-
101 ἐν-εργάζομαι
ἐν-εργάζομαι (s. ἐργάζομαι), darin machen, arbeiten; τὸ ζωτικοὺς φαίνεσϑαι, πῶς τοῠτο ἐνεργάζει τοῖς ἀνδριᾶσιν Xen. Hem. 3, 10, 6, wie arbeitest du das Leben in die Bildsäulen hinein? wie τὸ πείϑεσϑαι τοῖς νόμοις – τῇ πόλει 4, 4, 15; ἔκπληξιν Plat. Phil. 47 a; προϑυμίαν τοῖς ἀνϑρώποις Pol. 5, 64, 7; ἁλιεῖς ἐνειργασμένοι τοῖς τόποις, dort beschäftigt, 10, 8, 7; auch εὔνοιαν ἔν τινι, 6, 2, 15; – τῇ οὐσίᾳ, mit dem Vermögen Geschäfte machen, Erwerb treiben, Dem. 44, 23; sc. ἐν οἰκήματι, von Buhldirnen, Her. 1, 93; – pass., γλῶσσα τούτων γνώμων ἐνειργάσϑη Xen. Hem. 1, 4, 5.
-
102 ἜΡΓον
ἜΡΓον (eigtl. FΕΡΓον), τό, Werk, Alles was Jemand ausgeführt hat, That, Handlung, sowohl in guter als in schlechter Bedeutung, Hom. u. Folgde überall, theils allgemein, theils durch den Zusammenhang od. besondere Beiwörter bestimmt; – 1) im Allgemeinen die That, im Ggstz des Entschlusses, βουλή, Il. 9, 374; κοὐ μόνον βουλεύματα, ἀλλ' ἔργα δεινά Soph. Phil. 552; Gegensatz des Wor. tes, μῠϑος, Il. 9, 443; ἔργῳ κοὐκ ἔτι μύϑῳ χϑὼν σεσάλευται Aesch. Prom. 1082; Δίκη παρῆν ἔργοις ἐκείνου καὶ φρεσίν Spt. 645; μή σε δὶς φράσαι μήτ' ἔπος μήτ' ἔργον Pers. 170; nachdrücklich, ἔργῳ κοὐ λόγῳ τεκμαίρομαι, durch die That, Prom. 336; λόγοισιν εἴτ' ἔργοισιν εἰς βλάβην φέρον Soph. O. R. 517; im Ggstz von μῠϑος, ῥήματα, ἔπη, O. C 877. 1578 El. 613; ὁρῶ βροτοῖς τὴν γλῶσσαν οὐχὶ τἄργα πάνϑ' ἡγουμένην Phil. 99; vgl. Cratin. bei Plut. Pericl. 13; ὄνομα γάρ, ἔργον δ' οὐκ ἔχουσιν οἱ φίλοι Eur. Or. 454; I. A. 128; ταῦτα εἶπε καὶ ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε Her. 3, 135; ἄλλως ὄνομα κοὐκ ἔργον Thuc. 8, 78; Plat. παρ' ἕκαστον καὶ ἔργον καὶ λόγον διδάσκοντες Prot. 325 d; μετὰ λόγου καὶ ἔργου Legg. I, 647 d; λόγῳ – ἔργῳ, in der That, in Wirklichkeit entgeggstzt, ἔρ-γῳ τε καὶ ἔπει IX, 879 c; – durch adj. bestimmt, ϑέσκελα, ἀήσυλα u. ä., Hom. – 2) χωρῶ πρὸς ἔργον, ich gehe ans Werk, an die Ausführung, Soph. Ai. 116; καὶ τοὔργον ἂν σοῦ τοῦτ' ἔφη εἶναι μόνου O. R. 349; ταῠτά τε ἅμα ἠγόρευε καὶ τὸ ἔργον προςῆγε, er führte es auch aus, Her. 9, 92; ὥςτε εὐϑὺς ἔργου ἔχεσϑαι, sogleich ans Werk gehen, zur Ausführung schreiten, Thuc. 2, 2, vgl. 1, 49; Xen. Hell. 7, 2, 19; vgl. Pind. P. 4, 233; ὡς ᾐσϑάνετο ἐν ἔργῳ ὄντα τὸν Κῦρον, daß Kyrus bei der Ausführung, damit beschäftigt sei, Xen. Cyr. 7, 1, 27; vgl. ἅπας δ' ἐν ἔργῳ δοῦλος ἦν μάτην πονῶν Eur. Bacch. 626; I. T. 1190; τὸ μὲν ἐνϑύμημα χαρίεν ἐδόκει εἶναι, τὸ δὲ ἔργον ἀδύνατον, die Ausführung war unmöglich, Xen. An. 3, 5, 12. – 3) was Jem. zu verrichten pflegt, Arbeit, Geschäft, Gewerbe, Thun, Verrichtung, ἔργον ἐποίχεσϑαι, an sein Werk, an den Webestuhl gehen, Od. 17, 227; γυναῖκας ἀμύμονα ἔργα ἰδυίας Il. 9, 128 u. öfter; πᾶσαν γὰρ ὁμηλικίην ἐκέκαστο κάλλεϊ καὶ ἔργοισιν.ἰδὲ φρεσί, durch Schönheit, durch Arbeit u. Klugheit ausgezeichnet, durch das, was sie zu arbeiten verstand, 13, 432; πάντες ἀναπηδῶσιν ἐπ' ἔργον, σκυτῆς, βαλανῆς, sie gehen an ihr Geschäft, an ihre Arbeit, Ar. Av. 490; τοῖς ἔργοις προςέχειν Plut. 553; τὰ σαυτῆς ἔργα κόμιζε, besorge deine eigenen Geschäfte, bekümmere dich nicht um Andere, Od.; λαοὶ σκίδνασϑ' ἐπὶ ἔργα ἕκαστος 2, 252; ἔργα ϑεῶν, das Schalten u. Walten der Götter, die Göttergewalt, Il. 16, 120; ἔργον ποιεῖσϑαί τι, Etwas zu seiner Beschäftigung machen, seinen Fleiß darauf verwenden, Plat. Phaedr. 232 a; ἰέναι ἐπὶ τὰ δημόσια ἔργα Gorg. 514 c. – Besonders – a) von der Feldarbeit, ἔργα ἀνδρῶν, ἀνϑρώπων, Arbeit, Geschäft der Männer, Landbau, Hom. öfter; βοῶν Od. 10, 98; ἔργον δέ μοι οὐ φίλον ἔσκεν, der Landbau war nicht meine Sache, 14, 222; ἀλλὰ πᾶς χώρει πρὸς ἔργον εἰς ἀγρόν Ar. Pax 555; dah. heißen ἔργα auch die bestellten Felder, Ländereien, οἵ τ' ἀμφ' ἱμερτὸν Τιταρήσιον ἔργ' ἐνέμοντο Il. 2, 751; πεδία λωτεῦντα καὶ ἀνδρῶν πίονα ἔργα 12, 283; πατρῴϊα ἔργα, die väterlichen Grundstücke, Od. 2, 22; ἔργα Ἰϑάκης, Ithaka's bebau'te Fluren, 14, 344; ἐπὶ τὰ ἔργα ἰέναι 2, 127. 252; τὰ τῶν Μυσῶν ἔργα διέφϑειρε Her. 1, 36; Xen. Cyn. 3, 3; οὔτ' ἐπὶ τοῖς ἔργοις οὔτ' ἐπὶ τοῖς αὑτῶν ἰδίοις διατρίβειν Dem. 2, 16, wo die Alten γεωργεῖν erkl. – b) γυναικῶν, die Verrichtungen der Frauen, bes. Weberei, ἀγλαὰ ἔργα εἰδυῖα u. ä. oft Hom. S. oben u. vgl. ἐργάνη. – c) Kriegsarbeit, Kampf, sowohl allein, Il. 4, 175. 539, als ἔργον μάχης, 6, 522, u. öfter πολεμήϊα ἔργα; ξιφέων Archil. 50. Auch in Prosa, τὸ ἐν Πλαταιαῖς ἔργον Plat. Henex. 241 c; τῶν πρότερον ἔργων μέγιστον ἐπράχϑη τὸ Μηδικόν Thuc. 1, 23; οἱ ἐν τῷ ἔργῳ, die Kämpfenden, 7, 71; ἐν ἔργῳ ὤν Xen. Cyr. 7, 1, 27; ἔργου ἔχεσϑαι, den Kampf beginnen, Thuc. 1, 49; ἐλέγετο ἀποκτεῖναι τούτῳ τῷ ἔργῳ περὶ ὀγδοήκοντα ἱππέας Xen. Hell. 5, 3, 2; τὸ Τρωϊκὸν ἔργον Arr. An. 1, 11; τὸ πρὸς Ἰλίῳ Paus.; ἤδη γὰρ ὡς ἐς ἔργον ὥπλισται στρατός Eur. Heracl. 672; πρὸς ἔργον πάντες ἵεσαν χέρας El. 799; ἐν τῷ ἔργῳ, im Kampfe, Thuc. 2, 89. – d) von anderen Beschäftigungen, ϑαλάσσια ἔργα, Meergeschäfte, sowohl Seefahrt, Il. 2, 614, als Fischfang, Od. 5, 67; – φιλοτήσια, Werke der Liebe, Liebesgenuß, Od. 11, 246, wie γάμοιο Il. 5, 429; Add. ep. (X, 201; Achill. Tat. 1 p. 28; Long. Past. 3, 14. – Vom Bergbau, τὰ ἔργα, Bergwerke, τῶν ἔργων τῶν ἀργυρείων ἐπιϑυμεῖν Dem. 8, 45; 37, 4 u. öfter; Xen. Vectig. 4, 5. – 4) An Vrbdgn, wie σιγῇ τοὐμὸν ἔργον ἤνυτον, mein Geschäft vollbrachte ich schweigend, Soph. Tr. 319, u. ä., reihen sich folgende: σὸν ἔργον ἐστί, es ist deine Sache, es kommt dir zu, σὸν ἔργον, Ἰοῖ, ταῖςδ' ὑπουργῆσαι χάριν, du mußt, Aesch. Prom. 638; ἐμὸν τόδ' ἔργον λοισϑίαν κρῖναι δίκην, es liegt mir ob, zu entscheiden, Eum. 704; ἀνδρῶν τόδ' ἐστὶν ἔργον, das ist Sache der Männer, Ch. 662; ἔργον ἤδη σὸν τὰ λοίφ' ὑπηρετεῖν Soph. Phil. 15, dir liegt es ob; οὐδὲν ἔργον ταῦτα ϑρηνεῖσϑαι μάτην, es führt zu Nichts, Ai. 839; σὸν ἔργον εἴη τοῦτον ὀπτᾶν Ar. Lys. 839; ὑμῶν τὸ λοιπὸν ἔργον ἤδη φλᾶν ταῦτα Paz 1305; absol., ἱερεῦ, σὸν ἔργον, ϑῦε τοῖς ϑεοῖς Av. 862; ὅπερ μόνον ἐστὶν ἔργον ἀγαϑοῦ πολίτου Plat. Gorg. 517 c; οὐκέτι ἐμὸν ἔργον εἶναι Prot. 335 b; σὸν ἔργον ἀναπληρῶσαι Conv. 188 e; οὐ γὰρ ϑερμότητος ἔργον ψύχειν, ἀλλὰ τοῦ ἐναντίου, ist nicht Sache der Wärme, kommt ihr nicht zu, Rep. I, 335 d. – Auch c. dat., ἔκαιον οἷς τοῦτο ἔργον ἦν, denen dies aufgetragen war, oblag, Xen. Cyr. 4, 5, 13, vgl. 6, 3, 27; γυναιξὶν ἔργον ἀϑερίζειν, es ist so ihre Sache, sie pflegen, Agath. 4 (V, 2161; vgl. Ael. V. H. 3, 18. 9, 24. – Aehnl. ἔργον ἔχω τοῦτο σκοπεῖν, ich habe zum Geschäft, meine Sache ist, Xen. Hem. 2, 10, 6, vgl. Cyr. 8, 4, 6; ἔργον ἔχειν δεόμενον τούτου κοινωνεῖν τοὺς παρόντας, er ließ sich angelegen sein, zu bitten, daß die Anwesenden Theil nähmen. – Mit Nachdruck, ἔργον ἐστί, es ist ein Stück Arbeit, es macht Mühe, esistschwer, τοὺς πολλοὺς καὶ παλαιοὺς ἔργον διηγήσασϑαι Dem. 59, 91; ἔργον μὲν νυκτὸς λῦσαι ἵππους, ἔργον δὲ χαλινῶσαι Xen. Cyr. 3, 3, 27; mit anderen Bestimmungen, οὐ μέγ' ἔργον εὖ λέγειν Eur. Bacch. 267; χαλεπὸν οὖν ἔργον διαιρεῖν Ar. Ran. 1100; μέγα ἔργον – καλῶς χρῆσϑαι Plat. Conv. 187 e; πλείονος ἔργου ἐστὶν ἀκριβῶς ταῦτα πάντα μαϑεῖν, ist schwieriger, Euthyphr. 14 a; οὐκ ὀλίγον ἔργον αὐτὸ εἶναι, es sei keine kleine Sache, Rep. II, 369 b; ἀλλὰ πάμπολυ ἔργον λέγεις VII, 531 d; πολὺ ἔργον ἂν εἴη διεξελϑεῖν Xen. Mem. 4, 6, 1; παρέσχε μοι ἔργον πλεῖστον, machte mir viel zu schaffen, Ar. Nubb. 515; Plat. Tim. 29 d; – ἐνταῠϑα δὴ πολλῆς φυλακῆς ἔργον, es ist nöthig, thut Noth, Plat. Rep. VII, 537 d; σιγᾷς, σιωπῆς δ' οὐδὲν ἔργον ἐν κακοῖς, Schweigen thut nicht Noth, hilft Nichts, ist Nichts nütze, Eur. Hipp. 911; τί δῆτα τόξων ἔργον, was ist denn da der Bogen nöthig, Alc. 39; οὐκ ἔργον ἔστ' οὐδὲν στροφῶν Ar. Plut. 1154; auch c. inf., οὐδὲν ἔργον ἑστάναι, es hilft Nichts, hier zu stehen, Lys. 424; καί σ' οὐδὲν εἴσω τῆςδε παπταίνειν πύλης ἔτ' ἔργον ἐστίν Soph. Ai. 12; οὐκ ἂν μακρῶν ἔϑ' ἧμιν οὐδὲν ἂν λόγων – τόδ' εἴη τοὔργον El. 1365, hier gilt's nicht, viele Worte machen; vgl. noch οὐδὲν λευκῶν ὀδόντων ἔργον ἔστ' ἢν μή τι καὶ μασῶνται, die Zähne nützen zu Nichts, Ar. Pax 1310; ἐπέδρης μὴ εἶναι ἔργον τῇ στρατιῇ Her. 1, 17, die Belagerung nütze Nichts; Xen. Cyr. 2, 3, 11; S;p., ὡς οὐδὲν ἦν ἔργον αὐτοῦ κατατείναντος, da er durch seine Anstrengung Nichts ausrichtete, Plut. Poplic. 14; ἦν δὲ οὐδὲν ἔργον αὐτοῦ τῆς σπουδῆς Lys. 11. – 5) das durch die Arbeit Hervorgebrachte, das Werk, die Arbeit, ἔργον Ἡφαίστοιο Od. 4, 617; γυναικῶν, Webereien, oft; ἀϑανάτων Il. 19, 22; ἔργα ἐργάζεσϑαι Od. 22, 422; ὕφασμα τοῦτο σῆς ἔργον χερός Aesch. Ch. 231; – ἔργον λώτινον, aus Lotus gemacht, Theocr. 24, 45; von einer Bildsäule, Xen. Hem. 3, 10, 7; τῶν ἔργων ἀπρασίαν εἶναι, die Arbeiten könnten nicht verkauft werden, Dem. 27, 21; καὶ μηχαναί, von Belagerungswerken, Pol. 5, 3, 6. Bei D. Hal. u. a. Sp. von Werken des Geistes, Schrift, Buch; – das durch den Wettkampf Errungene, der Sieg im Wettkampf, Pind. Ol. 9, 91; der Sieg, Xen. Cyr. 1, 4, 24. – Uebh. der Erwerb, dah. die Zinsen eines Kapitals, die das Geld erarbeitet hat, τό τε ἀρχαῖον καὶ τὸ ἔργον τῶν δώδεκα ἐτῶν, Kapital u. Zinsen von zwölf Jahren, Dem. 27, 17, vgl. §. 10. – 61 übh. Sache, Ding, Gegenstand, wie χρῆμα, πρᾶγμα, z. B. εἰ δὴ σοὶ πᾶν ἔργον ὑπείξομαι ὅ, ττι κεν εἰπῃς, in Allem, was du sagen magst, Il. 1, 294; ὃπως ἔσται τάδε ἔργα, wie diese Sachen · ablaufen werden, 4, 14; öfter πάρος τάδε ἔργα γενέσϑαι; μέγα ἔργον, ein großes Stück, von einem Steine, 5, 303. 20, 286; ἄκουε τοὔργον Soph. Tr. 1147; οὐκ ἔστι τοὔργον τλητόν Ai. 461; τοῦτ' ἐστὶν ἤδη τοῦργον εἰς ἐμὲ ῥέπον O. R. 847. – Dah. umschreibend, ἔργα δαιτός Il. 9, 228; ἔργα μάχης u. ä.; auch in Prosa, τὸ ἔργον τῆς ϑήρας, das Waidwerk.
-
103 ὡς
ὡς, dor. auch ὥ, B. A. 591, 22. 617, 31 (vgl. auch das vorige ὥς), adv. des relat. Pronomens ὅς, auf welche Art, Weise, wie, so wie, in wie fern; oft bei Hom.; im Allgemeinen immer eine erklärende Bestimmung enthaltend, und
1) beim vollständigen Ausdrucke sich auf ein demonstratives adv. beziehend, das sowohl darauf folgen, als vorhergehen kann; diese Beziehung findet aber nicht bloß Statt auf die eigtl. demonstrativen adv. ὥς (ll. 2, 326 u. öfter; Soph. O. C. 1244), τώς, ὧδε, οὕτως ( Hom. u. sonst; ὡς – τώς Aesch. Spt. 465; ὡς – οὕτω Il. 15, 825 ff., s. unten; Soph. Ant. 421 Trach. 1132; u. so auch mit besonderem Nachdruck in Prosa, μηδ' οὕτω σφόδρα φυλάξουσι μηδέν, ὡς τοὺς ἐκγόνους Plat. Rep. III, 415 b; Apol. 30 b u. sonst), sondern auch auf τόσον, Il. 4, 130; ταύτῃ ἰτέον, ὡς τὰ ἴχνη τῶν λόγων φέρει Plat. Rep. III, 365 d; ἀλλ' οὔτι πω τοιόνδ' ἐναργὲς εἰδόμην, ὡς τῆς πάροιϑεν εὐφρόνης Aesch. pers. 176, vgl. Ag. 841. In mehrern Vrbdgn könnte man dafür das pronom. relativ. erwarten, ἑλὼν κρέα, ὥς οἱ χεῖρες ἐχάνδανον, er nahm Fleisch, so wie die Hände faßten, für ἅ od. ὅσα ἐχάνδανον, Od. 17, 344; ὦκα δὲ μητρὶ ἔννεπον, ὡς εἶδόν τε καὶ ἔκλυον, ich sagte es der Mutter, wie ich es hörte, d. i. was ich sah und hörte, H. h. Cer. 172. 296. 416, vgl. Il. 2, 10. 14, 44. 18, 74. 75; Hes. O. 690; τὸ ῥῆμα μέμνημαι ὡς εἶπε Aeschin. 3, 72; vgl. Schäf. O. C. 1124; Lob. Phryn. 427. – Bei den homerischen Gleichnissen ist ὡς ὅτε zu merken, wo uns ὅτε oft überslüsstg erscheint u. der Ausdruck ewas Elliptisches hat, ἤριπε δ', ὡς ὅτε πύργος, ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ, eigtl. ὡς ὅτε πύργος ἤριπε, Il. 4, 462, wie es auch 13, 389 vollständig heißt ἤριπε δ' ὡς ὅτε τις δρῠς ἤριπε, vgl. 12, 132. 15, 362. – Ueber die Umstellung πατὴρ ὥς für ὡς πατήρ und die damit verbundene Anastrophe vgl. das demonstrative ὥς am Ende. – Buttm. Lexil I p. 239 bemerkt, daß durch den ganzen Homer das einfach vergleichende ὡς, wenn es in der Bdtg wie dem Nomen vorangeht, nie anders, als zu Anfang eines ganzen Satzes mit ausgedrücktem Verbum od. Participium; steht, solche augenfällige elliptische Ausdrücke ausgenommen, wie eben erwähnt sind, od. wie Od. 14, 441 αἴϑ' οὕτως, Εὐμαῖε, φίλος Διῒ πατρὶ γένοιο, ὡς ἐμοί, sc. ἐγένου. In eigentlichen Vergleichungen dagegen, von einem einzelnen Worte, steht es nicht, die zweifelhafte Stelle Il. 2, 149 ὡς κύματα μακρὰ ϑαλάσσης allein ausgenommen, sondern entweder steht es dann nach, ϑεὸς ὥς u. ä., od. es wird ὥςτε, εὖτε od. ἠΰτε gebraucht. – Sehr gew. bleibt das Demonstrativum weg, ὡς κύων νεβρὸν ἐκμαστεύομεν, wie ein Hund das Hirschkalb, Aesch. Eum. 237; πρέπει γὰρ ὡς τύραννος εἰςορᾶν Soph. El. 654; u. in Prosa überall. – Besonders sind hier – a) Zwischensätze zu merken, welche die im Hauptsatz enthaltene Aussage irgendwie bedingen od. beschränken; ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, wie mir scheint; ὡς ἔοικε, wie es scheint; ὡς ἐγῷμαι, wie ich meine, eigtl. das ist in so weit richtig, wie es mir scheint; ὡς τὰ γράμματα λέγει Aesch. Spt. 628; ὡς χρή, ὡς ὁρᾷς, Ag. 1537. 1579; ὡς λόγος τις Eum. 4; ὡς ἀκούω Soph. O. C. 531; ὡς δύνασαι Ai. 1164; Eur.; u. in Prosa sehr geläufig; οὐχ ὡς σὺ δοκεῖς Plat. Phaedr. 274 a; ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, ὡς τὸ εἰκός u. ä. öfters; auch ὡς οἴκασι, Her. 3, 143; ὡς ἔοικας Plat. Rep. II, 372 c; Xen. Conv. 4, 53. Oft wird diese Beschränkung noch verstärkt durch γέ, ὥς γε τὸ εἰκός, Plat. u. A.; ὡς γοῠν ὁ λόγος σημαίνει, wie wenigstens die Rede lehrt, wobei γέ auch von ὡς durch zwischengestellte Wörter getrennt wird, s. Reisig comm. crit. de Soph. O. C. 45. – In der orat. obliqua steht so auch der infin., ὡς σφίσι δοκεῖν. – Der optat. potent. ermäßigt den Ausdruck noch mehr, ὡς ἡμεῖς φαῖμεν ἄν, wie wir sagen möchten. – Zuweilen bestimmt ein solcher Zwischensatz die Construction des Hauptsatzes od. führt eine Veränderung der einfachen Structur herbei, ὡς δὲ Σκύϑαι λέγουσι, νεώτατον ἁπάντων ἐϑνέων εἶναι τὸ σφέτερον, statt ἦν, ἐστίν, od. so, als ob ὡς nicht dastände; deutsch etwa »wie die Scythen erzählen, so wäre ihr Volk das jüngste von allen«; Her. 4, 5, vgl. 1, 58. 65. 2, 8. 4, 76. 95. 6, 37; in der Regel steht der Satz mit ὡς voran, doch wird er auch zuweilen dazwischen geschoben, wie 5, 44; ἀνὴρ ὅδ' ὡς ἔοικεν οὐ νέμειν, statt οὐ νέμει, ὡς ἔοικε, Soph. Trach. 1238; od. nachgesetzt, τυτϑὰ δ' ἐκφυγεῖν ἄνακτ' αὐτὸν ὡς ἀκούομεν Aesch. Pers. 557, vgl. 184. S. über diese Vermischung verschiedener Ausdrucksweisen Schäf. u. Erf. Soph. Ant. 736 u. Herm. Vig. p. 745. 894. – Daran reihen sich die abgekürzten Redensarten ὡς ἐμοί, ὥς γ' ἐμοί, nach meinem Urtheile, wo man in der Regel δοκεῖ ergänzen kann, B. A. 74, auch ὥς γ' ἐμοὶ κριτῇ u. ὥς γ' ἐμοὶ χρῆσϑαι κριτῇ, Valck. Hipp. 324, aber auch der Zusammenhang andere Uebersetzungen erlaubt, z. B. nach Maaßgabe meiner Kräfte; Κρέων γὰρ ἦν ζηλωτός, ὡς ἐμοί, ποτε Soph. Ant. 1146; μακρὰν γάρ, ὡς γέροντι, προὐστάλης ὁδόν O. C. 20 (s. unten); ταχεῖαν, ὡς ἐμοί, σκέψιν ἐπιτάττεις Plat. Soph. 226 c; ὡς ἐμῇ δόξῃ, so nach meiner Meinung, Xen. Vect. 5, 2. Aehnlich zu verstehen πύργοι μέν, ὡς ἀπ' ὀμμάτων, πρόσω Soph. O. C. 15, wo man εἰκάσαι zu ergänzen pflegt, so nach dem Augenschein, so wie man sieht; ὡς μὲν ἐν λόγοις ἀλγεινά El. 751. – b) ὡς ἔχει, wie es sich verhält, bekommt seine nähere Bestimmung im gen., ὡς ἔχει ποδῶν ἕκαστος ἡμῶν, d. i. so schnell ein Jeder kann, Plat. Gorg. 507 d; ὡς ἔχει τάξεως Legg. XII, 966 e, vgl. Rep. II, 365 a. – c) mit ἄν u. dem conj. erhält der Satz den Ausdruck großer Allgemeinheit, wie Einer auch, ἐν τῇ πράξει, ὡς ἂν πραχϑῇ, τοιοῦτον ἀπέβη Plat. Conv. 181 a; πάντως ὡς ἂν ἐϑέλωσι Legg. IX, 881 d; ὡς ἂν δοκῇ ἑκάστη ἡ εἰκων δεῖσϑαι ἑκάστου φαρμάκου Crat. 424 e; ὡς ἂν ποιήσῃς, πανταχῇ χρηστός γ' ἔσει Soph. Ai. 1348; ὡς ἂν ᾖς, οἷός περ εἶ 1117; προςφερέσϑω, ὡς ἂν αὐτῷ δοκῇ ἀσφαλές Xen. An. 7, 1,6. – Bei Hom. steht aber in den Gleichnissen der bloße conj. praes., u. häufiger aor. (wie auch ind. fut.), um den oftmals möglichen Fall, eine unbestimmte Allgemeinheit, nicht einen bestimmten einzelnen Fall anzuführen, ὡς δὲ λέων ἐξ αὐχένα ἄξῃ πόρτιος, ὥς Il. 5, 161, vgl. 9, 323. 10, 485. 22, 93, wo nachher die Vergleichung in den indic. übergeht; über ὡς εἰ c. opt. s. ὡςεί. – Auch der opt. pot. kann natürlich dabei stehen, Plat. Phaedr. 230 b Phaed. 87 b.
