-
81 evangelize
-
82 Moral
/ o. PL: jmdm. Moral predigen читать мораль кому-л. Nee, so was mach ich nicht mit, sonst werden mir meine Eltern den ganzen Abend wieder mal Moral predigen.Deutsch-Russisches Woerterbuch der umgangssprachlichen und saloppen > Moral
-
83 Bank
I f =, Bänke1) скамья, скамейка, лавка; парта; банка ( скамья для гребцов)vor leeren Bänken spielen — играть при пустом зале2) верстак, станок3) прилавок (напр., мясника)auf die Bank schlachten — уст. забивать скот для продажи ( в розницу)6) метеор. скопление (льдов, облаков)über die Bank schießen — стрелять поверх бруствера8) положение партера ( борьба)9) штабель дров••die geistliche( weltliche) Bank — ист. представители церковных ( светских) феодалов ( в имперских собраниях)etw. auf die lange Bank schieben ≈ разг. откладывать что-л. в долгий ящикauf der faulen Bank liegen, sich auf die faule Bank legen — лентяйничать, бездельничатьseinen Kindern auf der Bank sitzen — быть на иждивении своих детейauf der Bank der Spötter sitzen — библ. насмешничатьunter die Bank stecken — припрятать, скрыть, держать под спудомj-n unter die Bank trinken — разг. споить кого-л., напоить кого-л. допьянаunter der Bank hervorziehen — вывести на свет, открыть, обнаружитьunter der Bank liegen — уст. быть заброшенным; быть оставленным без внимания ( без присмотра)von der Bank fallen — уст. нарушить супружескую верность; родиться вне бракаvor die vier Bänke kommen — уст. предстать перед судомII f =, -en1) банкGeld aus der Bank herausnehmen ( beheben) — взять деньги из банкаGeld in ( bei) einer Bank einlegen — положить деньги в банк2) карт. банкdie Bank halten — держать ( метать) банк -
84 Buße
f =, -n1) покаяние2) наказание; штрафj-m eine Buße auferlegen — наложить штраф ( взыскание) на кого-л.; рел. наложить епитимью на кого-л.j-m die ( seine) Buße erlassen — снять штраф ( взыскание) с кого-л.Buße zahlen ( entrichten, erlegen, leisten) — платить штраф3) юр. возмещение имущественного и иного ущерба потерпевшему4) диал. перен. наказание ( о неприятной обязанности) -
85 Hungrige
sub m, fголодный ( человек), голодная (женщина)••der Satte versteht den Hungrigen nicht — посл. сытый голодного не разумеетden Hungrigen ist nicht gut predigen ≈ погов.соловья баснями не кормят -
86 leer
1. adjmit leeren Händen — голыми руками; с пустыми рукамиleer stehen — пустовать, быть свободным ( о помещении)eine Zeile ( eine Seite) leer lassen — пропустить ( оставить незаполненной) строчку ( страницу)2) пустой, необоснованныйleere Ausflüchte ( Ausreden) — пустые отговоркиein leeres Gerede ( Geschwätz) — пустые разговоры ( пустая болтовня), пустословиеleere Versprechungen — одни только обещанияleere Worte — пустые слова, пустые разговоры, пустословие••leeres Stroh dreschen ≈ переливать из пустого в порожнее; толочь воду в ступе2. advleer laufen — тех. работать вхолостую ( на холостом ходу) -
87 Magen
m -s, =желудок; разг. животsich (D) den Magen überfüllen ( überladen) — переполнить желудокsich den Magen verderben (разг. verrenken) — (ис) портить себе желудокsich den Magen vollschlagen — разг. набить себе брюхоdas kehrt mir den Magen um — меня с души воротит от этогоer hat einen guten Magen — у него хороший ( крепкий) желудок; перен. он всё выдержит, ему всё нипочёмich habe nichts im Magen — я очень голоден, у меня маковой росинки во рту не былоdas liegt schwer ( wie Blei) im Magen — это неудобоваримо; разг. это меня угнетает ( тревожит, мучит)••der Magen hängt mir schief — я ужасно голоденj-m den Magen ausputzen — отчитать кого-л.seinem Magen keine Stiefmutter sein — шутл. любить поестьdie Nachricht schlug ihm auf den Magen — разг. это известие огорчило его ( испортило ему всё удовольствие)j-m bis in den Magen hineinsehen — разг. видеть кого-л. насквозьich habe ihn im Magen, der liegt mir (schwer) im Magen ≈ разг. я его не перевариваю ( не выношу), он у меня в печёнках сидитdas liegt mir im Magen — разг. это беспокоит ( раздражает) меня, это тяготит меняdie Augen sind größer als der Magen — посл. брюхо сыто, да глаза голодныman sieht uns wohl auf den Kragen, aber nicht in den Magen ≈ посл. на брюхе шёлк, а в брюхе щёлкeinem leeren Magen ist schwer predigen — посл. голодное брюхо к учению глухо -
88 Moral
f =1) мораль, нравственностьgegen die Moral verstoßen — грешить против морали2) мораль, вывод3) разг. мораль, нравоучение -
89 Ohr
I n -(e)s, -en1) ухо, ушная раковинаer hat abstehende Ohren — у него уши торчат, он лопоухийquatsche mir nicht die Ohren voll! — фам. не морочь ( не забивай) мне голову своей болтовнёй!j-m die Ohren voll lügen — разг. наврать кому-л. с три коробаj-m die Ohren voll schreien ( lärmen, jammern, heulen, flennen) — разг. прокричать ( прожужжать) кому-л. все ушиsich (D) die Ohren vollstopfen ( zuhalten) — разг. заткнуть себе уши; перен. тж. не желать слушать чего-л.die Mütze aufs Ohr drücken — надеть шапку набекреньauf dem linken ( rechten) Ohr taub sein ( schlecht hören) — быть глухим ( тугим) на левое ( правое) ухоj-m eins aufs Ohr geben — разг. дать кому-л. по ухуbis über die Ohren rot werden — покраснеть до ушей ( до корней волос)bis über die Ohren verliebt sein — быть влюблённым по ушиeins ( eine) hinter die Ohren bekommen ( kriegen) — разг. получить затрещинуj-m eins hinter die Ohren geben ( feuern) — разг. дать кому-л. по уху, дать кому-л. затрещинуsich hinter den Ohren ( hinterm Ohr) kratzen ( kraulen) — разг. почесать за ухом, чесать затылок (от смущения, в раздумье)mit halbem Ohr hören ( hinhören) — невнимательно слушать, слушать в пол-уха ( краем уха)das geht zu ( bei) dem einen Ohr hinein, zum ( beim) anderen (wieder) hinaus — разг. это в одно ухо входит, в другое выходит2) ухо, слухganz Ohr sein — напряжённо слушать, обратиться в слухgute ( feine) Ohren haben — обладать хорошим ( тонким) слухомein feines Ohr für etw. (A) haben — быстро воспринимать ( замечать, схватывать) что-л.j-s Ohr haben — завладеть чьим-л. вниманием, заставить кого-л. слушатьkein Ohr für j-n, für etw. (A) haben — не интересоваться кем-л., чем-л.ein geneigtes ( offenes, williges) Ohr finden — встретить сочувствие у кого-л., встретить внимательное ( благосклонное) отношение с чьей-л. стороныein taubes Ohr bei j-m finden — не встретить сочувствия ( отклика, внимания) у кого-л.sein Ohr j-m, einer Sache (D) verschließen — быть глухим к чему-л., не слушать чьих-л. советов ( просьб)es ist ihm zu Ohren gekommen, daß... — он слышал, что..., до него дошли слухи, что...••die Ohren auftun ( aufmachen, aufsperren) — разг. жадно слушать, обратиться в слух; развесить ушиlange Ohren machen — разг. с любопытством прислушиваться, подслушиватьtauben Ohren predigen — тратить слова впустуюdie Ohren steifhalten — разг. держать ухо востро, насторожиться; крепиться, держаться бодро, не подавать видуj-m die Ohren kitzeln( melken) — разг. льстить кому-л.er sitzt ( liegt) auf den Ohren — разг. он туг на ухо; он совершенно оглох, он глух как пеньsich aufs Ohr legen ( hauen) — разг. лечь спать, прилечь; отправиться на боковуюer ist noch naß ( noch frisch, noch grün, noch nicht trocken) hinter den Ohren, er hat noch die Eierschalen hinter den Ohr en — разг. у него ещё молоко на губах не обсохло, он ещё молокососsich (D) etw. hinter die Ohren schreiben ≈ разг. зарубить себе на носу что-л., намотать себе на ус что-л.du hast wohl einen kleinen Mann im Ohr! — фам. ты что, рехнулся?j-m in den Ohren liegen (mit D) — разг. прожужжать кому-л. все уши, надоедать кому-л. (просьбами, советами и т. п.)j-m etw. ins Ohr blasen — разг. нашептать кому-л. что-л., наушничатьj-m einen Floh ins Ohr setzen — разг. взбудоражить кого-л.; подстрекать кого-л.er schlackerte mit den Ohren ≈ у него поджилки тряслись (от страха); он глаза выпучил (от удивления)j-m das Fell über die Ohren ziehen — разг. ободрать кого-л. как липкуj-n übers Ohr hauen — разг. надуть, обмануть кого-л.wieviel Zeit habe ich mir dabei um die Ohren geschlagen! — разг. сколько времени я потерял зря!laß dir erst noch etwas Wind um die Ohren pfeifen — разг. наберись житейского опыта ( ума-разума)die Wände haben Ohren — посл. у стен есть ушиII f =, -en н.-нем. -
90 Stein
m -(e)s, -e1) камень (тж. перен.)hebräischer Stein — мин. пегматит, еврейский камень, письменный гранитlydischer Stein — мин. лидит, лидийский камень, пробирный каменьj-m einen Stein setzen — поставить кому-л. надгробный памятникein Herz von Stein — перен. каменное сердцеsie weinte, daß es einen Stein hätte erbarmen können — её слезы ( рыдания) тронули бы даже каменьder arabische Stein — арабский камень ( бирюза низкого качества)ein bunter Stein — разг. самоцвет3) кирпич, камень ( постройки)eine zwei Steine starke Mauer — стена в два кирпичаStein um Stein — камень за камнем; постепенно (создавать что-л.)4) мед. каменьer leidet an Steinen in der Niere — у него камни в почкахihm gehen Steine ab — у него выходят камни5) косточка (сливы, вишни и т. п.)er hat die weißen Steine — он играет белыми7) мет. штейн9) тех. короткая шпонка••der Stein der Weisen — философский каменьmir fiel ein Stein vom Herzen — у меня камень с души свалился; у меня точно гора с плеч свалилась; у меня отлегло от сердцаdeswegen fällt ihm kein Stein aus der Krone — разг. этим он не уронит своего достоинства (ср. Stein 2))bei j-m einen Stein im Brett Raben — разг. быть у кого-л. на хорошем счету ( в фаворе), пользоваться чьим-л. расположением (ср. Stein 6))der Stein kommt ins Rollen — дело( уже) двинулось ( сдвинулось с мёртвой точки); лёд тронулсяden Stein ins Rollen bringen — дать ход делу, сдвинуть дело с мёртвой точкиden Steinen predigen — говорить, не встречая сочувствия ( внимания, отклика) у кого-л.; говорить стенкеes friert heute Stein und Bein — разг. сегодня трескучий мороз, сегодня пробирает до костейStein und Bein schwören — разг. клясться всем на свете ( всеми святыми); клясться и божитьсяj-m Steine in den Weg legen — ставить кому-л. палки в колёсаj-m Steine aus dem Weg räumen — расчищать путь( дорогу) кому-л.j-m einen Stein in seinen Garten werfen — бросать камень в чей-л. огород -
91 Vernunft
f =j-m Vernunft predigen — уговаривать кого-л. быть благоразумным, стараться образумить кого-л.der Vernunft Gehör geben — слушаться голоса разумаder Vernunft nachgeben — уступить доводам рассудкаj-n zur Vernunft bringen — образумить, вразумить кого-л.Vernunft annehmen, zur Vernunft kommen — образумиться, одуматься, взяться за ум -
92 von
