-
1 exigo
I.Lit.A.In gen.:B.reges ex civitate,
to expel, Cic. de Or. 2, 48, 199:hostem e campo,
Liv. 3, 61, 8: exigor patria, Naev. ap. Non. 291, 4:aliquem domo,
Liv. 39, 11, 2:aliquem campo,
id. 37, 41, 12:omnes foras,
Plaut. Aul. 3, 1, 7:adcolas ultra famam,
Plin. 2, 68, 68, § 175:exacti reges,
driven away, Cic. de Or. 1, 9, 37; cf.:Tarquinio exacto,
id. Rep. 1, 40:anno post Tarquinios exactos,
Tac. A. 11, 22:Orestes exactus furiis,
driven, tormented, Ov. Tr. 4, 4, 70:virum a se,
Plaut. Mil. 4, 6, 62:uxorem,
to put away, divorce, Ter. Hec. 2, 1, 45; Suet. Caes. 50; id. Claud. 26; cf.: illam suam (uxorem) suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis; claves ademit;exegit,
turned her out of the house, Cic. Phil. 2, 28, 69: aliquem vitā, i. e. to kill, Sen. de Ira, 1, 6: corpus e stratis, to raise up or out, Sil. 16, 234:maculam,
to take out, Suet. Aug. 94: et sacer admissas exigit Hebrus aquas, pours out into the sea, Ov. H. 2, 114; of weapons, to thrust from one, thrust, drive:non circumspectis exactum viribus ensem Fregit,
thrust, impelled, Ov. M. 5, 171; so,ensem,
Luc. 8, 656; cf.:ensem per medium juvenem,
plunges through the middle, Verg. A. 10, 815:gladium per viscera,
Flor. 4, 2, 68:tela in aliquem,
Sen. Cons. ad Marc. 16;hence: aliquem hastā,
i. e. to thrust through, transfix, Val. Fl. 6, 572.—Mid.:quae (hasta) cervice exacta est,
passed out, passed through, Ov. M. 5, 138: prope sub conatu adversarii manus exigenda, to be put forth, raised (for a blow), Quint. 6, 4, 8 Spald.:(capellas) a grege in campos, hircos in caprilia,
to drive out, Varr. R. R. 2, 3, 8:sues pastum,
id. ib. 2, 4, 6:radices altius,
to send out, Cels. 5, 28, 14; cf.:vitis uvas,
Col. 3, 2, 10; 3, 6, 2; Cels. 8, 1 med. —In partic.1.A scenic t. t., to drive off, i. e. hiss off a piece or a player from the stage (rare):2.spectandae (fabulae) an exigendae sint vobis prius,
Ter. And. prol. 27 Ruhnk.; so, fabulas, id. Hec. prol. alt. 4; id. ib. 7.—To demand, require, enforce, exact payment of a debt, taxes, etc., or the performance of any other duty (very freq.;(β).syn.: posco, postulo, flagito, contendo, etc.): ad eas pecunias exigendas legatos misimus,
Cic. Fam. 13, 11, 1: pecunias a civitatibus, id. Div. ap. Caecil. 10, 33:acerbissime pecunias imperatas,
Caes. B. C. 3, 32; cf. id. ib. 1, 6 fin.; Cic. Pis. 16, 38; id. N. D. 3, 34, 84:quaternos denarios,
id. Font. 5, 9:tributa,
id. Fam. 3, 7, 3:pensionem,
id. ib. 6, 18, 5:nomina sua,
id. Verr. 2, 1, 10, § 28:mercedem,
id. Lael. 21, 80 et saep.:equitum peditumque certum numerum a civitatibus Siciliae,
Caes. B. C. 1, 30, 4:obsides ab Apolloniatibus,
id. ib. 3, 12, 1:viam,
to demand the construction of a road, Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154; Liv. 42, 3, 7:a quoquam ne pejeret,
Juv. 13, 36.—Esp.: rationem, to exact an account:ut Athenienses rationibus exigendis non vacarent,
Val. Max. 3, 1, ext. 1; Plin. Ep. 10, 81, 1:libertorum nomina a quibus ratio exigi posset,
Suet. Aug. 101 fin. —In pass.: exigor aliquid, to be solicited, dunned for money, etc. (post-class.): exigor portorium, id est, exigitur de me portorium, Caecil. ap. Gell. 15, 14, 5; id. ap. Non. 106, 24: (Rib. Com. Fragm. p. 51): sese pecunias maximas exactos esse, Q. Metell. Numid. ap. Gell. 15, 14, 2; Dig. 23, 4, 32.—3.To examine, inquire into (post-Aug.):4.nec illae (conjuges) numerare aut exigere plagas pavent,
Tac. G. 7 fin. (so Ritter, Halm, with all MSS., cf. Holzmann ad loc.; al. exugere, said to have been the read. of a lost codex, the Arundelianus; cf. exsugo); cf.:exactum et a Titidio Labeone, cur omisisset, etc.,
id. A. 2, 85.—Of places, to go or pass beyond, to pass by, leave behind ( poet. and in post-Aug. prose):5.cum primus equis exegit anhelis Phoebus Athon,
Val. Fl. 2, 75; cf. Prop. 3, 20, 11 (4, 20, 3 M.):Troglodytae hibernum mare exigunt circa brumam,
Plin. 12, 19, 42, § 87.—In mercant. lang., to dispose of, sell:6.agrorum exigere fructus,
Liv. 34, 9, 9 Drak.: mercibus exactis, Col. poët. 10, 317. —Mathemat. t. t., to apply to a standard or measure, i. e. to examine, try, measure, weigh by any thing:II.ad perpendiculum columnas,
Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133:materiam ad regulam et libellam,
Plin. 36, 25, 63, § 188:pondus margaritarum sua manu,
Suet. Caes. 47; cf.:aliquid mensura,
Plin. 17, 21, 35, § 159.Trop.A.In gen., to drive out, expel (very rare):B.locus, Ubi labore lassitudo exigunda ex corpore,
Plaut. Capt. 5, 4, 4: frigus atque horrorem vestimentis, Lucil. ap. Non. 291, 8.—Far more freq. and class.,In partic.1.(Acc. to I. B. 2.) To require, demand, claim any thing due:2.ego vero et exspectabo ea quae polliceris, neque exigam, nisi tuo commodo,
Cic. Brut. 4, 17:aliquid exigere magis quam rogare,
id. Fam. 2, 6, 1:longiores litteras exspectabo vel potius exigam,
id. ib. 15, 16, 1:omnibus ex rebus voluptatem quasi mercedem,
id. Fin. 2, 22, 73:ab hoc acerbius exegit natura quod dederat,
demanded back, reclaimed, id. Tusc. 1, 39, 93 Klotz.:non ut a poëta, sed ut a teste veritatem exigunt,
id. Leg. 1, 1, 4:has toties optata exegit gloria poenas,
has cost, Juv. 10, 187:poenas,
to take vengeance, id. 10, 84:de vulnere poenas,
Ov. M. 14, 478: poenam (alicui), Sen. de Ira, 2, 22 fin.; Ov. F. 4, 230:gravia piacula ab aliquo,
Liv. 29, 18, 18 et saep.—With ut:exigerem ex te cogeremque, ut responderes,
Cic. Fin. 2, 35, 119; 4, 28, 80; cf.:Calypso exigit fata ducis,
questions, inquires into, Ov. A. A. 2, 130:exactum a marito, cur, etc.,
Tac. A. 2, 85:exigite ut mores seu pollice ducat,
Juv. 7, 237 sq. —With an object-clause:exigimus potuisse eum eo tempore testamentum facere,
Dig. 29, 7, 8; 24, 3, 2.— Absol.:in exigendo non acerbum,
Cic. Off. 2, 18, 64:cum res exiget,
Quint. 5, 11, 5; 10, 3, 3; cf.:ut res exiget,
id. 12, 10, 69:si communis utilitas exegerit,
id. 12, 1, 37.— Esp.: rationem, to require an account:rerum gestarum,
Just. 19, 2, 6:numquid rationem exiges, cum tibi aliquis hos dixerit versus?
