Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

juicio+civil

  • 21 common-law action

    s.
    acción bajo derecho consuetudinario, juicio civil.

    Nuevo Diccionario Inglés-Español > common-law action

  • 22 axabarciar

    Axabarciar, es tratar, vender, comprar, cambiar, etc. Cuntu you aquindi nisti primeiru llibru qu'un astur fae con ñaturallidá, con honradé, con amore grandie ya ñoble que disdi guaxetín na miou xenciétcha ya ñatural alma se fexu hacia tous lus melgueirus y'embruxantes chugares de la miou mantina tierra d'Asturies, ya de toes les Fidalgues xentes que la poblen, falu you que nagora mesmu tenu ñecexidá de cuntayes un cuintu que nun ye tal couxa, perque cuaxi tóu lu que falu aquindi fóu verdá. Ya cumu encalda mu ben nista pallabra, pos nagua mexor que como exemplu qu'isti casu que per oitre lláu pué xervir tamén d'escola. (Cuento yo aquí en este diccionario primero que hace un astur con documentación, naturalidad y suprema honradez, lleno de un amor grande y noble que desde niño en mi sencilla y natural alma se hizo, hacia todos los dulces y embrujantes lugares de mi amada Tierrina Asturiana, y hacia todas las Hidalgas gentes que la pueblan. Digo que ahora mismo tengo necesidad de contarles un cuento, que no es tal cosa, porque casi todo lo que les voy a contar ha sido una auténtica verdad, y como tal alumbramiento tiene el origen en esta palabra, pues nada mejor que este ejemplo, que por otro lado puede servir también de escuela). (LES XABARCEIRES) L'Aldexuxán (aldea de Susana) yera la miou aldina, fae ya un faticáu d'anus cundu you yera un guaxín, despós de l’achuquinante 'ngarradiétcha, que xemóu de cadarmus toes les teixáes de la miou embruxante Asturies, apaxiétchandu de llutus, mexeries, fames, atristeyáus ya enfernales dollores a toes les xentes, lu mesmu las prietes que yeren las drechistes, que lus roxus que yeren de las esquerdas. (La aldea de Susana era mi aldea, hace ya muchos años cuando yo era un niño después de la asesinante guerra que sembró de cadáveres todas las casas de mi embrujante Asturias, vistiendo de lutos, miserias, hambre e infernales dolores a todas sus nobles gentes, lo mismo a los negros que eran los derechistas, que a los rojos que eran los de las izquierdas). —Por aquel entonces, cuando el hambre, la necesidad y la miseria se enseñoreaban de les teixáes (lares) mejor dicho de los hijos y de las viudas de los perdedores, ya que los pobres, los que no estaban encuandicáus (sepultados) s'atopaben arretrigáus nes cárxeles, (encadenados en las cárceles) ya oitres con más xuerte, xebráranse per miéu 'l hermenu venceor pal extranxeiru. (Y otros con más suerte, se marcharan por miedo al hermano vencedor para el extranjero). —Cuento yo, que por aquellos tristes aconteceres sucedió en mi aldea esta historia que ahora al recordarla tras más de cuarenta años de haber sucedido, trae a mi pensamiento una añoranza triste, nel mesmu lleldar que me fae xonreyire. En el mismo suceder que me hace sonreir, ya que el caso según mi humilde parecer se las trae, porque todos los personajes qu'encaldan (hacen) esta cierta, historia, eran seres que para poder vivir tenían que luchar bravamente todos los amanecidos días, no importa cómo lo hicieran; pero por aquellos tristes tiempos el que no luchaba no comía, no es como hoy, que se tira más comida en un día a la basura, que en los tiempos de esta historia comía toda Asturias en una semana. —Yera mi aldina tan bétcha en allumbrar frutos, que desde los principios del branu (verano), fasta lu fondeiru de la xeronda (hasta lo último del otoño), talmente parecía mi melgueiru chugar (dulce pueblo), el mismo jardín que el Creador debe de tener reservada para las sencillas y buenas gentes que tras la muerte sean huéspedes de su Santificante Reino. Tal exquisita riqueza natural daba lugar, a que casi todos los vecinos tuviesen un pollino que espatuxara llixeiru (andase rápido), y fuese resistente para que no se esmurgazara esventronáu (cayera reventado) en los difíciles y abruptos caminos, con las maniegas (cestas) encima de su albarda amamplenáes (llenas) de sabrosos frutos, antes de llegar a la romería o fiesta donde iba destinado tal manjar, así fueran higos, cerezas, ciruelas, peras, etc., etc., etc. Algunas veces también solían llevar manzanines arroxáes nel fornu (manzanas asadas en el horno) y ablanines turráes nel mesmu cheldar (y avellanas asadas en el mismo lugar), y estas frutas así tratadas, tenían un gusto tan exquisito que uno no se hartaba nunca de comer por ellas. Por estos quehaceres y otros múltiples necesarios en sus caseríos, cada vecino cuidaba a su pollino todo el año, como la mejor de sus prendas, porque era el humilde pollino el único medio de locomoción que tenían para efectuar infinidad de trabajos y muy necesarios traslados. Decía el pedáneo de mi aldea, donde sucedió esta historia que estoy empezando a relatarles, que un pollinín d'arremangu (de valía), le proporcionaba más ganancias al aldeano que una xuntura de les mexores vaques (pareja de sus mejores vacas). Pero endenantes d'afondigoname nel contare lus fechus que fixerun les xabarceires del miou chugar (antes de ahondar en los hechos que dieron lugar las tratantas de mi pueblo), voy a contar así d'esboriaúra (de resbalón), lo que le ha sucedido al razonero alcalde de mi aldeina: Hubiérase casado Graciano cuando era muy joven aun, con Ramona la de Juan de Pacha, que era una mozacona (mozona) de ñidies (finas) mexierches (mejillas), arregañaónes ñalgues (apetecibles nalgas) y un entamu (senos) también empericotáu (prominente, estupendo), que hacían de Ramona una muchacha también formada y deseable, que ni el más exigente sería capaz de deximiya per mu fartu qu'andubiés de clica (nadie la despreciaría por muy harto que estuviese de mujeres). Pero Graciano que por aquel entonces era pobre, aunque dueño de un ameruxamientu d'arganáes, que lu ateixaben nel xeitu del querer escombútchire, (unas crecidas ansias que le resguardaba en el lugar de querer, medrar, enriquecerse, etc.). Mas él pensaba y con buen tino, que jamás sus aspiraciones podría alcanzarlas en la aldea, por tal razón decidió emigrar, y como le acompañaba la suerte de tener un hermano en las Américas, pues un día endubitchóu lus sous fatinus (lió sus ropas), despidióse con lágrimas en sus ojos de su mujer e hijo que por entonces aun no había cumplido un año, y colóu (marchó) para La Habana, donde trabajó como un esclavo durante diez años, sin desperdiciar ni menos gastar ni una perrina (cinco céntimos). Con una buena cuarexá de cuartus (cartera de dinero). Ilegó pasado este tiempo a su aldea, cargado como un abetchún (abejón), de paxiétchus, llásticus, xoyiquines, ya fatáus d'oitres couxiquines, (de trajes, ropas, joyas, y muchas otras preciadas cosas. Hizo su entrada en la aldea en los postreirus (últimos días del mes de Xeneiru), precisamente cuando el día atapecía (oscurecía), por eso, como su teixá (casa) era la primera de la aldea, y hacía un frío y una ventisca que a todo el mundo refugiaba tras de sus lares, con ningún vecino se encontró, que le dijese o le pusiese de aviso contra alguna cosa. Salió su mujer a recibirle a la correlada llena de gozo y de contentura, engavitóuse (enganchose) la Ramona a su cuello loca de alegría, bexucóuyu per tous lus lláus esgalazá (besole por todos los lados con ansias), en el lleldar (hacer) que desfayénduse (deshaciéndose) en chárimes (lágrimas) y xoponcius (mareos, sustos, etc), que le hacían temblar como una vara verde, y después d’allancar (plantar) las rodiétches (rodillas) encima de las llábanas (losas), dijo bajando la cabeza y xofitándula (apoyándola) entre los atavarius (bragueta), de su hombre, en el encaldar (hacer) que s’arretrigaba a sous cadriles (se abrazaba a sus piernas). ¡Achuquíname, achuquíname miou Gracianu, endenantes de que te cunte, lu paraximesquéiramente que me portéi, metantu que tou faíes la Bana nel extranxeiru! (Asesíname, asesíname mi Graciano, antes de que te cuente, que te he hecho de menos con otros hombres, mientras que tu, te hacías rico en el extranjero). ¡Bueno Ramona..., ya tendrás tiempo de decirme todo cuanto de bueno o malo hayas hecho... pero ahora dime ¿dónde está el pequeño? ¡Apuesto a que ya está hecho un mozaquín (adolescente), listo y trabajador como lo que es su padre, que fexu más pesos na Bana (que hizo más duros en La Habana), que de pelos tenedis entrambus ya dos en vuexes motcheres! ¡Bueno los niños, quiero decir Tanín, güéi dexelu nel teixu miou má, pos comu tenu fatáus de couxes qu'escutire coutigu, ya non sei per la primeira que comencipiare, pos ista nuétchi quixe quedáme sola pa faluchar al nuexu encaldare! (Hoy le he dejado en la casa de mi madre, pues como tengo muchas cosas que discutir contigo, y no se por cuál he de comenzar, por éso esta noche he querido quedarme sola para hablar sin que nadie nos enrede). Lo primero que hizo la Ramona fue prepararle la cena a su marido, y al parejo que en esta faena se entretenía, iba preguntándole sucesos que a él le habían acontecido, quedándose siempre muy admirada de cuanto le decía su esposo. Pero después que el Graciano se fartucóu dé xamón, ya güevus con choricinus, arrutióu encomoláu perque l'entelaura inflabai 'l banduyu, plantói fuéu a un pitu, llancói 'n fondigoná 'n par de fumáes, ya sonriyénduse mu felliz dixói a la sou mutcher: (Se hartó de jamón, huevos y chorizos, eructó incomodado por haber abusado de tanta comida que con pesadez le hinchaba la barriga, le pegó fuego a un buen cigarro, le sacudió un par de fumadas, y después sonriéndose muy feliz le dijo a su mujer): ¡Desde que me he marchado a las Américas hasta ahora, no he comido una comida que mejor me supiera que ésta que me has preparado en tan poco tiempo y con tanta arte. Por el mundo adelante mi querida Ramona, no se harta uno nada más que de mollicies (cosas malas). Mucho cacíu pintureiru (cacharros lujosos), mucha cuchara limpia y resplandeciente, mucho sirviente que te trata con tanto mimo como si fueses un banquero, pero los platos son pequeños, y la comida que en ellos vacian (echan), tiene escosáu güétchus de rustíu (que no tiene grasa, que no está sazonada). Más sustancia tiene aquí un potaráu de llabaza de la que chamus a lus bracus (una pota de fregaduras de la que servimos a los cerdos), que todo lo que come en el día un trabajador en las Américas, y si uno trae dineros de aquellas lejanas tierras, es a cuenta de la mucha hambre, calamidades y sufrimientos que uno tiene que aguantar allí. Aquí en las aldeas pensamos cuantos nos vamos para allá, que en cuanto lleguemos, atopamus lus cuartus tremáus pe les caleyes! (encontramos los dineros tirados por las calles). ¡Bueno Ramonina, ahora ya me puedes contar lo que has hecho por aquí, que me parece que abundu enfucheráu (muy sucio) y grave debe de ser, cuando endenantes de entrare na miou teixá, de rodiétches me suplicabes que t'achuquinara! (antes de entrar en mi casa, de rodillas me suplicabas, que te asesinara). ¡Non sei Gracianín perquéi llugar comencipiar, pos tou enllordióxe d’enria mín, comu se ‘l mesmu diañu me l'encalducar! (No sé Gracianín por qué lugar voy a dar comienzo, pues todo se enlodó encima de mí, como si el mismo demonio me lo preparara). Deciale Ramona sentada en el escaño, detrás del aburióxu (ardiente) lar, mirando de frente para su marido y alumbrando a la par un torrente de lágrimas, que resbalaban por sus hermosas y coloreantes mejillas, que resplandecían a la luz del fuego, lo mismo que si estuviesen entafarnáes (untadas) con manteiga (untadas con manteca). Graciano que la propiaba con el mismo arrobo de enamoramiento que por ella siempre había tenido. Le dijo con voz halagosa que ya consigo llevaba el perdón que con tanta argucia su esposa buscaba: ¡Anda Ramonina, déjate de choramicar (llorar), pues con tanta mexareta (meadura) de lágrimas, no vas a encantexar l'esgazaura que fixiste! (arreglar la rotura que has hecho). —Y ahora cuéntame de una vez cuál fue el mal que me has hecho, pues por lo que barrunto, me has hecho castrón fatáus (muchas) veces. ¡No Gracianín, no te he hecho de menos nada más que un par de veces, y te voy a contar sin deximite (ocultarte) nada, el por qué hice de paraxa (puta), pues no me he puesto patas arriba en la añuedaura del cibietchu (haciendo el amor) con nadie, porque mi cuerpo me lo pidiese, sino que ha sido la necesidad la que me ha obligado, pues bien sabes, que cuando tu te has marchado para La Habana, yo me quedé muy sola, con un niño entre mis brazos que nin falaba nin espatuxaba (que ni hablaba, ni andaba) !Ay! Gracianín de mis entretelas, del mi corazón y de los mis sentidos, puedo decirte ahora llena de alegría que te estoy viendo al lado mío, que con las lágrimas que alumbraron mis ojos en todos estos años de soledad que he vivido, navegaría sin hundirse el barco que te trajo de La Habana. ¿Y quién fue el culpable de mi desesperante llanto, de mi inconsolable sufriencia? ¡Sólo tu Gracianín, sólo tu eres el culpable, que me has dejado muy sola, y te marchaste para las Américas hace diez años, siendo yo en aquel tiempo una desventurada criatura que aun no tenía veinte años dígote yo que me has dejado encuandiada (empozada) dentro de la soledad y la pobreza, y en todo este largo tiempo, no me has mandado ni tan sólo una perrona (diez céntimos) con la que comprarle un llastiquín (una camisa, un jersey, etc., etc.) a nuestro hijo, y ahora me vienes tu diciendo que quieres al niño tanto y cuánto! ¡Bueno Ramonina, lo que yo hice o dejé de hacer, abundu bien fechu tá (muy bien hecho está). Hoy ya me encuentro en mi casa dueño de una betchá cuarexa (bien repleta, rica cartera) de dineros, y no quiero perder el tiempo explicándote lo que yo he sufrido y el trabajo que me ha costado atróupar (rejuntar) este capital, pero tu ahora sí que me vas a decir con quién o con quiénes me has traicionado durante el tiempo que he estado fuera de mi casa. Así pues, empieza luego y no pierdas el tiempo barajando pormenores noitres (en otros) caldaretus (ubres) que no sean los que estrincaste (ordeñaste) entre los atavarius (braguetas) de los hombres con los que has hecho el amor, mientras que yo en las Américas fechu 'n castrón, apelucaba cuartus pá betchar la cuarexa que traigu, (hecho un cabrón, recogía dineros para llenar la cartera que traigo). Ramona se levantó del escaño, echó al fuego cuatro astillas porque ya se estaba amorrentandu (apagándose) y después, arremetchandu lus güeyus, miróu 'l Gracianu con mala lleiche, ya díxole sen catar más atayus (abriendo desmesuradamente sus ojos, miró a Graciano y le dijo con enfado sin buscar más atajos). ¡A los dos años de colar (marcharte) tu por el mundo allantri, (adelante) se me puso el niño muy amolaín (enfermo), y no tuve más remedio que llevarle al mélicu (médico), y éste con palabras finas y muy melgueróuxas (dulces) me dijo que yo era una buena moza, que estaba muy guapa y que era muy hermosa, y muchas otras cosas mas que entre todas ellas me hicieron perder la cabeza, el caso fue que el médico me aseguró que el niño estaba realmente muy enfermo, y que sólo se comprometía a sanarle si yo... bueno... el caso fue que yo por curar al mióu fiyín (mi hijo) espurrime y encoyime baxu lus atavarius del mélicu y'añuédei 'l cibietchu cuá 'l un par de veices, (me estiré y me encogí debajo de la bragueta del médico e hice el amor con él un par de veces). Y de resultas de los dos achucáus (acostados) que fexe debaxu 'l allegre mélicu (que hice debajo del alegre médico), me quedé empanzorraona (preñada) y parí otro rapacín (niño) que ahora ya tiene siete años. Así que yo considero que si tú estuvieses en mi lugar, harías lo mismo que yo he hecho, pues por un hijo una madre da todo cuanto tenga y más para con ello! Graciano que era de naturaleza muy tranquilo y a pesar de ser un cornudo era listo y razonero, le dijo sin enfadarse ni levantar más una palabra que otra: ¡Por un hijo una mujer casada debe de entregarlo todo verdad es, todo menos su honra, porque la honra en la mujer casada tiene más valor, que todos los hijos que pueda tener y hasta inclusive más que su propia vida. Porque de ahora en adelante, lus tous nenus namái que serán pá les xentes que fius de paraxona. (Los tus niños nada más que serán para las gentes que hijos de puta). Y tu... una paraxete (putina) mirada en todo momento por los hombres, como pan caliente fácil d'allancái 'l denti (hincarle el diente). Y yo... un cabrón consentido, que ha de ser la guasa y la murga de todos mis vecinos y de cualquier gente que sepa de mi vergüenza! En buena razón acaidonaban (dirigíanse) las palabras del Graciano, pues pronto sus vecinos armados con la socarronera malicia de las gentes de la aldea, empezaron a torearlo, diciéndole entre amistosas risas y halagüeñas palabras, ofensivos insultos, que ponían al pobre Graciano lo mismo que un pingayu (trapo viejo), y como Graciano era simpático y buena persona, aun les daba lugar más xeitu (sitio), para que se apropiaran de mayores confianzas, y ya no sólo eran sus vecinos los que de continuo le provocaban, sino todas las gentes que le conocían, pues un día que estaba segando hierba en un prado que tenía al lado de la carretera, pasó por allí una pareja de los guardias civiles de servicio que eran amigos suyos, y después de torearle un tiempo como todo el mundo hacía, uno de los guardias le preguntó: ¿Qué carrera les vas a dar a tus hijos Graciano? ¡Pues como tienes dineros amamplén (muchos), no estaría mal que los estudiases para xebralus (apartarlos) de estar mayucandu (majando) terrones toda la vida lo mismo que tu haces! Graciano quedose mirando para el guardia sonriéndose como si nada ofensivo le hubiera dicho, y después apurriénduyes (dándoles) la petaca para que enrrodietcharan (liaran) un cigarrillo, cuando los tres estaban aborronandu (fumando) muy tranquilos les dijo: ¡Mucha razón tienes Juaquín, ya que majar terrones no es un oficio descansado ni productivo para nadie, por eso, a mi primer hijo, que es el mío verdadero, le voy a estudiar hasta que se convierta en un buen ingeniero, aunque tenga que vender sino me alcanza cuanto tengo, hasta mi honrado apellido, que por ser tal cosa, en todo el mundo ha tenido siempre buen crédito, y al otro por ser hijo de mi mujer que xebrose (se fue) de la honradez, y se situó entre la hedionda troya (suciedad) donde se enchamuergan (ensucian) las paraxas (putas). En pocas palabras, por ser hijo de puta, le voy a enchufar en el xuzgáu (juzgado), y si no sirve para este menester, entonces le afilio a la guardia civil! Al guardia Juaquín, xelósele (,helósele) d'afechu (del todo) la maliciosa sonrisa que mostraba entre sus labios, y poniéndose muy serio le dijo: ¡Ten cuidado con lo que dices Graciano, porque me parece a mí que no das puntada sin hilo, así que se acabaron las bromas, y de ahora en adelante con nosotros ándate derecho, sino quieres que te enchufemos en la cárcel por tener la lengua demasiado larga y ser tus palabras mal intencionadas! Descubrió Graciano aquel día, que el don de la palabra era un arma muy poderosa, con la que conseguiría manejándola con astucia y solapadamente insultativa, lograr que sus agudosos vecinos se mirasen muy bien antes de lanzarles puchas (sátiras), haciendo de su persona el hazmerreir de todo el concejo. El habíale dicho al guardia Joaquín sin la menor intención de ofensa hacia su persona ni a nadie, que el hijo de su mujer por ser nacido de mala madre, le colocaría en la Guardia Civil, cosa que incomodó grandemente a Joaquín, demostrando con sus inocentes palabras que no es oro todo cuanto reluce, y que todo el mundo tiene algo de suciedad escondida o a la vista, de la que suele avergonzarse. Desde ahora en adelante, escrutaría en la vida y pasado de sus vecinos, y cuando de él se mofasen, les taparía la boca lanzándoles al rostro como arma de defensa y ataque todo cuanto de despreciable y asqueroso, en sus vidas o familias hubiere; y de esta forma, ya se mirarían ellos de volver con sus ya cansadas e insultantes sátiras a molestarle. Y ahora, tras el xemeyu (retrato) que hice del alcalde de mi aldea, escantoyándulu namái que per un cornetchal (rompiéndole nada más que por una esquina) de las muchas que el condenado tenía, voy a hondear ya sin hacer pouxa (parada) ni xebraura (apartamiento) en la historia de las Xabarceiras (tratantas), que entrambas y dos eran de gafas (venenosas) como un perro con la boca negra. «MANOLA Y VENANCIA» Moraban en mi aldeina dos mucherucas (mujerucas), que eran hermanas en apariencia y al decir de ellas también de familia, ya que habían nacido por el mismo furacu (agujero), no eran ya jóvenes cuando yo las conocí, pues paseábanse por la vida con la edad de comenzar a maurecer (madurar), eran las más pobres del lugar (descontándome a mí por supuesto), ya que no les acompañaba más riqueza que una vieja pochina (burra), y por esta pobreza que las acompañaba, allindiaben (cuidaban) a su borrica Facunda, con tanto cariño y esmero, como si en verdad fuese hija de entrambas. Estas mujeres no eran nacidas en mi aldea, y verdaderamente tampoco a ciencia cierta nadie sabía el lugar de su nacencia, lo cierto es que habíanse asentado en mi aldea cuando se terminó la guerra, y vivían en una muy humilde casuca que compraran con algunos dineros que traían, vivían en mi lugar desde aquella época, ganándose su vida con libertad e inteligencia, si se puede denominar así, al apoderarse de lo que muchas veces no les pertenecía. Decian algunos vecinos, y yo no sé si era cierto, que durante toda la guerra habían estado de paraxas (putas) por el frente, haciendo felices a los milicianos primero y después a los vencedores, más sin embargo yo creo que esto no era verdad, porque entrambas y dos físicamente no valían ni para un tiro de escopeta. Nosotros las conocíamos por el apodo de las Xabarceiras, y eran bajas de talla, secas de carne, con rostro de brujas feas y lagañosas, dueñas de un mal genio y peores intenciones que el mismo demonio, y garruxantes nas engarradiétchas (valientes, decididas en las peleas). La de más edad se llamaba Manola, y tal parecía que sus padres la habían fabricado con el puro veneno, y aparte tenía una lengua tan ofensiva y desarrendada, que dejaba en porriques (desnudo) al más pecaminoso de los arrieros. Venancia que era la otra, no algamia (alcanzaba) a su hermana en el ser tan garruxante, pero se aparejaba al lado de ella, en tener los dedos largos y las uñas raguñonas (arañosas) para mal de las tranquilas gentes, donde se engarrapelaban (enredaban) muchas veces los intereses de los vecinos. Las rapiegas Xabarceiras, cuando los campos se cubrían de frutos y los árboles se enseñoreaban con el manto lujoso y natural de los saludables y exquisitos frutos, ellas solían comprar en caña (en el árbol) o escandanaban (recogían) sin ningún permiso, las mejores frutas, y prestas corrían a venderlas por todas las aldeas y mercados de los tres concejos vecinos, y con estas ganancias, ellas prohibían al fantasma del hambre, que no espurriera (estirase) el hocico, agolifandu (oliendo) en su lar, en ningún día del año, por prietu (negro) que éste escombuyere (viniese, naciese). En la casa de las Xabarceiras, a pesar que por aquel entonces los tiempos eran muy difíciles y el hambre se recostaba en todas las esquinas, entre otras cosas en su lar jamás faltaba el cafetacu, y el frasco de marrasquinu (anís, caña, etc.), al que las dos hermanas le hacían halagos con parejo tino, pues érales el café ey el aguardiente tan llambión (goloso), como el tabaco de cuarterón, ya que sonrientes, gozosas y felices, apuxaben (tiraban) por él, con el mismo placer que escosaban (secaban) el pintureru frasco del aguardiente. Muchas veces cuando estaban sentadas con tranquilidad en su casa antroxánduse (festejándose) con las copaxas (copas) y el cigarrillo, decíale la Manola a su hermana entre xorbu ya xorbu (trago y trago) y cigarrillo prendido con la colilla del otro, esta sentencia muy verdadera: ¡Es mucho más fructuoso unos minutos de trato si están bien hechos, que cien horas de trabajo agabuxá (agachada) en las estayas (tajos), haciendo labores para los vecinos, que son más olvidadizos después de hacerles el trabajo, que agradecidos para pagarte en justicia el sudor que en sus tierras has derramado! Pero aquel año las Xabarceiras estaban encuandiadas (empozadas) dentro de un mal estar que mazábayes enoxáes fasta el mesmu fégadu (sacudíales enojadas hasta los mismos hígados), y todo había sido por la causa de no haber sido eficaces en el llindiáu (cuidado) de su pollina Facunda, pues un día que la habían dejado sin vigilancia guareciendu (pastiando) en el pasto comunal, piescóula (cogióla) por su cuenta y riesgo el alegre pollino de Rosendo el goxeiru (cestero), que el condenado tenía unos coyonzones (testículos) que le pingaben (colgaban) hasta el suelo, y se daba muy buena maña en no dejar una pollina manía (sin preñar), por vieja que fuera, y aunque no tuviese gana de que l’añuedaren el cibietchu (que le hicieren el amor). Por esto la Manola que era la que acaidonaba (dirigía) las riendas de su teixu (casa), se abayucaba (se movía) aquel año que corría por los primeros días del mes de Junio, con todos los demonios del infierno haciéndole mil travesuras en su cerebro, y todo era por la causa de la paraxona de sou potchina (de la putona de su pollina), que de resultas del esfoitu (confío) que con ella habían tenido, que fuera bien aprovechado por el alegre pollino del goxeiru (cestero), espatuxaba (andaba) la pobre con una ventroná (barrigada), que trabajo le costaba revolverse. ¡Diañu de bruxa (demonio de bruja), con lo vietcha (vieja) que es, y todavía tuvo la puñetera calentura para que en un momento que la dejamos de la mano, de ir hacer xaceda (camera, sitio) debajo de las patas del condenado burro del maldito goxeiru (cestero). ¡Pues en algo tenemos qu’estenciar (inventar, hacer), para poder llevar la fruta este año, a los mercados y a las aldeas, ya que si no ganamos por el verano los dineros que necesitamos, cuando llegue el invierno, entrará en nuestro hogar de la mano del frío también el hambre. —Está visto que con la Facunda no podemos llegar a ninguna parte pues está la condenada con un baduyáu (barrigada) que apenas puede tartirse (moverse). En buen compromiso nos ha colocado el zaramachón del maldito pollino del goxeiru, que quiera Dios que el demonio le asesine y al amo con él, pues cada vez que veo alguno de entrambos, se me sube la sangre a la cabeza y me pongo en tal trance, que tengo miedo de que un día no pueda contenerme y les parta el alma a entrambos. Todo esto y algunas cosas más, se lo estaba diciendo la Manola que en el lleldar (hacer) ya se encontraba medio tarrasca (borracha), a su hermana Venancia, que intentó consolarla aconsejándole, que lo mejor que hacían, era bajarla el lunes al mercado de la Villa, y con lo que le dieran por ella, y un poco más que pusieran encima, mercarían un burro de arte, que las libraría del complicado problema que las atañía (conducía). En esta conversación se encontraban las afligidas Xabarceiras aquella tarde buscándole encantexu (remedio, remiendo) para su desgracia, cuando hicieron entrada en la aldea una caterva de gitanos, llegaban todos dentro de una alegrosa folixa (juerga, algarabía), que tal parecía que todos eran tan felices como los mismos ángeles moradores del Cielo. Y sin pedirle permiso a nadie, dispusiéronse a pasar la noche debajo de los hórreos que se asentaban en el centro de la aldea, lugar que desde inmemoriales tiempos, siempre solían hacer acomodo sin que ningún vecino los molestara, todos los titiriteros, hojalateros, gitanos y demás transitantes que llegaban con alguna de sus embajadas a la aldea. «PASCUALÓN EL GITANO» Mientras que sus hombres desaparejaban los burros y disponían su ajuar las hábiles y astutas gitanas con el cabás colgado del brazo, y un montón de artesanas cestas encima de la cabeza, se internaban por todas les caleyes (callejas) de la aldea, en el trabajo de equivocar al primer aldeano que se las diera de listo, y de casa en casa, intentando vender su arte, o pedigüeñando cualquier cosa, ya que todo les venía bien, llegaron a la postre a la morada de Manola, que ya tenía ésta pensado desde el momento que endilgóu (que avistó) a los gitanos, el efectuar un saneado trato con ellos a cuenta de la su pollina Facunda. Las gitanas nada más llegar ante su presencia, la saludaron siempre con la sonrisa en los labios y la humildad con ella, cualidades indispensables que el timador maneja, como si propias suyas fueren, y de esta guisa, le dieron las buenas tardes en el momento que una de ellas le preguntó sin perder más tiempo: ¿Oigame señora, no tendrá alguna cosa de comedera por el desván a cambio de una de estas cestinas tan serviciosas? Así le habló una de las dos gitanas que en pareja venían haciéndose la desvalida y la inocente, mientras que su compañera sonriéndose por lo bajo, y sin urniar (hablar palabra), aprestábase en el sacar de su faltriquera un fatu de baraxeta (un trapo de baraja), y nada más que su socia fexu pouxa nel falare (hizo un descanso en su charla) con la Manola, cogió la palabra la gitana de la baraja, y se hondeó en el registro de querer echarles las cartas, decirles la buenaventura, o leerles la suerte, pues asegurábales la sagaz gitana, que ella había nacido con el sobrenatural don, de poder leer en la palma de la mano el destino de las personas, que se halla escrito desde su nacencia en un lenguaje misterioso, que sólo los elegidos pueden leer sin la menor equivocación. La Manola, que yo puedo asegurar que la más espabilada gitana podía ser nada más que su discípula, apropiaba y miraba de soslayo a las gitanas haciéndose la fatona (tonta), mientras que sus vidayas (sienes) moldeaban el negocio que con su Facunda iba hacer encima de los rapiegus xitanus (zorros gitanos), pues ella para sus adentros se decía, que quien equivoca a un manexador (manejador) de enredos, hasta los mismos jueces le ayudarían a xebrase (marcharse) del refregado aunque éste se hendiera, en algo que bien no olíese y sonado fuera. Así pues, que cuando la gitana ya se había creído que la Manola iba a ser un tonto cliente que le pagase sus enredos, en el magín de la Xabarceira ya estaba encaldáu (hecho), el cambiar a su Facunda, por un pollino que ellos trajeran, que no cojeara de ningún lado, y que no fuese muy cargado de años. El caso fue, que cuando la gitana ya le iba a coger su mano para leerle su buena suerte, quedose sorprendida cuando la Manola le dijo: ¡Déjese de pamplinas que conmigo no tiene cabida, yo lo que quiero es cambiar una buena pollina que tengo, que a no tardar mucho se va a convertir en dos porque está preñada, por un burro que ustedes traigan, que tenga llixia (alma, fuerza), y que no tenga amolaúres (males) por ningún lado! La gitanaca dibujó una amplia sonrisa de alegría en la bufarda (ventana) de su boca escosada (falta) de la mitad de sus dientes, y después le dijo a la par que guardaba la baraja en su faltriquera: ¡Eso que usted desea ya lo puede dar por hecho buena mujer, pues mi marido tiene un soberano pollino, que es lo justo a lo que usted me parece anda buscando, así que espere unos momentos, que voy con rapidez a buscarle, para que hagan el trato que me parece a entrambos ha de agradarle! Vino al cachiquín (al rato) en un grande burro escarranquetáu (montado) de alegre presencia, que en el parecer abayucábase (movíase) como el mismo rayo. Llegó el gitano a la casa de la Manola, muy xaraneiru ya xibloutandu (jaranero y silbando), lo mismo que si ya agolifara (oliese) el negocio antes de comenzarlo. Apeose de un áxil blincu (ágil salto) el gitano Pascualón de su xumentu (jumento), y saludó con marcado respeto a la Manola, que ni tan siquiera le contestó, ya que sólo tenía ojos para apropiar al burro, que le pareció muy atongaín (bueno) en sus primeras güeyáes (ojeadas). Empezó el gitano sin demora a tejer en el hacer del trato, con la que él pensaba, que iba a ser una victima sencilla para hacerle un lucrativo timo, ya que entamangaba (hacía) la Manola tal focicu de fatona (hocico de boba), que no era menos de pensar, que aquella mujer tenía los sentidos escosáus (secos) de toda listeza. El gitano que era un útre (águila) en el asunto de hacer de un jumento que sólo valía para ser achuguináu (sacrificado) y convertirlo en chorizos perreros (malos), digo, que él podía hacer de un burro moribundo, un pollino de ojos vivarachos, espurrías uréas (estiradas orejas) y espatuxares de rellámpagu (caminares de relámpago). Así pues con esta maestría que le caracterizaba, comenzó a rexistrar (mirar) a la Facunda desde el principio de su hocico hasta el término de su cola, sin olvidarse de sus molares y patas, y mientras que él hacía tal cosa, Ias Xabarceiras no perdían su tiempo, pues también manxuñaban (tocaban, palpaban) el jumento del gitano por todo el peyeyu (pellejo), con las miras de encontrarle algo que le faltase, o de descubrirle un postizo que le tapase un defecto. Pascualón como que no quería la cosa las propiaba por el rabillo del ojo, y así, allindiaba (cuidaba) a las Xabarceiras que no tenían sentidos nada más que para rexistrar (mirar) el burro del gitano, que no hacía nada más que tascase (moverse) y no estarse ni un instante quieto, demostrándoles con tal nervioso bailar, que era un pollino de arreos, con fuerza según ellas, de llevar un par de manegáus (cestos) encima de su lomo, sin ni siquiera hacer ni un senaldo, hasta el mismo Ricabu, o al lugar de Torrestíu, que son las aldeas más cimeiras de los concejos vecinos. Se veía a las claras, que a entrambas Xabarceiras les encantaba el jumento, por tal razón Pascualón, en el lleldar (hacer) que sacaba una colilla del bolso de su llásticu (chaleco) y le plantaba fuego sin soltar el cayao de su mano, les dijo sonrientemente: ¡No desperdicien el tiempo en buscarle defectos a mi buche, pues no le falta ninguna cosa, ya que tiene hasta los dos coyones (cojones) y está tan entero como yo mismo, que soy padre de una docena de hijos! ¡Pero es igual mujerinas, pues aunque algún defecto tuviese mi jumento, me parece a mí, que no voy a poder hacer trato con ustedes, porque esta pollina que me quieren espetar, está más para ser achorizada en Noreña, que es para lo único que vale, que para hacer galopadas por los caminos! ¡Ahora que si me dan encima de ella ochenta reales, el trato está hecho, y sino, cada cual allindie (cuide) lo que es suyo! Después de mucho tejer y destejer, porfiar, y alegar mil razonamientos de toda índole, la Manola le dijo que sólo le daría sesenta reales, y Pascualón cogiéndole por su palabra, enfardóu (guardó) los dineros en el bolso, y sin demostrar la contentura que le embargaba, dio el trato por hecho. A la mañana siguiente cuando el malvís silbotiaba anunciando el nuevo día, se levantó de su cama la Manola a la misma hora que siempre solía, y antes de hacer ninguna otra labor, fue muy ilusionada y contenta a la cortexaca (cuadra pequeña) donde tenía guardado el pollino, y cuando le puso sus inquisitivos ojos encima, su alegre ilusión fue devorada por una triste sorpresa que le produjo la visión de ver a su pollino achucáu (acostado) en una postura engalbaná (sin fuerza, sin gracia, sospechosa), acercose a él ya buyéndole en sus temperamentales y endemoniados sentidos la apenada sospecha de haber sido engañada por el gitano, y sin el menor miramiento le atizó unos punterazos con las madreñas encima de los cadriles (patas) para que se incorporara y poder mejor repararlo, y fue entonces cuando se le enxenebróu (helósele) la sangre en sus venas, ameruxánduse sous fégadus (llenándose sus hígados) en el atayu (atajo) de un envenenador desespero, al reparar con cuidado a su pollino, por eso sus ojos se le llenaron de lágrimas que alumbraban la rabia y la mala leche que l'esmolecía, (deshacía), cuando ya sin ninguna duda comprobó, que el genio y bizarría que el burro tenía en la hora del trato, no era el mismo que en aquel encaldar (hacer), sino que se había tornado en volverse en estar amurrentáu (enfermizo, moribundo), lo mismo que si del mundo de los vivos se estuviera despidiendo. A fuerza de bardiascazus (palos) y de xurarnentus (juramentos) que sin miatcha (migaja) de compasión la Manola le propinaba, dentro de una amanicomiaura (locura) que le desencaldaba (deshacía) el alma, logró el pobre animal incorporarse, y cuando estuvo en pie el descuaxaringuetáu (deshecho) jumento, con sus urées pingones (orejas lacias, bajas) y los güetchus choramicándoye (los ojos llorándole), como si hubiera despertado de una penosa pesadilla, y por si fuese poco todo esto que la Manola propiaba, todavía la pobre bestia comenzó a temblar con tanta intensidad por todo su cuerpo, que le daba lugar para pensar a la airada y endiablada Xabarceira, que aquel cadabre (cadáver) de burro, estaba viviendo sus postreros momentos. Cuando la Manola percatose ya sin ninguna duda de lo cadarmeru y'esmoleciu (de lo cadavérico y desvanecido), que se encontraba el condenado burro que la había espetado el diablo de Pascualón el gitano, comenzó a alumbrar por su pecaminosa boca, dirigida por su envenenadora lengua, un rosario de juramentos todos en contra de los santos seres del cielo, también maldijo con igual arte a todos los demonios de los infiernos, y no se dejó atrás y ya en este lleldar (suceder) colgándole de las comisuras de su boca unas flemas azuladas cargadas de rabia y de veneno, a todos los gitanos de la tierra, y hasta se recordó ya completamente desarrendada por la amanicomiaura (locura) que la encibiétchaba (retorcía), de manera más denigrante hasta de la propia madre que la había parido. Ante tal escándalo de palabras endemoniantes, saltó de su cama haciendo fuego su hermana Venancia y entre las dos juntas terminaron de hacer la desarrendada y pecaminosa fiesta. «EL PEDÁNEO DE LA ALDEA» Cogió la Manola una foicetuca (hoz) que tenía mangada en un recio y fino palo de ablanu (avellano), y la su hermana una pala de dientes que estaba mocha (falta) de un par de pinchos, y así armadas como si fuesen a la guerra, conducidas por el rey de los demonios que moraba dentro de sus espíritus, preparando un alboroto tan sonado y enloquecido que dudo que nada en la vida otro mayor hiciera, con una prisa que por ser ardiente les amagostada (quemaba) la entraña, fuéronse en busca de los gitanos con el invariable propósito, de deshacer el mal trato que con ellas hicieron, y por las buenas o por las malas, recuperar sus dineros y a su pollina Facunda. Cuando llegaron debajo de los hórreos lugar donde ellas sabían que estaban los gitanos y comprobaron que ya de la aldea a tan tempranera hora los foinus (ladrones) ya se habían xebráu (marchado), entonces la pecaminosa folixa (bronca) qu' enguedétcharun (que enredaron) fue tan escandalosa que pusieron en pie de alarma a toda la aldea, y hasta los perros del lugar, ladraban enfurecidos, sin agolifar (oler) por dónde escarrapietchábase (deshacíase) el peligro, pero presintiendo que se encovarachaba (encuevaba) dentro de los falaxes (hablajes) enfogaratáus (fogosos) que alumbraban las gafuróuxas (venenosas) lenguas de las garruxantes Xabarceiras. Las gentes de mi aldea, al escuchar aquel enxame (emjambre) de airadas voces, que todas ellas endubichaban (envolvían) un rosario de fataus (muchas) maldiciones pecaminosas, a tan hora tan ceda (temprana) de la albiada (de la mañana), descumbutcherun (despertaron, levantáronse) del catre donde aun felices algunos descansaban, y comenzaron a asomarse a las puertas y ventanas, y cuando comprobaron de qué se trataba, dieron rienda suelta a sus risas y gozos que les producía la desgracia que consumía a las ramplonzuelas (ladronas) Xábarceiras, que desde el primer día que habían sentado sus vivencias en la aldea, vivían a cuenta de lo que arrapiegaban (robaban) a los vecinos, sin que jamás s’andecharan (hicieran cuadrilla) en una gavita (ayuda) hacia sus vecinos, aunque éstos se reventasen atosigados por el excesivo trabajo. Por eso, cuando aquel amanecer conoció la aldea el timo que los avispados gitanos hicieran en los pequeños intereses de las atuñáes (avaras) Xabarceiras, al espetarles aquel jumento al cambio de la Facunda, que según las manifestaciones juramentadas que públicamente pregonaba con grandes gritos la Manola, estaba murriéndose estingarraón na cortexa (muriéndose acostado en la cuadra), al xebrársele (marchársele) la alegría y el bizarro genio que le había inyectado la tarrasca (borrachera) de marrasquino que le hicieran coger los gitanos, con el fin de que el alcohol le diera por unos momentos las briosas fuerzas de su juventud que la naturaleza por viejo y deshecho ya le había quitado. Pero no conforme Pascualón con este ardid, también le había introducido para que mejor se dibujase en el lugar de su conveniencia, una fogosa guindilla en el furacu (agujero) por donde alumbraba el federosu cuchu (hediondo estiércol), y por estas razones el pobre animal que en el momento del trato obreiráu (aguijonado) por estos reactivos respondió a las aspiraciones de Pascualón para equivocar a las Xabarceiras, ahora ya aquel pollino falto de tales estímulos, no respondía a las gozosas ilusiones de la Manola v su hermana, por eso entrambas y dos estaban llevadas y traídas por el mismo demonio, y en peor genio se ponían, cuando presenciaban a las gentes de mi aldea todas ellas de buen suceso, entamangándu festa ya murga (haciendo fiesta y güasa) de las hasta entonces avispadas Xabarceiras. Así por ejemplo, la muyer del Goxeiru (mujer del Cestero) que por la causa de que la Facunda apartando el rabo p'un lláu (para un lado) y dejando la clica 'l entestate (la matriz al aire libre) permitiera que su alegre burro le anuedara 'l cibietchu (le hiciera el amor) dejándola preñada, pues por esta causa, engarrapoláronse (peleáronse) con ella las Xabarceiras, en una engarradiétcha (lucha) de campeonato, que si no es porque unos hombres de la aldea las separan, la hubiesen esmueliu a tochazus (muerto a palos), pues esta mujer esfargayánduse (deshaciéndose) de risa díjoles: ¿Qué pensabas Manola, que podías equivocar a los gitanos lo mismo que haces con todos nosotros desde que el demonio te trajo sabe Dios de dónde a vivir a esta aldea? ¡Esos filan (hilan) más fino que nosotros mióu nena, por eso no has sido capaz de detener el truñazu (testerazo) que te atizaron cuando pretendías hacer negocio con ellos, que son los mismos hijos de tu padre el diablo! ¡Me parece a mí que este año, si quieres ir a vender por las romerías la fruta qu’escarpenas (que arrancas) de nuestros árboles, vas a tener que llevar las maniegas (cestas) encima de tu mollera! Xofitóu (apoyó) Manuela de Juan de Pacha, que era muy aguda lanzando putchas (sátiras). ¡Qué quieres hacer Manola, hay que armarse de paciencia mióu nena y nunca olvides que el demonio tiene focicu de gochu (hocico de cerdo), aunque en este lleldar (suceder) a tí se te presentara en la fechura (hechura) de Pascualón el gitano, que mucióte (ordeñote) la cuarexa (cartera) y llancote (te plantó) un pollín, que según el tu falar (hablar) regalado es caro. Díjole Filomena la mujer de Julián el Pertegueiru, que tenía una lengua p’aximielgar (mover) con molestosas intenciones a las gentes. Con más arte, que su marido que era áxil (ágil) como un esquil (ardilla) tenía de coraxe (coraje) para sacudir los arizos de los castañales. Estas y otras parecidas sátiras adornadas con risas y juergas de diferente índole, les decían las gentes de mi aldea aquella mañana a las xabarceiras, con intenciones de zaherirlas, porque ni eran sociables. ni menos tenían nada de buenas personas, sino todo lo contrario, aunque si digo la verdad en aquella época, había en mi pueblo peores personas que las Xabarceiras, ya que moraban un piño de fascistones asesinos, que ellos solos se bastaban para tirar tal partido por tierra. Tanto la Manola como su hermana, esnalaban (volaban) hasta los mismos teyáus (tejados) del aburrióxu (ardiente) infierno, dentro de un envenenamiento que hacía xuenzura con la manicomiaura (yunta con la locura), y con sus lenguas harto desatinadas escarnecían todo cuanto existe del cielo abajo y del infierno arriba, y en todo momento eran acosadas por los perros de la aldea, que les buscaban descuido para hincarles los dientes en cualquier lugar de sus escalixerus cuerpos, y al tenor que con rapidez espatuxaben (corrían) iban poniendo al Hacedor y su Creación como un fedoroxu fatu (hediendo trapo), con sus maldiciones y romances pecaminosos, que muchos de ellos nadie en el lugar jamás había escuchado, y dudo que pocas personas podrían endubitchar (enredar) un rosario de ofensas como el que la Manola preparaba. Pero a pesar de ya ser mucho todo esto que enseñaban, dentro de sus mal intencionadas entrañas, muchas más nefastosas intenciones aun se albergaban, y obreiradas (aguijonadas) por ellas, encamináronse afalucháes (arreadas) por el diablo, hasta la casa del pedáneo, que moraba en la fondeirá (en lo hondo) de la aldeina, y cuando ilegaron a las canciétchas (cancelas) y vieron que estaban piescháes (cerradas), aferronáronse (cogiéronse) a ellas con tal arte, y sacudiéronlas con tal fuerza, que al no llegar el perro a ponerles freno, de seguro que dieran en tierra con ellas. Pero la Manola que era en aquellos momentos conducida por todos los demonios nacidos y por nacer, que la habían corrompináu (llenado) con una airada rabia desgalgada (desmandada), no le puso ningún respeto ni menos miedo aquel perro grande armado de carlangas que hasta los mismos lobos les imponía recelo, sino que le hizo frente con su foiceta (hoz) llantándoye (plantándole) un focetazu (golpe con la hoz) en medio de su enorme cabeza, que le hizo al gafu (fiero) perro atropar (guardar) el rabo entre sus piernas, y marcharse glayucandu (aullando) de dolores del lado de aquella mujer que era peor que la más bravía de las fieras. No hicieron caso las Xabarceiras del matauriáu (descalabrado) can qu'ameruxáu de miéu (que plagado de miedo) se marchara del lado de ellas, sino que entrambas en el mismo lleldar (hacer) ximielgaben (sacudían) las cancelas en el parejo encaldar que llamaban al pedáneo de la siguiente manera: ¡Gracianu, Gracianu...! ¿Dóu tás aponiu faldetacu alcaldi de piteru? (¿Dónde estás ruin alcalde de gallinero?). El bueno de Graciano que se encontraba en la corte (cuadra) muciendu (ordeñando) las vacas, al sentir a su perro glayucar endolloriu (ladrar dolorido) y escuchar aquellas voces preñadas de prisa y betchás (ricas) de ofensivas palabras hacia su persona, salió sin pérdida de tiempo del establo con la caramañola (lechera) en la mano, y cuando comprobó quién le reclamaba, díjoles medio enojado, porque enfadado del todo nunca Graciano lo estaba: ¿Qué es lo que queréis condenadas del infierno, donde sin ninguna duda algún día iréis amagostabus (quemaros) esas asquerosas lenguas que tenéis? ¿qué es lo que queréis que tan cedu (temprano) llegáis a la mi puerta, y no en son de paz como es la debida forma, ya que lo primero que habéis hecho, fue partirle la cabeza al perro que intentó poneros el freno que estáis necesitando desde el mismo día que pusisteis los pies en esta aldea, y no contentas con ésto, aun estáis molestando al amo, enloquecidas por el demonio que lleváis dentro de vuestros cuerpos, que sólo vosotras sabéis dónde le encontrasteis, pero que os hace rellumbrare (relucir) como el mismo rellámpagu? (relámpago) ¡Vengo a ordenarte, —dijo la Manola, saliéndole espumarayus (espumarajos) de rabia por su boca—, vengo a mandarte, que te hagas en el momento en perseguidor de los asquerosos y ladrones gitanos, que me engañaron con un burraco que cambié por la mi Facunda, que ahora está estingarraón (tirado, acostado) en la cuadra, sin llixa (fuerza) de sostenerse encima de su cadriles (patas). Graciano que era como ya sabemos, muy agudo y socarrón, comenzó a reírse por lo bajo, porque abiertamente no se decidía ante el temor de no terminar de alterar aquel par de humanas fieras, que muy capaces las creía de pagar en su persona sus cacíus estrapayáus (sus platos rotos), luego poniendo la cantimpla (lechera) entre las manos de su mujer, que había bajado a la corraleda al escuchar tan grande alboroto, y seguidamente, rascándose su cabeza por debajo de su gorra, les dijo a las Xabarceiras con una socarronería que le alegraba satisfactoriamente: —Podéis ir vosotras mismas a buscarlos, ya que tanto os interesa en encontrarlos, porque yo fuera de la aldea y aun dentro de ella, ninguna autoridad tengo, que me obligue a perseguir a nadie, y creo que para hacia la Villa deben de encontrarse, porque poco antes del amanecer les he oído yo pasar por delante de mi casa, y por cierto que llevaban entemangada una allegroúxa folixa (iban formando una alegre juerga), y ahora escurro (discurro) de dónde procedía tan grande gozo que les acompañaba, que ni más ni menos era, del betcháu (rico) trato que al parecer hicieron con la tu Facunda, por la causa de querer ser tu, todavía más gitana que ellos. ¿Qué es lo que me estás diciendo so castrón (cornudo) de los infiernos? ¡Qué no tienes de hombre nada más que el paxierchu qu’enllastica lus tous enxenebráus güesus, (traje que cubre tus fríos huesos), si en todos los lugares de Asturias tienen como autoridades a ejemplares con el mismo esprapayu (disposición, ánimo), que te tiene encibietcháu a ti, más les valdría a las gentes hacer con ellos, lo mismo que yo debía de hacerte a ti! ¡Vaya un alcalde de cuatcháus (cuajados) que en el lugar tenemos, yo no sé lo que estarían pensando los vecinos el día que te han dado la güichá (vara) de mando, porque la verdad es que no sirves ni para tornar (parar) el agua en un banzaucu (remanso) de poca llixa (fuerza)! Le dijo la Manola lanzándole unas envenenadoras y asesinantes miradas, que intencionaban la firme idea de entamangar (hacer) un engarapoláu con él. Graciano, sin hacer mucho aprecio de lo que le estaba diciendo la bruxa xabarceira, sonrientemente le preguntó: ¿Y qué es lo que te gustaría hacerme a mi Manola? ¡Lo primero que te haría so castrón de los infiernos, sería... llantate la foceta (plantarte la hoz) en medio de tu cabeza, fendiéndotela hasta las mismas caxietches del xixu (partiéndotela hasta las mismas células de los sesos), y después te haría el juicio de por qué fuiste condenado a morrer (morir), que sería por el cobardoso delito, de no saber defender los intereses de la aldea, como es tu obligación de alcalde, y también por consentir, que xentes arrobonas (gentes ladronas), colen del chugar (marchen de la aldea), haciendo festa ya murga (fiesta y güasa), ximielgánduse lus cuartus na cuarexa quei arraguñarun a lus tous vecinus (moviendo los dineros en su cartera, que fueron fruto del robo que hicieron a tus vecinos), por la causa de tener un pedáneo, escasáu de coyones, ya betcháu de plumes de pituca llueza! (seco de cojones, y rico de plumas de gallina clueca). Estas palabras tan poco delicadas y tan grandemente ofensivas, no le sentaron nada bien a Graciano, a pesar de ser él, hombre tranquilo y transigente en gran medida, quizás las hubiese deximíu (olvidado) si su mujer no estaviese presente, pero al no ser así, a Graciano no le cupo otra alternativa, que intentar castigar a aquella desvergonzada que le estaba tratando lo mismo que si él fuese en vez de un hombre y por más primera autoridad de la aldea, no fuese nada más que un enyordiáu pingayu (un sucio pingajo), por esto, destinado Graciano en hondura donde jamás se había presenciado, se arrimó a la Manola con miras d'acoyela (de cogerla), y propinarle un par de ximielgones (sacudidas) y meterle el miedo y la vergüenza en el cuerpo a aquella deslenguada, aunque no fuese nada más, que para demostrarle a su mujer, que un hombre siempre es un hombre, aunque su mujer le pegue, le engañe y le convierta en cabrón por considerarle baldrayu (cobarde). Pero lo que no pudo imaginar Graciano, era que la Manola no se amilanaba ante nada ni nadie, y para demostrárselo, dio un paso hacia atrás para dejar trecho de combate, y enarbolando su focetina (hoz) en el aire, apurrióye (diole) con ella un fuerte y certero golpe en su cabeza, que hizo que el pobre pedáneo se esmurgazara (se cayera) en el santo suelo privado del conocimiento, manando un remexu (un chorro) de sangre, por una mancaúra (herida) que le había nacido repentinamente en el canto una vidatcha (sién). Y así en esta ridícula y dolorosa postura, atendido por su mujer ante la cual el Graciano pretendía convertirse en un héroe, le dejaron las Xabarceiras, que colaron (marcharon) de su casa, perseguidas de cerca por el rencoroso perro de Graciano, que les ladraba enfadado, más por el golpetazo que a él le habían apurriu (dado), que por el que le allantaron (dicran) en el pericote (alto) de la mollera de su amo. Amanicomionáes fasta ‘l más espurrir y'encoyer (enloquecidas hasta el más estirarse y encogerse), Ilegaron las Xabarceiras a su casa guiadas por el mismo espíritu de lucha que en ellas no cejaría hasta que no pudiesen dar con los gitanos, aunque menester fuérales perseguirlos hasta los quintos infiernos, y para sacarlos de este antro, con el fin de conseguir lo que les pertenecía, estaban decididamente dispuestas a partirle los cuernos al propio diablo lo mismo que terminaban de hacer con el pedáneo Graciano. Así pues, sin perder ni tan sólo un minuto de tiempo, sacaron de la cuadra el cadarmoúxu (cadavérico) burro de Pascualón el gitano, y la Venancia tirando del ronzal, con tal xuxeante llixa (crecida fuerza) que si pudiese le llevaría arrastrando, y su hermana Manola apuxada (soplada) por un demonio con peor genio aun, iba detrás del desventurado pollino apurriénduye (atizándole) sin descanso barganazu tras barganazu (palo tras de palo), encima del llombu (lomo) del pobre y descuaxaringuetáu (deshecho) pollino, para que caminase con prisa, y tal hacía la desdichada bestia, y no tanto por huir de los palos a los cuales ya debía de estar bien acostumbrado, sino por intentar aflojar el dogal del que tiraba Venancia, y así de esta forma y siempre en pos de los gitanos, se dirigían a la Villa donde aquel día había mercado. Hicieron entrada en el mercado las Xabarceiras arremexandu (remojadas) en sudor, producido por el cansancio de la larga caminata, y por la desmesurada rabia que a entrambas y dos las atenazaba. Y mismamente al lado de la fragua del ferreiru (herrero) que aquel día tenía endemasía trabajo, agüeyarun (avistaron) a la Facunda, y al lado de ella muy sonriente y gozoso se encontraba el gitano, que tampoco perdía su tiempo, pues ya estaba tratando de venderla o de cambiarla a un paisano que en la sazón la estaba registrando, pero plantándose la Manola delante de Pascualón, le dijo con el hambre retratada en sus ojos de atizarle un par de focetazus: ¿Qué barro me has espetado en el trato so ladrón? ¡Haz el favor de devolverme ahora mismo mi pollina, así como los dineros que me arraguñaste (arañaste), si quieres que este espineroso y mentecato trato que conmigo has hecho, tan sólo se quede en un inolvidable enfado! Pascualón no le hizo mucho caso a las palabras rogativas de la Manola, y así empujándola para un lado con cierto desprecio, a la par que la miraba amenazadoramente le dijo: ¡Quítese delante de mi vista mujeraca de los infiernos, y deje ya de molestarme en mi trabajo, y no olvide nunca, que el que hace un trato con Pascualón, lo tiene hecho para ciento y un años, y ahora lárguese y déjeme tranquilo, que estoy en buenos tratos con este paisano! Nunca peor hiciera el gitano en toda su existencia, pues antes de que se percatase del peligro que le rondaba, la foicina (hoz) de la Manola caía sobre su cabeza con la fuerza de un rayo, escantoyándoila (hiriéndosela) por un par de xeitus (sitios), que hicieron que Pascualón sin gurniar (decir) palabra, se enclicara (se cayera) en el enllordiáu (sucio) suelo, falto de sus sentidos, y alumbrando tanta sangre por sus heridas como un gochu (cerdo) cuando lo están achuquinandu (matando). Nisti telar atopábase (de esta forma se encontraba) Pascualón, con el cerebro escosáu (seco) d'afechu (del todo), por mor de aquel inesperado golpetazo, que le había llegado de manos de quien él menos esperaba, cuando Antonio, un guardia civil del cuartelillo de la Villa, que había presenciado todo el achuquinante xocesu (sangriento suceso), por encontrarse este guardia al lado de la ferrería, enzolánduse fatáus de culetinus de xidre, (bebiendo copiosos vasos de sidra), en amigable compañía con unos paisanos, en el chigrín (bar) de la Faba Prieta (la Haba Negra). Por eso, cuando vio esmurgazarse (caerse) en el suelo por mor del focetazu que le allumara (alumbrara) la Manola al foin del gitano, fue el guardia acochetráu (acelerado, rápido) al lugar del amagüestu (la quema), con el buen fin de encaxinar (encajar) el orden en aquel descalabramiento, nada más que el guardia llegó, afogárunse lus aburióxus (se ahogaron los ardientes) ánimos de otros gitanos, que lleldáus (hechos) dentro de una folixa (bronca) engafuróuxa (envenenada), intentaban acorralar a las dos Xabarceiras, que ya en la sazón se habían aferronáu (cojido) a la Facunda, y dejado libre al jumento del gitano. Mientras tanto, el herido de Pascualón ayudado por el guardia y por otros gitanos, que aun seguían con voces enardecidas maldiciendo y amenazando a las Xabarceiras, como cuento, se puso Pascualón en pie aun medio temblando al volver del desmayo, y con todo su rostro plagado de escandalosa sangre, demostrando que fuera del dolor que pudiera sufrir, el condenado no estaba en trance de mayores males en su cuerpo, no así en sus intereses como veremos seguidamente. «UN XUEZ D’ESQUILONA» (UN JUEZ DE CAMPANILLAS) Era el señor Juan Antonio un falangista digno de ser emulado por el más honrado servidor bien fuese Roxu (Rojo) Prietu (Negro) o Amarietchu (amarillo), era en verdad un hombre Joseantoniano que sin llevar camisa azul con el yugo y las flechas bordados en la pechera, como muchos otros pingayus (pingajos) que yo he conocido, que siempre iban uniformados con su camisa azul y corbata negra, dándoselas en todo momento de buenos falangistas, y no siendo nada más que unos verdaderos mierdas. El señor Juan Antonio era un hombre que llevaba siempre prendido en su espíritu los Nobles y Hermosos Credos de la Falange, con sus Humanidades y Libertades manifiestas, y los sabía cumplir porque los había aprendido en derechura, tal como el Mártir de su Fundador los había creado, para el bien de la Patria y de todos sus hijos. ¡Qué poco sabía José Antonio, que su Maravillosa Doctrina iba a ser manejada por algunos hombres, que cometerían con Ella verdaderos asesinatos y atropellos de toda índole. Pero dejando esto de lo que trataré algún día con mejor cuidado, y acogiéndome al hilo de la historia de la que estoy tratando, diré, que el juez de la Villa era este Caballero, que vivía al lado del mercado, y que era un hombre muy justo, amigo de los razonamientos, inteligente y también un campesino que amorosamente trabajaba sus campos. Cuanto yo, que cuando aquella gresca estaba con su apogeo, salió el juez de su casa para percatarse de aquel ardoroso tiberio (lío que se amagostaba (quemaba) frente a la puerta de su morada, y cuando vio que era un gitano el causante del sangriento escándalo que se enseñaba, díjole al guardia con ardientes deseos de hacer la Justicia en aquel endubiérchu (enredo). ¡Antonio, hágame usted el favor de llevar ahora mismo hasta el Juzgado, a todas las gentes que dieron vida a esa sangrienta engarradiétcha (pelea), para encalducar la xusticia que anda escosá 'n dalgún d'echu (hacer la Justicia que anda seca en alguno de ellos). Así que las Xabarceiras y el escantoyáu (herido) Pascualón hiciéronse presentes en el Juzgado, ante los escrutadores ojos del señor juez, pusiéronse los tres al mismo tiempo a hablar en su defensa, acusándose los unos a los otros dentro de un rosario de palabras injuriosas y amenazantes, que de nuevo los ponía en el atajo de volver a engarrapolarse (pelearse). Pero el señor Juan Antonio fiel repartidor de la Justicia, aporreó con sus nervudas y fuertes manos un mazazo encima de la mesa, que por muy poco la desarma en un montón de astillas, ya que era el juez un bigardón (mozarro) de más de dos metros de estatura, tan fuerte y resistente como una montaña. Y al parejo que tal golpe sacudía, dijo engrifandu (arrugando) su hocico al lar del enfado: ¡Hágamne el favor, y procuren que no tenga que llamarles de nuevo la atención, de hablar tan sólo el que yo le pregunte! Y al decir esto, miró tan condenadoramente al gitano, que éste, que se sabía culpable de muchos engañosos tratos que había efectuado en todo aquel concejo, no pudo menos que ya considerarse culpable, antes de que el juicio comenzara. ¡Vamos a ver Manola, hoy como no tengo mucha prisa ya que el llabor (labor) no me apremia, cuéntame tú la primera con toda clase de pelos y señales, lo que te ha sucedido, para que le escantoyaras (deshicieras) la mollera a este paisano, del que ya tengo oídas que no es la primera rapiega qu'esfuecha (zorra que despelleja) ni tampoco será la última, porque el que fai 'n maniegu fai 'n cientu, dandoi banietches ya tiempu! (el que hace un cesto hace un ciento, si se le da, varas y tiempo). ¡No fue solamente este condenado y útre de xitanu (buitre de gitano) el que salió amatauriáu (con heridas) de este asunto escontramundiáu enrevesado), que prestase usted con tan buen tino a escantexayu (arreglarlo) señor xuez (juez). Pues también al pedáneo de la mi aldeina me vi en la apremiante necesidad d'apurriye (de darle) un par de galgazus (estacazos) en mitad de la cabeza de magüetu (bestia) que tiene, por el no querer acaidonar (dirigir) la justicia en el camino de la razón, como corresponde a su condición y obligación de alcalde del chugar! (lugar). ¡Por la Virxen (Virgen) de los Remedios Manola, no vaigues (vayas) a decirme que por mor de este foín (ladrón) de gitano, tuviste que fendeye (partirle) la cabeza al pobre Graciano!, dijo el juez alegrando su rostro dentro de una llixerina (ligera) risa. ¡Sí señor juez, así ha sucedido! Afirmó la Manola, y seguido le contó todo el suceso desfigurándole y haciéndole más rentable a su favor. El juez casi sin poder detener la risa que le regocijaba su espíritu natural y noble, dijo intentando enmarcar en su rostro la seriedad que no era capaz de hacer: ¡Has hecho muy bien Manola, pues yo entiendo, que el que tiene el delicado oficio d'encaidonar (de dirigir) la justicia, y traiciona tan derecho menester, debe de ser castigado con más entaine (fuerza), que aquellas otras personas, que tienen la obligación de la ley obedecer. Así pues, si en mis manos estuviera te premiaría, por la valentía que has usado al defender la justicia y la libertad de tus intereses! ¡Y ahora... sigue, sigue Manola, y cuéntame todo el suceso en sin mucitche (ordeñarle) ni una migátchina (migaja), que me presta mucho mióu nena (que me agrada mucho mujer). ¡Escúcheme bien señor juez, y júrole por adelantado que cuanto le voy a decir, no se xebra (marcha) de la verdad en nada, y todo ello no es nada bueno ni para mis intereses que han quedado esgazáus d'afechu (rotos del todo), ni tampoco para este gitanu que vé usted aquí tan humildemente con la cabeza gacha, queriendo dar a entender que no ha roto en toda su vida un mal plato, y lleva desde que ha nacido viviendo a cuenta de sus bien urdidos tratos, que tal parece que para industriarlos le ayuda en todo momento la brujería o el mismo diablo! ¡Verá usted señor juez! —Ayer cuando el sol se esfumía (marchaba) por detrás del penón (peña) picutrera (sierra de las águilas), que es la hora d’atapecer (oscurecer) la tarde, llegó este llimiagu (baboso) de gitano a caballo de su adefexu de pollín hasta la misma puerta de mi casa con mires de tentarme la necesidad que me arretrigaba, porque usted bien sabe que nosotras nos dedicamos a correr (vender) la fruta, por todas las romerías y lugares de los tres conceyus y de esta manera nos ganamos nuestra vida muy decente y honradamente, pues como le estoy diciendo, no sé cómo este condenado se enteró que la nuestra pollina estaba próxima a parir, y claro, al encontrarse la probitina en tal estado, no nos podía servir para nuestro trabajo, por eso, tentadas por el embrujo, la engañadora palabra y la buena presencia que en aquel momento se ensenoraba en el pollín de este fartonzón (comedor), enguedeyóume (me enredó) este bruxu (brujo) de gitano, con el endemoniado trato que conmigo hizo, que si tarda mucho tiempo en deshacerse de nuevo, se me va escosar el xuiciu (secar el juicio), y va a dexame Ies caxierches del celebru tan enxenebráes d'entendedeiras, que vóu bazcuchame abondu más cedu de lu qu'usté cunta na mesma amanicomiaúra (dejarme los sesos del cerebro tan fríos de entendimientos, que se me van a vertir mucho más temprano de lo que usted piensa en el mismo manicomio). —El caso fue señor juez, que el burro que traía este foinacu (ladronzuelo) de gitano, estaba en conciencia de él bien preparado, para dejarme a mi despreparada de intereses, pues el pollicaco con un fatáu de caxilonainus (montón de cajilones) de marrasquino que le daban calor y fuerza a su banduévu (panza), hacían de él por el motivo de la alegre tarrasca que lu encibiechaba (borrachera que lo trenzaba), un burrón con buena llixa ya xuxeáu xeniu (fuerza y crecido genio). Y por si fuese poco esto que le cuento, todavía para que el pollino mejor se dibujase, llantárale este achuquinador de gitano, una rabiosa guindilla por debajo de la cola, mismamente dentro del oscuro agujero que alumbra el recimo de los hediondos cagayones, según descubrí yo misma hoy por la mañana justamente cuando ya era demasiado tarde. Y todavía por si estas dos demoníacas trampas no fuesen suficiente este banduerru (indeseable) de gitano, de tal manera me dibujó su jumento que desatinada me trae en este juicio, que me hizo de él un semeyu (retrato) que yo papéilu (creílo) entero, y consideré al pollín como el mejor burro de toda la burrería de gitanacus y aldeanos. Por esto señor juez, le di al cambio de tan falsa y ençañadora presea, la mi pollina Facunda y sesenta pesetas encima, y con estas prendas en nada faisas, xebróuxe (marchose) de mi vera este maldito gitano, tirando del ramal de la mi Facunda, que no quería la probitina del mi lado marcharse, quizás porque presintiera al ser más lista que yo, en la triste desgracia que me dejaba este baldrayu (cobarde) de gitano, que se alejaba de mi casa haciendo que ruxeran (sonaran) los mis dineros en su bolsillo, a la par que se iba riendo de gozo y alegría por la causa del betcháu (rico) negocio que encima de mi pobreza hiciera este desalmado de gitano. Pascualón que ya tenía lleldáu (hecho) en su pensamiento axuquerándose (apoyándose) en las anabayáes güeyáes (acuchillantes miradas) que le dirigía insistentemente el juez que aquel juicio lo tenía bien perdido, cuando escuchó a la Manola decir que le había entregado sesenta pesetas, puso el glayíu (grito) en el cielo jurándole al juez por el Cristo de los gitanos y la Virgen de los cristianos, que la Manola estaba mintiendo, pues tan sólo le había dado sesenta reales. El juez, escuchó por breves momentos a Pascualón en su defensa, y después poniéndose en pie y mirándole acusadoramente desde su montañosa humanidad, a la par que señalándole con su dedo índice que era más grueso que la muñeca del gitano, le dijo con palabras que marcaban el denodado desprecio que sentía hacia estas pobres y desdichadas gentes: ¡Sesenta reales por cuatro lados, que hacen justamente lo que le arraguñaste (arañaste, robaste) a esta desventurada muyerina. No me cave la menor duda que yo os conozco muy bien, ya que siendo yo niño otros gitanos como tu también engañaron a mi padre, por eso puedo juzgarte con propiedad y conocimiento de causa, porque sé que no vivís nada más que de el timo y del engaño y de vuestras cestas, que mientras las tejéis pensáis en la forma de hacer vuestras trapisondas cada día con mejor cuidado! Díjole el juez encabronáu (enfadado) en tal postura que sus mejillas se le pusieron del mismo color de las brasas, en el lleldar que no le quitaba los ojos de encima, mirando tan condenadoramente al esquelético rostro del gitano, que iba ser en parte engañado lo mismo que el señor juez, por la paraximesqueira de la Manola. ¡Pero señor juez, habló enloquecido en su defensa el pobre Pascualón, a la par que a sus ojos vivarachos afloraban unas rebeldes lágrimas que tal vez fuesen fruto de la rabia que le producía el ser tan miserablemente robado por aquella aldeana de los infiernos que él en un principio pensaba que era la mujer más tarangona (tonta, imbécil) que había conocido en su vida de bien urdidos timos y enredosos tratos. ¡Pero señor juez! ¡Sesenta pesetas no las he tenido yo juntas desde que baltiarun (tiraron) la República, donde el pobre podía vivir con más libertad, y con más justicia que usted a mi me está haciendo! ¿No comprende usted señor juez, que con sesenta pesetas hoy día se compra un buen burro y aun sobra dinero? ¡Lo que yo comprendo muy bien es que eres un redomado timador y un despreciable ladrón de cuerpo entero, y como no me puedes demostrar con personas de orden y honradez lo contrario, le has de pagar en media hora los dineros que le has timado a esta pobre mujer, y le devuelves su pollina, que ella con buen contento te hará entrega de tu jumento, y tu harás con esté difunto viviente, lo que ahora como final de sentencia yo te dictaré! ¡Cómo este pollín que nos trae en discordia ya no está para hacer ninguna clase de trabajo, y sabiendo todos los que por ser gentes del campo entendemos de animales, que a un burro; es la leche que se le puede ordeñar, que no es otra que su trabajo, yo como juez de este Juzgado, de la muy noble y astur Villa, te condeno a ti, que te llaman todos Pascualón el gitano, y yo te llamaría Pascualín el de los sucios enredos, a que me traigas ante mi presencia, el pellejo de este jumento, y de esta forma sencilla y eficiente, se atajará de una vez por todas el mal por su comienzo, y no ha de ser jamás este pollino equivocador de nadie más! ¡Y que quede bien entendido, que si te xebras de este concejo, sin traerme antes el pellejo del tu jumento, mandaré a los civiles que te persigan hasta que den contigo, y les ordenaré que bien atado te conduzcan ante mi presencia, y aquí, con estas mis manos que no fueron hechas para manejar una pluma, ni menos para detenerse en ningún papeleo, a los cuales yo considero innecesarios cuando la justicia está tan clara como la luz de este hermoso día, como te digo Pascualín de los enredos, con estas mis manos, que saben muy bien manejar el arado, el guarabeñu (guadaña) y la fexoria (azada), para trabajar dentro de la honradez con muchos sudores y esfuerzos la tierra, con estas mis manos que fueron capaces de empuñar un fusil, y luchar sin rencor ni miedo en defensa de unos derechos humanos a los cuales yo considero justos, dentro de la mermada justicia que los hombres sabemos hacernos, con estas mis manos yo te digo Pascualín de los enredos, que l'arrabucaré (le quitaré) el peyeyu (pellejo) al tu jumento, en el preciso momento que haré lo mismo con el tuyo propio, y de esta sencilla manera, libraré a la sociedad de un pioyón (piojo), que al igual que hay muchos que con libertad campean y viven sin doblar el renaz (espinazo) a cuenta del sudor ajeno! Ante la firme sentencia de aquel juez, que maneja las leyes con la misma fuerza y natural justicia con que empuñabá el llabiegu (arado) para arrancarle a la tierra el justo 'precio de su trabajo quedó Pascualón en lo más bajo de sus sufrimientos y las Xabarceiras en lo más alto de sus alegrías, porque habían conseguido con su lucha desesperante y fiera, una victoria que a fuer de verdad, en una parte no era justicia. Sin embargo Pascualón, tras quedarse unos momentos silencioso y meditabundo, díjole a la postre al juez sin ápice de miedo y con la valentía que le azuzaba, al sentirse timado por aquellas mentecatas dentro de la ley y en el mismo limo que él había pensado que les había hecho: ¡Bien está señor juez, que le devuelva a estas paisanacas su pollina Facunda, también entro en sacrificar a mi burro y traerle su pellejo, no me opongo a pagarles los sesenta reales que en el desastroso trato que con estas hijas de satanás hice, que a cambio de mi jumento ellas me han entregado, pero por lo que sí protesto, es por las cuarenta y cinco pesetas de más que tengo que pagarles, y considero que esto es el timo más vergonzoso que jamás le han dado a ninguno de mi clase. Así que… señor juez supuesto que es usted hombre justicioso, le pido que atienda mis honrosas razones, y haga la Justicia sin que ninguno de ella tengamos que avergonzarnos! ¡Yo no sé Pascualín de los enredos, timador de poca monta y menos clase lo que Dios debe saber en las verdades, yo no sé si tu has cobrado lo que dices, o si ellas han pagado lo que afirman, yo soy hombre y como tal no he de avalarme en errores que se xebran de mi alcance, sólo sé que yo he dictado justicia ateniéndome a los hechos que se nombran, y hecho está que tu eres el culpable, y suerte tienes que estas buenas paisaninas, no te hubieran reclamado ciento veinte veces más crecidos, esos dichosos sesenta reales porque si así fuese, no tendrías más remedio, que sin más protestas abonarles! Todos en mi aldea aquella tarde, esperábamos con marcado disimulo, y satisfactoria alegría, que retornaran de la Villa las despreciables Xabarceiras, por el Humano hecho de reírnos y mofarnos de su desgracia, y creo que todos teníamos creído, que iban a retornar otra vez con aquel moribundo pollino, a no ser, que a fuerza de barganazus (estacazos) le hubiesen achuquináu (asesinado) en el camino. Así pues, los vecinos se repartían haciéndose que trabajaban, por las diferentes huertas colindantes con el camino por donde ellas tendrían que regresar, y algunos chiquillos dentro de las malsanas intenciones de guasearnos de ellas por adelantado, fuimos a su encuentro en un trayecto de más de tres kilómetros, para entrar escoltándolas en la aldea, haciendo verbena a la fiesta que teníamos acordado prepararles. Al fin las vimos retornar, y cuánto desprecio, ansias de sátira y risa sentíamos por ellas, tornose de pronto en respetuosa admiración, pues atónitos pudimos comprobar, que no sólo traían con ellas a su burra Facunda, sino que al lado de ésta traían un estupendo pollino que habían mercado con los dineros que supieron sacarle al avispado gitano, demostrándonos a todos, que el vencedor aunque odiado y despreciado por ser en demasía nefastoso, siempre es admirado y temido, ante el temor de por él, ser humillado y avasallado. Esta es una condición de la cobarde masa Humana, que al vencido aunque éste sea caballeroso y honrado, le solemos despreciar terminando de aniquilarlo, mientras que al vencedor, aunque sea lo más despreciable que imaginarse puede, le cubrimos su camino de rosas y de regalos.
    ————————
    Axabarciar, entiéndese por vender, tratar, comerciar a pequeña escala, con frutas, huevos, gallinas, etc., etc., etc.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > axabarciar