1) указывает на исходный пункт в пространстве из, от, сder Zug kommt von Berlin — поезд идёт из Берлинаvon der Stadt (her) kommen — идти из ( со стороны) городаer ist fünf Jahre von (zu) Hause weg — разг. он пять лет не был домаder Wind weht von Norden — ветер дует с севераvom Berge steigen — спускаться с горыvon Mund zu Mund — из уст. в устаweit von Berlin entfernt — находящийся далеко от Берлинаrechts vom Fenster — справа от окнаvom Kopf bis zu den Füßen, von Kopf bis Fuß — с головы до ногvon woher? — разг. откуда?von wo? — откуда?, с какого места?2) указывает на исходный момент во времени с, отSprechstunde von acht bis zehn (Uhr) — приём с восьми до десяти (часов)von Stunde zu Stunde — с часу на час; час от часуvon Zeit zu Zeit — время от времениdas Gesetz vom 15. Mai — закон от 15 маяein Brief vom 20. d. M. ( dieses Monats) — письмо от 20-го числа сего месяцаein Brief von gestern( heute) — вчерашнее ( сегодняшнее) письмо3) указывает на устранение или удаление чего-л. с, отdie Teller vom Tisch wegnehmen — убрать тарелки со столаeinen Zweig vom Baum brechen — отломить ветку от дереваj-n von einer Last befreien — освободить кого-л. от ношиsich von seiner Frau scheiden lassen — разводиться с женойich komme nicht los von ihm — я не могу избавиться от негоsich (D) etw. vom Halse schaffen — избавиться от чего-л.von Sinnen kommen — сойти с ума, обезуметьkeinen Ton von sich geben — не издавать ни звукаErholung von der Anstrengung — отдых после напряжения (сил)4) указывает на происхождение кого-л., чего-л., на источник чего-л. из, от, у, сMarmor von Carrara — каррарский мрамор, мрамор из Каррарыetw. von zu Hause mitbringen — взять с собой что-л. из домуvom Original abschreiben — списать с оригиналаeinen Brief von seinem Freund bekommen — получить письмо от своего другаvon j-m hören — слышать от кого-л.von j-m etw. lernen — научиться у кого-л. чему-л.das kommt vom Hochmut — причиной (э) тому( является) высокомериеvon ganzem Herzen — от всего сердцаvon Herzen lieben — любить всем сердцем ( всей душой)ich kenne ihn bloß von Ansehen — я знаю его только в лицо5) (сокр. v.) перед фамилиями лиц дворянского происхождения фонHerr von Buckowitz — господин фон Буковицer ist ein Herr "von" — разг. он дворянин( дворянского происхождения)ein Herr "von und zu" — разг. настоящий аристократ, представитель родового и поместного дворянства; шутл. настоящий аристократ, настоящий "фон-барон"er schreibt sich "von" — разг. он дворянин (букв. пишет свою фамилию с частицей "фон")6) указывает на часть от целого из; сочетание его с существительным переводится на русский язык тж. родительным падежом соответствующего существительногоich will von diesem Wein trinken — я хочу выпить этого винаvon Lehrern waren anwesend... — из учителей присутствовали...der letzte Rest von Mut — остаток мужестваeine Gruppe von Schülern — группа учениковviele von meinen Freunden — многие из моих друзейder größte von allen — самый высокий из всехdas beste von allem war... — лучше всего было...jeder von uns — каждый из насkeiner von ihnen — ни один из нихein Muster von Abgeordnetem, ein Muster von einem Abgeordneten — образцовый депутатsie ist ein Teufel von (einem) Weib — разг. чёрт, а не женщина!; настоящий чёрт в юбке!ein Schurke von einem Bedienten! — проходимец, а не слуга!, мошенник в ливрее!das ist Bein von meinem Bein und Fleisch von meinem Fleisch — библ. это кость от моей кости и плоть от моей плоти7) указывает на материал, из которого сделан предмет из; сочетание его с существительным переводится на русский язык тж. прилагательнымder Ring ist von Gold — кольцо из золота, кольцо золотоеein Tisch von Eichenholz — дубовый стол8) указывает на размеры, объём и т. п. вein Betrag von hundert Mark — сумма в сто марокzu einem Preis von 50 Pfennig für ein Kilo verkaufen — продать по цене 50 пфеннигов за килоein Buch von fünfhundert Seiten — книга в пятьсот страницeine Fahrt von zehn Stunden — десять часов ездыein Mann von fünfzig Jahren — мужчина пятидесяти летein Weg von 50 Kilometern — путь( длиной) в 50 километровein Berg von beträchtlicher Höhe — гора значительной высоты9) указывает на наличие определённого свойства, качества с; сочетание его с существительным переводится на русский язык тж. родительным падежом, соответствующего существительногоein Mann von Charakter — человек с характеромein Mann von Bildung — образованный человекer ist Arzt von Beruf — он врач по профессииein Mann von hohem Wuchs — мужчина( человек) высокого ростаein Kleid von heller Farbe — светлое платье, платье светлых тоновeine Ware von besonderer Güte — товар особого ( особенно высокого) качестваeine Frage von großer Wichtigkeit — вопрос большой важностиnichts von Belang — ничего важного ( значительного)die Sache ist nicht von Dauer — (это) дело продлится недолго; это (весьма) непродолжительное делоvon bleibender Wirkung sein — иметь продолжительное действие ( продолжительный эффект)von Nutzen sein — быть полезным, пойти на пользу10) указывает на источник или носителя действия, на причину определённого состояния; сочетание его с существительным переводится на русский язык б. ч. творительным падежом соответствующего существительногоich lasse mich nicht von ihm leiten — я не позволю, чтобы он распоряжался мноюer ist müde von der Arbeit — он утомлён работой, он устал от работы11) указывает на авторство, принадлежность кому-л., чему-л.; сочетание его с существительным переводится на русский язык