an explanation, Sen. Ep. 94, 28; Plin. Ep. 19, 9.—Of time, life, etc., to lead, spend, pass, complete, finish:3. 4.non novisse quicum aetatem exegerim,
Plaut. Trin. 4, 2, 111; id. Capt. 3, 5, 62:tecum aetatem,
id. Mil. 4, 2, 48; 4, 6, 60; id. Cas. 2, 5, 12:ut te dignam mala malam aetatem exigas,
id. Aul. 1, 1, 4: vitam taetre, Cat. Or. inc. 15; Ter. Heaut. 2, 3, 39:cum maerore graviorem vitam,
Sall. J. 14, 15; 85, 49; Plin. 7, 44, 45, § 139; Vitr. 2, 1, 4; Val. Max. 3, 5, 4 al.:vitae tempus,
Sen. Ep. 2, 2; Val. Max. 3, 3, ext. 6:jam ad pariendum temporibus exactis,
Cic. Verr. 2, 1, 18, § 48: qui exacta aetate moriuntur, at the close of the vigorous period of life, Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Verr. 2, 5, 8, § 21; Sall. J. 6, 2; Liv. 2, 40, 11 al.:mediam dies exegerat horam,
Ov. Am. 1, 5, 1:aevum,
Lucr. 4, 1235; Verg. A. 7, 777; Ov. M. 12, 209:tristissimam noctem,
Petr. 115:diem supremum noctemque,
Tac. A. 3, 16:ullum tempus jucundius,
Plin. Ep. 3, 1, 1:jam aestatem exactam esse,
Sall. J. 61, 1:per exactos annos,
at the end of every year, Hor. C. 3, 22, 6:exacto per scelera die,
Tac. H. 1, 47; id. A. 3, 16; so,exacto quadriennio,
Plin. 2, 47, 48, § 130; Verg. G. 3, 190; Stat. S. 2, 2, 47.—To bring to an end, to conclude, finish, complete a thing ( poet. and in post-Aug. prose):5.exegi monumentum aere perennius,
Hor. C. 3, 30, 1:opus,
Ov. R. Am. 811; id. M. 15, 871:exactus tenui pumice versus eat,
Prop. 3, 1, 8; Verg. A. 6, 637:commentarii ita sunt exacti, ut, etc.,
Quint. 10, 7, 30:eandem gracilitatem stilo exigere condiscant,
to reach, attain to, id. 1, 9, 2.—To determine, ascertain, find out:6.sociisque exacta referre,
his discoveries, Verg. A. 1, 309:non prius exacta tenui ratione saporum,
before he has ascertained, Hor. S. 2, 4, 36.— Pass. impers.:non tamen exactum, quid agat,
Ov. F. 3, 637; cf. id. Am, 3, 7, 16. —(Acc. to I. B. 3.) To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider, = examinare, ponderare (class. but perh. not in Cic.): si ad illam summam veritatem legitimum jus exegeris, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1; cf.: nolite ad vestras leges atque instituta exigere ea, quae Lacedaemone fiunt, to estimate by the standard of, etc., Liv. 34, 31, 17; so,7.opus ad vires suas,
Ov. A. A. 2, 502:si omnia argumenta ad obrussam coeperimus exigere,
Sen. Q. N. 4, 5, 1; cf.:principatus tuus ad obrussam exigitur,
id. de Clem. 1, 1, 6:se ad aliquem,
id. Ep. 11 fin.:regulam emendate loquendi,
Quint. 1, 5, 2:illa non nisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos,
are judged of, id. 1, 5, 19; cf. id. 1, 4, 7.—To treat, consult, deliberate respecting something, = considerare, deliberare (class. but not in Cic.): de his rebus ut exigeret cum eo, Furnio mandavi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 7:8.cum aliquo,
Plin. Ep. 6, 12, 3; cf.:secum aliquid,
Verg. A. 4, 476; Ov. M. 10, 587; Sen. Ep. 27:de aliqua re coram,
Plin. Ep. 9, 26, 13:haec exigentes hostes oppressere,
Liv. 22, 49, 12:quid dicendum, quid tacendum, quid differendum sit, exigere consilii est,
Quint. 6, 5, 5.—To endure, undergo:aerumnam,
Plaut. Capt. 5, 4, 12. —Hence, exactus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 5., measured; hence), precise, accurate, exact (poet and in post-Aug. prose):difficile est, quot ceciderint, exacto affirmare numero,
Liv. 3, 5, 12:acies falcis,
Plin. 17, 27, 42, § 251:fides,
Ov. Pont. 4, 9, 46.— Comp.:cura,
Suet. Tib. 18; Mart. 4, 87, 4. — Sup.:diligentia,
Front. Aquaed. 89:vir,
Plin. Ep. 8, 23, 5.—With gen.:Mamurius, morum fabraene exactior artis, Difficile est dicere,
Ov. F. 3, 383.— Adv.: exacte, exactly, precisely, accurately:ut exacte perorantibus mos est,
Sid. Ep. 7, 9.— Comp.: dicere, disserere, Mel. Prooem. § 2; Gell. 1, 3, 21.— Sup.:pascere,
Sid. Ep. 5, 11. -
2 exāctus
-
3 exigō
exigō ēgī, āctus, ere [ex + ago], to drive out, push forth, thrust out, take out, expel: reges ex civitate: hostem e campo, L.: post reges exactos: easdem (uxores), divorce, T.: suam (uxorem), turn out of the house: exigit Hebrus aquas, pours into the sea, O.: exactum ensem Fregit, by the thrust, O.: ensem per medium iuvenem, V.: (hasta) Cervice exacta est, passed through, O.— To drive away, hiss off (the stage): (fabulae) exigendae vobis, T. — To require, enforce, exact, demand, collect: ad pecunias exigendas legatos misimus: acerbissime pecuniae exigebantur: nomina sua: peditum numerum a civitatibus, Cs.: viam, demand the construction of: auspiciorum adhuc fides exigitur, further confirmation, Ta.— To export: agrorum fructūs, L.— To set right: ad perpendiculum columnas, set precisely upright.—Fig., to require, demand, claim, exact, insist: magis quam rogare: a teste veritatem: ius iurandum, L.: Has exegit gloria poenas, has cost, Iu.: de volnere poenas, O.: a violatoribus piacula, L.: ex te ut responderes: id ipsum, ut pereat, O.: a quoquam ne peieret, Iu.: in exigendo non acerbus.—Of time, to lead, spend, pass, complete, finish, close: cum maerore graviorem vitam, S.: exactā aetate mori, after a long life: hanc saepe exactā aetate usurpasse vocem, in old age, L.: per exactos annos, at the end of every year, H.: tribus exactis ubi quarta accesserit aestas, V.: spatiis exegit quattuor annum, O.— To conduct, superintend: aedīs privatas velut publicum opus, L.— To bring to an end, conclude, finish, complete: monumentum, H.: opus, O.: His demum exactis, V.— To determine, ascertain, find out: sociisque exacta referre, discoveries, V.: Non prius exactā ratione saporum, before he has ascertained, H.: non tamen exactum, quid agat, O.— To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider: ad vestras leges, quae Lacedaemone fiunt, estimate by the standard of, etc., L.: cultu ad luxuriam exacto, directed, Cu.: ad caelestia ritūs humanos, O.— To consider, deliberate on, take counsel upon: tempus secum, V.: talia secum, O.: non satis exactum, quid agam.* * *exigere, exegi, exactus Vdrive out, expel; finish; examine, weigh -
4 petō
