómo demonios = how on earth.
    * como dice el dicho = as the saying goes, so the saying goes.
    * como dice el refrán = as the saying goes, so the saying goes.
    * como diferente a = as distinct from.
    * cómo disponer de (algo) = disposition.
    * como dos gotas de agua = as alike as two peas in a pod, like two peas in a pod.
    * como ejemplo = as an example, by way of illustration.
    * como el cuero = leathery.
    * como el desierto = desert-like.
    * como el día y la noche = worlds apart, like oil and water, like chalk and cheese, like apples and oranges.
    * como el fuego = like wildfire.
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * como en casa = like home (away) from home.
    * como en casa no se está en ningún sitio = there's no place like home.
    * como en el caso de = as with, just as for, as in the case of.
    * como era de esperar = as expected.
    * como es debido = fittingly.
    * como es de esperar = predictably, not surprisingly, as expected.
    * como es el caso de = as it is with, as with.
    * como es habitual = as always.
    * como es natural = not unnaturally.
    * como es normal = as always.
    * como esto = like this.
    * como fecha final = at the very latest.
    * como forma de vida = as a way of life.
    * como grogui = drowsily, groggily.
    * como grupo = collectively.
    * como guía = for guidance.
    * como la noche y el día = like oil and water, worlds apart, like chalk and cheese, like apples and oranges.
    * como la pólvora = like wildfire.
    * como las ardillas = squirrel-like.
    * como las empresas = business-like.
    * como loca = like a madwoman.
    * como loco = like hell, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman.
    * como medida de seguridad = as a backup.
    * como medida provisional = as an interim measure.
    * como medida temporal = as an interim measure.
    * como medida transitoria = as an interim measure.
    * como mejor + poder = as best + Pronombre + can.
    * como mínimo = at least, conservatively, at a minimum.
    * como mínimo hasta que = minimally until.
    * como mucho = at best, at most, if at all, at the most, at the very latest.
    * como muestra de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como muestra de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como muestra de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * como muy tarde = at the latest.
    * como norma = as a rule, as a matter of policy.
    * como norma general = as a rule of thumb, as a general rule, as a general rule of thumb, as a rough guide.
    * cómo nos las ingeniamos para... = how in the world....
    * como nota al margen = on a sidenote.
    * como nuevo = in mint condition, in tip-top condition, in tip-top form.
    * como ocurre en estos casos = as is the way with these things.
    * como + ocurrir + en el caso de = as + be + the case for.
    * como opuesto a = as distinct from, as opposed to.
    * como otra posibilidad = as an alternative.
    * ¡como para creérselo! = Posesivo + famous last words.
    * como parásito = parasitically.
    * como persona que = as one who.
    * como pez fuera del agua = like a fish out of water.
    * como polo opuesto = by polar contrast.
    * como por arte de magia = magically, into thin air.
    * como por ejemplo = such as, to the effect of.
    * como por encanto = magically.
    * como poseído = as one possessed.
    * como preámbulo de = as a preamble to.
    * como primera elección = as a first preference.
    * como prueba de = as a token of, as a sign of.
    * como prueba de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como prueba de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como prueba de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * como pruebas = in evidence, in evidence.
    * como quiera que + Verbo = however + Verbo.
    * como quieras llamarlo = whatever you call it.
    * como reconocimiento a = in recognition of.
    * como respuesta a = in reply to, in response to.
    * como resultado = in consequence, on this basis, on that basis, in doing so.
    * como resultado (de) = as a consequence (of).
    * como salido de fábrica = in mint condition.
    * como segunda alternativa = as a backup.
    * como se indicó en = as was pointed out in.
    * como señal de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como señal de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como señal de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * cómo + ser = what + be like.
    * como si = as though.
    * como si dijéramos = as it were.
    * como siempre = as always.
    * como si fuese = as it were.
    * como siga así = at this rate.
    * como sigue = as follows.
    * como símbolo de = as a token of, as a sign of.
    * como si nada = be right as rain, unfazed.
    * como si no hubiera mañana = like there's no tomorrow.
    * como si + Pronombre + fuese la vida en ello = like there's no tomorrow.
    * como si se acabara el mundo = like there's no tomorrow.
    * como si se fuese a acabar el mundo = like there's no tomorrow.
    * como si se + Pronombre + hubiera tragado la tierra = into thin air.
    * como si (se tratase de) = as if.
    * como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.
    * como sustituto de = in place of.
    * como tal = as such, in this capacity, qua.
    * como término medio = on average.
    * como todo un caballero = sportingly.
    * como último recurso = as a last resort, in the last resort.
    * como una aguja en un pajar = like a needle in a haystack.
    * como una balsa de aceite = like a millpond, calm like a millpond.
    * como una cabra = stark raving mad, raving mad.
    * como una cebolla = onion-like.
    * como una condenada = like a madwoman.
    * como una descosida = like a madwoman.
    * como una forma de = as a means of.
    * como una metralladora = quick-fire.
    * como un basilisco = like a bear with a sore head.
    * como un bobo = stupidly.
    * como un bólido = like the clappers.
    * como un campo de batalla = like a war zone.
    * como un cencerro = barking mad, raving mad, stark raving mad.
    * como un condenado = like the clappers, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman, as one possessed.
    * como un descosido = like a lunatic, like a madman, as one possessed.
    * como un detective = detectivelike, sleuthlike.
    * como un elefante en una cacharrería = like an elephant in a china shop.
    * como un energúmeno = like a bear with a sore head.
    * como un estúpido = stupidly.
    * como un experto = expertly.
    * como un glaciar = glacially.
    * como unidad global = as a whole.
    * como un idiota = stupidly.
    * como un loca = like a madwoman.
    * como un loco = like crazy, like mad, like a lunatic, madly, like a madman.
    * como un método para = as a means of.
    * como un modo de = as a way of.
    * como un necio = stupidly.
    * como un observador que pasa desapercibido = fly-on-the-wall, fly-on-the-wall.
    * cómo uno se identifica a sí mismo = self-identification.
    * como un platillo = saucer-like.
    * como un poseído = as one possessed.
    * como un rayo = in a flash.
    * como un reguero de pólvora = like wildfire.
    * como un relámpago = like greased lightning, like the clappers.
    * como un reloj = as regular as clockwork, like clockwork.
    * como un televisor = television-type.
    * como un todo = as a whole.
    * como un tonto = stupidly, foolishly.
    * como un torpe = foolishly.
    * como un zombi = zombielike.
    * como vivir en un escaparate = like being in a (gold)fish bowl.
    * como + Voz Pasiva = as + Participio Pasado.
    * como y cuando = as and when.
    * como y cuando sea + Adjetivo = as + Adjetivo.
    * comportarse como se espera = be a sport.
    * con el mismo + Nombre + como el que... = as + Adverbio + as....
    * conocerse como = be known as.
    * dar como resultado = result (in).
    * de cómo = as to how.
    * durante tanto tiempo como sea posible = for as long as possible.
    * el modo como = the way in which.
    * el problema no es el qué, sino el cómo = the devil (is/lives) in the details.
    * frase como encabezamiento = phrase heading.
    * llegar a ser conocido como = become + known as.
    * mantenerse como válido = hold up.
    * nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.
    * no + haber + nada como = there + be + nothing like.
    * ofrecerse como voluntario = volunteer.
    * para colmo = on top of everything else.
    * plan de cómo disponer de Algo = disposition instruction.
    * proponer como principio = posit.
    * sea como sea = be that as it may, at all costs, at any cost.
    * seleccionar como relevante = hit.
    * ser como hablar con la pared = be like talking to a brick wall.
    * ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.
    * ser un momento tan bueno como cualquier otro = be as good a time as any.
    * tal como = such as, such + Nombre + as, just as.
    * tal y como aparece = as it/they stand(s).
    * tal y como es/son = as it/they stand(s).
    * tal y como + ser = in + Posesivo + true colours.
    * tan + Adjetivo + como = as + Adjetivo + as, every bit as + Adjetivo + as.
    * tan + Adjetivo + como de costumbre = as + Adjetivo + as ever.
    * tan + Adjetivo + como siempre = as + Adjetivo + as ever.
    * tan pronto como = as soon as, just as soon as, no sooner... than.
    * tan pronto como sea posible = as soon as possible (asap).
    * tanto como = as many... as..., as much as + Adjetivo, both... and..., no less than, equally, if not, so much as.
    * tanto como siempre = as much as ever.
    * tener como equivalente = have + counterpart.
    * tener como motivo central = plan around + Nombre.
    * tener como objetivo = have + as + Posesivo + objective.
    * tomar como ejemplo = take.
    * un poco como = kind of like.

    * * *
    A
    usando el paraguas como bastón using his umbrella as a walking stick
    quiero hablarte como amigo y no como abogado I want to speak to you as a friend and not as a lawyer
    el director tendrá como funciones … the director's duties will be …
    está considerado como lo mejor he's considered (to be) the best
    lo presentó como su ex-marido she introduced him as her ex-husband
    la flor conocida allí como `Santa Rita' the flower known there as `Santa Rita'
    en algunas capitales como Londres in some capital cities such as London o like London
    necesitamos a alguien como tú we need someone like you
    tengo ganas de comer algo dulce — ¿como qué? I fancy something sweet — like what?
    B (en comparaciones, contrastes) like
    quiero un vestido como el tuyo I want a dress like yours
    pienso como tú I agree with you
    fue ella, como que me llamo Beatriz it was her, as sure as my name's Beatriz
    se portó como un caballero he behaved like a gentleman
    la quiero como a una hija I love her like a daughter o as if she were my own daughter
    bailó como nunca she danced as o like she'd never danced before
    me trata como a un imbécil he treats me like an idiot o as if I were an idiot
    se llama algo así como Genaro o Gerardo he's called something like Genaro or Gerardo
    ¡no hay nada como un buen coñac! there's nothing like a good brandy!
    era verde, un verde como el de la alfombra de la oficina it was green, the color of the office carpet
    como PARA + INF:
    es como para echarse a llorar it's enough to make you want to cry, it makes you want to cry
    C ( en locs):
    así como ( frml); as well as
    por esto, así como por muchas otras razones because of this, and for many other reasons as well o as well as for many other reasons
    sus abundantes recursos naturales, así como su importancia estratégica its abundant natural resources, together with o as well as its strategic importance
    como él solo/ella sola: es egoísta como él solo he's so o he's incredibly selfish!
    como mucho at (the) most, at the outside
    como poco at least
    como nadie: hace la paella como nadie she makes wonderful paella, nobody makes paella like her
    como que …: conduce muy biencomo que es piloto de carreras he drives very well — well, he is a racing driver, after all
    le voy a decir cuatro cosas — sí, sí, como que te vas a atrever … I'm going to give him a piece of my mind — oh, yes? I'll believe that when I see it
    y no me lo dijiste — ¡como que no sabía nada! and you didn't tell me about it — that's because I didn't know anything about it myself!
    como ser (CS); such as, for example, like
    como si (+ subj) as if, as though
    actuó como si no le importara she acted as if o as though she didn't care
    ella está grave y él como si nada or como si tal cosa she's seriously ill and he doesn't seem at all worried o he behaves as if it's nothing (to worry about)
    él como si nada or como si tal cosa, ni se inmutó he just stood there without batting an eyelid
    no me gustó el modo or la manera como lo dijo I didn't like the way she said it
    llegó temprano, tal como había prometido he arrived early, just as he had promised
    ganó Raúl, como era de esperar Raúl won, as was to be expected
    así en la tierra como en el cielo on Earth as it is in Heaven
    como dice el refrán as the saying goes
    (tal y) como están las cosas as things stand, the way things are
    (+ subj): hazlo como quieras do it any way you like o how you like
    no voycomo quieras I'm not going — please yourself o as you like
    me dijo que me las arreglara como pudiera he told me to sort things as best I could
    la buganvilla, o como quiera que se llame bougainvillea or whatever it's called
    como quiera que sea, ellos se llevaron la copa anyway, the point is they won the cup
    B (puesto que) as, since
    como todavía era temprano, nos fuimos a dar una vuelta since o as it was still early, we went for a walk, it was still early so we went for a walk
    C (+ subj) (si) if
    como te vuelva a encontrar por aquí if I catch you around here again
    D
    (en oraciones concesivas): cansado como estaba, se ofreció a ayudarme tired though o tired as he was, he offered to help me
    joven como es, tiene más sentido común que tú he may be young but he has more common sense than you
    E
    (que): vimos como se los llevaban en una furgoneta we saw them being taken away in a van, we saw how they were taken away in a van
    vas a ver como llega tarde he'll be late, you'll see
    como a la mitad del camino about half way there
    está como a cincuenta kilómetros it's about fifty kilometers away
    vino como a las seis she came at around o about six
    tiene un sabor como a almendras it has a kind of almondy taste, it tastes something like o a bit like almonds
    un ruido como de un motor a noise like that of an engine
    B (uso expletivo) kind of ( colloq)
    es que me da como vergüenza … I find it kind of embarrassing …
    * * *

     

    Del verbo comer: ( conjugate comer)

    como es:

    1ª persona singular (yo) presente indicativo

    Multiple Entries:
    algo como    
    comer    
    como    
    cómo
    comer ( conjugate comer) verbo intransitivo


    este niño no me come nada (fam) this child won't eat anything (colloq);
    dar(le) de cómo a algn (en la boca) to spoonfeed sb;
    darle de cómo al gato/al niño to feed the cat/the kid;
    salir a cómo (fuera) to go out for a meal, to eat out;
    ¿qué hay de cómo? ( a mediodía) what's for lunch?;

    ( por la noche) what's for dinner o supper?
    b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch;


    c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner

    verbo transitivo
    a)fruta/verdura/carne to eat;

    ¿puedo cómo otro? can I have another one?;

    no tienen qué cómo they don't have anything to eat
    b) (fam) ( hacer desaparecer) See Also→ comerse 3

    c) (en ajedrez, damas) to take

    comerse verbo pronominal
    1
    a) ( al escribir) ‹acento/palabra to leave off;

    línea/párrafo to miss out

    palabra to swallow
    2 ( enf) ‹ comida to eat;

    cómose las uñas to bite one's nails
    3 (fam) ( hacer desaparecer)
    a) [acido/óxido] to eat away (at);

    [polilla/ratón] to eat away (at)
    b) [inflación/alquiler] ‹sueldo/ahorros to eat away at

    como preposición
    a) ( en calidad de) as;



    se la conoce cómo `flor de luz' it's known as `flor de luz'

    c) (en comparaciones, contrastes) like;


    ¡no hay nada cómo un buen coñac! there's nothing like a good brandy!;
    es cómo para echarse a llorar it's enough to make you want to cry
    d) ( en locs)

    así como (frml) as well as;

    como mucho/poco at (the) most/at least;
    como ser (CS) such as, for example;
    como si (+ subj) as if, as though
    ■ conjunción


    cómo era de esperar as was to be expected;
    no me gustó cómo lo dijo I didn't like the way she said it;
    (tal y) cómo están las cosas as things stand;
    hazlo cómo quieras/cómo mejor puedas do it any way you like/as best as you can;
    no voycómo quieras I'm not goingplease yourself
    b) ( puesto que) as, since;

    cómo era temprano, fui a dar una vuelta as it was early, I went for a walk

    c) (si) (+ subj) if;

    cómo te pille … if I catch you …

    ■ adverbio ( expresando aproximación) about;

    un sabor cómo a almendras a kind of almondy taste
    cómo adverbio

    ¿cómo estás? how are you?;

    ¿cómo es tu novia? what's your girlfriend like?;
    ¿cómo es de grande? how big is it?;
    ¿cómo te llamas? what's your name?
    b) ( por qué) why, how come (colloq);

    ¿cómo no me lo dijiste antes? why didn't you tell me before?

    c) ( al solicitar que se repita algo) sorry?, pardon?;

    ¿cómo dijo? sorry, what did you say?


    ¡cómo llueve! it's really raining!;

    ¡cómo comes! the amount you eat!;
    ¡cómo! ¿no te lo han dicho? what! haven't they told you?
    e) ( en locs)

    ¿a cómo …?: ¿a cómo están los tomates? (fam) how much are the tomatoes?;

    ¿a cómo estamos hoy? (AmL) what's the date today?;
    ¡cómo no! of course!;
    ¿cómo que …?: ¿cómo que no fuiste tú? what do you mean it wasn't you?;
    aquí no está — ¿cómo que no? it isn't herewhat do you mean it isn't there?
    comer
    I verbo transitivo
    1 to eat
    2 (en el parchís, etc) to take
    3 (estrechar) ese corte de pelo te come la cara, that haircut makes your face look thinner
    ese mueble te come mucho salón, that piece of furniture makes your living room look smaller
    II verbo intransitivo to eat: hay que darle de comer al perro, we have to feed the dog
    ♦ Locuciones: familiar comer como una lima, to eat like a horse
    familiar comer el coco/tarro a alguien, to brainwash somebody
    sin comerlo ni beberlo, le pusieron una sanción, although he has nothing to do with it, he was disciplined
    como
    I adverbio
    1 (manera) how: hazlo como quieras, do it however you like
    me gusta como habla, I like the way he speaks
    2 (semejanza, equivalencia) as: es como tú, he's just like you
    terco como una mula, as stubborn as a mule
    3 (conformidad) as: como estaba diciendo..., as I was saying...
    como indica el prospecto, as the instructions say
    4 (aproximadamente) about
    como a la mitad de camino, more or less halfway
    como unos treinta, about thirty
    II conj
    1 como [+ subj], (si) if: como no comas, no vas al cine, if you don't eat, you won't go to the cinema
    2 (porque) as, since
    como llamó tan tarde, ya no me encontró, as he phoned so late, he didn't find me in
    3 como si, as if
    como si nada o tal cosa, as if nothing had happened
    familiar como si lo viera, I can just imagine it
    III prep (en calidad de) as: lo aconsejé como amigo, I advised him as a friend
    visitó el museo como experto, she visited the museum as an expert
    ¿As, like o how?
    As
    se usa para hablar de la función, uso, papel o trabajo de una persona o cosa (trabajó como camarera durante las vacaciones, she worked as a waitress during the holidays) o para comparar dos acciones o situaciones y expresar su similitud. En este caso es necesario disponer de un verbo: Entró de botones, como lo había hecho su padre veinte años antes. He entered as an office-boy, as his father had twenty years before.
    Cuando como va seguido de un sustantivo o pronombre también puedes usar like para comparar dos acciones o situaciones: Es como su padre. He's just like his father. Sin embargo, si va seguido de una preposición, hay que usar as: En marzo, como en abril, llovió. In March, as in April, it rained.
    Nunca debes usar how en comparaciones, porque sólo expresa la manera de hacer las cosas: ¿Cómo lo hiciste?, How did you do it?
    cómo adverbio
    1 (interrogativo) how: ¿cómo es de alto?, how high is it?
    ¿cómo estás?, how are you?
    ¿cómo se hace?, how is it made?
    2 (cuánto) ¿a cómo están los plátanos?, how much are the bananas?
    3 (por qué) ¿cómo es que no nos avisaste?, why didn't you warn us?
    familiar ¿cómo es eso?, how come?
    4 (cuando no se ha oído bien) ¿cómo?, what?
    5 (exclamativo) how
    ¡cómo ha cambiado!, how she's changed!
    ♦ Locuciones: cómo no, of course
    ' cómo' also found in these entries:
    Spanish:
    aburrirse
    - acabada
    - acabado
    - acondicionar
    - acreditar
    - actuar
    - adiós
    - alma
    - alquilar
    - alta
    - alto
    - amable
    - andar
    - apear
    - apenas
    - aprendizaje
    - arreglarse
    - arte
    - así
    - atizar
    - atonía
    - baja
    - bajo
    - bala
    - balsa
    - bañera
    - bastante
    - beber
    - bestia
    - borrega
    - borrego
    - botija
    - buenamente
    - cabra
    - cada
    - caracterización
    - casa
    - cencerro
    - cerrarse
    - cesar
    - chinche
    - cielo
    - coco
    - coletilla
    - colorada
    - colorado
    - comer
    - como
    - como quiera
    - comoquiera
    English:
    ablaze
    - above
    - abroad
    - acclaim
    - accordingly
    - act
    - address
    - alternatively
    - always
    - arouse
    - as
    - ashen
    - attractive
    - awaken
    - away
    - back
    - barrage
    - bash out
    - be
    - beaver away
    - best
    - bicker
    - big
    - black
    - blind
    - bolt
    - bombshell
    - bone
    - border
    - bored
    - both
    - break
    - breed
    - brownout
    - by-product
    - cake
    - calculate
    - care
    - chalk
    - champagne
    - change
    - charm
    - cheer
    - churn out
    - class
    - climax
    - clown around
    - coin
    - colour
    - come about
    * * *
    Como nm
    el lago Como Lake Como
    * * *
    I adv
    1 as;
    como amigo as a friend
    :
    había como cincuenta there were about fifty;
    hace como una hora about an hour ago
    3
    :
    así como as well as
    II conj
    1 if;
    como si as if;
    como si fuera tonto as if he were o was an idiot;
    como no bebas vas a enfermar if you don’t drink you’ll get sick
    2 expresando causa as, since;
    como no llegó, me fui solo as o since she didn’t arrive, I went by myself
    3
    :
    me gusta como habla I like the way he talks;
    como quiera any way you want
    * * *
    cómo adv
    : how
    ¿cómo estás?: how are you?
    ¿a cómo están las manzanas?: how much are the apples?
    ¿cómo?: excuse me?, what was that?
    ¿se puede? ¡cómo no!: may I? please do!
    como adv
    1) : around, about
    cuesta como 500 pesos: it costs around 500 pesos
    2) : kind of, like
    tengo como mareos: I'm kind of dizzy
    como conj
    1) : how, as
    hazlo como dijiste que lo harías: do it the way you said you would
    2) : since, given that
    como estaba lloviendo, no salí: since it was raining, I didn't go out
    3) : if
    como lo vuelva a hacer lo arrestarán: if he does that again he'll be arrested
    4)
    como quiera : in any way
    como prep
    1) : like, as
    ligero como una pluma: light as a feather
    2)
    así como : as well as
    * * *
    como1 adv
    1. (manera) how
    2. (comparaciones) as / like
    3. (según) as
    4. (ejemplo) like
    algunas aves, como el pingüino, no vuelan some birds, like penguins, can't fly
    como sea at all costs / no matter what
    como si as if / as though
    como2 conj
    1. (causa) as
    como hacía sol, nos fuimos a la playa as it was sunny, we went to the beach
    como llegues tarde, te quedarás sin pastel if you're late, you won't get any cake

    Spanish-English dictionary > como

  • 4 nada

    adv.
    1 at all.
    la película no me ha gustado nada I didn't like the film at all
    no es nada extraño it's not at all strange
    la obra no es nada aburrida the play isn't the slightest bit boring
    2 a little, a bit (poco).
    no hace nada que salió he left just a minute ago
    3 not at all, not a single thing, nothing, not a bit.
    4 anything.
    intj.
    nothing at all.
    pron.
    1 nothing.
    no pasó nada nothing happened
    no he leído nada de Lorca I haven't read anything by Lorca
    nada me gustaría más que poder ayudarte there's nothing I'd like more than to be able to help you
    no hay nada como un buen libro there's nothing (quite) like a good book
    nada más nothing else, nothing more
    no quiero nada más I don't want anything else
    no dijo nada de nada he didn't say anything at all
    no es nada it's nothing serious
    esto no es nada that's nothing
    te he traído un regalito de nada I've brought you a little something
    cuesta cinco millones, ¡ahí es nada! it costs five million, a real snip!
    casi nada almost nothing
    como si nada as if nothing was the matter, as if nothing had happened
    de nada don't mention it, you're welcome (respuesta a 'gracias')
    dentro de nada any second now
    ¡nada de eso! absolutely not!
    No quiero nada I don't want any.
    2 love (en tenis). (peninsular Spanish)
    f.
    1 nothing, bugger all.
    2 little bit, trace, tiny bit, tiny little bit.
    pres.indicat.
    3rd person singular (él/ella/ello) present indicative of spanish verb: nadar.
    * * *
    1 nothing
    (no hay) nada como... there's nothing like...
    ¿te has hecho daño? --no, no ha sido nada did you hurt yourself? --no, I'm all right thank you
    1 (not) at all
    1 nothingness
    \
    antes de nada first of all
    como si nada just like that
    de nada (no hay de qué) don't mention it, think nothing of it, (US you're welcome) 2 (insignificante) insignificant
    gracias, --de nada thanks, --don't mention it
    dentro de nada in a moment
    nada de eso not at all, nothing of the kind
    ¿se casa Maribel? --¡nada de eso! is Maribel getting married? --absolutely not!, no way!
    nada más... as soon as..., no sooner...
    nada menos que no less than
    por nada for no reason at all
    por nada del mundo (not) for anything in the world
    ¡y nada de...! and don't...!
    ¡y nada de bañarse en el río! and don't go bathing in the river!
    * * *
    1. noun f. 2. adv. - de nada 3. pron.
    nothing, anything
    * * *
    1. PRON
    1) (=ninguna cosa) [con el verbo inglés en forma afirmativa] nothing; [con el verbo inglés en forma negativa] anything

    no dijo nada en toda la tarde — he said nothing all afternoon, he didn't say anything all afternoon

    no hay nada como un café después de comer — there's nothing like a coffee after your meal, nothing beats a coffee after your meal

    -¿qué has comprado? -nada — "what have you bought?" - "nothing"

    nada de, no sabe nada de español — he knows no Spanish at all, he doesn't know any Spanish at all

    -¿qué te cuentas? -nada de particular — "what's new?" - "nothing much" o "not a lot"

    ¡nada de eso! — not a bit of it!

    ¡nada de marcharse! — forget about leaving!

    nada de nada — absolutely nothing, nothing at all

    ahí
    2) [en locuciones]
    a) [con verbo]

    estuvo en nada que lo perdiesen — they very nearly lost it

    no me falta de nada — I've got everything I need

    hace nada — just a moment ago

    no se parecen en nada — they're not at all alike

    quedar(se) en nada — to come to nothing

    no reparar en nada — to stop at nothing

    no servir para nada — to be utterly useless

    no ha sido nada — it's nothing, it doesn't matter

    b) [con preposición, adverbio]

    antes de nada, antes de nada tengo que telefonear — before I do anything else I must make a phone call

    a cada nada — LAm * constantly

    casi nada, no costó casi nada — it cost next to nothing

    ¡había unas cien mil personas! ¡casi nada! — there were no fewer than a hundred thousand people there!

    como si nada, se lo advertí, pero como si nada — I warned him but it was as if I hadn't spoken

    de nada, -¡gracias! -de nada — "thanks!" - "don't mention it" o "you're welcome"

    ¡tanto revuelo por un premio de nada! — all that fuss over such a silly little prize!

    dentro de nada — very soon

    nada más, -¿desea algo más? -nada más, gracias — "can I get you anything else?" - "no, that's all thank you"

    no dijo nada más — he didn't say anything else, he said nothing else

    nada más que estoy muy cansado And, Méx it's just that I'm very tired

    (nada más y) nada menos que... — (no more and) no less than...

    han ganado nada menos que un coche — they've won a car, no less

    ni nada — or anything

    pues no es feo ni nadairó he's not ugly... much!

    para nada — at all

    -¿te gusta? -para nada — "do you like it?" - "not at all"

    por nada, por nada se echa a llorar — she's always crying over nothing o for no reason at all

    no por nada le llaman "apestoso" — he's not called "smelly" for nothing

    ¡por nada! — Cono Sur not at all!, don't mention it!

    3) [como coletilla]

    pues nada, me voy — well, I'm off then

    -¿qué pasó? -pues nada, que estuve esperando y no llegó — "what happened?" - "well, I was there waiting and he didn't arrive"

    y nada, al final nos fuimos — anyway, in the end we left

    4) (Tenis) love
    2.
    ADV not at all, by no means

    no es nada fácil — it's not at all easy, it's by no means easy

    pues no eres tú nada ambiciosoiró well you're not very ambitious, are you?... much!

    3.
    SF
    * * *
    I
    1)

    antes que or de nada — first of all

    no hay nada como... — there's nothing like...

    no es por nada pero... — don't take this the wrong way but...

    nada de nada — (fam) not a thing

    nada más: no hay nada más there's nothing else; ¿algo más? - nada más anything else? - no, that's it o that's all; nada más fui yo (Méx) I was the only one who went; salí nada más comer I went out right o straight after lunch; sacó (nada más ni) nada menos que el primer puesto she came first no less; nada más que: no se lo dije nada más que a él he's the only one I told; para nada: no me gustó para nada I didn't like it at all; como si nada (fam): me lo dijo como si nada! she told me as if it was nothing; se quedó como si nada she didn't even bat an eyelid; no hay nada que hacerle — (fam) that's all there is to it

    2)
    b) ( muy poco)

    con or de nada se rompe — it breaks just like that

    estar en nada: estuvo en nada que perdiéramos el tren — we very nearly missed the train

    c) (fam) ( uso expletivo)

    y nada, que al final no lo compró — anyway, in the end she didn't buy it

    pues nada, ya veremos qué pasa — well o anyway, we'll see what happens

    3) (Esp) ( en tenis) love
    II

    no está nada preocupadohe isn't at all o the least bit worried

    III
    1) (Fil)
    2) (Méx, RPl fam) ( pequeña cantidad)
    * * *
    = anything, nothing, nil, zero + Nombre, naught, nothingness, nowt, zilch.
    Ex. As an inveterate user of the British Museum Library he was able to confirm that 'a library is not worth anything without a catalogue'.
    Ex. Nothing happens until the ENTER key is pressed.
    Ex. While our vision of our readers is hazy and our interests in them nil, then criticism must be either trivial or irrelevant.
    Ex. In recent years special libraries have been faced with a number of important factors, including reduced purchase budgets, zero increases in staffing, and the opportunities offered by automation.
    Ex. Was everything she learned for naught? She felt extinguished.
    Ex. The emptiness and nothingness associated with writer's block is often described as a kind of death, a place where there is nothing to decide, nothing about which to express an opinion.
    Ex. There's a real danger of flying off on a tangent while writing about this as it for once is purely about politics and there's ' nowt' as controversial as that.
    Ex. Before you lend cash to Tom, Dick and Harry, be sure you know what you're doing or else your friendship will be worth zilch.
    ----
    * a cambio de nada = for nothing.
    * a nadie le importa nada = nobody + gives a damn.
    * antes de nada = before long, before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.
    * antes que nada = first of all, before anything else, first off, above all things.
    * a propósito de nada = for no specific reason, for no particular reason.
    * caer en la nada = fall into + the void, fall into + (empty) space.
    * casi nada = next to nothing.
    * como si nada = be right as rain, unfazed.
    * contar para nada = count + for nothing.
    * decir la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad = to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth.
    * de la nada = from nowhere, out of nowhere.
    * del año de la nada = from the year dot.
    * en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.
    * en casi nada = in no time at all, in next to no time.
    * en nada de tiempo = at a moment's notice, in next to no time, in no time at all, in no time.
    * esperar sin nada que hacer = kick + Posesivo + heels.
    * estar con amigos en la calle pasando el rato sin hacer nada = hang out + on the street.
    * estar sin hacer nada = sit + idle, stand + idle.
    * hablar sin decir nada = waffle.
    * hacer como si nada = play it + cool.
    * más que nada = more than anything else.
    * nada bonito = unlovely.
    * nada claro = unclear, uncleared.
    * nada convencido = unimpressed.
    * nada convencional = unorthodox.
    * ¡nada de eso! = no dice!.
    * nada de importancia = nothing in particular.
    * nada de nada = zilch.
    * nada desdeñable = not inconsiderable.
    * nada despreciable = not inconsiderable.
    * nada en absoluto = not at all, nothing whatsoever.
    * nada en la vida es gratuito = you cannot make an omelette without breaking eggs.
    * nada envidiable = unenviable.
    * nada es gratis = nothing comes without a cost.
    * nada es gratis en la viña del Señor = there is no such thing as a free lunch, there is no such thing as a free ride.
    * nada es mejor que = nothing beats....
    * nada + estar + más apartado de la realidad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más apartado de la verdad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más lejos de la verdad = nothing + can + be further from the truth, nothing + can + be further from the truth.
    * nada extraordinario = unremarkable.
    * nada impresionado = unimpressed.
    * nada instintivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada intuitivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada lógico = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada más = anything else, nothing else.
    * nada más y nada menos = as much as + Expresión Numérica.
    * nada más y nada menos que = in the order of + Cantidad, nothing less than.
    * nada más y nada menos que de/por + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * nada más y nada menos que desde + Expresión Temporal = from as far back as + Expresión Temporal.
    * nada más y nada menos que + Número = as many as + Número.
    * nada materialista = unworldly.
    * nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.
    * nada puede estar más alejado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada puede estar más apartado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada sabe mejor que sentirse delgado = nothing tastes as good as thin feels.
    * nada se acaba hasta que no se acaba = nothing is done until it's done.
    * nada sorprendente = unsurprising.
    * nada supera a = nothing beats....
    * no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.
    * no conducir a nada = be exercises in + futility.
    * no conocer a Alguien de nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conocer a Alguien para nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conseguir nada = achieve + nothing.
    * no deber nada = pay + Posesivo + dues.
    * no decir nada = keep + quiet.
    * no decir nada a nadie = lips + seal.
    * no encontrar nada + Adjetivo = find far from + Adjetivo.
    * no estar nada + Adjetivo = be anything but + Adjetivo.
    * no + haber + nada como = there + be + nothing like.
    * no haber nada de verdad en = there + be + any/no truth to.
    * no + haber + nada malo en = there + be + nothing wrong in/with.
    * no hacer nada = vegetate, veg out.
    * no hacer nada al respecto = leave + unchecked.
    * no hacer nada de particular = do + nothing in particular.
    * no hay nada como = nothing beats....
    * no hay nada imposible = all bets are off.
    * no hay nada mejor que = nothing beats....
    * no hay nada oculto = what you see is what you get.
    * no importar nada = not give a shit, not give a fuck.
    * no parecerse en nada a = be nothing like.
    * no perderse nada = be no great loss.
    * no querer saber más nada de = drop + Nombre + like a hot potato, drop + Nombre + like a hot brick.
    * no querer saber nada de = want + nothing to do with.
    * no querer tener nada que ver con = want + nothing to do with.
    * no revelar nada a nadie = lips + seal.
    * no ser nada = add up to + nothing.
    * no ser nada fácil = be hard-pushed to.
    * no servir de nada = be of no avail, be to no avail.
    * no servir de nada que + Subjuntivo = no use + Ving.
    * no servir para nada = be good for nothing, pissing into the wind, be of no avail, be to no avail, all + be for + naught.
    * no significar nada = add up to + nothing.
    * no suponer nada = add up to + nothing.
    * no tener nada en contra de Algo = have + nothing against, have + no quarrel about + Nombre.
    * no tener nada que perder = have + nothing to lose.
    * no tener nada que ver con = be irrelevant to.
    * no tener tiempo de nada = have + not a moment to spare.
    * o nada en absoluto = if at all.
    * para nada = in vain, to no avail, without any avail, vainly, of no avail.
    * para que no falte de nada = for good measure.
    * persona que nunca se deshace de anda = hoarder, packrat, magpie.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada o casi nada = at little or no extra cost.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * primero que nada = first off.
    * que no conduce a nada = circuitous.
    * quien nada arriesga nada gana = nothing ventured, nothing gained.
    * reducir a la nada = reduce to + nil.
    * saber un poco de todo y mucho de nada = jack of all trades, master of none.
    * sentarse sin hacer nada = sit + idle.
    * ser nada más y nada menos que = be nothing less than.
    * servir de poco o nada = be of little or no avail.
    * servir para nada = count + for nothing.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin nada de gracia = unfunny.
    * sin nada que destacar = uneventful.
    * sin poder hacer nada = helplessly.
    * trabajar a cambio de nada = work for + nothing.
    * una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.
    * y antes de nada = the next thing + Pronombre + know.
    * * *
    I
    1)

    antes que or de nada — first of all

    no hay nada como... — there's nothing like...

    no es por nada pero... — don't take this the wrong way but...

    nada de nada — (fam) not a thing

    nada más: no hay nada más there's nothing else; ¿algo más? - nada más anything else? - no, that's it o that's all; nada más fui yo (Méx) I was the only one who went; salí nada más comer I went out right o straight after lunch; sacó (nada más ni) nada menos que el primer puesto she came first no less; nada más que: no se lo dije nada más que a él he's the only one I told; para nada: no me gustó para nada I didn't like it at all; como si nada (fam): me lo dijo como si nada! she told me as if it was nothing; se quedó como si nada she didn't even bat an eyelid; no hay nada que hacerle — (fam) that's all there is to it

    2)
    b) ( muy poco)

    con or de nada se rompe — it breaks just like that

    estar en nada: estuvo en nada que perdiéramos el tren — we very nearly missed the train

    c) (fam) ( uso expletivo)

    y nada, que al final no lo compró — anyway, in the end she didn't buy it

    pues nada, ya veremos qué pasa — well o anyway, we'll see what happens

    3) (Esp) ( en tenis) love
    II

    no está nada preocupadohe isn't at all o the least bit worried

    III
    1) (Fil)
    2) (Méx, RPl fam) ( pequeña cantidad)
    * * *
    = anything, nothing, nil, zero + Nombre, naught, nothingness, nowt, zilch.

    Ex: As an inveterate user of the British Museum Library he was able to confirm that 'a library is not worth anything without a catalogue'.

    Ex: Nothing happens until the ENTER key is pressed.
    Ex: While our vision of our readers is hazy and our interests in them nil, then criticism must be either trivial or irrelevant.
    Ex: In recent years special libraries have been faced with a number of important factors, including reduced purchase budgets, zero increases in staffing, and the opportunities offered by automation.
    Ex: Was everything she learned for naught? She felt extinguished.
    Ex: The emptiness and nothingness associated with writer's block is often described as a kind of death, a place where there is nothing to decide, nothing about which to express an opinion.
    Ex: There's a real danger of flying off on a tangent while writing about this as it for once is purely about politics and there's ' nowt' as controversial as that.
    Ex: Before you lend cash to Tom, Dick and Harry, be sure you know what you're doing or else your friendship will be worth zilch.
    * a cambio de nada = for nothing.
    * a nadie le importa nada = nobody + gives a damn.
    * antes de nada = before long, before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.
    * antes que nada = first of all, before anything else, first off, above all things.
    * a propósito de nada = for no specific reason, for no particular reason.
    * caer en la nada = fall into + the void, fall into + (empty) space.
    * casi nada = next to nothing.
    * como si nada = be right as rain, unfazed.
    * contar para nada = count + for nothing.
    * decir la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad = to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth.
    * de la nada = from nowhere, out of nowhere.
    * del año de la nada = from the year dot.
    * en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.
    * en casi nada = in no time at all, in next to no time.
    * en nada de tiempo = at a moment's notice, in next to no time, in no time at all, in no time.
    * esperar sin nada que hacer = kick + Posesivo + heels.
    * estar con amigos en la calle pasando el rato sin hacer nada = hang out + on the street.
    * estar sin hacer nada = sit + idle, stand + idle.
    * hablar sin decir nada = waffle.
    * hacer como si nada = play it + cool.
    * más que nada = more than anything else.
    * nada bonito = unlovely.
    * nada claro = unclear, uncleared.
    * nada convencido = unimpressed.
    * nada convencional = unorthodox.
    * ¡nada de eso! = no dice!.
    * nada de importancia = nothing in particular.
    * nada de nada = zilch.
    * nada desdeñable = not inconsiderable.
    * nada despreciable = not inconsiderable.
    * nada en absoluto = not at all, nothing whatsoever.
    * nada en la vida es gratuito = you cannot make an omelette without breaking eggs.
    * nada envidiable = unenviable.
    * nada es gratis = nothing comes without a cost.
    * nada es gratis en la viña del Señor = there is no such thing as a free lunch, there is no such thing as a free ride.
    * nada es mejor que = nothing beats....
    * nada + estar + más apartado de la realidad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más apartado de la verdad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más lejos de la verdad = nothing + can + be further from the truth, nothing + can + be further from the truth.
    * nada extraordinario = unremarkable.
    * nada impresionado = unimpressed.
    * nada instintivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada intuitivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada lógico = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada más = anything else, nothing else.
    * nada más y nada menos = as much as + Expresión Numérica.
    * nada más y nada menos que = in the order of + Cantidad, nothing less than.
    * nada más y nada menos que de/por + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * nada más y nada menos que desde + Expresión Temporal = from as far back as + Expresión Temporal.
    * nada más y nada menos que + Número = as many as + Número.
    * nada materialista = unworldly.
    * nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.
    * nada puede estar más alejado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada puede estar más apartado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada sabe mejor que sentirse delgado = nothing tastes as good as thin feels.
    * nada se acaba hasta que no se acaba = nothing is done until it's done.
    * nada sorprendente = unsurprising.
    * nada supera a = nothing beats....
    * no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.
    * no conducir a nada = be exercises in + futility.
    * no conocer a Alguien de nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conocer a Alguien para nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conseguir nada = achieve + nothing.
    * no deber nada = pay + Posesivo + dues.
    * no decir nada = keep + quiet.
    * no decir nada a nadie = lips + seal.
    * no encontrar nada + Adjetivo = find far from + Adjetivo.
    * no estar nada + Adjetivo = be anything but + Adjetivo.
    * no + haber + nada como = there + be + nothing like.
    * no haber nada de verdad en = there + be + any/no truth to.
    * no + haber + nada malo en = there + be + nothing wrong in/with.
    * no hacer nada = vegetate, veg out.
    * no hacer nada al respecto = leave + unchecked.
    * no hacer nada de particular = do + nothing in particular.
    * no hay nada como = nothing beats....
    * no hay nada imposible = all bets are off.
    * no hay nada mejor que = nothing beats....
    * no hay nada oculto = what you see is what you get.
    * no importar nada = not give a shit, not give a fuck.
    * no parecerse en nada a = be nothing like.
    * no perderse nada = be no great loss.
    * no querer saber más nada de = drop + Nombre + like a hot potato, drop + Nombre + like a hot brick.
    * no querer saber nada de = want + nothing to do with.
    * no querer tener nada que ver con = want + nothing to do with.
    * no revelar nada a nadie = lips + seal.
    * no ser nada = add up to + nothing.
    * no ser nada fácil = be hard-pushed to.
    * no servir de nada = be of no avail, be to no avail.
    * no servir de nada que + Subjuntivo = no use + Ving.
    * no servir para nada = be good for nothing, pissing into the wind, be of no avail, be to no avail, all + be for + naught.
    * no significar nada = add up to + nothing.
    * no suponer nada = add up to + nothing.
    * no tener nada en contra de Algo = have + nothing against, have + no quarrel about + Nombre.
    * no tener nada que perder = have + nothing to lose.
    * no tener nada que ver con = be irrelevant to.
    * no tener tiempo de nada = have + not a moment to spare.
    * o nada en absoluto = if at all.
    * para nada = in vain, to no avail, without any avail, vainly, of no avail.
    * para que no falte de nada = for good measure.
    * persona que nunca se deshace de anda = hoarder, packrat, magpie.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada o casi nada = at little or no extra cost.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * primero que nada = first off.
    * que no conduce a nada = circuitous.
    * quien nada arriesga nada gana = nothing ventured, nothing gained.
    * reducir a la nada = reduce to + nil.
    * saber un poco de todo y mucho de nada = jack of all trades, master of none.
    * sentarse sin hacer nada = sit + idle.
    * ser nada más y nada menos que = be nothing less than.
    * servir de poco o nada = be of little or no avail.
    * servir para nada = count + for nothing.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin nada de gracia = unfunny.
    * sin nada que destacar = uneventful.
    * sin poder hacer nada = helplessly.
    * trabajar a cambio de nada = work for + nothing.
    * una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.
    * y antes de nada = the next thing + Pronombre + know.

    * * *
    A
    1 nothing
    es mejor que nada it's better than nothing
    de nada sirve que le compres libros si no los lee there's no point in buying him books if he doesn't read them
    antes que or de nada first of all
    nada te faltará or no te faltará nada you won't want for anything
    no hay nada como un buen baño caliente there's nothing like a nice hot bath
    hace dos días que no come nada he hasn't eaten a thing o anything for two days
    ¡no sirves para nada! you're useless
    no se hizo nada he wasn't hurt
    no sé por qué llora, yo no le hice nada I don't know why he's crying, I didn't touch him
    ¿te has hecho daño? — no, no ha sido nada did you hurt yourself? — no, it's nothing
    ¡perdón! — no fue nada sorry! — that's all right
    no es por nada pero … don't take this the wrong way but …
    se fue sin decir nada she left without a word
    nadie me dio nada nobody gave me anything
    nada DE algo:
    no necesita nada de azúcar it doesn't need any sugar at all
    eso no tiene nada de gracia that's not in the least bit o not at all funny
    ¡nada de juegos or jugar ahora! you're not playing o I don't want any games now!
    2 ( en locs):
    de nada you're welcome, it's a pleasure, don't mention it ( frml)
    nada de nada ( fam); not a thing
    nada más: no hay nada más there's nothing else
    ¿algo más? — nada más anything else? — no, that's it o that's all o that's the lot
    no se pudo hacer nada más or más nada por él nothing more could be done for him
    nada más fui yo ( Méx); I was the only one who went
    no nada más yo lo critico ( Méx); I'm not the only one to criticize him
    salí nada más comer I went out right o straight after lunch
    nada más llegar subió a verla as soon as he arrived he went up to see her
    nada más que: la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad the truth, the whole truth, and nothing but the truth
    no se lo dije nada más que a él he's the only one I told, I didn't tell anyone except him o but him
    nada que … ( Andes fam): ya son las diez y nada que vienen it's already ten o'clock and there's still no sign of them
    ni nada ( fam): no me avisó ni nada ( fam); he didn't tell me or anything, he didn't even tell me
    no es ambicioso ni nada ( iró); he's not at all ambitious or anything like that! ( iro)
    para nada not … at all
    ese tema no se tocó para nada that topic didn't come up at all
    no me gustó para nada I didn't like it at all o one little bit
    ahí es nada ( fam iró): hicieron un par de millones, ahí es nada they made a couple of million … peanuts o chickenfeed! ( colloq iro)
    como si nada ( fam): ¡me lo dice como si nada! she tells me as casual as you like, and she tells me as if it was nothing
    se quedó como si nada she didn't even bat an eyelid
    se lo dije mil veces, pero como si nada I told her over and over again, but it didn't do the slightest bit of good
    no estás/está en nada ( Ven arg); you're/he's so uncool ( colloq), you don't/he doesn't have a clue ( colloq)
    no hay nada que hacerle ( fam); that's all there is to it, there are no two ways about it
    B
    1
    (algo): ¿has visto alguna vez nada igual? have you ever seen the like of it o the likes of it o anything like it?
    antes de que digas nada before you say anything
    2
    (muy poco): con or de nada se rompe it breaks just like that
    fue un golpe de nada it was only a little bump
    en nada de tiempo in no time at all
    compraron la casa por nada they bought the house for next to nothing
    dentro de nada very soon, in no time at all
    estar en nada: estuvo en nada que perdiéramos el tren we very nearly missed the train
    no nos vieron, pero estuvo en nada they didn't see us, but it was a close call o shave
    3 ( fam)
    (uso expletivo): y nada, que al final no lo compró anyway, in the end she didn't buy it
    pues nada, ya veremos qué pasa well o anyway, we'll see what happens
    C ( Esp) (en tenis) love
    quince-nada fifteen-love
    no está nada preocupado he isn't at all o the least bit worried
    anoche no dormí nada I didn't sleep a wink o at all last night
    no me gusta nada lo que has hecho I don't like what you've done one bit
    no es nada engreído el chico ( iró); he sure is vain!, he isn't half conceited! ( BrE)
    A ( Fil):
    la nada nothing
    el universo se creó de la nada the universe was created from nothing o from the void
    surgió de la nada it came out of nowhere
    B
    (Méx, RPl fam) (pequeña cantidad): ¿le diste vino al bebé? — sólo una nada did you give the baby wine? — only a tiny drop
    le puse una nada de sal I added a tiny pinch of salt
    ganó por una nada he won by a whisker
    * * *

     

    Del verbo nadar: ( conjugate nadar)

    nada es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente indicativo

    2ª persona singular (tú) imperativo

    Multiple Entries:
    nada    
    nadar
    nada pronombre
    1


    de nada sirve que le compres libros there's no point in buying him books;
    antes que or de nada first of all;
    no quiere nada he doesn't want anything;
    ¡no sirves para nada! you're useless;
    sin decir nada without a word
    b) ( en locs)


    nada de nada (fam) not a thing;
    nada más: no hay nada más there's nothing else;
    ¿algo más? — nada más anything else? — no, that's it o that's all;
    nada más fui yo (Méx) I was the only one who went;
    salí nada más comer I went out right o straight after lunch;
    sacó (nada más ni) nada menos que el primer puesto she came first no less;
    para nada: no me gustó para nada I didn't like it at all;
    por nada: la compraron por nada they bought it for next to nothing;
    discuten por nada they argue over nothing;
    llora por nada she cries at the slightest little thing
    2 (Esp) ( en tenis) love;

    ■ adverbio:
    no está nada preocupado he isn't at all o the least bit worried;

    esto no me gusta nada I don't like this at all o (colloq) one bit
    nadar ( conjugate nadar) verbo intransitivo
    a) [persona/pez] to swim;

    ¿sabes nada? can you swim?;

    nada (estilo) mariposa/pecho to do (the) butterfly/breaststroke;
    nada de espalda or (Méx) de dorso to do (the) back stroke
    b) [ramas/hojas] ( flotar) to float

    c)

    nadar en ( tener mucho): nada en dinero to be rolling in money (colloq);

    el pollo nadaba en grasa the chicken was swimming in grease
    verbo transitivo
    to swim
    nada
    I pron
    1 (ninguna cosa) nothing: ¿qué te cuentas?, - nada nuevo, how it's going?, - nothing new
    (con otro negativo) nothing, not... anything: no hay nada más importante, there is nothing more important
    no tocamos nada, we didn't touch anything
    no lo cambiaría por nada del mundo, I wouldn't change it for anything on earth
    2 (en preguntas) anything: ¿no tienes nada que decir?, don't you have anything to say?
    3 (muy poco) con la niebla no veíamos nada, we couldn't see a thing in the fog
    no fue nada, (herida, golpe) I wasn't hurt
    (respuesta a una disculpa) it's all right
    4 (en ciertas construcciones) anything
    más que nada, more than anything: me importa más que nada, it means more than anything else to me
    sin decir nada, without saying anything/a word
    II adverbio not at all: no nos aburrimos nada, we weren't bored at all
    no escribe nada mal, he doesn't write at all badly
    III sustantivo femenino nothingness
    ♦ Locuciones: casi nada, almost nothing
    gracias, - de nada, thanks, - don't mention it
    más que nada: te lo digo más que nada para que no vayas a meter la pata, more than anything else I'm telling you so you don't put your foot in it
    nada más: nada más oírlo, as soon as she heard it
    familiar para nada, not at all
    nadar verbo intransitivo
    1 Dep to swim: no sé nadar, I can't swim
    2 (un objeto) to float
    3 (tener en abundancia) nada en libros, she has a lot of books
    ' nada' also found in these entries:
    Spanish:
    absolutamente
    - adelantar
    - adorno
    - amilanarse
    - amohinarse
    - balde
    - bastante
    - bregar
    - cabo
    - callar
    - calmarse
    - cero
    - ciega
    - ciego
    - clara
    - claro
    - comecome
    - como
    - comparecencia
    - concreta
    - concreto
    - conducir
    - contra
    - dar
    - débil
    - decir
    - derecha
    - desocupada
    - desocupado
    - doblar
    - doblarse
    - doble
    - ecuánime
    - embalarse
    - envidiar
    - escaramuza
    - escarceo
    - faltar
    - frescura
    - ir
    - gusto
    - hablar
    - incumbir
    - interés
    - interlunio
    - jota
    - jueves
    - maldita
    - maldito
    - más
    English:
    all
    - all right
    - amusing
    - antsy
    - anything
    - associate
    - avail
    - blank
    - board
    - breathe
    - burn
    - clash
    - clear
    - click
    - come into
    - contrary
    - cop
    - damn
    - dark
    - dark horse
    - dead
    - depth
    - dim
    - dishwater
    - disorderly
    - drone
    - dwindle
    - earth
    - earthly
    - easy
    - enforce
    - ever
    - excuse
    - first
    - flair
    - further
    - go on
    - go without
    - going
    - good
    - hand
    - hang about
    - hang around
    - hardly
    - harm
    - have
    - head
    - home
    - hot
    - ill-considered
    * * *
    pron
    1. [ninguna cosa o cantidad] nothing;
    [en negativas] anything;
    no he leído nada de Lorca I haven't read anything by Lorca;
    no pasó nada nothing happened;
    a él nada parece satisfacerle he never seems to be satisfied with anything;
    de nada vale insistir there's no point in insisting;
    nada me gustaría más que poder ayudarte there's nothing I'd like more than to be able to help you;
    no hay nada como un buen libro there's nothing (quite) like a good book;
    tranquilos, no es nada don't worry, it's nothing serious;
    casi nada almost nothing;
    de nada, Am [m5] por nada [respuesta a “gracias”] you're welcome, don't mention it;
    esto no es nada that's nothing;
    no queda nada de café there's no coffee left;
    no tengo nada de ganas de ir I don't feel like going at all;
    no dijo nada de nada he didn't say anything at all;
    no me ha gustado nada de nada I didn't like it at all o one little bit;
    nada de quejas, ¿de acuerdo? no complaining, right?, I don't want any complaints, right?;
    nada más nothing else, nothing more;
    ¿desean algo más? – nada más, gracias do you want anything else? – no, that's everything o all, thank you;
    no quiero nada más I don't want anything else;
    me dio de plazo dos días nada más she only gave me two days to do it;
    me ha costado nada más que 20 dólares it only cost me 20 dollars;
    ¡tanto esfuerzo para nada! all that effort for nothing!
    2. [poco, muy poco]
    yo apenas sé nada de ese tema I hardly know anything about that subject;
    es muy frágil y con nada se parte it's very fragile and is easily broken;
    dentro de nada any second now;
    lo he visto salir hace nada I saw him leave just a moment ago o just this minute;
    no hace nada que salió he left just a moment ago o just this minute;
    por nada se enfada she gets angry at the slightest thing, it doesn't take much for her to get angry;
    CAm, Col, Ven Fam
    a cada nada every five minutes, constantly;
    Méx
    en nada estuvo que se casara he very nearly got married
    3. Esp [en tenis] love;
    treinta nada thirty love
    4. [expresando negación]
    ¡nada de eso! absolutely not!;
    no pienso ir, ni llamar, ni nada I won't go, or call, or anything;
    no tenemos ni coche, ni moto, ni nada que se le parezca we don't have a car or a motorbike, or anything of that sort
    5. Comp
    ¡ahí es nada!, ¡casi nada!: cuesta cinco millones, ¡ahí es nada! o [m5]¡casi nada! it costs a cool five million!;
    como si nada as if nothing was the matter, as if nothing had happened;
    (nada más y) nada menos que [cosa] no less than;
    [persona] none other than; Fam
    ni nada: ¡no es alta ni nada la chica! she's tall all right!, you could say she's tall!;
    no es por nada: no es por nada pero creo que estás equivocado don't take this the wrong way, but I think you're mistaken;
    no es por nada pero llevas la bragueta abierta by the way, your fly's undone
    adv
    1. [en absoluto] at all;
    la película no me ha gustado nada I didn't like the movie at all;
    no he dormido nada I didn't get any sleep at all;
    no es nada extraño it's not at all strange;
    la obra no es nada aburrida the play isn't the slightest bit boring;
    no está nada mal it's not at all bad;
    no nos llevamos nada bien we don't get on at all well;
    Fam
    ¿te importa que me quede? – ¡para nada! do you mind if I stay? – of course not! o not at all!
    2. Fam [enfático]
    nada, que no hay manera de convencerle but no, he just refuses to be convinced
    nf
    1.
    la nada nothingness, the void;
    [el no ser]
    salir o [m5] surgir de la nada to appear out of o from nowhere
    2. Méx, RP Fam [muy poco]
    le pedí plata y me dio una nada I asked him for some money and he gave me next to nothing;
    comí una nada de helado I had a tiny bit of ice cream
    de nada loc adj
    te he traído un regalito de nada I've brought you a little something;
    es sólo un rasguño de nada it's just a little scratch
    nada más loc adv
    1. [al poco de]
    nada más salir de casa… no sooner had I left the house than…, as soon as I left the house…;
    nos iremos nada más cenar we'll go as soon as we've had dinner, we'll go straight after dinner
    2. Méx [solamente]
    nada más vine yo I'm the only one who's come
    3. Méx [sin más]
    de la fiesta regresaron a casa y nada más they went straight home after the party
    * * *
    I pron nothing;
    no hay nada there isn’t anything;
    no es nada it’s nothing;
    nada más nothing else;
    nada menos que no less than;
    nada de nada nothing at all;
    para nada not at all;
    no lo entiendes para nada you don’t understand at all;
    lo dices como si nada you talk about it as if it was nothing;
    más que nada more than anything;
    no lo haría por nada del mundo I wouldn’t do it if you paid me;
    por menos de nada for no reason at all;
    nada más llegar as soon as I arrived;
    antes de nada first of all;
    ¡nada de eso! fam you can put that idea out of your head;
    ¡casi nada! peanuts!;
    ¡de nada! you’re welcome, not at all;
    pues nada, … well, …
    II adv not at all;
    no ha llovido nada it hasn’t rained;
    no estoy nada contento I’m not at all happy
    III f nothingness
    * * *
    nada adv
    : not at all, not in the least
    no estamos nada cansados: we are not at all tired
    nada nf
    1) : nothingness
    2) : smidgen, bit
    una nada le disgusta: the slightest thing upsets him
    nada pron
    1) : nothing
    no estoy haciendo nada: I'm not doing anything
    2)
    casi nada : next to nothing
    3)
    de nada : you're welcome
    4)
    dentro de nada : very soon, in no time
    5)
    nada más : nothing else, nothing more
    * * *
    nada1 adv at all
    nada2 pron
    1. nothing / not... anything
    no hay nada, está vacío there's nothing there, it's empty
    2. (en tenis) love
    de nada (como respuesta) you're welcome / don't mention it (sin importancia) little / slight
    nada de no / any
    no tengo nada de dinero I've got no money / I haven't got any money
    no habla nada de inglés he speaks no English / doesn't speak any English
    nada más... as soon as...
    nada más entrar, vi a Fernando I saw Fernando as soon as I went in

    Spanish-English dictionary > nada

  • 5 else

    els
    adjective, adverb
    (besides; other than that already mentioned: What else can I do? Can we go anywhere else?; He took someone else's pencil.) más, otro
    - or else
    else adv otro / más
    I don't like meat, can I have something else? no me gusta la carne, ¿puedo pedir otra cosa?
    is there anything else to eat? ¿hay algo más para comer? / ¿hay otra cosa para comer?
    it's not mine; it must be someone else's no es mío; debe de ser de otra persona
    who else is coming to the party? ¿quién más viene a la fiesta?
    what else can I say? ¿qué más puedo decir?
    the park's closed; where else can we go? el parque está cerrado; ¿adónde más podemos ir?
    or else si no / o
    tr[els]
    1 más, otro,-a
    anything else? ¿algo más?
    nothing else, thank you nada más, gracias
    does anyone else want to go? ¿alguien más quiere ir?
    is there someone else? ¿hay alguien más?
    what else do you expect? ¿qué más esperas?
    where else have you been? ¿en qué otro(s) sitio(s) has estado?
    who else knows? ¿quién más lo sabe?
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    or else (otherwise, if not) si no, o 2 (used as threat) si no
    behave yourself or else... pórtate bien, si no (ya verás)
    hurry up or else we'll be late! ¡date prisa, si no llegaremos tarde!
    either you come today, or else don't bother coming o vienes hoy, o no te molestes en venir
    he must be drunk, or else he's gone mad debe de estar borracho, si no es que se ha vuelto loco
    if nothing else como mínimo
    else ['ɛls] adv
    1) differently: de otro modo, de otra manera
    how else?: ¿de qué otro modo?
    2) elsewhere: de otro sitio, de otro lugar
    where else?: ¿en qué otro sitio?
    3)
    or else otherwise: si no, de lo contrario
    else adj
    1) other: otro
    anyone else: cualquier otro
    everyone else: todos los demás
    nobody else: ningún otro, nadie más
    somebody else: otra persona
    2) more: más
    nothing else: nada más
    what else?: ¿qué más?
    adj.
    otro, -a adj.
    adv.
    además adv.
    más adv.
    els
    1) (after pron)

    somebody o someone else — otra persona

    everybody o everyone else — todos los demás

    if all else fails — si todo lo demás falla, como último recurso

    there's little else o not much else we can do — no podemos hacer mucho más

    nobody o no one else — nadie más

    was there anybody o anyone else there? — ¿estaba alguien más?

    anything else? — ¿algo más?

    what/who else? — ¿qué/quién más?

    what else can you expect from her? — ¿qué otra cosa se puede esperar de ella?

    why else do you think he did it? — ¿y por qué (te) crees que lo hizo (si no por eso)?

    3)

    or else(as conj) si no

    do as I tell you or else...! — o haces lo que te digo o vas a ver!, haz lo que te digo porque si no...!

    [els]
    ADV

    all else — todo lo demás

    anybody else — cualquier otro

    anything else, anything else is impossible — cualquier otra cosa es imposible

    have you anything else to tell me? — ¿tienes algo más que decirme?

    anything else, sir? — (in shop) ¿algo más, señor?

    anywhere else — en cualquier otro sitio

    everyone else — todos los demás

    everything else — todo lo demás

    nobody else — nadie más

    nothing else — nada más

    nothing else, thank you — (in shop) nada más, gracias, es todo, gracias

    nowhere else — en ningún otro sitio

    somebody else — otra persona

    there's somebody else, isn't there? — hay alguien más, ¿verdad?

    something else — otra cosa; (=wonderful) * estupendo

    somewhere else — en otro sitio, en otra parte

    how else? — ¿de qué otra manera?

    what else...? — ¿qué más...?

    where else...? — ¿en qué otro sitio...?, ¿dónde más...? (LAm)

    where else can he have gone? — ¿a qué otro sitio habrá podido ir?

    who else...? — ¿quién si no...?, ¿quién más...?

    who else could do it as well as you? — ¿quién si no or quién más podría hacerlo tan bien como usted?

    there is little else to be done — poco se puede hacer aparte de eso

    he said that, and much else — dijo eso y mucho más

    4) (=otherwise)

    or else — si no

    or else I'll do it — si no, lo hago yo

    do as I say, or else! * (expressing threat) ¡haz lo que te digo o si no verás!

    how could I have done it else? — ¿de qué otro modo hubiera podido hacerlo?

    * * *
    [els]
    1) (after pron)

    somebody o someone else — otra persona

    everybody o everyone else — todos los demás

    if all else fails — si todo lo demás falla, como último recurso

    there's little else o not much else we can do — no podemos hacer mucho más

    nobody o no one else — nadie más

    was there anybody o anyone else there? — ¿estaba alguien más?

    anything else? — ¿algo más?

    what/who else? — ¿qué/quién más?

    what else can you expect from her? — ¿qué otra cosa se puede esperar de ella?

    why else do you think he did it? — ¿y por qué (te) crees que lo hizo (si no por eso)?

    3)

    or else(as conj) si no

    do as I tell you or else...! — o haces lo que te digo o vas a ver!, haz lo que te digo porque si no...!

