Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

measure

  • 1 modus

    measure, bound, limit / manner, method, mode, way.

    Latin-English dictionary of medieval > modus

  • 2 modus

    mŏdus, i, m. [root med-, measure, weigh; Gr. medomai, medontes, mêstôr, medimnos; cf.: modius, modestus, moderor], a measure with which, or according to which, any thing is measured, its size, length, circumference, quantity (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    modi, quibus metirentur rura,

    Varr. R. R. 1, 10, 1:

    is modus acnua Latine appellatur,

    id. ib. 1, 10, 2:

    filio agri reliquit ei non magnum modum,

    Plaut. Aul. prol. 13:

    hoc erat in votis, modus agri non ita magnus,

    Hor. S. 2, 6, 1:

    de modo agri scripsit,

    Cic. Att. 13, 33, 2:

    de modo agri (actio), cum a venditore emptor deceptus est,

    Paul. Sent. 1, 19, 1:

    modus hic agri nostro non sufficit horto,

    Juv. 14, 172:

    modus altitudinis et latitudinis (sulcorum),

    Col. 11, 3, 4:

    collis modum jugeri continens,

    Col. Arbor. 1, 6:

    ut omnium par modus sit,

    Cels. 3, 27; cf. Col. 12, 23:

    falsus,

    false measure, Dig. 11, 6: magnus legionum, Vell. 2, 73, 2: hic mihi conteritur vitae modus, measure or term of life, Prop. 1, 7, 9.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., a proper measure, due measure:

    in modo fundi non animadverso lapsi sunt multi,

    Varr. R. R. 1, 11:

    suus cuique (rei) modus est,

    Cic. Or. 22, 73:

    ordine et modo,

    id. Off. 1, 5, 14:

    modum alicujus rei habere,

    to observe measure in a thing, not exceed the bounds of moderation, id. Verr. 2, 2, 59, § 144:

    vox quasi extra modum absona,

    beyond measure, immoderately, id. de Or. 3, 11, 41:

    cum lacus praeter modum crevisset,

    id. Div. 1, 44, 100:

    ii sine dubio fidem et modum transeunt,

    id. Off. 1, 29, 102:

    supra modum in servos suos saevire,

    Gai. Inst. 1, 53:

    sine modo modestiāque,

    without measure, without moderation, Sall. J. 41, 9:

    sine modo ac modestia agi,

    Liv. 26, 48, 11.—
    2.
    The measure of tones, measure, rhythm, melody, harmony, time; in poetry, measure, metre, mode:

    vocum,

    Cic. Div. 2, 3, 9:

    musici,

    Quint. 1, 10, 14:

    lyrici,

    Ov. H. 15, 6:

    fidibus Latinis Thebanos aptare modos,

    Hor. Ep. 1, 3, 12: Bacchico exsultas (i. e. exsultans) modo, Enn. ap. Charis. p. 214 P. (Trag. v. 152 Vahl.):

    flebilibus modis concinere,

    Cic. Tusc. 1, 44, 106: saltare ad tibicinis modos, to the music or sound of the flute, Liv. 7, 2:

    nectere canoris Eloquium vocale modis,

    Juv. 7, 19.—Fig.:

    verae numerosque modosque ediscere vitae,

    moral harmonies, Hor. Ep. 2, 2, 144.—
    II.
    Transf.
    A.
    A measure which is not to be exceeded, a bound, limit, end, restriction, etc.:

    modus muliebris nullust, neque umquam lavando et fricando modum scimus facere,

    Plaut. Poen. 1, 2, 21:

    quis modus tibi tandem exilio eveniet,

    id. Merc. 3, 4, 67:

    modum aliquem et finem orationi facere,

    to set bounds to, Cic. Verr. 2, 2, 48, § 118:

    ludendi est quidem modus retinendus,

    id. Off. 1, 29, 104:

    imponere alicui,

    Liv. 4, 24, 4:

    cum modum irae nullum faceret,

    id. 4, 50, 4:

    modum transire,

    Cic. Tusc. 4, 17, 4:

    cupidinibus statuat natura modum quem,

    Hor. S. 1, 2, 111:

    inimicitiarum modum facere,

    Cic. Sull. 17, 48:

    modum statuarum haberi nullum placet,

    id. Verr. 2, 2, 59, § 144:

    qui rebus infinitis modum constituant,

    id. Fin. 1, 1, 2:

    constituere,

    id. Verr. 2, 2, 59, § 145: modus vitae, tou biou telos, Prop. 1, 7, 9. —With gen. gerund.:

    modum lugendi aliquando facere,

    to make an end of mourning, Cic. Fam. 5, 16, 6.— Poet. with inf.:

    nam quis erit saevire modus?

    Stat. Th. 12, 573; cf. the foll.—
    B.
    A way, manner, mode, method:

    modus est, in quo quem ad modum, et quo animo factum sit, quaeritur, Ejus partes sunt prudentia, et imprudentia,

