aliquid+col

ef-fĕro or ecfĕro (cf. Neue, Formenl. 2, 766), extŭli, ēlatum, efferre or ecferre, v. a., to bring or carry out, to bring forth (very freq. and class.).

Lit.

In gen.:

ex navi,

Plaut. Am. 2, 1, 82; cf.

tela, etc., ex aedibus Cethegi,

Cic. Cat. 3, 3 fin.:

argentum jubeo jam intus efferri foras,

Plaut. Bacch. 1, 1, 62; cf. id. ib. 4, 9, 127; id. Most. 2, 1, 58; id. Mil. 4, 8, 4:

argentum ad aliquem,

id. Epid. 5, 1, 27; id. Truc. 3, 1, 16:

machaeram huc,

id. Mil. 2, 5, 53; cf. id. Stich. 2, 2, 28:

puerum extra aedes usquam,

Ter. Hec. 4, 1, 48:

cistellam domo,

id. Eun. 4, 6, 15; cf.:

cibaria sibi quemque domo,

Caes. B. G. 1, 5, 3:

frumentum ab Ilerda,

id. B. C. 1, 78, 1:

piscem de custodia,

Col. 8, 17 fin.:

litteras,

Caes. B. G. 5, 45, 4:

mucronem,

Cic. Cat. 2, 1, 2; cf.:

vexilla, signa, arma (e castris, extra fines, etc.),

Liv. 10, 19; 27, 2; 29, 21; Tac. H. 3, 31 al.:

ferrum a latere deripuit, elatumque deferebat in pectus,

id. A. 1, 35 fin.: Colchis pedem, Enn. ap. Non. 297, 20; so,

pedem,

Verg. A. 2, 657; cf.

pedem aedibus,

Plaut. Bacch. 3, 3, 19:

pedem portā,

Cic. Att. 6, 8, 5; 7, 2, 6; Suet. Tib. 38:

pedem quoquam,

Plaut. Capt. 2, 3, 97:

se hinc (ignis),

Lucr. 6, 89 and 385:

se vallo (equus),

Tac. A. 15, 7:

Furium longius extulit cursus,

Liv. 3, 5; cf.:

Messium impetus per hostes extulit,

id. 4, 29.—

In partic.

Like the Gr. ekpherô, to carry out (of the house) for burial, to bear to the grave, to bury (cf.: cremo, humo, sepelio, prosequor): optumum'st Loces illum efferendum;

nam jam credo mortuus est,

Plaut. Aul. 3, 6, 32; id. Most. 4, 3, 8 sqq.; Ter. And. 1, 1, 90 Don. and Ruhnk.; 1, 1, 101; Cic. N. D. 3, 32, 80; Nep. Att. 17; Liv. 2, 33; 3, 18 fin.; Quint. 8, 5, 21; Suet. Aug. 99; Hor. S. 2, 5, 85; Vulg. Luc. 7, 12.—

Transf.: meo unius funere elata populi Romani esset res publica, carried to burial, i. e. overthrown, destroyed, Liv. 28, 28; 24, 22; 31, 29.—

Of a fruit-bearing soil, to bring forth, bear, produce:

id, quod agri efferant,

Cic. Rep. 2, 4 fin.; id. Brut. 4, 16; cf. also id. Verr. 2, 3, 47 fin.; 86 al.—

Transf.:

ea, quae efferant aliquid ex sese, perfectiores habere naturas quam, etc.,

Cic. N. D. 2, 33 fin.; cf. Quint. 10, 1, 109; poet.:

(Italia) genus acre virum,

Verg. G. 2, 169.—

Of motion in an upward direction (cf.: erigo and educo, II. B. 1.), to lift up, elevate, raise, exalt, Lucil. ap. Non. 297, 25:

aliquem in murum,

Caes. B. G. 7, 47 fin.:

pars operis in altitudinem turris elata,

id. B. C. 2, 8 fin.; cf. Quint. 11, 3, 103; and Suet. Calig. 32:

corvus e conspectu elatus,

Liv. 7, 26:

pulvis elatus,

id. 4, 33:

elata super capita scuta,

Tac. H. 3, 27: jubar (luna), Petron. Poët. 89, 2, 54; poet.:

caput Auctumnus agris extulit,

Hor. Epod. 2, 18.

Trop.

To set forth, spread abroad, utter, publish, proclaim:

clamorem,

to raise, Plaut. Am. 1, 1, 73:

quod neque in vulgum disciplinam efferri velint, neque, etc.,

Caes. B. G. 6, 14, 4; cf. Plin. 2, 12, 9:

vocem ejus in vulgus,

Tac. A. 12, 21:

tuum peccatum foras,

Ter. Phorm. 5, 7, 65 Ruhnk.:

hoc foras,

Cic. Phil. 10, 3; so,

clandestina consilia,

Caes. B. G. 7, 1, 6:

rem,

id. ib. 7, 2, 2:

has meas ineptias,

Cic. de Or. 1, 24, 111:

divinitus dicta,

id. ib. 3, 1 fin. et saep.—With a rel. clause:

posteaquam in volgus militum elatum est, qua arrogantia in colloquio Ariovistus usus, etc.,

Caes. B. G. 1, 46, 4.—

In partic., of speech, to utter, pronounce, express, declare:

verbum de verbo expressum extulit,

Ter. Ad. prol. 11:

ut verba inter se ra tione conjuncta sententiam efferant,

Varr. L. L. 8, § 1 Müll.:

si graves sententiae inconditis verbis efferuntur,

Cic. Or. 44, 150; cf. Quint. 9, 4, 13:

quae incisim aut membratim efferuntur, ea, etc.,

Cic. Or. 67; cf. Quint. 9, 4, 33; 8, 3, 40; 10, 2, 17: pleraque utroque modo efferuntur, luxuriatur, luxuriat, etc., id. 9, 3, 7; cf. id. 1, 5, 16; 64; 2, 14, 2.—

In the pass., qs. to be carried out of one's self by passions, feelings, etc.; to be carried away, transported, hurried away: usque adeo studio atque odio illius efferor ira, Lucil. ap. Cic. Tusc. 4, 21 fin.; so,

studio,

Cic. de Sen. 23, 83; id. Att. 1, 8, 2; id. N. D. 1, 20 fin.; Caes. B. C. 1, 45, 2; cf.

cupiditate,

Cic. Div. 1, 24, 49:

vi naturae atque ingenii,

id. Mur. 31, 65:

laetitia,

id. Deiot. 9, 26 (cf. act.:

comitia ista praeclara, quae me laetitia extulerunt,

id. Fam. 2, 10):

incredibili gaudio,

id. Fam. 10, 12, 2; cf. id. Rep. 3, 30; Suet. Caes. 22:

voluptate canendi ac saltandi,

id. Calig. 54:

popularitate,

id. Ner. 53.—

(Acc. to I. B. 3.) To raise, elevate, exalt:

pretia alicujus rei,

Varr. R. R. 3, 6 fin.:

quorum animi altius se extulerunt,

Cic. Rep. 3, 3:

aliquem ad summum imperium per omnes honorum gradus,

id. Cat. 1, 11, 28; cf.:

aliquem supra leges,

Tac. A. 2, 34; and:

aliquem geminatis consulatibus,

id. ib. 1, 3; cf. also id. ib. 4, 40:

aliquem pecunia aut honore,

Sall. J. 49, 4:

patriam demersam extuli,

Cic. Sull. 31, 87; cf. Nep. Dion. 6; Cic. Prov. Cons. 14, 34:

aliquem maximis laudibus,

id. Off. 2, 10, 36; cf. Caes. B. C. 3, 87:

aliquem summis laudibus ad caelum,

Cic. Fam. 9, 14; cf. Nep. Dion. 7 fin.:

aliquid maximis laudibus,

Cic. Lael. 7, 24:

aliquem laudibus,

Tac. A. 3, 72:

aliquem verbis,

Cic. de Or. 3, 14, 52:

aliquid versibus,

id. Rep. 1, 14;

and simply aliquid,

id. Verr. 2, 4, 56; Tac. A. 2, 63:

aliquem in summum odium,

id. H. 4, 42; cf.:

rem in summam invidiam,

Quint. 8, 4, 19.—

In partic., with se, to raise, elevate one's self; to rise, advance (cf.:

appareo, eluceo, exsisto): cum (virtus) se extulit et ostendit suum lumen,

Cic. Lael. 27; cf.

so with a figure borrowed from the heavenly bodies: qua in urbe (Athenis) primum se orator extulit,

id. Brut. 7, 26:

volo se efferat in adolescente fecunditas,

id. de Or. 2, 21.—

In a bad sense, with se, or in the [p. 629] pass., to lift up one's self, to carry one's self high; to be puffed up, haughty, proud on account of any thing (the figure being borrowed from a prancing horse; cf. Liv. 30, 20; and Quint. 10, 3, 10):

nec cohibendo efferentem se fortunam, quanto altius elatus erat, eo foedius corruit (Atilius),

Liv. 30, 30:

quod aut cupias ardenter aut adeptus ecferas te insolenter,

Cic. Tusc. 4, 17, 39:

qui enim victoria se ecferunt, quasi victos nos intuentur,

id. Fam. 9, 2, 2; cf.:

se altius et incivilius,

Flor. 1, 26, 8:

sese audacia, scelere atque superbia,

Sall. J. 14, 11:

hic me magnifice effero,

Ter. Heaut. 4, 3, 31:

(fortunati) efferuntur fere fastidio et contumacia,

Cic. Lael. 15, 54:

se efferre in potestate,

to be insolent in office, id. de Or. 2, 84, 342.—Esp. freq. in the part. perf.:

stulta ac barbara arrogantia elati,

Caes. B. C. 3, 59, 3:

recenti victoria,

id. B. G. 5, 47, 4:

spe celeris victoriae,

id. ib. 7, 47, 3:

gloria,

id. B. C. 3, 79, 6:

elatus et inflatus his rebus,

Cic. Agr. 2, 35, 97:

secunda fortuna magnisque opibus,

Nep. Alcib. 7, 3; id. Milt. 7, 2:

elatus ad vanam fiduciam,

Curt. 3, 19, 10;

but also: ad justam fiduciam,

Liv. 27, 8, 7 et saep.—In the act. (rare, and with a fig. perh. borrowed from the wind): is demum vir erit, cujus animum nec prospera (fortuna) flatu suo efferet ( elates, inflates), nec adversa infringet, Liv. 45, 8 fin. —

Ante-class. and very rare, to carry out to the end, to support, endure: laborem, Att. ap. Cic. Sest. 48; cf.: malum patiendo, to get rid of, do away with, Cic. Poët. Tusc. 4, 29, 63 (but not in Lucr. 1, 141, where the better reading is sufferre).—Hence, ēlā-tus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 3. and II. C. 2.), exalted, lofty, high (rare; cf.: superbus, insolens, arrogans, etc.).

Lit.:

modo in elatiora modo in depressiora clivi,

Col. 2, 4, 10:

elatissimae lucernae,

Tert. Apol. 53.—

Trop.:

animus magnus elatusque,

Cic. Off. 1, 18, 61; id. Tusc. 1, 40, 96:

verba,

high-sounding, id. Or. 36, 124;

hoc casu elatior Julianus,

Amm. 21, 4, 7; Vulg. Rom. 1, 30:

insula opibus,

Nep. Milt. 7, 2. — Adv.: ēlāte, loftily, proudly:

elate et ample loqui, opp. humiliter demisseque sentire,

Cic. Tusc. 5, 9:

dicere (opp. summisse),

id. Opt. Gen. 4, 10.— Comp.:

se gerere,

Nep. Paus. 2, 3:

elatius et arrogantius praefatur,

Gell. 9, 15, 4.

ef-fĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [ex-ferus], to make wild, savage, fierce (class.; most freq. since the Aug. per.).

Physically:

terram immanitate beluarum efferari,

Cic. N. D. 2, 39, 99:

speciem oris,

Liv. 2, 23; cf.

vultum,

Suet. Calig. 50:

efferantia sese ulcera,

becoming aggravated, malignant, Plin. 26, 14, 87, § 146.— Poet.:

Mars efferat aurum,

i. e. works up into weapons, Stat. Achill. 1, 425; cf.:

homo qui magnae artis subtilitate tantum efferavit argentum,

i. e. wrought into the figures of beasts, App. M. 5, p. 159, 14.—

Mentally:

gentes sic immanitate efferatae,

Cic. N. D. 1, 23; cf. id. Tusc. 4, 14, 32:

militem dux ipse efferavit,

Liv. 23, 5; cf. id. 2, 29:

animos,

id. 1, 19; 25, 26:

ingenia,

Curt. 8, 2; 9, 19:

efferavit ea caedes Thebanos omnes ad exsecrabile odium Romanorum,

exasperated, Liv. 33, 29; cf. Vulg. Dan. 8, 7.—Hence, effĕrātus, a, um, P. a., wild, savage, fierce:

sunt enim multa ecferata et immania, quaedam autem humanitatis quoque habent primam speciem,

Cic. Tusc. 4, 14, 32:

vultus,

Petr. 82, 1:

animi,

Vulg. 2 Macc. 5, 11.— Comp.:

mores ritusque,

Liv. 34, 24.— Sup.:

effectus,

Sen. Ep. 121, 4:

canes in homines,

Jul. Val. Rer. Gest. Alex. M. 3, 18.— Adv.: effĕrāte, fiercely:

saevire,

Lact. 5, 20, 10.

pōno, pŏsŭi (Plaut. posīvi), pŏsĭtum, 3 (old form of perf. POSEIVEI, Inscr. Orell. 3308:

posivi,

Plaut. Ps. 5, 1, 35: posivimus, id. Fragm. ap. Prisc. p. 898 P.:

posiverunt, Cato, R. R. praef. 1: posiveris,

id. ib. 4, 1; Plaut. Trin. 1, 2, 108: POSIER unt, Inscr. Orell. 5061:

POSIT, contr. from posivit,

ib. 71; 732; 1475; 3087 al.; part. perf. sync. postus, a, um, Lucr. 1, 1059; 3, 87; 6, 965), v. a. [for posno, posino, from old prep. port, = proti, pros, and sino; cf.: porricio, pollingo, etc., and v. pro, sino], to put or set down a person or thing, to put, place, set, lay, etc. (syn.: colloco, statuo); constr. with acc. alone, or with in and abl., or with adv. of place; sometimes with in and acc., or absol.; v. infra.

Lit.

In gen.:

tabulas in aerario ponere,

Caes. B. C. 3, 108:

castra,

to pitch, id. ib. 1, 65 fin.:

castra iniquo loco,

id. ib. 1, 81:

milia passuum tria ab eorum castris castra ponit,

id. B. G. 1, 22 fin.: qui indicabantur, in senatu sunt positi, Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 50:

tabulas obsignatas in publico,

Cic. Fl. 9, 21:

sejuges in Capitolio aurati a P. Cornelio positi,

Liv. 38, 35, 4:

tyrannicidae imago in gymnasio ponatur,

Quint. 7, 7, 5; cf. id. 1, 7, 12:

collum in Pulvere,

Hor. C. 4, 6, 11; cf.:

artus in litore ponunt,

Verg. A. 1, 173; and with simple abl.:

saxo posuit latus,

Val. Fl. 4, 378:

in curulibus sellis sese posuerunt,

seated themselves, Flor. 1, 13.—With in and acc.: hodierno die primum longo intervallo in possessionem libertatis pedem ponimus, Cic. Phil. 3, 11, 28 B. and K. (Klotz, possessione):

Cyzici in Prytaneum vasa aurea mensae unius posuit,

Liv. 41, 20, 7 Weissenb. ad loc.:

stipes erat, quem... in flammam triplices posuere sorores,

Ov. M. 8, 452:

omnia pone feros in ignes,

id. R. Am. 719:

oleas in solem,

Cato, R. R. 7:

coronam in caput,

Gell. 3, 15, 3.—With sub and abl.:

pone sub curru nimium propinqui,

Hor. C. 1, 22, 21:

fundamenta,

Vulg. 1 Esd. 6, 3:

ubi pedem poneret non habebat,

might set his foot, Cic. Fin. 4, 25, 69:

genu or genua,

to bow the knee, to kneel, Ov. F. 2, 438; 5, 507; Curt. 8, 7, 13:

num genu posuit? num vocem supplicem misit?

id. 4, 6, 28:

oculos,

to cast one's eyes on, Vulg. Jer. 24, 6:

faciem,

to turn one's face, id. ib. 42, 15.—

In partic.