  • 23 suit

    su:t
    1. noun
    1) (a set of clothes usually all of the same cloth etc, made to be worn together, eg a jacket, trousers (and waistcoat) for a man, or a jacket and skirt or trousers for a woman.) traje
    2) (a piece of clothing for a particular purpose: a bathing-suit / diving-suit.) traje (de baño, i2etc/i2)
    3) (a case in a law court: He won/lost his suit.) pleito, juicio
    4) (an old word for a formal request, eg a proposal of marriage to a lady.) petición de mano, propuesta/oferta de matrimonio
    5) (one of the four sets of playing-cards - spades, hearts, diamonds, clubs.) palo

    2. verb
    1) (to satisfy the needs of, or be convenient for: The arrangements did not suit us; The climate suits me very well.) convenir (a), ir bien (a)
    2) ((of clothes, styles, fashions etc) to be right or appropriate for: Long hair suits her; That dress doen't suit her.) quedar bien, favorecer
    3) (to adjust or make appropriate or suitable: He suited his speech to his audience.) adaptar
    - suitor
    - suitcase
    - follow suit
    - suit down to the ground
    - suit oneself

    suit1 n
    1. traje
    2. palo
    the four suits are hearts, diamonds, clubs and spades los cuatro palos son corazones, diamantes, tréboles y picas
    suit2 vb
    1. convenir / venir bien
    2. favorecer / quedar bien / sentar bien
    tr[sʊːt]
    2 SMALLLAW/SMALL pleito, juicio
    3 (in cards) palo
    1 (be convenient, acceptable) convenir a, venir bien a; (please) satisfacer, agradar, contentar
    does Tuesday suit you? ¿el martes te viene bien?
    2 (be right for) ir bien a, sentar bien a; (look good on) quedar bien a, favorecer
    3 (adapt) adaptar (to, a), ajustar (to, a)
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    suit yourself! ¡como quieras!
    to be somebody's strongest suit ser el fuerte de alguien
    to bring/file a suit against somebody demandar a alguien, entablar una demanda contra alguien
    to follow suit seguir su ejemplo, hacer lo mismo
    to suit oneself hacer lo que a uno le apetece
    to suit somebody down to the ground venirle a alguien de perlas
    suit of armour armadura
    suit ['su:t] vt
    1) adapt: adaptar
    2) befit: convenir a, ser apropiado a
    3) become: favorecer, quedarle bien (a alguien)
    the dress suits you: el vestido te queda bien
    4) please: agradecer, satisfacer, convenirle bien (a alguien)
    does Friday suit you?: ¿le conviene el viernes?
    suit yourself!: ¡como quieras!
    suit n
    1) lawsuit: pleito m, litigio m
    2) : traje m (ropa)
    3) : palo m (de naipes)
    n.
    contención s.f.
    enjuiciamiento s.m.
    galanteo s.m.
    petición s.f.
    pleito s.m.
    traje s.m.
    traje completo (Textil) s.m.
    vestido s.m.
    v.
    acomodar v.
    adaptar v.
    ajustar v.
    caer v.
    (§pres: caigo, caes...)
    convenir v.
    (§pres: -vengo, -vienes...-venimos) pret: -vin-
    fut: -vendr-•)
    cuadrar v.
    cuajar* v.
    satisfacer v.
    sentar v.
    sentar bien (Textil) (•Ropa•) v.

    I suːt, suːt, sjuːt
    1) ( Clothing) ( male) traje m, terno (AmS); ( female) traje m (de chaqueta), traje m sastre
    2) ( Law) juicio m, pleito m

    to file suit o bring a suit against somebody — demandar a alguien, llevar a alguien a juicio

    3) ( in cards) palo m

    to follow suit — ( do likewise) seguir* su (or nuestro etc) ejemplo, hacer* lo mismo; (lit: in cards) jugar* una carta del mismo palo, seguir* el palo


    II
    1) (be convenient to, please) venirle* bien a, convenirle* a

    Tuesday would suit me better — me vendría mejor el martes, me convendría más el martes

    whenever it suits you — cuando te venga bien, cuando te convenga

    to suit oneself — hacer* lo que uno quiere

    suit yourself! — haz lo que quieras!, haz lo que te dé la gana! (fam)

    2)
    a) (be appropriate, good for)
    b) ( look good on) \<\<hairstyle/dress\>\> quedarle or (esp Esp) irle* bien a
    3) ( adapt)

    to suit something TO something/somebody — adaptar algo a algo/alguien

    [suːt]
    1. N
    1) (=clothing) (for man) traje m, terno m (LAm); (for woman) traje m (de chaqueta)

    three-piece/two-piece suit — traje or (LAm) terno de tres/dos piezas

    suit of armourarmadura f

    suit of clothesconjunto m

    bathing, birthday
    2) (also: lawsuit) pleito m

    to bring or file a suit (against sb) — entablar un pleito (contra algn)

    civil suit — pleito m civil

    3) (Cards) palo m

    to follow suit — (in cards) jugar una carta del mismo palo; (fig) seguir el ejemplo

    - modesty is not his strong or long suit
    4) frm (=petition) petición f; liter (for marriage) petición f de mano

    her parents gave me permission to plead or press my suit — sus padres me dieron permiso para pedir su mano

    5) * (=business executive) ejecutivo(-a) m / f
    2. VT
    1) (=look good on) [clothes, shoes, hairstyle] quedar bien a, sentar bien a

    the coat suits youel abrigo te queda or te sienta bien

    2) (=be acceptable to, please)
    a) [date, time, arrangement] venir bien a, convenir

    when would suit you? — ¿cuándo te viene bien or te conviene?

    it suits him to work nightsle viene or le va bien trabajar de noche

    choose the method which suits you bestelige el método que te vaya mejor or que más te convenga

    it would suit us better to come back tomorrow — nos vendría mejor or nos convendría más volver mañana

    that suits me fineeso me va bien or me conviene

    to suit sth to sth/sb — frm adaptar algo a algo/algn

    - suit sb down to the ground
    book 1., 1)

    suit yourself! — ¡como quieras!

    3.
    VI (=be convenient)

    will tomorrow suit? — ¿te viene bien mañana?

    * * *

    I [suːt, suːt, sjuːt]
    1) ( Clothing) ( male) traje m, terno (AmS); ( female) traje m (de chaqueta), traje m sastre
    2) ( Law) juicio m, pleito m

    to file suit o bring a suit against somebody — demandar a alguien, llevar a alguien a juicio

    3) ( in cards) palo m

    to follow suit — ( do likewise) seguir* su (or nuestro etc) ejemplo, hacer* lo mismo; (lit: in cards) jugar* una carta del mismo palo, seguir* el palo


    II
    1) (be convenient to, please) venirle* bien a, convenirle* a

    Tuesday would suit me better — me vendría mejor el martes, me convendría más el martes

    whenever it suits you — cuando te venga bien, cuando te convenga

    to suit oneself — hacer* lo que uno quiere

    suit yourself! — haz lo que quieras!, haz lo que te dé la gana! (fam)

    2)
    a) (be appropriate, good for)
    b) ( look good on) \<\<hairstyle/dress\>\> quedarle or (esp Esp) irle* bien a
    3) ( adapt)

    to suit something TO something/somebody — adaptar algo a algo/alguien

    English-spanish dictionary > suit

  • 24 enjuiciamiento

    m.
    1 trial (law).
    2 judgment.
    * * *
    1 (opinión) judgement, judgment
    2 DERECHO (civil) lawsuit; (criminal) trial, prosecution
    * * *
    SM
    1) (=acción) judgment
    2) (Jur)
    * * *
    masculino ( acusación) indictment; (juicio, proceso) trial
    * * *
    = criminal proceeding, prosecution.
    Ex. Criminal proceedings: Enter the official proceedings and records of criminal trial, impeachment, courts-martial, etc., under the heading for the person or body prosecuted.
    Ex. This article describes the legal consequences of the perpetration of these crimes and procedural aspects of their prosecution.
    * * *
    masculino ( acusación) indictment; (juicio, proceso) trial
    * * *
    = criminal proceeding, prosecution.