    Cic. Inv. 1, 27, 41:

    nullum modum esse hominis occidendi quo ille non aliquot occiderit,

    id. Rosc. Am. 35, 100:

    nec enim semper (hae partes) tractantur uno modo,

    id. Or. 35, 122:

    vitae,

    way of life, id. Tusc. 5, 23, 66:

    caelestium ordinem... imitari vitae modo,

    id. Sen. 21, 77: quibus modis, by what method of acting, i. e. what means, Sall. C. 5, 6:

    cultores has Alpis modo tuto transmittere,

    Liv. 21, 30, 8.— Poet. with inf.:

    nec modus inserere atque oculos imponere simplex,

    Verg. G. 2, 73.—
    2.
    Esp. freq.: modo, in modum, or ad modum, with a gen. or adj., in the manner of, like:

    servorum modo,

    in the manner of, like slaves, Liv. 39, 26:

    pecorum modo trahi,

    Tac. A. 4, 25:

    in modum ramorum,

    Col. Arbor. 22:

    in nostrum modum,

    in our manner, Tac. H. 3, 25:

    servilem in modum cruciari,

    like slaves, Cic. Verr. 1, 5, 13; Caes. B. G. 6, 19, 3; Suet. Calig. 56:

    mirum in modum,

    in a wonderful manner, wonderfully, Caes. B. G. 1, 41:

    ad hunc modum distributis legionibus,

    in this manner, id. ib. 5, 24:

    naves ad hunc modum factae,

    id. ib. 3, 13:

    nos nostras more nostro et modo instruximus legiones,

    Plaut. Am. 1, 1, 66:

    non tuo hoc fiet modo,

    id. Men. 2, 1, 25:

    si humano modo, si usitato more peccāsset,

    after the manner of men, Cic. Verr. 2, 2, 3, § 8; cf.:

    Carneadeo more et modo disputata,

    id. Univ. 1; for which with gen.:

    apis Matinae More modoque,

    Hor. C. 4, 2, 28; and:

    agendi more ac modo,

    Quint. 11, 1, 29:

    tali modo,

    in such a manner, in such wise, Nep. Att. 21, 1:

    nullo modo,

    in no wise, by no means, Cic. Verr. 2, 2, 76, § 186:

    omni modo egi cum rege et ago cotidie,

    in every way, earnestly, urgently, id. Att. 6, 2, 7: omnibus modis tibi esse rem salvam [p. 1157] ut scias, Plaut. Ps. 4, 6, 13:

    omnibus modis miser sum,

    every way, wholly, completely, Ter. Hec. 4, 4, 79:

    miris modis,

    Cic. Verr. 2, 2, 3, § 9; Liv. 1, 57, 6; Hor. C. 2, 17, 21:

    mille modis amor ignorandust,

    Plaut. Trin. 2, 1, 30:

    hoc multis modis reprehendi potest,

    Cic. Fin. 2, 26, 82 (v. Madv. ad h. l.); so,

    filium multis modis jam exspecto, ut redeat domum,

    very much, Ter. Hec. 2, 3, 7; cf.

    multimodis: mira miris modis,

    Plaut. Cas. 3, 5, 5; cf.

    mirimodis: eum tibi commendo in majorem modum,

    very much, greatly, Cic. Q. Fr. 2, 12 (14), 3:

    nullo modo,

    id. Fin. 2, 31, 102; Col. 9, 8; Suet. Tit. 2:

    bono modo,

    moderately, Cato, R. R. 5:

    bono modo desiderare aliquid,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 3: ejus modi, of that kind, of such a kind or sort (freq.):

    ejusmodi sunt tempestates consecutae, ut,

    Caes. B. G. 3, 29, 2:

    in ejusmodi casu,

    id. ib. 5, 33, 4;

    6, 34, 7: erant ejusmodi fere situs oppidorum, ut,

    id. ib. 3, 12, 1:

    petitionis nostrae hujusmodi ratio est,

    Cic. Att. 1, 1, 1; so,

    cujusquemodi, cujusdammodi, cujusmodicumque, cuimodi, cuicuimodi, v. Zumpt, § 678: cujusmodi,

    of what sort, Cic. Fam. 15, 20, 3:

    cujuscemodi,

    of what sort soever, id. Inv. 2, 45, 134: hujusmodi, hujuscemodi, of this kind, such:

    hujusmodi casus,

    Caes. B. C. 2, 22:

    hujuscemodi verba,

    Sall. J. 9 fin.:

    illiusmodi,

    of that kind, Cic. Div. in Caecil. 21, 68; so,

    istiusmodi amicos,

    Plaut. Rud. 2, 2, 15.—
    3.
    In gram., a form of a verb, a voice or mood:

    in verbo fiunt soloecismi per genera, tempora, personas, modos, etc.,

    Quint. 1, 5, 41: patiendi modus ( the passive voice)... faciendi modus ( the active voice), id. 9, 3, 7; cf. 1, 6, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > modus

  • 3 metior

    mētĭor, mensus (post-class. metītus, Dig. 32, 1, 52), 4, v. dep. [Sanscr. ma, to measure; cf. Gr. me-tron, Lat. modus], to measure, mete (lands, corn); also, to measure or mete out, to deal out, distribute by measure (class.).
    I.
    Lit.:

    metiri agrum,

    Cic. Fam. 9, 17, 2:

    frumentum,

    id. Verr. 2, 3, 83, § 192:

    sol, quem metiri non possunt,

    id. Ac. 2, 41, 128:

    magnitudinem mundi,

    id. Off. 1, 43, 154: nummos, to measure one's money, i. e. to have a great abundance of it, Hor. S. 1, 1, 95:

    nummos modio,

    Petr. S. 37:

    se ad candelabrum,

    id. ib. 75:

    pedes syllabis,

    to measure by syllables, Cic. Or. 57, 194:

    frumentum militibus metiri,

    Caes. B. G. 1, 16:

    cum exercitu frumentum metiri oporteret,

    id. ib. 1, 23;

    7, 71: Caecubum,

    Hor. Epod. 9, 36:

    quis mensus est pugillo aquas?

