-
1 m|ieć
impf (mam, masz) Ⅰ vt 1. (posiadać) (na własność) to have (got), to own [dom, samochód, mikrofalówkę]; (do dyspozycji) to have (got); (prowadzić) to run [firmę, warsztat]- mają dom na wsi they have a. own a house in the country- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes- ubrała się w to, co miała she put on what she had- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?- masz scyzoryk? have you got a penknife?- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?- czy macie gaz? have you got gas?- mieć coś przy sobie to have sth on one- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.- mieć na coś to have money for sth- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on- jak masz na imię? what’s your name?- mam na imię Maria my name’s Maria- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)- masz!/macie! (weź/weźcie) here!- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.- masz, włóż to na siebie! here, put this on!- (a) masz! (zadając razy) take that!- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.2. (liczyć sobie) to be- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)- ile ona ma lat? how old is she?- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres3. (posiadać jako cechę) to have (got)- pokój ma dwa okna the room has two windows- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair- miała dziurawe buty she had holes in her shoes- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late4. (o stanie fizycznym i psychicznym) to have [grypę, gruźlicę, trudności]; to feel [ochotę, żal]; to have, to bear [urazę]- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees- mieć złamaną nogę to have a broken leg- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches- mieć pragnienie to be thirsty- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite- mam nadzieję, że… I hope that…- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth- miała ochotę płakać she felt like crying- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face5. (o relacjach między ludźmi) to have [syna, córkę, przyjaciół, wrogów]- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby- miała z nim dwóch synów she had two sons by him- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her- mieć kogoś nad sobą to have sb above one- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like6. (znajdować się w jakiejś sytuacji) to have (got) [długi, posadę, połączenie]- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs- mieć słuszność a. rację to be right- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him- co ja z tobą mam? what am I to do with you?- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.7. (brać udział) to have [zebranie, koncert, egzamin, próbę]- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident8. (ukończyć etap nauki) to have, to hold [dyplom, tytuł]- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects9. (znaleźć się w określonym miejscu lub czasie) wreszcie mamy stację here’s the station at last- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter- którego dziś mamy? what’s the date today?- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind himⅡ v aux. 1. (dla wyrażenia powinności) macie teraz spać you’re to a. you have to (get off to) sleep now- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?- mieć coś do zrobienia to have sth to do- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on2. (zamiar, przewidywanie) (ona) ma przyjść o drugiej she’s expected (to come) at two- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…3. (rezultat) mieć coś zrobione to have sth done- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.4. (zdziwienie, rozczarowanie) ja miałbym to powiedzieć? I said that?!- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in AfricaⅢ mieć się 1. (być w stanie, położeniu) to be; (czuć się) to feel, to be- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.- mam się dzisiaj lepiej I feel better today- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well- jak się rzeczy mają? how do things stand?- rzecz ma się tak, że… the thing is that…- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese2. (uważać się za) to think a. consider oneself- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die3. (być bliskim) mieć się ku końcowi to be drawing to a close a. an end- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better- ma się na deszcz it looks like rain- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. areⅣ ma Fin. (zapis księgowy) credit- winien i ma debit and credit- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit sideⅤ mam! inter. (przypomniałem sobie) I’ve got it!- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!Ⅵ nie ma być■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come- on to ma łeb! he’s no fool!- mieć głowę do interesów to have a good head for business- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ieć
-
2 mieć
( posiadać) to havemieć coś na sobie — to have sth on, to be wearing sth
mam! — ( rozumiem) (I) got it!, ( składać się z czegoś) to have
kwadrat ma cztery boki — a square has four sides, (zmartwienie, trudności, grypę, operację) to have
mieć coś przeciw czemuś — to have sth against sth, ( z różnymi dopełnieniami) to have
mieć ochotę na coś/zrobienie czegoś — to feel like sth/doing sth, ( dla wyrażenia powinności) to be supposed to, to be to
masz spać — you're supposed to be sleeping, ( dla wyrażenia zamiaru) to be going to
nie ma — ( liczba pojedyncza) there's no; ( liczba mnoga) there are no
nie ma co czekać/żałować — there's no use waiting/regretting
cudów nie ma — pot miracles (simply) don't happen ( z imiesłowem biernym)
* * *ipf.1. (oznacza posiadanie, cechę, związek z czymś l. kimś, władzę nad czymś) have, have got; mieć coś na sobie have sth on; masz dużo pieniędzy/czasu you have l. you've got a lot of money/time; mieć niebieskie oczy have blue eyes; czy masz samochód? do you have a car?; have you got a car?; nie mam przy sobie pieniędzy I have l. I've got no money on me; masz przy sobie paszport? do you have your passport with you?; mam pomysł I have an idea; nie mam pojęcia, o czym mówisz I have no idea what you're talking about; mam brata i siostrę I have a brother and a sister; co masz w ręce? what are you holding in your hand?; mieć dużo do zrobienia have a lot to do; mieć coś do powiedzenia have sth to say; mieć coś do dyspozycji have sth at one's disposal; mam sprawę do załatwienia I have some business to do; nie mam na nowy samochód pot. I cannot afford a new car; masz jeszcze pięć minut you still have five minutes; mam teraz wykład I'm lecturing right now; mam gości I am having guests; ona ma kochanka she has a lover.2. ( w różnych utartych zwrotach) mam już dość I've had enough; mieć kogoś/czegoś po dziurki w nosie be fed up with sb/sth; mieć kogoś po swojej stronie have sb on one's side; mieć coś za sobą have sth over; mieć coś z głowy pot. be rid of sth; czy masz coś przeciwko mnie? do you have something against me?; mieć coś komuś za złe hold sth against sb; mieć z kimś/czymś do czynienia deal with sb/sth; mam z kimś na pieńku pot. have a bone to pick with sb; mieć w czubie pot. be tipsy; mieć fioła l. bzika żart. be crazy, have a bee in one's bonnet; mieć coś w nosie pot. not give a hoot about sth; mieć coś w dupie wulg. not give a shit about sth; ona ma to do siebie, że... it is characteristic of her that...; mieć z kimś dziecko have a child with sb; mam cię w garści I have you on toast; mieć kogoś w kieszeni have sb in one's pocket; mieć głos have the floor; mieć znajomości have connections; mieć kogoś/coś na oku keep an eye on sb/sth; mieć coś na sumieniu have sth on one's conscience; mieć coś na uwadze l. w pamięci bear sth in mind; mieć coś na myśli have sth in mind; co masz na myśli? what do you mean?; mieć czelność coś zrobić have the cheek to do sth; mieć czyste ręce have clean hands; mieć czyste/nieczyste sumienie have a clear/guilty conscience; mieć coś pod ręką have sth at hand; mieć coś w zanadrzu have sth up one's sleeve; mieć szczęście/pecha be lucky/unlucky; nie mieć grosza przy duszy be penniless, be broke.3. (choroby, dolegliwości) mieć odrę have measles; mieć kaszel have a cough; mieć zakatarzony nos have a running nose.4. pot. (= uwieść, odbyć stosunek seksualny z) have (sb); czy już