petō īvī and iī (perf. petīt, V., O; petīstī, C., V.; petīsse, C., O.; petīssem, C., L, O.), petītus, ere [PET-], to strive for, seek, aim at, repair to, make for, travel to: summum locum, Cs.: maris oras: navīs, take refuge in, N.: Troia peteretur classibus, V.: caelum pennis, fly to, O.: Grais Phasi petite viris, visited by the Greeks, O.: ille Reginam petit, turns to, V.: campum petit amnis, V.: mons petit astra, rises to, O.— To fall upon, rush at, attack, assault, assail, fly at, aim at, thrust at: Indutiomarum, aim at, Cs.: cuius latus mucro ille petebat: non latus, sed caput, aim at: Tarquinium spiculo infeste, L.: Mālo me, throw an apple at, V.: cui petit ungue genas, O.: Vos turba saxis petens, stoning, H.—Fig., to attack, assail: me epistulā: uter ab utro petitus insidiis esset, L.— To demand, exact, require: ex iis tantum, quantum res petet, hauriemus: poenas ab optimo quoque sui doloris, i. e. exact satisfaction.—To demand at law, sue for, claim: unde petitur... qui petit, the defendant... the plaintiff, T.: qui per se litem contestatur, sibi soli petit: alienos fundos.— To beg, beseech, ask, request, desire, entreat: flentes pacem petere, Cs.: Curtio tribunatum a Caesare, ask for Curtius: a te pro Ligario, intercede with you for: reus ut absolvatur: a te, ut, etc.—Of office, to solicit, be a candidate: nemo est ex iis, qui nunc petunt, qui, etc.: ambitiose regnum, L.— To woo, court, solicit: ut viros saepius peteret quam peteretur, S.: illam, O.: virgo ad libidinem petita, L.— To pursue, seek, strive after, aim at: fugā salutem, Cs.: praedam pedibus, O.: gloriam, S.: eloquentiae principatum: bene vivere, H.: conubiis natam sociare Latinis, V.: ex hostium ducibus victoriam, over, L.: imperium ex victis hostibus, L.— To fetch, bring, elicit, obtain, wrest, draw: E flammā cibum, T.: custodem in vincula, V.: a litteris doloris oblivionem: latere petitus imo spiritus, H.: gemitūs alto de corde petiti, O.— To take, betake oneself to, repair to: alium cursum, take another route: aliam in partem fugam, betake themselves to flight, Cs.— To refer to, relate to: Troianos haec monstra petunt, V.* * *petere, petivi, petitus Vattack; aim at; desire; beg, entreat, ask (for); reach towards, make for -
5 subtīlis
subtīlis e, adj. with comp. and sup. [sub+tela], fine, nice, delicate: palatum, H.—Fig., nice, precise, exact, accurate, keen, subtle: descriptio: definitio: reliquae (epistulae) subtiliores erunt, will give more details.—In taste or judgment, fine, keen, delicate: iudicium: veterum iudex, H.—Of style, plain, simple, unadorned, direct: subtilissimum dicendi genus: oratio: quis illo in docendo subtilior?: oratione.* * *subtile, subtilior -or -us, subtilissimus -a -um ADJfine-spun, fine; slender, delicate, exact; minutely thorough; strict, literal -
6 sūmō
sūmō sūmpsī, sūmptus, ere [sub+cmo], to take, take up, take in hand, lay hold of, assume: a me argentum, T.: legem in manūs: litteras ad te a M. Lepido consule sumpsimus, have provided ourselves with: Tusculi ante quam Romae sumpta sunt arma, L.: perventum est eo, quo sumpta navis est, hired: pecuniam mutuam, borrow.—To take, eat, drink, consume, enjoy, put on: vinum, N.: Partem Falerni, H.: pomum de lance, O.: sumptā virili togā, put on: regium ornatum, N.— To take in exchange, buy, purchase: decumas agri Leontini: Quae parvo sumi nequeunt, H.—Fig., to take, take up, assume: tantos sibi spiritūs, ut, etc., assumed, Cs.: animum, take courage, O.: sump<*> tis inimicitiis, susceptā causā.— To take up, under take, enter upon, begin: omne bellum sumi facile, to be undertaken, S.: bellum cum Veientibus sumptum, L.: Prima fide vocisque ratae temptamina, O.: Quem virum lyrā sumis celebrare? H.— To exact, inflict, with supplicium or poenam: more maiorum supplicium sumpsit, Cs.: de illā supplicium sumere: virgis supplicium crudelissime sumere: pro maleficio poenam sumi oportere: tam crudelīs poenas, to take such cruel revenge, V.— To take, choose, select: philosophiae studium: hoc mihi sumo, this is my choice: meliores liberos sumpsisse quam genuisse, i. e. to have adopted, S.: materiam vestris aequam Viribus, H.: mala, O.: disceptatorem, L.: Miltiadem imperatorem sibi, N.— To take, assume, claim, arrogate, appropriate: quamquam mihi non sumo tantum neque adrogo, ut, etc.: imperatorias sibi partīs, Cs.: Nec sumit aut ponit securīs Arbitrio popularis aurae, H.: voltūs acerbos, O.: antiquos mores, L.— To take, obtain, get, acquire, receive: distat sumasne pudenter An rapias, H.: laudem a crimine, O.: sumpto rigore, O.— To take, lay out, use, apply, employ, spend, consume: frustra operam, T.: laborem, Cs.: diem ad deliberandum, Cs.: cibi quietisque tempus, L.: curis sumptus, worn out, C. poët.—Of a speaker, to take for granted, assume, maintain, suppose, affirm: id sumere pro certo, quod dubium est: beatos esse deos: pro non dubio, aequius esse, etc., L.— To take, bring forward, cite, mention, adduce: homines notos sumere odiosum est: unum hoc sumo: quid quisquam potest ex omni memoriā sumere inlustrius?* * *Isumere, sumpsi, sumptus Vtake up; begin; suppose, assume; select; purchase; exact (punishment); obtainIIsumere, sumsi, sumtus Vaccept; begin; suppose; select; purchase; obtain; (= sumpsi, sumptum) -
7 premo
I.Lit.:B.pede pedem alicui premere,
Plaut. As. 4, 1, 30:et trepidae matres pressere ad pectora natos,
Verg. A. 7, 518:veluti qui sentibus anguem Pressit humi nitens,
id. ib. 2, 379:novercae Monstra manu premens,
id. ib. 8, 288:pressit et inductis membra paterna rotis,
i. e. drove her chariot over her father's body, Ov. Ib. 366:trabes Hymettiae Premunt columnas,
press, rest heavily upon them, Hor. C. 2, 18, 3:premere terga genu alicujus,
Ov. Am. 3, 2, 24:ubera plena,
i. e. to milk, id. F. 4, 769:vestigia alicujus,
to tread in, to follow one's footsteps, Tac. A. 2, 14:nudis pressit qui calcibus anguem,
Juv. 1, 43:dente frena,
to bite, to champ, Ov. M. 10, 704:ore aliquid,
to chew, eat, id. ib. 5, 538; cf.:aliquid morsu,
Lucr. 3, 663:presso molari,
with compressed teeth, Juv. 5, 160:pressum lac,
i. e. cheese, Verg. E. 1, 82.—In mal. part.:Hister Peucen premerat Antro,
forced, Val. Fl. 8, 256:uxorem,
Suet. Calig. 25.—Of animals:feminas premunt galli,
Mart. 3, 57, 17.—Transf.1.Poet., to bear down upon, to touch:2.premere litora,
Ov. M. 14, 416:litus,
to keep close to the shore, Hor. C. 2, 10, 3:aëra,
i. e. to fly, Luc. 7, 835.—Poet., to hold fast, hold, firmly grasp:3.premere frena manu,
Ov. M. 8, 37:ferrum,
to grasp, Sil. 5, 670:capulum,
id. 2, 615.—Poet., to press a place with one's body, i. e. to sit, stand, lie, fall, or seat one's self on any thing:4.toros,
Ov. H. 12, 30:sedilia,
id. M. 5, 317:hoc quod premis habeto,
id. ib. 5, 135:et pictam positā pharetram cervice premebat,
id. ib. 2, 421:humum,
to lie on the ground, id. Am. 3, 5, 16; cf. id. F. 4, 844:frondes tuo premis ore caducas,
id. M. 9, 650; Sen. Hippol. 510.—To cover, to conceal by covering (mostly poet.):5.aliquid terrā,
to conceal, bury in the earth, Hor. Epod. 1, 33:nonumque prematur in annum,
kept back, suppressed, id. A. P. 388:omne lucrum tenebris alta premebat humus,
Ov. Am. 3, 8, 36:ossa male pressa,
i. e. buried, id. Tr. 5, 3, 39; Plin. 2, 79, 81, § 191; hence, to crown, to cover or adorn with any thing:ut premerer sacrā lauro,
Hor. C. 3, 4, 18:molli Fronde crinem,
Verg. A. 4, 147:canitiem galeā,