    Vulg. Isa. 40, 12:

    tantus acervus fuit, ut metientibus dimidium super tres modios explesse, sint quidam auctores,

    Liv. 23, 12.—
    B.
    Poet. transf., to measure a distance, i. e. to pass, walk, or sail through or over, to traverse:

    Sacram metiente te viam (of the measured pace of a proud person),

    Hor. Epod. 4, 7:

    aequor curru,

    to sail through, Verg. G. 4, 389:

    aquas carinā,

    Ov. M. 9, 446:

    tu, cursu, dea menstruo metiens iter annuom,

    to go through complete, Cat. 34, 17:

    instabili gressu metitur litora cornix,

    Luc. 5, 556.—Also absol.:

    quin hic metimur gradibus militariis,

    to walk, Plaut. Ps. 4, 4, 11.—
    II.
    Trop., to measure, estimate, judge one thing by another; also simply to measure, estimate, judge of, set a value on a thing.
    (α).
    With abl. of the standard of comparison, or the means of judgment:

    sonantia metiri auribus,

    Cic. Or. 68, 227:

    oculo latus,

    Hor. S. 1, 2, 103:

    omnia quaestu,

    by profit, Cic. Phil. 2, 43, 111:

    qui nihil alterius causa faciet et metietur suis commodis omnia,

    id. Leg. 1, 14, 41:

    vides igitur, si amicitiam sua caritate metiare, nihil esse praestantius,

    id. Fin. 2, 26, 85:

    vim eloquentiae sua facultate non rei natura,

    id. Opt. Gen. Or. 4, 10:

    omnia voluptate,

    id. Fam. 7, 12, 2:

    studia utilitate,

    Quint. 12, 11, 29:

    magnos homines virtute, non fortuna,

    Nep. Eum. 1:

    usum pecuniae non magnitudine, sed ratione,

    Cic. Att. 14:

    officia utilitate,

    Lact. 6, 11, 12:

    odium in se aliorum suo in eos metiens odio,

    Liv. 3, 54:

    pericula suo metu,

    Sall. C. 31, 2:

    peccata vitiis,

    Cic. Par. 3, 1, 20:

    aetatem nostram non spatio senectutis, sed tempore adulescentiae,

    Quint. 12, 11, 13.—
    (β).
    With ex (very rare):

    fidelitas, quam ego ex mea conscientiā metior,

    Cic. Fam. 10, 4, 2: ex eo, quantum cuique satis est, metiuntur homines divitiarum modum, id. Par. 6, 1, 14.—
    (γ).
    With ad:

    nec se metitur ad illum quem dedit haec (paupertas) posuitque modum,

    i. e. accommodates herself, Juv. 6, 358.—
    (δ).
    Absol. (post-Aug.):

    metiri ac diligenter aestimare vires suas,

    Quint. 6, 1, 45:

    pondera sua,

    Mart. 12, 100, 8:

    sua regna,

    Luc. 8, 527. —
    (ε).
    With quod:

    quanto metiris pretio, quod, etc.,

    Juv. 9, 72.—
    B.
    To traverse. go over, pass through:

    late Aequora prospectu metior alta meo,

    Ov. H. 10, 28:

    tot casus, tot avia,

    Val. Fl. 5, 476:

    jamque duas lucis partes Hyperione menso,

    Ov. M. 8, 564.—
    C.
    To measure out, deal to any one, treat one well or ill:

    mensurā quā mensi fueritis, remetietur vobis,

    Vulg. Luc. 6, 38; cf. id. Matt. 7, 2.
    In pass.
    signif., to be measured:

    agri glebatim metiebantur,

    Lact. Mort. Persec. 23, 2:

    an sol pedis unius latitudine metiatur,

    Arn. 2, 86.— Part. perf.: mensus, a, um, measured off:

    mensa spatia conficere,

    Cic. N. D. 2, 27, 69.—As subst.:

    bene mensum dabo,

    good measure, Sen. Q. N. 4, 4, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > metior

  • 4 mensura

    mensūra. ae, f. [metior], a measuring, measure (class.).
    I.
    Lit.:

    mensuram facere alicujus, Ov A. A. 3, 265: agere,

    to measure, survey, Plin. Ep. 10, 28, 5:

    inire. Col 5, 3: res (quae) pondere numero mensura constant,

    Gai. Inst. 2, 196.—
    II.
    Transf., a measure, by which any thing is measured:

    majore mensurā reddere,

    Cic. Off. 1, 15, 48:

    qui modus mensurae medimnus appellatur,

    kind of measure, Nep. Att. 2, 6:

    mensuras et pondera invenit Phidon Argivus, aut Palamedes,

    Plin. 7, 56, 57, § 198:

    ex aquā, i. e. clepsydra,

    Caes. B. G. 5, 13:

    quicquid sub aurium mensuram aliquam cadit, numerus vocatur,

    Cic. Or 20, 67:

    de mensura jus dicere,

    Juv. 10, 101. —
    B.
    Trop., measure, quantity, proportion, capacity, power, extent, degree, etc.:

    dare alicui mensuram bibendi,

    to prescribe how much one may drink, Ov. A. A. 1, 589:

    nostri orbis,

    Tac. Agr. 12:

    beneficii,

    Plin. Ep. 10, 12, 2:

    qui tanti mensuram nominis imples,

    i. e. who answerest to its meaning, art worthy of it, Ov. P. 1, 2, 1:

    ficti crescit,

    measure, size, id. M. 12, 57: sui, one's own measure, i. e. capacity, Juv. 11, 35:

    sed deerat pisci patinae mensura,

    was too small, Juv. 4, 72: nuribus Argolicis fui Mensura voti, I was the measure of their wishes, i. e. they desired to have as much as I possessed, Sen. Herc. Oet. 400:

    submittere se ad mensuram discentis,

    to accommodate one's self to the capacity of the learner, Quint. 2, 3, 7: legati, character, standing. Tac. H. 1, 52:

    mensura tamen quae sufficiat census,

    how large a fortune, Juv. 14. 316.—In painting:

    Apelles cedebat Asclepiodoro de mensuris, hoc est quanto quid a quoque distare deberet,

    the degree of prominence, and relative distances, of parts of a picture, Plin. 35, 10, 36, § 80.—In gram.:

    mensurae verborum,

    the quantities of their syllables, Quint. 10, 1, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > mensura

  • 5 mētior

        mētior mēnsus, īrī, dep.    [1 MA-], to measure, mete: magnitudinem mundi: nummos, i. e. have in great abundance, H.: pedes syllabis, measure by syllables: annum, i. e. divide, O.: Hesperiam metire iacens, i. e. with your dead body, V.— To measure out, deal out, distribute: frumentum militibus, Cs.: exercitui si metiendum esset: Caecubum, H.— To measure, pass over, traverse: Sacram viam, pace off, H.: aequor curru, sail through, V.: carinā aquas, O.—Fig., to measure, estimate, judge, value: suo metu pericula, S.: sonantia metiri auribus: oculo latus, H.: omnia quaestu, by profit: homines virtute, non fortunā, N.: se suo modulo ac pede, H.: nec se metitur ad illum modum, i. e. accommodates herself, Iu.: quanto Metiris pretio, quod, etc., Iu.
    * * *
    metiri, mensus sum V DEP
    measure, estimate; distribute, mete; traverse, sail/walk through

    Latin-English dictionary > mētior

  • 6 modus

        modus ī, m    [3 MA-], a measure, extent, quantity: agri: numerum modumque carinis Praecipiant, V.: trunci, girth, O.: longo nullus lateri modus (sit), i. e. be the flank excessively long, V.— A proper measure, due measure: suus cuique (rei) modus est: modum haberi nullum placet, moderation: servare modum, V.: vox quasi extra modum absona, immoderately: cum lacus praeter modum crevisset, excessively: in dicendo: sine modo modestiāque, S.— A measure, rhythm, melody, harmony, time: vocum: fidibus Latinis Thebanos aptare modos, H.: saltare ad tibicinis modos, the music of the flute, L.: modum Voce dabat remis, time, O.: verae numerosque modosque ediscere vitae, moral harmonies, H.— A measure, bound, limit, end, restriction: sumptūs Cotidianos fieri nec fieri modum, T.: lubidini modum facere, S.: modum aliquem et finem orationi facere, bounds: cum modum irae nullum faceret, L.: modum transire: modum Exit, O.: modum lugendi aliquando facere, make an end.—A way, manner, mode, method, fashion, style: Sine meo me vivere modo, T.: oratoris modo mandata deferre, as an ambassador, Cs.: vitae, way of life: id quibus modis adsequeretur, i. e. by what means, S.: Haud ignara modi, i. e. well knowing how, V.: si quis modus (est), i. e. if it is possible, V.: servorum modo, like slaves, L.: mirum in modum, wonderfully, Cs.: ad hunc modum distributis legionibus, thus, Cs.: si humano modo peccasset, after the manner of men: multa Carneadeo more et modo disputata: apis Matinae More modoque, H.: tali modo, in such wise, N.: nullo modo, by no means: omni modo egi cum rege, in every way, i. e. urgently: omnibus modis miser sum, every way, T.: laudare miris modis, extravagantly, L.: modis inolescere miris, wondrously, V.: eum tibi commendo in maiorem modum, very greatly: Nec modus inserere atque oculos imponere simplex, V.—In genit. with eius or cuius: eius modi, of that sort, of such a kind, such (often written eiusmodi): in eius modi casu, Cs.: eius modi litteras misit: cuiusque modi genus hominum, S.: cuius modi, of what sort: cuicuimodi, of what sort soever: huius modi casūs, such, Cs.: illius modi, of that kind.
    * * *
    manner, mode, way, method; rule, rhythm, beat, measure, size; bound, limit

    Latin-English dictionary > modus

  • 7 modius

    mŏdĭus, ii ( gen. plur. modiūm:

    qui CCCC. modium quinque milia,

    Cic. Verr. 2, 3, 36, § 83:

    modiorum,

    Plaut. Mil. 4, 2, 72), m. ( neutr. collat. form: mŏdĭum, ii, n., Cato, R. R. 58; so in plur.:

    modia vicena,

    Plin. 18, 16, 43, § 145) [modus], the Roman corn-measure, a measure, peck, containing sixteen sextarii, or the sixth part of a Greek medimnus (class.):

    salis modium,

    Cato, R. R. 58: tritici modius, Cic. Div. in Caecil. 10, 30:

    siligneae farinae modius,

    Plin. 18, 9, 20, § 88:

    modium populo dare asse,

    Cic. Off. 2, 17, 58:

    agri Leontini decumae tertio anno venierunt tritici medimnum XXXVI., hoc est tritici modium CC. et XVI. milibus,

    id. Verr. 2, 3, 46, § 110:

    non minorem quam decem milium modiorum navem fabricare,

    Ulp. Fragm. 3, 6.—

    Prov.: verum illud est, quod dicitur, multos modios salis simul edendos esse, ut amicitiae munus expletum sit,