2) an diesen einfachsten Relativgebrauch reiht sich, wie bei andern Relativis (vgl. οἷος, ὅσος) – a) der des Ausrufs, wie, wie sehr, bes. bei adj. u. adv., ὡς ἄνοον κραδίην ἔχες, ein wie unverständiges Herz hattest du, Il. 21, 441; ὡς ἀγαϑὸν καὶ παῖδα λιπέσϑαι, wie gut ists, Od. 3, 196; ὡς ἀγαϑαὶ φρένες ἦσαν Πηνελοπείῃ, ὡς εὖ μέμνητ' Ὀδυσῆος, wie gut war ihr Sinn, wie treu gedachte sie des Odysseus, 24, 194. 195; so Tragg. auch ohne adj., ὡς ἐν μιᾷ πληγῇ κατέφϑαρται πολὺς ὄλβος, wie ist auf einen Schlag vernichtet, Aesch. Pers. 247. 254. 277 und sonst; in Prosa, ὡς ἡδὺς εἶ Plat. Gorg. 491 e; φεῦ, ὡς εὖ λέ γεις, ei, wie gut sprichst du, ὡς ἀστεῖος ὁ ἄνϑρωπος, wie sein ist der Mensch, u. ähnl., Plat. u. A. – Zuweilen steht es in dieser Vrbdg einem adv. nach, ϑαυμαστῶς ὡς ἐπείσϑην ὑπ' αὐτοῦ Plat. Phaed. 92 a, eigtl. entstanden aus der Vrbdg: es ist zu verwundern, wie ich überredet wurde, wundervoll, wie überaus wunderbar wurde ich überredet, ϑαυμαστῶς μοι εἶπες ὡς παρὰ δόξαν 95 a, ϑαυμαστῶς ὡς σφόδρα Rep. I, 331 a; ὑπερφυῶς ὡς ὁμολογῶ Gorg. 496 c; Conv. 173 c, über alle Maaßen wie! ὑπερφυῶς δὴ τὸ χρῆμα ὡς, Alc. II. – Auf den ganzen Satz bezieht sich der Ausruf ὥς μοι δέχεται κακὸν ἐκ κακοῠ αἰεί, wie doch folgt bei mir Unglück aus Unglück, Il. 19, 290; ὡς οὔ τίς με ϑεῶν ἐλεεινὸν ὑπέστη ἐκ ποταμοῖο σαῶσαι, wie erbarmte sich doch kein Gott meiner, mich zu retten! Il. 21, 273; ὡς οὐκ ἔστι χάρις μετόπισϑ' εὐεργέων, wie doch ist hinterdrein kein Dank für die Wohlthaten, Od. 22, 319; ὥς σ' ἀτιμάζει πατήρ Soph. Ant. 572, u. öfter, wobei man sich immer einen Gedanken, wie »es ist erstaunlich, entsetzlich« ergänzen kann. Vgl. noch Ar. Av. 1119 ἀλλ' ὡς ἀπὸ τοῦ τείχους πάρεστιν ἄγγελος οὐδείς, wo wir sagen »daß aber von der Mauer kein Bote da ist!«, ϑαυμαστόν ἐστιν, ὡς οὐδεὶς πάρεστιν. – b) bei Wünschen od. Betheuerungen, wo sich οὕτως – ὡς entsprechen, drückt der mit ὡς eingeleitete Vergleichungssatz den Gegenstand der Betheuerung aus, εἰ γὰρ ἐγὼν οὕτω γε Διὸς παῖς αἰ. γιόχοιο εἴην, ὡς νῦν ἡμέρη ἥδε κακὸν φέρει Ἀργείοισιν Il. 13, 825, vgl. Il. 8, 538; οὕτω νικήσαιμί τ' ἐγὼ καὶ νομιζοίμην σοφός, ὡς ἠξίωσα Ar. Nubb. 521; u. Sp., οὕτως ὀναίμην, ἔφη, τούτων, ὡς ἀληϑῆ πρὸς σὲ ἐρῶ Luc. Philops. 27. – Geradezu als Wunschpartikel, so, daß doch, wie εἴϑε, c. optat., ὡς ἔρις ἀπόλοιτο, daß doch der Zwist untergehen möge, Il. 18, 107; ὡς ἀπόλοιτο καὶ ἄλλος, daß doch ein Andrer unterginge, Od. 1, 47; ὡς δή μιν (ἔγχος) σῷ ἐν χροῒ πᾶν κομίσαιο Il. 22, 286; ὡς ὁ τάδε πορὼν ὄλοιτο Soph. El. 126; Eur. Hipp. 405 u. sonst. – Auch mit der Verneinung, ὡς μὴ ϑάνοι, daß er nicht sterben möchte, Od. 15, 359. – In Vrbdg mit anderen Wunschpartikeln, ὡς ὤφελον, oft bei Hom. (s. ὀφείλω). – Oft ist ὡς aber bei einem Wunsche nicht als Wunschpartikel zu nehmen, sondern durch denn, wie zu erklären, vgl. Herm. Soph. Ai. 904.
3) bei adverb., u. zwar zunächst – a) beim posit. hat es verstärkende Kraft, u. ist auf 2 a) zurückzuführen, ὡς ἀληϑῶς, wie wahr! od. so wahr, wie Etwas sein kann, ganz wahr, wie auch wir sagen: das ist so wahr; Plat. Phaedr. 234 e Theaet. 158 a; τούτων δὲ ἓν ὡς ὀρϑῶς ἅμα καὶ μουσικῶς ὠνόμασεν, ὅςτις ποτ' ἦν Legg. VII, 816 b, u. öfter; ὡς ἑτέρως, ganz anders, Phaedr. 276 c Soph. 266 a; ἤγγειλαν ὡς ἐτητύμως Soph. El. 1444; Aesch. Eum. 506. – So auch ὡς ἄτο πον, gar seltsam, Plat. Phaedr. 60 b; ὡς ἄξιος εἶ ἄγασϑαι τῆς ὁρμῆς Parm. 130 a; ἃ πρὸς τὸν Θυέστην ὡς ὠμὰ διεπράττετο Crat. 395 b; ὡς ἐναργές μοι τοῦτο τεκμήριον εἶπες Ion 535 c; Xen. u. A.; wo man es fast überall auch als einen Ausruf der Verwunderung nehmen kann. – Vor compar. finden sich einzelne, den obigen analoge Wendungen, ὡς ἀληϑεστέρως Plat. Rep. I, 347 e. – b) dagegen ist ὡς bei superl. sehr gewöhnlich, um den höchsten, möglichsten Grad auszudrücken, welche Vrbdg man am leichtesten auf den auch oft sich findenden vollständigen Ausdruck mit δύναμαι zurückführen kann, ὡς ἐδύνατο κάλλιστα, so schön er nur konnte, ὡς ἂν δυνώμεϑα κράτιστα Xen. An. 3, 2,6; aber auch einfach »so wie es am besten ist« erklärt, ὡς ῥᾷστα Aesch. Prom. 104, u. öfter, wie Soph., Eur., Ar. u. in Prosa überall; ὡς ἄριστα, ὡς τάχιστα, ὡς μάλιστα, so gut, schnell, sehr wie möglich, am schnellsten u. s. w.; ὅπως ὡς βέλτιστος ἔσται ὁ παῖς Plat. Prot. 325 d; Gorg. 513 e; τὴν πόλιν ὡς οἷοί τ' εἶμεν εὐδαιμονεστάτην ποιοῖμεν Rep. V, 466 a; ὡς οἷόν τε μάλιστα VII, 527 b; Plat. vrbdt damit noch sogar ὅτι, τοῦ ὡς ὅτι βέλτιστον ἐμὲ γενέσϑαι Conv. 218 d, vgl. Legg. X, 908 a; Jac. Ach. Tat. p. 673. 694; ὡς wird vom superlat. nur durch eine Präposition getrennt, ὡς ἐς ἐλάχιστον für ἐς ὡς ἐλάχιστον, Thuc. 1, 63; ὡς ἐν βραχυτάτοις für ἐν ὡς βραχυτάτοις, Antiph. 1, 18; vgl. Poppo observationes in Thuc. p. 223. – Hierher kann man auch noch die Verbindungen ὡς πολύ, ὡς ἐπὶ τὸ πολύ ziehen, eigtl. wie es am meisten ist, gewöhnlich, meistentheils. Vgl. πολύ.
4) wie die andern Relativa wird ὡς ferner in indirecter Frage gebraucht, zwar nicht unmittelbar für ὅπως, wenn wirklich nach der Art und Weise gefragt wird, aber doch nach Verbis des Wahrnehmens und Wissens, woran sich die des Sagens reihen, wo es dann einfacher Ausdruck des Objcctsatzes wird und statt ὅτι oder statt des acc. c. inf. gesetzt erscheint, wie auch wir unser wie (vgl. auch ut) für daß brauchen. Nicht selten wird ein mit ὡς angefangener Satz nach einer Unterbrechung mit ὅτι fortgesetzt, Poppo Xen. Cyr. 5, 3,30; oder ὅτι geht in ὡς über, Heindorf Plat. Hipp. mai. 281 c; vgl. Jac. Ach. Tat. 566; oder der Satz mit ὡς geht in den acc. c. inf. über, Her. 1, 82. 8, 118. – Man kann dabei von Sätzen ausgehen, wie Θουκυδίδης ξυνέγραψε τὸν πόλεμον, ὡς ἐπολέμησαν, wie sie Krieg führten, Thuc. 1, 1; Ὅμηρος ἐποίησε ἐν Ἰλιάδι πλάνην τὴν Ἀλεξάνδρου, ὡς ἀπηνείχϑη ἄγων Ἑλένην Her. 2, 116, wo es auch ist »wie er verschlagen wurde«. – Es steht dann, wie bei ὅτι, der indic., od. der optat. pot., oder um die orat. obliqua bestimmter anzudeuten, nach tempp. der Vergangenheit der opt. der indirecten Rede. So nach ἀκούω, μανϑάνω, οἶδα u. ä., Aesch. Prom. 441 Eum. 627 Soph. O. R. 547; ὥς εἰσ' ἀληϑεῖς, οἶδα Phil. 320; u. in Prosa überall. Dabei ist die Umstellung des Subjects zu bemerken, daß nämlich das subj. des abhängigen Satzes als obj. in den Hauptsatz gesetzt wird, εἰςορᾶς μ' ὡς ἔκδικα πάσχω, du siehst mich, wie ich leide, d. i. du siehst wie oder daß ich Ungerechtes leide, Aesch. Prom. 1095 Ch. 1030; γένος δὲ τοὐμὸν ὡς ἔχει, πεύσῃ τάχα Eum. 432; ϑαυμάζομέν σου γλῶσσαν ὡς ϑρασύστομος Ag. 1372; γνώσῃ δὲ τάδ' ὡς ἔτυμα Prom. 293, u. sonst. So ist auch zu erkl. Ar. Av. 651 ὅρα νυν, ὡς ἐν Αἰσώπου λόγοις ἐστὶν λεγόμενον δή τι, τὴν ἀλώπεχ', ὡς φλαύρως ἐκοινώνησεν αὐτῷ ποτε. – Ὥς με καὶ μάϑῃς ὥς τ' ἔφυν εὐκάρδιος Soph. Phil. 531; u. in Prosa überall; in Fällen, wie αἰσϑάνεσϑε, ὡς ἀϑύμως ἦλϑον Xen. An. 3, 1,40, ist es bestimmt wie. – Und nach εἰπεῖν u. ä., μηδέποτ' εἴπηϑ', ὡς Ζεὺς ὑμᾶς εἰςέβαλεν Aesch. Prom. 1076; οἱ λεγόμενοι μῦϑοι ὡς δεῖ Plat. Rep. I, 330 d, u. sonst. – Opt. pot., ἐπίστασ', ὡς ἐγὼ σοὶ μὲν νέμοιμι ἂν τῆςδε καὶ μείζω χάριν Soph. Ai. 1370; Ant. 875 El. 339; βοᾷ δὲ οὗτος γραμμάτων ἐν συλλαβαῖς, ὡς οὐδ' ἂν Ἄρης σφ' ἐκβάλοι Aesch. Spt. 451. – Bloßer Optat., ἤκουσεν, ὡς ταύτης πόϑῳ πόλις δαμείη Soph. Trach. 431; λέγοντες, ὡς οὐ ϑέμις γίγνοιτο Phil. 346; ἤδη καὶ ἄλλων ἤκουσα, ὡς οὐ δέοι τοῦτο ποιεῖν Plat. Phaed. 61 e; ἦλϑε ἀγγελίη, ὡς ἡλώκοι τὸ τεῖχος Her. 1, 83, u. sonst; auch δια βάλλει τὸν Κῦρον, ὡς ἐπιβουλεύοι αὐτῷ, Xen. An. 1, 1,3, um bestimmter diesen Gedanken als Inhalt der Verleumdung hinzustellen; vgl. κατηγόρουν μέν μου πρὸς Λακεδαιμονίους, ὡς σὲ περὶ πλείονος ποιοίμην ἢ Λακεδαιμονίους 7, 7,44. – a) eine besondere Umstellung ist οἶσϑ' ὡς ποίησον, s. ΕΙΔΩ zu Ende. – b) wie in οἷος u. ὅσος bemerkt ist, findet sich auch ὡς, wo man ὅτι, οὕτως erwarten sollte, nur daß wir hier auch im Deutschen mit dem einfachen wie auskommen können; ϑαυμάζω, ὡς ἡδέως καϑεύδεις, wie süß du schläfst, daß du so süß schläfst, Plat. Crit. 43 b; Theaet. 142 c; εὐδαίμων γάρ μοι ἀνὴρ ἐφαίνετο, ὡς ἀδεῶς καὶ γενναίως ἐτελεύτα, wie er so, daß er so edel starb, Phaed. 58 e, vgl. Phaedr. 230 b Prot. 315 b; Eur. I. T. 1188 Troad. 895.
5) Wie ὅπως (w. m. vgl.) dient ὡς auch zum Ausdrucke der Absicht, damit, auf daß, und wird wie jenes construirt; – a) nach einem praes. od. fut., auf die Gegenwart od. Zukunft gehend, mit dem conj., κρῖν' ἄνδρας, ὡς φρήτρη φρήτρηφιν ἀρήγῃ Il. 2, 363; λέγ' αὖϑις, ὡς μάϑω Aesch. Ch. 756; συμβουλεύω τοῦτον ἐκποδὼν ποιεῖσϑαι, ὡς μηκέτι δέῃ τοῦτον φυλάττεσϑαι Xen. An. 1, 6,9; ταῦτ' ἐγὼ ἀπολογοῦμαι, ὡς εἰκότως οὐ χαλεπῶς φέρω, um zu beweisen, daß ich, Plat. Phaed. 69 d. Auch wenn der imperat. oder ein von einem praes. abhängiger andrer mod. des aor. vorhergeht, ἀκούσαϑ', ὡς μάϑη τε διὰ τέλους τὸ πᾶν Aesch. Prom. 273, vgl. 662; Soph. Phil. 359 u. sonst. – Mit der den Griechen so geläufigen lebhaften Darstellung des Vergangenen als Gegenwärtigen, und dem Uebergange ins Directe auch nach Präteritis, ἀλλ' ὅγε μερμήριζε, ὡς Ἀχιλῆα τιμήσῃ Il. 2, 3; ἐκέλευε ἐμβάλλειν, ὡς μὴ πεινῶντες ἄγωσιν Xen. An. 1, 9,27, denn so sprach Kyros; u. sonst. – Bei Hom. hat dieser conj. auch noch ἄν oder κέ bei sich, μή μ' ἐρέϑιζε, σαώτερος ὥς κε νέηαι Il. 1, 32, eigtl. damit du in dem Falle dann, wenn du mich nicht reizest, gesund heimkehrest; vgl. 16, 84. 271 (s. Schäf. mel. p. 109); βουκόλον ἠδὲ συβώτην προὔπεμψ', ὡς ἂν δεῖπνον ἐφοπλίσσωσι τάχιστα Od. 24, 359; selten so u. nicht recht sicher in Prosa; in ἐπιμελεῖσϑαι, ὡς ἂν πραχϑῇ Xen. Hipparch. 9, 2 ist an die Construction von 1 c) zu denken; aber bei den Tragg., bes. Aesch., s. Prom. 10. 657 Ag. 885 Ch. 20 Suppl. 448. 513. 908; Eur. Phoen. 92 I. A. 620; Ar. Eccl. 57 Vesp. 178 u. öfter. – b) nach Präteritis cum optat., ἱκόμην, ὡς μάϑοιμι Soph. El. 33, vgl. 561; ἔπεμψα, ὡς πύϑοιτο O. R. 71; δορυσσόους ἔταξαν, ὡς ἔχοιμι τίμιον γέρας Aesch. Suppl. 964; εἶχον δρέπανα, ὡς διακόπτοιεν Xen. An. 1, 8,10, u. sonst; auch nach einem praes., um den Ausdruck der orat. obliq. zu geben, oder nach einem andern optat.; vgl. noch Ἀϑήνη σιωπᾶν λαὸν ἀνώγει, ὡς μῦϑον ἀκούσειαν, damit, dies war ihre Absicht, Alle hören möchten, Il. 2, 280. – Selten tritt ἄν dazu, also opt. pot., wie πάσσονα ϑῆκεν ἰδέσϑαι, ὥς κεν Φαιήκεσσι φίλος πάντεσσι γένοιτο, Od. 8, 20, vgl. 13, 102; Her. 5, 37. 7, 176; Xen. Cyr. 1, 6,13. – c) mit dem indic. der Nichtwirklichkeit, imperf. od. aor., abhängig von einem eben solchen hypothetischen Satze, zum Ausdrucke, daß Etwas habe geschehen sollen, was nicht geschehen ist od. nicht geschehen kann; τί μ' οὐ λαβὼν ἔκτεινας εὐϑύς, ὡς ἔδειξα μήποτ' ἐμαυτόν Soph. O. R. 1392; ἔδει τὰ ἐνέχυρα τότε λαβεῖν, ὡς μηδὲ εἰ ἐβούλετο ἐδύνατο [ἂν ταῦτα] ἐξαπατᾶν Xen. An. 7, 6,23, wo Schneider die eingeklammerten Wörter hinzusetzte aus einem cod.; man vgl. Ἀριάδνη ἀκούσασα τοιοῦτόν τι ἐποίησεν, ὡς πᾶς ἂν ἔγνω, ὅτι ἀσμένη ἤκουσεν Conv. 9, 3; es ist aber wohl eigtl. = so daß, wenn er auch wollte, er nicht konnte. – d) mit ind. praes. u. fut., nach den Aufforderungen getrost od. ohne Furcht zu sein; μηκέτ' ἐκφοβοῦ, μητρῷον ὥς σε λῆμ' ἀτιμάσει ποτέ, fürchte nicht, daß dich der mütterliche Uebermuth je entehren wird, Soph. El. 1426; μὴ δείσητε, ὡς οὐχ καϑευδήσετε, eigentlich, fürchtet euch nicht, als ob ihr nicht schlafen werdet, Xen. Cyr. 6, 2,30; vgl. Schäf. mel. p. 113. – e) in einigen Wendungen cum inf., wie unser um zu, ὡς εἰπεῖν, daß ich so sage, so zu sagen, Her. 6, 95. 7, 24; ὡς λόγῳ εἰπεῖν 2, 53. 134, u. öfter ὡς ἔπος εἰπεῖν (s. ἔπος); ὡς τορῶς φράσαι Aesch. Ag. 1566; Ch. 887; auch ὡς συντόμως, ὡς συνελόντι εἰπεῖν, um es kurz zu sagen, Xen. An. 3, 1,38 Mem. 3, 8,10 u. A.; ὡς ἐν πλέονι λόγῳ δηλῶσαι Her. 2, 25; ὡς μικρὸν μεγάλῳ εἰκάσαι Thuc. 4, 36; ὡς εἰκάσαι, um eine Vermuthung auszusprechen, vermuthungsweise, Her. 1, 32. 9, 32. 34, vgl. das Folgde.
