Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to+be+in+love+with

  • 101 Memor

    1.
    mĕmor, ŏris (anciently memoris, memore, acc. to Prisc. p. 772 P.; comp. memorior, id. p. 699 P.), adj. [Sanscr. root smar-, in smarti, memory; smara, love; Gr. martus, witness; merimna, care; cf.: memoria, mora, etc., not from memini], mindful of a thing, remembering; constr. with gen., with acc. and inf., with a rel,clause, and absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With gen.:

    ut memor esses sui,

    Ter. And. 1, 5, 46:

    se eorum facti memorem fore,

    Caes. B. C. 1, 13:

    generis,

    Sall. C. 60, 7:

    pristinarum virtutum,

    Nep. Hann. 12 fin.:

    quique sui memores alios fecere merendo,

    Verg. A. 6, 664:

    nostri,

    Hor. C. 3, 27, 14; 1, 33, 1:

    vale nostri memor,

    Juv. 3, 318.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    memor Lucullum periisse,

    Plin. 25, 3, 7, § 25:

    memor objectum ab eo sibi,

    Suet. Aug. 28.—
    (γ).
    With a rel. -clause:

    memor, quo ordine quisque discubuerat,

    Quint. 11, 2, 13:

    vive memor, quam sis aevi brevis,

    Hor. S. 2, 6, 97.—
    (δ).
    Absol.:

    memorem et gratum esse,

    Cic. Fam. 13, 25: et bene apud memores veteris stat gratia facti, grateful. Verg. A. 4, 539: cf. 6, 664 supra:

    ipsa memor praecepta canam,

    Hor. S. 2, 4, 11; id. A. P. 368:

    pectus,

    Juv. 11, 28.—Prov.:

    mendacem memorem esse oportet,

    a liar should have a good memory, Quint. 4, 2, 91.—
    B.
    Trop., of inanim. things et cadum Marsi memorem duelli, which remembers the Marsian war, i. e. was made during that war, Hor. C. 3, 14, 18:

    medium erat in Anco ingenium, et Numae et Romuli memor,

    Liv. 1, 32:

    lingua,

    Ov. Am. 3, 14, 48:

    pectus,

    id. H. 13, 66:

    auris,

    id. ib. 20, 98:

    cura,

    id. P 4, 2, 7:

    manus,

    id. ib. 1, 4, 56:

    saevae Junonis ira,

    vindictive, avenging, Verg. A. 1, 4:

    supplicium exempli parum memoris legum humanarum,

    unmindful of, not observing, Liv. 1, 28.—
    II.
    Esp.
    A.
    That easily remembers, possessed of a good memory:

    homo ingeniosus ac memor,

    Cic. de Or. 3, 50, 194.—
    B.
    Poet., transf., that reminds one of a thing:

    nostri memorem sepulcro Scalpe querelam,

    Hor. C. 3, 11, 51:

    impressit memorem dente labris notam,

    id. ib. 1, 13, 12:

    indicii memor poena,

    Ov. M. 4, 190:

    tabellae,

    id. ib. 8, 744:

    versus,

    id. P. 2, 7, 33.—Hence, adv., in two forms.
    A.
    mĕmŏre, by heart, readily (ante-class.): cum ista memore meministi, Pompon. ap. Non. 514, 23 (Com. Rel. v. 109 Rib.).—
    B. 1.
    From memory, by personal recollection:

    oratio est habita memoriter,

    Cic. Ac. 2, 19, 63:

    omnes ordines memoriter salutavit,

    Suet. Ner. 10:

    Q. Mucius multa narrare de Laelio memoriter et jucunde solebat,

    Cic. Lael. 1, 1.—
    2.
    Esp.
    (α).
    With a good memory, by ready recollection:

    ista exposuisti, ut tam multa, memoriter, ut tam obscura, dilucide,

    Cic. Fin. 4, 1, 1:

    ut memoriter me Sauream vocabat,

    Plaut. As. 3, 2, 38:

    hic quidem quae illic sunt res gestae memorat memoriter,

    id. Am. 1, 1, 261:

    hem istuc si potes memoriter meminisse,

    id. Capt. 2, 1, 53; cf. Afran. ap. Charis. 1, p. 89 P. (Com. Fragm. v. 365 Rib.).—
    (β).
    Fully, accurately, correctly, Ter. Eun. 5, 3, 6; id. Phorm. 2, 3, 47:

    memoriter respondeto ad ea quae rogāro,

    Cic. Vatin. 4, 10:

    nostra Aratea memoriter a te pronuntiata sunt,

    id. Div. 2, 5, 14; Auct. ad Her. 3, 17, 30:

    tu, qui tam memoriter tenes omnes,

    Plin. Ep. 6, 33, 11 (cf. Madv. ad Cic. Fin. 1, 10, 34).
    2.
    Mĕmor, ŏris, m., a Roman surname, lnscr. Mur. 1128, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > Memor

  • 102 memor

    1.
    mĕmor, ŏris (anciently memoris, memore, acc. to Prisc. p. 772 P.; comp. memorior, id. p. 699 P.), adj. [Sanscr. root smar-, in smarti, memory; smara, love; Gr. martus, witness; merimna, care; cf.: memoria, mora, etc., not from memini], mindful of a thing, remembering; constr. with gen., with acc. and inf., with a rel,clause, and absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With gen.:

    ut memor esses sui,

    Ter. And. 1, 5, 46:

    se eorum facti memorem fore,

    Caes. B. C. 1, 13:

    generis,

    Sall. C. 60, 7:

    pristinarum virtutum,

    Nep. Hann. 12 fin.:

    quique sui memores alios fecere merendo,

    Verg. A. 6, 664:

    nostri,

    Hor. C. 3, 27, 14; 1, 33, 1:

    vale nostri memor,

    Juv. 3, 318.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    memor Lucullum periisse,

    Plin. 25, 3, 7, § 25:

    memor objectum ab eo sibi,

    Suet. Aug. 28.—
    (γ).
    With a rel. -clause:

    memor, quo ordine quisque discubuerat,

    Quint. 11, 2, 13:

    vive memor, quam sis aevi brevis,

    Hor. S. 2, 6, 97.—
    (δ).
    Absol.:

    memorem et gratum esse,

    Cic. Fam. 13, 25: et bene apud memores veteris stat gratia facti, grateful. Verg. A. 4, 539: cf. 6, 664 supra:

    ipsa memor praecepta canam,

    Hor. S. 2, 4, 11; id. A. P. 368:

    pectus,

    Juv. 11, 28.—Prov.:

    mendacem memorem esse oportet,

    a liar should have a good memory, Quint. 4, 2, 91.—
    B.
    Trop., of inanim. things et cadum Marsi memorem duelli, which remembers the Marsian war, i. e. was made during that war, Hor. C. 3, 14, 18:

    medium erat in Anco ingenium, et Numae et Romuli memor,

    Liv. 1, 32:

    lingua,

    Ov. Am. 3, 14, 48:

    pectus,

    id. H. 13, 66:

    auris,

    id. ib. 20, 98:

    cura,

    id. P 4, 2, 7:

    manus,

    id. ib. 1, 4, 56:

    saevae Junonis ira,

    vindictive, avenging, Verg. A. 1, 4:

    supplicium exempli parum memoris legum humanarum,

    unmindful of, not observing, Liv. 1, 28.—
    II.
    Esp.
    A.
    That easily remembers, possessed of a good memory:

    homo ingeniosus ac memor,

    Cic. de Or. 3, 50, 194.—
    B.
    Poet., transf., that reminds one of a thing:

    nostri memorem sepulcro Scalpe querelam,

    Hor. C. 3, 11, 51:

    impressit memorem dente labris notam,

    id. ib. 1, 13, 12:

    indicii memor poena,

    Ov. M. 4, 190:

    tabellae,

    id. ib. 8, 744:

    versus,

    id. P. 2, 7, 33.—Hence, adv., in two forms.
    A.
    mĕmŏre, by heart, readily (ante-class.): cum ista memore meministi, Pompon. ap. Non. 514, 23 (Com. Rel. v. 109 Rib.).—
    B. 1.
    From memory, by personal recollection:

    oratio est habita memoriter,

    Cic. Ac. 2, 19, 63:

    omnes ordines memoriter salutavit,

    Suet. Ner. 10:

    Q. Mucius multa narrare de Laelio memoriter et jucunde solebat,

    Cic. Lael. 1, 1.—
    2.
    Esp.
    (α).
    With a good memory, by ready recollection:

    ista exposuisti, ut tam multa, memoriter, ut tam obscura, dilucide,

    Cic. Fin. 4, 1, 1:

    ut memoriter me Sauream vocabat,

    Plaut. As. 3, 2, 38:

    hic quidem quae illic sunt res gestae memorat memoriter,

    id. Am. 1, 1, 261:

    hem istuc si potes memoriter meminisse,

    id. Capt. 2, 1, 53; cf. Afran. ap. Charis. 1, p. 89 P. (Com. Fragm. v. 365 Rib.).—
    (β).
    Fully, accurately, correctly, Ter. Eun. 5, 3, 6; id. Phorm. 2, 3, 47:

    memoriter respondeto ad ea quae rogāro,

    Cic. Vatin. 4, 10:

    nostra Aratea memoriter a te pronuntiata sunt,

    id. Div. 2, 5, 14; Auct. ad Her. 3, 17, 30:

    tu, qui tam memoriter tenes omnes,

    Plin. Ep. 6, 33, 11 (cf. Madv. ad Cic. Fin. 1, 10, 34).
    2.
    Mĕmor, ŏris, m., a Roman surname, lnscr. Mur. 1128, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > memor

  • 103 memoriter

    1.
    mĕmor, ŏris (anciently memoris, memore, acc. to Prisc. p. 772 P.; comp. memorior, id. p. 699 P.), adj. [Sanscr. root smar-, in smarti, memory; smara, love; Gr. martus, witness; merimna, care; cf.: memoria, mora, etc., not from memini], mindful of a thing, remembering; constr. with gen., with acc. and inf., with a rel,clause, and absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With gen.:

    ut memor esses sui,

    Ter. And. 1, 5, 46:

    se eorum facti memorem fore,

    Caes. B. C. 1, 13:

    generis,

    Sall. C. 60, 7:

    pristinarum virtutum,

    Nep. Hann. 12 fin.:

    quique sui memores alios fecere merendo,

    Verg. A. 6, 664:

    nostri,

    Hor. C. 3, 27, 14; 1, 33, 1:

    vale nostri memor,

    Juv. 3, 318.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    memor Lucullum periisse,

    Plin. 25, 3, 7, § 25:

    memor objectum ab eo sibi,

    Suet. Aug. 28.—
    (γ).
    With a rel. -clause:

    memor, quo ordine quisque discubuerat,

    Quint. 11, 2, 13:

    vive memor, quam sis aevi brevis,

    Hor. S. 2, 6, 97.—
    (δ).
    Absol.:

    memorem et gratum esse,

    Cic. Fam. 13, 25: et bene apud memores veteris stat gratia facti, grateful. Verg. A. 4, 539: cf. 6, 664 supra:

    ipsa memor praecepta canam,

    Hor. S. 2, 4, 11; id. A. P. 368:

    pectus,

    Juv. 11, 28.—Prov.:

    mendacem memorem esse oportet,

    a liar should have a good memory, Quint. 4, 2, 91.—
    B.
    Trop., of inanim. things et cadum Marsi memorem duelli, which remembers the Marsian war, i. e. was made during that war, Hor. C. 3, 14, 18:

    medium erat in Anco ingenium, et Numae et Romuli memor,

    Liv. 1, 32:

    lingua,

    Ov. Am. 3, 14, 48:

    pectus,

    id. H. 13, 66:

    auris,

    id. ib. 20, 98:

    cura,

    id. P 4, 2, 7:

    manus,

    id. ib. 1, 4, 56:

    saevae Junonis ira,

    vindictive, avenging, Verg. A. 1, 4:

    supplicium exempli parum memoris legum humanarum,

    unmindful of, not observing, Liv. 1, 28.—
    II.
    Esp.
    A.
    That easily remembers, possessed of a good memory:

    homo ingeniosus ac memor,

    Cic. de Or. 3, 50, 194.—
    B.
    Poet., transf., that reminds one of a thing:

    nostri memorem sepulcro Scalpe querelam,

    Hor. C. 3, 11, 51:

    impressit memorem dente labris notam,

    id. ib. 1, 13, 12:

    indicii memor poena,

    Ov. M. 4, 190:

    tabellae,

    id. ib. 8, 744:

    versus,

    id. P. 2, 7, 33.—Hence, adv., in two forms.
    A.
    mĕmŏre, by heart, readily (ante-class.): cum ista memore meministi, Pompon. ap. Non. 514, 23 (Com. Rel. v. 109 Rib.).—
    B. 1.
    From memory, by personal recollection:

    oratio est habita memoriter,

    Cic. Ac. 2, 19, 63:

    omnes ordines memoriter salutavit,

    Suet. Ner. 10:

    Q. Mucius multa narrare de Laelio memoriter et jucunde solebat,

    Cic. Lael. 1, 1.—
    2.
    Esp.
    (α).
    With a good memory, by ready recollection:

    ista exposuisti, ut tam multa, memoriter, ut tam obscura, dilucide,

    Cic. Fin. 4, 1, 1:

    ut memoriter me Sauream vocabat,

    Plaut. As. 3, 2, 38:

    hic quidem quae illic sunt res gestae memorat memoriter,

    id. Am. 1, 1, 261:

    hem istuc si potes memoriter meminisse,

    id. Capt. 2, 1, 53; cf. Afran. ap. Charis. 1, p. 89 P. (Com. Fragm. v. 365 Rib.).—
    (β).
    Fully, accurately, correctly, Ter. Eun. 5, 3, 6; id. Phorm. 2, 3, 47:

    memoriter respondeto ad ea quae rogāro,

    Cic. Vatin. 4, 10:

    nostra Aratea memoriter a te pronuntiata sunt,

    id. Div. 2, 5, 14; Auct. ad Her. 3, 17, 30:

    tu, qui tam memoriter tenes omnes,

    Plin. Ep. 6, 33, 11 (cf. Madv. ad Cic. Fin. 1, 10, 34).
    2.
    Mĕmor, ŏris, m., a Roman surname, lnscr. Mur. 1128, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > memoriter

  • 104 oculus

    ŏcŭlus (sync. oclus, Prud. steph. 10, 592 dub.), i, m. [kindr. with Sanscr. akshi and aksha, from the root ītsh, videre; Gr. ossomai, osse; Goth. augō; Germ. Auge; Engl. eye], an eye.
    I.
    Lit.:

    quae (natura) primum oculos membranis tenuissimis vestivit et saepsit... sed lubricos oculos fecit et mobiles,

    Cic. N. D. 2, 57, 142; cf. Cels. 7, 7, 13; Plin. 11, 37, 52, § 139 sq.; Cic. de Or. 3, 59, 221:

    venusti,

    id. Tusc. 5, 16, 46:

    eminentes,

    prominent, id. Vatin. 2, 4:

    oculi tanquam speculatores,

    id. N. D. 2, 57, 140:

    acuti,

    id. Planc. 27, 69:

    maligni,

    Verg. A. 5, 654:

    minaces,

    Luc. 2, 26: oculos conicere in aliquem, to cast or fix one's eyes upon, Cic. Clu. 19, 54:

    oculos conjecit in hostem,

    Verg. A. 12, 483: adicere alicui rei, to cast one's eyes upon, glance at:

    ad eorum ne quem oculos adiciat suos,

    Plaut. As. 4, 1, 24; to covet, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 37:

    adicere ad rem aliquam,

    id. Agr. 2, 10, 25:

    de aliquo nusquam deicere,

    to never turn one's eyes away from, to regard with fixed attention, id. Verr. 2, 4, 15, § 33:

    deicere ab aliquā re,

    to turn away, id. Phil. 1, 1, 1:

    in terram figere,

    to fix one's eyes upon the ground, Tac. H. 4, 72:

    deicere in terram,

    to cast down to, Quint. 1, 11, 9:

    demittere,

    Ov. M. 15, 612:

    erigere,

    id. ib. 4, 146: attollere. Verg. A. 4, 688; Ov. M. 2, 448:

    circumferre,

    id. ib. 6, 169:

    premere,

    Verg. A. 9, 487: deponere, to fix, Hor C. 1, 36, 18:

    distorquere,

    id. S. 1, 9, 65:

    spargere,

    to direct hither and thither, Pers. 5, 33:

    oculis cernere,

    to see with one's own eyes, Nep. Timol. 2, 2:

    oculos auferre spectanti,

    to blind the eyes of an observer, to cheat him before his eyes, Liv. 6, 15 fin.: ponere sibi aliquid ante oculos. i. e. to imagine to one's self any thing, Cic. Agr. 2, 20, 53:

    proponere oculis suis aliquid,

    id. Sest. 7, 17:

    esse ante oculos,

    to be before one's eyes, id. Lael. 11, 38: res posita in oculis, and ante oculos, that lies before one's eyes, is apparent, evident:

    de rebus ante oculos positis,

    id. Ac. 1, 2, 5:

    omnia sunt enim posita ante oculos,

    id. de Or. 1, 43, 192:

    inque meis oculis candida Delos erat,

    before my eyes, Ov. H. 21, 82: vivere in oculis, habitare in oculis, to live in the sight of, in the presence of, in intercourse with:

    in maximā celebritate atque in oculis civium quondam viximus,

    Cic. Off. 3, 1, 3:

    habitavi in oculis,

    id. Planc. 27, 66; cf.:

    in foro palam Syracusis in ore atque in oculis provinciae,

    id. Verr. 2, 2, 33, § 81; Liv. 22, 12; 35, 10; Tac. H. 4, 77:

    habere in oculis,

    to keep in sight, to watch, observe, Plaut. Ps. 3, 2, 66:

    in oculis omnium submergi,

    Curt. 9, 4, 11:

    se ante oculos suos trucidari sinerent,

    Liv. 2, 6, 2; 4, 14, 5; Auct. Her. 4, 36, 48: ab oculis alicujus abire (ire), to leave one's presence:

    Abin' hinc ab oculis?

    Plaut. Trin. 4, 2, 147; id. Truc. 2, 5, 24; Sen. Ep. 36, 10; cf.:

    ab oculis recedere,

    Plin. Ep. 2, 1, 11:

    ab oculis concedere,

    Cic. Cat. 1, 7, 17:

    (angues) conspecti repente ex oculis abierunt,

    out of sight, Liv. 25, 16, 2:

    prodigii species ex oculis elapsa,

    id. 26, 19, 7:

    (avem) ablatam ex oculis,

    Tac. H. 2, 50:

    facesserent propere ex urbe ab ore atque oculis populi Romani,

    Liv. 6, 17, 8:

    sub oculis alicujus,

    before a person's eyes, in his presence, Caes. B. C. 1, 71; Vell. 2, 79, 4:

    sub oculis domini esse,

    Col. 9, 5, 2:

    quos honores sub oculis tuis gessit,

    Plin. Ep. 10, 11, 2:

    sub avi oculis necari,

    Just. 1, 4, 5; Flor. 4, 7, 8:

    hostes sub oculis erant,

    Liv. 22, 14, 3; 26, 38, 9:

    sub oculis Caesaris,

    Tac. A. 2, 35: hunc oculis suis nostrarum numquam quisquam vidit, with his own eyes, i. e. actually, in person, Ter. Eun. 4, 4, 10:

    numquam ante hunc diem meis oculis eam videram,

    id. Hec. 5, 4, 23: ad oculum, for display, to be seen:

    non ad oculum servientes,

    Vulg. Eph. 1, 18; id. Col. 3, 22.—As a term of endearment, the apple of my eye, my darling:

    ubi isti sunt quibus vos oculi estis, quibus vitae estis, quibus deliciae?

