Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

sin+apenas+comer

  • 1 apenas

    adv.
    1 scarcely, hardly (casi no).
    apenas me puedo mover I can hardly move
    2 only.
    hace apenas dos minutos only two minutes ago
    3 as soon as (tan pronto como).
    apenas llegó, sonó el teléfono no sooner had he arrived than the phone rang
    4 almost, approximately, barely, hardly.
    5 only just, no sooner, just.
    pres.indicat.
    2nd person singular (tú) present indicative of spanish verb: apenar.
    * * *
    1 (casi no) scarcely, hardly
    2 (con dificultad) only just
    3 (tan pronto como) as soon as, no sooner
    apenas entramos, sonó el teléfono no sooner had we had come in than the phone rang
    \
    apenas si hardly
    * * *
    1. conj. 2. adv.
    2) hardly, scarcely
    * * *
    1. ADV
    1) (=casi no) hardly, scarcely

    apenas consigo dormirI can hardly o scarcely o barely sleep

    -¿has leído mucho últimamente? -apenas — "have you been reading much lately?" - "hardly anything"

    siguió trabajando durante horas, sin apenas acusar el cansancio — he went on working for hours, with hardly any sign of tiredness

    apenas nadahardly anything

    no sé apenas nada de ese tema — I hardly know anything about that subject, I know almost nothing o next to nothing about that subject

    apenas nadiehardly anybody

    apenas si, apenas si nos habló durante toda la cena — he hardly o barely o scarcely said a word to us throughout the whole dinner

    2) (=casi nunca) hardly ever
    3) (=escasamente) only

    había muy pocos alumnos, apenas diez o doce — there were very few students, only o barely ten or twelve

    yo apenas tenía catorce años — I was barely fourteen, I was only just fourteen

    4) (=solamente) only
    2.
    CONJ esp LAm (=en cuanto) as soon as

    apenas llegue, te llamo — I'll phone you as soon as I arrive

    apenas había cumplido quince años cuando... — he'd only just turned fifteen when...

    APENAS El adverbio apenas tiene dos traducciones principales en inglés: hardly y scarcely, este último usado en lenguaje más formal.Estos adverbios se colocan normalmente detrás de los verbos auxiliares y modales y delante de los demás verbos: Apenas podía hablar después del accidente He could hardly o scarcely speak after the accident Apenas nos conocemos We hardly o scarcely know each other ► Sin embargo, en oraciones temporales, podemos colocar hardly y scarcely al principio de la oración si queremos reforzar la inmediatez de algo, o como recurso estilístico en cuentos y relatos. En este caso los adverbios van siempre seguidos de un verbo auxiliar, con lo que se invierte el orden normal del sujeto y del verbo en inglés, quedando la estructura hardly/ scarcely + had + ((sujeto)) + ((participio)) + when ...: Apenas me había acostado cuando oí un ruido extraño Hardly o Scarcely had I gone to bed when I heard a strange noise En este sentido se suele utilizar también no sooner + had + ((sujeto)) + ((participio)) + than...: Apenas me había acostado cuando oí un ruido extraño No sooner had I gone to bed than I heard a strange noise Para otros usos y ejemplos ver la entrada
    * * *
    I
    a) ( a duras penas) hardly
    b) ( no bien)

    apenas había llegado cuando... — no sooner had he arrived than...

    c) (Méx, Ven fam) ( recién)
    II
    conjunción (esp AmL) ( en cuanto) as soon as

    apenas termines, me avisas — let me know as soon as you've finished

    * * *
    = hardly, rarely, scarcely, barely, by the skin of + Posesivo + teeth, seldom.
    Ex. It is hardly fair to assess the BM code by modern standards for catalogue codes, but there are obvious areas in which it would now be regarded as lacking.
    Ex. An unsought term is one which a user would rarely, if ever, think of consulting in the A/Z index when formulating his request for information about a particular subject.
    Ex. The machine is indeed capable of providing very rapid access based on combinations of data elements; combinations which a human could scarcely keep in mind while reviewing entries in a static, manual file.
    Ex. There are fewer women library directors now than in 1964, and in all types of employment women earn barely more than half the earnings of men.
    Ex. The middle class holds on by the skin of its teeth, saved from a real downward slide only by record increases in the number of dual-income families.
    Ex. It can be indexed by the all access-point files in the system catalog, but it is seldom necessary to have more than name, title, and subject indexes.
    ----
    * apenas + Participio = sketchily + Participio.
    * apenas visible = faint.
    * en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.
    * ganar a Alguien sin apenas hacer ningún esfuerzo = beat + Nombre + hands down, win + hands down.
    * permitir apenas = leave + little room for.
    * sin apenas ser oído = as quiet as a mouse.
    * * *
    I
    a) ( a duras penas) hardly
    b) ( no bien)

    apenas había llegado cuando... — no sooner had he arrived than...

    c) (Méx, Ven fam) ( recién)
    II
    conjunción (esp AmL) ( en cuanto) as soon as

    apenas termines, me avisas — let me know as soon as you've finished

    * * *
    = hardly, rarely, scarcely, barely, by the skin of + Posesivo + teeth, seldom.

    Ex: It is hardly fair to assess the BM code by modern standards for catalogue codes, but there are obvious areas in which it would now be regarded as lacking.

    Ex: An unsought term is one which a user would rarely, if ever, think of consulting in the A/Z index when formulating his request for information about a particular subject.
    Ex: The machine is indeed capable of providing very rapid access based on combinations of data elements; combinations which a human could scarcely keep in mind while reviewing entries in a static, manual file.
    Ex: There are fewer women library directors now than in 1964, and in all types of employment women earn barely more than half the earnings of men.
    Ex: The middle class holds on by the skin of its teeth, saved from a real downward slide only by record increases in the number of dual-income families.
    Ex: It can be indexed by the all access-point files in the system catalog, but it is seldom necessary to have more than name, title, and subject indexes.
    * apenas + Participio = sketchily + Participio.
    * apenas visible = faint.
    * en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.
    * ganar a Alguien sin apenas hacer ningún esfuerzo = beat + Nombre + hands down, win + hands down.
    * permitir apenas = leave + little room for.
    * sin apenas ser oído = as quiet as a mouse.

    * * *
    apenas les alcanza para comer they've barely o hardly o scarcely enough to live on
    apenas podíamos oír lo que decía we could hardly o barely hear what he was saying, we could only just hear what they were saying
    hace apenas dos horas que empecé I only started two hours ago
    apenas (si) sabe pedir un café en francés it's as much as he can do to order o he can hardly order a cup of coffee in French
    apenas (si) nos dirigió la palabra she hardly spoke to us
    sin apenas trámites with a minimum of formalities
    2
    apenas … cuando no sooner … than
    apenas había tomado posesión del cargo, cuando empezaron los problemas he had no sooner taken up o no sooner had he taken up the post than the problems began
    3
    (Méx, Ven fam) (recién): apenas el lunes la podré ir a ver I won't be able to go and see her until Monday
    ( esp AmL) (en cuanto) as soon as
    apenas lo supo, corrió a decírselo as soon as she found out, she ran to tell him
    apenas + SUBJ:
    apenas termines, me avisas let me know as soon as you've finished
    dijo que me llamaría apenas llegara she said she'd phone me as soon as she arrived o the moment she arrived
    * * *

     

    Del verbo apenar: ( conjugate apenar)

    apenas es:

    2ª persona singular (tú) presente indicativo

    Multiple Entries:
    apenar    
    apenas
    apenar ( conjugate apenar) verbo transitivo
    to sadden
    apenarse verbo pronominal
    1 ( entristecerse):

    se apenó mucho cuando lo supo he was very upset o sad when he learned of it
    2 (AmL exc CS) ( sentir vergüenza) to be embarrassed
    apenas adverbio


    hace apenas dos horas only two hours ago
    b) ( no bien):

    apenas había llegado cuando … no sooner had he arrived than …

    c) (Méx, Ven fam) ( recién):


    apenas va por la página 10 he's only on page 10
    ■ conjunción (esp AmL) ( en cuanto) as soon as
    apenar verbo transitivo to grieve, sadden, pain
    apenas
    I adverbio
    1 (casi no, difícilmente) hardly, scarcely: apenas (si) habla, he hardly says a word
    2 (escasamente) hace apenas una hora que la vi, I saw her just an hour ago
    II conj (tan pronto como) as soon as: apenas lo vi, me desmayé, I fainted as soon as I saw him
    ' apenas' also found in these entries:
    Spanish:
    balbucear
    - exigua
    - exiguo
    - paliar
    - fuego
    - justo
    - pena
    - que
    - sostener
    English:
    barely
    - discern
    - exist
    - hardly
    - inconspicuous
    - only
    - scarcely
    - soon
    - bread
    - faint
    - faintly
    - just
    - skim
    - string
    - survive
    - than
    - weakly
    * * *
    adv
    1. [casi no] scarcely, hardly;
    apenas duerme/descansa she hardly sleeps/rests at all;
    no estudia apenas he hardly studies at all;
    apenas te dolerá it will scarcely o hardly hurt at all;
    ¿solías ir a la discoteca? – apenas did you use to go to the disco? – hardly ever;
    apenas (si) me puedo mover I can hardly move;
    sin que apenas protestara, sin que protestara apenas almost without her protesting (at all), without her hardly protesting (at all);
    sin apenas dinero without hardly any money (at all), with next to no money;
    sin apenas comer without hardly eating, without eating almost anything
    2. [tan sólo] only;
    en apenas dos minutos in only two minutes, in little under two minutes;
    hace apenas dos minutos only two minutes ago;
    apenas llevo dos horas en este país I've hardly been in this country for two hours, I haven't been in this country for more than two hours
    3. Méx [no antes de]
    apenas me pagan el lunes I won't get paid till Monday
    conj
    [tan pronto como] as soon as;
    apenas conocido el resultado, comenzaron a celebrarlo as soon as they heard the result, they started celebrating;
    apenas llegaron, se pusieron a comer no sooner had they arrived than they began eating;
    apenas acabes, dímelo let me know as soon as you've finished
    * * *
    I adv hardly, scarcely;
    falta apenas una hora there’s barely an hour left;
    la película ha comenzado hace apenas unos minutos the movie started just a few minutes ago, the movie has only just started;
    apenas nada hardly anything
    II conj as soon as
    * * *
    apenas adv
    : hardly, scarcely
    apenas conj
    : as soon as
    * * *
    apenas adv
    1. (casi no) hardly
    2. (casi nunca) hardly ever
    3. (solo) only / just
    4. (tan pronto como) as soon as
    apenas se acostó, se quedó dormido as soon as he got into bed, he felt asleep

    Spanish-English dictionary > apenas

  • 2 sin

    prep.
    without.
    buscan gente sin experiencia previa they are looking for people with no o without previous experience
    sin alcohol alcohol-free
    ha escrito cinco libros sin (contar) las novelas he has written five books, not counting his novels
    está sin hacer it hasn't been done yet
    estamos sin vino we're out of wine
    muchos se quedaron sin casa a lot of people were left homeless, a lot of people lost their homes
    lleva tres noches sin dormir she hasn't slept for three nights
    sin que without
    sin que nadie se enterara without anyone noticing
    sin más (ni más) just like that
    m.
    INS, Immigration and Naturalization Service.
    * * *
    1 (carencia) without
    2 (además de) not counting
    \
    estar sin algo to be out of something
    estar sin + inf not to have been + past participle
    quedarse sin algo to run out of something
    seguir sin to still not
    sin casar unmarried
    sin lo cual otherwise
    sin más ni más without further ado
    sin que + subjuntivo without + - ing
    sin querer accidentally, by mistake
    sin vergüenza shameless
    * * *
    prep.
    * * *
    1. PREP
    1) [seguido de sustantivo, pronombre] without

    ¿puedes abrirla sin llave? — can you open it without a key?

    llevamos diez meses sin noticias — it's been ten months since we've had any news, we've been ten months without news

    parejas jóvenes, sin hijos — young couples with no children

    cerveza sin alcohol — alcohol-free beer, non-alcoholic beer

    estar sin algo, estuvimos varias horas sin luz — we had no electricity for several hours

    quedarse sin algo — (=terminarse) to run out of sth; (=perder) to lose sth

    sin papeles SMF illegal immigrant

    2) (=no incluyendo) not including, excluding

    ese es el precio de la bañera sin los grifos — that is the price of the bath, excluding o not including the taps

    cuesta 550 euros, sin IVA — it costs 550 euros, exclusive of VAT o not including VAT

    3) + infin
    a) [indicando acción]

    nos despedimos, no sin antes recordarles que... — (TV) before saying goodnight we'd like to remind you that...

    no me gusta estar sin hacer nada — I don't like having nothing to do, I don't like doing nothing

    b) [indicando continuidad]

    llevan mucho tiempo sin hablarse — they haven't spoken to each other for a long time

    seguir sin, las camas seguían sin hacer — the beds still hadn't been made

    c) [tras sustantivo pasivo]
    4)

    sin que+ subjun without

    sin que él lo sepa — without him knowing, without his knowing

    2.
    SF (=cerveza sin alcohol) alcohol-free beer
    * * *

    cerveza sin alcohol — non-alcoholic beer, alcohol-free beer

    una pareja sin hijos — a couple with no children, a childless couple

    2)
    a)

    sin + inf — ( con significado activo) without -ing

    b)

    sin + inf — ( con significado pasivo)

    3)

    sin que + subj: no voy a ir sin que me inviten I'm not going if I haven't been invited; quítaselo sin que se dé cuenta — get it off him without his o without him noticing

    * * *
    Ex. Without AACR is doubtful whether computerised cataloguing would have been implemented so relatively painlessly and successfully = Sin las RCAA es dudoso que la catalogación automatizada se hubiera implementado tan fácilmente y con tanto éxito, relativamente hablando.
    ----
    * abogado sin escrúpulos = shyster.
    * acercarse sin ser visto = sidle up to.
    * afable pero sin sinceridad = suave.
    * agua sin gas = still water.
    * andar sin prisa = mosey.
    * arreglárselas sin = live without, get along without.
    * aunque sin ningún resultado = but (all) to no avail.
    * barato pero sin avergonzarse de ello = cheap and cheerful.
    * biblioteca sin muros = library without walls.
    * biblioteca sin paredes = library without walls.
    * bordado sin consido = needlepoint lace.
    * callejón sin salida = blind alley, catch 22, cul-de-sac, dead end, impasse.
    * camino sin rumbo = the road to nowhere.
    * casi sin previo aviso = without much notice.
    * coche sin caballos = horseless carriage automobile, horseless carriage.
    * colocado sin escalón entre pieza y pieza = edge-flush.
    * continuar sin detenerse = go straight ahead.
    * conversación sin trascendencia = small-talk.
    * decir rápidamente sin parar = rattle off.
    * dejar a Alguien sin aliento = leave + Nombre + breathless.
    * dejar sin cambiar = leave + unchanged.
    * dejar sin hacer = leave + undone.
    * dejar sin referente a una referencia anafórica = dangle + anaphoric reference.
    * dejar sin tocar = leave + Nombre + alone.
    * dejar sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * demanda sin variaciones = inelastic demand.
    * demostrar sin lugar a dudas = prove + conclusively.
    * demostrar sin ninguna duda = demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond all doubt.
    * demostrar sin ningún género de duda = demonstrate + beyond (all) doubt, demonstrate + emphatically, demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond any doubt.
    * desarrollarse sin problemas = go + smoothly.
    * estar sin vivir = be worried sick.
    * evaluación sin intervención del examinador = unobtrusive testing.
    * hablando sin rodeos = crudely put.
    * hablar sin parar = burble on.
    * hablar sin ser entendido = speak in + tongues.
    * hacerlo sin la ayuda de nadie = do + it + on + Posesivo + own.
    * homicidio sin premeditación = manslaughter.
    * ir a un Sitio sin prisa = mosey.
    * lanzarse sin ton ni son = dive + head-first.
    * más largo que un día sin pan = as long as (my/your) arm.
    * medicamento sin receta médica = over the counter medicine.
    * método de la media sin ponderar = unweighted means method.
    * nación sin estado = stateless nation.
    * noche sin poder dormir = sleepless night.
    * no hay dos sin tres = things + come in threes.
    * no miel sin hiel = no pain, no gain.
    * no sin fundamento = not without basis.
    * oficina sin papel = paperless office.
    * papel sin acidez = acid-free paper.
    * pasar desadvertido, pasar sin ser visto = sneak under + the radar.
    * pasar sin = live without, live without.
    * pasar sin ser visto = go + unnoticed.
    * película sin fin = filmloop [film loop/film-loop].
    * permanecer sin cambios = remain + unchanged.
    * permanecer sin especificar = remain + undefined.
    * pero sin conseguirlo = but no dice.
    * pero sin suerte = but no dice.
    * persona sin problemas de vista = sighted person.
    * personas sin hogar = homelessness.
    * personas sin techo = homelessness.
    * político sin escrúpulos = shyster.
    * pozo sin fondo = bottomless pit.
    * pregunta sin respuesta = unanswerable question.
    * publicación sin papel = paperless publishing.
    * quedarse sin aliento = run out of + breath.
    * quedarse sin habla = stun into + speechlessness.
    * quedarse sin negocio = go out of + business.
    * quedarse sin palabras = stun into + speechlessness.
    * rechazar sin más = dismiss + out of hand.
    * referencia anafórica sin referente = dangling anaphoric reference.
    * rima sin sentido = nonsense, nonsense verse.
    * salir sin ser visto = slip out.
    * sin abrir = unopened.
    * sin abrirse = unfolded.
    * sin abrochar = undone.
    * sin acabar = unfinished.
    * sin acentuar = unaccented.
    * sin acontecimientos que destacar = uneventful.
    * sin adornos = unadorned, unvarnished.
    * sin afectar = unaffected.
    * sin afeitar = unshaven.
    * sin afeitar desde hace varios días = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].
    * sin afiliación a un partido político = non-partisan [nonpartisan].
    * sin afiliación religiosa = non-sectarian [nonsectarian].
    * sin agua = waterless.
    * sin aguja = needleless.
    * sin ajustar = unadjusted, loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin alcohol = alcoholfree.
    * sin aliento = breathlessly, breathless.
    * sin alinear = unjustified.
    * sin alterar = unaltered, unmodified.
    * sin ambigüedad = unambiguous.
    * sin amor = loveless.
    * sin analizar = unexamined, unanalysed.
    * sin ánimo = despondently.
    * sin ánimo de lucro = non-profit [nonprofit], non-profit making, not-for-profit, generously.
    * sin apenas ser oído = as quiet as a mouse.
    * sin apoyo = unsupported.
    * sin apretar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin árboles = treeless.
    * sin arreglo = beyond repair.
    * sin arrepentimiento = no-looking-back.
    * sin asignar = unallocated.
    * sin asignar todavía = unassigned.
    * sin asimilar = undigested.
    * sin atajar = unconfronted.
    * sin atractivo = unattractive.
    * sin atrasos = paid-up, in good standing.
    * sin autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], unlicensed.
    * sin avergonzarse = unashamed.
    * sin avisar = unannounced, out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.
    * sin aviso previo = without warning.
    * sin ayuda = unaided, unassisted.
    * sin ayuda de nadie = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.
    * sin barba = beardless.
    * sin barnizar = unvarnished.
    * sin base = unsupported, ill-founded.
    * sin blanca = broke, skint.
    * sin blanquear = unbleached.
    * sin blindar = unshielded.
    * sin bombo(s) ni platillo(s) = without much ado.
    * sin brillo = dull, tarnished.
    * sin cabeza = headless, decapitated.
    * sin cables = wireless.
    * sin cafeina = decaffeinated.
    * sin calorías = calorieless.
    * sin cambio = inviolate.
    * sin cambios = monotone, stable, undisturbed, unchanged, unmodified, unaltered, unedited.
    * sin cancelar = uncancelled.
    * sin canjear = unredeemed.
    * sin cansancio = indefatigably.
    * sin capacidad de discernimiento = undiscriminating.
    * sin cara = faceless.
    * sin carácter = boneless, spineless.
    * sin carne = meatless.
    * sin castigo = impunitive, unpunished.
    * sin catalogar = uncatalogued [uncataloged, -USA].
    * sin causa alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin causa aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin causa justificada = without justified reason.
    * sin causar daño = harmlessly.
    * sin ceremonias = unceremonious, unceremoniously.
    * sin cerrar con llave = unlocked.
    * sin certeza de cobrar = on spec.
    * sin cesar = steadily.
    * sin clases sociales = classless.
    * sin clavos = studless.
    * sin clemencia = mercilessly.
    * sin cobrar = free of charge, unredeemed, uncollected.
    * sin cohesión = scrappily, scrappy [scrappier -comp., scrappiest -sup.], bitty [bittier -comp., bittiest -sup.].
    * sin cohibiciones = unselfconsciously.
    * sin cola = ecaudate.
    * sin columnas = single-column.
    * sin comentar = unannotated.
    * sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.
    * sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.
    * sin compasión = mercilessly.
    * sin complicaciones = smoothly, boilerplate [boiler plate], uncomplicated, straightforward, uncomplicatedly, hassle-free.
    * sin comprimir = uncompressed.
    * sin comprobar = untested.
    * sin compromiso = without obligation, fancy-free.
    * sin compromisos = with no strings attached.
    * sin concluir = unfinished.
    * sin concretar = to be decided.
    * sin condiciones = unconditionally.
    * sin condiciones especiales = with no strings attached.
    * sin confirmar = unconfirmed, unsubstantiated, unvalidated, to be confirmed.
    * sin conocer = ignorant of.
    * sin conocimiento = unconscious.
    * sin conocimiento de causa = unbeknown to, unbeknownst to.
    * sin conservar información sobre las consultas realizadas anteriormente = stateless.
    * sin conservar información sobre las consultas realizadas anterior = stateless.
    * sin constancia de ello = unrecorded.
    * sin consumir = nonconsumptive.
    * sin contacto = non-contact.
    * sin contaminar = untainted, uncontaminated.
    * sin contar = not including, excluding.
    * sin contar con = in the absence of.
    * sin contenido = contentless, trivial.
    * sin contratiempos = smoothly.
    * sin control = uncontrolled.
    * sin controlar = unsupervised.
    * sin convicción = doubtfully, lamely.
    * sin coordinación = uncoordinated [unco-ordinated].
    * sin corregir = unamended, uncorrected, unrevised.
    * sin correlacionar = uncorrelated.
    * sin corroborar = unsubstantiated.
    * sin cortapisas = untrammelled.
    * sin cortar = uncut.
    * sin coscarse = without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin costas = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin coste alguno = at no personal cost, at no cost, without cost, costless, without charge, free of charge, free of cost, cost free, for free, at no charge.
    * sin costo adicional alguno = at no extra charge, at no extra cost, at no extra charge.
    * sin costuras = seamless.
    * sin crecimiento = non-growth.
    * sin créditos = non-credit.
    * sin criterio alguno = indiscriminate, indiscriminately.
    * sin cuajar = runny [runnier -comp., runniest -sup.].
    * sin cuantificar = unmeasured.
    * sin cubrir = unfilled.
    * sin cuestionarlo = uncritically.
    * sin cultura = uncultured.
    * sin daños = undamaged.
    * sin dar basto = left, right and centre.
    * sin darle importancia = airily.
    * sin darme cuenta = before I know what's happened.
    * sin darnos cuenta = out of sight.
    * sin darse cuenta = inadvertently, unwittingly, unknowingly, without realising, without noticing, unconsciously.
    * sin debatir = undiscussed.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin decir ni mú = as quiet as a mouse.
    * sin decir ni pío = as quiet as a mouse.
    * sin decir una palabra = without saying a word.
    * sin defecto = untainted, unblemished.
    * sin dejar huella = into thin air.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin dejar rastro = into thin air.
    * sin dejarse amedrentar por = undaunted by.
    * sin dejarse amilanar por = undaunted by.
    * sin dejarse desanimar = undaunted.
    * sin dejarse intimidar por = undaunted by.
    * sin delimitar = unmapped.
    * sin demora = on the spot, straight away, without delay, at short notice, promptly, right away, at once.
    * sin demorarse un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin demoras = in a timely fashion, in a timely manner.
    * sin desarrollar = undeveloped.
    * sin descansar = without (a) rest.
    * sin descanso = relentlessly, restlessly, breathlessly, unabated, without a break, without (a) rest, day in and day out, without respite.
    * sin descanso, sin un descanso, sin parar, sin descansar, sin interrupción = without a break.
    * sin descubrir = undiscovered.
    * sin descuento = undiscounted.
    * sin desdoblarse = unfolded.
    * sin desearlo = unwantedly.
    * sin desgastar = unworn.
    * sin desperdiciar un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin determinación de culpabilidad = no-fault.
    * sin determinar = undefined.
    * sin detonar = unexploded.
    * sin deudas = debt free.
    * sin dientes = toothless.
    * sin diferencias = undifferentiated.
    * sin dificultad = without difficulty.
    * sin dificultad alguna = without a hitch.
    * sin diluir = undiluted.
    * sin dinero = impecunious.
    * sin dinero en metálico = cashless.
    * sin discapacidad = able-bodied.
    * sin discapacidades = able-bodied.
    * sin disciplina = undisciplined, ill-disciplined.
    * sin discriminar = indiscriminate, on equal terms.
    * sin discutir = no arguments!, undiscussed.
    * sin disminuir = non-decreasing, unabated.
    * sin disolver = undiluted.
    * sin disponer de = in the absence of.
    * sin división espacial = spatially unstructured.
    * sin doblarse = unfolded.
    * sin documentar = undocumented.
    * sin dolor = painless.
    * sin domicilio fijo = of no fixed abode.
    * sin drenar = undrained.
    * sin duda = doubtless, no doubt, of course, surely, to be sure, undoubtedly, indubitably, without a doubt, without doubt, no mistake, hands down.
    * sin duda alguna = without any doubt.
    * sin dudar = without a doubt.
    * sin dudarlo = without hesitation.
    * sin editar = unedited.
    * sin el menor asomo de duda = without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt.
    * sin embargo = however, nevertheless, still, yet, that being said, all this said.
    * sin emitir humo = smokeless.
    * sin empleo = jobless.
    * sin encuadernar = unbound.
    * sin energía = lethargic.
    * sin engorros = hassle-free.
    * sin entallar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin enterrar = unburied.
    * sin entusiasmo = half-hearted [halfhearted].
    * sin envolver = unwrapped.
    * sin errores = error-free.
    * sin escatimar = without stint, unstintingly.
    * sin escenificar = unproduced.
    * sin escrúpulos = unscrupulous, unconscionable, without scruples, unprincipled.
    * sin escurrir = undrained.
    * sin esfuerzo = effortless, effortlessly.
    * sin esfuerzo alguno = effortlessly.
    * sin especializar = non-specialised.
    * sin especificar = unspecified.
    * sin esperanza = hopeless, dispiritedly, hopelessly.
    * sin esperarlo = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.
    * sin espinas = boneless.
    * sin estar obstaculizado por = untrammelled by.
    * sin estilo = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].
    * sin estructura = unstructured.
    * sin estudios = ill-educated.
    * sin evaluar = unevaluated.
    * sin examinar = unexamined.
    * sin exceder el presupuesto = budgetable.
    * sin excepción = without exception, without fail.
    * sin excesivo rigor = loosely.
    * sin excusa justificada = unexcused.
    * sin existencias = out-of-stock.
    * sin éxito = unsuccessful.
    * sin experiencia = inexperience, callow [callower -comp., callowest -sup.].
    * sin explicar = unexplained.
    * sin explorar = unexplored.
    * sin explotar = untapped, unexploded.
    * sin extras = no-frills.
    * sin fallar = without fail.
    * sin fallos = flawlessly.
    * sin falta = without fail.
    * sin fecha = undated.
    * sin fechar = undated.
    * sin fianza = without bail.
    * sin fin = never-finishing, never-ending, bottomless, interminably, unending.
    * sin finalidad = purposeless.
    * sin financiación = unfunded.
    * sin fines lucrativos = non-profit [nonprofit], non-profit making.
    * sin firma = unsigned.
    * sin firmar = unsigned.
    * sin fondo = bottomless.
    * sin forma = bodilessly, formless.
    * sin formación = ill-educated.
    * sin formación previa = untrained.
    * sin forrar = uncovered.
    * sin fronteras = borderless.
    * sin fundamento = unwarranted, unsupported, ungrounded, without foundation, without basis.
    * sin fundamento alguno = without any basis.
    * sin ganas = half-heartedly.
    * sin gastos = no cost(s).
    * sin grabar = unengraved.
    * sin gracia = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].
    * sin grasa = nonfat.
    * sin grasas = nonfat, fat free.
    * sin guardar una correlación = uncorrelated.
    * sin haber contacto = non-contact.
    * sin haber pasado por la calandria = uncalendered.
    * sin habla = speechless.
    * sin hacer = undone.
    * sin hacer caso = regardless.
    * sin hacer distinciones = one size fits all.
    * sin hacer ruido = as quiet as a mouse, furtively, softly.
    * sin herrar = unshod.
    * sin hilación = rambling.
    * sin hogar = homeless.
    * sin hueso = boneless.
    * sin humo = smokeless.
    * sin humor = humourless [humorless, -USA].
    * sin humos = smoke-free.
    * sin idea = clueless.
    * sin ideas preconcebidas = open mind.
    * sin identificar = unidentified, unmapped, unnamed.
    * sin igual = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.
    * sin impedimentos = unimpeded.
    * sin importancia = negligible, unimportant, trifling, immaterial, of no consequence.
    * sin importar = regardless of, independently of, disregarding.
    * sin importar + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.
    * sin importar el tiempo = all-weather.
    * sin importar las consecuencias = regardless of the consequences.
    * sin importar qué = no matter what/which.
    * sin impuestos = duty-free, tax-free.
    * sin impurezas = purified.
    * sin incluir = unlisted, exclusive of, not including, excluding.
    * sin incluir las comidas = self-catering.
    * sin índice = indexless.
    * sin + Infinitivo = without + Gerundio.
    * sin información sobre el estado anterior = stateless.
    * sin inhibiciones = uninhibited.
    * sin inmutarse = undeterred, impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin intención = involuntarily.
    * sin interés = unexciting, uninteresting, unmoving, vapid.
    * sin interrupción = continuously, without a break, without (a) rest, in an unbroken line.
    * sin interrupciones = in a single phase.
    * sin intervención de un intermediario = disintermediated.
    * sin intervención directa = nonobtrusive.
    * sin investigar = unresearched.
    * sin justificación = unreasonably, unjustified.
    * sin justificación alguna = wantonly.
    * sin justificar = unjustified.
    * sin la amenaza de = unthreatened (by).
    * sin la ayuda de nadie = single-handed, single-handedly.
    * sin la debida autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], warrantless.
    * sin la debida consideración = without due consideration.
    * sin la más mínima duda = without the shadow of a doubt, without a shadow of a doubt.
    * sin la más mínima duda = beyond a shadow of a doubt.
    * sin la menor duda = no mistake, no doubt.
    * sin la menor idea = clueless.
    * sin la menor sombra de duda = without a shadow of a doubt.
    * sin la suficiente financiación = underfinanced [under-financed].
    * sin lavar = unwashed.
    * sin leer = unread.
    * sin levadura = unleavened.
    * sin licencia = unlicensed.
    * sin líder = leaderless.
    * sin limitaciones = without stint, without limit.
    * sin límite = without limit, without stint, interminably.
    * sin límite(s) = unbounded, unfettered, unstinting, unstintingly, the sky is the limit.
    * sin litoral = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin llamar la atención = inconspicuously.
    * sin lógica ni explicación = without rhyme or reason.
    * sin lugar a dudas = conclusively, undeniably, unquestionably, without any doubt, by all accounts, no mistake, no doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, to be sure.
    * sin lujos = no-frills.
    * sin luna = moonless.
    * sin luz de luna = moonless.
    * sin madera = woodfree.
    * sin madurar = unripened.
    * sin maldad = guileless.
    * sin malicia = guileless.
    * sin mancha = unblemished, untainted, stainless.
    * sin mangas = sleeveless.
    * sin mantenimiento = maintenance-free.
    * sin marcar = unpriced.
    * sin marca registrada = non-proprietary.
    * sin más = out of hand, unceremoniously, unceremonious.
    * sin más dilación = without (any) further ado, without (any) more ado, without warning.
    * sin más ni más = unceremoniously, unceremonious, for the love of it, without much ado.
    * sin más preámbulos = without (any) further ado, without (any) more ado.
    * sin medir = unmeasured.
    * sin mencionar = not to mention, not to say, not to speak of.
    * sin meternos en el hecho de que = to say nothing of.
    * sin mezcla = unmixed.
    * sin mezclar = unmixed.
    * sin miedo = with confidence.
    * sin miramientos = unceremoniously.
    * sin misericordia = ruthlessly.
    * sin modificar = unmodified, unaltered, unedited.
    * sin molestias = hassle-free.
    * sin motivo alguno = wantonly.
    * sin motivo aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin motivo justificado = without justified reason.
    * sin moverse del sitio = in place.
    * sin movimiento = unmoving, motionless.
    * sin mucha antelación = at short notice.
    * sin mucha anticipación = at short notice.
    * sin mucha dificultad = painlessly.
    * sin muchas contemplaciones = unceremoniously.
    * sin muchos inconvenientes = without much grudging.
    * sin nada de gracia = unfunny.
    * sin nada que destacar = uneventful.
    * sin necesidad de ello = gratuitous, gratuitously.
    * sin necesidad de pensar = thought-free.
    * sin ninguna duda = without question, without any doubt, beyond doubt, beyond any doubt, no mistake, no doubt.
    * sin ningún cosste = without cost.
    * sin ningún coste = without charge, free of charge, at no cost, free of cost, cost free, for free, costless, at no charge.
    * sin ningún esfuerzo = effortlessly.
    * sin ningún esfuerzo mental = thought-free.
    * sin ningún género de duda = without any doubt whatsoever, without any doubt whatsoever.
    * sin ningún género de dudas = indisputably.
    * sin ningún motivo = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin ningún nivel de especialización = unskilled.
    * sin ningún otro motivo = (just) for the hell of (doing) it.
    * sin ningún remedio posible = beyond redemption.
    * sin ningún reparo = unabashed.
    * sin ningún resultado = to no avail, without any avail, of no avail.
    * sin ningún tipo de restricciones = no holds barred.
    * sin nombrar = unnamed.
    * sin norte = aimless, off course, rudderless.
    * sin notar la diferencia = seamlessly, seamless.
    * sin nubes = unclouded, uncloudy, cloudless.
    * sin numeración = unnumbered.
    * sin numerar = unnumbered.
    * sin obligaciones = at leisure.
    * sin obstáculos = unchecked, unhindered, unimpeded, unobstructed.
    * sin obstáculos de por medio = uncluttered.
    * sin obstrucciones = unobstructed.
    * sin olor = odourless [odorless, -USA].
    * sin olvidar = not to mention.
    * sin operario = unmanned.
    * sin oposición = without opposition, unchallenged, unopposed.
    * sin orden = unordered.
    * sin ordenar = unordered, unsorted.
    * sin orden ni concierto = higgledy-piggledy, without rhyme or reason.
    * sin originalidad = unoriginal.
    * sin palabras = wordless.
    * sin papel = paperless.
    * sin par = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unique, without peer, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.
    * sin paralelo = unparalleled.
    * sin parangón = unparalleled, unequalled, without peer, matchless.
    * sin parar = steadily, non-stop, without a break, without (a) rest, on-the-go, interminably, without respite, without stopping.
    * sin parar a pensárselo = off-hand [offhand].
    * sin pararse a pensar = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.
    * sin patente = non-proprietary.
    * sin pausa = breathlessly.
    * sin peculio = impecunious.
    * sin peligro alguno = safely.
    * sin pelo = hairless.
    * sin pelos en la lengua = outspokenly.
    * sin pensar = mindlessly.
    * sin pensar (en) = unmindful of, with little or no thought of, without thinking (about).
    * sin pensarlo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.
    * sin pensarlo demasiado = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.
    * sin pensarlo detenidamente = out of + Posesivo + head.
    * sin pensarlo mucho = off the top of + Posesivo + head, right off the bat.
    * sin pensárselo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.
    * sin pensárselo dos veces = without a second thought, spur-of-the-moment, on the spur of the moment, at the drop of a hat.
    * sin pepitas = seedless.
    * sin percatarse = without realising, without noticing, unconsciously, unknowingly, unwittingly.
    * sin perder de vista = with an eye on.
    * sin perder un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin pérdida = lossless.
    * sin perjuicio de = notwithstanding.
    * sin perjuicios = open mind.
    * sin permiso = without permission, unlicensed.
    * sin pestañear = impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin pico = flat-topped.
    * sin piedad = ruthlessly, remorseless, mercilessly.
    * sin piel = skinless.
    * sin pies ni cabeza = without rhyme or reason.
    * sin pistas = clueless.
    * sin planificar = unplanned.
    * sin poblar = unpopulated.
    * sin poder contenerse = helplessly.
    * sin poder dormir = sleepless.
    * sin poder extinguirlo = inextinguishably.
    * sin poder hacer nada = helplessly.
    * sin poner en duda la veracidad de Algo temporalmente = suspension of disbelief.
    * sin poner en escena = unproduced.
    * sin ponerlo en duda = uncritically.
    * sin ponerse en duda = unquestioned.
    * sin precedente = unparalleled, unexampled.
    * sin precedentes = unprecedented, record breaking, record-high, all-time.
    * sin precio = unpriced.
    * sin preguntar = unasked.
    * sin prejuicios = open-minded, fair-minded [fairminded].
    * sin prentesiones = unpretentious.
    * sin preocupaciones = carefree, worry-free.
    * sin preparación técnica = non-technical.
    * sin préstamo = non-circulating [noncirculating].
    * sin prestar atención = mindlessly.
    * sin pretensiones = unassuming, humble [humbler -comp., humblest -sup.].
    * sin previo aviso = unannounced, without warning, without notice, without prior notice, without prior notification, on spec, at the drop of a hat, without (any) further notice.
    * sin principios = unscrupulous, unprincipled.
    * sin prisa(s) = unhurriedly, leisurely.
    * sin problemas = smoothly, smooth [smoother -comp., smoothest -sup.], problem-free, trouble free [trouble-free], without a hitch, unproblematically, carefree, without difficulty, in good standing.
    * sin problemas de vista = sighted.
    * sin procesar = unprocessed.
    * sin propiedades = propertyless.
    * sin propiedad rural = landless.
    * sin protección = unprotected.
    * sin provocación = unprovoked.
    * sin publicar = unpublished.
    * sin pulir = unpolished.
    * sin quejarse = uncomplaining, uncomplainingly.
    * sin quemar = unburned.
    * sin querer = involuntarily, unwilling, by accident, accidentally, unintentionally, unwantedly.
    * sin querer + Infinitivo = unwilling to + Infinitivo.
    * sin quererlo = unwantedly.
    * sin que se entienda = slurred.
    * sin que se note la diferencia = seamlessly.
    * sin rabo = ecaudate.
    * sin razón = wanton, for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin razón alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin razón aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin razón justificada = for no reason, for no specific reason, for no good reason.
    * sin razón justificda = for no particular reason.
    * sin recelo = with confidence.
    * sin receta médica = over the counter.
    * sin reclamar = unredeemed.
    * sin recoger = uncollected.
    * sin reconocer = unrecognised [unrecognized, -USA].
    * sin reconocimiento de créditos = non-credit.
    * sin recopilar = uncollected.
    * sin recursos = resource-starved.
    * sin refinar = unrefined.
    * sin reflexionar = rashly.
    * sin registrar = unlisted.
    * sin reglamentar = unregulated.
    * sin regular = unregulated.
    * sin regularizar = unregulated.
    * sin relación = unrelated, unconnected.
    * sin relación con = unrelated to.
    * sin remedio = beyond repair, incurably, incorrigibly.
    * sin remordimientos = no-looking-back.
    * sin reparar = unrepaired.
    * sin reparo = unashamed.
    * sin reparos = unshielded.
    * sin representación = unrepresented.
    * sin reserva = unconditionally, unreserved.
    * sin reservas = unshielded, wholehearted [whole-hearted], go + the whole hog, the full monty, without reservation, wholeheartedly [whole-heartedly], forthright, categorical, uncompromising, uncompromisingly, unqualified, categoric, unmitigaged, unreserved, unreservedly.
    * sin residencia fija = of no fixed abode.
    * sin resistencia = unchallenged, unopposed.
    * sin resistirse = passively.
    * sin resolver = unresolved, unsolved, unsettled, uncleared.
    * sin respiro = without a break, without (a) rest, without respite.
    * sin responder = unanswered.
    * sin restricciones = unrestricted, unlimited, uninhibited, unrestrictive, unfettered, free-flowing, without stint, without limit, no holds barred, unencumbered.
    * sin restricciones de horario = unscheduled.
    * sin retirar = uncleared, uncollected.
    * sin retrasos = in a timely fashion, in a timely manner.
    * sin revelar = undisclosed, unrevealed.
    * sin revestir = uncoated.
    * sin revisar = unrevised.
    * sin riesgo = riskless.
    * sin rodeos = head-on, baldly, bluntly, outspokenly.
    * sin ruido = soundless.
    * sin rumbo = aimless, off course, rudderless.
    * sin saberlo = unbeknown to, unbeknownst to.
    * sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].
    * sin sabor = tasteless.
    * sin saldar = uncollected.
    * sin salida al mar = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin sanción = unsanctioned.
    * sin seleccionar = unselected.
    * sin semillas = seedless.
    * sin sentido = meaningless, purposeless, pointless, senseless, wanton, nonsensical, unconscious.
    * sin sentir ningún reparo = unashamed.
    * sin sentir vergüenza = shamelessly.
    * sin ser afectado = untouched.
    * sin ser anunciado de antemano = unannounced.
    * sin ser consciente de ello = unbeknownst to, unbeknown to.
    * sin ser detectado = undetected.
    * sin ser evaluado por expertos = unrefereed.
    * sin ser necesario = gratuitous, gratuitously.
    * sin ser percibido = out of sight.
    * sin ser superado = unsurpassed.
    * sin ser visto = unseen, undetected, unobserved, out of sight.
    * sin significado = meaningless.
    * sin simplificar = unabridged.
    * * *

    cerveza sin alcohol — non-alcoholic beer, alcohol-free beer

    una pareja sin hijos — a couple with no children, a childless couple

    2)
    a)

    sin + inf — ( con significado activo) without -ing

    b)

    sin + inf — ( con significado pasivo)

    3)

    sin que + subj: no voy a ir sin que me inviten I'm not going if I haven't been invited; quítaselo sin que se dé cuenta — get it off him without his o without him noticing

    * * *

    Ex: Without AACR is doubtful whether computerised cataloguing would have been implemented so relatively painlessly and successfully = Sin las RCAA es dudoso que la catalogación automatizada se hubiera implementado tan fácilmente y con tanto éxito, relativamente hablando.

    * abogado sin escrúpulos = shyster.
    * acercarse sin ser visto = sidle up to.
    * afable pero sin sinceridad = suave.
    * agua sin gas = still water.
    * andar sin prisa = mosey.
    * arreglárselas sin = live without, get along without.
    * aunque sin ningún resultado = but (all) to no avail.
    * barato pero sin avergonzarse de ello = cheap and cheerful.
    * biblioteca sin muros = library without walls.
    * biblioteca sin paredes = library without walls.
    * bordado sin consido = needlepoint lace.
    * callejón sin salida = blind alley, catch 22, cul-de-sac, dead end, impasse.
    * camino sin rumbo = the road to nowhere.
    * casi sin previo aviso = without much notice.
    * coche sin caballos = horseless carriage automobile, horseless carriage.
    * colocado sin escalón entre pieza y pieza = edge-flush.
    * continuar sin detenerse = go straight ahead.
    * conversación sin trascendencia = small-talk.
    * decir rápidamente sin parar = rattle off.
    * dejar a Alguien sin aliento = leave + Nombre + breathless.
    * dejar sin cambiar = leave + unchanged.
    * dejar sin hacer = leave + undone.
    * dejar sin referente a una referencia anafórica = dangle + anaphoric reference.
    * dejar sin tocar = leave + Nombre + alone.
    * dejar sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * demanda sin variaciones = inelastic demand.
    * demostrar sin lugar a dudas = prove + conclusively.
    * demostrar sin ninguna duda = demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond all doubt.
    * demostrar sin ningún género de duda = demonstrate + beyond (all) doubt, demonstrate + emphatically, demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond any doubt.
    * desarrollarse sin problemas = go + smoothly.
    * estar sin vivir = be worried sick.
    * evaluación sin intervención del examinador = unobtrusive testing.
    * hablando sin rodeos = crudely put.
    * hablar sin parar = burble on.
    * hablar sin ser entendido = speak in + tongues.
    * hacerlo sin la ayuda de nadie = do + it + on + Posesivo + own.
    * homicidio sin premeditación = manslaughter.
    * ir a un Sitio sin prisa = mosey.
    * lanzarse sin ton ni son = dive + head-first.
    * más largo que un día sin pan = as long as (my/your) arm.
    * medicamento sin receta médica = over the counter medicine.
    * método de la media sin ponderar = unweighted means method.
    * nación sin estado = stateless nation.
    * noche sin poder dormir = sleepless night.
    * no hay dos sin tres = things + come in threes.
    * no miel sin hiel = no pain, no gain.
    * no sin fundamento = not without basis.
    * oficina sin papel = paperless office.
    * papel sin acidez = acid-free paper.
    * pasar desadvertido, pasar sin ser visto = sneak under + the radar.
    * pasar sin = live without, live without.
    * pasar sin ser visto = go + unnoticed.
    * película sin fin = filmloop [film loop/film-loop].
    * permanecer sin cambios = remain + unchanged.
    * permanecer sin especificar = remain + undefined.
    * pero sin conseguirlo = but no dice.
    * pero sin suerte = but no dice.
    * persona sin problemas de vista = sighted person.
    * personas sin hogar = homelessness.
    * personas sin techo = homelessness.
    * político sin escrúpulos = shyster.
    * pozo sin fondo = bottomless pit.
    * pregunta sin respuesta = unanswerable question.
    * publicación sin papel = paperless publishing.
    * quedarse sin aliento = run out of + breath.
    * quedarse sin habla = stun into + speechlessness.
    * quedarse sin negocio = go out of + business.
    * quedarse sin palabras = stun into + speechlessness.
    * rechazar sin más = dismiss + out of hand.
    * referencia anafórica sin referente = dangling anaphoric reference.
    * rima sin sentido = nonsense, nonsense verse.
    * salir sin ser visto = slip out.
    * sin abrir = unopened.
    * sin abrirse = unfolded.
    * sin abrochar = undone.
    * sin acabar = unfinished.
    * sin acentuar = unaccented.
    * sin acontecimientos que destacar = uneventful.
    * sin adornos = unadorned, unvarnished.
    * sin afectar = unaffected.
    * sin afeitar = unshaven.
    * sin afeitar desde hace varios días = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].
    * sin afiliación a un partido político = non-partisan [nonpartisan].
    * sin afiliación religiosa = non-sectarian [nonsectarian].
    * sin agua = waterless.
    * sin aguja = needleless.
    * sin ajustar = unadjusted, loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin alcohol = alcoholfree.
    * sin aliento = breathlessly, breathless.
    * sin alinear = unjustified.
    * sin alterar = unaltered, unmodified.
    * sin ambigüedad = unambiguous.
    * sin amor = loveless.
    * sin analizar = unexamined, unanalysed.
    * sin ánimo = despondently.
    * sin ánimo de lucro = non-profit [nonprofit], non-profit making, not-for-profit, generously.
    * sin apenas ser oído = as quiet as a mouse.
    * sin apoyo = unsupported.
    * sin apretar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin árboles = treeless.
    * sin arreglo = beyond repair.
    * sin arrepentimiento = no-looking-back.
    * sin asignar = unallocated.
    * sin asignar todavía = unassigned.
    * sin asimilar = undigested.
    * sin atajar = unconfronted.
    * sin atractivo = unattractive.
    * sin atrasos = paid-up, in good standing.
    * sin autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], unlicensed.
    * sin avergonzarse = unashamed.
    * sin avisar = unannounced, out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.
    * sin aviso previo = without warning.
    * sin ayuda = unaided, unassisted.
    * sin ayuda de nadie = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.
    * sin barba = beardless.
    * sin barnizar = unvarnished.
    * sin base = unsupported, ill-founded.
    * sin blanca = broke, skint.
    * sin blanquear = unbleached.
    * sin blindar = unshielded.
    * sin bombo(s) ni platillo(s) = without much ado.
    * sin brillo = dull, tarnished.
    * sin cabeza = headless, decapitated.
    * sin cables = wireless.
    * sin cafeina = decaffeinated.
    * sin calorías = calorieless.
    * sin cambio = inviolate.
    * sin cambios = monotone, stable, undisturbed, unchanged, unmodified, unaltered, unedited.
    * sin cancelar = uncancelled.
    * sin canjear = unredeemed.
    * sin cansancio = indefatigably.
    * sin capacidad de discernimiento = undiscriminating.
    * sin cara = faceless.
    * sin carácter = boneless, spineless.
    * sin carne = meatless.
    * sin castigo = impunitive, unpunished.
    * sin catalogar = uncatalogued [uncataloged, -USA].
    * sin causa alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin causa aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin causa justificada = without justified reason.
    * sin causar daño = harmlessly.
    * sin ceremonias = unceremonious, unceremoniously.
    * sin cerrar con llave = unlocked.
    * sin certeza de cobrar = on spec.
    * sin cesar = steadily.
    * sin clases sociales = classless.
    * sin clavos = studless.
    * sin clemencia = mercilessly.
    * sin cobrar = free of charge, unredeemed, uncollected.
    * sin cohesión = scrappily, scrappy [scrappier -comp., scrappiest -sup.], bitty [bittier -comp., bittiest -sup.].
    * sin cohibiciones = unselfconsciously.
    * sin cola = ecaudate.
    * sin columnas = single-column.
    * sin comentar = unannotated.
    * sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.
    * sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.
    * sin compasión = mercilessly.
    * sin complicaciones = smoothly, boilerplate [boiler plate], uncomplicated, straightforward, uncomplicatedly, hassle-free.
    * sin comprimir = uncompressed.
    * sin comprobar = untested.
    * sin compromiso = without obligation, fancy-free.
    * sin compromisos = with no strings attached.
    * sin concluir = unfinished.
    * sin concretar = to be decided.
    * sin condiciones = unconditionally.
    * sin condiciones especiales = with no strings attached.
    * sin confirmar = unconfirmed, unsubstantiated, unvalidated, to be confirmed.
    * sin conocer = ignorant of.
    * sin conocimiento = unconscious.
    * sin conocimiento de causa = unbeknown to, unbeknownst to.
    * sin conservar información sobre las consultas realizadas anteriormente = stateless.
    * sin conservar información sobre las consultas realizadas anterior = stateless.
    * sin constancia de ello = unrecorded.
    * sin consumir = nonconsumptive.
    * sin contacto = non-contact.
    * sin contaminar = untainted, uncontaminated.
    * sin contar = not including, excluding.
    * sin contar con = in the absence of.
    * sin contenido = contentless, trivial.
    * sin contratiempos = smoothly.
    * sin control = uncontrolled.
    * sin controlar = unsupervised.
    * sin convicción = doubtfully, lamely.
    * sin coordinación = uncoordinated [unco-ordinated].
    * sin corregir = unamended, uncorrected, unrevised.
    * sin correlacionar = uncorrelated.
    * sin corroborar = unsubstantiated.
    * sin cortapisas = untrammelled.
    * sin cortar = uncut.
    * sin coscarse = without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin costas = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin coste alguno = at no personal cost, at no cost, without cost, costless, without charge, free of charge, free of cost, cost free, for free, at no charge.
    * sin costo adicional alguno = at no extra charge, at no extra cost, at no extra charge.
    * sin costuras = seamless.
    * sin crecimiento = non-growth.
    * sin créditos = non-credit.
    * sin criterio alguno = indiscriminate, indiscriminately.
    * sin cuajar = runny [runnier -comp., runniest -sup.].
    * sin cuantificar = unmeasured.
    * sin cubrir = unfilled.
    * sin cuestionarlo = uncritically.
    * sin cultura = uncultured.
    * sin daños = undamaged.
    * sin dar basto = left, right and centre.
    * sin darle importancia = airily.
    * sin darme cuenta = before I know what's happened.
    * sin darnos cuenta = out of sight.
    * sin darse cuenta = inadvertently, unwittingly, unknowingly, without realising, without noticing, unconsciously.
    * sin debatir = undiscussed.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin decir ni mú = as quiet as a mouse.
    * sin decir ni pío = as quiet as a mouse.
    * sin decir una palabra = without saying a word.
    * sin defecto = untainted, unblemished.
    * sin dejar huella = into thin air.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin dejar rastro = into thin air.
    * sin dejarse amedrentar por = undaunted by.
    * sin dejarse amilanar por = undaunted by.
    * sin dejarse desanimar = undaunted.
    * sin dejarse intimidar por = undaunted by.
    * sin delimitar = unmapped.
    * sin demora = on the spot, straight away, without delay, at short notice, promptly, right away, at once.
    * sin demorarse un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin demoras = in a timely fashion, in a timely manner.
    * sin desarrollar = undeveloped.
    * sin descansar = without (a) rest.
    * sin descanso = relentlessly, restlessly, breathlessly, unabated, without a break, without (a) rest, day in and day out, without respite.
    * sin descanso, sin un descanso, sin parar, sin descansar, sin interrupción = without a break.
    * sin descubrir = undiscovered.
    * sin descuento = undiscounted.
    * sin desdoblarse = unfolded.
    * sin desearlo = unwantedly.
    * sin desgastar = unworn.
    * sin desperdiciar un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin determinación de culpabilidad = no-fault.
    * sin determinar = undefined.
    * sin detonar = unexploded.
    * sin deudas = debt free.
    * sin dientes = toothless.
    * sin diferencias = undifferentiated.
    * sin dificultad = without difficulty.
    * sin dificultad alguna = without a hitch.
    * sin diluir = undiluted.
    * sin dinero = impecunious.
    * sin dinero en metálico = cashless.
    * sin discapacidad = able-bodied.
    * sin discapacidades = able-bodied.
    * sin disciplina = undisciplined, ill-disciplined.
    * sin discriminar = indiscriminate, on equal terms.
    * sin discutir = no arguments!, undiscussed.
    * sin disminuir = non-decreasing, unabated.
    * sin disolver = undiluted.
    * sin disponer de = in the absence of.
    * sin división espacial = spatially unstructured.
    * sin doblarse = unfolded.
    * sin documentar = undocumented.
    * sin dolor = painless.
    * sin domicilio fijo = of no fixed abode.
    * sin drenar = undrained.
    * sin duda = doubtless, no doubt, of course, surely, to be sure, undoubtedly, indubitably, without a doubt, without doubt, no mistake, hands down.
    * sin duda alguna = without any doubt.
    * sin dudar = without a doubt.
    * sin dudarlo = without hesitation.
    * sin editar = unedited.
    * sin el menor asomo de duda = without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt.
    * sin embargo = however, nevertheless, still, yet, that being said, all this said.
    * sin emitir humo = smokeless.
    * sin empleo = jobless.
    * sin encuadernar = unbound.
    * sin energía = lethargic.
    * sin engorros = hassle-free.
    * sin entallar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].
    * sin enterrar = unburied.
    * sin entusiasmo = half-hearted [halfhearted].
    * sin envolver = unwrapped.
    * sin errores = error-free.
    * sin escatimar = without stint, unstintingly.
    * sin escenificar = unproduced.
    * sin escrúpulos = unscrupulous, unconscionable, without scruples, unprincipled.
    * sin escurrir = undrained.
    * sin esfuerzo = effortless, effortlessly.
    * sin esfuerzo alguno = effortlessly.
    * sin especializar = non-specialised.
    * sin especificar = unspecified.
    * sin esperanza = hopeless, dispiritedly, hopelessly.
    * sin esperarlo = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.
    * sin espinas = boneless.
    * sin estar obstaculizado por = untrammelled by.
    * sin estilo = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].
    * sin estructura = unstructured.
    * sin estudios = ill-educated.
    * sin evaluar = unevaluated.
    * sin examinar = unexamined.
    * sin exceder el presupuesto = budgetable.
    * sin excepción = without exception, without fail.
    * sin excesivo rigor = loosely.
    * sin excusa justificada = unexcused.
    * sin existencias = out-of-stock.
    * sin éxito = unsuccessful.
    * sin experiencia = inexperience, callow [callower -comp., callowest -sup.].
    * sin explicar = unexplained.
    * sin explorar = unexplored.
    * sin explotar = untapped, unexploded.
    * sin extras = no-frills.
    * sin fallar = without fail.
    * sin fallos = flawlessly.
    * sin falta = without fail.
    * sin fecha = undated.
    * sin fechar = undated.
    * sin fianza = without bail.
    * sin fin = never-finishing, never-ending, bottomless, interminably, unending.
    * sin finalidad = purposeless.
    * sin financiación = unfunded.
    * sin fines lucrativos = non-profit [nonprofit], non-profit making.
    * sin firma = unsigned.
    * sin firmar = unsigned.
    * sin fondo = bottomless.
    * sin forma = bodilessly, formless.
    * sin formación = ill-educated.
    * sin formación previa = untrained.
    * sin forrar = uncovered.
    * sin fronteras = borderless.
    * sin fundamento = unwarranted, unsupported, ungrounded, without foundation, without basis.
    * sin fundamento alguno = without any basis.
    * sin ganas = half-heartedly.
    * sin gastos = no cost(s).
    * sin grabar = unengraved.
    * sin gracia = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].
    * sin grasa = nonfat.
    * sin grasas = nonfat, fat free.
    * sin guardar una correlación = uncorrelated.
    * sin haber contacto = non-contact.
    * sin haber pasado por la calandria = uncalendered.
    * sin habla = speechless.
    * sin hacer = undone.
    * sin hacer caso = regardless.
    * sin hacer distinciones = one size fits all.
    * sin hacer ruido = as quiet as a mouse, furtively, softly.
    * sin herrar = unshod.
    * sin hilación = rambling.
    * sin hogar = homeless.
    * sin hueso = boneless.
    * sin humo = smokeless.
    * sin humor = humourless [humorless, -USA].
    * sin humos = smoke-free.
    * sin idea = clueless.
    * sin ideas preconcebidas = open mind.
    * sin identificar = unidentified, unmapped, unnamed.
    * sin igual = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.
    * sin impedimentos = unimpeded.
    * sin importancia = negligible, unimportant, trifling, immaterial, of no consequence.
    * sin importar = regardless of, independently of, disregarding.
    * sin importar + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.
    * sin importar el tiempo = all-weather.
    * sin importar las consecuencias = regardless of the consequences.
    * sin importar qué = no matter what/which.
    * sin impuestos = duty-free, tax-free.
    * sin impurezas = purified.
    * sin incluir = unlisted, exclusive of, not including, excluding.
    * sin incluir las comidas = self-catering.
    * sin índice = indexless.
    * sin + Infinitivo = without + Gerundio.
    * sin información sobre el estado anterior = stateless.
    * sin inhibiciones = uninhibited.
    * sin inmutarse = undeterred, impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin intención = involuntarily.
    * sin interés = unexciting, uninteresting, unmoving, vapid.
    * sin interrupción = continuously, without a break, without (a) rest, in an unbroken line.
    * sin interrupciones = in a single phase.
    * sin intervención de un intermediario = disintermediated.
    * sin intervención directa = nonobtrusive.
    * sin investigar = unresearched.
    * sin justificación = unreasonably, unjustified.
    * sin justificación alguna = wantonly.
    * sin justificar = unjustified.
    * sin la amenaza de = unthreatened (by).
    * sin la ayuda de nadie = single-handed, single-handedly.
    * sin la debida autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], warrantless.
    * sin la debida consideración = without due consideration.
    * sin la más mínima duda = without the shadow of a doubt, without a shadow of a doubt.
    * sin la más mínima duda = beyond a shadow of a doubt.
    * sin la menor duda = no mistake, no doubt.
    * sin la menor idea = clueless.
    * sin la menor sombra de duda = without a shadow of a doubt.
    * sin la suficiente financiación = underfinanced [under-financed].
    * sin lavar = unwashed.
    * sin leer = unread.
    * sin levadura = unleavened.
    * sin licencia = unlicensed.
    * sin líder = leaderless.
    * sin limitaciones = without stint, without limit.
    * sin límite = without limit, without stint, interminably.
    * sin límite(s) = unbounded, unfettered, unstinting, unstintingly, the sky is the limit.
    * sin litoral = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin llamar la atención = inconspicuously.
    * sin lógica ni explicación = without rhyme or reason.
    * sin lugar a dudas = conclusively, undeniably, unquestionably, without any doubt, by all accounts, no mistake, no doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, to be sure.
    * sin lujos = no-frills.
    * sin luna = moonless.
    * sin luz de luna = moonless.
    * sin madera = woodfree.
    * sin madurar = unripened.
    * sin maldad = guileless.
    * sin malicia = guileless.
    * sin mancha = unblemished, untainted, stainless.
    * sin mangas = sleeveless.
    * sin mantenimiento = maintenance-free.
    * sin marcar = unpriced.
    * sin marca registrada = non-proprietary.
    * sin más = out of hand, unceremoniously, unceremonious.
    * sin más dilación = without (any) further ado, without (any) more ado, without warning.
    * sin más ni más = unceremoniously, unceremonious, for the love of it, without much ado.
    * sin más preámbulos = without (any) further ado, without (any) more ado.
    * sin medir = unmeasured.
    * sin mencionar = not to mention, not to say, not to speak of.
    * sin meternos en el hecho de que = to say nothing of.
    * sin mezcla = unmixed.
    * sin mezclar = unmixed.
    * sin miedo = with confidence.
    * sin miramientos = unceremoniously.
    * sin misericordia = ruthlessly.
    * sin modificar = unmodified, unaltered, unedited.
    * sin molestias = hassle-free.
    * sin motivo alguno = wantonly.
    * sin motivo aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin motivo justificado = without justified reason.
    * sin moverse del sitio = in place.
    * sin movimiento = unmoving, motionless.
    * sin mucha antelación = at short notice.
    * sin mucha anticipación = at short notice.
    * sin mucha dificultad = painlessly.
    * sin muchas contemplaciones = unceremoniously.
    * sin muchos inconvenientes = without much grudging.
    * sin nada de gracia = unfunny.
    * sin nada que destacar = uneventful.
    * sin necesidad de ello = gratuitous, gratuitously.
    * sin necesidad de pensar = thought-free.
    * sin ninguna duda = without question, without any doubt, beyond doubt, beyond any doubt, no mistake, no doubt.
    * sin ningún cosste = without cost.
    * sin ningún coste = without charge, free of charge, at no cost, free of cost, cost free, for free, costless, at no charge.
    * sin ningún esfuerzo = effortlessly.
    * sin ningún esfuerzo mental = thought-free.
    * sin ningún género de duda = without any doubt whatsoever, without any doubt whatsoever.
    * sin ningún género de dudas = indisputably.
    * sin ningún motivo = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin ningún nivel de especialización = unskilled.
    * sin ningún otro motivo = (just) for the hell of (doing) it.
    * sin ningún remedio posible = beyond redemption.
    * sin ningún reparo = unabashed.
    * sin ningún resultado = to no avail, without any avail, of no avail.
    * sin ningún tipo de restricciones = no holds barred.
    * sin nombrar = unnamed.
    * sin norte = aimless, off course, rudderless.
    * sin notar la diferencia = seamlessly, seamless.
    * sin nubes = unclouded, uncloudy, cloudless.
    * sin numeración = unnumbered.
    * sin numerar = unnumbered.
    * sin obligaciones = at leisure.
    * sin obstáculos = unchecked, unhindered, unimpeded, unobstructed.
    * sin obstáculos de por medio = uncluttered.
    * sin obstrucciones = unobstructed.
    * sin olor = odourless [odorless, -USA].
    * sin olvidar = not to mention.
    * sin operario = unmanned.
    * sin oposición = without opposition, unchallenged, unopposed.
    * sin orden = unordered.
    * sin ordenar = unordered, unsorted.
    * sin orden ni concierto = higgledy-piggledy, without rhyme or reason.
    * sin originalidad = unoriginal.
    * sin palabras = wordless.
    * sin papel = paperless.
    * sin par = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unique, without peer, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.
    * sin paralelo = unparalleled.
    * sin parangón = unparalleled, unequalled, without peer, matchless.
    * sin parar = steadily, non-stop, without a break, without (a) rest, on-the-go, interminably, without respite, without stopping.
    * sin parar a pensárselo = off-hand [offhand].
    * sin pararse a pensar = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.
    * sin patente = non-proprietary.
    * sin pausa = breathlessly.
    * sin peculio = impecunious.
    * sin peligro alguno = safely.
    * sin pelo = hairless.
    * sin pelos en la lengua = outspokenly.
    * sin pensar = mindlessly.
    * sin pensar (en) = unmindful of, with little or no thought of, without thinking (about).
    * sin pensarlo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.
    * sin pensarlo demasiado = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.
    * sin pensarlo detenidamente = out of + Posesivo + head.
    * sin pensarlo mucho = off the top of + Posesivo + head, right off the bat.
    * sin pensárselo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.
    * sin pensárselo dos veces = without a second thought, spur-of-the-moment, on the spur of the moment, at the drop of a hat.
    * sin pepitas = seedless.
    * sin percatarse = without realising, without noticing, unconsciously, unknowingly, unwittingly.
    * sin perder de vista = with an eye on.
    * sin perder un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.
    * sin pérdida = lossless.
    * sin perjuicio de = notwithstanding.
    * sin perjuicios = open mind.
    * sin permiso = without permission, unlicensed.
    * sin pestañear = impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.
    * sin pico = flat-topped.
    * sin piedad = ruthlessly, remorseless, mercilessly.
    * sin piel = skinless.
    * sin pies ni cabeza = without rhyme or reason.
    * sin pistas = clueless.
    * sin planificar = unplanned.
    * sin poblar = unpopulated.
    * sin poder contenerse = helplessly.
    * sin poder dormir = sleepless.
    * sin poder extinguirlo = inextinguishably.
    * sin poder hacer nada = helplessly.
    * sin poner en duda la veracidad de Algo temporalmente = suspension of disbelief.
    * sin poner en escena = unproduced.
    * sin ponerlo en duda = uncritically.
    * sin ponerse en duda = unquestioned.
    * sin precedente = unparalleled, unexampled.
    * sin precedentes = unprecedented, record breaking, record-high, all-time.
    * sin precio = unpriced.
    * sin preguntar = unasked.
    * sin prejuicios = open-minded, fair-minded [fairminded].
    * sin prentesiones = unpretentious.
    * sin preocupaciones = carefree, worry-free.
    * sin preparación técnica = non-technical.
    * sin préstamo = non-circulating [noncirculating].
    * sin prestar atención = mindlessly.
    * sin pretensiones = unassuming, humble [humbler -comp., humblest -sup.].
    * sin previo aviso = unannounced, without warning, without notice, without prior notice, without prior notification, on spec, at the drop of a hat, without (any) further notice.
    * sin principios = unscrupulous, unprincipled.
    * sin prisa(s) = unhurriedly, leisurely.
    * sin problemas = smoothly, smooth [smoother -comp., smoothest -sup.], problem-free, trouble free [trouble-free], without a hitch, unproblematically, carefree, without difficulty, in good standing.
    * sin problemas de vista = sighted.
    * sin procesar = unprocessed.
    * sin propiedades = propertyless.
    * sin propiedad rural = landless.
    * sin protección = unprotected.
    * sin provocación = unprovoked.
    * sin publicar = unpublished.
    * sin pulir = unpolished.
    * sin quejarse = uncomplaining, uncomplainingly.
    * sin quemar = unburned.
    * sin querer = involuntarily, unwilling, by accident, accidentally, unintentionally, unwantedly.
    * sin querer + Infinitivo = unwilling to + Infinitivo.
    * sin quererlo = unwantedly.
    * sin que se entienda = slurred.
    * sin que se note la diferencia = seamlessly.
    * sin rabo = ecaudate.
    * sin razón = wanton, for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin razón alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin razón aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin razón justificada = for no reason, for no specific reason, for no good reason.
    * sin razón justificda = for no particular reason.
    * sin recelo = with confidence.
    * sin receta médica = over the counter.
    * sin reclamar = unredeemed.
    * sin recoger = uncollected.
    * sin reconocer = unrecognised [unrecognized, -USA].
    * sin reconocimiento de créditos = non-credit.
    * sin recopilar = uncollected.
    * sin recursos = resource-starved.
    * sin refinar = unrefined.
    * sin reflexionar = rashly.
    * sin registrar = unlisted.
    * sin reglamentar = unregulated.
    * sin regular = unregulated.
    * sin regularizar = unregulated.
    * sin relación = unrelated, unconnected.
    * sin relación con = unrelated to.
    * sin remedio = beyond repair, incurably, incorrigibly.
    * sin remordimientos = no-looking-back.
    * sin reparar = unrepaired.
    * sin reparo = unashamed.
    * sin reparos = unshielded.
    * sin representación = unrepresented.
    * sin reserva = unconditionally, unreserved.
    * sin reservas = unshielded, wholehearted [whole-hearted], go + the whole hog, the full monty, without reservation, wholeheartedly [whole-heartedly], forthright, categorical, uncompromising, uncompromisingly, unqualified, categoric, unmitigaged, unreserved, unreservedly.
    * sin residencia fija = of no fixed abode.
    * sin resistencia = unchallenged, unopposed.
    * sin resistirse = passively.
    * sin resolver = unresolved, unsolved, unsettled, uncleared.
    * sin respiro = without a break, without (a) rest, without respite.
    * sin responder = unanswered.
    * sin restricciones = unrestricted, unlimited, uninhibited, unrestrictive, unfettered, free-flowing, without stint, without limit, no holds barred, unencumbered.
    * sin restricciones de horario = unscheduled.
    * sin retirar = uncleared, uncollected.
    * sin retrasos = in a timely fashion, in a timely manner.
    * sin revelar = undisclosed, unrevealed.
    * sin revestir = uncoated.
    * sin revisar = unrevised.
    * sin riesgo = riskless.
    * sin rodeos = head-on, baldly, bluntly, outspokenly.
    * sin ruido = soundless.
    * sin rumbo = aimless, off course, rudderless.
    * sin saberlo = unbeknown to, unbeknownst to.
    * sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].
    * sin sabor = tasteless.
    * sin saldar = uncollected.
    * sin salida al mar = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin sanción = unsanctioned.
    * sin seleccionar = unselected.
    * sin semillas = seedless.
    * sin sentido = meaningless, purposeless, pointless, senseless, wanton, nonsensical, unconscious.
    * sin sentir ningún reparo = unashamed.
    * sin sentir vergüenza = shamelessly.
    * sin ser afectado = untouched.
    * sin ser anunciado de antemano = unannounced.
    * sin ser consciente de ello = unbeknownst to, unbeknown to.
    * sin ser detectado = undetected.
    * sin ser evaluado por expertos = unrefereed.
    * sin ser necesario = gratuitous, gratuitously.
    * sin ser percibido = out of sight.
    * sin ser superado = unsurpassed.
    * sin ser visto = unseen, undetected, unobserved, out of sight.
    * sin significado = meaningless.
    * sin simplificar = unabridged.

    * * *
    A without
    lo tomo con leche y sin azúcar I take milk but no sugar
    reserva garantizada sin recargo guaranteed reservation at no extra cost
    seguimos sin noticias we still haven't had any news
    solicite más información sin compromiso send for more details without obligation
    sin previo aviso with no advance warning
    ¡tírate! ¡sin miedo! jump! don't be scared!
    ¿qué harías tú sin mí? what would you do without me?
    agua mineral sin gas still mineral water
    cerveza sin alcohol non-alcoholic beer, alcohol-free beer
    una pareja sin hijos a couple with no children, a childless couple
    un vuelo sin escalas a non-stop o direct flight
    me quedé sin pan I ran out of bread
    se quedó sin trabajo he lost his job
    una persona totalmente sin escrúpulos a completely unscrupulous person
    B
    1 sin + INF (con significado activo) without -ING
    se fue sin pagar she left without paying
    lo mandaron a la cama sin cenar they sent him to bed without any dinner
    somos diez sin contarlos a ellos there are ten of us not counting them
    estuvo una semana entera sin hablarme she didn't speak to me for a whole week, she went a whole week without speaking to me
    sigo sin entender I still don't understand
    la pisé sin querer I accidentally trod on her foot
    2 sin + INF
    (con significado pasivo): una camisa sin planchar an unironed shirt, a shirt that hasn't/hadn't been ironed
    esto está aún sin terminar this still isn't finished
    C sin QUE + SUBJ:
    los días pasan sin que dé señales de vida the days go by and there is still no word from him, the days go by with no word from him o without any word from him
    no voy a ir sin que me inviten I'm not going if I haven't been invited
    quítaselo sin que se dé cuenta get it off him without his o without him noticing
    Compuesto:
    * * *

     

    sin preposición
    1 without;

    seguimos sin noticias we still haven't had any news;
    agua mineral sin gas still mineral water;
    cerveza sin alcohol non-alcoholic beer, alcohol-free beer;
    me quedé sin pan I ran out of bread
    2


    estuvo una semana sin hablarme she didn't speak to me for a week;
    sigo sin entender I still don't understand;
    la pisé sin querer I accidentally trod on her foot


    esto está aún sin terminar it still isn't finished
    3 sin que + subj:

    quítaselo sin que se dé cuenta get it off him without his o without him noticing;
    See Also→ embargo 2
    sin preposición without: se marchó sin ellos, he left without them
    costó mil pesetas, sin contar el IVA, it cost one thousand pesetas, not including VAT
    el edificio estaba sin terminar, the building was unfinished
    entre sin llamar, come in without knocking
    saldré sin que me vea, I'll go out without him seeing
    una bebida sin alcohol, a non-alcoholic drink
    ' sin' also found in these entries:
    Spanish:
    A
    - abierta
    - abierto
    - absoluta
    - absoluto
    - accidental
    - acéfala
    - acéfalo
    - agotar
    - agotada
    - agotado
    - agreste
    - ahora
    - ahorcarse
    - ajena
    - ajeno
    - alguna
    - alguno
    - aliento
    - alquilar
    - ambages
    - amorfa
    - amorfo
    - aparente
    - asesinar
    - aviso
    - ayunas
    - bagatela
    - baja
    - bajo
    - bañera
    - berrido
    - bien
    - blanca
    - blanco
    - bocado
    - bregar
    - bruta
    - bruto
    - burbuja
    - caldo
    - calle
    - callejón
    - calva
    - camino
    - caprichosa
    - caprichoso
    - causa
    - cazo
    - cero
    English:
    ability
    - accident
    - accidental
    - accidentally
    - accustom
    - ado
    - afraid
    - age
    - agree
    - aimless
    - aimlessly
    - all-time
    - ammunition
    - another
    - antsy
    - anyhow
    - arrogant
    - at
    - attach
    - away
    - AWOL
    - babble
    - backbencher
    - backing
    - bare
    - barge in
    - basic
    - bat
    - bean
    - begin
    - behave
    - beyond
    - blank
    - blind alley
    - blue
    - blunt
    - bluntly
    - blurt out
    - boarding card
    - boarding pass
    - book
    - boorish
    - bootstrap
    - bottomless
    - break
    - breath
    - breathless
    - broke
    - busywork
    - buzz off
    * * *
    SIN nf
    1. (abrev de Servicio de Inteligencia Nacional del Perú) = Peruvian national intelligence department
    2. (abrev de Servicio de Inmigración y Naturalización) INS [US Immigration and Naturalization Service]
    * * *
    prp without;
    sin preguntar without asking;
    sin decir nada without (saying) a word;
    sin paraguas without an umbrella;
    sin que without;
    y sin más and without further ado;
    me lo dijo así, sin más that’s all he said to me, just that
    * * *
    sin prep
    1) : without
    sin querer: unintentionally
    sin refinar: unrefined
    2)
    sin que : without
    lo hicimos sin que él se diera cuenta: we did it without him noticing
    * * *
    sin prep
    1. (en general) without

    Spanish-English dictionary > sin

  • 3 comer

    v.
    no come carne casi nunca she hardly ever eats meat
    ¿qué hay de comer? what's for lunch?; (al mediodía) what's for dinner? (a noche)
    ¡a comer, chicos! lunch is/dinner's/etc ready, children!
    dar de comer to feed
    2 to take, to capture.
    me comió un alfil he took one of my bishops
    3 to eat up.
    les come la envidia they're eaten up with envy
    eso me come mucho tiempo that takes up a lot of my time
    * * *
    1 to eat
    2 (tomar) to have
    3 (color) to fade
    4 (corroer) to corrode
    5 figurado (gastar) to eat away; (combustible) to use, use up
    6 (en ajedrez) to take, capture
    1 (gen) to eat; (a mediodía) to have lunch, lunch; (por la noche) to have dinner, dine
    1 eating
    1 to eat
    2 figurado (saltarse) to omit; (párrafo) to skip; (palabra) to swallow
    3 (color) to fade
    4 (el mar, la tierra) to swallow
    \
    comer como un pajarito familiar not to eat enough to feed a sparrow
    comer como una lima / comer como un regimiento / comer por cuatro familiar to eat like a horse
    come con los ojos his (her, your, etc) eyes are bigger than his (her, your, etc) belly
    comerse a alguien a besos figurado to smother somebody with kisses
    comerse a alguien con los ojos figurado to look at somebody lovingly
    comerse algo con los ojos familiar to devour something with one's eyes
    comerse las uñas to bite one's nails
    ¿con qué se come eso? familiar what the heck is that?
    dar de comer to feed
    echar de comer (a los animales) to feed (the animals)
    me come la envidia figurado I'm green with envy
    no tener qué comer not to have enough to live on
    ser de buen comer to be a good eater
    sin comerlo ni beberlo familiar without having had anything to do with it
    * * *
    verb
    * * *
    1. VT
    1) [+ comida] to eat

    ¿quieres comer algo? — would you like something to eat?

    sin comerlo ni beberlo —

    sin comerlo ni beberlo, me vi envuelto en un caso de contrabando de drogas — without really knowing how, I found myself involved in a drug smuggling case

    coco I, 2), tarro 2)
    2) (=almorzar) to have for lunch, eat for lunch
    3) (=hacer desaparecer)

    comer terreno, la derecha les está comiendo terreno — the right is gaining ground on them

    4) (=destruir, consumir)
    5) (=escocer)
    6) (Ajedrez) to take
    2. VI
    1) (=ingerir alimento) to eat

    ¿qué hay para comer? — what have we got to eat?, what is there to eat?

    ¡come y calla! — shut up and eat your food! *

    comer de algo — (=tomar comida) to eat sth; (=vivir) to live off sth

    comer fuerato eat out

    comer con los ojos —

    siempre comes con o por los ojos — your eyes are bigger than your stomach

    2) (=tomar la comida principal) esp Esp [a mediodía] to have lunch; LAm [por la noche] to have dinner
    3)

    dar de comer — to feed

    4) And
    ***
    3.
    See:
    * * *
    I 1.
    verbo intransitivo
    1)
    a) ( tomar alimentos) to eat

    este niño no me come nada — (fam) this child won't eat anything (colloq)

    comer como un sabañón or (Esp) una lima or (Méx) un pelón de hospicio — (fam) to eat like a horse

    b)

    darle de comer al gato/al niño — to feed the cat/the kid

    come y calla!shut up and do as you're told

    2)
    a) ( tomar una comida) to eat

    salir a comer (fuera) — to go out for a meal, to eat out

    a comer!lunch (o dinner etc) is ready!