6) die Art u. Weise durch den Erfolg näher bestimmend steht ὡς auch im Folgesatze (wie das viel häufigere ὥςτε), so daß; und zwar gew. cum infin.; oft bei Her., εὖρος ὡς δύο τριήρεις πλέειν ὁμοῦ, so breit, daß zwei Galeeren zugleich darauf fahren können, 7, 24, vgl. 2, 135. 4, 184; c. indic., 1, 263. 2, 135 u. sonst; der indic. steht so Aesch. Prom. der inf., τοιάδ' ἐπ' αὐταῖς ἦλϑε συμφορά, ὡς τοῖςδε καὶ δὶς ἀντισηκῶσαι ῥοπῇ Aesch. Pers. 429, vgl. 503 Ag. 349; οὐδ' ὑπὸ ζυγῷ λόφον δικαίως εἶχον, ὡς στέργειν ἐμέ Soph. Ant. 292, u. öfter; εἰ δ' Ὀρφέως μοι γλῶττα καὶ μέλος παρῆν, ὡς τὴν κόρην Δήμητρος κηλήσαντά σ' ἐξ Ἅιδου λαβεῖν Eur. Alc. 358; ἐνετύγχανον τάφροις πλήρεσιν ὕδατος, ὡς μὴ δύνασϑαι διαβαίνειν, so daß sie nicht durchgehen konnten, Xen. An. 2, 3,10, vgl. 3, 5,7, u. öfter; ἀτοπώτατοί τινές εἰσιν, ὡς γ' ἐν φιλοσόφοις τιϑέναι Plat. Rep. V, 475 d, wenigstens um sie zu setzen; u. so auch nach einem comparat., wie im lat. quam ut, οἱ ἀκοντισταὶ βραχύτερα ἠκόντιζον ἢ ὡς ἐξικνεῖ. σϑαι τῶν σφενδονητῶν Xen. An. 3, 3,7, vgl. Mem. 1, 4,10; ἀμαϑέστεροι γάρ εἰσιν ἢ ὡς ὑπ' ἐμοῦ ἐξαπατᾶσϑαι Simonds. bei Plut. de aud. poet. 1; μαλακώτεροι αὖ γίγνονται, ἢ ὡς κάλλιον αὐτοῖς Plat. Rep. III, 410 d. – Doch werden auch andere Bestimmungen so im inf. mit ὡς hinzugesetzt, bes. die den Gedanken des Hauptsatzes einschränken, ὡς ἐμὲ εὖ μεμνῆσϑαι, so viel, in so fern ich mich recht erinnere, Her. 2, 125; ὡς μὲν ἐμὲ συμβαλλόμενον εὑρίσκειν, so viel ich errathen kann, 7, 24; χῶρος ὅδ' ἱερός, ὡς σάφ' εἰκάσαι Soph. O. C. 17; ὥς γ' ἐμοὶ χρῆσϑαι κριτῇ Eur. Alc. 810; ὥς γέ μοι δοκεῖν Ar. Plut. 736; vgl. Plat. Rep. IV, 432 b; ὥς γε ἐντεῦϑεν ἰδεῖν, von hier aus wenigstens betrachtet, IV, 430 e; ὡς ἐν εἴδεσι λαβεῖν μετ' ἀριϑμοῦ Legg. X, 894 a. – Aehnlich ist auch μεγάλα ἐκτήσατο χρήματα ὡς ἂν εἶναι Ῥοδῶπιν, ἀτὰρ οὐχ ὥς γε ἐς πυραμίδα τοσαύ-την ἐξικέσϑαι Her. 2, 135, für die Rhodopis, da sie nichts Besseres als eine Rhodopis war, insofern dies das Vermögen einer Privatperson war.
7) wie im Deutschen wie, als, ist ὡς auch Zeitpartikel, und zwar – a) mit dem Indic., bei einfacher Angabe einer Zeitbestimmung, Hom. u. Folgende überall, z. B. ὁ δ' εὐϑὺς ὡς ἤκουσεν, πᾶσιν προφωνεῖ τόνδε ναυάρχοις λόγον, Aesch. Pers. 353. 405. 446 u. sonst; ὡς ἑώρων, ϑᾶττον δὴ ἐπῄεσαν Xen. An. 4, 3,27. – b) c. opt., in Beziehung auf die Vergangenheit, eine oftmalige, wiederholte Handlung ausdrückend, so oft als, ὡς δὲ εἰς τὴν Μιλησίην ἀπίκοιτο, οἰκήματα οὔτε κατέβαλλεν, οὔτε ἐνεπίμπρη, so oft er in das Milesische Gebiet kam, zerstörte er weder –, Her. 1, 17, u. sonst, obwohl viel seltener als ὅτε. – c) cum ἄν u. conj., die wiederholte Handlung in Beziehung auf die Gegenwart oder ohne alle Rücksicht auf eine bestimmte Zeit auszudrücken; auch ohne ἄν, τῶν δὲ ὡς ἕκαστος οἱ μιχϑῇ, διδοῖ δῶρον Her. 4, 172, wo auch ὅταν gewöhnlicher ist. – d) cum inf. in der indirecten Rede, Her. 1, 29. 86. 94. 141 u. öfter, wie bei andern Geschichtschreibern; ὡς δὲ ἀκοῦσαι Dem. 19, 195.
8) wie die andern Zeitpartikeln, wird dann ὡς auch Causalpartikel, da, weil, da doch, kann aber bes. nach imperat. oft besser im Deutschen, einen demonstrativen Satz anfangend, mit denn übersetzt werden, πρὸς ταῦτα βούλευ', ὡς ὅδ' οὐ πεπλασμένος ὁ κόμπος Aesch. Prom. 1032, da dieser Lärm nicht erdichtet ist, od. denn der Lärm ist wahr; u. so oft bei Tragg. u. in Prosa, παρακαλῶν ἐπὶ τὸ δεῖν γίγνεσϑαι μηχανοποιούς, ὡς οὐδὲν τἄλλα ἐστίν Plat. Gorg. 512 c; ὡς ἐγὼ φοβοῦμαι Conv. 189 b; vgl. Gorg. 455 c 481 b, u. sonst.
9) sehr ausgedehnt ist der aus der ursprünglichen Bdtg des ὡς sich ergebende Gebrauch dieser Partikel zur Anfügung der Apposition, der von den einfachsten Fällen, προςεκύνεον τὸν Δαρεῖον ὡς βασιλ ῆα Her. 3, 86, sie verehrten ihn als König, eine vielfache Anwendung gestattet, und dem Ausdrucke dadurch eine große Kürze giebt, daß die Ansicht des Subjects ausgedrückt wird, wie hier: sie verehrten ihn, den sie für ihren König erkannten. Es liegt aber darin sowohl, wie in dem unter 1 b) u. in dem unter 6) bemerkten Falle eine Einschränkung, φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγα Soph. O. R. 1078, als eine Frau, so viel für eine Frau sich schickt, od. man urtheilt so, wenn man bedenkt, daß sie eine Frau ist, – als auch ein Grund, wie quippe qui, εἰς τὸ πᾶν ἔπραξας ὡς παναίτιος Aesch. Eum. 191; φρονήματος πλέως ὁ μῦϑός ἐστιν ὡς ὑπηρέτου ϑεῶν Prom. 956; ἦν δὲ οὐδὲ ἀδύνατος, ὡς Λακεδαιμόνιος, εἰπεῖν, für einen Lacedämonier, Thuc. 4, 84. – Am mannichfaltigsten ist dieser Gebrauch bei Participien; – a) bei denen, die sich auf das subj. od. ein Nomen in einem andern Casus beziehen, unter welchen am geläufigsten ὡς mit partic. fut. die Absicht ausdrückt, ἐξ ὀμμάτων δ' ἤστραπτε γοργωπὸν σέλας, ὡς τὴν Διὸς τυραννίδ' ἐκπέρσων βίᾳ, als wollte er, wie Einer, der da zerstören wollte, Aesch. Prom. 357; ἐλάμβανε τὸ τόξον ὡς κατατοξεύσων αὐτόν, als wollte er ihn erschießen, od. um ihn zu erschießen, Her. 3, 36; συλλαμβάνει Κῦρον ὡς ἀποκτενῶν Xen. An. 1, 1,3, u. öfter; doch ist auch zuweilen das ὡς mehr zu betonen, wie An. 7, 8,16, ἀπῄεσαν ὡς περὶ τῶν χρημάτων μαχούμενοι, indem sie sich stellten, als wollten sie kämpfen; u. unbestimmter, ὁρῶσιν ἱππέας πέραν τοῦ ποταμοῦ ἐξωπλισμένους ὡς κωλύσοντας, als wollten sie verhindern, 4, 3,3; ἔλεγον Κοιρατάδῃ μὴ ϑύειν, ὡς οὐχ ἡγησόμενον τῇ στρατιᾷ, εἰ μὴ δώσει τὰ ἐπιτήδεια, als Einer, der nicht das Heer führen solle, od. denn er werde das Heer nicht führen, wenn er nicht, 7, 1,40 (über diesen Uebergang in den accus., der bei weiterer Ausdehnung eines solchen Satzes sehr gewöhnlich ist, vgl. 7, 1,10 ἐγώ σοι συμβουλεύω, ἐξελϑεῖν μὲν ὡς πορευσόμενον); οἱ δὲ εἵποντο ἄσμενοι ὡς διαβησόμενοι, in der Hoffnung, sie würden übersetzen, 7, 2,9, wie συνεγυμναζόμην ὥς τι ἐνταῦϑα περανῶν Plat. Conv. 217 c; ἔτι πρὸς αὐτὸν ἔβλεπον ὡς ἐροῦντά τι, in der Erwartung, er werde Etwas sagen, Prot. 328 d. – Vgl. noch ὡς οὐχὶ συνδράσουσα νουϑετεῖς τάδε, mit dem Vorsatze, mir nicht beizustehen, Soph. El. 1025; ὅ τ' ἐχϑρὸς ἡμῖν ἐς τοσόνδ' ἐχϑραντέος ὡς καὶ φιλήσων αὖϑις (so daß man immer denkt, er werde wieder Freund werden), ἔς τε τὸν φίλον τοσαῦϑ' ὑπουργῶν ὠφελεῖν βουλήσομαι, ὡς αἰὲν οὐ μενοῦντα Ai. 679 ff.; Eur. Phoen. 902; Thuc. 4, 5; δηλοῖς ὥς τι σημανῶν νέον Soph. Ant. 242, wie Plat. ὡς τίς γενησόμενος ἔρχει παρὰ τὸν Πρωταγόραν, um was für Einer zu werden, Prot. 312 a; ἀνεστήκη ὡς ἐξιών 335 d. – Bei den andern partic. der andern Zeiten sind eben so verschiedene, aus dem Zusammenhange leicht hervorgehende Uebersetzungen möglich; ϑαυμάζονται ὡς σοφοί τε καὶ εὐτυχεῖς γεγενημένοι Xen. Cyr. 1, 1, 1; ἀγανακτοῦσιν ὡς μεγάλων τινῶν ἀπεστερημένοι, als wären sie beraubt, da sie nach ihrer Meinung beraubt sind, Plat. Rep. I, 329 a; αὐτοὶ ἐνταῠϑα ἔμενον ὡς κατέχοντες τὸ ἄκρον, in der Meinung, sie hätten die Spitze besetzt, Xen. An. 4, 2,5; διεμάχετο ὡς κάμνων, indem er sich stellte, als ob er müde würde, 5, 8,23, vgl. 8, 1,11; τὴν χώραν ἐπέτρεψε διαρπάσαι τοῖς Ἕλλησιν ὡς πολεμίαν οὖσαν 1, 2,19, als feindliches, weil es, wie er sagte, feindlich sei; ὡς οὖν ἀπηλλαγμένοι τούτων ἡδέως ἐκοιμήϑησαν 4, 3,2; u. mit ἄν (die Stelle eines opt. pot. vertretend), αἰτεῖ αὐτὸν μισϑόν, ὡς οὕτω περιγενόμενος ἂν τῶν ἀντιστασιωτῶν, indem er sagte, daß er so wohl obsiegen werde, 1, 1,10; τὸν ἐκβαίνοντα κολάζουσιν ὡς παρανομοῦντα, als Einen, der da übertrete, Plat. Rep. I, 338 c; ἵνα μὴ ἀγανακτῇ ὑπὲρ ἐμοῦ ὡς δεινὰ ἄττα πάσχοντος, in der Meinung, als ob ich etwas Schreckliches litte, Phaed. 115 e; τὸ μαντεῖον τοῖς μὲν οὐδὲν ἀνεῖλεν ὡς οὐ δικαίαν ποιουμένοις τὴν αἴτησιν Isocr. 6, 31, da sie nämlich nach der Ansicht des Orakels. Zuweilen findet sich auch ἡγεῖσϑαι od. ein ähnliches Verbum daneben, τοὺς κόσμους εἴασε χαί. ρειν ὡς ἀλλοτρίους τε ὄντας καὶ πλέον ϑάτερον ἡγησάμενος ἀπεργάζεσϑαι Plat. Phaed. 114 e, wo es auch ὡς ἀπεργαζομένους heißen könnte; vgl. Xen. Cyr. 1, 5,9; στειπτή γε φυλλὰς ὡς ἐναυλίζοντί τῳ, wie von Einem, der darin wohnt, Soph. Phil 33, wo der dat. mit στειπτή zu vrbdn; vgl. Plat. Legg. XI, 921 d. – b) bei gen. absolutis, wo die Bdtg des ὡς erst dann recht erfaßt wird, wenn man es durch »in der Meinung, Ansicht« u. ä. übersetzt; ὡς οὕτως ἐχόντων στρατιὴν ἐκπέμπετε, d. i. ἡγούμενοι, ὅτι οὕτως ἔχει, seid überzeugt, daß die Sache sich so verhält und schicket, Her. 8, 144; ὡς ὧδ' ἐχόντων, χαίροιτ' ἄν Aesch. Ag. 1366; Eum. 645; Soph. Ai. 274. 888; ὡς οὐκέτ' ὄντος γὰρ τὰ συμβόλαιά σου ἐφαίνετο Phil. 872; ὡς διδόντος σοι, οὐκ ἂν φϑάνοις περαίνων, d. i. ἡγούμενος, ὅτι δίδωμί σοι, Plat. Phaed. 100 c; ἐρώτα, ὅ, τι βούλει, ὡς τἀληϑῆ ἐροῠντος, frage was du willst, in der Ueberzeugung, daß ich dir die Wahrheit sagen werde, Xen. Cyr. 3, 1,9; παρήγγειλεν ἑκάστοις λαμβάνειν ἄνδρας ὅτι πλείστους, ὡς ἐπιβουλεύοντος Τισσαφέρνους ταῖς πόλεσιν, indem er vorgab, daß Tiss., An. 1, 1,6; ὅτι οὐχ ὡς τοῖς Ἕλλησι πολεμησόντων σφῶν εἴποι 5, 6,3; παρήγγειλαν αὐτοῖς παρασκευάζεσϑαι, ὡς μάχης ἐσομένης Hell. 7, 5,20, vgl. 5, 4,7; οὐκοῠν ὡς διανοουμένου σου ταῦτα ἐρωτῶ, unter der Voraussetzung, daß, Plat. Alc. I, 106 b; vgl. Xen. An. 5, 7,31. – Bes. ist diese Vrbdg bei ἐπίστασϑαι, εἰδέναι u. ähnl. zu merken, wo sie die Stelle des Objectsatzes vertritt, ὡς ἐμοῠ οὖν ἰόντος, ὅπη ἂν καὶ ὑμεῖς, οὕτω τὴν γνώμην ἔχετε, eigtl. in der Ueberzeugung also, daß ich gehen werde, wohin ihr immer gehen möget, so bildet euch eure Ansicht von mir, d. i. glaubt also, daß ich gehen werde; vgl. Xen. Cyr. 1, 6,11; ὡς τοίνυν μὴ ἀκουσομένων, οὕτω διανοεῖσϑε Plat. Rep. I, 327 e; ὑποϑέμενοι ὡς τούτου οὕτω ἔχοντος IV, 437 a; ὡς οὐκέτ' ὄντων σῶν τέκνων φρόντιζε δή Eur. Med. 1311. – Aehnlich auch ὡς πολέμου ὄντος ἀπαγγελῶ Xen. An. 2, 1,21, u. sonst. – c) aber auch andere Casus des partic. finden sich so absolut gebraucht; zunächst der acc. der imperson., welcher dem gen. übh. entspricht; τούτων δὲ γενομένων, ὡς ἐξὸν ἤδη αὐτοῖς ποιεῖν, ὅ τι βούλοιντο, ἀπέκτειναν Xen. Hell. 2, 3,21; ὡς οὐδὲν δέον An. 6, 2,22; Plat. Phil. 66 a u. sonst; u. bei ähnlichen Structuren, ὡς ἀδύνατον ὄν Rep. IV, 425 a, σὺ. γὰρ ὑπέσχου ζητήσειν ὡς οὐχ ὅσιον ὄν μὴ οὐ βοηϑεῖν δικαιοσύνῃ ib. 427 e. – Aber auch in freierer Vrbdg, ἥδεσϑε τοῦδε εἵνεκα, ὡς περιεσομένους ἡμέας Ἑλλήνων Her. 9, 42, in der Meinung, daß wir besiegen werden; vgl. Soph. O. R. 101 O. C. 380; οὐχ ὕβρει λέγω τάδ', ἀλλ' ἐκεῖνον ὡς παρόντα νῷν, weil ich weiß, daß er hier ist, El. 881; Eur. Ion 983. – Besonders vertritt dieser absol. acc. mit ὡς die Stelle des Objectsatzes bei den Verbis des Sagens, wie Aesch. Ag. 683 einfach sagt λέγουσιν ἡμᾶς ὡς ὀλωλότας, sie sprechen von uns. wie von, sie sagen, daß wir; so Xen. An. 1, 3,15 ὡς μὲν στρατηγήσοντα ἐμὲ ταύτην τὴν στρατηγίαν μηδεὶς ὑμῶν λεγέτω, Keiner spreche von mir als Einem, spreche so, als ob ich, od. daß ich –. Vgl. noch εὔχετο πρὸς τοὺς ϑεοὺς ἁπλῶς ἀγαϑὰ διδόναι ὡς τοὺς ϑεοὺς κάλλιστα εἰδότας Xen. Mem. 1, 3,2, da ja die Götter am besten wüßten; διὸ καὶ τοὺς υἱεῖς οἱ πατέρες εἴργουσι τῶν πονηρῶν ἀνϑρώπων, ὡς τὴν χρηστῶν ὁμιλίαν ἄσκησιν οὖσαν 1, 2,20; προαγορεύουσι τοῖς πολίταις, τὴν κατάστασιν ὅλην μὴ κινεῖν, ὡς ἀποϑανούμενον, ὃς ἂν τοῦτο δρᾷ, mit der Drohung, Plat. Rep. IV, 426 c; μισϑὸν αἰτοῠσιν, ὡς οὐχὶ αὐτοῖσιν ὠφέλειαν ἐσομένην ἐκ τοῠ ἄρχειν I, 345 e, u. sonst. – Der acc. scheint statt des gen. oft nur wegen der nahe liegenden Beziehung auf ein verbum dicendi gewählt zu sein.
10) Hieran reihen sich ähnliche nähere Bestimmungen, bes. durch eine Präposition; καὶ γὰρ ἦσαν ὡπλισμένοι ὡς ἐν ὄρεσιν ἱκανῶς πρὸς τὸ ἐπιδραμεῖν Xen. An. 4, 3,31, für eine Gebirgsgegend hinlänglich bewaffnet; ἄπιστον τὸ πλῆϑος λέγεται ἀπολέσϑαι ὡς πρὸς τὸ μέγεϑος τῆς πόλεως Thuc. 3, 113; ὡς ἐκ τῶν δυνατῶν, ὡς ἐκ τῶν ὑπαρχόντων, nach Möglichkeit, wie es sich nach den Zeitumständen thun ließ; παρασκευασάμενος ὡς ἐπὶ ναυμαχίαν ist = ὡς ναυμαχήσων, ὡς εἰς μάχην, Xen. An. 1, 8,1; κόσμος ὡς εἰς πόλεμον 1, 9,23; ὡς εἰς κύκλωσιν, = κυκλώσων, 1, 8,23; ἀϑροίζει ὡς ἐπὶ τούτους, unter dem Vorwande eines Zuges gegen diese, 1, 2,1, u. öfter; δοκεῖ στρατεύεσϑ αι ὡς ἐπὶ Τισσαφέρνην 7, 6,1; φεύγουσιν ὡς πρὸς τὴν ἔκβασιν 4, 3,21, u. öfter, wo die Bdtg des ὡς schon oft sehr schwach erscheint (4, 3,11); – ὡς ἐκ κακῶν ἐχάρη, meinend, er sei aus der Noth entronnen, Her. 8, 101; ὡς ἐς Ἀϑήνας Thuc. 1, 61; πλεῖν ὡς πρὸς οἶκον Soph. Phil. 58; ὡς ἐπὶ τυραννίδα Thuc. 1, 126; ὡς ἐν εἰδόσιν ἱκανῶς εἴρηται, wie sichs für Kundige gehört; τοὺς πολεμίους ἐπίσταμαι ἰδιώτας ὄντας ὡς πρὸς ἡμᾶς ἀγωνίζεσϑαι, im Vergleich mit uns, wenn ich den Maaßstab nach uns nehme, Xen. Cyr. 1, 5,11; auch der einfache dat. kann oft ähnlich gefaßt werden, wie das obige μακρὰν γὰρ ὡς γέροντι προὐστάλης ὁδόν Soph. O. C. 20; ἐπεί περ εἶ γενναῖος ὡς ἰδόντι 76; σωφροσύνης, ὡς πλήϑει, οὐ τὰ τοιάδε μέγιστα Plat. Rep. III, 389 d.
11) bes. merke man noch – a) ὡς statt ἤ nach dem compar., μή μου προκήδου μᾶσσον ὡς ἐμοὶ γλυκύ Aesch. Prom. 632; selten noch bei Sp. Man kann dabei auf folgde Vbdg zurückgehen: οὐκ ἐσϑ' ὅ τι μᾶλλον πρέπει οὕτως, ὡς τὸν τοιοῦτον ἄνδρα ἐν Πρυτανείῳ σιτεῖσϑαι Plat. Apol. 36 d, wo zwei Constructionen verbunden, oder vielmehr aus μᾶλλον ἤ in οὕτως, ὡς übergegangen ist; vgl. ib. 30 a; s. auch Ren. VII, 526 c. – b) bei Zahlwörtern bezeichnet es, daß die genannte Zahl nicht nach ihrem strengen Werthe, sondern als eine ungefähre Angabe zu nehmen sei, ungefähr, etwa, gegen, ἀπέϑανον ὡς πεντακόσιοι, ungefähr 500 blieben, vgl. Xen. An. 1, 6,1. 3, 5,4. 7, 8,15, u. sonst; s. Böckh Ath. Staatshaush. II p. 201. – Einige erklären so auch das oben berührte ὡς τὸ πολύ, ὡς ἐπὶ τὸ πολύ u. s. w. – c) ὡς ἕκαστοι, sc. τυγχάνουσιν, jeder einzeln, Thuc. u. A.; ὡς ἑκάτεροι, jeder von beiden für sich allein, Thuc. 3, 74. – d) bei Sp. steht es in Vrbdgen wie ὡς οἷον pleonastisch, von Plut. an, s. Lob. Phryn. 427; auch οἷον ὡς οἱονεί, Bast ep. crit. p. 57, Schäf. ib. p. 277.