    Ex: Criminal proceedings: Enter the official proceedings and records of criminal trial, impeachment, courts-martial, etc., under the heading for the person or body prosecuted.

    Ex: This article describes the legal consequences of the perpetration of these crimes and procedural aspects of their prosecution.

    * * *
    1 (acusación) indictment
    el enjuiciamiento de Ricardo Granara acusado de estafa the indictment of Ricardo Granara on a fraud charge
    2 (juicio, proceso) trial
    * * *
    1. Der trial
    enjuiciamiento criminal criminal prosecution
    2. [opinión] judgment
    * * *
    m
    1 indictment;
    ley de enjuiciamiento civil/criminal code of civil/criminal procedure
    2 fig
    judg(e)ment

    Spanish-English dictionary > enjuiciamiento

  • 25 causa

    f.
    1 cause (origen).
    la relación causa-efecto the relationship between cause and effect
    2 reason.
    se desconocen las causas del accidente it is not known what caused the accident
    a o por causa de because of
    por causa mayor for reasons beyond my/our/etc control
    3 cause (ideal).
    dieron su vida por la causa they gave their lives for the cause
    hacer causa común con alguien to make common cause with somebody
    ser una causa perdida to be a lost cause
    4 case (law).
    5 lawsuit, case.
    pres.indicat.
    3rd person singular (él/ella/ello) present indicative of spanish verb: causar.
    * * *
    1 (gen) cause
    2 (motivo) cause, reason, motive
    3 DERECHO (caso) case, lawsuit; (juicio) trial
    \
    a causa de because of, on account of
    hacer causa común con to make common cause with
    instruir una causa DERECHO to take legal proceedings
    por causa de because of, on account of
    causa mayor good reason
    causa pública DERECHO public good
    * * *
    noun f.
    * * *
    I
    SF
    1) (=motivo) cause

    la niebla pudo haber sido la causa del accidente — the accident could have been caused by fog, the fog could have been the cause of o reason for the accident

    relación causa-efecto — cause and effect relationship

    conocimiento 2), doctor 1.
    2)

    a o por causa de — because of

    3) (=ideal) cause

    hacer causa común con algn — to make common cause with sb

    4) (Jur) (tb: causa judicial) lawsuit, case
    II
    SF
    1) Cono Sur (=tentempié) snack, light meal
    2) Perú (=plato) fish and potato pie, served cold
    * * *
    1) ( motivo) cause

    la causa de todas mis desgraciasthe cause of o the reason for all my misfortunes

    a or por causa de — because of

    2) (ideal, fin) cause
    3) (Der) ( pleito) lawsuit; ( proceso) trial
    * * *
    = root cause, trigger.
    Ex. This article highlights the root causes of nativism against both immigrants and U.S. immigration policy arising from increasing legal and illegal immigration.
    Ex. They will however always have some kind of springboard or trigger which has led to their question, and we can work forwards from this.
    ----
    * apoyar una causa = forward + cause, support + cause.
    * ayudar a la causa de = help + in the cause of.
    * buena causa = good cause.
    * causa de fuerza mayor = act of God.
    * causa de la ofensa = offending.
    * causa de mortalidad = lethality.
    * causa-efecto = causal.
    * causa fortuita = act of God.
    * causa justa = just cause, good cause.
    * causa perdida = lost cause, losing battle.
    * causa primaria = prime cause.
    * causa radical, la = radical cause, the.
    * causas de conflictos armados = warpath.
    * causa social = social cause.
    * de causas desconocidas = idiopathic.
    * decisión con conocimiento de causa = informed decision.
    * defender la causa de = further + the cause of.
    * defender + Posesivo + causa = advance + Posesivo + cause.
    * defender una causa = promote + cause, support + cause, champion + cause.
    * detectar la causa de algo = smell + cause.
    * de un modo que causa confusión = confusingly.
    * doctor honoris causa = honorary doctorate.
    * luchar por una buena causa = fight + the good fight.
    * luchar por una causa = champion + cause.
    * luchar por una causa perdida = fight + a losing battle.
    * que no causa dolor = painless.
    * relación causa-efecto = cause-effect relation, causal relationship.
    * retomar una causa = take up + cause.
    * sin causa alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin causa aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin causa justificada = without justified reason.
    * sin conocimiento de causa = unbeknown to, unbeknownst to.
    * tener causa justificada = have + good cause.
    * toma de decisiones con conocimiento de causa = informed decision making.
    * tomar decisiones con conocimiento de causa = make + informed decisions.
    * una causa perdida = a dead dog.
    * * *
    1) ( motivo) cause

    la causa de todas mis desgraciasthe cause of o the reason for all my misfortunes

    a or por causa de — because of

    2) (ideal, fin) cause
    3) (Der) ( pleito) lawsuit; ( proceso) trial
    * * *
    = root cause, trigger.

    Ex: This article highlights the root causes of nativism against both immigrants and U.S. immigration policy arising from increasing legal and illegal immigration.

    Ex: They will however always have some kind of springboard or trigger which has led to their question, and we can work forwards from this.
    * apoyar una causa = forward + cause, support + cause.
    * ayudar a la causa de = help + in the cause of.
    * buena causa = good cause.
    * causa de fuerza mayor = act of God.
    * causa de la ofensa = offending.
    * causa de mortalidad = lethality.
    * causa-efecto = causal.
    * causa fortuita = act of God.
    * causa justa = just cause, good cause.
    * causa perdida = lost cause, losing battle.
    * causa primaria = prime cause.
    * causa radical, la = radical cause, the.
    * causas de conflictos armados = warpath.
    * causa social = social cause.
    * de causas desconocidas = idiopathic.
    * decisión con conocimiento de causa = informed decision.
    * defender la causa de = further + the cause of.
    * defender + Posesivo + causa = advance + Posesivo + cause.
    * defender una causa = promote + cause, support + cause, champion + cause.
    * detectar la causa de algo = smell + cause.
    * de un modo que causa confusión = confusingly.
    * doctor honoris causa = honorary doctorate.
    * luchar por una buena causa = fight + the good fight.
    * luchar por una causa = champion + cause.
    * luchar por una causa perdida = fight + a losing battle.
    * que no causa dolor = painless.
    * relación causa-efecto = cause-effect relation, causal relationship.
    * retomar una causa = take up + cause.
    * sin causa alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.
    * sin causa aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.
    * sin causa justificada = without justified reason.
    * sin conocimiento de causa = unbeknown to, unbeknownst to.
    * tener causa justificada = have + good cause.
    * toma de decisiones con conocimiento de causa = informed decision making.
    * tomar decisiones con conocimiento de causa = make + informed decisions.
    * una causa perdida = a dead dog.

    * * *
    A (motivo) cause
    la causa de todas mis desgracias the cause of o the reason for all my misfortunes
    sería causa suficiente de divorcio it would be adequate grounds for divorce
    se enfadó sin causa alguna she got annoyed for no good reason o for no reason at all
    aún no se conocen las causas del accidente the cause of the accident is still unknown, it is still not known what caused the accident
    relación de causa-efecto cause and effect relationship
    a or por causa de because of
    el partido se suspendió a causa del tiempo the match was postponed because of o on account of o owing to the weather
    la cosecha se malogró por causa de las heladas the crop failed because of the frost
    Compuestos:
    final cause
    first cause
    B (ideal, fin) cause
    una causa perdida a lost cause
    defender una causa to defend a cause
    hacer causa común con algn to make common cause with sb
    C ( Der) (pleito) lawsuit; (proceso) trial
    el juicio por la causa que se sigue contra ella por estafa the trial at which she faces charges for o is being tried for fraud
    Compuestos:
    lawsuit
    criminal proceedings (pl), trial
    * * *

     

    Del verbo causar: ( conjugate causar)

    causa es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente indicativo

    2ª persona singular (tú) imperativo

    Multiple Entries:
    causa    
    causar
    causa sustantivo femenino
    1 ( motivo) cause;
    la causa de todas mis desgracias the cause of o the reason for all my misfortunes;

    se enfadó sin causa alguna she got annoyed for no reason at all o for no good reason;
    a or por causa de because of
    2 ( ideal) cause;

    3 (Der) ( pleito) lawsuit;
    ( proceso) trial
    causar ( conjugate causar) verbo transitivodaños/problema/sufrimiento to cause;
    indignación to cause, arouse;
    alarma to cause, provoke;
    placer to give;

    me causó muy buena impresión I was very impressed with her
    causa sustantivo femenino
    1 cause
    2 (motivo) reason: se ha enfadado sin causa, he has got angry for no reason
    3 (utopía, ideal) una causa justa, a fair cause
    4 Jur (proceso) trial
    ♦ Locuciones: a o por causa de, because of: su relación se deterioró a causa de los celos, their relationship fell apart because of jealousy
    causar verbo transitivo to cause, bring about: el desaliño causa mala impresión, untidiness makes a bad impression
    le causó buena impresión, he was very impressed by him
    me causó mucha alegría, it made me very happy

    ' causa' also found in these entries:
    Spanish:
    abanderada
    - abanderado
    - abogar
    - actuar
    - adherirse
    - apoyar
    - caída
    - caído
    - causar
    - con
    - conocimiento
    - de
    - desgarrador
    - desgarradora
    - documentación
    - ser
    - funesta
    - funesto
    - gozosa
    - gozoso
    - horrorosa
    - horroroso
    - intríngulis
    - lamentable
    - lastimosa
    - lastimoso
    - leal
    - motivo
    - onerosa
    - oneroso
    - origen
    - paladín
    - por
    - principio
    - promotor
    - promotora
    - relativamente
    - sabañón
    - sacrificar
    - semilla
    - soponcio
    - temerosa
    - temeroso
    - terrorífica
    - terrorífico
    - unirse
    - valer
    - vergonzosa
    - vergonzoso
    - vergüenza
    English:
    about
    - account
    - arm
    - as
    - battle
    - because
    - blow
    - cause
    - complication
    - devotion
    - earthshattering
    - further
    - get at
    - honorary doctorate
    - immediate cause
    - lost
    - mock
    - occasion
    - of
    - owing
    - plead
    - rain off
    - sensational
    - suspend
    - takeoff
    - through
    - ultimate
    - unsympathetic
    - win over
    - worthy
    - condemn
    - court
    - crack
    - dismiss
    - fog
    - honorary
    - open
    - responsible
    * * *
    causa nf
    1. [origen] cause;
    la causa última the ultimate cause o reason;
    el tabaco es la causa de muchas enfermedades respiratorias smoking is the cause of many respiratory diseases;
    él es la causa directa de todos mis problemas he is directly responsible for all my problems;
    la relación causa-efecto the relationship between cause and effect
    causa final final cause;
    causa primera first cause
    2. [razón, motivo] reason;
    se desconocen las causas del accidente it is not known what caused the accident;
    por esta causa mueren al año muchos niños every year many children die as a result of this;
    ello no es causa suficiente para dejar de asistir a clase that isn't a good enough reason for stopping going to school;
    a o [m5] por causa de because of;
    llegaron tarde a o [m5] por causa del intenso tráfico they arrived late because of the heavy traffic;
    por causa mayor for reasons beyond my/our/ etc control
    3. [ideal, objetivo] cause;
    una causa humanitaria a humanitarian cause;
    es todo por una buena causa it's all for o in a good cause;
    abrazar una causa to embrace a cause;
    dieron su vida por la causa they gave their lives for the cause;
    hacer causa común con alguien to make common cause with sb;
    ser una causa perdida to be a lost cause
    4. Der case;
    una causa contra alguien a case against sb
    causa civil lawsuit;
    causa criminal criminal case
    5. Andes [comida ligera] light meal, snack
    6. Perú [guiso] = dish of mashed potatoes mixed with cheese, olives, sweetcorn and lettuce, eaten cold
    * * *
    f
    1 cause;
    hacer causa común con make common cause with;
    causa perdida fig lost cause
    2 ( motivo) reason;
    a causa de because of;
    por mi causa on my account
    3 JUR lawsuit
    * * *
    causa nf
    1) motivo: cause, reason, motive
    a causa de: because of
    2) ideal: cause
    morir por una causa: to die for a cause
    3) : lawsuit
    * * *
    1. (en general) cause
    2. (motivo) reason

    Spanish-English dictionary > causa

  • 26 proceso

    m.
    1 process.
    el proceso creativo the creative process
    el paciente está en un proceso de recuperación the patient is in the process of recovering
    abrir un proceso contra to bring an action against
    4 course of action.
    5 industrial process, process.
    pres.indicat.
    1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: procesar.
    * * *
    1 (gen) process
    3 DERECHO trial
    \
    proceso de datos data processing
    * * *
    noun m.
    2) prosecution, trial
    * * *
    SM
    1) (=desarrollo) (tb Anat, Quím) process

    el proceso de una enfermedadthe course o progress of a disease

    2) (Med)
    3) (=transcurso) lapse of time
    4) (Jur) (=juicio) trial; (=pleito) lawsuit, proceedings pl

    abrir o entablar proceso — to bring a suit (a against)

    proceso verbal(=escrito) record; (=audiencia) hearing

    5) (Inform) processing
    * * *
    1)
    a) (serie de acciones, sucesos) process
    b) (Med)

    es una enfermedad de proceso lento — it is a long, drawn-out illness

    2) (Der) trial
    3) (Inf) processing
    4) ( transcurso) course
    * * *
    = operation, process, processing, routine.
    Ex. With the advent of micro-computers even much smaller cataloguing operations can effectively be computerised.
    Ex. The organisation of knowledge is a process that has been recognised as necessary for thousands of years.
    Ex. Often, the computer is used to aid in the processing of such indexes, and sometimes computer processing is responsible for the creation of multiple entries from one string of index terms.
    Ex. Chain indexing is a simple mechanical routine for generating a limited number of index entries for a subject.
    ----
    * acelerar el proceso de deterioro = hasten + rot.
    * acelerar un proceso = hasten + process.
    * activar un proceso = activate + process.
    * centro especializado de proceso de información = clearinghouse [clearing house].
    * departamento de procesos técnicos = processing department.
    * emprender un proceso de = set on + a course of.
    * empresa dedicada al proceso del cereal = corn processor.
    * en el proceso = in the process.
    * en proceso = in progress.
    * en proceso de = in the midst of, in course of.
    * en proceso de cambio = changing.
    * en proceso de construcción = under construction.
    * en proceso de envejecimiento = aging [ageing].
    * en proceso de remodelación = under renovation.
    * en proceso de transmisión = in transit.
    * estación de proceso = processing station.
    * estándar de proceso = processing standard.
    * estar en proceso de = be on the way to, be in the process of, be in the course of.
    * estar en proceso de cambio = be in flux.
    * estar en proceso de + Infinitivo = be on to + Infinitivo.
    * evaluación de procesos = process rating.
    * Ley de Simplificación de los Procesos Administrativos = Paperwork Reduction Act.
    * número de tarjeta de proceso = transaction card number.
    * pasar por un proceso de = go through + a process of.
    * personal de proceso de datos = operation staff.
    * proceso automático = automatic process.
    * proceso bicromático = bichromate process.
    * proceso comunicativo = communication process.
    * proceso de acreditación = accreditation process.
    * proceso de aprendizaje = learning process.
    * proceso de asignación de presupuestos = budgetary process.
    * proceso de búsqueda = searching process, search process.
    * proceso de cambio = process of change.
    * proceso de catalogación = cataloguing procedure.
    * proceso de catalogación, el = cataloguing process, the.
    * proceso de conexión = logon.
    * proceso de datos = data processing, transaction processing.
    * proceso de descafeinar = decaffeination.
    * proceso de envejecimiento = aging process.
    * proceso de evaluación = review process, evaluation process.
    * proceso de formación = instructional process.
    * proceso de fotolito = photolitho process.
    * proceso de homologación = accreditation process.
    * proceso de impresión = printing process.
    * proceso de indización = indexing process.
    * proceso de paz = peace process.
    * proceso de pedidos = order processing.
    * proceso de razonamiento = reasoning process.
    * proceso de reclamación = appeals process.
    * proceso de recuperación = retrieval process.
    * proceso de referencia = referral process.
    * proceso de referencia, el = reference process, the.
    * proceso de reforma = reform process.
    * proceso de selección = screening process, selection process.
    * proceso de trabajo = work process.
    * proceso de transferencia de la información = information transfer process.
    * proceso de transformación = transformation process.
    * proceso educativo = educative process, instructional process.
    * proceso electoral = electoral process.
    * proceso en paralelo = parallel processing.
    * proceso en primera instancia = proceeding in the first instance.
    * proceso fotográfico = photographic process.
    * proceso fotolitográfico = photolithographic process.
    * proceso histórico = history-making process.
    * proceso judicial = adjudicatory proceeding, proceeding, prosecution.
    * proceso judicial ante jurado = jury trial.
    * proceso lineal = linear process.
    * proceso mental = thought process.
    * proceso penal = criminal proceeding.
    * proceso por lotes = batch processing.
    * proceso presupuestario = budgeting process.
    * proceso rutinario = routine.
    * proceso técnico = processing, technical process.
    * proceso técnico del libro = book preparation, book processing.
    * prototipo para el proceso de datos = data modelling.
    * sistema de proceso de datos = data processing system.
    * sistema de proceso de imágenes = imaging system.
    * tarjeta de proceso = transaction card.
    * técnico encargado del proceso de datos = data-processing professional.
    * tiempo de proceso = processing time.
    * * *
    1)
    a) (serie de acciones, sucesos) process
    b) (Med)

    es una enfermedad de proceso lento — it is a long, drawn-out illness

    2) (Der) trial
    3) (Inf) processing
    4) ( transcurso) course
    * * *
    = operation, process, processing, routine.

    Ex: With the advent of micro-computers even much smaller cataloguing operations can effectively be computerised.

    Ex: The organisation of knowledge is a process that has been recognised as necessary for thousands of years.
    Ex: Often, the computer is used to aid in the processing of such indexes, and sometimes computer processing is responsible for the creation of multiple entries from one string of index terms.
    Ex: Chain indexing is a simple mechanical routine for generating a limited number of index entries for a subject.
    * acelerar el proceso de deterioro = hasten + rot.
    * acelerar un proceso = hasten + process.
    * activar un proceso = activate + process.
    * centro especializado de proceso de información = clearinghouse [clearing house].
    * departamento de procesos técnicos = processing department.
    * emprender un proceso de = set on + a course of.
    * empresa dedicada al proceso del cereal = corn processor.
    * en el proceso = in the process.
    * en proceso = in progress.
    * en proceso de = in the midst of, in course of.
    * en proceso de cambio = changing.
    * en proceso de construcción = under construction.
    * en proceso de envejecimiento = aging [ageing].
    * en proceso de remodelación = under renovation.
    * en proceso de transmisión = in transit.
    * estación de proceso = processing station.
    * estándar de proceso = processing standard.
    * estar en proceso de = be on the way to, be in the process of, be in the course of.
    * estar en proceso de cambio = be in flux.
    * estar en proceso de + Infinitivo = be on to + Infinitivo.
    * evaluación de procesos = process rating.
    * Ley de Simplificación de los Procesos Administrativos = Paperwork Reduction Act.
    * número de tarjeta de proceso = transaction card number.
    * pasar por un proceso de = go through + a process of.
    * personal de proceso de datos = operation staff.
    * proceso automático = automatic process.
    * proceso bicromático = bichromate process.
    * proceso comunicativo = communication process.
    * proceso de acreditación = accreditation process.
    * proceso de aprendizaje = learning process.
    * proceso de asignación de presupuestos = budgetary process.
    * proceso de búsqueda = searching process, search process.
    * proceso de cambio = process of change.
    * proceso de catalogación = cataloguing procedure.
    * proceso de catalogación, el = cataloguing process, the.
    * proceso de conexión = logon.
    * proceso de datos = data processing, transaction processing.
    * proceso de descafeinar = decaffeination.
    * proceso de envejecimiento = aging process.
    * proceso de evaluación = review process, evaluation process.
    * proceso de formación = instructional process.
    * proceso de fotolito = photolitho process.
    * proceso de homologación = accreditation process.
    * proceso de impresión = printing process.
    * proceso de indización = indexing process.
    * proceso de paz = peace process.
    * proceso de pedidos = order processing.
    * proceso de razonamiento = reasoning process.
    * proceso de reclamación = appeals process.
    * proceso de recuperación = retrieval process.
    * proceso de referencia = referral process.
    * proceso de referencia, el = reference process, the.
    * proceso de reforma = reform process.
    * proceso de selección = screening process, selection process.
    * proceso de trabajo = work process.
    * proceso de transferencia de la información = information transfer process.
    * proceso de transformación = transformation process.
    * proceso educativo = educative process, instructional process.
    * proceso electoral = electoral process.
    * proceso en paralelo = parallel processing.
    * proceso en primera instancia = proceeding in the first instance.
    * proceso fotográfico = photographic process.
    * proceso fotolitográfico = photolithographic process.
    * proceso histórico = history-making process.
    * proceso judicial = adjudicatory proceeding, proceeding, prosecution.
    * proceso judicial ante jurado = jury trial.
    * proceso lineal = linear process.
    * proceso mental = thought process.
    * proceso penal = criminal proceeding.
    * proceso por lotes = batch processing.
    * proceso presupuestario = budgeting process.
    * proceso rutinario = routine.
    * proceso técnico = processing, technical process.
    * proceso técnico del libro = book preparation, book processing.
    * prototipo para el proceso de datos = data modelling.
    * sistema de proceso de datos = data processing system.
    * sistema de proceso de imágenes = imaging system.
    * tarjeta de proceso = transaction card.
    * técnico encargado del proceso de datos = data-processing professional.
    * tiempo de proceso = processing time.

    * * *
    A
    1 (serie de acciones, sucesos) process
    su recuperación será un proceso largo y complicado his recovery will be a long and complicated process
    un proceso natural/químico a natural/chemical process
    el proceso de paz the peace process
    proceso de selección selection procedure or process
    2 ( Med):
    sufre un proceso de insuficiencia respiratoria he has a respiratory complaint
    B ( Der) trial
    se le sigue proceso por robo she is being tried on a charge of theft, she is on trial for theft
    no se mencionó en el proceso it was not mentioned during the trial
    Compuestos:
    criminal proceedings (pl)
    written report, procès verbal
    C ( Inf) processing
    Compuesto:
    proceso de datos/textos
    data/text processing
    D (transcurso) course
    en el proceso de tres meses in the course of three months, over a period of three months
    E ( Pol)
    * * *

     

    Del verbo procesar: ( conjugate procesar)

    proceso es:

    1ª persona singular (yo) presente indicativo

    procesó es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo

    Multiple Entries:
    procesar    
    proceso
    procesar ( conjugate procesar) verbo transitivo
    1 (Der) to try, prosecute
    2materia prima/datos/solicitud to process
    proceso sustantivo masculino
    1 (serie de acciones, sucesos) process
    2 (Der) trial
    3 (Inf) processing;
    proceso de datos/textos data/word processing

    4 ( transcurso) course
    procesar verbo transitivo
    1 Jur to prosecute
    2 (información, productos) to process
    proceso sustantivo masculino
    1 process: el proceso de elaboración del vino, the winemaking process
    2 (transcurso de tiempo) course
    en el proceso de un año, in the course of a year
    3 Inform processing
    4 Jur trial, proceedings
    ' proceso' also found in these entries:
    Spanish:
    causa
    - estancar
    - estancarse
    - formativa
    - formativo
    - fundición
    - iniciar
    - producción
    - seguimiento
    - tránsito
    - tratar
    - acelerar
    - activar
    - adaptación
    - agilizar
    - anestesia
    - apertura
    - aprendizaje
    - apresurar
    - atasco
    - burocrático
    - caries
    - controlar
    - criba
    - decadencia
    - detener
    - enlatado
    - estacionar
    - frenar
    - ir
    - medio
    - mezcla
    - obstruir
    - retrasar
    - tardado
    - trabar
    - trámite
    English:
    accelerate
    - bath
    - casting
    - CPU
    - data processing
    - deliberation
    - economic
    - eventual
    - inhibit
    - institute
    - insulation
    - lengthy
    - printing
    - process
    - prosecution
    - robotization
    - short-circuit
    - smooth
    - speed
    - speed up
    - stall
    - stop
    - streamlined
    - study
    - test
    - thought process
    - toilet-training
    - trial
    - work out
    - break
    - elimination
    - suggestion
    * * *
    1. [fenómeno, operación] process;
    el proceso de paz the peace process;
    el proceso de fabricación de la cerveza the process of brewing beer;
    el paciente está en un proceso de recuperación the patient is in the process of recovering
    proceso de fabricación manufacturing process
    2. [transcurso, intervalo] course;
    se esperan grandes cambios en el proceso de un año great changes are expected in the course of the year
    3. Der [juicio] trial;
    [causa] lawsuit;
    abrir un proceso contra alguien to bring an action against sb
    proceso civil civil action
    4. Med
    padece un proceso gripal he has the flu
    5. Informát [de datos] processing
    proceso por lotes batch processing;
    proceso subordinado background process;
    proceso de textos word processing
    6. RP Pol
    el Proceso [dictadura] = military dictatorship in Uruguay (1973-85) or Argentina (1976-1983)
    * * *
    m
    1 ( procedimiento) process;
    proceso de paz peace process
    2 JUR trial
    :
    proceso de datos/textos data/word processing
    * * *
    1) : process
    2) : trial, proceedings pl
    * * *
    1. (en general) process

    Spanish-English dictionary > proceso

  • 27 parte

    f.
    1 part.
    repartir algo a partes iguales to share something out equally
    en parte to a certain extent, partly
    por mi/tu parte for my/your part
    por partes bit by bit
    2 part (place).
    en alguna parte somewhere
    en otra parte elsewhere, somewhere else
    no lo veo por ninguna parte I can't find it anywhere
    ¿de qué parte de España es? what part of Spain is he from?, whereabouts in Spain is he from?
    3 side (bando, lado).
    estar/ponerse de parte de alguien to be on/to take somebody's side
    por parte de padre/madre on one's father's/mother's side
    por una parte… por otra… on the one hand… on the other (hand)…
    por otra parte what is more, besides (además)
    tener a alguien de parte de uno to have somebody on one's side
    4 (spare) part, spare (repuesto). (Mexican Spanish)
    5 party, side.
    6 region, place.
    7 communication, communiqué, message, notice.
    m.
    report.
    dar parte (a alguien de algo) to report (something to somebody)
    parte facultativo o médico medical report
    parte meteorológico weather report
    pres.indicat.
    3rd person singular (él/ella/ello) present indicative of spanish verb: partir.
    imperat.
    2nd person singular (tú) Imperative of Spanish verb: partir.
    * * *
    1 (gen) part; (en una partición) portion
    2 (en negocio) share
    3 (lugar) place
    5 DERECHO party
    1 (comunicado) official report
    1 familiar privates, private parts
    \
    dar parte to report
    de parte de on behalf of, from
    ¿de parte de quien? who's calling please?
    en parte partly
    estar de parte de to support
    formar parte de to be part of
    llevar la mejor/peor parte to have the best/worst of it
    no llevar a ninguna parte not to lead anywhere
    por todas partes everywhere
    por una parte,... por otra... on the one hand..., on the other hand...
    tomar parte to take sides
    tomar parte en algo to take part in something
    vamos/vayamos por partes one step at a time
    parte de la oración part of speech
    parte médico medical report
    parte meteorológico weather report
    partes pudendas private parts
    partes vergonzosas private parts
    * * *
    1. noun m.
    report, dispatch
    2. noun f.
    1) part
    3) side, party
    5) role
    - parte delantera
    - parte trasera
    * * *
    I
    SM
    1) (=informe) report

    parte de baja (laboral)[por enfermedad] doctor's note; [por cese] certificate of leaving employment, P45

    parte facultativo, parte médico — medical report, medical bulletin

    parte meteorológico — weather forecast, weather report

    2) (Mil) dispatch, communiqué

    parte de guerra — military communiqué, war report

    3) (Radio) news bulletin
    4) Cono Sur [de boda] wedding invitation; (Aut) speeding ticket
    II
    SF
    1) (=sección) part

    ¿en qué parte del libro te has quedado? — where are you in the book?, which bit of the book are you on at the moment?

    la parte de abajothe bottom

    la parte de arribathe top

    la parte de atrásthe back

    la cuarta parte — a quarter

    la parte delanterathe front

    ser parte esencial de algo — to be an essential part of sth

    la mayor parte de algo, pasé la mayor parte del tiempo leyendo — I spent most of the time reading

    -¿os queda dinero? -sí, aunque ya hemos gastado la mayor parte — "do you have any money left?" - "yes, though we've spent most of it"

    la tercera parte — a third

    2) [en locuciones]

    de parte de, llamo de parte de Juan — I'm calling on behalf of Juan

    ¿de parte de quién? — [al teléfono] who's calling?

    en parte — partly, in part

    se debe en parte a su falta de experiencia — it's partly due to his lack of experience, it's due in part to his lack of experience

    formar parte de algo, ¿cuándo entró a formar parte de la organización? — when did she join the organization?

    en gran parte — to a large extent

    por otra parte — on the other hand

    por una parte... por otra (parte) — on the one hand,... on the other

    por parte de — on the part of

    yo por mi parte, no estoy de acuerdo — I, for my part, disagree

    ¡ vayamos por partes! — let's take it one step at a time!

    3) (=participación) share

    a partes igualesin equal shares

    ir a la parte — to go shares

    tener parte en algo — to share in sth

    tomar parte (en algo) — to take part (in sth)

    ¿cuántos corredores tomarán parte en la prueba? — how many runners will take part in the race?

    partir
    4) (=lugar) part

    ¿de qué parte de Inglaterra eres? — what part of England are you from?

    ¿en qué parte de la ciudad vives? — where o whereabouts in the city do you live?

    en alguna parte — somewhere

    en cualquier parte — anywhere

    en ninguna parte — nowhere

    por ahí no se va a ninguna parte — (lit) that way doesn't lead anywhere; (fig) that will get us nowhere

    ir a otra parte — to go somewhere else

    en o por todas partes — everywhere

    en salva sea la parte Esp euf (=trasero)

    haba
    5) (=bando) side

    estar de parte de algn — to be on sb's side

    ¿de parte de quién estás tú? — whose side are you on?

    ponerse de parte de algn — to side with sb, take sb's side

    6) [indicando parentesco] side
    7) (Dep) [en partido] half

    primera parte — first half

    segunda parte — second half

    8) (Teat) part
    9) (Jur) [en contrato] party
    10) pl partes euf (=genitales) private parts euf, privates euf

    partes íntimas, partes pudendas — private parts

    11) pl partes (=cualidades) parts, qualities, talents
    12) Méx spare part
    * * *
    I
    1) (informe, comunicación) report

    dar parte de un incidente particular to report an incident; autoridad to file a report about an incident

    2) (Andes) ( multa) ticket (colloq), fine

    me pasaron or me pusieron un parte — I got a ticket o a fine

    II
    1)
    a) (porción, fracción) part

    pasa la mayor or gran parte del tiempo al teléfono — she spends most of her o the time on the phone

    esto se debe en gran parte a... — this is largely due to...

    b) ( de lugar) part

    ¿de qué parte de México eres? — what part of Mexico are you from?

    es, en buena parte, culpa suya — it is, to a large o great extent, his own fault

    muy amable de su parte — (that is/was) very kind of you

    ¿de parte de quién? — ( por teléfono) who's calling?, who shall I say is calling? (frml)

    ¿tú de parte de quién estás? — whose side are you on?

    formar parte de algopieza/sección to be part of something; persona/país to belong to something

    por mi/tu/su parte — for my/your/his part

    yo, por mi parte... — I, for my part... (frml), as far as I'm concerned...

    por parte de: fue un error por parte nuestra/de la compañía it was a mistake on our part/on the part of the company; por parte de or del padre on his father's side; por partes: revisémoslo por partes let's go over it section by section; vayamos por partes let's take it step by step; por otra parte ( además) anyway, in any case; ( por otro lado) however, on the other hand; salva sea la parte — (euf & hum) rear (colloq & euph)

    3) ( participación) part
    4) ( lugar)

    ¿adónde vas? - a ninguna parte — where are you going? - nowhere

    a/en todas partes — everywhere

    5) (en negociación, contrato, juicio) party

    la parte demandante — the plaintiff/plaintiffs

    6) (Teatr) part, role

    mandarse la(s) parte(s) (CS) — (fam) to show off

    7) (Méx) ( repuesto) part, spare (part)
    8) partes femenino plural (euf) ( genitales) private parts (pl) (euph)
    * * *
    = body, end, part, part, party, piece, portion, quarter, section, segment, sequence, share, report.
    Nota: Documento que presenta el resultado de las actividades de un individuo o una organización.
    Ex. The main body of criticism centred upon the treatment of nonbook materials.
    Ex. Scanning must start to the left of the bar codes and must continue past the right end.
    Ex. Parts of the abstract are written in the informative style, whilst those points which are of less significance are treated indicatively.
    Ex. A part is one of the subordinate units into which an item has been divided by the author, publisher, or manufacturer.
    Ex. Enter a brief, plea, or other formal record of one party to a case under the heading for that party.
    Ex. Within one main class the same piece of notation may be used to signify different concepts.
    Ex. An extract is one o more portions of a document selected to represent the whole document.
    Ex. A reappraisal is therefore outlined here with the understanding that it is open to rebuttal and challenge from whatever quarter.
    Ex. Plainly such representative sections may not be present in many documents, but sometimes an extract from the results, conclusions or recommendations of a document may serve to identify the key issues covered by the entire document.
    Ex. No such constraints exist where online display is anticipated, since only one segment at a time is displayed.
    Ex. A classified catalogue is a catalogue with three or four separate sequences: an author/title catalogue or index (or separate author and title catalogues), a classified subject catalogue, and a subject index to the classified catalogue.
    Ex. The clicker paid each man according to what he had set, keeping for himself a share equal to that of the most productive hand.
    Ex. The report introduced a range of ideas which have influenced subsequent code construction.
    ----
    * a alguna parte = someplace.
    * abordar una mínima parte del asunto = touch + the tip of the iceberg.
    * ambas partes del argumento = both sides of the fence.
    * a partes iguales = share and share alike, in equal measure(s).
    * buscar por todas partes = scour + Nombre + for.
    * dar parte de = report.
    * de algún tiempo a esta parte = for some time now.
    * de la parte superior = topmost [top most].
    * de otras partes = further afield.
    * de parte de = on behalf of [in behalf of; on + Nombre + behalf], in + Nombre + behalf [in/on behalf of].
    * de parte de otro = on behalf of someone else.
    * de todas las partes del mundo = from all over the world, from all over the globe, from every part of the world.
    * de todas partes = from far and wide.
    * de una parte a otra = back and forth.
    * de un tiempo a esta parte = for some time now.
    * dividir Algo en partes iguales = divide + Nombre + in equal parts.
    * dividir en partes = break into + parts.
    * dividirse en partes = fall into + parts.
    * durante la mayor parte de = for much of.
    * durante la mayor parte del año = for the best part of the year.
    * el todo es más grande que la suma de sus partes = the whole is greater than the sum of its parts.
    * en alguna parte = someplace.
    * en alguna parte de + Nombre = some way down + Nombre.
    * en buena parte = for the most part.
    * en cualquier otra parte = anywhere else, everywhere else.
    * en cualquier parte = anywhere, everywhere.
    * en gran parte = largely, in large part, in large measure, for the most part, to a great extent, to a great degree.
    * en la mayor parte de = in the majority of.
    * en la parte de arriba = at the top.
    * en la parte de atrás = in the back, at the rear.
    * en la parte de delante = at the front.
    * en la parte delantera = at the front.
    * en la parte posterior = in the back.
    * en la parte superior = at the top, uppermost.
    * en la parte trasera = in the back, at the rear.
    * en ninguna parte = nowhere.
    * en otra parte = elsewhere, further afield.
    * en otras partes = further afield.
    * en parte = in part, part of the way, partial, partially, partly.
    * en parte + Nombre = part + Nombre.
    * en qué parte = whereabouts.
    * en su mayor parte = largely, mostly, for the most part.
    * en su parte central = at its core.
    * en todas partes = all around, far and wide, far and wide.
    * entrar a formar parte de = enter in.
    * entre tres partes = 3-party [three-party].
    * en varias partes = multi-part [multipart].
    * extenderse por todas partes = reach + far and wide, extend + far and wide, stretch + far and wide.
    * formar parte = form + part.
    * formar parte de = be part of, be part of, build into, enter into, become + (a) part of, be a part of, inhere in, become + one with, inform, fall under.
    * formar parte del paisaje = blend into + the landscape.
    * formar parte de un comite = serve on + committee.
    * formar parte integral = form + an integral part.
    * formar parte integral de = be an integral part of.
    * formar parte natural de su entorno = blend into + the landscape.
    * gran parte = much.
    * gran parte de = much of.
    * hacer de + Posesivo + parte = do + Posesivo + bit.
    * la mayor parte de = the majority of, the main bulk of, the lion's share of.
    * la mayor parte de las veces = more often than not.
    * la parte de atrás de = the back of.
    * la parte más dura de = brunt of, the.
    * la parte más importante = the heart of.
    * la parte principal de = the bulk of.
    * la parte superior izquierda de = the upper left of.
    * la parte trasera de = the back of.
    * llamamiento para formar parte de un jurado = jury duty.
    * llegar a todas partes = reach + far and wide, extend + far and wide, stretch + far and wide.
    * lo mejor de ambas partes = the best of both worlds.
    * más que la suma de sus partes = Comparativo + than the sum of its parts.
    * mínima parte = fraction.
    * no considerarse parte de = hold + Reflexivo + apart from.
    * no llevar a ninguna parte = achieve + nothing, go + nowhere.
    * numeración de las partes = numbering of parts.
    * parte afectada = stakeholder.
    * parte anterior del pie = ball of + Posesivo + foot.
    * parte azotada por el viento = windward.
    * parte de accidente = accident report.
    * parte de atrás = back, backside, rear.
    * parte delantera = fore-end.
    * parte de una obra = component part.
    * parte de una publicación = component part.
    * parte en un contrato = contracting party.
    * parte expuesta al viento = windward.
    * parte implicada = stakeholder.
    * parte inferior = bottom, underside.
    * parte inferior derecha = lower right.
    * parte integral = integral part.
    * parte integrante = integral part, fixture.
    * parte interesada = interested party, stakeholder, concerned party.
    * parte metereológico = weather forecast.
    * parte musical = part.
    * parte posterior = backside, rear.
    * parte principal del texto = meat of the text.
    * parte protegida = lee.
    * parte protegida del viento = leeward.
    * parte que falta = missing part.
    * partes = bits and pieces.
    * partes beligerantes = warring factions, warring parties.
    * partes de un conflicto = warring factions, warring parties.
    * parte segunda = revisited.
    * partes en cuestión, las = parties concerned, the.
    * partes enfrentadas = warring factions, warring parties.
    * partes implicadas, las = parties involved, the, parties concerned, the.
    * parte superior = top, topside.
    * parte trasera = back, rear.
    * parte vital = lifeblood.
    * parte Y la parte superior izquierda de = the upper left of.
    * pero por otra parte = but then again.
    * poner de + Posesivo + parte = do + Posesivo + part, do + Posesivo + share, do + Posesivo + bit.
    * ponerse de parte de = side with.
    * ponerse de parte de Alguien = side in + Posesivo + favour.
    * poner todo de + Posesivo + parte = give + Posesivo + best, do + Posesivo + best, give + Posesivo + utmost.
    * por otra parte = on the other hand, on the other side, on the flip side.
    * por parte de = on the part of.
    * por parte de uno = on + Posesivo + part.
    * por + Posesivo + parte = for + Posesivo + part.
    * por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.
    * por una parte = on the one hand, on the one side.
    * Posesivo + partes = Posesivo + family jewels, Posesivo + privates.
    * Posesivo + partes íntimas = Posesivo + privates, Posesivo + family jewels.
    * Posesivo + partes privadas = Posesivo + crown jewels, Posesivo + family jewels, Posesivo + privates.
    * Posesivo + partes pudendas = Posesivo + family jewels.
    * Posesivo + partes pudendas = Posesivo + privates.
    * que forma parte de la cultura = culturally-embedded.
    * que forma parte en = involved in.
    * que toma parte en = involved in.
    * relación parte/todo = whole/part relationship.
    * segunda parte = sequel, follow-up.
    * ser parte de = be part of, be a part of, fall under.
    * sinónimo en parte = near synonym.
    * subparte = subpart.
    * tenemos intereses en ambas partes = our feet are in both worlds.
    * todas las partes implicadas = all concerned.
    * tomar parte = involve, take + part, become + involved.
    * tomar parte activa = become + involved, get + active.
    * tomar parte en = join in.
    * tomar parte en el asunto = enter + the fray.
    * tomar parte en en el asunto = be part of the picture.
    * una buena parte de = a large measure of, a good deal of, a great deal of.
    * una cuarta parte = one-quarter (1/4), one in four.
    * una cuarta parte de = a fourth of.
    * una décima parte = one tenth [one-tenth], one in ten.
    * una gran parte de = a broad population of, a lion's share of.
    * una octava parte = one in eight.
    * una parte de = a share of, a snatch of.
    * una quinta parte = one-fifth [one fifth], one in five.
    * una quinta parte de = a fifth of.
    * una tercera parte = one third (1/3), one in three.
    * * *
    I
    1) (informe, comunicación) report

    dar parte de un incidente particular to report an incident; autoridad to file a report about an incident

    2) (Andes) ( multa) ticket (colloq), fine

    me pasaron or me pusieron un parte — I got a ticket o a fine

    II
    1)
    a) (porción, fracción) part

    pasa la mayor or gran parte del tiempo al teléfono — she spends most of her o the time on the phone

    esto se debe en gran parte a... — this is largely due to...

    b) ( de lugar) part

    ¿de qué parte de México eres? — what part of Mexico are you from?

    es, en buena parte, culpa suya — it is, to a large o great extent, his own fault

    muy amable de su parte — (that is/was) very kind of you

    ¿de parte de quién? — ( por teléfono) who's calling?, who shall I say is calling? (frml)

    ¿tú de parte de quién estás? — whose side are you on?

    formar parte de algopieza/sección to be part of something; persona/país to belong to something

    por mi/tu/su parte — for my/your/his part

    yo, por mi parte... — I, for my part... (frml), as far as I'm concerned...

    por parte de: fue un error por parte nuestra/de la compañía it was a mistake on our part/on the part of the company; por parte de or del padre on his father's side; por partes: revisémoslo por partes let's go over it section by section; vayamos por partes let's take it step by step; por otra parte ( además) anyway, in any case; ( por otro lado) however, on the other hand; salva sea la parte — (euf & hum) rear (colloq & euph)

    3) ( participación) part
    4) ( lugar)

    ¿adónde vas? - a ninguna parte — where are you going? - nowhere

    a/en todas partes — everywhere

    5) (en negociación, contrato, juicio) party

    la parte demandante — the plaintiff/plaintiffs

    6) (Teatr) part, role

    mandarse la(s) parte(s) (CS) — (fam) to show off

    7) (Méx) ( repuesto) part, spare (part)
    8) partes femenino plural (euf) ( genitales) private parts (pl) (euph)
    * * *
    = body, end, part, part, party, piece, portion, quarter, section, segment, sequence, share, report.
    Nota: Documento que presenta el resultado de las actividades de un individuo o una organización.

