-
1 mano
f.1 hand.hecho a mano handmade¿tienes el encendedor a mano? have you got your lighter handy o to hand?votación a mano alzada show of handsa mano armada armeddar o estrechar la mano a alguien to shake hands with somebodydarse o estrecharse la mano to shake handslavarse las manos to wash one's hands¡manos arriba!, ¡arriba las manos! hands up!2 forefoot (zoology) (en general).3 coat.4 pestle.5 game (partida de naipes).ser mano to (be the) lead6 series (serie, tanda).7 handball (sport) (falta).8 coat of paint.9 dealer, hand, lead.10 buddy, pal.m.pal(informal). ( Latin American Spanish salvo River Plate)pres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: manar.* * *1 ANATOMÍA hand3 (lado) side4 (de reloj) hand5 (de pintura) coat6 (de jabón) soaping7 (habilidad) skill8 (influencia) influence9 (ayuda) hand10 (de mortero) pestle11 (de naipes - jugada, conjunto de cartas) hand; (- jugador) leader12 DEPORTE (en futból) handball\a mano (escrito) handwritten, by hand 2 (hecho) handmade, by hand 3 (lavado) by hand 4 (cerca) to hand, handy, nearabrir la mano to become more flexible, become more lenienta mano armada armeda manos llenas generouslyalzar/levantar la mano a alguien to raise one's hand to somebodybajo mano underhandedlycogidos,-as de la mano hand-in-handcon el corazón en la mano sincerely, with one's heart on one's sleevecon las manos en la masa red-handedcon las manos vacías empty-handedcon una mano detrás y otra delante familiar without a penny to one's namedejar de la mano to abandonechar mano de algo to resort to something, draw on somethingechar una mano to give a hand, lend a handen buenas manos in good handsestar en las manos de alguien to be in somebody's handshecho,-a a mano handmade¡las manos quietas! familiar hands off!lavarse las manos figurado to wash one's handsllegar a las manos to come to blowsllevarse las manos a la cabeza to be horrifiedmano sobre mano idle, twiddling one's thumbs¡manos arriba! hands up!meter la mano en algo to get involved in something, intervene in somethingpedir la mano de alguien to ask for somebody's handponerle la mano encima a alguien to lay a hand on somebodyponer la mano en el fuego por alguien to risk one's neck for somebodyponer manos a la obra to get down to work, get crackingquedar algo muy a mano to be very nearser la mano derecha de alguien to be somebody's right handser mano de santo to work wonderstener algo a mano to have something handytener buena mano para algo to have a knack for something, be a dab hand at somethingtener buenas manos to be good with one's handstener la mano (muy) larga (para pegar) to be quick to lift a hand 2 (para robar) to be light-fingered, have sticky fingerstener las manos limpias to be cleantener mano de hierro to rule with an iron fisttener mano izquierda to have a lot of tacttraerse algo entre manos to be planning something, be up to somethingmano de cerdo pig's trottermano de obra labourmano dura a firm hand* * *noun f.1) hand2) coat•- mano de obra* * *I1. SUSTANTIVO FEMENINOPara las expresiones manos arriba, al alcance de la mano, frotarse las manos, ver la otra entrada.1) (Anat) handlo hice con mis propias manos — I made it with my own hands, I made it myself
el asesino salió con las manos en alto — the murderer came out with his hands up {o} with his hands in the air
•
votar a mano [alzada] — to vote by a show of hands•
[dar] la mano a algn — [para saludar] to shake hands with sb; [para andar, apoyarse] to take sb by the hand•
[darse] la mano {o} las manos — to shake hands•
recibir algo [de] manos de algn — to receive sth from sb•
los dos iban [de la] mano — the two were walking hand-in-hand, the two were walking along holding hands•
¡manos a la [obra]! — [como orden] to work!; [para darse ánimo] let's get on with it!, (let's) get down to work!•
¡las manos [quietas]! — hands off!, keep your hands to yourself!a mano (=sin máquina) by hand; (=cerca) handy, at hand; (=asequible) handy, to hand•
¡[venga] esa mano! — shake!, put it there!cosió los pantalones a mano — she sewed the trousers by hand, she hand-sewed the trousers
escribir a mano — to write in longhand, write out (by hand)
¿tienes un bolígrafo a mano? — have you got a pen handy {o} to hand?
en manola tienda me queda {o} me pilla * muy a mano — the shop is very handy for me, the shop is very close {o} nearby
se presentó en el ayuntamiento pistola en mano — he turned up at the town hall with a gun in his hand
estrechar 1., 3), levantar 1., 1), b), robo 1)piso disponible, llave en mano — [para alquilar] flat available for immediate occupancy; [para comprar] flat available for immediate possession
2)en ese colegio le cargan la mano — they ask too much of her {o} put too much pressure on her at that school
mano a mano —
meter mano a algo —
hay que meterle mano a la corrupción — we have to deal with {o} tackle corruption
ponerle a algn la mano encima —
¡como me pongas la mano encima...! — if you lay one finger on me...!
poner la mano en el fuego —
yo no pondría la mano en el fuego por Juan — I wouldn't risk my neck for Juan, I wouldn't put myself on the line for Juan
traerse algo entre manos —
¿qué os traéis entre manos? — what are you up to?
- vivir de la mano a la bocafue mano de santo — it came just right, it was just what the doctor ordered
mano dura — harsh treatment; (Pol) firm hand
3) (=posesión) hand•
[cambiar] de manos — to change handsla casa ha cambiado varias veces de mano — the house has changed hands several times, the house has had several owners
•
de [primera] mano — (at) first-hand•
de [segunda] mano — second-handropa de segunda mano — second-hand {o} used clothes
4) (=control)ha hecho cuanto ha estado en su mano — he has done all {o} everything in his power
•
[de buena] mano — on good authoritya manos de at the hands of•
[en buenas] manos — in good handsen manos de in the hands ofla carta nunca llegó a manos del jefe — the letter never reached the boss, the letter never came into the hands of the boss
írsele a algn la mano con algo —
írsele algo de las manos a algn —
5) (=habilidad)¡qué manos tiene! — he's so clever with his hands!
•
tener [buena] mano, tiene buena mano para aparcar — she's good at parking•
tener [mala] mano — to be clumsy, be awkwardmano izquierda, tiene mano izquierda con los animales — he's got a way with animals
6) (=lado) side7) (=trabajadores)pl manos hands, workerscontratar manos — to sign up {o} take on workers
mano de obra — labour, labor (EEUU), manpower
8) (Dep) handling, handball¡mano! — handball!
9) (Zool) [de mono] hand; [de perro, gato, oso, león] front paw; [de caballo] forefoot, front hoof; [de ave] foot; (=trompa) trunkmanos de cerdo — (Culin) pig's trotters
10) (=instrumento) [de reloj] handmano de almirez, mano de mortero — pestle
11) (=capa) [de pintura] coat; [de jabón] wash, soapingdar una mano de jabón a la ropa — to give the clothes a wash {o} soaping
12) (Juegos, Naipes) (=partida) round, game; (=conjunto de cartas) handechar una mano de mus — to have a game {o} round of mus
ser {o} tener la mano — to lead
13) (=lote) lot, series; And, CAm, Cono Sur, Méx group of things of the same kind ; LAm [de plátanos] bunch, hand14) (Mús) scale16) LAm (=suerte)¡qué mano! — what a stroke of luck!
17) LAm (Aut) direction2.SUSTANTIVO MASCULINOmano a mano, hubo un mano a mano entre los dos políticos en el parlamento — the two politicians slogged it out between them in parliament
IIla corrida será un mano a mano entre los dos toreros — the bullfight will be a two-way contest with the two bullfighters
SM Méx [en conversación] mate *, pal ** * *I1)a) (Anat) handle dijo or hizo adiós con la mano — he waved goodbye to her
en su mano — (Corresp) by hand
levantar la mano — to raise one's hands, put one's hand up
lo hice yo, con mis propias manos — I did it myself, with my own two hands
manos arriba! or arriba las manos! — hands up!
darle la mano a alguien — ( para saludar) to shake hands with somebody, to shake somebody's hand; (para ayudar, ser ayudado) to give somebody one's hand
dame la manito or (Esp, Méx) manita — hold my hand
me tendió or me ofreció la mano — he held out his hand to me
b) (Zool) (de oso, perro) paw; ( de mono) hand; (Equ) forefoot, front foot2) (control, posesión) genharé todo lo que esté en mis manos or (RPl) de mi mano — I will do everything in my power
3) ( en fútbol) handball4) ( del mortero) pestle5)a) ( de papel) quireb) ( de plátanos) hand6) (de pintura, barniz) coat7) (Jueg)a) (vuelta, juego) hand¿nos echamos unas manos de dominó? — how about a game of dominoes?
b) ( conjunto de cartas) handc) ( jugador)soy/eres mano — it's my/your lead
tener la mano — (Andes) to lead
ganarle por la mano or (RPl) de mano a alguien (fam): César me ganó por la mano — César just beat me to it (colloq)
8) (en locs)a mano — ( no a máquina) by hand; ( cerca) at hand (AmE), to hand (BrE)
las tiendas me quedan muy a mano — the shops are very close by o near o handy
siempre tengo un diccionario a mano — I always keep a dictionary by me o at hand o to hand
a la mano — (AmL) close at hand
de mano — hand (before n)
en mano — <lápiz/copa> in hand
agarrar or (esp Esp) coger a alguien con las manos en la masa — to catch somebody red-handed
agarrarle or tomarle la mano a algo — (CS fam) to get the hang of something (colloq)
a mano alzada — < votación> by a show of hands; < dibujo> freehand; < dibujar> freehand
a manos llenas — < dar> generously; < gastar> lavishly
pedir/conceder la mano de alguien — to ask for/give somebody's hand in marriage
bajo mano — on the quiet, on the sly (colloq)
caérsele la mano a alguien — (Méx fam & pey) to be a fairy (colloq & pej)
cargar la mano — (fam) to overdo
cargarle la mano a alguien — ( en el precio) to overcharge somebody; ( pegar) to hit somebody
con una mano atrás y otra delante — without a penny to one's name
dar la mano derecha por algo — to give one's right arm for something
darse la mano — ( para saludar) to shake hands; (para cruzar, jugar, etc) to hold hands; (reunirse, fundirse) to come together
de la mano: me tomó de la mano she took me by the hand; iban (tomados) de la mano they walked hand in hand; de manos a boca suddenly, unexpectedly; de primera mano (at) first hand; de segunda mano < ropa> secondhand; < coche> used, secondhand; < información> secondhand; echar or dar una mano to give o lend a hand; echarle mano a alguien (fam) to lay o get one's hands on somebody (colloq); echar mano a algo (fam) to grab something; echar mano de algo to resort to something; echamos mano de nuestros ahorros we dipped into our savings; echarse or llevarse las manos a la cabeza ( literal) to put one's hands on one's head; ( horrorizarse) to throw up one's hands in horror; embarrarle la mano a alguien (Méx fam) to grease somebody's palm (colloq); ensuciarse las manos ( literal) to get one's hands dirty; (en un robo, crimen) to dirty one's hands; estar atado de manos or tener las manos atadas ( literal) to have one's hands tied; ( no poder actuar): la decisión es de ellos, yo tengo las manos atadas it's up to them, my hands are tied; estar/quedar a mano (AmL fam) to be even o quits (colloq); frotarse las manos ( literal) to rub one's hands together; ( regodearse) to rub one's hands with glee; írsele la mano a alguien: se te fue la mano con la sal you overdid the salt o put too much salt in; le cobré $1.000 - se te fue un poco la mano ¿no? I charged him $1,000 - that was a bit steep, wasn't it? (colloq); se te fue la mano al contestarle así you went too far answering her back like that; lavarse las manos to wash one's hands; les das la/una mano y se toman el brazo give them an inch and they'll take a mile; levantarle la mano a alguien to raise one's hand to somebody; llegar or irse or pasar a las manos to come to blows; meter la mano en la caja or lata to dip one's fingers in the till; meterle mano a alguien (fam) (magrear, tocar) to touch o feel somebody up (colloq); ( por un delito) to collar somebody (colloq); meterle mano a algo (fam) to get to work on something; poner la(s) mano(s) en el fuego por alguien to stick one's neck out for somebody; ponerle la mano encima a alguien to lay a hand o finger on somebody; ponerse manos a la obra to get down to work; por mi/tu/su mano: tomó la justicia or las cosas por su mano he took the law o he took things into his own hands; quitarle algo de las manos a alguien: me lo quitó de las manos she took it right out of my hands; tuvieron mucho éxito, nos las quitaron de las manos they were a great success, they sold like hotcakes (colloq); saber alguien dónde tiene la mano derecha to know what one is about; ser mano ancha (Arg) to be generous; ser mano de santo to work wonders; ser mano larga ( para pegar) to be free with one's hands; ( para robar) to be light-fingered; tenderle una mano a alguien to offer somebody a (helping) hand; tener algo entre manos to be dealing with o working on something; tener (la) mano larga or las manos largas (fam) ( para pegar) to be free with one's hands; ( para robar) to be light-fingered; tener la mano pesada to be heavy-handed; tener mano de seda to have a light touch; tener mano para algo to be good at something; traerse algo entre manos to be up to something (colloq); untarle la mano a alguien (fam) to grease somebody's palm (colloq); muchas manos en un plato hacen mucho garabato — too many cooks spoil the broth
9)a) ( lado) sideb) (Auto) side of the roadII* * *I1)a) (Anat) handle dijo or hizo adiós con la mano — he waved goodbye to her
en su mano — (Corresp) by hand
levantar la mano — to raise one's hands, put one's hand up
lo hice yo, con mis propias manos — I did it myself, with my own two hands
manos arriba! or arriba las manos! — hands up!
darle la mano a alguien — ( para saludar) to shake hands with somebody, to shake somebody's hand; (para ayudar, ser ayudado) to give somebody one's hand
dame la manito or (Esp, Méx) manita — hold my hand
me tendió or me ofreció la mano — he held out his hand to me
b) (Zool) (de oso, perro) paw; ( de mono) hand; (Equ) forefoot, front foot2) (control, posesión) genharé todo lo que esté en mis manos or (RPl) de mi mano — I will do everything in my power
3) ( en fútbol) handball4) ( del mortero) pestle5)a) ( de papel) quireb) ( de plátanos) hand6) (de pintura, barniz) coat7) (Jueg)a) (vuelta, juego) hand¿nos echamos unas manos de dominó? — how about a game of dominoes?
b) ( conjunto de cartas) handc) ( jugador)soy/eres mano — it's my/your lead
tener la mano — (Andes) to lead
ganarle por la mano or (RPl) de mano a alguien (fam): César me ganó por la mano — César just beat me to it (colloq)
8) (en locs)a mano — ( no a máquina) by hand; ( cerca) at hand (AmE), to hand (BrE)
las tiendas me quedan muy a mano — the shops are very close by o near o handy
siempre tengo un diccionario a mano — I always keep a dictionary by me o at hand o to hand
a la mano — (AmL) close at hand
de mano — hand (before n)
en mano — <lápiz/copa> in hand
agarrar or (esp Esp) coger a alguien con las manos en la masa — to catch somebody red-handed
agarrarle or tomarle la mano a algo — (CS fam) to get the hang of something (colloq)
a mano alzada — < votación> by a show of hands; < dibujo> freehand; < dibujar> freehand
a manos llenas — < dar> generously; < gastar> lavishly
pedir/conceder la mano de alguien — to ask for/give somebody's hand in marriage
bajo mano — on the quiet, on the sly (colloq)
caérsele la mano a alguien — (Méx fam & pey) to be a fairy (colloq & pej)
cargar la mano — (fam) to overdo
cargarle la mano a alguien — ( en el precio) to overcharge somebody; ( pegar) to hit somebody
con una mano atrás y otra delante — without a penny to one's name
dar la mano derecha por algo — to give one's right arm for something
darse la mano — ( para saludar) to shake hands; (para cruzar, jugar, etc) to hold hands; (reunirse, fundirse) to come together
de la mano: me tomó de la mano she took me by the hand; iban (tomados) de la mano they walked hand in hand; de manos a boca suddenly, unexpectedly; de primera mano (at) first hand; de segunda mano < ropa> secondhand; < coche> used, secondhand; < información> secondhand; echar or dar una mano to give o lend a hand; echarle mano a alguien (fam) to lay o get one's hands on somebody (colloq); echar mano a algo (fam) to grab something; echar mano de algo to resort to something; echamos mano de nuestros ahorros we dipped into our savings; echarse or llevarse las manos a la cabeza ( literal) to put one's hands on one's head; ( horrorizarse) to throw up one's hands in horror; embarrarle la mano a alguien (Méx fam) to grease somebody's palm (colloq); ensuciarse las manos ( literal) to get one's hands dirty; (en un robo, crimen) to dirty one's hands; estar atado de manos or tener las manos atadas ( literal) to have one's hands tied; ( no poder actuar): la decisión es de ellos, yo tengo las manos atadas it's up to them, my hands are tied; estar/quedar a mano (AmL fam) to be even o quits (colloq); frotarse las manos ( literal) to rub one's hands together; ( regodearse) to rub one's hands with glee; írsele la mano a alguien: se te fue la mano con la sal you overdid the salt o put too much salt in; le cobré $1.000 - se te fue un poco la mano ¿no? I charged him $1,000 - that was a bit steep, wasn't it? (colloq); se te fue la mano al contestarle así you went too far answering her back like that; lavarse las manos to wash one's hands; les das la/una mano y se toman el brazo give them an inch and they'll take a mile; levantarle la mano a alguien to raise one's hand to somebody; llegar or irse or pasar a las manos to come to blows; meter la mano en la caja or lata to dip one's fingers in the till; meterle mano a alguien (fam) (magrear, tocar) to touch o feel somebody up (colloq); ( por un delito) to collar somebody (colloq); meterle mano a algo (fam) to get to work on something; poner la(s) mano(s) en el fuego por alguien to stick one's neck out for somebody; ponerle la mano encima a alguien to lay a hand o finger on somebody; ponerse manos a la obra to get down to work; por mi/tu/su mano: tomó la justicia or las cosas por su mano he took the law o he took things into his own hands; quitarle algo de las manos a alguien: me lo quitó de las manos she took it right out of my hands; tuvieron mucho éxito, nos las quitaron de las manos they were a great success, they sold like hotcakes (colloq); saber alguien dónde tiene la mano derecha to know what one is about; ser mano ancha (Arg) to be generous; ser mano de santo to work wonders; ser mano larga ( para pegar) to be free with one's hands; ( para robar) to be light-fingered; tenderle una mano a alguien to offer somebody a (helping) hand; tener algo entre manos to be dealing with o working on something; tener (la) mano larga or las manos largas (fam) ( para pegar) to be free with one's hands; ( para robar) to be light-fingered; tener la mano pesada to be heavy-handed; tener mano de seda to have a light touch; tener mano para algo to be good at something; traerse algo entre manos to be up to something (colloq); untarle la mano a alguien (fam) to grease somebody's palm (colloq); muchas manos en un plato hacen mucho garabato — too many cooks spoil the broth
9)a) ( lado) sideb) (Auto) side of the roadII* * *mano11 = hand.Ex: Even with such a limitation and many later supplementations by various hands, by way of addition, correction and amplification, it falls far short of completeness.
* accionado a mano = hand-powered.* agresión a mano armada = armed assault.* ahorrar mano de obra = save + manpower.* al alcance de la mano = within arm's reach, within easy reach.* a la mano de = available at the fingertips of.* alargar la mano = reach out.* alargar la mano para coger = reach for.* a mano = by hand, manually, nearby [near-by], handy, within reach, within easy reach.* a mano alzada = by a show of hands.* a mano derecha de = on the right side of, on the right-hand side of.* a manos de = at the hands of.* aparato de informática del tamaño de la palma de la mano = palm computing device.* apretón de manos = handshake.* arreglarse las manos = manicure.* asalto a mano armada = armed robbery, armed assault, heist.* asignado a mano = manually assigned.* atar de pies y manos = hogtie.* atraco a mano armada = armed robbery, heist, daylight robbery.* batidora de mano = food mincer.* bolsa de mano = flight bag, carryall bag, travelbag, soft bag.* bomba de mano = hand pump.* borrador escrito a mano = manuscript draft.* caer en manos de = fall into + the hands of.* caer en manos enemigas = fall into + enemy hands.* cambiar de manos = change + hands.* cambio de manos = change of hands.* carretilla de mano = pushcart.* coche de segunda mano = used car, second-hand car.* codificar a mano = hand-code.* coger a Alguien con las manos en la masa = catch + Nombre + red-handed, catch + Nombre + in the act.* coger de la mano = hold + Posesivo + hand.* coger la mano = take + Posesivo + hand.* cogerse de la mano = hold + hands.* cogerse la mano = join + hands.* cogido a mano = hand-picked.* confeccionar a mano = handcraft.* con las dos manos = two handed [two-handed].* con las manos muy largas = light-fingered.* con las manos vacías = empty-handed.* conocer Algo como la palma de + Posesivo + mano = know + Algo + like the back of + Posesivo + hand.* conocer de primera mano = know + first-hand.* con una mano delante y otra detrás = penniless, broke, skint.* corregir a mano = hand-correct.* costes de mano de obra = labour costs.* crema de manos = hand cream.* crema limpiadora de manos = handcleaner.* croché a mano = hand crochet.* cubrir Algo con la mano = cup + Posesivo + hand + over + Nombre.* cultivado a mano = hand-reared.* dar a Alguien una mano y te cogen el brazo = give + Pronombre + an inch and + Pronombre + take a mile.* dar en mano = hand (over).* dar la mano = extend + Posesivo + hand.* dar la mano derecha = give + Posesivo + right arm.* darse la mano = join + hands, shake + hand.* darse un apretón de manos = clasp + hands.* dar un apretón de manos = shake + hand.* decir adiós con la mano = wave + goodbye.* dedicación de mano de obra = expenditure of manpower.* dejado de la mano de Dios = God-forsaken.* dejar las manos de uno libres de = free + Posesivo + hands from.* de mano = hand-held [handheld].* de primera mano = at first hand, first-hand [firsthand], first-person.* de segunda mano = second-hand [secondhand].* despedir mano de obra = shed + jobs, axe + jobs, cut + jobs.* de tercera mano = third-hand.* de tirar la piedra y esconder la mano = hit-and-run.* echarle una mano a = bat for, go to + bat for.* echar mano a/de = leverage.* echar mano a los ahorros = dip into + savings.* echar mano de = fall back on, call into + play.* echar una mano = lend + a (helping) hand, put + Posesivo + shoulder to the wheel, set + Posesivo + shoulder to the wheel, muck in, pitch in.* echar una mano a Alguien = give + Nombre + a hand.* el mundo en la palma de la mano = the world in the palm of + Posesivo + hand.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* encaje de aguja a mano = needlepoint lace.* en mano = in hand.* en manos de = in the hands of.* en manos de extranjeros = foreign-owned.* en manos del enemigo = at the hands of enemies, at the hands of the enemy.* en manos enemigas = at the hands of enemies, at the hands of the enemy.* en + Posesivo + manos = at + Posesivo + hands.* entre manos = at hand, in hand.* equipaje de mano = carry-on luggage, cabin baggage, cabin luggage.* escalera de mano = stepladder.* escaparse de las manos de = slip beyond + the grasp of.* escasez de mano de obra = labour shortage.* escribir a mano = handletter.* escrito a mano = handwritten [hand-written], in black and white, in handwriting, longhand [long-hand].* escritura a mano = handwriting.* estar al alcance de la mano = be at hand.* estar a mano = be on hand, be around.* estar en buenas manos = be in safe hands.* estar en manos privadas = hold in + private hands.* experiencia de primera mano = first-hand experience.* extender la mano = put out + Posesivo + hand, reach out, put forth + Posesivo + hand.* extender la mano para coger algo = hand + reach for.* fabricado a mano = hand-made.* falta de mano de obra = labour shortage.* freno de mano = hand brake [handbrake].* futuro + estar + en + Posesivo + manos = future + be + in + Posesivo + hands.* ganarle la mano a Alguien = steal + a march on.* ganchillo a mano = hand crochet.* golpeo a mano = hand-beating.* granada de mano = hand grenade.* hacer a mano = handcraft.* hacer todo lo que está en nuestras manos = pull out + all the stops.* hecho a mano = hand-made, hand-drawn, handcrafted.* hilado a mano = handspinning.* impulsado a mano = hand-powered.* ir de la mano = go + hand in hand (with), be hand in hand.* írsele a Uno Algo de las manos = get out of + hand, get out of + hand.* írsele la mano a Uno = overplay + Posesivo + hand.* juego de manos = sleight-of-hand.* juegos de manos = fingergame.* labores de croché a mano = hand-crochet work.* labores de ganchillo a mano = hand-crochet work.* la mano que mece la cuna es la mano que domina el mundo = the hand that rocks the cradle rules the world, the hand that rocks the cradle rules the world.* levantar la mano = raise + Posesivo + hand.* mano amiga = helping hand.* ¿mano blanda o mano dura? = the carrot vs. the stick, the carrot vs. the stick.* mano blanda y mano dura = carrots and sticks.* mano de hierro = iron fist, iron hand.* mano de obra = labour [labor, -USA], manpower, manpower force, work-force [workforce], work-force, labour force, manual labour.* mano de obra del campo = farm labour force.* mano de obra extranjera = foreign labour.* mano de obra infantil = child labour.* mano de obra inmigrante = foreign labour.* mano derecha = right hand.* mano dura = iron fist, iron hand.* mano fría de, la = cold hand of, the.* mano invisible, la = invisible hand, the.* mano negra = schemer.* manos libres = free hand, hands-free.* mantener a mano = keep to + hand.* más vale pájaro en mano que ciento volando = a bird in the hand is worth two in the bush.* menos blandeces y más mano dura = less of the carrot, more of the stick.* mercadillo de prendas de segunda mano = rummage sale.* meter las manos en todo = have + a finger in every pie.* meterle mano a = get + stuck into.* meter mano = grope.* meterse mano = pet.* moder la mano del que + dar de comer = bite + the hand that feeds + Pronombre.* no caer en buenas manos = fall into + the wrong hands.* ofrecer la mano = put forth + Posesivo + hand.* ordenador de mano = Palm Pilot.* palma de la mano = palm of hand, palm.* papel a mano-máquina = mouldmade paper.* papel hecho a mano = hand-made paper.* pillar a alguien con las manos en la masa = catch + Nombre + red-handed.* pintado a mano = hand-painted.* poner Algo a mano = put + Nombre + within reach.* ponerle la mano encima a = lay + a finger on.* ponerse manos a la obra = get down to + business, swing into + action.* que necesita bastante mano de obra = labour-intensive [labour intensive].* quitar de las manos = snap up.* realizado a mano = hand-made.* recogido a mano = hand-picked.* relato de primera mano = eyewitness report, eyewitness account, first-hand account.* repartir a manos llenas = dish out.* retorcerse las manos = wring + Posesivo + hands.* robo a mano armada = armed robbery, highway robbery.* ropa de segunda mano = second-hand clothes.* separar las manos = spread out + hands.* ser torpe con las manos = be all thumbs.* sierra de mano = handsaw.* sistema de llave en mano = turnkey system, turnkey software system.* situación + irse de las manos = things + get out of hand.* tallado a mano = hand-carved.* tener algo a mano = have + Nombre + at + Posesivo + fingertips.* tener a mano = have at + Posesivo + touch, have + on call, have + to hand, keep within + reach, be to hand.* tener buena mano con las plantas = have + a green thumb.* tener entre manos = be up to.* todos manos a la obra = all hands on deck, all hands to the pump(s).* tomar la mano = take + Posesivo + hand.* trabajo entre manos, el = work at hand, the.* traerse algo malo entre manos = be up to no good, get up to + no good.* untar la mano = grease + Posesivo + palm, oil + Posesivo + palm.* vendedor de coches de segunda mano = used-car dealer, second-hand car dealer.mano22 = coat.Ex: We will not accomplish that by being timid or by giving our profession a fresh coat of paint.
* mano de pintura = paint job, lick of paint, coat of paint.mano33 = quire.Nota: Unidad de venta del papel compuesta de 25 pliegos o la vigésima parte de una resma.Ex: The finished paper was sorted for imperfections and told out into quires and reams for sale.
* mano de papel = quire.* * *mano1A1 Anatomía2 Zoología: de un oso, perroB indicando posesión, controlC en fútbolD del morteroE1 de papel2 de plátanosF de pintura, cera, barnizG1 vuelta, juego2 conjunto de cartas3 jugadorHCompuestos:1 lado2 AutomovilismoSentido III obrerosA1 [ Vocabulary notes (Spanish) ] ( Anat) handtengo las manos sucias my hands are dirtyno tengo más que dos manos I only have one pair of handsle dijo or hizo adiós con la mano he waved goodbye to hercon las dos manos with both handsentrégaselo en sus propias manos give it to him in person[ S ] en su mano ( Corresp) by handlevanten la mano los que estén de acuerdo all those in favor raise their hands o please show ( frml)los que hayan terminado que levanten la mano put your hand up if you've finishedlo hice yo, con mis propias manos I did it myself, with my own two handssalió con las manos en alto he came out with his hands in the air o up¡manos arriba! or ¡arriba las manos! hands up!habla con las manos she talks with her handscon la mano en el corazón hand on heartse nota la mano de una mujer you can see the feminine touch¡las manos quietas! keep your hands to yourself!su carta pasó de mano en mano her letter was passed aroundrecibió el premio de manos del Rey she received the prize from the King himselfdarle la mano a algn (para saludar) to shake hands with sb, to shake sb's hand; (para ayudar, ser ayudado) to give sb one's handdame la manito or (Esp, Méx) manita hold my handle estreché la mano I shook hands with him, I shook his handme tendió or me ofreció la mano he held out his hand to mehacerse las manos to have a manicureme leyó las manos she read my palmtocaron la pieza a cuatro manos they played the piece as a duetel perro se puso de manos the dog stood on its hind legsmanos hands (pl)ha cambiado de manos varias veces it has changed hands several timescayó en manos del enemigo it fell into enemy hands o into the hands of the enemynueve de estas ciudades están en manos de los socialistas nine of these cities are held by the socialistsel asunto está en manos de mis abogados the matter is in the hands of my lawyersel negocio está en buenas manos the business is in good handsharé todo lo que esté en mis manos or ( RPl) de mi mano I will do everything in my powermi mensaje nunca llegó a sus manos my message never reached himla muerte de José Ruiz a manos de la policía secreta the death of José Ruiz at the hands of the secret policela situación se nos va de las manos the situation is getting out of hand¡qué oportunidad se nos ha ido de las manos! what an opportunity we let slip through our fingers!C (en fútbol) handballD (del mortero) pestleE1 (de papel) quire2 (de plátanos) handF (de pintura, cera, barniz) coatG ( Jueg)1 (vuelta, juego) handno gané ni una mano I didn't win a single hand¿nos echamos unas manos de dominó? how about a game of dominoes?2 (conjunto de cartas) handme ha tocado una mano muy mala I've got a very bad hand o very bad cards3(jugador): soy/eres mano it's my/your leadtener la mano ( Col); to leadganarle por la manoor (CS) de or la mano a algn ( fam): César me ganó por la mano César just beat me to it ( colloq)H ( en locs):hecho a mano handmadepintado a mano hand-paintedescrito a mano handwrittenun tapiz tejido a mano a handwoven tapestryzapatos cosidos a mano hand-stitched shoestuve que batir las claras a mano I had to beat the egg whites by handlas tiendas me quedan muy a mano the shops are very close by o near o handysiempre tengo un diccionario a mano I always keep a dictionary handy o by me o ( BrE) to handen mano ‹lápiz/copa› in handcayó fusil en mano he fell gun in hand[ S ] llave en mano immediate possessionagarrar or ( esp Esp) coger a algn con las manos en la masa to catch sb red-handeda mano alzada ‹votación› by a show of hands;‹dibujo› freehand; ‹dibujar› freehanda manos llenas ‹dar› generously;‹gastar› lavishlyaspirar a/pedir/conceder la mano de algn to aspire to/ask for/give sb's hand in marriagele concedió la mano de su hija en matrimonio he gave him his daughter's hand in marriageno cargues la mano con la sal don't overdo the salt, go easy on the saltme cargó la mano en el precio she overcharged mele están cargando la mano en el trabajo they are asking too much of her o putting too much pressure on her at workdesde que me cargó la mano no le he vuelto a hablar I haven't spoken to him since he hit mecon una mano atrás y otra delante without a penny to one's namedar la mano derecha por algo to give one's right arm for sthdarse la mano (para saludar) to shake hands; (para cruzar, jugar etc) to hold hands; (reunirse, fundirse) to come togetherel cristianismo y el paganismo se dan la mano en estos ritos Christianity and paganism come together in these ritesdejado de la mano de Dios godforsakenla miseria de aquellas tierras dejadas de la mano de Dios the poverty of that godforsaken o desolate regionse sentía totalmente dejado de la mano de Dios he felt utterly forlornde la mano: me tomó de la mano she took me by the hand, she took my handiban (cogidos) de la mano they walked hand in handde la mano de Mao under Mao's leadershipde manos a boca suddenly, unexpectedlyde primera mano (at) first handde segunda mano ‹ropa› secondhand;‹coche› used, secondhand; ‹información› secondhandechar or dar una mano to give o lend a handechar mano a algo ( fam); to grab sthechar mano de algo: tuvimos que echar mano de nuestros ahorros we had to dip into our savingsla gente de quien podía echar mano the people I could turn to for helpecharse or llevarse las manos a la cabeza (literal) to put one's hands on one's head; (horrorizarse) to throw up one's hands in horrorestar atado de manos or tener las manos atadas (literal) to have one's hands tied(no poder actuar): la decisión es de ellos, yo tengo las manos atadas it's up to them, my hands are tiedírsele or ( Chi) pasársele la mano a algn: se te fue la mano con la sal you overdid the salt o put too much salt inle cobré $1.000 — se te fue un poco la mano ¿no? I charged him $1,000 — that was a bit steep, wasn't it? ( colloq)se te fue la mano, no deberías haberle contestado así you went too far o ( colloq) a bit over the top, you shouldn't have answered her back like thatjugar a lo que hace la mano, hace la tras ( Méx); to play follow-the-leaderlavarse las manos (literal) to wash one's handsyo me lavo las manos de todo este asunto I wash my hands of the whole affairles das la/una mano y se toman el brazo give them an inch and they'll take a milelevantarle la mano a algn to raise one's hand to sbllegar or irse or pasar a las manos to come to blowsmano a mano: nos comimos cuatro raciones de setas, mano a mano we polished off four dishes of mushrooms, just the two of us o between the two of us(ver tb mano a mano m)meter la mano en la caja or lata to dip one's fingers in the till, put one's hand in the till ( BrE)meterle mano a algn ( fam) (magrear, tocar) to touch o feel sb up ( colloq); (por un delito) to collar sb ( colloq)meterle mano a algo ( fam); to get to work on sthponer la(s) mano(s) en el fuego por algn to stick one's neck out for sb, put one's head on the block for sbponerle la mano encima a algn to lay a hand o finger on sbponer manos a la obra to get down to work¡manos a la obra! let's get down to it!por mi/tu/su mano: tomó la justicia or las cosas por su mano he took the law o he took things into his own handsquitarle algo de las manos a algn: me lo quitó de las manos she took it right out of my handstuvieron mucho éxito, nos las quitaron de las manos they were a great success, they sold like hotcakes ( colloq)saber algn dónde tiene la mano derecha to know what one is aboutser mano ancha ( Arg); to be generousser mano de santo to work wonderstenderle una mano a algn to offer sb a (helping) handtener algo entre manos to be dealing with o working on sthtener (la) mano larga or las manos largas ( fam) (para pegar) to be free with one's hands; (para robar) to be light-fingeredtener la mano pesada to be heavy-handedtener mano de seda to have a light touchtener mano para algo to be good at sthtiene mano para la cocina/el dibujo he's very good at cooking/drawingtraerse algo entre manos: los niños están muy callados, algo se traen entre manos the children are very quiet, they must be up to something ( colloq)muchas manos en un plato hacen mucho garabato too many cooks spoil the brothCompuestos:en un mano a mano se terminaron una botella de ginebra ( fam); between the two of them they got through a bottle of ginjugamos un mano a mano y gané yo it was him against me and I wonel debate se convirtió en un mano a mano entre los dos líderes the debate turned into a contest between the two leaderslabor*wage labor, wage labour ( BrE)right-hand man/womanfirm handhay que tener mano dura con ellos you have to be firm with themtiene mucha mano izquierda con sus hijos he knows how to handle his childrenen esa quiebra hubo mano negra there was something fishy about the way that company went bankrupt ( colloq)fpl:tierras en manos muertas lands held in mortmain1 (lado) side¿queda de esta mano o tengo que cruzar? is it on this side of the street or do I have to cross?tome la segunda calle a mano derecha take the second street on the rightla casa queda a mano derecha the house is on the right o on the right-hand side2 ( Auto):yo iba por mi mano I was on my side of the road, I was on the right side of the roadmasculine, feminine* * *
Del verbo manar: ( conjugate manar)
mano es:
1ª persona singular (yo) presente indicativo
manó es:
3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo
Multiple Entries:
manar
mano
manar ( conjugate manar) verbo intransitivo
to pour
mano 1 sustantivo femenino
1a) (Anat) hand;
levantar la mano to raise one's hands, put one's hand up;
¡manos arriba! or ¡arriba las manos! hands up!;
con la mano en el corazón hand on heart;
le hizo adiós con la mano he waved goodbye to her;
su carta pasó de mano en mano her letter was passed around;
darle la mano a algn ( para saludar) to shake hands with sb, to shake sb's hand;
(para ayudar, ser ayudado) to give sb one's hand;
me tendió la mano he held out his hand to me;
me tomó de la mano she took me by the hand;
ir (tomados) de la mano to walk hand in hand;
mano de obra labor
( de mono) hand;
(Equ) forefoot, front foot
2 (control, posesión) gen
ha cambiado de manos it has changed hands;
cayó en manos del enemigo it fell into the hands of the enemy;
haré todo lo que esté en mis manos I will do everything in my power;
la oportunidad se nos fue de las manos we let the opportunity slip through our fingers;
se tomó la justicia por su propia mano he took the law into his own hands
3 ( en fútbol) handball
4 ( del mortero) pestle
5 (de pintura, barniz) coat
6 (Jueg) (vuelta, juego) hand;
( conjunto de cartas) hand;
( jugador):◊ soy/eres mano it's my/your lead
7 ( en locs)
hecho a mano handmade;
escrito a mano handwritten;
tejido a mano handwoven;
las tiendas me quedan muy a mano the shops are very close by o near;
siempre tengo un diccionario a mano I always keep a dictionary by me;
a la mano (AmL) close at hand;
de mano hand ( before n);
en mano ‹lápiz/copa› in hand;
agarrar or (esp Esp) coger a algn con las manos en la masa to catch sb red-handed;
agarrarle or tomarle la mano a algo (CS fam) to get the hang of sth (colloq);
bajo mano on the quiet, on the sly (colloq);
con las manos vacías empty-handed;
darse la mano ( para saludar) to shake hands;
(para cruzar, jugar, etc) to hold hands;
echar or dar una mano to give o lend a hand;
echar mano a algo (fam) to grab sth;
estar/quedar a mano (AmL fam) to be even o quits (colloq);
lavarse las manos to wash one's hands;
levantarle la mano a algn to raise one's hand to sb;
llegar or pasar a las manos to come to blows;
pedir la mano de algn to ask for sb's hand in marriage;
ser la mano derecha de algn to be sb's right-hand man/woman;
tenderle una mano a algn to offer sb a (helping) hand;
tener mano dura to have a firm hand;
tener mano para algo to be good at sth;
traerse algo entre manos to be up to sth (colloq)
8
a mano derecha on the rightb) (Auto) side of the road
mano 2
manar
I verbo intransitivo to flow [de, from]
II verbo transitivo to flow with: la cañería está manando agua, the pipe is pouring with water
mano sustantivo femenino
1 hand
(de animal) forefoot
(de perro, gato) paw
(de cerdo) trotter
2 (autoría, estilo) influence: se ve su mano en el asunto, he obviously has a hand in this business
3 (maña) skill: tiene mucha mano con los niños, he's very good with children
4 (capa) coat
dos manos de pintura, two coats of paint
5 (lado) a mano derecha/izquierda, on the right/left (hand side)
6 (poder) (usu pl) hand: dejo todo en tus manos, I leave everything in your hands
está en su mano, it's in his power
7 (del almirez) pestle
8 mano de obra, labour (force)
♦ Locuciones: a mano, (sin máquina) by hand
(asequible) at hand
a mano alzada, by a show of hands
a mano armada, armed
de mano, hand: bolso de mano, hand luggage
de primera mano, fist-hand
de segunda mano, second-hand
echar una mano a alguien, to give sb a hand
estrechar la mano a alguien, to shake hands with sb
¡manos a la obra!, shoulders to the wheel!
¡manos arriba!, hands up!
meter mano, (a un problema) to tackle
vulgar to touch up
pillar a alguien con las manos en la masa, to catch sb red-handed
' mano' also found in these entries:
Spanish:
A
- alzada
- alzado
- anda
- antes
- armada
- armado
- artesanía
- atraco
- azotar
- azote
- barrena
- caligrafía
- canto
- chocar
- cogerse
- cuenco
- dar
- dedo
- dejada
- dejado
- derecha
- echar
- esconder
- escrita
- escrito
- estrechar
- estrecharse
- extender
- fastidiarse
- freno
- fuego
- holgazanear
- imputar
- izquierda
- izquierdo
- justicia
- levantar
- literalmente
- manca
- mancha
- manco
- motricidad
- ortopédica
- ortopédico
- palma
- pañuelo
- peldaño
- picar
- proyectar
English:
add on
- armed robbery
- back
- bird
- bite
- blow-dry
- brake
- brush
- by
- cart
- catapult
- chronic
- circle
- clammy
- coat
- colour
- dip
- dip into
- extend
- finger
- first-hand
- fit into
- gash
- give
- godforsaken
- govern
- grip
- grope
- guitar
- hand
- hand-held
- hand-luggage
- handbrake
- handmade
- handwritten
- handy
- hankie
- hanky
- have
- heavy-handed
- hold
- hold on
- hold out
- hold up
- impression
- imprint
- inch
- join
- jumble
- junk shop
* * *mano1♦ nf1. [de persona] hand;le dije adiós con la mano I waved goodbye to him;equipaje de mano hand luggage;paseaban de la mano they were walking along hand in hand;ir de la mano [asuntos, problemas] to go hand in hand;entregar algo a alguien en mano to deliver sth to sb in person;frotarse las manos [por frío, entumecimiento] to rub one's hands (together);[regocijarse] to rub one's hands (with glee);hecho a mano handmade;lo tuve que hacer a mano I had to do it by hand;lavarse las manos [literalmente] to wash one's hands;¡yo me lavo las manos! [me desentiendo] I wash my hands of it!;leerle la mano a alguien to read sb's palm;¡manos arriba!, ¡arriba las manos! hands up!;¡manos a la obra! let's get down to it!;pedir la mano de una mujer to ask for a woman's hand (in marriage);robo a mano armada armed robbery;votación a mano alzada show of handsmano derecha [persona] right-hand man/woman;ser la mano derecha de alguien to be sb's right-hand man/woman;Der manos muertas mortmain2. [de animal] forefoot;[de perro, gato] (front) paw; [de cerdo] (front) trotter3. [de pintura, barniz] coat;dar una mano de pintura a algo to give sth a coat o lick of paint4. [de mortero] pestle5. [de naipes] [partida] game;[ronda] hand;eres mano it's your lead6. [en deportes] [falta] handball;el árbitro pitó mano the referee blew for handball7. [deporte] pelota [played with hand rather than with hand-held basket]8. [serie, tanda] series9. [lado]a mano derecha/izquierda (de) on the right/left (of);gire a mano derecha turn right10. Andes, CAm, Méx [objetos] = group of four or five objects11. Am [de plátanos] bunch12. CAm, Chile, Méx [accidente] mishap, accident13. RP [dirección] direction [of traffic];calle de una/doble mano one-/two-way street14. [influencia] influence;tener mano con alguien to have influence with sb15. [intervención] hand;la mano de la CIA está detrás de todo esto you can see the hand of the CIA in this affairmano negra hidden hand;mano oculta hidden hand¡que mano tienes para las plantas! you've really got Br green fingers o US a green thumb!mano izquierda:tener mano izquierda con algo/alguien to know how to deal with sth/sbde manos de alguien: recibió la medalla de manos del ministro he received the medal from the minister himself;cambiar de manos to change hands;en manos de: caer en manos de alguien to fall into sb's hands;dejar algo en manos de alguien to leave sth in sb's hands;estar en manos de alguien to be in sb's hands;estar en buenas manos to be in good hands;haré lo que esté en mi mano I'll do everything within my power;ponerse en manos de alguien to put oneself in sb's hands;de primera mano [vehículo] brand new;[noticias] first-hand;de segunda mano second-hand18.manos [ayudantes] helpers;nos van a hacer falta varias manos para mover el piano we're going to need several people to move the piano19. Compabrir la mano to be more lenient;alzar la mano contra alguien to raise one's hand to sb;CSuragarrar la mano a algo to get the hang of sth;bajo mano secretly;de manos a boca suddenly, unexpectedly;cargar la mano to go over the top;RP Famcon una mano en la cintura: esto lo hago con una mano en la cintura I can do this with my hands tied behind my back;con la mano en el corazón: te lo digo con la mano en el corazón I'm being perfectly honest with you;Famcon una mano delante y otra detrás: está en la ruina, con una mano delante y otra detrás he hasn't got a penny to his name;estar dejado de la mano de Dios [lugar] to be godforsaken;[persona] to be a total failure;echar mano a algo: echó mano al bolso y se marchó she took her bag and left;echar mano de algo [recurrir a] to make use of sth, to resort to sth;echar mano de alguien [recurrir a] to turn to sb;echar una mano a alguien to give sb a hand;ensuciarse las manos to get one's hands dirty;escaparse o [m5]irse de las manos: se me escapó o [m5] fue de las manos una oportunidad excelente an excellent chance slipped through my hands;írsele la mano a alguien: se le fue la mano [perdió el control] she lost control;[exageró] she went too far;se me fue la mano con la sal I overdid the salt;levantarle la mano a alguien to raise one's hand to sb;llegar a las manos (por algo) to come to blows (over sth);a manos llenas generously;llevarse las manos a la cabeza [gesticular] to throw one's hands in the air (in horror);[indignarse, horrorizarse] to be horrified; Fammano a mano: se bebieron la botella mano a mano they drank the bottle between the two of them;estar mano sobre mano to be sitting around doing nothing;Esp Fammeter mano a alguien [investigar] to get onto sb;[sobar sin consentimiento] to grope sb; [sobar con consentimiento] to pet sb; Fammeter mano a algo to tackle sth;meter la mano en algo [intervenir] to poke one's nose into sth, to meddle in sth;RP Famponerle la mano encima a alguien: ¡como te ponga la mano encima…! if I lay o get my hands on you…!;¡no me pongas las manos encima! don't you touch me o lay a finger on me!;poner la mano en el fuego: creo que es así, pero no pondría la mano en el fuego I think that's the case, but I couldn't vouch for it;Famser mano de santo to work wonders;tender una mano a alguien to give/offer sb one's hand;Fam Humtener manos de árbol to be ham-fisted o ham-handed;tengo las manos atadas my hands are tied;tener las manos muy largas [aficionado a pegar] to be fond of a fight;[aficionado a robar] to be light-fingered;tener manos libres para hacer algo to have a free rein to do sth;tengo las manos limpias my hands are clean;tener manos de mantequilla to be butter-fingered;traerse algo entre manos to be up to sth;untarle la mano a alguien to grease sb's palm;con las manos vacías empty-handedmano de obra [trabajadores] labour, workers; [trabajo manual] labour;la mano de obra barata atrae a los inversores investors are attracted by the cheap labour costs;mano de obra cualificada skilled labour o workers;mano de obra especializada skilled labour o workers;mano de obra semicualificada semi-skilled labour o workers♦ nmfRP Famser un mano abierta to be open-handed;es un mano larga [toquetón] he's always poking around where he shouldn't;[con las mujeres] he has wandering-hand trouble♦ a mano loc adv1. [cerca] at o to hand, handy;¿tienes el encendedor a mano? have you got your lighter handy?;mi casa es muy a mano de todo my house is very handy for everything♦ mano a mano nmun mano a mano entre los dos candidatos a head-to-head between the two candidates♦ manos libres nm inv[teléfono] hands free setmano2 nmAm salvo RP Fam pal, Br mate, US buddy* * *I f(dispositivo) manos libres TELEC hands-free (kit);¡manos arriba! hands up!;lo hicieron mano a mano they did it between them;un mano a mano a contest;de mano en mano from hand to hand;a cuatro manos MÚS for four hands;a mano derecha/izquierda on the right/ lefthand side;a manos llenas fig generously;con las manos vacías fig empty-handed;ser mano de santo work wonders;bajo mano on the quiet;de segunda mano second-hand;de primera mano first-hand;ser la mano derecha de alguien fig be s.o.’s right hand;tener mucha mano izquierda be very skillful o Br skilful;atar las manos a alguien fig tie s.o.’s hands;dejado de la mano de Dios fig godforsaken;echar mano a fam grab;echar mano de fig use, make use of;echar una mano a alguien give s.o. a hand;estar a manos L.Am. fam be even, be quits;hecho a mano hand-made;llegar ovenir a las manos come to blows;pedir la mano de alguien ask for s.o.’s hand in marriage;poner la mano en el fuego fig swear to it;poner manos a la obra get down to work;se le fue la mano con fig he overdid it with;tender la mano a alguien fig hold out a helping hand to s.o.;tener a mano have to hand;tener buena/mala mano para (hacer) algo be good/bad at (doing) sth;de hierro with a firm hand o with an iron fist;estar en buenas manos be in good hands;lo dejo en sus manos I’ll leave it in your hands;traerse algo entre manos be plotting sth;alzar oa alguien raise one’s hand to s.o.;llevarse las manos a la cabeza fig throw up one’s hands (in horror);andar cogidos de la mano walk hand in hand;tomar a alguien de la mano take s.o. by the hand, take s.o.’s hand;meter mano a alguien fam feel s.o. up fam, grope s.o. fam ;dar la última mano a algo finish sth offII m Méx fampal fam, buddy fam* * *mano nf1) : hand2) : coat (of paint or varnish)3)a mano : by hand4)a mano ora la mano : handy, at hand, nearby5)darse la mano : to shake hands6)de la mano : hand in handla política y la economía van de la mano: politics and economics go hand in hand7)de primera mano : firsthand, at firsthand8)de segunda mano : secondhandropa de segunda mano: secondhand clothing9)mano a mano : one-on-onemano de obra : labor, manpowermano de mortero : pestleechar una mano : to lend a hand¡oye, mano!: hey man!* * *mano n1. (en general) hand2. (de pintura) coata mano derecha / a mano izquierda on the right / on the left -
2 papel
m.1 paper (material).papel de embalar o envolver wrapping paperpapel de estaño tin o aluminum foilpapel de estraza brown paperpapel de fumar cigarette paperpapel higiénico toilet paperpapel de lija sandpaperpapel milimetrado graph paperpapel de periódico newspaper, newsprintpapel pintado wallpaperpapel de regalo wrapping paper, gift-wrappingpapel secante blotting paperpapel de seda tissue paperpapel sellado o timbrado stamp, stamped paperpapel vegetal tracing paperun papel en blanco a blank sheet of paperpapel de aluminio tin o aluminum foilpapel de barba untrimmed paperpapel biblia bible paperpapel carbón carbon paperpapel de carta notepaperpapel cebolla onionskinpapel celofán Cellophane®papel de cocina kitchen rollpapel cuadriculado graph paper2 role, part (en película, teatro) (& figurative).desempeñar o hacer el papel de to play the role o part ofhacer buen/mal papel to do well/badlypapel principal/secundario main/minor part3 paper (finance).papel de pagos = special stamps for making certain payments to the Statepapel del Estado government bondspapel moneda paper money, banknotes4 piece of paper.* * *2 (en obra, película) role, part■ ¿qué papel te ha tocado en la obra? what's your role in the play?3 (función) role■ ¿qué papel desempeñas en la empresa? what's your role in the company?1 familiar (documentación) papers■ ¿tienes los papeles en regla? are your papers in order?\hacer el papel to pretendhacer el papel de alguien (en teatro, cine) to play the part of somebodyhacer mal papel to do badlyhacer buen papel to do wellaprenderse el papel to learn one's linessaberse el papel to know one's linesperder los papeles to lose controlser papel mojado to be worthless, not be worth the paper it's printed onsobre el papel on paperpapel de aluminio aluminium foilpapel de arroz rice paperpapel de barbas bloompapel de calcar tracing paperpapel de carta writing paperpapel de escribir notepaper, writing paperpapel de estaño tin foilpapel de estraza brown paperpapel de fumar cigarette paperpapel de lija sandpaperpapel de plata silver foil, tinfoilpapel de seda tissue paperpapel carbón carbon paperpapel cebolla onionskinpapel celo sticky tape, Sellotapepapel charol glazed paperpapel cuadriculado squared paperpapel guarro artist's paperpapel higiénico toilet paperpapel maché papier-mâchépapel moneda paper moneypapel parafinado greaseproof paperpapel pintado wallpaperpapel satinado glossy paperpapel secante blotting paperpapel vegetal film* * *noun m.1) paper2) part, role* * *SM1) (=material) paperun papel — [pequeño] a piece of paper; (=hoja, folio) a sheet of paper
papel confort — Chile toilet paper
papel craft — CAm, Méx waxed paper
papel cuadriculado — squared paper, graph paper
papel de aluminio — tinfoil, aluminium o (EEUU) aluminum foil
papel de calcar, papel de calco — tracing paper
papel de embalaje, papel de embalar — wrapping paper
papel de estaño — tinfoil, aluminium o (EEUU) aluminum foil
papel de excusado — † toilet paper
entre ellos no cabía un papel de fumar — Esp you couldn't have got a razor's edge between them
papel de oficio — LAm official foolscap paper
papel de regalo — gift wrap, wrapping paper
papel fiduciario — fiduciary issue, fiat currency
papel madera — Cono Sur brown wrapping paper
papel mojado — scrap of paper, worthless bit of paper
papel sanitario — Méx toilet paper
papel timbrado — stamp, stamp paper
papel usado, papeles usados — wastepaper sing
los papeles, por favor — your papers, please
3) (=actuación) (Cine, Teat) part, role; (fig) roletuvo que desempeñar un papel secundario — he had to play second fiddle, he had to take a minor role
jugó un papel muy importante en las negociaciones — he played a very important part in the negotiations
hacer buen/mal papel — to make a good/bad impression
4) (=billetes)papel moneda — paper money, banknotes pl
5) (Econ) (=bonos) stocks and shares pl7) LAm (=bolsa) bagPAPEL El sustantivo papel se puede traducir en inglés por paper o por piece of paper. ► Lo traducimos por paper cuando nos referimos al papel como material: ¿Todo el mundo tiene lápiz y papel? Has everybody got a pencil and paper? ► Si papel se refiere a una hoja de papel no lo traducimos por paper, sino por a piece of paper si nos referimos a un trozo de papel pequeño y por a sheet of paper si nos referimos a una hoja de papel o a un folio: ¿Has visto el papel en el que estaba apuntando mis notas? Have you seen that sheet of paper I was making notes on? Apúntalo en este papel Write it down on this piece of paper ► Si nos referimos a varias hojas o trozos de papel en blanco utilizamos sheets o pieces: Necesitamos varios papeles We need several pieces of paper ► Si nos referimos a papeles que ya están escritos, se pueden traducir por papers: Tengo que ordenar todos estos papeles I must sort out all these papers Para otros usos y ejemplos ver la entrada* * *1) ( material) papertoalla/pañuelo de papel — paper towel/tissue
2) ( documento) document, paper3) (Fin)a) ( valores) commercial paperb) ( dinero) tb4)a) (Cin, Teatr) role, partb) ( actuación)hizo un lamentable/triste papel en el congreso — his performance at the conference was abysmal/terrible
c) ( función) rolejugó un papel decisivo en la campaña — it played a decisive role o part in the campaign
* * *1) ( material) papertoalla/pañuelo de papel — paper towel/tissue
2) ( documento) document, paper3) (Fin)a) ( valores) commercial paperb) ( dinero) tb4)a) (Cin, Teatr) role, partb) ( actuación)hizo un lamentable/triste papel en el congreso — his performance at the conference was abysmal/terrible
c) ( función) rolejugó un papel decisivo en la campaña — it played a decisive role o part in the campaign
* * *papel11 = role.Ex: The role of analytical entries in an online catalogue is less clear.
* adoptar un papel = take + role.* asumir el papel = dress + the part.* asumir el papel de = step into + the role of.* asumir el papel de Alguien = step into + the shoes of, stand in + Posesivo + shoes.* asumir un papel = assume + role.* confundir los papeles = blur + roles.* desdibujar los papeles = blur + roles.* desempeñar un papel = fulfil + role, perform + role, fit into + the picture, play + role.* desempeñar un papel secundario = play + second fiddle.* examinar el papel de Algo = investigate + role.* identificarse con un papel = project + Reflexivo + into + role.* inversión de papeles = reversal of roles, role reversal.* jugar un papel = play + role.* papel central = pivotal role.* papel de regulación y supervisión = stewardship.* papel de reparto = secondary role.* papel esencial = pivotal role, vital role.* papel fundamental = pivotal role.* papel principal = title role.* papel protagonista = title role.* papel secundario = secondary role.* papel vital = vital role.* perder los papeles = lose + control (of), lose + Posesivo + cool, lose + Posesivo + head, fly off + the handle, freak out, flip out.* por su papel = in its role.* tomar un papel secundario = take + a back seat.papel22 = paper, stationery, paper stock.Ex: Folders allow a set of papers to be kept together when a set on a given topic is removed from the file.