    ¿qué hay de comer? — ( a mediodía) what's for lunch?; ( por la noche) what's for dinner o supper?

    b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch, have dinner (BrE colloq)
    c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner

    comemos a las nuevewe have o eat dinner at nine

    2.
    comer vt
    1) <fruta/verdura/carne> to eat

    ¿puedo comer otro? — can I have another one?

    mira el suéter, me lo comió la polilla — look at my sweater, the moths have been at it

    como un cáncer que le come las entrañas — (liter) like a cancer gnawing away at his insides

    ¿(y) eso con qué se come? — (Esp fam) what on earth's that? (colloq)

    3) (en ajedrez, damas) to take
    3.
    comerse v pron
    1) ( al escribir) <acento/palabra> to leave off; <línea/párrafo> to miss out; ( al hablar) < letra> to leave off; < palabra> to swallow
    2)
    a) (enf) < comida> to eat

    está para comérsela — (fam) she's really tasty (colloq)

    se lo come la envidiahe's eaten up o consumed with envy

    b) (fam) ( ser muy superior) to surpass, overshadow
    3) (enf) (fam) ( hacer desaparecer)
    a) acido/óxido to eat away (at); polilla/ratón to eat away (at)
    b) inflación/alquiler <sueldo/ahorros> to eat away at
    4) (Col fam) ( poseer sexualmente) to have (colloq)
    II
    masculino eating

    una persona de buen comer — someone who enjoys his/her food

    * * *
    = eat, graze (on), dine, munch, nosh.
    Ex. Even the fearsome shark knows enough not to drive away the pilot fish while it eats, nor does it make a meal of the pilot fish when food is scarce.
    Ex. Whereas, before, the land was dense with stately white pines, now apple, plum, pear, peach, and cherry orchards stood in regimented rows and cattle grazed peacefully.
    Ex. They drove from the airport to the restaurant where he was to dine with the president of the 'Friends of the Library' group.
    Ex. People engage in a wide range of activities in libraries, from lively dialog while munching sandwiches and sipping soda, to flirting and caressing, to the more traditional activities of reading and information searching.
    Ex. Several hundred fans noshed on gourmet sandwiches, pizza, pasta and fancy chips and dips.
    ----
    * comer a dos carrillos = stuff + Posesivo + face.
    * comer Algo para matar el gusanillo = eat + Comida + to keep + Nombre + going.
    * comer carroña = scavenging.
    * comer como una lima = eat like + a horse.
    * comer como un animal = eat like + an animal.
    * comer como una vaca = eat like + a horse.
    * comer como un pajarito = eat like + a bird.
    * comer como un sabañón = eat like + a horse.
    * comer con apetito = eat with + appetite.
    * comer en casa = eat in.
    * comer fuera = eat out.
    * comerse = make + a meal of, prey on/upon, chew up.
    * comerse Algo vivo = eat + Nombre + alive.
    * comerse con los ojos = ogle.
    * comerse el tarro = dwell on/upon.
    * comerse las uñas = bite + Posesivo + fingers, bite + Posesivo + fingernails.
    * comerse los restos de = scavenge.
    * comerse los restos dejados por otro = scavenge.
    * comérselo todo = eat + Posesivo + way through.
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * dar de comer = feed.
    * descanso para comer = meal break.
    * estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.
    * ganas de comer = appetite.
    * hora de comer = mealtime [meal time].
    * juntarse el hambre con las ganas de comer = made for each other, be two of a kind, be a right pair.
    * lugar para comer = eating facility.
    * morder la mano del que + dar de comer = bite + the hand that feeds + Pronombre.
    * naranja de comer = eating orange.
    * no tener ganas de comer = be off + Posesivo + food, be off + Posesivo + oats.
    * salir a comer = eat out.
    * ser muy delicado para comer = be a picky eater.
    * ser muy melindroso para comer = be a picky eater.
    * ser muy tiquismiquis para comer = be a picky eater.
    * sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.
    * sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.
    * somos lo que comemos = we are what we eat.
    * tú te lo guisas, tú te lo comes = you've made your bed, now you must lie in it!.
    * * *
    I 1.
    verbo intransitivo
    1)
    a) ( tomar alimentos) to eat

    este niño no me come nada — (fam) this child won't eat anything (colloq)

    comer como un sabañón or (Esp) una lima or (Méx) un pelón de hospicio — (fam) to eat like a horse

    b)

    darle de comer al gato/al niño — to feed the cat/the kid

    come y calla!shut up and do as you're told

    2)
    a) ( tomar una comida) to eat

    salir a comer (fuera) — to go out for a meal, to eat out

    a comer!lunch (o dinner etc) is ready!

    ¿qué hay de comer? — ( a mediodía) what's for lunch?; ( por la noche) what's for dinner o supper?

    b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch, have dinner (BrE colloq)
    c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner

    comemos a las nuevewe have o eat dinner at nine

    2.
    comer vt
    1) <fruta/verdura/carne> to eat

    ¿puedo comer otro? — can I have another one?

    mira el suéter, me lo comió la polilla — look at my sweater, the moths have been at it

    como un cáncer que le come las entrañas — (liter) like a cancer gnawing away at his insides

    ¿(y) eso con qué se come? — (Esp fam) what on earth's that? (colloq)

    3) (en ajedrez, damas) to take
    3.
    comerse v pron
    1) ( al escribir) <acento/palabra> to leave off; <línea/párrafo> to miss out; ( al hablar) < letra> to leave off; < palabra> to swallow
    2)
    a) (enf) < comida> to eat

    está para comérsela — (fam) she's really tasty (colloq)

    se lo come la envidiahe's eaten up o consumed with envy

    b) (fam) ( ser muy superior) to surpass, overshadow
    3) (enf) (fam) ( hacer desaparecer)
    a) acido/óxido to eat away (at); polilla/ratón to eat away (at)
    b) inflación/alquiler <sueldo/ahorros> to eat away at
    4) (Col fam) ( poseer sexualmente) to have (colloq)
    II
    masculino eating

    una persona de buen comer — someone who enjoys his/her food

    * * *
    = eat, graze (on), dine, munch, nosh.

    Ex: Even the fearsome shark knows enough not to drive away the pilot fish while it eats, nor does it make a meal of the pilot fish when food is scarce.

    Ex: Whereas, before, the land was dense with stately white pines, now apple, plum, pear, peach, and cherry orchards stood in regimented rows and cattle grazed peacefully.
    Ex: They drove from the airport to the restaurant where he was to dine with the president of the 'Friends of the Library' group.
    Ex: People engage in a wide range of activities in libraries, from lively dialog while munching sandwiches and sipping soda, to flirting and caressing, to the more traditional activities of reading and information searching.
    Ex: Several hundred fans noshed on gourmet sandwiches, pizza, pasta and fancy chips and dips.
    * comer a dos carrillos = stuff + Posesivo + face.
    * comer Algo para matar el gusanillo = eat + Comida + to keep + Nombre + going.
    * comer carroña = scavenging.
    * comer como una lima = eat like + a horse.
    * comer como un animal = eat like + an animal.
    * comer como una vaca = eat like + a horse.
    * comer como un pajarito = eat like + a bird.
    * comer como un sabañón = eat like + a horse.
    * comer con apetito = eat with + appetite.
    * comer en casa = eat in.
    * comer fuera = eat out.
    * comerse = make + a meal of, prey on/upon, chew up.
    * comerse Algo vivo = eat + Nombre + alive.
    * comerse con los ojos = ogle.
    * comerse el tarro = dwell on/upon.
    * comerse las uñas = bite + Posesivo + fingers, bite + Posesivo + fingernails.
    * comerse los restos de = scavenge.
    * comerse los restos dejados por otro = scavenge.
    * comérselo todo = eat + Posesivo + way through.
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * dar de comer = feed.
    * descanso para comer = meal break.
    * estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.
    * ganas de comer = appetite.
    * hora de comer = mealtime [meal time].
    * juntarse el hambre con las ganas de comer = made for each other, be two of a kind, be a right pair.
    * lugar para comer = eating facility.
    * morder la mano del que + dar de comer = bite + the hand that feeds + Pronombre.
    * naranja de comer = eating orange.
    * no tener ganas de comer = be off + Posesivo + food, be off + Posesivo + oats.
    * salir a comer = eat out.
    * ser muy delicado para comer = be a picky eater.
    * ser muy melindroso para comer = be a picky eater.
    * ser muy tiquismiquis para comer = be a picky eater.
    * sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.
    * sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.
    * somos lo que comemos = we are what we eat.
    * tú te lo guisas, tú te lo comes = you've made your bed, now you must lie in it!.

    * * *
    comer1 [E1 ]
    vi
    A
    no tengo ganas de comer I'm not hungry o I don't feel like eating anything
    no hay nada para comer there's nothing to eat
    este niño no me come nada ( fam); this child won't eat anything (I make for him) ( colloq)
    las palomas comían de su mano the pigeons were eating out of o from her hand
    el sueldo apenas si les alcanza para comer he hardly earns enough to feed them
    comer como un sabañón or ( Esp) una lima or ( Méx) un pelón de hospicio ( fam); to eat like a horse
    comer como un pajarito ( fam); to eat like a bird
    2
    dar de comer to feed
    todavía hay que darle de comer (en la boca) we still have to spoonfeed him
    darle de comer al gato to feed the cat
    tengo que darles de comer a los niños I have to get the kids something to eat, I have to feed the kids
    nos dieron de comer muy bien they fed us very well
    ni siquiera nos dieron de comer they didn't even give us anything to eat
    darle a algn de comer aparte ( fam); to treat sb with kid gloves
    B
    1
    (tomar una comida): todavía no hemos comido we haven't eaten yet, we haven't had lunch ( o dinner etc) yet
    hace mucho tiempo que no salimos a comer (fuera) we haven't been out for a meal o eaten out for ages
    ¿dónde comieron anoche? where did you go for dinner o have dinner last night?
    no queremos comer en el hotel we don't want to have our meals in the hotel o to eat at the hotel
    ¡niños, a comer! lunchtime ( o dinnertime etc), children!
    ¿qué hay de comer? (a mediodía) what's for lunch?; (por la noche) what's for dinner o supper?
    aquí se come muy bien the food here is very good
    donde comen dos, comen tres there's always room for one more at the table
    2 (esp Esp, Méx) (almorzar) to have lunch, have dinner ( BrE colloq)
    nos invitaron a comer they asked us to lunch
    3 ( esp AmL) (cenar) to have dinner
    comemos a las nueve we have o eat dinner at nine
    nos invitaron a comer they asked o invited us to dinner
    ■ comer
    vt
    A ‹fruta/verdura/carne› to eat
    como mucha fruta I eat a lot of fruit
    no puedo comer chocolate I can't have o eat chocolate
    come un poco de queso have a little cheese
    tienes que comer todo lo que te sirvan you must eat (up) everything they give you
    ¿puedo comer otro? can I have another one?
    no tienen qué comer they don't have anything to eat
    nadie te va a comer ( fam); nobody's going to bite your head off, nobody's going to eat you
    mira el suéter, me lo comió la polilla look at my sweater, the moths have been at it o it's really moth-eaten
    como un cáncer que le come las entrañas ( liter); like a cancer gnawing away at his insides
    sin comerlo ni beberlo or sin comerla ni beberla: me llevé el castigo sin comerlo ni beberlo I got punished even though I didn't have anything to do with it o any part in it
    ¿(y) eso con qué se come? ( fam); what on earth's that? ( colloq), what's that when it's at home? ( BrE colloq)
    B ( fam)
    (hacer desaparecer): ese peinado le come mucho la cara that hairstyle hides half her face
    estos zapatos me comen los calcetines my socks keep slipping down with these shoes
    estos gastos nos han empezado a comer los ahorros these expenses have started eating into our savings
    el alquiler me come la mitad del sueldo the rent swallows up half my salary, half my salary goes on the rent
    si seguimos así nos va a comer la mugre if we go on like this we'll be swallowed up by dirt
    C (en ajedrez, damas) to take
    A ‹acento/palabra›
    te has comido todos los acentos you've left off o forgotten o ( BrE) missed off all the accents
    me comí dos líneas I missed out o skipped two lines
    se comen la `s' final they don't pronounce the final `s', they leave off o drop the final `s'
    se come la mitad de las palabras he swallows o he doesn't pronounce half his words
    B
    1 ( enf) ‹comida› to eat
    cómetelo todo eat it all up
    se lo comió de un bocado he gulped it down in one go
    está para comérsela ( fam); she's really tasty ( colloq), she's a real dish ( colloq)
    no te comas las uñas don't bite your nails
    ¿se te ha comido la lengua el gato? ( fam); have you lost your tongue?, has the cat got your tongue? ( colloq)
    se lo come la envidia he's eaten up o consumed with envy
    se comió cuatro años de cárcel ( fam); he did four years in prison o inside ( colloq)
    comerse a algn vivo ( fam); to skin sb alive ( colloq)
    si se entera mi madre me come viva if my mother finds out she'll skin me alive o have my guts for garters o make mincemeat of me ( colloq)
    2 (estrellarse contra) ‹árbol/poste› to smash o crash into
    3 (ser muy superior) to surpass, overshadow
    nadando y corriendo, él se come a su hermano ( fam); he can beat his brother hollow at swimming and running ( colloq), he knocks spots off his brother when it comes to swimming and running ( colloq)
    C ( fam)
    (hacer desaparecer): el sol se ha ido comiendo los colores de la alfombra the sun has faded the colors in the carpet
    el mar se ha comido casi toda la arena the sea has washed away nearly all the sand
    el ácido se come el metal the acid eats into o eats away the metal
    el colegio de los niños se me come casi todo el sueldo almost all my salary goes on the children's school fees, the children's school fees eat up almost all of my salary
    eating
    una persona de buen comer someone who enjoys his/her food
    el arte del buen comer the art of good eating
    el comer es como el rascar, todo es cuestión de empezar once you start eating, you don't want to stop
    * * *

     

    comer ( conjugate comer) verbo intransitivo


    este niño no me come nada (fam) this child won't eat anything (colloq);
    dar(le) de comer a algn (en la boca) to spoonfeed sb;
    darle de comer al gato/al niño to feed the cat/the kid;
    salir a comer (fuera) to go out for a meal, to eat out;
    ¿qué hay de comer? ( a mediodía) what's for lunch?;

    ( por la noche) what's for dinner o supper?
    b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch;


    c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner

    verbo transitivo
    a)fruta/verdura/carne to eat;

    ¿puedo comer otro? can I have another one?;

    no tienen qué comer they don't have anything to eat
    b) (fam) ( hacer desaparecer) See Also→ comerse 3

    c) (en ajedrez, damas) to take

    comerse verbo pronominal
    1
    a) ( al escribir) ‹acento/palabra to leave off;

    línea/párrafo to miss out

    palabra to swallow
    2 ( enf) ‹ comida to eat;

    comerse las uñas to bite one's nails
    3 (fam) ( hacer desaparecer)
    a) [acido/óxido] to eat away (at);

    [polilla/ratón] to eat away (at)
    b) [inflación/alquiler] ‹sueldo/ahorros to eat away at

    comer
    I verbo transitivo
    1 to eat
    2 (en el parchís, etc) to take
    3 (estrechar) ese corte de pelo te come la cara, that haircut makes your face look thinner
    ese mueble te come mucho salón, that piece of furniture makes your living room look smaller
    II verbo intransitivo to eat: hay que darle de comer al perro, we have to feed the dog
    ♦ Locuciones: familiar comer como una lima, to eat like a horse
    familiar comer el coco/tarro a alguien, to brainwash somebody
    sin comerlo ni beberlo, le pusieron una sanción, although he has nothing to do with it, he was disciplined
    ' comer' also found in these entries:
    Spanish:
    acostumbrar
    - aire
    - algo
    - alimentar
    - carrillo
    - cosa
    - dar
    - deshora
    - después
    - empezar
    - emplazar
    - enana
    - enano
    - estomacal
    - exacerbar
    - exigua
    - exiguo
    - gana
    - hambre
    - hasta
    - hincharse
    - jambar
    - le
    - leguminosa
    - menda
    - mierda
    - picar
    - reserva
    - rollo
    - sabañón
    - saciedad
    - saque
    - sopor
    - tarde
    - tarro
    - terminar
    - tragar
    - troglodita
    - tutiplén
    - a
    - acabar
    - ansia
    - apretujado
    - austero
    - barato
    - barbaridad
    - bueno
    - carta
    - chocolate
    - de
    English:
    any
    - avoid
    - before
    - bolt
    - brisk
    - buffet
    - company
    - conscious
    - craving
    - crunch
    - cut out
    - digestion
    - directive
    - eat
    - eat out
    - entertain
    - fancy
    - feed
    - feeding
    - finish
    - for
    - forage
    - free rein
    - full
    - go
    - go out
    - good
    - grab
    - grain
    - guzzle
    - have
    - hour
    - invite
    - just
    - leftovers
    - linger
    - lunch
    - lunchtime
    - mealtime
    - mop
    - nosh
    - out
    - overwhelming
    - pick at
    - plate
    - plough through
    - process
    - put away
    - spoon-feed
    - spot
    * * *
    vt
    1. [alimentos] to eat;
    no come carne casi nunca she hardly ever eats meat;
    ¿quieres comer algo? would you like something to eat?;
    no tengas miedo, nadie te va a comer don't be afraid, nobody's going to eat you;
    ni come ni deja comer he's a dog in the manger;
    Fam
    comer el coco o [m5] tarro a alguien [convencer] to brainwash sb;
    sin comerlo ni beberlo: sin comerlo ni beberlo, le hicieron jefe he became boss through no merit of his own;
    sin comerlo ni beberlo, nos encontramos en la bancarrota through no fault of our own, we went bankrupt
    2. Esp, Méx [al mediodía] to have for lunch;
    esp Andes [a la noche] to have for dinner;
    hoy hemos comido pescado we had fish today
    3. [en juegos de mesa] to take, to capture;
    me comió un alfil he took one of my bishops
    4. [consumir] to eat up;
    tus gastos nos comen casi todo mi sueldo your expenses eat up almost all of my salary;
    esta estufa come mucha leña this stove uses o gets through a lot of wood;
    los come la envidia they're eaten up with envy;
    eso me come mucho tiempo that takes up a lot of my time;
    me están comiendo los mosquitos the mosquitoes are eating me alive
    vi
    1. [ingerir alimentos] to eat;
    ahora no tengo ganas de comer I don't feel like eating o I'm not hungry right now;
    comer fuera, salir a comer to eat out;
    yo llevaré la bebida, tú compra las cosas de comer I'll get the drink, you buy the food;
    comer a la carta to eat à la carte;
    ¡a comer, chicos! lunch is/dinner's/ etc ready, children!;
    ¡come y calla! shut up and eat your dinner!;
    dar de comer al perro to feed the dog;
    no sé qué darles de comer a mis hijos esta noche I don't know what to give the children to eat this evening;
    en ese restaurante dan de comer muy bien the food is very good in that restaurant;
    Fam
    ser de buen comer to have a healthy appetite;
    Fig
    tener qué comer to have enough to live on;
    Fam
    comer a dos carrillos to stuff one's face;
    comer como una lima o [m5] un regimiento to eat like a horse;
    comimos como curas o [m5] reyes we ate like kings;
    comer y callar beggars can't be choosers;
    Fam
    dar o [m5]echar de comer aparte a alguien: a mi profesor hay que darle o [m5] echarle de comer aparte you have to be careful how you deal with my teacher, because you never know how he's going to react;
    donde comen dos comen tres there's always room for one more at the table
    2. Esp, Méx [al mediodía] to have lunch;
    ¿qué hay de comer? what's for lunch?;
    en casa comemos a las tres we have lunch at three o'clock at home;
    hemos quedado para comer we've arranged to meet for lunch;
    comer fuera, salir a comer to go out for lunch
    3. esp Andes [a la noche] to have dinner
    * * *
    I v/t eat; a mediodía have for lunch
    II v/i eat; a mediodía have lunch;
    no tienen qué comer they haven’t a thing to eat;
    sin comerlo ni beberlo fam all of a sudden
    * * *
    comer vt
    1) : to eat
    2) : to consume, to eat up, to eat into
    comer vi
    1) : to eat
    2) cenar: to have a meal
    3)
    dar de comer : to feed
    * * *
    comer vb
    1. (en general) to eat [pt. ate; pp. eaten]
    ¿comes pescado? do you eat fish?
    2. (al mediodía) to have lunch
    dar de comer to feed [pt. & pp. fed]

    Spanish-English dictionary > comer

  • 4 nada

    adv.
    1 at all.
    la película no me ha gustado nada I didn't like the film at all
    no es nada extraño it's not at all strange
    la obra no es nada aburrida the play isn't the slightest bit boring
    2 a little, a bit (poco).
    no hace nada que salió he left just a minute ago
    3 not at all, not a single thing, nothing, not a bit.
    4 anything.
    intj.
    nothing at all.
    pron.
    1 nothing.
    no pasó nada nothing happened
    no he leído nada de Lorca I haven't read anything by Lorca
    nada me gustaría más que poder ayudarte there's nothing I'd like more than to be able to help you
    no hay nada como un buen libro there's nothing (quite) like a good book
    nada más nothing else, nothing more
    no quiero nada más I don't want anything else
    no dijo nada de nada he didn't say anything at all
    no es nada it's nothing serious
    esto no es nada that's nothing
    te he traído un regalito de nada I've brought you a little something
    cuesta cinco millones, ¡ahí es nada! it costs five million, a real snip!
    casi nada almost nothing
    como si nada as if nothing was the matter, as if nothing had happened
    de nada don't mention it, you're welcome (respuesta a 'gracias')
    dentro de nada any second now
    ¡nada de eso! absolutely not!
    No quiero nada I don't want any.
    2 love (en tenis). (peninsular Spanish)
    f.
    1 nothing, bugger all.
    2 little bit, trace, tiny bit, tiny little bit.
    pres.indicat.
    3rd person singular (él/ella/ello) present indicative of spanish verb: nadar.
    * * *
    1 nothing
    (no hay) nada como... there's nothing like...
    ¿te has hecho daño? --no, no ha sido nada did you hurt yourself? --no, I'm all right thank you
    1 (not) at all
    1 nothingness
    \
    antes de nada first of all
    como si nada just like that
    de nada (no hay de qué) don't mention it, think nothing of it, (US you're welcome) 2 (insignificante) insignificant
    gracias, --de nada thanks, --don't mention it
    dentro de nada in a moment
    nada de eso not at all, nothing of the kind
    ¿se casa Maribel? --¡nada de eso! is Maribel getting married? --absolutely not!, no way!
    nada más... as soon as..., no sooner...
    nada menos que no less than
    por nada for no reason at all
    por nada del mundo (not) for anything in the world
    ¡y nada de...! and don't...!
    ¡y nada de bañarse en el río! and don't go bathing in the river!
    * * *
    1. noun f. 2. adv. - de nada 3. pron.
    nothing, anything
    * * *
    1. PRON
    1) (=ninguna cosa) [con el verbo inglés en forma afirmativa] nothing; [con el verbo inglés en forma negativa] anything

    no dijo nada en toda la tarde — he said nothing all afternoon, he didn't say anything all afternoon

    no hay nada como un café después de comer — there's nothing like a coffee after your meal, nothing beats a coffee after your meal

    -¿qué has comprado? -nada — "what have you bought?" - "nothing"

    nada de, no sabe nada de español — he knows no Spanish at all, he doesn't know any Spanish at all

    -¿qué te cuentas? -nada de particular — "what's new?" - "nothing much" o "not a lot"

    ¡nada de eso! — not a bit of it!

    ¡nada de marcharse! — forget about leaving!

    nada de nada — absolutely nothing, nothing at all

    ahí
    2) [en locuciones]
    a) [con verbo]

    estuvo en nada que lo perdiesen — they very nearly lost it

    no me falta de nada — I've got everything I need

    hace nada — just a moment ago

    no se parecen en nada — they're not at all alike

    quedar(se) en nada — to come to nothing

    no reparar en nada — to stop at nothing

    no servir para nada — to be utterly useless

    no ha sido nada — it's nothing, it doesn't matter

    b) [con preposición, adverbio]

    antes de nada, antes de nada tengo que telefonear — before I do anything else I must make a phone call

    a cada nada — LAm * constantly

    casi nada, no costó casi nada — it cost next to nothing

    ¡había unas cien mil personas! ¡casi nada! — there were no fewer than a hundred thousand people there!

    como si nada, se lo advertí, pero como si nada — I warned him but it was as if I hadn't spoken

    de nada, -¡gracias! -de nada — "thanks!" - "don't mention it" o "you're welcome"

    ¡tanto revuelo por un premio de nada! — all that fuss over such a silly little prize!

    dentro de nada — very soon

    nada más, -¿desea algo más? -nada más, gracias — "can I get you anything else?" - "no, that's all thank you"

    no dijo nada más — he didn't say anything else, he said nothing else

    nada más que estoy muy cansado And, Méx it's just that I'm very tired

    (nada más y) nada menos que... — (no more and) no less than...

    han ganado nada menos que un coche — they've won a car, no less

    ni nada — or anything

    pues no es feo ni nadairó he's not ugly... much!

    para nada — at all

    -¿te gusta? -para nada — "do you like it?" - "not at all"

    por nada, por nada se echa a llorar — she's always crying over nothing o for no reason at all

    no por nada le llaman "apestoso" — he's not called "smelly" for nothing

    ¡por nada! — Cono Sur not at all!, don't mention it!

    3) [como coletilla]

    pues nada, me voy — well, I'm off then

    -¿qué pasó? -pues nada, que estuve esperando y no llegó — "what happened?" - "well, I was there waiting and he didn't arrive"

    y nada, al final nos fuimos — anyway, in the end we left

    4) (Tenis) love
    2.
    ADV not at all, by no means

    no es nada fácil — it's not at all easy, it's by no means easy

    pues no eres tú nada ambiciosoiró well you're not very ambitious, are you?... much!

    3.
    SF
    * * *
    I
    1)

    antes que or de nada — first of all

    no hay nada como... — there's nothing like...

    no es por nada pero... — don't take this the wrong way but...

    nada de nada — (fam) not a thing

    nada más: no hay nada más there's nothing else; ¿algo más? - nada más anything else? - no, that's it o that's all; nada más fui yo (Méx) I was the only one who went; salí nada más comer I went out right o straight after lunch; sacó (nada más ni) nada menos que el primer puesto she came first no less; nada más que: no se lo dije nada más que a él he's the only one I told; para nada: no me gustó para nada I didn't like it at all; como si nada (fam): me lo dijo como si nada! she told me as if it was nothing; se quedó como si nada she didn't even bat an eyelid; no hay nada que hacerle — (fam) that's all there is to it

    2)
    b) ( muy poco)

    con or de nada se rompe — it breaks just like that

    estar en nada: estuvo en nada que perdiéramos el tren — we very nearly missed the train

    c) (fam) ( uso expletivo)

    y nada, que al final no lo compró — anyway, in the end she didn't buy it

    pues nada, ya veremos qué pasa — well o anyway, we'll see what happens

    3) (Esp) ( en tenis) love
    II

    no está nada preocupadohe isn't at all o the least bit worried

    III
    1) (Fil)
    2) (Méx, RPl fam) ( pequeña cantidad)
    * * *
    = anything, nothing, nil, zero + Nombre, naught, nothingness, nowt, zilch.
    Ex. As an inveterate user of the British Museum Library he was able to confirm that 'a library is not worth anything without a catalogue'.
    Ex. Nothing happens until the ENTER key is pressed.
    Ex. While our vision of our readers is hazy and our interests in them nil, then criticism must be either trivial or irrelevant.
    Ex. In recent years special libraries have been faced with a number of important factors, including reduced purchase budgets, zero increases in staffing, and the opportunities offered by automation.
    Ex. Was everything she learned for naught? She felt extinguished.
    Ex. The emptiness and nothingness associated with writer's block is often described as a kind of death, a place where there is nothing to decide, nothing about which to express an opinion.
    Ex. There's a real danger of flying off on a tangent while writing about this as it for once is purely about politics and there's ' nowt' as controversial as that.
    Ex. Before you lend cash to Tom, Dick and Harry, be sure you know what you're doing or else your friendship will be worth zilch.
    ----
    * a cambio de nada = for nothing.
    * a nadie le importa nada = nobody + gives a damn.
    * antes de nada = before long, before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.
    * antes que nada = first of all, before anything else, first off, above all things.
    * a propósito de nada = for no specific reason, for no particular reason.
    * caer en la nada = fall into + the void, fall into + (empty) space.
    * casi nada = next to nothing.
    * como si nada = be right as rain, unfazed.
    * contar para nada = count + for nothing.
    * decir la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad = to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth.
    * de la nada = from nowhere, out of nowhere.
    * del año de la nada = from the year dot.
    * en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.
    * en casi nada = in no time at all, in next to no time.
    * en nada de tiempo = at a moment's notice, in next to no time, in no time at all, in no time.
    * esperar sin nada que hacer = kick + Posesivo + heels.
    * estar con amigos en la calle pasando el rato sin hacer nada = hang out + on the street.
    * estar sin hacer nada = sit + idle, stand + idle.
    * hablar sin decir nada = waffle.
    * hacer como si nada = play it + cool.
    * más que nada = more than anything else.
    * nada bonito = unlovely.
    * nada claro = unclear, uncleared.
    * nada convencido = unimpressed.
    * nada convencional = unorthodox.
    * ¡nada de eso! = no dice!.
    * nada de importancia = nothing in particular.
    * nada de nada = zilch.
    * nada desdeñable = not inconsiderable.
    * nada despreciable = not inconsiderable.
    * nada en absoluto = not at all, nothing whatsoever.
    * nada en la vida es gratuito = you cannot make an omelette without breaking eggs.
    * nada envidiable = unenviable.
    * nada es gratis = nothing comes without a cost.
    * nada es gratis en la viña del Señor = there is no such thing as a free lunch, there is no such thing as a free ride.
    * nada es mejor que = nothing beats....
    * nada + estar + más apartado de la realidad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más apartado de la verdad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más lejos de la verdad = nothing + can + be further from the truth, nothing + can + be further from the truth.
    * nada extraordinario = unremarkable.
    * nada impresionado = unimpressed.
    * nada instintivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada intuitivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada lógico = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada más = anything else, nothing else.
    * nada más y nada menos = as much as + Expresión Numérica.
    * nada más y nada menos que = in the order of + Cantidad, nothing less than.
    * nada más y nada menos que de/por + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * nada más y nada menos que desde + Expresión Temporal = from as far back as + Expresión Temporal.
    * nada más y nada menos que + Número = as many as + Número.
    * nada materialista = unworldly.
    * nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.
    * nada puede estar más alejado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada puede estar más apartado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada sabe mejor que sentirse delgado = nothing tastes as good as thin feels.
    * nada se acaba hasta que no se acaba = nothing is done until it's done.
    * nada sorprendente = unsurprising.
    * nada supera a = nothing beats....
    * no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.
    * no conducir a nada = be exercises in + futility.
    * no conocer a Alguien de nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conocer a Alguien para nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conseguir nada = achieve + nothing.
    * no deber nada = pay + Posesivo + dues.
    * no decir nada = keep + quiet.
    * no decir nada a nadie = lips + seal.
    * no encontrar nada + Adjetivo = find far from + Adjetivo.
    * no estar nada + Adjetivo = be anything but + Adjetivo.
    * no + haber + nada como = there + be + nothing like.
    * no haber nada de verdad en = there + be + any/no truth to.
    * no + haber + nada malo en = there + be + nothing wrong in/with.
    * no hacer nada = vegetate, veg out.
    * no hacer nada al respecto = leave + unchecked.
    * no hacer nada de particular = do + nothing in particular.
    * no hay nada como = nothing beats....
    * no hay nada imposible = all bets are off.
    * no hay nada mejor que = nothing beats....
    * no hay nada oculto = what you see is what you get.
    * no importar nada = not give a shit, not give a fuck.
    * no parecerse en nada a = be nothing like.
    * no perderse nada = be no great loss.
    * no querer saber más nada de = drop + Nombre + like a hot potato, drop + Nombre + like a hot brick.
    * no querer saber nada de = want + nothing to do with.
    * no querer tener nada que ver con = want + nothing to do with.
    * no revelar nada a nadie = lips + seal.
    * no ser nada = add up to + nothing.
    * no ser nada fácil = be hard-pushed to.
    * no servir de nada = be of no avail, be to no avail.
    * no servir de nada que + Subjuntivo = no use + Ving.
    * no servir para nada = be good for nothing, pissing into the wind, be of no avail, be to no avail, all + be for + naught.
    * no significar nada = add up to + nothing.
    * no suponer nada = add up to + nothing.
    * no tener nada en contra de Algo = have + nothing against, have + no quarrel about + Nombre.
    * no tener nada que perder = have + nothing to lose.
    * no tener nada que ver con = be irrelevant to.
    * no tener tiempo de nada = have + not a moment to spare.
    * o nada en absoluto = if at all.
    * para nada = in vain, to no avail, without any avail, vainly, of no avail.
    * para que no falte de nada = for good measure.
    * persona que nunca se deshace de anda = hoarder, packrat, magpie.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada o casi nada = at little or no extra cost.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * primero que nada = first off.
    * que no conduce a nada = circuitous.
    * quien nada arriesga nada gana = nothing ventured, nothing gained.
    * reducir a la nada = reduce to + nil.
    * saber un poco de todo y mucho de nada = jack of all trades, master of none.
    * sentarse sin hacer nada = sit + idle.
    * ser nada más y nada menos que = be nothing less than.
    * servir de poco o nada = be of little or no avail.
    * servir para nada = count + for nothing.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin nada de gracia = unfunny.
    * sin nada que destacar = uneventful.
    * sin poder hacer nada = helplessly.
    * trabajar a cambio de nada = work for + nothing.
    * una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.
    * y antes de nada = the next thing + Pronombre + know.
    * * *
    I
    1)

    antes que or de nada — first of all

    no hay nada como... — there's nothing like...

    no es por nada pero... — don't take this the wrong way but...

    nada de nada — (fam) not a thing

    nada más: no hay nada más there's nothing else; ¿algo más? - nada más anything else? - no, that's it o that's all; nada más fui yo (Méx) I was the only one who went; salí nada más comer I went out right o straight after lunch; sacó (nada más ni) nada menos que el primer puesto she came first no less; nada más que: no se lo dije nada más que a él he's the only one I told; para nada: no me gustó para nada I didn't like it at all; como si nada (fam): me lo dijo como si nada! she told me as if it was nothing; se quedó como si nada she didn't even bat an eyelid; no hay nada que hacerle — (fam) that's all there is to it

    2)
    b) ( muy poco)

    con or de nada se rompe — it breaks just like that

    estar en nada: estuvo en nada que perdiéramos el tren — we very nearly missed the train

    c) (fam) ( uso expletivo)

    y nada, que al final no lo compró — anyway, in the end she didn't buy it

    pues nada, ya veremos qué pasa — well o anyway, we'll see what happens

    3) (Esp) ( en tenis) love
    II

    no está nada preocupadohe isn't at all o the least bit worried

    III
    1) (Fil)
    2) (Méx, RPl fam) ( pequeña cantidad)
    * * *
    = anything, nothing, nil, zero + Nombre, naught, nothingness, nowt, zilch.

    Ex: As an inveterate user of the British Museum Library he was able to confirm that 'a library is not worth anything without a catalogue'.

    Ex: Nothing happens until the ENTER key is pressed.
    Ex: While our vision of our readers is hazy and our interests in them nil, then criticism must be either trivial or irrelevant.
    Ex: In recent years special libraries have been faced with a number of important factors, including reduced purchase budgets, zero increases in staffing, and the opportunities offered by automation.
    Ex: Was everything she learned for naught? She felt extinguished.
    Ex: The emptiness and nothingness associated with writer's block is often described as a kind of death, a place where there is nothing to decide, nothing about which to express an opinion.
    Ex: There's a real danger of flying off on a tangent while writing about this as it for once is purely about politics and there's ' nowt' as controversial as that.
    Ex: Before you lend cash to Tom, Dick and Harry, be sure you know what you're doing or else your friendship will be worth zilch.
    * a cambio de nada = for nothing.
    * a nadie le importa nada = nobody + gives a damn.
    * antes de nada = before long, before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.
    * antes que nada = first of all, before anything else, first off, above all things.
    * a propósito de nada = for no specific reason, for no particular reason.
    * caer en la nada = fall into + the void, fall into + (empty) space.
    * casi nada = next to nothing.
    * como si nada = be right as rain, unfazed.
    * contar para nada = count + for nothing.
    * decir la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad = to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth.
    * de la nada = from nowhere, out of nowhere.
    * del año de la nada = from the year dot.
    * en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.
    * en casi nada = in no time at all, in next to no time.
    * en nada de tiempo = at a moment's notice, in next to no time, in no time at all, in no time.
    * esperar sin nada que hacer = kick + Posesivo + heels.
    * estar con amigos en la calle pasando el rato sin hacer nada = hang out + on the street.
    * estar sin hacer nada = sit + idle, stand + idle.
    * hablar sin decir nada = waffle.
    * hacer como si nada = play it + cool.
    * más que nada = more than anything else.
    * nada bonito = unlovely.
    * nada claro = unclear, uncleared.
    * nada convencido = unimpressed.
    * nada convencional = unorthodox.
    * ¡nada de eso! = no dice!.
    * nada de importancia = nothing in particular.
    * nada de nada = zilch.
    * nada desdeñable = not inconsiderable.
    * nada despreciable = not inconsiderable.
    * nada en absoluto = not at all, nothing whatsoever.
    * nada en la vida es gratuito = you cannot make an omelette without breaking eggs.
    * nada envidiable = unenviable.
    * nada es gratis = nothing comes without a cost.
    * nada es gratis en la viña del Señor = there is no such thing as a free lunch, there is no such thing as a free ride.
    * nada es mejor que = nothing beats....
    * nada + estar + más apartado de la realidad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más apartado de la verdad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más lejos de la verdad = nothing + can + be further from the truth, nothing + can + be further from the truth.
    * nada extraordinario = unremarkable.
    * nada impresionado = unimpressed.
    * nada instintivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada intuitivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada lógico = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada más = anything else, nothing else.
    * nada más y nada menos = as much as + Expresión Numérica.
    * nada más y nada menos que = in the order of + Cantidad, nothing less than.
    * nada más y nada menos que de/por + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * nada más y nada menos que desde + Expresión Temporal = from as far back as + Expresión Temporal.
    * nada más y nada menos que + Número = as many as + Número.
    * nada materialista = unworldly.
    * nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.
    * nada puede estar más alejado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada puede estar más apartado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada sabe mejor que sentirse delgado = nothing tastes as good as thin feels.
    * nada se acaba hasta que no se acaba = nothing is done until it's done.
    * nada sorprendente = unsurprising.
    * nada supera a = nothing beats....
    * no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.
    * no conducir a nada = be exercises in + futility.
    * no conocer a Alguien de nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conocer a Alguien para nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conseguir nada = achieve + nothing.
    * no deber nada = pay + Posesivo + dues.
    * no decir nada = keep + quiet.
    * no decir nada a nadie = lips + seal.
    * no encontrar nada + Adjetivo = find far from + Adjetivo.
    * no estar nada + Adjetivo = be anything but + Adjetivo.
    * no + haber + nada como = there + be + nothing like.
    * no haber nada de verdad en = there + be + any/no truth to.
    * no + haber + nada malo en = there + be + nothing wrong in/with.
    * no hacer nada = vegetate, veg out.
    * no hacer nada al respecto = leave + unchecked.
    * no hacer nada de particular = do + nothing in particular.
    * no hay nada como = nothing beats....
    * no hay nada imposible = all bets are off.
    * no hay nada mejor que = nothing beats....
    * no hay nada oculto = what you see is what you get.
    * no importar nada = not give a shit, not give a fuck.
    * no parecerse en nada a = be nothing like.
    * no perderse nada = be no great loss.
    * no querer saber más nada de = drop + Nombre + like a hot potato, drop + Nombre + like a hot brick.
    * no querer saber nada de = want + nothing to do with.
    * no querer tener nada que ver con = want + nothing to do with.
    * no revelar nada a nadie = lips + seal.
    * no ser nada = add up to + nothing.
    * no ser nada fácil = be hard-pushed to.
    * no servir de nada = be of no avail, be to no avail.
    * no servir de nada que + Subjuntivo = no use + Ving.
    * no servir para nada = be good for nothing, pissing into the wind, be of no avail, be to no avail, all + be for + naught.
    * no significar nada = add up to + nothing.
    * no suponer nada = add up to + nothing.
    * no tener nada en contra de Algo = have + nothing against, have + no quarrel about + Nombre.
    * no tener nada que perder = have + nothing to lose.
    * no tener nada que ver con = be irrelevant to.
    * no tener tiempo de nada = have + not a moment to spare.
    * o nada en absoluto = if at all.
    * para nada = in vain, to no avail, without any avail, vainly, of no avail.
    * para que no falte de nada = for good measure.
    * persona que nunca se deshace de anda = hoarder, packrat, magpie.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada o casi nada = at little or no extra cost.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * primero que nada = first off.
    * que no conduce a nada = circuitous.
    * quien nada arriesga nada gana = nothing ventured, nothing gained.
    * reducir a la nada = reduce to + nil.
    * saber un poco de todo y mucho de nada = jack of all trades, master of none.
    * sentarse sin hacer nada = sit + idle.
    * ser nada más y nada menos que = be nothing less than.
    * servir de poco o nada = be of little or no avail.
    * servir para nada = count + for nothing.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin nada de gracia = unfunny.
    * sin nada que destacar = uneventful.
    * sin poder hacer nada = helplessly.
    * trabajar a cambio de nada = work for + nothing.
    * una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.
    * y antes de nada = the next thing + Pronombre + know.

    * * *
    A
    1 nothing
    es mejor que nada it's better than nothing
    de nada sirve que le compres libros si no los lee there's no point in buying him books if he doesn't read them
    antes que or de nada first of all
    nada te faltará or no te faltará nada you won't want for anything
    no hay nada como un buen baño caliente there's nothing like a nice hot bath
    hace dos días que no come nada he hasn't eaten a thing o anything for two days
    ¡no sirves para nada! you're useless
    no se hizo nada he wasn't hurt
    no sé por qué llora, yo no le hice nada I don't know why he's crying, I didn't touch him
    ¿te has hecho daño? — no, no ha sido nada did you hurt yourself? — no, it's nothing
    ¡perdón! — no fue nada sorry! — that's all right
    no es por nada pero … don't take this the wrong way but …
    se fue sin decir nada she left without a word
    nadie me dio nada nobody gave me anything
    nada DE algo:
    no necesita nada de azúcar it doesn't need any sugar at all
    eso no tiene nada de gracia that's not in the least bit o not at all funny
    ¡nada de juegos or jugar ahora! you're not playing o I don't want any games now!
    2 ( en locs):
    de nada you're welcome, it's a pleasure, don't mention it ( frml)
    nada de nada ( fam); not a thing
    nada más: no hay nada más there's nothing else
    ¿algo más? — nada más anything else? — no, that's it o that's all o that's the lot
    no se pudo hacer nada más or más nada por él nothing more could be done for him
    nada más fui yo ( Méx); I was the only one who went
    no nada más yo lo critico ( Méx); I'm not the only one to criticize him
    salí nada más comer I went out right o straight after lunch
    nada más llegar subió a verla as soon as he arrived he went up to see her
    nada más que: la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad the truth, the whole truth, and nothing but the truth
    no se lo dije nada más que a él he's the only one I told, I didn't tell anyone except him o but him
    nada que … ( Andes fam): ya son las diez y nada que vienen it's already ten o'clock and there's still no sign of them
    ni nada ( fam): no me avisó ni nada ( fam); he didn't tell me or anything, he didn't even tell me
    no es ambicioso ni nada ( iró); he's not at all ambitious or anything like that! ( iro)
    para nada not … at all
    ese tema no se tocó para nada that topic didn't come up at all
    no me gustó para nada I didn't like it at all o one little bit
    ahí es nada ( fam iró): hicieron un par de millones, ahí es nada they made a couple of million … peanuts o chickenfeed! ( colloq iro)
    como si nada ( fam): ¡me lo dice como si nada! she tells me as casual as you like, and she tells me as if it was nothing
    se quedó como si nada she didn't even bat an eyelid
    se lo dije mil veces, pero como si nada I told her over and over again, but it didn't do the slightest bit of good
    no estás/está en nada ( Ven arg); you're/he's so uncool ( colloq), you don't/he doesn't have a clue ( colloq)
    no hay nada que hacerle ( fam); that's all there is to it, there are no two ways about it
    B
    1
    (algo): ¿has visto alguna vez nada igual? have you ever seen the like of it o the likes of it o anything like it?
    antes de que digas nada before you say anything
    2
    (muy poco): con or de nada se rompe it breaks just like that
    fue un golpe de nada it was only a little bump
    en nada de tiempo in no time at all
    compraron la casa por nada they bought the house for next to nothing
    dentro de nada very soon, in no time at all
    estar en nada: estuvo en nada que perdiéramos el tren we very nearly missed the train
    no nos vieron, pero estuvo en nada they didn't see us, but it was a close call o shave
    3 ( fam)
    (uso expletivo): y nada, que al final no lo compró anyway, in the end she didn't buy it
    pues nada, ya veremos qué pasa well o anyway, we'll see what happens
    C ( Esp) (en tenis) love
    quince-nada fifteen-love
    no está nada preocupado he isn't at all o the least bit worried
    anoche no dormí nada I didn't sleep a wink o at all last night
    no me gusta nada lo que has hecho I don't like what you've done one bit
    no es nada engreído el chico ( iró); he sure is vain!, he isn't half conceited! ( BrE)
    A ( Fil):
    la nada nothing
    el universo se creó de la nada the universe was created from nothing o from the void
    surgió de la nada it came out of nowhere
    B
    (Méx, RPl fam) (pequeña cantidad): ¿le diste vino al bebé? — sólo una nada did you give the baby wine? — only a tiny drop
    le puse una nada de sal I added a tiny pinch of salt
    ganó por una nada he won by a whisker
    * * *

     

    Del verbo nadar: ( conjugate nadar)

    nada es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente indicativo

    2ª persona singular (tú) imperativo

    Multiple Entries:
    nada    
    nadar
    nada pronombre
    1


    de nada sirve que le compres libros there's no point in buying him books;
    antes que or de nada first of all;
    no quiere nada he doesn't want anything;
    ¡no sirves para nada! you're useless;
    sin decir nada without a word
    b) ( en locs)


    nada de nada (fam) not a thing;
    nada más: no hay nada más there's nothing else;
    ¿algo más? — nada más anything else? — no, that's it o that's all;
    nada más fui yo (Méx) I was the only one who went;
    salí nada más comer I went out right o straight after lunch;
    sacó (nada más ni) nada menos que el primer puesto she came first no less;
    para nada: no me gustó para nada I didn't like it at all;
    por nada: la compraron por nada they bought it for next to nothing;
    discuten por nada they argue over nothing;
    llora por nada she cries at the slightest little thing
    2 (Esp) ( en tenis) love;

    ■ adverbio:
    no está nada preocupado he isn't at all o the least bit worried;

    esto no me gusta nada I don't like this at all o (colloq) one bit
    nadar ( conjugate nadar) verbo intransitivo
    a) [persona/pez] to swim;

    ¿sabes nada? can you swim?;

    nada (estilo) mariposa/pecho to do (the) butterfly/breaststroke;
    nada de espalda or (Méx) de dorso to do (the) back stroke
    b) [ramas/hojas] ( flotar) to float

    c)

    nadar en ( tener mucho): nada en dinero to be rolling in money (colloq);

    el pollo nadaba en grasa the chicken was swimming in grease
    verbo transitivo
    to swim
    nada
    I pron
    1 (ninguna cosa) nothing: ¿qué te cuentas?, - nada nuevo, how it's going?, - nothing new
    (con otro negativo) nothing, not... anything: no hay nada más importante, there is nothing more important
    no tocamos nada, we didn't touch anything
    no lo cambiaría por nada del mundo, I wouldn't change it for anything on earth
    2 (en preguntas) anything: ¿no tienes nada que decir?, don't you have anything to say?
    3 (muy poco) con la niebla no veíamos nada, we couldn't see a thing in the fog
    no fue nada, (herida, golpe) I wasn't hurt
    (respuesta a una disculpa) it's all right
    4 (en ciertas construcciones) anything
    más que nada, more than anything: me importa más que nada, it means more than anything else to me
    sin decir nada, without saying anything/a word
    II adverbio not at all: no nos aburrimos nada, we weren't bored at all
    no escribe nada mal, he doesn't write at all badly
    III sustantivo femenino nothingness
    ♦ Locuciones: casi nada, almost nothing
    gracias, - de nada, thanks, - don't mention it
    más que nada: te lo digo más que nada para que no vayas a meter la pata, more than anything else I'm telling you so you don't put your foot in it
    nada más: nada más oírlo, as soon as she heard it
    familiar para nada, not at all
    nadar verbo intransitivo
    1 Dep to swim: no sé nadar, I can't swim
    2 (un objeto) to float
    3 (tener en abundancia) nada en libros, she has a lot of books
    ' nada' also found in these entries:
    Spanish:
    absolutamente
    - adelantar
    - adorno
    - amilanarse
    - amohinarse
    - balde
    - bastante
    - bregar
    - cabo
    - callar
    - calmarse
    - cero
    - ciega
    - ciego
    - clara
    - claro
    - comecome
    - como
    - comparecencia
    - concreta
    - concreto
    - conducir
    - contra
    - dar
    - débil
    - decir
    - derecha
    - desocupada
    - desocupado
    - doblar
    - doblarse
    - doble
    - ecuánime
    - embalarse
    - envidiar
    - escaramuza
    - escarceo
    - faltar
    - frescura
    - ir
    - gusto
    - hablar
    - incumbir
    - interés
    - interlunio
    - jota
    - jueves
    - maldita
    - maldito
    - más
    English:
    all
    - all right
    - amusing
    - antsy
    - anything
    - associate
    - avail
    - blank
    - board
    - breathe
    - burn
    - clash
    - clear
    - click
    - come into
    - contrary
    - cop
    - damn
    - dark
    - dark horse
    - dead
    - depth
    - dim
    - dishwater
    - disorderly
    - drone
    - dwindle
    - earth
    - earthly
    - easy
    - enforce
    - ever
    - excuse
    - first
    - flair
    - further
    - go on
    - go without
    - going
    - good
    - hand
    - hang about
    - hang around
    - hardly
    - harm
    - have
    - head
    - home
    - hot
    - ill-considered
    * * *
    pron
    1. [ninguna cosa o cantidad] nothing;
    [en negativas] anything;
    no he leído nada de Lorca I haven't read anything by Lorca;
    no pasó nada nothing happened;
    a él nada parece satisfacerle he never seems to be satisfied with anything;
    de nada vale insistir there's no point in insisting;
    nada me gustaría más que poder ayudarte there's nothing I'd like more than to be able to help you;
    no hay nada como un buen libro there's nothing (quite) like a good book;
    tranquilos, no es nada don't worry, it's nothing serious;
    casi nada almost nothing;
    de nada, Am [m5] por nada [respuesta a “gracias”] you're welcome, don't mention it;
    esto no es nada that's nothing;
    no queda nada de café there's no coffee left;
    no tengo nada de ganas de ir I don't feel like going at all;
    no dijo nada de nada he didn't say anything at all;
    no me ha gustado nada de nada I didn't like it at all o one little bit;
    nada de quejas, ¿de acuerdo? no complaining, right?, I don't want any complaints, right?;
    nada más nothing else, nothing more;
    ¿desean algo más? – nada más, gracias do you want anything else? – no, that's everything o all, thank you;
    no quiero nada más I don't want anything else;
    me dio de plazo dos días nada más she only gave me two days to do it;
    me ha costado nada más que 20 dólares it only cost me 20 dollars;
    ¡tanto esfuerzo para nada! all that effort for nothing!
    2. [poco, muy poco]
    yo apenas sé nada de ese tema I hardly know anything about that subject;
    es muy frágil y con nada se parte it's very fragile and is easily broken;
    dentro de nada any second now;
    lo he visto salir hace nada I saw him leave just a moment ago o just this minute;
    no hace nada que salió he left just a moment ago o just this minute;
    por nada se enfada she gets angry at the slightest thing, it doesn't take much for her to get angry;
    CAm, Col, Ven Fam
    a cada nada every five minutes, constantly;
    Méx
    en nada estuvo que se casara he very nearly got married
    3. Esp [en tenis] love;
    treinta nada thirty love
    4. [expresando negación]
    ¡nada de eso! absolutely not!;
    no pienso ir, ni llamar, ni nada I won't go, or call, or anything;
    no tenemos ni coche, ni moto, ni nada que se le parezca we don't have a car or a motorbike, or anything of that sort
    5. Comp
    ¡ahí es nada!, ¡casi nada!: cuesta cinco millones, ¡ahí es nada! o [m5]¡casi nada! it costs a cool five million!;
    como si nada as if nothing was the matter, as if nothing had happened;
    (nada más y) nada menos que [cosa] no less than;
    [persona] none other than; Fam
    ni nada: ¡no es alta ni nada la chica! she's tall all right!, you could say she's tall!;
    no es por nada: no es por nada pero creo que estás equivocado don't take this the wrong way, but I think you're mistaken;
    no es por nada pero llevas la bragueta abierta by the way, your fly's undone
    adv
    1. [en absoluto] at all;
    la película no me ha gustado nada I didn't like the movie at all;
    no he dormido nada I didn't get any sleep at all;
    no es nada extraño it's not at all strange;
    la obra no es nada aburrida the play isn't the slightest bit boring;
    no está nada mal it's not at all bad;
    no nos llevamos nada bien we don't get on at all well;
    Fam
    ¿te importa que me quede? – ¡para nada! do you mind if I stay? – of course not! o not at all!
    2. Fam [enfático]
    nada, que no hay manera de convencerle but no, he just refuses to be convinced
    nf
    1.
    la nada nothingness, the void;
    [el no ser]
    salir o [m5] surgir de la nada to appear out of o from nowhere
    2. Méx, RP Fam [muy poco]
    le pedí plata y me dio una nada I asked him for some money and he gave me next to nothing;
    comí una nada de helado I had a tiny bit of ice cream
    de nada loc adj
    te he traído un regalito de nada I've brought you a little something;
    es sólo un rasguño de nada it's just a little scratch
    nada más loc adv
    1. [al poco de]
    nada más salir de casa… no sooner had I left the house than…, as soon as I left the house…;
    nos iremos nada más cenar we'll go as soon as we've had dinner, we'll go straight after dinner
    2. Méx [solamente]
    nada más vine yo I'm the only one who's come
    3. Méx [sin más]
    de la fiesta regresaron a casa y nada más they went straight home after the party
    * * *
    I pron nothing;
    no hay nada there isn’t anything;
    no es nada it’s nothing;
    nada más nothing else;
    nada menos que no less than;
    nada de nada nothing at all;
    para nada not at all;
    no lo entiendes para nada you don’t understand at all;
    lo dices como si nada you talk about it as if it was nothing;
    más que nada more than anything;
    no lo haría por nada del mundo I wouldn’t do it if you paid me;
    por menos de nada for no reason at all;
    nada más llegar as soon as I arrived;
    antes de nada first of all;
    ¡nada de eso! fam you can put that idea out of your head;
    ¡casi nada! peanuts!;
    ¡de nada! you’re welcome, not at all;
    pues nada, … well, …
    II adv not at all;
    no ha llovido nada it hasn’t rained;
    no estoy nada contento I’m not at all happy
    III f nothingness
    * * *
    nada adv
    : not at all, not in the least
    no estamos nada cansados: we are not at all tired
    nada nf
    1) : nothingness
    2) : smidgen, bit
    una nada le disgusta: the slightest thing upsets him
    nada pron
    1) : nothing
    no estoy haciendo nada: I'm not doing anything
    2)
    casi nada : next to nothing
    3)
    de nada : you're welcome
    4)
    dentro de nada : very soon, in no time
    5)
    nada más : nothing else, nothing more
    * * *
    nada1 adv at all
    nada2 pron
    1. nothing / not... anything
    no hay nada, está vacío there's nothing there, it's empty
    2. (en tenis) love
    de nada (como respuesta) you're welcome / don't mention it (sin importancia) little / slight
    nada de no / any
    no tengo nada de dinero I've got no money / I haven't got any money
    no habla nada de inglés he speaks no English / doesn't speak any English
    nada más... as soon as...
    nada más entrar, vi a Fernando I saw Fernando as soon as I went in