ją miałeś? have you had her yet?5. ( w wykrzyknikach) masz! (= proszę!) here you are!; a masz! take this!; masz za swoje get your desert!; mam cię! I got you!; gotcha!; masz ci los! too bad!6. (dane osobiste, wymiary itp.) mam na imię Tomasz my name is Thomas; ile masz lat? how old are you?; ona ma siedemnaście lat she's seventeen years old; ta łódź ma pięć metrów długości this boat is five meters long; mam metr osiemdziesiąt wzrostu I am one hundred and eighty centimeters tall; godzina ma sześćdziesiąt minut there are sixty minutes in an hour; pociąg ma dziesięć minut spóźnienia the train is ten minutes late.7. mieć miejsce happen, occur, take place.8. ( z przeczeniem i zaimkiem) nie mieć co jeść have nothing to eat; nie mam co ze sobą zrobić I don't know what to do with myself; nie mieć gdzie się podziać have no place to go; nie mieć nic do powiedzenia have nothing to say; nie mieć nic do stracenia have nothing to lose.9. (z przeczeniem w trzeciej osobie czasu teraźniejszego: oznacza brak l. nieistnienie) jej tu nie ma she isn't here; nie ma tu nikogo there's nobody here; nie ma co płakać there's no need to cry; it's no use crying; nie ma to jak w domu! (there's) no place like home!; nie ma sprawiedliwości na tym świecie there is no justice in this world; nie ma mnie dla nikogo tell everyone I am out; nie ma deszczu there's no rain; it isn't raining; nie ma jej w domu she's not at home; she's out; nie ma sprawy no problem.10. ( wyraża powinność) be to, be supposed to; co mam teraz zrobić? what am I supposed to do now?; mam wyjechać o czwartej I am to leave at four; to mam być ja? is this supposed to be me?; mam przyjechać czy nie? should I come or not?; czas miał pokazać, że... time was to show that...; co ma wisieć, nie utonie if you're born to be hanged you shall never be drowned.12. (wyraża spełnienie, ukończenie) mieć coś zrobione have sth done; mam zebrane materiały I have some materials collected.13. ( wyraża przypuszczenie) miałbym żałować tego? should I regret it?; gdybym miał wybierać... if I were to chose...ipf.1. (= czuć się) be; jak się masz? how are you?; on ostatnio ma się nie najlepiej he hasn't been well lately; masz się teraz z pyszna you have to pay the devil now.2. ( wyraża stan rzeczy) ma się na deszcz it's going to rain; sprawy tak się mają the things are going like this; this is how the matter stands; dzień ma się ku końcowi the day is drawing to an end.3. (= uważać się) za kogo ty się masz? who do you think you are?4. ( w utartych wyrażeniach) mieć się na baczności przed kimś/czymś beware sb/sth; mieć się ku sobie be attracted to each other; ma się rozumieć sure, certainly, of course.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mieć
-
3 usprawiedliwienie
( wymówka) excuse; ( argument na uzasadnienie) justification; SZKOL excuse notemieć coś na swoje usprawiedliwienie — to have sth to excuse o.s., to have an excuse to give
* * *n.1. (= uzasadnienie, argument) justification, explanation ( czegoś for sth); (= wymówka) excuse; co masz na swoje usprawiedliwienie? how will you explain yourself?; na usprawiedliwienie czegoś in extenuation l. vindication of sth.2. szkoln. excuse note.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > usprawiedliwienie
-
4 usprawiedliwie|nie
Ⅰ sv ⇒ usprawiedliwić Ⅱ n 1. (wyjaśnienie) (pisemne) excuse note; (ustne) excuse- usprawiedliwienie od rodziców an excuse note from the parents- uśmiechnęła się i dodała coś tonem usprawiedliwienia she smiled and added something as an excuse2. (uzasadnienie) justification- co masz na swoje usprawiedliwienie? what can you say to justify your behaviour?- nie widzę żadnego usprawiedliwienia dla takich decyzji I can see no possible justification for such decisions- nie ma usprawiedliwienia dla zbrodni there’s no justification for crimeThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > usprawiedliwie|nie
-
5 mieć
I. vt\mieć coś na sobie etw anhaben, etw tragen\mieć prawo do czegoś zu etw berechtigt sein, das Recht zu etw haben\mieć czas Zeit haben\mieć ochotę na coś/zrobienie czegoś Lust auf etw +akk haben/Lust haben, etw zu tun\mieć fundusze na coś Finanzmittel habenma ekon Haben nt2) ( charakteryzować się)\mieć czarne włosy schwarze Haare haben, schwarzhaarig sein\mieć przyjazne usposobienie ein freundliches Wesen haben3) ( być w pewnym wieku)\mieć dwadzieścia lat zwanzig Jahre alt sein\mieć dwa kilo zwei Kilo schwer sein\mieć dwadzieścia metrów zwanzig Meter lang sein\mieć litość nad kimś mit jdm Mitleid haben\mieć zrozumienie dla kogoś für jdn Verständnis haben\mieć żal do kogoś jdm grollen\mieć coś do kogoś etw gegen jdn habenmasz coś przeciw propozycji... hast du etwas gegen diesen Vorschlag...7) ( być zobowiązanym) sollen, müssen\mieć raport do napisania einen Bericht schreiben müssen\mieć dużo do roboty ( pot) viel zu tun habenmasz natychmiast opuścić mój dom! du hast sofort mein Haus zu verlassen!masz uważać! du sollst aufpassen!\mieć pierwszeństwo Vorfahrt haben\mieć pozycję einen Rang [ lub eine Position] einnehmen\mieć rację Recht haben\mieć egzamin/wykład eine Prüfung/eine Vorlesung haben9) ( składać się z czegoś)\mieć coś etw haben, aus etw bestehenmieszkanie ma trzy pokoje die Wohnung hat drei Zimmer\mieć miejsce ( dziać się) stattfindennie ma na to czasu dafür ist keine Zeitnie ma co prosić/żałować es gibt keinen Grund zu bitten/zu bedauernnie ma się czemu dziwić man braucht sich nicht zu wundernnie ma cudów ( pot) Wunder gibt es nicht11) \mieć do czynienia z kimś/czymś mit jdm/etw zu tun haben\mieć z kimś do pogadania mit jdm etw zu bereden haben\mieć za swoje sein Fett abbekommen ( fam)\mieć coś komuś za złe jdm etw übel nehmen\mieć kogoś/coś za coś jdn/etw für etw haltena masz! da hast dus! ( fam)[ktoś/coś] ma to do siebie, że... [jd/etw] zeichnet sich dadurch aus, dass...\mieć coś przed sobą etw vor sich +dat habenII. vi1) ( obowiązek)masz uważać du sollst aufpassen, du hast aufzupassenmacie mnie słuchać ihr sollt auf mich hören, ihr habt auf mich zu hörenmają nastąpić decydujące zmiany es soll entscheidende Veränderungen geben, entscheidende Veränderungen stehen bevorma tu powstać market hier soll ein Supermarkt gebaut werdenmiał odnieść jeszcze wiele sukcesów er sollte noch viele Erfolge erringen ( geh)późniejsze wydarzenia miały pokazać, że się myliłem spätere Ereignisse sollten zeigen, dass ich im Irrtum war ( geh)4) ( z imiesłowem biernym)\mieć coś obiecane/zapewnione etw versprochen/versichert bekommen\mieć coś skończone etw fertig [ lub zu Ende] gebracht habenmiałbyś odwagę tam zostać? hättest du den Mut dort zu bleiben?6) ( rzekomo)ma to być najlepsza restauracja w mieście das soll das beste Restaurant der Stadt seinIII. vr1) ( czuć się)mam się nieźle mir geht es gutjak się masz? wie geht es dir?2) ( uważać się za)\mieć się za kogoś/coś sich +akk für jdn/etw halten3) ( zanosić się)ma się na deszcz es sieht [ganz] nach Regen aus4) ( przedstawiać się)rzecz ma się następująco... die Sache verhält sich folgendermaßen..., damit hat es Folgendes auf sich...5) \mieć się na baczności auf der Hut sein, sich +akk hüten -
6 lata
pl rok* * *-; pllata dwudzieste/trzydzieste — the twenties/thirties
* * *pl.Gen. lat1. (= liczba mnoga rzeczownika rok) years; lata dziewięćdziesiąte the nineties, the 90s; lata chude lean years; lata tłuste good years; kopę lat! long time no see!; sto lat! many happy returns!; od wielu lat for (many) years; od niepamiętnych lat as far back as anyone can remember; po latach years later; z biegiem lat as the years went by, with the passage of time.2. (= czas przeżyty przez kogoś) years; lata l. latka lecą we're getting older; ile masz lat? how old are you?; mieć l. liczyć sobie dwadzieścia lat be twenty years old; mieć najlepsze lata za sobą be over the hill; mieć swoje lata be long in the tooth; (nie) wyglądać na swoje lata (not) look one's age; zob. t. rok.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > lata
-
7 lata
lat|aмн. Р. lat (ед. rok ♂, Р. roku) года, годы; лета;ile masz lat? сколько тебе лет?; od lat уже много лет, с давних пор;po \lataach спустя много лет; przed \lataу много лет тому назад;
z biegiem lat с течением времени;na stare \lataа на старости лет; jak na swoje \lataa для своих лет, для своего возраста; ● \lata«sto lat» заздравная песня «сто лет»
* * *мн, Р lat (ед rok м, Р roku)года́, го́ды; лета́ile masz lat? — ско́лько тебе́ лет?