id. ib. 9, 612:mitrā capillos,
Ov. F. 4, 517; cf. Verg. A. 5, 556.—To make, form, or shape any thing by pressing ( poet.):6.quod surgente die mulsere horisque diurnis, Nocte premunt,
they make into cheese, Verg. G. 3, 400:os fingit premendo,
id. A. 6, 80:caseos,
id. E. 1, 35:mollem terram,
Vulg. Sap. 15, 7; Calp. Ecl. 5, 34.—To press hard upon, bear down upon, to crowd, pursue closely:7.hostes de loco superiore,
Caes. B. G. 7, 19:Pompeiani nostros premere et instare coeperunt,
id. B. C. 3, 46:hac fugerent Graii, premeret Trojana juventus,
Verg. A. 1, 467:Pergamenae naves cum adversarios premerent acrius,
Nep. Hann. 11, 5:hinc Rutulus premit, et murum circumsonat armis,
Verg. A. 8, 473:obsidione urbem,
Caes. B. G. 7, 32.—Of the pursuit or chase of animals:ad retia cervum,
Verg. G. 3, 413:spumantis apri cursum clamore,
id. A. 1, 324:bestias venatione,
Isid. 10, 282.—To press down, burden, load, freight:8.nescia quem premeret,
on whose back she sat, Ov. M. 2, 869:tergum equi,
id. ib. 8, 34;14, 343: et natat exuviis Graecia pressa suis,
Prop. 4, 1, 114 (5, 1, 116):pressae carinae,
Verg. G. 1, 303:pressus membra mero,
Prop. 2, 12 (3, 7), 42:magno et gravi onere armorum pressi,
Caes. B. G. 4, 24:auro phaleras,
to adorn, Stat. Th. 8, 567.—To press into, force in, press upon:b.(caprum) dentes in vite prementem,
Ov. F. 1, 355:presso sub vomere,
Verg. G. 2, 356; cf.:presso aratro,
Tib. 4, 1, 161:alte ensem in corpore,
Stat. Th. 11, 542:et nitidas presso pollice finge comas,
Prop. 3, 8 (4, 9), 14:et cubito remanete presso,
leaning upon, Hor. C. 1, 27, 8. —To make with any thing ( poet.):9.aeternā notā,
Ov. F. 6, 610:littera articulo pressa tremente,
id. H. 10, 140:multā via pressa rotā,
id. ib. 18, 134.—To press down, let down, cause to sink down, to lower:b.nec preme, nec summum molire per aethera currum,
Ov. M. 2, 135:humanaeque memor sortis, quae tollit eosdem, Et premit,
id. Tr. 3, 11, 67:mundus ut ad Scythiam Rhiphaeasque arduus arces Consurgit, premitur Libyae devexus in Austros,
sinks down, Verg. G. 1, 240; Sen. Herc. Fur. 155. —In partic.(α). (β).To make or form by pressing down, to make any thing deep, to dig:(γ). 10.vestigio leviter presso,
Cic. Verr. 2, 4, 24, § 53; cf.(trop.): vestigia non pressa leviter, sed fixa,
id. Sest. 5, 13:sulcum premere,
to draw a furrow, Verg. A. 10, 296:fossam transversam, inter montes pressit (al. percussit),
Front. Strat. 1, 5:fossa pressa,
Plin. Ep. 10, 69, 4:cavernae in altitudinem pressae,
Curt. 5, 1, 28.—To press closely, compress, press together, close:b.oculos,
Verg. A. 9, 487:alicui fauces,
Ov. M. 12, 509:laqueo collum,
to strangle, Hor. Ep. 1, 16, 37:angebar ceu guttura forcipe pressus,
Ov. M. 9, 78:presso gutture,
compressed, Verg. G. 1, 410; cf.:siquidem unius praecordia pressit ille (boletus) senis,
i. e. stopped his breath, Juv. 6, 621:quibus illa premetur Per somnum digitis,
choked, id. 14, 221:amplexu presso,
united, in close embrace, Sen. Oedip. 192:oscula jungere pressa,
to exchange kisses, Ov. H. 2, 94; so,pressa basia,
Mart. 6, 34, 1:presso gradu incedere,
in close ranks, foot to foot, Liv. 28, 14:pede presso,
id. 8, 8.—In partic.(α).To shorten, tighten, draw in:(β).pressis habenis,
Verg. A. 11, 600 (cf.:laxas dure habenas,
id. ib. 1, 63).—To keep short, prune:(γ).Calenā falce vitem,
Hor. C. 1, 31, 9:luxuriem falce,
Ov. M. 14, 628:falce premes umbras (i. e. arbores umbrantes),
Verg. G. 1, 157; 4, 131:molle salictum,
Calp. Ecl. 5, 110.—To check, arrest, stop:11.premere sanguinem,
Tac. A. 15, 64:vestigia pressit,
Verg. A. 6, 197:attoniti pressere gradum,
Val. Fl. 2, 424 ' dixit, pressoque obmutuit ore, was silent, Verg. A. 6, 155.—To press out, bring out by pressure:12.tenerā sucos pressere medullā,
Luc. 4, 318; cf.: (equus) collectumque fremens volvit sub naribus ignem, Verg. ap. Sen. Ep. 95, 68, and id. G. 3, 85 Rib.—To frequent: feci ut cotidie praesentem me viderent, habitavi in [p. 1441] oculis, pressi forum, Cic. Planc. 27, 66.—II.Trop.A.To press, press upon, oppress, overwhelm, weigh down; to urge, drive, importune, pursue, to press close or hard, etc. (class.):B.ego istum pro suis factis pessumis pessum premam,
Plaut. Most. 5, 2, 49 Lorenz ad loc.:quae necessitas eum tanta premebat, ut, etc.,
Cic. Rosc. Am. 34, 97:ea, quae premant, et ea, quae impendeant,
id. Fam. 9, 1, 2:aerumnae, quae me premunt,
Sall. J. 14, 22:pressus gravitate soporis,
bound by heavy, deep sleep, Ov. M. 15, 21:cum aut aere alieno, aut magnitudine tributorum, aut injuriā potentium premuntur,
Caes. B. G. 6, 13:invidia et odio populi premi,
Cic. de Or. 1, 53, 228:premi periculis,
id. Rep. 1, 6, 10:cum a me premeretur,
id. Verr. 2, 1, 53, § 139; cf.:aliquem verbo,
id. Tusc. 1, 7, 13:criminibus veris premere aliquem,
Ov. M. 14, 401:cum a plerisque ad exeundum premeretur, exire noluit,
was pressed, urged, importuned, Nep. Ages. 6, 1:a Pompeii procuratoribus sescentis premi coeptus est,
Cic. Att. 6, 1, 3: numina nulla premunt;mortali urgemur ab hoste,
Verg. A. 10, 375:premere reum voce, vultu,
Tac. A. 3, 67:crimen,
to pursue obstinately, Quint. 7, 2, 12:confessionem,
to force a confession from one, id. 7, 1, 29:argumentum etiam atque etiam,
to pursue steadily, Cic. Tusc. 1, 36, 88:ancipiti mentem formidine pressus,
Verg. A. 3, 47:maerore pressa,
Sen. Oct. 103:veritate pressus negare non potuit,
overcome, overpowered, Lact. 4, 13.—Transf.1.To repress, hide, conceal (mostly poet.):2.dum nocte premuntur,
Verg. A. 6, 827:curam sub corde,
id. ib. 4, 332:odium,
Plin. Pan. 62:iram,
Tac. A. 6, 50:pavorem et consternationem mentis vultu,
id. ib. 13, 16:interius omne secretum,
Sen. Ep. 3, 4:dolorem silentio,
Val. Max. 3, 3, 1 ext.; cf. silentia, Sil. 12, 646:aliquid ore,
Verg. A. 7, 103:jam te premet nox,
Hor. C. 1, 4, 16.—To lower, diminish, undervalue, disparage, depreciate:b.premendorum superiorum arte sese extollebat,
Liv. 22, 12:arma Latini,
Verg. A. 11, 402:opuscula ( = deprimere atque elevare),
Hor. Ep. 1, 19, 36:famam alicujus,
Tac. A. 15, 49:premere ac despicere,
Quint. 11, 1, 16:premere tumentia, humilia extollere,
id. ib. 10, 4, 1.—To surpass, exceed:c.facta premant annos,
Ov. M. 7, 449:ne prisca vetustas Laude pudicitiae saecula nostra premat,
id. P. 3, 1, 116:quantum Latonia Nymphas Virgo premit,
Stat. S. 1, 2, 115.—To rule ( poet.):3.dicione premere populos,
Verg. A. 7, 737:imperio,
id. ib. 1, 54:Mycenas Servitio premet,
id. ib. 1, 285.—To suppress, pull down, humble, degrade:4.quae (vocabula) nunc situs premit,
Hor. Ep. 2, 2, 118:nec premendo alium me extulisse velim,
Liv. 22, 59, 10; cf. id. 39, 41, 1:premebat reum crimen,
id. 3, 13, 1.—To compress, abridge, condense:5.haec enim, quae dilatantur a nobis, Zeno sic premebat,