    English-spanish dictionary > else

  • 6 xabarciar

    Xabarciar, tratar, vender, cosas de poco valor, tratantes de escasa monta. —Cundu you yera un guaxín prexenciéi 'l tibeiru que cheldarun les Xabarceires de la miou aldina con la sou pótchina Facunda ya 'l Pascualón el Xitanu, lu que non cuntaba you yera qu'al currer el tempu tamén me diba ver encibiétchau per mor de la ñecexidá en tener que faer de xabarceiru, ya nagora mesmu comu tóu nisti dicionariu xirbe d’escola, nagua mexor qu’istes estories pa comprendier con mexor vidayu les ñaturales ya ximples costumes de la Nuexa Xantiquina Tierrina, que güéi nel díe tan sous ancestrus nes manes fedientes ya utreresques de prexones tan rapiegues ya llimiagues, que l'únicu que fan ye mistificar les nuexes costumes ya Chingua, menus mal que col tempu les xeneraciones d'astures venideiras xabran poñer les couxes nel sou xeitu, pos conista esperancia trabayu you xin escanxu ya m'allegre ya enxemáu de gociu, perque you séi, ya xuru per toes mious ceyencias con tou la fuercia del miou alma, qu'angún díe non mu xeru, tous lus entroyáus trabayus fechus per lus Amigus del Bable ya de lus del Conceyu Bable, que güéi amindi me pieschen toes les portes, per el baldrayante miéu que xin me dexen xueltu, dalgún d'echus nun me valdríe amindi nin p'arrátchar el cuchu de lus bracus. Axín que ya ta tóu faláu, ya tous lus que nun s'atopen nes arrañáes pradeires del enxútchu vidayu, comprendieran, que toes istes xentaques per minde nomáes nun son namái que pioyones ou paráxitus. TRADUCCIÓN.—Cuando yo era pequeño presencié el sonado escándalo que prepararon las tratantas de mi aldea, por la causa de la su pollina Facunda y de Pascualón el Gitano, lo que no pensaba yo por aquel entonces, era que al transcurrir los años, me iba a ver envuelto por causa de la necesidad o cualquier otra razón parecida, en trabajar como tratante verdulero, frutero, xabarceiru, pero ahora mismo, y como según mi parecer todo en este diccionario ha de servir de escuela, pues nada mejor que estas historias verdaderas, para comprender con mejor entendimiento y sencillez, las naturales y simples maneras, costumbres y diversas cosas de Nuestra Santina Tierrina, pues con grande pena hoy yo estoy viendo, como sus más respetables y queridos ancestros, son manejados ultrajantemente, por personas que faltas de dignidad, amor a la Tierrina y respeto hacia sus sagrados ancestros, están dándoselas de entendidos mistificando toda la "Cultura de Asturias”, pero yo se muy bien, que con el tiempo las generaciones de astures venideras sabrán poner todas las cosas en el lugar que sabiamente les corresponde, con esta hermosa esperanza trabajo yo hoy en día con alegría y cubierto de entusiasmado gozo, porque yo sé, y juro por todas mis creencias con toda la fuerza de mi alma, que algún día y no muy lejano, todos los estercolosos trabajos sobre la materia de la LLingua D'Asturies y sus Ancestros, que fueron basurescamente hechos por los Amigos del Bable y los del Conceyu Bable, que desde siempre, pretendo decir, que desde que nacieron porque mis humildes trabajos les hicieron con afán insano intentar crecer sin tener raíces para sostener su rancuaya creencia, no hicieron otra cosa que ponerme torgas en todas las puertas, por el cobardoso miedo que tenían, pues al dejarme suelto a mí, ninguno de ellos hoy existiría, y menos me serviría ni para limpiar la cubil de los cerdos. Así que ya está dicho todo sobre este asunto de estas asociaciones de la "Trelda", y yo creo que todas las gentes que no tengan las praderas del entendimiento secas y limpias de saberes, comprenderán perfectamente, que todas estas gentes por mi nombradas nada más que son parásitos. —Esta historia que ya de seguido les voy a relatar, terminó con mis huesos en la cárcel, por haberla yo contado en un pequeño libro tal como había sucedido. La verdad que you espatuxé ya galamiéi per tous lus llugares de la miou Tierrina con mu pouca xuerti, quiciavis fora que ñaciera pa ser un esgraciaín ou que les couxes teñíen que cheldaxe axindi, güéi nel díe que ya vou pa viétchu tou contentu de ver vivíu miou vida de la maneira que lu fexe, perque xin axindi nun fora, poucu ou nagua podría cuntar de les costumes ya llingua de miou mantina Tierrina. Xin lus Roxus viexon ganáu l'engarradiétcha, que tal couxa viexen fechu senún se xebraren en tantus partíus pollíticus que nun dexaben llugar pa l'esciplina, pos tóus queríen mangoniar, escutír, ya tou 'l mamplenáu de tibeirus xabarceirus que manexaben, metantu que lus fascioxus afilaben les nabayes p'achuquinar piscuezus, falules you, que xin lus Roxus viexen ganáu, xeguramente que you nun taríe nagora fayénduyes isti dicionariu, perque xeguramente miou pá me viexe adeprendíu dalguna carreira d'inxinieru, maestru, aboguéu, etc., etc., ya me xebrarie del ñatural vivir ganándume 'l pan nes mesmes fontes ancestrales de les nuexes costumes ya llingua, que ye dou s'abaya tou 'l ancestru ximple, ñatural ya fidalgu d'Asturies, Trubiétchu de la Patria España. —Toes les prexones xebráes d'istus ñaturales y xantiquinus llugares de la miou embruxadóura ya melgueira Tierrina, nun poden querecha na fondeirá de sous raigones, nin tampoucu puén faer el munchu trabayu qu'entavía se ñecexita pa poder cheldar en bom xeitu la Nuexa Palancia, ya toa l'ancestral cultura de la Tierrina. —Existi un reflán astur que díz, que lus nenus pa que queran ben a la sou má tenen que mamar nel sou entamu fasta qu’isti d’afechu s’escose. “TERESA, LA JUSTICIA Y LOS ELEGANTES TIMADORES DE NUESTRO TIEMPO" —No son los timadores de mi tiempo, tan desgraciados y tan cándidos como lo era Pascualón el gitano, pues estos indecentes y asquerosos gitanos de hoy día, no son de la raza “calé” (pobrecitas estas humildes y desventuradas gentes, cuanto desde niño las he querido admirado, y cuantos compañeros en la vida he tenido que eran gitanos, siendo todos ellos estupendos camaradas y soberbios muchachos). —Digo que los gitanos de hoy día, son la escoria que dejo la guerra entre la raza despreciable de algunos “payos”, y a uno de ellos, le voy a retratar en estas páginas lo mejor que pueda, sin quitar, ni poner nada, simplemente voy a contar cuanto ha sucedido. —Habíame yo caído trabajando como calderero en el montaje, y rótome el cumal (la columna), quedando de resultas de este llumbazu (caída) inútil para el trabajo que profesaba, y en una situación bastante desesperada, porque las pensiones que asignan a los mutilados trabajadores españoles, son las mayores canalladas y porquerías, que no le alcanzan al desventurado lisiado, ni para comer un plato de sopas cada día. Así pues, había rótome las costillas toda mi vida trabajando para aquella miseria que me condenaba, a vivir el resto de mi existencia falto de todo, todavía para más fastidiarla, escuchando todos los días a los dirigentes de trabajo, bien con sus comedidas y estudiadas frases, que díganlas ellos y entiéndalas María Santísima, dirigiéndose al país, por el medio de la televisión, radio y prensa, que nos iban a dar tanto y cuanto. En resumen, que lo único que nos dan es una caca, tan grande tan asquerosa como ellos son. —Estaba yo de pensión por aquel entonces en casa de la señora Teresa, que era viuda de un desgraciado minero, que el pobre tuvo la triste desgracia para su esposa e hijos, de morirse en la cama abrazado por una enfermedad, y no haberlo hecho en la mina aplastado en una oscura y tenebrosa rampla por un costero, ya que si así hubiera sucedido, le quedaría a su viuda una pensión que aunque también fuese en demasía miserable, no sería tanto como la que le daban por el seguro de enfermedad, que ésta sí que no les algamía (alcanzaba) ni a ella ni a sus tres pequeños hijos, que el mayor aun no llegaba a los nueve años, ni para comer sin fartucase (hartarse), ni una vez a la semana. —Dentro de privaciones y de miserias endiabladas vivía Teresa, estirando la moleculosa pensión que no se espurría (alargaba), por ser en demasía encoyía (encogida) ya de crianza, y pensando yo que a esta triste situación que a ella acompañaba, sin galga (freno) que me detuviese en desfrenada carrera me acercaba, decidimos dedicarnos al trato, para ver si de esta forma lográbamos despegarnos de las miserias que nos rodeaban. —Creo que no hace falta decir, que la Ciencia le hizo correr al progreso con tanta prisa, que desde aquella inolvidable y lejana época de las Xabarceiras, que recorrían las aldeas, romerías y mercados, vendiendo las frutas y demás productos, que transportaban a lomos de los humildes burros, hasta nuestro tiempo, el progreso con sus ingenios modernos, mitad emparentados en el agrado del Hacedor, y la otra parte con los mismos imaginares del propio demonio, hizo a las gentes moverse con apurante desatino, y por tal suceder hoy día, las personas que pretendan dedicarse a la industria de comerciar con las frutas u otras mercancías por las ferias y mercados, no pueden hacerlo sirviéndose de un jumento como medio de transporte, ya que si tal locura hicieran, no ganarían ni para darle un mal pienso a su pollino. —Por tal lleldar (acontecer) Teresa y yo, nos decidimos hacer camino en el oficio de Zabarceirus (tratantes), por eso nos centramos en el menester de comprar una pequeña furgoneta, de ésas que suelen ser a medio uso, y que nos la dieran a plazos, ya que yo no tenía una perrina (cinco céntimos), y ella tenía que pedir prestado el dinero de la entrada que había que pagar por el vehículo, a una conocida suya que sabedora de nuestras pretensiones, habíase decidido a prestárselo. —Así pues ya con esta determinación tomada, y ya completamente decididos a ganarnos la vida en este oficio, que la verdad era el único que me quedaba a mí, ya que a pesar de aún valer para un sinfín de profesiones livianas, no podía aspirar a ellas, porque para tal menester, se necesitaba una recomendación, o ser por lo contrario hijo o pariente de algún facistón de buena marca, faceta única y sin igual, que impera desde la guerra Civil para todos los efectos en mi Patria. Por esto, a poca curiosidad que cualquiera tenga para investigar en este denigrante panorama, se darán cuenta que en todos los ministerios de la nación, desde el que más manda, hasta el conserje que le franquea la puerta, son todos fascistas, divididos en falangistas, que hermoso y Humanitario partido es éste, si sus afiliados cumplieran los Credos que tan maravillosamente creo su Fundador, y la otra parte, está compuesta por exdivisionarios, exlegionarios, excombatientes, exlicenciados de las fuerzas armadas, etc. Y si quieren ustedes encontrar algún Rojo, búsquenlo en las profesiones más bajas y avasalladas del país. Esto que les cuento señores es la pura verdad, así que consideren la libertad que tendremos, cuando detrás de cada obrero, existe un patrón que le roba, y si el trabajador protesta, entonces aparece un látigo y una pistola que le hace por la vía de la fuerza, entrar en la senda de la esclavitud. —Digo yo, que para encontrar esa furgoneta que determinado teníamos de comprar, investigamos en las páginas de anuncios de los periódicos de provincia, por si alguna venía anunciada del tamaño y condiciones que nosotros necesitábamos. Y nuestra alegría fue grande cuando observamos en uno de los diarios que la Casa de Vulcano tenía una en venta, que la vendía dando como señal una pequeña entrada, y después el resto, que se podía pagar en cómodos plazos, también estaba revisada con esmero y garantía, según las manifestaciones hechas por el propio dueño, en la propaganda que de la furgoneta había anunciado, que aseguraba que el tal vehículo, se encontraba lo mismo que si fuese nuevo. —Así pues, en los últimos días del mes de Enero, del siguiente año del primer baile que los Humanos hicieran alrededor de la Luna, ensenderámonos la Teresa y yo camino de Oviedo, ilusionados y muy gozosos dentro del ánimo que nos movía, de comprar aquel vehículo, con el que pensábamos mejorar a fuerza de trabajar arduamente nuestra situación harto deficiente. Llegamos al fin en alegrosa compañía a la Casa de Vulcano, pudimos comprobar como en el amplio escaparate de su bien saneado negocio, estaba expuesta la furgoneta limpia y reluciente, con todas las apariencias a primera vista de ser una prenda de primera mano. Sin embargo, si fuésemos capaces de leer el destino, hubiésemos observado como los faros de la hermosa furgoneta, nos parecerían ojos vivos, que nos miraban guasonamente, como si de ante mano, ya se estuvieran mofando de nuestras nobles pero ilusas pretensiones, y a fe mía que nos consideraban una xunta (yunta) de fatones (bobos) que muy pronto iban a caer en las sutiles redes de el gitano de su dueño, que era el timador más despiadado, hábil y deshumanizado, de los muchos que protegidos por la ley, comían el escaso pan del pobre en la ciudad de Oviedo. —Tras mirar un buen rato nuestro xumentu de fierru (burro de hierro) pareciéndonos cuanto más lo reparábamos más hermoso y deseable, decidimos hacer entrada al establecimiento, ya con el firme propósito de hacer nuestra aquella furgoneta, que con la necesidad que nos embargaba nos había por completo sorbido el seso. —Nada más que pusimos los pies dentro de aquella industria del timo y el atropello, presentose ante nosotros sin mediar tiempo, igual que si esperándonos estuviera, un hombre de aspecto muy agradable, que llevaba plasmado en su rostro el maravilloso don de no saber hacerle mal a nadie, por lo que a mi primera impresión yo pude apreciarle, y mirándonos con sus ojillos vivarachos, que al mismo tiempo parecían del todo inocentes, brindándonos una amplia sonrisa, que se extendía de oreja a oreja, y estaba amurallada de una dentadura tan perfecta y amarfilada, que me hizo asegurar que aquel sujeto, no tenía suyo ni un sólo diente. Digo yo que a la par que así nos saludaba, se frotaba sus finas y blancas manos con verdadera insistencia, y así con esta presentación tan capitalista, tan engañadora y confianzuda, nos preguntó con su voz exquisita y halagadora, que en nada desmerecía a sus modales: —¿En qué puedo servir a tan distinguidos señores? —Teresa que era la que llevaba la voz cantante porque era la que tenía el paperío (el dinero), ahpoyándose en el vehículo que le interesaba, díjole sonriéndose dentro de una gozosa alegría que no pasó desapercibida ante la escrutante mirada de aquel granuja de timador de los tiempos modernos: —¡Verá usted, queríamos comprar esta furgonetina, si es verdad todo lo que de ella cuenta usted en el periódico! —¡Sí, verdad es todo cuanto he dicho en el anuncio, no tengan ustedes miedo ni temor alguno al engaño, porque esta mi casa se especializa en haber sido siempre muy formal y seria! —Yo que para nada me entrometí mientras que ellos hablaban, por no cortar a la Teresa que es mujer de larga parpayuéla (muy habladora), a la par que muy enfadadiza y voluble si se le corta la palabra, y como ella era la que relativamente iba a satisfacer la entrada y hacerse responsable de la compra, pues tan sólo me limité a observarles mientras que ellos hacían el trato, y después que terminaron de ponerse de acuerdo en todo, no haciéndome ningún aprecio a mí el vendedor, y creo que hasta me había considerado según mis propias apreciaciones, hombre tranquilo y de mermados arreos, pues como cuento, después de haber cerrado el trato, el Vulcano otra vez envuelto por aquella facilona sonrisa, que en él debía de ser una de sus armas más eficientes, preguntó a la par que se frotaba sus manos lleno de un dichoso contentamiento, que le llenaba de gozo, y no tanto por el dinero que en su trato había ganado, sino por la satisfacción que deduzco sentía, cuando timaba a las gentes con su hábil y exquisita maestría: —¿Bueno... y ahora... quién es el que va a revisar esta maravilla? —¡Quiero decir...! ¿quién va a conducirla? —Yo l’acaidonaréi (conduciré), le contesté a aquel individuo del que ya no me gustaba tanto ni su presencia ni nada que de él emanase, y seguido le pregunté ya siempre dentro de la desconfianza: —¡Y ahora dígame usted! ¿Es verdad que este vehículo se encuentra en buenas condiciones? —Tenga presente y compréndame usted, que esta señora lo precisa para tratar en frutas, y no le vaya a suceder, que si desea llegar con ella dónde se propone, tenga que comprar un burro para que remolque a los dos caballos de hierro, que hacen xuntura (yunta) en la furgoneta, y que por encontrarse quemados de tanto trotar, no les quede fuerza nada más que para hacer la carrera de prueba. —Pierda usted todo cuidado, y no haga con sus ingeniosas bromas menosprecio de mis honrados intereses, que no vivo yo a cuenta de engañar a mis queridos y siempre respetados clientes. Manifestó Vulcano poniéndose muy serio, pero sin apearse en ningún momento de su sonrisa, que por ser tan permanente se hondeaba en la sospecha de ser equivocadora y seguido apuntalóse en hacer su propia propaganda de la siguiente manera: —Mire, no olvide nunca, me dijo Vulcano poniéndome cariñosamente una mano encima de mi hombro, que la Casa de Vulcano, es tan honrada como la misma Audiencia, dónde se reparte la ley castigando y persiguiendo toda trampa e injusticia, por eso yo efectúo mi trabajo, bajo la respetuosa sombra de la justicia. —¿Acaso ha pensado usted que yo soy un gitano? —¡No querido amigo, si en esa desconfianza su imaginación trabaja, siento asegurarle que se encuentra usted muy equivocado, pues todos en esta ciudad me conocen, y saben que soy un honrado industrial respetado y querido, tanto por los rectos servidores de la ley, como por todos los demás que estamos obligados a no burlarnos del eficiente sistema de la justicia, que hace que todo ciudadano se sienta protegido, tanto su integridad física, como los intereses que honradamente le pertenezcan! —Y ya por última vez les aseguro que este vehículo se encuentra en perfecto funcionamiento, y hasta puedo permitirme el lujo de decirles, que pueden viajar con esta estupenda furgoneta, sin la más mínima preocupación, y sin el menor problema posible, no sólo al más apartado rincón de Asturıas, sino hasta la alejada Barcelona, sin que este motorín, deje de funcionar ni un momento, ni se empapice (ahogue) ni una sola vez. Aseguraba Vulcano, centrándose en una encendida adulación hacía su “jumento de hierro", que tal parecía que le estuviese jurando al General Franco, que era él, el más horado y disciplinado comerciante, de toda la nación española. —Yo que ya había comprendido que aquel tipejo era una asquerosa rata que no había veneno que la matase, le dije que estaba muy bien todo cuanto había dicho, y después le pregunté, que si podíamos ir a dar una vuelta con la furgoneta, para asegurarnos, que efectivamente era el vehículo la maravilla que con tanto ardor y fuerza él nos había pintado. —¡No, hoy no puede ser! Aseguró Vulcano, y seguidamente dijo, que antes era menester de asegurarla, y abonar la entrada en el Seguro de la Patria Hispana, entidad que con buen acierto, según él, pastoreaba su negocio. —¡Así qué ahora mismo, vamos a ir la señora y yo hasta dicha agencia, para poner en orden dicho asunto, y pasado mañana ya pueden ustedes circular con el vehículo por dónde les venga en gana! “CUNDU LA TAREXA SE MEXOU DE MIEU” “CUANDO LA TERESA SE MEÓ DE MIEDO” —El sábado por la mañana que era el día señalado para recoger nuestra furgoneta, llegamos la Teresa y yo hasta los reinos de Vulcano con el ánimo plagado de alegría y embargados por una ilusión gozosa, pues íbamos a ser dueños de un vehículo, que nos permitiría sin ningún genero de dudas, llegar hasta los mercados más apartados de la Tierrina, y mejorar en el oficio de xabarceirus nuestra situación harto oprimida, tantas cuentas habíamos ya barajado y todas ellas navegantes en alegrosas ganancias, que creído nos teníamos que íbamos a ganar el oro y el moro, que incautos éramos que no nos detuvimos ni por un sólo momento en el pensar, que el que hace las cuentas adelantadas sin tener dineros para cubrirlas, por fuerza que tiene que hacerlas un par de veces, siendo la última la más válida. —Digo yo que cuando llegamos al escaparate dónde se lucía nuestra furgoneta, ya estaba al lado de ella el Vulcano, y tal a mí me pareció, que cuidaba a ésta con tanto mimo, como si fuese industriada en la herrería del mitológico dios que lleva su nombre. —Y a la par que nos saludaba con la misma sonrisa y frotamiento de manos que en anterior ocasión nos había dedicado, con su bien timbrada voz nos dijo, ocultando una guasa que no se me paso desapercibida: —¡Ya les estaba esperando señores, pues yo se muy bien por la larga experiencia que poseo en estos menesteres, que iban a ser ustedes muy puntuales, como corresponde a todas las gentes que arden dentro de los agradables deseos de hincarle el diente, a lo que de antemano han saboreado como manjar sabroso! —¡Así que aquí tienen ustedes la documentación y todos los requisitos necesarios para poder circular con la furgoneta sin que nadie les moleste. Y ahora sólo me queda desearles buena suerte, tanto en los viajes que emprendan, como en los negocios que puedan hacer, que en estos está precisamente el valer de las gentes! —Hicimos muy satisfechos y animados acomodo la Teresa y yo dentro de los dos caballos de hierro, dejando al que resultaría ser un astuto gitano, frotándose sus manos, y sonriéndose tanto para afuera como para sus podridos y asquerosos adentros, festejándose dentro del timo que terminara de hacernos. —Empezó la furgoneta a rodar dirigida por mí que no cabía en mi gozo de contento, por las calles de Oviedo abajo, con ánimo de alcanzar la carretera general y ensenderarme en la ruta de Gijón o Avilés, dónde pensado tenía probar aquella máquina, vendida por el que resultaría se el mas fino gitano, que timaba sin conciencia a las pobres gentes, sin encontrar jamás a un juez, que hiciera con él el escarmiento que años atrás había hecho Juan Antonio el falangista con Pascualín el de los enredos. —Teresa que iba sentada a mi lado, recostada cómodamente en aquel asiento, que tenía más pringue que la solapa de un mendigo a la salida de un frío invierno, me dijo endiosada de alegría por sentirse dueña de aquel maravilloso ingenio: —¡Este Vulcano tiene cara y presencia de ser una buena persona, de ser un hombre bondadoso y bueno, a par que sabe lucirse con su cautivadora sonrisa, en el agradable lugar de la educosa simpatía, la verdad que a una le presta en grande tratar con señores tan serviciales y educados. Hay que ver la finura y delicadeza que este buen señor conmigo se gastó, me trato lo mismo que si fuese una gran señora, no me cave duda que todo en él se dibuja como un caballero respetable y encantador, tan bien parecido, tan elegante, tan guapo, tan... En aquellos momentos unos empapizamientos harto sospechosos en el motor de nuestros dos caballos hízole a la Teresa hacer un descanso en el continuar ensalzando los engañosos enseñares de su hábil timador, y en la sazón que su alborozada alegría íbasele marchitando por el ya continuo pedorreo que alumbraba sin interrupción el motor, preguntóme muy apuradamente, haciendo aposiento en el lar de la nerviosa y asustadiza preocupación: —¿Per quéi demontres s’afuega la miou forgonetina que tantu se queixa Xuliu? —(¿Porqué demonios se ahoga mi furgoneta que tanto ruge Julio?). —Yo que ya sin ninguna duda empezaba a olerme el fino timo, que el cobarde y sucio Vulcano hubiera ordeñado en nuestro enflaquecido bolsillo, contestele arrugando el ceño, poniendo un gesto rabioso y despreciativo, buscando en mi imaginación con prisa, la forma de centrar en ley, aquel moderno y educado gitano de los jumentos de hierro de nuestro tiempo: —Me parece Teresa, que dentro de breves momentos, vas a ver dentro de tu cerebro, a ese encantador, respetable y guapo Vulcano, que no hace ni un minuto no tenías tu boca para aponderarle, te aseguro que le vas a ver del mismo despreciable color del diablo, y esto es así, porque esta furgoneta comienza a quejarse de una de sus muchas mortales heridas, que será con seguridad la más pronunciada de cuantas tiene. —¿Qué es lo que pretendes decirme Xuliu? Preguntó de nuevo Teresa ya ausente de toda alegría, empezando a subir la primera escalera del miedo del desespero. —La verdad Teresa, es que viajamos ajinetados encima de un montón de chatarra, por esta razón he de ir con buena cuenta hasta que de hecho me dé por sabido, qu’acaidono (que dirijo) una maquina, que ha puesto en mis manos ese desalmado de timador de Vulcano, que está predestinada sin ningún género de dudas, hacer en cualquier momento descalabros con las vidas de la inocente gente, que a cada paso cruzamos. —Ya nos hallábamos en las afueras de Oviedo, y comenzábamos a bajar una pequeña cuesta que existe a la entrada de la Corredoria, cuando un bache de los muchos que alumbrábanse por aquel entonces en la carretera, hizo que la dolorida furgoneta se bandaleara ostensiblemente, y en tal baile, abriéronse con verdadero estruendo ambas puertas, despedazándose los cristales y estropeándose en mala manera parejas portezuelas, con tal atronador ruido, que la buena Teresa encogiéndose en el asqueroso asiento, cosida por un miedo que le hizo mearse, dijo temblándole su voz que era dominada por su espantoso miedo: —¡Frena, frena en el instante Xuliu, por todos los demonios del infierno xuntus (juntos), consigue de una vez que se detenga esta asesinadora chocolatera, que bien me parece que intenciones le sobran de hacer mudanza con nuestras vidas, fayéndunus esfuechiquéus na peyeya! (haciéndonos desolladuras en el pellejo). —Hice con toda la rapidez que pude, que se detuviera aquella furgoneta tan destartalada, y al pretender asegurarla mejor con las miras de apearnos para presenciar los primeros destrozos que se rellumbraben (relucían) en aquella infernal máquina, así el freno de mano y tiré de él para colocarle en su lugar de frenada, pero no respondió a su obligación, pues rompiéndose, quedeme con la manilla entre las manos, pensando ya con toda la razón del mundo, que aquella máquina era la causante de un timo que no tenía perdón, y también poseía hechura de ser un perfecto sabotaje. —Teresa que ya se había apeado de la furgoneta movida por la rapidez que injerta el miedo, hallábase en la cuneta de la carretera hilvanada por un ataque de nervios, con sus manos puestas encima de la cabeza, centrada en el más airado desespero, envuelta en un mar de lágrimas miraba para su vehículo desilusionada y atormentada, no dando crédito a lo que presenciaba, que era a todas luces la ruina más grande que en toda su existencia le había caído encima, pero cuando me vio con aquel fino hierro en forma de manilla en mi mano, me preguntó al tenor que buscaba en su boleo un pañuelo para enxugarse (enjuagarse) las lágrimas: —¿Qué diantres de fierru ye ísi Xuliu? —(¿Qué demonios de hierro es ése Julio?). —Yo que reparaba con verdadera lástima a la Teresa, al mismo tiempo que se me escapaba la risa, y el caso no era para menos, le respondí mirando para la manilla a la par que movía la cabeza para los lados con síntomas de verdadero desprecio y asco, hacia aquel gitano timador de Vulcano: —¡Poca cosa Teresa, sólo un defecto más de los muchos que tiene este jumento de hierro que te vendió tu encantador Vulcano! ¡Vaya una rata de cábila que está hecho tu simpático timador! ¡Y ahora deja ya de chorar (llorar), y no le reclames al Cielo un favor que no ha de enviarte, y búscame con rapidez un par de cuetus (piedras), para forrar las ruedas de esta endemoniada chocolatera, con la que el tú fino señor Vulcano, por mediación de mis inocentes manos, pretendía industriar un achuquinamientu (asesinato) entre las tranquilas gentes de la ciudad de Oviedo! —Teresa atenazada por una incontrolable rabia que le raguñaba (arañaba) sus doloridas entrañas, dijo a modo de juramento clavando sus brazos palabras en el firmamento: ¡No me nomes más isi rapiegu con focicu de llabascu, non me lu nomes más, si ye que apreciesme dalgu, ya permita el Faedor que tou lu puéi y'escosá couxa fae, que lu fienda una centecha pente les pates en dos Vulcanus! —(¡No me nombres más a ese zorro con hocico de marrano, no me lo nombres más, si es que me aprecias algo, y permita el Hacedor, que todo lo puede y muy poca cosa hace, que lo parta una centella por entre sus piernas en dos Vulcanos!). —¡Nunca pensé yo que pudiese vivir en este mundo un ladrón tan desalmado y tan grande, que hace su riqueza y bienestar engañando a pobres viudas tan desventuradas como yo, que no tengo más riqueza que el Cielo sobre la cabeza y la insegura tierra bajo mis pies, y para encima de no tener nada, todavía me acompaña la triste desgracia de tener que pagar a Pilar la del Comercio las quince mil pesetas que me prestó para dar la entrada de esta endiablada furgoneta. Poco he de pedir y menos Justicia ha de haber, si a este zorrastrón, si no me devuelve los mis cuartos, no le busco una buena corripa (celda) en la cárcel. Y no sólo por el cobarde ladronizo que me hizo, sino por el pretender arrancarme la vida, y dejar a los mious protetayus fiyinus (mis pobrecitos hijos), sin el menguado pan que puedo proporcionarles y el grande cariño que por ellos siento! —No te alumbres por más tiempo en el lar del sufrimiento Teresa, pues más bien debías de ofrecerle gracias al cielo, porque permitió que nadie saliese con heridas de este descalabro. Y ahora si haces caso de lo que yo te aconseje, va tener que abonarte este despreciable de timador gitano, el dinero que le has entregado, y que se haga cargo de la furgoneta, y sino que la arregle con la decencia que encierra el caso. —Esto le decía yo a la Teresa, a la vez que valiéndome del cinto que sostenía mis pantalones, y de un precioso lazo de terciopelo que la Teresa llevaba anudado a su largo cabello, ataba entrambas portezuelas para poder salir del paso, y cuando mañosamente lo logré, díjele a la Teresa que aún seguía tan desconsolada, y lucíase aún más rabiosa que cuando nos sobrevino el accidente: —¡Güenu Teresa, deixa ya de mexaretar tal corrompináu de chárimes que v’escosásete la fuercia pel furacu lus güeyus (bueno Teresa, déjate ya de mear tantas lágrimas, que se te va a escapar la fuerza por el agujero de tus ojos), y súbete a la furgoneta que nos vamos a ir hasta Noreña a visitar el garaje de un conocido mío, para que revise a conciencia este endemoniado ingenio, y nos diga de una vez, las hendiduras que tiene ocultas esta chocolatera que nos ha vendido el timador de Vulcano. —Teresa que en esto ya se había serenado un poco, aunque todavía alumbrara algunas rebeldes lágrimas, dijo dentro de su maurera de miéu (madurera de miedo): —¡No me ofendas, no lo hagas por el amor que le tengo a la santina de Covadonga, no me tientes por el mismo hacedor que debe de estar riéndose de mi allá en su Cielo, no me empujes para que haga lo que no deseo Xuliu. Pues no me sentare dentro de esa infernal máquina de asesinar gente, ni por todo el oro que tiene el Banco de España almacenado en forma de relucientes y apetitosas barras, y mira que es abundante lo que el otro día nos enseñaron por la Televisión sus manejadores. Vete tu sólo si deseas morir donde te plazca, ya que nada más que tu pobre vida tienes que perder, pero yo tengo tres hijos inocentes y pequeninus, que cuélgame con grande fuerza de las entretelas de mis sentidos, no quiero morirme y dejarlos desamparadinos, a merced de este endemoniado mundo, que cada día me parece que tiene menos verdad y menos justicia, que cada día me parece que el pobre dentro de él, si suprimimos las calamidades y las sufriencias, tiene muy poco que hacer. ¿Qué sería de los tres pedacinos de mi corazón, si se quedaran si su madre, en la triste edad que los probitinus aun no saben de dónde comen? (EL GARAXISTA) "EL GARAJISTA" —Por muchos razonamientos que sostuve con Teresa para convencerla con el fin de que me acompañase, no llegué a persuadirla ni en lo más mínimo, pues todas mis razones nada valían, para vencer el miedo que en aquellos desventurados momentos la dominaba, y no consiguiendo ni de una forma ni otra que subiese a la furgoneta, encaminome yo sólo hacía Noreña, al cansino paso de los viejos jumentos de los antiguos gitanos, conduciendo aquel destartalado ingenio, que era en verdad un innegable peligro público. —Llegué a la postre a mi destino, y contéle sin demora cuanto me había sucedido al garajista por mí conocido. Este esperó unos momentos para que se desfatigase el cansado ahogado motor, después volviéndole a poner en marcha, escuchole atentamente el trote quejumbroso que alumbraba, y seguido dio comienzo con seguro tiento a desmontarle algunas de sus piezas, y cuando le encontró las variadas enfermedades que tenía, dijo envuelto su rostro en una sonrisa que podía tener todos los significados: —Desde luego amigo mío, no sé como has sido capaz de llegar desde Oviedo hasta aquí con esta chocolatera, suerte has tenido de no partirte la sesera por el camino. ¡Tuvo que quedarle la conciencia “si es que la tiene” a ese gitano de Vulcano harto desajustada, porque hay que tener muy poco amor hacía el prójimo, y ser un timador sin la menor entraña, para vender un coche en las condiciones que se encuentra éste. Ahora que tratándose de Vulcano no me extraña en absoluto, ya que todo el mundo sabe en Oviedo la clase de elemento que está hecho! —Ten presente, y esto que te voy a contar ya lo he discutido muchas veces con otras personas, que algunas de las desgracias que suceden en las carreteras es por culpa de estos timadores gitanos de los jumentos de hierro, que venden coches usados, que son verdaderos cacharros que ni para el desguace sirven, y lo peor de todo, es que saben hacer de la ley un pandero, y enriquecerse a cuenta de las inocentes gentes, que no comprenden en el peligro que se divierten cuando compran un vehículo usado, pero todo esto ten por seguro que algún día ha de terminarse, cuando algún juez con buen ingenio, colóqueles un anillo que encarcele ya para siempre sus astutos timos, con una nueva ley para tal menester, que todavía nadie ha creado. —Bien dices amigo mío, pues todo este ladronizo y peligro público que tenemos todos de perder en cualquier momento la pelleja en la carretera, por la causa de estos desalmados gitanos de los jumentos de hierro, silenciárase d’afechu si la ley les castigara y persiguiera con más entusiasmo. —Recuerdo que cuando yo era pequeño la ley perseguía y castigaba a los gitanos que en aquella difícil época había sin tener la más mínima consideración con ellos. Y todo era, porque aquellos gitanucos de los tiempos d’endenantes (de antes), eran pobres de toda riqueza y ciegos de toda cultura, pues aquellos desarropadinos y desventurados gitanos, por muy listos que se alumbrasen, no podían hacer grandes cosas, y por eso vivían tirados por los caminos, despreciados por las gentes y perseguidos en todo instante por una ley que no les dejaba de su mano ni a sol ni a sombra, arrastrando cansina y resignadamente sus estómagos cosidos por el hambre, enseñando un color cadavérico en sus huesudos rostros, por el que uno imaginaba a la negra hambre a la que estaban condenados siempre, luciendo sus vestiduras con tantos y dispares remiendos, que uno no lograba adivinar, cual de ellos pertenecía a la prenda original. —No podían crecer aquellos auténticos gitanos que yo he conocido nada más que en asustadizas carreras y crecidas barrigadas de frío y hambre, y algunas veces solían entrar en calor, cuando les aplicaban una supliciada albarda de vergajazos, que las autoridades les regalaban encima de sus enflaquecidos cuerpos, todo porque a lo mejor un aldeano que muy fácil fuese el mismo ladrón, daba cuenta de ellos, a las autoridades al notar que les faltaba alguna gallina, que muy fácil pudiera habérsela merendado el raposo, o ser equivocados en el trato de un jumento de los naturales, no como estos endemoniados ingenios de fierru (hierro), siendo tan entendido en estas bestias el aldeano como el gitano, y aquí si que no valía engaño, porque cada cual iba a su propia conveniencia, porque cuando un aldeano le cambiaba un burro a un gitano, es que su pollino alguna tara tenía, por esto, no he conocido nunca a un gitano que cambiase su burro con el aldeano pelo a pelo, sino que siempre le pedía encima algo, ya que estas gentes agudas y listas sabían, que la única ganancia que conseguían por lo regular en sus tratos, eran los pocos o muchos dineros que pudieran arrancarle al aldeano encima del cambio. —Poco mal podían hacer aquellas pobres y desgraciadas gentes dignas de toda compasión y lástima, y mermado mal sembraban entre las comunidades que visitaban, porque en todo tiempo vivían cultivando la más denigrante de las miserias, que por ellas se deducía el escaso timo que industriaban, pero a pesar de todo, nadie los dejaba nunca fuera de una celosa vigilancia, de lo que se saca en consecuencia que la ley en aquella difícil época estaba mucho más adelantada que hoy en día, por donde uno comprende que en nuestro país, todo ha progresado grandemente menos la asiste de la Soberana Justicia, que para castigar al pobre siempre sí está en vanguardia, pero para favorecerle siempre se encuentra de veraneo en la retaguardia del capitalista. —Y sino la prueba está bien a la vista, ya que los temidos gitanos de nuestro tiempo, no son otra cosa nada más que astutos y deshumanizados payos, que ya no llevan marcado en su rostro el ceniciento color del que navega con el hambre, sino que se pasean bien hartos y cuidados, envanecidos por su boyante posición, tanto en lo social como en lo económico, ya que gran parte de ellos, precisamente los más principales, son poseedores de una buena carrera que al final les otorgó el título con el cual se avalan en el asqueroso oficio de la explotación y el timo, que faenan a diario entre las humildes y trabajadoras gentes, bien como dirigentes de empresa, engañosos servidores de la Justicia, etc., y también estos timadores gitanos de última categoría, cuyo único representante por mí conocido es el guripa de Vulcano que ya empieza a traerme de cabeza. Pero yo te aseguro Marcelino, que si la Teresa me hace caso de lo que yo tengo barajado en mi mente, no se ha de escapar este raposo de Vulcano haciendo risa y guasa despreciativa de los honrados intereses que les roba a las personas decentes, pues en este presente acaecer se topó con un cliente, que le va hacer coscas (cosquillas) en el lugar donde no ha de nacerle la risa. —Y ahora... dime Marcelino, tu que eres un hábil veterinario en la cura y compostura de estas caballerías de hierro. ¿Cuánto puede costar arreglar esta furgoneta para que quede decentemente? —Quedose el bueno del garajista mirando unos instantes en el más completo silencio hacía el cielo, haciendo con aproximación las cuentas en su cerebro, y después dijo muy serio clavando sus inteligentes ojos encima del jumento de hierro: —Te ha de costar alrededor de unas ocho mil pesetas, tal vez sea algo más, eso depende si al desmontarla aparecen otras averías que ahora no agüeyu (no veo). Pero no pienses ni en broma que el Vulcano va hacerse cargo de esta arregladura, pues yo se que él, sabrá lavarse sus manos no queriendo pagar ni un céntimo, y es inútil que le lleves a los tribunales, ya que él es un gitano listo, que tiene buenos abogados y harán de la ley su propio juego, y estoy por apostarte que es muy capaz de timar al mismo juez en la sesión del juicio, si tiene modo de venderle uno de sus endemoniados ingenios. —Por lo que observo Marcelino, tanto tú como yo mismo coincidimos en, que la ley en nuestra Patria está al servicio del dinero, que es tanto como decir, que el que no tiene un cuarto no debe de meterse en líos por muy honrados que le parezcan, porque no ha de sacar de ellos nada más que disgustos por bien parado que salga, en fin, ya veremos haber lo que resulta de todo esto, yo ahora me voy para Oviedo, y tu no arregles este cacharro hasta que la Teresa no sostenga una conversación con el raposo del Vulcano, pues a lo mejor, este habilidoso gitano no es tan mentecato como lo hemos pintado, y puede que se compongan las cosas sin necesidad de ningún otro teatro. El garajista sonriéndose ladinamente a la vez que de mí se despedía me dijo: —¡Si tales esperanzas hacen aposento en tu imaginación, no sé lo que en verdad has aprendido tú en el mundo, tanto como por él zapatillaste, pero bueno es que sigas creyendo en la bondad de las gentes aunque tan sólo sea por breves instantes! —¡No creo yo en nada ni en nadie Marcelino, a no ser en el plato de cocido cuando tengo hambre, pero hácete buena falta a ti saber, que existe un sistema que todo el mundo receta cuando le conviene. Así por ejemplo, sabemos que Vulcano es un timador inteligente y práctico en el asunto de saber defender sus enredos e intereses, por esto se dará cuenta en el instante, de la peligrosa timadura que industrió, por tal razón procurará que no se airee su sucio negocio, para que las futuras víctimas no huyan a causa del mal olor que emana de la ladroniza industria que maneja. Por esto, muy fácil creo yo que se avenga a razones! —¡Puede que tengas razón, amigo Julio, pero yo no entraré a creer tal cosa, hasta que no lo vea con mis propios ojos! “TERESA Y VULCANO” —El lunes bien de mañana se hizo en el camino de Oviedo la envilecida Teresa, portando en su cerebro los asesoramientos que yo le había prodigado, mucho me hubiese gustado a mí entendérmelas con aquel desalmado granuja, pero como yo no había tenido tratos con él, sólo podía hacer aconsejar a la Teresa en lo que mejor pudiese. Digo que iba ésta alumbrando en sus sentidos rabiosa inquina hacía el Vulcano, pero no era la Teresa tan aunque valiente y decidida engarradietchóusa como la Manola de mi aldea, pues si así fuese, hubiese logrado más provecho que usando la política, que al fin de cuentas ésta de poco sirve cuando con ella menester es por entrambas partes defender los intereses. Llegó al fin la Teresa a la casa del Vulcano, tan dolida y gafa en su desgracia que debatíase con apremiante desatino en el atajo de prepararle un sonado escándalo, si no conseguía lo que ella consideraba justo y honrado. El caso fue que nada más que sus enrojecidos ojos encarnispados por la ira que la desacompasaba retrataron al causante de su desgracia, díjole encasquillándosele la lengua por la rabia que la dominaba: —¡Vengo a darle las gracias estafador de los infiernos por la furgoneta que me ha vendido, que tal de endemoniada se encontraba, que por eso me brindó la mayor cosecha de miedo que he tenido en toda mi existencia. Porque me he visto por unos instantes ajinetada encima de una satánica máquina, que parecíame había sido fabricada por todos los diablos del infierno juntos con el firme propósito de servirle a usted, para que por su mediación me robase mis dineros y me quitase la vida. Hay que ver la poca vergüenza que usted tiene, y la nada consideración que siente hacía las personas, para venderme un vehículo portador de la muerte, y quedarse usted tan tranquilo, como si de malo no hubiera hecho nada. —Vulcano, sin deshacer de sus labios la hipócrita sonrisa que le caracterizaba, díjole tranquilizadora y prometedoramente a la Teresa: —¡Bueno señora, no se me enfade, y céntreseme en el respeto, ya que en este civilizado lugar se consigue conmigo la razón que según me parece es lo que usted anda buscando. Y ahora cuénteme con entera tranquilidad todo cuanto le ha sucedido, que yo por adelantado le prometo arreglarle su vehículo sin cobrarle ningún dinero! —Estas palabras bien dichas y a tiempo por el ingenioso Vulcano, entrelazadas con teatrales gestos de compasión y condolencia, que con postura de consumado actor plasmaba en su rostro y movimientos aquel timador de gitano, pues como cuento, con todo este ratonil teatro logró que los encendidos ánimos de Teresa, abandonaran el envilecido aposento dónde moraban, e hicieran andadura más alegrados por el camino de la contentura, que no era otro que el haber conseguido lo que en justicia le pertenecía. Así pues ya más aplacada la encendida voz de Teresa, en el lleldar que hacía asomo en su boca una alentadora sonrisa, le dijo en el comienzo de estar de nuevo tranquila: —Tiene que perdonarme por haberle ofendido con mis insultante palabras señor Vulcano, pues yo quiero que comprenda que si usted se hallara en mi lugar, muy fácil se desarrendara como yo en tamaño desatino. Y seguidamente le explicó al Vulcano que no podía remediar que la risa aflorara con verdadera alegría, el corto y accidentado viaje que habían hecho con la furgoneta. Y al concluir la Teresa de relatarle su odisea, respondiole el Vulcano con una amabilidad,que tal parecía que alumbrábase en ser cierta: —Créame señora si le digo, que no hay sitio en mi conciencia para poder hacerle el más pequeño daño a nadie, y con toda sinceridad le prometo, que este doloroso descalabro que quizás por un error mío usted ha sufrido, yo haré que con prontitud se mude al sitio que para ambos mejor convenga. Y ahora mismo ordenaré a mis mecánicos, que sin ninguna demora vayan a recoger su vehículo a Noreña, para que le revisen y arreglen en mi garaje, que sin lugar a dudas ha de quedar mejor compuesto, y acomodárseme en un precio más justo, que si lo arreglasen en otro lugar, ya que yo no me fiaría de ningún otro garajista, supuesto que son todos tan careros como chapuceros. —Y ya no más tristezas ni penas señora, pues ninguno de estos dos sentimientos nace feliz al entendimiento, así que destierre sin demora el mal que en su espíritu se enreda, ya que muy pronto será atajado para convertirle en beneficio de su propio remedio. Y sitúese ya desde este preciso momento dentro de la placida pradera de la tranquilidad, considerando ya por adelantado solucionado a su agrado y conformidad este asunto que la atañe, y dentro de tres días puede venir a recoger su furgoneta, en la inteligencia de hallarla como si otra vez fuese hecha de nuevo. —En el día señalado por Vulcano, volví yo acompañando a Teresa a recoger su vehículo, y al lado de él como en anteriores ocasiones se encontraba Vulcano con la misma sonrisa de siempre pintada en su hocico, y frotándose sus manos como al parecer era su costumbre, dijo amablemente: —Ya tiene su vehículo compuesto señora, y muy bien ajustado que por cierto se encuentra ahora, ya que le canta su motorín, con parecido sonar al que tuvo cuando era nuevo. —Muchas gracias señor Vulcano, contestole con rapidez y alegría Teresa, lleldándose en satisfactoria dicha que retornaría a la rabia a los breves momentos. —¡No señora, no me dé usted las gracias pues para esto estamos, que no es otro menester que servir al cliente y dejarle satisfecho! —Pero ahora... y créame que lo siento con toda mi alma, tengo que comunicarle una noticia que no ha de serle en nada agradable, pero comprenda usted que por encima de todo los negocios son los negocios, y si yo no los cuido, aunque eso sí con toda honradez, creo que algún día terminaría pidiendo. —¡Dígame señor Vulcano! ¿Qué clase de contrariedad es la que me tiene que comunicar ahora? —Pregontó Teresa ya en las empinadas vías de perder de nuevo su alegría y tranquilidad, y floreciéndole en el mismo lleldar una apesadumbrada tristeza que le decía, que todo su gozo iba a ser de afechu desfechu (del todo deshecho). —Pues... verá usted señora, los mecánicos me han dicho (dio comienzo Vulcano a su charla pretendiendo muciye "ordeñarle" importancia a la cuestión), que toda la culpa de haberse estropeado la furgoneta, sólo la tiene el chofer que la conducía, que según ellos está muy deficiente en el oficio de conducir estos vehículos. Así que dentro de toda la pena que a mí me acompaña, y no crea usted que es pequeña, tengo que comunicarle que si desea llevar su vehículo, tiene que abonarme la mitad de su compostura, y si no le retira en toda esta semana del garaje, me veré obligado a cobrarle como demasía, el espacio que ocupa la furgoneta en el taller, ya que están los aparcamientos hoy día al precio que uno quiera cobrar por ellos. —Teresa tras escuchar las asquerosas e hipócritas palabras que le había sonrientemente dirigido Vulcano, comenzóle a crecer en sus entrañas la cosecha de la gafez, a parejándose en fuerza y desespero a la que ya padeciera el día que había viajado por primera vez en aquella furgoneta de todos los diablos, y conducida por este envenenador desatino, no me dejó a mí contradecirle al Vulcano la acusación que me había hecho, ya que cogiendo ella la palabra airada y medio enloquecida, hablole de la siguiente manera: —Me parece a mí condenado timador gitano de todos los infiernos, que no tiene usted de hombre, ni palabra, ni presencia, ni tampoco nada. Todo en su persona esta asquerosamente podrido, y en conjunto toda su valía como hombre, tiene menos valor para la decente Humanidad, que un repugnante pioyu (piojo), entre las uñas de una eficiente despioyadora (despiojadora). —¿Sabe usted acaso condenado ladrón y despreciable llimiagu (baboso), que destreza tiene mi chofer en este oficio para tratarle con tanto menosprecio? —¡Síii... por lo que me han dicho los mecánicos, no tiene ni idea, de lo que es manejar un vehículo! —¡Pues sepa usted asqueroso madrazas, y apestoso gusano de timador, que mi chofer, que es este muchacho que usted ve aquí, que no quiere dirigirle la palabra por no ensuciar su lengua al contacto con su mierdosa presencia, aparte de ser un conductor que en nada puede envidiar al mimísimo Fangio, es también un excelente mecánico, con ingenio suficiente de hacer que ruede un coche si preciso fuere tan sólo con la invisible fuerza que tiene el aire, y si le apuran un poco, hasta que vuele como los aviones! —¡Bueno señora, haga el favor de no ofenderme, sino quiere que llame a la autoridad para que le enseñen los modales necesarios que se necesitan para tratar con la gente. Y tenga también bien presente que yo no he ofendido a este muchacho en nada, lo que yo he dicho es que no sabe conducir como es debido un vehículo. Y no crea que me extraña, porque hoy en día, le dan el permiso de conducir a cualquiera que tenga la agudeza de entregarle solapadamente dos o tres mil pesetas al jefe de tráfico! —Y ahora ya para terminar, si no quiere pagar la compostura que se le hizo a su furgoneta, no la lleva usted de aquí bajo ningún concepto, y si cree que tiene algún derecho para formular alguna reclamación, encamínese al Seguro de la Patria Hispana, y entiéndase con ellos de la manera que mejor le cuadre, ya que esa aseguradora a mí ya me ha abonado todo el valor de la furgoneta, y a usted por si se le ha olvidado le digo, que tiene que abonar las letras de banco que ha firmado en blanco a ellos no a mí, así es que yo me lavo las manos en este asunto lo mismo que hizo el romano Pilatos en el Juicio que condenó a Cristo. —Teresa acunada por una enloquecedora rabia que la hacía temblar sacudida por los nervios emanantes de la ira, la rabia, el desprecio y el odio que sentía hacía aquel miserable, le decía mientras que yo procuraba de aquel lugar alejarla sabiendo que nada lograría resolverse: —¡Lo que tiene que lavar usted sin hacer demora es su conciencia que la tiene más negra que la boca de un sanguinario lobo, y tiene un olor más repugnante y asqueroso, que el que producen las podridas inmundicias de un apestoso estercolero. No sé como tiene valor para lucirse entre las gentes, siendo portador de ese nefastoso olor que en todo momento de usted se desprende, por el que todo el mundo puede comprender, la clase de cobardoso timador que se esconde en su enclenque cuerpo! "TERESA Y LA ASEGURADORA" —Es para mí un triste desconsuelo decir, que todo o casi todo en mi Patria lo relacionado con el comercio y otras industrias similares, es una grotesca trampa mal urdida, pero muy bien protegida por las leyes del país, que ya desde antiguo saben que todo se mueve por la fuerza de la riqueza y el poder, y entrambas cosas no están en el poder del pobre, por lo tanto este desventurado ser, por mucha razón que le acompañe siempre llevara las de perder, ¡ y sino que me lo pregunten a mí! —Así pues, que dejando la Teresa al timador de Vulcano haciendo risas y guasas de su desgracia, se dirigió con la prisa del alma que lleva caminaba el diablo, y en aquellos sus momentos tan endemoniada caminaba como el mismo satán, por mor de la condoliente desgracia que le acompañaba, al lugar donde tiene aposentadas las oficinas la Patria Hispana, y subió las escaleras de dos y sin dar ni tan siquiera cuenta, se encontró ante la presencia del señor notario, al que le explico muy desconsoladoramente el timo que en ella había realizado Vulcano, al venderle aquella furgoneta, que tenía más heridas por todas sus piezas, que el heroico Millan Astray, que fue el Fundador de la Legión Española, dónde si el Vulcano tuviese la valentía y el coraje, que por ser un despreciable cobarde le faltaba, digo que si este despreciable timador como legionario ingresase en ella, no viviría allí mucho tiempo, pues entre el “saco terrero”, y los vergajazos que los vigilantes del Pelotón de Castigo, le brindan a las gentes de su condición y calaña, terminarían con tal carroña humana en poco tiempo. —¡Hay de él si lo cogiese por su cuenta y riesgo el famoso sargento Molina, que en cierta ocasión a un legionario, por tan sólo robarle una camisa a un compañero, diole palos encima de sus costillas hasta que se le hundieron sus pecadores huesos, y después que sanó de tal descomunal paliza, colocóle encima de sus aún doloridas espaldas un saco terrero de cincuenta quilos amarrado con recias correas!, con un letrero que más o menos así decía: —¡Yo soy un ladrón, despreciadme todos por tener el oficio más asqueroso de toda la Humanidad! —Y con dos letrerinos como éste, uno en la espalda y otro en el pecho, tenía que caminar Vulcano por todas las calles de Oviedo, para que supieran toda la cuadrilla de compañeros de su calaña, que hay a fatáus (muchos) que vivían como marqueses y se las dan de personas decentes, el vergonzoso fin que tendrían si no dejaban de robar. —El tal notario que como se verá tenía las mismas nefastosas zunas de engañar a las gentes que su consorte de oficio el timador Vulcano, sonriéndose de las graciosas y muy atinadas ocurrencias de Teresa le dijo: —Tenga bien presente señora que nosotros nada tenemos que ver en este asunto, pues toda la culpa de cuanto le ha acontecido, sólo la tiene el señor Vulcano, así que si usted considera que efectivamente fue engañada como manifiesta, reclámele o denúnciele a él, y deje de molestarnos a nosotros, ya que en vez de importunarnos con esta historia sin ninguna importancia para esta sería aseguradora, mejor sintiera usted hacia nosotros un sincero y respetuoso agradecimiento que sin conocerla de nada, le hemos prestado a usted los dineros para que comprase a Vulcano ese vehículo que usted comenta, que a no ser por nuestra desinteresada y magnánima colaboración, no hubiese podido hacerlo, a no ser que se la pagase con dinero en mano. —Cuando Teresa sintió de labios del notario estas palabras le miró entre temerosa y asombrada y preguntole pensando que o había entendido mal, o desde luego se estaba volviendo loca y ya no razonaba: —¡Oígame señor! —¿Me ha dicho usted acaso que me han prestado ustedes a mí dineros sin yo saberlo? —¡Sí señora, eso mismo le he dicho, y no tiene usted de que asombrarse, ya que es una cosa común y muy corriente, nosotros simplemente le hemos abonado al señor Vulcano el valor de su furgoneta, haciendo uso de unas prestaciones modernas que dan a todo negocio un buen resultado! —Diose cuenta la Teresa por primera vez, del teje maneje nada claro que entre manos se traían el hábil timador Vulcano y la no menos honrada Aseguradora, por esto, haciendo un gran esfuerzo para remansar su alterado espíritu, le dijo al notario viviendo el mayor asombro que en toda su existencia conociera: —La verdad quisiera decir pero no sé como explicarla, porque no puedo precisar, dónde termina la mentira y comienza la verdad, porque si ésta existe, la pobre anda bien desgraciada, ya que esto que me está sucediendo a mí, que es verdad siendo mentira, paréceme a mí, que está muy fuera de toda Justicia, pero dentro de la ley que ustedes bien estudian, para robar sin el menor temor a todo pobre desgraciado. —¿Qué pretende decirme usted señora? —Preguntó el notario empezando hacer acopios de enfado. —Que si no me sucediera a mí misma, lo que con ustedes me está pasando, no creería que a nadie pudiérale acaecer tan endemoniado enredo aunque el mismo Padre Santo me jurase con la mano puesta encima de la Biblia que todo este desalmado engaño, era tan cierto como la propia Pasión del Nazareno, que el Pobre murió, para que otros listos como ustedes, hiciesen de su muerte un buen saneado negocio. —Porque tanto ustedes como éstos, tienen una forma de prestar tanto el dinero como la gloria del Cielo, que uno no se entera que la ha recibido, hasta que no le roban lo mucho o poco que posea el crédulo. —Bien comprendo ahora que hállome ahogada dentro del teatro de la discordia, y estoy enflaquecida de riquezas y seca de poderes, que el primer tejedor de la ley, fue en el mismo instante encaldador de la trampa, y en esta despreciable xaceda (cama), barajan ustedes como consumados timadores el mal que trenzada me ata. Por esto desde ahora mismo, jamás se me borrará de mi imaginación, que tanto ustedes como el zorramplón de Vulcano, son lobos de la misma camada, con diferente color, dibujadores de bien parecidos santos, pero con la misma conciencia del despreciable diablo. —Pero señora, de nuevo le vuelvo a repetir, que nada tenemos nosotros de ganancias en los tejes manejes que industria el señor Vulcano, y ahora si me quiere escuchar unos momentos, yo le explicaré con toda la claridad como funciona el honrado negocio de la Patria Hispana, para que ya de una vez y por todas, se quede convencida, y no perjudique a esta Aseguradora con su pregonar que somos tan estafadores como el señor Vulcano. Dijo el notario con seriedad y conciliadoramente. —No hace falta que desgañite su lengua en más araneras explicaciones, ya que los enredos que entrambos y dos se traen, el más fatón (tontón) de mi aldea los vería tan claros como yo los veo, si tuviese la desgracia de pasar por ellos lo mismo que yo los estoy viviendo. —Por lo que se ve, ustedes prestan dineros a quienes no saben que los han recibido, para que los timadores como el asqueroso raposo de Vulcano, hagan sus desalmados negocios y en sus ganancias tienen ustedes como compensación un rentable provecho. —Para mí el caso está tan claro, como que existe Dios y una Justicia que ninguna ley sirve con decencia, y que ustedes no respetan y tratan a la baqueta, porque no son otra cosa nada más que timadores gitanos de los tiempos modernos, que han aprendido muy bien en la universidad las leyes para después sin ninguna traba poder con satisfacción gananciosa burlarlas, aprovechándose de las enormes lagunas que en todas las leyes adolecen, dónde ustedes se refugian para efectuar los atropellos que a todas luces articuladas por la ley son legales. —El asunto es, de que Vulcano me aseguró que toda la culpa la tenían ustedes, y ustedes lavan sus sucias manos con el hipócrita de Vulcano, afirmándome que él es el único culpable, y entre dimes y diretes entrambos y dos me quieren cobrar la peseta a siete reales. Pero yo no estoy dispuesta a dejarme robar de mano de entre juntos estafadores, y por esta razón ahora mismo los voy a denunciar, haber si la ley es capaz de desenredar tanta trapecería y engaño como barajan ustedes encima de esta pobre trabajadora, que poco puede medrar si tiene que abrirse camino entre una bien organizada banda de inteligentes timadores, que ni temen a Dios ni a la ley, ni menos respetan los intereses ajenos. “TERESA Y LA POLICÍA" —Dejó Teresa al notario con su palabra bailándole en los labios y abandonó la oficina de la Patria Hispaña con tanto desprecio hacía sus representantes, como el que sentía hacía el timador Vulcano, y con este profundo y airado malestar que la embargaba, privándola de su sosiego que ya del todo nada de él quedaba, y animada siempre por su espíritu combativo, hizo su entrada en el aposento de la Policía, creyendo firmemente la pobre, que los guardias podían arreglarle en el momento aquel desaguisado que enloquecida la traía. —Dos agentes de la ley enfrascados se hallaban en la comisaría faenando por sus deberes cuando la Teresa hizo aparición ante ellos, con su rostro por completo desarmado en el descosido sufrimiento que la debatía, uno de los policías que se percató en el instante del apurante desespero que a la desventurada Teresa consumía, le dijo a la vez que se levantaba de su asiento, para rogarle gentilmente que ella se sentara, menester que no quiso hacer la Teresa porque manifestole al amable policía, que los nervios no la dejaban estarse queda, ya que entrelazábanse con tal fuerza enfurecida y desatinada en su sentimiento, que la ensenderaban en la enloquecedora postura que a todas luces enseñaba. —¡Está bien señora! Le dijo sonriéndola tranquilizadoramente el policía a la par que le rogaba, que se calmara, que se serenara, y que les contase lo que le sucedía, afirmándole que si en sus manos se encontraba el remedio, podía de antemano considerarlo satisfactoriamente resuelto. —Relató la Teresa por segunda vez en aquella trágica mañana el nefastoso timo que entre el Vulcano y la Aseguradora le habían hecho, que tal ladronizo la traían centrada, en el espineroso sufrir y parejo desarreglo. —El agente que habíala escuchado sin hacerle la más leve interrupción a su diálogo, y ayudándola con sus gestos de protección y confianza para que mejor se despachase en sus acusadores decires, cuando la Teresa terminó de contarles su desgracia, y ya teniendo creído que la policía iba a componerles las torcidas cuentas que industriaran encima de su humilde persona aquellos desalmados timadores modernos, desmoronósele en sentida desilusión tan cándida aspiración, cuando le dijo el agente compadeciéndola: —Siento mucho señora el no poder ayudarla en esta clara injusticia que estos señores le han hecho, y yo creo que de todo este sucio negocio que le han hecho, no ha de sacar usted en su provecho nada. Mi consejo es, que debe de abonarle al señor Vulcano la mitad de la arregladura del vehículo que le reclama, y no olvide nunca, y esto se lo digo yo por la mucha experiencia que en tales asuntos tengo, que todos los ricos se dan la mano, al igual que hacen todos los ladrones, ya que ellos no ignoran, que si uno de ellos se hunde, corren el peligro de ahogarse los demás por eso se protegen mutuamente, y como ellos son los que pagan y los que mandan, pues al pobre no le queda más recurso, que cerrar el pico y aguantar sin la menor protesta todo cuanto le echen. —Ahora bien, si usted no está conforme con hacer esto que le he aconsejado, entonces vaya usted a visitar a un abogado para que formule la consiguiente denuncia al juzgado, pero tenga presente, que si el juez estima que no existe tal timo, entre el juzgado y su abogado le han de cobrar más de lo que vale el vehículo, y hasta inclusive la pueden encarcelar por levantar un falso testimonio a tan respetables señores. —Teresa al escuchar estas palabras no podía a ciencia cierta pensar, que si todo aquello que le estaba sucediendo no era nada más que una endemoniada pesadilla de la cual en cualquier momento iba a despertar pudiendo recuperar en el instante su sosiego y tranquilidad, pero no, era bien cierto que estaba despierta, y que todo cuanto le estaba sucediendo era la triste, canallesca y sucia verdad que al pobre le brinda la vida, ahora se daba cuenta de que todo el entramado de la ley, no más era una vergonzosa y engañativa mentira, por esto, airada, descompuesta, envilecida y rabiosamente desatinada les dijo a los policias: —¡Díganme ustedes señores policías que misión es la que tienen que cumplir en esta mi Patria tan falta de Justicia! —¿Acaso están ustedes nada más que para perseguir y encarcelar a los pobres y desgraciadinos mineros cuando se ponen en huelga, por reclamar lo que Humanamente y en Justicia les pertenece, que no es otra cosa nada más que el fruto de su peligroso trabajo y harto enfermo, y que por hacer tal cosa ustedes les detienen, los encarcelan y les mayan (majan) a vergajazos sus cuerpos hasta arrancarles dentro de atroces sufrimientos, como hicieron una vez con mi difunto marido que a fuerza de llevar centenares de latigazos le sacaban el pellejo a tiras. Para también encarcelar a sus mujeres y cortarles el pelo al cero, como también hicieron con una vecina mía, que su pobre marido que era un santo del cielo, de resultas de una soberana paliza que le propinó la policía, dejó para siempre este podrido mundo al mismo tiempo que a su mujer cargadina de hijos la dejaba también viuda. No siendo su delito otro que haber trabajado desde su niñez en la mina, el haber querido reclamar el sudor que el patrono le robaba. ¿Ustedes que misión es la que tienen? ¡Acaso detener a los borrachos que se entarrascan (embriagan), y no porque sean beodos de profesión, sino que siendo obreros cobrando un miserable sueldo, se ven aburridos porque en sus hogares falta de todo, y entonces buscan en la bebida el olvido, porque saben que no pueden luchar contra un régimen que los oprime, con la poderosa fuerza que detrás de cada trabajador hay un policía! —Quizás hubiese seguido la enloquecida Teresa hablando largo tiempo por este camino, si uno de los policías enérgicamente no se le impusiera a la vez que amenazadoramente le decía: —¡Haga el favor señora de no dar a luz tantas insultantes tonterías, porque me parece a mi, que usted va a terminar muy mal, y tengo la impresión de que se va a quedar aquí, para ser encarcelada juzgada por ofender a la autoridad. Así que no despegue más su boca lárguese pronto antes de que me arrepienta! —No siguió hablando Teresa, no pudo seguir diciéndoles tantas cosas como ella sabía, tantas nefastosas cosas que en las cuencas mineras asturianas la policía había hecho, pero ahora lo que verdaderamente a ciencia cierta ya sabía, era que si el honrado y desventurado trabajador quería vivir con tranquilidad, debía de hacerlo siempre de rodillas. "LA TERESA Y LOS ABOGADOS" —Xebrose (marchose) la Teresa de la comisaría, y corriendo como una desesperada por las calles de Oviedo llegó hasta el Sindicato con intenciones de consultar su caso con un abogado que conocía que tenía ganada fama de ser un buen defensor del trabajador, y no un “tragón" como existen muchos en estas instituciones en otras muchas, ya que este letrado es un hombre recto (y también falangista), tan agudo e inteligente como lo fuera el propio Muñón de Diego, y por tercera vez, y comenzándole ya a enronquecérsele la voz, le relató el escabroso asunto que la traía desatinada. —El ilustre abogado del Sindicado escuchola sopesando todas sus palabras, y antes de responderle a la conclusión que había de aquel teatro sacado, le arrancó con profundidad un par de fumadas a su cigarro, y a la vez que lo estrujaba con rabia en el cenicero, dijo haciendo un marcado gesto de desprecio hacía los promotores de aquel despreciable y cobardoso timo: —¡Esto que le han hecho a usted es un timo asqueroso y despreciable, pero no se preocupe usted más, y deje ya de desesperarse, ya que toda la razón está de su parte, y a esos miserables no ha de quedarles más remedio, que componerle en condiciones las averías que tiene su furgoneta, o por lo contrario, deshacer la venta y entregarle el dinero que usted le dio como entrada! —No se puede imaginar don Pedro el bien que me hacen sus consolativas palabras, ya que he sufrido toda la mañana lo indecible en mi caminar de Herodes para Pilatos, y mis sentidos ya se me estaban avecinando con la pérdida de la razón. Y ahora pagándole lo que fuera menester, yo le ruego por la santina de Covadonga, que me ataña este asunto en el juzgado, para poder meter en el honrado riego a estos endiablados timadores. —Bien quisiera yo hacer lo que me está pidiendo, pero yo sólo puedo actuar en los menesteres que sean de tipo laboral, pero no se apene usted, porque la voy a enviar a un colega amigo mío, que sabe hilar muy derecho en estos asuntos, ya verá como le arregla esta cuestión con prontitud y a su agrado. —Más esperanzada por el motivo de las alentadoras palabras que le había dicho el abogado del Sindicato, hizo Teresa entrada en aquella su aciaga mañana en la casa del letrado a donde iba dirigida, y parecíale que su emprendedor valiente ánimo se encontraba en derechura de sosegarse, y su apagada alegría en hechura de florecer de nuevo, pues ya pensaba que su avisperoso negocio navegaba en las tranquilas aguas que le conducirían a ser resuelto en su favor. —Por esto, tras las consiguientes palabras de presentación que sostuvo con aquel nuevo abogado que visitaba, éste le mandó que se sentase, por primera vez en aquella su ajetreada mañana, acomodose en el mullido sillón la Teresa, medio rendida sofocada por la continua tensión en que había estado sometida, y el grande cansancio que sentía por tantas vueltas como había dado. Así pues empezó Teresa por cuarta vez en tan corto espacio, a poner en el oído del letrado, todo cuanto le aconteciera con el rapiegu de Vulcano, los foínus (garduños) de la Aseguradora, los llimiagus (babosos) de los policías, así como lo que hablara con el estupendo abogado del Sindicato. —No despegó su lengua aquel letrado en todo el tiempo que la Teresa invirtió en narrarle su caso, pero se observaba que hacía trabajar a su imaginación en el silencio, con las miras de encontrar en aquel entuerto el nudo dónde se encontraba atado el delito, y de cuando en cuando sacudía su cabeza y se sonreía, lo mismo que si le hiciera cierta gracia aquel descantoyamientu (descalabro), y cuando a la postre la Teresa terminó su historia, él hablando con seguridad dijo: —Está visto señora que todo este endiablado teatro que le han preparado, tiene el indecente hocico de ser un canallesco y cobardoso timo, pero no se preocupe usted ya que lleva la entera razón, y aunque la ley tiene unas lagunas abismales, no considero yo de que le puedan robar lo que es únicamente suyo. —Mire... voy ha procurar arreglarle este caso sin que usted tenga necesidad de gastar dinero, ya que por lo que observo, usted es una pobre trabajadora, y en los bolsillos de los necesitados no suelo hacer yo cobranzas de mis salarios. Verá, ahora mismo le voy a telefonear al jefe de la policía que es conocido mío, para preguntarle si este asunto se puede enjuiciar por lo criminal y elevarlo directamente ante el señor juez. —Después de conferenciar unos instantes el desinteresado abogado con el jefe de la policía, dijo con marcada satisfacción por haber hallado la solución que buscaba: —¡Bueno señora hemos tenido suerte, ya que se puede hacer lo que yo había pensado, así que vaya ahora mismo al juzgado de lo Criminal, y explíquele al señor juez todo cuanto le ha sucedido, y ya verá usted como le arregla este asunto rápidamente! “TERESA ANTE EL SEÑOR JUEZ” —En pocos minutos ganó corriendo la plaza del Ayuntamiento la esperanzada Teresa, y ágil, decidida y entusiasmada, subió con rapidez las escaleras del juzgado de primera instancia, y allí dijo que venía a visitar al señor juez, y que precisaba hacerlo sin demora, porque ya era demasiado tarde y tenía temor de no poder resolver su cuestión aquella mañana. —Uno de los chupatintas que en aquel despacho aparentemente trabajaba, si es que en verdad sabía hacer algo de provecho, dijo dirigiéndose a un compañero con marcado aire de altanería a la par que miraba a la Teresa de soslayo, como si le tomara la medida a su valía social, y de hecho ya supiera que no tenía facha ni de posición adinerada, ni de poder de ninguna clase: —¡Algunas personas cuentan que hablar con el señor juez es lo mismo que dirigirse a un verdulero, que poca preparación y cuanta ignorancia tenemos en España que hasta los mismos aldeanos que están como el mismo ganado piensan, que todos somos iguales y que un magistrado es parecido al vecino de la puerta de casa! —Pero no todos en aquella dependencia pensaban como este payaso, y como tantas y tantos payasos que pueblan arrastrándose como asquerosos reptiles, la mayor parte de las oficinas de nuestra Patria, pues una joven secretaria que allí también trabajaba, preguntole a Teresa con natural educación y pareja simpatía, el por qué precisaba ver al señor juez con tanto apremio como el que tenía, para ella comunicárselo y señalarle la visita. Y de nuevo la pobre Teresa por quinta vez tuvo necesidad de contar cuanto le había acontecido, condoliendo con su historia el ánimo de la muchacha, la cual le dijo: —¡Yo no sé señora si este caso que usted me explicó pertenece a este juzgado, bueno no obstante espere aquí un poco, que se lo voy a comunicar al señor juez haber si la puede recibir! —No debía de tener mucho trabajo en aquel tiempo de la casi finalizada mañana el señor juez, porque al corto instante sonriéndose satisfecha la buena secretaria con haber conseguido la entrevista, regresando a lado de Teresa le dijo: —Ya puede pasar usted señora, pues el señor juez la espera, hizo acto de presencia en la sala donde el repartidor de ley aguardándola estaba, y nada más que el juez la vio ante su presencia, preguntó con seriedad ajusticiadora: —¡Dígame señora! —¿Qué clase de gravedad la ha guiado ante mi presencia? —Teresa ya casi afónica del todo, y sofocada hasta lindar en el mismo ahogo, le contestó con todo el respeto y educación que poseía: —¡Perdóneme señor juez por molestarle, pero el caso es que mi abogado, me aconsejó que viniese ante su justa presencia para hacerle sabedor de la desgracia que me acompaña, que barrunto por anticipado, que ha de borrarla Su Señoría de mi triste sentimiento de un sólo plumazo! —Y seguidamente le explicó por sexta vez aquella mañana el mal que la desarrendaba, que en tan corto tiempo le había producida más sufrimiento, que los dolores que la embargaran en el haber traído al mundo tres futuros soldados para el Ejército de la Patria. —El señor juez que al parejo que la escuchaba estaba en animada conversación con unos despreciables sujetos que le acompañaban, que tuvieron la poca vergüenza de dialogar con el juez cuando la Teresa a éste hablaba, como si fuese más importante lo que trataban, que la simpleza de la pobre Teresa, que hasta aquellos momentos todavía creía en la eficiencia de la ley, cosa que a los pocos minutos despreciaría con toda su alma. Así que Teresa concluyó su narrativa sin haber sido interrumpida como al parecer tampoco escuchada, el señor juez quitándose sus lentes dijo con marcados síntomas de enojo: —¡Bueno…! ¿A mí que me cuenta usted señora? —¿Qué es lo que pretende usted...? —¿Acaso que yo ordene que le devuelvan con rapidez sus intereses que cualquiera sabe si son razonados, y que su abogado le lleve los cuartos? —Si usted en verdad quiere resolver este su asunto, haga el favor de hacer con la denuncia el debido camino, y no ensenderarse en el del atajo, y cuando el pleito llegue a mis manos, yo lo juzgare ateniéndome a las leyes, y entonces se sabrá quién es el culpable, si el denunciado ó el denunciante! —Salió Teresa del aposento del juez perdiendo ya para siempre toda creencia el la ley, que si en verdad en España algo de ella existe, cuando uno termina de dar las vueltas y revueltas que para todo proceso se necesitan, el más joven se torna viejo, y éste pasa a mejor vida. Y lo que no sabe la ley española con tanto cuento barato como se traen sus compositores que el pobre necesita presto su justicia, de lo que se saca en consecuencia que la ley, es patrimonio eminentemente propio de las clases poderosas. —Pobre Teresa, que no había tenido la suerte de toparse con un juez como el Juan Antonio de mi aldea que supo repartir la justicia entre Pascualín el de los enredos y las gafuros xabarceiras, con un juez que por experiencia sabia lo que era el trabajo, la necesidad, la justicia y la injusticia, por eso ahora Teresa caminaba con paso cansino, ya sin ninguna prisa, iba desilusionada, afligida, herida en lo más profundo de su alma, entristecida y empobrecida, observando por vez primera a un mundo que ella jamás había pensado que existía. Y así con tanta desesperación desventurada dirigíase a la casa de su abogado para contarle las enflaquecidas ganancias que sacara del repartidor de la justicia. —Y su abogado no supo decirle nada más que esto: —¡Creame señora, pues le juro que yo hice todo cuanto estaba a mi alcance por ayudarla, pero ya veo por lo que usted me cuenta que no fuimos capaces de conseguir nada, ahora no le queda más recurso que hacer esto que le digo! —¡Vaya a la casa de ese despreciable timador de Vulcano, páguele la mitad de la compostura que él le reclama por arreglarle el vehículo, de esta manera se encontrará pronto con la tranquilidad que le está haciendo falta, por otra parte ahorrará usted dinero, pues si este asunto lo llevamos hasta el final, se va a gastar usted mucho más de lo que vale el xumentu de fierru, sin tener la garantía de ganar el xuiciu, a pesar de ser usted dueña y señora de toda la verdad! —Llegó tras mucho bregar en busca de la Justicia y la razón que en aquellos tiempos no habla para los menesterosos, cuento que llegó la desdichada Teresa ante la presencia del rapiegu de Vulcanu, y cuando le empezó a hablar, lo hacía la pobre con tan afónica ronquera, que por esto el fuín de su timador sonriéndose muy satisfecho, le pregunto con marcada y despreciativa guasa. —¿Qué ye lu que l'axucéi nagora xiñora, que trái tan afogáu 'l glachu gafu ya endiañáu que nun principiu tal paicióme que querie achuquiname? —Pues me parece que viene muy mermada de voz y enflaquecida de genio. Mucho ha tenido usted que tejer y destejer, hablar, gritar, y desesperarse, para que se le hallan secado entrambas fuentes de mala leche, ya que cuando salió de aquí esta mañana después de ponerme a mi como un verdadero pingayu, todavía se le apreciaba la suficiente fuerza para poner en verdadera revolución a todas las autoridades de Oviedo, que como es muy natural la han escuchado a usted por cuento. —Pero tenga paciencia señora, que en las derrotas que hoy coseche, si sabe aprender de ellas como hicimos los demás, sacará usted las victorias de mañana, y puede que desde ahora ya jamás ponga en duda, que quienes tienen el dinero son los que mandan, y aquellos que luchan con la fuerza de la dialéctica contra el dinero, no son en verdad locos sino simplemente tontos. —Nada le contestó Teresa a los razonamientos atinados de ‘l Rapiegón del Vulcanu, sino que mirándole con endemoniado desprecio, señalada rabia y marcado odio, sacó de su bolso los dineros y al cuidado que se los ponía entre sus fuinesques manes le dijo: —Aquí tiene el importe del arreglo de mi furgonetina, y quiera el Xantiquín del Faidor que le sirva para melecinas. —Con aquella furgoneta anduvimos xabarciandu por todos los mercados de Asturias, y al final tuvimos que dejar tal oficio porque casi no ganábamos para encantexus de la dichosa furgonetina.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > xabarciar

  • 7 especial

    adj.
    1 special (adecuado, excepcional).
    hoy es un día especial, celebramos nuestro aniversario today's a special day, we're celebrating our anniversary
    tienen especial interés en conocerte they're especially interested in meeting you
    especial para specially for
    2 peculiar, strange.
    m.
    special (programa).
    un especial informativo a news special
    * * *
    1 (gen) special
    2 (remilgado) fussy ( para, about), finicky ( para, about)
    \
    en especial especially
    especial para... suitable for...
    * * *
    adj.
    * * *
    1. ADJ
    1) [para un fin concreto] [dieta, permiso] special
    educación 1), enviado
    2) (=extraordinario) special
    3)

    en especial — especially, particularly

    pedimos disculpas a todos, y en especial a... — we apologize to everyone, and especially o particularly to...

    ¿desea ver a alguien en especial? — is there anybody in particular you want to see?

    4) (=quisquilloso) fussy

    ¡qué especial eres con la comida! — you're such a fussy eater!

    5) (=extraño) peculiar
    2. SM
    1) (TV) (tb: programa especial) special
    2) Méx (Teat) show
    3) [para comer] Cono Sur baguette, sub sandwich (EEUU); Chile hot dog
    * * *
    I
    a) ( para uso específico) special

    en especial — especially, particularly

    nada/nadie en especial — nothing/nobody in particular

    b) ( excepcional) special
    c) ( difícil) <persona/carácter> fussy

    qué especial eres para comer!you're so picky o fussy about your food! (colloq)

    II
    masculino (TV) special (program*)
    * * *
    = ad hoc, one-off, special, specified, gala, particular, with a difference.
    Ex. Begun in 1973, CONSER was conceived by an ad hoc discussion group on Serials Data Bases of American and Canadian librarians.
    Ex. Associated with full-time staffing reductions has been the virtual elimination of part-time teachers and ' one-off' expert lecturers.
    Ex. Some categories of material defy helpful categorisation, and need to be treated as special cases.
    Ex. If access is limited to certain specified times, the term 'off-line' is applied.
    Ex. The 3 elements of the event are: weekday visits; evening sessions; and 'Super Saturday' gala days.
    Ex. It is possible to identify an item uniquely within a particular institution or agency by a running accession number.
    Ex. The article 'Web authoring with a difference' reviews the current authoring tools available for organizations wishing to become involved in the World Wide Web (WWW).
    ----
    * a precio especial = discounted, cut-rate, cut-price.
    * a precios especiales = at preferential rates.
    * a tarifas especiales = at preferential rates.
    * a un precio especial = at a discount.
    * celebrar una ocasión especial = mark + a special occasion.
    * día memorable = red-letter day.
    * efecto especial = special effect.
    * especial apertura = opening special.
    * invitado especial = special guest.
    * merecer mención especial = deserve + special mention.
    * niño con necesidades especiales = special needs child.
    * oferta especial = special offer.
    * precio especial = discounted price, discount price, preferential rate.
    * precio especial por compra al por mayor = bulk deal.
    * prestar especial atención = focus.
    * ser de un valor especial = be of particular value.
    * servicio especial de autobuses = bus shuttle service, bus shuttle, shuttle bus service, shuttle bus.
    * servicio especial de transporte = shuttle service, shuttle.
    * sin condiciones especiales = with no strings attached.
    * tarifa especial = preferential rate.
    * tarifa especial por inscripción anticipada = early-bird registration fee.
    * tecnología adaptada a usuarios con necesidades especiales = assistive technology.
    * tener un valor especial = be of particular value.
    * trato especial = special treatment.
    * * *
    I
    a) ( para uso específico) special

    en especial — especially, particularly

    nada/nadie en especial — nothing/nobody in particular

    b) ( excepcional) special
    c) ( difícil) <persona/carácter> fussy

    qué especial eres para comer!you're so picky o fussy about your food! (colloq)

    II
    masculino (TV) special (program*)
    * * *
    = ad hoc, one-off, special, specified, gala, particular, with a difference.

    Ex: Begun in 1973, CONSER was conceived by an ad hoc discussion group on Serials Data Bases of American and Canadian librarians.

    Ex: Associated with full-time staffing reductions has been the virtual elimination of part-time teachers and ' one-off' expert lecturers.
    Ex: Some categories of material defy helpful categorisation, and need to be treated as special cases.
    Ex: If access is limited to certain specified times, the term 'off-line' is applied.
    Ex: The 3 elements of the event are: weekday visits; evening sessions; and 'Super Saturday' gala days.
    Ex: It is possible to identify an item uniquely within a particular institution or agency by a running accession number.
    Ex: The article 'Web authoring with a difference' reviews the current authoring tools available for organizations wishing to become involved in the World Wide Web (WWW).
    * a precio especial = discounted, cut-rate, cut-price.
    * a precios especiales = at preferential rates.
    * a tarifas especiales = at preferential rates.
    * a un precio especial = at a discount.
    * celebrar una ocasión especial = mark + a special occasion.
    * día memorable = red-letter day.
    * efecto especial = special effect.
    * especial apertura = opening special.
    * invitado especial = special guest.
    * merecer mención especial = deserve + special mention.
    * niño con necesidades especiales = special needs child.
    * oferta especial = special offer.
    * precio especial = discounted price, discount price, preferential rate.
    * precio especial por compra al por mayor = bulk deal.
    * prestar especial atención = focus.
    * ser de un valor especial = be of particular value.
    * servicio especial de autobuses = bus shuttle service, bus shuttle, shuttle bus service, shuttle bus.
    * servicio especial de transporte = shuttle service, shuttle.
    * sin condiciones especiales = with no strings attached.
    * tarifa especial = preferential rate.
    * tarifa especial por inscripción anticipada = early-bird registration fee.
    * tecnología adaptada a usuarios con necesidades especiales = assistive technology.
    * tener un valor especial = be of particular value.
    * trato especial = special treatment.

    * * *
    una dieta especial para diabéticos a special diet for diabetics
    en especial especially
    todas sus hijas son muy guapas, la mayor en especial all his daughters are very pretty, especially o particularly the eldest
    ¿quería hablar con alguien en especial? did you want to speak to anyone in particular?
    2 (excepcional) special
    hoy es un día muy especial para mí today is a very special day for me
    un vestido para ocasiones especiales a dress for special occasions
    3 (difícil) ‹persona/carácter› fussy
    son muy especiales, nada les viene bien they're very difficult (to please) o very fussy, nothing's ever quite right for them
    ¡qué especial eres para comer! you're so picky o fussy about your food! ( colloq)
    A (TV) special, special program*
    especial informativo/deportivo news/sports special
    B ( RPl)
    1 (sandwich) submarine ( AmE), baguette ( BrE)
    un especial de jamón y queso a ham and cheese baguette, a ham and cheese sandwich on French bread
    2 ( Chi) (perro caliente) hot dog
    * * *

     

    Multiple Entries:
    algo especial    
    especial
    especial adjetivo


    nadie en especial nobody in particular;
    un día muy especial para mí a very special day for me
    b) ( difícil) ‹persona/carácter fussy

    especial adjetivo special
    ♦ Locuciones: en especial, especially
    ' especial' also found in these entries:
    Spanish:
    dotada
    - dotado
    - enviado
    - GEO
    - química
    - ver
    - común
    - interés
    - investigación
    - ordinario
    - particular
    - preferente
    English:
    bodybuilding
    - bonus
    - craft
    - envoy
    - extra
    - grand
    - greasy
    - grown-up
    - merit
    - particular
    - section
    - special
    - task force
    - treatment
    - ad hoc
    - cameo
    - certain
    - distinction
    - star
    - treasure
    - trial
    * * *
    adj
    1. [adecuado] special;
    especial para especially for;
    lejía especial para lavadoras bleach especially for washing machines;
    una oferta especial para nuestros clientes a special offer for our customers
    2. [particular, excepcional] special;
    hoy es un día especial, celebramos nuestro aniversario today's a special day, we're celebrating our anniversary;
    tienen especial interés en conocerte they're especially interested in meeting you;
    recibe un trato especial por ser discapacitado he receives special treatment because he is disabled
    3. [peculiar] peculiar, strange;
    esa forma tan especial que tiene de mirar that peculiar o strange way he has of looking at you
    4. [quisquilloso] fussy;
    es muy especial con la comida he's very fussy about his food, he's a very fussy eater
    nm
    1. [programa] special;
    un especial informativo a news special
    2. Chile [perrito caliente] = hot dog with mayonnaise
    3. RP [sándwich] Br baguette, US sub;
    un especial de pavita Br a turkey baguette, US a turkey sub
    en especial loc adv
    especially, particularly;
    me gusta la pasta, en especial los macarrones I like pasta, especially macaroni;
    ¿alguno en especial? any one in particular?
    * * *
    adj
    1 special;
    en especial especially;
    nada en especial nothing special
    2 ( difícil) fussy
    * * *
    especial adj & nm
    : special
    * * *
    1. (en general) special
    2. (quisquilloso) fussy [comp. fussier; superl. fussiest]

    Spanish-English dictionary > especial

  • 8 ni

    conj.
    1 not even.
    ni siquiera not even
    anda tan atareado que ni tiene tiempo para comer he's so busy he doesn't even have time to eat
    2 neither.
    3 nor.
    * * *
    ni
    1 neither, nor
    2 (ni siquiera) not even
    \
    ¡ni hablar! no way!
    ni que it's not as if
    ni que fuera tonta it's not as if I were stupid!
    ni que hubiera sido millonario anyone would think he were a millionaire!
    * * *
    conj.
    neither, nor
    * * *
    CONJ
    1) (=y no) [con verbo negativo en inglés] or; [con verbo afirmativo en inglés] nor

    - a mí no me gusta -ni a mí — "I don't like it" - "nor do I" o "neither do I"

    ni... ni...: no tenía ni amigos ni familiares — he had no friends and no family (either), he had no friends or family, he had neither friends nor family

    no es ni blanco ni negro — it's not black and it's not white (either), it's neither black nor white

    no vinieron ni Juan ni Pedro — Juan didn't come and neither did Pedro, neither Juan nor Pedro came

    ni vino ni llamó por teléfono — he didn't come and he didn't phone (either), he neither came nor phoned

    ni que lo hagas bien ni que lo hagas mal te dirán nada — whether you do it well or badly, they won't say anything

    2) [para dar más énfasis] even

    ni se sabe — God knows, who knows?

    ni siquieranot even

    ni uno, -¿cuántos tienes? -ni uno — "how many have you got?" - "not a single one" o "none"

    3) [exclamaciones]

    ¡ni hablar! — no way!, not on your life!

    ¿yo? ¿votar a esos? ¡ni hablar! — me vote for them? no way! o not on your life!

    ¡ni por esas!, he intentado convencerla prometiéndole un regalo, pero ni por esas — I tried to persuade her with a present but even that didn't work

    ni que, siempre cuidando de él, ¡ni que fueras su madre! — you're always taking care of him, anyone would think you were his mother!

    vaya unos humos que tiene, ¡ni que fuese un dios! — he's so arrogant, he must think he's God!

    ¡pero tú qué te has creído!, ¡ni que yo fuese tonto! — you must think I'm stupid or something!

    ¡qué curso ni qué curso! ¡yo he aprendido por mi cuenta! — what are you talking about, taking a course? I've studied by myself!

    4)

    ni bien Arg, Uru as soon as

    ni bien me fui, sonó el teléfono — as soon as I left, the phone rang

    * * *

    ni... ni: ni fumo ni bebo I don't smoke or drink, I neither smoke nor drink; no nos avisaron ni a Sol ni a mí — they didn't tell Sol or me (either)

    2)
    a) tb
    b)

    ni un/una: no vendieron ni un libro they didn't sell a single book; de sus amigos no vino ni uno — not one of his friends came

    3)

    no podemos permitírnoslo ni que fuéramos millonarios! — we can't afford it, we're not millionaires you know!

    * * *
    ----
    * lanzarse sin ton ni son = dive + head-first.
    * ni con mucho = not by a long shot.
    * ¡ni en sueños! = no dice!.
    * ni ganar ni perder = break + even.
    * ¡ni hablar! = no dice!.
    * ¡ni hablar del caso! = no dice!.
    * ¡ni idea! = beats me!, beats me!.
    * ni incluso = for that matter, not even.
    * ni inmutarse = not bat an eyelid, not bat an eyelash.
    * ¡ni loco! = Not on your life!, You won't catch me doing it.
    * ni lo uno ni lo otro = in-between, betwixt and between.
    * ni más ni menos = nothing more, nothing less, no more, no less.
    * ni mucho menos = by any stretch (of the imagination), by any means, not by a long shot.
    * ¡ni muerto! = Not on your life!, You won't catch me doing it.
    * ni... ni... = neither... nor....
    * ¡ni pensarlo! = over + Posesivo + dead body.
    * ni pestañear = not bat an eyelid, not bat an eyelash.
    * ni por asomo = not by a long shot, never in a month of Sundays, by no stretch of the imagination.
    * ni por casualidad = never in a month of Sundays.
    * ni que decir tiene que = it goes without saying that, needless to say.
    * ¡Ni se te ocurra! = Not on your life!.
    * ni siquiera una vez = not once (did).
    * ni tampoco = nor.
    * ni una chispa de viento = not a drop of wind, not a drop of wind.
    * ni una cosa ni la otra = in-between, betwixt and between.
    * ¡ni una palabra a nadie! = not a word to anyone!.
    * ni una sola vez = not once (did).
    * no conseguir ni una cosa ni otra = fall (between/through) + the cracks.
    * no dejar ni un cabo suelto = tie up + all the loose ends.
    * no ser ni una cosa ni otra = fall between + two stools.
    * no tener ni idea sobre Algo = not know the first thing about.
    * no tener ni la más mínima posibilidad = not to have a prayer.
    * no tener ni la más remota posibilidad = not to have a prayer.
    * no tener ni puta idea = not get + Posesivo + shit together.
    * no tener ni voz ni voto en = have + no say in.
    * nunca + Verbo + ni un + Nombre = never + Verbo + one + Nombre.
    * sensación de no ser ni una cosa ni la otra = in-betweenness.
    * sin lógica ni explicación = without rhyme or reason.
    * sin más ni más = for the love of it, without much ado.
    * sin orden ni concierto = higgledy-piggledy, higgledy-piggledy, without rhyme or reason.
    * sin pies ni cabeza = without rhyme or reason.
    * sin ton ni son = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason, without rhyme or reason.
    * * *

    ni... ni: ni fumo ni bebo I don't smoke or drink, I neither smoke nor drink; no nos avisaron ni a Sol ni a mí — they didn't tell Sol or me (either)

    2)
    a) tb
    b)

    ni un/una: no vendieron ni un libro they didn't sell a single book; de sus amigos no vino ni uno — not one of his friends came

    3)

    no podemos permitírnoslo ni que fuéramos millonarios! — we can't afford it, we're not millionaires you know!

    * * *
    * lanzarse sin ton ni son = dive + head-first.
    * ni con mucho = not by a long shot.
    * ¡ni en sueños! = no dice!.
    * ni ganar ni perder = break + even.
    * ¡ni hablar! = no dice!.
    * ¡ni hablar del caso! = no dice!.
    * ¡ni idea! = beats me!, beats me!.
    * ni incluso = for that matter, not even.
    * ni inmutarse = not bat an eyelid, not bat an eyelash.
    * ¡ni loco! = Not on your life!, You won't catch me doing it.
    * ni lo uno ni lo otro = in-between, betwixt and between.
    * ni más ni menos = nothing more, nothing less, no more, no less.
    * ni mucho menos = by any stretch (of the imagination), by any means, not by a long shot.
    * ¡ni muerto! = Not on your life!, You won't catch me doing it.
    * ni... ni... = neither... nor....
    * ¡ni pensarlo! = over + Posesivo + dead body.
    * ni pestañear = not bat an eyelid, not bat an eyelash.
    * ni por asomo = not by a long shot, never in a month of Sundays, by no stretch of the imagination.
    * ni por casualidad = never in a month of Sundays.
    * ni que decir tiene que = it goes without saying that, needless to say.
    * ni remotamente = by no stretch of the imagination.
    * ¡Ni se te ocurra! = Not on your life!.
    * ni siquiera una vez = not once (did).
    * ni tampoco = nor.
    * ni una chispa de viento = not a drop of wind, not a drop of wind.
    * ni una cosa ni la otra = in-between, betwixt and between.
    * ¡ni una palabra a nadie! = not a word to anyone!.
    * ni una sola vez = not once (did).
    * no conseguir ni una cosa ni otra = fall (between/through) + the cracks.
    * no dejar ni un cabo suelto = tie up + all the loose ends.
    * no ser ni una cosa ni otra = fall between + two stools.
    * no tener ni idea sobre Algo = not know the first thing about.
    * no tener ni la más mínima posibilidad = not to have a prayer.
    * no tener ni la más remota posibilidad = not to have a prayer.
    * no tener ni puta idea = not get + Posesivo + shit together.
    * no tener ni voz ni voto en = have + no say in.
    * nunca + Verbo + ni un + Nombre = never + Verbo + one + Nombre.
    * sensación de no ser ni una cosa ni la otra = in-betweenness.
    * sin lógica ni explicación = without rhyme or reason.
    * sin más ni más = for the love of it, without much ado.
    * sin orden ni concierto = higgledy-piggledy, higgledy-piggledy, without rhyme or reason.
    * sin pies ni cabeza = without rhyme or reason.
    * sin ton ni son = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason, without rhyme or reason.
    * * *
    ni
    (con otro negativo): venía sin gabardina ni paraguas he wasn't wearing a raincoat or carrying an umbrella
    no se lastimó ni nada he didn't hurt himself or anything
    no vino él ni su mujer neither he nor his wife came
    yo no pienso irni yo (tampoco) I don't intend going — nor do I o neither do I o ( colloq) me neither
    ni … ni: ni fumo ni bebo I don't smoke or drink, I neither smoke nor drink
    no nos avisaron ni a Sol ni a Pablo ni a mí they didn't tell Sol, or Pablo or me
    no vinieron ni él ni su mujer neither he nor his wife came
    ni me gusta ni me deja de gustar I don't like him or dislike him, I neither like nor dislike him
    chicha2 A. (↑ chicha (2)), fu, más3 (↑ más (3)), modo, etc
    B
    1
    tb ni siquiera not even
    ¿ni (siquiera) piensas llamarlo? aren't you even going to call him?
    2
    ni un/una: no vendieron ni un libro they didn't sell a single book, they didn't sell one book
    y de esto ni una palabra a nadie and not a word of this to anyone
    de sus amigos no vino ni uno not one of his friends came
    no me queda ni una I haven't a single one left
    C
    1
    (en frases que expresan rechazo): ¡ni hablar! out of the question!, certainly not!
    ni borracha volvería ahí wild horses wouldn't drag me back there ( colloq)
    ni aunque me lo pida de rodillas not even if he gets down on bended knee
    ¡qué receta ni qué receta! yo lo hago a mi manera recipe? forget the recipe, I do it my own way
    2
    (en frases que expresan enfado): ¡ni que fuera el dueño de la empresa! anyone would think he owned the company
    no podemos permitírnoslo ¡ni que fuéramos millonarios! we can't afford it, we're not millionaires you know o it's not as if we're millionaires!
    3
    (en frases que expresan satisfacción, alegría): llegas que ni caída del cielo you couldn't have arrived at a better time
    te queda que ni a la medida it looks as if it was made to measure
    * * *

     

    ni conjunción


    yo no pienso irni yo (tampoco) I don't intend goingneither do I;
    ni fumo ni bebo I don't smoke or drink, I neither smoke nor drink;
    no nos avisó ni a él ni a mí he didn't tell him or me (either);
    ni siquiera not even;
    ¿ ni siquiera piensas llamarlo? aren't you even going to call him?;
    no vendieron ni un libro they didn't sell a single book
    b) (expresando rechazo, enfado):

    ¡ni hablar! out of the question!;

    ni aunque me lo ruegue not even if he gets down on his knees
    ni conj 1 no... ni, ni... ni, neither... nor, not... or: ni vive ni deja vivir, she won't live or let live
    no iréis ni tú ni él, neither you nor he will go
    no tiene valor ni carácter, she has neither courage nor character ➣ Ver nota en neither
    2 (siquiera) even: ni aunque me maten, not even if they kill me
    ¡ni hablar!, no way!
    ni por todo el oro del mundo, not for all the gold on earth
    no llamó ni una vez, she didn't phone even once
    no lo digas ni en broma, don't say that even as a joke
    'ni' also found in these entries:
    Spanish:
    acordarse
    - adiós
    - advertir
    - alma
    - añadidura
    - anda
    - ápice
    - arte
    - asomo
    - brizna
    - broma
    - calva
    - calvo
    - caso
    - cerrarse
    - colorante
    - comer
    - coña
    - Cristo
    - decir
    - dios
    - encima
    - entender
    - enterarse
    - entrar
    - eso
    - figurarse
    - flor
    - ir
    - golpe
    - gota
    - hablar
    - idea
    - jota
    - loca
    - loco
    - magín
    - más
    - mu
    - mucha
    - mucho
    - nombrar
    - orden
    - oro
    - pajolera
    - pajolero
    - papa
    - patata
    - peluquín
    - pena
    English:
    alone
    - anywhere
    - bat
    - beneath
    - break
    - cagey
    - can
    - chalk
    - clear off
    - clinch
    - cloud
    - clue
    - dead
    - decency
    - do
    - dread
    - even
    - far
    - fear
    - flinch
    - for
    - half
    - head
    - home
    - inch
    - iota
    - jot
    - less
    - life
    - likely
    - modicum
    - muster
    - needless
    - neither
    - nelly
    - never
    - nor
    - not
    - notion
    - or
    - pause
    - peep
    - penny
    - remotely
    - rhyme
    - self-pity
    - shred
    - shudder
    - skin
    - speck
    * * *
    ni
    conj
    ni… ni… neither… nor…;
    ni mañana ni pasado neither tomorrow nor the day after;
    ni mi padre ni mi madre vendrá neither my father nor my mother is coming;
    no… ni… neither… nor…, not… or… (either);
    no es alto ni bajo he's neither tall nor short, he's not tall or short (either);
    no es rojo ni verde ni azul it's neither red nor green nor blue;
    ni un/una… not a single…;
    no me quedaré ni un minuto más I'm not staying a minute longer;
    ni uno/una not a single one;
    no he aprobado ni una I haven't passed a single one;
    ni que as if;
    ¡ni que yo fuera tonto! as if I were that stupid!;
    ¡ni que nos sobrara el dinero! it's not as if we have money to burn!, anyone would think we had money to burn!;
    ni que decir tiene it goes without saying;
    ¡no es listo ni nada! he isn't half clever!;
    te queda que ni hecho a medida it couldn't look better on you if it had been tailor-made;
    ¡ni hablar! certainly not!, it's out of the question!
    adv
    not even;
    ni siquiera not even;
    ni (siquiera) me saludó she didn't even say hello;
    anda tan atareado que ni tiene tiempo para comer he's so busy he doesn't even have time to eat
    * * *
    ni
    conj neither;
    ni … ni neither … nor;
    ni siquiera not even;
    no di ni una I made a real mess of things;
    ni que not even if
    * * *
    ni conj
    1) : neither, nor
    afuera no hace ni frío ni calor: it's neither cold nor hot outside
    2)
    ni que : not even if, not as if
    ni que me pagaran: not even if they paid me
    ni que fuera (yo) su madre: it's not as if I were his mother
    3)
    ni siquiera : not even
    ni siquiera nos llamaron: they didn't even call us
    * * *
    ni conj
    1. (en doble negación) neither... nor
    2. (ni siquiera) not even
    ¡ni hablar! no way!