    Cic. Lael. 19, 67: modio nummos metiri, to measure one's money by the peck, said of a rich woman, Petr. 37; cf.:

    dives, ut metiretur nummos,

    Hor. S. 1, 1, 95:

    ego nunc mihi modium mille esse argenti velim,

    Plaut. Stich. 4, 2, 9; Juv. 3, 220:

    pleno modio,

    in full measure, abundantly, Cic. Att. 6, 1, 16; cf.:

    argumentum vobis demensum dabo, non modo neque trimodio, verum ipso horreo,

    Plaut. Men. prol. 15:

    servorum ventres modio castigat iniquo,

    with short measure, Juv. 14, 126.—Also as a measure for other things, a peck:

    metiri modio oleario,

    Cato, R. R. 144:

    ut metientibus dimidium (anulorum aureorum) super tres modios explesse,

    Liv. 23, 12; Pall. 6, 4, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    Among surveyors, the third part of a jugerum, Auct. de Limit. p. 264 and 312 Goes.; Pall. Mai. 4 al. —
    B.
    The socket, step, shoe in which the mast of a ship stands, Isid. Orig. 19, 2, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > modius

  • 8 remetior

    rĕ-mētĭor, mensus, 4, v. dep. a., to measure or mete again, measure or mete back ( poet. and in post-Aug. prose).
    I.
    Lit.:

    iter retro remensumst,

    Lucr. 2, 516:

    si modo rite memor servata remetior astra,

    Verg. A. 5, 25: frumentum pecuniā remetiri, to measure back with money, i. e. to pay for with an equal measure of money, Quint. Decl. 12, 19 fin. —In pass. sense:

    in quā mensurā mensi fueritis, remetietur,

    Vulg. Matt. 7, 2; id. Marc. 4, 24.—
    B.
    Transf.
    1.
    To measure back, i. e. to go, pass, or travel over again:

    iter,

    Stat. Th. 3, 324:

    stadia,

    Plin. 2, 71, 73, § 181.— In pass. sense:

    pelagoque remenso, Improvisi aderunt,

    Verg. A. 2, 181:

    remenso mari,

    id. ib. 3, 143.—
    2.
    In gen., to void or discharge back again:

    ille fide summā testae sua vina remensus, Reddidit oenophori pondera plena sui,

    Mart. 6, 89, 5:

    vinum omne vomitu,

    Sen. Ep. 95, 21; cf. id. Prov. 3, 13.—
    II.
    Trop., to go over in one's mind; to think over, reflect upon; to tell again, repeat:

    totum diem mecum scrutor, facta ac dicta mea remetior,

    Sen. Ira, 3, 36:

    fabulam,

    App. M. 1, p. 104, 7; 2, p. 123, 35.—
    2.
    (Acc. to I. B. 1.) To measure or pass over again: transmissum discrimen convalescendo remetiri, to remeasure, in recovering, the danger surmounted (i. e. to be continually advancing in recovery), Plin. Ep. 8, 11, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > remetior

  • 9 modius

        modius ī, m    [modus], a corn-measure, measure, peck (containing sixteen sextarii, or one sixth of a Greek medimnus): tritici: pro singulis modiis octonos HS dare: modium populo dare asse: pleno modio, in full measure: ventres modio castigat iniquo, with short measure, Iu.: (anulorum) super tris modios, pecks, L.: argenti, a peck of money, Iu.— Prov.: multos modios salis simul edendos esse, ut amicitiae munus expletum sit.
    * * *
    peck; Roman dry measure; (about 2 gallons/8000 cc)

    Latin-English dictionary > modius

  • 10 amphora

    amphŏra,, ae ( gen. plur. as a measure, usually amphorūm, v infra, II.; cf. Charis. [p. 110] p. 41 P.), f., = amphoreus, a vessel, usually made of clay, with two handles or ears; for liquids, esp. wine, a flagon, pitcher. flask, bottle, jar, etc.; cf. Smith, Dict. Antiq.
    I.
    Lit.:

    amphoras implere,

    Cato, R. R. 113, 2:

    amphora coepit Institui,

    Hor. A. P. 22; so id. C. 3, 8, 11; 3, 16, 34; Petr. 34 al.—

    Also for holding wine: amphora vini,

    Vulg. 1 Reg. 1, 24; ib. Dan. 14, 2;

    oil: amphorae oleariae,

    Cato, R. R. 10, 2;

    honey: aut pressa puris mella condit amphoris,

    Hor. Epod. 2, 15;

    water: amphoram aquae portans,

    Vulg. Luc. 22, 10.— Poet. for the wine contained therein, Hor. C. 3, 28, 8.—
    II.
    Transf.
    A.
    A measure for liquids (also called quadrantal; cf. Fest. p. 258 Müll.), = 2 urnae, or 8 congii, etc. = 6 gals. 7 pts.:

    in singulas vini amphoras,

    Cic. Font. 5, 9; Plin. 9, 30, 48, § 93. Since such a measure was kept as a standard at the Capitolium, amphora Capitolina signifies an amphora of the full measure, Capitol. Max. 4.—
    B.
    The measure of a ship (as the ton with us): naves, quarum minor nulla erat duūm milium amphorūm, Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 15, 2; Plin. 6, 22, 24, § 82:

    navem, quae plus quam CCC. amphorarum esset,

    Liv. 21, 63.

