-
1 cooptō
cooptō āvī, ātus, āre [com-+opto], to choose, elect, admit by election, appoint to office: senatores: novum senatum: tribunos plebis, L.: alqm tribunum, L.: magistrum equitum, L.: in conlegium (augurum): in locum auguratūs.* * *cooptare, cooptavi, cooptatus V TRANSchoose (colleague in office), elect; co-opt, admit -
2 creō
creō āvī (creāssit for creāverit, C.), ātus, āre [1 CER-], to bring forth, produce, make, create, beget, give origin to: Aenean, L.: fortes creantur fortibus, H.: vapor omnīs Res creat, O.: quicquid mortale creamur, who are born to die, O.—P. perf., with abl, sprung from, begotten by, born of (poet.): Volcani stirpe, V.: Maiā, the son of, O.—To make, choose, elect: consules creantur Caesar et Servilius, Cs.: patres, L.: lex de dictatore creando, L.: interregem, L.: ducem gerendo bello, L.: in eo numero creari, S.: augur in locum Germanici creari, Ta.: quos (consules) cum Gracchus crearet, presided at the election of.—Fig., to produce, prepare, cause, occasion: aliquid Sthenio periculi: luxuriam: errorem creat similitudo.* * *creare, creavi, creatus V TRANScreate/bring into being/make; procreate; beget/sire; give birth to; produce/bear fruit; bring about; cause to grow; elect, appoint, invest; institute; conjure up; (PASS) be born/spring from; be home/native of -
3 dē-sīgnō
dē-sīgnō āvī, ātus, āre, to mark out, point out, trace, designate, define (often confounded with dissigno): urbem aratro, V.: moenia fossā, V.: templo Iovis finīs, L.: circo designatus locus est, L.: Europen, depicts (in a web), O.—Fig., to point out, mark, denote, designate, describe, represent, brand: haec verbis designata: hac oratione Dumnorigem designari, Cs.: oculis ad caedem unumquemque nostrum: quem (mundum) deum.—To appoint, choose, elect (to office): consul es designatus: comitiis designatus aedilis: sperans si designatus foret, etc., S.—P. perf., elect, chosen (to an office): consul: tribuni plebis: xvir: praetor.— Of a child unborn: designatus civis; see dissigno. -
4 conscribo
I.To write together in a roll or list, to enroll; very freq. as a milit. t. t., of the levying of troops, Caes. B. G. 1, 10; 1, 24; 2, 2; 2, 8 et saep.; Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 15, 7:II.cohortes veteranas tumulti causā,
Sall. C. 59, 5:inter septimanos conscribi,
Tac. H. 3, 25:inter nostros,
Vulg. 1 Macc. 13, 40:conscripti in Ciliciam legiones,
Suet. Caes. 8; 24; id. Galb. 10:exercitum adversum aliquem,
Val. Max. 5, 4, 5.—And of the enrolment of colonists:decrevit senatus, ut C. Lentulus consul sex milia familiarum conscriberet, quae in eas colonias dividerentur,
Liv. 37, 46, 10.—So of enrolling in a particular class of citizens, to inscribe, choose:eodem tempore et centuriae tres equitum conscriptae sunt,
Liv. 1, 13, 8.—So the frequently occurring title of senators: Patres Conscripti (prop. Patres, conscripti, i. e. Patres et conscripti), chosen, elect, assembled fathers (lit. fathers and elect):traditum inde (sc. post reges exactos) fertur, ut in Senatum vocarentur, qui Patres quique Conscripti essent: Conscriptos videlicet in novum senatum appellabant lectos,
Liv. 2, 1, 11; cf. Fest. p. 254, 22 Müll.; Paul. ex Fest. p. 7, 5, and p. 41, 13 ib.; Cic. Cat. 1, 11, 27; id. Planc. 35, 87; Nep. Hann. 12, 2; Liv. 3, 52, 6; 6, 26, 4; Dict. of Antiq.;and in imitation of this: di conscripti,
App. M. 6, p. 182, 35.—In a play upon words (censured by Quint.): ne Patres conscripti videantur circumscripti, Auct. ap. Quint. 9, 3, 72.—Also in sing., of one senator:pater conscriptus,
Cic. Phil. 13, 13, 28; and absol., poet. in sing.: conscriptus, i, m., a senator: quod sit conscripti, quod judicis officium, * Hor. A. P. 314.—So also of the enrolling of the people for the purpose of bribery, Cic. Planc. 18, 45; 19, 47; id. Sest. 15, 34:rex me opere oravit maximo ut sibi latrones cogerem et conscriberem,
Plaut. Mil. 1, 1, 76.—To put together in writing, to draw up, compose, write (class.).(α).With acc.:* (β).librum de consulatu, etc.,
Cic. Brut. 35, 132; cf. Nep. Lys. 4, 2:volumen,
Cic. Rosc. Am. 35, 101:Topica Aristotelea,
id. Fam. 7, 19 init.; Ov. P. 2, 9, 73:lepidas tabellas,
Plaut. Ps. 1, 1, 26:epistulam,
Cic. Att. 13, 50, 1:syngraphum inter me et amicam,
Plaut. As. 4, 1, 1:imaginem,
to delineate, sketch, Stat. S. 3, 1, 117:legem (consules),
to draw up, Cic. Att. 4, 1, 7; cf.edicta,
Suet. Tit. 6:condiciones,
Liv. 26, 24, 8; cf. id. 29, 12, 15:foedus,
id. 41, 24, 15:testamentum,
Suet. Claud. 44:fortunas alterius litteris,
Cic. Clu. 66, 186.—With rel.-clause:(γ).cum pluribus conscripsisset, qui esset optimus rei publicae status,
Cic. Fin. 5, 4, 11 Madv. N. cr. —With de:(δ).(illi), de quibus audivi et legi et ipse conscripsi,
Cic. Sen. 23, 83; id. Att. 12, 19, 2; Quint. 2, 11, 24:de ratione dicendi,
Auct. Her. 1, 1, 1.—With acc. and inf.: ut in ordinem se coactum conscriberet, write down, notice that he should be, etc., Suet. Claud. 38: omni personae quam dotem suscepisse cum marito conscribitur, Cod. Just. 5, 15, 3.—2.Esp., of physicians, to prescribe:B.pro salutaribus mortifera,
Cic. Leg. 2, 5, 13.—Meton., to write something all over, to fill with writing (rare; mostly poet.):2.mensam vino,
Ov. Am. 2, 5, 17; cf.: epistolium lacrimis, * Cat. 68, 2.— Humorously, to mark by beating, to cudgel:conscribere aliquem totum stilis ulmeis,
Plaut. Ps. 1, 5, 132; cf. conscribillo.—With in and abl., to write upon, mark upon:signum sanguinis id est crucis in suā fronte,
Lact. 4, 26, 39. -
5 coopto
cŏ-opto, āvi, ātum, 1 ( perf. subj. coop tassint, old formula in Liv. 3, 64, 10; contr. form copto, Cic. Fam. 3, 10, 9; cf. Lachm. ad Lucr. 2, p. 135), v. a.; publicists' t. t., to choose or elect to something, to admit or re ceive into some body by election, to elect to an office:senatores,