    Plaut. Ps. 1, 2, 46:

    bene vale, ocule mi!

    id. Curc. 1, 3, 47 —Hence, in a double sense:

    par oculorum in amicitiā M. Antonii triumviri,

    Suet. Rhet. 5.—The ancients swore by their eyes:

    si voltis per oculos jurare, nihilo magis facietis,

    Plaut. Men. 5, 9, 1.—
    B.
    Transf.
    1.
    The power of seeing, sight, vision: ut eum quoque oculum, quo bene videret, amitteret, lost, i. e. became blind, Cic. Div. 1, 24, 48:

    oculos perdere,

    id. Har. Resp. 18, 37:

    restituere alicui,

    Suet. Vesp. 7; cf.:

    oculis usurpare rem,

    i. e. see, Lucr. 1, 301.—
    2.
    A luminary, said of the sun and stars ( poet. and in post-Aug. prose): mundi oculus. i. e. the sun, Ov. M. 4, 228:

    stellarum oculi,

    Plin. 2, 5, 4, § 10.—
    3.
    A spot resembling an eye, as on a panther's hide, a peacock's tail, etc., Plin. 8, 17, 23, § 62:

    pavonum caudae,

    id. 13, 15, 30, § 96. —So arch. t. t.:

    oculus volutae,

    Vitr. 3, 5. —
    4.
    Of plants.
    a.
    An eye, bud, bourgeon: oculos imponere, i. e. to bud, inoculate, Verg. G. 2, 73:

    gemmans,

    Col. 4, 24, 16.—
    b.
    A bulb or knob on many roots, on the reed, etc.:

    harundinis,

    Cato, R. R. 6, 3; Varr. R. R. 1, 24, 3:

    seritur harundo bulbo radicis, quem alii oculum vocant,

    Plin. 17, 20, 33, § 144.—
    c.
    A plant, called also aizoum majus, Plin. 25, 13, 102, § 160. —
    II.
    Trop.
    A.
    A principal ornament: hi duo illos oculos orae maritimae effoderunt ( Corinth and Carthage), Cic. N. D. 3, 38, 91:

    ex duobus Graeciae oculis,

    i. e. Athens and Sparta, Just. 5, 8, 4.—
    B.
    The eye of the soul, the mind's eye:

    eloquentiam quam nullis nisi mentis oculis videre possumus,

    Cic. Or. 29, 101:

    acrioribus mentis oculis intueri,

    Col. 3, 8, 1:

    oculos pascere re aliquā,

    to feast one's eyes on any thing, Cic. Verr. 2, 5, 26, § 65; cf.:

    concupiscentia oculorum,

    Vulg. 1 Joh. 2, 16: fructum oculis (dat.) capere ex aliquā re, Nep. Eum. 11, 2: oculi dolent, the eyes ache, i. e. one is afflicted by something seen, Ter. Ph. 5, 8, 64; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 1; cf.:

    pietas, pater, oculis dolorem prohibet,

    i. e. forbids me to take offence, Plaut. As. 5, 1, 4: in oculis, in the eye, i. e. in view, hoped or expected:

    frumenti spes, quae in oculis fuerat, utrosque frustrata pariter,

    Liv. 26, 39, 23:

    acies et arma in oculis erant,

    Curt. 3, 6, 3:

    Philotae supplicium in oculis erat,

    id. 8, 6, 21:

    esse in oculis,

    to be beloved, esteemed, Cic. Att. 6, 2, 5:

    esse in oculis multitudinis,

    id. Tusc. 2, 26, 63: ferre, gestare in oculis, to love, esteem, value:

    oderat tum, cum, etc....jam fert in oculis,

    id. Phil. 6, 4, 11:

    rex te ergo in oculis,

    Ter. Eun. 3, 1, 11: aequis oculis videre, i. e. contentedly, with satisfaction (like aequo animo), Curt. 8, 2, 9: ante oculos, in mind, in view:

    mors ante oculos debet esse,

    Sen. Ep. 12, 6; Plin. Ep. 3, 16, 6; also plain, obvious:

    simul est illud ante oculos,

    Cic. de Or. 2, 85, 349:

    sit ante oculos Nero,

    i. e. set him before you, consider him, Tac. H. 1, 16: ante oculos habere, to keep in mind (post-class.):

    habe ante oculos hanc esse terram,

    Plin. Ep. 8, 24, 4:

    mortalitatem,

    id. ib. 2, 10, 4; Just. 5, 6, 1; for which (late Lat.) prae oculis: prae oculis habere terrorem futuri judicii, Greg. M. Ep. 2, 48;

    3, 27 al.: nec jam fas ullum prae oculis habent,

    Amm. 30, 4, 18: ob oculos versari, to be before the mind, etc.:

    mors (ei) ob oculos versatur,

    Cic. Rab. Post. 14, 39; Liv. 28, 19, 14; cf.:

    usu versatur ante oculos vobis Glaucia,

    Cic. Rosc. Am. 35, 98; id. Fin. 2, 22, 75; 5, 1, 3; id. Dom. 55, 141; Liv. 34, 36, 6: ponere aliquid ante oculos, to call up in mind, imagine, etc.:

    eā (translatione) utimur rei ante oculos ponendae causā,

    Auct. Her. 4, 34, 45:

    ora eorum ponite vobis ante oculos,

    Cic. Phil. 13, 2, 4:

    calamitatem Cottae sibi ante oculos ponunt,

    Caes. B. G. 6, 37:

    exsilium Cn. Marci sibi proponunt ante oculos,

    Liv. 2, 54, 6:

    conjurationem ante oculos ponere,

    id. 24, 24, 8:

    studia eorum vobis ante oculos proponere,

    Auct. Her. 4, 36, 48;

    rarely: constituere sibi aliquid ante oculos,

    Cic. Cael. 32, 79; Aug. Serm. 233, 3: ante oculos ponere (proponere), with ellips. of dat. of person, Cic. Marc. 2, 5; id. Deiot. 7, 20; id. Phil. 2, 45, 115; 11, 3, 7; id. N. D. 1, 41, 114:

    nec a re publicā deiciebam oculos,

    id. Phil. 1, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > oculus

  • 105 vacuum

    văcŭus, a, um, adj. [vaco], empty, void, free, clear, devoid of, without something (freq. and class.; cf. inanis.)
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., in material sense.
    (α).
    Absol.:

    spatium vacuum,

    Lucr. 1, 523; cf. id. 1, 394; 1, 509:

    vacua castra,

    Caes. B. G. 7, 45:

    perque domos Ditis vacuas et inania regna,

    Verg. A. 6, 269:

    atria,

    id. ib. 7, 379;

    2, 528: porticus,

    id. ib. 2, 761:

    videntur Aëra per vacuum ferri,

    id. G. 3, 109:

    Acerrae,

    unpeopled, id. ib. 2, 225:

    Cumae,

    Juv. 3, 2:

    Ulubrae,

    id. 10, 102:

    agri,

    Verg. G. 2, 54:

    aurae,

    id. A. 12, 592:

    caelum,

    id. ib. 5, 515:

    oppida, Auct. B. Afr. 9: aliquam partem aedium vacuam facere,

    Liv. 39, 14, 2:

    aër,

    Hor. C. 1, 3, 34:

    theatrum,

    id. Ep. 2, 2, 130:

    aula,

    id. C. 4, 14, 36:

    tabellae,

    Quint. 10, 3, 32:

    numerus peditum in vicem prolapsorum equitum vacuos capientium ad pugnam equos,

    Liv. 44, 26, 3:

    lectus,

    Prop. 2, 2, 1: Ov. M. 11, 471:

    per vacuum locum inruperunt,

    Liv. 25, 3, 18:

    manus,

    Quint. 11, 2, 42:

    ossa vacuis exsucta medullis,

    Juv. 8, 90: si vacuo ventre mulier fuit, not pregnant (opp. plenus), Dig. 29, 2, 84:

    vultus,

    without eyes, Sen. Oedip. 1012.—
    (β).
    With abl.:

    nihil igni vacuum videri potest,

    Cic. Univ. 4:

    gladium vaginā vacuum in urbe non vidimus,

    id. Marcell. 6, 17:

    moenia defensoribus,

    Liv. 42, 63, 6:

    viae occursu hominum,

    id. 5, 41, 5:

    cultoribus agri,

    Ov. M. 7, 653:

    ense ebur,

    id. ib. 4, 148:

    arvum arboribus,

    Col. 3, 11, 3:

    loca fetu in vite,

    id. 3, 10, 5:

    pectus velamine,

    Stat. Th. 1, 593.—
    (γ).
    With ab and abl.:

    Messana ab his rebus...vacua ac nuda est,

    Cic. Verr. 2, 4, 2, § 3:

    oppidum vacuum ab defensoribus,

    without, Caes. B. G. 2, 12:

    pars Galliae ab exercitu,

    Hirt. B. G. 8, 46:

    vacuum ab hostibus mare,

    Liv. 37, 13, 6.—
    (δ).
    With gen. (rare; mostly poet.):

    ager aridus et frugum vacuus,

    Sall. J. 90, 1:

    Romana urbs annonae,

    Mamert. Grat. Act. ad Julian. 14.—
    b.
    Subst.: vă-cŭum, i, n., an empty space, an open or vacant place, a void, vacuity:

    vacuum minus intus habere,

    Lucr. 1, 367:

    in vacuum poterunt se extendere rami,

    Verg. G. 2, 287:

    ne per vacuum incurreret hostis,

    Hor. S. 2, 1, 37:

    libera per vacuum posui vestigia princeps,

    Hor. Ep. 1, 19, 21.—
    B.
    Transf., free from, clear, devoid of, without.
    (α).
    With abl.:

    animus per somnum sensibus et curis vacuus,

    Cic. Div. 2, 11, 27:

    molestiis,

    id. Fam. 4, 4, 2:

    cupiditate et timore,

    id. Fin. 2, 10, 30:

    consilium periculo,

    id. Att. 10, 16, 2:

    cum vacui curis etiam quid in caelo fiat scire avemus,

    id. Fin. 2, 14, 46:

    vacui negotiis vivere possimus,

    id. ib. 4, 5, 12:

    his rebus mens vacua,

    id. Tusc. 3, 4, 9:

    vacuus duellis Janus,

    Hor. C. 4, 15, 8:

    crimine nox vacua est,

    Ov. F. 4, 581:

    ille metu vacuus,

    id. M. 3, 582:

    nullum tempus sterile et vacuum beneficio,

    Plin. Pan. 56, 2:

    aemulatione,

    Tac. A. 12, 2:

    curā domesticā vacuus,

    id. H. 1, 88:

    tali culpā,

    id. A. 6, 16:

    tributo,

    id. ib. 12, 61:

    vacuam laboribus egi vitam,

    Ov. Tr. 5, 3, 9.—
    (β).
    With ab and abl.:

    Mamertini soli vacui, expertes, soluti ac liberi fuerunt ab omni sumptu, molestiā, munere,

    Cic. Verr. 2, 4, 10, § 23:

    a securibus et tributis,

    Tac. A. 12, 34; 12, 61:

    hora nulla vacua a furto, a scelere, crudelitate, flagitio reperietur,

    Cic. Verr. 2, 1, 12, § 34:

    nullus dies ab exercitationibus oratoriis,

    id. Brut. 90, 309:

    animus a talibus factis vacuus et integer,

    id. Inv. 2, 7, 24:

    cum ab omni molestiā vacuus esses,

    id. Fam. 11, 16, 1:

    domus a suspitione religionis vacua atque pura,

    id. Har. Resp. 6, 11:

    ab odio, amicitiā, irā atque misericordiā,

    Sall. C. 51, 1:

    a culpa,

    id. ib. 14, 4: censores vacui ab operum locandorun;

    curā,

    Liv. 24, 18, 1.—
    (γ).
    With gen.:

    vacuas caedis habete manus,

    Ov. A. A. 1, 642:

    operum vacuus,

    Hor. S. 2, 2, 119:

    vacuas habuissem criminis umbras,

    Ov. M. 6, 541:

    composuit ad Caesarem litteras, quasi confecto bello verbis magnificas, rerum vacuas,

    Tac. A. 15, 8.—
    (δ).
    With dat. of that for which room or a vacancy exists or is made:

    Aruns Tarquinius et Tullia minor, prope continuatis funeribus cum domos vacuas novo matrimonio fecissent, junguntur,

    Liv. 1, 46, 9:

    necato filio vacuam domum scelestis nuptiis fecisse,

    Sall. C. 15, 2:

    quanto molimine circumspectemus vacuam Romanis vatibus aedem (Apollinis),

    Hor. Ep. 2, 2, 94.— Subst.: văcŭum, i, n., leisure:

    aliquid invenire vacui,

    Quint. 10, 6, 1.—
    II.
    In partic. (cf. vaco, II.).
    A.
    Free from labor or occupation, without business, at leisure, clear, disengaged, unoccupied, idle:

    quoniam vacui sumus, dicam,

    Cic. Leg. 1, 4, 13:

    si es animo vacuo, expone nobis quod quaerimus... hunc elegimus diem, cum te sciremus esse vacuum,

    id. Brut. 5, 20:

    animus vacuus ac solutus,

    id. Verr. 1, 9, 26:

    aures vacuae atque eruditae,

    Quint. 10, 1, 32:

    aures,

    Hor. Ep. 1, 16, 26; Ov. M. 4, 41; 12, 56:

    pedibus vacuis terere Porticum,

    id. A. A. 1, 491:

    si quid vacui sub umbrā Lusimus,

    Hor. C. 1, 32, 1:

    cetera, quae vacuas tenuissent carmine mentes,

    Verg. G. 3, 3:

    ne vacuum esse me nunc ad narrandum credas,

    Ter. And. 4, 2, 23:

    ut animum vacuum ad res difficiles scribendas afferam,

    Cic. Att. 12, 38, 3:

    cum per tot menses vacuā civitate nemo controversiam fecerit,

    Liv. 3, 40, 10.— Sup.:

    nec rursus jubeo, dum sit vacuissima quaeras,

    Ov. P. 3, 1, 141.— Poet., transf., of places in which to lounge or enjoy leisure, quiet, peaceful, undisturbed, etc.:

    Tibur,

    Hor. Ep. 1, 7, 45:

    Athenae,

    id. ib. 2, 2, 81:

    tonsoris in umbrā,

    id. ib. 1, 7, 50 (cf.:

    otiosa Neapolis,

    id. Epod. 5, 43).—Rarely of persons, free from care, calm, composed:

    Rutilius animo vacuus,

    i. e. careless, without apprehension, Sall. J. 52, 6:

    haud animi vacuus,

    quiet, Stat. Th. 5, 644:

    cantamus vacui, sive quid urimur,

    Hor. C. 1, 6, 19; so of one free from love, id. ib. 1, 5, 10.—Of female animals, not bearing young:

    equa,

    Col. 6, 37, 10.— Impers.: vacuum est, with inf., there is leisure, time, Sall. H. 1, 10; Tac. H. 2, 28.—
    B.
    Of time, free, vacant, disengaged, leisure:

    etiam si spatium ad dicendum nostro commodo vacuosque dies habuissemus,

    Cic. Verr. 1, 17, 56:

    cum vacui temporis nihil haberem,

    id. Att. 2, 23, 1:

    vacuam noctem operi dedere,

    Liv. 3, 28, 7:

    tempora,

    Col. 12, 4, 1; cf. Luc. 3, 26.—
    C.
    Of women, free, unmarried, single:

    ubi mulier vacua fuit,

    Tac. A. 13, 44: vacuis indicere nuptias, Pseudo - Quint. Decl. 376:

    Hersilia,

    i. e. widowed, Ov. M. 14, 831.—
    D.
    Of possessions, free, vacant, without an occupant or master:

    vacuam possessionem regni sperans,

    Caes. B. C. 3, 112:

    prudentiae doctrinaeque possessio... quasi caduca atque vacua,

    Cic. de Or. 3, 31, 122:

    centuria, id. Tull. § 17: sese praedia vacua filio traditurum,

    id. Rosc. Am. 9, 26:

    vacuam rempublicam tradere Hannibali,

    Liv. 23, 2, 7:

    ut impetus fiat in vacuam rempublicam,

    Sall. C. 52, 23:

    sacerdotia ut vacua contulit in alios,

    Tac. A. 6, 40; cf.:

    Syriam provinciam vacuam tum morte Atilii Rufi,

    id. Agr. 40:

    vacua Armenia,

    without a ruler, id. A. 12, 50:

    bona,

    Dig. 38, 9, 1, § 12:

    possessio,

    ib. 41, 3, 4, § 22; Gai Inst. 4, 131.— Subst.: văcŭum, i, n.:

    si quis casus puerum egerit Orco, In vacuum venias,

    into the vacant property, Hor. S. 2, 5, 50:

    ut in vacuum lege praeditoriā venalis pependerit,

    Suet. Claud. 9; cf. Quint. 12, 9, 8.—
    E.
    Without value, worthless, useless, empty, vain, unprofitable, = vanus (rare;

    not anteAug.): si respublica et senatus et populus vacua nomina sunt,

    Tac. H. 1, 30:

    rem,

    Petr. 102:

    vacua et inanis productio verbi,

    Gell. 11, 15, 6:

    tollens vacuum plus nimio Gloria verticem,

    her empty head, Hor. C. 1, 18, 15:

    pecunia,

    unused, unproductive, Dig. 19, 5, 24; cf. ib. 16, 3, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > vacuum

  • 106 vacuus

    văcŭus, a, um, adj. [vaco], empty, void, free, clear, devoid of, without something (freq. and class.; cf. inanis.)
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., in material sense.
    (α).
    Absol.:

    spatium vacuum,

    Lucr. 1, 523; cf. id. 1, 394; 1, 509:

    vacua castra,

    Caes. B. G. 7, 45:

    perque domos Ditis vacuas et inania regna,

    Verg. A. 6, 269:

    atria,

    id. ib. 7, 379;

    2, 528: porticus,

    id. ib. 2, 761:

    videntur Aëra per vacuum ferri,

    id. G. 3, 109:

    Acerrae,

    unpeopled, id. ib. 2, 225:

    Cumae,

    Juv. 3, 2:

    Ulubrae,

    id. 10, 102:

    agri,

    Verg. G. 2, 54:

    aurae,

    id. A. 12, 592:

    caelum,

    id. ib. 5, 515:

    oppida, Auct. B. Afr. 9: aliquam partem aedium vacuam facere,

    Liv. 39, 14, 2:

    aër,

    Hor. C. 1, 3, 34:

    theatrum,

    id. Ep. 2, 2, 130:

    aula,

    id. C. 4, 14, 36:

    tabellae,

    Quint. 10, 3, 32:

    numerus peditum in vicem prolapsorum equitum vacuos capientium ad pugnam equos,

    Liv. 44, 26, 3:

    lectus,

    Prop. 2, 2, 1: Ov. M. 11, 471:

    per vacuum locum inruperunt,

    Liv. 25, 3, 18:

    manus,

    Quint. 11, 2, 42:

    ossa vacuis exsucta medullis,

    Juv. 8, 90: si vacuo ventre mulier fuit, not pregnant (opp. plenus), Dig. 29, 2, 84:

    vultus,

    without eyes, Sen. Oedip. 1012.—
    (β).
    With abl.:

    nihil igni vacuum videri potest,

    Cic. Univ. 4:

    gladium vaginā vacuum in urbe non vidimus,

    id. Marcell. 6, 17:

    moenia defensoribus,

    Liv. 42, 63, 6:

    viae occursu hominum,

    id. 5, 41, 5:

    cultoribus agri,

    Ov. M. 7, 653:

    ense ebur,

    id. ib. 4, 148:

    arvum arboribus,

    Col. 3, 11, 3:

    loca fetu in vite,

    id. 3, 10, 5:

    pectus velamine,

    Stat. Th. 1, 593.—
    (γ).
    With ab and abl.:

    Messana ab his rebus...vacua ac nuda est,

    Cic. Verr. 2, 4, 2, § 3:

    oppidum vacuum ab defensoribus,

    without, Caes. B. G. 2, 12:

    pars Galliae ab exercitu,

    Hirt. B. G. 8, 46:

    vacuum ab hostibus mare,

    Liv. 37, 13, 6.—
    (δ).
    With gen. (rare; mostly poet.):

    ager aridus et frugum vacuus,

    Sall. J. 90, 1:

    Romana urbs annonae,

    Mamert. Grat. Act. ad Julian. 14.—
    b.
    Subst.: vă-cŭum, i, n., an empty space, an open or vacant place, a void, vacuity:

    vacuum minus intus habere,

    Lucr. 1, 367:

    in vacuum poterunt se extendere rami,

    Verg. G. 2, 287:

    ne per vacuum incurreret hostis,

    Hor. S. 2, 1, 37:

    libera per vacuum posui vestigia princeps,

    Hor. Ep. 1, 19, 21.—
    B.
    Transf., free from, clear, devoid of, without.
    (α).
    With abl.:

    animus per somnum sensibus et curis vacuus,

    Cic. Div. 2, 11, 27:

    molestiis,

    id. Fam. 4, 4, 2:

    cupiditate et timore,

    id. Fin. 2, 10, 30:

    consilium periculo,

    id. Att. 10, 16, 2:

    cum vacui curis etiam quid in caelo fiat scire avemus,

    id. Fin. 2, 14, 46:

    vacui negotiis vivere possimus,

    id. ib. 4, 5, 12:

    his rebus mens vacua,

    id. Tusc. 3, 4, 9:

    vacuus duellis Janus,

    Hor. C. 4, 15, 8:

    crimine nox vacua est,

    Ov. F. 4, 581:

    ille metu vacuus,

    id. M. 3, 582:

    nullum tempus sterile et vacuum beneficio,

    Plin. Pan. 56, 2:

    aemulatione,

    Tac. A. 12, 2:

    curā domesticā vacuus,

    id. H. 1, 88:

    tali culpā,

    id. A. 6, 16:

    tributo,

    id. ib. 12, 61:

    vacuam laboribus egi vitam,

    Ov. Tr. 5, 3, 9.—
    (β).
    With ab and abl.:

    Mamertini soli vacui, expertes, soluti ac liberi fuerunt ab omni sumptu, molestiā, munere,

    Cic. Verr. 2, 4, 10, § 23:

    a securibus et tributis,

    Tac. A. 12, 34; 12, 61:

    hora nulla vacua a furto, a scelere, crudelitate, flagitio reperietur,

    Cic. Verr. 2, 1, 12, § 34:

    nullus dies ab exercitationibus oratoriis,

    id. Brut. 90, 309:

    animus a talibus factis vacuus et integer,

    id. Inv. 2, 7, 24:

    cum ab omni molestiā vacuus esses,

    id. Fam. 11, 16, 1:

    domus a suspitione religionis vacua atque pura,

    id. Har. Resp. 6, 11:

    ab odio, amicitiā, irā atque misericordiā,

    Sall. C. 51, 1:

    a culpa,

    id. ib. 14, 4: censores vacui ab operum locandorun;

    curā,

    Liv. 24, 18, 1.—
    (γ).
    With gen.:

    vacuas caedis habete manus,

    Ov. A. A. 1, 642:

    operum vacuus,

    Hor. S. 2, 2, 119:

    vacuas habuissem criminis umbras,

    Ov. M. 6, 541:

    composuit ad Caesarem litteras, quasi confecto bello verbis magnificas, rerum vacuas,

    Tac. A. 15, 8.—
    (δ).
    With dat. of that for which room or a vacancy exists or is made:

    Aruns Tarquinius et Tullia minor, prope continuatis funeribus cum domos vacuas novo matrimonio fecissent, junguntur,

    Liv. 1, 46, 9:

    necato filio vacuam domum scelestis nuptiis fecisse,

    Sall. C. 15, 2:

    quanto molimine circumspectemus vacuam Romanis vatibus aedem (Apollinis),

    Hor. Ep. 2, 2, 94.— Subst.: văcŭum, i, n., leisure:

    aliquid invenire vacui,

    Quint. 10, 6, 1.—
    II.
    In partic. (cf. vaco, II.).
    A.
    Free from labor or occupation, without business, at leisure, clear, disengaged, unoccupied, idle:

    quoniam vacui sumus, dicam,

    Cic. Leg. 1, 4, 13:

    si es animo vacuo, expone nobis quod quaerimus... hunc elegimus diem, cum te sciremus esse vacuum,

    id. Brut. 5, 20:

    animus vacuus ac solutus,

    id. Verr. 1, 9, 26:

    aures vacuae atque eruditae,

    Quint. 10, 1, 32:

    aures,

    Hor. Ep. 1, 16, 26; Ov. M. 4, 41; 12, 56:

    pedibus vacuis terere Porticum,

    id. A. A. 1, 491:

    si quid vacui sub umbrā Lusimus,

    Hor. C. 1, 32, 1:

    cetera, quae vacuas tenuissent carmine mentes,

    Verg. G. 3, 3:

    ne vacuum esse me nunc ad narrandum credas,

    Ter. And. 4, 2, 23:

    ut animum vacuum ad res difficiles scribendas afferam,

    Cic. Att. 12, 38, 3:

    cum per tot menses vacuā civitate nemo controversiam fecerit,

    Liv. 3, 40, 10.— Sup.:

    nec rursus jubeo, dum sit vacuissima quaeras,

    Ov. P. 3, 1, 141.— Poet., transf., of places in which to lounge or enjoy leisure, quiet, peaceful, undisturbed, etc.:

    Tibur,

    Hor. Ep. 1, 7, 45:

    Athenae,

    id. ib. 2, 2, 81:

    tonsoris in umbrā,

    id. ib. 1, 7, 50 (cf.:

    otiosa Neapolis,

    id. Epod. 5, 43).—Rarely of persons, free from care, calm, composed:

    Rutilius animo vacuus,

    i. e. careless, without apprehension, Sall. J. 52, 6:

    haud animi vacuus,

    quiet, Stat. Th. 5, 644:

    cantamus vacui, sive quid urimur,

    Hor. C. 1, 6, 19; so of one free from love, id. ib. 1, 5, 10.—Of female animals, not bearing young:

    equa,

    Col. 6, 37, 10.— Impers.: vacuum est, with inf., there is leisure, time, Sall. H. 1, 10; Tac. H. 2, 28.—
    B.
    Of time, free, vacant, disengaged, leisure:

    etiam si spatium ad dicendum nostro commodo vacuosque dies habuissemus,

    Cic. Verr. 1, 17, 56:

    cum vacui temporis nihil haberem,

    id. Att. 2, 23, 1:

    vacuam noctem operi dedere,

    Liv. 3, 28, 7:

    tempora,

    Col. 12, 4, 1; cf. Luc. 3, 26.—
    C.
    Of women, free, unmarried, single:

    ubi mulier vacua fuit,

    Tac. A. 13, 44: vacuis indicere nuptias, Pseudo - Quint. Decl. 376:

    Hersilia,

    i. e. widowed, Ov. M. 14, 831.—
    D.
    Of possessions, free, vacant, without an occupant or master:

    vacuam possessionem regni sperans,

    Caes. B. C. 3, 112:

    prudentiae doctrinaeque possessio... quasi caduca atque vacua,

    Cic. de Or. 3, 31, 122:

    centuria, id. Tull. § 17: sese praedia vacua filio traditurum,

    id. Rosc. Am. 9, 26:

    vacuam rempublicam tradere Hannibali,

    Liv. 23, 2, 7:

    ut impetus fiat in vacuam rempublicam,

    Sall. C. 52, 23:

    sacerdotia ut vacua contulit in alios,

    Tac. A. 6, 40; cf.:

    Syriam provinciam vacuam tum morte Atilii Rufi,

    id. Agr. 40:

    vacua Armenia,

    without a ruler, id. A. 12, 50:

    bona,

    Dig. 38, 9, 1, § 12:

    possessio,

    ib. 41, 3, 4, § 22; Gai Inst. 4, 131.— Subst.: văcŭum, i, n.:

    si quis casus puerum egerit Orco, In vacuum venias,

    into the vacant property, Hor. S. 2, 5, 50:

    ut in vacuum lege praeditoriā venalis pependerit,

    Suet. Claud. 9; cf. Quint. 12, 9, 8.—
    E.
    Without value, worthless, useless, empty, vain, unprofitable, = vanus (rare;

    not anteAug.): si respublica et senatus et populus vacua nomina sunt,

    Tac. H. 1, 30:

    rem,

    Petr. 102:

    vacua et inanis productio verbi,

    Gell. 11, 15, 6:

    tollens vacuum plus nimio Gloria verticem,

    her empty head, Hor. C. 1, 18, 15:

    pecunia,

    unused, unproductive, Dig. 19, 5, 24; cf. ib. 16, 3, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > vacuus

  • 107 commoveo

    com-mŏvĕo ( conm-), mōvi, mōtum, 2 (contr. forms:

    commōrunt,

    Lucr. 2, 766; commōrat, Turp. ap. Non. p. 278, 2; Ter. Phorm. 1, 2, 51; commōrit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 1; Hor. S. 2, 1, 45;

    commossem,

    Cic. Planc. 37, 90;

    commosset,

    id. Verr. 2, 3, 18, § 45;

    commosse,

    id. ib. 2, 5, 37, § 96; id. Fam. 7, 18, 3), v. a., to put something in violent motion, to move; both of removing from a place and backwards and forwards in a place; to shake, stir (freq. in every period and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    To remove from a place, to carry away, displace, to start, set in motion, move:

    neque miser me commovere possum prae formidine,

    Plaut. Am. 1, 1, 181; id. Truc. 4, 3, 44:

    facilius est currentem incitare quam commovere languentem,

    Cic. de Or. 2, 44, 186:

    columnas,

    id. Verr. 2, 1, 55, § 145:

    castra ex eo loco,

    to move forward, decamp, id. ib. 2, 5, 37, § 96; cf.

    aciem,

    to set the line in motion, Liv. 2, 65, 5; 9, 27, 10:

    se ex eo loco,

    Cic. Fin. 5, 15, 42:

    se domo,

    id. Fam. 9, 5, 2:

    me Thessalonicā,

    id. Att. 3, 13, 1:

    te istinc,

    id. Fam. 6, 20, 3: agmen loco. to force back, cause to retreat, Sisenn. ap. Non. p. 58, 20; so,

    hostem,

    Liv. 9, 40, 9; 10, 29, 9:

    cervum,

    Verg. A. 7, 494:

    molem,

    Val. Fl. 2, 33:

    nummum,

    i. e. to use in business, Cic. Font. 5, 11 (1, 1); id. Fl. 19, 44:

    ais, si una littera commota sit, fore tota ut labet disciplina. Utrum igitur tibi litteram videor an totas paginas commovere?

    id. Fin. 4, 19, 53.—Sacra, t. t., to move or carry about the sacred utensils, images, etc., for religious use, Verg. A. 4, 301 Serv.; cf. Cato, R. R. 134, 4:

    ancilia,

    Serv. ad Verg. A. 8, 3:

    tripodes,

    Sen. Med. 786.—Hence, humorously: mea si commovi sacra, if I put my instruments (artifices, tricks, etc.) in motion, Plaut. Ps. 1, 1, 107. —Prov.:

    glaebam commosset in agro decumano Siciliae nemo,

    would have stirred a clod, Cic. Verr. 2, 3, 18, § 45.—
    B. 1.
    Of things:

    magni commorunt aequora venti,

    Lucr. 2, 766:

    alas,

    Verg. A. 5, 217; cf.:

    penna commota volucris,

    Sil. 6, 59; Sen. Agam. 633. —
    2.
    Of persons, with se:

    quis sese commovere potest, cujus ille (sc. Roscius) vitia non videat?

    can stir, Cic. de Or. 2, 57, 233:

    num infitiari potes te... meā diligentiā circumclusum commovere te contra rem publicam non potuisse,

    id. Cat. 1, 3, 7; Nep. Ages. 6, 3; Liv. 2, 54, 6; cf.:

    Lanuvii hastam se commovisse,

    id. 21, 62, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Acc. to I. A.) To move, drive back, distodge, refute, confute:

    nunc comminus agamus experiamurque, si possimus cornua commovere disputationis tuae,

    Cic. Div. 2, 10, 26:

    si convellere adoriamur ea, quae commoveri non possunt,

    id. de Or. 2, 51, 205.—
    B.
    (Acc. to I. B.) To throw into disorder, physical or mental; to unbalance, unsettle, shake, disturb (rare but class.):

    adflantur alii sidere, alii commoventur statis temporibus alvo, nervis, capite, mente,

    Plin. 2, 41, 41, § 108:

    perleviter commotus fuerat... (postea) eum vidi plane integrum,

    Cic. Q. Fr. 2, 5, 2: Bacchi sacris commota, Poët. ap. Cic. Div. 1, 36, 80:

    commotus habebitur, i. e. mente captus,

    frantic, crazed, Hor. S. 2, 3, 209; cf.:

    commota mens,

    id. ib. 2, 3, 278; Plin. 36, 21, 40, § 152; and:

    commotus mente,

    id. 23, 1, 16, § 23.—
    2. (α).
    With abl.: commorat hominem lacrimis, Turp. ap. Non. p. 278, 2:

    aliquem nimiā longinquitate locorum ac desiderio suorum,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23:

    aut libidine aliquā aut metu,

    id. Off. 1, 29, 102; id. Font. 16, 36 (12, 26):

    ludis,

    id. Mur. 19, 40:

    quis enim, cum sibi fingit aliquid et cogitatione depingit, non simul ac se ipse commovit atque ad se revocavit, sentit, etc.,

    aroused, id. Ac. 2, 16, 51:

    et amore fraterno et existimatione vulgi,

    Caes. B. G. 1, 20:

    adfectibus,

    Quint. 9, 4, 4:

    doctā voce,

    id. 2, 16, 9:

    cujus atrocitate,

    id. 6, 1, 32:

    vix sum apud me, ita animus commotu'st metu, Spe, gaudio,

    Ter. And. 5, 4, 34; Quint. 1, 2, 30:

    commota vehementi metu mens,

    Lucr. 3, 153. —
    (β).
    Absol.:

    commorat omnes nos,

    Ter. Phorm. 1, 2, 51:

    cum aliqua species utilitatis objecta est, commoveri necesse est,

    one must be affected by it, it must make an impression on one, Cic. Off. 3, 8, 35:

    nihil me clamor iste commovet,

    id. Rab. Perd. 6, 18:

    si quos adversum proelium et fuga Gallorum commoveret,

    Caes. B. G. 1, 40:

    in commovendis judiciis,

    Cic. de Or. 2, 45, 189; cf.:

    commotus ab oratore judex,

    Quint. 6, 2, 7:

    qui me commorit, flebit,

    provoke, rouse, Hor. S. 2, 1, 45:

    Neptunus graviter commotus,

    Verg. A. 1, 126:

    domo ejus omnia abstulit quae paulo magis animum cujuspiam aut oculos possent commovere,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83; Quint. 12, 10, 50: dormiunt;

    pol ego istos commovebo,

    awake, arouse, Ter. Heaut. 4, 4, 8:

    porticus haec ipsa et palaestra Graecarum disputationum memoriam quodammodo commovent,

    stir up, awaken, revive, Cic. de Or. 2, 5, 20.—Of things:

    aes alienum,

    to demand, Tac. A. 6, 17:

    commotā principis domo,

    id. ib. 4, 52 init.:

    si umquam vitae cupiditas in me fuisset, ego... omnium parricidarum tela commossem?

    provoked, Cic. Planc. 37, 90. —
    (γ).
    With in and abl.:

    qui cum ingeniis conflictatur ejus modi, Neque commovetur animus in eā re tamen,

    Ter. And. 1, 1, 67:

    vidi enim vos in hoc nomine, cum testis diceret, commoveri,

    Cic. Verr. 2, 4, 56, § 125:

    in hac virgine commotus sum,

    i. e. in love, Ter. Eun. 3, 5, 19.—
    (δ).
    With ex and abl.:

    nam cum esset ex aere alieno commota civitas,

    Cic. Rep. 2, 33, 58; Auct. B. Afr. 57, 72.—
    (ε).
    With ad and acc.:

    nec sane satis commoveor animo ad ea. quae vis canenda,

    Cic. ad Q. Fr. 3, 5, 4:

    homines ad turpe compendium,

    Auct. Her. 4, 40, 52.—
    (ζ).
    With ut and subj.:

    adeone me ignavom putas, ut neque me consuetudo neque amor Commoveat neque commoneat, ut servem fidem?

    Ter. And. 1, 5, 45:

    tua nos voluntas commovit, ut conscriberemus, etc.,

    Auct. Her. 1, 1, 1.—
    b.
    Of the passions, etc., to rouse, stir up, excite, produce, generate: belli magnos commovit funditus aestus, moved the waves of strife from their foundations, Lucr. 5, 1434; cf.:

    commovere tumultum aut bellum,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 20:

    misericordiam, invidiam, iracundiam,

    id. de Or. 2, 47, 195; cf.:

    commovere miserationem,

    Quint. 6, 1, 46; 10, 1, 64:

    magnum et acerbum dolorem,

    Cic. Verr. 2, 4, 21, § 47:

    invidiam aliquam in me,

    id. Phil. 3, 7, 18:

    summum odium in eum,

    id. Inv. 1, 54, 103:

    bilem,

    id. Att. 2, 7, 2:

    multorum scribendi studia,

    id. N. D. 1, 4, 8:

    adfectus,

    Quint. 4, prooem. § 6; 5, 8, 3; cf.:

    adfectus vehementer commotos (opp. lenes),

    id. 6, 2, 9.—
    C.
    In discourse:

    nova quaedam,

    to start new doctrines, adduce novelties, Cic. Ac. 2, 6, 18.— Hence, commōtus, a, um, P. a., moved, excited, aroused:

    genus (dicendi) in agendo,

    Cic. de Or. 3, 9, 32; cf.:

    Fimbria paulo fervidior atque commotior,

    id. Brut. 34, 129:

    incidere in rem commotam (i. e. amorem),

    Sen. Ep. 116, 5:

    animus commotior,

    Cic. Div. 1, 37, 80:

    commotius ad omnia turbanda consilium,

    Liv. 6, 14, 9 Weissenb. ad loc.:

    Drusus animo commotior,

    more violent, passionate, Tac. A. 4, 3; cf.:

    commotus ingenio,

    id. ib. 6, 45; and:

    Agrippina paulo commotior,

    id. ib. 1, 33:

    commoto similis,

    to one provoked, enraged, Suet. Aug. 51; cf. id. Tib. 51.— Sup. and adv. apparently not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > commoveo

  • 108 concilio

    concĭlĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [concilium].
    I.
    To bring together several objects into one whole, to unite, connect (class. in prose and poetry, not in Hor.).
    A.
    Prop. (thus several times in Lucr. of the union of atoms):

    primordia Non ex illarum conventu conciliata,

    not formed by the union of separate parts, Lucr. 1, 612; 2, 901:

    dispersa,

    id. 6, 890:

    omnia in alto,

    id. 5, 466; cf. also id. 1, 1042; 2, 552.—Of physical union of other kinds:

    traduces bini inter se obvii miscentur alliganturque unā conciliati,

    Plin. 17, 23, 35, § 211;

    of medic. mixtures: gramen hyoscyami cerae,

    to mix, Ser. Samm. 40, 754.—
    2.
    Of the fulling of cloth:

    vestimentum,

    Varr. L. L. 6, § 43 Müll.—
    B.
    Trop.
    1.
    To unite in thought or feeling, to make friendly, to procure the favor of, to make inclined to, to gain, win over; constr. aliquos inter se, aliquem alicui or absol. (in this sense very freq.).
    (α).
    Aliquos inter se:

    quin res publica nos inter nos conciliatura conjuncturaque sit,

    Cic. Fam. 5, 7, 2; so,

    conciliare et conjungere homines inter se,

    id. Off. 1, 16, 50:

    feras inter sese,

    id. Rosc. Am. 22, 63.—
    (β).
    Aliquem ( aliquid) alicui:

    conciliare sibi, avertere ab adversario judicem,

    Quint. 6, 1, 11:

    quas (legiones) sibi conciliare pecuniā cogitabat,

    Cic. Fam. 12, 23, 2:

    Pammenem sibi similitudine fortunae,

    Tac. A. 16, 14:

    homines sibi,

    Nep. Ages. 2 fin.; id. Them. 10, 1:

    simulatque natum sit animal, ipsum sibi conciliari et commendari ad se conservandum,

    Cic. Fin. 3, 5, 16:

    eam civitatem Arvernis,

    Caes. B. G. 7, 7; cf.:

    reliquas civitates amicitia Caesari,

    id. B. C. 3, 55 fin.:

    per quam (causam) cum universo ordini tum primoribus se patrum concilient,

    Liv. 4, 48, 9:

    arma sibi,

    Verg. A. 10, 151:

    deos homini,

    Ov. F. 1, 337:

    audientem exordio,

    Quint. 8, prooem. 11:

    judicem probationibus nostris,

    id. 4, 3, 9:

    Maurorum animos Vitellio,

    Tac. H. 2, 58; cf.:

    quas res quosque homines quibus rebus aut quibus hominibus vel conciliasset vel alienasset ipsa natura,

    Quint. 5, 10, 17: omne animal primum constitutioni suae conciliari, i. e. governs itself in accordance with, etc., Sen. Ep. 124, 14; cf. id. ib. §

    15 sqq.: primum sibi ipsum conciliatur animal,

    id. ib. §

    17: frui iis rebus, quas primas homini natura conciliet,

    Cic. Ac. 2, 42, 131; cf. conciliatio, I. B. 2.—Without dat.:

    conciliabat ceteros reges,

    Nep. Hann. 10, 2; so,

    accusatorem,

    Quint. 6, 1, 12:

    conciliare, docere, movere judicem,

    id. 11, 1, 61; cf. id. 2, 5, 7; 3, 9, 7:

    plures,

    Tac. A. 15, 51:

    animos hominum,

    Cic. Off. 2, 5, 17; cf. id. de Or. 3, 53, 204:

    animum judicis,

    Quint. 4, 1, 25; cf.:

    animos judicum (opp. alienare),

    id. 11, 1, 8:

    animos plebis,

    Liv. 1, 35, 2:

    animos militum pollicitationibus,

    Suet. Oth. 6; cf. Tac. H. 1, 18, —
    (γ).
    ( Aliquem) ad aliquid: Labienum praefecit togatae, quo majore commendatione conciliaretur ad consulatūs petitionem, Auct. B. G. 8, 52.—
    (δ).
    Absol.:

    nihil est ad conciliandum gratius verecundiā,

    Quint. 11, 3, 161:

    conciliare, narrare,

    id. 3, 4, 15.—
    2.
    = commendo, to represent something to one as agreeable, pleasant, etc., i. e. to recommend:

    et dictis artes conciliasse suas,

    Ov. Tr. 3, 11, 42.—
    II.
    With acc. and dat. (aliquid alicui) or absol., to procure, provide, prepare, produce something for one.
    A.
    With physical objects.
    1.
    Of the procuring of a maiden, an object of love, in an honorable and (more freq.) in a dishonorable sense, to unite, procure, couple (cf. Lucr. 5, 961):

    tute ad eum adeas, tute concilies, tute poscas,

    Plaut. Trin. 2, 2, 111:

    num me nupsisti conciliante seni?

    Ov. Am. 1, 13, 42:

    conciliata viro,

    Cat. 68, 130:

    existimabatur Servilia etiam filiam suam Tertiam Caesari conciliare,

    to give as a mistress, Suet. Caes. 50:

    cum ei dignatio Juliā genitam Atiam conciliasset uxorem,

    Vell. 2, 59, 2.—Once with ad:

    a tuā me uxore dicam delatum, ut sese ad eum conciliarem,

    Plaut. Mil. 3, 1, 206.—
    2.
    To procure, obtain by purchase or otherwise, to purchase, acquire, win, gain:

    illum mihi,

    Plaut. Poen. 3, 5, 25; cf.:

    male habiti et male conciliati,

    i. e. at a bad bargain, id. Ps. 1, 2, 1:

    prodi, male conciliate,

    Ter. Eun. 4, 4, 2: Mi. Estne empta mihi haec? Pe. His legibus habeas licet, Conciliavisti pulcre, Plaut. Ep. 3, 4, 39 sq.:

    ut tibi recte conciliandi primo facerem copiam,

    a chance for a good bargain, id. Pers. 4, 3, 69:

    si ullo pacto ille (filius) huc conciliari potest,

    can be brought here, Plaut. Capt. 1, 2, 22 (cf. id. ib. prol. 33):

    HS. viciens ex hoc uno genere,

    to extort, Cic. Verr. 2, 2, 58, § 142; cf.

    pecunias,

    id. ib. 2, 2, 55, § 137; 2, 3, 30, § 71; 2, 3, 84, § 194;

    and, in a more gen. sense: summum bonum esse frui rebus iis, quas primas natura conciliavisset,

    id. Ac. 2, 42, 131.—
    B.
    With abstr. objects, to cause, bring about, procure, acquire, make, produce, etc.:

    affinitatem et gratiam,

    Plaut. Trin. 2, 4, 42; cf.

    gratiam,

    Suet. Calig. 3:

    pacem inter cives,

    Cic. Fam. 10, 27, 1; cf. Ter. Heaut. 5, 5, 2:

    amorem sibi,

    Cic. Arch. 8, 17; cf. id. de Or. 2, 51, 206:

    favorem ad vulgum,

    Liv. 29, 22, 8; cf.:

    favorem populi,

    Suet. Caes. 11:

    amicitiam cum aliquo,

    Cic. Deiot. 14, 39:

    gloriam,

    id. Mur. 20, 41:

    laudem,

    Quint. 2, 7, 4:

    dignitatem auctoribus suis,

    Tac. Or. 9:

    famam clementiae,

    Liv. 21, 60, 4:

    majestatem nomini Romano,

    id. 29, 11, 4:

    odium,

    Quint. 5, 13, 38; 6, 2, 16:

    risus,

    to cause, id. 6, 3, 35:

    otium,

    Nep. Timol. 3, 2:

    otii nomine servitutem,

    id. Epam. 5, 3:

    nuptias,

    to bring about, id. Att. 5, 3; Just. 7, 6, 10; cf.:

    jugales toros,

    Stat. S. 3, 5, 70.—Hence, concĭlĭātus, a, um, P. a. (in acc. with I. B.), friendly; in partic. in a pass. sense.
    A.
    Beloved:

    (Hasdrubal) flore aetatis primo Hamilcari conciliatus,

    Liv. 21, 2, 3:

    juvenis aetatis flore conciliatus sibi,

    Curt. 7, 9, 19; cf. Suet. Vit. Ter. 1; id. Vit. 7.—In sup.:

    est nobis conciliatissimus,

    Symm. Ep. 9, 37.—
    B.
    In an act. sense, favorably inclined, devoted, favorable to something; comp.:

    ut judex ad rem accipiendam fiat conciliatior,

    Quint. 4, 2, 24:

    (homo) voluptati a naturā conciliatus, a dolore autem abjunctus alienatusque est,