    Ex: The main body of criticism centred upon the treatment of nonbook materials.

    Ex: Scanning must start to the left of the bar codes and must continue past the right end.
    Ex: Parts of the abstract are written in the informative style, whilst those points which are of less significance are treated indicatively.
    Ex: A part is one of the subordinate units into which an item has been divided by the author, publisher, or manufacturer.
    Ex: Enter a brief, plea, or other formal record of one party to a case under the heading for that party.
    Ex: Within one main class the same piece of notation may be used to signify different concepts.
    Ex: An extract is one o more portions of a document selected to represent the whole document.
    Ex: A reappraisal is therefore outlined here with the understanding that it is open to rebuttal and challenge from whatever quarter.
    Ex: Plainly such representative sections may not be present in many documents, but sometimes an extract from the results, conclusions or recommendations of a document may serve to identify the key issues covered by the entire document.
    Ex: No such constraints exist where online display is anticipated, since only one segment at a time is displayed.
    Ex: A classified catalogue is a catalogue with three or four separate sequences: an author/title catalogue or index (or separate author and title catalogues), a classified subject catalogue, and a subject index to the classified catalogue.
    Ex: The clicker paid each man according to what he had set, keeping for himself a share equal to that of the most productive hand.
    Ex: The report introduced a range of ideas which have influenced subsequent code construction.
    * a alguna parte = someplace.
    * abordar una mínima parte del asunto = touch + the tip of the iceberg.
    * ambas partes del argumento = both sides of the fence.
    * a partes iguales = share and share alike, in equal measure(s).
    * buscar por todas partes = scour + Nombre + for.
    * dar parte de = report.
    * de algún tiempo a esta parte = for some time now.
    * de la parte superior = topmost [top most].
    * de otras partes = further afield.
    * de parte de = on behalf of [in behalf of; on + Nombre + behalf], in + Nombre + behalf [in/on behalf of].
    * de parte de otro = on behalf of someone else.
    * de todas las partes del mundo = from all over the world, from all over the globe, from every part of the world.
    * de todas partes = from far and wide.
    * de una parte a otra = back and forth.
    * de un tiempo a esta parte = for some time now.
    * dividir Algo en partes iguales = divide + Nombre + in equal parts.
    * dividir en partes = break into + parts.
    * dividirse en partes = fall into + parts.
    * durante la mayor parte de = for much of.
    * durante la mayor parte del año = for the best part of the year.
    * el todo es más grande que la suma de sus partes = the whole is greater than the sum of its parts.
    * en alguna parte = someplace.
    * en alguna parte de + Nombre = some way down + Nombre.
    * en buena parte = for the most part.
    * en cualquier otra parte = anywhere else, everywhere else.
    * en cualquier parte = anywhere, everywhere.
    * en gran parte = largely, in large part, in large measure, for the most part, to a great extent, to a great degree.
    * en la mayor parte de = in the majority of.
    * en la parte de arriba = at the top.
    * en la parte de atrás = in the back, at the rear.
    * en la parte de delante = at the front.
    * en la parte delantera = at the front.
    * en la parte posterior = in the back.
    * en la parte superior = at the top, uppermost.
    * en la parte trasera = in the back, at the rear.
    * en ninguna parte = nowhere.
    * en otra parte = elsewhere, further afield.
    * en otras partes = further afield.
    * en parte = in part, part of the way, partial, partially, partly.
    * en parte + Nombre = part + Nombre.
    * en qué parte = whereabouts.
    * en su mayor parte = largely, mostly, for the most part.
    * en su parte central = at its core.
    * en todas partes = all around, far and wide, far and wide.
    * entrar a formar parte de = enter in.
    * entre tres partes = 3-party [three-party].
    * en varias partes = multi-part [multipart].
    * extenderse por todas partes = reach + far and wide, extend + far and wide, stretch + far and wide.
    * formar parte = form + part.
    * formar parte de = be part of, be part of, build into, enter into, become + (a) part of, be a part of, inhere in, become + one with, inform, fall under.
    * formar parte del paisaje = blend into + the landscape.
    * formar parte de un comite = serve on + committee.
    * formar parte integral = form + an integral part.
    * formar parte integral de = be an integral part of.
    * formar parte natural de su entorno = blend into + the landscape.
    * gran parte = much.
    * gran parte de = much of.
    * hacer de + Posesivo + parte = do + Posesivo + bit.
    * la mayor parte de = the majority of, the main bulk of, the lion's share of.
    * la mayor parte de las veces = more often than not.
    * la parte de atrás de = the back of.
    * la parte más dura de = brunt of, the.
    * la parte más importante = the heart of.
    * la parte principal de = the bulk of.
    * la parte superior izquierda de = the upper left of.
    * la parte trasera de = the back of.
    * llamamiento para formar parte de un jurado = jury duty.
    * llegar a todas partes = reach + far and wide, extend + far and wide, stretch + far and wide.
    * lo mejor de ambas partes = the best of both worlds.
    * más que la suma de sus partes = Comparativo + than the sum of its parts.
    * mínima parte = fraction.
    * no considerarse parte de = hold + Reflexivo + apart from.
    * no llevar a ninguna parte = achieve + nothing, go + nowhere.
    * numeración de las partes = numbering of parts.
    * parte afectada = stakeholder.
    * parte anterior del pie = ball of + Posesivo + foot.
    * parte azotada por el viento = windward.
    * parte de accidente = accident report.
    * parte de atrás = back, backside, rear.
    * parte delantera = fore-end.
    * parte de una obra = component part.
    * parte de una publicación = component part.
    * parte en un contrato = contracting party.
    * parte expuesta al viento = windward.
    * parte implicada = stakeholder.
    * parte inferior = bottom, underside.
    * parte inferior derecha = lower right.
    * parte integral = integral part.
    * parte integrante = integral part, fixture.
    * parte interesada = interested party, stakeholder, concerned party.
    * parte metereológico = weather forecast.
    * parte musical = part.
    * parte posterior = backside, rear.
    * parte principal del texto = meat of the text.
    * parte protegida = lee.
    * parte protegida del viento = leeward.
    * parte que falta = missing part.
    * partes = bits and pieces.
    * partes beligerantes = warring factions, warring parties.
    * partes de un conflicto = warring factions, warring parties.
    * parte segunda = revisited.
    * partes en cuestión, las = parties concerned, the.
    * partes enfrentadas = warring factions, warring parties.
    * partes implicadas, las = parties involved, the, parties concerned, the.
    * parte superior = top, topside.
    * parte trasera = back, rear.
    * parte vital = lifeblood.
    * parte Y la parte superior izquierda de = the upper left of.
    * pero por otra parte = but then again.
    * poner de + Posesivo + parte = do + Posesivo + part, do + Posesivo + share, do + Posesivo + bit.
    * ponerse de parte de = side with.
    * ponerse de parte de Alguien = side in + Posesivo + favour.
    * poner todo de + Posesivo + parte = give + Posesivo + best, do + Posesivo + best, give + Posesivo + utmost.
    * por otra parte = on the other hand, on the other side, on the flip side.
    * por parte de = on the part of.
    * por parte de uno = on + Posesivo + part.
    * por + Posesivo + parte = for + Posesivo + part.
    * por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.
    * por una parte = on the one hand, on the one side.
    * Posesivo + partes = Posesivo + family jewels, Posesivo + privates.
    * Posesivo + partes íntimas = Posesivo + privates, Posesivo + family jewels.
    * Posesivo + partes privadas = Posesivo + crown jewels, Posesivo + family jewels, Posesivo + privates.
    * Posesivo + partes pudendas = Posesivo + family jewels.
    * Posesivo + partes pudendas = Posesivo + privates.
    * que forma parte de la cultura = culturally-embedded.
    * que forma parte en = involved in.
    * que toma parte en = involved in.
    * relación parte/todo = whole/part relationship.
    * segunda parte = sequel, follow-up.
    * ser parte de = be part of, be a part of, fall under.
    * sinónimo en parte = near synonym.
    * subparte = subpart.
    * tenemos intereses en ambas partes = our feet are in both worlds.
    * todas las partes implicadas = all concerned.
    * tomar parte = involve, take + part, become + involved.
    * tomar parte activa = become + involved, get + active.
    * tomar parte en = join in.
    * tomar parte en el asunto = enter + the fray.
    * tomar parte en en el asunto = be part of the picture.
    * una buena parte de = a large measure of, a good deal of, a great deal of.
    * una cuarta parte = one-quarter (1/4), one in four.
    * una cuarta parte de = a fourth of.
    * una décima parte = one tenth [one-tenth], one in ten.
    * una gran parte de = a broad population of, a lion's share of.
    * una octava parte = one in eight.
    * una parte de = a share of, a snatch of.
    * una quinta parte = one-fifth [one fifth], one in five.
    * una quinta parte de = a fifth of.
    * una tercera parte = one third (1/3), one in three.

    * * *
    A (informe, comunicación) report
    me veo obligado a dar parte de este incidente I shall have to report this incident o file a report about this incident
    dio parte de sin novedad ( Mil) he reported that all was well
    Compuestos:
    death certificate
    dispatch
    medical report o bulletin
    medical report o bulletin
    weather report
    B ( Andes) (multa) ticket ( colloq), fine
    me pasaron or sacaron or pusieron un parte I got a ticket o a fine
    A
    1 (porción, fracción) part
    divídelo en tres partes iguales divide it into three equal parts
    una sexta parte de los beneficios a sixth of the profits
    entre 180 y 300 partes por millón between 180 and 300 parts per million
    parte de lo recaudado part of the money collected
    destruyó la mayor parte de la cosecha it destroyed most of the harvest
    la mayor parte del tiempo most of her/your/the time
    la mayor parte de los participantes the majority of o most of the participants
    su parte de la herencia his share of the inheritance
    tenemos nuestra parte de responsabilidad en el asunto we have to accept part of o a certain amount of responsibility in this affair
    por fin me siento parte integrante del equipo I finally feel I'm a full member of the team
    forma parte integral del libro it is an integral part of the book
    la parte antigua de la ciudad the old part of the city
    soy español — ¿de qué parte (de España)? I'm Spanish — which part (of Spain) are you from?
    en la parte de atrás de la casa at the back of the house
    atravesamos la ciudad de parte a parte we crossed from one side of the city to the other
    Compuestos:
    part of speech
    lion's share
    B ( en locs):
    en parte partly
    en parte es culpa tuya it's partly your fault
    esto se debe, en gran parte, al aumento de la demanda this is largely due to the increase in demand
    es, en buena parte, culpa suya it is, to a large o great extent, his own fault
    de un tiempo a esta parte for some time now
    de cinco meses a esta parte la situación se ha venido deteriorando the situation has been deteriorating these past five months o over the past five months
    de mi/tu/su parte from me/you/him
    díselo de mi parte tell him from me
    dale saludos de parte de todos nosotros give him our best wishes o say hello from all of us
    dale recuerdos de mi parte give him my regards
    llévale esto a Pedro de mi parte take Pedro this from me
    muy amable de su parte (that is/was) very kind of you
    de parte del director que subas a verlo the director wants you to go up and see him, the director says you're to go up and see him
    ¿de parte de quién? (por teléfono) who's calling?, who shall I say is calling? ( frml)
    ¿tú de parte de quién estás? whose side are you on?
    se puso de su parte he sided with her
    yo te ayudaré, pero tú también tienes que poner de tu parte I'll help you, but you have to do your share o part o ( BrE colloq) bit
    forman parte del mecanismo de arranque they are o they form part of the starting mechanism
    forma parte de la delegación china she's a member of the Chinese delegation
    forma parte del equipo nacional she's a member of the national team, she's on ( AmE) o ( BrE) in the national team
    por mi/tu/su parte for my/your/his part
    yo, por mi parte, no tengo inconveniente I, for my part, have no objection ( frml), as far as I'm concerned, there's no problem
    por parte de on the part of
    exige un conocimiento de la materia por parte del lector it requires the reader to have some knowledge of the subject, it requires some knowledge of the subject on the part of the reader
    reclamaron una mayor atención a este problema por parte de la junta they demanded that the board pay greater attention to this problem
    su interrogatorio por parte del fiscal his questioning by the prosecutor
    por parte de or del padre on his father's side
    por partes: revisémoslo por partes let's go over it section by section
    vayamos por partes ¿cómo empezó la discusión? let's take it step by step, how did the argument start?
    por otra parte (además) anyway, in any case; (por otro lado) however, on the other hand
    salva sea la parte ( euf hum); derrière ( euph hum), sit-upon ( BrE euph hum)
    el que parte y reparte se lleva la mejor parte he who cuts the cake takes the biggest slice
    yo no tuve parte en eso I played no part in that
    no le dan parte en la toma de decisiones she isn't given any say in decision-making
    no quiso tomar parte en el debate she did not wish to take part in o to participate in the debate
    los atletas que tomaron parte en la segunda prueba the athletes who competed in o took part in o participated in the second event
    D
    (lugar): vámonos a otra parte let's go somewhere else o ( AmE) someplace else
    va a pie a todas partes she goes everywhere on foot, she walks everywhere
    se consigue en cualquier parte you can get it anywhere
    en todas partes everywhere
    tiene que estar en alguna parte it must be somewhere
    no aparece por ninguna parte I can't find it anywhere o it's nowhere to be found
    este camino no lleva a ninguna parte this path doesn't lead anywhere
    esta discusión no nos va a llevar a ninguna parte this discussion isn't going to get us anywhere
    mandar a algn a buena parte ( Chi fam euf); to tell sb to go take a running jump ( colloq), to tell sb to go to blazes ( colloq dated)
    en todas partes (se) cuecen habas it's the same the world over
    E
    1 (en negociaciones, un contrato) party
    las partes contratantes the parties to the contract
    las partes firmantes the signatories
    ambas partes están dispuestas a negociar both sides are ready to negotiate
    2 ( Der) party
    soy parte interesada I'm an interested party
    Compuesto:
    opposing party
    F ( Teatr) part, role
    mandarse la parte( RPl) or ( Chi) las partes ( fam); to show off
    G ( Méx) (repuesto) part, spare part, spare
    H partes fpl ( euf) (genitales) private parts (pl) ( euph), privates (pl) ( colloq euph)
    Compuestos:
    ( euf); private parts (pl) ( euph), pudenda (pl) ( frml)
    ( euf); private parts (pl) ( euph)
    * * *

     

    Del verbo partir: ( conjugate partir)

    parte es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente indicativo

    2ª persona singular (tú) imperativo

    Multiple Entries:
    parte    
    partir
    parte sustantivo masculino
    1 (informe, comunicación) report;


    [ autoridad] to file a report about an incident;

    parte meteorológico weather report
    2 (Andes) ( multa) ticket (colloq), fine
    ■ sustantivo femenino
    1
    a) (porción, fracción) part;


    pasa la mayor parte del tiempo al teléfono she spends most of her o the time on the phone;
    la mayor parte de los participantes the majority of o most of the participants


    c) ( de lugar) part;

    ¿de qué parte de México eres? what part of Mexico are you from?;

    en la parte de atrás at the back
    2 ( en locs)

    en gran parte to a large extent, largely;
    en su mayor parte for the most part;
    de un tiempo a esta parte for some time now;
    de parte de algn on behalf of sb;
    llamo de parte de María I'm ringing on behalf of María;
    dale recuerdos de mi parte give him my regards;
    vengo de parte del señor Díaz Mr Díaz sent me;
    ¿de parte de quién? ( por teléfono) who's calling?, who shall I say is calling? (frml);
    formar parte de algo [pieza/sección] to be part of sth;

    [persona/país] to belong to sth;

    por mi/tu/su parte as far as I'm/you're/he's concerned;
    por partes: revisémoslo por partes let's go over it section by section;
    vayamos por partes let's take it step by step;
    por otra parte ( además) anyway, in any case;

    ( por otro lado) however, on the other hand;
    por una parte …, por la otra … on the one hand …, on the other …

    3 ( participación) part;

    4 ( lugar):
    vámonos a otra parte let's go somewhere else o (AmE) someplace else;

    esto no nos lleva a ninguna parte this isn't getting o leading us anywhere;
    ¿adónde vas? — a ninguna parte where are you going?nowhere;
    en cualquier parte anywhere;
    a/en/por todas partes everywhere;
    en alguna parte somewhere
    5 (en negociación, contrato, juicio) party
    6 (Teatr) part, role
    7 (Méx) ( repuesto) part, spare (part)
    partir ( conjugate partir) verbo transitivo
    a) ( con cuchillo) ‹tarta/melón to cut;


    b) ( romper) ‹piedra/coco to break, smash;

    nuez/avellana to crack;
    rama/palo to break

    cabeza to split open
    d) [ frío] ‹ labios to chap

    verbo intransitivo
    1
    a) (frml) ( marcharse) to leave, depart (frml)

    b) [ auto] (Chi) to start

    2
    a) parte DE algo ‹de una premisa/un supuesto› to start from sth

    b)


    a parte de ahora/ese momento from now on/that moment on;
    a parte de hoy (as o starting) from today
    partirse verbo pronominal
    a) [mármol/roca] to split, smash

    b) ( refl) ‹ labio to split;

    diente to break, chip
    parte
    I sustantivo femenino
    1 (porción, trozo) part: esas danzas y esos ritos forman parte de nuestra cultura, those dances and rites are part of our culture
    2 (de dinero, herencia, etc) share
    3 (lado, sitio) place, spot: lo puedes encontrar en cualquier parte, you can find it anywhere
    4 (en un enfrentamiento, discusión) side: ¿de qué parte estás?, whose side are you on?
    está de mi parte, he's on my side
    tomar parte en, to take part in: no deberíamos tomar parte en esas discusiones, we shouldn't take part in those discussions
    5 Jur party
    II sustantivo masculino
    1 (informe, comunicación) report: tienes que dar parte a la policía, you must inform the police
    parte médico/meteorológico, medical/weather report
    2 Rad Tel news
    ♦ Locuciones: de parte a parte: el espejo se rompió de parte a parte, the mirror broke in two
    de parte de..., on behalf of...
    Tel ¿de parte de quién?, who's calling?
    en gran parte, to a large extent
    en parte, partly
    por mi parte, as far as I am concerned
    por otra parte, on the other hand
    partir
    I verbo transitivo
    1 (romper, quebrar) to break: me parte el corazón verte tan desalentada, it's heartbreaking to see you so depressed
    partir una nuez, to shell a walnut
    2 (dividir) to split, divide
    (con un cuchillo) to cut
    II vi (irse) to leave, set out o off
    ♦ Locuciones: a partir de aquí/ahora, from here on/now on
    a partir de entonces no volvimos a hablarnos, we didn't speak to each other from then on
    ' parte' also found in these entries:
    Spanish:
    abotargarse
    - accionariado
    - adherirse
    - adormecerse
    - alma
    - anterior
    - apéndice
    - arriba
    - arte
    - bajón
    - caída
    - caído
    - chimenea
    - colonizar
    - consignar
    - cuarta
    - cuarto
    - de
    - deber
    - décima
    - décimo
    - deformar
    - deformarse
    - delicadeza
    - derecha
    - derecho
    - desnuda
    - desnudo
    - distribuir
    - elemento
    - encima
    - encoger
    - episodio
    - ser
    - escarpa
    - este
    - exterior
    - fondo
    - fuera
    - gruesa
    - grueso
    - infante
    - infrahumana
    - infrahumano
    - integrar
    - integrante
    - jirón
    - juez
    - les
    - más
    English:
    account for
    - act
    - again
    - against
    - agenda
    - anywhere
    - appeal
    - away
    - back
    - backbone
    - backroom
    - begin
    - behalf
    - bikini
    - body
    - bottom
    - bulk
    - buy out
    - call
    - civil
    - claw back
    - come away
    - come under
    - component
    - constituent
    - cross-examine
    - croup
    - cut
    - damage
    - day
    - dispatch
    - element
    - else
    - engage in
    - for
    - fourteenth
    - fraction
    - front
    - good
    - half
    - hear of
    - inner
    - integral
    - join
    - join in
    - largely
    - linchpin
    - lion
    - listen
    - mostly
    * * *
    parte1 nm
    1. [informe] report;
    dar parte (a alguien de algo) to report (sth to sb);
    dimos parte del incidente a la policía we reported the incident to the police
    parte de accidente [para aseguradora] (accident) claim form;
    parte facultativo medical report;
    parte de guerra dispatch;
    parte médico medical report;
    parte meteorológico weather report
    2. Anticuado [noticiario] news bulletin
    3. Andes [multa] fine [for a traffic offence]
    parte2 nf
    1. [porción, elemento, división] part;
    hizo su parte del trabajo he did his share of the work;
    las partes del cuerpo the parts of the body;
    “El Padrino, Segunda parte” “The Godfather, Part Two”;
    la mayor parte de la población most of the population;
    la tercera parte de a third of;
    repartir algo a partes iguales to share sth out equally;
    fue peligroso y divertido a partes iguales it was both dangerous and fun at the same time;
    dimos la lavadora vieja como parte del pago we traded in our old washing machine in part exchange;
    en parte to a certain extent, partly;
    en gran parte [mayoritariamente] for the most part;
    [principalmente] to a large extent;
    en su mayor parte están a favor they're mostly in favour, most of them are in favour;
    esto forma parte del proyecto this is part of the project;
    forma parte del comité she's a member of the committee;
    cada uno puso de su parte everyone did what they could;
    por mi/tu/ etc[m5]. parte for my/your/ etc part;
    por mi parte no hay ningún problema it's fine as far as I'm concerned;
    hubo protestas por parte de los trabajadores the workers protested, there were protests from the workers;
    lo hicimos por partes we did it bit by bit;
    ¡vamos por partes! [al explicar, aclarar] let's take one thing at a time!;
    ser parte integrante de algo to be o form an integral part of sth;
    llevarse la mejor/peor parte to come off best/worst;
    tomar parte en algo to take part in sth;
    llevarse la parte del león to get the lion's share;
    CSur
    mandarse la parte to put on airs;
    Euf
    en salva sea la parte: le dio un puntapié en salva sea la parte she gave him a kick up the rear;
    segundas partes nunca fueron buenas things are never as good the second time round
    Gram parte de la oración part of speech
    2. [lado, zona] part;
    la parte de abajo/de arriba, la parte inferior/superior the bottom/top;
    la parte trasera/delantera, la parte de atrás/de delante the back/front;
    el español que se habla en esta parte del mundo the Spanish spoken in this part of the world;
    viven en la parte alta de la ciudad they live in the higher part of the city;
    ¿de qué parte de Argentina es? what part of Argentina is he from?, whereabouts in Argentina is he from?;
    la bala le atravesó el cerebro de parte a parte the bullet went right through his brain;
    por una parte…, por otra… on the one hand…, on the other (hand)…;
    por otra parte [además] what is more, besides
    Méx parte baja [en béisbol] end of the inning
    3. [lugar, sitio] part;
    he estado en muchas partes I've been lots of places;
    ¡tú no vas a ninguna parte! you're not going anywhere!;
    en alguna parte somewhere;
    en otra parte elsewhere, somewhere else;
    en o [m5] por todas partes everywhere;
    no lo veo por ninguna parte I can't find it anywhere;
    esto no nos lleva a ninguna parte this isn't getting us anywhere;
    2.000 pesos no van a ninguna parte 2,000 pesos won't get you far;
    en todas partes cuecen habas it's the same wherever you go
    4. [bando] side;
    las partes enfrentadas o [m5] en conflicto the opposing parties o sides;
    estar/ponerse de parte de alguien to be on/to take sb's side;
    ¿tú de qué parte estás? whose side are you on?;
    es pariente mío por parte de padre he's related to me on my father's side;
    tener a alguien de parte de uno to have sb on one's side
    5. Der [en juicio, transacción] party;
    no hubo acuerdo entre las partes the two sides were unable to reach an agreement;
    las partes interesadas the interested parties
    la parte acusadora the prosecution;
    parte contratante party to the contract;
    6. Euf [genitales]
    partes privates;
    partes pudendas private parts;
    recibió un balonazo en sus partes a ball hit him in the privates
    7. Méx [repuesto] (spare) part, spare
    8. [en frases]
    de parte de on behalf of, for;
    traigo un paquete de parte de Juan I've got a parcel for you from Juan;
    venimos de parte de la compañía de seguros we're here on behalf of the insurance company, we're from the insurance company;
    de parte de tu madre, que vayas a comprar leche your mother says for you to go and buy some milk;
    dale recuerdos de mi parte give her my regards;
    fue muy amable/generoso de tu parte it was very kind/generous of you;
    ¿de parte de (quién)? [al teléfono] who's calling, please?;
    de un tiempo a esta parte for some time now;
    de un mes/unos años a esta parte for the last month/last few years
    * * *
    I m report;
    dar parte a alguien inform s.o.;
    dar parte file a report
    II f
    1 trozo part;
    en parte partly;
    en gran parte largely;
    la mayor parte de the majority of, most of;
    formar parte de form part of;
    tomar parte en take part in;
    tener parte en algo play a part in sth;
    la parte del león the lion’s share;
    ir por partes do a job in stages o bit by bit;
    llevar la mejor/peor parte be at an advantage/a disadvantage
    2 JUR party;
    partes contratantes contracting parties, parties to the contract
    3 ( lugar)
    :
    alguna parte somewhere;
    otra parte somewhere else;
    en o
    por todas partes everywhere;
    conducir a ninguna parte fig be going nowhere;
    en otra parte elsewhere
    4
    :
    de parte de on o in behalf of
    5
    :
    por parte de madre/padre on one’s mother’s/father’s side;
    estar de parte de alguien be on s.o.’s side;
    ponerse de parte de alguien take s.o.’s side;
    por una parte … por otra parte on the one hand … on the other (hand)
    6
    :
    por otra parte moreover
    7
    :
    desde un tiempo a esta parte up to now, up until now
    * * *
    parte nm
    : report, dispatch
    parte nf
    1) : part, share
    2) : part, place
    en alguna parte: somewhere
    por todas partes: everywhere
    3) : party (in negotiations, etc.)
    4)
    de parte de : on behalf of
    5)
    ¿de parte de quién? : may I ask who's calling?
    6)
    tomar parte : to take part
    * * *
    1. (en general) part
    ¿de qué parte de Inglaterra eres? which part of England are you from?
    2. (a favor de) side
    ¿de parte de quién estás? whose side are you on?
    a ninguna parte nowhere / not... anywhere
    de parte de... from...
    ¿de parte de quién? who's calling?
    poner de tu parte to do your share / to do your bit

    Spanish-English dictionary > parte

  • 28 defensa

    f.
    1 defense.
    en defensa de in defense of
    la defensa del medio ambiente the protection of the environment
    defensa personal self-defense
    2 defense (sport).
    3 defence, security, defense, guard.
    4 protection, succor, refuge.
    5 defendor, advocate.
    6 shield, guard, protector.
    7 defensive movement, ward.
    8 back, back-line player.
    f. & m.
    defender (sport).
    defensa central central defender, center back
    * * *
    1 defence (US defense)
    1 DEPORTE (jugador) back, defender; (conjunto de jugadores) defence (US defense), defenders plural
    \
    en defensa propia in self-defence (US self-defense)
    en legítima defensa in self-defence (US self-defense)
    * * *
    noun f.
    * * *
    1. SF
    1) (=protección) defence, defense (EEUU)

    (Ministerio de) Defensa — Ministry of Defence, Defense Department (EEUU)

    2) (Jur) (=abogado, argumentación) defence, defense (EEUU)
    3) (Dep)

    la defensa(=jugadores) the defence, the defense (EEUU)

    4) pl defensas (Med) defences, defenses (EEUU)

    está bajo de defensas — his (body's) defences are low, his resistance is low

    5) pl defensas [de toro] horns; [de elefante, jabalí] tusks
    6) (Náut) fender
    7) Méx bumper, fender (EEUU)
    2.
    SMF (Dep) defender

    defensa escoba, defensa libre — sweeper

    * * *
    1)
    a) ( protección) defense*

    actuó en defensa propia or en legítima defensa — he acted in self-defense

    defensa de algo/alguien — defense* of something/somebody

    b) Defensa femenino the Defense Department (AmE), the Ministry of Defence (BrE)
    2) (Der) defense*

    los testigos de la defensa — the witnesses for the defense, the defense witnesses

    3) defensas femenino plural (Biol, Med) defenses* (pl)
    4) (Náut) fender
    5) (Dep)
    a) ( conjunto) defense*
    b) defensa masculino y femenino ( jugador) defender
    * * *
    = defence [defense, -USA], plea, advocacy, championship, crusade, championing, affirmation, apologia, bulwark.
    Ex. The only defense that Panizzi was able to muster in this case was to cite the authorities instead of the reasons he followed.
    Ex. Enter a brief, plea, or other formal record of one party to a case under the heading for that party.
    Ex. However, what American libraries mean by advocacy is 'Work to overcome obstacles that the enquirer encounters in trying to secure help from outside resource agencies'.
    Ex. Such championship cannot be lightly set aside, nevertheless it is now quiet certain that 'bibliography', incorrect and unfortunate as it may be, is here to stay and the situation must be accepted.
    Ex. The Thatcher government's crusade for privatisation is also hitting British libraries.
    Ex. Many say the role of consumer advice centres as being simply mediators between the consumer and the retailer/manufacturer; only a few adventurous authorities encouraged the aggressive championing of consumer complaints.
    Ex. This article argues that the OTA report, despite its affirmation of public access to information, is unlikely to cause a redeployment of resources unless librarians argue vociferously that there is a real need for this information.
    Ex. The article ' apologia for alternatives' examines the situation where professional standards may have to give way to commercial interests.
    Ex. Thus our freedom has prompted many to think of libraries as 'a great instrument and bulwark of democracy'.
    ----
    * actitud de defensa = defensiveness.
    * actuar defensa de los intereses de las bibliotecas y bibliotecarios = library advocacy.
    * actuar en defensa de la profesión = advocacy.
    * alegar defensa = muster + defense.
    * decir en defensa de = say in + defence of.
    * defensa bioquímica = biodefence [biodefense, -USA].
    * defensa con misiles = missile defence.
    * defensa costera = coastal defence.
    * defensa de intereses = lobbying.
    * defensa de la profesión = advocacy.
    * defensa del consumidor = consumer protection.
    * defensa de los intereses de las bibliotecas y bibliotecarios = library advocacy.
    * defensa de tesis = dissertation defence, thesis defence.
    * defensa nacional = national defence.
    * defensa propia = self-defence [self-defense, -USA].
    * defensas marítimas = maritime defences.
    * defensas naturales = natural defences, natural defences.
    * defensa solapada = plug.
    * Departamento de Defensa = Department of Defense.
    * departamento de defensa del consumidor = consumer protection department.
    * el ataque es la mejor defensa = attack is the best form of defence.
    * en defensa propia = in self-defence.
    * estrategia de defensa = defence strategy.
    * fuerzas de defensa, las = defence forces, the.
    * industria de defensa, la = defence industry, the [defense industry, -USA].
    * mecanismo de defensa = defence mechanism [defense mechanism, -USA].
    * Ministerio de Defensa = Ministry of Defence.
    * ministro de defensa = defence minister.
    * movimiento en defensa de los derechos de la mujer = women's rights movement.
    * movimiento en defensa de los derechos de los animales = animal rights movement.
    * preparar una defensa = mount + defence.
    * primera línea de defensa = first line of defence.
    * secretario de defensa = defence minister.
    * sistema de defensa = defence system.
    * Tribunal de Defensa de la Competencia = Office of Fair Trade.
    * * *
    1)
    a) ( protección) defense*

    actuó en defensa propia or en legítima defensa — he acted in self-defense

    defensa de algo/alguien — defense* of something/somebody

    b) Defensa femenino the Defense Department (AmE), the Ministry of Defence (BrE)
    2) (Der) defense*

    los testigos de la defensa — the witnesses for the defense, the defense witnesses

    3) defensas femenino plural (Biol, Med) defenses* (pl)
    4) (Náut) fender
    5) (Dep)
    a) ( conjunto) defense*
    b) defensa masculino y femenino ( jugador) defender
    * * *
    = defence [defense, -USA], plea, advocacy, championship, crusade, championing, affirmation, apologia, bulwark.

    Ex: The only defense that Panizzi was able to muster in this case was to cite the authorities instead of the reasons he followed.

    Ex: Enter a brief, plea, or other formal record of one party to a case under the heading for that party.
    Ex: However, what American libraries mean by advocacy is 'Work to overcome obstacles that the enquirer encounters in trying to secure help from outside resource agencies'.
    Ex: Such championship cannot be lightly set aside, nevertheless it is now quiet certain that 'bibliography', incorrect and unfortunate as it may be, is here to stay and the situation must be accepted.
    Ex: The Thatcher government's crusade for privatisation is also hitting British libraries.
    Ex: Many say the role of consumer advice centres as being simply mediators between the consumer and the retailer/manufacturer; only a few adventurous authorities encouraged the aggressive championing of consumer complaints.
    Ex: This article argues that the OTA report, despite its affirmation of public access to information, is unlikely to cause a redeployment of resources unless librarians argue vociferously that there is a real need for this information.
    Ex: The article ' apologia for alternatives' examines the situation where professional standards may have to give way to commercial interests.
    Ex: Thus our freedom has prompted many to think of libraries as 'a great instrument and bulwark of democracy'.
    * actitud de defensa = defensiveness.
    * actuar defensa de los intereses de las bibliotecas y bibliotecarios = library advocacy.
    * actuar en defensa de la profesión = advocacy.
    * alegar defensa = muster + defense.
    * decir en defensa de = say in + defence of.
    * defensa bioquímica = biodefence [biodefense, -USA].
    * defensa con misiles = missile defence.
    * defensa costera = coastal defence.
    * defensa de intereses = lobbying.
    * defensa de la profesión = advocacy.
    * defensa del consumidor = consumer protection.
    * defensa de los intereses de las bibliotecas y bibliotecarios = library advocacy.
    * defensa de tesis = dissertation defence, thesis defence.
    * defensa nacional = national defence.
    * defensa propia = self-defence [self-defense, -USA].
    * defensas marítimas = maritime defences.
    * defensas naturales = natural defences, natural defences.
    * defensa solapada = plug.
    * Departamento de Defensa = Department of Defense.
    * departamento de defensa del consumidor = consumer protection department.
    * el ataque es la mejor defensa = attack is the best form of defence.
    * en defensa propia = in self-defence.
    * estrategia de defensa = defence strategy.
    * fuerzas de defensa, las = defence forces, the.
    * industria de defensa, la = defence industry, the [defense industry, -USA].
    * mecanismo de defensa = defence mechanism [defense mechanism, -USA].
    * Ministerio de Defensa = Ministry of Defence.
    * ministro de defensa = defence minister.
    * movimiento en defensa de los derechos de la mujer = women's rights movement.
    * movimiento en defensa de los derechos de los animales = animal rights movement.
    * preparar una defensa = mount + defence.
    * primera línea de defensa = first line of defence.
    * secretario de defensa = defence minister.
    * sistema de defensa = defence system.
    * Tribunal de Defensa de la Competencia = Office of Fair Trade.

    * * *
    A
    1 (protección) defense*
    nadie acudió en su defensa nobody went to his defense, nobody went to defend him
    salió en nuestra defensa he came to our defense
    actuó en defensa propia or en legítima defensa he acted in self-defense*
    defensa DE algo/algn defense* OF sth/sb
    se manifestaron en defensa de sus derechos they demonstrated in defense of their rights
    2
    Defensa feminine the Defense Department ( AmE), the Ministry of Defence ( BrE)
    Compuestos:
    self-defense*
    anti-aircraft defenses* (pl)
    sea defenses* (pl)
    river defenses* (pl)
    B ( Der) defense*
    los testigos de la defensa the witnesses for the defense, the defense witnesses
    C defensas fpl ( Biol, Med) defenses* (pl)
    las defensas biológicas del organismo the organism's biological defenses o biological defense mechanisms
    está bajo de defensas his resistance is low
    D
    1 ( Náut) fender
    2 (Cu, Méx) ( Auto) bumper
    3 ( Chi) ( Const) barrier
    E ( Dep)
    1 (conjunto) defense*
    2
    * * *

     

    defensa sustantivo femenino
    1
    a) ( protección) defense( conjugate defense);


    actuó en defensa propia he acted in self-defense;
    defensa de algo/algn defense( conjugate defense) of sth/sb;
    defensa personal self-defense( conjugate defense)
    b) (Dep) defense( conjugate defense)

    2
    a)

    Defensa sustantivo femenino

    the Defense Department (AmE), the Ministry of Defence (BrE)
    b)

    defensas sustantivo femenino plural (Biol, Med) defenses( conjugate defenses) (pl)

    c)

    defensa sustantivo masculino y femenino ( jugador) defender

    defensa
    I sustantivo femenino
    1 defence, US defense: salió en defensa de su hija, he came out in defence of his daugther
    2 Auto bumper, US fender
    3 Dep (conjunto) defence
    4 Med defensas, defences: la enfermedad le ha dejado sin defensas, the disease affected his immune system
    II m Dep defender, back
    ' defensa' also found in these entries:
    Spanish:
    caída
    - caído
    - Cesid
    - legítima
    - legítimo
    - llave
    - alegar
    - lateral
    - mecanismo
    English:
    AA
    - back
    - defence
    - defender
    - defense
    - fender
    - for
    - spirited
    - stout
    - behalf
    - defend
    - element
    - guard
    - mace
    - self
    * * *
    nf
    1. [protección] defence;
    la defensa del medio ambiente the protection of the environment;
    lleva siempre una pistola como defensa she always carries a gun to defend herself;
    en su defensa cabe decir que él ignoraba lo sucedido in his defence, it has to be said that he didn't know what had happened;
    acudir en defensa de algo/alguien to come to the defence of sth/to sb's defence;
    salir en defensa de algo/alguien to come out in defence of sth/sb
    defensa antiaérea anti-aircraft defences;
    la defensa nacional national defence;
    defensa pasiva passive resistance;
    defensa personal self-defence
    2.
    (Ministerio de) Defensa Br ≈ Ministry of Defence, US ≈ Defense Department
    3. [legal] defence;
    basó su defensa en la falta de pruebas he based his defence on the lack of evidence;
    en defensa propia, en legítima defensa in self-defence;
    la defensa [parte en un juicio] the defence;
    la defensa tiene la palabra [en juicio] it is the turn of the defence to speak
    4.
    defensas [sistema inmunitario] defences;
    tiene las defensas muy bajas his body's defences are very low
    5. [jugadores, parte del juego] defence
    defensa al hombre man-to-man defence;
    defensa hombre man-to-man defence;
    defensa en zona [en baloncesto] zone defence
    6. Méx [parachoques] Br bumper, US fender
    7. Aut
    defensa (delantera) [en todoterrenos] bull bars
    nmf
    [jugador] defender;
    la línea de defensas the back line, the defence
    defensa central [en fútbol] central defender, centre back;
    defensa de cierre [en rugby] fullback;
    Fam defensa escoba [en fútbol] sweeper
    * * *
    I f
    1 JUR, DEP defense, Br
    defence;
    legítima defensa self-defense, Br self-defence;
    salir en defensa de alguien come to s.o.’s defense
    2 L.Am.
    AUTO fender, Br
    mudguard
    3
    :
    defensas pl MED defenses, Br defences
    II m/f DEP defender
    * * *
    : defense
    defensa nmf
    : defender, back (in sports)
    * * *
    1. (en general) defence
    2. (jugador) defender

    Spanish-English dictionary > defensa

  • 29 palabra

    intj.
    really, honest to goodness, honest, honest to God.
    f.
    1 word.
    de palabra by word of mouth, verbally
    dejar a alguien con la palabra en la boca to cut somebody off in mid-sentence
    en cuatro o dos palabras in a few words
    en una palabra in a word
    no dijo palabra he didn't say a word
    medir las palabras to weigh one's words (carefully)
    no habla ni (media) palabra de español she doesn't speak a word of Spanish
    palabra por palabra word for word
    ser palabras mayores to be an important matter
    sin mediar palabra without a single word
    palabra divina o de Dios word of God
    2 word (juramento, promesa).
    dar su palabra to give one's word
    faltó a su palabra he went back on his word, he broke o didn't keep his word
    mantuvo su palabra she kept her word
    tienes mi palabra you have my word
    tomar la palabra a alguien to hold somebody to their word
    3 speech (habla).
    4 word of honor, troth, word, word of honour.
    * * *
    1 word
    \
    dar su palabra to give one's word, promise
    decir la última palabra to have the last word
    dirigirle la palabra a alguien to address somebody
    en una palabra in a word
    no decir ni media palabra a nadie not to breath a word to anyone
    medir las palabras to weigh one's words
    no dirigirle la palabra a alguien not to be speaking to somebody
    palabra por palabra word for word
    quitarle a alguien la palabra to cut somebody short, interrupt somebody
    ser hombre/mujer de palabra to be a man of his word/a woman of her word
    ser hombre/mujer de pocas palabras to be a man/woman of few words
    tener la palabra to have the floor
    tener palabra to keep one's word
    tener unas palabras con alguien to have words with somebody
    tomarle a alguien la palabra to take somebody at their word
    palabra clave key word
    palabra de honor word of honour
    palabras mayores (palabrotas) swearwords 2 (cosa importante) serious talk
    * * *
    noun f.
    1) word
    * * *
    SF
    1) (=vocablo) word

    ¿me permiten decir unas palabras? — could I say a few words?

    no tengo palabras o me faltan palabras para expresar lo que siento — I haven't got the o there aren't words to express how I feel, words fail to express how I feel

    sin decir o chistar * palabra — without a word

    con buenas palabras, me lo dijo con muy buenas palabras — he told me as cool as you like *

    nos entretenía con buenas palabras, pero nunca nos daba el dinero — he palmed us off with smooth talk, but he never gave us the money

    medias palabras — hints

    en una palabra — in a word

    ¡ni una palabra más! — not another word!