    Lewis & Short latin dictionary > amphora

  • 11 metor

    mētor, ātus, 1, v. dep. [meta], to measure, mete; to measure off, mark out (not in Cic.).
    I.
    In gen.:

    stadium Hercules pedibus suis metatus est,

    Gell. 1, 1, 2:

    caelum,

    Ov. F. 1, 309:

    Indiam,

    Plin. 6, 17, 21, § 57. — Poet., to traverse, pass through:

    nunc nemoris alti densa metatur loca,

    Sen. Hippol. 505:

    agros,

    Sil. 6, 58.—
    II.
    In partic.
    1.
    Act., to measure out, mark, or lay out: castra metati signa statuunt, Cael. ap. Non. 137, 18: castra, * Caes. B. C. 3, 13, 3:

    cum ortu solis castra metabatur,

    measured out the ground for a camp, encamped, pitched his camp, Sall. J. 106, 5:

    agrum,

    Liv. 21, 25:

    agros,

    Verg. G. 2, 274:

    eam (i. e. Alexandriam),

    Plin. 5, 10, 11, § 62:

    regiones (for a temple),

    Liv. 1, 10, 6:

    castra,

    Vulg. 3 Reg. 20, 27.—
    2.
    Neutr., to encamp, pitch one's tent:

    metarique sub ipso templo... jussit,

    Liv. 44, 7, 2:

    post tabernaculum,

    Vulg. Num. 3, 23.—Hence, transf., to erect, pitch, set up:

    tabernacula ciliciis,

    Plin. 6, 28, 32, § 143.— Act. collat. form, mēto, āre, to measure, measure out, etc.:

    loca,

    Verg. Cul. 172.— Pass.:

    locus metatur,

    Sen. Thyest. 462.—Often in part. perf.:

    castris eo loco metatis,

    Hirt. B. G. 8, 15; so,

    castra,

    Liv. 44, 37, 1:

    porticus,

    Hor. C. 2, 15, 15:

    agellus,

    id. S. 2, 2, 114:

    prope Beroeam vallo metato,

    Amm. 31, 9, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > metor

  • 12 modulor

    mŏdŭlor, ātus, 1, v. dep. [modulus], to measure off properly, to measure; to manage properly, to regulate.
    I.
    In gen. (only post-Aug.):

    in modulanda statūs longitudinisque ejus praestantiā,

    Gell. 1, 1, 1; cf.:

    quanta longinquitas corporis ei mensurae conveniret, modificatus est,

    id. ib. fin.:

    ita modulante naturā,

    Plin. 2, 54, 55, § 142.—
    II.
    In partic., of singing, speaking, dancing, etc., to measure rhythmically; to modulate; hence, transf., to dance, to represent by dancing; to sing, to play (class.):

    ipsa natura, quasi modularetur hominum orationem, in omni verbo posuit acutam vocem,

    Cic. Or. 18, 58; cf.:

    hominum aures vocem naturā modulantur,

    modulate, id. de Or. 3, 48, 185:

    insulae, Saliares dictae, quoniam in symphoniae cantu ad ictus modulantium pedum moventur,

    Plin. 2, 95, 96, § 209.—
    B.
    Transf.:

    virgines sonum vocis pulsu pedum modulantes incesserunt,

    beating time to, accompanying with the dance, Liv. 27, 37 fin.:

    (carmina) pastoris Siculi modulabor avenā,

    Verg. E. 10, 51:

    carmina descripsi, et modulans alterna notavi,

    id. ib. 5, 14:

    verba fidibus modulanda Latinis,

    Hor. Ep. 2, 2, 143:

    lyram,

    Tib. 3, 4, 39 —Hence, mŏdŭlātus, a, um, Part. and P. a., in pass. signif.
    A.
    Played upon, made by playing, played.
    1.
    Of an instrument:

    dic Latinum, Barbite, carmen Lesbio primum modulate civi,

    Hor. C. 1, 32, 5.—
    2.
    Of a song, tune, etc., sung:

    carmina,

    Suet. Aug. 57:

    a canticis ad aliorum similitudinem modulatis,

    Quint. 9, 2, 35.—
    B.
    Properly measured, in due measure, in time, melodious, musical ( poet. and in postAug. prose):

    ipso modulata dolore Verba fundebat,

    Ov. M. 14, 428:

    sonus,

    Plin. 10, 29, 43, § 81; § 85.— Comp.:

    ut moderatiores modulatioresque fierent animi,

    more harmonious, Gell. 1, 11, 1:

    lingua,

    id. 1, 15, 14:

    orationem modulatiorem aptioremque reddit,

    id. 13, 24, 9.— Sup.:

    modulatissimus cantus,

    Flor. 2, 7, 15.—Hence, adv.: mŏ-dŭlātē, measuredly, according to measure, in time, melodiously: modulate canentes tibiae, * Cic. N. D. 2, 8, 22:

    haec tu quam perite, quam concinne, quam modulate enuntiāsti,

    Aus. Ep. 19.— Comp.:

    ars modulatius incedendi,

    Amm. 16, 5, 10:

    verba modulatius collocata,

    Gell. 11, 13, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > modulor

  • 13 modulus

    mŏdŭlus, i, m. dim. [modus], a small measure, a measure (not in Cic. or Cæs.).
    I.
    Lit.:

    relinquitur de numero, quem faciunt alii majorem, alii minorem, nulli enim hujus moduli naturales,

    Varr. R. R. 2, 2, 20:

    ab imo Ad summum moduli bipedalis,

    two feet high, Hor. S. 2, 3, 309.—Prov.:

    metiri se quemque suo modulo ac pede,

    i. e. to be content with his own condition, Hor. Ep. 1, 7, 98.—
    2.
    In archit., a module:

    si Dorici generis erunt columnae, dimetiantur earum altitudines cum capitulis in partes quindecim, et ex eis partibus una constituatur, et fiat modulus,

    Vitr. 5, 9, 3; 3, 3, 7; 4, 3, 3 sq.—
    3.
    In aqueducts, a watermeter:

    est autem calix modulus aeneus, qui rivo, vel castello induitur: huic fistulae applicantur,

    Front. Aquaed. 36.—
    4.
    Rhythmical measure, rhythm, music, time, metre, mode, melody:

    moduli Lydii, Dorii, Phrygii,

    Plin. 7, 56, 57, § 204:

    verborum,

    Gell. 5, 1, 1:

    tibiarum modulis in proeliis uti,

    id. 1, 11, 1.—
    II.
    Trop.:

    cur non ponderibus modulisque suis ratio utitur?