б. ч. родительным падежом соответствующего существительногоein Gedicht von Schiller — стихотворение Шиллераein Gemäde von Dürer — картина ДюрераFaustvon Goethe — "Фауст" Гётеder König von England — король Англииein Bekannter von mir — мой знакомый, один из моих знакомыхes war eine Frechheit von ihm — с его стороны это была дерзость12) сочетание его с существительными синонимично форме родительного падежа существительного и употр. при отсутствии артикля; служит тж. для выражения связи между существительными и неизменяемыми частями речи; переводится на русский язык родительным падежом соответствующего существительногоeine Menge von Menschen — масса ( толпа) людейdie Liebe von Millionen — любовь миллионов людейdie Belagerung von Paris — осада Парижаdie Ausführung von Arbeiten — выполнение работdie Ausgabe von Geld — расходование денегdie Bearbeitung von Land — обработка землиdie Zufuhr von Fleisch — подвоз мясаdas Ende vom Liede — ирон. конец( исход) делаder Gebrauch von "durch" — употребление "durch"13) указывает на предмет речи, мысли, восприятия оvon j-m, von etw. (D) sprechen ( erzählen, schreiben) — говорить ( рассказывать, писать) о ком-л., о чём-л.ich weiß von diesem Vorfall — я знаю об этом случаеdas Märchen von ( vom) Rotkäppchen — сказка о Красной Шапочкеdie Lehre von den bedingten Reflexen — учение об условных рефлексахeine Vorstellung von einer Sache — представление о какой-л. вещидвойные предлоги с первым компонентом von указывают большей частью на исходный пункт в пространстве и во времени von... ab — сvon jetzt ab — с настоящего времени, отнынеvon da ab — оттуда, от ( с) того местаvon... an — с, от; начиная отvom 1. September an — (начиная) с первого сентябряvon jetzt an — с настоящего времени; отнынеvon nun an — отныне, теперьvon Anfang an — с самого начала, сначалаvom zweiten Stock an — начиная с третьего этажа, от третьего этажа (и выше)von... auf — сvon... aus — из, от, сvon da aus — оттуда, от ( с) того местаvon Haus aus — с детства; по происхождению; потомственныйvon mir aus(...) — я не возражаю(...), пусть...von... her — из, отvon Leipzig her — из Лейпцига, от Лейпцигаvon... herab — с, сверхуetw. von der Kanzel herab predigen — проповедовать что-л. с кафедры ( церковной)von seiten (G) — со стороныvon... wegen — поvon Amts wegen — по должности, по долгу службыvon wegen — ( G и D) уст., диал. из-за, ради; в отношении, относительноvon wegen der Kinder — из-за ( ради, относительно) детейvon wegen dem Sohn — из-за ( ради, относительно) сына••von wegen! — разг. ни в коем случае -
93 проповедовать
1) predigen vt2) (распространять идеи, взгляды) verbreiten vt; verfechten (непр.) vt ( отстаивать) -
94 проповедовать
проповедовать 1. predigen vt 2. (распространять идеи, взгляды) verbreiten vt; verfechten* vt (отстаивать) -
95 auris
auris, is, f. (urspr. *ausis, vgl. ausculto, griech. οὖς, got. ausō), das Ohr, I) eig. u. meton.: 1) eig.: auris ima, das Ohrläppchen, Plin.: aures pendulae atque flaccentes, Lact.: aures rectae, Ggstz. aures summissae, Solin.: aures superbae, Liv.: aures asininae, Hyg.: aures aselli, Ov.: alci aures nasumque abscīdere, Sen.: accedit alci alqd ad aures, Ter.: accedere alci ad aurem et dicere (v. Pers.); Cic.: accidit alqd ad aures, Liv., od. auribus, Plin. pan. (vgl. 1. accido): accipere auribus, Cic.: accipere benignis auribus, Plaut.: accipere secundis od. adversis auribus, Liv., pronis auribus, Tac., propitiis auribus, Sen. rhet, aequis od. parum aequis auribus, Tac. u. Plin. ep., adversis auribus, Ps. Quint. decl.: nunc primum aures tuae hoc crimen accipiunt? Cic.: adhibere aures, ein empfängliches Ohr darbieten, Cic.: aditum ad aures alcis habere, Cic.: admittere alqd auribus, Liv.: alqm admonere ad aurem, ut etc., jmdm. die Mahnung ins Ohr flüstern, Cic.: admovere aurem, sein Ohr hinhalten, hinhören, aufmerken, Cic.: foraminibus et rimis aurem admovent, sie halten das Ohr an usw., Tac.: mentes suas, non solum aures ad alcis vocem admovere (hinrichten), Cic.: arrigere aures, Ter.: ascalpere aurem dextram, Apul.: audiri non secundis auribus, Liv.: claudere aures alci rei od. ad alqd, Cic.: claudere aurem precanti, Lact.: hic (sermo) suppeditat nobis, ubi aures convicio defessae conquiescant, Cic.: credere oculis magis od. amplius quam auribus, Liv. u. Sen.: noli putare, me hoc auribus tuis dare, dir etw. Schmeichelhaftes sagen wolle, Trebon. in Cic. ep.: dare od. dedere aures alci, jmdm. sein Ohr leihen, jmd. anhören, Cic.: demittere aures, herabhängen, senken, (als Zeichen der Sanftmut u. Milde), v. Zerberus, Ggstz. tollere aures, Hor.: demittere (neigen) aures suas ad alcis verba, Sen.: demittere se ad aurem alcis, Cic.: tutis auribus deponere, Hor.: rimosā aure bene deponere, Hor.: dicere in aurem alci alqd, Cic. fr. u. Hor.: in aurem utramvis otiose dormire, auf beiden O. (d.i. unbekümmert) schlafen, Ter.: so auch in dextram aurem dormire, Plin. ep.: aures erigere, Cic.: auribus avidissimis excipere laudes alcis, gierig dem Lobe lauschen, das man jmdm. zollt, Plin. ep.: exsertare aurem per aulaeum, Amm.: frustra surdas aures fatigare, tauben O. predigen, Curt.: ferunt aures hominum illa iucunda et grata laudari, die O. der M. sind empfänglich für das Lob des Liebenswürdigen u. Angenehmen, Cic.: haurire vocem