In milit. lang., to place, post, set, station a body of troops:

ibi praesidium ponit,

Caes. B. G. 2, 5:

praesidium ibi,

id. B. C. 1, 47 fin.:

legionem tuendae orae maritimae causā,

id. ib. 3, 34:

insidias contra aliquem,

Cic. Agr. 2, 18, 49.—

To set up, erect, build (mostly poet.):

opus,

Ov. M. 8, 160:

templa,

Verg. A. 6, 19:

aras,

id. ib. 3, 404:

tropaeum,

Nep. Dat. 8, 3; so,

in inscrr., of erecting monuments of any kind: POSVIT, PONENDVM CVRAVIT (usu. abbreviated P. C.), etc.: columna rostrata quae est Duilio in foro posita,

in honor of Duilius, Quint. 1, 7, 12.—

Hence, poet., to form, fashion works of art:

Alcimedon duo pocula fecit... Orpheaque in medio posuit,

Verg. E. 3, 46:

hic saxo liquidis ille coloribus Sollers nunc hominem ponere, nunc deum,

Hor. C. 4, 8, 8.—

To set, set out, plant trees, etc. ( poet. and in postAug. prose;

syn.: planto, sero): pone ordine vites,

Verg. E. 1, 74:

vitem,

Col. 4, 1; cf.:

ille et nefasto te (arbor) posuit die,

planted thee, Hor. C. 2, 13, 1.—

To lay, stake, wager, as a forfeit; to lay down, propose, as a prize: pono pallium;

Ille suum anulum opposuit,

Plaut. Curc. 2, 3, 76:

pocula fagina,

Verg. E. 3, 36:

invitat pretiis animos et praemia ponit,

id. A. 5, 292:

praemia,

id. ib. 5, 486:

praemium,

Liv. 41, 23, 10.—

In business lang., to put out at interest, to loan, to invest (less freq. than collocare): pecuniam in praedio ponere, Cic. Tull. § 15 Orell.; cf.:

pecuniam apud aliquem,

id. Verr. 2, 3, 70, § 165:

dives positis in fenore nummis,

Hor. A. P. 421:

pecuniam Quaerit Kalendis ponere,

id. Epod. 2, 70.—

To place, set, appoint a person as a watch or guard, accuser, etc. (less freq. than apponere):

Dumnorigi custodes ponit, ut, quae agat, scire possit,

Caes. B. G. 1, 20 fin.:

custos frumento publico est positus,

Cic. Fl. 19, 45: alicui accusatorem, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3:

puer super hoc positus officium,

Petr. 56, 8.—

To serve up, set before one at table (rare for the class. apponere), Cato, R. R. 79; so id. ib. 81:

posito pavone,

Hor. S. 2, 2, 23; 2, 4, 14; 2, 6, 64; 2, 8, 91; id. A. P. 422:

positi Bacchi cornua,

Ov. A. A. 1, 231:

vinum,

Petr. 34, 7:

calidum scis ponere sumen,

Pers. 1, 53:

porcum,

Mart. 8, 22, 1:

da Trebio, pone ad Trebium,

Juv. 5, 135.—

To lay aside, take off, put down, lay down, etc. (as clothing, arms, books, the hair or beard, etc., = deponere):

cum pila ludere vellet tunicamque poneret,

Cic. Tusc. 5, 20, 60; cf.:

veste positā,

id. ib. 1, 47, 113:

velamina,

Ov. A. A. 2, 613; cf.:

velamina de corpore,

id. M. 4, 345:

arma,

Caes. B. G. 4, 37:

sarcinam,

Petr. 117, 11:

barbam,

Suet. Calig. 5; cf.:

bicolor positis membrana capillis,

Pers. 3, 10:

libros de manibus,

Cic. Q. Fr. 1, 1, 8, § 23; cf.:

cum posui librum, et mecum ipse coepi cogitare,

id. Tusc. 1, 11, 24.—

To lay out for the grave:

toroque Mortua componar, positaeque det oscula frater,

Ov. M. 9, 503; Verg. A. 2, 644.—Also, to lay in the grave, to bury, inter ( poet. and in post-class. prose;

syn.: sepelio, condo): corpore posto,

Lucr. 3, 871:

te... patriā decedens ponere terrā,

Verg. A. 6, 508; Ov. F. 5, 480:

ubi corpus meum positum fuerit,

Dig. 34, 1, 18 fin.; Inscr. Orell. 4370:

IN HAC CVPA MATER ET FILIVS POSITI SVNT,

ib. 4550; 4495:

HIC POSITVS EST, Inscr. in Boeckh. C. I. Gr. 4156: CINERES,

Inscr. Orell. 4393; 4489.—

Ponere calculum or calculos, transf., to weigh carefully, to ponder, consider:

si bene calculum ponas,

Petr. 115, 16:

examina tecum, omnesque, quos ego movi, in utrāque parte calculos pone,

Plin. Ep. 2, 19 fin. —

To arrange, deck, set in order (cf. compono):

qui suas ponunt in statione comas,

Ov. A. A. 3, 434:

quid totiens positas fingis, inepta, comas?

id. ib. 1, 306; cf. id. H. 4, 77; id. M. 1, 477.—

To subdue, calm, allay, quiet:

quo non arbiter Hadriae Major, tollere seu ponere vult freta,

Hor. C. 1, 3, 16:

magnos cum ponunt aequora motus,

Prop. 4 (5), 14, 31.—Hence, neutr., of the winds, to fall, abate ( poet. and late Lat.):

cum venti posuere omnisque repente resedit Flatus,

Verg. A. 7, 27:

tum Zephyri posuere,

id. ib. 10, 103:

simul ac ventus posuit,

Gell. 2, 30, 2.

Trop.

In gen., to set, place, put, lay a thing anywhere: noenum ponebat rumores ante salutem, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 314 Vahl.):

pone ante oculos laetitiam senatūs,

Cic. Phil. 2, 45, 115:

at te apud eum, di boni! quantā in gratiā posui,

id. Att. 6, 6, 4; cf. id. ib. 5, 11, 6; 6, 1, 22: ponite me ei (Appio) in gratiā, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 5:

apud Lentulum ponam te in gratiā,

Cic. Att. 5, 3, 3 B. and K. (Orell. gratiam):

se quoque in gratiā reconciliatae pacis ponere,

Liv. 44, 14, 7:

in laude positus,

Cic. Sest. 66, 139:

aliquem in metu non ponere,

i. e. not to fear, id. Top. 13, 55:

virtutum fundamenta in voluptate tamquam in aquā ponere,

id. Fin. 2, 22, 72; cf. id. Pis. 4, 9:

aliquid in conspectu animi,

id. de Or. 3, 40, 161; cf.:

sub uno aspectu ponere,

Q. Cic. Petit. Cons. 1, 1: ponendus est ille ambitus, non abiciendus, to lay down gently, i. e. close gracefully, Cic. Or. 59, 199:

super cor,

to lay to heart, Vulg. Mal. 2, 2.—With in and acc.:

te in crimen populo ponat atque infamiam,

Plaut. Trin. 3, 3, 11.—Elliptically: et quidem cum in mentem venit, ponor ad scribendum, when it occurs to Cœsar, he sets me (i. e. my name) to the Senate's decrees, Cic. Fam. 9, 15, 4.—

In partic.

Ponere aliquid in aliquā re, to put or place a thing in something, to cause a thing to rest or depend upon:

credibile non est, quantum ego in consiliis et prudentiā tuā, quantum in amore et fide ponam,

Cic. Att. 2, 23, 3:

spem in aliquo,

id. ib. 6, 1, 11:

salutis auxilium in celeritate,

Caes. B. G. 5, 48; cf.:

spem salutis in virtute,

id. ib. 5, 34, 2:

ut in dubio poneret, utrum, etc.,

regarded as doubtful, doubted, Liv. 34, 5, 3: sed haec haud in magno equidem ponam discrimine, I shall attach no great importance to it, id. prooem. § 8.—In pass.: positum esse in aliquā re, to be based or founded upon, to rest upon, depend upon:

ut salutem praesentium, spem reliquorum in vestris sententiis positam esse et defixam putetis,

Cic. Fl. 1, 3; id. Agr. 2, 9, 22:

omnia posita putamus in Planci tui liberalitate,

id. Att. 16, 16, F, 2; id. Or. 8, 27:

in te positum est, ut, etc.,

id. Att. 16, 16, B, § 8. —

To lay out, spend, employ a thing, esp. time, in any thing:

tempus in cogitatione ponere,

Cic. de Or. 3, 5, 17:

si in hac curā vita mihi ponenda sit,

id. Fam. 9, 24, 4:

diem totum in considerandā causā,

id. Brut. 22, 87; cf. id. Fam. 5, 21, 1; id. Att. 6, 2, 6:

sumptum,

id. Q. Fr. 3, 1, 2; id. Fam. 13, 54 fin.; cf.:

totum animum atque omnem curam, operam diligentiamque suam in petitione,

id. Mur. 22, 45:

id multo tum faciemus liberius totosque nos in contemplandis rebus perspiciendisque ponemus,

id. Tusc. 1, 19, 44:

apud gratissimum hominem beneficium ponere,

id. Fam. 13, 55 fin.:

itinera enim ita facit, ut multos dies in oppidum ponat,

id. Att. 11, 22, 2.—

To put, place, count, reckon, consider a thing in or among certain things:

mortem in malis,

Cic. Fin. 3, 8, 29:

in beneficii loco,

id. Fam. 15, 4, 12; id. Cat. 2, 9, 20:

si quis motus populi factus esset, id C. Norbano in fraude capitali esse ponendum,

id. de Or. 2, 48, 199:

in laude,

to regard as praiseworthy, id. Top. 18, 71:

in vitiis poni,

to be regarded as a fault, Nep. Epam. 1, 2.—

To appoint, ordain, make something:

leges,

Cic. Verr. 2, 5, 11, § 28:

festos laetosque ritus,

Tac. H. 5, 5 fin.:

ut male posuimus initia, sic cetera sequentur,

Cic. Att. 10, 18, 2:

ne tu in spem ponas me bonae frugi fore,

to hope for, reckon upon, Plaut. Capt. 5, 2, 4 Fleck.: nomen, to apply or give a name (= imponere):

sunt enim rebus novis nova ponenda nomina,

Cic. N. D. 1, 17, 44; id. Tusc. 3, 5, 10; Verg. A. 7, 63:

qui tibi nomen Insano posuere,

Hor. S. 2, 3, 48: rationem, to furnish an account, to [p. 1397] reckon, Suet. Oth. 7; cf. Col. 1, 3:

pecuniae,

Dig. 46, 3, 89.—

To make or render vows or votive offerings to the gods:

Veneri ponere vota,

Prop. 3, 12, 18:

nunc ego victrices lauro redimire tabellas, Nec Veneris mediā ponere in aede morer,

Ov. Am. 1, 11, 25:

hic ponite lucida Funalia et vectes,

Hor. C. 3, 26, 6:

libatum agricolae ponitur ante deo,

Tib. 1, 1, 14; Ov. M. 3, 506:

ex praedā tripodem aureum Delphi posuit,

Nep. Paus. 2, 3.—

In speaking or writing, to lay down as true, to state, assume, assert, maintain, allege, take for granted, etc.:

quamobrem, ut paulo ante posui, si, etc.,

Cic. Fam. 1, 9, 21; id. Fin. 2, 31, 100:

recte Magnus ille noster, me audiente, posuit in judicio, rem publicam, etc.,

id. Leg. 2, 3, 6: verum pono, esse victum eum;

at, etc.,

Ter. Phorm. 4, 3, 25:

positum sit igitur in primis, etc.,

Cic. Or. 4, 14:

hoc posito atque concesso, esse quandam vim divinam, etc.,

id. Div. 1, 52, 118; cf.:

quo posito, et omnium sensu adprobato,

id. Fin. 3, 8, 29; id. Leg. 2, 19, 48:

pono satis in eo fuisse orationis atque ingenii,

id. Brut. 45, 165:

aliquid pro certo ponere,

Liv. 10, 9 fin.:

nunc rem ipsam ponamus quam illi non negant... Est haec res posita, quae ab adversario non negatur,

Cic. Caecin. 11, 32.—

Esp.: exemplum ponere, to cite an instance:

eorum quae constant exempla ponemus,

Cic. Inv. 1, 38, 68:

perspicuo et grandi vitio praeditum posuimus exemplum,

id. ib. 1, 47, 88:

ab adjunctis antea posui exemplum,

id. Top. 11, 50:

horum exempla posui ex jure civili,

id. ib. 14, 58:

horum generum ex Cicerone exempla ponamus,

Quint. 5, 11, 11; 6, 3, 108 al.—

To set before the mind, represent, describe:

nec ponere lucum Artifices, nec, etc.,

Pers. 1, 70:

pone Tigellinum,

Juv. 1, 155.—

To propose, offer, fix upon a theme for discussion (= proponere):

mihi nunc vos quaestiunculam, de quā meo arbitratu loquar, ponitis?

Cic. de Or. 1, 22, 102; 2, 1, 2:

ponere aliquid, ad quod audiam, si tibi non est molestum, volo,

id. Fat. 2, 4; cf.:

ponere jubebam, de quo quis audire vellet,

id. Tusc. 1, 4, 7:

ponere praemium,

Liv. 39, 17, 1; and impers. pass.:

doctorum est ista consuetudo eaque Graecorum, ut iis ponatur, de quo disputent quamvis subito,

id. Lael. 5, 17; so,

cum ita positum esset, videri, etc.,

id. Tusc. 3, 22, 54.—

To put away, leave off, dismiss, forego, lay down, surrender (= deponere):

vitam propera ponere,

Plaut. Curc. 4, 3, 4:

vitia,

Cic. de Or. 3, 12, 46:

dolorem,

id. Tusc. 3, 28, 66: inimicitias, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6:

curas,

Liv. 1, 19:

metum,

Plin. Ep. 5, 6:

iram,

Hor. A. P. 160:

moras,

id. C. 4, 12, 25; Ov. F. 2, 816:

animos feroces,

Liv. 8, 1:

corda ferocia,

Verg. A. 1, 302:

vires (flammae),

id. ib. 5, 681:

ipsum rudimentum adulescentiae bello lacessentem Romanos posuisse,

had obtained his first experience, Liv. 31, 11 fin.; Suet. Ner. 22; also,

tirocinium,

Just. 12, 4, 6:

animam,

to lay down life, Vulg. Johan. 10, 15; 17.—Esp., milit. t. t.: arma ponere (= deponere), to lay down arms, yield, surrender:

Nepesinis inde edictum ut arma ponant,

Liv. 6, 10, 5:

dedi imperatorem, arma poni jubet,

id. 4, 10, 3; cf.:

positis armis,

id. 35, 36, 4; id. Epit. 88.—

To make, cause to be (eccl. Lat.):

cornu tuum ponam ferreum,

Vulg. Mich. 4, 13:

posuit me desolatam,

id. Thren. 3, 11; with quasi:

ponam Samariam quasi acervum,

id. Mich. 1, 6; with in and acc.:

posuerunt eam in ruinam,

id. Isa. 23, 13.—

To assume, suppose, put a case (of mere suppositions; only late Lat.; cf. 6 supra): pone tamen ab evangelistis scriptum, Ambros. de Fide, 5, 16, 194; Ps.-Quint. Decl. 273.—Hence, pŏsĭtus, a, um, P. a., of localities, placed, situated; situate, standing, lying anywhere:

Roma in montibus posita,

Cic. Agr. 2, 35, 96:

Delos in Aegaeo mari posita,

id. Imp. Pomp. 18, 55:

portus ex adverso urbi positus,

Liv. 45, 5:

tumulus opportune ad id positus,

id. 28, 13:

urbs alieno solo posita,

id. 4, 17.— Poet.:

somno positus = sopitus,

lulled to sleep, Verg. A. 4, 527.

postŭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [posco], to ask, demand, require, request, desire (syn.: posco, flagito, peto); constr. with aliquid, aliquid ab aliquo, aliquem aliquid, with ut ( ne), de, with inf., or absol.