Cic. N. D. 2, 7, 20.—To check, arrest, repress, restrain:6.cursum ingenii tui, Brute, premit haec importuna clades civitatis,
Cic. Brut. 97, 332:sub imo Corde gemitum,
Verg. A. 10, 464:vocem,
to be silent, id. ib. 9, 324:sermones vulgi,
to restrain, Tac. A. 3, 6.—To store up, lay up in the mind, muse upon:I. A.(vocem) ab ore Eripuit pater ac stupefactus numine pressit,
Verg. A. 7, 119.—Hence, pressus, a, um, P. a.Lit.:B.presso pede eos retro cedentes principes recipiebant,
Liv. 8, 8, 9:presso gradu,
id. 28, 14, 14; cf.:pressoque legit vestigia gressu,
Ov. M. 3, 17.—Trop.1.Of the voice or manner, subdued:2.haec cum pressis et flebilibus modis, qui totis theatris maestitiam inferant,
Cic. Tusc. 1, 44, 106.—Of color, lowered, depressed; hence, dark, gloomy:II.color pressus,
Pall. 4, 13, 4:color viridi pressior,
Plin. 35, 6, 13, § 32:spadices pressi,
Serv. Verg. G. 3, 82.—Esp., of an orator or of speech.A.Compressed, concise, plain, without ornament (class.):B.fiunt pro grandibus tumidi, pressis exiles, fortibus temerarii, etc.,
Quint. 10, 2, 16:cum Attici pressi et integri, contra Asiani inflati et inanes haberentur,
id. 12, 10, 18.—Of style:pressa et tenuia, et quae minimum ab usu cotidiano recedant,
Quint. 10, 1, 102:pressus et demissus stilus,
Plin. Ep. 1, 8, 5; Quint. 4, 2, 117.— Comp.: in concionibus pressior, et circumscriptior, et adductior, more moderate, keeping more within bounds, Plin. Ep. 1, 16, 4.—Close, exact, accurate:B.Thucydides ita verbis aptus et pressus, ut,
Cic. de Or. 2, 13, 56: quis te fuit umquam in partiundis rebus pressior? more exact, more accurate, id. Fragm. ap. Non. 364, 24:sicuti taxare pressius crebriusque est, quam tangere,
Gell. 2, 6, 5:quod (periculum) observandum pressiore cautelā censeo,
stricter, greater, App. M. 5, p. 160, 36:cogitationes pressiores,
id. ib. 5, p. 163, 32.—So of sounds, precise, intelligible:(lingua) vocem profusam fingit atque sonos vocis distinctos et pressos facit,
Cic. N. D. 2, 59, 149.—Hence, adv.: pressē, with pressure, violently (class.): artius pressiusque conflictata, Atei. Capito ap. Gell. 10, 6, 2.—Closely, tightly.1.Lit.:2.vites pressius putare,
Pall. 12, 9:pressius colla radere,
Veg. Vet. 1, 56.—Trop.a.Of pronunciation, shortly, neatly, trimly:b.loqui non aspere, non vaste, non rustice, sed presse, et aequabiliter, et leniter,
Cic. de Or. 3, 12, 45; id. Off. 1, 37, 133.—Of the mode of expression, etc., concisely, not diffusely:(β).definire presse et anguste,
Cic. Or. 33, 117:abundanter dicere, an presse,
Quint. 8, 3, 40:pressius et astrictius scripsi,
Plin. Ep. 3, 18, 10.—Without ornament, simply:(γ).unum (genus oratorum) attenuate presseque, alterum sublate ampleque dicentium,
Cic. Brut. 55, 202:aliquid describere modo pressius, modo elatius,
Plin. Ep. 4, 14, 3.—Closely, exactly, correctly, accurately:mihi placet agi subtilius, et pressius,
Cic. Fin. 4, 10, 24:definiunt pressius,
id. Tusc. 4, 7, 14:anquisitius, et exactius pressiusque disserere,
Gell. 1, 3, 21. -
8 accūrātus (ad-c-)
accūrātus (ad-c-) adj. with comp. and sup. [P. of accuro], carefully wrought, elaborate, finished, exact: commentationes: adcuratissima diligentia: dilectus accuratior, L. -
9 amplius
amplius indecl. [ comp n. of amplus], orig. a neut. adj. used with indef. subj., or substantively; also As adv.; and with numerals, etc., without grammatical construction. I. adj.—With indef subjj., nihil, quid, hoc, etc., more, further, besides, in addition: quid faciam amplius? T.: Numquid nam amplius tibi cum illā fuit? T.: quid a me amplius dicendum putatis?: Quid tibi mea ars efficere hoc possit amplius? T.: nec rei amplius quicquam fuit, T.: nihil amplius dicam quam victoriam, etc.: et hoc amplius censeo, make this further motion: nihil amplius, that is all: Excedam tectis, an, si nihil amplius, obstem? i. e. if I can do no more, O.— II. As subst, more, a greater amount, larger sum: aedilis, hoc est paulo amplius quam privatus, something more: nescio an amplius mihi negoti contrahatur: si sit opus liquidi non amplius urnā, H.: at ego amplius dico, make a broader assertion: Segestanis imponere amplius quam ferre possent: amplius frumenti auferre: si amplius obsidum velit, dare pollicentur, Cs.: alii plures (uxores) habent, sed reges eo amplius, i. e. as many more as they are able to have, being kings, S.: at ne quos amplius Rhenum transire pateretur, no more, Cs.—Esp., with comp abl. of space, time, and number: uti... non amplius quinis aut senis milibus passuum interesset, no greater space, Cs.: ab Capsā non amplius duum millium intervallo, S.: cum iam amplius horis sex continenter pugnaretur, longer than, Cs.: amplius uno die morari, S.: non amplius duobus milibus habere, more, S.— III. As adv., more, further, besides, beyond: ut esset amplius populo cautum, give further security: non luctabor tecum amplius: vadari amplius, to exact additional bail: quoniam amplius arma valuissent, S.: nec amplius armis, sed votis... exposcere pacem, no longer, V.: nec se celare tenebris amplius... potuit, V.: in illo exercitu cuncta fuere et alia amplius, S.: felices ter et amplius, H.: neque amplius potestatem faciundam, nisi de eo indicaret, S.—Esp., in court, in postponing a cause: amplius pronuntiare. — IV. Idiomat., mostly with numerals, more than: amplius viginti urbes incenduntur, more than twenty, Cs.: amplius annos triginta tribunus fuerat, S.: me non amplius novem annos nato, N.: noctem non amplius unam, V.: non amplius milia passuum decem abesse, Cs.: spatium, quod est non amplius pedum sexcentorum, Cs.: amplius sestertium ducentiens: amplius centum cives: cum mille non amplius equitibus, S.: binas aut amplius domos continuare, i. e. occupy two or more residences each, S.: medium non amplius aequor Puppe secabatur, not more than half-way, O.: ne reiciendi quidem amplius quam trium iudicum... potestas (the phrase amplius quam trium is treated as a num.): non amplius quam terna milia... expensum, N.* * *Igreater number (than); further, more, beyond, besides; more than (w/numerals)IIgreater amount/number/distance, more, any more/further; "judgment reserved" -
10 capiō