od lat — уже́ мно́го лет, с да́вних пор
po latach — спустя́ мно́го лет
przed laty — мно́го лет тому́ наза́д
z biegiem lat — с тече́нием вре́мени
na stare lata — на ста́рости лет
jak na swoje lata — для свои́х лет, для своего́ во́зраста
- sto lat -
8 nos
m 1. (część twarzy) nose- czubek nosa the tip of one’s nose- rozpłaszczyła nos o szybę she pressed her nose up against the window(pane)- włożyć na nos okulary to put on one’s glasses2. (czubek) nose, tip- czółno zaryło się nosem w piasku the nose of the canoe dug into the sand- pantofle o kwadratowych nosach square-toed shoes- nosy nart the tips of the skis■ autobus/pociąg/tramwaj uciekł mi/jej sprzed nosa I/she missed the bus/train/tram by a whisker- to jest pod nosem a. masz to pod nosem it’s a. you have it under your nose- dostać a. oberwać po nosie pot. to be hauled over the coals GB, to be taken a. brought down a peg (or two)- kręci a. wierci mnie/ją w nosie my/her nose is tickling- od kurzu aż w nosie wierci the dust makes my nose tickle- mieć kogoś/coś w nosie pot. to not care a. give a hoot a. two hoots about sb/sth- mieć nosa do czegoś pot. to have a nose for sth- miałem nosa, rzeczywiście przyszli I had a hunch (that) they’d come- robić coś na nosa pot. to follow one’s nose- mamrotać/mówić pod nosem to talk a. mumble under one’s breath- mówić przez nos to talk through one’s nose a. nasally- nie wychylać a. nie wyściubiać a. nie wyścibiać a. nie wytykać skądś nosa pot. to not poke one’s head out of sth- okazja przeszła mi/mu koło nosa pot. I/he missed the opportunity- pilnować swojego nosa pot. to mind one’s own business- pociągać nosem to sniffle, to sniff- przytrzeć a. utrzeć komuś nosa a. dać komuś po nosie pot. to take a. bring sb down a peg (or two), to cut sb down to size- robić coś (tuż) pod czyimś nosem pot. to do sth (right) under sb’s nose- nos w nos pot. face to face- spotkać się z kimś nos w nos to come face to face with sb- widzieć tylko koniec a. czubek swojego a. własnego nosa a. nie widzieć dalej niż czubek swojego a. własnego nosa pot. to see no further than (the end of) one’s nose pot.- wetknąć a. wsadzić a. wściubić nos w coś a. siedzieć z nosem w czymś pot. to have one’s nose in sth pot., to bury one’s head in sth- wodzić nosem po czymś pot. to bury one’s nose in sth- wtykać a. wsadzać a. wścibiać nos w nie swoje a. w cudze sprawy pot. to stick a. poke one’s nose into other people’s business- nie wtykaj nosa w nie swoje sprawy don’t poke your nose into other people’s business- zadzierać nosa pot. to put on a. give oneself airs- zaryć nosem w ziemię pot. to fall flat on one’s face, to fall headlong- nie nosdla tabakiery, ale tabakiera dla nosa przysł. let your letter stay for the post, not the post for the letter przysł.- nie wsadzaj a. nie wtykaj nosa do cudzego prosa a. trzosa, pilnuj swego nosa, a nie cudzego prosa przysł. keep your nose out of other people’s business, don’t stick a. poke your nose into other people’s business* * *kręcić na coś nosem — (przen) to turn up one's nose at sth
wtykać nos w nie swoje sprawy — (przen) to poke one's nose into other people's affairs
mam to w nosie — (przen) I don't give a hoot
mam tego po dziurki w nosie — (przen) I've had it up to here
mieć nosa — (przen) to have a hunch
* * *miGen. -a1. (= narząd powonienia) nose; orli nos Roman nose, hook nose; zadarty nos pug nose; pod nosem (= blisko) (right) under one's nose; (= niewyraźnie) ( powiedzieć coś) under one's breath; (= w czyjejś bliskości) in one's face; dać komuś po nosie cut sb down to size, take sb down a peg (or two); kręcić nosem (na coś) tun one's nose up (at sth); mieć mleko pod nosem be wet behind the ears; mieć muchy w nosie (z powodu czegoś) be ticked off (about sth); mieć (dobrego) nosa (do czegoś) have a (good) nose (for sth); mieć kogoś/czegoś po dziurki w nosie be sick and tired of sb/sth; mieć kogoś/coś w nosie not care less about sb/sth, not give a darn l. hoot about sb/sth; mówić przez nos talk through one's nose; nie widzieć dalej niż czubek własnego nosa not see past the end of one's nose; pilnować własnego nosa mind one's own business; podtykać coś komuś pod nos put sth in sb's face; przytrzeć l. utrzeć komuś nosa rake sb over the coals; sprzątnąć coś komuś sprzed nosa grab sth (out) from under sb's nose; wodzić kogoś za nos lead sb (around) by the nose, play with sb; wtykać l. wściubiać nos w coś (= wtrącać się) stick l. poke one's nose into sth; zadzierać nosa go around with one's nose (up) in the air; zatrzasnąć komuś drzwi przed nosem slam the door in sb's face; zaryć nosem fall on one's face; zwąchać pismo nosem smell a rat; zwiesić nos na kwintę hang one's head down; idzie jak krew z nosa it is a real drag.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nos
-
9 sein
sein1 ( bin, bist, ist, sind, seid, sind; sei, seiest, sei; war; wäre; gewesen; sei!, seid!; sn) v/i być;er ist Pole on jest Polakiem;das sind … to są …;was soll das sein? co to ma być?;muss das sein? czy tak musi być?;was ist mit dir? co ci jest?, co z tobą?;ich bin müde jestem zmęczony;das war am Freitag to było w piątek;mir ist kalt jest mi zimno;wie alt bist du? ile masz lat?;er ist fünf Jahre alt on ma pięć lat;zwei und zwei ist vier dwa i dwa jest cztery;sie ist aus Berlin ona jest z Berlina;da sein →LINK="da" da;er ist nicht hier tu go nie ma;sie war nicht dort tam jej nie było;hier sind keine Fische tu nie ma ryb;das war einmal ( vergangen) to już (dawno) minęło;was ist mit …? co z (I)?;unpers es ist warm jest ciepło;hier ist es schön tu jest pięknie;heute ist es schön dziś jest ładnie;lass es sein! zostaw to!;wie wäre es mit …? (a) jak z (I)?;das wärs to wszystko;fam. mir ist nicht nach Arbeiten nie mam chęci do pracy;es sei niech będzie;wie dem auch sei jak by nie było;es sei denn, … chyba że …;sie sind hier gewesen oni tu byli;wenn er nicht gewesen wäre … gdyby go nie było …, gdyby nie on …;das Haus ist zu verkaufen dom jest do sprzedania;sein2 pron poss jego; wenn es sich auf etwas bezieht, das (zu) dem Subjekt gehört swój, swoje, swoją, pl swoje, swe;das ist sein Haus to jego dom;er nahm seine Sachen wziął sw(oj)e rzeczy;einer seiner Freunde jeden z jego przyjaciół;alles zu seiner Zeit wszystko w swoim czasie;die Seinen swoi -
10 czar|y-mar|y