    Gell. 12, 5, 18.— Adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > concilio

  • 109 conmoveo

    com-mŏvĕo ( conm-), mōvi, mōtum, 2 (contr. forms:

    commōrunt,

    Lucr. 2, 766; commōrat, Turp. ap. Non. p. 278, 2; Ter. Phorm. 1, 2, 51; commōrit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 1; Hor. S. 2, 1, 45;

    commossem,

    Cic. Planc. 37, 90;

    commosset,

    id. Verr. 2, 3, 18, § 45;

    commosse,

    id. ib. 2, 5, 37, § 96; id. Fam. 7, 18, 3), v. a., to put something in violent motion, to move; both of removing from a place and backwards and forwards in a place; to shake, stir (freq. in every period and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    To remove from a place, to carry away, displace, to start, set in motion, move:

    neque miser me commovere possum prae formidine,

    Plaut. Am. 1, 1, 181; id. Truc. 4, 3, 44:

    facilius est currentem incitare quam commovere languentem,

    Cic. de Or. 2, 44, 186:

    columnas,

    id. Verr. 2, 1, 55, § 145:

    castra ex eo loco,

    to move forward, decamp, id. ib. 2, 5, 37, § 96; cf.

    aciem,

    to set the line in motion, Liv. 2, 65, 5; 9, 27, 10:

    se ex eo loco,

    Cic. Fin. 5, 15, 42:

    se domo,

    id. Fam. 9, 5, 2:

    me Thessalonicā,

    id. Att. 3, 13, 1:

    te istinc,

    id. Fam. 6, 20, 3: agmen loco. to force back, cause to retreat, Sisenn. ap. Non. p. 58, 20; so,

    hostem,

    Liv. 9, 40, 9; 10, 29, 9:

    cervum,

    Verg. A. 7, 494:

    molem,

    Val. Fl. 2, 33:

    nummum,

    i. e. to use in business, Cic. Font. 5, 11 (1, 1); id. Fl. 19, 44:

    ais, si una littera commota sit, fore tota ut labet disciplina. Utrum igitur tibi litteram videor an totas paginas commovere?

    id. Fin. 4, 19, 53.—Sacra, t. t., to move or carry about the sacred utensils, images, etc., for religious use, Verg. A. 4, 301 Serv.; cf. Cato, R. R. 134, 4:

    ancilia,

    Serv. ad Verg. A. 8, 3:

    tripodes,

    Sen. Med. 786.—Hence, humorously: mea si commovi sacra, if I put my instruments (artifices, tricks, etc.) in motion, Plaut. Ps. 1, 1, 107. —Prov.:

    glaebam commosset in agro decumano Siciliae nemo,

    would have stirred a clod, Cic. Verr. 2, 3, 18, § 45.—
    B. 1.
    Of things:

    magni commorunt aequora venti,

    Lucr. 2, 766:

    alas,

    Verg. A. 5, 217; cf.:

    penna commota volucris,

    Sil. 6, 59; Sen. Agam. 633. —
    2.
    Of persons, with se:

    quis sese commovere potest, cujus ille (sc. Roscius) vitia non videat?

    can stir, Cic. de Or. 2, 57, 233:

    num infitiari potes te... meā diligentiā circumclusum commovere te contra rem publicam non potuisse,

    id. Cat. 1, 3, 7; Nep. Ages. 6, 3; Liv. 2, 54, 6; cf.:

    Lanuvii hastam se commovisse,

    id. 21, 62, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Acc. to I. A.) To move, drive back, distodge, refute, confute:

    nunc comminus agamus experiamurque, si possimus cornua commovere disputationis tuae,

    Cic. Div. 2, 10, 26:

    si convellere adoriamur ea, quae commoveri non possunt,

    id. de Or. 2, 51, 205.—
    B.
    (Acc. to I. B.) To throw into disorder, physical or mental; to unbalance, unsettle, shake, disturb (rare but class.):

    adflantur alii sidere, alii commoventur statis temporibus alvo, nervis, capite, mente,

    Plin. 2, 41, 41, § 108:

    perleviter commotus fuerat... (postea) eum vidi plane integrum,

    Cic. Q. Fr. 2, 5, 2: Bacchi sacris commota, Poët. ap. Cic. Div. 1, 36, 80:

    commotus habebitur, i. e. mente captus,

    frantic, crazed, Hor. S. 2, 3, 209; cf.:

    commota mens,

    id. ib. 2, 3, 278; Plin. 36, 21, 40, § 152; and:

    commotus mente,

    id. 23, 1, 16, § 23.—
    2. (α).
    With abl.: commorat hominem lacrimis, Turp. ap. Non. p. 278, 2:

    aliquem nimiā longinquitate locorum ac desiderio suorum,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 23:

    aut libidine aliquā aut metu,

    id. Off. 1, 29, 102; id. Font. 16, 36 (12, 26):

    ludis,

    id. Mur. 19, 40:

    quis enim, cum sibi fingit aliquid et cogitatione depingit, non simul ac se ipse commovit atque ad se revocavit, sentit, etc.,

    aroused, id. Ac. 2, 16, 51:

    et amore fraterno et existimatione vulgi,

    Caes. B. G. 1, 20:

    adfectibus,

    Quint. 9, 4, 4:

    doctā voce,

    id. 2, 16, 9:

    cujus atrocitate,

    id. 6, 1, 32:

    vix sum apud me, ita animus commotu'st metu, Spe, gaudio,

    Ter. And. 5, 4, 34; Quint. 1, 2, 30:

    commota vehementi metu mens,

    Lucr. 3, 153. —
    (β).
    Absol.:

    commorat omnes nos,

    Ter. Phorm. 1, 2, 51:

    cum aliqua species utilitatis objecta est, commoveri necesse est,

    one must be affected by it, it must make an impression on one, Cic. Off. 3, 8, 35:

    nihil me clamor iste commovet,

    id. Rab. Perd. 6, 18:

    si quos adversum proelium et fuga Gallorum commoveret,

    Caes. B. G. 1, 40:

    in commovendis judiciis,

    Cic. de Or. 2, 45, 189; cf.:

    commotus ab oratore judex,

    Quint. 6, 2, 7:

    qui me commorit, flebit,

    provoke, rouse, Hor. S. 2, 1, 45:

    Neptunus graviter commotus,

    Verg. A. 1, 126:

    domo ejus omnia abstulit quae paulo magis animum cujuspiam aut oculos possent commovere,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 83; Quint. 12, 10, 50: dormiunt;

    pol ego istos commovebo,

    awake, arouse, Ter. Heaut. 4, 4, 8:

    porticus haec ipsa et palaestra Graecarum disputationum memoriam quodammodo commovent,

    stir up, awaken, revive, Cic. de Or. 2, 5, 20.—Of things:

    aes alienum,

    to demand, Tac. A. 6, 17:

    commotā principis domo,

    id. ib. 4, 52 init.:

    si umquam vitae cupiditas in me fuisset, ego... omnium parricidarum tela commossem?

    provoked, Cic. Planc. 37, 90. —
    (γ).
    With in and abl.:

    qui cum ingeniis conflictatur ejus modi, Neque commovetur animus in eā re tamen,

    Ter. And. 1, 1, 67:

    vidi enim vos in hoc nomine, cum testis diceret, commoveri,

    Cic. Verr. 2, 4, 56, § 125:

    in hac virgine commotus sum,

    i. e. in love, Ter. Eun. 3, 5, 19.—
    (δ).
    With ex and abl.:

    nam cum esset ex aere alieno commota civitas,

    Cic. Rep. 2, 33, 58; Auct. B. Afr. 57, 72.—
    (ε).
    With ad and acc.:

    nec sane satis commoveor animo ad ea. quae vis canenda,

    Cic. ad Q. Fr. 3, 5, 4:

    homines ad turpe compendium,

    Auct. Her. 4, 40, 52.—
    (ζ).
    With ut and subj.:

    adeone me ignavom putas, ut neque me consuetudo neque amor Commoveat neque commoneat, ut servem fidem?

    Ter. And. 1, 5, 45:

    tua nos voluntas commovit, ut conscriberemus, etc.,

    Auct. Her. 1, 1, 1.—
    b.
    Of the passions, etc., to rouse, stir up, excite, produce, generate: belli magnos commovit funditus aestus, moved the waves of strife from their foundations, Lucr. 5, 1434; cf.:

    commovere tumultum aut bellum,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 20:

    misericordiam, invidiam, iracundiam,

    id. de Or. 2, 47, 195; cf.:

    commovere miserationem,

    Quint. 6, 1, 46; 10, 1, 64:

    magnum et acerbum dolorem,

    Cic. Verr. 2, 4, 21, § 47:

    invidiam aliquam in me,

    id. Phil. 3, 7, 18:

    summum odium in eum,

    id. Inv. 1, 54, 103:

    bilem,

    id. Att. 2, 7, 2:

    multorum scribendi studia,

    id. N. D. 1, 4, 8:

    adfectus,

    Quint. 4, prooem. § 6; 5, 8, 3; cf.:

    adfectus vehementer commotos (opp. lenes),

    id. 6, 2, 9.—
    C.
    In discourse:

    nova quaedam,

    to start new doctrines, adduce novelties, Cic. Ac. 2, 6, 18.— Hence, commōtus, a, um, P. a., moved, excited, aroused:

    genus (dicendi) in agendo,

    Cic. de Or. 3, 9, 32; cf.:

    Fimbria paulo fervidior atque commotior,

    id. Brut. 34, 129:

    incidere in rem commotam (i. e. amorem),

    Sen. Ep. 116, 5:

    animus commotior,

    Cic. Div. 1, 37, 80:

    commotius ad omnia turbanda consilium,

    Liv. 6, 14, 9 Weissenb. ad loc.:

    Drusus animo commotior,

    more violent, passionate, Tac. A. 4, 3; cf.:

    commotus ingenio,

    id. ib. 6, 45; and:

    Agrippina paulo commotior,

    id. ib. 1, 33:

    commoto similis,

    to one provoked, enraged, Suet. Aug. 51; cf. id. Tib. 51.— Sup. and adv. apparently not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > conmoveo

  • 110 cupidus

    cŭpĭdus, a, um, adj. [cupio], longing, desiring, desirous, eager, in a good and bad sense, wishing, loving, fond, etc. (very freq. and class.); constr. with gen., abl., inf., in, or absol.
    I.
    In a good sense.
    1.
    Of persons.
    (α).
    With gen.:

    ejus videndi cupidus,

    Ter. Hec. 3, 3, 12; so,

    huc redeundi, abeundi a milite, Vosque hic videndi,

    id. ib. 1, 2, 16:

    redeundi domum,

    id. ib. 3, 1, 3:

    bellandi,

    Caes. B. G. 1, 2:

    te audiendi,

    Cic. de Or. 2, 4, 16:

    valde spectandi,

    id. ib. 1, 35, 162: satis faciendi rei publicae, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 1 et saep.:

    vitae,

    Lucr. 6, 1238; Cic. Fam. 14, 4, 1:

    mortis,

    Hor. S. 2, [p. 499] 2, 98:

    liberorum,

    Quint. 4, 2, 42:

    sententiarum,

    id. 5, 13, 31:

    pacis,

    Hor. S. 2, 1, 44 et saep.— Comp.:

    contentionis quam veritatis,

    Cic. de Or. 1, 11, 47.— Sup.:

    litterarum,

    Nep. Cato, 3, 1:

    nostri,

    Cic. de Or. 1, 22, 104. —
    (β).
    With inf.:

    attingere,

    Prop. 1, 19, 9:

    moriri,

    Ov. M. 14, 215.—
    * (γ).
    With in and abl.:

    cupidus in perspiciendā cognoscendāque rerum naturā,

    Cic. Off. 1, 43, 154.—
    (δ).
    Absol.:

    si quicquam cupido optantique obtigit,

    Cat. 107, 1:

    cupidum vires Deficiunt,

    Hor. S. 2, 1, 12.—
    2.
    Of things:

    equorum Vis cupida,

    Lucr. 2, 265.—
    II.
    In a bad sense, passionately desiring or longing for, eager, greedy, lustful, passionate.
    A.
    In gen.
    1.
    Of persons.
    (α).
    With gen.:

    auri,

    Plaut. Poen. 1, 1, 51; cf.

    pecuniae,

    Cic. Verr. 1, 3, 8:

    damni,

    Plaut. Ps. 4, 7, 34:

    vini,

    id. ib. 1, 2, 50 (not vino, v. Ritschl ad h. l.):

    rerum novarum, imperii,

    Caes. B. G. 5, 6; cf.:

    rerum novarum,

    id. ib. 1, 18:

    cujuscumque motūs novi,

    Tac. H. 1, 80; and:

    nullius rei nisi imperii,

    Nep. Reg. 2, 2:

    laedendi,

    Quint. 5, 7, 16:

    maledicendi,

    id. 6, 2, 16 et saep.—
    (β).
    Absol.:

    cupidos moderatis anteferre,

    Cic. Font. 14, 32 (10, 22):

    non esse mirandum, qui in illā re turpis aut cupidus aut petulans fuerit, hāc quoque in re eum deliquisse,

    id. Inv. 2, 10, 33:

    emit homo cupidus (for which, just before, cupiditate incensus),

    eager to purchase, id. Off. 3, 14, 59:

    stultus cupidusque,

    Hor. Ep. 1, 2, 24:

    cupidusque et amata relinquere pernix,

    id. A. P. 165 al. —
    2.
    Of things:

    cor,

    Lucr. 4, 1138; Prop. 1, 8, 29; Hor. C. 3, 14, 26 al.—
    B.
    In partic.
    1.
    Longing from love, pining, languishing for, loving.
    a.
    Of persons:

    neu me cupidum eo (sc. ad uxorem ducendam) impulisset,

    Ter. Phorm. 1, 3, 6:

    maritus,

    Cat. 64, 375; Tib. 1, 8, 74; Ov. M. 4, 679:

    cupidi nomen amantis habe,

    id. H. 3, 26.—
    b.
    Of things:

    simul ac cupidae mentis satiata libido est,

    Cat. 64, 147; Ov. M. 11, 63; id. Am. 3, 7, 9 al.—
    2.
    Desirous of money, avaricious, covetous, Quint. 11, 1, 88:

    multitudo cupidorum hominum,

    Cic. Imp. Pomp. 22, 64:

    homo castus ac non cupidus,

    id. Sest. 43, 93; Vitr. 1, 1, 7; so in sup., Suet. Vesp. 16.—
    3.
    Devoted to a party, favoring any one, partial:

    quaestores vehementer (Verris),

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 12:

    cupidi et irati et conjurati testes,

    id. Font. 10, 21 (6, 11):

    judices (with infesti, invidentes),

    Tac. Or. 31; cf. comp.:

    judex,

    Cic. Caecin. 3, 8;

    and auctor,

    id. Clu. 24, 66.—Hence, cŭ-pĭdē, adv., eagerly, in a good and bad sense, zealously, passionately, vehemently, ardently, warmly, partially, etc. (freq. and class.), Plaut. Stich. 2, 1, 11; Ter. Ad. 2, 2, 1; Cic. Att. 6, 3, 3; id. Rosc. Am. 18, 50; id. Phil. 2, 21, 52; Nep. Arist. 1, 4; Quint. 1, 3, 13; Cat. 63, 2; Hor. Ep. 2, 1, 100 et saep.— Comp., Caes. B. G. 1, 15; 5, 15; Liv. 3, 32, 3 al.— Sup., Caes. B. G. 1, 40; id. B. C. 2, 20; Sall. C. 40, 4 al.

    Lewis & Short latin dictionary > cupidus

  • 111 flagro

    flā̆gro, āvi, ātum, 1, v. n. [root in Sanscr. brag-, to glow; Gr. phlegô, phlegethô, phlox; Lat. fulgeo, fulgur, fulmen, flamma, flamen, fulvus; Angl.-Sax. blāc, pale; Germ. bleich; connected with flagito, flagitium, etc., by Corss. Ausspr. 1, 398], to flame, blaze, burn (class.; trop. signif. most freq.; not in Caes.; syn.: ardeo, deflagro, caleo, ferveo, etc.).
    I.
    Lit.:

    flagrantes onerariae,

    Cic. Div. 1, 32, 69:

    crinemque flagrantem excutere,

    Verg. A. 2, 685:

    flagrabant ignes,

    Ov. F. 6, 439:

    intima pars hominum vero flagrabat ad ossa,

    Lucr. 6, 1168:

    flocci molles et sine oleo flagrant,

    Plin. 16, 7, 10, § 28:

    ut flagret (carbo),

    id. 33, 13, 57, § 163.—
    II.
    Trop., sc. according as the notion of heat or of the pain produced by burning predominates (cf. flamma, II.).
    A.
    To be inflamed with passion (in a good and a bad sense), to blaze, glow, burn, be on fire, to be violently excited, stirred, provoked. —With abl.:

    non dici potest, quam flagrem desiderio urbis,

    Cic. Att. 5, 11, 1; so,

    desiderio tui,

    id. ib. 7, 4, 1:

    dicendi studio,

    id. de Or. 1, 4, 14; cf.:

    eximio litterarum amore, Quint. prooem. § 6: mirabili pugnandi cupiditate,

    Nep. Milt. 5, 1:

    cupiditate atque amentia,

    Cic. Verr. 2, 4, 34, § 75; cf. id. Clu. 5, 12:

    amore,

    id. Tusc. 4, 33, 71; Hor. Epod. 5, 81; cf.:

    cupidine currus,

    Ov. M. 2, 104:

    libidinibus in mulieres,

    Suet. Gramm. 23:

    odio,

    Cic. de Or. 2, 45, 190:

    totam Italiam flagraturam bello intelligo,

    id. Att. 7, 17, 4:

    bello flagrans Italia,

    id. de Or. 3, 2, 8:

    convivia quae domesticis stupris flagitiisque flagrabunt,

    id. Verr. 2, 4, 32, § 71.— Absol.:

    flagrabant vitia libidinis apud illum,

    id. Cael. 5, 12; cf.:

    uti cujusque studium ex aetate flagrabat,

    Sall. C. 14, 6.— Poet. with acc. of respect, to love:

    caelestem flagrans amor Herculis Heben,

    Prop. 1, 13, 23:

    Cerberus et diris flagrat latratibus ora,

    Verg. Cul. 220.—
    * 2.
    Poet. as a v. a., to inflame with passion:

    Elisam,

    Stat. S. 5, 2, 120.—
    B.
    To be greatly disturbed, annoyed, vexed; to suffer:

    consules flagrant infamiā,

    Cic. Att. 4, 18, 2; cf.:

    invidiā et infamiā,

    id. Verr. 1, 2, 5:

    invidiā,

    id. Clu. 49, 136; id. Sest. 67, 140: Tac. A. 13, 4; Plin. Ep. 9, 13, 21; Suet. Aug. 27; id. Galb. 16:

    infamiā,

    id. Caes. 52; id. Tib. 44:

    rumore malo,

    Hor. S. 1, 4, 125;

    ignominiā et pudore,

    Flor. 2, 18:

    inopiā et cupidinibus,

    Sall. Or. Philipp. p. 220 ed. Gerl.—Hence, flā̆grans, antis, P. a., flaming, blazing, burning, glowing.
    A.
    Lit.: fulmen, Varr. Atacin. ap. Quint. 1, 5, 18; cf.

    telum,

    Verg. G. 1, 331:

    flagrantis hora Caniculae,

    Hor. C. 3, 13, 9; cf.:

    flagrantissimo aestu,

    Liv. 44, 36, 7:

    genae,

    Verg. A. 12, 65:

    oscula,

    Hor. C. 2, 12, 25.—
    2.
    Transf., of color, glittering, shining:

    (Aeneas) Sidereo flagrans clipeo et caelestibus armis,

    Verg. A. 12, 167:

    redditur extemplo flagrantior aethere lampas (i. e. sol),

    Sil. 12, 731.—
    B.
    Trop., glowing with passion, ardent, eager, vehement:

    oratoria studia quibus etiam te incendi, quamquam flagrantissimum acceperam,

    Cic. Fat. 2, 3:

    non mediocris orator, sed et ingenio peracri et studio flagranti,

    id. de Or. 3, 61, 230:

    recentibus praeceptorum studiis flagrans,

    id. Mur. 31, 65:

    flagrans, odiosa, loquacula, Lampadium fit,

    flickering, restless, Lucr. 4, 1165:

    in suis studiis flagrans cupiditas,

    Cic. Tusc. 4, 19, 44:

    flagrantissima flagitia, adulteria,

    Tac. A. 14, 51:

    flagrantissimus amor,

    Plin. Ep. 6, 8, 2:

    Nero flagrantior in dies amore Poppaeae,

    Tac. A. 14, 1; id. H. 4, 39:

    Othonis flagrantissimae libidines,

    id. ib. 2, 31; Val. Max. 8, 14 ext. 3:

    studia plebis,

    Tac. A. 2, 41 fin.:

    aeger et flagrans animus,

    id. ib. 3, 54:

    flagrantior aequo Non debet dolor esse viri,

    Juv. 13, 11: adhuc flagranti crimine comprehensi, i. e. in the very act, Cod. Just. 9, 13, 1.—Hence, flā̆granter, adv., ardently, vehemently, eagerly (post-Aug.):