In gen.:

incipiunt postulare, poscere, minari,

Cic. Verr. 2, 3, 34, § 78:

nemo inventus est tam audax, qui posceret, nemo tam impudens qui postularet ut venderet,

id. ib. 2, 4, 20, § 44; cf. Liv. 2, 45; 3, 19:

tametsi causa postulat, tamen quia postulat, non flagitat, praeteribo,

Cic. Quint. 3, 13:

postulabat autem magis quam petebat, ut, etc.,

Curt. 4, 1, 8:

dehinc postulo, sive aequom est, te oro, ut, etc.,

Ter. And. 1, 2, 19:

ita volo itaque postulo ut fiat,

id. ib. 3, 3, 18; Plaut. Aul. 4, 10, 27:

suom jus postulat,

Ter. Ad. 2, 1, 47; cf.:

aequom postulat, da veniam,

id. And. 5, 3, 30; and:

quid est? num iniquom postulo?

id. Phorm. 2, 3, 64:

nunc hic dies alios mores postulat,

id. And. 1, 2, 18:

fidem publicam,

Cic. Att. 2, 24, 2:

istud, quod postulas,

id. Rep. 1, 20, 33; id. Lael. 2, 9:

ad senatum venire auxilium postulatum,

Caes. B. G. 1, 31:

deliberandi sibi unum diem postulavit,

Cic. N. D. 1, 22, 60; cf.:

noctem sibi ad deliberandum postulavit,

id. Sest. 34, 74:

postulo abs te, ut, etc.,

Plaut. Capt. 5, 1, 18:

postulatur a te jam diu vel flagitatur potius historia,

Cic. Leg. 1, 5:

quom maxime abs te postulo atque oro, ut, etc.,

Ter. And. 5, 1, 4; and:

quidvis ab amico postulare,

Cic. Lael. 10, 35; cf. in pass.:

cum aliquid ab amicis postularetur,

id. ib.:

orationes a me duas postulas,

id. Att. 2, 7, 1:

quod principes civitatum a me postulassent,

id. Fam. 3, 8, 5; cf. infra the passages with an object-clause.—With ut ( ne):

quodam modo postulat, ut, etc.,

Cic. Att. 10, 4, 2:

postulatum est, ut Bibuli sententia divideretur,

id. Fam. 1, 2, 1 (for other examples with ut, v. supra):

legatos ad Bocchum mittit postulatum, ne sine causā hostis populo Romano fieret,

Sall. J. 83, 1.—With subj. alone:

qui postularent, eos qui sibi Galliaeque bellum intulissent, sibi dederent,

Caes. B. G. 4, 16, 3.—With de:

sapientes homines a senatu de foedere postulaverunt,

Cic. Balb. 15, 34:

Ariovistus legatos ad eum mittit, quod antea de colloquio postulasset, id per se fieri licere,

Caes. B. G. 1, 42.—With inf., freq. to be rendered, to wish, like, want: qui lepide postulat alterum frustrari, Enn. ap. Gell. 18, 2, 7 (Sat. 32 Vahl.):

hic postulat se Romae absolvi, qui, etc.,

Cic. Verr. 2, 3, 60, § 138:

o facinus impudicum! quam liberam esse oporteat, servire postulare,

Plaut. Rud. 2, 3, 62; id. Men. 2, 3, 88:

me ducere istis dictis postulas?

Ter. And. 4, 1, 20; id. Eun. 1, 1, 16:

(lupinum) ne spargi quidem postulat decidens sponte,

Plin. 18, 14, 36, § 135:

si me tibi praemandere postulas,

Gell. 4, 1, 11.—With a double object: quas (sollicitudines) levare tua te prudentia postulat, demands of you, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2. —With nom. and inf.:

qui postulat deus credi,

Curt. 6, 11, 24.—

In partic., in jurid. lang.

To summon, arraign before a court, to prosecute, accuse, impeach (syn.: accuso, insimulo); constr. class. usu. with de and abl., post-Aug. also with gen.):

Gabinium tres adhuc factiones postulant: L. Lentulus, qui jam de majestate postulavit,

Cic. Q. Fr. 3, 1, 5, § 15:

aliquem apud praetorem de pecuniis repetundis,

id. Cornel. Fragm. 1:

aliquem repetundis,

Tac. A. 3, 38:

aliquem majestatis,

id. ib. 1, 74:

aliquem repetundarum,

Suet. Caes. 4: aliquem aliquā lege, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3:

aliquem ex aliquā causā reum,

Plin. 33, 2, 8, § 33:

aliquem impietatis reum,

Plin. Ep. 7, 33, 7:

aliquem injuriarum,

Suet. Aug. 56 fin.:

aliquem capitis,

Dig. 46, 1, 53:

qui (infames) postulare prohibentur,

Paul. Sent. 1, 2, 1.—

To demand a writ or leave to prosecute, from the prætor or other magistrate:

postulare est desiderium suum vel amici sui in jure apud eum qui jurisdictioni praeest exponere vel alterius desiderio contradicere, etc.,

Dig. 3, 1, 1; cf.

this whole section: De postulando: in aliquem delationem nominis postulare,

Cic. Div. in Caecil. 20, 64:

postulare servos in quaestionem,

id. Rosc. Am. 28, 77:

quaestionem,

Liv. 2, 29, 5.—

For the usual expostulare, to complain of one:

quom patrem adeas postulatum,

Plaut. Bacch. 3, 3, 38 (but in id. Mil. 2, 6, 35, the correct read. is expostulare; v. Ritschl ad h. l.).—

Postulare votum (lit. to ask a desire, i. e.), to vow, App. Flor. init. —

Of the seller, to demand a price, ask (post-class. for posco):

pro eis (libris) trecentos Philippeos postulasse,

Lact. 1, 6, 10; cf.:

accipe victori populus quod postulat aurum,

Juv. 7, 243. —

Transf., of things.

To contain, measure:

jugerum sex modios seminis postulat,

Col. 2, 9, 17.—

To need, require:

cepina magis frequenter subactam postulat terram,

Col. 11, 3, 56.—Hence, po-stŭlātum, i, n.; usually in plur.: po-stŭlāta, ōrum, a demand, request (class.):

intolerabilia postulata,

Cic. Fam. 12, 4, 1; id. Phil. 12, 12, 28: deferre postulata alicujus ad aliquem, Caes. B. C. 1, 9:

cognoscere de postulatis alicujus,

id. B. G. 4, 11 fin.:

postulata facere,

Nep. Alcib. 8, 4.

postŭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [posco], to ask, demand, require, request, desire (syn.: posco, flagito, peto); constr. with aliquid, aliquid ab aliquo, aliquem aliquid, with ut ( ne), de, with inf., or absol.

In gen.:

incipiunt postulare, poscere, minari,

Cic. Verr. 2, 3, 34, § 78:

nemo inventus est tam audax, qui posceret, nemo tam impudens qui postularet ut venderet,

id. ib. 2, 4, 20, § 44; cf. Liv. 2, 45; 3, 19:

tametsi causa postulat, tamen quia postulat, non flagitat, praeteribo,

Cic. Quint. 3, 13:

postulabat autem magis quam petebat, ut, etc.,

Curt. 4, 1, 8:

dehinc postulo, sive aequom est, te oro, ut, etc.,

Ter. And. 1, 2, 19:

ita volo itaque postulo ut fiat,

id. ib. 3, 3, 18; Plaut. Aul. 4, 10, 27:

suom jus postulat,

Ter. Ad. 2, 1, 47; cf.:

aequom postulat, da veniam,

id. And. 5, 3, 30; and:

quid est? num iniquom postulo?

id. Phorm. 2, 3, 64:

nunc hic dies alios mores postulat,

id. And. 1, 2, 18:

fidem publicam,

Cic. Att. 2, 24, 2:

istud, quod postulas,

id. Rep. 1, 20, 33; id. Lael. 2, 9:

ad senatum venire auxilium postulatum,

Caes. B. G. 1, 31:

deliberandi sibi unum diem postulavit,

Cic. N. D. 1, 22, 60; cf.:

noctem sibi ad deliberandum postulavit,

id. Sest. 34, 74:

postulo abs te, ut, etc.,

Plaut. Capt. 5, 1, 18:

postulatur a te jam diu vel flagitatur potius historia,

Cic. Leg. 1, 5:

quom maxime abs te postulo atque oro, ut, etc.,

Ter. And. 5, 1, 4; and:

quidvis ab amico postulare,

Cic. Lael. 10, 35; cf. in pass.:

cum aliquid ab amicis postularetur,

id. ib.:

orationes a me duas postulas,

id. Att. 2, 7, 1:

quod principes civitatum a me postulassent,

id. Fam. 3, 8, 5; cf. infra the passages with an object-clause.—With ut ( ne):

quodam modo postulat, ut, etc.,

Cic. Att. 10, 4, 2:

postulatum est, ut Bibuli sententia divideretur,

id. Fam. 1, 2, 1 (for other examples with ut, v. supra):

legatos ad Bocchum mittit postulatum, ne sine causā hostis populo Romano fieret,

Sall. J. 83, 1.—With subj. alone:

qui postularent, eos qui sibi Galliaeque bellum intulissent, sibi dederent,

Caes. B. G. 4, 16, 3.—With de:

sapientes homines a senatu de foedere postulaverunt,

Cic. Balb. 15, 34:

Ariovistus legatos ad eum mittit, quod antea de colloquio postulasset, id per se fieri licere,

Caes. B. G. 1, 42.—With inf., freq. to be rendered, to wish, like, want: qui lepide postulat alterum frustrari, Enn. ap. Gell. 18, 2, 7 (Sat. 32 Vahl.):

hic postulat se Romae absolvi, qui, etc.,

Cic. Verr. 2, 3, 60, § 138:

o facinus impudicum! quam liberam esse oporteat, servire postulare,

Plaut. Rud. 2, 3, 62; id. Men. 2, 3, 88:

me ducere istis dictis postulas?

Ter. And. 4, 1, 20; id. Eun. 1, 1, 16:

(lupinum) ne spargi quidem postulat decidens sponte,

Plin. 18, 14, 36, § 135:

si me tibi praemandere postulas,

Gell. 4, 1, 11.—With a double object: quas (sollicitudines) levare tua te prudentia postulat, demands of you, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2. —With nom. and inf.:

qui postulat deus credi,

Curt. 6, 11, 24.—

In partic., in jurid. lang.

To summon, arraign before a court, to prosecute, accuse, impeach (syn.: accuso, insimulo); constr. class. usu. with de and abl., post-Aug. also with gen.):

Gabinium tres adhuc factiones postulant: L. Lentulus, qui jam de majestate postulavit,

Cic. Q. Fr. 3, 1, 5, § 15:

aliquem apud praetorem de pecuniis repetundis,

id. Cornel. Fragm. 1:

aliquem repetundis,

Tac. A. 3, 38:

aliquem majestatis,

id. ib. 1, 74:

aliquem repetundarum,

Suet. Caes. 4: aliquem aliquā lege, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3:

aliquem ex aliquā causā reum,

Plin. 33, 2, 8, § 33:

aliquem impietatis reum,

Plin. Ep. 7, 33, 7:

aliquem injuriarum,

Suet. Aug. 56 fin.:

aliquem capitis,

Dig. 46, 1, 53:

qui (infames) postulare prohibentur,

Paul. Sent. 1, 2, 1.—

To demand a writ or leave to prosecute, from the prætor or other magistrate:

postulare est desiderium suum vel amici sui in jure apud eum qui jurisdictioni praeest exponere vel alterius desiderio contradicere, etc.,

Dig. 3, 1, 1; cf.

this whole section: De postulando: in aliquem delationem nominis postulare,

Cic. Div. in Caecil. 20, 64:

postulare servos in quaestionem,

id. Rosc. Am. 28, 77:

quaestionem,

Liv. 2, 29, 5.—

For the usual expostulare, to complain of one:

quom patrem adeas postulatum,

Plaut. Bacch. 3, 3, 38 (but in id. Mil. 2, 6, 35, the correct read. is expostulare; v. Ritschl ad h. l.).—

Postulare votum (lit. to ask a desire, i. e.), to vow, App. Flor. init. —

Of the seller, to demand a price, ask (post-class. for posco):

pro eis (libris) trecentos Philippeos postulasse,

Lact. 1, 6, 10; cf.:

accipe victori populus quod postulat aurum,

Juv. 7, 243. —

Transf., of things.

To contain, measure:

jugerum sex modios seminis postulat,

Col. 2, 9, 17.—

To need, require:

cepina magis frequenter subactam postulat terram,

Col. 11, 3, 56.—Hence, po-stŭlātum, i, n.; usually in plur.: po-stŭlāta, ōrum, a demand, request (class.):

intolerabilia postulata,

Cic. Fam. 12, 4, 1; id. Phil. 12, 12, 28: deferre postulata alicujus ad aliquem, Caes. B. C. 1, 9:

cognoscere de postulatis alicujus,

id. B. G. 4, 11 fin.:

postulata facere,

Nep. Alcib. 8, 4.

prōmo, mpsi (msi), mptum (mtum), 3, v. a. [pro-emo], to take, give, or bring out or forth, to produce (freq. and class.; syn.: profero, effero)

Lit.:

si quid tibi opus erit promptu, promito,

Plaut. Cist. 1, 1, 113: Pa. Prompsisti tu illi vinum? Lu. Non prompsi, id. Mil. 3, 2, 16:

pecuniam ex aerario,

Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195:

signa ex aerario prompta,

Liv. 3, 69 fin.:

medicamenta de narthecio,

Cic. Fin. 2, 7, 22:

aurum ex armario,

id. Cael. 21, 52:

libros inde,

id. Fin. 3, 2, 7:

vina dolio,

Hor. Epod. 2, 47:

promptum vagina pugionem,

Tac. A. 15, 54 aliquid in usus, Col. 2, 10, 16: se, to come forth or out:

laetique cavo se robore promunt,

Verg. A. 2, 260:

vites promunt se,

put forth, shoot out, Col. 3, 12, 1.—

Trop.

In gen., to bring, put, or draw forth est aliquid, quod non ex usu forensi...sit promendum et assumendum, Cic. de Or 1, 14, 59:

loci, e quibus argumenta promuntur,

id. Top. 2, 7:

nunc promenda tibi sunt consilia,

id. Att. 9, 18, 2:

promere et exercere justitiam,

Plin. Ep. 1, 10, 10:

nunc illas promite vires,

Verg. A. 5, 191.—

In partic., to bring to light, disclose, utter, tell, express, relate, etc.: percuntanti promere omnia. Plaut. As. 1, 1, 10:

rerum ordinem,

Vell. 2, 48, 6:

magnificam orationem de semet ipso prompsit,

Tac. H. 2, 90. verba, quae sensum animi nostri optime promunt, Quint. 8 praef. §

32: animi voluntatem,

id. 12, 10, 40: promere aliquid loquendo, id. 2, 16, 15:

quid ipse sim secutus promam,

id. 7, 1, 3: qui pueris utile carmen prompturus est, wishes to publish, App. Flor. p 358 med.; cf.:

insignem attenuat deus, Obscura promens,

raising into notice, Hor. C. 1, 34, 14.—Hence, promp-tus ( promtus), a, um, P. a., prop. brought to light, exposed to view; hence,

Visible, apparent, evident, manifest (rare but class.): inimicitiam atque amicitiam in frontem promptam gero, Enn. ap. Gell. 19, 8, 6 (Trag. v 8 Vahl.):

aliud clausum in pectore, aliud promptum in linguā habere,

Sall. C. 10, 5:

tametsi hoc minime latet, quod ita promptum et propositum est, ut, etc.,

Cic. Rosc. Am 40, 118 prompta et aperta, id. Fin. 1, 9, 30:

eminentia et prompta,

id. de Or. 3, 57, 215:

consilia, locos, prompta, occulta noverat,

Tac. A. 2, 20.— Sup.:

nihil se tam clausum neque tam reconditum posse habere, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset,

Cic. Verr. 2, 4, 20, § 42.—

Transf.

At hand, i. e. prepared, ready, quick, prompt, inclined or disposed to or for any thing = paratus, expeditus.

Absol.:

laudat promptos, segniores castigat,

Caes. B. C. 1, 3:

promptissimus homo,

Cic. Verr. 2, 4, 17, § 37:

cetera, quae tibi a multis prompta esse certo scio, a me sunt paratissima,

id. Fam. 4, 13, 6:

fidem alicui promptam expositamque praebere,

id. Caecin. 27, 78:

quorum cognoverat promptam audaciam,

Sall. C. 32, 2:

quod cuique promptum, arma, equos, aurum offerentes,

Tac. A. 1, 71:

sagittae,

Ov. M. 3, 188:

prompta et profluens eloquentia,

Tac. A. 13, 3.— Sup., Just. 22, 2, 12.—

With ad or in aliquid (rarely in aliquū re):

ad bella suscipienda Gallorum aiacer et promptus est animus,

Caes. B. G. 3, 19 fin.:

animus ad defendendam rem publicam, Cic Fam. 3, 11, 4. esse animo prompto ad jocandum,

id. Q. Fr. 2, 13, 1:

homines ad vim prompti, ad seditionem parati,

id. Agr 2, 30, 82:

paratior ad usum forensem promptiorque esse,

id. Div. in Caecil. 13, 41:

promptiores ad nostra pericula,

id. Off. 1, 24, 83:

promptus ad lacessendum certamen, Liv 44, 4, 2: ad injurias vicinorum,

Just. 23, 1, 3:

promptus in pavorem,

Tac. A. 15, 25 fin.:

in adulationes,

id. ib. 15, 61: in latrocinia, Flor 4, 12, 10; cf. in comp.:

promptior in spem,

Tac. Agr. 35 fin.; and in sup.:

Dalmatae in latrocinia promptissimi, Flor 4, 12, 10: celeritas prompta et parata in agendo,

Cic. Brut. 42, 154:

in rebus gerendis promptus,

Nep. Them. 1, 4.—

With pro or adversus (very rare):

utemini nobis etiam promptioribus pro patriā,

Liv. 22, 59, 11:

promptus adversus insontes,

Tac. A. 6, 48 fin. —

With abl.:

non promptus ingenio,

Liv. 4, 3:

linguā promptus,

id. 2, 45 fin.; cf.:

sermone promptus,

Tac. H. 2, 86:

promptus audaciā,

id. A. 1, 57; 14, 40:

promptus animo,

id. ib. 14, 58.— Comp.:

haud quisquam manu promptior erat,

Liv. 2, 56:

promptior linguā quam manu,

Sall. J. 44, 1.—

With gen.:

promptus animi,

Tac. H. 2, 23.— Sup.:

belli promptissimos delegebant, Sall. Fragm. ap. Arus Mess. (H. 2, 13 Dietsch): Plato veritatis omnibus exhibendae promptissimus,

Gell. 10, 22, 1.—

With dat. (rare except in Tacitus):

promptus libertati aut ad mortem animus,

Tac. A. 4, 46:

seditioni,

id. ib. 1, 48:

cuicumque fiagitio,

id. ib. 15, 45:

ultioni,

id. ib. 11, 32:

nullam gentem promptiorem veniae dandae fuisse,

Liv. 25, 16, 12. —

With inf. ( poet.):

promptus metuenda pati,

Luc. 7, 105:

scis ipse, quam promptae superos incessere Thebae,

Stat. Th. 7, 209.—

In gen., brave, courageous: maxime vellem, rem publicam in periculis a promptissumo quoque defendi, Sall. Or. Phil. cont. Lep. (H. 1, 48 Dietsch); Tac. Agr. 3; id. H. 2, 25; 3, 69.—

Easy, practicable:

facilis et prompta defensio,

Cic. de Or. 1, 56, 237:

moenia haudquaquam prompta oppugnanti,

Liv. 23, 1 fin.:

regnum,

Just. 29, 2, 5:

expugnatio,

Tac. A. 1, 68:

possessio,

id. ib. 2, 5:

aditus, obvia comitas,

id. ib. 2, 2 fin.:

promptissima mortis via,

id. ib. 16, 17: promptum est, with inf., it is easy: sed nec mihi dicere promptum, Nec facere est illi, Ov M. 13, 10; Tac. A. 15, 41.—Hence, adv.: promptē (perh. not ante-Aug.).