Ⅰ plt (G czarów-marów) pot., iron. hocus-pocus U; mumbo-jumbo U pot.- nie wierzę w te czary-mary I don’t believe in all that mumbo-jumboⅡ inter. (formułka) abracadabra!, hey presto!- wydaje ci się, że powiesz: „czary-mary” i wszystko będzie dobrze you think you can just say ‘hey presto’, and everything will be all right- czas płynie time passes a. goes by- kawał czasu pot. a long time- proces rozłożony w czasie a process continuing over time- trwonić/marnować czas na coś to waste time on sth- spędzać czas na czymś to spend time on sth- czas mijał im na rozmowach o życiu they whiled away the time talking about life2. sgt (moment, pora) the time- czas odjazdu/przyjazdu arrival/departure time- spojrzał na słońce, żeby określić czas he looked at the sun to determine the time- określić przybliżony czas wybuchu to determine the approximate time of the explosion- od czasu skończenia studiów after graduating- rok minął od czasu ich ostatniego spotkania a year had/has passed since their last meeting- co jakiś czas once in a while- od czasu do czasu from time to time, every now and then, occasionally- od tego czasu since then a. that time- do tego czasu nie dowiedzieliśmy się…/nie dowiemy się…/nie wiedzieli we still don’t know even now a. still haven’t learnt…/we won’t know a. find out before then/up to that time they didn’t know3. sgt (odpowiedni moment) time- czas żniw/zbiorów harvest time- nadszedł czas, żeby stąd wyjechać the time has come to leave this place- o czasie on time a. schedule- koncert rozpoczął się o czasie the concert began a. started on time- przyszliśmy po czasie/przed czasem we arrived late/ahead of time- do czasu (ostrzeżenie) you’ll/they’ll find out a. see (one day)!- póki czas while there’s still time4. sgt (odcinek czasu) time, duration- po jakimś czasie after some time- w tym czasie at that time- od dłuższego czasu for a long time- przez cały czas all the time- w czasie during- w czasie wakacji/podróży during a holiday/trip a. journey- ona będzie pod ścisłą obserwacją na czas leczenia she will be under close observation for the duration of the treatment- na czas remontu możesz zamieszkać u mnie you can stay with me while the building work is being carried out5. sgt (ilość czasu) time- mieć czas na coś/dla kogoś to have time for sth/sb- nie mieć czasu na coś/dla kogoś to have no time for sth/sb- mieć mało czasu to be pressed for time- mieć dużo czasu to have lots of time a. time on one’s hands- dawać a. dać komuś trzy dni/dwie godziny czasu na coś to give sb three days/two hours to do sth- przygotowania zajęły mi mnóstwo czasu the preparations took up a lot of my time- zabrakło nam czasu we ran out of time- panie pośle, pański czas się skończył Sir, your time’s up6. Sport (wynik) time- uzyskał najlepszy czas he had the best time- jaki masz czas na 100 metrów? what’s your time for the 100 metres?7. Sport (przerwa w grze) timeout- trener poprosił o czas the coach asked for a timeout8. sgt Astrol., Geog. time- czas letni summer time GB, daylight-saving time US- czas zimowy standard time- czas miejscowy local time9. Jęz. tense- czas przeszły/przyszły/teraźniejszy/zaprzeszły past/future/present/pluperfect a. past perfect tenseⅡ praed. (pora) nie czas na żarty this is no time for joking around- czas spać it’s bedtime, it’s time to go to sleep- czas, żeby poważnie pomyśleć o przyszłości it’s time to do some serious thinking about the future- taksówka czeka, czas na dworzec the taxi’s waiting, it’s time to go to the station- czas na mnie/nas it’s time for me/us to go- najwyższy czas, żebyś się ożenił/żebyśmy poszli do domu it’s high a. about time you got married/we went homeⅢ czasy plt (okres) times, days- ciężkie czasy hard times- od niepamiętnych czasów since time immemorial a. time out of mind- to były czasy! those were the days- w czasach minionych in days gone by- w dzisiejszych czasach nowadays, in this day and age- w ostatnich czasach a. ostatnimi czasy lately- z czasów czegoś dating back to sth- dziennik/broń z czasów wojny a diary/weapons dating back to the war- za czyichś czasów in sb’s time a. day- za dawnych czasów in days of old- za wszystkie czasy as if there was no tomorrow- pamiętać lepsze czasy przen. to have seen better days- wyprzedzić swoje czasy to be ahead of one’s timeⅣ czasami adv. (nieraz, niekiedy) sometimes, on and off Ⅴ czasem adv. 1. (nieraz, niekiedy) sometimes, now and then 2. (przypadkiem) by any chance- czy nie masz czasem zapalniczki? do you have a lighter by any chance?, do you happen to have a lighter?- nie zgub czasem tych pieniędzy mind a. be careful you don’t lose that money- □ czas gwiazdowy Astron. sidereal time- czas ochronnyMyślis. closed season- czas strefowy Astron. zone time- czas uniwersalny Astron. universal time, Greenwich Mean Time, G.M.T.- średni czas słoneczny Astron. mean (solar) time- nie róbmy tego na czas, zróbmy to dobrze let’s not rush it, let’s just do it well- swego a. swojego czasu once, in one’s time a. day- swego czasu był to ruchliwy port in its time a. day it was a (very) busy port- w swoim czasie (niegdyś) once, in one’s time a. day; (w odpowiednim momencie) in due time a. course- w swoim czasie był przystojnym mężczyzną he was a handsome man in his day- dowiesz się wszystkiego w swoim czasie you’ll learn everything in due course a. when the time comes- onego czasu przest., książk. in the olden days książk.- wszech czasów all-time- aktor/serial wszech czasów an all-time favourite actor/series- gest był nie na czasie the gesture was ill-timed a. untimely- kapelusze są teraz na czasie hats are in right now pot.- narkomania to temat na czasie drug addiction is a very topical issue- wyścig z czasem a race against time a. against the clock- czas to pieniądz przysł. time is money- szkoda czasu i atłasu przysł. it’s a waste of time and money, it’s not worth the troubleThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czar|y-mar|y
-
11 rok
Ⅰ m (G roku, N pl lata) 1. (jednostka rachuby czasu) year- rok bieżący/miniony a. przeszły a. zeszły/przyszły the current/past a. last/next year- dobry/zły/tragiczny rok a good/bad/tragic year- rok urodzenia the year of birth- jestem z 1949 roku I was born in 1949- to się wydarzyło w roku 1965 it happened in 1965- w tym roku pojedziemy do Włoch/zaczniemy budowę domu we’re going to Italy/starting to build a house this year- odwiedzam/zapraszam ich co rok a. co roku a. rok w rok I go to visit them/I invite them every year- raz do a. w roku wyjeżdża na wakacje/chodzi do dentysty once a year she would go on holiday/visit a dentist- dzieci przychodziły na świat rok po roku children came into the world year in year out- powierzchnia/liczba mieszkańców wyspy maleje z roku na rok a. z każdym rokiem the surface area/population of the island is getting smaller by the year- w ciągu tego roku/ostatnich lat udało mi się zaoszczędzić trochę pieniędzy within this year/the last few years I managed to put by some money- lata trzydzieste/pięćdziesiąte the thirties/fifties- akcja powieści rozgrywa się w latach czterdziestych XVIII wieku the action of the novel is set in the 1740s- w połowie lat osiemdziesiątych sytuacja zmieniła się in the mid-80s the situation changed2. (każde kolejne 365 dni) year- ile masz lat? how old are you?