12) eigenthümlich ist endlich der Gebrauch von ὡς als Präposition c. accus., die Richtung zu einer Person oder einem wenigstens persönlich gedachten Object ausdrückend, welchen Gebrauch man gewöhnlich aus dem häufigen Vorkommen des ὡς vor πρός, εἰς, ἐπί τινα (s. 10 a E.) zu erklären pflegt; obwohl die überwiegende Mehrzahl jener Beispiele eine dem ὡς eigenthümliche Auffassung und Absonderung von der Präposition erfordert; einfacher ist der accus. als ein Ueberbleibsel des ursprünglich im Griechischen das Ziel einer Bewegung Ausdrückenden zu nehmen, zu dem ὡς gesetzt wird, um die Absicht des Subjects auszudrücken, ὡς τὸν βασιλέα ἐπορεύϑη, um zu dem Könige zu gelangen; so ist es von Her. 2, 121. 135 u. öfter gebraucht; bei Hom. nur einmal, Od. 17, 218 ὡς αἰεὶ τὸν ὁμοῖον ἄγει ϑεὸς ὡς τὸν ὁμοῖον, zu dem Gleichen hin; öfter bei den Tragg., ϑυραῖος ἦλϑον ὡς ὑμᾶς Soph. Trach. 530; O. R. 1481; ὡς τὸν Δία εἰς τὸν οὐρανόν Ar. Pax 104; in Prosa nicht selten bei Personen; auch bei Städten, ἥκοντα ὡς τὴν Μίλητον Thuc. 8, 36, ὡς Ἄβυδον 103, u. öfter. Döderlein philol. Beiträge aus der Schweiz p. 303 – 326 hat eine Menge Beispiele für ὡς von der Richtung auf leblose Dinge hin gesammelt und bemerkt, daß sich – a) ὡς übh. selten im Vergleich mit den verwandten Präpositionen εἰς, ἐπί, πρός finde, daß es – b) häufiger bei der Richtung zu Personen hin gebraucht werde, daß – c) ὡς, mit einer Präposition verbunden, häufiger bei Sachen, viel seltener bei Personen stehe, und – d) ὡς und ὡς πρός bleiben auf die Verhältnisse von Raum und Handlung eingeschränkt, ὡς τοῦτον τὸν χρόνον findet sich nitgends. Vergleiche noch Herm. Soph. Tr. 365, der zugiebt, es könne ὡς auch bei leblosen Gegenständen gebraucht werden, wenn diese für belebte gesetzt seien, wie bei Ländern, Städten und dergl.; ὡς τὸ πρόσϑεν Ar. Ach. 242.
-
104 ἡγέομαι
ἡγέομαι ( ἄγω), dep. med.; das act. ist nur von Grammatikern, wie Hdn. περὶ μον. λ. p. 45 Arcad. p. 150, 22 angenommen; – 1) vorangehen; absolut, ἃς ἄρα φωνήσας ἡγήσατο, τοὶ δ' ἅμ ἕποντο Il. 12, 251, öfter; auch πρόσϑεν ἡγεῖτο, 24, 96 (vgl. Eur. Bacch. 920, πάροιϑε Phoen. 841); ἡγήσατο Παλλὰς Ἀϑήνη –, ὁ δ' ἔπειτα μετ' ἴχνια βαῖνε ϑεοῖο Od. 2, 405; ὁδὸν ἡγήσασϑαι, den Weg zeigen, Od. 10, 263; der Wegweiser sein u. als solcher zeigen, καὶ ἂν παῖς ἡγήσαιτο 6, 300; ἥ οἱ Φαιήκων ἀνδρῶν πόλιν ἡγήσαιτο 6, 114; οὐκ ἄν μοι δόμον ἀνέρος ἡγήσαιο 7, 22, möchtest du mir nicht das Haus zeigen (indem du auf dem Wege dahin mir vorangehst); so ἄστεα δ' ἀνϑρώπων ἡγήσομαι 15, 82, vgl. κήρυκα προΐει – ἡγεῖσϑαι ἐπὶ νῆα 13, 65 u. κλισίηνδε ἡγήσατο 14, 48; ἐς τεῖχος Il. 20, 144; π οτὶ πτόλιν 22, 101. So auch die Tragg., ἄγει γυνή τις σωφρόνως ἡγουμένη Aesch. Spt. 627, vgl. Pers. 392 Eum. 964; μαντεύομαι γὰρ ὡς ἂν ἡγῆται ϑεός, wie der Gott mich leitet, Eum. 33; ἡγεῖσϑε βωμοὺς ἀστικούς, führt mich dahin, zeigt sie mir, Suppl. 496; οἱ γὰρ βλέποντες τοῖς τυφλοῖς ἡγούμεϑα, οὗτος δ' ἀκολουϑεῖ Ar. Plut. 15; τοῖς προβατίοις 299; in Prosa, ἡγέομαί σοι τὴν ὁδόν Her. 9, 15; ἐπὶ ϑάνατον 3, 14; ἡγεῖται τὸ ποιοῠν ἀεὶ κατὰ φύσιν, τὸ δὲ ποιούμενον ἐπακολουϑεῖ Plat. Phil. 27 a; im Ggstz von ἕπομαι, Phaed. 93 a, wie Od. 1, 125; Thuc. ὁ μἐν ἡγούμενος, ἡ δ' ἐφεπομένη, 3, 45; ὁ ἡγησόμενος οὐδεὶς ἔσται, es wird sich keiner finden, der uns den Weg weisen wird, Xen. An. 2, 4, 5; οἵτινες ὑμῖν συμμαχοῠνταί τε καὶ τὴν ὁδὸν ἡγήσονται u. dgl. öfter; ἡγεῖτο μὲν Χειρίσοφος, ὠπισϑοφυλάκει δὲ Εενοφῶν, Cheiris. zog voran, führte die Vorhut, 4, 1, 15; auch πρὸς τὰ ἐπιτήδεια, = ἄγειν, 2, 3, 9; – ἡγ. εἰς φιλότητα, den ersten Schritt zur Freundschaft thun, Hes. O. 714; τὸ ἡγούμενον dem λῆγον entgeggstzt, S. Emp. pyrrh. 2, 111, wie adv. log. 2, 110 u. oft. – 21 als Anführer seiner Schaar voranziehen, sie anführen, befehligen, u. absol., Anführer, Befehlshaber sein; c. dat., νῆες, ᾗσιν Ἀχιλλεὺς ἐς Τροίην ἡγεῖτο, die Ach. nach Troja führte, Il. 16, 169, Ἴλιον εἰς ἐρατεινὴν ἡγεόμην 5, 211; ἐκ Δουλιχίου ἡγεῖτο μνηστῆρσι Od. 16, 397; 24, 469; πόλει Eur. bei Ath. X, 413 e; Κλέαρχος τοῖς ἄλλοις ἡγεῖτο, οἱ δὲ εἵποντο, er ging den Uebrigen voran, Xen. An. 2, 2, 8; Εενοφῶν ἡγεῖτο τοῖς ὁπλίταις, befehligte sie, 5, 2, 6; οἱ σοφοὶ ταῖς πόλεσιν Plat. Men. 99 b, – c. gen., wobei der Begriff des Gebieteus mehr hervortritt, ἡγήσατ' ἀγακλειτῶν ἐπικούρων Il. 12, 101; λαῶν 15, 311 u. öfter; λεῶν, ὧν ὅδ' ἡγεῖτο Soph. Ai. 1080; πόλις γάρ ἐστι πᾶσα τῶν ηγουμένων Phil. 386, der Anführer, der Regierenden, wie es auch Aesch. Ag. 1336 absolut braucht; Andere in Prosa, Xen. An. 3, 1, 25; παντὸς τῶν Ἑλλήνων στρατοῠ Her. 7, 161; Πέρσαι – τῆς Ἀσίας Plat. Menex. 239 d; Κλέαρχον τοῦ δεξιοῦ κέρως ἡγεῖσϑαι Xen. An. 1, 7, 1; τῆς πόλεως Mem. 1, 7, 5 u. Sp.; bes. die Hegemonie unter den griechischen Staaten haben, Plut. Them. 7 Aristid. 24. – Auch τινί τινος, z. B. ἀοιδὸς ἡμῖν ἡγείσϑω φιλοπαίγμονος ὀρχηϑμ οῖο, er soll mit seinem Spiele zum Tanze anführen, uns zum Tanze vorspielen, Od. 23, 134; πολλοῖσι δ' ἅγημαι σοφίας ἑτέροις Pind. P. 4, 248, vgl. Mosch. 2, 121. ἀνϑρώποις ἡγούμενοι ᾠδῆς Plat. Alc. I 125, c; allgemeiner, in Etwas vorangehen, leiten, anordnen, auch hervorrufen, auctorem esse, ἁγεῖτο παντοίων νόμων Pind. N. 5, 25; ἀλήϑεια πάντων μὲν ἀγαϑῶν ϑεοῖς ἡγεῖται, πάντων δὲ ἀνϑρώποις Plat. Legg. V, 730 c; φρόνησις μόνον ἡγεῖται τοῦ ὀρϑῶς πράττειν Men. 97 c; ἂν ὀρϑῶς ἡμῖν ἡγῶνται τῶν πραγμάτων ibd. a; ἐπιστήμη ἦν ἡγουμένη καὶ κατορϑοῦσα τὴν πρᾶξιν Euthyd. 281 a; ἐν τῇ τέχνῃ Sosip. Ath. IX, 378 f; vgl. Plat. Charm. 172 a. – Einen acc. der allgemeinen Beziehung vrbdí damit Soph. ὁρῶ βροτοῖς τὴν γλῶσσαν οὐχὶ τἄργα πάνϑ' ἡγουμένην, in allen Dingen, Phil. 99; vgl. ὁ ϑεὸς τὰς τύχας ἡγούμενος Eur. Suppl. 225. – 31 wie duco, meinen, glauben, u. mit doppeltem acc. Einen dafür halten, ζῶντα γάρ νιν κρείσσον' ἡγήσω πατρός Aesch. Ch. 892; αὐϑαδίαν εὐβουλίας ἀμείνονα Prom. 1037; οὐκ αἰσχρὸν ἡγεῖ τὰ ψευδῆ λέγειν Soph. Phil. 108, öfter, wie Eur.; τὴν μεγίστην δαίμονα ἥγηνται εἶναι Her. 2, 40, öfter; so oft im perf., das sonst selten, z. B. Eur. Phoen. 553 (bei Dem. 43, 66 in einem Orac. ist ἁγημένα passivisch gebraucht); φίλον γάρ σε ἡγοῦμαι Plat. Gorg. 473 a; bei Folgdn sehr gewöhnlich; ϑεοὺς ἡγεῖσϑαι, glauben, daß Götter sind, Götter glauben, Eur. Hec. 800; Bacch. 1325; Ar. Equ. 32; τούτους μόνους ϑεοὺς ἡγεῖσϑαι Plat. Crat. 397 c; εἴπερ δαίμονας ἡγοῠμαι Apol. 27 d; Sp.; vollständig sagt Her. 3, 8 Διόνυσον δὲ ϑεὸν μοῦνον καὶ τὴν Οὐρανίην ἡγεῦνται εἶναι. – Man bemerke noch περὶ πολλοῠ ἥγημαι, ich halte es hoch, Her. 2, 115; περὶ πλείονος, Isocr. 19, 10; κόσμον καὶ σιγὴν περὶ πλείστου ἡγεῖσϑε, ihr achtet Ordnung am höchsten, Thuc. 2, 89.
-
105 εμμενω
(fut. ἐμμενῶ, aor. ἐνέμεινα, pf. ἐμμεμένηκα)1) оставаться, пребывать(ἐν τῇ κεφαλῇ Arph.; ἐν τοῖς πολίσμασι Xen.; ἐν τοῖς τόποις Dem.)
ἡμέρας ἐμμείναντες ὀκτώ Thuc. — задержавшись на восемь дней2) (твердо) держаться, сохранять верность(νόμῳ Soph.; ταῖς σπονδαῖς и ἐν σπονδαῖς Thuc.; ταῖς συνθήκαις Isocr. и ἐν ταῖς συνθήκαις Polyb.; τοῖς ὁρισθεῖσι Plut.)
οἱ ἐμμεμενηκότες ἐν τοῖς νομίμοις Arst. — постоянно соблюдавшие законность;ἐ. τῇ προαιρέσει Arst. — оставаться при своем намерении;ἐ. πενίᾳ Plut. — продолжать жить в бедности;ἐγὼ τῷ τιμήματι ἐμμένω καὴ οὗτοι Plat. — я остаюсь при своем наказании, а они при своем;οὐκ ἐνέμεινεν ἐν τῇ ὀργῇ πολὺν χρόνον Plut. — он недолго хранил свой гнев3) продолжать существовать, сохраняться, продолжаться(τέσσαρα καὴ δέκα ἔτη Thuc.)
καὴ νῦν ἔτι ἐμμένει μαρτυρία Xen. — свидетельство (об этом) сохранилось до сих пор;ὅ νόμος ἐμμένει Plat. — закон сохраняет свою силу;ἐὰν οὗτος (ὅ λόγος) ἐμμένῃ Plat. — если эта речь получит одобрение -
106 εμφυω
(к med.: aor. 2 ἐνέφυν, pf. ἐμπέφυκα)1) досл. взращивать, перен. вкладывать, внедрять, внушать(οἴμας ἐν φρεσίν τινι Hom.; ἔρωτά τινι Xen.)
2) med. (в чем-л., на чем-л. или из чего-л.) вырастать, расти, произрастать(κιττὸς ὥσπερ ἐν ξόλῳ ἐμφύς Arst.; ἐμπεφύκασι ἐν αὐτῇ sc. νήσῳ - δένδρεα πολλά Her.)
ὅθι πρῶται τρίχες ἐμπεφύασι Hom. — там, где начинается (у лошадей) грива3) med. зарождаться, возникать, развиваться4) med. (преимущ. aor. и pf.) быть врожденным, присущим(τινί Her., Eur.; ὅ ἐμφυόμενος ἡμῖν τοῦ θανάτου φόβος Plut.)
πρὸς φιλοσοφίαν ἐμπεφυκώς Plut. — чувствующий природное влечение к философии5) med. (aor. и pf.) прижаться, прильнуть, ухватиться(ἐμφὺς οὐκ ἀνίει Her.; ἐμφὺς ὡς λιμνᾶτις βδέλλα Theocr.)
ἔχετ΄ ἐμπεφυυῖα Hom. — она припала (к коленям Зевса);ταῖν χεροῖν ἐμπεφυκώς Plut. — уцепившись обеими руками;ἐμφῦναι ταῖς ναυσίν Plut. — прибегнуть к флоту;ταῖς κώπαις ἐμφύντες Plut. — ухватившись за весла:τοῖς πολεμίοις ἐμφῦναι Plut. — преследовать врагов по пятам;ἐμφῦναι τοῖς Μακεδόνων πράγμασιν Plut. — вмешаться в македонские дела6) med. быть привязанным, крепко держаться(τοῖς πολιτικοῖς δόγμασι Plut.)
ταῖς ἐλπίσιν ἐμπεφυκώς Plut. — окрыленный надеждами -
107 επομαι
(impf. εἱπόμην, fut. ἕψομαι; aor. 2 ἑσπόμην imper. σποῦ, inf. σπέσθαι; pf. неупотреб.)1) (за или с кем и чем-л.) следовать, идти(ὄπισθεν Her.)
ἕ. ἅμα τινί Hom., Trag., Plat., ἐπί τινος Hom., μετά τινος Thuc., Plat., μετά τινι Hom., σύν τινι Hom., Soph., Xen. и ἐπί τινι Eur., Xen.; — идти с кем-л., сопровождать кого-л., сопутствовать кому-л.;κεινέ τρυφάλεια ἕσπετο χειρί Hom. — пустой шлем (Париса) последовал за рукой (т.е. остался в руке) Менелая;ὅ δ΄ ἑσπόμενος πέσε δουρί Hom. — тот (Сарпедон) упал, потянувшись за копьем;ἕπεο προτέρω Hom. — подойди поближе;οἱ ἑπόμενοι Xen. — спутники, свита2) следовать вровень, поспевать, не отставать(ἵπποις Hom.; ἕ. τῷ στίβῳ τῶν ἵππων Xen.)
3) следовать, подчиняться, повиноваться(τῷ νόμῳ Her.; φαύλοις πάθεσιν Arst.; τοῖς καιροῖς Plut.)
ἕ. κακοῖς Soph. — покориться несчастьям4) следовать мыслью, следить, понимать(λόγῳ, τοῖς λεγομένοις Plat.)
5) следовать, надлежать6) соответствовать, подобатьἕ. πάσῃ τῇ πολιτείᾳ Plat. — соответствовать всему государственному строю;
τὰ τούτοις ἑπόμενα Plat. — то, что с этим связано;ἀναγκαῖα καὴ ἑπόμενα ἀλλήλοις Plat. — (обстоятельства) необходимые и взаимно сопряженные;οὔτε θνητοῖς οὐτ΄ ἀθανάτοισιν ἕπονται HH. — (нимфы) не относятся ни к смертным, ни к бессмертным7) следовать (во времени)οἱ ἑπόμενοι Plat. — будущие поколения, потомки;
ἐν τοῖς ἑπομένοις ἔσται δῆλον Arst. — это выяснится в дальнейшем8) следовать (из чего-л.), вытекать, быть последствиемτὰ ἑπόμενα τῆς τοιαύτης κατακοσμήσεω;
Plat. — то, что вытекало из такого порядка вещей;τοῖς εἰρημένοις ἑπόμενον Arst. — следствие (вывод) из сказанного9) преследовать, гнать (перед собой)(διὰ πεδίοιο Hom.)
θηρίοις ἕ. Xen. — охотиться за дикими животными -
108 εφεδρευω
1) сидеть, покоиться, находиться(ἄγγος ἐφεορεῦον τῷ κάρᾳ Eur.)
2) (sc. ἐπὴ τοῖς ᾠοῖς) сидеть на яйцах3) воен. залегать, лежать в засаде(ἐγγὺς ἐφεδρευόντων Ἀθηναίων Thuc.; τέν φάλαγγα προστάξαι ἐ. Plut.)
4) подстерегать, высматривать, (с нетерпением) выжидать(τοῖς καιροῖς τινος Dem.; τοῖς ἀτυχήμασί τινος Arst.; τοῖς καιροῖς Polyb.)
5) караулить, стеречь(τινί Eur.; τῇ νυκτί Plut.)
6) наблюдать, присматривать(τῇ τοῦ σίτου κομιδῇ Polyb.)
7) ( о готовом к состязанию борце) быть готовым выступить на смену, ждать своей очереди Luc.8) воен. находиться в резерве Polyb., Plut.9) останавливаться, делать привал Plut. -
109 εφιστημι
ион. ἐπίστημι (fut. ἐπιστήσω, aor. ἐπέστησα - тж. med., pf. ἐφέστηκα; для непереход. знач.: praes. ἐφίσταμαι, fut. ἐπιστήσομαι, aor. 2 ἐπέστην, pf. ἐφέστηκα)1) ставить, устанавливать, класть(τὸν κύλινδρον τῷ τάφῳ Plut.; οἱ λέβητες ἐπεστεῶτες Her.)
2) надстраивать, возводить(τεῖχος τείχει Thuc.; χελώνην ἐπὴ τῇ φρεατίᾳ Xen.)
3) воздвигать(πύργους ἐπὴ τῶν γεφυρῶν Plat.)
ἥ ἐκ μέσου ἐπισταθεῖσα ὀρθή Arst. — восстановленный из середины (основания) перпендикуляр4) расставлять, размещать(ἱππέας κύκλῳ τὸ σῆμα Her.; ὅρους ἐπὴ τέν οἰκίαν Dem.; τὰς ἱππηγοὺς ἐπί τινι Polyb.)
ἐπιστήσασθαι φρουρούς Xen. — расставить вокруг себя стражу5) приставлять, присоединятьτῷ βίῳ τῷ βεβιωμένῳ τέν μοῖραν ἐπιστήσειν πρέπουσαν Plut. — увенчать прожитую жизнь славным концом;
τέλος ἐπιστήσασθαι Plut. — положить конец6) нагонять, наводить, причинять(λοι μικήν τινα πολέμου διάθεσίν τινι Polyb.; κατάπληξίν τινι Diod.)
7) ставить (во главе), назначать(λοχαγούς Xen., δεσπότας καὴ ἄρχοντάς τινι, στρατηγὸν στρατοπέδῳ Plat. τινὰ ἐπὴ συμμάχων Polyb.; τινὰ ποιεῖν τι Arst.)
ἐ. τινὰ τέλει τινί Aesch. — возложить на кого-л. что-л.;ἐ. τινὰ ἐπιμελεῖσθαί τινος Isocr. — возложить на кого-л. заботу о чем-л.;ἐ. τινὰ τοῖς πράγμασι Isocr. — поставить кого-л. во главе дел;ἐπισταθεὴς τῇ περὴ τὸ σιτικὸν οἰκονομίᾳ Plut. — уполномоченный ведать продовольственным снабжением8) приставлять, назначать(ἐπὴ τοῖς παισὴ παιδαγωγοὺς θεράποντας Xen. и τοῖς παισὴ διδασκάλους Aeschin.; τινὰ φύλακά τινι Aesch., Plat., Plut.; κύνα ἐπὴ ποίμνην φυλάττειν Dem.)
9) (тж. ἐ. τέν γνώμην Isocr., τέν διάνοιαν Arst. и τὸν νοῦν Diod.) обращаться мыслью, уделять внимание, размышлять(κατά τι Isocr., περί τινος и περί τι Arst. и τινί Arst., Diod.)
10) останавливать, задерживать(τὸ στράτευμα Xen.; τέν ὁδόν Diod.; τέν φυγήν Plut.)
τὸν λόγον ἐπιστήσας Plut. — прервав свою речь;ἐ. τινὰ ἐπί τι Polyb. — останавливать чьё-л. внимание на чем-л.11) устанавливать, вводить(τὸν νόμον Arst.)
ἐ. τινὴ ἀγῶνα ἱππικόν Her. — учредить в честь кого-л. конные состязания12) устраивать, замышлятьἐφεστὼς σφαγῇ Eur. — задумавший убийство
(δίφρῳ, βηλῷ ἐπὴ λιθέῳ Hom.; πετρίνοις βάθροις Eur.; ἐπὴ τὰς σχεδίας Polyb.)
πυκνοὴ ἐφέστασαν ἀλλήλοισι Hom. — (данайцы) стояли сомкнутым строем (ср. 14);τὸ τοῦ γάλακτος ἐπιστάμενον Her. — верхний слой (отстоявшегося) молока, молочные сливки14) стоять сзади, т.е. напирать, теснить(Ἀχαιοὴ ἐφέστασαν ἀλλήλοισιν Hom. - ср. 13)
15) подходить, приближаться, aor. и pf. подойти, (рядом, вблизи) стоять, находиться(πύλαις Aesch.; δόμοις Eur.; ἐπὴ τὰς πύλας и ἐπὴ τῇ πόλι Her.; ἐπὴ τοῖς προθύροις Plat.; εἰς τοὺς ὄχλους Isocr.; τῇ οἰκίᾳ τινός NT.)
ὅ καιρὸς ἐφέστηκε NT. — время настало16) публично выступать(ἐπέστη τῶν ἄλλων κατήγορος Aeschin.)
17) приступать(ἐπί τι Dem.)
18) останавливаться(ἐπιστήσας εἶπε Xen.)
ἐπορεύετο ἄλλοτε καὴ ἄλλοτε ἐφιστάμενος Xen. — он продвигался, делая от времени до времени остановки;περὴ οὖ ὅ λόγος ἐφέστηκε Arst. — то, на чем остановилось (наше) рассуждение;βραχὺ προπλεύσας ἐπέστη Polyb. — немного проплыв, он остановился;ἐπιστῆναι ἐπὴ τὰς θύρας Plat. — остановиться в дверях;τῶν νεῶν τινες ἐπέστησαν τοῦ πλοῦ Thuc. — некоторые из кораблей задержали свой ход;μικρὸν ἐπιστὰς ἀποθνήσκει Luc. — спустя короткое время, он умирает19) быть приставленным для охраны или наблюдения, стоять во главе(χρημάτων Eur.; προβατίοις Arph.; ἐπὴ τῆς πολιτείας Dem.)