his auribus, Verg.: procul auribus haurire talia dicta suis, Ov.: oculis auribusque haurire tantum gaudium cupere, Liv.: implere aures alcis, jmdm. in den O. liegen, Liv. u. Curt. (vgl. unten no. 2, a): inculcare se auribus alcis, Cic.: insusurrare ad aurem od. in aures, Cic.: blandius alia ad aurem invocare, M. Cael. fr. b. Quint.: laedere alcis aures, Sen.: obsidēre aures alcis, Liv.: obtundere aures alcis, s. ob-tundo: offendere aures, Cic.: patefacere aures suas assentatoribus, Cic.: patent aures alci rei od. ad alqd, Cic.: pervenit alqd ad aures alcis, Cic.: praebere aurem, sein O. hinhalten, Suet. u. Plin. ep.: praebere aurem alci rei, sein O. leihen, Hor. u. Ov.: so auch puellae, Prop.: praebere aures, sein O. leihen, etw. anhören, Liv.: praebere aures conviciis adulescentium, sein O. leihen, anhören, Liv.: praeoccupare aures, Liv.: aures refercire alqā re, Cic.: aures respuunt alqd, wollen etw. nicht hören, Cic.: auribus respuere alqm, die O. vor jmd. verschließen, Cic.: digito aurem scalpere, Isid.: servire auribus alcis, jmdm. zu Willen reden, Caes.: strepunt (es gellen) aures clamoribus plorantium sociorum, Liv.: meis aequissimis utuntur auribus, Cic.: aurem alcis vellere od. pervellere (um zu erinnern), Verg. u. Sen.: muliebris vox mihi ad aures venit, Plaut. – 2) meton.: a) das Gehör, insofern es ein prüfendes Urteil abgibt, aures elegantes, Cic.: Atticorum aures teretes et religiosae, Cic.: tritae aures hominum nostrorum, Cic.: aures tam inhumanae tamque agrestes, Cic.: durae auris homines, Gell.: iudicium aurium superbissimum, Cic.: ingenium amoenum et temporis eius auribus (Geschmack) accommodatum, Tac.: arbitrio consilioque auris uti, Gell.: aures alcis implere, jmds. Geschmack völlig befriedigen, Cic. u. Tac, (vgl. oben no. 1): descendere in aures alcis, vor jmds. prüfendes O. kommen, dem prüfenden Urteile jmds. unterworfen werden (v. Gedichten), Hor. – b) der Zuhörer, cum tibi sol tepidus plures admoverit aures, Hor. ep. 1, 20, 19. – II) übtr., das Ohr = Streichbrett am Pfluge, Verg. georg. 1, 172.
-
96 canto
canto, āvī, ātum, āre (Intens. v. cano), helle Töne von sich geben, hell tönen, I) intr.: A) mit der Stimme: 1) v. Menschen, singen, Cato fr., Cic. u.a.: cantare, sibilare (pfeifen), Lampr.: ad chordarum sonum, Nep.: inde ad manum cantari histrionibus coeptum, zu dem Gebärdenspiel des Histrio, Liv. 7, 2, 10: in scaenam saltandi cantandive causā prodire, Macer dig. 48, 5, 24 pr.: in caelo cantatur et psallitur, Arnob. 3, 21. – Sprichw., s. surdus. -In der Rhetor., vom fehlerhaften singenden Vortrag des Redners, Caes. bei Quint. 1, 8, 2: vitium cantandi, die Unsitte des Singens, Quint. 11, 3, 57. – 2) von Vögeln, singen, cantantes aves, Prop. 4, 9, 30. – od. v. Hahne, krähen, Plaut. mil. 690. Cic. de div. 2, 57. Suet. fr. 161. p. 252 R. Vulg. Matth. 26, 34 u. ö. – B) musikalisch ertönen, sich hören lassen, 1) von Menschen, spielen, blasen, fidibus, Plaut.: tibiis, Nep.: calamo, Sen.: structis avenis, Ov.: sterili avenā, Auct. carm. ad Pis.: lituo, tubā, Gell. – 2) übtr., v. Instrumente selbst, ertönen, bucina cantat, Prop. 4, 10, 30: tibia cantat, Ov. fast. 6, 660. – C) die Zauberformel-, den Zauberspruch hersagen, Cato r. r. 160, 1. Verg. ecl. 8, 71. – II) tr.: A) singen, spielen, dichten, 1) mit homogenen Objekten: neniam, Varr. fr.: hymnos, Eccl.: carmina, Hor.: versum, Gell.: rustica verba, Tibull.: hymen cantatus, Ov.: non est cantandum, es bedarf keiner Dichtung, Iuven. 4, 35: prägn., doctum Catullum, die Lieder Katulls, Hor. sat. 1, 10, 19. – 2) singen, besingen, singend verherrlichen, im Liede preisen, deum, Tibull.: absentem amicam, Hor.: convivia, Hor.: recentes victorias, Flor.: cantari dignus, Verg.: per totum cantabimur orbem, Ov. – Dah. auch a) übh. preisen, häufig u. mit Vorliebe im Munde führen, nam ut scis, iam pridem istum canto Caesarem, mein Held ist schon lange dein C., Cic.: cantat et apponit: ›Meus est amor huic similis‹, Hor.: totā cantabitur urbe, er soll in aller Leute Mund kommen, Hor.: quae me iuvene ubique cantari (abgedroschen zu werden) solebant, Quint. – b) v. Dichter, Deklamator od. Schauspieler = gesangartig, im Rezitativton etw. vortragen, rezitieren, sprechen, im üblen Sinne herleiern (vgl. Heinrich Iuven. 1, 3 sq. u. 7, 153), togatas (fabulas), elegos, Iuven.: eadem versibus iisdem, Iuven.: epinicia, Suet.: fabulam, Nioben, Suet. – B) etwas anzeigen, verkünden, zu erkennen geben, vera cantas. Ph. Vana vellem, Plaut. most. 980: v. Lebl., sed metuo ne idem cantent (tabellae), quod priores, Plaut. Bacch. 985: urna haec litteratast; eapse cantat quoia sit, Plaut. rud. 478. – dah. wie unser predigen, vorpredigen = etw. einschärfen, haec dies noctes canto, ut caveas, Plaut. trin. 287: harum mores cantabat mihi, Ter. heaut. 260: testas patinas pistillos mihi cantant, Nov. com. 28. – C) eine Zauberformel hersagen, Cato r. r. 160. Verg. ecl. 8, 71: hoc ter novies, Varr. r. r. 1, 2, 27: carmen, Ov. fast. 14, 369. – dah. prägn., a) etwas zaubern, herzaubern, durch Zauberei verschaffen, chelydris soporem, Sil. 8, 496. – od. durch Zauberformeln hervorrufen, umbram, Lucan. 6, 767. – b) bezaubern, besprechen, durch Zauberei bannen u. dgl., cantatae herbae, Ov.: cantata luna, Prop.: cantatus puer, Apul.