capiō cēpī (capsis, old for cēperis, C.), captus, ere [CAP-], to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp: flabellum, T.: sacra manu, V.: pocula, H.: baculum, O.: pignera, L.: manibus tympanum, Ct.: lora, Pr.: arma capere alii, seized their arms, S.: ensem, O.: tela, O.: omnia arma contra illam pestem, i. e. contend in every way: Manlium arma cepisse, had begun hostilities, S.: capere arma parabat, was on the point of attacking, O.—Of food, to take, partake of: Cibum cum eā, T.: lauti cibum capiunt, Ta. — To take captive, seize, make prisoner: belli duces captos tenetis: unus e filiis captus est, Cs.: capta tria milia peditum, L.: alquos Byzantii, N.: captos ostendere civibus hostes, H.: Num capti (Phryges) potuere capi? could they not, when taken, be taken (once for all)? V.: casus est enim in capiendo (sc. praedones).—To catch, hunt down, take: pro se quisque quod ceperat adferebat: cervum, Ph.: illa pro lepusculis capiebantur, patellae, etc.—To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate: ut te redimas captum (i. e. amore), T.: quibus (rebus) illa aetas capi ac deleniri potest: te pecuniā captum: quem suā cepit humanitate, N.: hunc capit argenti splendor, H.: dulcedine vocis, O.: (bos) herbā captus viridi, V.: oculis captis.— To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch: Aut quā viā te captent eādem ipsos capi? T.: eodem captus errore, involved in: suis miserum me cepit ocellis, Pr.: carmine formosae capiuntur, Tb.: me dolis, S.: capi alcuius dolo, N.: alqm amicitiae mendacis imagine, O.—To defeat, convict, cast, overcome (in a suit or dispute): ne tui consultores capiantur: in capiendo adversario versutus (orator).—To harm, lame, mutilate, maim, disable, impair, weaken: oculis et auribus captus, blind and deaf: membris omnibus captus: altero oculo capitur, loses an eye, L.: capti auribus metu, L.: lumine, O.: numquam erit tam captus equester ordo: captā re p. — P. pass., of the mind, deprived of sense, silly, insane, crazed, lunatic, mad: mente esse captum: virgines captae furore, L.: capti et stupentes animi, L. — To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept: iudicem populum R., L.: Me arbitrum, T.: inimicos homines, make enemies, T.: sacerdotem sortito: Flaccus flamen captus a Licinio erat, L. — Of places, to occupy, choose, select, take possession of, enter into: loca capere, to take up a position, Cs.: castris locum capere: locum extra urbem editum capere, N.: locum editiorem, S.: capto monte, Cs.: Aventinum ad inaugurandum templa, L.: montes fugā, for refuge, L.: tumulum, V.: terras captas despectare videntur (cycni), to be settling down on places selected, V. — To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize: pauca (oppida), S.: Troiā captā, L.: quod (agri) de Campanis ceperant: castra hostium, N.: oppida manu, V.; cf. oppressā captāque re p.: patriam suam, L.—To reach, attain, arrive at, betake oneself to: insulam, Cs.: oti illum portum.—Of property or money, to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get: agros de hostibus: ager ex hostibus captus, L.: praedas, N.: ex hostibus pecuniam, L.: cape cedo, give and take, T.: de re p. nihil praeter gloriam, N.: ex calamitate populi R. nomen capere, Cs.: regnum Tiberinus ab illis Cepit, succeeded to, O.— With pecuniam, to take illegally, exact, extort, accept a bribe, take blackmail: contra leges pecuniam cepisse?: pecuniae per vim atque iniuriam captae: aperte pecunias ob rem iudicandam: alqm pecuniae captae arcessere, S.—To take, inherit, obtain, acquire, get, accept: morte testamentove alcuius alqd capere: a civibus Romanis hereditates: si capiendi Ius nullum uxori, Iu.—To collect, receive, obtain: ex eis praediis talenta argenti, T.: stipendium iure belli, Cs.: ex quo (castro) talenta, N.— Fig., to take, seize, obtain, get, enjoy, reap: Fructum, T.: fructūs auctoritatis: fructum vestri in me amoris: alquid ex eā re commodi? T.: utilitates ex amicitiā.—To take, assume, acquire, put on: gestūs voltūsque novos, T.: figuras, O.—To take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess: petitoris personam: patris vim: patrium animum.— To undertake, assume, enter upon, accept, take up: provinciam duram, T.: consulatum: honores, N.: rerum moderamen, O.: rem p., S.: magistratum, L.—With dat. of person, to obtain for, secure for: patres praeturam Camillo ceperunt, L.—To begin, enter upon, undertake: bellum: labores, T.: augurium ex arce, L.: aliud initium belli, i. e. war on a new plan, Cs.: conatūs ad erumpendum, L.: nec vestra capit discordia finem, V.: ad impetum capiundum spatium, to take a start, L.: somnum, fall asleep.—Poet.: Unde nova ingressūs experientia cepit? i. e. was devised, V.—To seize, embrace, take (an opportunity): si quam causam ceperit, T.: tempus ad te adeundi.—To form, conceive, entertain, come to, reach: sensum verae gloriae: ex lucri magnitudine coniecturam furti: consilium unā tecum, T.: consilium hominis fortunas evertere: consilium equitatum demittere, Cs.: consilium ut exirem: legionis opprimendae consilium, Cs.—To take, derive, draw, obtain: de te exemplum, T.: exemplum ex aliquā re. — To take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience: miseriam omnem, T.: angorem pro amico: ex huius incommodis molestiam: infamiam sine voluptate: invidiam apud patres ex largitione, L.: timorem, V.: voluptatem animi.— With a feeling as subj, to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui, etc.: ut caperet odium illam mei, T.: nos oblivio ceperat: Romulum cupido cepit urbis condendae, L.: animum cura cepit, L.: meae si te ceperunt taeda laudis, V.: dementia cepit amantem, V.—Of injury or loss, to suffer, take, be subjected to: calamitatem: incommodi nihil.—Esp., in the formula by which the senate, in great emergencies, gave absolute power to magistrates: videant ne quid res p. detrimenti capiat: senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc., S.—To take in, receive, hold, contain, be large enough for: capit alveus amnes O.: terra feras cepit, O.: quid turbae est! Aedes nostrae vix capient, scio, T.: unā domo iam capi non possunt: Nec iam se capit unda, V.: Non tuus hoc capiet venter plus ac meus, H.: tot domūs locupletissimas istius domus una capiet? will swallow up.—To contain, hold, suffice for, be strong enough for, bear: eam amentiam: nec capiunt inclusas pectora flammas, O.: iram Non capit ipsa suam, O.: Nec te Troia capit, is too small for your glory, V.—To take, receive, hold, comprehend, grasp, embrace: gratia, quantam maximam animi nostri capere possunt: ille unus veram speciem senatūs cepit, L.* * *Icapere, additional forms V TRANStake hold, seize; grasp; take bribe; arrest/capture; put on; occupy; captivateIIcapere, cepi, captus V TRANStake hold, seize; grasp; take bribe; arrest/capture; put on; occupy; captivateIIItaking/seizing -
11 cōgō