οἱ ἐπεστεῶτες Her., ἐφεστηκότες Xen., Dem. и ἐφεστῶτες Arst. — начальники, власти20) являться, приключатьсяεὕδοντι ἐπέστη ὄνειρος Her. — спящему (Крезу) приснился сон;
πρίν μοι τύχη τοιάδε ἐπέστη Soph. — прежде чем со мной приключилось это событие -
110 ξυμφερω
(fut. συνοίσω, aor. 1 συνήνεγκα, aor. 2 συνήνεγκον, pf. συνενήνοχα; pass.: fut. συνοίσομαι, aor. συνηνέχθην, pf. συνενήνεγμαι)1) сносить (в одно место), собирать, сосредоточивать(τι ἐς μέσον Her.)
σ. εἰς ταὐτὸ τὰ μέ δῆλα τοῖς φανεροῖς Dem. — сваливать в одну кучу недостоверное с очевидным;τέν δαπάνην ξ. Thuc. — нести расходы в складчину;ἐς τωὐτὸ σ. διηκόσια τάλαντα Her. — сообща вносить двести талантов;πολλοὴ πολλὰ συνενηνόχασι μέρη Arst. — многие внесли немалую долю (в развитие науки);pass. — собираться, сходиться Plat., Arst., вступать в связь (γυναικί Arph.):ἰητῆρι συμφέρεσθαι Theocr. — совещаться с врачом;κρημνοὴ περὴ τὸ σπήλαιον συμφερόμενοι Plut. — скалы, обступившие пещеру2) нести вместе, помогать нести(τι Xen.)
ξ. τινί Arph. — помогать кому-л. нести3) pass. ( о реках) впадать(τῶ Κασπίῳ Plut.)
4) переносить сообща, вместе терпеть(τὰ κακά Eur.)
σ. τινὴ πένθος τινός Eur. — делить с кем-л. скорбь по ком-л.5) сносить (от кого-л.), терпеть, прощать(ὀργάς τινι Aesch.)
6) сталкиватьξ. πολεμίους ἐπ΄ ἀσπίδων θεούς Aesch. — сшибаться щитами, на которых изображены враждующие боги;
συνοισόμενος μεγάλῳ κακῷ Her. — тот, кто попадет в большую беду;pass. — сталкиваться, схватываться (τινί Aesch.):συμφέρεσθαι μάχῃ или πόλεμόνδε Hom. — вступать в бой;πεζῇ συμφέρεσθαί τινι Plut. — завязывать с кем-л. пешее сражение7) приносить пользу, быть полезным(τινί Her., Aesch., Thuc., Arph., ἔς τι Thuc. и πρός τι Xen., Arst.; πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ΄ οὐ πάντα συμφέρει NT.)
οὔκ οἱ συνήνεικε Her. — (это) плохо для него кончилось;συνοίσειν ἐπὴ τὸ βέλτιον Xen. — оказаться (в будущем) полезным;συμφέροι ἄν Soph. — было бы полезно;ἐς ὅσον τοῖς νῦν ξυμφέρει Thuc. — насколько это полезно с точки зрения нынешних обстоятельств8) оказывать помощь, помогать(τινί Soph., Eur.)
9) тж. pass. сходиться, согласоваться, соответствовать(τινί Her., Soph., Arph.)
10) pass. жить в согласии, ладить(τινι Her.)
; приходить к соглашению, соглашатьсяτῇδε ξυνοίσομαι Soph. — на это я соглашусь;
καθ΄ αὑτοὺς ξυμφέρεσθαι Thuc. — полюбовно договориться11) подходить, подобать, годиться, быть впору(τινί Arph., Xen.)
12) pass. приспособляться, подчиняться, приноравливаться(τοῖς παροῦσιν Plut.)
13) pass. соответствовать, сходитьсяσ. τινι περί τινος Her. — сходиться с кем-л. в вопросе о чем-л.;
συμφέρεται τὰ πολλὰ πολλοῖς Eur. — многое совпадает (повторяется), т.е. сходно друг с другом;ξ. τινος Eur. — быть похожим на что-л.14) приспособляться, уступать, подчиняться(τοῖς κρείσσοσιν Soph.)
15) тж. pass. принимать (тот или иной) оборот, происходитьσ. τινι ἐς εὐτυχίην Her. — складываться в чью-л. пользу;
ἐν ᾧ τοιόνδε δή τι συνήνεικε γενέσθαι Her. — между тем произошло вот что;συνήνεικε ἑλέειν σφέας μηδέν Her. — вышло так, что они ничего (на охоте) не поймали16) pass. приключаться, случатьсяἔμελλε τοιοῦτό σφι συνοίσεσθαι, οἷόνπερ ἀπέβη Her. — с ними и должно было случиться то, что произошло;
ξυνηνέχθη θόρυβος Thuc. — поднялся шум;ὁκοῖόν τι ἐν τῇ Σπὰρτῃ συνηνείχθη γενέσθαι Her. — то, что однажды случилось в Спарте; -
111 συμφερω
(fut. συνοίσω, aor. 1 συνήνεγκα, aor. 2 συνήνεγκον, pf. συνενήνοχα; pass.: fut. συνοίσομαι, aor. συνηνέχθην, pf. συνενήνεγμαι)1) сносить (в одно место), собирать, сосредоточивать(τι ἐς μέσον Her.)
σ. εἰς ταὐτὸ τὰ μέ δῆλα τοῖς φανεροῖς Dem. — сваливать в одну кучу недостоверное с очевидным;τέν δαπάνην ξ. Thuc. — нести расходы в складчину;ἐς τωὐτὸ σ. διηκόσια τάλαντα Her. — сообща вносить двести талантов;πολλοὴ πολλὰ συνενηνόχασι μέρη Arst. — многие внесли немалую долю (в развитие науки);pass. — собираться, сходиться Plat., Arst., вступать в связь (γυναικί Arph.):ἰητῆρι συμφέρεσθαι Theocr. — совещаться с врачом;κρημνοὴ περὴ τὸ σπήλαιον συμφερόμενοι Plut. — скалы, обступившие пещеру2) нести вместе, помогать нести(τι Xen.)
ξ. τινί Arph. — помогать кому-л. нести3) pass. ( о реках) впадать(τῶ Κασπίῳ Plut.)
4) переносить сообща, вместе терпеть(τὰ κακά Eur.)
σ. τινὴ πένθος τινός Eur. — делить с кем-л. скорбь по ком-л.5) сносить (от кого-л.), терпеть, прощать(ὀργάς τινι Aesch.)
6) сталкиватьξ. πολεμίους ἐπ΄ ἀσπίδων θεούς Aesch. — сшибаться щитами, на которых изображены враждующие боги;
συνοισόμενος μεγάλῳ κακῷ Her. — тот, кто попадет в большую беду;pass. — сталкиваться, схватываться (τινί Aesch.):συμφέρεσθαι μάχῃ или πόλεμόνδε Hom. — вступать в бой;πεζῇ συμφέρεσθαί τινι Plut. — завязывать с кем-л. пешее сражение7) приносить пользу, быть полезным(τινί Her., Aesch., Thuc., Arph., ἔς τι Thuc. и πρός τι Xen., Arst.; πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ΄ οὐ πάντα συμφέρει NT.)
οὔκ οἱ συνήνεικε Her. — (это) плохо для него кончилось;συνοίσειν ἐπὴ τὸ βέλτιον Xen. — оказаться (в будущем) полезным;συμφέροι ἄν Soph. — было бы полезно;ἐς ὅσον τοῖς νῦν ξυμφέρει Thuc. — насколько это полезно с точки зрения нынешних обстоятельств8) оказывать помощь, помогать(τινί Soph., Eur.)
9) тж. pass. сходиться, согласоваться, соответствовать(τινί Her., Soph., Arph.)
10) pass. жить в согласии, ладить(τινι Her.)
; приходить к соглашению, соглашатьсяτῇδε ξυνοίσομαι Soph. — на это я соглашусь;
καθ΄ αὑτοὺς ξυμφέρεσθαι Thuc. — полюбовно договориться11) подходить, подобать, годиться, быть впору(τινί Arph., Xen.)
12) pass. приспособляться, подчиняться, приноравливаться(τοῖς παροῦσιν Plut.)
13) pass. соответствовать, сходитьсяσ. τινι περί τινος Her. — сходиться с кем-л. в вопросе о чем-л.;
συμφέρεται τὰ πολλὰ πολλοῖς Eur. — многое совпадает (повторяется), т.е. сходно друг с другом;ξ. τινος Eur. — быть похожим на что-л.14) приспособляться, уступать, подчиняться(τοῖς κρείσσοσιν Soph.)
15) тж. pass. принимать (тот или иной) оборот, происходитьσ. τινι ἐς εὐτυχίην Her. — складываться в чью-л. пользу;
ἐν ᾧ τοιόνδε δή τι συνήνεικε γενέσθαι Her. — между тем произошло вот что;συνήνεικε ἑλέειν σφέας μηδέν Her. — вышло так, что они ничего (на охоте) не поймали16) pass. приключаться, случатьсяἔμελλε τοιοῦτό σφι συνοίσεσθαι, οἷόνπερ ἀπέβη Her. — с ними и должно было случиться то, что произошло;
ξυνηνέχθη θόρυβος Thuc. — поднялся шум;ὁκοῖόν τι ἐν τῇ Σπὰρτῃ συνηνείχθη γενέσθαι Her. — то, что однажды случилось в Спарте; -
112 υποπιπτω
1) падать ниц, на колени, бросаться к ногам(ἱκετεύειν καὴ ὑ. Plut.)
2) располагаться у подножия(ἥ Ἰταλία ὑποπεπτώκει τοῖς ὄρεσιν Polyb.)
3) падать, припадать, опускаться(ὀκλάζειν καὴ ὑ. Plut.)
4) лежать позади, примыкать(ὅ ὄπισθε τόπος ὑποπεπτωκώς Polyb.)
5) попадать под власть, покоряться, подчиняться(ἥ Ἑλλὰς ὑπό τινα ὑποπεσοῦσα Isocr.)
ὑποπεπτωκώς τινα Aeschin. — покорившийся кому-л.6) подслуживаться, раболепствовать, окружать лестью(τινί Isae., Dem. и τινά Arph.)
7) падать, убывать, пропадать(τὸ θράσος ὑπέπιπτε Plut.)
8) подпадать, поддаватьсяτὰ καθόλου (καὴ) τὰ ὑποπίπτοντα τούτων Plut. — общие понятия и (понятия) подпадающие под них, т.е. частные и подчиненные;τοῖς τοιούτοις ὑ. ὀνόμασιν Arst. — подходить под данные наименования9) попадать(ся)(ἔς τι Thuc.)
οἱ ὑποπίπτοντες Polyb. — попадающиеся навстречу, т.е. кто бы ни попался;πᾶν τὸ ὑποπεσόν Diog.L. — что ни попало;ὅ τι ἂν ὑποπέσῃ Isocr. — что бы ни пришло в голову;οὐχ αἱ αὐταὴ ἀπὸ τῶν αὐτῶν ὑποπίπτουσι φαντασίαι Sext. — от одних и тех же вещей получаются не (всегда) одни и те же впечатления10) случаться, приключатьсяὅταν ὅ καιρὸς οὗτος ὑποπέσῃ Polyb. — всякий раз как представится подобный случай;
οἱ ὑπὸ τὸν αὐτὸν ὑποπεπτωκότες καιρόν Polyb. — оказавшиеся в таком же положении;τὰ ὑποπίπτοντα Polyb. — обстоятельства11) подвергаться(τῷ ὀστράκῳ или τῷ ἐξοστρακισμῷ Plut.)
τοῖς πολεμίοις ὑποπεπτωκέναι Polyb. — быть уязвимым со стороны неприятельских позиций -
113 βοηθέω
βοηθ-έω (sts. written βοιηθέω, IG22.237 (iv B. C.), BGU1007.12 (iii B. C.)), [dialect] Ion. [full] βωθέω, only Hsch. βωθέοντες, not in Hdt. (but cf. Eust.812.59) or Hp., cf.A (Erythrae, iv B. C.); [dialect] Dor. [full] βοᾱθοέω SIG421.27 ([place name] Thermon); [dialect] Aeol.βαθόημι (q. v.):—[voice] Med., [tense] fut.A- ήσομαι Lib.Or.1.128
:—come to aid, succour, assist, aid, c. dat.,τῇ σφετέρῃ Hdt.1.82
;τοῖσιν ἠδικημένοις E.IA79
;πρὸς τοὺς αὑτῶν ψιλούς X.HG1.2.3
;τινὶ ἀντία τινός Hdt.5.99
;τινὶ πρὸς τὸ ἄναντες X.HG4.8.38
; ναυσὶ β. τινί πολιορκουμένῳ ib.1.6.22;β. τοῖς φίλοις τὰ δίκαια Id.Mem.2.6.25
; β. τοῖς τῶν προγόνων ἀτυχήμασιν Aeschin.3.169;β. τῷ λόγῳ Pl.Phd. 88e
; β. τῷ θεῷ maintain his rights, Epist. Philipp. ap. D.18.157;β. τοῖς νόμοις Aeschin.1.33
: c. dat. et acc.,πατρὶ βοηθῶν θάνατον Pl.Lg. 874c
; of a physician,β. τῷ θερμῷ ἐπὶ τὸ ψυχρόν Hp.VM13
: abs., Plu.Alex. 19.2 abs., come to the rescue, Hdt.1.30, 7.158, A.Supp. 613, etc.;β. παρά τινα Hdt.9.57
; ἐπί τινα against one, Id.1.62, 4.125, Th.1.126, etc.; β. ἐς .. Hdt.6.103; ἐπὶ .. Th.3.97, 4.72;ἐπὶ τὰς ναῦς Id.8.11
;ἐκεῖσε D.4.41
; β. πρός τι contribute to an object, v. l. in Arist.EN 1155a14, cf. Metaph. 1079b16, or keep it off, Id.Resp. 474b24, HA 621a13; χρήμασι with money, Id.EN 1130a19: Medic., βοηθεῖ πρὸς τὸ κώνειον it is an antidote to.., Thphr.HP9.20.1; freq. in Dsc. asβ. τοῖς φαγοῦσι 4.83
.3 [voice] Pass., to be assisted, receive help,παρά τινος Arist. Rh. 1383b28
;βοηθήσομαι LXX Da.11.34
, butβοηθηθήσομαι Is.44.2
; ἐβοήθην ib.10.3, 2 Ch.26.15 (v.l. ἐβοηθήθην); ἵν' ὦ βεβοηθημένη PRyl.122.12
(ii A. D.); esp. of patients, derive benefit, Dsc.4.82, Plu.2.687f: impers., ; . -
114 δανείζω
A- είσω D.35.52
: [tense] aor.ἐδάνεισα X.Cyr.3.1.34
, etc.: [tense] pf.δεδάνεικα D.35.52
:—[voice] Med., ibid.: [tense] fut.δανείσομαι Id.32.15
: [tense] aor.ἐδανεισάμην Lys.12.59
, etc.: [tense] pf. δεδάνεισμαι in med. sense, X. HG6.5.19, D.37.53:—[voice] Pass., [tense] aor.ἐδανείσθην X.HG2.4.28
, D.33.12: [tense] pf.δεδάνεισμαι Id.36.5
, 49.53: ([etym.] δάνος):—put out money at usury, lend, IG12.302.56, Ar.Th. 842, al.; more fully,δ. ἐπὶ τόκῳ Pl.Lg. 742c
;ἐπὶ ὀκτὼ ὀβολοῖς τὴν μνᾶν δ. τοῦ μηνὸς ἑκάστου D.53.13
, cf. Aeschin.1.107; δ. ἐπὶ τούτοις τοῖς ἀνδραπόδοις on the security of.., D.27.27;ἐπὶ τοῖς σώμασι Arist.Ath.9.1
;εἰς τὰ ἡμέτερα D.27.28
; .2 [voice] Med., have lent to one, borrow, Ar.Nu. 1306, etc.;ἀπό τινος Lys.17.2
; ἐπὶ τοῖς μεγάλοις [τόκοις] D.1.15;δ. ἐγγείων τόκων 34.23
:—[voice] Act. and [voice] Med. opposed, ἀποδώσουσι οἱ δανεισάμενοι τοῖς δανείσασι τὸ γιγνόμενον ἀργύριον ap.D.35.11:—[voice] Pass., of the money, to be lent out, Ar.Nu. 756, X.HG2.4.28, D.33.12.3 metaph. in [voice] Med.,μόρια ἀπὸ τοῦ κόσμου Pl.Ti. 42e
; .Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > δανείζω
-
115 μάλα
A very, exceedingly, prefixed or subjoined to Adjectives, Verbs, and Adverbs:1 strengthening the word with which it stands,a with Adjs., in Hom. most freq., μάλα πολλά very many, Od.1.1; μ. πᾶσα, μ. πάντα, every one, all together, Il.13.741, Od.2.306, etc.; μάλ' ἀσκηθής all unhurt, 5.26; ἀβληχρὸς μ. τοῖος quite gentle, 11.135; σαρδάνιον μ. τοῖον a quite sardonic smile, 20.302;μάλα μυρίοι 15.556
, 16.121, etc.; ἐμέο πρότερος μ. actually before me, Il.10.124; later, μ. φιλόσοφοι, πλάτανος μάλ' ἀμφιλαφής, etc., Pl.Prm. 126b, Phdr. 230b, etc.: strengthd., μ. δὴ πρεσβύτης very old, X.Cyr.8.7.1;μ. γέ τινες ὀλίγοι Pl.R. 531e
.b with Advs., πάγχυ μ., μ. πάγχυ, quite utterly, Il.12.165, 14.143;πάνυ μ. Pl.Phd. 80c
; εὖ μ. right well, Od.22.190, Pl.Phd. 92d, etc.;μάλα.. εὖ Od.23.175
, cf. Pl.Tht. 156a; μάλ' αὐτίκα (v. αὐτίκα) ; μάλ' αἰεί for ever and aye, Il.13.557, 23.717; ἄχρι μ. κνέφαος until quite dark, Od.18.370; μάλ' ὧδε just in this way, 6.258; μ. διαμπερές right through, Il.20.362; μ. μόλις (v. μόλις); to express repeated action,μάλ' αὖθις A.Ag. 1345
, Ch. 654; , etc.; μ. alone,ἔα, ἔα μ. A.Ch. 870
;οἲ μ. καὶ τόδ' ἀλγῶ Id.Pers. 1045
(lyr.); q. (soἄλλος πύργος.., καὶ ἕτερος μ. ἐπὶ τούτῳ Hdt. 1.181
, cf. 7.186): freq. afterκαί, αὗταί σ' ὁδηγήσουσι καὶ μάλ' ἀσμένως A.Pr. 728
, cf. Ch. 879: with neg., μάλ' οὐ, μάλ' οὔ πως, Il.2.241, Od. 5.103;οὐ μ. Hdt.1.93
, 2.37, S.Ph. 676 (lyr.).c with Verbs,μήτ' ἄρ με μάλ' αἴνεε Il.10.249
;μ. τ' ἔκλυον αὐτοῦ 1.218
; ἡ δὲ μάλ' ἡνιόχευεν drove carefully, Od.6.319; μ... προπέμπει in earnest, A.Th. 915 (lyr.), cf. Eu. 368 (lyr.);καὶ μ. δοκοῦντας φρονίμους εἶναι X.Cyr.6.1.36
;μ. πολιορκούμενοι Id.HG7.1.25
.2 strengthening an assertion, νῦν σε μ. χρὴ αἰχμητὴν ἔμεναι, i.e. now or never, Il.16.492; τῷ κε μάλ' ἤ κεν μεῖνε .. then doubtless he would have stayed, Od.4.733; σοὶ δὲ μάλ' ἕψομ' ἐγώ yes indeed.., Il.10.108; ἀλλὰ μάλ' ὤφελλες why plainly.., Od.4.472: freq. with another word, as ἦ μ. δή .. now in very truth, Il.5.422, etc.;ἦ δή που μ. 21.583
; freq. ἦ μ. (without δή) 3.204, etc.3 in Hom. sts. after εἰ, as εἰ μ. μιν χόλος ἵκοι if wrath come on him ever so much, Il.17.399, cf. Od.5.485, al.;καὶ εἰ μ. τις πολεμίζοι Il.9.318
; also μ. περ c. part., μ. περ μεμαώς though desiring never so much, 13.317, cf. 14.58, 17.710, al.;καὶ μ. περ 1.217
, cf. 17.571;καὶ εὐρέα περ μάλ' ἐόντα Od.18.385
.4 in [dialect] Att. freq. in answers, yes, certainly,μ. γε Pl.R. 555d
, 564e, etc.;μ. τοι X.Mem.1.2.46
;καὶ μ. Pl.Phdr. 258c
;καὶ μ. γε Id.Tht. 148c
, etc.; καὶ μ. δή ib. 177a; καὶ μ. ἐπαύσατο certainly it stopped, Id.Smp. 189a, etc.II [comp] Comp. [full] μᾶλλον [[pron. full] ᾱ by nature, Hdn.Gr.2.932], [dialect] Ion. [full] μάλιον [pron. full] [ᾰ] only in Tyrt.12.6, cf. Choerob.in An.Ox.2.240; late [dialect] Dor. [full] μαλλότερον Pempel. ap. Stob.4.25.52:—more, rather, Il.5.231, Od.1.351, al.: mostly folld. by ἤ, but in Prose also by a gen., μ. τοῦ ξυμφέροντος more than is expedient, Antipho 5.1;μ. τοῦ δέοντος Pl.Grg. 487b
, X.Mem.4.3.8 (sts. expressed by μᾶλλον alone, Pl. Phd. 63d);οὐπώποτ' ἔργου μ. εἱλόμην λόγους E.Fr. 394
; παντὸς μ. most assuredly, Pl.Lg. 715d (v. infr. 8); in Id.Ap. 36d, οὐκ ἔσθ' ὅτι μ. πρέπει οὕτως, ὡς.., ὡς is prob. = ἤ (v. ὡς): denoting a constant increase, more and more, sts. doubled,μ. μ. E.IT 1406
, Ar.Ra. 1001 (lyr.), Alex.29: in positive sense, exceedingly,κηρόθι μ. Il.9.300
, Od.15.370, al.:—Usage:1 freq. strengthened by other words,πολὺ μ. Il.9.700
, etc.;ἔτι μ. 14.97
, al.;μ. ἔτ' ἢ τὸ πάροιθεν Od.1.322
;καὶ μ. Il.8.470
;καὶ μ. ἔτι Od.18.22
;ἔτι καὶ μ. Pi.P.10.57
;ἔτι καὶ πολὺ μ. Il.23.386
, 429, Hes.Th. 428;ἐπὶ μ. Hdt.3.104
;ἔτι ἐπὶ μ. Id.1.94
;πολλῷ μ. Pl.Phd. 80e
, 1 Ep.Cor.12.22: also modified, μᾶλλόν τι somewhat more,μ. τι περιημέκτεε Hdt.1.114
, cf.50, etc.;μ. ἤδη προσδεχομένου Th.8.71
.2 sts. with a second [comp] Comp.,ῥηΐτεροι μ. Il.24.243
, cf. Hdt.1.32, A.Th. 673, Supp. 279, S.Ant. 1210, E.El. 222, Pl. Phd. 79e, Is.4.14 (s.v.l.), Arist.Top. 116b24.3 μᾶλλον δέ much more.., or rather.., to correct a statement already made,ὁ δεσπότης πέπραγεν εὐτυχέστατα, μ. δ' ὁ Πλοῦτος αὐτός Ar.Pl. 634
;πολλοί, μ. δὲ πάντες D.18.65
, cf. Pl.Smp. 173e; soἢ μ. Corn.ND20
, Simp.in Ph.25.16; οὐχὶ μ. ἤ .. not so, but rather so.., Th.2.87.6 μ. ἤ .. folld. by οὐ in comparisons, where preference implies rejection or denial, : preceded by another neg., Hdt.4.118, 5.94, 7.16. γ, etc.: by an interrog. which conveys a neg. force, τίδεῖ.. μᾶλλον, ἤ οὐ .. ; X.HG6.3.15.7 τὸ μ. καὶ ἧττον, a form of argument, a fortiori, Arist.Rh. 1397b12.8 παντὸς μ., v. πᾶς 111.4.III [comp] Sup. [full] μάλιστα most of all, above all, Hom., etc.;πᾶσι, μάλιστα δ' ἐμοί Od.21.353
; μ. μὲν.., ἔπειτα or ἔπειτα δέ .., first and above all.., next.., S.OT 647, cf. Ph. 1285; μ. μὲν.., δεύτερον δὲ .. Is.2.20; μ. μὲν.., εἰ δὲ μὴ .. Hdt.8.22, Th.1.40, Pl.R. 590d, D.20.25, etc.;τοῦτο δ' ἐστὶ μ. μὲν θάνατος, εἰ δὲ μή, πάντα τὰ ὄντα ἀφελέσθαι Id.21.152
; μάλιστα μὲν.., μᾶλλον μέντοι .. Pl.Smp. 180b; μάλιστα.., εἰ μὴ δ' .. S.Ph. 617; δοκέων μιν μ. ταύτης ἂν πείθεσθαι certainly, Hdt.3.53; τί μ.; what precisely? Pl.Grg. 448d, cf. Men. 80b, Smp. 218c: c. gen. partit.,μ. πάντων Hdt.2.37
, Pl.Prt. 327a, cf. Th. 4.86; τὸ μ. πάντων the supreme reality, Plot.5.5.11; τὸ μ. εἶναι the highest degree of being, Id.6.2.7.1 strengthd., ὡς μ. certainly, A.Supp. 294, Pl.R. 460a, etc.;ὅσον μ. A.Pr. 524
;ὅσα ἐδύνατο μ. Hdt.1.185
;ὡς δύναμαι μ. Pl.R. 367b
;ὡς οἷόν τε μ. Id.Grg. 510b
;εἰς ὅσον ἀνθρώπῳ δυνατὸν μ. Id.Phdr. 277a
;ὅτι μ. δύνασαι Id.Sph. 239b
;μακρῷ μ. Hdt.1.171
;πολλῷ μ. Paus.1.42.3
;παντὸς μ. D.H.3.35
, etc.2 with the Art., ἐς τὰ μ. in the highest degree, Hdt.1.20, 2.76, Th.6.104, 8.6, D.21.212: withoutἐς, φίλοι τὰ μ. Hdt.2.147
, cf.Th. 1.92, D.21.62;τά γε μ. Pl.Lg. 794d
; εἰ τὰ μ. ἦσαν ἀληθεῖς if they were ever so true, D.18.95; εἰ τὰ μ. μὴ τινές, ἀλλὰ πάντες .. if ( to put an extreme case) not some, but all.., Id.20.2;εἰ.. δοκοίη τὰ μ. Id.18.21
; ἀνὴρ δόκιμος ὁμοῖα τῷ μ. as famous as he that is most [famous], Hdt.7.118, cf. 3.8;τοῖς μάλισθ' ὁμοίως D.Ep.2.24
.b ἐν τοῖς μ. especially, as much as any, Th.8.90, Pl.Smp. 173b, etc.: with a [comp] Sup.,ἐν τοῖς μ. ὠμότατος Ael.VH14.40
;φιλτάτη καὶ ἀναγκαιοτάτη ἐν τοῖς μ. Procop.Arc.4
.3 added to a [comp] Sup. (v.μάλα 11.2
, πλεῖστον) , ἔχθιστος μ., μ. φίλτατος, Il.2.220, 24.334;μ. κῃ ἐμφερέστατα Hdt.2.76
;μ. φίλτατος E.Hipp. 1421
: to a [comp] Comp. (?),μ. δὴ ὀκνηρότεροι ἐγένοντο Th.4.55
.5 with numerals, in round numbers, about, Th.3.29, 92, X.HG5.2.31, etc.; πεντήκοντα μάλιστα is 49 in Th.1.118;ἑκατοστὸς μ. 99t
h, Id.8.68; ἐς μέσον μάλιστά κῃ about the middle, Hdt. 1.191, cf. 76;ἥμισυ μ. Th.1.93
; μ. σφᾶς μεσοῦν δειπνοῦντας that they were about the middle of supper, Pl.Smp. 175c;κου μ. Hdt.7.22
;μ. πως Plb.2.41.13
. -
116 νομίζω
A , Th.4.87, etc.; [dialect] Ion. [ per.] 1pl.νομιοῦμεν Hdt.2.17
; later codd., Procop.Gaz.Ep.12: [tense] aor. ἐνόμισα, poet.νόμισα Pi.I.5(4).2
: [tense] pf.νενόμικα Axionic.6.8
:—[voice] Pass., [tense] fut.νομισθήσομαι Pl.Sph. 240e
, etc.: [tense] fut. [voice] Med. νομιοῦμαι in pass. sense, Hp.Morb.Sacr.1: [tense] aor. ἐνομίσθην (v. infr. 1.1, 2): [tense] pf. νενόμισμαι, [ per.] 3pl.νενομίδαται D.C.51.23
; [dialect] Dor. inf.- ίχθαι Sthenid.