    Spanish-English dictionary > nada

  • 5 carraca

    Carraca, esta palabra significa comida, condimentos, conquivus, (cacharros, etc.). Cuando íbamos a llindiar el ganáu disdi ‘l albiar el díe fasta que tapecíe, (cuidar el ganado desde el amanecer hasta el oscurecer) llevábamos la carraca nun cabaxín, zurronacu ou cestacu cualquier, (cabás, zurrón o cualquier otro cesto). Les muyeres baxaben al merquéu ya traíen la carraca pa toa la xemana. (Las mujeres bajaban al mercado y compraban si tenían dinero lo que se necesitase en la casa para toda la semana). Carraca tamén lu ye lu que lus vaqueirus chebaban disdi la teixá pal sou cabanu ou corte de la braña, dunde a lu mexor taben un fatáu de díes xin baxar a l'aldina, per ístu llebaben un carracáu de couxes que ñecexitaben. (Carraca también es lo que los vaqueros llevaban desde casa para sus cabañas del puerto, las morteras o los prados, donde a lo mejor estaban unos días sin bajar a la aldea, por esto subían muchas cosas que necesitaban y no todas eran para comer sino que algunas eran simples cacharros, o humildes mantas. Y carraca hermanos míos, era la que hacía mi madre y todas las vindas de los rojos, cuando todas las semanas iban a visitar a sus maridos a la Cárcel Modelo de Oviedo, como por las demás no puedo hablar, porque yo no sé cómo se arreglaban las pobrecitas, aunque me supongo que muchas hasta pidiendo limosna, sí que lo puedo hacer de mi madre, que todos los martes era el día que tenía de comunicación, y ella nunca sabía si le iba encontrar vivo, porque por aquellos tiempos fechus de llágrimes ya xufriencies, tous lus díes na carxel d'Uviéu achuquinaben cambrionáus enteirus de xóvenes astures y'anxina d’ista maneira tan achuquina, encalducá per prexones xin concencia, nin dinidá nin «Xusticia Humana», fexérun bon amagüestu de toes les xuventúes roxes d'Asturies, ya les pouques que nun achuquinarun llantárunlas nus batallones de trabayadores, dunde munchus morrierun achindi fartus de fames, de llatigazus ya vexaciones, ya lus oitres que xuerti tubieren de golguer pa la sou teixá, fexérunlu mamplenáus d'amollexíes que per mor d'echus tamén fatáus morrieron. Falaba you que carraca yera lu que miou má le chevaba ‘l miou pá tous lus martes a la carxel, que you nun séi lu que yera, perque na nuexa teixá nun había esconxolancia de nagua, peru lu que fora écha llantábalu tou nuna fardelaca, ya colaba na xuntura d'oitres muyeres de l'allina camín d'Uviéu tres ou catru gores endenantes qu’almaneciera, pos teníen qu'espatuxar alrreór de cuarenta quilómetrus andandu ya oitres tantus pa la regolguía, pos entoncenes nun valía faer el auto-stop que güéi se fae, perque tous lus cambriones ya coches cuaxi yeren millitares, y'angunus oitres yeren de lus drechistes, ya lus roxus nun teníamus namái que goxetáus mexeries, ya manegáus de miéu ‘l nuexu hermenu ‘l venceor, perque lus nuexus homes morrieran lluchandu nel frinti, ya lus oitres taben arretrigáus per les cárxeles dunde poucu a poucu lus achuquinaben ou lus esclavizaben nus batallones de trabayaóres, anxina yera que tou Asturies taba xemada de viudes, de vieyus ya de guaxiquinus güerfaninus, que tous nuexóitres, viétchus, muyeres ya nenus de lus roxus, díbamus ser esclavizáus inhumanamente baxu 'n enfernal xugu que nun nus dexaba más llibertá que la que nel xuenu cheldábamus. —Ya n'agora vou xebrame del trabayu d'enfilerar pallabres p'encalducalus cuamigu dientru d’ista hestoria dou tán lus raigones ya l'escola de nuexes costumes ya llingua. TRADUCCIÓN.—Por aquellos tiempos hechos de lágrimas y de grandes sufrimientos, todos los días que el Hacedor alumbraba, en la cárcel de Oviedo asesinaban camiones enteros de jóvenes astures, y así de esta manera tan despiadada y asesina, llevada a cabo por personas sin conciencia, ni dignidad ni ninguna clase de «Justicia Humana», llevaron a término casi el total exterminio de las juventudes rojas de Asturias, y las pocas que no asesinaron, las esclavizaron en los famosos batallones de trabajadores, donde muchos allí murieron hartos de hambre, de vejaciones y latigazos, y los pocos que tuvieron la suerte de volver a sus hogares, lo hicieron llenos de enfermedades que por mor de ellas también murieron bastantes. —Decía yo que carraca también era lo que mi madre le llevaba todos los martes a mi padre a la cárcel, que yo no sé lo que pudiera ser, porque en nuestra casa no había ninguna cosa de nada, pero lo que fuese ella lo metía dentro de una saca y marchaba en unión de otras mujeres de la aldea camino de Oviedo tres o cuatro horas antes que amaneciese, pues tenían que caminar alrededor de cuarenta quilómetros y otros tantos de retorno y todos los hacían andando, pues no servía hacer el auto-stop que hoy se hace, porque todos los camiones y coches casi eran militares, y algunos otros que había eran de los derechistas, pues los izquierdistas no teníamos nada más que grandes cantidades de miseria, así como de miedo a nuestro hermano el vencedor que jamás se portó nada bien con nosotros, porque nuestros hombres habían muerto en el frente, y los otros estaban presos en las cárceles, donde poco a poco les iban asesinando, o los esclavizaban en los campos de concentración o batallones de trabajadores, así era que toda Asturias estaba sembrada de viudas, de viejos y de niños huérfanos, que todos nosotros, viejos, mujeres y niños de las izquierdas, íbamos a ser esclavizados inhumanamente bajo el infernal yugo que no nos dejaba más libertad que la que en el sueño hacíamos. Y ahora me voy alejar del trabajo de poner en orden las palabras en este diccionario, para llevarles conmigo a los lugares donde yo he aprendido la dulce lengua de Asturias, que no es otro lugar que la escuela donde vivían las raíces y costumbres de Nuestro Pueblo, pues no se pueden buscar nuestras falancias en ningún otro lugar ni parte. Por esto les digo ahora, que si yo no hubiese vivido tan simple, sencilla, pobre, miserable, esclavizadora y dentro de la más natural de la «RAIZ ANCESTRAL DE ASTURIAS», ni yo ni nadie podría legarle a mi «AMADA ASTURIAS» ni a sus «HIDALGAS GENTES», la documentación pura, natural y sencilla que pueda tener este diccionario, porque desde estas mis simples líneas y mirándome muy mucho de lo que digo, les afirmo que hay muy poco fiable por no decir nada, escrito de nuestras costumbres y lengua. «DIES D’ENFERNU» (DÍAS DE INFIERNO) —Yera you 'n zaragoletu, 'n guaxiquín, un nenacu, 'n rapacín (un niño de unos ocho años), cundu la ñecexidá más prieta me fexera depriender lu que yera ‘l dollor, la xufriencia, l’inxusticia, lu pior qu'el Home pudiés encaldar d'enría lus sous xemexantes, you yera ún de lus miles d'anxelinus de miou Tierra que diba faer arroxaúra nel vivir d’ enfernu que m’aguardaba. Xin, fatáus de güérfanus lu mesmu que you, que güéi nel díe xuntu con nuexes familias, ente fius, ñetus, ya tou ‘l andecháu de parantela xomus más de la metá de les xentes d'Asturias, peru naquechus tempus d'achuquinus ya inxusticies nun yéramus namái qu'unus guaxiquinus dexamparáus de la man del Faidor ya del Home, ya tous noxóitres tubiemus que catanus el xustentu de fatáus de maneires diferientes, la miou per exemplu fó'ísta. COLOCOUME MIOU Má de cabrieru na teixá d'un amu baldrayu y atuñáu, llabascu y'achuquín tan solu per que me diera de comer ya me vistiera dalgu, peru ‘l condenáu matábame de fame, ya la vestimenta que punxu d'enría ‘l miou llombu conxistía nun calzáu que la metá ‘l tempu espatuxaba con las patas arregañás, apaxiétchau con unus fatucus tous esgacicáus que per tous lus lláus diben les mious carnis al entestate, acaniláes per el callor ya ‘l fríu en tou ‘l tempu. —Tenía yo aproximadamente ocho años de edad cuando me asesinaron a mi padre, y me recuerdo con toda exactitud cómo la ley de aquel tiempo llevó a cabo tan imperdonable, deshumanizante y vandálica felonía. —Nuna nuétche (una noche) llegaron a la casa de unos tíos míos que en mi aldea vivían y donde mis padres y yo nos refugiamos al término de la guerra en Asturias cuatro desalmados, cuatro bandoleros, cuatro inmundicias humanas, que escudados tras de sus armas empuñadas, representaban l'enñordiada Lley (LA SUCIA LEY) que en aquellos tiempos a la Justicia traicionaba, cuento yo, que aquellos cuatro merucus (gusanos), atemorizando e insultando a toda mi familia, detuvieron a mi padre, le amarraron como a la bestia que se lleva al matadero y se lo intentaron llevar de la casa, sin que mis tíos, (y la cosa no era para menos), intentasen pronunciar asustados como se encontraban ni la más mínima palabra de súplica o protesta. Pero mi madre no les secundó, sino que bravamente intentó defender al sou home (a su marido) no sólo con la palabra, que mi madre la tenía d'aguxa lu mesmu qu’un bon obreiru (de afilada lo mismo que un buen aguijón), sino que temerariamente se abalanzó sobre ellos y fuele preciso a uno de aquellos cobardes y desalmados representantes de la deshumanizada ley que corría en aquellos tiempos, de propinarle varios golpes con la pistola, dejándola mal herida y ensangrentada, tirada en el suelo con el conocimiento perdido. Mientras que aquellos bandidos, se llevaban a mi padre sin permitirle que de mi se despidiera, y tan solamente le he podido ver por última vez, tres les rexes de la cárxel d'Uvieu 'n die 'ndenantes que l'achuquinaren. (Detrás de las rejas de la cárcel de Oviedo, un día antes de que le asesinasen). Pronto mi madre y yo, llenos de la más desolante de las tristezas, y vestidos con el traje de las más indigentes miserias y pobrezas, nos marchamos de la casa de mis tíos y nos asentamos en la abandonada, vieja y destartalada casa de mi abuela. Y sin muebles, ni nada, los dos juntos, como grandes e indomables luchadores que hemos sido siempre, dimos comienzo sin desfallecer ni un momento, a la dura lucha por la vida, sin que nadie jamás nos ayudara. Empecé a ganarme la vida como pastor, a la corta edad de que cualquier niño sólo pensaría en jugar, comer cuando tuviese hambre y recibir de continuo montones de caricias y de amor, yo sin embargo, a pesar de no poseer nada de todas estas maravillosas cosas, era en extremo a mi manera feliz. Marchaba todas las mañanas con mi ganado al monte, donde permanecía todo el día, tan sólo con la compañía que me brindaba mi fiel y siempre por mí con cariño recordado Pelayu, que era un perro, de una inteligencia y sentimientos, que más bien que un chuchu (perro), parecía aquel singular animal un ser humano. Luego por las tardes, cuando el sol se escondía por detrás de las altas cumbres, retornaba feliz a la aldea, siempre lleno de contentura, cantando las más de las veces, amenizado por el potente tañir del zumbiétchu (cencerro) que llevaba colgado al cuello el semental del rebaño. Una mañana como tantas otras me encaminé con mi rebaño al monte y seria como a la media tarde cuando a la entrada de una cueva que se asentaba en un lugar casi inaccesible me encontré medio enterrado con las piedras y la escasa tierra que hacían la reducida plataforma de la portada de la caverna, un pequeño aro de oro, yo he tenido por así decirlo desde mi infancia la inmensa suerte de poseer una imaginación tan inmensamente dislocada, que por tal solían decirme mis vecinos, que era yo el rey de las mentiras, así como el más hábil inventor de endemoniados cuentos. El caso era, que aquel misterioso anillo abandonado a tan larga distancia de mi aldea y en lugar tan argutosu (estrecho, alto, inaccesible), hiciéronme presto pensar, que aquella joya no había llegado a tal escondrijo por sí sola, sino que desde luego alguien la había traído. En el momento mi imaginación desbordante de una alegría que no encontraba un fin para frenarla, comenzó a fomentar sin el menor titubeo la fantástica idea de que en el interior de aquella caverna debía de encontrarse un tesoro de preciosas joyas y valorativas monedas, y quién le había ocultado sabe Dios cuando, seguramente habría perdido aquel anillo que por casualidad yo encontrara. Así pues, ya firmemente convencido, adentreme temerariamente sin el menor temor por la angosta cueva con las miras de apoderarme de aquella inmensa riqueza que según mi soñativa imaginación me había hecho comprender que en su interior me estaba aguardando. Pero aquel día no conseguí mi feliz propósito, porque era la caverna más larga de lo que había pensado y la oscuridad que en ella reinaba me hacía ciego de toda luz. Senteme en su entrada muy desilusionado al no poder lograr lo que había soñado, pero pronto mi mente empezó a dibujarme mil dispares tesoros, pues por el rastro que descubriera seguramente que dentro de la gruta se hallaría escondida alguna chalga (tesoro) guardado con toda seguridad por una Xana, Xumiciu, Trasgu o Culiebru (dioses de la Mitología asturiana), pues al decir de el abuelo Nicomedes cuando en las largas veladas de los inviernos y sin jamás interrumpirle con grande contentura le escuchábamos las leyendas, cuentos e historias que él lúcida y socarronamente nos contaba, afirmándonos siempre que eran tan ciertos sus relatos, como que todos habíamos nacido para morir. Y cuando hablaba de las chalgas aseguraba que tal o cual vecino, morador de esta o aquella aldea, se había hecho de la noche a la mañana rico al haber encontrado una chalga. También afirmaba poniéndose muy serio alegando unos razonamientos que convencían, que las montañas que rodeaban nuestra aldea había muchas chalgas escondidas, que fueron sepultadas hacía muchos siglos por los invasores moros, que al ser vencidos por los astures y al no poder huir con tan pesados tesoros, los ocultaban en las montañas con las miras de poder regresar algún día a desenterrarlos. Como cuento, yo en aquellos momentos vivía alborozado, sumergido en una disloca alegría al saberme ya dueño de aquella incontable riqueza, haciendo que mis inocentes ojos sonriesen felices inmersos en la imaginativa dicha de poder muy pronto liberar a mi madre de la pobreza y quitarla del agobiador trabajo que faenaba trabajando en los eros de los vecinos de estrella a estrella por un miserable sueldo andechandu (en cuadrilla) todos los días. Y así pensando todas las dichas que mi infantil mente podía imaginar, rodeado por el sepulcral silencio que envolvía la grandiosidad de las montañas, rasgado de vez en cuando por el potente y agudo graznido que desde los peñascos más inaccesibles, o desde los infinitos espacios donde con majestuosidad planeaban, lanzaban las útres (águilas), que con ojos inquisitivos oteaban con hambrientas intenciones los escabrosos riscos y las empinadas fistietchas (pequeños valles encajonados entre las peñas), con la esperanza achuquinante (asesina) de poder atrapar con la rapidez del rayo, algún recental que se hubiese xebrau (apartado) de su madre. También aquel silencio que invitaba a la meditación era con más continuidad cortado, por el dinámico tañir del zumbiétchu (pequeño cencerro) que colgaba del brioso cuello del macho cabrio, conductor y semental del rebaño. Como cuento, allí permanecía ensimismada mi mente en el soñar despierto, fabricando sin trabas de la misma nada, las más disparatadas y fabulosas dichas, que harían la felicidad de mi madre junto con la mía. Llegó casi sin enterarme el atapecer del día (al oscurecer) y fue entonces cuando desperté con prisa del maravilloso soñar donde vivía, y raudo, con agilidad y destreza que hoy al recordarla me causa dicha, reuní en pocos minutos mi rebaño, ayudado con eficacia por Pelayu, mi fiel, obediente, valiente y amaestrado perro, que no le tenía miedo a nada ni a nadie si exceptuamos al siempre mal intencionado y vigoroso macho semental de la reciétcha que yo allindiaba (ganado menudo que yo cuidaba). Y cuando ya el día agonizaba entre las negras vestimentas de la noche, entré en mi aldea conduciendo orgullosamente mi rebaño. A la entrada del pueblo sentado plácidamente fumándose un cigarro, estaba esperándome mi amo preocupado por mi tardanza y acercándose a mí, con palabras desaforadas e insultantes, a la par que me reprendía con dureza, me preguntaba el por qué me había demorado tanto. No recuerdo lo que le contesté, ni la historia que le largué, lo que si sé, que no se creyó de ella nada, pues todas las gentes que me conocían bien sabían, que yo confundía la verdad con la mentira haciendo con entrambas las más inverosímiles y dislocadas historias. Sin embargo, lo que yo sabía muy bien, era que aquel miserable labriego de mi aldea, que tenía la desgracia de cuidarle sus ganados, por la triste desgracia de una comida infame y peor vestimenta, no le incomodaba en absoluto que yo llegase tarde o que me despeñara desde un serapu (peña) y me escontonara la motchera (rompiera la cabeza), lo único que le preocupaba al condenado, era que llegasen a su teixada (casa) sanos y fartus (hartos) todos sus ganados. Al siguiente día bien de mañana como de continuo hacía, con un poco de sabadiegu (chorizo malo) un cantezu (pedazo) de pan moreno y cuatro manzanas dentro de mi zurrón, salí de mi aldea afaluchandu (arreando) el rebaño, y con aquellas miserables viandas que llevaba en mi morral, tenía que aguantar todo el día en el monte corriendo sin descanso tras aquella veceira (rebaño) de cabras. Lo que no sabía el condenado de mi amo, era que yo siempre que tenía hambre, le ordeñaba sus cabras dentro de una lata que tenía escondida en la montaña, hartándome tanto yo como mi fiel Pelayu de espumosa y fresca leche hasta el golifar (hastiar). Si el bastruya (zafio) de mi amo tan sólo hubiese sospechado que le mucía (ordeñaba) sus cabras todos los días, me hubiera eszarapau (despedazado) mi frágil cuerpo con un mamplén de cibiétchazus (con muchos palos). Espatuxaba (caminaba) yo muy contento aquella mañana, quizás lo hiciera mucho más feliz que nunca, arreaba mi rebaño con desacostumbrada prisa, porque ansias locas tenía de llegar a la montaña, para entrar de nuevo en la misteriosa cueva, pues ahora ya no tendría problemas con la obscuridad que en ella reinaba, ya que conmigo llevaba una caja de cerillas y un pequeño candil que le había arrapiegáu (hurtado, quitado) de la corte (cuadra, establo) a mi amo, y con aquella luz, sería capaz de bajar hasta las mismas entrañas de la tierra, si a tal lugar la caverna se extendiese. Aquella noche había dormido poco y soñado mucho, tanto despierto como dentro del desvelado sueño, y tanto de una manera como de la otra, siempre llegaba a la conclusión, de que dentro de aquella para mi misteriosa gruta se ocultaba una fabulosa chalga de la que iba ser yo su señor y dueño, y cuando tal me sucediese, ya no sería yo más criado de ningún rapiegu (zorro) amo, ni tampoco a mi querida madre se le encallecerían jamás las manos, efectuando esclavizantes trabajos, nunca para el prójimo bien servidos y siempre por él peor pagados, ni se partiría sus costillas refrescándose el cansancio en su propio sudor por las fincas de nuestros vecinos, por donde se arreventaba todos los días del año, por la mezquina soldada de una fuente no muy grande de harina, un cesto de patatas, o cualquier otra vianda que mitigase el enorme fantasma del hambre, que desde el fin de la guerra se había enseñoreado de nuestro indigente char (lar), que nos obligaba despiadadamente a unos ayunos tan sumamente raquíticos, que el día que comíamos algo en traza (algo mas), tal parecía que habíamos cometido un grave pecado. Cuando yo fuese dueño de aquel tesoro, (abanzaba seguido de Pelayu arreando con prisa los ganados camino de la argutosa «abrupta» montaña, a la par que imaginativamente iba pensando), compraremos una casa decente, buenas fincas y mejores ganados, y entonces nuestros vecinos nos mirarán con respeto, y no nos tratarán con el menosprecio y la esclavitud a que ahora nos someten. Llegué al fin hasta el lugar que por costumbre tenía de enveredar el ganado para que a su aire subiesen guareciendu (pastiando) como siempre hacían hasta llegar al final de la tarde que era cuando el rebaño solía alcanzar lo más alto de la montaña. Pero aquel día no seguí yo al redil como siempre hacía, sino que me adelante a él corriendo sin el menor cansancio laderas arriba, hasta que por fin sudoroso y galopante en la alegría llegué a la vecindad de la caverna. Pude comprobar sonriente a la par que cariñosamente acariciaba a Pelayu, cómo éste me miraba contrariado al ver que yo por primera vez había cambiado todos mis cotidianos hábitos. Ya que siempre nada más llegar al monte y dejar a las cabras a su albedrío pastiando, nos sentábamos en el lugar acostumbrado, y zampábamos sin pérdida de tiempo a partes iguales como buenos compañeros, la miserable comida que nos había servido nuestro amo. Después jugábamos incansablemente en mil dispares entretenimientos hasta quedarnos rendidos, y muchas veces tras de nuestros juegos, los dos juntos abrazados nos quedábamos profundamente dormidos y al despertarnos sino avistábamos el rebaño, corríamos alocados por la preocupación, por entre los abruptos riscos, y las espinosas malezas hasta lograr encontrarlo. Después otra vez gozosos retornábamos a nuestros juegos, o yo me quedaba mirando a las montañas ensimismado pensando, mientras que Pelayu se entretenía cazando grillos, u otros insectos, y otras veces con sus blancos y poderosos colmillos recorría con rabia su pelambrudo cuerpo, diezmando la cabanada (rebaño) de pulgas y otros parásitos que con su sangre se alimentaban. Como cuento, aquella mañana mi fiel Pelayu me miraba preocupado, pudiendo yo observar en sus vivarachos, picarescos e inteligentes ojos, una recriminación que me estaba haciendo, por su forma de ponerme sus fuertes patas en mi pecho, a la vez que me lamía entre pequeños y cariñosos ladridos mi rostro. Si con sus ladridos pudiese hablar mi lenguaje, seguramente que me diría. —No seas un iluso soñador, mi más querido y preciado compañero, no llegues con tu fantástico pensamiento hasta el extremo de acariciar ni tan siquiera cuanto te has imaginado. Comámonos con la alegría de que hacemos gala todos los días, esa mezquina comida que nos da nuestro despreciable amo, y juguemos con la inocente felicidad de siempre, ya que éste será el más grande tesoro que jamás podrás superar en tu vida. ¿Dónde podrás hallar una riqueza que se pueda comparar a la natural y sencilla felicidad que hoy gozas, aunque ésta se haga su camino dentro de la gran pobreza que te acompaña? Pero hoy yo sé fijamente, que aunque mi perro pudiese hablar, haciendo que en tal momento me asustase al presenciar tan grande milagro, y me dijese que no entrase en la cueva, porque lo que dentro de ella iba a encontrar sería mi propia muerte, la verdad es, que ni al mismo Faidor (Dios) en aquellos momentos yo no obedecería, y así de resuelto, encendí el candil, y sin el menor asomo de miedo, ya que la ilusión y la alegría que poblaban mi espíritu en aquel encaldar (hacer) eran tan inmensos, que empequeñecían hasta el ignoro cualquier otro sentimiento. Adentreme en la cueva que era iluminada tenuemente con la pobre luz que el candil despedía, siempre acompañado de Pelayu que tras de mí, el muy tuno de mi aventura se reía, no era larga la caverna, pues a treinta metros no alcanzaría, y cuando llegué al final, no encontré ni las Xanas, ni los Trasgus ni Xumicius, ni la chalga, preciado tesoro que yo perseguía, sólo había muchos cascos de avellanas y de nueces, algunas latas de conservas ya vacías, unos trapos manchados de sangre, unas mantas viejas y apoyadas en la rocosa y húmeda pared de la cueva, había varias armas de fuego que pronto me hicieron olvidar la riqueza que en un principio había imaginado que allí me aguardaría. Por primera vez en mi vida iba a tener juguetes, auténticos juguetes de verdad de los que usaban los hombres para asesinarse vilmente al igual que hacen los lobos cuando por su cuenta cogen un apacible rebano de ovejas. Dejé el candil en el suelo y elegí entre todas aquellas armas una brillante escopeta, lleno de contentura me senté encima de aquellas mantas y empecé a maniobrar con aquel peligroso juguete, yo sabía cómo se manejaba supuesto que mi amo tenía una escopeta muy parecida y le había visto limpiarla y cazar con ella algunas veces, durante algún tiempo estuve jugando con ella, de una canana que allí había saqué dos cartuchos que metía y sacaba dentro de su recámara, yo me creía en aquellos mis felices instantes el más grande cazador del universo. Pelayu que ya se había cansado de husmear por todas las partes y no habiendo encontrado nada donde llancái el diente (hincar) se tumbó en el suelo frente a mi mirándome sonriente y burlonamente, (porque aunque ustedes no lo crean, yo sé que los chuchos saben sonreir). Enojeme de Pelayu al ver como tan descaradamente se mofaba de mí, por eso encañonele con la escopeta con ánimo de amenazarle, pero cambió Pelayu de gesto rápidamente, levantose con rapidez del lugar donde estaba achucáu (costado), enseñome los clientes ladrándome muy enfadado y a la velocidad del rayo salió de la cueva, quizás porque el inteligente animal presentía, de que alguna desgracia iba a lleldar (hacer) yo con aquel mortífero artefacto, y no quería ser él quien primeramente la recibiese en su cuerpo. Aun permanecí algún tiempo en la gruta jugando a mi manera con las armas, y solamente cuando el candil por su guiños me hizo comprender que su luz ya se le estaba escosando (terminando), salí de la caverna con la escopeta en una mano, dos cartuchos en su recámara y el candil en la otra. En el exterior Pelayu correteaba detrás de los grillos y las camporinas (mariposas) al parecer ya libre de todo enfado. Ya cansado de jugar dejé la escopeta en el suelo y senteme tranquilamente al lado del zurrón, y en cuanto mi perro vio que ya había abandonado el arma, vino corriendo hacia mí, moviendo la cola y sonriéndome amigablemente. Allá abajo en la mitad del valle pude ver a mi rebaño cómo subía espenandu (comiendo) los pochitcus (enanas encinas), y yo de nuevo me volví a sentir feliz y contento a pesar de no encontrar la chalga que tanto con su riqueza había soñado e ideado. Comimos a hora desacostumbrada mi perro y yo aquella pobreza de comida, y tras de jugar un rato, él se quedó adormilado y yo comencé a pensar de quién serían aquellas armas. No me cabía la menor duda de que aquel arsenal de armas debía de ser de los fugáus (huidos), seguramente que eran de aquellos cuatro rapazones (mozos) que se entregaran a los soldados que estaban destacados en mi aldea. Yo los había visto en el cuartel que los militares tenían que era en la escuela de mi aldea, un amplio edificio que fuera regalado a la parroquia por unos indianos del chugar (lugar) que retornaran de las américas con la corexa betchá de cuartus (con la cartera llena de dineros). Recuerdo que aquel día que yo los vi, un soldado que de seguro sería el barbero, les estaba cortando el abundante pelo que lucían, y uno de los rapazus le dijo sonrientemente al militar. ¡No hace falta que te molestes mucho camarada, pues cuando un día de estos nos trasladeís a la cárcel de Oviedo, allí lo más seguro es que nos rebanen el pescuezo! EL MACHO CABRÍO Güelgu coyer el filu dóu d'endenantes m'enduébitchaba algamiandu na miou motchera alcuerdancies de cundu you yera guaxe, ya comu tóus non se puén cuntar per filera, per ísu xebreme d'aquín, pa dir p'acuchá, perque toes les couxes tienen la sou xaceda, ya non la quixéramus cataye nuexotrus. (Volviendo coger el hilo de los aconteceres que anteriormente en mi cerebro se barajaban dentro de las añoranzas de mi niñez, y como todos estos acaeceres no se pueden relatar en hilera, por eso me marché de éste, para ir al de más allá, que es de donde vengo ahora, porque todas las cosas tienen su propia postura, y no la que quisiéramos darle nosotros). Y aunque parecía que me había perdido por estar tan llargu lonxe (tan largo lejos) la verdad es que yo no pierdo el tiempo adornando los hechos que no deben de ser adornados, nin fiéndume en xebraures que van esfaese 'n probeces, perque 'l que non ye llicenciáu 'n filloxofía e lletres, non pué faer munches froritures con les pallabres nin les lletres, ya per ístu, tien que encaldase 'n aforrador d'istus dellicáus y'artifixusus monumentus, perque si lus mesmus que güéi día que lus manexan y'atreinan, la metá de les veces non xapien lu que falen, ya llanquen el focicu fasta les urées en telares de Pachu 'l Xabadiegu betcháus de poxa y'escosáus del granu que ye pelu que tóus muramus nista engochá vida, ¿qué fairé you que 'deprendí namái que tres meses nuna escola pública? (Ni me hondeo en deserciones que se deshagan en pobrezas, porque quienes no son licenciados en filosofía y letras, no pueden hacer muchas florituras con las palabras y las letras, y por esta razón, tienen que hacerse ahorrativos de estos delicados y artificiosos monumentos, porque si los mismos que hoy en día los manejan y cuidan, la mitad de las veces no saben muy bien ni la mitad de lo que escriben, ni otra pareja parte de lo que hablan, y meten por estos menesteres el hocico hasta las orejas, en cuestiones que los imposibilitan para después resolverlas, y si se aproximan a este nivelamiento, lo hacen sembrando una hierba productora de mermado grano, que es el punto primordial que todos intentamos recoger en esta cerda vida. Como cuento, si estos señores eruditos en estas materias se equivocan ¿qué puedo hacer yo, ¡pobre de mí!, que tan solamente he tenido la suerte de ir al colegio público tan sólo tres meses?). Cuento yo que me hallaba en aquellos mis infantiles pensares intentando saber a qué huidos pertenecían aquellas armas, y así dejé tal perder el mucho tiempo que me sobraba, cuando mis ojos retrataron el gran combate que a baja altura, muy por debajo de donde yo me encontraba, sostenían tres cuervos, que despiadada y valientemente le atacaban a un águila real, y ésta piando quizás por el dolor que le inferían los efectivos picotazos de los cuervos, o tal vez en su lenguaje maldiciéndoles llena de rabia por el no poder repeler el ataque de que era objeto. No podía defenderse de sus tenaces atacantes, porque todo su cuerpo en gran tensión estaba, ya que al volar tan bajo, todas sus enormes energías las precisaba para mover sin el menor descanso sus grandes alas, con el apremiante fin de salir de aquel espacio que al parecer pertenecía a los belicosos cuervos, que con ardorosa valentía y enquina ofensiva, disputaban tal natural privilegio, a las mismas soberanas de los cielos. Había yo presenciado muchas veces batallas entre las águilas y los cuervos, y siempre éstos las perseguían atacándoles por su parte posterior, hasta la altura donde el águila ya no necesitase mover sus alas para sostenerse, cuando esto sucedía, los cuervos precipitadamente abandonaban el combate, porque ellos sabían, que donde el águila pudiese planear, todo animal viviente que se acercara, encontraría entre sus poderosas garras una rápida muerte. Queriendo yo saber como es natural el por qué los cuervos atacaban a las águilas, un día que cuidando sus cabras junto a mí estaba un paisano llamado Máximo, que por apodo se le llamaba el «Puchegu», porque tenía tantas razones en sus hablares como palabras por su boca se alumbraran, a pesar de que el Puchegu no sabía leer ni escribir, sabía de cuentos más que el mismísimo Quevedo, e igual hacía cuando se le necesitaba de veterinario que de médico, atinaba casi siempre cuando iba a llover o hacer buen tiempo, en fin, que era Máximu el Puchegu en todas aquellas aldeas de mis amores, una Enciclopedia que aventajaría en mucho a todas las que en nuestros días nos sirven las grandes editoriales, industriadas por hombres estudiosos de las ciencias. Empezó mi amigo el Puchegu explicándome, que son los cuervos de las abruptosas montañas más bregáus (valientes) que los que moran en las valladas o pequeñas lomas, y todo porque la escasez de alimentos en las rocosas cumbres, es muy inferior a los que existen en los valles o montículos, y así como a los hombres la abundancia los hace temerosos y a veces hasta pusilánimes, y la necesidad o privaciones los vuelve por ley de vida temerarios y osados, en los animales ocurre en igual medida lo mismo, así pues, el cuervo defiende su pitanza no permitiendo que las águilas cacen a menor altura que la que les pertenece, y si desde tal situación descubren una pieza, y bajan con su endemoniado vuelo de alas plegadas la apresan y luego vuelven a elevarse al lugar que les corresponde, los cuervos no osarán ni tan siquiera molestarlas, pero si por el contrario descienden para dedicarse a cazar desde el lugar que no les pertenece, entonces los cuervos las atacan con verdadera saña y valentía y siempre logran hacerlas ascender hasta la posición que ellos consideran justa. Esto es así, porque desde tal altura las águilas sólo pueden divisar en tierra una pieza que ellos no cazan nunca, como puede ser un conejo, una pequeña res, un zorro, y hasta inclusive el mismo perro que con el pastor cuida el rebano, y también se han dado casos en que las águilas hasta han cazado un lobo, y con él entre sus garras han subido hasta sus utreras (nidos) donde le devoraban con la misma satisfacción que pudieran hacer cuando se afestinaban con las tiernas carnes de un inocente corderillo. Si las águilas pudiesen volar más bajo sin ser por los cuervos molestadas, también podrían cazar con gran facilidad, lagartos, culebras, etc., etc., y es ésta precisamente la comida que el cuervo defiende, por eso ataca al águila cuando ésta intenta apoderarse de la que él cree que es su exclusiva pertenencia. Terminó el águila al fin tras el ardoroso acoso a que la sometieron los cuervos de subir hasta la altura que ellos consideraron lícita, y rápidamente éstos plegando sus alas la abandonaron y en vertiginoso vuelo buscaron el abrigo de los arbustos de sus montañas. Terminó para mí aquel día el maravilloso espectáculo que la soberana del cielo y los bravos cuervos me habían ofrecido, y fue entonces cuando me incorporé del lugar donde me hallaba sentado, para mirar a mis cabras que guarecían (pastiaban) por encima de donde yo estaba a la corta distancia de unos cincuenta metros, lo primero que mis ojos retrataron fue el orgulloso y antipático macho cabrío, que empericotáu (subido) en un cuetaron (peñasco) a la par que espenucaba (arrancaba) las fuéas d'un pótchiscu (hojas de una enana encina), mientras que las enguyía, parecíame a mí que me estaba mirando desafiadora y despreciativamente, con sus grandes y retorcidos cuernos, su larga perilla y enorme cencerro, se me representaba como el diablo que sonriéndose ladinamente se guasaba de mi humilde persona, a la par que de mi buen Pelayu, pues a entrambos y dos el condenado nos había hecho correr infinidad de veces, por eso, tanto Pelayu como yo siempre que teníamos ocasión y traicioneramente, él le mordía sañudamente en sus cadríles (patas) y yo le atizaba barganazus (estacazos) y pedradas donde mejor encaldase (terciase). Ocurriósele a mi mente en aquellos momentos el darle un buen susto a aquel demonio con cuernos y cencerro, por eso así la escopeta con determinación, y cargada como se encontraba con dos cartuchos, apunté por debajo de donde él se hallaba con el firme propósito de tan sólo darle un susto que no olvidase en su vida, y ya sonriéndome adelantadamente por el resultado de la idea que sin más pérdida de tiempo iba llevar a la práctica, apreté los gatillos de la escopeta, y una doble y potente explosión originose que dio conmigo en el suelo por la fuerte sacudida que el arma emburrióu (empujó) con dolor en mi cuerpo. Pero escosóseme d'afechu (marchóseme del todo) tal dolor, cuando entre el repilar (ecos) de la montaña por la explosión, sentí al macho cabrío lanzar al viento grandes berridas, que hiciéronme con preocupada prontitud deducir, que aquel demonio odioso no se quejaba por el susto que pudiera recibir, sino por la perdigonada que sin yo proponérmelo le había albergado en su pelambroso y maloliente cuerpo, levanteme sin demora del pedregoso lecho donde la escopeta con su duro empujón me había acostado, y aún tuve tiempo de ver cómo el semental de mi rebano rodaba por entre los cuetus del xerrapeiru (peñas de la sierra) infiriéndose más heridas en su cuerpo que las que yo por equivocación con los dos disparos le había inferido, siendo quizás su muerte no la perdigonada que le había desequilibrado, sino los argutoxus cuetus (agudos peñascos) que cual cuchillos al rodar su pesado cuerpo por entre ellos le apuñalaban mortíferamente, por eso al detenerse en su poleamientu (rodar) detrás de un pótchiscu (encina) que encontró en su paso, dejó de berrar en el instante, que su vigoroso cuerpo perdiera la vida. Fuime yo corriendo acompañado de Pelayu que me ganó la palma en la carrera, hasta el lugar de aquel desgraciado suceso, y cuando llegué donde el chivo estingarráu (tirado, acostado) ya no contaba como enemigo vivo, vi cómo a torrentes se desangraba, a la par que Pelayu con su nutritiva sangre se fartaba (hartaba). Pensé yo con gran temor cómo decirle a mi amo lo que había pasado, él que sentía por su chivo un orgullo y continuo ponderado casi desmedido, pues siempre que la ocasión se le brindaba cuando con sus vecinos dialogaba, soliales afarrucado (faroleándose, chuleándose) decir, que no había en toda la comarca un macho cabrío que ni con mucho en raza y estatura, se le pudiese parecer al suyo. Era ya casi la hora de afalar (retornar arreando el ganado para casa) cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amo que el chivo por si sólo se había despeñado, así que guardé la escopeta en la cueva y apresuradamente yo temeroso y preocupado y Pelayu contento por hallarse harto, reunimos el rebaño y nos encaminamos hacia la aldea, parecía que hasta las mismas cabras que en otras ocasiones se mostraban rebeldes y saltarinas, aquel desdichado día caminaban cabizbajas y avizorantes, observando en todas las direcciones con pronunciosa alteración, buscando aquel macho cabrío que las dirigía y dominaba con su orgullosa presencia, haciéndose notar en todo momento, por el continuo tañir de su zumbiétchu (cencerro), que por primera vez en el rebaño no se sentía el caidonante ruxíu (dirigente sonido). Pienso yo que solo contento caminaba vigilante mi fiel Pelayu, porque ya nadie en el rebaño se atrevía a discutirle sus ladridos o frágiles mordiscos, cuando por orden mía a las cabras con eficiencia les infería. Más sin embargo yo, al igual que a mis cabras, algo me tenía también apresado, algo extraño para mí, por primera vez a mi espíritu esclavizaba, que ni era tristeza ni pena, pero sí era miedo y grande desesperanza. Siempre que retornaba con mi rebaño a la aldea, cuando en las atardecidas la montaña abandonaba, mi corazón ameruxáu d'allegría (rebosante de alegría) a mi garganta un torrente de cante le rogaba, y ésta inocente y falta de todo perjuicio, sintiéndose tan dichosa como los mismos celestiales ángeles, cantaba recias asturianadas, mientras que todo mi ente, afanosamente afalaba (arreaba) las cabras. Quizás cantara yo aquellas horas con más gracia que en todo el día por alegre que fuera y pudiera tener, porque por así decirlo me acercaba al sencillo y noble vivir de las gentes de mi aldea, pues diez o doce horas en la continua soledad que en las montañas me acompañaba, para un rapacín como yo era, eran muchas horas desamparado de la comunidad humana, y sobre manera yo, que con ser mi cuerpo ágil y fuerte hasta casi rayar en el desuso, empequeñecido se quedaba si le comparaba con mi espíritu tan ensoñador e imaginativo, que todas las cosas al engrandecerlas confundía, menos el miserable pan de la maxera (artesa) que mi amo me entregaba, que a pesar de ser tan escaso, jamás supe imaginar nada para engrandecerle. Estaba mi amo a la entrada de la aldea esperándome como siempre hacía para ayudarme a xebrar el rebaño, ya que como eran tantas cabras, no cogían todas en la misma corte (establo), y había que llevar parte de ellas a otra cortexa (cuadra pequeña) que estaba en la parte opuesta de la aldea. Entretenía siempre su espera el condenado de mi amo, hablando con un artesano del lugar, que se dedicaba a la fabricación de yugos y madreñas, que tenía su taller montado debajo de un hórreo, que estaba asentado a la salida de la aldea, mismamente en la desembocadura del pedregoso y empinado sendero que venía de la montaña. Desde tal lugar él sentía con antelación el potente tañir del zumbiérchu (cencerro) que ximielgaba (movía) con fuerza y hasta con orgullo el estupendo semental de su rebaño, entonces él liquidaba por el momento con el madreñeiru la conversación que estuviesen embargando, y dedicaba toda su atención a su rebano, observando con avarienta atención, en el propiar si sus ganados venían fartus óu famientus (hartos o hambrientos), o si alguna de sus cabras venía coxa (coja) por mor de haberle caído una piedra o cualquier otro accidente que hubiera acaecido, como solía ser normal algunas veces. Pero aquel inolvidable para mi atapecer (atardecer) vio antes sus cabras que escuchara el ya inexistente zumbiétchu, por eso con su vozarrón de trueno, y como una centella por mí temido, me preguntó a la distancia de una piedra lanzada cuesta abajo: —¿Qué fói lu que pasóu Xulín...? —¿El chivu perdiu 'l mayuelu...? —Quería decirme, que si el cencerro que llevaba su chivo, había perdido el majuelo, o pequeño péndulo que lleva dentro el cencerro. —Esto también era frecuente que sucediese. Contestele yo desde aquella altura con mucho menos miedo que si me encontrase ante su presencia, diciéndole que el chivo se había despeñado, y arriba en la montaña se encontraba muerto. Estas mis palabras que en el viento camino de la aldea mi voz empujó con fuerza, fueron escuchadas por mi amo que se encaricotóu (encendió) en una rabiosa tristeza, que si pudiese desahogarla, seguro que en mi persona haría él su complacencia. También la desgracia del chivo, que por mí a voces era anunciada, fue oída por algunos otros vecinos a parte del madreñeiru, y como aquel semental de macho cabrío había sido siempre tan aponderado e idolatrado por el babayu (bocazas, charlatán) de mi amo, que con su dichoso cabrón los vecinos de la aldea ya habían pescado la costumbre de decir siempre que alguien ponderaba una cosa, ¡non si paezme a mín, que moren más castrones que Manín na nuesa aldea! Bueno pues como estoy contando, todo el lugar en pocos minutos se había enterado y en parte congregado a la salida del camino que bajaba de la montaña, ya que la muerte de aquel chivo que había ya dejado entre ellos la ya dicha cantinela, les había algunos los más envidiosos y vengatibles alegrado, y a los otros los más sentimentales y nobles les entristecía la muerte de tan comentado castrón. (También se suele llamar castrones a los chivos muy grandes). Al fin entré yo en la aldea quizás con el mayor recibimiento que jamás a nadie le hicieran, y todos atropelladamente me preguntaban lo que con el dichoso castrón me había sucedido, y yo les repetía a la par que intentaba xebrar las cabras para llevarlas a sus respectivas cuadras, que se había despeñado y que todo descuatramindáu (deshecho, desarmado) se quedara en la montaña. Un ratiquín (un tiempo) más tarde, y ya siendo casi la oscurecida, tres vecinos del lugar haciendo cuadrilla con mi amo, caminaban en pos de Pelayu y mía, otra vez camino de la montaña, para enseñarles donde estaba estrapayáu (aplastado) el chivo, con el propósito de bajarle para casa, con el fin de aprovechar su piel y carnes, que serían curadas bajo las barras del xardu (secadero) una estupendísima cecina. Llegamos a la postre ya con la noche tan negra como la boca de el lobo, al xeitu (sitio) donde el chivo fechu 'n chaceiru (hecho un deshecho) ya en el frío de la muerte sin despertarse dormía, tanto Manín que yera mi amo, como los tres vecinos que le hacían compañía, sudorosos y respirando medio ahogados por el tremendo esfuerzo que suponía subir con tanta rapidez hasta tamaña altura, sin perder un momento amarraron el animal por las cuatro patas juntas haciendo cucara (en montón, juntándolas todas) con una cuerda que para tal menester ya traían, y colgándolas de un fuerte y largo palo del que también venían poseídos, echáronselo al hombro entre dos, y con menor rapidez y mayor precaución, relevándose entre ellos conseguimos llegar sin novedad a la aldea. A pesar de ser casi la media noche, aun había algunos vecinos en reunión dentro de al parecer amena charla que quizás tuviese mucho que ver con el castrón, Manín y con mi desventurada persona, esperándonos en el lugar donde el madreñeiru trabajaba. Entramos todos en procesión rumorosa en la corralada de la casa de Manín, detrás del cabrón que colgado del baral sofitado en los hombros de dos vecinos se xiringaba (balanceaba), vigilado siempre con sonrisa ladina por mi fiel Pelayu, que comprendía que al no tardar, iba a saciarse hasta el no poder manducar más, con los rojos hígados de quien en vida, le hubiera hecho correr con cierto temor con el rabo entre sus piernas. Mientras que mi amo y sus serviciales vecinos se disponían a desfoyar (desollar) colgado de unos garfios que había debajo del hórreo al desgraciado chivo, la muyer (mujer) de Manín sin parar de condolerse, y hasta inclusive queriendo a mi endilgarme parte de la culpa, me dio de cenar una escudilla de farines (harina de maíz cocida) con una taza de leche de cabra, porque la leche de las vacas la tomaban ellos y la que sobraba la hacían en manteca, que tampoco yo nunca la probaba. Por primera vez no se hallaba sentado a mi lado sacando la lengua y relamiéndose, mirándome con sus ojos inteligentes en espera que yo le tirase delante de sus narices una cucharada de mi comida a mi fiel Pelayu, pues él sabía que al lado del castrón, tenía una fiesta grande con sobrada pitanza. Comía yo vorazmente aquellas puliendras (farinas), a tan desusada hora de la noche, sin que mi mente de pensar cesara, y antes de terminar mi miserable cena, una luz que me llenó de cierto temor en mi cerebro escendiose, para decirme con su claridad, que no iba a transcurrir mucho tiempo antes de descubrirse mi mentira, porque al esmianaye 'l pelleyu (quitarle el pellejo) al castrón, le encontrarían incrustadas en su cuerpo las postas que le habían matado, y me interrogarían sobre tal suceso, siendo yo al momento un cómplice y encubridor de la muerte del condenado cabrón, que según parecía me iba a dar guerra hasta después de ser muerto. Seguramente querrían saber el por qué les había mentido, haciéndoles creer que se despeñara, cuando a la prueba estaba que fuera abatido por un tremendo pistoletazo. Bajé después de cenar a la corralada donde los hombres andaban a vueltas en la desfoyadura del castrón, a la luz de un par de candiles de carburo y no llevarían un cuarto de hora reparándoles en su circunstancial oficio de carniceros, cuando Antonón el de la Cuandia dijo sorprendido mirando para mi amo que le alumbraba con el candil en la mano para que los otros vieran mejor en la faena que encalducaban (hacían). ¡Ah Manín, isti castrón non morrióu comu diz el tou criadín despeñáu, pos tién ente 'l coración ya lus polmanes un manegáu de postes llancades, asina que si quiés saber quién l'achuquinóu, pregúntaye 'l tou rapazacu, lu que axucedióu! ¿Qué ye lu que me tas diciendu...? ¿Quién diañus diba pegái 'n tiru 'l miou cabrón ? Antonón arrabucandu d'ente les asaures del chivu cuatru ou cincu postes que yeren de grandies comu arbeyinus rancuayus, díxole 'l miou amu metiénduyes per dellantri 'l focicu: ¡Mira Manín, ístu fói lu qu'achuquinóu 'l tou chivu! (Ah Manín, este cabrón no murió despeñado como dice tu criado, pues tiene entre el corazón y los pulmones un cesto de postas plantadas, así que si quieres saber quién le asesinó, pregúntale a tu muchacho lo que sucedió). (¿Qué es lo que me estás diciendo? ¿Quién demonios le iba a pegar un tiro a mi cabrón?). (Antonón arrancando de entre las asaduras del chivo cuatro o cinco postas que eran de grandes como pequeños guisantes, le dijo al mi amo mostrándoselas por delante de su hocico: ¡Mira Manín, esto ha sido lo que asesinó a tu chivo!). Hallábame yo detrás de ellos a media penumbra, por eso no pudieron ver cómo todo mi cuerpo temblaba, y mis mexiétchas (mejillas) se encendían como las mismas brasas cuando el viento las apuxa (atiza). Quizás si fuese a pleno día, me hubiesen sacado la verdad al descubrir yo mismo por mis síntomas externos la mentira, pero la noche, encubridora de toda claridad que profané sus negras vestiduras, me ayudó a ser firme e inamovible de mi primera mentira. Convencido mi amo de que le había engañado, acercose a mí con el candil en una mano, y llena su despreciable alma de ira, y enloquecida venganza, con la otra su mano, atizome un fatáu de morráes (varias galletas, tortas, guantazos) que dieron con mi cuerpo en el suelo, y antes de que yo pudiese huir del peligro que me rodeaba, levantome del suelo con la misma mano que tan vilmente me castigara, y a la par que alumbraba mi rostro donde la abundante sangre que manaba de mi nariz lo embadurnaba, me dijo mirándome con sus ojillos de bracu (cerdo) donde la maligua ira en un brillo salvaje se enseñoreaba: ¡Ahora mismo me vas a decir hijo de perra y de republicano asesino, que el día que asesinaron a tu padre que era lo mismo que tu un embustero y un bandido, te tenían que haber envenenado a ti, para que no pudieses hacer el mismo mal que hizo tu condenado padre, vamos, dime quién fue el que disparó contra mi chivo, dímelo pronto o terminaré contigo! Y al tenor que esto me estaba diciendo, su dura mano caía una y otra vez sobre mi rostro, y fue entonces cuando aquellos hombres de entre sus manos me arrancaron, pues al no hacerlo, quizás aquella bestia humana, que había luchado en defensa de la (PAZ DE ESPAÑA) fácil me hubiera asesinado, como seguramente acostumbrado debía de estarlo, al haber practicado tal demoníaco proceder, con otros indefensos inocentes, de los miles que asesinados fueron en Nuestra Patria, por cobardes, dañinos y miserables hombres, como lo era mi despreciable amo. Fue curado con agua fresca mi amoratado y sangrante rostro por Antonón de la Cuandia, que me aconsejaba cariñosamente, les dijese lo que con el cabrón me había en la montaña sucedido, y que no tuviera ningún miedo de contar la verdad que se buscaba, pues ella misma me protegería de quien me hubiera amedrantado para que no le delatara. Cuéntanos hijo si fueron los huidos quienes al chivo le dispararon, ya que nadie más que ellos pudo hacer tal cosa, y ten presente que si no nos lo dices ahora, mañana vendrán los guardias y ya verás cómo con ellos no puedes seguir negando. Díjele a Antonón el de la Cuandia, que yo estaba dormido, y que me desperté cuando sentí al cabrón bramar desesperado al tenor que bajaba rodando por entre los peñascos, siendo aquello todo cuanto yo había visto y oído. Volvió otra vez ya más sosegado mi amo a insultarme y amenazarme, y a la postre me ordenó que abandonara su casa, pues él no fartaba bribones que lejos de cuidar su rebaño, permitían que personas tan canallas como yo lo era se lo asesinaran. Marcheme de aquella casa de noche, maltrecho mi cuerpo y deshecha de sufrimientos mi infantil alma, sin más pertrechos que los que llevaba a costillas, que eran los únicos que poseía, y que constaban de un mono de caqui hecho de la guerrera de un soldado, con más remiendinos que de plumas tiene una gallina y de todos los colores que imaginarse puede, calzado con unas alpargatas de esparto donde los calcaños se asentaban en el suelo y los dedos lo mismo hacían por no quedar de las alpargatas nada más que la parte del centro. Por primera vez desde hacía varios meses que Pelayu era o mejor dicho había sido compañero inseparable de hambres y fatigas, de juegos y caricias, de largas soledades entre ambos repartidas, por primera vez digo, mi fiel compañero ya no me seguía, me traicionaba el muy ladino por unas piltrafas que de vez en cuando aquellos hombres que carniceraban en el cabrón, le arrojaban en el empolvado suelo de la corralada, para él valía en aquellos momentos más la asquerosa pitanza, que todo el cariño que yo pudiera brindarle, ya no se recordaba el muy desagradecido de que yo repartía con él a partes iguales la escasa comida que para mi sólo me entregaba el llabascón (cerdo grande) de mi amo, en una palabra, Pelayu era un desagradecido y egoísta, propiedad que en mayor o menor cuantía, va fusionada en el instinto de todo ser mamífero de la Tierra. Llegué aquella primera noche de mi vida, que había sido maltratado, insultado, golpeado, pisoteado, arrastrado y ofendido a tan gran profundidad y altura, que dudo que a mis años en todo el mundo, a nadie le hubiera sucedido tan inhumana atrocidad, cuento yo, que hice mi entrada en la casa de mi madre, que en la sazón se encontraba trabajando en una alejada aldea, en el caserío de otra viuda que su marido había sido asesinado en el cementerio de San Salvador de Oviedo la misma noche y en el mismo paredón que fusilaran a mi padre, así pues, hallábame yo sólo en casa y eso enormemente en aquellos momentos me alegraba, pues si mi madre hubiera estado en la casa, le haría sufrir aviñonándome yo de pena, y quizás ocurriesen peores cosas, ya que mi madre era, y aun sigue siendo, y Dios me la conserve muchos años, pues fue lo mejor y lo único que he tenido en mi existencia, mujer de duro carácter, intrépida y valiente hasta no tener el más pequeño temor, de pelearse ella sólo contra todos los moradores de la aldea. ¡Cómo mi madre, nacen en un siglo pocas mujeres! Al día siguiente que era domingo, y por tener en la parroquia a que pertenecía mi aldea, un cura que para demonio había nacido, ya que el muy condenado había conseguido de las autoridades una ley, que no se quién se la había fabricado, pero el caso es que existía, y condenaba a todos los vecinos a oír la Santa Misa, y a no trabajar ni en las tierras, ni en los prados, ni en nada, bajo pena de una multa que la ley considerara justa por ser injusta. Como yo ya no tenía trabajo, pues cuidar los ganados estaba permitido, y aquel gochu de mi antiguo amo desde aquel día tendría que hacer el trabajo que como un miserable esclavo yo le hacía, me levanté tarde del único xergón de fuéa (jergón de hoja) que en la casa había, que lo había industriado de unos sacos, porque todo cuanto poseíamos que era bien poco, al terminar la guerra el honrado vencedor nos lo había robado, y no contentos con esto, todavía fusilaron a mi padre, acusándole de haber robado grandes cantidades de dinero, de haber hecho esto, lo otro, y lo demás allá, y todo porque se le querían cargar cuatro caciques, como se ha hecho en todos los lugares de mi Patria buena. Noté que me dolía el rostro y que le tenía ensangrentado, no pude mirármelo al espejo. porque éste era un lujo que en mi casa no existía, así pues, me fui hasta el río que por detrás de mi casa pasaba, y me lavé como mejor pude, secándome después a las sucias y ásperas mangas de mi mono, y sin desayunar nada, porque en la casa no habla ni la más mínima consolación de comida, me dirigí a oír la misa, ya que yo de pequeñín era muy creyente y religioso. Estando yo enredando (jugando) con algunos otros guaxinus (niños) de mi aldea, en espera que tocase la última campanada para entrar en la iglesia, vi llegar la pareja de la guardia civil y un vuelco de temor revolvió mi ánimo, que casi consiguió ordenarme que saliese corriendo, huyendo pronto de aquel nuevo peligro que me acechaba. Sin embargo no lo hice, porque o no era lo suficientemente valiente, o lo necesariamente cobarde para hacer tal cosa, lo cierto es que cesé de jugar y me quedé mirando para ellos, lleno de temor, de tristeza, de pena. Preguntaron a alguien quién era yo, uno de mis vecinos me señaló, entonces los guardias me llamaron, y yo hacia ellos avancé, cabizbajo, temeroso y desamparado, igual los niños que los vecinos me miraban sin urniar (decir) palabra, muy posible muchos de ellos, tanto fascistas como rojos, vencedores o vencidos, sintiesen una profunda pena al ver aquel niño, desventurado e inocente ruina que dejó la vil venganza de la posguerra, avanzar sin protección ni cariño de nadie hacia los guardias, al fin llegué junto a ellos y me los quedé mirando, no me gustaron sus rostros, que me parecieron dos demonios, entrambos se quedaron mirando unos momentos en silencio mi rostro, en el que se podía leer la despreciable cobardía y nefastosas intenciones, que se enraizaban en el podrido sentimiento de mi amo, pude comprobar que esbozaban una tenue sonrisa, y no pude descifrar, si era que les alegraba observar el sello del martirio anclado en mi cara, o si por todo lo contrario, me dedicaban un consuelo de lastimosa consideración. Qué enano era yo físicamente en aquella lejana y para mi inolvidable, desgraciada y maestrosa mala época, si desde mi distancia también en el momento mi señora prisionera, proyectó mi mente siempre libre, como el misterioso dios que en cada mente humana vive, cuento yo que si me observé ante toda aquella gente, asustados los unos, hartos de maltratos, satisfechos los otros, por formar parte del mando, e indiferentes los restantes por no contar nada en ningún bando, digo que si me vi tan insignificante en mayor cuantía todos cuantos me rodeaban eran, ya que ninguno de ellos optó, en defender a un niño inocente y lleno de temor, que no había cometido más delito que el matar sin querer a un chivo, que era menos cabrón que todos aquellos papalbus humanos. Uno de los guardias con el mosquetón en la mano, me acarició mi corta y jamás peinada cabellera, pues nada más que tenía dos dedos de larga, mi madre me la rapaba al cero para que los abundantes piojos en ella no sembraran la descendencia de sus miserias, y a la par que esto hacía tan despreciable celador de una ley muy poco justiciera, con palabras que pretendían ser cariñosas y amables me dijo: —Ya veo por las caricias que luces en tu rostro, que con todo merecimiento y sin ninguna duda el señor Manín te ha hecho, que eres un niño rebelde, desobediente y malo, que te niegas a decir la verdad, y por lo tanto por todos estos endemoniados pecados irás al infierno, así es, que si ahora mismo no me dices quién fue el que disparó contra el chivo de tu amo, yo también tendré que castigarte. En esto estábamos el guardia y yo rodeados por los vecinos que no decían ni pío, cuando hizo acto de presencia el señor cura, que relevando a la autoridad de su palabra no así de mi persona, me aconsejó apoyando sus frases en la Divinidad de Señor, para que les contase la verdad que me liberaría de todos mis sufrimientos. Díjele al cura lo mismo que al guardia que yo estaba dormido, y que sólo me había despertado al oír al chivo berrar a la par que bajaba por entre los peñascos rodando. La ruda mano de aquel guardia, que seguramente había sido toda su vida un rústico campesino y que la guerra le había liberado de tan honrado lugar para colocarle en el más delicado de los oficios, como es el de servir con dignidad a la Justicia, cuento yo que aquella pesada mano de aquel hombre que pensaba que las personas había que tratarlas como a las bestias con las que él hubiera vivido siempre, dejó de acariciar mi cabeza y sus dedos se aferraron como si fuesen fuertes murgazas (tenazas) a una de mis uréas (orejas), y sonriéndose como si me estuviese el muy hipócrita acariciándome, a la par que me rogaba que le contase la verdad, me apretujaba con tal fuerza, que el dolor que me inyectaba me hacía ver todas las estrellas. Creo que lo que más le molestaba aquel cobarde representante de la ley, no de la Justicia, era que yo, que la vida ya me había forjado en saber llevar el sufrimiento, ni llorara, ni gritara ni menos me quejara de nada, por eso el infame seguía despiadamente con todas sus fuerzas apretándome, aun es hoy el día, que cada vez que me recuerdo de aquel momento mi oreja se pone tan rápidamente colorada, que hasta me molesta el calor que alumbra. Así en este atroz sufrimiento yo me debatía, sin que nadie de los allí reunidos por mí intercediera, dentro del horripilante dolor que me producía aquel estrapayáu d'uréas (retorcimiento, aplastamiento de orejas), cuando llegó mi madre ante la concurrencia, pues como era domingo, bajaba la pobre de aquella aldea donde toda la semana había estado trabajando, trayendo encima de la cabeza una manieguina (cesta) llena de viandas que en el caserío le habían dado a cuenta de su esfuerzo. Cuando mi madre me vio a mí, en tal escarnecimiento, tiró la manieguca al suelo, y llena de una fuerza airada que la multiplicaba, se acercó tan randa como una centella hasta mi verdugo y arrancándole el mosquetón de un fuerte tirón de entre su mano, le pegó con él tamaño golpe encima de sus costillas, que dio con él como si se tratara de un muñeco de trapo en tierra. Antes de seguir con esta cierta historia, voy hacer un inciso, para describir muy someramente cómo era mi madre en aquella época. Era joven, aun no llegaría a los cuarenta años, y a pesar de su juventud, ya había perdido la pobrecita dentro de los mayores sufrimientos que se puedan imaginar, a dos hijos que luchaban en la guerra, a su marido que fuera fusilado y a todo cuanto poseía. Mi madre como perteneciente a la más ancestral raza astur, era rubia, con el pelo del color de la miel, o de la escanda sazonada, tan abundante lo tenía, que cuando lo llevaba suelto y se acuruxaba (agachaba) le tapaba todo su cuerpo como si lo cubriera con una preciosa manta. Sus ojos eran a veces tan azules como el transparente cielo de una mañana de primavera, y en ocasiones eran tan verdes como los mismos campos de nuestra aldea. Era tan pura y recia como la misma madre naturaleza, inamovible en sus decisiones, honrada y justiciera. Era una auténtica astur procedente de la primera raza que pobló las ubérrimas montañas de mi noble tierra, y no una mistificación como somos hoy en día más del noventa por ciento de las gentes asturianas, enraizados con todos los colonizadores de nuestra tierra. Mi madre enojada era una invencible fiera, y tranquila y serena, era tan hermosa y dulce como incomparablemente lo es mi asturiana tierra. Y ya dicho con suficiente claridad como era esta excepcional mujer, vuelvo a centrarme en el desaguisado que mi madre justicieramente preparara, con una valentía y decisión tal, que dejó a todos perplejos y anonadados, pues el guardia que en posición ridícula espanzarrado moraba en el suelo, desde tal lugar miraba con ojos desorbitados a mi madre que con el mosquetón en la mano y a la par que se lo arrojaba con fuerza y mala sangre contra su pecho le decía: ¡Yes un llimiagu, lu mesmu que toes istes xentes que conxentíen, qu'dellantri de la mesma ilexia del Faedor, y'en prexencia d'isti cura escosáu de coyones ya xusticieres razones, lú mesmu que tous vuexotrus que sois una cabaná de baldreyus, que tu que yes un cachiparru, martirizares a isti nenín pequenu, ya s'ístu faedis con miou fíu qu'entavía 'l probitín non sabe dúnde come, ¿qué faeredis con les prexones mayores? (Eres un rastrero baboso, lo mismo que todas estas gentes que te consienten, que delante de la iglesia de Dios y ante la presencia de este cura que no tiene ni cojones, ni justicieras razones, lo mismo que todos vosotros, que no sois nada más que un rebaño de cobardes, que tú que no eres nada más que un parásito martirizaras a este pequeño niño. Y si esto haceís con mi hijo, que todavía el pobrecito no sabe de dónde come, ¿qué hareis con las personas mayores...?). El otro guardia que sin lugar a dudas parecía un hombre con mejores sentimientos que el gusano que me había martirizado, intentaba sujetar a mi madre propinándole palabras que le aconsejaban que no complicara más las cosas, mientras que su repugnante compañero se levantaba del suelo, y ya con el arma entre sus manos, la enarboló por encima de su cabeza en amago de dejarla caer encima de mi madre a la sazón que con una inquina maligna y cobardosa le decía: ¡Si fuese usted un hombre, ahora mismo le partía la cabeza en dos para que al final de su existencia comprendiera usted, que el deber de todo ciudadano es respetar a la ley! A lo que mi madre le respondió de la siguiente manera: —Si you fora un home, a usté había qu'allevantalu dóu tá, p'ancuandiálu debaxu tierra, que ye 'l llugar quéi cuerresponde a la xentuza baldreyante comu ye usté. Ya tocante a la ley que reprexenta, que ye tan betchá de maldáes comu usté mesmu, pásula you ya toes les prexones decentes pente les piernes ya mexamus per echa. ¡Perque isa lley que tantu cacaréa achuquinóu ya t'achuquinandu a fatáus d'iñocentes, sin respetar nin al vietchu que t'encantu la xepoltura, nin al xoven qu'entavía non golióu 'l tafu de papalbus ya rapiegus que tienen tous los comedores que la endubiechan y'esmarachen! (Si yo fuese un hombre, a usted había que levantarle del lugar donde se encuentra para enterrarle bajo tierra, que es el sitio que le corresponde a la gentuza cobarde como lo es usted. Y tocante a la ley que tanto cacarea, que está tan rica de maldades como usted mismo, la paso yo y todas las personas decentes por entre las piernas y meamos por ella). (¡Porque esa ley que usted representa, ha asesinado y está asesinando a muchos inocentes, sin respetar ni al viejo que ya se encuentra al borde de su sepultura, ni tampoco al joven que todavía no se ha olido, el característico mal hedor que emana de los comedores, indeseables y ladrones que la han hecho, así como ustedes que atropelladamente obligan a punta de pistola y látigo a que se cumpla!). Aun puedo ver en los rostros de todas aquellas gentes que nos rodeaban, desde esta asquerosa celda donde viviendo el presente que me aprisiona en esclavo de unas injustas ordenanzas, mi mente desdoblándose en dimensiones pasadas, añora con tristezas y alegrías, las primeras alumbradoras fuentes de toda mi desgracia. Sí, veo los ojos asustados de algunos de mis convecinos, que al escuchar aquellas graves y acusadoras palabras que mi madre airada, enloquecida y por toparse en su justo desquiciada, le decía a aquel guardia que tan cobardemente la amenazaba. Sí, veo como todos ellos con tristeza pensaban, que mi madre no iba a salir de aquel asunto bien librada. Pues en aquellos tiempos por menor delito, al paredón de fusilamiento llevaban a personas más recomendadas. Vi los ojos de aquel guardia ruin y rastrero, vilos cómo se llenaban de una alegría satánica, quizás en otras ocasiones ya por él vivida, cuando a tantos inocentes martirizaba o asesinaba. Vi cómo dejó de amenazar a mi madre, cómo colgó el mosquetón de su hombro, y metiendo la mano sonriendo canallescamente en su macuto, sacó unas relucientes esposas con las que se disponía a encadenar a mi madre en el lleldar (acaecer) que le decía: —La voy a llevar a usted y a su hijo detenidos hasta el cuartelillo, y allí, le enseñaremos a usted a respetar la ley y el orden, ya verá usted cómo cuando nosotros la dejemos, no se le ocurrirá jamás ofender a la ley y al régimen, ni aun en su propio pensamiento. Y en cuanto a su cachorro, que parece ser tiene su misma casta, también le enseñaremos a decir la verdad aunque tengamos que arrancarle la lengua. Fue entonces cuando uno de los dos principales caciques de la aldea, que también ye menester que cuando encarte les diga cómo eran, le dijo al guardia con palabras amenazadoras: ¡Dexe tranquíl ista muyer ya 'l sou fíu, pos güéi mesmu vou cuntaye you 'l sou xefe la clás de guardia que ta fechu. (Deje tranquila a esta mujer y a su hijo, y hoy mismo le voy a contar a su jefe la clase de guardia que está hecho, que se ha dejado desarmar por una mujer cuando cobardemente usted martirizaba a su hijo, poco puedo poder yo si no le hago catar covixu noitre ufixu (oficio), perque nisti de guardia paeme amindi que nun ten llixa (arte, valer, etc.). La fuerza y poder que tenían aquellos desalmados caciques en aquellos tiempos de desalmados vivires, achindi mesmu xuntu lus mious güétchus (allí mismo frente a mis ojos) quedaba bien claro, porque aquel guardia aviñonáu de miéu (lleno de miedo), se justificaba rastrera y servilmente pidiéndole perdón aquel hombre que no había sido en toda su vida nada más que un verdadero canalla, per ístu miou má noxá fasta cuaxí la llocura dista maneira le falóu (por esto mi madre enojada hasta casi la locura de esta manera le habló). —Lu que me faltaba per uyír, que tena que debéi cumplíus a isti baldrayu d'achuquín, que dexóu la nuexa 'ldina xemá de güerfaninus dexamparáus de la mán del Faidor ya de lus homes. (Lo que me faltaba por escuchar, que tenga yo que deberle favores a este cobarde de asesino que dejó la aldea sembrada de huérfanos desamparados de la mano de Dios y de los hombres). ¿Nun foste tóu sou banduerru de lus enfermus el que denuncióu 'l miou home paque me l'achuquinaren na cárxel d'Uviéu? (¿No has sido tu comedor, canalla de los infiernos el que ha denunciado a mi marido para que me lo asesinasen en la cárcel de Oviedo?). ¿Ya con lus fíus de Manolón el Gocheiru...? ¿Qué foi lu que fixiste conechus baldrayán? Que yeren un par de rapazus más bonus qu'el pan d'escanda qu'enxamás fixerun mal a naide, ya cundu taben per aquíndi de millicianus, ya tóu t'encovaxabes fugáu per les branes, tóus xapiemus na cabana que t'empayaretabes, ya tantu nuexóitres perque yeras veicín comu aquechus ñocentinus rapazus qu’achuquinasti deximiémuste xempre pa que nun te prendieren. Que fatiquinus forun lus probetayus rapazus, y'anxín pagarun con las sous vides les sous fatezas, pos se te viexen deñunciáu, nistes gores tabes fechu 'n meruxéiru de merucus, xustamente lu que yes, y'echus taríen vivus al lláu de lus sous pás. (¿Y qué has hecho con los hijos del Cerdero?, que eran un par de mozos más buenos que el pan de escanda, que no han hecho más mal los pobrecitos, que cuando fueron al servicio militar por la quinta; y estuvieron por estos contornos de milicianos, mientras que tu andabas por la braña huido, y sabiendo nosotros en la cabaña donde te refugiabas, no te hemos denunciado porque eras nuestro vecino, aunque tuvieras la idea política que te diera la gana, que no debe de ser ninguna, porque te parió tu madre canalla desde la entraña, pues como te estoy diciendo, tanto aquellos grandes rapazos como nosotros, te olvidábamos siempre para que nunca te cazaran. ¡Qué tontos fueron aquellos pobres y desgraciadinos muchachos, y así pagaron con sus vidas sus tontezas, pues si te hubiesen denunciado, a estas horas, tu estarías hecho una verbena de gusanos, que ni más ni menos es lo que eres, y ellos estarían vivos al lado de sus desesperantes padres!). Todos escuchaban a mi madre silenciosos y asustados, considerando algunos con tristeza, que mi madre se había vuelto turulata (loca) para atraverse a manifestar acusadoramente ante los guardias, el cura y el pueblo, lo que todas las gentes de la aldea sabían que era cierto, pero no se detuvo mi madre en el acuse que le hacía aquel villano de todas sus bellaquerías, pues al no encontrar nadie que la importunara, siguió con su palabra y con igual fuerza mortificándole de esta manera: —E nus tiempus d'endenantes, cundu lus roxus mandaben lu mesmu que vuexotrus facedis nagora, non trañia l'esquilona de l'ilexa p'axuntanus en conceyu p'uyír la misa tres el cura, perque pieschada taba la casa del Faidor, ya con lus curas lus roxus nagua querían, peru a pesar de tar tan lexus del Faidor, a naide s'achuquinóu n'aldea, ya se morrierun un par de rapazus, fói nel frenti, peru nagora que tenemus l’ilexa 'l entestate, y'un cura que coyius de la man quiér chevanus a tóus pel atayu de non sei que Dios, ya non sei que cielu, pos con tou isti telar, entremedáu de cures, ya caciques comu lu yes tóu, de confexones, mises ya xermones, achuquinasteis n'aldea 'n poucus dies, más xentes que de mala manera, enxamás de lus xamases en Asturies murrierun. Se tóu xupiés so lladrón achuquinante, lu mesmu que toes istes xentes que m'acorrelan, lu que you tenu xufriu nes comunicaciones de la muerte que se encaldaben na cárxel d'Uvieu, dúnde 'l miéu ya 'l espavoríu facien fuercia, únde 'l fríu enxenebráu la entraña te queimaba, únde les chárimes esbocáes en el glayíu xapoixaben, atristeyáus ya dollores qu'eszarapicaben, tous lus xentíus de cuantus escuchaban. Non puéu apoixar de mious videtches, lus güeyus enfervecíus de aquechus homes, qu'agoxáes allumbraben engafuráes chárimes, con les manes tembluqueántes per el miéu, acoyendu con desesperación las rexes de fierru, que non lus dexaben en postreira vez, abrazar a la sou muyer ya lus sous fíus, qu'ameruxáus de cariñu, ya betcháus de dollor, choraben ya glayaben, xiringáus per el amore que profexaben naquel home, que yera 'l pá de lus fíus, el mantín desous quereres, y’l caidonal del sou llare. Naide algamía per mor de aqueches rexes de fierru entemedades, falagar cómu postreira despedida, a la muyer nin al home, nin lus pequeninus fíus, que güerfaninus naquecha nueche diben quedaré, perque banduerrus baldreyus lu mesmu que tóu, lus deñunciaben y'acusaben de faer fatáus de couxes, que ni nel xoñéu lus probetayus dacuandu lleldaren. Tóus nun mirabamus atristeyáus per debaxu la borrina qu'acobertoriaba lus güeyus encarnispáus pe les chárimes, ya lexus de falanus tantes couxes, nel tiempu tan escosu que nus daben, esfaíamonus en playíus choramiqueirus llastimeirus e nes fanes más mortales. Enclicáus tous per un dollor que nes entrañes esquiciáu t'esgarduñaba, tabamus fatáus de xocenes muyeres que güéi toes viudes y'esgraciaínes semos, enlloquecides y'engarrinchades a les rexes que a la llibertá ya la xusticia trincotiaben. Nagua podiamus decinus, perque la pallabra afogábase na conguetcha qu’el alma esfaída pe la tristieza sacupaba, sous penares nel gargüélu, a munchus el dollor añuedábayes el celebru con tal prietura, que esmurgazábanse col xentíu perdíu nel enllabanáu xuelu. Alcuérdume comu s’agora mesmu fora, ya xamás de lus xamases tal desxusticiáu, endiañáu, baldreyóuxu ya chuquinamientu de xentes abondes d'eches tan iñocentes comu isti rapacín, que la mesma lley qu'achuquinóu a suo padre, martirizóulu a él, ante 'l cura, que mangonéa la mitá la aldea, y'isti banduerru de cacique dumeña entrambas partes, ya tous voxoutrus qu'empaparáus per el miéu, olvidósebus defender tou lo güenu per lu que lus vuesus homes llucharun ya morrierun ¡Sin alcuerdume d'aqueches canallesques comunicaciones que se lleldaben na cárxel d'Uvieu, ya non esborraránseme de les mious vidatches metantu que la vida me acompañe! (En los tiempos ya pasados, cuando los rojos mandaban lo mismo que vosotros hacéis ahora, no tañía la campana de la iglesia, para llamarnos y rejuntarnos a todos en fraternal comunidad, para escuchar la misa detrás de un cura, porque cerrada estaba la Casa de Dios, y con los curas los rojos no querían saber nada. Pero a pesar según parecía de que se encontraban muy lejos del Hacedor, a nadie asesinaron en la aldea, y si han muerto un par de jóvenes, ha sido luchando en el frente. Sin embargo ahora, que tenemos la iglesia siempre abierta y un cura que asidos de la mano, quiere llevarnos a todos por el camino más corto para alcanzar, no sé a qué dios, ni tampoco a qué cielo, pues con todos estos sucederes que ahora están pasando, entretejidos por los curas, y por caciques como lo eres tú, de confesiones, misas y sermones, habéis asesinado en la aldea en pocos días, más gentes que de mala manera, jamás de los jamases no contando estos tiempos, en todo Asturias han muerto. Si tu supieras so ladrón y asesino, lo mismo que todas estas gentes que nos rodean, lo que yo he sufrido en las famosas comunicaciones de la muerte que se hacían en la cárcel de Oviedo, donde el miedo y el pavor, hacían fuerza, donde el helado frío que el temor producía, al mismo tiempo las entrañas te quemaba, donde las lágrimas deslocadas en gritos lastimeros se posaban, haciendo tristezas y dolores tan inmensos, que despedazaban todos los sentidos de cuantos escuchaban. No puedo apear de mi cerebro los ojos enardecidos de aquellos hombres, que a cestadas alumbraban envenenadoras lágrimas, y con sus manos temblorosas por el miedo, cogían con desesperación las rejas de hierro, que les prohibían por última vez, abrazar a sus mujeres e hijos, que llenos de cariño y ricos de dolor, lloraban y gritaban desesperadamente, movidos por el amor que profesaban a aquel hombre, que era el padre de los hijos que quedarían ya para siempre desamparados, el amante esposo de sus quereres, y el fuerte guía de sus lares. Nadie alcanzaba por la causa de aquellas rejas de hierro fuertemente entretejidas, halagar como última despedida, a la mujer ni al hombre, ni a los amados y pequeños hijos, que huerfanitos aquella noche si iban a quedar, porque indeseables cobardes lo mismo que tu eres, les habían denunciado y acusado, de haber hecho muchas y malas cosas, que ni en el sueño los pobrecitos, jamás ni habían pensado. Todos nos mirábamos entristecidos, por debajo de la niebla que nublaba los ojos enrojecidos por las lágrimas, y lejos de hablar de tantas cosas en el tiempo tan corto que nos daban, nos deshacíamos en lamentos lastimosos, que nos precipitaban en los abismos más mortales. Agachados todos por un dolor que en nuestras entrañas enloquecido sin piedad las arañaba, estábamos en aquella triste ocasión, muchas jóvenes mujeres que hoy todas viudas y desgraciadas somos, enloquecidas y agarradas con desespero a aquellas rejas, que a la Libertad y a la Justicia pisoteaban. Nada podíamos decirnos, porque las palabras ahogábanse en la garganta, que el alma deshecha por la tristeza, vertía en ella sus penares. A muchos el dolor les aprisionaba el cerebro con tal fuerza, que se desvanecían privados del sentido entre las losas que poblaban el suelo. Recuerdo como si ahora mismo estuviese sucediendo, y nunca jamás, tal injusticia, endiablada cobardía, y canallesco asesinamiento de gentes, muchas de ellas tan inocentes como este pequeño, que la misma ley que asesinó a su padre, le está martirizando ahora, precisamente ante la presencia del cura, que es el dueño de la mitad de la aldea, y de este indeseable de cacique, que domina entrambas partes, y de todos vosotros que llenos y dominados por el miedo, os olvidasteis de defender todo lo bueno y hermoso, por lo que vuestros hombres lucharon y murieron). (¡Sí recuerdo aquellas canallescas comunicaciones que se hacían en la cárcel de Oviedo, y que ya nunca podrán borrarse de mis sienes, mientras que la vida me acompañe!). Recuerdo perfectamente cómo todas aquellas gentes escuchaban a mi madre entre asombrados, y compasivos, entre temerosos avergonzados y ofendidos, y quizás hubiesen escuchado muchas más injusticias que habían hecho no los caballeros y valientes soldados, que denodadamente lucharon hasta conseguir la victoria, ni tampoco las juventudes que militaban en el partido triunfador, sino las gentes maduras, caciques que habían conservado la vida en entrambos bandos, que llenas de un odio vengativo y endiablado, habían hecho ellas más muertes criminales en la paz de la posguerra que todos los leales luchadores de enemigos bandos. Digo yo que mi madre con su cordura de mente les hubiese seguido acusando, si el cura, muy oportuno y diplomático, como son todos los religiosos de carrera larga, no se ausentara sin decir palabra, y ordenara al sacristán que tocase la última campanada, para entrar a la iglesia con el fin de escuchar la misa. Y ahora diré, que mal dicho está que yo diga que el sacristán tocase la campana, porque no había tal campana, ni en la iglesia de mi aldea ni en ninguna otra en todo el valle, ya que los rojos, se las habían llevado todas, no sé con qué fin ni propósito, como tampoco puedo comprender porque quemaban los santos que jamás les harían ningún daño, y dejaban con vida a indeseables como los caciques asesinos de mi aldea. Lo cierto es, que como campana de la vieja iglesia de mi aldea, había un trozo de raíl colgado del pórtico con una alambre, donde aporreaba el sacristán, con un martillo medio deshecho de los de cabruñar la guadaña. Nada más que el toque comenzó hacerse sentir, fueron las gentes desfilando tras la llamada de la postrera campanada, sin que nadie se osara replicarle a mi madre ni tan sola una palabra, bien fuese de desagrado o de conformidad con cuanto había enardecidamente manifestado. Todos se adentraron en la casa del Señor donde yo creo, que si el Nazareno pudiese apoixase (apearse) de la Cruz, no dudo que a todos ellos una tocata de barganazus les esfargayara. (Paliza de palos que en ellos prodigara). Dejó mi madre de reñir a voz en grito, pero siguió haciéndolo muy quedadamente, a la par que con gran remango recogía su cesta, que colocándola esta vez debajo el brazo, nos encaminamos para nuestro lar, mientras que aquellas gentes, culpables unas e inocentes las otras, le rogaban a Dios, los unos por sus pecados monstruosos ya cometidos, que en El no habían pensado cuando los ordenaban, los otros, quizás le pidieran paz y prosperidad para ellos, sus cosechas y ganados, pero Dios no escucharía ni menos ayudaría, ni al pecador tal vez arrepentido, ni al inocente libre de pecado, y lo sé por propia experiencia, porque yo, tantas veces le he llamado, suplicado y rogado, siempre a cuestas con el temor, la miseria y el desprecio que el mundo en mi había sembrado, y jamás El se dignó ni tan siquiera escucharme, porque si me hubiese escuchado, y no remediara con prontitud ni nefastoso sufrimiento, yo diría ya sin el menor equívoco, que el Dios que todos tememos y adoramos, no es nada más que un diablo. Y esto sin lugar a dudas es así, porque Nuestro Señor está harto de nosotros hasta la misma coronilla, y por eso pensó ya en inmemoriales tiempos, que o liquidarnos a todos, y olvidarse sin pena y con prontitud del mal invento que había industriado, o dejarnos vivir a nuestro aire, sin preocuparse ya para nada de nuestros haceres, hasta que la muerte nos lleve a su presencia. Caminaba yo detrás de mi madre, sujetándome con la mano mi dolorosa y sangrante oreja, que más doloroso sufrimiento me había reportado, cuando aquel imbécil y canalla de guardia me la había retorcido, que si me hubiesen molido todo mi cuerpo a palos. Llegamos a la postre a nuestra humilde casa, y siempre sin parar de reñir mi madre, de maldecir y de amenazar, estongóu 'l llar (limpió la cocina) de añejas cenizas, y con la rapidez con que ella solía hacer las cosas, tizóu ‘l fuéu (prendió el fuego) y después, puso un cazo lleno de agua con sal y unas hierbas (que ahora no sé cómo se llaman, pero que son muy buenas para las heridas) a hervir, y mientras que hervía, s'encaldóu nel trabayu de pulgar patacas (se hizo en el trabajo de mondar patatas), de las que había traído de la aldea de donde venía. Cuando el agua estuvo en su punto, que fue en el momento que ella terminara de aliñar las patatas ya listas para ser fritas, se dispuso mi madre a curarme, y al tenor que lo estaba haciendo, y viendo yo en su rostro retratado el cariñoso sufrimiento que por mí sentía, ella como siempre intentando disimular toda emoción, me preguntó dando muestras de un enfado cariñoso, ¿que qué era lo que había sucedido, o en qué líos me había yo alojado, para que los guardias me hubiesen puesto el rostro como un Ecce Homo? —Díjele a mi madre que el guardia no me había hecho nada más que estrapayáu l'uréa (deshecho la oreja), y que las otras heridas me las proporcionara el amo Manín, por las causas del condenado cabrón que ustedes ya saben. —Vi cómo las recias manos de mi madre temblaban al tenor que a mis heridas con aquella agua milagrosa me lavaba, sentí cómo su voz enardecida juraba y perjuraba contra aquel Manín de los infiernos, al cual ella decía, le iba a colgar la foiz (hoz) del pescuezo. Dio por terminada mi cura y en instantes me preparó la comida, que consistía en un buen cazo de patatas fritas con grasa de tocino, un gran cantezu (pedazo) de pan de escanda, y un escudiecháu de lleiche con borona (taza de leche con pan de maíz), y ya fartuquín fasta ‘l rutiar (harto hasta el eructo), preguntele que si podía ir a dar una vuelta por la aldea, a lo que ella me respondió afirmativamente, recordándome con amenazas, el que non m'engarricra con lus oitres rapacinus. (Que no me pelease con los otros niños). Cuando me dirigía al lugar donde todos los chicos por costumbre teníamos de reunirnos para enredar (jugar), en una de las callejas de mi aldea, me topé con Pelayu, que seguramente habría abandonado a su amo en el monte, por el extraño de no verme a mi como sucedía siempre. ¿Porque qué animal o persona con sentimientos nobles y cariñosos, podría vivir en la soledad del monte en la compañía de una repugnante bestia, como lo era Manín nuestro amo...? Viome primero Pelayu que yo a él le avistara, y casi estoy por asegurar, que me había olfateado antes de que yo desembocara en la calleja, donde él buscándose la vida por todos los rincones husmeaba. Porque yo jamás había visto a Manín, darle al pobre de Pelayu de comer nada, ya que Manín solía decir dándoselas siempre de razonero eficiente, que el perro no se le podía dar la esllaba óu llabaza de fregar lus cacíus (las aguas sucias residuos de lavar los cacharros de la cocina) porque estaban los bracus na cobil urniándu per llapalas (cerdos en el cubil gruñendo por tomarlas), que al perro lo único que se le podía dar, era aquello que no tuviese aprovechamiento para nada, como les llixes de les vaques cundu betchaban, de las uvées ya les cabras, óu cuallesquier oitra molicie que paque nún fediera menester yera encuandiála (como las libraduras de las vacas, de las ovejas y las cabras cuando parían, o cualquier otra porquería que para que no oliese mal, fuera necesario enterrarla). Vino Pelayu hacia mí envuelta su alma perruna por una gozasa alegría, pero me di cuenta con pena profunda, que no hacía tal acercamiento dentro del desenfado y gracial camaradería que en todas las ocasiones él conmigo usara, pues por primera vez mi buen Pelayu, para acercarse a mí, rastreramente se arrastraba, no era por el miedo de que yo le apaleara, ya que jamás ni de palabra le había ofendido, era sin duda porque se sentía muy avergonzado de haberme abandonado la pasada noche, cuando tan triste y solo me encontraba, y quizás más le necesitara. ¡Pobre Pelayu! ¡Qué alma más humana tenía, y a cuántos humanos, el alma de los rabiosos perros les dirigía! Me agabuxé (agaché) a su lado, envuelto yo por una sana, jovial, y angelical alegría, le besé su rostro varias veces entusiasmado, y acaricié con gozo su fino y sedoso cuerpo, y olvidándonos entrambos él de su cobardía y yo del rencor que pudiera por su gesto guardarle, nos fusionamos en un abrazo risueño y cariñoso, donde él dando pequeños ladridos por los que manifestaba su alegría y pena, me lamía una y mil veces las heridas que adornaban mis mexietchas (mejillas), y quizás se estuviese jurando, que aunque le costase la vida, nunca de mi lado se alejaría. Toda aquella tarde, estuve jugando al «llanque» y a la «palombietcha» con el único amigo de verdad que en la aldea tenía que se llamaba Muel. Pobre amigo mío, murió cuando apenas tenía veintiocho años, reventado por el más duro y esclavizante trabajo, que desde su niñez y en mi compañía, fustigados por el hambre y la necesidad, entrambos y dos a las severas órdenes de su padre, como serradores en casi todos los montes de mi Asturias, habíamos llevado a cabo, al final, su cuerpo ya deshecho, explotado y gastado, fue consumiéndose en la triste soledad del sanatorio del Naranco, donde murió devorado por una tisis galopante. Tenía Muel dos o tres años más que yo, y sin embargo éramos los dos de la misma estatura, y empezamos a serrar madera manualmente los dos en el mismo día, teniendo yo en la sazón, tan sólo trece años, fue nuestro maestro su propio padre, y nos trataba como nadie se puede imaginar, ya que no había día, que no nos untara ‘l focicu (nos azotaba) por lo menos un par de veces. No es que aquel hombre y excepcional trabajador fuese malo, no nada de eso, es que el pobre precisaba por fuerza mayor, para poder desarrollar el duro trabajo del serrador, que nosotros hiciésemos el trabajo de hombres y no éramos nada más que dos niños. Digo yo que aquella tarde, le conté a mi amigo Muel, como había encontrado en la montaña la cueva de las armas, y así hablando de nuestros proyectos, acordamos que al día siguiente subiríamos hasta ella, para jugar hasta cansarnos con aquellos juguetes de verdad. Así es que a la oscurecida retornamos cada uno para su casa, saboreando por adelantado lo felices que al día siguiente habíamos de ser. Caminaba en pos de mí, tan contento y satisfecho como siempre mi buen Pelayu, sin preocuparse para nada de que él, era un esclavo de Manín, y no un ser libre que pudiese hacer lo que más le conviniese, pero al llegar a la esplanada donde asentada estaba la bolera, lugar clave donde se reunían todos los vecinos de la aldea, después que concluían sus trabajos, bien fuese para charlas y cambiar impresiones, o para jugar unas partidas a los bolos, como cuento, allí estaba Manín, en diálogo con unos vecinos, ya de retirada para su casa después de haber encerrado las cabras, cuando vio a su desleal Pelayu, que muy contento y moviendo con gran felicidad su rabo, me acompañaba a mí, como si yo fuese en vez de él su amo, dejó a su contertulio con la palabra en la boca, y cambiando su pacífica charla por la riña loca, embistiome a mi con ofensiva y pecaminosa palabra, al mismo tiempo que con la vara que portaba en su mano, descargó sobre el confiado Pelayu tal varazo, que a quedarse el pobre tan sólo un segundo condoliéndose del acuciante dolor que en su cuerpo se anidaba, seguramente que hubiese llevado sobrada ración de varazos, que fácil la dejarían sin vida in situ. Pero no hizo tal cosa mi buen Pelayu, sino que salió huyendo como alma que se lleva el diablo, lanzando en el aire ladridos, que yo creo que no eran por el profundo sufrir que le proporcionara el castigo, sino que en su lenguaje, seguramente maldeciría aquella bestia con figura humana, que era capaz de azotar despiadadamente a un inocente niño, o de asesinarle a él mismo, que no se encontraba con más culpa, que de despreciar a su amo, por canalla y miserable. Y lo propio que Pelayu hizo, no lo dejé yo para más pensado, y a la vez que me perdía en la carrera, huyendo de aquel reptil repugnante y asqueroso, recuerdo que con rabia enloquecida yo le dije: ¡Fíu de put, baldreyu, llimiagu! (Hijo de puta, cobarde, rastrero, baboso..., etc., etc.). Pero miren ustedes por donde, estaba mi madre allí cerca en casa de una vecina hablando de sus cosas tranquilamente, cuando al sentir al Manín que me ofendía, al perro ladrar por la caricia que había recibido, y a mi insultándole poniéndole como un pingayu (de lo peor), salió mi madre de casa de su vecina, con todos sus muchos ánimos aviesporáus (envenenados, aguijoniantes), y cogiendo un palo que allí a mano había, bien seco y sudado, porque hiciera su servicio sirviéndole de mango a una fexoria (azada), se dirigió con extrema rapidez y silenciosamente al lugar donde Manín estaba, y sin decirle ni una sola palabra, empezó a darle palos con aquel formidable mango, que la suerte a Manín le cupió de que nuestros vecinos la detuvieran, porque sino, creo que le hubiese matado. «LA MULTA O EL REFORMATORIO» Al día siguiente, mi amigo Muel, yo y Pelayu, subíamos alegremente hacia la montaña, con locas ansias de llegar pronto a la cueva, con el infantil y firme deseo, de jugar hasta saciarnos con aquellas armas, recuerdo a mi querido amigo, futuro candidato al igual que yo, a la penosa esclavitud que como serradores nos aguardaba, la veo con su sana sonrisa, pintada en sus pequeños y vivarachos ojillos azules, acariciar una y otra vez, con una alegría inmensa aquellas armas, no existía para nosotros en el mundo, en aquellos felices momentos, nada que pudiésemos apreciar tanto, como aquellos mortíferos juguetes, de los que en la sazón, éramos los únicos señores y dueños, nos hallábamos fuera de la cueva, enredando cada uno con su escopeta, y una canana repleta de cartuchos colgada del hombro a la bandolera, Pelayu, desentendiéndose de nosotros mitigaba su hambre cazando grillos y mariposas, o cualquier otro insecto que plugiérale y fuérale rentable para entretener su enflaquecido estómago. Después de cansarnos de hacer la instrucción marcando el paso con la escopeta al hombro, emulando a los soldados cuando hacían prácticas en nuestra aldea, yo le dije a mi amigo señalándole el lugar, que desde aquel mismo sitio, yo había tumbado de dos certeros disparos al cabrón de mi amo. Muel, sacando dos cartuchos de la canana y metiéndolos dentro de la recámara de su escopeta, me dijo que él también pudiera haberlo hecho, y para asegurármelo de que no marraría el tiro, me señaló una piedra rojiza que había muy cerca de donde muriera el chivo, y a la par que se ponía la escopeta en el hombro para materializar lo que había asegurado, me decía ilusionado: —¡Fíxate Xulín!, ya veras cómu la desfaigu nun fatáu de cachiquinus—. (—¡Fíjate Julín!, ya verás como la deshago en mil pedazos—). El doble disparo retumbó dentro del natural silencio de la montaña, como si se tratase de un ruidoso trueno de las tormentas de los veranos, las águilas y los cuervos, así como todos los pájaros y animales que moraban por aquellos aledaños, moviéronse de sus lugares, graznando las aves al levantar el vuelo, y quizás las alimañas agudizasen al oído para saber el peligro que pudiese traerles aquel espanto. Hasta Pelayu dejó su caza insectívora para ladrar desaforado, como si presintiera que otro cabrón había sido abatido, que le haría de nuevo volver a hartarse, o tal vez nos estuviese reprimiendo, queriendo con su lenguaje decirnos, que aquella xuxeante folixa (crecido ruido, alegría, juerga, etc., etc.) que tan amanicomiadamente entamábamos (enloquecido ruido que hacíamos) no iba a reportarnos buenos resultados. Lo cierto fue que mi querido amigo Muel, no atinó a deshacer aquella rojiza piedra contra la que había disparado, y yo alegrándome por su fracaso, cargué con rapidez mi escopeta, me la puse en el hombro, y disparé contra aquel blanco otros dos disparos, tampoco pude yo hacer puntería, y él mofándose de mí, cargó de nuevo su escopeta con notoria alegría, a la vez que me aseguraba que de aquella no fallaría, volvía a disparar sin importarle para nada el tremendo culatazo que nos solían dar aquellos guerreros artefactos. Y así, una y otra vez, atenazados por un gozo y felicidad que nunca con tanta fuerza a nuestros juveniles espíritus había con entera libertad creado, disparábamos con alegría ilusionada contra aquel aproxetáu cuctu (enrojecida piedra), creyéndonos guerreros invencibles, o cazadores afamados. Muy posible yo me creyera un jefe poderoso, justiciero y honrado, que cada disparo que hacía, l'eszarapaba les vidatches d'uno de lus baldreyus homes, que habíen achuquináu ‘l miou padre. (Le deshacía las sienes de algunos de los cobardes hombres que habían asesinado a mi padre). Lo cierto fue, que tras de quemar veintitantos cartuchos cada uno, la piedra seguía en su sitio, y nosotros un poco desilusionados, hicimos un pequeño descanso, en el que acordamos cambiar de blanco. Disponíamos de nuevo hacer más atinadas prácticas sobre el rugoso y fuerte tronco de una encina, cuando Pelayu salió de junto nosotros y con apremiante prisa ladrando, contra un intruso que nos visitaba, guiado al parecer por el atronador ruido, que con nuestros alegrativos disparos formábamos. Era nuestro mal recibido visitador un rapazacu (mozalbete) que andaba por aquellos montes a la caza de la perdiz, que había endemasía nutridos bandos, que bajaban a veces hasta los sembrados d'arbeyinus y'oitres semáus (de guisante y otros sembrados) más alejados de la aldea, y ni el gran espantapáxaru tenía llixa de xebrayus (espantapájaros tenía fuerza para espantarlos). Jerónimo se llamaba aquel jovenzuelo indeseable, que había heredado de su padre toda la cobardía y males tales, que muchas gentes de mis lugares, le estarían rabiosa y odiativa, despreciable y asquerosamente maldiciendo, hasta que el Hacedor les llevara de este mundo tan poco lleno de humanidades. Era hijo de este sujeto tan maldecido, cacique de mi aldea con vuelos tales, que no del todo satisfecho con enviar para el otro barrio algunos de sus inocentes convecinos, en el acaecer se dedicaba, a que a sus vecinos la ley, que había, muy moldeable para dar por buenas todas las denuncias avaladas por caciques facciosos como él, se ensañara con crecidas multas, que al no tener dinero la gente aldeana para satisfacerlas, tenían que vender parte de sus ganados, y sabedores los tratantes por ser lobos de la misma camada aunque con diferente collor (color), que los campesinos tenían que vender sus reses con abonda priexa (mucha prisa) para satisfacer aquellas multas antes que se enrodietcharen (enredaran) peores males, pues como cuento, aquellas aves de rapiña de tratantes, se unían todos de tal manera, que lograban desbaratar los mercados hasta tal punto, que más que comprar, lo que hacían, era robar dentro de la ley a los aflijidos y siempre maltratados campesinos. Al quedarse los desdichados aldeanos sin sus ganados, por la causa de aquellas multas, que la verdad era nadie sabía que era lo que castigaban, aquellas asesinantes multas que la ley les inxertaba (injertaba), que les hacía dentro del acuciante temor que en aquel lleldar (ácaecer) era aterrante, deshacerse de sus ganados para pagar tan diabólicas y desnaturalizantes sanciones. Y como los campesinos, por lo menos en todas las embrujadoras aldeas de mi melgueira tierrina (dulce tierra), y me supongo que tal sucederá en todas las aldeyuelas del mundo, sin ganados de tiro no pueden trabajar sus erus (tierras), tenían que por fuerza mayor, agenciárselo aunque fuese dentro de las más viles condiciones, y así, el canalla de cacique de mi aldea, daba vacas, yegüas, cabras, y ovejas a la comuña (condición) que tan sólo el agobio de la desesperante necesidad hacíales aceptar, con lo que se condenaban a ser esclavos de un ganado que no era de ellos, siendo en la mayor parte de las ocasiones las ganancias completamente nulas, pues si una res se moría, se despeñaba, la mataban los lobos o la devoraba el oso, no la perdía el dueño, sino el comuñero, y así, de esta miserable forma, este canalla de cacique, explotaba vilmente a muchos campesinos que por imperativa necesidad, eran comuñeros de este indeseable asesino, que no había hecho la guerra en las trincheras, porque su cobardía era tan grande, que le había obligado a pasar toda la contienda escondido en los montes, y ahora que la guerra ya terminara, era cuando él verdaderamente la hacía, en la entristecida y enlutada paz que poseían las gentes de mis aldeas. ¿Cuántos despreciables seres como este nefasto individuo había en mi Patria... ? ¡¡Yo creo que honradamente debemos todos de reconocer, que había un par de ellos en cada aldea, y en las villas y ciudades me supongo que morarían muchos más!! Cuento que llegó el Jerónimo con su escopeta al hombro acompañado de su perro perdiguero ante la nuestra presencia, y ufanándose altaneramente quizás pensando que nos iba a hacer, lo que le diera la gana, nos dijo con apariencia muy enojada, al mismo tiempo que nos ofendía con sus palabras: ¡Haber decirme pronto, ¿dónde habéis robado estas escopetas?, si no queréis que vos falague ‘l llombu con ista bardiaca! (que nos moliera a palos todo el cuerpo con una vara que portába en sus manos). No despegó sus labios en el momento mi amigo Muel, porque el padre de aquel llabasquín (cerdo pequeño) era el dueño de los ganados de su casa, y por aquello de que el amo siempre, sin la razón con la ganancia anda, no le refutó pequeña palabra. Pero yo que ya me había creído que aquel babayu de guaxón (farolero, fantasma de mozalbete) se iba apoderar de mis armas, las que yo creía que eran de mi entera propiedad, le dije sin miedo y desafiantemente, que aquellas escopetas eran mías, y que ni él ni nadie sería capaz de quitármelas. Entonces Jerónimo mirándome acusadoramente me replicó seguidamente con estas palabras que me condenaban: ¡Entonces... tu fuiste el que mató antes de ayer al chivo de Manín? ¡Si yo fui!, le dije envalentonado y poseído de una airada rabia, a la vez que le encañonaba con la escopeta y amenazándole firmemente le aconsejaba: ¡Fáinus el favore de dexanus nel nuexu antroxu, ya colar pel mesmu xeitu per únde sen chamate 'llegasti, se nun quiés que faiga nel tou ventrón, el mesmu buracu quei fexe nus fégadus del cabrón de Manín! (¡Haznos el favor de dejarnos con nuestra alegría, y márchate por el mismo sitio, por donde sin llamarte has llegado, si no quieres que haga en tu barriga, un orificio parecido, al que le hice en los hígados del cabrón de Manín!). —Y fue entonces cuando Muel valientemente apoyándome con su amenazante escopeta y con sus advertientes palabras le dijo: ¡Mira Jerónimo, no tiene nada que ver que mi padre se arrastre frente a vosotros, por el miedo de que le quitéis el ganado, pero yo ahora no soy mi padre, y si no sales en el momento corriendo como una exhalación (centella, rápido), me parece a mí, que te vamos a coser a perdigonazos! Justificándose Jerónimo con el atropello que en el miedo se cosecha, dio media vuelta y casi a las carreras, tomó las de villadiego, a la par que se alejaba murmurando no se qué amenazas. Su perro, quedose unos instantes olisqueándose con Pelayu, al que yo achuché (azuzé), y Pelayu que para engarradiercharse (pelearse) era una ardorosa fiera, saltó como un león, atacando con un furor endemoniado al fino can perdigonero, y si no es por Muel, me parece que allí en el mismo lugar que había muerto el chivo, Pelayu hubiera despachado, aquel hermoso, cariñoso e inocente perro. Quedámonos muy satisfechos y gozosos, a la par que en nuestros espíritus, navegaba el orgullo perfumándose con la vanidad Humana, y todo, por haber acoyanáu ya féchule moscar ameruxáu de miéu (acojonado y haberle hecho huir, lleno de miedo) al hijo de uno de los amos de la aldea, que en un principio se había creído, que le sería sencillo hacer con nosotros cuanto le viniese en gana. Durante algún tiempo, estuvimos llindiándu (vigilando, cuidando) a Jerónimo por ver el camino que se tomaba, pues teníamos el temor que se ocultara para después sorprendernos, pero no fue así, y al final muy contentos ya le vimos corriendo que se las pelaba en compañía de su perro, desembocando en el pedregoso camino que le conducía a la aldea. Sabiéndonos libres del temor del adefesio de Jerónimo, y olvidándonos en el mismo instante de cuanto con él nos había acontecido, volvimos a nuestro peligroso juego, de disparar las escopetas contra diferentes blancos, y así, hablando de nuestras cosas con satisfacción que nos embargaba dentro de una felicidad pasajera, deslizábase el tiempo sin enterarnos, hasta que a la postre, dimos fin a todos los cartuchos que teníamos, y fue entonces, cuando decidimos esconder las armas en la cueva, y con los hombros doloridos por las sacudidas que nos propinaban las escopetas por los disparos, disponíamosnos muy contentos en el regreso para nuestras casas, y para simular que veníamos de la leña, agenciámosnos unos tochacus de pochiscus (leños de encina) y poniéndonoslos al hombro, bajamos corriendo por entre los vericuetos y las serpenteantes sendas, hasta llegar al camino real que nos conduciría a la aldea. El ubérrimo valle de alegría alborazada, que poblaba por entero nuestros espíritus, viose en unos segundos nublado y con rapidez cubierto, por un zozobrante y temeroso manto, nacido del retrato que nuestros ojos hicieran, cuando a la entrada de la aldea, justamente en el mismo lugar donde por costumbre, mi amo solía esperarme para xebrar (apartar) sus cabras, estaban aguardándonos los guardias, en la alegre compañía de Jerónimo, que poseyendo las mismas indeseables zunas (costumbres) que su padre, no había perdido ningún tiempo en ir hasta el cuartelillo para delatarnos. Yo tentado estuve cuando me percaté que eran los mismos guardias que el día anterior me habían cobardosamente martirizado, de tirar los garbetus (leños) que llevaba en el hombro, y salir corriendo para huir de aquel verdugo que sonriéndose ladinamente, quizás estuviese pensando su enrevesada y nefastosamente, el volver a esforgayame (arrancarme, estriparme, deshacerme) la única oreja que me quedaba sana. Sin embargo, logré dominar el miedo, y dejando a Muel que abriera la marcha, llegamos a la postre ante la presencia de ellos, y aquel canalla de guardia, no se dirigió a Muel a pesar que unos metros delante de mí iba, sino que vino sonriendo malignamente hacia mí, con las mismas asesinas intenciones que el hambriento lobo lleva, cuando para satisfacer sus ansias del espíritu y la carne, sin el menor miedo se lanza, sobre el inocente corderillo que no tiene a nadie que le defienda. Antes de dirigirme la palabra, aquel demonio con tricornio, que a fe mía desprestigiaban, porque hermosa para el pueblo es la esclava de la Justicia, cuando todas sus obligaciones y credos justamente da cumplidas. Digo yo, que lo primero que hizo fue cogerme mi oreja sana, apretarme un poco para ponerme en atención, y luego mirándome altanera y sonrientemente me dijo: ¡Ahora ya no me negarás de que no has sido tu quien disparó sobre el cabrón de tu amo, y me supongo que también me dirás, dónde has conseguido las armas, maldito pilluelo, hijo de una bruja y de un rojo republicano, o comunista sin entrañas! Tiré los tochucus (leños secos) al suelo apremiado por el dolor que de rabia me desencaldaba (deshacía), con tan mala fortuna que por mí no había sido pensada, que diéronle en las piernas de aquella fiera uniformada, y gran dolor en él tuvo que lleldarse (hacerse), porque dejó de esfarugarme (deshacerme la oreja), para acariciar con gestos de dolor la caña de una de sus piernas, al mismo tiempo que yo hacía lo propio con mi oreja, que ya colorada como una guinda, me resquemaba como si estuviese ardiendo. Mirome con ojos extraviados por la rabia que le enloquecía, y siendo mayor la fuerza de su cobardosa entraña ya en poder de las iras que lo movilizaban, que el dolor que su cuerpo sentía, soltome de revés dos guantazos, que dieron conmigo en tierra, con el rostro manando abundante sangre. Fácil siguiese abofeteándome, pues ya estaba enclicándose (agachándose) para hacer conmigo vayan ustedes saber qué, cuando intercedió su compañero que asiéndole por un hombro, con desprecio y enfado le dijo: ¡Lo que terminas de hacer con este pequeño es una canallada, y como otra vez intentes tocarle del pelo la ropa, te las vas a entender conmigo! ¡¡Estoy harto de tus abusos, y de tus odios y desprecios por todas las gentes desgraciadas!! Ayudome aquel buen guardia a levantarme, y después con su propio pañuelo limpiábame el rostro de sangre, y al parojo que esto hacía cariñosamente me decía: ¡Te juro que nadie te volverá a martirizar más pequeño, y ahora si tu quieres, y que conste que ni te ordeno ni te obligo a contarnos nada, dinos de una vez dónde están esas malditas armas que tanto doloroso daño te han originado! Dime cuenta pronto que de seguir negando no sacaría en limpio nada, ya que el baldroyán (cobarde) de Jerónimo había descubierto ya todo, y a poco listos que fuesen, nada más que les conduciese al lugar donde nos había sorprendido, darían pronto con la cueva, donde se ocultaban las armas. Así que acompañado de Muel y de Pelayu, y seguido de cerca por los dos guardias y el delator de Jerónimo, guielos a paso rápido por entre las vegetativas y pedregosas sendas que serpenteaban por casi inaccesibles lugares, pronto me alegré al comprobar cómo aquel despreciable guardia que tan sañudamente me había martirizado, abarquinaba (respiraba) con penoso trabajo, al mismo tiempo que se deshacía en copiosos sudores el condenado, lo mismo que la manteca fresca expuesta al sol en el verano. Al observar el penoso esfuerzo que aquel guardia repugnante y gordo, imbécil y malvado, tenía que realizar para seguirnos, apreté más aun el paso, que casi se convirtió en carrera y que sólo Muel y Pelayu pudieron aguantarme alejándanos en cuestión de segundos un largo trecho de nuestros enemigos, que en el lleldar (acontecer), ya se habían detenido para hacer acopio de energías unos momentos. Aproximadamente aun no habíamos caminado ni una décima parte del trayecto que nos separaba de la cueva, y ya el llimiagu (baboso) de aquel guardia, se encontraba casi d'afechu despaxaretáu (deshecho), seguramente que antes de llegar al final, en la mente de aquel fucheiru (estercolero) humano, se dibujaría el ruin pensamiento, de maldecir a la ley que como enyordiáu pioyu (sucio piojo) servía, al cachiparru (parásito) que me había delatado, y a mí, por no haber seguido negando. Muel y yo con satisfacción nos reíamos de aquellas gentes, que en nuestras infantiles y sin cultivar mentes, habíamos retratado como personas que tenían menos llixa (fuerza, arte, valer, etc.) que un mure entre las zarpas de un gato. Estaríamos como a la mitad de la andadura, cuando la distancia que nos separaba ya era enorme, y a pesar que de continuo nos ordenaban que no corriésemos tanto y que procuráramos ir siempre a su lado, la verdad es, que ya les habíamos perdido todo miedo y que no les hacíamos el menor caso. Fue entonces cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amigo Muel, que cuando llegásemos al potchisquéiru (encinal), yo me adelantaría corriendo con todas mis fuerzas, para volver aquel mismo lugar antes que ellos lo hicieran, pero después de haber ya ido a la cueva, para poder esconder para nosotros, dos pistolinas muy atongadetas (bonitas, curiosas), que era una pena que se llevaran los guardias, y que nosotros podíamos esconder en cualquier lado. Y así lo hice, y logré regresar, mucho antes de que ellos, llegaran escadriláus (derrengados), claro que descontando a Jerónimo, porque éste andaba tanto como con la lengua si quisiera andarlo. El caso fue que los guardias aquel día se llevaron las armas, y a los cinco o seis días, regresaron a la aldea preguntando por mi madre y el padre de Muel, para llevarles hasta el cuartelillo, con el fin de no sé qué preguntarles o darles. Cuando mi madre en compañía del padre de Muel regresaron del cuartel, estábamos nosotros xugaretiándu (jugando) debajo del ñoceón (nogal grande) que había a la entrada de la aldea, que tanto como tenía de frondoso y grande, eran de pequeñas, escasas e insípidas sus nueces. De donde viene un adagio asturiano que dice: ¡Mucher grandie ande óu non ande, peru tantu s'espatuxa, comu senún lu fixera, en dalgún lláu fae bona atongadura! (Mujer grande, ande, o no ande, pero tanto si camina, como si no lo hace, por grande en todos los lugares estorba). «Claro que se me olvidó decir, que menos en el catre, para añuedar el cibietchu cundu nun hay oitra, pequenina, atongaina ya melgucira». (Para hacer el amor, cuando no hay otra, pequeñita, bien hecha, y tan dulce como lo que debe ser vivir en la gloria). Digo yo que al ver nuestros padres corrimos hacia ellos, y cuando ante su presencia nos encontramos, casi sin darme cuenta vi a mi amigo rodar por el suelo, por la fuerza vigorosa del tremendo castañazo que su padre le llantó nuna mexietcha (le plantó en una mejilla), pero antes de que yo me percatara del peligro que sobre mí se cernía, vime acochetáu (cojido, sacudido) por mi madre, que me allumbróu (alumbró) un mamplenáu (muchos) pescozones, tan seguidos y atinados, que me parecía que todos me llegaban en ringlera, no teniendo que esperar uno por el otro, para que no se enfadasen ninguno. Y allí mismo por este procedimiento que nuestros progenitores nos hacían, comprendimos que nada bueno los guardias a nuestros padres les habían hecho. Y claro que no era nada respetable ni justo, sino un atropello despiadado, inhumano, mezquino, repugnante y apartado de la Justicia a tanta distancia, como la que existe desde la Tierra hasta el Infinito Cielo. Resulta que la canallesca ley que en aquella para mí inolvidable época existía, nos había condenado a ir a un reformatorio, o a que pagasen nuestros padres una multa de ciento cincuenta pesetas en papel del Estado, en el término de treinta días. Y fue entonces cuando yo empecé a preguntarme, ¿que qué era lo que tenían que reformar en mi...? ¿Acaso entraba en la reforma que aquella ley que estaba por todos los rincones de la Patria haciendo encima de los vencidos y sus descendientes, asesinar a nuestros padres, hermanos, parientes y hasta madres, privarnos de nuestra libertad, y robarnos cuánto teníamos? —¿Aquella ley digo, todavía tenía que reformar algo más en mí, que en un principio ya no hubiese inhumana y endemoniadamente reformado? Yo que era en aquel lleldar un pobre niño de poco más de ocho años, condenado precisamente por la misma ley, a no tener jamás ya el amoroso cariño de mi padre, yo que había sido condenado como todos los jóvenes hijos de los vencidos y encarcelados y asesinados padres, yo que estaba lleno de hambre, de miseria, de sufrimiento y de una soledad inconsolable, yo que si quería comer un trozo de pan duro, tenía que caminar descalzo y medio desnudo, por entre las zarzas y guijarros de las montañas, esclavizando mi cuerpo y mis sentidos, en el cuidado de unos ganados que no eran míos, a mí, a un ser así de natural, puro, desamparado y desgraciado, ¿aún quería aquella entroyada (sucia) ley reformarme por considerarme malo? —Yo nunca he sido político, pienso ahora, ni tampoco con mis palabras harto vulgares y aldeanescas, pretendo fomentar el odio hacia nadie, soy ante todo un liberal disciplinado, que ama a mi Patria, por la que estoy en cualquier momento dispuesto a morir, pero me creo con el suficiente derecho de contar al mundo de cuanto yo he sufrido, que es el retrato de tantos otros huérfanos de guerra que lo mismo que yo tanto sufrieron, aunque más en duda, pongo que lo hubieran hecho, quiero contar todo lo que considero que siendo verdad, no debe ser olvidado, y desearía con toda mi alma, que mis palabras tuviesen repílos (ecos) más clarividentes, que los que en su origen se formaron, para que llegasen a todos los oídos, y en sus mentes gigantesca Humanidad digna y justa edificasen, que diera paso a una libertad liberal y disciplinada, que atrancase (cerrase, peslase) sus puertas a todo cuanto no fuese digno y honrado, de esta sencilla y natural manera, la fraternidad sería por primera vez, el tesoro más puro, luminoso y deseado, que la Humanidad en toda su existencia hubiese conquistado. En este relato, que para muchos críticos comedores, que sólo saben fartase comu gochus (comer como cerdos) e intentar con sus medios deshacer lo que alguien con más capacidad creativa que ellos, más bien o peor ha edificado, digo yo, que muchos críticos fanáticos defensores de normas idealísticas, que con sus leyes en la ocasión asquerosamente convencionales, que lograron deshacer el destino que a mi vida creo que le pertenecía, al igual que a toda la generación de los hijos de los perdedores, no les agradara en absoluto, que un hombre que fue despojado de cuanto poseía, y empujado vengativa y canallescamente al arroyo, cuando él por ser un niño, no podía defenderse, tenga ahora la osadía, con sus pobres medios culturales, d’abayucar la trelda (revolver la porquería), que nadie hasta el presente, tan ajustada y verídicamente pudiera contar jamás. Digo porquerías, pues es eso precisamente lo que suelen dejar las secuelas de una guerra civil, y pobre de aquellos países que la sufran, porque sus hijos quedarán divididos, y los perdedores, tendrán que soportar un yugo, que más flojo, o menos prieto, esclavizándolos los ha de postergar. En este relato retrato yo, al vencedor y al vencido, menos al perdedor de quien soy hijo, ya que he tenido la desgracia de conocerle cuando el desventurado ya era un vencido, pero con el vencedor he vivido siempre, sirviéndole con decencia y honradez, silenciosamente observándole siempre, y no recibiendo de él, nada más que calamidades y ofensas, y sin embargo, nunca le odié, siempre disciplinadamente le serví, y si en el lleldar se siente ofendido por lo que de verdad digo, espero que se comporte conmigo, de la misma manera que con él siempre yo he hecho. Sé que estas narraciones no se han de publicar en mi Patria, porque la censura no permitirá que el hijo más humilde, cuente una verdad que denigra no a mi querida y noble España, sino algunos de sus inamovibles sistemas, pero tengo la firme certeza, que algún querido hermano país, sin el menor odio ni rencor sí ha de hacerlo, y con esta mi voz del pueblo, sencilla y natural, ubérrima y estéril, millones de seres de la Tierra habrán de saber, que hoy todavía, vive en mi Patria, la mitad de una generación, descendiente de los perdedores de la sanguinaria Guerra Civil que empobreció a la más maravillosa nación del mundo como es mi España, apartados de todo acceso a cualquier puesto de responsabilidad, bien en el gobierno, en los sindicatos, o en cualquier otro lugar, de responsabilidad de la Patria. Y desde aquí, invito a todos los españoles para que investiguen esto que he dicho, y ya verán como es una verdad, que no admite discusión posible. Cuánto placer sentiría yo si me pudiese expresar con ustedes en la maravillosa, ancestral y rica Lengua Asturiana, pues para mí, decir las cosas en Castellano es un verdadero fastidio, con tantos puntos y comas, y demás signos ortográficos, que para un hombre sin estudios de ninguna clase como yo, es una verdadera tortura, pues mi imaginación que idea y piensa con la fuerza de un enorme río enloquecido, a la hora de querer contar estas copiosas cosechas, que hasta en los mismos sueños me alumbra, cuando me pongo a escribir todos estos pensamientos y acaeceres, al expresarlos en español, meto la pata hasta los corbétchones, por esto ruego me perdonen, y háganse a la idea, de quién les está hablando, no es nada más que un humilde aldeano, sin más escuela que la siempre dura universidad de la vida. Y con la fortuna o desgracia de haber nacido con el embrujador duende de ser soñador, no por aparentar, por ocio o por estudio, sino con la intima necesidad que me tortura el alma, al mismo tiempo que me embarga dentro de una felicidad, que me hace en ocasiones ser dichoso, sin jamás haber sido feliz, y en otras dimensiones me llena de tal tristeza, que en apariencia sin sucederme nada, me encuentro tan apenado y deprimido, que todo cuanto me rodea y hasta yo mismo, me parece la pestilente porquería, con que se harta sin jamás hastiarse, el nefasto diablo al que entusiasmados y egoístas servimos. Enteponíu colaba you dellantre de miou madre, espatuxandu caleya adiantre, afalau per las engafuráes pallabres de miou má, camín de la nuesa teixá. (Conducido corría yo delante de mi madre, caminando rápido calleja arriba, arreado por las envenenadoras palabras que mi madre me dirigía, a la vez que hacia nuestro hogar nos acercábamos. Yo miraba arisco para ella, pensando que me iba alcanzar presto, para propinarme ante mis vecinos, otra somanta (paliza) como la que de aun mi cuerpo se condolía. Al fin llegamos a nuestra casa, y ya en ella encoyíu (encogido) por el temor, aguardaba resignado que mi madre calmara su furia dándome una nueva cuera, que mereciéndola, no la merecía. Estaba visto que llevaba unos días, que todos los golpes me habían elegido a mí para sus descansos, primero el cobarde de mi amo, que con sus asquerosas manos, me había puesto el rostro, tan descalabrado que no había en él un lugar sano donde coyera una guya (cupiera una aguja), después el canalla del guardia, que me dejara las orejas tan maltratadas, que me parecía que no eran mías, y para finalizar mi madre con aquella argurtóuxa tocata que m'apurriera (alta paliza que me propinara), que según me parecía, no había sido nada más que la parba (desayuno breve) de la que se esperaba Furibunda y desesperada asiome mi madre por mis maltrechos hombros, y al mirarme yo en sus hermosos y enojudos ojos, pude ver en lo más profundo de ellos, el desmesurado amor que la pobre me tenía, y lejos de azotarme como yo pensaba, sólo me preguntó muy apenada y preocupada: ¿De dónde vamos a sacar esas ciento cincuenta pesetas Xulín? ¡En alguna parte hijo, nos las agenciaremos, porque yo no permitiré que esta canallesca ley, hecha por indeseables sin entrañas, te lleven al reformatorio, donde ellos se tenían primero que reformar, para no seguir sembrando entre los desventurados vencidos, tanta vengativa y nefastosa canallada! Al día siguiente al rayar el alba, después de desayunar el rabón, (leche ácida cocida con harina de maíz) del que yo sí que me harté, pero ella la pobre apenas comió unas cucharadas, armada mi madre de un azáu (hacha) que había pedido prestado a un vecino, y yo de una foiceta (hoz) de podar la leña, fuimos al monte comunal a baltiar (cortar) leña, pues un carro de leña de encina, roble y espinero, que pesaba más de tres mil kilos, pagaba el maestro panadero, de la única panadería que había en el concejo, cincuenta pesetas por él, así que teníamos todo un mes por delante, para preparar los nueve mil kilos de leña, que nos proporcionarían las ciento cincuenta pesetas, con las que calmaríamos las iras de aquella inhumana ley, que tan despiadadamente nos había castigado. Parecía que mi madre poseía la fuerza del más intrépido de los hombres, talmente era un gigante que con una fiereza incomparable, chorreando sudor y espelurciada su rubia cabellera al viento, cortaba sin el menor descanso encinas, robles y espineros, mientras que yo imitándola en cuanto podía, podaba aquellos arbustos con el más grande de todos mis entusiasmos. Serían las tres de la tarde y no habíamos hecho aun el más pequeño descanso, cuando mi madre me dijo que buscase caracoles, que se criaban en abundancia por aquellos lugares, tal cosa hice mientras que ella prendía un buen fuego, y allí asamos los caracoles que al ser atacados por el calor, estiraban su cuerpo asándose perfectamente, y fue aquella asquerosa comida la que mitigó nuestra hambre. Y así un día, y quince, y veinte, hasta que logramos preparar sin desfallecer ni descansar, los tres carros de leña, acarreándolos a las costillas, en otras ocasiones poleándolos (haciéndoles rodar) por entre los zarzales y las peñas, hasta poder llegar con tan copiosa cantidad de leña, al estratégico lugar donde el panadero con su carro, pudiera cargar la leña. Estábamos embalagándola (apilándola) mi madre y yo muy ufanos y satisfechos, de la difícil victoria que habíamos en tan escaso tiempo conseguido, porque en duda pongo, que pocas gentes en todo el Universo en las circunstancias que nosotros nos encontrábamos hubieran podido lograrlo. Digo yo que en tal trabajo nos encontrábamos amontonando aquella leña, que todos los tochos (leños) medio descortezados por la cantidad de veces, que fue menester rodarlos por entre los cuetus (piedras) que poblaban aquel xerrapeíru (sierra) daban señales y no por los cortes de las herramientas, de haber sufrido lo indecible por encontrarse despeyexáus (despellejados) hasta casi el total emporricamiento (desnudez) de las arnas (cortezas) que los cubrían. Nuestras físicas humanidades se encontraban tan maltrechas después de tantos días de sobrehumano trabajo y de raquíticos y deplorables alimentos, que tal parecía que éramos cadabres (cadáveres) vivientes, sino supiesen cuantos nos conocían, que éramos dos invencibles barras del más puro acero. Yo descalzo de afechu (del todo) y mi madre con las alpargatas dándoles vueltas alrededor del tobillo, imposibilitadas del menor encatesu (remiendo) todas nuestras escasas vestiduras lucíanse tan acuchilladas, como si fatáus (muchos) puñales anárquicamente las hubieran rasgado. Y nuestras pieles por todos los lados se encontraban arraguñáes (arañadas), pinchadas, magulladas, en definitiva martirizadas por las piedras, por los espinos, por la infinidad de arbustos que en aquella sierra casi inaccesible para las mismas cabras, yo y mi madre como dos guerreros invencibles, cortamos aquellos tres carros de leña, que al decir de mi madre, servirían estupendísimamente bien para amagostar (asar) a la propia ley, y a los sinvergüenzas y deshumanizadores fascistones que la vieran fechu (hubieran hecho). Y en postura tan deplorable se empobrecían nuestros desventurados cuerpos, por todo lo contrario, nuestros espíritus se lucían sanos y fortalecidos, orgullosos y alegres, por haber conseguido aquel trabajoso y casi imposible triunfo. También solía decir mi madre dentro de una rabia y desilusión enfurecida, que si los «roxus» (rojos) hubiesen batallado con el mismo ardor, e indómito entusiasmo que nosotros habíamos puesto, todos los fascistones de Europa serían nada para vencerlos, ni en lo más mínimo. Vuelvo a repetir, que concluíamos mi madre y yo de empericotar (apilar) los cuatro leños que faltaban para dar por terminada aquella proeza, cuando la diosa fortuna nos vino a visitar en la forma de Falu el maderero, que más o menos, esto fue lo que nos hizo, y nos dijo: ¡Buenas tardes Lluza!, que así era como llamaban en asturiano a mi madre, ya que en castellano su gracia es Luzdivina. ¡Se ‘l tou home allevantara la motchera, ya te viera a tí ya ‘l tuo fiyiquín, nel estáu que vus deixó la llamazoúsa ley del venceor, paime amín, qu'el probetayu espavoríu per tan grandie inxusticia, oitra vez se morrería! (Si tu marido volviera al mundo y te viera a ti y a tu pequeño hijo, en la situación que os ha dejado la fangosa ley del vencedor, me parece a mí, que el pobre lleno de un enloquecedor pavor por tan grande injusticia, otra vez se volvería a morir). —Recuerdo yo muy bien, lo mismo que si en este momento de nuevo lo estuviese viviendo, lo que me ha hecho esta canallesca ley que ahora a ti te martiriza, cuando en los frentes de Teruel me cogieron prisionero. Me internaron en un campo de concentración, y me dieron más palos que días me quedan de vida, aunque muerra tan viétchu (muera tan viejo) como Marcelín el de Fresnedo, que le llevó Dios cuando pasaba de los ciento diez años. Como comida nos daban una lata redonda de sardinas o bonito, que los prisioneros le llamábamos «el reloj», ya que así era de pequeña. Cuando te salía podre, que sucedía la mayor parte de las veces, te pasabas el día haciendo vigilia. ¿Cuánto te va a dar el panadero por esta leña Lluza? ¡Hombre yo creo que son tres carros buenos, y como está pagándose a diez duros el carro, pues me dará treinta! ¿Algamate? (alcánzate para la multa). ¡Sí Falu, ye lu xustu! (Es lo justo). Rafael, que así se llamaba Falu, (uno de los hombres más honrados, trabajadores y enteros que yo he conocido), a la vez que del bolsillo interior de su chaqueta sacaba la cartera dijo: ¡Mera compañera, voy a venir con el camión de la compañía maderera y llevar toda esta montaña de leña a Trubia, yo te voy a entregar ahora por ella trescientas pesetas, si después vale más, ya te daré el resto, y si vale menos, considera ese dinero que te di, como regalo de un roxu decente ya honráu comu tú le yes miou neña! (Rojo decente y honrado como tú lo eres mujer). Al día siguiente que era feria semanal en la capital del concejo, pidiole mi madre prestado a una buena vecina amiga suya un paxiechacu (traje, vestido) y unas zapatillas, y así vestida de prestado la pobre, se trasladó bien de mañana a la Villa, pagó la multa a aquellos canallas que servían a una ley tan ultrajante, que a los vencidos y sus inocentes descendientes peor que a apestosos esclavos nos trataba. Luego, después, compró ella un paxietyín (un vestidito), unas zapatillas y unas madreñas, para mí, un buzo, que era la vestimenta que entre los pobres se estilaba, unas alpargatinas y unas fuertes madreñas, y después de mercar algunas cosas necesarias, vino para casa la mar de contenta y satisfecha. Y ahora yo me pregunto a muchos años de distancia, viviendo aquellos por mí vividos pisoteados y vengativos tiempos, ¿a qué asesinas, sucias y cobardosas manos, irían a parar, aquellos nuestros dineros, ganados con el sobrehumano esfuerzo y la más justa honradez, manchados por la sangre de nuestras heridas producidas en el agotador trabajo, y mojados por tantas gotas de sudor, como de estrellas debe de haber en el infinito cielo? ¿No se dan cuenta amigos lectores, que injusticias como ésta, o de otra índole aun mayores, deben de contarse al Mundo, pese a quien pese, para quienes las escuchan forjen en sus sentimientos, de que en toda guerra, y sobre todo las civiles, dejan tras de sí, primeramente el dolor más deshumanizante, después las venganzas más pervertidas, que darán vida con fuerza ilimitada, a la repugnante, sanguinaria y odiosa fiera, que todo ser humano, desde los primitivos tiempos de su nacencia, lleva celosamente escondida, en el apartamiento más oscuro y más brillante de su espíritu, donde se mueve gozoso el sentimiento humano, tras de saber que a su Prójimo bien le ha hecho, y se revuelve envilecido, encanallado y airado por el odio y las iras endiabladas, cuando también comprende que a sus semejantes, en el dolor y el sufrimiento los ha sumergido. Y fue precisamente a estos desatinados sentimientos, manejantes en aquellos tristes momentos, de las inhumanas leyes que regían los destinos de mi Patria, donde fueron a parar mis dineros, mis primeros dineros, ganados con más santidad y honradez, que pueda llevar dentro la propia Hostia Santa, que es tanto como decir, que sólo los mismos demonios faltos de toda conciencia y sin el más mínimo sentimiento de honestidad, podrían sin sentir asco de sus propias personas, apoderarse de los honrados y muy fatigosos trabajos, de una viuda de los roxus (izquierdistas, rojos, por el mismo estilo), y de un huérfano de los mismos. ¡¡Yo creo, que como aún no habían satisfecho sus ansias asesinas, con la muerte de mi padre y de tantos inocentes, precisaban en el momento que preciso les venía, afestinarse en postres con el esfuerzo y sufrimiento de sus deudos!! Durante algunos días viví yo jugueteando por la aldea, mi vida sin ninguna preocupación, muy contento porque iba vestido con aquel mono nuevo, más delgado que un papel de fumar, ya que se me había esgazáu (roto) por más de media docena de lugares, pero aún así, a mí me parecía que llevaba puesto, mejores galas que el mismo vencedor, que poco lucía sobre sus costillas, que se le pudiera denominar verdaderamente honrado. Mi madre mientras tanto, seguía incansablemente trabajando por las tierras de los vecinos, sin jamás cobrarles ni una peseta de sueldo, pues ella tan sólo quería, que al cambio de sus sudores le dieran una cestina de patatas, una fontadina de farina, ou de fabes lu mesmu foran prietes que blanques, d'arbeyinus ou d'oitra cebeira, dalgún terreñaín de lleiche, mazá, tarabazá, ‘n culiestrus ou cabantes de brañar. (Una fuente de harina, o de alubias de cualquier marca o color que fueran, de guisantes o de cualquier otro cereal que fuera, algún jarro de leche, desnatada, cuajada, o la que alumbran las vacas recién paridas, o de la que terminasen de ordeñar a una vaca de leche). Ella llegaba todos los atardeceres a nuestra casa, sudorosa y cansada, pero resplandeciente de alegría, porque en su mandil traía mi comida. Luego, después de que yo me hartaba, nos acostábamos los dos en aquel jergón de sacos, repleto de hojas de maíz y también de pulgas, y abrazada a mí, se quedaba muy pronto profundamente dormida. Yo que desde niño he dormido poco siempre, quizás para hacer bueno el dicho que de camino me invento, que considera al que poco duerme más infeliz, que quienes tienen la dicha de dormir prácticamente, dentro de estos mis desvelos, en la silenciosa tranquilidad de la noche de aquella amplia sala desmueblada, cuyas paredes y techo estaban del sarro que deja el humo, y plagadas de arroxetáus (enrubiecidos) goterones, que ponían al descubierto las primeras pinturas que habían tenido, fendíu (cortado) de continuo este silencio, por el risueño y sórdido murmullo que alumbraba el pequeño río que vertiginosamente se deslizaba a menos de diez metros de nuestra casa, y otras veces también era enruxeráu (alterado) aquel silencio, por los ladridos de los perros de la aldea, o por el cante siempre misterioso y apabullador que hacen las curuxas (buhos) en la noche, cuento yo en que estos desvelos, observaba el placenteroso dormir de mi madre, con su respirar acompasado, fuerte y sano, con todos sus acerosos músculos, con naturalidad relajados, talmente parecía mi madre del todo inofensiva, mas sin embargo, aquel perfecto y vigoroso cuerpo que acoplaba fuerzas en el descanso, de la misma natural manera que agigantadamente dormido descansaba, cuando despierto se hallaba, se transformaba en un invencible e incansable guerrero, condenada ya a luchar en l'engarradiétcha del trabayu (la pelea del trabajo), todos los momentos de su vida, por los mismos endemoniados vencedores, que primeramente le habían achuquináu ‘l sou home ya lus sous fíus. (Asesinado a su marido y a sus hijos). Y ahora que ya todo ha pasado, y lejos de olvidarlo se agiganta cada día más en mi mente, yo me pregunto, que si mi madre no hubiese sido así de luchadora, de brava, de valiente y honrada, qué seria de mí y de ella misma, acosados en todo momento por la ley insana del vencedor, y xunius (uncidos) también para siempre, en el desventuroso carro de la esclavitud bien vigilada, por el látigo y la pistola del triunfador.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > carraca