    Spanish-English dictionary > ni

  • 9 pasar

    v.
    1 to pass.
    ¿me pasas la sal? would you pass me the salt?
    Pasaron dos horas Two hours went by.
    Yo paso a María I pass Mary (I overtake Mary)
    Un carro pasa A car goes by
    Me pasó una cuchara He=she passed me a spoon (She passed a spoon to me)
    Por fin pasé! I passed at last!
    2 to cross.
    pasar la calle to cross the road
    pasé el río a nado I swam across the river
    3 to go through.
    pasar un semáforo en rojo to go through a red light
    4 to pass, to go.
    pasó por mi lado he passed by my side
    el autobús pasa por mi casa the bus goes past o passes in front of my house
    el Manzanares pasa por Madrid the Manzanares goes o passes through Madrid
    he pasado por tu calle I went down your street
    pasar de… a… to go o pass from… to…
    pasar de largo to go by
    5 to go/come in.
    pasen por aquí, por favor come this way, please
    ¡pase! come in!
    6 to go.
    por ahí no pasa it won't go through there
    7 to go by.
    pasaron tres meses three months went by
    8 to go through, to experience.
    pasar frío/miedo to be cold/scared
    pasarlo bien to enjoy oneself, to have a good time
    pasarlo mal to have a hard time of it
    Pasé un gran susto I experienced a great scare.
    9 to show in (llevar adentro).
    el criado nos pasó al salón the butler showed us into the living room
    10 to show (Cine).
    11 to spend (time).
    pasó dos años en Roma he spent two years in Rome
    ¿dónde vas a pasar las vacaciones? where are you going on holiday?, where are you going to spend your holidays?
    Yo paso las horas cantando I pass the hours away singing (spend the time...)
    12 to pop in (ir un momento).
    pasaré por mi oficina/por tu casa I'll pop into my office/round to your place
    13 to happen.
    ¿qué pasa aquí? what's going on here?
    ¿qué pasa? what's the matter?
    ¿qué le pasa? what's wrong with him?, what's the matter with him?
    pase lo que pase whatever happens, come what may
    Algo pasó Something happened=came to pass.
    14 to be over.
    ya ha pasado lo peor the worst is over now
    pasó la Navidad Christmas is over
    Pasé muy feliz en la fiesta I was very happy at the party.
    15 to be all right, to be usable.
    puede pasar it'll do
    16 to go away.
    Pasó el mal tiempo the bad weather went away.
    17 to come in, to step in.
    El policía pasó The policeman came in.
    18 to happen to, to occur to.
    Me pasó algo cómico Something funny happened to me..
    19 to keep on, to keep, to carry on.
    Ella pasa bailando todo el tiempo She keeps on dancing all the time.
    20 to skip, to pass.
    Pase ese capítulo Skip that chapter,.
    21 to blow over, to blow itself out, to calm down.
    La tormenta pasó The storm blew over.
    * * *
    1 (ir) to pass, pass by, go
    2 (tiempo) to pass, go by
    ¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!
    3 (entrar) to come in, go in
    pasa, está abierto come in, it's not locked
    4 (cesar) to pass, cease
    si no se te pasa el dolor, llámame if the pain doesn't go away, call me
    tranquila, que ya ha pasado todo don't worry, it's all over now
    5 (límite) to exceed (de, -)
    6 (ocurrir) to happen
    7 (sufrir) to suffer
    1 (trasladar) to move, transfer
    2 (comunicar, dar) to give
    3 (cruzar) to cross
    4 (alcanzar) to pass, reach
    pásame la sal, por favor pass me the salt, please
    5 (aventajar) to surpass, be better than
    6 (adelantar) to overtake
    7 (deslizar) to run
    8 (tolerar) to overlook
    esta vez te la paso, pero que no se repita I'll overlook it this time, but don't let it happen again
    9 (aprobar) to pass
    10 (proyectar) to show
    11 (tiempo - estar) to spend; (- disfrutar, padecer) to have
    1 (desertar) to pass over (a, to)
    2 (pudrirse) to go off
    3 (olvidarse) to forget
    4 (ir) to go by ( por, -), call in ( por, at)
    5 familiar (excederse) to overdo it; (ir demasiado lejos) to go too far (de, -)
    \
    pasar de algo familiar not to be bothered about something
    pasa de todo he couldn't care less about anything, he doesn't give a damn about anything
    pasar de largo to go past
    pasar la página to turn the page
    pasar por to pass for
    pasar por alto to ignore
    pasar por encima de alguien to go over somebody's head
    pasarlo bien to have a good time
    ¿qué pasa? what's the matter?, what's wrong?
    pasar sin to do without
    pasarse de la raya to go too far, overstep the mark
    * * *
    verb
    2) pass
    3) come in, enter
    6) give
    7) undergo, suffer
    8) omit
    - pasar por alto
    - pasarlo bien
    - pasarlo mal
    - pasarse
    * * *
    Para las expresiones pasar lista, pasar de moda, pasar desapercibido, pasarse de rosca etc, ver la otra entrada
    1. VERBO INTRANSITIVO
    1) (=ocurrir)
    a) [suceso] to happen

    ¿qué pasó? — what happened?

    ¿pasa algo? — is anything up?, is anything wrong?, is anything the matter?

    siempre pasa igual {o} lo mismo — it's always the same

    ¿qué pasa? — what's happening?, what's going on?, what's up?; [como saludo] how's things? *

    ¿qué pasa que no entra? — why doesn't she come in?

    ¿qué pasa contigo? — what's up with you?; [como saludo] * how's it going? *

    ¿qué ha pasado con ella? — what's become of her?

    [lo que] pasa es que... — well, you see..., the thing is that...

    pase lo que pase — whatever happens, come what may

    b)

    pasarle a algn: nunca me pasa nada — nothing ever happens to me

    siempre me pasa lo mismo, lo pierdo todo — it's always the same, I keep losing things

    tuvo un accidente, pero por suerte no le pasó nada — he had an accident, but fortunately he wasn't hurt

    esto te pasa por no hacerme caso — this is what comes of not listening to me, this wouldn't have happened (to you) if you'd listened to me

    ¿qué te pasa? — what's the matter?

    ¿qué le pasa a ese? — what's the matter with him?

    2) (=cambiar de lugar)
    a) [objeto]

    la foto fue pasando de mano en [mano] — the photo was passed around

    b) [persona] to go
    3) (=entrar)

    ¡pase! — come in!; [cediendo el paso] after you!

    no se puede pasar — you can't go through, you can't go in

    [hacer] pasar a algn — to show sb in

    4) (=transitar)

    ¿a qué hora pasa el cartero? — what time does the postman come?

    ya ha pasado el tren de las cinco(=sin hacer parada) the five o'clock train has already gone by; (=haciendo parada) the five o'clock train has already been and gone

    ¿ha pasado ya el camión de la basura? — have the dustmen been?

    pasar [de largo] — to go {o} pass by

    pasar [por], el autobús pasa por delante de nuestra casa — the bus goes past our house

    5) (=acercarse a)

    tengo que pasar [por] el banco — I've got to go to the bank

    pasaré por la tienda mañana — I'll go {o} pop into the shop tomorrow

    pasar a ({+ infin})
    6) (=cambiar de situación) to go

    pasar a [ser] — to become

    7) (=transcurrir) [tiempo] to pass, go by

    han pasado cuatro años — four years have passed {o} gone by

    el tiempo pasa deprisa — time passes {o} goes so quickly

    ¡cómo pasa el tiempo! — how time flies!

    8) (=acabar) [problema, situación] to be over; [efectos] to wear off
    9) (=aceptarse)

    puede pasar — it's passable, it's OK

    que me llames carroza, pase, pero fascista, no — you can call me an old fuddy-duddy if you like, but not a fascist

    a) (=atravesar, caber) to go through

    el río pasa por la ciudad — the river flows {o} goes through the city

    b) (=depender de) to depend on

    el futuro de la empresa pasa por este acuerdo — the company's future depends on {o} hangs on this agreement

    c) (=ser considerado) to pass as

    [hacerse] pasar por — to pass o.s. off as

    11) [otras formas preposicionales]
    pasar a ({+ infin}) (=empezar) pasar de (=exceder)

    no pasan de 60 los que lo tienen — those who have it do not number more than 60, fewer than 60 people have it

    yo de [ahí] no paso — that's as far as I'm prepared to go

    de [ésta] no pasa — this is the very last time

    de [hoy] no pasa que le escriba — I'll write to him this very day

    pasar sin

    tendrá que pasar sin coche — he'll have to get by {o} manage without a car

    12) (Naipes) to pass
    13) esp Esp
    * (=mostrarse indiferente)

    pasar [de] algo/algn, yo paso de política — I'm not into politics

    paso de ti, chaval — I couldn't care less about you, pal

    2. VERBO TRANSITIVO
    1) (=dar, entregar) [gen] to pass; [en una serie] to pass on

    ¿me pasas la sal, por favor? — could you pass (me) the salt, please?

    le pasó el sobre — he handed {o} passed her the envelope

    2) (=traspasar) [+ río, frontera] to cross; [+ límite] to go beyond
    3) (=llevar)
    4) (=hacer atravesar)
    5) (=colar) to strain
    6) (=introducir) [+ moneda falsa] to pass (off); [+ contrabando] to smuggle
    7) (=hacer deslizar)

    pasar la aspiradora por la alfombra — to vacuum the carpet, run the vacuum cleaner over the carpet

    8) (=deslizar) to slip

    le pasó el brazo por los hombros/la cintura — she slipped {o} put her arm around his shoulders/waist

    9) (=contagiar) to give
    10) (=volver) [+ página] to turn
    11) (=escribir)

    pasar algo a [limpio] — to make a neat {o} fair {o} clean copy of sth

    pasar algo a [máquina] — to type sth up

    12) (=tragar) (lit) to swallow; (fig) to bear, stand

    no puedo pasar esta pastilla — I can't swallow this pill, I can't get this pill down

    no puedo pasar a ese hombre — I can't bear {o} stand that man

    13) (=tolerar)
    14) (=aprobar) [+ examen] to pass
    15) (=proyectar) [+ película, programa] to show, screen
    16) (=poner en contacto)

    te paso con Pedro[al mismo teléfono] I'll put you on to Pedro; [a distinto teléfono] I'll put you through to Pedro

    17) (=realizar)

    pasa [consulta] {o} [visita] a unas 700 personas diarias — he sees 700 patients a day

    revista 3)
    18) (=superar)
    19) (Aut) to pass, overtake
    20) (=omitir)

    pasar algo por [alto] — to overlook sth

    21) [+ tiempo] to spend
    pasarlo ({+ adv})

    ¡que lo pases bien! — have a good time!, enjoy yourself!

    22) (=dejar atrás)

    hemos pasado el aniversario — the anniversary has passed, the anniversary is behind us

    ya hemos pasado lo peor — we're over the worst now, the worst is behind us now

    23) (=sufrir)
    24) Cono Sur * (=engañar) to cheat, swindle
    3.
    See:
    PASAR En expresiones temporales Se traduce por spend cuando pasar tiene un uso transitivo y queremos indicar un período de tiempo concreto, seguido de la actividad que en ese tiempo se desarrolla, o del lugar: Me pasé la tarde escribiendo cartas I spent the evening writing letters Ha pasado toda su vida en el campo He has spent his whole life in the country ► En cambio, cuando se describe la forma en que se pasa el tiempo mediante un adjetivo, se debe emplear en inglés la construcción have + (a) + ((adjetivo)) + ((sustantivo)): Pasamos una tarde entretenida We had a lovely afternoon Pasamos un rato estupendo jugando al squash We had a fantastic time playing squash la expresión pasar el rato se traduce por pass the time: No sé qué hacer para pasar el rato I don't know what to do to pass the time ► Cuando el uso es intransitivo, pasar se traduce por pass {o} go by. A medida que pasaba el tiempo se deprimía cada vez más As time passed o went by, he became more and more depressed Para otros usos y ejemplos ver la entrada
    * * *
    1.
    verbo intransitivo
    1)
    a) ( ir por un lugar) to come/go past

    no ha pasado ni un taxi — not one taxi has come/gone past

    ¿a qué hora pasa el lechero? — what time does the milkman come?

    pasar de largoto go right o straight past

    es un vuelo directo, no pasa por Miami — it's a direct flight, it doesn't go via Miami

    ¿este autobús pasa por el museo? — does this bus go past the museum?

    ¿el 45 pasa por aquí? — does the number 45 come this way?

    pasaba por aquí y... — I was just passing by o I was in the area and...

    ni me pasó por la imaginación — it didn't even occur to me, it didn't even cross my mind

    pasar POR algo: ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?; pase usted por caja please go over to the cashier; pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?; pasar A + INF: puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow; pasaremos a verlos — we'll call in o drop in and see them

    c) ( atravesar) to cross

    pasar de un lado a otroto go o cross from one side to the other

    d) (caber, entrar)
    2)
    a) (transmitirse, transferirse) corona/título to pass

    una tradición que pasa de padres a hijosa tradition that is handed o passed down from generation to generation

    b) ( comunicar)

    te paso con Javier — ( en el mismo teléfono) I'll hand o pass you over to Javier; ( en otro teléfono) I'll put you through to Javier

    pase, por favor — please, do come in

    que pase el siguiente! — next, please!

    no pasarán! — (fr hecha) they shall not pass!

    ¿puedo pasar al baño? — may I use the bathroom please?

    ¿quién quiere pasar al pizarrón? — (AmL) who's going to come up to the blackboard?

    4)
    a) (cambiar de estado, actividad, tema)

    pasó del quinto al séptimo lugarshe went o dropped from fifth to seventh place

    ahora pasa a tercera — (Auto) now change into third

    pasando a otra cosa... — anyway, to change the subject...

    pasamos a informar de otras noticias — now, the rest of the news

    b) (Educ) to pass

    ¿pasaste? — did you pass?

    pasar de cursoto get through o pass one's end-of-year exams

    no está perfecto, pero puede pasar — it's not perfect, but it'll do

    pasar DE algo: no pases de 100 don't go over 100; no pasó de un desacuerdo it was nothing more than a disagreement; está muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another day; no pasa de los 30 he's not more than 30; no pasamos de nueve empleados — they're only nine of us working there/here

    pasa por tonto, pero no lo es — he might look stupid, but he isn't

    b) (Esp) ( implicar)
    7) ( transcurrir) tiempo to pass

    pasaban las horas y no llegabathe hours went by o passed and still he didn't come

    8) ( cesar) crisis/mal momento to be over; efecto to wear off; dolor to go away
    9) ( arreglárselas) to manage, get by

    sin electricidad podemos pasarwe can manage o get by without electricity

    10) ( suceder) to happen

    lo que pasa es que... — the thing o the problem is...

    pase lo que pase — whatever happens, come what may

    ¿qué pasó con lo del reloj? — what happened about the watch?

    ...y aquí no ha pasado nada —...and let's just forget the whole thing

    siempre pasa igual or lo mismo — it's always the same

    ¿pasa algo? — is something the matter?

    ¿qué pasa? — what's the matter?, what's up? (colloq)

    hola, Carlos! ¿qué pasa? — (fam) hi, Carlos! how's things o how's it going? (colloq)

    son cosas que pasan — these things happen; (+ me/te/le etc)

    ¿qué te pasa? — what's the matter with you?

    ¿qué te pasó en el ojo? — what happened to your eye?

    ¿qué le pasa a la tele? — what's wrong with the TV?

    por suerte a él no le pasó nada — fortunately, nothing happened to him

    pasar POR algopor crisis/mala racha to go through something

    12)
    a) (en naipes, juegos) to pass
    b) (fam) ( rechazando algo)

    ¿vas a tomar postre? - no, yo paso — are you going to have a dessert? - no, I think I'll give it a miss

    paso de salir, estoy muy cansada — I don't feel like going out, I'm very tired (colloq)

    que se las arreglen, yo paso — they can sort it out themselves, it's not my problem

    paso de él — (esp Esp) I don't give a damn o I couldn't care less what he does (colloq)

    2.
    pasar vt
    1)
    b) ( por la aduana -legalmente) to take through; (- ilegalmente) to smuggle
    2) (exhibir, mostrar) <película/anuncio> to show
    3)
    a) (cruzar, atravesar) < frontera> to cross; <pueblo/ciudad> to go through
    b) ( dejar atrás) <edificio/calle> to go past
    c) (adelantar, sobrepasar) to overtake

    pasar A algo — to overtake something, to get past something

    está altísimo, ya pasa a su padre — he's really tall, he's already overtaken his father

    4) <examen/prueba> to pass
    5) <página/hoja> to turn
    6) (fam) ( tolerar)

    a ese tipo no lo pasoI can't stand o take that guy (colloq)

    pasar por alto<falta/error> to overlook, forget about; tema/punto to leave out, omit

    tendré que pasar la cartaI'll have to write o copy the letter out again

    ¿me pasas esto a máquina? — could you type this for me?

    8) (entregar, hacer llegar)

    ¿me pasas el martillo? — can you pass me the hammer?

    9) <gripe/resfriado> to give

    me lo pasó a mí — he gave it to me, he passed it on to me

    10)
    a) < tiempo> to spend
    11)
    a) (sufrir, padecer) penalidades/desgracias to go through, to suffer

    pasé mucho miedo/frío — I was very frightened/cold

    b)

    pasarlo or pasarla bien — to have a good time

    ¿qué tal lo pasaste en la fiesta? — did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?

    3.
    1) pasarse v pron
    2) ( cambiarse)
    3)

    nos pasamos, el banco está más arriba — we've gone too far, the bank isn't as far down as this

    b) (fam) ( excederse) to go too far
    c) (CS fam) ( lucirse)
    4)
    a) peras/tomates to go bad, get overripe; carne/pescado to go off, go bad; leche to go off, go sour
    b) (recocerse): arroz/pasta to get overcooked
    5)
    a) ( desaparecer) efecto to wear off; dolor to go away; (+ me/te/le etc)

    el año se ha pasado muy rápido — this year has gone very quickly; (+ me/te/le etc)

    6) (+ me/te/le etc)
    a) ( olvidarse)
    7) (enf) ( estar)

    se pasó el domingo durmiendo — he spent the whole of Sunday evening sleeping; ver tb pasar verbo transitivo III 1b y 2b

    8) (enf) (fam) (ir)

    ¿podrías pasarte por el mercado? — could you go down to the market?

    9) (refl)
    * * *
    = hand (over), pass, pass by, pass on, transfer, transmit, turn over + page, hand on, spend, transpire, pass out, turn over, slide over, pass along, get through, can't/couldn't be bothered, go + past, pass down, roll on, pass out, blow over, make + the cut, wear off, hand down.
    Ex. Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.
    Ex. Examination reveals positions on the cards where the light passes through all the cards in a stack.
    Ex. The days of needing to change into carpet slippers before going to such an area have thankfully passed by.
    Ex. If ignored, the problems are only passed on to all the users of the catalog: the public, the reference department, the acquisitions department, and naturally the cataloging department.
    Ex. Scope notes, on the order hand, may be present in a thesaurus but are unlikely to be transferred to an index.
    Ex. The system permits the requester to specify up to five potential lending libraries, and the system transmits the requests to these libraries one at a time.
    Ex. Turn over the page and you will find suggested analyses against which you can check your solution.
    Ex. Some experts have expressed grave doubts about the durability of contemporary literary and artistic works on paper and hence the possibility of handing on works of culture to future generations.
    Ex. Any funeral scene in a story inevitably conjures in myself memories of my childhood spent as the son of an undertaker.
    Ex. The 2nd is the fact that most information seeking transpires with little help from librarians, who have consistently failed to establish themselves as primary information professionals.
    Ex. At the Closing Session Danish flags were suddenly produced and passed out among the crowd who began waving them enthusiastically.
    Ex. Then he picked up about 2 cm. of type from the right-hand end of the uppermost line (i.e. the last word or two of the last line) with the thumb and forefinger of his right hand, read it, and dropped the pieces of type one by one into their proper boxes, turning over the old house.
    Ex. He had greeted her courteously, as was his wont, and had inquired if she minded his smoking; she told him to go ahead and slid over an ashtray.
    Ex. If the head of reference services does not pass along the information to the staff the reference librarians, by being uninformed, will undoubtedly not make as good an impression on the important city managers.
    Ex. I think that the so-called average person often exhibits a great deal of heroism in getting through an ordinary day.
    Ex. Consider for example, a teacher who doesn't change his password (ever!) or can't be bothered to log out, all the firewalls and antivirus programs in the world will not protect a school's network.
    Ex. Unfortunately, its conclusions are completely pedestrian, rarely going past the fact that there were old people in England in the late Middle Ages.
    Ex. The knowledge that has been passed down from generation to generation by sentient beings on this planet for aeons and aeons is quite impossible to fully comprehend.
    Ex. But to make matters worse, and as the drought rolls on, it is very likely that it won't rain again until October or November.
    Ex. Put a set of premises into such a device and turn the crank, and it will readily pass out conclusion after conclusion.
    Ex. During the bulk of that time, your liberal leaders grandly sat, waiting for various things to blow over.
    Ex. Naturally, the recruiters whose people were not chosen for the job wanted feedback as to why their candidates did not make the cut.
    Ex. We're all familiar with the idea of novelty value and how it wears off with time.
    Ex. A hunting guide while still in his teens, he learned his woodcraft first hand, absorbing lore handed down to him from his father.
    ----
    * a medida que pasaba el tiempo = as time passed (by), as time went by.
    * a medida que pasa el tiempo = as time goes by, as time passes (by).
    * a medida que pasa + Expresión Temporal = as + Expresión Temporal + go by.
    * a medida que + pasar + el año = as the year + wear on.
    * a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.
    * ayudar a pasar por = get + Nombre + through.
    * cada día que pasa = each passing day.
    * conforme + pasar + el año = as the year + wear on.
    * conforme + pasar + el día = as the day + wear on.
    * dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.
    * dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.
    * dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.
    * dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.
    * desde..., pasando por..., hasta... = from..., through..., to....
    * día que pasa = passing day.
    * esa época ya pasó hace tiempo = that time is long past.
    * haber pasado por aquí antes = have been down this road before.
    * hacer a Alguien pasar vergüenza = embarrass.
    * hacer que Alguien las pase canutas = give + Nombre + a run for + Posesivo + money.
    * hacérselas pasar canutas a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.
    * hacérselas pasarlas canutas a Alguien = push + Nombre + to the edge.
    * hacérselas pasar negras a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.
    * hacerse pasar por = masquerade as, impersonate.
    * las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no pasan así porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.
    * lo que tenga que pasar, que pase = que sera sera, what's meant to be, will be, whatever will be, will be.
    * lugar donde pasar el rato = hang out.
    * no dejar pasar = keep out.
    * no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.
    * no pasar mucho tiempo antes de que + Subjuntivo = be not long before + Indicativo.
    * pasando a = moving on to.
    * pasar a = go on to, move on to, proceed to, shunt into, switch over, switch to, step onto, spill over into.
    * pasar a Alguien lo mismo que a = suffer + the fate of.
    * pasar a Alguien lo que a = suffer + the fate of.
    * pasar a cosas más agradables = on a happier note.
    * pasar a la clandestinidad = go into + hiding.
    * pasar a la era de = move into + the age of.
    * pasar a la historia = history in the making, go down in + history.
    * pasar a la historia como = go down as, go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.
    * pasar a la página + Número = turn to + page + Número.
    * pasar a la posteridad = go down to + posterity.
    * pasar a la posteridad como = go down to + posterity as.
    * pasar Algo a Alguien = turn + Algo + over to + Alguien.
    * pasar algo inesperado = things + take a turn for the unexpected.
    * pasar algún tiempo en = have + a turn at.
    * pasar al olvido = blow over.
    * pasar a los anales de la historia = go down in + history.
    * pasar a los anales de la historia como = go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.
    * pasar al primer plano = take + centre stage.
    * pasar al siguiente año fiscal = roll over.
    * pasar al siguiente nivel = move it up + a gear, take it up + a gear, notch it up + a gear, take it up + a notch, crank it up + a notch, crank it up + a gear, move it up + a notch.
    * pasar a mejor vida = bite + the dust, give up + the ghost.
    * pasar año(s) antes de que = be year(s) before.
    * pasar a ocupar el puesto de Alguien = step into + the shoes of, stand in + Posesivo + shoes.
    * pasar aprietos = feel + the pinch.
    * pasar apuros = struggle, pass through + adversity, have + a thin time, be under strain, bear + hardship, be hard pressed, feel + the pinch, have + a hard time, the wolves + be + at the door, have + a tough time.
    * pasar apuros económicos = lead + a precarious existence.
    * pasar a ser = become, develop into.
    * pasar a ser el centro de atención = come into + focus, take + centre stage.
    * pasar a ser inconcebible = render + inconceivable.
    * pasar a toda velocidad = whiz.
    * pasar a una situación económica más confortable = improve + Posesivo + lot.
    * pasar a vida mejor = lay + Nombre + low.
    * pasar casi rozando = skim.
    * pasar como una bala = whiz.
    * pasar de = get beyond.
    * pasar de... a... = proceed from... to..., move from... to....
    * pasar de... a = switch from... to..., go from... to..., swing between... and..., grow from... into/to.
    * pasar de contrabando = smuggle.
    * pasar de generación en generación = pass down from + generation to generation.
    * pasar de largo = bypass [by-pass].
    * pasar de largo rápidamente = race + past.
    * pasar de moda = drop out of + vogue, go out of + fashion, go out of + favour, go out of + date, go out of + vogue, fall out of + vogue, go out of + style, pass away, obsolesce, drop out of + circulation.
    * pasar desapercibido = be unnoticeable, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, be an invisible fly on the wall, go + unnoted, lie + forgotten, sneak under + the radar.
    * pasar de una persona a otra = pass around.
    * pasar de uno a otro = change back and forth.
    * pasar de un sitio a otro = travel.
    * pasar dificultades = struggle, be under strain, bear + hardship, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.
    * pasar el invierno = winter, overwinter.
    * pasar el mochuelo = pass + the bucket.
    * pasar el muerto = pass + the bucket.
    * pasar el platillo = pass + the bucket (around).
    * pasar el rato = hang out.
    * pasar el rato con = kick + it with.
    * pasar el rato con los amigos = hang out with + Posesivo + friends.
    * pasar el relevo a = hand + the reins over to.
    * pasar el testigo = pass (on) + the torch, pass (on) + the baton.
    * pasar el tiempo = pass + the time, hang around, spend + Posesivo + days, hang about, hang out.
    * pasar el tiempo libre = spend + Posesivo + leisure, spend + Posesivo + leisure time.
    * pasar + Expresión Temporal = elapse + Expresión Temporal, go by + Expresión Temporal.
    * pasar hambre = suffer from + hunger, go + hungry, starve.
    * pasar hojas = page (through), turn + pages, flip + pages.
    * pasar hojas hacia atrás = page + backward.
    * pasar hojas hacia delante = page + forward.
    * pasar inadvertidamente = slip, creep + past, sneak + past.
    * pasar inadvertido = be unnoticeable, escape + notice, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, go + unnoted, sneak under + the radar.
    * pasar la antorcha = hand over + the torch.
    * pasar la luna de miel = honeymoon.
    * pasar la noche = spend + the night, stay overnight.
    * pasar la página = turn over + page.
    * pasar la pantalla = scroll.
    * pasar la pelota = pass + the buck.
    * pasar la prueba = pass + muster.
    * pasarlas canutas = jump through + hoops, have + a devil of a time, be to hell and back.
    * pasarlas negras = jump through + hoops, have + a devil of a time.
    * pasarlas putas = jump through + hoops, be to hell and back.
    * pasar las riendas del poder a = hand + the reins over to.
    * pasar las vacaciones = vacation.
    * pasar llevando = take through.
    * pasarlo a lo grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasarlo bien = have + fun, be a great time.
    * pasarlo bomba = be a great time, have + a whale of a time.
    * pasarlo canutas intentando Hacer Algo = have + a heck of a time + trying.
    * pasarlo en grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasarlo genial = have + a whale of a time.
    * pasarlo mal = have + a thin time, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.
    * pasarlo muy mal = have + a tough time, have + a hard time.
    * pasarlo pipa = have + a whale of a time.
    * pasar los días = spend + Posesivo + days.
    * pasar miseria = the wolves + be + at the door.
    * pasar mucho tiempo antes de que = be a long time before.
    * pasar + Nombre + a = turn + Nombre + over to.
    * pasar penurias = suffer from + deprivation.
    * pasar poco a poco = slide into.
    * pasar por = cross, pass through, reach down, step through, go by, go through, pass for, pass across, run + Nombre + through + Nombre, make + Posesivo + way through, run through.
    * pasar por alto = bypass [by-pass], gloss over, miss, obviate, overlook, short-circuit [shortcircuit], skip over, leapfrog, pass + Nombre/Pronombre + by, flout, close + the door on, skip.
    * pasar por alto la autoridad de Alguien = go over + Posesivo + head.
    * pasar por alto rápidamente = race + past.
    * pasar por aquí = come by.
    * pasar por delante de = make + Posesivo + way past.
    * pasar por el acoso de = run + the gauntlet of.
    * pasar por el infierno = be to hell and back.
    * pasar por el lado de = make + Posesivo + way past.
    * pasar por encima = pass over.
    * pasar por encima de la cabeza = go over + Posesivo + head.
    * pasar por la mitad de = cut through.
    * pasar por muchas dificultades = be to hell and back.
    * pasar por un período de = go through + a period of.
    * pasar por un proceso de = go through + a process of.
    * pasar privaciones = suffer from + deprivation.
    * pasar rápidamente = run through, sweep by, sweep, flash across.
    * pasar rápidamente a = snap to.
    * pasar rápidamente por encima de = sweep across, swing over.
    * pasar registros a disco = transfer + records + to disc.
    * pasar revista = review.
    * pasarse = come by, drop in, overshoot, step over + the edge, go + overboard, go + too far.
    * pasarse Algo por el culo = not give a shit.
    * pasarse Algo por el forro = flout.
    * pasarse Algo por la entrepierna = not give a shit.
    * pasarse con = act + fresh with.
    * pasar sed = go + thirsty.
    * pasarse de = overstep.
    * pasarse de + Adjetivo = be too + Adjetivo + by half.
    * pasarse de la raya = cross + the line.
    * pasarse del límite = overrun [over-run].
    * pasárselo bien = have + a good time, have + a great time.
    * pasárselo en grande = enjoy + every minute of, love + every minute of it.
    * pasárselo fabuloso = have + a good time, have + a great time, have + a whale of a time.
    * pasárselo la mar de bien = have + a whale of a time, have + a great time.
    * pasárselo pipa = have + a great time.
    * pasarse por = drop by, stop by, mosey.
    * pasar sin = get along without, forego [forgo], do without, live without.
    * pasar sin Alguien = spare + Nombre Personal.
    * pasar sin comodidades = rough it.
    * pasar sin ser visto = sneak + past, sneak through, sneak under + the radar, go + unnoticed.
    * pasar + Tiempo = spend + time, spend + Tiempo.
    * pasar tiempo haciendo Algo = do + stint at.
    * pasar una crisis = face + crisis.
    * pasar una prueba = endure + ordeal, pass + a test, stand up.
    * pasar una prueba de sobra = pass with + flying colours.
    * pasar una tarjeta por un lector electrónico = swipe.
    * pasar un buen rato = disport + Reflexivo.
    * pasar un cuestionario = administer + questionnaire, carry out + questionnaire.
    * pasar un rato = say + hi.
    * pasar zumbando = whiz.
    * pase lo que pase = come what may, come rain or shine, rain or shine, come hell or high water.
    * por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * ¿Qué pasa? = What's up?.
    * que pasaba = passing.
    * que pasa desapercibido = inconspicuous.
    * ¿qué pasa si... ? = what if... ?.
    * que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.
    * quien no malgasta no pasa necesidades = waste not, want not.
    * sin haber pasado por la calandria = uncalendered.
    * ¡tener + que pasar por encima de + Posesivo + cadáver! = over + Posesivo + dead body.
    * tiempo + pasar = time + march on.
    * todavía no ha pasado lo mejor = the best is yet to come.
    * tratar de pasar desapercibido = keep + a low profile, lie + low.
    * tratar de pasar inadvertido = keep + a low profile, lie + low.
    * ver lo que pasa = take it from there/here.
    * * *
    1.
    verbo intransitivo
    1)
    a) ( ir por un lugar) to come/go past

    no ha pasado ni un taxi — not one taxi has come/gone past

    ¿a qué hora pasa el lechero? — what time does the milkman come?

    pasar de largoto go right o straight past

    es un vuelo directo, no pasa por Miami — it's a direct flight, it doesn't go via Miami

    ¿este autobús pasa por el museo? — does this bus go past the museum?

    ¿el 45 pasa por aquí? — does the number 45 come this way?

    pasaba por aquí y... — I was just passing by o I was in the area and...

    ni me pasó por la imaginación — it didn't even occur to me, it didn't even cross my mind

    pasar POR algo: ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?; pase usted por caja please go over to the cashier; pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?; pasar A + INF: puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow; pasaremos a verlos — we'll call in o drop in and see them

    c) ( atravesar) to cross

    pasar de un lado a otroto go o cross from one side to the other

    d) (caber, entrar)
    2)
    a) (transmitirse, transferirse) corona/título to pass

    una tradición que pasa de padres a hijosa tradition that is handed o passed down from generation to generation

    b) ( comunicar)

    te paso con Javier — ( en el mismo teléfono) I'll hand o pass you over to Javier; ( en otro teléfono) I'll put you through to Javier

    pase, por favor — please, do come in

    que pase el siguiente! — next, please!

    no pasarán! — (fr hecha) they shall not pass!

    ¿puedo pasar al baño? — may I use the bathroom please?

    ¿quién quiere pasar al pizarrón? — (AmL) who's going to come up to the blackboard?

    4)
    a) (cambiar de estado, actividad, tema)

    pasó del quinto al séptimo lugarshe went o dropped from fifth to seventh place

    ahora pasa a tercera — (Auto) now change into third

    pasando a otra cosa... — anyway, to change the subject...

    pasamos a informar de otras noticias — now, the rest of the news

    b) (Educ) to pass

    ¿pasaste? — did you pass?

    pasar de cursoto get through o pass one's end-of-year exams

    no está perfecto, pero puede pasar — it's not perfect, but it'll do

    pasar DE algo: no pases de 100 don't go over 100; no pasó de un desacuerdo it was nothing more than a disagreement; está muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another day; no pasa de los 30 he's not more than 30; no pasamos de nueve empleados — they're only nine of us working there/here

    pasa por tonto, pero no lo es — he might look stupid, but he isn't

    b) (Esp) ( implicar)
    7) ( transcurrir) tiempo to pass

    pasaban las horas y no llegabathe hours went by o passed and still he didn't come

    8) ( cesar) crisis/mal momento to be over; efecto to wear off; dolor to go away
    9) ( arreglárselas) to manage, get by

    sin electricidad podemos pasarwe can manage o get by without electricity

    10) ( suceder) to happen

    lo que pasa es que... — the thing o the problem is...

    pase lo que pase — whatever happens, come what may

    ¿qué pasó con lo del reloj? — what happened about the watch?

    ...y aquí no ha pasado nada —...and let's just forget the whole thing

    siempre pasa igual or lo mismo — it's always the same

    ¿pasa algo? — is something the matter?

    ¿qué pasa? — what's the matter?, what's up? (colloq)

    hola, Carlos! ¿qué pasa? — (fam) hi, Carlos! how's things o how's it going? (colloq)

    son cosas que pasan — these things happen; (+ me/te/le etc)

    ¿qué te pasa? — what's the matter with you?

    ¿qué te pasó en el ojo? — what happened to your eye?

    ¿qué le pasa a la tele? — what's wrong with the TV?

    por suerte a él no le pasó nada — fortunately, nothing happened to him

    pasar POR algopor crisis/mala racha to go through something

    12)
    a) (en naipes, juegos) to pass
    b) (fam) ( rechazando algo)

    ¿vas a tomar postre? - no, yo paso — are you going to have a dessert? - no, I think I'll give it a miss

    paso de salir, estoy muy cansada — I don't feel like going out, I'm very tired (colloq)

    que se las arreglen, yo paso — they can sort it out themselves, it's not my problem

    paso de él — (esp Esp) I don't give a damn o I couldn't care less what he does (colloq)

    2.
    pasar vt
    1)
    b) ( por la aduana -legalmente) to take through; (- ilegalmente) to smuggle
    2) (exhibir, mostrar) <película/anuncio> to show
    3)
    a) (cruzar, atravesar) < frontera> to cross; <pueblo/ciudad> to go through
    b) ( dejar atrás) <edificio/calle> to go past
    c) (adelantar, sobrepasar) to overtake

    pasar A algo — to overtake something, to get past something

    está altísimo, ya pasa a su padre — he's really tall, he's already overtaken his father

    4) <examen/prueba> to pass
    5) <página/hoja> to turn
    6) (fam) ( tolerar)

    a ese tipo no lo pasoI can't stand o take that guy (colloq)

    pasar por alto<falta/error> to overlook, forget about; tema/punto to leave out, omit

    tendré que pasar la cartaI'll have to write o copy the letter out again

    ¿me pasas esto a máquina? — could you type this for me?

    8) (entregar, hacer llegar)

    ¿me pasas el martillo? — can you pass me the hammer?

    9) <gripe/resfriado> to give

    me lo pasó a mí — he gave it to me, he passed it on to me

    10)
    a) < tiempo> to spend
    11)
    a) (sufrir, padecer) penalidades/desgracias to go through, to suffer

    pasé mucho miedo/frío — I was very frightened/cold

    b)

    pasarlo or pasarla bien — to have a good time

    ¿qué tal lo pasaste en la fiesta? — did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?

    3.
    1) pasarse v pron
    2) ( cambiarse)
    3)

    nos pasamos, el banco está más arriba — we've gone too far, the bank isn't as far down as this

    b) (fam) ( excederse) to go too far
    c) (CS fam) ( lucirse)
    4)
    a) peras/tomates to go bad, get overripe; carne/pescado to go off, go bad; leche to go off, go sour
    b) (recocerse): arroz/pasta to get overcooked
    5)
    a) ( desaparecer) efecto to wear off; dolor to go away; (+ me/te/le etc)

    el año se ha pasado muy rápido — this year has gone very quickly; (+ me/te/le etc)

    6) (+ me/te/le etc)
    a) ( olvidarse)
    7) (enf) ( estar)

    se pasó el domingo durmiendo — he spent the whole of Sunday evening sleeping; ver tb pasar verbo transitivo III 1b y 2b

    8) (enf) (fam) (ir)

    ¿podrías pasarte por el mercado? — could you go down to the market?

    9) (refl)
    * * *
    = hand (over), pass, pass by, pass on, transfer, transmit, turn over + page, hand on, spend, transpire, pass out, turn over, slide over, pass along, get through, can't/couldn't be bothered, go + past, pass down, roll on, pass out, blow over, make + the cut, wear off, hand down.

    Ex: Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.

    Ex: Examination reveals positions on the cards where the light passes through all the cards in a stack.
    Ex: The days of needing to change into carpet slippers before going to such an area have thankfully passed by.
    Ex: If ignored, the problems are only passed on to all the users of the catalog: the public, the reference department, the acquisitions department, and naturally the cataloging department.
    Ex: Scope notes, on the order hand, may be present in a thesaurus but are unlikely to be transferred to an index.
    Ex: The system permits the requester to specify up to five potential lending libraries, and the system transmits the requests to these libraries one at a time.
    Ex: Turn over the page and you will find suggested analyses against which you can check your solution.
    Ex: Some experts have expressed grave doubts about the durability of contemporary literary and artistic works on paper and hence the possibility of handing on works of culture to future generations.
    Ex: Any funeral scene in a story inevitably conjures in myself memories of my childhood spent as the son of an undertaker.
    Ex: The 2nd is the fact that most information seeking transpires with little help from librarians, who have consistently failed to establish themselves as primary information professionals.
    Ex: At the Closing Session Danish flags were suddenly produced and passed out among the crowd who began waving them enthusiastically.
    Ex: Then he picked up about 2 cm. of type from the right-hand end of the uppermost line (i.e. the last word or two of the last line) with the thumb and forefinger of his right hand, read it, and dropped the pieces of type one by one into their proper boxes, turning over the old house.
    Ex: He had greeted her courteously, as was his wont, and had inquired if she minded his smoking; she told him to go ahead and slid over an ashtray.
    Ex: If the head of reference services does not pass along the information to the staff the reference librarians, by being uninformed, will undoubtedly not make as good an impression on the important city managers.
    Ex: I think that the so-called average person often exhibits a great deal of heroism in getting through an ordinary day.
    Ex: Consider for example, a teacher who doesn't change his password (ever!) or can't be bothered to log out, all the firewalls and antivirus programs in the world will not protect a school's network.
    Ex: Unfortunately, its conclusions are completely pedestrian, rarely going past the fact that there were old people in England in the late Middle Ages.
    Ex: The knowledge that has been passed down from generation to generation by sentient beings on this planet for aeons and aeons is quite impossible to fully comprehend.
    Ex: But to make matters worse, and as the drought rolls on, it is very likely that it won't rain again until October or November.
    Ex: Put a set of premises into such a device and turn the crank, and it will readily pass out conclusion after conclusion.
    Ex: During the bulk of that time, your liberal leaders grandly sat, waiting for various things to blow over.
    Ex: Naturally, the recruiters whose people were not chosen for the job wanted feedback as to why their candidates did not make the cut.
    Ex: We're all familiar with the idea of novelty value and how it wears off with time.
    Ex: A hunting guide while still in his teens, he learned his woodcraft first hand, absorbing lore handed down to him from his father.
    * a medida que pasaba el tiempo = as time passed (by), as time went by.
    * a medida que pasa el tiempo = as time goes by, as time passes (by).
    * a medida que pasa + Expresión Temporal = as + Expresión Temporal + go by.
    * a medida que + pasar + el año = as the year + wear on.
    * a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.
    * ayudar a pasar por = get + Nombre + through.
    * cada día que pasa = each passing day.
    * conforme + pasar + el año = as the year + wear on.
    * conforme + pasar + el día = as the day + wear on.
    * dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.
    * dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.
    * dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.
    * dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.
    * desde..., pasando por..., hasta... = from..., through..., to....
    * día que pasa = passing day.
    * esa época ya pasó hace tiempo = that time is long past.
    * haber pasado por aquí antes = have been down this road before.
    * hacer a Alguien pasar vergüenza = embarrass.
    * hacer que Alguien las pase canutas = give + Nombre + a run for + Posesivo + money.
    * hacérselas pasar canutas a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.
    * hacérselas pasarlas canutas a Alguien = push + Nombre + to the edge.
    * hacérselas pasar negras a Alguien = have + Nombre + jump through the hoops.
    * hacerse pasar por = masquerade as, impersonate.
    * las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no pasan así porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.
    * lo que tenga que pasar, que pase = que sera sera, what's meant to be, will be, whatever will be, will be.
    * lugar donde pasar el rato = hang out.
    * no dejar pasar = keep out.
    * no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.
    * no pasar mucho tiempo antes de que + Subjuntivo = be not long before + Indicativo.
    * pasando a = moving on to.
    * pasar a = go on to, move on to, proceed to, shunt into, switch over, switch to, step onto, spill over into.
    * pasar a Alguien lo mismo que a = suffer + the fate of.
    * pasar a Alguien lo que a = suffer + the fate of.
    * pasar a cosas más agradables = on a happier note.
    * pasar a la clandestinidad = go into + hiding.
    * pasar a la era de = move into + the age of.
    * pasar a la historia = history in the making, go down in + history.
    * pasar a la historia como = go down as, go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.
    * pasar a la página + Número = turn to + page + Número.
    * pasar a la posteridad = go down to + posterity.
    * pasar a la posteridad como = go down to + posterity as.
    * pasar Algo a Alguien = turn + Algo + over to + Alguien.
    * pasar algo inesperado = things + take a turn for the unexpected.
    * pasar algún tiempo en = have + a turn at.
    * pasar al olvido = blow over.
    * pasar a los anales de la historia = go down in + history.
    * pasar a los anales de la historia como = go down in + history as, go down in + the history books as, go down in + the annals of history as.
    * pasar al primer plano = take + centre stage.
    * pasar al siguiente año fiscal = roll over.
    * pasar al siguiente nivel = move it up + a gear, take it up + a gear, notch it up + a gear, take it up + a notch, crank it up + a notch, crank it up + a gear, move it up + a notch.
    * pasar a mejor vida = bite + the dust, give up + the ghost.
    * pasar año(s) antes de que = be year(s) before.
    * pasar a ocupar el puesto de Alguien = step into + the shoes of, stand in + Posesivo + shoes.
    * pasar aprietos = feel + the pinch.
    * pasar apuros = struggle, pass through + adversity, have + a thin time, be under strain, bear + hardship, be hard pressed, feel + the pinch, have + a hard time, the wolves + be + at the door, have + a tough time.
    * pasar apuros económicos = lead + a precarious existence.
    * pasar a ser = become, develop into.
    * pasar a ser el centro de atención = come into + focus, take + centre stage.
    * pasar a ser inconcebible = render + inconceivable.
    * pasar a toda velocidad = whiz.
    * pasar a una situación económica más confortable = improve + Posesivo + lot.
    * pasar a vida mejor = lay + Nombre + low.
    * pasar casi rozando = skim.
    * pasar como una bala = whiz.
    * pasar de = get beyond.
    * pasar de... a... = proceed from... to..., move from... to....
    * pasar de... a = switch from... to..., go from... to..., swing between... and..., grow from... into/to.
    * pasar de contrabando = smuggle.
    * pasar de generación en generación = pass down from + generation to generation.
    * pasar de largo = bypass [by-pass].
    * pasar de largo rápidamente = race + past.
    * pasar de moda = drop out of + vogue, go out of + fashion, go out of + favour, go out of + date, go out of + vogue, fall out of + vogue, go out of + style, pass away, obsolesce, drop out of + circulation.
    * pasar desapercibido = be unnoticeable, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, be an invisible fly on the wall, go + unnoted, lie + forgotten, sneak under + the radar.
    * pasar de una persona a otra = pass around.
    * pasar de uno a otro = change back and forth.
    * pasar de un sitio a otro = travel.
    * pasar dificultades = struggle, be under strain, bear + hardship, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.
    * pasar el invierno = winter, overwinter.
    * pasar el mochuelo = pass + the bucket.
    * pasar el muerto = pass + the bucket.
    * pasar el platillo = pass + the bucket (around).
    * pasar el rato = hang out.
    * pasar el rato con = kick + it with.
    * pasar el rato con los amigos = hang out with + Posesivo + friends.
    * pasar el relevo a = hand + the reins over to.
    * pasar el testigo = pass (on) + the torch, pass (on) + the baton.
    * pasar el tiempo = pass + the time, hang around, spend + Posesivo + days, hang about, hang out.
    * pasar el tiempo libre = spend + Posesivo + leisure, spend + Posesivo + leisure time.
    * pasar + Expresión Temporal = elapse + Expresión Temporal, go by + Expresión Temporal.
    * pasar hambre = suffer from + hunger, go + hungry, starve.
    * pasar hojas = page (through), turn + pages, flip + pages.
    * pasar hojas hacia atrás = page + backward.
    * pasar hojas hacia delante = page + forward.
    * pasar inadvertidamente = slip, creep + past, sneak + past.
    * pasar inadvertido = be unnoticeable, escape + notice, go + unnoticed, lie + unnoticed, remain + unnoticed, slip by + unnoticed, become + unnoticeable, go + unrecognised, go + unnoted, sneak under + the radar.
    * pasar la antorcha = hand over + the torch.
    * pasar la luna de miel = honeymoon.
    * pasar la noche = spend + the night, stay overnight.
    * pasar la página = turn over + page.
    * pasar la pantalla = scroll.
    * pasar la pelota = pass + the buck.
    * pasar la prueba = pass + muster.
    * pasarlas canutas = jump through + hoops, have + a devil of a time, be to hell and back.
    * pasarlas negras = jump through + hoops, have + a devil of a time.
    * pasarlas putas = jump through + hoops, be to hell and back.
    * pasar las riendas del poder a = hand + the reins over to.
    * pasar las vacaciones = vacation.
    * pasar llevando = take through.
    * pasarlo a lo grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasarlo bien = have + fun, be a great time.
    * pasarlo bomba = be a great time, have + a whale of a time.
    * pasarlo canutas intentando Hacer Algo = have + a heck of a time + trying.
    * pasarlo en grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasarlo genial = have + a whale of a time.
    * pasarlo mal = have + a thin time, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.
    * pasarlo muy mal = have + a tough time, have + a hard time.
    * pasarlo pipa = have + a whale of a time.
    * pasar los días = spend + Posesivo + days.
    * pasar miseria = the wolves + be + at the door.
    * pasar mucho tiempo antes de que = be a long time before.
    * pasar + Nombre + a = turn + Nombre + over to.
    * pasar penurias = suffer from + deprivation.
    * pasar poco a poco = slide into.
    * pasar por = cross, pass through, reach down, step through, go by, go through, pass for, pass across, run + Nombre + through + Nombre, make + Posesivo + way through, run through.
    * pasar por alto = bypass [by-pass], gloss over, miss, obviate, overlook, short-circuit [shortcircuit], skip over, leapfrog, pass + Nombre/Pronombre + by, flout, close + the door on, skip.
    * pasar por alto la autoridad de Alguien = go over + Posesivo + head.
    * pasar por alto rápidamente = race + past.
    * pasar por aquí = come by.
    * pasar por delante de = make + Posesivo + way past.
    * pasar por el acoso de = run + the gauntlet of.
    * pasar por el infierno = be to hell and back.
    * pasar por el lado de = make + Posesivo + way past.
    * pasar por encima = pass over.
    * pasar por encima de la cabeza = go over + Posesivo + head.
    * pasar por la mitad de = cut through.
    * pasar por muchas dificultades = be to hell and back.
    * pasar por un período de = go through + a period of.
    * pasar por un proceso de = go through + a process of.
    * pasar privaciones = suffer from + deprivation.
    * pasar rápidamente = run through, sweep by, sweep, flash across.
    * pasar rápidamente a = snap to.
    * pasar rápidamente por encima de = sweep across, swing over.
    * pasar registros a disco = transfer + records + to disc.
    * pasar revista = review.
    * pasarse = come by, drop in, overshoot, step over + the edge, go + overboard, go + too far.
    * pasarse Algo por el culo = not give a shit.
    * pasarse Algo por el forro = flout.
    * pasarse Algo por la entrepierna = not give a shit.
    * pasarse con = act + fresh with.
    * pasar sed = go + thirsty.
    * pasarse de = overstep.
    * pasarse de + Adjetivo = be too + Adjetivo + by half.
    * pasarse de la raya = cross + the line.
    * pasarse del límite = overrun [over-run].
    * pasárselo bien = have + a good time, have + a great time.
    * pasárselo en grande = enjoy + every minute of, love + every minute of it.
    * pasárselo fabuloso = have + a good time, have + a great time, have + a whale of a time.
    * pasárselo la mar de bien = have + a whale of a time, have + a great time.
    * pasárselo pipa = have + a great time.
    * pasarse por = drop by, stop by, mosey.
    * pasar sin = get along without, forego [forgo], do without, live without.
    * pasar sin Alguien = spare + Nombre Personal.
    * pasar sin comodidades = rough it.
    * pasar sin ser visto = sneak + past, sneak through, sneak under + the radar, go + unnoticed.
    * pasar + Tiempo = spend + time, spend + Tiempo.
    * pasar tiempo haciendo Algo = do + stint at.
    * pasar una crisis = face + crisis.
    * pasar una prueba = endure + ordeal, pass + a test, stand up.
    * pasar una prueba de sobra = pass with + flying colours.
    * pasar una tarjeta por un lector electrónico = swipe.
    * pasar un buen rato = disport + Reflexivo.
    * pasar un cuestionario = administer + questionnaire, carry out + questionnaire.
    * pasar un rato = say + hi.
    * pasar zumbando = whiz.
    * pase lo que pase = come what may, come rain or shine, rain or shine, come hell or high water.
    * por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * ¿Qué pasa? = What's up?.
    * que pasaba = passing.
    * que pasa desapercibido = inconspicuous.
    * ¿qué pasa si... ? = what if... ?.
    * que pase lo que tenga que pasar = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.
    * quien no malgasta no pasa necesidades = waste not, want not.
    * sin haber pasado por la calandria = uncalendered.
    * ¡tener + que pasar por encima de + Posesivo + cadáver! = over + Posesivo + dead body.
    * tiempo + pasar = time + march on.
    * todavía no ha pasado lo mejor = the best is yet to come.
    * tratar de pasar desapercibido = keep + a low profile, lie + low.
    * tratar de pasar inadvertido = keep + a low profile, lie + low.
    * ver lo que pasa = take it from there/here.

    * * *
    pasar [A1 ]
    ■ pasar (verbo intransitivo)
    A
    1 por un lugar
    2 deteniéndose en un lugar
    3 caber, entrar
    B
    1 transmitirse, transferirse
    2 comunicar
    C entrar
    D
    1 cambiar de estado, actividad, tema
    2 Educación
    3 indicando aceptabilidad
    E exceder un límite
    F
    1 pasar por: ser tenido por
    2 pasar por: implicar
    A
    1 transcurrir
    2 terminar
    B arreglárselas
    Sentido III ocurrir, suceder
    A
    1 en naipes, juegos
    2 rechazando una invitación
    B expresando indiferencia
    ■ pasar (verbo transitivo)
    A
    1 hacer atravesar
    2 pasar por la aduana
    3 hacer recorrer
    B exhibir, mostrar
    C
    1 cruzar, atravesar
    2 adelantar, sobrepasar
    D aprobar: examen
    E dar la vuelta a
    F tolerar, admitir
    G transcribir
    H engañar
    A entregar, hacer llegar
    B contagiar
    A pasar: tiempo, día etc
    B
    1 sufrir, padecer
    2 pasarlo bien/mal
    ■ pasarse (verbo pronominal)
    A cambiarse
    B
    1 ir demasiado lejos
    2 excederse
    3 lucirse
    C
    1 pasarse: comestibles
    2 Cocina
    A desaparecer
    B «tiempo»
    C olvidarse
    A enfático: con idea de continuidad
    B enfático: ir
    C reflexivo
    vi
    A
    1 (por un lugar) to come/go past
    no ha pasado ni un taxi not one taxi has come/gone by o come/gone past
    pasó un coche a toda velocidad a car passed at top speed, a car came/went past at top speed, a car shot o sped past
    ¿a qué hora pasa el lechero? what time does the milkman come?
    no aparques aquí, que no pueden pasar otros coches don't park here, other cars won't be able to get past
    no dejan pasar a nadie they're not letting anyone through
    no dejes pasar esta oportunidad don't miss this chance
    pasar de largo to go right o straight past
    el autobús venía completo y pasó de largo the bus was full and didn't stop o went right o straight past without stopping
    pasó de largo sin siquiera saludar she went right o straight past o ( colloq) she sailed past without even saying hello
    pasar POR algo to go THROUGH sth
    al pasar por la aduana when you go through customs
    prefiero no pasar por el centro I'd rather not go through the city center
    el Tajo pasa por Aranjuez the Tagus flows through Aranjuez
    hay un vuelo directo, no hace falta pasar por Miami there's a direct flight so you don't have to go via Miami
    ¿este autobús pasa por el museo? does this bus go past the museum?
    ¿el 45 pasa por aquí? does the number 45 come this way/stop here?
    pasamos justo por delante de su casa we went right past her house
    pasaba por aquí y se me ocurrió hacerte una visita I was just passing by o I was in the area and I thought I'd drop in and see you
    ni me pasó por la imaginación que fuese a hacerlo it didn't even occur to me o it didn't even cross my mind that she would do it
    el país está pasando por momentos difíciles these are difficult times for the country
    ¿podríamos pasar por el supermercado? can we stop off at the supermarket?
    de camino tengo que pasar por la oficina I have to drop in at o stop by the office on the way
    pase usted por caja please go over to the cashier
    pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?
    pasar A + INF:
    puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow
    pasaremos a verlos de camino a casa we'll drop by o stop by and see them on the way home, we'll call in o drop in and see them on the way home
    3
    (caber, entrar): no creo que pase por la puerta, es demasiado ancho I don't think it'll go through o I don't think we'll get it through the door, it's too wide
    esta camiseta no me pasa por la cabeza I can't get this T-shirt over my head
    B
    1
    (transmitirse, transferirse): la humedad ha pasado a la habitación de al lado the damp has gone through to the room next door
    el título pasa al hijo mayor the title passes o goes to the eldest son
    la carta ha ido pasando de mano en mano the letter has been passed around (to everyone)
    2
    (comunicar): te paso con Javier (en el mismo teléfono) I'll let you speak to Javier, I'll hand o pass you over to Javier; (en otro teléfono) I'll put you through to Javier
    C (entraracercándose al hablante) to come in; (— alejándose del hablante) to go in
    pasa, no te quedes en la puerta come (on) in, don't stand there in the doorway
    ¿se puede? — pase may I come in? — yes, please do
    ¡que pase el siguiente! next, please!
    ha llegado el señor Díazhágalo pasar Mr Díaz is here — show him in please
    ¡no pasarán! ( fr hecha); they shall not pass!
    pueden pasar al comedor you may go through into the dining room
    ¿puedo pasar al baño? may I use the bathroom please?
    ¿quién quiere pasar al pizarrón? ( AmL); who's going to come up to the blackboard?
    D
    1 (cambiar de estado, actividad, tema) pasar ( DE algo) A algo:
    en poco tiempo ha pasado del anonimato a la fama in a very short space of time she's gone o shot from obscurity to fame
    pasó del quinto al séptimo lugar she went o dropped from fifth to seventh place
    ahora pasa a tercera ( Auto) now change into third
    pasa a la página 98 continued on page 98
    pasando a otra cosa … anyway, to change the subject …
    pasar A + INF:
    el equipo pasa a ocupar el primer puesto the team moves into first place
    pasó a formar parte del equipo en julio she joined the team in July
    más tarde pasó a tratar la cuestión de los impuestos later he went on to deal with the question of taxes
    Daniel ya pasa a tercero Daniel will be starting third grade next semester ( AmE), Daniel will be going into the third year next term ( BrE)
    si pasas de curso te compro una bicicleta if you get through o pass your end-of-year exams, I'll buy you a bicycle
    3
    (indicando aceptabilidad): no está perfecto, pero puede pasar it's not perfect, but it'll do
    por esta vez (que) pase, pero que no se repita I'll let it pass o go this time, but don't let it happen again
    E (exceder un límite) pasar DE algo:
    no pases de 100 don't go over 100
    fue un pequeño desacuerdo pero no pasó de eso it was nothing more than a slight disagreement, we/they had a slight disagreement, but it was nothing more than that
    estuvo muy cortés conmigo pero no pasó de eso he was very polite, but no more
    tengo que escribirle, de hoy no pasa I must write to him today without fail
    está muy grave, no creo que pase de hoy he's very ill, I don't think he'll last another day
    yo diría que no pasa de los 30 I wouldn't say he was more than 30
    al principio no pasábamos de nueve empleados there were only nine of us working there/here at the beginning
    no pasan de ser palabras vacías they are still nothing but empty words o still only empty words
    1
    (ser tenido por): pasa por tonto, pero no lo es he might look stupid, but he isn't
    podrían pasar por hermanas they could pass for sisters
    se hacía pasar por médico he passed himself off as a doctor
    se hizo pasar por mi padre he pretended to be my father
    2 (implicar) to lie in
    la solución pasa por la racionalización de la industria the solution lies in the rationalization of the industry
    A «tiempo»
    1
    (transcurrir): ya han pasado dos horas y aún no ha vuelto it's been two hours now and she still hasn't come back
    ¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!
    por ti no pasan los años you look as young as ever
    pasaban las horas y no llegaba the hours went by o passed and still he didn't come
    2
    (terminar): menos mal que el invierno ya ha pasado thank goodness winter's over
    ya ha pasado lo peor the worst is over now
    no llores, ya pasó don't cry, it's all right now o it's all over now
    B
    (arreglárselas): ¿compro más o podemos pasar con esto? shall I buy some more or can we get by on o make do with this?
    sin electricidad podemos pasar, pero sin agua no we can manage o do without electricity but not without water
    Sentido III (ocurrir, suceder) to happen
    déjame que te cuente lo que pasó let me tell you what happened
    claro que me gustaría ir, lo que pasa es que estoy cansada of course I'd like to go, only I'm really tired o it's just that I'm really tired
    lo que pasa es que el jueves no voy a estar the thing is o the problem is I won't be here on Thursday
    iré pase lo que pase I'm going whatever happens o come what may
    ¿qué pasó con lo del reloj? what happened about the watch?
    ahora se dan la mano y aquí no ha pasado nada now just shake hands and let's forget the whole thing
    en este pueblo nunca pasa nada nothing ever happens in this town
    siempre pasa igual or lo mismo it's always the same
    ¿qué pasa? ¿por qué estás tan serio? what's up o what's the matter? why are you looking so serious?
    se lo dije yo ¿pasa algo? I told him, what of it o what's it to you? ( colloq), I told him, do you have a problem with that? ( colloq)
    ¡hola, Carlos! ¿qué pasa? ( fam); hi, Carlos! how's things o how's it going? ( colloq)
    no te hagas mala sangre, son cosas que pasan don't get upset about it, these things happen
    (+ me/te/le etc): ¿qué te ha pasado en el ojo? what have you done to your eye?, what's happened to your eye?
    ¿qué le pasará a Ricardo que tiene tan mala cara? I wonder what's up with o what's the matter with Ricardo? he looks terrible ( colloq)
    ¿qué te pasa que estás tan callado? why are you so quiet?
    ¿qué le pasa a la lavadora que no centrifuga? why isn't the washing machine spinning?
    no sé qué me pasa I don't know what's wrong o what's the matter with me
    eso le pasa a cualquiera that can happen to anybody
    el coche quedó destrozado pero a él no le pasó nada the car was wrecked but he escaped unhurt
    A
    1 (en naipes, juegos) to pass
    paso, no tengo tréboles pass o I can't go, I don't have any clubs
    2 ( fam)
    (rechazando una invitación, una oportunidad): tómate otra — no, gracias, esta vez paso have another one — no thanks, I'll skip this one o I'll pass on this round ( colloq)
    ¿vas a tomar postre? — no, yo paso are you going to have a dessert? — no, I think I'll give it a miss o no, I couldn't
    pasar DE algo:
    esta noche paso de salir, estoy muy cansada I don't feel like going out tonight, I'm very tired ( colloq)
    B ( fam)
    (expresando indiferencia): que se las arreglen, yo paso they can sort it out themselves, it's not my problem o I don't want anything to do with it
    pasar DE algo:
    pasa ampliamente de lo que diga la gente she couldn't give a damn about o she couldn't care less what people say ( colloq)
    paso mucho de política I couldn't give a damn about politics ( colloq)
    ( esp Esp): paso de él I don't give a damn what he does/what happens to him ( colloq)
    mis padres pasan de mí my parents couldn't care less what I do/what happens to me
    ■ pasar
    vt
    A
    1 (hacer atravesar) pasar algo POR algo:
    pasar la salsa por un tamiz put the sauce through a sieve, sieve the sauce
    pasé la piña por la licuadora I put the pineapple through the blender, I liquidized o blended the pineapple
    pasa el cordón por este agujero thread the shoelace through this hole
    2
    (por la aduana): ¿cuántas botellas de vino se puede pasar? how many bottles of wine are you allowed to take through?
    los pillaron intentando pasar armas they were caught trying to smuggle o bring in arms
    3
    (hacer recorrer): pasé la aspiradora por el cuarto I vacuumed o ( BrE) tb hoovered the room
    ven aquí, que te voy a pasar un peine come here and let me give your hair a quick comb o let me put a comb through your hair
    pásale un trapo al piso give the floor a quick wipe, wipe the floor down
    pasarlo primero por harina first dip it in flour
    a esto hay que pasarle una plancha this needs a quick iron o ( colloq) a quick once-over o run over with the iron
    B (exhibir, mostrar) ‹película/anuncio› to show
    las chicas que pasaron los modelos the girls who modeled the dresses
    C
    1 (cruzar, atravesar) ‹frontera› to cross
    pasaron el río a nado they swam across the river
    esa calle la pasamos hace rato we went past o we passed that street a while back
    ¿ya hemos pasado Flores? have we been through Flores yet?
    2 (adelantar, sobrepasar) to overtake
    a ver si podemos pasar a este camión why don't we overtake o get past o pass this truck?
    está altísimo, ya pasa a su padre he's really tall, he's already overtaken his father
    D (aprobar) ‹examen/prueba› to pass
    E (dar la vuelta a) ‹página/hoja› to turn
    F ( fam)
    (tolerar, admitir): esto no te lo paso I'm not letting you get away with this
    el profesor no te deja pasar ni una the teacher doesn't let you get away with anything
    a ese tipo no lo paso or no lo puedo pasar I can't stand o take that guy ( colloq)
    yo el Roquefort no lo paso I can't stand Roquefort, I hate Roquefort
    no podía pasar aquella sopa grasienta I couldn't stomach o eat that greasy soup
    pasar por alto ‹falta/error› to overlook, forget about; (olvidar, omitir) to forget, leave out, omit, overlook
    G
    (transcribir): tendré que pasar la carta I'll have to write o copy the letter out again
    ¿me pasas esto a máquina? could you type this for me?
    limpio1 adj A 3. (↑ limpio (1))
    H ( AmL) (engañar) to put one over on ( colloq)
    se cree que me va a pasar a mí he thinks he can put one over on me
    A
    (entregar, hacer llegar): cuando termines el libro, pásaselo a Miguel when you finish the book, pass it on to Miguel
    ¿me pasas el martillo? can you pass me the hammer?
    ¿han pasado ya la factura? have they sent the bill yet?, have they billed you/us yet?
    le pasó el balón a Gómez he passed the ball to Gómez
    el padre le pasa una mensualidad she gets a monthly allowance from her father, her father gives her a monthly allowance
    B (contagiar) ‹gripe/resfriado› to give
    se lo pasé a toda la familia I gave it to o passed it on to the whole family
    A ‹tiempo› to spend
    vamos a pasar las Navidades en casa we are going to spend Christmas at home
    fuimos a Toledo a pasar el día we went to Toledo for the day
    B
    1
    (sufrir, padecer): pasaron muchas penalidades they went through o suffered a lot of hardship
    pasé mucho miedo I was very frightened
    ¿pasaste frío anoche? were you cold last night?
    pasamos hambre en la posguerra we went hungry after the war
    está pasando una mala racha he's going through bad times o ( BrE) a bad patch ( colloq)
    no sabes las que pasé yo con ese hombre you've no idea what I went through with that man
    2
    pasarlo or pasarla bien/mal: lo pasa muy mal con los exámenes he gets very nervous o ( colloq) gets in a real state about exams
    ¿qué tal lo pasaste en la fiesta? did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?
    Caín, negro1 (↑ negro (1)), pipa, etc
    A
    (cambiarse): pasarse al enemigo/al bando contrario to go over to the enemy/to the other side
    queremos pasarnos a la otra oficina we want to move to the other office
    B
    1
    (ir demasiado lejos): nos hemos pasado, el banco está más arriba we've gone too far, the bank isn't as far down as this
    nos pasamos de estación/parada we missed o went past our station/stop
    2 ( fam) (excederse) to go too far
    esta vez te has pasado you've gone too far this time
    no te pases que no estoy para bromas that's enough o don't push your luck ( colloq), I'm not in the mood for jokes
    se pasaron con los precios they charged exorbitant prices, the prices they charged were way over the top o way out of line ( colloq)
    se pasó con la sal he put too much salt in it, he overdid the salt ( colloq)
    pasarse DE algo:
    se pasó de listo he tried to be too clever ( colloq)
    te pasas de bueno you're too kind for your own good
    3
    (CS fam) (lucirse): ¡te pasaste! esto está riquísimo you've excelled yourself! this is really delicious ( colloq)
    se pasó con ese gol that was a fantastic goal he scored ( colloq)
    C
    1 «peras/tomates» to go bad, get overripe; «carne/pescado» to go off, go bad; «leche» to go off, go sour
    estos plátanos se están pasando these bananas are starting to go bad o to get overripe
    2 ( Cocina):
    se va a pasar el arroz the rice is going to spoil o get overcooked
    no lo dejes pasar de punto don't let it overcook
    Sentido II (+ me/te/le etc)
    A
    (desaparecer): ya se me pasó el dolor the pain's gone o eased now
    espera a que se le pase el enojo wait until he's calmed o cooled down
    hasta que se le pase la fiebre until her temperature goes down
    B
    «tiempo»: sus clases se me pasan volando her classes seem to go so quickly
    se me pasaron las tres horas casi sin enterarme the three hours flew by almost without my realizing
    C
    (olvidarse): lo siento, se me pasó totalmente I'm sorry, I completely forgot o it completely slipped my mind
    se me pasó su cumpleaños I forgot his birthday
    (con idea de continuidad): se pasa meses sin ver a su mujer he goes for months at a time o he goes months without seeing his wife, he doesn't see his wife for months on end
    se pasa hablando por teléfono ( AmL); he's always on the telephone
    me pasé toda la noche estudiando I was up all night studying
    es capaz de pasarse el día entero sin probar bocado he can quite easily go the whole day without having a thing to eat
    pasárselo bien/mal, etc pasar vt Sense III B 2.
    B ( enfático) ( fam)
    (ir): pásate por casa y te la presento come round and I'll introduce you to her ( colloq)
    ¿podrías pasarte por el mercado? could you go down to the market?, could you pop o nip down to the market? ( BrE colloq)
    C ( reflexivo):
    se pasó la mano por el pelo he ran his fingers through his hair
    ni siquiera tuve tiempo de pasarme un peine I didn't even have time to run a comb through my hair o ( BrE) to give my hair a comb
    * * *

     

    pasar ( conjugate pasar) verbo intransitivo
    1
    a) ( ir por un lugar) to come/go past;

    no ha pasado ni un taxi not one taxi has come/gone past;

    los otros coches no podían pasar the other cars weren't able to get past;
    no dejan pasar a nadie they're not letting anyone through;
    pasar de largo to go right o straight past;
    pasar por la aduana to go through customs;
    es un vuelo directo, no pasa por Miami it's a direct flight, it doesn't go via Miami;
    ¿este autobús pasa por el museo? does this bus go past the museum?;
    pasamos por delante de su casa we went past her house;
    pasaba por aquí y … I was just passing by o I was in the area and …

    ¿podríamos pasar por el banco? can we stop off at the bank?;

    pasa un día por casa why don't you drop o come by the house sometime?;
    puede pasar a recogerlo mañana you can come and pick it up tomorrow

    pasar de un lado a otro [persona/barco] to go o cross from one side to the other;


    [ humedad] to go through from one side to the other
    d) ( caber):


    2 ( entraracercándose al hablante) to come in;
    (— alejándose del hablante) to go in;
    pase, por favor please, do come in;

    ¡que pase el siguiente! next, please!;
    haga pasar al Sr Díaz show Mr Díaz in please
    3
    a) (transmitirse, transferirse) [corona/título] to pass;


    b) ( comunicar):

    te paso con Javier ( en el mismo teléfono) I'll hand o pass you over to Javier;


    ( en otro teléfono) I'll put you through to Javier
    4
    a) (Educ) to pass;

    pasar de curso to get through o pass one's end-of-year exams


    no está perfecto, pero puede pasar it's not perfect, but it'll do;

    por esta vez, (que) pase I'll let it pass o go this time
    5



    ver tb hacerse II 3


    ( suceder) to happen;

    lo que pasa es que… the thing o the problem is …;
    pase lo que pase whatever happens, come what may;
    siempre pasa igual or lo mismo it's always the same;
    ¿qué pasa? what's the matter?, what's up? (colloq);
    ¿qué te pasa? what's the matter with you?;
    ¿qué te pasó en el ojo? what happened to your eye?;
    ¿qué le pasa a la tele? what's wrong with the TV?;
    eso le pasa a cualquiera that can happen to anybody;
    no le pasó nada nothing happened to him
    1 ( transcurrir) [tiempo/años] to pass, go by;
    pasaron muchos años many years went by o passed;

    ya han pasado dos horas it's been two hours now;
    un año pasa muy rápido a year goes very quickly;
    ¡cómo pasa el tiempo! doesn't time fly!
    2 ( cesar) [crisis/mal momento] to be over;
    [ efecto] to wear off;
    [ dolor] to go away
    3 ( arreglárselas) pasar sin algo to manage without sth
    verbo transitivo
    1
    a) (cruzar, atravesar) ‹ frontera to cross;

    pueblo/ciudad to go through
    b) ( dejar atrás) ‹edificio/calle to go past

    c) (adelantar, sobrepasar) to overtake

    2
    a) ( hacer atravesar) pasar algo POR algo to put sth through sth;


    b) (por la aduana —legalmente) to take through;

    (— ilegalmente) to smuggle
    3 ( hacer recorrer):

    pásale un trapo al piso give the floor a quick wipe;
    hay que pasarle una plancha it needs a quick iron
    4 (exhibir, mostrar) ‹película/anuncio to show
    5examen/prueba to pass
    6página/hoja to turn;
    pasar por altofalta/error to overlook;


    tema/punto to leave out, omit
    1 (entregar, hacer llegar):

    ¿me pasas el martillo? can you pass me the hammer?
    2 ( contagiar) to give, to pass on
    1
    a) tiempo to spend;


    fuimos a Toledo a pasar el día we went to Toledo for the day


    pasa todo el día al teléfono she spends all day on the phone
    c) pasarlo or pasarla bien to have a good time;

    ¿qué tal lo pasaste en la fiesta? did you have a good time at the party?, did you enjoy the party?;

    lo pasé mal I didn't enjoy myself
    2 (sufrir, padecer) ‹penalidades/desgracias to go through, to suffer;
    pasé mucho miedo/frío I was very frightened/cold

    pasarse verbo pronominal
    1 ( cambiarse):

    2


    esta vez te has pasado (fam) you've gone too far this time
    b) ( enf) (fam) (ir):


    ¿podrías pasarte por el mercado? could you go down to the market?
    3
    a) [peras/tomates] to go bad, get overripe;

    [carne/pescado] to go off, go bad;
    [ leche] to go off, go sour
    b) (recocerse) [arroz/pasta] to get overcooked