Readily, quickly, without delay, willingly, promptly:

dare operam,

Tac. A. 15, 52: distribuere pecuniam legatis, Val. Max. 4, 3, 9.— Comp.:

promptius adversari,

Tac. A. 2, 38:

dirumpere imagines (opp. cunctanter),

id. H. 1, 55.— Sup.:

promptissime adesse alicui,

Plin. Ep. 4, 17, 11.—

Easily:

promptius expediam,

Juv. 10, 220:

victoria promptissime licentiam sumministrat,

Val. Max. 6, 5, 1.

sūb-ĭcĭo (less correctly subjĭcĭo; post-Aug. sometimes sŭb-), jēci, jectum, 3, v. a. [sub-jacio].

Lit., to throw, lay, place, or bring under or near (cf. subdo); in all senses construed with acc. and dat., or with acc. and sub and acc.; not with sub and abl. (v. Madvig. ad Cic. Fin. 2, 15, 48; cf. II. B. 2. infra).

In gen.: si parum habet lactis mater, ut subiciat (agnum) sub alterius mammam. Varr. R. R. 2, 1, 20:

manum ventri et sub femina (boum),

Col. 6, 2, 6: nonnulli inter carros rotasque mataras ac tragulas subiciebant, discharged their javelins and darts below, i. e. between the wagons and the wheels, Caes. B. G. 1, 26:

biremes, subjectis scutulis, subduxit,

id. B. C. 3, 40:

ligna et sarmenta circumdare ignemque circum subicere coeperunt,

Cic. Verr. 2, 1, 27, § 69; cf.:

ignes tectis ac moenibus,

id. Cat. 3, 1, 2:

ignem,

id. Rab. Post. 6, 13; Auct. B. Afr. 87, 1; 91, 3; Ov. M. 1, 229 al.:

faces,

Cic. Mil. 35, 98; Vell. 2, 48, 3; Val. Max. 5, 5, 4:

bracchia pallae,

Ov. M. 3, 167:

eburnea collo Bracchia,

id. Am. 3, 7, 7:

scuto sinistram, Canitiem galeae,

id. Tr. 4, 1, 74:

laxiorem sinum sinistro bracchio,

Quint. 11, 3, 146:

umeros lecto,

Val. Max. 4, 1, 12:

pallium togae,

id. 2, 2, 2:

ova gallinis,

Plin. 18, 26, 62, § 231; 10, 59, 79, § 161:

cum tota se luna sub orbem solis subjecisset,

Cic. Rep. 1, 16:

ossa subjecta corpori,

id. N. D. 2, 55, 139 et saep:

sub aspectum omnium rem subicit,

Auct. Her. 4, 47, 60:

res sub oculos,

Quint. 8, 6, 19:

aliquid oculis,

Cic. Or. 40, 139; Liv. 3, 69; Quint. 2, 18, 2:

oves sub umbriferas rupes,

to place near, close to, Varr. R. R. 2, 2, 11:

castris legiones,

Caes. B. C. 3, 56:

aciem suam castris Scipionis,

id. ib. 3, 37:

se iniquis locis,

id. ib. 3, 85:

terram ferro,

to throw up with the share, to plough up, Cic. Leg. 2, 18, 45 Moser N. cr.: corpora saltu Subiciunt in equos, throw up, i. e. mount, Verg. A. 12, 288:

pavidum regem in equum,

to set, Liv. 31, 37:

me e postremo in tertium locum esse subjectum,

have been brought, Cic. Toga Cand. Fragm. p. 522 Orell.: copias integras vulneratis defessisque subiciebat, i. e. put in the place of, substituted, Auct. B. Alex. 26, 2.—Hence ( poet.): se subicere, to mount, grow:

quantum vere novo viridis se subicit alnus,

shoots up, Verg. E. 10, 74:

laurus Parva sub ingenti matris se subicit umbrā,

id. G. 2, 19 Forbig. ad loc.—

In partic.

To hand to, supply:

cum ei libellum malus poëta de populo subjecisset,

Cic. Arch. 10, 25:

ipse manu subicit gladios ac tela ministrat,

Luc. 7, 574.—

To substitute false for true; to forge, counterfeit (syn.:

suppono, substituo): testamenta,

Cic. Phil. 14, 3, 7:

testamentum mariti,

Quint. 9, 2, 73:

locupleti falsum testamentum,

Val. Max. 9, 4, 1:

partum,

Dig. 25, 4, 1 fin.:

falsum aliquid,

Quint. 12, 3, 3:

aes pro auro in pignore dando,

Dig. 13, 7, 36:

fratrem suum,

Just. 1, 9.—

To suborn:

subicitur L. Metellus ab inimicis Caesaris, qui hanc rem distrahat,

Caes. B. C. 1, 33:

testes frequenter subici ab adversario solent,

Quint. 5, 7, 12:

suspitione subjecti petitoris non carebit,

id. 4, 2, 96.

Trop.

In gen.

To submit, subject:

ea quae sub sensus subjecta sunt,

Cic. Ac. 2, 23, 74:

res, quae subjectae sunt sensibus,

id. Fin. 5, 12, 36; id. Ac. 1, 8, 31:

cogitationi aliquid subicere,

submit, id. Clu. 2, 6; Quint. 5, 12, 13;

ait (Epicurus), eos neque intellegere neque videre, sub hanc vocem honestatis quae sit subicienda sententia,

i. e. what meaning is to be attributed to it, Cic. Fin. 2, 15, 48 B. and K.; Madvig. ad loc.; cf.:

huic verbo (voluptas) omnes qui Latine sciunt duas res subiciunt, laetitiam in animo, commotionem suavem jucunditatis in corpore,

id. ib. 2, 4, 13:

dico eum non intellegere interdum, quid sonet haec vox voluptatis, id est, quae res huic voci subiciatur,

id. ib. 2, 2, 6; cf.: quaeritur, quae res ei (nomini) subicienda sit, Quint. 7, 3, 4.—

To substitute:

mutata, in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet,

Cic. Or. 27, 92; so Quint. 3, 6, 28:

aliud pro eo, quod neges,

id. 6, 3, 74 et saep.—

In partic.

Pregn., to place under, to make subject, to subject:

subiciunt se homines imperio alterius et potestati,

i. e. submit, Cic. Off. 2, 6, 22; cf. Caes. B. G. 7, 1:

exteras gentes servitio,

Liv. 26, 49:

Albius et Atrius quibus vos subjecistis,

id. 28, 28, 9:

ut alter alterius imperio subiceretur,

id. 28, 21, 9:

gentem suam dicioni nostrae,

Tac. A. 13, 55; Curt. 8, 1, 37; cf.:

Gallia securibus subjecta,

Caes. B. G. 7, 77:

omnia praeter eam (virtutem) subjecta, sunt sub fortunae dominationem,

Auct. Her. 4, 17, 24:

nos sub eorum potestatem,

id. 2, 31, 50:

matribus familias sub hostilem libidinem subjectis,

id. 4, 8, 12:

sub aspectus omnium rem subjecit,

id. 4, 47, 60; cf.:

deos penatis subjectos esse libidini tribuniciae,

Cic. Dom. 40, 106:

populum senatui,

Val. Max. 8, 9, 1:

si virtus subjecta sub varios incertosque casus famula fortunae est,

Cic. Tusc. 5, 1, 2:

id quod sub eam vim subjectum est,

id. Top. 15, 58:

cujus victus vestitusque necessarius sub praeconem subjectus est,

id. Quint. 15, 49 B. and K.:

bona civium voci praeconis,

id. Off. 2, 23. 83;

for which, simply reliquias spectaculorum,

to expose for sale, Suet. Calig. 38; so,

delatores,

id. Tit. 8:

hiemi navigationem,

to subject, expose, Caes. B. G. 4, 36:

domum periculo,

Quint. 7, 1, 53:

scelus fraudemque nocentis odio civium,

Cic. de Or. 1, 46, 202:

fortunas innocentium fictis auditionibus,

id. Planc. 23, 56:

aliquid calumniae,

Liv. 38, 48.—

To subject or subordinate a particular to a general, to range or treat it under, append it to, etc.; in the pass., to be ranged under or comprised in any thing:

quattuor partes, quae subiciuntur sub vocabulum recti,

Auct. Her. 3, 4, 7 B. and K.:

unum quodque genus exemplorum sub singulos artis locos subicere,

id. 4, 2, 3; cf. with dat.:

formarum certus est numerus, quae cuique generi subiciantur,

Cic. Top. 8, 33:

qui vocabulum sive appellationem nomini subjecerunt tamquam speciem ejus,

Quint. 1, 4, 20; cf.:

sub metum subjecta sunt pigritia, pudor, terror, etc.,

Cic. Tusc. 4, 7, 16; 4, 8, 19; Quint. 3, 5, 1:

fas, justum, etc.... subici possunt honestati,

id. 3, 8, 26:

dicere apte plerique ornatui subiciunt,

id. 1, 5, 1 et saep.—

To place under in succession or order, in speaking or writing, i. e. to place after, let follow, affix, annex, append, subjoin (cf.:

addo, adicio): post orationis figuras tertium quendam subjecit locum,

Quint. 9, 1, 36:

longis (litteris) breves subicere,

id. 9, 4, 34:

B litterae absonam et ipsam S subiciendo,

id. 12, 10, 32:

narrationem prooemio,

id. 4, 2, 24; cf. id. 5, 13, 59:

cur sic opinetur, rationem subicit,

adds, subjoins, Cic. Div. 2, 50, 104:

quod subicit, Pompeianos esse a Sullā impulsos, etc.,

id. Sull. 21, 60:

a quibusdam senatoribus subjectum est,

Liv. 29, 15, 1:

subicit Scrofa: De formā culturae hoc dico, etc.,

Varr. R. R. 1, 7, 2:

non exspectare responsum et statim subicere, etc.,

Quint. 9, 2, 15:

edicto subjecisti, quid in utrumque vestrum esset impensum,

Plin. Pan. 20, 5 et saep.:

vix pauca furenti Subicio,

i. e. answer, reply, Verg. A. 3, 314.—

To comprehend under, collect or embrace in:

per quam res disperse et diffuse dictae unum sub aspectum subiciuntur,

Cic. Inv. 1, 52, 98.—

To bring forward, propose, adduce; to bring to mind, prompt, suggest, etc.:

si meministi id, quod olim dictum est, subice,

Ter. Phorm. 2, 3, 40 Ruhnk.; cf.:

cupio mihi ab illo subici, si quid forte praetereo,

Cic. Verr. 2, 5, 10, § 25:

subiciens, quid dicerem,

id. Fl. 22, 53:

quae dolor querentibus subicit,

Liv. 3, 48; 45, 18:

nec tibi subiciet carmina serus amor,

Prop. 1, 7, 20:

spes est Peliā subjecta creatis,

Ov. M. 7, 304.—Hence, sub-jectus, a, um, P. a.

Of places, lying under or near, bordering upon, neighboring, adjacent:

alter (cingulus terrae) subjectus aquiloni,

Cic. Rep. 6, 20:

Heraclea, quae est subjecta Candaviae,

Caes. B. C. 3, 79:

Ossa,

Ov. M. 1, 155:

rivus castris Scipionis subjectus,

Caes. B. C. 3, 37:

subjectus viae campus,

Liv. 2, 38: Armenia subjecta suo regno (opp. Cappadocia longius remota), Auct. B. Alex. 35, 2; 28, 3: genae deinde ab inferiore parte tutantur subjectae, Cic. N. D. 2, 57, 143.—

(Acc. to II. B. 1.) Subjected, subject:

si quidem Ea (natura deorum) subjecta est ei necessitati,

Cic. N. D. 2, 30, 77:

servitio,

Liv. 26, 49, 8:

subjectior in diem et horam Invidiae,

exposed, Hor. S. 2, 6, 47:

ancipiti fortunae,

Val. Max. 7, 2, ext. 2:

species, quae sunt generi subjectae,

subordinate, Quint. 5, 10, 57:

tum neque subjectus solito nec blandior esto,

submissive, Ov. A. A. 2, 411; cf.:

parcere subjectis et debellare superbos,

Verg. A. 6, 853.— Subst.: sub-jectus, i, m., an inferior, subject:

(vilicus), qui, quid aut qualiter faciendum sit, ab subjecto discit,

Col. 1, 2, 4; 11, 1, 25:

Mithridates ab omnibus subjectis singula exquirens, etc.,

Plin. 25, 2, 3, § 7.—

In the later philos. and gram. lang.: subjec-tum, i, n. (sc. verbum), that which is spoken of, the foundation or subject of a proposition:

omne quicquid dicimus aut subjectum est aut de subjecto aut in subjecto est. Subjectum est prima substantia, quod ipsum nulli accidit alii inseparabiliter, etc.,

Mart. Cap. 4, § 361; App. Dogm. Plat. 3, p. 34, 4 et saep.—

* Adv.: subjectē (cf. B. supra), humbly, submissively:

haec quam potest demississime et subjectissime exponit,

Caes. B. C. 1, 84 fin.

sum, fui, esse (2d pers. es, but usu. es in Plaut and Ter; old forms, indic. pres. esum for sum, acc. to Varr. L. L. 9, § 100 Mull.: essis for es, Att. ap. Non. 200, 30, or Trag. Rel. p. 283 Rib.: simus for sumus, used by Augustus, acc. to Suet. Aug. 87; fut. escit for erit, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 25:

esit, XII. Tab. ap. Fest. s. v. nec, p. 162 Mull.: escunt for erunt,

Cic. Leg. 2, 24, 60, 3, 3, 9; Lucr. 1, 619; perf. fuvimus for fuimus, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 42, 168:

FVVEIT, C. I. L. 1, 1051: fuit,

Plaut. Capt. 3, 4, 23; id. Mil. 3, 1, 159:

fuerim,

id. ib. 4, 8, 54:

fuerit,

id. As. 4, 1, 37; subj. pres. siem, sies, siet, etc., very freq., esp. in Plaut.; e. g. siem, Am. prol. 57; Ter. And. 3, 4, 7:

sies,

Plaut. Am. 3, 2, 43; Ter. And. 2, 5, 13:

siet,

Plaut. Am. prol. 58; Ter. And. 1, 4, 7; Lucr. 3, 101:

sient,

Plaut. Am. 1, 1, 54; Ter. And. 2, 3, 16; cf. Cic. Or. 47, 157; also,

fuam, fuas, etc., regarded by G. Curtius, de Aorist. Lat. Rel. in Studien zur Gr. u. Lat. Gram. 1, 431 sqq., as an aorist: fuam,

Plaut. Bacch. 1, 2, 48; id. Mil. 2, 6, 112: fuas, Liv. Andron. ap. Non 111, 13; Plaut. Capt. 2, 3, 71; 2, 3, 83; id. Pers. 1, 1, 52; id. Trin. 2, 1, 32: fuat, Pac. ap. Non. 111, 8; Carm. ap. Liv. 25, 12; Plaut. Am. 3, 4, 2; id. Aul. 2, 2, 56; id. Capt. 2, 2, 10 et saep.; Ter. Hec. 4, 3, 4; Lucr. 4, 639; Verg. A. 10, 108:

fuant,

Plaut. Bacch. 4, 9, 110; id. Ep. 5, 1, 13; id. Ps. 4, 3, 12: fuvisset, Enn. ap. Gell. 12, 4, 4; part. pres. ens, used by Caesar, acc. to Prisc. p. 1140 P.; and by Sergius Flavius, acc. to Quint. 8, 3, 33; fut. inf. fore for futurum esse, very freq., and so always with partt.; cf. Madv. Gram. § 108; whence, subj. imperf. forem fores, etc., for essem; esp. in conditional sentences and in the histt., but very rare in Cic.; v. Neue, Formenl. 2, 597 sqq.), v. n. [root es; Sanscr. as-mi, and the Greek es-mi, whence eimi; perf. fui; root in Sanscr. bhu, to become; bhavas, condition; Gr. phuô, to beget; cf.: fetus, futuo, etc.], to be, as a verb substantive or a copula.