  • 6 just

    I
    adjective
    1) (right and fair: not favouring one more than another: a fair and just decision.) justo
    2) (reasonable; based on one's rights: He certainly has a just claim to the money.) justo
    3) (deserved: He got his just reward when he crashed the stolen car and broke his leg.) merecido
    - justness
    II
    adverb
    1) ((often with as) exactly or precisely: This penknife is just what I needed; He was behaving just as if nothing had happened; The house was just as I'd remembered it.) exactamente
    2) ((with as) quite: This dress is just as nice as that one.) exactamente
    3) (very lately or recently: He has just gone out of the house.) acabar de, ahora mismo, hace un momento
    4) (on the point of; in the process of: She is just coming through the door.) en este momento
    5) (at the particular moment: The telephone rang just as I was leaving.) justo, en el mismo instante/momento en que
    6) ((often with only) barely: We have only just enough milk to last till Friday; I just managed to escape; You came just in time.) a penas
    7) (only; merely: They waited for six hours just to get a glimpse of the Queen; `Where are you going?' `Just to the post office'; Could you wait just a minute?) sólamente
    8) (used for emphasis, eg with commands: Just look at that mess!; That just isn't true!; I just don't know what to do.) ¡pero!; de verdad
    9) (absolutely: The weather is just marvellous.) absolutamente
    - just now
    - just then

    just1 adj justo
    just2 adv
    1. justo / exactamente
    2. justo
    3. por poco
    4. sólo
    tr[ʤʌst]
    1 (fair) justo,-a
    2 (justifiable) fundado,-a, justificado,-a
    3 (deserved) merecido,-a
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    to get one's just desserts llevar su merecido
    ————————
    tr[ʤʌst]
    1 (exactly) exactamente, precisamente, justo
    2 (only) solamente, sólo
    just a moment, please un momento, por favor
    no sugar for me, please, just milk no quiero azúcar, gracias, sólo leche
    don't worry, it's just a scratch! ¡no te preocupes, no es más que un rasguño!
    3 (barely) apenas, por poco
    4 (right now) en este momento
    5 (simply) sencillamente
    we could just stay here and wait for her pues, sencillamente podríamos quedarnos aquí y esperarla
    just shut up, will you? ¡cállese, por favor!
    8 familiar (really) realmente, verdaderamente
    phrase to have just + pres part
    1 acabar de + infin
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    just about prácticamente
    just as well menos mal
    just in case por si acaso
    just like that! ¡sin más!
    just so (tidy) ordenado,-a, arreglado,-a 2 (as a reply) sí, exactamente
    just then en ese momento
    just the same (not different) exactamente igual 2 (nevertheless) sin embargo, no obstante
    just the thing justo lo que hacía falta
    just ['ʤʌst] adv
    1) exactly: justo, precisamente, exactamente
    2) possibly: posiblemente
    it just might work: tal vez resulte
    3) barely: justo, apenas
    just in time: justo a tiempo
    4) only: sólo, solamente, nada más
    just us: sólo nosotros
    5) quite: muy, simplemente
    it's just horrible!: ¡qué horrible!
    6)
    to have just (done something) : acabar de (hacer algo)
    he just called: acaba de llamar
    just adj
    : justo
    justly adv
    adj.
    debido, -a adj.
    derecho, -a adj.
    entero, -a adj.
    equitativo, -a adj.
    justiciero, -a adj.
    justo, -a adj.
    lícito, -a adj.
    recto, -a adj.
    sólo, -a adj.
    adv.
    apenas adv.
    casi no adv.
    justamente adv.
    justo adv.
    no más que adv.
    recién adv.
    sólo adv.

    I dʒʌst
    adjective <decision/person> justo

    II
    1)

    she's just left — se acaba de ir, recién se fue (AmL)

    she'd only just finished — acababa de terminar, recién había terminado (AmL)

    just recently I've begun to notice that... — últimamente he empezado a darme cuenta de que...

    b) (now, at the moment)
    2)
    a) ( barely) justo

    I just missed himno lo vi por poco or por apenas unos minutos

    b) ( a little)

    just above the kneejusto or apenas encima de la rodilla

    3)
    a) ( only) sólo

    I'll be with you in just a momentenseguida or en un segundo estoy con usted

    there's just one left — queda sólo uno, queda uno nomás (AmL)

    just a moment, you're confusing two issues there — un momento: estás confundiendo dos problemas distintos

    she was just three when her father diedtenía apenas or sólo tres años cuando murió su padre

    would you like some more? - just a little, please — ¿quieres más? - bueno, un poquito

    b) ( simply)

    that's just gossip — no son más que chismes, son puros chismes (fam)

    they're just friends — no son más que amigos, sólo son amigos

    just because he's famous doesn't mean he can be rude — (colloq) el hecho de que sea famoso no le da derecho a ser grosero

    4)
    a) (exactly, precisely)

    it's just what I wantedes justo or precisamente or exactamente lo que quería

    b) ( equally)

    just leave it here — déjelo aquí, déjelo aquí nomás (AmL)

    regret it? don't I just! — ¿que si me arrepiento? si me arrepentiré...!

    just you wait, you little rascal! — ya vas a ver, bandido!

    just go away, will you? — mira, vete, hazme el favor

    6)

    it's just that... — lo que pasa es que...

    7)

    just about: I've just about finished now casi he terminado, prácticamente he terminado; did you get enough to eat? - just about — ¿te dieron bastante de comer? - más o menos


    I [dʒʌst]
    1. ADJ
    1) (=fair) [person, system] justo

    as is only just — como es justo, como es de razón

    2) (=deserved) [praise, reward] merecido; [punishment] apropiado, justo
    3) (=justified) [complaint, criticism] justificado; [opinion] lógico; deserts
    4) (=accurate) [account] correcto; [assessment] correcto, exacto
    2.
    NPL

    II
    [dʒʌst]
    ADVERB
    a) (=at this moment) ahora mismo

    I'm just coming! — ¡ya voy!

    "have some tea!" - "actually, I was just going" — -tómate un té -en realidad ya me iba

    b) (=at that moment) justo
    c) (=recently, a moment ago)

    we were just talking about thatprecisamente or ahora mismo estábamos hablando de eso

    just cookedrecién hecho

    it's just gone 10 o'clock — acaban de dar las diez

    to have just done sth — acabar de hacer algo

    the book is just outel libro acaba de salir

    it's just past 10 o'clock — acaban de dar las diez

    d) (in expressions specifying "when")

    just after I arrived — poco después de mi llegada

    just as I arrived — justo cuando yo llegaba

    just as it started to rain — justo cuando empezó a llover, en el momento en que empezó a llover

    just before I arrived — poco antes de mi llegada

    I saw him just this minutelo he visto hace un momento

    just at that momenten ese mismo momento or instante

    just this morningesta misma mañana

    just when it was going well... — precisamente or justamente cuando iba bien...

    just yesterdayayer mismo

    "are you leaving?" - "not just yet" — -¿te vas? -aún or todavía no

    now 1., 6), recently, then 1., 1)
    2) (=barely) por poco

    I (only) just caught it — lo alcancé por un pelo, por poco lo pierdo

    we had just enough money — teníamos el dinero justo

    he missed the train, but only just — perdió el tren, pero por poco

    he passed, but only just — aprobó pero por los pelos

    we arrived just in time — por poco no llegamos, llegamos justo a tiempo

    3) (=slightly)

    just over/ under two kilos — un poco más de/menos de dos kilos

    it's just over/under two kilos — pasa de/no llega a los dos kilos

    just to the left/right — un poco más a la izquierda/derecha

    4) (=exactly) justo, exactamente

    it's just my sizees justo or exactamente mi talla

    it's just the samees justo or exactamente igual

    just here/there — aquí/ahí mismo

    just behind/in front of/next to etc — justo detrás/delante de/al lado de etc

    it cost just (on) £20 — me costó veinte libras justas

    that's just it! — ¡ahí está! *, ¡esa es la cuestión!

    he's just like his father — (physically, in behaviour) es idéntico a su padre

    that's just like him, always late — es típico (de él), siempre llega tarde

    they have their problems just like the rest of us — tienen sus problemas, exactamente igual que el resto de nosotros

    I can't find £1,000 just like that — no puedo conseguir mil libras así sin más

    that's just the point! — ¡ahí está! *, ¡esa es la cuestión!

    he likes everything just so *le gusta que todo esté perfecto

    it's just what I wanted — es justo or precisamente lo que quería

    that's just what I thoughteso es justo or precisamente lo que pensé

    just what did he say? — ¿qué dijo exactamente?

    just what are you implying? — ¿qué es exactamente lo que estás insinuando?

    luck, right 1., 2)
    5) (=only) solo, sólo, nomás (LAm)
    In the past the standard spelling for solo as an adverb was with an accent (sólo). Nowadays the Real Academia Española advises that the accented form is only required where there might otherwise be confusion with the adjective solo.

    they were just 15 when they got marriedtenían solo or nada más 15 años cuando se casaron

    he's just a lad — no es más que un chaval, es solo un chaval

    don't take any notice of her, she's just jealous — no le hagas ni caso, lo que está es celosa or lo que pasa es que está celosa

    it's just around the corner — está a la vuelta de la esquina

    I just asked!hum ¡preguntaba nada más!

    just a few — solo unos pocos, unos pocos nada más

    just a little — solo un poco, un poco nada más

    just once — una vez nada más, solamente or solo una vez

    it's just over there — está ahí mismo

    he's just teasing — solo está bromeando, está bromeando, nada más

    just this once — solo esta vez

    we went just to see the museum — fuimos solo para ver el museo

    just the two of us — los dos solos, solo nosotros dos

    I just wanted to say that... — solo quería decir que...

    friend, note 1., 3)
    6) (=simply) sencillamente

    I'm just phoning to remind you that... — solo llamo para recordarte que...

    it's just one of those things *son cosas que pasan

    it's just that I don't like it — lo que pasa es que no me gusta

    I just thought that you would like it — yo pensé que te gustaría

    because 1., imagine 2), wonder 2.
    7) (=specially) solo, sólo

    I did it just for you — lo hice solo por ti

    8) (=conceivably)

    it's an old trick, but it could just work — es un viejo truco, pero puede que funcione

    just astan

    just let me get my hands on him! * — ¡cómo lo coja!, ¡con que lo agarre! (LAm)

    just listen to that rain! — ¡escucha or fíjate cómo llueve!

    just listen a minute, will you? — ¡escúchame un momento!, ¿quieres?

    just look at this mess! — ¡fíjate qué desorden!

    just wait a minute! — ¡espera un momento!

    just you wait, he'll come sure enough — (reassuringly) espera hombre, ya verás cómo viene

    just (you) wait until I tell your father (threateningly) ya verás cuando se lo cuente a tu padre, espera (nomás (LAm)) a que se lo cuente a tu padre

    just you do! *

    just you try it! *

    just you dare! * — ¡inténtalo si te atreves!

    "that dress is awful" - "isn't it just?" * — -ese vestido es francamente horrible -¡y tanto!

    we're managing just finenos apañamos perfectamente

    it's just perfect! — ¡es absolutamente perfecto!

    plain 1., 3)

    I can just hear the roars of laughter — me puedo imaginar muy bien or perfectamente las carcajadas

    I can just imagine her reaction — me imagino muy bien or perfectamente su reacción

    I can just see her face if I told her — me puedo imaginar muy bien or perfectamente la cara que pondría si se lo dijese

    just about, I've just about finished this work — estoy a punto de terminar este trabajo

    I've just about had enough of this noise! * — ¡estoy ya más que harto de este ruido!

    come just as you are — ven tal como estás

    just as I thought! — ¡ya me lo figuraba or imaginaba!, ¡lo que yo me figuraba or imaginaba!

    just in casepor si acaso

    just in case it rains — por si acaso llueve, por si llueve

    I've prepared some extra food, just in case — he preparado comida de más, por si las moscas * or por si acaso

    just a minute!, just one moment!(=coming) ¡un momento, por favor!, ¡voy!

    just a minute, I don't know if I agree with that... — un momento, no sé si estoy de acuerdo con eso...

    just the same, I'd rather... — de todas formas, prefiero...

    that's just too bad! — iro ¡qué lástima!, ¡qué mala pata! *

    it's just as wellmenos mal

    I wasn't expecting much, which was just as well — no esperaba mucho, y menos mal

    happen, soon
    * * *

    I [dʒʌst]
    adjective <decision/person> justo

    II
    1)

    she's just left — se acaba de ir, recién se fue (AmL)

    she'd only just finished — acababa de terminar, recién había terminado (AmL)

    just recently I've begun to notice that... — últimamente he empezado a darme cuenta de que...

    b) (now, at the moment)
    2)
    a) ( barely) justo

    I just missed himno lo vi por poco or por apenas unos minutos

    b) ( a little)

    just above the kneejusto or apenas encima de la rodilla

    3)
    a) ( only) sólo

    I'll be with you in just a momentenseguida or en un segundo estoy con usted

    there's just one left — queda sólo uno, queda uno nomás (AmL)

    just a moment, you're confusing two issues there — un momento: estás confundiendo dos problemas distintos

    she was just three when her father diedtenía apenas or sólo tres años cuando murió su padre

    would you like some more? - just a little, please — ¿quieres más? - bueno, un poquito

    b) ( simply)

    that's just gossip — no son más que chismes, son puros chismes (fam)

    they're just friends — no son más que amigos, sólo son amigos

    just because he's famous doesn't mean he can be rude — (colloq) el hecho de que sea famoso no le da derecho a ser grosero

    4)
    a) (exactly, precisely)

    it's just what I wantedes justo or precisamente or exactamente lo que quería

    b) ( equally)

    just leave it here — déjelo aquí, déjelo aquí nomás (AmL)

    regret it? don't I just! — ¿que si me arrepiento? si me arrepentiré...!

    just you wait, you little rascal! — ya vas a ver, bandido!

    just go away, will you? — mira, vete, hazme el favor

    6)

    it's just that... — lo que pasa es que...

    7)

    just about: I've just about finished now casi he terminado, prácticamente he terminado; did you get enough to eat? - just about — ¿te dieron bastante de comer? - más o menos

    English-spanish dictionary > just

  • 7 dejar

    v.
    1 to leave, to put.
    dejó los papeles en la mesa he put o left the papers on the table
    deja el abrigo en la percha put your coat on the hanger
    he dejado la moto muy cerca I've left o parked my motorbike nearby
    Ricardo dejó a Ilse Richard left Ilse.
    Fuss dejó a Ricardo en la escuela Fuss left=dropped off Richard at school.
    Dejé mi trabajo anterior I left my former job.
    El viejo le dejó su dinero a su hijo The old man left his money to his son.
    2 to leave (abandonar) (casa, trabajo, país).
    dejar algo por imposible to give something up as a lost cause
    dejar a alguien atrás to leave somebody behind
    su marido la ha dejado her husband has left her
    te dejo, tengo que irme I have to leave you now, I must go
    3 to leave out.
    dejar algo por o sin hacer to fail to do something
    dejó lo más importante por resolver he left the most important question unresolved
    4 to forget (about).
    ¡déjame, que tengo trabajo! leave me alone, I'm busy!
    déjame tranquilo o en paz leave me alone o in peace
    déjalo, no importa forget it, it doesn't matter
    5 to leave behind, to clear out of, to leave.
    Missy dejó su bolso en su apuro Missy left behind her purse in the rush.
    6 to be given, to inherit, to receive.
    Se me dejó dinero en el testamento I was given money in the will.
    7 to let, to allow to.
    Dejé al perro salir a la calle I allowed the dog to go outside.
    8 to be allowed to.
    Se nos dejó ir We were allowed to go.
    9 to be left.
    Se nos dejó asombrados We were left astonished.
    10 to quit, to give up, to abandon, to relinquish.
    Ella dejó y se fue She quitted and left.
    11 to lend, to lend out.
    * * *
    1 (colocar) to leave, put
    2 (abandonar - persona, lugar) to leave; (- hábito, cosa, actividad) to give up
    3 (permitir) to allow, let
    4 (prestar) to lend
    5 (ceder) to give
    6 (producir dinero) to bring in, make
    7 (producir humo, ceniza) to produce, leave
    8 (esperar) to wait
    9 (aplazar) to put off
    10 (omitir) to leave out, omit
    12 (legar) to bequeath, leave
    1 dejar de + inf (cesar - voluntariamente) to stop + gerund, give up + gerund; (- involuntariamente) to stop + gerund
    2 no dejar de + inf not to fail to + inf
    3 dejar + past participle
    1 (abandonarse) to neglect oneself, let oneself go
    2 (olvidar) to forget, leave behind
    3 (permitir) to let oneself, allow oneself to
    1 (cesar) to stop
    \
    dejar algo por imposible to give up on something
    dejar caer to drop
    dejar en paz to leave alone
    dejar frío,-a figurado to leave cold
    dejar mal a alguien to make somebody look bad
    dejar plantado,-a a alguien to stand somebody up
    dejar preocupado,-a to worry
    dejarse caer to drop, fall 2 (en casa de alguien) to drop in
    dejarse llevar por alguien to be influenced by somebody
    dejarse llevar por algo to get carried away with something
    dejarse oír (gen) to be heard 2 (gritar) to make oneself heard
    dejarse sentir el frío/verano/invierno to feel the cold/summer/winter
    * * *
    verb
    4) let
    5) allow, permit
    - dejarse
    * * *
    Para las expresiones dar importancia, dar ejemplo, dar las gracias, dar clases, dar a conocer, dar a entender, darse prisa, ver la otra entrada.
    1. VERBO TRANSITIVO
    1) (=poner, soltar) to leave

    dejé 1.500 euros de entrada — I put down 1,500 euros as a deposit

    dejar algo [aparte] — to leave sth aside

    dejar [atrás] — [+ corredor, vehículo adelantado, competidor] to leave behind

    se vino de Holanda, dejando atrás a su familia — he came over from Holland, leaving his family behind

    dejar algo a un [lado] — to set sth aside

    2) [al desaparecer, morir] to leave
    3) (=guardar)

    ¿me habéis dejado algo de tarta? — have you left {o} saved me some cake?

    4) (=abandonar)
    a) [+ actividad, empleo] to give up

    dejar la [bebida] — to give up drink, stop drinking

    b) [+ persona, lugar] to leave
    c) [en coche] to drop off

    ¿te dejo en tu casa? — shall I drop you off at your place?

    5) (=no molestar)

    deja ya el ordenador, que lo vas a romper — leave the computer alone, you're going to break it

    déjame, quiero estar solo — leave me be, I want to be alone

    ¡déjalo! — (=¡no hagas eso!) stop it!; (=no te preocupes) forget it!, don't worry about it!

    dejar [así] las cosas — to leave things as they are

    ¡déjame [en paz]!, ¡déjame [tranquilo]! — leave me alone!

    6) (=posponer)

    dejar algo [para] — to leave sth till

    7) (=prestar) to lend

    ¿me dejas diez euros? — can you lend me ten euros?

    ¿me dejas el coche? — can I borrow the car?, will you lend me the car?

    8) (=permitir) + infin to let

    dejar pasar a algn — to let sb through {o} past

    dejar que ({+ subjun})

    dejar que las cosas vayan de mal en peor — to let things go {o} allow things to go from bad to worse

    9) [indicando resultado]
    + adj

    me dejó confundido — she left me confused, she confused me

    dejar algo [como nuevo], me han dejado el abrigo como nuevo — my coat was as good as new when it came back from them

    10) (=producir)
    [+ dinero]
    11) dejar que (=esperar)

    deja que me toque la lotería y verás — just wait till I win the lottery, then you'll see

    12) (=omitir) to leave out, forget
    2.
    VERBO INTRANSITIVO [con una actividad]

    deja, ya lo hago yo — leave it, I'll do it

    deja, yo lo pago — no {o} it's all right, I'll pay for it

    dejar de hacer algo [por un momento] to stop doing sth; [por una temporada] to give up doing sth, stop doing sth

    cuando deje de llover — when it stops raining, when the rain stops

    ¡déja de hacer eso! — stop that!

    yo dejé de ir hace muchos años — I gave up {o} stopped going years ago

    no puedo dejar de fumar — I can't give up {o} stop smoking

    cuando murió su padre dejó de comer — when her father died she stopped eating {o} she went off her food

    no dejar de ({+ infin})

    no dejes de visitarlos — don't fail to visit them, make sure you visit them

    3.
    See:
    DEJAR Dejar en el sentido de prestar se puede traducir al inglés empleando borrow o lend. Borrow se usa cuando el sujeto es quien pide (significa tomar prestado) y lend cuando el sujeto es quien da (significa dejar prestado): ¿Me dejas tus botas de esquiar? Can I borrow your ski boots? o Can you lend me your ski boots? ¿Me podrías dejar tu reloj? Could I borrow your watch? o Could you lend me your watch? NOTA: Borrow y lend no se utilizan normalmente con cosas que no pueden trasladarse de un sitio a otro: ¿Me dejas tu casa de campo este fin de semana? Can I use your house in the country this weekend? Para otros usos y ejemplos ver la entrada
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) ( en lugar determinado) to leave

    lo dejé en recepción/en la mesa — I left it in reception/on the table

    ¿cuánto se deja de propina? — how much do you leave as a tip?

    déjala, ella no tuvo la culpa — leave her alone, it wasn't her fault

    dejar mucho que desearto leave a great deal to be desired

    b) ( olvidar) to leave
    c) ( como herencia) to leave
    2)
    a) <marca/mancha/huella> to leave
    b) < ganancia> to produce
    3) ( abandonar) <novia/marido> to leave; < familia> to leave, abandon; < trabajo> to give up, leave; < lugar> to leave
    4) (+ compl)
    a) ( en cierto estado) to leave

    el avión/bus nos dejó — (Col, Ven) we missed the plane/bus

    me lo dejó en 1.000 pesos — he let me have it for 1,000 pesos

    dejar algo/a alguien estar — to let something/somebody be (colloq), to leave something/somebody alone; lado 5)

    b) (CS)
    5)
    a) ( posponer) leave

    no lo dejes para después, hazlo ahora — don't put it off o leave it until later, do it now

    b) (reservar, guardar) <espacio/margen> to leave
    6) ( permitir)

    dejar algo/a alguien + inf — to let something/somebody + inf

    déjalo entrar/salir — let it/him in/out

    ¿me dejas ir? — will you let me go?

    dejar que algo/alguien + subj — to let somebody/something + inf

    7)
    a)
    b)

    dejar caer< objeto> to drop; < comentario> to let... drop

    2.
    a) ( cesar)

    dejar de + inf — to stop -ing

    deja de llorar/importunarme — stop crying/bothering me

    b) (omitir, no hacer)

    dejar de + inf: no dejes de escribirme en cuanto llegues make sure you write as soon as you get there; no dejes de recordarles que... be sure to remind them that...; es algo que no deja de sorprenderme — it's something I still find surprising

    3.
    dejarse v pron
    1)
    a) ( abandonarse) to let oneself go
    b)

    dejarse + inf: se deja dominar por la envidia he lets his feelings of envy get the better of him; se deja convencer fácilmente he's easily persuaded; dejarse llevar por la música to let oneself be carried along by the music; no te dejes, tú también pégale (AmL exc RPl) don't just take it, hit him back (colloq); nunca te dejas ver we never seem to see you; dejarse estar (AmL): no te dejes estar you'd better do something; si nos dejamos estar vamos a perder el contrato — if we don't get our act together we'll lose the contract

    2) <barba/bigote> to grow
    3) (esp Esp fam) ( olvidar) to leave

    me dejé el dinero en casa — I left my/the money at home

    4) dejarse de (fam)

    déjate de lamentaciones/de rodeos — stop complaining/beating about the bush

    * * *
    = cease, dump, leave, let, forsake, put down, drop off, maroon, flake out, let + go of, go + cold turkey, leave off, walk out on.
    Ex. After collection has ceased (because a point of diminishing returns appears to have been reached), the cards must be put into groups of 'like' terms.
    Ex. The books may simply be laid before the librarian as they are found, ' dumped in his lap', as one writer puts it.
    Ex. Many libraries are reluctant to reclassify stock and many libraries leave stock classified according to earlier editions long after the earlier edition has been superseded.
    Ex. If the user does not know what the answer is, he stops the command chain at that point, lets the system show an intermediate display for guidance, and then continues his work.
    Ex. Indeed, she was delighted to forsake the urban reality of steel and glass, traffic and crime, aspirin and litter, for the sort of over-the-fence friendliness of the smaller city.
    Ex. The implication is that these are books to be picked up, looked at, leafed through and put down again.
    Ex. That they received regular visits from people who dropped off packages on a regular basis along with money.
    Ex. A seemingly simple tale of schoolboys marooned on an island, the novel 'Lord of the Flies' is an enigmatic and provocative piece of literature.
    Ex. The actress flaked out again and the director is trying to line up a replacement.
    Ex. For one, large areas of city were in the hands of the Mafia, who was not eager to let got of their vested interests.
    Ex. Judging by the critical responses to the article so far, it looks like the world isn't quite ready to go cold turkey on its religion addiction.
    Ex. This book takes up the thread where Volume One left off.
    Ex. There are many thankless jobs in this world, but does that mean you can just walk out on them for your own selfish reasons?.
    ----
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * dejando a un lado = apart from.
    * dejar a Alguien atónito = leave + Nombre + breathless, leave + Nombre + speechless.
    * dejar a Alguien boquiabierto = leave + Nombre + gagging, make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien colgado = hang + Nombre + out to dry.
    * dejar a Alguien embarazada = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien en estado = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien en la cuneta = leave + Alguien + in the lurch.
    * dejar a Alguien en la estacada = leave + Alguien + in the lurch, hang + Nombre + out to dry.
    * dejar a Alguien en la ignorancia = leave + Nombre + in the dark.
    * dejar a Alguien estupefacto = leave + Nombre + speechless, astound, make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien inconsciente = knock + Nombre + out, knock + Nombre + unconscious.
    * dejar a Alguien patidifuso = make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien plantado = leave + Alguien + in the lurch.
    * dejar a Alguien preñada = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien que se las apañe como pueda = leave + Alguien + to sink or swim.
    * dejar a Alguien que se las apañe solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar a Alguien que se las arregle solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar a Alguien sin aliento = leave + Nombre + breathless, leave + Nombre + speechless.
    * dejar a Alguien sin sentido = knock + Nombre + out, knock + Nombre + unconscious.
    * dejar a Alguien sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * dejar a Alguien sin un duro = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar abierta la posibilidad de que = leave + open the possibility that.
    * dejar a la buena de Dios = leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar a la posteridad = bequeath to + posterity.
    * dejar al descubierto = lay + bare.
    * dejar Algo a la suerte = leave + Nombre + to chance.
    * dejar Algo al azar = leave + Nombre + to chance.
    * dejar Algo al criterio de Alguien = leave + Nombre + up to.
    * dejar Algo aparcado = put + Nombre + on ice, put + Nombre + on mothballs.
    * dejar Algo completamente destrozado = leave + Nombre + in shambles.
    * dejar Algo para otro día = take + a rain cheque.
    * dejar a oscuras = cut out + light.
    * dejar aparte = leave + aside.
    * dejar a + Posesivo + suerte = strand.
    * dejar a su aire = leave to + Reflexivo, leave + unchecked.
    * dejar atónito = stun, astound.
    * dejar atrás = leave + behind, outstrip, outpace, outdistance, leave + Nombre + behind, leave by + the wayside, move on from.
    * dejar a una lado = put + Nombre + to one side.
    * dejar a un lado = put + aside, move + beyond, lay + Nombre + aside, leave by + the wayside.
    * dejar bastante que desear = fall (far) short of + ideal, leave + a lot to be desired, leave + much to be desired.
    * dejar bien claro = make + it + crystal clear, make + Reflexivo + crystal clear.
    * dejar caer = drop, dump.
    * dejar caer insinuaciones = throw + hints.
    * dejar caer un indirecta = drop + a hint.
    * dejar ciego = blind.
    * dejar claro = make + it + clear, hammer + home + message, make + plain, send + a clear signal that.
    * dejar claro que = make + the point that.
    * dejar como + estar = leave + untouched.
    * dejar con el culo al aire = leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar constancia de = record.
    * dejar de = cease to, relax + the grip on.
    * dejar de actualizar el catálogo = close down + catalogue.
    * dejar de circular = drop out of + circulation.
    * dejar de existir = be no more.
    * dejar de fumar = stop + smoking, quit + smoking, smoking cessation.
    * dejar de funcionar = go down, cease to + function, go + belly up, flake out, go + dead, pack up.
    * dejar de gustar = go off.
    * dejar de hacer huelga = cross + the picket line.
    * dejar de hacer sufrir = put + Nombre + out of + Posesivo + misery.
    * dejar de + Infinitivo = skip + Gerundio, give up + Gerundio, stop + Gerundio.
    * dejar de lado = leave + aside, forego [forgo].
    * dejar de percatarse de = become + blind to.
    * dejar de pie = leave + standing.
    * dejar de publicarse = cease + publication.
    * dejar de remar = lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.
    * dejar desamparado = leave + Nombre + out in the cold, leave + unprotected.
    * dejar de ser actual = date.
    * dejar de ser popular = outlive + Posesivo + popularity.
    * dejar de ser útil = outlive + Posesivo + usefulness.
    * dejar desguarnecido = leave + unprotected.
    * dejar de sonreír = extinguish + smile.
    * dejar desprotegido = leave + unprotected, leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar desvalido = leave + unprotected.
    * dejar de trabajar temporalmente = career break.
    * dejar de ver = become + blind to.
    * dejar dormido = put + Nombre + to sleep.
    * dejar el agua correr = let bygones be bygones.
    * dejar el hábito = kick + the habit.
    * dejar el nido = fly + the nest, leave + the nest.
    * dejar el puesto de trabajo = resign from + Posesivo + post.
    * dejar el trabajo = resign from + Posesivo + post, quit + Posesivo + job, jump + ship.
    * dejar en adobo = marinade.
    * dejar en blanco = leave + blank.
    * dejar encargado = leave in + charge.
    * dejar en el dique seco = mothball.
    * dejar en evidencia = call + Posesivo + bluff.
    * dejar en garantía = pledge.
    * dejar en herencia = bequeath.
    * dejar en la cuneta = ditch.
    * dejar en la estacada = leave + Nombre + high and dry, be left out on a limb.
    * dejar en libertad para + Infinitivo = afford + the freedom to + Infinitivo.
    * dejar en prenda = pledge.
    * dejar en remojo = steep.
    * dejar en ridículo = make + a joke of, put + Nombre + to shame.
    * dejar en segundo plano = overshadow.
    * dejar en suspenso = put into + abeyance.
    * dejar en testamento = will.
    * dejar entrever = provide + a glimpse of, hint, insinuate, hint at, give + a hint, intimate.
    * dejar escapar a Alguien = let + Nombre + escape.
    * dejar espacio para = leave + room for.
    * dejar estupefacto = stagger.
    * dejar frío a Alguien = knock + Nombre + cold.
    * dejar frío y vacío = leave + Nombre + cold and empty.
    * dejar fuera = leave out, cut out, count + Nombre + out, leave + Nombre + out of the picture, drop + Nombre + out of the picture.
    * dejar fuera de combate = lay + Nombre + low.
    * dejar fuera del equipo = sideline.
    * dejar hecho polvo = screw + Nombre + up.
    * dejar huella = leave + Posesivo + mark, cut + a swath(e), leave + a trace, touch + Posesivo + life, leave + an impression, leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar huellas = leave + footprints.
    * dejar huérfano = orphan.
    * dejar incompleto = leave + unfinished.
    * dejar inconsciente = overcome, knock + the hell out out of, leave + unconscious.
    * dejar indefenso = leave + unprotected.
    * dejar intacto = leave + intact, leave + untouched.
    * dejar la cuestión abierta = leave + the question open.
    * dejar la empresa = jump + ship.
    * dejar la puerta abierta a = open + the door to.
    * dejar la puerta abierta de par en par = leave + the door wide open.
    * dejar las armas = put down + weapons.
    * dejar las cosas como están = let + the matter + rest, let + sleeping dogs lie.
    * dejar las cosas tranquilas = let + sleeping dogs lie.
    * dejar las manos de uno libres de = free + Posesivo + hands from.
    * dejar la tierra en barbecho = let + farmland lie fallow.
    * dejar libertad para + Infinitivo = leave + Nombre + free to + Infinitivo.
    * dejar libre = vacate, leave + vacant.
    * dejar limpio a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar lisiado = lame.
    * dejarlo a la discreción de = leave + it to the discretion of.
    * dejarlo en paz = give + it a rest, let + it drop.
    * dejarlo para última hora = leave + it until the last minute.
    * dejar los campos en barbecho = let + fields lie fallow.
    * dejar los estudios = drop out (from school), drop out of + school.
    * dejar marcado = scar.
    * dejar margen = allow + margin.
    * dejar mella = leave + an impression, touch + Posesivo + life, leave + Posesivo + mark, cut + a swath(e), leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar mucho que desear = fall (far) short of + ideal, leave + a lot to be desired, leave + much to be desired.
    * dejar para cuando = move to + a time when.
    * dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.
    * dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.
    * dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.
    * dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.
    * dejar pasmado = stagger.
    * dejar paso = step + aside.
    * dejar paso (a) = give + way (to).
    * dejar pelado a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar perplejo = puzzle, mystify, perplex, stump, blow + Posesivo + mind, bewilder, nonplus.
    * dejar plantado = walk out on.
    * dejar que Alguien haga las cosas a su manera = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * dejar que Alguien se las arregle solo = leave (up) to + Posesivo + own resources, leave to + Posesivo + own devices.
    * dejar que Alguien se salga con la suya = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * dejar que Alguien se vaya = let + Nombre + go.
    * dejar que desear = leave + something + to be desired, leave + a bit to be desired.
    * dejar que se pudra = leave to + rot.
    * dejar que + Subjuntivo = allow + Infinitivo.
    * dejar rastro = leave + a trace.
    * dejarse arrastrar = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse arrastrar por la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse caer = drop by, drop in, slump, droop, mosey.
    * dejarse el pellejo = play out + Posesivo + skin, work + Posesivo + butt off, sweat + blood, slog + Posesivo + guts out, give + Posesivo + all.
    * dejarse el pellejo trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * dejarse embaucar = get + sucked in.
    * dejarse engañar = fall for, get + sucked in.
    * dejarse guiar por el instinto = fly by + the seat of + Posesivo + pants.
    * dejarse la piel = sweat + blood, work + Posesivo + butt off, slog + Posesivo + guts out, play out + Posesivo + skin.
    * dejarse la piel trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * dejarse llevar = become + carried away by, drift along, drift, coast along, go with + the flow, let + go, go along with + the flow.
    * dejarse llevar fácilmente = be easily led.
    * dejarse llevar (por) = fall + victim to, give + way (to).
    * dejarse llevar por el instinto = fly by + the seat of + Posesivo + pants.
    * dejarse llevar por el pánico = panic.
    * dejarse llevar por la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse ver = have + visibility.
    * dejar sin cambiar = leave + unchanged.
    * dejar sin hacer = leave + undone.
    * dejar sin palabras = leave + Nombre + speechless, nonplus.
    * dejar sin poder = disempower.
    * dejar sin protección = leave + unprotected.
    * dejar sin referente a una referencia anafórica = dangle + anaphoric reference.
    * dejar sin tocar = leave + Nombre + alone, leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * dejar sitio (a) = make + room (for), make + way (for).
    * dejar solo = leave + Alguien + alone, leave + Nombre + alone, leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar su impronta en = set + Posesivo + stamp on.
    * dejar tiempo = free up + time.
    * dejar tiempo libre = free up + time.
    * dejar tirado = strand, walk out on.
    * dejar tranquilo = leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar tras sí = leave + behind.
    * dejar una cicatriz = scar.
    * dejar una huella imborrable = leave + a lasting impression, leave + a lasting memory.
    * dejar una impresión = leave with + the impression, leave + an impression, leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar una marca = leave + Posesivo + mark.
    * dejar una pista = leave + a trace.
    * dejar (un) buen sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un cargo = resign + office, step down from + Posesivo + position, leave + office.
    * dejar un grato sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un hábito = stop + habit.
    * dejar un hueco = leave + gap.
    * dejar un mal sabor de boca = leave + a bad taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un puesto de trabajo = resign from + Posesivo + position.
    * dejar un reguero de = leave + a trail of.
    * dejar un sabor amargo en la boca = leave + a bitter aftertaste.
    * dejar un trabajo = quit, resign + Posesivo + post.
    * dejar vacante = leave + vacant.
    * dejar vacío = leave + vacant.
    * dejar vulnerable = leave + unprotected, leave + Nombre/Reflexivo + vulnerable.
    * desaparecer sin dejar huella = evaporate into + thin air, vanish into + thin air, disappear into + thin air, disappear without + a trace, disappear into + the blue, vanish into + the blue.
    * desaparecer sin dejar rastro = evaporate into + thin air, disappear into + thin air, disappear without + a trace, disappear into + the blue, vanish into + the blue.
    * desapareder sin dejar rastro = vanish into + thin air.
    * estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.
    * golpear a Alguien hasta dejarlo inconsciente = beat + Nombre + unconscious.
    * los efectos negativos se están dejando sentir ahora = chickens come home to roost.
    * lo tomas o lo dejas = take it or leave it.
    * no dejar a nadie fuera = inclusivity.
    * no dejar de enviar + Nombre = keep + Nombre + coming.
    * no dejar de mandar + Nombre = keep + Nombre + coming.
    * no dejar duda = leave + little doubt.
    * no dejar entrar = turn + Nombre + away, keep out.
    * no dejar ninguna duda = leave + no doubt.
    * no dejar ni un cabo suelto = tie up + all the loose ends.
    * no dejar pasar = keep out.
    * no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.
    * no dejar títere con cabeza = turn + everything upside down.
    * no poder dejar de mencionar = cannot but notice.
    * no poder dejar de recalcar la importancia de Algo = the importance of + Nombre + cannot be stressed too strongly.
    * no se puede dejar de recalcar el + Nombre + de = the + Nombre + of + Nombre + cannot be overemphasised.
    * no se puede dejar de recalcar el + Nombre + of = the + Nombre + of + Nombre + cannot be overstated.
    * no se puede dejar de recalcar la importancia de Algo = the importance of + Nombre + cannot be overstressed, the importance of + Nombre + cannot be overstated.
    * persona que deja un trabajo = leaver.
    * persuadir a Alguien para que deje Algo = lure away from.
    * programa + dejar de funcionar = programme + crash.
    * sin dejar huella = into thin air.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin dejar rastro = into thin air.
    * sin dejarse amedrentar por = undaunted by.
    * sin dejarse amilanar por = undaunted by.
    * sin dejarse desanimar = undaunted.
    * sin dejarse intimidar por = undaunted by.
    * sistema + dejar de funcionar = system + crash.
    * vive y deja vivir = live and let live.
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) ( en lugar determinado) to leave

    lo dejé en recepción/en la mesa — I left it in reception/on the table

    ¿cuánto se deja de propina? — how much do you leave as a tip?

    déjala, ella no tuvo la culpa — leave her alone, it wasn't her fault

    dejar mucho que desearto leave a great deal to be desired

    b) ( olvidar) to leave
    c) ( como herencia) to leave
    2)
    a) <marca/mancha/huella> to leave
    b) < ganancia> to produce
    3) ( abandonar) <novia/marido> to leave; < familia> to leave, abandon; < trabajo> to give up, leave; < lugar> to leave
    4) (+ compl)
    a) ( en cierto estado) to leave

    el avión/bus nos dejó — (Col, Ven) we missed the plane/bus

    me lo dejó en 1.000 pesos — he let me have it for 1,000 pesos

    dejar algo/a alguien estar — to let something/somebody be (colloq), to leave something/somebody alone; lado 5)

    b) (CS)
    5)
    a) ( posponer) leave

    no lo dejes para después, hazlo ahora — don't put it off o leave it until later, do it now

    b) (reservar, guardar) <espacio/margen> to leave
    6) ( permitir)

    dejar algo/a alguien + inf — to let something/somebody + inf

    déjalo entrar/salir — let it/him in/out

    ¿me dejas ir? — will you let me go?

    dejar que algo/alguien + subj — to let somebody/something + inf

    7)
    a)
    b)

    dejar caer< objeto> to drop; < comentario> to let... drop

    2.
    a) ( cesar)

    dejar de + inf — to stop -ing

    deja de llorar/importunarme — stop crying/bothering me

    b) (omitir, no hacer)

    dejar de + inf: no dejes de escribirme en cuanto llegues make sure you write as soon as you get there; no dejes de recordarles que... be sure to remind them that...; es algo que no deja de sorprenderme — it's something I still find surprising

    3.
    dejarse v pron
    1)
    a) ( abandonarse) to let oneself go
    b)

    dejarse + inf: se deja dominar por la envidia he lets his feelings of envy get the better of him; se deja convencer fácilmente he's easily persuaded; dejarse llevar por la música to let oneself be carried along by the music; no te dejes, tú también pégale (AmL exc RPl) don't just take it, hit him back (colloq); nunca te dejas ver we never seem to see you; dejarse estar (AmL): no te dejes estar you'd better do something; si nos dejamos estar vamos a perder el contrato — if we don't get our act together we'll lose the contract

    2) <barba/bigote> to grow
    3) (esp Esp fam) ( olvidar) to leave

    me dejé el dinero en casa — I left my/the money at home

    4) dejarse de (fam)

    déjate de lamentaciones/de rodeos — stop complaining/beating about the bush

    * * *
    = cease, dump, leave, let, forsake, put down, drop off, maroon, flake out, let + go of, go + cold turkey, leave off, walk out on.

    Ex: After collection has ceased (because a point of diminishing returns appears to have been reached), the cards must be put into groups of 'like' terms.