Cic. Verr. 2, 2, 49, § 120:senatum,
id. ib. 2, 2, 49, § 122; Liv. 23, 3, 5:tribunos plebis,
id. 5, 10, 3 and 11; cf. id. 4, 16, 3:collegas,
id. 3, 64, 9; cf.:collegam sibi,
Suet. Aug. 27:magistrum equitum,
Liv. 6, 38, 4:sacerdotes per collegia,
Suet. Claud. 22:quem in amplissimum ordinem,
Cic. Cael. 2, 5:in collegium (augurum),
id. Brut. 1, 1; cf.:in locum auguratus,
id. Phil. 13, 5, 12:in patricios,
Suet. Tib. 1. -
6 copto
cŏ-opto, āvi, ātum, 1 ( perf. subj. coop tassint, old formula in Liv. 3, 64, 10; contr. form copto, Cic. Fam. 3, 10, 9; cf. Lachm. ad Lucr. 2, p. 135), v. a.; publicists' t. t., to choose or elect to something, to admit or re ceive into some body by election, to elect to an office:senatores,
Cic. Verr. 2, 2, 49, § 120:senatum,
id. ib. 2, 2, 49, § 122; Liv. 23, 3, 5:tribunos plebis,
id. 5, 10, 3 and 11; cf. id. 4, 16, 3:collegas,
id. 3, 64, 9; cf.:collegam sibi,
Suet. Aug. 27:magistrum equitum,
Liv. 6, 38, 4:sacerdotes per collegia,
Suet. Claud. 22:quem in amplissimum ordinem,
Cic. Cael. 2, 5:in collegium (augurum),
id. Brut. 1, 1; cf.:in locum auguratus,
id. Phil. 13, 5, 12:in patricios,
Suet. Tib. 1. -
7 designatus
dē-signo or dissigno (the latter form preferred by Brambach in sense II. B. 2. infra; so Keller, ad Hor. Ep. 1, 5, 16; cf. Roby, L. G. 2, p. 384), āvi, ātum, 1, v. a., to mark out, trace out (freq. in the Aug. per.); to describe, designate, define (for syn. cf.: nomino, appello; voco, dico; facio, coöpto, evoco, prodo, declaro, renuntio, seligo).I.Lit.:* B.Aeneas urbem designat aratro,
Verg. A. 5, 755; cf.:moenia fossā,
id. ib. 7, 157:moenia sulco,
Ov. F. 4, 825; and:oppidum sulco,
Tac. A. 12, 24.— With dat.:finis templo Jovis,
Liv. 1, 10; cf.:locum circo,
id. 1, 35:—vulnere frontem, to mark, Stat. Th. 6, 782; cf.:nubila ingenti gyro,
id. ib. 1, 311.—Transf., to delineate, design, depict, represent, sc. by embroidering, weaving, etc.:II.Europen,
Ov. M. 6, 103.—Far more freq.,Trop.A.In gen., to point out, mark, denote by speech; to designate, describe, represent:B.haec ab hominibus callidis animadversa ac notata, verbis designata,
Cic. de Or. 1, 23, 109; cf.:affectus velut primis lineis designare,
Quint. 4, 2, 120; and:aliquem aliqua oratione,
Caes. B. G. 1, 18:notat et designat oculis ad caedem unumquemque nostrum,
Cic. Cat. 1, 1, 2; cf.:aliquem digito,
Ov. Am. 3, 1, 19; 3, 6, 77:decumam ex praeda,
Liv. 5, 25:aliquem nota ignaviae,
id. 24, 16:turpitudinem aliquam,
Cic. de Or. 2, 58, 236:quem (mundum) alio loco ipse designarit deum,
id. N. D. 1, 13, 33:multa, quae nimiam luxuriam et victoriae fiduciam designarent,
Caes. B. C. 3, 96.—In partic.1.In a bad sense, to contrive, devise, perpetrate (syn.:2.exsequi, patrare, perpetrare—very rare): quae designata sint et facta nequitia,
Plaut. Most. 2, 1, 66; cf.: Illa, quae antehac facta sunt, Omitto;modo quid designavit!
Ter. Ad. 1, 2, 7 Donat.—In a good sense:quid non ebrietas designat,
effect, do, accomplish, Hor. Ep. 1, 5, 16 Orell.—With access. idea of arrangement, to dispose, regulate, arrange, appoint, ordain, nominate, elect, choose:b.constituere et designare aliquid,
Cic. Div. 1, 38, 82:Anaxagoras primus omnium rerum descriptionem et modum mentis infinitae vi ac ratione designari et confici voluit,
to be designed and executed, id. N. D. 1, 11; cf. id. ib. 3, 35.—Esp., to appoint to a public office:aliquem praetorem,
Suet. Cal. 18:Mamertinum Consulem,
Amm. 21, 12, 25:ut ii decemviratum habeant, quos plebs designaverit: oblitus est, nullos ab plebe designari,
Cic. Agr. 2, 10 fin.:Catilina in proximum annum consulatum petebat, sperans si designatus foret, etc.,
Sall. C. 26.—Hence,Polit. t. t.: dēsig-nātus, elect; applied to a person elected to an office, but who has not yet entered upon it:(β).consul,
Cic. Fam. 11, 6; Vell. 2, 58, and the superscriptions of letters in Cic. Fam. 11, 4-8:tribunus plebis,
id. Agr. 2, 5, 11; id. Att. 3, 13; Sall. J. 27, 2:quaestor,
Vell. 2, 111, 3 et saep.—Also, said of the office itself:Pompeio consulatus designatus est,
Gell. 14, 7, 1.—Transf., expected; of a child not yet born:designatus civis,
Cic. Clu. 11, 32. -
8 designo
dē-signo or dissigno (the latter form preferred by Brambach in sense II. B. 2. infra; so Keller, ad Hor. Ep. 1, 5, 16; cf. Roby, L. G. 2, p. 384), āvi, ātum, 1, v. a., to mark out, trace out (freq. in the Aug. per.); to describe, designate, define (for syn. cf.: nomino, appello; voco, dico; facio, coöpto, evoco, prodo, declaro, renuntio, seligo).I.Lit.:* B.Aeneas urbem designat aratro,
Verg. A. 5, 755; cf.:moenia fossā,
id. ib. 7, 157:moenia sulco,
Ov. F. 4, 825; and:oppidum sulco,
Tac. A. 12, 24.— With dat.:finis templo Jovis,
Liv. 1, 10; cf.:locum circo,
id. 1, 35:—vulnere frontem, to mark, Stat. Th. 6, 782; cf.:nubila ingenti gyro,
id. ib. 1, 311.—Transf., to delineate, design, depict, represent, sc. by embroidering, weaving, etc.:II.Europen,
Ov. M. 6, 103.—Far more freq.,Trop.A.In gen., to point out, mark, denote by speech; to designate, describe, represent:B.haec ab hominibus callidis animadversa ac notata, verbis designata,
Cic. de Or. 1, 23, 109; cf.:affectus velut primis lineis designare,
Quint. 4, 2, 120; and:aliquem aliqua oratione,
Caes. B. G. 1, 18:notat et designat oculis ad caedem unumquemque nostrum,
Cic. Cat. 1, 1, 2; cf.:aliquem digito,
Ov. Am. 3, 1, 19; 3, 6, 77:decumam ex praeda,
Liv. 5, 25:aliquem nota ignaviae,
id. 24, 16:turpitudinem aliquam,
Cic. de Or. 2, 58, 236:quem (mundum) alio loco ipse designarit deum,
id. N. D. 1, 13, 33:multa, quae nimiam luxuriam et victoriae fiduciam designarent,
Caes. B. C. 3, 96.—In partic.1.In a bad sense, to contrive, devise, perpetrate (syn.:2.exsequi, patrare, perpetrare—very rare): quae designata sint et facta nequitia,
Plaut. Most. 2, 1, 66; cf.: Illa, quae antehac facta sunt, Omitto;modo quid designavit!