-
97 crepo
crepo, puī, pitum, āre (zu altind. k npatē, Aorist akrapišţa »jammern«), v. jedem kurz abgebrochenen Schall, deutsch, je nach dem Zusammenhange, klappern, knattern, knurren, knallen, klatschen; knistern, knittern, knirschen, klirren, klimpern, schwirren; knacken, krachen, dröhnen; rasseln, prasseln; rauschen, sausen, brausen; plätschern; schmatzen, schnalzen, I) v. intr.: 1) eig., von metall. Ggstdn., arma civilis crepuere belli, Sen. poët.: quid crepuit quasi ferrum modo? Plaut.: cum primum crepuerit catena, discedet (amicus), Sen.: aureolos (Goldstückchen) manu crepantes amico donas, Mart.: sinus crepantes, die (von dem eingewebten Golde) rauschenden, Verg.: o si sub rastro crepet argenti mihi seria (Topf, Tonne), Pers. – von der Tür (die nach der Straße aufgeht, weshalb der sie Öffnende klopft, um die Leute auf der Straße aufmerksam zu machen, damit sie nicht gestoßen werden), crepuit ostium, Plaut. Cas. 813: ostium lenonis crepuit, Plaut. Pseud. 131: crepuit a Glycerio ostium, Ter. Andr. 682 (al. concrepuit): adhuc loquebatur, cum crepuit ostium impulsum, Petron. 99, 5: crepuit foris, Plaut.: quidnam foris crepuit? mane, mane, ipse exit foras, Ter.: sed crepuerunt fores hinc a me? quisnam egreditur? Ter. – von musikal. Instrum. u. musikal. tönenden Ggstdn., crepant cymbala et tympana audiunturque tibiae, Mela: crepuit sonabile sistrum, Ov.: lapidem (Memnonis statuae dicatum) cotidiano solis ortu contactum radiis crepare tradunt, Plin.: u. v. Bläser eines musikal. Instrum., nec crepuit fissā me propter arundine custos (der Wächter des Leichnams, der zuw. auf einer Rohrpfeife blasen mußte, um den etwa Scheintoten aufzuwecken), Prop. – v. reifen Getreide, messes area cum teret crepantes, Mart. – vom Geräusch des herabfallenden Hagels, crepat aurea grandine multā palla, Stat. – v. brechenden, berstenden Ggstdn., ubi tecta crepuerunt (beim Erdbeben), Sen.: crepant aedificia, antequam corruant, Sen.: acuto in murice remi obnixi crepuere (knackten), Verg.: si crepant poma (am Baume platzen), Pallad. – v. brennenden Ggstdn., crepit in mediis laurus adusta focis, Ov.: crepat ad veteres herba Sabina focos, Prop. – v. Schlägen, verberum crepuit sonus, Sen. poët.: verbera crepantia, Prud. – v. Küssen, circum cathedras basia crepant, Mart. – v. Teilen des menschl. u. tier. Körpers, intestina mihi, quando esurio, crepant, knurrt der Magen, Plaut.: dentes crepuere retecti, klapperten (vor Schrecken), Pers.: ille cuius dentes crepuere sub pugno, unter den Faustschlägen (des Gegners) knackten, Sen.: digiti crepantis signa, die Zeichen des schnalzenden F., die Schnippchen (damit der Diener zum Dienst erscheinen soll), Mart.: crepuere malae, knirschten (v. der hungrigen Sphinx), Sen. poët.: u. (im Bilde) levis crepante desilit pede, mit rauschendem F., Hor. – vom Menschen, der laute Blähungen fahren läßt, knallen, Cato fr., Plaut. u. Mart. – v. menschl. Lauten, vox generosa, quae non composita nec alienis auribus sed subito data crepuit, laut geworden ist, Sen. de clem. 2, 1, 1. – 2) meton., knacken = bersten, platzen (vgl. franz. crever u. unser »krepieren«), v. Gefäßen, Augustin. serm. 275, 2 u. 276, 3: v. Gewächsen, Fulg. myth. 3, 8: v. einer Person, crepuit medius, ist mitten entzwei geborsten, Vulg. act. apost. 1, 18.