    1

    [ dolor] to go away;
    (+ me/te/le etc)
    ya se me pasó el dolor the pain's gone o eased now;

    espera a que se le pase el enojo wait until he's calmed o cooled down


    ver tb pasar verbo transitivo III 1
    2 (+ me/te/le etc)
    a) ( olvidarse):




    pasar
    I verbo transitivo
    1 to pass
    2 (trasladar) to move
    3 (dar) to pass, give: no me pasó el recado, he didn't give me the message
    4 (hojas de libro) to turn
    5 (el tiempo, la vida) to spend, pass
    6 (soportar, sufrir) to suffer, endure: está pasando una crisis personal, she's going through a personal crisis
    pasamos sed y calor, we suffered thirst and heat
    7 (río, calle, frontera) to cross
    8 (tragar) to swallow
    9 (tolerar, aguantar) to bear
    10 (introducir) to insert, put through
    11 (un examen, una eliminatoria) to pass
    12 Cine to run, show: este sábado pasan Ben Hur, they're putting Ben Hur on this Saturday
    II verbo intransitivo
    1 to pass: ¿a qué hora pasa el tren?, what time does the train pass?
    Cervantes pasó por aquí, Cervantes passed this way
    ya pasó, it has already passed
    pasar de largo, to go by (without stopping)
    2 (entrar) to come in
    3 (ser tolerable) to be acceptable: no está mal, puede pasar, it isn't bad, it will do
    4 (exceder) to surpass: no pases de los 70 km/h, don't exceed 70 km/h
    5 (a otro asunto) to go on to
    pasar a ser, to become
    6 (tiempo) to pass, go by
    7 (arreglarse, apañarse) pasar sin, to do without: puedo pasar sin coche, I can manage without a car
    8 fam (no tener interés, prescindir) pasa de lo que digan, don't mind what they say
    paso de ir al cine, I'll give the cinema a miss
    9 (suceder) to happen: ¿qué pasa?, what's going on?
    ¿qué le pasa?, what's the matter with him?
    pase lo que pase, whatever happens o come what may
    ♦ Locuciones: pasar algo a limpio, to make a fair copy of sthg
    pasarlo bien/mal, to have a good/difficult time
    pasar por, to put up with: paso por que me digas que estoy gorda, pero no pienso tolerar que me amargues cada comida, I can handle you calling me fat, but I'm not having you ruin every single meal for me
    pasar por alto, to overlook: pasaré por alto esa observación, I'll just ignore that remark
    ' pasar' also found in these entries:
    Spanish:
    achicharrarse
    - ahorrar
    - amarga
    - amargo
    - aro
    - blanca
    - blanco
    - bondad
    - cabalgata
    - cadáver
    - calor
    - cocerse
    - colar
    - desapercibida
    - desapercibido
    - desfilar
    - deslizar
    - entretenerse
    - historia
    - inadvertida
    - inadvertido
    - inri
    - mayor
    - meneo
    - noche
    - penalidad
    - posibilidad
    - privación
    - rato
    - relámpago
    - revista
    - rozar
    - salvar
    - suceder
    - superar
    - suplantar
    - suprimir
    - tamiz
    - tener
    - tesorería
    - tirarse
    - torniquete
    - trago
    - verter
    - vestidura
    - vicaría
    - vida
    - vivir
    - adiós
    - alcanzar
    English:
    ask in
    - bootleg
    - bring in
    - brush
    - buck
    - by
    - call
    - clamber
    - clear
    - come
    - come by
    - come on to
    - decide on
    - discount
    - do without
    - drag
    - dread
    - drive-through
    - elapse
    - embarrassment
    - envisage
    - envision
    - fashion
    - fill in
    - fly
    - fore
    - gallop past
    - get by
    - get on to
    - get onto
    - get past
    - get through
    - gloss over
    - go
    - go along
    - go by
    - go on
    - go out
    - go through
    - go under
    - graze
    - hand on
    - hang out
    - happen
    - have
    - hibernate
    - hideous
    - holiday
    - Hoover
    - hungry
    * * *
    vt
    1. [dar, transmitir] to pass;
    [noticia, aviso] to pass on;
    ¿me pasas la sal? would you pass me the salt?;
    pásame toda la información que tengas give me o let me have all the information you've got;
    no se preocupe, yo le paso el recado don't worry, I'll pass on the message to him;
    páseme con el encargado [al teléfono] could you put me through to o could I speak to the person in charge?;
    le paso (con él) [al teléfono] I'll put you through (to him);
    Valdez pasó el balón al portero Valdez passed the ball (back) to the keeper;
    pasan sus conocimientos de generación en generación they pass down their knowledge from one generation to the next;
    el Estado le pasa una pensión she gets a pension from the State;
    pasa la cuerda por ese agujero pass the rope through this hole;
    hay que pasar las maletas por la máquina de rayos X your luggage has to go through the X-ray machine;
    pase las croquetas por huevo coat the croquettes with egg;
    pasar el cepillo por el suelo to scrub the floor;
    pasa un paño por la mesa give the table a wipe with a cloth;
    unas vacaciones pasadas por agua a Br holiday o US vacation when it rained the whole time;
    se dedican a pasar tabaco de contrabando/inmigrantes ilegales por la frontera they smuggle tobacco/illegal immigrants across the border
    2. [contagiar]
    pasar algo a alguien to give sb sth, to give sth to sb;
    me has pasado el resfriado you've given me your cold
    3. [cruzar] to cross;
    pasar la calle/la frontera to cross the road/border;
    pasé el río a nado I swam across the river
    4. [rebasar, sobrepasar] [en el espacio, tiempo] to go through;
    ¿hemos pasado ya la frontera? have we gone past o crossed the border yet?;
    pasar un semáforo en rojo to go through a red light;
    al pasar el parque gire a su izquierda once you're past the park, turn left, turn left after the park;
    ya ha pasado los veinticinco he's over twenty-five now;
    mi hijo me pasa ya dos centímetros my son is already two centimetres taller than me
    5. [adelantar] [corredores, vehículos] to overtake;
    pasa a esa furgoneta en cuanto puedas overtake that van as soon as you can
    6. [trasladar]
    pasar algo a to move sth to;
    hay que pasar todos estos libros al estudio we have to take all these books through to the study, we have to move all these books to the study
    7. [conducir adentro] to show in;
    el criado nos pasó al salón the butler showed us into the living-room
    8. [hacer avanzar] [páginas de libro] to turn;
    [hojas sueltas] to turn over;
    pasar página to make a fresh start
    9. [mostrar] [película, diapositivas, reportaje] to show
    10. [emplear] [tiempo] to spend;
    pasó dos años en Roma he spent two years in Rome;
    ¿dónde vas a pasar las vacaciones? where are you going on holiday o US vacation?, where are you going to spend your holidays o US vacation?;
    pasé la noche trabajando I worked all night, I spent the whole night working;
    he pasado muy buenos ratos con él I've had some very good times with him
    11. [experimentar] to go through, to experience;
    hemos pasado una racha muy mala we've gone o been through a very bad spell o Br patch;
    pasar frío/miedo to be cold/scared;
    ¿has pasado la varicela? have you had chickenpox?;
    ¿qué tal lo has pasado? did you have a nice time?, did you enjoy yourselves?;
    pasarlo bien to enjoy oneself, to have a good time;
    ¡que lo pases bien! have a nice time!, enjoy yourself!;
    lo hemos pasado muy mal últimamente we've had a hard time of it recently;
    Fam
    pasarlas canutas to have a rough time
    12. [superar] to pass;
    muy pocos pasaron el examen/la prueba very few people passed the exam/test;
    hay que pasar un reconocimiento médico you have to pass a medical;
    no pasamos la eliminatoria we didn't get through the tie
    13. [consentir]
    pasar algo a alguien to let sb get away with sth;
    que me engañes no te lo paso I'm not going to let you get away with cheating me;
    este profesor no te deja pasar (ni) una you can't get away with anything with this teacher;
    pasar algo por alto [adrede] to pass over sth;
    [sin querer] to miss sth out
    14. [transcribir]
    pasar algo a limpio to make a fair copy of sth, to write sth out neatly;
    yo te lo paso a máquina I'll type it up for you;
    pasar un documento Esp [m5] al ordenador o Am [m5] a la computadora to type o key a document (up) on the computer
    15. RP Fam [engañar] to diddle;
    están siempre tratando de pasarte con el vuelto they always try to short-change you o diddle you over the change
    vi
    1. [ir, moverse] to pass, to go;
    vimos pasar a un hombre corriendo we saw a man run past;
    ¿cuándo pasa el camión de la basura? when do the Br dustmen o US garbage collectors come?;
    deja pasar a la ambulancia let the ambulance past;
    ¿me deja pasar, por favor? may I come past, please?;
    pasó por mi lado he passed by my side;
    he pasado por tu calle I went down your street;
    el autobús pasa por mi casa the bus passes in front of o goes past my house;
    ¿qué autobuses pasan por aquí? which buses go past here?, which buses can you catch from here?;
    el Támesis pasa por Londres the Thames flows through London;
    yo sólo pasaba por aquí I was just passing by;
    pasaba por allí y entré a saludar I was in the area, so I stopped by to say hello;
    pasar de largo to go straight by
    2. [entrar] to go/come in;
    pasen por aquí, por favor come this way, please;
    lo siento, no se puede pasar sorry, you can't go in there/come in here;
    pasamos a un salón muy grande we entered a very large living-room;
    ¿puedo pasar? may I come in?;
    ¿puedo pasar al cuarto de baño? can I use the bathroom?;
    ¡pase!, Méx [m5]¡pásale/pásele! come in!;
    hazlos pasar show them in;
    RP
    pasar al pizarrón to go/come to the blackboard
    3. [caber] to go ( por through);
    por ahí no pasa este armario this wardrobe won't go through there
    4. [acercarse, ir un momento] to pop in;
    pasaré por mi oficina/por tu casa I'll pop into my office/round to your place;
    pasa por la farmacia y compra aspirinas pop into the Br chemist's o US pharmacy and buy some aspirin;
    pasé a verla al hospital I dropped in at the hospital to see her;
    pase a por el vestido o [m5] a recoger el vestido el lunes you can come and pick the dress up on Monday
    5. [suceder] to happen;
    ¿qué pasa aquí? what's going on here?;
    ¿qué pasa? [¿qué ocurre?] what's the matter?;
    Fam [al saludar a alguien] how's it going?; Méx Fam
    ¿qué pasó? [¿qué tal?] how's it going?;
    ¿qué pasa con esas cervezas? where have those beers got to?, what's happened to those beers?;
    no te preocupes, no pasa nada don't worry, it's OK;
    aquí nunca pasa nada nothing ever happens here;
    ¿qué le pasa? what's wrong with him?, what's the matter with him?;
    ¿le pasó algo al niño? did something happen to the child?;
    ¿qué te pasa en la pierna? what's wrong with your leg?;
    eso te pasa por mentir that's what you get for lying;
    lo que pasa es que… the thing is…;
    pase lo que pase whatever happens, come what may;
    siempre pasa lo mismo, pasa lo de siempre it's always the same;
    dense la mano y aquí no ha pasado nada shake hands and just forget the whole thing (as if it had never happened)
    6. [terminar] to be over;
    pasó la Navidad Christmas is over;
    ya ha pasado lo peor the worst is over now;
    cuando pase el dolor when the pain passes o stops;
    la tormenta ya ha pasado the storm is over now;
    el efecto de estos fármacos pasa enseguida these drugs wear off quickly
    7. [transcurrir] to go by;
    pasaron tres meses three months went by;
    cuando pase un rato te tomas esta pastilla take this tablet after a little while;
    ¡cómo pasa el tiempo! time flies!
    8. [cambiar]
    pasar de… a… [de lugar, estado, propietario] to go o pass from… to…;
    pasamos del último puesto al décimo we went (up) from last place to tenth;
    pasa de la depresión a la euforia she goes from depression to euphoria;
    pasó a formar parte del nuevo equipo he joined the new team;
    pasar a [nueva actividad, nuevo tema] to move on to;
    pasemos a otra cosa let's move on to something else;
    ahora pasaré a explicarles cómo funciona esta máquina now I'm going to explain to you how this machine works;
    Alicia pasa a (ser) jefa de personal Alicia will become personnel manager;
    pasar de curso o [m5] al siguiente curso = to pass one's end-of-year exams and move up a year
    9. [ir más allá, sobrepasar]
    si pasas de 160, vibra el volante if you go faster than 160, the steering wheel starts to vibrate;
    yo creo que no pasa de los cuarenta años I doubt she's older than forty;
    no pasó de ser un aparatoso accidente sin consecuencias the accident was spectacular but no-one was hurt
    10. [conformarse, apañarse]
    pasar (con/sin algo) to make do (with/without sth);
    tendrá que pasar sin coche she'll have to make do without a car;
    ¿cómo puedes pasar toda la mañana sólo con un café? how can you last all morning on just a cup of coffee?;
    no sabe pasar sin su familia he can't cope without his family
    11. [experimentar]
    hemos pasado por situaciones de alto riesgo we have been in some highly dangerous situations
    12. [tolerar]
    pasar por algo to put up with sth;
    ¡yo por ahí no paso! I draw the line at that!
    13. [ser considerado]
    pasa por ser uno de los mejores tenistas del momento he is considered to be one of the best tennis players around at the moment;
    hacerse pasar por alguien/algo to pretend to be sb/sth, to pass oneself off as sb/sth
    14. Fam [prescindir]
    pasar de algo/alguien to want nothing to do with sth/sb;
    paso de política I'm not into politics;
    ¡ése pasa de todo! he couldn't care less about anything!;
    paso de ir al cine hoy I can't be bothered going to o Br I don't fancy the cinema today;
    paso olímpicamente o [m5] ampliamente de hacerlo I'm damned if I'm going to do it
    15. [en naipes] to pass
    16. [servir, valer]
    puede pasar it'll do;
    por esta vez pase, pero que no vuelva a ocurrir I'll overlook it this time, but I don't want it to happen again
    17. Méx Fam [gustar]
    me pasa ese cantante I think that singer's great
    * * *
    I v/t
    1 pass;
    pasar la mano por run one’s hand through
    2 el tiempo spend;
    para pasar el tiempo (in order) to pass the time;
    pasarlo bien have a good time;
    ¡que lo pases bien!, ¡a pasarlo bien! enjoy yourself!, have fun o a good time!
    3 un lugar pass, go past; frontera cross
    4 problemas, dificultades experience
    5 AUTO ( adelantar) pass, Br
    overtake
    6 una película show
    :
    le paso al Sr. Galvez I’ll put you through to Mr. Galvez
    8
    :
    II v/i
    1 ( suceder) happen;
    ¿qué ha pasado? what’s happened?;
    ¿qué pasa? what’s happening?, what’s going on?;
    ¿qué te pasa? what’s the matter?;
    pase lo que pase whatever happens, come what may;
    ya ha pasado lo peor the worst is over;
    en el viaje nos pasó de todo fam just about everything happened on that trip, it was a very eventful trip
    2 en juegos pass
    3
    :
    ¡pasa!, ¡pase usted! come in!;
    pasé a visitarla I dropped by to see her;
    pasar por go by;
    pasa por aquí come this way;
    pasé por la tienda I stopped off at the shop;
    pasaré por tu casa I’ll drop by your house
    4
    :
    5 fam
    :
    pasar de alguien not want anything to do with s.o.;
    paso de ir al gimnasio I can’t be bothered to go to the gym
    6
    :
    pasar de los 60 años be over 60 (years old);
    pasar de moda go out of fashion;
    hacerse pasar por pass o.s. off as;
    poder pasar sin algo be able to get by o to manage without sth;
    puede pasar it’s OK, it’ll do
    * * *
    pasar vi
    1) : to pass, to go by, to come by
    2) : to come in, to enter
    ¿se puede pasar?: may we come in?
    3) : to happen
    ¿qué pasa?: what's happening?, what's going on?
    4) : to manage, to get by
    5) : to be over, to end
    6)
    pasar de : to exceed, to go beyond
    7)
    pasar por : to pretend to be
    pasar vt
    1) : to pass, to give
    ¿me pasas la sal?: would you pass me the salt?
    2) : to pass (a test)
    3) : to go over, to cross
    4) : to spend (time)
    5) : to tolerate
    6) : to go through, to suffer
    7) : to show (a movie, etc.)
    8) : to overtake, to pass, to surpass
    9) : to pass over, to wipe up
    pasarla bien : to have a good time
    pasarla mal : to have a bad time, to have a hard time
    pasar por alto : to overlook, to omit
    * * *
    pasar vb
    1. (entrar) to go in / to come in [pt. came; pp. come]
    ¡pase! come in!
    2. (transcurrir) to pass / to go by
    3. (ocupar un tiempo) to spend [pt. & pp. spent]
    4. (andar, moverse) to pass / to go past
    ¿por dónde pasa el autobús? which way does the bus go?
    ¿a qué hora pasa el tren? what time's the train?
    5. (ir, visitar) to go / to stop by [pt. & pp. stopped] / to go
    6. (cruzar) to cross
    7. (dar, hacer llegar) to pass / to give [pt. gave; pp. given]
    ¿me pasas la sal? can you pass the salt?
    8. (llevar, mover) to move
    9. (sufrir) to be / to have
    10. (aprobar) to pass
    12. (terminar) to be over
    13. (arreglárselas) to manage / to get by
    14. (ocurrir) to happen
    ¿qué te ha pasado? what happened to you?
    ¿qué pasa? what's going on? / what's the matter?
    15. (cambiar) to change / to go
    16. (exceder) to be over
    pasar / pasar de algo not to care / not to be bothered

    Spanish-English dictionary > pasar

  • 10 salir

    v.
    1 to go out (ir fuera).
    ¡sal aquí fuera! come out here!
    salir de to go/come out of
    ¿salimos al jardín? shall we go out into the garden?
    Yo salí I went out.
    2 to go out (ser novios).
    están saliendo they are going out (together)
    3 to turn out.
    ha salido muy estudioso he has turned out to be very studious
    ¿qué salió en la votación? what was the result of the vote?
    salir elegida actriz del año to be voted actress of the year
    salir premiado to be awarded a prize
    salir bien/mal to turn out well/badly
    salir ganando/perdiendo to come off well/badly
    me ha salido mal it didn't go very well; (examen, entrevista) it didn't turn out very well; (plato, dibujo) I got the wrong result (cuenta)
    ¿qué tal te ha salido? how did it go?
    4 to go out.
    salen mucho a cenar they eat out a lot
    5 to come out (surgir) (luna, estrellas, planta).
    le ha salido un sarpullido en la espalda her back has come out in a rash
    El plan me salió mal The plan came out bad.
    6 to come out (aparecer) (publicación, producto, traumas).
    ¡qué bien sales en la foto! you look great in the photo!
    ha salido en los periódicos/en la tele it's been in the papers/on TV
    salir de (Cine & Teatro) to appear as
    7 to come up.
    8 to turn up, to come along (presentarse) (ocasión, oportunidad).
    9 to work out.
    10 to lead.
    te toca salir a ti it's your lead
    11 to come out.
    la mancha de vino no sale the wine stain won't come out
    12 to get out, to escape.
    Me salió una espinilla I got a pimple.
    13 to slip out.
    Se me salió una imprudencia Something improper slipped out.
    14 to get away.
    El chico salió The boy got away.
    15 to step out, to pull out, to step outside.
    Ellos salieron con dificultad They pulled out with difficulty.
    16 to come up against, to encounter.
    Nos salió un problema We encountered a problem [came up against a problem]
    17 to be out, to come out.
    La luna sale a veces The moon comes out sometimes.
    18 to appear to.
    Nos salió un fantasma A ghost appeared to us.
    19 to work out for.
    20 to match.
    * * *
    Present Indicative
    salgo, sales, sale, salimos, salís, salen.
    Future Indicative
    Conditional
    Present Subjunctive
    Imperative
    sal (tú), salga (él/Vd.), salgamos (nos.), salid (vos.), salgan (ellos/Vds.).
    * * *
    verb
    1) to go out, get out
    2) depart, leave
    3) come out, appear
    5) become, be elected
    * * *
    Para las expresiones salir adelante, salir ganando, salir perdiendo, salir de viaje, ver la otra entrada.
    1. VERBO INTRANSITIVO
    1) (=partir) [persona] to leave; [transportes] to leave, depart frm; (Náut) to leave, sail

    salir [de] — to leave

    ¿a qué hora sales de la oficina? — what time do you leave the office?

    salir [para] — to set off for

    2) (=no entrar) (=ir fuera) to go out; (=venir fuera) to come out; [a divertirse] to go out

    salió a la calle a ver si venían — she went outside {o} she went out into the street to see if they were coming

    -¿está Juan? -no, ha salido — "is Juan in?" - "no, I'm afraid he's gone out"

    ¿vas a salir esta noche? — are you going out tonight?

    la pelota salió fuera — (Ftbl) the ball went out (of play)

    salió [corriendo] (del cuarto) — he ran out (of the room)

    salir [de], nos la encontramos al salir del cine — we bumped into her when we were coming out of the cinema

    ¿de dónde has salido? — where did you appear {o} spring from?

    salir de [paseo] — to go out for a walk

    salir de pobre —

    3) [al mercado] [revista, libro, disco] to come out; [moda] to come in

    acaba de salir un disco suyo — an album of his has just come out {o} been released

    4) [en medios de comunicación]

    la noticia salió en el periódico de ayer — the news was {o} appeared in yesterday's paper

    salir por la televisión — to be {o} appear on TV

    5) (=surgir) to come up

    cuando salga la ocasión — when the opportunity comes up {o} arises

    ¡ya salió aquello! — we know all about that!

    salirle algo a algn: le ha salido novio/un trabajo — she's got herself a boyfriend/a job

    6) (=aparecer) [agua] to come out; [sol] to come out; [mancha] to appear
    7) (=nacer) [diente] to come through; [planta, sol] to come up; [pelo] to grow; [pollito] to hatch
    8) (=quitarse) [mancha] to come out, come off

    el anillo no le sale del dedo — the ring won't come off her finger, she can't get the ring off her finger

    9) (=costar)

    salir [a], sale a ocho euros el kilo — it works out at eight euros a kilo

    salimos a 10 libras por persona — it works out at £10 each

    salir [por], me salió por 1.000 pesos — it cost me 1,000 pesos

    10) (=resultar)

    ¿cómo salió la representación? — how did the performance go?

    ¿qué número ha salido premiado en la lotería? — what was the winning number in the lottery?

    tenemos que aceptarlo, salga lo que salga — we have to accept it, whatever happens

    salir [bien], el plan salió bien — the plan worked out well

    ¿salió bien la fiesta? — did the party go well?

    ¿cómo te salió el examen? — how did your exam go?

    salir [mal], salió muy mal del tratamiento — the treatment wasn't at all successful

    ¡qué mal me ha salido el dibujo! — oh dear! my drawing hasn't come out very well!

    11)

    salirle algo a algn —

    a) (=poder resolverse)
    b) (=resultar natural)
    c) (=poder recordarse)
    12)

    salir [a] — [calle] to come out in, lead to

    esta calle sale a la plaza — this street comes out in {o} leads to the square

    13)

    salir [a] algn — (=parecerse) to take after sb

    14)

    salir [con] algn — to go out with sb

    15)

    salir [con] algo — [al hablar] to come out with sth

    16)

    salir [de] — [proceder] to come from

    17)

    salir [por] algn — (=defender) to come out in defence of sb, stick up for sb; [económicamente] to back sb financially

    cuando hubo problemas, salió por mí — when there were problems, she stuck up for me {o} came out in my defence

    18) (Teat) to come on

    "sale el rey" — [acotación] "enter the king"

    19) (=empezar) (Dep) to start; (Ajedrez) to have first move; (Naipes) to lead
    20) (Inform) to exit
    21) (=sobresalir) to stick out
    22) (=pagar)

    salir a los gastos de algn — to meet {o} pay sb's expenses

    2.
    See:
    SALIR Para precisar la forma de salir Aunque salir (de ) se suele traducir por come out (of ) o por go out (of) según la dirección del movimiento, cuando se quiere especificar la forma en que se realiza ese movimiento, estos verbos se pueden reemplazar por otros como run out, rush out, jump out, tiptoe out, climb out {etc}: Se vio a tres hombres enmascarados salir del banco corriendo Three masked men were seen running out of the bank Salió del coche con un salto He jumped out of the car Salió de puntillas de la habitación He tiptoed out of the room Para otros usos y ejemplos ver la entrada
    * * *
    1.
    verbo intransitivo
    1) ( partir) to leave

    ¿a qué hora sale tu tren/tu vuelo? — what time is your train/flight?

    salió corriendo or disparada — (fam) she was off like a shot (colloq)

    ¿de qué andén sale el tren? — what platform does the train leave from?

    no puedo salir, me he quedado encerrado — I can't get out, I'm trapped in here

    salir de algo — to come out/get out of something

    ¿tú de dónde has salido? — where have you sprung from?

    ¿de dónde salió este dinero? — where did this money come from?

    salió por la puerta de atráshe went out o left by the back door

    salir a algo: salieron al balcón/al jardín they went out onto the balcony/into the garden; salir a + inf to go out/come out to + inf; ¿sales a jugar? are you coming out to play?; salió a hacer las compras — she's gone out (to do the) shopping

    ¿a qué hora sales de clase? — what time do you get out of class o finish your class?

    ¿cuándo sale del hospital? — when is he coming out of (the) hospital?

    4)
    a) ( como entretenimiento) to go out
    b) ( tener una relación) to go out

    ¿estás saliendo con alguien? — are you going out with anyone?

    5) (a calle, carretera)

    ¿por aquí se sale a la carretera? — can I get on to the road this way?

    ¿esta calle sale al Paseo Colón? — does this street come out onto the Paseo Colón?

    6) clavo/tapón to come out; anillo to come off
    7) (aparecer, manifestarse)
    a) cana/sarpullido to appear; (+ me/te/le etc)

    me salieron granosI broke out o (BrE) come out in spots

    ¿te sale sangre? — are you bleeding o is it bleeding?

    b) sol ( por la mañana) to rise, come up; ( de detrás de una nube) to come out
    c) ( surgir) tema/idea to come up

    yo no se lo pedí, salió de él — I didn't ask him to do it, it was his idea o he offered

    ya salió aquelloyou (o he etc) had to bring that up; (+ me/te/le etc)

    le salió así, espontáneamente — he just came out with it quite spontaneously

    me salió en alemánit came o I said it in German

    d) carta ( en naipes) to come up

    ¿ha salido ya el 15? — have they called number 15 yet?

    8)
    a) ( tocar en suerte) (+ me/te/le etc)
    9) mancha ( aparecer) to appear; ( quitarse) to come out
    10)
    a) revista/novela to come out; disco to come out, be released
    b) (en televisión, el periódico) to appear

    salió por or en (la) televisión — she was o appeared on television

    c) ( en una foto) to appear; (+ compl)

    sale de pastorhe plays o he is a shepherd

    11) (expresando irritación, sorpresa)

    salir con algo: mira con qué sale éste ahora! did you hear what he just said?; no me salgas ahora con eso — don't give me that (colloq)

    12) ( expresando logro) (+ me/te/le etc)

    ¿te salió el crucigrama? — did you finish the crossword?

    ahora mismo no me sale su nombre — (fam) I can't think of her name right now

    13) ( resultar)

    ¿a ti te da 40? a mí me sale 42 — how do you get 40? I make it 42; (+ compl)

    sale muy caroit works out o is very expensive

    ¿qué número salió premiado? — what was the winning number?

    salir bien/mal en un examen — (Chi fam) to pass/fail an exam; (+ me/te/le etc)

    no lo hagas deprisa que te va a salir todo mal — don't try to do it too quickly, you'll do it all wrong

    ¿cómo te salió el examen? — how did you get on o do in the exam?

    14) (de situación, estado)

    salir de algo: para salir del apuro in order to get out of an awkward situation; está muy mal, no sé si saldrá de ésta she's very ill, I don't know if she'll pull through; no sé cómo vamos a salir de ésta I don't know how we're going to get out of this one; me ayudó a salir de la depresión he helped me get over my depression; (+ compl) salió bien de la operación she came through the operation well; salieron ilesos del accidente they were not hurt in the accident; salió airosa del trance she came through it with flying colors; salir adelante negocio to stay afloat, survive; propuesta to prosper; fue una época muy dura, pero lograron salir adelante — it was a difficult period but they managed to get through it

    a) salir a ( parecerse a) to take after
    b) salir con (Col) ( combinar con) to go with
    c) salir de (Col, Ven) ( deshacerse de) to get rid of
    2.
    salirse v pron
    1)
    a) (de recipiente, límite)

    cierra el grifo, que se va a salir el agua — turn off the faucet (AmE) o (BrE) tap, the water's going to overflow

    salirse de algo: el camión se salió de la carretera the truck came/went off the road; el río se salió de su cauce the river overflowed its banks; la pelota se salió del campo de juego the ball went into touch o out of play; procura no salirte del presupuesto try to keep within the budget; te estás saliendo del tema — you're getting off the point

    b) (por orificio, grieta) agua/tinta to leak (out), come out; gas to escape, come out

    salirse de algo: se está saliendo el aire del neumático the air's coming o leaking out of the tire; se me salió el hilo de la aguja — the needle's come unthreaded

    c) (Chi, Méx) pluma/recipiente to leak
    2) ( soltarse) to come off; (+ me/te/le etc)

    se le salían los ojos de las órbitashis eyes were popping out of his head

    3) ( irse) to leave

    salirse de algo de asociación to leave something

    salirse con la suyato get one's (own) way

    * * *
    = come out, debouch, depart, exit, go out of, make + departure, march off, quit, take + departure, leave, issue out, start out, go out and about, go out, pop, head out, socialise [socialize, -USA], be out and about, get out and about, go forth.
    Ex. Maybe it's the frustrated library school professor in him crying to come out -- whatever it is, give him a chance to show you what he knows.
    Ex. As they debouched into the street and hurried back to the library, Jergens thanked Meek for being someone she could share her concerns with.
    Ex. He smiled again, waved goodbye, and departed.
    Ex. Enter the lesson number you wish, or press the letter 'X' to exit the tutorial.
    Ex. In all 20 per cent of visitors went out of the bookshop with a book they had intended to buy, 15 per cent went out with a book they had not intended to buy and 67 went out with both intended and unintended purchases.
    Ex. Before making his departure, however, a few hints upon the methods of examining bibliographic compilations are necessary.
    Ex. Do not march off full-tilt in front of the readers.
    Ex. If you decide not to send or save the message, replace the question mark in front of ' Quit' with another character.
    Ex. 'I'm sure we'll be in touch a lot this week!' Suttie took her departure, repeating the offer.
    Ex. 'Do you ever let anyone leave without inspecting their bags?' Carpozzi asked as she sidled up to the checker.
    Ex. He bade her good day and issued out into the street.
    Ex. He went back into the house, addressing his Maker in low agonized tones, changed, and started out again.
    Ex. Thursday 22 August is your opportunity to go out and about - seeing at first hand the great variety of library and information centres located in the Central Belt of Scotland.
    Ex. They decided one day to take it upon themselves without his knowledge to go out and solicit funds from some of the large corn processors and farm equipment manufacturers.
    Ex. The azaleas are popping, the redbuds are in their finest attire, and the dogwoods are lacy jewels at the edge of the wood.
    Ex. It's tempting to splurge on a new hi-fi system or head out on a shopping spree, but the smart option might be to pay off an existing debt.
    Ex. She is married and has a family, but does not spend much time in the director's office or socialize with her.
    Ex. But if you' re out and about like I am, here's where I'll be over the next few nights, and feel free to say hi if you're going to be in the same area.
    Ex. Use the links below for ideas to get out and about.
    Ex. Finally six men agreed to go forth in their underclothes and nooses around their necks in hopeful expectation that their sacrifice would satisfy the king's bloodlust and he would spare the rest of the citizens.
    ----
    * acabar de salir de = be fresh out of.
    * a lo que salga = come what may.
    * a veces las cosas salen mal = shit happens.
    * a veces sales jodido = shit happens.
    * aventurarse a salir = venture forth.
    * ayudar a Alguien a salir adelante = help + Nombre + get on + Posesivo + feet.
    * cosas + salir bien = things + work out.
    * dejar que Alguien se salga con la suya = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * entrar y salir = come and go, drift in and out, wander in and out, go into and out of.
    * entrar y salir corriendo = run in and out.
    * estar saliendo con alguien = be in a dating relationship.
    * evitar que + salir = keep + Nombre + in.
    * hacer salir = push out, flush out.
    * imposibilitado para salir de casa = housebound [house-bound], homebound [home-bound].
    * invitar a Alguien a salir = ask + Nombre + out.
    * invitar a salir = take + Nombre + out.
    * no salir mal parado por = be none the worse for (that), be none the worse for wear.
    * obligar a salir = drive out + with a pitchfork, push out.
    * obligar a salir de = force from.
    * personas que no pueden salir de casa = homebound, the.
    * por un lado entra + Nombre + y por otro sale + Nombre = in go + Nombre + at one end, and out come + Nombre + at the other.
    * que puede salir en préstamo = loanable.
    * salir a = propagate out to, crash to, be out to.
    * salir a borbotones = gush out, spurt.
    * salir a chorros = gush out, spurt.
    * salir a comer = eat out.
    * salir a dar una vuelta = go out.
    * salir a dar una vuelta en coche = go out for + a drive.
    * salir a dar un paseo = go out for + a walk.
    * salir adelante = make + ends meet, keep + the wolves from the door, get + unstuck.
    * salir adelante a duras penas = eke out + a living, scratch (out) + a living, scrape + a living, eke out + an existence.
    * salir adelante en la vida, = get on in + life.
    * salir adelante por uno mismo = pull + Reflexivo + up(wards) by + Posesivo + (own) bootstraps.
    * salir adelante sin la ayuda de nadie = pull + Reflexivo + up(wards) by + Posesivo + (own) bootstraps.
    * salir a echarse un cigarro = go out for + a smoke.
    * salir a flote = make + ends meet.
    * salir a fumarse un cigarro = go out for + a smoke.
    * salir a hurtadillas = steal away.
    * salir airoso = pass + muster, pass with + flying colours.
    * salir airoso de = ride out.
    * salir a la calle = go out, hit + the streets.
    * salir a la calle en avalancha = spill (out) into + the streets.
    * salir a la luz = come to + light, go + live.
    * salir a la palestra = come out in + the open.
    * salir a las mil maravillas = work + a treat, come up + a treat, go down + a treat.
    * salir a la superficie = surface.
    * salir ampollas = blister.
    * salir a pasear en coche = go out for + a drive.
    * salir a pedir de boca = come up + roses, go off without + a hitch.
    * salir apresuradamente = dash off, shoot off.
    * salir a subasta = come up for + auction.
    * salir a toda prisa = make + a hasty exit.
    * salir a tomar una copa = go out for + a drink.
    * salir bien = go + well.
    * salir bien al final = turn out + right in the end.
    * salir bramando = roar out of.
    * salir con estupideces = talk + nonsense.
    * salir corriendo = leg it, run off, run away, bolt, make + a bolt for, dash off, take off, shoot off, take off + running, take to + Posesivo + heels.
    * salir corriendo a la calle = run into + the street.
    * salir de = get out of, walk out of, climb out of, break out of, break through, strike out from.
    * salir de casa = leave + home.
    * salir de copas = go out for + a drink.
    * salir de donde menos Uno se lo espera = come out of + the woodwork.
    * salir de fiesta = party.
    * salir de Guatemala para meterse en Guatapeor = out of the fire and into the frying pan.
    * salir de jarana = paint + the town red, go out on + the town.
    * salir de juerga = go out + boozing, paint + the town red, go out on + the town.
    * salir de la cárcel = release from + jail.
    * salir de la miseria = haul + Reflexivo + out of + Posesivo + bog.
    * salir del armario = come out of + the closet.
    * salir de la rutina tradicional = break out of + the traditional mould.
    * salir de la situación = extricate + Reflexivo.
    * salir del cascarón = come out of + Posesivo + shell.
    * salir del círculo = break out of + circle.
    * salir del trabajo = clock off + work.
    * salir de marcha = paint + the town red, party, go out on + the town.
    * salir de nuevo = come back out.
    * salir de parranda = go out + boozing, paint + the town red, go out on + the town.
    * salir de paseo = go out for + a walk.
    * salir de paseo en coche = go out for + a drive.
    * salir de perlas = come up + a treat, go down + a treat.
    * salir de + Posesivo + escondite = raise + Posesivo + head above the parapet.
    * salir de + Posesivo + refugio = raise + Posesivo + head above the parapet.
    * salir de quién sabe dónde = come out of + the woodwork.
    * salir desapercibido = sneak out of.
    * salir desde = set out from.
    * salir de una situación difícil = haul + Reflexivo + out of + Posesivo + bog.
    * salir de un impás = circumvent + impasse.
    * salir disparado = bolt, make + a bolt for, shoot off, dash off, take to + Posesivo + heels, run off.
    * salir disparado de = shoot out of.
    * salir echando leches = bolt, take off, make + a bolt for, dash off, shoot off.
    * salir el tiro por la culata = backfire, misfire.
    * salir en desbandada = stampede.
    * salir en estampida = stampede.
    * salir en forma radial de = radiate from.
    * salir enojado dando zapatazos = stomp out of.
    * salir en pareja con = date.
    * salir en tropel = stampede.
    * salir escaldado = get + the rough edge of + Posesivo + tongue.
    * salir fatal = go + pear-shaped.
    * salir fuera = be out and about, get out and about.
    * salir ganando = make + a profit, win, compare + favourably, be better off, win + the day, win out, be better served by, come out on + top.
    * salir grietas = develop + cracks.
    * salir horriblemente mal = go + horribly wrong.
    * salir huyendo = make off, do + a bunk.
    * salir ileso = escape + injury, leave without + a scratch.
    * salir impune = get away with it, get away with + murder, get away + scot-free.
    * salir inadvertidamente = sneak out of.
    * salir juntos = be an item.
    * salir los dientes = cut + Posesivo + teeth.
    * salir mal = go + wrong, go + awry, misfire, backfire.
    * salir malparado = get + the rough edge of + Posesivo + tongue.
    * salir perdiendo = victimise [victimize, -USA], come off + worst, lose out, compare + unfavourably, lose + neck, be a little worse off.
    * salir perjudicado = pay + the price, pay + the penalty.
    * salir pitando = take off, bolt, make + a bolt for, dash off, shoot off, take to + Posesivo + heels, run off.
    * salir por los cerros de Ubeda = go off on + a tangent, go off at + a tangent, fly off on + a tangent.
    * salir por piernas = make + a hasty exit.
    * salir por pies = take off + running, leg it, take to + Posesivo + heels, run off.
    * salir resueltamente = sally forth.
    * salir rugiendo = roar out of.
    * salir sangre = draw + blood.
    * salirse con la de Uno = have + Posesivo + way (with), get away with it.
    * salirse con las de Uno = get + Posesivo + (own) way, have + Posesivo + own way, get away with + murder, get away + scot-free.
    * salirse de = depart from, opt out of, step out of, spill out of.
    * salirse de convencionalismos = think out(side) + (of) the box.
    * salirse de la carretera = go off + the road.
    * salirse del molde = think out(side) + (of) the box.
    * salir según lo planeado = go off + as planned.
    * salir según lo previsto = go off + as planned.
    * salirse por la tangente = go off + the track, get off + the track, fly off on + a tangent, go off on + a tangent, go off at + a tangent, wander off + track, wander off + topic.
    * salir sigilosamente = steal away, slither out of.
    * salir sin ganar ni perder = break + even.
    * salir sin ser visto = sneak out of, slip out, steal away.
    * salir sin un rasguño = leave without + a scratch.
    * salir sobre ruedas = go off without + a hitch.
    * salir todo bien = land on + Posesivo + (own two) feet.
    * salir todo redondo = land on + Posesivo + (own two) feet.
    * salir una gotera = spring + a leak.
    * salir un momento a = pop down to.
    * salir un poco perjudicado = be a little worse prepared, be a little worse off.
    * salir volando = bolt, make + a bolt for, dash off, shoot off.
    * salir y caer = fall out (of).
    * salir zumbando = bolt, make + a bolt for.
    * si no aguantas el calor, sal de la cocina = if you can't stand the heat, get out of the kitchen.
    * sol + salir por = sun + rise on.
    * volver a salir = come back out.
    * volver a salir a la superficie = resurface.
    * * *
    1.
    verbo intransitivo
    1) ( partir) to leave

    ¿a qué hora sale tu tren/tu vuelo? — what time is your train/flight?

    salió corriendo or disparada — (fam) she was off like a shot (colloq)

    ¿de qué andén sale el tren? — what platform does the train leave from?

    no puedo salir, me he quedado encerrado — I can't get out, I'm trapped in here

    salir de algo — to come out/get out of something

    ¿tú de dónde has salido? — where have you sprung from?

    ¿de dónde salió este dinero? — where did this money come from?

    salió por la puerta de atráshe went out o left by the back door

    salir a algo: salieron al balcón/al jardín they went out onto the balcony/into the garden; salir a + inf to go out/come out to + inf; ¿sales a jugar? are you coming out to play?; salió a hacer las compras — she's gone out (to do the) shopping

    ¿a qué hora sales de clase? — what time do you get out of class o finish your class?

    ¿cuándo sale del hospital? — when is he coming out of (the) hospital?

    4)
    a) ( como entretenimiento) to go out
    b) ( tener una relación) to go out

    ¿estás saliendo con alguien? — are you going out with anyone?

    5) (a calle, carretera)

    ¿por aquí se sale a la carretera? — can I get on to the road this way?

    ¿esta calle sale al Paseo Colón? — does this street come out onto the Paseo Colón?

    6) clavo/tapón to come out; anillo to come off
    7) (aparecer, manifestarse)
    a) cana/sarpullido to appear; (+ me/te/le etc)

    me salieron granosI broke out o (BrE) come out in spots

    ¿te sale sangre? — are you bleeding o is it bleeding?

    b) sol ( por la mañana) to rise, come up; ( de detrás de una nube) to come out
    c) ( surgir) tema/idea to come up

    yo no se lo pedí, salió de él — I didn't ask him to do it, it was his idea o he offered

    ya salió aquelloyou (o he etc) had to bring that up; (+ me/te/le etc)

    le salió así, espontáneamente — he just came out with it quite spontaneously

    me salió en alemánit came o I said it in German

    d) carta ( en naipes) to come up

    ¿ha salido ya el 15? — have they called number 15 yet?

    8)
    a) ( tocar en suerte) (+ me/te/le etc)
    9) mancha ( aparecer) to appear; ( quitarse) to come out
    10)
    a) revista/novela to come out; disco to come out, be released
    b) (en televisión, el periódico) to appear

    salió por or en (la) televisión — she was o appeared on television

    c) ( en una foto) to appear; (+ compl)

    sale de pastorhe plays o he is a shepherd

    11) (expresando irritación, sorpresa)

    salir con algo: mira con qué sale éste ahora! did you hear what he just said?; no me salgas ahora con eso — don't give me that (colloq)

    12) ( expresando logro) (+ me/te/le etc)

    ¿te salió el crucigrama? — did you finish the crossword?

    ahora mismo no me sale su nombre — (fam) I can't think of her name right now

    13) ( resultar)

    ¿a ti te da 40? a mí me sale 42 — how do you get 40? I make it 42; (+ compl)

    sale muy caroit works out o is very expensive

    ¿qué número salió premiado? — what was the winning number?

    salir bien/mal en un examen — (Chi fam) to pass/fail an exam; (+ me/te/le etc)

    no lo hagas deprisa que te va a salir todo mal — don't try to do it too quickly, you'll do it all wrong

    ¿cómo te salió el examen? — how did you get on o do in the exam?

    14) (de situación, estado)

    salir de algo: para salir del apuro in order to get out of an awkward situation; está muy mal, no sé si saldrá de ésta she's very ill, I don't know if she'll pull through; no sé cómo vamos a salir de ésta I don't know how we're going to get out of this one; me ayudó a salir de la depresión he helped me get over my depression; (+ compl) salió bien de la operación she came through the operation well; salieron ilesos del accidente they were not hurt in the accident; salió airosa del trance she came through it with flying colors; salir adelante negocio to stay afloat, survive; propuesta to prosper; fue una época muy dura, pero lograron salir adelante — it was a difficult period but they managed to get through it

    a) salir a ( parecerse a) to take after
    b) salir con (Col) ( combinar con) to go with
    c) salir de (Col, Ven) ( deshacerse de) to get rid of
    2.
    salirse v pron
    1)
    a) (de recipiente, límite)

    cierra el grifo, que se va a salir el agua — turn off the faucet (AmE) o (BrE) tap, the water's going to overflow

    salirse de algo: el camión se salió de la carretera the truck came/went off the road; el río se salió de su cauce the river overflowed its banks; la pelota se salió del campo de juego the ball went into touch o out of play; procura no salirte del presupuesto try to keep within the budget; te estás saliendo del tema — you're getting off the point

    b) (por orificio, grieta) agua/tinta to leak (out), come out; gas to escape, come out

    salirse de algo: se está saliendo el aire del neumático the air's coming o leaking out of the tire; se me salió el hilo de la aguja — the needle's come unthreaded

    c) (Chi, Méx) pluma/recipiente to leak
    2) ( soltarse) to come off; (+ me/te/le etc)

    se le salían los ojos de las órbitashis eyes were popping out of his head

    3) ( irse) to leave

    salirse de algo de asociación to leave something

    salirse con la suyato get one's (own) way

    * * *
    = come out, debouch, depart, exit, go out of, make + departure, march off, quit, take + departure, leave, issue out, start out, go out and about, go out, pop, head out, socialise [socialize, -USA], be out and about, get out and about, go forth.

    Ex: Maybe it's the frustrated library school professor in him crying to come out -- whatever it is, give him a chance to show you what he knows.

    Ex: As they debouched into the street and hurried back to the library, Jergens thanked Meek for being someone she could share her concerns with.
    Ex: He smiled again, waved goodbye, and departed.
    Ex: Enter the lesson number you wish, or press the letter 'X' to exit the tutorial.
    Ex: In all 20 per cent of visitors went out of the bookshop with a book they had intended to buy, 15 per cent went out with a book they had not intended to buy and 67 went out with both intended and unintended purchases.
    Ex: Before making his departure, however, a few hints upon the methods of examining bibliographic compilations are necessary.
    Ex: Do not march off full-tilt in front of the readers.
    Ex: If you decide not to send or save the message, replace the question mark in front of ' Quit' with another character.
    Ex: 'I'm sure we'll be in touch a lot this week!' Suttie took her departure, repeating the offer.
    Ex: 'Do you ever let anyone leave without inspecting their bags?' Carpozzi asked as she sidled up to the checker.
    Ex: He bade her good day and issued out into the street.
    Ex: He went back into the house, addressing his Maker in low agonized tones, changed, and started out again.
    Ex: Thursday 22 August is your opportunity to go out and about - seeing at first hand the great variety of library and information centres located in the Central Belt of Scotland.
    Ex: They decided one day to take it upon themselves without his knowledge to go out and solicit funds from some of the large corn processors and farm equipment manufacturers.
    Ex: The azaleas are popping, the redbuds are in their finest attire, and the dogwoods are lacy jewels at the edge of the wood.
    Ex: It's tempting to splurge on a new hi-fi system or head out on a shopping spree, but the smart option might be to pay off an existing debt.
    Ex: She is married and has a family, but does not spend much time in the director's office or socialize with her.
    Ex: But if you' re out and about like I am, here's where I'll be over the next few nights, and feel free to say hi if you're going to be in the same area.
    Ex: Use the links below for ideas to get out and about.
    Ex: Finally six men agreed to go forth in their underclothes and nooses around their necks in hopeful expectation that their sacrifice would satisfy the king's bloodlust and he would spare the rest of the citizens.
    * acabar de salir de = be fresh out of.
    * a lo que salga = come what may.
    * a veces las cosas salen mal = shit happens.
    * a veces sales jodido = shit happens.
    * aventurarse a salir = venture forth.
    * ayudar a Alguien a salir adelante = help + Nombre + get on + Posesivo + feet.
    * cosas + salir bien = things + work out.
    * dejar que Alguien se salga con la suya = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * entrar y salir = come and go, drift in and out, wander in and out, go into and out of.
    * entrar y salir corriendo = run in and out.
    * estar saliendo con alguien = be in a dating relationship.
    * evitar que + salir = keep + Nombre + in.
    * hacer salir = push out, flush out.
    * imposibilitado para salir de casa = housebound [house-bound], homebound [home-bound].
    * invitar a Alguien a salir = ask + Nombre + out.
    * invitar a salir = take + Nombre + out.
    * no salir mal parado por = be none the worse for (that), be none the worse for wear.
    * obligar a salir = drive out + with a pitchfork, push out.
    * obligar a salir de = force from.
    * personas que no pueden salir de casa = homebound, the.
    * por un lado entra + Nombre + y por otro sale + Nombre = in go + Nombre + at one end, and out come + Nombre + at the other.
    * que puede salir en préstamo = loanable.
    * salir a = propagate out to, crash to, be out to.
    * salir a borbotones = gush out, spurt.
    * salir a chorros = gush out, spurt.
    * salir a comer = eat out.
    * salir a dar una vuelta = go out.
    * salir a dar una vuelta en coche = go out for + a drive.
    * salir a dar un paseo = go out for + a walk.
    * salir adelante = make + ends meet, keep + the wolves from the door, get + unstuck.
    * salir adelante a duras penas = eke out + a living, scratch (out) + a living, scrape + a living, eke out + an existence.
    * salir adelante en la vida, = get on in + life.
    * salir adelante por uno mismo = pull + Reflexivo + up(wards) by + Posesivo + (own) bootstraps.
    * salir adelante sin la ayuda de nadie = pull + Reflexivo + up(wards) by + Posesivo + (own) bootstraps.
    * salir a echarse un cigarro = go out for + a smoke.
    * salir a flote = make + ends meet.
    * salir a fumarse un cigarro = go out for + a smoke.
    * salir a hurtadillas = steal away.
    * salir airoso = pass + muster, pass with + flying colours.
    * salir airoso de = ride out.
    * salir a la calle = go out, hit + the streets.
    * salir a la calle en avalancha = spill (out) into + the streets.
    * salir a la luz = come to + light, go + live.
    * salir a la palestra = come out in + the open.
    * salir a las mil maravillas = work + a treat, come up + a treat, go down + a treat.
    * salir a la superficie = surface.
    * salir ampollas = blister.
    * salir a pasear en coche = go out for + a drive.
    * salir a pedir de boca = come up + roses, go off without + a hitch.
    * salir apresuradamente = dash off, shoot off.
    * salir a subasta = come up for + auction.
    * salir a toda prisa = make + a hasty exit.
    * salir a tomar una copa = go out for + a drink.
    * salir bien = go + well.
    * salir bien al final = turn out + right in the end.
    * salir bramando = roar out of.
    * salir con estupideces = talk + nonsense.
    * salir corriendo = leg it, run off, run away, bolt, make + a bolt for, dash off, take off, shoot off, take off + running, take to + Posesivo + heels.
    * salir corriendo a la calle = run into + the street.
    * salir de = get out of, walk out of, climb out of, break out of, break through, strike out from.
    * salir de casa = leave + home.
    * salir de copas = go out for + a drink.
    * salir de donde menos Uno se lo espera = come out of + the woodwork.
    * salir de fiesta = party.
    * salir de Guatemala para meterse en Guatapeor = out of the fire and into the frying pan.
    * salir de jarana = paint + the town red, go out on + the town.
    * salir de juerga = go out + boozing, paint + the town red, go out on + the town.
    * salir de la cárcel = release from + jail.
    * salir de la miseria = haul + Reflexivo + out of + Posesivo + bog.
    * salir del armario = come out of + the closet.
    * salir de la rutina tradicional = break out of + the traditional mould.
    * salir de la situación = extricate + Reflexivo.
    * salir del cascarón = come out of + Posesivo + shell.
    * salir del círculo = break out of + circle.
    * salir del trabajo = clock off + work.
    * salir de marcha = paint + the town red, party, go out on + the town.
    * salir de nuevo = come back out.
    * salir de parranda = go out + boozing, paint + the town red, go out on + the town.
    * salir de paseo = go out for + a walk.
    * salir de paseo en coche = go out for + a drive.
    * salir de perlas = come up + a treat, go down + a treat.
    * salir de + Posesivo + escondite = raise + Posesivo + head above the parapet.
    * salir de + Posesivo + refugio = raise + Posesivo + head above the parapet.
    * salir de quién sabe dónde = come out of + the woodwork.
    * salir desapercibido = sneak out of.
    * salir desde = set out from.
    * salir de una situación difícil = haul + Reflexivo + out of + Posesivo + bog.
    * salir de un impás = circumvent + impasse.
    * salir disparado = bolt, make + a bolt for, shoot off, dash off, take to + Posesivo + heels, run off.
    * salir disparado de = shoot out of.
    * salir echando leches = bolt, take off, make + a bolt for, dash off, shoot off.
    * salir el tiro por la culata = backfire, misfire.
    * salir en desbandada = stampede.
    * salir en estampida = stampede.
    * salir en forma radial de = radiate from.
    * salir enojado dando zapatazos = stomp out of.
    * salir en pareja con = date.
    * salir en tropel = stampede.
    * salir escaldado = get + the rough edge of + Posesivo + tongue.
    * salir fatal = go + pear-shaped.
    * salir fuera = be out and about, get out and about.
    * salir ganando = make + a profit, win, compare + favourably, be better off, win + the day, win out, be better served by, come out on + top.
    * salir grietas = develop + cracks.
    * salir horriblemente mal = go + horribly wrong.
    * salir huyendo = make off, do + a bunk.
    * salir ileso = escape + injury, leave without + a scratch.
    * salir impune = get away with it, get away with + murder, get away + scot-free.
    * salir inadvertidamente = sneak out of.
    * salir juntos = be an item.
    * salir los dientes = cut + Posesivo + teeth.
    * salir mal = go + wrong, go + awry, misfire, backfire.
    * salir malparado = get + the rough edge of + Posesivo + tongue.
    * salir perdiendo = victimise [victimize, -USA], come off + worst, lose out, compare + unfavourably, lose + neck, be a little worse off.
    * salir perjudicado = pay + the price, pay + the penalty.
    * salir pitando = take off, bolt, make + a bolt for, dash off, shoot off, take to + Posesivo + heels, run off.
    * salir por los cerros de Ubeda = go off on + a tangent, go off at + a tangent, fly off on + a tangent.
    * salir por piernas = make + a hasty exit.
    * salir por pies = take off + running, leg it, take to + Posesivo + heels, run off.
    * salir resueltamente = sally forth.
    * salir rugiendo = roar out of.
    * salir sangre = draw + blood.
    * salirse con la de Uno = have + Posesivo + way (with), get away with it.
    * salirse con las de Uno = get + Posesivo + (own) way, have + Posesivo + own way, get away with + murder, get away + scot-free.
    * salirse de = depart from, opt out of, step out of, spill out of.
    * salirse de convencionalismos = think out(side) + (of) the box.
    * salirse de la carretera = go off + the road.
    * salirse del molde = think out(side) + (of) the box.
    * salir según lo planeado = go off + as planned.
    * salir según lo previsto = go off + as planned.
    * salirse por la tangente = go off + the track, get off + the track, fly off on + a tangent, go off on + a tangent, go off at + a tangent, wander off + track, wander off + topic.
    * salir sigilosamente = steal away, slither out of.
    * salir sin ganar ni perder = break + even.
    * salir sin ser visto = sneak out of, slip out, steal away.
    * salir sin un rasguño = leave without + a scratch.
    * salir sobre ruedas = go off without + a hitch.
    * salir todo bien = land on + Posesivo + (own two) feet.
    * salir todo redondo = land on + Posesivo + (own two) feet.
    * salir una gotera = spring + a leak.
    * salir un momento a = pop down to.
    * salir un poco perjudicado = be a little worse prepared, be a little worse off.
    * salir volando = bolt, make + a bolt for, dash off, shoot off.
    * salir y caer = fall out (of).
    * salir zumbando = bolt, make + a bolt for.
    * si no aguantas el calor, sal de la cocina = if you can't stand the heat, get out of the kitchen.
    * sol + salir por = sun + rise on.
    * volver a salir = come back out.
    * volver a salir a la superficie = resurface.

    * * *
    salir [ I29 ]
    ■ salir (verbo intransitivo)
    A partir
    B salir al exterior
    C
    1 habiendo terminado algo
    2 Informática
    D
    1 como entretenimiento
    2 tener una relación
    E a una calle, carretera
    F salir: clavos, tapones etc
    A
    1 aparecer, manifestarse
    2 salir: sol
    3 surgir
    4 en naipes
    B
    1 tocar en suerte
    2 en un reparto
    C salir: manchas
    D
    1 salir: revista, novela etc
    2 en televisión, el periódico
    3 en una foto
    4 desempeñando un papel
    E expresando irritación, sorpresa
    A expresando logro
    B resultar
    C de una situación, un estado
    D parecerse a
    E salir con, combinar con
    F salir de, deshacerse de
    ■ salirse (verbo pronominal)
    A
    1 de un recipiente, un límite
    2 por un orificio, una grieta
    3 salirse: recipientes etc
    B soltarse
    C irse
    vi
    A (partir) to leave
    ¿a qué hora sale el tren/tu vuelo? what time does the train/your flight leave?, what time is your train/flight?
    salieron a toda velocidad they went off at top speed, they sped off
    ¿está Marcos? — no, ha salido de viaje can I speak to Marcos? — I'm afraid he's away at the moment
    salió corriendo or pitando or disparada ( fam); she was off like a shot ( colloq), she shot off ( colloq)
    salir DE algo to leave FROM sth
    ¿de qué andén sale el tren? what platform does the train leave from?
    salgo de casa a las siete I leave home at seven
    salir PARA algo to leave FOR sth
    los novios salieron para las Bahamas the newlyweds left for the Bahamas
    B (al exterioracercándose al hablante) to come out; (— alejándose del hablante) to go out
    no salgas sin abrigo don't go out without a coat
    ha salido she's gone out, she's out
    ya puedes salir que te he visto you can come on out now, I can see you
    no puedo salir, me he quedado encerrado I can't get out, I'm trapped in here
    salir DE algo to come out/get out OF sth
    ¡sal de ahí! come out of there!
    ¡sal de aquí! get out of here!
    sal de debajo de la mesa come out from under the table
    no salió de su habitación en todo el día he didn't come out of o leave his room all day
    sal ya de la cama get out of bed
    de aquí que no salga ni una palabra not a word of this to anyone
    ¿tú de dónde has salido? where have you sprung from?
    ¿de dónde salió este dinero? where did this money come from?
    nunca ha salido de España/del pueblo he's never been out of Spain/the village
    está en libertad bajo fianza y no puede salir del país she's out on bail and can't leave the country
    para impedir que salgan más capitales del país to prevent more capital flowing out of o leaving the country
    salir POR algo to leave BY sth
    tuvo que salir por la ventana she had to get out through the window
    acaba de salir por la puerta de atrás he's just left by the back door, he's just gone out the back door
    salir A algo:
    salieron al balcón/al jardín they went out onto the balcony/into the garden
    salen al mar por la noche they go out to sea at night
    ¿quién quiere salir a la pizarra? who wants to come up to the blackboard?
    el equipo salió al terreno de juego the team took the field o came onto the field
    ¿quién te salió al teléfono? who answered (the phone)?
    salir A + INF to go out/come out to + INF
    ¿sales a jugar? are you coming out to play?
    ha salido a hacer la compra she's gone out (to do the) shopping
    C
    no salgo de trabajar hasta las siete I don't finish o leave work until seven
    empezó a trabajar aquí recién salido de la escuela he started working here just after he left school
    ¿a qué hora sales de clase? what time do you come out of class o get out of class o finish your class?
    ¿cuándo sale del hospital/de la cárcel? when is he coming out of (the) hospital/(the) prison?
    2 ( Informática) (del sistema) to log off, log out; (de una aplicación) to quit
    D
    estuvo castigado un mes sin salir he wasn't allowed to go out for a month
    salieron a cenar fuera they went out for dinner, they had dinner out
    hace tiempo que salen juntos they've been going out together for a while
    salir CON algn to go out WITH sb
    ¿estás saliendo con alguien? are you going out with anyone?, are you seeing anyone? ( AmE)
    E
    (a una calle, carretera): ¿por aquí se sale a la carretera? can I get on to the road this way?
    ¿esta calle sale al Paseo Colón? will this street take me to the Paseo Colón?, does this street come out onto the Paseo Colón?
    F «clavo/tapón» to come out; «anillo» to come off
    el anillo no me sale my ring won't come off, I can't get my ring off
    A (aparecer, manifestarse)
    1 «cana/sarpullido» to appear
    (+ me/te/le etc): ya me empiezan a salir canas I'm starting to go gray, I'm getting gray hairs
    ya le han salido los dientes de abajo she's already got o she's already cut her bottom teeth, her bottom teeth have already come through
    me ha salido una ampolla I've got a blister
    le salió un sarpullido he came out in a rash
    le ha salido un chichón en la frente a bump's come up on her forehead
    si como chocolate me salen granos if I eat chocolate I break out o ( BrE) come out in spots
    a ver ¿te sale sangre? let's have a look, are you bleeding o is it bleeding?
    me sale sangre de la nariz my nose is bleeding
    a la planta le están saliendo hojas nuevas the plant's putting out new leaves, the plant has some new leaves coming out
    2 «sol» (por la mañana) to rise, come up; (de detrás de una nube) to come out
    parece que quiere salir el sol it looks as though the sun's trying to come out
    3 (surgir) «tema/idea» to come up
    ¿cómo salió eso a la conversación? how did that come up in the conversation?
    yo no se lo pedí, salió de él I didn't ask him to do it, it was his idea o he offered
    (+ me/te/le etc): le salió así, espontáneamente he just came out with it quite spontaneously
    me salió en alemán it came out in German, I said it in German
    no me salió nada mejor nothing better came up o turned up
    ¿has visto el novio que le ha salido? ( fam); have you seen the boyfriend she's found herself? ( colloq)
    no voy a poder ir, me ha salido otro compromiso I'm afraid I won't be able to go, something (else) has come up o cropped up
    4 «carta» (en naipes) to come up
    el as de diamantes todavía no ha salido the ace of diamonds hasn't come up yet
    ¿ya ha salido el 15? have they called number 15 yet?, has number 15 gone yet?
    B
    1 (tocar en suerte) (+ me/te/le etc):
    me salió un tema que no había estudiado I got a subject I hadn't studied
    me salió un cinco I got a five
    2 ( Esp) (en un reparto) salir A algo; to get sth
    salimos a dos pastelitos cada uno we get two cakes each, it works out as two cakes each
    son tres hermanos, así que salen a tres mil cada uno there are three brothers, so they each end up with o get three thousand
    C «mancha» (aparecer) to appear; (quitarse) to come out
    D
    1 «revista» to come out; «novela» to come out, be published; «disco» to come out, be released
    un producto que acaba de salir al mercado a new product which has just come on to the market
    2 (en televisión, el periódico) to appear
    la noticia salió en primera página the news appeared on the front page
    salió por or en (la) televisión she was o appeared on television
    ayer salió mi primo en or por la televisión my cousin was on (the) television yesterday
    3 (en una foto) to appear
    no sale en esta foto he doesn't appear in o he isn't in this photograph
    (+ compl): ¡qué bien saliste en esta foto! you've come out really well in this photograph, this is a really good photograph of you
    4
    (desempeñando un papel): ¿tú sales en la obra de fin de curso? are you in the end-of-term play?
    sale de pastor he plays o he is a shepherd
    me salió de testigo en el juicio ( RPl); he testified on my behalf
    le salí de testigo cuando se casó ( RPl); I was a witness at her wedding
    E (expresando irritación, sorpresa) salir + GER:
    y ahora sale diciendo que no lo sabía and now he says he didn't know
    salir CON algo:
    ¡mira con qué sale éste ahora! did you hear what he just said?
    no me salgas ahora con eso don't give me that ( colloq)
    y ahora me sale con que no quiere ir and now he tells me he doesn't want to go!
    ¡a veces sale con cada cosa más graciosa! sometimes she comes out with the funniest things!
    A (expresando logro) (+ me/te/le etc):
    ¿te salió el crucigrama? did you finish the crossword?
    no me sale esta ecuación/cuenta I can't do this equation/sum
    ¿me ayudas con este dibujo que a mí no me sale? can you help me with this drawing? I can't get it right
    no te sale el acento mexicano you're not very good at the Mexican accent, you haven't got the Mexican accent right
    ahora mismo no me sale su nombre ( fam); I can't think of her name right now
    estaba tan entusiasmado que no le salían las palabras he was so excited he couldn't get his words out
    B
    (resultar): de aquí no va a salir nada bueno no good is going to come of this
    van a lo que salga, nunca hacen planes they just take things as they come, they never make plans
    ¿a ti te da 40? a mí me sale 42 how do you get 40? I make it 42
    (+ compl): las cosas salieron mejor de lo que esperábamos things turned out/worked out better than we expected
    tenemos que acabarlo salga como salga we have to finish it, no matter how it turns out
    no ha salido ninguna de las fotos none of the photographs has come out
    la foto ha salido movida the photograph has come out blurred
    mandarlo certificado sale muy caro sending it registered mail works out o is very expensive
    salió elegido tesorero he was elected treasurer
    ¿qué número salió premiado? what was the winning number?
    salió beneficiado en el reparto he did well out of the division o ( BrE) share-out
    (+ me/te/le etc): el postre no me salió bien the dessert didn't come out right
    las cosas no nos han salido bien things haven't gone right for us
    no lo hagas deprisa que te va a salir todo al revés don't try to do it too quickly, you'll do it all wrong
    si lo haces sin regla te va a salir torcido if you do it without a ruler it'll come out crooked
    así te va a salir muy caro it'll work out very expensive for you that way
    ¿cómo te salió el examen? how did you get on o do in the exam?, how did the exam go?
    el niño les salió muy inteligente their son turned out (to be) really bright
    C (de una situación, un estado) salir DE algo:
    para salir del apuro in order to get out of an awkward situation
    está muy mal, no sé si saldrá de ésta she's very ill, I don't know if she'll make it o if she'll pull through
    no sé cómo vamos a salir de ésta I don't know how we're going to get out of this one
    luchan por salir de la miseria en que viven they struggle to escape from the poverty in which they live
    me ayudó a salir de la depresión he helped me get over my depression
    a este paso no vamos a salir nunca de pobres the way we're going we're never going to stop being poor
    (+ compl): salió bien de la operación she came through the operation well
    salieron ilesos del accidente they were not hurt in the accident
    salió airosa del trance she came through it with flying colors*
    salir bien/mal en un examen ( Chi) ( Educ) to pass/fail an exam
    salir adelante: fue una época muy dura, pero lograron salir adelante it was a difficult period but they managed to get through it
    para que el negocio salga adelante if the business is to stay afloat o survive
    paso1 (↑ paso (1))
    D salir a (parecerse a) to take after
    es gordita, sale a la madre she's chubby, she takes after her mother
    ¡tiene a quien salir! you can see who she takes after!
    en lo tozudo sale a su padre he gets his stubbornness from his father
    E salir con ( Col) (combinar con) to go with
    F salir de ( Col) (deshacerse de) to get rid of
    no han podido salir de él they haven't been able to get rid of him
    A
    1
    (de un recipiente, un límite): cierra el grifo, que se va a salir el agua turn off the faucet ( AmE) o ( BrE) tap, the water's going to overflow
    vigila que no se salga la leche don't let the milk boil over
    salirse DE algo:
    el camión se salió de la carretera the truck came/went off the road, the truck left the road
    el río se salió de su cauce the river overflowed its banks
    no te salgas de las líneas keep inside the lines
    la pelota se salió del campo de juego the ball went out of play o into touch
    procura no salirte del presupuesto try to keep within the budget
    te estás saliendo del tema you're getting off the point
    2 (por un orificio, una grieta) «agua/tinta» to leak, leak out, come out; «gas» to escape, come out
    está rajado y se sale el aceite it's cracked and the oil leaks out
    salirse DE algo:
    se está saliendo el aire del neumático the air's coming o leaking out of the tire*
    se me ha salido el hilo de la aguja the needle's come unthreaded
    3 (Chi, Méx) «recipiente/pluma» to leak
    B (soltarse) to come off
    se ha salido el pomo de la puerta the knob has come off the door
    (+ me/te/le etc): estos zapatos se me salen these shoes are too big for me
    se le ha salido una rueda it's lost a wheel, one of the wheels has come off
    se le salían los ojos de las órbitas his eyes were popping out of his head o were out on stalks
    C (irse) to leave salirse DE algo ‹de una asociación› to leave sth
    se salió del cine a la mitad de la película she walked out halfway through the movie
    salirse con la suya to get one's (own) way
    * * *

     

    salir ( conjugate salir) verbo intransitivo
    1 ( partir) to leave;
    ¿a qué hora sale el tren? what time does the train leave?;

    el jefe había salido de viaje the boss was away;
    salió corriendo (fam) she was off like a shot (colloq);
    salir de algo to leave from sth;
    ¿de qué andén sale el tren? what platform does the train leave from?;
    salgo de casa a las siete I leave home at seven;
    salir para algo to leave for sth
    2 ( al exterioracercándose al hablante) to come out;
    (— alejándose del hablante) to go out;

    no puedo salir, me he quedado encerrado I can't get out, I'm trapped in here;
    salir de algo to come out/get out of sth;
    ¡sal de ahí/de aquí! come out of there/get out of here!;
    ¿de dónde salió este dinero? where did this money come from?;
    nunca ha salido de España he's never been out of Spain;
    salir por la ventana/por la puerta to get out through the window/leave by the door;
    salieron al balcón/al jardín they went out onto the balcony/into the garden;
    ¿por aquí se sale a la carretera? can I get on to the road this way?;
    salió a hacer las compras she's gone out (to do the) shopping
    3 ( habiendo terminado algo) to leave;
    ¿a qué hora sales de clase? what time do you get out of class o finish your class?;

    ¿cuándo sale del hospital? when is he coming out of (the) hospital?
    4



    salir con algn to go out with sb
    5 [clavo/tapón/mancha] to come out;
    [ anillo] to come off
    1 (aparecer, manifestarse)
    a) [cana/sarpullido] to appear;

    (+ me/te/le etc)

    le están saliendo los dientes she's teething;
    me salió una ampolla I've got a blister;
    le salió un sarpullido he came out in a rash;
    me salieron granos I broke out o (BrE) came out in spots;
    me sale sangre de la nariz my nose is bleeding;
    a la planta le están saliendo hojas nuevas the plant's putting out new leaves

    ( de detrás de una nube) to come out
    c) ( surgir) [tema/idea] to come up


    2
    a) [revista/novela] to come out;

    [ disco] to come out, be released;

    b) (en televisión, en el periódico) to appear


    (+ compl)

    1 ( expresando logro) (+ me/te/le etc):

    ahora mismo no me sale su nombre (fam) I can't think of her name right now;
    no le salían las palabras he couldn't get his words out
    2

    sale más barato/caro it works out less/more expensive

    b) ( resultar):

    todo salió bien everything turned out o worked out well;

    salió tal como lo planeamos it turned out just as we planned;
    no salió ninguna de las fotos none of the photographs came out;
    ¿qué número salió premiado? what was the winning number?;
    salir bien/mal en un examen (Chi fam) to pass/fail an exam;

    (+ me/te/le etc)

    3 (de situación, estado) salir de algo ‹ de apuro to get out of sth;
    de depresión to get over sth;

    salir adelante [ negocio] to stay afloat, survive;

    [ propuesta] to prosper;
    lograron salir adelante they managed to get through it

    4 ( con preposición)
    a)


    b)


    salirse verbo pronominal
    1
    a) (de borde, límite) [ agua] to overflow;

    [ leche] to boil over;
    salirse de algo ‹ de carreterato come/go off sth;
    de tema to get off sth;

    procura no salirte del presupuesto try to keep within the budget
    b) (por orificio, grieta) [agua/tinta] to leak (out), come out;

    [ gas] to escape, come out
    2 ( soltarse) [pedazo/pieza] to come off;
    (+ me/te/le etc)

    3 ( irse) to leave;
    salirse de algo ‹ de asociación to leave sth;
    salirse con la suya to get one's (own) way

    salir verbo intransitivo
    1 (de un lugar) to go out: nunca ha salido de su país, he's never been out of his country
    el ladrón salió por la ventana, the burglar got out through the window
    (si el hablante está fuera) to come out: ¡sal de la habitación, por favor! please, come out of the room!
    2 Inform to exit
    (de un sistema) to log off
    3 (partir) to leave: salí de casa a mediodía, I left home at noon
    nuestro avión sale a las seis, our plane departs at six
    4 (para divertirse) to go out: siempre sale los viernes, she always goes out on Friday
    5 (tener una relación) to go out: está saliendo con Ana, he's going out with Ana
    6 Dep to start
    (en juegos) to lead
    7 (manifestarse, emerger) le ha salido un grano en la cara, he has got a spot on his face
    me salió sangre de la nariz, my nose was bleeding
    (un astro) to rise: la Luna sale al atardecer, the moon comes out in the evening
    (retoñar, germinar) to sprout
    8 (surgir) la idea salió de ti, it was your idea
    9 (aparecer) mi hermana salía en (la) televisión, my sister appeared on television
    (un libro, un disco, etc) to come out
    10 salir a (parecerse) ha salido a su hermano, he takes after his brother
    (costar) el almuerzo sale a 800 pesetas cada uno, lunch works out at 800 pesetas a head
    11 (resultar) su hija le ha salido muy estudiosa, her daughter has turned out to be very studious
    salió premiado el número 5.566, the winning number was 5,566
    (una operación matemática) a él le da 20, pero a mí me sale 25, he gets 20, but I make it 25
    12 (costar) nos sale barato, it works out cheap
    13 (superar una situación, una gran dificultad) to come through, get over: estuvo muy enfermo, pero salió de esa, he was very ill, but he pulled through
    14 (ser elegido por votación) salió alcalde, he was elected mayor
    ♦ Locuciones: salir con, (manifestación inesperada) no me salgas ahora con estupideces, stop talking nonsense
    ' salir' also found in these entries:
    Spanish:
    acampada
    - ahora
    - airosa
    - airoso
    - al
    - asomarse
    - atusar
    - boca
    - cabronada
    - casa
    - con
    - concebir
    - contraluz
    - coscorrón
    - cuenta
    - dar
    - dejar
    - desalojar
    - desfilar
    - desorbitar
    - dimanar
    - echar
    - entrar
    - estar
    - gatas
    - grabar
    - gracia
    - gustar
    - hondura
    - irse
    - niqui
    - palestra
    - para
    - parada
    - parado
    - paso
    - pico
    - pierna
    - pitar
    - portazo
    - puntilla
    - quite
    - rana
    - relucir
    - revés
    - rodada
    - rodado
    - salida
    - sangrar
    - señora
    English:
    after
    - appear
    - as
    - ask out
    - average out at
    - back out
    - be
    - blow off
    - boomerang
    - bootstrap
    - break
    - break out
    - break through
    - call away
    - can
    - check out
    - chicken out
    - clean up
    - climb
    - come away
    - come off
    - come on
    - come out
    - come up
    - crowd
    - dash off
    - dash out
    - date
    - depart
    - discipline
    - do
    - doll
    - doubtfully
    - downpour
    - draw out
    - drive-through
    - emerge
    - even
    - exit
    - fancy
    - flounce
    - forward
    - genie
    - get about
    - get along
    - get away
    - get away with
    - get off
    - get out
    - go
    * * *
    vi
    1. [ir fuera] to go out;
    [venir fuera] to come out;
    ¡sal aquí fuera! come out here!;
    no pueden salir, están atrapados they can't get out, they're trapped;
    ¿salimos al jardín? shall we go out into the garden?;
    salieron al balcón they went out onto the balcony;
    salió a la puerta she came/went to the door;
    salir a escena [actor] to come/go on stage;
    salir a pasear/tomar el aire to go out for a walk/for a breath of fresh air;
    salir a hacer la compra/de compras to go shopping;
    salir de to go/come out of;
    me lo encontré al salir del cine I met him as I was coming out of the cinema;
    ¡sal de aquí! get out of here!;
    ¡sal de ahí! come out of there!;
    salimos por la escalera de incendios/la puerta trasera we left via the fire escape/through the back door;
    Fam
    porque me sale/no me sale de las narices because I damn well feel like it/damn well can't be bothered;
    muy Fam
    porque me sale/no me sale de los huevos because I bloody well feel like it/because I can't be arsed
    2. [marcharse] to leave ( para for);
    cuando salimos de Quito/del país when we left Quito/the country;
    salí de casa/del trabajo a las siete I left home/work at seven;
    ¿a qué hora o [m5] cuándo sale vuestro vuelo? when does your flight leave?;
    ¿a qué hora o [m5] cuándo sales de trabajar? what time do you leave o finish work?;
    salir corriendo to run off;
    Fam
    salir pitando to leg it;
    salir de vacaciones to go (away) on Br holiday o US vacation;
    salir de viaje to go away (on a trip)
    3. [ser novios] to go out ( con with);
    están saliendo they are going out (together);
    ¿desde cuándo llevan saliendo? how long have they been going out (together)?
    4. [ir a divertirse] to go out;
    suelo salir el fin de semana I usually go out at the weekend;
    salen mucho a cenar they eat out a lot
    5. [librarse]
    salir de la droga to get off drugs;
    Marisa ha salido de la depresión Marisa has got over o come through her depression;
    salir de la miseria to escape from poverty;
    salir de un apuro to get out of a tight spot;
    le he ayudado a salir de muchos líos I've helped him out of a lot of tricky situations;
    no sé si podremos salir de ésta I don't know how we're going to get out of this one;
    con este dinero no vamos a salir de pobres this money isn't exactly enough for us never to have to work again
    6. [desembocar] [calle, sendero, carretera]
    ¿a dónde sale esta calle? where does this street come out?
    7. [separarse]
    este anillo sale fácilmente this ring comes off easily;
    este corcho no sale this cork won't come out
    8. [resultar] to turn out;
    ha salido muy estudioso he's turned out to be very studious;
    ¿cómo salió la fiesta? how did the party go?;
    ¿qué salió en la votación? what was the result of the vote?;
    a mí me sale un total de 35.000 pesos I've got a total of 35,000 pesos, I make it 35,000 pesos in total;
    salió (como) senador por California he was elected (as) senator for California;
    salió elegida actriz del año she was voted actress of the year;
    salió herido/ileso del accidente he was/wasn't injured in the accident;
    salir premiado to be awarded a prize;
    salir bien/mal [examen, entrevista] to go well/badly;
    [plato, dibujo] to turn out well/badly;
    ¿qué tal te ha salido? how did it go?;
    me ha salido bien/mal [examen, entrevista] it went well/badly;
    [plato, dibujo] it turned out well/badly; [cuenta] I got it right/wrong;
    normalmente me sale a la primera I normally get it right first time;
    a mí la paella no me sale tan bien como a ti my paella never turns out as well as yours does;
    ¿te salen las cuentas? do all the figures tally?;
    salir ganando/perdiendo to come off well/badly
    9. [en sorteo, juego] [número, nombre] to come up;
    no me ha salido un as en toda la partida I haven't got o had a single ace in the whole game
    10. [proceder]
    salir de to come from;
    el vino sale de la uva wine comes from grapes;
    salió de él (lo de) regalarte unas flores it was his idea to get you the flowers
    11. [surgir, brotar] [luna, estrellas] to come out;
    [sol] to rise; [flores, hojas] to come out; [dientes] to come through;
    le han salido varias flores al rosal the rose bush has got several flowers now;
    le están saliendo canas he's getting grey hairs, he's going grey;
    le están saliendo los dientes her teeth are starting to come through, she's teething;
    me salen los colores con tanto cumplido all these compliments are making me blush;
    le ha salido un sarpullido en la espalda her back has come out in a rash;
    te está saliendo sangre you're bleeding;
    me ha salido un grano en la nariz I've got a spot on my nose
    12. [aparecer] [publicación, producto, modelo] to come out;
    [disco] to come out, to be released; [moda, ley] to come in; [trauma, prejuicios] to come out; [tema, asunto] to come up;
    una revista que sale los jueves a magazine that comes out on Thursdays;
    su nuevo disco saldrá al mercado en otoño her new record comes out o will be released in the autumn;
    salieron (a relucir) todos sus miedos all his fears came out;
    ¡qué bien sales en esta foto! you look great in this photo!;
    ha salido en los periódicos/en la tele it's been in the papers/on TV;
    salir de/en [en película, serie, obra de teatro] to appear as/in;
    salía de extra en “Ben-Hur” he appeared as o was an extra in “Ben-Hur”;
    salir en defensa de alguien to come to sb's defence
    13. [presentarse, ofrecerse] [ocasión, oportunidad] to turn up, to come along;
    [puesto, empleo] to come up; [problema] to arise; [contratiempo] to occur;
    le ha salido una plaza de profesor en Tegucigalpa a job has come up for him as a teacher in Tegucigalpa;
    a lo que salga, salga lo que salga whatever happens
    14. [costar]
    salimos a 20 dólares por cabeza it came to o worked out at $20 each;
    ¿por cuánto me saldría una moto de segunda mano? how much would a second-hand motorbike cost me o come to?;
    en botella te saldrá más barata la cerveza the beer works out cheaper if you buy it bottled;
    salir caro [económicamente] to be expensive;
    [por las consecuencias] to be costly
    15. [decir u obrar inesperadamente]
    nunca se sabe por dónde va a salir you never know what she's going to come out with/do next;
    el jefe sale con cada tontería… the boss comes out with some really stupid remarks;
    salió con que era un incomprendido y nadie le hacía caso he claimed he was misunderstood and that no one ever took any notice of him;
    ¿y ahora nos sales con ésas? now you tell us!
    16. [parecerse]
    salir a alguien to take after sb;
    eres un vago, en eso has salido a tu padre you're a layabout, just like your father
    17. [en juegos] to lead;
    te toca salir a ti it's your lead;
    salió con un as she led with an ace;
    salen blancas [en damas, ajedrez] white goes first
    18. [desaparecer] to come out;
    la mancha de vino no sale the wine stain won't come out
    19. Informát [instrucción] to quit, to exit;
    salir de un programa to quit o exit a program
    20.
    salir adelante [persona, empresa] to get by;
    [proyecto, propuesta, ley] to be successful;
    la familia lo está pasando muy mal para salir adelante the family is struggling to get by o to make ends meet
    * * *
    v/i
    1 leave, go out;
    salir de (ir fuera de) leave, go out of; ( venir fuera de) leave, come out of;
    salir a Avda. América come out onto Avda. América; de calle lead to Avda. América;
    salir de apuros get out of difficulties;
    salir corriendo run off;
    salir con alguien date s.o., go out with s.o.
    2 ( aparecer) appear, come out
    3
    :
    salir a bolsa float, be floated
    4 DEP en carrera start;
    salir fuera de pelota go out
    5 INFOR de programa quit, exit
    6 ( parecerse a)
    :
    salir a alguien de bebé take after s.o.
    :
    salir bien/mal turn out well/badly;
    salió caro tb fig it worked out expensive;
    salir ileso escape unharmed;
    salir perdiendo end up losing;
    salir a 1000 colones cost 1000 colons;
    a lo que salga any old how
    8
    :
    ¡ya salió aquello! fam why did you have to bring that up?;
    salir con algo fam come out with sth;
    ¿y ahora me sales con que no tienes dinero? and you’re telling me now that you don’t have any money?
    :
    el dibujo no me sale fam I can’t get this drawing right;
    no me salió el trabajo I didn’t get the job
    10
    :
    salir por alguien stand up for s.o.
    * * *
    salir {73} vi
    1) : to go out, to come out, to get out
    salimos todas las noches: we go out every night
    su libro acaba de salir: her book just came out
    2) partir: to leave, to depart
    3) aparecer: to appear
    salió en todos los diarios: it came out in all the papers
    4) : to project, to stick out
    5) : to cost, to come to
    6) resultar: to turn out, to prove
    7) : to come up, to occur
    salga lo que salga: whatever happens
    salió una oportunidad: an opportunity came up
    8)
    salir a : to take after, to look like, to resemble
    9)
    salir con : to go out with, to date
    * * *
    salir vb
    1. (en general) to go out
    2. (partir) to leave [pt. & pp. left]
    3. (aparecer) to be
    ¿por qué no sales tú en la foto? why aren't you in the photo?
    4. (publicarse) to come out [pt. came; pp. come]
    ¿cuándo sale esa revista? when does that magazine come out?
    5. (sol amanecer) to rise [pt. rose; pp. risen]
    ¿a qué hora sale el sol? what time does the sun rise?
    6. (sol verse) to come out
    7. (surgir) to get
    si me sale este trabajo... if I get this job...
    8. (resultar) to turn out / to work out
    salir perdiendo to lose out [pt. & pp. lost]

    Spanish-English dictionary > salir

  • 11 tomar

    v.
    1 to take.
    Ella toma la rama She takes the branch.
    Ella toma esa responsabilidad She takes that responsibility.
    2 to have (comida, bebida).
    ¿qué quieres tomar? what would you like (to drink)?; (beber) what would you like (to eat)? (comer) (peninsular Spanish)
    3 to catch (trasporte) (autobús, tren).
    4 to adopt (adquirir) (actitud, costumbre).
    tomarle manía/cariño a algo/alguien to take a dislike/a liking to something/somebody
    5 to take down (apuntar) (datos, información).
    6 to go, to head.
    7 to drink. ( Latin American Spanish)
    Ella toma limonada She drinks lemonade.
    Ellos tomaron anoche They had some drinks last night.
    8 to require.
    Me toma mucho tiempo I require a lot of time.
    * * *
    1 (gen) to take
    2 (baño, ducha) to have, take; (foto) to take
    3 (comer, beber) to have; (beber) to drink; (comer) to eat
    ¿qué tomarás? what would you like?
    4 (el autobús, el tren) to catch
    5 (aceptar) to accept, take
    6 (comprar) to buy, get, have
    7 (contratar) to take on, hire
    8 (alquilar) to take, rent
    9 (adquirir) to acquire, get into
    10 MILITAR to capture, take
    1 (encaminarse) to go, turn
    1 (gen) to take
    2 (beber) to drink; (comer) to eat
    \
    lo toma o lo deja take it or leave it
    no te lo tomes así don't take it like that
    toma (aquí tienes) here you are, here
    ¡toma! familiar (sorpresa) fancy that! 2 (enfado) it serves you right!
    ¡toma castaña! familiar take that!
    toma y daca figurado give and take
    tomar a alguien de la mano to hold somebody's hand
    tomar a pecho to take to heart
    tomar afecto / tomar cariño to become fond of
    tomar algo a mal to take something badly
    tomar aliento to catch one's breath
    tomar decisiones to make decisions
    tomar el fresco to get some fresh air
    tomar el pelo a alguien figurado to pull somebody's leg
    tomar el sol to sunbathe
    tomar en cuenta to take into account
    tomar en serio to take seriously
    tomar forma to take shape
    tomar frío to catch a cold
    tomar la costumbre to get into the habit
    tomar las aguas to take the waters
    tomar nota to take note
    tomar partido por to take sides with
    tomar por (considerar) to take for
    tomar tierra to land
    tomarla con alguien familiar to have it in for somebody
    tomarse la molestia de to take the trouble to
    tomarse las cosas con calma to take it easy
    * * *
    verb
    2) drink, have
    3) capture, seize
    - tomarse
    * * *
    Para las expresiones tomar las aguas, tomar las armas, tomar la delantera, tomar impulso, tomar tierra, ver la otra entrada.
    1. VERBO TRANSITIVO
    1) (=coger) to take

    ¡toma! — here (you are)!

    vayan tomando [asiento] — please sit down, please be seated frm

    tomar la [pluma] — to pick {o} take up one's pen

    2) (=ingerir, consumir) [+ comida] to eat, have; [+ bebida] to drink, have; [+ medicina] to take

    ¿qué quieres tomar? — what would you like?, what will you have?

    tomar el [pecho] — to feed at the breast, breastfeed

    3) (=viajar en) [+ tren, avión, taxi] to take

    vamos a tomar el autobús — let's take {o} get the bus

    cada día toma el tren de las nueve — he catches {o} takes the nine o'clock train every day

    4) (Cine, Fot, TV) to take

    tomar una foto de algn — to take a photo of sb, take sb's photo

    5) (=apuntar) [+ notas, apuntes] to take; [+ discurso] to take down

    nos tomaron [declaración] en comisaría — they took (down) our statements {o} they took statements from us at the police station

    tomar [por escrito] — to write down

    6) (=medir) [+ temperatura, pulso] to take

    ven, que te tomo las medidas — let me take your measurements

    7) (=adoptar) [+ decisión, precauciones] to take
    8) (=adquirir)

    el proyecto ya está tomando [forma] — the project is taking shape

    color 2), conciencia 3)
    9) (=empezar a sentir)

    la jefa la ha tomado {o} la tiene tomada conmigo — the boss has (got) it in for me

    10) (=disfrutar de) [+ baño, ducha] to have, take

    tomar el [aire] {o} el [fresco] — to get some fresh air

    tomar el [sol] — to sunbathe

    11) (Mil) (=capturar) to take, capture; (=ocupar) to occupy
    12) (=contratar) [+ empleado] to take on, engage
    13) (=ocupar) to take
    14) (=entender, interpretar) to take

    lo tomó como una ofensa — he took offence at it, he was offended by it

    lo han tomado a [broma] — they haven't taken it seriously, they are treating it as a joke

    no lo tomes en [serio] — don't take it seriously

    15) tomar a algn por (=confundir)

    tomar a algn por policía — to take sb for a policeman, think that sb is a policeman

    ¿por quién me toma? — what do you take me for?, who do you think I am?