    Germani exarsere flagrantius,

    Amm. 31, 10, 5:

    flagrantius amare,

    Fronto, Ep. ad Anton. 2 ed. Mai.:

    flagrantissime cupĕre,

    Tac. A. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > flagro

  • 112 integer

    intĕger, tēgra, tēgrum (long e in intēgri, intēgros, etc., Lucr. 1, 927; Verg. E. 4, 5; Hor. S. 2, 2, 113 al.), adj. [2. in and root tag-, tango], untouched, unhurt, unchanged.
    I.
    Lit.
    A.
    Undiminished, whole, entire, complete, perfect:

    integer et plenus thensaurus,

    Plaut. Truc. 4, 12, 13:

    exercitus,

    id. Bacch. 4, 9, 148:

    annus,

    Cic. Prov. Cons. 8:

    quarum (sublicarum) pars inferior integra remanebat,

    Caes. B. G. 7, 35:

    integris bonis exulare,

    Suet. Caes. 42:

    nec superstes Integer,

    Hor. C. 2, 17, 7:

    puer malasque comamque Integer,

    with beard, and hair on his head, Stat. Th. 8, 487:

    signa (litterarum),

    unbroken, Cic. Cat. 3, 3, 6.— Adv.: ad integrum, wholly, entirely:

    corpore carens,

    Macr. Som. Scip. 1, 5. —
    B. 1.
    Absol.:

    adulescens cum sis, tum, cum est sanguis integer,

    Plaut. Merc. 3, 2, 7:

    aetas,

    Ter. And. 1, 1, 45:

    cum recentes atque integri defessis successissent,

    Caes. B. C. 3, 94;

    so opp. defessi,

    id. B. G. 7, 41;

    opp. defatigati,

    id. ib. 7, 48; 5, 16; id. B. C. 3, 40:

    integris viribus repugnare,

    id. B. G. 3, 4:

    si ad quietem integri iremus, opp. onustus cibo et vino,

    Cic. Div. 1, 29:

    integra valetudo,

    id. Fin. 2, 20, 64:

    integrum se salvumque velle,

    id. ib. 2, 11, 33:

    omnibus rebus integros incolumesque esse,

    id. Fam. 13, 4:

    florentes atque integri,

    id. Planc. 35:

    integros pro sauciis arcessere,

    Sall. C. 60, 4;

    so opp. saucius,

    Cic. Mur. 25, 50:

    Horatius,

    Liv. 1, 25:

    nasus,

    Juv. 15, 56; 10, 288;

    so opp. truncus,

    Plin. 7, 11, 10. §

    50: cecidit Cethegus integer, et jacuit Catilina cadavere toto,

    not mutilated, Juv. 10, 288:

    opes, opp. accisae,

    Hor. S. 2, 2, 113:

    mulier aetate integra,

    in the flower of her age, Ter. And. 1, 1, 45:

    corpora sana et integri sanguinis,

    Quint. 8 praef. § 19;

    tantum capite integro (opp. transfigurato),

    unchanged, Suet. Ner. 46:

    quam integerrimis corporibus cibum offerre,

    free from fever, Cels. 3, 4:

    antequam ex toto integer fiat,

    id. ib.:

    integra aetate ac valetudine,

    Suet. Tib. 10. —
    2.
    With gen.:

    integer aevi sanguis (= integri aevi sanguis, i. e. juvenilis vigor),

    Verg. A. 2, 638; 9, 255; Ov. M. 9, 441:

    integer annorum,

    Stat. Th. 1, 415 (cf. II. A. infra): deos aevi integros, Enn. ap. Serv. Verg. A. 9, 255 (Trag. v. 440 Vahl.). —
    3.
    With abl.:

    fama et fortunis integer,

    Sall. H 2, 41, 5:

    copiis integra (regio),

    id. ib. 1, 95:

    neque aetate neque corpore integer,

    Suet. Aug. 19: pectore maturo fuerat puer integer aevo, Ped. Albin. 3, 5:

    dum vernat sanguis, dum rugis integer annus,

    Prop. 4 (5), 5, 59.—
    4.
    With a ( ab) and abl. (rare):

    a populi suffragiis integer,

    i. e. who has not been rejected, Sall. H. 1, 52 D.:

    cohortes integrae ab labore,

    Caes. B. G. 3, 26:

    gens integra a cladibus belli,

    Liv. 9, 41, 8.—
    5.
    Esp. in phrase ad or in integrum (sc. statum), to a former condition or state:

    potius quam redeat ad integrum haec eadem oratio,

    i. e. to have the same story over again, Ter. Heaut. 5, 3, 8:

    quod te absente hic filius egit restitui in integrum aequum est,

    id. Phorm. 2, 4, 11:

    quos ego non idcirco esse arbitror in integrum restitutos,

    Cic. Clu. 36, 98; id. Fl. 32, 79:

    (judicia) in integrum restituit,

    Caes. B. C. 3, 1, 4. —
    C.
    Not worn, fresh, new, unused:

    ad integrum bellum cuncta parare,

    Sall. J. 73, 1:

    consilia,

    id. ib. 108, 2:

    pugnam edere,

    Liv. 8, 9, 13.—Hence, esp. adv.: de integro, ab integro, ex integro, anew, afresh:

    ut mihi de integro scribendi causa non sit,

    Cic. Att. 13, 27; id. Clu. 60, 167:

    acrius de integro obortum est bellum,

    Liv. 21, 8, 2:

    relata de integro res ad senatum,

    id. 21, 6, 5:

    columnam efficere ab integro novam,

    Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147:

    magnus ab integro saeclorum nascitur ordo,

    Verg. E. 4, 5:

    recipere ex integro vires,

    Quint. 10, 3, 20:

    navibus ex integro fabricatis,

    Suet. Aug. 16.—
    D.
    Untainted, fresh, sweet:

    ut anteponantur integra contaminatis,

    Cic. Top. 18, 69:

    fontes,

    Hor. C. 1, 26, 6:

    sapor,

    id. S. 2, 4, 54:

    aper, opp. vitiatus,

    id. ib. 2, 2, 91.—
    E.
    Not before attempted, fresh:

    ex integra Graeca integram comoediam Hodie sum acturus,

    Ter. Heaut. prol. 4:

    alias ut uti possim causa hac integra,

    this pretext as a fresh one, id. Hec. 1, 2, 5:

    eum Plautus locum reliquit integrum,

    not treated, not imitated, id. Ad. prol. 9.
    II.
    Trop.
    A.
    Blameless, irreproachable, spotless, pure, honest, virtuous:

    cum illo nemo neque integrior esset in civitate, neque sanctior,

    Cic. de Or. 1, 53:

    (homines) integri, innocentes, religiosi,

    id. Verr. 2, 4, 4, § 7:

    integerrima vita,

    id. Planc. 1:

    incorrupti atque integri testes,

    id. Fin. 1, 21:

    vitae,

    Hor. C. 1, 22, 1:

    integer urbis,

    not spoiled by the city, untainted with city vices, Val. Fl. 2, 374:

    vir a multis vitiis integer, Sen. de Ira, 1, 18, 3.— Of female chastity: loquere filiam meam quis integram stupraverit,

    Plaut. Truc. 4, 3, 47:

    narratque, ut virgo ab se integra etiam tum siet,

    Ter. Hec. 1, 2, 70:

    quibus liberos conjugesque suas integras ab istius petulantia conservare non licitum est,

    Cic. Verr. 1, 5, 14:

    virgines,

    Cat. 61, 36.—
    B.
    Of the mind or disposition.
    1.
    Free from passion or prejudice, unbiassed, impartial: integrum se servare, to keep one's self neutral, Cic. Att. 7, 26, 2:

    arbiter,

    Juv. 8, 80:

    scopulis surdior Icari Voces audit, adhuc integer,

    untouched with love, heart-whole, Hor. C. 3, 7, 21:

    bracchia et vultum teretesque suras Integer laudo,

    id. ib. 2, 4, 21.—
    2.
    Healthy, sound, sane, unimpaired:

    animi,

    Hor. S. 2, 3, 220:

    mentis,

    id. ib. 2, 3, 65; cf.

    mens,

    id. C. 1, 31, 18:

    a conjuratione,

    without complicity in, Tac. A. 15, 52:

    integrius judicium a favore et odio,

    Liv. 45, 37, 8.—
    C.
    New to a thing, ignorant of it:

    rudem me discipulum, et integrum accipe,

    Cic. N. D. 3, 3:

    suffragiis integer,

    Sall. H. 1, 52 Dietsch—
    D.
    In which nothing has yet been done, undecided, undetermined:

    integram rem et causam relinquere,

    Cic. Att. 5, 21, 13:

    rem integram ad reditum suum jussit esse,

    id. Off. 2, 23, 82:

    integram omnem causam reservare alicui,

    id. Fam. 13, 4, 2:

    ea dicam, quae ipsi, re integra saepe dixi,

    id. Mur. 21:

    ut quam integerrima ad pacem essent omnia,

    Caes. B. C. 1, 85:

    offensiones,

    not yet cancelled, Tac. A. 3, 24:

    integrum est mihi,

    it is still in my power, I am at liberty, Cic. Att. 15, 23:

    loquor de legibus promulgatis, de quibus est integrum vobis,

    id. Phil. 1, 10:

    non est integrum, Cn. Pompeio consilio jam uti tuo,

    id. Pis. 24:

    ei ne integrum quidem erat, ut, etc.,

    id. Tusc. 5, 21, 62. —

    So, integrum dare,

    to grant full power, to leave at liberty, Cic. Part. 38. — Adv.: intĕgrē.
    1.
    Lit., wholly, entirely:

    mutare,

    Tac. H. 1, 52.—
    2.
    Trop.
    a.
    Irreproachably, honestly, justly:

    incorrupte atque integre judicare,

    Cic. Fin. 1, 9:

    in amicorum periculis caste integreque versatus,

    id. Imp. Pomp. 1. — Comp.: quid dici potest integrius, quid incorruptius, Cic. Mil. 22.— Sup.:

    Asiam integerrime administravit,

    Suet. Vesp. 4:

    procuratione integerrime functus,

    Plin. Ep. 7, 25. —
    b.
    Purely, correctly:

    integre et ample et ornate dicere,

    Cic. Opt. Gen. 4, 12:

    proprie atque integre loqui,

    Gell. 7, 11, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > integer

  • 113 nomen

    nōmen, ĭnis (archaic form of gen. sing. NOMINVS, S. C. de Bacch. Corp. Inscr. Lat. 196, 8), n. [for gnōmen, from root gno, whence gnosco, nosco, co-gnosco], a name, appellation (syn. vocabulum).
    I.
    Lit.:

    nomen est, quod unicuique personae datur, quo suo quaeque proprio et certo vocabulo appellatur,

    Cic. Inv. 1, 24, 134:

    imponere nova rebus nomina,

    id. Fin. 3, 1, 3:

    qui haec rebus nomina posuerunt,

    id. Tusc. 3, 5, 10:

    appellare aliquem nomine,

    id. de Or. 1, 56, 239:

    huic urbi nomen Epidamno inditum est,

    Plaut. Men. 2, 1, 37; cf. Liv. 7, 2, 6:

    Theophrastus divinitate loquendi nomen invenit,

    Cic. Or. 19, 62:

    lituus ab ejus litui, quo canitur, similitudine nomen invenit,

    id. Div. 1, 17, 30:

    ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

    Caes. B. G. 1, 13 et saep.:

    ludi, Pythia de domitae serpentis nomine dicti,

    Ov. M. 1, 447:

    clari nominis vir,

    Vell. 2, 34, 4:

    nominis minoris vir,

    id. 2, 100, 5; cf. id. 2, 112, 2; 2, 103, 1: est mihi nomen, inditur mihi nomen, with nom.:

    cui saltationi Titius nomen est,

    Cic. Brut. 62, 225:

    eique morbo nomen est avaritia,

    id. Tusc. 4, 11, 24:

    canibus pigris... Nomen erit pardus, tigris, leo,

    Juv. 8, 36.—With dat.:

    haec sunt aedes, hic habet: Lesbonico'st nomen,

    Plaut. Trin. 2, 2, 110:

    juventus nomen fecit Peniculo mihi,

    id. Men. 1, 1, 1:

    nam mihi est Auxilio nomen,

    id. Cist. 1, 3, 6:

    huic ego die nomen Trinummo facio,

    id. Trin. 4, 2, 1:

    nomen Arcturo est mihi,

    id. Rud. prol. 5:

    cantus cui nomen neniae,

    Cic. Leg. 2, 24, 62:

    puero ab inopiā nomen Egerio est inditum,

    Liv. 1, 34:

    est illis strigibus nomen,

    Ov. F. 6, 139.—With gen.:

    cujus nomen est Viventis,

    Vulg. Gen. 25, 11.—Rarely with ad:

    ut det nomen ad molas coloniam,

    Plaut. Ps. 4, 6, 38.—Nomen dare, edere, profiteri, ad nomina respondere, to give in one's name, be enrolled, enlist; to answer to one's name when summoned to military duty:

    ne nomina darent,

    Liv. 2, 24:

    nomina profiteri,

    id. 2, 24:

    nominis edendi apud consules potestas,

    id. 2, 24:

    virgis caesi, qui ad nomina non respondissent,

    id. 7, 4; also,

    dare nomen in conjurationem,

    to join the conspiracy, Tac. A. 15, 48:

    ab re nomen habet (terra),

    is named for, Liv. 38, 18, 4:

    quae (sapientia) divinarum humanarumque rerum cognitione hoc nomen apud antiquos adsequebatur,

    Cic. Tusc. 5, 3, 7:

    dea (Viriplaca) nomen hoc a placandis viris fertur adsecuta,

    Val. Max. 2, 1, 6.—Esp.:

    nomen accipere = nominari: turris quae nomen ab insulā accepit,

    Caes. B. C. 3, 112, 1; Quint. 3, 3, 13; Just. 1, 5, 1; Tac. A. 6, 37; 15, 74; Plin. Ep. 2, 10, 8.—
    2.
    In partic., the middle name of the three which every freeborn Roman had, as distinguished from the praenomen and cognomen. The nomen distinguished one gens from another, the cognomen one familia from another, and the praenomen one member of the familia from another, Quint. 7, 3, 27.—But sometimes nomen is used in the signif. of praenomen:

    id nomen (sc. Gaja),

    Cic. Mur. 12, 27.—So, too, in the signif. of cognomen:

    Sex. Clodius, cui nomen est Phormio,

    Cic. Caecin. 10, 27; cf.:

    tamquam habeas tria nomina,

    i. e. as if you were a Roman, Juv. 5, 127.—
    3.
    Esp. in phrase: sub nomine, under the assumed name:

    qui litteras exitiales Demetrio sub nomine Flaminini adtulerant,

    Liv. 40, 54, 9:

    sub nomine meo,

    Quint. 7, 2, 24:

    carmina sub alieno nomine edere,

    Suet. Aug. 55:

    multa vana sub nomine celebri vulgabantur,

    Tac. A. 6, 12; 13, 25; id. H. 1, 5; cf.:

    rogatio repente sub unius tribuni nomine promulgatur,

    Liv. 43, 16, 6; Suet. Aug. 29; Plin. Pan. 50, 5; cf. also II. B. infra.—
    4.
    A title of power or honor:

    imperatoris,

    Caes. B. C. 2, 32, 14.—
    5.
    In gram., a noun, Quint. 1, 4, 18; 1, 5, 42 et saep.—
    B.
    Transf.
    1.
    Nomen alicu jus deferre, to bring an accusation against, to accuse a person:

    nomen alicujus de parricidio deferre,

    Cic. Rosc. Am. 10, 28: nomen recipere, to receive the accusation:

    palam de sellā ac tribunali pronuntiat: si quis absentem Sthenium rei capitalis reum facere vellet, sese ejus nomen recepturum: et simul, ut nomen deferret, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 38, § 94; cf. context.—
    2.
    A bond, note, a demand, claim, a debt: tituli debitorum nomina dicuntur praesertim in iis debitis, in quibus hominum nomina scripta sunt, quibus pecuniae commodatae sunt, Ascon. ap. Cic. Verr. 2, 1, 10, § 28:

    repromittam istoc nomine solutam rem futuram,

    Plaut. As. 2, 4, 48:

    si neque in tuas tabulas ullum nomen referres, cum tot tibi nominibus acceptum Curtii referrent,

    Cic. Verr. 2, 1, 39, § 102:

    qui tibi, ut ais, certis nominibus grandem pecuniam debuit,

    on good bonds, good security, id. Quint. 11, 38; cf.:

    egone hos digitos meos impellere potui, ut falsum perscriberent nomen?

    id. Rosc. Com. 1, 1:

    volo persolvere, ut expungatur nomen, ne quid debeam,

    Plaut. Cist. 1, 3, 40; so,

    solvere,

    Cic. Att. 6, 2, 7:

    expedire, exsolvere,

    id. ib. 16, 6, 3:

    nomina sua exigere,

    to collect one's debts, id. Verr. 2, 1, 10, § 28:

    hoc nomen, quod urget, nunc, cum petitur, dissolvere,

    id. Planc. 28, 68:

    transcribere in alium,

    Liv. 35, 7:

    qui venit ad dubium grandi cum codice nomen,

    comes with a huge ledger to sue for a doubtful debt, Juv. 7, 110.—
    b.
    Nomina facere, in the case of written obligations, to set down or book the items of debt in the account-book:

    nomina se facturum, qua ego vellem die,

    Cic. Fam. 7, 23, 1:

    emit homo cupidus (Canius) tanti, quanti Pythius voluit et emit instructos: nomina facit (Pythius), negotium conficit,

    id. Off. 3, 14, 59:

    nomina facturi diligenter in patrimonium et vasa debitoris inquirimus,

    Sen. Ben. 1, 1, 2.—
    c.
    Nomen locare, to offer as surety, Phaedr. 1, 16, 1 (dub.).—
    d.
    Transf., an item of debt; and hence, a debtor:

    hoc sum assecutus, ut bonum nomen existimer,

    i. e. a good payer, Cic. Fam. 5, 6, 2:

    lenta nomina non mala,

    Sen. Ben. 5, 22, 1; cf. id. ib. 7, 29, 2; Col. 1, 7, 2.—
    3.
    A family, race, stock, people, nation:

    C. Octavium in familiam nomenque adoptavit,

    Suet. Caes. 83:

    Crispum C. Sallustius in nomen ascivit,

    Tac. A. 3, 30; Luc. 7, 584.—
    4.
    With national names: nomen Romanum, whatever is called Roman, i. e. the Roman dominion, nation, power; esp. of the army:

    gens infestissuma nomini Romano,

    Sall. C. 52, 24: CEIVIS ROMANVS NEVE NOMINVS LATINI NEVE SOCIVM QVISQVAM, etc., S. C. de Bacch.; so,

    concitatis sociis et nomine Latino,

    Cic. Rep. 1, 19, 31; 3, 29, 41:

    ubi deletum omnibus videretur nomen Romanum,

    Liv. 23, 6, 3:

    relicum Romani nominis,

    id. 22, 55, 5; 27, 33, 11; 1, 10, 3; cf. id. 9, 7, 1:

    Aeolio regnatas nomine terras,

    Sil. 14, 70:

    Volscūm nomen prope deletum est,

    Liv. 3, 8, 10:

    nomen Atheniensium tueri,

    Just. 5, 6, 9.—
    5.
    Poet.
    a.
    A thing:

    infaustum interluit Allia nomen,

    Verg. A. 7, 717.—
    b.
    A person:

    popularia nomina Drusos,

    Luc. 6, 759; 1, 311:

    nec fidum femina nomen,

    Tib. 3, 4, 61:

    in diversa trahunt unum duo nomina pectus,

    i. e. the love of a mother and sister, Ov. M. 8, 464; id. H. 8, 30.—
    II.
    Trop.
    A.
    Name, fame, repute, reputation, renown (syn.:

    existimatio, fama): hujus magnum nomen fuit,

    Cic. Brut. 67, 238:

    nomen habere,

    id. ib. 69, 244:

    magnum in oratoribus nomen habere,

    id. Or. 6, 22:

    officere nomini alicujus, Liv. praef. § 3: et nos aliquod nomenque decusque Gessimus,

    Verg. A. 2, 89:

    nomen gerere,

    Lact. 1, 20, 3; 4, 29, 15 al.:

    multi Lydia nominis Romanā vigui clarior Iliā,

    Hor. C. 3, 9, 7:

    nomen alicujus stringere,

    Ov. Tr. 2, 350:

    homines nonnullius in litteris nominis, Plin Ep. 7, 20, 3: parentes, quorum maximum nomen in civitatibus est suis,

    Liv. 22, 22, 13.—Of ill repute, bad reputation: malum nomen (only rare and late Lat.): magis eligendum in paupertate nomen bonum quam in divitiis nomen pessimum, Hier. Com. Ep. Tit., Paris, 1546, p. 104 H.—
    2.
    Of inanimate things:

    ne vinum nomen perdat,

    Cato, R. R. 25:

    nec Baccho genus aut pomis sua nomina servat,

    Verg. G. 2, 240.—
    B.
    A title, pretext, pretence, color, excuse, account, sake, reason, authority, behalf, etc.: alio nomine et aliā de causā abstulisse. Cic. Rosc. Com. [p. 1214] 14, 40:

    legis agrariae simulatione atque nomine,

    id. Agr. 2, 6, 15:

    classis nomine pecuniam imperatam queruntur,

    id. Fl. 12, 27:

    haec a te peto amicitiae nostrae nomine,

    id. Fam. 12, 12, 3; 2, 1, 1:

    nomine sceleris conjurationisque damnati,

    id. Verr. 2, 5, 5, § 11:

    nomine neglegentiae suspectum esse,

    id. Fam. 2, 1, 1:

    quid exornamus philosophiam, aut quid ejus nomine gloriosi sumus?

    id. Tusc. 2, 14, 33:

    qui cum luxuriose viverent, non reprehenderentur eo nomine,

    id. Fin. 2, 7, 21:

    gratias boni viri agebant et tuo nomine gratulabantur,

    on your account, id. Phil. 1, 12, 30:

    Antonio tuo nomine gratias egi,

    on your behalf, id. Att. 1, 16, 16:

    legationes tuo nomine proficiscentes,

    id. Fam. 3, 8, 2:

    quem quidem tibi etiam suo nomine commendo,

    for his own sake, id. ib. 13, 21, 2:

    meo nomine,

    Tac. H. 1, 29:

    feminarum suarum nomine,

    id. G. 8:

    bellum populo Romano suo nomine indixit,

    Cic. Cat. 2, 6, 14:

    decretae eo nomine supplicationes,

    Tac. A. 14, 59;

    but: acceptā ex aerario pecuniā tuo nomine,

    on your responsibility, Cic. Q. Fr. 1, 3, 7.—
    C.
    A name, as opposed to the reality:

    me nomen habere duarum legionum exilium (opp. exercitum habere tantum),

    Cic. Att. 5, 15, 1:

    Campani magis nomen ad praesidium sociorum, quam vires cum attulissent,

    Liv. 7, 29:

    nomen amicitia est, nomen inane fides,

    Ov. A. A. 1, 740.—
    III.
    In eccl. Lat.,
    1.
    Periphrastically:

    invocavit nomen Domini,

    Vulg. Gen. 13, 4:

    omnipotens nomen ejus,

    ib. Exod. 15, 3:

    psallam nomini Domini,

    ib. Psa. 7, 18:

    blasphemare nomen ejus,

    ib. Apoc. 13, 6.—
    2.
    Delegated power:

    in nomine tuo daemones eicimus,

    Vulg. Matt. 7, 22:

    in quo nomine fecistis,

    ib. Act. 4, 7:

    locuti sunt in nomine Domini,

    ib. Jacob. 5, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > nomen

  • 114 addico

    ad-dīco, xi, ctum, 3, v. a. ( imp. addice, for addic, Plaut. Poen. 2, 50;

    addixti,

    Mart. 12, 16), orig., to give one's assent to a thing (“addicere est proprie idem dicere et approbare dicendo,” Fest. p. 13 Müll.), in its lit. signif. belonging only to augural and judicial language (opp. abdĭco).
    I.
    Of a favorable omen, to be propitious to, to favor, usually with aves as subj., and without obj.:

    cum sacellorum exaugurationes admitterent aves, in Termini fano non addixere,

    Liv. 1, 55, 3; so,

    Fabio auspicanti aves semel atque iterum non addixerunt,

    id. 27, 16, 15; also with auspicium as subj.:

    addicentibus auspiciis vocat contionem,

    Tac. A. 2, 14; cf. Drak. Liv. 1, 36, 3; 27, 16, 15.—And with acc. of obj.:

    illum quem aves addixerant,

    Fest. p. 241 Müll.—In judicial lang.: alicui aliquid or aliquem, to award or adjudge any thing to one, to sentence; hence Festus, with reference to the adjudged or condemned person, says:

    “alias addicere damnare est,” p. 13 Müll.: ubi in jus venerit, addicet praetor familiam totam tibi,

    Plaut. Poen. 1, 1, 57:

    bona alicui,

    Cic. Verr. 2, 1, 52:

    addictus erat tibi?

    had he been declared bound to you for payment? id. Rosc. Com. 14, 41; hence ironic.: Fufidium... creditorem debitoribus suis addixisti, you have adjudged the creditor to his debtors (instead of the reverse), id. Pis. 35:

    liberum corpus in servitutem,

    Liv. 3, 56.—Hence subst., addictus, i, m., one who has been given up or made over as servant to his creditor:

    ducite nos quo jubet, tamquam quidem addictos,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 87:

    addictus Hermippo et ab hoc ductus est,

    Cic. Fl. 20 extr.; cf. Liv. 6, 15, 20. (The addictus, bondman, was not properly a slave = servus, for he retained his nomen, cognomen, his tribus, which the servus did not have; he could become free again by cancelling the demand, even against the will of his dominus; the servus could not; the addictus, when set free, was also again ingenuus, the servus only libertinus; v. Quint. 7, 3, 27. The inhuman law of the Twelve Tables, which, however, was never put in execution, that one indebted to several creditors should be cut in pieces and divided among them, is mentioned by Gell. 20, 1: Niebuhr, Rom. Gesch. 1, 638;

    Smith's Antiq.): addicere alicui judicium,

    to grant one leave to bring an action, Varr. L. L. 6, § 61 Müll.: addicere litem, sc. judici, to deliver a cause to the judge. This was the office of the praetor. Such is the purport of the law of XII. Tab. Tab. I.: POST MERIDIEM PRAESENTI STLITEM ADDICITO, ap. Gell. 17, 2:

    judicem or arbitrum (instead of dare judicium),

    to appoint for one a judge in his suit, Dig. 5, 1, 39, 46 and 80: addicere aliquid in diem, to adjudge a thing to one ad interim, so that, upon a change of circumstances, the matter in question shall be restored in integrum, Dig. 18, 2; 6, 1, 41; 39, 3, 9.—
    B.
    In auctions, to adjudge to the highest bidder, knock down, strike off, deliver to (with the price in abl.): ecquis est ex tanto populo, qui bona C. Rabirii Postumi [p. 31] nummo sestertio sibi addici velit, Cic. Rab. Post. 17; so id. Verr. 2, 1, 55; Suet. Caes. 50.—Addicere bona alicujus in publicum, i. e. to confiscate, Caes. B. C. 2, 18;

    hence in Plaut., of a parasite, who strikes himself off, as it were, i. e. promises himself to one as guest, on condition that he does not in the mean time have a higher bid, i. e. is not attracted to another by a better table,

    Plaut. Capt. 1, 2, 76 sq. —
    C.
    In gen., to sell, to make over to:

    addice tuam mihi meretricem,

    Plaut. Poen. 2, 50:

    hominem invenire neminem potuit, cui meas aedes addiceret, traderet, donaret, Auct. Or. pro Dom. 41. Antonius regna addixit pecunia,

    Cic. Phil. 7, 5, 15; so Hor. S. 2, 5, 109.—In a metaph. signif.,
    D.
    To deliver, yield, or resign a thing to one, either in a good or a bad sense.
    a.
    In a good sense, to devote, to consecrate to:

    senatus, cui me semper addixi,

    Cic. Planc. 39, 93:

    agros omnes addixit deae,

    Vell. 2, 25;

    hence, morti addicere,

    to devote to death, Cic. Off. 3, 10, 45:

    nolite... omnem Galliam prosternere et perpetuae servituti addicere,

    to devote to perpetual slavery, Caes. B. G. 7, 77.—
    b.
    In a bad sense, to give up, to sacrifice, to abandon (very freq.);

    ejus ipsius domum evertisti, cujus sanguinem addixeras,

    Cic. Pis. 34, 83:

    libidini cujusque nos addixit,

    id. Phil. 5, 12, 33; so id. Mil. 32; id. Sest. 17; id. Quint. 30; hence poet.:

    quid faciat? crudele, suos addicere amores,

    to sacrifice, to surrender his love, Ov. M. 1, 617 (where some read wrongly abdicere).—
    E.
    In later Latin, to attribute or ascribe a work to one:

    quae (comoediae) nomini eius (Plauti) addicuntur,

    Gell. 3, 3, 13.—Hence, addic-tus, P. a. (after II. D.), dedicated or devoted to a thing; hence,
    a.
    Destined to:

    gladiatorio generi mortis addictus,

    Cic. Phil. 11, 7, 16; cf. Hor. Epod. 17, 11.—
    b.
    Given up to, bound to:

    qui certis quibusdam destinatisque sententiis quasi addicti et consecrati sunt,

    Cic. Tusc. 2, 2, 5:

    nullius addictus jurare in verba magistri,

    Hor. Ep. 1, 1, 14:

    Prasinae factioni addictus et deditus,

    Suet. Cal. 55.— Comp., sup., and adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > addico

  • 115 jungo

    jungo, nxi, nctum, 3, v. a. [Sanscr. jug, junagmi, to unite; juk, joined; Goth. juk; O. H. Germ. joh, joch; Gr. zug, zeugnumi, zugos, zugon], to join or unite together, connect, attach, fasten, yoke, harness.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    With acc.:

    Narcissum et florem anethi,

    Verg. E. 2, 48:

    pontes et propugnacula,

    id. A. 9, 170:

    nemoris carentia sensu robora,

    Claud. B. G. 17:

    gradus,

    to close the ranks, Sil. 4, 372:

    montes,

    to heap up, Val. Fl. 1, 198:

    ostia,

    to shut, Juv. 9, 105; cf.:

    junctas quatere fenestras,

    Hor. C. 1, 25, 1:

    oscula,

    to exchange, Ov. M. 2, 357; cf. id. Am. 2, 5, 59; Petr. 67:

    da jungere dextram,

    to clasp, Verg. A. 6, 697:

    cur dextrae jungere dextram non datur,

    id. ib. 1, 408; cf.:

    quas junximus hospitio dextras,

    id. ib. 3, 83;

    11, 165: duos sinus,

    Plin. 5, 29, 31, § 116:

    juncto ponte milites transmittit,

    Tac. A. 1, 49.—So with abl. of means or manner:

    Ticinum ponte,

    to span, Liv. 21, 45, 1:

    amnem ponte,

    Plin. 5, 24, 21, § 86:

    ratibus flumen,

    to bridge, Liv. 21, 47, 2; cf.:

    qui biduo vix locum rate jungendo flumini inventum tradunt,

    id. 21, 47, 6:

    eo omnia vallo et fossa,

    id. 38, 4, 6:

    plumbum nigrum albo,

    Plin. 33, 5, 30, § 94; cf.:

    nam calamus cera jungitur,

    Tib. 2, 5, 32:

    illos defendit numerus junctaeque umbone phalanges,

    Juv. 2, 46:

    erga juncta est mihi foedere dextra,

    Verg. A. 8, 169:

    Pompei acies junxerat in seriem nexis umbonibus arma,

    Luc. 7, 453. —
    2.
    With dat. of indir. object:

    hoc opus ad turrim hostium admovent, ut aedificio jungatur,

    Caes. B. C. 2, 10 fin.:

    humano capiti cervicem equinam,

    Hor. A. P. 2:

    mortua corpora vivis,

    Verg. A. 8, 485; cf.:

    his tignis contraria duo juncta,

    Caes. B. G. 3, 17, 5:

    se Romanis,

    Liv. 24, 49, 1:

    exercitum sibi,

    Vell. 2, 80, 1:

    socia arma Rutulis,

    Liv. 1, 2, 3:

    victores Germani juncturi se Pannoniis,

    Suet. Tib. 17:

    cervicem meam amplexui,

    Petr. 86 dub. (Büch., vinxit amplexu):

    dextra dextrae jungitur,

    Ov. M. 6, 447; cf. Verg. A. 1, 408 supra:

    aeri aes plumbo fit uti jungatur ab albo,

    Lucr. 6, 1079:

    juncta est vena arteriis,

    Cels. 2, 10:

    Comius incensum calcaribus equum jungit equo Quadrati,

    drives against, Hirt. B. C. 8, 48.—
    3.
    With inter se:

    tigna bina inter se,

    Caes. B. G. 3, 17, 3:

    maxime autem corpora inter se juncta permanent, cum, etc.,

    Cic. N. D. 2, 45, 115:

    disparibus calamis inter se junctis,

    Ov. M. 1, 712:

    saltus duo alti inter se juncti,

    Liv. 9, 2, 7.—
    4.
    With cum:

    cum Bruto Cassioque vires suas,

    Vell. 2, 65, 1:

    legiones se cum Caesare juncturae,

    id. 2, 110, 1:

    erat cum pede pes junctus,

    Ov. M. 9, 44:

    lecto mecum junctus in uno,

    id. H. 13, 117:

    digitis medio cum pollice junctis,

    id. F. 5, 433:

    lingua cum subjecta parte juncta est,

    Cels. 7, 12, 4.—
    B.
    Esp.
    1.
    To harness, yoke, attach.
    (α).
    Of animals: angues ingentes alites juncti jugo, Pac. ap. Cic. Inv. 1, 19, 27 (Trag. v. 397 Rib.):

    junge pares,

    i. e. in pairs, Verg. G. 3, 169; Grat. Cyneg. 263:

    nec jungere tauros norant,

    Verg. A. 8, 316:

    currus et quatuor equos,

    id. G. 3, 114:

    grypes equis,

    id. E. 8, 27 Forbig.:

    curru jungit Halaesus Equos,

    id. A. 7, 724:

    leones ad currum,

    Plin. 8, 16, 21, § 54:

    mulis e proximo pistrino ad vehiculum junctis,

    Suet. Caes. 31.—
    (β).
    Of a vehicle (rare):

    reda equis juncta,

    Cic. Att. 6, 1, 25:

    neve (mulier) juncto vehiculo veheretur,

    Liv. 34, 1, 3:

    juncta vehicula, pleraque onusta, mille admodum capiuntur,

    id. 42, 65, 3. —
    2.
    Of wounds, etc., to join, bring together, unite, heal:

    ego vulnera doctum jungere Etiona petam,

    Stat. Th. 10, 733:

    parotidas suppuratas,

    Scrib. Comp. 206:

    oras (tumoris),

    Cels. 7, 17, 1:

    oras vulneris,

    id. 5, 4, 23 al. —
    3.
    Of lands, territories, etc.:

    juncta pharetratis Sarmatis ora Getis,

    adjoining, Ov. Tr. 4, 10, 110; cf.:

    juncta Aquilonibus Arctos,

    id. M. 2, 132:

    quibus (campis) junctae paludes erant,

    Front. Strat. 2, 5, 6; Vell. 2, 110, 4:

    fundos Apuliae,

    to add, join to, Petr. 77:

    longos jungere fines agrorum,

    Luc. 1, 167.—
    4.
    To connect in time, cause to follow immediately:

    cum diei noctem pervigilem junxisset,

    Just. 12, 13, 7:

    somnum morti,

    Petr. 79:

    vidit hic annus Ventidium consularem praetextam jungentem praetoriae,

    Vell. 2, 65, 3:

    nulla natio tam mature consino belli bellum junxit,

    id. 2, 110, 5:

    junge, puer, cyathos, atque enumerare labora,

    Stat. S. 1, 5, 10:

    laborem difficilius est repetere quam jungere,

    to resume than to continue, Plin. Ep. 4, 9, 10.—So of pronunciation:

    si jungas (opp. interpunctis quibusdam),

    Quint. 9, 4, 108.—
    5.
    Milit. t. t., of troops, an army, etc., to join, unite:

    cum juncti essent,

    Liv. 25, 35; 25, 37:

    exercitum Pompei sibi,

    Vell. 2, 80, 1:

    junctis exercitious,

    Vell. 2, 113, 1:

    cum collegae se junxisset,

    Front. Strat. 1, 1, 9; so,

    exercitum,

    id. ib. 1, 2, 9:

    Ajacem naves suas Atheniensibus junxisse,

    Quint. 5, 11, 40.—
    6.
    To add, give in addition:

    commoda praeterea jungentur multa caducis,

    Juv. 9, 89.—
    7.
    In mal. part.:

    corpora,

    Ov. M. 10, 464:

    turpia corpora,

    id. H. 9, 134: tu mihi juncta toro, id. F. 3, 511; id. R. Am. 408:

    si jungitur ulla Ursidio,

    Juv. 6, 41; 6, 448; cf.

    Venerem,

    Tib. 1, 9, 76; Ov. H. 353; id. R. Am. 407.
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., of abstract things, to bring together, join, unite:

    cum hominibus nostris consuetudines, amicitias, res rationesque jungebat,

    Cic. Deiot. 9, 27:

    omnem naturam, quae non solitaria sit... sed cum alio juncta atque conexa, etc.,

    id. N. D. 2, 11, 29:

    an virtus et voluptas inter se jungi copularique possint,

    id. de Or. 1, 51, 122:

    sapientiam junctam habere eloquentiae,

    id. ib. 3, 35, 142:

    indignationem conquestioni,

    id. Inv. 2, 11, 36:

    insignis improbitas et scelere juncta,

    id. de Or. 2, 58, 237:

    plura crimina junguntur,

    are combined, Quint. 4, 4, 5.—
    B.
    Esp.
    1.
    Of persons, to join, unite, bring together, associate, in love, marriage, relationship, etc.:

    cum impari,

    Liv. 1, 46:

    cum pare,

    Ov. F. 4, 98:

    alicujus filiam secum matrimonio,

    Curt. 5, 3, 12:

    si tibi legitimis pactam junctamque tabellis non es amaturus,

    Juv. 6, 200:

    juncta puella viro,

    Ov. A. A. 1, 682; id. Tr. 2, 284. —Of animals, etc.:

    Appulis jungentur capreae lupis,

    Hor. C. 1, 33, 8:

    variis albae junguntur columbac,

    Ov. H. 15, 37:

    unaque nos sibi operā amicos junget,

    Ter. Hec. 5, 2, 32:

    ut quos certus amor junxit,

    Ov. M. 4, 156:

    amicos,

    Hor. S. 1, 3, 54:

    Geminum mecum tua in me beneficia junxerunt,

    Plin. Ep. 10, 26, 1:

    puer puero junctus amicitia,

    Ov. P. 4, 3, 12.—Esp., of a treaty, alliance, etc.:

    si populus Romanus foedere jungeretur regi,

    Liv. 26, 24; Just. 15, 4, 24. —
    2.
    Of things, to make by joining, enter into:

    pacem cum Aenea, deinde adfinitatem,

    Liv. 1, 1:

    nova foedera,

    id. 7, 30:

    cum Hispanis amicitiam,

    Just. 43, 5, 3:

    societatem cum eo metu potentiae ejus,

    id. 22, 2, 6:

    foedus cum eo amicitiamque,

    Liv. 24, 48; 23, 33:

    juncta societas Hannibali,

    id. 24, 6:

    foedera,

    id. 7, 30:

    jungendae societatis gratia,

    Just. 20, 4, 2.—
    3.
    Of words, etc., to join, unite.
    (α).
    Esp., gram. t. t.: verba jungere, to make by joining, to compound:

    jungitur verbum ex corrupto et integro, ut malevolus,

    Quint. 1, 5, 68:

    in jungendo aut in derivando,

    id. 8, 3, 31; so,

    juncta verba,

    Cic. Or. 56, 186; id. Part. Or. 15, 53.—
    (β).
    To connect so as to sound agreeably:

    quantum interest... verba eadem qua compositione vel in textu jungantur vel in fine claudantur,

    Quint. 9, 4, 15.—Hence, P. a.: junc-tus, a, um, joined, united, connected, associated:

    in opere male juncto,

    Quint. 12, 9, 17.— Comp.:

    causa fuit propior et cum exitu junctior,

    Cic. Fat. 16, 36.— Sup.:

    junctissimus illi comes,

    most attached, Ov. M. 5, 69:

    principum prosperis et alii fruantur: adversae ad junctissimos pertineant,

    their nearest of kin, Tac. H. 4, 52.

    Lewis & Short latin dictionary > jungo

  • 116 ludus

    lūdus, i, m. [id.], a play.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., a play, game, diversion, pastime:

    ad pilam se aut ad talos, aut ad tessaras conferunt, aut etiam novum sibi aliquem excogitant in otio ludum,

    Cic. de Or. 3, 15, 58:

    datur concessu omnium huic aliqui ludus aetati,

    id. Cael. 12, 28:

    campestris,

    id. ib. 5, 11:

    nec lusisse pudet, sed non incidere ludum,

    Hor. Ep. 1, 14, 36.—
    B.
    In partic.
    1.
    Ludi, public games, plays, spectacles, shows, exhibitions, which were given in honor of the gods, etc.
    (α).
    In gen.:

    hoc praetore ludos Apollini faciente,

    Cic. Brut. 20, 78:

    ludos committere,

    id. Q. Fr. 3, 4, 6:

    ludos magnificentissimos apparare,

    id. ib. 3, 8, 6:

    ludos apparatissimos magnificentissimosque facere,

    id. Sest. 54, 116:

    ludos aspicere,

    Ov. F. 6, 238:

    ludos persolvere alicui deo,

    id. ib. 5, 330: ludis, during the games, Cic. Fragm. ap. Non. 63, 18; Plaut. Cas. prol. 27:

    circus maximus ne diebus quidem ludorum Circensium... irrigabatur,

    Front. Aq. 97.— Sing.:

    haec ultra quid erit, nisi ludus?

    Juv. 8, 199.—
    (β).
    In this sense, ludi is freq. in appos. with the neutr. plur. of the adj. which names the games:

    ludi Consualia,

    Liv. 1, 9, 6:

    ludi Cerealia,

    id. 30, 39, 8:

    ludi Taurilia,

    id. 39, 22, 1 (Weissenb. Taurii); 34, 54, 3; cf.:

    quaedam faciem soloecismi habent... ut tragoedia Thyestes, ut ludi Floralia ac Megalensia... numquam aliter a veteribus dicta,

    Quint. 1, 5, 52; cf.:

    ludis Megalensibus,

    Gell. 2, 24, 2.—
    (γ).
    Also with gen. of place:

    eo ipso die auditam esse eam pugnam ludis Olympiae memoriae proditum est,

    Cic. N. D. 2, 2, 6.—
    2.
    Stage-plays (opp. to the games of the circus):

    venationes autem ludosque et cum collegā et separatim edidit,

    Suet. Caes. 10.—
    C.
    A place of exercise or practice, a school for elementary instruction and discipline (cf. schola):

    in ludum ire,

    Plaut. Pers. 2, 1, 6:

    fidicinus,

    music-school, id. Rud. prol. 43:

    litterarius,

    id. Merc. 2, 2, 32:

    litterarum ludi,

    Liv. 3, 44; 6, 25:

    ludus discendi,

    Cic. Q. Fr. 3, 4, 6:

    Dionysius Corinthi dicitur ludum aperuisse,

    id. Fam. 9, 18, 1:

    Isocrates, cujus e ludo, tamquam ex equo Trojano, meri principes exierunt,

    id. de Or. 2, 22, 94; id. Or. 42, 144:

    gladiatores, quos ibi Caesar in ludo habebat,

    Caes. B. C. 1, 14, 4:

    militaris,

    Liv. 7, 33, 1:

    litterarii paene ista sunt ludi et trivialis scientiae,

    Quint. 1, 4, 27:

    litterarium ludum exercere,

    Tac. A. 3, 66:

    obsides quosdam abductos e litterario ludo,

    Suet. Calig. 45:

    ibi namque (in foro) in tabernis litterarum ludi erant,

    Liv. 3, 44, 6:

    quem puerum in ludo cognōrat,

    Nep. Att. 10, 3:

    in Flavī ludum me mittere,

    Hor. S. 1, 6, 72; cf. Gell. 15, 11, 2; Suet. Gram. 4; id. Rhet. 1:

    sic veniunt ad miscellanea ludi,

    Juv. 11, 26.
    II.
    Transf.
    A.
    Play, sport, i. e. any thing done, as it were, in play, without trouble, mere sport, child's play:

    oratio ludus est homini non hebeti,

    Cic. de Or. 2, 17, 72:

    cum illa perdiscere ludus esset,

    id. Fin. 1, 8, 27:

    quibus (Graecis) jusjurandum jocus est, testimonium ludus,

    id. Fl. 5, 12.—
    B.
    Sport, jest, joke, fun: si vis videre ludos [p. 1084] jucundissimos, Plaut. Poen. 1, 1, 78:

    ad honores per ludum et per neglegentiam pervenire,

    Cic. Verr. 2, 5, 70, § 181:

    aliquem per ludum et jocum evertere,

    id. ib. 2, 1, 60, §

    155: amoto quaeramus seria ludo,

    Hor. S. 1, 1, 27:

    vertere seria ludo,

    id. A. P. 226:

    nil per ludum simulabitur,

    Juv. 6, 324:

    ut ludos facit,

    Ter. Phorm. 5, 7, 52: ludos facere aliquem, to make sport of, make game of, to banter, jeer at, mock:

    ut nunc is te ludos facit,

    Plaut. Capt. 3, 4, 47:

    quem, senecta aetate, ludos facias,

    id. Aul. 2, 2, 74.— With dat.:

    miris modis dī ludos faciunt hominibus,

    Plaut. Rud. 3, 1, 1; id. Truc. 4, 2, 46.—In pass.:

    ludos fieri,

    Plaut. Ps. 4, 7, 72:

    hocine me aetatis ludos vis factum esse indigne?

    id. Bacch. 5, 1, 4: ludos aliquem dimittere, to send one away with scorn and derision, or, as in Engl., to send one off with a flea in his ear:

    numquam hercle quisquam me lenonem dixerit, si te non ludos pessimos dimisero,

    id. Rud. 3, 5, 11:

    ludos facis me,

    id. Am. 2, 1, 21: facere ludos aliquid, to make a jest or a trifle of any thing, to throw away, to lose:

    nunc et operam ludos facit, et retia, etc.,

    id. Rud. 4, 1, 9:

    ludos dare, praebere,

    to make one's self ridiculous, Ter. Eun. 5, 7, 9:

    ludos alicui reddere,

    to play tricks on, id. And. 3, 1, 21: dare ludum alicui, to give play to one, i. e. to humor, indulge, Plaut. Bacch. 4, 10, 7; id. Cas. prol. 25; id. Bacch. 4, 10, 9:

    amori dare ludum,

    Hor. C. 3, 12, 1: ludus aetatis, the pleasures of love:

    si frui liceret ludo aetatis, praesertim recto et legitimo amore,

    Liv. 26, 50.—
    C.
    Ludus, the title of a work of Nævius:

    ut est in Naevii Ludo,

    Cic. de Sen. 6, 20; Fest. s. v. redhostire, p. 270, 22 Müll.—Also, Ludus de Morte Claudii, a work of Seneca.