- jutro zaczynasz trzydziesty pierwszy rok życia tomorrow you’ll be thirty one- Basia wygląda/nie wygląda na swoje lata Basia certainly looks/doesn’t look her age- kobiety lubią ujmować sobie lat women like to deduct a few years from their age- nie dodawaj sobie lat don’t exaggerate your age- między nimi jest rok różnicy there’s a year’s difference between them- szkoda, że nie przyjechaliście rok/kilka lat wcześniej it’s a pity you didn’t come a year/a few years earlier- to było chyba dwa lata temu, a może przed rokiem I think it was two years ago, or maybe just a year- jutro upływa rok od jego śmierci/przyjazdu it’s a year tomorrow since his death/arrival- został skazany na pięć lat więzienia he was sentenced to five years imprisonment- minęło trzy i pół roku od tamtego wydarzenia three years and six months have passed since that event- minęło już trzy i pół roku odkąd tu mieszkamy we’ve been living here for three and a half years- za rok wychodzę za mąż I’m getting married in a year a. year’s time- za trzy lata skończy studia he will have finished his studies in three years- w rok po ślubie urodziła bliźniaki a year after getting married she had twins- lata mijają a. płyną the years pass- już rok z okładem a. z czymś temu obiecał do mnie zadzwonić a year or so a. just over a year ago he promised to phone me- sprowadziliśmy się tu przed dwoma laty we moved here two years ago3. Uniw. year- niższe/wyższe lata junior/senior years- jestem na trzecim roku prawa I’m in my third year of law- byliśmy na jednym roku we were in the same year- (po)zostać na drugi rok a. powtarzać rok to repeat a year of the course of study- przez chorobę stracił rok because of his illness he missed a year of his course of study4. (studenci) year- kolega z roku a colleague from the same class a. year at university- bal dla trzeciego roku a ball for the third year studentsⅡ lata plt (długi nieokreślony odcinek czasu) od lat for years- dyskusja/konflikt trwa od lat the discussion/conflict has lasted for years- na lata for years- to inwestycja/praca na lata this is an investment/work for years- ten odkurzacz starczy ci na lata this vacuum cleaner will last you for years- po latach years later- po latach przeczytałam tę książkę na nowo/ponownie odwiedziłam to miasto years later I reread that book/revisited that town- latami a. przez długie lata for years- latami a. przez lata marzyliśmy o własnym domu/podróży dookoła świata for years we dreamt of our own house/travelling around the world- przed laty a. dawnymi laty years ago- przed laty a. dawnymi laty była tu cukiernia years ago there was a cake shop here- z latami a. z biegiem lat with the years- z latami a. z biegiem lat nasza znajomość zmieniła się w przyjaźń with the years our acquaintanceship developed into friendship- ostatnimi laty over recent years- ostatnimi laty bardzo się postarzała in recent years she has really aged- od niepamiętnych lat from time immemorial- znamy się od niepamiętnych lat we’ve known each other for ages- rok bazowy Fin. base year- rok finansowy Fin. fiscal a. financial year- rok gospodarczy Ekon. production year- rok gwiazdowy Astron. sidereal year- rok jubileuszowy jubilee year- rok kalendarzowy calendar year- rok obrachunkowy Ekon. financial year- rok pański Anno Domini, AD- roku pańskiego 1812. the year of our Lord, 1812- rok podatkowy Fin. tax year- rok przestępny leap year- rok szkolny Szkol. school year- rok świetlny Astron. light year- rok zerowy Uniw. foundation year, pre-freshman year US- rok zwrotnikowy Astron. solar year, tropical year- lata dziecinne childhood- lata młodzieńcze youth- lata dojrzałe adulthood- lata podeszłe old age- lata matuzalowe a. matuzalemowe advanced years- Rok Święty Relig. Holy Year■ Nowy Rok the New Year- Szczęśliwego Nowego Roku! A Happy New Year!- Do siego roku! A Happy New Year!- mieć swoje lata to be no spring chicken pot.- Sto lat! (formuła życzeń urodzinowych) many happy returns (of the day); (piosenka śpiewana jubilatom) ≈ For he’s/she’s a jolly good fellow!* * *( decl like nt in pl) yearw zeszłym/przyszłym roku — last/next year
rok szkolny/akademicki — school/academic year
z roku na rok — year in, year out
* * *mipl. lata Gen. lat year; co rok(u) every year, annually; raz do roku l. raz na rok once a year; dwa razy do roku twice a year; ponad rok (temu) over one l. a year (ago); przez cały rok all year long; przez okrągły rok all the year round; rok temu a year ago; rok po roku l. z roku na rok year in, year out; pod koniec roku at the end of the year, towards the end of the year; przed upływem roku before the year is out; w lutym/kwietniu zeszłego/przyszłego roku last/next February/April; w nadchodzącym roku in the coming year; w piętnastym roku życia at fifteen (years old); w połowie roku at midyear; dobry rok (dla czegoś) vintage year (for sth); rok akademicki academic year; rok budżetowy budget year; rok finansowy l. obrachunkowy financial year; rok kalendarzowy calendar year; rok podatkowy tax year; rok przestępny leap year, bissextile; rok szkolny school year; rok świetlny astron. light year; Rok Święty Holy Year; rok zwrotnikowy astronomical year, solar year; rok zwykły (= nieprzestępny) common year; nowy rok (= nadchodzący l. niedawno rozpoczęty) New Year; Nowy Rok ( 1 stycznia) New Year's Day; powitać nowy rok see in the New Year; Szczęśliwego Nowego Roku! Happy New Year!; Roku Pańskiego Anno Domini, in the year of our Lord; pora roku season; minął rok a year passed; por. lata.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rok
-
12 dro|gi
adj. grad. 1. (kosztowny) [towar, usługa] expensive, costly; [fryzjer, architekt, miasto, kraj, restauracja] expensive; [kredyt] high-cost, high-interest- ten hotel jest dla mnie za drogi this hotel is too expensive a. pricey pot. for me- to drogi sklep this shop is expensive- jak drogi będzie ten wyjazd? how much will the trip cost?- pożyczki w bankach są drogie bank loans carry high interest- kupić coś za drogi grosz a. drogie pieniądze to pay a fortune a. the earth for sth2. (cenny) [kamienie] precious- mój czas jest dla mnie drogi my time is precious- każda chwila jest droga every moment is precious3. (bliski) [osoba, pamiątka, miejsce] dear- drogi/najdroższy przyjaciel a close/closest a. dear/dearest friend- ludzie, którzy są nam drodzy those dear to us, those we love- rzeczy, które są mu drogie things he holds dear a. he prizes- ten człowiek/ten drobiazg jest drogi mojemu sercu this man/this trinket is close a. dear to my heart- jesteś mi bardzo drogą osobą you are very dear a. precious to me- drodzy państwo ladies and gentlemen!- drodzy rodzice/przyjaciele (my) dear parents/friends- droga pani/drogi panie/drodzy państwo Dear Madam/Dear Sir/Ladies and Gentlemen- mylisz się, mój drogi/pan się myli, drogi panie iron. you’re mistaken, my dear boy/sir- Drogi Adamie! Dear Adam- najdroższa! Dearest!- najdroższy! Dearest!- jak się masz, moja droga/mój drogi? how are you, my dear?- moja najdroższa/mój najdroższy my darling- przepraszam, moi drodzy, za spóźnienie sorry, folks a. guys US, for being late pot.- drogo zapłacić to pay dear a. a high price- drogo kosztować to cost a lot of money- drogo brać a. liczyć sobie to charge a lot of money- zapłacić za coś (o wiele) drożej to pay (a lot) more for sth- to dla mnie za drogo it’s too expensive a. pricey pot. for me2. przen. dearly- ambicje drogo go kosztują a. drogo płaci za swoje ambicje his ambitions cost him dear a. dearly- drogo zapłacił za ten błąd a. ten błąd go drogo kosztował he paid dearly a. a high price for his mistake■ drogo sprzedać (swoje) życie to sell one’s life dearlyThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dro|gi
-
13 u|cho