    Ex: The books may simply be laid before the librarian as they are found, ' dumped in his lap', as one writer puts it.
    Ex: Many libraries are reluctant to reclassify stock and many libraries leave stock classified according to earlier editions long after the earlier edition has been superseded.
    Ex: If the user does not know what the answer is, he stops the command chain at that point, lets the system show an intermediate display for guidance, and then continues his work.
    Ex: Indeed, she was delighted to forsake the urban reality of steel and glass, traffic and crime, aspirin and litter, for the sort of over-the-fence friendliness of the smaller city.
    Ex: The implication is that these are books to be picked up, looked at, leafed through and put down again.
    Ex: That they received regular visits from people who dropped off packages on a regular basis along with money.
    Ex: A seemingly simple tale of schoolboys marooned on an island, the novel 'Lord of the Flies' is an enigmatic and provocative piece of literature.
    Ex: The actress flaked out again and the director is trying to line up a replacement.
    Ex: For one, large areas of city were in the hands of the Mafia, who was not eager to let got of their vested interests.
    Ex: Judging by the critical responses to the article so far, it looks like the world isn't quite ready to go cold turkey on its religion addiction.
    Ex: This book takes up the thread where Volume One left off.
    Ex: There are many thankless jobs in this world, but does that mean you can just walk out on them for your own selfish reasons?.
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * dejando a un lado = apart from.
    * dejar a Alguien atónito = leave + Nombre + breathless, leave + Nombre + speechless.
    * dejar a Alguien boquiabierto = leave + Nombre + gagging, make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien colgado = hang + Nombre + out to dry.
    * dejar a Alguien embarazada = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien en estado = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien en la cuneta = leave + Alguien + in the lurch.
    * dejar a Alguien en la estacada = leave + Alguien + in the lurch, hang + Nombre + out to dry.
    * dejar a Alguien en la ignorancia = leave + Nombre + in the dark.
    * dejar a Alguien estupefacto = leave + Nombre + speechless, astound, make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien inconsciente = knock + Nombre + out, knock + Nombre + unconscious.
    * dejar a Alguien patidifuso = make + Posesivo + eyes + pop (out).
    * dejar a Alguien plantado = leave + Alguien + in the lurch.
    * dejar a Alguien preñada = knock + Alguien + up.
    * dejar a Alguien que se las apañe como pueda = leave + Alguien + to sink or swim.
    * dejar a Alguien que se las apañe solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar a Alguien que se las arregle solo = leave + Pronombre + to + Posesivo + own devices.
    * dejar a Alguien sin aliento = leave + Nombre + breathless, leave + Nombre + speechless.
    * dejar a Alguien sin sentido = knock + Nombre + out, knock + Nombre + unconscious.
    * dejar a Alguien sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * dejar a Alguien sin un duro = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar abierta la posibilidad de que = leave + open the possibility that.
    * dejar a la buena de Dios = leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar a la posteridad = bequeath to + posterity.
    * dejar al descubierto = lay + bare.
    * dejar Algo a la suerte = leave + Nombre + to chance.
    * dejar Algo al azar = leave + Nombre + to chance.
    * dejar Algo al criterio de Alguien = leave + Nombre + up to.
    * dejar Algo aparcado = put + Nombre + on ice, put + Nombre + on mothballs.
    * dejar Algo completamente destrozado = leave + Nombre + in shambles.
    * dejar Algo para otro día = take + a rain cheque.
    * dejar a oscuras = cut out + light.
    * dejar aparte = leave + aside.
    * dejar a + Posesivo + suerte = strand.
    * dejar a su aire = leave to + Reflexivo, leave + unchecked.
    * dejar atónito = stun, astound.
    * dejar atrás = leave + behind, outstrip, outpace, outdistance, leave + Nombre + behind, leave by + the wayside, move on from.
    * dejar a una lado = put + Nombre + to one side.
    * dejar a un lado = put + aside, move + beyond, lay + Nombre + aside, leave by + the wayside.
    * dejar bastante que desear = fall (far) short of + ideal, leave + a lot to be desired, leave + much to be desired.
    * dejar bien claro = make + it + crystal clear, make + Reflexivo + crystal clear.
    * dejar caer = drop, dump.
    * dejar caer insinuaciones = throw + hints.
    * dejar caer un indirecta = drop + a hint.
    * dejar ciego = blind.
    * dejar claro = make + it + clear, hammer + home + message, make + plain, send + a clear signal that.
    * dejar claro que = make + the point that.
    * dejar como + estar = leave + untouched.
    * dejar con el culo al aire = leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar constancia de = record.
    * dejar de = cease to, relax + the grip on.
    * dejar de actualizar el catálogo = close down + catalogue.
    * dejar de circular = drop out of + circulation.
    * dejar de existir = be no more.
    * dejar de fumar = stop + smoking, quit + smoking, smoking cessation.
    * dejar de funcionar = go down, cease to + function, go + belly up, flake out, go + dead, pack up.
    * dejar de gustar = go off.
    * dejar de hacer huelga = cross + the picket line.
    * dejar de hacer sufrir = put + Nombre + out of + Posesivo + misery.
    * dejar de + Infinitivo = skip + Gerundio, give up + Gerundio, stop + Gerundio.
    * dejar de lado = leave + aside, forego [forgo].
    * dejar de percatarse de = become + blind to.
    * dejar de pie = leave + standing.
    * dejar de publicarse = cease + publication.
    * dejar de remar = lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.
    * dejar desamparado = leave + Nombre + out in the cold, leave + unprotected.
    * dejar de ser actual = date.
    * dejar de ser popular = outlive + Posesivo + popularity.
    * dejar de ser útil = outlive + Posesivo + usefulness.
    * dejar desguarnecido = leave + unprotected.
    * dejar de sonreír = extinguish + smile.
    * dejar desprotegido = leave + unprotected, leave + Nombre + out in the cold.
    * dejar desvalido = leave + unprotected.
    * dejar de trabajar temporalmente = career break.
    * dejar de ver = become + blind to.
    * dejar dormido = put + Nombre + to sleep.
    * dejar el agua correr = let bygones be bygones.
    * dejar el hábito = kick + the habit.
    * dejar el nido = fly + the nest, leave + the nest.
    * dejar el puesto de trabajo = resign from + Posesivo + post.
    * dejar el trabajo = resign from + Posesivo + post, quit + Posesivo + job, jump + ship.
    * dejar en adobo = marinade.
    * dejar en blanco = leave + blank.
    * dejar encargado = leave in + charge.
    * dejar en el dique seco = mothball.
    * dejar en evidencia = call + Posesivo + bluff.
    * dejar en garantía = pledge.
    * dejar en herencia = bequeath.
    * dejar en la cuneta = ditch.
    * dejar en la estacada = leave + Nombre + high and dry, be left out on a limb.
    * dejar en libertad para + Infinitivo = afford + the freedom to + Infinitivo.
    * dejar en prenda = pledge.
    * dejar en remojo = steep.
    * dejar en ridículo = make + a joke of, put + Nombre + to shame.
    * dejar en segundo plano = overshadow.
    * dejar en suspenso = put into + abeyance.
    * dejar en testamento = will.
    * dejar entrever = provide + a glimpse of, hint, insinuate, hint at, give + a hint, intimate.
    * dejar escapar a Alguien = let + Nombre + escape.
    * dejar espacio para = leave + room for.
    * dejar estupefacto = stagger.
    * dejar frío a Alguien = knock + Nombre + cold.
    * dejar frío y vacío = leave + Nombre + cold and empty.
    * dejar fuera = leave out, cut out, count + Nombre + out, leave + Nombre + out of the picture, drop + Nombre + out of the picture.
    * dejar fuera de combate = lay + Nombre + low.
    * dejar fuera del equipo = sideline.
    * dejar hecho polvo = screw + Nombre + up.
    * dejar huella = leave + Posesivo + mark, cut + a swath(e), leave + a trace, touch + Posesivo + life, leave + an impression, leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar huellas = leave + footprints.
    * dejar huérfano = orphan.
    * dejar incompleto = leave + unfinished.
    * dejar inconsciente = overcome, knock + the hell out out of, leave + unconscious.
    * dejar indefenso = leave + unprotected.
    * dejar intacto = leave + intact, leave + untouched.
    * dejar la cuestión abierta = leave + the question open.
    * dejar la empresa = jump + ship.
    * dejar la puerta abierta a = open + the door to.
    * dejar la puerta abierta de par en par = leave + the door wide open.
    * dejar las armas = put down + weapons.
    * dejar las cosas como están = let + the matter + rest, let + sleeping dogs lie.
    * dejar las cosas tranquilas = let + sleeping dogs lie.
    * dejar las manos de uno libres de = free + Posesivo + hands from.
    * dejar la tierra en barbecho = let + farmland lie fallow.
    * dejar libertad para + Infinitivo = leave + Nombre + free to + Infinitivo.
    * dejar libre = vacate, leave + vacant.
    * dejar limpio a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar lisiado = lame.
    * dejarlo a la discreción de = leave + it to the discretion of.
    * dejarlo en paz = give + it a rest, let + it drop.
    * dejarlo para última hora = leave + it until the last minute.
    * dejar los campos en barbecho = let + fields lie fallow.
    * dejar los estudios = drop out (from school), drop out of + school.
    * dejar marcado = scar.
    * dejar margen = allow + margin.
    * dejar mella = leave + an impression, touch + Posesivo + life, leave + Posesivo + mark, cut + a swath(e), leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar mucho que desear = fall (far) short of + ideal, leave + a lot to be desired, leave + much to be desired.
    * dejar para cuando = move to + a time when.
    * dejar pasar = pass up, forego [forgo], let through.
    * dejar pasar a Alguien = let + Alguien + by.
    * dejar pasar Algo = put + Nombre + behind.
    * dejar pasar una oportunidad = forego + opportunity, miss + opportunity, pass up + opportunity, miss + chance.
    * dejar pasmado = stagger.
    * dejar paso = step + aside.
    * dejar paso (a) = give + way (to).
    * dejar pelado a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.
    * dejar perplejo = puzzle, mystify, perplex, stump, blow + Posesivo + mind, bewilder, nonplus.
    * dejar plantado = walk out on.
    * dejar que Alguien haga las cosas a su manera = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * dejar que Alguien se las arregle solo = leave (up) to + Posesivo + own resources, leave to + Posesivo + own devices.
    * dejar que Alguien se salga con la suya = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * dejar que Alguien se vaya = let + Nombre + go.
    * dejar que desear = leave + something + to be desired, leave + a bit to be desired.
    * dejar que se pudra = leave to + rot.
    * dejar que + Subjuntivo = allow + Infinitivo.
    * dejar rastro = leave + a trace.
    * dejarse arrastrar = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse arrastrar por la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse caer = drop by, drop in, slump, droop, mosey.
    * dejarse el pellejo = play out + Posesivo + skin, work + Posesivo + butt off, sweat + blood, slog + Posesivo + guts out, give + Posesivo + all.
    * dejarse el pellejo trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * dejarse embaucar = get + sucked in.
    * dejarse engañar = fall for, get + sucked in.
    * dejarse guiar por el instinto = fly by + the seat of + Posesivo + pants.
    * dejarse la piel = sweat + blood, work + Posesivo + butt off, slog + Posesivo + guts out, play out + Posesivo + skin.
    * dejarse la piel trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * dejarse llevar = become + carried away by, drift along, drift, coast along, go with + the flow, let + go, go along with + the flow.
    * dejarse llevar fácilmente = be easily led.
    * dejarse llevar (por) = fall + victim to, give + way (to).
    * dejarse llevar por el instinto = fly by + the seat of + Posesivo + pants.
    * dejarse llevar por el pánico = panic.
    * dejarse llevar por la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.
    * dejarse ver = have + visibility.
    * dejar sin cambiar = leave + unchanged.
    * dejar sin hacer = leave + undone.
    * dejar sin palabras = leave + Nombre + speechless, nonplus.
    * dejar sin poder = disempower.
    * dejar sin protección = leave + unprotected.
    * dejar sin referente a una referencia anafórica = dangle + anaphoric reference.
    * dejar sin tocar = leave + Nombre + alone, leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * dejar sitio (a) = make + room (for), make + way (for).
    * dejar solo = leave + Alguien + alone, leave + Nombre + alone, leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar su impronta en = set + Posesivo + stamp on.
    * dejar tiempo = free up + time.
    * dejar tiempo libre = free up + time.
    * dejar tirado = strand, walk out on.
    * dejar tranquilo = leave + Nombre + undisturbed.
    * dejar tras sí = leave + behind.
    * dejar una cicatriz = scar.
    * dejar una huella imborrable = leave + a lasting impression, leave + a lasting memory.
    * dejar una impresión = leave with + the impression, leave + an impression, leave + an imprint, make + an impression.
    * dejar una marca = leave + Posesivo + mark.
    * dejar una pista = leave + a trace.
    * dejar (un) buen sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un cargo = resign + office, step down from + Posesivo + position, leave + office.
    * dejar un grato sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un hábito = stop + habit.
    * dejar un hueco = leave + gap.
    * dejar un mal sabor de boca = leave + a bad taste in + Posesivo + mouth.
    * dejar un puesto de trabajo = resign from + Posesivo + position.
    * dejar un reguero de = leave + a trail of.
    * dejar un sabor amargo en la boca = leave + a bitter aftertaste.
    * dejar un trabajo = quit, resign + Posesivo + post.
    * dejar vacante = leave + vacant.
    * dejar vacío = leave + vacant.
    * dejar vulnerable = leave + unprotected, leave + Nombre/Reflexivo + vulnerable.
    * desaparecer sin dejar huella = evaporate into + thin air, vanish into + thin air, disappear into + thin air, disappear without + a trace, disappear into + the blue, vanish into + the blue.
    * desaparecer sin dejar rastro = evaporate into + thin air, disappear into + thin air, disappear without + a trace, disappear into + the blue, vanish into + the blue.
    * desapareder sin dejar rastro = vanish into + thin air.
    * estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.
    * golpear a Alguien hasta dejarlo inconsciente = beat + Nombre + unconscious.
    * los efectos negativos se están dejando sentir ahora = chickens come home to roost.
    * lo tomas o lo dejas = take it or leave it.
    * no dejar a nadie fuera = inclusivity.
    * no dejar de enviar + Nombre = keep + Nombre + coming.
    * no dejar de mandar + Nombre = keep + Nombre + coming.
    * no dejar duda = leave + little doubt.
    * no dejar entrar = turn + Nombre + away, keep out.
    * no dejar ninguna duda = leave + no doubt.
    * no dejar ni un cabo suelto = tie up + all the loose ends.
    * no dejar pasar = keep out.
    * no dejar pasar la oportunidad = ride + the wave.
    * no dejar títere con cabeza = turn + everything upside down.
    * no poder dejar de mencionar = cannot but notice.
    * no poder dejar de recalcar la importancia de Algo = the importance of + Nombre + cannot be stressed too strongly.
    * no se puede dejar de recalcar el + Nombre + de = the + Nombre + of + Nombre + cannot be overemphasised.
    * no se puede dejar de recalcar el + Nombre + of = the + Nombre + of + Nombre + cannot be overstated.
    * no se puede dejar de recalcar la importancia de Algo = the importance of + Nombre + cannot be overstressed, the importance of + Nombre + cannot be overstated.
    * persona que deja un trabajo = leaver.
    * persuadir a Alguien para que deje Algo = lure away from.
    * programa + dejar de funcionar = programme + crash.
    * sin dejar huella = into thin air.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin dejar rastro = into thin air.
    * sin dejarse amedrentar por = undaunted by.
    * sin dejarse amilanar por = undaunted by.
    * sin dejarse desanimar = undaunted.
    * sin dejarse intimidar por = undaunted by.
    * sistema + dejar de funcionar = system + crash.
    * vive y deja vivir = live and let live.

    * * *
    ■ dejar (verbo transitivo)
    A
    1 dejar en un lugar
    2 olvidar
    3 como herencia
    4 depositar: persona
    B
    1 dejar: marca, mancha etc
    2 Comercio
    C abandonar: novia, marido etc
    D
    1 en cierto estado
    2 dejar algo dicho
    E
    1 posponer
    2 reservar, guardar
    F prestar
    A
    1 permitir
    2 esperar
    B
    1 dejar paso
    2 dejar caer
    ■ dejar (verbo intransitivo)
    A deja/dejen
    B
    1 dejar de: omitir, no hacer
    2 dejar de: cesar
    ■ dejarse (verbo pronominal)
    A abandonarse
    B
    1 dejarse la barba etc
    2 dejarse + infinitivo
    C olvidar
    D dejarse de
    vt
    A
    1 (en un lugar) to leave
    ¿dónde dejaste el coche? where did you leave the car?
    déjamelo en recepción leave it in reception for me
    deja ese cuchillo, que te vas a cortar put that knife down, you'll cut yourself
    dejé un depósito I put down o left a deposit
    ¿cuánto se suele dejar de propina? how much do you normally leave as a tip?
    dejémoslo, no quiero discutir por eso let's forget o drop it, I don't want to argue about it
    déjalo ya, no le pegues más that's enough o stop it now, don't hit him any more
    déjala, ella no tuvo la culpa leave her alone o let her be, it wasn't her fault
    dejar que desear: la calidad deja bastante/mucho que desear the quality leaves rather a lot/much to be desired
    2 (olvidar) to leave
    dejó el paraguas en el tren she left her umbrella on the train
    3 (como herencia) to leave
    le dejó sus alhajas a su nieta she left her jewels to her granddaughter
    4 (depositar) ‹persona› to drop, drop … off
    dejó a los niños en el colegio she dropped the children (off) at school
    B
    1 ‹marca/mancha/huella› to leave
    deja un gusto amargo en la boca it leaves a bitter taste in the mouth
    deja viuda y tres hijos he leaves a widow and three children
    2 ( Comercio):
    no deja mucho margen it does not have a very high profit margin
    ese tipo de negocio deja mucho dinero that type of business is very lucrative o yields high returns
    C (abandonar) ‹novia/marido› to leave; ‹familia› to leave, abandon; ‹trabajo› to give up, leave; ‹lugar› to leave
    lo dejó por otro she left him for another man
    quiere dejar el ballet he wants to give up ballet dancing
    no quería dejar esa casa donde había sido tan feliz he didn't want to leave that house where he had been so happy
    te dejo, que tengo que arreglarme I must go, I have to get ready
    D (+ compl)
    dejé la ventana abierta I left the window open
    su muerte los dejó en la miseria his death left them in absolute poverty
    su respuesta me dejó boquiabierta I was astonished by her reply
    ese estilo de cine me deja frío that sort of movie leaves me cold
    el golpe lo dejó inconsciente the blow knocked o rendered him unconscious
    dejar los garbanzos en remojo leave the chickpeas to soak
    dejo el asunto en tus manos I'll leave the matter in your hands
    me dejó esperando afuera she left me waiting outside
    el avión/bus nos dejó (Col, Ven); we missed the plane/bus
    ¡déjame en paz! leave me alone!
    me lo dejó en 1.000 pesos he let me have it for 1,000 pesos
    quiero dejar esto bien claro I want to make this quite clear, I want this to be quite clear
    dejando aparte la cuestión de … leaving aside the question of …
    dejó atrás a los otros corredores she left the other runners behind
    dejar algo/a algn estar to let sth/sb be ( colloq), to leave sth/sb alone
    2
    (CS): dejar algo dicho to leave a message
    dejó dicho que lo llamaran he left a message for them to call him
    ¿quiere dejar algo dicho? do you want to leave a message?
    E
    1 (posponer) leave
    no lo dejes para después, hazlo ahora don't put it off o leave it until later, do it now
    dejemos los platos para mañana let's leave the dishes until tomorrow
    2 (reservar, guardar) to leave
    deja tus chistes para otro momento save your jokes for some other time
    dejen un poco de postre para Gustavo leave some dessert for Gustavo
    deja un margen leave a margin
    F ( Esp fam) (prestar) (+ me/te/le etc) to lend
    he salido sin dineroyo te puedo dejar algo I've come out without any money — I can lend you some o let you have some
    A
    1 (permitir) dejar algo/a algn + INF to let sth/sb + INF
    ¿me dejas ir? will you let me go?, can I go?
    déjame entrar/salir let me in/out
    siempre lo han dejado hacer lo que le da la gana they've always allowed him to do o let him do just as he pleases
    deja correr el agua let the water run, run the water
    tú déjame hacer a mí y no te preocupes you leave it to me and don't worry
    sacar del horno y dejar reposar remove from the oven and leave to stand
    dejar que algo/algn + SUBJ to let sth/sb + INF
    dejó que lo eligiera ella he let her choose, he left the choice to her
    déjame que te ayude let me help you
    no dejes que se queme la carne don't let the meat burn
    2 (esperar) dejar que algo/algn + SUBJ:
    dejar que espese la salsa allow the sauce to thicken, wait until the sauce thickens
    deja que se tranquilice un poco primero wait for him to calm down o let him calm down a bit first
    ¡deja que te agarre y vas a ver! just you wait till I get my hands on you!
    B
    1
    dejar paso to make way
    dejen paso a la ambulancia let the ambulance through, make way for the ambulance
    hay que dejar paso a las nuevas ideas we have to make way for new ideas
    2
    dejar caer ‹objeto› to drop;
    ‹comentario› to let … drop
    dejó caer la noticia de que se casaba she let it drop that she was getting married
    ■ dejar
    vi
    A
    deja/dejen: deja, me toca pagar a mí no, no, it's my turn to pay
    toma lo que te debía — deja, deja here, this is what I owed you — no, it doesn't matter o no, forget it o no, please
    dejen, no se preocupen look, leave it, don't bother
    1 (omitir, no hacer) dejar DE + INF:
    no dejes de escribirme en cuanto llegues don't forget to write o make sure you write as soon as you get there
    no deja de llamar ni un solo día he telephones every day without fail
    no dejes de recordarles que … be sure to remind them that …
    no por eso voy a dejar de decir lo que siento that won't stop me from saying what I feel
    yo no puedo dejar de sacar mis propias conclusiones I can't help but draw my own conclusions
    no deja de sorprenderme que haya venido a disculparse I still find it surprising that he came to apologize
    lo que hagan o dejen de hacer es cosa suya whatever they do or don't do is their business
    por no dejar ( Chi fam); for the sake of it
    2 (cesar) dejar DE + INF to stop -ING
    deja de llorar/importunarme stop crying/bothering me
    creía que habías dejado de fumar I thought you had given up smoking
    A (abandonarse) to let oneself go
    se ha dejado mucho desde que enviudó he's let himself go terribly since he lost his wife
    B
    1 ‹barba/bigote› to grow
    quiero dejarme el pelo largo I want to grow my hair long
    2 dejarse + INF:
    se deja dominar por la envidia he lets his feelings of envy get the better of him
    no me voy a dejar convencer tan fácilmente I am not going to be persuaded that easily
    quería besarla, pero ella no se dejó he wanted to kiss her but she wouldn't let him
    se dejó llevar por la música she let herself be carried o swept along by the music
    se dejó abatir por el desánimo she succumbed to despondency
    no te dejes, tú también pégale ( AmL exc RPl); don't just take it, hit him back ( colloq)
    ¿qué tal el postre? — se deja comer ( fam hum); what's the dessert like? — it's not bad o I've tasted worse ( colloq hum)
    de vez en cuando se dejaba caer por el club he used to drop by o into the club now and then
    nunca te dejas ver we never seem to see you
    dejarse estar: no te dejes estar you'd better do something
    si nos dejamos estar vamos a perder el contrato if we don't get our act together o get a move on we'll lose the contract, if we don't do something, we'll lose the contract ( colloq)
    C ( fam) (olvidar) to leave
    me dejé el dinero en casa I left my/the money at home
    déjate de rodeos y dime la verdad stop beating about the bush and tell me the truth
    a ver si se dejan de perder el tiempo why don't you stop wasting time
    * * *

     

    Multiple Entries:
    dejar    
    dejar algo
    dejar ( conjugate dejar) verbo transitivo
    1


    dejó a los niños en el colegio she dropped the children (off) at school;
    dejar un recado to leave a message;
    dejar propina to leave a tip;
    deja ese cuchillo put that knife down;
    déjala, ella no tuvo la culpa leave her alone, it wasn't her fault;
    dejar mucho que desear to leave a great deal to be desired
    b) ( olvidar) ‹dinero/objeto to leave;

    ¡déjalo! forget it!


    2
    a)mancha/huella/sabor to leave

    b) ganancia to produce;


    3 ( abandonar) ‹novia/marido to leave;
    familia to leave, abandon;
    trabajo to give up, leave;
    lugar to leave;

    4 (+ compl) ( en cierto estado) to leave;

    me dejó esperando afuera she left me waiting outside;
    ¡déjame en paz! leave me alone!;
    me lo dejó en 1.000 pesos he let me have it for 1,000 pesos;
    See also→ lado 3
    5

    no lo dejes para después, hazlo ahora don't put it off o leave it until later, do it now

    b) (reservar, guardar) ‹espacio/margen/comida to leave

    ( permitir)
    dejara algo/algn hacer algo to let sth/sb do sth;

    déjalo entrar let it/him in;
    deja correr el agua let the water run;
    ¿me dejas ir? will you let me go?;
    dejar que algo/algn haga algo to let sb/sth do sth;
    déjame que te ayude let me help you;
    See Also→ caer 1, See Also→ paso 1 b
    verbo intransitivo dejar de hacer algo to stop doing sth;
    dejar de fumar to give up o to stop smoking;

    no dejes de escribirme make sure you write to me
    dejarse verbo pronominal
    1

    b)

    dejarse hacer algo: se deja dominar por la envidia he lets his feelings of envy get the better of him;

    se deja influir fácilmente he's easily influenced;
    dejarse llevar por la música to let oneself be carried along by the music;
    dejarse estar (AmL);

    ( descuidarse) to be careless;
    ( abandonarse) to let oneself go
    2barba/bigote to grow
    3 dejarse de hacer algo to stop doing sth;

    4 (esp Esp fam) ( olvidar) to leave
    dejar
    1 verbo transitivo
    1 (poner en un sitio una cosa) to leave: déjalo donde estaba, leave it where it was
    no sé dónde dejé las llaves, I don't know where I left my keys
    (a una persona en un lugar) to drop off
    2 (prestar) to lend: ¿me dejas tu blusa?, may I borrow your blouse?
    3 (abandonar a un niño) to abandon
    (romper relaciones con) to leave: Carmen dejó a su novio, Carmen broke up with her boyfriend
    (una actividad) to give up: dejó de bailar, she gave up dancing
    dejar el trabajo, to leave one's job
    (desistir) to give up: lo dejé por imposible, I gave it up
    4 (autorizar, dar permiso) to let, allow: no sé si le dejarán viajar solo, I don't know if they'll let her travel unaccompanied
    dejar entrar/salir, to let in/out ➣ Ver nota en let 5 (no molestar) to leave sb alone: deja a mamá, que está descansando, leave mummy alone, she's having a rest
    6 (producir beneficios) to produce
    7 (aplazar) dejaron la visita para otro día, they put the visit off for another day
    8 (+ adjetivo: en un estado) to make
    dejar cansado, to make (sb) tired
    dejar preocupado/satisfecho, to worry/satisfy
    II v aux ( dejar de + infinitivo) to stop, give up: no deja de hablar de él, she never stops talking about him
    no dejes de llamar para avisarme, don't forget to call me
    de pronto dejó de respirar, suddenly he stoped breathing ➣ Ver nota en give y stop
    ♦ Locuciones: déjame en paz, leave me alone
    dejar dicho, to leave a word o a message
    dejar fuera, (excluir, no tener en cuenta) to leave out, omit
    dejar mucho que desear, to leave a lot to be desired: su examen dejó mucho que desear, his exam performance left a lot to be desired
    ' dejar' also found in these entries:
    Spanish:
    agotar
    - aplanar
    - aturdir
    - barbecho
    - betún
    - cabida
    - cabo
    - caer
    - callar
    - clara
    - claro
    - colgada
    - colgado
    - consistir
    - Cristo
    - dejarse
    - descendencia
    - descolgar
    - desconectarse
    - despedirse
    - desplumar
    - destartalar
    - destilar
    - desvelar
    - deteriorarse
    - enseñar
    - entrever
    - estacada
    - estampar
    - franquear
    - hoy
    - huella
    - imprimir
    - miel
    - olvidar
    - palmo
    - petrificar
    - piedra
    - pieza
    - plantar
    - plantificar
    - poltrona
    - prenda
    - rastro
    - reñir
    - reposo
    - respirar
    - sabor
    - salirse
    - señal
    English:
    abandon
    - admit
    - advance
    - advise
    - allow
    - astound
    - black out
    - blind
    - boggle
    - bowl over
    - break off
    - brew
    - brush aside
    - burner
    - butt out
    - cease
    - chuck in
    - cold
    - come off
    - consider
    - cripple
    - cut
    - cut off
    - cut out
    - dangle
    - dent
    - device
    - disable
    - dismiss
    - drop
    - drop off
    - drop out
    - dump
    - end
    - fool
    - forward
    - fox
    - free
    - gear
    - give
    - give up
    - gripping
    - imprint
    - jack in
    - jilt
    - keep
    - keep in
    - keep out
    - knock out
    - lay down
    * * *
    vt
    1. [poner] to leave, to put;
    dejó los papeles en la mesa he put o left the papers on the table;
    deja el abrigo en la percha put your coat on the hanger;
    he dejado la moto muy cerca I've left o parked my motorbike nearby;
    deja el jarrón, que lo vas a romper put that vase down or you'll break it;
    su compañero le dejó un balón perfecto y sólo tuvo que rematar a gol his team-mate played a perfect ball for him and all he had to do was tap it in
    2. [olvidar] to leave;
    dejé el paraguas en el cine I left my umbrella at the movies
    3. [encomendar]
    dejarle algo a alguien to leave sth with sb;
    le dejé los niños a mi madre I left the children with my mother
    4. Esp [prestar]
    dejar algo a alguien to lend sb sth, to lend sth to sb;
    ¿me dejas un paraguas? could you lend me an umbrella?;
    ¿nos dejarás tu casa el próximo verano? will you let us use your house next summer?
    5. [abandonar] [casa, trabajo, país] to leave;
    [tabaco, estudios] to give up; [familia] to abandon;
    dejé la fiesta a medianoche I left the party at midnight;
    dejó el tenis cuando empezó la universidad she gave up tennis when she started university;
    dejó lo que estaba haciendo para ayudarla he stopped o dropped what he was doing to help her;
    te dejo, que si no pierdo el autobús I have to leave you now, or I'll miss the bus;
    su marido la ha dejado her husband has left her;
    lo dejó por un hombre más joven she left him for a younger man;
    dejar a alguien en algún sitio [con el coche] to drop sb off somewhere;
    el avión dejó a treinta pasajeros en la primera escala thirty passengers got off (the plane) at the first stopover;
    dejar atrás a alguien to leave sb behind;
    es muy inteligente y ha dejado atrás al resto de la clase she's very intelligent and has left the rest of the class behind (her), she's very intelligent and is way ahead of the rest of the class;
    dejó atrás al resto de corredores he left the other runners behind o in his wake;
    dejar algo por imposible to give sth up as a lost cause
    6. [posponer] to leave;
    dejemos esto para la próxima reunión let's leave this matter until the next meeting;
    dejamos el viaje para diciembre we put off the journey until December;
    no dejes para mañana lo que puedas hacer hoy don't put off till o leave for tomorrow what you can do today
    7. [permitir]
    dejar a alguien hacer algo to let sb do sth, to allow sb to do sth;
    no me dejan salir, estoy castigado I'm being kept in as a punishment;
    dejar entrar/salir a alguien to let sb in/out;
    sus gritos no me dejaron dormir his cries prevented me from sleeping;
    déjame a mí, que tengo más experiencia let me do it, I'm more experienced;
    déjame a mí, yo me encargo de preparar la comida leave it to me, I'll get dinner;
    deja que tu hijo venga con nosotros let your son come with us;
    ¿me dejas ir? will you let me go?, can I go?;
    dejar correr algo to leave sth be;
    dejar pasar o [m5] escapar algo to let sth slip;
    dejó pasar tres semanas he let three weeks go by;
    el resultado final no deja lugar a dudas the final result leaves no room for doubt
    8. [reservar]
    deja algo de café para mí leave some coffee for me;
    deja algo para los demás leave some for the others;
    deja tus críticas para una mejor ocasión save your criticisms for another time
    9. [legar] to leave;
    dejar algo a alguien to leave sth to sb;
    10. [reportar] to bring;
    el negocio les deja varios millones al año the business brings them several million a year
    11. [omitir] to leave out;
    la cocina déjala de momento, ahora hay que limpiar el baño leave the kitchen for the moment, I want you to clean the bathroom now;
    dejemos aparte las introducciones y comencemos la negociación let's dispense with the introductions and get straight down to the negotiations;
    dejar algo por o [m5] sin hacer to fail to do sth;
    dejó lo más importante por resolver he left the most important question unresolved
    12. (en imperativo) [olvidar] to forget (about);
    déjalo, no importa forget it, it doesn't matter
    13. (en imperativo) [no molestar] to leave alone o in peace;
    ¡déjame, que tengo trabajo! leave me alone, I'm busy!;
    déjame tranquilo o [m5] en paz leave me alone o in peace;
    ¡deja a tu padre, está durmiendo! leave your father alone o in peace, he's sleeping!;
    déjalo estar leave it as it is, let it be
    14. (+ infinitivo)
    dejó adivinar sus intenciones she allowed her intentions to be guessed;
    lo dejó caer she dropped it;
    dejó caer que no se presentaría a las próximas elecciones he let it drop that he wouldn't be standing at the next election;
    dejó escapar una magnífica oportunidad she missed an excellent opportunity, she allowed an excellent opportunity to slip by
    15. [indica resultado] to leave;
    deja un sabor agridulce it has a bittersweet aftertaste;
    la lejía ha dejado marcas en la ropa the bleach has left stains on the clothes;
    el examen me dejó agotado I was left exhausted by the exam;
    ¡no me dejes así, cuéntame qué pasó! don't leave me guessing, tell me what happened!;
    yo dejaría la pared tal y como está I'd leave the wall as it is;
    tu comportamiento deja bastante/mucho que desear your behaviour leaves something/a lot to be desired;
    dejar algo hecho to get sth done;
    te lo dejaré hecho para el lunes I'll get it done for you by Monday;
    dejar algo como nuevo to leave sth as good as new
    16. [esperar a]
    dejar que to wait until;
    dejó que acabara de llover para salir he waited until it had stopped raining before going out;
    retirar del fuego y dejar enfriar o [m5] que se enfríe remove from the heat and allow to cool;
    deja que se calme un poco, y entonces háblale wait until she calms down a bit before you talk to her
    vi
    1. [parar]
    dejar de hacer algo to stop doing sth;
    dejó de llover it stopped raining, the rain stopped;
    ha dejado de fumar/beber he's stopped smoking/drinking;
    no deja de venir ni un solo día he never fails to come;
    poco a poco dejaron de llamarse they gradually stopped phoning one another;
    no deja de ser extraño que haga tanto calor en esta época del año it really is most strange for it to be so hot at this time of year
    2. (en negativo) [indica promesa]
    no dejar de to be sure to;
    ¡no dejes de escribirme! be sure to write to me!;
    no dejes de avisarnos si tienes algún problema be sure to tell us if you have any problem
    3. (en imperativo) [indica negación]
    deja, ya subo yo las maletas leave the cases, I'll bring them up;
    deje, señora, ya lo hago yo allow me, madam, I'll do it;
    ¿vas a volver a correr la maratón? – ¡deja, deja! ya tuve suficiente con la del año pasado are you going to run the marathon again? – don't! last year was more than enough
    * * *
    I v/t
    1 leave; estudios give up, quit fam ;
    dejar mucho que desear leave a lot to be desired;
    dejar algo para mañana leave sth until tomorrow;
    dejémoslo aquí let’s leave it here;
    ¡déjalo! persona leave him alone!; asunto drop it!
    2 ( permitir) let, allow;
    déjale marcharse let him go;
    dejar que algo ocurra let sth happen, allow sth to happen
    3 ( prestar) lend
    4 beneficios yield
    5
    :
    déjame en la esquina drop me at the corner;
    dejar caer algo drop sth
    II v/i
    1 ( parar)
    :
    dejar de hacer algo stop doing sth;
    dejar de fumar give up smoking, stop o quit smoking;
    no deja de fastidiarme he keeps (on) annoying me;
    no puedo dejar de pensar en ellos I can’t stop thinking about them
    2
    :
    no dejes de visitarnos be sure to visit us
    * * *
    dejar vt
    1) : to leave
    2) abandonar: to abandon, to forsake
    3) : to let be, to let go
    4) permitir: to allow, to permit
    dejar vi
    dejar de : to stop, to quit
    dejar de fumar: to quit smoking
    * * *
    dejar vb
    1. (en general) to leave [pt. & pp. left]
    2. (abandonar una actividad) to give up [pt. gave; pp. given]
    3. (permitir) to let [pt. & pp. let]
    4. (prestar) to lend [pt. & pp. lent]
    ¿me dejas este libro? can you lend me this book? / can I borrow this book?
    dejar caer to drop [pt. & pp. dropped]
    dejar de (involuntariamente) to stop [pt. & pp. stopped] (voluntariamente) to give up [pt. gave; pp. given]
    ¡déjame en paz! leave me alone!

    Spanish-English dictionary > dejar

  • 8 hora

    f.
    media hora half an hour
    una hora y media an hour and a half
    (pagar) por horas (to pay) by the hour
    horas de luz daylight hours
    horas de oficina/trabajo office/working hours
    horas de vuelo flying time
    horas de visita visiting times
    2 time.
    ¿qué hora es? what time is it?
    ¿a qué hora sale? what time does it leave?
    dar la hora to strike the hour
    poner el reloj en hora to set one's watch o clock
    hora oficial official time
    hora de salida departure time
    es hora de irse it's time to go
    a la hora on time
    a su hora when the time comes, at the appropriate time
    a primera hora first thing in the morning
    hora de cenar dinner time
    hora de cierre closing time
    4 appointment (cita).
    pedir/dar hora to ask for/give an appointment
    tener hora en/con to have an appointment at/with
    * * *
    2 (tiempo) time
    ¿qué hora es? what time is it?
    no es hora de... this is no time to...
    3 (cita) appointment
    \
    a altas horas in the small hours
    a buena hora (oportunamente) at the right time 2 (afortunadamente) fortunately
    ¡a buenas horas! and about time too!
    a estas horas (ahora) by now 2 (indicando sorpresa) at this time (of the day)
    ¿qué haces aquí a estas horas? what are you doing here at this time?
    a la hora at the proper time, on time
    a la hora de la verdad at the moment of truth, when it comes to it
    a primera hora first thing in the morning
    a su hora at the proper time, in time
    a última hora at the last moment
    comer entre horas to eat between meals, snack
    dar hora to give an appointment
    dar la hora to strike the hour
    de última hora last-minute
    en mala hora (inoportunamente) at the wrong time 2 (desafortunadamente) unfortunately
    ir con la hora pegada al culo tabú to run around like a blue-arsed fly
    pedir hora to make an appointment
    por horas by the hour
    tener horas de vuelo figurado to be an old hand
    ¡ya era hora! and about time too!
    hora oficial standard time
    hora de cenar dinner time
    hora de comer lunch time, dinner time
    hora peninsular time in mainland Spain
    hora punta rush hour
    horas extras overtime
    horas muertas spare time
    * * *
    noun f.
    1) hour
    2) time
    * * *
    SF
    1) (=periodo de tiempo) hour

    echar horas — to put the hours in

    media hora — half an hour

    la media hora del bocadillo — half-hour break at work, tea break

    por horas — by the hour

    hora puente Arg, Uru hour off

    horas de mayor audiencia — (TV) prime time sing

    horas de oficina — business hours, office hours

    horas de vuelo — (Aer) flying time sing; (fig) (=experiencia) experience sing; (fig) (=antigüedad) seniority sing

    horas extra, horas extraordinarias — overtime sing

    horas libresfree time sing, spare time sing

    2) (=momento)
    a) [concreto] time

    ¿qué hora es? — what time is it?, what's the time?

    ¿tienes hora? — have you got the time?

    ¿a qué hora? — (at) what time?

    ¿a qué hora llega? — what time is he arriving?

    ¡la hora!, ¡es la hora! — time's up!

    llegar a la hora — to arrive on time

    a la hora de pagar... — when it comes to paying...

    a altas horas (de la madrugada) — in the small hours

    a una hora avanzadaat a late hour

    dar la hora — [reloj] to strike (the hour)

    poner el reloj en hora — to set one's watch

    no comer entre horas — not to eat between meals

    a estas horas, a estas horas ya deben de estar en París — they must be in Paris by now

    b) [oportuno]

    buena hora, es buena hora para empezar — it's a good time to start

    es hora de hacer algo — it is time to do sth

    es hora de irnos — it's time we went, it's time for us to go

    estas no son horas de llegar a casa — this is no time to get home, what sort of a time is this to get home?

    le ha llegado la hora — her time has come

    mala hora, es mala hora — it's a bad time

    en la hora de su muerteat the moment of his death

    a primera hora — first thing in the morning

    a última hora — at the last moment, at the last minute

    última hora[noticias] stop press

    la hora de la verdadthe moment of truth

    ¡ya era hora! — and about time too!

    ya es o va siendo hora de que te vayas — it is high time (that) you went, it is about time (that) you went

    ¡a buenas horas llegas! — this is a fine time for you to arrive!

    hora de comer[gen] mealtime; [a mediodía] lunchtime

    hora de entrada, la hora de entrada a la oficina — the time when we start work at the office

    hora de recreo — playtime, recess (EEUU)

    hora de salida[de tren, avión, bus] time of departure; [de carrera] starting time; [de escuela, trabajo] finishing time

    hora insular canarialocal time in the Canary Islands

    hora judicialtime when the courts start hearing cases

    hora oficial — official time, standard time

    hora peninsularlocal time in mainland Spain

    hora pico Méx rush hour

    hora punta[del tráfico] rush hour

    horas punta[de electricidad, teléfono] peak hours

    hora suprema — one's last hour, hour of death

    3) (Educ) period

    horas de clase(=horas lectivas) teaching hours; (=horas de colegio) school hours

    doy ocho horas de clase[profesor] I teach for eight hours

    4) (=cita) appointment
    5) (Rel)
    * * *

    media hora — half an hour, a half hour (AmE)

    100 kilómetros por hora — 100 kilometers per/an hour

    8.000 pesetas la hora or por hora — 8,000 pesetas an hour

    2)
    a) ( momento puntual) time

    ¿tiene hora, por favor? — have you got the time, please?

    ¿me da la hora? — can you tell me the time?

    ¿qué hora es? — what's the time?, what time is it?

    la decisión se conocerá a las 20 horas — (period) they will give their verdict at 8pm

    el ataque se inició a las 20 horas — (frml) the attack commenced at 20.00 hours (léase: twenty hundred hours) (frml)

    desde las cero horas — (period) from midnight

    ésa no da ni la hora! — I'll/you'll/he'll get nothing out of her, she's as mean as they come (colloq)

    desde que es jefa, no nos da ni la hora — now that she's been made boss, she won't even give us the time of day

    ya es hora de irnos — it's time for us to go, it's time we were going

    a altas horas de la madrugadain the early o small hours of the morning

    una noticia de última horaa late o last-minute news item

    a buena hora or a buenas horas: ¿y me lo dices ahora? a buenas horas! now you tell me!, it's a bit late to tell me now!; a buenas horas llegas this is a fine time to arrive!; a la hora de: a la hora traducirlo when it comes to translating it; a la hora de la verdad when it comes down to it; en buena hora: en buena hora compramos esta casa we bought this house at just the right time; en mala hora: en mala hora se nos ocurrió invitarla it was a really bad move inviting her; entre horas between meals; hacer hora (Chi) to kill time; llegarle a alguien su (última) hora: le llegó su (última) hora his time had come; no ver la hora de: no veo la hora de que lleguen — I'm really looking forward to them coming, I can't wait for them to come

    3) ( cita) appointment
    * * *
    = hour.
    Ex. Most host are not available twenty-four hours a day, seven days of the week.
    ----
    * 24 horas al día = around the clock.
    * a altas horas de la noche = late at night.
    * acercarse la hora de = come up for.
    * a cualquier hora = anytime, around the clock.
    * a cualquier hora del día o de la noche = at any hour of the day or night, at any time of the day or night.
    * aguja de las horas = hour hand.
    * a la hora de + Infinitivo = when it came to + Gerundio, when it comes to + Gerundio.
    * a la hora de la verdad = when push comes to shove, if it comes to the crunch, when it comes to the crunch, when the worst comes to the worst, if the worst comes to the worst, when the crunch comes to the crunch, if the crunch comes to the crunch.
    * a la hora del café = at coffee.
    * a primera hora de la mañana = first thing in the morning.
    * a primera hora de + Período del Día = first thing + Período del Día.
    * a primeras horas de la tarde = late afternoon.
    * a todas horas = at all hours, around the clock.
    * a última hora = at the last minute, at the eleventh hour, last minute [last-minute], at the very last minute, at the very last moment, at the very last.
    * a últimas horas de la tarde = late evening.
    * cada hora = hourly.
    * cambio de hora estacional = daylight saving time.
    * compras de última hora = last-minute shopping.
    * cuando llegó la hora de + Infinitivo = when it came to + Gerundio.
    * cuando llegue la hora = when the time comes.
    * decisión de última hora = last-minute decision.
    * dejarlo para última hora = leave + it until the last minute.
    * depósito de préstamos después de las horas de apertura = after-hours book drop.
    * de última hora = last minute [last-minute], up-to-the-minute, late breaking [late-breaking], hot off the griddle.
    * durante las horas de más calor = during the heat of the day.
    * durante las horas puntas = at peak periods.
    * durante muchas horas = for many long hours.
    * echar muchas horas al día = work + long hours.
    * en las horas clave = at busy times.
    * en las horas punta = at busy times.
    * fondo de préstamo por horas = short-loan collection.
    * hacer horas extraordinarias = work + overtime.
    * hacer horas extras = work + overtime.
    * hasta última hora = until the last minute.
    * hora de acostarse = bedtime.
    * hora de apertura = opening time.
    * hora de cierre = closing hour, closing time.
    * hora de clase = class period.
    * hora de comer = mealtime [meal time].
    * hora de comienzo = starting time, start time.
    * hora de conexión = connect hour.
    * hora de encerrarse = curfew.
    * hora de entrada = check-in time.
    * hora de Greenwich = GMT (Greenwich Mean Time).
    * hora de inicio = trigger time, start time.
    * hora de la cerveza, la = beer time.
    * hora de la comida = mealtime [meal time].
    * hora del almuerzo = lunchtime, lunch hour.
    * hora de la verdad = moment of truth.
    * hora de la verdad, la = showdown.
    * hora del cuento = story hour [storyhour], storytelling [story-telling], storytime [story time].
    * hora de llegada = arrival time.
    * hora del té = teatime.
    * hora de mayor demanda = peak time.
    * hora de reloj = clock hour.
    * hora de salida = departure time, check-out time.
    * hora de trabajo = man-hour.
    * hora de vencimiento = time due.
    * hora de volver a casa = curfew.
    * hora feliz = happy hour.
    * hora fija = set time.
    * hora hombre = man-hour.
    * hora intempestiva = unearthly time, unearthly hour.
    * hora punta = peak period, rush hour, peak hour.
    * horas activas = waking day, waking hours.
    * horas al volante = driver's hours.
    * horas de apertura = business hours.
    * horas de clase = class time, school hours.
    * horas de consulta = surgery.
    * horas de funcionamiento = operating hours.
    * horas de menos aglomeración = off-peak times.
    * horas de oficina = office hours, business hours.
    * horas de poca actividad = slack hours.
    * horas de poco movimiento = slack hours.
    * horas después de la escuela = after-school hours, after-school time.
    * horas en las que Uno está despierto = waking time.
    * hora señalada = set time.
    * horas extraordinarias = overtime.
    * horas extras = overtime.
    * horas fuera de lo normal = unsocial hours.
    * horas intespestivas = unsocial hours.
    * horas libres = released time.
    * horas no punta = off-peak times.
    * horas posteriores al mediodía = afternoon times.
    * Hora + y media = half past + Hora.
    * información de última hora = news flash.
    * las 24 horas = round the clock, around the clock.
    * las veinticuatro horas = day and night, day or night, night and day.
    * liberar horas = time off.
    * llegada la hora de la verdad = if it comes to the crunch, when the crunch comes to the crunch, if the crunch comes to the crunch.
    * llegar la hora de = time + come.
    * manecilla de las horas = hour hand.
    * media hora = half-hour.
    * mph [millas por hora] = mph [miles per hour].
    * muchas horas = long hours.
    * no se ganó Zamora en una hora = Rome wasn't built in a day.
    * noticia de última hora = hot off the press(es).
    * noticias de última hora = breaking news.
    * pagar por horas extra = pay + overtime.
    * por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).
    * por hora = hourly.
    * por horas = on an hourly basis.
    * precipitación de última hora = last-minute rush.
    * préstamo por horas = hourly loan.
    * primeras horas de la madrugada = late night.
    * prisa de última hora = last-minute rush.
    * reservar hora = book + time.
    * ser hora de = it + be + time to/for.
    * ser hora de definirse = time to climb off the fence.
    * ser hora de irse = be time to go.
    * ser hora de marcharse = be time to go.
    * ser hora ya de que = be about time (that), be high time (that/to/for).
    * servicio las 24 horas = 24 hour(s) service.
    * ser ya hora de que = it + be + well past the time for, be high time (that/to/for).
    * trabajador por horas = time hand [time-hand].
    * trabajar a horas fuera de lo normal = work + unsocial hours.
    * trabajar a horas intespestivas = work + unsocial hours.
    * trabajar horas extraordinarias = work + overtime.
    * trabajar horas extras = work + overtime.
    * trabajar las veinticuatro horas del día = work (a)round + the clock.
    * trabajar muchas horas al día = work + long hours.
    * un + Nombre + a altas horas de la noche = a late night + Nombre.
    * un + Nombre + a primera hora de la mañana = an early morning + Nombre.
    * un + Nombre + a última hora de la mañana = a late morning + Nombre.
    * un servicio las 24 horas = a 24-hour service.
    * veinticuatro horas al día, siete días a la semana, 365 días al año = 24/7, 24/7/365.
    * ya era hora = not a moment too soon, not a minute too soon.
    * ya es hora (de que) = it's about time (that).
    * ya ir siendo hora de que = be high time (that/to/for), be about time (that).
    * ya ser hora de que = be high time (that/to/for).
    * * *

    media hora — half an hour, a half hour (AmE)

    100 kilómetros por hora — 100 kilometers per/an hour

    8.000 pesetas la hora or por hora — 8,000 pesetas an hour

    2)
    a) ( momento puntual) time

    ¿tiene hora, por favor? — have you got the time, please?

    ¿me da la hora? — can you tell me the time?

    ¿qué hora es? — what's the time?, what time is it?

    la decisión se conocerá a las 20 horas — (period) they will give their verdict at 8pm

    el ataque se inició a las 20 horas — (frml) the attack commenced at 20.00 hours (léase: twenty hundred hours) (frml)

    desde las cero horas — (period) from midnight

    ésa no da ni la hora! — I'll/you'll/he'll get nothing out of her, she's as mean as they come (colloq)

    desde que es jefa, no nos da ni la hora — now that she's been made boss, she won't even give us the time of day

    ya es hora de irnos — it's time for us to go, it's time we were going

    a altas horas de la madrugadain the early o small hours of the morning

    una noticia de última horaa late o last-minute news item

    a buena hora or a buenas horas: ¿y me lo dices ahora? a buenas horas! now you tell me!, it's a bit late to tell me now!; a buenas horas llegas this is a fine time to arrive!; a la hora de: a la hora traducirlo when it comes to translating it; a la hora de la verdad when it comes down to it; en buena hora: en buena hora compramos esta casa we bought this house at just the right time; en mala hora: en mala hora se nos ocurrió invitarla it was a really bad move inviting her; entre horas between meals; hacer hora (Chi) to kill time; llegarle a alguien su (última) hora: le llegó su (última) hora his time had come; no ver la hora de: no veo la hora de que lleguen — I'm really looking forward to them coming, I can't wait for them to come

    3) ( cita) appointment
    * * *
    = hour.

    Ex: Most host are not available twenty-four hours a day, seven days of the week.

    * 24 horas al día = around the clock.
    * a altas horas de la noche = late at night.
    * acercarse la hora de = come up for.
    * a cualquier hora = anytime, around the clock.
    * a cualquier hora del día o de la noche = at any hour of the day or night, at any time of the day or night.
    * aguja de las horas = hour hand.
    * a la hora de + Infinitivo = when it came to + Gerundio, when it comes to + Gerundio.
    * a la hora de la verdad = when push comes to shove, if it comes to the crunch, when it comes to the crunch, when the worst comes to the worst, if the worst comes to the worst, when the crunch comes to the crunch, if the crunch comes to the crunch.
    * a la hora del café = at coffee.
    * a primera hora de la mañana = first thing in the morning.
    * a primera hora de + Período del Día = first thing + Período del Día.
    * a primeras horas de la tarde = late afternoon.
    * a todas horas = at all hours, around the clock.
    * a última hora = at the last minute, at the eleventh hour, last minute [last-minute], at the very last minute, at the very last moment, at the very last.
    * a últimas horas de la tarde = late evening.
    * cada hora = hourly.
    * cambio de hora estacional = daylight saving time.
    * compras de última hora = last-minute shopping.
    * cuando llegó la hora de + Infinitivo = when it came to + Gerundio.
    * cuando llegue la hora = when the time comes.
    * decisión de última hora = last-minute decision.
    * dejarlo para última hora = leave + it until the last minute.
    * depósito de préstamos después de las horas de apertura = after-hours book drop.
    * de última hora = last minute [last-minute], up-to-the-minute, late breaking [late-breaking], hot off the griddle.
    * durante las horas de más calor = during the heat of the day.
    * durante las horas puntas = at peak periods.
    * durante muchas horas = for many long hours.
    * echar muchas horas al día = work + long hours.
    * en las horas clave = at busy times.
    * en las horas punta = at busy times.
    * fondo de préstamo por horas = short-loan collection.
    * hacer horas extraordinarias = work + overtime.
    * hacer horas extras = work + overtime.
    * hasta última hora = until the last minute.
    * hora de acostarse = bedtime.
    * hora de apertura = opening time.
    * hora de cierre = closing hour, closing time.
    * hora de clase = class period.
    * hora de comer = mealtime [meal time].
    * hora de comienzo = starting time, start time.
    * hora de conexión = connect hour.
    * hora de encerrarse = curfew.
    * hora de entrada = check-in time.
    * hora de Greenwich = GMT (Greenwich Mean Time).
    * hora de inicio = trigger time, start time.
    * hora de la cerveza, la = beer time.
    * hora de la comida = mealtime [meal time].
    * hora del almuerzo = lunchtime, lunch hour.
    * hora de la verdad = moment of truth.
    * hora de la verdad, la = showdown.
    * hora del cuento = story hour [storyhour], storytelling [story-telling], storytime [story time].
    * hora de llegada = arrival time.
    * hora del té = teatime.
    * hora de mayor demanda = peak time.
    * hora de reloj = clock hour.
    * hora de salida = departure time, check-out time.
    * hora de trabajo = man-hour.
    * hora de vencimiento = time due.
    * hora de volver a casa = curfew.
    * hora feliz = happy hour.
    * hora fija = set time.
    * hora hombre = man-hour.
    * hora intempestiva = unearthly time, unearthly hour.
    * hora punta = peak period, rush hour, peak hour.
    * horas activas = waking day, waking hours.
    * horas al volante = driver's hours.
    * horas de apertura = business hours.
    * horas de clase = class time, school hours.
    * horas de consulta = surgery.
    * horas de funcionamiento = operating hours.
    * horas de menos aglomeración = off-peak times.
    * horas de oficina = office hours, business hours.
    * horas de poca actividad = slack hours.
    * horas de poco movimiento = slack hours.
    * horas después de la escuela = after-school hours, after-school time.
    * horas en las que Uno está despierto = waking time.
    * hora señalada = set time.
    * horas extraordinarias = overtime.
    * horas extras = overtime.
    * horas fuera de lo normal = unsocial hours.
    * horas intespestivas = unsocial hours.
    * horas libres = released time.
    * horas no punta = off-peak times.
    * horas posteriores al mediodía = afternoon times.
    * Hora + y media = half past + Hora.
    * información de última hora = news flash.
    * las 24 horas = round the clock, around the clock.
    * las veinticuatro horas = day and night, day or night, night and day.
    * liberar horas = time off.
    * llegada la hora de la verdad = if it comes to the crunch, when the crunch comes to the crunch, if the crunch comes to the crunch.
    * llegar la hora de = time + come.
    * manecilla de las horas = hour hand.
    * media hora = half-hour.
    * mph [millas por hora] = mph [miles per hour].
    * muchas horas = long hours.
    * no se ganó Zamora en una hora = Rome wasn't built in a day.
    * noticia de última hora = hot off the press(es).
    * noticias de última hora = breaking news.
    * pagar por horas extra = pay + overtime.
    * por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).
    * por hora = hourly.
    * por horas = on an hourly basis.
    * precipitación de última hora = last-minute rush.
    * préstamo por horas = hourly loan.
    * primeras horas de la madrugada = late night.
    * prisa de última hora = last-minute rush.
    * reservar hora = book + time.
    * ser hora de = it + be + time to/for.
    * ser hora de definirse = time to climb off the fence.
    * ser hora de irse = be time to go.
    * ser hora de marcharse = be time to go.
    * ser hora ya de que = be about time (that), be high time (that/to/for).
    * servicio las 24 horas = 24 hour(s) service.
    * ser ya hora de que = it + be + well past the time for, be high time (that/to/for).
    * trabajador por horas = time hand [time-hand].
    * trabajar a horas fuera de lo normal = work + unsocial hours.
    * trabajar a horas intespestivas = work + unsocial hours.
    * trabajar horas extraordinarias = work + overtime.
    * trabajar horas extras = work + overtime.
    * trabajar las veinticuatro horas del día = work (a)round + the clock.
    * trabajar muchas horas al día = work + long hours.
    * un + Nombre + a altas horas de la noche = a late night + Nombre.
    * un + Nombre + a primera hora de la mañana = an early morning + Nombre.
    * un + Nombre + a última hora de la mañana = a late morning + Nombre.
    * un servicio las 24 horas = a 24-hour service.
    * veinticuatro horas al día, siete días a la semana, 365 días al año = 24/7, 24/7/365.
    * ya era hora = not a moment too soon, not a minute too soon.
    * ya es hora (de que) = it's about time (that).
    * ya ir siendo hora de que = be high time (that/to/for), be about time (that).
    * ya ser hora de que = be high time (that/to/for).

    * * *
    hace una hora escasa/larga que se fue he left just under/over an hour ago, he left barely an hour ago/a good hour ago
    el examen dura (una) hora y media the exam is an hour and a half long
    media hora half an hour
    en un cuarto de hora in a quarter of an hour
    nos pasamos horas y horas hablando we talked for hours and hours o for hours on end
    llevo horas esperándote I've been waiting hours (for you)
    semana laboral de 40 horas 40-hour working week
    circulaba a (una velocidad de) 100 kilómetros por hora it was traveling at 100 kilometers per hour o an hour
    trabajar/cobrar por horas to work/be paid by the hour
    cobra 50 euros la horaor por hora she charges 50 euros an hour
    [ S ] horas de atención al público de ocho a una open to the public from eight to one
    se pasa horas enteras leyendo she reads for hours on end
    no le gusta trabajar fuera de horas he doesn't like working outside normal work ( o office etc) hours
    pasarse las horas muertas to while away one's time
    tener las horas contadas to be living on borrowed time
    Compuestos:
    departure time
    happy hour
    free period
    ( Chi) rush hour
    ( AmL) rush hour
    hora puente or sandwich
    ( RPl) free period
    ( Esp) rush hour
    weak moment
    off-peak time
    fpl doctor's office hours ( AmE), surgery hours ( BrE)
    fpl office hours (pl)
    fpl working hours (pl)
    fpl visiting hours o times (pl)
    fpl flying time
    horas extra(s) or extraordinarias
    fpl overtime
    trabajé dos horas extra(s) or extraordinarias I worked o did two hours overtime
    fpl free o spare time
    B
    ¿tiene hora, por favor? have you got the time, please?
    ¿me da la hora? can you tell me the time?
    ¿qué hora es? what's the time?, what time is it?
    pon el reloj en hora put the clock right, set the clock (to the right time)
    las ocho es una buena hora eight o'clock is a good time
    ¿a qué hora te viene bien salir? what time would it suit you to leave?
    ¿nos podemos ir? — todavía no es la hora can we go? — it's not time yet
    las clases siempre empiezan a la hora en punto the classes always start exactly o ( colloq) bang on time
    los trenes nunca llegan a la or a su horaor ( RPl) en hora the trains never arrive on time
    el avión llegó antes de su hora the plane arrived ahead of schedule o earlier than scheduled o early
    la decisión se conocerá a las 20 horas de hoy ( period); they will give their verdict at 8pm today
    el ataque se inició a las 20 horas ( frml); the attack commenced at 20:00 hours (léase: twenty hundred hours) ( frml)
    se ha convocado una huelga desde las cero horas ( period); a strike has been called from midnight
    dar la hora ( Chi fam) (en el vestir, comportamiento) to look ( o be etc) out of place; (al hablar) to say things that are out of place, say things that have nothing to do with the conversation
    no dar ni la hora ( fam): ¡ésa no da ni la hora! I'll/you'll/he'll get nothing out of her, she's as mean as they come ( colloq)
    que se olvide de ese muchacho, si no le da ni la hora she should forget about him, he's not the least bit interested in her o he doesn't even look at her
    desde que la nombraron jefa, no nos da ni la hora now that she's been made boss, she doesn't even give us the time of day
    ya es hora de irse a la cama it's bedtime o time for bed
    llámame a la hora de almorzar call me at lunchtime
    ya es hora de irnos it's time for us to go, it's time we were going
    hay que estar pendiente de él a todas horas you have to keep an eye on him the whole time
    el niño tiene que comer a su(s) hora(s) the baby has to have its meals at regular times
    ¡ya era hora de que llamases! it was about time you called
    ya va siendo hora de que empieces a trabajar it's about time you got a job
    es hora de que vayas pensando en tu futuro it's high time you started thinking about your future
    a altas horas de la madrugada in the early o small hours of the morning
    te llamaré a primera hora de la mañana I'll call you first thing in the morning
    a última hora decidimos no ir at the last moment we decided not to go
    una notica de última hora a late o last-minute news item
    última hora: terremoto en Santiago stop press: earthquake in Santiago
    a estas horas deben estar llegando a Roma they must be arriving in Rome about now
    normalmente a estas horas ya hemos cenado we've usually finished dinner by this time
    éstas no son horas de llamar this is no time to call people up
    ¿qué horas son éstas de llegar? what time do you call this, then?, what sort of time is this to come home?
    ¿qué haces levantado a estas horas? what are you doing up at this time?
    no puedo tomar café a estas horas porque me desvela I can't drink coffee so late in the day because it keeps me awake
    maldita sea la hora en que se le ocurrió volver I curse the day he decided to come back
    a buena horaor a buenas horas: ¿llamó ayer y me lo dices ahora? ¡a buenas horas! she phoned yesterday? now you tell me! o it's a bit late to tell me now!
    a buenas horas llegas this is a fine time to arrive!
    a la hora de: no están de acuerdo con él, pero a la hora de hablar nadie dice nada they don't agree with him, but when it comes to it, nobody dares say anything
    seguro que se encuentran con problemas a la hora de traducir esto you can be sure they'll have problems when it comes to translating this
    a la hora de la verdad when it comes down to it
    a la hora de la verdad nunca hacen nada when it comes down to it o when it comes to the crunch, they never do anything
    en buena hora: en buena hora decidimos comprar esta casa we decided to buy this house at just the right time
    en mala hora: en mala hora se nos ocurrió meternos en este lío it was a really bad move getting ourselves involved in this mess
    entre horas between meals
    no deberías comer entre horas you shouldn't eat between meals
    hacer hora ( Chi); to kill time
    llegarle a algn su (última) hora: sabía que le había llegado su (última) hora he knew his time had come
    no ver or ( Chi) hallar la hora de: no veo la hora de que lleguen las vacaciones I'm really looking forward to the start of the vacation
    no veía la hora de que se fuera she couldn't wait for him to go
    no veo la hora de salir de aquí I can't wait to get out of here
    Compuestos:
    astronomical o solar time
    zero hour
    (de un periódico) news deadline; (de una emisión) closedown
    time of arrival
    hora de Europa Central/Oriental
    Central/Eastern European time
    hora H
    zero hour
    ( fam):
    quedamos a las siete, pero a las siete hora inglesa, ¿eh? so, seven o'clock it is, but seven on the dot o seven o'clock sharp, OK?
    local time
    standard time
    astronomical o solar time
    C (cita) appointment
    el médico me ha dado hora para mañana the doctor's given me an appointment for tomorrow, I've got an appointment with the doctor tomorrow
    ¿hay que pedir hora para ver al especialista? do I have to make an appointment to see the specialist?
    tengo hora con el dentista a las cuatro I have a dental appointment at four
    * * *

     

    Multiple Entries:
    h.    
    hora
    h. (
    hora) hr

    hora sustantivo femenino
    1 ( período de tiempo) hour;

    las horas de mayor afluencia the busiest time;
    cobrar por horas to be paid by the hour;
    45 euros por hora 45 euros an hour;
    hora libre free period;
    hora pico (AmL) or (Esp) punta rush hour;
    horas extra(s) or extraordinaria(s) overtime
    2

    ¿tiene hora, por favor? have you got the time, please?;

    ¿qué hora es? what's the time?, what time is it?;
    pon el reloj en hora put the clock right;
    todavía no es la hora it's not time yet;
    nunca llegan a la hora they never arrive on time;
    el avión llegó antes de (su) hora the plane arrived early

    es hora de irse a la cama it's bedtime o time for bed;

    a la hora de almorzar at lunchtime;
    ya es hora de irnos it's time for us to go;
    ¡ya era hora de que llamases! it's about time you called;
    a primera hora de la mañana first thing in the morning;
    a última hora at the last moment;
    a la hora de: a la hora de traducirlo when it comes to translating it;
    a la hora de la verdad when it comes down to it;
    entre horas between meals;
    hacer hora (Chi) to kill time
    3 ( cita) appointment;

    hora sustantivo femenino
    1 (60 minutos) hour: te veo dentro de media hora, I'll see you in half an hour
    volvimos a altas horas de la madrugada, we came back in the small hours
    me pagan por horas, they pay me by the hour
    horas extras, overtime
    2 (momento) time: ¿qué hora es?, what's the time?
    es hora de irse a la cama, it's bedtime
    3 (cita) appointment: pedir hora con el dentista, to ask for an appointment with the dentist
    ♦ Locuciones: familiar a buenas horas (mangas verdes), too late, a bit late: ¡a buenas horas me traes la caja de grapas!, isn't it a bit late to bring me the box of staples?
    a la hora de la verdad, when it comes down to the nitty gritty
    tener muchas horas de vuelo, to have been around: ¡ a ése no le engañas, tiene muchas horas de vuelo!, you won't fool him, he's been around!
    ' hora' also found in these entries:
    Spanish:
    A
    - adelantar
    - alargarse
    - amanecer
    - apenas
    - atusarse
    - bendita
    - bendito
    - cerca
    - cola
    - concretar
    - condicionamiento
    - cosa
    - cuarta
    - cuarto
    - dar
    - decisión
    - dedicar
    - esperar
    - fijar
    - indecente
    - informal
    - llegar
    - marcar
    - media
    - medio
    - metralla
    - pasar
    - por
    - punta
    - retrasar
    - retrasarse
    - sacar
    - sala
    - señorita
    - tarde
    - última
    - último
    - una
    - uno
    - usted
    - ustedes
    - ver
    - Y
    - ya
    - a
    - abrir
    - acercar
    - atraso
    - bueno
    English:
    A
    - about
    - appoint
    - appointment
    - arrange
    - at
    - bang
    - barbecue
    - be
    - bedtime
    - before
    - black out
    - board
    - celebration
    - character
    - check-in
    - checkout
    - chicken out
    - chip
    - clock off
    - clock out
    - closing time
    - concurrent
    - convenient
    - creep
    - crunch
    - definite
    - do
    - dress
    - early
    - exact
    - feed
    - feeding
    - fix
    - flabby
    - GMT
    - good
    - Greenwich Mean Time
    - half
    - half-an-hour
    - half-hourly
    - hesitant
    - high
    - hour
    - hourly
    - hr
    - initiative
    - instrumental
    - interrogate
    - interval
    * * *
    hora nf
    1. [del día] hour;
    una hora y media an hour and a half;
    se marchó hace una hora y media she left an hour and a half ago;
    media hora half an hour;
    a primera hora first thing in the morning;
    a altas horas de la noche in the small hours;
    (pagar) por horas (to pay) by the hour;
    cobra 80 euros por hora she charges 80 euros an hour;
    el tren circulaba a 100 kilómetros por hora the train was travelling at 100 kilometres an hour;
    comer entre horas to eat between meals;
    se pasa las horas jugando he spends his time playing;
    el enfermo tiene las horas contadas the patient hasn't got long to live;
    se rumorea que el ministro tiene las horas contadas it is rumoured that the minister's days are numbered;
    a última hora [al final del día] at the end of the day;
    [en el último momento] at the last moment;
    hasta última hora no nos dimos cuenta del error we didn't notice the mistake until the last moment;
    órdenes/preparativos de última hora last-minute orders/preparations;
    y nos llega una noticia de última hora [en telediario] and here's some news just in;
    última hora: atentado en Madrid [titular] Br stop press o US late breaking news: terrorist attack in Madrid
    horas extra(s), horas extraordinarias [trabajo] overtime; [paga] overtime pay;
    hacer horas extra(s) to do o work overtime;
    cobrar horas extras to earn o get paid overtime;
    horas libres free time;
    tengo una hora libre entre latín y griego I've got an hour free between my Latin and Greek;
    horas de oficina office hours;
    RP hora puente = free period between classes;
    hora de salida departure time;
    RP hora sándwich = free period between classes;
    horas de trabajo working hours;
    horas de visita visiting hours;
    horas de vuelo flying hours;
    Fig
    tiene muchas horas de vuelo he's an old hand
    2. [momento determinado] time;
    ¿qué hora es?, Am [m5]¿qué horas son? what time is it?;
    ¿tiene hora, por favor? have you got the time, please?;
    ¿a qué hora sale? what time o when does it leave?;
    el desfile comenzará a las 14 horas the procession will begin at 14.00 hours o at 2 p.m.;
    a esa hora no me va bien that's not a good time for me;
    es hora de irse it's time to go;
    es hora de cenar it's time for dinner;
    ha llegado la hora de marcharnos the time has come for us to leave;
    el equipo pasa por horas bajas the team's going through a bad spell o Br patch;
    a estas horas deben estar aterrizando en Managua they should be landing in Managua around now;
    estaré ahí a la hora I'll be there on time, I'll be punctual;
    hay que tener cuidado a la hora de aplicar la pintura care should be taken when applying the paint;
    a la hora de cenar at dinnertime;
    a la hora de ir de vacaciones, prefiero la playa when it comes to holidays, I prefer the seaside;
    a su hora when the time comes, at the appropriate time;
    el vuelo no llegó a su o RP [m5] en hora the flight didn't arrive on time;
    a todas horas [constantemente] all the time;
    el tren llegó antes de hora the train arrived early;
    cada hora hourly;
    dar la hora [reloj] to strike the hour;
    me dio la hora she told me the time;
    poner el reloj en hora to set one's watch o clock;
    ¡ya era hora! and about time too!;
    ya es o [m5] ya iba siendo hora de que te fueses a casa it's about time you went home;
    Fam
    ¡a buenas horas! that's a lot of good now!;
    ¡a buenas horas me avisas! now's a fine time to tell me!;
    Fam Hum
    ¡a buenas horas mangas verdes! that's a fat lot of good now!;
    Fam
    no dar ni la hora: ese tío no te dará ni la hora that guy's as stingy o tight as they come;
    Esp, Andes, Carib, RP
    la hora de la verdad, CAm, Méx [m5] la hora de la hora the moment of truth;
    Esp, Andes, Carib, RP
    a la hora de la verdad, CAm, Méx [m5] a la hora de la hora when it comes to the crunch;
    en mala hora le conté el secreto I wish I'd never told him the secret;
    en mala hora salimos de excursión we couldn't have chosen a worse time to go on a trip;
    no veo la hora de hacerlo I can't wait to do it
    la hora del bocadillo [en fábrica] = break for refreshment during morning's work, Br ≈ morning tea break;
    hora cero zero hour;
    la hora de cerrar o de cierre closing time;
    hora de Greenwich Greenwich Mean Time, GMT;
    hora H zero hour;
    hora legal standard time;
    hora local local time;
    hora muerta free hour;
    Educ free period;
    hora oficial official time;
    Esp hora peninsular = local time in mainland Spain as opposed to the Canaries, which are an hour behind; Am hora pico [de mucho tráfico] rush hour; [de agua, electricidad] peak times; Esp hora punta [de mucho tráfico] rush hour; [de agua, electricidad] peak times;
    hora del té teatime;
    hora valle off-peak times
    3. [cita] appointment;
    pedir/dar hora to make/give an appointment;
    tengo hora en la peluquería I've got an appointment at the hairdresser's;
    tengo hora con el dentista I've got a dental appointment
    4. [muerte]
    llegó su hora her time has come
    5. Rel
    horas [libro] book of hours;
    horas canónicas canonical hours
    HORA INGLESA
    In much of Latin America, punctuality is not given the same importance as in the UK or USA. In an ironic recognition of this cultural difference, some people will specify hora inglesa (literally “English time”) when they mean “punctually” or “on the dot”.
    * * *
    f
    1 hour;
    hora y media an hour and a half;
    horas muertas hour after hour
    :
    a todas horas all the time;
    a última hora at the last minute;
    a última hora de la tarde late in the afternoon;
    a altas horas de la madrugada in the (wee) small hours, in the early hours of the morning;
    a primera hora de la tarde first thing in the afternoon;
    ¡ya era hora! about time too!;
    ya es hora de que te pongas a estudiar it’s time you started studying;
    comer entre horas eat between meals;
    tocado su hora his time has come;
    a la hora de … fig when it comes to …
    3 ( cita)
    :
    pedir hora make an appointment;
    tengo hora con el dentista I have an appointment with the dentist
    :
    dar la hora de reloj strike (the hour);
    ¿tiene hora? do you have the time?, have you got the time?;
    ¿qué hora es? what time is it?;
    llegó a la hora he arrived on time
    * * *
    hora nf
    1) : hour
    media hora: half an hour
    a la última hora: at the last minute
    a la hora en punto: on the dot
    horas de oficina: office hours
    2) : time
    ¿qué hora es?: what time is it?
    3) cita: appointment
    * * *
    hora n
    1. (60 minutos) hour
    2. (momento) time
    ¿qué hora es? what time is it?
    ¿tienes hora? have you got the time?
    ¿a qué hora te levantas? what time do you get up?
    3. (cita) appointment
    es hora de que... it's time...
    ¡ya era hora! about time too!

    Spanish-English dictionary > hora

  • 9 como

    adv.
    1 as.
    lo he hecho como es debido I did it as o the way it should be done
    me encanta como bailas I love the way you dance
    lo hagamos como lo hagamos habrá problemas whichever way we do it there'll be problems
    2 as.
    como te decía ayer… as I was telling you yesterday…
    3 as.
    trabaja como bombero he works as a fireman
    dieron el dinero como anticipo they gave the money as an advance
    me quedan como mil pesos I've got about a thousand pesos left
    estamos como a mitad de camino we're about half-way there
    tiene un sabor como a naranja it tastes a bit like an orange
    5 like, as, such as, qua.
    6 how, in which way.
    7 some.
    Pesa como cien libras It weighs some hundred pounds.
    conj.
    1 as, since (ya que).
    como no llegabas, nos fuimos as o since you didn't arrive, we left
    2 if (si). (peninsular Spanish)
    como no me hagas caso, lo pasarás mal if you don't listen to me, there will be trouble
    3 that (que).
    después de tantas veces como te lo he explicado after all the times (that) I've explained it to you
    prep.
    1 like, as, just like, such as.
    Te di esto en condición de préstamo I gave this to you as a loan.
    2 as to.
    3 how to.
    pres.indicat.
    1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: comer.
    * * *
    1 (modo) how
    2 (comparación) as, like
    2 (si) if
    como lo vuelvas a hacer... if you do it again...
    3 (porque) as, since
    \
    como quiera que (no importa cómo) however 2 (ya que) since, as, inasmuch as
    como sea whatever happens, no matter what
    como si lo viera familiar I can imagine perfectly well
    como si nada / como si tal cosa as if nothing had happened
    hacer como quien to pretend to +inf
    hacer como si to pretend to +inf
    tanto como eso no familiar not as much as that
    * * *
    1. conj.
    1) as
    2) like
    3) if
    4) since, given that
    2. prep.
    as, like
    * * *
    1. ADV
    1) [indicando semejanza] like
    2) [introduciendo ejemplo] such as

    hay peces, como truchas y salmones — there are fish, such as trout and salmon

    tiene ventajas, como son la resistencia y durabilidad — it has advantages, such as o like strength and durability

    3) [indicando modo]
    a) + indic

    hazlo como te dijo ellado it like * o the way she told you

    toca como cantashe plays like * o the same way as she sings

    no es como me lo imaginabait isn't as o like * I imagined it

    tal como, tal como lo había planeado — just as o the way I had planned it

    b) + subjun

    hazlo como puedas — do your best, do the best you can

    como seaat all costs

    4) (=en calidad de) as
    5) (=más o menos) about, around

    sentía como tristezashe felt a sort o kind of sadness

    6) [con valor causal]
    2. CONJ
    1) + indic (=ya que) as, since

    como no tenía dineroas o since I had no money

    2) + indic (=según) as

    tal (y) como están las cosas — the way things are, as things stand

    tal como están los precios de las motos... — with motorbike prices as they are at the moment...

    3) + indic (=cuando) as soon as
    4) + indic
    (=que)

    verás como les ganamos — we'll beat them, you'll see

    de tanto como, tienen las manos doloridas de tanto como aplaudieron — they clapped so much their hands hurt

    de tanto como odio a los dos, no sé a quien odio más — I hate them both so much, I don't know which I hate the most

    5) + subjun (=si) if

    como vengas tarde, no comes — if you're late you'll get nothing to eat

    como sea cierto, ¡estamos perdidos! — if it's true, we're done for!

    ¡como lo pierdas! — you'd better not lose it!, don't you lose it!

    como no, como no lo haga en seguida... — if he doesn't do it at once..., unless he does it at once...

    no salimos, como no sea para ir al cine — we only go out if it's to go to the cinema, we don't go out unless it's to go to the cinema

    6)

    como queas if

    ¡como que yo soy tonto y me creo esas mentiras! — as if I was stupid enough to believe lies like that!

    ¡como que te van a pagar! — don't tell me they're going to pay you!

    7)

    como si — as if, as though

    siguió leyendo, como si no hubiera oído nada — he kept on reading, as if o as though he hadn't heard

    sentí como si fuera a caermeI felt as if o as though I was about to fall

    como si no hubiera pasado nadaas if o as though nothing had happened

    se comporta como si me odiarahe behaves as if o as though he hated me

    como si fuera a lloveras if o as though it was going to rain

    8)

    como para, ¡es como para denunciarlos! — it's enough to make you want to report them to the police!

    9) CAm, Méx

    a como dé o diera lugar — at any cost

    así 1., 5), pronto 1., 4), querer 2., 1)
    * * *
    I
    1)
    a) ( en calidad de) as

    el director tendrá como funciones... — the director's duties will be...

    se la conoce como `flor de luz' — it's known as `flor de luz'

    c) ( por ejemplo) like
    2) (en comparaciones, contrastes) like

    fue ella, como que me llamo Beatriz — it was her, as sure as my name's Beatriz

    bailó como nuncashe danced as o like she'd never danced before

    como para + inf: es como para echarse a llorar it's enough to make you want to cry; fue como para pegarle — I could have hit him

    así como — (frml) as well as

    como él solo/ella sola: es egoísta como él solo he's so o he's incredibly selfish!; como mucho/poco at (the) most/at least; como nadie: cocina como nadie nobody cooks like her; como que...: conduce muy bien - como que es piloto de carreras he drives very well - well, he is a racing driver, after all; y no me lo dijiste - como que no lo sabía! and you didn't tell me about it - that's because I didn't know about it!; como ser (CS) such as, for example; como si (+ subj) as if, as though; ella está grave y él como si nada or como si tal cosa — she's seriously ill and he doesn't seem at all o in the least worried

    II

    (tal y) como están las cosas — as things stand; (+ subj)

    hazlo como quieras/como puedas — do it any way you like/as best as you can

    la buganvilla, o como quiera que se llame — bougainvillea or whatever it's called

    2) ( puesto que) as, since

    como era temprano, nos fuimos a dar una vuelta — since o as it was early, we went for a walk

    3) (si) (+ subj) if

    como te pille... — if I catch you...

    cansado como estaba, me ayudó — tired though o tired as he was, he helped me

    5) ( que)

    vas a ver como llega tarde — he'll be late, you'll see

    III
    2) ( uso expletivo) kind of (colloq)

    me da como vergüenza... — I find it kind of embarrassing...