    - no cruzar una palabra con algn

    palabras cruzadas LAm (=crucigrama) crossword sing

    palabras mayores offensive language sing

    ser palabras mayores (=ser importante)

    ¿te han hecho directora? ¡eso ya son palabras mayores! — so you've been appointed director, that's really something!

    juego II, 2)
    2) (=facultad de hablar)

    tiene el don de la palabra, es de palabra fácil — he has a way with words, he has the gift of the gab *

    de palabra, he pecado solo de palabra — I've sinned in word only

    dirigir la palabra a algn, hace tiempo que no me dirige la palabra — he hasn't spoken to me for a long time

    3) frm (=turno para hablar) floor

    ceder la palabra a algn, conceder la palabra a algn — to give sb the floor, invite sb to speak

    pedir la palabra — to ask for the floor, ask to be allowed to speak

    tener la palabra — to have the floor

    tomar la palabra — to take the floor, speak

    hacer uso de la palabra — to take the floor, speak

    4) (=promesa) word

    cumplió su palabra — he kept his word, he was true to his word

    palabra que yo no tengo nada que ver* I've got nothing to do with it, (I) promise!

    -¿de verdad que no sabías nada? -¡palabra! o hum ¡palabrita del Niño Jesús! — "you really didn't know anything?" - "cross my heart and hope to die!"

    bajo palabra — (Mil) on parole

    dar o empeñar su palabra — to give one's word

    faltar a su palabra — to go back on o break one's word

    palabra de casamiento, dar palabra de casamiento — to promise to marry

    palabra de honor — word of honour, word of honor (EEUU)

    ¿me das tu palabra de honor de que no dirás nada? — do you give me your word of honour you won't say anything?

    ¡palabra de honor! — word of honour!

    * * *
    1) ( vocablo) word

    en pocas palabras, es un cobarde — in a word, he's a coward

    eso ya son palabras mayores — (refiriéndose - a insulto, acusación) those are strong words; (- a propuesta excesiva) that's taking things too far

    quitarle las palabras de la boca a alguiento take the words right out of somebody's mouth

    tener la última palabrato have the final say

    2) ( promesa) word

    nunca falta a su palabrahe never breaks o goes back on his word

    se lo devolví palabra! — I gave it back to her, honest! (colloq)

    cobrarle la palabra a alguien — (Chi fam) to hold somebody to his/her word (colloq)

    tomarle la palabra a alguien: le tomé la palabra y le pedí un préstamo — I took him up on his offer and asked for a loan

    3)
    a) ( habla) speech

    dejar a alguien con la palabra en la boca: me dejó con la palabra en la boca — ( me interrumpió) he cut me off in mid-sentence; ( no me dejó hablar) he didn't give me a chance to open my mouth

    b) (frml) (en ceremonia, asamblea)

    pido la palabra — may I say something?, I'd like to say something

    tener/tomar la palabra — to have/to take the floor (frml)

    ceder (le) la palabra a alguiento give the floor to somebody (frml), to call upon somebody to speak

    * * *
    = word, headword.
    Ex. A subject index has alphabetical terms or words as headings; These terms represent concepts or subjects.
    Ex. This tool allows the user to generate all known inflected forms from a list of headwords.
    ----
    * agrupar palabras que tienen la mism = merge + word forms.
    * agrupar palabras que tienen la misma raíz = merge + word forms.
    * análisis de la coocurrencia de palabras = co-word analysis.
    * anuncio por palabras = classified advertisement, classified ad.
    * búsqueda de palabras clave = keyword search.
    * búsqueda por palabra del título = title word search.
    * catálogo alfabético de palabras clave = keyword catalogue.
    * citar las palabras de Alguien = quote + Nombre + words.
    * compuesto de varias palabras = multi-word.
    * concepto de múltiples palabras = multiple-word concept.
    * concepto expresado con varias palabras = database host.
    * con sus propias palabras = in + Posesivo + own words.
    * con una separación de + Número + palabras = within + Número + words of each other.
    * coocurrencia de palabras = co-word [coword].
    * cumplir (con) + Posesivo + palabra = keep + Posesivo + word, live up to + Posesivo + word.
    * cumplir la palabra = keep + Posesivo + word, live up to + Posesivo + word.
    * decir la última palabra = hear + the final word, outface.
    * dejar sin palabras = nonplus, leave + Nombre + speechless.
    * de múltiples palabras = multiple-word.
    * de palabra = by word of mouth, word-of-mouth.
    * describir con palabras = describe + in words.
    * descriptor compuesto de varias palabras = multiple-word descriptor.
    * de sólo palabras = word-oriented.
    * de una palabra = one-word.
    * de una única palabra = single-word.
    * dirigir la palabra = be civil towards.
    * dirigirse la palabra = on speaking terms.
    * encabezamiento compuesto de varias palabras = multi-word heading.
    * en dos palabras = in a nutshell.
    * en el estricto sentido de la palabra = strictly speaking.
    * en las palabras de uno mismo = in + Posesivo + own words.
    * en las propias palabras de uno mismo = in + Posesivo + own words.
    * en ningún sentido de la palabra = in any sense of the word.
    * en otras palabras = in other words, to put it another way, which is to say.
    * en palabras = verbally.
    * en pocas palabras = simply put, in brief, to say the least, to put it (quite) simply, in short, to cut a long story short, bottom line, the, put simply, to make a long story short, the short story + be, simply stated.
    * entrada por palabra clave del título = catchword entry.
    * en una palabra = in a nutshell, in a word.
    * escoger las palabras = choose + Posesivo + words (carefully), pick + Posesivo + words (carefully).
    * expresar con palabras = verbalise [verbalize, -USA].
    * expresar los sentimientos con palabras = put + Posesivo + feelings into words.
    * fiarse de la palabra de Alguien = take + Posesivo + word for it.
    * fiel a la palabra de Uno = true to + Posesivo + word.
    * frecuencia de palabras = word count.
    * gesticular palabras con la boca sin emitir sonido = mouth.
    * hilvanar palabras = orchestrate + words.
    * hombre que no tiene palabra = not a man of his word.
    * índice de palabras del documento = textwords ratio.
    * índice invertido de las palabras del título = title word dictionary.
    * índice KWIC (Palabra Clave en su Contexto) = KWIC (Keyword-in-Context).
    * índice KWIT (Palabra Clave del Título) = KWIT (Keyword-in-Title).
    * índice KWOC (Palabra Clave fuera de su Contexto) = KWOC (Keyword-Out-of-Context).
    * índice permutado de palabras clave = permuted keyword index.
    * indización por palabras clave = keyword indexing.
    * indización por palabras clave del título = catchword indexing, catchword title indexing.
    * indización por palabras del título = title-term indexing.
    * inflexión lingüística de una palabra = word form.
    * intercambiar palabras = bandy + words.
    * juego de palabras = turn of phrase, pun, play of words, play on words.
    * la última palabra = the last word, the last word, the bee's knees, the cat's pyjamas, the cat's meow, the cat's whiskers, the dog's bollocks.
    * ley de frecuencias de palabras de Zipf = Zipf's word frequency law.
    * lista de palabras clave = go-list [golist].
    * lista de palabras vacías = stop list [stoplist], stopword list.
    * lista permutada de palabras clave = permuted keyword list.
    * mala palabra = dirty word.
    * mantener la palabra = keep + Posesivo + word, live up to + Posesivo + word.
    * medir las palabras = watch + Posesivo + mouth, watch what + say, weigh + Posesivo + words (carefully), choose + Posesivo + words (carefully), pick + Posesivo + words (carefully), measure + Posesivo + words (carefully).
    * memorizar palabra por palabra = memorise + word for word.
    * método de ordenación palabra por palabra = word by word method, nothing before something method.
    * !ni una palabra a nadie! = not a word to anyone!.
    * no encontrar palabras = be at a loss for words, be lost for words.
    * no haber palabras para describirlo = beggar + description.
    * nombre compuesto por varias palabras = multiple-word name.
    * número de palabras = wordage.
    * ordenación alfabética palabra por palabra = word by word alphabetisation.
    * ordenación palabra por palabra = word-by-word filing, nothing before something arrangement, word by word arrangement.
    * ordenar alfabéticamente palabra por palabra = arrange + alphabetically word by word.
    * orden inverso de palabras = indirect word order.
    * palabra ambigua = weasel word.
    * palabra clave = keyword [key word], key term.
    * palabra coloquial = slang word.
    * palabra común = common word.
    * palabra de contenido = content word.
    * palabra de control = control word.
    * palabra de Dios = word of God.
    * palabra de entrada principal = primary entry word.
    * palabra del documento = textword.
    * palabra del texto = text word.
    * palabra del título = title word, title term.
    * palabra de moda = buzzword [buzz word], byword.
    * palabra engañosa = weasel word.
    * palabra equívoca = weasel word.
    * palabra escrita, la = written word, the.
    * palabra fosilizada = fossil word.
    * palabra hablada, la = spoken word, the.
    * palabra híbrida = portmanteau word.
    * palabra impresa = words in print.
    * palabra impresa, la = printed word, the.
    * palabra justa, la = mot juste, the.
    * palabra llena de contenido = substantive word.
    * palabra malsonate = expletive.
    * palabra oculta = hidden word.
    * palabra por la que se ordena una entrada = filing word.
    * palabra por palabra = verbatim, word for word.
    * palabra puente = transitional word.
    * palabras = wordage.
    * palabras al viento = hot air.
    * palabras + caer en + saco roto = words + fall on + deaf ears.
    * palabras de agradecimiento = vote of thanks, word of thanks, words of gratitude, congratulatory speech, congratulatory remarks.
    * palabras de alabanza = words of praise.
    * palabras de aliento = pep talk.
    * palabras de ánimo = pep talk.
    * palabras de bienvenida = welcoming remarks, welcome remarks.
    * palabras de consuelo = words of comfort.
    * palabra significativa = content-bearing word, significant word.
    * palabras iniciales = opening statement.
    * palabras literales = quote... unquote.
    * palabras para levantar la moral = pep talk.
    * palabras + penetrar = words + sink.
    * palabras sabias = words of wisdom, pearls of wisdom, nuggets of truth, nuggets of wisdom.
    * palabras usadas = wording.
    * palabra vacía = stopword [stop-word], function word.
    * primera palabra del encabezamiento = entry word.
    * primeras palabras = opening statement.
    * pronunciar las palabras de corrido = slur + words.
    * quedarse sin palabras = stun into + speechlessness, be at a loss for words, be lost for words.
    * ¡qué palabras son esas! = watch your language!.
    * raíz de palabra = word stem.
    * recordar + Posesivo + palabras = mark + Posesivo + words.
    * reducción de una palabra a su raíz = stemming.
    * reducir una palabra a su raíz = stem.
    * secuencia de palabras = word string.
    * según las palabras de = to quote + Nombre de Persona, in the words of.
    * según sus propias palabras = in + Posesivo + own terms.
    * sentido de la palabra = word sense.
    * ser la última palabra = be all the rage.
    * significado de la palabra = word sense.
    * sin decir una palabra = without saying a word.
    * sin palabras = wordless.
    * sopesar las palabras = weigh + Posesivo + words (carefully), choose + Posesivo + words (carefully), pick + Posesivo + words (carefully), measure + Posesivo + words (carefully).
    * tener la última palabra = have + the ultimate say, have + the final say, call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost.
    * tener palabra = keep + Posesivo + word, live up to + Posesivo + word.
    * tomarle la palabra a Alguien = take + Nombre + at + Posesivo + word.
    * última palabra + depender de = ultimate authority + rest with.
    * Posesivo + últimas palabras = last words, Posesivo + dying last words.
    * últimas palabras que se han hecho famosas = famous last words.
    * una imagen vale más que mil palabras = a picture is worth more than ten thousand words.
    * una imagen vale mil palabras = every picture tells a story.
    * un hombre de palabra = a man of his word.
    * un hombre de pocas palabras = a man of few words.
    * variante morfológica de una palabra = word variant.
    * * *
    1) ( vocablo) word

    en pocas palabras, es un cobarde — in a word, he's a coward

    eso ya son palabras mayores — (refiriéndose - a insulto, acusación) those are strong words; (- a propuesta excesiva) that's taking things too far

    quitarle las palabras de la boca a alguiento take the words right out of somebody's mouth

    tener la última palabrato have the final say

    2) ( promesa) word

    nunca falta a su palabrahe never breaks o goes back on his word

    se lo devolví palabra! — I gave it back to her, honest! (colloq)

    cobrarle la palabra a alguien — (Chi fam) to hold somebody to his/her word (colloq)

    tomarle la palabra a alguien: le tomé la palabra y le pedí un préstamo — I took him up on his offer and asked for a loan

    3)
    a) ( habla) speech

    dejar a alguien con la palabra en la boca: me dejó con la palabra en la boca — ( me interrumpió) he cut me off in mid-sentence; ( no me dejó hablar) he didn't give me a chance to open my mouth

    b) (frml) (en ceremonia, asamblea)

    pido la palabra — may I say something?, I'd like to say something

    tener/tomar la palabra — to have/to take the floor (frml)

    ceder (le) la palabra a alguiento give the floor to somebody (frml), to call upon somebody to speak

    * * *
    = word, headword.

    Ex: A subject index has alphabetical terms or words as headings; These terms represent concepts or subjects.

    Ex: This tool allows the user to generate all known inflected forms from a list of headwords.
    * agrupar palabras que tienen la mism = merge + word forms.
    * agrupar palabras que tienen la misma raíz = merge + word forms.
    * análisis de la coocurrencia de palabras = co-word analysis.
    * anuncio por palabras = classified advertisement, classified ad.
    * búsqueda de palabras clave = keyword search.
    * búsqueda por palabra del título = title word search.
    * catálogo alfabético de palabras clave = keyword catalogue.
    * citar las palabras de Alguien = quote + Nombre + words.
    * compuesto de varias palabras = multi-word.
    * concepto de múltiples palabras = multiple-word concept.
    * concepto expresado con varias palabras = database host.
    * con sus propias palabras = in + Posesivo + own words.
    * con una separación de + Número + palabras = within + Número + words of each other.
    * coocurrencia de palabras = co-word [coword].
    * cumplir (con) + Posesivo + palabra = keep + Posesivo + word, live up to + Posesivo + word.
    * cumplir la palabra = keep + Posesivo + word, live up to + Posesivo + word.
    * decir la última palabra = hear + the final word, outface.
    * dejar sin palabras = nonplus, leave + Nombre + speechless.
    * de múltiples palabras = multiple-word.
    * de palabra = by word of mouth, word-of-mouth.
    * describir con palabras = describe + in words.
    * descriptor compuesto de varias palabras = multiple-word descriptor.
    * de sólo palabras = word-oriented.
    * de una palabra = one-word.
    * de una única palabra = single-word.
    * dirigir la palabra = be civil towards.
    * dirigirse la palabra = on speaking terms.
    * encabezamiento compuesto de varias palabras = multi-word heading.
    * en dos palabras = in a nutshell.
    * en el estricto sentido de la palabra = strictly speaking.
    * en las palabras de uno mismo = in + Posesivo + own words.
    * en las propias palabras de uno mismo = in + Posesivo + own words.
    * en ningún sentido de la palabra = in any sense of the word.
    * en otras palabras = in other words, to put it another way, which is to say.
    * en palabras = verbally.
    * en pocas palabras = simply put, in brief, to say the least, to put it (quite) simply, in short, to cut a long story short, bottom line, the, put simply, to make a long story short, the short story + be, simply stated.
    * entrada por palabra clave del título = catchword entry.
    * en una palabra = in a nutshell, in a word.
    * escoger las palabras = choose + Posesivo + words (carefully), pick + Posesivo + words (carefully).
    * expresar con palabras = verbalise [verbalize, -USA].
    * expresar los sentimientos con palabras = put + Posesivo + feelings into words.
    * fiarse de la palabra de Alguien = take + Posesivo + word for it.
    * fiel a la palabra de Uno = true to + Posesivo + word.
    * frecuencia de palabras = word count.
    * gesticular palabras con la boca sin emitir sonido = mouth.
    * hilvanar palabras = orchestrate + words.
    * hombre que no tiene palabra = not a man of his word.
    * índice de palabras del documento = textwords ratio.
    * índice invertido de las palabras del título = title word dictionary.
    * índice KWIC (Palabra Clave en su Contexto) = KWIC (Keyword-in-Context).
    * índice KWIT (Palabra Clave del Título) = KWIT (Keyword-in-Title).
    * índice KWOC (Palabra Clave fuera de su Contexto) = KWOC (Keyword-Out-of-Context).
    * índice permutado de palabras clave = permuted keyword index.
    * indización por palabras clave = keyword indexing.
    * indización por palabras clave del título = catchword indexing, catchword title indexing.
    * indización por palabras del título = title-term indexing.
    * inflexión lingüística de una palabra = word form.
    * intercambiar palabras = bandy + words.
    * juego de palabras = turn of phrase, pun, play of words, play on words.
    * la última palabra = the last word, the last word, the bee's knees, the cat's pyjamas, the cat's meow, the cat's whiskers, the dog's bollocks.
    * ley de frecuencias de palabras de Zipf = Zipf's word frequency law.
    * lista de palabras clave = go-list [golist].
    * lista de palabras vacías = stop list [stoplist], stopword list.
    * lista permutada de palabras clave = permuted keyword list.
    * mala palabra = dirty word.
    * mantener la palabra = keep + Posesivo + word, live up to + Posesivo + word.
    * medir las palabras = watch + Posesivo + mouth, watch what + say, weigh + Posesivo + words (carefully), choose + Posesivo + words (carefully), pick + Posesivo + words (carefully), measure + Posesivo + words (carefully).
    * memorizar palabra por palabra = memorise + word for word.
    * método de ordenación palabra por palabra = word by word method, nothing before something method.
    * !ni una palabra a nadie! = not a word to anyone!.
    * no encontrar palabras = be at a loss for words, be lost for words.
    * no haber palabras para describirlo = beggar + description.
    * nombre compuesto por varias palabras = multiple-word name.
    * número de palabras = wordage.
    * ordenación alfabética palabra por palabra = word by word alphabetisation.
    * ordenación palabra por palabra = word-by-word filing, nothing before something arrangement, word by word arrangement.
    * ordenar alfabéticamente palabra por palabra = arrange + alphabetically word by word.
    * orden inverso de palabras = indirect word order.
    * palabra ambigua = weasel word.
    * palabra clave = keyword [key word], key term.
    * palabra coloquial = slang word.
    * palabra común = common word.
    * palabra de contenido = content word.
    * palabra de control = control word.
    * palabra de Dios = word of God.
    * palabra de entrada principal = primary entry word.
    * palabra del documento = textword.
    * palabra del texto = text word.
    * palabra del título = title word, title term.
    * palabra de moda = buzzword [buzz word], byword.
    * palabra engañosa = weasel word.
    * palabra equívoca = weasel word.
    * palabra escrita, la = written word, the.
    * palabra fosilizada = fossil word.
    * palabra hablada, la = spoken word, the.
    * palabra híbrida = portmanteau word.
    * palabra impresa = words in print.
    * palabra impresa, la = printed word, the.
    * palabra justa, la = mot juste, the.
    * palabra llena de contenido = substantive word.
    * palabra malsonate = expletive.
    * palabra oculta = hidden word.
    * palabra por la que se ordena una entrada = filing word.
    * palabra por palabra = verbatim, word for word.
    * palabra puente = transitional word.
    * palabras = wordage.
    * palabras al viento = hot air.
    * palabras + caer en + saco roto = words + fall on + deaf ears.
    * palabras de agradecimiento = vote of thanks, word of thanks, words of gratitude, congratulatory speech, congratulatory remarks.
    * palabras de alabanza = words of praise.
    * palabras de aliento = pep talk.
    * palabras de ánimo = pep talk.
    * palabras de bienvenida = welcoming remarks, welcome remarks.
    * palabras de consuelo = words of comfort.
    * palabra significativa = content-bearing word, significant word.
    * palabras iniciales = opening statement.
    * palabras literales = quote... unquote.
    * palabras para levantar la moral = pep talk.
    * palabras + penetrar = words + sink.
    * palabras sabias = words of wisdom, pearls of wisdom, nuggets of truth, nuggets of wisdom.
    * palabras usadas = wording.
    * palabra vacía = stopword [stop-word], function word.
    * primera palabra del encabezamiento = entry word.
    * primeras palabras = opening statement.
    * pronunciar las palabras de corrido = slur + words.
    * quedarse sin palabras = stun into + speechlessness, be at a loss for words, be lost for words.
    * ¡qué palabras son esas! = watch your language!.
    * raíz de palabra = word stem.
    * recordar + Posesivo + palabras = mark + Posesivo + words.
    * reducción de una palabra a su raíz = stemming.
    * reducir una palabra a su raíz = stem.
    * secuencia de palabras = word string.
    * según las palabras de = to quote + Nombre de Persona, in the words of.
    * según sus propias palabras = in + Posesivo + own terms.
    * sentido de la palabra = word sense.
    * ser la última palabra = be all the rage.
    * significado de la palabra = word sense.
    * sin decir una palabra = without saying a word.
    * sin palabras = wordless.
    * sopesar las palabras = weigh + Posesivo + words (carefully), choose + Posesivo + words (carefully), pick + Posesivo + words (carefully), measure + Posesivo + words (carefully).
    * tener la última palabra = have + the ultimate say, have + the final say, call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost.
    * tener palabra = keep + Posesivo + word, live up to + Posesivo + word.
    * tomarle la palabra a Alguien = take + Nombre + at + Posesivo + word.
    * última palabra + depender de = ultimate authority + rest with.
    * Posesivo + últimas palabras = last words, Posesivo + dying last words.
    * últimas palabras que se han hecho famosas = famous last words.
    * una imagen vale más que mil palabras = a picture is worth more than ten thousand words.
    * una imagen vale mil palabras = every picture tells a story.
    * un hombre de palabra = a man of his word.
    * un hombre de pocas palabras = a man of few words.
    * variante morfológica de una palabra = word variant.

    * * *
    A (vocablo) word
    una palabra de seis letras a six-letter word
    es un bruto en toda la extensión de la palabra he's a brute, in every sense of the word
    palabras, palabras, yo lo que quiero son hechos I've heard enough words o talk, I want to see some action
    es un hombre de pocas palabras he's a man of few words
    sólo quiero decir unas palabras I just want to say a few words
    tras unas palabras de saludo after a few words of welcome
    no encuentro or tengo palabras para expresarles mi agradecimiento I cannot find words to express my gratitude to you
    mira, yo te lo puedo explicar en dos palabras look, let me put it to you simply
    en pocas palabras, es un cobarde basically o to put it bluntly, he's a coward
    ¿te parece bien? — en una palabra, no is that all right? in a word, no
    lo tradujo palabra por palabra he translated it word for word
    ni una palabra más, te quedas a cenar not another word o I don't want to hear another word, you're staying for dinner
    yo no sabía ni una palabra del asunto I didn't know a thing o anything about it
    de esto ni una palabra a nadie not a word to anyone about this
    no entendí (ni) una palabra de lo que dijo I didn't understand a (single) word of what he said
    sin decir (una) palabra without a word
    con (muy) buenas palabras in the nicest possible way
    decirle a algn cuatro palabras bien dichas to tell sb a few home truths
    eso ya son palabras mayores (refiriéndosea un insulto) those are strong words; (— a una acusación) that's a serious accusation, those are strong words; (— a una propuesta excesiva) that's taking things too far, that's a bit excessive
    la última palabra the last word
    en este asunto la última palabra le corresponde a Juárez Juárez has the final say on this matter
    quitarle las palabras de la boca a algn to take the words right out of sb's mouth
    tener unas palabras con algn to have words with sb ( colloq)
    tuvieron unas palabras por un asunto de dinero they had words over some money matter
    las palabras se las lleva el viento actions speak louder than words
    a palabras necias oídos sordos take no notice of the stupid things people say
    malo1 adj Sense II. (↑ malo (1))
    Compuestos:
    key word
    compound word
    palabra funcional or vacía
    function word
    fpl (CS) crossword, crossword puzzle
    B (promesa) word
    me basta con tu palabra your word is enough for me
    me dio su palabra she gave me her word
    es una mujer de palabra she's a woman of her word
    siempre cumple con su palabra she always keeps her word
    nunca falta a su palabra he never breaks o goes back on his word
    palabra que yo no sabía nada ( fam); honest o really o ( BrE) straight up, I didn't know a thing about it ( colloq)
    se lo devolví ¡palabra! I gave it back to her, honest! ( colloq)
    cobrarle la palabra a algn ( Chi fam); to take sb up on sth ( colloq), to keep o hold sb to his/her word
    tomarle la palabra a algn: le tome la palabra y le pedí un préstamo I took him up on his offer and asked for a loan
    Compuesto:
    word of honor*
    le dio su palabra de honor de que no volvería a hacerlo he gave her his word of honor o his solemn word that he wouldn't do it again
    yo no fui ¡palabra de honor! it wasn't me, word of honor o I swear!
    C
    1 (habla) speech
    el don de la palabra the gift of speech
    me invitó sólo de palabra I only got a verbal invitation
    fue un acuerdo de palabra it was a verbal agreement
    pecar de pensamiento, palabra y obra to sin in thought, word and deed
    no me dirigió la palabra en toda la noche she didn't speak to me all night
    nos ha retirado la palabra she doesn't speak to us anymore, she no longer deigns to speak to us ( hum)
    dejar a algn con la palabra en la boca: me dejó con la palabra en la boca (me interrumpió) he cut me off in mid-sentence; (no me dejó hablar) he didn't give me a chance to open my mouth
    2 ( frml)
    (en una ceremonia, asamblea): pido la palabra may I say something?, I'd like to say something
    tiene la palabra el delegado estudiantil the student delegate has the floor ( frml)
    no le concedieron la palabra he was denied permission to speak, he was denied the floor ( frml)
    ceder la palabra a algn to give the floor to sb ( frml), to call upon sb to speak
    a continuación hizo uso de la palabra el presidente de la institución then the president of the institute made a speech
    * * *

     

    palabra sustantivo femenino
    1 ( vocablo) word;

    no son más que palabras it's all talk;
    en pocas palabras, es un cobarde in a word, he's a coward;
    palabra por palabra word for word;
    yo no sabía ni una palabra del asunto I didn't know a thing o anything about it;
    no entendí (ni) una palabra I didn't understand a (single) word;
    sin decir (una) palabra without a word;
    palabra compuesta compound word;
    tener la última palabra to have the final say
    2 ( promesa) word;
    palabra de honor word of honor( conjugate honor);

    una mujer de palabra a woman of her word;
    cumplió con su palabra she kept her word;
    nunca falta a su palabra he never breaks o goes back on his word
    3
    a) ( habla) speech;


    un acuerdo de palabra a verbal agreement;
    no me dirigió la palabra she didn't speak to me;
    dejar a algn con la palabra en la boca to cut sb off in mid-sentence
    b) (frml) (en ceremonia, asamblea):


    tener/tomar la palabra to have/to take the floor (frml)
    palabra sustantivo femenino
    1 word
    lo resumió en pocas palabras, she summarised it in a few words
    (discurso) me quedé con la palabra en la boca, I was left speechless
    Juan es hombre de pocas palabras, Juan is a man of few words
    2 (capacidad para hablar) me dejó sin palabra, I was speechless
    3 (compromiso) word: me dio su palabra, he gave me his word
    no tiene palabra, she never keeps her word
    4 (turno para hablar) right to speak
    tener la palabra, to have the floor
    ♦ Locuciones: dirigir la palabra a alguien, to address sb
    de palabra, by word of mouth
    ' palabra' also found in these entries:
    Spanish:
    abogada
    - abogado
    - abreviar
    - acento
    - ayunas
    - baja
    - bajo
    - bañera
    - bar
    - bastante
    - calor
    - ceder
    - chalet
    - chimenea
    - ciudad
    - colmo
    - comida
    - comprometerse
    - culta
    - culto
    - decirse
    - disonante
    - empeñar
    - entredicho
    - faltar
    - fresca
    - fresco
    - histórica
    - histórico
    - honor
    - justa
    - justo
    - ladrón
    - ladrona
    - lata
    - mayoría
    - mirar
    - muletilla
    - padre
    - piso
    - promesa
    - pronunciar
    - recta
    - recto
    - saludar
    - saludo
    - sigla
    - subrayar
    - taco
    - tela
    English:
    absent
    - buzz off
    - cagey
    - clinch
    - connotation
    - current
    - date
    - dated
    - derive
    - do
    - engine driver
    - female
    - fish
    - floor
    - fuck
    - go back on
    - high
    - honour
    - interrogative
    - lady
    - marmalade
    - match
    - mint
    - misuse
    - operative
    - score out
    - sense
    - shorten
    - speak
    - spectacle
    - speech
    - state-of-the-art
    - storey
    - true
    - use
    - verbatim
    - way
    - word
    - a
    - call
    - compound
    - key
    - strict
    - swear
    - take
    - unwritten
    * * *
    nf
    1. [término, vocablo] word;
    con palabras no puedo expresar lo que sentía words cannot express what I felt;
    dilo con tus propias palabras say it in your own words;
    lo dijo, aunque no con esas palabras she said it, though not in so many words;
    buenas palabras fine-sounding words;
    no cruzaron palabra en todo el camino they didn't exchange a word throughout the journey;
    dejar a alguien con la palabra en la boca to cut sb off in mid-sentence;
    no le dirige la palabra a su madre desde hace semanas he hasn't spoken to his mother for weeks;
    en cuatro o [m5] dos palabras in a few words;
    en otras palabras in other words;
    en una palabra in a word;
    lo dijo todo a medias palabras she only hinted at what she meant;
    medir las palabras to weigh one's words (carefully);
    no habla ni (media) palabra de español she doesn't speak a word of Spanish;
    yo de este tema no sé ni (media) palabra I don't know a thing about this subject;
    no dijo palabra he didn't say a word;
    palabra por palabra word for word;
    me has quitado la palabra de la boca you took the words right out of my mouth;
    lo de comprar una casa son palabras mayores buying a house is a very serious matter;
    no hace falta llegar a palabras mayores there is no need to get nasty about it;
    le aguanto casi todo, pero eso ya son palabras mayores I'll put up with almost anything from him, but that's going a bit (too) far;
    sin mediar palabra without a single word;
    tener la última palabra to have the last word;
    tener unas palabras con alguien to have words with sb;
    tuvo que tragarse sus palabras he had to eat his words;
    a palabras necias, oídos sordos sticks and stones may break my bones (but words will never hurt me)
    Informát palabra clave keyword;
    palabra compuesta compound word;
    CSur palabras cruzadas crossword;
    palabra de Dios word of God
    2. [juramento, promesa] word;
    es su palabra contra la mía it's her word against mine;
    dar/empeñar la palabra to give/pledge one's word;
    ella me dio su palabra she gave me her word;
    dio (su) palabra de que nada saldría mal he gave his word that nothing would go wrong;
    estar bajo palabra [en juicio] to be under oath;
    faltó a su palabra he went back on his word, he broke o didn't keep his word;
    mantuvo su palabra she kept her word;
    no tiene palabra he's not a man of his word;
    tienes mi palabra you have my word;
    tomar la palabra a alguien to hold sb to their word
    palabra de honor word of honour;
    ¡palabra (de honor)! honestly!;
    yo no sabía nada, ¡palabra (de honor)! I didn't know anything, honestly! o I swear!
    3. [habla] speech;
    con el susto perdió la palabra the shock left her speechless;
    de palabra by word of mouth, verbally;
    el trato se hizo de palabra it was a purely verbal agreement o a gentleman's agreement
    4. [derecho de hablar]
    dar la palabra a alguien to give sb the floor;
    pedir la palabra to ask for the floor;
    ¡pido la palabra! could I say something, please?;
    tomar la palabra to take the floor
    5.
    palabras [discurso] words;
    nm
    palabra de honor [vestido] strapless dress
    * * *
    f tb fig
    word;
    palabra por palabra word for word;
    bajo palabra on parole;
    en una palabra in a word;
    de pocas palabras persona of few words;
    tomar a alguien la palabra take s.o. at his/her word;
    dejar a alguien con la palabra en la boca fig cut s.o. off in mid-sentence;
    buenas palabras fine words;
    lo de tener un hijo son palabras mayores having a child is a serious business o is not something to be undertaken lightly;
    con medias palabras dijo … he hinted that …, he half said that …
    * * *
    1) vocablo: word
    2) promesa: word, promise
    un hombre de palabra: a man of his word
    3) habla: speech
    4) : right to speak
    tener la palabra: to have the floor
    * * *
    palabra n word
    ¿qué quiere decir esta palabra? what does this word mean?

    Spanish-English dictionary > palabra

  • 30 иск

    иск
    perjuĝa postulo (судебный);
    plendo (жалоба);
    предъяви́ть \иск кому́-л. ekprocesi kontraŭ iu.
    * * *
    м.

    гражда́нский иск — demanda civil

    иму́щественный иск — demanda de bienes

    встре́чный иск — reconvención f, contraquerella f

    предъяви́ть иск кому́-либо — demandar a alguien, entablar demanda contra alguien

    * * *
    м.

    гражда́нский иск — demanda civil

    иму́щественный иск — demanda de bienes

    встре́чный иск — reconvención f, contraquerella f

    предъяви́ть иск кому́-либо — demandar a alguien, entablar demanda contra alguien

    * * *
    n
    1) gener. demanda (judicial), pedidura, pedimento, petitoria
    2) law. acción, acción ad exhibendum (ad exhibendum), acción judicial, acción litigosa, actuación, alegación, causa, contención, contestación judicial, (судебный) demanda contenciosa, demanda en equidad, demanda judicial, enjuiciamiento, escrito de agravios, exigencia, expediente, exposición, extremo, juicio, juicio contencioso, lite, litis, pleito, pretensión, procede, proceso contencioso, queja, querella, reclamación judicial, reivindicación, demanda, petición, reclamación, reclamo

    Diccionario universal ruso-español > иск

  • 31 día

    m
    1) день; дневное время
    día colendo ( festivo, de fiesta, de descanso) — день отдыха, праздничный день
    día laborable( de cutio, de hacienda, de trabajo) — рабочий день, будни
    día puenteдень между двумя праздничными днями
    día de guardar( de precepto) — день отдыха, праздничный день ( предписанный церковью)
    día del Corpus (del Corpus de Dios, del Señor) рел.праздник "тела господня"
    día de Reyes рел. — праздник поклонения волхвов
    de día — днём, при свете дня
    de día a día, de un día a otro — со дня на день, вскоре; не сегодня-завтра; в ближайшие дни
    de día en día loc. adv. — (откладывая), со дня на день
    día por díaкаждый день; день за днём
    días atrásнесколько дней назад
    el otro día — на днях, недавно
    en el día de hoy, en el día de la fecha, hoy día, hoy en día — теперь, в настоящее время, в данный момент
    en pleno díaсредь бела дня, открыто
    en su día — в своё время, своевременно
    en (todos) los días de mi (tu, etc.) vida — никогда
    entre día — в течение дня
    todo el (santo) díaвесь день, день-деньской
    un día sí y otro no, un día por medio — через день
    3) pl малоупотр. день рождения; именины
    ••
    buen díaпогожий день; хорошая погода
    mal día, día feo (hosco) — пасмурный (непогожий) день, плохая погода
    abrir ( despuntar, rayar, romper) el día — рассветать
    estar al díaбыть в курсе ( чего-либо); не отставать (от моды и т.п.)
    estar en días ( una mujer) — быть на сносях
    no tener más que el día y la noche — не иметь ни полушки, не иметь ничего за душой
    como del día a la noche; como día y noche — ни малейшего сходства; как небо и земля
    tal día hará un año — подумаешь!, пустое!, наплевать!
    ¡buenos días! — добрый день!
    ¡hasta otro día! — до скорого свидания
    mañana será otro día посл.утро вечера мудренее

    БИРС > día

  • 32 decree

    di'kri:
    1. noun
    1) (an order or law: a decree forbidding hunting.) decreto
    2) (a ruling of a court of civil law.) sentencia

    2. verb
    (to order, command or decide (something): The court decreed that he should pay the fine in full.) decretar
    tr[dɪ'kriː]
    1 (command) decreto
    2 SMALLAMERICAN ENGLISH/SMALL (judgement) sentencia
    1 decretar
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    to issue a decree promulgar un decreto
    decree absolute sentencia definitiva de divorcio
    decree nisi sentencia provisional de divorcio
    decree [di'kri:] vt, - creed ; - creeing : decretar
    : decreto m
    n.
    acordado s.m.
    cédula s.f.
    decreto (Jurisprudencia) s.m.
    edicto s.m.
    ley s.f.
    ordenanza s.f.
    pronunciamiento s.m.
    v.
    decretar v.
    disponer v.
    establecer v.
    proveer v.

    I dɪ'kriː
    a) ( command) decreto m
    b) ( Law)

    decree nisi/absolute — sentencia f provisional/definitiva ( en un juicio de divorcio)


    II
    transitive verb decretar
    [dɪ'kriː]
    1.

    decree absolute/nisi — (=divorce) sentencia f definitiva/condicional de divorcio

    2.
    VT (gen) decretar
    * * *

    I [dɪ'kriː]
    a) ( command) decreto m
    b) ( Law)

    decree nisi/absolute — sentencia f provisional/definitiva ( en un juicio de divorcio)


    II
    transitive verb decretar

    English-spanish dictionary > decree

  • 33 día

    m
    1) день; дневное время

    día colendo (festivo, de fiesta, de descanso) — день отдыха, праздничный день

    día laborable (de cutio, de hacienda, de trabajo) — рабочий день, будни

    día de guardar (de precepto) — день отдыха, праздничный день ( предписанный церковью)

    día del Corpus (del Corpus de Dios, del Señor) рел. — праздник "тела господня"

    día de viernes (de pescado, de vigilia) церк.постный день

    algún día — иногда; как-нибудь на днях

    de día — днём, при свете дня

    de día a día, de un día a otro — со дня на день, вскоре; не сегодня-завтра; в ближайшие дни

    de día en día loc. adv. — (откладывая), со дня на день

    día por día — каждый день; день за днём

    el otro día — на днях, недавно

    el día menos pensado, el mejor día — неожиданно, в один прекрасный день

    en el día de hoy, en el día de la fecha, hoy día, hoy en día — теперь, в настоящее время, в данный момент

    en pleno día — средь бела дня, открыто

    en su día — в своё время, своевременно

    en (todos) los días de mi (tu, etc.) vida — никогда

    todo el (santo) día — весь день, день-деньской

    un día sí y otro no, un día por medio — через день

    2) pl жизнь, дни жизни
    3) pl малоупотр. день рождения; именины
    - día decretorio
    - día del juicio
    - día de juicio
    - día del final
    - día de final
    - día a día
    - día tras día
    - de días
    - del día
    - de un día para otro
    - no pasar días por uno
    - no pasar día por uno
    - no pasar días para uno
    - no pasar día para uno
    ••

    buen día — погожий день; хорошая погода

    mal día, día feo (hosco) — пасмурный (непогожий) день, плохая погода

    abrir (despuntar, rayar, romper) el día — рассветать

    dar el día — сильно огорчить, расстроить ( кого-либо)

    despojarse el día — светлеть, проясниваться

    estar al díaбыть в курсе ( чего-либо); не отставать (от моды и т.п.)

    estar en días ( una mujer) — быть на сносях

    ir (vivir) al día — перебиваться, жить одним днём

    no tener más que el día y la noche — не иметь ни полушки, не иметь ничего за душой

    día de mucho, víspera de nada — день - густо, день - пусто

    como del día a la noche; como día y noche — ни малейшего сходства; как небо и земля

    tal día hará un año — подумаешь!, пустое!, наплевать!

    ¡buenos días! — добрый день!