cōgō coēgī, coāctus, ere [com- + ago], to drive together, collect, crowd, bring together, summon, congregate, convene: certe cogit is qui congregat homines: coacti sunt si, etc.: pecus, V.: talenta ad quindecim Coëgi, collected, T.: pecunias, to exact: pecuniam a civitatibus, to extort: ad iudicium familiam, Cs.: concilio coacto, Cs.: (equites) ex Latio, levy, S.: copias in unum locum, Cs.: ingens coacta vis navium est, L.: milites in provinciam, L.: ad militiam aliquos, S.: auxilia undique, V.: senatum, to convene, L.: cogimur in senatum: coguntur senatores gratiā: in senatum acerbe cogi, to be summoned: ovīs stabulis, V. — Of fluids, to thicken, condense, curdle, coagulate, gather: caelum in quo nubes coguntur: in nubem cogitur aër, V.: frigore mella, V.: lac coactum, O. — To contract, narrow, straiten: saltus in artas coactus fauces, L.: amnem in tenuem alvum, Cu.—To force, drive, press: quercum cuneis coactis scindere, V.: vitīs in sulcum, V.—With agmen, to bring up the rear, L.: ut nec agmen cogamus, are the last: stellae, quarum agmina cogit Lucifer, O. — Fig.: in angustum meae coguntur copiae, my resources are brought into straits, T.: me defensionis in semihorae curriculum, restrict. — To urge, force, compel, constrain: coactus legibus Eam uxorem ducet, T.: tam vehemens fui quam cogebar: vis cogendae militiae, L.: huic leges cogunt nubere hanc, T.: Orgetorigem causam dicere, Cs.: Iugurtham spem salutis in fugā habere, S.: vi ut rediret, T.: ut vos eum condemnetis: vi, ut eos paterentur, etc., Cs.: senatus cogitur ut decernat, ut, etc.: ingratiis ad depugnandum omnes, N.: ad proelia, V.: alquem in deditionem, L.: et scis in breve te cogi (of a book), are rolled up tightly, H.: finitumos armis sub imperium suum, S.: quod vos vis cogit, id, etc., T.: quod sua quemque mala cogebant, L.: quid non mortalia pectora cogis? V.: ad id, quod natura cogeret, accelerare, N.: quidquid cogebat ventris furor, Iu.: Invitus feci, lex coëgit, T.: ‘non licet.’ At causa cogit: vagi quas nox coëgerat sedes habebant, S.: nullo cogente, spontaneously, O.: lacrimae coactae, forced, V.: lacrimae coactae, uncontrollable, O.: nihil feci nisi coactus, on compulsion: coactus metu.— To conclude: ex quibus id cogitur.* * *cogere, coegi, coactus V TRANScollect/gather, round up, restrict/confine; force/compel; convene; congeal; felt -
12 compertus
compertus adj. [P. of comperio], ascertained, clearly known: quod de his duobus habuerint compertum: nobis ea res parum comperta est, S.— As subst n.: de his haud facile conpertum narraverim, exact information, S.* * *Icomperta, compertum ADJascertained, proved, verifiedIIres compertus -- fact; male compertus -- bad character
experience, personal knowledge -
13 damnō
damnō āvī, ātus, āre [damnum], to adjudge guilty, condemn, convict: reum: damnarent an absolverent: delicta mariti, i. e. believe him guilty, O.: causa damnata, decided unfavorably: contra edictum fecisse damnari: ambitūs damnatus, Cs.: furti: eo crimine damnari: Clodio interfecto, eo nomine erat damnatus, Cs.: existimatione damnatus, by public opinion: de maiestate damnatus: damnatus, quod praebuisset, etc., L.: ducent damnatum domum, will condemn and drag home (as a fraudulent debtor), T.: damnatum poenam sequi oportebat, if convicted, Cs. — To sentence, doom: capitis, Cs.: octupli damnari, mulcted: absentem capitalis poenae, L.: falso damnati crimine mortis, V.: longi laboris, H.: tertiā parte agri, L.: morti, L.: a Popilio decem milibus aeris, i. e. prosecuted by P., and fined, L.: gladiatorum dare centum Damnati paria, i. e. bound by the will, H.— To condemn, blame, disapprove, reject: nimios amores, O.: facto damnandus in uno, O.: sua lumina, the evidence of, O.: consilium, Cu.— To consecrate, devote, condemn as a sacrifice: caput Orco, V.: Quem damnet labor (sc. leto), V.—With voti (poet. also votis), to grant one's prayer (and thus exact fulfilment of a vow): dixit nunc demum se voti esse damnatum, N.: ut damnarentur ipsi votorum, L.: damnabis tu quoque votis (agricolas), V.* * *damnare, damnavi, damnatus V TRANSpass/pronounce judgement, find guilty; deliver/condemn/sentence; harm/damn/doom; discredit; seek/secure condemnation of; find fault; bind/oblige under a will -
14 exiguus
exiguus adj. with sup. [2 AG-], strict, exact, scanty, small, little, petty, short, poor, mean, inadequate, inconsiderable, paltry: cor: me Corporis exigui, etc., H.: mus, V.: oratorem in exiguum gyrum compellitis: finis, H.: castra, Cs.: toga, H.: elegi, H.: copiae amicorum: cibus, Iu.: facultates, Cs.: census, H.: pulvis, a little, H.: pars aestatis, Cs.: laus: nec ulli Exiguus populo est (locus), too small for, O.: pars exiguissima, O.— As subst n., a little, trifle: exiguum campi ante castra erat, L.: exiguo adsueta iuventus, V.: temporis, O.: deterere exiguis aliquid, i. e. the remnant, Iu.* * *exigua, exiguum ADJsmall; meager; dreary; a little, a bit of; scanty, petty, short, poor -
15 imāgō
imāgō inis, f [2 IC-], an imitation, copy, image, representation, likeness, statue, bust, picture: tabularum, exact copy: cereae, H.: macra, Iu.: genetiva, natural figure, O.: sine imagine tellus, shapeless, O.—An ancestral image, mask (of a man who had been aedile, praetor, or consul): ius imaginis: avi tui: clarum hac fore imagine, i. e. would become an aristocrat, L.: fumosae, smoky ancestral images: nullae sunt imagines, quae, etc., ancestors of distinction: imagines non habeo, S.: imagines familiae suae: homo multarum imaginum, S.: funus imagines ducant triumphales tuum, H.—A phantom, ghost, apparition, vision: magna mei sub terras ibit imago, shade, V.: vana, H.: inhumani coniugis, V.: natum falsis Ludis imaginibus, phantoms, V.: mortis, O.: somni, a dream, O.: nocturnae, Tb.—A reverberation, echo: resonare tamquam imago: vocis offensa resultat imago, V.: iocosa montis, H.—Fig., an image, conception, thought, imagination, idea: Scipionis imaginem sibi proponere: antiquitatis, an image of the olden time: proconsularem imaginem tam saevam facere (i. e. by cruelty in office), L.: tantae pietatis, V.: poenaeque in imagine tota est, O. —A figure of speech, similitude, comparison, C.: haec a te non multum abludit imago, H.—An empty form, image, semblance, appearance, shadow: adumbrata gloriae: equitis Romani: rei p.: his imaginibus iuris spretis, L.—A reminder, suggestion: quorum (temporum) imaginem video in rebus tuis: genitoris imagine capta, V.* * *likeness, image, appearance; statue; idea; echo; ghost, phantom -
16 impōnō (in-p-)