ap. Stob.4.7.63: [tense] plpf. [ per.] 3sg.ἐνενόμιστο Ar.Nu. 962
: ([etym.] νόμος):—use customarily, practise,ἓν τόδε ἴδιον νενομίκασι Hdt.1.173
; ν. γλῶσσαν to have a language in common use, ib. 142;φωνήν Id.2.42
;οὔτε ἀσπίδα οὔτε δόρυ Id.5.97
; πανήγυριν, πληγὴν ἐν τῇ ὁρτῇ, Id.2.63; ταῦτα.. Ἕλληνες ἀπ' Αἰγυπτίων νενομίκασι have adopted these customs from the Egyptians, ib.51, cf. 4.27;ἱπποτροφίας ἐν Πανελλάνων νόμῳ Pi.I.2.38
;ἀργυροστερῆ βίον A.Ch. 1003(989)
;ν. θειότατον νόμον Gorg.Fr.6D.
; ν. ἐκκλησίαν have a regular popular assembly, Arist. Pol. 1275b7; ἀγορᾶς κατασκευὴν ν. (cj. for ὀνομάζουσιν) ib. 1331a32;δραχμὰς ἇν Τροζάνιοι νομίζοντι IG42(1).77.16
(Epid., ii B.C.):—freq. in [voice] Pass., to be customary,οὔτω τοῦτο νομίσδεται Alc.Supp.24
; ; was the fashion,Ar.
Nu. 962: impers.,εἰκῇ νομίζεται Xenoph.2.13
; ὡς νομίζεται as is the custom, A.Eu.32, E.Alc.99 (lyr.), etc.;οἷάπερ ν. A.Ag. 1046
;οἷα τοῖς κάτω νομίζεται S.El. 327
, cf. 691;ᾗ νομίζεται Id.OC 1603
: part. νομιζόμενος customary,γέρα τὰ ν. Th.1.25
;εὐχαὶ αἱ ν. Id.6.32
;εἰς τὸν ν. χρόνον IG12.19.15
;τὰ ν.
customs, usages,Hdt.
1.35, 5.42, Ar.Pl. 1185;τὰ ν. μυστήρια Heraclit.14
;τὰ ἱερὰ τὰ ν. Antipho 5.82
;συντελέσαι τὰ ν. τοῖς θεοῖς IG12.22.4
, cf. 54.16;τὰ τοῖς θεοῖς ν. X.Cyr. 4.5.14
; freq. of funeral rites,τὰ ν. ποιεῖν Aeschin.1.13
, cf. Isoc.19.33;ἐπειδὴ τὰ ν. αὐτῷ φέροιτο D.18.243
: also [tense] aor. part., ;τὰ ν. E.Ba.71
(lyr.): [tense] pf. part.,τὰ νενομισμένα τοῖς κατοιχομένοις PRyl.153.6
(ii A.D.), cf. SIG1109.34 (ii A.D.).2 of a legislator, enact, , cf. 12.3, Cyr.8.5.3: c.acc., Id.Lac.1.7:—[voice] Pass., D.C. 37.20;τὰ νομισθέντα ὑπὸ Μάρκου Id.78.22
; cf. .3 c. dat., make common use of, use,φωνῇ Hdt.4.117
; ὑσί ib.63; νομίζουσι Αἰγύπτιοι οὐδ' ἥρωσι οὐδέν, i.e. practise no such worship, Id.2.50;ἀγῶσι καὶ θυσίαις Th.2.38
;εὐσεβείᾳ Id.3.82
;οὔτε τούτοις χρῆται οὔθ' οἷς ἡ ἄλλη Ἑλλὰς ν. Id.1.77
; esp. use as current coin,ἐν Βυζαντίοις, ὅπου σιδαρέοισι νομίσμασιν νομίζουσι Pl.Com.96
(dub. l.); :—hence in [voice] Pass., to be struck, ἀργύριον νενομισμένον ἐς Τιβέριον, i.e. with the head of Tiberius, Philostr.VA1.15.4 c. inf., to be accustomed to do,νομίζουσι Διὶ θυσίας ἔρδειν Hdt.1.131
, cf. 133, 202, 3.15, etc.:— [voice] Pass., ; γυμνοὺς εἰσιέναι νομίζεται it is customary for them.., Ar.Nu. 498, cf. 1420, Th. 2.15, X.HG2.4.36.II own, acknowledge, consider as,ὡς δούλους ν. τινάς Hdt.2.1
;τὸν προέχοντα ἔτεσι ν. ὡς πατέρα Pl.Lg. 879c
: ὡς is freq. omitted, ;τοὺς κακοὺς χρηστοὺς ν. S.OT 610
, cf. Ant. 183, El. 1317;τοὺς αὐτοὺς φίλους νομιῶ καὶ ἐχθρούς IG12.71.20
;νομίσαι χρὴ ταῦτα μυστήρια Ar. Nu. 143
; θεὸν ν. τινά believe in one as a god,σὺ Ἔρωτα οὐ θεὸν νομίζεις Pl.Smp. 202d
;θεὰν οὐ τὴν Ἀναίδειαν, ἀλλὰ τὴν Αἰδῶ ν. X.Smp.8.35
; ν. τούτους [θεούς] believe in these [as gods], Hdt.4.59;οὓς ἡ πόλις ν. θεοὺς οὐ νομίζων X.Mem.1.1.1
, Ap.10, Pl.Ap. 24b;τοὺς ἀρχαίους οὐ ν. Id.Euthphr.3b
; but ν. θεοὺς εἶναι believe that there are gods, Id.Ap. 26c, Lg. 886a (cf. infr. 4): without εἶναι, δίκην καὶ θεοὺς μόνον ν. [ἄνθρωπος] Id.Mx. 237d; τὸ παράπαν θεοὺς οὐδαμῶς ν. to be an atheist, Id.Lg. 885c, cf. 908c, Ap. 18c, Prt. 322a;θεοὺς ν. οὐδαμοῦ A.Pers. 497
:—[voice] Pass., to be deemed, reputed, considered, ;Ἕλληνες ἤρξαντο νομισθῆναι Hdt. 2.51
; οἱ νομιζόμενοι μὲν υἱεῖς, μὴ ὄντες δέ .. D.40.47; ἡ -ομένη (v.l. ὀνομαζ-) .2 esteem, hold in honour,χρυσὸν.. περιώσιον ἄλλων Pi.I.5(4).2
;οὔτε θεοὺς οὔτε ἀνθρώπους ν. Lys.12.9
:—[voice] Pass., to be esteemed, Pl.Grg. 466b.3 c. acc. rei, hold, believe,ταὐτὰ περί τινος Id.Phdr. 258c
, etc.;ἐποίει ἄλλα παρ' ἃ ἐνόμισεν Id.Min. 320b
; ἀκοῇ ν., opp. πείρᾳ αἰσθάνεσθαι, Th.4.81.4 c. acc. et inf., deem, hold, believe that.., πότερα νομίζεις δυστυχεῖν ἐμέ; S.OC 800, cf. OT 549, X.HG3.4.11;θεὸν νομίζουσι εἶναι τὸ πῦρ Hdt.3.16
: c. [tense] fut. inf., expect that.., S.OT 551: [tense] aor. inf. is sts. found in codd. referring to [tense] fut., ( κρατήσειν in same phrase, Aen.Tact.2.3), cf. Th.3.24, Lys.13.6; in S. Aj. 1082 the [tense] aor. inf. may be gnomic.5 c. part.,νομίσωμεν ἐκγενησόμενον Th.7.68
;νόμιζε.. ἄνδρα ἀγαθὸν ἀποκτείνων X.An.6.6.24
;νόμιζε ταῦτα δεδογμένα Pl.R. 450a
, cf. D.14.9 (s.v.l.).6 with ὡς, Th.3.88.7 [voice] Pass., with gen. of the person in possession, τοῦ θεῶν νομίζεται; whose sanctuary is it held to be? S.OC38; οὐ τοῦ κρατοῦντος ἡ πόλις ν.; Id.Ant. 738.8 abs., νομίζοντα λέγειν to speak with full belief, Pl.Phdr. 257d (nisi leg. ὀνειδίζοντα). -
117 παρά
πᾰρά [pron. full] [ρᾰ], [dialect] Ep. and Lyr. also [full] παραί: shortd. [full] πάρ, in Hom., Lyr. (but rarely in Trag., in lyr. passages, A.Supp. 553, S.Tr. 636), and in all dial ects exc. [dialect] Att., GDI5434.8 ([place name] Paros), IG5(2).3.14 (Tegea, iv B. C.), Inscr.Magn.26.28 (Thess.), etc.:—Prep. c. gen., dat., and acc., prop.A beside: hence,A WITH GEN. prop. denoting motion from the side of, from beside, from:I of Place,πὰρ νηῶν ἔλθωμεν Il.13.744
;παρὰ ναῦφιν ἐλευσόμεθ' 12.225
, etc.;παρ' Ὠκεανοῖο ῥοάων.. ἐπερχομένη Od.22.197
;πὰρ νηῶν ἀπώσεται Il.8.533
, etc.;δῶρα π. νηὸς ἐνεικέμεν 19.194
;φάσγανον ὀξὺ ἐρυσσάμενος π. μηροῦ 1.190
, cf. 21.173;σπασσάμενος.. ἄορ παχέος π. μηροῦ 16.473
; πλευρὰ παρ' ἀσπίδος ἐξεφαάνθη was exposed beside the shield, 4.468, cf. A.Th. 624.II commonly of Persons,1 with Verbs of going or coming, bringing, etc.,ἦλθε.. πὰρ Διός Il.2.787
;παρ' Αἰήταο πλέουσα Od.12.70
, etc.;ἀγγελίη ἥκει π. βασιλέος Hdt.8.140
.ά; αὐτομολήσαντες π. βασιλέως X.An.1.7.13
;ἐξεληλυθὼς παρ' Ἀριστάρχου D.21.117
; ὁ π. τινὸς ἥκων his messenger, X.Cyr.4.5.53; soοἱ π. τινός Th.7.10
, Ev.Marc.3.21, etc.;ὅστις ἀφικνεῖτο τῶν π. βασιλέως πρὸς αὐτόν X.An.1.1.5
, etc.; τεύχεα καλὰ φέρουσα παρ' Ἡφαίστοιο from his workshop, Il.18.137, cf. 617, etc.;ἀπαγγέλλειν τι π. τινός X.An.2.1.20
;σὺ δὲ οἰμώζειν αὐτοῖς παρ' ἐμοῦ λέγε Luc.DMort.1.2
.2 issuing from a person, γίγνεσθαι π. τινός to be born from, Pl.Smp. 179b; λόγος (sc. ἐστί) π. Ἀθηναίων c. acc. et inf., Hdt.8.55: freq. following a Noun, δόξα ἡ π. τῶν ἀνθρώπων glory from (given by) men, Pl.Phdr. 232a; ἡ π. τινὸς εὔνοια the favour from, i. e. of, any one, X.Mem.2.2.12; τὸ παρ' ἐμοῦ ἀδίκημα done by me, Id.Cyr.5.5.13; τὰ π. τινός all that issues from any one, as commands, commissions, Id.An.2.3.4, etc.; or promises, gifts, presents, Id.Mem.3.11.13; τὰ παρ' ἐμοῦ my opinions, Pl.Smp. 219a; παρ' ἑωυτοῦ διδούς giving from oneself, i. e. from one's own means, Hdt. 2.129, 8.5;παρ' ἑαυτοῦ προσετίθει X.HG6.1.3
; νόμον θὲς παρ' ἐμοῦ by my advice, Pl.Prt. 322d; αὐτοὶ παρ' αὑτῶν of themselves, Id.Tht. 150d, cf. Phdr. 235c.3 with Verbs of receiving, obtaining, and the like ,τυχεῖν τινος π. τινός Od.6.290
, 15.158;πὰρ δ' ἄρα μιν Ταφίων πρίατο 14.452
;ἀρέομαι πὰρ μὲν Σαλαμῖνος Ἀθαναίων χάριν Pi.P.1.76
;εὑρέσθαι τι π. τῶν θεῶν Isoc.9.14
, cf. IG12.40.10; δέχεσθαι, λαμβάνειν, ἁρπάζειν π. τινός, Th.1.20, X.Oec.9.11, Hes.Th. 914; ἀντιάσαι, αἰτήσασθαι π. τινός, S.El. 870 (lyr.), X.HG3.1.4;ἀξιοῖ π. τοῦ ἰατροῦ φάρμακον πιὼν ἐξεμέσαι τὸ νόσημα Pl.R. 406d
;κόσμος τοῖς πράξασι γίγνεται π. τῶν ἀκουσάντων Id.Mx. 236e
: without Verb,ὁ καρπὸς ὁ π. τῶν δημάρχων IG12.76.27
: with Verbs of learning, etc.,μεμαθηκέναι π. τινῶν Hdt.2.104
, etc.4 with [voice] Pass. Verbs,πὰρ Διὸς.. μῆνις ἐτύχθη Il.15.122
;π. θεῶν ἡ τοιαύτη μανία δίδοται Pl.Phdr. 245c
, etc.; τὰ π. τῶν θεῶν σημαινόμενα, συμβουλευόμενα, X.Cyr.1.6.2; τὰ π. τινὸς λεγόμενα ib.6.1.42; τὰ π. τῆς τύχης δωρηθέντα the presents of.., Isoc.4.26;με π. σοῦ σοφίας πληρωθήσεσθαι Pl.Smp. 175e
.III rarely for παρά c. dat., by, near,πὰρ ποδός Pi.P.10.62
, 3.60; παρὰ δὲ κυανέων πελαγέων dub. l. in S.Ant. 966 (lyr.);τὸν Ῥειτὸν τὸν παρὰ τοῦ ἄστεως IG12.81.5
; πολλοὶ παρ' ἀμφοτέρων ἔπιπτον, = ἀμφοτέρωθεν, D.S.19.42.B WITH DAT. denoting rest by the side of any person or thing, answering the question where?I of Places, κατ' ἂρ ἕζετ'.. πὰρ πυρί, ἔκειτο π. σηκῷ, Od.7.154, 9.319;νέμονται π. πέτρῃ 13.408
;ἑσταότες παρ ὄχεσφιν Il.8.565
; πὰρ ποσὶ μαρναμένων ἐκυλίνδετο at their feet, 14.411, etc.; π. θύρῃσι at the door, 7.346;π. ῥηγμῖνι θαλάσσης 2.773
;δεῖπνον.. εἵλοντο παρ' ὄχθῃσιν ποταμοῖο Od.6.97
, cf. Il.4.475, 20.53, etc.;κεῖσθαι παρ' Ἅιδῃ S.OT 972
; παρ' οἴνῳ over wine, ib. 780, etc.II of persons, beside,πὰρ δὲ οἷ αὐτῷ εἷσε Θεοκλύμενον Od.15.285
;κεῖτο παρὰ μνηστῇ ἀλόχῳ Il.9.556
, cf. 6.246, etc.;παρ' ἀνδράσιν εὐνάζεσθαι Od.5.119
;δαίνυσθαι π. τινί 8.243
; πὰρ δέ οἱ ἑστήκει stood by him, Il.4.367.2 at one's house or place, with one,μένειν π. τισί 9.427
;θητευέμεν ἄλλῳ, ἀνδρὶ παρ' ἀκλήρῳ Od.11.490
;φιλέεσθαι π. τινί Il.13.627
; παρ' ἑωυτοῖσι at their own house, Hdt.1.105, cf. 86;παιδευθῆναι π. τινί X.Cyr.1.2.15
;καταλύειν π. τινί D.18.82
(butπαρά τινα καταλῦσαι Th.1.136
), etc.: hence οἱ παρ' ἐμοί those of my household, X.Mem.2.7.4, etc.; τὰ παρ' ἐμοί life with me, Id.An. 1.7.4; οἱ παρ' ἡμῖν ἄνθρωποι our people, Pl.Phd. 64b; ἡ παρ' ἡμῖν πολιτεία, ὁ παρ' ὑμῖν δῆμος, D.15.19; ὁ παρ' αὑτῷ βίοτος one's own life, S.OT 612;τὸ παρ' ἡμῖν πῦρ Pl.Phlb. 29f
; ;τὸ παρ' ἡμῖν σῶμα Pl.Phlb. 29f
; also, in one's hands,τὰ π. τοῖς Ἑλληνοταμίαις ὄντα IG12.91.6
;ἔχειν παρ' ἑωυτῷ Hdt. 1.130
, etc.; οὔπω παρ' ἐμοὶ τότ' ἦν λέγειν I had no right to speak then, Men.Epit.98.3 before, in the presence of,ἤειδε π. μνηστῆρσιν Od. 1.154
; before a judge,δίκας γίγνεσθαι π. τῷ πολεμάρχῳ IG12.16.9
;π. Δαρείῳ κριτῇ Hdt.3.160
;π. τῷ βασιλέϊ Id.4.65
;παρὰ δικασταῖς Th. 1.73
;εἰς κρίσιν καθιστάναι τινὰ π. τισί D.18.13
: hence παρ' ἐμοί in my judgement, Hdt.1.32, cf. S.Tr. 589, E.Heracl. 881, 1 Ep.Cor.3.19; π. τούτῳ μέγα δυνήσεται with him, Pl.Grg. 510e.4 in quoting authors, παρ' Ἐφόρῳ, παρ' Αἰσχίνῃ, π. Θουκυδίδῃ, in Ephorus, etc., Plb. 9.2.4, D.H.Comp.9,18.III Arc., = π. c. gen., from,καθὰ εἶχον τὰς ἰντολὰς π. τᾷ ἰδίᾳ πόλι SIG559.9
(Megalop., iii B. C.), cf. 558.10 (Ithaca, iii B. C.).C WITH ACCUS. in three main senses,I beside, near, by,II along,III past, beyond.I beside, near, by:1 with Verbs of coming, going, etc., to the side of, to,ἴτην π. νῆας Il.1.347
, cf. 8.220, etc.;βῆ.. π. θῖνα 1.34
, cf. 327, etc.; τρέψας πὰρ ποταμόν to the side of.., 21.603, cf. 3.187: more freq. of persons, εἶμι παρ' Ἥφαιστον to the chamber of H., 18.143, cf. Od.1.285, etc.;ἐσιόντες π. τοὺς φίλους Th.2.51
, etc.;φοιτᾶν π. τὸν Σωκράτη Pl.Phd. 59d
; πέμπειν ἀγγέλους, πρέσβεις π. τινά, Hdt. 1.141, Th.1.58, etc.;ἄγειν π. τινά Hdt.1.86
;καταφυγὴ π. φίλων τινάς Th.2.17
.2 with Verbs of rest, beside, near, by, sts. with ref. to past motion (expressed in such phrases asἧσο παρ' αὐτὸν ἰοῦσα Il.3.406
, cf. 11.577), , cf. 13.372; κεῖται ποταμοῖο παρ' ὄχθας lies stretched beside.., Il.4.487, cf. 12.381; παρ' ἔμ' ἵστασο come and stand by me, 11.314, cf. 592, 20.49, etc.;π. πυθμέν' ἐλαίης θῆκαν Od.13.122
;καταθέτω π. τὰ ἴκρια IG12.94.28
; κοιμήσαντο π. πρυμνήσια they lay down by.., Od.12.32, cf. 3.460;ὁ παρ' ἐμὲ καθήμενος Pl.Euthd. 271b
, cf. Phd. 89b; ἐκάθητο π. τὴν πύλην, π. τὴν ὁδόν, LXX Ge.19.1, Ev.Marc. 10.46;παρ' αὐτὸν τὸν καλέσαντα κατακείμενος δειπνῆσαι Thphr.Char. 21.2
, cf. Pl.Smp. 175c;ἐκαθέζετο π. τὸν Λύσιν Id.Ly. 211a
, cf. R. 328c;στὰς παρ' αὐτόν Id.Phd. 116c
;τέμενος νεμόμεσθα.. παρ' ὄχθας Il.12.313
, cf. 6.34, IG12.943.45;τοῦ Εὐρίπου, παρ' ὃν ᾤκει Aeschin.3.90
;κατελείφθη π. τὸν νηόν Hdt.4.87
;τὴν παρ' ἐμὲ ἐοῦσαν δύναμιν Id.8.140
.ά (v.l. ἐμοί); εἶπεν αὐτῷ μένειν παρ' ἑαυτόν X.Cyr.1.4.18
, cf. An.1.9.31, Ar.Fr. 451, Is.8.16, Alex.248, Demetr.Com. Nov.1.5, IG22.654.23 (iii B. C.), Plb.3.26.1, 11.14.3, 28.14.3;ἡ π. θάλασσαν Μακεδονία Th.2.99
, cf. S.El. 184 (lyr.), Tr. 636 (lyr.);Καρβασυανδῆς π. Καῦνον IG12.204.52
;τὸ κουρεῖον τὸ π. τοὺς Ἑρμᾶς Lys.23.3
, cf. And.1.62, Is.6.20, 8.35, Aeschin. 1.182, 3.88, Lycurg.112; (1).109 iii 146 (Epid.); παρ' ὄμμα before one's eyes, E.Supp. 484; π. πόδας on the spot, Phld.Ir.p.78 W., Rh.2.2 S.; immediately thereafter, Plb.1.7.5, 1.8.2, al.b [dialect] Dor., [dialect] Boeot., and Thess., = supr. B. 11.2, at the house of.., with a person, IG7.3171.7 (Orchom. [dialect] Boeot.), GDI 1717 (Delph.); παρ' ἁμὲ πολυτίματος [ὁ σῖτος] Ar.Ach. 759 (Megar.);τοῖς κατοικέντεσσι πὰρ ἀμμέ IG9(2).517.18
(Larissa, iii B. C.); τοῖ πὰρ ἀμμὲ πολιτεύματος ib.13;πεπολιτευκὼρ πὰρ ἁμέ Schwyzer 425.5
(Elis, iii/ii B. C.): so in [dialect] Att., θέμενος π. γυναῖκας depositing with.., Pl. R. 465c.3 with Verbs of striking, wounding, etc.,βάλε στῆθος π. μαζόν Il.4.480
, etc.;τὸν δ' ἕτερον.. κληῗδα παρ' ὦμον πλῆξε 5.146
;τύψε κατὰ κληῗδα παρ' αὐχένα 21.117
, cf. 4.525, 8.325, etc.; , cf. 17.310; δησάμενος τελαμῶνι π. σφυρόν ib. 290.4 with Verbs of placing, examining, etc., side by side with..,ὁ ἔλεγχος π. τὸν ἔλεγχον παραβαλλόμενος Pl.Grg. 475e
, cf. Hp.Mi. 369c, Smp. 214c, R. 348a; ;ἄλλα παρ' ἄλλατιθέμενα.. τῶν χρωμάτων Arist.Mete. 375a24
.b Geom., παραβάλλειν π. apply an area to (i. e. along) a finite straight line, Euc.1.44, Archim.Aequil.2.1;π. τὴν δοθεῖσαν αὐτοῦ γραμμὴν παρατείναντα Pl. Men. 87a
; ἡ [εὐθεῖα] παρ' ἣν δύνανται αἱ καταγόμεναι τεταγμένως the line to which are applied the squares of the or dinates, etc., Apollon. Perg.Con.1.11: hence,c Arith., παραβάλλειν τι π. τι divide by.. (v.παραβάλλω A.