Ex: Dual dictionaries are not card-based, but are computer produced post-co-ordinate indexes where usually two identical lists are printed on continuous computer stationery.Ex: As far as durability is concerned, comic books are now published on heavier, higher quality paper stock; the days of newsprint are largely gone = En lo que respecta a la durabilidad, los tebeos se publican ahora en papel de mayor grosor y calidad; los días del papel de "periódico" de baja calidad en general pertenecen al pasado.* abanicar el papel = fan (out) + paper.* acidez del papel = paper acidity.* acolchado con papel = paper padded.* atasco de papel = paper jam.* bandeja de alimentación de papel = feed tray.* basado en el papel = paper-based.* bloque de papel = pad of paper.* bolsa de papel = paper carrier, paper bag.* caja de pañuelos de papel = box of tissue.* calidad del papel = paper quality.* cinta de papel continuo = web of paper.* clip para el papel = paper clip.* confección de papel = paper-making [papermaking].* con papel de calco intercalado = carbon interleaved paper.* copia de papel de calco = carbon copy.* copia en papel = hard copy [hardcopy].* cubierta de papel = paper cover.* dispensador de papel de cocina = kitchen roll holder.* dispensador de toallitas de papel = kitchen roll holder.* documento en papel = paper document.* edición en papel coloreado = coloured-paper issue.* encuadernación flexible en papel = limp paper binding.* en formato papel = in hard copy, paper-based.* en papel = in print, paper-based, in hard copy.* envoltorio de papel = paper wrapper.* existencias de papel = paper stock.* fabricación de papel = paper-making [papermaking], paper manufacturing.* fábrica de papel = paper mill, pulp and paper mill.* farolillo de papel = Chinese lantern.* fibra de papel = paper fibre.* forma de papel vitela = wove mould.* forma de un solo fondo para papel verjurado = single-faced laid mould.* forma para papel verjurado = laid mould.* formato de presentación en papel = hard copy format.* funda de papel = paper jacket.* hoja de papel = slip of paper, sheet of paper.* hoja de papel continuo = web of paper.* hoja de papel encerada = wax sheet.* impresión en papel = print on paper.* impreso en papel = paper-printed.* industria del papel = paper industry.* invasión del papel, la = paper storm, the.* letra cuya impresión en papel no está completa = broken letter.* mano de papel = quire.* máquina continua de papel = paper-making machine.* máquina de papel continuo = newsprint machine.* máquina de perforar papeles = desk punch.* máquina Fourdrinier de papel continuo = newsprint Fourdrinier.* mundo del papel impreso, el = paper world, the.* oficina sin papel = paperless office.* pañuelo de papel = tissue.* papel acídico = acidic paper.* papel ácido = acid paper, acidic paper.* papel adhesivo = contact paper.* papel Albal = tinfoil [tin foil], kitchen foil, aluminum foil, aluminium foil.* papel alcalino = alkaline paper.* papel a mano-máquina = mouldmade paper.* papel avitelado = wove paper.* papel comercial = commercial paper.* papel con membrete = letterhead.* papel continuo = web, continuous paper.* papel continuo de períodico = newsprint.* papel cuadriculado = graph paper.* papel cuché = art paper, coated paper.* papel de acidez neutralizada = deacidified paper.* papel de aluminio = aluminium foil, tinfoil [tin foil], kitchen foil, aluminum foil.* papel de arroz = rice paper, pith paper.* papel de biblia = Bible paper.* papel debilitado = brittle paper.* papel de calcar = tracing paper.* papel de calco = carbon paper, carbon, tracing paper.* papel de cera = greaseproof paper, waxed paper.* papel de China = rice paper, pith paper.* papel de cocina = paper towel, kitchen paper.* papel de colores = coloured paper.* papel de embalar = wrapping paper.* papel de empapelar = wallpaper.* papel de envolver = wrapping paper.* papel de envolver regalos = gift wrapping paper.* papel de escribir = writing paper.* papel de escritura = bond paper.* papel de esmeril = emery paper.* papel de esparto = esparto paper.* papel de imprenta = printing paper, copy paper.* papel de lija = sandpaper, emery paper.* papel de multicopista = run-off paper.* papel de pasta = paste paper.* papel de periódico = newsprint.* papel de plata = tinfoil [tin foil], kitchen foil, aluminum foil, aluminium foil.* papel desacidificado = deacidified paper.* papel de seda = tissue paper, tissue sheet.* papel de tela = rag paper.* papel de tornasol = litmus paper.* papel de trapo = rag paper.* papel de virutas = woodchip paper.* papel digital = digital paper.* papel dominante = alpha role.* papel durable = durable paper.* papel duradero = durable paper.* papel esmeril = emery paper.* papel estraza = brown paper.* papel estucado = art paper, coated paper.* papel hecho a mano = hand-made paper.* papel hecho a máquina = machine-made paper.* papel higiénico = toilet paper, loo paper.* papel hilo = bond paper.* papel inservible = scrap paper, scrap.* papel kraft = kraft.* papel lignario = ligneous paper.* papel moneda = banknote, paper money.* papel neutro = acid-free paper.* papel no ácido = acid-free paper.* papel perforado continuo = continuous computer stationery.* papel permanente = permanent paper, durable paper.* papel plastificado = laminated paper, plasticised paper.* papel reciclado = recycled paper.* papel satinado = glossy paper.* papel secante = blotting paper, blotter.* papel sin acidez = acid-free paper.* papel soporte para estucado = body paper.* papel verjurado = laid paper.* papel verjurado hecho a máquina = machine-made laid paper.* papel verjurado manual = laid hand-made paper.* papel vitela = wove paper.* pasta de papel = stuff.* plato de papel = paper plate.* poner papel en la impresora = load + printer.* publicación en papel = paper publication.* publicación sin papel = paperless publishing.* que no está en papel = non-paper [non paper].* recipiente de papel = paper container.* reproducción en papel = blowback.* reproductor de microformas en papel = reader/printer [reader-printer].* rollo de papel de cocina = kitchen roll.* rollo de papel higiénico = loo roll.* rollo de toallitas de papel = kitchen roll.* saco de papel = paper sack.* separación mediante papel = paper splitting.* sin papel = paperless.* sobre el papel = in intent, nominally.* sociedad del papel = paper society.* sociedad sin papel, la = paperless society, the.* sólo en papel = print-only.* toallita de papel = paper towel, kitchen paper.* trozo de papel = slip.* un mar de papel = a sea of + paper.* * *A (material) papernecesito papel y lápiz I need a pencil and paper¿tienes un papel? do you have a piece of paper?una hoja de papel a piece o sheet of papertenía la mesa cubierta de papeles her table was covered in papersel suelo estaba lleno de papeles de caramelos the floor was littered with candy ( AmE) o ( BrE) sweet papers o wrapperstoalla/pañuelo de papel paper towel/tissueblanco como el papel (as) white as a sheetperder los papeles to lose one's touchel equipo visitante perdió los papeles en la segunda parte the visiting team lost their touch o edge in the second halfsobre el papel on paperCompuestos:continuous listing paper● papel Albal®India paper, Bible papercarbon paperonionskin paper, onionskincellophane®glazed paper( Chi) toilet papercontinuous listing paper● papel crepé or crêpecrepe papersquared papertinfoil, aluminum* foil, Bacofoil® ( BrE)rice paperairmail paperuntrimmed paper(translúcido) tracing paper; (entintado) carbon paper(entintado) carbon paper; ( Arquit) filmwriting paper, note paperwaxed o wax paper, greaseproof paper ( BrE)bond paper( Impr) newsprintenvuélvelo en papel de diario wrap it in newspaperwrapping paperwrapping papergray* papersandpaperpattern paper, tear-resistant tissue paper ( used for clothes patterns)( Impr) newsprintlo envolvió en papel de periódico she wrapped it in newspaper(para cocina) tinfoil, aluminum* foil; (en paquetes de cigarrillos, etc) silver paperwrapping papertissue paperlitmus paperglass paperfilter paperphotographic paper( RPl) glazed papertoilet paperpapier-mâchémanila paper, manila( RPl) papel de cera( Chi) papel de cerascrap paper, waste paperel contrato es papel mojado the contract isn't worth the paper it's written on(CS) wallpaper● papel or papelillo de fumarcigarette paper( Esp) papel de cera( RPl) confetti( Esp) crepe paperwallpapernewsprintrecycled paperblotting paperfiscal papertracing paperfiscal paperfilmlaid paperB (documento) document, paperlos papeles del coche the car documents o papersno tenía los papeles en regla her papers were not in orderC ( Fin)1 (valores) commercial paper2 (dinero) tbpapel moneda paper moneyCompuestos:government bonds (pl), government papercertificate of payment ( to government agency)Dla actriz que hace el papel de institutriz the actress who plays the part of the governessestá muy bien en el papel de Robespierre he's very good as Robespierrele dieron el papel de San José he was given the part o role of Joseph2(actuación): hizo un papel lamentable en el congreso his performance at the conference was abysmal, he performed abysmally at the conferencesi no le regalas nada vas a hacer muy mal papel you're going to look very bad if you don't give her anything¡hizo un papel tan ridículo! he made such a fool of himself!el coro del colegio hizo un triste papel en el festival the school choir gave a terrible o woeful performance at the festival3 (función) rolejugó un papel decisivo en la campaña it played a decisive role o part in the campaignCompuestos:supporting o support roleleading roleel papel principal que tienen las mujeres en algunos países the lead role that women have in some countries* * *
papel sustantivo masculino
1 ( material) paper;
toalla de papel paper towel;
papel carbón carbon paper;
papel cuadriculado/rayado squared/lined paper;
papel de aluminio tinfoil, aluminum( conjugate aluminum) foil;
papel de embalar/de envolver/de regalo wrapping paper;
papel higiénico or de water toilet paper;
papel picado (RPl) confetti
2 ( documento) document, paper;
3
◊ juega un papel importante en … it plays an important role in …
papel sustantivo masculino
1 paper
papel de aluminio, aluminium foil
papel de fumar, cigarette paper
papel de lija, sandpaper
papel higiénico, toilet paper
Fin papel moneda, paper money, banknotes pl; papel pintado, wallpaper
2 (trozo, hoja) piece o sheet of paper
3 (documento) document
4 Cine Teat role, part
5 (función, cometido) role
6 papeles, (documentación) documents, identification papers
♦ Locuciones: perder los papeles, to lose one's self-control
ser algo papel mojado, to be useless
' papel' also found in these entries:
Spanish:
arruga
- arrugar
- arrugarse
- blanquear
- cadeneta
- calco
- cartucho
- como
- contenedor
- cuadriculada
- cuadriculado
- cucurucho
- de
- desempeñar
- destrozar
- economizar
- editar
- emisión
- emitir
- empapelar
- encarnar
- ensayar
- envolver
- estampar
- estraza
- estropear
- estrujar
- fábrica
- filigrana
- formato
- gastar
- gramaje
- hacer
- higiénica
- higiénico
- hoja
- impresa
- impreso
- interpretar
- jugar
- lija
- milimetrada
- milimetrado
- moneda
- pajarita
- pauta
- perforación
- perforado
- perforadora
- picar
English:
act
- ashen
- ball
- blank
- break
- bring off
- brown paper
- carbon copy
- carbon paper
- cast
- clean
- clip
- contact paper
- crackle
- crease
- cup
- currency
- cut out
- dare
- deathly
- decorate
- enact
- envelope
- foil
- fold
- fulfil
- fulfill
- grade
- graph paper
- greaseproof paper
- grubby
- hang
- heavy
- high
- impress
- imprint
- landscape
- lead
- legal-size
- letter-size
- letterhead
- line
- lined
- margin
- mill
- minor
- need
- newsprint
- notepaper
- pad
* * *papel nm1. [material] paper;[hoja] sheet of paper; [trozo] piece of paper;una bolsa de papel a paper bag;un papel en blanco a blank sheet of paper;espera un momento, que agarro lápiz y papel wait a moment while I get a pencil and paper;sobre el papel [teóricamente] on paper;perder los papeles [perder control] to lose one's cool, to lose control;RP, Ven Fam [estar desorientado] to lose one's touch;ser papel mojado to be worthlessEsp papel albal® tin o aluminium foil;papel de aluminio tin o aluminium foil;RP papel de armar cigarette paper;papel de arroz rice paper;papel (de) barba untrimmed paper;papel biblia bible paper;papel de borrador scrap o waste paper;[entintado] carbon paper;papel de carta notepaper;papel cebolla onionskin;papel celofán Cellophane®;papel charol coloured tissue paper;Chile papel confort toilet paper; Informát papel continuo continuous paper;papel couché coated (magazine) paper;Am papel crepé crepe paper; Col papel crespón crepe paper;papel cuadriculado graph paper;papel cuché coated paper;papel ecológico acid-free paper;papel de envolver wrapping paper;papel de estaño tin o aluminium foil;papel de estraza brown paper;papel de fumar cigarette paper;RP papel glasé coloured tissue paper;papel higiénico toilet paper;papel de lija sandpaper;papel maché papier-mâché;CSur papel madera brown paper; RP papel manteca [para envolver] Br greaseproof o US wax paper;papel milimetrado graph paper;Chile papel mural wallpaper; Am papel oficio foolscap;papel pautado [para música] (music) manuscript paper, staff paper;papel pentagramado [para música] (music) manuscript paper, staff paper;papel de periódico newspaper, newsprint;RP papel picado confetti; Esp papel pinocho crepe paper;papel pintado wallpaper;papel de plata tin o aluminium foil;papel reciclado recycled paper;papel de regalo wrapping paper;Cuba papel sanitario toilet paper;papel secante blotting paper;papel de seda tissue (paper);papel sellado stamped paper, = paper bearing an official stamp to show that the corresponding tax has been paid;Am & Informát papel tapiz wallpaper; Informát papel térmico thermal paper;papel timbrado stamped paper, = paper bearing an official stamp to show that the corresponding tax has been paid;Guat, Ven papel toilette o tualé toilet paper; Quím papel tornasol litmus paper;papel vegetal tracing paper2. [en película, teatro] role, part;Bogart está insuperable en el papel de Rick Bogart is superb as Rick;papel principal main part;papel secundario minor part3. [función] role, part;hace el papel de padre y de madre he plays the role of both father and mother;desempeña un papel crucial en la compañía she plays a crucial role in the company;¡vaya un papel que vamos a hacer con tantos lesionados! we're going to make a poor showing with so many injuries!;hacer (un) buen/mal papel to make a good/poor showingpapel del Estado government bonds;papel moneda paper money, banknotes;papel de pagos (al Estado) = special stamps for making certain payments to the State6.papeles [documentos, identificación] papers;los papeles del coche the car's registration documents;tener los papeles en regla to have one's papers in order;los sin papeles undocumented immigrants* * *1 m paper; trozo piece of paper;ser papel mojado fig not be worth the paper it’s written on2 TEA, figrole;hacer buen/mal papel fig prove useful/useless;perder los papeles lose control* * *papel nm1) : paper, piece of paper2) : role, part3)papel de estaño : tinfoil4)papel pintado : wallpaper5)papel higiénico : toilet paper6)papel de lija : sandpaper* * *papel n1. (en general) paper2. (en el teatro, cine) partpapel de aluminio silver paper / silver foil -
3 bolsa
f.1 bag.bolsa de agua caliente hot-water bottlebolsa de aire air pocketbolsa de aseo toilet bagbolsa de (la) basura bin linerbolsa de la compra shopping bagbolsa de deportes holdall, sports bagbolsa de mano (piece o item of) hand luggagebolsa de papel paper bagbolsa de plástico carrier o plastic bag (en tiendas)bolsa de viaje travel bag2 purse, pocketbook.¡la bolsa o la vida! your money or your life!3 pocket (mining).4 sac (anatomy).5 pocket. ( Central American Spanish, Mexican Spanish, Perú)6 handbag (British), purse (United States) (bolso). (Mexican Spanish)7 Stock Exchange, stock market.8 prize money.9 bursa, sac.* * *1 (gen) bag■ ¿tiene una bolsa de plástico? have you got a plastic bag?2 (bajo los ojos) bag3 (beca) grant, scholarship4 (en prenda) bag5 (de pobreza, fraude, etc) pocket6 (para dinero) purse7 (premio) purse8 (de canguro etc) pouch9 ESPAÑOL AMERICANO jacket\¡la bolsa o la vida! your money or your life!bolsa de agua caliente hot-water bottlebolsa de aguas amniotic sacbolsa de aire air pocketbolsa de aseo toilet bagbolsa de basura rubbish bag, bin liner, US garbage bagbolsa de deportes sports bagbolsa de estudios scholarshipbolsa de viaje travelling bag (US traveling bag)————————1 stock exchange2 (valores) share prices\bolsa de trabajo (en periódico) job section, situations vacant* * *noun f.1) bag2) pocket•- la Bolsa* * *SF1) [para llevar algo] baguna bolsa de patatas o LAm papas fritas — a packet o bag of crisps
bolsa de basura — [para cubo grande] rubbish bag, bin bag, garbage bag (EEUU); [para cubo pequeño] bin liner
bolsa de mano — overnight bag, travelling bag
bolsa de palos — (Golf) golf bag
2) Méx [de mujer] handbag3) (=bolsillo) pocket4) (Zool) [de canguro] pouch; [de calamar] sac5) (Anat) [de sangre, pus] build-up6) (=acumulación) [de gas, personas] pocketmuchos votos procedían de la bolsa de indecisos — many of their votes came from those who were undecided
una enorme bolsa de desempleo — a huge number of unemployed, very high levels of unemployment
7) (=arruga) [en papel pintado] bubbleesa blusa te hace bolsas — that blouse goes all baggy o doesn't hang right on you
8) (Econ) (=mercado)la Bolsa — the Stock Exchange, the Stock Market
las empresas que cotizan en bolsa — quoted o listed companies
bolsa de divisas — currency market, foreign exchange market
bolsa de la propiedad — property section, property page(s)
bolsa negra — Chile black market
9) [de dinero]¡la bolsa o la vida! — your money or your life!
10) (Boxeo) purse* * *1)a) (para llevar, guardar algo) bagbolsa de plástico/papel — plastic/paper bag
bolsa de (la) basura — garbage bag (AmE), trash bag (AmE), rubbish bag (BrE), bin liner (BrE)
una bolsa del supermercado — a grocery bag (AmE) o (BrE) carrier bag
hacerse bolsa — (CS) zapatos to get ruined; coche to get badly damaged
b) ( envase) baguna bolsa de patatas fritas — (Esp) a bag of chips (AmE), a packet o bag of crisps (BrE)
a la bolsa — (Chi) at someone else's expense
c) (Méx) ( bolso) handbag, purse (AmE)d) ( dinero)2)a) ( de marsupial) pouchb) ( de los testículos) scrotumc) ( en la cara)d) (Méx) ( bolsillo) pocket3)a) (de aire, gas, agua) pocketb) (zona, agrupación aislada) pocketbolsas de extranjeros ilegales — pockets o communities of illegal immigrants
4) (Econ, Fin) tbBolsa — stock exchange, stock market
5) ( beca) grantbolsa de estudios/de viajes/para libros — study/travel/book grant
* * *1)a) (para llevar, guardar algo) bagbolsa de plástico/papel — plastic/paper bag
bolsa de (la) basura — garbage bag (AmE), trash bag (AmE), rubbish bag (BrE), bin liner (BrE)
una bolsa del supermercado — a grocery bag (AmE) o (BrE) carrier bag
hacerse bolsa — (CS) zapatos to get ruined; coche to get badly damaged
b) ( envase) baguna bolsa de patatas fritas — (Esp) a bag of chips (AmE), a packet o bag of crisps (BrE)
a la bolsa — (Chi) at someone else's expense
c) (Méx) ( bolso) handbag, purse (AmE)d) ( dinero)2)a) ( de marsupial) pouchb) ( de los testículos) scrotumc) ( en la cara)d) (Méx) ( bolsillo) pocket3)a) (de aire, gas, agua) pocketb) (zona, agrupación aislada) pocketbolsas de extranjeros ilegales — pockets o communities of illegal immigrants
4) (Econ, Fin) tbBolsa — stock exchange, stock market
5) ( beca) grantbolsa de estudios/de viajes/para libros — study/travel/book grant
* * *bolsa11 = carryall, bag, soft bag.Ex: The book 'String Bags and Gender' is a thorough, informative, accessible, and well-written study of the looped carryall common in Papua New Guinea.
Ex: There was a steady flow of people charging out materials, and the checker was inspecting their bags as usual.Ex: The soft bag also features a handy zipper compartment on the top for storing keys, cell phone, etc.* artículo de bolsa de aseo = toiletry.* bolsa de aire = air bag [airbag].* bolsa de aire caliente = pocket of warm air.* bolsa de aseo = sponge bag, toiletry bag.* bolsa de baño = toiletry bag, sponge bag.* bolsa de basura = bin liner, bin bag, rubbish bag, garbage bag.* bolsa de comida = box lunch.* bolsa de control de préstamo = book pocket.* bolsa de estudios = bursary.* bolsa de la compra = shopping bag, grocery bag, carrier bag.* bolsa de mano = flight bag, carryall bag, travelbag, soft bag.* bolsa de papel = paper carrier, paper bag.* bolsa de plástico = plastic bag, polybag, polyethylene bag.* bolsa de viaje = travel grant, travel bursary, travelbag.* bolsa para cadáveres = body bag.* bolsa para la compra = shopping bag, carrier bag.* meter en bolsas = bag.* patata frita de bolsa = potato chip.* patatas fritas de bolsa = crisps, potato crisps.bolsa22 = stock exchange, stock market, bourse, share market.Ex: This article reviews the Moody's 5000 Plus data base, of over 5000 companies listed on the New York and American stock exchanges, on CD-ROM.
Ex: This database supplies on-line information on current events, weather, sports, stock markets, health, travel and shopping.Ex: The Old bourse was completed in 1687 and was the first Baroque building in Leipzig.Ex: Due to the devastating drop in stock prices and a slump in the share market, share market traders predict a sharp drop in the sale of gold.* agencia de bolsa = brokerage house.* agente de bolsa = stockbroker, market trader, stock market trader, share market trader.* beneficio de bolsa = share dividend.* bolsa de cambio = stock exchange.* Bolsa de París = Paris Bourse.* bolsa de trabajo = labour exchange, job opportunities, employment bureau, employment centre, employment opportunity, job centre, job pool.* bolsa de valores = stock exchange, stock market, share market.* Bolsa de Valores de Nueva York = New York Stock Exchange (NYSE).* caída de la bolsa = market crash, stock market crash.* cotización de bolsa = stock quote.* desploma de la bolsa = stock market crash.* desplome de la bolsa = market crash.* operador de bolsa = trader, market trader, stock market trader, share market trader.* servidor de bolsa = stock-quote server.* valores de la bolsa = stock prices, stock market quotations.* * *A1 (para llevar, guardar algo) bag; (grande, de arpillera) (CS) sackbolsa de plástico/papel plastic/paper bagbolsa de la compra shopping bagbolsa de deportes sports baghacer bolsa (CS fam); ‹zapatos/mueble› to ruin: después de la clase de gimnasia quedé hecha bolsa after the exercise class I was dead o bushed o ( BrE) shattered ( colloq)la noticia lo dejó hecho bolsa he was shattered by the news«coche» to get beaten up2 (envase) baguna bolsa entera de azúcar a whole bag of sugara la bolsa ( Chi); at someone else's expensecomo una bolsa de papas ( AmL): se cayó como una bolsa de papas he went down like a sack of potatoesse dejó caer en el sillón como una bolsa de papas she flopped heavily into the armchaireste vestido me queda como una bolsa de papas this dress makes me look like a sack of potatoes4 (dinero) money¡la bolsa o la vida! your money or your life!aflojar la bolsa ( fam); to put one's hand in one's pocket ( colloq), to get one's wallet out ( colloq)Compuestos:hot-water bottlegrowbag( RPl) sleeping bagice packsurvival bagthermal bagB1 (de un marsupial) pouch2 (de los testículos) scrotum3(pliegue, arruga): esa camisa te hace bolsas a los lados that shirt bunches up at the sidestiene bolsas debajo de los ojos she has bags under her eyes4 ( Méx) (bolsillo) pocketCompuesto:amniotic sac ( frml)rompió la bolsa de aguas her waters brokeC1 (de aire, gas, agua) pocket2 (zona, agrupación aislada) pocketbolsas de extranjeros ilegales pockets o communities of illegal immigrantsBolsa stock exchange, stock marketjugar a la bolsa to play the marketse cotizará en bolsa it will be listed on the stock exchangela empresa sacará a bolsa el 38% de su capital the company will float 38% of its share capitalCompuestos:corn exchangecommodities exchange( Col) employment agencycar martstock exchange, stock market( Chi) black marketE (beca) grantbolsa de estudios/de viajes/para libros study/travel/book grant* * *
bolsa sustantivo femenino
1
◊ bolsa de plástico/de la compra plastic/shopping bag;
bolsa de (la) basura garbage o trash bag (AmE), rubbish bag o bin liner (BrE);
una bolsa de patatas fritas (Esp) a bag of chips (AmE), a packet o bag of crisps (BrE);
bolsa de agua caliente hot-water bottle
2
b) scrotum
3 (de aire, gas, agua) pocket
4 (Econ, Fin) tb Bbolsa or bolsa de valores stock exchange, stock market;
se cotizará en bolsa it will be listed on the stock exchange;
bolsa de empleo (Col) employment agency;
bolsa de trabajo job vacancies and place where they are advertised
bolsa 1 sustantivo femenino
1 bag
2 Av bolsa de aire, air bag, air pocket
bolsa de basura, rubbish bag
bolsa de la compra, shopping bag
LAm bolsa de dormir, sleeping bag
bolsa de estudios, educational grant
bolsa de pobreza, pocket of poverty
bolsa de trabajo, labour exchange, employment bureau
bolsa 2 f Fin Stock Exchange: sube la bolsa, the market is rising
cotizar en la bolsa, to be quoted on the stock exchange
' bolsa' also found in these entries:
Spanish:
agente
- bajar
- corredor
- corredora
- cotizar
- cotización
- entera
- entero
- fuelle
- inversión
- patata
- saca
- bulto
- llevar
- petate
- plaza
English:
air pocket
- airlock
- bag
- bin liner
- broker
- bundle
- bung
- carrier bag
- chip
- collapse
- concise
- crisp
- crisps
- float
- gain
- grip
- holdall
- hot-water bottle
- icepack
- insider dealing
- insider trading
- list
- market
- NYSE
- packet
- paper bag
- plastic bag
- pocket
- polythene bag
- potato chips
- pouch
- public
- quote
- shopping bag
- stock exchange
- stock market
- stockbroker
- stockbroking
- toilet bag
- toolbag
- trading
- water bottle
- air
- binliner
- bulge
- dealer
- fish
- flotation
- garbage
- hand
* * *bolsa1 nf1. [recipiente] bag;bolsa de agua caliente hot-water bottle;bolsa de aire air pocket;bolsa de aseo toilet bag;bolsa de la compra shopping bag;bolsa de deportes sports bag, esp Br holdall;Am bolsa de dormir sleeping bag; CSur Fam bolsa de gatos:la oficina es una bolsa de gatos it's pandemonium in the office;bolsa de golf golf bag;bolsa de hielo ice pack;bolsa de mano (piece o item of) hand luggage;bolsa de marginación = underprivileged social group o area;Zool bolsa marsupial pouch;bolsa del pan = bag hung on outside of door for delivery of fresh bread;bolsa de papel paper bag;bolsa de playa beach bag;bolsa de pobreza deprived area;bolsa de viaje travel bagha habido un atentado en la Bolsa de Madrid there has been a terrorist attack on the Madrid Stock Exchange;la bolsa ha subido/bajado share prices have gone up/down;jugar a la bolsa to speculate on the stock marketbolsa alcista bull market;bolsa bajista bear market;bolsa de comercio commodity exchange;bolsa de materias primas commodities exchange;Chile, Cuba bolsa negra black market;bolsa de trabajo [en universidad, organización] = list of job vacancies and situations wanted;[en periódico] Br appointments o US jobs section3. [bolso] [de dinero] purse, pocketbook;¡la bolsa o la vida! your money or your life!;Famaflojar la bolsa to put one's hands in one's pocket, to fork out;afloja la bolsa e invítame a una copa fork out and buy me a drink4. [premio] purse, prize moneybolsa de viaje travel grant7. Anat sac;[de testículos] scrotum bolsa de aguas amniotic sac;bolsa sinovial synovial bursa8. [arruga, pliegue] [en ojos] bag;le están saliendo bolsas debajo de los ojos she's getting bags under her eyes;esos pantalones te hacen bolsas en la rodilla those trousers are loose at the knee10. CAm, Méx, Perú [bolsillo] pocket12. CompChilede bolsa at someone else's expense;Fam RP [destruir] to ruin, Br to knacker; RP Famel vaso se cayó al suelo y se hizo bolsa the glass fell to the ground and shattered;RP Fambolsa2 adjVen Fam* * *f1 bag2 COM stock exchange;salida a bolsa flotation3 L.Am. ( bolsillo) pocket4 C.Am., Méxde mujeres purse, pocketbook, Brhandbag5 ( dinero):aflojar la bolsa fam fork out fam6 ANAT:bolsas bajo los ojos bags under the eyes* * *bolsa nf1) : bag, sack4)la Bolsa : the stock market, the stock exchange5)bolsa de trabajo : employment agency* * *bolsa n1. (en general) bag¿me das una bolsa de plástico? can I have a plastic bag, please?2. (de patatas fritas) packet3. (en economía) stock exchange -
4 carraca
Carraca, esta palabra significa comida, condimentos, conquivus, (cacharros, etc.). Cuando íbamos a llindiar el ganáu disdi ‘l albiar el díe fasta que tapecíe, (cuidar el ganado desde el amanecer hasta el oscurecer) llevábamos la carraca nun cabaxín, zurronacu ou cestacu cualquier, (cabás, zurrón o cualquier otro cesto). Les muyeres baxaben al merquéu ya traíen la carraca pa toa la xemana. (Las mujeres bajaban al mercado y compraban si tenían dinero lo que se necesitase en la casa para toda la semana). Carraca tamén lu ye lu que lus vaqueirus chebaban disdi la teixá pal sou cabanu ou corte de la braña, dunde a lu mexor taben un fatáu de díes xin baxar a l'aldina, per ístu llebaben un carracáu de couxes que ñecexitaben. (Carraca también es lo que los vaqueros llevaban desde casa para sus cabañas del puerto, las morteras o los prados, donde a lo mejor estaban unos días sin bajar a la aldea, por esto subían muchas cosas que necesitaban y no todas eran para comer sino que algunas eran simples cacharros, o humildes mantas. Y carraca hermanos míos, era la que hacía mi madre y todas las vindas de los rojos, cuando todas las semanas iban a visitar a sus maridos a la Cárcel Modelo de Oviedo, como por las demás no puedo hablar, porque yo no sé cómo se arreglaban las pobrecitas, aunque me supongo que muchas hasta pidiendo limosna, sí que lo puedo hacer de mi madre, que todos los martes era el día que tenía de comunicación, y ella nunca sabía si le iba encontrar vivo, porque por aquellos tiempos fechus de llágrimes ya xufriencies, tous lus díes na carxel d'Uviéu achuquinaben cambrionáus enteirus de xóvenes astures y'anxina d’ista maneira tan achuquina, encalducá per prexones xin concencia, nin dinidá nin «Xusticia Humana», fexérun bon amagüestu de toes les xuventúes roxes d'Asturies, ya les pouques que nun achuquinarun llantárunlas nus batallones de trabayadores, dunde munchus morrierun achindi fartus de fames, de llatigazus ya vexaciones, ya lus oitres que xuerti tubieren de golguer pa la sou teixá, fexérunlu mamplenáus d'amollexíes que per mor d'echus tamén fatáus morrieron. Falaba you que carraca yera lu que miou má le chevaba ‘l miou pá tous lus martes a la carxel, que you nun séi lu que yera, perque na nuexa teixá nun había esconxolancia de nagua, peru lu que fora écha llantábalu tou nuna fardelaca, ya colaba na xuntura d'oitres muyeres de l'allina camín d'Uviéu tres ou catru gores endenantes qu’almaneciera, pos teníen qu'espatuxar alrreór de cuarenta quilómetrus andandu ya oitres tantus pa la regolguía, pos entoncenes nun valía faer el auto-stop que güéi se fae, perque tous lus cambriones ya coches cuaxi yeren millitares, y'angunus oitres yeren de lus drechistes, ya lus roxus nun teníamus namái que goxetáus mexeries, ya manegáus de miéu ‘l nuexu hermenu ‘l venceor, perque lus nuexus homes morrieran lluchandu nel frinti, ya lus oitres taben arretrigáus per les cárxeles dunde poucu a poucu lus achuquinaben ou lus esclavizaben nus batallones de trabayaóres, anxina yera que tou Asturies taba xemada de viudes, de vieyus ya de guaxiquinus güerfaninus, que tous nuexóitres, viétchus, muyeres ya nenus de lus roxus, díbamus ser esclavizáus inhumanamente baxu 'n enfernal xugu que nun nus dexaba más llibertá que la que nel xuenu cheldábamus. —Ya n'agora vou xebrame del trabayu d'enfilerar pallabres p'encalducalus cuamigu dientru d’ista hestoria dou tán lus raigones ya l'escola de nuexes costumes ya llingua. TRADUCCIÓN.—Por aquellos tiempos hechos de lágrimas y de grandes sufrimientos, todos los días que el Hacedor alumbraba, en la cárcel de Oviedo asesinaban camiones enteros de jóvenes astures, y así de esta manera tan despiadada y asesina, llevada a cabo por personas sin conciencia, ni dignidad ni ninguna clase de «Justicia Humana», llevaron a término casi el total exterminio de las juventudes rojas de Asturias, y las pocas que no asesinaron, las esclavizaron en los famosos batallones de trabajadores, donde muchos allí murieron hartos de hambre, de vejaciones y latigazos, y los pocos que tuvieron la suerte de volver a sus hogares, lo hicieron llenos de enfermedades que por mor de ellas también murieron bastantes. —Decía yo que carraca también era lo que mi madre le llevaba todos los martes a mi padre a la cárcel, que yo no sé lo que pudiera ser, porque en nuestra casa no había ninguna cosa de nada, pero lo que fuese ella lo metía dentro de una saca y marchaba en unión de otras mujeres de la aldea camino de Oviedo tres o cuatro horas antes que amaneciese, pues tenían que caminar alrededor de cuarenta quilómetros y otros tantos de retorno y todos los hacían andando, pues no servía hacer el auto-stop que hoy se hace, porque todos los camiones y coches casi eran militares, y algunos otros que había eran de los derechistas, pues los izquierdistas no teníamos nada más que grandes cantidades de miseria, así como de miedo a nuestro hermano el vencedor que jamás se portó nada bien con nosotros, porque nuestros hombres habían muerto en el frente, y los otros estaban presos en las cárceles, donde poco a poco les iban asesinando, o los esclavizaban en los campos de concentración o batallones de trabajadores, así era que toda Asturias estaba sembrada de viudas, de viejos y de niños huérfanos, que todos nosotros, viejos, mujeres y niños de las izquierdas, íbamos a ser esclavizados inhumanamente bajo el infernal yugo que no nos dejaba más libertad que la que en el sueño hacíamos. Y ahora me voy alejar del trabajo de poner en orden las palabras en este diccionario, para llevarles conmigo a los lugares donde yo he aprendido la dulce lengua de Asturias, que no es otro lugar que la escuela donde vivían las raíces y costumbres de Nuestro Pueblo, pues no se pueden buscar nuestras falancias en ningún otro lugar ni parte. Por esto les digo ahora, que si yo no hubiese vivido tan simple, sencilla, pobre, miserable, esclavizadora y dentro de la más natural de la «RAIZ ANCESTRAL DE ASTURIAS», ni yo ni nadie podría legarle a mi «AMADA ASTURIAS» ni a sus «HIDALGAS GENTES», la documentación pura, natural y sencilla que pueda tener este diccionario, porque desde estas mis simples líneas y mirándome muy mucho de lo que digo, les afirmo que hay muy poco fiable por no decir nada, escrito de nuestras costumbres y lengua. «DIES D’ENFERNU» (DÍAS DE INFIERNO) —Yera you 'n zaragoletu, 'n guaxiquín, un nenacu, 'n rapacín (un niño de unos ocho años), cundu la ñecexidá más prieta me fexera depriender lu que yera ‘l dollor, la xufriencia, l’inxusticia, lu pior qu'el Home pudiés encaldar d'enría lus sous xemexantes, you yera ún de lus miles d'anxelinus de miou Tierra que diba faer arroxaúra nel vivir d’ enfernu que m’aguardaba. Xin, fatáus de güérfanus lu mesmu que you, que güéi nel díe xuntu con nuexes familias, ente fius, ñetus, ya tou ‘l andecháu de parantela xomus más de la metá de les xentes d'Asturias, peru naquechus tempus d'achuquinus ya inxusticies nun yéramus namái qu'unus guaxiquinus dexamparáus de la man del Faidor ya del Home, ya tous noxóitres tubiemus que catanus el xustentu de fatáus de maneires diferientes, la miou per exemplu fó'ísta. COLOCOUME MIOU Má de cabrieru na teixá d'un amu baldrayu y atuñáu, llabascu y'achuquín tan solu per que me diera de comer ya me vistiera dalgu, peru ‘l condenáu matábame de fame, ya la vestimenta que punxu d'enría ‘l miou llombu conxistía nun calzáu que la metá ‘l tempu espatuxaba con las patas arregañás, apaxiétchau con unus fatucus tous esgacicáus que per tous lus lláus diben les mious carnis al entestate, acaniláes per el callor ya ‘l fríu en tou ‘l tempu. —Tenía yo aproximadamente ocho años de edad cuando me asesinaron a mi padre, y me recuerdo con toda exactitud cómo la ley de aquel tiempo llevó a cabo tan imperdonable, deshumanizante y vandálica felonía. —Nuna nuétche (una noche) llegaron a la casa de unos tíos míos que en mi aldea vivían y donde mis padres y yo nos refugiamos al término de la guerra en Asturias cuatro desalmados, cuatro bandoleros, cuatro inmundicias humanas, que escudados tras de sus armas empuñadas, representaban l'enñordiada Lley (LA SUCIA LEY) que en aquellos tiempos a la Justicia traicionaba, cuento yo, que aquellos cuatro merucus (gusanos), atemorizando e insultando a toda mi familia, detuvieron a mi padre, le amarraron como a la bestia que se lleva al matadero y se lo intentaron llevar de la casa, sin que mis tíos, (y la cosa no era para menos), intentasen pronunciar asustados como se encontraban ni la más mínima palabra de súplica o protesta. Pero mi madre no les secundó, sino que bravamente intentó defender al sou home (a su marido) no sólo con la palabra, que mi madre la tenía d'aguxa lu mesmu qu’un bon obreiru (de afilada lo mismo que un buen aguijón), sino que temerariamente se abalanzó sobre ellos y fuele preciso a uno de aquellos cobardes y desalmados representantes de la deshumanizada ley que corría en aquellos tiempos, de propinarle varios golpes con la pistola, dejándola mal herida y ensangrentada, tirada en el suelo con el conocimiento perdido. Mientras que aquellos bandidos, se llevaban a mi padre sin permitirle que de mi se despidiera, y tan solamente le he podido ver por última vez, tres les rexes de la cárxel d'Uvieu 'n die 'ndenantes que l'achuquinaren. (Detrás de las rejas de la cárcel de Oviedo, un día antes de que le asesinasen). Pronto mi madre y yo, llenos de la más desolante de las tristezas, y vestidos con el traje de las más indigentes miserias y pobrezas, nos marchamos de la casa de mis tíos y nos asentamos en la abandonada, vieja y destartalada casa de mi abuela. Y sin muebles, ni nada, los dos juntos, como grandes e indomables luchadores que hemos sido siempre, dimos comienzo sin desfallecer ni un momento, a la dura lucha por la vida, sin que nadie jamás nos ayudara. Empecé a ganarme la vida como pastor, a la corta edad de que cualquier niño sólo pensaría en jugar, comer cuando tuviese hambre y recibir de continuo montones de caricias y de amor, yo sin embargo, a pesar de no poseer nada de todas estas maravillosas cosas, era en extremo a mi manera feliz. Marchaba todas las mañanas con mi ganado al monte, donde permanecía todo el día, tan sólo con la compañía que me brindaba mi fiel y siempre por mí con cariño recordado Pelayu, que era un perro, de una inteligencia y sentimientos, que más bien que un chuchu (perro), parecía aquel singular animal un ser humano. Luego por las tardes, cuando el sol se escondía por detrás de las altas cumbres, retornaba feliz a la aldea, siempre lleno de contentura, cantando las más de las veces, amenizado por el potente tañir del zumbiétchu (cencerro) que llevaba colgado al cuello el semental del rebaño. Una mañana como tantas otras me encaminé con mi rebaño al monte y seria como a la media tarde cuando a la entrada de una cueva que se asentaba en un lugar casi inaccesible me encontré medio enterrado con las piedras y la escasa tierra que hacían la reducida plataforma de la portada de la caverna, un pequeño aro de oro, yo he tenido por así decirlo desde mi infancia la inmensa suerte de poseer una imaginación tan inmensamente dislocada, que por tal solían decirme mis vecinos, que era yo el rey de las mentiras, así como el más hábil inventor de endemoniados cuentos. El caso era, que aquel misterioso anillo abandonado a tan larga distancia de mi aldea y en lugar tan argutosu (estrecho, alto, inaccesible), hiciéronme presto pensar, que aquella joya no había llegado a tal escondrijo por sí sola, sino que desde luego alguien la había traído. En el momento mi imaginación desbordante de una alegría que no encontraba un fin para frenarla, comenzó a fomentar sin el menor titubeo la fantástica idea de que en el interior de aquella caverna debía de encontrarse un tesoro de preciosas joyas y valorativas monedas, y quién le había ocultado sabe Dios cuando, seguramente habría perdido aquel anillo que por casualidad yo encontrara. Así pues, ya firmemente convencido, adentreme temerariamente sin el menor temor por la angosta cueva con las miras de apoderarme de aquella inmensa riqueza que según mi soñativa imaginación me había hecho comprender que en su interior me estaba aguardando. Pero aquel día no conseguí mi feliz propósito, porque era la caverna más larga de lo que había pensado y la oscuridad que en ella reinaba me hacía ciego de toda luz. Senteme en su entrada muy desilusionado al no poder lograr lo que había soñado, pero pronto mi mente empezó a dibujarme mil dispares tesoros, pues por el rastro que descubriera seguramente que dentro de la gruta se hallaría escondida alguna chalga (tesoro) guardado con toda seguridad por una Xana, Xumiciu, Trasgu o Culiebru (dioses de la Mitología asturiana), pues al decir de el abuelo Nicomedes cuando en las largas veladas de los inviernos y sin jamás interrumpirle con grande contentura le escuchábamos las leyendas, cuentos e historias que él lúcida y socarronamente nos contaba, afirmándonos siempre que eran tan ciertos sus relatos, como que todos habíamos nacido para morir. Y cuando hablaba de las chalgas aseguraba que tal o cual vecino, morador de esta o aquella aldea, se había hecho de la noche a la mañana rico al haber encontrado una chalga. También afirmaba poniéndose muy serio alegando unos razonamientos que convencían, que las montañas que rodeaban nuestra aldea había muchas chalgas escondidas, que fueron sepultadas hacía muchos siglos por los invasores moros, que al ser vencidos por los astures y al no poder huir con tan pesados tesoros, los ocultaban en las montañas con las miras de poder regresar algún día a desenterrarlos. Como cuento, yo en aquellos momentos vivía alborozado, sumergido en una disloca alegría al saberme ya dueño de aquella incontable riqueza, haciendo que mis inocentes ojos sonriesen felices inmersos en la imaginativa dicha de poder muy pronto liberar a mi madre de la pobreza y quitarla del agobiador trabajo que faenaba trabajando en los eros de los vecinos de estrella a estrella por un miserable sueldo andechandu (en cuadrilla) todos los días. Y así pensando todas las dichas que mi infantil mente podía imaginar, rodeado por el sepulcral silencio que envolvía la grandiosidad de las montañas, rasgado de vez en cuando por el potente y agudo graznido que desde los peñascos más inaccesibles, o desde los infinitos espacios donde con majestuosidad planeaban, lanzaban las útres (águilas), que con ojos inquisitivos oteaban con hambrientas intenciones los escabrosos riscos y las empinadas fistietchas (pequeños valles encajonados entre las peñas), con la esperanza achuquinante (asesina) de poder atrapar con la rapidez del rayo, algún recental que se hubiese xebrau (apartado) de su madre. También aquel silencio que invitaba a la meditación era con más continuidad cortado, por el dinámico tañir del zumbiétchu (pequeño cencerro) que colgaba del brioso cuello del macho cabrio, conductor y semental del rebaño. Como cuento, allí permanecía ensimismada mi mente en el soñar despierto, fabricando sin trabas de la misma nada, las más disparatadas y fabulosas dichas, que harían la felicidad de mi madre junto con la mía. Llegó casi sin enterarme el atapecer del día (al oscurecer) y fue entonces cuando desperté con prisa del maravilloso soñar donde vivía, y raudo, con agilidad y destreza que hoy al recordarla me causa dicha, reuní en pocos minutos mi rebaño, ayudado con eficacia por Pelayu, mi fiel, obediente, valiente y amaestrado perro, que no le tenía miedo a nada ni a nadie si exceptuamos al siempre mal intencionado y vigoroso macho semental de la reciétcha que yo allindiaba (ganado menudo que yo cuidaba). Y cuando ya el día agonizaba entre las negras vestimentas de la noche, entré en mi aldea conduciendo orgullosamente mi rebaño. A la entrada del pueblo sentado plácidamente fumándose un cigarro, estaba esperándome mi amo preocupado por mi tardanza y acercándose a mí, con palabras desaforadas e insultantes, a la par que me reprendía con dureza, me preguntaba el por qué me había demorado tanto. No recuerdo lo que le contesté, ni la historia que le largué, lo que si sé, que no se creyó de ella nada, pues todas las gentes que me conocían bien sabían, que yo confundía la verdad con la mentira haciendo con entrambas las más inverosímiles y dislocadas historias. Sin embargo, lo que yo sabía muy bien, era que aquel miserable labriego de mi aldea, que tenía la desgracia de cuidarle sus ganados, por la triste desgracia de una comida infame y peor vestimenta, no le incomodaba en absoluto que yo llegase tarde o que me despeñara desde un serapu (peña) y me escontonara la motchera (rompiera la cabeza), lo único que le preocupaba al condenado, era que llegasen a su teixada (casa) sanos y fartus (hartos) todos sus ganados. Al siguiente día bien de mañana como de continuo hacía, con un poco de sabadiegu (chorizo malo) un cantezu (pedazo) de pan moreno y cuatro manzanas dentro de mi zurrón, salí de mi aldea afaluchandu (arreando) el rebaño, y con aquellas miserables viandas que llevaba en mi morral, tenía que aguantar todo el día en el monte corriendo sin descanso tras aquella veceira (rebaño) de cabras. Lo que no sabía el condenado de mi amo, era que yo siempre que tenía hambre, le ordeñaba sus cabras dentro de una lata que tenía escondida en la montaña, hartándome tanto yo como mi fiel Pelayu de espumosa y fresca leche hasta el golifar (hastiar). Si el bastruya (zafio) de mi amo tan sólo hubiese sospechado que le mucía (ordeñaba) sus cabras todos los días, me hubiera eszarapau (despedazado) mi frágil cuerpo con un mamplén de cibiétchazus (con muchos palos). Espatuxaba (caminaba) yo muy contento aquella mañana, quizás lo hiciera mucho más feliz que nunca, arreaba mi rebaño con desacostumbrada prisa, porque ansias locas tenía de llegar a la montaña, para entrar de nuevo en la misteriosa cueva, pues ahora ya no tendría problemas con la obscuridad que en ella reinaba, ya que conmigo llevaba una caja de cerillas y un pequeño candil que le había arrapiegáu (hurtado, quitado) de la corte (cuadra, establo) a mi amo, y con aquella luz, sería capaz de bajar hasta las mismas entrañas de la tierra, si a tal lugar la caverna se extendiese. Aquella noche había dormido poco y soñado mucho, tanto despierto como dentro del desvelado sueño, y tanto de una manera como de la otra, siempre llegaba a la conclusión, de que dentro de aquella para mi misteriosa gruta se ocultaba una fabulosa chalga de la que iba ser yo su señor y dueño, y cuando tal me sucediese, ya no sería yo más criado de ningún rapiegu (zorro) amo, ni tampoco a mi querida madre se le encallecerían jamás las manos, efectuando esclavizantes trabajos, nunca para el prójimo bien servidos y siempre por él peor pagados, ni se partiría sus costillas refrescándose el cansancio en su propio sudor por las fincas de nuestros vecinos, por donde se arreventaba todos los días del año, por la mezquina soldada de una fuente no muy grande de harina, un cesto de patatas, o cualquier otra vianda que mitigase el enorme fantasma del hambre, que desde el fin de la guerra se había enseñoreado de nuestro indigente char (lar), que nos obligaba despiadadamente a unos ayunos tan sumamente raquíticos, que el día que comíamos algo en traza (algo mas), tal parecía que habíamos cometido un grave pecado. Cuando yo fuese dueño de aquel tesoro, (abanzaba seguido de Pelayu arreando con prisa los ganados camino de la argutosa «abrupta» montaña, a la par que imaginativamente iba pensando), compraremos una casa decente, buenas fincas y mejores ganados, y entonces nuestros vecinos nos mirarán con respeto, y no nos tratarán con el menosprecio y la esclavitud a que ahora nos someten. Llegué al fin hasta el lugar que por costumbre tenía de enveredar el ganado para que a su aire subiesen guareciendu (pastiando) como siempre hacían hasta llegar al final de la tarde que era cuando el rebaño solía alcanzar lo más alto de la montaña. Pero aquel día no seguí yo al redil como siempre hacía, sino que me adelante a él corriendo sin el menor cansancio laderas arriba, hasta que por fin sudoroso y galopante en la alegría llegué a la vecindad de la caverna. Pude comprobar sonriente a la par que cariñosamente acariciaba a Pelayu, cómo éste me miraba contrariado al ver que yo por primera vez había cambiado todos mis cotidianos hábitos. Ya que siempre nada más llegar al monte y dejar a las cabras a su albedrío pastiando, nos sentábamos en el lugar acostumbrado, y zampábamos sin pérdida de tiempo a partes iguales como buenos compañeros, la miserable comida que nos había servido nuestro amo. Después jugábamos incansablemente en mil dispares entretenimientos hasta quedarnos rendidos, y muchas veces tras de nuestros juegos, los dos juntos abrazados nos quedábamos profundamente dormidos y al despertarnos sino avistábamos el rebaño, corríamos alocados por la preocupación, por entre los abruptos riscos, y las espinosas malezas hasta lograr encontrarlo. Después otra vez gozosos retornábamos a nuestros juegos, o yo me quedaba mirando a las montañas ensimismado pensando, mientras que Pelayu se entretenía cazando grillos, u otros insectos, y otras veces con sus blancos y poderosos colmillos recorría con rabia su pelambrudo cuerpo, diezmando la cabanada (rebaño) de pulgas y otros parásitos que con su sangre se alimentaban. Como cuento, aquella mañana mi fiel Pelayu me miraba preocupado, pudiendo yo observar en sus vivarachos, picarescos e inteligentes ojos, una recriminación que me estaba haciendo, por su forma de ponerme sus fuertes patas en mi pecho, a la vez que me lamía entre pequeños y cariñosos ladridos mi rostro. Si con sus ladridos pudiese hablar mi lenguaje, seguramente que me diría. —No seas un iluso soñador, mi más querido y preciado compañero, no llegues con tu fantástico pensamiento hasta el extremo de acariciar ni tan siquiera cuanto te has imaginado. Comámonos con la alegría de que hacemos gala todos los días, esa mezquina comida que nos da nuestro despreciable amo, y juguemos con la inocente felicidad de siempre, ya que éste será el más grande tesoro que jamás podrás superar en tu vida. ¿Dónde podrás hallar una riqueza que se pueda comparar a la natural y sencilla felicidad que hoy gozas, aunque ésta se haga su camino dentro de la gran pobreza que te acompaña? Pero hoy yo sé fijamente, que aunque mi perro pudiese hablar, haciendo que en tal momento me asustase al presenciar tan grande milagro, y me dijese que no entrase en la cueva, porque lo que dentro de ella iba a encontrar sería mi propia muerte, la verdad es, que ni al mismo Faidor (Dios) en aquellos momentos yo no obedecería, y así de resuelto, encendí el candil, y sin el menor asomo de miedo, ya que la ilusión y la alegría que poblaban mi espíritu en aquel encaldar (hacer) eran tan inmensos, que empequeñecían hasta el ignoro cualquier otro sentimiento. Adentreme en la cueva que era iluminada tenuemente con la pobre luz que el candil despedía, siempre acompañado de Pelayu que tras de mí, el muy tuno de mi aventura se reía, no era larga la caverna, pues a treinta metros no alcanzaría, y cuando llegué al final, no encontré ni las Xanas, ni los Trasgus ni Xumicius, ni la chalga, preciado tesoro que yo perseguía, sólo había muchos cascos de avellanas y de nueces, algunas latas de conservas ya vacías, unos trapos manchados de sangre, unas mantas viejas y apoyadas en la rocosa y húmeda pared de la cueva, había varias armas de fuego que pronto me hicieron olvidar la riqueza que en un principio había imaginado que allí me aguardaría. Por primera vez en mi vida iba a tener juguetes, auténticos juguetes de verdad de los que usaban los hombres para asesinarse vilmente al igual que hacen los lobos cuando por su cuenta cogen un apacible rebano de ovejas. Dejé el candil en el suelo y elegí entre todas aquellas armas una brillante escopeta, lleno de contentura me senté encima de aquellas mantas y empecé a maniobrar con aquel peligroso juguete, yo sabía cómo se manejaba supuesto que mi amo tenía una escopeta muy parecida y le había visto limpiarla y cazar con ella algunas veces, durante algún tiempo estuve jugando con ella, de una canana que allí había saqué dos cartuchos que metía y sacaba dentro de su recámara, yo me creía en aquellos mis felices instantes el más grande cazador del universo. Pelayu que ya se había cansado de husmear por todas las partes y no habiendo encontrado nada donde llancái el diente (hincar) se tumbó en el suelo frente a mi mirándome sonriente y burlonamente, (porque aunque ustedes no lo crean, yo sé que los chuchos saben sonreir). Enojeme de Pelayu al ver como tan descaradamente se mofaba de mí, por eso encañonele con la escopeta con ánimo de amenazarle, pero cambió Pelayu de gesto rápidamente, levantose con rapidez del lugar donde estaba achucáu (costado), enseñome los clientes ladrándome muy enfadado y a la velocidad del rayo salió de la cueva, quizás porque el inteligente animal presentía, de que alguna desgracia iba a lleldar (hacer) yo con aquel mortífero artefacto, y no quería ser él quien primeramente la recibiese en su cuerpo. Aun permanecí algún tiempo en la gruta jugando a mi manera con las armas, y solamente cuando el candil por su guiños me hizo comprender que su luz ya se le estaba escosando (terminando), salí de la caverna con la escopeta en una mano, dos cartuchos en su recámara y el candil en la otra. En el exterior Pelayu correteaba detrás de los grillos y las camporinas (mariposas) al parecer ya libre de todo enfado. Ya cansado de jugar dejé la escopeta en el suelo y senteme tranquilamente al lado del zurrón, y en cuanto mi perro vio que ya había abandonado el arma, vino corriendo hacia mí, moviendo la cola y sonriéndome amigablemente. Allá abajo en la mitad del valle pude ver a mi rebaño cómo subía espenandu (comiendo) los pochitcus (enanas encinas), y yo de nuevo me volví a sentir feliz y contento a pesar de no encontrar la chalga que tanto con su riqueza había soñado e ideado. Comimos a hora desacostumbrada mi perro y yo aquella pobreza de comida, y tras de jugar un rato, él se quedó adormilado y yo comencé a pensar de quién serían aquellas armas. No me cabía la menor duda de que aquel arsenal de armas debía de ser de los fugáus (huidos), seguramente que eran de aquellos cuatro rapazones (mozos) que se entregaran a los soldados que estaban destacados en mi aldea. Yo los había visto en el cuartel que los militares tenían que era en la escuela de mi aldea, un amplio edificio que fuera regalado a la parroquia por unos indianos del chugar (lugar) que retornaran de las américas con la corexa betchá de cuartus (con la cartera llena de dineros). Recuerdo que aquel día que yo los vi, un soldado que de seguro sería el barbero, les estaba cortando el abundante pelo que lucían, y uno de los rapazus le dijo sonrientemente al militar. ¡No hace falta que te molestes mucho camarada, pues cuando un día de estos nos trasladeís a la cárcel de Oviedo, allí lo más seguro es que nos rebanen el pescuezo! EL MACHO CABRÍO Güelgu coyer el filu dóu d'endenantes m'enduébitchaba algamiandu na miou motchera alcuerdancies de cundu you yera guaxe, ya comu tóus non se puén cuntar per filera, per ísu xebreme d'aquín, pa dir p'acuchá, perque toes les couxes tienen la sou xaceda, ya non la quixéramus cataye nuexotrus. (Volviendo coger el hilo de los aconteceres que anteriormente en mi cerebro se barajaban dentro de las añoranzas de mi niñez, y como todos estos acaeceres no se pueden relatar en hilera, por eso me marché de éste, para ir al de más allá, que es de donde vengo ahora, porque todas las cosas tienen su propia postura, y no la que quisiéramos darle nosotros). Y aunque parecía que me había perdido por estar tan llargu lonxe (tan largo lejos) la verdad es que yo no pierdo el tiempo adornando los hechos que no deben de ser adornados, nin fiéndume en xebraures que van esfaese 'n probeces, perque 'l que non ye llicenciáu 'n filloxofía e lletres, non pué faer munches froritures con les