    ¡hasta otro día! — до скорого свидания

    Universal diccionario español-ruso > día

  • 34 xabarciar

    Xabarciar, tratar, vender, cosas de poco valor, tratantes de escasa monta. —Cundu you yera un guaxín prexenciéi 'l tibeiru que cheldarun les Xabarceires de la miou aldina con la sou pótchina Facunda ya 'l Pascualón el Xitanu, lu que non cuntaba you yera qu'al currer el tempu tamén me diba ver encibiétchau per mor de la ñecexidá en tener que faer de xabarceiru, ya nagora mesmu comu tóu nisti dicionariu xirbe d’escola, nagua mexor qu’istes estories pa comprendier con mexor vidayu les ñaturales ya ximples costumes de la Nuexa Xantiquina Tierrina, que güéi nel díe tan sous ancestrus nes manes fedientes ya utreresques de prexones tan rapiegues ya llimiagues, que l'únicu que fan ye mistificar les nuexes costumes ya Chingua, menus mal que col tempu les xeneraciones d'astures venideiras xabran poñer les couxes nel sou xeitu, pos conista esperancia trabayu you xin escanxu ya m'allegre ya enxemáu de gociu, perque you séi, ya xuru per toes mious ceyencias con tou la fuercia del miou alma, qu'angún díe non mu xeru, tous lus entroyáus trabayus fechus per lus Amigus del Bable ya de lus del Conceyu Bable, que güéi amindi me pieschen toes les portes, per el baldrayante miéu que xin me dexen xueltu, dalgún d'echus nun me valdríe amindi nin p'arrátchar el cuchu de lus bracus. Axín que ya ta tóu faláu, ya tous lus que nun s'atopen nes arrañáes pradeires del enxútchu vidayu, comprendieran, que toes istes xentaques per minde nomáes nun son namái que pioyones ou paráxitus. TRADUCCIÓN.—Cuando yo era pequeño presencié el sonado escándalo que prepararon las tratantas de mi aldea, por la causa de la su pollina Facunda y de Pascualón el Gitano, lo que no pensaba yo por aquel entonces, era que al transcurrir los años, me iba a ver envuelto por causa de la necesidad o cualquier otra razón parecida, en trabajar como tratante verdulero, frutero, xabarceiru, pero ahora mismo, y como según mi parecer todo en este diccionario ha de servir de escuela, pues nada mejor que estas historias verdaderas, para comprender con mejor entendimiento y sencillez, las naturales y simples maneras, costumbres y diversas cosas de Nuestra Santina Tierrina, pues con grande pena hoy yo estoy viendo, como sus más respetables y queridos ancestros, son manejados ultrajantemente, por personas que faltas de dignidad, amor a la Tierrina y respeto hacia sus sagrados ancestros, están dándoselas de entendidos mistificando toda la "Cultura de Asturias”, pero yo se muy bien, que con el tiempo las generaciones de astures venideras sabrán poner todas las cosas en el lugar que sabiamente les corresponde, con esta hermosa esperanza trabajo yo hoy en día con alegría y cubierto de entusiasmado gozo, porque yo sé, y juro por todas mis creencias con toda la fuerza de mi alma, que algún día y no muy lejano, todos los estercolosos trabajos sobre la materia de la LLingua D'Asturies y sus Ancestros, que fueron basurescamente hechos por los Amigos del Bable y los del Conceyu Bable, que desde siempre, pretendo decir, que desde que nacieron porque mis humildes trabajos les hicieron con afán insano intentar crecer sin tener raíces para sostener su rancuaya creencia, no hicieron otra cosa que ponerme torgas en todas las puertas, por el cobardoso miedo que tenían, pues al dejarme suelto a mí, ninguno de ellos hoy existiría, y menos me serviría ni para limpiar la cubil de los cerdos. Así que ya está dicho todo sobre este asunto de estas asociaciones de la "Trelda", y yo creo que todas las gentes que no tengan las praderas del entendimiento secas y limpias de saberes, comprenderán perfectamente, que todas estas gentes por mi nombradas nada más que son parásitos. —Esta historia que ya de seguido les voy a relatar, terminó con mis huesos en la cárcel, por haberla yo contado en un pequeño libro tal como había sucedido. La verdad que you espatuxé ya galamiéi per tous lus llugares de la miou Tierrina con mu pouca xuerti, quiciavis fora que ñaciera pa ser un esgraciaín ou que les couxes teñíen que cheldaxe axindi, güéi nel díe que ya vou pa viétchu tou contentu de ver vivíu miou vida de la maneira que lu fexe, perque xin axindi nun fora, poucu ou nagua podría cuntar de les costumes ya llingua de miou mantina Tierrina. Xin lus Roxus viexon ganáu l'engarradiétcha, que tal couxa viexen fechu senún se xebraren en tantus partíus pollíticus que nun dexaben llugar pa l'esciplina, pos tóus queríen mangoniar, escutír, ya tou 'l mamplenáu de tibeirus xabarceirus que manexaben, metantu que lus fascioxus afilaben les nabayes p'achuquinar piscuezus, falules you, que xin lus Roxus viexen ganáu, xeguramente que you nun taríe nagora fayénduyes isti dicionariu, perque xeguramente miou pá me viexe adeprendíu dalguna carreira d'inxinieru, maestru, aboguéu, etc., etc., ya me xebrarie del ñatural vivir ganándume 'l pan nes mesmes fontes ancestrales de les nuexes costumes ya llingua, que ye dou s'abaya tou 'l ancestru ximple, ñatural ya fidalgu d'Asturies, Trubiétchu de la Patria España. —Toes les prexones xebráes d'istus ñaturales y xantiquinus llugares de la miou embruxadóura ya melgueira Tierrina, nun poden querecha na fondeirá de sous raigones, nin tampoucu puén faer el munchu trabayu qu'entavía se ñecexita pa poder cheldar en bom xeitu la Nuexa Palancia, ya toa l'ancestral cultura de la Tierrina. —Existi un reflán astur que díz, que lus nenus pa que queran ben a la sou má tenen que mamar nel sou entamu fasta qu’isti d’afechu s’escose. “TERESA, LA JUSTICIA Y LOS ELEGANTES TIMADORES DE NUESTRO TIEMPO" —No son los timadores de mi tiempo, tan desgraciados y tan cándidos como lo era Pascualón el gitano, pues estos indecentes y asquerosos gitanos de hoy día, no son de la raza “calé” (pobrecitas estas humildes y desventuradas gentes, cuanto desde niño las he querido admirado, y cuantos compañeros en la vida he tenido que eran gitanos, siendo todos ellos estupendos camaradas y soberbios muchachos). —Digo que los gitanos de hoy día, son la escoria que dejo la guerra entre la raza despreciable de algunos “payos”, y a uno de ellos, le voy a retratar en estas páginas lo mejor que pueda, sin quitar, ni poner nada, simplemente voy a contar cuanto ha sucedido. —Habíame yo caído trabajando como calderero en el montaje, y rótome el cumal (la columna), quedando de resultas de este llumbazu (caída) inútil para el trabajo que profesaba, y en una situación bastante desesperada, porque las pensiones que asignan a los mutilados trabajadores españoles, son las mayores canalladas y porquerías, que no le alcanzan al desventurado lisiado, ni para comer un plato de sopas cada día. Así pues, había rótome las costillas toda mi vida trabajando para aquella miseria que me condenaba, a vivir el resto de mi existencia falto de todo, todavía para más fastidiarla, escuchando todos los días a los dirigentes de trabajo, bien con sus comedidas y estudiadas frases, que díganlas ellos y entiéndalas María Santísima, dirigiéndose al país, por el medio de la televisión, radio y prensa, que nos iban a dar tanto y cuanto. En resumen, que lo único que nos dan es una caca, tan grande tan asquerosa como ellos son. —Estaba yo de pensión por aquel entonces en casa de la señora Teresa, que era viuda de un desgraciado minero, que el pobre tuvo la triste desgracia para su esposa e hijos, de morirse en la cama abrazado por una enfermedad, y no haberlo hecho en la mina aplastado en una oscura y tenebrosa rampla por un costero, ya que si así hubiera sucedido, le quedaría a su viuda una pensión que aunque también fuese en demasía miserable, no sería tanto como la que le daban por el seguro de enfermedad, que ésta sí que no les algamía (alcanzaba) ni a ella ni a sus tres pequeños hijos, que el mayor aun no llegaba a los nueve años, ni para comer sin fartucase (hartarse), ni una vez a la semana. —Dentro de privaciones y de miserias endiabladas vivía Teresa, estirando la moleculosa pensión que no se espurría (alargaba), por ser en demasía encoyía (encogida) ya de crianza, y pensando yo que a esta triste situación que a ella acompañaba, sin galga (freno) que me detuviese en desfrenada carrera me acercaba, decidimos dedicarnos al trato, para ver si de esta forma lográbamos despegarnos de las miserias que nos rodeaban. —Creo que no hace falta decir, que la Ciencia le hizo correr al progreso con tanta prisa, que desde aquella inolvidable y lejana época de las Xabarceiras, que recorrían las aldeas, romerías y mercados, vendiendo las frutas y demás productos, que transportaban a lomos de los humildes burros, hasta nuestro tiempo, el progreso con sus ingenios modernos, mitad emparentados en el agrado del Hacedor, y la otra parte con los mismos imaginares del propio demonio, hizo a las gentes moverse con apurante desatino, y por tal suceder hoy día, las personas que pretendan dedicarse a la industria de comerciar con las frutas u otras mercancías por las ferias y mercados, no pueden hacerlo sirviéndose de un jumento como medio de transporte, ya que si tal locura hicieran, no ganarían ni para darle un mal pienso a su pollino. —Por tal lleldar (acontecer) Teresa y yo, nos decidimos hacer camino en el oficio de Zabarceirus (tratantes), por eso nos centramos en el menester de comprar una pequeña furgoneta, de ésas que suelen ser a medio uso, y que nos la dieran a plazos, ya que yo no tenía una perrina (cinco céntimos), y ella tenía que pedir prestado el dinero de la entrada que había que pagar por el vehículo, a una conocida suya que sabedora de nuestras pretensiones, habíase decidido a prestárselo. —Así pues ya con esta determinación tomada, y ya completamente decididos a ganarnos la vida en este oficio, que la verdad era el único que me quedaba a mí, ya que a pesar de aún valer para un sinfín de profesiones livianas, no podía aspirar a ellas, porque para tal menester, se necesitaba una recomendación, o ser por lo contrario hijo o pariente de algún facistón de buena marca, faceta única y sin igual, que impera desde la guerra Civil para todos los efectos en mi Patria. Por esto, a poca curiosidad que cualquiera tenga para investigar en este denigrante panorama, se darán cuenta que en todos los ministerios de la nación, desde el que más manda, hasta el conserje que le franquea la puerta, son todos fascistas, divididos en falangistas, que hermoso y Humanitario partido es éste, si sus afiliados cumplieran los Credos que tan maravillosamente creo su Fundador, y la otra parte, está compuesta por exdivisionarios, exlegionarios, excombatientes, exlicenciados de las fuerzas armadas, etc. Y si quieren ustedes encontrar algún Rojo, búsquenlo en las profesiones más bajas y avasalladas del país. Esto que les cuento señores es la pura verdad, así que consideren la libertad que tendremos, cuando detrás de cada obrero, existe un patrón que le roba, y si el trabajador protesta, entonces aparece un látigo y una pistola que le hace por la vía de la fuerza, entrar en la senda de la esclavitud. —Digo yo, que para encontrar esa furgoneta que determinado teníamos de comprar, investigamos en las páginas de anuncios de los periódicos de provincia, por si alguna venía anunciada del tamaño y condiciones que nosotros necesitábamos. Y nuestra alegría fue grande cuando observamos en uno de los diarios que la Casa de Vulcano tenía una en venta, que la vendía dando como señal una pequeña entrada, y después el resto, que se podía pagar en cómodos plazos, también estaba revisada con esmero y garantía, según las manifestaciones hechas por el propio dueño, en la propaganda que de la furgoneta había anunciado, que aseguraba que el tal vehículo, se encontraba lo mismo que si fuese nuevo. —Así pues, en los últimos días del mes de Enero, del siguiente año del primer baile que los Humanos hicieran alrededor de la Luna, ensenderámonos la Teresa y yo camino de Oviedo, ilusionados y muy gozosos dentro del ánimo que nos movía, de comprar aquel vehículo, con el que pensábamos mejorar a fuerza de trabajar arduamente nuestra situación harto deficiente. Llegamos al fin en alegrosa compañía a la Casa de Vulcano, pudimos comprobar como en el amplio escaparate de su bien saneado negocio, estaba expuesta la furgoneta limpia y reluciente, con todas las apariencias a primera vista de ser una prenda de primera mano. Sin embargo, si fuésemos capaces de leer el destino, hubiésemos observado como los faros de la hermosa furgoneta, nos parecerían ojos vivos, que nos miraban guasonamente, como si de ante mano, ya se estuvieran mofando de nuestras nobles pero ilusas pretensiones, y a fe mía que nos consideraban una xunta (yunta) de fatones (bobos) que muy pronto iban a caer en las sutiles redes de el gitano de su dueño, que era el timador más despiadado, hábil y deshumanizado, de los muchos que protegidos por la ley, comían el escaso pan del pobre en la ciudad de Oviedo. —Tras mirar un buen rato nuestro xumentu de fierru (burro de hierro) pareciéndonos cuanto más lo reparábamos más hermoso y deseable, decidimos hacer entrada al establecimiento, ya con el firme propósito de hacer nuestra aquella furgoneta, que con la necesidad que nos embargaba nos había por completo sorbido el seso. —Nada más que pusimos los pies dentro de aquella industria del timo y el atropello, presentose ante nosotros sin mediar tiempo, igual que si esperándonos estuviera, un hombre de aspecto muy agradable, que llevaba plasmado en su rostro el maravilloso don de no saber hacerle mal a nadie, por lo que a mi primera impresión yo pude apreciarle, y mirándonos con sus ojillos vivarachos, que al mismo tiempo parecían del todo inocentes, brindándonos una amplia sonrisa, que se extendía de oreja a oreja, y estaba amurallada de una dentadura tan perfecta y amarfilada, que me hizo asegurar que aquel sujeto, no tenía suyo ni un sólo diente. Digo yo que a la par que así nos saludaba, se frotaba sus finas y blancas manos con verdadera insistencia, y así con esta presentación tan capitalista, tan engañadora y confianzuda, nos preguntó con su voz exquisita y halagadora, que en nada desmerecía a sus modales: —¿En qué puedo servir a tan distinguidos señores? —Teresa que era la que llevaba la voz cantante porque era la que tenía el paperío (el dinero), ahpoyándose en el vehículo que le interesaba, díjole sonriéndose dentro de una gozosa alegría que no pasó desapercibida ante la escrutante mirada de aquel granuja de timador de los tiempos modernos: —¡Verá usted, queríamos comprar esta furgonetina, si es verdad todo lo que de ella cuenta usted en el periódico! —¡Sí, verdad es todo cuanto he dicho en el anuncio, no tengan ustedes miedo ni temor alguno al engaño, porque esta mi casa se especializa en haber sido siempre muy formal y seria! —Yo que para nada me entrometí mientras que ellos hablaban, por no cortar a la Teresa que es mujer de larga parpayuéla (muy habladora), a la par que muy enfadadiza y voluble si se le corta la palabra, y como ella era la que relativamente iba a satisfacer la entrada y hacerse responsable de la compra, pues tan sólo me limité a observarles mientras que ellos hacían el trato, y después que terminaron de ponerse de acuerdo en todo, no haciéndome ningún aprecio a mí el vendedor, y creo que hasta me había considerado según mis propias apreciaciones, hombre tranquilo y de mermados arreos, pues como cuento, después de haber cerrado el trato, el Vulcano otra vez envuelto por aquella facilona sonrisa, que en él debía de ser una de sus armas más eficientes, preguntó a la par que se frotaba sus manos lleno de un dichoso contentamiento, que le llenaba de gozo, y no tanto por el dinero que en su trato había ganado, sino por la satisfacción que deduzco sentía, cuando timaba a las gentes con su hábil y exquisita maestría: —¿Bueno... y ahora... quién es el que va a revisar esta maravilla? —¡Quiero decir...! ¿quién va a conducirla? —Yo l’acaidonaréi (conduciré), le contesté a aquel individuo del que ya no me gustaba tanto ni su presencia ni nada que de él emanase, y seguido le pregunté ya siempre dentro de la desconfianza: —¡Y ahora dígame usted! ¿Es verdad que este vehículo se encuentra en buenas condiciones? —Tenga presente y compréndame usted, que esta señora lo precisa para tratar en frutas, y no le vaya a suceder, que si desea llegar con ella dónde se propone, tenga que comprar un burro para que remolque a los dos caballos de hierro, que hacen xuntura (yunta) en la furgoneta, y que por encontrarse quemados de tanto trotar, no les quede fuerza nada más que para hacer la carrera de prueba. —Pierda usted todo cuidado, y no haga con sus ingeniosas bromas menosprecio de mis honrados intereses, que no vivo yo a cuenta de engañar a mis queridos y siempre respetados clientes. Manifestó Vulcano poniéndose muy serio, pero sin apearse en ningún momento de su sonrisa, que por ser tan permanente se hondeaba en la sospecha de ser equivocadora y seguido apuntalóse en hacer su propia propaganda de la siguiente manera: —Mire, no olvide nunca, me dijo Vulcano poniéndome cariñosamente una mano encima de mi hombro, que la Casa de Vulcano, es tan honrada como la misma Audiencia, dónde se reparte la ley castigando y persiguiendo toda trampa e injusticia, por eso yo efectúo mi trabajo, bajo la respetuosa sombra de la justicia. —¿Acaso ha pensado usted que yo soy un gitano? —¡No querido amigo, si en esa desconfianza su imaginación trabaja, siento asegurarle que se encuentra usted muy equivocado, pues todos en esta ciudad me conocen, y saben que soy un honrado industrial respetado y querido, tanto por los rectos servidores de la ley, como por todos los demás que estamos obligados a no burlarnos del eficiente sistema de la justicia, que hace que todo ciudadano se sienta protegido, tanto su integridad física, como los intereses que honradamente le pertenezcan! —Y ya por última vez les aseguro que este vehículo se encuentra en perfecto funcionamiento, y hasta puedo permitirme el lujo de decirles, que pueden viajar con esta estupenda furgoneta, sin la más mínima preocupación, y sin el menor problema posible, no sólo al más apartado rincón de Asturıas, sino hasta la alejada Barcelona, sin que este motorín, deje de funcionar ni un momento, ni se empapice (ahogue) ni una sola vez. Aseguraba Vulcano, centrándose en una encendida adulación hacía su “jumento de hierro", que tal parecía que le estuviese jurando al General Franco, que era él, el más horado y disciplinado comerciante, de toda la nación española. —Yo que ya había comprendido que aquel tipejo era una asquerosa rata que no había veneno que la matase, le dije que estaba muy bien todo cuanto había dicho, y después le pregunté, que si podíamos ir a dar una vuelta con la furgoneta, para asegurarnos, que efectivamente era el vehículo la maravilla que con tanto ardor y fuerza él nos había pintado. —¡No, hoy no puede ser! Aseguró Vulcano, y seguidamente dijo, que antes era menester de asegurarla, y abonar la entrada en el Seguro de la Patria Hispana, entidad que con buen acierto, según él, pastoreaba su negocio. —¡Así qué ahora mismo, vamos a ir la señora y yo hasta dicha agencia, para poner en orden dicho asunto, y pasado mañana ya pueden ustedes circular con el vehículo por dónde les venga en gana! “CUNDU LA TAREXA SE MEXOU DE MIEU” “CUANDO LA TERESA SE MEÓ DE MIEDO” —El sábado por la mañana que era el día señalado para recoger nuestra furgoneta, llegamos la Teresa y yo hasta los reinos de Vulcano con el ánimo plagado de alegría y embargados por una ilusión gozosa, pues íbamos a ser dueños de un vehículo, que nos permitiría sin ningún genero de dudas, llegar hasta los mercados más apartados de la Tierrina, y mejorar en el oficio de xabarceirus nuestra situación harto oprimida, tantas cuentas habíamos ya barajado y todas ellas navegantes en alegrosas ganancias, que creído nos teníamos que íbamos a ganar el oro y el moro, que incautos éramos que no nos detuvimos ni por un sólo momento en el pensar, que el que hace las cuentas adelantadas sin tener dineros para cubrirlas, por fuerza que tiene que hacerlas un par de veces, siendo la última la más válida. —Digo yo que cuando llegamos al escaparate dónde se lucía nuestra furgoneta, ya estaba al lado de ella el Vulcano, y tal a mí me pareció, que cuidaba a ésta con tanto mimo, como si fuese industriada en la herrería del mitológico dios que lleva su nombre. —Y a la par que nos saludaba con la misma sonrisa y frotamiento de manos que en anterior ocasión nos había dedicado, con su bien timbrada voz nos dijo, ocultando una guasa que no se me paso desapercibida: —¡Ya les estaba esperando señores, pues yo se muy bien por la larga experiencia que poseo en estos menesteres, que iban a ser ustedes muy puntuales, como corresponde a todas las gentes que arden dentro de los agradables deseos de hincarle el diente, a lo que de antemano han saboreado como manjar sabroso! —¡Así que aquí tienen ustedes la documentación y todos los requisitos necesarios para poder circular con la furgoneta sin que nadie les moleste. Y ahora sólo me queda desearles buena suerte, tanto en los viajes que emprendan, como en los negocios que puedan hacer, que en estos está precisamente el valer de las gentes! —Hicimos muy satisfechos y animados acomodo la Teresa y yo dentro de los dos caballos de hierro, dejando al que resultaría ser un astuto gitano, frotándose sus manos, y sonriéndose tanto para afuera como para sus podridos y asquerosos adentros, festejándose dentro del timo que terminara de hacernos. —Empezó la furgoneta a rodar dirigida por mí que no cabía en mi gozo de contento, por las calles de Oviedo abajo, con ánimo de alcanzar la carretera general y ensenderarme en la ruta de Gijón o Avilés, dónde pensado tenía probar aquella máquina, vendida por el que resultaría se el mas fino gitano, que timaba sin conciencia a las pobres gentes, sin encontrar jamás a un juez, que hiciera con él el escarmiento que años atrás había hecho Juan Antonio el falangista con Pascualín el de los enredos. —Teresa que iba sentada a mi lado, recostada cómodamente en aquel asiento, que tenía más pringue que la solapa de un mendigo a la salida de un frío invierno, me dijo endiosada de alegría por sentirse dueña de aquel maravilloso ingenio: —¡Este Vulcano tiene cara y presencia de ser una buena persona, de ser un hombre bondadoso y bueno, a par que sabe lucirse con su cautivadora sonrisa, en el agradable lugar de la educosa simpatía, la verdad que a una le presta en grande tratar con señores tan serviciales y educados. Hay que ver la finura y delicadeza que este buen señor conmigo se gastó, me trato lo mismo que si fuese una gran señora, no me cave duda que todo en él se dibuja como un caballero respetable y encantador, tan bien parecido, tan elegante, tan guapo, tan... En aquellos momentos unos empapizamientos harto sospechosos en el motor de nuestros dos caballos hízole a la Teresa hacer un descanso en el continuar ensalzando los engañosos enseñares de su hábil timador, y en la sazón que su alborozada alegría íbasele marchitando por el ya continuo pedorreo que alumbraba sin interrupción el motor, preguntóme muy apuradamente, haciendo aposiento en el lar de la nerviosa y asustadiza preocupación: —¿Per quéi demontres s’afuega la miou forgonetina que tantu se queixa Xuliu? —(¿Porqué demonios se ahoga mi furgoneta que tanto ruge Julio?). —Yo que ya sin ninguna duda empezaba a olerme el fino timo, que el cobarde y sucio Vulcano hubiera ordeñado en nuestro enflaquecido bolsillo, contestele arrugando el ceño, poniendo un gesto rabioso y despreciativo, buscando en mi imaginación con prisa, la forma de centrar en ley, aquel moderno y educado gitano de los jumentos de hierro de nuestro tiempo: —Me parece Teresa, que dentro de breves momentos, vas a ver dentro de tu cerebro, a ese encantador, respetable y guapo Vulcano, que no hace ni un minuto no tenías tu boca para aponderarle, te aseguro que le vas a ver del mismo despreciable color del diablo, y esto es así, porque esta furgoneta comienza a quejarse de una de sus muchas mortales heridas, que será con seguridad la más pronunciada de cuantas tiene. —¿Qué es lo que pretendes decirme Xuliu? Preguntó de nuevo Teresa ya ausente de toda alegría, empezando a subir la primera escalera del miedo del desespero. —La verdad Teresa, es que viajamos ajinetados encima de un montón de chatarra, por esta razón he de ir con buena cuenta hasta que de hecho me dé por sabido, qu’acaidono (que dirijo) una maquina, que ha puesto en mis manos ese desalmado de timador de Vulcano, que está predestinada sin ningún género de dudas, hacer en cualquier momento descalabros con las vidas de la inocente gente, que a cada paso cruzamos. —Ya nos hallábamos en las afueras de Oviedo, y comenzábamos a bajar una pequeña cuesta que existe a la entrada de la Corredoria, cuando un bache de los muchos que alumbrábanse por aquel entonces en la carretera, hizo que la dolorida furgoneta se bandaleara ostensiblemente, y en tal baile, abriéronse con verdadero estruendo ambas puertas, despedazándose los cristales y estropeándose en mala manera parejas portezuelas, con tal atronador ruido, que la buena Teresa encogiéndose en el asqueroso asiento, cosida por un miedo que le hizo mearse, dijo temblándole su voz que era dominada por su espantoso miedo: —¡Frena, frena en el instante Xuliu, por todos los demonios del infierno xuntus (juntos), consigue de una vez que se detenga esta asesinadora chocolatera, que bien me parece que intenciones le sobran de hacer mudanza con nuestras vidas, fayéndunus esfuechiquéus na peyeya! (haciéndonos desolladuras en el pellejo). —Hice con toda la rapidez que pude, que se detuviera aquella furgoneta tan destartalada, y al pretender asegurarla mejor con las miras de apearnos para presenciar los primeros destrozos que se rellumbraben (relucían) en aquella infernal máquina, así el freno de mano y tiré de él para colocarle en su lugar de frenada, pero no respondió a su obligación, pues rompiéndose, quedeme con la manilla entre las manos, pensando ya con toda la razón del mundo, que aquella máquina era la causante de un timo que no tenía perdón, y también poseía hechura de ser un perfecto sabotaje. —Teresa que ya se había apeado de la furgoneta movida por la rapidez que injerta el miedo, hallábase en la cuneta de la carretera hilvanada por un ataque de nervios, con sus manos puestas encima de la cabeza, centrada en el más airado desespero, envuelta en un mar de lágrimas miraba para su vehículo desilusionada y atormentada, no dando crédito a lo que presenciaba, que era a todas luces la ruina más grande que en toda su existencia le había caído encima, pero cuando me vio con aquel fino hierro en forma de manilla en mi mano, me preguntó al tenor que buscaba en su boleo un pañuelo para enxugarse (enjuagarse) las lágrimas: —¿Qué diantres de fierru ye ísi Xuliu? —(¿Qué demonios de hierro es ése Julio?). —Yo que reparaba con verdadera lástima a la Teresa, al mismo tiempo que se me escapaba la risa, y el caso no era para menos, le respondí mirando para la manilla a la par que movía la cabeza para los lados con síntomas de verdadero desprecio y asco, hacia aquel gitano timador de Vulcano: —¡Poca cosa Teresa, sólo un defecto más de los muchos que tiene este jumento de hierro que te vendió tu encantador Vulcano! ¡Vaya una rata de cábila que está hecho tu simpático timador! ¡Y ahora deja ya de chorar (llorar), y no le reclames al Cielo un favor que no ha de enviarte, y búscame con rapidez un par de cuetus (piedras), para forrar las ruedas de esta endemoniada chocolatera, con la que el tú fino señor Vulcano, por mediación de mis inocentes manos, pretendía industriar un achuquinamientu (asesinato) entre las tranquilas gentes de la ciudad de Oviedo! —Teresa atenazada por una incontrolable rabia que le raguñaba (arañaba) sus doloridas entrañas, dijo a modo de juramento clavando sus brazos palabras en el firmamento: ¡No me nomes más isi rapiegu con focicu de llabascu, non me lu nomes más, si ye que apreciesme dalgu, ya permita el Faedor que tou lu puéi y'escosá couxa fae, que lu fienda una centecha pente les pates en dos Vulcanus! —(¡No me nombres más a ese zorro con hocico de marrano, no me lo nombres más, si es que me aprecias algo, y permita el Hacedor, que todo lo puede y muy poca cosa hace, que lo parta una centella por entre sus piernas en dos Vulcanos!). —¡Nunca pensé yo que pudiese vivir en este mundo un ladrón tan desalmado y tan grande, que hace su riqueza y bienestar engañando a pobres viudas tan desventuradas como yo, que no tengo más riqueza que el Cielo sobre la cabeza y la insegura tierra bajo mis pies, y para encima de no tener nada, todavía me acompaña la triste desgracia de tener que pagar a Pilar la del Comercio las quince mil pesetas que me prestó para dar la entrada de esta endiablada furgoneta. Poco he de pedir y menos Justicia ha de haber, si a este zorrastrón, si no me devuelve los mis cuartos, no le busco una buena corripa (celda) en la cárcel. Y no sólo por el cobarde ladronizo que me hizo, sino por el pretender arrancarme la vida, y dejar a los mious protetayus fiyinus (mis pobrecitos hijos), sin el menguado pan que puedo proporcionarles y el grande cariño que por ellos siento! —No te alumbres por más tiempo en el lar del sufrimiento Teresa, pues más bien debías de ofrecerle gracias al cielo, porque permitió que nadie saliese con heridas de este descalabro. Y ahora si haces caso de lo que yo te aconseje, va tener que abonarte este despreciable de timador gitano, el dinero que le has entregado, y que se haga cargo de la furgoneta, y sino que la arregle con la decencia que encierra el caso. —Esto le decía yo a la Teresa, a la vez que valiéndome del cinto que sostenía mis pantalones, y de un precioso lazo de terciopelo que la Teresa llevaba anudado a su largo cabello, ataba entrambas portezuelas para poder salir del paso, y cuando mañosamente lo logré, díjele a la Teresa que aún seguía tan desconsolada, y lucíase aún más rabiosa que cuando nos sobrevino el accidente: —¡Güenu Teresa, deixa ya de mexaretar tal corrompináu de chárimes que v’escosásete la fuercia pel furacu lus güeyus (bueno Teresa, déjate ya de mear tantas lágrimas, que se te va a escapar la fuerza por el agujero de tus ojos), y súbete a la furgoneta que nos vamos a ir hasta Noreña a visitar el garaje de un conocido mío, para que revise a conciencia este endemoniado ingenio, y nos diga de una vez, las hendiduras que tiene ocultas esta chocolatera que nos ha vendido el timador de Vulcano. —Teresa que en esto ya se había serenado un poco, aunque todavía alumbrara algunas rebeldes lágrimas, dijo dentro de su maurera de miéu (madurera de miedo): —¡No me ofendas, no lo hagas por el amor que le tengo a la santina de Covadonga, no me tientes por el mismo hacedor que debe de estar riéndose de mi allá en su Cielo, no me empujes para que haga lo que no deseo Xuliu. Pues no me sentare dentro de esa infernal máquina de asesinar gente, ni por todo el oro que tiene el Banco de España almacenado en forma de relucientes y apetitosas barras, y mira que es abundante lo que el otro día nos enseñaron por la Televisión sus manejadores. Vete tu sólo si deseas morir donde te plazca, ya que nada más que tu pobre vida tienes que perder, pero yo tengo tres hijos inocentes y pequeninus, que cuélgame con grande fuerza de las entretelas de mis sentidos, no quiero morirme y dejarlos desamparadinos, a merced de este endemoniado mundo, que cada día me parece que tiene menos verdad y menos justicia, que cada día me parece que el pobre dentro de él, si suprimimos las calamidades y las sufriencias, tiene muy poco que hacer. ¿Qué sería de los tres pedacinos de mi corazón, si se quedaran si su madre, en la triste edad que los probitinus aun no saben de dónde comen? (EL GARAXISTA) "EL GARAJISTA" —Por muchos razonamientos que sostuve con Teresa para convencerla con el fin de que me acompañase, no llegué a persuadirla ni en lo más mínimo, pues todas mis razones nada valían, para vencer el miedo que en aquellos desventurados momentos la dominaba, y no consiguiendo ni de una forma ni otra que subiese a la furgoneta, encaminome yo sólo hacía Noreña, al cansino paso de los viejos jumentos de los antiguos gitanos, conduciendo aquel destartalado ingenio, que era en verdad un innegable peligro público. —Llegué a la postre a mi destino, y contéle sin demora cuanto me había sucedido al garajista por mí conocido. Este esperó unos momentos para que se desfatigase el cansado ahogado motor, después volviéndole a poner en marcha, escuchole atentamente el trote quejumbroso que alumbraba, y seguido dio comienzo con seguro tiento a desmontarle algunas de sus piezas, y cuando le encontró las variadas enfermedades que tenía, dijo envuelto su rostro en una sonrisa que podía tener todos los significados: —Desde luego amigo mío, no sé como has sido capaz de llegar desde Oviedo hasta aquí con esta chocolatera, suerte has tenido de no partirte la sesera por el camino. ¡Tuvo que quedarle la conciencia “si es que la tiene” a ese gitano de Vulcano harto desajustada, porque hay que tener muy poco amor hacía el prójimo, y ser un timador sin la menor entraña, para vender un coche en las condiciones que se encuentra éste. Ahora que tratándose de Vulcano no me extraña en absoluto, ya que todo el mundo sabe en Oviedo la clase de elemento que está hecho! —Ten presente, y esto que te voy a contar ya lo he discutido muchas veces con otras personas, que algunas de las desgracias que suceden en las carreteras es por culpa de estos timadores gitanos de los jumentos de hierro, que venden coches usados, que son verdaderos cacharros que ni para el desguace sirven, y lo peor de todo, es que saben hacer de la ley un pandero, y enriquecerse a cuenta de las inocentes gentes, que no comprenden en el peligro que se divierten cuando compran un vehículo usado, pero todo esto ten por seguro que algún día ha de terminarse, cuando algún juez con buen ingenio, colóqueles un anillo que encarcele ya para siempre sus astutos timos, con una nueva ley para tal menester, que todavía nadie ha creado. —Bien dices amigo mío, pues todo este ladronizo y peligro público que tenemos todos de perder en cualquier momento la pelleja en la carretera, por la causa de estos desalmados gitanos de los jumentos de hierro, silenciárase d’afechu si la ley les castigara y persiguiera con más entusiasmo. —Recuerdo que cuando yo era pequeño la ley perseguía y castigaba a los gitanos que en aquella difícil época había sin tener la más mínima consideración con ellos. Y todo era, porque aquellos gitanucos de los tiempos d’endenantes (de antes), eran pobres de toda riqueza y ciegos de toda cultura, pues aquellos desarropadinos y desventurados gitanos, por muy listos que se alumbrasen, no podían hacer grandes cosas, y por eso vivían tirados por los caminos, despreciados por las gentes y perseguidos en todo instante por una ley que no les dejaba de su mano ni a sol ni a sombra, arrastrando cansina y resignadamente sus estómagos cosidos por el hambre, enseñando un color cadavérico en sus huesudos rostros, por el que uno imaginaba a la negra hambre a la que estaban condenados siempre, luciendo sus vestiduras con tantos y dispares remiendos, que uno no lograba adivinar, cual de ellos pertenecía a la prenda original. —No podían crecer aquellos auténticos gitanos que yo he conocido nada más que en asustadizas carreras y crecidas barrigadas de frío y hambre, y algunas veces solían entrar en calor, cuando les aplicaban una supliciada albarda de vergajazos, que las autoridades les regalaban encima de sus enflaquecidos cuerpos, todo porque a lo mejor un aldeano que muy fácil fuese el mismo ladrón, daba cuenta de ellos, a las autoridades al notar que les faltaba alguna gallina, que muy fácil pudiera habérsela merendado el raposo, o ser equivocados en el trato de un jumento de los naturales, no como estos endemoniados ingenios de fierru (hierro), siendo tan entendido en estas bestias el aldeano como el gitano, y aquí si que no valía engaño, porque cada cual iba a su propia conveniencia, porque cuando un aldeano le cambiaba un burro a un gitano, es que su pollino alguna tara tenía, por esto, no he conocido nunca a un gitano que cambiase su burro con el aldeano pelo a pelo, sino que siempre le pedía encima algo, ya que estas gentes agudas y listas sabían, que la única ganancia que conseguían por lo regular en sus tratos, eran los pocos o muchos dineros que pudieran arrancarle al aldeano encima del cambio. —Poco mal podían hacer aquellas pobres y desgraciadas gentes dignas de toda compasión y lástima, y mermado mal sembraban entre las comunidades que visitaban, porque en todo tiempo vivían cultivando la más denigrante de las miserias, que por ellas se deducía el escaso timo que industriaban, pero a pesar de todo, nadie los dejaba nunca fuera de una celosa vigilancia, de lo que se saca en consecuencia que la ley en aquella difícil época estaba mucho más adelantada que hoy en día, por donde uno comprende que en nuestro país, todo ha progresado grandemente menos la asiste de la Soberana Justicia, que para castigar al pobre siempre sí está en vanguardia, pero para favorecerle siempre se encuentra de veraneo en la retaguardia del capitalista. —Y sino la prueba está bien a la vista, ya que los temidos gitanos de nuestro tiempo, no son otra cosa nada más que astutos y deshumanizados payos, que ya no llevan marcado en su rostro el ceniciento color del que navega con el hambre, sino que se pasean bien hartos y cuidados, envanecidos por su boyante posición, tanto en lo social como en lo económico, ya que gran parte de ellos, precisamente los más principales, son poseedores de una buena carrera que al final les otorgó el título con el cual se avalan en el asqueroso oficio de la explotación y el timo, que faenan a diario entre las humildes y trabajadoras gentes, bien como dirigentes de empresa, engañosos servidores de la Justicia, etc., y también estos timadores gitanos de última categoría, cuyo único representante por mí conocido es el guripa de Vulcano que ya empieza a traerme de cabeza. Pero yo te aseguro Marcelino, que si la Teresa me hace caso de lo que yo tengo barajado en mi mente, no se ha de escapar este raposo de Vulcano haciendo risa y guasa despreciativa de los honrados intereses que les roba a las personas decentes, pues en este presente acaecer se topó con un cliente, que le va hacer coscas (cosquillas) en el lugar donde no ha de nacerle la risa. —Y ahora... dime Marcelino, tu que eres un hábil veterinario en la cura y compostura de estas caballerías de hierro. ¿Cuánto puede costar arreglar esta furgoneta para que quede decentemente? —Quedose el bueno del garajista mirando unos instantes en el más completo silencio hacía el cielo, haciendo con aproximación las cuentas en su cerebro, y después dijo muy serio clavando sus inteligentes ojos encima del jumento de hierro: —Te ha de costar alrededor de unas ocho mil pesetas, tal vez sea algo más, eso depende si al desmontarla aparecen otras averías que ahora no agüeyu (no veo). Pero no pienses ni en broma que el Vulcano va hacerse cargo de esta arregladura, pues yo se que él, sabrá lavarse sus manos no queriendo pagar ni un céntimo, y es inútil que le lleves a los tribunales, ya que él es un gitano listo, que tiene buenos abogados y harán de la ley su propio juego, y estoy por apostarte que es muy capaz de timar al mismo juez en la sesión del juicio, si tiene modo de venderle uno de sus endemoniados ingenios. —Por lo que observo Marcelino, tanto tú como yo mismo coincidimos en, que la ley en nuestra Patria está al servicio del dinero, que es tanto como decir, que el que no tiene un cuarto no debe de meterse en líos por muy honrados que le parezcan, porque no ha de sacar de ellos nada más que disgustos por bien parado que salga, en fin, ya veremos haber lo que resulta de todo esto, yo ahora me voy para Oviedo, y tu no arregles este cacharro hasta que la Teresa no sostenga una conversación con el raposo del Vulcano, pues a lo mejor, este habilidoso gitano no es tan mentecato como lo hemos pintado, y puede que se compongan las cosas sin necesidad de ningún otro teatro. El garajista sonriéndose ladinamente a la vez que de mí se despedía me dijo: —¡Si tales esperanzas hacen aposento en tu imaginación, no sé lo que en verdad has aprendido tú en el mundo, tanto como por él zapatillaste, pero bueno es que sigas creyendo en la bondad de las gentes aunque tan sólo sea por breves instantes! —¡No creo yo en nada ni en nadie Marcelino, a no ser en el plato de cocido cuando tengo hambre, pero hácete buena falta a ti saber, que existe un sistema que todo el mundo receta cuando le conviene. Así por ejemplo, sabemos que Vulcano es un timador inteligente y práctico en el asunto de saber defender sus enredos e intereses, por esto se dará cuenta en el instante, de la peligrosa timadura que industrió, por tal razón procurará que no se airee su sucio negocio, para que las futuras víctimas no huyan a causa del mal olor que emana de la ladroniza industria que maneja. Por esto, muy fácil creo yo que se avenga a razones! —¡Puede que tengas razón, amigo Julio, pero yo no entraré a creer tal cosa, hasta que no lo vea con mis propios ojos! “TERESA Y VULCANO” —El lunes bien de mañana se hizo en el camino de Oviedo la envilecida Teresa, portando en su cerebro los asesoramientos que yo le había prodigado, mucho me hubiese gustado a mí entendérmelas con aquel desalmado granuja, pero como yo no había tenido tratos con él, sólo podía hacer aconsejar a la Teresa en lo que mejor pudiese. Digo que iba ésta alumbrando en sus sentidos rabiosa inquina hacía el Vulcano, pero no era la Teresa tan aunque valiente y decidida engarradietchóusa como la Manola de mi aldea, pues si así fuese, hubiese logrado más provecho que usando la política, que al fin de cuentas ésta de poco sirve cuando con ella menester es por entrambas partes defender los intereses. Llegó al fin la Teresa a la casa del Vulcano, tan dolida y gafa en su desgracia que debatíase con apremiante desatino en el atajo de prepararle un sonado escándalo, si no conseguía lo que ella consideraba justo y honrado. El caso fue que nada más que sus enrojecidos ojos encarnispados por la ira que la desacompasaba retrataron al causante de su desgracia, díjole encasquillándosele la lengua por la rabia que la dominaba: —¡Vengo a darle las gracias estafador de los infiernos por la furgoneta que me ha vendido, que tal de endemoniada se encontraba, que por eso me brindó la mayor cosecha de miedo que he tenido en toda mi existencia. Porque me he visto por unos instantes ajinetada encima de una satánica máquina, que parecíame había sido fabricada por todos los diablos del infierno juntos con el firme propósito de servirle a usted, para que por su mediación me robase mis dineros y me quitase la vida. Hay que ver la poca vergüenza que usted tiene, y la nada consideración que siente hacía las personas, para venderme un vehículo portador de la muerte, y quedarse usted tan tranquilo, como si de malo no hubiera hecho nada. —Vulcano, sin deshacer de sus labios la hipócrita sonrisa que le caracterizaba, díjole tranquilizadora y prometedoramente a la Teresa: —¡Bueno señora, no se me enfade, y céntreseme en el respeto, ya que en este civilizado lugar se consigue conmigo la razón que según me parece es lo que usted anda buscando. Y ahora cuénteme con entera tranquilidad todo cuanto le ha sucedido, que yo por adelantado le prometo arreglarle su vehículo sin cobrarle ningún dinero! —Estas palabras bien dichas y a tiempo por el ingenioso Vulcano, entrelazadas con teatrales gestos de compasión y condolencia, que con postura de consumado actor plasmaba en su rostro y movimientos aquel timador de gitano, pues como cuento, con todo este ratonil teatro logró que los encendidos ánimos de Teresa, abandonaran el envilecido aposento dónde moraban, e hicieran andadura más alegrados por el camino de la contentura, que no era otro que el haber conseguido lo que en justicia le pertenecía. Así pues ya más aplacada la encendida voz de Teresa, en el lleldar que hacía asomo en su boca una alentadora sonrisa, le dijo en el comienzo de estar de nuevo tranquila: —Tiene que perdonarme por haberle ofendido con mis insultante palabras señor Vulcano, pues yo quiero que comprenda que si usted se hallara en mi lugar, muy fácil se desarrendara como yo en tamaño desatino. Y seguidamente le explicó al Vulcano que no podía remediar que la risa aflorara con verdadera alegría, el corto y accidentado viaje que habían hecho con la furgoneta. Y al concluir la Teresa de relatarle su odisea, respondiole el Vulcano con una amabilidad,que tal parecía que alumbrábase en ser cierta: —Créame señora si le digo, que no hay sitio en mi conciencia para poder hacerle el más pequeño daño a nadie, y con toda sinceridad le prometo, que este doloroso descalabro que quizás por un error mío usted ha sufrido, yo haré que con prontitud se mude al sitio que para ambos mejor convenga. Y ahora mismo ordenaré a mis mecánicos, que sin ninguna demora vayan a recoger su vehículo a Noreña, para que le revisen y arreglen en mi garaje, que sin lugar a dudas ha de quedar mejor compuesto, y acomodárseme en un precio más justo, que si lo arreglasen en otro lugar, ya que yo no me fiaría de ningún otro garajista, supuesto que son todos tan careros como chapuceros. —Y ya no más tristezas ni penas señora, pues ninguno de estos dos sentimientos nace feliz al entendimiento, así que destierre sin demora el mal que en su espíritu se enreda, ya que muy pronto será atajado para convertirle en beneficio de su propio remedio. Y sitúese ya desde este preciso momento dentro de la placida pradera de la tranquilidad, considerando ya por adelantado solucionado a su agrado y conformidad este asunto que la atañe, y dentro de tres días puede venir a recoger su furgoneta, en la inteligencia de hallarla como si otra vez fuese hecha de nuevo. —En el día señalado por Vulcano, volví yo acompañando a Teresa a recoger su vehículo, y al lado de él como en anteriores ocasiones se encontraba Vulcano con la misma sonrisa de siempre pintada en su hocico, y frotándose sus manos como al parecer era su costumbre, dijo amablemente: —Ya tiene su vehículo compuesto señora, y muy bien ajustado que por cierto se encuentra ahora, ya que le canta su motorín, con parecido sonar al que tuvo cuando era nuevo. —Muchas gracias señor Vulcano, contestole con rapidez y alegría Teresa, lleldándose en satisfactoria dicha que retornaría a la rabia a los breves momentos. —¡No señora, no me dé usted las gracias pues para esto estamos, que no es otro menester que servir al cliente y dejarle satisfecho! —Pero ahora... y créame que lo siento con toda mi alma, tengo que comunicarle una noticia que no ha de serle en nada agradable, pero comprenda usted que por encima de todo los negocios son los negocios, y si yo no los cuido, aunque eso sí con toda honradez, creo que algún día terminaría pidiendo. —¡Dígame señor Vulcano! ¿Qué clase de contrariedad es la que me tiene que comunicar ahora? —Pregontó Teresa ya en las empinadas vías de perder de nuevo su alegría y tranquilidad, y floreciéndole en el mismo lleldar una apesadumbrada tristeza que le decía, que todo su gozo iba a ser de afechu desfechu (del todo deshecho). —Pues... verá usted señora, los mecánicos me han dicho (dio comienzo Vulcano a su charla pretendiendo muciye "ordeñarle" importancia a la cuestión), que toda la culpa de haberse estropeado la furgoneta, sólo la tiene el chofer que la conducía, que según ellos está muy deficiente en el oficio de conducir estos vehículos. Así que dentro de toda la pena que a mí me acompaña, y no crea usted que es pequeña, tengo que comunicarle que si desea llevar su vehículo, tiene que abonarme la mitad de su compostura, y si no le retira en toda esta semana del garaje, me veré obligado a cobrarle como demasía, el espacio que ocupa la furgoneta en el taller, ya que están los aparcamientos hoy día al precio que uno quiera cobrar por ellos. —Teresa tras escuchar las asquerosas e hipócritas palabras que le había sonrientemente dirigido Vulcano, comenzóle a crecer en sus entrañas la cosecha de la gafez, a parejándose en fuerza y desespero a la que ya padeciera el día que había viajado por primera vez en aquella furgoneta de todos los diablos, y conducida por este envenenador desatino, no me dejó a mí contradecirle al Vulcano la acusación que me había hecho, ya que cogiendo ella la palabra airada y medio enloquecida, hablole de la siguiente manera: —Me parece a mí condenado timador gitano de todos los infiernos, que no tiene usted de hombre, ni palabra, ni presencia, ni tampoco nada. Todo en su persona esta asquerosamente podrido, y en conjunto toda su valía como hombre, tiene menos valor para la decente Humanidad, que un repugnante pioyu (piojo), entre las uñas de una eficiente despioyadora (despiojadora). —¿Sabe usted acaso condenado ladrón y despreciable llimiagu (baboso), que destreza tiene mi chofer en este oficio para tratarle con tanto menosprecio? —¡Síii... por lo que me han dicho los mecánicos, no tiene ni idea, de lo que es manejar un vehículo! —¡Pues sepa usted asqueroso madrazas, y apestoso gusano de timador, que mi chofer, que es este muchacho que usted ve aquí, que no quiere dirigirle la palabra por no ensuciar su lengua al contacto con su mierdosa presencia, aparte de ser un conductor que en nada puede envidiar al mimísimo Fangio, es también un excelente mecánico, con ingenio suficiente de hacer que ruede un coche si preciso fuere tan sólo con la invisible fuerza que tiene el aire, y si le apuran un poco, hasta que vuele como los aviones! —¡Bueno señora, haga el favor de no ofenderme, sino quiere que llame a la autoridad para que le enseñen los modales necesarios que se necesitan para tratar con la gente. Y tenga también bien presente que yo no he ofendido a este muchacho en nada, lo que yo he dicho es que no sabe conducir como es debido un vehículo. Y no crea que me extraña, porque hoy en día, le dan el permiso de conducir a cualquiera que tenga la agudeza de entregarle solapadamente dos o tres mil pesetas al jefe de tráfico! —Y ahora ya para terminar, si no quiere pagar la compostura que se le hizo a su furgoneta, no la lleva usted de aquí bajo ningún concepto, y si cree que tiene algún derecho para formular alguna reclamación, encamínese al Seguro de la Patria Hispana, y entiéndase con ellos de la manera que mejor le cuadre, ya que esa aseguradora a mí ya me ha abonado todo el valor de la furgoneta, y a usted por si se le ha olvidado le digo, que tiene que abonar las letras de banco que ha firmado en blanco a ellos no a mí, así es que yo me lavo las manos en este asunto lo mismo que hizo el romano Pilatos en el Juicio que condenó a Cristo. —Teresa acunada por una enloquecedora rabia que la hacía temblar sacudida por los nervios emanantes de la ira, la rabia, el desprecio y el odio que sentía hacía aquel miserable, le decía mientras que yo procuraba de aquel lugar alejarla sabiendo que nada lograría resolverse: —¡Lo que tiene que lavar usted sin hacer demora es su conciencia que la tiene más negra que la boca de un sanguinario lobo, y tiene un olor más repugnante y asqueroso, que el que producen las podridas inmundicias de un apestoso estercolero. No sé como tiene valor para lucirse entre las gentes, siendo portador de ese nefastoso olor que en todo momento de usted se desprende, por el que todo el mundo puede comprender, la clase de cobardoso timador que se esconde en su enclenque cuerpo! "TERESA Y LA ASEGURADORA" —Es para mí un triste desconsuelo decir, que todo o casi todo en mi Patria lo relacionado con el comercio y otras industrias similares, es una grotesca trampa mal urdida, pero muy bien protegida por las leyes del país, que ya desde antiguo saben que todo se mueve por la fuerza de la riqueza y el poder, y entrambas cosas no están en el poder del pobre, por lo tanto este desventurado ser, por mucha razón que le acompañe siempre llevara las de perder, ¡ y sino que me lo pregunten a mí! —Así pues, que dejando la Teresa al timador de Vulcano haciendo risas y guasas de su desgracia, se dirigió con la prisa del alma que lleva caminaba el diablo, y en aquellos sus momentos tan endemoniada caminaba como el mismo satán, por mor de la condoliente desgracia que le acompañaba, al lugar donde tiene aposentadas las oficinas la Patria Hispana, y subió las escaleras de dos y sin dar ni tan siquiera cuenta, se encontró ante la presencia del señor notario, al que le explico muy desconsoladoramente el timo que en ella había realizado Vulcano, al venderle aquella furgoneta, que tenía más heridas por todas sus piezas, que el heroico Millan Astray, que fue el Fundador de la Legión Española, dónde si el Vulcano tuviese la valentía y el coraje, que por ser un despreciable cobarde le faltaba, digo que si este despreciable timador como legionario ingresase en ella, no viviría allí mucho tiempo, pues entre el “saco terrero”, y los vergajazos que los vigilantes del Pelotón de Castigo, le brindan a las gentes de su condición y calaña, terminarían con tal carroña humana en poco tiempo. —¡Hay de él si lo cogiese por su cuenta y riesgo el famoso sargento Molina, que en cierta ocasión a un legionario, por tan sólo robarle una camisa a un compañero, diole palos encima de sus costillas hasta que se le hundieron sus pecadores huesos, y después que sanó de tal descomunal paliza, colocóle encima de sus aún doloridas espaldas un saco terrero de cincuenta quilos amarrado con recias correas!, con un letrero que más o menos así decía: —¡Yo soy un ladrón, despreciadme todos por tener el oficio más asqueroso de toda la Humanidad! —Y con dos letrerinos como éste, uno en la espalda y otro en el pecho, tenía que caminar Vulcano por todas las calles de Oviedo, para que supieran toda la cuadrilla de compañeros de su calaña, que hay a fatáus (muchos) que vivían como marqueses y se las dan de personas decentes, el vergonzoso fin que tendrían si no dejaban de robar. —El tal notario que como se verá tenía las mismas nefastosas zunas de engañar a las gentes que su consorte de oficio el timador Vulcano, sonriéndose de las graciosas y muy atinadas ocurrencias de Teresa le dijo: —Tenga bien presente señora que nosotros nada tenemos que ver en este asunto, pues toda la culpa de cuanto le ha acontecido, sólo la tiene el señor Vulcano, así que si usted considera que efectivamente fue engañada como manifiesta, reclámele o denúnciele a él, y deje de molestarnos a nosotros, ya que en vez de importunarnos con esta historia sin ninguna importancia para esta sería aseguradora, mejor sintiera usted hacia nosotros un sincero y respetuoso agradecimiento que sin conocerla de nada, le hemos prestado a usted los dineros para que comprase a Vulcano ese vehículo que usted comenta, que a no ser por nuestra desinteresada y magnánima colaboración, no hubiese podido hacerlo, a no ser que se la pagase con dinero en mano. —Cuando Teresa sintió de labios del notario estas palabras le miró entre temerosa y asombrada y preguntole pensando que o había entendido mal, o desde luego se estaba volviendo loca y ya no razonaba: —¡Oígame señor! —¿Me ha dicho usted acaso que me han prestado ustedes a mí dineros sin yo saberlo? —¡Sí señora, eso mismo le he dicho, y no tiene usted de que asombrarse, ya que es una cosa común y muy corriente, nosotros simplemente le hemos abonado al señor Vulcano el valor de su furgoneta, haciendo uso de unas prestaciones modernas que dan a todo negocio un buen resultado! —Diose cuenta la Teresa por primera vez, del teje maneje nada claro que entre manos se traían el hábil timador Vulcano y la no menos honrada Aseguradora, por esto, haciendo un gran esfuerzo para remansar su alterado espíritu, le dijo al notario viviendo el mayor asombro que en toda su existencia conociera: —La verdad quisiera decir pero no sé como explicarla, porque no puedo precisar, dónde termina la mentira y comienza la verdad, porque si ésta existe, la pobre anda bien desgraciada, ya que esto que me está sucediendo a mí, que es verdad siendo mentira, paréceme a mí, que está muy fuera de toda Justicia, pero dentro de la ley que ustedes bien estudian, para robar sin el menor temor a todo pobre desgraciado. —¿Qué pretende decirme usted señora? —Preguntó el notario empezando hacer acopios de enfado. —Que si no me sucediera a mí misma, lo que con ustedes me está pasando, no creería que a nadie pudiérale acaecer tan endemoniado enredo aunque el mismo Padre Santo me jurase con la mano puesta encima de la Biblia que todo este desalmado engaño, era tan cierto como la propia Pasión del Nazareno, que el Pobre murió, para que otros listos como ustedes, hiciesen de su muerte un buen saneado negocio. —Porque tanto ustedes como éstos, tienen una forma de prestar tanto el dinero como la gloria del Cielo, que uno no se entera que la ha recibido, hasta que no le roban lo mucho o poco que posea el crédulo. —Bien comprendo ahora que hállome ahogada dentro del teatro de la discordia, y estoy enflaquecida de riquezas y seca de poderes, que el primer tejedor de la ley, fue en el mismo instante encaldador de la trampa, y en esta despreciable xaceda (cama), barajan ustedes como consumados timadores el mal que trenzada me ata. Por esto desde ahora mismo, jamás se me borrará de mi imaginación, que tanto ustedes como el zorramplón de Vulcano, son lobos de la misma camada, con diferente color, dibujadores de bien parecidos santos, pero con la misma conciencia del despreciable diablo. —Pero señora, de nuevo le vuelvo a repetir, que nada tenemos nosotros de ganancias en los tejes manejes que industria el señor Vulcano, y ahora si me quiere escuchar unos momentos, yo le explicaré con toda la claridad como funciona el honrado negocio de la Patria Hispana, para que ya de una vez y por todas, se quede convencida, y no perjudique a esta Aseguradora con su pregonar que somos tan estafadores como el señor Vulcano. Dijo el notario con seriedad y conciliadoramente. —No hace falta que desgañite su lengua en más araneras explicaciones, ya que los enredos que entrambos y dos se traen, el más fatón (tontón) de mi aldea los vería tan claros como yo los veo, si tuviese la desgracia de pasar por ellos lo mismo que yo los estoy viviendo. —Por lo que se ve, ustedes prestan dineros a quienes no saben que los han recibido, para que los timadores como el asqueroso raposo de Vulcano, hagan sus desalmados negocios y en sus ganancias tienen ustedes como compensación un rentable provecho. —Para mí el caso está tan claro, como que existe Dios y una Justicia que ninguna ley sirve con decencia, y que ustedes no respetan y tratan a la baqueta, porque no son otra cosa nada más que timadores gitanos de los tiempos modernos, que han aprendido muy bien en la universidad las leyes para después sin ninguna traba poder con satisfacción gananciosa burlarlas, aprovechándose de las enormes lagunas que en todas las leyes adolecen, dónde ustedes se refugian para efectuar los atropellos que a todas luces articuladas por la ley son legales. —El asunto es, de que Vulcano me aseguró que toda la culpa la tenían ustedes, y ustedes lavan sus sucias manos con el hipócrita de Vulcano, afirmándome que él es el único culpable, y entre dimes y diretes entrambos y dos me quieren cobrar la peseta a siete reales. Pero yo no estoy dispuesta a dejarme robar de mano de entre juntos estafadores, y por esta razón ahora mismo los voy a denunciar, haber si la ley es capaz de desenredar tanta trapecería y engaño como barajan ustedes encima de esta pobre trabajadora, que poco puede medrar si tiene que abrirse camino entre una bien organizada banda de inteligentes timadores, que ni temen a Dios ni a la ley, ni menos respetan los intereses ajenos. “TERESA Y LA POLICÍA" —Dejó Teresa al notario con su palabra bailándole en los labios y abandonó la oficina de la Patria Hispaña con tanto desprecio hacía sus representantes, como el que sentía hacía el timador Vulcano, y con este profundo y airado malestar que la embargaba, privándola de su sosiego que ya del todo nada de él quedaba, y animada siempre por su espíritu combativo, hizo su entrada en el aposento de la Policía, creyendo firmemente la pobre, que los guardias podían arreglarle en el momento aquel desaguisado que enloquecida la traía. —Dos agentes de la ley enfrascados se hallaban en la comisaría faenando por sus deberes cuando la Teresa hizo aparición ante ellos, con su rostro por completo desarmado en el descosido sufrimiento que la debatía, uno de los policías que se percató en el instante del apurante desespero que a la desventurada Teresa consumía, le dijo a la vez que se levantaba de su asiento, para rogarle gentilmente que ella se sentara, menester que no quiso hacer la Teresa porque manifestole al amable policía, que los nervios no la dejaban estarse queda, ya que entrelazábanse con tal fuerza enfurecida y desatinada en su sentimiento, que la ensenderaban en la enloquecedora postura que a todas luces enseñaba. —¡Está bien señora! Le dijo sonriéndola tranquilizadoramente el policía a la par que le rogaba, que se calmara, que se serenara, y que les contase lo que le sucedía, afirmándole que si en sus manos se encontraba el remedio, podía de antemano considerarlo satisfactoriamente resuelto. —Relató la Teresa por segunda vez en aquella trágica mañana el nefastoso timo que entre el Vulcano y la Aseguradora le habían hecho, que tal ladronizo la traían centrada, en el espineroso sufrir y parejo desarreglo. —El agente que habíala escuchado sin hacerle la más leve interrupción a su diálogo, y ayudándola con sus gestos de protección y confianza para que mejor se despachase en sus acusadores decires, cuando la Teresa terminó de contarles su desgracia, y ya teniendo creído que la policía iba a componerles las torcidas cuentas que industriaran encima de su humilde persona aquellos desalmados timadores modernos, desmoronósele en sentida desilusión tan cándida aspiración, cuando le dijo el agente compadeciéndola: —Siento mucho señora el no poder ayudarla en esta clara injusticia que estos señores le han hecho, y yo creo que de todo este sucio negocio que le han hecho, no ha de sacar usted en su provecho nada. Mi consejo es, que debe de abonarle al señor Vulcano la mitad de la arregladura del vehículo que le reclama, y no olvide nunca, y esto se lo digo yo por la mucha experiencia que en tales asuntos tengo, que todos los ricos se dan la mano, al igual que hacen todos los ladrones, ya que ellos no ignoran, que si uno de ellos se hunde, corren el peligro de ahogarse los demás por eso se protegen mutuamente, y como ellos son los que pagan y los que mandan, pues al pobre no le queda más recurso, que cerrar el pico y aguantar sin la menor protesta todo cuanto le echen. —Ahora bien, si usted no está conforme con hacer esto que le he aconsejado, entonces vaya usted a visitar a un abogado para que formule la consiguiente denuncia al juzgado, pero tenga presente, que si el juez estima que no existe tal timo, entre el juzgado y su abogado le han de cobrar más de lo que vale el vehículo, y hasta inclusive la pueden encarcelar por levantar un falso testimonio a tan respetables señores. —Teresa al escuchar estas palabras no podía a ciencia cierta pensar, que si todo aquello que le estaba sucediendo no era nada más que una endemoniada pesadilla de la cual en cualquier momento iba a despertar pudiendo recuperar en el instante su sosiego y tranquilidad, pero no, era bien cierto que estaba despierta, y que todo cuanto le estaba sucediendo era la triste, canallesca y sucia verdad que al pobre le brinda la vida, ahora se daba cuenta de que todo el entramado de la ley, no más era una vergonzosa y engañativa mentira, por esto, airada, descompuesta, envilecida y rabiosamente desatinada les dijo a los policias: —¡Díganme ustedes señores policías que misión es la que tienen que cumplir en esta mi Patria tan falta de Justicia! —¿Acaso están ustedes nada más que para perseguir y encarcelar a los pobres y desgraciadinos mineros cuando se ponen en huelga, por reclamar lo que Humanamente y en Justicia les pertenece, que no es otra cosa nada más que el fruto de su peligroso trabajo y harto enfermo, y que por hacer tal cosa ustedes les detienen, los encarcelan y les mayan (majan) a vergajazos sus cuerpos hasta arrancarles dentro de atroces sufrimientos, como hicieron una vez con mi difunto marido que a fuerza de llevar centenares de latigazos le sacaban el pellejo a tiras. Para también encarcelar a sus mujeres y cortarles el pelo al cero, como también hicieron con una vecina mía, que su pobre marido que era un santo del cielo, de resultas de una soberana paliza que le propinó la policía, dejó para siempre este podrido mundo al mismo tiempo que a su mujer cargadina de hijos la dejaba también viuda. No siendo su delito otro que haber trabajado desde su niñez en la mina, el haber querido reclamar el sudor que el patrono le robaba. ¿Ustedes que misión es la que tienen? ¡Acaso detener a los borrachos que se entarrascan (embriagan), y no porque sean beodos de profesión, sino que siendo obreros cobrando un miserable sueldo, se ven aburridos porque en sus hogares falta de todo, y entonces buscan en la bebida el olvido, porque saben que no pueden luchar contra un régimen que los oprime, con la poderosa fuerza que detrás de cada trabajador hay un policía! —Quizás hubiese seguido la enloquecida Teresa hablando largo tiempo por este camino, si uno de los policías enérgicamente no se le impusiera a la vez que amenazadoramente le decía: —¡Haga el favor señora de no dar a luz tantas insultantes tonterías, porque me parece a mi, que usted va a terminar muy mal, y tengo la impresión de que se va a quedar aquí, para ser encarcelada juzgada por ofender a la autoridad. Así que no despegue más su boca lárguese pronto antes de que me arrepienta! —No siguió hablando Teresa, no pudo seguir diciéndoles tantas cosas como ella sabía, tantas nefastosas cosas que en las cuencas mineras asturianas la policía había hecho, pero ahora lo que verdaderamente a ciencia cierta ya sabía, era que si el honrado y desventurado trabajador quería vivir con tranquilidad, debía de hacerlo siempre de rodillas. "LA TERESA Y LOS ABOGADOS" —Xebrose (marchose) la Teresa de la comisaría, y corriendo como una desesperada por las calles de Oviedo llegó hasta el Sindicato con intenciones de consultar su caso con un abogado que conocía que tenía ganada fama de ser un buen defensor del trabajador, y no un “tragón" como existen muchos en estas instituciones en otras muchas, ya que este letrado es un hombre recto (y también falangista), tan agudo e inteligente como lo fuera el propio Muñón de Diego, y por tercera vez, y comenzándole ya a enronquecérsele la voz, le relató el escabroso asunto que la traía desatinada. —El ilustre abogado del Sindicado escuchola sopesando todas sus palabras, y antes de responderle a la conclusión que había de aquel teatro sacado, le arrancó con profundidad un par de fumadas a su cigarro, y a la vez que lo estrujaba con rabia en el cenicero, dijo haciendo un marcado gesto de desprecio hacía los promotores de aquel despreciable y cobardoso timo: —¡Esto que le han hecho a usted es un timo asqueroso y despreciable, pero no se preocupe usted más, y deje ya de desesperarse, ya que toda la razón está de su parte, y a esos miserables no ha de quedarles más remedio, que componerle en condiciones las averías que tiene su furgoneta, o por lo contrario, deshacer la venta y entregarle el dinero que usted le dio como entrada! —No se puede imaginar don Pedro el bien que me hacen sus consolativas palabras, ya que he sufrido toda la mañana lo indecible en mi caminar de Herodes para Pilatos, y mis sentidos ya se me estaban avecinando con la pérdida de la razón. Y ahora pagándole lo que fuera menester, yo le ruego por la santina de Covadonga, que me ataña este asunto en el juzgado, para poder meter en el honrado riego a estos endiablados timadores. —Bien quisiera yo hacer lo que me está pidiendo, pero yo sólo puedo actuar en los menesteres que sean de tipo laboral, pero no se apene usted, porque la voy a enviar a un colega amigo mío, que sabe hilar muy derecho en estos asuntos, ya verá como le arregla esta cuestión con prontitud y a su agrado. —Más esperanzada por el motivo de las alentadoras palabras que le había dicho el abogado del Sindicato, hizo Teresa entrada en aquella su aciaga mañana en la casa del letrado a donde iba dirigida, y parecíale que su emprendedor valiente ánimo se encontraba en derechura de sosegarse, y su apagada alegría en hechura de florecer de nuevo, pues ya pensaba que su avisperoso negocio navegaba en las tranquilas aguas que le conducirían a ser resuelto en su favor. —Por esto, tras las consiguientes palabras de presentación que sostuvo con aquel nuevo abogado que visitaba, éste le mandó que se sentase, por primera vez en aquella su ajetreada mañana, acomodose en el mullido sillón la Teresa, medio rendida sofocada por la continua tensión en que había estado sometida, y el grande cansancio que sentía por tantas vueltas como había dado. Así pues empezó Teresa por cuarta vez en tan corto espacio, a poner en el oído del letrado, todo cuanto le aconteciera con el rapiegu de Vulcano, los foínus (garduños) de la Aseguradora, los llimiagus (babosos) de los policías, así como lo que hablara con el estupendo abogado del Sindicato. —No despegó su lengua aquel letrado en todo el tiempo que la Teresa invirtió en narrarle su caso, pero se observaba que hacía trabajar a su imaginación en el silencio, con las miras de encontrar en aquel entuerto el nudo dónde se encontraba atado el delito, y de cuando en cuando sacudía su cabeza y se sonreía, lo mismo que si le hiciera cierta gracia aquel descantoyamientu (descalabro), y cuando a la postre la Teresa terminó su historia, él hablando con seguridad dijo: —Está visto señora que todo este endiablado teatro que le han preparado, tiene el indecente hocico de ser un canallesco y cobardoso timo, pero no se preocupe usted ya que lleva la entera razón, y aunque la ley tiene unas lagunas abismales, no considero yo de que le puedan robar lo que es únicamente suyo. —Mire... voy ha procurar arreglarle este caso sin que usted tenga necesidad de gastar dinero, ya que por lo que observo, usted es una pobre trabajadora, y en los bolsillos de los necesitados no suelo hacer yo cobranzas de mis salarios. Verá, ahora mismo le voy a telefonear al jefe de la policía que es conocido mío, para preguntarle si este asunto se puede enjuiciar por lo criminal y elevarlo directamente ante el señor juez. —Después de conferenciar unos instantes el desinteresado abogado con el jefe de la policía, dijo con marcada satisfacción por haber hallado la solución que buscaba: —¡Bueno señora hemos tenido suerte, ya que se puede hacer lo que yo había pensado, así que vaya ahora mismo al juzgado de lo Criminal, y explíquele al señor juez todo cuanto le ha sucedido, y ya verá usted como le arregla este asunto rápidamente! “TERESA ANTE EL SEÑOR JUEZ” —En pocos minutos ganó corriendo la plaza del Ayuntamiento la esperanzada Teresa, y ágil, decidida y entusiasmada, subió con rapidez las escaleras del juzgado de primera instancia, y allí dijo que venía a visitar al señor juez, y que precisaba hacerlo sin demora, porque ya era demasiado tarde y tenía temor de no poder resolver su cuestión aquella mañana. —Uno de los chupatintas que en aquel despacho aparentemente trabajaba, si es que en verdad sabía hacer algo de provecho, dijo dirigiéndose a un compañero con marcado aire de altanería a la par que miraba a la Teresa de soslayo, como si le tomara la medida a su valía social, y de hecho ya supiera que no tenía facha ni de posición adinerada, ni de poder de ninguna clase: —¡Algunas personas cuentan que hablar con el señor juez es lo mismo que dirigirse a un verdulero, que poca preparación y cuanta ignorancia tenemos en España que hasta los mismos aldeanos que están como el mismo ganado piensan, que todos somos iguales y que un magistrado es parecido al vecino de la puerta de casa! —Pero no todos en aquella dependencia pensaban como este payaso, y como tantas y tantos payasos que pueblan arrastrándose como asquerosos reptiles, la mayor parte de las oficinas de nuestra Patria, pues una joven secretaria que allí también trabajaba, preguntole a Teresa con natural educación y pareja simpatía, el por qué precisaba ver al señor juez con tanto apremio como el que tenía, para ella comunicárselo y señalarle la visita. Y de nuevo la pobre Teresa por quinta vez tuvo necesidad de contar cuanto le había acontecido, condoliendo con su historia el ánimo de la muchacha, la cual le dijo: —¡Yo no sé señora si este caso que usted me explicó pertenece a este juzgado, bueno no obstante espere aquí un poco, que se lo voy a comunicar al señor juez haber si la puede recibir! —No debía de tener mucho trabajo en aquel tiempo de la casi finalizada mañana el señor juez, porque al corto instante sonriéndose satisfecha la buena secretaria con haber conseguido la entrevista, regresando a lado de Teresa le dijo: —Ya puede pasar usted señora, pues el señor juez la espera, hizo acto de presencia en la sala donde el repartidor de ley aguardándola estaba, y nada más que el juez la vio ante su presencia, preguntó con seriedad ajusticiadora: —¡Dígame señora! —¿Qué clase de gravedad la ha guiado ante mi presencia? —Teresa ya casi afónica del todo, y sofocada hasta lindar en el mismo ahogo, le contestó con todo el respeto y educación que poseía: —¡Perdóneme señor juez por molestarle, pero el caso es que mi abogado, me aconsejó que viniese ante su justa presencia para hacerle sabedor de la desgracia que me acompaña, que barrunto por anticipado, que ha de borrarla Su Señoría de mi triste sentimiento de un sólo plumazo! —Y seguidamente le explicó por sexta vez aquella mañana el mal que la desarrendaba, que en tan corto tiempo le había producida más sufrimiento, que los dolores que la embargaran en el haber traído al mundo tres futuros soldados para el Ejército de la Patria. —El señor juez que al parejo que la escuchaba estaba en animada conversación con unos despreciables sujetos que le acompañaban, que tuvieron la poca vergüenza de dialogar con el juez cuando la Teresa a éste hablaba, como si fuese más importante lo que trataban, que la simpleza de la pobre Teresa, que hasta aquellos momentos todavía creía en la eficiencia de la ley, cosa que a los pocos minutos despreciaría con toda su alma. Así que Teresa concluyó su narrativa sin haber sido interrumpida como al parecer tampoco escuchada, el señor juez quitándose sus lentes dijo con marcados síntomas de enojo: —¡Bueno…! ¿A mí que me cuenta usted señora? —¿Qué es lo que pretende usted...? —¿Acaso que yo ordene que le devuelvan con rapidez sus intereses que cualquiera sabe si son razonados, y que su abogado le lleve los cuartos? —Si usted en verdad quiere resolver este su asunto, haga el favor de hacer con la denuncia el debido camino, y no ensenderarse en el del atajo, y cuando el pleito llegue a mis manos, yo lo juzgare ateniéndome a las leyes, y entonces se sabrá quién es el culpable, si el denunciado ó el denunciante! —Salió Teresa del aposento del juez perdiendo ya para siempre toda creencia el la ley, que si en verdad en España algo de ella existe, cuando uno termina de dar las vueltas y revueltas que para todo proceso se necesitan, el más joven se torna viejo, y éste pasa a mejor vida. Y lo que no sabe la ley española con tanto cuento barato como se traen sus compositores que el pobre necesita presto su justicia, de lo que se saca en consecuencia que la ley, es patrimonio eminentemente propio de las clases poderosas. —Pobre Teresa, que no había tenido la suerte de toparse con un juez como el Juan Antonio de mi aldea que supo repartir la justicia entre Pascualín el de los enredos y las gafuros xabarceiras, con un juez que por experiencia sabia lo que era el trabajo, la necesidad, la justicia y la injusticia, por eso ahora Teresa caminaba con paso cansino, ya sin ninguna prisa, iba desilusionada, afligida, herida en lo más profundo de su alma, entristecida y empobrecida, observando por vez primera a un mundo que ella jamás había pensado que existía. Y así con tanta desesperación desventurada dirigíase a la casa de su abogado para contarle las enflaquecidas ganancias que sacara del repartidor de la justicia. —Y su abogado no supo decirle nada más que esto: —¡Creame señora, pues le juro que yo hice todo cuanto estaba a mi alcance por ayudarla, pero ya veo por lo que usted me cuenta que no fuimos capaces de conseguir nada, ahora no le queda más recurso que hacer esto que le digo! —¡Vaya a la casa de ese despreciable timador de Vulcano, páguele la mitad de la compostura que él le reclama por arreglarle el vehículo, de esta manera se encontrará pronto con la tranquilidad que le está haciendo falta, por otra parte ahorrará usted dinero, pues si este asunto lo llevamos hasta el final, se va a gastar usted mucho más de lo que vale el xumentu de fierru, sin tener la garantía de ganar el xuiciu, a pesar de ser usted dueña y señora de toda la verdad! —Llegó tras mucho bregar en busca de la Justicia y la razón que en aquellos tiempos no habla para los menesterosos, cuento que llegó la desdichada Teresa ante la presencia del rapiegu de Vulcanu, y cuando le empezó a hablar, lo hacía la pobre con tan afónica ronquera, que por esto el fuín de su timador sonriéndose muy satisfecho, le pregunto con marcada y despreciativa guasa. —¿Qué ye lu que l'axucéi nagora xiñora, que trái tan afogáu 'l glachu gafu ya endiañáu que nun principiu tal paicióme que querie achuquiname? —Pues me parece que viene muy mermada de voz y enflaquecida de genio. Mucho ha tenido usted que tejer y destejer, hablar, gritar, y desesperarse, para que se le hallan secado entrambas fuentes de mala leche, ya que cuando salió de aquí esta mañana después de ponerme a mi como un verdadero pingayu, todavía se le apreciaba la suficiente fuerza para poner en verdadera revolución a todas las autoridades de Oviedo, que como es muy natural la han escuchado a usted por cuento. —Pero tenga paciencia señora, que en las derrotas que hoy coseche, si sabe aprender de ellas como hicimos los demás, sacará usted las victorias de mañana, y puede que desde ahora ya jamás ponga en duda, que quienes tienen el dinero son los que mandan, y aquellos que luchan con la fuerza de la dialéctica contra el dinero, no son en verdad locos sino simplemente tontos. —Nada le contestó Teresa a los razonamientos atinados de ‘l Rapiegón del Vulcanu, sino que mirándole con endemoniado desprecio, señalada rabia y marcado odio, sacó de su bolso los dineros y al cuidado que se los ponía entre sus fuinesques manes le dijo: —Aquí tiene el importe del arreglo de mi furgonetina, y quiera el Xantiquín del Faidor que le sirva para melecinas. —Con aquella furgoneta anduvimos xabarciandu por todos los mercados de Asturias, y al final tuvimos que dejar tal oficio porque casi no ganábamos para encantexus de la dichosa furgonetina.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > xabarciar