n 1. (N pl uszy, G pl uszu a. uszów) Anat. (narząd słuchu) ear- odstające/spiczaste uszy protruding/pointed ears- pies ze zwisającymi uszami a dog with floppy ears- głuchy na jedno/lewe ucho deaf in one ear/in the left ear- prawym uchem a. na prawe ucho słabiej słyszę (the hearing in) my right ear is not so good- wytargać kogoś za uszy to box sb’s ears- szeptać a. mówić komuś coś do ucha to whisper sth into sb’s ear- boli go/ją ucho he/she has an earache- odmroziłem sobie uszy my ears are frostbitten- przyłożył ucho do dziurki od klucza he put his ear to the keyhole- naciągnął a. nałożył czapkę głęboko/lekko na uszy he pulled his cap down over/just over his ears- zarumieniła się po uszy a. po czubki uszu her whole face turned red- zatykał uszy, by nie słyszeć ich wrzasków he plugged his ears so as not to hear their screaming2. sgt (słuch) ear- czujne/wprawne/wyczulone ucho a keen/trained/sensitive ear- dźwięki miłe dla ucha sounds that are easy on the ear- mieć muzykalne ucho to have an ear for music- on ma ucho do języków he has an ear for languages- złowił a. schwytał uchem lekki szmer his ear caught a faint rustle- masz dobre ucho, jeśli to usłyszałeś you must have good ears if you heard that3. zw. pl (N pl ucha a. uszy, G pl uszu a. uszów) (przy czapce) ear flap zw. pl 4. (N pl ucha a. uszy, G pl uch a. uszu a. uszów) (przy koszu, kubku, dzbanie) handle; (z tkaniny, sznura) loop- chwycił plecak za ucho he grabbed the rucksack by the loop5. (N pl ucha, G pl uch) (w igle) eye- ucho liny Żegl. eye- ucho środkowe Anat. middle ear- ucho wewnętrzne Anat inner ear- ucho zewnętrzne Anat. outer ear- być czyimś uchem i okiem książk. to be sb’s eyes and ears- brzęczeć komuś nad uszami to drone (on and on) at sb- dać ucha czemuś to listen to sth- dostać a. zobaczyć ucho od śledzia pot. to get damn all GB pot., to not get diddly-squat a. doodly-squat US- dotrzeć a. dojść do niepowołanych uszu to be heard by the wrong people- drażnić uszy to grate on one’s/sb’s ears- dzwoni mu/jej w uszach his/her ears a. eardrums are ringing- cisza aż w uszach dzwoni the silence is deafening- dźwięczeć komuś w uszach to ring in sb’s ears- kłaść coś komuś do uszu a. w uszy to drum a. hammer sth into sb- kłaść a. tulić uszy po sobie to put a. have one’s tail between one’s legs- mieć oczy i uszy otwarte to keep a. have one’s wits about one- mieć swoje za uszami to have a thing or two on one’s conscience- mieć usta od ucha do ucha to have a wide mouth- mam uszy pełne hałasu my ears ache from all the noise- miała uszy pełne muzyki the music played in her head- mówić coś komuś na ucho (w sekrecie) to tell sb sth in secret- nie wierzę a. nie chcę wierzyć własnym uszom I can’t believe my ears- obić się komuś o uszy to ring a bell with sb pot.- po uszy zakochany head over heels in love- po uszy w długach/w pracy up to one’s ears a. neck in debt/in work pot.- przejść a. przecisnąć się przez ucho igielne to pass through the eye of a needle- jego głos świdrował w uszach he had a piercing voice- rozdzierające uszy odgłosy wybuchów ear-splitting detonations- puszczać coś mimo uszu to turn a deaf ear to sth- słuchać czegoś a. chłonąć coś chciwym uchem to listen avidly to sth- słuchać jednym uchem (a drugim wypuszczać) to listen with only half an ear- słyszeć coś na własne uszy to hear sth with one’s own ears- spać na oba uszy przest. to sleep like a log a. top- choćbyś stawał na uszach, i tak jej nie przekonasz you’ll never manage to convince her- strzyc uszami a. uchem to prick up a. cock one’s ears- nie mówmy o tym teraz, bo sąsiadka strzyże/inni strzygą uszami a. uchem we’d better not talk about it now as the neighbour’s/the others’ ears are flapping pot.- uśmiechać się od ucha do ucha to smile a. grin from ear to ear- wpadać w ucho [melodia, piosenka] to be catchy- wpadające w ucho melodie/powiedzonka catchy tunes/sayings- zamykać a. zatykać uszy na coś to close a. shut one’s ears to sth- zobaczę/zobaczy prędzej a. raczej swoje ucho, aniżeli… there’s more chance of finding Elvis on the moon than there is of… pot.- uczciwszy uszy przest. (if you’ll) pardon a. excuse the expression- klął, aż wszystkim uszy więdły his swearing made everyone’s ears burn- jadł a. wcinał, aż mu się uszy trzęsły pot. he ate ravenously- zajadali obiad/kanapki, aż im się uszy trzęsły they scoffed their dinner/sandwiches GB pot., they scarfed down their dinner/sandwiches US pot.- wlatywać a. wchodzić jednym uchem, a drugim wylatywać a. wychodzić to go in (at) one ear and out (at) the other- uszy bolą słuchać it assaults the ears, it’s painful to listen toThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > u|cho
-
14 lata
za pięć lat in fünf Jahrencałymi \latami jahrelang\lata sześćdziesiąte die sechziger Jahre, er Jahrewe wczesnych \latach dwudziestych in den frühen 20ern [ lub er Jahren]od lat seit Jahrenprzed wielu laty vor vielen Jahrenostatnimi laty in den letzten Jahrenkopę lat! ( pot) eine Ewigkeit!sto lat! hoch soll er [ lub sie] leben!, [es] lebe hoch!mieć swoje \lata ( być dorosłym) erwachsen sein; ( być starym) schon viele Jahre auf dem Buckel haben ( fig fam)nieźle wygląda jak na swoje \lata er sieht gut aus [ lub hält sich gut] für sein Alterile masz lat? wie alt bist du?mam 35 lat ich bin 35 [Jahre alt]; zob. też rok -
15 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
16 plus
Ⅰ m 1. Mat. plus- znak plus the plus sign2. Szkol. (podwyższenie oceny) plus; (oddzielna nagroda) star- cztery plus a. z plusem a B plus- postawić komuś/dostać plus za coś to give sb/get a star for sth3. pot. (dobra strona) plus- znajomość języka to ogromny plus knowing the language is a definite plus- głównym plusem tego filmu jest… the main advantage of the film is that…- to rozwiązanie ma swoje plusy the solution’s got its good points- plusy i minusy życia w mieście the good and bad sides of living in a city- jest więcej plusów niż minusów the pluses outweigh the minusesⅡ adj. inv. (dodatni) plus- plus cztery plus four- plus 15 stopni plus 15 degrees centigrade- w lewym oku mam plus 3 my left eye needs a lens with a dioptric of plus 3Ⅲ conj. 1. Mat. dwa plus dwa równa się cztery two plus a. and two is four- ile (to) jest sześć plus sześć? what’s six plus six?2. pot. plus pot.- dwa plecaki plus walizka two rucksacks plus a suitcase■ plus minus more or less- być na plusie Fin. to be in the black- mieć u kogoś plus to be in somebody’s good books- można mu policzyć a. zapisać na plus że… it’s to his credit that…- wyróżniać się na plus to be better than others- zmienić się na plus to change for the better* * *-sa, -sy; loc sg - sie; m; MATplus; ( zaleta) plus, advantage* * *miGen. -a1. mat. plus (sign); plus minus more or less; jest plus dwa stopnie it's (plus) two degrees; dostałem trójkę z plusem I got a C plus.2. Gen. -u (= zaleta) plus (point), advantage; jedyny plus czegoś saving grace of sth; plusy i minusy życia w mieście pros and cons of city life; masz u mnie plus! I like that!; zmieniać się na plus change for the better; być na plusie pot. (= mieć dodatnie saldo na koncie, nie być w długach) be in the black.adv.plus, additionally; mam pole plus duży sad I've got a field plus a big orchard.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > plus
-
17 name
[neɪm] 1. n( first name) imię nt; ( surname) nazwisko nt; (of animal, place, illness) nazwa f; ( of pet) imię nt; ( reputation) reputacja f, dobre imię nt2. vtbaby dawać (dać perf) na imię +dat; ship etc nadawać (nadać perf) imię +dat; criminal etc wymieniać (wymienić perf) z nazwiska; price, date etc podawać (podać perf)what's your name? — ( surname) jak się Pan/Pani nazywa?; ( first name) jak masz na imię?, jak ci na imię?