pallabres nin les lletres, ya per ístu, tien que encaldase 'n aforrador d'istus dellicáus y'artifixusus monumentus, perque si lus mesmus que güéi día que lus manexan y'atreinan, la metá de les veces non xapien lu que falen, ya llanquen el focicu fasta les urées en telares de Pachu 'l Xabadiegu betcháus de poxa y'escosáus del granu que ye pelu que tóus muramus nista engochá vida, ¿qué fairé you que 'deprendí namái que tres meses nuna escola pública? (Ni me hondeo en deserciones que se deshagan en pobrezas, porque quienes no son licenciados en filosofía y letras, no pueden hacer muchas florituras con las palabras y las letras, y por esta razón, tienen que hacerse ahorrativos de estos delicados y artificiosos monumentos, porque si los mismos que hoy en día los manejan y cuidan, la mitad de las veces no saben muy bien ni la mitad de lo que escriben, ni otra pareja parte de lo que hablan, y meten por estos menesteres el hocico hasta las orejas, en cuestiones que los imposibilitan para después resolverlas, y si se aproximan a este nivelamiento, lo hacen sembrando una hierba productora de mermado grano, que es el punto primordial que todos intentamos recoger en esta cerda vida. Como cuento, si estos señores eruditos en estas materias se equivocan ¿qué puedo hacer yo, ¡pobre de mí!, que tan solamente he tenido la suerte de ir al colegio público tan sólo tres meses?). Cuento yo que me hallaba en aquellos mis infantiles pensares intentando saber a qué huidos pertenecían aquellas armas, y así dejé tal perder el mucho tiempo que me sobraba, cuando mis ojos retrataron el gran combate que a baja altura, muy por debajo de donde yo me encontraba, sostenían tres cuervos, que despiadada y valientemente le atacaban a un águila real, y ésta piando quizás por el dolor que le inferían los efectivos picotazos de los cuervos, o tal vez en su lenguaje maldiciéndoles llena de rabia por el no poder repeler el ataque de que era objeto. No podía defenderse de sus tenaces atacantes, porque todo su cuerpo en gran tensión estaba, ya que al volar tan bajo, todas sus enormes energías las precisaba para mover sin el menor descanso sus grandes alas, con el apremiante fin de salir de aquel espacio que al parecer pertenecía a los belicosos cuervos, que con ardorosa valentía y enquina ofensiva, disputaban tal natural privilegio, a las mismas soberanas de los cielos. Había yo presenciado muchas veces batallas entre las águilas y los cuervos, y siempre éstos las perseguían atacándoles por su parte posterior, hasta la altura donde el águila ya no necesitase mover sus alas para sostenerse, cuando esto sucedía, los cuervos precipitadamente abandonaban el combate, porque ellos sabían, que donde el águila pudiese planear, todo animal viviente que se acercara, encontraría entre sus poderosas garras una rápida muerte. Queriendo yo saber como es natural el por qué los cuervos atacaban a las águilas, un día que cuidando sus cabras junto a mí estaba un paisano llamado Máximo, que por apodo se le llamaba el «Puchegu», porque tenía tantas razones en sus hablares como palabras por su boca se alumbraran, a pesar de que el Puchegu no sabía leer ni escribir, sabía de cuentos más que el mismísimo Quevedo, e igual hacía cuando se le necesitaba de veterinario que de médico, atinaba casi siempre cuando iba a llover o hacer buen tiempo, en fin, que era Máximu el Puchegu en todas aquellas aldeas de mis amores, una Enciclopedia que aventajaría en mucho a todas las que en nuestros días nos sirven las grandes editoriales, industriadas por hombres estudiosos de las ciencias. Empezó mi amigo el Puchegu explicándome, que son los cuervos de las abruptosas montañas más bregáus (valientes) que los que moran en las valladas o pequeñas lomas, y todo porque la escasez de alimentos en las rocosas cumbres, es muy inferior a los que existen en los valles o montículos, y así como a los hombres la abundancia los hace temerosos y a veces hasta pusilánimes, y la necesidad o privaciones los vuelve por ley de vida temerarios y osados, en los animales ocurre en igual medida lo mismo, así pues, el cuervo defiende su pitanza no permitiendo que las águilas cacen a menor altura que la que les pertenece, y si desde tal situación descubren una pieza, y bajan con su endemoniado vuelo de alas plegadas la apresan y luego vuelven a elevarse al lugar que les corresponde, los cuervos no osarán ni tan siquiera molestarlas, pero si por el contrario descienden para dedicarse a cazar desde el lugar que no les pertenece, entonces los cuervos las atacan con verdadera saña y valentía y siempre logran hacerlas ascender hasta la posición que ellos consideran justa. Esto es así, porque desde tal altura las águilas sólo pueden divisar en tierra una pieza que ellos no cazan nunca, como puede ser un conejo, una pequeña res, un zorro, y hasta inclusive el mismo perro que con el pastor cuida el rebano, y también se han dado casos en que las águilas hasta han cazado un lobo, y con él entre sus garras han subido hasta sus utreras (nidos) donde le devoraban con la misma satisfacción que pudieran hacer cuando se afestinaban con las tiernas carnes de un inocente corderillo. Si las águilas pudiesen volar más bajo sin ser por los cuervos molestadas, también podrían cazar con gran facilidad, lagartos, culebras, etc., etc., y es ésta precisamente la comida que el cuervo defiende, por eso ataca al águila cuando ésta intenta apoderarse de la que él cree que es su exclusiva pertenencia. Terminó el águila al fin tras el ardoroso acoso a que la sometieron los cuervos de subir hasta la altura que ellos consideraron lícita, y rápidamente éstos plegando sus alas la abandonaron y en vertiginoso vuelo buscaron el abrigo de los arbustos de sus montañas. Terminó para mí aquel día el maravilloso espectáculo que la soberana del cielo y los bravos cuervos me habían ofrecido, y fue entonces cuando me incorporé del lugar donde me hallaba sentado, para mirar a mis cabras que guarecían (pastiaban) por encima de donde yo estaba a la corta distancia de unos cincuenta metros, lo primero que mis ojos retrataron fue el orgulloso y antipático macho cabrío, que empericotáu (subido) en un cuetaron (peñasco) a la par que espenucaba (arrancaba) las fuéas d'un pótchiscu (hojas de una enana encina), mientras que las enguyía, parecíame a mí que me estaba mirando desafiadora y despreciativamente, con sus grandes y retorcidos cuernos, su larga perilla y enorme cencerro, se me representaba como el diablo que sonriéndose ladinamente se guasaba de mi humilde persona, a la par que de mi buen Pelayu, pues a entrambos y dos el condenado nos había hecho correr infinidad de veces, por eso, tanto Pelayu como yo siempre que teníamos ocasión y traicioneramente, él le mordía sañudamente en sus cadríles (patas) y yo le atizaba barganazus (estacazos) y pedradas donde mejor encaldase (terciase). Ocurriósele a mi mente en aquellos momentos el darle un buen susto a aquel demonio con cuernos y cencerro, por eso así la escopeta con determinación, y cargada como se encontraba con dos cartuchos, apunté por debajo de donde él se hallaba con el firme propósito de tan sólo darle un susto que no olvidase en su vida, y ya sonriéndome adelantadamente por el resultado de la idea que sin más pérdida de tiempo iba llevar a la práctica, apreté los gatillos de la escopeta, y una doble y potente explosión originose que dio conmigo en el suelo por la fuerte sacudida que el arma emburrióu (empujó) con dolor en mi cuerpo. Pero escosóseme d'afechu (marchóseme del todo) tal dolor, cuando entre el repilar (ecos) de la montaña por la explosión, sentí al macho cabrío lanzar al viento grandes berridas, que hiciéronme con preocupada prontitud deducir, que aquel demonio odioso no se quejaba por el susto que pudiera recibir, sino por la perdigonada que sin yo proponérmelo le había albergado en su pelambroso y maloliente cuerpo, levanteme sin demora del pedregoso lecho donde la escopeta con su duro empujón me había acostado, y aún tuve tiempo de ver cómo el semental de mi rebano rodaba por entre los cuetus del xerrapeiru (peñas de la sierra) infiriéndose más heridas en su cuerpo que las que yo por equivocación con los dos disparos le había inferido, siendo quizás su muerte no la perdigonada que le había desequilibrado, sino los argutoxus cuetus (agudos peñascos) que cual cuchillos al rodar su pesado cuerpo por entre ellos le apuñalaban mortíferamente, por eso al detenerse en su poleamientu (rodar) detrás de un pótchiscu (encina) que encontró en su paso, dejó de berrar en el instante, que su vigoroso cuerpo perdiera la vida. Fuime yo corriendo acompañado de Pelayu que me ganó la palma en la carrera, hasta el lugar de aquel desgraciado suceso, y cuando llegué donde el chivo estingarráu (tirado, acostado) ya no contaba como enemigo vivo, vi cómo a torrentes se desangraba, a la par que Pelayu con su nutritiva sangre se fartaba (hartaba). Pensé yo con gran temor cómo decirle a mi amo lo que había pasado, él que sentía por su chivo un orgullo y continuo ponderado casi desmedido, pues siempre que la ocasión se le brindaba cuando con sus vecinos dialogaba, soliales afarrucado (faroleándose, chuleándose) decir, que no había en toda la comarca un macho cabrío que ni con mucho en raza y estatura, se le pudiese parecer al suyo. Era ya casi la hora de afalar (retornar arreando el ganado para casa) cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amo que el chivo por si sólo se había despeñado, así que guardé la escopeta en la cueva y apresuradamente yo temeroso y preocupado y Pelayu contento por hallarse harto, reunimos el rebaño y nos encaminamos hacia la aldea, parecía que hasta las mismas cabras que en otras ocasiones se mostraban rebeldes y saltarinas, aquel desdichado día caminaban cabizbajas y avizorantes, observando en todas las direcciones con pronunciosa alteración, buscando aquel macho cabrío que las dirigía y dominaba con su orgullosa presencia, haciéndose notar en todo momento, por el continuo tañir de su zumbiétchu (cencerro), que por primera vez en el rebaño no se sentía el caidonante ruxíu (dirigente sonido). Pienso yo que solo contento caminaba vigilante mi fiel Pelayu, porque ya nadie en el rebaño se atrevía a discutirle sus ladridos o frágiles mordiscos, cuando por orden mía a las cabras con eficiencia les infería. Más sin embargo yo, al igual que a mis cabras, algo me tenía también apresado, algo extraño para mí, por primera vez a mi espíritu esclavizaba, que ni era tristeza ni pena, pero sí era miedo y grande desesperanza. Siempre que retornaba con mi rebaño a la aldea, cuando en las atardecidas la montaña abandonaba, mi corazón ameruxáu d'allegría (rebosante de alegría) a mi garganta un torrente de cante le rogaba, y ésta inocente y falta de todo perjuicio, sintiéndose tan dichosa como los mismos celestiales ángeles, cantaba recias asturianadas, mientras que todo mi ente, afanosamente afalaba (arreaba) las cabras. Quizás cantara yo aquellas horas con más gracia que en todo el día por alegre que fuera y pudiera tener, porque por así decirlo me acercaba al sencillo y noble vivir de las gentes de mi aldea, pues diez o doce horas en la continua soledad que en las montañas me acompañaba, para un rapacín como yo era, eran muchas horas desamparado de la comunidad humana, y sobre manera yo, que con ser mi cuerpo ágil y fuerte hasta casi rayar en el desuso, empequeñecido se quedaba si le comparaba con mi espíritu tan ensoñador e imaginativo, que todas las cosas al engrandecerlas confundía, menos el miserable pan de la maxera (artesa) que mi amo me entregaba, que a pesar de ser tan escaso, jamás supe imaginar nada para engrandecerle. Estaba mi amo a la entrada de la aldea esperándome como siempre hacía para ayudarme a xebrar el rebaño, ya que como eran tantas cabras, no cogían todas en la misma corte (establo), y había que llevar parte de ellas a otra cortexa (cuadra pequeña) que estaba en la parte opuesta de la aldea. Entretenía siempre su espera el condenado de mi amo, hablando con un artesano del lugar, que se dedicaba a la fabricación de yugos y madreñas, que tenía su taller montado debajo de un hórreo, que estaba asentado a la salida de la aldea, mismamente en la desembocadura del pedregoso y empinado sendero que venía de la montaña. Desde tal lugar él sentía con antelación el potente tañir del zumbiérchu (cencerro) que ximielgaba (movía) con fuerza y hasta con orgullo el estupendo semental de su rebaño, entonces él liquidaba por el momento con el madreñeiru la conversación que estuviesen embargando, y dedicaba toda su atención a su rebano, observando con avarienta atención, en el propiar si sus ganados venían fartus óu famientus (hartos o hambrientos), o si alguna de sus cabras venía coxa (coja) por mor de haberle caído una piedra o cualquier otro accidente que hubiera acaecido, como solía ser normal algunas veces. Pero aquel inolvidable para mi atapecer (atardecer) vio antes sus cabras que escuchara el ya inexistente zumbiétchu, por eso con su vozarrón de trueno, y como una centella por mí temido, me preguntó a la distancia de una piedra lanzada cuesta abajo: —¿Qué fói lu que pasóu Xulín...? —¿El chivu perdiu 'l mayuelu...? —Quería decirme, que si el cencerro que llevaba su chivo, había perdido el majuelo, o pequeño péndulo que lleva dentro el cencerro. —Esto también era frecuente que sucediese. Contestele yo desde aquella altura con mucho menos miedo que si me encontrase ante su presencia, diciéndole que el chivo se había despeñado, y arriba en la montaña se encontraba muerto. Estas mis palabras que en el viento camino de la aldea mi voz empujó con fuerza, fueron escuchadas por mi amo que se encaricotóu (encendió) en una rabiosa tristeza, que si pudiese desahogarla, seguro que en mi persona haría él su complacencia. También la desgracia del chivo, que por mí a voces era anunciada, fue oída por algunos otros vecinos a parte del madreñeiru, y como aquel semental de macho cabrío había sido siempre tan aponderado e idolatrado por el babayu (bocazas, charlatán) de mi amo, que con su dichoso cabrón los vecinos de la aldea ya habían pescado la costumbre de decir siempre que alguien ponderaba una cosa, ¡non si paezme a mín, que moren más castrones que Manín na nuesa aldea! Bueno pues como estoy contando, todo el lugar en pocos minutos se había enterado y en parte congregado a la salida del camino que bajaba de la montaña, ya que la muerte de aquel chivo que había ya dejado entre ellos la ya dicha cantinela, les había algunos los más envidiosos y vengatibles alegrado, y a los otros los más sentimentales y nobles les entristecía la muerte de tan comentado castrón. (También se suele llamar castrones a los chivos muy grandes). Al fin entré yo en la aldea quizás con el mayor recibimiento que jamás a nadie le hicieran, y todos atropelladamente me preguntaban lo que con el dichoso castrón me había sucedido, y yo les repetía a la par que intentaba xebrar las cabras para llevarlas a sus respectivas cuadras, que se había despeñado y que todo descuatramindáu (deshecho, desarmado) se quedara en la montaña. Un ratiquín (un tiempo) más tarde, y ya siendo casi la oscurecida, tres vecinos del lugar haciendo cuadrilla con mi amo, caminaban en pos de Pelayu y mía, otra vez camino de la montaña, para enseñarles donde estaba estrapayáu (aplastado) el chivo, con el propósito de bajarle para casa, con el fin de aprovechar su piel y carnes, que serían curadas bajo las barras del xardu (secadero) una estupendísima cecina. Llegamos a la postre ya con la noche tan negra como la boca de el lobo, al xeitu (sitio) donde el chivo fechu 'n chaceiru (hecho un deshecho) ya en el frío de la muerte sin despertarse dormía, tanto Manín que yera mi amo, como los tres vecinos que le hacían compañía, sudorosos y respirando medio ahogados por el tremendo esfuerzo que suponía subir con tanta rapidez hasta tamaña altura, sin perder un momento amarraron el animal por las cuatro patas juntas haciendo cucara (en montón, juntándolas todas) con una cuerda que para tal menester ya traían, y colgándolas de un fuerte y largo palo del que también venían poseídos, echáronselo al hombro entre dos, y con menor rapidez y mayor precaución, relevándose entre ellos conseguimos llegar sin novedad a la aldea. A pesar de ser casi la media noche, aun había algunos vecinos en reunión dentro de al parecer amena charla que quizás tuviese mucho que ver con el castrón, Manín y con mi desventurada persona, esperándonos en el lugar donde el madreñeiru trabajaba. Entramos todos en procesión rumorosa en la corralada de la casa de Manín, detrás del cabrón que colgado del baral sofitado en los hombros de dos vecinos se xiringaba (balanceaba), vigilado siempre con sonrisa ladina por mi fiel Pelayu, que comprendía que al no tardar, iba a saciarse hasta el no poder manducar más, con los rojos hígados de quien en vida, le hubiera hecho correr con cierto temor con el rabo entre sus piernas. Mientras que mi amo y sus serviciales vecinos se disponían a desfoyar (desollar) colgado de unos garfios que había debajo del hórreo al desgraciado chivo, la muyer (mujer) de Manín sin parar de condolerse, y hasta inclusive queriendo a mi endilgarme parte de la culpa, me dio de cenar una escudilla de farines (harina de maíz cocida) con una taza de leche de cabra, porque la leche de las vacas la tomaban ellos y la que sobraba la hacían en manteca, que tampoco yo nunca la probaba. Por primera vez no se hallaba sentado a mi lado sacando la lengua y relamiéndose, mirándome con sus ojos inteligentes en espera que yo le tirase delante de sus narices una cucharada de mi comida a mi fiel Pelayu, pues él sabía que al lado del castrón, tenía una fiesta grande con sobrada pitanza. Comía yo vorazmente aquellas puliendras (farinas), a tan desusada hora de la noche, sin que mi mente de pensar cesara, y antes de terminar mi miserable cena, una luz que me llenó de cierto temor en mi cerebro escendiose, para decirme con su claridad, que no iba a transcurrir mucho tiempo antes de descubrirse mi mentira, porque al esmianaye 'l pelleyu (quitarle el pellejo) al castrón, le encontrarían incrustadas en su cuerpo las postas que le habían matado, y me interrogarían sobre tal suceso, siendo yo al momento un cómplice y encubridor de la muerte del condenado cabrón, que según parecía me iba a dar guerra hasta después de ser muerto. Seguramente querrían saber el por qué les había mentido, haciéndoles creer que se despeñara, cuando a la prueba estaba que fuera abatido por un tremendo pistoletazo. Bajé después de cenar a la corralada donde los hombres andaban a vueltas en la desfoyadura del castrón, a la luz de un par de candiles de carburo y no llevarían un cuarto de hora reparándoles en su circunstancial oficio de carniceros, cuando Antonón el de la Cuandia dijo sorprendido mirando para mi amo que le alumbraba con el candil en la mano para que los otros vieran mejor en la faena que encalducaban (hacían). ¡Ah Manín, isti castrón non morrióu comu diz el tou criadín despeñáu, pos tién ente 'l coración ya lus polmanes un manegáu de postes llancades, asina que si quiés saber quién l'achuquinóu, pregúntaye 'l tou rapazacu, lu que axucedióu! ¿Qué ye lu que me tas diciendu...? ¿Quién diañus diba pegái 'n tiru 'l miou cabrón ? Antonón arrabucandu d'ente les asaures del chivu cuatru ou cincu postes que yeren de grandies comu arbeyinus rancuayus, díxole 'l miou amu metiénduyes per dellantri 'l focicu: ¡Mira Manín, ístu fói lu qu'achuquinóu 'l tou chivu! (Ah Manín, este cabrón no murió despeñado como dice tu criado, pues tiene entre el corazón y los pulmones un cesto de postas plantadas, así que si quieres saber quién le asesinó, pregúntale a tu muchacho lo que sucedió). (¿Qué es lo que me estás diciendo? ¿Quién demonios le iba a pegar un tiro a mi cabrón?). (Antonón arrancando de entre las asaduras del chivo cuatro o cinco postas que eran de grandes como pequeños guisantes, le dijo al mi amo mostrándoselas por delante de su hocico: ¡Mira Manín, esto ha sido lo que asesinó a tu chivo!). Hallábame yo detrás de ellos a media penumbra, por eso no pudieron ver cómo todo mi cuerpo temblaba, y mis mexiétchas (mejillas) se encendían como las mismas brasas cuando el viento las apuxa (atiza). Quizás si fuese a pleno día, me hubiesen sacado la verdad al descubrir yo mismo por mis síntomas externos la mentira, pero la noche, encubridora de toda claridad que profané sus negras vestiduras, me ayudó a ser firme e inamovible de mi primera mentira. Convencido mi amo de que le había engañado, acercose a mí con el candil en una mano, y llena su despreciable alma de ira, y enloquecida venganza, con la otra su mano, atizome un fatáu de morráes (varias galletas, tortas, guantazos) que dieron con mi cuerpo en el suelo, y antes de que yo pudiese huir del peligro que me rodeaba, levantome del suelo con la misma mano que tan vilmente me castigara, y a la par que alumbraba mi rostro donde la abundante sangre que manaba de mi nariz lo embadurnaba, me dijo mirándome con sus ojillos de bracu (cerdo) donde la maligua ira en un brillo salvaje se enseñoreaba: ¡Ahora mismo me vas a decir hijo de perra y de republicano asesino, que el día que asesinaron a tu padre que era lo mismo que tu un embustero y un bandido, te tenían que haber envenenado a ti, para que no pudieses hacer el mismo mal que hizo tu condenado padre, vamos, dime quién fue el que disparó contra mi chivo, dímelo pronto o terminaré contigo! Y al tenor que esto me estaba diciendo, su dura mano caía una y otra vez sobre mi rostro, y fue entonces cuando aquellos hombres de entre sus manos me arrancaron, pues al no hacerlo, quizás aquella bestia humana, que había luchado en defensa de la (PAZ DE ESPAÑA) fácil me hubiera asesinado, como seguramente acostumbrado debía de estarlo, al haber practicado tal demoníaco proceder, con otros indefensos inocentes, de los miles que asesinados fueron en Nuestra Patria, por cobardes, dañinos y miserables hombres, como lo era mi despreciable amo. Fue curado con agua fresca mi amoratado y sangrante rostro por Antonón de la Cuandia, que me aconsejaba cariñosamente, les dijese lo que con el cabrón me había en la montaña sucedido, y que no tuviera ningún miedo de contar la verdad que se buscaba, pues ella misma me protegería de quien me hubiera amedrantado para que no le delatara. Cuéntanos hijo si fueron los huidos quienes al chivo le dispararon, ya que nadie más que ellos pudo hacer tal cosa, y ten presente que si no nos lo dices ahora, mañana vendrán los guardias y ya verás cómo con ellos no puedes seguir negando. Díjele a Antonón el de la Cuandia, que yo estaba dormido, y que me desperté cuando sentí al cabrón bramar desesperado al tenor que bajaba rodando por entre los peñascos, siendo aquello todo cuanto yo había visto y oído. Volvió otra vez ya más sosegado mi amo a insultarme y amenazarme, y a la postre me ordenó que abandonara su casa, pues él no fartaba bribones que lejos de cuidar su rebaño, permitían que personas tan canallas como yo lo era se lo asesinaran. Marcheme de aquella casa de noche, maltrecho mi cuerpo y deshecha de sufrimientos mi infantil alma, sin más pertrechos que los que llevaba a costillas, que eran los únicos que poseía, y que constaban de un mono de caqui hecho de la guerrera de un soldado, con más remiendinos que de plumas tiene una gallina y de todos los colores que imaginarse puede, calzado con unas alpargatas de esparto donde los calcaños se asentaban en el suelo y los dedos lo mismo hacían por no quedar de las alpargatas nada más que la parte del centro. Por primera vez desde hacía varios meses que Pelayu era o mejor dicho había sido compañero inseparable de hambres y fatigas, de juegos y caricias, de largas soledades entre ambos repartidas, por primera vez digo, mi fiel compañero ya no me seguía, me traicionaba el muy ladino por unas piltrafas que de vez en cuando aquellos hombres que carniceraban en el cabrón, le arrojaban en el empolvado suelo de la corralada, para él valía en aquellos momentos más la asquerosa pitanza, que todo el cariño que yo pudiera brindarle, ya no se recordaba el muy desagradecido de que yo repartía con él a partes iguales la escasa comida que para mi sólo me entregaba el llabascón (cerdo grande) de mi amo, en una palabra, Pelayu era un desagradecido y egoísta, propiedad que en mayor o menor cuantía, va fusionada en el instinto de todo ser mamífero de la Tierra. Llegué aquella primera noche de mi vida, que había sido maltratado, insultado, golpeado, pisoteado, arrastrado y ofendido a tan gran profundidad y altura, que dudo que a mis años en todo el mundo, a nadie le hubiera sucedido tan inhumana atrocidad, cuento yo, que hice mi entrada en la casa de mi madre, que en la sazón se encontraba trabajando en una alejada aldea, en el caserío de otra viuda que su marido había sido asesinado en el cementerio de San Salvador de Oviedo la misma noche y en el mismo paredón que fusilaran a mi padre, así pues, hallábame yo sólo en casa y eso enormemente en aquellos momentos me alegraba, pues si mi madre hubiera estado en la casa, le haría sufrir aviñonándome yo de pena, y quizás ocurriesen peores cosas, ya que mi madre era, y aun sigue siendo, y Dios me la conserve muchos años, pues fue lo mejor y lo único que he tenido en mi existencia, mujer de duro carácter, intrépida y valiente hasta no tener el más pequeño temor, de pelearse ella sólo contra todos los moradores de la aldea. ¡Cómo mi madre, nacen en un siglo pocas mujeres! Al día siguiente que era domingo, y por tener en la parroquia a que pertenecía mi aldea, un cura que para demonio había nacido, ya que el muy condenado había conseguido de las autoridades una ley, que no se quién se la había fabricado, pero el caso es que existía, y condenaba a todos los vecinos a oír la Santa Misa, y a no trabajar ni en las tierras, ni en los prados, ni en nada, bajo pena de una multa que la ley considerara justa por ser injusta. Como yo ya no tenía trabajo, pues cuidar los ganados estaba permitido, y aquel gochu de mi antiguo amo desde aquel día tendría que hacer el trabajo que como un miserable esclavo yo le hacía, me levanté tarde del único xergón de fuéa (jergón de hoja) que en la casa había, que lo había industriado de unos sacos, porque todo cuanto poseíamos que era bien poco, al terminar la guerra el honrado vencedor nos lo había robado, y no contentos con esto, todavía fusilaron a mi padre, acusándole de haber robado grandes cantidades de dinero, de haber hecho esto, lo otro, y lo demás allá, y todo porque se le querían cargar cuatro caciques, como se ha hecho en todos los lugares de mi Patria buena. Noté que me dolía el rostro y que le tenía ensangrentado, no pude mirármelo al espejo. porque éste era un lujo que en mi casa no existía, así pues, me fui hasta el río que por detrás de mi casa pasaba, y me lavé como mejor pude, secándome después a las sucias y ásperas mangas de mi mono, y sin desayunar nada, porque en la casa no habla ni la más mínima consolación de comida, me dirigí a oír la misa, ya que yo de pequeñín era muy creyente y religioso. Estando yo enredando (jugando) con algunos otros guaxinus (niños) de mi aldea, en espera que tocase la última campanada para entrar en la iglesia, vi llegar la pareja de la guardia civil y un vuelco de temor revolvió mi ánimo, que casi consiguió ordenarme que saliese corriendo, huyendo pronto de aquel nuevo peligro que me acechaba. Sin embargo no lo hice, porque o no era lo suficientemente valiente, o lo necesariamente cobarde para hacer tal cosa, lo cierto es que cesé de jugar y me quedé mirando para ellos, lleno de temor, de tristeza, de pena. Preguntaron a alguien quién era yo, uno de mis vecinos me señaló, entonces los guardias me llamaron, y yo hacia ellos avancé, cabizbajo, temeroso y desamparado, igual los niños que los vecinos me miraban sin urniar (decir) palabra, muy posible muchos de ellos, tanto fascistas como rojos, vencedores o vencidos, sintiesen una profunda pena al ver aquel niño, desventurado e inocente ruina que dejó la vil venganza de la posguerra, avanzar sin protección ni cariño de nadie hacia los guardias, al fin llegué junto a ellos y me los quedé mirando, no me gustaron sus rostros, que me parecieron dos demonios, entrambos se quedaron mirando unos momentos en silencio mi rostro, en el que se podía leer la despreciable cobardía y nefastosas intenciones, que se enraizaban en el podrido sentimiento de mi amo, pude comprobar que esbozaban una tenue sonrisa, y no pude descifrar, si era que les alegraba observar el sello del martirio anclado en mi cara, o si por todo lo contrario, me dedicaban un consuelo de lastimosa consideración. Qué enano era yo físicamente en aquella lejana y para mi inolvidable, desgraciada y maestrosa mala época, si desde mi distancia también en el momento mi señora prisionera, proyectó mi mente siempre libre, como el misterioso dios que en cada mente humana vive, cuento yo que si me observé ante toda aquella gente, asustados los unos, hartos de maltratos, satisfechos los otros, por formar parte del mando, e indiferentes los restantes por no contar nada en ningún bando, digo que si me vi tan insignificante en mayor cuantía todos cuantos me rodeaban eran, ya que ninguno de ellos optó, en defender a un niño inocente y lleno de temor, que no había cometido más delito que el matar sin querer a un chivo, que era menos cabrón que todos aquellos papalbus humanos. Uno de los guardias con el mosquetón en la mano, me acarició mi corta y jamás peinada cabellera, pues nada más que tenía dos dedos de larga, mi madre me la rapaba al cero para que los abundantes piojos en ella no sembraran la descendencia de sus miserias, y a la par que esto hacía tan despreciable celador de una ley muy poco justiciera, con palabras que pretendían ser cariñosas y amables me dijo: —Ya veo por las caricias que luces en tu rostro, que con todo merecimiento y sin ninguna duda el señor Manín te ha hecho, que eres un niño rebelde, desobediente y malo, que te niegas a decir la verdad, y por lo tanto por todos estos endemoniados pecados irás al infierno, así es, que si ahora mismo no me dices quién fue el que disparó contra el chivo de tu amo, yo también tendré que castigarte. En esto estábamos el guardia y yo rodeados por los vecinos que no decían ni pío, cuando hizo acto de presencia el señor cura, que relevando a la autoridad de su palabra no así de mi persona, me aconsejó apoyando sus frases en la Divinidad de Señor, para que les contase la verdad que me liberaría de todos mis sufrimientos. Díjele al cura lo mismo que al guardia que yo estaba dormido, y que sólo me había despertado al oír al chivo berrar a la par que bajaba por entre los peñascos rodando. La ruda mano de aquel guardia, que seguramente había sido toda su vida un rústico campesino y que la guerra le había liberado de tan honrado lugar para colocarle en el más delicado de los oficios, como es el de servir con dignidad a la Justicia, cuento yo que aquella pesada mano de aquel hombre que pensaba que las personas había que tratarlas como a las bestias con las que él hubiera vivido siempre, dejó de acariciar mi cabeza y sus dedos se aferraron como si fuesen fuertes murgazas (tenazas) a una de mis uréas (orejas), y sonriéndose como si me estuviese el muy hipócrita acariciándome, a la par que me rogaba que le contase la verdad, me apretujaba con tal fuerza, que el dolor que me inyectaba me hacía ver todas las estrellas. Creo que lo que más le molestaba aquel cobarde representante de la ley, no de la Justicia, era que yo, que la vida ya me había forjado en saber llevar el sufrimiento, ni llorara, ni gritara ni menos me quejara de nada, por eso el infame seguía despiadamente con todas sus fuerzas apretándome, aun es hoy el día, que cada vez que me recuerdo de aquel momento mi oreja se pone tan rápidamente colorada, que hasta me molesta el calor que alumbra. Así en este atroz sufrimiento yo me debatía, sin que nadie de los allí reunidos por mí intercediera, dentro del horripilante dolor que me producía aquel estrapayáu d'uréas (retorcimiento, aplastamiento de orejas), cuando llegó mi madre ante la concurrencia, pues como era domingo, bajaba la pobre de aquella aldea donde toda la semana había estado trabajando, trayendo encima de la cabeza una manieguina (cesta) llena de viandas que en el caserío le habían dado a cuenta de su esfuerzo. Cuando mi madre me vio a mí, en tal escarnecimiento, tiró la manieguca al suelo, y llena de una fuerza airada que la multiplicaba, se acercó tan randa como una centella hasta mi verdugo y arrancándole el mosquetón de un fuerte tirón de entre su mano, le pegó con él tamaño golpe encima de sus costillas, que dio con él como si se tratara de un muñeco de trapo en tierra. Antes de seguir con esta cierta historia, voy hacer un inciso, para describir muy someramente cómo era mi madre en aquella época. Era joven, aun no llegaría a los cuarenta años, y a pesar de su juventud, ya había perdido la pobrecita dentro de los mayores sufrimientos que se puedan imaginar, a dos hijos que luchaban en la guerra, a su marido que fuera fusilado y a todo cuanto poseía. Mi madre como perteneciente a la más ancestral raza astur, era rubia, con el pelo del color de la miel, o de la escanda sazonada, tan abundante lo tenía, que cuando lo llevaba suelto y se acuruxaba (agachaba) le tapaba todo su cuerpo como si lo cubriera con una preciosa manta. Sus ojos eran a veces tan azules como el transparente cielo de una mañana de primavera, y en ocasiones eran tan verdes como los mismos campos de nuestra aldea. Era tan pura y recia como la misma madre naturaleza, inamovible en sus decisiones, honrada y justiciera. Era una auténtica astur procedente de la primera raza que pobló las ubérrimas montañas de mi noble tierra, y no una mistificación como somos hoy en día más del noventa por ciento de las gentes asturianas, enraizados con todos los colonizadores de nuestra tierra. Mi madre enojada era una invencible fiera, y tranquila y serena, era tan hermosa y dulce como incomparablemente lo es mi asturiana tierra. Y ya dicho con suficiente claridad como era esta excepcional mujer, vuelvo a centrarme en el desaguisado que mi madre justicieramente preparara, con una valentía y decisión tal, que dejó a todos perplejos y anonadados, pues el guardia que en posición ridícula espanzarrado moraba en el suelo, desde tal lugar miraba con ojos desorbitados a mi madre que con el mosquetón en la mano y a la par que se lo arrojaba con fuerza y mala sangre contra su pecho le decía: ¡Yes un llimiagu, lu mesmu que toes istes xentes que conxentíen, qu'dellantri de la mesma ilexia del Faedor, y'en prexencia d'isti cura escosáu de coyones ya xusticieres razones, lú mesmu que tous vuexotrus que sois una cabaná de baldreyus, que tu que yes un cachiparru, martirizares a isti nenín pequenu, ya s'ístu faedis con miou fíu qu'entavía 'l probitín non sabe dúnde come, ¿qué faeredis con les prexones mayores? (Eres un rastrero baboso, lo mismo que todas estas gentes que te consienten, que delante de la iglesia de Dios y ante la presencia de este cura que no tiene ni cojones, ni justicieras razones, lo mismo que todos vosotros, que no sois nada más que un rebaño de cobardes, que tú que no eres nada más que un parásito martirizaras a este pequeño niño. Y si esto haceís con mi hijo, que todavía el pobrecito no sabe de dónde come, ¿qué hareis con las personas mayores...?). El otro guardia que sin lugar a dudas parecía un hombre con mejores sentimientos que el gusano que me había martirizado, intentaba sujetar a mi madre propinándole palabras que le aconsejaban que no complicara más las cosas, mientras que su repugnante compañero se levantaba del suelo, y ya con el arma entre sus manos, la enarboló por encima de su cabeza en amago de dejarla caer encima de mi madre a la sazón que con una inquina maligna y cobardosa le decía: ¡Si fuese usted un hombre, ahora mismo le partía la cabeza en dos para que al final de su existencia comprendiera usted, que el deber de todo ciudadano es respetar a la ley! A lo que mi madre le respondió de la siguiente manera: —Si you fora un home, a usté había qu'allevantalu dóu tá, p'ancuandiálu debaxu tierra, que ye 'l llugar quéi cuerresponde a la xentuza baldreyante comu ye usté. Ya tocante a la ley que reprexenta, que ye tan betchá de maldáes comu usté mesmu, pásula you ya toes les prexones decentes pente les piernes ya mexamus per echa. ¡Perque isa lley que tantu cacaréa achuquinóu ya t'achuquinandu a fatáus d'iñocentes, sin respetar nin al vietchu que t'encantu la xepoltura, nin al xoven qu'entavía non golióu 'l tafu de papalbus ya rapiegus que tienen tous los comedores que la endubiechan y'esmarachen! (Si yo fuese un hombre, a usted había que levantarle del lugar donde se encuentra para enterrarle bajo tierra, que es el sitio que le corresponde a la gentuza cobarde como lo es usted. Y tocante a la ley que tanto cacarea, que está tan rica de maldades como usted mismo, la paso yo y todas las personas decentes por entre las piernas y meamos por ella). (¡Porque esa ley que usted representa, ha asesinado y está asesinando a muchos inocentes, sin respetar ni al viejo que ya se encuentra al borde de su sepultura, ni tampoco al joven que todavía no se ha olido, el característico mal hedor que emana de los comedores, indeseables y ladrones que la han hecho, así como ustedes que atropelladamente obligan a punta de pistola y látigo a que se cumpla!). Aun puedo ver en los rostros de todas aquellas gentes que nos rodeaban, desde esta asquerosa celda donde viviendo el presente que me aprisiona en esclavo de unas injustas ordenanzas, mi mente desdoblándose en dimensiones pasadas, añora con tristezas y alegrías, las primeras alumbradoras fuentes de toda mi desgracia. Sí, veo los ojos asustados de algunos de mis convecinos, que al escuchar aquellas graves y acusadoras palabras que mi madre airada, enloquecida y por toparse en su justo desquiciada, le decía a aquel guardia que tan cobardemente la amenazaba. Sí, veo como todos ellos con tristeza pensaban, que mi madre no iba a salir de aquel asunto bien librada. Pues en aquellos tiempos por menor delito, al paredón de fusilamiento llevaban a personas más recomendadas. Vi los ojos de aquel guardia ruin y rastrero, vilos cómo se llenaban de una alegría satánica, quizás en otras ocasiones ya por él vivida, cuando a tantos inocentes martirizaba o asesinaba. Vi cómo dejó de amenazar a mi madre, cómo colgó el mosquetón de su hombro, y metiendo la mano sonriendo canallescamente en su macuto, sacó unas relucientes esposas con las que se disponía a encadenar a mi madre en el lleldar (acaecer) que le decía: —La voy a llevar a usted y a su hijo detenidos hasta el cuartelillo, y allí, le enseñaremos a usted a respetar la ley y el orden, ya verá usted cómo cuando nosotros la dejemos, no se le ocurrirá jamás ofender a la ley y al régimen, ni aun en su propio pensamiento. Y en cuanto a su cachorro, que parece ser tiene su misma casta, también le enseñaremos a decir la verdad aunque tengamos que arrancarle la lengua. Fue entonces cuando uno de los dos principales caciques de la aldea, que también ye menester que cuando encarte les diga cómo eran, le dijo al guardia con palabras amenazadoras: ¡Dexe tranquíl ista muyer ya 'l sou fíu, pos güéi mesmu vou cuntaye you 'l sou xefe la clás de guardia que ta fechu. (Deje tranquila a esta mujer y a su hijo, y hoy mismo le voy a contar a su jefe la clase de guardia que está hecho, que se ha dejado desarmar por una mujer cuando cobardemente usted martirizaba a su hijo, poco puedo poder yo si no le hago catar covixu noitre ufixu (oficio), perque nisti de guardia paeme amindi que nun ten llixa (arte, valer, etc.). La fuerza y poder que tenían aquellos desalmados caciques en aquellos tiempos de desalmados vivires, achindi mesmu xuntu lus mious güétchus (allí mismo frente a mis ojos) quedaba bien claro, porque aquel guardia aviñonáu de miéu (lleno de miedo), se justificaba rastrera y servilmente pidiéndole perdón aquel hombre que no había sido en toda su vida nada más que un verdadero canalla, per ístu miou má noxá fasta cuaxí la llocura dista maneira le falóu (por esto mi madre enojada hasta casi la locura de esta manera le habló). —Lu que me faltaba per uyír, que tena que debéi cumplíus a isti baldrayu d'achuquín, que dexóu la nuexa 'ldina xemá de güerfaninus dexamparáus de la mán del Faidor ya de lus homes. (Lo que me faltaba por escuchar, que tenga yo que deberle favores a este cobarde de asesino que dejó la aldea sembrada de huérfanos desamparados de la mano de Dios y de los hombres). ¿Nun foste tóu sou banduerru de lus enfermus el que denuncióu 'l miou home paque me l'achuquinaren na cárxel d'Uviéu? (¿No has sido tu comedor, canalla de los infiernos el que ha denunciado a mi marido para que me lo asesinasen en la cárcel de Oviedo?). ¿Ya con lus fíus de Manolón el Gocheiru...? ¿Qué foi lu que fixiste conechus baldrayán? Que yeren un par de rapazus más bonus qu'el pan d'escanda qu'enxamás fixerun mal a naide, ya cundu taben per aquíndi de millicianus, ya tóu t'encovaxabes fugáu per les branes, tóus xapiemus na cabana que t'empayaretabes, ya tantu nuexóitres perque yeras veicín comu aquechus ñocentinus rapazus qu’achuquinasti deximiémuste xempre pa que nun te prendieren. Que fatiquinus forun lus probetayus rapazus, y'anxín pagarun con las sous vides les sous fatezas, pos se te viexen deñunciáu, nistes gores tabes fechu 'n meruxéiru de merucus, xustamente lu que yes, y'echus taríen vivus al lláu de lus sous pás. (¿Y qué has hecho con los hijos del Cerdero?, que eran un par de mozos más buenos que el pan de escanda, que no han hecho más mal los pobrecitos, que cuando fueron al servicio militar por la quinta; y estuvieron por estos contornos de milicianos, mientras que tu andabas por la braña huido, y sabiendo nosotros en la cabaña donde te refugiabas, no te hemos denunciado porque eras nuestro vecino, aunque tuvieras la idea política que te diera la gana, que no debe de ser ninguna, porque te parió tu madre canalla desde la entraña, pues como te estoy diciendo, tanto aquellos grandes rapazos como nosotros, te olvidábamos siempre para que nunca te cazaran. ¡Qué tontos fueron aquellos pobres y desgraciadinos muchachos, y así pagaron con sus vidas sus tontezas, pues si te hubiesen denunciado, a estas horas, tu estarías hecho una verbena de gusanos, que ni más ni menos es lo que eres, y ellos estarían vivos al lado de sus desesperantes padres!). Todos escuchaban a mi madre silenciosos y asustados, considerando algunos con tristeza, que mi madre se había vuelto turulata (loca) para atraverse a manifestar acusadoramente ante los guardias, el cura y el pueblo, lo que todas las gentes de la aldea sabían que era cierto, pero no se detuvo mi madre en el acuse que le hacía aquel villano de todas sus bellaquerías, pues al no encontrar nadie que la importunara, siguió con su palabra y con igual fuerza mortificándole de esta manera: —E nus tiempus d'endenantes, cundu lus roxus mandaben lu mesmu que vuexotrus facedis nagora, non trañia l'esquilona de l'ilexa p'axuntanus en conceyu p'uyír la misa tres el cura, perque pieschada taba la casa del Faidor, ya con lus curas lus roxus nagua querían, peru a pesar de tar tan lexus del Faidor, a naide s'achuquinóu n'aldea, ya se morrierun un par de rapazus, fói nel frenti, peru nagora que tenemus l’ilexa 'l entestate, y'un cura que coyius de la man quiér chevanus a tóus pel atayu de non sei que Dios, ya non sei que cielu, pos con tou isti telar, entremedáu de cures, ya caciques comu lu yes tóu, de confexones, mises ya xermones, achuquinasteis n'aldea 'n poucus dies, más xentes que de mala manera, enxamás de lus xamases en Asturies murrierun. Se tóu xupiés so lladrón achuquinante, lu mesmu que toes istes xentes que m'acorrelan, lu que you tenu xufriu nes comunicaciones de la muerte que se encaldaben na cárxel d'Uvieu, dúnde 'l miéu ya 'l espavoríu facien fuercia, únde 'l fríu enxenebráu la entraña te queimaba, únde les chárimes esbocáes en el glayíu xapoixaben, atristeyáus ya dollores qu'eszarapicaben, tous lus xentíus de cuantus escuchaban. Non puéu apoixar de mious videtches, lus güeyus enfervecíus de aquechus homes, qu'agoxáes allumbraben engafuráes chárimes, con les manes tembluqueántes per el miéu, acoyendu con desesperación las rexes de fierru, que non lus dexaben en postreira vez, abrazar a la sou muyer ya lus sous fíus, qu'ameruxáus de cariñu, ya betcháus de dollor, choraben ya glayaben, xiringáus per el amore que profexaben naquel home, que yera 'l pá de lus fíus, el mantín desous quereres, y’l caidonal del sou llare. Naide algamía per mor de aqueches rexes de fierru entemedades, falagar cómu postreira despedida, a la muyer nin al home, nin lus pequeninus fíus, que güerfaninus naquecha nueche diben quedaré, perque banduerrus baldreyus lu mesmu que tóu, lus deñunciaben y'acusaben de faer fatáus de couxes, que ni nel xoñéu lus probetayus dacuandu lleldaren. Tóus nun mirabamus atristeyáus per debaxu la borrina qu'acobertoriaba lus güeyus encarnispáus pe les chárimes, ya lexus de falanus tantes couxes, nel tiempu tan escosu que nus daben, esfaíamonus en playíus choramiqueirus llastimeirus e nes fanes más mortales. Enclicáus tous per un dollor que nes entrañes esquiciáu t'esgarduñaba, tabamus fatáus de xocenes muyeres que güéi toes viudes y'esgraciaínes semos, enlloquecides y'engarrinchades a les rexes que a la llibertá ya la xusticia trincotiaben. Nagua podiamus decinus, perque la pallabra afogábase na conguetcha qu’el alma esfaída pe la tristieza sacupaba, sous penares nel gargüélu, a munchus el dollor añuedábayes el celebru con tal prietura, que esmurgazábanse col xentíu perdíu nel enllabanáu xuelu. Alcuérdume comu s’agora mesmu fora, ya xamás de lus xamases tal desxusticiáu, endiañáu, baldreyóuxu ya chuquinamientu de xentes abondes d'eches tan iñocentes comu isti rapacín, que la mesma lley qu'achuquinóu a suo padre, martirizóulu a él, ante 'l cura, que mangonéa la mitá la aldea, y'isti banduerru de cacique dumeña entrambas partes, ya tous voxoutrus qu'empaparáus per el miéu, olvidósebus defender tou lo güenu per lu que lus vuesus homes llucharun ya morrierun ¡Sin alcuerdume d'aqueches canallesques comunicaciones que se lleldaben na cárxel d'Uvieu, ya non esborraránseme de les mious vidatches metantu que la vida me acompañe! (En los tiempos ya pasados, cuando los rojos mandaban lo mismo que vosotros hacéis ahora, no tañía la campana de la iglesia, para llamarnos y rejuntarnos a todos en fraternal comunidad, para escuchar la misa detrás de un cura, porque cerrada estaba la Casa de Dios, y con los curas los rojos no querían saber nada. Pero a pesar según parecía de que se encontraban muy lejos del Hacedor, a nadie asesinaron en la aldea, y si han muerto un par de jóvenes, ha sido luchando en el frente. Sin embargo ahora, que tenemos la iglesia siempre abierta y un cura que asidos de la mano, quiere llevarnos a todos por el camino más corto para alcanzar, no sé a qué dios, ni tampoco a qué cielo, pues con todos estos sucederes que ahora están pasando, entretejidos por los curas, y por caciques como lo eres tú, de confesiones, misas y sermones, habéis asesinado en la aldea en pocos días, más gentes que de mala manera, jamás de los jamases no contando estos tiempos, en todo Asturias han muerto. Si tu supieras so ladrón y asesino, lo mismo que todas estas gentes que nos rodean, lo que yo he sufrido en las famosas comunicaciones de la muerte que se hacían en la cárcel de Oviedo, donde el miedo y el pavor, hacían fuerza, donde el helado frío que el temor producía, al mismo tiempo las entrañas te quemaba, donde las lágrimas deslocadas en gritos lastimeros se posaban, haciendo tristezas y dolores tan inmensos, que despedazaban todos los sentidos de cuantos escuchaban. No puedo apear de mi cerebro los ojos enardecidos de aquellos hombres, que a cestadas alumbraban envenenadoras lágrimas, y con sus manos temblorosas por el miedo, cogían con desesperación las rejas de hierro, que les prohibían por última vez, abrazar a sus mujeres e hijos, que llenos de cariño y ricos de dolor, lloraban y gritaban desesperadamente, movidos por el amor que profesaban a aquel hombre, que era el padre de los hijos que quedarían ya para siempre desamparados, el amante esposo de sus quereres, y el fuerte guía de sus lares. Nadie alcanzaba por la causa de aquellas rejas de hierro fuertemente entretejidas, halagar como última despedida, a la mujer ni al hombre, ni a los amados y pequeños hijos, que huerfanitos aquella noche si iban a quedar, porque indeseables cobardes lo mismo que tu eres, les habían denunciado y acusado, de haber hecho muchas y malas cosas, que ni en el sueño los pobrecitos, jamás ni habían pensado. Todos nos mirábamos entristecidos, por debajo de la niebla que nublaba los ojos enrojecidos por las lágrimas, y lejos de hablar de tantas cosas en el tiempo tan corto que nos daban, nos deshacíamos en lamentos lastimosos, que nos precipitaban en los abismos más mortales. Agachados todos por un dolor que en nuestras entrañas enloquecido sin piedad las arañaba, estábamos en aquella triste ocasión, muchas jóvenes mujeres que hoy todas viudas y desgraciadas somos, enloquecidas y agarradas con desespero a aquellas rejas, que a la Libertad y a la Justicia pisoteaban. Nada podíamos decirnos, porque las palabras ahogábanse en la garganta, que el alma deshecha por la tristeza, vertía en ella sus penares. A muchos el dolor les aprisionaba el cerebro con tal fuerza, que se desvanecían privados del sentido entre las losas que poblaban el suelo. Recuerdo como si ahora mismo estuviese sucediendo, y nunca jamás, tal injusticia, endiablada cobardía, y canallesco asesinamiento de gentes, muchas de ellas tan inocentes como este pequeño, que la misma ley que asesinó a su padre, le está martirizando ahora, precisamente ante la presencia del cura, que es el dueño de la mitad de la aldea, y de este indeseable de cacique, que domina entrambas partes, y de todos vosotros que llenos y dominados por el miedo, os olvidasteis de defender todo lo bueno y hermoso, por lo que vuestros hombres lucharon y murieron). (¡Sí recuerdo aquellas canallescas comunicaciones que se hacían en la cárcel de Oviedo, y que ya nunca podrán borrarse de mis sienes, mientras que la vida me acompañe!). Recuerdo perfectamente cómo todas aquellas gentes escuchaban a mi madre entre asombrados, y compasivos, entre temerosos avergonzados y ofendidos, y quizás hubiesen escuchado muchas más injusticias que habían hecho no los caballeros y valientes soldados, que denodadamente lucharon hasta conseguir la victoria, ni tampoco las juventudes que militaban en el partido triunfador, sino las gentes maduras, caciques que habían conservado la vida en entrambos bandos, que llenas de un odio vengativo y endiablado, habían hecho ellas más muertes criminales en la paz de la posguerra que todos los leales luchadores de enemigos bandos. Digo yo que mi madre con su cordura de mente les hubiese seguido acusando, si el cura, muy oportuno y diplomático, como son todos los religiosos de carrera larga, no se ausentara sin decir palabra, y ordenara al sacristán que tocase la última campanada, para entrar a la iglesia con el fin de escuchar la misa. Y ahora diré, que mal dicho está que yo diga que el sacristán tocase la campana, porque no había tal campana, ni en la iglesia de mi aldea ni en ninguna otra en todo el valle, ya que los rojos, se las habían llevado todas, no sé con qué fin ni propósito, como tampoco puedo comprender porque quemaban los santos que jamás les harían ningún daño, y dejaban con vida a indeseables como los caciques asesinos de mi aldea. Lo cierto es, que como campana de la vieja iglesia de mi aldea, había un trozo de raíl colgado del pórtico con una alambre, donde aporreaba el sacristán, con un martillo medio deshecho de los de cabruñar la guadaña. Nada más que el toque comenzó hacerse sentir, fueron las gentes desfilando tras la llamada de la postrera campanada, sin que nadie se osara replicarle a mi madre ni tan sola una palabra, bien fuese de desagrado o de conformidad con cuanto había enardecidamente manifestado. Todos se adentraron en la casa del Señor donde yo creo, que si el Nazareno pudiese apoixase (apearse) de la Cruz, no dudo que a todos ellos una tocata de barganazus les esfargayara. (Paliza de palos que en ellos prodigara). Dejó mi madre de reñir a voz en grito, pero siguió haciéndolo muy quedadamente, a la par que con gran remango recogía su cesta, que colocándola esta vez debajo el brazo, nos encaminamos para nuestro lar, mientras que aquellas gentes, culpables unas e inocentes las otras, le rogaban a Dios, los unos por sus pecados monstruosos ya cometidos, que en El no habían pensado cuando los ordenaban, los otros, quizás le pidieran paz y prosperidad para ellos, sus cosechas y ganados, pero Dios no escucharía ni menos ayudaría, ni al pecador tal vez arrepentido, ni al inocente libre de pecado, y lo sé por propia experiencia, porque yo, tantas veces le he llamado, suplicado y rogado, siempre a cuestas con el temor, la miseria y el desprecio que el mundo en mi había sembrado, y jamás El se dignó ni tan siquiera escucharme, porque si me hubiese escuchado, y no remediara con prontitud ni nefastoso sufrimiento, yo diría ya sin el menor equívoco, que el Dios que todos tememos y adoramos, no es nada más que un diablo. Y esto sin lugar a dudas es así, porque Nuestro Señor está harto de nosotros hasta la misma coronilla, y por eso pensó ya en inmemoriales tiempos, que o liquidarnos a todos, y olvidarse sin pena y con prontitud del mal invento que había industriado, o dejarnos vivir a nuestro aire, sin preocuparse ya para nada de nuestros haceres, hasta que la muerte nos lleve a su presencia. Caminaba yo detrás de mi madre, sujetándome con la mano mi dolorosa y sangrante oreja, que más doloroso sufrimiento me había reportado, cuando aquel imbécil y canalla de guardia me la había retorcido, que si me hubiesen molido todo mi cuerpo a palos. Llegamos a la postre a nuestra humilde casa, y siempre sin parar de reñir mi madre, de maldecir y de amenazar, estongóu 'l llar (limpió la cocina) de añejas cenizas, y con la rapidez con que ella solía hacer las cosas, tizóu ‘l fuéu (prendió el fuego) y después, puso un cazo lleno de agua con sal y unas hierbas (que ahora no sé cómo se llaman, pero que son muy buenas para las heridas) a hervir, y mientras que hervía, s'encaldóu nel trabayu de pulgar patacas (se hizo en el trabajo de mondar patatas), de las que había traído de la aldea de donde venía. Cuando el agua estuvo en su punto, que fue en el momento que ella terminara de aliñar las patatas ya listas para ser fritas, se dispuso mi madre a curarme, y al tenor que lo estaba haciendo, y viendo yo en su rostro retratado el cariñoso sufrimiento que por mí sentía, ella como siempre intentando disimular toda emoción, me preguntó dando muestras de un enfado cariñoso, ¿que qué era lo que había sucedido, o en qué líos me había yo alojado, para que los guardias me hubiesen puesto el rostro como un Ecce Homo? —Díjele a mi madre que el guardia no me había hecho nada más que estrapayáu l'uréa (deshecho la oreja), y que las otras heridas me las proporcionara el amo Manín, por las causas del condenado cabrón que ustedes ya saben. —Vi cómo las recias manos de mi madre temblaban al tenor que a mis heridas con aquella agua milagrosa me lavaba, sentí cómo su voz enardecida juraba y perjuraba contra aquel Manín de los infiernos, al cual ella decía, le iba a colgar la foiz (hoz) del pescuezo. Dio por terminada mi cura y en instantes me preparó la comida, que consistía en un buen cazo de patatas fritas con grasa de tocino, un gran cantezu (pedazo) de pan de escanda, y un escudiecháu de lleiche con borona (taza de leche con pan de maíz), y ya fartuquín fasta ‘l rutiar (harto hasta el eructo), preguntele que si podía ir a dar una vuelta por la aldea, a lo que ella me respondió afirmativamente, recordándome con amenazas, el que non m'engarricra con lus oitres rapacinus. (Que no me pelease con los otros niños). Cuando me dirigía al lugar donde todos los chicos por costumbre teníamos de reunirnos para enredar (jugar), en una de las callejas de mi aldea, me topé con Pelayu, que seguramente habría abandonado a su amo en el monte, por el extraño de no verme a mi como sucedía siempre. ¿Porque qué animal o persona con sentimientos nobles