Ter. Ad. 1, 2, 7 Donat.—In a good sense:quid non ebrietas designat,
effect, do, accomplish, Hor. Ep. 1, 5, 16 Orell.—With access. idea of arrangement, to dispose, regulate, arrange, appoint, ordain, nominate, elect, choose:b.constituere et designare aliquid,
Cic. Div. 1, 38, 82:Anaxagoras primus omnium rerum descriptionem et modum mentis infinitae vi ac ratione designari et confici voluit,
to be designed and executed, id. N. D. 1, 11; cf. id. ib. 3, 35.—Esp., to appoint to a public office:aliquem praetorem,
Suet. Cal. 18:Mamertinum Consulem,
Amm. 21, 12, 25:ut ii decemviratum habeant, quos plebs designaverit: oblitus est, nullos ab plebe designari,
Cic. Agr. 2, 10 fin.:Catilina in proximum annum consulatum petebat, sperans si designatus foret, etc.,
Sall. C. 26.—Hence,Polit. t. t.: dēsig-nātus, elect; applied to a person elected to an office, but who has not yet entered upon it:(β).consul,
Cic. Fam. 11, 6; Vell. 2, 58, and the superscriptions of letters in Cic. Fam. 11, 4-8:tribunus plebis,
id. Agr. 2, 5, 11; id. Att. 3, 13; Sall. J. 27, 2:quaestor,
Vell. 2, 111, 3 et saep.—Also, said of the office itself:Pompeio consulatus designatus est,
Gell. 14, 7, 1.—Transf., expected; of a child not yet born:designatus civis,
Cic. Clu. 11, 32. -
9 dissigno
dē-signo or dissigno (the latter form preferred by Brambach in sense II. B. 2. infra; so Keller, ad Hor. Ep. 1, 5, 16; cf. Roby, L. G. 2, p. 384), āvi, ātum, 1, v. a., to mark out, trace out (freq. in the Aug. per.); to describe, designate, define (for syn. cf.: nomino, appello; voco, dico; facio, coöpto, evoco, prodo, declaro, renuntio, seligo).I.Lit.:* B.Aeneas urbem designat aratro,
Verg. A. 5, 755; cf.:moenia fossā,
id. ib. 7, 157:moenia sulco,
Ov. F. 4, 825; and:oppidum sulco,
Tac. A. 12, 24.— With dat.:finis templo Jovis,
Liv. 1, 10; cf.:locum circo,
id. 1, 35:—vulnere frontem, to mark, Stat. Th. 6, 782; cf.:nubila ingenti gyro,
id. ib. 1, 311.—Transf., to delineate, design, depict, represent, sc. by embroidering, weaving, etc.:II.Europen,
Ov. M. 6, 103.—Far more freq.,Trop.A.In gen., to point out, mark, denote by speech; to designate, describe, represent:B.haec ab hominibus callidis animadversa ac notata, verbis designata,
Cic. de Or. 1, 23, 109; cf.:affectus velut primis lineis designare,
Quint. 4, 2, 120; and:aliquem aliqua oratione,
Caes. B. G. 1, 18:notat et designat oculis ad caedem unumquemque nostrum,
Cic. Cat. 1, 1, 2; cf.:aliquem digito,
Ov. Am. 3, 1, 19; 3, 6, 77:decumam ex praeda,
Liv. 5, 25:aliquem nota ignaviae,
id. 24, 16:turpitudinem aliquam,
Cic. de Or. 2, 58, 236:quem (mundum) alio loco ipse designarit deum,
id. N. D. 1, 13, 33:multa, quae nimiam luxuriam et victoriae fiduciam designarent,
Caes. B. C. 3, 96.—In partic.1.In a bad sense, to contrive, devise, perpetrate (syn.:2.exsequi, patrare, perpetrare—very rare): quae designata sint et facta nequitia,
Plaut. Most. 2, 1, 66; cf.: Illa, quae antehac facta sunt, Omitto;modo quid designavit!