in the name of — na nazwisko +nom ( fig) w imię +gen
to give one's name and address — podać ( perf) (swoje) nazwisko i adres
to make a name for o.s. — zdobyć ( perf) sławę
to give sb a bad name — psuć (popsuć perf) komuś opinię or reputację
to call sb names — obrzucać (obrzucić perf) kogoś wyzwiskami
* * *[neim] 1. noun1) (a word by which a person, place or thing is called: My name is Rachel; She knows all the flowers by name.) imię, nazwisko, nazwa2) (reputation; fame: He has a name for honesty.) sława, nazwisko2. verb1) (to give a name to: They named the child Thomas.) nadać imię2) (to speak of or list by name: He could name all the kings of England.) wymienić•- nameless- namely
- nameplate
- namesake
- call someone names
- call names
- in the name of
- make a name for oneself
- name after -
18 humo|r
Ⅰ m sgt (G humoru) 1. (cecha, usposobienie) humour GB, humor US- mieć poczucie humoru to have a sense of humour- masz uroczą babcię, zawsze pełną humoru you have a charming grannie, always so full of humour2. (komizm) humour GB, humor US- humor sytuacyjny/słowny situational/verbal humour- groteskowy humor Gogola Gogol’s grotesque humour3. (dobry nastrój) good humour GB, good humor US, good mood- tryskać humorem to be in a brilliant mood- odzyskali humor, jak tylko pogoda się poprawiła they regained their good humour as soon as the weather improved- była bez humoru she was out of humour a. in a (bad) mood- kapitan był nie w humorze the captain was in a (bad) mood4. (nastrój) mood- nie wiesz, w jakim humorze jest dzisiaj szef? you don’t happen to know what mood the boss is in today?- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood- poprawić komuś humor to cheer sb up- zepsuć komuś humor to spoil sb’s mood, to put sb in a bad mood- rozmowa z nią wprawiła go w dobry humor talking to her put him in a good moodⅡ humory plt (dąsy) moodiness U, moods- denerwowały go zmiennie humory żony his wife’s moodiness got on his nerves- każdy ma swoje humory i złe dni everybody has their moods and bad days- ależ on ma dzisiaj humory he’s in one of his moods todayThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > humo|r
-
19 praw|o
Ⅰ n 1. sgt (ogół przepisów) law- prawo nowożytne modern law- prawo polskie/francuskie Polish/French law- reguły a. normy prawa legal norms a. principles- rządy prawa the rule of law- zgodnie z prawem in accordance with a. according to the law- zgodnie z polskim prawem under Polish law- zgodnie z duchem i literą prawa in accordance with the spirit and the letter of the law- wbrew prawu against the law, contrary to the law- stosować się do przepisów prawa to abide by a. obey the law- złamać prawo to break the law- być niezgodnym z prawem a. wbrew prawu to be against the law- uznać przerywanie ciąży za niezgodne z prawem to criminalize abortion- działać w granicach prawa/niezgodnie z prawem to operate within/outside the law- stać ponad prawem to be above the law- wejść w konflikt z prawem to fall foul of a. to come into conflict with the law- wyjąć kogoś spod prawa Hist. to outlaw sb- człowiek wyjęty spod prawa Hist. an outlaw- w imieniu prawa in the name of the law- w obliczu prawa in the eyes of the law- nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności ignorance of the law is no excuse a. defence, ignorance is no defence- prawo drakońskie Hist. Draconian law2. (norma prawna, ustawa) law; (zapisana) statute- zbiór praw a legal code a. code of laws- system praw a system of law, a legal system- uchwalać a. stanowić prawa to enact a. make laws- uchwalić prawo to pass a. adopt a law- uchylić prawo to revoke a. rescind a law książk.- prawo o spółdzielczości/środkach masowego przekazu a law on the cooperative movement/on the mass media- nowe prawo wchodzi w życie a. obowiązuje od 1 maja the new law comes into effect on a. applies as of 1 May- prawo o stowarzyszeniach wygasa a. traci moc 31 grudnia the law on association lapses on a. as of 31 December3. sgt (nauka) law- wydział prawa a law faculty- student/studentka prawa a law student- studiować prawo to study a. read law- ukończyć prawo to graduate in law4. (uprawnienie) right (do czegoś to sth); entitlement książk. (do czegoś to sth); eligibility U (do czegoś for sth)- prawa człowieka/zwierząt human/animal rights- działacz/kampania na rzecz obrony praw zwierząt an animal rights activist/campaign- prawa kobiet women’s rights- prawa publiczne/obywatelskie public/civil rights- prawa małżeńskie/rodzicielskie marital/parental rights- prawa i obowiązki obywatela civil rights and duties- prawo własności proprietorship, ownership- prawa spadkowe inheritance rights- prawa miejskie a (town/city) charter- nadać/odebrać prawa miejskie to grant/revoke a town/city charter- uczestniczyć w zebraniu bez prawa głosu to take part in a meeting without the right to vote- prawo pierwszeństwa przejazdu the right of way- równe prawa equal rights- prawo do emerytury pension rights- prawo do pracy/do strajku the right to work/to strike- mieć prawo do corocznego urlopu/do emerytury to be entitled to annual leave/to a retirement pension- mieć prawa do książki to have a. hold the copyright on a. in a. for a book- mieć prawo do ekranizacji powieści to own the film rights to a novel- mieć prawo coś zrobić to have the right a. to be entitled to do sth- ona nie ma prawa tak cię traktować she has no right to treat you like that- masz pełne prawo odmówić you have every right to refuse- kto ci dał prawo mnie krytykować? what gives a. who gave you the right to criticize me?- rościć/zastrzec sobie prawo do czegoś to claim/reserve the right to sth- nabyć/utracić prawo do czegoś to gain a. acquire/lose the right to sth- zrzec się prawa do czegoś to relinquish a. renounce one’s right to sth książk.- przyznać komuś prawo do czegoś to grant sb the right to sth- odmówić komuś prawa do czegoś to deny sb the right to sth- pozbawić kogoś prawa wykonywania zawodu to deprive sb of the right to practise their profession, to ban sb from practising a profession- upominać się o swoje prawa a. dochodzić swoich praw to demand a. claim one’s rights- jakim prawem? by what right?- jakim prawem wtrącasz się w moje sprawy? who gave you the right to interfere in my affairs?