    16) [sexualmente] to have
    17) And (=molestar) to upset, annoy
    2. VERBO INTRANSITIVO
    1) (Bot) [planta] to take (root); [injerto] to take
    2) LAm (=ir)
    3) LAm (=beber) to drink
    4) [exclamaciones]

    ¡toma! *

    ¡toma! menuda suerte has tenido... — well, of all the luck!, can you believe it? what luck!

    ¡toma! pues yo también lo sé hacer — hey! I know how to do that too

    ¡toma ya! —

    ¡toma ya, vaya tío tan bueno! — wow, what an amazing guy! *

    ¡toma ya, vaya golazo! — look at that, what a fantastic goal!

    5) esp LAm
    *

    tomó [y] se fue — off he went, he upped and went

    3.
    See:
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1) (asir, agarrar) to take

    ¿lo puedo tomar prestado? — can I borrow it?

    2)
    a) (Mil) <pueblo/ciudad> to take, capture; < tierras> to seize
    b) <universidad/fábrica> to occupy
    4)
    a) ( beber) to drink
    b) (servirse, consumir) to have

    ¿vamos a tomar algo? — shall we go for a drink?

    c) <medicamento/vitaminas> to take
    5) <tren/taxi/ascensor> to take; <calle/atajo> to take
    6)
    a) (medir, registrar) to take

    tomarle la temperatura/la tensión a alguien — to take somebody's temperature/blood pressure

    b) <notas/apuntes> to take
    c) < foto> to take
    7) ( adoptar) <medidas/actitud> to take, adopt; < precauciones> to take; < decisión> to make, take
    8)
    a)

    tomar a alguien por esposo/esposa — (frml) to take somebody as o to be one's husband/wife

    b) (esp AmL) ( contratar) to take on
    c) profesor <alumnos/clases> to take on
    d) colegio < niño> to take
    9) ( confundir)

    tomar algo/a alguien POR algo/alguien — to take something/somebody for something/somebody

    ¿por quién me has tomado? — who o what do you take me for?

    te van a tomar por tonto — they'll take you for a fool, they'll think you're stupid

    10) ( reaccionar frente a) <noticia/comentario> to take

    tómalo como de quien vienetake it with a grain (AmE) o (BrE) pinch of salt

    lo tomó a mal/a broma — he took it the wrong way/as a joke

    11) < tiempo> to take
    12) ( en costura) to take in
    13) ( adquirir)
    a) < forma> to take; < aspecto> to take on

    dado el cariz que están tomando las cosas... — the way things are going...

    b) <velocidad/altura> to gain
    c) < costumbre> to get into
    14) ( cobrar) <cariño/asco>

    tomarle algo A algo/alguien: le he tomado cariño a esta casa/a la niña I've become quite attached to this house/quite fond of the girl; les ha tomado asco a los mejillones he's gone right off mussels (colloq); justo ahora que le estoy tomando el gusto just when I was getting to like it; tomarla con alguien/algo — (fam) to take against somebody/something

    15)

    tomar el aire or el fresco — to get some (fresh) air

    vas a tomar frío — (RPl) you'll get o catch cold

    b) <baño/ducha> to take, have
    16) ( recibir) < clases> to take; < curso> to take, do (BrE)
    2.
    tomar vi
    1) ( asir)

    toma, léelo tú misma — here, read it yourself

    toma, aquí tienes tus tijeras — here are your scissors

    tome, yo no lo necesito — take it, I don't need it

    2) (esp AmL) ( beber alcohol) to drink
    3) (AmL) (ir) to go

    tomaron para el norte/por allí — they went north/that way

    tomar a la derechato turn o go right

    4) injerto to take
    3.
    tomarse v pron
    1) <vacaciones/tiempo> to take
    2) <molestia/libertad> to take

    tomarse la molestia/libertad de + inf — to take the trouble to + inf/the liberty of + ger

    3) (enf)
    a) <café/vino> to drink

    se toma todo lo que gana — (AmL) he spends everything he earns on drink

    b) <medicamento/vitaminas> to take
    c) <desayuno/merienda/sopa> to eat, have; <helado/yogur> to have
    4) <autobús/tren/taxi> to take
    5) (Med)
    a) (refl) to take
    b) (caus)

    tomarse la presión or la tensión — to have one's blood pressure taken

    6) (caus) (esp AmL) < foto> to have... taken
    7) (enf) ( reaccionar frente a) <comentario/noticia> to take
    8) (Chi) <universidad/fábrica> to occupy
    * * *
    = capture, take, take (in/into), usurp, pull from, pull off, spring for, swig.
    Ex. In those early days, so the story goes, the library movement was in danger of being captured by an aristocratic intellectual class designing to make the public library an elitist center for scholarly research.
    Ex. If we take Cindi, Albert will almost surely grieve.
    Ex. For example, a computer on board a space ship, o even in some cars, takes in data, works out settings, displays results completely automatically.
    Ex. Peter Jackaman fears 'that public libraries have failed to grasp the opportunity which this development offered, and as result their potential role has, in many cases, been usurped by other agencies'.
    Ex. The data is pulled directly from all the bibliographic data bases on DIALOG that have a JN field.
    Ex. One of its main advantages is the potential to pull off descriptive entries onto disc to create annotated booklists.
    Ex. If I decide to spring for this I'll let you in on what I find out.
    Ex. One day she indulged in her habit of swigging too much gin before going to feed the porker and after opening its pen she slumped in a heap.
    ----
    * de armas tomar = redoubtable.
    * desventaja del primero en tomar la iniciativa = first-mover disadvantage.
    * disfrutar tomando el sol = bask.
    * estar tomando + Fármaco = be on + Fármaco.
    * irse a tomar por culo = naff off.
    * llevar a tomar una decisión = lead (up) to + decision.
    * lo tomas o lo dejas = take it or leave it.
    * necesitar tomar cierto tipo de decisiones = require + judgement, require + judgement, require + an exercise of + judgement.
    * no ser para tomárselo a risa = be no laughing matter.
    * no tomándose a uno como el centro de referencia = ex-centric [excentric].
    * no tomárselo bien = not take + kindly to, not take + kindly to.
    * para tomar medidas = for action.
    * persona que toma la última decisión = decider.
    * primero en tomar la iniciativa = first mover.
    * que se toma las cosas con calma = laid-back, laid-back.
    * que toma parte en = involved in.
    * responsable de tomar decisiones = decision maker [decision-maker].
    * reunión para tomar café = coffee party.
    * salir a tomar una copa = go out for + a drink.
    * ser de armas tomar = be a (real) handful.
    * tomándose a uno como centro de referencia = centric.
    * tomar a Alguien bajo + Posesivo + tutela = take + Nombre + under + Posesivo + wings.
    * tomar a la ligera = take + lightly.
    * tomar aliento = draw + a breath.
    * tomar armas = take up + arms.
    * tomar a saco = take + Nombre + by storm.
    * tomar asiento = take + a seat (on).
    * tomar a sorbos = sip.
    * tomar atajos = take + shortcuts.
    * tomar cariño a = grow + fond of.
    * tomar carta en = get + stuck into.
    * tomar como ejemplo = take.
    * tomar como modelo = pattern.
    * tomar como punto de partida = build on/upon.
    * tomar como responsabilidad propia = take it upon + Reflexivo + to.
    * tomar conciencia = sensitise [sensitize, -USA], enhance + awareness.
    * tomar copas = tipple.
    * tomar decisión = make + choices.
    * tomar decisiones = exercise + judgement.
    * tomar decisiones con conocimiento de causa = make + informed decisions.
    * tomar decisiones fundadas = make + informed decisions.
    * tomar decisiones por Alguien = take + decisions in + Posesivo + name.
    * tomar ejemplo de = take + a lead from.
    * tomar el control = take + the helm.
    * tomar el control de = take + control of.
    * tomar el mando = take + the helm.
    * tomar el pelo = tease, twit, taunt.
    * tomar el poder = take + power.
    * tomar el pulso a Algo = take + the pulse.
    * tomar el relevo = hand over + the torch, pass (on) + the torch, pass (on) + the baton, take it from here.
    * tomar el relevo (de) = take over + the leadership (from).
    * tomar el relevo en el mando = take over + the helm.
    * tomar el relevo en el timón = take over + the helm.
    * tomar el sol = sunbathe, sun + Reflexivo, soak up + rays.
    * tomar el sol con gusto = bask.
    * tomar el tiempo = time.
    * tomar el timón = take + the helm.
    * tomar en consideración = allow for, take into + consideration.
    * tomar en sentido literal = take + Nombre + at face value, accept + Nombre + at face value.
    * tomar forma = take + form, take + shape, assume + form, shape up.
    * tomarla con Alguien = turn on + Nombre.
    * tomar la decisión más acertada dadas las circunstancias = do + the best thing in the circumstances.
    * tomar la delantera = take + a lead, take + an early lead.
    * tomar la iniciativa = seize + the initiative, take + initiative, take + a lead, step up.
    * tomar la iniciativa en + Infinitivo = take + the lead in + Gerundio.
    * tomar la mano = take + Posesivo + hand.
    * tomar la palabra sin dejar hablar a los demás = hog + the floor.
    * tomar la responsabilidad = take + responsibility.
    * tomar las decisiones = call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost, set + the agenda.
    * tomar las riendas = take (over) + the reins.
    * tomar las riendas del poder = take + the reins of power.
    * tomarle afición a = acquire + a taste for, develop + a taste for.
    * tomarle el gusto a = acquire + a taste for, develop + a taste for.
    * tomarle el pelo a = make + fun of.
    * tomarle la palabra a Alguien = take + Nombre + at + Posesivo + word.
    * tomar medicamentos = take + drugs.
    * tomar medida = take + action step.
    * tomar medidas = follow + steps, take + precaution, take + steps, take + measures, produce + contingency plan, make + contingency plan, apply + measures, undertake + action.
    * tomar medidas (contra) = take + action (against).
    * tomar medidas correctivas = pose + corrective action, take + corrective action, take + remedial action.
    * tomar medidas demasiado drásticas = throw + the baby out with the bath water, throw + the baby out with the bath water.
    * tomar medidas de seguridad = take + safety precautions.
    * tomar medidas de seguridad más estrictas = tighten + security.
    * tomar medidas drásticas contra = clamp down on.
    * tomar medidas enérgicas contra = crack down on.
    * tomar medidas preventivas = take + preventive measures.
    * tomar nota = make + a note, take + note.
    * tomar nota de = note.
    * tomar otra decisión = decision to the contrary.
    * tomar otra dirección = branch off + on a side trail.
    * tomar parte = involve, take + part, become + involved.
    * tomar parte activa = become + involved, get + active.
    * tomar parte en = join in.
    * tomar parte en el asunto = enter + the fray.
    * tomar parte en en el asunto = be part of the picture.
    * tomar partido = take + sides.
    * tomar partido por = side with.
    * tomar partido por Alguien = side in + Posesivo + favour.
    * tomar por asalto = take + Nombre + by storm, take + Nombre + by storm.
    * tomar por defecto = default to.
    * tomar por omisión = default to.
    * tomar por sorpresa = storm.
    * tomar por término medio = average.
    * tomar posesión de un cargo = swear in, take + office.
    * tomar precaución = take + precaution, take + caution.
    * tomar represalias contra = retaliate against, clamp down on.
    * tomar represalias contra Alguien = hold + it against.
    * tomarse Algo a la ligera = take + Nombre + lightly.
    * tomarse Algo a pecho = take to + heart.
    * tomarse Algo con calma = take + Posesivo + time.
    * tomarse Algo con humor = take + Nombre + in good humour.
    * tomarse Algo de buen grado = take + Nombre + in good humour.
    * tomarse Algo en serio = take to + heart.
    * tomarse Algo tranquilo = take + Posesivo + time.
    * tomarse el tiempo que Uno necesita = take + Posesivo + time.
    * tomarse en serio = take + seriously, get + serious.
    * tomarse excedencia en el trabajo = take + leave from + employment.
    * tomarse + Expresión Temporal + de asuntos propios = take + Expresión Temporal + off, have + Expresión Temporal + off work.
    * tomarse + Expresión Temporal + de permiso en el trabajo = take + Expresión Temporal + off, have + Expresión Temporal + off work.
    * tomarse + Expresión Temporal + de vacaciones = take + Expresión Temporal + off, have + Expresión Temporal + off work.
    * tomarse interés por = take + an interest in.
    * tomarse la libertad de = take + the liberty of.
    * tomarse la molestia = take + the trouble to.
    * tomarse la molestia de = take + the time and effort, take + the time to + Infinitivo.
    * tomarse la pastilla diaria de la malaleche = take + Posesivo + daily mean pill.
    * tomarse las cosas a la ligera = make + light of things.
    * tomarse las cosas con calma = keep + a cool head, play it + cool.
    * tomarse la venganza = wreak + vengeance upon.
    * tomarse libertades = take + liberties.
    * tomárselo bien = take it in + Posesivo + stride.
    * tomárselo con calma = hang + loose, take it + easy, keep + a cool head, play it + cool.
    * tomárselo tranquilo = hang + loose, take it + easy.
    * tomarse + Tiempo + de excedencia = take + Tiempo + off from work, take + Tiempo + off.
    * tomarse un descanso = take + time out, take + Posesivo + break, lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.
    * tomarse unos días de asuntos propios = take + time off work.
    * tomarse unos días de asuntos propios = take + time off, take + time out.
    * tomarse unos días de descanso = take + a break from work.
    * tomarse unos días de permiso = take + a leave of absence.
    * tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off work.
    * tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off, take + time out.
    * tomarse unos días de vacaciones = take + time off, take + time out, take + time off work.
    * tomarse un respiro = lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.
    * tomarse un trago = take + a swig.
    * tomar tiempo = take + time, take + long.
    * tomar una decisión = make + decision, make + judgement, take + decision, reach + decision, make up + Posesivo + (own) mind, adopt + decision.
    * tomar una decisión sin conocer todos los datos = make + uninformed decision.
    * tomar una decisión sin consultar con nadie = take it upon + Reflexivo + to.
    * tomar una dirección = take + direction.
    * tomar una foto = snap + the camera.
    * tomar una fotografía = take + picture.
    * tomar una opción = take up + option.
    * tomar una postura = take + viewpoint, adopt + a stance, take + position, take + a stance.
    * tomar una postura firme = take + a stand (against).
    * tomar una postura intransigente = take + a hard stand.
    * tomar un atajo por = cut across.
    * tomar un descanso = take + a breather, take + a break from work.
    * tomar un gran riesgo = play (for) + high stakes, play (for) + high stakes.
    * tomar un papel secundario = take + a back seat.
    * tomar un paso decisivo = take + the plunge.
    * tomar un tono + Adjetivo = take on + Adjetivo + character.
    * ventaja del primero en tomar la iniciativa = first-mover advantage.
    * vete a tomar por culo = fuck off.
    * volver a tomar = regain, retake.
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1) (asir, agarrar) to take

    ¿lo puedo tomar prestado? — can I borrow it?

    2)
    a) (Mil) <pueblo/ciudad> to take, capture; < tierras> to seize
    b) <universidad/fábrica> to occupy
    4)
    a) ( beber) to drink
    b) (servirse, consumir) to have

    ¿vamos a tomar algo? — shall we go for a drink?

    c) <medicamento/vitaminas> to take
    5) <tren/taxi/ascensor> to take; <calle/atajo> to take
    6)
    a) (medir, registrar) to take

    tomarle la temperatura/la tensión a alguien — to take somebody's temperature/blood pressure

    b) <notas/apuntes> to take
    c) < foto> to take
    7) ( adoptar) <medidas/actitud> to take, adopt; < precauciones> to take; < decisión> to make, take
    8)
    a)

    tomar a alguien por esposo/esposa — (frml) to take somebody as o to be one's husband/wife

    b) (esp AmL) ( contratar) to take on
    c) profesor <alumnos/clases> to take on
    d) colegio < niño> to take
    9) ( confundir)

    tomar algo/a alguien POR algo/alguien — to take something/somebody for something/somebody

    ¿por quién me has tomado? — who o what do you take me for?

    te van a tomar por tonto — they'll take you for a fool, they'll think you're stupid

    10) ( reaccionar frente a) <noticia/comentario> to take

    tómalo como de quien vienetake it with a grain (AmE) o (BrE) pinch of salt

    lo tomó a mal/a broma — he took it the wrong way/as a joke

    11) < tiempo> to take
    12) ( en costura) to take in
    13) ( adquirir)
    a) < forma> to take; < aspecto> to take on

    dado el cariz que están tomando las cosas... — the way things are going...

    b) <velocidad/altura> to gain
    c) < costumbre> to get into
    14) ( cobrar) <cariño/asco>

    tomarle algo A algo/alguien: le he tomado cariño a esta casa/a la niña I've become quite attached to this house/quite fond of the girl; les ha tomado asco a los mejillones he's gone right off mussels (colloq); justo ahora que le estoy tomando el gusto just when I was getting to like it; tomarla con alguien/algo — (fam) to take against somebody/something

    15)

    tomar el aire or el fresco — to get some (fresh) air

    vas a tomar frío — (RPl) you'll get o catch cold

    b) <baño/ducha> to take, have
    16) ( recibir) < clases> to take; < curso> to take, do (BrE)
    2.
    tomar vi
    1) ( asir)

    toma, léelo tú misma — here, read it yourself

    toma, aquí tienes tus tijeras — here are your scissors

    tome, yo no lo necesito — take it, I don't need it

    2) (esp AmL) ( beber alcohol) to drink
    3) (AmL) (ir) to go

    tomaron para el norte/por allí — they went north/that way

    tomar a la derechato turn o go right

    4) injerto to take
    3.
    tomarse v pron
    1) <vacaciones/tiempo> to take
    2) <molestia/libertad> to take

    tomarse la molestia/libertad de + inf — to take the trouble to + inf/the liberty of + ger

    3) (enf)
    a) <café/vino> to drink

    se toma todo lo que gana — (AmL) he spends everything he earns on drink

    b) <medicamento/vitaminas> to take
    c) <desayuno/merienda/sopa> to eat, have; <helado/yogur> to have
    4) <autobús/tren/taxi> to take
    5) (Med)
    a) (refl) to take
    b) (caus)

    tomarse la presión or la tensión — to have one's blood pressure taken

    6) (caus) (esp AmL) < foto> to have... taken
    7) (enf) ( reaccionar frente a) <comentario/noticia> to take
    8) (Chi) <universidad/fábrica> to occupy
    * * *
    = capture, take, take (in/into), usurp, pull from, pull off, spring for, swig.

    Ex: In those early days, so the story goes, the library movement was in danger of being captured by an aristocratic intellectual class designing to make the public library an elitist center for scholarly research.

    Ex: If we take Cindi, Albert will almost surely grieve.
    Ex: For example, a computer on board a space ship, o even in some cars, takes in data, works out settings, displays results completely automatically.
    Ex: Peter Jackaman fears 'that public libraries have failed to grasp the opportunity which this development offered, and as result their potential role has, in many cases, been usurped by other agencies'.
    Ex: The data is pulled directly from all the bibliographic data bases on DIALOG that have a JN field.
    Ex: One of its main advantages is the potential to pull off descriptive entries onto disc to create annotated booklists.
    Ex: If I decide to spring for this I'll let you in on what I find out.
    Ex: One day she indulged in her habit of swigging too much gin before going to feed the porker and after opening its pen she slumped in a heap.
    * de armas tomar = redoubtable.
    * desventaja del primero en tomar la iniciativa = first-mover disadvantage.
    * disfrutar tomando el sol = bask.
    * estar tomando + Fármaco = be on + Fármaco.
    * irse a tomar por culo = naff off.
    * llevar a tomar una decisión = lead (up) to + decision.
    * lo tomas o lo dejas = take it or leave it.
    * necesitar tomar cierto tipo de decisiones = require + judgement, require + judgement, require + an exercise of + judgement.
    * no ser para tomárselo a risa = be no laughing matter.
    * no tomándose a uno como el centro de referencia = ex-centric [excentric].
    * no tomárselo bien = not take + kindly to, not take + kindly to.
    * para tomar medidas = for action.
    * persona que toma la última decisión = decider.
    * primero en tomar la iniciativa = first mover.
    * que se toma las cosas con calma = laid-back, laid-back.
    * que toma parte en = involved in.
    * responsable de tomar decisiones = decision maker [decision-maker].
    * reunión para tomar café = coffee party.
    * salir a tomar una copa = go out for + a drink.
    * ser de armas tomar = be a (real) handful.
    * tomándose a uno como centro de referencia = centric.
    * tomar a Alguien bajo + Posesivo + tutela = take + Nombre + under + Posesivo + wings.
    * tomar a la ligera = take + lightly.
    * tomar aliento = draw + a breath.
    * tomar armas = take up + arms.
    * tomar a saco = take + Nombre + by storm.
    * tomar asiento = take + a seat (on).
    * tomar a sorbos = sip.
    * tomar atajos = take + shortcuts.
    * tomar cariño a = grow + fond of.
    * tomar carta en = get + stuck into.
    * tomar como ejemplo = take.
    * tomar como modelo = pattern.
    * tomar como punto de partida = build on/upon.
    * tomar como responsabilidad propia = take it upon + Reflexivo + to.
    * tomar conciencia = sensitise [sensitize, -USA], enhance + awareness.
    * tomar copas = tipple.
    * tomar decisión = make + choices.
    * tomar decisiones = exercise + judgement.
    * tomar decisiones con conocimiento de causa = make + informed decisions.
    * tomar decisiones fundadas = make + informed decisions.
    * tomar decisiones por Alguien = take + decisions in + Posesivo + name.
    * tomar ejemplo de = take + a lead from.
    * tomar el control = take + the helm.
    * tomar el control de = take + control of.
    * tomar el mando = take + the helm.
    * tomar el pelo = tease, twit, taunt.
    * tomar el poder = take + power.
    * tomar el pulso a Algo = take + the pulse.
    * tomar el relevo = hand over + the torch, pass (on) + the torch, pass (on) + the baton, take it from here.
    * tomar el relevo (de) = take over + the leadership (from).
    * tomar el relevo en el mando = take over + the helm.
    * tomar el relevo en el timón = take over + the helm.
    * tomar el sol = sunbathe, sun + Reflexivo, soak up + rays.
    * tomar el sol con gusto = bask.
    * tomar el tiempo = time.
    * tomar el timón = take + the helm.
    * tomar en consideración = allow for, take into + consideration.
    * tomar en sentido literal = take + Nombre + at face value, accept + Nombre + at face value.
    * tomar forma = take + form, take + shape, assume + form, shape up.
    * tomarla con Alguien = turn on + Nombre.
    * tomar la decisión más acertada dadas las circunstancias = do + the best thing in the circumstances.
    * tomar la delantera = take + a lead, take + an early lead.
    * tomar la iniciativa = seize + the initiative, take + initiative, take + a lead, step up.
    * tomar la iniciativa en + Infinitivo = take + the lead in + Gerundio.
    * tomar la mano = take + Posesivo + hand.
    * tomar la palabra sin dejar hablar a los demás = hog + the floor.
    * tomar la responsabilidad = take + responsibility.
    * tomar las decisiones = call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost, set + the agenda.
    * tomar las riendas = take (over) + the reins.
    * tomar las riendas del poder = take + the reins of power.
    * tomarle afición a = acquire + a taste for, develop + a taste for.
    * tomarle el gusto a = acquire + a taste for, develop + a taste for.
    * tomarle el pelo a = make + fun of.
    * tomarle la palabra a Alguien = take + Nombre + at + Posesivo + word.
    * tomar medicamentos = take + drugs.
    * tomar medida = take + action step.
    * tomar medidas = follow + steps, take + precaution, take + steps, take + measures, produce + contingency plan, make + contingency plan, apply + measures, undertake + action.
    * tomar medidas (contra) = take + action (against).
    * tomar medidas correctivas = pose + corrective action, take + corrective action, take + remedial action.
    * tomar medidas demasiado drásticas = throw + the baby out with the bath water, throw + the baby out with the bath water.
    * tomar medidas de seguridad = take + safety precautions.
    * tomar medidas de seguridad más estrictas = tighten + security.
    * tomar medidas drásticas contra = clamp down on.
    * tomar medidas enérgicas contra = crack down on.
    * tomar medidas preventivas = take + preventive measures.
    * tomar nota = make + a note, take + note.
    * tomar nota de = note.
    * tomar otra decisión = decision to the contrary.
    * tomar otra dirección = branch off + on a side trail.
    * tomar parte = involve, take + part, become + involved.
    * tomar parte activa = become + involved, get + active.
    * tomar parte en = join in.
    * tomar parte en el asunto = enter + the fray.
    * tomar parte en en el asunto = be part of the picture.
    * tomar partido = take + sides.
    * tomar partido por = side with.
    * tomar partido por Alguien = side in + Posesivo + favour.
    * tomar por asalto = take + Nombre + by storm, take + Nombre + by storm.
    * tomar por defecto = default to.
    * tomar por omisión = default to.
    * tomar por sorpresa = storm.
    * tomar por término medio = average.
    * tomar posesión de un cargo = swear in, take + office.
    * tomar precaución = take + precaution, take + caution.
    * tomar represalias contra = retaliate against, clamp down on.
    * tomar represalias contra Alguien = hold + it against.
    * tomarse Algo a la ligera = take + Nombre + lightly.
    * tomarse Algo a pecho = take to + heart.
    * tomarse Algo con calma = take + Posesivo + time.
    * tomarse Algo con humor = take + Nombre + in good humour.
    * tomarse Algo de buen grado = take + Nombre + in good humour.
    * tomarse Algo en serio = take to + heart.
    * tomarse Algo tranquilo = take + Posesivo + time.
    * tomarse el tiempo que Uno necesita = take + Posesivo + time.
    * tomarse en serio = take + seriously, get + serious.
    * tomarse excedencia en el trabajo = take + leave from + employment.
    * tomarse + Expresión Temporal + de asuntos propios = take + Expresión Temporal + off, have + Expresión Temporal + off work.
    * tomarse + Expresión Temporal + de permiso en el trabajo = take + Expresión Temporal + off, have + Expresión Temporal + off work.
    * tomarse + Expresión Temporal + de vacaciones = take + Expresión Temporal + off, have + Expresión Temporal + off work.
    * tomarse interés por = take + an interest in.
    * tomarse la libertad de = take + the liberty of.
    * tomarse la molestia = take + the trouble to.
    * tomarse la molestia de = take + the time and effort, take + the time to + Infinitivo.
    * tomarse la pastilla diaria de la malaleche = take + Posesivo + daily mean pill.
    * tomarse las cosas a la ligera = make + light of things.
    * tomarse las cosas con calma = keep + a cool head, play it + cool.
    * tomarse la venganza = wreak + vengeance upon.
    * tomarse libertades = take + liberties.
    * tomárselo bien = take it in + Posesivo + stride.
    * tomárselo con calma = hang + loose, take it + easy, keep + a cool head, play it + cool.
    * tomárselo tranquilo = hang + loose, take it + easy.
    * tomarse + Tiempo + de excedencia = take + Tiempo + off from work, take + Tiempo + off.
    * tomarse un descanso = take + time out, take + Posesivo + break, lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.
    * tomarse unos días de asuntos propios = take + time off work.
    * tomarse unos días de asuntos propios = take + time off, take + time out.
    * tomarse unos días de descanso = take + a break from work.
    * tomarse unos días de permiso = take + a leave of absence.
    * tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off work.
    * tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off, take + time out.
    * tomarse unos días de vacaciones = take + time off, take + time out, take + time off work.
    * tomarse un respiro = lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.
    * tomarse un trago = take + a swig.
    * tomar tiempo = take + time, take + long.
    * tomar una decisión = make + decision, make + judgement, take + decision, reach + decision, make up + Posesivo + (own) mind, adopt + decision.
    * tomar una decisión sin conocer todos los datos = make + uninformed decision.
    * tomar una decisión sin consultar con nadie = take it upon + Reflexivo + to.
    * tomar una dirección = take + direction.
    * tomar una foto = snap + the camera.
    * tomar una fotografía = take + picture.
    * tomar una opción = take up + option.
    * tomar una postura = take + viewpoint, adopt + a stance, take + position, take + a stance.
    * tomar una postura firme = take + a stand (against).
    * tomar una postura intransigente = take + a hard stand.
    * tomar un atajo por = cut across.
    * tomar un descanso = take + a breather, take + a break from work.
    * tomar un gran riesgo = play (for) + high stakes, play (for) + high stakes.
    * tomar un papel secundario = take + a back seat.
    * tomar un paso decisivo = take + the plunge.
    * tomar un tono + Adjetivo = take on + Adjetivo + character.
    * ventaja del primero en tomar la iniciativa = first-mover advantage.
    * vete a tomar por culo = fuck off.
    * volver a tomar = regain, retake.

    * * *
    tomar [A1 ]
    vt
    A (asir, agarrar) to take
    toma lo que te debo here's o this is what I owe you
    toma la mía, yo no la necesito have o take mine, I don't need it
    ¿lo puedo tomar prestado un momento? can I borrow it for a minute?
    la tomé de la mano para cruzar la calle I took her by the hand o I held her hand to cross the street
    le tomó la mano y la miró a los ojos he took her hand and looked into her eyes
    tomó la pluma para escribirle he picked up the/his pen to write to her
    tomar las armas to take up arms
    tomar algo DE algo to take sth FROM sth
    tomó un libro de la estantería he took a book from the shelf
    los datos están tomados de las estadísticas oficiales the information is taken from official statistics
    B
    1 ( Mil) ‹pueblo/ciudad› to take, capture; ‹edificio› to seize, take
    2 ‹universidad/fábrica› to occupy
    C
    (hacerse cargo de): tomó el asunto en sus manos she took charge of the matter
    tomó la responsabilidad del negocio he took over the running of the business
    tomó a su cuidado a las tres niñas she took the three girls into her care, she took the three girls in
    D
    1 (beber) to drink
    no tomes esa agua don't drink that water
    tomó un sorbito she took a sip
    el niño toma (el) pecho the baby's being breast-fed
    2 (servirse, consumir) to have
    ¿vamos a tomar algo? shall we go for a drink?
    ven a tomar una copa/un helado come and have a drink/an ice cream
    no quiere tomar la sopa she doesn't want (to eat) her soup
    nos invitó a tomar el té/el aperitivo he invited us for tea/an aperitif
    ¿qué tomas? what'll you have? ( colloq), what would you like to drink?
    ¿qué vas a tomar de postre? what are you going to have for dessert?
    no debe tomar grasas ( Esp); he's not allowed to eat fat
    3 ‹medicamento/vitaminas› to take
    E
    1 ‹tren/taxi/ascensor› to take
    ¿por qué no tomas el tren? why don't you go by train?, why don't you take o get the train?
    voy a ver si puedo tomar el tren de las cinco I'm going to try and catch the five o'clock train
    2 ‹calle/atajo› to take
    tome la primera a la derecha take the first (turning) on the right
    tomó la curva a toda velocidad he took the curve at full speed
    tomar tierra to land, touch down
    F
    1 (medir, registrar) to take
    tomarle la temperatura/la tensión a algn to take sb's temperature/blood pressure
    le tomé las medidas I took her measurements
    2 ‹notas/apuntes› to take
    tomó nota del número he took o noted down the number
    ¿quién tomó el recado? who took the message?
    tomarle declaraciones a algn to take a statement from sb
    me tomaron los datos they took (down) my details
    la maestra me tomó la lección the teacher made me recite the lesson
    3 ‹foto› to take
    le tomé varias fotos I took several photographs of her
    tomaron una película de la boda they filmed/videoed the wedding
    G
    1
    tomar a algn por esposo/esposa ( frml); to take sb as o to be one's husband/wife
    2 ( esp AmL) (contratar) to take on
    lo tomaron a prueba they took him on for a trial period
    3 «profesor» ‹alumnos/clases› to take on
    4 «colegio» ‹niño› to take
    H (adoptar) ‹medidas/actitud› to take, adopt; ‹precauciones› to take
    ha tomado la determinación de no volver a verlo she has decided not to see him again
    la decisión tomada por la directiva the decision taken by the board of directors
    aún no han tomado una decisión they haven't reached a decision yet
    tomó el nombre de su marido she took her husband's name
    tomando este punto como referencia taking this as our reference point
    I (confundir) tomar algo/a algn POR algo/algn:
    ¿por quién me has tomado? who o what do you take me for?
    te van a tomar por tonto they'll take you for a fool, they'll think you're stupid
    me tomó por mi hermana he mistook me for my sister
    J (reaccionar frente a) ‹noticia/comentario› to take
    lo tomó a broma he took it as a joke
    tómalo como de quien viene take it with a grain ( AmE) o ( BrE) pinch of salt
    no lo tomes a mal don't take it the wrong way
    K ‹tiempo› to take
    le tomó tres años escribir la tesis it took him three years to write his thesis
    un jardín tan grande toma demasiado tiempo a garden this/that big takes up too much time
    L (en costura) to take in
    1 ‹forma› to take; ‹aspecto› to take on
    el pollo está empezando a tomar color the chicken's beginning to brown o to go brown
    no me gusta nada el cariz que están tomando las cosas I don't like the way things are going o are shaping up
    2 ‹velocidad› to gain, get up, gather; ‹altura› to gain
    echó una carrera para tomar impulso he took a running start to get some momentum
    se detuvo un momento para tomar aliento he stopped for a moment to get o catch his breath
    3 ‹costumbre› to get into
    4
    tomar conciencia: hay que hacerle tomar conciencia de la gravedad del problema he must be made to realize o be made aware of the seriousness of the problem
    B (cobrar) ‹cariño/asco› tomarle algo A algo/algn:
    le he tomado cariño a esta casa I've become quite attached to this house
    ahora que le estoy tomando el gusto, me tengo que ir just when I was getting to like it, I have to go
    les ha tomado asco a los mejillones he's taken a dislike to mussels, he's gone right off mussels ( colloq)
    tomarla con algn/algo ( fam); to take against sb/sth
    la han tomado conmigo they've taken against me, they have o they've got it in for me
    la tiene tomada con la pobre chica he's got o he has it in for the poor girl
    A
    1
    (exponerse a): tomar el aire or tomar el fresco or (CS) tomar aire to get some (fresh) air
    tomar el sol or (CS, Méx) tomar sol to sunbathe
    vas a tomar frío (CS); you'll get o catch cold
    2 ‹baño/ducha› to take, have
    B (recibir) ‹clases› to take; ‹curso› to take, do ( BrE)
    estoy tomando clases de ruso I'm taking o having Russian classes
    tomé cinco lecciones con él I had five lessons with him
    ■ tomar
    vi
    A
    (asir): toma, léelo tú misma here, read it yourself
    toma y vete a comprar unos caramelos here you are, go and buy some candy
    toma, aquí tienes tu tijera here are your scissors
    tome, yo no lo necesito take it, I don't need it
    ¡toma! ( Esp fam): ¡toma! ése sí que es un tío guapo hey! now that's what I call handsome! ( colloq)
    ¿no querías pelea? pues ¡toma! you wanted a fight? well, now you're going to get one!
    tomá de acá ( RPl fam): ¿que le preste la bici? ¡tomá de acá! lend him my bike? no way! o like hell I will! ( colloq)
    ¡toma ya! ( Esp fam): ¡toma ya! ¡qué estupideces dices, tío! boy o good grief o ( AmE) jeez! you really do come out with some stupid remarks! ( colloq)
    ¡toma ya! lo ha vuelto a tirar for heaven's sake, he's knocked it over again!, jeez ( AmE) o ( BrE) for Pete's sake, he's knocked it over again! ( colloq)
    B ( esp AmL) (beber alcohol) to drink
    C ( AmL) (ir) to go
    tomar a la derecha to turn o go right
    D «injerto» to take
    A
    1 ‹vacaciones› to take
    se tomó el día libre he took the day off
    2 ‹tiempo› to take
    tómate todo el tiempo que quieras take as long as you like
    B ‹molestia/trabajo›
    ni siquiera se tomó la molestia de avisarnos he didn't even bother to tell us
    se tomó el trabajo de buscar en los archivos he went to the trouble of looking through the files
    me tomé la libertad de usar el teléfono I took the liberty of using your phone
    ya me tomaré la revancha I'll get even o I'll get my own back one of these days
    C ( enf)
    1 ‹café/vino› to drink
    se toma todo lo que gana ( AmL); he spends everything he earns on drink
    2 ‹medicamento/vitaminas› to take
    3 ‹desayuno/merienda› to eat, have; ‹helado/yogur› to have
    tómate toda la sopa eat up all your soup
    se tomó un filete ( Esp); he had a steak
    D ‹autobús/tren/taxi› to take
    tomárselas ( RPl fam); to go, clear off ( colloq)
    yo me las tomo I'm off! ( colloq), I'm taking off! ( AmE colloq)
    E ( Med)
    1 ( refl) to take
    se tomó la temperatura she took her temperature
    2 ( caus):
    tomarse la presión or la tensión to have one's blood pressure taken
    F ( caus) ( esp AmL) ‹foto› to have … taken
    me tomé unas fotos para el pasaporte I had some photos taken for my passport
    G ( enf) (reaccionar frente a) ‹comentario/noticia› to take
    se lo tomó a broma or chiste or risa she took it as a joke
    se tomó muy a mal que no la llamaras she was very put out that you didn't phone her
    H ( Chi) ‹universidad/fábrica› to occupy
    * * *

     

    tomar ( conjugate tomar) verbo transitivo
    1 ( en general) to take;

    la tomé de la mano I took her by the hand;
    toma lo que te debo here's what I owe you;
    ¿lo puedo tomar prestado? can I borrow it?;
    tomó el asunto en sus manos she took charge of the matter;
    tomar precauciones/el tren/una foto to take precautions/the train/a picture;
    tomarle la temperatura a algn to take sb's temperature;
    tomar algo por escrito to write sth down;
    tomar algo/a algn POR algo/algn to take sth/sb for sth/sb;
    ¿por quién me has tomado? who o what do you take me for?;
    lo tomó a mal/a broma he took it the wrong way/as a joke;
    eso toma demasiado tiempo that takes up too much time
    2


    b) (servirse, consumir) to have;

    ¿qué vas a tomar? what are you going to have?

    3 (esp AmL)

    b) [ profesor] ‹alumnos/clases to take on

    c) [ colegio] ‹ niño to take

    4 ( apoderarse de) ‹fortaleza/tierras to seize;
    universidad/fábrica to occupy
    5 ( adquirir) ‹ forma to take;
    aspecto to take on;
    velocidad/altura to gain;
    costumbre to get into
    6 ( cobrar):
    le he tomado cariño a esta casa/a la niña I've become quite attached to this house/quite fond of the girl

    7 ( exponerse a):

    tomar (el) sol to sunbathe;
    vas a tomar frío (CS) you'll get o catch cold
    verbo intransitivo
    1 ( asir):
    toma, aquí tienes tus tijeras here are your scissors;

    tome, yo no lo necesito take it, I don't need it
    2 (esp AmL) ( beber alcohol) to drink
    3 (AmL) (ir) to go;

    tomar a la derecha to turn o go right
    4 [ injerto] to take
    tomarse verbo pronominal
    1vacaciones/tiempo to take;

    2molestia/libertad to take;
    tomarse la molestia/libertad de hacer algo to take the trouble to do sth/the liberty of doing sth

    3 ( enf)
    a)café/vino to drink

    b)medicamento/vitaminas to take

    c)desayuno/merienda/sopa to eat, have;

    helado/yogur to have
    4autobús/tren/taxi to take
    5 (Med)
    a) ( refl) to take;


    b) ( caus):


    6 ( caus) (esp AmL) ‹ fototo have … taken
    7 ( enf) ( reaccionar frente a) ‹comentario/noticia to take;

    8 (Chi) ‹universidad/fábrica to occupy
    tomar verbo transitivo
    1 (coger, agarrar) to take: tomó mi mano, he took my hand
    toma las llaves, here are the keys
    2 (autobús, taxi, etc) to take, catch: tomé el ascensor, I took the lift o elevator
    tengo que tomar el próximo tren, I have to catch the next train
    3 (alimentos) to have
    (bebidas) to drink
    (medicinas) to take
    4 (adoptar) to take, adopt: tomaron medidas desesperadas, they took desperate measures
    5 (tener cierta reacción) no lo tomes a broma, don't take it as a joke
    6 (juzgar) no me tomes por idiota, don't think I'm stupid
    (confundirse) le tomaron por Robert Redford, they mistook him for Robert Redford
    7 (el aire, el fresco, etc) to get
    tomar el sol, to sunbathe
    8 (en carretera) decidió tomar la autopista, he decided to take the motorway
    9 (apuntes, notas) to take
    10 (fotos) to take
    11 Av tomar tierra, to land, touch down 12 ¡toma! excl (sorpresa) well!, why!
    (asentimiento) of course!
    ' tomar' also found in these entries:
    Spanish:
    adelantarse
    - aire
    - apetecer
    - apunte
    - arma
    - asunto
    - baño
    - birra
    - cachondeo
    - carrerilla
    - carta
    - competer
    - concernir
    - conciencia
    - contingencia
    - copa
    - cuerpo
    - deber
    - decisión
    - delantera
    - derivar
    - desviarse
    - determinar
    - determinación
    - drogodependencia
    - especificación
    - granulada
    - granulado
    - impulso
    - iniciativa
    - jugar
    - mal
    - meterse
    - nota
    - parte
    - partida
    - partido
    - pecho
    - pensar
    - pito
    - poder
    - posesión
    - precaución
    - pulso
    - reírse
    - relevo
    - represalia
    - resolver
    - sol
    - tierra
    English:
    account
    - action
    - antidepressant
    - beach
    - borrow
    - capture
    - catch
    - change
    - clamp down
    - coffee break
    - come off
    - compel
    - confuse
    - corner
    - crack down
    - crackdown
    - cut across
    - drink
    - eight
    - either
    - engage in
    - face value
    - form
    - govern
    - have
    - join
    - join in
    - jot down
    - laugh off
    - less
    - lightly
    - make
    - measure
    - mental
    - mickey
    - mind
    - monotony
    - muck about
    - muck around
    - note
    - occupy
    - off
    - office
    - pause
    - precaution
    - provision
    - record
    - rest
    - retaliate
    - rib
    * * *
    vt
    1. [agarrar] to take;
    me tomó de un brazo he took me by the arm;
    tomó el dinero y se fue she took the money and left;
    tómalo, ya no me hace falta take o have it, I no longer need it;
    toma el libro que me pediste here's the book you asked me for;
    Fam
    ¡toma ésa! [expresa venganza] that'll teach you!, chew on that!
    2. [sacar, obtener] to take;
    este ejemplo lo tomé del libro I took this example from the book;
    fue al sastre para que le tomara las medidas he went to the tailor's to have his measurements taken;
    toma unos planos de la casa [con cámara] take a few shots of the house;
    tomar fotos (a o [m5] de) to take photos (of);
    tomar declaración a alguien to take a statement from sb;
    tomarle la lección a alguien to test sb on what they've learned at school;
    tomar unas muestras de orina/sangre (a alguien) to take some urine/blood samples (from sb);
    tomar la tensión/temperatura a alguien to take sb's blood pressure/temperature
    3. [ingerir] [alimento, medicina, droga] to take;
    ¿qué quieres tomar? [beber] what would you like (to drink)?;
    Esp [comer] what would you like (to eat)?;
    ¿quieres tomar algo (de beber)? would you like something to drink?;
    Esp
    ¿quieres tomar algo (de comer)? would you like something to eat?;
    tomé sopa I had soup;
    no tomo alcohol I don't drink (alcohol)
    4. [exponerse a]
    tomar el sol, Am [m5] tomar sol to sunbathe;
    salir a tomar el aire, Am [m5] salir a tomar aire to go out for a breath of fresh air;
    salir a tomar el fresco to go out for a breath of fresh air;
    RP
    tomar frío to catch a chill;
    tomó frío, por eso se engripó she caught a chill, that's why she came down with flu
    5. [desplazarse mediante] [autobús, tren] to catch;
    [taxi, ascensor, telesilla] to take;
    tomaré el último vuelo I'll be on the last flight;
    podríamos tomar el tren we could go by train;
    tomaron un atajo they took a short-cut
    6. [recibir] to take;
    toma lecciones de piano she is taking o having piano lessons;
    he tomado un curso de jardinería I've taken o done a course on gardening;
    toma mi consejo y… take my advice and…;
    ¿tomas a María por esposa? do you take María to be your lawfully wedded wife?
    7. [apuntar] [datos, información] to take down;
    tomar apuntes o [m5] notas to take notes;
    tomar algo por escrito to take o write sth down;
    el secretario iba tomando nota de todo the secretary noted everything down
    8. [baño, ducha] to take, to have
    9. [adoptar] [medidas, precauciones, decisión] to take;
    [actitud, costumbre, modales] to adopt;
    tomar la determinación de hacer algo to determine o decide to do sth;
    el Presidente debe tomar una postura sobre este asunto the President should state his opinion on this matter
    10. [adquirir, cobrar] [velocidad] to gain, to gather;
    las cosas están tomando mejor aspecto con este gobierno things are looking up under this government;
    el avión fue tomando altura the plane climbed;
    tomar confianza to grow in confidence, to become more assured;
    la obra ya está tomando forma the play is beginning to take shape;
    tomar fuerzas to gather one's strength;
    voy tomándole el gusto a esto del esquí acuático water-skiing is starting to grow on me;
    tomar interés por algo to get o grow interested in sth;
    tomarle manía/cariño a to take a dislike/a liking to;
    las negociaciones tomaron un rumbo favorable the negotiations started to go better
    11. [asumir, encargarse de]
    tomar el control to take control;
    el copiloto tomó el mando the copilot took over;
    12. [reaccionar a] to take;
    ¿qué tal tomó la noticia? how did she take the news?;
    las cosas hay que tomarlas como vienen you have to take things as they come;
    tómalo con calma take it easy
    13. [llevar] [tiempo] to take;
    me tomó mucho tiempo limpiarlo todo it took me a long time to clean it all
    14. [contratar] to take on
    15. [invadir] to take;
    las tropas tomaron la ciudad the troops took o seized the city;
    los estudiantes tomaron la universidad the students occupied the university
    16. Fam
    tomarla con alguien to have it in for sb
    17. [confundir]
    tomar a alguien por algo/alguien to take sb for sth/sb;
    ¿por quién me tomas o [m5] has tomado? what do you take me for?;
    lo tomé por el jefe I took o mistook him for the boss;
    ¿tú me tomas por tonto o qué? do you think I'm stupid or something?
    vi
    1. [encaminarse] to go;
    toma a la derecha/izquierda turn o go right/left;
    tomamos hacia el sur we headed south;
    toma por ahí/por ese camino go that way/down that road
    2. [en imperativo] [al dar algo]
    ¡toma! here you are!;
    toma, dale esto a tu madre here, give this to your mother
    3. Fam [como interjección]
    ¡toma! [expresa sorpresa] good grief!, Br blimey!;
    necesito unas vacaciones – ¡tomar! ¡y yo! I need a Br holiday o US vacation – what, and I don't?;
    ¡tomar ya!, ¡qué golazo! how's that for a goal?
    4. Am [beber alcohol] to drink
    * * *
    I v/t take; decisión tb
    make; bebida, comida have;
    tomarla con alguien fam have it in for s.o. fam ;
    tomar el sol sunbathe;
    ¡toma! here (you are);
    ¡toma ya! serves you right!;
    ¿por quién me toma? what do you take me for?;
    toma y daca give and take;
    tomar las de Villadiego fam hightail it fam
    II v/i
    1 L.Am.
    drink
    2
    :
    tomar por la derecha take a right, turn right
    * * *
    tomar vt
    1) : to take
    tomé el libro: I took the book
    tomar un taxi: to take a taxi
    tomar una foto: to take a photo
    toma dos años: it takes two years
    tomaron medidas drásticas: they took drastic measures
    2) beber: to drink
    3) capturar: to capture, to seize
    4)
    tomar el sol : to sunbathe
    5)
    tomar tierra : to land
    tomar vi
    : to drink (alcohol)
    * * *
    tomar vb
    1. (en general) to take [pt. took; pp. taken]
    toma, es tuyo here, this is yours
    2. (comer, beber) to have
    ¿quieres tomar algo? would you like a drink?
    ¿me tomas por tonto? do you take me for a fool?

    Spanish-English dictionary > tomar

  • 12 dejar

    v.
    1 to leave, to put.
    dejó los papeles en la mesa he put o left the papers on the table
    deja el abrigo en la percha put your coat on the hanger
    he dejado la moto muy cerca I've left o parked my motorbike nearby
    Ricardo dejó a Ilse Richard left Ilse.
    Fuss dejó a Ricardo en la escuela Fuss left=dropped off Richard at school.
    Dejé mi trabajo anterior I left my former job.
    El viejo le dejó su dinero a su hijo The old man left his money to his son.
    2 to leave (abandonar) (casa, trabajo, país).
    dejar algo por imposible to give something up as a lost cause
    dejar a alguien atrás to leave somebody behind
    su marido la ha dejado her husband has left her
    te dejo, tengo que irme I have to leave you now, I must go
    3 to leave out.
    dejar algo por o sin hacer to fail to do something
    dejó lo más importante por resolver he left the most important question unresolved
    4 to forget (about).
    ¡déjame, que tengo trabajo! leave me alone, I'm busy!
    déjame tranquilo o en paz leave me alone o in peace
    déjalo, no importa forget it, it doesn't matter
    5 to leave behind, to clear out of, to leave.
    Missy dejó su bolso en su apuro Missy left behind her purse in the rush.
    6 to be given, to inherit, to receive.
    Se me dejó dinero en el testamento I was given money in the will.
    7 to let, to allow to.
    Dejé al perro salir a la calle I allowed the dog to go outside.
    8 to be allowed to.
    Se nos dejó ir We were allowed to go.
    9 to be left.
    Se nos dejó asombrados We were left astonished.
    10 to quit, to give up, to abandon, to relinquish.
    Ella dejó y se fue She quitted and left.
    11 to lend, to lend out.
    * * *
    1 (colocar) to leave, put
    2 (abandonar - persona, lugar) to leave; (- hábito, cosa, actividad) to give up
    3 (permitir) to allow, let
    4 (prestar) to lend
    5 (ceder) to give
    6 (producir dinero) to bring in, make
    7 (producir humo, ceniza) to produce, leave
    8 (esperar) to wait
    9 (aplazar) to put off
    10 (omitir) to leave out, omit
    12 (legar) to bequeath, leave
    1 dejar de + inf (cesar - voluntariamente) to stop + gerund, give up + gerund; (- involuntariamente) to stop + gerund
    2 no dejar de + inf not to fail to + inf
    3 dejar + past participle
    1 (abandonarse) to neglect oneself, let oneself go
    2 (olvidar) to forget, leave behind
    3 (permitir) to let oneself, allow oneself to
    1 (cesar) to stop
    \
    dejar algo por imposible to give up on something
    dejar caer to drop
    dejar en paz to leave alone
    dejar frío,-a figurado to leave cold
    dejar mal a alguien to make somebody look bad
    dejar plantado,-a a alguien to stand somebody up
    dejar preocupado,-a to worry
    dejarse caer to drop, fall 2 (en casa de alguien) to drop in
    dejarse llevar por alguien to be influenced by somebody
    dejarse llevar por algo to get carried away with something
    dejarse oír (gen) to be heard 2 (gritar) to make oneself heard
    dejarse sentir el frío/verano/invierno to feel the cold/summer/winter
    * * *
    verb
    4) let
    5) allow, permit
    - dejarse
    * * *
    Para las expresiones dar importancia, dar ejemplo, dar las gracias, dar clases, dar a conocer, dar a entender, darse prisa, ver la otra entrada.
    1. VERBO TRANSITIVO
    1) (=poner, soltar) to leave

    dejé 1.500 euros de entrada — I put down 1,500 euros as a deposit

    dejar algo [aparte] — to leave sth aside

    dejar [atrás] — [+ corredor, vehículo adelantado, competidor] to leave behind

    se vino de Holanda, dejando atrás a su familia — he came over from Holland, leaving his family behind

    dejar algo a un [lado] — to set sth aside

    2) [al desaparecer, morir] to leave
    3) (=guardar)

    ¿me habéis dejado algo de tarta? — have you left {o} saved me some cake?

    4) (=abandonar)
    a) [+ actividad, empleo] to give up

    dejar la [bebida] — to give up drink, stop drinking

    b) [+ persona, lugar] to leave
    c) [en coche] to drop off

    ¿te dejo en tu casa? — shall I drop you off at your place?

    5) (=no molestar)

    deja ya el ordenador, que lo vas a romper — leave the computer alone, you're going to break it

    déjame, quiero estar solo — leave me be, I want to be alone

    ¡déjalo! — (=¡no hagas eso!) stop it!; (=no te preocupes) forget it!, don't worry about it!

    dejar [así] las cosas — to leave things as they are

    ¡déjame [en paz]!, ¡déjame [tranquilo]! — leave me alone!

    6) (=posponer)

    dejar algo [para] — to leave sth till

    7) (=prestar) to lend

    ¿me dejas diez euros? — can you lend me ten euros?

    ¿me dejas el coche? — can I borrow the car?, will you lend me the car?

    8) (=permitir) + infin to let

    dejar pasar a algn — to let sb through {o} past

    dejar que ({+ subjun})

    dejar que las cosas vayan de mal en peor — to let things go {o} allow things to go from bad to worse

    9) [indicando resultado]
    + adj

    me dejó confundido — she left me confused, she confused me

    dejar algo [como nuevo], me han dejado el abrigo como nuevo — my coat was as good as new when it came back from them

    10) (=producir)
    [+ dinero]
    11) dejar que (=esperar)

    deja que me toque la lotería y verás — just wait till I win the lottery, then you'll see

    12) (=omitir) to leave out, forget
    2.
    VERBO INTRANSITIVO [con una actividad]

    deja, ya lo hago yo — leave it, I'll do it

    deja, yo lo pago — no {o} it's all right, I'll pay for it

    dejar de hacer algo [por un momento] to stop doing sth; [por una temporada] to give up doing sth, stop doing sth

    cuando deje de llover — when it stops raining, when the rain stops

    ¡déja de hacer eso! — stop that!

    yo dejé de ir hace muchos años — I gave up {o} stopped going years ago

    no puedo dejar de fumar — I can't give up {o} stop smoking

    cuando murió su padre dejó de comer — when her father died she stopped eating {o} she went off her food

    no dejar de ({+ infin})

    no dejes de visitarlos — don't fail to visit them, make sure you visit them

    3.
    See:
    DEJAR Dejar en el sentido de prestar se puede traducir al inglés empleando borrow o lend. Borrow se usa cuando el sujeto es quien pide (significa tomar prestado) y lend cuando el sujeto es quien da (significa dejar prestado): ¿Me dejas tus botas de esquiar? Can I borrow your ski boots? o Can you lend me your ski boots? ¿Me podrías dejar tu reloj? Could I borrow your watch? o Could you lend me your watch? NOTA: Borrow y lend no se utilizan normalmente con cosas que no pueden trasladarse de un sitio a otro: ¿Me dejas tu casa de campo este fin de semana? Can I use your house in the country this weekend? Para otros usos y ejemplos ver la entrada
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) ( en lugar determinado) to leave

    lo dejé en recepción/en la mesa — I left it in reception/on the table

    ¿cuánto se deja de propina? — how much do you leave as a tip?

    déjala, ella no tuvo la culpa — leave her alone, it wasn't her fault

    dejar mucho que desearto leave a great deal to be desired

    b) ( olvidar) to leave
    c) ( como herencia) to leave
    2)
    a) <marca/mancha/huella> to leave
    b) < ganancia> to produce
    3) ( abandonar) <novia/marido> to leave; < familia> to leave, abandon; < trabajo> to give up, leave; < lugar> to leave
    4) (+ compl)
    a) ( en cierto estado) to leave

    el avión/bus nos dejó — (Col, Ven) we missed the plane/bus

    me lo dejó en 1.000 pesos — he let me have it for 1,000 pesos

    dejar algo/a alguien estar — to let something/somebody be (colloq), to leave something/somebody alone; lado 5)

    b) (CS)
    5)
    a) ( posponer) leave

    no lo dejes para después, hazlo ahora — don't put it off o leave it until later, do it now

    b) (reservar, guardar) <espacio/margen> to leave
    6) ( permitir)

    dejar algo/a alguien + inf — to let something/somebody + inf

    déjalo entrar/salir — let it/him in/out

    ¿me dejas ir? — will you let me go?

    dejar que algo/alguien + subj — to let somebody/something + inf

    7)
    a)
    b)

    dejar caer< objeto> to drop; < comentario> to let... drop

    2.
    a) ( cesar)

    dejar de + inf — to stop -ing

    deja de llorar/importunarme — stop crying/bothering me

    b) (omitir, no hacer)

    dejar de + inf: no dejes de escribirme en cuanto llegues make sure you write as soon as you get there; no dejes de recordarles que... be sure to remind them that...; es algo que no deja de sorprenderme — it's something I still find surprising

    3.
    dejarse v pron
    1)
    a) ( abandonarse) to let oneself go
    b)

    dejarse + inf: se deja dominar por la envidia he lets his feelings of envy get the better of him; se deja convencer fácilmente he's easily persuaded; dejarse llevar por la música to let oneself be carried along by the music; no te dejes, tú también pégale (AmL exc RPl) don't just take it, hit him back (colloq); nunca te dejas ver we never seem to see you; dejarse estar (AmL): no te dejes estar you'd better do something; si nos dejamos estar vamos a perder el contrato — if we don't get our act together we'll lose the contract

    2) <barba/bigote> to grow
    3) (esp Esp fam) ( olvidar) to leave

    me dejé el dinero en casa — I left my/the money at home

    4) dejarse de (fam)

    déjate de lamentaciones/de rodeos — stop complaining/beating about the bush

    * * *
    = cease, dump, leave, let, forsake, put down, drop off, maroon, flake out, let + go of, go + cold turkey, leave off, walk out on.
    Ex. After collection has ceased (because a point of diminishing returns appears to have been reached), the cards must be put into groups of 'like' terms.
    Ex. The books may simply be laid before the librarian as they are found, ' dumped in his lap', as one writer puts it.
    Ex. Many libraries are reluctant to reclassify stock and many libraries leave stock classified according to earlier editions long after the earlier edition has been superseded.
    Ex. If the user does not know what the answer is, he stops the command chain at that point, lets the system show an intermediate display for guidance, and then continues his work.
    Ex. Indeed, she was delighted to forsake the urban reality of steel and glass, traffic and crime, aspirin and litter, for the sort of over-the-fence friendliness of the smaller city.
    Ex. The implication is that these are books to be picked up, looked at, leafed through and put down again.
    Ex. That they received regular visits from people who dropped off packages on a regular basis along with money.
    Ex. A seemingly simple tale of schoolboys marooned on an island, the novel 'Lord of the Flies' is an enigmatic and provocative piece of literature.
    Ex. The actress flaked out again and the director is trying to line up a replacement.
    Ex. For one, large areas of city were in the hands of the Mafia, who was not eager to let got of their vested interests.
    Ex. Judging by the critical responses to the article so far, it looks like the world isn't quite ready to go cold turkey on its religion addiction.
    Ex. This book takes up the thread where Volume One left off.
    Ex. There are many thankless jobs in this world, but does that mean you can just walk out on them for your own selfish reasons?.
    ----
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * dejando a un lado = apart from.
    * dejar a Alguien atónito = leave + Nombre + breathless, leave + Nombre + speechless.
    * dejar a Alguien boquiabierto = leave + Nombre + gagging, make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien colgado = hang + Nombre + out to dry.
    * dejar a Alguien embarazada = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien en estado = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien en la cuneta = leave + Alguien + in the lurch.
    * dejar a Alguien en la estacada = leave + Alguien + in the lurch, hang + Nombre + out to dry.
    * dejar a Alguien en la ignorancia = leave + Nombre + in the dark.
    * dejar a Alguien estupefacto = leave + Nombre + speechless, astound, make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien inconsciente = knock + Nombre + out, knock + Nombre + unconscious.
    * dejar a Alguien patidifuso = make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien plantado = leave + Alguien + in the lurch.
    * dejar a Alguien preñada = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien que se las apañe como pueda = leave + Alguien + to sink or swim.
    * dejar a Alguien que se las apañe solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar a Alguien que se las arregle solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar a Alguien sin aliento = leave + Nombre + breathless, leave + Nombre + speechless.
    * dejar a Alguien sin sentido = knock + Nombre + out, knock + Nombre + unconscious.
    * dejar a Alguien sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * dejar a Alguien sin un duro = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar abierta la posibilidad de que = leave + open the possibility that.
    * dejar a la buena de Dios = leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar a la posteridad = bequeath to + posterity.
    * dejar al descubierto = lay + bare.
    * dejar Algo a la suerte = leave + Nombre + to chance.
    * dejar Algo al azar = leave + Nombre + to chance.
    * dejar Algo al criterio de Alguien = leave + Nombre + up to.
    * dejar Algo aparcado = put + Nombre + on ice, put + Nombre + on mothballs.
    * dejar Algo completamente destrozado = leave + Nombre + in shambles.
    * dejar Algo para otro día = take + a rain cheque.
    * dejar a oscuras = cut out + light.
    * dejar aparte = leave + aside.
    * dejar a + Posesivo + suerte = strand.
    * dejar a su aire = leave to + Reflexivo, leave + unchecked.
    * dejar atónito = stun, astound.
    * dejar atrás = leave + behind, outstrip, outpace, outdistance, leave + Nombre + behind, leave by + the wayside, move on from.
    * dejar a una lado = put + Nombre + to one side.
    * dejar a un lado = put + aside, move + beyond, lay + Nombre + aside, leave by + the wayside.
    * dejar bastante que desear = fall (far) short of + ideal, leave + a lot to be desired, leave + much to be desired.
    * dejar bien claro = make + it + crystal clear, make + Reflexivo + crystal clear.
    * dejar caer = drop, dump.
    * dejar caer insinuaciones = throw + hints.
    * dejar caer un indirecta = drop + a hint.
    * dejar ciego = blind.
    * dejar claro = make + it + clear, hammer + home + message, make + plain, send + a clear signal that.
    * dejar claro que = make + the point that.
    * dejar como + estar = leave + untouched.
    * dejar con el culo al aire = leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar constancia de = record.
    * dejar de = cease to, relax + the grip on.
    * dejar de actualizar el catálogo = close down + catalogue.
    * dejar de circular = drop out of + circulation.
    * dejar de existir = be no more.
    * dejar de fumar = stop + smoking, quit + smoking, smoking cessation.
    * dejar de funcionar = go down, cease to + function, go + belly up, flake out, go + dead, pack up.
    * dejar de gustar = go off.
    * dejar de hacer huelga = cross + the picket line.
    * dejar de hacer sufrir = put + Nombre + out of + Posesivo + misery.
    * dejar de + Infinitivo = skip + Gerundio, give up + Gerundio, stop + Gerundio.
    * dejar de lado = leave + aside, forego [forgo].
    * dejar de percatarse de = become + blind to.
    * dejar de pie = leave + standing.
    * dejar de publicarse = cease + publication.
    * dejar de remar = lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.
    * dejar desamparado = leave + Nombre + out in the cold, leave + unprotected.
    * dejar de ser actual = date.
    * dejar de ser popular = outlive + Posesivo + popularity.
    * dejar de ser útil = outlive + Posesivo + usefulness.
    * dejar desguarnecido = leave + unprotected.
    * dejar de sonreír = extinguish + smile.
    * dejar desprotegido = leave + unprotected, leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar desvalido = leave + unprotected.
    * dejar de trabajar temporalmente = career break.
    * dejar de ver = become + blind to.
    * dejar dormido = put + Nombre + to sleep.
    * dejar el agua correr = let bygones be bygones.
    * dejar el hábito = kick + the habit.
    * dejar el nido = fly + the nest, leave + the nest.
    * dejar el puesto de trabajo = resign from + Posesivo + post.
    * dejar el trabajo = resign from + Posesivo + post, quit + Posesivo + job, jump + ship.
    * dejar en adobo = marinade.
    * dejar en blanco = leave + blank.
    * dejar encargado = leave in + charge.
    * dejar en el dique seco = mothball.
    * dejar en evidencia = call + Posesivo + bluff.
    * dejar en garantía = pledge.
    * dejar en herencia = bequeath.
    * dejar en la cuneta = ditch.
    * dejar en la estacada = leave + Nombre + high and dry, be left out on a limb.
    * dejar en libertad para + Infinitivo = afford + the freedom to + Infinitivo.
    * dejar en prenda = pledge.
    * dejar en remojo = steep.
    * dejar en ridículo = make + a joke of, put + Nombre + to shame.
    * dejar en segundo plano = overshadow.
    * dejar en suspenso = put into + abeyance.
    * dejar en testamento = will.
    * dejar entrever = provide + a glimpse of, hint, insinuate, hint at, give + a hint, intimate.
    * dejar escapar a Alguien = let + Nombre + escape.
    * dejar espacio para = leave + room for.
    * dejar estupefacto = stagger.
    * dejar frío a Alguien = knock + Nombre + cold.
    * dejar frío y vacío = leave + Nombre + cold and empty.
    * dejar fuera = leave out, cut out, count + Nombre + out, leave + Nombre + out of the picture, drop + Nombre + out of the picture.
    * dejar fuera de combate = lay + Nombre + low.
    * dejar fuera del equipo = sideline.
    * dejar hecho polvo = screw + Nombre + up.
    * dejar huella = leave + Posesivo + mark, cut + a swath(e), leave + a trace, touch + Posesivo + life, leave + an impression, leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar huellas = leave + footprints.
    * dejar huérfano = orphan.
    * dejar incompleto = leave + unfinished.
    * dejar inconsciente = overcome, knock + the hell out out of, leave + unconscious.
    * dejar indefenso = leave + unprotected.
    * dejar intacto = leave + intact, leave + untouched.
    * dejar la cuestión abierta = leave + the question open.
    * dejar la empresa = jump + ship.
    * dejar la puerta abierta a = open + the door to.
    * dejar la puerta abierta de par en par = leave + the door wide open.
    * dejar las armas = put down + weapons.
    * dejar las cosas como están = let + the matter + rest, let + sleeping dogs lie.
    * dejar las cosas tranquilas = let + sleeping dogs lie.
    * dejar las manos de uno libres de = free + Posesivo + hands from.
    * dejar la tierra en barbecho = let + farmland lie fallow.
    * dejar libertad para + Infinitivo = leave + Nombre + free to + Infinitivo.
    * dejar libre = vacate, leave + vacant.
    * dejar limpio a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar lisiado = lame.
    * dejarlo a la discreción de = leave + it to the discretion of.
    * dejarlo en paz = give + it a rest, let + it drop.
    * dejarlo para última hora = leave + it until the last minute.
    * dejar los campos en barbecho = let + fields lie fallow.
    * dejar los estudios = drop out (from school), drop out of + school.
    * dejar marcado = scar.
    * dejar margen = allow + margin.
    * dejar mella = leave + an impression, touch + Posesivo + life, leave + Posesivo + mark, cut + a swath(e), leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar mucho que desear = fall (far) short of + ideal, leave + a lot to be desired, leave + much to be desired.
    * dejar para cuando = move to + a time when.
    * dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.
    * dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.
    * dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.
    * dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.
    * dejar pasmado = stagger.
    * dejar paso = step + aside.
    * dejar paso (a) = give + way (to).
    * dejar pelado a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar perplejo = puzzle, mystify, perplex, stump, blow + Posesivo + mind, bewilder, nonplus.
    * dejar plantado = walk out on.
    * dejar que Alguien haga las cosas a su manera = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * dejar que Alguien se las arregle solo = leave (up) to + Posesivo + own resources, leave to + Posesivo + own devices.
    * dejar que Alguien se salga con la suya = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * dejar que Alguien se vaya = let + Nombre + go.
    * dejar que desear = leave + something + to be desired, leave + a bit to be desired.
    * dejar que se pudra = leave to + rot.
    * dejar que + Subjuntivo = allow + Infinitivo.
    * dejar rastro = leave + a trace.
    * dejarse arrastrar = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse arrastrar por la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse caer = drop by, drop in, slump, droop, mosey.
    * dejarse el pellejo = play out + Posesivo + skin, work + Posesivo + butt off, sweat + blood, slog + Posesivo + guts out, give + Posesivo + all.
    * dejarse el pellejo trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * dejarse embaucar = get + sucked in.
    * dejarse engañar = fall for, get + sucked in.
    * dejarse guiar por el instinto = fly by + the seat of + Posesivo + pants.
    * dejarse la piel = sweat + blood, work + Posesivo + butt off, slog + Posesivo + guts out, play out + Posesivo + skin.
    * dejarse la piel trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * dejarse llevar = become + carried away by, drift along, drift, coast along, go with + the flow, let + go, go along with + the flow.
    * dejarse llevar fácilmente = be easily led.
    * dejarse llevar (por) = fall + victim to, give + way (to).
    * dejarse llevar por el instinto = fly by + the seat of + Posesivo + pants.
    * dejarse llevar por el pánico = panic.
    * dejarse llevar por la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse ver = have + visibility.
    * dejar sin cambiar = leave + unchanged.
    * dejar sin hacer = leave + undone.
    * dejar sin palabras = leave + Nombre + speechless, nonplus.
    * dejar sin poder = disempower.
    * dejar sin protección = leave + unprotected.
    * dejar sin referente a una referencia anafórica = dangle + anaphoric reference.
    * dejar sin tocar = leave + Nombre + alone, leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * dejar sitio (a) = make + room (for), make + way (for).
    * dejar solo = leave + Alguien + alone, leave + Nombre + alone, leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar su impronta en = set + Posesivo + stamp on.
    * dejar tiempo = free up + time.
    * dejar tiempo libre = free up + time.
    * dejar tirado = strand, walk out on.
    * dejar tranquilo = leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar tras sí = leave + behind.
    * dejar una cicatriz = scar.
    * dejar una huella imborrable = leave + a lasting impression, leave + a lasting memory.
    * dejar una impresión = leave with + the impression, leave + an impression, leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar una marca = leave + Posesivo + mark.
    * dejar una pista = leave + a trace.
    * dejar (un) buen sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un cargo = resign + office, step down from + Posesivo + position, leave + office.
    * dejar un grato sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un hábito = stop + habit.
    * dejar un hueco = leave + gap.
    * dejar un mal sabor de boca = leave + a bad taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un puesto de trabajo = resign from + Posesivo + position.
    * dejar un reguero de = leave + a trail of.
    * dejar un sabor amargo en la boca = leave + a bitter aftertaste.
    * dejar un trabajo = quit, resign + Posesivo + post.
    * dejar vacante = leave + vacant.
    * dejar vacío = leave + vacant.
    * dejar vulnerable = leave + unprotected, leave + Nombre/Reflexivo + vulnerable.
    * desaparecer sin dejar huella = evaporate into + thin air, vanish into + thin air, disappear into + thin air, disappear without + a trace, disappear into + the blue, vanish into + the blue.
    * desaparecer sin dejar rastro = evaporate into + thin air, disappear into + thin air, disappear without + a trace, disappear into + the blue, vanish into + the blue.
    * desapareder sin dejar rastro = vanish into + thin air.
    * estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.
    * golpear a Alguien hasta dejarlo inconsciente = beat + Nombre + unconscious.
    * los efectos negativos se están dejando sentir ahora = chickens come home to roost.
    * lo tomas o lo dejas = take it or leave it.
    * no dejar a nadie fuera = inclusivity.
    * no dejar de enviar + Nombre = keep + Nombre + coming.
    * no dejar de mandar + Nombre = keep + Nombre + coming.
    * no dejar duda = leave + little doubt.
    * no dejar entrar = turn + Nombre + away, keep out.
    * no dejar ninguna duda = leave + no doubt.
    * no dejar ni un cabo suelto = tie up + all the loose ends.
    * no dejar pasar = keep out.
    * no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.
    * no dejar títere con cabeza = turn + everything upside down.
    * no poder dejar de mencionar = cannot but notice.
    * no poder dejar de recalcar la importancia de Algo = the importance of + Nombre + cannot be stressed too strongly.
    * no se puede dejar de recalcar el + Nombre + de = the + Nombre + of + Nombre + cannot be overemphasised.
    * no se puede dejar de recalcar el + Nombre + of = the + Nombre + of + Nombre + cannot be overstated.
    * no se puede dejar de recalcar la importancia de Algo = the importance of + Nombre + cannot be overstressed, the importance of + Nombre + cannot be overstated.
    * persona que deja un trabajo = leaver.
    * persuadir a Alguien para que deje Algo = lure away from.
    * programa + dejar de funcionar = programme + crash.
    * sin dejar huella = into thin air.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin dejar rastro = into thin air.
    * sin dejarse amedrentar por = undaunted by.
    * sin dejarse amilanar por = undaunted by.
    * sin dejarse desanimar = undaunted.
    * sin dejarse intimidar por = undaunted by.
    * sistema + dejar de funcionar = system + crash.
    * vive y deja vivir = live and let live.
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) ( en lugar determinado) to leave

    lo dejé en recepción/en la mesa — I left it in reception/on the table

    ¿cuánto se deja de propina? — how much do you leave as a tip?

    déjala, ella no tuvo la culpa — leave her alone, it wasn't her fault

    dejar mucho que desearto leave a great deal to be desired

    b) ( olvidar) to leave
    c) ( como herencia) to leave
    2)
    a) <marca/mancha/huella> to leave
    b) < ganancia> to produce
    3) ( abandonar) <novia/marido> to leave; < familia> to leave, abandon; < trabajo> to give up, leave; < lugar> to leave
    4) (+ compl)
    a) ( en cierto estado) to leave

    el avión/bus nos dejó — (Col, Ven) we missed the plane/bus

    me lo dejó en 1.000 pesos — he let me have it for 1,000 pesos

    dejar algo/a alguien estar — to let something/somebody be (colloq), to leave something/somebody alone; lado 5)

    b) (CS)
    5)
    a) ( posponer) leave

    no lo dejes para después, hazlo ahora — don't put it off o leave it until later, do it now

    b) (reservar, guardar) <espacio/margen> to leave
    6) ( permitir)

    dejar algo/a alguien + inf — to let something/somebody + inf

    déjalo entrar/salir — let it/him in/out

    ¿me dejas ir? — will you let me go?

    dejar que algo/alguien + subj — to let somebody/something + inf

    7)
    a)
    b)

    dejar caer< objeto> to drop; < comentario> to let... drop

    2.
    a) ( cesar)

    dejar de + inf — to stop -ing

    deja de llorar/importunarme — stop crying/bothering me

    b) (omitir, no hacer)

    dejar de + inf: no dejes de escribirme en cuanto llegues make sure you write as soon as you get there; no dejes de recordarles que... be sure to remind them that...; es algo que no deja de sorprenderme — it's something I still find surprising

    3.
    dejarse v pron
    1)
    a) ( abandonarse) to let oneself go
    b)

    dejarse + inf: se deja dominar por la envidia he lets his feelings of envy get the better of him; se deja convencer fácilmente he's easily persuaded; dejarse llevar por la música to let oneself be carried along by the music; no te dejes, tú también pégale (AmL exc RPl) don't just take it, hit him back (colloq); nunca te dejas ver we never seem to see you; dejarse estar (AmL): no te dejes estar you'd better do something; si nos dejamos estar vamos a perder el contrato — if we don't get our act together we'll lose the contract

    2) <barba/bigote> to grow
    3) (esp Esp fam) ( olvidar) to leave

    me dejé el dinero en casa — I left my/the money at home

    4) dejarse de (fam)

    déjate de lamentaciones/de rodeos — stop complaining/beating about the bush

    * * *
    = cease, dump, leave, let, forsake, put down, drop off, maroon, flake out, let + go of, go + cold turkey, leave off, walk out on.