y cariñosos, podría vivir en la soledad del monte en la compañía de una repugnante bestia, como lo era Manín nuestro amo...? Viome primero Pelayu que yo a él le avistara, y casi estoy por asegurar, que me había olfateado antes de que yo desembocara en la calleja, donde él buscándose la vida por todos los rincones husmeaba. Porque yo jamás había visto a Manín, darle al pobre de Pelayu de comer nada, ya que Manín solía decir dándoselas siempre de razonero eficiente, que el perro no se le podía dar la esllaba óu llabaza de fregar lus cacíus (las aguas sucias residuos de lavar los cacharros de la cocina) porque estaban los bracus na cobil urniándu per llapalas (cerdos en el cubil gruñendo por tomarlas), que al perro lo único que se le podía dar, era aquello que no tuviese aprovechamiento para nada, como les llixes de les vaques cundu betchaban, de las uvées ya les cabras, óu cuallesquier oitra molicie que paque nún fediera menester yera encuandiála (como las libraduras de las vacas, de las ovejas y las cabras cuando parían, o cualquier otra porquería que para que no oliese mal, fuera necesario enterrarla). Vino Pelayu hacia mí envuelta su alma perruna por una gozasa alegría, pero me di cuenta con pena profunda, que no hacía tal acercamiento dentro del desenfado y gracial camaradería que en todas las ocasiones él conmigo usara, pues por primera vez mi buen Pelayu, para acercarse a mí, rastreramente se arrastraba, no era por el miedo de que yo le apaleara, ya que jamás ni de palabra le había ofendido, era sin duda porque se sentía muy avergonzado de haberme abandonado la pasada noche, cuando tan triste y solo me encontraba, y quizás más le necesitara. ¡Pobre Pelayu! ¡Qué alma más humana tenía, y a cuántos humanos, el alma de los rabiosos perros les dirigía! Me agabuxé (agaché) a su lado, envuelto yo por una sana, jovial, y angelical alegría, le besé su rostro varias veces entusiasmado, y acaricié con gozo su fino y sedoso cuerpo, y olvidándonos entrambos él de su cobardía y yo del rencor que pudiera por su gesto guardarle, nos fusionamos en un abrazo risueño y cariñoso, donde él dando pequeños ladridos por los que manifestaba su alegría y pena, me lamía una y mil veces las heridas que adornaban mis mexietchas (mejillas), y quizás se estuviese jurando, que aunque le costase la vida, nunca de mi lado se alejaría. Toda aquella tarde, estuve jugando al «llanque» y a la «palombietcha» con el único amigo de verdad que en la aldea tenía que se llamaba Muel. Pobre amigo mío, murió cuando apenas tenía veintiocho años, reventado por el más duro y esclavizante trabajo, que desde su niñez y en mi compañía, fustigados por el hambre y la necesidad, entrambos y dos a las severas órdenes de su padre, como serradores en casi todos los montes de mi Asturias, habíamos llevado a cabo, al final, su cuerpo ya deshecho, explotado y gastado, fue consumiéndose en la triste soledad del sanatorio del Naranco, donde murió devorado por una tisis galopante. Tenía Muel dos o tres años más que yo, y sin embargo éramos los dos de la misma estatura, y empezamos a serrar madera manualmente los dos en el mismo día, teniendo yo en la sazón, tan sólo trece años, fue nuestro maestro su propio padre, y nos trataba como nadie se puede imaginar, ya que no había día, que no nos untara ‘l focicu (nos azotaba) por lo menos un par de veces. No es que aquel hombre y excepcional trabajador fuese malo, no nada de eso, es que el pobre precisaba por fuerza mayor, para poder desarrollar el duro trabajo del serrador, que nosotros hiciésemos el trabajo de hombres y no éramos nada más que dos niños. Digo yo que aquella tarde, le conté a mi amigo Muel, como había encontrado en la montaña la cueva de las armas, y así hablando de nuestros proyectos, acordamos que al día siguiente subiríamos hasta ella, para jugar hasta cansarnos con aquellos juguetes de verdad. Así es que a la oscurecida retornamos cada uno para su casa, saboreando por adelantado lo felices que al día siguiente habíamos de ser. Caminaba en pos de mí, tan contento y satisfecho como siempre mi buen Pelayu, sin preocuparse para nada de que él, era un esclavo de Manín, y no un ser libre que pudiese hacer lo que más le conviniese, pero al llegar a la esplanada donde asentada estaba la bolera, lugar clave donde se reunían todos los vecinos de la aldea, después que concluían sus trabajos, bien fuese para charlas y cambiar impresiones, o para jugar unas partidas a los bolos, como cuento, allí estaba Manín, en diálogo con unos vecinos, ya de retirada para su casa después de haber encerrado las cabras, cuando vio a su desleal Pelayu, que muy contento y moviendo con gran felicidad su rabo, me acompañaba a mí, como si yo fuese en vez de él su amo, dejó a su contertulio con la palabra en la boca, y cambiando su pacífica charla por la riña loca, embistiome a mi con ofensiva y pecaminosa palabra, al mismo tiempo que con la vara que portaba en su mano, descargó sobre el confiado Pelayu tal varazo, que a quedarse el pobre tan sólo un segundo condoliéndose del acuciante dolor que en su cuerpo se anidaba, seguramente que hubiese llevado sobrada ración de varazos, que fácil la dejarían sin vida in situ. Pero no hizo tal cosa mi buen Pelayu, sino que salió huyendo como alma que se lleva el diablo, lanzando en el aire ladridos, que yo creo que no eran por el profundo sufrir que le proporcionara el castigo, sino que en su lenguaje, seguramente maldeciría aquella bestia con figura humana, que era capaz de azotar despiadadamente a un inocente niño, o de asesinarle a él mismo, que no se encontraba con más culpa, que de despreciar a su amo, por canalla y miserable. Y lo propio que Pelayu hizo, no lo dejé yo para más pensado, y a la vez que me perdía en la carrera, huyendo de aquel reptil repugnante y asqueroso, recuerdo que con rabia enloquecida yo le dije: ¡Fíu de put, baldreyu, llimiagu! (Hijo de puta, cobarde, rastrero, baboso..., etc., etc.). Pero miren ustedes por donde, estaba mi madre allí cerca en casa de una vecina hablando de sus cosas tranquilamente, cuando al sentir al Manín que me ofendía, al perro ladrar por la caricia que había recibido, y a mi insultándole poniéndole como un pingayu (de lo peor), salió mi madre de casa de su vecina, con todos sus muchos ánimos aviesporáus (envenenados, aguijoniantes), y cogiendo un palo que allí a mano había, bien seco y sudado, porque hiciera su servicio sirviéndole de mango a una fexoria (azada), se dirigió con extrema rapidez y silenciosamente al lugar donde Manín estaba, y sin decirle ni una sola palabra, empezó a darle palos con aquel formidable mango, que la suerte a Manín le cupió de que nuestros vecinos la detuvieran, porque sino, creo que le hubiese matado. «LA MULTA O EL REFORMATORIO» Al día siguiente, mi amigo Muel, yo y Pelayu, subíamos alegremente hacia la montaña, con locas ansias de llegar pronto a la cueva, con el infantil y firme deseo, de jugar hasta saciarnos con aquellas armas, recuerdo a mi querido amigo, futuro candidato al igual que yo, a la penosa esclavitud que como serradores nos aguardaba, la veo con su sana sonrisa, pintada en sus pequeños y vivarachos ojillos azules, acariciar una y otra vez, con una alegría inmensa aquellas armas, no existía para nosotros en el mundo, en aquellos felices momentos, nada que pudiésemos apreciar tanto, como aquellos mortíferos juguetes, de los que en la sazón, éramos los únicos señores y dueños, nos hallábamos fuera de la cueva, enredando cada uno con su escopeta, y una canana repleta de cartuchos colgada del hombro a la bandolera, Pelayu, desentendiéndose de nosotros mitigaba su hambre cazando grillos y mariposas, o cualquier otro insecto que plugiérale y fuérale rentable para entretener su enflaquecido estómago. Después de cansarnos de hacer la instrucción marcando el paso con la escopeta al hombro, emulando a los soldados cuando hacían prácticas en nuestra aldea, yo le dije a mi amigo señalándole el lugar, que desde aquel mismo sitio, yo había tumbado de dos certeros disparos al cabrón de mi amo. Muel, sacando dos cartuchos de la canana y metiéndolos dentro de la recámara de su escopeta, me dijo que él también pudiera haberlo hecho, y para asegurármelo de que no marraría el tiro, me señaló una piedra rojiza que había muy cerca de donde muriera el chivo, y a la par que se ponía la escopeta en el hombro para materializar lo que había asegurado, me decía ilusionado: —¡Fíxate Xulín!, ya veras cómu la desfaigu nun fatáu de cachiquinus—. (—¡Fíjate Julín!, ya verás como la deshago en mil pedazos—). El doble disparo retumbó dentro del natural silencio de la montaña, como si se tratase de un ruidoso trueno de las tormentas de los veranos, las águilas y los cuervos, así como todos los pájaros y animales que moraban por aquellos aledaños, moviéronse de sus lugares, graznando las aves al levantar el vuelo, y quizás las alimañas agudizasen al oído para saber el peligro que pudiese traerles aquel espanto. Hasta Pelayu dejó su caza insectívora para ladrar desaforado, como si presintiera que otro cabrón había sido abatido, que le haría de nuevo volver a hartarse, o tal vez nos estuviese reprimiendo, queriendo con su lenguaje decirnos, que aquella xuxeante folixa (crecido ruido, alegría, juerga, etc., etc.) que tan amanicomiadamente entamábamos (enloquecido ruido que hacíamos) no iba a reportarnos buenos resultados. Lo cierto fue que mi querido amigo Muel, no atinó a deshacer aquella rojiza piedra contra la que había disparado, y yo alegrándome por su fracaso, cargué con rapidez mi escopeta, me la puse en el hombro, y disparé contra aquel blanco otros dos disparos, tampoco pude yo hacer puntería, y él mofándose de mí, cargó de nuevo su escopeta con notoria alegría, a la vez que me aseguraba que de aquella no fallaría, volvía a disparar sin importarle para nada el tremendo culatazo que nos solían dar aquellos guerreros artefactos. Y así, una y otra vez, atenazados por un gozo y felicidad que nunca con tanta fuerza a nuestros juveniles espíritus había con entera libertad creado, disparábamos con alegría ilusionada contra aquel aproxetáu cuctu (enrojecida piedra), creyéndonos guerreros invencibles, o cazadores afamados. Muy posible yo me creyera un jefe poderoso, justiciero y honrado, que cada disparo que hacía, l'eszarapaba les vidatches d'uno de lus baldreyus homes, que habíen achuquináu ‘l miou padre. (Le deshacía las sienes de algunos de los cobardes hombres que habían asesinado a mi padre). Lo cierto fue, que tras de quemar veintitantos cartuchos cada uno, la piedra seguía en su sitio, y nosotros un poco desilusionados, hicimos un pequeño descanso, en el que acordamos cambiar de blanco. Disponíamos de nuevo hacer más atinadas prácticas sobre el rugoso y fuerte tronco de una encina, cuando Pelayu salió de junto nosotros y con apremiante prisa ladrando, contra un intruso que nos visitaba, guiado al parecer por el atronador ruido, que con nuestros alegrativos disparos formábamos. Era nuestro mal recibido visitador un rapazacu (mozalbete) que andaba por aquellos montes a la caza de la perdiz, que había endemasía nutridos bandos, que bajaban a veces hasta los sembrados d'arbeyinus y'oitres semáus (de guisante y otros sembrados) más alejados de la aldea, y ni el gran espantapáxaru tenía llixa de xebrayus (espantapájaros tenía fuerza para espantarlos). Jerónimo se llamaba aquel jovenzuelo indeseable, que había heredado de su padre toda la cobardía y males tales, que muchas gentes de mis lugares, le estarían rabiosa y odiativa, despreciable y asquerosamente maldiciendo, hasta que el Hacedor les llevara de este mundo tan poco lleno de humanidades. Era hijo de este sujeto tan maldecido, cacique de mi aldea con vuelos tales, que no del todo satisfecho con enviar para el otro barrio algunos de sus inocentes convecinos, en el acaecer se dedicaba, a que a sus vecinos la ley, que había, muy moldeable para dar por buenas todas las denuncias avaladas por caciques facciosos como él, se ensañara con crecidas multas, que al no tener dinero la gente aldeana para satisfacerlas, tenían que vender parte de sus ganados, y sabedores los tratantes por ser lobos de la misma camada aunque con diferente collor (color), que los campesinos tenían que vender sus reses con abonda priexa (mucha prisa) para satisfacer aquellas multas antes que se enrodietcharen (enredaran) peores males, pues como cuento, aquellas aves de rapiña de tratantes, se unían todos de tal manera, que lograban desbaratar los mercados hasta tal punto, que más que comprar, lo que hacían, era robar dentro de la ley a los aflijidos y siempre maltratados campesinos. Al quedarse los desdichados aldeanos sin sus ganados, por la causa de aquellas multas, que la verdad era nadie sabía que era lo que castigaban, aquellas asesinantes multas que la ley les inxertaba (injertaba), que les hacía dentro del acuciante temor que en aquel lleldar (ácaecer) era aterrante, deshacerse de sus ganados para pagar tan diabólicas y desnaturalizantes sanciones. Y como los campesinos, por lo menos en todas las embrujadoras aldeas de mi melgueira tierrina (dulce tierra), y me supongo que tal sucederá en todas las aldeyuelas del mundo, sin ganados de tiro no pueden trabajar sus erus (tierras), tenían que por fuerza mayor, agenciárselo aunque fuese dentro de las más viles condiciones, y así, el canalla de cacique de mi aldea, daba vacas, yegüas, cabras, y ovejas a la comuña (condición) que tan sólo el agobio de la desesperante necesidad hacíales aceptar, con lo que se condenaban a ser esclavos de un ganado que no era de ellos, siendo en la mayor parte de las ocasiones las ganancias completamente nulas, pues si una res se moría, se despeñaba, la mataban los lobos o la devoraba el oso, no la perdía el dueño, sino el comuñero, y así, de esta miserable forma, este canalla de cacique, explotaba vilmente a muchos campesinos que por imperativa necesidad, eran comuñeros de este indeseable asesino, que no había hecho la guerra en las trincheras, porque su cobardía era tan grande, que le había obligado a pasar toda la contienda escondido en los montes, y ahora que la guerra ya terminara, era cuando él verdaderamente la hacía, en la entristecida y enlutada paz que poseían las gentes de mis aldeas. ¿Cuántos despreciables seres como este nefasto individuo había en mi Patria... ? ¡¡Yo creo que honradamente debemos todos de reconocer, que había un par de ellos en cada aldea, y en las villas y ciudades me supongo que morarían muchos más!! Cuento que llegó el Jerónimo con su escopeta al hombro acompañado de su perro perdiguero ante la nuestra presencia, y ufanándose altaneramente quizás pensando que nos iba a hacer, lo que le diera la gana, nos dijo con apariencia muy enojada, al mismo tiempo que nos ofendía con sus palabras: ¡Haber decirme pronto, ¿dónde habéis robado estas escopetas?, si no queréis que vos falague ‘l llombu con ista bardiaca! (que nos moliera a palos todo el cuerpo con una vara que portába en sus manos). No despegó sus labios en el momento mi amigo Muel, porque el padre de aquel llabasquín (cerdo pequeño) era el dueño de los ganados de su casa, y por aquello de que el amo siempre, sin la razón con la ganancia anda, no le refutó pequeña palabra. Pero yo que ya me había creído que aquel babayu de guaxón (farolero, fantasma de mozalbete) se iba apoderar de mis armas, las que yo creía que eran de mi entera propiedad, le dije sin miedo y desafiantemente, que aquellas escopetas eran mías, y que ni él ni nadie sería capaz de quitármelas. Entonces Jerónimo mirándome acusadoramente me replicó seguidamente con estas palabras que me condenaban: ¡Entonces... tu fuiste el que mató antes de ayer al chivo de Manín? ¡Si yo fui!, le dije envalentonado y poseído de una airada rabia, a la vez que le encañonaba con la escopeta y amenazándole firmemente le aconsejaba: ¡Fáinus el favore de dexanus nel nuexu antroxu, ya colar pel mesmu xeitu per únde sen chamate 'llegasti, se nun quiés que faiga nel tou ventrón, el mesmu buracu quei fexe nus fégadus del cabrón de Manín! (¡Haznos el favor de dejarnos con nuestra alegría, y márchate por el mismo sitio, por donde sin llamarte has llegado, si no quieres que haga en tu barriga, un orificio parecido, al que le hice en los hígados del cabrón de Manín!). —Y fue entonces cuando Muel valientemente apoyándome con su amenazante escopeta y con sus advertientes palabras le dijo: ¡Mira Jerónimo, no tiene nada que ver que mi padre se arrastre frente a vosotros, por el miedo de que le quitéis el ganado, pero yo ahora no soy mi padre, y si no sales en el momento corriendo como una exhalación (centella, rápido), me parece a mí, que te vamos a coser a perdigonazos! Justificándose Jerónimo con el atropello que en el miedo se cosecha, dio media vuelta y casi a las carreras, tomó las de villadiego, a la par que se alejaba murmurando no se qué amenazas. Su perro, quedose unos instantes olisqueándose con Pelayu, al que yo achuché (azuzé), y Pelayu que para engarradiercharse (pelearse) era una ardorosa fiera, saltó como un león, atacando con un furor endemoniado al fino can perdigonero, y si no es por Muel, me parece que allí en el mismo lugar que había muerto el chivo, Pelayu hubiera despachado, aquel hermoso, cariñoso e inocente perro. Quedámonos muy satisfechos y gozosos, a la par que en nuestros espíritus, navegaba el orgullo perfumándose con la vanidad Humana, y todo, por haber acoyanáu ya féchule moscar ameruxáu de miéu (acojonado y haberle hecho huir, lleno de miedo) al hijo de uno de los amos de la aldea, que en un principio se había creído, que le sería sencillo hacer con nosotros cuanto le viniese en gana. Durante algún tiempo, estuvimos llindiándu (vigilando, cuidando) a Jerónimo por ver el camino que se tomaba, pues teníamos el temor que se ocultara para después sorprendernos, pero no fue así, y al final muy contentos ya le vimos corriendo que se las pelaba en compañía de su perro, desembocando en el pedregoso camino que le conducía a la aldea. Sabiéndonos libres del temor del adefesio de Jerónimo, y olvidándonos en el mismo instante de cuanto con él nos había acontecido, volvimos a nuestro peligroso juego, de disparar las escopetas contra diferentes blancos, y así, hablando de nuestras cosas con satisfacción que nos embargaba dentro de una felicidad pasajera, deslizábase el tiempo sin enterarnos, hasta que a la postre, dimos fin a todos los cartuchos que teníamos, y fue entonces, cuando decidimos esconder las armas en la cueva, y con los hombros doloridos por las sacudidas que nos propinaban las escopetas por los disparos, disponíamosnos muy contentos en el regreso para nuestras casas, y para simular que veníamos de la leña, agenciámosnos unos tochacus de pochiscus (leños de encina) y poniéndonoslos al hombro, bajamos corriendo por entre los vericuetos y las serpenteantes sendas, hasta llegar al camino real que nos conduciría a la aldea. El ubérrimo valle de alegría alborazada, que poblaba por entero nuestros espíritus, viose en unos segundos nublado y con rapidez cubierto, por un zozobrante y temeroso manto, nacido del retrato que nuestros ojos hicieran, cuando a la entrada de la aldea, justamente en el mismo lugar donde por costumbre, mi amo solía esperarme para xebrar (apartar) sus cabras, estaban aguardándonos los guardias, en la alegre compañía de Jerónimo, que poseyendo las mismas indeseables zunas (costumbres) que su padre, no había perdido ningún tiempo en ir hasta el cuartelillo para delatarnos. Yo tentado estuve cuando me percaté que eran los mismos guardias que el día anterior me habían cobardosamente martirizado, de tirar los garbetus (leños) que llevaba en el hombro, y salir corriendo para huir de aquel verdugo que sonriéndose ladinamente, quizás estuviese pensando su enrevesada y nefastosamente, el volver a esforgayame (arrancarme, estriparme, deshacerme) la única oreja que me quedaba sana. Sin embargo, logré dominar el miedo, y dejando a Muel que abriera la marcha, llegamos a la postre ante la presencia de ellos, y aquel canalla de guardia, no se dirigió a Muel a pesar que unos metros delante de mí iba, sino que vino sonriendo malignamente hacia mí, con las mismas asesinas intenciones que el hambriento lobo lleva, cuando para satisfacer sus ansias del espíritu y la carne, sin el menor miedo se lanza, sobre el inocente corderillo que no tiene a nadie que le defienda. Antes de dirigirme la palabra, aquel demonio con tricornio, que a fe mía desprestigiaban, porque hermosa para el pueblo es la esclava de la Justicia, cuando todas sus obligaciones y credos justamente da cumplidas. Digo yo, que lo primero que hizo fue cogerme mi oreja sana, apretarme un poco para ponerme en atención, y luego mirándome altanera y sonrientemente me dijo: ¡Ahora ya no me negarás de que no has sido tu quien disparó sobre el cabrón de tu amo, y me supongo que también me dirás, dónde has conseguido las armas, maldito pilluelo, hijo de una bruja y de un rojo republicano, o comunista sin entrañas! Tiré los tochucus (leños secos) al suelo apremiado por el dolor que de rabia me desencaldaba (deshacía), con tan mala fortuna que por mí no había sido pensada, que diéronle en las piernas de aquella fiera uniformada, y gran dolor en él tuvo que lleldarse (hacerse), porque dejó de esfarugarme (deshacerme la oreja), para acariciar con gestos de dolor la caña de una de sus piernas, al mismo tiempo que yo hacía lo propio con mi oreja, que ya colorada como una guinda, me resquemaba como si estuviese ardiendo. Mirome con ojos extraviados por la rabia que le enloquecía, y siendo mayor la fuerza de su cobardosa entraña ya en poder de las iras que lo movilizaban, que el dolor que su cuerpo sentía, soltome de revés dos guantazos, que dieron conmigo en tierra, con el rostro manando abundante sangre. Fácil siguiese abofeteándome, pues ya estaba enclicándose (agachándose) para hacer conmigo vayan ustedes saber qué, cuando intercedió su compañero que asiéndole por un hombro, con desprecio y enfado le dijo: ¡Lo que terminas de hacer con este pequeño es una canallada, y como otra vez intentes tocarle del pelo la ropa, te las vas a entender conmigo! ¡¡Estoy harto de tus abusos, y de tus odios y desprecios por todas las gentes desgraciadas!! Ayudome aquel buen guardia a levantarme, y después con su propio pañuelo limpiábame el rostro de sangre, y al parojo que esto hacía cariñosamente me decía: ¡Te juro que nadie te volverá a martirizar más pequeño, y ahora si tu quieres, y que conste que ni te ordeno ni te obligo a contarnos nada, dinos de una vez dónde están esas malditas armas que tanto doloroso daño te han originado! Dime cuenta pronto que de seguir negando no sacaría en limpio nada, ya que el baldroyán (cobarde) de Jerónimo había descubierto ya todo, y a poco listos que fuesen, nada más que les conduciese al lugar donde nos había sorprendido, darían pronto con la cueva, donde se ocultaban las armas. Así que acompañado de Muel y de Pelayu, y seguido de cerca por los dos guardias y el delator de Jerónimo, guielos a paso rápido por entre las vegetativas y pedregosas sendas que serpenteaban por casi inaccesibles lugares, pronto me alegré al comprobar cómo aquel despreciable guardia que tan sañudamente me había martirizado, abarquinaba (respiraba) con penoso trabajo, al mismo tiempo que se deshacía en copiosos sudores el condenado, lo mismo que la manteca fresca expuesta al sol en el verano. Al observar el penoso esfuerzo que aquel guardia repugnante y gordo, imbécil y malvado, tenía que realizar para seguirnos, apreté más aun el paso, que casi se convirtió en carrera y que sólo Muel y Pelayu pudieron aguantarme alejándanos en cuestión de segundos un largo trecho de nuestros enemigos, que en el lleldar (acontecer), ya se habían detenido para hacer acopio de energías unos momentos. Aproximadamente aun no habíamos caminado ni una décima parte del trayecto que nos separaba de la cueva, y ya el llimiagu (baboso) de aquel guardia, se encontraba casi d'afechu despaxaretáu (deshecho), seguramente que antes de llegar al final, en la mente de aquel fucheiru (estercolero) humano, se dibujaría el ruin pensamiento, de maldecir a la ley que como enyordiáu pioyu (sucio piojo) servía, al cachiparru (parásito) que me había delatado, y a mí, por no haber seguido negando. Muel y yo con satisfacción nos reíamos de aquellas gentes, que en nuestras infantiles y sin cultivar mentes, habíamos retratado como personas que tenían menos llixa (fuerza, arte, valer, etc.) que un mure entre las zarpas de un gato. Estaríamos como a la mitad de la andadura, cuando la distancia que nos separaba ya era enorme, y a pesar que de continuo nos ordenaban que no corriésemos tanto y que procuráramos ir siempre a su lado, la verdad es, que ya les habíamos perdido todo miedo y que no les hacíamos el menor caso. Fue entonces cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amigo Muel, que cuando llegásemos al potchisquéiru (encinal), yo me adelantaría corriendo con todas mis fuerzas, para volver aquel mismo lugar antes que ellos lo hicieran, pero después de haber ya ido a la cueva, para poder esconder para nosotros, dos pistolinas muy atongadetas (bonitas, curiosas), que era una pena que se llevaran los guardias, y que nosotros podíamos esconder en cualquier lado. Y así lo hice, y logré regresar, mucho antes de que ellos, llegaran escadriláus (derrengados), claro que descontando a Jerónimo, porque éste andaba tanto como con la lengua si quisiera andarlo. El caso fue que los guardias aquel día se llevaron las armas, y a los cinco o seis días, regresaron a la aldea preguntando por mi madre y el padre de Muel, para llevarles hasta el cuartelillo, con el fin de no sé qué preguntarles o darles. Cuando mi madre en compañía del padre de Muel regresaron del cuartel, estábamos nosotros xugaretiándu (jugando) debajo del ñoceón (nogal grande) que había a la entrada de la aldea, que tanto como tenía de frondoso y grande, eran de pequeñas, escasas e insípidas sus nueces. De donde viene un adagio asturiano que dice: ¡Mucher grandie ande óu non ande, peru tantu s'espatuxa, comu senún lu fixera, en dalgún lláu fae bona atongadura! (Mujer grande, ande, o no ande, pero tanto si camina, como si no lo hace, por grande en todos los lugares estorba). «Claro que se me olvidó decir, que menos en el catre, para añuedar el cibietchu cundu nun hay oitra, pequenina, atongaina ya melgucira». (Para hacer el amor, cuando no hay otra, pequeñita, bien hecha, y tan dulce como lo que debe ser vivir en la gloria). Digo yo que al ver nuestros padres corrimos hacia ellos, y cuando ante su presencia nos encontramos, casi sin darme cuenta vi a mi amigo rodar por el suelo, por la fuerza vigorosa del tremendo castañazo que su padre le llantó nuna mexietcha (le plantó en una mejilla), pero antes de que yo me percatara del peligro que sobre mí se cernía, vime acochetáu (cojido, sacudido) por mi madre, que me allumbróu (alumbró) un mamplenáu (muchos) pescozones, tan seguidos y atinados, que me parecía que todos me llegaban en ringlera, no teniendo que esperar uno por el otro, para que no se enfadasen ninguno. Y allí mismo por este procedimiento que nuestros progenitores nos hacían, comprendimos que nada bueno los guardias a nuestros padres les habían hecho. Y claro que no era nada respetable ni justo, sino un atropello despiadado, inhumano, mezquino, repugnante y apartado de la Justicia a tanta distancia, como la que existe desde la Tierra hasta el Infinito Cielo. Resulta que la canallesca ley que en aquella para mí inolvidable época existía, nos había condenado a ir a un reformatorio, o a que pagasen nuestros padres una multa de ciento cincuenta pesetas en papel del Estado, en el término de treinta días. Y fue entonces cuando yo empecé a preguntarme, ¿que qué era lo que tenían que reformar en mi...? ¿Acaso entraba en la reforma que aquella ley que estaba por todos los rincones de la Patria haciendo encima de los vencidos y sus descendientes, asesinar a nuestros padres, hermanos, parientes y hasta madres, privarnos de nuestra libertad, y robarnos cuánto teníamos? —¿Aquella ley digo, todavía tenía que reformar algo más en mí, que en un principio ya no hubiese inhumana y endemoniadamente reformado? Yo que era en aquel lleldar un pobre niño de poco más de ocho años, condenado precisamente por la misma ley, a no tener jamás ya el amoroso cariño de mi padre, yo que había sido condenado como todos los jóvenes hijos de los vencidos y encarcelados y asesinados padres, yo que estaba lleno de hambre, de miseria, de sufrimiento y de una soledad inconsolable, yo que si quería comer un trozo de pan duro, tenía que caminar descalzo y medio desnudo, por entre las zarzas y guijarros de las montañas, esclavizando mi cuerpo y mis sentidos, en el cuidado de unos ganados que no eran míos, a mí, a un ser así de natural, puro, desamparado y desgraciado, ¿aún quería aquella entroyada (sucia) ley reformarme por considerarme malo? —Yo nunca he sido político, pienso ahora, ni tampoco con mis palabras harto vulgares y aldeanescas, pretendo fomentar el odio hacia nadie, soy ante todo un liberal disciplinado, que ama a mi Patria, por la que estoy en cualquier momento dispuesto a morir, pero me creo con el suficiente derecho de contar al mundo de cuanto yo he sufrido, que es el retrato de tantos otros huérfanos de guerra que lo mismo que yo tanto sufrieron, aunque más en duda, pongo que lo hubieran hecho, quiero contar todo lo que considero que siendo verdad, no debe ser olvidado, y desearía con toda mi alma, que mis palabras tuviesen repílos (ecos) más clarividentes, que los que en su origen se formaron, para que llegasen a todos los oídos, y en sus mentes gigantesca Humanidad digna y justa edificasen, que diera paso a una libertad liberal y disciplinada, que atrancase (cerrase, peslase) sus puertas a todo cuanto no fuese digno y honrado, de esta sencilla y natural manera, la fraternidad sería por primera vez, el tesoro más puro, luminoso y deseado, que la Humanidad en toda su existencia hubiese conquistado. En este relato, que para muchos críticos comedores, que sólo saben fartase comu gochus (comer como cerdos) e intentar con sus medios deshacer lo que alguien con más capacidad creativa que ellos, más bien o peor ha edificado, digo yo, que muchos críticos fanáticos defensores de normas idealísticas, que con sus leyes en la ocasión asquerosamente convencionales, que lograron deshacer el destino que a mi vida creo que le pertenecía, al igual que a toda la generación de los hijos de los perdedores, no les agradara en absoluto, que un hombre que fue despojado de cuanto poseía, y empujado vengativa y canallescamente al arroyo, cuando él por ser un niño, no podía defenderse, tenga ahora la osadía, con sus pobres medios culturales, d’abayucar la trelda (revolver la porquería), que nadie hasta el presente, tan ajustada y verídicamente pudiera contar jamás. Digo porquerías, pues es eso precisamente lo que suelen dejar las secuelas de una guerra civil, y pobre de aquellos países que la sufran, porque sus hijos quedarán divididos, y los perdedores, tendrán que soportar un yugo, que más flojo, o menos prieto, esclavizándolos los ha de postergar. En este relato retrato yo, al vencedor y al vencido, menos al perdedor de quien soy hijo, ya que he tenido la desgracia de conocerle cuando el desventurado ya era un vencido, pero con el vencedor he vivido siempre, sirviéndole con decencia y honradez, silenciosamente observándole siempre, y no recibiendo de él, nada más que calamidades y ofensas, y sin embargo, nunca le odié, siempre disciplinadamente le serví, y si en el lleldar se siente ofendido por lo que de verdad digo, espero que se comporte conmigo, de la misma manera que con él siempre yo he hecho. Sé que estas narraciones no se han de publicar en mi Patria, porque la censura no permitirá que el hijo más humilde, cuente una verdad que denigra no a mi querida y noble España, sino algunos de sus inamovibles sistemas, pero tengo la firme certeza, que algún querido hermano país, sin el menor odio ni rencor sí ha de hacerlo, y con esta mi voz del pueblo, sencilla y natural, ubérrima y estéril, millones de seres de la Tierra habrán de saber, que hoy todavía, vive en mi Patria, la mitad de una generación, descendiente de los perdedores de la sanguinaria Guerra Civil que empobreció a la más maravillosa nación del mundo como es mi España, apartados de todo acceso a cualquier puesto de responsabilidad, bien en el gobierno, en los sindicatos, o en cualquier otro lugar, de responsabilidad de la Patria. Y desde aquí, invito a todos los españoles para que investiguen esto que he dicho, y ya verán como es una verdad, que no admite discusión posible. Cuánto placer sentiría yo si me pudiese expresar con ustedes en la maravillosa, ancestral y rica Lengua Asturiana, pues para mí, decir las cosas en Castellano es un verdadero fastidio, con tantos puntos y comas, y demás signos ortográficos, que para un hombre sin estudios de ninguna clase como yo, es una verdadera tortura, pues mi imaginación que idea y piensa con la fuerza de un enorme río enloquecido, a la hora de querer contar estas copiosas cosechas, que hasta en los mismos sueños me alumbra, cuando me pongo a escribir todos estos pensamientos y acaeceres, al expresarlos en español, meto la pata hasta los corbétchones, por esto ruego me perdonen, y háganse a la idea, de quién les está hablando, no es nada más que un humilde aldeano, sin más escuela que la siempre dura universidad de la vida. Y con la fortuna o desgracia de haber nacido con el embrujador duende de ser soñador, no por aparentar, por ocio o por estudio, sino con la intima necesidad que me tortura el alma, al mismo tiempo que me embarga dentro de una felicidad, que me hace en ocasiones ser dichoso, sin jamás haber sido feliz, y en otras dimensiones me llena de tal tristeza, que en apariencia sin sucederme nada, me encuentro tan apenado y deprimido, que todo cuanto me rodea y hasta yo mismo, me parece la pestilente porquería, con que se harta sin jamás hastiarse, el nefasto diablo al que entusiasmados y egoístas servimos. Enteponíu colaba you dellantre de miou madre, espatuxandu caleya adiantre, afalau per las engafuráes pallabres de miou má, camín de la nuesa teixá. (Conducido corría yo delante de mi madre, caminando rápido calleja arriba, arreado por las envenenadoras palabras que mi madre me dirigía, a la vez que hacia nuestro hogar nos acercábamos. Yo miraba arisco para ella, pensando que me iba alcanzar presto, para propinarme ante mis vecinos, otra somanta (paliza) como la que de aun mi cuerpo se condolía. Al fin llegamos a nuestra casa, y ya en ella encoyíu (encogido) por el temor, aguardaba resignado que mi madre calmara su furia dándome una nueva cuera, que mereciéndola, no la merecía. Estaba visto que llevaba unos días, que todos los golpes me habían elegido a mí para sus descansos, primero el cobarde de mi amo, que con sus asquerosas manos, me había puesto el rostro, tan descalabrado que no había en él un lugar sano donde coyera una guya (cupiera una aguja), después el canalla del guardia, que me dejara las orejas tan maltratadas, que me parecía que no eran mías, y para finalizar mi madre con aquella argurtóuxa tocata que m'apurriera (alta paliza que me propinara), que según me parecía, no había sido nada más que la parba (desayuno breve) de la que se esperaba Furibunda y desesperada asiome mi madre por mis maltrechos hombros, y al mirarme yo en sus hermosos y enojudos ojos, pude ver en lo más profundo de ellos, el desmesurado amor que la pobre me tenía, y lejos de azotarme como yo pensaba, sólo me preguntó muy apenada y preocupada: ¿De dónde vamos a sacar esas ciento cincuenta pesetas Xulín? ¡En alguna parte hijo, nos las agenciaremos, porque yo no permitiré que esta canallesca ley, hecha por indeseables sin entrañas, te lleven al reformatorio, donde ellos se tenían primero que reformar, para no seguir sembrando entre los desventurados vencidos, tanta vengativa y nefastosa canallada! Al día siguiente al rayar el alba, después de desayunar el rabón, (leche ácida cocida con harina de maíz) del que yo sí que me harté, pero ella la pobre apenas comió unas cucharadas, armada mi madre de un azáu (hacha) que había pedido prestado a un vecino, y yo de una foiceta (hoz) de podar la leña, fuimos al monte comunal a baltiar (cortar) leña, pues un carro de leña de encina, roble y espinero, que pesaba más de tres mil kilos, pagaba el maestro panadero, de la única panadería que había en el concejo, cincuenta pesetas por él, así que teníamos todo un mes por delante, para preparar los nueve mil kilos de leña, que nos proporcionarían las ciento cincuenta pesetas, con las que calmaríamos las iras de aquella inhumana ley, que tan despiadadamente nos había castigado. Parecía que mi madre poseía la fuerza del más intrépido de los hombres, talmente era un gigante que con una fiereza incomparable, chorreando sudor y espelurciada su rubia cabellera al viento, cortaba sin el menor descanso encinas, robles y espineros, mientras que yo imitándola en cuanto podía, podaba aquellos arbustos con el más grande de todos mis entusiasmos. Serían las tres de la tarde y no habíamos hecho aun el más pequeño descanso, cuando mi madre me dijo que buscase caracoles, que se criaban en abundancia por aquellos lugares, tal cosa hice mientras que ella prendía un buen fuego, y allí asamos los caracoles que al ser atacados por el calor, estiraban su cuerpo asándose perfectamente, y fue aquella asquerosa comida la que mitigó nuestra hambre. Y así un día, y quince, y veinte, hasta que logramos preparar sin desfallecer ni descansar, los tres carros de leña, acarreándolos a las costillas, en otras ocasiones poleándolos (haciéndoles rodar) por entre los zarzales y las peñas, hasta poder llegar con tan copiosa cantidad de leña, al estratégico lugar donde el panadero con su carro, pudiera cargar la leña. Estábamos embalagándola (apilándola) mi madre y yo muy ufanos y satisfechos, de la difícil victoria que habíamos en tan escaso tiempo conseguido, porque en duda pongo, que pocas gentes en todo el Universo en las circunstancias que nosotros nos encontrábamos hubieran podido lograrlo. Digo yo que en tal trabajo nos encontrábamos amontonando aquella leña, que todos los tochos (leños) medio descortezados por la cantidad de veces, que fue menester rodarlos por entre los cuetus (piedras) que poblaban aquel xerrapeíru (sierra) daban señales y no por los cortes de las herramientas, de haber sufrido lo indecible por encontrarse despeyexáus (despellejados) hasta casi el total emporricamiento (desnudez) de las arnas (cortezas) que los cubrían. Nuestras físicas humanidades se encontraban tan maltrechas después de tantos días de sobrehumano trabajo y de raquíticos y deplorables alimentos, que tal parecía que éramos cadabres (cadáveres) vivientes, sino supiesen cuantos nos conocían, que éramos dos invencibles barras del más puro acero. Yo descalzo de afechu (del todo) y mi madre con las alpargatas dándoles vueltas alrededor del tobillo, imposibilitadas del menor encatesu (remiendo) todas nuestras escasas vestiduras lucíanse tan acuchilladas, como si fatáus (muchos) puñales anárquicamente las hubieran rasgado. Y nuestras pieles por todos los lados se encontraban arraguñáes (arañadas), pinchadas, magulladas, en definitiva martirizadas por las piedras, por los espinos, por la infinidad de arbustos que en aquella sierra casi inaccesible para las mismas cabras, yo y mi madre como dos guerreros invencibles, cortamos aquellos tres carros de leña, que al decir de mi madre, servirían estupendísimamente bien para amagostar (asar) a la propia ley, y a los sinvergüenzas y deshumanizadores fascistones que la vieran fechu (hubieran hecho). Y en postura tan deplorable se empobrecían nuestros desventurados cuerpos, por todo lo contrario, nuestros espíritus se lucían sanos y fortalecidos, orgullosos y alegres, por haber conseguido aquel trabajoso y casi imposible triunfo. También solía decir mi madre dentro de una rabia y desilusión enfurecida, que si los «roxus» (rojos) hubiesen batallado con el mismo ardor, e indómito entusiasmo que nosotros habíamos puesto, todos los fascistones de Europa serían nada para vencerlos, ni en lo más mínimo. Vuelvo a repetir, que concluíamos mi madre y yo de empericotar (apilar) los cuatro leños que faltaban para dar por terminada aquella proeza, cuando la diosa fortuna nos vino a visitar en la forma de Falu el maderero, que más o menos, esto fue lo que nos hizo, y nos dijo: ¡Buenas tardes Lluza!, que así era como llamaban en asturiano a mi madre, ya que en castellano su gracia es Luzdivina. ¡Se ‘l tou home allevantara la motchera, ya te viera a tí ya ‘l tuo fiyiquín, nel estáu que vus deixó la llamazoúsa ley del venceor, paime amín, qu'el probetayu espavoríu per tan grandie inxusticia, oitra vez se morrería! (Si tu marido volviera al mundo y te viera a ti y a tu pequeño hijo, en la situación que os ha dejado la fangosa ley del vencedor, me parece a mí, que el pobre lleno de un enloquecedor pavor por tan grande injusticia, otra vez se volvería a morir). —Recuerdo yo muy bien, lo mismo que si en este momento de nuevo lo estuviese viviendo, lo que me ha hecho esta canallesca ley que ahora a ti te martiriza, cuando en los frentes de Teruel me cogieron prisionero. Me internaron en un campo de concentración, y me dieron más palos que días me quedan de vida, aunque muerra tan viétchu (muera tan viejo) como Marcelín el de Fresnedo, que le llevó Dios cuando pasaba de los ciento diez años. Como comida nos daban una lata redonda de sardinas o bonito, que los prisioneros le llamábamos «el reloj», ya que así era de pequeña. Cuando te salía podre, que sucedía la mayor parte de las veces, te pasabas el día haciendo vigilia. ¿Cuánto te va a dar el panadero por esta leña Lluza? ¡Hombre yo creo que son tres carros buenos, y como está pagándose a diez duros el carro, pues me dará treinta! ¿Algamate? (alcánzate para la multa). ¡Sí Falu, ye lu xustu! (Es lo justo). Rafael, que así se llamaba Falu, (uno de los hombres más honrados, trabajadores y enteros que yo he conocido), a la vez que del bolsillo interior de su chaqueta sacaba la cartera dijo: ¡Mera compañera, voy a venir con el camión de la compañía maderera y llevar toda esta montaña de leña a Trubia, yo te voy a entregar ahora por ella trescientas pesetas, si después vale más, ya te daré el resto, y si vale menos, considera ese dinero que te di, como regalo de un roxu decente ya honráu comu tú le yes miou neña! (Rojo decente y honrado como tú lo eres mujer). Al día siguiente que era feria semanal en la capital del concejo, pidiole mi madre prestado a una buena vecina amiga suya un paxiechacu (traje, vestido) y unas zapatillas, y así vestida de prestado la pobre, se trasladó bien de mañana a la Villa, pagó la multa a aquellos canallas que servían a una ley tan ultrajante, que a los vencidos y sus inocentes descendientes peor que a apestosos esclavos nos trataba. Luego, después, compró ella un paxietyín (un vestidito), unas zapatillas y unas madreñas, para mí, un buzo, que era la vestimenta que entre los pobres se estilaba, unas alpargatinas y unas fuertes madreñas, y después de mercar algunas cosas necesarias, vino para casa la mar de contenta y satisfecha. Y ahora yo me pregunto a muchos años de distancia, viviendo aquellos por mí vividos pisoteados y vengativos tiempos, ¿a qué asesinas, sucias y cobardosas manos, irían a parar, aquellos nuestros dineros, ganados con el sobrehumano esfuerzo y la más justa honradez, manchados por la sangre de nuestras heridas producidas en el agotador trabajo, y mojados por tantas gotas de sudor, como de estrellas debe de haber en el infinito cielo? ¿No se dan cuenta amigos lectores, que injusticias como ésta, o de otra índole aun mayores, deben de contarse al Mundo, pese a quien pese, para quienes las escuchan forjen en sus sentimientos, de que en toda guerra, y sobre todo las civiles, dejan tras de sí, primeramente el dolor más deshumanizante, después las venganzas más pervertidas, que darán vida con fuerza ilimitada, a la repugnante, sanguinaria y odiosa fiera, que todo ser humano, desde los primitivos tiempos de su nacencia, lleva celosamente escondida, en el apartamiento más oscuro y más brillante de su espíritu, donde se mueve gozoso el sentimiento humano, tras de saber que a su Prójimo bien le ha hecho, y se revuelve envilecido, encanallado y airado por el odio y las iras endiabladas, cuando también comprende que a sus semejantes, en el dolor y el sufrimiento los ha sumergido. Y fue precisamente a estos desatinados sentimientos, manejantes en aquellos tristes momentos, de las inhumanas leyes que regían los destinos de mi Patria, donde fueron a parar mis dineros, mis primeros dineros, ganados con más santidad y honradez, que pueda llevar dentro la propia Hostia Santa, que es tanto como decir, que sólo los mismos demonios faltos de toda conciencia y sin el más mínimo sentimiento de honestidad, podrían sin sentir asco de sus propias personas, apoderarse de los honrados y muy fatigosos trabajos, de una viuda de los roxus (izquierdistas, rojos, por el mismo estilo), y de un huérfano de los mismos. ¡¡Yo creo, que como aún no habían satisfecho sus ansias asesinas, con la muerte de mi padre y de tantos inocentes, precisaban en el momento que preciso les venía, afestinarse en postres con el esfuerzo y sufrimiento de sus deudos!! Durante algunos días viví yo jugueteando por la aldea, mi vida sin ninguna preocupación, muy contento porque iba vestido con aquel mono nuevo, más delgado que un papel de fumar, ya que se me había esgazáu (roto) por más de media docena de lugares, pero aún así, a mí me parecía que llevaba puesto, mejores galas que el mismo vencedor, que poco lucía sobre sus costillas, que se le pudiera denominar verdaderamente honrado. Mi madre mientras tanto, seguía incansablemente trabajando por las tierras de los vecinos, sin jamás cobrarles ni una peseta de sueldo, pues ella tan sólo quería, que al cambio de sus sudores le dieran una cestina de patatas, una fontadina de farina, ou de fabes lu mesmu foran prietes que blanques, d'arbeyinus ou d'oitra cebeira, dalgún terreñaín de lleiche, mazá, tarabazá, ‘n culiestrus ou cabantes de brañar. (Una fuente de harina, o de alubias de cualquier marca o color que fueran, de guisantes o de cualquier otro cereal que fuera, algún jarro de leche, desnatada, cuajada, o la que alumbran las vacas recién paridas, o de la que terminasen de ordeñar a una vaca de leche). Ella llegaba todos los atardeceres a nuestra casa, sudorosa y cansada, pero resplandeciente de alegría, porque en su mandil traía mi comida. Luego, después de que yo me hartaba, nos acostábamos los dos en aquel jergón de sacos, repleto de hojas de maíz y también de pulgas, y abrazada a mí, se quedaba muy pronto profundamente dormida. Yo que desde niño he dormido poco siempre, quizás para hacer bueno el dicho que de camino me invento, que considera al que poco duerme más infeliz, que quienes tienen la dicha de dormir prácticamente, dentro de estos mis desvelos, en la silenciosa tranquilidad de la noche de aquella amplia sala desmueblada, cuyas paredes y techo estaban del sarro que deja el humo, y plagadas de arroxetáus (enrubiecidos) goterones, que ponían al descubierto las primeras pinturas que habían tenido, fendíu (cortado) de continuo este silencio, por el risueño y sórdido murmullo que alumbraba el pequeño río que vertiginosamente se deslizaba a menos de diez metros de nuestra casa, y otras veces también era enruxeráu (alterado) aquel silencio, por los ladridos de los perros de la aldea, o por el cante siempre misterioso y apabullador que hacen las curuxas (buhos) en la noche, cuento yo en que estos desvelos, observaba el placenteroso dormir de mi madre, con su respirar acompasado, fuerte y sano, con todos sus acerosos músculos, con naturalidad relajados, talmente parecía mi madre del todo inofensiva, mas sin embargo, aquel perfecto y vigoroso cuerpo que acoplaba fuerzas en el descanso, de la misma natural manera que agigantadamente dormido descansaba, cuando despierto se hallaba, se transformaba en un invencible e incansable guerrero, condenada ya a luchar en l'engarradiétcha del trabayu (la pelea del trabajo), todos los momentos de su vida, por los mismos endemoniados vencedores, que primeramente le habían achuquináu ‘l sou home ya lus sous fíus. (Asesinado a su marido y a sus hijos). Y ahora que ya todo ha pasado, y lejos de olvidarlo se agiganta cada día más en mi mente, yo me pregunto, que si mi madre no hubiese sido así de luchadora, de brava, de valiente y honrada, qué seria de mí y de ella misma, acosados en todo momento por la ley insana del vencedor, y xunius (uncidos) también para siempre, en el desventuroso carro de la esclavitud bien vigilada, por el látigo y la pistola del triunfador.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > carraca
-
5 side
1. noun1) ((the ground beside) an edge, border or boundary line: He walked round the side of the field; He lives on the same side of the street as me.) lado2) (a surface of something: A cube has six sides.) cara3) (one of the two of such surfaces which are not the top, bottom, front, or back: There is a label on the side of the box.) lado4) (either surface of a piece of paper, cloth etc: Don't waste paper - write on both sides!) cara, lado, plana5) (the right or left part of the body: I've got a pain in my side.) costado, lado6) (a part or division of a town etc: He lives on the north side of the town.) parte, lado7) (a slope (of a hill): a mountain-side.) ladera, falda8) (a point of view; an aspect: We must look at all sides of the problem.) aspecto, punto de vista9) (a party, team etc which is opposing another: Whose side are you on?; Which side is winning?) lado, parte, bando
2. adjective(additional, but less important: a side issue.) secundario- - side- - sided
- sidelong
- sideways
- sideburns
- side effect
- sidelight
- sideline
- sidelines
- side road
- sidestep
- side-street
- sidetrack
- sidewalk
- from all sides
- on all sides
- side by side
- side with
- take sides
side n1. lado2. carahave you listened to the other side of the record? ¿has escuchado la otra cara del disco?3. lado / costadomy right side hurts, doctor doctor, me duele el costado derecho4. mano5. equipowhich side do you want to win? ¿qué equipo quieres que gane?6. parte / ladotr[saɪd]■ the right/wrong side of the material el derecho/revés de la tela2 (of hill, mountain) ladera, falda4 (edge - gen) borde nombre masculino; (- of lake, river, etc) orilla; (- of page) margen nombre masculino5 (aspect) aspecto, faceta, lado; (position, opinion, point of view) lado, parte nombre femenino, punto de vista■ whose side are you on? ¿de qué parte estás?, ¿de parte de quién estás?■ I'm on your side estoy de tu parte, estoy de tu lado7 SMALLSPORT/SMALL equipo8 (line of descent) parte nombre femenino, lado1 lateral\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLby the side of junto aon/from all sides por los cuatro costadoson/from every side por los cuatro costadoson the side (in addition to main job) como trabajo extra■ he makes a bit of money on the side by giving private classes gana algún dinero extra dando clases particularesside by side juntos,-as, uno,-a al lado del/de la otro,-ato be on the right/wrong side of fifty tener menos/más de cincuenta añosto be on the big/small side ser más bien grande/pequeño,-ato come down on somebody's side (gen) ponerse de parte de alguien 2 (in judgement) fallar a favor de alguiento get on the wrong side of somebody ganarse la antipatía de alguiento have something on one's side tener ventaja en algoto keep on the right side of somebody tratar de llevarse bien con alguiento let the side down fallar a alguien, hacer quedar mal a alguiento put something on/to one side guardar algo, reservar algo, dejar algo a un ladoto take somebody on(to) one side llamar a alguien aparteto take sides with somebody ponerse de parte de alguienside dish guarnición nombre femenino, acompañamientoside drum tambor nombre masculinoside effect efecto secundarioside issue tema secundarioside street calle nombre femenino lateralside view vista de perfilside ['saɪd] n1) : lado m, costado m (de una persona), ijada f (de un animal)2) : lado m, cara f (de una moneda, etc.)3) : lado m, parte fhe's on my side: está de mi parteto take sides: tomar partidoadj.• indirecto, -a adj.• ladero, -a adj.• lateral adj.• secundario, -a adj.n.• cara s.f.• costado s.m.• equipo s.m.• falda s.f.• flanco s.m.• lado s.m.• orilla s.f.v.• tomar partido v.
I saɪd1) (surface - of cube, record, coin, piece of paper) lado m, cara f; (- of building, cupboard) lado m, costado m; (- of mountain, hill) ladera f, falda f1,000 words is about three sides — 1.000 palabras son más o menos tres carillas
the right/wrong side of the fabric — el derecho/revés de la tela; coin I
2) (boundary, edge)he left it on the side of his plate — lo dejó en el plato, a un lado or (RPl) a un costado
they were playing by the side of the pool — estaban jugando junto a or al lado de la piscina
he flew in from Washington to be at her side — voló desde Washington para estar con ella or para acompañarla
they sat side by side — estaban sentados uno junto al otro or uno al lado del otro
to stay o keep on the right side of somebody — no predisponer* a algn en contra de uno
4) (contrasted area, part, half) lado mthe driver's/passenger's side — el lado del conductor/pasajero
on both sides/either side of something — a ambos lados/a cada lado de algo
to move to one side — hacerse* a un lado
to put something on o to one side: I'll put it to one side until I have more time lo voy a dejar hasta que tenga más tiempo; he swam to the other side of the river nadó hasta la otra orilla or hasta el otro lado del río; she walked past on the other side of the street pasó por la acera de enfrente; he's the right/wrong side of 40 tiene menos/más de 40 años; she received support from all sides recibió apoyo de todos los sectores; on the side: he repairs cars on the side — arregla coches como trabajo extra; track I 6) a)
5)a) ( faction)to take sides — tomar partido
to take somebody's side — ponerse* de parte or del lado de algn
whose side are you on? — ¿tú de parte de quién estás?
b) ( Sport) equipo m6) (area, aspect) lado m, aspecto myou must listen to both sides of the story — hay que oír las dos versiones or las dos campanas
it's a little on the short/expensive side — es un poco corto/caro
7) ( line of descent)on her father's side — por parte de su padre or por el lado paterno
•Phrasal Verbs:
II
adjective (before n, no comp)a) <door/entrance/wall> laterala side street — una calle lateral, una lateral
b) (incidental, secondary) < issue> secundarioc) ( Culin)[saɪd]side dish — acompañamiento m, guarnición f
1. N1) [of person] lado m, costado m•
at or by sb's side — (lit) al lado de algn; (fig) en apoyo a algnthe assistant was at or by his side — el ayudante estaba a su lado
•
to sleep on one's side — dormir de costado•
to split one's sides — desternillarse de risa2) [of animal] ijar m, ijada f3) (=edge) [of box, square, building etc] lado m ; [of boat, vehicle] costado m ; [of hill] ladera f, falda f ; [of lake] orilla f ; [of road, pond] borde m•
on the other side of the road — al otro lado de la calle•
he was driving on the wrong side of the road — iba por el lado contrario de la carretera4) (=face, surface) [of box, solid figure, paper, record etc] cara fwhat's on the other side? — [of record] ¿qué hay a la vuelta?
•
right side up — boca arriba•
wrong side up — boca abajo5) (=aspect) lado m, aspecto mto see only one side of the question — ver solo un lado or aspecto de la cuestión
on one side..., on the other... — por una parte..., por otra...
6) (=part) lado m•
from all sides — de todas partes, de todos ladoson all sides — por todas partes, por todos lados
•
on both sides — por ambos lados•
to look on the bright side — ser optimista•
from every side — de todas partes, de todos lados•
the left-hand side — el lado izquierdo•
on the mother's side — por parte de la madre•
to make a bit (of money) on the side * — ganar algún dinero extra, hacer chapuzas (Sp)•
to move to one side — apartarse, ponerse de ladoto take sb on or to one side — apartar a algn
to put sth to or on one side (for sb) — guardar algo (para algn)
leaving that to one side for the moment,... — dejando eso a un lado por ahora,...