Ter. Ad. 1, 2, 7 Donat.—In a good sense:quid non ebrietas designat,
effect, do, accomplish, Hor. Ep. 1, 5, 16 Orell.—With access. idea of arrangement, to dispose, regulate, arrange, appoint, ordain, nominate, elect, choose:b.constituere et designare aliquid,
Cic. Div. 1, 38, 82:Anaxagoras primus omnium rerum descriptionem et modum mentis infinitae vi ac ratione designari et confici voluit,
to be designed and executed, id. N. D. 1, 11; cf. id. ib. 3, 35.—Esp., to appoint to a public office:aliquem praetorem,
Suet. Cal. 18:Mamertinum Consulem,
Amm. 21, 12, 25:ut ii decemviratum habeant, quos plebs designaverit: oblitus est, nullos ab plebe designari,
Cic. Agr. 2, 10 fin.:Catilina in proximum annum consulatum petebat, sperans si designatus foret, etc.,
Sall. C. 26.—Hence,Polit. t. t.: dēsig-nātus, elect; applied to a person elected to an office, but who has not yet entered upon it:(β).consul,
Cic. Fam. 11, 6; Vell. 2, 58, and the superscriptions of letters in Cic. Fam. 11, 4-8:tribunus plebis,
id. Agr. 2, 5, 11; id. Att. 3, 13; Sall. J. 27, 2:quaestor,
Vell. 2, 111, 3 et saep.—Also, said of the office itself:Pompeio consulatus designatus est,
Gell. 14, 7, 1.—Transf., expected; of a child not yet born:designatus civis,
Cic. Clu. 11, 32. -
10 legens
1.lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.I.A publicist's t. t.A.To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:2.ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,
Cic. Vatin. 15, 35:hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,
id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:juste pieque legatus venio,
Liv. 1, 32:tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,
Sall. J. 21, 4:quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,
Gell. 7, 14, 8.—Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):b.quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,
what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm. —Beyond the official sphere:B.quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?
committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):II.eum (Messium) Caesari legarat Appius,
Cic. Att. 4, 15, 9:ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,
id. ib. 4, 2, 6:istum legatum iri non arbitror,
id. ib. 10, 1, 4:ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,
id. de Imp. Pomp. 19, 57:Dolabella me sibi legavit,
chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,
Sall. J. 28.—A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):B.Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,
Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,
Cic. Caecin. 4, 11:Fabiae pecunia legata est a viro,
id. Top. 3, 14:cui argentum omne legatum est,
Quint. 5, 10, 62:in argento legato,
id. 7, 2, 11.—Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:1.uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,
Cic. Clu. 12, 33:si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,
id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,lēgātus, i, m.A.(Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:B.legatos mittere,
id. de Imp. Pomp. 12, 35:ad senatum legatos de aliqua re mittere,
id. de Or. 2, 37, 155; cf.:missi magnis de rebus uterque Legati,
Hor. S. 1, 5, 29:legatos mittere ad indicendum bellum,
Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—(Acc. to lego, I. B.).a.An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:b.quos legatos tute tibi legasti?
Cic. Pis. 14, 33:qui M. Aemilio legati fuerunt,
id. Clu. 36, 99:Quintus frater meus legatus est Caesaris,
id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,
id. Mur. 9, 20; 14, 32:neque se ei legatum defuturum,
id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:hiberna cum legato praefectoque tradidisses,
Cic. Pis. 35, 86:(Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,
id. Phil. 3, 10 fin.:quaestorius,
id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,
id. B. C. 1, 8, 2:magnitudo et splendor legati,
Liv. 38, 58, 9:in magna legatum quaere popina,
Juv. 8, 172.—Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—(β).Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:2.Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,
Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;legatus praetorius,
Tac. Agr. 7.—lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:2.legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,
Dig. 30, 116:Hortensii legata cognovi,
Cic. Att. 7, 3, 9:reliqua legata varie dedit,
Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:legatum peto ex testamento,
Quint. 4, 2, 6:jus capiendi legata alicui adimere,
Suet. Dom. 8:cymbala pulsantis legatum amici,
Juv. 9, 62:legatorum genera sunt quattuor,
Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.I.Lit.A.In gen.:B.oleam,
Cato, R. R. 144:nuces,
Cic. de Or. 2, 66, 265:herbas collibus,
Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:roscida mala,
id. ib. 8, 38:flores in calathos,
Ov. F. 5, 218:spolia caesorum,
Liv. 5, 39:quos (montanos asparagos),
Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:ossa,
Ov. H. 10, 150:homini mortuo ossa,
Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:reliquias legerunt primores equestris ordinis,
Suet. Aug. 100. —Esp.1.To take out, pick out, extract, remove:2.quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,
Sen. Prov. 1, 3, 2:ossa vivis,
id. ad Marc. 22, 3:ossa in capite lecta,
id. Ben. 5, 24, 3:ossa e vulneribus,
Quint. 6, 1, 30.—To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):3.oleam qui legerit,
Cato, R. R. 144, 1:ficus non erat apta legi,
Ov. F. 2, 254.—Poet.: legere fila, to wind up:4.extrema Lauso Parcae fila legunt,
i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:quae dedit ingrato fila legenda viro,
Ov. F. 3, 462:stamen,
Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:5.omnis navita ponto umida vela legit,
Verg. G. 1, 373:vela legunt socii,
id. A. 3, 532:ipse dabit tenera vela, legetque manu,
Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:prora funem legit Argus ab alta,
draws in, takes in, id. 1, 312:ancoras classis legit,
is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:6.majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,
Auct. Her. 2, 30 fin.:sacra divum,
Hor. S. 1, 3, 117:soceros legere et gremiis abducere pactas,
Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):7.nec me studiosius altera saltus Legit,
Ov. M. 5, 579:pars cetera pontum Pone legit,
sails through, Verg. A. 2, 207:vada dura lego,
id. ib. 3, 706:freta,
id. ib. 3, 127:aequora Afra,
Ov. F. 4, 289:Ioniumque rapax Icariumque legit,
id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:subsequitur pressoque legit vestigia gressu,
id. M. 3, 17; cf.:et vestigia retro Observata legit,
Verg. A. 9, 392:tortos orbes,
to wander through, id. ib. 12, 481.—To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):8.Inarimen Prochytenque legit,
Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:navibus oram Italiae,
Liv. 21, 51 fin.:oram Campaniae,
Suet. Tib. 11; cf.terram,
id. Aug. 16. —Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):* (β).alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,
pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:judices,