    Ex: After collection has ceased (because a point of diminishing returns appears to have been reached), the cards must be put into groups of 'like' terms.

    Ex: The books may simply be laid before the librarian as they are found, ' dumped in his lap', as one writer puts it.
    Ex: Many libraries are reluctant to reclassify stock and many libraries leave stock classified according to earlier editions long after the earlier edition has been superseded.
    Ex: If the user does not know what the answer is, he stops the command chain at that point, lets the system show an intermediate display for guidance, and then continues his work.
    Ex: Indeed, she was delighted to forsake the urban reality of steel and glass, traffic and crime, aspirin and litter, for the sort of over-the-fence friendliness of the smaller city.
    Ex: The implication is that these are books to be picked up, looked at, leafed through and put down again.
    Ex: That they received regular visits from people who dropped off packages on a regular basis along with money.
    Ex: A seemingly simple tale of schoolboys marooned on an island, the novel 'Lord of the Flies' is an enigmatic and provocative piece of literature.
    Ex: The actress flaked out again and the director is trying to line up a replacement.
    Ex: For one, large areas of city were in the hands of the Mafia, who was not eager to let got of their vested interests.
    Ex: Judging by the critical responses to the article so far, it looks like the world isn't quite ready to go cold turkey on its religion addiction.
    Ex: This book takes up the thread where Volume One left off.
    Ex: There are many thankless jobs in this world, but does that mean you can just walk out on them for your own selfish reasons?.
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * dejando a un lado = apart from.
    * dejar a Alguien atónito = leave + Nombre + breathless, leave + Nombre + speechless.
    * dejar a Alguien boquiabierto = leave + Nombre + gagging, make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien colgado = hang + Nombre + out to dry.
    * dejar a Alguien embarazada = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien en estado = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien en la cuneta = leave + Alguien + in the lurch.
    * dejar a Alguien en la estacada = leave + Alguien + in the lurch, hang + Nombre + out to dry.
    * dejar a Alguien en la ignorancia = leave + Nombre + in the dark.
    * dejar a Alguien estupefacto = leave + Nombre + speechless, astound, make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien inconsciente = knock + Nombre + out, knock + Nombre + unconscious.
    * dejar a Alguien patidifuso = make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien plantado = leave + Alguien + in the lurch.
    * dejar a Alguien preñada = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien que se las apañe como pueda = leave + Alguien + to sink or swim.
    * dejar a Alguien que se las apañe solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar a Alguien que se las arregle solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar a Alguien sin aliento = leave + Nombre + breathless, leave + Nombre + speechless.
    * dejar a Alguien sin sentido = knock + Nombre + out, knock + Nombre + unconscious.
    * dejar a Alguien sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * dejar a Alguien sin un duro = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar abierta la posibilidad de que = leave + open the possibility that.
    * dejar a la buena de Dios = leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar a la posteridad = bequeath to + posterity.
    * dejar al descubierto = lay + bare.
    * dejar Algo a la suerte = leave + Nombre + to chance.
    * dejar Algo al azar = leave + Nombre + to chance.
    * dejar Algo al criterio de Alguien = leave + Nombre + up to.
    * dejar Algo aparcado = put + Nombre + on ice, put + Nombre + on mothballs.
    * dejar Algo completamente destrozado = leave + Nombre + in shambles.
    * dejar Algo para otro día = take + a rain cheque.
    * dejar a oscuras = cut out + light.
    * dejar aparte = leave + aside.
    * dejar a + Posesivo + suerte = strand.
    * dejar a su aire = leave to + Reflexivo, leave + unchecked.
    * dejar atónito = stun, astound.
    * dejar atrás = leave + behind, outstrip, outpace, outdistance, leave + Nombre + behind, leave by + the wayside, move on from.
    * dejar a una lado = put + Nombre + to one side.
    * dejar a un lado = put + aside, move + beyond, lay + Nombre + aside, leave by + the wayside.
    * dejar bastante que desear = fall (far) short of + ideal, leave + a lot to be desired, leave + much to be desired.
    * dejar bien claro = make + it + crystal clear, make + Reflexivo + crystal clear.
    * dejar caer = drop, dump.
    * dejar caer insinuaciones = throw + hints.
    * dejar caer un indirecta = drop + a hint.
    * dejar ciego = blind.
    * dejar claro = make + it + clear, hammer + home + message, make + plain, send + a clear signal that.
    * dejar claro que = make + the point that.
    * dejar como + estar = leave + untouched.
    * dejar con el culo al aire = leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar constancia de = record.
    * dejar de = cease to, relax + the grip on.
    * dejar de actualizar el catálogo = close down + catalogue.
    * dejar de circular = drop out of + circulation.
    * dejar de existir = be no more.
    * dejar de fumar = stop + smoking, quit + smoking, smoking cessation.
    * dejar de funcionar = go down, cease to + function, go + belly up, flake out, go + dead, pack up.
    * dejar de gustar = go off.
    * dejar de hacer huelga = cross + the picket line.
    * dejar de hacer sufrir = put + Nombre + out of + Posesivo + misery.
    * dejar de + Infinitivo = skip + Gerundio, give up + Gerundio, stop + Gerundio.
    * dejar de lado = leave + aside, forego [forgo].
    * dejar de percatarse de = become + blind to.
    * dejar de pie = leave + standing.
    * dejar de publicarse = cease + publication.
    * dejar de remar = lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.
    * dejar desamparado = leave + Nombre + out in the cold, leave + unprotected.
    * dejar de ser actual = date.
    * dejar de ser popular = outlive + Posesivo + popularity.
    * dejar de ser útil = outlive + Posesivo + usefulness.
    * dejar desguarnecido = leave + unprotected.
    * dejar de sonreír = extinguish + smile.
    * dejar desprotegido = leave + unprotected, leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar desvalido = leave + unprotected.
    * dejar de trabajar temporalmente = career break.
    * dejar de ver = become + blind to.
    * dejar dormido = put + Nombre + to sleep.
    * dejar el agua correr = let bygones be bygones.
    * dejar el hábito = kick + the habit.
    * dejar el nido = fly + the nest, leave + the nest.
    * dejar el puesto de trabajo = resign from + Posesivo + post.
    * dejar el trabajo = resign from + Posesivo + post, quit + Posesivo + job, jump + ship.
    * dejar en adobo = marinade.
    * dejar en blanco = leave + blank.
    * dejar encargado = leave in + charge.
    * dejar en el dique seco = mothball.
    * dejar en evidencia = call + Posesivo + bluff.
    * dejar en garantía = pledge.
    * dejar en herencia = bequeath.
    * dejar en la cuneta = ditch.
    * dejar en la estacada = leave + Nombre + high and dry, be left out on a limb.
    * dejar en libertad para + Infinitivo = afford + the freedom to + Infinitivo.
    * dejar en prenda = pledge.
    * dejar en remojo = steep.
    * dejar en ridículo = make + a joke of, put + Nombre + to shame.
    * dejar en segundo plano = overshadow.
    * dejar en suspenso = put into + abeyance.
    * dejar en testamento = will.
    * dejar entrever = provide + a glimpse of, hint, insinuate, hint at, give + a hint, intimate.
    * dejar escapar a Alguien = let + Nombre + escape.
    * dejar espacio para = leave + room for.
    * dejar estupefacto = stagger.
    * dejar frío a Alguien = knock + Nombre + cold.
    * dejar frío y vacío = leave + Nombre + cold and empty.
    * dejar fuera = leave out, cut out, count + Nombre + out, leave + Nombre + out of the picture, drop + Nombre + out of the picture.
    * dejar fuera de combate = lay + Nombre + low.
    * dejar fuera del equipo = sideline.
    * dejar hecho polvo = screw + Nombre + up.
    * dejar huella = leave + Posesivo + mark, cut + a swath(e), leave + a trace, touch + Posesivo + life, leave + an impression, leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar huellas = leave + footprints.
    * dejar huérfano = orphan.
    * dejar incompleto = leave + unfinished.
    * dejar inconsciente = overcome, knock + the hell out out of, leave + unconscious.
    * dejar indefenso = leave + unprotected.
    * dejar intacto = leave + intact, leave + untouched.
    * dejar la cuestión abierta = leave + the question open.
    * dejar la empresa = jump + ship.
    * dejar la puerta abierta a = open + the door to.
    * dejar la puerta abierta de par en par = leave + the door wide open.
    * dejar las armas = put down + weapons.
    * dejar las cosas como están = let + the matter + rest, let + sleeping dogs lie.
    * dejar las cosas tranquilas = let + sleeping dogs lie.
    * dejar las manos de uno libres de = free + Posesivo + hands from.
    * dejar la tierra en barbecho = let + farmland lie fallow.
    * dejar libertad para + Infinitivo = leave + Nombre + free to + Infinitivo.
    * dejar libre = vacate, leave + vacant.
    * dejar limpio a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar lisiado = lame.
    * dejarlo a la discreción de = leave + it to the discretion of.
    * dejarlo en paz = give + it a rest, let + it drop.
    * dejarlo para última hora = leave + it until the last minute.
    * dejar los campos en barbecho = let + fields lie fallow.
    * dejar los estudios = drop out (from school), drop out of + school.
    * dejar marcado = scar.
    * dejar margen = allow + margin.
    * dejar mella = leave + an impression, touch + Posesivo + life, leave + Posesivo + mark, cut + a swath(e), leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar mucho que desear = fall (far) short of + ideal, leave + a lot to be desired, leave + much to be desired.
    * dejar para cuando = move to + a time when.
    * dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.
    * dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.
    * dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.
    * dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.
    * dejar pasmado = stagger.
    * dejar paso = step + aside.
    * dejar paso (a) = give + way (to).
    * dejar pelado a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar perplejo = puzzle, mystify, perplex, stump, blow + Posesivo + mind, bewilder, nonplus.
    * dejar plantado = walk out on.
    * dejar que Alguien haga las cosas a su manera = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * dejar que Alguien se las arregle solo = leave (up) to + Posesivo + own resources, leave to + Posesivo + own devices.
    * dejar que Alguien se salga con la suya = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * dejar que Alguien se vaya = let + Nombre + go.
    * dejar que desear = leave + something + to be desired, leave + a bit to be desired.
    * dejar que se pudra = leave to + rot.
    * dejar que + Subjuntivo = allow + Infinitivo.
    * dejar rastro = leave + a trace.
    * dejarse arrastrar = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse arrastrar por la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse caer = drop by, drop in, slump, droop, mosey.
    * dejarse el pellejo = play out + Posesivo + skin, work + Posesivo + butt off, sweat + blood, slog + Posesivo + guts out, give + Posesivo + all.
    * dejarse el pellejo trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * dejarse embaucar = get + sucked in.
    * dejarse engañar = fall for, get + sucked in.
    * dejarse guiar por el instinto = fly by + the seat of + Posesivo + pants.
    * dejarse la piel = sweat + blood, work + Posesivo + butt off, slog + Posesivo + guts out, play out + Posesivo + skin.
    * dejarse la piel trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * dejarse llevar = become + carried away by, drift along, drift, coast along, go with + the flow, let + go, go along with + the flow.
    * dejarse llevar fácilmente = be easily led.
    * dejarse llevar (por) = fall + victim to, give + way (to).
    * dejarse llevar por el instinto = fly by + the seat of + Posesivo + pants.
    * dejarse llevar por el pánico = panic.
    * dejarse llevar por la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse ver = have + visibility.
    * dejar sin cambiar = leave + unchanged.
    * dejar sin hacer = leave + undone.
    * dejar sin palabras = leave + Nombre + speechless, nonplus.
    * dejar sin poder = disempower.
    * dejar sin protección = leave + unprotected.
    * dejar sin referente a una referencia anafórica = dangle + anaphoric reference.
    * dejar sin tocar = leave + Nombre + alone, leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * dejar sitio (a) = make + room (for), make + way (for).
    * dejar solo = leave + Alguien + alone, leave + Nombre + alone, leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar su impronta en = set + Posesivo + stamp on.
    * dejar tiempo = free up + time.
    * dejar tiempo libre = free up + time.
    * dejar tirado = strand, walk out on.
    * dejar tranquilo = leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar tras sí = leave + behind.
    * dejar una cicatriz = scar.
    * dejar una huella imborrable = leave + a lasting impression, leave + a lasting memory.
    * dejar una impresión = leave with + the impression, leave + an impression, leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar una marca = leave + Posesivo + mark.
    * dejar una pista = leave + a trace.
    * dejar (un) buen sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un cargo = resign + office, step down from + Posesivo + position, leave + office.
    * dejar un grato sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un hábito = stop + habit.
    * dejar un hueco = leave + gap.
    * dejar un mal sabor de boca = leave + a bad taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un puesto de trabajo = resign from + Posesivo + position.
    * dejar un reguero de = leave + a trail of.
    * dejar un sabor amargo en la boca = leave + a bitter aftertaste.
    * dejar un trabajo = quit, resign + Posesivo + post.
    * dejar vacante = leave + vacant.
    * dejar vacío = leave + vacant.
    * dejar vulnerable = leave + unprotected, leave + Nombre/Reflexivo + vulnerable.
    * desaparecer sin dejar huella = evaporate into + thin air, vanish into + thin air, disappear into + thin air, disappear without + a trace, disappear into + the blue, vanish into + the blue.
    * desaparecer sin dejar rastro = evaporate into + thin air, disappear into + thin air, disappear without + a trace, disappear into + the blue, vanish into + the blue.
    * desapareder sin dejar rastro = vanish into + thin air.
    * estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.
    * golpear a Alguien hasta dejarlo inconsciente = beat + Nombre + unconscious.
    * los efectos negativos se están dejando sentir ahora = chickens come home to roost.
    * lo tomas o lo dejas = take it or leave it.
    * no dejar a nadie fuera = inclusivity.
    * no dejar de enviar + Nombre = keep + Nombre + coming.
    * no dejar de mandar + Nombre = keep + Nombre + coming.
    * no dejar duda = leave + little doubt.
    * no dejar entrar = turn + Nombre + away, keep out.
    * no dejar ninguna duda = leave + no doubt.
    * no dejar ni un cabo suelto = tie up + all the loose ends.
    * no dejar pasar = keep out.
    * no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.
    * no dejar títere con cabeza = turn + everything upside down.
    * no poder dejar de mencionar = cannot but notice.
    * no poder dejar de recalcar la importancia de Algo = the importance of + Nombre + cannot be stressed too strongly.
    * no se puede dejar de recalcar el + Nombre + de = the + Nombre + of + Nombre + cannot be overemphasised.
    * no se puede dejar de recalcar el + Nombre + of = the + Nombre + of + Nombre + cannot be overstated.
    * no se puede dejar de recalcar la importancia de Algo = the importance of + Nombre + cannot be overstressed, the importance of + Nombre + cannot be overstated.
    * persona que deja un trabajo = leaver.
    * persuadir a Alguien para que deje Algo = lure away from.
    * programa + dejar de funcionar = programme + crash.
    * sin dejar huella = into thin air.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin dejar rastro = into thin air.
    * sin dejarse amedrentar por = undaunted by.
    * sin dejarse amilanar por = undaunted by.
    * sin dejarse desanimar = undaunted.
    * sin dejarse intimidar por = undaunted by.
    * sistema + dejar de funcionar = system + crash.
    * vive y deja vivir = live and let live.

    * * *
    ■ dejar (verbo transitivo)
    A
    1 dejar en un lugar
    2 olvidar
    3 como herencia
    4 depositar: persona
    B
    1 dejar: marca, mancha etc
    2 Comercio
    C abandonar: novia, marido etc
    D
    1 en cierto estado
    2 dejar algo dicho
    E
    1 posponer
    2 reservar, guardar
    F prestar
    A
    1 permitir
    2 esperar
    B
    1 dejar paso
    2 dejar caer
    ■ dejar (verbo intransitivo)
    A deja/dejen
    B
    1 dejar de: omitir, no hacer
    2 dejar de: cesar
    ■ dejarse (verbo pronominal)
    A abandonarse
    B
    1 dejarse la barba etc
    2 dejarse + infinitivo
    C olvidar
    D dejarse de
    vt
    A
    1 (en un lugar) to leave
    ¿dónde dejaste el coche? where did you leave the car?
    déjamelo en recepción leave it in reception for me
    deja ese cuchillo, que te vas a cortar put that knife down, you'll cut yourself
    dejé un depósito I put down o left a deposit
    ¿cuánto se suele dejar de propina? how much do you normally leave as a tip?
    dejémoslo, no quiero discutir por eso let's forget o drop it, I don't want to argue about it
    déjalo ya, no le pegues más that's enough o stop it now, don't hit him any more
    déjala, ella no tuvo la culpa leave her alone o let her be, it wasn't her fault
    dejar que desear: la calidad deja bastante/mucho que desear the quality leaves rather a lot/much to be desired
    2 (olvidar) to leave
    dejó el paraguas en el tren she left her umbrella on the train
    3 (como herencia) to leave
    le dejó sus alhajas a su nieta she left her jewels to her granddaughter
    4 (depositar) ‹persona› to drop, drop … off
    dejó a los niños en el colegio she dropped the children (off) at school
    B
    1 ‹marca/mancha/huella› to leave
    deja un gusto amargo en la boca it leaves a bitter taste in the mouth
    deja viuda y tres hijos he leaves a widow and three children
    2 ( Comercio):
    no deja mucho margen it does not have a very high profit margin
    ese tipo de negocio deja mucho dinero that type of business is very lucrative o yields high returns
    C (abandonar) ‹novia/marido› to leave; ‹familia› to leave, abandon; ‹trabajo› to give up, leave; ‹lugar› to leave
    lo dejó por otro she left him for another man
    quiere dejar el ballet he wants to give up ballet dancing
    no quería dejar esa casa donde había sido tan feliz he didn't want to leave that house where he had been so happy
    te dejo, que tengo que arreglarme I must go, I have to get ready
    D (+ compl)
    dejé la ventana abierta I left the window open
    su muerte los dejó en la miseria his death left them in absolute poverty
    su respuesta me dejó boquiabierta I was astonished by her reply
    ese estilo de cine me deja frío that sort of movie leaves me cold
    el golpe lo dejó inconsciente the blow knocked o rendered him unconscious
    dejar los garbanzos en remojo leave the chickpeas to soak
    dejo el asunto en tus manos I'll leave the matter in your hands
    me dejó esperando afuera she left me waiting outside
    el avión/bus nos dejó (Col, Ven); we missed the plane/bus
    ¡déjame en paz! leave me alone!
    me lo dejó en 1.000 pesos he let me have it for 1,000 pesos
    quiero dejar esto bien claro I want to make this quite clear, I want this to be quite clear
    dejando aparte la cuestión de … leaving aside the question of …
    dejó atrás a los otros corredores she left the other runners behind
    dejar algo/a algn estar to let sth/sb be ( colloq), to leave sth/sb alone
    2
    (CS): dejar algo dicho to leave a message
    dejó dicho que lo llamaran he left a message for them to call him
    ¿quiere dejar algo dicho? do you want to leave a message?
    E
    1 (posponer) leave
    no lo dejes para después, hazlo ahora don't put it off o leave it until later, do it now
    dejemos los platos para mañana let's leave the dishes until tomorrow
    2 (reservar, guardar) to leave
    deja tus chistes para otro momento save your jokes for some other time
    dejen un poco de postre para Gustavo leave some dessert for Gustavo
    deja un margen leave a margin
    F ( Esp fam) (prestar) (+ me/te/le etc) to lend
    he salido sin dineroyo te puedo dejar algo I've come out without any money — I can lend you some o let you have some
    A
    1 (permitir) dejar algo/a algn + INF to let sth/sb + INF
    ¿me dejas ir? will you let me go?, can I go?
    déjame entrar/salir let me in/out
    siempre lo han dejado hacer lo que le da la gana they've always allowed him to do o let him do just as he pleases
    deja correr el agua let the water run, run the water
    tú déjame hacer a mí y no te preocupes you leave it to me and don't worry
    sacar del horno y dejar reposar remove from the oven and leave to stand
    dejar que algo/algn + SUBJ to let sth/sb + INF
    dejó que lo eligiera ella he let her choose, he left the choice to her
    déjame que te ayude let me help you
    no dejes que se queme la carne don't let the meat burn
    2 (esperar) dejar que algo/algn + SUBJ:
    dejar que espese la salsa allow the sauce to thicken, wait until the sauce thickens
    deja que se tranquilice un poco primero wait for him to calm down o let him calm down a bit first
    ¡deja que te agarre y vas a ver! just you wait till I get my hands on you!
    B
    1
    dejar paso to make way
    dejen paso a la ambulancia let the ambulance through, make way for the ambulance
    hay que dejar paso a las nuevas ideas we have to make way for new ideas
    2
    dejar caer ‹objeto› to drop;
    ‹comentario› to let … drop
    dejó caer la noticia de que se casaba she let it drop that she was getting married
    ■ dejar
    vi
    A
    deja/dejen: deja, me toca pagar a mí no, no, it's my turn to pay
    toma lo que te debía — deja, deja here, this is what I owed you — no, it doesn't matter o no, forget it o no, please
    dejen, no se preocupen look, leave it, don't bother
    1 (omitir, no hacer) dejar DE + INF:
    no dejes de escribirme en cuanto llegues don't forget to write o make sure you write as soon as you get there
    no deja de llamar ni un solo día he telephones every day without fail
    no dejes de recordarles que … be sure to remind them that …
    no por eso voy a dejar de decir lo que siento that won't stop me from saying what I feel
    yo no puedo dejar de sacar mis propias conclusiones I can't help but draw my own conclusions
    no deja de sorprenderme que haya venido a disculparse I still find it surprising that he came to apologize
    lo que hagan o dejen de hacer es cosa suya whatever they do or don't do is their business
    por no dejar ( Chi fam); for the sake of it
    2 (cesar) dejar DE + INF to stop -ING
    deja de llorar/importunarme stop crying/bothering me
    creía que habías dejado de fumar I thought you had given up smoking
    A (abandonarse) to let oneself go
    se ha dejado mucho desde que enviudó he's let himself go terribly since he lost his wife
    B
    1 ‹barba/bigote› to grow
    quiero dejarme el pelo largo I want to grow my hair long
    2 dejarse + INF:
    se deja dominar por la envidia he lets his feelings of envy get the better of him
    no me voy a dejar convencer tan fácilmente I am not going to be persuaded that easily
    quería besarla, pero ella no se dejó he wanted to kiss her but she wouldn't let him
    se dejó llevar por la música she let herself be carried o swept along by the music
    se dejó abatir por el desánimo she succumbed to despondency
    no te dejes, tú también pégale ( AmL exc RPl); don't just take it, hit him back ( colloq)
    ¿qué tal el postre? — se deja comer ( fam hum); what's the dessert like? — it's not bad o I've tasted worse ( colloq hum)
    de vez en cuando se dejaba caer por el club he used to drop by o into the club now and then
    nunca te dejas ver we never seem to see you
    dejarse estar: no te dejes estar you'd better do something
    si nos dejamos estar vamos a perder el contrato if we don't get our act together o get a move on we'll lose the contract, if we don't do something, we'll lose the contract ( colloq)
    C ( fam) (olvidar) to leave
    me dejé el dinero en casa I left my/the money at home
    déjate de rodeos y dime la verdad stop beating about the bush and tell me the truth
    a ver si se dejan de perder el tiempo why don't you stop wasting time
    * * *

     

    Multiple Entries:
    dejar    
    dejar algo
    dejar ( conjugate dejar) verbo transitivo
    1


    dejó a los niños en el colegio she dropped the children (off) at school;
    dejar un recado to leave a message;
    dejar propina to leave a tip;
    deja ese cuchillo put that knife down;
    déjala, ella no tuvo la culpa leave her alone, it wasn't her fault;
    dejar mucho que desear to leave a great deal to be desired
    b) ( olvidar) ‹dinero/objeto to leave;

    ¡déjalo! forget it!


    2
    a)mancha/huella/sabor to leave

    b) ganancia to produce;


    3 ( abandonar) ‹novia/marido to leave;
    familia to leave, abandon;
    trabajo to give up, leave;
    lugar to leave;

    4 (+ compl) ( en cierto estado) to leave;

    me dejó esperando afuera she left me waiting outside;
    ¡déjame en paz! leave me alone!;
    me lo dejó en 1.000 pesos he let me have it for 1,000 pesos;
    See also→ lado 3
    5

    no lo dejes para después, hazlo ahora don't put it off o leave it until later, do it now

    b) (reservar, guardar) ‹espacio/margen/comida to leave

    ( permitir)
    dejara algo/algn hacer algo to let sth/sb do sth;

    déjalo entrar let it/him in;
    deja correr el agua let the water run;
    ¿me dejas ir? will you let me go?;
    dejar que algo/algn haga algo to let sb/sth do sth;
    déjame que te ayude let me help you;
    See Also→ caer 1, See Also→ paso 1 b
    verbo intransitivo dejar de hacer algo to stop doing sth;
    dejar de fumar to give up o to stop smoking;

    no dejes de escribirme make sure you write to me
    dejarse verbo pronominal
    1

    b)

    dejarse hacer algo: se deja dominar por la envidia he lets his feelings of envy get the better of him;

    se deja influir fácilmente he's easily influenced;
    dejarse llevar por la música to let oneself be carried along by the music;
    dejarse estar (AmL);

    ( descuidarse) to be careless;
    ( abandonarse) to let oneself go
    2barba/bigote to grow
    3 dejarse de hacer algo to stop doing sth;

    4 (esp Esp fam) ( olvidar) to leave
    dejar
    1 verbo transitivo
    1 (poner en un sitio una cosa) to leave: déjalo donde estaba, leave it where it was
    no sé dónde dejé las llaves, I don't know where I left my keys
    (a una persona en un lugar) to drop off
    2 (prestar) to lend: ¿me dejas tu blusa?, may I borrow your blouse?
    3 (abandonar a un niño) to abandon
    (romper relaciones con) to leave: Carmen dejó a su novio, Carmen broke up with her boyfriend
    (una actividad) to give up: dejó de bailar, she gave up dancing
    dejar el trabajo, to leave one's job
    (desistir) to give up: lo dejé por imposible, I gave it up
    4 (autorizar, dar permiso) to let, allow: no sé si le dejarán viajar solo, I don't know if they'll let her travel unaccompanied
    dejar entrar/salir, to let in/out ➣ Ver nota en let 5 (no molestar) to leave sb alone: deja a mamá, que está descansando, leave mummy alone, she's having a rest
    6 (producir beneficios) to produce
    7 (aplazar) dejaron la visita para otro día, they put the visit off for another day
    8 (+ adjetivo: en un estado) to make
    dejar cansado, to make (sb) tired
    dejar preocupado/satisfecho, to worry/satisfy
    II v aux ( dejar de + infinitivo) to stop, give up: no deja de hablar de él, she never stops talking about him
    no dejes de llamar para avisarme, don't forget to call me
    de pronto dejó de respirar, suddenly he stoped breathing ➣ Ver nota en give y stop
    ♦ Locuciones: déjame en paz, leave me alone
    dejar dicho, to leave a word o a message
    dejar fuera, (excluir, no tener en cuenta) to leave out, omit
    dejar mucho que desear, to leave a lot to be desired: su examen dejó mucho que desear, his exam performance left a lot to be desired
    ' dejar' also found in these entries:
    Spanish:
    agotar
    - aplanar
    - aturdir
    - barbecho
    - betún
    - cabida
    - cabo
    - caer
    - callar
    - clara
    - claro
    - colgada
    - colgado
    - consistir
    - Cristo
    - dejarse
    - descendencia
    - descolgar
    - desconectarse
    - despedirse
    - desplumar
    - destartalar
    - destilar
    - desvelar
    - deteriorarse
    - enseñar
    - entrever
    - estacada
    - estampar
    - franquear
    - hoy
    - huella
    - imprimir
    - miel
    - olvidar
    - palmo
    - petrificar
    - piedra
    - pieza
    - plantar
    - plantificar
    - poltrona
    - prenda
    - rastro
    - reñir
    - reposo
    - respirar
    - sabor
    - salirse
    - señal
    English:
    abandon
    - admit
    - advance
    - advise
    - allow
    - astound
    - black out
    - blind
    - boggle
    - bowl over
    - break off
    - brew
    - brush aside
    - burner
    - butt out
    - cease
    - chuck in
    - cold
    - come off
    - consider
    - cripple
    - cut
    - cut off
    - cut out
    - dangle
    - dent
    - device
    - disable
    - dismiss
    - drop
    - drop off
    - drop out
    - dump
    - end
    - fool
    - forward
    - fox
    - free
    - gear
    - give
    - give up
    - gripping
    - imprint
    - jack in
    - jilt
    - keep
    - keep in
    - keep out
    - knock out
    - lay down
    * * *
    vt
    1. [poner] to leave, to put;
    dejó los papeles en la mesa he put o left the papers on the table;
    deja el abrigo en la percha put your coat on the hanger;
    he dejado la moto muy cerca I've left o parked my motorbike nearby;
    deja el jarrón, que lo vas a romper put that vase down or you'll break it;
    su compañero le dejó un balón perfecto y sólo tuvo que rematar a gol his team-mate played a perfect ball for him and all he had to do was tap it in
    2. [olvidar] to leave;
    dejé el paraguas en el cine I left my umbrella at the movies
    3. [encomendar]
    dejarle algo a alguien to leave sth with sb;
    le dejé los niños a mi madre I left the children with my mother
    4. Esp [prestar]
    dejar algo a alguien to lend sb sth, to lend sth to sb;
    ¿me dejas un paraguas? could you lend me an umbrella?;
    ¿nos dejarás tu casa el próximo verano? will you let us use your house next summer?
    5. [abandonar] [casa, trabajo, país] to leave;
    [tabaco, estudios] to give up; [familia] to abandon;
    dejé la fiesta a medianoche I left the party at midnight;
    dejó el tenis cuando empezó la universidad she gave up tennis when she started university;
    dejó lo que estaba haciendo para ayudarla he stopped o dropped what he was doing to help her;
    te dejo, que si no pierdo el autobús I have to leave you now, or I'll miss the bus;
    su marido la ha dejado her husband has left her;
    lo dejó por un hombre más joven she left him for a younger man;
    dejar a alguien en algún sitio [con el coche] to drop sb off somewhere;
    el avión dejó a treinta pasajeros en la primera escala thirty passengers got off (the plane) at the first stopover;
    dejar atrás a alguien to leave sb behind;
    es muy inteligente y ha dejado atrás al resto de la clase she's very intelligent and has left the rest of the class behind (her), she's very intelligent and is way ahead of the rest of the class;
    dejó atrás al resto de corredores he left the other runners behind o in his wake;
    dejar algo por imposible to give sth up as a lost cause
    6. [posponer] to leave;
    dejemos esto para la próxima reunión let's leave this matter until the next meeting;
    dejamos el viaje para diciembre we put off the journey until December;
    no dejes para mañana lo que puedas hacer hoy don't put off till o leave for tomorrow what you can do today
    7. [permitir]
    dejar a alguien hacer algo to let sb do sth, to allow sb to do sth;
    no me dejan salir, estoy castigado I'm being kept in as a punishment;
    dejar entrar/salir a alguien to let sb in/out;
    sus gritos no me dejaron dormir his cries prevented me from sleeping;
    déjame a mí, que tengo más experiencia let me do it, I'm more experienced;
    déjame a mí, yo me encargo de preparar la comida leave it to me, I'll get dinner;
    deja que tu hijo venga con nosotros let your son come with us;
    ¿me dejas ir? will you let me go?, can I go?;
    dejar correr algo to leave sth be;
    dejar pasar o [m5] escapar algo to let sth slip;
    dejó pasar tres semanas he let three weeks go by;
    el resultado final no deja lugar a dudas the final result leaves no room for doubt
    8. [reservar]
    deja algo de café para mí leave some coffee for me;
    deja algo para los demás leave some for the others;
    deja tus críticas para una mejor ocasión save your criticisms for another time
    9. [legar] to leave;
    dejar algo a alguien to leave sth to sb;
    10. [reportar] to bring;
    el negocio les deja varios millones al año the business brings them several million a year
    11. [omitir] to leave out;
    la cocina déjala de momento, ahora hay que limpiar el baño leave the kitchen for the moment, I want you to clean the bathroom now;
    dejemos aparte las introducciones y comencemos la negociación let's dispense with the introductions and get straight down to the negotiations;
    dejar algo por o [m5] sin hacer to fail to do sth;
    dejó lo más importante por resolver he left the most important question unresolved
    12. (en imperativo) [olvidar] to forget (about);
    déjalo, no importa forget it, it doesn't matter
    13. (en imperativo) [no molestar] to leave alone o in peace;
    ¡déjame, que tengo trabajo! leave me alone, I'm busy!;
    déjame tranquilo o [m5] en paz leave me alone o in peace;
    ¡deja a tu padre, está durmiendo! leave your father alone o in peace, he's sleeping!;
    déjalo estar leave it as it is, let it be
    14. (+ infinitivo)
    dejó adivinar sus intenciones she allowed her intentions to be guessed;
    lo dejó caer she dropped it;
    dejó caer que no se presentaría a las próximas elecciones he let it drop that he wouldn't be standing at the next election;
    dejó escapar una magnífica oportunidad she missed an excellent opportunity, she allowed an excellent opportunity to slip by
    15. [indica resultado] to leave;
    deja un sabor agridulce it has a bittersweet aftertaste;
    la lejía ha dejado marcas en la ropa the bleach has left stains on the clothes;
    el examen me dejó agotado I was left exhausted by the exam;
    ¡no me dejes así, cuéntame qué pasó! don't leave me guessing, tell me what happened!;
    yo dejaría la pared tal y como está I'd leave the wall as it is;
    tu comportamiento deja bastante/mucho que desear your behaviour leaves something/a lot to be desired;
    dejar algo hecho to get sth done;
    te lo dejaré hecho para el lunes I'll get it done for you by Monday;
    dejar algo como nuevo to leave sth as good as new
    16. [esperar a]
    dejar que to wait until;
    dejó que acabara de llover para salir he waited until it had stopped raining before going out;
    retirar del fuego y dejar enfriar o [m5] que se enfríe remove from the heat and allow to cool;
    deja que se calme un poco, y entonces háblale wait until she calms down a bit before you talk to her
    vi
    1. [parar]
    dejar de hacer algo to stop doing sth;
    dejó de llover it stopped raining, the rain stopped;
    ha dejado de fumar/beber he's stopped smoking/drinking;
    no deja de venir ni un solo día he never fails to come;
    poco a poco dejaron de llamarse they gradually stopped phoning one another;
    no deja de ser extraño que haga tanto calor en esta época del año it really is most strange for it to be so hot at this time of year
    2. (en negativo) [indica promesa]
    no dejar de to be sure to;
    ¡no dejes de escribirme! be sure to write to me!;
    no dejes de avisarnos si tienes algún problema be sure to tell us if you have any problem
    3. (en imperativo) [indica negación]
    deja, ya subo yo las maletas leave the cases, I'll bring them up;
    deje, señora, ya lo hago yo allow me, madam, I'll do it;
    ¿vas a volver a correr la maratón? – ¡deja, deja! ya tuve suficiente con la del año pasado are you going to run the marathon again? – don't! last year was more than enough
    * * *
    I v/t
    1 leave; estudios give up, quit fam ;
    dejar mucho que desear leave a lot to be desired;
    dejar algo para mañana leave sth until tomorrow;
    dejémoslo aquí let’s leave it here;
    ¡déjalo! persona leave him alone!; asunto drop it!
    2 ( permitir) let, allow;
    déjale marcharse let him go;
    dejar que algo ocurra let sth happen, allow sth to happen
    3 ( prestar) lend
    4 beneficios yield
    5
    :
    déjame en la esquina drop me at the corner;
    dejar caer algo drop sth
    II v/i
    1 ( parar)
    :
    dejar de hacer algo stop doing sth;
    dejar de fumar give up smoking, stop o quit smoking;
    no deja de fastidiarme he keeps (on) annoying me;
    no puedo dejar de pensar en ellos I can’t stop thinking about them
    2
    :
    no dejes de visitarnos be sure to visit us
    * * *
    dejar vt
    1) : to leave
    2) abandonar: to abandon, to forsake
    3) : to let be, to let go
    4) permitir: to allow, to permit
    dejar vi
    dejar de : to stop, to quit
    dejar de fumar: to quit smoking
    * * *
    dejar vb
    1. (en general) to leave [pt. & pp. left]
    2. (abandonar una actividad) to give up [pt. gave; pp. given]
    3. (permitir) to let [pt. & pp. let]
    4. (prestar) to lend [pt. & pp. lent]
    ¿me dejas este libro? can you lend me this book? / can I borrow this book?
    dejar caer to drop [pt. & pp. dropped]
    dejar de (involuntariamente) to stop [pt. & pp. stopped] (voluntariamente) to give up [pt. gave; pp. given]
    ¡déjame en paz! leave me alone!

    Spanish-English dictionary > dejar

  • 13 tragar

    v.
    1 to swallow.
    2 to swallow up.
    3 to put up with (informal) (soportar).
    4 to devour, to guzzle (informal) (consumir mucho).
    ¡cómo traga gasolina este coche! this car really guzzles petrol! (British), this car is a real gas-guzzler! (United States)
    5 to give in (informal) (acceder).
    * * *
    Conjugation model [ LLEGAR], like link=llegar llegar
    1 (ingerir) to swallow
    2 (comer mucho) to gobble up, tuck away, put away
    3 (absorber) to soak up
    5 figurado (gastar, consumir) to eat up, guzzle
    6 figurado (creer) to swallow, believe
    7 figurado (aguantar) to put up with; (disimular) to hide
    8 figurado (soportar a alguien) to stand, stomach
    1 to swallow, swallow up
    1 (ingerir) to swallow
    2 (comer mucho) to gobble up, tuck away, put away
    3 (absorber) to soak up
    5 figurado (creer) to swallow, believe
    6 figurado (aguantar) to put up with; (disimular) to hide
    \
    tragar la píldora figurado to swallow it, fall for it
    tragar millas figurado to burn up the miles
    * * *
    verb
    * * *
    1. VT
    1) [+ comida, bebida] to swallow

    nunca he visto a nadie tragar tanta comida* I've never seen anyone put away so much food *

    me insultó, pero tragué saliva por respeto a su padre — he insulted me, but I bit my tongue out of respect for his father

    2) (=absorber) to soak up
    3) * (=gastar) to use
    4) * (=aguantar) [+ insultos, reprimenda] to put up with
    5) * (=creer) to swallow *, fall for *
    2. VI
    1) * (=engullir)
    2) * (=creer) to swallow *, fall for *

    -¿han tragado? -no, no se han creído nada — "did they swallow it o fall for it?" - "no, they didn't believe a word" *

    3.
    See:
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) <comida/agua/medicina> to swallow
    b) < lágrimas> to choke back
    2) (fam) ( soportar) to put up with

    no lo trago/traga — I/she can't stand him

    2.
    tragar vi
    1)
    a) (Fisiol) to swallow
    b) (fam) ( engullir)
    2) (RPl fam) ( estudiar) to cram
    3.
    tragarse v pron
    1) (enf)
    a) < comida> to swallow
    b) < lágrimas> to choke back; < orgullo> to swallow; < angustia> to suppress
    c) mar to swallow up
    d) máquina <dinero/tarjeta> to swallow up
    e) (fam) ( engullirse) to put away (colloq)
    2) (fam)
    a) ( soportar) < insulto> to put up with; <obra/recital> to sit through
    b) ( creerse) <excusa/cuento> to fall for (colloq)
    * * *
    = gulp, inhale, swallow, swallow up, stomach.
    Ex. At these words he gulped loudly, spilling his coffee recklessly, and then said 'Right now!'.
    Ex. Did you know that a non-smoker in an enclosed space can inhale the equivalent of one cigarette an hour?.
    Ex. The new reference librarian swallowed hard and said 'I can't believe all this,' scarcely knowing what else to say.
    Ex. The growing complexity of computing environments requires creative solutions to prevent the gain in productivity promised by computing advances from being swallowed up by the necessity of moving information from one environment to another.
    Ex. Early man couldn't stomach milk, according to research.
    ----
    * como si se + Pronombre + hubiera tragado la tierra = into thin air.
    * no tragar Algo o Alguien = stick in + Posesivo + craw.
    * tragarse = gobble up, fall for, put away, scoff.
    * tragarse a Alguien la tierra = disappear into + the blue, vanish into + the blue, vanish from + the face of the earth, disappear from + the face of the earth.
    * tragarse el amor propio = swallow + Posesivo + pride.
    * tragarse el orgullo = swallow + Posesivo + pride.
    * tragarse lo que Uno ha dicho = eat + Posesivo + words, eat + humble pie, eat + crow, eat + dirt.
    * tragarse una pastilla = pop + pill.
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) <comida/agua/medicina> to swallow
    b) < lágrimas> to choke back
    2) (fam) ( soportar) to put up with

    no lo trago/traga — I/she can't stand him

    2.
    tragar vi
    1)
    a) (Fisiol) to swallow
    b) (fam) ( engullir)
    2) (RPl fam) ( estudiar) to cram
    3.
    tragarse v pron
    1) (enf)
    a) < comida> to swallow
    b) < lágrimas> to choke back; < orgullo> to swallow; < angustia> to suppress
    c) mar to swallow up
    d) máquina <dinero/tarjeta> to swallow up
    e) (fam) ( engullirse) to put away (colloq)
    2) (fam)
    a) ( soportar) < insulto> to put up with; <obra/recital> to sit through
    b) ( creerse) <excusa/cuento> to fall for (colloq)
    * * *
    = gulp, inhale, swallow, swallow up, stomach.

    Ex: At these words he gulped loudly, spilling his coffee recklessly, and then said 'Right now!'.

    Ex: Did you know that a non-smoker in an enclosed space can inhale the equivalent of one cigarette an hour?.
    Ex: The new reference librarian swallowed hard and said 'I can't believe all this,' scarcely knowing what else to say.
    Ex: The growing complexity of computing environments requires creative solutions to prevent the gain in productivity promised by computing advances from being swallowed up by the necessity of moving information from one environment to another.
    Ex: Early man couldn't stomach milk, according to research.
    * como si se + Pronombre + hubiera tragado la tierra = into thin air.
    * no tragar Algo o Alguien = stick in + Posesivo + craw.
    * tragarse = gobble up, fall for, put away, scoff.
    * tragarse a Alguien la tierra = disappear into + the blue, vanish into + the blue, vanish from + the face of the earth, disappear from + the face of the earth.
    * tragarse el amor propio = swallow + Posesivo + pride.
    * tragarse el orgullo = swallow + Posesivo + pride.
    * tragarse lo que Uno ha dicho = eat + Posesivo + words, eat + humble pie, eat + crow, eat + dirt.
    * tragarse una pastilla = pop + pill.

    * * *
    tragar [A3 ]
    vt
    A
    1 ‹comida/agua/medicina› to swallow
    2 ‹lágrimas› to choke back, hold back
    B ( fam) (soportar) to put up with
    ha tenido que tragar mucho she's had to put up with a lot
    no (poder) tragar a algn ( fam): personalmente no lo trago or no lo puedo tragar personally I can't stand him o I find him hard to take ( colloq)
    ■ tragar
    vi
    A
    1 ( Fisiol) to swallow
    2 ( fam)
    (comer): ¡cómo traga este niño! this kid really puts away his food! ( colloq)
    B ( Esp fam) (caer, picar) to fall for it
    C ( RPl fam) (estudiar) to cram, to grind ( AmE colloq), to swot (for an exam) ( BrE colloq)
    A ( enf)
    1 ‹comida› to swallow
    fumaba pero no se tragaba el humo he used to smoke but he didn't inhale
    2 ‹lágrimas› to choke back, hold back; ‹orgullo› to swallow; ‹angustia› to suppress, hold back
    3 (absorber) «mar» to swallow up, engulf
    hace años que no lo veo, se lo tragó la tierra I haven't seen him for years, he's just disappeared off the face of the earth
    la campaña se había tragado todos sus ahorros the campaign had swallowed up o used up all their savings
    4
    «máquina/teléfono»: se traga las monedas y se corta it takes the coins and then you get cut off
    5 ( Esp fam) (comerse) to put away ( colloq)
    B
    1 ( fam) (soportar) to put up with
    tiene que tragarse todos los insultos del jefe he has to put up with o take all the boss's insults
    2 ( fam); ‹programa/obra› to watch, sit through; ‹recital› to listen to, sit through
    C ( fam); ‹excusa/cuento› to fall for ( colloq), to buy ( colloq)
    D ( Col fam) to fall in love
    * * *

     

    tragar ( conjugate tragar) verbo transitivo
    1comida/agua/medicina to swallow
    2 (fam) ( aguantar):
    no lo trago I can't stand him

    verbo intransitivo
    1 (Fisiol) to swallow
    2 (RPl fam) ( estudiar) to cram
    tragarse verbo pronominal
    1 ( enf)
    a) comida to swallow;



    orgullo to swallow
    c) [ máquina] ‹dinero/tarjeta to swallow up

    2 (fam)
    a) ( soportar) ‹obra/recital to sit through

    b) ( creerse) ‹excusa/cuento to swallow, fall for (colloq)

    tragar verbo transitivo
    1 (un trozo de comida, etc) to swallow
    2 fam (comer muy deprisa) to gobble up, tuck away: ¡no veas cómo traga!, he eats a lot!
    3 Auto fam (combustible) to use
    4 (un desagüe) to drain off
    (el mar, agua) el remolino se lo tragó, it was sucked down by the whirlpool
    5 (transigir, tolerar) to put up with
    6 fig (a alguien) to stand, bear
    7 fig (creer) to believe, swallow
    ' tragar' also found in these entries:
    Spanish:
    bilis
    - pasar
    - quina
    - saliva
    - atragantarse
    - pastilla
    English:
    buy
    - gulp
    - guzzle
    - suck in
    - swallow
    - cram
    - force
    - go
    - swot
    - word
    * * *
    vt
    1. [ingerir] to swallow;
    tragó la pastilla con dificultad she swallowed the pill with difficulty;
    tragar agua [en mar, piscina] to swallow water;
    tragar saliva to swallow, to gulp
    2. Fam [creer] to swallow;
    creo que no ha tragado la historia I don't think she swallowed the story;
    le hicieron tragar el cuento they managed to make him believe the story
    3. [absorber] to swallow up;
    ese desagüe traga el agua sucia the dirty water goes down that drain
    4. Fam [soportar] to put up with;
    ¡lo que hay que tragar por los hijos! the things you have to put up with for the sake of the children!;
    yo creo que Ana no me traga I don't think Ana likes me;
    no la puedo tragar, no la trago I can't stand her
    5. Fam [consumir mucho] to devour, to guzzle;
    ¡cómo traga gasolina este coche! Br this car really guzzles petrol!, US this car is a real gas-guzzler!
    6. RP Fam [estudiar] to bone up on, Br to swot up (on)
    vi
    1. [ingerir] to swallow;
    me cuesta tragar I can't swallow properly, I have trouble swallowing
    2. Fam [comer]
    ¡cómo traga tu primo! your cousin can certainly put it away!
    3. Fam [creerse]
    ¿crees que tragará? do you think he'll swallow it?
    4. Fam [acceder] to give in;
    ahora no lo acepta pero acabará tragando she refuses to accept it right now, but she'll give in in the end
    5. [absorber]
    esa alcantarilla no traga that drain's blocked
    6. RP Fam [estudiar] Br to swot, US to grind
    * * *
    I v/t
    1 swallow;
    no lo trago I can’t stand him o bear him
    empollar cram, Br
    swot
    II v/i Rpl fam
    empollar cram, Br
    swot
    * * *
    tragar {52} v
    : to swallow
    * * *
    tragar vb
    1. (ingerir) to swallow
    2. (comer mucho) to eat a lot
    ¡hay que ver cómo traga! you should see how much he eats!
    3. (aguantar) to stand [pt. & pp. stood]

    Spanish-English dictionary > tragar

  • 14 lugar

    m.
    1 place.
    en algún lugar somewhere
    no lo veo por ningún lugar I can't see it anywhere
    vuelve a ponerlo todo en su lugar put everything back where it belongs
    yo en tu lugar if I were you
    lugar de encuentro meeting place
    lugar de trabajo place of work
    2 place, town.
    las gentes del lugar the local people
    lugar de nacimiento place of birth
    3 position (post).
    en primer/segundo lugar in the first/second place, firstly/secondly
    4 room, space.
    aquí ya no hay lugar para más gente there's no room for anyone else here
    * * *
    1 (sitio, ciudad) place
    2 (posición, situación) place, position
    ¿qué lugar ocupa en la empresa? what's her position in the company?
    3 (espacio) room, space
    \
    dar lugar a to give rise to
    dejar a alguien en mal lugar to make somebody look foolish, show somebody up
    en lugar de instead of
    fuera de lugar (descolocado) out of place 2 (inoportuno) inappropriate
    hacer lugar to make room
    no ha lugar la protesta objection overruled
    sin lugar a dudas undoubtedly
    tener lugar to take place
    lugar común commonplace
    * * *
    noun m.
    - tener lugar
    * * *
    SM
    1) (=sitio) place

    algún lugar — somewhere

    los Santos Lugares — the Holy Places

    lugar común — cliché, commonplace

    composición 3)
    2) (=posición)
    a) [en lista, carrera, trabajo]

    en primer lugar, se han clasificado en primer lugar — they have qualified in first place

    en primer lugar, me gustaría agradecer la invitación — first of all o firstly, I would like to thank you for inviting me

    b) (=situación)

    yo, en tu lugar, no iría — I wouldn't go if I were you

    en su lugar, ¡descanso! — (Mil) stand easy!

    dejar a algn en buen/mal lugar — [comportamiento] to reflect well/badly on sb; [persona] to make sb look good/bad

    estar fuera de lugar — to be out of place

    c)

    en lugar deinstead of

    vino el portavoz en lugar del ministro — the spokesman came instead of the minister, the spokesman came in the minister's place

    ¿puedo asistir yo en su lugar? — can I go instead?

    en lugar de escribir, me llamó por teléfono — instead of writing, he called me

    en lugar de ir a la piscina, ¿por qué no vamos a la playa? — why don't we go to the beach instead of the swimming pool?

    3) (=ocasión) opportunity, chance

    dar lugar a algo — to give rise to sth, lead to sth

    dejar lugar a algo — to leave room for sth

    sin lugar a dudas — without doubt, undoubtedly

    no ha lugar, una reacción tan fuerte, francamente no ha lugar — there is no need for such a violent response

    -¡protesto! -no ha lugar — (Jur) "objection!" - "overruled"

    tener lugar — to take place, happen, occur

    4) (=espacio) room, space

    ¿hay lugar? — is there any room?

    5) (=localidad) place

    En un lugar de la Mancha... — Somewhere in La Mancha...

    las gentes del lugar — the local people, the locals

    lugar de nacimiento[gen] birthplace; [en impreso] place of birth

    * * *
    1) ( sitio) place
    2) (localidad, región)
    3)
    a) ( espacio libre) room

    hacer lugar para alguien/algo — to make room o space for somebody/something

    b) ( asiento) seat
    4)
    a) ( situación) place

    yo en tu lugar... — if I were you...

    b) (en organización, jerarquía) place

    se clasificó en primer/quinto lugar — she finished in first/fifth place

    5)

    dar lugar a — (a una disputa, a comentarios) to provoke, give rise to

    6) (Der)

    en primer lugar: se tratarán en primer lugar they will be dealt with first; en primer lugar porque... first of all o firstly because...; en último lugar: y en último lugar... and finally o lastly...; a como dé/diera lugar (AmL): se trata de venderlo a como dé lugar the idea is to sell it any way we can; a como diera lugar yo iba a entrar one way or another I was going to get in; dejar a alguien en mal lugar to put somebody in an awkward position; poner a alguien en su lugar to put somebody in her/his place; sin lugar a dudas without doubt, undoubtedly; tener lugar — to take place

    * * *
    = area, locality, location, place, locus [loci, -pl.], site, spot, slot.
    Ex. The area in which standards for bibliographic description have had the most impact is in catalogues and catalogue record data bases.
    Ex. To overcome these problems users must think of all the various names that might have been applied, and must understand something of the geography and administration of the locality concerned.
    Ex. Having been alerted to the existence of a document, the user needs information concerning the actual location of the document, in order that the document may be read.
    Ex. Period and place can also be added to any heading, though there are restrictions on the latter: in certain subjects place takes preference over subject.
    Ex. The locus of government policy making has been shifted to the Ministry of Research and Technology.
    Ex. Here, families from many different communities were up-rooted and resettled on greenfield sites, many miles away from relatives and friends.
    Ex. There was also a spot from which, if you struck the floor with a hard rap of your heel, you could almost count the reverberations as the sound bounced from floor to ceiling to walls to floor.
    Ex. These frames are of different types and have slots also of different types, which can be filled by other frames.
    ----
    * asignar un lugar = give + Nombre + a place in.
    * auxiliares de lugar = area table.
    * cambiar de lugar = relocate, resite [re-site].
    * cambio de lugar = relocation.
    * cambio + tener lugar = change + take place.
    * colocación fuera de lugar = misplacement.
    * colocado en lugar erróneo = misplaced.
    * colocar en el lugar donde = put in + the place where.
    * colocar en su lugar = drop into + place.
    * colocar en un lugar = put into + place.
    * colocar en un lugar erróneo = misplace.
    * confinado a un lugar concreto = site-bound.
    * conseguir ocupar un lugar específico = secure + a niche.
    * Consejo Internacional de Museos y Lugares de Interés (ICOMS) = International Council of Museums and Sites (ICOMOS).
    * curso que tiene lugar fuera de la universidad = extension course, off-campus course.
    * dar lugar = produce.
    * dar lugar a = cause, generate, give + rise to, mean, result (in), leave + room for, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.
    * dar lugar a la reflexión = provide + food for thought.
    * dar lugar a problemas = give + rise to problems.
    * dar lugar a queja = evoke + complaint.
    * dar lugar a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.
    * de lugares más distantes = from further afield.
    * demostrar sin lugar a dudas = prove + conclusively.
    * desplazarse de un lugar a otro = move from + place to place.
    * distribuido en varios lugares = multilocationed.
    * el lugar que le corresponde a = the due place of.
    * emplazado en un lugar lejano = outstation.
    * en algún lugar = somewhere, at some point.
    * en algún lugar (de por ahí) = somewhere out there.
    * encontrarse fuera de lugar = be out of + Posesivo + element, be out of place.
    * en cualquier lugar = everywhere, anywhere.
    * en cualquier otro lougar = everywhere else.
    * en cualquier otro lugar = anywhere else.
    * en cuarto lugar = fourthly.
    * en el lugar del accidente = at the scene of the accident.
    * en el lugar de los hechos = at the scene.
    * en lugar de = as opposed to, in place of, instead of, rather than, in lieu of.
    * en lugar del accidente = at the scene.
    * en lugar de otro = vicariously.
    * en lugares cerrados = indoors.
    * en ningún lugar = nowhere.
    * en otro lugar = elsewhere, off-site [offsite].
    * en primer lugar = firstly, in the first place, in the first instance, first and foremost, first off.
    * en quinto lugar = fifthly.
    * en segundo lugar = secondly, second-best [2nd-best], in the second place.
    * en su lugar = instead, in + Posesivo + stead.
    * en tercer lugar = thirdly, on the third hand.
    * en un lugar central = centrally located.
    * en un lugar céntrico = centrally located.
    * en un lugar diferente de = somewhere other than.
    * en un lugar distinto a = somewhere other than.
    * en un lugar seguro = in a safe place, in safekeeping.
    * estar en el lugar adecuado en el momento adecuado = be in the right place at the right time.
    * estar en el lugar indicado en el momento indicado = be in the right place at the right time.
    * estar en el lugar oportuno en el momento oportuno = be in the right place at the right time.
    * estar fuera de lugar = be out of place, be out of order.
    * fuera de lugar = out of place, uncalled-for.
    * gallito del lugar, el = cock-of-the-walk.
    * ganarse un lugar en el corazón de Alguien = win + a place in + heart.
    * habitante del lugar = local, local resident.
    * hacerse un lugar = carve out + a place.
    * hacer una marca para indicar el lugar donde uno se ha quedado leyendo = mark + Posesivo + place.
    * lugar acogedor = welcoming place.
    * lugar aglomerado = crowded quarter.
    * lugar ameno = locus amoenus.
    * lugar atrasado = backwater.
    * lugar común de alimentación = feeding ground.
    * lugar común de encuentro = meeting ground.
    * lugar cultural = cultural site.
    * lugar de acampada = campsite [camp site], camping site, campground.
    * lugar de aterrizaje = landing site, landing area.
    * lugar de celebración = venue.
    * lugar de celebración del congreso = conference venue.
    * lugar de cita = meeting ground.
    * lugar de cría = breeding ground, breeding area.
    * lugar de descanso = resting place.
    * lugar de diversión = playground.
    * lugar de encuentro = meeting place, meeting point, gathering place, tryst.
    * lugar de entretenimiento nocturno = night spot.
    * lugar de honor = pride of place.
    * lugar de impresión = place of printing.
    * lugar de interés = attraction, sight.
    * lugar del crimen = scene of the crime.
    * lugar de nacimiento = birthplace, place of birth.
    * lugar de origen = locality of origin.
    * lugar de parada = halting place.
    * lugar de pasto = feeding ground.
    * lugar de prueba alfa = alpha test site, alpha site.
    * lugar de prueba beta = beta test site.
    * lugar de pruebas = test site.
    * lugar de publicación = place of publication.
    * lugar de recogida = pick-up location, pick-up point, drop-off point.
    * lugar de residencia = place of residence.
    * lugar destacado = prime space.
    * lugar de trabajo = affiliation, institutional affiliation, working environment, workplace, work setting, place of work, worksite [work site], home institution.
    * lugar de trabajo del autor = author affiliation.
    * lugar de vacaciones = tourist destination.
    * lugar donde las aves pasan la noche = roost.
    * lugar donde pasar el rato = hang out.
    * lugar en el mercado de venta = market niche.
    * lugar en la ordenación = filing position.
    * lugar escondido = secluded spot.
    * lugares de interés = sights.
    * lugar específico = niche.
    * lugar físico = physical place.
    * lugar frecuentado = hang out.
    * lugar histórico = historic site, historical site.
    * lugar interesante = hot spot.
    * lugar oculto = hidden storage place, secret storage location, secret storage place, secret holding location, secret cell.
    * lugar para comer = eating facility.
    * lugar pintoresco = beauty spot.
    * lugar privilegiado = place in the sun.
    * lugar protegido = safe haven, safe harbour.
    * lugar público = public place.
    * lugar que le corresponde = Posesivo + rightful place.
    * lugar que nos corresponde = place in the sun.
    * lugar remoto = secluded spot.
    * lugar resguardado del viento y soleado = suntrap.
    * lugar seguro = safe haven, safe place.
    * lugar visible = prime space.
    * nombre de lugar = place name.
    * no tener lugar = fall through.
    * ocasión + dar lugar a = occasion + give rise to.
    * ocupar el lugar de = take + the place of.
    * ocupar el lugar de Alguien = take + Posesivo + place.
    * ocupar un lugar = hold + a place, occupy + place.
    * ocupar un lugar destacado para + Pronombre = stand + high on + Posesivo + list.
    * ocupar un lugar en una clasificación = rank.
    * ocupar un lugar importante = take + pride of place.
    * ocupar un lugar prioritario en los intereses de Alguien = rank + high on + Posesivo + agenda.
    * ocupar un lugar privilegiado = have + pride of place.
    * ocupar un primer lugar = stand + first.
    * ponerse en el lugar de = place + Reflexivo + in the position of, put + Reflexivo + in the position of.
    * ponerse en el lugar de Alguien = put + Reflexivo + in + Nombre/Posesivo + shoes, wear + Posesivo + shoes, walk in + Posesivo + shoes.
    * ponerse en lugar de Alguien = stand in + Posesivo + shoes.
    * primer lugar de consulta = first stop.
    * que huele a lugar cerrado = fusty.
    * que no aparece en primer lugar = nonfirst [non-first].
    * que tiene lugar una vez a la semana = once-weekly.
    * residente del lugar = local resident.
    * sentimiento de pertenecer a un lugar = sense of belonging.
    * sentirse fuera de lugar = feel + inadequate.
    * sin lugar a dudas = conclusively, undeniably, unquestionably, without any doubt, by all accounts, no mistake, no doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, to be sure.
    * sistema en el que el documento aparece representado en un único lugar del ín = one-place system.
    * situado en primer lugar = top-rated.
    * situado en un lugar céntrico = centrally located.
    * situado en un lugar lejano = outstation.
    * tener lugar = take + place, go on, come to + pass.
    * TIP (El Lugar de Información) = TIP (The Information Place).
    * UF (úsese en lugar de) = UF (use for).
    * un buen lugar de partida = a good place to start.
    * variar de lugar a lugar = differ + from place to place.
    * variar de un lugar a otro = vary + from place to place.
    * visita con conferencia a varios lugares de un país = lecture tour.
    * zona central de un lugar = heartland.
    * * *
    1) ( sitio) place
    2) (localidad, región)
    3)
    a) ( espacio libre) room

    hacer lugar para alguien/algo — to make room o space for somebody/something

    b) ( asiento) seat
    4)
    a) ( situación) place

    yo en tu lugar... — if I were you...

    b) (en organización, jerarquía) place

    se clasificó en primer/quinto lugar — she finished in first/fifth place

    5)

    dar lugar a — (a una disputa, a comentarios) to provoke, give rise to

    6) (Der)

    en primer lugar: se tratarán en primer lugar they will be dealt with first; en primer lugar porque... first of all o firstly because...; en último lugar: y en último lugar... and finally o lastly...; a como dé/diera lugar (AmL): se trata de venderlo a como dé lugar the idea is to sell it any way we can; a como diera lugar yo iba a entrar one way or another I was going to get in; dejar a alguien en mal lugar to put somebody in an awkward position; poner a alguien en su lugar to put somebody in her/his place; sin lugar a dudas without doubt, undoubtedly; tener lugar — to take place

    * * *
    = area, locality, location, place, locus [loci, -pl.], site, spot, slot.

    Ex: The area in which standards for bibliographic description have had the most impact is in catalogues and catalogue record data bases.

    Ex: To overcome these problems users must think of all the various names that might have been applied, and must understand something of the geography and administration of the locality concerned.
    Ex: Having been alerted to the existence of a document, the user needs information concerning the actual location of the document, in order that the document may be read.
    Ex: Period and place can also be added to any heading, though there are restrictions on the latter: in certain subjects place takes preference over subject.
    Ex: The locus of government policy making has been shifted to the Ministry of Research and Technology.
    Ex: Here, families from many different communities were up-rooted and resettled on greenfield sites, many miles away from relatives and friends.
    Ex: There was also a spot from which, if you struck the floor with a hard rap of your heel, you could almost count the reverberations as the sound bounced from floor to ceiling to walls to floor.
    Ex: These frames are of different types and have slots also of different types, which can be filled by other frames.
    * asignar un lugar = give + Nombre + a place in.
    * auxiliares de lugar = area table.
    * cambiar de lugar = relocate, resite [re-site].
    * cambio de lugar = relocation.
    * cambio + tener lugar = change + take place.
    * colocación fuera de lugar = misplacement.
    * colocado en lugar erróneo = misplaced.
    * colocar en el lugar donde = put in + the place where.
    * colocar en su lugar = drop into + place.
    * colocar en un lugar = put into + place.
    * colocar en un lugar erróneo = misplace.
    * confinado a un lugar concreto = site-bound.
    * conseguir ocupar un lugar específico = secure + a niche.
    * Consejo Internacional de Museos y Lugares de Interés (ICOMS) = International Council of Museums and Sites (ICOMOS).
    * curso que tiene lugar fuera de la universidad = extension course, off-campus course.
    * dar lugar = produce.
    * dar lugar a = cause, generate, give + rise to, mean, result (in), leave + room for, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.
    * dar lugar a la reflexión = provide + food for thought.
    * dar lugar a problemas = give + rise to problems.
    * dar lugar a queja = evoke + complaint.
    * dar lugar a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.
    * de lugares más distantes = from further afield.
    * demostrar sin lugar a dudas = prove + conclusively.
    * desplazarse de un lugar a otro = move from + place to place.
    * distribuido en varios lugares = multilocationed.
    * el lugar que le corresponde a = the due place of.
    * emplazado en un lugar lejano = outstation.
    * en algún lugar = somewhere, at some point.
    * en algún lugar (de por ahí) = somewhere out there.
    * encontrarse fuera de lugar = be out of + Posesivo + element, be out of place.
    * en cualquier lugar = everywhere, anywhere.
    * en cualquier otro lougar = everywhere else.
    * en cualquier otro lugar = anywhere else.
    * en cuarto lugar = fourthly.
    * en el lugar del accidente = at the scene of the accident.
    * en el lugar de los hechos = at the scene.
    * en lugar de = as opposed to, in place of, instead of, rather than, in lieu of.
    * en lugar del accidente = at the scene.
    * en lugar de otro = vicariously.
    * en lugares cerrados = indoors.
    * en ningún lugar = nowhere.
    * en otro lugar = elsewhere, off-site [offsite].
    * en primer lugar = firstly, in the first place, in the first instance, first and foremost, first off.
    * en quinto lugar = fifthly.
    * en segundo lugar = secondly, second-best [2nd-best], in the second place.
    * en su lugar = instead, in + Posesivo + stead.
    * en tercer lugar = thirdly, on the third hand.
    * en un lugar central = centrally located.
    * en un lugar céntrico = centrally located.
    * en un lugar diferente de = somewhere other than.
    * en un lugar distinto a = somewhere other than.
    * en un lugar seguro = in a safe place, in safekeeping.
    * estar en el lugar adecuado en el momento adecuado = be in the right place at the right time.
    * estar en el lugar indicado en el momento indicado = be in the right place at the right time.
    * estar en el lugar oportuno en el momento oportuno = be in the right place at the right time.
    * estar fuera de lugar = be out of place, be out of order.
    * fuera de lugar = out of place, uncalled-for.
    * gallito del lugar, el = cock-of-the-walk.
    * ganarse un lugar en el corazón de Alguien = win + a place in + heart.
    * habitante del lugar = local, local resident.
    * hacerse un lugar = carve out + a place.
    * hacer una marca para indicar el lugar donde uno se ha quedado leyendo = mark + Posesivo + place.
    * lugar acogedor = welcoming place.
    * lugar aglomerado = crowded quarter.
    * lugar ameno = locus amoenus.
    * lugar atrasado = backwater.
    * lugar común de alimentación = feeding ground.
    * lugar común de encuentro = meeting ground.
    * lugar cultural = cultural site.
    * lugar de acampada = campsite [camp site], camping site, campground.
    * lugar de aterrizaje = landing site, landing area.
    * lugar de celebración = venue.
    * lugar de celebración del congreso = conference venue.
    * lugar de cita = meeting ground.
    * lugar de cría = breeding ground, breeding area.
    * lugar de descanso = resting place.
    * lugar de diversión = playground.
    * lugar de encuentro = meeting place, meeting point, gathering place, tryst.
    * lugar de entretenimiento nocturno = night spot.
    * lugar de honor = pride of place.
    * lugar de impresión = place of printing.
    * lugar de interés = attraction, sight.
    * lugar del crimen = scene of the crime.
    * lugar de nacimiento = birthplace, place of birth.
    * lugar de origen = locality of origin.
    * lugar de parada = halting place.
    * lugar de pasto = feeding ground.
    * lugar de prueba alfa = alpha test site, alpha site.
    * lugar de prueba beta = beta test site.
    * lugar de pruebas = test site.
    * lugar de publicación = place of publication.
    * lugar de recogida = pick-up location, pick-up point, drop-off point.
    * lugar de residencia = place of residence.
    * lugar destacado = prime space.
    * lugar de trabajo = affiliation, institutional affiliation, working environment, workplace, work setting, place of work, worksite [work site], home institution.
    * lugar de trabajo del autor = author affiliation.
    * lugar de vacaciones = tourist destination.
    * lugar donde las aves pasan la noche = roost.
    * lugar donde pasar el rato = hang out.
    * lugar en el mercado de venta = market niche.
    * lugar en la ordenación = filing position.
    * lugar escondido = secluded spot.
    * lugares de interés = sights.
    * lugar específico = niche.
    * lugar físico = physical place.
    * lugar frecuentado = hang out.
    * lugar histórico = historic site, historical site.
    * lugar interesante = hot spot.
    * lugar oculto = hidden storage place, secret storage location, secret storage place, secret holding location, secret cell.
    * lugar para comer = eating facility.
    * lugar pintoresco = beauty spot.
    * lugar privilegiado = place in the sun.
    * lugar protegido = safe haven, safe harbour.
    * lugar público = public place.
    * lugar que le corresponde = Posesivo + rightful place.
    * lugar que nos corresponde = place in the sun.
    * lugar remoto = secluded spot.
    * lugar resguardado del viento y soleado = suntrap.
    * lugar seguro = safe haven, safe place.
    * lugar visible = prime space.
    * nombre de lugar = place name.
    * no tener lugar = fall through.
    * ocasión + dar lugar a = occasion + give rise to.
    * ocupar el lugar de = take + the place of.
    * ocupar el lugar de Alguien = take + Posesivo + place.
    * ocupar un lugar = hold + a place, occupy + place.
    * ocupar un lugar destacado para + Pronombre = stand + high on + Posesivo + list.
    * ocupar un lugar en una clasificación = rank.
    * ocupar un lugar importante = take + pride of place.
    * ocupar un lugar prioritario en los intereses de Alguien = rank + high on + Posesivo + agenda.
    * ocupar un lugar privilegiado = have + pride of place.
    * ocupar un primer lugar = stand + first.
    * ponerse en el lugar de = place + Reflexivo + in the position of, put + Reflexivo + in the position of.
    * ponerse en el lugar de Alguien = put + Reflexivo + in + Nombre/Posesivo + shoes, wear + Posesivo + shoes, walk in + Posesivo + shoes.
    * ponerse en lugar de Alguien = stand in + Posesivo + shoes.
    * primer lugar de consulta = first stop.
    * que huele a lugar cerrado = fusty.
    * que no aparece en primer lugar = nonfirst [non-first].
    * que tiene lugar una vez a la semana = once-weekly.
    * residente del lugar = local resident.
    * sentimiento de pertenecer a un lugar = sense of belonging.
    * sentirse fuera de lugar = feel + inadequate.
    * sin lugar a dudas = conclusively, undeniably, unquestionably, without any doubt, by all accounts, no mistake, no doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, to be sure.
    * sistema en el que el documento aparece representado en un único lugar del ín = one-place system.
    * situado en primer lugar = top-rated.
    * situado en un lugar céntrico = centrally located.
    * situado en un lugar lejano = outstation.
    * tener lugar = take + place, go on, come to + pass.
    * TIP (El Lugar de Información) = TIP (The Information Place).
    * UF (úsese en lugar de) = UF (use for).
    * un buen lugar de partida = a good place to start.
    * variar de lugar a lugar = differ + from place to place.
    * variar de un lugar a otro = vary + from place to place.
    * visita con conferencia a varios lugares de un país = lecture tour.
    * zona central de un lugar = heartland.

    * * *
    A (sitio) place
    no es éste el lugar ni el momento oportuno para hablar de ello this is neither the time nor the place to discuss it
    esto no está en su lugar this is not in its place, this is not where it should be o in the right place o where it belongs
    en cualquier otro lugar la gente se hubiera echado a la calle anywhere else o in any other country, people would have taken to the streets
    hemos cambiado los muebles de lugar we've moved the furniture around
    tiene que estar en algún lugar it must be somewhere
    guárdalo en un lugar seguro keep it in a safe place
    [ S ] consérvese en lugar fresco keep in a cool place
    se trasladaron al lugar del suceso they went to the scene of the incident
    ¿se te ocurre un lugar por aquí cerca donde podamos ir a comer? can you think of anywhere around here where we can go and eat?
    B
    (localidad, región): visité varios lugares I visited several places
    los habitantes del lugar the local inhabitants o people
    en un lugar de África somewhere in Africa
    lugar y fecha de nacimiento place and date of birth
    C
    1
    (espacio libre): ¿podrían hacer lugar para alguien más? could you make room o space for one more?
    no hay lugar para nada más there's no room for anything else
    aquí te dejé un lugar para que pongas tus cosas I left you some space here for you to put your things
    2 (asiento) seat
    D
    1 (situación) place
    ponte en mi lugar put yourself in my place
    yo en tu lugar no se lo diría I wouldn't tell her if I were you
    ¡ya quisiera verte en mi lugar! I'd like to see what you'd do in my place o position o ( colloq) shoes
    2 (en una organización, jerarquía) place
    el lugar que le corresponde her rightful place o position
    nadie puede ocupar el lugar de una madre nobody can take a mother's place
    según el lugar que ocupan en la lista according to their position on the list
    en quinto lugar se clasificó el equipo australiano the Australian team finished fifth o in fifth place o in fifth position
    E
    dar lugar a (a una disputa) to provoke, give rise to, spark off; (a comentarios) to give rise to, provoke
    han dado lugar a que la gente hable their behavior has got o set people talking
    F ( Der):
    no ha lugar la protesta the objection is overruled
    G ( en locs):
    en lugar de instead of
    fue él en lugar de su hermano he went instead of his brother o in his brother's place
    en lugar de hablar tanto podrías ayudar un poco instead of talking so much you might help a bit
    ¿puede firmar ella en mi lugar? can she sign for me o on my behalf
    ¿y si en lugar de ir nosotros viene él aquí? and how about him coming here rather than us going there?
    en primer/segundo/último lugar: los temas que serán tratados en primer lugar the topics which will be dealt with first
    no estoy de acuerdo, en primer lugar porque … I don't agree, first of all o firstly because …
    y en último lugar, hablaremos de las posibles soluciones and finally o lastly, we will discuss possible solutions
    a como dé/diera lugar ( AmL): se trata de venderlo a como dé lugar the idea is to sell it however possible o however they can
    a como diera lugar yo iba a entrar al concierto one way or another I was going to get into the concert
    dejar a algn en mal lugar to put sb in an awkward position
    no dejar lugar a dudas: lo dijo con tal convicción que no dejó lugar a dudas sobre su sinceridad she said it with such conviction that there could be no doubt about her sincerity
    poner a algn en su lugar to put sb in her/his place
    sin lugar a dudas without doubt, undoubtedly
    tener lugar to take place
    un lugar para cada cosa y cada cosa en su lugar a place for everything and everything in its place
    Compuestos:
    cliché, commonplace
    locus
    * * *

     

    lugar sustantivo masculino
    1 ( en general) place;

    en cualquier otro lugar anywhere else;
    en algún lugar somewhere;
    cambiar los muebles de lugar to move the furniture around;
    el lugar del suceso the scene of the incident;
    yo en tu lugar … if I were you …;
    ponte en mi lugar put yourself in my place;
    se clasificó en primer lugar she finished in first place
    2 (localidad, región):

    lugar y fecha de nacimiento place and date of birth
    3

    hacer lugar para algn/algo to make room o space for sb/sth;

    me hizo un lugar he made me some room

    4
    dar lugar a (a disputa, comentarios) to provoke, give rise to

    5 ( en locs)

    ella firmó en mi lugar she signed on my behalf;
    en primer lugar ( antes que nada) first of all, firstly;
    en último lugar ( finalmente) finally, lastly;
    sin lugar a dudas without doubt, undoubtedly;
    tener lugar to take place
    lugar sustantivo masculino
    1 place
    la gente del lugar, the local people
    en algún lugar del cuerpo/libro, in some part of the body/book
    2 (ocasión) time: no hubo lugar para ello, there was no occasion for it
    3 (motivo) occasion: dio lugar a un malentendido, it gave rise to a misunderstanding
    ♦ Locuciones: sentirse fuera de lugar to feel out of place
    tener lugar, to take place
    en lugar de, instead of
    en mi/tu/su lugar..., if I/you/he were me/you/him...
    en primer lugar, in the first place, firstly
    sin lugar a dudas, without a doubt
    ' lugar' also found in these entries:
    Spanish:
    abandonada
    - abandonado
    - abandono
    - abrigo
    - acogedor
    - acogedora
    - acuartelamiento
    - acudir
    - airear
    - alejada
    - alejado
    - allá
    - allí
    - antesala
    - apartada
    - apartado
    - aquí
    - archivo
    - arena
    - atrás
    - baja
    - bajo
    - botar
    - cabida
    - caer
    - celebrarse
    - colocarse
    - continuar
    - damnificada
    - damnificado
    - darse
    - definitivamente
    - dejar
    - delante
    - dentro
    - deprimida
    - deprimido
    - derecha
    - desalojo
    - desamparada
    - desamparado
    - desarrollarse
    - desencadenar
    - desencajada
    - desencajado
    - desentonar
    - desfilar
    - designar
    - deslizarse
    - despacho
    English:
    abroad
    - agree
    - be
    - beauty spot
    - birthplace
    - breeding ground
    - burial
    - celebrate
    - change
    - climb
    - come off
    - commonplace
    - commuter
    - dental surgery
    - designate
    - desolation
    - divert
    - drive-through
    - elsewhere
    - equatorial
    - erect
    - everyplace
    - ex
    - first
    - firstly
    - foremost
    - haunt
    - high
    - homeland
    - in-service
    - inch
    - innermost
    - innocent
    - instead
    - introduction
    - landmark
    - last
    - lie
    - lieu
    - live in
    - liven
    - location
    - lookout
    - Mecca
    - midterm
    - misplaced
    - mournful
    - move back
    - occupy
    - palace
    * * *
    nm
    1. [sitio] place;
    [del crimen, accidente] scene; [para acampar, merendar] spot;
    encontraron una pistola en el lugar de los hechos they found a gun at the crime scene o scene of the crime;
    ¿en qué lugar habré metido las tijeras? where can I have put the scissors?;
    en algún lugar somewhere;
    no lo veo por ningún lugar I can't see it anywhere;
    vuelve a ponerlo todo en su lugar put everything back where it belongs;
    he cambiado el televisor de lugar I've moved the television;
    estoy buscando un lugar donde pasar la noche I'm looking for somewhere to spend the night;
    éste no es (el) lugar para discutir eso this is not the place to discuss that
    lugar de anidación nesting site;
    lugar de encuentro meeting place;
    lugar de interés place of interest;
    lugar de reunión meeting place;
    lugar sagrado sanctum;
    lugar de trabajo workplace
    2. [localidad] place, town;
    las gentes del lugar the local people;
    ni los más viejos del lugar recuerdan algo semejante not even the oldest people there can remember anything like it
    lugar de nacimiento [en biografía] birthplace; [en formulario, impreso] place of birth;
    lugar de residencia [en formulario, impreso] place of residence;
    lugar turístico Br holiday o US vacation resort;
    lugar de veraneo summer resort
    3. [puesto] position;
    ocupa un lugar importante en la empresa she has an important position in the company, she is high up in the company;
    ¿puedes ir tú en mi lugar? can you go in my place?;
    en primer/segundo lugar, quiero decir… in the first/second place, I would like to say…, firstly/secondly, I would like to say…;
    llegó en primer/segundo lugar she finished o came first/second;
    en último lugar, quiero decir… lastly o last, I would like to say…;
    llegó en último lugar she came last;
    ponte en mi lugar put yourself in my place;
    yo en tu lugar if I were you
    4. [espacio libre] room, space;
    esta mesa ocupa mucho lugar this table takes up a lot of room o space;
    aquí ya no hay lugar para más gente there's no room for anyone else here;
    hacerle lugar a algo/alguien to make room o some space for sth/sb
    5. lugar común platitude, commonplace
    6. [ocasión]
    dar lugar a [rumores, comentarios, debate, disputa] to give rise to;
    [polémica] to spark off, to give rise to; [catástrofe] to lead to, to cause; [explosión, escape] to cause; Am
    a como dé lugar whatever the cost, whatever it takes;
    Der
    no ha lugar objection overruled;
    no hay lugar a duda there's no (room for) doubt;
    sin lugar a dudas without doubt, undoubtedly
    7.
    tener lugar to take place;
    la recepción tendrá lugar en los jardines del palacio the reception will be held in the palace gardens
    8. Comp
    dejar en buen lugar: el cantante mexicano dejó en buen lugar a su país the Mexican singer did his country proud;
    dejar en mal lugar: no nos dejes en mal lugar y pórtate bien be good and don't show us up;
    estar fuera de lugar to be out of place;
    poner a alguien en su lugar to put sb in his/her place;
    poner las cosas en su lugar to set things straight
    en lugar de loc prep
    instead of;
    acudió en lugar de mí she came in my place o instead of me;
    en lugar de la sopa, tomaré pasta I'll have the pasta instead of the soup;
    en lugar de mirar, podrías echarnos una mano you could give us a hand rather than o instead of just standing/sitting there watching
    * * *
    m place;
    en lugar de instead of;
    en primer lugar in the first place, first(ly);
    fuera de lugar out of place;
    yo en tu lugar if I were you, (if I were) in your place;
    ponte en mi lugar put yourself in my place;
    dar lugar a give rise to;
    tener lugar take place;
    sin lugar a dudas without a doubt
    * * *
    lugar nm
    1) : place, position
    se llevó el primer lugar en su división: she took first place in her division
    2) espacio: space, room
    3)
    dar lugar a : to give rise to, to lead to
    4)
    en lugar de : instead of
    5)
    lugar común : cliché, platitude
    6)
    tener lugar : to take place
    * * *
    lugar n place
    un lugar donde sentarse a place to sit / somewhere to sit
    dar lugar a to give rise to [pt. gave; pp. given]
    en primer lugar firstly / first of all

    Spanish-English dictionary > lugar

  • 15 solo

    adj.
    1 alone, by himself, isolated, all by oneself.
    2 lonely, lonesome.
    3 single, by itself.
    4 very, merest, only.
    m.
    1 solo, solo interpretation, solo act.
    2 turbot, Psetta maxima.
    * * *
    1 (sin compañía) alone, on one's own, by oneself; (sin ayuda) (by) oneself, (for) oneself
    vive solo he lives alone, he lives by himself
    2 (solitario) lonely
    3 (único) only, sole, single
    4 (café) black; (bebida alcohólica) straight
    1 (naipes) solitaire
    2 familiar (café) black coffee
    3 MÚSICA solo
    1→ link=sólo sólo
    \
    a solas alone, by oneself
    como él solo / como ella sola familiar as only he can / as only she can
    quedarse solo,-a familiar to have no equal
    ————————
    1 (naipes) solitaire
    2 familiar (café) black coffee
    3 MÚSICA solo
    1→ link=sólo sólo
    * * *
    (f. - sola)
    adj.
    2) only, unique, sole, single
    * * *
    I
    1. ADJ
    1) (=sin compañía) alone, on one's own

    iré soloI'll go alone o on my own

    se quedó solo a los siete añoshe was left an orphan o alone in the world at seven

    2) (=solitario) lonely
    3) (=único)

    su sola preocupación es ganar dinerohis one o only concern is to make money

    hay una sola dificultadthere is only o just one problem

    4) (=sin acompañamiento) [café, té] black; [whisky, vodka, ron] straight, neat
    5) (Mús) solo
    2. SM
    1) (Mús) solo
    2) (=café) black coffee
    3) (Naipes) solitaire, patience
    4) Cono Sur (=lata) tedious conversation
    II
    ADV
    =sólo ADV (=únicamente) only; (=exclusivamente) solely, merely, just

    solo quiero verloI only o just want to see it

    es solo un teniente — he's only a lieutenant, he's a mere lieutenant

    me parece bien solo que no tengo tiempo — that's fine, only o but I don't have the time

    tan solo — only, just

    solo que... — except that...