•
it's the other side of Illescas — está más allá de Illescas•
to be on the right side of 30 — no haber cumplido los 30 añosto keep on the right side of sb — congraciarse or quedar bien con algn
•
the right-hand side — el lado derecho•
to be on the safe side... — para estar seguro..., por si acaso...•
it's this side of Segovia — está más acá de Segovia•
from side to side — de un lado a otro•
to be on the wrong side of 30 — haber cumplido los 30 años- be on the wrong side of sb- get out of bed on the wrong side7) (fig)•
the weather's on the cold side — el tiempo es algo frío•
it's a bit on the large side — es algo or (LAm) tantito grande•
the results are on the poor side — los resultados son más bien mediocres8) (=team) (Sport) equipo m•
to choose sides — seleccionar el equipo•
to let the side down — (Sport) dejar caer a los suyos; (fig) decepcionar•
he's on our side — (fig) es de los nuestroswhose side are you on? — ¿a quiénes apoyas?
to be on the side of sth/sb — ser partidario de algo/algn
to have age/justice on one's side — tener la juventud/la justicia de su lado
•
our side won — ganaron los nuestros•
to pick sides — seleccionar el equipo•
to take sides (with sb) — tomar partido (con algn)9) (Pol) (=party) partido m10) (Brit) * (=conceit, superiority) tono m, postín * mthere's no side about or to him, he's got no side — no presume, no se da aires de superioridad
2.•
to side against sb — tomar el partido contrario a algn, alinearse con los que se oponen a algn•
to side with sb — ponerse de parte de algn3.CPDside effect N — efecto m secundario
side entrance N — entrada f lateral
side glance N — mirada f de soslayo
side issue N — cuestión f secundaria
side order N — plato m de acompañamiento
•
served with a side order of sth — servido con acompañamiento or guarnición de algoserved with a side order of potato salad — servido con acompañamiento or guarnición de ensaladilla de patatas
side plate N — platito m (para el pan, ensalada etc)
side-saddleside saddle N — silla f de amazona
side street N — calle f lateral
side table N — trinchero m
side whiskers NPL — patillas fpl
* * *
I [saɪd]1) (surface - of cube, record, coin, piece of paper) lado m, cara f; (- of building, cupboard) lado m, costado m; (- of mountain, hill) ladera f, falda f1,000 words is about three sides — 1.000 palabras son más o menos tres carillas
the right/wrong side of the fabric — el derecho/revés de la tela; coin I
2) (boundary, edge)he left it on the side of his plate — lo dejó en el plato, a un lado or (RPl) a un costado
they were playing by the side of the pool — estaban jugando junto a or al lado de la piscina
he flew in from Washington to be at her side — voló desde Washington para estar con ella or para acompañarla
they sat side by side — estaban sentados uno junto al otro or uno al lado del otro
to stay o keep on the right side of somebody — no predisponer* a algn en contra de uno
4) (contrasted area, part, half) lado mthe driver's/passenger's side — el lado del conductor/pasajero
on both sides/either side of something — a ambos lados/a cada lado de algo
to move to one side — hacerse* a un lado
to put something on o to one side: I'll put it to one side until I have more time lo voy a dejar hasta que tenga más tiempo; he swam to the other side of the river nadó hasta la otra orilla or hasta el otro lado del río; she walked past on the other side of the street pasó por la acera de enfrente; he's the right/wrong side of 40 tiene menos/más de 40 años; she received support from all sides recibió apoyo de todos los sectores; on the side: he repairs cars on the side — arregla coches como trabajo extra; track I 6) a)
5)a) ( faction)to take sides — tomar partido
to take somebody's side — ponerse* de parte or del lado de algn
whose side are you on? — ¿tú de parte de quién estás?
b) ( Sport) equipo m6) (area, aspect) lado m, aspecto myou must listen to both sides of the story — hay que oír las dos versiones or las dos campanas
it's a little on the short/expensive side — es un poco corto/caro
7) ( line of descent)on her father's side — por parte de su padre or por el lado paterno
•Phrasal Verbs:
II
adjective (before n, no comp)a) <door/entrance/wall> laterala side street — una calle lateral, una lateral
b) (incidental, secondary) < issue> secundarioc) ( Culin)side dish — acompañamiento m, guarnición f
-
6 mano1
1 = hand.Ex. Even with such a limitation and many later supplementations by various hands, by way of addition, correction and amplification, it falls far short of completeness.----* accionado a mano = hand-powered.* agresión a mano armada = armed assault.* ahorrar mano de obra = save + manpower.* al alcance de la mano = within arm's reach, within easy reach.* a la mano de = available at the fingertips of.* alargar la mano = reach out.* alargar la mano para coger = reach for.* a mano = by hand, manually, nearby [near-by], handy, within reach, within easy reach.* a mano alzada = by a show of hands.* a mano derecha de = on the right side of, on the right-hand side of.* a manos de = at the hands of.* aparato de informática del tamaño de la palma de la mano = palm computing device.* apretón de manos = handshake.* arreglarse las manos = manicure.* asalto a mano armada = armed robbery, armed assault, heist.* asignado a mano = manually assigned.* atar de pies y manos = hogtie.* atraco a mano armada = armed robbery, heist, daylight robbery.* batidora de mano = food mincer.* bolsa de mano = flight bag, carryall bag, travelbag, soft bag.* bomba de mano = hand pump.* borrador escrito a mano = manuscript draft.* caer en manos de = fall into + the hands of.* caer en manos enemigas = fall into + enemy hands.* cambiar de manos = change + hands.* cambio de manos = change of hands.* carretilla de mano = pushcart.* coche de segunda mano = used car, second-hand car.* codificar a mano = hand-code.* coger a Alguien con las manos en la masa = catch + Nombre + red-handed, catch + Nombre + in the act.* coger de la mano = hold + Posesivo + hand.* coger la mano = take + Posesivo + hand.* cogerse de la mano = hold + hands.* cogerse la mano = join + hands.* cogido a mano = hand-picked.* confeccionar a mano = handcraft.* con las dos manos = two handed [two-handed].* con las manos muy largas = light-fingered.* con las manos vacías = empty-handed.* conocer Algo como la palma de + Posesivo + mano = know + Algo + like the back of + Posesivo + hand.* conocer de primera mano = know + first-hand.* con una mano delante y otra detrás = penniless, broke, skint.* corregir a mano = hand-correct.* costes de mano de obra = labour costs.* crema de manos = hand cream.* crema limpiadora de manos = handcleaner.* croché a mano = hand crochet.* cubrir Algo con la mano = cup + Posesivo + hand + over + Nombre.* cultivado a mano = hand-reared.* dar a Alguien una mano y te cogen el brazo = give + Pronombre + an inch and + Pronombre + take a mile.* dar en mano = hand (over).* dar la mano = extend + Posesivo + hand.* dar la mano derecha = give + Posesivo + right arm.* darse la mano = join + hands, shake + hand.* darse un apretón de manos = clasp + hands.* dar un apretón de manos = shake + hand.* decir adiós con la mano = wave + goodbye.* dedicación de mano de obra = expenditure of manpower.* dejado de la mano de Dios = God-forsaken.* dejar las manos de uno libres de = free + Posesivo + hands from.* de mano = hand-held [handheld].* de primera mano = at first hand, first-hand [firsthand], first-person.* de segunda mano = second-hand [secondhand].* despedir mano de obra = shed + jobs, axe + jobs, cut + jobs.* de tercera mano = third-hand.* de tirar la piedra y esconder la mano = hit-and-run.* echarle una mano a = bat for, go to + bat for.* echar mano a/de = leverage.* echar mano a los ahorros = dip into + savings.* echar mano de = fall back on, call into + play.* echar una mano = lend + a (helping) hand, put + Posesivo + shoulder to the wheel, set + Posesivo + shoulder to the wheel, muck in, pitch in.* echar una mano a Alguien = give + Nombre + a hand.* el mundo en la palma de la mano = the world in the palm of + Posesivo + hand.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* encaje de aguja a mano = needlepoint lace.* en mano = in hand.* en manos de = in the hands of.* en manos de extranjeros = foreign-owned.* en manos del enemigo = at the hands of enemies, at the hands of the enemy.* en manos enemigas = at the hands of enemies, at the hands of the enemy.* en + Posesivo + manos = at + Posesivo + hands.* entre manos = at hand, in hand.* equipaje de mano = carry-on luggage, cabin baggage, cabin luggage.* escalera de mano = stepladder.* escaparse de las manos de = slip beyond + the grasp of.* escasez de mano de obra = labour shortage.* escribir a mano = handletter.* escrito a mano = handwritten [hand-written], in black and white, in handwriting, longhand [long-hand].* escritura a mano = handwriting.* estar al alcance de la mano = be at hand.* estar a mano = be on hand, be around.* estar en buenas manos = be in safe hands.* estar en manos privadas = hold in + private hands.* experiencia de primera mano = first-hand experience.* extender la mano = put out + Posesivo + hand, reach out, put forth + Posesivo + hand.* extender la mano para coger algo = hand + reach for.* fabricado a mano = hand-made.* falta de mano de obra = labour shortage.* freno de mano = hand brake [handbrake].* futuro + estar + en + Posesivo + manos = future + be + in + Posesivo + hands.* ganarle la mano a Alguien = steal + a march on.* ganchillo a mano = hand crochet.* golpeo a mano = hand-beating.* granada de mano = hand grenade.* hacer a mano = handcraft.* hacer todo lo que está en nuestras manos = pull out + all the stops.* hecho a mano = hand-made, hand-drawn, handcrafted.* hilado a mano = handspinning.* impulsado a mano = hand-powered.* ir de la mano = go + hand in hand (with), be hand in hand.* írsele a Uno Algo de las manos = get out of + hand, get out of + hand.* írsele la mano a Uno = overplay + Posesivo + hand.* juego de manos = sleight-of-hand.* juegos de manos = fingergame.* labores de croché a mano = hand-crochet work.* labores de ganchillo a mano = hand-crochet work.* la mano que mece la cuna es la mano que domina el mundo = the hand that rocks the cradle rules the world, the hand that rocks the cradle rules the world.* levantar la mano = raise + Posesivo + hand.* mano amiga = helping hand.* ¿mano blanda o mano dura? = the carrot vs. the stick, the carrot vs. the stick.* mano blanda y mano dura = carrots and sticks.* mano de hierro = iron fist, iron hand.* mano de obra = labour [labor, -USA], manpower, manpower force, work-force [workforce], work-force, labour force, manual labour.* mano de obra del campo = farm labour force.* mano de obra extranjera = foreign labour.* mano de obra infantil = child labour.* mano de obra inmigrante = foreign labour.* mano derecha = right hand.* mano dura = iron fist, iron hand.* mano fría de, la = cold hand of, the.* mano invisible, la = invisible hand, the.* mano negra = schemer.* manos libres = free hand, hands-free.* mantener a mano = keep to + hand.* más vale pájaro en mano que ciento volando = a bird in the hand is worth two in the bush.* menos blandeces y más mano dura = less of the carrot, more of the stick.* mercadillo de prendas de segunda mano = rummage sale.* meter las manos en todo = have + a finger in every pie.* meterle mano a = get + stuck into.* meter mano = grope.* meterse mano = pet.* moder la mano del que + dar de comer = bite + the hand that feeds + Pronombre.* no caer en buenas manos = fall into + the wrong hands.* ofrecer la mano = put forth + Posesivo + hand.* ordenador de mano = Palm Pilot.* palma de la mano = palm of hand, palm.* papel a mano-máquina = mouldmade paper.* papel hecho a mano = hand-made paper.* pillar a alguien con las manos en la masa = catch + Nombre + red-handed.* pintado a mano = hand-painted.* poner Algo a mano = put + Nombre + within reach.* ponerle la mano encima a = lay + a finger on.* ponerse manos a la obra = get down to + business, swing into + action.* que necesita bastante mano de obra = labour-intensive [labour intensive].* quitar de las manos = snap up.* realizado a mano = hand-made.* recogido a mano = hand-picked.* relato de primera mano = eyewitness report, eyewitness account, first-hand account.* repartir a manos llenas = dish out.* retorcerse las manos = wring + Posesivo + hands.* robo a mano armada = armed robbery, highway robbery.* ropa de segunda mano = second-hand clothes.* separar las manos = spread out + hands.* ser torpe con las manos = be all thumbs.* sierra de mano = handsaw.* sistema de llave en mano = turnkey system, turnkey software system.* situación + irse de las manos = things + get out of hand.* tallado a mano = hand-carved.* tener algo a mano = have + Nombre + at + Posesivo + fingertips.* tener a mano = have at + Posesivo + touch, have + on call, have + to hand, keep within + reach, be to hand.* tener buena mano con las plantas = have + a green thumb.* tener entre manos = be up to.* todos manos a la obra = all hands on deck, all hands to the pump(s).* tomar la mano = take + Posesivo + hand.* trabajo entre manos, el = work at hand, the.* traerse algo malo entre manos = be up to no good, get up to + no good.* untar la mano = grease + Posesivo + palm, oil + Posesivo + palm.* vendedor de coches de segunda mano = used-car dealer, second-hand car dealer. -
7 picar
v.1 to bite.me picó una avispa I was stung by a wasp2 to peck.la gaviota me picó (en) una mano the seagull pecked my hand3 to chop (triturar) (vegetables).4 to break up (piedra, hielo).5 to chip the plaster off.6 to annoy (informal) (enojar). (peninsular Spanish)7 to spur on (to stimulate) (persona, caballo).aquello me picó la curiosidad that aroused my curiosity8 to punch (perforar) (billete, ficha).9 to type (up) (informal) (mecanografiar).10 to goad (bullfighting).11 to itch (escocer) (parte del cuerpo, herida, prenda).me pican los ojos my eyes are stinging12 to be spicy or hot (food).13 to nibble (tomar un aperitivo).¿te pongo unas aceitunas para picar? would you like some olives as an aperitif?14 to burn (sol).15 to bounce (balón, pelota) ( Latin American Spanish).la pelota picó fuera the ball went out16 to sting, to bite, to peck, to pick.La abeja picó al perro The bee stung the dog.17 to have an itch in.Me pica la nariz I have an itch in my nose.Le pica He has an itch.18 to mince, to chop up, to chop, to hash.Ella pica las verduras She minces the vegetables.19 to be biting.20 to burn on one's back, to be beating down, to beat down, to burn in one's back.Este sol pica This sun beats down.21 to pique, to spur.Ella pica al caballo She spurred=piqued the horse.22 to pick at.Ella pica comida en la noche She eats food at night.23 to have a few snacks, to have a few nibbles.* * *1 (morder - insecto) to bite; (- abeja, avispa) to sting2 (corroer) to eat away, rot3 (perforar - papel, tarjeta) to punch4 (dar con un pico) to jab, goad6 (comida) to nibble7 (incitar) to arouse8 (herir) to wound9 (toro) to goad10 (cebo) to bite1 (sentir escozor) to itch2 (calentar) to be hot, be strong3 (estar picante) to be hot5 (caer en la cuenta) to cotton on, twig6 (comer) to have a nibble1 (muela) to decay, go bad2 (fruta) to begin to rot3 (tela) to be moth-eaten4 (mar) to get choppy5 (vino) to go vinegary, go sour, go off6 (metal) to pit7 (ofenderse) to take offence8 familiar (picar el orgullo) to get annoyed9 argot (pincharse droga) to shoot up\picar alto to aim highquien se pica, ajos come familiar if the cap fits, wear it* * *verb1) to sting, bite2) itch3) punch4) grind* * *1. VT1) [con el pico, la boca] [abeja, avispa] to sting; [mosquito, serpiente, pez] to bite; [ave] to peck (at)los pájaros han picado toda la fruta — the birds have pecked holes in o pecked (at) all the fruit
picar el anzuelo — (lit) to take o swallow the bait; (fig) to rise to the bait, fall for it *
- ¿qué mosca le habrá picado?2) (=comer) [persona] to nibble at3) (=agujerear) [+ hoja, página] to punch a hole/some holes in; [+ billete, entrada] to punch4) (=trocear)a) (Culin) [+ ajo, cebolla, patata] to chop; Esp, Cono Sur [+ carne] to mince, grind (EEUU)b) [+ tabaco] to cut; [+ hielo] to crushc) [+ tierra] to dig over, break up; [+ piedra] [en trozos pequeños] to chip at; [en trozos grandes] to break up5) (=provocar) [+ persona] to needle, goad; [+ caballo] to spur onestaba siempre picándome — he was always needling o goading me
lo que dijiste lo picó en su amor propio — what you said wounded o hurt his pride
6) (=corroer) [+ diente, muela, madera] to rot; [+ hierro, metal] to rust; [+ cable] to corrode; [+ goma, neumático] to perish7) (Inform) [+ texto] to key in8) (Mús) [+ nota] to play staccato9) (Taur) [+ toro] to stick, prick ( with the goad)10) (Mil) [+ enemigo] to harass11) Ven * (=sablear) to scrounge *12) Ven*2. VI1) [con el pico, la boca] [abeja, avispa] to sting; [mosquito, serpiente] to bite; [ave] to peck2) (=comer) [persona] to nibble, snackllevo todo el día picando — I've been nibbling o snacking all day
3) (=morder el cebo) [pez] to bite; [persona] * to fall for it *4) (=ser picante) [comida] to be hot, be spicy5) (=causar picor) [herida, espalda] to itch¿le pica la garganta? — do you have a tickle in your throat?, do you have a tickly throat?
me pican los ojos — my eyes are stinging o smarting
¿qué te pica? — (lit) where does it itch?; (fig) what's got into you?, what's eating you? (EEUU)
6) [sol] to burn7) (=probar)8) Esp * (=llamar a la puerta) to knock9) Cono Sur ** (=largarse) to split **10) Esp (Aut) to pink11)12) LAm [pelota] to bounce3.See:* * *1.verbo transitivo1)a) mosquito/víbora to bite; abeja/avispa to sting¿te picaron los mosquitos? — did you get bitten by the mosquitoes?
b) polillad) < anzuelo> to bitee) (fam) ( comer) to eatsólo quiero picar algo — I just want a little snack o a bite to eat
f) <billete/boleto> to punchg) (Taur) to jab2)a) (Coc) < carne> (Esp, RPl) to grind (AmE), to mince (BrE); <cebolla/perejil> to chop (up); <pan/manzana> (Ven) to cutb) < hielo> to crush; < pared> to chip; < piedra> (deshacer, romper) to break up, smash; (labrar, astillar) to work, chip away at3) <dientes/muelas> to rot, decayel azúcar pica los dientes — sugar rots your teeth o gives you tooth decay
5) (Per fam) ( obtener dinero de) to get (some) money from o out of6)b) < amor propio> to wound, hurt; < curiosidad> to pique, arouse7) < papel> to perforate8) (Mús) to play... staccato2.picar vi1)a) ( morder el anzuelo) to bite, take the baitpicar alto — to aim high
b) ( comer) to nibble2)a) comida to be hotb) ( producir comezón) to itch; lana/suéter to itch, be itchyme pica la espalda — my back itches o is itchy
¿te pican los ojos? — are your eyes stinging?
c) (fam) ( quemar)cómo pica el sol! — the sun's really burning o scorching!
3) (AmL) pelota to bounce4) (RPl arg) (irse, largarse) to split (sl)3.picarle — (Méx fam) to get a move on (colloq)
picarse v pron1)2) mar to get choppyanda picado — he's in a huff (colloq)
5) (arg) ( inyectarse) to shoot up (sl)6)picárselas — (RPl arg) ( irse) to split (sl)
* * *= mince, keyboard, smart, chop up, itch.Ex. A rotary machine invented in Holland in the late seventeenth century did not pound but minced the rags into pulp with revolving knives.Ex. One use of the Mouse is in free-hand drawing, but it also promises to improve drastically the way in which data can be manipulated once it has been keyboarded into a file.Ex. The Soviet hosts, meanwhile, still smarting over myriad implications of inferiority, found themselves in the novel position of being expected to instruct and enlighten Westerners.Ex. The writer bemoans record studios' tendency to chop up and fiddle with opera performances.Ex. Until your skin gets use to it, it will itch but non-scented talcum powder will help, just make sure you don't inhale any of that shit.----* algo para picar = finger food.* comida para picar = finger food.* picar en una trampa = fall for + a joke, fall for + it.* picar la curiosidad = pique + curiosity.* que pica = itchy [itchier -comp., itchiest -sup.].* * *1.verbo transitivo1)a) mosquito/víbora to bite; abeja/avispa to sting¿te picaron los mosquitos? — did you get bitten by the mosquitoes?
b) polillad) < anzuelo> to bitee) (fam) ( comer) to eatsólo quiero picar algo — I just want a little snack o a bite to eat
f) <billete/boleto> to punchg) (Taur) to jab2)a) (Coc) < carne> (Esp, RPl) to grind (AmE), to mince (BrE); <cebolla/perejil> to chop (up); <pan/manzana> (Ven) to cutb) < hielo> to crush; < pared> to chip; < piedra> (deshacer, romper) to break up, smash; (labrar, astillar) to work, chip away at3) <dientes/muelas> to rot, decayel azúcar pica los dientes — sugar rots your teeth o gives you tooth decay
5) (Per fam) ( obtener dinero de) to get (some) money from o out of6)b) < amor propio> to wound, hurt; < curiosidad> to pique, arouse7) < papel> to perforate8) (Mús) to play... staccato2.picar vi1)a) ( morder el anzuelo) to bite, take the baitpicar alto — to aim high
b) ( comer) to nibble2)a) comida to be hotb) ( producir comezón) to itch; lana/suéter to itch, be itchyme pica la espalda — my back itches o is itchy
¿te pican los ojos? — are your eyes stinging?
c) (fam) ( quemar)cómo pica el sol! — the sun's really burning o scorching!
3) (AmL) pelota to bounce4) (RPl arg) (irse, largarse) to split (sl)3.picarle — (Méx fam) to get a move on (colloq)
picarse v pron1)2) mar to get choppyanda picado — he's in a huff (colloq)
5) (arg) ( inyectarse) to shoot up (sl)6)picárselas — (RPl arg) ( irse) to split (sl)
* * *= mince, keyboard, smart, chop up, itch.Ex: A rotary machine invented in Holland in the late seventeenth century did not pound but minced the rags into pulp with revolving knives.
Ex: One use of the Mouse is in free-hand drawing, but it also promises to improve drastically the way in which data can be manipulated once it has been keyboarded into a file.Ex: The Soviet hosts, meanwhile, still smarting over myriad implications of inferiority, found themselves in the novel position of being expected to instruct and enlighten Westerners.Ex: The writer bemoans record studios' tendency to chop up and fiddle with opera performances.Ex: Until your skin gets use to it, it will itch but non-scented talcum powder will help, just make sure you don't inhale any of that shit.* algo para picar = finger food.* comida para picar = finger food.* picar en una trampa = fall for + a joke, fall for + it.* picar la curiosidad = pique + curiosity.* que pica = itchy [itchier -comp., itchiest -sup.].* * *picar [A2 ]vtA1 «mosquito/víbora» to bite; «abeja/avispa» to sting¿te picaron los mosquitos anoche? did you get bitten by the mosquitoes last night?, did the mosquitoes get you last night? ( colloq)2«polilla»: una manta picada por las polillas a moth-eaten blanketlas polillas me picaron el poncho the moths got at my poncho3 «ave» ‹comida› to peck at; ‹enemigo› to peck4 ‹anzuelo› to bitepicar galletas entre horas engorda muchísimo eating cookies between meals is very fatteningnos sirvió un aperitivo con algo para picar he served us a drink and some nibblesno quiero cenar, sólo picar algo I don't want supper, just a little snack o just a bite to eat6 ‹billete/boleto› to punchB ( Méx) (con una aguja, espina) to prickC1 ( Coc) ‹cebolla/perejil› to chop, chop … up; ‹carne› (Esp, RPl) to grind ( AmE), to mince ( BrE); ‹pan/manzana› ( Ven) to cut2 ‹hielo› to crush; ‹tierra› to break up; ‹pared› to chip ‹piedra› (deshacer, romper) to break up, smash; (labrar, astillar) to work, chip away atD ‹dientes/muelas› to rot, decayel azúcar pica los dientes sugar rots your teeth o gives you tooth decayE (en billar) ‹bola› to put spin onvoy a picar a mi viejo I'm going to get some money out of my old man ( colloq), I'm going to touch my old man for some money ( colloq)G1 (incitar) to spur on; (ofender, enfadar) to upset, hurt2 ‹amor propio› to wound, hurt; ‹curiosidad› to pique, arouseH ‹papel› to perforateI ( Mús) to play … staccato■ picarviA1 (morder el anzuelo) to bite, take the baitha picado un pez grande we've got o hooked a big oneel cliente picó the customer rose to o took the baitle tendimos una trampa y picó we set a trap for him and he fell for itpicar alto to aim high2 (comer) to nibblesiempre anda picando entre comidas he's always eating o nibbling between mealsB1 «comida» to be hotesta mostaza pica mucho this mustard's really hot, this mustard really burns your mouth2 (producir comezón) «lana/suéter» to itch, be itchyme pica la espalda my back itches o is itchy¿te pican los ojos? are your eyes stinging o smarting?3 ( fam)(quemar): ¡cómo pica el sol hoy! the sun's really burning o scorching today!C ( AmL) «pelota» to bouncela pelota picó fuera the ball bounced o went outhacer picar la pelota to bounce the ball■ picarseA1 «muelas» to decay, rot; «manguera/llanta» to perish; «cacerola/pava» to rust; «ropa» to get moth-eaten2 «manzana» to rot, go rotten; «vino» to go sourB «mar» to get choppyC ( fam) (enfadarse) to get annoyed, get in a huff ( colloq); (ofenderse) to take offense*, be piquedhombre, no te piques; si sólo era una broma come on, don't get annoyed, it was only a joke ( colloq)anda picado he's in a huff ( colloq)D «avión» to nose-dive; «pájaro» to diveEFyo me las pico I'm off ( colloq)a las nueve me las pico I have to be going o to take off at nine ( colloq)* * *
picar ( conjugate picar) verbo transitivo
1
[abeja/avispa] to sting;
una manta picada por las polillas a moth-eaten blanket
‹ enemigo› to peck
◊ solo quiero picar algo I just want a snack o a bite to eat
f) (Taur) to jab
2
‹cebolla/perejil› to chop (up)
‹ pared› to chip;
‹ piedra› to break up, smash
3 ‹dientes/muelas› to rot, decay
verbo intransitivo
1
2
◊ me pica la espalda my back itches o is itchy;
me pican los ojos my eyes sting
3 (AmL) [ pelota] to bounce
4 (RPl arg) (irse, largarse) to split (sl);◊ picarle (Méx fam) to get a move on (colloq)
picarse verbo pronominal
1
[manguera/llanta] to perish;
[cacerola/pava] to rust;
[ ropa] to get moth-eaten
[ vino] to go sour
2 [ mar] to get choppy
3 (fam) ( enfadarse) to get annoyed;
( ofenderse) to take offense
picar
I verbo transitivo
1 (carne) to mince
2 (cebolla, ajo, etc) to chop up
3 (hielo) to crush
4 (una avispa, abeja) to sting: me picó un escorpión, I was stung by a scorpion
5 (una serpiente, un mosquito) to bite
6 (tarjeta, billete) to punch
7 (piedra) to chip
8 (papel) to perforate
9 (comer: las aves) to peck
(: una persona) to nibble
picar algo, to have a snack/nibble
10 fam (incitar) to incite
11 fam (molestar) to annoy
12 (curiosidad) me picó la curiosidad, it aroused my curiosity
II verbo intransitivo
1 (pez) to bite
2 (comida) to be hot
3 (escocer, irritar) to itch: este suéter pica, this sweater is very itchy
me pica la mano, my hand is itching
4 fam (sol) to burn, scorch: hoy pica el sol, the sun is scorching today
' picar' also found in these entries:
Spanish:
rascar
- tabla
English:
bite
- chop
- clip
- crush
- grind
- itch
- mince
- nibble
- pick
- pick at
- pit
- prickle
- punch
- rise
- smart
- sting
- bounce
- chopping board
- eat
- finely
- prick
- rot
- tickle
* * *♦ vt1. [sujeto: mosquito, serpiente] to bite;[sujeto: avispa, escorpión] to sting;me picó una avispa I was stung by a wasp;2. [sujeto: ave] [comida] to peck at;la gaviota me picó (en) una mano the seagull pecked my hand3. [trocear] [verdura] to chop;Esp, RP [carne] to mince; [piedra, hielo] to break up; [pared] to chip the plaster off5. [dañar, estropear] [diente, caucho, cuero] to rot;vamos a picar algo antes de comer let's have some nibbles before the meal;está todo el día picando comida she's always nibbling at something or other between mealsle encanta picar a su hermana he loves needling his sister8. [estimular] [persona, caballo] to spur on;aquello me picó la curiosidad that aroused my curiosity9. [perforar] [billete, ficha] to punch11. Taurom to goad[bola de billar] to screw13. Am [botar] [balón, pelota] to bouncepícale, que se nos hace tarde para el teatro get a move on, we'll be late for the play;ya píquenle con eso, o no acabarán nunca you'd better get a move on with that or you'll never finishpicarle un ojo a alguien to wink at sb♦ vi1. [escocer] [parte del cuerpo, herida, prenda] to itch;¿te pica? does it itch?;me pica mucho la cabeza my head is really itchy;me pican los ojos my eyes are stinging2. [estar picante] [alimento, plato] to be spicy o hot;[cebolla] to be strong3. [ave] to peck4. [pez] to bite5. [dejarse engañar] to take the bait;no creo que pique I don't think he's going to fall for it o take the bait6. [tomar un aperitivo] to nibble;¿te pongo unas aceitunas para picar? would you like some olives as an aperitif?7. [sol] to burn;cuando más picaba el sol when the sun was at its hottest9. Am [balón, pelota] to bounce;la pelota picó fuera the ball went out11. Comppicar (muy) alto to have great ambitions* * *I v/t2 carne grind, Brmince; verdura mince, Brchop finely3 piedra break (up)4 TAUR jab with a lance5 ( molestar) annoy6 la curiosidad pique7 MÚS pickII v/i1 tb figtake the bait2 L.Am.spicy* * *picar {72} vt1) : to sting, to bite2) : to peck at3) : to nibble on4) : to prick, to puncture, to punch (a ticket)5) : to grind, to chop6) : to goad, to incite7) : to pique, to provokepicar vi1) : to itch2) : to sting3) : to be spicy4) : to nibble5) : to take the bait6)picar en : to dabble in7)picar muy alto : to aim too high* * *picar vb3. (carne) to minceha picado antes de comer y ahora no tiene hambre she had something to eat before lunch and now she's not hungry6. (billete) to punch7. (comida) to be hot8. (ropa, toalla, etc) to be itchy -
8 extender
v.1 to spread (out) (tela, plano, alas).me extendió la mano she held out her hand to me2 to spread (mantequilla).3 to extend, to widen.extendieron el castigo a todos los alumnos the punishment was extended to include all the pupilsMaría extendió el mapa Mary extended the map.María extendió el discurso Mary extended the discourse.El banco extendió el plazo The bank extended the deadline.4 to draw up (document).le extenderé un cheque I'll write you (out) a check, I'll make out a check to you5 to outstretch, to spread-eagle.* * *1 (mapa, papel) to spread (out), open (out)2 (brazo etc) to stretch (out); (alas) to spread3 (mantequilla etc) to spread5 figurado (hacer mayor) to extend, enlarge6 figurado (idea, creencia, noticia) to spread1 (durar) to extend, last■ el periodo que estudiaremos se extiende entre los siglos XVIII y XIX the period we're going to study goes from the 18th century to the 19th century2 (terreno) to stretch3 figurado (difundirse) to spread, extend4 figurado (al hablar) to enlarge, expand, go into detail* * *verb1) to extend2) stretch3) spread4) write out•* * *1. VT1) (=desplegar) [+ manta, mantel] to spread out; [+ alas] to spread, stretch out; [+ brazo, pierna, tentáculo] to stretch outextendió el mapa encima de la mesa — he opened out o spread out the map on the table
la corriente del Golfo extiende su acción beneficiosa hasta el norte de Europa — the beneficial effects of the Gulf Stream reach as far as northern Europe
extender la mano a algn — to hold out one's hand to sb, extend one's hand to sb frm
2) (=esparcir) [+ sellos, arena] to lay out, spread outextendimos el tabaco al sol — we laid o spread the tobacco out in the sun
3) (=untar) [+ crema, mantequilla] to spread4) (=difundir) [+ noticia, rumor] to spread; [+ influencia, poder] to extendextendí un cheque a su nombre — I made out o wrote out a cheque to him
6) (=ampliar) [+ oferta, contrato] to extendhan extendido el derecho de cobrar una pensión a las amas de casa — the right to receive a pension has been extended to include housewives
7) (Téc) [+ alambre] to draw2.See:* * *1.verbo transitivo1) <periódico/mapa> to open... up o out3) <pintura/mantequilla> to spread4) ( ampliar) <poderes/influencia> to broaden, extend; <plazo/permiso> to extend5) (frml) <factura/cheque> to issue (frml); < receta> to make out, write; <documento/escritura> to issue2.¿a nombre de quién extiendo el cheque? — to whom do I make the check payable?
extenderse v pron1) ( en el espacio)a) (propagarse, difundirse) fuego/epidemia/noticia to spreadb) (abarcar, ocupar) territorio stretchc) influencia/autoridad to extend2) ( en el tiempo)a) época/período to lastb) (en explicación, discurso)se extendió demasiado en or sobre ese tema — he spent too much time on that subject
¿quisiera extenderse en or sobre ese punto? — would you like to expand on that point?
* * *= broaden, extend, lengthen, widen, stretch, unfold, stretch out.Ex. The program's purpose is to enable U.S. librarians and publishers to enrich and broaden their career experience through a short period of overseas service.Ex. The term author is normally extended to include writers, illustrator, performers, producers, translators, and others with some intellectual or artistic responsibility for a work.Ex. It is needless to lengthen the list.Ex. The quality of machine indexing can be enhanced by widening the indexing field.Ex. He glanced casually at the ill-balanced frontages of the buildings ahead that stretched on and on until they melded in an indistinguishable mass of gray at Laurence Street.Ex. This algorithm handles cyclic graphs without unfolding the cycles nor looping through them.Ex. Everyone knows the benefits of stretching out both before and after your workouts.----* cada vez más extendido = spreading.* extender la influencia = spread + influence.* extender la mano = put out + Posesivo + hand, reach out, put forth + Posesivo + hand.* extender la mano para coger algo = hand + reach for.* extenderse = spread (over/throughout), gain + currency, spread over, take off, catch on, ricochet, sweep through, sprawl.* extenderse a = pervade.* extenderse a modo de abanico = fan out.* extenderse como el fuego = spread like + wildfire.* extenderse como un reguero de pólvora = spread like + wildfire.* extenderse de... a... = stretch from... to....* extenderse por todas partes = reach + far and wide, extend + far and wide, stretch + far and wide.* extenderse por todos lados = extend + far and wide, reach + far and wide, stretch + far and wide.* extender un cheque = issue + check.* que se extiende sobre una zona muy amplia = sprawling.* reputación + extenderse = reputation + spread.* * *1.verbo transitivo1) <periódico/mapa> to open... up o out3) <pintura/mantequilla> to spread4) ( ampliar) <poderes/influencia> to broaden, extend; <plazo/permiso> to extend5) (frml) <factura/cheque> to issue (frml); < receta> to make out, write; <documento/escritura> to issue2.¿a nombre de quién extiendo el cheque? — to whom do I make the check payable?
extenderse v pron1) ( en el espacio)a) (propagarse, difundirse) fuego/epidemia/noticia to spreadb) (abarcar, ocupar) territorio stretchc) influencia/autoridad to extend2) ( en el tiempo)a) época/período to lastb) (en explicación, discurso)se extendió demasiado en or sobre ese tema — he spent too much time on that subject
¿quisiera extenderse en or sobre ese punto? — would you like to expand on that point?
* * *= broaden, extend, lengthen, widen, stretch, unfold, stretch out.Ex: The program's purpose is to enable U.S. librarians and publishers to enrich and broaden their career experience through a short period of overseas service.
Ex: The term author is normally extended to include writers, illustrator, performers, producers, translators, and others with some intellectual or artistic responsibility for a work.Ex: It is needless to lengthen the list.Ex: The quality of machine indexing can be enhanced by widening the indexing field.Ex: He glanced casually at the ill-balanced frontages of the buildings ahead that stretched on and on until they melded in an indistinguishable mass of gray at Laurence Street.Ex: This algorithm handles cyclic graphs without unfolding the cycles nor looping through them.Ex: Everyone knows the benefits of stretching out both before and after your workouts.* cada vez más extendido = spreading.* extender la influencia = spread + influence.* extender la mano = put out + Posesivo + hand, reach out, put forth + Posesivo + hand.* extender la mano para coger algo = hand + reach for.* extenderse = spread (over/throughout), gain + currency, spread over, take off, catch on, ricochet, sweep through, sprawl.* extenderse a = pervade.* extenderse a modo de abanico = fan out.* extenderse como el fuego = spread like + wildfire.* extenderse como un reguero de pólvora = spread like + wildfire.* extenderse de... a... = stretch from... to....* extenderse por todas partes = reach + far and wide, extend + far and wide, stretch + far and wide.* extenderse por todos lados = extend + far and wide, reach + far and wide, stretch + far and wide.* extender un cheque = issue + check.* que se extiende sobre una zona muy amplia = sprawling.* reputación + extenderse = reputation + spread.* * *extender [E8 ]vtA ‹periódico/mapa› to open … up o outextendió la toalla sobre la arena he spread the towel out on the sandB ‹brazos› to stretch out; ‹alas› to spreadle extendió la mano he held out his hand to herC ‹pintura/mantequilla/pegamento› to spreadextender bien la crema por todo el rostro y cuello spread the cream over the face and neckD (ampliar) ‹poderes/influencia› to broaden, extend; ‹plazo/permiso› to extendquiere extender su esfera de influencia he wants to broaden o extend o expand his sphere of influencese habla de extender estas reformas a los institutos privados there is talk of these reforms being extended to (apply to) private schoolsE ( frml); ‹factura› to issue ( frml); ‹cheque› to issue ( frml), to make out, write, write out; ‹receta› to make out, write; ‹documento/escritura› to issue¿a nombre de quién extiendo el cheque? to whom do I make the check payable?, who do I make o write the check out to?1 (propagarse, difundirse) «fuego/epidemia» to spread; «tumor» to spread; «noticia/costumbre/creencia» to spreadla humedad se ha extendido a la habitación de al lado the dampness has spread to the next room2 (abarcar, ocupar) «territorio» stretch; «influencia/autoridad» to extendse extiende hasta el río it extends o stretches down to the riverinmensos campos de olivos se extendían ante nuestros ojos ( liter); vast olive groves stretched out before usextenderse A algo to extend TO sthmis conocimientos no se extienden a ese campo my knowledge does not extend to that field1 «época/período» to lastel período que se extiende hasta la Revolución Francesa the period up to the French Revolutionel invierno se ha extendido mucho this winter has gone on o lasted a long time, it has been a long winter2(en una explicación, un discurso): ya nos hemos extendido bastante sobre este tema we have already spent enough time on this subject¿quisiera extenderse sobre ese punto? would you like to expand o enlarge on that point?* * *
extender ( conjugate extender) verbo transitivo
1 ‹periódico/mapa› to open … up o out;
‹mantel/toalla› to spread … out
2 ‹ brazos› to stretch out;
‹ alas› to spread;
3 ‹pintura/mantequilla› to spread
4 ( ampliar) ‹poderes/plazo/permiso› to extend
5 (frml) ‹factura/cheque/escritura› to issue;
‹ receta› to make out, write
extenderse verbo pronominal
1 ( en el espacio)
extenderse a algo to extend to sth
2 ( en el tiempo)
b) [ persona]:
¿quisiera extenderse sobre ese punto? would you like to expand on that point?
extender verbo transitivo
1 to extend
(un territorio) to enlarge
2 (desplegar, estirar) to spread (out), open (out)
(una mano, las piernas, etc) to stretch (out)
3 (untar) to spread
4 (expedir) (un cheque) to make out
(un documento) to draw up
(un certificado) to issue
' extender' also found in these entries:
Spanish:
alargar
- ampliar
- extensor
- extensora
- generalizar
- repartir
- tender
English:
enlarge
- expand
- extend
- go
- make out
- open out
- prolong
- roll out
- shoot out
- spread
- stretch
- thrust out
- unfold
- write
- write out
- stick
* * *♦ vt1. [tela, plano, periódico] to spread (out);[brazos, piernas] to stretch out; [alas] to spread (out);extendió el mantel sobre la hierba he spread the blanket (out) on the grass;me extendió la mano she held out her hand to me2. [mantequilla, pegamento, barniz] to spread;[objetos] to spread out3. [ampliar] to extend, to widen;extendieron el castigo a todos los alumnos the punishment was extended to include all the pupils4. [documento] to draw up;[cheque] to make out, to write (out); [certificado] to issue; [factura] to make out; [receta] to write (out);le extenderé un cheque I'll write you (out) a cheque, I'll make out a cheque to you5. [prolongar] to prolong, to extend6. [propagar] to spread;extender una creencia to spread a belief* * *v/tme extendió la mano she held out her hand to me2 ( untar) spread3 ( ampliar) extend* * *extender {56} vt1) : to spread out, to stretch out2) : to broaden, to expandextender la influencia: to broaden one's influence3) : to draw up (a document), to write out (a check)* * *extender vb2. (desplegar) to spread out3. (ampliar) to extend4. (brazo, etc) to stretch out -
9 put
putpresent participle - putting; verb1) (to place in a certain position or situation: He put the plate in the cupboard; Did you put any sugar in my coffee?; He put his arm round her; I'm putting a new lock on the door; You're putting too much strain on that rope; When did the Russians first put a man into space?; You've put me in a bad temper; Can you put (=translate) this sentence into French?) poner, colocar2) (to submit or present (a proposal, question etc): I put several questions to him; She put her ideas before the committee.) presentar3) (to express in words: He put his refusal very politely; Children sometimes have such a funny way of putting things!) expresar4) (to write down: I'm trying to write a letter to her, but I don't know what to put.) poner; escribir5) (to sail in a particular direction: We put out to sea; The ship put into harbour for repairs.) echar al mar•- put-on- a put-up job
- put about
- put across/over
- put aside
- put away
- put back
- put by
- put down
- put down for
- put one's feet up
- put forth
- put in
- put in for
- put off
- put on
- put out
- put through
- put together
- put up
- put up to
- put up with
put vb1. poner / colocar2. metertr[pʊt]■ where did you put the matches? ¿dónde has puesto las cerillas?2 (write, mark) poner, apuntar, escribir■ what did you put for number six? ¿qué pusiste en el número seis?3 (cause to be) poner■ what's put you in such a bad mood ¿qué te ha puesto de tan mal humor?4 (rate, classify) poner5 (express) expresar, decir■ how shall I put it? ¿cómo te lo diría?6 (calculate, estimate) calcular7 SMALLSPORT/SMALL (shot) lanzar\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto be hard put to do something serle difícil a uno hacer algoto not know where to put oneself no saber dónde ponerse, no saber dónde esconderseto put an end to something acabar con algo, poner fin a algoto put in a good word for somebody recomendar a alguiento not put it past somebody (to do something) creer a alguien muy capaz (de hacer algo)to put one over on somebody engañar a alguiento put paid to something estropear algoto put something right arreglar algoto put somebody on the train, plane, etc acompañar a alguien al tren, al avión, etcto put somebody to bed acostar a alguiento put somebody to death ejecutar a alguiento put somebody up to something incitar a alguien a hacer algoto put something out to contract subcontratar algoto put something to good use hacer buen uso de algoto put the blame on somebody echar la culpa a alguiento put two and two together atar cabosto put something up for sale poner algo en ventato stay put quedarse quieto,-a1) place: poner, colocarput it on the table: ponlo en la mesa2) insert: meterit put her in a good mood: la puso de buen humorto put into effect: poner en práctica4) impose: imponerthey put a tax on it: lo gravaron con un impuesto5) subject: someter, ponerto put to the test: poner a pruebato put to death: ejecutar6) express: expresar, decirhe put it simply: lo dijo sencillamente7) apply: aplicarto put one's mind to something: proponerse hacer algo8) set: ponerI put him to work: lo puse a trabajar9) attach: darto put a high value on: dar gran valor a10) present: presentar, exponerto put a question to someone: hacer una pregunta a alguienput vi1)to put to sea : hacerse a la mar2)to put up with : aguantar, soportaradj.• puesto, -a adj.pret., p.p.(Preterito definido y participio pasivo de "to put")• colocar v.v.(§ p.,p.p.: put) = lanzar v.• meter v.• poner v.(§pres: pongo, pones...) pret: pus-pp: puestofut/c: pondr-•)• situar v.pʊt
1.
2)a) ( place) poner*; (with care, precision etc) colocar*, poner*; ( inside something) meter, poner*to put something in the oven — poner* or meter algo en el horno
did you put salt in it? — ¿le pusiste or le echaste sal?
I put myself on the list — me apunté or me puse en la lista
not to know where to put oneself o (AmE also) one's face (colloq) — no saber* dónde ponerse or meterse
to put something behind one — olvidar or superar algo
b) (install, fit) poner*3)a) ( thrust)she put her head around the door/out of the window — asomó la cabeza por la puerta/por la ventana
b) (send, propel)c) ( Sport)to put the shot — lanzar* el peso
4)a) ( rank) poner*she puts herself first — se pone ella primero or en primer lugar
to put something above/before something: I put honesty above all other virtues para mí la honestidad está por encima de todas las demás virtudes or por encima de todo; he puts his art before everything else — antepone su arte a todo
b) (in competition, league)this victory puts them in o into the lead — con esta victoria pasan a ocupar la delantera
c) ( estimate)to put something at something: I'd put the figure at closer to $40,000 — yo diría que la cifra es más cercana a los 40.000 dólares
5) ( cause to be) poner*to put something to good use — \<\<time/ability/object\>\> hacer* buen uso de algo
6) (make undergo, cause to do)to put somebody to something: I don't want to put you to any trouble no quiero causarle ninguna molestia; I put her to work — la puse a trabajar; death, shame I 1), test I 1) b) etc
7)a) (attribute, assign)to put something on something: I couldn't put a price on it no sabría decir cuánto vale; I put a high value on our friendship — valoro mucho nuestra amistad
b) ( impose)to put something on something/somebody: they put a special duty on these goods gravaron estos artículos con un impuesto especial; to put the blame on somebody echarle la culpa a algn, culpar a algn; it put a great strain on their relationship — eso sometió su relación a una gran tensión
8)a) (instill, infect)to put something in(to) something: who put that idea into your head? — ¿quién te metió esa idea en la cabeza?
b) ( cause to have)to put something in(to) something: the fresh air put some color into his cheeks — el aire fresco les dio un poco de color a sus mejillas
9)a) ( invest)to put something into something — \<\<money\>\> invertir* algo en algo
b) (bet, stake)to put something on something — \<\<money\>\> apostar* or jugarse* algo a algo
c) ( contribute)to put something toward something — contribuir* con algo a algo, poner* algo para algo
10) (fix, repose)to put something in something/somebody: I put my trust in you puse or (liter) deposité mi confianza en ti; I don't put much faith in conventional medicine — no le tengo mucha fe a la medicina convencional
11) ( present) \<\<views/case\>\> exponer*, presentar; \<\<proposal\>\> presentarto put something to somebody: to put a question to somebody hacerle* una pregunta a algn; the employers' offer will be put to a mass meeting la oferta de la patronal será sometida a votación en una asamblea; I put it to you that... — (frml) mi opinión es que...
12) (write, indicate, mark) poner*what shall I put? — ¿qué pongo?
13) ( express) decir*(let me) put it this way: I wouldn't invite him again — te digo lo siguiente: no lo volvería a invitar
to put something well/badly — expresar algo bien/mal
2.
to put to sea — hacerse* a la mar, zarpar
Phrasal Verbs:- put away- put back- put by- put down- put in- put off- put on- put out- put over- put past- put up[pʊt] (pt, pp put)1. TRANSITIVE VERBFor set combinations consisting of put + noun, eg put a price on, put a strain on, put an end to, put at risk, put out of business, put in touch with look up the noun. For put + adverb/preposition combinations, see also phrasal verbs.1) (=place, thrust)a) (physically) poner; (with precision) colocar; (=insert) meter, introducir more frm; (=leave) dejar•
I put a serviette by each plate — puse or coloqué una servilleta junto a cada plato•
put it in the drawer — ponlo en el cajónshe put the chairs in a circle — puso or colocó las sillas en círculo
shall I put milk in your coffee? — ¿te pongo leche en el café?
he put a coin in the slot — puso or metió or more frm introdujo una moneda en la ranura
you should put your money in a bank — deberías poner or more frm depositar el dinero en un banco
•
I put a sheet of paper into the typewriter — puse or coloqué una hoja de papel en la máquina de escribir•
he put his keys on the table — puso or dejó las llaves en la mesaI put some more coal on the fire — puse or eché más carbón en el fuego
she put her head on my shoulder — apoyó or recostó la cabeza en mi hombro
•
she put her head out of the window — asomó la cabeza por la ventana•
he put his hand over his mouth — se tapó la boca con la mano, se puso la mano en la boca•
he put his head round the door — asomó la cabeza por la puerta•
I put my fist through the window — rompí la ventana con el puñobed 1., 1), flight II, stay I, 1., 1), a) Some put + noun combinations require a more specific Spanish verb. For very set combinations look up the noun.•
he put the shell to his ear — se puso or se acercó la concha al oído•
the syllabus puts a lot of emphasis on languages — el programa (de estudios) hace or pone mucho énfasis en los idiomas•
I wouldn't put any faith in what he says — yo no creería lo que dice, yo no tendría ninguna confianza en lo que dice•
you can put that idea out of your head — ya te puedes quitar esa idea de la cabezablame 1., figure 1., 6), trust 1., 1), tax 1., 1)•
this puts the responsibility on drivers to be aware of the law — esto responsabiliza a los conductores de estar enterados de la ley2) (=cause to be) poner•
to put sb in a good/bad mood — poner a algn de buen/mal humorthis puts me in a very awkward position — esto me pone or deja en una situación muy difícil
his win today puts him in second place overall — la victoria de hoy le pone or coloca en segunda posición en la clasificación general
•
to put sb on a diet — poner a algn a dieta or a régimen3) (=cause to undertake)•
she put him to work immediately — lo puso a trabajar en seguida4) (=express) decirI don't quite know how to put this — la verdad, no sé cómo decir esto
•
as Shakespeare puts it — como dice Shakespeare•
to put it bluntly — para decirlo claramente, hablando en plata *•
I find it hard to put into words — me resulta difícil expresarlo con palabras•
how shall I put it? — ¿cómo lo diría?let me put it this way... — digámoslo de esta manera..., por decirlo de alguna manera...
to put it another way, it'll save you three hours — por decirlo de otra manera, te ahorrará tres horas
5) (=write) poner, escribirwhat do you want me to put? — ¿qué quieres que ponga or escriba?
put your name at the top of the paper — ponga or escriba su nombre en la parte superior del papel
put the title in capital letters — pon or escribe el título en letras mayúsculas
•
I've put you on the waiting list — le he puesto en la lista de esperaput it on my account — (Comm) cárguelo a mi cuenta
•
he put a line through the offending paragraph — tachó el párrafo controvertido•
to put one's signature to sth — firmar algo6) (=invest) invertir•
to put money into a company — invertir dinero en una compañíaI've put a lot of time and effort into this — he invertido un montón de tiempo y esfuerzo en esto, le he dedicado a esto mucho tiempo y esfuerzo
"I'm not getting much out of this course" - "well, you're not putting much into it, are you?" — -no estoy sacando mucho de este curso -tampoco es que te estés esforzando mucho, ¿no?
7) (=contribute)•
to put sth towards sth — contribuir (con) algo hacia algoI'll pay for the bike but you'll have to put something towards it — yo pagaré la bici pero tú tienes que contribuir con algo
I'm going to put the money towards a holiday — voy a poner or guardar el dinero para unas vacaciones
8) (=expound, submit) [+ views] expresar, exponerthis will give people an opportunity to put their views — esto dará a la gente la oportunidad de expresar or exponer sus puntos de vista
he puts the case for a change in the law — plantea or expone argumentos a favor de un cambio en la ley
she puts a convincing case — presenta or da argumentos convincentes
•
the proposal was put before Parliament — la propuesta se presentó ante el parlamento•
to put sth to sb, how will you put it to him? — ¿cómo se lo vas a decir or comunicar?I put it to you that... — les sugiero que...
the chairman put the proposal to the committee — el presidente sometió la propuesta a votación en el comité
9) (=estimate)•
they put the loss at around £50,000 — calcularon or valoraron las pérdidas en unas 50.000 librashis fortune is put at 3 billion — se calcula or valora su fortuna en 3 billones
the number of dead was put at 6,000 — se calculó or estimó el número de muertos en 6.000
•
some put the figure as high as 20,000 — algunos estiman que la cifra llega hasta 20.00010) (=rank)•
he put himself above the law — creía estar por encima de la ley•
I wouldn't put him among the greatest poets — yo no le pondría entre los más grandes poetas•
we should never put money before happiness — no deberíamos nunca anteponer el dinero a la felicidadI put the needs of my children before anything else — para mí las necesidades de mis hijos van por delante de todo lo demás or son más importantes que todo lo demás
11) (=set)•
she put my brother against me — puso a mi hermano en contra mía•
to put a watch to the right time — poner un reloj en hora12) (=throw)•
to put the shot — (Sport) lanzar el peso13) (St Ex) (=offer to sell) [+ stock, security] declararse vendedor de14) (=bet)see put on2.INTRANSITIVE VERB(Naut)•
to put into port — entrar a puertothe ship put into Southampton — el barco entró a or en Southampton
•
to put to sea — hacerse a la mar3.COMPOUNDput option N — (St Ex) opción f de venta a precio fijado
- put away- put back- put by- put down- put in- put off- put on- put onto- put out- put over- put up- put upon* * *[pʊt]
1.
2)a) ( place) poner*; (with care, precision etc) colocar*, poner*; ( inside something) meter, poner*to put something in the oven — poner* or meter algo en el horno
did you put salt in it? — ¿le pusiste or le echaste sal?
I put myself on the list — me apunté or me puse en la lista
not to know where to put oneself o (AmE also) one's face (colloq) — no saber* dónde ponerse or meterse
to put something behind one — olvidar or superar algo
b) (install, fit) poner*3)a) ( thrust)she put her head around the door/out of the window — asomó la cabeza por la puerta/por la ventana
b) (send, propel)c) ( Sport)to put the shot — lanzar* el peso
4)a) ( rank) poner*she puts herself first — se pone ella primero or en primer lugar
to put something above/before something: I put honesty above all other virtues para mí la honestidad está por encima de todas las demás virtudes or por encima de todo; he puts his art before everything else — antepone su arte a todo
b) (in competition, league)this victory puts them in o into the lead — con esta victoria pasan a ocupar la delantera
c) ( estimate)to put something at something: I'd put the figure at closer to $40,000 — yo diría que la cifra es más cercana a los 40.000 dólares
5) ( cause to be) poner*to put something to good use — \<\<time/ability/object\>\> hacer* buen uso de algo
6) (make undergo, cause to do)to put somebody to something: I don't want to put you to any trouble no quiero causarle ninguna molestia; I put her to work — la puse a trabajar; death, shame I 1), test I 1) b) etc
7)a) (attribute, assign)to put something on something: I couldn't put a price on it no sabría decir cuánto vale; I put a high value on our friendship — valoro mucho nuestra amistad
b) ( impose)to put something on something/somebody: they put a special duty on these goods gravaron estos artículos con un impuesto especial; to put the blame on somebody echarle la culpa a algn, culpar a algn; it put a great strain on their relationship — eso sometió su relación a una gran tensión
8)a) (instill, infect)to put something in(to) something: who put that idea into your head? — ¿quién te metió esa idea en la cabeza?
b) ( cause to have)to put something in(to) something: the fresh air put some color into his cheeks — el aire fresco les dio un poco de color a sus mejillas
9)a) ( invest)to put something into something — \<\<money\>\> invertir* algo en algo
b) (bet, stake)to put something on something — \<\<money\>\> apostar* or jugarse* algo a algo
c) ( contribute)to put something toward something — contribuir* con algo a algo, poner* algo para algo
10) (fix, repose)to put something in something/somebody: I put my trust in you puse or (liter) deposité mi confianza en ti; I don't put much faith in conventional medicine — no le tengo mucha fe a la medicina convencional
11) ( present) \<\<views/case\>\> exponer*, presentar; \<\<proposal\>\> presentarto put something to somebody: to put a question to somebody hacerle* una pregunta a algn; the employers' offer will be put to a mass meeting la oferta de la patronal será sometida a votación en una asamblea; I put it to you that... — (frml) mi opinión es que...
12) (write, indicate, mark) poner*what shall I put? — ¿qué pongo?
13) ( express) decir*(let me) put it this way: I wouldn't invite him again — te digo lo siguiente: no lo volvería a invitar
to put something well/badly — expresar algo bien/mal
2.
to put to sea — hacerse* a la mar, zarpar
Phrasal Verbs:- put away- put back- put by- put down- put in- put off- put on- put out- put over- put past- put up -
10 touch
1. verb1) (to be in, come into, or make, contact with something else: Their shoulders touched; He touched the water with his foot.) tocar(se)2) (to feel (lightly) with the hand: He touched her cheek.) rozar, tocar suavemente3) (to affect the feelings of; to make (someone) feel pity, sympathy etc: I was touched by her generosity.) afectar; conmover, llegar (sus palabras le llegaron muy dentro)4) (to be concerned with; to have anything to do with: I wouldn't touch a job like that.) tocar; (I wouldn't touch a job like that: no querría ver un trabajo así ni en pintura)
2. noun1) (an act or sensation of touching: I felt a touch on my shoulder.) toque; roce2) ((often with the) one of the five senses, the sense by which we feel things: the sense of touch; The stone felt cold to the touch.) tacto3) (a mark or stroke etc to improve the appearance of something: The painting still needs a few finishing touches.) retoque4) (skill or style: He hasn't lost his touch as a writer.) toque, nota (personal), sello, estilo5) ((in football) the ground outside the edges of the pitch (which are marked out with touchlines): He kicked the ball into touch.) toque, fuera de juego•- touching- touchingly
- touchy
- touchily
- touchiness
- touch screen
- in touch with
- in touch
- lose touch with
- lose touch
- out of touch with
- out of touch
- a touch
- touch down
- touch off
- touch up
- touch wood
touch1 n1. toque2. tactotouch2 vb tocar"Please do not touch" "No tocar, por favor"tr[tʌʧ]3 (sense) tacto4 (connection) contacto, comunicación nombre femenino5 (slight quantity) poquito, pizca; (trace) punto, asomo6 SMALLMEDICINE/SMALL amago8 (manner, style) toque nombre masculino, sello9 SMALLSPORT/SMALL toque nombre masculino■ look, but don't touch mirad, pero no toquéis2 (eat) probar3 (move) conmover4 (equal, rival) igualar5 (affect) afectar, tocar6 (deal with) tocar, abordar1 tocarse\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLat a touch al primer roceinto touch SMALLSPORT/SMALL fueranot to touch something with a bargepole no querer algo ni regalado,-a, no querer algo ni que le paguen a unoto be an easy/soft touch ser fácil sacarle dinero a unoto be in touch with something estar al corriente de algoto be out of touch estar fuera de ondato get in touch ponerse en contacto ( with, con)to keep in touch mantenerse en contacto ( with, con)to touch bottom tocar fondoto touch somebody for money sablear, dar un sablazo a alguien■ he touched me for £10 me sableó diez librasto touch wood tocar maderatouch ['tʌʧ] vt1) feel, handle: tocar, tentar2) affect, move: conmover, afectar, tocarhis gesture touched our hearts: su gesto nos tocó el corazóntouch vi: tocarsetouch n1) : tacto m (sentido)2) detail: toque m, detalle ma touch of color: un toque de color3) bit: pizca f, gota f, poco m4) ability: habilidad fto lose one's touch: perder la habilidad5) contact: contacto m, comunicación fto keep in touch: mantenerse en contactov.• enternecer v.• manosear v.• palpar v.• tentar v.• tocar v.n.(§ pl.: touches) = contacto s.m.• dejo s.m.• gustillo s.m.• pincelada s.f.• pizca s.f.• pulsación s.f.• rasgo s.m.• retoque s.m.• saborete s.m.• tacto s.m.• tiento s.m.• tocamiento s.m.• toque s.m.tʌtʃ
I
1)a) u ( sense) tacto mb) c ( physical contact)to be a soft touch — (colloq) ( be generous) ser* un buenazo
2) c (small amount, degree - of humor, irony) dejo m, toque m; (- of paint) toque ma touch of fever — un poco de fiebre, unos quintos de fiebre (AmL)
3)a) c ( detail) detalle mto add o put the final o finishing touches/touch to something — darle* los últimos toques/el último toque a algo
b) ( effect) (no pl) toque m4) ( skill) (no pl) habilidad f5) u ( communication)to get/keep o stay in touch with somebody — ponerse*/mantenerse* en contacto con alguien
I'll be in touch — ya te escribiré (or llamaré etc)
how can I get in touch with you? — ¿cómo me puedo poner en contacto con usted?, ¿cómo lo puedo contactar?