As a verb substantive, to be.

In gen.

Asserting existence, to be, exist, live:

definitionum duo sunt genera prima: unum earum rerum quae sunt: alterum earum quae intelleguntur. Esse ea dico, quae cerni tangive possunt, ut fundum, aedes, parietem, cetera. Non esse rursus ea dico, quae tangi demonstrarive non possunt, cerni tamen animo atque intellegi possunt, ut si usucapionem, si tutelam, etc.... definias,

Cic. Top. 5, 26 sq.:

si abest, nullus est,

Plaut. Bacch. 2, 2, 16:

nunc illut est, quom me fuisse quam esse nimio mavelim,

id. Capt. 3, 3, 1:

ita paene nulla sibi fuit Phronesium ( = paene mortuus est),

id. Truc. 1, 2, 95:

omne quod eloquimur sic, ut id aut esse dicamus aut non esse,

Cic. de Or. 2, 38, 157:

non statim, quod esse manifestum est, etiam quid sit apparet,

Quint. 3, 6, 81: est locus, Hesperiam quam mortales perhibebant, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 23 Vahl.):

flumen est Arar, quod, etc.,

Caes. B. G. 1, 12:

homo nequissimus omnium qui sunt, qui fuerunt, qui futuri sunt!

Cic. Fam. 11, 21, 1; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

si quos inter societas aut est aut fuit aut futura est,

id. Lael. 22, 83:

nec enim, dum ero, angar ulla re, cum omni vacem culpa: et, si non ero, sensu omnino carebo,

id. Fam. 6, 3, 4:

si modo futuri sumus, erit mihi res opportuna,

id. Att. 11, 4, 1:

si quando erit civitas, erit profecto nobis locus: sin autem non erit, etc.,

id. Fam. 2, 16, 6:

nolite arbitrari, me cum a vobis discessero, nusquam aut nullum fore,

id. Sen. 22, 79:

si erit ulla res publica... sin autem nulla erit,

id. Fam. 2, 16, 5:

fuimus Troes, fuit Ilium,

Verg. A. 2, 325:

sive erimus seu nos fata fuisse volunt,

Tib. 3, 5, 32: per quinquennia decem fuimus, Prud. Cath. praef. 2.—

Of events, to be, happen, occur, befall, take place:

illa (solis defectio) quae fuit regnante Romulo,

Cic. Rep. 1, 16, 25:

neque enim est periculum, ne, etc.,

id. ib. 1, 23, 37:

amabo, quid tibi est?

Ter. Heaut. 2, 4, 24:

quid se futurum esset,

Liv. 33, 27. —

Of location, to be present, to be at a place.

With adv., or other expressions of place:

cum non liceret quemquam Romae esse, qui, etc.,

Cic. Verr. 2, 2, 41, § 100:

cum Athenis decem ipsos dies fuissem,

id. Fam. 2, 8, 3; id. de Or. 2, 7, 27:

cum Africanus constituisset in hortis esse,

id. Rep. 1, 9, 14:

cum essemus in castris,

id. ib. 1, 15:

nonne mavis sine periculo tuae domi esse quam cum periculo alienae?

id. Fam. 4, 7, 4:

vos istic commodissime sperem esse,

id. ib. 14, 7, 2: te hic tutissime puto fore, Pompon. ap. Cic. Att. 8, 11, A.—

Of passages in a book or writing, with in and abl., to be, stand, be written, etc.:

deinceps in lege est, ut, etc.,

Cic. Leg. 2, 16, 40:

quid enim in illis (litteris) fuit praeter querelam temporum,

id. Fam. 2, 16, 1.—

Of personal relations, with ad or apud and acc., or cum and abl. of person:

cum esset (Sulpicius Gallus) casu apud M. Marcellum,

Cic. Rep. 1, 14, 21:

eram cum Stoico Diodoto: qui cum habitavisset apud me mecumque vixisset, etc.,

id. Brut. 90, 309:

erat nemo, quicum essem libentius quam tecum et pauci, quibuscum essem aeque libenter,

id. Fam. 5, 21, 1:

qui me admodum diligunt multumque mecum sunt,

id. ib. 4, 13, 6; cf. with simul:

Smyrnae cum simul essemus complures dies,

id. Rep. 1, 8, 13.—Hence, esp.: esse cum aliquo (aliqua), to be with, i. e. live with, associate with, as husband or wife:

cujus soror est cum P. Quintio,

Cic. Quint. 24, 77:

ea nocte mecum illa hospitis jussu fuit,

Plaut. Merc. 1, 1, 101; Ov. A. A. 3, 664:

cum hac (meretrice) si qui adulescens forte fuerit,

Cic. Cael. 20, 49; Ov. Am. 2, 8, 27: tum ad me fuerunt, qui, etc., Varr. ap. Non. 133, 28:

Curio fuit ad me sane diu,

Cic. Att. 10, 4, 8:

cum ad me bene mane Dionysius fuit,

id. ib. 10, 16, 1; cf.:

esse sub uno tecto atque ad eosdem Penates,

Liv. 28, 18.—

Of relations analogous to place, of dress, condition, position, office, etc., to be, live, be found, etc., with in and abl.:

cum est in sagis civitas,

Cic. Phil. 8, 11, 32:

in laxa toga,

Tib. 2, 3, 78: sive erit in Tyriis, Tyrios laudabis amictus;

Sive erit in Cois, Coa decere puta,

Ov. A. A. 2, 297: hominem non modo in aere alieno nullo, sed in suis nummis multis esse et semper fuisse, Cic. Verr [p. 1798] 2, 4, 6, §

11: in servitute,

id. Clu. 7, 21:

in illa opinione populari,

id. ib. 51, 142:

in magno nomine et gloria,

id. Div. 1, 17, 31:

in spe,

id. Fam. 14, 3, 2:

in tanta moestitia,

id. Phil. 2, 15, 37:

in odio,

id. Att. 2, 22, 1:

in probris, in laudibus,

id. Off. 1, 18, 61:

in officio,

id. ib. 1, 15, 49:

in injustitia,

id. ib. 1, 14, 42:

in vitio,

id. ib. 1, 19, 62; id. Tusc. 3, 9, 19:

ne in mora quom opus sit, sies,

Ter. And. 2, 5, 13:

ne in mora illi sis,

id. ib. 3, 1, 9:

hic in noxia'st,

id. Phorm. 2, 1, 36:

quae (civitas) una in amore atque in deliciis fuit,

Cic. Verr. 2, 4, 1, § 3:

in ingenti periculo,

Liv. 5, 47:

in pace,

id. 31, 29.—So with abl. without in, when qualified by an adj.:

(statua) est et fuit tota Graecia summo propter ingenium honore et nomine,

Cic. Verr. 2, 2, 35, § 87:

si quis asperitate ea est et inmanitate naturae,

id. Lael. 23, 87:

ne quo periculo proprio existimares esse,

id. Fam. 4, 15, 2 (B. and K. ex conj.:

in periculo): ego sum spe bona,

id. ib. 12, 28, 3:

res nunc difficili loco mihi videtur esse,

id. ib. 12, 28, 3:

incredibili sum sollicitudine de tua valetudine,

id. ib. 16, 15, 1; esp. in phrase periculo alicujus esse, to be at the risk of any one:

rem illam suo periculo esse,

id. Att. 6, 1, 6:

ut quae in naves inposuissent, ab hostium tempestatisque vi publico periculo essent,

Liv. 23, 49, 2 Weissenb. ad loc.:

dare nummos meo periculo,

Dig. 46, 1, 24:

communi periculo,

ib. 13, 6, 21, § 1 (cf. II. B. 1. b. infra).—

To depend upon, rest with, with in and abl.:

res erat non in opinione dubia,

Cic. Dom. 5, 11:

sed totum est in eo, si, etc.,

id. Att. 2, 22, 5:

omnem reliquam spem in impetu esse equitum,

Liv. 10, 14, 12:

quoniam totum in eo sit, ne contrectentur pocula,

Col. 12, 4, 3. —

In partic.

Esse (est, sunt, etc.) often stands without a subject expressed, or with an indef. subj., as antecedent of a rel.-clause, whose verb may be in the indic. or subj.; the former only when the subject is conceived as particular or limited, and actually existing; the latter always when it is conceived as indefinite; cf. Zumpt, Gram. § 562 sq.; Roby, Gram. § 1686 sq.; Madv. Gram. § 365; but the distinctions usually drawn by grammarians are not always observed by the best writers; and the subjunctive is always admissible, being the prevailing construction after sunt qui in class. prose, and nearly universal in postAug. writers: sunt, qui (quae), there are those ( people or things) who ( that), or simply some.

With indic.

Without subject expressed:

mulier mane: sunt Qui volunt te conventam,

Plaut. Cist. 4, 2, 37:

sunt hic quos credo inter se dicere,

id. Cas. prol. 67:

sunt quae te volumus percontari,

id. Ps. 1, 5, 47:

quid est, quod tu gestas tabellas?

id. ib. 1, 1, 10:

quid est, quod tu me nunc optuere?

id. Most. 1, 1, 69; cf.:

quid hoc est, quod foris concrepuit?

id. ib. 5, 1, 15:

tun' is es, Qui in me aerumnam obsevisti?

id. Ep. 4, 1, 34:

quid est, quod tuo animo aegre est?

id. Cas. 2, 2, 9; id. Cist. 4, 1, 3:

at ego est quod volo loqui,

id. As. 1, 3, 79:

est quod te volo secreto,

id. Bacch. 5, 2, 30:

sunt quos scio amicos esse, sunt quos suspicor,

id. Trin. 1, 2, 54:

ita subitum'st, quod eum conventum volo,

id. ib. 5, 2, 51:

sunt quae ego ex te scitari volo,

id. Capt. 2, 2, 13:

sed est quod suscenset tibi,

Ter. And. 2, 6, 17:

est quod me transire oportet,

id. Hec. 2, 2, 31:

quid sit quapropter te jussi, etc.,

id. ib. 5, 1, 7:

sunt item quae appellantur alces,

Caes. B. G. 6, 27 init.:

(nationes) ex quibus sunt qui ovis vivere existimantur,

id. ib. 4, 10 fin.:

sunt qui putant posse te non decedere,

Cic. Fam. 1, 9, 25:

sunt autem, qui putant non numquam complexione oportere supersederi,

id. Inv. 1, 40, 72:

quamquam sunt, qui propter utilitatem modo petendas putant amicitias,

id. ib. 2, 55, 167:

sunt autem quae praeterii,

id. Att. 10, 4, 11:

sunt, qui abducunt a malis ad bona, ut Epicurus. Sunt, qui satis putant ostendere, nihil inopinati accidisse... Sunt etiam qui haec omnia genera consolandi colligunt,

id. Tusc. 3, 31, 76 Kuhn. N. cr.:

sunt, qui, quod sentiunt, non audent dicere,

id. Off. 1, 24, 84:

Argiletum sunt qui scripserunt ab Argola, etc.,

Varr. L. L. 5, § 157 Mull.:

sunt qui ita dicunt,

Sall. C. 19, 4:

sunt qui spiritum non recipiunt sed resorbent,

Quint. 11, 3, 55:

sunt, quos curriculo pulverem Olympicum Collegisse juvat,

Hor. C. 1, 1, 3; cf. id. S. 1, 4, 24: sunt quibus unum opus est, etc., id. C. 1, 7, 5:

sunt quibus in satira videor nimis acer,

id. S. 2, 1, 1:

sunt quorum ingenium nova tantum crustula promit,

id. ib. 2, 4, 47.—

With a subject expressed by an indefinite word or clause:

sunt alii qui te volturium vocant,

Plaut. Trin. 1, 2, 64:

est genus hominum qui se primos omnium esse volunt,

Ter. Eun. 2, 2, 17:

multae sunt causae, quam ob rem cupio abducere,

id. ib. 1, 2, 65 Fleck. (Ussing, cupiam):

erat quidam eunuchus, quem mercatus fuerat,

id. ib. 3, 5, 21:

multaeque res sunt in quibus de suis commodis viri boni multa detrahunt,

Cic. Lael. 16, 57:

sunt ejus aliquot orationes, ex quibus lenitas ejus perspici potest,

id. Brut. 48, 177:

fuerunt alia genera philosophorum, qui se omnes Socraticos esse dicebant,

id. de Or. 3, 17, 62:

nonnulli sunt, qui aluerunt, etc.,

id. Cat. 1, 12, 301:

sunt quidam, qui molestas amicitias faciunt, cum ipsi se contemni putant,

id. Lael. 20, 72:

sunt vestrum, judices, aliquam multi, qui L. Pisonem cognoverunt,

id. Verr. 2, 4, 25, § 56:

multae et pecudes et stirpes sunt, quae sine procuratione hominum salvae esse non possunt,

id. N. D. 2, 52, 130:

sunt bestiae quaedam, in quibus inest aliquid simile virtutis, etc.,

id. Fin. 5, 14, 38:

permulta sunt, quae dici possunt, quare intellegatur, etc.,

id. Rosc. Am. 33, 94; cf. id. Div. in Caecil. 7, 22; id. Off. 1, 14, 43; 1, 20, 69; id. Div. 1, 54, 123:

fuere complures, qui ad Catilinam initio profecti sunt,

Sall. C. 39, 5: haec sunt, quae clamores et admirationes in bonis oratoribus efficiunt. Cic. de Or. 1, 33, 152:

alia fuere, quae illos magnos fecere,

Sall. C. 52, 21.—

With. subj.: sunt, qui discessum animi a corpore putent esse mortem;

sunt qui nullum censeant fieri discessum,

Cic. Tusc. 1, 9, 18:

sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent,

id. Off. 1, 21, 71:

de impudentia singulari sunt qui mirentur,

id. Verr. 2, 1, 2, § 6:

est eisdem de rebus quod dici potest subtilius,

id. Tusc. 3, 15, 32:

praesto est qui neget rem ullam percipi esse sensibus,

id. Ac. 2, 32, 101:

quicquid est quod deceat, id, etc.,

id. Off. 1, 27, 94:

sunt qui nolint tetigisse nisi illas, etc.,

Hor. S. 1, 2, 28:

sunt qui Crustis et pomis viduas venentur avaras,

id. Ep. 1, 1, 78:

vestes Gaetulo murice tinctas Sunt qui non habeant, est qui non curet habere,

id. ib. 2, 2, 182 et saep.—

With a more or less indefinite expression of the subject:

sunt quidam e nostris, qui haec subtilius velint tradere et negent satis esse, etc.,

Cic. Fam. 1, 9, 31:

rarum est quoddam genus eorum, qui se a corpore avocent,

id. Div. 1, 49, 111:

quotus igitur est quisque qui somniis pareat?

id. ib. 2, 60, 125; id. de Or. 2, 50, 196:

solus est hic, qui numquam rationes ad aerarium referat,

id. Verr. 2, 1, 38, § 98:

quae quibusdam admirabilia videntur, permulti sunt, qui pro nihilo putent,

id. Lael. 23, 86:

erat nemo in quem ea suspicio conveniret,

id. Rosc. Am. 23, 65, cf.:

quis enim miles fuit, qui Brundisii illam non viderit? quis, qui nescierit, etc.,

id. Phil. 2, 25, 61:

sit aliquis, qui nihil mali habeat,

id. Tusc. 1, 35, 85:

sunt nonnullae disciplinae, quae officium omne pervertant,

id. Off. 1, 2, 5:

est quaedam animi sanitas quae in insipientem quoque cadat,

id. Tusc. 4, 13, 30:

Syracusis lex est de religione, quae jubeat,

id. Verr. 2, 2, 51, § 126:

unus est qui curet constantia magis quam consilio,

id. Att. 1, 18, 7:

si est una ex omnibus quae sese moveat,

id. Rep. 6, 26, 28:

multi sunt, qui non acerbum judicent vivere, sed supervacuum,

Sen. Ep. 24, 26:

erant sententiae quae castra Vari oppugnanda censerent,

Caes. B. C. 2, 30:

fuere cives qui seque remque publicam obstinatis animis perditum irent,

Sall. C. 36, 4:

sunt verba et voces, quibus hunc lenire dolorem Possis,

Hor. Ep. 1, 1, 34:

sunt delicta tamen, quibus ignovisse velimus,

id. A. P. 347.—

Poet.: est, quibus (acc. to the Gr. estin hois):

est quibus Eleae concurrit palma quadrigae: est quibus in celeres gloria nata pedes,

Prop. 3, 9 (4, 8), 17.—

With dat., to belong or pertain to; or, rendering the dative as the subject of the verb, to have ( possess, = the Fr. etre a used of property, and of permanent conditions or characteristics, not of temporary states, feelings, etc.; cf. Krebs, Antibarb. p. 417 sq.): aliquid reperiret, fingeret fallacias, Unde esset adulescenti, amicae quod daret, Ter. Heaut. 3, 2, 23:

nomen Mercurio'st mihi, Plaut Am. prol. 19: nisi jam tum esset honos elo quentiae,

Cic. Brut. 10, 40:

est igitur homini cum deo similitudo,

id. Leg. 1, 8, 25:

familiaritas, quae mihi cum eo est,

id. Att. 8. 3, 2:

privatus illis census erat brevis,

Hor. C. 2, 15, 13; cf.:

Trojae et huic loco nomen est,

Liv. 1, 1, 5:

Hecyra est huic nomen fabulae,

Ter. Hec. prol. 1:

cui saltationi Titius nomen esset,

Cic. Brut. 62, 225:

cui (fonti) nomen Arethusa est,

id. Verr. 2, 4, 53, § 118:

Scipio, cui post Africano fuit cognomen,

Liv. 25, 2, 6.—With ellips. of dat. ( poet.):

nec rubor est emisse palam (sc. ei),

nor is she ashamed, Ov. A. A. 3, 167:

neque testimonii dictio est (sc. servo),

has no right to be a witness, Ter. Phorm. 2, 1, 63.—

Esse alicui cum aliquo, to have to do with, to be connected with a person:

tecum nihil rei nobis, Demipho, est,

Ter. Phorm. 2, 3, 74:

sibi cum illa mima posthac nihil futurum,

Cic. Phil. 2, 31, 77:

jussit bona proscribi ejus, quicum familiaritas fuerat, societas erat,

id. Quint. 6, 25:

si mihi tecum minus esset, quam est cum tuis omnibus,

id. Fam. 15, 10, 2.—

Esse with certain prepp. and their cases (cf. also I. A. 2. 3. 4. supra).

Esse ab aliquo, to be of a person, to be the servant, disciple, adherent, partisan, etc., of:

es ne tu an non es ab illo milite e Macedonia?

do you belong to? Plaut. Ps. 2, 2, 21:

ab Andria est ancilla haec,

Ter. And. 3, 1, 3; 4, 4, 17:

erat enim ab isto Aristotele,

Cic. de Or. 2, 38, 160:

sed vide ne hoc, Scaevola, totum sit a me,

makes for me, id. de Or 1, 13, 55 (cf. ab, I. B. 3., II. B. 2. o.). —

Esse pro aliquo, to be in favor of, make for:

(judicia) partim nihil contra Habitum valere, partim etiam pro hoc esse,

Cic. Clu. 32, 88.—

Esse ex aliqua re, to consist of, be made up of:

(creticus) qui est ex longa et brevi et longa,

Cic. de Or. 3, 47, 183; cf.:

duo extremi chorei sunt, id est, e singulis longis et brevibus,

id. Or. 63, 212:

etsi temeritas ex tribus brevibus et longa est,

id. ib. 63, 214; 64, 215 (v. also 6. infra). —

Euphem., in perf. tempp., of one who has died or a thing that has perished, to be no more, to be gone, departed, dead ( poet.):

horresco misera, mentio quoties fit partionis: Ita paene tibi fuit Phronesium,

i. e. had almost died, Plaut. Truc. 1, 2, 92:

nunc illud est, cum me fuisse quam esse nimio mavelim,

id. Capt. 3, 3, 1:

sive erimus, seu nos fata fuisse velint,

Tib. 3, 5, 32:

fuimus Troes, fuit Ilium et ingens Gloria Teucrorum,

Verg. A. 2, 325:

certus in hospitibus non est amor: errat ut ipsi, Cumque nihil speres firmius esse, fuit,

Ov. H. 16, (17), 192.—

Pregn., to be real or a fact, to be the case; so esp.: est, esto, it is even so, be it so, such is or let such be the case, granted, well, etc.:

quid tibi vis dicam, nisi quod est?

Plaut. Ep. 1, 1, 17:

sunt ista, Laeli,

Cic. Lael. 2, 6:

ista esse credere,

id. Tusc. 1, 6, 10: est vero, inquit, Africane, id. Fragm. ap. Lact. 1, 18:

est ut dicis, inquam,

id. Fin. 3, 5, 19:

sit quidem ut sex milia seminum intereant,

Col. 3, 3, 13:

esto: ipse nihil est, nihil potest,

Cic. Div. in Caecil. 15, 47; cf.:

verum esto,

id. Fin. 2, 23, 75:

esto,

Verg. A. 7, 313; 10, 67; Hor. Ep. 1, 1, 81; 1, 17, 37 al.—Hence,

The connections est ut, ubi, cum, quod, or with a subject-clause, it happens or chances that, it is the case that, there is cause or reason why, there is a time when, it is allowed or permissible that, one may, etc.

Est ut, it is the case or fact, that, etc.:

sin est, ut velis Manere illam apud te, dos hic maneat,

Ter. Phorm. 5, 7 (8), 32:

si est, ut dicat velle se, Redde,

id. Hec. 4, 1, 43:

si est, culpam ut Antipho in se admiserit,

id. Phorm. 2, 1, 40:

est, ut id maxime deceat,

Cic. Or. 59, 199:

quando fuit, ut, quod licet, non liceret?

id. Cael. 20, 48:

non est igitur, ut mirandum sit, ea praesentiri, etc.,

id. Div 1, 56, 128:

non erat, ut fieri posset, mirarier umquam,

Lucr. 5, 979:

futurum esse ut omnes pellerentur,

Caes. B. G. 1, 31:

non est, ut copia major Ab Jove donari possit tibi,

Hor. Ep. 1, 12, 2:

est ut viro vir latius ordinet Arbusta sulcis,

id. C. 3, 1, 9; Dig. 38, 7, 2.—Cf. esse after a neg., with quin:

numquam est enim, quin aliquid memoriae tradere velimus,

Auct. Her. 3, 24, 40.—Also, est ut, there is reason, that, etc.:

magis est ut ipse moleste ferat errasse se, quam ut, etc.,

Cic. Cael. 6, 14 fin.: ille erat ut odisset primum defensorem salutis meae, he had good reason for hating [p. 1799] id. Mil. 13, 35; cf.:

quid erat cur Milo optaret,

id. ib. 13, 34:

neque est ut putemus ignorari ea ab animalibus,

Plin. 18, 1, 1, § 3. —

Est ubi, sometime or another, sometimes:

erit, ubi te ulciscar, si vivo,

Plaut. Ps. 5, 2, 26:

est, ubi id isto modo valeat,

Cic. Tusc. 5, 8, 23.—

Est cum, sometimes:

est cum non est satius, si, etc.,

Auct. Her. 4, 26, 36.—

Est quod, there is reason to, I have occasion:

est quod visam domum,

Plaut. Aul. 2, 2, 26:

etsi magis est, quod gratuler tibi quam quod te rogem,

I have more reason to, Cic. Att. 16, 5, 2:

est quod referam ad consilium: sin, etc.,

Liv. 30, 31, 9:

quod timeas non est,

Ov. H. 19, 159:

nil est illic quod moremur diutius,

Ter. Heaut. 4, 7, 6:

non est quod multa loquamur,

Hor. Ep. 2, 1, 30.—Cf. with cur:

non est cur eorum spes infragatur,

Cic. Or. 2, 6:

nihil est cur,

id. Fam. 6, 20, 1.—

Est, sit, etc., with infin. in Gr. constr., it is possible, is allowed, permitted, one may, etc. (mostly poet. and post-class.):

est quadam prodire tenus, si non datur ultra,

Hor. Ep. 1, 1, 32:

Cato, R. R. prooem. § 1: scire est liberum Ingenium atque animum,

Ter. Ad. 5, 3, 42:

nec non et Tityon terrae omniparentis alumnum Cernere erat,

Verg. A. 6, 596; 8, 676; Sil. 2, 413:

neque est te fallere quicquam,

Verg. G. 4, 447:

unde Plus haurire est,

Hor. S. 1, 2, 79:

est Gaudia prodentem vultum celare,

id. ib. 2, 5, 103:

quod versu dicere non est,

id. ib. 1, 5, 87:

quod tangere non est,

Ov. M. 3, 478:

quae verbo objecta, verbo negare sit,

Liv. 42, 41, 2 Weissenb. ad loc.:

ut conjectare erat intentione vultus,

Tac. A. 16, 34:

est videre argentea vasa,

id. G. 5; Val. Max. 2, 6, 8; v. Zumpt, Gram. § 227.— With dat.:

ne tibi sit frigida saxa adire,

Prop. 1, 20, 13; Tib. 1, 6, 24 (32):

tu procul a patria (nec sit mihi credere tantum!) Alpinas nives Me sine vides,

Verg. E. 10, 46:

fuerit mihi eguisse aliquando amicitiae tuae,

Sall. J. 110, 3; Dig. 46, 3, 72, § 4.—

In eo ease ut, etc., to be in a condition to reach the point that, to be possible, etc., to be about to, on the point of, etc. ( impers. or with res, etc., as subj.):

cum jam in eo esset, ut in muros evaderet miles,

Liv. 2, 17, 5:

si viderent in eo jam esse ut urbs caperetur,

id. 28, 22, 8:

jamque in eo rem fore, ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

id. 8, 27, 3:

cum res non in eo essent ut, etc.,

id. 33, 41, 9:

non in eo esse Carthaginiensium res, ut, etc.,

id. 30, 19, 3; 34, 41. —With person. subj. (late Lat.):

cum ab Ulixe adducta Iphigenia in eo esset, ut immolaretur,

Hyg. Fab. 261. —

Like the Engl. to be, for to come, fall, reach, to have arrived, etc. (hence also with in and acc.):

ecquid in mentem est tibi, Patrem tibi esse?

Plaut. Bacch. 1, 2, 54:

nam numero mi in mentem fuit,

id. Am. 1, 1, 26:

ex eo tempore res esse in vadimonium coepit,

Cic. Quint. 5, 22:

portus in praedonum fuisse potestatem sciatis,

id. Imp. Pomp. 12, 33:

ut certior fieret, quo die in Tusculanum essem futurus,

id. Att. 15, 4, 2:

qui neque in provinciam cum imperio fuerunt,

id. Fam. 8, 8, 8:

quae ne in potestatem quidem populi Romani esset,

Liv. 2, 14, 4:

nec prius militibus in conspectum fuisse,

Suet. Aug. 16:

esse in amicitiam populi Romani dicionemque,

Cic. Div. in Caecil. 20, 66; cf.:

in eorum potestatem portum futurum,

id. Verr. 2, 5, 38, § 98; v. Gell. 1, 7, 16 sq.; Zumpt, Gram. § 316.—

Of time, to pass, elapse (rare but class.):

diem scito nullum esse, quo, etc.,

Cic. Q. Fr. 3, 3, 1.

As a copula, to be any thing or in any manner.

In gen.

With an adj., subst., or pron.:

et praeclara res est et sumus otiosi,

Cic. Lael. 5, 17:

quod in homine multo est evidentius,

id. ib. 8, 27:

sperare videor Scipionis et Laelii amicitiam notam posteritati fore,

id. ib. 4, 15:

non sum ita hebes, ut istud dicam,

id. Tusc. 1, 6, 12:

cum, ignorante rege, uter esset Orestes, Pylades Orestem se esse diceret, Orestes autem ita ut erat, Orestem se esse perseveraret,

id. Lael. 7, 24:

consul autem esse qui potui? etc.,

id. Rep. 1, 6, 10:

nos numerus sumus et fruges consumere nati,

are a mere number, Hor. Ep. 1, 2, 27:

pars non minima triumphi est victimae praecedentes,

Liv. 45, 49:

nobile erit Romae pascua vestra forum,

Prop. 4 (5), 9, 20:

sanguis erant lacrimae,

Luc. 9, 811:

ego tu sum, tu es ego: unanimi sumus,

Plaut. Stich. 5, 4, 49:

tuos sum,

id. Bacch. 1, 1, 60: domus non ea est, quam parietes nostri cingunt, Cic. Rep. 1, 13, 19:

is enim fueram, cui, etc.,

id. ib. 1, 4, 7.—

Less freq. with adv. (esp. in colloq. language): Am. Satin' tu sanus es? Sos. Sic sum ut vides, Plaut. Am. 2, 1, 57:

sic, inquit, est,

Cic. Rep. 1, 38, 60:

est, inquit, ut dicis,

id. ib. 1, 40, 63:

quod ita cum sit,

id. ib. 1, 45, 69:

quia sunt haud procul ab hujus aetatis memoria,

id. ib. 1, 1, 1 B. and K.:

nec vero habere virtutem satis est,

id. ib. 1, 2, 2: frustra id inceptum Volscis fuit. Liv. 2, 25:

dato qui bene sit: ego, ubi bene sit, tibi locum lepidum dabo,

Plaut. Bacch. 1, 1, 51:

apud matrem recte est,

Cic. Att. 1, 7:

cum in convivio comiter et jucunde fuisses,

id. Deiot. 7, 19:

omnes hanc quaestionem haud remissius sperant futuram,

id. Rosc. Am. 5, 11:

dicta impune erant,

Tac. A. 1, 72.—Esp.: facile alicubi (in aliqua re) esse, with pleasure, glad to be:

quod in maritimis facillime sum,

Cic. Fam. 2, 16, 2:

locum habeo nullum ubi facilius esse possum,

id. Att. 13, 26, 2 (on esse with an adverb, v. Haase ap. Reisig, Vorles. p. 394; cf. also bene under bonus fin.).—

In partic.

With gen. part., to be of, belong to a class, party, etc.:

in republica ita est versatus, ut semper optimarum partium et esset et existimaretur,

Nep. Att. 6, 1:

qui ejusdem civitatis fuit,

id. Them. 9, 1:

qui Romanae partis erant, urbe excesserunt,

Liv. 35, 51, 7: ut aut amicorum aut inimicorum Campani simus;

si defenditis, vestri, si deseritis, Samnitium erimus,

id. 7, 30, 9 sq. —

With gen. or abl. denoting quality.

With gen.:

nimium me timidum, nullius animi, nullius consilii fuisse confiteor,

Cic. Sest. 16, 36:

disputatio non mediocris contentionis est,

id. de Or. 1, 60, 257:

magni judicii, summae etiam facultatis esse debebit,

id. Or. 21, 70:

(virtus) nec tantarum virium est, ut se ipsa tueatur,

id. Tusc. 5, 1, 2; id. Fin. 5, 12, 36:

Sulla gentis patriciae nobilis fuit,

Sall. J. 95, 3:

summi ut sint laboris,

Caes. B. G. 4, 2:

civitas magnae auctoritatis,

id. ib. 5, 54:

refer, Cujus fortunae (sit),

Hor. Ep. 1, 7, 54:

se nullius momenti apud exercitum futurum,

Nep. Alcib. 8, 4:

qui ejusdem aetatis fuit,

id. ib. 11, 1:

invicti ad laborem corporis erat,

Liv. 9, 16:

nec magni certaminis ea dimicatio fuit,

id. 21, 60:

somni brevissimi erat,

Suet. Claud. 33.—So of extent, number, etc.:

classis centum navium,

Nep. Them. 2, 2; 2, 5:

annus trecentarum sexaginta quinque dierum,

Suet. Caes. 40.—

With abl.:

bono animo es,

Ter. Eun. 1, 2, 4:

jam aetate ea sum, ut, etc.,

id. Hec. 5, 1, 11:

bellum varia victoria fuit,

Sall. J. 5, 1:

L. Catilina nobili genere natus fuit magna vi et animi et corporis, set ingenio malo,

id. C. 5, 1:

Sulla animo ingenti,

id. J. 95, 3:

esse magna gratia,

Caes. B. G. 1, 8:

tenuissima valetudine esse,

id. ib. 5, 40:

si fuerit is injustus, timidus, hebeti ingenio atque nullo,

Cic. Tusc. 5, 15, 45:

mira sum alacritate ad litigandum,

id. Att. 2, 7, 2:

bono animo sint et tui et mei familiares,

id. Fam. 6, 18, 1:

ut bono essent animo,

id. Rep. 1, 17, 29:

ut uxores eodem jure sint quo viri,

id. ib. 1, 43, 67:

qui capite et superciliis semper est rasis,

id. Rosc. Com. 7, 20:

abi, quaere, unde domo quis, Cujus fortunae, quo sit patre quove patrono,

Hor. Ep. 1, 7, 54 (cf. I. A. 4. supra). —

With gen. or abl. of price or value.