    In the past the standard spelling for this adverb was with an accent ( sólo). Nowadays the Real Academia Española advises that the accented form is only required where there might otherwise be confusion with the adjective solo.
    * * *
    I
    - la adjetivo

    estar/sentirse solo — to be/feel lonely

    no tiene amigos allí, está muy solo — he doesn't have any friends out there, he's all alone

    lo dejaron solo — ( sin compañía) they left him on his own o by himself; ( para no molestar) they left him alone

    qué bonito! ¿lo hiciste tú solito? — isn't that lovely! did you do it all by yourself?

    quedarse más solo que la una — (fam & hum) to be left all by oneself

    b) <café/té> black; < whisky> straight, neat; < pan> dry

    su sola presencia me molestabaher very o mere presence upset me

    II
    1) (Mús) solo
    2) (Esp) ( café) black coffee
    * * *
    I
    - la adjetivo

    estar/sentirse solo — to be/feel lonely

    no tiene amigos allí, está muy solo — he doesn't have any friends out there, he's all alone

    lo dejaron solo — ( sin compañía) they left him on his own o by himself; ( para no molestar) they left him alone

    qué bonito! ¿lo hiciste tú solito? — isn't that lovely! did you do it all by yourself?

    quedarse más solo que la una — (fam & hum) to be left all by oneself

    b) <café/té> black; < whisky> straight, neat; < pan> dry

    su sola presencia me molestabaher very o mere presence upset me

    II
    1) (Mús) solo
    2) (Esp) ( café) black coffee
    * * *
    solo1
    1 = alone, lonely [lonelier -comp., loneliest -sup.], on + Posesivo + own, solo, unattended, all by + Reflexivo, by + Reflexivo, lorn.

    Ex: I do not think I am alone in believing there is a need for significant change, for reshaping our educational programs as well as our institutional goals and philosophies.

    Ex: A lengthy list may be printed off-line and sent through the mail, rather than have the user maintain a lonely vigil at the terminal.
    Ex: As a concluding exercise, therefore, it would be helpful for you to try some examples of analysis and translation on your own.
    Ex: Many subjects lend themselves to a quasi-arithmetical arrangement, eg music: solos, duets, trios, etc.
    Ex: He was hired to bring the library up to speed after a period of 2 years when it had been unattended by a librarian.
    Ex: One can only cultivate one's virtues all by oneself, and no one else can take one's place.
    Ex: Certainly, it is possible to do it by oneself.
    Ex: I felt lorn and bereft, then suddenly it was gone, leaving me empty and shaken the way a storm shakes the land and the sea.
    * a cargo de una sola persona = one-man band.
    * Algo a cargo de una sola persona = one-person operation.
    * aparecer por sí solo = stand on + Posesivo + own.
    * aparecer solo = stand + alone.
    * arreglárselas solo = losers weepers.
    * a solas = by + Reflexivo.
    * a un solo espacio = single-spaced.
    * aventura de una sola noche = one-night stand.
    * con una sola acción = in one action.
    * con un solo brazo = one-armed.
    * con un solo filo = single-edge.
    * con un solo ojo = one-eyed.
    * cuchillo de un solo uso = disposable knife.
    * dejar a Alguien que se las apañe solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar a Alguien que se las arregle solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar que Alguien se las arregle solo = leave (up) to + Posesivo + own resources.
    * dejar solo = leave + Alguien + alone, leave + Nombre + alone, leave + Nombre + undisturbed.
    * de una sola cara = single sided.
    * de una sola escritura = write-once.
    * de una sola persona = one-man.
    * de una sola vez = once-only, at one pull, at one whack, in one shot, in one lump, in one action, in one go, in one fell swoop, at one fell swoop.
    * de un solo brazo = one-armed.
    * de un solo filo = single-edge.
    * de un solo ojo = one-eyed.
    * de un solo uso = disposable, single-use.
    * en una sola columna = single columned, single-column.
    * escrito por un solo autor = single authored [single-authored].
    * estar solo = stand + alone, be on + Posesivo + own.
    * forma de un solo fondo = single-faced mould.
    * forma de un solo fondo para papel verjurado = single-faced laid mould.
    * hacerlo solo = do + it + on + Posesivo + own.
    * jugárselo todo a una sola carta = put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.
    * ligue de una sola noche = one-night stand.
    * ni una sola vez = not once (did).
    * plato de un solo uso = disposable plate.
    * por sí solo = by itself, for its/their own sake, on its own, in and of + Reflexivo.
    * por sí solos = by themselves, in themselves.
    * por uno solo = solo.
    * ser de un solo uso = be a one-trip pony.
    * servilleta de un solo uso = disposable napkin.
    * sin demorarse un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin desperdiciar un (solo) minuto = without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin perder un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * solas = all by + Reflexivo.
    * solo ante el peligro = out on a limb.
    * tenedor de un solo uso = disposable fork.
    * tener que arreglárselas solo = leave (up) to + Posesivo + own resources, leave to + Posesivo + own devices.

    * * *
    solo1 -la
    1
    (sin compañía): no conoce a nadie en la ciudad, está muy solo he doesn't know anyone in the town, he's all alone o all on his own
    se fueron todos y lo dejaron solo they all went off and left him alone o on his own o by himself
    estaba or me sentía muy sola I was o I felt very lonely
    el niño ya camina solo the baby's walking on his own now
    ¡qué bonito! ¿lo hiciste tú solito? isn't that lovely! did you do it all by yourself?
    se quedó solo cuando era un muchacho he was left alone in the world when he was only a boy
    para una persona sola da pereza cocinar cooking is a real effort when you are on your own o by yourself, cooking for one o just for yourself is a real effort
    es mentirosa como ella sola she's the biggest liar I know
    habla sola she talks to herself
    a solas alone
    quiero hablar contigo a solas I want to talk to you alone
    quedarse más solo que la una ( fam hum); to be left all by oneself, to be left all on one's tod ( BrE colloq)
    más vale (estar) solo que mal acompañado it's better to be on your own than with people you don't like
    2 ‹café/té› black; ‹whisky› straight, neat
    me gusta el pan así solo, sin mantequilla I like bread on its own o plain bread like this, without butter, I like bread like this, with nothing on it
    (único): te lo presto con una sola condición I'll lend it to you on one condition
    no puso ni una sola objeción she didn't raise one o a single objection
    su sola presencia me molestaba her very o mere presence upset me
    hay una sola dificultad there's just one problem
    A ( Mús) solo
    un solo de violín a violin solo
    B ( Esp) (café) black coffee
    * * *

     

    Del verbo solar: ( conjugate solar)

    soló es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo

    Multiple Entries:
    solar    
    solo    
    sólo
    solar adjetivo ‹energía/año/placa solar;

    ■ sustantivo masculino
    1 ( terreno) piece of land, site
    2


    3 (Per) ( casa de vecindad) tenement building
    solo 1
    ◊ -la adjetivo


    estar/sentirse sólo to be/feel lonely;

    lo dejaron sólo ( sin compañía) they left him on his own o by himself;

    ( para no molestar) they left him alone;

    hacen los deberes sólos they do their homework by themselves;
    hablar sólo to talk to oneself;
    a solas alone, by oneself
    b)café/té black;

    whisky straight, neat;
    pan dry


    hay un sólo problema there's just one problem
    solo 2 sustantivo masculino (Mús) solo
    sólo The written accent may be omitted when there is no risk of confusion with the adjective adverbio
    only;
    sólo or solo quería ayudarte I only wanted to help, I was only o just trying to help;
    sólo or solo de pensarlo me dan escalofríos just o merely thinking about it makes me shudder;

    solar 1 sustantivo masculino
    1 (terreno para edificar) plot
    2 Hist (mansión ancestral) noble house
    solar 2 adjetivo solar
    energía solar, solar energy
    luz solar, sunlight
    sistema solar, solar system
    solar 3 vtr (el suelo) to floor, pave
    solo,-a
    I adjetivo
    1 (único) only, single: en la caja había una sola galleta, there was a single biscuit in the box
    no me ha respondido ni una sola vez, he hasn't answered once
    2 (sin compañía) alone: me gusta estar sola, I like to be alone
    iba hablando solo por la calle, he was walking down the street talking to himself
    vive solo, he lives alone
    3 (sin protección, apoyo) se siente sola, she feels lonely
    4 (sin añadidos) un whisky solo, a whisky on its own ➣ Ver nota en alone
    5 (sin ayuda, sin intervención) se desconecta solo, it switches itself off automatically
    podemos resolverlo (nosotros) solos, we can solve it by ourselves
    II sustantivo masculino
    1 Mús solo: el concierto comienza con un solo de piano, the concert starts off with a piano solo
    2 Esp black (coffee)
    III adverbio only: solo con mirarle sabes que está mintiendo, just by looking at him you can tell he is lying
    (tan) solo quiero hablar con él, I only want to talk to him
    ♦ Locuciones: a solas, alone

    ' sólo' also found in these entries:
    Spanish:
    actual
    - actualidad
    - bastante
    - bastarse
    - batería
    - bebible
    - cada
    - café
    - cala
    - cerdo
    - como
    - concernir
    - corresponder
    - dato
    - decir
    - dejar
    - delgada
    - delgado
    - desalmada
    - desalmado
    - disparate
    - don
    - doña
    - dos
    - entera
    - entero
    - escaramuza
    - faltar
    - folclórica
    - folclórico
    - frustrarse
    - gustar
    - hablarse
    - hasta
    - iceberg
    - indispensable
    - individual
    - infante
    - infarto
    - interés
    - irse
    - limitarse
    - media
    - medio
    - mucha
    - mucho
    - mustia
    - mustio
    - para
    - pintarse
    English:
    aback
    - ablaze
    - actual
    - alive
    - alone
    - already
    - also
    - ammunition
    - approximation
    - as
    - aside
    - asleep
    - attain
    - attention span
    - bear
    - bear with
    - beware
    - black
    - boat
    - bring in
    - bust
    - but
    - by
    - cater
    - certain
    - close
    - coffee
    - conjecture
    - dabble
    - detest
    - disposable
    - do
    - down
    - effect
    - end
    - female
    - find
    - fix
    - fraction
    - fun
    - further
    - game
    - go
    - half
    - hand-luggage
    - hear of
    - herself
    - himself
    - incoming
    - isolated
    * * *
    solo1, sólo adv Note that the adverb solo can be written with an accent when there is a risk of confusion with the adjective.
    only, just;
    solo he venido a despedirme I've only o just come to say goodbye;
    come solo fruta y verdura she only o just eats fruit and vegetables;
    es solo un bebé he's only o just a baby;
    solo le importa el dinero she's only interested in money, all she cares about is money;
    trabajo veinte horas a la semana – ¿solo? I work twenty hours a week – is that all?;
    no solo… sino (también)… not only… but (also)…;
    no solo me insultaron sino que además me golpearon they didn't only insult me, they beat me too, not only did they insult me, they beat me too;
    con solo o [m5] solo con una llamada basta para obtener el crédito all you need to do to get the loan is to make one phone call;
    con solo o [m5]solo con accionar la palanca… by simply operating the lever…;
    solo con que te disculpes me conformo all you need to do is apologize and I'll be happy, all I ask is that you apologize;
    solo de pensarlo me pongo enfermo just thinking about it makes me ill;
    solo que… only…;
    lo compraría, solo que no tengo dinero I would buy it, only I haven't got any money;
    solo se vive una vez you only live once
    solo2, -a
    adj
    1. [sin nadie, sin compañía] alone;
    me gusta estar solo I like being alone o on my own o by myself;
    ¿vives sola? do you live alone o on your own o by yourself?;
    lo hice yo solo I did it on my own o by myself;
    me quedé solo [todos se fueron] I was left on my own;
    [nadie me apoyó] I was left isolated;
    se quedó solo a temprana edad he was on his own from an early age;
    quería estar a solas she wanted to be alone o by herself;
    ya hablaremos tú y yo a solas we'll have a talk with just the two of us, we'll have a talk alone;
    Fam
    es gracioso/simpático como él solo he's really funny/nice;
    estar/quedarse más solo que la una to be/be left all on one's own;
    más vale estar solo que mal acompañado better to be alone than to be with the wrong people
    2. [solitario] lonely;
    me sentía solo I felt lonely
    3. [sin nada] on its own;
    [café] black; [whisky] neat;
    ¿quieres el café solo o con leche? would you like your coffee black or with milk?;
    le gusta comer el arroz solo he likes to eat rice on its own
    4. [único] single;
    no me han comprado ni un solo regalo they didn't buy me a single present;
    ni una sola gota not a (single) drop;
    dame una sola razón give me one reason;
    queda una sola esperanza only one hope remains
    5. [mero, simple] very, mere;
    la sola idea de suspender me deprime the very o mere idea of failing depresses me;
    el solo hecho de que se disculpe ya le honra the very fact that he is apologizing is to his credit
    nm
    1. Mús solo;
    un solo de guitarra a guitar solo
    2. Fam [café] black coffee
    * * *
    adj
    1 single;
    estar solo be alone;
    sentirse solo feel lonely;
    a solas alone, by o.s.;
    más solo que la una all alone, all by oneself;
    por sí solo by o.s.
    2 café black
    3 ( único)
    :
    un solo día a single day
    II m MÚS solo
    * * *
    sólo adv
    solamente: just, only
    sólo quieren comer: they just want to eat
    solo, -la adj
    1) : alone, by oneself
    2) : lonely
    3) único: only, sole, unique
    hay un solo problema: there's only one problem
    4)
    a solas : alone
    solo nm
    : solo
    * * *
    solo1 adj
    1. (sin compañía) alone / on your own
    vive sola she lives alone / she lives on her own
    2. (solitario) lonely [comp. lonelier; superl. loneliest]
    3. (sin ayuda) on your own / by yourself
    ¿lo has hecho tú solo? did you do it by yourself?
    4. (único) one
    solo2 n
    1. (café) black coffee
    2. (música) solo

    Spanish-English dictionary > solo

  • 16 sólo

    adj.
    1 alone, by himself, isolated, all by oneself.
    2 lonely, lonesome.
    3 single, by itself.
    4 very, merest, only.
    m.
    1 solo, solo interpretation, solo act.
    2 turbot, Psetta maxima.
    * * *
    1 (sin compañía) alone, on one's own, by oneself; (sin ayuda) (by) oneself, (for) oneself
    vive solo he lives alone, he lives by himself
    2 (solitario) lonely
    3 (único) only, sole, single
    4 (café) black; (bebida alcohólica) straight
    1 (naipes) solitaire
    2 familiar (café) black coffee
    3 MÚSICA solo
    1→ link=sólosólo
    \
    a solas alone, by oneself
    como él solo / como ella sola familiar as only he can / as only she can
    quedarse solo,-a familiar to have no equal
    ————————
    1 (naipes) solitaire
    2 familiar (café) black coffee
    3 MÚSICA solo
    1→ link=sólosólo
    * * *
    (f. - sola)
    adj.
    2) only, unique, sole, single
    * * *
    I
    1. ADJ
    1) (=sin compañía) alone, on one's own

    iré soloI'll go alone o on my own

    se quedó solo a los siete añoshe was left an orphan o alone in the world at seven

    2) (=solitario) lonely
    3) (=único)

    su sola preocupación es ganar dinerohis one o only concern is to make money

    hay una sola dificultadthere is only o just one problem

    4) (=sin acompañamiento) [café, té] black; [whisky, vodka, ron] straight, neat
    5) (Mús) solo
    2. SM
    1) (Mús) solo
    2) (=café) black coffee
    3) (Naipes) solitaire, patience
    4) Cono Sur (=lata) tedious conversation
    II
    ADV
    =sólo ADV (=únicamente) only; (=exclusivamente) solely, merely, just

    solo quiero verloI only o just want to see it

    es solo un teniente — he's only a lieutenant, he's a mere lieutenant

    me parece bien solo que no tengo tiempo — that's fine, only o but I don't have the time

    tan solo — only, just

    solo que... — except that...

    In the past the standard spelling for this adverb was with an accent ( sólo). Nowadays the Real Academia Española advises that the accented form is only required where there might otherwise be confusion with the adjective solo.
    * * *
    adverbio [The accented spelling remains the norm despite the Real Academica Española's recommended form solo] only

    sólo quería ayudarte — I only wanted to help, I was only o just trying to help

    sólo de pensarlo me dan escalofríosjust o merely thinking about it makes me shudder

    no sólo estudia sino que también trabaja — she isn't just studying, she's working as well

    * * *
    I
    - la adjetivo

    estar/sentirse solo — to be/feel lonely

    no tiene amigos allí, está muy solo — he doesn't have any friends out there, he's all alone

    lo dejaron solo — ( sin compañía) they left him on his own o by himself; ( para no molestar) they left him alone

    qué bonito! ¿lo hiciste tú solito? — isn't that lovely! did you do it all by yourself?

    quedarse más solo que la una — (fam & hum) to be left all by oneself

    b) <café/té> black; < whisky> straight, neat; < pan> dry

    su sola presencia me molestabaher very o mere presence upset me

    II
    1) (Mús) solo
    2) (Esp) ( café) black coffee
    * * *
    solo1
    1 = alone, lonely [lonelier -comp., loneliest -sup.], on + Posesivo + own, solo, unattended, all by + Reflexivo, by + Reflexivo, lorn.

    Ex: I do not think I am alone in believing there is a need for significant change, for reshaping our educational programs as well as our institutional goals and philosophies.

    Ex: A lengthy list may be printed off-line and sent through the mail, rather than have the user maintain a lonely vigil at the terminal.
    Ex: As a concluding exercise, therefore, it would be helpful for you to try some examples of analysis and translation on your own.
    Ex: Many subjects lend themselves to a quasi-arithmetical arrangement, eg music: solos, duets, trios, etc.
    Ex: He was hired to bring the library up to speed after a period of 2 years when it had been unattended by a librarian.
    Ex: One can only cultivate one's virtues all by oneself, and no one else can take one's place.
    Ex: Certainly, it is possible to do it by oneself.
    Ex: I felt lorn and bereft, then suddenly it was gone, leaving me empty and shaken the way a storm shakes the land and the sea.
    * a cargo de una sola persona = one-man band.
    * Algo a cargo de una sola persona = one-person operation.
    * aparecer por sí solo = stand on + Posesivo + own.
    * aparecer solo = stand + alone.
    * arreglárselas solo = losers weepers.
    * a solas = by + Reflexivo.
    * a un solo espacio = single-spaced.
    * aventura de una sola noche = one-night stand.
    * con una sola acción = in one action.
    * con un solo brazo = one-armed.
    * con un solo filo = single-edge.
    * con un solo ojo = one-eyed.
    * cuchillo de un solo uso = disposable knife.
    * dejar a Alguien que se las apañe solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar a Alguien que se las arregle solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar que Alguien se las arregle solo = leave (up) to + Posesivo + own resources.
    * dejar solo = leave + Alguien + alone, leave + Nombre + alone, leave + Nombre + undisturbed.
    * de una sola cara = single sided.
    * de una sola escritura = write-once.
    * de una sola persona = one-man.
    * de una sola vez = once-only, at one pull, at one whack, in one shot, in one lump, in one action, in one go, in one fell swoop, at one fell swoop.
    * de un solo brazo = one-armed.
    * de un solo filo = single-edge.
    * de un solo ojo = one-eyed.
    * de un solo uso = disposable, single-use.
    * en una sola columna = single columned, single-column.
    * escrito por un solo autor = single authored [single-authored].
    * estar solo = stand + alone, be on + Posesivo + own.
    * forma de un solo fondo = single-faced mould.
    * forma de un solo fondo para papel verjurado = single-faced laid mould.
    * hacerlo solo = do + it + on + Posesivo + own.
    * jugárselo todo a una sola carta = put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.
    * ligue de una sola noche = one-night stand.
    * ni una sola vez = not once (did).
    * plato de un solo uso = disposable plate.
    * por sí solo = by itself, for its/their own sake, on its own, in and of + Reflexivo.
    * por sí solos = by themselves, in themselves.
    * por uno solo = solo.
    * ser de un solo uso = be a one-trip pony.
    * servilleta de un solo uso = disposable napkin.
    * sin demorarse un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin desperdiciar un (solo) minuto = without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin perder un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * solas = all by + Reflexivo.
    * solo ante el peligro = out on a limb.
    * tenedor de un solo uso = disposable fork.
    * tener que arreglárselas solo = leave (up) to + Posesivo + own resources, leave to + Posesivo + own devices.

    * * *
    solo1 -la
    1
    (sin compañía): no conoce a nadie en la ciudad, está muy solo he doesn't know anyone in the town, he's all alone o all on his own
    se fueron todos y lo dejaron solo they all went off and left him alone o on his own o by himself
    estaba or me sentía muy sola I was o I felt very lonely
    el niño ya camina solo the baby's walking on his own now
    ¡qué bonito! ¿lo hiciste tú solito? isn't that lovely! did you do it all by yourself?
    se quedó solo cuando era un muchacho he was left alone in the world when he was only a boy
    para una persona sola da pereza cocinar cooking is a real effort when you are on your own o by yourself, cooking for one o just for yourself is a real effort
    es mentirosa como ella sola she's the biggest liar I know
    habla sola she talks to herself
    a solas alone
    quiero hablar contigo a solas I want to talk to you alone
    quedarse más solo que la una ( fam hum); to be left all by oneself, to be left all on one's tod ( BrE colloq)
    más vale (estar) solo que mal acompañado it's better to be on your own than with people you don't like
    2 ‹café/té› black; ‹whisky› straight, neat
    me gusta el pan así solo, sin mantequilla I like bread on its own o plain bread like this, without butter, I like bread like this, with nothing on it
    (único): te lo presto con una sola condición I'll lend it to you on one condition
    no puso ni una sola objeción she didn't raise one o a single objection
    su sola presencia me molestaba her very o mere presence upset me
    hay una sola dificultad there's just one problem
    A ( Mús) solo
    un solo de violín a violin solo
    B ( Esp) (café) black coffee
    * * *

     

    Del verbo solar: ( conjugate solar)

    soló es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo

    Multiple Entries:
    solar    
    solo    
    sólo
    solar adjetivo ‹energía/año/placa solar;

    ■ sustantivo masculino
    1 ( terreno) piece of land, site
    2


    3 (Per) ( casa de vecindad) tenement building
    solo 1
    ◊ -la adjetivo


    estar/sentirse sólo to be/feel lonely;

    lo dejaron sólo ( sin compañía) they left him on his own o by himself;

    ( para no molestar) they left him alone;

    hacen los deberes sólos they do their homework by themselves;
    hablar sólo to talk to oneself;
    a solas alone, by oneself
    b)café/té black;

    whisky straight, neat;
    pan dry


    hay un sólo problema there's just one problem
    solo 2 sustantivo masculino (Mús) solo
    sólo The written accent may be omitted when there is no risk of confusion with the adjective adverbio
    only;
    sólo or solo quería ayudarte I only wanted to help, I was only o just trying to help;
    sólo or solo de pensarlo me dan escalofríos just o merely thinking about it makes me shudder;

    solar 1 sustantivo masculino
    1 (terreno para edificar) plot
    2 Hist (mansión ancestral) noble house
    solar 2 adjetivo solar
    energía solar, solar energy
    luz solar, sunlight
    sistema solar, solar system
    solar 3 vtr (el suelo) to floor, pave
    solo,-a
    I adjetivo
    1 (único) only, single: en la caja había una sola galleta, there was a single biscuit in the box
    no me ha respondido ni una sola vez, he hasn't answered once
    2 (sin compañía) alone: me gusta estar sola, I like to be alone
    iba hablando solo por la calle, he was walking down the street talking to himself
    vive solo, he lives alone
    3 (sin protección, apoyo) se siente sola, she feels lonely
    4 (sin añadidos) un whisky solo, a whisky on its own ➣ Ver nota en alone
    5 (sin ayuda, sin intervención) se desconecta solo, it switches itself off automatically
    podemos resolverlo (nosotros) solos, we can solve it by ourselves
    II sustantivo masculino
    1 Mús solo: el concierto comienza con un solo de piano, the concert starts off with a piano solo
    2 Esp black (coffee)
    III adverbio only: solo con mirarle sabes que está mintiendo, just by looking at him you can tell he is lying
    (tan) solo quiero hablar con él, I only want to talk to him
    ♦ Locuciones: a solas, alone

    ' sólo' also found in these entries:
    Spanish:
    actual
    - actualidad
    - bastante
    - bastarse
    - batería
    - bebible
    - cada
    - café
    - cala
    - cerdo
    - como
    - concernir
    - corresponder
    - dato
    - decir
    - dejar
    - delgada
    - delgado
    - desalmada
    - desalmado
    - disparate
    - don
    - doña
    - dos
    - entera
    - entero
    - escaramuza
    - faltar
    - folclórica
    - folclórico
    - frustrarse
    - gustar
    - hablarse
    - hasta
    - iceberg
    - indispensable
    - individual
    - infante
    - infarto
    - interés
    - irse
    - limitarse
    - media
    - medio
    - mucha
    - mucho
    - mustia
    - mustio
    - para
    - pintarse
    English:
    aback
    - ablaze
    - actual
    - alive
    - alone
    - already
    - also
    - ammunition
    - approximation
    - as
    - aside
    - asleep
    - attain
    - attention span
    - bear
    - bear with
    - beware
    - black
    - boat
    - bring in
    - bust
    - but
    - by
    - cater
    - certain
    - close
    - coffee
    - conjecture
    - dabble
    - detest
    - disposable
    - do
    - down
    - effect
    - end
    - female
    - find
    - fix
    - fraction
    - fun
    - further
    - game
    - go
    - half
    - hand-luggage
    - hear of
    - herself
    - himself
    - incoming
    - isolated
    * * *
    solo1, sólo adv Note that the adverb solo can be written with an accent when there is a risk of confusion with the adjective.
    only, just;
    solo he venido a despedirme I've only o just come to say goodbye;
    come solo fruta y verdura she only o just eats fruit and vegetables;
    es solo un bebé he's only o just a baby;
    solo le importa el dinero she's only interested in money, all she cares about is money;
    trabajo veinte horas a la semana – ¿solo? I work twenty hours a week – is that all?;
    no solo… sino (también)… not only… but (also)…;
    no solo me insultaron sino que además me golpearon they didn't only insult me, they beat me too, not only did they insult me, they beat me too;
    con solo o [m5] solo con una llamada basta para obtener el crédito all you need to do to get the loan is to make one phone call;
    con solo o [m5]solo con accionar la palanca… by simply operating the lever…;
    solo con que te disculpes me conformo all you need to do is apologize and I'll be happy, all I ask is that you apologize;
    solo de pensarlo me pongo enfermo just thinking about it makes me ill;
    solo que… only…;
    lo compraría, solo que no tengo dinero I would buy it, only I haven't got any money;
    solo se vive una vez you only live once
    solo2, -a
    adj
    1. [sin nadie, sin compañía] alone;
    me gusta estar solo I like being alone o on my own o by myself;
    ¿vives sola? do you live alone o on your own o by yourself?;
    lo hice yo solo I did it on my own o by myself;
    me quedé solo [todos se fueron] I was left on my own;
    [nadie me apoyó] I was left isolated;
    se quedó solo a temprana edad he was on his own from an early age;
    quería estar a solas she wanted to be alone o by herself;
    ya hablaremos tú y yo a solas we'll have a talk with just the two of us, we'll have a talk alone;
    Fam
    es gracioso/simpático como él solo he's really funny/nice;
    estar/quedarse más solo que la una to be/be left all on one's own;
    más vale estar solo que mal acompañado better to be alone than to be with the wrong people
    2. [solitario] lonely;
    me sentía solo I felt lonely
    3. [sin nada] on its own;
    [café] black; [whisky] neat;
    ¿quieres el café solo o con leche? would you like your coffee black or with milk?;
    le gusta comer el arroz solo he likes to eat rice on its own
    4. [único] single;
    no me han comprado ni un solo regalo they didn't buy me a single present;
    ni una sola gota not a (single) drop;
    dame una sola razón give me one reason;
    queda una sola esperanza only one hope remains
    5. [mero, simple] very, mere;
    la sola idea de suspender me deprime the very o mere idea of failing depresses me;
    el solo hecho de que se disculpe ya le honra the very fact that he is apologizing is to his credit
    nm
    1. Mús solo;
    un solo de guitarra a guitar solo
    2. Fam [café] black coffee
    * * *
    adj
    1 single;
    estar solo be alone;
    sentirse solo feel lonely;
    a solas alone, by o.s.;
    más solo que la una all alone, all by oneself;
    por sí solo by o.s.
    2 café black
    3 ( único)
    :
    un solo día a single day
    II m MÚS solo
    * * *
    sólo adv
    solamente: just, only
    sólo quieren comer: they just want to eat
    solo, -la adj
    1) : alone, by oneself
    2) : lonely
    3) único: only, sole, unique
    hay un solo problema: there's only one problem
    4)
    a solas : alone
    solo nm
    : solo
    * * *
    solo1 adj
    1. (sin compañía) alone / on your own
    vive sola she lives alone / she lives on her own
    2. (solitario) lonely [comp. lonelier; superl. loneliest]
    3. (sin ayuda) on your own / by yourself
    ¿lo has hecho tú solo? did you do it by yourself?
    4. (único) one
    solo2 n
    1. (café) black coffee
    2. (música) solo

    Spanish-English dictionary > sólo

  • 17 не

    не
    ne;
    скажи́ ему́, что́бы он меня́ не ждал diru al li, ke li ne atendu min;
    бо́льше не... ne plu...;
    во́все не... tute ne..;
    не раз pli ol unufoje;
    он не мог не сказа́ть li ne povis ne diri;
    ♦ не́ за что! ne dankinde!
    * * *
    1) отриц.

    он никого́ не признаёт — no reconoce a nadie

    никого́ не хочу́ ви́деть — no quiero ver a nadie

    я ничего́ не зна́ю — no sé nada

    жизнь прожи́ть - не по́ле перейти́ посл.la vida es un león

    не тут, не так, не там! — ¡ni aquí, ni así, ni allí!

    ника́к не мо́жем договори́ться с тобо́й — no podemos quedar de acuerdo contigo de ningún modo

    и что э́то тако́е - ры́ба не ры́ба, а пла́вает — no sé si será pez o no, lo que sé es que nada

    в) (при наречиях "о́чень", "весьма́", "вполне́", "сли́шком") no

    она́ не сли́шком краси́вая — ella no es muy guapa

    кни́га не о́чень но́вая — el libro no es (no está) muy nuevo

    2) утверд.
    а) (нельзя, невозможно) no

    я не мог не сказа́ть — no pude por menos que decir, tuve que decir

    ему́ не уйти́ от э́того — no se salvará de ésto

    ему́ не проче́сть э́того те́кста — no podrá leer este texto

    нельзя́ не согласи́ться — hay que estar de acuerdo, no se puede por menos que estar de acuerdo

    не могу́ не призна́ть — no puedo dejar de reconocer

    его́ не узна́ть — está desconocido, no le podrás reconocer

    б) (в восклицательных предложениях с местоимениями "кто", "что", наречием "как" и т.п.) no

    как не люби́ть дете́й! — ¡cómo no amar a los niños!

    в) (в вопросительных предложениях с частицей "ли") no

    не нужны́ ли де́ньги? — ¿no necesita(s) dinero?

    не сон ли э́то? — ¿no es esto un sueño?

    г) (перед существительным с предлогом "без" или словом, начинающимся приставкой "не") no

    не без ро́бости вошёл я в дом — no sin incertidumbre entré en la casa

    д) (с частицами "чуть", "едва́" и др. образует сочетания) casi, por poco

    я чуть не у́мер от стра́ха — casi me muero de miedo

    ••

    тем не ме́нее — sin embargo

    не говоря́ ни сло́ва — sin pronunciar una palabra, sin decir oxte ni moxte

    не пообе́дав — sin comer

    мне не по себе́ — me siento mal; no me encuentro bien

    не́ за что! ( в ответ на благодарность) — ¡no hay de qué!

    не то́лько — lejos de

    не без того́, не без э́того разг. — desde luego, claro que

    * * *
    частица
    1) отриц.

    он никого́ не признаёт — no reconoce a nadie

    никого́ не хочу́ ви́деть — no quiero ver a nadie

    я ничего́ не зна́ю — no sé nada

    жизнь прожи́ть - не по́ле перейти́ посл.la vida es un león

    не тут, не так, не там! — ¡ni aquí, ni así, ni allí!

    ника́к не мо́жем договори́ться с тобо́й — no podemos quedar de acuerdo contigo de ningún modo

    и что э́то тако́е - ры́ба не ры́ба, а пла́вает — no sé si será pez o no, lo que sé es que nada

    в) (при наречиях "о́чень", "весьма́", "вполне́", "сли́шком") no

    она́ не сли́шком краси́вая — ella no es muy guapa

    кни́га не о́чень но́вая — el libro no es (no está) muy nuevo

    2) утверд.
    а) (нельзя, невозможно) no

    я не мог не сказа́ть — no pude por menos que decir, tuve que decir

    ему́ не уйти́ от э́того — no se salvará de ésto

    ему́ не проче́сть э́того те́кста — no podrá leer este texto

    нельзя́ не согласи́ться — hay que estar de acuerdo, no se puede por menos que estar de acuerdo

    не могу́ не призна́ть — no puedo dejar de reconocer

    его́ не узна́ть — está desconocido, no le podrás reconocer

    б) (в восклицательных предложениях с местоимениями "кто", "что", наречием "как" и т.п.) no

    как не люби́ть дете́й! — ¡cómo no amar a los niños!

    в) (в вопросительных предложениях с частицей "ли") no

    не нужны́ ли де́ньги? — ¿no necesita(s) dinero?

    не сон ли э́то? — ¿no es esto un sueño?

    г) (перед существительным с предлогом "без" или словом, начинающимся приставкой "не") no

    не без ро́бости вошёл я в дом — no sin incertidumbre entré en la casa

    д) (с частицами "чуть", "едва́" и др. образует сочетания) casi, por poco

    я чуть не у́мер от стра́ха — casi me muero de miedo

    ••

    тем не ме́нее — sin embargo

    не говоря́ ни сло́ва — sin pronunciar una palabra, sin decir oxte ni moxte

    не пообе́дав — sin comer

    мне не по себе́ — me siento mal; no me encuentro bien

    не́ за что! ( в ответ на благодарность) — ¡no hay de qué!

    не то́лько — lejos de

    не без того́, не без э́того разг. — desde luego, claro que

    * * *
    prepos.
    2) amer. non

    Diccionario universal ruso-español > не

  • 18 чужой

    чуж||о́й
    fremda;
    \чужойое мне́ние aliula opinio;
    жить на \чужой счёт sin nutri je aliula konto.
    * * *
    прил.

    чужа́я вещь — objeto ajeno

    чужи́е де́ньги — dinero ajeno

    под чужи́м и́менем — bajo nombre supuesto (falso)

    2) (неродной; посторонний) extraño, ajeno

    чужо́й ребёнок — niño ajeno

    чужо́й челове́к — hombre extraño (foráneo)

    чужо́й язы́к — lengua extraña

    чужи́е края́ — tierras ajenas (extrañas)

    ••

    в чужи́е ру́ки, в чужи́х рука́х — en manos ajenas

    с чужо́го плеча́ разг. — de otro, ajeno ( ropa)

    с чужо́го го́лоса разг. — hablar con voz ajena, por boca de otro (de ganso)

    с чужи́х слов разг.de oídas

    на чужо́й счёт — a cuenta (a expensas) de otro

    есть чужо́й хлеб разг. — comer el pan ajeno, vivir de gorra (a costa de otro)

    чужа́я душа́ потёмки погов. — nadie conoce el alma de nadie; cada uno es un mundo

    чужи́ми рука́ми жар загреба́ть погов.sacar las ascuas (las castañas) del fuego con manos ajenas

    чужо́е добро́ подноси́ть ведро́м посл.franco y liberal del ajeno caudal

    в чужо́й монасты́рь со свои́м уста́вом не хо́дят посл.no pretendas en casa ajena imponer tus costumbres

    в чужо́м пиру́ похме́лье посл. — por culpa de la bestia mataron al obispo; pagar justos por pecadores

    * * *
    прил.

    чужа́я вещь — objeto ajeno

    чужи́е де́ньги — dinero ajeno

    под чужи́м и́менем — bajo nombre supuesto (falso)

    2) (неродной; посторонний) extraño, ajeno

    чужо́й ребёнок — niño ajeno

    чужо́й челове́к — hombre extraño (foráneo)

    чужо́й язы́к — lengua extraña

    чужи́е края́ — tierras ajenas (extrañas)

    ••

    в чужи́е ру́ки, в чужи́х рука́х — en manos ajenas

    с чужо́го плеча́ разг. — de otro, ajeno ( ropa)

    с чужо́го го́лоса разг. — hablar con voz ajena, por boca de otro (de ganso)

    с чужи́х слов разг.de oídas

    на чужо́й счёт — a cuenta (a expensas) de otro

    есть чужо́й хлеб разг. — comer el pan ajeno, vivir de gorra (a costa de otro)

    чужа́я душа́ потёмки погов. — nadie conoce el alma de nadie; cada uno es un mundo

    чужи́ми рука́ми жар загреба́ть погов.sacar las ascuas (las castañas) del fuego con manos ajenas

    чужо́е добро́ подноси́ть ведро́м посл.franco y liberal del ajeno caudal

    в чужо́й монасты́рь со свои́м уста́вом не хо́дят посл.no pretendas en casa ajena imponer tus costumbres

    в чужо́м пиру́ похме́лье посл. — por culpa de la bestia mataron al obispo; pagar justos por pecadores

    * * *
    adj
    1) gener. advenedizo, ajenî, de otro (s), extraño, foràneo, incierto, ajeno, extranjero, forastero, forense
    2) colloq. de extranjìs
    3) mexic. nango
    4) Guatem. fuerano

    Diccionario universal ruso-español > чужой

  • 19 hora

    f.
    media hora half an hour
    una hora y media an hour and a half
    (pagar) por horas (to pay) by the hour
    horas de luz daylight hours
    horas de oficina/trabajo office/working hours
    horas de vuelo flying time
    horas de visita visiting times
    2 time.
    ¿qué hora es? what time is it?
    ¿a qué hora sale? what time does it leave?
    dar la hora to strike the hour
    poner el reloj en hora to set one's watch o clock
    hora oficial official time
    hora de salida departure time
    es hora de irse it's time to go
    a la hora on time
    a su hora when the time comes, at the appropriate time
    a primera hora first thing in the morning
    hora de cenar dinner time
    hora de cierre closing time
    4 appointment (cita).
    pedir/dar hora to ask for/give an appointment
    tener hora en/con to have an appointment at/with
    * * *
    2 (tiempo) time
    ¿qué hora es? what time is it?
    no es hora de... this is no time to...
    3 (cita) appointment
    \
    a altas horas in the small hours
    a buena hora (oportunamente) at the right time 2 (afortunadamente) fortunately
    ¡a buenas horas! and about time too!
    a estas horas (ahora) by now 2 (indicando sorpresa) at this time (of the day)
    ¿qué haces aquí a estas horas? what are you doing here at this time?
    a la hora at the proper time, on time
    a la hora de la verdad at the moment of truth, when it comes to it
    a primera hora first thing in the morning
    a su hora at the proper time, in time
    a última hora at the last moment
    comer entre horas to eat between meals, snack
    dar hora to give an appointment
    dar la hora to strike the hour
    de última hora last-minute
    en mala hora (inoportunamente) at the wrong time 2 (desafortunadamente) unfortunately
    ir con la hora pegada al culo tabú to run around like a blue-arsed fly
    pedir hora to make an appointment
    por horas by the hour
    tener horas de vuelo figurado to be an old hand
    ¡ya era hora! and about time too!
    hora oficial standard time
    hora de cenar dinner time
    hora de comer lunch time, dinner time
    hora peninsular time in mainland Spain
    hora punta rush hour
    horas extras overtime
    horas muertas spare time
    * * *
    noun f.
    1) hour
    2) time
    * * *
    SF
    1) (=periodo de tiempo) hour

    echar horas — to put the hours in

    media hora — half an hour

    la media hora del bocadillo — half-hour break at work, tea break

    por horas — by the hour

    hora puente Arg, Uru hour off

    horas de mayor audiencia — (TV) prime time sing

    horas de oficina — business hours, office hours

    horas de vuelo — (Aer) flying time sing; (fig) (=experiencia) experience sing; (fig) (=antigüedad) seniority sing

    horas extra, horas extraordinarias — overtime sing

    horas libresfree time sing, spare time sing

    2) (=momento)
    a) [concreto] time

    ¿qué hora es? — what time is it?, what's the time?

    ¿tienes hora? — have you got the time?

    ¿a qué hora? — (at) what time?

    ¿a qué hora llega? — what time is he arriving?

    ¡la hora!, ¡es la hora! — time's up!

    llegar a la hora — to arrive on time

    a la hora de pagar... — when it comes to paying...

    a altas horas (de la madrugada) — in the small hours

    a una hora avanzadaat a late hour

    dar la hora — [reloj] to strike (the hour)

    poner el reloj en hora — to set one's watch

    no comer entre horas — not to eat between meals

    a estas horas, a estas horas ya deben de estar en París — they must be in Paris by now

    b) [oportuno]

    buena hora, es buena hora para empezar — it's a good time to start

    es hora de hacer algo — it is time to do sth

    es hora de irnos — it's time we went, it's time for us to go

    estas no son horas de llegar a casa — this is no time to get home, what sort of a time is this to get home?

    le ha llegado la hora — her time has come

    mala hora, es mala hora — it's a bad time

    en la hora de su muerteat the moment of his death

    a primera hora — first thing in the morning

    a última hora — at the last moment, at the last minute

    última hora[noticias] stop press

    la hora de la verdadthe moment of truth

    ¡ya era hora! — and about time too!

    ya es o va siendo hora de que te vayas — it is high time (that) you went, it is about time (that) you went

    ¡a buenas horas llegas! — this is a fine time for you to arrive!

    hora de comer[gen] mealtime; [a mediodía] lunchtime

    hora de entrada, la hora de entrada a la oficina — the time when we start work at the office

    hora de recreo — playtime, recess (EEUU)

    hora de salida[de tren, avión, bus] time of departure; [de carrera] starting time; [de escuela, trabajo] finishing time

    hora insular canarialocal time in the Canary Islands

    hora judicialtime when the courts start hearing cases

    hora oficial — official time, standard time

    hora peninsularlocal time in mainland Spain

    hora pico Méx rush hour

    hora punta[del tráfico] rush hour

    horas punta[de electricidad, teléfono] peak hours

    hora suprema — one's last hour, hour of death

    3) (Educ) period

    horas de clase(=horas lectivas) teaching hours; (=horas de colegio) school hours

    doy ocho horas de clase[profesor] I teach for eight hours

    4) (=cita) appointment
    5) (Rel)
    * * *

    media hora — half an hour, a half hour (AmE)

    100 kilómetros por hora — 100 kilometers per/an hour

    8.000 pesetas la hora or por hora — 8,000 pesetas an hour

    2)
    a) ( momento puntual) time

    ¿tiene hora, por favor? — have you got the time, please?

    ¿me da la hora? — can you tell me the time?

    ¿qué hora es? — what's the time?, what time is it?

    la decisión se conocerá a las 20 horas — (period) they will give their verdict at 8pm

    el ataque se inició a las 20 horas — (frml) the attack commenced at 20.00 hours (léase: twenty hundred hours) (frml)

    desde las cero horas — (period) from midnight

    ésa no da ni la hora! — I'll/you'll/he'll get nothing out of her, she's as mean as they come (colloq)

    desde que es jefa, no nos da ni la hora — now that she's been made boss, she won't even give us the time of day

    ya es hora de irnos — it's time for us to go, it's time we were going

    a altas horas de la madrugadain the early o small hours of the morning

    una noticia de última horaa late o last-minute news item

    a buena hora or a buenas horas: ¿y me lo dices ahora? a buenas horas! now you tell me!, it's a bit late to tell me now!; a buenas horas llegas this is a fine time to arrive!; a la hora de: a la hora traducirlo when it comes to translating it; a la hora de la verdad when it comes down to it; en buena hora: en buena hora compramos esta casa we bought this house at just the right time; en mala hora: en mala hora se nos ocurrió invitarla it was a really bad move inviting her; entre horas between meals; hacer hora (Chi) to kill time; llegarle a alguien su (última) hora: le llegó su (última) hora his time had come; no ver la hora de: no veo la hora de que lleguen — I'm really looking forward to them coming, I can't wait for them to come

    3) ( cita) appointment
    * * *
    = hour.
    Ex. Most host are not available twenty-four hours a day, seven days of the week.
    ----
    * 24 horas al día = around the clock.
    * a altas horas de la noche = late at night.
    * acercarse la hora de = come up for.
    * a cualquier hora = anytime, around the clock.
    * a cualquier hora del día o de la noche = at any hour of the day or night, at any time of the day or night.
    * aguja de las horas = hour hand.
    * a la hora de + Infinitivo = when it came to + Gerundio, when it comes to + Gerundio.
    * a la hora de la verdad = when push comes to shove, if it comes to the crunch, when it comes to the crunch, when the worst comes to the worst, if the worst comes to the worst, when the crunch comes to the crunch, if the crunch comes to the crunch.
    * a la hora del café = at coffee.
    * a primera hora de la mañana = first thing in the morning.
    * a primera hora de + Período del Día = first thing + Período del Día.
    * a primeras horas de la tarde = late afternoon.
    * a todas horas = at all hours, around the clock.
    * a última hora = at the last minute, at the eleventh hour, last minute [last-minute], at the very last minute, at the very last moment, at the very last.
    * a últimas horas de la tarde = late evening.
    * cada hora = hourly.
    * cambio de hora estacional = daylight saving time.
    * compras de última hora = last-minute shopping.
    * cuando llegó la hora de + Infinitivo = when it came to + Gerundio.
    * cuando llegue la hora = when the time comes.
    * decisión de última hora = last-minute decision.
    * dejarlo para última hora = leave + it until the last minute.
    * depósito de préstamos después de las horas de apertura = after-hours book drop.
    * de última hora = last minute [last-minute], up-to-the-minute, late breaking [late-breaking], hot off the griddle.
    * durante las horas de más calor = during the heat of the day.
    * durante las horas puntas = at peak periods.
    * durante muchas horas = for many long hours.
    * echar muchas horas al día = work + long hours.
    * en las horas clave = at busy times.
    * en las horas punta = at busy times.
    * fondo de préstamo por horas = short-loan collection.
    * hacer horas extraordinarias = work + overtime.
    * hacer horas extras = work + overtime.
    * hasta última hora = until the last minute.
    * hora de acostarse = bedtime.
    * hora de apertura = opening time.
    * hora de cierre = closing hour, closing time.
    * hora de clase = class period.
    * hora de comer = mealtime [meal time].
    * hora de comienzo = starting time, start time.
    * hora de conexión = connect hour.
    * hora de encerrarse = curfew.
    * hora de entrada = check-in time.
    * hora de Greenwich = GMT (Greenwich Mean Time).
    * hora de inicio = trigger time, start time.
    * hora de la cerveza, la = beer time.
    * hora de la comida = mealtime [meal time].
    * hora del almuerzo = lunchtime, lunch hour.
    * hora de la verdad = moment of truth.
    * hora de la verdad, la = showdown.
    * hora del cuento = story hour [storyhour], storytelling [story-telling], storytime [story time].
    * hora de llegada = arrival time.
    * hora del té = teatime.
    * hora de mayor demanda = peak time.
    * hora de reloj = clock hour.
    * hora de salida = departure time, check-out time.
    * hora de trabajo = man-hour.
    * hora de vencimiento = time due.
    * hora de volver a casa = curfew.
    * hora feliz = happy hour.
    * hora fija = set time.
    * hora hombre = man-hour.
    * hora intempestiva = unearthly time, unearthly hour.
    * hora punta = peak period, rush hour, peak hour.
    * horas activas = waking day, waking hours.
    * horas al volante = driver's hours.
    * horas de apertura = business hours.
    * horas de clase = class time, school hours.
    * horas de consulta = surgery.
    * horas de funcionamiento = operating hours.
    * horas de menos aglomeración = off-peak times.
    * horas de oficina = office hours, business hours.
    * horas de poca actividad = slack hours.
    * horas de poco movimiento = slack hours.
    * horas después de la escuela = after-school hours, after-school time.
    * horas en las que Uno está despierto = waking time.
    * hora señalada = set time.
    * horas extraordinarias = overtime.
    * horas extras = overtime.
    * horas fuera de lo normal = unsocial hours.
    * horas intespestivas = unsocial hours.
    * horas libres = released time.
    * horas no punta = off-peak times.
    * horas posteriores al mediodía = afternoon times.
    * Hora + y media = half past + Hora.
    * información de última hora = news flash.
    * las 24 horas = round the clock, around the clock.
    * las veinticuatro horas = day and night, day or night, night and day.
    * liberar horas = time off.
    * llegada la hora de la verdad = if it comes to the crunch, when the crunch comes to the crunch, if the crunch comes to the crunch.
    * llegar la hora de = time + come.
    * manecilla de las horas = hour hand.
    * media hora = half-hour.
    * mph [millas por hora] = mph [miles per hour].
    * muchas horas = long hours.
    * no se ganó Zamora en una hora = Rome wasn't built in a day.
    * noticia de última hora = hot off the press(es).
    * noticias de última hora = breaking news.
    * pagar por horas extra = pay + overtime.
    * por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).
    * por hora = hourly.
    * por horas = on an hourly basis.
    * precipitación de última hora = last-minute rush.
    * préstamo por horas = hourly loan.
    * primeras horas de la madrugada = late night.
    * prisa de última hora = last-minute rush.
    * reservar hora = book + time.
    * ser hora de = it + be + time to/for.
    * ser hora de definirse = time to climb off the fence.
    * ser hora de irse = be time to go.
    * ser hora de marcharse = be time to go.
    * ser hora ya de que = be about time (that), be high time (that/to/for).
    * servicio las 24 horas = 24 hour(s) service.
    * ser ya hora de que = it + be + well past the time for, be high time (that/to/for).
    * trabajador por horas = time hand [time-hand].
    * trabajar a horas fuera de lo normal = work + unsocial hours.
    * trabajar a horas intespestivas = work + unsocial hours.
    * trabajar horas extraordinarias = work + overtime.
    * trabajar horas extras = work + overtime.
    * trabajar las veinticuatro horas del día = work (a)round + the clock.
    * trabajar muchas horas al día = work + long hours.
    * un + Nombre + a altas horas de la noche = a late night + Nombre.
    * un + Nombre + a primera hora de la mañana = an early morning + Nombre.
    * un + Nombre + a última hora de la mañana = a late morning + Nombre.
    * un servicio las 24 horas = a 24-hour service.
    * veinticuatro horas al día, siete días a la semana, 365 días al año = 24/7, 24/7/365.
    * ya era hora = not a moment too soon, not a minute too soon.
    * ya es hora (de que) = it's about time (that).
    * ya ir siendo hora de que = be high time (that/to/for), be about time (that).
    * ya ser hora de que = be high time (that/to/for).
    * * *

    media hora — half an hour, a half hour (AmE)

    100 kilómetros por hora — 100 kilometers per/an hour

    8.000 pesetas la hora or por hora — 8,000 pesetas an hour

    2)
    a) ( momento puntual) time

    ¿tiene hora, por favor? — have you got the time, please?

    ¿me da la hora? — can you tell me the time?

    ¿qué hora es? — what's the time?, what time is it?

    la decisión se conocerá a las 20 horas — (period) they will give their verdict at 8pm

    el ataque se inició a las 20 horas — (frml) the attack commenced at 20.00 hours (léase: twenty hundred hours) (frml)

    desde las cero horas — (period) from midnight

    ésa no da ni la hora! — I'll/you'll/he'll get nothing out of her, she's as mean as they come (colloq)

    desde que es jefa, no nos da ni la hora — now that she's been made boss, she won't even give us the time of day

    ya es hora de irnos — it's time for us to go, it's time we were going

    a altas horas de la madrugadain the early o small hours of the morning

    una noticia de última horaa late o last-minute news item

    a buena hora or a buenas horas: ¿y me lo dices ahora? a buenas horas! now you tell me!, it's a bit late to tell me now!; a buenas horas llegas this is a fine time to arrive!; a la hora de: a la hora traducirlo when it comes to translating it; a la hora de la verdad when it comes down to it; en buena hora: en buena hora compramos esta casa we bought this house at just the right time; en mala hora: en mala hora se nos ocurrió invitarla it was a really bad move inviting her; entre horas between meals; hacer hora (Chi) to kill time; llegarle a alguien su (última) hora: le llegó su (última) hora his time had come; no ver la hora de: no veo la hora de que lleguen — I'm really looking forward to them coming, I can't wait for them to come

    3) ( cita) appointment
    * * *
    = hour.

    Ex: Most host are not available twenty-four hours a day, seven days of the week.

    * 24 horas al día = around the clock.
    * a altas horas de la noche = late at night.
    * acercarse la hora de = come up for.
    * a cualquier hora = anytime, around the clock.
    * a cualquier hora del día o de la noche = at any hour of the day or night, at any time of the day or night.
    * aguja de las horas = hour hand.
    * a la hora de + Infinitivo = when it came to + Gerundio, when it comes to + Gerundio.
    * a la hora de la verdad = when push comes to shove, if it comes to the crunch, when it comes to the crunch, when the worst comes to the worst, if the worst comes to the worst, when the crunch comes to the crunch, if the crunch comes to the crunch.
    * a la hora del café = at coffee.
    * a primera hora de la mañana = first thing in the morning.
    * a primera hora de + Período del Día = first thing + Período del Día.
    * a primeras horas de la tarde = late afternoon.
    * a todas horas = at all hours, around the clock.
    * a última hora = at the last minute, at the eleventh hour, last minute [last-minute], at the very last minute, at the very last moment, at the very last.
    * a últimas horas de la tarde = late evening.
    * cada hora = hourly.
    * cambio de hora estacional = daylight saving time.
    * compras de última hora = last-minute shopping.
    * cuando llegó la hora de + Infinitivo = when it came to + Gerundio.
    * cuando llegue la hora = when the time comes.
    * decisión de última hora = last-minute decision.
    * dejarlo para última hora = leave + it until the last minute.
    * depósito de préstamos después de las horas de apertura = after-hours book drop.
    * de última hora = last minute [last-minute], up-to-the-minute, late breaking [late-breaking], hot off the griddle.
    * durante las horas de más calor = during the heat of the day.
    * durante las horas puntas = at peak periods.
    * durante muchas horas = for many long hours.
    * echar muchas horas al día = work + long hours.
    * en las horas clave = at busy times.
    * en las horas punta = at busy times.
    * fondo de préstamo por horas = short-loan collection.
    * hacer horas extraordinarias = work + overtime.
    * hacer horas extras = work + overtime.
    * hasta última hora = until the last minute.
    * hora de acostarse = bedtime.
    * hora de apertura = opening time.
    * hora de cierre = closing hour, closing time.
    * hora de clase = class period.
    * hora de comer = mealtime [meal time].
    * hora de comienzo = starting time, start time.
    * hora de conexión = connect hour.
    * hora de encerrarse = curfew.
    * hora de entrada = check-in time.
    * hora de Greenwich = GMT (Greenwich Mean Time).
    * hora de inicio = trigger time, start time.
    * hora de la cerveza, la = beer time.
    * hora de la comida = mealtime [meal time].
    * hora del almuerzo = lunchtime, lunch hour.
    * hora de la verdad = moment of truth.
    * hora de la verdad, la = showdown.
    * hora del cuento = story hour [storyhour], storytelling [story-telling], storytime [story time].
    * hora de llegada = arrival time.
    * hora del té = teatime.
    * hora de mayor demanda = peak time.
    * hora de reloj = clock hour.
    * hora de salida = departure time, check-out time.
    * hora de trabajo = man-hour.
    * hora de vencimiento = time due.
    * hora de volver a casa = curfew.
    * hora feliz = happy hour.
    * hora fija = set time.
    * hora hombre = man-hour.
    * hora intempestiva = unearthly time, unearthly hour.
    * hora punta = peak period, rush hour, peak hour.
    * horas activas = waking day, waking hours.
    * horas al volante = driver's hours.
    * horas de apertura = business hours.
    * horas de clase = class time, school hours.
    * horas de consulta = surgery.
    * horas de funcionamiento = operating hours.
    * horas de menos aglomeración = off-peak times.
    * horas de oficina = office hours, business hours.
    * horas de poca actividad = slack hours.
    * horas de poco movimiento = slack hours.
    * horas después de la escuela = after-school hours, after-school time.
    * horas en las que Uno está despierto = waking time.
    * hora señalada = set time.
    * horas extraordinarias = overtime.
    * horas extras = overtime.
    * horas fuera de lo normal = unsocial hours.
    * horas intespestivas = unsocial hours.
    * horas libres = released time.
    * horas no punta = off-peak times.
    * horas posteriores al mediodía = afternoon times.
    * Hora + y media = half past + Hora.
    * información de última hora = news flash.
    * las 24 horas = round the clock, around the clock.
    * las veinticuatro horas = day and night, day or night, night and day.
    * liberar horas = time off.
    * llegada la hora de la verdad = if it comes to the crunch, when the crunch comes to the crunch, if the crunch comes to the crunch.
    * llegar la hora de = time + come.
    * manecilla de las horas = hour hand.
    * media hora = half-hour.
    * mph [millas por hora] = mph [miles per hour].
    * muchas horas = long hours.
    * no se ganó Zamora en una hora = Rome wasn't built in a day.
    * noticia de última hora = hot off the press(es).
    * noticias de última hora = breaking news.
    * pagar por horas extra = pay + overtime.
    * por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).
    * por hora = hourly.
    * por horas = on an hourly basis.
    * precipitación de última hora = last-minute rush.
    * préstamo por horas = hourly loan.
    * primeras horas de la madrugada = late night.
    * prisa de última hora = last-minute rush.
    * reservar hora = book + time.
    * ser hora de = it + be + time to/for.
    * ser hora de definirse = time to climb off the fence.
    * ser hora de irse = be time to go.
    * ser hora de marcharse = be time to go.
    * ser hora ya de que = be about time (that), be high time (that/to/for).
    * servicio las 24 horas = 24 hour(s) service.
    * ser ya hora de que = it + be + well past the time for, be high time (that/to/for).
    * trabajador por horas = time hand [time-hand].
    * trabajar a horas fuera de lo normal = work + unsocial hours.
    * trabajar a horas intespestivas = work + unsocial hours.
    * trabajar horas extraordinarias = work + overtime.
    * trabajar horas extras = work + overtime.
    * trabajar las veinticuatro horas del día = work (a)round + the clock.
    * trabajar muchas horas al día = work + long hours.
    * un + Nombre + a altas horas de la noche = a late night + Nombre.
    * un + Nombre + a primera hora de la mañana = an early morning + Nombre.
    * un + Nombre + a última hora de la mañana = a late morning + Nombre.
    * un servicio las 24 horas = a 24-hour service.
    * veinticuatro horas al día, siete días a la semana, 365 días al año = 24/7, 24/7/365.
    * ya era hora = not a moment too soon, not a minute too soon.
    * ya es hora (de que) = it's about time (that).
    * ya ir siendo hora de que = be high time (that/to/for), be about time (that).
    * ya ser hora de que = be high time (that/to/for).

    * * *
    hace una hora escasa/larga que se fue he left just under/over an hour ago, he left barely an hour ago/a good hour ago
    el examen dura (una) hora y media the exam is an hour and a half long
    media hora half an hour
    en un cuarto de hora in a quarter of an hour
    nos pasamos horas y horas hablando we talked for hours and hours o for hours on end
    llevo horas esperándote I've been waiting hours (for you)
    semana laboral de 40 horas 40-hour working week
    circulaba a (una velocidad de) 100 kilómetros por hora it was traveling at 100 kilometers per hour o an hour
    trabajar/cobrar por horas to work/be paid by the hour
    cobra 50 euros la horaor por hora she charges 50 euros an hour
    [ S ] horas de atención al público de ocho a una open to the public from eight to one
    se pasa horas enteras leyendo she reads for hours on end
    no le gusta trabajar fuera de horas he doesn't like working outside normal work ( o office etc) hours
    pasarse las horas muertas to while away one's time
    tener las horas contadas to be living on borrowed time
    Compuestos:
    departure time
    happy hour
    free period
    ( Chi) rush hour
    ( AmL) rush hour
    hora puente or sandwich
    ( RPl) free period
    ( Esp) rush hour
    weak moment
    off-peak time
    fpl doctor's office hours ( AmE), surgery hours ( BrE)
    fpl office hours (pl)
    fpl working hours (pl)
    fpl visiting hours o times (pl)
    fpl flying time
    horas extra(s) or extraordinarias
    fpl overtime
    trabajé dos horas extra(s) or extraordinarias I worked o did two hours overtime
    fpl free o spare time
    B
    ¿tiene hora, por favor? have you got the time, please?
    ¿me da la hora? can you tell me the time?
    ¿qué hora es? what's the time?, what time is it?
    pon el reloj en hora put the clock right, set the clock (to the right time)
    las ocho es una buena hora eight o'clock is a good time
    ¿a qué hora te viene bien salir? what time would it suit you to leave?
    ¿nos podemos ir? — todavía no es la hora can we go? — it's not time yet
    las clases siempre empiezan a la hora en punto the classes always start exactly o ( colloq) bang on time
    los trenes nunca llegan a la or a su horaor ( RPl) en hora the trains never arrive on time
    el avión llegó antes de su hora the plane arrived ahead of schedule o earlier than scheduled o early
    la decisión se conocerá a las 20 horas de hoy ( period); they will give their verdict at 8pm today
    el ataque se inició a las 20 horas ( frml); the attack commenced at 20:00 hours (léase: twenty hundred hours) ( frml)
    se ha convocado una huelga desde las cero horas ( period); a strike has been called from midnight
    dar la hora ( Chi fam) (en el vestir, comportamiento) to look ( o be etc) out of place; (al hablar) to say things that are out of place, say things that have nothing to do with the conversation
    no dar ni la hora ( fam): ¡ésa no da ni la hora! I'll/you'll/he'll get nothing out of her, she's as mean as they come ( colloq)
    que se olvide de ese muchacho, si no le da ni la hora she should forget about him, he's not the least bit interested in her o he doesn't even look at her
    desde que la nombraron jefa, no nos da ni la hora now that she's been made boss, she doesn't even give us the time of day
    ya es hora de irse a la cama it's bedtime o time for bed
    llámame a la hora de almorzar call me at lunchtime
    ya es hora de irnos it's time for us to go, it's time we were going
    hay que estar pendiente de él a todas horas you have to keep an eye on him the whole time
    el niño tiene que comer a su(s) hora(s) the baby has to have its meals at regular times
    ¡ya era hora de que llamases! it was about time you called
    ya va siendo hora de que empieces a trabajar it's about time you got a job
    es hora de que vayas pensando en tu futuro it's high time you started thinking about your future
    a altas horas de la madrugada in the early o small hours of the morning
    te llamaré a primera hora de la mañana I'll call you first thing in the morning
    a última hora decidimos no ir at the last moment we decided not to go
    una notica de última hora a late o last-minute news item
    última hora: terremoto en Santiago stop press: earthquake in Santiago
    a estas horas deben estar llegando a Roma they must be arriving in Rome about now
    normalmente a estas horas ya hemos cenado we've usually finished dinner by this time
    éstas no son horas de llamar this is no time to call people up
    ¿qué horas son éstas de llegar? what time do you call this, then?, what sort of time is this to come home?
    ¿qué haces levantado a estas horas? what are you doing up at this time?
    no puedo tomar café a estas horas porque me desvela I can't drink coffee so late in the day because it keeps me awake
    maldita sea la hora en que se le ocurrió volver I curse the day he decided to come back
    a buena horaor a buenas horas: ¿llamó ayer y me lo dices ahora? ¡a buenas horas! she phoned yesterday? now you tell me! o it's a bit late to tell me now!
    a buenas horas llegas this is a fine time to arrive!
    a la hora de: no están de acuerdo con él, pero a la hora de hablar nadie dice nada they don't agree with him, but when it comes to it, nobody dares say anything
    seguro que se encuentran con problemas a la hora de traducir esto you can be sure they'll have problems when it comes to translating this
    a la hora de la verdad when it comes down to it
    a la hora de la verdad nunca hacen nada when it comes down to it o when it comes to the crunch, they never do anything
    en buena hora: en buena hora decidimos comprar esta casa we decided to buy this house at just the right time
    en mala hora: en mala hora se nos ocurrió meternos en este lío it was a really bad move getting ourselves involved in this mess
    entre horas between meals
    no deberías comer entre horas you shouldn't eat between meals
    hacer hora ( Chi); to kill time
    llegarle a algn su (última) hora: sabía que le había llegado su (última) hora he knew his time had come
    no ver or ( Chi) hallar la hora de: no veo la hora de que lleguen las vacaciones I'm really looking forward to the start of the vacation
    no veía la hora de que se fuera she couldn't wait for him to go
    no veo la hora de salir de aquí I can't wait to get out of here
    Compuestos:
    astronomical o solar time
    zero hour
    (de un periódico) news deadline; (de una emisión) closedown
    time of arrival
    hora de Europa Central/Oriental
    Central/Eastern European time
    hora H
    zero hour
    ( fam):
    quedamos a las siete, pero a las siete hora inglesa, ¿eh? so, seven o'clock it is, but seven on the dot o seven o'clock sharp, OK?
    local time
    standard time
    astronomical o solar time
    C (cita) appointment
    el médico me ha dado hora para mañana the doctor's given me an appointment for tomorrow, I've got an appointment with the doctor tomorrow
    ¿hay que pedir hora para ver al especialista? do I have to make an appointment to see the specialist?
    tengo hora con el dentista a las cuatro I have a dental appointment at four
    * * *

     

    Multiple Entries:
    h.    
    hora
    h. (
    hora) hr

    hora sustantivo femenino
    1 ( período de tiempo) hour;

    las horas de mayor afluencia the busiest time;
    cobrar por horas to be paid by the hour;
    45 euros por hora 45 euros an hour;
    hora libre free period;
    hora pico (AmL) or (Esp) punta rush hour;
    horas extra(s) or extraordinaria(s) overtime
    2

    ¿tiene hora, por favor? have you got the time, please?;

    ¿qué hora es? what's the time?, what time is it?;
    pon el reloj en hora put the clock right;
    todavía no es la hora it's not time yet;
    nunca llegan a la hora they never arrive on time;
    el avión llegó antes de (su) hora the plane arrived early

    es hora de irse a la cama it's bedtime o time for bed;

    a la hora de almorzar at lunchtime;
    ya es hora de irnos it's time for us to go;
    ¡ya era hora de que llamases! it's about time you called;
    a primera hora de la mañana first thing in the morning;
    a última hora at the last moment;
    a la hora de: a la hora de traducirlo when it comes to translating it;
    a la hora de la verdad when it comes down to it;
    entre horas between meals;
    hacer hora (Chi) to kill time
    3 ( cita) appointment;

    hora sustantivo femenino
    1 (60 minutos) hour: te veo dentro de media hora, I'll see you in half an hour
    volvimos a altas horas de la madrugada, we came back in the small hours
    me pagan por horas, they pay me by the hour
    horas extras, overtime
    2 (momento) time: ¿qué hora es?, what's the time?
    es hora de irse a la cama, it's bedtime
    3 (cita) appointment: pedir hora con el dentista, to ask for an appointment with the dentist
    ♦ Locuciones: familiar a buenas horas (mangas verdes), too late, a bit late: ¡a buenas horas me traes la caja de grapas!, isn't it a bit late to bring me the box of staples?
    a la hora de la verdad, when it comes down to the nitty gritty
    tener muchas horas de vuelo, to have been around: ¡ a ése no le engañas, tiene muchas horas de vuelo!, you won't fool him, he's been around!
    ' hora' also found in these entries:
    Spanish:
    A
    - adelantar
    - alargarse
    - amanecer
    - apenas
    - atusarse
    - bendita
    - bendito
    - cerca
    - cola
    - concretar
    - condicionamiento
    - cosa
    - cuarta
    - cuarto
    - dar
    - decisión
    - dedicar
    - esperar
    - fijar
    - indecente
    - informal
    - llegar
    - marcar
    - media
    - medio
    - metralla
    - pasar
    - por
    - punta
    - retrasar
    - retrasarse
    - sacar
    - sala
    - señorita
    - tarde
    - última
    - último
    - una
    - uno
    - usted
    - ustedes
    - ver
    - Y
    - ya
    - a
    - abrir
    - acercar
    - atraso
    - bueno
    English:
    A
    - about
    - appoint
    - appointment
    - arrange
    - at
    - bang
    - barbecue
    - be
    - bedtime
    - before
    - black out
    - board
    - celebration
    - character
    - check-in
    - checkout
    - chicken out
    - chip
    - clock off
    - clock out
    - closing time
    - concurrent
    - convenient
    - creep
    - crunch
    - definite
    - do
    - dress
    - early
    - exact
    - feed
    - feeding
    - fix
    - flabby
    - GMT
    - good
    - Greenwich Mean Time
    - half
    - half-an-hour
    - half-hourly
    - hesitant
    - high
    - hour
    - hourly
    - hr
    - initiative
    - instrumental
    - interrogate
    - interval
    * * *
    hora nf
    1. [del día] hour;
    una hora y media an hour and a half;
    se marchó hace una hora y media she left an hour and a half ago;
    media hora half an hour;
    a primera hora first thing in the morning;
    a altas horas de la noche in the small hours;
    (pagar) por horas (to pay) by the hour;
    cobra 80 euros por hora she charges 80 euros an hour;
    el tren circulaba a 100 kilómetros por hora the train was travelling at 100 kilometres an hour;
    comer entre horas to eat between meals;
    se pasa las horas jugando he spends his time playing;
    el enfermo tiene las horas contadas the patient hasn't got long to live;
    se rumorea que el ministro tiene las horas contadas it is rumoured that the minister's days are numbered;
    a última hora [al final del día] at the end of the day;
    [en el último momento] at the last moment;
    hasta última hora no nos dimos cuenta del error we didn't notice the mistake until the last moment;
    órdenes/preparativos de última hora last-minute orders/preparations;
    y nos llega una noticia de última hora [en telediario] and here's some news just in;
    última hora: atentado en Madrid [titular] Br stop press o US late breaking news: terrorist attack in Madrid
    horas extra(s), horas extraordinarias [trabajo] overtime; [paga] overtime pay;
    hacer horas extra(s) to do o work overtime;
    cobrar horas extras to earn o get paid overtime;
    horas libres free time;
    tengo una hora libre entre latín y griego I've got an hour free between my Latin and Greek;
    horas de oficina office hours;
    RP hora puente = free period between classes;
    hora de salida departure time;
    RP hora sándwich = free period between classes;
    horas de trabajo working hours;
    horas de visita visiting hours;
    horas de vuelo flying hours;
    Fig
    tiene muchas horas de vuelo he's an old hand
    2. [momento determinado] time;
    ¿qué hora es?, Am [m5]¿qué horas son? what time is it?;
    ¿tiene hora, por favor? have you got the time, please?;
    ¿a qué hora sale? what time o when does it leave?;
    el desfile comenzará a las 14 horas the procession will begin at 14.00 hours o at 2 p.m.;
    a esa hora no me va bien that's not a good time for me;
    es hora de irse it's time to go;
    es hora de cenar it's time for dinner;
    ha llegado la hora de marcharnos the time has come for us to leave;
    el equipo pasa por horas bajas the team's going through a bad spell o Br patch;
    a estas horas deben estar aterrizando en Managua they should be landing in Managua around now;
    estaré ahí a la hora I'll be there on time, I'll be punctual;
    hay que tener cuidado a la hora de aplicar la pintura care should be taken when applying the paint;
    a la hora de cenar at dinnertime;
    a la hora de ir de vacaciones, prefiero la playa when it comes to holidays, I prefer the seaside;
    a su hora when the time comes, at the appropriate time;
    el vuelo no llegó a su o RP [m5] en hora the flight didn't arrive on time;
    a todas horas [constantemente] all the time;
    el tren llegó antes de hora the train arrived early;
    cada hora hourly;
    dar la hora [reloj] to strike the hour;
    me dio la hora she told me the time;
    poner el reloj en hora to set one's watch o clock;
    ¡ya era hora! and about time too!;
    ya es o [m5] ya iba siendo hora de que te fueses a casa it's about time you went home;
    Fam
    ¡a buenas horas! that's a lot of good now!;
    ¡a buenas horas me avisas! now's a fine time to tell me!;
    Fam Hum
    ¡a buenas horas mangas verdes! that's a fat lot of good now!;
    Fam
    no dar ni la hora: ese tío no te dará ni la hora that guy's as stingy o tight as they come;
    Esp, Andes, Carib, RP
    la hora de la verdad, CAm, Méx [m5] la hora de la hora the moment of truth;
    Esp, Andes, Carib, RP
    a la hora de la verdad, CAm, Méx [m5] a la hora de la hora when it comes to the crunch;
    en mala hora le conté el secreto I wish I'd never told him the secret;
    en mala hora salimos de excursión we couldn't have chosen a worse time to go on a trip;
    no veo la hora de hacerlo I can't wait to do it
    la hora del bocadillo [en fábrica] = break for refreshment during morning's work, Br ≈ morning tea break;
    hora cero zero hour;
    la hora de cerrar o de cierre closing time;
    hora de Greenwich Greenwich Mean Time, GMT;
    hora H zero hour;
    hora legal standard time;
    hora local local time;
    hora muerta free hour;
    Educ free period;
    hora oficial official time;
    Esp hora peninsular = local time in mainland Spain as opposed to the Canaries, which are an hour behind; Am hora pico [de mucho tráfico] rush hour; [de agua, electricidad] peak times; Esp hora punta [de mucho tráfico] rush hour; [de agua, electricidad] peak times;
    hora del té teatime;
    hora valle off-peak times
    3. [cita] appointment;
    pedir/dar hora to make/give an appointment;
    tengo hora en la peluquería I've got an appointment at the hairdresser's;
    tengo hora con el dentista I've got a dental appointment
    4. [muerte]
    llegó su hora her time has come
    5. Rel
    horas [libro] book of hours;
    horas canónicas canonical hours
    HORA INGLESA
    In much of Latin America, punctuality is not given the same importance as in the UK or USA. In an ironic recognition of this cultural difference, some people will specify hora inglesa (literally “English time”) when they mean “punctually” or “on the dot”.
    * * *
    f
    1 hour;
    hora y media an hour and a half;
    horas muertas hour after hour
    :
    a todas horas all the time;
    a última hora at the last minute;
    a última hora de la tarde late in the afternoon;
    a altas horas de la madrugada in the (wee) small hours, in the early hours of the morning;
    a primera hora de la tarde first thing in the afternoon;
    ¡ya era hora! about time too!;
    ya es hora de que te pongas a estudiar it’s time you started studying;
    comer entre horas eat between meals;
    tocado su hora his time has come;
    a la hora de … fig when it comes to …
    3 ( cita)
    :
    pedir hora make an appointment;
    tengo hora con el dentista I have an appointment with the dentist
    :
    dar la hora de reloj strike (the hour);
    ¿tiene hora? do you have the time?, have you got the time?;
    ¿qué hora es? what time is it?;
    llegó a la hora he arrived on time
    * * *
    hora nf
    1) : hour
    media hora: half an hour
    a la última hora: at the last minute
    a la hora en punto: on the dot
    horas de oficina: office hours
    2) : time
    ¿qué hora es?: what time is it?
    3) cita: appointment
    * * *
    hora n
    1. (60 minutos) hour
    2. (momento) time
    ¿qué hora es? what time is it?
    ¿tienes hora? have you got the time?
    ¿a qué hora te levantas? what time do you get up?
    3. (cita) appointment
    es hora de que... it's time...
    ¡ya era hora! about time too!