    Hor. S. 1, 3, 78: ganeones, quibus modulus est vitae culina, measure, Varr. ap. Non. 119, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > modulus

  • 14 quadrans

    quā̆drans, antis ( gen. plur. quadrantūm, Front. Aquaed. 24), m. [quattuor].
    I.
    A fourth part, a fourth, a quarter:

    operae,

    Col. 2, 4, 8:

    diei noctisque,

    Plin. 18, 25, 57, § 207. —
    II.
    In partic.
    A.
    A fourth part, a fourth of a whole:

    creditoribus quadrantem solvi,

    Vell. 2, 23, 2:

    heres ex quadrante,

    of the fourth part of the inheritance, Suet. Caes. 83; cf. Plin. Ep. 5, 7, 1; Dig. 44, 4, 17, § 2; Ulp. Frag. 24, 32.—
    B.
    The fourth part of an as (as a coin), three unciae:

    nota in triente et quadrante rates (fuit). Quadrans antea teruncius vocatus a tribus unciis,

    Plin. 33, 3, 13, § 45:

    quadrans mihi nullus est in arcā,

    not a farthing, not a copper, Mart. 2, 44, 9; Liv. 3, 18, 11; Juv. 1, 121.—As the customary price of a bath (cf. quadrantarius):

    dum tu quadrante lavatum Rex ibis,

    Hor. S. 1, 3, 137; cf. Sen. Ep. 86, 8; Juv. 6, 446.—As the smallest coin, a mite, farthing, Hor. S. 2, 3, 93; Juv. 7, 8; Vulg. Matt. 5, 26; id. Marc. 12, 42.—
    C.
    Of the rate of interest, four for a hundred:

    usurae quadrantes,

    four per cent., Dig. 33, 1, 21.—
    D.
    As a measure of land, a quarter of an acre (jugerum), Col. 5, 1, 10. —
    E.
    As a weight, a quarter of a pound, Mart. 11, 105, 1.—With pondo:

    amomi pondo quadrans,

    Col. 12, 20, 5; Cato, R. R. 84, 1:

    quadrans pondo bacarum,

    Plin. 23, 8, 80, § 156. —
    F.
    As a measure for liquids, the fourth part of a sextarius, three cyathi:

    ita ut earum calices quadrantes octoginta capere possint,

    Varr. R. R. 3, 14, 4:

    quadrantem duplicare,

    Mart. 9, 94, 2:

    vini,

    Cels. 3, 15.—
    G.
    As a measure of length, a quarter of a foot:

    pedes duodecim et quadrantem,

    Gell. 3, 10, 11; 9, 4, 10; cf. Cato, R. R. 18, 2; 18, 6.— A quarter-digit, Front. Aquaed. 25.—
    H.
    As a measure of time, a fourth of a day, six hours, Sol. 1, 39; 1, 41 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > quadrans

  • 15 cyathus

        cyathus ī, m, κύατηοσ, a cup, drinking-cup, glass: cyathos sorbillans, T., H., Iu.—A measure, the 12th part of a sextarius, H.
    * * *
    1/12 sextarius/pint; shot (liquid measure); 10 drachmae (dry measure)

    Latin-English dictionary > cyathus

  • 16 medimnum

        medimnum ī, n (C.), and medimnus, ī, m    (N.), a Greek dry measure, Greek bushel: tritici: septem milia medimnūm.
    * * *
    dry measure, Greek bushel (6 modii); measure of land in Cyrenaica

    Latin-English dictionary > medimnum

  • 17 mēnsūra

        mēnsūra ae, f    [metior], a measuring, measurement: mensurae itinerum, Cs.: certae ex aquā mensurae, i. e. by the water-clock, Cs.: quicquid sub aurium mensuram aliquam cadat, numerus vocatur.— A measure, standard of measurement: cumulatiore mensurā uti: qui modus mensurae medimnus appellatur, N.: de mensurā ius dicere, Iu.— Measure, extent: roboris, girth, O.: parvā minor mensura lacertā est, size, O.: sed deerat pisci patinae mensura, was too small, Iu.: mensura censūs, fortune, Iu.—Fig., a limit, capacity, power, extent, degree: tibi dabitur mensura bibendi, O.: qui tanti mensuram nominis imples, i. e. art worthy of, O.: sui, i. e. capacity, Iu.
    * * *
    measure; length, area, capacity

    Latin-English dictionary > mēnsūra

  • 18 mētor

        mētor ātus, ārī, dep.    [meta], to measure, mete, measure off, mark out, lay out: caelum, O.: castra, i. e. pitch his camp, S., Cs.: agrum, L.: metarique sub ipso templo... iussit, to encamp, L.— P. pass.: metata castra, L.: agellus, H.
    * * *
    metari, metatus sum V DEP
    measure off, mark out