I'm a bit out of touch with what's happening — no estoy muy al corriente or al tanto de lo que está pasando
6) u ( in rugby)
II
1.
1)a) ( be in physical contact with) tocar*the bed was touching the wall — la cama estaba pegada a or tocaba la pared
b) (brush, graze) rozar*, tocar*c) ( approach) (colloq)to touch somebody FOR something: he touched me for $50 — me pidió 50 dólares
2)a) ( reach)I can't touch my toes — no llego or no alcanzo a tocarme los pies
my feet don't touch the bottom — ( of pool) no hago pie, no toco fondo
b) ( equal) (usu neg)nobody can touch her in this type of role — es inigualable or no tiene rival en este tipo de papel
3) (usu neg)a) ( interfere with) tocar*b) ( deal with)c) (eat, drink) probar*he didn't touch his lunch — no tocó la comida, no probó bocado
4)a) (affect, concern) afectarb) ( move emotionally)he was touched by her kindness — su amabilidad lo enterneció or le llegó al alma
2.
via) (with finger, hand) tocar*b) ( come into physical contact) \<\<hands\>\> rozarse*; \<\<wires\>\> tocarse*Phrasal Verbs:- touch on- touch up[tʌtʃ]1. N1) (=sense, feel) tacto msense of touch — sentido m del tacto, tacto m
2) (=pressure)he felt the touch of a hand on his shoulder — sintió el tacto or el roce de una mano en su hombro
•
it's soft to the touch — es blando al tacto- be an easy or a soft touch3) (=technique, manner)•
to have the common touch — saber tratar or sintonizar con el pueblo•
to lose one's touch — perder facultadeshe had lost his scoring touch — había perdido habilidad or eficacia de cara al gol
common•
the director handles these scenes with a sure touch — el director trata estas escenas con mucha seguridad or gran pericia4) (=stamp, mark) toque mto put the finishing touches to sth — dar los últimos toques or los toques finales a algo
•
the human touch — el calor humano•
the personal touch — el toque personal•
the house needs a woman's touch — la casa necesita un toque femenino5) (=detail) detalle m6) (=small quantity)a)a touch of — [of milk, water] un chorrito de; [of salt, pepper] una pizca de; [of irony, sarcasm] un toque or un dejo de
•
there was a touch of frost this morning — había algo de or un poco de escarcha esta mañanab) (with adjective, adverb)it's a touch (too) expensive — es algo or un poquito caro
move it just a touch to the left — muévelo un poquito a or hacia la izquierda
7) (=contact)•
to be in touch (with sb) — estar en contacto (con algn)I'll be in touch — (writing) te escribiré; (phoning) te llamaré
•
to get in touch (with sb) — ponerse en contacto (con algn)•
to keep in touch (with sb) — mantener el contacto (con algn)well, keep in touch! — ¡bueno, no pierdas contacto!, ¡bueno, no dejes de llamar o escribir!
•
to lose touch (with sth/sb) — perder el contacto (con algo/algn)I lost touch with her after she moved to London — perdí el contacto con ella después de que se mudara a Londres
•
to be out of touch — no estar al corrienteI'm out of touch with the latest political developments — no estoy al corriente de los últimos acontecimientos políticos
•
to put sb in touch with sb — poner a algn en contacto con algn8) (Rugby)he had a foot in touch — tenía un pie fuera del terreno de juego or más allá de la línea de banda
2. VT1) (with hand) tocarthey can't touch you — (fig) no te pueden hacer nada
raw 1., 3)•
touch wood! — ¡toca madera!2) (=come into contact with) tocar; (=brush against) rozarbarge 4., base I, 1., 4)•
my feet haven't touched the ground since I started this job — desde que empecé en este trabajo no he parado3) (=harm, disturb) tocardon't touch anything! — ¡no toques nada!
I never touched him! — ¡ni le toqué!
if you touch him I'll kill you! — ¡como le pongas la mano encima or si le tocas te mato!
4) (=try) [+ food, drink] probaryou haven't touched your dinner — no has probado bocado, no has tocado la cena
5) (=affect) afectar6) (=move)her faith touched me — su fe me conmovió or me llegó al alma
7) (=compare with) igualar8) (esp Brit) (=reach)9) (Brit)*•
to touch sb for money — dar un sablazo a algn *, pedir dinero prestado a algn10)• to be touched with sth: clouds touched with pink — nubes con un toque rosa
3. VI1) (with hand)don't touch! — (to child) ¡no se toca!
2) (=come into contact) [hands] encontrarse; [lips] rozarse; [wires] hacer contacto4.CPDtouch judge N — (Rugby) juez mf de línea, juez mf de banda
touch screen N — = touchscreen
- touch at- touch on- touch up* * *[tʌtʃ]
I
1)a) u ( sense) tacto mb) c ( physical contact)to be a soft touch — (colloq) ( be generous) ser* un buenazo
2) c (small amount, degree - of humor, irony) dejo m, toque m; (- of paint) toque ma touch of fever — un poco de fiebre, unos quintos de fiebre (AmL)
3)a) c ( detail) detalle mto add o put the final o finishing touches/touch to something — darle* los últimos toques/el último toque a algo
b) ( effect) (no pl) toque m4) ( skill) (no pl) habilidad f5) u ( communication)to get/keep o stay in touch with somebody — ponerse*/mantenerse* en contacto con alguien
I'll be in touch — ya te escribiré (or llamaré etc)
how can I get in touch with you? — ¿cómo me puedo poner en contacto con usted?, ¿cómo lo puedo contactar?
I'm a bit out of touch with what's happening — no estoy muy al corriente or al tanto de lo que está pasando
6) u ( in rugby)
II
1.
1)a) ( be in physical contact with) tocar*the bed was touching the wall — la cama estaba pegada a or tocaba la pared
b) (brush, graze) rozar*, tocar*c) ( approach) (colloq)to touch somebody FOR something: he touched me for $50 — me pidió 50 dólares
2)a) ( reach)I can't touch my toes — no llego or no alcanzo a tocarme los pies
my feet don't touch the bottom — ( of pool) no hago pie, no toco fondo
b) ( equal) (usu neg)nobody can touch her in this type of role — es inigualable or no tiene rival en este tipo de papel
3) (usu neg)a) ( interfere with) tocar*b) ( deal with)c) (eat, drink) probar*he didn't touch his lunch — no tocó la comida, no probó bocado
4)a) (affect, concern) afectarb) ( move emotionally)he was touched by her kindness — su amabilidad lo enterneció or le llegó al alma
2.
via) (with finger, hand) tocar*b) ( come into physical contact) \<\<hands\>\> rozarse*; \<\<wires\>\> tocarse*Phrasal Verbs:- touch on- touch up -
11 cubrir
v.1 to cover.cubrir algo de algo to cover something with o in somethingcubrir a alguien de insultos/alabanzas to heap insults/praise on somebodyIlse cubre los restos del cuerpo Ilse covers the remains of the body.El reportero cubre el suceso The reporter covers the event.2 to cover (proteger) (retirada, asegurado).3 to fill (puesto, vacante).4 to cover (gastos).el presupuesto no cubre todos los gastos the budget doesn't cover all the expenses5 to cover (noticia).6 to cover up, to hush up, to hide, to mask.Ilse cubre la verdad Ilse covers up the truth.7 to cover for, to cover, to cover up for.La enfermera Juana cubre a Ilse Nurse Johanna covers for Ilse.* * *(pp cubierto,-a)1 (gen) to cover2 COCINA to coat (de, with)3 (poner tejado) to put a roof on4 (niebla etc) to shroud (de, in), cloak5 (ocultar) to hide6 (llenar) to fill (de, with), cover (de, with)7 (alcanzar) to come up8 (gastos, necesidades) to cover; (deuda) to meet, repay9 (recorrer) to cover; (distancia) to travel10 (prensa) to cover11 (animales) to pair, cover1 (abrigarse) to cover oneself2 (la cabeza) to put one's hat on3 figurado (protegerse) to protect oneself4 (cielo) to become overcast5 (llenarse) to be filled\cubrir de besos to smother with kissescubrir las apariencias to keep up appearances* * *verb* * *( pp cubierto)1. VT1) (=ocultar)a) [+ superficie, objeto] to coverb) [agua]c) (=poner techo a) to roof, roof overd) [+ fuego] to make up, bank up2) (=llenar) [+ agujero] to fill in; [+ hueco] to fill3) (=proteger) (Dep, Mil) to coverintenta llegar a las líneas enemigas: nosotros te cubriremos — try to get to the enemy lines: we'll cover you
4) (=recorrer) [+ ruta, distancia] to coverel autocar cubría el trayecto entre León y Madrid — the coach was travelling between León and Madrid
5) (=ocupar) [+ vacante, plaza] to fill6) (=pagar) [+ gastos, déficit, préstamo] to cover7) (=satisfacer) [+ necesidades, demanda] to meet8) (Prensa) [+ suceso] to cover9) (Zool) (=montar) to cover10) (=disimular) [+ emoción] to cover up, concealcubre su tristeza con una falsa alegría — she covers up o conceals her sadness with a false cheerfulness
2.See:* * *1.verbo transitivo1) ( tapar) to cover2)a) <gastos/daños/riesgos> to coverb) <demanda/necesidad> to meet; < carencia> to coverc) <plaza/vacante> to fill3)a) (Period, Rad, TV) to coverb) ( recorrer) <etapa/trayecto> to cover4) <retirada/flanco> to cover5) (Zool) to cover2.cubrirse v pron1)a) (refl) ( taparse) to cover oneselfb) ( ponerse el sombrero) to put one's hat onc) ( protegerse) to take coverd) ( contra riesgo) to cover oneself2) ( llenarse)cubrirse de algo: las calles se habían cubierto de nieve — the streets were covered with snow
* * *= cover, relate to, smother, take + care of, canopy, cover, line, blanket, address, cover up, screen, drape, meet, incrust [encrust], encrust [incrust].Ex. This started in 1980, and has around forty members who receive some support to cover telephone charges.Ex. The major difference is that a periodical index relates to a number of issues and to contributions from a number of different authors.Ex. This article outlines the preparatory stages and describes some of the problems presented by the physical conditions in a city of tents either drenched by rain or smothered by dust = Este artículo esboza las etapas preparatorias y describe algunos de los problemas que presentan las condiciones físicas de una gran cantidad de tiendas de campaña empapadas por la lluvia o cubiertas por el polvo.Ex. The matter of bulk is well taken care of by improved microfilm.Ex. The university buildings are grouped about stretches of greensward crisscrossed by paths and canopied by impressive trees.Ex. I have used the following as structures on which to mount displays: packing cases used like building blocks and attractively covered and painted.Ex. The books meanwhile had been sewn on to sawn-in cords, or on to tapes, and their spines had been lined with strips of muslin and paper = Por su porte, los libros eran cosidos a nervios o cintas, y los lomos, forrados con tiras de muselina y papel.Ex. This type of broom is extremely competitive with the native flora, blanketing the ground and preventing growth of many understorey species in many areas.Ex. The inclusion of vendors and publishers allows everyone to address sticky business relationships head-on.Ex. The grating was used to cover up dryer and toilet vents on the side of the building.Ex. During the war, all of the light fittings on the bridge were screened as a blackout measure.Ex. Classrooms were draped with cloth and garlanded with lattices and vines.Ex. There may be a threat of over-capacity; if so, this could be met by diversification, an enlargement of the SLIS role.Ex. The hilt is of solid gold incrusted in every part with diamonds, sapphires, rubies, and emeralds.Ex. The sultan requited the king of China's present by sending him ten swords with scabbards encrusted in pearls.----* cubre hasta la rodilla = knee deep.* cubrir con = top with.* cubrir Algo con la mano = cup + Posesivo + hand + over + Nombre.* cubrir con tablas = board up.* cubrir con toldo = canopy.* cubrir de = flood with.* cubrir de arcilla = clay.* cubrir de grava = gravel.* cubrir de gravilla = gravel.* cubrir el mundo = span + the globe.* cubrir gastos = allow for + costs, cover + costs.* cubrir lagunas = fill + lacunae.* cubrir la mayoría de las necesidades = go + most of the way.* cubrir las necesidades de = provide for.* cubrir la superficie de Algo = surface.* cubrirse contra = hedge against.* cubrirse de cardenales = go + black and blue.* cubrirse de moratones = go + black and blue.* cubrir toda la gama = run + the gamut.* cubrir todo el espectro = run + the gamut.* cubrir una laguna = fill + gap, fill + the breach.* cubrir una necesidad = cover + need, meet + need, serve + need, fill + need, fulfil + need, speak to + need.* cubrir una vacante = fill + vacancy.* cubrir un objetivo = meet + objective, meet + purpose.* cubrir un puesto de trabajo = fill + position.* cubrir un uso = address + use.* para cubrir gastos = on a cost-recovery basis.* para cubrirse las espaldas = as a backup.* que cubre hasta la rodilla = knee deep.* que cubre hasta los tobillos = ankle deep.* que cubre todo el cuerpo = head to toe.* sin cubrir = unfilled.* tasa para cubrir gastos = cost-recovery fee.* * *1.verbo transitivo1) ( tapar) to cover2)a) <gastos/daños/riesgos> to coverb) <demanda/necesidad> to meet; < carencia> to coverc) <plaza/vacante> to fill3)a) (Period, Rad, TV) to coverb) ( recorrer) <etapa/trayecto> to cover4) <retirada/flanco> to cover5) (Zool) to cover2.cubrirse v pron1)a) (refl) ( taparse) to cover oneselfb) ( ponerse el sombrero) to put one's hat onc) ( protegerse) to take coverd) ( contra riesgo) to cover oneself2) ( llenarse)cubrirse de algo: las calles se habían cubierto de nieve — the streets were covered with snow
* * *= cover, relate to, smother, take + care of, canopy, cover, line, blanket, address, cover up, screen, drape, meet, incrust [encrust], encrust [incrust].Ex: This started in 1980, and has around forty members who receive some support to cover telephone charges.
Ex: The major difference is that a periodical index relates to a number of issues and to contributions from a number of different authors.Ex: This article outlines the preparatory stages and describes some of the problems presented by the physical conditions in a city of tents either drenched by rain or smothered by dust = Este artículo esboza las etapas preparatorias y describe algunos de los problemas que presentan las condiciones físicas de una gran cantidad de tiendas de campaña empapadas por la lluvia o cubiertas por el polvo.Ex: The matter of bulk is well taken care of by improved microfilm.Ex: The university buildings are grouped about stretches of greensward crisscrossed by paths and canopied by impressive trees.Ex: I have used the following as structures on which to mount displays: packing cases used like building blocks and attractively covered and painted.Ex: The books meanwhile had been sewn on to sawn-in cords, or on to tapes, and their spines had been lined with strips of muslin and paper = Por su porte, los libros eran cosidos a nervios o cintas, y los lomos, forrados con tiras de muselina y papel.Ex: This type of broom is extremely competitive with the native flora, blanketing the ground and preventing growth of many understorey species in many areas.Ex: The inclusion of vendors and publishers allows everyone to address sticky business relationships head-on.Ex: The grating was used to cover up dryer and toilet vents on the side of the building.Ex: During the war, all of the light fittings on the bridge were screened as a blackout measure.Ex: Classrooms were draped with cloth and garlanded with lattices and vines.Ex: There may be a threat of over-capacity; if so, this could be met by diversification, an enlargement of the SLIS role.Ex: The hilt is of solid gold incrusted in every part with diamonds, sapphires, rubies, and emeralds.Ex: The sultan requited the king of China's present by sending him ten swords with scabbards encrusted in pearls.* cubre hasta la rodilla = knee deep.* cubrir con = top with.* cubrir Algo con la mano = cup + Posesivo + hand + over + Nombre.* cubrir con tablas = board up.* cubrir con toldo = canopy.* cubrir de = flood with.* cubrir de arcilla = clay.* cubrir de grava = gravel.* cubrir de gravilla = gravel.* cubrir el mundo = span + the globe.* cubrir gastos = allow for + costs, cover + costs.* cubrir lagunas = fill + lacunae.* cubrir la mayoría de las necesidades = go + most of the way.* cubrir las necesidades de = provide for.* cubrir la superficie de Algo = surface.* cubrirse contra = hedge against.* cubrirse de cardenales = go + black and blue.* cubrirse de moratones = go + black and blue.* cubrir toda la gama = run + the gamut.* cubrir todo el espectro = run + the gamut.* cubrir una laguna = fill + gap, fill + the breach.* cubrir una necesidad = cover + need, meet + need, serve + need, fill + need, fulfil + need, speak to + need.* cubrir una vacante = fill + vacancy.* cubrir un objetivo = meet + objective, meet + purpose.* cubrir un puesto de trabajo = fill + position.* cubrir un uso = address + use.* para cubrir gastos = on a cost-recovery basis.* para cubrirse las espaldas = as a backup.* que cubre hasta la rodilla = knee deep.* que cubre hasta los tobillos = ankle deep.* que cubre todo el cuerpo = head to toe.* sin cubrir = unfilled.* tasa para cubrir gastos = cost-recovery fee.* * *vtA (tapar) to covercubrió al niño con una manta he covered the child with a blanket, he put a blanket over the childel velo le cubría la cara the veil covered her facela niebla cubría el valle the valley was covered in o ( liter) shrouded in mistcubrir algo DE algo to cover sth WITH sthhan cubierto las paredes de publicidad the walls have been covered with advertisementslos muebles están cubiertos de polvo the furniture is covered with o ( BrE) in dustel escándalo los ha cubierto de oprobio the scandal has brought great shame on themlo cubrió de besos she smothered him with kissesB1 ‹costos/gastos› to cover; ‹daños/riesgos› to coverpara cubrir los costos de envío to cover the cost of postagelos bienes cubiertos por esta póliza the items covered by this policy2 ‹demanda/necesidad› to meet; ‹carencia› to cover3 ‹plaza/vacante› to fillC1 ( Period) ‹noticia/suceso› to cover2 (recorrer) ‹etapa/distancia/trayecto› to cover3 ( Rad, TV) ‹área› to coverD ‹retirada/flanco› to covervoy a salir, cúbreme I'm going out there, cover meE ( Zool) to cover■ cubrirseAse cubrió con una toalla he covered himself with a towelse cubrió la cara con las manos he covered his face with his hands2 (ponerse el sombrero) to put one's hat on3 (protegerse) to take coverse cubrieron del fuego enemigo they took cover from the enemy fire4 (contra un riesgo) to cover oneselfB (llenarse) cubrirse DE algo:las calles se habían cubierto de nieve snow had covered the streets, the streets were covered with snow* * *
cubrir ( conjugate cubrir) verbo transitivo
cubrir algo de algo to cover sth with sth;
cubrirse verbo pronominal
1
‹ cara› to cover
2 ( llenarse):
cubrir verbo transitivo to cover
' cubrir' also found in these entries:
Spanish:
abrigar
- bañar
- descubierta
- descubierto
- empapelar
- envolver
- gasto
- laminar
- montar
- proveer
- sepultar
- tapar
- cubierto
- llenar
- recorrido
- revestir
- untar
- vacante
English:
bad debt
- clothe
- coat
- cover
- drape
- hedge
- need
- paint out
- plaster
- rubberize
- smother
- best
- fill
- gamut
- line
- mask
* * *♦ vt1. [tapar, recubrir] to cover ( con with);cubrió la moto con una lona he covered the motorbike with a tarpaulin;cubrieron la pared con una mano de pintura they gave the wall a coat of paint;cubrir algo de algo to cover sth with o in sth;cubrir a alguien de insultos/alabanzas to heap insults/praise on sb;Ana cubrió de besos a su padre Ana covered her father with kisses2. [proteger] to protect;esta póliza nos cubre contra cualquier accidente this policy covers us against all accidents3. [a policía, soldado] to cover;cubrir la retirada to cover the retreat4. [ocultar] to cover up, to hide5. [puesto, vacante] to fill;hay veinte solicitudes para cubrir tres plazas there are twenty applications for three jobs6. [gastos] to cover;el presupuesto no cubre todos los gastos the budget doesn't cover all the expenses;cubrir gastos [exactamente] to break even7. [noticia] to cover;cubrió la guerra del Golfo he covered the Gulf War8. [recorrer] to cover;el ganador cubrió los 100 metros en 9 segundos the winner did the 100 metres in 9 secondsse encarga de cubrir la banda derecha he covers the right wing* * *v/t cover (de with)* * *cubrir {2} vt: to cover* * *cubrir vb1. (en general) to cover -
12 de
prep.1 of.el coche de mi padre/mis padres my father's/parents' cares de ella it's hersla pata de la mesa the table legLa casa de mi padre The house of my father [My father's house]2 from (procedencia, distancia).salir de casa to leave homesoy de Bilbao I'm from Bilbaode la playa al apartamento hay 100 metros it's 100 meters from the beach to the apartment3 (made) of (materia).un vaso de plástico a plastic cupun reloj de oro a gold watch4 about (asunto).hablábamos de ti we were talking about youlibros de historia history books5 as.trabaja de bombero he works as a fireman6 from (time) (since).trabaja de nueve a cinco she works from nine to fivede madrugada early in the morninga las cuatro de la tarde at four in the afternoontrabaja de noche y duerme de día he works at night and sleeps during the day7 with (causa, modo).morirse de hambre to die of hungerllorar de alegría to cry with joyde una patada with a kickde una sola vez in one gode tres en tres three at a time8 if.de ir a verte, sería este domingo if I do visit you, it'll be this Sundayde no ser por ti, me hubiese hundido if it hadn't been for you, I wouldn't have made it9 to.Está ansiosa de obtener ese trabajo She is anxious to have that job.f.1 letter d.2 SD, standard deviation.3 ED, dose of erythema, erythema dose.* * *de————————de1 (posesión, pertenencia) of2 (procedencia, origen) from3 (descripción) with■ la niña de ojos castaños the girl with dark eyes, the dark-eyed girl4 (tema) of, on, about5 (materia) made of, of6 (contenido) of7 (uso) for8 (oficio) by, as9 (modo) on, in, as10 (tiempo) at, by, in■ de día by day, during the day12 (precio) at13 (medida) measuring14 (causa) with, because of, of15 (agente) by16 (con superlativo) in, of17 (suposición) if18 (en una aposición) of* * *prep.1) of2) from3) in, at4) than5) by* * *PREPOSITION1) [relación] ofla carretera de Valencia — the Valencia road, the road to Valencia
2) [pertenencia]la señora de Pérez — Pérez's wife, Mrs Pérez
3) [característica, material]este modelo es de electricidad — this model uses electricity, this is an electric model
ese tío del sombrero — that chap with o in the hat
4) [contenido]una copa de vino — [llena] a glass of wine; [vacía] a wine glass
5) [origen, distancia, espacio temporal] fromde... a...los de Madrid son los mejores — the ones from Madrid are the best, the Madrid ones are the best
6) [causa]7) [manera]de... en...8) (=respecto de)estar mejor de salud — to be in better health, be better
9) [tema] aboutun libro de biología — a biology book, a book on o about biology
10) [uso]11) [cantidad, medida, valor]12) [con horas y fechas]a las siete de la mañana — at seven o'clock in the morning, at seven a.m.
son las dos de la tarde — it's two o'clock in the afternoon, it's two p.m.
el 3 de mayo — 3 May ( leído May the third {o}2} the third of May)
13) [tiempo]14) [proporción]15) [uso partitivo] of¡había una de gente! — * there were loads of people there! *
16) [autoría] byun libro de Cela — a book by Cela, a book of Cela's
17) [como complemento agente] byel rey entró seguido de su séquito — the king entered, followed by his entourage
18) [en aposición a sustantivos o adjetivos]el bueno/pobre de Pedro — good/poor old Pedro
19) [en comparaciones] thanmás/menos de siete — more/less than seven
más de 500 personas — more than o over 500 people
20) [con superlativos] inel más caro de la tienda/mundo — the most expensive in the shop/world
21) + infinser de ({+ infin}8})sería de desear que actualizaran su información — it would be desirable for them to update their information
22) [dependiente de formas verbales]de esto se deduce que... — from this it can be deduced that...
¿qué esperabas de él? — what did you expect from him?
se sirvió de sus amigos para salir de un mal trago — he turned to his friends to help him through a difficult patch
23) [uso condicional] ifde haberlo sabido no habría venido — if I had known, I wouldn't have come
de no ser así — if it were not so, were it not so
* * *I1) (en relaciones de pertenencia, posesión)la casa de mis padres/de la actriz — my parents'/the actress's house
no es de él/de ella/de ellos — it isn't his/hers/theirs
su padre de usted — (frml) your father
es un amigo de mi hijo/de la familia — he's a friend of my son's/the family
2)a) ( introduciendo un nombre en aposición) ofb) ( con apellidos)[de is also part of certain surnames like de León and de la Peña]Sra. Mónica Ortiz de Arocena — ≈Mrs Mónica Arocena
los señores de Díaz — (frml) Mr and Mrs Díaz
las señoritas de Paz — (frml) the Misses Paz (frml)
c) ( en exclamaciones)ay de mí! — (liter) woe is me! (liter)
3) (expresando procedencia, origen, tiempo) fromes de Bogotá — she's/she comes from Bogotá
la literatura de ese período — the literature of o from that period
de... a... — from... to...
4) (al especificar material, contenido, composición)una inyección de morfina — an injection of morphine, a morphine injection
5) (expresando causa, modo)de dos en dos or (CS) de a dos — two at a time
de a poco/de a uno — (CS) little by little/one by one
6)a) (introduciendo cualidades, características)¿de qué color lo quiere? — what color do you want it?
la chica de azul/del abrigo rojo — the girl in blue/in the red coat
b) ( refiriéndose a una etapa en la vida) as7) (indicando uso, destino, finalidad)¿qué hay de postre? — what's for dessert?
8)a) (al definir, especificar)¿qué tal vamos de tiempo? — how are we doing for time?
es fácil/difícil de pronunciar — it's easy/difficult to pronounce
b) ( sentido partitivo) of¿quién de ustedes fue? — which (one) of you was it?
9) ( con sentido ponderativo)lo encontré de viejo...! — he seemed so old!
qué de coches! — (fam) what a lot of cars!
10)a) ( con cifras)pagan un interés del 15% — they pay 15% interest o interest at 15%
b) ( en comparaciones de cantidad) thancuesta más de £100 — it costs more than o over £100
pesa menos de un kilo — it weighs less than o under a kilo
un número mayor/menor de 29 — a number over/under 29
c) ( con un superlativo)12) ( en calidad de) as13) (en expresiones de estado, actividad)estamos de limpieza general/fiesta — we're spring-cleaning/having a party
14) ( en oraciones pasivas) by15) ( con sentido condicional)a)de + inf: de haberlo sabido, habría venido antes if I had known o had I known, I would have come earlier; de no ser así no será considerada — otherwise it will not be considered
b)ser de + inf — (expresando necesidad, inevitabilidad)
IIes de esperar que... — it is to be hoped that...
* * *= across, in respect for, of, off, out of, from, featuring.Ex. This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.Ex. The author of a document is the person or organisation responsible for its creation, that is, the writer of a text, the illustrator in respect for illustrations and others responsible for the intellectual content of a work.Ex. These institutes brought together some of the most influential people in the field.Ex. Having entered the next state and a highway off the turnpike, he was amazed by the extraordinary flatness of the land, especially in contrast to the hilly terrain he had grown up with back home.Ex. However, out of the enormous abundance of information produced, only 50% is new while the rest is redundant.Ex. From the analysis of some 5760 questions, Wilkinson and Miller developed a 'step approach' to differentiate reference questions according to how many judgmental steps were required to answer them.Ex. The exhibition also contains a group of ink drawings featuring self-portraits and portraits inspired by classical sculpture.----* abogado de oficio = legal aid.* actuar de otro modo = do + otherwise.* alabanza de boquilla = lip service.* alabar de boquilla = give + lip service.* autorizado de antemano = pre-authorised [pre-authorized, -USA].* cambiar de una vez a otra = change from + time to time, vary + from time to time.* comenzar de nuevo = start + all over again.* de... a = through.* de abajo hacia arriba = bottom-up.* de abolengo = well-born.* de abordo = in-flight.* de absorción = absorptive.* de acá para allá = back and forth, to and fro.* de acceso público = publicly accessible.* de acceso rápido = fast-access.* de acceso restringido = closed access.* de acción = action-centered.* de acompañante = in tow.* de actitud = attitudinal.* de actuación = for action.* de actualidad = topical.* de acuerdo = okay, granted, all right, in concert, in agreement, okeydokey! [okidoki], in consort.* de acuerdo a = according to.* de acuerdo con = according to, as far as + Nombre + be + concerned, consistent with, in harmony with, in accordance with, in concert with, in keeping with, in line with, in step with, in tune with, by, pursuant to, in concurrence with, based on, in agreement with, as far as + Sujeto + Verbo, in consonance with, in accord with, judging by, to judge by, in conformity with, in + Posesivo + view, judging from.* de acuerdo con el tema = thematically.* de acuerdo con este documento = hereunder.* de acuerdo con esto = accordingly.* de acuerdo con la búsqueda de cadenas de caracteres = on a string search basis.* de acuerdo con la estación del año = seasonally.* de acuerdo con la ley = according to law.* de acuerdo con la tendencia hacia = in the trend towards.* de acuerdo con + Nombre = going on + Nombre.* de acuerdo con + Posesivo + opinión = in + Posesivo + view, in + Posesivo + opinion.* de acuerdo con + Posesivo + parecer = in + Posesivo + view, in + Posesivo + opinion.* de acuerdo con + Posesivo + bolsillo = according to + Posesivo + pocket.* de acuerdo con + Pronombre = in + Posesivo + opinion, in + Posesivo + opinion.* de adaptación = adaptive.* de †frica = African.* de Africa occidental = West African.* de agua = water-based.* de aguas profundas = deep-sea.* de ahí = therefrom.* de ahí que = hence.* de ahora en adelante = from now on, from this point on.* de Alaska = Alaskan.* de Albania = Albanian.* de alcance estatal = nationwide [nation-wide].* de alcance nacional = nationwide [nation-wide].* de alcohol = spirit-based.* de alguna forma = in one way or another, one way or another.* de alguna manera = in some sense, in some way, somehow, in any sense, some way.* de alguna otra forma = in any other way.* de algún modo = in any way [in anyway], somehow, after a fashion, in some form, some way.* de algún modo + Adjetivo = otherwise + Adjetivo.* de algún modo u otro = of some sort.* de algún tiempo a esta parte = for some time now.* de algún tipo = of some description.* de algún tipo u otro = of some sort.* de alta alcurnia = well-born.* de alta cuna = well-born.* de alta densidad = high-density.* de alta energía = high energy.* de alta fidelidad = hi-fi.* de alta mar = offshore, sea-going, ocean-going.* de alta potencia = high power.* de alta presión = high-pressured, high-pressure.* de alta productividad = high-performance.* de alta resistencia = heavy-duty.* de alta tecnología = high-tech, high-technology.* de alta tensión = heavy-current.* de alta velocidad = high-speed.* de alto abolengo = well-born.* de alto ahorro energético = energy-saving.* de alto nivel = of a high order, high level [high-level], high-powered.* de alto rango = high-ranking, highly placed.* de alto rendimiento = high-performance, heavy-duty.* de altos vuelos = high-flying, high-powered.* de alto voltaje = high-voltage.* de altura = high, top-notch.* de altura regulable = height-adjustable.* de aluvión = alluvial.* de ámbito estatal = statewide [state-wide].* de amplio alcance = broad in scope.* de antaño = of old, age-old, old-time, of yore, of olden days, of yesteryear, bygone, gone by.* de antemano = in advance (of), beforehand.* de antes de la guerra = pre-war [prewar].* de antigua generación = low-end.* de antiguo = from time immemorial.* de apariencia = cosmetic.* de apariencia engañosa = meretricious.* de aplicación específica = special-purpose.* de aplicación específica a un equipo de ordenador = hardware-based.* de aplicación general = general-purpose, of general application.* de apoyo = enabling, supportive.* de aprovechamiento = exploitative.* de aquel entonces = of that day.* de aquí para allá = back and forth.* de aquí te espero = tremendous, enormous, humongous [humungous], gianormous.* de Arabia Saudí = Saudi Arabian.* de archivo = archival, archive.* de armas tomar = redoubtable.* de arranque = bootable.* de arriba abajo = from top to bottom, from head to toe, from head to foot.* de arriba hacia abajo = top-down.* de ascendencia + Adjetivo = of + Adjetivo + descent.* de asesoramiento = consultative.* de aspecto = looking.* de aspecto antiguo = old-face.* de aspecto complicado = complicated-looking.* de aspecto delgado = lean-looking.* de aspecto digno = dignified.* de aspecto impresionante = impressive-looking.* de aspecto nuevo = new-looking.* de aspecto poco profesional = botched-up.* de aspecto profesional = professional-looking.* de aspecto ruinoso = run-down.* de aspecto solemne = dignified.* de atención básica = preattentive.* de atención primaria = preattentive.* de atrás = rear.* de atrás para adelante = back and forth.* de aupa = royal.* de autodesprecio = self-deprecating.* de autogestión = self-managing.* de autoprotección = self-protective.* de autosuficiencia = self-satisfied.* de baja calidad = poor in detail, low-grade [lowgrade], low-quality, third rate [third-rate], low-end, trashy [trashier -comp., trashiest -sup.].* de baja intensidad = low-intensity [low intensity].* de baja ralea = ignoble.* de bajísima calidad = shoddy.* de bajo consumo = low energy.* de bajo contenido en grasas = low fat.* de bajo crecimiento = low-growing.* de bajo nivel = lower-level, low-level.* de bajo precio = low-priced.* de bajo riesgo = low-risk.* de balde = for free.* de barrio = neighbourhood-based.* de base popular = grassroots [grass-roots].* de bienvenida = salutatory.* de boca en boca = word-of-mouth, by word of mouth.* de bodas = bridal.* de Boole = Boolean.* de bote en bote = packed to capacity, choc-a-block, chock-full, densely packed, packed, packed to the rafters.* de broma = humorously, teasingly.* de bronce = brass.* de buena calidad = good-quality.* de buena disposición = good-natured.* de buena fama = of good repute.* de buena fe = bona fide, in good faith.* de buena manera = good-humouredly, good-humoured.* de buena reputación = of good repute.* de buenas = on good terms.* de buenas a primeras = right off the bat, suddenly, without warning, all of a sudden, just like that.* de buena vecindad = neighbourly [neighborly, -USA].* de buena voluntad = in good faith.* de buen corazón = kind-hearted, good-hearted, big-hearted.* de buen grado = willing, good-humouredly, good-humoured, good-naturedly.* de buen gusto = tasteful.* de buen humor = good-humouredly, good-humoured, in good humour.* de buenos modales = well-mannered.* de buen vecino = neighbourly [neighborly, -USA].* de buen ver = good looking.* de bulla y corriendo = in a rush.* de caballo = huge, humongous [humungous], massive, gianormous.* de cabo a rabo = lock, stock and barrel, from head to toe, from head to foot.* de cachondeo = teasingly.* de cada día = day to day [day-to-day].* de cada + Número + veces + Número = Número + times out of + Número.* de caderas anchas = wide-hipped.* de cajón = no-brainer.* de calidad = authoritative, qualitative, quality, well-made, high-end, quality assured, value-added.* de calidad inferior = low-grade [lowgrade], substandard [sub-standard], low-end.* de calidad superior = best-quality, top quality.* de camino = on the way, while we're at it.* de camino a = en route for, on + Posesivo + way to, en route to.* de campo = free-range.* de campos fijos = fixed-field.* de campus = campus-wide [campuswide].* de capa caída = at a low ebb, in (the) doldrums.* de capa y espada = cloak-and-dagger.* de capital importancia = momentous, of cardinal importance.* de cara a = face-to-face [face to face], facing.* de carácter = in character.* de carácter público = state-owned, government-owned, state-run, government-run, publicly owned [publicly-owned], publicly supported, publicly held.* de carne = meaty [meatier -comp., meatiest -sup.].* de carne y hueso = flesh-and-blood.* de castigo = punitive.* de casualidad = by accident, by a fluke, by chance, accidentally, by a stroke of (good) luck, by luck.* de causas desconocidas = idiopathic.* de cerámica = ceramic.* de cerca = at close range, at close quarters.* de chiripa = by a fluke, by a stroke of (good) luck, by chance, by luck.* de cierto tipo = of a sort, of sorts.* de cinco años = five yearly [five-yearly].* de cinco días de duración = five-day.* de cinco estrellas = 5-star [five-star].* de cinco meses de duración = five-month-long.* de civil = in plain clothes.* de clasificación = classificatory.* de clausura = cloistered.* de clausura de congreso = end-of-conference.* de cobre = cupric.* de cojones = badass.* de colegas = collegial, buddying.* de Colombia = Colombian.* de color = coloured [colored, -USA], non-white [nonwhite], full-colour, in colour.* de color crema = creamy [creamier -comp., creamiest -sup.], creamy [creamier -comp., creamiest -sup.], cream-coloured.* de color de bronce = brassy.* de colores = full-colour, multi-colour [multi-color -USA].* de colores vivos = colourful [colorful, -USA].* de colorines = brightly coloured.* de color marroncillo = brownish tinged.* de color rojo = red-coloured.* de color rosa = rose-coloured.* de color verde botella = bottle green.* de color verde oscuro = bottle green.* de color y textura parecidos al carbón = carbonaceous.* de comienzos de + Expresión Temporal = earliest + Expresión Temporal.* de cómo = as to how.* de compañeros = collegial.* de complicidad = knowing.* de comportamiento = behavioural [behavioral, -USA].* de comportamiento impecable = prim and proper.* de conceptos = concept-based.* de conceptos múltiples = multiple-concept.* de conducta = behavioural [behavioral, -USA].* de confianza = reliable, trusted, trusting, reputable.* de confirmación = confirmatory.* de conformidad con = in compliance with, in keeping with.* de conformidad con eso = accordingly.* de conífera = coniferous.* de construcción básica = brick and frame.* de construcción sólida = solidly-built.* de consulta fácil = scannable.* de consulta mediante órdenes = command-based.* de consumo = consumptive.* de contenido enriquecido = content-enriched.* de contrabando = bootleg.* de contrapunto = contrapuntal.* de Corea = Korean.* de Corea del Sur = South Korean.* de corral = free-range.* de corta duración = short term [short-term].* de corte + Adjetivo = of a + Adjetivo + nature.* de cosecha propia = home-grown [home grown/homegrown].* de costa a costa = coast-to-coast.* de coste cero = zero-cost.* de costumbre = usual, usually.* de creación = authorial.* de crecimiento continuo = steadily growing.* de crecimiento más rápido = fastest-growing.* de crecimiento rápido = fast-growing, fast-evolving.* de cría intensiva = battery-caged.* de crianza intensiva = battery-caged.* de Crimea = Crimean.* de cristal = glass.* de crucial importancia = crucially important.* de cualquier forma = in any event, in any way [in anyway], in any case, in any way at all.* de cualquier forma posible = in any and all ways.* de cualquier manera = anyhow, higgledy-piggledy, willy-nilly, in any way at all, in any way [in anyway].* de cualquier modo = however, either way.* de cualquier tipo = in any way [in anyway], in all forms.* de cuando en cuando = every once in a while, every so often, every now and then, every now and again.* de cuatro días de duración = four-day.* de cuatro estrellas = four-star.* de Cuba = Cuban.* de cuerpo largo = long-bodied.* de deficiente calidad = poor-quality, of poor quality.* de delante hacia atrás = front to back, fore and aft.* de densidad doble = double-density.* de dentro hacia fuera = inside outwards.* de derechas = right-wing.* de derecho = de jure [iure].* de derecho pero no de hecho = in name only.* de desarrollo = developmental.* de desarrollo autónomo = self-evolving.* de desarrollo rápido = fast-evolving.* de descargo = exonerating, exculpatory.* de desconexión = cut-off.* de descubrimiento reciente = newly-discovered.* de desecho = discarded.* de desempate = tie-breaker [tiebreaker], tie-breaking [tiebreaking].* de desguace = written-off.* de despedida = valedictory.* de día = in the daytime, during the daytime, during daytime.* de día a día = from day to day.* de diámetro = in diameter.* de diario = everyday.* de día y de noche = day and night, night and day.* de diesel = diesel-powered.* de diferente modo = differently.* de diferentes niveles = multi-tiered [multitiered], multi-tier [multitier].* de diferentes tonalidades de gris = grey scale [gray scale].* de difícil solución = intractable.* de dinero = well-to-do, well-off.* de dirección = directorial, administrative.* de diseño abierto = open-plan, open-planned.* de diversa índole = kaleidoscopic, of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.* de diversos tipos = of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.* de diverso tipo = of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.* de doble cara = double-hinged, double-sided.* de doble filo = double-edged.* de doble hoja = double-hinged.* de doble sentido = double-edged, two-way.* de doble uso = dual-use.* de dolor = in pain.* de dominio público = publicly owned [publicly-owned].* de donde = whence, whence, from whence.* ¿de dónde si no...? = where else...?, where else...?.* de dos caras = two-sided, two-faced.* de dos días de duración = two-day [2-day].* de dos en dos = two at a time.* de dos letras = two-letter.* de dos niveles = two-tier.* de dos páginas = two-page.* de dos partidos políticos = bipartisan [bi-partisan].* de dos patas = two-legged.* de dos piernas = two-legged.* de dos pies = two-legged.* de dos plantas = two-storey [two-story].* de dos tonalidades = bitonal.* de dos tonos = bitonal.* de dos volúmenes = two-volume.* de duelo = in mourning.* de duración limitada = timebound [time-bound].* de Ecuador = Ecuadorian.* de edad = elderly.* de edad avanzada = over the hill.* de edad escolar = school-age.* de edad mediana = middle-aged.* de edad universitaria = college-age.* de elaboración de políticas = policy-forming.* de ello = thereof, therefrom.* de ellos = theirs.* de embalsamar = embalming.* de emisor a receptor = downstream.* de encaje = lacy.* de enmienda = amendatory.* de ensueño = dream-like [dreamlike], picture-perfect.* de entonces = of the day.* de entreguerras = interwar.* de entre los nuestros = in our ranks.* de entretenimiento = recreational.* de envergadura = heavy lifting.* de época = vintage.* de epopeya = epic.* de esa época = of the period.* de escándalo = outrageous.* de ese modo = in doing so, in this,, thereby.* de eso = thereof.* de espaldas anchas = broad-shouldered.* de especial importancia = of particular note.* de espíritu cívico = public-spirited.* de espíritu comunitario = public-spirited.* de espíritu libre = free-spirited.* de esta forma = in this fashion, in this manner, in this way.* de esta manera = in this fashion, in this manner, in this way.* de este modo = accordingly, by so doing, by this means, in so doing, in this fashion, in this manner, thereby, this way, thus, this way round, in this way, by doing so, in these ways, this is how, in doing so.* de este modo, de esta forma, de esta manera = in this way.* de esto, de lo otro y de lo de más allá = about this and that and everything else.* de Estonia = Estonian.* de esto y de lo otro = about this and that.* de estructura de acero = steel-framed.* de estructura de madera = timber-framed.* de Europa del Este = Eastern European.* de Europa Occidental = Western-European, West European.* de evaluación = evaluative.* de éxito = successful.* de éxito asegurado = sure-fire [surefire].* de éxito garantizado = sure-fire [surefire].* de éxito seguro = sure-fire [surefire].* de expansión = expanded.* de explotación = exploitative.* de extensión = in length.* de extensión normal = standard-length.* de extremada urgencia = serious.* de fabricación casera = homemade.* de fácil acceso = easily available, over the counter, handy.* de fácil alcance para = within easy reach of.* de fácil manejo = liftable.* de facto = de facto.* de fama = of note.* de fama internacional = of international renown.* de fama mundial = world-renowned, internationally renowned, world-renown.* de felpa = plush.* de fiar = legit.* de fichas = card-based.* de fijación de normas = standard(s) setting.* de final de año = end-year.* de final de mes = end-of-the-month.* de finales del siglo XIX y principios del XX = turn-of-the-century.* de fin de año = end of the year.* de fin de milenio = millennial.* de forma = in form.* de forma abrumadora = overwhelmingly.* de forma aceptable = adequately, acceptably.* de forma adecuada = adequately, fitly, appropriately.* de forma alternada = in alternating fashion.* de forma alternativa = alternatively.* de forma anónima = anonymously.* de forma aplastante = overwhelmingly.* de forma apreciable = markedly.* de forma apropiada = properly, fitly, appropriately.* de forma audible = audibly.* de forma autónoma = autonomously.* de forma caprichosa = capriciously.* de formación = formative.* de forma clara = clearly.* de forma cognitiva = cognitively.* de forma colegiada = collegially.* de forma combinada = in combination.* de forma competitiva = competitively.* de forma complemenetaria = complimentarily.* de forma completa = in full.* de forma completa, en su totalidad, completamente, por extenso = in full.* de forma concisa = concisely.* de forma conjunta con = in partnership with.* de forma considerable = considerably.* de forma continuada = continuously.* de forma cuadrada = squarish, square-shaped.* de forma deductiva = deductively.* de forma desastrosa = disastrously.* de forma deshonesta = dishonestly.* de forma diferente = differently shaped.* de forma digital = digitally.* de forma divertida = funnily.* de forma económica = cost-effectively.* de forma errática = erratically.* de forma escandalosa = outrageously.* de forma especulativa = speculatively.* de forma estructurada = in a structured fashion.* de forma exquisita = exquisitely.* de forma extraña = oddly, funnily.* de forma federal = federally.* de forma general = widely, bulk.* de forma global = holistically.* de forma graciosa = funnily.* de forma gratis = on a complimentary basis.* de forma gratuita = on a complimentary basis.* de forma grotesca = grotesquely.* de forma heterogénea = heterogeneously [heterogenously].* de forma heurística = heuristically.* de forma humorística = in a humorous vein.* de forma imaginativa = imaginatively.* de forma indirecta = circuitous route.* de forma inesperada = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.* de forma innata = innately.* de forma irregular = erratically.* de forma lamentable = miserably.* de forma lógica = in a meaningful way.* de forma mágica = magically.* de forma mecánica = mechanically.* de forma mordaz = pungently.* de forma mordaz, mordazmente, con sarcasmo = pungently.* de forma muy parecida a = in much the same way as.* de forma muy similar a = in much the same way as.* de forma negativa = in a negative light.* de forma neutral = neutrally.* de forma notoria = markedly.* de forma opcional = optionally.* de forma óptima = optimally.* de forma personalizada = on a one-to-one basis.* de forma poco ética = unethically.* de forma poco imaginativa = unimaginatively.* de forma poco profesional = unprofessionally.* de forma poco razonable = unreasonably.* de forma positiva = in a positive light, constructively.* de forma práctica = pragmatically.* de forma precisa = precisely.* de forma provocativa = provocatively.* de forma puntual = occasionally, when necessary.* de forma que = in ways that.* de forma que resulta más fácil de entender = in digestible form.* de forma rara = oddly, funnily.* de forma recíproca = reciprocally.* de forma rentable = cost-effectively.* de forma residual = residually.* de forma ridícula = grotesquely.* de forma saludable = healthily.* de forma sana = healthily.* de forma significativa = to any significant extent, to a significant extent.* de forma sistemática = in a systematic fashion.* de forma sofisticada = sophisticatedly.* de forma subconsciente = subconsciously.* de forma sublime = subliminally.* de forma suscinta = in brief.* de forma terapéutica = therapeutically.* de forma tosca = in crude form.* de forma trágica = tragically.* de fotograma completo = full-frame.* de fotograma doble = half-frame.* de frente = head-on, frontal.* de fuera = outside, off-side.* de fuera de la ciudad = out-of-town.* de fuerza = forceful.* de funcionamiento = operating, operational.* de fundamental importancia = of prime importance, critically important.* de gala = gala.* de Galileo = Galilean.* de Gambia = Gambian.* de gas = gas-powered.* de generación a generación = from generation to generation.* de generación en generación = from generation to generation.* de geofísica = geophysical.* de gestión = managerial, back-office.* de gestión del museo = curatorial.* de Glasgow = Glaswegian.* de golpe = in one lump, all at once, all at once.* de grado básico = junior grade.* de gran ahorro energético = energy-saving.* de gran belleza = scenic.* de gran calibre = high-calibre.* de gran calidad = high-quality, high-grade [high grade], high-calibre.* de gran capacidad = large-capacity, high capacity.* de gran colorido = brightly coloured.* de gran corazón = big-hearted.* de gran efecto = wide-reaching.* de gran éxito comercial = high selling.* de gran formato = oversized, oversize.* de gran impacto = high impact [high-impact].* de gran influencia = seminal.* de granja = free-range.* de gran lucidez = clear-sighted.* de gran lujo = top-class.* de gran potencia = high-powered.* de gran repercusión = far-reaching, wide-reaching, far-ranging.* de gran talento = talented.* de gran valor = highly valued, highly valuable.* de gran valor histórico = of great historical value.* de gran venta = high selling.* de guardia = on duty, duty + Profesión, on call.* de guasa = teasingly.* de habla afrikaans = Afrikaans-speaking.* de habla alemana = German-speaking.* de habla francesa = French-speaking.* de habla inglesa = English-speaking.* de habla portuguesa = Portuguese-speaking.* de hace años = of years ago.* de hace muchos años = long-standing.* de hace mucho tiempo = age-old, long-lost.* de hace siglos = of yore.* de hace varios siglos = centuries-old.* de hasta + Número = of up to + Número.* de hecho = actually, as a matter of fact, as it happened, de facto, in actual fact, in effect, in fact, indeed, in point of fact, in actuality, as it happens, as it is, effectively, for all intents and purposes, to all intents and purposes, for that matter.* de hierbas = herbal.* de hierro = iron, ferric.* de higos a brevas = once in a blue moon.* de hoja caduca = deciduous.* de hoja perenne = evergreen.* de hojas largas = long-leaved.* de Homero = Homeric.* de hongos = fungal.* de horticultura = horticultural.* de hoy = present-day.* de hoy día = of today.* de hoy en adelante = as from today.* de hoy en día = of today.* de huelga = striking.* de humor = funny [funnier -comp., funniest -sup.].* de ida y vuelta = return, round-trip.* de ideas afines = like-minded.* de igual a igual = as a peer.* de igual forma = in like manner, in a like manner, in like fashion, in like vein.* de igual longitud = of equal length.* de igual manera = by the same token, in like fashion, in like manner, in like vein, in equal measure(s).* de igual modo = alike, equally, in like fashion, in like manner, in like vein.* de igual modo que = just as, just as well... as..., along the lines of, on the lines (of).* de igual + Nombre = equally + Adjetivo.* de ilusiones vive el hombre = We are such stuff as dreams are made on.* de imitación = copycat.* de importancia = of note, of consequence.* de importancia creciente = of growing importance.* de importancia crucial = crucially important.* de importancia fundamental = critically important.* de improviso = unawares, spur-of-the-moment, on the spur of the moment, unexpectedly.* de incalculable valor = priceless.* de incógnito = incognito.* de inferior calidad = low-end, sub-par.* de inflexión = inflexional [inflectional].* de inmediato = immediately.* de inspiración = inspirational.* de interés especial = of particular concern, special-interest.* de intereses similares = of like interest.* de interés general = general-interest, of general interest.* de interés humano = human interest.* de interés periodístico = newsworthy.* de investigación = exploratory.* de isótopos = isotopic.* de izquierdas = left-wing, leftist, lefty.* de jabón = soapy [soapier -comp., soapiest -sup.].* de jarana = out on the town, a (late) night out on the town.* de juerga = out on the town, a (late) night out on the town.* de Kenia = Kenyan.* de la "a" a la "zeta" = a to z [a/z o a-z].* de la adolescencia = teenage.* de la alcaldía = mayoral.* de la cabeza a los pies = from head to foot, from head to toe.* de la cara = facial.* de la Ceca a la Meca = from pillar to post.* de la clase blanca, protestante y anglosajona americana = WASPish.* de la cóclea = cochlear.* de la columna vertebral = spinal.* de la comedia = comedic.* de la corteza = crustal, cortical.* de la cría de aves = avicultural.* de la duramadre = dural.* de la edad media = dark-age.* de la embajada = ambassadorial.* de la época = of the time(s), of the day.* de la época isabelina = Elizabethan.* de la época victoriana = Victorian.* de la espina dorsal = spinal.* de la extensión de un libro = book-length.* de la fama al olvido = riches to rags.* de la forma más difícil = the hard way.* de la forma más fácil = the easy way .* de la fortuna a la pobreza = riches to rags.* de la fóvea = foveal.* de la gama alta = high-end.* de la gama baja = low-end.* de la gama inferior = low-end.* de la guerra = wartime [wart-time].* de la hipótesis = hypothesised [hypothesized, -USA].* de la localidad = locally based [locally-based].* de la malaria = malarial.* de la mama = mammary.* de la mandíbula inferior = mandibular.* de la mandíbula superior = maxillar, maxillary.* de la manera normal = in the normal manner.* de la mañana = a.m. (latín - ante meridiam), in the morning.* de la máquina y el hombre = human-machine.* de la marina = marine.* de la mejor forma posible = to the best of + Posesivo + abili.* * *I1) (en relaciones de pertenencia, posesión)la casa de mis padres/de la actriz — my parents'/the actress's house
no es de él/de ella/de ellos — it isn't his/hers/theirs
su padre de usted — (frml) your father
es un amigo de mi hijo/de la familia — he's a friend of my son's/the family
2)a) ( introduciendo un nombre en aposición) ofb) ( con apellidos)[de is also part of certain surnames like de León and de la Peña]Sra. Mónica Ortiz de Arocena — ≈Mrs Mónica Arocena
los señores de Díaz — (frml) Mr and Mrs Díaz
las señoritas de Paz — (frml) the Misses Paz (frml)
c) ( en exclamaciones)ay de mí! — (liter) woe is me! (liter)
3) (expresando procedencia, origen, tiempo) fromes de Bogotá — she's/she comes from Bogotá
la literatura de ese período — the literature of o from that period
de... a... — from... to...
4) (al especificar material, contenido, composición)una inyección de morfina — an injection of morphine, a morphine injection
5) (expresando causa, modo)de dos en dos or (CS) de a dos — two at a time
de a poco/de a uno — (CS) little by little/one by one
6)a) (introduciendo cualidades, características)¿de qué color lo quiere? — what color do you want it?
la chica de azul/del abrigo rojo — the girl in blue/in the red coat
b) ( refiriéndose a una etapa en la vida) as7) (indicando uso, destino, finalidad)¿qué hay de postre? — what's for dessert?
8)a) (al definir, especificar)¿qué tal vamos de tiempo? — how are we doing for time?
es fácil/difícil de pronunciar — it's easy/difficult to pronounce
b) ( sentido partitivo) of¿quién de ustedes fue? — which (one) of you was it?
9) ( con sentido ponderativo)lo encontré de viejo...! — he seemed so old!
qué de coches! — (fam) what a lot of cars!
10)a) ( con cifras)pagan un interés del 15% — they pay 15% interest o interest at 15%
b) ( en comparaciones de cantidad) thancuesta más de £100 — it costs more than o over £100
pesa menos de un kilo — it weighs less than o under a kilo
un número mayor/menor de 29 — a number over/under 29
c) ( con un superlativo)12) ( en calidad de) as13) (en expresiones de estado, actividad)estamos de limpieza general/fiesta — we're spring-cleaning/having a party
14) ( en oraciones pasivas) by15) ( con sentido condicional)a)de + inf: de haberlo sabido, habría venido antes if I had known o had I known, I would have come earlier; de no ser así no será considerada — otherwise it will not be considered
b)ser de + inf — (expresando necesidad, inevitabilidad)
IIes de esperar que... — it is to be hoped that...
* * *= across, in respect for, of, off, out of, from, featuring.Ex: This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.