    Spanish-English dictionary > hora

  • 20 axabarciar

    Axabarciar, es tratar, vender, comprar, cambiar, etc. Cuntu you aquindi nisti primeiru llibru qu'un astur fae con ñaturallidá, con honradé, con amore grandie ya ñoble que disdi guaxetín na miou xenciétcha ya ñatural alma se fexu hacia tous lus melgueirus y'embruxantes chugares de la miou mantina tierra d'Asturies, ya de toes les Fidalgues xentes que la poblen, falu you que nagora mesmu tenu ñecexidá de cuntayes un cuintu que nun ye tal couxa, perque cuaxi tóu lu que falu aquindi fóu verdá. Ya cumu encalda mu ben nista pallabra, pos nagua mexor que como exemplu qu'isti casu que per oitre lláu pué xervir tamén d'escola. (Cuento yo aquí en este diccionario primero que hace un astur con documentación, naturalidad y suprema honradez, lleno de un amor grande y noble que desde niño en mi sencilla y natural alma se hizo, hacia todos los dulces y embrujantes lugares de mi amada Tierrina Asturiana, y hacia todas las Hidalgas gentes que la pueblan. Digo que ahora mismo tengo necesidad de contarles un cuento, que no es tal cosa, porque casi todo lo que les voy a contar ha sido una auténtica verdad, y como tal alumbramiento tiene el origen en esta palabra, pues nada mejor que este ejemplo, que por otro lado puede servir también de escuela). (LES XABARCEIRES) L'Aldexuxán (aldea de Susana) yera la miou aldina, fae ya un faticáu d'anus cundu you yera un guaxín, despós de l’achuquinante 'ngarradiétcha, que xemóu de cadarmus toes les teixáes de la miou embruxante Asturies, apaxiétchandu de llutus, mexeries, fames, atristeyáus ya enfernales dollores a toes les xentes, lu mesmu las prietes que yeren las drechistes, que lus roxus que yeren de las esquerdas. (La aldea de Susana era mi aldea, hace ya muchos años cuando yo era un niño después de la asesinante guerra que sembró de cadáveres todas las casas de mi embrujante Asturias, vistiendo de lutos, miserias, hambre e infernales dolores a todas sus nobles gentes, lo mismo a los negros que eran los derechistas, que a los rojos que eran los de las izquierdas). —Por aquel entonces, cuando el hambre, la necesidad y la miseria se enseñoreaban de les teixáes (lares) mejor dicho de los hijos y de las viudas de los perdedores, ya que los pobres, los que no estaban encuandicáus (sepultados) s'atopaben arretrigáus nes cárxeles, (encadenados en las cárceles) ya oitres con más xuerte, xebráranse per miéu 'l hermenu venceor pal extranxeiru. (Y otros con más suerte, se marcharan por miedo al hermano vencedor para el extranjero). —Cuento yo, que por aquellos tristes aconteceres sucedió en mi aldea esta historia que ahora al recordarla tras más de cuarenta años de haber sucedido, trae a mi pensamiento una añoranza triste, nel mesmu lleldar que me fae xonreyire. En el mismo suceder que me hace sonreir, ya que el caso según mi humilde parecer se las trae, porque todos los personajes qu'encaldan (hacen) esta cierta, historia, eran seres que para poder vivir tenían que luchar bravamente todos los amanecidos días, no importa cómo lo hicieran; pero por aquellos tristes tiempos el que no luchaba no comía, no es como hoy, que se tira más comida en un día a la basura, que en los tiempos de esta historia comía toda Asturias en una semana. —Yera mi aldina tan bétcha en allumbrar frutos, que desde los principios del branu (verano), fasta lu fondeiru de la xeronda (hasta lo último del otoño), talmente parecía mi melgueiru chugar (dulce pueblo), el mismo jardín que el Creador debe de tener reservada para las sencillas y buenas gentes que tras la muerte sean huéspedes de su Santificante Reino. Tal exquisita riqueza natural daba lugar, a que casi todos los vecinos tuviesen un pollino que espatuxara llixeiru (andase rápido), y fuese resistente para que no se esmurgazara esventronáu (cayera reventado) en los difíciles y abruptos caminos, con las maniegas (cestas) encima de su albarda amamplenáes (llenas) de sabrosos frutos, antes de llegar a la romería o fiesta donde iba destinado tal manjar, así fueran higos, cerezas, ciruelas, peras, etc., etc., etc. Algunas veces también solían llevar manzanines arroxáes nel fornu (manzanas asadas en el horno) y ablanines turráes nel mesmu cheldar (y avellanas asadas en el mismo lugar), y estas frutas así tratadas, tenían un gusto tan exquisito que uno no se hartaba nunca de comer por ellas. Por estos quehaceres y otros múltiples necesarios en sus caseríos, cada vecino cuidaba a su pollino todo el año, como la mejor de sus prendas, porque era el humilde pollino el único medio de locomoción que tenían para efectuar infinidad de trabajos y muy necesarios traslados. Decía el pedáneo de mi aldea, donde sucedió esta historia que estoy empezando a relatarles, que un pollinín d'arremangu (de valía), le proporcionaba más ganancias al aldeano que una xuntura de les mexores vaques (pareja de sus mejores vacas). Pero endenantes d'afondigoname nel contare lus fechus que fixerun les xabarceires del miou chugar (antes de ahondar en los hechos que dieron lugar las tratantas de mi pueblo), voy a contar así d'esboriaúra (de resbalón), lo que le ha sucedido al razonero alcalde de mi aldeina: Hubiérase casado Graciano cuando era muy joven aun, con Ramona la de Juan de Pacha, que era una mozacona (mozona) de ñidies (finas) mexierches (mejillas), arregañaónes ñalgues (apetecibles nalgas) y un entamu (senos) también empericotáu (prominente, estupendo), que hacían de Ramona una muchacha también formada y deseable, que ni el más exigente sería capaz de deximiya per mu fartu qu'andubiés de clica (nadie la despreciaría por muy harto que estuviese de mujeres). Pero Graciano que por aquel entonces era pobre, aunque dueño de un ameruxamientu d'arganáes, que lu ateixaben nel xeitu del querer escombútchire, (unas crecidas ansias que le resguardaba en el lugar de querer, medrar, enriquecerse, etc.). Mas él pensaba y con buen tino, que jamás sus aspiraciones podría alcanzarlas en la aldea, por tal razón decidió emigrar, y como le acompañaba la suerte de tener un hermano en las Américas, pues un día endubitchóu lus sous fatinus (lió sus ropas), despidióse con lágrimas en sus ojos de su mujer e hijo que por entonces aun no había cumplido un año, y colóu (marchó) para La Habana, donde trabajó como un esclavo durante diez años, sin desperdiciar ni menos gastar ni una perrina (cinco céntimos). Con una buena cuarexá de cuartus (cartera de dinero). Ilegó pasado este tiempo a su aldea, cargado como un abetchún (abejón), de paxiétchus, llásticus, xoyiquines, ya fatáus d'oitres couxiquines, (de trajes, ropas, joyas, y muchas otras preciadas cosas. Hizo su entrada en la aldea en los postreirus (últimos días del mes de Xeneiru), precisamente cuando el día atapecía (oscurecía), por eso, como su teixá (casa) era la primera de la aldea, y hacía un frío y una ventisca que a todo el mundo refugiaba tras de sus lares, con ningún vecino se encontró, que le dijese o le pusiese de aviso contra alguna cosa. Salió su mujer a recibirle a la correlada llena de gozo y de contentura, engavitóuse (enganchose) la Ramona a su cuello loca de alegría, bexucóuyu per tous lus lláus esgalazá (besole por todos los lados con ansias), en el lleldar (hacer) que desfayénduse (deshaciéndose) en chárimes (lágrimas) y xoponcius (mareos, sustos, etc), que le hacían temblar como una vara verde, y después d’allancar (plantar) las rodiétches (rodillas) encima de las llábanas (losas), dijo bajando la cabeza y xofitándula (apoyándola) entre los atavarius (bragueta), de su hombre, en el encaldar (hacer) que s’arretrigaba a sous cadriles (se abrazaba a sus piernas). ¡Achuquíname, achuquíname miou Gracianu, endenantes de que te cunte, lu paraximesquéiramente que me portéi, metantu que tou faíes la Bana nel extranxeiru! (Asesíname, asesíname mi Graciano, antes de que te cuente, que te he hecho de menos con otros hombres, mientras que tu, te hacías rico en el extranjero). ¡Bueno Ramona..., ya tendrás tiempo de decirme todo cuanto de bueno o malo hayas hecho... pero ahora dime ¿dónde está el pequeño? ¡Apuesto a que ya está hecho un mozaquín (adolescente), listo y trabajador como lo que es su padre, que fexu más pesos na Bana (que hizo más duros en La Habana), que de pelos tenedis entrambus ya dos en vuexes motcheres! ¡Bueno los niños, quiero decir Tanín, güéi dexelu nel teixu miou má, pos comu tenu fatáus de couxes qu'escutire coutigu, ya non sei per la primeira que comencipiare, pos ista nuétchi quixe quedáme sola pa faluchar al nuexu encaldare! (Hoy le he dejado en la casa de mi madre, pues como tengo muchas cosas que discutir contigo, y no se por cuál he de comenzar, por éso esta noche he querido quedarme sola para hablar sin que nadie nos enrede). Lo primero que hizo la Ramona fue prepararle la cena a su marido, y al parejo que en esta faena se entretenía, iba preguntándole sucesos que a él le habían acontecido, quedándose siempre muy admirada de cuanto le decía su esposo. Pero después que el Graciano se fartucóu dé xamón, ya güevus con choricinus, arrutióu encomoláu perque l'entelaura inflabai 'l banduyu, plantói fuéu a un pitu, llancói 'n fondigoná 'n par de fumáes, ya sonriyénduse mu felliz dixói a la sou mutcher: (Se hartó de jamón, huevos y chorizos, eructó incomodado por haber abusado de tanta comida que con pesadez le hinchaba la barriga, le pegó fuego a un buen cigarro, le sacudió un par de fumadas, y después sonriéndose muy feliz le dijo a su mujer): ¡Desde que me he marchado a las Américas hasta ahora, no he comido una comida que mejor me supiera que ésta que me has preparado en tan poco tiempo y con tanta arte. Por el mundo adelante mi querida Ramona, no se harta uno nada más que de mollicies (cosas malas). Mucho cacíu pintureiru (cacharros lujosos), mucha cuchara limpia y resplandeciente, mucho sirviente que te trata con tanto mimo como si fueses un banquero, pero los platos son pequeños, y la comida que en ellos vacian (echan), tiene escosáu güétchus de rustíu (que no tiene grasa, que no está sazonada). Más sustancia tiene aquí un potaráu de llabaza de la que chamus a lus bracus (una pota de fregaduras de la que servimos a los cerdos), que todo lo que come en el día un trabajador en las Américas, y si uno trae dineros de aquellas lejanas tierras, es a cuenta de la mucha hambre, calamidades y sufrimientos que uno tiene que aguantar allí. Aquí en las aldeas pensamos cuantos nos vamos para allá, que en cuanto lleguemos, atopamus lus cuartus tremáus pe les caleyes! (encontramos los dineros tirados por las calles). ¡Bueno Ramonina, ahora ya me puedes contar lo que has hecho por aquí, que me parece que abundu enfucheráu (muy sucio) y grave debe de ser, cuando endenantes de entrare na miou teixá, de rodiétches me suplicabes que t'achuquinara! (antes de entrar en mi casa, de rodillas me suplicabas, que te asesinara). ¡Non sei Gracianín perquéi llugar comencipiar, pos tou enllordióxe d’enria mín, comu se ‘l mesmu diañu me l'encalducar! (No sé Gracianín por qué lugar voy a dar comienzo, pues todo se enlodó encima de mí, como si el mismo demonio me lo preparara). Deciale Ramona sentada en el escaño, detrás del aburióxu (ardiente) lar, mirando de frente para su marido y alumbrando a la par un torrente de lágrimas, que resbalaban por sus hermosas y coloreantes mejillas, que resplandecían a la luz del fuego, lo mismo que si estuviesen entafarnáes (untadas) con manteiga (untadas con manteca). Graciano que la propiaba con el mismo arrobo de enamoramiento que por ella siempre había tenido. Le dijo con voz halagosa que ya consigo llevaba el perdón que con tanta argucia su esposa buscaba: ¡Anda Ramonina, déjate de choramicar (llorar), pues con tanta mexareta (meadura) de lágrimas, no vas a encantexar l'esgazaura que fixiste! (arreglar la rotura que has hecho). —Y ahora cuéntame de una vez cuál fue el mal que me has hecho, pues por lo que barrunto, me has hecho castrón fatáus (muchas) veces. ¡No Gracianín, no te he hecho de menos nada más que un par de veces, y te voy a contar sin deximite (ocultarte) nada, el por qué hice de paraxa (puta), pues no me he puesto patas arriba en la añuedaura del cibietchu (haciendo el amor) con nadie, porque mi cuerpo me lo pidiese, sino que ha sido la necesidad la que me ha obligado, pues bien sabes, que cuando tu te has marchado para La Habana, yo me quedé muy sola, con un niño entre mis brazos que nin falaba nin espatuxaba (que ni hablaba, ni andaba) !Ay! Gracianín de mis entretelas, del mi corazón y de los mis sentidos, puedo decirte ahora llena de alegría que te estoy viendo al lado mío, que con las lágrimas que alumbraron mis ojos en todos estos años de soledad que he vivido, navegaría sin hundirse el barco que te trajo de La Habana. ¿Y quién fue el culpable de mi desesperante llanto, de mi inconsolable sufriencia? ¡Sólo tu Gracianín, sólo tu eres el culpable, que me has dejado muy sola, y te marchaste para las Américas hace diez años, siendo yo en aquel tiempo una desventurada criatura que aun no tenía veinte años dígote yo que me has dejado encuandiada (empozada) dentro de la soledad y la pobreza, y en todo este largo tiempo, no me has mandado ni tan sólo una perrona (diez céntimos) con la que comprarle un llastiquín (una camisa, un jersey, etc., etc.) a nuestro hijo, y ahora me vienes tu diciendo que quieres al niño tanto y cuánto! ¡Bueno Ramonina, lo que yo hice o dejé de hacer, abundu bien fechu tá (muy bien hecho está). Hoy ya me encuentro en mi casa dueño de una betchá cuarexa (bien repleta, rica cartera) de dineros, y no quiero perder el tiempo explicándote lo que yo he sufrido y el trabajo que me ha costado atróupar (rejuntar) este capital, pero tu ahora sí que me vas a decir con quién o con quiénes me has traicionado durante el tiempo que he estado fuera de mi casa. Así pues, empieza luego y no pierdas el tiempo barajando pormenores noitres (en otros) caldaretus (ubres) que no sean los que estrincaste (ordeñaste) entre los atavarius (braguetas) de los hombres con los que has hecho el amor, mientras que yo en las Américas fechu 'n castrón, apelucaba cuartus pá betchar la cuarexa que traigu, (hecho un cabrón, recogía dineros para llenar la cartera que traigo). Ramona se levantó del escaño, echó al fuego cuatro astillas porque ya se estaba amorrentandu (apagándose) y después, arremetchandu lus güeyus, miróu 'l Gracianu con mala lleiche, ya díxole sen catar más atayus (abriendo desmesuradamente sus ojos, miró a Graciano y le dijo con enfado sin buscar más atajos). ¡A los dos años de colar (marcharte) tu por el mundo allantri, (adelante) se me puso el niño muy amolaín (enfermo), y no tuve más remedio que llevarle al mélicu (médico), y éste con palabras finas y muy melgueróuxas (dulces) me dijo que yo era una buena moza, que estaba muy guapa y que era muy hermosa, y muchas otras cosas mas que entre todas ellas me hicieron perder la cabeza, el caso fue que el médico me aseguró que el niño estaba realmente muy enfermo, y que sólo se comprometía a sanarle si yo... bueno... el caso fue que yo por curar al mióu fiyín (mi hijo) espurrime y encoyime baxu lus atavarius del mélicu y'añuédei 'l cibietchu cuá 'l un par de veices, (me estiré y me encogí debajo de la bragueta del médico e hice el amor con él un par de veces). Y de resultas de los dos achucáus (acostados) que fexe debaxu 'l allegre mélicu (que hice debajo del alegre médico), me quedé empanzorraona (preñada) y parí otro rapacín (niño) que ahora ya tiene siete años. Así que yo considero que si tú estuvieses en mi lugar, harías lo mismo que yo he hecho, pues por un hijo una madre da todo cuanto tenga y más para con ello! Graciano que era de naturaleza muy tranquilo y a pesar de ser un cornudo era listo y razonero, le dijo sin enfadarse ni levantar más una palabra que otra: ¡Por un hijo una mujer casada debe de entregarlo todo verdad es, todo menos su honra, porque la honra en la mujer casada tiene más valor, que todos los hijos que pueda tener y hasta inclusive más que su propia vida. Porque de ahora en adelante, lus tous nenus namái que serán pá les xentes que fius de paraxona. (Los tus niños nada más que serán para las gentes que hijos de puta). Y tu... una paraxete (putina) mirada en todo momento por los hombres, como pan caliente fácil d'allancái 'l denti (hincarle el diente). Y yo... un cabrón consentido, que ha de ser la guasa y la murga de todos mis vecinos y de cualquier gente que sepa de mi vergüenza! En buena razón acaidonaban (dirigíanse) las palabras del Graciano, pues pronto sus vecinos armados con la socarronera malicia de las gentes de la aldea, empezaron a torearlo, diciéndole entre amistosas risas y halagüeñas palabras, ofensivos insultos, que ponían al pobre Graciano lo mismo que un pingayu (trapo viejo), y como Graciano era simpático y buena persona, aun les daba lugar más xeitu (sitio), para que se apropiaran de mayores confianzas, y ya no sólo eran sus vecinos los que de continuo le provocaban, sino todas las gentes que le conocían, pues un día que estaba segando hierba en un prado que tenía al lado de la carretera, pasó por allí una pareja de los guardias civiles de servicio que eran amigos suyos, y después de torearle un tiempo como todo el mundo hacía, uno de los guardias le preguntó: ¿Qué carrera les vas a dar a tus hijos Graciano? ¡Pues como tienes dineros amamplén (muchos), no estaría mal que los estudiases para xebralus (apartarlos) de estar mayucandu (majando) terrones toda la vida lo mismo que tu haces! Graciano quedose mirando para el guardia sonriéndose como si nada ofensivo le hubiera dicho, y después apurriénduyes (dándoles) la petaca para que enrrodietcharan (liaran) un cigarrillo, cuando los tres estaban aborronandu (fumando) muy tranquilos les dijo: ¡Mucha razón tienes Juaquín, ya que majar terrones no es un oficio descansado ni productivo para nadie, por eso, a mi primer hijo, que es el mío verdadero, le voy a estudiar hasta que se convierta en un buen ingeniero, aunque tenga que vender sino me alcanza cuanto tengo, hasta mi honrado apellido, que por ser tal cosa, en todo el mundo ha tenido siempre buen crédito, y al otro por ser hijo de mi mujer que xebrose (se fue) de la honradez, y se situó entre la hedionda troya (suciedad) donde se enchamuergan (ensucian) las paraxas (putas). En pocas palabras, por ser hijo de puta, le voy a enchufar en el xuzgáu (juzgado), y si no sirve para este menester, entonces le afilio a la guardia civil! Al guardia Juaquín, xelósele (,helósele) d'afechu (del todo) la maliciosa sonrisa que mostraba entre sus labios, y poniéndose muy serio le dijo: ¡Ten cuidado con lo que dices Graciano, porque me parece a mí que no das puntada sin hilo, así que se acabaron las bromas, y de ahora en adelante con nosotros ándate derecho, sino quieres que te enchufemos en la cárcel por tener la lengua demasiado larga y ser tus palabras mal intencionadas! Descubrió Graciano aquel día, que el don de la palabra era un arma muy poderosa, con la que conseguiría manejándola con astucia y solapadamente insultativa, lograr que sus agudosos vecinos se mirasen muy bien antes de lanzarles puchas (sátiras), haciendo de su persona el hazmerreir de todo el concejo. El habíale dicho al guardia Joaquín sin la menor intención de ofensa hacia su persona ni a nadie, que el hijo de su mujer por ser nacido de mala madre, le colocaría en la Guardia Civil, cosa que incomodó grandemente a Joaquín, demostrando con sus inocentes palabras que no es oro todo cuanto reluce, y que todo el mundo tiene algo de suciedad escondida o a la vista, de la que suele avergonzarse. Desde ahora en adelante, escrutaría en la vida y pasado de sus vecinos, y cuando de él se mofasen, les taparía la boca lanzándoles al rostro como arma de defensa y ataque todo cuanto de despreciable y asqueroso, en sus vidas o familias hubiere; y de esta forma, ya se mirarían ellos de volver con sus ya cansadas e insultantes sátiras a molestarle. Y ahora, tras el xemeyu (retrato) que hice del alcalde de mi aldea, escantoyándulu namái que per un cornetchal (rompiéndole nada más que por una esquina) de las muchas que el condenado tenía, voy a hondear ya sin hacer pouxa (parada) ni xebraura (apartamiento) en la historia de las Xabarceiras (tratantas), que entrambas y dos eran de gafas (venenosas) como un perro con la boca negra. «MANOLA Y VENANCIA» Moraban en mi aldeina dos mucherucas (mujerucas), que eran hermanas en apariencia y al decir de ellas también de familia, ya que habían nacido por el mismo furacu (agujero), no eran ya jóvenes cuando yo las conocí, pues paseábanse por la vida con la edad de comenzar a maurecer (madurar), eran las más pobres del lugar (descontándome a mí por supuesto), ya que no les acompañaba más riqueza que una vieja pochina (burra), y por esta pobreza que las acompañaba, allindiaben (cuidaban) a su borrica Facunda, con tanto cariño y esmero, como si en verdad fuese hija de entrambas. Estas mujeres no eran nacidas en mi aldea, y verdaderamente tampoco a ciencia cierta nadie sabía el lugar de su nacencia, lo cierto es que habíanse asentado en mi aldea cuando se terminó la guerra, y vivían en una muy humilde casuca que compraran con algunos dineros que traían, vivían en mi lugar desde aquella época, ganándose su vida con libertad e inteligencia, si se puede denominar así, al apoderarse de lo que muchas veces no les pertenecía. Decian algunos vecinos, y yo no sé si era cierto, que durante toda la guerra habían estado de paraxas (putas) por el frente, haciendo felices a los milicianos primero y después a los vencedores, más sin embargo yo creo que esto no era verdad, porque entrambas y dos físicamente no valían ni para un tiro de escopeta. Nosotros las conocíamos por el apodo de las Xabarceiras, y eran bajas de talla, secas de carne, con rostro de brujas feas y lagañosas, dueñas de un mal genio y peores intenciones que el mismo demonio, y garruxantes nas engarradiétchas (valientes, decididas en las peleas). La de más edad se llamaba Manola, y tal parecía que sus padres la habían fabricado con el puro veneno, y aparte tenía una lengua tan ofensiva y desarrendada, que dejaba en porriques (desnudo) al más pecaminoso de los arrieros. Venancia que era la otra, no algamia (alcanzaba) a su hermana en el ser tan garruxante, pero se aparejaba al lado de ella, en tener los dedos largos y las uñas raguñonas (arañosas) para mal de las tranquilas gentes, donde se engarrapelaban (enredaban) muchas veces los intereses de los vecinos. Las rapiegas Xabarceiras, cuando los campos se cubrían de frutos y los árboles se enseñoreaban con el manto lujoso y natural de los saludables y exquisitos frutos, ellas solían comprar en caña (en el árbol) o escandanaban (recogían) sin ningún permiso, las mejores frutas, y prestas corrían a venderlas por todas las aldeas y mercados de los tres concejos vecinos, y con estas ganancias, ellas prohibían al fantasma del hambre, que no espurriera (estirase) el hocico, agolifandu (oliendo) en su lar, en ningún día del año, por prietu (negro) que éste escombuyere (viniese, naciese). En la casa de las Xabarceiras, a pesar que por aquel entonces los tiempos eran muy difíciles y el hambre se recostaba en todas las esquinas, entre otras cosas en su lar jamás faltaba el cafetacu, y el frasco de marrasquinu (anís, caña, etc.), al que las dos hermanas le hacían halagos con parejo tino, pues érales el café ey el aguardiente tan llambión (goloso), como el tabaco de cuarterón, ya que sonrientes, gozosas y felices, apuxaben (tiraban) por él, con el mismo placer que escosaban (secaban) el pintureru frasco del aguardiente. Muchas veces cuando estaban sentadas con tranquilidad en su casa antroxánduse (festejándose) con las copaxas (copas) y el cigarrillo, decíale la Manola a su hermana entre xorbu ya xorbu (trago y trago) y cigarrillo prendido con la colilla del otro, esta sentencia muy verdadera: ¡Es mucho más fructuoso unos minutos de trato si están bien hechos, que cien horas de trabajo agabuxá (agachada) en las estayas (tajos), haciendo labores para los vecinos, que son más olvidadizos después de hacerles el trabajo, que agradecidos para pagarte en justicia el sudor que en sus tierras has derramado! Pero aquel año las Xabarceiras estaban encuandiadas (empozadas) dentro de un mal estar que mazábayes enoxáes fasta el mesmu fégadu (sacudíales enojadas hasta los mismos hígados), y todo había sido por la causa de no haber sido eficaces en el llindiáu (cuidado) de su pollina Facunda, pues un día que la habían dejado sin vigilancia guareciendu (pastiando) en el pasto comunal, piescóula (cogióla) por su cuenta y riesgo el alegre pollino de Rosendo el goxeiru (cestero), que el condenado tenía unos coyonzones (testículos) que le pingaben (colgaban) hasta el suelo, y se daba muy buena maña en no dejar una pollina manía (sin preñar), por vieja que fuera, y aunque no tuviese gana de que l’añuedaren el cibietchu (que le hicieren el amor). Por esto la Manola que era la que acaidonaba (dirigía) las riendas de su teixu (casa), se abayucaba (se movía) aquel año que corría por los primeros días del mes de Junio, con todos los demonios del infierno haciéndole mil travesuras en su cerebro, y todo era por la causa de la paraxona de sou potchina (de la putona de su pollina), que de resultas del esfoitu (confío) que con ella habían tenido, que fuera bien aprovechado por el alegre pollino del goxeiru (cestero), espatuxaba (andaba) la pobre con una ventroná (barrigada), que trabajo le costaba revolverse. ¡Diañu de bruxa (demonio de bruja), con lo vietcha (vieja) que es, y todavía tuvo la puñetera calentura para que en un momento que la dejamos de la mano, de ir hacer xaceda (camera, sitio) debajo de las patas del condenado burro del maldito goxeiru (cestero). ¡Pues en algo tenemos qu’estenciar (inventar, hacer), para poder llevar la fruta este año, a los mercados y a las aldeas, ya que si no ganamos por el verano los dineros que necesitamos, cuando llegue el invierno, entrará en nuestro hogar de la mano del frío también el hambre. —Está visto que con la Facunda no podemos llegar a ninguna parte pues está la condenada con un baduyáu (barrigada) que apenas puede tartirse (moverse). En buen compromiso nos ha colocado el zaramachón del maldito pollino del goxeiru, que quiera Dios que el demonio le asesine y al amo con él, pues cada vez que veo alguno de entrambos, se me sube la sangre a la cabeza y me pongo en tal trance, que tengo miedo de que un día no pueda contenerme y les parta el alma a entrambos. Todo esto y algunas cosas más, se lo estaba diciendo la Manola que en el lleldar (hacer) ya se encontraba medio tarrasca (borracha), a su hermana Venancia, que intentó consolarla aconsejándole, que lo mejor que hacían, era bajarla el lunes al mercado de la Villa, y con lo que le dieran por ella, y un poco más que pusieran encima, mercarían un burro de arte, que las libraría del complicado problema que las atañía (conducía). En esta conversación se encontraban las afligidas Xabarceiras aquella tarde buscándole encantexu (remedio, remiendo) para su desgracia, cuando hicieron entrada en la aldea una caterva de gitanos, llegaban todos dentro de una alegrosa folixa (juerga, algarabía), que tal parecía que todos eran tan felices como los mismos ángeles moradores del Cielo. Y sin pedirle permiso a nadie, dispusiéronse a pasar la noche debajo de los hórreos que se asentaban en el centro de la aldea, lugar que desde inmemoriales tiempos, siempre solían hacer acomodo sin que ningún vecino los molestara, todos los titiriteros, hojalateros, gitanos y demás transitantes que llegaban con alguna de sus embajadas a la aldea. «PASCUALÓN EL GITANO» Mientras que sus hombres desaparejaban los burros y disponían su ajuar las hábiles y astutas gitanas con el cabás colgado del brazo, y un montón de artesanas cestas encima de la cabeza, se internaban por todas les caleyes (callejas) de la aldea, en el trabajo de equivocar al primer aldeano que se las diera de listo, y de casa en casa, intentando vender su arte, o pedigüeñando cualquier cosa, ya que todo les venía bien, llegaron a la postre a la morada de Manola, que ya tenía ésta pensado desde el momento que endilgóu (que avistó) a los gitanos, el efectuar un saneado trato con ellos a cuenta de la su pollina Facunda. Las gitanas nada más llegar ante su presencia, la saludaron siempre con la sonrisa en los labios y la humildad con ella, cualidades indispensables que el timador maneja, como si propias suyas fueren, y de esta guisa, le dieron las buenas tardes en el momento que una de ellas le preguntó sin perder más tiempo: ¿Oigame señora, no tendrá alguna cosa de comedera por el desván a cambio de una de estas cestinas tan serviciosas? Así le habló una de las dos gitanas que en pareja venían haciéndose la desvalida y la inocente, mientras que su compañera sonriéndose por lo bajo, y sin urniar (hablar palabra), aprestábase en el sacar de su faltriquera un fatu de baraxeta (un trapo de baraja), y nada más que su socia fexu pouxa nel falare (hizo un descanso en su charla) con la Manola, cogió la palabra la gitana de la baraja, y se hondeó en el registro de querer echarles las cartas, decirles la buenaventura, o leerles la suerte, pues asegurábales la sagaz gitana, que ella había nacido con el sobrenatural don, de poder leer en la palma de la mano el destino de las personas, que se halla escrito desde su nacencia en un lenguaje misterioso, que sólo los elegidos pueden leer sin la menor equivocación. La Manola, que yo puedo asegurar que la más espabilada gitana podía ser nada más que su discípula, apropiaba y miraba de soslayo a las gitanas haciéndose la fatona (tonta), mientras que sus vidayas (sienes) moldeaban el negocio que con su Facunda iba hacer encima de los rapiegus xitanus (zorros gitanos), pues ella para sus adentros se decía, que quien equivoca a un manexador (manejador) de enredos, hasta los mismos jueces le ayudarían a xebrase (marcharse) del refregado aunque éste se hendiera, en algo que bien no olíese y sonado fuera. Así pues, que cuando la gitana ya se había creído que la Manola iba a ser un tonto cliente que le pagase sus enredos, en el magín de la Xabarceira ya estaba encaldáu (hecho), el cambiar a su Facunda, por un pollino que ellos trajeran, que no cojeara de ningún lado, y que no fuese muy cargado de años. El caso fue, que cuando la gitana ya le iba a coger su mano para leerle su buena suerte, quedose sorprendida cuando la Manola le dijo: ¡Déjese de pamplinas que conmigo no tiene cabida, yo lo que quiero es cambiar una buena pollina que tengo, que a no tardar mucho se va a convertir en dos porque está preñada, por un burro que ustedes traigan, que tenga llixia (alma, fuerza), y que no tenga amolaúres (males) por ningún lado! La gitanaca dibujó una amplia sonrisa de alegría en la bufarda (ventana) de su boca escosada (falta) de la mitad de sus dientes, y después le dijo a la par que guardaba la baraja en su faltriquera: ¡Eso que usted desea ya lo puede dar por hecho buena mujer, pues mi marido tiene un soberano pollino, que es lo justo a lo que usted me parece anda buscando, así que espere unos momentos, que voy con rapidez a buscarle, para que hagan el trato que me parece a entrambos ha de agradarle! Vino al cachiquín (al rato) en un grande burro escarranquetáu (montado) de alegre presencia, que en el parecer abayucábase (movíase) como el mismo rayo. Llegó el gitano a la casa de la Manola, muy xaraneiru ya xibloutandu (jaranero y silbando), lo mismo que si ya agolifara (oliese) el negocio antes de comenzarlo. Apeose de un áxil blincu (ágil salto) el gitano Pascualón de su xumentu (jumento), y saludó con marcado respeto a la Manola, que ni tan siquiera le contestó, ya que sólo tenía ojos para apropiar al burro, que le pareció muy atongaín (bueno) en sus primeras güeyáes (ojeadas). Empezó el gitano sin demora a tejer en el hacer del trato, con la que él pensaba, que iba a ser una victima sencilla para hacerle un lucrativo timo, ya que entamangaba (hacía) la Manola tal focicu de fatona (hocico de boba), que no era menos de pensar, que aquella mujer tenía los sentidos escosáus (secos) de toda listeza. El gitano que era un útre (águila) en el asunto de hacer de un jumento que sólo valía para ser achuguináu (sacrificado) y convertirlo en chorizos perreros (malos), digo, que él podía hacer de un burro moribundo, un pollino de ojos vivarachos, espurrías uréas (estiradas orejas) y espatuxares de rellámpagu (caminares de relámpago). Así pues con esta maestría que le caracterizaba, comenzó a rexistrar (mirar) a la Facunda desde el principio de su hocico hasta el término de su cola, sin olvidarse de sus molares y patas, y mientras que él hacía tal cosa, Ias Xabarceiras no perdían su tiempo, pues también manxuñaban (tocaban, palpaban) el jumento del gitano por todo el peyeyu (pellejo), con las miras de encontrarle algo que le faltase, o de descubrirle un postizo que le tapase un defecto. Pascualón como que no quería la cosa las propiaba por el rabillo del ojo, y así, allindiaba (cuidaba) a las Xabarceiras que no tenían sentidos nada más que para rexistrar (mirar) el burro del gitano, que no hacía nada más que tascase (moverse) y no estarse ni un instante quieto, demostrándoles con tal nervioso bailar, que era un pollino de arreos, con fuerza según ellas, de llevar un par de manegáus (cestos) encima de su lomo, sin ni siquiera hacer ni un senaldo, hasta el mismo Ricabu, o al lugar de Torrestíu, que son las aldeas más cimeiras de los concejos vecinos. Se veía a las claras, que a entrambas Xabarceiras les encantaba el jumento, por tal razón Pascualón, en el lleldar (hacer) que sacaba una colilla del bolso de su llásticu (chaleco) y le plantaba fuego sin soltar el cayao de su mano, les dijo sonrientemente: ¡No desperdicien el tiempo en buscarle defectos a mi buche, pues no le falta ninguna cosa, ya que tiene hasta los dos coyones (cojones) y está tan entero como yo mismo, que soy padre de una docena de hijos! ¡Pero es igual mujerinas, pues aunque algún defecto tuviese mi jumento, me parece a mí, que no voy a poder hacer trato con ustedes, porque esta pollina que me quieren espetar, está más para ser achorizada en Noreña, que es para lo único que vale, que para hacer galopadas por los caminos! ¡Ahora que si me dan encima de ella ochenta reales, el trato está hecho, y sino, cada cual allindie (cuide) lo que es suyo! Después de mucho tejer y destejer, porfiar, y alegar mil razonamientos de toda índole, la Manola le dijo que sólo le daría sesenta reales, y Pascualón cogiéndole por su palabra, enfardóu (guardó) los dineros en el bolso, y sin demostrar la contentura que le embargaba, dio el trato por hecho. A la mañana siguiente cuando el malvís silbotiaba anunciando el nuevo día, se levantó de su cama la Manola a la misma hora que siempre solía, y antes de hacer ninguna otra labor, fue muy ilusionada y contenta a la cortexaca (cuadra pequeña) donde tenía guardado el pollino, y cuando le puso sus inquisitivos ojos encima, su alegre ilusión fue devorada por una triste sorpresa que le produjo la visión de ver a su pollino achucáu (acostado) en una postura engalbaná (sin fuerza, sin gracia, sospechosa), acercose a él ya buyéndole en sus temperamentales y endemoniados sentidos la apenada sospecha de haber sido engañada por el gitano, y sin el menor miramiento le atizó unos punterazos con las madreñas encima de los cadriles (patas) para que se incorporara y poder mejor repararlo, y fue entonces cuando se le enxenebróu (helósele) la sangre en sus venas, ameruxánduse sous fégadus (llenándose sus hígados) en el atayu (atajo) de un envenenador desespero, al reparar con cuidado a su pollino, por eso sus ojos se le llenaron de lágrimas que alumbraban la rabia y la mala leche que l'esmolecía, (deshacía), cuando ya sin ninguna duda comprobó, que el genio y bizarría que el burro tenía en la hora del trato, no era el mismo que en aquel encaldar (hacer), sino que se había tornado en volverse en estar amurrentáu (enfermizo, moribundo), lo mismo que si del mundo de los vivos se estuviera despidiendo. A fuerza de bardiascazus (palos) y de xurarnentus (juramentos) que sin miatcha (migaja) de compasión la Manola le propinaba, dentro de una amanicomiaura (locura) que le desencaldaba (deshacía) el alma, logró el pobre animal incorporarse, y cuando estuvo en pie el descuaxaringuetáu (deshecho) jumento, con sus urées pingones (orejas lacias, bajas) y los güetchus choramicándoye (los ojos llorándole), como si hubiera despertado de una penosa pesadilla, y por si fuese poco todo esto que la Manola propiaba, todavía la pobre bestia comenzó a temblar con tanta intensidad por todo su cuerpo, que le daba lugar para pensar a la airada y endiablada Xabarceira, que aquel cadabre (cadáver) de burro, estaba viviendo sus postreros momentos. Cuando la Manola percatose ya sin ninguna duda de lo cadarmeru y'esmoleciu (de lo cadavérico y desvanecido), que se encontraba el condenado burro que la había espetado el diablo de Pascualón el gitano, comenzó a alumbrar por su pecaminosa boca, dirigida por su envenenadora lengua, un rosario de juramentos todos en contra de los santos seres del cielo, también maldijo con igual arte a todos los demonios de los infiernos, y no se dejó atrás y ya en este lleldar (suceder) colgándole de las comisuras de su boca unas flemas azuladas cargadas de rabia y de veneno, a todos los gitanos de la tierra, y hasta se recordó ya completamente desarrendada por la amanicomiaura (locura) que la encibiétchaba (retorcía), de manera más denigrante hasta de la propia madre que la había parido. Ante tal escándalo de palabras endemoniantes, saltó de su cama haciendo fuego su hermana Venancia y entre las dos juntas terminaron de hacer la desarrendada y pecaminosa fiesta. «EL PEDÁNEO DE LA ALDEA» Cogió la Manola una foicetuca (hoz) que tenía mangada en un recio y fino palo de ablanu (avellano), y la su hermana una pala de dientes que estaba mocha (falta) de un par de pinchos, y así armadas como si fuesen a la guerra, conducidas por el rey de los demonios que moraba dentro de sus espíritus, preparando un alboroto tan sonado y enloquecido que dudo que nada en la vida otro mayor hiciera, con una prisa que por ser ardiente les amagostada (quemaba) la entraña, fuéronse en busca de los gitanos con el invariable propósito, de deshacer el mal trato que con ellas hicieron, y por las buenas o por las malas, recuperar sus dineros y a su pollina Facunda. Cuando llegaron debajo de los hórreos lugar donde ellas sabían que estaban los gitanos y comprobaron que ya de la aldea a tan tempranera hora los foinus (ladrones) ya se habían xebráu (marchado), entonces la pecaminosa folixa (bronca) qu' enguedétcharun (que enredaron) fue tan escandalosa que pusieron en pie de alarma a toda la aldea, y hasta los perros del lugar, ladraban enfurecidos, sin agolifar (oler) por dónde escarrapietchábase (deshacíase) el peligro, pero presintiendo que se encovarachaba (encuevaba) dentro de los falaxes (hablajes) enfogaratáus (fogosos) que alumbraban las gafuróuxas (venenosas) lenguas de las garruxantes Xabarceiras. Las gentes de mi aldea, al escuchar aquel enxame (emjambre) de airadas voces, que todas ellas endubichaban (envolvían) un rosario de fataus (muchas) maldiciones pecaminosas, a tan hora tan ceda (temprana) de la albiada (de la mañana), descumbutcherun (despertaron, levantáronse) del catre donde aun felices algunos descansaban, y comenzaron a asomarse a las puertas y ventanas, y cuando comprobaron de qué se trataba, dieron rienda suelta a sus risas y gozos que les producía la desgracia que consumía a las ramplonzuelas (ladronas) Xábarceiras, que desde el primer día que habían sentado sus vivencias en la aldea, vivían a cuenta de lo que arrapiegaban (robaban) a los vecinos, sin que jamás s’andecharan (hicieran cuadrilla) en una gavita (ayuda) hacia sus vecinos, aunque éstos se reventasen atosigados por el excesivo trabajo. Por eso, cuando aquel amanecer conoció la aldea el timo que los avispados gitanos hicieran en los pequeños intereses de las atuñáes (avaras) Xabarceiras, al espetarles aquel jumento al cambio de la Facunda, que según las manifestaciones juramentadas que públicamente pregonaba con grandes gritos la Manola, estaba murriéndose estingarraón na cortexa (muriéndose acostado en la cuadra), al xebrársele (marchársele) la alegría y el bizarro genio que le había inyectado la tarrasca (borrachera) de marrasquino que le hicieran coger los gitanos, con el fin de que el alcohol le diera por unos momentos las briosas fuerzas de su juventud que la naturaleza por viejo y deshecho ya le había quitado. Pero no conforme Pascualón con este ardid, también le había introducido para que mejor se dibujase en el lugar de su conveniencia, una fogosa guindilla en el furacu (agujero) por donde alumbraba el federosu cuchu (hediondo estiércol), y por estas razones el pobre animal que en el momento del trato obreiráu (aguijonado) por estos reactivos respondió a las aspiraciones de Pascualón para equivocar a las Xabarceiras, ahora ya aquel pollino falto de tales estímulos, no respondía a las gozosas ilusiones de la Manola v su hermana, por eso entrambas y dos estaban llevadas y traídas por el mismo demonio, y en peor genio se ponían, cuando presenciaban a las gentes de mi aldea todas ellas de buen suceso, entamangándu festa ya murga (haciendo fiesta y güasa) de las hasta entonces avispadas Xabarceiras. Así por ejemplo, la muyer del Goxeiru (mujer del Cestero) que por la causa de que la Facunda apartando el rabo p'un lláu (para un lado) y dejando la clica 'l entestate (la matriz al aire libre) permitiera que su alegre burro le anuedara 'l cibietchu (le hiciera el amor) dejándola preñada, pues por esta causa, engarrapoláronse (peleáronse) con ella las Xabarceiras, en una engarradiétcha (lucha) de campeonato, que si no es porque unos hombres de la aldea las separan, la hubiesen esmueliu a tochazus (muerto a palos), pues esta mujer esfargayánduse (deshaciéndose) de risa díjoles: ¿Qué pensabas Manola, que podías equivocar a los gitanos lo mismo que haces con todos nosotros desde que el demonio te trajo sabe Dios de dónde a vivir a esta aldea? ¡Esos filan (hilan) más fino que nosotros mióu nena, por eso no has sido capaz de detener el truñazu (testerazo) que te atizaron cuando pretendías hacer negocio con ellos, que son los mismos hijos de tu padre el diablo! ¡Me parece a mí que este año, si quieres ir a vender por las romerías la fruta qu’escarpenas (que arrancas) de nuestros árboles, vas a tener que llevar las maniegas (cestas) encima de tu mollera! Xofitóu (apoyó) Manuela de Juan de Pacha, que era muy aguda lanzando putchas (sátiras). ¡Qué quieres hacer Manola, hay que armarse de paciencia mióu nena y nunca olvides que el demonio tiene focicu de gochu (hocico de cerdo), aunque en este lleldar (suceder) a tí se te presentara en la fechura (hechura) de Pascualón el gitano, que mucióte (ordeñote) la cuarexa (cartera) y llancote (te plantó) un pollín, que según el tu falar (hablar) regalado es caro. Díjole Filomena la mujer de Julián el Pertegueiru, que tenía una lengua p’aximielgar (mover) con molestosas intenciones a las gentes. Con más arte, que su marido que era áxil (ágil) como un esquil (ardilla) tenía de coraxe (coraje) para sacudir los arizos de los castañales. Estas y otras parecidas sátiras adornadas con risas y juergas de diferente índole, les decían las gentes de mi aldea aquella mañana a las xabarceiras, con intenciones de zaherirlas, porque ni eran sociables. ni menos tenían nada de buenas personas, sino todo lo contrario, aunque si digo la verdad en aquella época, había en mi pueblo peores personas que las Xabarceiras, ya que moraban un piño de fascistones asesinos, que ellos solos se bastaban para tirar tal partido por tierra. Tanto la Manola como su hermana, esnalaban (volaban) hasta los mismos teyáus (tejados) del aburrióxu (ardiente) infierno, dentro de un envenenamiento que hacía xuenzura con la manicomiaura (yunta con la locura), y con sus lenguas harto desatinadas escarnecían todo cuanto existe del cielo abajo y del infierno arriba, y en todo momento eran acosadas por los perros de la aldea, que les buscaban descuido para hincarles los dientes en cualquier lugar de sus escalixerus cuerpos, y al tenor que con rapidez espatuxaben (corrían) iban poniendo al Hacedor y su Creación como un fedoroxu fatu (hediendo trapo), con sus maldiciones y romances pecaminosos, que muchos de ellos nadie en el lugar jamás había escuchado, y dudo que pocas personas podrían endubitchar (enredar) un rosario de ofensas como el que la Manola preparaba. Pero a pesar de ya ser mucho todo esto que enseñaban, dentro de sus mal intencionadas entrañas, muchas más nefastosas intenciones aun se albergaban, y obreiradas (aguijonadas) por ellas, encamináronse afalucháes (arreadas) por el diablo, hasta la casa del pedáneo, que moraba en la fondeirá (en lo hondo) de la aldeina, y cuando ilegaron a las canciétchas (cancelas) y vieron que estaban piescháes (cerradas), aferronáronse (cogiéronse) a ellas con tal arte, y sacudiéronlas con tal fuerza, que al no llegar el perro a ponerles freno, de seguro que dieran en tierra con ellas. Pero la Manola que era en aquellos momentos conducida por todos los demonios nacidos y por nacer, que la habían corrompináu (llenado) con una airada rabia desgalgada (desmandada), no le puso ningún respeto ni menos miedo aquel perro grande armado de carlangas que hasta los mismos lobos les imponía recelo, sino que le hizo frente con su foiceta (hoz) llantándoye (plantándole) un focetazu (golpe con la hoz) en medio de su enorme cabeza, que le hizo al gafu (fiero) perro atropar (guardar) el rabo entre sus piernas, y marcharse glayucandu (aullando) de dolores del lado de aquella mujer que era peor que la más bravía de las fieras. No hicieron caso las Xabarceiras del matauriáu (descalabrado) can qu'ameruxáu de miéu (que plagado de miedo) se marchara del lado de ellas, sino que entrambas en el mismo lleldar (hacer) ximielgaben (sacudían) las cancelas en el parejo encaldar que llamaban al pedáneo de la siguiente manera: ¡Gracianu, Gracianu...! ¿Dóu tás aponiu faldetacu alcaldi de piteru? (¿Dónde estás ruin alcalde de gallinero?). El bueno de Graciano que se encontraba en la corte (cuadra) muciendu (ordeñando) las vacas, al sentir a su perro glayucar endolloriu (ladrar dolorido) y escuchar aquellas voces preñadas de prisa y betchás (ricas) de ofensivas palabras hacia su persona, salió sin pérdida de tiempo del establo con la caramañola (lechera) en la mano, y cuando comprobó quién le reclamaba, díjoles medio enojado, porque enfadado del todo nunca Graciano lo estaba: ¿Qué es lo que queréis condenadas del infierno, donde sin ninguna duda algún día iréis amagostabus (quemaros) esas asquerosas lenguas que tenéis? ¿qué es lo que queréis que tan cedu (temprano) llegáis a la mi puerta, y no en son de paz como es la debida forma, ya que lo primero que habéis hecho, fue partirle la cabeza al perro que intentó poneros el freno que estáis necesitando desde el mismo día que pusisteis los pies en esta aldea, y no contentas con ésto, aun estáis molestando al amo, enloquecidas por el demonio que lleváis dentro de vuestros cuerpos, que sólo vosotras sabéis dónde le encontrasteis, pero que os hace rellumbrare (relucir) como el mismo rellámpagu? (relámpago) ¡Vengo a ordenarte, —dijo la Manola, saliéndole espumarayus (espumarajos) de rabia por su boca—, vengo a mandarte, que te hagas en el momento en perseguidor de los asquerosos y ladrones gitanos, que me engañaron con un burraco que cambié por la mi Facunda, que ahora está estingarraón (tirado, acostado) en la cuadra, sin llixa (fuerza) de sostenerse encima de su cadriles (patas). Graciano que era como ya sabemos, muy agudo y socarrón, comenzó a reírse por lo bajo, porque abiertamente no se decidía ante el temor de no terminar de alterar aquel par de humanas fieras, que muy capaces las creía de pagar en su persona sus cacíus estrapayáus (sus platos rotos), luego poniendo la cantimpla (lechera) entre las manos de su mujer, que había bajado a la corraleda al escuchar tan grande alboroto, y seguidamente, rascándose su cabeza por debajo de su gorra, les dijo a las Xabarceiras con una socarronería que le alegraba satisfactoriamente: —Podéis ir vosotras mismas a buscarlos, ya que tanto os interesa en encontrarlos, porque yo fuera de la aldea y aun dentro de ella, ninguna autoridad tengo, que me obligue a perseguir a nadie, y creo que para hacia la Villa deben de encontrarse, porque poco antes del amanecer les he oído yo pasar por delante de mi casa, y por cierto que llevaban entemangada una allegroúxa folixa (iban formando una alegre juerga), y ahora escurro (discurro) de dónde procedía tan grande gozo que les acompañaba, que ni más ni menos era, del betcháu (rico) trato que al parecer hicieron con la tu Facunda, por la causa de querer ser tu, todavía más gitana que ellos. ¿Qué es lo que me estás diciendo so castrón (cornudo) de los infiernos? ¡Qué no tienes de hombre nada más que el paxierchu qu’enllastica lus tous enxenebráus güesus, (traje que cubre tus fríos huesos), si en todos los lugares de Asturias tienen como autoridades a ejemplares con el mismo esprapayu (disposición, ánimo), que te tiene encibietcháu a ti, más les valdría a las gentes hacer con ellos, lo mismo que yo debía de hacerte a ti! ¡Vaya un alcalde de cuatcháus (cuajados) que en el lugar tenemos, yo no sé lo que estarían pensando los vecinos el día que te han dado la güichá (vara) de mando, porque la verdad es que no sirves ni para tornar (parar) el agua en un banzaucu (remanso) de poca llixa (fuerza)! Le dijo la Manola lanzándole unas envenenadoras y asesinantes miradas, que intencionaban la firme idea de entamangar (hacer) un engarapoláu con él. Graciano, sin hacer mucho aprecio de lo que le estaba diciendo la bruxa xabarceira, sonrientemente le preguntó: ¿Y qué es lo que te gustaría hacerme a mi Manola? ¡Lo primero que te haría so castrón de los infiernos, sería... llantate la foceta (plantarte la hoz) en medio de tu cabeza, fendiéndotela hasta las mismas caxietches del xixu (partiéndotela hasta las mismas células de los sesos), y después te haría el juicio de por qué fuiste condenado a morrer (morir), que sería por el cobardoso delito, de no saber defender los intereses de la aldea, como es tu obligación de alcalde, y también por consentir, que xentes arrobonas (gentes ladronas), colen del chugar (marchen de la aldea), haciendo festa ya murga (fiesta y güasa), ximielgánduse lus cuartus na cuarexa quei arraguñarun a lus tous vecinus (moviendo los dineros en su cartera, que fueron fruto del robo que hicieron a tus vecinos), por la causa de tener un pedáneo, escasáu de coyones, ya betcháu de plumes de pituca llueza! (seco de cojones, y rico de plumas de gallina clueca). Estas palabras tan poco delicadas y tan grandemente ofensivas, no le sentaron nada bien a Graciano, a pesar de ser él, hombre tranquilo y transigente en gran medida, quizás las hubiese deximíu (olvidado) si su mujer no estaviese presente, pero al no ser así, a Graciano no le cupo otra alternativa, que intentar castigar a aquella desvergonzada que le estaba tratando lo mismo que si él fuese en vez de un hombre y por más primera autoridad de la aldea, no fuese nada más que un enyordiáu pingayu (un sucio pingajo), por esto, destinado Graciano en hondura donde jamás se había presenciado, se arrimó a la Manola con miras d'acoyela (de cogerla), y propinarle un par de ximielgones (sacudidas) y meterle el miedo y la vergüenza en el cuerpo a aquella deslenguada, aunque no fuese nada más, que para demostrarle a su mujer, que un hombre siempre es un hombre, aunque su mujer le pegue, le engañe y le convierta en cabrón por considerarle baldrayu (cobarde). Pero lo que no pudo imaginar Graciano, era que la Manola no se amilanaba ante nada ni nadie, y para demostrárselo, dio un paso hacia atrás para dejar trecho de combate, y enarbolando su focetina (hoz) en el aire, apurrióye (diole) con ella un fuerte y certero golpe en su cabeza, que hizo que el pobre pedáneo se esmurgazara (se cayera) en el santo suelo privado del conocimiento, manando un remexu (un chorro) de sangre, por una mancaúra (herida) que le había nacido repentinamente en el canto una vidatcha (sién). Y así en esta ridícula y dolorosa postura, atendido por su mujer ante la cual el Graciano pretendía convertirse en un héroe, le dejaron las Xabarceiras, que colaron (marcharon) de su casa, perseguidas de cerca por el rencoroso perro de Graciano, que les ladraba enfadado, más por el golpetazo que a él le habían apurriu (dado), que por el que le allantaron (dicran) en el pericote (alto) de la mollera de su amo. Amanicomionáes fasta ‘l más espurrir y'encoyer (enloquecidas hasta el más estirarse y encogerse), Ilegaron las Xabarceiras a su casa guiadas por el mismo espíritu de lucha que en ellas no cejaría hasta que no pudiesen dar con los gitanos, aunque menester fuérales perseguirlos hasta los quintos infiernos, y para sacarlos de este antro, con el fin de conseguir lo que les pertenecía, estaban decididamente dispuestas a partirle los cuernos al propio diablo lo mismo que terminaban de hacer con el pedáneo Graciano. Así pues, sin perder ni tan sólo un minuto de tiempo, sacaron de la cuadra el cadarmoúxu (cadavérico) burro de Pascualón el gitano, y la Venancia tirando del ronzal, con tal xuxeante llixa (crecida fuerza) que si pudiese le llevaría arrastrando, y su hermana Manola apuxada (soplada) por un demonio con peor genio aun, iba detrás del desventurado pollino apurriénduye (atizándole) sin descanso barganazu tras barganazu (palo tras de palo), encima del llombu (lomo) del pobre y descuaxaringuetáu (deshecho) pollino, para que caminase con prisa, y tal hacía la desdichada bestia, y no tanto por huir de los palos a los cuales ya debía de estar bien acostumbrado, sino por intentar aflojar el dogal del que tiraba Venancia, y así de esta forma y siempre en pos de los gitanos, se dirigían a la Villa donde aquel día había mercado. Hicieron entrada en el mercado las Xabarceiras arremexandu (remojadas) en sudor, producido por el cansancio de la larga caminata, y por la desmesurada rabia que a entrambas y dos las atenazaba. Y mismamente al lado de la fragua del ferreiru (herrero) que aquel día tenía endemasía trabajo, agüeyarun (avistaron) a la Facunda, y al lado de ella muy sonriente y gozoso se encontraba el gitano, que tampoco perdía su tiempo, pues ya estaba tratando de venderla o de cambiarla a un paisano que en la sazón la estaba registrando, pero plantándose la Manola delante de Pascualón, le dijo con el hambre retratada en sus ojos de atizarle un par de focetazus: ¿Qué barro me has espetado en el trato so ladrón? ¡Haz el favor de devolverme ahora mismo mi pollina, así como los dineros que me arraguñaste (arañaste), si quieres que este espineroso y mentecato trato que conmigo has hecho, tan sólo se quede en un inolvidable enfado! Pascualón no le hizo mucho caso a las palabras rogativas de la Manola, y así empujándola para un lado con cierto desprecio, a la par que la miraba amenazadoramente le dijo: ¡Quítese delante de mi vista mujeraca de los infiernos, y deje ya de molestarme en mi trabajo, y no olvide nunca, que el que hace un trato con Pascualón, lo tiene hecho para ciento y un años, y ahora lárguese y déjeme tranquilo, que estoy en buenos tratos con este paisano! Nunca peor hiciera el gitano en toda su existencia, pues antes de que se percatase del peligro que le rondaba, la foicina (hoz) de la Manola caía sobre su cabeza con la fuerza de un rayo, escantoyándoila (hiriéndosela) por un par de xeitus (sitios), que hicieron que Pascualón sin gurniar (decir) palabra, se enclicara (se cayera) en el enllordiáu (sucio) suelo, falto de sus sentidos, y alumbrando tanta sangre por sus heridas como un gochu (cerdo) cuando lo están achuquinandu (matando). Nisti telar atopábase (de esta forma se encontraba) Pascualón, con el cerebro escosáu (seco) d'afechu (del todo), por mor de aquel inesperado golpetazo, que le había llegado de manos de quien él menos esperaba, cuando Antonio, un guardia civil del cuartelillo de la Villa, que había presenciado todo el achuquinante xocesu (sangriento suceso), por encontrarse este guardia al lado de la ferrería, enzolánduse fatáus de culetinus de xidre, (bebiendo copiosos vasos de sidra), en amigable compañía con unos paisanos, en el chigrín (bar) de la Faba Prieta (la Haba Negra). Por eso, cuando vio esmurgazarse (caerse) en el suelo por mor del focetazu que le allumara (alumbrara) la Manola al foin del gitano, fue el guardia acochetráu (acelerado, rápido) al lugar del amagüestu (la quema), con el buen fin de encaxinar (encajar) el orden en aquel descalabramiento, nada más que el guardia llegó, afogárunse lus aburióxus (se ahogaron los ardientes) ánimos de otros gitanos, que lleldáus (hechos) dentro de una folixa (bronca) engafuróuxa (envenenada), intentaban acorralar a las dos Xabarceiras, que ya en la sazón se habían aferronáu (cojido) a la Facunda, y dejado libre al jumento del gitano. Mientras tanto, el herido de Pascualón ayudado por el guardia y por otros gitanos, que aun seguían con voces enardecidas maldiciendo y amenazando a las Xabarceiras, como cuento, se puso Pascualón en pie aun medio temblando al volver del desmayo, y con todo su rostro plagado de escandalosa sangre, demostrando que fuera del dolor que pudiera sufrir, el condenado no estaba en trance de mayores males en su cuerpo, no así en sus intereses como veremos seguidamente. «UN XUEZ D’ESQUILONA» (UN JUEZ DE CAMPANILLAS) Era el señor Juan Antonio un falangista digno de ser emulado por el más honrado servidor bien fuese Roxu (Rojo) Prietu (Negro) o Amarietchu (amarillo), era en verdad un hombre Joseantoniano que sin llevar camisa azul con el yugo y las flechas bordados en la pechera, como muchos otros pingayus (pingajos) que yo he conocido, que siempre iban uniformados con su camisa azul y corbata negra, dándoselas en todo momento de buenos falangistas, y no siendo nada más que unos verdaderos mierdas. El señor Juan Antonio era un hombre que llevaba siempre prendido en su espíritu los Nobles y Hermosos Credos de la Falange, con sus Humanidades y Libertades manifiestas, y los sabía cumplir porque los había aprendido en derechura, tal como el Mártir de su Fundador los había creado, para el bien de la Patria y de todos sus hijos. ¡Qué poco sabía José Antonio, que su Maravillosa Doctrina iba a ser manejada por algunos hombres, que cometerían con Ella verdaderos asesinatos y atropellos de toda índole. Pero dejando esto de lo que trataré algún día con mejor cuidado, y acogiéndome al hilo de la historia de la que estoy tratando, diré, que el juez de la Villa era este Caballero, que vivía al lado del mercado, y que era un hombre muy justo, amigo de los razonamientos, inteligente y también un campesino que amorosamente trabajaba sus campos. Cuanto yo, que cuando aquella gresca estaba con su apogeo, salió el juez de su casa para percatarse de aquel ardoroso tiberio (lío que se amagostaba (quemaba) frente a la puerta de su morada, y cuando vio que era un gitano el causante del sangriento escándalo que se enseñaba, díjole al guardia con ardientes deseos de hacer la Justicia en aquel endubiérchu (enredo). ¡Antonio, hágame usted el favor de llevar ahora mismo hasta el Juzgado, a todas las gentes que dieron vida a esa sangrienta engarradiétcha (pelea), para encalducar la xusticia que anda escosá 'n dalgún d'echu (hacer la Justicia que anda seca en alguno de ellos). Así que las Xabarceiras y el escantoyáu (herido) Pascualón hiciéronse presentes en el Juzgado, ante los escrutadores ojos del señor juez, pusiéronse los tres al mismo tiempo a hablar en su defensa, acusándose los unos a los otros dentro de un rosario de palabras injuriosas y amenazantes, que de nuevo los ponía en el atajo de volver a engarrapolarse (pelearse). Pero el señor Juan Antonio fiel repartidor de la Justicia, aporreó con sus nervudas y fuertes manos un mazazo encima de la mesa, que por muy poco la desarma en un montón de astillas, ya que era el juez un bigardón (mozarro) de más de dos metros de estatura, tan fuerte y resistente como una montaña. Y al parejo que tal golpe sacudía, dijo engrifandu (arrugando) su hocico al lar del enfado: ¡Hágamne el favor, y procuren que no tenga que llamarles de nuevo la atención, de hablar tan sólo el que yo le pregunte! Y al decir esto, miró tan condenadoramente al gitano, que éste, que se sabía culpable de muchos engañosos tratos que había efectuado en todo aquel concejo, no pudo menos que ya considerarse culpable, antes de que el juicio comenzara. ¡Vamos a ver Manola, hoy como no tengo mucha prisa ya que el llabor (labor) no me apremia, cuéntame tú la primera con toda clase de pelos y señales, lo que te ha sucedido, para que le escantoyaras (deshicieras) la mollera a este paisano, del que ya tengo oídas que no es la primera rapiega qu'esfuecha (zorra que despelleja) ni tampoco será la última, porque el que fai 'n maniegu fai 'n cientu, dandoi banietches ya tiempu! (el que hace un cesto hace un ciento, si se le da, varas y tiempo). ¡No fue solamente este condenado y útre de xitanu (buitre de gitano) el que salió amatauriáu (con heridas) de este asunto escontramundiáu enrevesado), que prestase usted con tan buen tino a escantexayu (arreglarlo) señor xuez (juez). Pues también al pedáneo de la mi aldeina me vi en la apremiante necesidad d'apurriye (de darle) un par de galgazus (estacazos) en mitad de la cabeza de magüetu (bestia) que tiene, por el no querer acaidonar (dirigir) la justicia en el camino de la razón, como corresponde a su condición y obligación de alcalde del chugar! (lugar). ¡Por la Virxen (Virgen) de los Remedios Manola, no vaigues (vayas) a decirme que por mor de este foín (ladrón) de gitano, tuviste que fendeye (partirle) la cabeza al pobre Graciano!, dijo el juez alegrando su rostro dentro de una llixerina (ligera) risa. ¡Sí señor juez, así ha sucedido! Afirmó la Manola, y seguido le contó todo el suceso desfigurándole y haciéndole más rentable a su favor. El juez casi sin poder detener la risa que le regocijaba su espíritu natural y noble, dijo intentando enmarcar en su rostro la seriedad que no era capaz de hacer: ¡Has hecho muy bien Manola, pues yo entiendo, que el que tiene el delicado oficio d'encaidonar (de dirigir) la justicia, y traiciona tan derecho menester, debe de ser castigado con más entaine (fuerza), que aquellas otras personas, que tienen la obligación de la ley obedecer. Así pues, si en mis manos estuviera te premiaría, por la valentía que has usado al defender la justicia y la libertad de tus intereses! ¡Y ahora... sigue, sigue Manola, y cuéntame todo el suceso en sin mucitche (ordeñarle) ni una migátchina (migaja), que me presta mucho mióu nena (que me agrada mucho mujer). ¡Escúcheme bien señor juez, y júrole por adelantado que cuanto le voy a decir, no se xebra (marcha) de la verdad en nada, y todo ello no es nada bueno ni para mis intereses que han quedado esgazáus d'afechu (rotos del todo), ni tampoco para este gitanu que vé usted aquí tan humildemente con la cabeza gacha, queriendo dar a entender que no ha roto en toda su vida un mal plato, y lleva desde que ha nacido viviendo a cuenta de sus bien urdidos tratos, que tal parece que para industriarlos le ayuda en todo momento la brujería o el mismo diablo! ¡Verá usted señor juez! —Ayer cuando el sol se esfumía (marchaba) por detrás del penón (peña) picutrera (sierra de las águilas), que es la hora d’atapecer (oscurecer) la tarde, llegó este llimiagu (baboso) de gitano a caballo de su adefexu de pollín hasta la misma puerta de mi casa con mires de tentarme la necesidad que me arretrigaba, porque usted bien sabe que nosotras nos dedicamos a correr (vender) la fruta, por todas las romerías y lugares de los tres conceyus y de esta manera nos ganamos nuestra vida muy decente y honradamente, pues como le estoy diciendo, no sé cómo este condenado se enteró que la nuestra pollina estaba próxima a parir, y claro, al encontrarse la probitina en tal estado, no nos podía servir para nuestro trabajo, por eso, tentadas por el embrujo, la engañadora palabra y la buena presencia que en aquel momento se ensenoraba en el pollín de este fartonzón (comedor), enguedeyóume (me enredó) este bruxu (brujo) de gitano, con el endemoniado trato que conmigo hizo, que si tarda mucho tiempo en deshacerse de nuevo, se me va escosar el xuiciu (secar el juicio), y va a dexame Ies caxierches del celebru tan enxenebráes d'entendedeiras, que vóu bazcuchame abondu más cedu de lu qu'usté cunta na mesma amanicomiaúra (dejarme los sesos del cerebro tan fríos de entendimientos, que se me van a vertir mucho más temprano de lo que usted piensa en el mismo manicomio). —El caso fue señor juez, que el burro que traía este foinacu (ladronzuelo) de gitano, estaba en conciencia de él bien preparado, para dejarme a mi despreparada de intereses, pues el pollicaco con un fatáu de caxilonainus (montón de cajilones) de marrasquino que le daban calor y fuerza a su banduévu (panza), hacían de él por el motivo de la alegre tarrasca que lu encibiechaba (borrachera que lo trenzaba), un burrón con buena llixa ya xuxeáu xeniu (fuerza y crecido genio). Y por si fuese poco esto que le cuento, todavía para que el pollino mejor se dibujase, llantárale este achuquinador de gitano, una rabiosa guindilla por debajo de la cola, mismamente dentro del oscuro agujero que alumbra el recimo de los hediondos cagayones, según descubrí yo misma hoy por la mañana justamente cuando ya era demasiado tarde. Y todavía por si estas dos demoníacas trampas no fuesen suficiente este banduerru (indeseable) de gitano, de tal manera me dibujó su jumento que desatinada me trae en este juicio, que me hizo de él un semeyu (retrato) que yo papéilu (creílo) entero, y consideré al pollín como el mejor burro de toda la burrería de gitanacus y aldeanos. Por esto señor juez, le di al cambio de tan falsa y ençañadora presea, la mi pollina Facunda y sesenta pesetas encima, y con estas prendas en nada faisas, xebróuxe (marchose) de mi vera este maldito gitano, tirando del ramal de la mi Facunda, que no quería la probitina del mi lado marcharse, quizás porque presintiera al ser más lista que yo, en la triste desgracia que me dejaba este baldrayu (cobarde) de gitano, que se alejaba de mi casa haciendo que ruxeran (sonaran) los mis dineros en su bolsillo, a la par que se iba riendo de gozo y alegría por la causa del betcháu (rico) negocio que encima de mi pobreza hiciera este desalmado de gitano. Pascualón que ya tenía lleldáu (hecho) en su pensamiento axuquerándose (apoyándose) en las anabayáes güeyáes (acuchillantes miradas) que le dirigía insistentemente el juez que aquel juicio lo tenía bien perdido, cuando escuchó a la Manola decir que le había entregado sesenta pesetas, puso el glayíu (grito) en el cielo jurándole al juez por el Cristo de los gitanos y la Virgen de los cristianos, que la Manola estaba mintiendo, pues tan sólo le había dado sesenta reales. El juez, escuchó por breves momentos a Pascualón en su defensa, y después poniéndose en pie y mirándole acusadoramente desde su montañosa humanidad, a la par que señalándole con su dedo índice que era más grueso que la muñeca del gitano, le dijo con palabras que marcaban el denodado desprecio que sentía hacia estas pobres y desdichadas gentes: ¡Sesenta reales por cuatro lados, que hacen justamente lo que le arraguñaste (arañaste, robaste) a esta desventurada muyerina. No me cave la menor duda que yo os conozco muy bien, ya que siendo yo niño otros gitanos como tu también engañaron a mi padre, por eso puedo juzgarte con propiedad y conocimiento de causa, porque sé que no vivís nada más que de el timo y del engaño y de vuestras cestas, que mientras las tejéis pensáis en la forma de hacer vuestras trapisondas cada día con mejor cuidado! Díjole el juez encabronáu (enfadado) en tal postura que sus mejillas se le pusieron del mismo color de las brasas, en el lleldar que no le quitaba los ojos de encima, mirando tan condenadoramente al esquelético rostro del gitano, que iba ser en parte engañado lo mismo que el señor juez, por la paraximesqueira de la Manola. ¡Pero señor juez, habló enloquecido en su defensa el pobre Pascualón, a la par que a sus ojos vivarachos afloraban unas rebeldes lágrimas que tal vez fuesen fruto de la rabia que le producía el ser tan miserablemente robado por aquella aldeana de los infiernos que él en un principio pensaba que era la mujer más tarangona (tonta, imbécil) que había conocido en su vida de bien urdidos timos y enredosos tratos. ¡Pero señor juez! ¡Sesenta pesetas no las he tenido yo juntas desde que baltiarun (tiraron) la República, donde el pobre podía vivir con más libertad, y con más justicia que usted a mi me está haciendo! ¿No comprende usted señor juez, que con sesenta pesetas hoy día se compra un buen burro y aun sobra dinero? ¡Lo que yo comprendo muy bien es que eres un redomado timador y un despreciable ladrón de cuerpo entero, y como no me puedes demostrar con personas de orden y honradez lo contrario, le has de pagar en media hora los dineros que le has timado a esta pobre mujer, y le devuelves su pollina, que ella con buen contento te hará entrega de tu jumento, y tu harás con esté difunto viviente, lo que ahora como final de sentencia yo te dictaré! ¡Cómo este pollín que nos trae en discordia ya no está para hacer ninguna clase de trabajo, y sabiendo todos los que por ser gentes del campo entendemos de animales, que a un burro; es la leche que se le puede ordeñar, que no es otra que su trabajo, yo como juez de este Juzgado, de la muy noble y astur Villa, te condeno a ti, que te llaman todos Pascualón el gitano, y yo te llamaría Pascualín el de los sucios enredos, a que me traigas ante mi presencia, el pellejo de este jumento, y de esta forma sencilla y eficiente, se atajará de una vez por todas el mal por su comienzo, y no ha de ser jamás este pollino equivocador de nadie más! ¡Y que quede bien entendido, que si te xebras de este concejo, sin traerme antes el pellejo del tu jumento, mandaré a los civiles que te persigan hasta que den contigo, y les ordenaré que bien atado te conduzcan ante mi presencia, y aquí, con estas mis manos que no fueron hechas para manejar una pluma, ni menos para detenerse en ningún papeleo, a los cuales yo considero innecesarios cuando la justicia está tan clara como la luz de este hermoso día, como te digo Pascualín de los enredos, con estas mis manos, que saben muy bien manejar el arado, el guarabeñu (guadaña) y la fexoria (azada), para trabajar dentro de la honradez con muchos sudores y esfuerzos la tierra, con estas mis manos que fueron capaces de empuñar un fusil, y luchar sin rencor ni miedo en defensa de unos derechos humanos a los cuales yo considero justos, dentro de la mermada justicia que los hombres sabemos hacernos, con estas mis manos yo te digo Pascualín de los enredos, que l'arrabucaré (le quitaré) el peyeyu (pellejo) al tu jumento, en el preciso momento que haré lo mismo con el tuyo propio, y de esta sencilla manera, libraré a la sociedad de un pioyón (piojo), que al igual que hay muchos que con libertad campean y viven sin doblar el renaz (espinazo) a cuenta del sudor ajeno! Ante la firme sentencia de aquel juez, que maneja las leyes con la misma fuerza y natural justicia con que empuñabá el llabiegu (arado) para arrancarle a la tierra el justo 'precio de su trabajo quedó Pascualón en lo más bajo de sus sufrimientos y las Xabarceiras en lo más alto de sus alegrías, porque habían conseguido con su lucha desesperante y fiera, una victoria que a fuer de verdad, en una parte no era justicia. Sin embargo Pascualón, tras quedarse unos momentos silencioso y meditabundo, díjole a la postre al juez sin ápice de miedo y con la valentía que le azuzaba, al sentirse timado por aquellas mentecatas dentro de la ley y en el mismo limo que él había pensado que les había hecho: ¡Bien está señor juez, que le devuelva a estas paisanacas su pollina Facunda, también entro en sacrificar a mi burro y traerle su pellejo, no me opongo a pagarles los sesenta reales que en el desastroso trato que con estas hijas de satanás hice, que a cambio de mi jumento ellas me han entregado, pero por lo que sí protesto, es por las cuarenta y cinco pesetas de más que tengo que pagarles, y considero que esto es el timo más vergonzoso que jamás le han dado a ninguno de mi clase. Así que… señor juez supuesto que es usted hombre justicioso, le pido que atienda mis honrosas razones, y haga la Justicia sin que ninguno de ella tengamos que avergonzarnos! ¡Yo no sé Pascualín de los enredos, timador de poca monta y menos clase lo que Dios debe saber en las verdades, yo no sé si tu has cobrado lo que dices, o si ellas han pagado lo que afirman, yo soy hombre y como tal no he de avalarme en errores que se xebran de mi alcance, sólo sé que yo he dictado justicia ateniéndome a los hechos que se nombran, y hecho está que tu eres el culpable, y suerte tienes que estas buenas paisaninas, no te hubieran reclamado ciento veinte veces más crecidos, esos dichosos sesenta reales porque si así fuese, no tendrías más remedio, que sin más protestas abonarles! Todos en mi aldea aquella tarde, esperábamos con marcado disimulo, y satisfactoria alegría, que retornaran de la Villa las despreciables Xabarceiras, por el Humano hecho de reírnos y mofarnos de su desgracia, y creo que todos teníamos creído, que iban a retornar otra vez con aquel moribundo pollino, a no ser, que a fuerza de barganazus (estacazos) le hubiesen achuquináu (asesinado) en el camino. Así pues, los vecinos se repartían haciéndose que trabajaban, por las diferentes huertas colindantes con el camino por donde ellas tendrían que regresar, y algunos chiquillos dentro de las malsanas intenciones de guasearnos de ellas por adelantado, fuimos a su encuentro en un trayecto de más de tres kilómetros, para entrar escoltándolas en la aldea, haciendo verbena a la fiesta que teníamos acordado prepararles. Al fin las vimos retornar, y cuánto desprecio, ansias de sátira y risa sentíamos por ellas, tornose de pronto en respetuosa admiración, pues atónitos pudimos comprobar, que no sólo traían con ellas a su burra Facunda, sino que al lado de ésta traían un estupendo pollino que habían mercado con los dineros que supieron sacarle al avispado gitano, demostrándonos a todos, que el vencedor aunque odiado y despreciado por ser en demasía nefastoso, siempre es admirado y temido, ante el temor de por él, ser humillado y avasallado. Esta es una condición de la cobarde masa Humana, que al vencido aunque éste sea caballeroso y honrado, le solemos despreciar terminando de aniquilarlo, mientras que al vencedor, aunque sea lo más despreciable que imaginarse puede, le cubrimos su camino de rosas y de regalos.
    ————————
    Axabarciar, entiéndese por vender, tratar, comerciar a pequeña escala, con frutas, huevos, gallinas, etc., etc., etc.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > axabarciar

См. также в других словарях:

  • El curioso incidente del perro a medianoche — Saltar a navegación, búsqueda El curioso incidente del perro a medianoche Título original The Curious Incident of the Dog in the Night Time Autor Mark Haddon Traductor Patricia Antón …   Wikipedia Español

  • privilegio — (Del lat. privilegium.) ► sustantivo masculino 1 Derecho, ventaja o exención excepcional concedida a una persona o colectividad: ■ es un privilegio poder vivir con tanto lujo. SINÓNIMO prebenda 2 Circunstancia o hecho que satisface o gusta a una… …   Enciclopedia Universal

  • Evidencia (Asimov) — Saltar a navegación, búsqueda Evidencia Autor Isaac Asimov País & …   Wikipedia Español

  • Ram Bahadur Bomjon — Saltar a navegación, búsqueda Ram Bahadur Bomjon Palden Dorje (nacido el 9 de mayo de 1990), mejor conocido por su nombre de sacerdote: Espolón Bahadur Bomjon (aveces Banjan), es un joven del pueblo de Ratanapuri, zona de Bara, en Nepal, que atra …   Wikipedia Español

  • privilegio — (Del lat. privilegĭum). 1. m. Exención de una obligación o ventaja exclusiva o especial que goza alguien por concesión de un superior o por determinada circunstancia propia. 2. Documento en que consta la concesión de un privilegio. privilegio… …   Diccionario de la lengua española

  • Monkey D. Luffy — Este artículo está titulado de acuerdo a la onomástica japonesa, en que el apellido precede al nombre. Monkey D. Luffy モンキー・D・ルフィ (Monkī D Rufi) Sexo Masculino Fecha de nacimiento 5 de mayo[1 …   Wikipedia Español

  • Episodios de Cardcaptor Sakura — Anexo:Episodios de Cardcaptor Sakura Saltar a navegación, búsqueda Aquí se muestra una lista de los episodios del anime Cardcaptor Sakura. Para mayor información, véase el artículo principal. Los títulos en negrita corresponden al título de… …   Wikipedia Español

  • Anexo:Episodios de Cardcaptor Sakura — Aquí se muestra una lista de los episodios del anime Cardcaptor Sakura. Para mayor información, véase el artículo principal. Los títulos en negrita corresponden al título de España: Contenido 1 1ª Temporada 2 2ª Temporada 3 3ª Temporada …   Wikipedia Español

  • Anexo:Episodios de Detective Conan — A continuación se presenta un listado de episodios de la serie Detective Conan, con su título original japonés (romanji y kanji), su traducción en español a partir del título original y el título del doblaje en España y en Hispanoamérica. Como… …   Wikipedia Español

  • Episodios de Friends — Anexo:Episodios de Friends Saltar a navegación, búsqueda La siguiente es una lista de episodios de la serie estadounidense Friends que en total tiene 236 episodios. Contenido 1 Primera Temporada: 1994 1995 2 Segunda temporada: 1995 1996 3 …   Wikipedia Español

  • Episodios de Total Drama Island — Anexo:Episodios de Total Drama Island Saltar a navegación, búsqueda Isla del Drama (título original Total Drama Island), es una serie animada de televisión canadiense que se estrenó el 8 de julio de 2007 en el canal Teletoon. La primera temporada …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»