    Lewis & Short latin dictionary > ludus

  • 117 gratus

    grātus, a, um, adj. [Sanscr. har-jami, love, desire; Gr. chairô, charma, charis].
    I.
    Pass., beloved, dear, acceptable, pleasing, agreeable (syn.: acceptus, jucundus, optatus, dulcis, blandus, suavis; in this signif. in ante-Aug. prose, viz. in Cic. and Cæs., only of things; gratiosus, mostly of persons).
    A.
    Of things:

    non ille (amor tuus) quidem mihi ignotus, sed tamen gratus et optatus: dicerem jucundus, nisi id verbum in omne tempus perdidissem,

    Cic. Fam. 5, 15, 1; cf.:

    illud tamen dicam, mihi id, quod fecisti, esse gratissimum. Tale enim tuum judicium non potest mihi non summe esse jucundum. Quod cum ita sit, esse gratum necesse est,

    id. ib. 13, 8, 2:

    ista veritas, etiam si jucunda non est, mihi tamen grata est,

    id. Att. 3, 24, 2; cf. also: cujus officia jucundiora licet saepe mihi fuerint, numquam tamen gratiora, id. Fam. 4, 6, 1:

    quae omnia mihi jucunda, hoc extremum etiam gratum fuit,

    id. ib. 10, 3, 1;

    so corresp. or connected with jucundus,

    id. ib. 1, 17, 6; id. Rosc. Am. 18, 51; id. Cat. 4, 1, 1; Plin. 26, 3, 8, § 14; Plin. Ep. 5, 3, 1; 8, 23, 5:

    quid est, quod aut populo Romano gratius esse debeat aut sociis exterisque nationibus optatius esse possit,

    Cic. Div. in Caecil. 3, 7; so with optatus cf. above, the passage Cic. Fam. 5, 15, 1: quod approbaris, id gratum acceptumque habendum. id. Tusc. 5, 15, 45; cf.:

    mihi pol grata acceptaque hujus est benignitas,

    Plaut. Stich. 1, 1, 49; Cat. 96, 1:

    munus eorum gratum acceptumque esse,

    Nep. Hann. 7;

    rarely in the contrary order: quorum mihi Dona accepta et grata habeo, tuaque ingrata,

    Plaut. Truc. 2, 7, 56: Tox. Credidi gratum fore Beneficium meum apud te. Do. Immo equidem gratiam tibi habeo, id. Pers. 4, 7, 8; cf.:

    grata tibi esse mea officia non miror: cognovi enim te gratissimum omnium, etc.,

    Cic. Fam. 5, 11, 1:

    quam multi, ut Galli, ut Poeni homines immolare et pium et diis immortalibus gratissimum esse duxerunt!

    Cic. Rep. 3, 9; cf. Caes. B. G. 6, 16, 5; Cic. ap. Non. 398, 28 (Rep. 6, 2 Mos.); cf. in comp.:

    sedere in his scholis gratius erat quam ire per solitudines, etc.,

    Plin. 26, 2, 6, § 11; cf.

    also: hedera est gratissima Baccho,

    Ov. F. 3, 767:

    dapibus supremi Grata testudo Jovis,

    Hor. C. 1, 32, 14:

    eoque erat cujusque gratior in re publica virtus, quod, etc.,

    Cic. Rep. 2, 34 fin.; 2, 35:

    o diva, gratum quae regis Antium,

    Hor. C. 1, 35, 1; cf.:

    grato sub antro,

    id. ib. 1, 5, 3:

    locus,

    id. Ep. 2, 2, 46:

    tempus,

    id. ib. 2, 2, 198:

    hora,

    id. ib. 1, 4, 14:

    dies,

    id. C. 4, 5, 7:

    lux,

    id. S. 1, 5, 39:

    nox,

    id. Carm. Sec. 23:

    carmina,

    id. C. 1, 15, 14; 3, 11, 23:

    artes,

    id. ib. 4, 13, 22:

    error mentis,

    id. Ep. 2, 2, 140:

    protervitas,

    id. C. 1, 19, 7 et saep.:

    feceris, si de re publica quid sentias explicaris, nobis gratum omnibus,

    will do us all a favor, Cic. Rep. 1, 21 fin.; cf.:

    quamobrem utrique nostrum gratum admodum feceris,

    id. Lael. 4, 16:

    quod si eum interfecerit, multis sese nobilibus gratum esse facturum,

    Caes. B. G. 1, 44, 20:

    quapropter gratissimum mihi feceris, si curaris, ut, etc.... Hoc mihi gratius facere nihil potes,

    a very great favor... no greater favor, Cic. Fam. 13, 44:

    is adulescens ita locatus est, ut, quae rebus grata erant, gratiora verbis faceret,

    Liv. 45, 13, 13:

    gratum elocuta consiliantibus Junone divis,

    something pleasant, Hor. C. 3, 3, 17.—
    B.
    Of living beings.
    (α).
    With dat.:

    Herophile Phoebo grata,

    Tib. 2, 5, 68; cf.:

    vates diis gratissima,

    Ov. F. 1, 585; and:

    superis deorum gratus (Mercurius) et imis,

    Hor. C. 1, 10, 20:

    donec gratus eram tibi,

    id. ib. 3, 9, 1; cf. Prop. 1, 2, 31:

    gratus Alexandro regi Magno fuit ille Choerilus,

    Hor. Ep. 2, 1, 232; Suet. Caes. 27:

    cui (Maecenati) cum se gratum et acceptum in modum amici videret,

    id. Gramm. 21:

    filio ejus Fausto gratissimus fuit,

    id. ib. 12:

    (cervus) gratus erat tibi,

    Ov. M. 10, 121.—
    (β).
    Absol.:

    olim gratus eram,

    Prop. 1, 12, 7; Hor. C. 4, 6, 21:

    conviva,

    id. S. 2, 2, 119:

    comitum gratissime,

    Ov. M. 14, 221; cf.:

    juvenum gratissime Crantor,

    id. ib. 12, 367:

    o mihi de fratris longe gratissime natis,

    id. ib. 12, 586:

    quaestor consulibus suis non minus jucundus et gratus quam usui fuit,

    Plin. Ep. 8, 23, 5.—Hence, subst.: grātus, i, m., a favorite, darling:

    quam (classem) non amicorum sed gratorum appellabat,

    Suet. Tib. 46 fin.
    II.
    Act., thankful, grateful; thankworthy, deserving or procuring thanks (beneficii memor):

    cognovi te gratissimum omnium: nec enim tu mihi habuisti modo gratiam, verum etiam cumulatissime retulisti,

    Cic. Fam. 5, 11, 1; cf. id. Leg. 1, 18, 49:

    quamquam gratiarum actionem a te non desiderabam, cum te re ipsa atque animo scirem esse gratissimum, tamen, etc.,

    id. Fam. 10, 19, 1:

    si bene de me meritis gratum me praebeo, etc.,

    id. Planc. 38, 91 (v. Krebs, Antibarb. p. 508); cf.:

    ut grati ac memores beneficii esse videantur,

    id. Agr. 2, 8, 21:

    Hegesaratus, magnis meis beneficiis ornatus in consulatu suo, memor et gratus fuit,

    id. Fam. 13, 25; cf. also id. Att. 9, 11, A, 3:

    tu quam gratus erga me fueris, ipse existimare potes,

    id. Fam. 5, 5, 2; cf.: ut quam gratissimus erga te esse cognoscerer, id. ib. 1, 5, 1; Quint. 11, 2, 12: gratiorem me esse in te, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 10, 1:

    si quod adest gratum juvat,

    Hor. S. 2, 6, 13; id. C. 1, 12, 39:

    laudo vos, Quirites, cum gratissimis animis prosequimini nomen clarissimi adolescentis,

    Cic. Phil. 4, 1, 3; cf. id. ib. 14, 11, 30, and 10, 3, 7:

    tu, quamcumque deus tibi fortunaverit horam, gratā sume manu,

    Hor. Ep. 1, 11, 23:

    quod tamen nunc faciam: tum, cum gratum mihi esse potuit, nolui,

    i. e. might have procured me thanks, Ter. Heaut. 2, 3, 21:

    est istuc datum Profecto, ut grata mihi sint, quae facio, omnia,

    id. Eun. 3, 1, 6 Ruhnk.; cf.:

    didicisse, quam sit re pulchrum, beneficio gratum, fama gloriosum, tyrannum occidere,

    productive of gratitude, Cic. Phil. 2, 46, 117:

    pro quibus beneficiis vix satis gratus videar,

    Sall. H. 2, 41, 5 Dietsch.— Hence, adv.: grātē.
    1.
    (Acc. to I. = jucunde.) With pleasure, agreeably, willingly (rare in the class. period):

    praeterita grate meminit et, etc.,

    Cic. Fin. 1, 19, 62:

    liberti pupillorum grate facient, si, etc.,

    Dig. 26, 10, 3:

    insignis haec munificentia... nec a debitoribus magis quam a creditoribus gratius excepta,

    Just. 12, 11, 2:

    gratissime provocari,

    Macr. S. 7, 2.—
    2.
    (Acc. to II.) Thankfully, gratefully (class.):

    aliquid et grate et pie facere,

    Cic. Planc. 41, 98; cf.:

    quid pie, quid grate, quid humaniter, aut fecerit aut tulerit,

    id. de Or. 2, 11, 46; Suet. Aug. 66:

    natales grate numeras,

    Hor. Ep. 2, 2, 210:

    beneficium qui dat, vult accipi grate,

    Sen. Ben. 2, 31:

    aliquid recipere,

    Suet. Ner. 22; and in sup.:

    id munus inter censoria opera gratissime acceptum est,

    Plin. 7, 60, 60, § 214.

    Lewis & Short latin dictionary > gratus

  • 118 potis

    pŏtis (in the positive rarely declined, and in the neutr. pŏte), adj. ( comp. pŏ-tĭor, ius; sup. pŏtissĭmus, a, um; class. only in the comp.) [Sanscr. patis, lord; Gr. posis, husband; des-potês, lord; Lat. compotis (compos) potiri].
    I.
    Posit., able, capable; possible (mostly ante-class. and poet.): divi qui potes pro illo quod Samothraces theoi dunatoi, Varr L. L. 5, § 58 Müll.; Macr. S. 3, 4:

    nisi qui colaphos perpeti Potis parasitus,

    Plaut. Capt. 1, 1, 21.—Usually in the connection potis or pote est, he, she, or it is able, may, or can:

    at ea supterfugere potis es pauca,

    Plaut. Capt. 5, 2, 17: neque sanguis ullo potis est pacto profluens consistere, old poet ap. Cic. Tusc. 2, 16, 38: istam non potis est vis saeva exstinguere venti, Poët. ap. Gell. 19, 9, 12:

    at non Evandrum potis est vis ulla tenere,

    Verg. A. 11, 148:

    quod nunquam potis est sejungi,

    Lucr. 1, 452:

    nec potis est cerni,

    id. 5, 719; Cat. 76, 24:

    qui potis est?

    how is it possible? id. 72, 7.—With plur.: si speres quicquam prodesse potis sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    duae plus satis dare potis sunt,

    Plaut. Poen. 1, 2, 17:

    quid pastores potis sint,

    Varr. R. R. 2, 2.—Without est: quis potis ingentes oras evolvere belli? Enn. ap. Diom. p. 381 P. (Ann. v. 178 Vahl.); Verg. A. 3, 671; Hor. C. 3, 17, 13.—Form pote:

    si non aliud pote est,

    Cat. 43, 16. Without est:

    nec devitari letum pote,

    Lucr. 3, 1079: viget, veget, utpote plurimum, Varr. ap Non. 2, 876:

    nec non emptor pote ex empto vendito illum damnare,

    id. R. R. 2, 2:

    nec eniti remis pote,

    Val. Fl. 4, 680; Prop. 2, 1, 46:

    qui pote? vis dicam? nugaris,

    Pers. 1, 56:

    in te dici pote, Id, quod,

    Cat. 98, 1:

    nec peccatum a me quisquam pote dicere quicquam,

    id. 67, 11:

    hoc facito, sive id non pote sive pote,

    be it impossible or possible, id. 76, 16:

    quid pote simplicius?

    what can be more simple? Mart. 9, 16, 2:

    nihil pote supra,

    nothing could exceed it, Ter. Ad. 2, 3, 11; Auct. ap. Cic. Brut. 46, 172; Cic. Att. 13, 38, 1:

    quantum pote,

    as soon as possible, id. ib. 4, 13, 1: quam pote, as much as possible (post-class.):

    aufugiamus istinc quam pote longissime,

    App. M. 1, p. 107, 9; 2, p. 119, 33.—
    II.
    Comp.: pŏtĭor, us, that may be preferred, preferred; better, preferable (class.).
    A.
    Of persons:

    numquam edepol erit ille potior Harpax, quam ego,

    Plaut. Ps. 4, 1, 17; 1, 3, 95:

    quem aequiust potiorem habere quam te?

    id. Stich. 1, 2, 40: qui plus pollet potiorque est patre, old poet ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69; id. Fam. 10, 3, 2:

    itaque cives potiores quam peregrini,

    id. Lael. 5, 19:

    Sosim et Moericum quibus tantam crederem rem, potiores habui,

    Liv. 26, 31, 4:

    at tu, qui potior nunc es,

    happier in love, preferred, Tib. 1, 6, 33 (5, 69):

    ut in judicio possessionis potior esset,

    Dig. 18, 1, 34.—
    B.
    Of things, better, stronger, preferable, more useful or important:

    nulla potior serenda,

    Varr. R. R. 1, 15:

    sucus,

    Plin. 36, 22, 43, § 158:

    novistine locum potiorem rure beato?

    Hor. Ep. 1, 10, 14:

    sententia,

    id. Epod. 16, 17:

    mors civibus Romanis semper fuit servitute potior,

    Cic. Phil. 10, 9, 19:

    illi turpis vita integrā famā potior fuit,

    Sall. J. 67, 3:

    nihil mihi potius fuit quam ut Massinissam convenirem,

    I had nothing more important, nothing more urgent to do, Cic. Rep. 6, 9, 9:

    illa semper potiora duxisti, quae, etc.,

    id. de Or. 3, 22, 82:

    semper se rei publicae commoda privatis necessitatibus habuisse potiora,

    Caes. B. C. 1, 8.— Subst.:

    ut probetis potiora,

    Vulg. Phil. 1, 10: hem, mater mea, tibi rem potiorem video (sc. verbis), I see a fact stronger than words, i. e. a clearer proof, Plaut. Aul. 4, 7, 12.—
    III.
    Sup.: pŏtissĭmus, a, um, the chief, principal, most prominent, most important.
    A.
    Of persons ( poet. and in post-Aug. prose):

    item huic ultro fit, ut Meret, potissimus nostrae domi ut sit,

    Plaut. Men. 2, 3, 9:

    tantis potissimus umbris,

    Stat. Th. 4, 627:

    potissimos libertorum veneno interficere,

    Tac. A. 14, 65.—
    B.
    Of things (class.):

    utrum potius, aut quid potissimum sit, quaeritur,

    Cic. Inv. 1, 12, 17:

    cura,

    Stat. S. 4, 4, 20:

    nobilitas,

    Plin. 14, 2, 4, § 25:

    opusculum,

    Plin. Ep. 4, 14, 10:

    causa,

    Tac. A. 4, 16.—Hence, adv., only in the comp. and sup.
    A.
    Comp.: pŏtĭus, rather, preferably, more (class.; cf.: satius, prius): quo nos vocabis nomine? Ar. Libortos. Le. Non patronos? Ar. Id potius, Plaut. As. 3, 3, 62:

    sed scin', quid volo potius, sodes, facias?

    Ter. Hec. 5, 1, 27; id. And. 5, 3, 2:

    nec vero imperia expetenda: ac potius non accipienda interdum,

    Cic. Off. 1, 20, 68.— With quam, Plaut. Aul. 4, 2, 11:

    Galliam potius esse Ariovisti quam populi Romani,

    Caes. B. G. 1, 45.—When the predicates are compared, the verb in the following clause is always in the subj.:

    perpessus est omnia potius quam conscios indicaret,

    rather than, Cic. Tusc. 2, 22, 52:

    in oratione non vis potius quam delectatio postulatur,

    Cic. de Or. 2, 78, 317:

    privabo potius illum debito testimonio quam id cum meā laude communicem,

    id. Ac. 2, 1, 3:

    scribam aliquid potius, quam committam ut litterae non reddantur,

    id. Att. 5, 6, 2:

    nos potius nostro delicto plectemur, quam res publica nostra peccata luat,

    Liv. 8, 7, 17:

    per interregem comitia habenda potius, quam consulum alter a bello avocaretur,

    id. 22, 23, 10; 9, 14, 16.— So with quam ut:

    se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

    Liv. 4, 2, 8: audeo dicere hoc malo domitos ipsos potius cultores agrorum fore, quam ut armati, etc., id. 2, 34, 11; 6, 28, 8; 9, 14, 7.—But after verbs of willing, wishing (sometimes of declaring), the inf. is used:

    dictatore obstinato tollere potius totum e re publicā consulatum, quam promiscuum facere,

    Liv. 7, 21, 1; 23, 9, 8; 21, 13, 8: v. Weissenb. ad Liv. 2, 15, 2; Fest. s. v. olivitam, p. 202 Müll.; v. Muuml;ll. ad. loc. p. 203, a. —In an inverted order:

    quam potius,

    Verg. Copa, 5: quid mihi negotii est eum istis nugacibus, quam potius potamus mulsum? C. Titius ap. Macr. S. 2, 12.—Sometimes potius is to be supplied:

    tacita, bona est mulier semper, quam loquens,

    Plaut. Rud. 4, 4, 70; id. Men. 5, 1, 26:

    tamen statuit congredi, quam cum tantis copiis refugere,

    Nep. Dat. 8, 1.—Pleon., with words which already express comparison.— Comp., Ter. Hec. 4, 1, 19:

    Uticae potius quam Romae esse malle,

    Cic. Lig. 2, 5:

    favorabiliores rei potius, quam actores habentur,

    Dig. 50, 17, 167.—
    2.
    Esp., introducing a repetition of a thought in a corrected or strengthened form: aut potius, vel potius, or rather, or I may better say, etc.:

    efficiet enim ratio ut... mors aut malum non sit, aut sit bonum potius,

    Cic. Tusc. 1, 11, 23:

    quam fuit imbecillus P. Africani filius, quam tenui aut nullā potius valetudine,

    id. Sen. 11, 35:

    erravit aut potius insanivit Apronius?

    id. Verr. 2, 3, 48, § 113:

    Cato magnus hercule homo, vel potius summus et singularis vir,

    id. Brut. 85, 293; Dig. 1, 5, 16.—
    B.
    Sup.: pŏtissĭmē ( pŏtissŭ-), and more freq. pŏtissĭmum ( pŏtissŭ-), chiefly, principally, especially, in preference to all others, above all, most of all (class.).—Form potissime, Cels. 3, 6.—Form potissimum:

    responde, quo leto censes me ut peream potissimum?

    Plaut. Merc. 2, 4, 15; Ter. And. 2, 6, 23:

    exsistat aliquis et potissimum Caecus ille,

    Cic. Cael. 14, 33; id. Mur. 2, 4:

    nos id potissimum consecuti sumus,

    id. Tusc. 5, 4, 11:

    tanta erat contentio, qui potissimum ex magno numero conscenderent, ut,

    Caes. B. C. 2, 43:

    quid agam? aut quo potissimum infelix accedam?