Ex: The author of a document is the person or organisation responsible for its creation, that is, the writer of a text, the illustrator in respect for illustrations and others responsible for the intellectual content of a work.Ex: These institutes brought together some of the most influential people in the field.Ex: Having entered the next state and a highway off the turnpike, he was amazed by the extraordinary flatness of the land, especially in contrast to the hilly terrain he had grown up with back home.Ex: However, out of the enormous abundance of information produced, only 50% is new while the rest is redundant.Ex: From the analysis of some 5760 questions, Wilkinson and Miller developed a 'step approach' to differentiate reference questions according to how many judgmental steps were required to answer them.Ex: The exhibition also contains a group of ink drawings featuring self-portraits and portraits inspired by classical sculpture.* abogado de oficio = legal aid.* actuar de otro modo = do + otherwise.* alabanza de boquilla = lip service.* alabar de boquilla = give + lip service.* autorizado de antemano = pre-authorised [pre-authorized, -USA].* cambiar de una vez a otra = change from + time to time, vary + from time to time.* comenzar de nuevo = start + all over again.* de... a = through.* de abajo hacia arriba = bottom-up.* de abolengo = well-born.* de abordo = in-flight.* de absorción = absorptive.* de acá para allá = back and forth, to and fro.* de acceso público = publicly accessible.* de acceso rápido = fast-access.* de acceso restringido = closed access.* de acción = action-centered.* de acompañante = in tow.* de actitud = attitudinal.* de actuación = for action.* de actualidad = topical.* de acuerdo = okay, granted, all right, in concert, in agreement, okeydokey! [okidoki], in consort.* de acuerdo a = according to.* de acuerdo con = according to, as far as + Nombre + be + concerned, consistent with, in harmony with, in accordance with, in concert with, in keeping with, in line with, in step with, in tune with, by, pursuant to, in concurrence with, based on, in agreement with, as far as + Sujeto + Verbo, in consonance with, in accord with, judging by, to judge by, in conformity with, in + Posesivo + view, judging from.* de acuerdo con el tema = thematically.* de acuerdo con este documento = hereunder.* de acuerdo con esto = accordingly.* de acuerdo con la búsqueda de cadenas de caracteres = on a string search basis.* de acuerdo con la estación del año = seasonally.* de acuerdo con la ley = according to law.* de acuerdo con la tendencia hacia = in the trend towards.* de acuerdo con + Nombre = going on + Nombre.* de acuerdo con + Posesivo + opinión = in + Posesivo + view, in + Posesivo + opinion.* de acuerdo con + Posesivo + parecer = in + Posesivo + view, in + Posesivo + opinion.* de acuerdo con + Posesivo + bolsillo = according to + Posesivo + pocket.* de acuerdo con + Pronombre = in + Posesivo + opinion, in + Posesivo + opinion.* de adaptación = adaptive.* de frica = African.* de Africa occidental = West African.* de agua = water-based.* de aguas profundas = deep-sea.* de ahí = therefrom.* de ahí que = hence.* de ahora en adelante = from now on, from this point on.* de Alaska = Alaskan.* de Albania = Albanian.* de alcance estatal = nationwide [nation-wide].* de alcance nacional = nationwide [nation-wide].* de alcohol = spirit-based.* de alguna forma = in one way or another, one way or another.* de alguna manera = in some sense, in some way, somehow, in any sense, some way.* de alguna otra forma = in any other way.* de algún modo = in any way [in anyway], somehow, after a fashion, in some form, some way.* de algún modo + Adjetivo = otherwise + Adjetivo.* de algún modo u otro = of some sort.* de algún tiempo a esta parte = for some time now.* de algún tipo = of some description.* de algún tipo u otro = of some sort.* de alta alcurnia = well-born.* de alta cuna = well-born.* de alta densidad = high-density.* de alta energía = high energy.* de alta fidelidad = hi-fi.* de alta mar = offshore, sea-going, ocean-going.* de alta potencia = high power.* de alta presión = high-pressured, high-pressure.* de alta productividad = high-performance.* de alta resistencia = heavy-duty.* de alta tecnología = high-tech, high-technology.* de alta tensión = heavy-current.* de alta velocidad = high-speed.* de alto abolengo = well-born.* de alto ahorro energético = energy-saving.* de alto nivel = of a high order, high level [high-level], high-powered.* de alto rango = high-ranking, highly placed.* de alto rendimiento = high-performance, heavy-duty.* de altos vuelos = high-flying, high-powered.* de alto voltaje = high-voltage.* de altura = high, top-notch.* de altura regulable = height-adjustable.* de aluvión = alluvial.* de ámbito estatal = statewide [state-wide].* de amplio alcance = broad in scope.* de antaño = of old, age-old, old-time, of yore, of olden days, of yesteryear, bygone, gone by.* de antemano = in advance (of), beforehand.* de antes de la guerra = pre-war [prewar].* de antigua generación = low-end.* de antiguo = from time immemorial.* de apariencia = cosmetic.* de apariencia engañosa = meretricious.* de aplicación específica = special-purpose.* de aplicación específica a un equipo de ordenador = hardware-based.* de aplicación general = general-purpose, of general application.* de apoyo = enabling, supportive.* de aprovechamiento = exploitative.* de aquel entonces = of that day.* de aquí para allá = back and forth.* de aquí te espero = tremendous, enormous, humongous [humungous], gianormous.* de Arabia Saudí = Saudi Arabian.* de archivo = archival, archive.* de armas tomar = redoubtable.* de arranque = bootable.* de arriba abajo = from top to bottom, from head to toe, from head to foot.* de arriba hacia abajo = top-down.* de ascendencia + Adjetivo = of + Adjetivo + descent.* de asesoramiento = consultative.* de aspecto = looking.* de aspecto antiguo = old-face.* de aspecto complicado = complicated-looking.* de aspecto delgado = lean-looking.* de aspecto digno = dignified.* de aspecto impresionante = impressive-looking.* de aspecto nuevo = new-looking.* de aspecto poco profesional = botched-up.* de aspecto profesional = professional-looking.* de aspecto ruinoso = run-down.* de aspecto solemne = dignified.* de atención básica = preattentive.* de atención primaria = preattentive.* de atrás = rear.* de atrás para adelante = back and forth.* de aupa = royal.* de autodesprecio = self-deprecating.* de autogestión = self-managing.* de autoprotección = self-protective.* de autosuficiencia = self-satisfied.* de baja calidad = poor in detail, low-grade [lowgrade], low-quality, third rate [third-rate], low-end, trashy [trashier -comp., trashiest -sup.].* de baja intensidad = low-intensity [low intensity].* de baja ralea = ignoble.* de bajísima calidad = shoddy.* de bajo consumo = low energy.* de bajo contenido en grasas = low fat.* de bajo crecimiento = low-growing.* de bajo nivel = lower-level, low-level.* de bajo precio = low-priced.* de bajo riesgo = low-risk.* de balde = for free.* de barrio = neighbourhood-based.* de base popular = grassroots [grass-roots].* de bienvenida = salutatory.* de boca en boca = word-of-mouth, by word of mouth.* de bodas = bridal.* de Boole = Boolean.* de bote en bote = packed to capacity, choc-a-block, chock-full, densely packed, packed, packed to the rafters.* de broma = humorously, teasingly.* de bronce = brass.* de buena calidad = good-quality.* de buena disposición = good-natured.* de buena fama = of good repute.* de buena fe = bona fide, in good faith.* de buena manera = good-humouredly, good-humoured.* de buena reputación = of good repute.* de buenas = on good terms.* de buenas a primeras = right off the bat, suddenly, without warning, all of a sudden, just like that.* de buena vecindad = neighbourly [neighborly, -USA].* de buena voluntad = in good faith.* de buen corazón = kind-hearted, good-hearted, big-hearted.* de buen grado = willing, good-humouredly, good-humoured, good-naturedly.* de buen gusto = tasteful.* de buen humor = good-humouredly, good-humoured, in good humour.* de buenos modales = well-mannered.* de buen vecino = neighbourly [neighborly, -USA].* de buen ver = good looking.* de bulla y corriendo = in a rush.* de caballo = huge, humongous [humungous], massive, gianormous.* de cabo a rabo = lock, stock and barrel, from head to toe, from head to foot.* de cachondeo = teasingly.* de cada día = day to day [day-to-day].* de cada + Número + veces + Número = Número + times out of + Número.* de caderas anchas = wide-hipped.* de cajón = no-brainer.* de calidad = authoritative, qualitative, quality, well-made, high-end, quality assured, value-added.* de calidad inferior = low-grade [lowgrade], substandard [sub-standard], low-end.* de calidad superior = best-quality, top quality.* de camino = on the way, while we're at it.* de camino a = en route for, on + Posesivo + way to, en route to.* de campo = free-range.* de campos fijos = fixed-field.* de campus = campus-wide [campuswide].* de capa caída = at a low ebb, in (the) doldrums.* de capa y espada = cloak-and-dagger.* de capital importancia = momentous, of cardinal importance.* de cara a = face-to-face [face to face], facing.* de carácter = in character.* de carácter público = state-owned, government-owned, state-run, government-run, publicly owned [publicly-owned], publicly supported, publicly held.* de carne = meaty [meatier -comp., meatiest -sup.].* de carne y hueso = flesh-and-blood.* de castigo = punitive.* de casualidad = by accident, by a fluke, by chance, accidentally, by a stroke of (good) luck, by luck.* de causas desconocidas = idiopathic.* de cerámica = ceramic.* de cerca = at close range, at close quarters.* de chiripa = by a fluke, by a stroke of (good) luck, by chance, by luck.* de cierto tipo = of a sort, of sorts.* de cinco años = five yearly [five-yearly].* de cinco días de duración = five-day.* de cinco estrellas = 5-star [five-star].* de cinco meses de duración = five-month-long.* de civil = in plain clothes.* de clasificación = classificatory.* de clausura = cloistered.* de clausura de congreso = end-of-conference.* de cobre = cupric.* de cojones = badass.* de colegas = collegial, buddying.* de Colombia = Colombian.* de color = coloured [colored, -USA], non-white [nonwhite], full-colour, in colour.* de color crema = creamy [creamier -comp., creamiest -sup.], creamy [creamier -comp., creamiest -sup.], cream-coloured.* de color de bronce = brassy.* de colores = full-colour, multi-colour [multi-color -USA].* de colores vivos = colourful [colorful, -USA].* de colorines = brightly coloured.* de color marroncillo = brownish tinged.* de color rojo = red-coloured.* de color rosa = rose-coloured.* de color verde botella = bottle green.* de color verde oscuro = bottle green.* de color y textura parecidos al carbón = carbonaceous.* de comienzos de + Expresión Temporal = earliest + Expresión Temporal.* de cómo = as to how.* de compañeros = collegial.* de complicidad = knowing.* de comportamiento = behavioural [behavioral, -USA].* de comportamiento impecable = prim and proper.* de conceptos = concept-based.* de conceptos múltiples = multiple-concept.* de conducta = behavioural [behavioral, -USA].* de confianza = reliable, trusted, trusting, reputable.* de confirmación = confirmatory.* de conformidad con = in compliance with, in keeping with.* de conformidad con eso = accordingly.* de conífera = coniferous.* de construcción básica = brick and frame.* de construcción sólida = solidly-built.* de consulta fácil = scannable.* de consulta mediante órdenes = command-based.* de consumo = consumptive.* de contenido enriquecido = content-enriched.* de contrabando = bootleg.* de contrapunto = contrapuntal.* de Corea = Korean.* de Corea del Sur = South Korean.* de corral = free-range.* de corta duración = short term [short-term].* de corte + Adjetivo = of a + Adjetivo + nature.* de cosecha propia = home-grown [home grown/homegrown].* de costa a costa = coast-to-coast.* de coste cero = zero-cost.* de costumbre = usual, usually.* de creación = authorial.* de crecimiento continuo = steadily growing.* de crecimiento más rápido = fastest-growing.* de crecimiento rápido = fast-growing, fast-evolving.* de cría intensiva = battery-caged.* de crianza intensiva = battery-caged.* de Crimea = Crimean.* de cristal = glass.* de crucial importancia = crucially important.* de cualquier forma = in any event, in any way [in anyway], in any case, in any way at all.* de cualquier forma posible = in any and all ways.* de cualquier manera = anyhow, higgledy-piggledy, willy-nilly, in any way at all, in any way [in anyway].* de cualquier modo = however, either way.* de cualquier tipo = in any way [in anyway], in all forms.* de cuando en cuando = every once in a while, every so often, every now and then, every now and again.* de cuatro días de duración = four-day.* de cuatro estrellas = four-star.* de Cuba = Cuban.* de cuerpo largo = long-bodied.* de deficiente calidad = poor-quality, of poor quality.* de delante hacia atrás = front to back, fore and aft.* de densidad doble = double-density.* de dentro hacia fuera = inside outwards.* de derechas = right-wing.* de derecho = de jure [iure].* de derecho pero no de hecho = in name only.* de desarrollo = developmental.* de desarrollo autónomo = self-evolving.* de desarrollo rápido = fast-evolving.* de descargo = exonerating, exculpatory.* de desconexión = cut-off.* de descubrimiento reciente = newly-discovered.* de desecho = discarded.* de desempate = tie-breaker [tiebreaker], tie-breaking [tiebreaking].* de desguace = written-off.* de despedida = valedictory.* de día = in the daytime, during the daytime, during daytime.* de día a día = from day to day.* de diámetro = in diameter.* de diario = everyday.* de día y de noche = day and night, night and day.* de diesel = diesel-powered.* de diferente modo = differently.* de diferentes niveles = multi-tiered [multitiered], multi-tier [multitier].* de diferentes tonalidades de gris = grey scale [gray scale].* de difícil solución = intractable.* de dinero = well-to-do, well-off.* de dirección = directorial, administrative.* de diseño abierto = open-plan, open-planned.* de diversa índole = kaleidoscopic, of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.* de diversos tipos = of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.* de diverso tipo = of one type or another, of one sort or another, of one kind or another.* de doble cara = double-hinged, double-sided.* de doble filo = double-edged.* de doble hoja = double-hinged.* de doble sentido = double-edged, two-way.* de doble uso = dual-use.* de dolor = in pain.* de dominio público = publicly owned [publicly-owned].* de donde = whence, whence, from whence.* ¿de dónde si no...? = where else...?, where else...?.* de dos caras = two-sided, two-faced.* de dos días de duración = two-day [2-day].* de dos en dos = two at a time.* de dos letras = two-letter.* de dos niveles = two-tier.* de dos páginas = two-page.* de dos partidos políticos = bipartisan [bi-partisan].* de dos patas = two-legged.* de dos piernas = two-legged.* de dos pies = two-legged.* de dos plantas = two-storey [two-story].* de dos tonalidades = bitonal.* de dos tonos = bitonal.* de dos volúmenes = two-volume.* de duelo = in mourning.* de duración limitada = timebound [time-bound].* de Ecuador = Ecuadorian.* de edad = elderly.* de edad avanzada = over the hill.* de edad escolar = school-age.* de edad mediana = middle-aged.* de edad universitaria = college-age.* de elaboración de políticas = policy-forming.* de ello = thereof, therefrom.* de ellos = theirs.* de embalsamar = embalming.* de emisor a receptor = downstream.* de encaje = lacy.* de enmienda = amendatory.* de ensueño = dream-like [dreamlike], picture-perfect.* de entonces = of the day.* de entreguerras = interwar.* de entre los nuestros = in our ranks.* de entretenimiento = recreational.* de envergadura = heavy lifting.* de época = vintage.* de epopeya = epic.* de esa época = of the period.* de escándalo = outrageous.* de ese modo = in doing so, in this,, thereby.* de eso = thereof.* de espaldas anchas = broad-shouldered.* de especial importancia = of particular note.* de espíritu cívico = public-spirited.* de espíritu comunitario = public-spirited.* de espíritu libre = free-spirited.* de esta forma = in this fashion, in this manner, in this way.* de esta manera = in this fashion, in this manner, in this way.* de este modo = accordingly, by so doing, by this means, in so doing, in this fashion, in this manner, thereby, this way, thus, this way round, in this way, by doing so, in these ways, this is how, in doing so.* de este modo, de esta forma, de esta manera = in this way.* de esto, de lo otro y de lo de más allá = about this and that and everything else.* de Estonia = Estonian.* de esto y de lo otro = about this and that.* de estructura de acero = steel-framed.* de estructura de madera = timber-framed.* de Europa del Este = Eastern European.* de Europa Occidental = Western-European, West European.* de evaluación = evaluative.* de éxito = successful.* de éxito asegurado = sure-fire [surefire].* de éxito garantizado = sure-fire [surefire].* de éxito seguro = sure-fire [surefire].* de expansión = expanded.* de explotación = exploitative.* de extensión = in length.* de extensión normal = standard-length.* de extremada urgencia = serious.* de fabricación casera = homemade.* de fácil acceso = easily available, over the counter, handy.* de fácil alcance para = within easy reach of.* de fácil manejo = liftable.* de facto = de facto.* de fama = of note.* de fama internacional = of international renown.* de fama mundial = world-renowned, internationally renowned, world-renown.* de felpa = plush.* de fiar = legit.* de fichas = card-based.* de fijación de normas = standard(s) setting.* de final de año = end-year.* de final de mes = end-of-the-month.* de finales del siglo XIX y principios del XX = turn-of-the-century.* de fin de año = end of the year.* de fin de milenio = millennial.* de forma = in form.* de forma abrumadora = overwhelmingly.* de forma aceptable = adequately, acceptably.* de forma adecuada = adequately, fitly, appropriately.* de forma alternada = in alternating fashion.* de forma alternativa = alternatively.* de forma anónima = anonymously.* de forma aplastante = overwhelmingly.* de forma apreciable = markedly.* de forma apropiada = properly, fitly, appropriately.* de forma audible = audibly.* de forma autónoma = autonomously.* de forma caprichosa = capriciously.* de formación = formative.* de forma clara = clearly.* de forma cognitiva = cognitively.* de forma colegiada = collegially.* de forma combinada = in combination.* de forma competitiva = competitively.* de forma complemenetaria = complimentarily.* de forma completa = in full.* de forma completa, en su totalidad, completamente, por extenso = in full.* de forma concisa = concisely.* de forma conjunta con = in partnership with.* de forma considerable = considerably.* de forma continuada = continuously.* de forma cuadrada = squarish, square-shaped.* de forma deductiva = deductively.* de forma desastrosa = disastrously.* de forma deshonesta = dishonestly.* de forma diferente = differently shaped.* de forma digital = digitally.* de forma divertida = funnily.* de forma económica = cost-effectively.* de forma errática = erratically.* de forma escandalosa = outrageously.* de forma especulativa = speculatively.* de forma estructurada = in a structured fashion.* de forma exquisita = exquisitely.* de forma extraña = oddly, funnily.* de forma federal = federally.* de forma general = widely, bulk.* de forma global = holistically.* de forma graciosa = funnily.* de forma gratis = on a complimentary basis.* de forma gratuita = on a complimentary basis.* de forma grotesca = grotesquely.* de forma heterogénea = heterogeneously [heterogenously].* de forma heurística = heuristically.* de forma humorística = in a humorous vein.* de forma imaginativa = imaginatively.* de forma indirecta = circuitous route.* de forma inesperada = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.* de forma innata = innately.* de forma irregular = erratically.* de forma lamentable = miserably.* de forma lógica = in a meaningful way.* de forma mágica = magically.* de forma mecánica = mechanically.* de forma mordaz = pungently.* de forma mordaz, mordazmente, con sarcasmo = pungently.* de forma muy parecida a = in much the same way as.* de forma muy similar a = in much the same way as.* de forma negativa = in a negative light.* de forma neutral = neutrally.* de forma notoria = markedly.* de forma opcional = optionally.* de forma óptima = optimally.* de forma personalizada = on a one-to-one basis.* de forma poco ética = unethically.* de forma poco imaginativa = unimaginatively.* de forma poco profesional = unprofessionally.* de forma poco razonable = unreasonably.* de forma positiva = in a positive light, constructively.* de forma práctica = pragmatically.* de forma precisa = precisely.* de forma provocativa = provocatively.* de forma puntual = occasionally, when necessary.* de forma que = in ways that.* de forma que resulta más fácil de entender = in digestible form.* de forma rara = oddly, funnily.* de forma recíproca = reciprocally.* de forma rentable = cost-effectively.* de forma residual = residually.* de forma ridícula = grotesquely.* de forma saludable = healthily.* de forma sana = healthily.* de forma significativa = to any significant extent, to a significant extent.* de forma sistemática = in a systematic fashion.* de forma sofisticada = sophisticatedly.* de forma subconsciente = subconsciously.* de forma sublime = subliminally.* de forma suscinta = in brief.* de forma terapéutica = therapeutically.* de forma tosca = in crude form.* de forma trágica = tragically.* de fotograma completo = full-frame.* de fotograma doble = half-frame.* de frente = head-on, frontal.* de fuera = outside, off-side.* de fuera de la ciudad = out-of-town.* de fuerza = forceful.* de funcionamiento = operating, operational.* de fundamental importancia = of prime importance, critically important.* de gala = gala.* de Galileo = Galilean.* de Gambia = Gambian.* de gas = gas-powered.* de generación a generación = from generation to generation.* de generación en generación = from generation to generation.* de geofísica = geophysical.* de gestión = managerial, back-office.* de gestión del museo = curatorial.* de Glasgow = Glaswegian.* de golpe = in one lump, all at once, all at once.* de grado básico = junior grade.* de gran ahorro energético = energy-saving.* de gran belleza = scenic.* de gran calibre = high-calibre.* de gran calidad = high-quality, high-grade [high grade], high-calibre.* de gran capacidad = large-capacity, high capacity.* de gran colorido = brightly coloured.* de gran corazón = big-hearted.* de gran efecto = wide-reaching.* de gran éxito comercial = high selling.* de gran formato = oversized, oversize.* de gran impacto = high impact [high-impact].* de gran influencia = seminal.* de granja = free-range.* de gran lucidez = clear-sighted.* de gran lujo = top-class.* de gran potencia = high-powered.* de gran repercusión = far-reaching, wide-reaching, far-ranging.* de gran talento = talented.* de gran valor = highly valued, highly valuable.* de gran valor histórico = of great historical value.* de gran venta = high selling.* de guardia = on duty, duty + Profesión, on call.* de guasa = teasingly.* de habla afrikaans = Afrikaans-speaking.* de habla alemana = German-speaking.* de habla francesa = French-speaking.* de habla inglesa = English-speaking.* de habla portuguesa = Portuguese-speaking.* de hace años = of years ago.* de hace muchos años = long-standing.* de hace mucho tiempo = age-old, long-lost.* de hace siglos = of yore.* de hace varios siglos = centuries-old.* de hasta + Número = of up to + Número.* de hecho = actually, as a matter of fact, as it happened, de facto, in actual fact, in effect, in fact, indeed, in point of fact, in actuality, as it happens, as it is, effectively, for all intents and purposes, to all intents and purposes, for that matter.* de hierbas = herbal.* de hierro = iron, ferric.* de higos a brevas = once in a blue moon.* de hoja caduca = deciduous.* de hoja perenne = evergreen.* de hojas largas = long-leaved.* de Homero = Homeric.* de hongos = fungal.* de horticultura = horticultural.* de hoy = present-day.* de hoy día = of today.* de hoy en adelante = as from today.* de hoy en día = of today.* de huelga = striking.* de humor = funny [funnier -comp., funniest -sup.].* de ida y vuelta = return, round-trip.* de ideas afines = like-minded.* de igual a igual = as a peer.* de igual forma = in like manner, in a like manner, in like fashion, in like vein.* de igual longitud = of equal length.* de igual manera = by the same token, in like fashion, in like manner, in like vein, in equal measure(s).* de igual modo = alike, equally, in like fashion, in like manner, in like vein.* de igual modo que = just as, just as well... as..., along the lines of, on the lines (of).* de igual + Nombre = equally + Adjetivo.* de ilusiones vive el hombre = We are such stuff as dreams are made on.* de imitación = copycat.* de importancia = of note, of consequence.* de importancia creciente = of growing importance.* de importancia crucial = crucially important.* de importancia fundamental = critically important.* de improviso = unawares, spur-of-the-moment, on the spur of the moment, unexpectedly.* de incalculable valor = priceless.* de incógnito = incognito.* de inferior calidad = low-end, sub-par.* de inflexión = inflexional [inflectional].* de inmediato = immediately.* de inspiración = inspirational.* de interés especial = of particular concern, special-interest.* de intereses similares = of like interest.* de interés general = general-interest, of general interest.* de interés humano = human interest.* de interés periodístico = newsworthy.* de investigación = exploratory.* de isótopos = isotopic.* de izquierdas = left-wing, leftist, lefty.* de jabón = soapy [soapier -comp., soapiest -sup.].* de jarana = out on the town, a (late) night out on the town.* de juerga = out on the town, a (late) night out on the town.* de Kenia = Kenyan.* de la "a" a la "zeta" = a to z [a/z o a-z].* de la adolescencia = teenage.* de la alcaldía = mayoral.* de la cabeza a los pies = from head to foot, from head to toe.* de la cara = facial.* de la Ceca a la Meca = from pillar to post.* de la clase blanca, protestante y anglosajona americana = WASPish.* de la cóclea = cochlear.* de la columna vertebral = spinal.* de la comedia = comedic.* de la corteza = crustal, cortical.* de la cría de aves = avicultural.* de la duramadre = dural.* de la edad media = dark-age.* de la embajada = ambassadorial.* de la época = of the time(s), of the day.* de la época isabelina = Elizabethan.* de la época victoriana = Victorian.* de la espina dorsal = spinal.* de la extensión de un libro = book-length.* de la fama al olvido = riches to rags.* de la forma más difícil = the hard way.* de la forma más fácil = the easy way.* de la fortuna a la pobreza = riches to rags.* de la fóvea = foveal.* de la gama alta = high-end.* de la gama baja = low-end.* de la gama inferior = low-end.* de la guerra = wartime [wart-time].* de la hipótesis = hypothesised [hypothesized, -USA].* de la localidad = locally based [locally-based].* de la malaria = malarial.* de la mama = mammary.* de la mandíbula inferior = mandibular.* de la mandíbula superior = maxillar, maxillary.* de la manera normal = in the normal manner.* de la mañana = a.m. (latín - ante meridiam), in the morning.* de la máquina y el hombre = human-machine.* de la marina = marine.* de la mejor forma posible = to the best of + Posesivo + abili* * *de1A(en relaciones de pertenencia, posesión): la casa de mi hermano/de mis padres/de la actriz my brother's/my parents'/the actress's houseel rey de Francia the king of Franceel cumpleaños de Luis Luis's birthdayel cumpleaños de la esposa de un compañero a colleague's wife's birthday, the birthday of the wife of one of my colleaguesno es de él/de ella/de ellos it isn't his/hers/theirssu padre de usted ( frml); your fatherun amigo de mi hijo a friend of my son'ses un amigo de la familia he's a friend of the family o a family friendun estudiante de quinto año a fifth-year studentel nieto de los Arteaga the Arteagas' grandsonla mesa de la cocina the kitchen tablela correa del perro the dog's leashun avión de Mexair a Mexair planela tapa de la cacerola the saucepan lidlas calles de la capital the streets of the capital, the capital's streetsla subida de los precios the rise in pricesal término de la reunión at the end of the meetingBla ciudad de Lima the city of Limael aeropuerto de Barajas Barajas airportel mes de enero the month of Januaryel imbécil de tu hermano that stupid brother of yours, your stupid brotherel bueno de Ricardo le aguanta cualquier cosa Ricardo is so good, he puts up with anything from her2(en exclamaciones): ¡pobre de él! poor him!¡triste de quien no conozca ese sentimiento! ( liter); pity the person who has never experienced that feeling! ( liter)C(con apellidos): Sra. Mónica Ortiz de Arocena ≈ Mrs Mónica Arocenalos señores de Rucabado ( frml); Mr and Mrs Rucabadolas señoritas de Paz ( frml); the Misses Paz ( frml) [de is also part of certain surnames like de León and de la Peña]DA1(expresando procedencia, origen): volvía de clase/del banco I was on my way back from my class/from the bankes de Bogotá she's from Bogotá, she comes from Bogotálo saqué de la biblioteca I got it out of the librarylo recogió del suelo she picked it up off the floormis amigos de América my American friends, my friends from Americahe recibido carta de Julia I've had a letter from Juliaun hijo de su primera mujer a son by his first wifeal salir de la tienda as he left the storeDE … A …:de aquí a tu casa from here to your house2 (en el tiempo) fromun amigo de la infancia a childhood frienddata del siglo XVII it dates from the 17th centuryla literatura de ese período the literature of o from that periodlo conozco de cuando estuve en Rosales I know him from when I was in Rosalesde un día para otro from one day to the nextDE … A …:está abierto de nueve a cinco it's open from nine to five o between nine and fivede aquí a que termine tenemos para rato it'll be a while yet before he finishes, he won't be finished for a while yetB(expresando causa): murió de viejo he died of old ageverde de envidia green with envyestaba ronco de tanto gritar he was hoarse from shouting so mucheso es de comer tan poco that's what comes from o of eating so littleA(introduciendo cualidades, características): es de una paciencia increíble he is incredibly patient, he is a man of incredible patienceun chiste de muy mal gusto a joke in very bad tasteobjetos de mucho valor objects of great valueun pez de agua dulce a freshwater fish¿de qué color lo quiere? what color do you want it?tiene cara de aburrido he looks boredese gesto es muy de su madre that gesture is very reminiscent of his mothertienes cosas de niño malcriado sometimes you act like a spoiled childuna botella de un litro a liter bottleun niño de tres meses a three-month-old childdéme de las de 200 pesos el kilo give me some of those o some of the ones at 200 pesos a kilola chica del abrigo rojo the girl with o in the red coatla señora de azul the lady in blueun hombre de pelo largo a man with long hairun anciano de bastón an old man with a stick [de is part of many compounds like cinturón de seguridad, hombre de negocios, válvula de escape, etc ]B(al especificar material, contenido, composición): una mesa de caoba a mahogany tableuna inyección de morfina an injection of morphine, a morphine injectionel complemento ideal de todo plato de pescado the ideal complement to any fish dishson de plástico they're (made of) plasticun curso de secretariado a secretarial coursenos sirvió una copa de champán she gave us a glass of champagneuna colección de sellos a stamp collection, a collection of stampsun millón de dólares a million dollarsC(con sentido ponderativo): ¡lo encontré de viejo …! he seemed so old!¡qué de coches! ( fam); what a lot of cars!D(al definir, especificar): tuvo la suerte de conseguirlo she was lucky enough to get itaprieta el botón de abajo press the bottom buttonE1(con cifras): el número de estudiantes es de 480 the number of students is 480, there are 480 studentspagan un interés del 15% they pay 15% interest o interest at 15%cuesta más de £100 it costs more than o over £100pesa menos de un kilo it weighs less than o under a kiloun número mayor/menor de 29 a number over/under 293(en expresiones de modo): lo tumbó de un golpe he knocked him down with one blowsubió los escalones de dos en dos he went up the stairs two at a timede a poco (CS); little by little, gradually4(CS): de a cuatro/ocho/diez: colócalos de a dos/cuatro put them in twos/foursentraron de a uno they went in one by one o one at a time [de is part of many expressions entered under frente2 m A 2. (↑ frente (2)), improviso, prisa etc]F (en calidad de) asestá de profesor en una academia he's working as a teacher in a private schoolle ofrecieron un puesto de redactor they offered him a job as an editorhace de enanito en la obra he plays (the part of) a dwarf in the playle habló de hombre a hombre he talked to him man to manG1(limitando lo expresado a determinado aspecto): es muy bonita de cara she has a pretty facees corto de talle/ancho de hombros he's short-waisted/broad-shoulderedes sorda de un oído she's deaf in one ear¿qué tal vamos de tiempo? how are we doing for time?tiene dos metros de ancho it's two meters wide2(refiriéndose a una etapa de la vida): de niño as a child, when he was a childH(en expresiones de estado, actividad): estaba de mal humor she was in a bad moodestamos de limpieza general we're spring-cleaning [de is part of many expressions entered under juerga, picnic, obra etc]I(indicando uso, destino, finalidad): el cepillo de la ropa the clothes brushel trapo de limpiar la plata the cloth for cleaning the silverlo sirvió en copas de champán he served it in champagne glassesdales algo de comer give them something to eat¿qué hay de postre? what's for dessert? [de is part of many compounds like cuchara de servir, máquina de coser, saco de dormir, etc]una novela de Goytisolo a novel by Goytisolo, a Goytisolo novelseguidos del resto de la familia followed by the rest of the familyuna casa rodeada de árboles a house surrounded by treesviene acompañado de arroz it is served with riceacompañado de su señora esposa ( frml); accompanied by his wifeA1 (sentido partitivo) of¿quién de ustedes fue? which (one) of you was it?se llevó uno de los míos she took one of mineel mayor de los Rodríguez the eldest of the Rodríguez childrenun cigarrillo de ésos que apestan one of those cigarettes that stink2(con un superlativo): eligió el más caro de todos she chose the most expensive one of allla ciudad más grande del mundo the biggest city in the worldB(refiriéndose a una parte del día): a las once de la mañana/de la noche at eleven in the morning/at nightduerme de día y trabaja de noche she sleeps during the day and works at nightsalieron de madrugada they left very early in the morningA DE + INF:de haberlo sabido, habría venido antes if I had known, I would have come earlier o had I known, I would have come earlierde no ser así no será considerada otherwise it will not be consideredde continuar este estado de cosas if this state of affairs persistsB SER DE + INF(expresando necesidad, inevitabilidad): es de esperar que … it is to be hoped that …, one hopes that …no son de fiar they are not to be trustedes de destacar la actuación de Marta Valverde Marta Valverde's performance is worthy of noteCde2* * *
Del verbo dar: ( conjugate dar)
dé es:
1ª persona singular (yo) presente subjuntivo3ª persona singular (él/ella/usted) presente subjuntivo3ª persona singular (él/ella/usted) imperativo
Multiple Entries:
dar
de
dé
dar ( conjugate dar) verbo transitivo
1
déme un kilo de peras can I have a kilo of pears?;
See Also→ conocer verbo transitivo 3 b, entender verbo transitivo
2
‹información/idea› to give
3
4 ( conceder) ‹prórroga/permiso› to give;
nos dieron un premio we won o got a prize
5
◊ ¿le diste las gracias? did you thank him?, did you say thank you?;
dales saludos give/send them my regards;
tuve que déle la noticia I was the one who had to break the news to himb) (señalar, indicar): me da ocupado or (Esp) comunicando the line's busy o (BrE) engaged;
1
‹ dividendos› to pay;
b) (AmL) ( alcanzar hasta):◊ da 150 kilómetros por hora it can do o go 150 kilometres an hour;
venía a todo lo que daba it was travelling at full speed;
ponen la radio a todo lo que da they turn the radio on full blast
2 (causar, provocar) ‹placer/susto› to give;
‹ problemas› to cause;
el calor le dio sueño/sed the heat made him sleepy/thirsty
1 ( presentar) ‹ concierto› to give;◊ ¿qué dan esta noche en la tele? what's on TV tonight? (colloq);
¿dónde están dando esa película? where's that film showing?
2
‹baile/banquete› to hold;
‹ discurso› (AmL) to make
ver tb clase 4
( realizar la accion que se indica) ‹ grito› to give;
dame un beso give me a kiss;
ver tb golpe, paseo, vuelta, etc
( considerar) dé algo/a algn por algo:
ese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topic;
¡dalo por hecho! consider it done!
verbo intransitivo
1
[ventana/balcón] to look onto, give onto;
[fachada/frente] to face
2 (ser suficiente, alcanzar) dé para algo/algn to be enough for sth/sb;
dé de sí ‹zapatos/jersey› to stretch
3 ( arrojar un resultado):
¿cuánto da la cuenta? what does it come to?;
a mí me dio 247 I made it (to be) 247
4 ( importar):
¡qué más da! what does it matter!;
¿qué más da? what difference does it make?;
me da igual I don't mind
5 ( en naipes) to deal
1
( como castigo) to smack sb;
el balón dio en el poste the ball hit the post
2 (accionar, mover) déle a algo ‹a botón/tecla› to press sth;
‹ a interruptor› to flick sth;
‹a manivela/volante› to turn sth
3
‹ solución› to hit upon, find;
‹ palabra› to come up with
4 (hablando de manías, ocurrencias) déle a algn por hacer algo ‹por pintar/cocinar› to take to doing sth;◊ le ha dado por decir que … he's started saying that …
5 [sol/luz]:
la luz le daba de lleno en los ojos the light was shining right in his eyes
darse verbo pronominal
1 ( producirse) [fruta/trigo] to grow
2 ( presentarse) [oportunidad/ocasión] to arise
3 ( resultar) (+ me/te/le etc):
◊ dárselas de algo: se las da de valiente/de que sabe mucho he likes to make out he's brave/he knows a lot;
dárselas de listo to act smartb) (golpearse, pegarse):
se dieron contra un árbol they crashed into a tree;
se dio dé un golpe en la rodilla he hit his knee
( considerarse) dése por algo:
ver tb aludir a, enterado 1
de 1 preposición
1a) (pertenencia, posesión):
el rey dé Francia the king of France;
no es dé él it isn't his;
es un amigo dé mi hijo he's a friend of my son's;
un estudiante dé quinto año a fifth-year student;
la tapa dé la cacerola the saucepan lid;
un avión dé Mexair a Mexair plane
el aeropuerto dé Barajas Barajas airport;
el mes dé enero the month of January
2
◊ es dé Bogotá she's/she comes from Bogotá;
una carta dé Julia a letter from Julia;
un amigo dé la infancia a childhood friend;
la literatura dé ese período the literature of o from that period;
dé aquí a tu casa from here to your houseb) (material, contenido, composición):
una mesa dé caoba a mahogany table;
un vaso dé agua a glass of water;
un millón dé dólares a million dollarsc) (causa, modo):
dé tanto gritar from shouting so much;
verde dé envidia green with envy;
temblando dé miedo trembling with fear;
dé memoria by heart;
lo tumbó dé un golpe he knocked him down with one blow
rodeada dé árboles surrounded by trees
3a) (cualidades, características):
objetos dé mucho valor objects of great value;
¿dé qué color lo quiere? what color do you want it?;
tiene cara dé aburrido he looks bored;
una botella dé un litro a liter bottle;
la chica dé azul the girl in blueb) (al definir, especificar):
tiene dos metros dé ancho it's two meters wide;
es fácil de pronunciar it's easy to pronounce;
uno dé los míos one of mine;
el mayor dé los Soto the eldest of the Soto children
4a) ( con cifras):◊ pagan un interés dél 15% they pay 15% interest o interest at 15%
◊ más dé £100 more than o over £100;
pesa menos dé un kilo it weighs less than o under a kilo;
un número mayor/menor dé 29 a number over/under 29c) ( con un superlativo):
la ciudad más grande dél mundo the biggest city in the world
◊ dé día/noche during the day/at night;
dé madrugada early in the morning
5
hace dé rey en la obra he plays (the part of) a king in the playb) (en expresiones de estado, actividad):
estamos dé fiesta we're having a partyc) (indicando uso, destino, finalidad):
copas dé vino wine glasses;
ropa dé cama bed clothes;
dales algo dé comer give them something to eat;
¿qué hay dé postre? what's for dessert?
6 ( con sentido condicional):
dé no ser así otherwise
de 2 sustantivo femenino: name of the letter d
dé see◊ dar
dar
I verbo transitivo
1 to give: dame la mano, hold my hand
2 (conceder) to give: mi padre me dio permiso, my father gave me permission
le doy toda la razón, I think he is quite right
3 (transmitir una noticia) to tell
(un recado, recuerdos) to pass on, give
dar las gracias, to thank
4 (retransmitir u ofrecer un espectáculo) to show, put on
5 (organizar una fiesta) to throw, give
6 (producir lana, miel, etc) to produce, yield
(fruto, flores) to bear
(beneficio, interés) to give, yield
7 (causar un dolor, malestar) dar dolor de cabeza, to give a headache
(un sentimiento) dar pena, to make sad
le da mucha vergüenza, he's very embarrassed
8 (proporcionar) to provide: su empresa da trabajo a cincuenta personas, his factory gives work to fifty people
9 (una conferencia, charla) to give
(impartir clases) to teach
(recibir una clase) to have
US to take
10 (presentir) me da (en la nariz/en el corazón) que eso va a salir bien, I have a feeling that everything is going to turn out well
11 (estropear) to ruin: me dio la noche con sus ronquidos, he spoilt my sleep with his snoring
12 (abrir el paso de la luz) to switch on
(del gas, agua) to turn on
13 (propinar una bofetada, un puntapié, etc) to hit, give
14 (aplicar una mano de pintura, cera) to apply, put on
(un masaje, medicamento) to give
15 (considerar) dar por, to assume, consider: lo dieron por muerto, he was given up for dead
ese dinero lo puedes dar por perdido, you can consider that money lost
dar por supuesto/sabido, to take for granted, to assume
16 (la hora, un reloj) to strike: aún no habían dado las ocho, it was not yet past eight o'clock
17 (realizar la acción que implica el objeto) dar un abrazo/susto, to give a hug/fright
dar un paseo, to go for a walk
dar una voz, to give a shout
II verbo intransitivo
1 (sobrevenir) le dio un ataque de nervios, she had an attack of hysterics
2 dar de comer/cenar, to provide with lunch/dinner 3 dar a, (mirar, estar orientado a) to look out onto, to overlook
(una puerta) to open onto, lead to: esa puerta da al jardín, this door leads out onto the garden 4 dar con, (una persona, objeto) to come across: no fuimos capaces de dar con la contraseña, we couldn't come up with the password
dimos con él, we found him 5 dar de sí, (una camiseta, bañador) to stretch, give 6 dar en, to hit: el sol me daba en los ojos, the sun was (shining) in my eyes 7 dar para, to be enough o sufficient for: ese dinero no me da para nada, this money isn't enough for me
♦ Locuciones: dar a alguien por: le dio por ponerse a cantar, she decided to start singing
le dio por nadar, he got it into his head to go swimming
dar a entender a alguien que..., to make sb understand that...
dar la mano a alguien, to shake hands with sb
dar para: el presupuesto no da para más, the budget will not stretch any further
dar que hablar, to set people talking
dar que pensar: el suceso dio que pensar, the incident gave people food for thought
dar a conocer, (noticia) to release
de preposición
1 (pertenencia, posesión) of
la dirección de mis padres, my parents' address
el teclado de este ordenador, this computer's keyboard
la primera página del libro, the first page of the book
2 (material) of: está hecho de madera, it's made of wood
una pajarita de papel, a paper bird
(contenido) un vaso de vino, a glass of wine
3 (asunto) about, on: sabe mucho de economía, she knows a lot about economics
un curso de inglés, an English course
un libro de arte, a book on art
4 (oficio) as: está/trabaja de enfermera, she is working as a nurse
5 (cualidad) una persona de carácter, a person with character
una rubia de pelo largo, a blonde with long hair
6 (procedencia) from: es de Bilbao, he is o comes from Bilbao
de Madrid a Cáceres, from Madrid to Cáceres
7 (parte) un poco de leche, a little milk
un trozo de carne, a piece of meat
8 (causa) with, because of
llorar de alegría, to cry with joy
morir de hambre, to die of hunger
9 (modo) lo bebió de un trago, she downed it in one
un gesto de satisfacción, an expression of satisfaction
10 (localización) el señor de la camisa azul, the man in the blue shirt
la casa de la esquina, the house on the corner
11 (tiempo) a las cinco de la mañana, at five in the morning
de año en año, year in year out
de día, by day
de noche, at night
de miércoles a viernes, from Wednesday to Friday
de pequeño, as a child
12 (finalidad) jornada de reflexión, eve of polling day
libro de consulta, reference book
máquina de escribir, typewriter
13 (instrumento) derribó la puerta de una patada, he kicked the door down
lo mataron de una puñalada, he was stabbed to death
14 (comparación) el discurso fue más largo de lo esperado, the speech was longer than expected
(con superlativo) in
el coche más caro del mundo, the most expensive car in the world
15 (precio) for
un pantalón de dos mil pesetas, a pair of trousers costing two thousand pesetas 16 una avenida de quince kilómetros, an avenue fifteen kilometres long
una botella de litro, a litre bottle
17 (condicional) de haberlo sabido no le hubiera invitado, if I had known I wouldn't have invited him
de no ser así, if that wasn't o weren't the case
de ser cierto, if it was o were true
18 (reiteración) de puerta en puerta, from door to door
de tres en tres, in threes o three at a time
'dé' also found in these entries:
Spanish:
A
- a. C.
- a.m.
- abajo
- abanderada
- abanderado
- abandonar
- abandonarse
- abandono
- abanico
- abarrotar
- abarrotada
- abarrotado
- abarrotería
- abastecer
- abastecerse
- abastecimiento
- abasto
- abatir
- abatimiento
- abatirse
- abdicar
- abertura
- abierta
- abierto
- abismo
- ablandar
- abogar
- abogacía
- abogada
- abogado
- abominar
- abominable
- abono
- abortar
- abrir
- abridor
- abrigo
- abrupta
- abrupto
- absoluta
- absolutamente
- absoluto
- abstenerse
- abstención
- abstinencia
- abstraerse
- abuelo
- abuhardillada
- abuhardillado
English:
A
- A-level
- a.m.
- AA
- abandon
- ABC
- ability
- ablaze
- aboard
- about
- about-face
- about-turn
- above
- abreast
- abroad
- abrupt
- absence
- absent
- absolve
- absorb
- abstain
- abstract
- abundance
- abuse
- AC
- accepted
- access road
- accident
- accidental
- acclaim
- accommodate
- accommodation
- accomplished
- accomplishment
- accordance
- account
- account for
- accountable
- accumulation
- accuracy
- accurate
- accurately
- accuse
- accused
- accusingly
- accustom
- ache
- Achilles heel
- aching
- acid test
* * *1. [posesión, pertenencia] of;el automóvil de mi padre/mis padres my father's/parents' car;es de ella it's hers;la maleta es de Eva the suitcase is Eva's o belongs to Eva;el padre de la niña the girl's father;el director de la empresa the manager of the company, the company's manager;la boda o [m5] el casamiento de un amigo de mi hermano the wedding of a friend of my brother's, a friend of my brother's wedding;un equipo de segunda división a second division team;la comida del gato the cat's food;el título de la novela the novel's title, the title of the novel;la pata de la mesa the table leg;una subida de precios a price rise;los señores de Navarro Mr and Mrs Navarro2. [procedencia, distancia] from;salir de casa to leave home;soy de Bilbao I'm from Bilbao;no soy de aquí I'm not from round here;de la playa al apartamento hay 100 metros it's 100 metres from the beach to the apartment;estamos a 10 kilómetros de Buenos Aires we're 10 kilometres away from Buenos Aires;el rey de España the king of Spain;tuvo dos hijos de su primera esposa he had two children by his first wife;b de Barcelona [deletreando] b for Barcelona3. [en razonamiento]de su sonrisa se deduce que todo ha ido bien you can tell from o by her smile that it all went well;del resultado del experimento concluyo que la fórmula no funciona I infer from the result of the experiment that the formula doesn't workel túnel del Canal the Channel Tunnel;el signo de tauro the sign of Taurus;el puerto de Cartagena the port of Cartagenala señora de verde the lady in green;el chico de la coleta the boy with the ponytail;una actriz de veinte años a twenty-year-old actress;¿de qué tamaño? what size?;un político de fiar a trustworthy politician6. [materia] (made) of;un vaso de plástico a plastic cup;un reloj de oro a gold watch;una mesa de madera a wooden tableun plato de lentejas a plate of lentils8. [precio]he comprado las peras de 80 céntimos el kilo I bought the pears that were 80 cents a kilo;un sello de 50 céntimos a 50-cent stampropa de deporte sportswear;una máquina de escribir a typewriter;una máquina de coser a sewing machine;esta sartén es la del pescado y ésta la de las tortillas this frying pan's for fish and this one's for omelettes10. [asunto] about;hablábamos de ti we were talking about you;libros de historia history books11. [en calidad de] as;trabaja de bombero he works as a fireman;aparece de cosaco he appears as a Cossack, he plays a Cossack;estás muy guapa de uniforme you look very pretty in uniform;al desfile de carnaval iré de Napoleón I'll go as Napoleon in the carnival parade12. [tiempo] [desde] from;[durante] in;trabaja de nueve a cinco she works from nine to five;vivió en Bolivia de 1975 a 1983 she lived in Bolivia between 1975 and 1983, she lived in Bolivia from 1975 to 1983;de madrugada early in the morning;a las cuatro de la tarde at four in the afternoon;trabaja de noche y duerme de día he works at night and sleeps during the day;es de día it's daytime;de niño solía jugar en la calle as a child I used to play in the street;¿qué quieres ser de mayor? what do you want to be when you grow up?;un compañero del colegio a friend from school;Urugde mañana/tarde in the morning/afternoon;Urugde noche at night;Urugayer salimos de noche we went out last night13. [causa] with;morirse de hambre to die of hunger;llorar de alegría to cry with joy;temblar de miedo to tremble with fear;eso es de fumar tanto that's what comes from smoking so much14. [manera, modo] with;de una patada with a kick;rompió el cristal de una pedrada he shattered the window with a stone;de una sola vez in one go;lo bebió de un trago he drank it down in one go;CSurde fácil manejo user-friendly;ponerse de rodillas to kneel down15. [con valor partitivo] of;uno de los nuestros one of ours;varios de nosotros several of us;¿quién de vosotros sabe la respuesta? which of you knows the answer?17. [en valoración]lo tacharon de vulgar they branded him as vulgar, they accused him of being vulgaryo de Eduardo le pediría perdón if I were Eduardo, I'd say sorry to her19. [en comparaciones][con superlativos]más/menos de… more/less than…;el mejor de todos the best of all;el más importante del mundo the most important in the world;la peor película del año the worst film this year o of the year;la impresora más moderna del mercado the most up-to-date printer on the market20. (antes de infinitivo) [condición] if;de querer ayudarme, lo haría if she wanted to help me, she'd do it;de no ser por ti, me hubiese hundido if it hadn't been for you, I wouldn't have made it;de ir a verte, sería este domingo if I do visit you, it'll be this Sunday21. (después de adjetivo y antes de sustantivo) [enfatiza cualidad]el idiota de tu hermano your stupid brother;la buena de Susana good old Susana;¡pobre de mí! poor me!22. (después de adjetivo y antes de infinitivo)es difícil de creer it's hard to believe;una velada imposible de olvidar an unforgettable eveninghas de gastar menos you should spend less24. (antes de complemento agente)una película de Buñuel a film by Buñuel, a Buñuel film;vino acompañado de su familia he was accompanied by his family25. (antes de adverbio de lugar)la fila de delante the front row♦ de no loc conjAm otherwise;dime la verdad, de no te castigaré tell me the truth, otherwise I'm going to punish you* * *deprp1 origen from;de Nueva York from New York;de … a from … to2 posesión of;el coche de mi amigo my friend’s car3 material (made) of;un anillo de oro a gold ring4 contenido of;un vaso de agua a glass of water5 cualidad:una mujer de 20 años a 20 year old woman6 causa with;temblaba de miedo she was shaking with fear7 hora:de noche at night, by night;de día by daytrabajar de albañil work as a bricklayer;de niño as a child9 agente by;de Goya by Goya10 condición if;de haberlo sabido if I’d known11 en aposición:la ciudad de Lima the city of Lima* * *de prep1) : ofla casa de Pepe: Pepe's houseun niño de tres años: a three-year-old boy2) : fromes de Managua: she's from Managuasalió del edificio: he left the building3) : in, ata las tres de la mañana: at three in the morningsalen de noche: they go out at night4) : thanmás de tres: more than threedé dar* * *de prep1. (posesión de alguien) 's2. (posesión de algo) of3. (materia)4. (contenido) of5. (materia, tema)6. (origen, procedencia) from7. (descripción) with / in8. (agente) by10. (con números, una parte) than / of -
13 DE
Del verbo dar: ( conjugate dar) \ \
dé es: \ \1ª persona singular (yo) presente subjuntivo3ª persona singular (él/ella/usted) presente subjuntivo3ª persona singular (él/ella/usted) imperativoMultiple Entries: dar de dé
dar ( conjugate dar) verbo transitivo 1 déme un kilo de peras can I have a kilo of pears?; See Also→ conocer verbo transitivo 3 b, entender verbo transitivo 2 ‹información/idea› to give 3 4 ( conceder) ‹prórroga/permiso› to give; nos dieron un premio we won o got a prize 5◊ ¿le diste las gracias? did you thank him?, did you say thank you?;dales saludos give/send them my regards; tuve que déle la noticia I was the one who had to break the news to himb) (señalar, indicar): me da ocupado or (Esp) comunicando the line's busy o (BrE) engaged;1 ‹ dividendos› to pay;b) (AmL) ( alcanzar hasta):◊ da 150 kilómetros por hora it can do o go 150 kilometres an hour;venía a todo lo que daba it was travelling at full speed; ponen la radio a todo lo que da they turn the radio on full blast 2 (causar, provocar) ‹placer/susto› to give; ‹ problemas› to cause; el calor le dio sueño/sed the heat made him sleepy/thirsty 1 ( presentar) ‹ concierto› to give;◊ ¿qué dan esta noche en la tele? what's on TV tonight? (colloq);¿dónde están dando esa película? where's that film showing? 2 ‹baile/banquete› to hold; ‹ discurso› (AmL) to make ver tb clase 4 ( realizar la accion que se indica) ‹ grito› to give; dame un beso give me a kiss; ver tb golpe, paseo, vuelta, etc ( considerar) dé algo/a algn por algo: ese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topic; ¡dalo por hecho! consider it done! verbo intransitivo 1 [ventana/balcón] to look onto, give onto; [fachada/frente] to face 2 (ser suficiente, alcanzar) dé para algo/algn to be enough for sth/sb; dé de sí ‹zapatos/jersey› to stretch 3 ( arrojar un resultado): ¿cuánto da la cuenta? what does it come to?; a mí me dio 247 I made it (to be) 247 4 ( importar): ¡qué más da! what does it matter!; ¿qué más da? what difference does it make?; me da igual I don't mind 5 ( en naipes) to deal 1 ( como castigo) to smack sb; el balón dio en el poste the ball hit the post 2 (accionar, mover) déle a algo ‹a botón/tecla› to press sth; ‹ a interruptor› to flick sth; ‹a manivela/volante› to turn sth 3 ‹ solución› to hit upon, find; ‹ palabra› to come up with 4 (hablando de manías, ocurrencias) déle a algn por hacer algo ‹por pintar/cocinar› to take to doing sth;◊ le ha dado por decir que … he's started saying that …5 [sol/luz]: la luz le daba de lleno en los ojos the light was shining right in his eyes darse verbo pronominal 1 ( producirse) [ frutaigo] to grow 2 ( presentarse) [oportunidad/ocasión] to arise 3 ( resultar) (+ me/te/le etc):◊ dárselas de algo: se las da de valiente/de que sabe mucho he likes to make out he's brave/he knows a lot;dárselas de listo to act smartb) (golpearse, pegarse):se dieron contra un árbol they crashed into a tree; se dio dé un golpe en la rodilla he hit his knee ( considerarse) dése por algo: ver tb aludir a, enterado 1
de 1 preposición 1a) (pertenencia, posesión):el rey dé Francia the king of France; no es dé él it isn't his; es un amigo dé mi hijo he's a friend of my son's; un estudiante dé quinto año a fifth-year student; la tapa dé la cacerola the saucepan lid; un avión dé Mexair a Mexair plane el aeropuerto dé Barajas Barajas airport; el mes dé enero the month of January 2◊ es dé Bogotá she's/she comes from Bogotá;una carta dé Julia a letter from Julia; un amigo dé la infancia a childhood friend; la literatura dé ese período the literature of o from that period; dé aquí a tu casa from here to your houseb) (material, contenido, composición):una mesa dé caoba a mahogany table; un vaso dé agua a glass of water; un millón dé dólares a million dollarsc) (causa, modo):dé tanto gritar from shouting so much; verde dé envidia green with envy; temblando dé miedo trembling with fear; dé memoria by heart; lo tumbó dé un golpe he knocked him down with one blow rodeada dé árboles surrounded by trees 3a) (cualidades, características):objetos dé mucho valor objects of great value; ¿dé qué color lo quiere? what color do you want it?; tiene cara dé aburrido he looks bored; una botella dé un litro a liter bottle; la chica dé azul the girl in blueb) (al definir, especificar):tiene dos metros dé ancho it's two meters wide; es fácil de pronunciar it's easy to pronounce; uno dé los míos one of mine; el mayor dé los Soto the eldest of the Soto children 4a) ( con cifras):◊ pagan un interés dél 15% they pay 15% interest o interest at 15%◊ más dé £100 more than o over £100;pesa menos dé un kilo it weighs less than o under a kilo; un número mayor/menor dé 29 a number over/under 29c) ( con un superlativo):la ciudad más grande dél mundo the biggest city in the world◊ dé día/noche during the day/at night;dé madrugada early in the morning 5 hace dé rey en la obra he plays (the part of) a king in the playb) (en expresiones de estado, actividad):estamos dé fiesta we're having a partyc) (indicando uso, destino, finalidad):copas dé vino wine glasses; ropa dé cama bed clothes; dales algo dé comer give them something to eat; ¿qué hay dé postre? what's for dessert? 6 ( con sentido condicional): dé no ser así otherwise
de 2 sustantivo femenino: name of the letter d
dé see◊ dar
dar
I verbo transitivo
1 to give: dame la mano, hold my hand
2 (conceder) to give: mi padre me dio permiso, my father gave me permission
le doy toda la razón, I think he is quite right
3 (transmitir una noticia) to tell (un recado, recuerdos) to pass on, give
dar las gracias, to thank
4 (retransmitir u ofrecer un espectáculo) to show, put on
5 (organizar una fiesta) to throw, give
6 (producir lana, miel, etc) to produce, yield (fruto, flores) to bear (beneficio, interés) to give, yield
7 (causar un dolor, malestar) dar dolor de cabeza, to give a headache (un sentimiento) dar pena, to make sad
le da mucha vergüenza, he's very embarrassed
8 (proporcionar) to provide: su empresa da trabajo a cincuenta personas, his factory gives work to fifty people
9 (una conferencia, charla) to give (impartir clases) to teach (recibir una clase) to have US to take
10 (presentir) me da (en la nariz/en el corazón) que eso va a salir bien, I have a feeling that everything is going to turn out well
11 (estropear) to ruin: me dio la noche con sus ronquidos, he spoilt my sleep with his snoring
12 (abrir el paso de la luz) to switch on (del gas, agua) to turn on
13 (propinar una bofetada, un puntapié, etc) to hit, give
14 (aplicar una mano de pintura, cera) to apply, put on (un masaje, medicamento) to give
15 (considerar) dar por, to assume, consider: lo dieron por muerto, he was given up for dead
ese dinero lo puedes dar por perdido, you can consider that money lost
dar por supuesto/sabido, to take for granted, to assume
16 (la hora, un reloj) to strike: aún no habían dado las ocho, it was not yet past eight o'clock
17 (realizar la acción que implica el objeto) dar un abrazo/susto, to give a hug/fright
dar un paseo, to go for a walk
dar una voz, to give a shout
II verbo intransitivo
1 (sobrevenir) le dio un ataque de nervios, she had an attack of hysterics
2 dar de comer/cenar, to provide with lunch/dinner 3 dar a, (mirar, estar orientado a) to look out onto, to overlook (una puerta) to open onto, lead to: esa puerta da al jardín, this door leads out onto the garden 4 dar con, (una persona, objeto) to come across: no fuimos capaces de dar con la contraseña, we couldn't come up with the password
dimos con él, we found him 5 dar de sí, (una camiseta, bañador) to stretch, give 6 dar en, to hit: el sol me daba en los ojos, the sun was (shining) in my eyes 7 dar para, to be enough o sufficient for: ese dinero no me da para nada, this money isn't enough for me Locuciones: dar a alguien por: le dio por ponerse a cantar, she decided to start singing
le dio por nadar, he got it into his head to go swimming
dar a entender a alguien que..., to make sb understand that...
dar la mano a alguien, to shake hands with sb
dar para: el presupuesto no da para más, the budget will not stretch any further
dar que hablar, to set people talking
dar que pensar: el suceso dio que pensar, the incident gave people food for thought
dar a conocer, (noticia) to release
de preposición
1 (pertenencia, posesión) of
la dirección de mis padres, my parents' address
el teclado de este ordenador, this computer's keyboard
la primera página del libro, the first page of the book
2 (material) of: está hecho de madera, it's made of wood
una pajarita de papel, a paper bird (contenido) un vaso de vino, a glass of wine
3 (asunto) about, on: sabe mucho de economía, she knows a lot about economics
un curso de inglés, an English course
un libro de arte, a book on art
4 (oficio) as: estáabaja de enfermera, she is working as a nurse
5 (cualidad) una persona de carácter, a person with character
una rubia de pelo largo, a blonde with long hair
6 (procedencia) from: es de Bilbao, he is o comes from Bilbao
de Madrid a Cáceres, from Madrid to Cáceres
7 (parte) un poco de leche, a little milk
un trozo de carne, a piece of meat
8 (causa) with, because of
llorar de alegría, to cry with joy
morir de hambre, to die of hunger
9 (modo) lo bebió de un trago, she downed it in one
un gesto de satisfacción, an expression of satisfaction
10 (localización) el señor de la camisa azul, the man in the blue shirt
la casa de la esquina, the house on the corner
11 (tiempo) a las cinco de la mañana, at five in the morning
de año en año, year in year out
de día, by day
de noche, at night
de miércoles a viernes, from Wednesday to Friday
de pequeño, as a child
12 (finalidad) jornada de reflexión, eve of polling day
libro de consulta, reference book
máquina de escribir, typewriter
13 (instrumento) derribó la puerta de una patada, he kicked the door down
lo mataron de una puñalada, he was stabbed to death
14 (comparación) el discurso fue más largo de lo esperado, the speech was longer than expected (con superlativo) in
el coche más caro del mundo, the most expensive car in the world
15 (precio) for
un pantalón de dos mil pesetas, a pair of trousers costing two thousand pesetas 16 una avenida de quince kilómetros, an avenue fifteen kilometres long
una botella de litro, a litre bottle
17 (condicional) de haberlo sabido no le hubiera invitado, if I had known I wouldn't have invited him
de no ser así, if that wasn't o weren't the case
de ser cierto, if it was o were true
18 (reiteración) de puerta en puerta, from door to door
de tres en tres, in threes o three at a time 'dé' also found in these entries: Spanish: A - a. C. - a.m. - abajo - abanderada - abanderado - abandonar - abandonarse - abandono - abanico - abarrotar - abarrotada - abarrotado - abarrotería - abastecer - abastecerse - abastecimiento - abasto - abatir - abatimiento - abatirse - abdicar - abertura - abierta - abierto - abismo - ablandar - abogar - abogacía - abogada - abogado - abominar - abominable - abono - abortar - abrir - abridor - abrigo - abrupta - abrupto - absoluta - absolutamente - absoluto - abstenerse - abstención - abstinencia - abstraerse - abuelo - abuhardillada - abuhardillado English: A - A-level - a.m. - AA - abandon - ABC - ability - ablaze - aboard - about - about-face - about-turn - above - abreast - abroad - abrupt - absence - absent - absolve - absorb - abstain - abstract - abundance - abuse - AC - accepted - access road - accident - accidental - acclaim - accommodate - accommodation - accomplished - accomplishment - accordance - account - account for - accountable - accumulation - accuracy - accurate - accurately - accuse - accused - accusingly - accustom - ache - Achilles heel - aching - acid test= Delaware1.ABBR(US) = Delaware2.N ABBR(Brit) = Department of Employment* * *= Delaware -
14 pintura
f.1 painting.pintura al fresco frescopintura mural mural paintingpintura al óleo oil paintingpintura rupestre cave paintingla pintura renacentista Renaissance paintingpintura a la acuarela watercolor2 paint.pintura plástica emulsion (paint)3 color(ed) pencil.* * *1 (arte) painting2 (cuadro) picture3 (producto) paint\no poder ver ni en pintura familiar not to be able to stand the sight of* * *noun f.1) paint2) painting* * *SF1) (=forma artística, cuadro) paintingpintura a la acuarela, pintura a la aguada — watercolour, watercolor (EEUU)
2) (=descripción) depiction3) (=material) paintpintura a la cola, pintura al temple — [para paredes] distemper; [para cuadros] tempera
pintura emulsionada — emulsion, emulsion paint
4) (=lápiz de color) crayon* * *a) (arte, cuadro) paintingpintura a la acuarela/al óleo — watercolor*/oil painting
no poder ver algo/a alguien ni en pintura — (fam)
no puede ver el queso ni en pintura — she can't stand o bear cheese (colloq)
b) ( material) paint; ( en cosmética) makeupc) pinturas femenino plural (Méx) ( lápices de colores) crayons (pl)* * *= paint, painting, picture.Nota: Tabla, papel, lienzo, etc., en que se ha pintado cualquier tipo de imágenes.Ex. We will not accomplish that by being timid or by giving our profession a fresh coat of paint.Ex. Within Human Science we find such subdisciplines as economics and sociology; within Art, painting and music.Ex. A picture is a two-dimensional visual representation accessible to the naked eye and generally on an opaque backing and used when a more specific term (e.g. art original, photograph) is not appropriate.----* capa de pintura = coat of paint.* investigador de pinturas = picture researcher.* mano de pintura = paint job, lick of paint, coat of paint.* obra maestra de la pintura clásica = old master, old master painting.* pintura al agua = gouache, water-based paint.* pintura al guache = gouache.* pintura al óleo = oil painting, oil-based paint.* pintura barroca = baroque painting.* pintura con plomo = lead paint.* pintura de emulsión = emulsion paint.* pintura descascarillada = flaky paint.* pintura en espray = spray paint.* pintura látex = latex paint.* pintura metálica = metallic paint.* pintura mural = mural painting.* pintura plástica = plastic paint.* pintura rupestre = cave painting, rock painting.* pintura suelta = flaky paint.* pintura surrealista = surrealist painting.* quitar pintura mediante chorro de arena a presión = sandblast.* taller de chapa y pintura = bodywork workshop, bodywork garage.* * *a) (arte, cuadro) paintingpintura a la acuarela/al óleo — watercolor*/oil painting
no poder ver algo/a alguien ni en pintura — (fam)
no puede ver el queso ni en pintura — she can't stand o bear cheese (colloq)
b) ( material) paint; ( en cosmética) makeupc) pinturas femenino plural (Méx) ( lápices de colores) crayons (pl)* * *= paint, painting, picture.Nota: Tabla, papel, lienzo, etc., en que se ha pintado cualquier tipo de imágenes.Ex: We will not accomplish that by being timid or by giving our profession a fresh coat of paint.