impōnō (in-p-) posuī, positus (inpostus, V) ere, to place upon, set on, impose, establish, introduce, set, place: Metellum in rogum: In ignem impositast, fletur, T.: quo praesidium imposuerat, S.: eo mulieres imposuerunt (i. e. in raedas), Cs.: molemque et montes insuper altos, V.: in eis urbibus praesidia, S.: tegumenta galeis, Cs.: conlegae diadema: serta delubris, Iu.: iuvenes rogis, V.: quos (artūs) mensis, O.: Impositus mannis, H.: arces Montibus impositae, H.: super aggerem inpositis turribus, S.: quidvis oneris impone; impera, T.: cervici imponere nostrae, place thyself, V.—To put on board, embark: naves, quo maior numerus militum posset imponi, Cs.: exercitum Brundisi imponere: equitibus in navīs impositis, Cs.: nos cymbae, H.: scaphas contexit, eoque milites imposuit, Cs.—To set up, place high, raise: (Romulum) ablatum terris caelo, O.—Fig., to put upon, impose, inflict: pacis morem, dictate conditions, V.: onus observantiae Bruto: sibi labores, Cs.: mihi honorem, S.: mihi personam hanc, ut, etc.: rei p. volnera: saevas imponite leges, ut, etc., Iu.: Cui tolerare vitam colo Inpositum, is incumbent, V.—To assign, impose, set, apply, give: praedae cellae nomen: filiis duobus nomina, L.: vocabula rebus, H.: nomen avitum, O.: extremam manum bello, V.: modum alicui, L.—Prov.: Imponit finem sapiens et rebus honestis, Iu.—To set up, set over, constitute: dominum, V.: quasi nullo inposito, S.: alquem vilicum: consul est impositus is nobis, quem, etc.: Atheniensibus viros, S.: si domini milites imperatoribus imponantur, L.: Masinissam in Syphacis regnum, L.: in cervicibus nostris dominum.—Of taxes, etc., to lay, impose, assess, exact: ceteris vectigal: stipendium victis, Cs.—To impose upon, deceive, cheat, trick.—With dat: Catoni egregie: si mihi imposuisset aliquid, has misled me: regi, Iu. -
17 proprius
proprius adj., not common with others, own special, several, individual, peculiar, particular, proper: tria praedia Capitoni propria traduntur, as his private property: familia, L.: proprio Marte, by his own bravery, O.: contumelia, i. e. personal insult, L.: omnia, quae nostra erant propria, all that belonged peculiarly to us: suā quādam propriā, non communi oratorum facultate: calamitas propria sua, Cs.: id est cuiusque proprium, quo quisque fruitur, each man's own.—As subst n.: Amittit merito proprium qui alienum appetit, his own... another's, Ph.—Personal, individual, peculiar, own: propriā ut Phaedria poteretur, have her for his own, T.: agitur in criminibus Cluenti proprium periculum: libri, H.: Da propriam domum, V.: tempus agendi fuit mihi magis proprium quam ceteris.—Peculiar, characteristic: hoc proprium virtutis existimant, Cs.: oratoris: reliquae partes quales propriae sunt hominis: libertas propria Romani generis.—Appropriate, exact, proper, strict: qui proprio nomine perduellis esset, is hostis vocaretur: vocabula rerum.—Lasting, constant, enduring, permanent: voluptates eorum (deorum), T.: quod ut illi proprium sit atque perpetuum: parva munera diutina, locupletia non propria esse consueverunt, N.: dona, V.; cf. tamquam Sit proprium quidquam, quod Permutet dominos, etc., H.* * *propria, proprium ADJown, very own; individual; special, particular, characteristic -
18 quadrō
quadrō āvī, ātus, āre [quadrus], to make square, put in order, arrange, complete: quadrandae orationis industria, giving rhythmic finish: quae pars quadrat, acervum, H.— To make a square, run parallel, be exact: omnis in unguem secto via limite quadret, V.—Fig., to fit, suit, agree, be proper: omnia in istam quadrant, fit her: ad multa, suit in many respects: quoniam tibi ita quadrat, it seems to you so proper.—Of numbers: quomodo DC (HS milia) eodem modo quadrarint.* * *quadrare, quadravi, quadratus Vsquare up, make square/suitable; square/fit; quadruple; form rectangular shape -
19 re-pōscō
re-pōscō —, —, ere, to demand back, ask again: propensiores ad bene merendum quam ad reposcendum: me Catilinam: Parthos signa, V. —Fig., to ask for, claim, demand, exact, require: Amissam meā virtutem voce, O.: foedus flammis, V.: Quos illi poenas ob nostra reposcent Effugia, V.: ab altero rationem vitae: vos rationem reposcitis, quid fecerimus? L. -
20 re-stipulor
re-stipulor —, ārī, dep., to stipulate in return, exact a reciprocal promise.
См. также в других словарях:
exact — exact … Dictionnaire des rimes
exact — exact, exacte [ ɛgza(kt), ɛgzakt ] adj. • XVIe; lat. exactus « poussé jusqu au bout, accompli », de exigere « achever » I ♦ 1 ♦ Vx ou littér. Qui est fait avec soin, en observant les règles prescrites, les normes. ⇒ minutieux, rigoureux,… … Encyclopédie Universelle
exact — EXÁCT, Ă, exacţi, te, adj., adv. I. adj. 1. Care este conform cu realitatea, care este în deplină concordanţă cu adevărul. ♢ Ştiinţe exacte = ştiinţe în care formulările se pot prezenta în formă matematică. ♦ Care reproduce întocmai un model,… … Dicționar Român
Exact — Ex*act , a. [L. exactus precise, accurate, p. p. of exigere to drive out, to demand, enforce, finish, determine, measure; ex out + agere to drive; cf. F. exact. See {Agent}, {Act}.] 1. Precisely agreeing with a standard, a fact, or the truth;… … The Collaborative International Dictionary of English
exact — ex‧act [ɪgˈzækt] verb [transitive] formal to demand and get something from someone, especially using forceful methods: • My client is only claiming the return of taxes exacted under an unlawful demand. exaction noun [uncountable] : • The company… … Financial and business terms
exact — exact, acte (é gza, ou, suivant la prononciation la plus commune, è gzakt, c et t sonnant, gzak t . Il y a des divergences pour la prononciation du masculin : plusieurs disent è gza, ne faisant pas plus sonner ct que dans respect ; Richelet note… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
exact — Exact, [ex]acte. adj. Regulier, ponctuel, soigneux, qui observe ponctuellement tout ce qu il faut jusqu aux moindres choses dans ce qu il fait, dans ce qu il dit. Il est fort exact. autheur exact. vous n estes pas assez exact. il faut estre exact … Dictionnaire de l'Académie française
Exact — Ex*act , v. t. [imp. & p. p. {Exacted}; p. pr. & vb. n. {Exacting}.] [From L. exactus, p. p. of exigere; or fr. LL. exactare: cf. OF. exacter. See {Exact}, a.] To demand or require authoritatively or peremptorily, as a right; to enforce the… … The Collaborative International Dictionary of English
exact — [eg zakt′, igzakt′] adj. [L exactus < pp. of exigere, to drive out, measure, determine < ex , out + agere, to do: see ACT1] 1. characterized by, requiring, or capable of accuracy of detail; very accurate; methodical; correct [an exact… … English World dictionary
exact — I adjective accurate, admitting of no deviation, allowing no departure from the standard, careful, clear cut, close, correct, defined, detailed, diligens, exactus, explicit, express, faithful, literal, meticulous, minute, particular, plain,… … Law dictionary
exact — [adj1] accurate, precise bull’s eye*, careful, clear, clear cut, correct, dead on*, definite, distinct, downright, explicit, express, faithful, faultless, identical, literal, methodical, nailed down*, nice, on target*, on the button*, on the… … New thesaurus