VII. 2);μερίζω τι π. τι Dioph.4.33
; ἐπὶ γ π. ί multiply by 3 and divide by 10, PLond.5.1718.2 (vi A. D.).5 Geom., parallel to.., Democr.155, Arist. Top. 158b31, Archim.Sph. Cyl.1.12, al.6 metaph. in Gramm., like, as a parody of.., π. τὸ Σοφόκλειον, π. τὰ ἐν Τεύκρῳ Σοφοκλέους, Sch.Ar.Av. 1240, Nu. 584.b Gramm., of words which differ as compared with other words, π. τὸ τοῦ ἔρωτος ὄνομα σμικρὸν παρηγμένον ἐστίν.. [τὸ ἥρως] Pl.Cra. 398d, cf. 399a, Lg. 654a: hence, derived from.., π. τὸ ἔδαφος, δάπεδον, A.D. Pron.31.16; π. τὸ δρῶ δρᾶμα Sch.A.R.2.624;σύγκειται [τὸ αὐθέντης] π. τὸ εἷναι.. καὶ π. τὸ αὐτός Phryn.PSp.24
B.7 generally, of Comparison, alongside of, compared with, usu. implying superiority,δοκέοντες π. ταῦτα οὐδ' ἂν τοὺς σοφωτάτους ἀνθρώπων Αἰγυπτίους οὐδὲν ἐπεξευρεῖν Hdt.2.160
, cf. 7.20, 103;ἡλίου ἐκλείψεις αἳ πυκνότεραι π. τὰ ἐκ τοῦ πρὶν χρόνου μνημονευόμενα ξυνέβησαν Th.1.23
, cf. 4.6;τῶν ἁπάντων ἀπερίοπτοί εἰσι π. τὸ νικᾶν Id.1.41
;π. τὰ ἄλλα ζῷα ὥσπερ θεοὶ ἄνθρωποι βιοτεύουσι X.Mem.1.4.14
;φαίνεται π. τὸ ἀλγεινὸν ἡδὺ καὶ π. τὸ ἡδὺ ἀλγεινὸν ἡ ἡσυχία Pl.R. 584a
, cf. Phdr. 236d, La. 183c, al.;εὐδαίμων μᾶλλον π. πάντας BCH26.332
([place name] Halae);προετέρει π. πάντας PSI 4.422.34
(iii B. C.): sts. implying inferiority or defect, ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ' ἀγγέλους a little lower than the angels, LXX Ps. 8.6; μιᾷ ἡμέρᾳ ὑστεροῦσι π. τὸν ἥλιον lag one day behind the sun, Gem.8.19; so perh. παρ' αὐτόν, ὑπὲρ αὐτόν (has passed the ball?) short of him, beyond him, Antiph.234; μέγα τοι ἡμέρα παρ' ἡμέραν γιγνομένη γνώμην ἐξ ὀργῆς μεταστῆσαι one day compared with another is important.., a day's delay makes a difference, Antipho 5.72; τί γὰρ παρ' ἦμαρ ἡμέρα τέρπειν ἔχει προσθεῖσα κἀναθεῖσα τοῦ γε κατθανεῖν; what joy has one day compared with another to offer, since it only brings us nearer to, or farther from, death (which is neither good nor evil)? S.Aj. 475; ὃς μὲν κρίνει (prefers) ἡμέραν παρ' ἡμέραν, ὃς δὲ κρίνει (approves)πᾶσαν ἡμέραν Ep.Rom.14.5
.8 with Verbs of estimating, to set at so and so much, hence π. = equivalent to.., ταρβῶ μὴ.. θῆται παρ' οὐδὲν τὰς ἐμὰς ἐπιστολάς set at nought, E.IT 732, cf. A. Ag. 229 (lyr.);παρ' οὐδὲν ἄγειν S.Ant.35
; π. μικρὸν ἡγεῖσθαι or ποιεῖσθαί τι hold of small account, Isoc.5.79, D.61.51;παρ' ὀλίγον ποιεῖσθαί τινα X.An.6.6.11
; so with εἶναι, etc., παρ' οὐδέν ἐστι are as nothing, S.OT 983, cf. Ant. 466; ;οὐ π. μέγα ἔσεσθαι τὸ πταῖσμα Arr.An.1.18.6
; so perh. π. σμικρὰ κεχώρηκε have turned out of little account, have amounted to little, Hdt.1.120.b in Accountancy, without a verb, π. τὴν καταλλαγήν on account of κ., PHib.1.100.4 (iii B. C.).9 of correspondence, ὀφείλειν στατῆρα π. στατῆρα stater for stater (one to each of two creditors), BCH50.214 (Thasos, v B. C.);πληγὴν π. πληγὴν ἑκάτερον Ar.Ra. 643
; συνεῖναι ἑκατέρῳ ἡμέραν παρ' ἡμέραν stayed day for day with each, D.59.46; hence of alternation, ποιεῖσθαι ἁγνείας καὶ θυσίας δύο π. δύο, of four priests acting two and two alternately, BGU1198.12 (i B. C.); τοῦ καθημερινοῦ ἢ μίαν π. μίαν (sc. ἡμέραν) [πυρετοῦ] quotidian or tertian fever, ib.956.3 (iii A. D.): sts. without doubling of the Noun, παρ' ἡμέρην, opp. καθ' ἡμέρην, tertian, opp. quotidian, Hp.Aph.1.12; καθ' ἡμέραν, παρ' ἡμέραν, π. δύο, π. τρεῖς every day, every second day, every third (fourth) day, Arr.Epict.2.18.13; π. μίαν every second day, Plb.3.110.4; παρ' ἐνιαυτόν every second year, Plu.Cleom.15; παρ' ἔτος year and year about, Arist.GA 757a7; every second year, Paus.8.15.2; π. μέρος by turns (v. μέρος II. 2);ὁ ἀνὰ μέρος παρ' ἓξ μῆνας ὑπὲρ γῆν τε καὶ ὑπὸ γῆν γινόμενος Ἄδωνις Corn. ND28
; π. μῆνα τρίτον every third month, Arist.HA 582b4, cf. Plu.2.942e; but π. τρία [ἔτεα] prob. every fourth year, IG5(2).422 ([place name] Phigalea), cf. Arr.Epict. l.c.; ἕνα παρ' ἕνα παραλειπτέον every second one, Nicom.Ar.1.18; ἕνα π. δύο ([etym.] τρεῖς) every third (fourth) one, ibid.; παρὰ δ' ἄλλαν ἄλλα μοῖρα διώκει now one now another, E.Heracl. 611.10 precisely at the moment of, παρ' αὐτὰ τἀδικήματα flagrante delicto, D.18.13, 21.26;ἀποδώσω π. τὸν εὔθυνον τὸ καθῆκον IG12.188.31
; π. τοιοῦτον καιρόν, π. τὰς χρείας, D.20.41,46; π. τὰ δεινά in the midst of danger, Plu.Ant.63;π. τὴν πρώτην γένεσιν Jul.Or.1.10b
; π. τὴν πρώτην (sc. ἐπίθεσιν) at the first attack, Hld.9.2;π. γε τὴν πρώτην ὁρμήν Ael.NA14.10
.b distributively, whether of Time, π. τὰ ἑβδομήκοντα ἔτεα in each complete period of seventy years, Hdt.1.32;ἐν ταῖς ὁδοιπορίαις π. στάδια διακόσια.. τοῖς ἑκατὸν σταδίοις διήνεγκαν ἀλλήλων X.Oec.20.18
; πὰρ Ϝέτος each year, every year, Tab.Heracl. 1.101;π. τὸν ἐνιαυτὸν ἕκαστον IG12(7).5.14
([place name] Amorgos); παρ' ἆμάρ τε καὶ νύκτα day and night, B.Fr.7; or more generally, πὰρ τὰν ἐλαίαν in respect of each olive plant, Tab.Heracl.1.122; παρ' ἡμέραν αἱ ἀμίαι πολὺ ἐπιδήλως αὐξάνονται from day to day, per day, Arist.HA 571a21;τὸ παρ' ἑκάστην βάσιν γινόμενον μικρὸν πολὺ γίνεται π. πολλάς Id.Pr. 881b26
;ἡ παρ' ἡμέραν χάρις D.8.70
;τὸ παρ' ἑκάστην ἡμέραν ἡδύ Pl. Lg. 705a
.c παρ' ἆμαρ on (this) day, to-day, τὸ μὲν πὰρ ἆμαρ, τὸ δέ .. to-day and to-morrow, Pi.P.11.63; but παρ' ἦμαρ to-morrow, S. OC 1455 (lyr.).d throughout a period of time,π. τὴν ζόην Hdt. 7.46
;π. τὸν βίον ἅπαντα Pl.Lg. 733a
;π. πάντα τὸν χρόνον D.18.10
; also more loosely, during, π. τὴν πόσιν while they were drinking, Hdt.2.121.δ; π. τὸν πότον Aeschin.2.156
;π. τὴν κύλικα Plu.Ant.24
; π. δεῖπνον or π. τὸ δεῖπνον, Id.2.737a,674f.II along,ὄνος παρ' ἄρουραν ἰών Il.11.558
;βῆ δὲ θέειν π. τεῖχος 12.352
;π. ῥόον Ὠκεανοῖο ᾔομεν Od. 11.21
;ἔπλεον π. τὴν ἤπειρον Hdt.7.193
;π. πᾶσαν τὴν ὁδόν Isoc.4.148
; ὀρθὴν παρ' οἶμον.. τύμβον κατόψει straight along the road, E.Alc. 835;παρ' ὅλην τὴν φάραγγα Plb.10.30.3
; παρ' αὐτὴν τὴν χαράδραν παραπορευομένων ib.9; for παραβάλλειν π., v. supr. c. 1.4b.2 strictly according to, without deviating from,εἶμι π. στάθμην ὀρθὴν ὁδόν Thgn. 945
, cf. S.Fr.474.5; ὠμοί τε δούλοις πάντα καὶ π. στάθμην, i.e. too strict, A.Ag. 1045; π. τὸν λόγον ὃν ἀποφέρουσιν.. ἐπιδείξω I will prove to you strictly according to the accounts which they themselves submit, D.27.34.III past, beyond,παρὰ σκοπιὴν καὶ ἐρινεὸν ἠνεμόεντα.. ἐσσεύοντο Il.22.145
, cf. Od.3.172, 24.12;βῆ δὲ π. Κρουνούς h.Ap. 425
; π. τὴν Βαβυλῶνα παριέναι pass by Babylon, X.Cyr.5.2.29; παρ' αὐτὴν τὴν χύτραν ἄκραν ὁρῶντες looking over the edge of.., Ar.Av. 390.2 metaph., over and above, in addition to,οὐκ ἔστι π. ταῦτ' ἄλλα Id.Nu. 698
;π. ταῦτα πάντα ἕτερόν τι Pl.Phd. 74a
, cf.R. 337d, D.18.139, X.HG 1.5.5; ἑκὼν ἐπόνει π. τοὺς ἄλλους more than the others, Id.Ages.5.3, cf. Mem.4.4.1, Oec.20.16;ἃ τῷ ῥαψῳδῷ προσήκει καὶ σκοπεῖσθαι καὶ διακρίνειν π. τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους Pl. Ion 539e
.3 metaph., in excess over, πὰρ δύναμιν beyond one's strength, Il.13.787, cf. Th.1.70, Hyp.Lyc.16, Arist.Rh.Al. 1423b29;π. τὴν δ. Id.Po. 1451b38
.4 metaph., in transgression or violation of,π. μοῖραν Od.14.509
;π. μοῖραν Δίος Alc.Supp. 14.10
; παρ' αἶσαν, παρὰ δίκαν, Pi.P.8.13, O.2.16, etc.;π. τὸ δίκαιον Th.5.90
, etc.; π. τὰς σπονδάς, τὸν νόμον, Id.1.67, X.HG1.7.14;π. φύσιν Th.6.17
, cf. Pl.Lg. 747b; π. τὴν στήλην prob. in IG12.45.20; π. καιρόν out of season, Pi.O.8.24, etc.; π. γνώμαν ib.12.10, cf. A.Supp. 454; π. δόξαν, π. τὸ δοκοῦν ἡμῖν, π. λόγον, Th.3.93, 1.84, Plb.2.38.5; παρ' ἐλπίδα or ἐλπίδας, A.Ag. 899, S.Ant. 392, etc.; πὰρ μέλος out of tune, Pi.N.7.69;π. τὴν ἀξίαν Th.7.77
, etc.; π. τὸ εἰωθός, τὸ καθεστηκός, Id.4.17, 1.98.5 π. τοσοῦτον ἦλθε κινδύνου, = παρῆλθε τοσοῦτον κινδύνου, passed over so much ground within the sphere of danger, i.e. incurred such imminent peril, Id.3.49, cf. 7.2; in such phrases the tmesis was forgotten, and the acc. came to be governed by παρά, which thus came to mean 'by such and such a margin', ' with so much to spare', ἐνίκησαν π. πολύ, ἡσσηθέντες π. πολύ, Id.1.29, 2.89, cf. Pl. Ap. 36a; παρὰ δ' ὀλίγον ἀπέφυγες only just, E.IT 870 (lyr.); ; δεινότατον π. πολύ by far, Ar.Pl. 445; παρ' ὅσον quatenus, Luc.Nec.17, etc.; π. δύο ψήφους ἀπέφυγε by two votes, Hyp.Eux.28, cf. D.23.205;π. τέτταρας ψήφους μετέσχε τῆς πόλεως Is.3.37
; π. τοσοῦτον ἐγένετο αὐτῷ μὴ περιπεσεῖν by so much (= little) he missed falling in with.., Th.8.33; π. πέντε ναῦς πλέον ἀνδρὶ ἑκάστῳ ἢ τρεῖς ὀβολοὶ ὡμολογήθησαν ib.29; οὐ π. μικρὸν ἐποίησαν they made no little difference, Isoc.4.59.b in phrases like π. τοσοῦτον ἦλθε κινδύνου, τοσοῦτον was sts. understood of the interval from danger, etc., and παρά came to mean 'by so much short of' (τὸ π. μικρὸν ὥσπερ οὐδὲν ἀπέχειν δοκεῖ Arist.Ph. 197a29
), within such and such a distance of, so near to, τὴν Ἠϊόνα π. νύκτα ἐγένετο (sc. αὐτῷ) λαβεῖν he was within one night of taking E., Th.4.106; π. μικρὸν ἦλθον ἀποθανεῖν I came within a little of.., Isoc. 19.22, cf. Plb.1.43.7, Plu. Caes. 39; παρ' ἐλάχιστον ἦλθε.. ἀφελέσθαι was within an ace of taking away, Th.8.76; παρ' οὐδὲν μὲν ἦλθον ἀποκτεῖναι (were within a mere nothing, within an ace of killing him),ἐξεκήρυξαν δ' ἐκ πόλεως Aeschin. 3.258
, cf. Plu.Pyrrh. 14, Alex.62; π. τοσοῦτον ἦλθε διαφυγεῖν so near he came to escaping, Luc.Cat.4; ;παρ' οὐδὲν ἐλθόντες τοῦ ἀποβαλεῖν Plb.1.45.14
, cf. 2.55.4, D.S.17.42: hence without ἐγένετο or ἐλθεῖν, π. μίαν μονάδα (less) by one, i.e. less one, Nicom.Ar.1.8; τεσσαράκοντα π. μίαν, = 39, 2 Ep.Cor.11.24; παρ' ἕνα τοσοῦτοι the same number less one, Plu. Publ.9; σύ μοι παρ' ἕνα ἥκεις ἄγων you have brought me one too few, Luc.Cat.4;δύναται π. δύο συλλαβὰς εἶναι τὸ καταληκτόν Heph.4.2
; τὰ ὁλοκόττινα ηὑρέθησαν π. ἑπτὰ κεράτια seven carats short, PMasp.70.2 (vi A. D.); πάντες παρ' ἕνα, πάντες παρ' ὀλίγους, all save one (a few), Plu.Cat.Mi.20, Ant.5;ἔτη δύο π. ἡμέρας δύο IG5(1).801
([place name] Laconia); of one Μάρκος, θηρίον εἶ π. γράμμα you are a bear ([etym.] ἄρκος) all but a letter, AP11.231 (Ammian.); ὡς π. τι καὶ τὰς ὄψεις ἀφανίσαι so that he all but (lit. less something) lost his sight, Vett.Val.228.6; π. τι βυθίζεσθαι v.l. in Ev.Luc.5.7; τὸ π. τοῦτο the figure less that, i.e. the remainder or difference, PTeb.99.10 (ii B. C.), cf. POxy.264.4 (i A. D.), PAmh.2.148.5 (v A. D.); hence of any difference whether of excess or defect, οὐδὲν π. τοῦτο ποιούμενοι τοὺς.. Λευκανούς τε καὶ τοὺς.. Σαυνίτας making no difference between.., Str.6.1.3, cf. 14.5.11, Plu.2.24c.6 hence of the margin by which anything increases or decreases, and so of the cause according to which anything comes into existence or varies,τὸ εὖ π. μικρὸν διὰ πολλῶν ἀριθμῶν γίνεται Polyclit.2
(cf. μικρός III. 5 c); διαφέρει π. τὰς τῶν παθημάτων ἐναντιώσεις according to.., Arist.HA 486b5;μεταπίπτει π. τὰ κλίματα Gem. 5.29
, cf. 11.5, al.; π. τὰ πράγματα cj. in Apollod.Car.11.7 more generally of the margin by which an event occurs, i.e. of the necessary and sufficient cause or motive (τὸ μὴ π. τοῦτο γίνεσθαι τότε λέγομεν, ὅταν ἀναιρεθέντος τούτου μηδὲν ἧττον περαίνηται ὁ συλλογισμός Arist.APr. 65b6
, cf. 48a24, al.), κεινὰν π. δίαιταν just for the sake of unsatisfying food, Pi.O.2.65; ἕκαστος οὐ π. τὴν ἑαυτοῦ ἀμέλειαν οἴεται βλάψειν each thinks that his own negligence will not suffice to cause injury, Th.1.141, cf. Isoc.3.48; π. τὴν αὑτοῦ ἁμαρτίαν all through his own fault, Antipho 3.4.5, cf. Isoc.6.52, D.4.11, 18.232; πολλὰ.. ἐστιν αἴτια τούτων, καὶ οὐ παρ' ἓν οὐδὲ δύ' εἰς τοῦτο τὰ πράγματ' ἀφῖκται not from one or two causes only, Id.9.2; οὐ π. τοῦτο οὐκ ἔστι it does not follow that it is not.., 1 Ep.Cor.12.15; π. τὸ τὴν ἀρίθμησιν ποιήσασθαι ἐξ ἑτοίμου τοὺς ἐργώνας οὐκ ὀλίγα χρήματα περιεποίησε τῇ πόλει by the simple fact of prompt payment, IPE12.32B35 (Olbia, iii B. C.); , cf. Plb.3.103.2, 18.28.6, al.; οὐδεὶς παρ' ἑαυτόν ἐστι βασιλεύς thanks to himself alone, Aristeas 224;παρ' αὑτὸν ἀτυχεῖ Arr.Epict.3.24.2
, cf. Phld.Rh.2.16 S.;παρ' ἡμᾶς ἡ τῶν ἀγαθῶν ἀπόστασις Hierocl. in CA25p.477M.