Ex: Within Human Science we find such subdisciplines as economics and sociology; within Art, painting and music.Ex: A picture is a two-dimensional visual representation accessible to the naked eye and generally on an opaque backing and used when a more specific term (e.g. art original, photograph) is not appropriate.* capa de pintura = coat of paint.* investigador de pinturas = picture researcher.* mano de pintura = paint job, lick of paint, coat of paint.* obra maestra de la pintura clásica = old master, old master painting.* pintura al agua = gouache, water-based paint.* pintura al guache = gouache.* pintura al óleo = oil painting, oil-based paint.* pintura barroca = baroque painting.* pintura con plomo = lead paint.* pintura de emulsión = emulsion paint.* pintura descascarillada = flaky paint.* pintura en espray = spray paint.* pintura látex = latex paint.* pintura metálica = metallic paint.* pintura mural = mural painting.* pintura plástica = plastic paint.* pintura rupestre = cave painting, rock painting.* pintura suelta = flaky paint.* pintura surrealista = surrealist painting.* quitar pintura mediante chorro de arena a presión = sandblast.* taller de chapa y pintura = bodywork workshop, bodywork garage.* * *pintura abstracta abstract paintingpintura a la acuarela watercolor* paintingpintura al óleo oil paintingno poder ver algo/a algn ni en pintura ( fam): no puedo verlo ni en pintura I can't stand the sight of him ( colloq)no puede ver el queso ni en pintura she can't stand o bear cheese ( colloq)2 (material) paintel techo necesita una mano de pintura the ceiling could do with a coat of paint3 (en cosmética) makeupCompuesto:cave painting* * *
pintura sustantivo femenino
◊ pintura a la acuarela/al óleo watercolor( conjugate watercolor)/oil painting
( en cosmética) makeup
pintura
I sustantivo femenino
1 (material) paint
2 (arte, representación) painting
pintura al óleo, oil painting, pintura rupestre, cave painting
3 (cosmética) makeup
4 pinturas, coloured pencils pl, crayons pl
♦ Locuciones: no puedo verle ni en pintura, I can't stand the sight of him
' pintura' also found in these entries:
Spanish:
antológica
- antológico
- borrosa
- borroso
- bosquejo
- concurso
- dar
- dedicar
- despintar
- emanación
- oler
- mancha
- mano
- museo
- novecentista
- pasada
- pegote
- pulverizador
- rascar
- raspar
- resistente
- rupestre
- secar
- sombrear
- antioxidante
- aplicación
- brillante
- capa
- celeste
- cuadro
- descascararse
- diluir
- disolvente
- dorado
- espátula
- espray
- extender
- fosforescente
- fresco
- mate
- menos
- óleo
- pintar
- raer
- rasgo
- rayar
- saltar
- seco
- sepia
- sesión
English:
add on
- application
- apply
- blister
- chip
- coat
- crack
- dab
- decorate
- dull
- eggshell
- emulsion paint
- flake
- flat
- gloss
- lay on
- lick
- metallic
- oil painting
- paint
- paint in
- paint out
- paint pot
- paint-spray
- painting
- paintwork
- patchy
- peel
- picture gallery
- reapply
- redecoration
- rub off
- satin
- scrape
- scratch
- sink in
- slap on
- smear
- spray
- spray-paint
- strip
- strip off
- take
- undercoat
- wear off
- wet
- cave
- do
- emulsion
- entry
* * *pintura nf1. [técnica, cuadro] painting;la pintura renacentista Renaissance painting;no poder ver algo/a alguien ni en pintura not to be able to stand the sight of sth/sbpintura a la acuarela watercolour;pintura al fresco fresco;pintura mural mural painting;pintura al óleo oil painting;pintura rupestre cave painting2. [líquido] paintpintura acrílica acrylic paint;pintura plástica emulsion (paint);pintura al temple tempera3. [lápiz] colour pencil;[de cera] crayon4. [descripción] description, portrayal* * *f1 sustancia paint2 obra painting;no le puedo ver ni en pintura fig fam I can’t stand the sight of him* * *pintura nf1) : paint2) : painting (art, work of art)* * *pintura n1. (actividad, cuadro) painting2. (material) paint3. (lápiz de color) coloured pencil -
15 Diloggún:
Cauris o Cyprea moneta. Se trata de unos caracoles de origen marino, los cuales se usan para piezas de un oráculo en la Regla de Ocha. Cada caracol se llama "aye" y el jüego de los dieciséis que se usan forman una mano de Obatalá y se llama entonces "Diloggún". A este oráculo se le agregan cuatro piezas que se llaman "ibo" o "ibbo", consistentes en dos caracoles mayores y distintos que los 16 anteriores, a los que nombran "edele" y, por eso dicen que son 18 caracoles o "ayes". Las otras piezas son un huesito y una semilla vegetal parecida al ojo de buey. El oráculo del Díloggún presenta una complejidad que nosotros no hemos podido penetrar. En primer término, son 16 piezas iguales de origen animal y marítimo, a las que llaman individualmente "aye". Esos caracoles forman "manos" de distinto número según sea el orísha a quien le pertenezcan. La mano de " ayes" de Elégguá tiene 2 [m2]cauris, pero si es del arará Echú Afrodi, tendrá 24. La mano de cauris que se usan para el oráculo del Diloggún es considerada algunas veces, como dos veces ocho, que hacen dieciséis, el mismo número de ventanas del castillo que Obatalá tiene en la loma con 365 puertas abiertas. Los dieciséis "ayes" o cauris están desfondados o rotos en el caparazón opuesto a su natural abertura. Ese arreglo es indispensable para que puedan caer y sostenerse boca arriba. Estos cauris, así como el obí kolá y muchos otros productos, son traídos de África, desde que a Cuba trajeron los primeros africanos. Los dos caracoles que sobran, los llamados "edele", se obtienen en Cuba y no se les rompe por parte alguna; se usan tal cual se obtienen de la playa. El tercer elemento es de naturaleza vegetal, se trata de una semilla. El cuarto, es de origen óseo humano; es una pequeña vértebra coxígea, obtenida en el trasiego de los restos óseos del ilé Yanzá. El manejo que un sacerdote de Ocha le da a la mano de dieciséis cauris y a las cuatro piezas del "ibbo", nos hacen presumir que el dicho "ibbo" constituyó en algún momento un oráculo independiente de los dieciséis "ayes" Los caracoles y el ibbo, es decir, las piezas del Diloggún están siempre en el igbudú y cuando llega un necesitado a quien hay que "registrar", consultar o verle sus problemas y cómo resolvérselos, se escribe el nombre de pila y sus apellidos en una hoja de papel y con lápiz, también se anota la edad, el día y mes en que nació. Acto seguido el babálócha o iyálócha tiene que moyubar, como en el coco, principiando por llamar a Olofi, Oloddumare y algunas veces a Oloruñ para pedirles la bendición e informarles que va a servir en bien a un "hijo". Continúa el rezo de moyubar, con todos los muertos o sea los Babá Eggún, según se puede ver en la fórmula que dice: Ibae baé, bayé tonú pato lo Babá Eggún, para todos los babáronú que laboran por mí, que están en el mundo de la verdad... Se puede seguir llamando o moyubando muertos que fueron los mayores en el santo del sacerdote, para que lo asistan con su experiencia e impida el entrometimiento de los espíritus perturbadores, pero no siempre es así, porque el santero teme la presencia de muchos muertos en las cosas del Santo. Continúa el sacerdote o sacerdotisa llamando oríshas, principiando por Echú y Elégguá. Siempre que llama, dice quien llama: Fulano de tal, hijo de tal santo, que lo llama para pedirle la bendición y para que Ud. sepa que va a hacer esto o lo otro y requiere que Ud. facilite su permiso. Esa labor de moyubar sigue así con cada orísha en un orden que ya aparece muy alterado en muchos usos criollos. Aquí exponemos el orden del rezo al Diloggún que sigue un babálócha de Guanabacoa, quien es según se dice "una autoridad en el Santo". Olofi, Orísha Oko, Olodumare, Inle, Babá Elégguá Osa Griñán, Oggún, Babalú Ayé, Osáin, Equn (Ofé Díloggún), Orúmbila, Leripín, Babá Obatalá, Changó, Yemayá, Obeye Loro, Olokún, Argayú, Yeyé Okari. Terminado el oru, que no siempre lo siguen los santeros nuevos y a veces le alteran el orden de los oríshas, se pasa a rogar el caracol. El sacerdote toma en sus dos manos el oráculo y lo bajea con su aliento para darle aché, luego fricciona las piezas y las moyuba; se las presenta al consultado: igual que se hace con el coco; después tira y anota el número de piezas que cayeron boca arriba. Continúa tirando y anotando, a la vez que consulta las manos del consultado, quien en cada tiro tiene que friccionar el huesito y la semilla pidiendo con fe y concentración lo que desea saber, a la vez que deja en cada mano cerrada una pieza al azar. Por los números anotados el awó hace sus interpretaciones y le dice al consultado lo que contestan los oríshas o el muerto. Este oráculo siempre tiene un ángulo subjetivo que llama la atención. Está prohibido terminantemente su uso a los babalawós o hijos de Orula. así como a los no consaqrados. Es un oráculo complejo en grado extremo. "Hay dos formas de tirar los caracoles, pero dicen lo mismo". Se mantiene en la memoria una numeración para el exclusivo uso de los caracoles de la cual hemos obtenido hasta el número doce, según se puede ver a continuación: 0 [m2]Okana Sodde; 02 Ebioko; 03 Ogunda; 04 Eyorosún; 05 Oché; 06 Obbara; 07 Odi; 08 Eyeunlé; 09 Osa; 10 Ofúnfún; 1 [m2]Ojuání; 12 Eyilá. En cuanto a las llamadas letras de los caracoles, se trata de las posiciones que se producen en cada tiro; esas posiciones dan un número de cauris boca arriba y otro boca abajo; estas posiciones son las que se llaman ódu; óddu; odún; órdu; órdún o simplemente "letra" o camino. "Cada órdún es una persona y su historia". Ud. puede tener una vida como la de alguna de esas personas que sirven de patrón en el oráculo. Depende del sacerdote o sacerdotisa hacer las correctas interpretaciones, si tiene suficiente experiencia y aché. No se trata de cosa simple, a juzgar por el tiempo que le toma a los iniciados, aprender el arte de tirar los caracoles, que al decir de los que saben de estas cosas hay que recordar treinta y seis odús para ser un principiante capaz de llegar a conocer cientos de letras. Sinónimos: Diloggún, Edibó, Emilogún, Endilobú, Enilogún -
16 feel
fi:lpast tense, past participle - felt; verb1) (to become aware of (something) by the sense of touch: She felt his hand on her shoulder.) sentir2) (to find out the shape, size, texture etc of something by touching, usually with the hands: She felt the parcel carefully.) tocar, palpar3) (to experience or be aware of (an emotion, sensation etc): He felt a sudden anger.) sentir4) (to think (oneself) to be: She feels sick; How does she feel about her work?) sentirse, encontrarse5) (to believe or consider: She feels that the firm treated her badly.) creer•- feeler- feeling
- feel as if / as though
- feel like
- feel one's way
- get the feel of
feel vb1. sentirdo you feel ill? ¿te encuentras enfermo?2. tocar3. sentir / notar4. creer / pensartr[fiːl]1 (sense, texture) tacto1 (touch) tocar, palpar2 (search with fingers) buscar3 (sense, experience) sentir, experimentar, tener la impresión4 (notice) notar, apreciar■ everyone will feel the knock-on effects of this investment todo el mundo notará las consecuencias de esta inversión5 (suffer) sentir, afectar6 (believe) creer1 (be) sentir(se), encontrarse, experimentar■ how are you feeling? --I feel terrible ¿cómo te encuentras? --me encuentro fatal■ we were feeling cold, tired and hungry teníamos frío, sueño y hambre■ how does it feel to be famous? ¿qué se siente cuando se es famoso?2 (seem) parecer3 (perceive, sense) sentir■ as I walked in, I felt the tension in the room al entrar, sentí la tensión en la sala4 (opinion) opinar, pensar■ how do you feel about exams? ¿qué opinas de los exámenes?\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLfeel free como quierasto feel as if / feel as though sentir como si, tener la impresión deto feel bad about sentir, saber malto feel like doing something tener ganas de hacer algoto feel like something apetecerle algo, tener ganas de algoto feel one's age sentirse mayorto feel strongly about something parecer importante algoto get the feel of something acostumbrarse a algoto have a feel for something tener facilidad para algo1) : sentirse, encontrarseI feel tired: me siento cansadahe feels hungry: tiene hambreshe feels like a fool: se siente como una idiotato feel like doing something: tener ganas de hacer algo2) seem: parecerit feels like spring: parece primavera3) think: parecerse, opinar, pensarhow does he feel about that?: ¿qué opina él de eso?feel vt1) touch: tocar, palpar2) sense: sentirto feel the cold: sentir el frío3) consider: sentir, creer, considerarto feel (it) necessary: creer necesariofeel n1) sensation, touch: sensación f, tacto m2) atmosphere: ambiente m, atmósfera f3)to have a feel for : tener un talento especial paran.• experimentar s.m.• sensación s.f.• tacto s.m.• tino s.m. (healthy, sick)expr.• sentirse (bien, mal) expr.v.• experimentar v.• palpar v.• percibir v.• sentir v.• sentirse v.
I
1. fiːl(past & past p felt) intransitive verb1) ( physically) sentirse*, encontrarse*how do you feel o how are you feeling? — ¿cómo or qué tal te encuentras or te sientes?
I feel fine — me encuentro or estoy or me siento bien
to feel hot/cold/hungry/thirsty — tener* calor/frío/hambre/sed
2) (emotionally, mentally) sentirse*to feel sad — sentirse* or estar* triste
how do you feel about your parents' divorce? — ¿cómo has tomado el divorcio de tus padres?
how does it feel, what does it feel like? — ¿qué se siente?
3) ( have opinion)I feel that... — me parece que..., opino or creo que...
how do you feel about these changes? — ¿qué opinas de or qué te parecen estos cambios?
4)I feel like a cup of tea — tengo ganas de tomar una taza de té, me apetece una taza de té (esp Esp)
to feel like -ing — tener* ganas de + inf
come tomorrow if you feel like it — ven mañana si tienes ganas or (esp Esp) si te apetece
5) (seem, give impression of being)how does that feel? - it's still too tight — ¿cómo lo sientes? - todavía me queda apretado
6) (search, grope)to feel FOR something — buscar* algo a tientas
2.
vt1) ( touch) \<\<surface/body\>\> tocar*, palparto feel one's way — ir* a tientas
2) (perceive, experience) \<\<sensation/movement/indignation/shame\>\> sentir*he felt the bed move — sintió moverse la cama or que la cama se movía
the consequences will be felt for a long time to come — las consecuencias se sentirán or se notarán durante mucho tiempo
3) ( consider) considerarI feel it important to warn you — creo or considero que es importante advertirte
•Phrasal Verbs:- feel for- feel out- feel up
II
noun (no pl)1)a) ( sensation) sensación fb) ( act of touching)to have a feel of something — tocar* algo
c) ( sense of touch) tacto m2)a) (atmosphere - of house, room) ambiente mb) ( instinct)to have a feel for something — tener* sensibilidad para algo
[fiːl] (vb: pt, pp felt)to get the feel of something — acostumbrarse a algo, familiarizarse* con algo
1. VT1) (=touch) tocar, palpar; [+ pulse] tomar•
I'm still feeling my way — (fig) todavía me estoy familiarizando con la situación/el trabajo etcto feel one's way (towards) — (lit) ir a tientas (hacia)
2) (=be aware of) [+ blow, pain, heat] sentir; [+ responsibility] ser consciente de3) (=experience) [+ pity, anger, grief] sentir•
the consequences will be felt next year — las consecuencias se harán sentir el año próximo•
they are beginning to feel the effects of the trade sanctions — están empezando a sentir or notar los efectos de las sanciones económicas•
I feel no interest in it — no me interesa en absoluto, no siento ningún interés por ello•
I felt myself blush — noté que me estaba sonrojandoI felt myself being swept up in the tide of excitement — noté que me estaba dejando llevar por la oleada de entusiasmo
4) (=be affected by, suffer from) ser sensible a•
don't you feel the heat? — ¿no te molesta el calor?•
he feels the loss of his father very deeply — está muy afectado por la muerte de su padre5) (=think, believe)what do you feel about it? — ¿qué te parece a ti?
I feel strongly that we should accept their offer — me parece muy importante que aceptemos su oferta
•
he felt it necessary to point out that... — creyó or le pareció necesario señalar que...2. VI1) (physically) sentirse, encontrarsehow do you feel now? — ¿qué tal or cómo te sientes or te encuentras ahora?
•
to feel cold/hungry/ sleepy — tener frío/hambre/sueño•
do you feel sick? — ¿estás mareado?2) (mentally)how does it feel to go hungry? — ¿cómo se siente uno pasando hambre?
•
how do you feel about him/about the idea? — ¿qué te parece él/la idea?how do you feel about going for a walk? — ¿te apetece or (LAm) se te antoja dar un paseo?
•
I feel as if there is nothing we can do — tengo la sensación de que no hay nada que hacer, me da la impresión de que no podemos hacer nada•
he feels bad about leaving his wife alone — siente haber dejado sola a su mujer•
since you feel so strongly about it... — ya que te parece tan importante...•
I feel sure that — estoy seguro de que3)•
to feel like —a) (=resemble)what does it feel like to do that? — ¿qué se siente al hacer eso?
b) (=give impression, have impression)I felt like a new man/woman — me sentí como un hombre nuevo/una mujer nueva
c) (=want)do you feel like a walk? — ¿quieres dar un paseo?, ¿te apetece dar un paseo?
I go out whenever I feel like it — salgo cuando me apetece or cuando quiero
I don't feel like it — no me apetece, no tengo ganas
4) (=give impression)to feel hard/cold/damp etc — (to the touch) ser duro/frío/húmedo etc al tacto
5) (also: feel around) (=grope) tantear, ir a tientashe was feeling around in the dark for the door — iba tanteando en la oscuridad para encontrar la puerta
•
she felt in her pocket for her keys — rebuscó en el bolsillo para encontrar las llaves3. N1) (=sensation) sensación f2) (=sense of touch) tacto m3) (=act)let me have a feel! — ¡déjame que lo toque!
4) (fig) (=impression, atmosphere) ambiente m, aspecto mto get the feel of — (fig) [+ new job, place] ambientarse a, familiarizarse con; [+ new car, machine] familiarizarse con
repeat this a few times to get the feel of it — repítelo unas cuantas veces hasta que te acostumbres or te cojas el tino
to get a feel for — (=get impression) hacerse una idea de
to have a feel for languages/music — tener talento para los idiomas/la música
- feel out- feel up* * *
I
1. [fiːl](past & past p felt) intransitive verb1) ( physically) sentirse*, encontrarse*how do you feel o how are you feeling? — ¿cómo or qué tal te encuentras or te sientes?
I feel fine — me encuentro or estoy or me siento bien
to feel hot/cold/hungry/thirsty — tener* calor/frío/hambre/sed
2) (emotionally, mentally) sentirse*to feel sad — sentirse* or estar* triste
how do you feel about your parents' divorce? — ¿cómo has tomado el divorcio de tus padres?
how does it feel, what does it feel like? — ¿qué se siente?
3) ( have opinion)I feel that... — me parece que..., opino or creo que...
how do you feel about these changes? — ¿qué opinas de or qué te parecen estos cambios?
4)I feel like a cup of tea — tengo ganas de tomar una taza de té, me apetece una taza de té (esp Esp)
to feel like -ing — tener* ganas de + inf
come tomorrow if you feel like it — ven mañana si tienes ganas or (esp Esp) si te apetece
5) (seem, give impression of being)how does that feel? - it's still too tight — ¿cómo lo sientes? - todavía me queda apretado
6) (search, grope)to feel FOR something — buscar* algo a tientas
2.
vt1) ( touch) \<\<surface/body\>\> tocar*, palparto feel one's way — ir* a tientas
2) (perceive, experience) \<\<sensation/movement/indignation/shame\>\> sentir*he felt the bed move — sintió moverse la cama or que la cama se movía
the consequences will be felt for a long time to come — las consecuencias se sentirán or se notarán durante mucho tiempo
3) ( consider) considerarI feel it important to warn you — creo or considero que es importante advertirte
•Phrasal Verbs:- feel for- feel out- feel up
II
noun (no pl)1)a) ( sensation) sensación fb) ( act of touching)to have a feel of something — tocar* algo
c) ( sense of touch) tacto m2)a) (atmosphere - of house, room) ambiente mb) ( instinct)to have a feel for something — tener* sensibilidad para algo
to get the feel of something — acostumbrarse a algo, familiarizarse* con algo
-
17 place
pleis
1. noun1) (a particular spot or area: a quiet place in the country; I spent my holiday in various different places.) sitio, lugar2) (an empty space: There's a place for your books on this shelf.) sitio3) (an area or building with a particular purpose: a market-place.) lugar, sitio, local4) (a seat (in a theatre, train, at a table etc): He went to his place and sat down.) sitio, asiento5) (a position in an order, series, queue etc: She got the first place in the competition; I lost my place in the queue.) lugar, puesto6) (a person's position or level of importance in society etc: You must keep your secretary in her place.) sitio7) (a point in the text of a book etc: The wind was blowing the pages of my book and I kept losing my place.) página, punto8) (duty or right: It's not my place to tell him he's wrong.) función, papel, deber, obligación9) (a job or position in a team, organization etc: He's got a place in the team; He's hoping for a place on the staff.) puesto, trabajo10) (house; home: Come over to my place.) casa11) ((often abbreviated to Pl. when written) a word used in the names of certain roads, streets or squares.) plaza12) (a number or one of a series of numbers following a decimal point: Make the answer correct to four decimal places.) punto/espacio decimal
2. verb1) (to put: He placed it on the table; He was placed in command of the army.) colocar, poner, situar2) (to remember who a person is: I know I've seen her before, but I can't quite place her.) situar, recordar, identificar•- go places
- in the first
- second place
- in place
- in place of
- out of place
- put oneself in someone else's place
- put someone in his place
- put in his place
- take place
- take the place of
place1 n1. lugar / sitio2. sitio / plaza / asiento3. casato take place tener lugar / ocurrir / celebrarsewhere did the battle take place? ¿dónde tuvo lugar la batalla?place2 vb poner / colocartr[pleɪs]1 (particular position, part) lugar nombre masculino, sitio2 (proper position) lugar nombre masculino, sitio; (suitable place) lugar nombre masculino adecuado, sitio adecuado4 (in book) página5 (seat) asiento, sitio; (at table) cubierto■ can you save my place? ¿me guardas el sitio?1 (put - gen) poner; (- carefully) colocar2 (find home, job for) colocar3 (rank, class) poner, situar4 (remember - face, person) recordar; (- tune, accent) identificar■ I recognize his face, but I can't quite place him me suena su cara, pero no sé de qué\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLall over the place por todas partes, por todos ladosa place in the sun una posición destacadain place en su sitioin place of somebody / in somebody's place en el lugar de alguienin the first place... en primer lugar...out of place fuera de lugarthere's no place like home no hay nada como estar en casato be placed first «(second etc)» ocupar el primer (segundo etc) puesto, llegar el primero (segundo etc)to change places with somebody cambiar de sitio con alguiento fall into place / fit into place / slot into place encajar, cuadrarto have friends in high places tener amigos influyentesto give place to something dar paso a algoto go from place to place ir de un lugar a otro, ir de un sitio a otro, ir de un lado a otroto go places llegar lejosto hold something in place sujetar algoto know one's place saber el lugar que le corresponde a unoto place a bet hacer una apuestato place an order hacer un pedidoto place one's trust in somebody depositar su confianza en alguiento put oneself in somebody's place ponerse en el lugar de alguiento put somebody in his place poner a alguien en su sitioto take place tener lugarto take second place pasar a un segundo planoto take the place of ocupar el sitio de, reemplazar, sustituirdecimal place SMALLMATHEMATICS/SMALL punto decimalplace of birth lugar nombre masculino de nacimientoplace of residence domicilioplace of worship lugar nombre masculino de cultoplace mat individual nombre masculinoplace name topónimo1) put, set: poner, colocar2) situate: situar, ubicar, emplazarto be well placed: estar bien situadoto place in a job: colocar en un trabajo3) identify, recall: identificar, ubicar, recordarI can't place him: no lo ubico4)to place an order : hacer un pedidoplace n1) space: sitio m, lugar mthere's no place to sit: no hay sitio para sentarse2) location, spot: lugar m, sitio m, parte fplace of work: lugar de trabajoour summer place: nuestra casa de veranoall over the place: por todas partes3) rank: lugar m, puesto mhe took first place: ganó el primer lugar4) position: lugar meverything in its place: todo en su debido lugarto feel out of place: sentirse fuera de lugar5) seat: asiento m, cubierto m (a la mesa)6) job: puesto m7) role: papel m, lugar mto change places: cambiarse los papeles8)to take place : tener lugar9)to take the place of : sustituir an.• ubicación (Informática) s.f.n.• empleo s.m.• encargo s.m.• local s.m.• lugar s.m.• paraje s.m.• plaza s.f.• puesto s.m.• recinto s.m.• sitio s.m.v.• asentar v.• colocar v.• emplazar v.• fijar v.• instalar v.• localizar v.• meter v.• poner v.(§pres: pongo, pones...) pret: pus-pp: puestofut/c: pondr-•)• situar v.• ubicar v.
I pleɪs1)a) c (spot, position, area) lugar m, sitio mshe was in the right place at the right time and got the job — tuvo la suerte de estar allí en el momento oportuno y le dieron el trabajo
from place to place — de un lugar or un sitio or un lado a otro
to have friends in high places — tener* amigos influyentes
all over the place — por todas partes, por todos lados
to go places: this boy will go places — este chico va a llegar lejos
b) ( specific location) lugar mc) (in phrases)in place: when the new accounting system is in place cuando se haya implementado el nuevo sistema de contabilidad; to hold something in place sujetar algo; out of place: modern furniture would look out of place in this room quedaría mal or no resultaría apropiado poner muebles modernos en esta habitación; I felt very out of place there — me sentí totalmente fuera de lugar allí
d) u ( locality) lugar m2) ca) (building, shop, restaurant etc) sitio m, lugar mthey've moved to a bigger place — se han mudado a un local (or a una casa) más grande
b) ( home) casa fwe went back to Jim's place — después fuimos a (la) casa de Jim or (AmL tb) fuimos donde Jim or (RPl tb) a lo de Jim
3) ca) (position, role) lugar mif I were in your place — yo en tu lugar, yo que tú
nobody can ever take your place — nadie podrá jamás ocupar tu lugar or reemplazarte
to know one's place — (dated or hum) saber* el lugar que le corresponde a uno
to put somebody in her/his place — poner* a algn en su lugar
b)in place of — (as prep) en lugar de
c)to take place — ( occur) \<\<meeting/concert/wedding\>\> tener* lugar
we don't know what took place that night — no sabemos qué ocurrió or qué sucedió aquella noche
4) ca) ( seat)save me a place — guárdame un asiento or un sitio
the hall has places for 500 people — la sala tiene capacidad or cabida para 500 personas
b) ( at table) cubierto mto lay/set a place for somebody — poner* un cubierto para algn
5) c (in contest, league) puesto m, lugar mhe took first place — obtuvo el primer puesto or lugar
your social life will have to take second place — tu vida social va a tener que pasar a un segundo plano
6) c (in book, script, sequence)you've made me lose my place — me has hecho perder la página (or la línea etc) por donde iba
7) ca) ( job) puesto mto fill a place — cubrir* una vacante
b) (BrE Educ) plaza fc) ( on team) puesto m8) ( in argument) lugar min the first/second place — en primer/segundo lugar
II
1) (put, position) \<\<object\>\> poner*; (carefully, precisely) colocar*; \<\<guards/sentries\>\> poner*, apostar*, colocar*how are you placed (for) next week? — ¿cómo estás de tiempo la semana que viene?
to place one's confidence o trust in somebody/something — depositar su (or mi etc) confianza en alguien/algo
2)a) (in hierarchy, league, race)national security should be placed above everything else — la seguridad nacional debería ponerse por encima de todo
b) ( in horseracing)to be placed — llegar* placé or colocado ( en segundo o tercer lugar)
3)a) (find a home, job for) colocar*they placed her with a Boston firm — la colocaron or le encontraron trabajo en una empresa de Boston
b) \<\<advertisement\>\> poner*; \<\<phone call\>\> pedir*; \<\<goods/merchandise\>\> colocar*4) ( identify) \<\<tune\>\> identificar*, ubicar* (AmL)her face is familiar, but I can't quite place her — su cara me resulta conocida pero no sé de dónde or (AmL tb) pero no la ubico
5) ( direct carefully) \<\<ball/shot\>\> colocar*[pleɪs]1. Nthis is the place — este es el lugar, aquí es
we came to a place where... — llegamos a un lugar donde...
•
the furniture was all over the place — los muebles estaban todos manga por hombro•
in another or some other place — en otra parte•
any place will do — cualquier lugar vale or sirve•
it all began to fall into place — todo empezó a tener sentido•
when the new law/system is in place — cuando la nueva ley/el nuevo sistema entre en vigora blue suit, worn in places — un traje azul, raído a retazos
the snow was a metre deep in places — había tramos or trozos en que la nieve cubría un metro
•
this is no place for you — este no es sitio para ti•
a place in the sun — (fig) una posición envidiable2) (specific) lugar m•
place of business — [of employment] lugar m de trabajo; (=office) oficina f, despacho m ; (=shop) comercio m3) (=town, area) lugar m, sitio m•
to go places — (US) (=travel) viajar, conocer mundohe's going places * — (fig) llegará lejos
•
from place to place — de un sitio a otrohe drifted from place to place, from job to job — iba de un sitio a otro, de trabajo en trabajo
4) (=house) casa f ; (=building) sitio mwe were at Peter's place — estuvimos en casa de Pedro, estuvimos donde Pedro *
my place or yours? — ¿en mi casa o en la tuya?
I must be mad, working in this place — debo de estar loca para trabajar en este sitio or lugar
5) (in street names) plaza f6) (=proper or natural place) sitio m, lugar mdoes this have a place? — ¿tiene esto un sitio determinado?
•
his troops were in place — sus tropas estaban en su sitiohe checked that his tie was in place — comprobó que llevaba bien puesta or colocada la corbata
•
to be out of place — estar fuera de lugarI feel rather out of place here — me siento como que estoy de más aquí, aquí me siento un poco fuera de lugar
•
to laugh in or at the right place — reírse en el momento oportuno7) (in book) página f•
to find/ lose one's place — encontrar/perder la página•
to mark one's place — poner una marca (de por dónde se va) en un libro8) (=seat) asiento m ; (in cinema, theatre) localidad f ; (at table) cubierto m ; (in queue) turno m ; (in school, university, on trip) plaza f ; (in team) puesto mare there any places left? — ¿quedan plazas?
is this place taken? — ¿está ocupado este asiento?
•
to change places with sb — cambiar de sitio con algn•
to give place to — dar paso a•
to lay an extra place for sb — poner otro cubierto para algn9) (=job, vacancy) puesto mto seek a place in publishing — buscarse una colocación or un puesto en una casa editorial
10) (=position) lugar mif I were in your place — yo en tu lugar, yo que tú
•
I wouldn't mind changing places with her! — ¡no me importaría estar en su lugar!•
to know one's place — saber cuál es su lugar•
racism has no place here — aquí no hay sitio para el racismo•
she occupies a special place in the heart of the British people — ocupa un rincón especial en el corazón del pueblo británico•
to take the place of sth/sb — sustituir or suplir algo/a algnI was unable to go so Sheila took my place — yo no pude ir, así que Sheila lo hizo por mí
11) (in series, rank) posición f, lugar m•
to work sth out to three places of decimals — calcular algo hasta las milésimas or hasta con tres decimales•
Madrid won, with Bilbao in second place — ganó Madrid, con Bilbao en segunda posición or segundo lugar•
she took second place in the race/Latin exam — quedó la segunda en la carrera/el examen de Latínhe didn't like having to take second place to his wife in public — delante de la gente no le gustaba quedar en un segundo plano detrás de su mujer
for her, money takes second place to job satisfaction — para ella un trabajo gratificante va antes que el dinero
- put sb in his place12) (other phrases)•
in the first/ second place — en primer/segundo lugar•
in place of — en lugar de, en vez de•
to take place — tener lugarthe marriage will not now take place — ahora la boda no se celebrará, ahora no habrá boda
there are great changes taking place — están ocurriendo or se están produciendo grandes cambios
2. VTthe drought is placing heavy demands on the water supply — la sequía está poniendo en serios apuros al suministro de agua
unemployment places a great strain on families — el desempleo somete a las familias a una fuerte presión
2) (=give, attribute) [+ blame] echar (on a); [+ responsibility] achacar (on a); [+ importance] dar, otorgar more frm (on a)•
I had no qualms about placing my confidence in him — no tenía ningún reparo en depositar mi confianza en él•
they place too much emphasis on paper qualifications — le dan demasiada importancia a los títulos•
we should place no trust in that — no hay que fiarse de eso3) (=situate) situar, ubicarhow are you placed for money? — ¿qué tal andas de dinero?
4) (Comm) [+ order] hacer; [+ goods] colocar; (Econ) [+ money, funds] colocar, invertirgoods that are difficult to place — mercancías fpl que no encuentran salida
bet 3., 1)to place a contract for machinery with a French firm — firmar un contrato con una compañía francesa para adquirir unas máquinas
5) (=find employment for) [agency] encontrar un puesto a, colocar; [employer] ofrecer empleo a, colocar; (=find home for) colocarthe child was placed with a loving family — el niño fue (enviado) a vivir con una familia muy cariñosa
6) (of series, rank) colocar, clasificarto be placed — (in horse race) llegar colocado
they are currently placed second in the league — actualmente ocupan el segundo lugar de la clasificación
7) (=recall, identify) recordar; (=recognize) reconocer; (=identify) identificar, ubicar (LAm)I can't place her — no recuerdo de dónde la conozco, no la ubico (LAm)
3.VI(US) (in race, competition)to place second — quedar segundo, quedar en segundo lugar
4.CPDplace card N — tarjeta que indica el lugar de alguien en la mesa
place kick N — (Rugby) puntapié m colocado; (Ftbl) tiro m libre
place names (as study, in general) toponimia fplace name N — topónimo m
place setting N — cubierto m
* * *
I [pleɪs]1)a) c (spot, position, area) lugar m, sitio mshe was in the right place at the right time and got the job — tuvo la suerte de estar allí en el momento oportuno y le dieron el trabajo
from place to place — de un lugar or un sitio or un lado a otro
to have friends in high places — tener* amigos influyentes
all over the place — por todas partes, por todos lados
to go places: this boy will go places — este chico va a llegar lejos
b) ( specific location) lugar mc) (in phrases)in place: when the new accounting system is in place cuando se haya implementado el nuevo sistema de contabilidad; to hold something in place sujetar algo; out of place: modern furniture would look out of place in this room quedaría mal or no resultaría apropiado poner muebles modernos en esta habitación; I felt very out of place there — me sentí totalmente fuera de lugar allí
d) u ( locality) lugar m2) ca) (building, shop, restaurant etc) sitio m, lugar mthey've moved to a bigger place — se han mudado a un local (or a una casa) más grande
b) ( home) casa fwe went back to Jim's place — después fuimos a (la) casa de Jim or (AmL tb) fuimos donde Jim or (RPl tb) a lo de Jim
3) ca) (position, role) lugar mif I were in your place — yo en tu lugar, yo que tú
nobody can ever take your place — nadie podrá jamás ocupar tu lugar or reemplazarte
to know one's place — (dated or hum) saber* el lugar que le corresponde a uno
to put somebody in her/his place — poner* a algn en su lugar
b)in place of — (as prep) en lugar de
c)to take place — ( occur) \<\<meeting/concert/wedding\>\> tener* lugar
we don't know what took place that night — no sabemos qué ocurrió or qué sucedió aquella noche
4) ca) ( seat)save me a place — guárdame un asiento or un sitio
the hall has places for 500 people — la sala tiene capacidad or cabida para 500 personas
b) ( at table) cubierto mto lay/set a place for somebody — poner* un cubierto para algn
5) c (in contest, league) puesto m, lugar mhe took first place — obtuvo el primer puesto or lugar
your social life will have to take second place — tu vida social va a tener que pasar a un segundo plano
6) c (in book, script, sequence)you've made me lose my place — me has hecho perder la página (or la línea etc) por donde iba
7) ca) ( job) puesto mto fill a place — cubrir* una vacante
b) (BrE Educ) plaza fc) ( on team) puesto m8) ( in argument) lugar min the first/second place — en primer/segundo lugar
II
1) (put, position) \<\<object\>\> poner*; (carefully, precisely) colocar*; \<\<guards/sentries\>\> poner*, apostar*, colocar*how are you placed (for) next week? — ¿cómo estás de tiempo la semana que viene?
to place one's confidence o trust in somebody/something — depositar su (or mi etc) confianza en alguien/algo
2)a) (in hierarchy, league, race)national security should be placed above everything else — la seguridad nacional debería ponerse por encima de todo
b) ( in horseracing)to be placed — llegar* placé or colocado ( en segundo o tercer lugar)
3)a) (find a home, job for) colocar*they placed her with a Boston firm — la colocaron or le encontraron trabajo en una empresa de Boston
b) \<\<advertisement\>\> poner*; \<\<phone call\>\> pedir*; \<\<goods/merchandise\>\> colocar*4) ( identify) \<\<tune\>\> identificar*, ubicar* (AmL)her face is familiar, but I can't quite place her — su cara me resulta conocida pero no sé de dónde or (AmL tb) pero no la ubico
5) ( direct carefully) \<\<ball/shot\>\> colocar* -
18 enrollarse
* * *VPR1) (=liarse) [papel] to roll up; [cuerda, cable] [en sí mismo] to coil up; [alrededor de algo] to wind upel cable se le enrolló en la pierna — the cable wound (itself) o got wound around his leg
por favor, no te enrolles, que tenemos prisa — please, don't get talking, we've got to hurry
•
enrollarse con algo, si os enrolláis con el fútbol, será mejor que me vaya — if you get onto football, I'm going to leave3) Esp** (=ser simpático)venga, enróllate y échanos una mano — come on, be a sport and give us a hand *
el camarero se enrolló muy bien y nos puso una copa gratis — the waiter was really nice to us o really cool ** and gave us a free drink
4) Esp ** [dos personas] (=tener una relación sexual) to have it off **, make out (EEUU) *; (=empezar una relación amorosa) to get off (together) *, get it on (together) (EEUU) *•
enrollarse con algn — (=tener una relación sexual) to have it off with sb **; (=empezar una relación amorosa) to get off with sb *5) Esp** (=involucrarse)•
enrollarse en algo — to get into sth *, get involved in sthse enrolló en el mundo del cine — he got into * o got involved in the movie world
* * *(v.) = be a sport* * *(v.) = be a sport* * *
■enrollarse verbo reflexivo
1 fam (hablar mucho tiempo) to go on and on: ¡no te enrolles!, stop going on!
2 argot (actuar, responder) ¡enróllate!, be a sport!
tu amiga se enrolla fatal, your friend gets on very badly with people
3 fam (con una persona) to have an affair with sb
' enrollarse' also found in these entries:
Spanish:
enrollar
- retorcer
English:
rabbit
- twist
* * *vpr1. [arrollarse] [papel] to roll up;[manguera, cuerda] to coil up;enrollarse alrededor de algo to coil round sthpor teléfono se enrolla una barbaridad whenever she calls she just goes on and on;me enrollé a hablar con una vecina y se me olvidó I got chatting to a neighbour and forgot about it;no te enrolles y dime qué quieres just get to the point and tell me what you want;me enrollé demasiado en la tercera pregunta I spent too much time on the third question;Espenrollarse como una persiana o [m5] como las persianas o [m5]de mala manera: se enrolla como una persiana Br he could talk the hind legs off a donkey, US he could talk his head off;Esp Hum¡no te enrolles, Charles Boyer! do us a favour and put a sock in it!3. Fam [enfrascarse]me enrollé a hacer cosas en casa y se me pasó la tarde I got really involved in doing things around the house and that was the afternoon gone;se enrolló con lo de la pintura hace unos años she got into painting and all that a few years ago[besarse, abrazarse] to neck, Br to snog, US to make out; [empezar a salir] to hook up;se enrolló con su jefa he had an affair with his boss;os enrollasteis, ¿no? you did it, right?5. Esp Fam [portarse bien]anda, enróllate y limpia la cocina come on, do me a favour and clean the kitchen, will you?;¡qué bien/mal se enrollan en este bar! the people in that bar are really cool/unfriendly!;se enrolla muy bien con los clientes he gets on very well with the clients* * *v/r fam1 hablar go on and on fam ;¡no te enrolles! get to the point!2:3:enrollarse con alguien fig fam neck with s.o.* * *vr* * *enrollarse vb1. (hablar mucho) to go onno le hables de fútbol que se enrolla mucho don't talk to him about football because he goes on and on2. (saber relacionarse) to be friendly / to get on welles muy majo, se enrolla bien he's very nice and gets on well with people3. (ligar) to get off / to get involved -
19 canto
m.1 singing.canto fúnebre funeral chantcanto gregoriano Gregorian chantcanto guerrero war song2 edge (lado, borde).de canto edgeways3 pebble (guijarro).canto rodado pebble4 song, chant, singing.5 call, bird call, crow.6 canto, main division of a long poem.7 canthus, corner of the eye.pres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: cantar.* * *1 (arte) singing2 (canción) song3 LITERATURA canto\al canto del gallo at daybreak, at cockcrow————————1 (extremo) edge2 (de cuchillo) blunt edge3 (esquina) corner4 (piedra) stone, pebble\■ si llegamos tarde, bronca al canto if we are late there'll be a row for suredarse con un canto en los dientes familiar to be thankful for small merciesfaltar el canto de un duro familiar to come very close to, be on the verge ofpor el canto de un duro by inches* * *noun m.1) singing2) song3) chant4) edge* * *ISM1) (Mús) (=arte) singing; (=canción) song; (Rel) chantcanto de sirena — siren call, siren song
canto gregoriano — Gregorian chant, (Gregorian) plainsong
2) [de pájaro] song; [de gallo] crow; [de grillo, chicharra] chirp3) liter song, hymnIIun canto a la libertad — a hymn o song to freedom
SM1) (=borde) [de mesa, libro] edgede canto: el libro cayó de canto — the book fell on its side
pon el libro de canto — stand the book on end o on its side
al canto * —
cada vez que se veían, pelea al canto — every time they saw each other there was inevitably an argument, every time they saw each other an argument was the order of the day
faltar el canto de un duro —
ha faltado el canto de un duro para que se caiga — he was o came this close to falling
canto de pan — heel of bread, crust (of bread)
2) (=piedra) pebblesi no llega a los 10 euros nos podemos dar con un canto en los dientes — we can think o count ourselves lucky if it comes to less than 10 euros
* * *1) (Mús) (acción, arte) singing; ( canción) chantse levantó con el canto del gallo — she got up at first light o (liter) at cockcrow
4) (borde, filo) edgefaltar el canto de un duro — (Esp)
5) (Geol) tbcanto rodado — ( roca) boulder; ( guijarro) pebble
darse con un canto en los dientes — (fam) to think o count oneself lucky
* * *1) (Mús) (acción, arte) singing; ( canción) chantse levantó con el canto del gallo — she got up at first light o (liter) at cockcrow
4) (borde, filo) edgefaltar el canto de un duro — (Esp)
5) (Geol) tbcanto rodado — ( roca) boulder; ( guijarro) pebble
darse con un canto en los dientes — (fam) to think o count oneself lucky
* * *canto11 = singing, chant.Ex: They ask for humorous plays, for plays with certain historical settings or for plays which incorporate music and singing in some form.
Ex: An antiphonal chant was performed in alternation, with one half of the choir answering the other half.* canto de los pájaros = bird-song.* canto de los pájaros al amanecer = morning chorus, dawn chorus.* canto fúnebre = dirge.canto22 = edge.Ex: As used in an index each card acts as a surrogate for one document, and the index terms for that document are encoded around the edge of the card.
* canto delantero = fore-edge [fore edge].* canto externo = fore-edge [fore edge].* darse con un canto en los dientes = count + Reflexivo + lucky, think + Reflexivo + lucky, consider + Reflexivo + lucky.* faltar el canto de un duro para = by the skin of + Posesivo + teeth, come + very close to.* * *A ( Mús)1 (acción, arte) singingclases de canto singing lessons2 (canción) chantCompuesto:canto gregoriano or llanoGregorian chant, plainsongB (de un pájaro) song; (del gallo) crowingal canto del gallo at the crack of dawn, at daybreak, at cockcrow ( liter)Compuesto:canto de or del cisneswan songD (borde, filo) edgeel canto de la mano the side of my/his/her hand: colocar el ladrillo de canto lay the brick on its sideal canto ( fam): bronca al canto you can bet your life o you can be sure there'll be trouble ( colloq)faltar el canto de un duro: faltó el canto de un duro para que se le cayera she came very close to dropping itE ( Geol) tbdarse con un canto en los dientes ( fam); to think o count oneself lucky* * *
Del verbo cantar: ( conjugate cantar)
canto es:
1ª persona singular (yo) presente indicativo
cantó es:
3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo
Multiple Entries:
cantar
canto
cantar ( conjugate cantar) verbo transitivo ‹ canción› to sing
verbo intransitivo
1a) (Mús) to sing
[ gallo] to crow;
[cigarra/grillo] to chirp, chirrup
2 (fam) ( confesar) to talk (colloq)
■ sustantivo masculino
poem ( gen set to music)
canto sustantivo masculino
1 (Mús) (acción, arte) singing;
( canción) chant
2 ( de pájaro) song;
( del gallo) crowing
3 (Lit) ( canción) hymn
4 (borde, filo) edge;
5 (Geol) tb
( guijarro) pebble
cantar 1 verbo transitivo & verbo intransitivo
1 Mús to sing: me gusta cantar, I like singing
2 familiar (tener mal olor) to stink
3 (llamar la atención) to attract attention
4 familiar (saltar a la vista, ser evidente) to be clear
5 argot (confesar) to sing, spill the beans
♦ Locuciones: cantarle a alguien las cuarenta, to give sb a good telling off
en menos que canta un gallo, in a flash
cantar 2 sustantivo masculino
1 song, chant
2 Lit poem
un cantar de gesta, an epic poem
♦ Locuciones: familiar ser algo otro cantar, to be a totally different thing
canto 1 sustantivo masculino
1 (modo de cantar, arte) singing: su canto nos cautivó, we were captivated by his singing
2 (canción) chant, song: es un experto en cantos populares, he's a renowned folk singer
canto 2 sustantivo masculino (borde) edge: le dio un golpe con el canto de la mano, she give him a blow with the edge of her hand
♦ Locuciones: de canto, on its side
canto de un duro, close shave: faltó el canto de un duro para que se estrellase, he nearly crashed
canto 3 sustantivo masculino (guijarro) pebble, stone
canto rodado, (grande) boulder
(pequeño) pebble
♦ Locuciones: familiar darse con un canto en los dientes, to think oneself lucky
' canto' also found in these entries:
Spanish:
cal
- cancionero
- gregoriana
- gregoriano
- rodada
- rodado
- dote
- guerrero
- porra
- sólo
English:
boulder
- cockcrow
- crow
- dammit
- edge
- Gregorian
- singing
- song
- teach
* * *canto1 nm1. [acción, arte] singing;estudia canto she studies singingcanto gregoriano Gregorian chant;canto llano plainchant, plainsong2. [canción] songcanto fúnebre funeral chant;canto guerrero war song;Fig canto de sirena wheedling3. [de ave] songFig canto de(l) cisne swan song; Fig canto del gallo daybreak; Figal canto del gallo at daybreak4. [exaltación, alabanza] hymn;su discurso fue un canto a la violencia his speech was a paean to violence♦ nm1. [lado, borde] edge;[de cuchillo] blunt edge; [de libro] front edge;de canto edgeways, edgewise;Fampor el canto de un duro by a hair's breadth;faltó el canto de un duro para que tuviera un accidente he missed having an accident by a hair's breadth2. [guijarro] pebble;Famdarse con un canto en los dientes to count oneself lucky, to be happy with what one has gotcanto rodado pebble♦ al canto loc advfor sure;cada vez que viene, (hay) pelea al canto every time she comes, you can be sure there'll be a fight;tenemos tormenta al canto we're definitely in for a storm* * *1 m1 singing2 de pájaro song2 m1 edge;de canto on its side (pl on their sides);por el canto de un duro fig fam by the skin of one’s teeth fam2 ( roca) stone;darse con un canto en los dientes count o.s. lucky* * *canto nm1) : singing2) : chantcanto gregoriano: Gregorian chant3) : song (of a bird)4) : edge, endde canto: on end, sideways5)canto rodado : boulder* * *canto n1. (en general) singing2. (canción) song3. (borde) edge4. (piedra) stone / pebblede canto sideways / on its side -
20 mano3
См. также в других словарях:
papel — (Del cat. paper, y este del lat. papȳrus). 1. m. Hoja delgada hecha con pasta de fibras vegetales obtenidas de trapos, madera, paja, etc., molidas, blanqueadas y desleídas en agua, que se hace secar y endurecer por procedimientos especiales. 2.… … Diccionario de la lengua española
Papel — Para otros usos de este término, véase hoja (desambiguación). Para papel dramático y otros usos extendidos de éste, véase rol. Un folio (una hoja) de papel. El papel es una delgada hoja elaborada con pasta de fibras vegetales que son molidas,… … Wikipedia Español
Papel — (Del cat. paper < lat. papyrus < gr. papyros, papiro.) ► sustantivo masculino 1 Hoja delgada y flexible hecha con fibra de madera, trapos o paja que se blanquea, seca y endurece y que sirve para escribir o envolver, entre otros muchos usos … Enciclopedia Universal
Mano — (De hermano.) ► sustantivo México Tratamiento popular, cariñoso o de confianza, que se emplea para dirigirse a hermanos o amigos. TAMBIÉN manito (Del lat. manus.) ► sustantivo femenino 1 ANATOMÍA Parte del cuerpo humano que va desde la muñeca… … Enciclopedia Universal
mano — mano1 (Del lat. manus). 1. f. Parte del cuerpo humano unida a la extremidad del antebrazo y que comprende desde la muñeca inclusive hasta la punta de los dedos. 2. En algunos animales, extremidad cuyo dedo pulgar puede oponerse a los otros. 3. En … Diccionario de la lengua española
Mano — Para otros usos de este término, véase Mano (desambiguación). Mano Vista palmar y dorsal de la mano izquierda … Wikipedia Español
mano — {{#}}{{LM M24798}}{{〓}} {{SynM25418}} {{[}}mano{{]}} ‹ma·no› {{《}}▍ s.f.{{》}} {{<}}1{{>}} {{♂}}En el cuerpo de una persona,{{♀}} extremidad del brazo, que va desde la muñeca hasta la punta de los dedos, y sirve principalmente para agarrar.… … Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos
Papel picado — Saltar a navegación, búsqueda Para otros usos de este término, véase Confeti. Ofrenda Mexicana El papel picado es un producto artesanal ornamental de papel que se trabaja en México y sirve para decorar festividades de todo … Wikipedia Español
Papel moneda — Saltar a navegación, búsqueda Se denomina papel moneda al documento al portador emitido por un banco (generalmente el banco nacional o central de cada país), y que circula como medio legal de pago. Es, por lo tanto, un tipo de moneda; sin embargo … Wikipedia Español
Papel carbon — Saltar a navegación, búsqueda Hoja de papel de calco. El papel carbón (también llamado en algunos países papel calco) es una lámina que permite hacer copias simultáneamente al utilizar máquinas de escribir, impresoras de impacto o simplemente… … Wikipedia Español
Mano (desambiguación) — La palabra Mano hace referencia a varios artículos en la wikipedia: Contenido 1 Biología 2 Botánica 3 Economía 4 Cultura 5 … Wikipedia Español