    * * *
    = as, by way of, for the purpose of + Nombre, how, in the guise of, just as, like, qua, much as, as a kind of, as serving as, along the lines of, in + Posesivo + capacity as, such as, kind of like.
    Ex. This scheme aims for a more helpful order than the major schemes, by following the groupings of subjects as they are taught in schools.
    Ex. An annotation is a note added to the title and/or other bibliographic information concerning a document, by way of comment or explanation.
    Ex. Taking the second situation for the purpose of illustration, there are four options for choice of title.
    Ex. Inevitably any abridgement poses the dilemma how to abridge, that is, what to leave out and what to include.
    Ex. Further, these indexers are probably so familiar with their subject area that, they whether in the guise of indexer or searcher, will profit little from any additional guides to relationships.
    Ex. Just as Ivan finds that by taking pleasure in an extra piece of food he makes survival possible and beats Stalin and his jailors at heir own game.
    Ex. Thus, the computer-held term record files are most suitable for applications like Selective Dissemination of Information (SDI) systems.
    Ex. Such a concept came as a great surprise to many information educators who rather dismissively regarded the information qua information field of activity as being too limited.
    Ex. More studies are needed to identify the full temporal effects of the personal computer, much as they did for television.
    Ex. In a way, it is acting as a kind of bridge between the two, permitting traffic both ways where once there was a divide.
    Ex. 45 libraries have been unofficially recognised by librarians as serving as model children's libraries.
    Ex. The author considers the possibility of a shift from libraries to personal information service along the lines of the shift that has occured from public to private transport.
    Ex. Strange that so helpful and charming a person in his capacity as a librarian could behave so monstrously; but behave thus he did.
    Ex. Indicative abstracts abound in phrases such as 'is discussed' or 'has been surveyed', but do not record the outcome of the discussion or survey.
    Ex. It's kind of like trumping in public -- You simply do not do it!.
    ----
    * ¡cómo se nota que no está el jefe! = while the cat's away, the mice will play.
    * aducir como evidencia = adduce as + evidence.
    * algo así como = something like.
    * añádase cómo = expand like.
    * así como = as, as well as.
    * así como así = just like that.
    * así como... de igual modo... = just as... so....
    * así es como = this is how.
    * así es como es = that's how it is.
    * caer como moscas = drop like + flies.
    * como aclaración = in parenthesis.
    * como algo natural = as a matter of course.
    * como algo normal = as a matter of course.
    * como algo opuesto a = as against.
    * como algo residual = residually.
    * como alternativa = as an alternative.
    * como anillo al dedo = just the ticket, the right twigs for an eagle's nest, perfect fit, perfect match, that's the ticket!.
    * como antes = as before.
    * como apoyo a = in support of.
    * como barcos que se cruzan (en la noche) = like passing ships (in the night).
    * como barcos que se cruzan (en la oscuridad) = like passing ships (in the night).
    * como base para = as a basis for.
    * como cabe esperar = unsurprisingly, as one might expect, as expected.
    * como cabía esperar = as expected.
    * como cabría esperar = as might be expected, as one might expect.
    * como cabría suponer = as might be expected.
    * como consecuencia = on this basis, on that basis, in doing so, in consequence, in accordance.
    * como consecuencia (de) = as a result (of), in the wake of, as a consequence (of).
    * cómo conseguir = obtainability.
    * como con todo en la vida = as with everything in life.
    * como contrapartida = in return.
    * como cooperativa = collegially.
    * como corresponde = fittingly.
    * como corresponde a = as befits.
    * como cuando + Indicativo = as in + Gerundio.
    * como de costumbre = as usual, as always, according to normal practice.
    * cómo demonios = how on earth.
    * como dice el dicho = as the saying goes, so the saying goes.
    * como dice el refrán = as the saying goes, so the saying goes.
    * como diferente a = as distinct from.
    * cómo disponer de (algo) = disposition.
    * como dos gotas de agua = as alike as two peas in a pod, like two peas in a pod.
    * como ejemplo = as an example, by way of illustration.
    * como el cuero = leathery.
    * como el desierto = desert-like.
    * como el día y la noche = worlds apart, like oil and water, like chalk and cheese, like apples and oranges.
    * como el fuego = like wildfire.
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * como en casa = like home (away) from home.
    * como en casa no se está en ningún sitio = there's no place like home.
    * como en el caso de = as with, just as for, as in the case of.
    * como era de esperar = as expected.
    * como es debido = fittingly.
    * como es de esperar = predictably, not surprisingly, as expected.
    * como es el caso de = as it is with, as with.
    * como es habitual = as always.
    * como es natural = not unnaturally.
    * como es normal = as always.
    * como esto = like this.
    * como fecha final = at the very latest.
    * como forma de vida = as a way of life.
    * como grogui = drowsily, groggily.
    * como grupo = collectively.
    * como guía = for guidance.
    * como la noche y el día = like oil and water, worlds apart, like chalk and cheese, like apples and oranges.
    * como la pólvora = like wildfire.
    * como las ardillas = squirrel-like.
    * como las empresas = business-like.
    * como loca = like a madwoman.
    * como loco = like hell, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman.
    * como medida de seguridad = as a backup.
    * como medida provisional = as an interim measure.
    * como medida temporal = as an interim measure.
    * como medida transitoria = as an interim measure.
    * como mejor + poder = as best + Pronombre + can.
    * como mínimo = at least, conservatively, at a minimum.
    * como mínimo hasta que = minimally until.
    * como mucho = at best, at most, if at all, at the most, at the very latest.
    * como muestra de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como muestra de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como muestra de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * como muy tarde = at the latest.
    * como norma = as a rule, as a matter of policy.
    * como norma general = as a rule of thumb, as a general rule, as a general rule of thumb, as a rough guide.
    * cómo nos las ingeniamos para... = how in the world....
    * como nota al margen = on a sidenote.
    * como nuevo = in mint condition, in tip-top condition, in tip-top form.
    * como ocurre en estos casos = as is the way with these things.
    * como + ocurrir + en el caso de = as + be + the case for.
    * como opuesto a = as distinct from, as opposed to.
    * como otra posibilidad = as an alternative.
    * ¡como para creérselo! = Posesivo + famous last words.
    * como parásito = parasitically.
    * como persona que = as one who.
    * como pez fuera del agua = like a fish out of water.
    * como polo opuesto = by polar contrast.
    * como por arte de magia = magically, into thin air.
    * como por ejemplo = such as, to the effect of.
    * como por encanto = magically.
    * como poseído = as one possessed.
    * como preámbulo de = as a preamble to.
    * como primera elección = as a first preference.
    * como prueba de = as a token of, as a sign of.
    * como prueba de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como prueba de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como prueba de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * como pruebas = in evidence, in evidence.
    * como quiera que + Verbo = however + Verbo.
    * como quieras llamarlo = whatever you call it.
    * como reconocimiento a = in recognition of.
    * como respuesta a = in reply to, in response to.
    * como resultado = in consequence, on this basis, on that basis, in doing so.
    * como resultado (de) = as a consequence (of).
    * como salido de fábrica = in mint condition.
    * como segunda alternativa = as a backup.
    * como se indicó en = as was pointed out in.
    * como señal de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como señal de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como señal de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * cómo + ser = what + be like.
    * como si = as though.
    * como si dijéramos = as it were.
    * como siempre = as always.
    * como si fuese = as it were.
    * como siga así = at this rate.
    * como sigue = as follows.
    * como símbolo de = as a token of, as a sign of.
    * como si nada = be right as rain, unfazed.
    * como si no hubiera mañana = like there's no tomorrow.
    * como si + Pronombre + fuese la vida en ello = like there's no tomorrow.
    * como si se acabara el mundo = like there's no tomorrow.
    * como si se fuese a acabar el mundo = like there's no tomorrow.
    * como si se + Pronombre + hubiera tragado la tierra = into thin air.
    * como si (se tratase de) = as if.
    * como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.
    * como sustituto de = in place of.
    * como tal = as such, in this capacity, qua.
    * como término medio = on average.
    * como todo un caballero = sportingly.
    * como último recurso = as a last resort, in the last resort.
    * como una aguja en un pajar = like a needle in a haystack.
    * como una balsa de aceite = like a millpond, calm like a millpond.
    * como una cabra = stark raving mad, raving mad.
    * como una cebolla = onion-like.
    * como una condenada = like a madwoman.
    * como una descosida = like a madwoman.
    * como una forma de = as a means of.
    * como una metralladora = quick-fire.
    * como un basilisco = like a bear with a sore head.
    * como un bobo = stupidly.
    * como un bólido = like the clappers.
    * como un campo de batalla = like a war zone.
    * como un cencerro = barking mad, raving mad, stark raving mad.
    * como un condenado = like the clappers, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman, as one possessed.
    * como un descosido = like a lunatic, like a madman, as one possessed.
    * como un detective = detectivelike, sleuthlike.
    * como un elefante en una cacharrería = like an elephant in a china shop.
    * como un energúmeno = like a bear with a sore head.
    * como un estúpido = stupidly.
    * como un experto = expertly.
    * como un glaciar = glacially.
    * como unidad global = as a whole.
    * como un idiota = stupidly.
    * como un loca = like a madwoman.
    * como un loco = like crazy, like mad, like a lunatic, madly, like a madman.
    * como un método para = as a means of.
    * como un modo de = as a way of.
    * como un necio = stupidly.
    * como un observador que pasa desapercibido = fly-on-the-wall, fly-on-the-wall.
    * cómo uno se identifica a sí mismo = self-identification.
    * como un platillo = saucer-like.
    * como un poseído = as one possessed.
    * como un rayo = in a flash.
    * como un reguero de pólvora = like wildfire.
    * como un relámpago = like greased lightning, like the clappers.
    * como un reloj = as regular as clockwork, like clockwork.
    * como un televisor = television-type.
    * como un todo = as a whole.
    * como un tonto = stupidly, foolishly.
    * como un torpe = foolishly.
    * como un zombi = zombielike.
    * como vivir en un escaparate = like being in a (gold)fish bowl.
    * como + Voz Pasiva = as + Participio Pasado.
    * como y cuando = as and when.
    * como y cuando sea + Adjetivo = as + Adjetivo.
    * comportarse como se espera = be a sport.
    * con el mismo + Nombre + como el que... = as + Adverbio + as....
    * conocerse como = be known as.
    * dar como resultado = result (in).
    * de cómo = as to how.
    * durante tanto tiempo como sea posible = for as long as possible.
    * el modo como = the way in which.
    * el problema no es el qué, sino el cómo = the devil (is/lives) in the details.
    * frase como encabezamiento = phrase heading.
    * llegar a ser conocido como = become + known as.
    * mantenerse como válido = hold up.
    * nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.
    * no + haber + nada como = there + be + nothing like.
    * ofrecerse como voluntario = volunteer.
    * plan de cómo disponer de Algo = disposition instruction.
    * proponer como principio = posit.
    * sea como sea = be that as it may, at all costs, at any cost.
    * seleccionar como relevante = hit.
    * ser como hablar con la pared = be like talking to a brick wall.
    * ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.
    * ser un momento tan bueno como cualquier otro = be as good a time as any.
    * tal como = such as, such + Nombre + as, just as.
    * tal y como aparece = as it/they stand(s).
    * tal y como es/son = as it/they stand(s).
    * tal y como + ser = in + Posesivo + true colours.
    * tan + Adjetivo + como = as + Adjetivo + as, every bit as + Adjetivo + as.
    * tan + Adjetivo + como de costumbre = as + Adjetivo + as ever.
    * tan + Adjetivo + como siempre = as + Adjetivo + as ever.
    * tan pronto como = as soon as, just as soon as, no sooner... than.
    * tan pronto como sea posible = as soon as possible (asap).
    * tanto como = as many... as..., as much as + Adjetivo, both... and..., no less than, equally, if not, so much as.
    * tanto como siempre = as much as ever.
    * tener como equivalente = have + counterpart.
    * tener como motivo central = plan around + Nombre.
    * tener como objetivo = have + as + Posesivo + objective.
    * tomar como ejemplo = take.
    * un poco como = kind of like.
    * * *
    I
    1)
    a) ( en calidad de) as

    el director tendrá como funciones... — the director's duties will be...

    se la conoce como `flor de luz' — it's known as `flor de luz'

    c) ( por ejemplo) like
    2) (en comparaciones, contrastes) like

    fue ella, como que me llamo Beatriz — it was her, as sure as my name's Beatriz

    bailó como nuncashe danced as o like she'd never danced before

    como para + inf: es como para echarse a llorar it's enough to make you want to cry; fue como para pegarle — I could have hit him

    así como — (frml) as well as

    como él solo/ella sola: es egoísta como él solo he's so o he's incredibly selfish!; como mucho/poco at (the) most/at least; como nadie: cocina como nadie nobody cooks like her; como que...: conduce muy bien - como que es piloto de carreras he drives very well - well, he is a racing driver, after all; y no me lo dijiste - como que no lo sabía! and you didn't tell me about it - that's because I didn't know about it!; como ser (CS) such as, for example; como si (+ subj) as if, as though; ella está grave y él como si nada or como si tal cosa — she's seriously ill and he doesn't seem at all o in the least worried

    II

    (tal y) como están las cosas — as things stand; (+ subj)

    hazlo como quieras/como puedas — do it any way you like/as best as you can

    la buganvilla, o como quiera que se llame — bougainvillea or whatever it's called

    2) ( puesto que) as, since

    como era temprano, nos fuimos a dar una vuelta — since o as it was early, we went for a walk

    3) (si) (+ subj) if

    como te pille... — if I catch you...

    cansado como estaba, me ayudó — tired though o tired as he was, he helped me

    5) ( que)

    vas a ver como llega tarde — he'll be late, you'll see

    III
    2) ( uso expletivo) kind of (colloq)

    me da como vergüenza... — I find it kind of embarrassing...

    * * *
    = as, by way of, for the purpose of + Nombre, how, in the guise of, just as, like, qua, much as, as a kind of, as serving as, along the lines of, in + Posesivo + capacity as, such as, kind of like.

    Ex: This scheme aims for a more helpful order than the major schemes, by following the groupings of subjects as they are taught in schools.

    Ex: An annotation is a note added to the title and/or other bibliographic information concerning a document, by way of comment or explanation.
    Ex: Taking the second situation for the purpose of illustration, there are four options for choice of title.
    Ex: Inevitably any abridgement poses the dilemma how to abridge, that is, what to leave out and what to include.
    Ex: Further, these indexers are probably so familiar with their subject area that, they whether in the guise of indexer or searcher, will profit little from any additional guides to relationships.
    Ex: Just as Ivan finds that by taking pleasure in an extra piece of food he makes survival possible and beats Stalin and his jailors at heir own game.
    Ex: Thus, the computer-held term record files are most suitable for applications like Selective Dissemination of Information (SDI) systems.
    Ex: Such a concept came as a great surprise to many information educators who rather dismissively regarded the information qua information field of activity as being too limited.
    Ex: More studies are needed to identify the full temporal effects of the personal computer, much as they did for television.
    Ex: In a way, it is acting as a kind of bridge between the two, permitting traffic both ways where once there was a divide.
    Ex: 45 libraries have been unofficially recognised by librarians as serving as model children's libraries.
    Ex: The author considers the possibility of a shift from libraries to personal information service along the lines of the shift that has occured from public to private transport.
    Ex: Strange that so helpful and charming a person in his capacity as a librarian could behave so monstrously; but behave thus he did.
    Ex: Indicative abstracts abound in phrases such as 'is discussed' or 'has been surveyed', but do not record the outcome of the discussion or survey.
    Ex: It's kind of like trumping in public -- You simply do not do it!.
    * ¡cómo se nota que no está el jefe! = while the cat's away, the mice will play.
    * aducir como evidencia = adduce as + evidence.
    * algo así como = something like.
    * añádase cómo = expand like.
    * así como = as, as well as.
    * así como así = just like that.
    * así como... de igual modo... = just as... so....
    * así es como = this is how.
    * así es como es = that's how it is.
    * caer como moscas = drop like + flies.
    * como aclaración = in parenthesis.
    * como algo natural = as a matter of course.
    * como algo normal = as a matter of course.
    * como algo opuesto a = as against.
    * como algo residual = residually.
    * como alternativa = as an alternative.
    * como anillo al dedo = just the ticket, the right twigs for an eagle's nest, perfect fit, perfect match, that's the ticket!.
    * como antes = as before.
    * como apoyo a = in support of.
    * como barcos que se cruzan (en la noche) = like passing ships (in the night).
    * como barcos que se cruzan (en la oscuridad) = like passing ships (in the night).
    * como base para = as a basis for.
    * como cabe esperar = unsurprisingly, as one might expect, as expected.
    * como cabía esperar = as expected.
    * como cabría esperar = as might be expected, as one might expect.
    * como cabría suponer = as might be expected.
    * como consecuencia = on this basis, on that basis, in doing so, in consequence, in accordance.
    * como consecuencia (de) = as a result (of), in the wake of, as a consequence (of).
    * cómo conseguir = obtainability.
    * como con todo en la vida = as with everything in life.
    * como contrapartida = in return.
    * como cooperativa = collegially.
    * como corresponde = fittingly.
    * como corresponde a = as befits.
    * como cuando + Indicativo = as in + Gerundio.
    * como de costumbre = as usual, as always, according to normal practice.
    * cómo demonios = how on earth.
    * como dice el dicho = as the saying goes, so the saying goes.
    * como dice el refrán = as the saying goes, so the saying goes.
    * como diferente a = as distinct from.
    * cómo disponer de (algo) = disposition.
    * como dos gotas de agua = as alike as two peas in a pod, like two peas in a pod.
    * como ejemplo = as an example, by way of illustration.
    * como el cuero = leathery.
    * como el desierto = desert-like.
    * como el día y la noche = worlds apart, like oil and water, like chalk and cheese, like apples and oranges.
    * como el fuego = like wildfire.
    * como el perro del hortelano que ni come ni deja comer = a dog in the manger.
    * como en casa = like home (away) from home.
    * como en casa no se está en ningún sitio = there's no place like home.
    * como en el caso de = as with, just as for, as in the case of.
    * como era de esperar = as expected.
    * como es debido = fittingly.
    * como es de esperar = predictably, not surprisingly, as expected.
    * como es el caso de = as it is with, as with.
    * como es habitual = as always.
    * como es natural = not unnaturally.
    * como es normal = as always.
    * como esto = like this.
    * como fecha final = at the very latest.
    * como forma de vida = as a way of life.
    * como grogui = drowsily, groggily.
    * como grupo = collectively.
    * como guía = for guidance.
    * como la noche y el día = like oil and water, worlds apart, like chalk and cheese, like apples and oranges.
    * como la pólvora = like wildfire.
    * como las ardillas = squirrel-like.
    * como las empresas = business-like.
    * como loca = like a madwoman.
    * como loco = like hell, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman.
    * como medida de seguridad = as a backup.
    * como medida provisional = as an interim measure.
    * como medida temporal = as an interim measure.
    * como medida transitoria = as an interim measure.
    * como mejor + poder = as best + Pronombre + can.
    * como mínimo = at least, conservatively, at a minimum.
    * como mínimo hasta que = minimally until.
    * como mucho = at best, at most, if at all, at the most, at the very latest.
    * como muestra de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como muestra de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como muestra de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * como muy tarde = at the latest.
    * como norma = as a rule, as a matter of policy.
    * como norma general = as a rule of thumb, as a general rule, as a general rule of thumb, as a rough guide.
    * cómo nos las ingeniamos para... = how in the world....
    * como nota al margen = on a sidenote.
    * como nuevo = in mint condition, in tip-top condition, in tip-top form.
    * como ocurre en estos casos = as is the way with these things.
    * como + ocurrir + en el caso de = as + be + the case for.
    * como opuesto a = as distinct from, as opposed to.
    * como otra posibilidad = as an alternative.
    * ¡como para creérselo! = Posesivo + famous last words.
    * como parásito = parasitically.
    * como persona que = as one who.
    * como pez fuera del agua = like a fish out of water.
    * como polo opuesto = by polar contrast.
    * como por arte de magia = magically, into thin air.
    * como por ejemplo = such as, to the effect of.
    * como por encanto = magically.
    * como poseído = as one possessed.
    * como preámbulo de = as a preamble to.
    * como primera elección = as a first preference.
    * como prueba de = as a token of, as a sign of.
    * como prueba de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como prueba de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como prueba de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * como pruebas = in evidence, in evidence.
    * como quiera que + Verbo = however + Verbo.
    * como quieras llamarlo = whatever you call it.
    * como reconocimiento a = in recognition of.
    * como respuesta a = in reply to, in response to.
    * como resultado = in consequence, on this basis, on that basis, in doing so.
    * como resultado (de) = as a consequence (of).
    * como salido de fábrica = in mint condition.
    * como segunda alternativa = as a backup.
    * como se indicó en = as was pointed out in.
    * como señal de agradecimiento = as a token of thanks.
    * como señal de + Posesivo + agradecimiento = as a token of + Posesivo + appreciation.
    * como señal de + Posesivo + gratitud = as a token of + Posesivo + gratitude.
    * cómo + ser = what + be like.
    * como si = as though.
    * como si dijéramos = as it were.
    * como siempre = as always.
    * como si fuese = as it were.
    * como siga así = at this rate.
    * como sigue = as follows.
    * como símbolo de = as a token of, as a sign of.
    * como si nada = be right as rain, unfazed.
    * como si no hubiera mañana = like there's no tomorrow.
    * como si + Pronombre + fuese la vida en ello = like there's no tomorrow.
    * como si se acabara el mundo = like there's no tomorrow.
    * como si se fuese a acabar el mundo = like there's no tomorrow.
    * como si se + Pronombre + hubiera tragado la tierra = into thin air.
    * como si (se tratase de) = as if.
    * como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.
    * como sustituto de = in place of.
    * como tal = as such, in this capacity, qua.
    * como término medio = on average.
    * como todo un caballero = sportingly.
    * como último recurso = as a last resort, in the last resort.
    * como una aguja en un pajar = like a needle in a haystack.
    * como una balsa de aceite = like a millpond, calm like a millpond.
    * como una cabra = stark raving mad, raving mad.
    * como una cebolla = onion-like.
    * como una condenada = like a madwoman.
    * como una descosida = like a madwoman.
    * como una forma de = as a means of.
    * como una metralladora = quick-fire.
    * como un basilisco = like a bear with a sore head.
    * como un bobo = stupidly.
    * como un bólido = like the clappers.
    * como un campo de batalla = like a war zone.
    * como un cencerro = barking mad, raving mad, stark raving mad.
    * como un condenado = like the clappers, like crazy, like mad, like a lunatic, like a madman, as one possessed.
    * como un descosido = like a lunatic, like a madman, as one possessed.
    * como un detective = detectivelike, sleuthlike.
    * como un elefante en una cacharrería = like an elephant in a china shop.
    * como un energúmeno = like a bear with a sore head.
    * como un estúpido = stupidly.
    * como un experto = expertly.
    * como un glaciar = glacially.
    * como unidad global = as a whole.
    * como un idiota = stupidly.
    * como un loca = like a madwoman.
    * como un loco = like crazy, like mad, like a lunatic, madly, like a madman.
    * como un método para = as a means of.
    * como un modo de = as a way of.
    * como un necio = stupidly.
    * como un observador que pasa desapercibido = fly-on-the-wall, fly-on-the-wall.
    * cómo uno se identifica a sí mismo = self-identification.
    * como un platillo = saucer-like.
    * como un poseído = as one possessed.
    * como un rayo = in a flash.
    * como un reguero de pólvora = like wildfire.
    * como un relámpago = like greased lightning, like the clappers.
    * como un reloj = as regular as clockwork, like clockwork.
    * como un televisor = television-type.
    * como un todo = as a whole.
    * como un tonto = stupidly, foolishly.
    * como un torpe = foolishly.
    * como un zombi = zombielike.
    * como vivir en un escaparate = like being in a (gold)fish bowl.
    * como + Voz Pasiva = as + Participio Pasado.
    * como y cuando = as and when.
    * como y cuando sea + Adjetivo = as + Adjetivo.
    * comportarse como se espera = be a sport.
    * con el mismo + Nombre + como el que... = as + Adverbio + as....
    * conocerse como = be known as.
    * dar como resultado = result (in).
    * de cómo = as to how.
    * durante tanto tiempo como sea posible = for as long as possible.
    * el modo como = the way in which.
    * el problema no es el qué, sino el cómo = the devil (is/lives) in the details.
    * frase como encabezamiento = phrase heading.
    * llegar a ser conocido como = become + known as.
    * mantenerse como válido = hold up.
    * nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.
    * no + haber + nada como = there + be + nothing like.
    * ofrecerse como voluntario = volunteer.
    * para colmo = on top of everything else.
    * plan de cómo disponer de Algo = disposition instruction.
    * proponer como principio = posit.
    * sea como sea = be that as it may, at all costs, at any cost.
    * seleccionar como relevante = hit.
    * ser como hablar con la pared = be like talking to a brick wall.
    * ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.
    * ser un momento tan bueno como cualquier otro = be as good a time as any.
    * tal como = such as, such + Nombre + as, just as.
    * tal y como aparece = as it/they stand(s).
    * tal y como es/son = as it/they stand(s).
    * tal y como + ser = in + Posesivo + true colours.
    * tan + Adjetivo + como = as + Adjetivo + as, every bit as + Adjetivo + as.
    * tan + Adjetivo + como de costumbre = as + Adjetivo + as ever.
    * tan + Adjetivo + como siempre = as + Adjetivo + as ever.
    * tan pronto como = as soon as, just as soon as, no sooner... than.
    * tan pronto como sea posible = as soon as possible (asap).
    * tanto como = as many... as..., as much as + Adjetivo, both... and..., no less than, equally, if not, so much as.
    * tanto como siempre = as much as ever.
    * tener como equivalente = have + counterpart.
    * tener como motivo central = plan around + Nombre.
    * tener como objetivo = have + as + Posesivo + objective.
    * tomar como ejemplo = take.
    * un poco como = kind of like.

    * * *
    A
    usando el paraguas como bastón using his umbrella as a walking stick
    quiero hablarte como amigo y no como abogado I want to speak to you as a friend and not as a lawyer
    el director tendrá como funciones … the director's duties will be …
    está considerado como lo mejor he's considered (to be) the best
    lo presentó como su ex-marido she introduced him as her ex-husband
    la flor conocida allí como `Santa Rita' the flower known there as `Santa Rita'
    en algunas capitales como Londres in some capital cities such as London o like London
    necesitamos a alguien como tú we need someone like you
    tengo ganas de comer algo dulce — ¿como qué? I fancy something sweet — like what?
    B (en comparaciones, contrastes) like
    quiero un vestido como el tuyo I want a dress like yours
    pienso como tú I agree with you
    fue ella, como que me llamo Beatriz it was her, as sure as my name's Beatriz
    se portó como un caballero he behaved like a gentleman
    la quiero como a una hija I love her like a daughter o as if she were my own daughter
    bailó como nunca she danced as o like she'd never danced before
    me trata como a un imbécil he treats me like an idiot o as if I were an idiot
    se llama algo así como Genaro o Gerardo he's called something like Genaro or Gerardo
    ¡no hay nada como un buen coñac! there's nothing like a good brandy!
    era verde, un verde como el de la alfombra de la oficina it was green, the color of the office carpet
    como PARA + INF:
    es como para echarse a llorar it's enough to make you want to cry, it makes you want to cry
    C ( en locs):
    así como ( frml); as well as
    por esto, así como por muchas otras razones because of this, and for many other reasons as well o as well as for many other reasons
    sus abundantes recursos naturales, así como su importancia estratégica its abundant natural resources, together with o as well as its strategic importance
    como él solo/ella sola: es egoísta como él solo he's so o he's incredibly selfish!
    como mucho at (the) most, at the outside
    como poco at least
    como nadie: hace la paella como nadie she makes wonderful paella, nobody makes paella like her
    como que …: conduce muy biencomo que es piloto de carreras he drives very well — well, he is a racing driver, after all
    le voy a decir cuatro cosas — sí, sí, como que te vas a atrever … I'm going to give him a piece of my mind — oh, yes? I'll believe that when I see it
    y no me lo dijiste — ¡como que no sabía nada! and you didn't tell me about it — that's because I didn't know anything about it myself!
    como ser (CS); such as, for example, like
    como si (+ subj) as if, as though
    actuó como si no le importara she acted as if o as though she didn't care
    ella está grave y él como si nada or como si tal cosa she's seriously ill and he doesn't seem at all worried o he behaves as if it's nothing (to worry about)
    él como si nada or como si tal cosa, ni se inmutó he just stood there without batting an eyelid
    no me gustó el modo or la manera como lo dijo I didn't like the way she said it
    llegó temprano, tal como había prometido he arrived early, just as he had promised
    ganó Raúl, como era de esperar Raúl won, as was to be expected
    así en la tierra como en el cielo on Earth as it is in Heaven
    como dice el refrán as the saying goes
    (tal y) como están las cosas as things stand, the way things are
    (+ subj): hazlo como quieras do it any way you like o how you like
    no voycomo quieras I'm not going — please yourself o as you like
    me dijo que me las arreglara como pudiera he told me to sort things as best I could
    la buganvilla, o como quiera que se llame bougainvillea or whatever it's called
    como quiera que sea, ellos se llevaron la copa anyway, the point is they won the cup
    B (puesto que) as, since
    como todavía era temprano, nos fuimos a dar una vuelta since o as it was still early, we went for a walk, it was still early so we went for a walk
    C (+ subj) (si) if
    como te vuelva a encontrar por aquí if I catch you around here again
    D
    (en oraciones concesivas): cansado como estaba, se ofreció a ayudarme tired though o tired as he was, he offered to help me
    joven como es, tiene más sentido común que tú he may be young but he has more common sense than you
    E
    (que): vimos como se los llevaban en una furgoneta we saw them being taken away in a van, we saw how they were taken away in a van
    vas a ver como llega tarde he'll be late, you'll see
    como a la mitad del camino about half way there
    está como a cincuenta kilómetros it's about fifty kilometers away
    vino como a las seis she came at around o about six
    tiene un sabor como a almendras it has a kind of almondy taste, it tastes something like o a bit like almonds
    un ruido como de un motor a noise like that of an engine
    B (uso expletivo) kind of ( colloq)
    es que me da como vergüenza … I find it kind of embarrassing …
    * * *

     

    Del verbo comer: ( conjugate comer)

    como es:

    1ª persona singular (yo) presente indicativo

    Multiple Entries:
    algo como    
    comer    
    como    
    cómo
    comer ( conjugate comer) verbo intransitivo


    este niño no me come nada (fam) this child won't eat anything (colloq);
    dar(le) de cómo a algn (en la boca) to spoonfeed sb;
    darle de cómo al gato/al niño to feed the cat/the kid;
    salir a cómo (fuera) to go out for a meal, to eat out;
    ¿qué hay de cómo? ( a mediodía) what's for lunch?;

    ( por la noche) what's for dinner o supper?
    b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch;


    c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner

    verbo transitivo
    a)fruta/verdura/carne to eat;

    ¿puedo cómo otro? can I have another one?;

    no tienen qué cómo they don't have anything to eat
    b) (fam) ( hacer desaparecer) See Also→ comerse 3

    c) (en ajedrez, damas) to take

    comerse verbo pronominal
    1
    a) ( al escribir) ‹acento/palabra to leave off;

    línea/párrafo to miss out

    palabra to swallow
    2 ( enf) ‹ comida to eat;

    cómose las uñas to bite one's nails
    3 (fam) ( hacer desaparecer)
    a) [acido/óxido] to eat away (at);

    [polilla/ratón] to eat away (at)
    b) [inflación/alquiler] ‹sueldo/ahorros to eat away at

    como preposición
    a) ( en calidad de) as;



    se la conoce cómo `flor de luz' it's known as `flor de luz'

    c) (en comparaciones, contrastes) like;


    ¡no hay nada cómo un buen coñac! there's nothing like a good brandy!;
    es cómo para echarse a llorar it's enough to make you want to cry
    d) ( en locs)

    así como (frml) as well as;

    como mucho/poco at (the) most/at least;
    como ser (CS) such as, for example;
    como si (+ subj) as if, as though
    ■ conjunción


    cómo era de esperar as was to be expected;
    no me gustó cómo lo dijo I didn't like the way she said it;
    (tal y) cómo están las cosas as things stand;
    hazlo cómo quieras/cómo mejor puedas do it any way you like/as best as you can;
    no voycómo quieras I'm not goingplease yourself
    b) ( puesto que) as, since;

    cómo era temprano, fui a dar una vuelta as it was early, I went for a walk

    c) (si) (+ subj) if;

    cómo te pille … if I catch you …

    ■ adverbio ( expresando aproximación) about;

    un sabor cómo a almendras a kind of almondy taste
    cómo adverbio

    ¿cómo estás? how are you?;

    ¿cómo es tu novia? what's your girlfriend like?;
    ¿cómo es de grande? how big is it?;
    ¿cómo te llamas? what's your name?
    b) ( por qué) why, how come (colloq);

    ¿cómo no me lo dijiste antes? why didn't you tell me before?

    c) ( al solicitar que se repita algo) sorry?, pardon?;

    ¿cómo dijo? sorry, what did you say?


    ¡cómo llueve! it's really raining!;

    ¡cómo comes! the amount you eat!;
    ¡cómo! ¿no te lo han dicho? what! haven't they told you?
    e) ( en locs)

    ¿a cómo …?: ¿a cómo están los tomates? (fam) how much are the tomatoes?;

    ¿a cómo estamos hoy? (AmL) what's the date today?;
    ¡cómo no! of course!;
    ¿cómo que …?: ¿cómo que no fuiste tú? what do you mean it wasn't you?;
    aquí no está — ¿cómo que no? it isn't herewhat do you mean it isn't there?
    comer
    I verbo transitivo
    1 to eat
    2 (en el parchís, etc) to take
    3 (estrechar) ese corte de pelo te come la cara, that haircut makes your face look thinner
    ese mueble te come mucho salón, that piece of furniture makes your living room look smaller
    II verbo intransitivo to eat: hay que darle de comer al perro, we have to feed the dog
    ♦ Locuciones: familiar comer como una lima, to eat like a horse
    familiar comer el coco/tarro a alguien, to brainwash somebody
    sin comerlo ni beberlo, le pusieron una sanción, although he has nothing to do with it, he was disciplined
    como
    I adverbio
    1 (manera) how: hazlo como quieras, do it however you like
    me gusta como habla, I like the way he speaks
    2 (semejanza, equivalencia) as: es como tú, he's just like you
    terco como una mula, as stubborn as a mule
    3 (conformidad) as: como estaba diciendo..., as I was saying...
    como indica el prospecto, as the instructions say
    4 (aproximadamente) about
    como a la mitad de camino, more or less halfway
    como unos treinta, about thirty
    II conj
    1 como [+ subj], (si) if: como no comas, no vas al cine, if you don't eat, you won't go to the cinema
    2 (porque) as, since
    como llamó tan tarde, ya no me encontró, as he phoned so late, he didn't find me in
    3 como si, as if
    como si nada o tal cosa, as if nothing had happened
    familiar como si lo viera, I can just imagine it
    III prep (en calidad de) as: lo aconsejé como amigo, I advised him as a friend
    visitó el museo como experto, she visited the museum as an expert
    ¿As, like o how?
    As
    se usa para hablar de la función, uso, papel o trabajo de una persona o cosa (trabajó como camarera durante las vacaciones, she worked as a waitress during the holidays) o para comparar dos acciones o situaciones y expresar su similitud. En este caso es necesario disponer de un verbo: Entró de botones, como lo había hecho su padre veinte años antes. He entered as an office-boy, as his father had twenty years before.
    Cuando como va seguido de un sustantivo o pronombre también puedes usar like para comparar dos acciones o situaciones: Es como su padre. He's just like his father. Sin embargo, si va seguido de una preposición, hay que usar as: En marzo, como en abril, llovió. In March, as in April, it rained.
    Nunca debes usar how en comparaciones, porque sólo expresa la manera de hacer las cosas: ¿Cómo lo hiciste?, How did you do it?
    cómo adverbio
    1 (interrogativo) how: ¿cómo es de alto?, how high is it?
    ¿cómo estás?, how are you?
    ¿cómo se hace?, how is it made?
    2 (cuánto) ¿a cómo están los plátanos?, how much are the bananas?
    3 (por qué) ¿cómo es que no nos avisaste?, why didn't you warn us?
    familiar ¿cómo es eso?, how come?
    4 (cuando no se ha oído bien) ¿cómo?, what?
    5 (exclamativo) how
    ¡cómo ha cambiado!, how she's changed!
    ♦ Locuciones: cómo no, of course
    ' cómo' also found in these entries:
    Spanish:
    aburrirse
    - acabada
    - acabado
    - acondicionar
    - acreditar
    - actuar
    - adiós
    - alma
    - alquilar
    - alta
    - alto
    - amable
    - andar
    - apear
    - apenas
    - aprendizaje
    - arreglarse
    - arte
    - así
    - atizar
    - atonía
    - baja
    - bajo
    - bala
    - balsa
    - bañera
    - bastante
    - beber
    - bestia
    - borrega
    - borrego
    - botija
    - buenamente
    - cabra
    - cada
    - caracterización
    - casa
    - cencerro
    - cerrarse
    - cesar
    - chinche
    - cielo
    - coco
    - coletilla
    - colorada
    - colorado
    - comer
    - como
    - como quiera
    - comoquiera
    English:
    ablaze
    - above
    - abroad
    - acclaim
    - accordingly
    - act
    - address
    - alternatively
    - always
    - arouse
    - as
    - ashen
    - attractive
    - awaken
    - away
    - back
    - barrage
    - bash out
    - be
    - beaver away
    - best
    - bicker
    - big
    - black
    - blind
    - bolt
    - bombshell
    - bone
    - border
    - bored
    - both
    - break
    - breed
    - brownout
    - by-product
    - cake
    - calculate
    - care
    - chalk
    - champagne
    - change
    - charm
    - cheer
    - churn out
    - class
    - climax
    - clown around
    - coin
    - colour
    - come about
    * * *
    Como nm
    el lago Como Lake Como
    * * *
    I adv
    1 as;
    como amigo as a friend
    :
    había como cincuenta there were about fifty;
    hace como una hora about an hour ago
    3
    :
    así como as well as
    II conj
    1 if;
    como si as if;
    como si fuera tonto as if he were o was an idiot;
    como no bebas vas a enfermar if you don’t drink you’ll get sick
    2 expresando causa as, since;
    como no llegó, me fui solo as o since she didn’t arrive, I went by myself
    3
    :
    me gusta como habla I like the way he talks;
    como quiera any way you want
    * * *
    cómo adv
    : how
    ¿cómo estás?: how are you?
    ¿a cómo están las manzanas?: how much are the apples?
    ¿cómo?: excuse me?, what was that?
    ¿se puede? ¡cómo no!: may I? please do!
    como adv
    1) : around, about
    cuesta como 500 pesos: it costs around 500 pesos
    2) : kind of, like
    tengo como mareos: I'm kind of dizzy
    como conj
    1) : how, as
    hazlo como dijiste que lo harías: do it the way you said you would
    2) : since, given that
    como estaba lloviendo, no salí: since it was raining, I didn't go out
    3) : if
    como lo vuelva a hacer lo arrestarán: if he does that again he'll be arrested
    4)
    como quiera : in any way
    como prep
    1) : like, as
    ligero como una pluma: light as a feather
    2)
    así como : as well as
    * * *
    como1 adv
    1. (manera) how
    2. (comparaciones) as / like
    3. (según) as
    4. (ejemplo) like
    algunas aves, como el pingüino, no vuelan some birds, like penguins, can't fly
    como sea at all costs / no matter what
    como si as if / as though
    como2 conj
    1. (causa) as
    como hacía sol, nos fuimos a la playa as it was sunny, we went to the beach
    como llegues tarde, te quedarás sin pastel if you're late, you won't get any cake

    Spanish-English dictionary > como

  • 10 taste

    teist
    1. verb
    1) (to be aware of, or recognize, the flavour of something: I can taste ginger in this cake.) notar/sentir el sabor
    2) (to test or find out the flavour or quality of (food etc) by eating or drinking a little of it: Please taste this and tell me if it is too sweet.) probar, degustar
    3) (to have a particular flavour or other quality that is noticed through the act of tasting: This milk tastes sour; The sauce tastes of garlic.) saber (a)
    4) (to eat (food) especially with enjoyment: I haven't tasted such a beautiful curry for ages.) saborear
    5) (to experience: He tasted the delights of country life.) experimentar, probar, conocer

    2. noun
    1) (one of the five senses, the sense by which we are aware of flavour: one's sense of taste; bitter to the taste.) gusto, paladar
    2) (the quality or flavour of anything that is known through this sense: This wine has an unusual taste.) sabor, gusto
    3) (an act of tasting or a small quantity of food etc for tasting: Do have a taste of this cake!) prueba, degustación
    4) (a liking or preference: a taste for music; a queer taste in books; expensive tastes.) gusto por, afición
    5) (the ability to judge what is suitable in behaviour, dress etc or what is fine and beautiful: She shows good taste in clothes; a man of taste; That joke was in good/bad taste.) gusto
    - tastefully
    - tastefulness
    - tasteless
    - tastelessly
    - tastelessness
    - - tasting
    - tasty
    - tastiness

    taste1 n
    1. gusto
    2. gusto / sabor
    taste2 vb
    1. probar
    would you like to taste my fish? ¿quieres probar mi pescado?
    2. saber / tener un sabor
    tr[teɪst]
    1 (faculty) gusto
    3 (small sample) muestra, poquito; (experience) experiencia
    4 (ability to make good judgements) gusto; (liking) afición nombre femenino ( for, a), gusto ( for, por)
    1 (try food) probar; (wine) catar, degustar
    2 (eat, drink) probar
    3 (experience) conocer
    1 saber (of/like, a)
    what does it taste like? ¿a qué sabe?
    it tastes bitter tiene un gusto amargo, sabe a amargo
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    to be in bad/poor taste ser de mal gusto
    to be in good taste ser de buen gusto
    to give somebody a taste of their own medicine pagar a alguien con la misma moneda, darle a alguien de su medicina
    to leave a nasty taste in the mouth dejar un mal sabor de boca
    to taste al gusto
    taste bud papila gustativa
    taste ['teɪst] v, tasted ; tasting vt
    : probar (alimentos), degustar, catar (vinos)
    taste this soup: prueba esta sopa
    taste vi
    : saber
    this tastes good: esto sabe bueno
    1) sample: prueba f, bocado m (de comida), trago m (de bebidas)
    2) flavor: gusto m, sabor m
    3) : gusto m
    she has good taste: tiene buen gusto
    in bad taste: de mal gusto
    n.
    boca s.f.
    embocadura s.f.
    gustación s.f.
    gusto s.m.
    muestra s.f.
    paladar s.m.
    regosto s.m.
    sabor s.m.
    sazón s.f.
    sorbo s.m. (Food, drink)
    v.
    probar (Comida, bebida) v.
    v.
    ensayar v.
    gustar v.
    libar v.
    notar un gusto de v.
    paladear v.
    saber (Tener sabor) v.
    saborear v.
    teɪst
    I
    1) u
    a) ( flavor) sabor m, gusto m

    the sweet taste of freedom/success — el dulce sabor de la libertad/del éxito

    to leave a bad taste in the mouthdejarle a alguien (un) mal sabor de boca

    b) ( sense) gusto m
    2) (no pl)
    a) (sample, small amount)

    can I have a taste of your ice cream? — ¿me dejas probar tu helado?

    a taste of one's own medicine: I'll give her a taste of her own medicine — la voy a tratar como ella trata a los demás, le voy a dar una sopa de su propio chocolate (Méx)

    3) c u ( liking) gusto m

    a taste (FOR something): if you have a taste for adventure... si te gusta la aventura...; to be to one's taste ser* de su (or mi etc) gusto; it's not to everyone's taste no le gusta a todo el mundo, no es del gusto de todo el mundo; add salt to taste añadir sal a voluntad or al gusto; there's no accounting for taste — sobre gustos no hay nada escrito

    4) u ( judgment) gusto m

    she has excellent taste in clothes — tiene un gusto excelente para vestirse, se viste con muy buen gusto


    II
    1.
    a) ( test flavor of) \<\<food/wine\>\> probar*
    b) ( test quality of) \<\<food\>\> degustar; \<\<wine\>\> catar

    I can't taste the sherry in the soup — la sopa no me sabe a jerez, no le siento gusto a jerez a la sopa (AmL)

    d) ( eat) comer, probar*
    e) ( experience) \<\<happiness/freedom\>\> conocer*, disfrutar de

    2.
    vi saber*

    it tastes bittertiene (un) sabor or gusto amargo, sabe amargo

    to taste OF something — saber* a algo

    [teɪst]
    1. N
    1) (=sense) gusto m

    a keen sense of taste — un agudo sentido del gusto

    it's quite sweet to the taste — tiene un gusto bastante dulce al paladar

    2) (=flavour) sabor m, gusto m

    to leave a bad or nasty taste in the mouth — (fig) dejar mal sabor de boca

    his jokes leave a bad or nasty taste in the mouth — sus chistes te dejan mal sabor de boca

    it has no taste — no sabe a nada, no tiene sabor

    3) (=small amount)

    "more wine?" - "just a taste" — -¿más vino? -solo un poco or un poquito

    would you like a taste? — ¿quieres probarlo?

    may I have a taste? — ¿puedo probarlo?

    - give sb a taste of their own medicine
    - get a taste of one's own medicine
    4) (=experience) experiencia f; (=sample) muestra f

    now that she has had a taste of stardom, she won't ever be content with ordinariness again — ahora que ha probado las mieles del estrellato or saboreado el estrellato, nunca más se conformará con lo normal y corriente

    he's had a taste of prisonha conocido or probado la cárcel

    to give sb a taste of sth — dar una idea de algo a algn

    it was a taste of things to come — era una muestra de lo que estaba por venir

    5) (=liking) gusto m

    he was a man of catholic tastes — era un hombre de gustos variados

    a taste for sth, to acquire or develop a taste for sth — tomarle gusto a algo

    we have the same tastes in music — tenemos el mismo gusto para la música

    he has expensive tastes in cars — en cuanto a coches, tiene gustos caros

    season to taste — (Culin) sazonar al gusto

    is it to your taste? — ¿le gusta?, ¿es de su gusto?

    - there's no accounting for taste
    acquired
    6) (=discernment) gusto m

    to be in bad taste — ser de mal gusto

    it would be in bad taste to meet without him — sería de mal gusto reunirnos sin él, reunirnos sin él sería hacerle un desprecio or un feo

    she has very good taste — tiene muy buen gusto

    to have taste — [person] tener gusto

    to have no taste[person] no tener gusto

    the house is furnished in impeccable taste — la casa está amueblada con muchísimo gusto or con un gusto exquisito

    to be in poor taste — ser de mal gusto

    2. VT
    1) (=sample) [+ food, drink] probar; (at tasting) degustar, catar
    wine
    2) (=perceive flavour of)

    I can't taste the rum in this — no noto el sabor del ron en esto, esto apenas me sabe a ron

    3) (=eat) comer, probar
    4) (=experience) [+ success, power] saborear; [+ poverty, loneliness] conocer
    3.
    VI (=have flavour) saber

    the brandy tasted bitter — el brandy sabía amargo, el brandy tenía un sabor or un gusto amargo

    it tastes horrible — tiene un sabor horrible, sabe horrible or a rayos *

    to taste like sth — saber a algo

    to taste of sth — saber a algo

    what does it taste of? — ¿a qué sabe?

    4.
    CPD

    taste bud Npapila f gustativa

    * * *
    [teɪst]
    I
    1) u
    a) ( flavor) sabor m, gusto m

    the sweet taste of freedom/success — el dulce sabor de la libertad/del éxito

    to leave a bad taste in the mouthdejarle a alguien (un) mal sabor de boca

    b) ( sense) gusto m
    2) (no pl)
    a) (sample, small amount)

    can I have a taste of your ice cream? — ¿me dejas probar tu helado?

    a taste of one's own medicine: I'll give her a taste of her own medicine — la voy a tratar como ella trata a los demás, le voy a dar una sopa de su propio chocolate (Méx)

    3) c u ( liking) gusto m

    a taste (FOR something): if you have a taste for adventure... si te gusta la aventura...; to be to one's taste ser* de su (or mi etc) gusto; it's not to everyone's taste no le gusta a todo el mundo, no es del gusto de todo el mundo; add salt to taste añadir sal a voluntad or al gusto; there's no accounting for taste — sobre gustos no hay nada escrito

    4) u ( judgment) gusto m

    she has excellent taste in clothes — tiene un gusto excelente para vestirse, se viste con muy buen gusto


    II
    1.
    a) ( test flavor of) \<\<food/wine\>\> probar*
    b) ( test quality of) \<\<food\>\> degustar; \<\<wine\>\> catar

    I can't taste the sherry in the soup — la sopa no me sabe a jerez, no le siento gusto a jerez a la sopa (AmL)

    d) ( eat) comer, probar*
    e) ( experience) \<\<happiness/freedom\>\> conocer*, disfrutar de

    2.
    vi saber*

    it tastes bittertiene (un) sabor or gusto amargo, sabe amargo

    to taste OF something — saber* a algo

    English-spanish dictionary > taste

  • 11 cómo

    Del verbo comer: ( conjugate comer) \ \
    como es: \ \
    1ª persona singular (yo) presente indicativo
    Multiple Entries: algo como     comer     como     cómo
    comer ( conjugate comer) verbo intransitivo este niño no me come nada (fam) this child won't eat anything (colloq); dar(le) de cómo a algn (en la boca) to spoonfeed sb; darle de cómo al gato/al niño to feed the cat/the kid; salir a cómo (fuera) to go out for a meal, to eat out; ¿qué hay de cómo? ( a mediodía) what's for lunch?; ( por la noche) what's for dinner o supper?
    b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch;
    c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner
    verbo transitivo
    a)fruta/verdura/carne to eat;
    ¿puedo cómo otro? can I have another one?;
    no tienen qué cómo they don't have anything to eat
    b) (fam) ( hacer desaparecer) See Also→ comerse 3
    c) (en ajedrez, damas) to take
    comerse verbo pronominal 1
    a) ( al escribir) ‹acento/palabra to leave off;
    línea/párrafo to miss out palabra to swallow 2 ( enf) ‹ comida to eat; cómose las uñas to bite one's nails 3 (fam) ( hacer desaparecer)
    a) [acido/óxido] to eat away (at);
    [polilla/ratón] to eat away (at)
    b) [inflación/alquiler] ‹sueldo/ahorros to eat away at

    como preposición
    a) ( en calidad de) as;
    se la conoce cómo `flor de luz' it's known as `flor de luz'
    c) (en comparaciones, contrastes) like;
    ¡no hay nada cómo un buen coñac! there's nothing like a good brandy!; es cómo para echarse a llorar it's enough to make you want to cry
    d) ( en locs)
    así como (frml) as well as;
    como mucho/poco at (the) most/at least; como ser (CS) such as, for example; como si (+ subj) as if, as though ■ conjunción cómo era de esperar as was to be expected; no me gustó cómo lo dijo I didn't like the way she said it; (tal y) cómo están las cosas as things stand; hazlo cómo quieras/cómo mejor puedas do it any way you like/as best as you can; no voy — cómo quieras I'm not goingplease yourself
    b) ( puesto que) as, since;
    cómo era temprano, fui a dar una vuelta as it was early, I went for a walk
    c) (si) (+ subj) if;
    cómo te pille … if I catch you …
    ■ adverbio ( expresando aproximación) about; un sabor cómo a almendras a kind of almondy taste
    cómo adverbio
    ¿cómo estás? how are you?;
    ¿cómo es tu novia? what's your girlfriend like?; ¿cómo es de grande? how big is it?; ¿cómo te llamas? what's your name?
    b) ( por qué) why, how come (colloq);
    ¿cómo no me lo dijiste antes? why didn't you tell me before?
    c) ( al solicitar que se repita algo) sorry?, pardon?;
    ¿cómo dijo? sorry, what did you say?
    ¡cómo llueve! it's really raining!;
    ¡cómo comes! the amount you eat!; ¡cómo! ¿no te lo han dicho? what! haven't they told you?
    e) ( en locs)
    ¿a cómo …?: ¿a cómo están los tomates? (fam) how much are the tomatoes?;
    ¿a cómo estamos hoy? (AmL) what's the date today?; ¡cómo no! of course!; ¿cómo que …?: ¿cómo que no fuiste tú? what do you mean it wasn't you?; aquí no está — ¿cómo que no? it isn't herewhat do you mean it isn't there?
    comer
    I verbo transitivo
    1 to eat
    2 (en el parchís, etc) to take
    3 (estrechar) ese corte de pelo te come la cara, that haircut makes your face look thinner
    ese mueble te come mucho salón, that piece of furniture makes your living room look smaller
    II verbo intransitivo to eat: hay que darle de comer al perro, we have to feed the dog Locuciones: familiar comer como una lima, to eat like a horse familiar comer el coco/tarro a alguien, to brainwash somebody
    sin comerlo ni beberlo, le pusieron una sanción, although he has nothing to do with it, he was disciplined
    como
    I adverbio
    1 (manera) how: hazlo como quieras, do it however you like
    me gusta como habla, I like the way he speaks
    2 (semejanza, equivalencia) as: es como tú, he's just like you
    terco como una mula, as stubborn as a mule
    3 (conformidad) as: como estaba diciendo..., as I was saying...
    como indica el prospecto, as the instructions say
    4 (aproximadamente) about
    como a la mitad de camino, more or less halfway
    como unos treinta, about thirty
    II conj
    1 como [+ subj], (si) if: como no comas, no vas al cine, if you don't eat, you won't go to the cinema
    2 (porque) as, since
    como llamó tan tarde, ya no me encontró, as he phoned so late, he didn't find me in
    3 como si, as if
    como si nada o tal cosa, as if nothing had happened familiar como si lo viera, I can just imagine it
    III prep (en calidad de) as: lo aconsejé como amigo, I advised him as a friend
    visitó el museo como experto, she visited the museum as an expert
    ¿As, like o how? As se usa para hablar de la función, uso, papel o trabajo de una persona o cosa (trabajó como camarera durante las vacaciones, she worked as a waitress during the holidays) o para comparar dos acciones o situaciones y expresar su similitud. En este caso es necesario disponer de un verbo: Entró de botones, como lo había hecho su padre veinte años antes. He entered as an office-boy, as his father had twenty years before.
    Cuando como va seguido de un sustantivo o pronombre también puedes usar like para comparar dos acciones o situaciones: Es como su padre. He's just like his father. Sin embargo, si va seguido de una preposición, hay que usar as: En marzo, como en abril, llovió. In March, as in April, it rained.
    Nunca debes usar how en comparaciones, porque sólo expresa la manera de hacer las cosas: ¿Cómo lo hiciste?, How did you do it?
    cómo adverbio
    1 (interrogativo) how: ¿cómo es de alto?, how high is it?
    ¿cómo estás?, how are you?
    ¿cómo se hace?, how is it made?
    2 (cuánto) ¿a cómo están los plátanos?, how much are the bananas?
    3 (por qué) ¿cómo es que no nos avisaste?, why didn't you warn us? familiar ¿cómo es eso?, how come?
    4 (cuando no se ha oído bien) ¿cómo?, what?
    5 (exclamativo) how
    ¡cómo ha cambiado!, how she's changed! Locuciones: cómo no, of course ' cómo' also found in these entries: Spanish: aburrirse - acabada - acabado - acondicionar - acreditar - actuar - adiós - alma - alquilar - alta - alto - amable - andar - apear - apenas - aprendizaje - arreglarse - arte - así - atizar - atonía - baja - bajo - bala - balsa - bañera - bastante - beber - bestia - borrega - borrego - botija - buenamente - cabra - cada - caracterización - casa - cencerro - cerrarse - cesar - chinche - cielo - coco - coletilla - colorada - colorado - comer - como - como quiera - comoquiera English: ablaze - above - abroad - acclaim - accordingly - act - address - alternatively - always - arouse - as - ashen - attractive - awaken - away - back - barrage - bash out - be - beaver away - best - bicker - big - black - blind - bolt - bombshell - bone - border - bored - both - break - breed - brownout - by-product - cake - calculate - care - chalk - champagne - change - charm - cheer - churn out - class - climax - clown around - coin - colour - come about

    English-spanish dictionary > cómo

  • 12 como

    Del verbo comer: ( conjugate comer) \ \
    como es: \ \
    1ª persona singular (yo) presente indicativo
    Multiple Entries: algo como     comer     como     cómo
    comer ( conjugate comer) verbo intransitivo este niño no me come nada (fam) this child won't eat anything (colloq); dar(le) de como a algn (en la boca) to spoonfeed sb; darle de como al gato/al niño to feed the cat/the kid; salir a como (fuera) to go out for a meal, to eat out; ¿qué hay de como? ( a mediodía) what's for lunch?; ( por la noche) what's for dinner o supper?
    b) (esp Esp, Méx) ( almorzar) to have lunch;
    c) (esp AmL) ( cenar) to have dinner
    verbo transitivo
    a)fruta/verdura/carne to eat;
    ¿puedo como otro? can I have another one?;
    no tienen qué como they don't have anything to eat
    b) (fam) ( hacer desaparecer) See Also→ comerse 3
    c) (en ajedrez, damas) to take
    comerse verbo pronominal 1
    a) ( al escribir) ‹acento/palabra to leave off;
    línea/párrafo to miss out palabra to swallow 2 ( enf) ‹ comida to eat; comose las uñas to bite one's nails 3 (fam) ( hacer desaparecer)
    a) [acido/óxido] to eat away (at);
    [polilla/ratón] to eat away (at)
    b) [inflación/alquiler] ‹sueldo/ahorros to eat away at

    como preposición
    a) ( en calidad de) as;
    se la conoce como `flor de luz' it's known as `flor de luz'
    c) (en comparaciones, contrastes) like;
    ¡no hay nada como un buen coñac! there's nothing like a good brandy!; es como para echarse a llorar it's enough to make you want to cry
    d) ( en locs)
    así como (frml) as well as;
    como mucho/poco at (the) most/at least; como ser (CS) such as, for example; como si (+ subj) as if, as though ■ conjunción como era de esperar as was to be expected; no me gustó como lo dijo I didn't like the way she said it; (tal y) como están las cosas as things stand; hazlo como quieras/como mejor puedas do it any way you like/as best as you can; no voy — como quieras I'm not goingplease yourself
    b) ( puesto que) as, since;
    como era temprano, fui a dar una vuelta as it was early, I went for a walk
    c) (si) (+ subj) if;
    como te pille … if I catch you …
    ■ adverbio ( expresando aproximación) about; un sabor como a almendras a kind of almondy taste
    cómo adverbio
    ¿como estás? how are you?;
    ¿como es tu novia? what's your girlfriend like?; ¿como es de grande? how big is it?; ¿como te llamas? what's your name?
    b) ( por qué) why, how come (colloq);
    ¿como no me lo dijiste antes? why didn't you tell me before?
    c) ( al solicitar que se repita algo) sorry?, pardon?;
    ¿como dijo? sorry, what did you say?
    ¡como llueve! it's really raining!;
    ¡como comes! the amount you eat!; ¡como! ¿no te lo han dicho? what! haven't they told you?
    e) ( en locs)
    ¿a cómo …?: ¿a como están los tomates? (fam) how much are the tomatoes?;
    ¿a como estamos hoy? (AmL) what's the date today?; ¡cómo no! of course!; ¿cómo que …?: ¿como que no fuiste tú? what do you mean it wasn't you?; aquí no está — ¿como que no? it isn't herewhat do you mean it isn't there?
    comer
    I verbo transitivo
    1 to eat
    2 (en el parchís, etc) to take
    3 (estrechar) ese corte de pelo te come la cara, that haircut makes your face look thinner
    ese mueble te come mucho salón, that piece of furniture makes your living room look smaller
    II verbo intransitivo to eat: hay que darle de comer al perro, we have to feed the dog Locuciones: familiar comer como una lima, to eat like a horse familiar comer el coco/tarro a alguien, to brainwash somebody
    sin comerlo ni beberlo, le pusieron una sanción, although he has nothing to do with it, he was disciplined
    como
    I adverbio
    1 (manera) how: hazlo como quieras, do it however you like
    me gusta como habla, I like the way he speaks
    2 (semejanza, equivalencia) as: es como tú, he's just like you
    terco como una mula, as stubborn as a mule
    3 (conformidad) as: como estaba diciendo..., as I was saying...
    como indica el prospecto, as the instructions say
    4 (aproximadamente) about
    como a la mitad de camino, more or less halfway
    como unos treinta, about thirty
    II conj
    1 como [+ subj], (si) if: como no comas, no vas al cine, if you don't eat, you won't go to the cinema
    2 (porque) as, since
    como llamó tan tarde, ya no me encontró, as he phoned so late, he didn't find me in
    3 como si, as if
    como si nada o tal cosa, as if nothing had happened familiar como si lo viera, I can just imagine it
    III prep (en calidad de) as: lo aconsejé como amigo, I advised him as a friend
    visitó el museo como experto, she visited the museum as an expert
    ¿As, like o how? As se usa para hablar de la función, uso, papel o trabajo de una persona o cosa (trabajó como camarera durante las vacaciones, she worked as a waitress during the holidays) o para comparar dos acciones o situaciones y expresar su similitud. En este caso es necesario disponer de un verbo: Entró de botones, como lo había hecho su padre veinte años antes. He entered as an office-boy, as his father had twenty years before.
    Cuando como va seguido de un sustantivo o pronombre también puedes usar like para comparar dos acciones o situaciones: Es como su padre. He's just like his father. Sin embargo, si va seguido de una preposición, hay que usar as: En marzo, como en abril, llovió. In March, as in April, it rained.
    Nunca debes usar how en comparaciones, porque sólo expresa la manera de hacer las cosas: ¿Cómo lo hiciste?, How did you do it?
    cómo adverbio
    1 (interrogativo) how: ¿cómo es de alto?, how high is it?
    ¿cómo estás?, how are you?
    ¿cómo se hace?, how is it made?
    2 (cuánto) ¿a cómo están los plátanos?, how much are the bananas?
    3 (por qué) ¿cómo es que no nos avisaste?, why didn't you warn us? familiar ¿cómo es eso?, how come?
    4 (cuando no se ha oído bien) ¿cómo?, what?
    5 (exclamativo) how
    ¡cómo ha cambiado!, how she's changed! Locuciones: cómo no, of course ' como' also found in these entries: Spanish: aburrirse - acabada - acabado - acondicionar - acreditar - actuar - adiós - alma - alquilar - alta - alto - amable - andar - apear - apenas - aprendizaje - arreglarse - arte - así - atizar - atonía - baja - bajo - bala - balsa - bañera - bastante - beber - bestia - borrega - borrego - botija - buenamente - cabra - cada - caracterización - casa - cencerro - cerrarse - cesar - chinche - cielo - coco - coletilla - colorada - colorado - comer - cómo - como quiera - comoquiera English: ablaze - above - abroad - acclaim - accordingly - act - address - alternatively - always - arouse - as - ashen - attractive - awaken - away - back - barrage - bash out - be - beaver away - best - bicker - big - black - blind - bolt - bombshell - bone - border - bored - both - break - breed - brownout - by-product - cake - calculate - care - chalk - champagne - change - charm - cheer - churn out - class - climax - clown around - coin - colour - come about

    English-spanish dictionary > como

  • 13 para

    prep.
    1 for.
    es para ti it's for you
    una mesa para el salón a table for the living room
    esta agua no es buena para beber this water isn't fit for drinking o to drink
    te lo repetiré para que te enteres I'll repeat it so you understand
    ¿para qué? what for?
    2 (in order) to.
    para conseguir sus propósitos in order to achieve his aims
    lo he hecho para agradarte I did it to please you
    3 toward.
    ir para casa to head (for) home
    salir para el aeropuerto to leave for the airport
    4 for (time).
    tiene que estar acabado para mañana it has to be finished by o for tomorrow
    5 to.
    la comida está lista para servir the meal is ready to be served
    el atleta está preparado para ganar the athlete is ready to win
    pres.indicat.
    3rd person singular (él/ella/ello) present indicative of spanish verb: parar.
    pres.subj.
    3rd person singular (él/ella/ello) Present Subjunctive of Spanish verb: parir.
    imperat.
    2nd person singular (tú) Imperative of Spanish verb: parar.
    * * *
    2 (uso, utilidad) for
    los cuchillos son para cortar, no para jugar con ellos knives are for cutting, not for playing with
    ¿tienes algo para el dolor de cabeza? have you got anything for a headache?
    3 (destino, dirección) for, to
    el tren para Toledo sale a las 18.00 the train to Toledo leaves at 18.00
    ¿para dónde vas? where are you going?
    4 (tiempo, fechas límites) by, before
    1 (finalidad) to, in order to
    2 (suficiente) enough
    \
    para entonces by then
    para con towards, to
    para que so that
    ¿para qué? what for?
    ¿para qué has comprado eso? what did you buy that for?
    ¡que para qué! familiar very, really, terribly
    ¡hace un frío que para qué! it's freezing
    ¡es más torpe que para qué! she's so clumsy!
    * * *
    prep.
    1) for
    2) to
    4) by
    - para detrás
    - para que
    * * *
    I
    PREP
    1) [indicando finalidad, uso] for

    es demasiado cara para nosotros — it's too dear for us, it's beyond our means

    para esto, podíamos habernos quedado en casa — if this is it, we might as well have stayed at home

    2)

    para que —

    a) + subjun
    b) [en preguntas]

    ¿para qué lo quieres? — why do you want it?, what do you want it for?

    ¿para qué sirve? — what's it for?

    -¿por qué no se lo dices? -¿para qué? — "why don't you tell her?" - "what's the point o use?"

    tú ya has pasado por eso, ¿para qué te voy a contar? — you've already been through that, so there's no point o use me telling you

    tengo un hambre que para qué[uso enfático] I'm absolutely starving *

    3) + infin
    a) [indicando finalidad] to

    estoy ahorrando para comprarme una moto — I'm saving up to buy a motorbike, I'm saving up for a motorbike

    no es para comer — it's not for eating, it's not to be eaten

    b) [indicando secuencia temporal]
    4) [con expresiones de tiempo]

    un cuarto para las diez LAm a quarter to ten

    son cinco para las ocho LAm it's five to eight

    5) [indicando dirección]

    para atrás — back, backwards

    el autobús para Marbella — the bus for Marbella, the Marbella bus

    ir para casa — to go home, head for home

    6) [indicando opiniones]

    para mí que mientein my opinion o if you ask me he's lying

    7) [en comparaciones]

    ¿quién es usted para gritarme así? — who are you to shout at me like that?

    para patatas, las de mi pueblo — if it's potatoes you want, look no further than my home town

    para ruidosos, los españoles — there's nobody like the Spaniards for being noisy

    8) [indicando trato]

    para con — to, towards

    tan amable para con todosso kind to o towards everybody

    estar 1., 7), ir 1., 10) II
    * SM paratrooper, para *
    * * *
    1) (expresando destino, finalidad, intención) for

    ¿para qué revista escribes? — what magazine do you write for?

    ¿para qué sirve esto? — what's this (used) for?

    ¿para qué lo quieres? — what do you want it for?

    ¿para qué se lo dijiste? — what did you tell him for?

    que para qué decirte/hablar — (fam)

    tenían un hambre que para qué decirte/hablar — they were starving

    2)

    para + inf — to + inf

    3)

    para que + subj: lo dice para que yo me preocupe he (only) says it to worry me; pídeselo - ¿para que me diga que no? ask him for it - so he can say no?; cierra para que no nos oigan — close the door so (that) they don't hear us

    para + inf: soy lo bastante viejo (como) para recordarlo I'm old enough to remember it; bastante tengo yo (como) para estar ocupándome de ti I've enough problems of my own without having to deal with yours as well; es (como) para matarlo! (fam) I'll kill him! (colloq); para que + subj: basta con que él aparezca para que ella se ponga nerviosa — he only has to appear for her to get flustered

    6) (en comparaciones, contrastes)

    para lo que come, no está gordo — considering how much he eats, he's not fat

    para el caso que me hacen...! — for all the notice they take of me...

    para + inf: para haber sido improvisado fue un discurso excelente for an off-the-cuff speech it was excellent; ¿quién es él para hablarte así? who does he think he is, speaking to you like that ?; para que + subj: es mucho para que lo haga sola it's too much for you to do it on your own; tanto esforzarme por ellos para que no te lo agradezcan! — after all that effort I made for them they didn't even say thankyou!

    7)

    estar para algo/+ inf — ( indicando estado)

    para mí que no viene — if you ask me, he won't come

    para su padre, es un genio — in his father's opinion o as far as his father's concerned, he is a genius

    ¿qué es lo más importante para ti? — what's the most important thing for you?

    9)

    empuja para arribapush up o upward(s)

    ¿vas para el centro? — are you going to o toward(s) the center?

    va para los 50 añosshe's going o (BrE) getting on for fifty

    a) (señalando una fecha, un plazo)

    ¿cuánto te falta para terminar? — how much have you got left to do?

    ¿para cuándo espera? — when is the baby due?

    b) (AmL exc RPl) ( al decir la hora) to
    11)

    tengo para rato — (fam) I'm going to be a while (yet)

    esto va para largo — (fam) this is going to take some time

    ¿qué le regalo para el cumpleaños? — what can I give him for his birthday?

    se fue para nunca volver — (liter) she went away never to return

    * * *
    = for, for, for the sake of, in order to, in respect of, in the interest(s) of, in the interest(s) of, so as, toward(s), within, in an attempt to, in an effort to, for purposes of, in a bid to, as a means of, in a drive to, in the drive to, if + Nombre + be + to.
    Ex. For newly created authority entries the date recorded is the date the entry was created.
    Ex. This gamut of information presents the indexer and user with problems in choosing access points for conference proceedings.
    Ex. The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.
    Ex. Any attempt to organise knowledge must, in order to justify the effort of organisation, have an objective.
    Ex. It is perhaps fortunate that the array of terms that are used to describe indexes is a little more restricted than the variety of terms used in respect of catalogues.
    Ex. In the interest of clarity an integrated account of the appropriate added entry headings is to be found in 21.29 and 21.30.
    Ex. In the interest of clarity an integrated account of the appropriate added entry headings is to be found in 21.29 and 21.30.
    Ex. A catalogue code is a systematic arrangement of laws and statutes so as to avoid inconsistency and duplication in catalogues.
    Ex. An appreciation of alternative approaches is particularly important in this field where trends towards standardisation are the norm.
    Ex. Most data base producers have in-house guidelines for bibliographic description, and aim to achieve consistency of citation within their products.
    Ex. The first treaty of all was designed to pool the coal and steel resources of Europe in an attempt to overcome the devastation of the Second World War and to foster the concept of European unity.
    Ex. Many libraries have had fine free days or weeks in an effort to entice strayed material back.
    Ex. This article discusses the advantages to libraries of computer technology for purposes of bibliographic control and on-line access.
    Ex. In a bid to leapfrog stages of development, some transitional economies are investing heavily in building up information age infrastructures.
    Ex. The idea of tiered, or multilayered, citation is proposed as a means of testing this hypothesis = Se propone la idea de citar de una forma estratificada o por niveles para comprobar esta hipótesis.
    Ex. The library has contracted out the management of its computerized information system to Dynix in a drive to improve library service.
    Ex. The story of the postwar diner suggests some ways that purveyors of consumer commodities finessed and exploited emergent social dislocations in the drive to expand and diversify markets.
    Ex. Some foods such as vegetable preserves which result from complicated and fragile fermentations must be made at specific times of the year if they are to succeed.
    ----
    * ¿para qué sirve... ? = what's the use of... ?.
    * para abrir boca = as a kind of + appetiser.
    * para actuar = for action.
    * para alguna gente = to some people.
    * para algunas personas = to some people.
    * para algunos = to some.
    * para aquel entonces = by then.
    * para atraer al cliente = window dressing.
    * para beneficio de = for the good of.
    * para bien = for the best, for the better.
    * para bien de = in the best interests of, for the good of.
    * para bien de Alguien = in + Posesivo + best interest.
    * para bien o para mal = for better or (for) worse, for good or (for) ill, for good or (for) evil.
    * para bodas = bridal.
    * para chuparse los dedos = scrumptious, yummy [yummier -comp., yummiest -sup.].
    * para cocinar uno mismo = self-catering.
    * para colmo = into the bargain, into the bargain, to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse, for good measure, to add insult to injury.
    * para colmo de males = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * para comenzar diremos que = to begin with.
    * para complicar aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para concluir = in closing, in conclusion, to wrap things up.
    * para confundir aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para cuando = by the time.
    * para cubrir gastos = on a cost-recovery basis.
    * para cubrirse las espaldas = as a backup.
    * para decir la verdad = to be honest.
    * para detrimento de = to the neglect of.
    * para diario = everyday.
    * para disgusto de = to the disgust of.
    * para divertirse = for kicks.
    * para echar sal en la herida = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * para el año próximo = for the year ahead.
    * para el arrastre = over the hill.
    * para el beneficio de = for the benefit of.
    * para el bien de = for the benefit of.
    * para el caso = for that matter.
    * para el esparcimiento = recreational.
    * para el futuro = for the years to come, for the years ahead, for the future.
    * para el inglés su casa es su castillo = an Englishman's home is his castle.
    * para ello = to that end, to this end, to that effect, therefor.
    * para el ocio = recreational.
    * para el que lo quiera = up for grabs.
    * para embalsamar = embalming.
    * para empeorar las cosas = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * para empezar = for one, initially, to start with, to begin with, for starters, first off.
    * para entonces = by then.
    * para escribir con mayúsculas = in a shifted position.
    * para eso = therefor.
    * para este fin = to this end.
    * para esto = therefor.
    * para evitar su uso indebido por los niños = childproof.
    * para expresar dimensiones = by.
    * para + Fecha = by + Fecha.
    * para finales de = by the end of.
    * para finales de + Expresión Temporal = by the close of + Expresión Temporal.
    * para finalizar = in closing.
    * para fines múltiples = multipurpose [multi-purpose].
    * para futuras consultas = for future reference.
    * para hacer dinero = money-making.
    * para hacer esto = in this.
    * para hacer fundas = sleeving.
    * para hacer juego = to match.
    * para hacer justicia = in fairness to.
    * para hacer las paces = peace offering.
    * para hacerlo + Adjetivo = for + Nombre's sake.
    * para hacer más fácil = for ease of.
    * para impresionar = for effect.
    * para + Infinitivo = for + Gerundio.
    * para jóvenes = youth-serving.
    * para la eternidad = in perpetuity.
    * para la evaluación de hipótesis = hypothesis-testing.
    * para la formación autodidacta = self-instructional.
    * para la gestión de información textual = text-handling.
    * para la posteridad = for posterity.
    * para la web = Web-related.
    * para llamar la atención = for effect.
    * para mantener ocupado = keep-busy.
    * para mantener(se) ocupado = keep-busy.
    * para más información = for further details.
    * para más inri = to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse.
    * para mayor información sobre = for details of.
    * para mayor información véase + Nombre = see + Nombre + for further details.
    * para mayor inri = to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse.
    * para mí = for myself.
    * para microordenadores = micro-computer based.
    * para nada = in vain, to no avail, without any avail, vainly, of no avail.
    * para no = so as not to.
    * para + Nombre = for + Nombre + purposes.
    * para no ser menos = not to be outdone.
    * para novias = bridal.
    * para + Número = seat + Número.
    * para ordenadores personales = microcomputer-based, PC-based.
    * para orquesta = orchestral.
    * para otra ocasión = for future reference.
    * para para lavarse la cara = washrag.
    * para partirse de risa = side-splitting.
    * para PCs = PC-based.
    * para pelearse hacen falta dos = it takes two to tangle, it takes two to tango, it takes two to make a quarrel.
    * para personas con intereses similares = birds-of-a-feather.
    * para + Posesivo + disgusto = to + Posesivo + chagrin.
    * para + Posesivo + gran sorpresa = much to + Posesivo + surprise.
    * para + Posesivo + propio bien = for + Posesivo + own good.
    * para + Posesivo + sorpresa = to + Posesivo + surprise.
    * para posteriores usos = for subsequent use.
    * para principios de siglo = by the turn of the century.
    * para + Pronombre Personal = in + Posesivo + eyes.
    * para protegerse = protectively.
    * para que = in order that, so that, seeing that.
    * para que así conste = for the record.
    * para que este sea el caso = for this to be the case.
    * para que esto sea así = for this to be the case.
    * para que no falte = for good measure.
    * para que no falte de nada = for good measure.
    * para que no + Subjuntivo = if + Nombre + be not + to + Infinitivo, lest + Frase Verbal.
    * para que no vaya a faltar = for good measure.
    * para que quede constancia = for the record.
    * para que quede más claro = for main effects.
    * para que vayamos pensando = food for thought.
    * para resumir = to sum up, to sum it up, to make a long story short, to recap, to cut a long story short, simply put, simply stated.
    * para ser específico = to be specific.
    * para ser franco = to be blunt, in all honesty.
    * para ser más explícito = to elaborate a little further.
    * para ser sincero = to be blunt, to be honest, in all honesty.
    * para siempre = forever, in perpetuity, for good, eternally, terminally, ever after.
    * para siempre en el futuro = for the indefinite future.
    * para sorpresa de todos = to everyone's surprise.
    * para sorpresa + Posesivo = to + Posesivo + surprise.
    * para su fácil + Nombre = for ease of + Nombre.
    * para su posterior uso = for subsequent use.
    * para su uso posterior = for subsequent use.
    * para terminar = in closing.
    * para toda la empresa = company-wide, enterprise-wide.
    * para toda la industria = industry-wide.
    * para toda la universidad = university-wide.
    * para toda la vida = lifelong [life-long], for life.
    * para todo el mercado = industry-wide.
    * para todos los efectos prácticos = for all practical purposes.
    * para todos por igual = across the board [across-the-board].
    * para todo tipo de tiempo = all-weather.
    * para todo uso = all-purpose.
    * para tomar medidas = for action.
    * para trabajos pesados = heavy-duty.
    * para una única ocasión = one-time.
    * para un futuro mejor = for a better future.
    * para uso comercial = commercially-owned.
    * para uso del profesional = professional-use.
    * para uso industrial = heavy-duty.
    * para uso personal = for personal use.
    * para usos posteriores = for subsequent use.
    * para vergüenza + Pronombre Posesivo = to + Posesivo + shame.
    * sin parar = interminably.
    * * *
    1) (expresando destino, finalidad, intención) for

    ¿para qué revista escribes? — what magazine do you write for?

    ¿para qué sirve esto? — what's this (used) for?

    ¿para qué lo quieres? — what do you want it for?

    ¿para qué se lo dijiste? — what did you tell him for?

    que para qué decirte/hablar — (fam)

    tenían un hambre que para qué decirte/hablar — they were starving

    2)

    para + inf — to + inf

    3)

    para que + subj: lo dice para que yo me preocupe he (only) says it to worry me; pídeselo - ¿para que me diga que no? ask him for it - so he can say no?; cierra para que no nos oigan — close the door so (that) they don't hear us

    para + inf: soy lo bastante viejo (como) para recordarlo I'm old enough to remember it; bastante tengo yo (como) para estar ocupándome de ti I've enough problems of my own without having to deal with yours as well; es (como) para matarlo! (fam) I'll kill him! (colloq); para que + subj: basta con que él aparezca para que ella se ponga nerviosa — he only has to appear for her to get flustered

    6) (en comparaciones, contrastes)

    para lo que come, no está gordo — considering how much he eats, he's not fat

    para el caso que me hacen...! — for all the notice they take of me...

    para + inf: para haber sido improvisado fue un discurso excelente for an off-the-cuff speech it was excellent; ¿quién es él para hablarte así? who does he think he is, speaking to you like that ?; para que + subj: es mucho para que lo haga sola it's too much for you to do it on your own; tanto esforzarme por ellos para que no te lo agradezcan! — after all that effort I made for them they didn't even say thankyou!

    7)

    estar para algo/+ inf — ( indicando estado)

    para mí que no viene — if you ask me, he won't come

    para su padre, es un genio — in his father's opinion o as far as his father's concerned, he is a genius

    ¿qué es lo más importante para ti? — what's the most important thing for you?

    9)

    empuja para arribapush up o upward(s)

    ¿vas para el centro? — are you going to o toward(s) the center?

    va para los 50 añosshe's going o (BrE) getting on for fifty

    a) (señalando una fecha, un plazo)

    ¿cuánto te falta para terminar? — how much have you got left to do?

    ¿para cuándo espera? — when is the baby due?

    b) (AmL exc RPl) ( al decir la hora) to
    11)

    tengo para rato — (fam) I'm going to be a while (yet)

    esto va para largo — (fam) this is going to take some time

    ¿qué le regalo para el cumpleaños? — what can I give him for his birthday?

    se fue para nunca volver — (liter) she went away never to return

    * * *
    = for, for, for the sake of, in order to, in respect of, in the interest(s) of, in the interest(s) of, so as, toward(s), within, in an attempt to, in an effort to, for purposes of, in a bid to, as a means of, in a drive to, in the drive to, if + Nombre + be + to.

    Ex: For newly created authority entries the date recorded is the date the entry was created.