; εἶναι π. τοῦτο σωτηρίαν τε πόλει καὶ τοὐναντίον, i.e. on this depends.., Pl.Lg. 715d, cf. X.Eq.Mag.1.5, D.C.Fr.36.5;π. μίαν ἡμέραν καὶ ἓν πρᾶγμα καὶ ἀπόλλυται προκοπὴ καὶ σῴζεται Epict.Ench.51.2
; π. τὸ Ἕλληνά με εἶναι just because I am a Greek, UPZ7.13 (ii B. C.);π. τὸ ἀγαπᾶν αὐτὸν αὐτήν LXX Ge.29.20
, cf. Ex.14.11; later more loosely, because of.., Phld.Rh.1.158 S., Gem.6.24, etc.; οὐδὲν π. σὲ γέγονε it is no fault of yours, PRyl.243.6 (ii A. D.), cf. POxy.1420.7 (ii A. D.).8 of a limit of possibility,εἴπερ ἐνεδέχετο π. τοὺς παρόντας καιρούς D.18.239
; πεῖσαι τό γε παρ' αὑτόν to persuade (the judges) so far as in you lies, Arr.Epict.2.2.20; οἴμωζε παρ' ἐμέ as far as I am concerned, for all I care, Ar.Av. 846.D POSITION: παρά may follow its Subst. in all three cases, but then becomes by anastrophe πάρα: when the ult. is elided, the practice varies,τῇσι παρ' Il.18.400
; but Ἡφαίστοιο πάρ' ib. 191.F πάρα (with anastrophe) stands for πάρεστι and πάρεισι, Il.1.174, Hes.Op. 454, A.Pers. 167, Hdt.1.42, al., S.El. 285, Ar.Ach. 862, etc.G IN COMPOS.,I alongside of, beside, of rest, παράκειμαι, παράλληλοι, παρέζομαι, πάρειμι (εἰμί), παρίστημι; of motion, παραπλέω, πάρειμι ([etym.] εἶμι).II to the side of, to, παραδίδωμι, παρέχω.IV metaph.,2 of comparison, as in παραβάλλω, παρατίθημι.3 of alteration or change, as in παραλλάσσω, παραπείθω, παραπλάσσω, παρατεκταίνω, παραυδάω, παράφημι.4 of a side-issue, παραπόλλυμι. (Cogn. with Goth. faúr 'along', Lat. por-.) -
118 παραβάλλω
A throw beside or by, throw to one, as fodder to horses,παρὰ δέ σφισι βάλλετ' ἐδωδήν Il.8.504
, cf. 5.369;πὰρ δ' ἔβαλον ζειάς Od.4.41
;π. [τοῖς ἵπποις] ἀμβροσίαν Pl.Phdr. 247e
;π. τοὺς ἀνθρώπους τοῖς ὄχλοις Plb.38.17.2
; πυρὶ φρύγανα π. add fuel to the flame, Arr.Epict.2.18.5, cf. 2.18.12:— [voice] Pass., παραβληθῆναι [τοῖς θηρίοις] D.C.59.10; τάριχος.. ἀπόνως παραβεβλημένον thrown carelessly before people, Ar.Fr. 333:—[voice] Med., μάζας ἐπὶ κάλαμον παραβαλλόμενοι ordering them to be served up, Pl.R. 372b.3 cast in one's teeth,τινί τι Aeschin.3.189
; object, offer in rejoinder,τῷ πρώτῳ -βληθήσεται τοιοῦτος λόγος Phld.Ir.p.95
W.II expose, παρέβαλέν τ' ἐμὲ παρὰ γένος ἀνόσιον put me in their power, Ar.Av. 333 (lyr.);τῇ τύχῃ.. αὑτὸν π. Philippid.6
(v.l. for προ-) ; ἂν δ' ἀληθινὸν σαυτὸν παραβάλλῃς if you present, show yourself.., Posidipp.26:—freq. in [voice] Med., expose oneself or what is one's own to hazard or danger, αἰὲν ἐμὴν ψυχὴν παραβαλλόμενος πολεμίζειν risking it in war, Il.9.322; π. τὰ τέκνα risk the lives of one's children, Hdt.7.10.θ; παῖδας Th.2.44
; πλείω παραβαλλόμενοι having greater interests at stake, Id.3.65;οὐκ ἴσα π. X.Cyr.2.3.11
: [tense] pf. [voice] Pass. in med. sense, Λακεδαιμονίοις πλεῖστον δὴ παραβεβλημένοι having risked far the most upon them, Th.5.113; also ; venture,πρὸς τὴν θάλατταν ὅταν -βάλωνται Plb.1.37.9
;π. καὶ τολμᾶν Id.18.53.2
: c. dat.,π. τοῖς ὅλοις Id.2.26.6
;τῷ βίῳ IG12(3).1286.22
([place name] Astypalaea): c. inf., venture to do, Plu.Pel.8:—[voice] Pass., παραβεβλημένον τι εἰπεῖν make an unguarded statement, Philostr.VA4.42.b in wagering, deposit one's stake, Plu.Cat.Mi.44.2 [voice] Pass., c. dat., to be given up to, .III set beside or parallel with, Arist.PA 668a17 ([voice] Pass.), cf. Rh. 1419b35; Εὔβοια τῇ ἠπείρῳ παραβεβλημένη lying parallel with, Str.9.1.22: hence,2 compare one with another, Isoc.9.34, etc.;τι παρά τι Pl.Grg. 472c
; π. [ἵππον] ἵππῳ match one against another, X.Eq.9.8:—in [voice] Med., παραβάλλομαί σοι (sc. ὄρνιθι) θρήνους I set my songs against.., E.IT 1094 (lyr.): abs., παραβαλλόμεναι vying with one another, Id.Andr. 289 (lyr.); [ἀφορμὰς] αἷς οὔτε Ἁρμόδιος παραβεβλήσεται Philostr.VA5.34
:—freq. in [voice] Pass.,π. τινί Hdt.4.198
;πρός τι Hp.Art.51
, X.Mem.2.4.5; ; ἀπάτα δ' ἀπάταις παραβαλλομένα one piece of treachery set against another, S.OC 231 (lyr.).3 bring alongside, in [voice] Med., τὴν ἄκατον παραβάλλου bring your boat alongside, heave to, Ar.Eq. 762;ἐφόλκιον Plu.Pomp.73
; alsoπ. τὼ κωπίω Ar.Ra. 269
: abs., παραβαλοῦ ib. 180: metaph., παραβάλλου λοιδορῶν avast with your abuse! Plu.2.711d.IV throw, turn, bend sideways, ὄμμα π. θύννου δίκην cast it askance, A.Fr. 308; ;τὠφθαλμὼ παραβάλλεις Id.Nu. 362
(referred to by Pl.Smp. 221b);π. τὸ ἕτερον οὖς πλάγιον X.Cyn.5.32
; π. τὰ ὦτα apply one's ears to listen, Pl.R. 531a;παραβαλὼν τὴν κεφαλήν Id.Phd. 103a
; Ἡρακλεῖ στόμα π. lend one's mouth to Heracles, i.e. join in his praise, Pi.P.9.87 (v.l. περιβ-) ; π. τοὺς γομφίους lay to one's grinders, Ar. Pax34; π. τὸ θύριον τοῦ λόγου, metaph., put to the door.., close it, Plu.2.94 of.VI in [voice] Med., deceive, betray, Id.1.108, Th.1.133, Alc.Com.30 ([voice] Act. in the same sense, Hsch.; cf. παραβαλλέταιρος).VII Geom., π. παρά .. apply a figure to a finite line,παραλληλόγραμμον π. παρὰ εὐθεῖαν Euc.6.27
, cf. Archim.Aequil.2.1.2 since to apply an area xy to a line of length x is to divide xy by x, π. = divide,τι παρά τι Dioph.5.10
, al.; cf. παρά C. 1.4c.B intr., come near, approach, Pl.Ly. 203b, PPetr.3p.102 (iii B. C.), etc.; enter, Arist.Pol. 1331a34; π. ἀλλήλοις meet one another, Pl.R. 556c; f.l. for περιβάλῃ, ib. 499b; was a pupil ofA.
, Plu.2.846f.II go by sea, cross over,παρέβαλε νηυσὶ ἰθὺ Σκιάθου Hdt.7.179
, cf. Philipp. ap. D.12.16, Arist.Mir. 836a29; of ships,ναῦς Πελοποννησίων ἐς Ἰωνίαν π. Th.3.32
.III come alongside, bring to, ; παραβαλόντες τῇ πεντήρει having come alongside of her, in a sea-fight, Plb.15.2.12, cf. 1.22.9: generally, come to land, of quails, Arist.HA 597b15:—in [voice] Med., put in,πρός τινας Philostr. VA6.16
.IV metaph., direct one's course towards,εἰς ἡδονάς Arist.EN 1153b34
.V Astrol., to be in the same right ascension as, c. dat., Cat.Cod.Astr.1.113, 5(1).188.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > παραβάλλω
-
119 παράδειγμα
A pattern, model: of an architect's model (or perh. plan) of a building, Hdt.5.62, IG22.1668.95, 11(2).161 A43,75,203 B95, al. (Delos, iii B. C.); a sculptor's or painter's model, Pl.Ti. 28c, R. 500e, IG12.374.248, 22.1675.23 (pl.); of the divine exemplars after which earthly things are made,ἐν οὐρανῷ ἴσως π. ἀνάκειται Pl.R. 592b
; of the Platonic ideas, opp. εἰκών, Arist.Metaph. 991a21, 1013a27 (later, copy,Πλάτων τὸν ὁρατὸν κόσμον γεγονέναι π. τοῦ νοητοῦ κόσμου Placit.2.6.4
(v.l. πρὸς π.)).2 precedent, example,παραδείγματα λαβεῖν παρά τινος Pl.Men. 77b
;ἐμὲ π. ποιούμενος Id.Ap. 23b
;παραδείγμασι χρῆσθαι Th.3.10
; π. χρῆσθαί τινι copy one's example, And.4.22;τοῖς γεγενημένοις π. χρῆσθαι Lys.25.23
;π. ἐξοίσετε Din. 1.107
;π. καταλείπεσθαι Lycurg.9
;δοῦναι παραδείγματα Pl.Lg. 876e
; ἐπὶ παραδείγματος by way of example, Aeschin.1.177;παραδείγματος εἵνεκα Lys.22.20
;παραδείγματα ἁμαρτημάτων And.3.32
.b sample, παραδείγματα νεκρῶν ξύλινα samples of mummies made of wood, Hdt. 2.86, cf. PSI5.485 (iii B. C.), PCair.Zen.445.9, 665.2 (iii B. C.).3 lesson, warning, ;τὸ σὸν π. ἔχων S.OT 1193
(lyr.);τοῖς ἄλλοις ἔσται π. ὕβρεως Ar. Th. 670
(anap.);π. καθιστάναι Th.3.40
;ζῶντά τινα τοῖς λοιποῖς π. ποιῆσαι D.19.101
, cf. 343, 21.98;π. τοὺς Σύρους λαβέ Men. 544.1
;π. τοῦ μὴ ἀδικεῖν Lys.27.5
.4 argument, proof from example, Th.1.2, etc., cf. Arist.APr. 68b38, Rh. 1356b3, 1402b14, 1418a3, Zeno Stoic.1.23; including παραβολή and λόγος, Arist.Rh. 1393a 27.5 in Law, leading case, precedent, Wilcken Chr.27.5 (ii A. D.).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > παράδειγμα
-
120 πάρειμι
A sum), inf. - εῖναι, [dialect] Ep. [ per.] 3pl.παρέᾱσι Il.5.192
, Od.13.247 ; [dialect] Ion. subj.παρέω Hdt.4.98
; [dialect] Ep. inf.παρέμμεναι Od.4.640
, part.παρεών Il.24.475
: [dialect] Ep. [tense] impf.παρέην Od.3.267
(tm.); [ per.] 2sg. παρῆας v.l. in Od.4.497 (Sch., Lex.Mess.) ; [ per.] 3pl.πάρεσαν Il. 11.75
; [dialect] Att. [tense] impf. ; in later Greekπαρήμην Luc.VH2.25
: [dialect] Ep. [tense] fut.παρέσσομαι Od. 13.393
:— to be by or present,ὑμεῖς θεαί ἐστε πάρεστέ τε ἴστε τε πάντα Il. 2.485
, etc.: in tmesi,πὰρ δ' ἄρ' ἔην καὶ ἀοιδός Od. 3.267
; πάρα used for πάρεστι and πάρεισι, Il. 20.98, 23.479, etc.: freq. in part.,ποίπνυον παρεόντε 24.475
; σημάντορος οὐ π. 15.325, etc. ;ἀπεόντα νόῳ παρεόντα Parm. 2.1
, cf. Heraclit. 34.2 to be by or near one, c. dat., Od.5.105;μήλοισι 4.640
;π. τινὶ παροινοῦντι Antipho 4.1.7
;π. παρά τινι S.Ph. 1056
; π. τινί to be his guest, Ar.Av. 131.3 to be present in or at,μάχῃ Od.4.497
;ἐν δαίτῃσι Il.10.217
; δόμοις π. E.Hipp. 805 ;τοῖς πράγμασιν D.1.2
, etc.; ;ἐν ταῖς συνουσίαις Pl.Prt. 335b
;ἐπὶ τοῖς ἀγῶσι D.24.159
.4 to be present so as to help, stand by, τινι Il.18.472, Od.13.393, A.Pers. 235 ; , etc.; esp. of one accused, , cf. 24.159 : Medic., of nurses, assistants, etc., Hp.Aph.1.1, Herod. [voice] Med. ap. Orib. 10.37.11.5 παρεῖναι εἰς .. to have arrived at,ἐς κοῖτον Hdt.1.9
;ἐς τὸν Ἰσθμὸν π. τινί Id.8.60
.γ ; ἐς τὴν Λακεδαίμονα Th.6.88
;εἰς τὴν ἐξέτασιν X.An.7.1.11
;Ὀλυμπίαζε Th.3.8
: c. acc. loci,πάρεισι.. Αἰτναῖον πάγον E. Cyc.95
, cf. 106, Ba.5 ;π. τινὶ ἐπὶ δεῖπνον Hdt. 1.118
, cf. Ar.Av. 131 ;π. ἐπὶ τὸ στράτευμα X.An.7.1.35
; π. πρὸς τὴν κρίσιν ib. 6.6.26 ;πρός τινα Id.Cyr.2.4.21
; alsoπ. ἐνταυθοῖ Pl.Ap. 33d
; v. πάρειμι ([etym.] εἶμι) IV. 2.6 π. ἐκ .. to have come from..,ἐκ ταύτης [τῆς πόλιος] π. ἐς τὴν Ἀσίην Hdt.6.24
;τοὐκ θεοῦ παρόν S. OC 1540
; Φίλιππος ἐκ Θρᾴκης π. Aeschin.2.101;Θείβαθεν αὐληταὶ πάρα Ar.Ach. 862
.II of things, to be by, i.e. ready or at hand,τά τε δμώεσσι πάρεστι Od.14.80
, etc.;πάρα ἔργα βόεσσιν Hes. Op. 454
;οὐ γάρ οἱ πάρα νῆες Od.4.559
; εἴ μοι δύναμίς γε παρείη if power were at my command, 2.62 ;ὅση δύναμίς γε πάρεστι 23.128
;ὅ τι πάρεστι Men. 62
; τὰ παρεόντα what is ready,χαριζομένη παρεόντων Od.1.140
;ἡ τοῦ πλέονος ἐπιθυμίη τὸ παρεὸν ἀπόλλυσι Democr.224
, cf. 191; ἐκ τῶν παρεουσέων αὐγέων the best light available, Hp.Off.3;ἐκ τῶν παρεόντων τὸ εὔπορον εὑρίσκειν Id.Art.78
; εἰ τὰ δεσμὰ μὴ παρείη ibid.; of feelings, conditions, etc.,φόβος βαρβάροις παρῆν A.Pers. 391
;θαῦμα παρῆν S.Ant. 254
;ἐν τοῖς τότε παρεοῦσι.. κακοῖσι Hdt.8.20
, cf. A.Pr.26;ὡς παρεσομένου σφι πολέμου Hdt.8.20
: in Philos., of qualities or predicates, παρείη γ' ἂν αὐταῖς (sc. θριξίν) , cf. Plot. 5.6.4; of Time,ὁ παρὼν νῦν χρόνος S.El. 1293
, cf. Aeschin.1.93, Arist.Po. 1457a18;ἡ νῦν π. ἡμέρα Pl.Lg. 683c
; ἡ ἱερὰ συμβουλὴ π. X.An.5.6.4; τὰ παρόντα ([dialect] Ion. παρεόντα) the present state of affairs, Hdt.1.113, etc.;τὰ π. πρήγματα Id.6.100
; opp. τὰ γεγονότα, τὰ μέλλοντα, Pl.Tht. 186b : sg., τὸ παρόν ([dialect] Ion. παρεόν) , πρὸς τὸ π. βουλεύειν, τὸ π. θεραπεύειν, Hdt.1.20, S.Ph. 149 (lyr.);πρὸς παρεόν Emp.106
: Adverbial phrases, τὸ παρόν just now,τὸ π. εἴπομεν Pl.Lg. 693b
;τὰ παρόντα S.El. 215
(lyr.): in Prose, ἐκ τῶν π. according to present circumstances, Th.5.40, etc.; ἐν τῷ π., opp. τὸ ἔπειτα, ib.63, etc.;ἐν τῷ νῦν π. καὶ ἐν τῷ ἔπειτα Pl.Phd. 67c
; ἐν τῷ τότε π. Th.1.95;πρὸς τὸ παρόν Isoc. 15.94
; ὡς πρὸς τὸ π. S.E.P.1.201;πρὸς τὸ π. αὐτίκα Th.3.40
;πρὸς τὴν π. ὄψιν Id.2.88
; ἐπὶ τοῦ π. for the present, IG9(2).517.6 (Epist. Philipp.), Epict.Ench. 2.2; ἐς and πρὸς τὰ π., Arr.An.1.13.5, 5.22.5.III impers., πάρεστί μοι it depends on me, is in my power to do, c. inf., , cf. S.Ph. 364, etc.: also [tense] impf.παρῆν Hdt.8.20
, 9.70 : without dat.,παρῆν.. κλύειν A.Pers. 401
;πάρεστι χαίρειν Ar.Pl. 638
;ὁρᾶν πάρεστιν Democr.164
, cf. And.2.2, etc.2 part. παρόν, [dialect] Ion. παρεόν, it being possible or easy, since it is allowed,παρεὸν αὐτῷ βασιλέα γενέσθαι Hdt. 1.129
, cf. 6.72, S.Ph. 1098 (lyr.), Fr.564.3, Th.4.19.IV. part. masc. παρών is freq. in Trag., at the end of a verse, to give vividness, ἄνδρ' ἐνουθέτει παρών to his face, S.Aj. 1156; τοὺς θανόντας οὐκ ἐᾶς θάπτειν π. you come here and forbid.., ib. 1131, cf. 338, El. 300, Tr. 422; dub. in Com., Ar.Fr. 657.-------------------------------------------A ibo), inf. - ιέναι ([dialect] Dor. - ίμεν Berl.Sitzb.1927.170 ([place name] Cyrene)), used as [tense] fut. of παρέρχομαι, also in [tense] pres. sense, παρῄειν being used as [tense] impf. :—pass by, pass,παριών Od.4.527
, 17.233;οἰκτίρας.. παρίτω IG12.976
;παρήϊε Hdt.4.79
;οἱ ἀεὶ παριόντες Pl.R. 616a
, etc.; go alongside, Th.4.47 ; march along the coast, of an army, Id.8.16, 22,32, X.HG2.1.18 (cj.), 4.5.19.2 c.acc. loci, pass by, Hdt.7.109 ;τὸν χῶρον Id.1.167
;τὴν οἰκίαν And.1.146
, Str. 14.5.14 ; π. παρὰ τοὺς πατέρας (prob. for παρῆσαν) Hdt.3.14 ; παρ' αὐτὴν τὴν Βαβυλῶνα π. X.Cyr.5.2.29.II pass by, overtake, surpass, ib.1.4.5.III pass on, esp. in the sense of entering,π. ἐς τὰ βασιλήϊα Hdt. 3.84
, cf. 72,77, Pl.Phd. 59e; ἔσω π. E.Hel. 451 ;πάριτ' ἐς θυμέλας, ἐπὶ δ' ἀσφάκτοις μήλοισι δόμων μὴ πάριτ' ἐς μυχόν Id. Ion 228
(anap.) ;βίᾳ εἰς οἰκίαν παριέναι X.Cyr.1.2.2
.2 in discourse, pass on from one part of a subject to another, ἐντεῦθεν ἐς .. Ar.Nu. 1075 ; ὃ παριὼν τῷ λόγῳ ἔτυχον εἰπών in passing, Pl.Lg. 776d.IV come forward, X.An. 7.3.46 ;πάριτ' ἐς τὸ πρόσθεν Ar.Ach.43
;τὸ μάχιμον εἰς τὸν μέγιστον τῶν ἀγώνων τολμήσει παριέναι Pl.Lg. 830c
: metaph.,ἐς πρώτους νεωστὶ παριών Hdt.7.143
.2 come forward to speak, Pl.Alc. 1.106c ;παρῄει οὐδείς D.18.170
;παριὼν ἐπὶ τὸ βῆμα Aeschin.3.159
; παρῇσαν ἐπὶ τὸ βῆμα (cj. Dobree for παρῆσαν) D.1.8 ; παρῇμεν (cj. Cobet for παρῆμεν)εἰς τὴν ἐκκλησίαν Aeschin. 3.71
; at Athens, οἱ παριόντες orators, And.2.1, D.13.14, etc.;πᾶσι τοῖς παριοῦσι λόγον διδόναι Id.2.31
.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > πάρειμι
См. также в других словарях:
Τοῖς διὰ τῆς δόξης βαδίζουσιν ἀκολουθεῖ φθόνος. — См. Где счастье, там и зависть … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
τοῖς — ὁ lentil masc/neut dat pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Ἃ πάσχοντες ὑφ’ ἑτέρων ὁργίζεσθε ταῦτα τοῖς ἄλλοις μὴ ποιεῖτε. — ἃ πάσχοντες ὑφ’ ἑτέρων ὁργίζεσθε ταῦτα τοῖς ἄλλοις μὴ ποιεῖτε. См. Чего в другом не любишь, того и сам не делай … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Ὥστε οὐχ ὁρῶ τι χρήσιμον ἔνεστι, τοῖς ὀψὲ δὴ τούτοις ἀλεῖν λεγομένοις μύλοις τῶν θεῶν. — ὥστε οὐχ ὁρῶ τι χρήσιμον ἔνεστι, τοῖς ὀψὲ δὴ τούτοις ἀλεῖν λεγομένοις μύλοις τῶν θεῶν. См. Бог долго ждет, да больно бьет … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Ἐν τοῖς τόποις τῶν τυφλῶν Λάμων βασιλεύει. — См. В слепом царстве кривой царь … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Ἐν τοῖς κακοῖς γὰρ ἀγαθοὶ σαφέστατοι Φίλοι. — См. Друг познается в несчастии … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Κηρὸν τοῖς οὐσὶν ἐπαλείφεις. — См. Заткнуть уши … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Ἐν τοῖς ἐμαυτοῦ δικτύας ἀλώσομαι. — См. Сети … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Ὦ γήρας, οἳον τοῖς ἔχουσι εἶ κακόν. — См. Старость не радость … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Δυοῖν λεγόντοιν, θατέρου θμουμένου, Μὴ ἀντιτείγων τοῖς λόγοις σοφώτερος. — См. Умный уступает … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Πάντα καθαρὰ τοῖς καθαροῖς. — См. Чистому все чисто … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)