Cic. Phil. 5, 6, 16:omnia, quae leget quaeque reiciet,
id. Fin. 4, 15, 40:scribam,
to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:condiciones nubendi,
id. Cael. 15:cives in patres,
Liv. 23, 22:viros ad bella,
Ov. M. 7, 669:geminasque legit de classe biremes,
Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,
Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—With inf.:II.fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,
Stat. Th. 1, 530.Trop.* A.To catch up, i. e. overhear a conversation:B.nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,
Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.* 1.In gen.:2.tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,
Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—In partic., to read or peruse a writing:b.ut eos libros per te ipse legeres,
Cic. Top. 1:defensionem causae,
id. Verr. 2, 5, 43, § 112:legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,
id. Ac. 2, 45, 137:aliquid studiose intenteque,
Plin. Ep. 9, 13, 1:significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,
id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,
Cic. Fam. 6, 5, 1:orationem,
Quint. 1, 1, 6:aiunt multum legendum esse non multa,
Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:antiquos et novos,
Quint. 2, 5, 23:antiquos studiosius,
id. 3, 6, 62:poëtas,
id. 1, 4, 4. —In pass.:Horatius fere solus legi dignus,
Quint. 10, 1, 96:si cum judicio legatur Cassius Severus,
id. 10, 1, 116:dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,
Ov. Tr. 5, 14, 5:sepulcra legens,
when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:legentium plerisque,
Liv. 1 praef. §4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,
to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:nec Cynicos nec Stoica dogmata,
Juv. 13, 121.— Absol.:legendi usus,
Lact. 3, 25, 9:memoriam continuus legendi usus instruit,
Macr. S. 1, 5, 1.—In partic.(α).To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):(β).convocatis auditoribus volumen legere, etc.,
Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,
Plin. Ep. 9, 34:obturem impune legentibus aures,
Hor. Ep. 2, 2, 105:quem vero arripuit tenet occiditque legendo,
with recitation, id. A. P. 475:quis dabit historico quantum daret acta legenti,
to read him the news, Juv. 7, 104.—To find in an author or a writing:C.ut scriptum legimus,
Cic. Deiot. 7, 19:legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,
id. N. D. 2. 49 init.:ego vero haec scripta legi,
id. Planc. 39, 94:praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,
Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,
Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,
Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,argentum,
Ter. Phorm. 1, 2, 3:ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,
Cic. Inv. 1, 31, 52:lectissimi viri atque ornatissimi,
id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:uxor lectissima,
id. Inv. 1, 31, 52:(verbis) lectis atque illustribus uti,
id. de Or. 3, 37, 150:nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,
id. Or. 68, 227:juvenum lectissime,
Stat. S. 5, 1, 247; cf.:viginti lectis equitum comitatus,
Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):ab lego lecte ac lectissime,
Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:lectius,
Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta). -
11 lego
1.lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.I.A publicist's t. t.A.To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:2.ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,
Cic. Vatin. 15, 35:hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,
id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:juste pieque legatus venio,
Liv. 1, 32:tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,
Sall. J. 21, 4:quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,
Gell. 7, 14, 8.—Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):b.quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,
what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm. —Beyond the official sphere:B.quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?
committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):II.eum (Messium) Caesari legarat Appius,
Cic. Att. 4, 15, 9:ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,
id. ib. 4, 2, 6:istum legatum iri non arbitror,
id. ib. 10, 1, 4:ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,
id. de Imp. Pomp. 19, 57:Dolabella me sibi legavit,
chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,
Sall. J. 28.—A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):B.Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,
Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,
Cic. Caecin. 4, 11:Fabiae pecunia legata est a viro,
id. Top. 3, 14:cui argentum omne legatum est,
Quint. 5, 10, 62:in argento legato,
id. 7, 2, 11.—Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:1.uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,
Cic. Clu. 12, 33:si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,
id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,lēgātus, i, m.A.(Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:B.legatos mittere,
id. de Imp. Pomp. 12, 35:ad senatum legatos de aliqua re mittere,
id. de Or. 2, 37, 155; cf.:missi magnis de rebus uterque Legati,
Hor. S. 1, 5, 29:legatos mittere ad indicendum bellum,
Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—(Acc. to lego, I. B.).a.An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:b.quos legatos tute tibi legasti?
Cic. Pis. 14, 33:qui M. Aemilio legati fuerunt,
id. Clu. 36, 99:Quintus frater meus legatus est Caesaris,
id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,
id. Mur. 9, 20; 14, 32:neque se ei legatum defuturum,
id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:hiberna cum legato praefectoque tradidisses,
Cic. Pis. 35, 86:(Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,
id. Phil. 3, 10 fin.:quaestorius,
id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,
id. B. C. 1, 8, 2:magnitudo et splendor legati,
Liv. 38, 58, 9:in magna legatum quaere popina,
Juv. 8, 172.—Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—(β).Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:2.Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,
Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;legatus praetorius,
Tac. Agr. 7.—lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:2.legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,
Dig. 30, 116:Hortensii legata cognovi,
Cic. Att. 7, 3, 9:reliqua legata varie dedit,
Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:legatum peto ex testamento,
Quint. 4, 2, 6:jus capiendi legata alicui adimere,
Suet. Dom. 8:cymbala pulsantis legatum amici,
Juv. 9, 62:legatorum genera sunt quattuor,
Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.I.Lit.A.In gen.:B.oleam,
Cato, R. R. 144:nuces,
Cic. de Or. 2, 66, 265:herbas collibus,
Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:roscida mala,
id. ib. 8, 38:flores in calathos,
Ov. F. 5, 218:spolia caesorum,
Liv. 5, 39:quos (montanos asparagos),
Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:ossa,
Ov. H. 10, 150:homini mortuo ossa,
Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:reliquias legerunt primores equestris ordinis,
Suet. Aug. 100. —Esp.1.To take out, pick out, extract, remove:2.quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,
Sen. Prov. 1, 3, 2:ossa vivis,
id. ad Marc. 22, 3:ossa in capite lecta,
id. Ben. 5, 24, 3:ossa e vulneribus,
Quint. 6, 1, 30.—To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):3.oleam qui legerit,
Cato, R. R. 144, 1:ficus non erat apta legi,
Ov. F. 2, 254.—Poet.: legere fila, to wind up:4.extrema Lauso Parcae fila legunt,
i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:quae dedit ingrato fila legenda viro,
Ov. F. 3, 462:stamen,
Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:5.omnis navita ponto umida vela legit,
Verg. G. 1, 373:vela legunt socii,
id. A. 3, 532:ipse dabit tenera vela, legetque manu,
Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:prora funem legit Argus ab alta,
draws in, takes in, id. 1, 312:ancoras classis legit,
is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:6.majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,
Auct. Her. 2, 30 fin.:sacra divum,
Hor. S. 1, 3, 117:soceros legere et gremiis abducere pactas,
Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):7.nec me studiosius altera saltus Legit,
Ov. M. 5, 579:pars cetera pontum Pone legit,
sails through, Verg. A. 2, 207:vada dura lego,
id. ib. 3, 706:freta,
id. ib. 3, 127:aequora Afra,
Ov. F. 4, 289:Ioniumque rapax Icariumque legit,
id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:subsequitur pressoque legit vestigia gressu,
id. M. 3, 17; cf.:et vestigia retro Observata legit,
Verg. A. 9, 392:tortos orbes,
to wander through, id. ib. 12, 481.—To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):8.Inarimen Prochytenque legit,
Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:navibus oram Italiae,
Liv. 21, 51 fin.:oram Campaniae,
Suet. Tib. 11; cf.terram,
id. Aug. 16. —Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):* (β).alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,
pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:judices,
Cic. Phil. 5, 6, 16:omnia, quae leget quaeque reiciet,
id. Fin. 4, 15, 40:scribam,
to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:condiciones nubendi,
id. Cael. 15:cives in patres,
Liv. 23, 22:viros ad bella,
Ov. M. 7, 669:geminasque legit de classe biremes,
Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,
Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—With inf.:II.fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,
Stat. Th. 1, 530.Trop.* A.To catch up, i. e. overhear a conversation:B.nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,
Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.* 1.In gen.:2.tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,
Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—In partic., to read or peruse a writing:b.ut eos libros per te ipse legeres,
Cic. Top. 1:defensionem causae,
id. Verr. 2, 5, 43, § 112:legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,
id. Ac. 2, 45, 137:aliquid studiose intenteque,
Plin. Ep. 9, 13, 1:significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,
id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,
Cic. Fam. 6, 5, 1:orationem,
Quint. 1, 1, 6:aiunt multum legendum esse non multa,
Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:antiquos et novos,
Quint. 2, 5, 23:antiquos studiosius,
id. 3, 6, 62:poëtas,
id. 1, 4, 4. —In pass.:Horatius fere solus legi dignus,
Quint. 10, 1, 96:si cum judicio legatur Cassius Severus,
id. 10, 1, 116:dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,
Ov. Tr. 5, 14, 5:sepulcra legens,
when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:legentium plerisque,
Liv. 1 praef. §4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,
to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:nec Cynicos nec Stoica dogmata,
Juv. 13, 121.— Absol.:legendi usus,
Lact. 3, 25, 9:memoriam continuus legendi usus instruit,
Macr. S. 1, 5, 1.—In partic.(α).To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):(β).convocatis auditoribus volumen legere, etc.,
Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,
Plin. Ep. 9, 34:obturem impune legentibus aures,
Hor. Ep. 2, 2, 105:quem vero arripuit tenet occiditque legendo,
with recitation, id. A. P. 475:quis dabit historico quantum daret acta legenti,
to read him the news, Juv. 7, 104.—To find in an author or a writing:C.ut scriptum legimus,
Cic. Deiot. 7, 19:legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,
id. N. D. 2. 49 init.:ego vero haec scripta legi,
id. Planc. 39, 94:praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,
Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,
Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,
Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,argentum,
Ter. Phorm. 1, 2, 3:ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,
Cic. Inv. 1, 31, 52:lectissimi viri atque ornatissimi,
id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:uxor lectissima,
id. Inv. 1, 31, 52:(verbis) lectis atque illustribus uti,
id. de Or. 3, 37, 150:nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,
id. Or. 68, 227:juvenum lectissime,
Stat. S. 5, 1, 247; cf.:viginti lectis equitum comitatus,
Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):ab lego lecte ac lectissime,
Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:lectius,
Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta). -
12 ad - legō (all-)
ad - legō (all-) ēgī, ēctus, ere, to select, choose, elect: augures de plebe, L. -
13 capiō
capiō cēpī (capsis, old for cēperis, C.), captus, ere [CAP-], to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp: flabellum, T.: sacra manu, V.: pocula, H.: baculum, O.: pignera, L.: manibus tympanum, Ct.: lora, Pr.: arma capere alii, seized their arms, S.: ensem, O.: tela, O.: omnia arma contra illam pestem, i. e. contend in every way: Manlium arma cepisse, had begun hostilities, S.: capere arma parabat, was on the point of attacking, O.—Of food, to take, partake of: Cibum cum eā, T.: lauti cibum capiunt, Ta. — To take captive, seize, make prisoner: belli duces captos tenetis: unus e filiis captus est, Cs.: capta tria milia peditum, L.: alquos Byzantii, N.: captos ostendere civibus hostes, H.: Num capti (Phryges) potuere capi? could they not, when taken, be taken (once for all)? V.: casus est enim in capiendo (sc. praedones).—To catch, hunt down, take: pro se quisque quod ceperat adferebat: cervum, Ph.: illa pro lepusculis capiebantur, patellae, etc.—To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate: ut te redimas captum (i. e. amore), T.: quibus (rebus) illa aetas capi ac deleniri potest: te pecuniā captum: quem suā cepit humanitate, N.: hunc capit argenti splendor, H.: dulcedine vocis, O.: (bos) herbā captus viridi, V.: oculis captis.— To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch: Aut quā viā te captent eādem ipsos capi? T.: eodem captus errore, involved in: suis miserum me cepit ocellis, Pr.: carmine formosae capiuntur, Tb.: me dolis, S.: capi alcuius dolo, N.: alqm amicitiae mendacis imagine, O.—To defeat, convict, cast, overcome (in a suit or dispute): ne tui consultores capiantur: in capiendo adversario versutus (orator).