II) v. tr. erschallen lassen, erklingen lassen (poet.), a) mit Acc. des Instrum. usw., das den Schall gibt: cr. aera (Becken, bei Mondfinsternis), Stat. Theb. 6, 687: aureolos, Goldstückchen (aufzählen) klimpern lassen, Mart. 5, 19, 14. – b) m. Acc. des Tons usw., den man hören läßt: α) übh.: manibus faustos ter crepuere sonos (Musae), ließen dreimal Beifallklatschen erschallen, Prop. 3, 10, 4: ebenso cum (al. cui) populus frequens laetum theatris ter crepuit sonum, Hor. carm. 2, 17, 26. – β) aus dem Munde etwas erschallen lassen, etw. immer im Munde führen, mit etw. um sich werfen, -lärmen, etw. laut verkündigen, predigen,immunda ignominiosaque dicta, Hor.: si quid Stertinius veri crepat, Hor.: cr. sulcos et vineta mera, Hor.: post vina gravem militiam aut pauperiem, Hor.: crepat, ut etc., ist voll Lobes, wie usw., Lucr. Vgl. Heindorf u. Fritzsche Hor. sat. 2, 3, 33. (Schmid u. Obbarius Hor. ep. 1, 7, 84. – / Ungew. Coni. Plusqu. crepasset, Prud. perist. 10, 760 Obbar. (Dressel cremasset).
-
98 deus
deus, ī (im Nom. Plur. dei, dii, gew. di, Genet. Plur. deorum u. deûm, Dat. Plur. deis, diis, gew. dis, s. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 161 ff. u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 210; in Inschr. auch diibus u. dibus, s. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1, S. 190 [Abl. diibus auch *Petron. 44, 16 B.]; Vokat. Sing. deus, erst spätlat. dee, s. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 133), m. (verwandt mit θεός), der Gott, die Gottheit, I) eig.: deus hospitalis, Plaut.: di hospitales, Tac.: deus marinus, Serv. Verg. Aen. 1, 144 u. Varro bei Serv. Verg. Aen. 5, 824: di marini, Porphyr. Hor. od. 1, 5, 12: dea marina, Serv. Verg. Aen. 1, 144: di, quibus est imperium pelagi, Verg.: deus verus (Ggstz. dei falsi), Lact.: sospitalis et medicus deus (v. Äskulap), Macr.: deus pater et deus filius (v. Christus), Lact.: deus maritus, deus pastor, deus commeator, fabricator deus, aedificator mundi deus, Apul. (s. Koziol Stil des Apul. S. 258): unus illis deus nummus est, Hadr. imp. bei Vopisc. Sat. 8, 6: deum unum colere, praedicare (predigen), Lact.: multos ac falsos deos colere (Ggstz. uni et vero deo supplicare), Lact.: suos aut novos alienigenas deos colere, Cic.: alqm ut deum colere, Cic.: reges suos inter deos colere, Curt.: naturam tamquam deum sequi, Cic.: naturam quasi deum ducem subsequi, Cic.: tum sapientiae vocem audire videar eique quasi dei paream, Cic.: ab Iove optimo maximo ceterisque dis deabusque immortalibus pacem ac veniam peto, Cic.: homines sumus, non dei, Petron.: dis carus ipsis, Hor.: di hominesque, alle Welt, Cic. u.a. – v. weibl. Gottheiten, ducente deo, v. der Venus, Verg.: nec dextrae erranti deus afuit, v. der Alekto, Verg.: audentes deus ipse iuvat, v. der Fortuna, Ov.; vgl. Burmann Anthol. Lat. 3, 240, 4. Wagner Verg. Aen. 2, 632. – Besondere Verbindungen: a) Ausrufungsformeln: di, Ter.: di od. di boni, Ter. u. Cic. (s. Spengel Ter. Andr. 338): (pro) di immortales, Komik. u. Cic., di (obsecro) vostram fidem, weiß Gott (ma foi), Komik. (s. Brix Plaut. trin. 591): pro deûm atque hominum fidem, Ter. u. Cic.: elliptisch pro deûm immortalium, Ter. – b) Formeln des (freundlichen oder feindlichen) Wunsches, der Begrüßung, Beteurung u. dgl., di bene vortant! Gott schenke sein Gedeihen! Plaut. u. Ter.: di melius duint (dent) ! Ter., od. di meliora ferant! Tibull., od. bl. di meliora! Cic., od. di melius! Ov., d.i. das wolle Gott nicht! behüte Gott! Gott bewahre! di meliora piis (sc. dent)! Gnade, o Götter, den Frommen! Verg.: di tibi faciant bene! Plaut.: dent tibi di multa bona! Komik.: di tibi omnia omnes semper optata offerant! Plaut.: di te servassint mihi, Plaut.: di te perduint, Komik.: di me perdant (perduint), infelicitent, si etc., Gott straf mich, wenn usw., Komik. (s. Brix Plaut. mil. 833): di te ament (als Begrüßungsformel), Gott grüße dich! Plaut.: ita me di ament od. amabunt od. servent! so wahr mir Gott gnädig sein möge, als mir Gott helfe! Komik.: cum dis volentibus, mit Gottes Hilfe, Plaut.: u. so dis volentibus, Sall.: si di volent, Plaut., od. si di volunt, Cic.: si dis placet, so Gott will, Plaut. u. Liv.; häufig ironisch u. verächtlich = will's Gott, Ter., Cic. u.a.: vos rogo per deos superos inferosque, Inscr. – II) übtr.: a) v. ausgezeichneten Menschen, te in dicendo semper putavi deum, Cic.: audiamus Platonem quasi quendam deum philosophorum, Cic. – b) v. gütig schützenden, der Behüter u. Bewahrer, Schutzgott, P. Lentulus consul, parens, deus, salus nostrae vitae, fortunae, memoriae, nominis, Cic. post red. ad Quir. 11: P. Lentulus, cuius pater deus ac parens fortunae ac nominis mei, Cic. Sest. 144. – c) v. sehr glücklichen, deus sum, si hoc ita est, Ter.: sum deus, Plaut. – d) auch Benennung der Machthaber im Staate, deos quoniam propius contingis, d.i. Augustus u. Mäcenas, Hor. sat. 2, 6, 52: dah. seit der Kaiserzeit gew. Epitheton der Kaiser auf Münzen u. Inschriften. – / deus einsilb., Plaut. Amph. prol. 53: deorum zweisilb., ibid. 45.
-
99 euangelizo
euangelizo, āvī, ātum, āre (ευαγγελίζω), das Evangelium verkündigen, -predigen, Eccl.: pauperes euangelizantur, den A. wird das Evangelium gepredigt, Vulg. Matth. 11, 5.