  • 35 talk

    to:k
    1. verb
    1) (to speak; to have a conversation or discussion: We talked about it for hours; My parrot can talk (= imitate human speech).) hablar
    2) (to gossip: You can't stay here - people will talk!) hablar, chismorrear
    3) (to talk about: They spent the whole time talking philosophy.) hablar (de/sobre)

    2. noun
    1) ((sometimes in plural) a conversation or discussion: We had a long talk about it; The Prime Ministers met for talks on their countries' economic problems.) conversación
    2) (a lecture: The doctor gave us a talk on family health.) conferencia
    3) (gossip: Her behaviour causes a lot of talk among the neighbours.) comentario, chismorreo, cotilleo
    4) (useless discussion; statements of things a person says he will do but which will never actually be done: There's too much talk and not enough action.) palabra(s), palabreo, palabrería, charlatanería
    - talking book
    - talking head
    - talking-point
    - talk show
    - talking-to
    - talk back
    - talk big
    - talk down to
    - talk someone into / out of doing
    - talk into / out of doing
    - talk someone into / out of
    - talk into / out of
    - talk over
    - talk round
    - talk sense/nonsense
    - talk shop

    talk1 n conversación / charla
    talk2 vb hablar
    tr[tɔːk]
    1 (gen) hablar (to, con/a)
    what were you talking about? ¿de qué hablabais?
    2 (negotiate) negociar
    3 (gossip) hablar, chismorrear
    1 hablar (about/of, de)
    2 (lecture) charla, conferencia
    1 negociaciones nombre femenino plural
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    it's just talk son cosas que se dicen, son rumores
    look who's talking quién lo dice, mira quién habla
    not to have a clue what one is talking about no tener la menor idea de qué habla
    now you're talking eso sí que me interesa
    talk about luck! ¡vaya suerte!
    talk of the devil hablando del rey de Roma, (por la puerta asoma)
    to be all talk (and no action) no hacer nada más que hablar
    to be the talk of the town ser la comidilla de todos
    to know what one is talking about hablar con conocimiento de causa
    to talk big fanfarronear, farolear, presumir, exagerar
    to talk somebody into something convencer a alguien para que haga algo
    to talk somebody out of something disuadir a alguien de hacer algo
    to talk sense hablar con sentido común
    to talk shop hablar del trabajo
    to talk through one's hat decir tonterías, hablar sin pies ni cabeza
    to talk turkey hablar a las claras, hablar con franqueza
    you can talk y tú que lo digas
    pillow talk conversación nombre femenino íntima (en la cama)
    talk show programa nombre masculino de entrevistas
    talk ['tɔk] vi
    1) : hablar
    he talks for hours: se pasa horas hablando
    2) chat: charlar, platicar
    talk vt
    1) speak: hablar
    to talk French: hablar francés
    to talk business: hablar de negocios
    2) persuade: influenciar, convencer
    she talked me out of it: me convenció que no lo hiciera
    3)
    to talk over discuss: hablar de, discutir
    talk n
    1) conversation: charla f, plática f, conversación f
    2) gossip, rumor: chisme m, rumores mpl
    n.
    charla s.f.
    conferencia s.f.
    habla s.f.
    palabras s.f.pl.
    parlatorio s.m.
    plático s.m.
    v.
    charlar v.
    hablar v.
    parlar v.
    platicar v.

    I
    1. [tɔːk] intransitive verb
    1)
    a) ( speak) hablar; ( converse) hablar, platicar* (esp AmC, Méx);

    stop talking! — ¡silencio!

    he never stops talking — no para de hablar, habla hasta por los codos (fam)

    you ate it all? talk about greedy! — (colloq) ¿te lo comiste todo? ¡hay que ser glotón!

    for a basic kit you're talking about $900 — (colloq) para un equipo básico hay que pensar en unos 900 dólares

    talking of which, how was your exam? — a propósito, ¿cómo te fue el examen?

    you can talk! o you can't talk! o look who's talking! — (colloq) ¡mira quién habla!

    now you're talking! — (colloq) ¡así se habla!

    - to talk OF something -ING
    - to talk TO somebody
    - to talk WITH somebody

    b) talking pres p < doll> que habla; < book/> grabado
    2)
    a) ( have discussion) hablar
    is there somewhere we can talk? — ¿podemos hablar en privado?
    b) ( give talk)
    c) ( gossip) hablar

    2. vt
    1) ( speak) (colloq):

    to talk golf/economics — hablar de golf/economía

    don't talk nonsense! — ¡no digas tonterías!

    2) (argue, persuade)
    - to talk one's way out of/into something
    - to talk oneself out of/into something

    Phrasal Verbs:
    - talk through
    II
    1) c
    a) ( conversation) conversación f

    I had a long talk with himestuve hablando or (AmC, Méx tb) platicando un rato largo con él

    b) ( lecture) charla f

    to give a talk about o on something — dar* una charla sobre algo

    c) talks pl ( negotiations) conversaciones fpl, negociaciones fpl

    to have o hold talks — mantener* or sostener* conversaciones

    2) u
    a) (suggestion, rumor)

    there is talk of his retiringse habla de que or corre la voz de que se va a jubilar

    it was the talk of the town — (set phrase) era la comidilla del lugar

    b) ( words) (colloq & pej) palabrería f (fam & pey), palabras fpl

    it's just talk!es pura palabrería (fam & pey), no son más que palabras

    to be all talk (and no action) — hablar mucho y no hacer* nada

    [tɔːk]
    1. N
    1) (=conversation) conversación f, charla f, plática f (Mex)

    to have a talk (with sb) — hablar (con algn), tener una conversación (con algn)

    we had a long talk over supper — hablamos largo y tendido durante la cena

    2) (=lecture) charla f

    to give a talk (on sth) — dar una charla (sobre algo)

    3) talks (=negotiations) (gen) conversaciones fpl, pláticas fpl (Mex); (with defined aim) negociaciones fpl

    the foreign secretary will be holding talks with his French counterpart — el ministro de asuntos exteriores mantendrá conversaciones con su homólogo francés

    4) (=rumours) rumores mpl

    there is some talk of his resigningse habla de or corren rumores sobre su posible dimisión

    there's been a lot of talk about you two — se ha hablado mucho de vosotros dos, están circulando muchos rumores acerca de vosotros dos

    - be the talk of the town
    5) (=remarks)
    small 4.
    6) (=speech, language) lenguaje m

    children's talklenguaje m infantil or de niños

    7) (=hot air) pej palabrería f, cuento m

    it's just talk — es pura palabrería, es todo cuento

    he'll never give up smoking, he's all talk — nunca va a dejar de fumar, mucho hablar pero luego nada or no es más que un cuentista

    he's all talk and no action — ¿ése? ¡mucho ruido y pocas nueces!, habla mucho pero no hace nada

    2. VI
    1) (=speak) hablar

    can you talk a little more slowly? — ¿podría hablar un poquito más despacio?

    she never stops talkingno deja or para de hablar

    I wasn't talking about you — no hablaba de ti

    talk about rich! he's absolutely loaded * — ¡vaya que si es rico! ¡está forrado! *

    talk about a stroke of luck! * — ¡qué suerte!

    to talk big — (fig) darse importancia, fanfarronear

    "and she's so untidy around the house" - "you can talk! or look who's talking!" — -y además, es tan desordenada en casa -¡mira quién habla! or -¡mira quién fue a hablar!

    now you're talking! — ¡así se habla!

    talking of films, have you seen...? — hablando de películas, ¿has visto...?

    don't talk to your mother like that! — ¡no le hables así a tu madre!

    the way you talk you'd think this was all my fault! — ¡oyéndote hablar cualquiera diría que toda la culpa es mía!