—To harm, lame, mutilate, maim, disable, impair, weaken: oculis et auribus captus, blind and deaf: membris omnibus captus: altero oculo capitur, loses an eye, L.: capti auribus metu, L.: lumine, O.: numquam erit tam captus equester ordo: captā re p. — P. pass., of the mind, deprived of sense, silly, insane, crazed, lunatic, mad: mente esse captum: virgines captae furore, L.: capti et stupentes animi, L. — To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept: iudicem populum R., L.: Me arbitrum, T.: inimicos homines, make enemies, T.: sacerdotem sortito: Flaccus flamen captus a Licinio erat, L. — Of places, to occupy, choose, select, take possession of, enter into: loca capere, to take up a position, Cs.: castris locum capere: locum extra urbem editum capere, N.: locum editiorem, S.: capto monte, Cs.: Aventinum ad inaugurandum templa, L.: montes fugā, for refuge, L.: tumulum, V.: terras captas despectare videntur (cycni), to be settling down on places selected, V. — To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize: pauca (oppida), S.: Troiā captā, L.: quod (agri) de Campanis ceperant: castra hostium, N.: oppida manu, V.; cf. oppressā captāque re p.: patriam suam, L.—To reach, attain, arrive at, betake oneself to: insulam, Cs.: oti illum portum.—Of property or money, to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get: agros de hostibus: ager ex hostibus captus, L.: praedas, N.: ex hostibus pecuniam, L.: cape cedo, give and take, T.: de re p. nihil praeter gloriam, N.: ex calamitate populi R. nomen capere, Cs.: regnum Tiberinus ab illis Cepit, succeeded to, O.— With pecuniam, to take illegally, exact, extort, accept a bribe, take blackmail: contra leges pecuniam cepisse?: pecuniae per vim atque iniuriam captae: aperte pecunias ob rem iudicandam: alqm pecuniae captae arcessere, S.—To take, inherit, obtain, acquire, get, accept: morte testamentove alcuius alqd capere: a civibus Romanis hereditates: si capiendi Ius nullum uxori, Iu.—To collect, receive, obtain: ex eis praediis talenta argenti, T.: stipendium iure belli, Cs.: ex quo (castro) talenta, N.— Fig., to take, seize, obtain, get, enjoy, reap: Fructum, T.: fructūs auctoritatis: fructum vestri in me amoris: alquid ex eā re commodi? T.: utilitates ex amicitiā.—To take, assume, acquire, put on: gestūs voltūsque novos, T.: figuras, O.—To take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess: petitoris personam: patris vim: patrium animum.— To undertake, assume, enter upon, accept, take up: provinciam duram, T.: consulatum: honores, N.: rerum moderamen, O.: rem p., S.: magistratum, L.—With dat. of person, to obtain for, secure for: patres praeturam Camillo ceperunt, L.—To begin, enter upon, undertake: bellum: labores, T.: augurium ex arce, L.: aliud initium belli, i. e. war on a new plan, Cs.: conatūs ad erumpendum, L.: nec vestra capit discordia finem, V.: ad impetum capiundum spatium, to take a start, L.: somnum, fall asleep.—Poet.: Unde nova ingressūs experientia cepit? i. e. was devised, V.—To seize, embrace, take (an opportunity): si quam causam ceperit, T.: tempus ad te adeundi.—To form, conceive, entertain, come to, reach: sensum verae gloriae: ex lucri magnitudine coniecturam furti: consilium unā tecum, T.: consilium hominis fortunas evertere: consilium equitatum demittere, Cs.: consilium ut exirem: legionis opprimendae consilium, Cs.—To take, derive, draw, obtain: de te exemplum, T.: exemplum ex aliquā re. — To take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience: miseriam omnem, T.: angorem pro amico: ex huius incommodis molestiam: infamiam sine voluptate: invidiam apud patres ex largitione, L.: timorem, V.: voluptatem animi.— With a feeling as subj, to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui, etc.: ut caperet odium illam mei, T.: nos oblivio ceperat: Romulum cupido cepit urbis condendae, L.: animum cura cepit, L.: meae si te ceperunt taeda laudis, V.: dementia cepit amantem, V.—Of injury or loss, to suffer, take, be subjected to: calamitatem: incommodi nihil.—Esp., in the formula by which the senate, in great emergencies, gave absolute power to magistrates: videant ne quid res p. detrimenti capiat: senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc., S.—To take in, receive, hold, contain, be large enough for: capit alveus amnes O.: terra feras cepit, O.: quid turbae est! Aedes nostrae vix capient, scio, T.: unā domo iam capi non possunt: Nec iam se capit unda, V.: Non tuus hoc capiet venter plus ac meus, H.: tot domūs locupletissimas istius domus una capiet? will swallow up.—To contain, hold, suffice for, be strong enough for, bear: eam amentiam: nec capiunt inclusas pectora flammas, O.: iram Non capit ipsa suam, O.: Nec te Troia capit, is too small for your glory, V.—To take, receive, hold, comprehend, grasp, embrace: gratia, quantam maximam animi nostri capere possunt: ille unus veram speciem senatūs cepit, L.* * *Icapere, additional forms V TRANStake hold, seize; grasp; take bribe; arrest/capture; put on; occupy; captivateIIcapere, cepi, captus V TRANStake hold, seize; grasp; take bribe; arrest/capture; put on; occupy; captivateIIItaking/seizing -
14 cōnscrīptus
cōnscrīptus ī, m [P. of conscribo], one enrolled: patres conscripti (i. e. patres et conscripti), fathers and elect, i. e. the senate: conscriptos in novum senatum appellabant lectos, L.: ‘Patres conscripti’ (addressing the senate), S.: pater conscriptus: conscripti officium, of a senator, H.* * *senator/counselor; enrolling of the people for the purpose of bribery (L+S) -
15 cōnsul
cōnsul ulis, m [com-+2 SAL-], a consul; the highest magistracy of the Roman republic was vested in two consuls, chosen annually: ordinarius, for the full term (opp. suffectus, to fill a vacancy), L.: designatus, elect: consules creantur, Cs.: me consulem fecistis: ne sufficiatur consul, chosen to fill a vacancy: Consulis imperium, V.— In dates, defining the year; usu. abl absol.: Messalā et Pisone consulibus, in the consulship of, Cs.: a. d. V Kal. Apr. L. Pisone A. Gabinio consulibus (i. e. the 28th of March), Cs.: nobis consulibus: Consule Tullo, H.: Bibuli consulis amphora, H.: XL annis ante me consulem: ante vos consules: post L. Sullam Q. Pompeium consules. — Sing collect., the consuls, supreme magistracy: eo (iure) consulem usurum, L.: legatisque ad consulem missis, L.: nullius earum rerum consuli ius est, S.—In the title, pro consule ( abbrev. procos.), plur. pro consulibus, a vice-consul, deputy-consul, magistrate with consular powers; orig. given to a general sent to command an army: pro consule Quinctium subsidio castris mitti, L.: non oportere mitti privatum pro consule. — Also, to a consul whose military command was prolonged beyond his term of office: ut cum Philo consulatu abisset, pro consule rem gereret, L. — After Sulla's time, the consuls, when their year expired, assumed the chief magistracy in provinces designated by the senate, as pro consulibus: litterae a Bruto pro consule: ex litteris Bruti pro consule: qui pro consulibus sint ad urbem, Cs.; see also proconsul. — A proconsul: mortuus Claudius consul erat, L.: quaestor obtigit (Cato) consuli, N. — Poet.: non unius anni, i. e. not by election, but by nature, H.* * *consul (highest elected Roman official - 2/year); supreme magistrate elsewhere -