    Sall. J. 14, 15; Auct. Her. 3, 2, 2; Lact. 2, 18, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > potis

  • 119 potissimum

    pŏtis (in the positive rarely declined, and in the neutr. pŏte), adj. ( comp. pŏ-tĭor, ius; sup. pŏtissĭmus, a, um; class. only in the comp.) [Sanscr. patis, lord; Gr. posis, husband; des-potês, lord; Lat. compotis (compos) potiri].
    I.
    Posit., able, capable; possible (mostly ante-class. and poet.): divi qui potes pro illo quod Samothraces theoi dunatoi, Varr L. L. 5, § 58 Müll.; Macr. S. 3, 4:

    nisi qui colaphos perpeti Potis parasitus,

    Plaut. Capt. 1, 1, 21.—Usually in the connection potis or pote est, he, she, or it is able, may, or can:

    at ea supterfugere potis es pauca,

    Plaut. Capt. 5, 2, 17: neque sanguis ullo potis est pacto profluens consistere, old poet ap. Cic. Tusc. 2, 16, 38: istam non potis est vis saeva exstinguere venti, Poët. ap. Gell. 19, 9, 12:

    at non Evandrum potis est vis ulla tenere,

    Verg. A. 11, 148:

    quod nunquam potis est sejungi,

    Lucr. 1, 452:

    nec potis est cerni,

    id. 5, 719; Cat. 76, 24:

    qui potis est?

    how is it possible? id. 72, 7.—With plur.: si speres quicquam prodesse potis sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    duae plus satis dare potis sunt,

    Plaut. Poen. 1, 2, 17:

    quid pastores potis sint,

    Varr. R. R. 2, 2.—Without est: quis potis ingentes oras evolvere belli? Enn. ap. Diom. p. 381 P. (Ann. v. 178 Vahl.); Verg. A. 3, 671; Hor. C. 3, 17, 13.—Form pote:

    si non aliud pote est,

    Cat. 43, 16. Without est:

    nec devitari letum pote,

    Lucr. 3, 1079: viget, veget, utpote plurimum, Varr. ap Non. 2, 876:

    nec non emptor pote ex empto vendito illum damnare,

    id. R. R. 2, 2:

    nec eniti remis pote,

    Val. Fl. 4, 680; Prop. 2, 1, 46:

    qui pote? vis dicam? nugaris,

    Pers. 1, 56:

    in te dici pote, Id, quod,

    Cat. 98, 1:

    nec peccatum a me quisquam pote dicere quicquam,

    id. 67, 11:

    hoc facito, sive id non pote sive pote,

    be it impossible or possible, id. 76, 16:

    quid pote simplicius?

    what can be more simple? Mart. 9, 16, 2:

    nihil pote supra,

    nothing could exceed it, Ter. Ad. 2, 3, 11; Auct. ap. Cic. Brut. 46, 172; Cic. Att. 13, 38, 1:

    quantum pote,

    as soon as possible, id. ib. 4, 13, 1: quam pote, as much as possible (post-class.):

    aufugiamus istinc quam pote longissime,

    App. M. 1, p. 107, 9; 2, p. 119, 33.—
    II.
    Comp.: pŏtĭor, us, that may be preferred, preferred; better, preferable (class.).
    A.
    Of persons:

    numquam edepol erit ille potior Harpax, quam ego,

    Plaut. Ps. 4, 1, 17; 1, 3, 95:

    quem aequiust potiorem habere quam te?

    id. Stich. 1, 2, 40: qui plus pollet potiorque est patre, old poet ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69; id. Fam. 10, 3, 2:

    itaque cives potiores quam peregrini,

    id. Lael. 5, 19:

    Sosim et Moericum quibus tantam crederem rem, potiores habui,

    Liv. 26, 31, 4:

    at tu, qui potior nunc es,

    happier in love, preferred, Tib. 1, 6, 33 (5, 69):

    ut in judicio possessionis potior esset,

    Dig. 18, 1, 34.—
    B.
    Of things, better, stronger, preferable, more useful or important:

    nulla potior serenda,

    Varr. R. R. 1, 15:

    sucus,

    Plin. 36, 22, 43, § 158:

    novistine locum potiorem rure beato?

    Hor. Ep. 1, 10, 14:

    sententia,

    id. Epod. 16, 17:

    mors civibus Romanis semper fuit servitute potior,

    Cic. Phil. 10, 9, 19:

    illi turpis vita integrā famā potior fuit,

    Sall. J. 67, 3:

    nihil mihi potius fuit quam ut Massinissam convenirem,

    I had nothing more important, nothing more urgent to do, Cic. Rep. 6, 9, 9:

    illa semper potiora duxisti, quae, etc.,

    id. de Or. 3, 22, 82:

    semper se rei publicae commoda privatis necessitatibus habuisse potiora,

    Caes. B. C. 1, 8.— Subst.:

    ut probetis potiora,

    Vulg. Phil. 1, 10: hem, mater mea, tibi rem potiorem video (sc. verbis), I see a fact stronger than words, i. e. a clearer proof, Plaut. Aul. 4, 7, 12.—
    III.
    Sup.: pŏtissĭmus, a, um, the chief, principal, most prominent, most important.
    A.
    Of persons ( poet. and in post-Aug. prose):

    item huic ultro fit, ut Meret, potissimus nostrae domi ut sit,

    Plaut. Men. 2, 3, 9:

    tantis potissimus umbris,

    Stat. Th. 4, 627:

    potissimos libertorum veneno interficere,

    Tac. A. 14, 65.—
    B.
    Of things (class.):

    utrum potius, aut quid potissimum sit, quaeritur,

    Cic. Inv. 1, 12, 17:

    cura,

    Stat. S. 4, 4, 20:

    nobilitas,

    Plin. 14, 2, 4, § 25:

    opusculum,

    Plin. Ep. 4, 14, 10:

    causa,

    Tac. A. 4, 16.—Hence, adv., only in the comp. and sup.
    A.
    Comp.: pŏtĭus, rather, preferably, more (class.; cf.: satius, prius): quo nos vocabis nomine? Ar. Libortos. Le. Non patronos? Ar. Id potius, Plaut. As. 3, 3, 62:

    sed scin', quid volo potius, sodes, facias?

    Ter. Hec. 5, 1, 27; id. And. 5, 3, 2:

    nec vero imperia expetenda: ac potius non accipienda interdum,

    Cic. Off. 1, 20, 68.— With quam, Plaut. Aul. 4, 2, 11:

    Galliam potius esse Ariovisti quam populi Romani,

    Caes. B. G. 1, 45.—When the predicates are compared, the verb in the following clause is always in the subj.:

    perpessus est omnia potius quam conscios indicaret,

    rather than, Cic. Tusc. 2, 22, 52:

    in oratione non vis potius quam delectatio postulatur,

    Cic. de Or. 2, 78, 317:

    privabo potius illum debito testimonio quam id cum meā laude communicem,

    id. Ac. 2, 1, 3:

    scribam aliquid potius, quam committam ut litterae non reddantur,

    id. Att. 5, 6, 2:

    nos potius nostro delicto plectemur, quam res publica nostra peccata luat,

    Liv. 8, 7, 17:

    per interregem comitia habenda potius, quam consulum alter a bello avocaretur,

    id. 22, 23, 10; 9, 14, 16.— So with quam ut:

    se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

    Liv. 4, 2, 8: audeo dicere hoc malo domitos ipsos potius cultores agrorum fore, quam ut armati, etc., id. 2, 34, 11; 6, 28, 8; 9, 14, 7.—But after verbs of willing, wishing (sometimes of declaring), the inf. is used:

    dictatore obstinato tollere potius totum e re publicā consulatum, quam promiscuum facere,

    Liv. 7, 21, 1; 23, 9, 8; 21, 13, 8: v. Weissenb. ad Liv. 2, 15, 2; Fest. s. v. olivitam, p. 202 Müll.; v. Muuml;ll. ad. loc. p. 203, a. —In an inverted order:

    quam potius,

    Verg. Copa, 5: quid mihi negotii est eum istis nugacibus, quam potius potamus mulsum? C. Titius ap. Macr. S. 2, 12.—Sometimes potius is to be supplied:

    tacita, bona est mulier semper, quam loquens,

    Plaut. Rud. 4, 4, 70; id. Men. 5, 1, 26:

    tamen statuit congredi, quam cum tantis copiis refugere,

    Nep. Dat. 8, 1.—Pleon., with words which already express comparison.— Comp., Ter. Hec. 4, 1, 19:

    Uticae potius quam Romae esse malle,

    Cic. Lig. 2, 5:

    favorabiliores rei potius, quam actores habentur,

    Dig. 50, 17, 167.—
    2.
    Esp., introducing a repetition of a thought in a corrected or strengthened form: aut potius, vel potius, or rather, or I may better say, etc.:

    efficiet enim ratio ut... mors aut malum non sit, aut sit bonum potius,

    Cic. Tusc. 1, 11, 23:

    quam fuit imbecillus P. Africani filius, quam tenui aut nullā potius valetudine,

    id. Sen. 11, 35:

    erravit aut potius insanivit Apronius?

    id. Verr. 2, 3, 48, § 113:

    Cato magnus hercule homo, vel potius summus et singularis vir,

    id. Brut. 85, 293; Dig. 1, 5, 16.—
    B.
    Sup.: pŏtissĭmē ( pŏtissŭ-), and more freq. pŏtissĭmum ( pŏtissŭ-), chiefly, principally, especially, in preference to all others, above all, most of all (class.).—Form potissime, Cels. 3, 6.—Form potissimum:

    responde, quo leto censes me ut peream potissimum?

    Plaut. Merc. 2, 4, 15; Ter. And. 2, 6, 23:

    exsistat aliquis et potissimum Caecus ille,

    Cic. Cael. 14, 33; id. Mur. 2, 4:

    nos id potissimum consecuti sumus,

    id. Tusc. 5, 4, 11:

    tanta erat contentio, qui potissimum ex magno numero conscenderent, ut,

    Caes. B. C. 2, 43:

    quid agam? aut quo potissimum infelix accedam?

    Sall. J. 14, 15; Auct. Her. 3, 2, 2; Lact. 2, 18, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > potissimum

  • 120 potissimus

    pŏtis (in the positive rarely declined, and in the neutr. pŏte), adj. ( comp. pŏ-tĭor, ius; sup. pŏtissĭmus, a, um; class. only in the comp.) [Sanscr. patis, lord; Gr. posis, husband; des-potês, lord; Lat. compotis (compos) potiri].
    I.
    Posit., able, capable; possible (mostly ante-class. and poet.): divi qui potes pro illo quod Samothraces theoi dunatoi, Varr L. L. 5, § 58 Müll.; Macr. S. 3, 4:

    nisi qui colaphos perpeti Potis parasitus,

    Plaut. Capt. 1, 1, 21.—Usually in the connection potis or pote est, he, she, or it is able, may, or can:

    at ea supterfugere potis es pauca,

    Plaut. Capt. 5, 2, 17: neque sanguis ullo potis est pacto profluens consistere, old poet ap. Cic. Tusc. 2, 16, 38: istam non potis est vis saeva exstinguere venti, Poët. ap. Gell. 19, 9, 12:

    at non Evandrum potis est vis ulla tenere,

    Verg. A. 11, 148:

    quod nunquam potis est sejungi,

    Lucr. 1, 452:

    nec potis est cerni,

    id. 5, 719; Cat. 76, 24:

    qui potis est?

    how is it possible? id. 72, 7.—With plur.: si speres quicquam prodesse potis sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    duae plus satis dare potis sunt,

    Plaut. Poen. 1, 2, 17:

    quid pastores potis sint,

    Varr. R. R. 2, 2.—Without est: quis potis ingentes oras evolvere belli? Enn. ap. Diom. p. 381 P. (Ann. v. 178 Vahl.); Verg. A. 3, 671; Hor. C. 3, 17, 13.—Form pote:

    si non aliud pote est,

    Cat. 43, 16. Without est:

    nec devitari letum pote,

    Lucr. 3, 1079: viget, veget, utpote plurimum, Varr. ap Non. 2, 876:

    nec non emptor pote ex empto vendito illum damnare,

    id. R. R. 2, 2:

    nec eniti remis pote,

    Val. Fl. 4, 680; Prop. 2, 1, 46:

    qui pote? vis dicam? nugaris,

    Pers. 1, 56:

    in te dici pote, Id, quod,

    Cat. 98, 1:

    nec peccatum a me quisquam pote dicere quicquam,

    id. 67, 11:

    hoc facito, sive id non pote sive pote,

    be it impossible or possible, id. 76, 16:

    quid pote simplicius?

    what can be more simple? Mart. 9, 16, 2:

    nihil pote supra,

    nothing could exceed it, Ter. Ad. 2, 3, 11; Auct. ap. Cic. Brut. 46, 172; Cic. Att. 13, 38, 1:

    quantum pote,

    as soon as possible, id. ib. 4, 13, 1: quam pote, as much as possible (post-class.):

    aufugiamus istinc quam pote longissime,

    App. M. 1, p. 107, 9; 2, p. 119, 33.—
    II.
    Comp.: pŏtĭor, us, that may be preferred, preferred; better, preferable (class.).
    A.
    Of persons:

    numquam edepol erit ille potior Harpax, quam ego,

    Plaut. Ps. 4, 1, 17; 1, 3, 95:

    quem aequiust potiorem habere quam te?

    id. Stich. 1, 2, 40: qui plus pollet potiorque est patre, old poet ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69; id. Fam. 10, 3, 2:

    itaque cives potiores quam peregrini,

    id. Lael. 5, 19:

    Sosim et Moericum quibus tantam crederem rem, potiores habui,

    Liv. 26, 31, 4:

    at tu, qui potior nunc es,

    happier in love, preferred, Tib. 1, 6, 33 (5, 69):

    ut in judicio possessionis potior esset,

    Dig. 18, 1, 34.—
    B.
    Of things, better, stronger, preferable, more useful or important:

    nulla potior serenda,

    Varr. R. R. 1, 15:

    sucus,

    Plin. 36, 22, 43, § 158:

    novistine locum potiorem rure beato?

    Hor. Ep. 1, 10, 14:

    sententia,

    id. Epod. 16, 17:

    mors civibus Romanis semper fuit servitute potior,

    Cic. Phil. 10, 9, 19:

    illi turpis vita integrā famā potior fuit,

    Sall. J. 67, 3:

    nihil mihi potius fuit quam ut Massinissam convenirem,

    I had nothing more important, nothing more urgent to do, Cic. Rep. 6, 9, 9:

    illa semper potiora duxisti, quae, etc.,

    id. de Or. 3, 22, 82:

    semper se rei publicae commoda privatis necessitatibus habuisse potiora,

    Caes. B. C. 1, 8.— Subst.:

    ut probetis potiora,

    Vulg. Phil. 1, 10: hem, mater mea, tibi rem potiorem video (sc. verbis), I see a fact stronger than words, i. e. a clearer proof, Plaut. Aul. 4, 7, 12.—
    III.
    Sup.: pŏtissĭmus, a, um, the chief, principal, most prominent, most important.
    A.
    Of persons ( poet. and in post-Aug. prose):

    item huic ultro fit, ut Meret, potissimus nostrae domi ut sit,

    Plaut. Men. 2, 3, 9:

    tantis potissimus umbris,

    Stat. Th. 4, 627:

    potissimos libertorum veneno interficere,

    Tac. A. 14, 65.—
    B.
    Of things (class.):

    utrum potius, aut quid potissimum sit, quaeritur,

    Cic. Inv. 1, 12, 17:

    cura,

    Stat. S. 4, 4, 20:

    nobilitas,

    Plin. 14, 2, 4, § 25:

    opusculum,

    Plin. Ep. 4, 14, 10:

    causa,

    Tac. A. 4, 16.—Hence, adv., only in the comp. and sup.
    A.
    Comp.: pŏtĭus, rather, preferably, more (class.; cf.: satius, prius): quo nos vocabis nomine? Ar. Libortos. Le. Non patronos? Ar. Id potius, Plaut. As. 3, 3, 62:

    sed scin', quid volo potius, sodes, facias?

    Ter. Hec. 5, 1, 27; id. And. 5, 3, 2:

    nec vero imperia expetenda: ac potius non accipienda interdum,

    Cic. Off. 1, 20, 68.— With quam, Plaut. Aul. 4, 2, 11:

    Galliam potius esse Ariovisti quam populi Romani,

    Caes. B. G. 1, 45.—When the predicates are compared, the verb in the following clause is always in the subj.:

    perpessus est omnia potius quam conscios indicaret,

    rather than, Cic. Tusc. 2, 22, 52:

    in oratione non vis potius quam delectatio postulatur,

    Cic. de Or. 2, 78, 317:

    privabo potius illum debito testimonio quam id cum meā laude communicem,

    id. Ac. 2, 1, 3:

    scribam aliquid potius, quam committam ut litterae non reddantur,

    id. Att. 5, 6, 2:

    nos potius nostro delicto plectemur, quam res publica nostra peccata luat,

    Liv. 8, 7, 17:

    per interregem comitia habenda potius, quam consulum alter a bello avocaretur,

    id. 22, 23, 10; 9, 14, 16.— So with quam ut:

    se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

    Liv. 4, 2, 8: audeo dicere hoc malo domitos ipsos potius cultores agrorum fore, quam ut armati, etc., id. 2, 34, 11; 6, 28, 8; 9, 14, 7.—But after verbs of willing, wishing (sometimes of declaring), the inf. is used:

    dictatore obstinato tollere potius totum e re publicā consulatum, quam promiscuum facere,

    Liv. 7, 21, 1; 23, 9, 8; 21, 13, 8: v. Weissenb. ad Liv. 2, 15, 2; Fest. s. v. olivitam, p. 202 Müll.; v. Muuml;ll. ad. loc. p. 203, a. —In an inverted order:

    quam potius,

    Verg. Copa, 5: quid mihi negotii est eum istis nugacibus, quam potius potamus mulsum? C. Titius ap. Macr. S. 2, 12.—Sometimes potius is to be supplied:

    tacita, bona est mulier semper, quam loquens,

    Plaut. Rud. 4, 4, 70; id. Men. 5, 1, 26:

    tamen statuit congredi, quam cum tantis copiis refugere,

    Nep. Dat. 8, 1.—Pleon., with words which already express comparison.— Comp., Ter. Hec. 4, 1, 19:

    Uticae potius quam Romae esse malle,

    Cic. Lig. 2, 5:

    favorabiliores rei potius, quam actores habentur,

    Dig. 50, 17, 167.—
    2.
    Esp., introducing a repetition of a thought in a corrected or strengthened form: aut potius, vel potius, or rather, or I may better say, etc.:

    efficiet enim ratio ut... mors aut malum non sit, aut sit bonum potius,

    Cic. Tusc. 1, 11, 23:

    quam fuit imbecillus P. Africani filius, quam tenui aut nullā potius valetudine,

    id. Sen. 11, 35:

    erravit aut potius insanivit Apronius?

    id. Verr. 2, 3, 48, § 113:

    Cato magnus hercule homo, vel potius summus et singularis vir,

    id. Brut. 85, 293; Dig. 1, 5, 16.—
    B.
    Sup.: pŏtissĭmē ( pŏtissŭ-), and more freq. pŏtissĭmum ( pŏtissŭ-), chiefly, principally, especially, in preference to all others, above all, most of all (class.).—Form potissime, Cels. 3, 6.—Form potissimum:

    responde, quo leto censes me ut peream potissimum?

    Plaut. Merc. 2, 4, 15; Ter. And. 2, 6, 23:

    exsistat aliquis et potissimum Caecus ille,

    Cic. Cael. 14, 33; id. Mur. 2, 4:

    nos id potissimum consecuti sumus,

    id. Tusc. 5, 4, 11:

    tanta erat contentio, qui potissimum ex magno numero conscenderent, ut,

    Caes. B. C. 2, 43:

    quid agam? aut quo potissimum infelix accedam?

    Sall. J. 14, 15; Auct. Her. 3, 2, 2; Lact. 2, 18, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > potissimus

См. также в других словарях:

  • Love with the Proper Stranger — Une certaine rencontre Une certaine rencontre Titre original Love with the Proper Stranger Réalisation Robert Mulligan Acteurs principaux Natalie Wood Steve McQueen Edie Adams Herschel Bernardi Harvey Lembeck Tom Bosley Scénario Arnold Schulman …   Wikipédia en Français

  • Love with the Proper Stranger — Infobox Film name = Love with the Proper Stranger caption = Film poster director = Robert Mulligan producer = Alan J. Pakula writer = Arnold Schulman starring = Natalie Wood Steve McQueen Edie Adams Herschel Bernardi Harvey Lembeck Tom Bosley… …   Wikipedia

  • Rock of Love with Bret Michaels (season 1) — For the second season, see Rock of Love with Bret Michaels (season 2). For the third season, see Rock of Love Bus with Bret Michaels. Rock of Love with Bret Michaels The cast of Rock of Love Format R …   Wikipedia

  • Rock of Love with Bret Michaels (season 2) — For the first season, see Rock of Love with Bret Michaels (season 1). For the third season, see Rock of Love Bus with Bret Michaels. Rock of Love 2 with Bret Michaels The cast of Rock of Love 2 Format …   Wikipedia

  • In Love with Love — Single infobox Name = In Love With Love Artist = Debbie Harry from Album = Rockbird Released = May 1987 Recorded = 1985 1987 Genre = Pop Label = flag|US Geffen Records flag|UK Chrysalis Records Chart position = * #70 (U.S. Hot 100) * #45 (UK) *… …   Wikipedia

  • I Think I'm In Love With You — Sencillo de Jessica Simpson del álbum Sweet Kisses Lanzamiento 18 de mayo de 2000 …   Wikipedia Español

  • I Could Fall in Love with You — «I Could Fall In Love with You» Sencillo de Erasure del álbum Light at the End of the World Lado B I Like It Formato CD Vinilo internet Género(s) synthpop …   Wikipedia Español

  • Fell in Love with a Girl — Infobox Single Name = Fell in Love with a Girl Artist = The White Stripes Album = White Blood Cells Released = April 23, 2002 (UK) Format = CD single, 7 single Recorded = Easley Studio (Memphis, Tennessee) Length = 1:50 Label = XL Writer = Jack… …   Wikipedia

  • I Could Fall in Love with You — Infobox Single Name = I Could Fall in Love with You Artist = Erasure from Album = Light at the End of the World B side = I Like It Released = April 2 2007 Format = CD Single digital download Recorded = Genre = Synthpop/Electronic Length = Label …   Wikipedia

  • A Shot at Love with Tila Tequila — For the second season, see: A Shot at Love II with Tila Tequila Infobox Television show name = A Shot at Love with Tila Tequila caption = format = Competitive reality show Dating game show camera = picture format = runtime = 60 minutes (including …   Wikipedia

  • A Shot at Love with Tila Tequila — Para la segunda temporada, véase: A Shot at Love II with Tila Tequila A Shot at Love with Tila Tequila Título La Gran Duda de Tila Tequila (España)[1] Un Shot de Amor con Tila Tequila (Latinoamérica)[2] …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»