-
100 persono
per-sono, sonuī, sonitum, āre, I) intr.: A) durch und durch ertönen, laut erschallen, widerhallen, a) v. Lebl. u. zwar α) v. Örtl.: domus cantu personabat, Cic.: mons frequenter citharae cantu personat, Lact.: villae venustas aquis undique canoris atque avibus personans, Gell.: convivium summo risu personat, Apul.: aures personant huiusmodi vocibus, solche Töne schallen in die Ohren, Cic. – β) von Worten usw., id totis personabat castris, Liv. 41, 2, 7: crepitus ululatusque nocturni, qui personant totā urbe, Liv. 39, 15, 6. – γ) v. anderen Ggstdn., tormenta et verbera personabant, Lact. de mort. pers. 23, 2. – b) v. Pers., seine Stimme erschallen lassen, plebs urbis personabat certis modis plausuque composito, Tac. ann. 16, 4: ii dies ac noctes plausibus personare, ließen Beifallgeklatsch erschallen, Tac. ann. 14, 15. – B) sich auf einem Instrumente hören lassen, spielen, citharā Iopas personat, Verg. Aen. 1, 741. – II) tr.: A) durchschallen, durchtönen, mit Schall od. Getöse erfüllen, widerhallen lassen, haec latratu regna, Verg.: aequora conchā, Verg.: amoena litorum, Tac.: funestis vocibus saxa, Apul.: aurem, in das Ohr rufen, Hor. – B) laut erschallen lassen, -rufen, schreien, a) übh.: haec personat ardens, Sil.: m. folg. Acc. u. Infin., Cic. Planc. 86 u. Cael. 47. Liv. 3, 10, 10. – b) laut preisen, ore Christum, Prud. epil. 34: tua facta, Ruf. Fest. brev. 30: in hoc psalmo quendam exsultantem, Augustin. in psalm. 110, 1. – c) laut verkündigen, ausposaunen, predigen, quas (res) isti in angulis personant, Cic. de rep. 1, 2: cuius (Platonis) doctrinam Academiae gymnasia personabant, Hieron. epist. 53, 1: cum verba domini in labiis personaret, Hieron. epist. 53, 1. – C) auf einem musikal. Instrumente ertönen lassen, blasen, spielen, classicum, das Signal zum Kampfe geben, Apul. met. 5, 12: nunc citharā, nunc lyrā personatur hendecasyllaborum volumen, Plin. ep. 7, 4, 9. – / Perf. personavit, Apul. met. 5, 12. Itala Iudic. 7, 18: Infin. Perf. personasse, Prud. epil. 34.
См. также в других словарях:
Predigen — Prêdigen, verb. reg. act. eigentlich, die Wahrheiten der Religion öffentlich und mündlich vortragen. Alle Sonntage predigen. Die Buße, den Glauben predigen. Der Gemeine predigen, wofür doch vor der Gemeine predigen, üblicher ist. Figürlich, mit… … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
predigen — »das Wort Gottes ‹in der Kirche› verkünden«: Das aus der Kirchensprache stammende Verb, mhd. bredigen, predigen, ahd. bredigōn, predigōn, ist aus gleichbed. kirchenlat. praedicare (predicare) entlehnt, das lat. prae dicare »öffentlich ausrufen … Das Herkunftswörterbuch
predigen — V. (Mittelstufe) eine Predigt halten Beispiele: Der Pfarrer predigt vor ziemlich leeren Bänken. Er predigte gegen falsche Propheten. predigen V. (Oberstufe) ugs.: jmdm. etw. eindringlich ans Herz legen Synonyme: anhalten, anmahnen, beschwören,… … Extremes Deutsch
predigen — Vsw std. (8. Jh.), mhd. predi(g)en, ahd. predi(g)on, bredigon, mndd. predeken Entlehnung. Entlehnt aus l. praedicāre öffentlich verkünden , Intensivum zu l. dīcere sagen (diktieren) mit l. prae . Abstraktum: Predigt; Täterbezeichnung: Prediger.… … Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache
Predigen — 1. Andern ist gut predigen. – Mayer, I, 146; Simrock, 7996. 2. Andern predigen ist leichter als selber thun. It.: Chi predica agl altri, non si scordi di se stesso. (Pazzaglia, 302, 2.) – Felice chi mette in opra il ben che dice. (Pazzaglia, 30,… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
predigen — verkündigen; nachdrücklich kundtun * * * pre|di|gen [ pre:dɪgn̩]: a) <itr.; hat im Gottesdienst eine Predigt halten: der Pfarrer predigte über die Liebe. Syn.: das Wort Gottes verkünd[ig]en, von der Kanzel reden. b) <tr.; hat (ugs.)… … Universal-Lexikon
predigen — pre̲·di·gen; predigte, hat gepredigt; [Vt/i] 1 (etwas) predigen als Pfarrer in der Kirche die Predigt sprechen <gut, schlecht, schwach, eindringlich predigen>; [Vt] 2 (jemandem) etwas predigen gespr; jemandem immer wieder sagen, wie er sich … Langenscheidt Großwörterbuch Deutsch als Fremdsprache
predigen — 1. a) eine Predigt halten. b) (geh.): feierlich kundtun, verkünden, verkündigen. 2. a) anhalten, anmahnen, anraten, ans Herz legen, auffordern, aufrufen, beschwören, empfehlen, [er]mahnen, nahelegen, [zu]raten, zureden; (geh.): anempfehlen;… … Das Wörterbuch der Synonyme
predigen — predigenv 1.etwpredigen=etwerneutanraten,anempfehlen,zubeherzigengeben.VomGeistlichenhergenommen,dessenSittenlehrensichstetswiederholen.VermutlichschoninmhdZeitgeläufig;sehrverbreitetseitdem18.Jh. 2.intr=schimpfen.ÜbertragenvonderRügepredigtdesGei… … Wörterbuch der deutschen Umgangssprache
predigen — pre|di|gen … Die deutsche Rechtschreibung
predigen — predje … Hochdeutsch - Plautdietsch Wörterbuch