16 dēligō
dēligō lēgī, lēctus, ere [de + 1 lego], to choose, pick out, select, elect, designate, single out: ad eas res conficiendas deligi, Cs.: quos Romae relinqueres: ex civitate fortissimum quemque: ex legionibus fabros, Cs.: delecti Latio, V.: melimela Ad lunam delecta, H.: ordine ab omni Centum oratores, V.: sibi domicilio locum, Cs.: alqm socium sibi imperi, L.: Vertumnum socium, O.— To pick out, separate, remove: senes ac fessas aequore matres, V.* * *Ideligare, deligavi, deligatus V TRANSbind fast, tie (up), fasten; make fast by tying; bandage; tie (bandage)IIdeligere, delegi, delectus V TRANSpick/pluck off, cull; choose, select, levy (soldiers), enrol; conduct a levy -
17 dēsīgnātus
dēsīgnātus P. of designo.* * *designata, designatum ADJdesignate/elect; appointed (but not yet installed magistrate); expected (baby) -
18 ēligō
ēligō lēgī, lēctus, ere [ex + 1 lego], to pluck out, root out: stirpes trunco everso eligendae sunt: herbas, Cu.—Fig., to root out: superstitionis stirpes.— To pick out, choose, elect, select, single out: iudices ex civitatibus: quemvis mediā turbā, H.: formas quasdam nostrae pecuniae, have a preference for, Ta.: a multis commodissimum quodque, from many authors: equos numero omni, V.: feras, Ta.: ad minima malorum eligenda: urbi condendae locum, L.: utrum velis factum esse necne: fictum Esse Iovem malis, an, etc., O.: haud semper errat fama, aliquando et elegit, i. e. makes a true selection, Ta.* * *eligere, elegi, electus Vpick out, choose -
19 legō
legō lēgī, lēctus, ere [1 LEG-], to bring together, gather, collect: herbas collibus, O.: mala, nuces, V.: spolia caesorum, L.: quos (asparagos), Iu.: homini mortuo ossa: ficus apta legi, to be plucked, O.: Parcae fila legunt, i. e. spin out, V.: Ore legam (extremum halitum), receive the last breath, i. e. give a parting kiss, V.: Umida vela, to furl, V.: tenerā vela manu, O.— To take, carry off, steal: sacra divum, H.— To go over, traverse, pass, wander through: saltūs, O.: pontum Pone legit, sails through, V.: Aequora Afra, O.: presso vestigia gressu, track, O.: tortos orbīs, wander through, V.— To sail by, skirt, coast along: Inarimen Prochytenque, O.: navibus oram Italiae, L.; cf. primi litoris oram, i. e. of my theme, V.— To choose, pick out, single out, select, elect, appoint: iudices: condiciones: civīs in patres, L.: viros ad bella, O.: geminas de classe biremīs, V.: legit virum vir, man singles out man (in battle), V.: omnīs longo ordine Adversos legere, pass in review, V.—Esp., of the censors: in senatu legendo, making up the roll of the senate.—Fig., to read, peruse, scan: legi ipse animoque notavi, O.: libros: acta maiorum, S.: liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter: Ore legar populi, O.: sepulcra, epitaphs: ut scriptum legimus, find written: relatum legere, quis docuerit, etc., N.: nec Cynicos nec Stoica dogmata, Iu.— To read out, read aloud, recite: convocatis auditoribus volumen: Obturem impune legentibus aurīs, H.: alqm occidit legendo, with recitation, H.: acta, the news of the day, Iu.* * *Ilegare, legavi, legatus Vbequeath, will; entrust, send as an envoy, choose as a deputyIIlegere, legi, lectus Vread; gather, collect (cremated bones); furl (sail), weigh (anchor); pick out -
20 prō-dō
prō-dō didī, ditus, ere, to put forth, exhibit, reveal: Medusae squalentia ora, O.—To bring forth, produce, propagate: genus alto a sanguine Teucri, V.: Quae dies ut cesset prodere furem, Iu.—To put forth, relate, report, record, hand down, transmit: ea, quae scriptores prodiderunt: Thucydides ossa eius esse sepulta memoriae prodidit, has recorded, N.: quos natos in insulā ipsā memoriā proditum dicunt, that there is a tradition, Cs.: ius imaginis ad memoriam posteritatemque prodendae.—To proclaim, appoint, elect, create: quem produnt patres consulum rogandorum ergo: flaminem.—To reveal, make known, disclose, discover, betray: cum decretum proditur, lex veri rectique proditur: is me deseruit ac prodidit: classem praedonibus: hosti rem p., S.: crimen voltu, O.: arcanum, Iu.: Gaudia prodentem voltum celare, H.— To give up, surrender, abandon: anui prodita abs te filiast, T.: suam vitam, T.: ad improvidam pugnam legiones, expose, L.—Fig., to set forth, give display: perniciosum exemplum: prodendi exempli causā, of setting an example, L.—To extend, protract: aliquot nuptiis dies, i. e. delay the wedding a few days, T.
См. также в других словарях:
Elect — • Denotes in general one chosen or taken by preference from among two or more; as a theological term it is equivalent to chosen as the object of mercy or Divine favour, as set apart for eternal life Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006.… … Catholic encyclopedia
Elect — E*lect , a. [L. electus, p. p. of eligere to elect; e out + legere to choose. See {Legend}, and cf. {Elite}, {Eclectic}.] 1. Chosen; taken by preference from among two or more. Colors quaint elect. Spenser. [1913 Webster] 2. (Theol.) Chosen as… … The Collaborative International Dictionary of English
elect — vt 1: to select by vote for an office, position, or membership 2: to make a selection of elect ed her statutory share over the gift under the will vi: to choose an elective share the right of a spouse to elect against the will … Law dictionary
elect — [ē lekt′, ilekt′] adj. [ME < L electus, pp. of eligere, to pick out, choose < e , out + legere, to pick, choose: see LOGIC] 1. chosen; given preference 2. elected but not yet installed in office: usually used in combination [the mayor… … English World dictionary
Elect — E*lect , n. 1. One chosen or set apart. [1913 Webster] Behold my servant, whom I uphold; mine elect, in whom my soul delighteth. Is. xlii. 1. [1913 Webster] 2. pl. (Theol.) Those who are chosen for salvation. [1913 Webster] Shall not God avenge… … The Collaborative International Dictionary of English
Elect — E*lect , v. t. [imp. & p. p. {Elected}; p. pr. & vb. n. {Electing}.] 1. To pick out; to select; to choose. [1913 Webster] The deputy elected by the Lord. Shak. [1913 Webster] 2. To select or take for an office; to select by vote; as, to elect a… … The Collaborative International Dictionary of English
-elect — suffix ► used after the title of an official job to refer to someone who has been chosen by vote to do that job, but who has not yet started doing it: »Mr Theroux is chairman elect of the Promotion Marketing Association. → Compare DESIGNATE(Cf.… … Financial and business terms
elect — adj picked, *select, exclusive Analogous words: *choice, exquisite, rare: selected, preferred, chosen, singled out (see CHOOSE): redeemed, saved, delivered (see RESCUE vb) Antonyms: reprobate (in theology) Contrasted words: rejected, repudiated,… … New Dictionary of Synonyms
elect — ► VERB 1) choose (someone) to hold public office or another position by voting. 2) opt for or choose to do something. ► ADJECTIVE 1) chosen or singled out. 2) elected to a position but not yet in office: the President Elect. DERIVATIVES electable … English terms dictionary
Elect — Elect., Abbreviatur auf Recepten: Electuarium … Pierer's Universal-Lexikon
ELECT — ELECT., сокращение лат. слова electua rium кашка, употребляемое в рецепте … Большая медицинская энциклопедия