    - talk through one's hat
    dirty 2., 2)
    2) (=converse) hablar, platicar (Mex) (to con)

    stop talking! — ¡callaos!, ¡dejad de hablar!

    who were you talking to on the phone just now? — ¿con quién hablabas (por teléfono) ahora mismo?

    were you talking to me? — ¿me hablas a mí?

    to talk to o.s. — hablar solo

    to talk about sth/sb — hablar de algo/algn

    the sort of person who talks at you rather than to you — el tipo de persona que habla mucho pero no escucha nada

    to get talking — ponerse a hablar, entablar conversación

    to keep sb talking — dar charla a algn para entretenerlo, entretener a algn hablando

    it was easy to talk with her — era fácil hablar con ella

    3) (=have discussion) hablar, hablar seriamente
    4) (=gossip) hablar ( about de)
    5) (=lecture) dar una charla, hablar (about, on de, sobre)

    he'll be talking on his life in India — dará una charla sobre su vida en la India, hablará de or sobre su vida en la India

    6) (=reveal information) hablar
    3. VT
    1) (=speak) hablar

    to talk nonsense, talk rubbishdecir tonterías

    to talk sensehablar con juicio or sensatez

    - talk the hind legs off a donkey
    2) (=discuss) hablar de

    we were talking politics/business — hablábamos de política/negocios

    - talk shop
    3) (=persuade)

    to talk sb into doing sth — convencer a algn de que haga algo

    ok! you've talked me into it — ¡vale! me has convencido

    to talk sb out of doing sth — convencer a algn de que no haga algo, disuadir a algn de que haga algo

    we managed to talk him out of it — conseguimos convencerle de que no lo hiciera, conseguimos disuadirle de que lo hiciera

    he managed to talk his way out of a prison sentence — habló de tal manera que no le condenaron a pena de cárcel

    4.
    CPD

    talk radio Nradio f hablada

    talk show N — (Rad, TV) programa m de entrevistas

    talk time N (on mobile phone) tiempo m de conversación

    * * *

    I
    1. [tɔːk] intransitive verb
    1)
    a) ( speak) hablar; ( converse) hablar, platicar* (esp AmC, Méx);

    stop talking! — ¡silencio!

    he never stops talking — no para de hablar, habla hasta por los codos (fam)

    you ate it all? talk about greedy! — (colloq) ¿te lo comiste todo? ¡hay que ser glotón!

    for a basic kit you're talking about $900 — (colloq) para un equipo básico hay que pensar en unos 900 dólares

    talking of which, how was your exam? — a propósito, ¿cómo te fue el examen?

    you can talk! o you can't talk! o look who's talking! — (colloq) ¡mira quién habla!

    now you're talking! — (colloq) ¡así se habla!

    - to talk OF something -ING
    - to talk TO somebody
    - to talk WITH somebody

    b) talking pres p < doll> que habla; < book/> grabado
    2)
    a) ( have discussion) hablar
    is there somewhere we can talk? — ¿podemos hablar en privado?
    b) ( give talk)
    c) ( gossip) hablar

    2. vt
    1) ( speak) (colloq):

    to talk golf/economics — hablar de golf/economía

    don't talk nonsense! — ¡no digas tonterías!

    2) (argue, persuade)
    - to talk one's way out of/into something
    - to talk oneself out of/into something

    Phrasal Verbs:
    - talk through
    II
    1) c
    a) ( conversation) conversación f

    I had a long talk with himestuve hablando or (AmC, Méx tb) platicando un rato largo con él

    b) ( lecture) charla f

    to give a talk about o on something — dar* una charla sobre algo

    c) talks pl ( negotiations) conversaciones fpl, negociaciones fpl

    to have o hold talks — mantener* or sostener* conversaciones

    2) u
    a) (suggestion, rumor)

    there is talk of his retiringse habla de que or corre la voz de que se va a jubilar

    it was the talk of the town — (set phrase) era la comidilla del lugar

    b) ( words) (colloq & pej) palabrería f (fam & pey), palabras fpl

    it's just talk!es pura palabrería (fam & pey), no son más que palabras

    to be all talk (and no action) — hablar mucho y no hacer* nada

    English-spanish dictionary > talk

  • 36 engaño

    m.
    1 deceit, deception, trickery, cheating.
    2 lie, hoax, trick, take-in.
    3 fraudulence, deceitfulness.
    4 delusion, false impression.
    pres.indicat.
    1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: engañar.
    * * *
    1 deceit, deception
    2 (estafa) fraud, trick, swindle
    3 (mentira) lie
    4 (error) mistake
    \
    estar en un engaño to be mistaken
    * * *
    noun m.
    * * *
    SM
    1) (=acto) [gen] deception; (=ilusión) delusion

    aquí no hay engaño — there is no attempt to deceive anybody here, it's all on the level *

    2) (=trampa) trick, swindle
    3) (=malentendido) mistake, misunderstanding

    padecer engaño — to labour under a misunderstanding, labor under a misunderstanding (EEUU)

    4) pl engaños (=astucia) wiles, tricks
    5) [de pesca] lure
    6) Cono Sur (=regalo) small gift, token
    * * *
    1)
    a) ( mentira) deception
    b) (timo, estafa) swindle, con (colloq)
    c) ( ardid) ploy, trick
    2) (Taur) cape
    * * *
    = fraud, snare, sham, hoax, deceit, subterfuge, confidence trick, deception, swindle, rip-off, swindling, cheating, hocus pocus, caper, dissimulation, fiddle, trickery, bluff, con trick, con, con job.
    Ex. At our library in Minnesota we have clearly identified material that deals with many types of business and consumer frauds, national liberation movements, bedtime, Kwanza, the Afro-American holiday.
    Ex. Whilst telematics for Africa is full of snares, it is the way towards the road to mastery in the future.
    Ex. The NCC argue that the three other rights established over the last three centuries -- civil, political and social -- are 'liable to be hollow shams' without the consequent right to information.
    Ex. This article examines several controversial cataloguing problems, including the classification of anti-Semitic works and books proven to be forgeries or hoaxes.
    Ex. The article has the title 'Policing fraud and deceit: the legal aspects of misconduct in scientific enquiry'.
    Ex. Citing authors' names in references can cause great difficulties, as ghosts, subterfuges, and collaborative teamwork may often obscure the true begetters of published works.
    Ex. Unless universal education is nothing more than a confidence trick, there must be more people today who can benefit by real library service than ever there were in the past.
    Ex. Furthermore, deception is common when subjects use e-mail and chat rooms.
    Ex. The article 'Online scams, swindles, frauds and rip-offs' lists some of the most better known Internet frauds of recent times.
    Ex. The article 'Online scams, swindles, frauds and rip-offs' lists some of the most better known Internet frauds of recent times.
    Ex. The swindling & deception the immigrants encountered often preyed on their Zionist ideology & indeed, some of the crooks were Jewish themselves.
    Ex. The author discerns 3 levels of cheating and deceit and examines why scientists stoop to bias and fraud, particularly in trials for new treatments.
    Ex. The final section of her paper calls attention to the ' hocus pocus' research conducted on many campuses.
    Ex. Who was the mastermind of the Watergate caper & for what purpose has never been revealed.
    Ex. In fact, the terms of the contrast are highly ambivalent: order vs. anarchy, liberty vs. despotism, or industry vs. sloth, and also dissimulation vs. honesty.
    Ex. This paper reports a study based on an eight-week period of participant observation of a particular form of resistance, fiddles.
    Ex. It is sometimes thought that a woman's trickery compensates for her physical weakness.
    Ex. The most dramatic way to spot a bluff is to look your opponent in the eye and attempt to sense his fear.
    Ex. The social contract has been the con trick by which the bosses have squeezed more and more out of the workers for themselves.
    Ex. He has long argued that populist conservatism is nothing more than a con.
    Ex. The global warming hoax had all the classic marks of a con job from the very beginning.
    ----
    * autoengaño = self-deception.
    * conducir a engaño = be misleading, be deceiving.
    * conseguir mediante engaño = bluff + Posesivo + way into.
    * entrar mediante engaño = bluff + Posesivo + way into.
    * llevar a engaño = be misleading, be deceiving.
    * someter a engaño = perpetrate + deception.
    * * *
    1)
    a) ( mentira) deception
    b) (timo, estafa) swindle, con (colloq)
    c) ( ardid) ploy, trick
    2) (Taur) cape
    * * *
    = fraud, snare, sham, hoax, deceit, subterfuge, confidence trick, deception, swindle, rip-off, swindling, cheating, hocus pocus, caper, dissimulation, fiddle, trickery, bluff, con trick, con, con job.

    Ex: At our library in Minnesota we have clearly identified material that deals with many types of business and consumer frauds, national liberation movements, bedtime, Kwanza, the Afro-American holiday.

    Ex: Whilst telematics for Africa is full of snares, it is the way towards the road to mastery in the future.
    Ex: The NCC argue that the three other rights established over the last three centuries -- civil, political and social -- are 'liable to be hollow shams' without the consequent right to information.
    Ex: This article examines several controversial cataloguing problems, including the classification of anti-Semitic works and books proven to be forgeries or hoaxes.
    Ex: The article has the title 'Policing fraud and deceit: the legal aspects of misconduct in scientific enquiry'.
    Ex: Citing authors' names in references can cause great difficulties, as ghosts, subterfuges, and collaborative teamwork may often obscure the true begetters of published works.
    Ex: Unless universal education is nothing more than a confidence trick, there must be more people today who can benefit by real library service than ever there were in the past.
    Ex: Furthermore, deception is common when subjects use e-mail and chat rooms.
    Ex: The article 'Online scams, swindles, frauds and rip-offs' lists some of the most better known Internet frauds of recent times.
    Ex: The article 'Online scams, swindles, frauds and rip-offs' lists some of the most better known Internet frauds of recent times.
    Ex: The swindling & deception the immigrants encountered often preyed on their Zionist ideology & indeed, some of the crooks were Jewish themselves.
    Ex: The author discerns 3 levels of cheating and deceit and examines why scientists stoop to bias and fraud, particularly in trials for new treatments.
    Ex: The final section of her paper calls attention to the ' hocus pocus' research conducted on many campuses.
    Ex: Who was the mastermind of the Watergate caper & for what purpose has never been revealed.
    Ex: In fact, the terms of the contrast are highly ambivalent: order vs. anarchy, liberty vs. despotism, or industry vs. sloth, and also dissimulation vs. honesty.
    Ex: This paper reports a study based on an eight-week period of participant observation of a particular form of resistance, fiddles.
    Ex: It is sometimes thought that a woman's trickery compensates for her physical weakness.
    Ex: The most dramatic way to spot a bluff is to look your opponent in the eye and attempt to sense his fear.
    Ex: The social contract has been the con trick by which the bosses have squeezed more and more out of the workers for themselves.
    Ex: He has long argued that populist conservatism is nothing more than a con.
    Ex: The global warming hoax had all the classic marks of a con job from the very beginning.
    * autoengaño = self-deception.
    * conducir a engaño = be misleading, be deceiving.
    * conseguir mediante engaño = bluff + Posesivo + way into.
    * entrar mediante engaño = bluff + Posesivo + way into.
    * llevar a engaño = be misleading, be deceiving.
    * someter a engaño = perpetrate + deception.

    * * *
    A
    1 (mentira) deception
    lo que más me duele es el engaño it was the deceit o deception that upset me most
    fue víctima de un cruel engaño she was the victim of a cruel deception o swindle, she was cruelly deceived o taken in
    vivió en el engaño durante años for years she lived in complete ignorance of his deceit
    es un engaño, no es de oro it's a con, this isn't (made of) gold ( colloq)
    2 (ardid) ploy, trick
    se vale de todo tipo de engaños para salirse con la suya he uses all kinds of tricks o every trick in the book to get his own way
    llamarse a engaño to claim one has been cheated o deceived
    para que luego nadie pueda llamarse a engaño so that no one can claim o say that they were deceived/cheated
    C ( Dep) fake
    * * *

     

    Del verbo engañar: ( conjugate engañar)

    engaño es:

    1ª persona singular (yo) presente indicativo

    engañó es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo

    Multiple Entries:
    engañar    
    engaño    
    engañó
    engañar ( conjugate engañar) verbo transitivo


    tú a mí no me engañas you can't fool me;
    lo engañó haciéndole creer que … she deceived him into thinking that …;
    engaño a algn para que haga algo to trick sb into doing sth
    b) (estafar, timar) to cheat, con (colloq)


    engañarse verbo pronominal ( refl) ( mentirse) to deceive oneself, kid oneself (colloq)
    engaño sustantivo masculino

    b) (timo, estafa) swindle, con (colloq)


    engañar
    I verbo transitivo
    1 to deceive, mislead
    2 (mentir) to lie: no me engañes, ese no es tu coche, you can't fool me, this isn't your car
    3 (la sed, el hambre, el sueño) comeremos un poco para engañar el hambre, we'll eat a bit to keep the wolf from the door
    4 (timar) to cheat, trick
    5 (ser infiel) to be unfaithful to
    II verbo intransitivo to be deceptive: parece pequeña, pero engaña, it looks small, but it's deceptive
    engaño sustantivo masculino
    1 (mentira, trampa) deception, swindle
    (estafa) fraud
    (infidelidad) unfaithfulness
    2 (ilusión, equivocación) delusion: deberías sacarle del engaño, you should tell him the truth
    ♦ Locuciones: llamarse a engaño, to claim that one has been duped
    ' engaño' also found in these entries:
    Spanish:
    engañarse
    - farsa
    - maña
    - montaje
    - tramar
    - trampear
    - coba
    - descubrir
    - desengañar
    - engañar
    - tapadera
    - tranza
    English:
    deceit
    - deception
    - delusion
    - double-cross
    - game
    - guile
    - impersonation
    - put over
    - ride
    - sham
    - unfaithful
    - hoax
    * * *
    1. [mentira] deception, deceit;
    se ganó su confianza con algún engaño she gained his trust through a deception;
    lo obtuvo mediante engaño she obtained it by deception;
    todo fue un engaño it was all a deception;
    llamarse a engaño [engañarse] to delude oneself;
    [lamentarse] to claim to have been misled;
    que nadie se llame a engaño, la economía no va bien let no one have any illusions about it, the economy isn't doing well;
    no nos llamemos a engaño, el programa se puede mejorar let's not delude ourselves, the program could be improved;
    para que luego no te llames a engaño so you can't claim to have been misled afterwards
    2. [estafa] swindle;
    ha sido víctima de un engaño en la compra del terreno he was swindled over the sale of the land
    3. [ardid] ploy, trick;
    de nada van a servirte tus engaños your ploys will get you nowhere;
    las rebajas son un engaño para que la gente compre lo que no necesita sales are a ploy to make people buy things they don't need
    4. Taurom bullfighter's cape
    5. [para pescar] lure
    * * *
    m
    1 ( mentira) deception, deceit
    2 ( ardid) trick;
    llamarse a engaño claim to have been cheated
    * * *
    1) : deception, trick
    2) : fake, feint (in sports)
    * * *
    1. (mentira) lie
    2. (trampa) trick
    3. (timo) swindle

    Spanish-English dictionary > engaño

  • 37 right

    1. adjective
    1) (on or related to the side of the body which in most people has the more skilful hand, or to the side of a person or thing which is toward the east when that person or thing is facing north (opposite to left): When I'm writing, I hold my pen in my right hand.) derecho
    2) (correct: Put that book back in the right place; Is that the right answer to the question?) correcto
    3) (morally correct; good: It's not right to let thieves keep what they have stolen.) bien
    4) (suitable; appropriate: He's not the right man for this job; When would be the right time to ask him?) adecuado, apropiado

    2. noun
    1) (something a person is, or ought to be, allowed to have, do etc: Everyone has the right to a fair trial; You must fight for your rights; You have no right to say that.) derecho
    2) (that which is correct or good: Who's in the right in this argument?) cierto, razón
    3) (the right side, part or direction: Turn to the right; Take the second road on the right.) derecha
    4) (in politics, the people, group, party or parties holding the more traditional beliefs etc.) derecha

    3. adverb
    1) (exactly: He was standing right here.) exactamente
    2) (immediately: I'll go right after lunch; I'll come right down.) inmediatamente
    3) (close: He was standing right beside me.) justo
    4) (completely; all the way: The bullet went right through his arm.) totalmente, completamente
    5) (to the right: Turn right.) a la derecha
    6) (correctly: Have I done that right?; I don't think this sum is going to turn out right.) bien, correctamente

    4. verb
    1) (to bring back to the correct, usually upright, position: The boat tipped over, but righted itself again.) enderezar
    2) (to put an end to and make up for something wrong that has been done: He's like a medieval knight, going about the country looking for wrongs to right.) corregir

    5. interjection
    (I understand; I'll do what you say etc: `I want you to type some letters for me.' `Right, I'll do them now.') de acuerdo, bien
    - righteously
    - righteousness
    - rightful
    - rightfully
    - rightly
    - rightness
    - righto
    - right-oh
    - rights
    - right angle
    - right-angled
    - right-hand
    - right-handed
    - right wing

    6. adjective
    ((right-wing) (having opinions which are) of this sort.) de derecha
    - by rights
    - by right
    - get
    - keep on the right side of
    - get right
    - go right
    - not in one's right mind
    - not quite right in the head
    - not right in the head
    - put right
    - put/set to rights
    - right away
    - right-hand man
    - right now
    - right of way
    - serve right

    right1 adj
    1. correcto
    can you tell me the right time? ¿me puedes decir la hora exacta?
    is this the High Street? That's right ¿es la Calle Mayor? Así es
    2. derecho
    right2 adv
    1. bien
    2. a la derecha
    turn right at the traffic lights en el semáforo, gira a la derecha
    3. justo / exactamente
    right3 n
    1. derecha
    2. bien
    3. derecho
    tr[raɪt]
    1 (not left) derecho,-a
    2 (correct) correcto,-a
    3 (just) justo,-a
    4 (suitable) apropiado,-a, adecuado,-a
    5 familiar (total) auténtico,-a, total
    1 a la derecha, hacia la derecha
    turn right at the traffic lights en el semáforo, gira a la derecha
    2 (correctly) bien, correctamente
    3 (exactly) justo
    4 (well) bueno, bien
    right, I'm going to bed bueno, yo me voy a la cama
    1 (not left) derecha
    2 (entitlement) derecho
    1 corregir
    2 SMALLMARITIME/SMALL enderezar
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    all right! ¡bien!, ¡conforme!, ¡vale!
    it serves you «(him, etc)» right te (le, etc) está bien empleado
    right away en seguida
    to be right tener razón
    to put right arreglar, corregir
    right and wrong el bien y el mal
    right angle ángulo recto
    right wing SMALLPOLITICS/SMALL derecha
    right ['raɪt] vt
    1) fix, restore: reparar
    to right the economy: reparar la economía
    2) straighten: enderezar
    right adv
    1) : bien
    to live right: vivir bien
    2) precisely: precisamente, justo
    right in the middle: justo en medio
    3) directly, straight: derecho, directamente
    he went right home: fue derecho a casa
    4) immediately: inmediatamente
    right after lunch: inmediatamente después del almuerzo
    5) completely: completamente
    he felt right at home: se sintió completamente cómodo
    6) : a la derecha
    to look left and right: mirar a la izquierda y a la derecha
    right adj
    1) upright: bueno, honrado
    right conduct: conducta honrada
    2) correct: correcto
    the right answer: la respuesta correcta
    3) appropriate: apropiado, adecuado, debido
    the right man for the job: el hombre perfecto para el trabajo
    4) straight: recto
    a right line: una línea recta
    5) : derecho
    the right hand: la mano derecha
    6) sound: bien
    he's not in his right mind: no está bien de la cabeza
    1) good: bien m
    to do right: hacer el bien
    2) : derecha f
    on the right: a la derecha
    3) or right hand : mano f derecha
    4) entitlement: derecho m
    the right to vote: el derecho a votar
    women's rights: los derechos de la mujer
    5)
    the Right : la derecha (en la política)
    adj.
    acertado, -a adj.
    ajustado, -a adj.
    correcto, -a adj.
    debido, -a adj.
    derecho, -a adj.
    diestro, -a adj.
    enderezado, -a adj.
    exacto, -a adj.
    justo, -a adj.
    lícito, -a adj.
    adv.
    a la derecha adv.
    bien adv.
    justo adv.
    mismo adv.
    interj.
    cabal interj.
    n.
    derechazo s.m.
    derecho s.m.
    justicia s.f.
    privilegio s.m.
    razón s.f.
    v.
    adrizar v.
    enderezar v.
    endrezar v.

    I raɪt
    1) ( correct) <answer/interpretation> correcto

    are you sure this is the right house? — ¿estás seguro de que ésta es la casa or de que es aquí?

    did you press the right button? — ¿apretaste el botón que debías?

    do you have the right change? — ¿tienes el cambio justo?

    do you have the right time? — ¿tienes hora (buena)?

    to be right\<\<person\>\> tener* razón, estar* en lo cierto; \<\<clock\>\> estar* bien

    how right she was! — cuánta razón tenía!, si habrá tenido razón!

    to be right ABOUT something/somebody — tener* razón en cuanto a algo/alguien

    to be right IN something: am I right in thinking this has happened before? si no me equivoco esto ya había pasado antes ¿no?; to get something right: you got two answers right acertaste dos respuestas; did I get your name right? ¿entendí bien tu nombre?; I guess you're Bobby - that's right! tú tienes que ser Bobby - el mismo! or así es!; two o'clock tomorrow, right? - right! — a las dos mañana ¿de acuerdo? - de acuerdo! or (esp Esp fam) vale!

    3) (good, suitable) adecuado, apropiado

    were the curtains the right length? — ¿estaban bien de largo las cortinas?

    if the price is right — si el precio es razonable, si está bien de precio

    4) (just, moral) (pred)

    to be right — ser* justo

    to be right to + inf — hacer* bien en + inf

    a) ( in order)

    it's too quiet: something's not right — hay demasiado silencio, algo pasa

    b) (fit, healthy) (colloq) bien
    6) ( complete) (BrE colloq) (before n)
    7) ( Math)

    right angleángulo m recto

    right triangle — (AmE) triángulo m rectángulo

    8) (before n) <side/ear/shoe> derecho

    II
    1) (correctly, well) bien, correctamente

    I had guessed right — había adivinado, no me había equivocado

    nothing goes right for them — todo les sale mal, nada les sale bien

    to do right by somebody — portarse bien con alguien; serve I 2)

    2)
    a) (all the way, completely)
    b) ( directly)

    it's right in front of youlo tienes allí delante or (fam) delante de las narices

    he was right here/there — estaba aquí mismo/allí mismo

    3) <turn/look> a la derecha

    III
    1)
    a) c u ( entitlement) derecho m

    right to something/+ INF — derecho a algo/+ inf

    in her/his/its own right: she is Queen in her own right es Reina a título propio or por derecho propio; she is also a composer in her own right ella también es compositora; the title is his by right el título le corresponde a él; by what right? — ¿con qué derecho?

    b) rights pl derechos mpl

    to be within one's rightsestar* en su (or mi etc) derecho

    2) u c ( what is correct)

    to know right from wrong — saber* distinguir entre el bien y el mal

    to be in the right — tener* razón, llevar la razón, estar* en lo cierto

    to put o set something to rights — (esp BrE) arreglar algo

    3)
    a) u ( opposite the left) derecha f

    the one on the right — el/la de la derecha

    to drive on the rightmanejar or (Esp) conducir* por la derecha

    on o to my/your right — a mi/tu derecha

    take the next righttome or (esp Esp) coja la próxima a la derecha

    to make o (BrE) take a right — girar or torcer* or doblar a la derecha

    c) ( Sport) ( hand) derecha f; ( blow) derechazo m
    4) u ( Pol)

    IV
    a) ( set upright) enderezar*
    b) ( redress) \<\<injustice\>\> reparar

    V
    interjection (colloq) bueno!, vale! (Esp fam)
    [raɪt]
    1. ADJ
    1) (=morally good, just) justo

    it is/seems only right that she should get the biggest share — es/me parece justo que ella reciba la mayor parte, está/me parece bien que ella reciba la mayor parte

    it's not right! — ¡no hay derecho!

    I thought it right to ask permission first — me pareció conveniente preguntarle antes, pensé que debía preguntarle antes

    would it be right for me to ask him? — ¿debería preguntárselo?

    to do the right thing, do what is right — hacer lo correcto, actuar correctamente

    doing the right thing by a pregnant girlfriend meant marrying her — hacer lo que Dios manda con una novia embarazada significaba casarse con ella

    2) (=suitable) [tool, clothes] apropiado, adecuado; [time] oportuno

    to choose the right moment for sth/to do sth — elegir el momento oportuno para algo/para hacer algo

    that's the right attitude! — ¡haces bien!

    the balance of humour and tragedy is just right — el equilibrio entre humor y tragedia es perfecto

    "is there too much salt in it?" - "no, it's just right" — -¿tiene demasiada sal? -no, está en su punto justo

    Mr Right — el novio soñado, el marido ideal

    to know the right peopletener enchufes or (LAm) palanca

    he knows all the right peopletiene enchufes or (LAm) palanca en todas partes

    I just happened to be in the right place at the right time — dio la casualidad de que estaba en el sitio adecuado en el momento adecuado

    if the price is right — si el precio es razonable

    he's on the right side of 40 — tiene menos de 40 años

    to say the right thing — decir lo que hay que decir, tener las palabras justas

    we'll do it when the time is right — lo haremos en el momento oportuno or a su debido tiempo

    the right wordla palabra exacta or apropiada

    3) (=correct) correcto, exacto

    right first time! — ¡exactamente!, ¡exacto!

    "she's your sister?" - "that's right!" — -¿es tu hermana? -¡eso es! or ¡así es! or ¡exacto!

    that's right! it has to go through that hole — ¡eso es! tiene que pasar por ese agujero

    she said she'd done it, isn't that right, mother? — dijo que lo había hecho ¿no es así, madre? or ¿a que sí, madre?

    you mean he offered to pay? is that right, Harry? — ¿dices que se ofreció a pagar? ¿es eso cierto, Harry?

    and quite right too! — ¡y con razón!

    am I right for the station? — ¿por aquí se va a la estación?, ¿voy bien (por aquí) para la estación?

    the right answer — la respuesta correcta; (Math) (to problem) la solución correcta

    right you are! * — ¡vale!, ¡muy bien!

    I was beginning to wonder whether I had the right dayempezaba a preguntarme si me habría equivocado de día

    to get sth right — (=guess correctly) acertar en algo; (=do properly) hacer algo bien

    you didn't get it right, so you lose five points — no acertaste or te equivocaste, así que pierdes cinco puntos

    let's get it right this time! — ¡a ver si esta vez nos sale bien!

    is this the right house? — ¿es esta la casa?

    he can't even sing the right notesno sabe ni dar las notas bien

    are you sure you've got the right number? — (Telec) ¿seguro que es ese el número?

    to put sb right — sacar a algn de su error; (unpleasantly) enmendar la plana a algn

    I'm confused, and I wanted you to put me right — tengo dudas y quisiera que tú me las aclararas

    if you tell the story wrong the child will soon put you right — si te equivocas al contar la historia, el niño enseguida te corrige or te saca de tu error

    to put a mistake rightcorregir or rectificar un error

    is this the right road for Segovia? — ¿es este el camino de Segovia?, ¿por aquí se va a Segovia?

    are we on the right road? — ¿vamos por buen camino?, ¿vamos bien por esta carretera?

    it's not the right shade of green — no es el tono de verde que yo busco

    the right side of the fabric — el (lado) derecho de la tela

    is the skirt the right size? — ¿va bien la falda de talla?

    it's not the right size/length — no vale de talla/de largo

    the right timela hora exacta

    is that the right time? — ¿es esa la hora?

    do you have the right time? — ¿tienes hora buena?, ¿sabes qué hora es exactamente?

    - get on the right side of sb
    4) (=in the right)

    to be right — [person] tener razón, estar en lo cierto

    you're quite right, you're dead right *tienes toda la razón

    how right you are! — ¡qué razón tienes!

    to be right about sth/sb, you were right about there being none left — tenías razón cuando decías que no quedaba ninguno

    you were right about Peter, he's totally unreliable — tenías razón en lo de Peter or con respecto a Peter: no hay quien se fíe de él

    am I right in thinking that we've met before? — si no me equivoco ya nos conocemos ¿no?

    you were right in calling the doctor, it was appendicitis — hiciste bien en llamar al médico, era apendicitis

    5) (=in order)

    it will all come right in the end — todo se arreglará al final

    she's not quite right in the headno está en sus cabales

    to be in one's right minden su sano juicio

    to put sth/sb right, I hope the garage can put the car right — espero que me sepan arreglar el coche en el taller

    that's soon put right — eso se arregla fácilmente, eso tiene fácil arreglo

    all's right with the worldtodo va bien

    - be/feel as right as rain
    6) (=not left) derecho

    I'd give my right arm to knowdaría cualquier cosa or todo el oro del mundo por saberlo

    7) (Math) [angle] recto
    8) (Brit)
    * (as intensifier) (=complete)

    she made a right mess of itlo hizo fatal *, le salió un buen churro (Sp) *

    you're a right one to talkiro mira quién habla

    Charlie
    2. ADV
    1) (=directly, exactly)

    right away — en seguida, ahora mismo, ahorita (mismo) (Mex, And)

    it happened right before our eyes — ocurrió delante de nuestros propios ojos

    she was standing right behind/in front of him — estaba justo detrás/delante de él

    right hereaquí mismo or (CAm) mero

    he was standing right in the middle of the road — estaba justo en el centro or (CAm) en el mero centro de la calle

    right now(=immediately) ahora mismo; (=at the moment) (justo) ahora

    she's busy right nowahora mismo or justo ahora está ocupada

    he could tell right off that I was a foreigner — reconoció de inmediato que yo era extranjero

    to go right onseguir todo derecho

    right on! * ¡eso es!, ¡de acuerdo!

    she should come right out and say so — debería ser clara y decirlo

    it fell right on top of me — me cayó justo encima

    2) (=immediately) justo, inmediatamente

    I'll do it right after dinner — lo haré justo or inmediatamente después de cenar

    I'll be right backvuelvo en seguida

    come right in! — ¡ven aquí dentro!

    I'll be right overvoy en seguida

    I had to decide right thentenía que decidirme allí mismo

    3) (=completely)

    we were sat right at the backestábamos sentados atrás del todo

    he put his hand in right to the bottomintrodujo la mano hasta el mismo fondo

    their house is right at the end of the street — su casa está justo al final de la calle

    she was a very active old lady, right to the end — fue una anciana muy activa hasta el final

    to push sth right inmeter algo hasta el fondo

    there is a fence right round the house — hay una valla que rodea la casa por completo

    to read a book right throughleer un libro hasta el final

    he filled it right uplo llenó del todo

    4) (=correctly) bien, correctamente

    you did right to/not to invite them — hiciste bien en invitarlos/en no invitarlos

    if I remember right — si mal no recuerdo, si no me falla la memoria

    it's him, right enough! — ¡seguro que es él!

    5) (=fairly)

    to do right by sb — portarse como es debido con algn

    don't worry about the pay, John will see you right — no te preocupes por el sueldo, John se encargará de que te paguen lo que te corresponde

    to treat sb right — tratar bien a algn

    serve
    6) (=properly, satisfactorily) bien
    7) (=not left) a la derecha

    eyes right! — (Mil) ¡vista a la derecha!

    to turn right — torcer a la derecha

    right (about) turn! — ¡media vuelta a la derecha!

    left II, 1., 1)

    right, who's next? — a ver, ¿quién va ahora?

    right then, let's begin! — ¡empecemos, pues!

    3. N
    1) (=what is morally right, just)

    by rights the house should go to me — lo suyo or lo propio es que la casa me correspondiera a mí

    to be in the right — tener razón, estar en lo cierto

    to put or set sth to rights — arreglar algo

    to set or put the world to rights — arreglar el mundo

    to have right on one's sidetener la razón de su parte

    wrong 3.
    2) (=prerogative) derecho m

    what gives you the right or what right have you got to criticize me? — ¿qué derecho tienes tú a criticarme?

    who gave you the right to come in here? — ¿quién te ha dado permiso para entrar aquí?

    as of right — por derecho propio

    by right of — por or en razón de

    by what right do you make all the decisions? — ¿con qué derecho tomas tú todas las decisiones?

    to own sth in one's own right — poseer algo por derecho propio

    right to replyderecho m de réplica

    right of wayderecho m de paso; (Aut etc) (=precedence) prioridad f

    abode, assembly, exercise, reserve 2., 1)
    3) rights derechos mpl

    civil rights — derechos mpl civiles

    film rights — derechos mpl cinematográficos

    human rights — derechos mpl humanos

    insist on your legal rights — hazte valer tus derechos legales

    they don't have voting rights — no tienen derecho al voto or de voto

    to be (well) within one's rights — estar en su derecho

    women's rights — derechos de la mujer

    all rights reserved — es propiedad, reservados todos los derechos

    4) (=not left) derecha f

    reading from right to left — leyendo de derecha a izquierda

    to keep to the right — (Aut) circular por la derecha

    our house is the second on the right — nuestra casa es la segunda a or de la derecha

    on or to my right — a mi derecha

    5) (Pol)

    to be on or to the right of sth/sb — (Pol) estar a la derecha de algo/algn

    6) (=right turn)

    to take or make a right — girar a la derecha

    7) (Boxing) (=punch) derechazo m; (=right hand) derecha f
    4.
    VT (=put straight) [+ crooked picture] enderezar; (=correct) [+ mistake] corregir; [+ injustice] reparar; (=put right way up) [+ vehicle, person] enderezar

    he tried to right himself but the leg was broken — intentó ponerse de pie pero tenía la pierna rota

    to right itself[vehicle] enderezarse; [situation] rectificarse

    to right a wrong — deshacer un agravio, reparar un daño

    5.
    CPD

    right angle Nángulo m recto

    to be at right angles (to sth)estar en or formar ángulo recto (con algo)

    right back N — (Sport) (=player) lateral mf derecho(-a); (=position) lateral m derecho

    right half N — (Sport) medio m (volante) derecho

    rights issue Nemisión f de acciones

    right to life Nderecho m a la vida

    right-to-life

    right triangle (US) Ntriángulo m rectángulo

    right turn N

    to take or make a right turn — (Aut) girar a la derecha; (Pol) dar un giro a la derecha

    right wing N — (Pol) derecha f; right-wing; (Sport) (=position) ala f derecha

    * * *

    I [raɪt]
    1) ( correct) <answer/interpretation> correcto

    are you sure this is the right house? — ¿estás seguro de que ésta es la casa or de que es aquí?

    did you press the right button? — ¿apretaste el botón que debías?

    do you have the right change? — ¿tienes el cambio justo?

    do you have the right time? — ¿tienes hora (buena)?

    to be right\<\<person\>\> tener* razón, estar* en lo cierto; \<\<clock\>\> estar* bien

    how right she was! — cuánta razón tenía!, si habrá tenido razón!

    to be right ABOUT something/somebody — tener* razón en cuanto a algo/alguien

    to be right IN something: am I right in thinking this has happened before? si no me equivoco esto ya había pasado antes ¿no?; to get something right: you got two answers right acertaste dos respuestas; did I get your name right? ¿entendí bien tu nombre?; I guess you're Bobby - that's right! tú tienes que ser Bobby - el mismo! or así es!; two o'clock tomorrow, right? - right! — a las dos mañana ¿de acuerdo? - de acuerdo! or (esp Esp fam) vale!

    3) (good, suitable) adecuado, apropiado

    were the curtains the right length? — ¿estaban bien de largo las cortinas?

    if the price is right — si el precio es razonable, si está bien de precio

    4) (just, moral) (pred)

    to be right — ser* justo

    to be right to + inf — hacer* bien en + inf

    a) ( in order)

    it's too quiet: something's not right — hay demasiado silencio, algo pasa

    b) (fit, healthy) (colloq) bien
    6) ( complete) (BrE colloq) (before n)
    7) ( Math)

    right angleángulo m recto

    right triangle — (AmE) triángulo m rectángulo

    8) (before n) <side/ear/shoe> derecho

    II
    1) (correctly, well) bien, correctamente

    I had guessed right — había adivinado, no me había equivocado

    nothing goes right for them — todo les sale mal, nada les sale bien

    to do right by somebody — portarse bien con alguien; serve I 2)

    2)
    a) (all the way, completely)
    b) ( directly)

    it's right in front of youlo tienes allí delante or (fam) delante de las narices

    he was right here/there — estaba aquí mismo/allí mismo

    3) <turn/look> a la derecha

    III
    1)
    a) c u ( entitlement) derecho m

    right to something/+ INF — derecho a algo/+ inf

    in her/his/its own right: she is Queen in her own right es Reina a título propio or por derecho propio; she is also a composer in her own right ella también es compositora; the title is his by right el título le corresponde a él; by what right? — ¿con qué derecho?

    b) rights pl derechos mpl

    to be within one's rightsestar* en su (or mi etc) derecho

    2) u c ( what is correct)

    to know right from wrong — saber* distinguir entre el bien y el mal

    to be in the right — tener* razón, llevar la razón, estar* en lo cierto

    to put o set something to rights — (esp BrE) arreglar algo

    3)
    a) u ( opposite the left) derecha f

    the one on the right — el/la de la derecha

    to drive on the rightmanejar or (Esp) conducir* por la derecha

    on o to my/your right — a mi/tu derecha

    take the next righttome or (esp Esp) coja la próxima a la derecha

    to make o (BrE) take a right — girar or torcer* or doblar a la derecha

    c) ( Sport) ( hand) derecha f; ( blow) derechazo m
    4) u ( Pol)

    IV
    a) ( set upright) enderezar*
    b) ( redress) \<\<injustice\>\> reparar

    V
    interjection (colloq) bueno!, vale! (Esp fam)

    English-spanish dictionary > right

  • 38 absolución

    1) оправдание, признание невиновным;
    2) освобождение (от наказания, ответственности, обязательства и т.п.);
    3) уплата, погашение (долга);
    4) прощение (долга и т.п.)
    * * *
    f
    оправдательный приговор; помилование; прекращение дела
    - absolución condicionada
    - absolución de la demanda
    - absolución de la instancia
    - absolución de posiciones
    - absolución del juicio
    - absolución en lo civil
    - absolución en lo penal
    - absolución libre
    - absolución perentoria

    El diccionario Español-ruso jurídico > absolución

  • 39 agravio

    1) оскорбление, обида;
    2) ущерб, вред, урон, убыток;
    3) неправота, вина;
    4) правонарушение (деликт)
    * * *
    m
    1) ущерб, убыток, вред, повреждение
    2) деликт, гражданское правонарушение
    4) нарушение права, посягательство

    autor del agravio — ответчик по жалобе, лицо, на действия которого принесена жалоба

    fundar un agravio — 1) причинять ущерб, убыток, вред; повреждать 2) принести, подать, заявить жалобу

    presunto autor del agravio — 1) лицо, подозреваемое в совершении преступления, подозреваемый 2) ответчик по жалобе, лицо, на действия которого принесена жалоба

    - agravio civil
    - agravio intencional
    - agravio malicioso
    - agravio no reparable mediante juicio
    - agravio procesable

    El diccionario Español-ruso jurídico > agravio

  • 40 apremio

    1) судебный приказ, постановление суда;
    2) распоряжение (администрации);
    3) принуждение, понуждение, принудительное взыскание (налогов, пошлин);
    4) завладение имуществом в обеспечение выполнения обязательства, наложение ареста на имущество в обеспечение долга
    * * *
    m
    1) принуждение; воздействие
    2) исполнение приговора или судебного решения в отношении кого-л.
    3) судебный приказ; производство по взысканию долга

    acción de apremio — иск о взыскании денежного долга; PR упрощенная процедура взыскания налога

    juicio de apremio — иск о взыскании долга, установленного в судебном порядке

    medios de apremioMX меры принуждения, меры воздействия (напр. штраф или арест - применяются прокуратурой, в ходе дознания, и судом)

    - apremio corporal en materia civil
    - apremio corporal por pensión alimentaria
    - apremio judicial
    - apremio personal
    - apremio provisional
    - apremio real

    El diccionario Español-ruso jurídico > apremio

См. также в других словарях:

  • Juicio — (Del lat. judicium.) ► sustantivo masculino 1 Facultad para distinguir lo verdadero de lo falso y el bien del mal: ■ gracias a su buen juicio pudo salvar la situación. SINÓNIMO criterio 2 Concepto o parecer que se tiene sobre una cosa: ■ a mi… …   Enciclopedia Universal

  • juicio — s m I. 1 Capacidad humana de razonar, distinguir unas cosas de otras y de valorarlas: tener juicio, estar en su juicio, estar fuera de juicio, perder el juicio 2 Comprensión que de las cosas tiene una persona y que le permite actuar con sensatez …   Español en México

  • civil — 1 adj m y f Que corresponde o pertenece a las relaciones y los intereses privados de los ciudadanos: valor civil, juicio civil, asociación civil, organizaciones civiles 2 adj y s m y f Que no es militar ni eclesiástico: gobierno civil, matrimonio …   Español en México

  • juicio — (Del lat. iudicĭum). 1. m. Facultad del alma, por la que el hombre puede distinguir el bien del mal y lo verdadero de lo falso. 2. Estado de sana razón opuesto a locura o delirio. Está en su juicio. [m6]Está fuera de juicio. 3. Opinión, parecer o …   Diccionario de la lengua española

  • Juicio Penal Internacional contra Felipe Calderón — es una iniciativa planteada por abogados, académicos, periodistas, defensores de derechos humanos y miembros de la sociedad civil para solicitar al Fiscal de la Corte Penal Internacional que analice la existencia de crímenes de lesa humanidad y… …   Wikipedia Español

  • Juicio a las Juntas — 22 de abril de 1985: se inicia el Juicio a las Juntas Militares. Se conoce como Juicio a las Juntas el proceso judicial realizado por la justicia civil (por oposición a la justicia militar) en la Argentina en 1985, por orden del presidente Raúl… …   Wikipedia Español

  • juicio — {{#}}{{LM J23033}}{{〓}} {{SynJ23601}} {{[}}juicio{{]}} ‹jui·cio› {{《}}▍ s.m.{{》}} {{<}}1{{>}} Facultad mental de distinguir y valorar racionalmente: • El juicio y la inteligencia distinguen a las personas de los animales.{{○}} {{<}}2{{>}} Opinión …   Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos

  • Civil War — Para otros usos de este término, véase Guerra civil (desambiguación). Para la canción de Guns N Roses, véase Civil War (canción). Guerra Civil Civil War [[Archivo …   Wikipedia Español

  • Juicio a los Einsatzgruppen — Otto Ohlendorf durante su testimonio en el Juicio a los Einsatzgruppen el 9 de octubre de 1947. El Juicio a los Einsatzgruppen fue el noveno de doce procesos que siguieron al juicio principal de Núremberg. Fue llevado a cabo del 15 de septiembre… …   Wikipedia Español

  • Juicio ejecutivo — Se ha sugerido que este artículo o sección sea fusionado con Acción ejecutiva (discusión). Una vez que hayas realizado la fusión de artículos, pide la fusión de historiales aquí. El juicio ejecutivo Para que los derechos y las obligaciones que… …   Wikipedia Español

  • Juicio por asesinato de O.J. Simpson — El juicio por asesinato de O.J. Simpson investigó el homicidio de Nicole Brown Simpson, ex esposa de Simpson, y de su amigo Ronald Goldman. Simpson, antigua estrella del fútbol americano y actor, fue acusado de ambos asesinatos en 1994. Fue… …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»