With gen.:

pluris est oculatus testis quam auriti decem,

Plaut. Truc. 2, 6, 8:

videtur esse quantivis pretii,

Ter. And. 5, 2, 15:

a me argentum, quanti (servus) est, sumito,

id. Ad. 5, 9, 20:

si ullo in loco frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit,

Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194:

ager nunc multo pluris est, quam tunc fuit,

id. Rosc. Com. 12, 33:

ut quisque, quod plurimi sit, possideat, ita, etc.,

id. Par. 6, 2, 48:

magni erunt mihi tuae litterae,

id. Fam. 15, 15, 4:

parvi sunt foris arma, nisi, etc.,

id. Off. 1, 22, 76:

an emat denario quod sit mille denarium,

id. ib. 3, 23, 92:

parvi pretii est quod nihili est,

id. Q. Fr. 1, 2, 4:

mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo,

is worth more to me, weighs more with me, id. Att. 12, 28, 2:

neque pluris pretii cocum quam vilicum habeo,

Sall. J. 85, 39:

erat (agellus) centum milium nummum,

Plin. Ep. 6, 3, 1. —

With abl.: sextante sal et Romae et per totam I i aliam erat, was worth, stood at, Liv. 29, 37.—

With gen. of possession, etc., it belongs, pertains to; or it is the part, property, nature, mark, sign, custom, or duty of, etc.

In gen.:

audiant eos, quorum summa est auctoritas apud, etc.,

who possess, Cic. Rep. 1, 7, 12:

ea ut civitatis Rhodiorum essent,

Liv. 37, 55, 5:

teneamus eum cursum, qui semper fuit optimi cujusque,

Cic. Rep. 1, 2, 3:

quamobrem neque sapientis esse accipere habenas,

id. ib. 1, 5, 9; id. de Or. 2, 20, 86:

sapientis est consilium explicare suum, etc.,

id. ib. 2, 81, 333:

temeritas est florentis aetatis, prudentia senescentis,

id. Sen. 6, 20:

est adulescentis majores natu vereri,

id. Off. 1, 34, 122:

Aemilius, cujus tum fasces erant,

Liv. 8, 12, 13:

tota tribuniciae potestatis erat,

id. 3, 48:

alterius morientis prope totus exercitus fuit,

id. 22, 50:

jam me Pompeii totum esse scis,

Cic. Fam. 2, 13, 2:

hominum, non causarum, toti erant,

Liv. 3, 36:

plebs novarum, ut solet, rerum atque Hannibalis tota esse,

were devoted to, favored, id. 23, 14:

Dolopes numquam Aetolorum fuerant: Philippi erant,

id. 38, 3:

Ptolemaeus propter aetatem alieni arbitrii erat,

id. 42, 29:

est miserorum ut malevolentes sint,

Plaut. Capt. 3, 4, 51:

quod alterum divinitatis mihi cujusdam videtur,

Cic. de Or. 2, 20, 86:

negavit moris esse Graecorum, ut, etc.,

id. Verr. 2, 1, 26, § 66:

non est gravitatis ac sapientiae tuae, ferre immoderatius casum incommodorum tuorum,

id. Fam. 5, 16, 5:

est hoc Gallicae consuetudinis, uti, etc.,

Caes. B. G. 4, 5.—Rarely with pronom. posses.:

est tuum, Cato, videre quid agatur,

Cic. Mur. 38, 83:

fuit meum quidem jam pridem rem publicam lugere,

id. Att. 12, 28, 2.—

Esp., with gerundive, to denote tendency, effect, etc.:

quae res evertendae rei publicae solerent esse,

Cic. Verr. 2, 2, 53, § 132:

regium inperium, quod initio conservandae libertatis fuerat,

Sall. C. 6, 7:

qui utilia ferrent, quaeque aequandae libertatis essent,

Liv. 3, 31, 7:

ea prodendi imperii Romani, tradendae Hannibali victoriae esse,

id. 27, 9, 12:

nihil tam aequandae libertatis esse quam potentissimum quemque posse dicere causam,

id. 38, 51, 8:

frustrationem eam legis tollendae esse,

id. 3, 24, 1 Weissenb. ad loc.; 3, 39, 8; 5, 3, 5; 40, 29, 11.—

With dat. of the end, object, purpose, etc.:

vitam hanc rusticam tu probro et crimini putas esse oportere,

Cic. Rosc. Am. 17, 48:

etiam quae esui potuique non sunt, contineri legato,

Dig. 33, 9, 3; Gell. 4, 1, 20:

ut divites conferrent, qui essent oneri ferendo,

Liv. 2, 9:

magis vis morbi curae esset, maxime quod, etc.,

id. 4, 21, 5:

cum solvendo aere (i. e. aeri) alieno res publica non esset,

id. 31, 13:

iniciuntur ea, quae umori extrahendo sunt,

Cels. 4, 10 fin. — Esp. in phrase solvendo esse, to be solvent, able to pay:

tu nec solvendo eras,

Cic. Phil. 2, 2, 4:

cum solvendo civitates non essent,

id. Fam. 3, 8, 2 (v. solvo).—

With predicative dat. sing., denoting that which the subject is, becomes, appears to be, etc.

Without second dat. of pers.:

auxilio is fuit,

Plaut. Am. prol. 94:

magis curae'st,

id. Bacch. 4, 10, 3; id. Curc. 4, 2, 15; id. As. 1, 3, 23; id. Capt. 5, 2, 13 sq.:

cui bono fuerit,

Cic. Phil. 2, 14, 35:

eo natus sum ut Jugurthae scelerum ostentui essem,

Sall. J. 24, 10: cupis me esse nequam;

tamen ero frugi bonae,

Plaut. Ps. 1, 5, 51:

magnoque esse argumento, homines scire pleraque antequam nati sint, quod, etc.,

Cic. Sen. 21, 78:

multi Indicioque sui facti persaepe fuere, Lucr 4, 1019: ejus rei ipsa verba formulae testimonio sunt,

Cic. Rosc. Com. 4, 11:

haec res ad levandam annonam impedimento fuit,

Liv. 4, 13:

cujus rei Demosthenes atque Aeschines possunt esse documento,

Quint. 7, 1, 2.—

With second dat. of pers.:

obsecro vos ego mi auxilio sitis,

Plaut. Aul. 4, 9, 5; id. Ep. 5, 2, 11; id. Most. 1, 2, 68:

ne quid Captioni mihi sit,

id. ib. 3, 3, 19:

mihi cordi est,

id. Cist. 1, 1, 110:

ubi eris damno molestiae et dedecori saepe fueris,

id. As. 3, 2, 25:

metuo illaec mihi res ne malo magno fuat,

id. Mil. 2, 6, 12:

nec Salus nobis saluti jam esse potest,

id. Most. 2, 1, 4:

bono usui estis nulli,

id. Curc. 4, 2, 15:

quae sint nobis morbo mortique,

Lucr. 6, 1095:

quo magis quae agis curae sunt mihi,

Ter. Ad. 4, 5, 46:

omitto innumerabiles viros, quorum singuli saluti huic civitati fuerunt,

Cic. Rep. 1, 1, 1: ut mihi magnae curae tuam vitam ac dignitatem esse scires, Anton. ap. Cic. Att. 10, 8, A fin.:

accusant ei, quibus occidi patrem Sex. Roscii bono fuit,

Cic. Rosc. Am. 5, 13: haec tam parva [p. 1800] civitas praedae tibi et quaestui fuit, id. Verr. 2, 3, 37, § 85:

ea dictitare, quae detrimento, maculae, invidiae, infamiae nobis omnibus esse possint,

id. ib. 2, 3, 62, §

144: minus ea bella curae patribus erant, quam, etc.,

Liv. 35, 23, 1:

sciant patribus aeque curae fuisse, ne, etc.,

id. 4, 7, 6:

si hoc perinde curae est tibi quam illud mihi,

Plin. Ep. 6, 8, 9:

quantaeque curae tibi fuit, ne quis, etc.,

id. Pan. 25, 3:

quantae sit mihi curae,

id. Ep. 6, 8, 2:

si judicibus ipsis aut gloriae damnatio rei aut deformitati futura absolutio,

Quint. 6, 1, 12.—Rarely with dat. gerund:

nec tamen impedimento id rebus gerundis fuit,

Liv. 26, 24 (for a full account of this dative, v. Roby, Gram. 2, praef. pp. xxv.-lvi., and § 1158 sq.).—

Esse ad aliquid, to be of use for, to serve for:

vinum murteum est ad alvum crudam,

Cato, R. R. 125:

completae naves taeda et pice reliquisque rebus quae sunt ad incendia,

Caes. B. C. 3, 101:

valvae, quae olim ad ornandum templum erant maxime,

Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124.—

Id est or hoc est, with predic.-clause by way of explanatory addition, that is, that is to say; sometimes also with a climax in the sense, which is as much as to say, or which is the same thing:

sed domum redeamus, id est ad nostros revertamur,

Cic. Brut. 46, 172:

quodsi in scena, id est in contione verum valet, etc.,

id. Lael. 26, 97:

meos amicos, in quibus est studium, in Graeciam mitto, id est ad Graecos ire jubeo,

id. Ac. 1, 2, 8:

si Epicurum, id est si Democritum probarem,

id. ib. 1, 2, 6:

ut (sapiens) aegritudine opprimatur, id est miseria,

id. Tusc. 3, 13, 27: a parte negotiali, hoc est pragmatikêi, Quint. 3, 7, 1:

cum in bona tua invasero, hoc est, cum te docuero,

id. 8, 3, 89.—

Poet., with Greek inf. pleonastically:

esse dederat monumentum,

Verg. A. 5, 572 (cf.: dôke xeinêion einai, Hom. Il. 10, 269).

sum = eum, Enn. ap. Fest., v. is.

sum- in composition, for sub before m; v. sub fin.

căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

capsimus,

Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].

Lit.

In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

Plaut. Aul. 1, 1, 9:

cape hoc flabellum,

Ter. Eun. 3, 5, 47:

cepit manibus tympanum,

Cat. 6, 3, 8:

tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

Verg. A. 2, 717:

cape saxa manu, cape robora, pastor,

id. G. 3, 420:

flammeum,

Cat. 61, 8:

acria pocula,

Hor. S. 2, 6, 69:

lora,

Prop. 3 (4), 9, 57:

baculum,

Ov. M. 2, 789:

colum cum calathis,

id. ib. 12, 475:

florem ternis digitis,

Plin. 24, 10, 48, § 81:

pignera,

Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

ut is in cavea pignus capiatur togae,

Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

rem pignori,

Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

scutum laeva,

Plin. 33, 1, 4, § 13:

capias tu illius vestem,

Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

and of particular weapons: ensem,

Ov. M. 13, 435:

tela,

id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

quicum una cibum Capere soleo,

Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

lauti cibum capiunt,

Tac. G. 22.—

In partic.

Of living objects.

To take into possession, take captive, seize, make prisoner.

Of persons:

oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

Cic. Cat. 3, 7, 16:

ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

Caes. B. G. 1, 26:

reges capiuntur,

Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

Liv. 22, 49, 18:

quos Byzantii ceperat,

Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

captos ostendere civibus hostes,

Hor. Ep. 1, 17, 33:

captus Tarento Livius,

Cic. Brut. 18, 72:

servus ex hoste captus,

Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

in captos clementia uti,

Nep. Alcib. 5, 7:

inludere capto,

Verg. A. 2, 64:

quae sit fiducia capto,

id. ib. 2, 75:

ex captorum numero,

Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

Ter. Heaut. 3, 3, 47.—

Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

id. L. L. 8, § 61 Mull.:

hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

Ov. A. A. 1, 763:

neque quicquam captum'st piscium,

Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

nisi quid concharum capsimus,

id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

cervum,

Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

Verg. G. 4, 396.—

To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

quamvis voluptate capiatur,

id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

quem quidem adeo sua cepit humanitate,

Nep. Alcib. 9, 3:

secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

id. Att. 4, 1:

nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

Hor. A. P. 362:

hunc capit argenti splendor,

id. S. 1, 4, 28:

te conjux aliena capit,

id. ib. 2, 7, 46:

Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

Prop. 1, 1, 1:

carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

Tib. 3, 1, 7:

munditiis capimur,

Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

14, 373: amore captivae victor captus,

Liv. 30, 12, 18:

dulcedine vocis,

Ov. M. 1, 709; 11, 170:

voce nova,

id. ib. 1, 678:

temperie aquarum,

id. ib. 4, 344:

(bos) herba captus viridi,

Verg. E. 6, 59:

amoenitate loci,

Tac. A. 18, 52:

auro,

Hor. C. 2, 18, 36:

neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

Cic. Fam. 11, 28, 2:

splendore hominis,

id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

nam id concupisti quod numquam videras,

id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—

To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

Cic. Ac. 2, 20, 66:

injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

eodem captus errore quo nos,

involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

ne quo errore milites caperentur,

Liv. 8, 6, 16:

capere ante dolis Reginam,

Verg. A. 1, 673:

captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

id. ib. 2, 196:

ubi me eisdem dolis non quit capere,

Sall. J. 14, 11:

adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

id. C. 14, 5:

capi alicujus dolo,

Nep. Dat. 10, 1:

dolum ad capiendos eos conparant,

Liv. 23, 35, 2:

quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

Ov. M. 7, 301.—

To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

Plaut. Am. 2, 2, 189:

tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

Cic. Mur. 9, 22:

callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

id. Brut. 48, 178.—

To deprive one of his powers or faculties, to harm.

Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

mancus et membris omnibus captus ac debilis,

Cic. Rab. Perd. 7, 21:

ipse Hannibal... altero oculo capitur,

loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

captus omnibus membris,

id. 2, 36, 8:

capti auribus et oculis metu omnes torpere,

id. 21, 58, 5:

oculis membrisque captus,

Plin. 33, 4, 24, § 83:

congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

Cic. Tusc. 5, 40, 117:

si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

habuit filium captum altero oculo,

Suet. Vit. 6:

censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

lumine,

Ov. F. 6, 204:

princeps pedibus captus,

Liv. 43, 7, 5; cf.:

captum leto posuit caput,

Verg. A. 11, 830;

and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

id. G. 1, 183.—

Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

Cic. Off. 1, 27, 94:

vino aut somno oppressi aut mente capti,

id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

rarely mentibu' capti,

Lucr. 4, 1022; so,

animo,

Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

captus animi,

Tac. H. 3, 73.— Absol.:

virgines captae furore,

Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

Liv. 39, 13, 12:

captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

id. 8, 18, 11; cf.:

capti et stupentes animi,

id. 6, 36, 8.—

To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:

de istac sum judex captus,

Plaut. Merc. 4, 3, 33:

Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,

Liv. 3, 71, 2:

me cepere arbitrum,

Ter. Heaut. 3, 1, 91:

te mihi patronam capio, Thais,

id. Eun. 5, 2, 48:

quom illum generum cepimus,

id. Hec. 4, 1, 22; cf.:

non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,

make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:

si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,

id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:

plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,

Gell. 1, 12, 15:

jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,

Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:

religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,

Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,

Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—

Of places.

To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:

loca capere, castra munire,

Caes. B. G. 3, 23:

castris locum capere,

Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:

locum capere castris,

Quint. 12, 2, 5:

ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,

Cic. de Or. 2, 72, 294:

ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,

Nep. Ages. 6, 2:

nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,

Liv. 34, 14, 1:

neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,

id. 35, 14, 9:

erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,

id. 35, 28, 1:

locum cepere paulo quam alii editiorem,

Sall. J. 58, 3:

duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,

Dict. Cret. 2, 46; so,

of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,

Caes. B. G. 1, 25:

tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,

Liv. 7, 26, 5:

quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,

Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:

tumulum suis cepit,

Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;

for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,

Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:

Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,

Liv. 1, 6, 4;

for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,

id. 9, 43, 20:

Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,

Verg. A. 6, 753; 12, 562:

ante locum capies oculis ( = eliges),

Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—

To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:

invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,

Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:

MACELLAM OPPVGNANDO,

Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

CORSICAM,

Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):

ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,

Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:

Troja capta,

Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:

urbem opulentissimam,

id. 5, 20, 1:

ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,

Cic. Div. 1, 33, 72:

castra hostium,

Nep. Dat. 6, 7:

concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,

Liv. 42, 63, 6:

plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,

id. 28, 39, 10:

sedem belli,

Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:

oppressa captaque re publica,

Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—

To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):

insulam capere non potuerant,

Caes. B. G. 4, 26 fin.:

onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,

id. ib. 4, 36:

accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,

id. ib. 5, 23:

nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,

id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:

qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,

Cic. Sest. 46, 99.—

Of things of value, property, money, etc.