    Latin-English dictionary > mētor

  • 19 numerus

        numerus ī, m    [NEM-], a number: ad numerum quattuor milium, about, Cs.: septem sonos: qui numerus rerum omnium fere nodus est: duo ii numeri: exercitus numero hominum amplior, S.: numerumque referri Iussit, that they be counted, V.: numerus argenteorum facilior usui est, counting, Ta.: mille numero navium classis: ad duo milia numero cecidisse, Cs.: obsides ad numerum miserunt, the full number, Cs.: quantum Aut numerum lupus (curat), the count of the flock, V.— A considerable number, quantity, body, collection, class: conveniet numerus quantum debui, sum, T.: effuse euntes numerum ampliorem efficiebant, S.: si naves suum numerum haberent, complement: magnus numerus frumenti, quantity: est numerus civium Romanorum, many: sed illos Defendit numerus, Iu.: sparsi per provinciam numeri, troops, Ta.— A mere number, cipher, nobody: Nos numerus sumus, H.: ignavorum, rabble, Ta.— Plur, dice: eburni, O.: trīs iactet numeros, O.— Plur, the mathematics, astronomy: a sacerdotibus numeros accipere.—Fig., number, rank, place, position, estimation, relation, class, category: me adscribe talem in numerum: Phraaten numero beatorum Eximit virtus, H.: reductos in hostium numero habuit, Cs.: Tubero fuit nullo in oratorum numero, reckoned among: esse in numero nullo, of no repute: qui aliquo sunt numero, of some repute, Cs.: homo nullo numero: quo sunt in numero Curiosolites, etc., Cs.: qui in eo numero fuisset: ut civium numero simus, L.— A part, member, category: omnes numeros virtutis continere: mundus expletus omnibus suis numeris: deesse numeris suis, to be deficient, O.— Order: Quaecumque descripsit carmina, Digerit in numerum, V.— An office, duty, part: ad numeros exige quidque suos, O.: verae numerosque modosque ediscere vitae, H.— Musical measure, time, rhythm, harmony, numbers: in musicis numeri et voces et modi, etc.: Isocrates verbis solutis numeros primus adiunxit: numeros memini, si verba tenerem, air, V.: nil extra numerum fecisse, out of measure, i. e. improper, H.—In verse, a measure, number: cum sint numeri plures: numeris nectere verba, O.: numerisque fertur Lege solutis, H.— A verse: Arma gravi numero Edere, i. e. heroic metre, O.: impares, i. e. elegiac verses, O.
    * * *
    number/sum/total/rank; (superior) numerical strength/plurality; catagory; tally; rhythm/cadence; frquency; meter/metrical foot/line; melody; exercise movements

    Latin-English dictionary > numerus

  • 20 per-mētior

        per-mētior mēnsus, īrī, dep.,    to measure through, measure out, measure: solis magnitudinem: permenso tempore lucis, i. e. at the end of life, Tb.—To traverse: classibus aequor, V.

    Latin-English dictionary > per-mētior

См. также в других словарях:

  • measure — meas ure (m[e^]zh [ u]r; 135), n. [OE. mesure, F. mesure, L. mensura, fr. metiri, mensus, to measure; akin to metrum poetical measure, Gr. me tron, E. meter. Cf. {Immense}, {Mensuration}, {Mete} to measure.] 1. A standard of dimension; a fixed… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • measure — [mezh′ər] n. [ME mesure < OFr < L mensura < mensus, pp. of metiri, to measure < IE base * mē , to measure > MEAL1, Sans mātrā, a measure, Gr metron] 1. the extent, dimensions, capacity, etc. of anything, esp. as determined by a… …   English World dictionary

  • Measure K — is an ordinance put on the city of Santa Cruz s annual ballot on November 6, 2006. It s purpose was to give marijuana violations the lowest priority for local law enforcement. All other offenses besides adult marijuana offenses were put to a… …   Wikipedia

  • Measure — Meas ure, v. t. [imp. & p. p. {Measured}; p. pr. & vb. n. {Measuring}.] [F. mesurer, L. mensurare. See {Measure}, n.] 1. To ascertain by use of a measuring instrument; to compute or ascertain the extent, quantity, dimensions, or capacity of, by a …   The Collaborative International Dictionary of English

  • measure — ► VERB 1) determine the size, amount, or degree of (something) by comparison with a standard unit. 2) be of (a specified size). 3) (measure out) take an exact quantity of. 4) (measure up) reach the required or expected standard. ► NOUN 1) …   English terms dictionary

  • measure — I noun act, bill, caveat, declaration, decree, dictate, edict, enactment, law, legislation, legislative enactment, legislative mandate, legislative proclamation, mandate, piece of legislation, prescript, prescription, proposal, proposed act,… …   Law dictionary

  • measure — [n1] portion, scope admeasurement, admensuration, allotment, allowance, amount, amplification, amplitude, area, bang, breadth, bulk, capacity, degree, depth, dimension, distance, duration, extent, fix, frequency, height, hit, magnitude, mass,… …   New thesaurus

  • measure up to — measure up (to (someone/something)) to reach a standard that is as good as someone or something else. The math skills of the majority of children in this school measure up to the national standards. Usage notes: often used in a negative way: They …   New idioms dictionary

  • measure up — (to (someone/something)) to reach a standard that is as good as someone or something else. The math skills of the majority of children in this school measure up to the national standards. Usage notes: often used in a negative way: They didn t… …   New idioms dictionary

  • Measure — Meas ure, v. i. 1. To make a measurement or measurements. [1913 Webster] 2. To result, or turn out, on measuring; as, the grain measures well; the pieces measure unequally. [1913 Webster] 3. To be of a certain size or quantity, or to have a… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • measure of — To be the (or a) standard by which to judge the quality, etc of ● measure …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»