    Ex: This gamut of information presents the indexer and user with problems in choosing access points for conference proceedings.
    Ex: The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.
    Ex: Any attempt to organise knowledge must, in order to justify the effort of organisation, have an objective.
    Ex: It is perhaps fortunate that the array of terms that are used to describe indexes is a little more restricted than the variety of terms used in respect of catalogues.
    Ex: In the interest of clarity an integrated account of the appropriate added entry headings is to be found in 21.29 and 21.30.
    Ex: In the interest of clarity an integrated account of the appropriate added entry headings is to be found in 21.29 and 21.30.
    Ex: A catalogue code is a systematic arrangement of laws and statutes so as to avoid inconsistency and duplication in catalogues.
    Ex: An appreciation of alternative approaches is particularly important in this field where trends towards standardisation are the norm.
    Ex: Most data base producers have in-house guidelines for bibliographic description, and aim to achieve consistency of citation within their products.
    Ex: The first treaty of all was designed to pool the coal and steel resources of Europe in an attempt to overcome the devastation of the Second World War and to foster the concept of European unity.
    Ex: Many libraries have had fine free days or weeks in an effort to entice strayed material back.
    Ex: This article discusses the advantages to libraries of computer technology for purposes of bibliographic control and on-line access.
    Ex: In a bid to leapfrog stages of development, some transitional economies are investing heavily in building up information age infrastructures.
    Ex: The idea of tiered, or multilayered, citation is proposed as a means of testing this hypothesis = Se propone la idea de citar de una forma estratificada o por niveles para comprobar esta hipótesis.
    Ex: The library has contracted out the management of its computerized information system to Dynix in a drive to improve library service.
    Ex: The story of the postwar diner suggests some ways that purveyors of consumer commodities finessed and exploited emergent social dislocations in the drive to expand and diversify markets.
    Ex: Some foods such as vegetable preserves which result from complicated and fragile fermentations must be made at specific times of the year if they are to succeed.
    * ¿para qué sirve... ? = what's the use of... ?.
    * para abrir boca = as a kind of + appetiser.
    * para actuar = for action.
    * para alguna gente = to some people.
    * para algunas personas = to some people.
    * para algunos = to some.
    * para aquel entonces = by then.
    * para atraer al cliente = window dressing.
    * para beneficio de = for the good of.
    * para bien = for the best, for the better.
    * para bien de = in the best interests of, for the good of.
    * para bien de Alguien = in + Posesivo + best interest.
    * para bien o para mal = for better or (for) worse, for good or (for) ill, for good or (for) evil.
    * para bodas = bridal.
    * para chuparse los dedos = scrumptious, yummy [yummier -comp., yummiest -sup.].
    * para cocinar uno mismo = self-catering.
    * para colmo = into the bargain, into the bargain, to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse, for good measure, to add insult to injury.
    * para colmo de males = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * para comenzar diremos que = to begin with.
    * para complicar aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para concluir = in closing, in conclusion, to wrap things up.
    * para confundir aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para cuando = by the time.
    * para cubrir gastos = on a cost-recovery basis.
    * para cubrirse las espaldas = as a backup.
    * para decir la verdad = to be honest.
    * para detrimento de = to the neglect of.
    * para diario = everyday.
    * para disgusto de = to the disgust of.
    * para divertirse = for kicks.
    * para echar sal en la herida = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * para el año próximo = for the year ahead.
    * para el arrastre = over the hill.
    * para el beneficio de = for the benefit of.
    * para el bien de = for the benefit of.
    * para el caso = for that matter.
    * para el esparcimiento = recreational.
    * para el futuro = for the years to come, for the years ahead, for the future.
    * para el inglés su casa es su castillo = an Englishman's home is his castle.
    * para ello = to that end, to this end, to that effect, therefor.
    * para el ocio = recreational.
    * para el que lo quiera = up for grabs.
    * para embalsamar = embalming.
    * para empeorar las cosas = to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * para empezar = for one, initially, to start with, to begin with, for starters, first off.
    * para entonces = by then.
    * para escribir con mayúsculas = in a shifted position.
    * para eso = therefor.
    * para este fin = to this end.
    * para esto = therefor.
    * para evitar su uso indebido por los niños = childproof.
    * para expresar dimensiones = by.
    * para + Fecha = by + Fecha.
    * para finales de = by the end of.
    * para finales de + Expresión Temporal = by the close of + Expresión Temporal.
    * para finalizar = in closing.
    * para fines múltiples = multipurpose [multi-purpose].
    * para futuras consultas = for future reference.
    * para hacer dinero = money-making.
    * para hacer esto = in this.
    * para hacer fundas = sleeving.
    * para hacer juego = to match.
    * para hacer justicia = in fairness to.
    * para hacer las paces = peace offering.
    * para hacerlo + Adjetivo = for + Nombre's sake.
    * para hacer más fácil = for ease of.
    * para impresionar = for effect.
    * para + Infinitivo = for + Gerundio.
    * para jóvenes = youth-serving.
    * para la eternidad = in perpetuity.
    * para la evaluación de hipótesis = hypothesis-testing.
    * para la formación autodidacta = self-instructional.
    * para la gestión de información textual = text-handling.
    * para la posteridad = for posterity.
    * para la web = Web-related.
    * para llamar la atención = for effect.
    * para mantener ocupado = keep-busy.
    * para mantener(se) ocupado = keep-busy.
    * para más información = for further details.
    * para más inri = to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse.
    * para mayor información sobre = for details of.
    * para mayor información véase + Nombre = see + Nombre + for further details.
    * para mayor inri = to cap it all (off), on top of everything else, but to make things worse, but to make matters worse.
    * para mí = for myself.
    * para microordenadores = micro-computer based.
    * para nada = in vain, to no avail, without any avail, vainly, of no avail.
    * para no = so as not to.
    * para + Nombre = for + Nombre + purposes.
    * para no ser menos = not to be outdone.
    * para novias = bridal.
    * para + Número = seat + Número.
    * para ordenadores personales = microcomputer-based, PC-based.
    * para orquesta = orchestral.
    * para otra ocasión = for future reference.
    * para para lavarse la cara = washrag.
    * para partirse de risa = side-splitting.
    * para PCs = PC-based.
    * para pelearse hacen falta dos = it takes two to tangle, it takes two to tango, it takes two to make a quarrel.
    * para personas con intereses similares = birds-of-a-feather.
    * para + Posesivo + disgusto = to + Posesivo + chagrin.
    * para + Posesivo + gran sorpresa = much to + Posesivo + surprise.
    * para + Posesivo + propio bien = for + Posesivo + own good.
    * para + Posesivo + sorpresa = to + Posesivo + surprise.
    * para posteriores usos = for subsequent use.
    * para principios de siglo = by the turn of the century.
    * para + Pronombre Personal = in + Posesivo + eyes.
    * para protegerse = protectively.
    * para que = in order that, so that, seeing that.
    * para que así conste = for the record.
    * para que este sea el caso = for this to be the case.
    * para que esto sea así = for this to be the case.
    * para que no falte = for good measure.
    * para que no falte de nada = for good measure.
    * para que no + Subjuntivo = if + Nombre + be not + to + Infinitivo, lest + Frase Verbal.
    * para que no vaya a faltar = for good measure.
    * para que quede constancia = for the record.
    * para que quede más claro = for main effects.
    * para que vayamos pensando = food for thought.
    * para resumir = to sum up, to sum it up, to make a long story short, to recap, to cut a long story short, simply put, simply stated.
    * para ser específico = to be specific.
    * para ser franco = to be blunt, in all honesty.
    * para ser más explícito = to elaborate a little further.
    * para ser sincero = to be blunt, to be honest, in all honesty.
    * para siempre = forever, in perpetuity, for good, eternally, terminally, ever after.
    * para siempre en el futuro = for the indefinite future.
    * para sorpresa de todos = to everyone's surprise.
    * para sorpresa + Posesivo = to + Posesivo + surprise.
    * para su fácil + Nombre = for ease of + Nombre.
    * para su posterior uso = for subsequent use.
    * para su uso posterior = for subsequent use.
    * para terminar = in closing.
    * para toda la empresa = company-wide, enterprise-wide.
    * para toda la industria = industry-wide.
    * para toda la universidad = university-wide.
    * para toda la vida = lifelong [life-long], for life.
    * para todo el mercado = industry-wide.
    * para todos los efectos prácticos = for all practical purposes.
    * para todos por igual = across the board [across-the-board].
    * para todo tipo de tiempo = all-weather.
    * para todo uso = all-purpose.
    * para tomar medidas = for action.
    * para trabajos pesados = heavy-duty.
    * para una única ocasión = one-time.
    * para un futuro mejor = for a better future.
    * para uso comercial = commercially-owned.
    * para uso del profesional = professional-use.
    * para uso industrial = heavy-duty.
    * para uso personal = for personal use.
    * para usos posteriores = for subsequent use.
    * para vergüenza + Pronombre Posesivo = to + Posesivo + shame.
    * sin parar = interminably.

    * * *
    A (expresando destino, finalidad, intención) for
    tengo buenas noticias para ustedes I have some good news for you
    ¿para qué revista escribes? what magazine do you write for?
    lee para ti read to yourself
    fue muy amable para con todos he was very friendly to everyone
    ¿para qué sirve esto? what's this (used) for?
    no sirve para este trabajo he's no good at this kind of work
    ¿para qué lo quieres? what do you want it for?
    ¿para qué tuviste que ir a decírselo? what did you have to go and tell him for?, why did you have to go and tell him?
    champú para bebés baby shampoo
    jarabe para la tos cough mixture
    que para qué (decirte/hablar) ( fam): hacía un frío que para qué (decirte) it was freezing cold ( colloq)
    venían con un hambre que para qué (hablar) or para qué te voy a contar they were starving o so hungry when they got here!
    B para + INF to + INF
    está ahorrando para comprarse un coche she's saving up for a car o to buy a car
    esta agua no es para beber this isn't drinking water
    está listo para pintar it's ready to be painted o for painting
    para serte sincero to tell you the truth
    como para convencerse a sí misma as if to convince herself
    para pasar al curso siguiente (in order) to go on to the next year
    no hay que ser muy inteligente para darse cuenta you don't have to be very intelligent to realize that
    nos cambiamos de sitio para ver mejor we changed places (so as) to see better
    para no + INF so as not to + INF
    entró en puntillas para no despertarla he went in on tiptoe so as not to wake her
    C para QUE + SUBJ:
    lo dice para que yo me preocupe he (only) says it to worry me
    pídeselo — ¿para qué? ¿para que me diga que no? ask him for it — what for? so he can say no?
    para QUE no + SUBJ:
    cierra la puerta para que no nos oigan close the door so (that) they don't hear us
    D
    1
    (enfatizando la culminación de algo): para colmo or para rematarla se apagó la luz to crown o top o cap it all the light went out
    2 (expresando efecto, consecuencia) to
    para su desgracia unfortunately for him
    para mi gran sorpresa to my great surprise, much to my surprise
    no había bastante para todos there wasn't enough for everybody o to go round
    tranquilízate, no es para tanto calm down, it's not that bad
    para + INF:
    apenas tienen para comer they can barely afford to eat
    soy lo bastante viejo (como) para recordarlo I'm old enough to remember it
    bastante tengo yo con mis problemas (como) para estar ocupándome de los suyos I've enough problems of my own without having to deal with his as well
    ¡es (como) para matarlo! ( fam); I'll kill him! ( colloq)
    para QUE + SUBJ:
    basta que yo diga A para que él diga B if I say it's black, he'll say it's white
    basta con que él aparezca para que ella se ponga nerviosa he only has to walk in and she gets flustered
    B
    (en comparaciones, contrastes): hace demasiado calor para estar al sol it's too hot to be in the sun
    son altos para su edad they're tall for their age
    para lo que come, no está nada gordo considering how much he eats, he's not at all fat
    díselo tú — ¡para el caso que me hacen …! you tell them — for all the notice they take of me …
    para + INF:
    para haber sido improvisado fue un discurso excelente for an off-the-cuff speech it was excellent, considering it was completely off the cuff it was an excellent speech
    ¿quién se cree que es para hablarte así? who does she think she is, speaking to you like that o to speak to you like that?
    para QUE + SUBJ:
    son demasiado grandes para que les estés haciendo todo they're too old for you to be doing everything for them
    para que se esté quejando todo el día … if he's going to spend all day complaining …
    ¡tanto preocuparse por ellos para que después hasta te acusen de metomentodo! all that worrying about them and then they go and accuse you of being a meddler!
    C estar para algo/+ INF
    (indicando estado): mira que no estoy para bromas look, I'm in no mood for joking o for jokes
    estas botas están para tirarlas a la basura these boots are only fit for throwing out o for the trash o ( BrE) for the bin
    no está (como) para salir tan de veranillo it's not warm enough to go out in such summery clothes
    D
    (expresando opiniones, puntos de vista): para mí que ya no viene if you ask me, he won't come now
    para el padre, el niño es un Mozart en ciernes in the father's opinion o as far as the father's concerned, the boy is a budding Mozart
    tú eres todo para mí you're everything to me
    ¿para ti qué es lo más importante? what's the most important thing for you?, what do you see as the most important thing?
    esto es de gran interés para el lector this is of great interest to the reader
    A
    (indicando dirección): salieron para el aeropuerto they left for the airport
    empuja para arriba push up o upward(s)
    ¿vas para el centro? are you going to o toward(s) the center?
    se los llevó para la casa de los abuelos she took them over to their grandparents' house
    tráelo para acá/adentro bring it over here/inside
    B
    (en sentido figurado): ya vamos para viejos we're getting old o ( colloq) getting on
    va para los 50 años she's pushing fifty ( colloq), she's going o ( BrE) getting on for fifty ( colloq)
    A
    (señalando un plazo): tiene que estar listo para el día 15 it has to be ready by o for the 15th
    ¿qué deberes tienes para el lunes? what homework do you have for Monday?
    faltan cinco minutos para que termine la clase there are five minutes to go before the end of the class
    me lo prometió para después de Pascua he promised I could have it after Easter, he promised it to me for after Easter
    ¿cuánto te falta para terminar? how much have you got left to do?, how long will it take you to finish it?
    B
    1
    (indicando fecha aproximada): piensan casarse para finales de agosto they plan to marry sometime around the end of August
    para entonces quién sabe si todavía estaremos vivos who knows if we'll still be alive (by) then?
    ¿para cuándo espera? when is the baby due?
    tengo hora para mañana I have an appointment (for) tomorrow
    C
    1
    (expresando duración): para siempre forever
    tengo para rato ( fam); I'm going to be a while (yet), this is going to take me a while (yet)
    esto va para largo ( fam); this is going to take some time
    ¿qué le puedo regalar para el cumpleaños? what can I give him for his birthday?
    D ( liter)
    (en secuencias de acciones): se fue para nunca volver she went away never to return
    fue puesto en libertad, para más tarde volver a ser detenido he was set free only to be rearrested later, he was set free but was rearrested later
    * * *

     

    Del verbo parar: ( conjugate parar)

    para es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente indicativo

    2ª persona singular (tú) imperativo

    Del verbo parir: ( conjugate parir)

    para es:

    1ª persona singular (yo) presente subjuntivo

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente subjuntivo

    3ª persona singular (él/ella/usted) imperativo

    Multiple Entries:
    para    
    parar    
    parir
    para preposición
    1 (destino, finalidad, intención) for;

    ¿para qué sirve esto? what's this (used) for?;
    champú para bebés baby shampoo;
    para eso no voy I might as well not go;
    para + inf: ahorra para comprarse un coche he's saving up to buy a car;
    tomé un taxi para no llegar tarde I took a taxi so I wouldn't be late;
    está listo para pintar it's ready to be painted o for painting;
    para aprobar (in order) to pass;
    entró en puntillas para no despertarla he went in on tiptoe so as not to wake her;
    lo dice para que yo me preocupe he (only) says it to worry me;
    cierra para que no nos oigan close the door so (that) they don't hear us
    2


    no es para tanto it's not that bad;
    soy lo bastante viejo (como) para recordarlo I'm old enough to remember it
    b) (en comparaciones, contrastes):


    son altos para su edad they're tall for their age;
    para lo que come, no está gordo considering how much he eats, he's not fat;
    ¿quién es él para hablarte así? who does he think he is, speaking to you like that ?;
    es mucho para que lo haga sola it's too much for you to do it on your own
    1 ( dirección):

    empuja para arriba push up o upward(s);
    ¿vas para el centro? are you going to o toward(s) the center?
    2 ( tiempo)
    a) (señalando una fecha, un plazo):

    estará listo para el día 15 it'll be ready by o for the 15th;

    deberes para el lunes homework for Monday;
    faltan cinco minutos para que termine there are five minutes to go before the end;
    me lo prometió para después de Pascua he promised me it for after Easter;
    ¿cuánto te falta para terminar? how much have you got left to do?;
    para entonces estaré en Madrid I'll be in Madrid (by) then;
    tengo hora para mañana I have an appointment (for) tomorrow
    b) (AmL exc RPl) ( al decir la hora) to;


    c) ( duración):


    tengo para rato (fam) I'm going to be a while (yet)
    parar ( conjugate parar) verbo intransitivo
    1 ( detenerse) to stop;

    ir/venir a para to end up;
    fue a para a la cárcel he ended up in prison;
    ¿a dónde habrá ido a para aquella foto? what can have happened to that photo?;
    ¡a dónde iremos a para! I don't know what the world's coming to
    2 ( cesar) to stop;

    ha estado lloviendo sin para it hasn't stopped raining;
    no para quieto ni un momento he can't keep still for a minute;
    no para en casa she's never at home;
    para DE + INF to stop -ing;
    paró de llover it stopped raining
    3 (AmL) [obreros/empleados] to go on strike
    verbo transitivo
    1
    a)coche/tráfico/persona to stop;

    motor/máquina to stop, switch off
    b) hemorragia to stanch (AmE), to staunch (BrE)

    c)balón/tiro to save, stop;

    golpe to block, ward off
    2 (AmL)

    b) ( poner vertical) ‹vaso/libroto stand … up;


    pararse verbo pronominal
    1 ( detenerse)

    b) [reloj/máquina] to stop;

    [coche/motor] to stall;

    2


    se paró en una silla she stood on a chair;
    ¿te puedes para de cabeza/de manos? can you do headstands/handstands?
    b) (AmL) [ pelo] ( hacia arriba) to stick up;

    ( en los lados) to stick out

    parir ( conjugate parir) verbo intransitivo [ mujer] to give birth;
    [ vaca] to calve;
    [yegua/burra] to foal;
    [ oveja] to lamb
    verbo transitivo

    b) [ mamíferos] to have, bear (frml)

    para preposición
    1 (utilidad, aptitud) for: ¿para qué tanto esfuerzo?, what's all this effort for?
    una pomada para las quemaduras, an ointment for burns
    una tijera para zurdos, a pair of scissors for left-handed people
    2 (finalidad, motivo) to, in order to: lo dijo para molestarme, she said it to annoy me
    lo hace para que te fijes en él, he does it so that you notice him
    3 (destinatario) for: es para mamá, it's for mum
    hablaba para los votantes indecisos, he spoke to the undecided voters
    es muy atento para con ella, he's very obliging towards her
    4 (opinión) para Paco todas las mujeres son guapas, in Paco's opinion, all women are pretty
    5 (comparación, concesión) for: para ser tan joven tiene ideas muy sensatas, he has very sensible ideas for his age
    6 (rechazo) para una vez que hablo, me haces callar, the one time I speak, you shut me up
    7 (tiempo) by: estará listo para las cinco, it'll be ready by five
    para entonces, by then
    8 (a punto de) está para salir, it's about to leave
    9 (dirección) el tren para Burgos acaba de salir, the train for Burgos has just left
    iba para tu casa, I was going to your house
    Recuerda que cuando para expresa finalidad, se traduce por to o in order to (este último sólo se usa para evitar confusión): Me voy para ayudarte. I'm going in order to help you. Si usáramos sólo to significaría: Voy a ayudarte. Sin embargo, cuando después de para viene un sustantivo o un pronombre y no un verbo (esta llave es para aquella puerta), se traduce por for ( this key is for that door).
    parar
    I verbo intransitivo
    1 to stop: para de saltar, stop jumping
    para un momento en la farmacia, stop a minute at the chemist's
    no pares de hablar, por favor, keep talking, please
    2 (alojarse) to stay
    3 (finalizar, terminar) el cuadro fue a parar al rastro, the painting ended up in the flea market
    II verbo transitivo
    1 to stop
    2 Dep to save
    3 LAm to stand up
    ♦ Locuciones: dónde va a parar, by far: mi hija es muchísmo más inteligente que la suya, dónde va a parar, my daughter is far more intelligent than theirs
    parir verbo transitivo & verbo intransitivo to give birth (to)
    ♦ Locuciones: poner a alguien a parir, to run sb down
    ' para' also found in these entries:
    Spanish:
    A
    - abalorio
    - ablandar
    - abreviar
    - absoluta
    - absoluto
    - acá
    - aceitera
    - achuchar
    - actuación
    - adentro
    - agitador
    - agitadora
    - alcanzar
    - alfiler
    - alguna
    - alguno
    - aliento
    - alquiler
    - alta
    - amenaza
    - añadidura
    - ancha
    - ancho
    - ánimo
    - año
    - antesala
    - antirrobo
    - aplanar
    - aprovechar
    - apta
    - aptitud
    - apto
    - aquí
    - arca
    - arena
    - arrastre
    - arriba
    - arropar
    - atonía
    - atrás
    - atril
    - aunar
    - auspicio
    - baja
    - bajo
    - balde
    - bálsamo
    - bañarse
    - banco
    English:
    AA
    - ability
    - about
    - accessory
    - accommodate
    - achieve
    - activity
    - adapter
    - adaptor
    - adequate
    - adequately
    - admire
    - adult
    - advantage
    - advantageous
    - advertise
    - aftershave (lotion)
    - agitate
    - agree
    - all
    - all-out
    - allocate
    - analyst
    - antiallergenic
    - antibiotic
    - antidote
    - antihistamine
    - antipollution
    - appease
    - application
    - appointment
    - appropriate
    - aptitude
    - argue
    - arm-twisting
    - arms control
    - around-the clock
    - arrangement
    - arson
    - as
    - ASPCA
    - assailant
    - assert
    - assess
    - assume
    - astir
    - astonishment
    - attain
    - attention span
    - attractive
    * * *
    para prep
    1. [indica destino, finalidad, motivación] for;
    es para ti it's for you;
    significa mucho para mí it means a lot to me;
    “¡qué suerte!” dije para mí “how lucky,” I said to myself;
    una mesa para el salón a table for the living-room;
    desayuno para dos breakfast for two;
    crema para zapatos shoe polish;
    pastillas para dormir sleeping pills;
    están entrenados para el combate they have been trained for combat;
    estudia para dentista she's studying to become a dentist;
    esta agua no es buena para beber this water isn't fit for drinking o to drink;
    para conseguir sus propósitos in order to achieve his aims;
    lo he hecho para agradarte I did it to please you;
    me voy para no causar más molestias I'll go so I don't cause you any more inconvenience;
    te lo repetiré para que te enteres I'll repeat it so you understand;
    resulta que se divorcian para un mes más tarde volverse a casar so they get divorced, only to remarry a month later;
    para con towards;
    es buena para con los demás she is kind towards other people;
    ¿para qué? what for?;
    ¿para qué quieres un martillo? what do you want a hammer for?, why do you want a hammer?;
    ¿para qué has venido? why are you here?;
    ¿para quién trabajas? who do you work for?
    2. [indica dirección] towards;
    el próximo vuelo para Caracas the next flight to Caracas;
    ir para casa to head (for) home;
    salir para el aeropuerto to leave for the airport;
    para abajo downwards;
    para arriba upwards;
    tira para arriba pull up o upwards;
    para atrás backwards;
    échate para atrás [en asiento] lean back;
    para delante forwards;
    ya vas para viejo you're getting old;
    esta muchacha va para pintora this girl has all the makings of a painter
    3. [indica tiempo] for;
    tiene que estar acabado para mañana/para antes de Navidad it has to be finished by o for tomorrow/before Christmas;
    faltan cinco minutos para que salga el tren the train leaves in five minutes;
    tienen previsto casarse para el 17 de agosto they plan to get married on 17 August;
    llevamos comida para varios días we have enough food for several days;
    Am salvo RP
    diez para las once ten to eleven;
    Am salvo RP
    un cuarto para las once (a) quarter to eleven;
    va para un año que no nos vemos it's getting on for a year since we saw each other;
    ¿y para cuándo un bebé? and when are you going to start a family?;
    para entonces by then
    4. [indica comparación]
    tiene la estatura adecuada para su edad she is the normal height for her age;
    está muy delgado para lo que come he's very thin considering how much he eats;
    para ser verano hace mucho frío considering it's summer, it's very cold;
    para ser un principiante no lo hace mal he's not bad for a beginner;
    para lo que me ha servido… for all the use it's been to me…;
    ¡tanto esfuerzo para nada! all that effort for nothing!;
    ¿y tú quién eres para tratarla así? who do you think you are, treating her like that?;
    yo no soy quien para decir… it's not for me to say…
    5. (después de adjetivo y antes de infinitivo) [indica inminencia, propósito] to;
    la comida está lista para servir the meal is ready to be served;
    el atleta está preparado para ganar the athlete is ready to win
    6. [indica opinión] for;
    para Marx, la religión era el opio del pueblo for Marx, religion was the opium of the people;
    para mí/ti/ etc as far as I'm/you're/ etc concerned;
    para mí que no van a venir it looks to me like they're not coming;
    ¿para ti quién es más guapo? who do you think is the most handsome?
    7. [indica disposición, estado]
    no estoy para fiestas I'm not in the mood for parties;
    el abuelo no está ya para hacer viajes largos grandfather's no longer up to going on long journeys;
    ¿hace día para ir sin chaqueta? is it warm enough to go out without a jacket on?
    8. [indica consecuencia]
    para su sorpresa, para sorpresa suya to her surprise;
    para alegría de todos to everyone's delight;
    para nuestra desgracia unfortunately for us
    9. Comp
    no es/fue/ etc[m5]. para tanto it's not/it wasn't/ etc such a big deal;
    no llores, que no es para tanto don't cry, it's not such a big deal, there's no need to cry about it;
    dicen que les trataron mal, pero no fue para tanto they say they were ill-treated, but that's going a bit far;
    Fam
    que para qué: hace un calor que para qué it's absolutely boiling;
    este plato pica que para qué this dish is really hot, Br this dish isn't half hot
    * * *
    prp
    1 for;
    para mí for me
    2 dirección toward(s);
    ir para head for;
    va para directora she’s going to end up as manager
    3 tiempo for;
    listo para mañana ready for tomorrow;
    para siempre forever;
    diez para las ocho L.Am. ten of eight, ten to eight;
    para Pascua iremos de vacaciones a Lima we’re going to Lima for Easter;
    espero que para Pascua haya terminado la crisis I hope the crisis is over by Easter;
    ¿para cuándo? when for?
    :
    lo hace para ayudarte he does it (in order) to help you;
    para que so that;
    ¿para qué te marchas? what are you leaving for?;
    para eso no hace falta it’s not necessary just for that
    :
    para su edad es muy maduro he’s very mature for his age
    6
    :
    lo heredó todo para morir a los 30 he inherited it all, only to die at 30
    * * *
    para prep
    1) : for
    para ti: for you
    alta para su edad: tall for her age
    una cita para el lunes: an appointment for Monday
    2) : to, towards
    para la derecha: to the right
    van para el río: they're heading towards the river
    3) : to, in order to
    lo hace para molestarte: he does it to annoy you
    4) : around, by (a time)
    para mañana estarán listos: they'll be ready by tomorrow
    5)
    para adelante : forwards
    6)
    para atrás : backwards
    7)
    para que : so, so that, in order that
    te lo digo para que sepas: I'm telling you so you'll know
    * * *
    para prep
    4. (dirección) for / to
    5. (tiempo) by
    para mí for me / in my opinion

    Spanish-English dictionary > para

  • 14 axabarciar

    Axabarciar, es tratar, vender, comprar, cambiar, etc. Cuntu you aquindi nisti primeiru llibru qu'un astur fae con ñaturallidá, con honradé, con amore grandie ya ñoble que disdi guaxetín na miou xenciétcha ya ñatural alma se fexu hacia tous lus melgueirus y'embruxantes chugares de la miou mantina tierra d'Asturies, ya de toes les Fidalgues xentes que la poblen, falu you que nagora mesmu tenu ñecexidá de cuntayes un cuintu que nun ye tal couxa, perque cuaxi tóu lu que falu aquindi fóu verdá. Ya cumu encalda mu ben nista pallabra, pos nagua mexor que como exemplu qu'isti casu que per oitre lláu pué xervir tamén d'escola. (Cuento yo aquí en este diccionario primero que hace un astur con documentación, naturalidad y suprema honradez, lleno de un amor grande y noble que desde niño en mi sencilla y natural alma se hizo, hacia todos los dulces y embrujantes lugares de mi amada Tierrina Asturiana, y hacia todas las Hidalgas gentes que la pueblan. Digo que ahora mismo tengo necesidad de contarles un cuento, que no es tal cosa, porque casi todo lo que les voy a contar ha sido una auténtica verdad, y como tal alumbramiento tiene el origen en esta palabra, pues nada mejor que este ejemplo, que por otro lado puede servir también de escuela). (LES XABARCEIRES) L'Aldexuxán (aldea de Susana) yera la miou aldina, fae ya un faticáu d'anus cundu you yera un guaxín, despós de l’achuquinante 'ngarradiétcha, que xemóu de cadarmus toes les teixáes de la miou embruxante Asturies, apaxiétchandu de llutus, mexeries, fames, atristeyáus ya enfernales dollores a toes les xentes, lu mesmu las prietes que yeren las drechistes, que lus roxus que yeren de las esquerdas. (La aldea de Susana era mi aldea, hace ya muchos años cuando yo era un niño después de la asesinante guerra que sembró de cadáveres todas las casas de mi embrujante Asturias, vistiendo de lutos, miserias, hambre e infernales dolores a todas sus nobles gentes, lo mismo a los negros que eran los derechistas, que a los rojos que eran los de las izquierdas). —Por aquel entonces, cuando el hambre, la necesidad y la miseria se enseñoreaban de les teixáes (lares) mejor dicho de los hijos y de las viudas de los perdedores, ya que los pobres, los que no estaban encuandicáus (sepultados) s'atopaben arretrigáus nes cárxeles, (encadenados en las cárceles) ya oitres con más xuerte, xebráranse per miéu 'l hermenu venceor pal extranxeiru. (Y otros con más suerte, se marcharan por miedo al hermano vencedor para el extranjero). —Cuento yo, que por aquellos tristes aconteceres sucedió en mi aldea esta historia que ahora al recordarla tras más de cuarenta años de haber sucedido, trae a mi pensamiento una añoranza triste, nel mesmu lleldar que me fae xonreyire. En el mismo suceder que me hace sonreir, ya que el caso según mi humilde parecer se las trae, porque todos los personajes qu'encaldan (hacen) esta cierta, historia, eran seres que para poder vivir tenían que luchar bravamente todos los amanecidos días, no importa cómo lo hicieran; pero por aquellos tristes tiempos el que no luchaba no comía, no es como hoy, que se tira más comida en un día a la basura, que en los tiempos de esta historia comía toda Asturias en una semana. —Yera mi aldina tan bétcha en allumbrar frutos, que desde los principios del branu (verano), fasta lu fondeiru de la xeronda (hasta lo último del otoño), talmente parecía mi melgueiru chugar (dulce pueblo), el mismo jardín que el Creador debe de tener reservada para las sencillas y buenas gentes que tras la muerte sean huéspedes de su Santificante Reino. Tal exquisita riqueza natural daba lugar, a que casi todos los vecinos tuviesen un pollino que espatuxara llixeiru (andase rápido), y fuese resistente para que no se esmurgazara esventronáu (cayera reventado) en los difíciles y abruptos caminos, con las maniegas (cestas) encima de su albarda amamplenáes (llenas) de sabrosos frutos, antes de llegar a la romería o fiesta donde iba destinado tal manjar, así fueran higos, cerezas, ciruelas, peras, etc., etc., etc. Algunas veces también solían llevar manzanines arroxáes nel fornu (manzanas asadas en el horno) y ablanines turráes nel mesmu cheldar (y avellanas asadas en el mismo lugar), y estas frutas así tratadas, tenían un gusto tan exquisito que uno no se hartaba nunca de comer por ellas. Por estos quehaceres y otros múltiples necesarios en sus caseríos, cada vecino cuidaba a su pollino todo el año, como la mejor de sus prendas, porque era el humilde pollino el único medio de locomoción que tenían para efectuar infinidad de trabajos y muy necesarios traslados. Decía el pedáneo de mi aldea, donde sucedió esta historia que estoy empezando a relatarles, que un pollinín d'arremangu (de valía), le proporcionaba más ganancias al aldeano que una xuntura de les mexores vaques (pareja de sus mejores vacas). Pero endenantes d'afondigoname nel contare lus fechus que fixerun les xabarceires del miou chugar (antes de ahondar en los hechos que dieron lugar las tratantas de mi pueblo), voy a contar así d'esboriaúra (de resbalón), lo que le ha sucedido al razonero alcalde de mi aldeina: Hubiérase casado Graciano cuando era muy joven aun, con Ramona la de Juan de Pacha, que era una mozacona (mozona) de ñidies (finas) mexierches (mejillas), arregañaónes ñalgues (apetecibles nalgas) y un entamu (senos) también empericotáu (prominente, estupendo), que hacían de Ramona una muchacha también formada y deseable, que ni el más exigente sería capaz de deximiya per mu fartu qu'andubiés de clica (nadie la despreciaría por muy harto que estuviese de mujeres). Pero Graciano que por aquel entonces era pobre, aunque dueño de un ameruxamientu d'arganáes, que lu ateixaben nel xeitu del querer escombútchire, (unas crecidas ansias que le resguardaba en el lugar de querer, medrar, enriquecerse, etc.). Mas él pensaba y con buen tino, que jamás sus aspiraciones podría alcanzarlas en la aldea, por tal razón decidió emigrar, y como le acompañaba la suerte de tener un hermano en las Américas, pues un día endubitchóu lus sous fatinus (lió sus ropas), despidióse con lágrimas en sus ojos de su mujer e hijo que por entonces aun no había cumplido un año, y colóu (marchó) para La Habana, donde trabajó como un esclavo durante diez años, sin desperdiciar ni menos gastar ni una perrina (cinco céntimos). Con una buena cuarexá de cuartus (cartera de dinero). Ilegó pasado este tiempo a su aldea, cargado como un abetchún (abejón), de paxiétchus, llásticus, xoyiquines, ya fatáus d'oitres couxiquines, (de trajes, ropas, joyas, y muchas otras preciadas cosas. Hizo su entrada en la aldea en los postreirus (últimos días del mes de Xeneiru), precisamente cuando el día atapecía (oscurecía), por eso, como su teixá (casa) era la primera de la aldea, y hacía un frío y una ventisca que a todo el mundo refugiaba tras de sus lares, con ningún vecino se encontró, que le dijese o le pusiese de aviso contra alguna cosa. Salió su mujer a recibirle a la correlada llena de gozo y de contentura, engavitóuse (enganchose) la Ramona a su cuello loca de alegría, bexucóuyu per tous lus lláus esgalazá (besole por todos los lados con ansias), en el lleldar (hacer) que desfayénduse (deshaciéndose) en chárimes (lágrimas) y xoponcius (mareos, sustos, etc), que le hacían temblar como una vara verde, y después d’allancar (plantar) las rodiétches (rodillas) encima de las llábanas (losas), dijo bajando la cabeza y xofitándula (apoyándola) entre los atavarius (bragueta), de su hombre, en el encaldar (hacer) que s’arretrigaba a sous cadriles (se abrazaba a sus piernas). ¡Achuquíname, achuquíname miou Gracianu, endenantes de que te cunte, lu paraximesquéiramente que me portéi, metantu que tou faíes la Bana nel extranxeiru! (Asesíname, asesíname mi Graciano, antes de que te cuente, que te he hecho de menos con otros hombres, mientras que tu, te hacías rico en el extranjero). ¡Bueno Ramona..., ya tendrás tiempo de decirme todo cuanto de bueno o malo hayas hecho... pero ahora dime ¿dónde está el pequeño? ¡Apuesto a que ya está hecho un mozaquín (adolescente), listo y trabajador como lo que es su padre, que fexu más pesos na Bana (que hizo más duros en La Habana), que de pelos tenedis entrambus ya dos en vuexes motcheres! ¡Bueno los niños, quiero decir Tanín, güéi dexelu nel teixu miou má, pos comu tenu fatáus de couxes qu'escutire coutigu, ya non sei per la primeira que comencipiare, pos ista nuétchi quixe quedáme sola pa faluchar al nuexu encaldare! (Hoy le he dejado en la casa de mi madre, pues como tengo muchas cosas que discutir contigo, y no se por cuál he de comenzar, por éso esta noche he querido quedarme sola para hablar sin que nadie nos enrede). Lo primero que hizo la Ramona fue prepararle la cena a su marido, y al parejo que en esta faena se entretenía, iba preguntándole sucesos que a él le habían acontecido, quedándose siempre muy admirada de cuanto le decía su esposo. Pero después que el Graciano se fartucóu dé xamón, ya güevus con choricinus, arrutióu encomoláu perque l'entelaura inflabai 'l banduyu, plantói fuéu a un pitu, llancói 'n fondigoná 'n par de fumáes, ya sonriyénduse mu felliz dixói a la sou mutcher: (Se hartó de jamón, huevos y chorizos, eructó incomodado por haber abusado de tanta comida que con pesadez le hinchaba la barriga, le pegó fuego a un buen cigarro, le sacudió un par de fumadas, y después sonriéndose muy feliz le dijo a su mujer): ¡Desde que me he marchado a las Américas hasta ahora, no he comido una comida que mejor me supiera que ésta que me has preparado en tan poco tiempo y con tanta arte. Por el mundo adelante mi querida Ramona, no se harta uno nada más que de mollicies (cosas malas). Mucho cacíu pintureiru (cacharros lujosos), mucha cuchara limpia y resplandeciente, mucho sirviente que te trata con tanto mimo como si fueses un banquero, pero los platos son pequeños, y la comida que en ellos vacian (echan), tiene escosáu güétchus de rustíu (que no tiene grasa, que no está sazonada). Más sustancia tiene aquí un potaráu de llabaza de la que chamus a lus bracus (una pota de fregaduras de la que servimos a los cerdos), que todo lo que come en el día un trabajador en las Américas, y si uno trae dineros de aquellas lejanas tierras, es a cuenta de la mucha hambre, calamidades y sufrimientos que uno tiene que aguantar allí. Aquí en las aldeas pensamos cuantos nos vamos para allá, que en cuanto lleguemos, atopamus lus cuartus tremáus pe les caleyes! (encontramos los dineros tirados por las calles). ¡Bueno Ramonina, ahora ya me puedes contar lo que has hecho por aquí, que me parece que abundu enfucheráu (muy sucio) y grave debe de ser, cuando endenantes de entrare na miou teixá, de rodiétches me suplicabes que t'achuquinara! (antes de entrar en mi casa, de rodillas me suplicabas, que te asesinara). ¡Non sei Gracianín perquéi llugar comencipiar, pos tou enllordióxe d’enria mín, comu se ‘l mesmu diañu me l'encalducar! (No sé Gracianín por qué lugar voy a dar comienzo, pues todo se enlodó encima de mí, como si el mismo demonio me lo preparara). Deciale Ramona sentada en el escaño, detrás del aburióxu (ardiente) lar, mirando de frente para su marido y alumbrando a la par un torrente de lágrimas, que resbalaban por sus hermosas y coloreantes mejillas, que resplandecían a la luz del fuego, lo mismo que si estuviesen entafarnáes (untadas) con manteiga (untadas con manteca). Graciano que la propiaba con el mismo arrobo de enamoramiento que por ella siempre había tenido. Le dijo con voz halagosa que ya consigo llevaba el perdón que con tanta argucia su esposa buscaba: ¡Anda Ramonina, déjate de choramicar (llorar), pues con tanta mexareta (meadura) de lágrimas, no vas a encantexar l'esgazaura que fixiste! (arreglar la rotura que has hecho). —Y ahora cuéntame de una vez cuál fue el mal que me has hecho, pues por lo que barrunto, me has hecho castrón fatáus (muchas) veces. ¡No Gracianín, no te he hecho de menos nada más que un par de veces, y te voy a contar sin deximite (ocultarte) nada, el por qué hice de paraxa (puta), pues no me he puesto patas arriba en la añuedaura del cibietchu (haciendo el amor) con nadie, porque mi cuerpo me lo pidiese, sino que ha sido la necesidad la que me ha obligado, pues bien sabes, que cuando tu te has marchado para La Habana, yo me quedé muy sola, con un niño entre mis brazos que nin falaba nin espatuxaba (que ni hablaba, ni andaba) !Ay! Gracianín de mis entretelas, del mi corazón y de los mis sentidos, puedo decirte ahora llena de alegría que te estoy viendo al lado mío, que con las lágrimas que alumbraron mis ojos en todos estos años de soledad que he vivido, navegaría sin hundirse el barco que te trajo de La Habana. ¿Y quién fue el culpable de mi desesperante llanto, de mi inconsolable sufriencia? ¡Sólo tu Gracianín, sólo tu eres el culpable, que me has dejado muy sola, y te marchaste para las Américas hace diez años, siendo yo en aquel tiempo una desventurada criatura que aun no tenía veinte años dígote yo que me has dejado encuandiada (empozada) dentro de la soledad y la pobreza, y en todo este largo tiempo, no me has mandado ni tan sólo una perrona (diez céntimos) con la que comprarle un llastiquín (una camisa, un jersey, etc., etc.) a nuestro hijo, y ahora me vienes tu diciendo que quieres al niño tanto y cuánto! ¡Bueno Ramonina, lo que yo hice o dejé de hacer, abundu bien fechu tá (muy bien hecho está). Hoy ya me encuentro en mi casa dueño de una betchá cuarexa (bien repleta, rica cartera) de dineros, y no quiero perder el tiempo explicándote lo que yo he sufrido y el trabajo que me ha costado atróupar (rejuntar) este capital, pero tu ahora sí que me vas a decir con quién o con quiénes me has traicionado durante el tiempo que he estado fuera de mi casa. Así pues, empieza luego y no pierdas el tiempo barajando pormenores noitres (en otros) caldaretus (ubres) que no sean los que estrincaste (ordeñaste) entre los atavarius (braguetas) de los hombres con los que has hecho el amor, mientras que yo en las Américas fechu 'n castrón, apelucaba cuartus pá betchar la cuarexa que traigu, (hecho un cabrón, recogía dineros para llenar la cartera que traigo). Ramona se levantó del escaño, echó al fuego cuatro astillas porque ya se estaba amorrentandu (apagándose) y después, arremetchandu lus güeyus, miróu 'l Gracianu con mala lleiche, ya díxole sen catar más atayus (abriendo desmesuradamente sus ojos, miró a Graciano y le dijo con enfado sin buscar más atajos). ¡A los dos años de colar (marcharte) tu por el mundo allantri, (adelante) se me puso el niño muy amolaín (enfermo), y no tuve más remedio que llevarle al mélicu (médico), y éste con palabras finas y muy melgueróuxas (dulces) me dijo que yo era una buena moza, que estaba muy guapa y que era muy hermosa, y muchas otras cosas mas que entre todas ellas me hicieron perder la cabeza, el caso fue que el médico me aseguró que el niño estaba realmente muy enfermo, y que sólo se comprometía a sanarle si yo... bueno... el caso fue que yo por curar al mióu fiyín (mi hijo) espurrime y encoyime baxu lus atavarius del mélicu y'añuédei 'l cibietchu cuá 'l un par de veices, (me estiré y me encogí debajo de la bragueta del médico e hice el amor con él un par de veces). Y de resultas de los dos achucáus (acostados) que fexe debaxu 'l allegre mélicu (que hice debajo del alegre médico), me quedé empanzorraona (preñada) y parí otro rapacín (niño) que ahora ya tiene siete años. Así que yo considero que si tú estuvieses en mi lugar, harías lo mismo que yo he hecho, pues por un hijo una madre da todo cuanto tenga y más para con ello! Graciano que era de naturaleza muy tranquilo y a pesar de ser un cornudo era listo y razonero, le dijo sin enfadarse ni levantar más una palabra que otra: ¡Por un hijo una mujer casada debe de entregarlo todo verdad es, todo menos su honra, porque la honra en la mujer casada tiene más valor, que todos los hijos que pueda tener y hasta inclusive más que su propia vida. Porque de ahora en adelante, lus tous nenus namái que serán pá les xentes que fius de paraxona. (Los tus niños nada más que serán para las gentes que hijos de puta). Y tu... una paraxete (putina) mirada en todo momento por los hombres, como pan caliente fácil d'allancái 'l denti (hincarle el diente). Y yo... un cabrón consentido, que ha de ser la guasa y la murga de todos mis vecinos y de cualquier gente que sepa de mi vergüenza! En buena razón acaidonaban (dirigíanse) las palabras del Graciano, pues pronto sus vecinos armados con la socarronera malicia de las gentes de la aldea, empezaron a torearlo, diciéndole entre amistosas risas y halagüeñas palabras, ofensivos insultos, que ponían al pobre Graciano lo mismo que un pingayu (trapo viejo), y como Graciano era simpático y buena persona, aun les daba lugar más xeitu (sitio), para que se apropiaran de mayores confianzas, y ya no sólo eran sus vecinos los que de continuo le provocaban, sino todas las gentes que le conocían, pues un día que estaba segando hierba en un prado que tenía al lado de la carretera, pasó por allí una pareja de los guardias civiles de servicio que eran amigos suyos, y después de torearle un tiempo como todo el mundo hacía, uno de los guardias le preguntó: ¿Qué carrera les vas a dar a tus hijos Graciano? ¡Pues como tienes dineros amamplén (muchos), no estaría mal que los estudiases para xebralus (apartarlos) de estar mayucandu (majando) terrones toda la vida lo mismo que tu haces! Graciano quedose mirando para el guardia sonriéndose como si nada ofensivo le hubiera dicho, y después apurriénduyes (dándoles) la petaca para que enrrodietcharan (liaran) un cigarrillo, cuando los tres estaban aborronandu (fumando) muy tranquilos les dijo: ¡Mucha razón tienes Juaquín, ya que majar terrones no es un oficio descansado ni productivo para nadie, por eso, a mi primer hijo, que es el mío verdadero, le voy a estudiar hasta que se convierta en un buen ingeniero, aunque tenga que vender sino me alcanza cuanto tengo, hasta mi honrado apellido, que por ser tal cosa, en todo el mundo ha tenido siempre buen crédito, y al otro por ser hijo de mi mujer que xebrose (se fue) de la honradez, y se situó entre la hedionda troya (suciedad) donde se enchamuergan (ensucian) las paraxas (putas). En pocas palabras, por ser hijo de puta, le voy a enchufar en el xuzgáu (juzgado), y si no sirve para este menester, entonces le afilio a la guardia civil! Al guardia Juaquín, xelósele (,helósele) d'afechu (del todo) la maliciosa sonrisa que mostraba entre sus labios, y poniéndose muy serio le dijo: ¡Ten cuidado con lo que dices Graciano, porque me parece a mí que no das puntada sin hilo, así que se acabaron las bromas, y de ahora en adelante con nosotros ándate derecho, sino quieres que te enchufemos en la cárcel por tener la lengua demasiado larga y ser tus palabras mal intencionadas! Descubrió Graciano aquel día, que el don de la palabra era un arma muy poderosa, con la que conseguiría manejándola con astucia y solapadamente insultativa, lograr que sus agudosos vecinos se mirasen muy bien antes de lanzarles puchas (sátiras), haciendo de su persona el hazmerreir de todo el concejo. El habíale dicho al guardia Joaquín sin la menor intención de ofensa hacia su persona ni a nadie, que el hijo de su mujer por ser nacido de mala madre, le colocaría en la Guardia Civil, cosa que incomodó grandemente a Joaquín, demostrando con sus inocentes palabras que no es oro todo cuanto reluce, y que todo el mundo tiene algo de suciedad escondida o a la vista, de la que suele avergonzarse. Desde ahora en adelante, escrutaría en la vida y pasado de sus vecinos, y cuando de él se mofasen, les taparía la boca lanzándoles al rostro como arma de defensa y ataque todo cuanto de despreciable y asqueroso, en sus vidas o familias hubiere; y de esta forma, ya se mirarían ellos de volver con sus ya cansadas e insultantes sátiras a molestarle. Y ahora, tras el xemeyu (retrato) que hice del alcalde de mi aldea, escantoyándulu namái que per un cornetchal (rompiéndole nada más que por una esquina) de las muchas que el condenado tenía, voy a hondear ya sin hacer pouxa (parada) ni xebraura (apartamiento) en la historia de las Xabarceiras (tratantas), que entrambas y dos eran de gafas (venenosas) como un perro con la boca negra. «MANOLA Y VENANCIA» Moraban en mi aldeina dos mucherucas (mujerucas), que eran hermanas en apariencia y al decir de ellas también de familia, ya que habían nacido por el mismo furacu (agujero), no eran ya jóvenes cuando yo las conocí, pues paseábanse por la vida con la edad de comenzar a maurecer (madurar), eran las más pobres del lugar (descontándome a mí por supuesto), ya que no les acompañaba más riqueza que una vieja pochina (burra), y por esta pobreza que las acompañaba, allindiaben (cuidaban) a su borrica Facunda, con tanto cariño y esmero, como si en verdad fuese hija de entrambas. Estas mujeres no eran nacidas en mi aldea, y verdaderamente tampoco a ciencia cierta nadie sabía el lugar de su nacencia, lo cierto es que habíanse asentado en mi aldea cuando se terminó la guerra, y vivían en una muy humilde casuca que compraran con algunos dineros que traían, vivían en mi lugar desde aquella época, ganándose su vida con libertad e inteligencia, si se puede denominar así, al apoderarse de lo que muchas veces no les pertenecía. Decian algunos vecinos, y yo no sé si era cierto, que durante toda la guerra habían estado de paraxas (putas) por el frente, haciendo felices a los milicianos primero y después a los vencedores, más sin embargo yo creo que esto no era verdad, porque entrambas y dos físicamente no valían ni para un tiro de escopeta. Nosotros las conocíamos por el apodo de las Xabarceiras, y eran bajas de talla, secas de carne, con rostro de brujas feas y lagañosas, dueñas de un mal genio y peores intenciones que el mismo demonio, y garruxantes nas engarradiétchas (valientes, decididas en las peleas). La de más edad se llamaba Manola, y tal parecía que sus padres la habían fabricado con el puro veneno, y aparte tenía una lengua tan ofensiva y desarrendada, que dejaba en porriques (desnudo) al más pecaminoso de los arrieros. Venancia que era la otra, no algamia (alcanzaba) a su hermana en el ser tan garruxante, pero se aparejaba al lado de ella, en tener los dedos largos y las uñas raguñonas (arañosas) para mal de las tranquilas gentes, donde se engarrapelaban (enredaban) muchas veces los intereses de los vecinos. Las rapiegas Xabarceiras, cuando los campos se cubrían de frutos y los árboles se enseñoreaban con el manto lujoso y natural de los saludables y exquisitos frutos, ellas solían comprar en caña (en el árbol) o escandanaban (recogían) sin ningún permiso, las mejores frutas, y prestas corrían a venderlas por todas las aldeas y mercados de los tres concejos vecinos, y con estas ganancias, ellas prohibían al fantasma del hambre, que no espurriera (estirase) el hocico, agolifandu (oliendo) en su lar, en ningún día del año, por prietu (negro) que éste escombuyere (viniese, naciese). En la casa de las Xabarceiras, a pesar que por aquel entonces los tiempos eran muy difíciles y el hambre se recostaba en todas las esquinas, entre otras cosas en su lar jamás faltaba el cafetacu, y el frasco de marrasquinu (anís, caña, etc.), al que las dos hermanas le hacían halagos con parejo tino, pues érales el café ey el aguardiente tan llambión (goloso), como el tabaco de cuarterón, ya que sonrientes, gozosas y felices, apuxaben (tiraban) por él, con el mismo placer que escosaban (secaban) el pintureru frasco del aguardiente. Muchas veces cuando estaban sentadas con tranquilidad en su casa antroxánduse (festejándose) con las copaxas (copas) y el cigarrillo, decíale la Manola a su hermana entre xorbu ya xorbu (trago y trago) y cigarrillo prendido con la colilla del otro, esta sentencia muy verdadera: ¡Es mucho más fructuoso unos minutos de trato si están bien hechos, que cien horas de trabajo agabuxá (agachada) en las estayas (tajos), haciendo labores para los vecinos, que son más olvidadizos después de hacerles el trabajo, que agradecidos para pagarte en justicia el sudor que en sus tierras has derramado! Pero aquel año las Xabarceiras estaban encuandiadas (empozadas) dentro de un mal estar que mazábayes enoxáes fasta el mesmu fégadu (sacudíales enojadas hasta los mismos hígados), y todo había sido por la causa de no haber sido eficaces en el llindiáu (cuidado) de su pollina Facunda, pues un día que la habían dejado sin vigilancia guareciendu (pastiando) en el pasto comunal, piescóula (cogióla) por su cuenta y riesgo el alegre pollino de Rosendo el goxeiru (cestero), que el condenado tenía unos coyonzones (testículos) que le pingaben (colgaban) hasta el suelo, y se daba muy buena maña en no dejar una pollina manía (sin preñar), por vieja que fuera, y aunque no tuviese gana de que l’añuedaren el cibietchu (que le hicieren el amor). Por esto la Manola que era la que acaidonaba (dirigía) las riendas de su teixu (casa), se abayucaba (se movía) aquel año que corría por los primeros días del mes de Junio, con todos los demonios del infierno haciéndole mil travesuras en su cerebro, y todo era por la causa de la paraxona de sou potchina (de la putona de su pollina), que de resultas del esfoitu (confío) que con ella habían tenido, que fuera bien aprovechado por el alegre pollino del goxeiru (cestero), espatuxaba (andaba) la pobre con una ventroná (barrigada), que trabajo le costaba revolverse. ¡Diañu de bruxa (demonio de bruja), con lo vietcha (vieja) que es, y todavía tuvo la puñetera calentura para que en un momento que la dejamos de la mano, de ir hacer xaceda (camera, sitio) debajo de las patas del condenado burro del maldito goxeiru (cestero). ¡Pues en algo tenemos qu’estenciar (inventar, hacer), para poder llevar la fruta este año, a los mercados y a las aldeas, ya que si no ganamos por el verano los dineros que necesitamos, cuando llegue el invierno, entrará en nuestro hogar de la mano del frío también el hambre. —Está visto que con la Facunda no podemos llegar a ninguna parte pues está la condenada con un baduyáu (barrigada) que apenas puede tartirse (moverse). En buen compromiso nos ha colocado el zaramachón del maldito pollino del goxeiru, que quiera Dios que el demonio le asesine y al amo con él, pues cada vez que veo alguno de entrambos, se me sube la sangre a la cabeza y me pongo en tal trance, que tengo miedo de que un día no pueda contenerme y les parta el alma a entrambos. Todo esto y algunas cosas más, se lo estaba diciendo la Manola que en el lleldar (hacer) ya se encontraba medio tarrasca (borracha), a su hermana Venancia, que intentó consolarla aconsejándole, que lo mejor que hacían, era bajarla el lunes al mercado de la Villa, y con lo que le dieran por ella, y un poco más que pusieran encima, mercarían un burro de arte, que las libraría del complicado problema que las atañía (conducía). En esta conversación se encontraban las afligidas Xabarceiras aquella tarde buscándole encantexu (remedio, remiendo) para su desgracia, cuando hicieron entrada en la aldea una caterva de gitanos, llegaban todos dentro de una alegrosa folixa (juerga, algarabía), que tal parecía que todos eran tan felices como los mismos ángeles moradores del Cielo. Y sin pedirle permiso a nadie, dispusiéronse a pasar la noche debajo de los hórreos que se asentaban en el centro de la aldea, lugar que desde inmemoriales tiempos, siempre solían hacer acomodo sin que ningún vecino los molestara, todos los titiriteros, hojalateros, gitanos y demás transitantes que llegaban con alguna de sus embajadas a la aldea. «PASCUALÓN EL GITANO» Mientras que sus hombres desaparejaban los burros y disponían su ajuar las hábiles y astutas gitanas con el cabás colgado del brazo, y un montón de artesanas cestas encima de la cabeza, se internaban por todas les caleyes (callejas) de la aldea, en el trabajo de equivocar al primer aldeano que se las diera de listo, y de casa en casa, intentando vender su arte, o pedigüeñando cualquier cosa, ya que todo les venía bien, llegaron a la postre a la morada de Manola, que ya tenía ésta pensado desde el momento que endilgóu (que avistó) a los gitanos, el efectuar un saneado trato con ellos a cuenta de la su pollina Facunda. Las gitanas nada más llegar ante su presencia, la saludaron siempre con la sonrisa en los labios y la humildad con ella, cualidades indispensables que el timador maneja, como si propias suyas fueren, y de esta guisa, le dieron las buenas tardes en el momento que una de ellas le preguntó sin perder más tiempo: ¿Oigame señora, no tendrá alguna cosa de comedera por el desván a cambio de una de estas cestinas tan serviciosas? Así le habló una de las dos gitanas que en pareja venían haciéndose la desvalida y la inocente, mientras que su compañera sonriéndose por lo bajo, y sin urniar (hablar palabra), aprestábase en el sacar de su faltriquera un fatu de baraxeta (un trapo de baraja), y nada más que su socia fexu pouxa nel falare (hizo un descanso en su charla) con la Manola, cogió la palabra la gitana de la baraja, y se hondeó en el registro de querer echarles las cartas, decirles la buenaventura, o leerles la suerte, pues asegurábales la sagaz gitana, que ella había nacido con el sobrenatural don, de poder leer en la palma de la mano el destino de las personas, que se halla escrito desde su nacencia en un lenguaje misterioso, que sólo los elegidos pueden leer sin la menor equivocación. La Manola, que yo puedo asegurar que la más espabilada gitana podía ser nada más que su discípula, apropiaba y miraba de soslayo a las gitanas haciéndose la fatona (tonta), mientras que sus vidayas (sienes) moldeaban el negocio que con su Facunda iba hacer encima de los rapiegus xitanus (zorros gitanos), pues ella para sus adentros se decía, que quien equivoca a un manexador (manejador) de enredos, hasta los mismos jueces le ayudarían a xebrase (marcharse) del refregado aunque éste se hendiera, en algo que bien no olíese y sonado fuera. Así pues, que cuando la gitana ya se había creído que la Manola iba a ser un tonto cliente que le pagase sus enredos, en el magín de la Xabarceira ya estaba encaldáu (hecho), el cambiar a su Facunda, por un pollino que ellos trajeran, que no cojeara de ningún lado, y que no fuese muy cargado de años. El caso fue, que cuando la gitana ya le iba a coger su mano para leerle su buena suerte, quedose sorprendida cuando la Manola le dijo: ¡Déjese de pamplinas que conmigo no tiene cabida, yo lo que quiero es cambiar una buena pollina que tengo, que a no tardar mucho se va a convertir en dos porque está preñada, por un burro que ustedes traigan, que tenga llixia (alma, fuerza), y que no tenga amolaúres (males) por ningún lado! La gitanaca dibujó una amplia sonrisa de alegría en la bufarda (ventana) de su boca escosada (falta) de la mitad de sus dientes, y después le dijo a la par que guardaba la baraja en su faltriquera: ¡Eso que usted desea ya lo puede dar por hecho buena mujer, pues mi marido tiene un soberano pollino, que es lo justo a lo que usted me parece anda buscando, así que espere unos momentos, que voy con rapidez a buscarle, para que hagan el trato que me parece a entrambos ha de agradarle! Vino al cachiquín (al rato) en un grande burro escarranquetáu (montado) de alegre presencia, que en el parecer abayucábase (movíase) como el mismo rayo. Llegó el gitano a la casa de la Manola, muy xaraneiru ya xibloutandu (jaranero y silbando), lo mismo que si ya agolifara (oliese) el negocio antes de comenzarlo. Apeose de un áxil blincu (ágil salto) el gitano Pascualón de su xumentu (jumento), y saludó con marcado respeto a la Manola, que ni tan siquiera le contestó, ya que sólo tenía ojos para apropiar al burro, que le pareció muy atongaín (bueno) en sus primeras güeyáes (ojeadas). Empezó el gitano sin demora a tejer en el hacer del trato, con la que él pensaba, que iba a ser una victima sencilla para hacerle un lucrativo timo, ya que entamangaba (hacía) la Manola tal focicu de fatona (hocico de boba), que no era menos de pensar, que aquella mujer tenía los sentidos escosáus (secos) de toda listeza. El gitano que era un útre (águila) en el asunto de hacer de un jumento que sólo valía para ser achuguináu (sacrificado) y convertirlo en chorizos perreros (malos), digo, que él podía hacer de un burro moribundo, un pollino de ojos vivarachos, espurrías uréas (estiradas orejas) y espatuxares de rellámpagu (caminares de relámpago). Así pues con esta maestría que le caracterizaba, comenzó a rexistrar (mirar) a la Facunda desde el principio de su hocico hasta el término de su cola, sin olvidarse de sus molares y patas, y mientras que él hacía tal cosa, Ias Xabarceiras no perdían su tiempo, pues también manxuñaban (tocaban, palpaban) el jumento del gitano por todo el peyeyu (pellejo), con las miras de encontrarle algo que le faltase, o de descubrirle un postizo que le tapase un defecto. Pascualón como que no quería la cosa las propiaba por el rabillo del ojo, y así, allindiaba (cuidaba) a las Xabarceiras que no tenían sentidos nada más que para rexistrar (mirar) el burro del gitano, que no hacía nada más que tascase (moverse) y no estarse ni un instante quieto, demostrándoles con tal nervioso bailar, que era un pollino de arreos, con fuerza según ellas, de llevar un par de manegáus (cestos) encima de su lomo, sin ni siquiera hacer ni un senaldo, hasta el mismo Ricabu, o al lugar de Torrestíu, que son las aldeas más cimeiras de los concejos vecinos. Se veía a las claras, que a entrambas Xabarceiras les encantaba el jumento, por tal razón Pascualón, en el lleldar (hacer) que sacaba una colilla del bolso de su llásticu (chaleco) y le plantaba fuego sin soltar el cayao de su mano, les dijo sonrientemente: ¡No desperdicien el tiempo en buscarle defectos a mi buche, pues no le falta ninguna cosa, ya que tiene hasta los dos coyones (cojones) y está tan entero como yo mismo, que soy padre de una docena de hijos! ¡Pero es igual mujerinas, pues aunque algún defecto tuviese mi jumento, me parece a mí, que no voy a poder hacer trato con ustedes, porque esta pollina que me quieren espetar, está más para ser achorizada en Noreña, que es para lo único que vale, que para hacer galopadas por los caminos! ¡Ahora que si me dan encima de ella ochenta reales, el trato está hecho, y sino, cada cual allindie (cuide) lo que es suyo! Después de mucho tejer y destejer, porfiar, y alegar mil razonamientos de toda índole, la Manola le dijo que sólo le daría sesenta reales, y Pascualón cogiéndole por su palabra, enfardóu (guardó) los dineros en el bolso, y sin demostrar la contentura que le embargaba, dio el trato por hecho. A la mañana siguiente cuando el malvís silbotiaba anunciando el nuevo día, se levantó de su cama la Manola a la misma hora que siempre solía, y antes de hacer ninguna otra labor, fue muy ilusionada y contenta a la cortexaca (cuadra pequeña) donde tenía guardado el pollino, y cuando le puso sus inquisitivos ojos encima, su alegre ilusión fue devorada por una triste sorpresa que le produjo la visión de ver a su pollino achucáu (acostado) en una postura engalbaná (sin fuerza, sin gracia, sospechosa), acercose a él ya buyéndole en sus temperamentales y endemoniados sentidos la apenada sospecha de haber sido engañada por el gitano, y sin el menor miramiento le atizó unos punterazos con las madreñas encima de los cadriles (patas) para que se incorporara y poder mejor repararlo, y fue entonces cuando se le enxenebróu (helósele) la sangre en sus venas, ameruxánduse sous fégadus (llenándose sus hígados) en el atayu (atajo) de un envenenador desespero, al reparar con cuidado a su pollino, por eso sus ojos se le llenaron de lágrimas que alumbraban la rabia y la mala leche que l'esmolecía, (deshacía), cuando ya sin ninguna duda comprobó, que el genio y bizarría que el burro tenía en la hora del trato, no era el mismo que en aquel encaldar (hacer), sino que se había tornado en volverse en estar amurrentáu (enfermizo, moribundo), lo mismo que si del mundo de los vivos se estuviera despidiendo. A fuerza de bardiascazus (palos) y de xurarnentus (juramentos) que sin miatcha (migaja) de compasión la Manola le propinaba, dentro de una amanicomiaura (locura) que le desencaldaba (deshacía) el alma, logró el pobre animal incorporarse, y cuando estuvo en pie el descuaxaringuetáu (deshecho) jumento, con sus urées pingones (orejas lacias, bajas) y los güetchus choramicándoye (los ojos llorándole), como si hubiera despertado de una penosa pesadilla, y por si fuese poco todo esto que la Manola propiaba, todavía la pobre bestia comenzó a temblar con tanta intensidad por todo su cuerpo, que le daba lugar para pensar a la airada y endiablada Xabarceira, que aquel cadabre (cadáver) de burro, estaba viviendo sus postreros momentos. Cuando la Manola percatose ya sin ninguna duda de lo cadarmeru y'esmoleciu (de lo cadavérico y desvanecido), que se encontraba el condenado burro que la había espetado el diablo de Pascualón el gitano, comenzó a alumbrar por su pecaminosa boca, dirigida por su envenenadora lengua, un rosario de juramentos todos en contra de los santos seres del cielo, también maldijo con igual arte a todos los demonios de los infiernos, y no se dejó atrás y ya en este lleldar (suceder) colgándole de las comisuras de su boca unas flemas azuladas cargadas de rabia y de veneno, a todos los gitanos de la tierra, y hasta se recordó ya completamente desarrendada por la amanicomiaura (locura) que la encibiétchaba (retorcía), de manera más denigrante hasta de la propia madre que la había parido. Ante tal escándalo de palabras endemoniantes, saltó de su cama haciendo fuego su hermana Venancia y entre las dos juntas terminaron de hacer la desarrendada y pecaminosa fiesta. «EL PEDÁNEO DE LA ALDEA» Cogió la Manola una foicetuca (hoz) que tenía mangada en un recio y fino palo de ablanu (avellano), y la su hermana una pala de dientes que estaba mocha (falta) de un par de pinchos, y así armadas como si fuesen a la guerra, conducidas por el rey de los demonios que moraba dentro de sus espíritus, preparando un alboroto tan sonado y enloquecido que dudo que nada en la vida otro mayor hiciera, con una prisa que por ser ardiente les amagostada (quemaba) la entraña, fuéronse en busca de los gitanos con el invariable propósito, de deshacer el mal trato que con ellas hicieron, y por las buenas o por las malas, recuperar sus dineros y a su pollina Facunda. Cuando llegaron debajo de los hórreos lugar donde ellas sabían que estaban los gitanos y comprobaron que ya de la aldea a tan tempranera hora los foinus (ladrones) ya se habían xebráu (marchado), entonces la pecaminosa folixa (bronca) qu' enguedétcharun (que enredaron) fue tan escandalosa que pusieron en pie de alarma a toda la aldea, y hasta los perros del lugar, ladraban enfurecidos, sin agolifar (oler) por dónde escarrapietchábase (deshacíase) el peligro, pero presintiendo que se encovarachaba (encuevaba) dentro de los falaxes (hablajes) enfogaratáus (fogosos) que alumbraban las gafuróuxas (venenosas) lenguas de las garruxantes Xabarceiras. Las gentes de mi aldea, al escuchar aquel enxame (emjambre) de airadas voces, que todas ellas endubichaban (envolvían) un rosario de fataus (muchas) maldiciones pecaminosas, a tan hora tan ceda (temprana) de la albiada (de la mañana), descumbutcherun (despertaron, levantáronse) del catre donde aun felices algunos descansaban, y comenzaron a asomarse a las puertas y ventanas, y cuando comprobaron de qué se trataba, dieron rienda suelta a sus risas y gozos que les producía la desgracia que consumía a las ramplonzuelas (ladronas) Xábarceiras, que desde el primer día que habían sentado sus vivencias en la aldea, vivían a cuenta de lo que arrapiegaban (robaban) a los vecinos, sin que jamás s’andecharan (hicieran cuadrilla) en una gavita (ayuda) hacia sus vecinos, aunque éstos se reventasen atosigados por el excesivo trabajo. Por eso, cuando aquel amanecer conoció la aldea el timo que los avispados gitanos hicieran en los pequeños intereses de las atuñáes (avaras) Xabarceiras, al espetarles aquel jumento al cambio de la Facunda, que según las manifestaciones juramentadas que públicamente pregonaba con grandes gritos la Manola, estaba murriéndose estingarraón na cortexa (muriéndose acostado en la cuadra), al xebrársele (marchársele) la alegría y el bizarro genio que le había inyectado la tarrasca (borrachera) de marrasquino que le hicieran coger los gitanos, con el fin de que el alcohol le diera por unos momentos las briosas fuerzas de su juventud que la naturaleza por viejo y deshecho ya le había quitado. Pero no conforme Pascualón con este ardid, también le había introducido para que mejor se dibujase en el lugar de su conveniencia, una fogosa guindilla en el furacu (agujero) por donde alumbraba el federosu cuchu (hediondo estiércol), y por estas razones el pobre animal que en el momento del trato obreiráu (aguijonado) por estos reactivos respondió a las aspiraciones de Pascualón para equivocar a las Xabarceiras, ahora ya aquel pollino falto de tales estímulos, no respondía a las gozosas ilusiones de la Manola v su hermana, por eso entrambas y dos estaban llevadas y traídas por el mismo demonio, y en peor genio se ponían, cuando presenciaban a las gentes de mi aldea todas ellas de buen suceso, entamangándu festa ya murga (haciendo fiesta y güasa) de las hasta entonces avispadas Xabarceiras. Así por ejemplo, la muyer del Goxeiru (mujer del Cestero) que por la causa de que la Facunda apartando el rabo p'un lláu (para un lado) y dejando la clica 'l entestate (la matriz al aire libre) permitiera que su alegre burro le anuedara 'l cibietchu (le hiciera el amor) dejándola preñada, pues por esta causa, engarrapoláronse (peleáronse) con ella las Xabarceiras, en una engarradiétcha (lucha) de campeonato, que si no es porque unos hombres de la aldea las separan, la hubiesen esmueliu a tochazus (muerto a palos), pues esta mujer esfargayánduse (deshaciéndose) de risa díjoles: ¿Qué pensabas Manola, que podías equivocar a los gitanos lo mismo que haces con todos nosotros desde que el demonio te trajo sabe Dios de dónde a vivir a esta aldea? ¡Esos filan (hilan) más fino que nosotros mióu nena, por eso no has sido capaz de detener el truñazu (testerazo) que te atizaron cuando pretendías hacer negocio con ellos, que son los mismos hijos de tu padre el diablo! ¡Me parece a mí que este año, si quieres ir a vender por las romerías la fruta qu’escarpenas (que arrancas) de nuestros árboles, vas a tener que llevar las maniegas (cestas) encima de tu mollera! Xofitóu (apoyó) Manuela de Juan de Pacha, que era muy aguda lanzando putchas (sátiras). ¡Qué quieres hacer Manola, hay que armarse de paciencia mióu nena y nunca olvides que el demonio tiene focicu de gochu (hocico de cerdo), aunque en este lleldar (suceder) a tí se te presentara en la fechura (hechura) de Pascualón el gitano, que mucióte (ordeñote) la cuarexa (cartera) y llancote (te plantó) un pollín, que según el tu falar (hablar) regalado es caro. Díjole Filomena la mujer de Julián el Pertegueiru, que tenía una lengua p’aximielgar (mover) con molestosas intenciones a las gentes. Con más arte, que su marido que era áxil (ágil) como un esquil (ardilla) tenía de coraxe (coraje) para sacudir los arizos de los castañales. Estas y otras parecidas sátiras adornadas con risas y juergas de diferente índole, les decían las gentes de mi aldea aquella mañana a las xabarceiras, con intenciones de zaherirlas, porque ni eran sociables. ni menos tenían nada de buenas personas, sino todo lo contrario, aunque si digo la verdad en aquella época, había en mi pueblo peores personas que las Xabarceiras, ya que moraban un piño de fascistones asesinos, que ellos solos se bastaban para tirar tal partido por tierra. Tanto la Manola como su hermana, esnalaban (volaban) hasta los mismos teyáus (tejados) del aburrióxu (ardiente) infierno, dentro de un envenenamiento que hacía xuenzura con la manicomiaura (yunta con la locura), y con sus lenguas harto desatinadas escarnecían todo cuanto existe del cielo abajo y del infierno arriba, y en todo momento eran acosadas por los perros de la aldea, que les buscaban descuido para hincarles los dientes en cualquier lugar de sus escalixerus cuerpos, y al tenor que con rapidez espatuxaben (corrían) iban poniendo al Hacedor y su Creación como un fedoroxu fatu (hediendo trapo), con sus maldiciones y romances pecaminosos, que muchos de ellos nadie en el lugar jamás había escuchado, y dudo que pocas personas podrían endubitchar (enredar) un rosario de ofensas como el que la Manola preparaba. Pero a pesar de ya ser mucho todo esto que enseñaban, dentro de sus mal intencionadas entrañas, muchas más nefastosas intenciones aun se albergaban, y obreiradas (aguijonadas) por ellas, encamináronse afalucháes (arreadas) por el diablo, hasta la casa del pedáneo, que moraba en la fondeirá (en lo hondo) de la aldeina, y cuando ilegaron a las canciétchas (cancelas) y vieron que estaban piescháes (cerradas), aferronáronse (cogiéronse) a ellas con tal arte, y sacudiéronlas con tal fuerza, que al no llegar el perro a ponerles freno, de seguro que dieran en tierra con ellas. Pero la Manola que era en aquellos momentos conducida por todos los demonios nacidos y por nacer, que la habían corrompináu (llenado) con una airada rabia desgalgada (desmandada), no le puso ningún respeto ni menos miedo aquel perro grande armado de carlangas que hasta los mismos lobos les imponía recelo, sino que le hizo frente con su foiceta (hoz) llantándoye (plantándole) un focetazu (golpe con la hoz) en medio de su enorme cabeza, que le hizo al gafu (fiero) perro atropar (guardar) el rabo entre sus piernas, y marcharse glayucandu (aullando) de dolores del lado de aquella mujer que era peor que la más bravía de las fieras. No hicieron caso las Xabarceiras del matauriáu (descalabrado) can qu'ameruxáu de miéu (que plagado de miedo) se marchara del lado de ellas, sino que entrambas en el mismo lleldar (hacer) ximielgaben (sacudían) las cancelas en el parejo encaldar que llamaban al pedáneo de la siguiente manera: ¡Gracianu, Gracianu...! ¿Dóu tás aponiu faldetacu alcaldi de piteru? (¿Dónde estás ruin alcalde de gallinero?). El bueno de Graciano que se encontraba en la corte (cuadra) muciendu (ordeñando) las vacas, al sentir a su perro glayucar endolloriu (ladrar dolorido) y escuchar aquellas voces preñadas de prisa y betchás (ricas) de ofensivas palabras hacia su persona, salió sin pérdida de tiempo del establo con la caramañola (lechera) en la mano, y cuando comprobó quién le reclamaba, díjoles medio enojado, porque enfadado del todo nunca Graciano lo estaba: ¿Qué es lo que queréis condenadas del infierno, donde sin ninguna duda algún día iréis amagostabus (quemaros) esas asquerosas lenguas que tenéis? ¿qué es lo que queréis que tan cedu (temprano) llegáis a la mi puerta, y no en son de paz como es la debida forma, ya que lo primero que habéis hecho, fue partirle la cabeza al perro que intentó poneros el freno que estáis necesitando desde el mismo día que pusisteis los pies en esta aldea, y no contentas con ésto, aun estáis molestando al amo, enloquecidas por el demonio que lleváis dentro de vuestros cuerpos, que sólo vosotras sabéis dónde le encontrasteis, pero que os hace rellumbrare (relucir) como el mismo rellámpagu? (relámpago) ¡Vengo a ordenarte, —dijo la Manola, saliéndole espumarayus (espumarajos) de rabia por su boca—, vengo a mandarte, que te hagas en el momento en perseguidor de los asquerosos y ladrones gitanos, que me engañaron con un burraco que cambié por la mi Facunda, que ahora está estingarraón (tirado, acostado) en la cuadra, sin llixa (fuerza) de sostenerse encima de su cadriles (patas). Graciano que era como ya sabemos, muy agudo y socarrón, comenzó a reírse por lo bajo, porque abiertamente no se decidía ante el temor de no terminar de alterar aquel par de humanas fieras, que muy capaces las creía de pagar en su persona sus cacíus estrapayáus (sus platos rotos), luego poniendo la cantimpla (lechera) entre las manos de su mujer, que había bajado a la corraleda al escuchar tan grande alboroto, y seguidamente, rascándose su cabeza por debajo de su gorra, les dijo a las Xabarceiras con una socarronería que le alegraba satisfactoriamente: —Podéis ir vosotras mismas a buscarlos, ya que tanto os interesa en encontrarlos, porque yo fuera de la aldea y aun dentro de ella, ninguna autoridad tengo, que me obligue a perseguir a nadie, y creo que para hacia la Villa deben de encontrarse, porque poco antes del amanecer les he oído yo pasar por delante de mi casa, y por cierto que llevaban entemangada una allegroúxa folixa (iban formando una alegre juerga), y ahora escurro (discurro) de dónde procedía tan grande gozo que les acompañaba, que ni más ni menos era, del betcháu (rico) trato que al parecer hicieron con la tu Facunda, por la causa de querer ser tu, todavía más gitana que ellos. ¿Qué es lo que me estás diciendo so castrón (cornudo) de los infiernos? ¡Qué no tienes de hombre nada más que el paxierchu qu’enllastica lus tous enxenebráus güesus, (traje que cubre tus fríos huesos), si en todos los lugares de Asturias tienen como autoridades a ejemplares con el mismo esprapayu (disposición, ánimo), que te tiene encibietcháu a ti, más les valdría a las gentes hacer con ellos, lo mismo que yo debía de hacerte a ti! ¡Vaya un alcalde de cuatcháus (cuajados) que en el lugar tenemos, yo no sé lo que estarían pensando los vecinos el día que te han dado la güichá (vara) de mando, porque la verdad es que no sirves ni para tornar (parar) el agua en un banzaucu (remanso) de poca llixa (fuerza)! Le dijo la Manola lanzándole unas envenenadoras y asesinantes miradas, que intencionaban la firme idea de entamangar (hacer) un engarapoláu con él. Graciano, sin hacer mucho aprecio de lo que le estaba diciendo la bruxa xabarceira, sonrientemente le preguntó: ¿Y qué es lo que te gustaría hacerme a mi Manola? ¡Lo primero que te haría so castrón de los infiernos, sería... llantate la foceta (plantarte la hoz) en medio de tu cabeza, fendiéndotela hasta las mismas caxietches del xixu (partiéndotela hasta las mismas células de los sesos), y después te haría el juicio de por qué fuiste condenado a morrer (morir), que sería por el cobardoso delito, de no saber defender los intereses de la aldea, como es tu obligación de alcalde, y también por consentir, que xentes arrobonas (gentes ladronas), colen del chugar (marchen de la aldea), haciendo festa ya murga (fiesta y güasa), ximielgánduse lus cuartus na cuarexa quei arraguñarun a lus tous vecinus (moviendo los dineros en su cartera, que fueron fruto del robo que hicieron a tus vecinos), por la causa de tener un pedáneo, escasáu de coyones, ya betcháu de plumes de pituca llueza! (seco de cojones, y rico de plumas de gallina clueca). Estas palabras tan poco delicadas y tan grandemente ofensivas, no le sentaron nada bien a Graciano, a pesar de ser él, hombre tranquilo y transigente en gran medida, quizás las hubiese deximíu (olvidado) si su mujer no estaviese presente, pero al no ser así, a Graciano no le cupo otra alternativa, que intentar castigar a aquella desvergonzada que le estaba tratando lo mismo que si él fuese en vez de un hombre y por más primera autoridad de la aldea, no fuese nada más que un enyordiáu pingayu (un sucio pingajo), por esto, destinado Graciano en hondura donde jamás se había presenciado, se arrimó a la Manola con miras d'acoyela (de cogerla), y propinarle un par de ximielgones (sacudidas) y meterle el miedo y la vergüenza en el cuerpo a aquella deslenguada, aunque no fuese nada más, que para demostrarle a su mujer, que un hombre siempre es un hombre, aunque su mujer le pegue, le engañe y le convierta en cabrón por considerarle baldrayu (cobarde). Pero lo que no pudo imaginar Graciano, era que la Manola no se amilanaba ante nada ni nadie, y para demostrárselo, dio un paso hacia atrás para dejar trecho de combate, y enarbolando su focetina (hoz) en el aire, apurrióye (diole) con ella un fuerte y certero golpe en su cabeza, que hizo que el pobre pedáneo se esmurgazara (se cayera) en el santo suelo privado del conocimiento, manando un remexu (un chorro) de sangre, por una mancaúra (herida) que le había nacido repentinamente en el canto una vidatcha (sién). Y así en esta ridícula y dolorosa postura, atendido por su mujer ante la cual el Graciano pretendía convertirse en un héroe, le dejaron las Xabarceiras, que colaron (marcharon) de su casa, perseguidas de cerca por el rencoroso perro de Graciano, que les ladraba enfadado, más por el golpetazo que a él le habían apurriu (dado), que por el que le allantaron (dicran) en el pericote (alto) de la mollera de su amo. Amanicomionáes fasta ‘l más espurrir y'encoyer (enloquecidas hasta el más estirarse y encogerse), Ilegaron las Xabarceiras a su casa guiadas por el mismo espíritu de lucha que en ellas no cejaría hasta que no pudiesen dar con los gitanos, aunque menester fuérales perseguirlos hasta los quintos infiernos, y para sacarlos de este antro, con el fin de conseguir lo que les pertenecía, estaban decididamente dispuestas a partirle los cuernos al propio diablo lo mismo que terminaban de hacer con el pedáneo Graciano. Así pues, sin perder ni tan sólo un minuto de tiempo, sacaron de la cuadra el cadarmoúxu (cadavérico) burro de Pascualón el gitano, y la Venancia tirando del ronzal, con tal xuxeante llixa (crecida fuerza) que si pudiese le llevaría arrastrando, y su hermana Manola apuxada (soplada) por un demonio con peor genio aun, iba detrás del desventurado pollino apurriénduye (atizándole) sin descanso barganazu tras barganazu (palo tras de palo), encima del llombu (lomo) del pobre y descuaxaringuetáu (deshecho) pollino, para que caminase con prisa, y tal hacía la desdichada bestia, y no tanto por huir de los palos a los cuales ya debía de estar bien acostumbrado, sino por intentar aflojar el dogal del que tiraba Venancia, y así de esta forma y siempre en pos de los gitanos, se dirigían a la Villa donde aquel día había mercado. Hicieron entrada en el mercado las Xabarceiras arremexandu (remojadas) en sudor, producido por el cansancio de la larga caminata, y por la desmesurada rabia que a entrambas y dos las atenazaba. Y mismamente al lado de la fragua del ferreiru (herrero) que aquel día tenía endemasía trabajo, agüeyarun (avistaron) a la Facunda, y al lado de ella muy sonriente y gozoso se encontraba el gitano, que tampoco perdía su tiempo, pues ya estaba tratando de venderla o de cambiarla a un paisano que en la sazón la estaba registrando, pero plantándose la Manola delante de Pascualón, le dijo con el hambre retratada en sus ojos de atizarle un par de focetazus: ¿Qué barro me has espetado en el trato so ladrón? ¡Haz el favor de devolverme ahora mismo mi pollina, así como los dineros que me arraguñaste (arañaste), si quieres que este espineroso y mentecato trato que conmigo has hecho, tan sólo se quede en un inolvidable enfado! Pascualón no le hizo mucho caso a las palabras rogativas de la Manola, y así empujándola para un lado con cierto desprecio, a la par que la miraba amenazadoramente le dijo: ¡Quítese delante de mi vista mujeraca de los infiernos, y deje ya de molestarme en mi trabajo, y no olvide nunca, que el que hace un trato con Pascualón, lo tiene hecho para ciento y un años, y ahora lárguese y déjeme tranquilo, que estoy en buenos tratos con este paisano! Nunca peor hiciera el gitano en toda su existencia, pues antes de que se percatase del peligro que le rondaba, la foicina (hoz) de la Manola caía sobre su cabeza con la fuerza de un rayo, escantoyándoila (hiriéndosela) por un par de xeitus (sitios), que hicieron que Pascualón sin gurniar (decir) palabra, se enclicara (se cayera) en el enllordiáu (sucio) suelo, falto de sus sentidos, y alumbrando tanta sangre por sus heridas como un gochu (cerdo) cuando lo están achuquinandu (matando). Nisti telar atopábase (de esta forma se encontraba) Pascualón, con el cerebro escosáu (seco) d'afechu (del todo), por mor de aquel inesperado golpetazo, que le había llegado de manos de quien él menos esperaba, cuando Antonio, un guardia civil del cuartelillo de la Villa, que había presenciado todo el achuquinante xocesu (sangriento suceso), por encontrarse este guardia al lado de la ferrería, enzolánduse fatáus de culetinus de xidre, (bebiendo copiosos vasos de sidra), en amigable compañía con unos paisanos, en el chigrín (bar) de la Faba Prieta (la Haba Negra). Por eso, cuando vio esmurgazarse (caerse) en el suelo por mor del focetazu que le allumara (alumbrara) la Manola al foin del gitano, fue el guardia acochetráu (acelerado, rápido) al lugar del amagüestu (la quema), con el buen fin de encaxinar (encajar) el orden en aquel descalabramiento, nada más que el guardia llegó, afogárunse lus aburióxus (se ahogaron los ardientes) ánimos de otros gitanos, que lleldáus (hechos) dentro de una folixa (bronca) engafuróuxa (envenenada), intentaban acorralar a las dos Xabarceiras, que ya en la sazón se habían aferronáu (cojido) a la Facunda, y dejado libre al jumento del gitano. Mientras tanto, el herido de Pascualón ayudado por el guardia y por otros gitanos, que aun seguían con voces enardecidas maldiciendo y amenazando a las Xabarceiras, como cuento, se puso Pascualón en pie aun medio temblando al volver del desmayo, y con todo su rostro plagado de escandalosa sangre, demostrando que fuera del dolor que pudiera sufrir, el condenado no estaba en trance de mayores males en su cuerpo, no así en sus intereses como veremos seguidamente. «UN XUEZ D’ESQUILONA» (UN JUEZ DE CAMPANILLAS) Era el señor Juan Antonio un falangista digno de ser emulado por el más honrado servidor bien fuese Roxu (Rojo) Prietu (Negro) o Amarietchu (amarillo), era en verdad un hombre Joseantoniano que sin llevar camisa azul con el yugo y las flechas bordados en la pechera, como muchos otros pingayus (pingajos) que yo he conocido, que siempre iban uniformados con su camisa azul y corbata negra, dándoselas en todo momento de buenos falangistas, y no siendo nada más que unos verdaderos mierdas. El señor Juan Antonio era un hombre que llevaba siempre prendido en su espíritu los Nobles y Hermosos Credos de la Falange, con sus Humanidades y Libertades manifiestas, y los sabía cumplir porque los había aprendido en derechura, tal como el Mártir de su Fundador los había creado, para el bien de la Patria y de todos sus hijos. ¡Qué poco sabía José Antonio, que su Maravillosa Doctrina iba a ser manejada por algunos hombres, que cometerían con Ella verdaderos asesinatos y atropellos de toda índole. Pero dejando esto de lo que trataré algún día con mejor cuidado, y acogiéndome al hilo de la historia de la que estoy tratando, diré, que el juez de la Villa era este Caballero, que vivía al lado del mercado, y que era un hombre muy justo, amigo de los razonamientos, inteligente y también un campesino que amorosamente trabajaba sus campos. Cuanto yo, que cuando aquella gresca estaba con su apogeo, salió el juez de su casa para percatarse de aquel ardoroso tiberio (lío que se amagostaba (quemaba) frente a la puerta de su morada, y cuando vio que era un gitano el causante del sangriento escándalo que se enseñaba, díjole al guardia con ardientes deseos de hacer la Justicia en aquel endubiérchu (enredo). ¡Antonio, hágame usted el favor de llevar ahora mismo hasta el Juzgado, a todas las gentes que dieron vida a esa sangrienta engarradiétcha (pelea), para encalducar la xusticia que anda escosá 'n dalgún d'echu (hacer la Justicia que anda seca en alguno de ellos). Así que las Xabarceiras y el escantoyáu (herido) Pascualón hiciéronse presentes en el Juzgado, ante los escrutadores ojos del señor juez, pusiéronse los tres al mismo tiempo a hablar en su defensa, acusándose los unos a los otros dentro de un rosario de palabras injuriosas y amenazantes, que de nuevo los ponía en el atajo de volver a engarrapolarse (pelearse). Pero el señor Juan Antonio fiel repartidor de la Justicia, aporreó con sus nervudas y fuertes manos un mazazo encima de la mesa, que por muy poco la desarma en un montón de astillas, ya que era el juez un bigardón (mozarro) de más de dos metros de estatura, tan fuerte y resistente como una montaña. Y al parejo que tal golpe sacudía, dijo engrifandu (arrugando) su hocico al lar del enfado: ¡Hágamne el favor, y procuren que no tenga que llamarles de nuevo la atención, de hablar tan sólo el que yo le pregunte! Y al decir esto, miró tan condenadoramente al gitano, que éste, que se sabía culpable de muchos engañosos tratos que había efectuado en todo aquel concejo, no pudo menos que ya considerarse culpable, antes de que el juicio comenzara. ¡Vamos a ver Manola, hoy como no tengo mucha prisa ya que el llabor (labor) no me apremia, cuéntame tú la primera con toda clase de pelos y señales, lo que te ha sucedido, para que le escantoyaras (deshicieras) la mollera a este paisano, del que ya tengo oídas que no es la primera rapiega qu'esfuecha (zorra que despelleja) ni tampoco será la última, porque el que fai 'n maniegu fai 'n cientu, dandoi banietches ya tiempu! (el que hace un cesto hace un ciento, si se le da, varas y tiempo). ¡No fue solamente este condenado y útre de xitanu (buitre de gitano) el que salió amatauriáu (con heridas) de este asunto escontramundiáu enrevesado), que prestase usted con tan buen tino a escantexayu (arreglarlo) señor xuez (juez). Pues también al pedáneo de la mi aldeina me vi en la apremiante necesidad d'apurriye (de darle) un par de galgazus (estacazos) en mitad de la cabeza de magüetu (bestia) que tiene, por el no querer acaidonar (dirigir) la justicia en el camino de la razón, como corresponde a su condición y obligación de alcalde del chugar! (lugar). ¡Por la Virxen (Virgen) de los Remedios Manola, no vaigues (vayas) a decirme que por mor de este foín (ladrón) de gitano, tuviste que fendeye (partirle) la cabeza al pobre Graciano!, dijo el juez alegrando su rostro dentro de una llixerina (ligera) risa. ¡Sí señor juez, así ha sucedido! Afirmó la Manola, y seguido le contó todo el suceso desfigurándole y haciéndole más rentable a su favor. El juez casi sin poder detener la risa que le regocijaba su espíritu natural y noble, dijo intentando enmarcar en su rostro la seriedad que no era capaz de hacer: ¡Has hecho muy bien Manola, pues yo entiendo, que el que tiene el delicado oficio d'encaidonar (de dirigir) la justicia, y traiciona tan derecho menester, debe de ser castigado con más entaine (fuerza), que aquellas otras personas, que tienen la obligación de la ley obedecer. Así pues, si en mis manos estuviera te premiaría, por la valentía que has usado al defender la justicia y la libertad de tus intereses! ¡Y ahora... sigue, sigue Manola, y cuéntame todo el suceso en sin mucitche (ordeñarle) ni una migátchina (migaja), que me presta mucho mióu nena (que me agrada mucho mujer). ¡Escúcheme bien señor juez, y júrole por adelantado que cuanto le voy a decir, no se xebra (marcha) de la verdad en nada, y todo ello no es nada bueno ni para mis intereses que han quedado esgazáus d'afechu (rotos del todo), ni tampoco para este gitanu que vé usted aquí tan humildemente con la cabeza gacha, queriendo dar a entender que no ha roto en toda su vida un mal plato, y lleva desde que ha nacido viviendo a cuenta de sus bien urdidos tratos, que tal parece que para industriarlos le ayuda en todo momento la brujería o el mismo diablo! ¡Verá usted señor juez! —Ayer cuando el sol se esfumía (marchaba) por detrás del penón (peña) picutrera (sierra de las águilas), que es la hora d’atapecer (oscurecer) la tarde, llegó este llimiagu (baboso) de gitano a caballo de su adefexu de pollín hasta la misma puerta de mi casa con mires de tentarme la necesidad que me arretrigaba, porque usted bien sabe que nosotras nos dedicamos a correr (vender) la fruta, por todas las romerías y lugares de los tres conceyus y de esta manera nos ganamos nuestra vida muy decente y honradamente, pues como le estoy diciendo, no sé cómo este condenado se enteró que la nuestra pollina estaba próxima a parir, y claro, al encontrarse la probitina en tal estado, no nos podía servir para nuestro trabajo, por eso, tentadas por el embrujo, la engañadora palabra y la buena presencia que en aquel momento se ensenoraba en el pollín de este fartonzón (comedor), enguedeyóume (me enredó) este bruxu (brujo) de gitano, con el endemoniado trato que conmigo hizo, que si tarda mucho tiempo en deshacerse de nuevo, se me va escosar el xuiciu (secar el juicio), y va a dexame Ies caxierches del celebru tan enxenebráes d'entendedeiras, que vóu bazcuchame abondu más cedu de lu qu'usté cunta na mesma amanicomiaúra (dejarme los sesos del cerebro tan fríos de entendimientos, que se me van a vertir mucho más temprano de lo que usted piensa en el mismo manicomio). —El caso fue señor juez, que el burro que traía este foinacu (ladronzuelo) de gitano, estaba en conciencia de él bien preparado, para dejarme a mi despreparada de intereses, pues el pollicaco con un fatáu de caxilonainus (montón de cajilones) de marrasquino que le daban calor y fuerza a su banduévu (panza), hacían de él por el motivo de la alegre tarrasca que lu encibiechaba (borrachera que lo trenzaba), un burrón con buena llixa ya xuxeáu xeniu (fuerza y crecido genio). Y por si fuese poco esto que le cuento, todavía para que el pollino mejor se dibujase, llantárale este achuquinador de gitano, una rabiosa guindilla por debajo de la cola, mismamente dentro del oscuro agujero que alumbra el recimo de los hediondos cagayones, según descubrí yo misma hoy por la mañana justamente cuando ya era demasiado tarde. Y todavía por si estas dos demoníacas trampas no fuesen suficiente este banduerru (indeseable) de gitano, de tal manera me dibujó su jumento que desatinada me trae en este juicio, que me hizo de él un semeyu (retrato) que yo papéilu (creílo) entero, y consideré al pollín como el mejor burro de toda la burrería de gitanacus y aldeanos. Por esto señor juez, le di al cambio de tan falsa y ençañadora presea, la mi pollina Facunda y sesenta pesetas encima, y con estas prendas en nada faisas, xebróuxe (marchose) de mi vera este maldito gitano, tirando del ramal de la mi Facunda, que no quería la probitina del mi lado marcharse, quizás porque presintiera al ser más lista que yo, en la triste desgracia que me dejaba este baldrayu (cobarde) de gitano, que se alejaba de mi casa haciendo que ruxeran (sonaran) los mis dineros en su bolsillo, a la par que se iba riendo de gozo y alegría por la causa del betcháu (rico) negocio que encima de mi pobreza hiciera este desalmado de gitano. Pascualón que ya tenía lleldáu (hecho) en su pensamiento axuquerándose (apoyándose) en las anabayáes güeyáes (acuchillantes miradas) que le dirigía insistentemente el juez que aquel juicio lo tenía bien perdido, cuando escuchó a la Manola decir que le había entregado sesenta pesetas, puso el glayíu (grito) en el cielo jurándole al juez por el Cristo de los gitanos y la Virgen de los cristianos, que la Manola estaba mintiendo, pues tan sólo le había dado sesenta reales. El juez, escuchó por breves momentos a Pascualón en su defensa, y después poniéndose en pie y mirándole acusadoramente desde su montañosa humanidad, a la par que señalándole con su dedo índice que era más grueso que la muñeca del gitano, le dijo con palabras que marcaban el denodado desprecio que sentía hacia estas pobres y desdichadas gentes: ¡Sesenta reales por cuatro lados, que hacen justamente lo que le arraguñaste (arañaste, robaste) a esta desventurada muyerina. No me cave la menor duda que yo os conozco muy bien, ya que siendo yo niño otros gitanos como tu también engañaron a mi padre, por eso puedo juzgarte con propiedad y conocimiento de causa, porque sé que no vivís nada más que de el timo y del engaño y de vuestras cestas, que mientras las tejéis pensáis en la forma de hacer vuestras trapisondas cada día con mejor cuidado! Díjole el juez encabronáu (enfadado) en tal postura que sus mejillas se le pusieron del mismo color de las brasas, en el lleldar que no le quitaba los ojos de encima, mirando tan condenadoramente al esquelético rostro del gitano, que iba ser en parte engañado lo mismo que el señor juez, por la paraximesqueira de la Manola. ¡Pero señor juez, habló enloquecido en su defensa el pobre Pascualón, a la par que a sus ojos vivarachos afloraban unas rebeldes lágrimas que tal vez fuesen fruto de la rabia que le producía el ser tan miserablemente robado por aquella aldeana de los infiernos que él en un principio pensaba que era la mujer más tarangona (tonta, imbécil) que había conocido en su vida de bien urdidos timos y enredosos tratos. ¡Pero señor juez! ¡Sesenta pesetas no las he tenido yo juntas desde que baltiarun (tiraron) la República, donde el pobre podía vivir con más libertad, y con más justicia que usted a mi me está haciendo! ¿No comprende usted señor juez, que con sesenta pesetas hoy día se compra un buen burro y aun sobra dinero? ¡Lo que yo comprendo muy bien es que eres un redomado timador y un despreciable ladrón de cuerpo entero, y como no me puedes demostrar con personas de orden y honradez lo contrario, le has de pagar en media hora los dineros que le has timado a esta pobre mujer, y le devuelves su pollina, que ella con buen contento te hará entrega de tu jumento, y tu harás con esté difunto viviente, lo que ahora como final de sentencia yo te dictaré! ¡Cómo este pollín que nos trae en discordia ya no está para hacer ninguna clase de trabajo, y sabiendo todos los que por ser gentes del campo entendemos de animales, que a un burro; es la leche que se le puede ordeñar, que no es otra que su trabajo, yo como juez de este Juzgado, de la muy noble y astur Villa, te condeno a ti, que te llaman todos Pascualón el gitano, y yo te llamaría Pascualín el de los sucios enredos, a que me traigas ante mi presencia, el pellejo de este jumento, y de esta forma sencilla y eficiente, se atajará de una vez por todas el mal por su comienzo, y no ha de ser jamás este pollino equivocador de nadie más! ¡Y que quede bien entendido, que si te xebras de este concejo, sin traerme antes el pellejo del tu jumento, mandaré a los civiles que te persigan hasta que den contigo, y les ordenaré que bien atado te conduzcan ante mi presencia, y aquí, con estas mis manos que no fueron hechas para manejar una pluma, ni menos para detenerse en ningún papeleo, a los cuales yo considero innecesarios cuando la justicia está tan clara como la luz de este hermoso día, como te digo Pascualín de los enredos, con estas mis manos, que saben muy bien manejar el arado, el guarabeñu (guadaña) y la fexoria (azada), para trabajar dentro de la honradez con muchos sudores y esfuerzos la tierra, con estas mis manos que fueron capaces de empuñar un fusil, y luchar sin rencor ni miedo en defensa de unos derechos humanos a los cuales yo considero justos, dentro de la mermada justicia que los hombres sabemos hacernos, con estas mis manos yo te digo Pascualín de los enredos, que l'arrabucaré (le quitaré) el peyeyu (pellejo) al tu jumento, en el preciso momento que haré lo mismo con el tuyo propio, y de esta sencilla manera, libraré a la sociedad de un pioyón (piojo), que al igual que hay muchos que con libertad campean y viven sin doblar el renaz (espinazo) a cuenta del sudor ajeno! Ante la firme sentencia de aquel juez, que maneja las leyes con la misma fuerza y natural justicia con que empuñabá el llabiegu (arado) para arrancarle a la tierra el justo 'precio de su trabajo quedó Pascualón en lo más bajo de sus sufrimientos y las Xabarceiras en lo más alto de sus alegrías, porque habían conseguido con su lucha desesperante y fiera, una victoria que a fuer de verdad, en una parte no era justicia. Sin embargo Pascualón, tras quedarse unos momentos silencioso y meditabundo, díjole a la postre al juez sin ápice de miedo y con la valentía que le azuzaba, al sentirse timado por aquellas mentecatas dentro de la ley y en el mismo limo que él había pensado que les había hecho: ¡Bien está señor juez, que le devuelva a estas paisanacas su pollina Facunda, también entro en sacrificar a mi burro y traerle su pellejo, no me opongo a pagarles los sesenta reales que en el desastroso trato que con estas hijas de satanás hice, que a cambio de mi jumento ellas me han entregado, pero por lo que sí protesto, es por las cuarenta y cinco pesetas de más que tengo que pagarles, y considero que esto es el timo más vergonzoso que jamás le han dado a ninguno de mi clase. Así que… señor juez supuesto que es usted hombre justicioso, le pido que atienda mis honrosas razones, y haga la Justicia sin que ninguno de ella tengamos que avergonzarnos! ¡Yo no sé Pascualín de los enredos, timador de poca monta y menos clase lo que Dios debe saber en las verdades, yo no sé si tu has cobrado lo que dices, o si ellas han pagado lo que afirman, yo soy hombre y como tal no he de avalarme en errores que se xebran de mi alcance, sólo sé que yo he dictado justicia ateniéndome a los hechos que se nombran, y hecho está que tu eres el culpable, y suerte tienes que estas buenas paisaninas, no te hubieran reclamado ciento veinte veces más crecidos, esos dichosos sesenta reales porque si así fuese, no tendrías más remedio, que sin más protestas abonarles! Todos en mi aldea aquella tarde, esperábamos con marcado disimulo, y satisfactoria alegría, que retornaran de la Villa las despreciables Xabarceiras, por el Humano hecho de reírnos y mofarnos de su desgracia, y creo que todos teníamos creído, que iban a retornar otra vez con aquel moribundo pollino, a no ser, que a fuerza de barganazus (estacazos) le hubiesen achuquináu (asesinado) en el camino. Así pues, los vecinos se repartían haciéndose que trabajaban, por las diferentes huertas colindantes con el camino por donde ellas tendrían que regresar, y algunos chiquillos dentro de las malsanas intenciones de guasearnos de ellas por adelantado, fuimos a su encuentro en un trayecto de más de tres kilómetros, para entrar escoltándolas en la aldea, haciendo verbena a la fiesta que teníamos acordado prepararles. Al fin las vimos retornar, y cuánto desprecio, ansias de sátira y risa sentíamos por ellas, tornose de pronto en respetuosa admiración, pues atónitos pudimos comprobar, que no sólo traían con ellas a su burra Facunda, sino que al lado de ésta traían un estupendo pollino que habían mercado con los dineros que supieron sacarle al avispado gitano, demostrándonos a todos, que el vencedor aunque odiado y despreciado por ser en demasía nefastoso, siempre es admirado y temido, ante el temor de por él, ser humillado y avasallado. Esta es una condición de la cobarde masa Humana, que al vencido aunque éste sea caballeroso y honrado, le solemos despreciar terminando de aniquilarlo, mientras que al vencedor, aunque sea lo más despreciable que imaginarse puede, le cubrimos su camino de rosas y de regalos.
    ————————
    Axabarciar, entiéndese por vender, tratar, comerciar a pequeña escala, con frutas, huevos, gallinas, etc., etc., etc.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > axabarciar