In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:

AVRVM, ARGENTVM,

Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

de praedonibus praedam capere,

Plaut. Truc. 1, 2, 14:

agros de hostibus,

Cic. Dom. 49, 128:

ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,

Liv. 4, 48, 2:

quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,

Nep. Con. 4, 4:

classem,

id. Cim. 2, 2:

magnas praedas,

id. Dat. 10, 2:

ex hostibus pecuniam,

Liv. 5, 20, 5; cf.:

e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,

id. Verr. 2, 4, 58, § 149:

signum pulcherrimum Carthagine captum,

id. ib. 2, 4, 38, §

82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,

Ter. Eun. 1, 1, 35:

cape cedo,

id. Phorm. 5, 8, 57:

ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,

Cic. Fin. 5, 25, 74:

majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,

id. Agr. 2, 29, 81:

te duce ut insigni capiam cum laude coronam,

Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:

paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,

Nep. Epam. 3, 4:

ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,

id. Att. 7, 2:

quoniam formam hujus cepi in me et statum,

assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:

quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

Caes. B. G. 1, 13:

regnum Tiberinus ab illis Cepit,

succeeded to, Ov. M. 14, 615.—

In particular connections.

With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:

his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?

Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,

id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:

quicquid ab horum quopiam captum est,

id. ib. §

27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,

id. ib. 2, 3, 40, §

91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?

id. ib. 2, 3, 94, §

218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?

id. ib. 2, 3, 30, §

71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,

id. Leg. 3, 20, 46:

ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,

id. Fin. 2, 16, 54:

quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,

id. Clu. 42, 120:

nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,

id. Pis. 16, 38:

si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,

id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:

ab regibus Illyriorum,

Liv. 42, 45, 8:

saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,

Tac. A. 3, 67; 4, 31.—

Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:

si ex hereditate nihil ceperit,

Cic. Off, 3, 24, 93:

qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,

id. Leg. 2, 19, 48:

abdicatus ne quid de bonis patris capiat,

Quint. 3, 6, 96:

aut non justum testamentum est, aut capere non potes,

id. 5, 14, 16:

si capiendi Jus nullum uxori,

Juv. 1, 55:

qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,

Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:

qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,

ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—

Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:

capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,

Cic. Par. 6, 3, 49:

stipendium jure belli,

Caes. B. G. 1, 28:

quinquagena talenta vectigalis ex castro,

Nep. Alcib. 9, 4:

vectigal ex agro eorum capimus,

Liv. 28, 39, 13:

quadragena annua ex schola,

Suet. Gram. 23:

si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,

Cato, R. R. 4, 2.—

Trop.

Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):

metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,

Ter. Eun. 3, 1, 59:

honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,

Cic. Sen. 18, 62:

ex iis etiam fructum capio laboris mei,

id. Div. 2, 5:

ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,

id. Fam. 10, 5, 1:

multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,

id. Att. 1, 4, 2:

fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,

id. Pis. 14, 31:

aliquem fructum dulcedinis almae,

Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:

quid ex ea re tandem ut caperes commodi?

Ter. Eun. 3, 5, 25:

utilitates ex amicitia maximas,

Cic. Lael. 9, 32:

usuram alicujus corporis,

Plaut. Am. prol. 108.—

Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:

gestum atque voltum novom,

Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:

figuras Datque capitque novas,

id. ib. 15, 309:

formam capit quam lilia,

id. ib. 10, 212; cf.:

duritiam ab aere,

id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:

radicem capere,

to take root, Cato, R. R. 51:

cum pali defixi radices cepissent,

Plin. 17, 17, 27, § 123:

siliculam capere,

Varr. R. R. 1, 23, 3:

maturitatem capere,

Col. 4, 23, 1:

radix libere capit viris,

Plin. 17, 21, 35, § 161:

vires cepisse nocendi,

Ov. M. 7, 417:

(telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,

Plin. 13, 1, 2, § 13.—

Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:

cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,

Plaut. Trin. 3, 2, 24:

qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,

Cic. Verr. 1, 17, 52:

aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,

id. Phil. 3, 11, 29:

consuetudinem exercitationemque,

id. Off. 1, 18, 59:

misericordiam,

id. Quint. 31, 97:

quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,

Ov. A. A. 2, 346:

disciplinam principum,

Plin. Pan. 46. —With dat.:

quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,

Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—

Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:

nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,

Plaut. Bacch. 3, 3, 34:

o Geta, provinciam Cepisti duram,

Ter. Phorm. 1, 2, 23:

in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,

took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:

consulatum,

id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:

honores,

Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:

imperium,

id. Claud. 10:

magistratum,

Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:

magistratus,

Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:

capiatque aliquis moderamina (navis),

Ov. M. 3, 644:

rerum moderamen,

id. ib. 6, 677:

pontificatum maximum,

Suet. Vit. 11:

rem publicam,

Sall. C. 5, 6:

neve cui patrum capere eum magistratum liceret,

Liv. 2, 33, 1:

ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,

id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:

patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,

Liv. 7, 1, 2.—

In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:

augurium ex arce,

Liv. 10, 7, 10:

augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,

Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:

omen,

Cic. Div. 1, 46, 104:

in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,

Liv. 9, 4, 1:

rursus impetu capto enituntur,

id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:

a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,

Cic. Leg. 1, 3, 8:

experimentum eorum inversa manu capitur,

Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):

nec vestra capit discordia finem,

Verg. A. 10, 106:

fugam,

to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:

ad impetum capiundum modicum erat spatium,

Liv. 10, 5, 6; cf.:

expeditionis Germanicae impetum cepit,

suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:

ea pars artis, ex qua capere initium solent,

Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:

eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,

Caes. B. G. 1, 1:

a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,

Cic. Leg. 2, 3, 7.—

Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:

si occassionem capsit,

Plaut. Ps. 4, 3, 6:

si lubitum fuerit, causam ceperit,

Ter. And. 1, 3, 8:

quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,

Ter. Phorm. 5, 4, 9:

si satis commode tempus ad te cepit adeundi,

Cic. Fam. 11, 16, 1.—

Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:

quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,

Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:

cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,

Caes. B. G. 7, 35:

hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,

Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:

conjecturam capere,

Cic. Div. 1, 57, 130:

nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,

Plaut. Merc. 2, 3, 12:

capti consili memorem mones,

id. Stich 4, 1, 72:

quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,

Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:

temerarium consilium,

Liv. 25, 34, 7:

tale capit consilium,

Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:

confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,

Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:

subito consilium cepi, ut exirem,

Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):

legionis opprimendae consilium capere,

Caes. B. G. 3, 2:

obprimundae reipublicae consilium cepit,

Sall. C. 16, 4.—With sibi:

si id non fecisset, sibi consilium facturos,

Caes. B. C. 2, 20:

ut ego rationem oculis capio,

Plaut. Ps. 2, 2, 2:

cepi rationem ut, etc.,

Ter. Heaut. 5, 2, 11.—

Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:

ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,

Cic. Phil. 11, 2, 5:

quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,

Cic. Lael. 10, 33:

praesagia a sole,

Plin. 18, 35, 78, § 341:

illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?

Cic. Tusc. 1, 14, 32.—

Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:

tantum laborem capere ob talem filium?

Ter. And. 5, 2, 29:

omnes mihi labores fuere quos cepi leves,

id. Heaut. 2, 4, 19:

laborem inanem ipsus capit,

id. Hec. 3, 2, 9:

ex eo nunc misera quem capit Laborem!

id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;

hic potitur gaudia,

id. Ad. 5, 4, 22:

satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

Plaut. Am. 1, 2, 10:

plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,

id. ib. 2, 2, 9:

cum illa quacum volt voluptatem capit,

id. ib. prol. 114:

angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,

Cic. Lael. 13, 48:

quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,

id. Off. 2, 9, 32:

laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,

id. Fin. 2, 30, 96:

lenire desiderium quod capiebat e filio,

id. Sen. 15, 54:

opinione omnium majorem animo cepi dolorem,

id. Brut. 1, 1:

itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,

id. ib. 40, 147:

ex civibus victis gaudium meritum capiam,

Liv. 27, 40, 9:

ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,

id. 5, 20, 2:

ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,

id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):

laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,

id. ib. 14, 14, 4:

ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,

lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:

maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,

Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:

et in futurum etiam metum ceperunt,

Liv. 33, 27, 10:

voluptatem animi,

Cic. Planc. 1, 1:

malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),

id. Tusc. 4, 31, 66:

quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,

Ov. P. 4, 9, 37.—

Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):

edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,

Ter. Hec. 1, 2, 14:

numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,

id. ib. 4, 2, 4:

sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,

id. Eun. 3, 1, 14:

nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,

Cic. Phil. 3, 4, 9:

te cepisse odium regni videbatur,

id. ib. 2, 36, 91:

Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,

Liv. 1, 6, 3:

cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

id. 40, 21, 2:

etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,

id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:

qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?

Liv. 27, 13, 2:

oblivio deorum capiat pectora vestra,

id. 38, 46, 12:

tantane te cepere oblivia nostri?

Ov. Tr. 1, 8, 11:

ut animum ejus cura sacrorum cepit,

Liv. 27, 8, 6:

hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,

id. 44, 12, 1:

tanta meae si te ceperunt taedia laudis,

Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;

I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,

Verg. A. 2, 384:

infelix, quae tanta animum dementia cepit!

id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:

cum subita incautum dementia cepit amantem,

id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;

I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,

Liv. 1, 57, 10:

ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,

id. 25, 22, 1:

tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,

id. 23, 20, 7:

senatum metus cepit,

id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):

quantus timor socios populi Romani cepisset,

Liv. 43, 11, 9.—

Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:

calamitatem,

Cic. Div. 1, 16, 29:

detrimenti aliquid in aliqua re,

Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;

videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,

Cic. Cat. 1, 2, 4:

Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,

Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:

quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,

Sall. C. 29, 2 sq.

To take in, receive, hold, contain, be large enough for.

Lit.

In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:

parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),

Lucr. 6, 1030:

jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,

Ov. M. 1, 344; cf.:

terra feras cepit, volucres agitabilis aer,

id. ib. 1, 75:

dum tenues capiat suus alveus undas,

id. ib. 8, 558:

cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,

id. ib. 5, 324.—

Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:

di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,

Ter. Heaut. 2, 3, 13:

qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,

Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;

volat vapor ater ad auras,

Verg. A. 7, 466:

non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

Hor. S. 1, 1, 46:

non capit se mare,

Sen. Agam. 487:

neque enim capiebant funera portae,

Ov. M. 7, 607:

officium populi vix capiente domo,

id. P. 4, 4, 42:

si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,

Curt. 7, 8, 12:

ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,

Just. 2, 10, 19.—

Trop.

To swallow up, ingulf, take in (rare):

tot domus locupletissimas istius domus una capiet?

Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—

To contain, hold, be large or strong enough for, bear.

Affirmatively (rare):

quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,

Curt. 9, 3, 7:

si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,

Quint. 2, 4, 17:

dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,

Dig. 40, 12, 15.—

With negatives:

non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),

Cic. Pis. 11, 24:

leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,

Lucr. 3, 298:

nec capiunt inclusas pectora flammas,

Ov. M. 6, 466:

vix spes ipse suas animo capit,

id. ib. 11, 118:

ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,

id. ib. 6, 610; cf.:

sic quoque concupiscis quae non capis,

Curt. 7, 8, 13:

majora quam capit spirat,

id. 6, 9, 11:

ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,

id. 3, 12, 20:

infirma aetas majora non capiet,

Quint. 1, 11, 13.—

Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):

rimam fissuramque non capit sponte cedrus,

Plin. 16, 40, 78, § 212:

molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,

id. 16, 16, 27, § 68:

res non capit restitutionem, cum statum mutat,

Dig. 4, 4, 19.—

With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):

nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),

Prud. Apoth. 154:

crimina, quae non capiunt indulgeri,

Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—

Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):

sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,

Quint. 11, 1, 45:

nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,

id. 2, 6, 2:

quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,

Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:

senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,

Liv. 9, 17, 14:

somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,

id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.

căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,

A taking:

dominii,

Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—

= usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio.

căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

capsimus,

Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].

Lit.

In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

Plaut. Aul. 1, 1, 9:

cape hoc flabellum,

Ter. Eun. 3, 5, 47:

cepit manibus tympanum,

Cat. 6, 3, 8:

tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

Verg. A. 2, 717:

cape saxa manu, cape robora, pastor,

id. G. 3, 420:

flammeum,

Cat. 61, 8:

acria pocula,

Hor. S. 2, 6, 69:

lora,

Prop. 3 (4), 9, 57:

baculum,

Ov. M. 2, 789:

colum cum calathis,

id. ib. 12, 475:

florem ternis digitis,

Plin. 24, 10, 48, § 81:

pignera,

Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

ut is in cavea pignus capiatur togae,

Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

rem pignori,

Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

scutum laeva,

Plin. 33, 1, 4, § 13:

capias tu illius vestem,

Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

and of particular weapons: ensem,

Ov. M. 13, 435:

tela,

id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

quicum una cibum Capere soleo,

Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

lauti cibum capiunt,

Tac. G. 22.—

In partic.

Of living objects.

To take into possession, take captive, seize, make prisoner.

Of persons:

oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

Cic. Cat. 3, 7, 16:

ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

Caes. B. G. 1, 26:

reges capiuntur,

Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

Liv. 22, 49, 18:

quos Byzantii ceperat,

Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

captos ostendere civibus hostes,

Hor. Ep. 1, 17, 33:

captus Tarento Livius,

Cic. Brut. 18, 72:

servus ex hoste captus,

Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

in captos clementia uti,

Nep. Alcib. 5, 7:

inludere capto,

Verg. A. 2, 64:

quae sit fiducia capto,

id. ib. 2, 75:

ex captorum numero,

Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

Ter. Heaut. 3, 3, 47.—

Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

id. L. L. 8, § 61 Mull.:

hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

Ov. A. A. 1, 763:

neque quicquam captum'st piscium,

Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

nisi quid concharum capsimus,

id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

cervum,

Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

Verg. G. 4, 396.—

To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

quamvis voluptate capiatur,

id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

quem quidem adeo sua cepit humanitate,

Nep. Alcib. 9, 3:

secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

id. Att. 4, 1:

nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

Hor. A. P. 362:

hunc capit argenti splendor,

id. S. 1, 4, 28:

te conjux aliena capit,

id. ib. 2, 7, 46:

Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

Prop. 1, 1, 1:

carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

Tib. 3, 1, 7:

munditiis capimur,

Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

14, 373: amore captivae victor captus,

Liv. 30, 12, 18:

dulcedine vocis,

Ov. M. 1, 709; 11, 170:

voce nova,

id. ib. 1, 678:

temperie aquarum,

id. ib. 4, 344:

(bos) herba captus viridi,

Verg. E. 6, 59:

amoenitate loci,

Tac. A. 18, 52:

auro,

Hor. C. 2, 18, 36:

neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

Cic. Fam. 11, 28, 2:

splendore hominis,

id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

nam id concupisti quod numquam videras,

id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—

To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

Cic. Ac. 2, 20, 66:

injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

eodem captus errore quo nos,

involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

ne quo errore milites caperentur,

Liv. 8, 6, 16:

capere ante dolis Reginam,

Verg. A. 1, 673:

captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

id. ib. 2, 196:

ubi me eisdem dolis non quit capere,

Sall. J. 14, 11:

adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

id. C. 14, 5:

capi alicujus dolo,

Nep. Dat. 10, 1:

dolum ad capiendos eos conparant,

Liv. 23, 35, 2:

quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

Ov. M. 7, 301.—

To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

Plaut. Am. 2, 2, 189:

tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

Cic. Mur. 9, 22:

callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

id. Brut. 48, 178.—

To deprive one of his powers or faculties, to harm.

Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

mancus et membris omnibus captus ac debilis,

Cic. Rab. Perd. 7, 21:

ipse Hannibal... altero oculo capitur,

loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

captus omnibus membris,

id. 2, 36, 8:

capti auribus et oculis metu omnes torpere,

id. 21, 58, 5:

oculis membrisque captus,

Plin. 33, 4, 24, § 83:

congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

Cic. Tusc. 5, 40, 117:

si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

habuit filium captum altero oculo,

Suet. Vit. 6:

censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

lumine,

Ov. F. 6, 204:

princeps pedibus captus,

Liv. 43, 7, 5; cf.:

captum leto posuit caput,

Verg. A. 11, 830;

and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

id. G. 1, 183.—

Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

Cic. Off. 1, 27, 94:

vino aut somno oppressi aut mente capti,

id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

rarely mentibu' capti,

Lucr. 4, 1022; so,

animo,

Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

captus animi,

Tac. H. 3, 73.— Absol.:

virgines captae furore,

Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

Liv. 39, 13, 12:

captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

id. 8, 18, 11; cf.:

capti et stupentes animi,

id. 6, 36, 8.—