  • 15 güelguia

    Güelguia ou huelga, significa hacer huelga en el trabajo con el fin de conseguir alguna cosa justa y honrada. —You fexe ‘n toa miou vida dous güelguies, ya vou cuntayes nagora qu’encalda nel xeitu ‘l frutu qu’afuxinéi d’eches. La primeira veiz que me punxe ‘n güelguia foi cundu les famóuxes “Campanes d’Aviles”, trabayaba you per aquel lleldar comu xefe d’equipu nunu d’aquechus inxenius dou xugábamus con la Cadarma namái qu’entrábamus per aquechus camaretus d’aire comprimíu, dou mamplenáus de veices nus explotaba lus uíus de dollor, fayéndunus sangrar como curíus achuquináus per la ñariz ya les urées de ya dandunus campaneirus mái floxacus fasta se les xebraba ‘l coñocimentu, ya tou ísti aparti del trabayu que yera pelligróuxu ya m’esforciáu, lu faíamus per un xueldu de diecisiete pesetes aparti d’una primaxa que nus apurríen cundu les paicía, pos el díe que nun llancábamus nagua ‘l manullitu de cementu ya fierru, que lu mesmu pexaba cen toneláes, ya teñíamus que llantalu fasta catar el firme per debaxu del nivel del mare, anxina yera que cundu ‘l aire se xebraba perque tou ‘l material qu’uxaben pa lleldalu namí que yera un estrampanu de comprenxores ya fierrus, cuntu que cundu ‘l aire se colaba ‘l agua entraba lluéu dientru la campaña, ya tóus noxoitres con la priexa d’un centétchu teñíamus que subir per unes escaleraxes de fierru dou nun coyía namái qu’ún, anxina yera que con la fumareda qu’encaldaba ‘l vapore del aire que nun dexa güétchar nagua, ya ‘l ruxir del agua que per tous lus lláus fondeirus del manullitu a regueiráes nus aniegaba, faíanus a tóus coyer bones esquirpiaés de miéu, pos nadie iñoraba qu’el manullitu padíe ‘sfrundixe ya dexanus a tóus estrapacháus debaxu d’él lu mesmu que se fóramus figus d’agostu. Per istu ‘l tiberiu que s’encaldaba debaxu d’aquel esguiladeiru de fierru, yera ‘l de galamiar con priexa ya esciplina pa fuyír d’aquel enfernal pelligru qu’angunus compañeirus nuexus d’oitres campanes mái esgraciaínes que les que you acaidonéi les veixe arrabucáu la vida. —Despós cundu denuéu ‘l aire golguié teñíamus que’achicar l’agua, ya lu mesmu tardabamus varius díes en llograyu, ya metantu tou ísti tempu nun cabrabanus nagua de prima, foi per ista inxusticia per la que faléi con lus dez homes que trabayaben cuaúmigu, ya llogréi ‘l miou paicer conveceyus, paque non achicáramus mái agua mentantu nun nus apurrieren la prima lu mesmu que cundu trabayábamus picachonandu la tierra. Foi ‘l casu que comu a la gora de tar paráus al lláu de la campana murandu ‘l conseguir lus nuexus honréus drechus, vienu la brigadilla de lu criminal d’avilés, ya col llátigu na mán díxunus que xinun entrábamus a trabayar nel escapi nus esfoyaben a llatigazus achindi mesmu, ya tóus conel mesmu miéu que viesen apaparáu cundu nus xebraramus de dientru, golguierun oitra veiz al trabayu xin faer gurgutu, colarun tóus foriáus de miéu d’aquecha pollicía d’achunquinus, quáchuquinar un home a llatigazus yera p’echus pequenina parva, Tan solu quedarun al lláu migu dous rapazus que viesen síu llexonarius, ya lus tres xuntus les diximus que nouxóitres nun trabayabamus metantu nun nus aprurieren la prima, e achindi mesmu lus mamfrorinacus ya fíus de paraxeta d’aquetchus megreirus de pollicies, nus fexerun conel llátigu ‘n pequenu falagáu de chombu, ya despós nus chevarun pal sou cuartel e achindi nus apurrerun durante tou ‘l tiempu de tres díes galgazáus ya inxultus de tous lus collores, xin danus lus mu chimiagus nin gateira d’agua, pos échus queríen que nuexoitres firmaramus nun séi quéi que viéxemus fechu, peru dangunu firmamus nagua, ya entóus nus arretrigarun na cárxel, ya lus poucus díes el xuez puénxunus en llibertá, peru a la mesma porta de la cárxel golguirun a prindanus lus ñegreirus pollicíes, ya chevárannus denuéu pal sou cuartel, e achindi duranti oitres tres díes nus apurrierun tocata ya tunda, ya despós de ben fartus d’inxultus ya llatigazus punxérunnus en llibertá, ya lus tres fomus denuéu a curar nuexes ferides a la “Hermaná Llexonaria” de nuexus Tercius. TRADUCCIÓN.—Yo hice en toda mi existencia dos huelgas, y les voy a contar ahora que encarta en la palabra, el fruto que he sacado de las huelgas. La primera vez que me puse en huelga, fue cuando las famosas campanas de aire comprimido con las que se hacían los cimientos de Ensidesa de Avilés. Trabajaba yo en aquel suceder como jefe de equipo de uno de aquellos ingenios donde jugábamos con la muerte nada más que entrábamos por aquellas camaretas de aire comprimido, donde muchas veces nos reventaban los oídos de dolor, haciéndonos sangrar como patos degollados por la nariz y las orejeas, y algunos otros compañeros más flojos hasta perdían el conocimiento de dolor, y todo este sufrimiento, a parte del trabajo que era de lo más peligroso y esforzado, lo hacíamos por el miserable sueldo de diecisiete pesetas por jornada de trabajo, aparte de una insignificante prima que nos deban cuando les parecía, pues el día que no plantábamos nada el enorme bloque de cemento y hierro que lo mismo pesaba cien toneladas o más, y teníamos que plantarlo escavando la tierra, arena, piedra, etc., por dentro de él, hasta encontrar el firme que estaba por debajo del nivel del mar, así era que cuando el aire comprimido se marchaba, cosa que sucedía con mucha frecuencia, ya que el material que usaban para hacerlo era un conjunto de chatarra compuesto por compresores y tuberías, digo que cuando el aire se iba, el agua entraba dentro de la campana con mucha rapidez, y todos nosotros con la prisa de una centella teníamos que subir por una escalera de hierro pegada al bloque de cemento donde tan sólo cabía uno de cada vez, así era que con la humerada que producía el vapor del aire, que no dejaba ver nada, y el ruido del agua que por todos los lados fonderos del manolito de cemento a torrentes nos ahogaba, hacíamos a todos coger grandes cantidades de miedo, pues nadie ignoraba que aquel maldito bloque podía en cualquier momento falto del sostén del aire hundirse y dejarnos a todos reventados lo mismo que los higos de agosto, cuando maduros se desprenden de la higuera y se aplastan encima de las losas del suelo. Por todo esto, la lucha que se desarrollaba debajo de aquella escalera de hierro, era la de correr con grande prisa y disciplina, para poder huir con tiempo de aquel infernal peligro, que algunos compañeros nuestros de otras campanas más desgraciadas que la que yo dirigía, les había arrancado la vida. Después cuando de nuevo el aire volvía, teníamos que achicar el agua, y lo mismo tardábamos varios días en lograrlo, y durante todo este tiempo no cobrábamos ninguna prima. Fue precisamente por esta injusticia, por la que hablé con los diez hombres que trabajaban conmigo, y logré según mi parecer convencerles, para que no achicáramos más agua mientras que no nos pagasen la prima lo mismo que cuando trabajábamos picando y sacando la tierra. Sucedió que como a la hora de estar parados al lado de nuestra campana esperando el conseguir nuestros honrados derechos vino la brigadilla de lo criminal de Avilés, y con el látigo en la mano nos dijo desafiadoramente que sino entrábamos a trabajar con rapidez, nos despellejarían a latigazos allí mismo. Y todos con el mimo miedo que hubieran cogido cuando dentro de la campana huyéramos de su peligro, volvieron otra vez al trabajo sin decir palabra se marcharon todos cagados de miedo a aquella policía asesina, que matar a un hombre a latigazos era para ellos un feliz entretenimiento. Tan sólo se quedaron a mi lado dos jóvenes de mi edad aproximada que habían sido legionarios, y los tres juntos les dijimos que nosotros no trabajaríamos hasta que no nos pagasen la prima que reclamábamos. Allí mismo, los mariconazos e hijos de puta de aquellos cobardes y asesinos policías, nos empozaron a castigar con sus látigos, y seguidamente nos llevaron para su cuartel, y allí nos martirizaron salvajemente durante el tiempo de tres días con latigazos, patadas, puñetazos, insultos y demás, teniéndonos siempre amarrados a unas prietas esposas, y sin darnos los muy babosos ni tan sólo una gota de agua, pues ellos querían por todos los medios que nosotros firmásemos no se que hubiésemos hecho. Pero ninguno de nosotros firmamos nada, y entonces nos metieron a la cárcel, pero a los pocos días el juez nos puso en libertad. Y otra vez a la misma puerta de la cárcel volvieron a detenernos los negreros y asesinos policías de nuevo llevándonos a su cuartel y durante otros tres días nos estuvieron dando paliza tras paliza, y después de bien hartos de insultos y latigazos, nos pusieron en libertad, y los tres nos marchamos de nuevo a la "Hermandad Legionaria, de Nuestros Queridos Tercios” con el triste fin de curarnos las heridas que la Cobarde y Cerda Sociedad nos había tan injustamente hecho. —Algunos años más tarde me volví a ponerme en huelga en el Pozo Minero de LLáscaras, sucedió de la siguiente manera. Entre a trabajar en aquella mina como ramplero, durante un mes trabajé a las órdenes de un picador con el ardor y la fuerza que en mi desde niño ha sido junto con la honradez, las únicas virtudes que he tenido. El picador que trabajaba a destajo por metros de carbón picado, era un astur de grande fortaleza y como unos cuarenta años de edad, sabía su oficio como grande maestro que era, la rampla era cómoda pues tendría casi dos metros de ancha, y el carbón difícil de picar pues s'eboronaba (deshacía) nada más que metía en martillo en sus negras y relucientes vetas, durante toda la jornada envuelto en un río de sudor y sin detenerme nada, me era casi imposible dar a basto el retirar el carbón que aquella máquina humana picaba, no nos cruzábamos en todo el tiempo de trabajo ni una sola palabra, el picaba como un verdadero demonio, tal parecía un coloso que se quería comer la rica veta en un sólo relevo, de vez en cuando hacía un respiro para echarse un trago de vino de la bota que tenía colgado de una mamposta, desde luego ahora que le recuerdo y le estudio con detenimiento, tengo que reconocer que era el atuñáu más grande que yo había conocido, pues jamás me brindó a que limpiara mi garganta con un paparáu de vino, después cuando postiaba también hacía este trabajo con una rapidez y precisión que impresionaba, y aquí si me decía alguna orden, pues eso eran sus palabras, ten aquí, traí pacá, pon aquí, etc. El picaba diariamente el trabajo estipulado para tres o cuatro jornadas a sueldo, el cobraba esos sueldos que destajaba en un sólo jornal, mientras que yo tenía que hacer todo ese trabajo de más por tan sólo un sueldo, el miserable xornaletu de un rampleru. Pronto empece a pensar que me estaban despiadadamente robando mi sudor, bien el picador o la empresa, yo trabajaba tres veces más no cobrando nada mis que un rancuayin xueldu. ¿Por qué me preguntaba proporcionalmente no puedo cobrar yo todo este esfuerzo de más que hago? —Algunos picadores les suelen dar a sus ayudantes si se lo merecen el día de cobro una prima de su propio bolsillo, esto era la única recompensa que le correspondía a un rampleru. Pero mi picador no me convidó ni a un triste vaso de vino. —Al día siguiente del de paga, que por cierto yo apenas ganó aquel mes ni para pagarle a mi patrona, ya estábamos trabajando los dos juntos en el tajo, él trabajaba con el mismo afán de siempre, yo paleaba el carbón con el ardor acostumbrado, pero cuando comprendí que ya había picado el carbón que correspondía a lo estipulado en una jornada normal de trabajo, yo dejé de paliar carbón y me senté tranquilamente encima de la pala, el casi inmediatamente dejó de picar y con voz bronca me dijo: ¡Venga rapaz quita este carbón que me estorba! —Yo le contesté que no rampliaba más carbón, que mi trabajo ya había terminado, que yo no estaba a destajo. —El dejó el martillo vino hacia mí con intenciones amenazadoras y me dijo que sino paleaba carbón me rompía los focicus. —Y tal cosa haría aquel animal de mi paisano, pues yo vi en su gesto endemoniado la firme idea de vapulearme a su gusto. —No me detuve en hacerle comprender nada pues yo sabía que a él no le importaban mis razones, así que me levante, así la pala con rabiosa tranquilidad y le hice comprender que estaba dispuesto a obedecerle pero de repente y con gran rapidez le ataqué con fiereza sorprendiéndole, y le aticé tres o cuatro golpetazos certeros con la pala de plano, que dieron con su grande y fuerte humanidad en el suelo, y cuando le vi vencido y sin ánimo de atacarme le dije, que yo defendía mis derechos, y que él lejos de convertirse en mi negrero, debía de comprender que lo que yo decía era justo. —Nada me respondió el muy magüetu, se levanto quejándose por los gestos que hacía, no por las palabras que no dijo ninguna, y se fue rampla abajo, al poco tiempo vino acompañado del vigilante de rampla, que se llamaba Anxelín y era sin dudarlo un astur de buena calaña, que más que reñirme tal parecía que le haba gustado lo que hubiera hecho, y después de explicarme las obligaciones que tenía un rampleru, que eran todas sin que le asistiese ningún derecho, me rogó me incorporara otra vez al trabajo, y que me dejase de aspirar a unas pretensiones que no existían. —Yo le contesté que en esas condiciones no trabajaría más y que hablaría con los demás ramplerus para que me secundaran, entonces él sin decirme más palabras me dio papeleta para la jaula y me echó de la mina. —Nada pude yo poner en claro con los demás ramplerus cuando salieron de la mina muchos de ellos hasta mirándome con desprecio de mi idea se reían. —Al día siguiente ya conforme con la mala suerte de no poder conseguir nada, ya estaba dispuesto a seguir trabajando de aquella esclavizante y dehumanizadora manera, fui a recoger mi lámpara a la lampistería para entrar a la mina, cuando le di mi número de lámpara al lampistero, este se fue a un cuarto contiguo y salió acompañado de dos guardias civiles que me detuvieron en el momento, me esposaron lo mismo que si fuese un delincuente, y en presencia de muchas mineros que ninguno les dijo nada, me llevaron para el cuartelillo que tenían en la Felguera. —Mucha suerte tuve yo aquel día, pues cuando me entraron en la oficina del cabo primero de aquel destacamento, que tenía la profesión de ser un verdadero asesino, y que fácil muy alegremente me hubiese dado más palos que los que imaginar pudiera, allí dentro estaba un oficial de la guardia civil, que había servido como alférez de milicias en mi tercio, precisamente en mi compañía que era la de deportes, nada más que me vio, rápidamente ordenó que me quitasen las esposas, y manda todos los guardias que saliesen de la oficina, después me saludó fraternal y noblemente como buen legionario, me mandó que me sentara y le explicara el delito que me traía. —Cuando le conté lo que había hecho, él metiendo la mano en su bolsillo me dio doscientas pesetas y me dijo: —Toma coge esto y vuelve ahora mismo con toda la rapidez que puedas a tu Tercio legionario sino quieres terminar de una paliza destrozado, o morirte de hambre en un presidio. —No busques en la vida civil ni libertad, ni justicia, pues estas dos preciadas joyas hace tiempo que a la Patria la han abandonado y en su lugar ha nacido una ley que sostenida por la pistola y el látigo no permite que nadie reclame sus derechos, porque todos tienen el deber de ser sumisos ciudadanos que no tienen voz ni voto porque el miedo les ha convertido en un rebaño de sumisos esclavos. —Aquel mismo día otra vez volví a viajar sin maleta ni equipaje como siempre había rodado, camino del refugio que me brindaba mi querida y noble legión, donde moraban muchos jóvenes que al igual que yo habían sido por la ley apaleados, humillados.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > güelguia

  • 16 instead

    in'sted
    (as a substitute; in place of something or someone: I don't like coffee. Could I please have tea instead?) en su lugar, en cambio
    instead adv en vez de eso
    the theatre was full, so we went to the cinema instead el teatro estaba lleno, así que fuimos al cine
    tr[ɪn'sted]
    1 en cambio, en su lugar
    I haven't got any tea. Would you like coffee instead? no tengo té. ¿Quieres café en lugar de té?
    Suzie doesn't like sport. Instead she prefers to sunbathe a Suzie no le gusta el deporte. Prefiere tomar el sol
    1 en vez de, en lugar de
    instead [ɪn'stɛd] adv
    1) : en cambio, en lugar de eso, en su lugar
    Dad was going, but Mom went instead: papá iba a ir, pero mamá fue en su lugar
    2) rather: al contrario
    adv.
    en cambio adv.
    en lugar de ello adv.
    conj.
    en cambio conj.
    ɪn'sted
    a)

    I couldn't go, so she went instead — no pude ir, así que fue ella (en vez de mí or en mi lugar)

    don't worry, I'll have tea instead — no se preocupe, deme té entonces

    I thought I was going to be early: instead, I was half an hour late — creí que llegaría temprano; en cambio, llegué media hora tarde

    b)

    instead of(as prep) en vez de, en lugar de

    [ɪn'sted]
    1.
    ADV

    I was tempted to spend the money, but I put it in the bank instead — tuve la tentación de gastar el dinero, pero en lugar de ello or en vez de eso, lo metí en el banco

    she wanted to run away, but instead she carried on walking — quería echar a correr, pero sin embargo siguió andando

    she's allergic to soap, so she uses cleanser instead — es alérgica al jabón, así es que usa una crema limpiadora en su lugar

    he was busy, so I went instead — él estaba ocupado, así es que fui yo en su lugar

    we had expected to make £2,000, instead, we barely made £200 — esperábamos sacar unas 2.000 libras y en cambio apenas sacamos 200

    2.
    PREP

    instead of — en vez de, en lugar de

    * * *
    [ɪn'sted]
    a)

    I couldn't go, so she went instead — no pude ir, así que fue ella (en vez de mí or en mi lugar)

    don't worry, I'll have tea instead — no se preocupe, deme té entonces

    I thought I was going to be early: instead, I was half an hour late — creí que llegaría temprano; en cambio, llegué media hora tarde

    b)

    instead of(as prep) en vez de, en lugar de

    English-spanish dictionary > instead

  • 17 cuánto

    adj.
    as much.
    conj.
    as much as, all.
    * * *
    adjetivo (pl cuántos,-as)
    1 (singular) as much as; (plural) as many as
    1 (singular) everything, all
    2 (plural) all who, everybody who
    \
    cuanto a with respect to, regarding, as for
    cuanto antes as soon as possible
    cuanto más (máximo) all the more
    cuanto más... más the more... the more
    cuantos,-as más, mejor the more, the merrier
    cuanto menos... menos the less... the less
    cuanto menos comas, menos engordarás the less you eat, the less weight you'll put on
    cuantos,-as... tantos,-as as many... as
    cuantas cabezas, tantos sombreros as many heads as hats
    en cuanto as soon as, when
    en cuanto llegue dile... as soon as he arrives tell him...
    en cuanto a with respect to, regarding, as for
    en cuanto a mí as for me, as far as I'm concerned
    en cuanto que insofar as, inasmuch as
    por cuanto given that, since
    unos,-as cuantos,-as some, a few
    ————————
    1 FÍSICA quantum
    * * *
    1. adv. 2. (f. - cuanta)
    pron.
    all what, everything
    3. (f. - cuanta)
    adj.
    - cuanto menos
    * * *
    1. ADJ
    1) [indicando cantidad]
    2) [en correlación]

    cuanto másthe more

    cuantos más invitados vengan más comida habrá que preparar — the more guests come, the more food we'll have to prepare

    cuanto menosthe less

    cuanto menos dinero tiene la gente, menos gasta en salir a comer — the less money people have, the less they spend on eating out

    cuantos menos errores hagas mejor — the fewer mistakes you make, the better

    3)

    unos cuantos — (=no muchos) a few; (=bastantes) quite a few

    2. PRON
    1) [indicando cantidad] all

    tiene todo cuanto deseahe has everything o all (that) he wants

    tome cuanto quiera — take as much as you want, take all you want

    2) [en correlación]

    cuantos másthe more

    cuantos menosthe fewer

    3)

    unos cuantos — (=no muchos) a few; (=bastantes) quite a few

    lo sabíamos unos cuantos, pero la mayoría no — a few of us knew, but most people didn't

    -¿cuántos vinieron? -unos cuantos — "how many people came?" - "quite a few"

    3. ADV CONJ
    1) [expresando correlación]

    cuanto antes mejor — the sooner the better

    cuanto másthe more

    cuanto más intentes convencerlo, menos caso te hará — the more you try to persuade him, the more he will ignore you

    cuanto más corto mejor — the shorter, the better

    cuanto menosthe less

    cuanto menos se hable sobre este asunto mejor — the less (that is) said about this issue, the better

    2) [locuciones]
    a)

    cuanto antesas soon as possible

    ven cuanto antescome as soon as you can o as soon as possible

    b)

    en cuanto(=tan pronto como) as soon as; (=en calidad de) as

    el cuento infantil, en cuanto género literario — children's stories, as a literary genre

    c)

    en cuanto a — as regards, as for

    en cuanto a tu aumento de sueldo, lo discutiremos en diciembre — as regards o as for your pay rise, we'll discuss it in December

    el sistema tiene ventajas en cuanto a seguridad y comodidadas regards o with regard to safety and comfort, the system has advantages

    d)
    e)

    cuanto másespecially

    siempre está nervioso, cuanto más en época de exámenes — he's always nervous, all the more so o especially at exam time

    no escribe a nadie, cuanto más a nosotros — he doesn't write to anyone, let alone us

    f)

    cuanto menosto say the least

    esta interpretación es, cuanto menos, discutible — this interpretation is debatable to say the least

    g)

    por cuanto — in that, inasmuch as frm

    es un delito por cuanto vulnera los derechos constitucionalesit is a crime in that o inasmuch as frm it violates constitutional rights

    * * *
    I
    1) ( tanto como) as much as
    2) (como conj)

    cuantos más/menos seamos, mejor — the more/the fewer of us there are the better

    cuanto antes empecemos, más pronto terminaremos — the sooner we begin, the sooner we'll finish

    es duro para una persona sana, cuanto más para un enfermo — it's hard enough for a healthy person, let alone somebody who's ill

    en cuanto — ( tan pronto como) as soon as; (como, en calidad de) as

    en cuanto a — ( en lo que concierne) as for, as regards

    en cuanto a rentabilidadas for o as regards profitability

    en cuanto a conocimientos del tema... — as far as knowledge of the subject is concerned...

    por cuanto — (liter o frml) insofar as (frml)

    II
    - ta adjetivo
    1)
    a) (todo, todos)
    b) (sing) ( con valor plural)
    2)

    había unas cuantas personasthere were several o quite a few people there

    III
    - ta pronombre
    IV
    masculino quantum
    * * *
    = how much, just how much.
    Ex. 'I don't know how much I have to work with then?' he said, moving his neck as though his collar was not comfortable.
    Ex. Yet just how much greater the cost would be depends on the application.
    ----
    * cada cuantos + Nombre = every few + Nombre.
    * con cuanta creatividad = how creatively.
    * con unos cuantos + Expresión de Tiempo + de antelación = at a few + Expresión Temporal + notice.
    * cuantas veces se quiera = any number of times.
    * cuanto antes = as soon as possible (asap).
    * cuanto antes mejor = sooner the better, the.
    * cuanto ha progresado + Nombre = how far along + Nombre + be.
    * cuanto más = all the more so, all the more, a fortiori.
    * cuanto más..., más... = the + Comparativo..., the + Comparativo....
    * cuanto menos = at least, let alone, at best.
    * cuantos más, mejor = the more the merrier, the more the better.
    * cuántos + Nombre Contable = how many + Nombre Contable.
    * cuantos + Nombre + se quiera = any number of + Nombre.
    * dentro de unos cuantos años = in a few years' time.
    * durante cuánto tiempo = how long.
    * en cuanto a = as to, in extent of, in regard to, in terms of, in the way of, with regard(s) to, as for, as regards, as to the matter of, in reference to, now as to, moving on to.
    * en cuanto a él = as for him.
    * en cuanto a ella = as for her.
    * en cuanto a ellos = as for them.
    * en cuanto a los hechos = factually.
    * en cuanto a mí = as for me.
    * en cuanto a nosotros = as for us.
    * en cuanto a ti = as for you.
    * en cuanto a usted = as for you.
    * en cuanto a vosotros = as for you.
    * en cuanto + nacer = at birth.
    * en cuanto que = in that.
    * en tanto en cuanto = as long as, so long as.
    * en tanto en cuanto que = inasmuch as, insomuch as.
    * en tanto en cuanto + Subjuntivo = provided (that).
    * en unos cuantos años = within a few years, in a few years' time.
    * hace unos cuantos días = a few days ago.
    * más de unos cuantos + Nombre = not a few + Nombre.
    * otros cuantos = several other.
    * por cuanto que = because.
    * por mencionar sólo unos cuantos = to mention only a few.
    * por nombrar sólo unos cuantos = to name only some, to name only some.
    * predecible en cuanto a lo que dice = platitudinous.
    * unas cuantas ideas = a rough guide.
    * unos cuantos = a few, a smattering of + Nombre Contable.
    * y cuanto mucho menos = much less.
    * y unos cuantos más = and a few others.
    * * *
    I
    1) ( tanto como) as much as
    2) (como conj)

    cuantos más/menos seamos, mejor — the more/the fewer of us there are the better

    cuanto antes empecemos, más pronto terminaremos — the sooner we begin, the sooner we'll finish

    es duro para una persona sana, cuanto más para un enfermo — it's hard enough for a healthy person, let alone somebody who's ill

    en cuanto — ( tan pronto como) as soon as; (como, en calidad de) as

    en cuanto a — ( en lo que concierne) as for, as regards

    en cuanto a rentabilidadas for o as regards profitability

    en cuanto a conocimientos del tema... — as far as knowledge of the subject is concerned...

    por cuanto — (liter o frml) insofar as (frml)

    II
    - ta adjetivo
    1)
    a) (todo, todos)
    b) (sing) ( con valor plural)
    2)

    había unas cuantas personasthere were several o quite a few people there

    III
    - ta pronombre
    IV
    masculino quantum
    * * *
    = how much, just how much.

    Ex: 'I don't know how much I have to work with then?' he said, moving his neck as though his collar was not comfortable.

    Ex: Yet just how much greater the cost would be depends on the application.
    * cada cuantos + Nombre = every few + Nombre.
    * con cuanta creatividad = how creatively.
    * con unos cuantos + Expresión de Tiempo + de antelación = at a few + Expresión Temporal + notice.
    * cuantas veces se quiera = any number of times.
    * cuanto antes = as soon as possible (asap).
    * cuanto antes mejor = sooner the better, the.
    * cuanto ha progresado + Nombre = how far along + Nombre + be.
    * cuanto más = all the more so, all the more, a fortiori.
    * cuanto más..., más... = the + Comparativo..., the + Comparativo....
    * cuanto menos = at least, let alone, at best.
    * cuantos más, mejor = the more the merrier, the more the better.
    * cuántos + Nombre Contable = how many + Nombre Contable.
    * cuantos + Nombre + se quiera = any number of + Nombre.
    * dentro de unos cuantos años = in a few years' time.
    * durante cuánto tiempo = how long.
    * en cuanto a = as to, in extent of, in regard to, in terms of, in the way of, with regard(s) to, as for, as regards, as to the matter of, in reference to, now as to, moving on to.
    * en cuanto a él = as for him.
    * en cuanto a ella = as for her.
    * en cuanto a ellos = as for them.
    * en cuanto a los hechos = factually.
    * en cuanto a mí = as for me.
    * en cuanto a nosotros = as for us.
    * en cuanto a ti = as for you.
    * en cuanto a usted = as for you.
    * en cuanto a vosotros = as for you.
    * en cuanto + nacer = at birth.
    * en cuanto que = in that.
    * en tanto en cuanto = as long as, so long as.
    * en tanto en cuanto que = inasmuch as, insomuch as.
    * en tanto en cuanto + Subjuntivo = provided (that).
    * en unos cuantos años = within a few years, in a few years' time.
    * hace unos cuantos días = a few days ago.
    * más de unos cuantos + Nombre = not a few + Nombre.
    * otros cuantos = several other.
    * por cuanto que = because.
    * por mencionar sólo unos cuantos = to mention only a few.
    * por nombrar sólo unos cuantos = to name only some, to name only some.
    * predecible en cuanto a lo que dice = platitudinous.
    * unas cuantas ideas = a rough guide.
    * unos cuantos = a few, a smattering of + Nombre Contable.
    * y cuanto mucho menos = much less.
    * y unos cuantos más = and a few others.

    * * *
    A (tanto como) as much as
    puedes gritar cuanto quieras you can shout all you like o as much as you like [ for examples with adjectives see cuan]
    B ( como conj):
    cuantos menos seamos, mejor the fewer of us there are the better
    cuanto antes empecemos, más pronto terminaremos the sooner we begin, the sooner we'll finish
    C ( en locs):
    cuanto antes as soon as possible
    cuanto más: es un trabajo duro para una persona fuerte, cuanto más para un enfermo it's hard work for a healthy person, let alone o never mind someone who's ill
    tienen mal tiempo en verano, cuanto más en invierno they have bad weather in summer, and the winter's even worse
    en cuanto (tan pronto como) as soon as; (como, en calidad de) as
    vendré en cuanto pueda I'll come as soon as I can
    en cuanto a rentabilidad as for o as regards profitability
    en cuanto a conocimientos del tema, no lo supera nadie as far as knowledge of the subject is concerned nobody can match him
    no le dieron ninguna indicación en cuanto a la forma de hacerlo he was given no indication as to how to do it
    por cuanto ( liter o frml); insofar as ( frml), inasmuch as ( frml)
    cuanto2 -ta
    A
    1
    (todo, todos): llévate cuantos discos quieras take as many records as you want o like
    2 ( sing)
    (con valor plural): se ha leído cuanto libro hay sobre el tema she's read every book there is on the subject
    le compran cuanto juguete se le antoja they buy him any toy(s) he wants
    B
    unos cuantos: ponle unas cuantas cucharadas de jugo de limón add several spoonfuls of lemon juice
    ya había unas cuantas personas there were already several o quite a few people there
    sólo unos cuantos amigos just a few friends
    cuanto3 -ta
    le di todo cuanto tenía I gave her everything I had
    no fuimos todos, sólo unos cuantos we didn't all go, only a few of us
    unos cuantos que yo conozco a few people I can think of o I could mention
    quantum
    * * *

     

    Multiple Entries:
    cuanto    
    cuánto
    cuanto 1 adverbio


    b) ( como conj):

    cuántos más/menos seamos, mejor the more/the fewer of us there are the better;

    cuánto antes empecemos, más pronto terminaremos the sooner we begin, the sooner we'll finish
    c) ( en locs)


    en cuanto ( tan pronto como) as soon as;
    en cuanto a ( en lo que concierne) as for, as regards
    cuanto 2
    ◊ -ta adjetivo: llévate cuántos discos quieras take as many records as you want o like;

    unos cuántos amigos a few friends;
    tiene cuánto libro hay sobre el tema she has every book there is on the subject
    ■ pronombre: le di todo cuánto tenía I gave her everything I had;
    fuimos solo unos cuántos only a few of us went
    cuánto 1 adverbio


    si supieras cuánto la quiero/lo siento if you knew how much I love her/how sorry I am

    cuánto 2
    ◊ -ta adjetivo


    (pl) how many;
    ¿cuánto café queda? how much coffee is there left?;

    ¿cuántos alumnos tienes? how many students do you have?;
    ¿cuántos años tienes? how old are you?;
    ¿cuánto tiempo tardarás? how long will you take?

    (pl) how many;
    no sé cuánto dinero/cuántos libros tengo I don't know how much money/how many books I have


    ¡cuánto vino! what a lot of wine!;

    ¡cuánto tiempo sin verte! I haven't seen you for ages! (colloq)
    ■ pronombre
    1 ( en preguntas)
    a) ( sing) how much;

    (pl) how many;
    ¿cuánto pesas? how much do you weigh?;

    ¿cuánto mides? how tall are you?;
    ¿cuántos quieres? how many do you want?;
    ¿a cuánto estamos hoy? what's the date today?

    ¿cuánto falta para llegar? how long before we get there?

    c) (refirido a precios, dinero) how much;

    ¿cuánto cuesta? how much is it?;

    ¿cuánto es? how much is that (altogether)?
    2 ( uso indirecto):

    no sé cuánto puede costar/cuántos tiene I don't know how much it might cost/how many she has
    3 ( en exclamaciones):
    ¡cuánto has tardado! it's taken you a long time!

    cuanto,-a
    I adjetivo all: come cuanto arroz quieras, eat as much rice as you want
    unas cuantas veces, a few times
    II pron rel as much as: dice todo cuanto piensa, he says everything he thinks
    gasta cuanto tiene, he spends all he has
    III pron indef pl unos cuantos, a few
    IV adverbio
    1 (cantidad) cuanto más..., más, the more... the more: cuanto más trabajo, más me canso, the more I work the more tired I get
    cuantos más (seamos), mejor, the more the merrier
    2 (tiempo) ven cuanto antes, come as soon as possible
    cuanto antes, mejor, the sooner the better
    ♦ Locuciones: en cuanto, (tan pronto como) as soon as
    (en condición de) as
    en cuanto a, with respect to, regarding
    en cuanto a Javier, as for Javier o as far as Javier is concerned
    cuánto,-a
    I adjetivo & pron interr sing how much?
    (pl) how many?: ¿cuánto es?, how much is it?
    ¿cuántos días faltan?, how many days are left?
    ¡cuánta gente!, what a lot of people!
    II adverbio how, how much: ¿cuánto quieres a mamá?, how much do you love mummy?
    ¡cuánto dormiste!, what a long time you slept!
    ' cuánto' also found in these entries:
    Spanish:
    acostumbrar
    - amanecer
    - antes
    - cada
    - cerrojo
    - cómo
    - congelación
    - contumaz
    - costar
    - cuanta
    - cuánta
    - cuanto
    - desbandada
    - desorden
    - despojar
    - dicotomía
    - ducha
    - durante
    - embalarse
    - ser
    - estar
    - honda
    - hueso
    - interesar
    - irresoluta
    - irresoluto
    - larga
    - largo
    - limitación
    - moscón
    - mucha
    - mucho
    - mullida
    - mullido
    - rebotarse
    - saber
    - tardar
    - tiempo
    - apenas
    - equivaler
    - hoy
    - más
    - mejor
    - mientras
    - posible
    - vanidoso
    English:
    action
    - ago
    - ahead
    - altogether
    - as
    - asap
    - be
    - better
    - bring round
    - chance
    - come to
    - complaint
    - disagree
    - divorce
    - doze off
    - dread
    - due
    - duration
    - far
    - few
    - for
    - heavy
    - height
    - hold out
    - how
    - immediately
    - ingrained
    - less
    - line
    - lionise
    - long
    - more
    - much
    - play down
    - possible
    - publicity
    - rate
    - realize
    - respect
    - scrap
    - soon
    - strength
    - subscription
    - tall
    - term
    - the
    - unpack
    - wage
    - what
    - worth
    * * *
    cuanto1, -a
    adj
    1. [todo]
    despilfarra cuanto dinero gana he squanders all the money he earns;
    soporté todas cuantas críticas me hizo I put up with every single criticism he made of me;
    todos cuantos intentos hicimos fracasaron every single one of our attempts met with failure
    2. [algunos]
    unos cuantos chicos some o a few boys;
    necesitaré unas cuantas hojas I'm going to need a few sheets of paper
    3. (antes de adv) [expresa correlación]
    cuantas más mentiras digas, menos te creerán the more you lie, the less people will believe you;
    cuantos más amigos traigas, tanto mejor the more friends you bring, the better
    pron relativo
    1. [todo lo que] everything, as much as;
    come cuanto quieras eat as much as you like;
    comprendo cuanto dice I understand everything he says;
    herederás todo cuanto tengo you will inherit everything I have;
    esto es todo cuanto puedo hacer this is as much as o all I can do
    2.
    cuantos [todos] [personas] everyone who;
    [cosas] everything (that);
    cuantos fueron alabaron el espectáculo everyone who went said the show was excellent;
    dio las gracias a todos cuantos le ayudaron he thanked everyone who helped him
    3.
    unos cuantos [algunos] some, a few;
    no tengo todos sus libros, sólo unos cuantos I don't have all of her books, only some o a few of them
    adv
    [expresa correlación]
    cuanto más se tiene, más se quiere the more you have, the more you want;
    cuantos menos vayamos, más barato saldrá the fewer of us who go, the cheaper it will be;
    cuanto más come, más gordo está the more he eats, the fatter he gets;
    cuanto más lo pienso, menos lo entiendo the more I think about it, the less I understand it;
    cuanto menos nos distraigas, mejor the less you distract us, the better;
    cuanto antes llegues, antes empezaremos the sooner you arrive, the sooner we'll start
    cuanto antes loc adv
    as soon as possible;
    hazlo cuanto antes do it as soon as possible o as soon as you can
    en cuanto loc prep
    [en calidad de] as;
    en cuanto cabeza de familia as head of the family
    en cuanto loc conj
    [tan pronto como] as soon as;
    en cuanto acabe as soon as I've finished;
    la reconocí en cuanto la vi I recognized her as soon as I saw her o instantly
    en cuanto a loc prep
    as regards;
    en cuanto a tu petición as regards your request, as far as your request is concerned;
    en cuanto a temas de literatura, nadie sabe más que él no one knows more about literature than he does, when it comes to literature, no one knows more than he does
    cuanto2 nm
    Fís quantum
    * * *
    1
    I adj
    :
    cuanto dinero quieras as much money as you want;
    II pron all, everything;
    se llevó cuanto podía she took all o everything she could;
    le dio cuanto necesitaba he gave her everything she needed;
    unas cuantas a few;
    todo cuanto everything
    III adv
    :
    cuanto antes, mejor the sooner the better;
    en cuanto as soon as;
    en cuanto a as for;
    cuanto más the more;
    cuanto más, mejor the more the better;
    cuanto más … más … the more …, the more …;
    por cuanto inasmuch as;
    todos cuantos all those who
    2 m FÍS quantum;
    teoría de los cuantos quantum theory
    * * *
    cuánto adv
    : how much, how many
    ¿a cuánto están las manzanas?: how much are the apples?
    no sé cuánto desean: I don't know how much they want
    cuánto, -ta adj
    : how much, how many
    ¿cuántos niños tiene?: how many children do you have?
    cuánto pron
    : how much, how many
    ¿cuántos quieren participar?: how many want to take part?
    ¿cuánto cuesta?: how much does it cost?
    cuanto adv
    1) : as much as
    come cuanto puedas: eat as much as you can
    2)
    cuanto antes : as soon as possible
    3)
    en cuánto : as soon as
    4)
    en cuanto a : as for, as regards
    cuanto, -ta adj
    : as many, whatever
    llévate cuantas flores quieras: take as many flowers as you wish
    cuanto, -ta pron
    1) : as much as, all that, everything
    tengo cuanto deseo: I have all that I want
    2)
    unos cuantos, unas cuantas : a few
    * * *
    cuanto1 adj all
    cuantos más / menos... the more / fewer...
    cuanto2 adv as much as
    cuanto más / menos... the more / less...
    cuanto más dinero tiene, más avaro es the more money he has, the greedier he is
    cuanto menos trabajes, menos cobrarás the less you work, the less you'll earn
    en cuanto a as for / regarding
    cuanto3 pron everything / all

    Spanish-English dictionary > cuánto

  • 18 juntarse

    1 (unirse) to join, get together; (ríos, caminos) to meet
    2 (acercarse) to squeeze up
    juntaos un poco que no quepo squeeze up, I can't get in
    3 (relacionarse) to go out ( con, with), mix ( con, with)
    4 (amancebarse) to move in ( con, with), start living together
    * * *
    * * *
    VPR
    1) (=reunirse)
    a) [para una cita] to get together, meet up

    juntarse con algn — to get together with sb, meet up with sb

    a veces se juntan con otros matrimonios y salen por ahíthey sometimes get together o meet up with other couples and go out somewhere

    b) [en asamblea, trabajo] to meet
    c) [sin citarse] to come together
    2) (=unirse)

    juntarse a o con algn — to join up with sb

    3) (=arrimarse) [varias personas] to move closer together
    4) (=relacionarse) [pareja] to get together

    juntarse con algn[gen] to mix with sb; [en pareja] to get together with sb

    5) (=ocurrir a la vez) to come together
    6) [empresas, asociaciones] to merge
    7) [líneas, caminos] to meet, join
    8) (Zool) to mate, copulate
    * * *
    (v.) = be together
    Ex. 'Much as I hate to admit it,' she added, her face creasing in a knowing smile, 'some of my best friends are librarians, and I can't get over how they tear their colleagues to shreds when they' re together' = "Siento mucho admitirlo", ella añadió mientras su cara se arrugaba dibujándose en ella una sonrisa de complicidad, "algunos de mis mejores amigos son bibliotecarios y no puedo entender cómo critican a otros colegas suyos cuando se jutan".
    * * *

    Ex: 'Much as I hate to admit it,' she added, her face creasing in a knowing smile, 'some of my best friends are librarians, and I can't get over how they tear their colleagues to shreds when they' re together' = "Siento mucho admitirlo", ella añadió mientras su cara se arrugaba dibujándose en ella una sonrisa de complicidad, "algunos de mis mejores amigos son bibliotecarios y no puedo entender cómo critican a otros colegas suyos cuando se jutan".

    * * *

    ■juntarse verbo reflexivo
    1 (aproximarse, unirse) to join
    (converger) to meet
    2 (congregarse) to gather: nos juntaremos en tu casa, we'll meet at your house
    ' juntarse' also found in these entries:
    Spanish:
    unirse
    - andar
    - juntar
    - unir
    English:
    assemble
    - bunch together
    - bunch up
    - get in with
    - meet
    - rally round
    - together
    - get
    - hang
    * * *
    vpr
    1. [ríos, caminos] to meet;
    aquí se junta la A-1 con la M-40 this is where the A-1 joins o meets the M-40
    2. [reunirse] to get together;
    se juntó con el resto de la familia para cenar she got together with the rest of the family for dinner
    3. [arrimarse]
    si nos juntamos un poco, cabremos mejor if we squeeze up a bit, we'll all be able to fit in;
    juntaos algo más, que no salís todos move together a bit or you won't all be in the photo
    4. [convivir]
    se ha juntado con una compañera de trabajo he's moved in with a woman from work;
    los jóvenes ya no se casan sino que se juntan young people don't get married any more, they just live together
    5. [coincidir] to coincide ( con with);
    se junta su boda con nuestras vacaciones her wedding clashes o coincides with our Br holidays o US vacation;
    ¡caramba, se nos junta todo! God, it never rains but it pours!;
    se junta el hambre con las ganas de comer it's one thing on top of another
    6. [copular] to copulate, to mate
    * * *
    v/r
    1 ( reunirse) meet, assemble
    2 de pareja: empezar a salir start going out; empezar a vivir juntos move in together
    3
    :
    4 de caminos, ríos meet, join
    * * *
    vr
    1) : to join together
    2) : to socialize, to get together
    * * *
    1. (ponerse juntos) to move closer together
    2. (reunirse) to get together

    Spanish-English dictionary > juntarse

  • 19 podré

    m.
    pus, corrupted blood.
    * * *
    SF pus
    * * *
    * * *
    * * *
    podré, etc
    poder1 (↑ poder (1))
    * * *

    Del verbo poder: ( conjugate poder)

    podré es:

    1ª persona singular (yo) futuro indicativo

    Multiple Entries:
    poder    
    podré
    poder 1 ( conjugate poder) v aux
    1 ( tener la capacidad o posibilidad de):

    no puedo pagar tanto I can't pay that much;
    no podía dormir I couldn't sleep;
    no va a podré venir he won't be able to come;
    no pudo asistir he was unable to o he couldn't attend;
    ¿pudiste hacerlo sola? were you able to do it on your own?
    2

    ¿puedo servirme otro? can o may I have another one?;

    ¿podría irme más temprano hoy? could I leave earlier today?;
    puedes hacer lo que quieras you can do whatever you like;
    no puede comer sal he isn't allowed to eat salt;
    ¿se puede? — ¡adelante! may I?come in;
    aquí no se puede fumar smoking is not allowed here

    ¿puedes bajar un momento? can you come down for a moment?;

    ¿podrías hacerme un favor? could you do me a favor?
    3 ( expresando derecho moral):

    4 (en quejas, reproches): podías or podrías haberme avisado you could o might have warned me!
    ( con idea de esfuerzo)
    1 podré con algo/algn:
    ¿puedes con todo eso? can you manage all that?;

    no puedo con este niño I can't cope with this child;
    estoy que no puedo más ( cansado) I'm exhausted;

    ( lleno) I can't eat anything else;

    2 (con idea de eventualidad, posibilidad): te podrías or podías haber matado you could have killed yourself!;

    podría volver a ocurrir it could happen again;
    no pudo ser it wasn't possible;
    puede (ser) que tengas razón you may o could be right;
    puede que sí, puede que no maybe, maybe not
    3 (Méx) ( doler):

    poder 2 sustantivo masculino
    1
    a) (control, influencia) power;


    estamos en su podré we are in her power
    b) (Pol)


    estar en el podré to be in power;
    tomar el podré to take o seize power
    2 ( posesión):
    la carta está en podré de … the letter is in the hands of …

    3
    a) (derecho, atribución) power;



    ( hecho ante notario) power of attorney;
    casarse por podré (AmL) or (Esp) por podrées to get married by proxy
    4
    a) (capacidad, facultad) power;


    podré adquisitivo purchasing power
    b) (de motor, aparato) power

    podré,
    etc see poder 1

    poder 1 sustantivo masculino power
    Jur por poderes, by proxy
    Econ poder adquisitivo, purchasing power
    poder 2
    I verbo transitivo
    1 (tener capacidad) to be able to, can: no puedo evitarlo, I can't help it
    podías habernos avisado, you could/ might have warned us
    2 (tener derecho o autorización) may, might, can
    ¿puedo repetir?, may I have a second helping?
    no puede tomar carne de cerdo, he can't eat pork
    las mujeres ya pueden votar, women can already vote
    3 (uso impers) may, might: puede que la vea luego, I might see her later
    puede que sí, puede que no, maybe, maybe not
    II verbo intransitivo
    1 to cope [con, with]: no puedo con todo, I can't cope
    2 (vencer, tener más fuerza) to be stronger than
    En el presente, can y to be able to son sinónimos. Sin embargo, en el pasado could significa que podías hacer algo, mientras que was o were able to significa que, además de poder hacerlo, lo hiciste: I could tell him the truth. Podía decirle la verdad (no sabemos si lo hice). I was able to tell him the truth. Fui capaz de decirle la verdad (lo hice). En el futuro solo podemos emplear to be able to: I will be able to do it tomorrow. Podré hacerlo mañana.
    Para expresar posibilidad puedes usar may, could o might. La diferencia consiste en el grado de probabilidad que sugieren. Recuerda que may se refiere a hechos más probables que might o could: Puede que llueva mañana. It may rain tomorrow (crees que es posible). It might/ could rain tomorrow (crees que la posibilidad es más remota).

    ' podré' also found in these entries:
    Spanish:
    calcular
    - consiguientemente
    - poder
    - apenas
    - así
    English:
    augment
    - shall
    * * *

    Spanish-English dictionary > podré

  • 20 podré

    Del verbo poder: ( conjugate poder) \ \
    podré es: \ \
    1ª persona singular (yo) futuro indicativo
    Multiple Entries: poder     podré
    poder 1 ( conjugate poder) v aux 1 ( tener la capacidad o posibilidad de): no puedo pagar tanto I can't pay that much; no podía dormir I couldn't sleep; no va a podré venir he won't be able to come; no pudo asistir he was unable to o he couldn't attend; ¿pudiste hacerlo sola? were you able to do it on your own? 2
    ¿puedo servirme otro? can o may I have another one?;
    ¿podría irme más temprano hoy? could I leave earlier today?; puedes hacer lo que quieras you can do whatever you like; no puede comer sal he isn't allowed to eat salt; ¿se puede? — ¡adelante! may I?come in; aquí no se puede fumar smoking is not allowed here
    ¿puedes bajar un momento? can you come down for a moment?;
    ¿podrías hacerme un favor? could you do me a favor? 3 ( expresando derecho moral): 4 (en quejas, reproches): podías or podrías haberme avisado you could o might have warned me! ( con idea de esfuerzo) 1 podré con algo/algn:
    ¿puedes con todo eso? can you manage all that?;
    no puedo con este niño I can't cope with this child; estoy que no puedo más ( cansado) I'm exhausted; ( lleno) I can't eat anything else; 2 (con idea de eventualidad, posibilidad): te podrías or podías haber matado you could have killed yourself!; podría volver a ocurrir it could happen again; no pudo ser it wasn't possible; puede (ser) que tengas razón you may o could be right; puede que sí, puede que no maybe, maybe not 3 (Méx) ( doler):
    poder 2 sustantivo masculino 1
    a) (control, influencia) power;
    estamos en su podré we are in her power
    b) (Pol)
    estar en el podré to be in power; tomar el podré to take o seize power 2 ( posesión):
    la carta está en podré de … the letter is in the hands of …
    3
    a) (derecho, atribución) power;
    ( hecho ante notario) power of attorney; casarse por podré (AmL) or (Esp) por podrées to get married by proxy 4
    a) (capacidad, facultad) power;
    podré adquisitivo purchasing power
    b) (de motor, aparato) power

    podré,
    etc see poder 1

    poder 1 sustantivo masculino power Jur por poderes, by proxy Econ poder adquisitivo, purchasing power
    poder 2
    I verbo transitivo
    1 (tener capacidad) to be able to, can: no puedo evitarlo, I can't help it
    podías habernos avisado, you could/ might have warned us
    2 (tener derecho o autorización) may, might, can
    ¿puedo repetir?, may I have a second helping?
    no puede tomar carne de cerdo, he can't eat pork
    las mujeres ya pueden votar, women can already vote
    3 (uso impers) may, might: puede que la vea luego, I might see her later
    puede que sí, puede que no, maybe, maybe not
    II verbo intransitivo
    1 to cope [con, with]: no puedo con todo, I can't cope
    2 (vencer, tener más fuerza) to be stronger than En el presente, can y to be able to son sinónimos. Sin embargo, en el pasado could significa que podías hacer algo, mientras que was o were able to significa que, además de poder hacerlo, lo hiciste: I could tell him the truth. Podía decirle la verdad (no sabemos si lo hice). I was able to tell him the truth. Fui capaz de decirle la verdad (lo hice). En el futuro solo podemos emplear to be able to: I will be able to do it tomorrow. Podré hacerlo mañana. Para expresar posibilidad puedes usar may, could o might. La diferencia consiste en el grado de probabilidad que sugieren. Recuerda que may se refiere a hechos más probables que might o could: Puede que llueva mañana. It may rain tomorrow (crees que es posible). It might/ could rain tomorrow (crees que la posibilidad es más remota). ' podré' also found in these entries: Spanish: calcular - consiguientemente - poder - apenas - así English: augment - shall

    English-spanish dictionary > podré

См. также в других словарях:

  • Expedición Real — Saltar a navegación, búsqueda En la disputa por el trono de España durante la Primera Guerra Carlista, se denomina Expedición Real al intento de Carlos María Isidro de Borbón de tomar Madrid en 1837 y destronar a su sobrina Isabel II, partiendo… …   Wikipedia Español

  • Gastronomía de Brasil — Feijoada. Las influencias indígenas, africanas y portuguesas han hecho de la gastronomía de Brasil una de las más ricas y variadas del mundo. La cocina de Brasil es muy regionalizada, por lo que cada zona posee sus propios platos típicos que, a… …   Wikipedia Español

  • Ruta Destroy — Saltar a navegación, búsqueda La llamada Ruta Destroy, Ruta del Bakalao como se le conoció más mediáticamente, heredera directa de la movida valenciana, consistió en el mayor movimiento clubbing de España, hecho por y para españoles… …   Wikipedia Español

  • Francisco Franco — Para otros personajes con este mismo nombre, véase Francisco Franco (desambiguación). Francisco Franco …   Wikipedia Español

  • Cantar de mio Cid — Primer folio del manuscrito del Cantar de mio Cid conservado en la Biblioteca Nacional de España …   Wikipedia Español

  • Desastre de Annual — Saltar a navegación, búsqueda Desastre de Annual Parte de Guerra del Rif Cadáveres en Monte Arruit. Cerca de 2.900 soldados españoles murieron el 9 de agosto …   Wikipedia Español

  • Fompedraza — Saltar a navegación, búsqueda Fompedraza Bandera …   Wikipedia Español

  • engullir — (Derivado del lat. gula, garganta.) ► verbo transitivo Comer de forma atropellada y sin apenas masticar la comida. SE CONJUGA COMO mullir * * * engullir (del lat. «in», en, y «gula», garganta) tr. o abs. *Comer o *tragar ↘algo precipitadamente,… …   Enciclopedia Universal

  • Razas de caballos — Anexo:Razas de caballos Saltar a navegación, búsqueda Contenido 1 Caballo andaluz 2 Akhal Teké 3 Albino 4 …   Wikipedia Español

  • La ciudad de las bestias — En este artículo sobre literatura se detectaron los siguientes problemas: Necesita ser wikificado conforme a las convenciones de estilo de Wikipedia. Carece de fuentes o referencias que aparezcan en una fuente acreditada …   Wikipedia Español

  • Marcatoons — Este artículo o sección necesita referencias que aparezcan en una publicación acreditada, como revistas especializadas, monografías, prensa diaria o páginas de Internet fidedignas. Puedes añadirlas así o avisar al autor pr …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»