- wszelkie prawa zastrzeżone all rights reserved- wywiad publikowany na prawach wyłączności an exclusive interview- na równych prawach on equal terms- ona jest tu na prawach domownika she’s treated here as one of the family- prawo łaski the prerogative of mercy- skorzystać z prawa łaski to pardon, to be pardoned5. Aut. prawo jazdy driving licence GB; driver’s license US- zdawać/zdać egzamin na prawo jazdy to take/pass one’s driving test- chodzić na kurs prawa jazdy to take driving lessons6. (zasada, prawidłowość) law, principle- prawa naturalne/ekonomiczne/społeczne natural/economic/social laws- prawa fizyczne/natury the laws of physics/nature- odkryć/sformułować prawo to formulate a law a. principle- podlegać prawom materii/przyrody to be subject to the laws of matter/natureⅡ adv. 1. na a. w prawo (w prawą stronę) to the right; (po prawej stronie) on a. to the right- na prawo od budynku jest sad to the right of the building there’s an orchard- na prawo jest a. widzicie ratusz to a. on your right is a. you can see the town hall- iść/skręcić w prawo a. na prawo to go/turn right- skręć w pierwszą (ulicę) w prawo take the first (street to the) right- na prawo patrz! Wojsk. eyes right!- szastał pieniędzmi na prawo i lewo he was spending money right, left and centre pot.- w prawo i w lewo (na wszystkie sposoby) in every possible way2. pot. (w polityce) pójść na prawo to veer to the right- zwrot na prawo a turn to the right- być na prawo od kogoś to be to the right of sb- być na prawo od centrum to be right of centreⅢ z prawa pot. (po prawej stronie) from the right- z prawa rozciągały się pola to the right, there were fields- z prawa i z lewa from all sidesⅣ prawo- w wyrazach złożonych 1. (odnoszący się do strony) right- 2. (dotyczący prawa) law-- □ prawa kardynalne Hist. cardinal laws- prawo administracyjne administrative law- prawo autorskie copyright law- prawo biogenetyczne recapitulation theory; Biol. palingenesis- prawo bliższości Hist., Prawo (the right of) primogeniture- prawo budowlane building code- prawo chełmińskie Hist., Prawo Chełm Law (a charter defining terms under which Polish towns were incorporated, modelled on the Magdeburg Law)- prawo ciążenia Newtona Fiz. Newton’s law of gravitation- prawo cywilne civil law- prawo doraźne Prawo summary justice- prawo finansowe a. skarbowe revenue law- prawo handlowe commercial a. trade law- prawo kanoniczne a. kościelne canon a. church a. ecclesiastical law- prawo karne Prawo criminal law- prawo karne wykonawcze penal law- prawo karne skarbowe penal revenue law- prawo lokalowe housing law- prawo łowieckie game laws- miasto na prawie magdeburskim a town chartered according to the Magdeburg law- prawo mennicze Hist. minting rights- prawo międzynarodowe international law- prawo Murphy’ego Murphy’s a. Sod’s pot., żart. Law- prawo obywatelstwa right of citizenship- prawo państwowe constitutional law- prawo Parkinsona Parkinson’s law- prawo pracy labour legislation, employment legislation- prawo prasowe press legislation- prawo probiercze assay law- prawo procesowe adjective a. procedural law- prawo rodzinne family law- prawo rzymskie Roman law- prawo wartości Ekon. the law of value- prawo wojenne law of war- prawo wyborcze electoral a. election law- bierne prawo wyborcze eligibility to stand for election, right to be elected- czynne prawo wyborcze voting rights, suffrage, franchise- powszechne prawo wyborcze universal suffrage a. a universal franchise- prawo wyborcze dla kobiet women’s suffrage- prawo zwyczajowe common law, custom- albo w prawo, albo w lewo you can’t have your cake and eat itThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > praw|o
-
20 świę|ty
Ⅰ adj. grad. 1. Relig. saint- zostać świętym to become a saint- Święty Mikołaj St Nicolas; Santa Claus pot.- święci młodziankowie Holy Innocents- Najświętsza (Maria) Panna Blessed Virgin Mary- plac świętego Marka w Wenecji St Mark’s Place in Venice2. Relig. [msza, komunia, spowiedź] holy; [miejsce, źródło, rzeka, ogień, gaj] holy, sacred 3. pot. [obrazek, medalik, pieśni] religious 4. książk. [osoba] holy, saintly 5. książk. [sprawa] sacred Ⅱ świę|ty m, święta f Relig. saint- żywoty świętych the lives of saints- Litania do wszystkich świętych the Litany of the Saints- Wszystkich Świętych All Saints’ Day■ święci pańscy! pot. Saints alive! pot.- święta cierpliwość pot. the patience of a saint- do tego dziecka trzeba mieć świętą cierpliwość you have to have the patience of a saint with that child- święta naiwności! a. o święta naiwności! iron. Lord save us!- masz świętą rację you’re absolutely right- święty gniew a. święte oburzenie righteous indignation- płonąć świętym oburzeniem to be filled with righteous indignation- święty obowiązek bounden duty- święty spokój peace and quiet- zrobić coś dla świętego spokoju a. dla świętej zgody to do sth for one’s peace of mind- co ona powie, to (jest) święte whatever she says is (holy) gospel- każdy święty ma swoje wykręty przysł. ≈ stop making excuses- nie święci garnki lepią przysł. ≈ you can learn anything with a bit of practiceThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > świę|ty
- 1
- 2
См. также в других словарях:
mieć swoje lata — {{/stl 13}}{{stl 7}} być dorosłym, dojrzałym, w wieku upoważniającym do czegoś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Pora się żenić, przecież masz już swoje lata. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dusza — 1. Aż dusza rośnie «powiedzenie wyrażające radość, zadowolenie z czegoś»: (...) zgodnie pracują, pomagają sobie... aż dusza rośnie (...). Roz bezp 2001. 2. Bratnia, pokrewna, przyjazna dusza «człowiek bliski komuś pod jakimś względem, podobny do… … Słownik frazeologiczny
mieć — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk XIc, mam, ma, mają, miej, miał, mieli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} być właścicielem czegoś; posiadać : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mieć samochód, jacht, mieszkanie, telewizor, komputer,… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Polnische Grammatik — Dieser Artikel beschreibt die Grammatik der polnischen Sprache unter Einbeziehung einiger sprachgeschichtlicher Anmerkungen und dialektaler Besonderheiten. Das Polnische als westslawische Sprache hat in der Deklination wie die meisten anderen… … Deutsch Wikipedia
ręka — 1. Być, znajdować się, spoczywać w czyichś rękach, w czyimś ręku a) «być czyjąś własnością, należeć do kogoś»: Wieczorem większa część Pragi znajdowała się w rękach powstańców. J. Andrzejewski, Popiół. b) «zależeć od kogoś»: W tym czasie ogólne… … Słownik frazeologiczny
baba — I ż IV, CMs. bababie; lm D. bab 1. rub. żart. «dojrzała kobieta» Tęga, wielka baba. Biuro pełne bab. Płakać jak baba. ∆ Baba jaga, baba jędza «postać bajkowa uosabiająca zło; czarownica, wiedźma» ◊ Herod baba «kobieta, zwykle potężnej budowy,… … Słownik języka polskiego
dobrze — lepiej 1. «w należyty sposób, we właściwym stopniu; należycie, odpowiednio, jak trzeba» a) «starannie, pilnie, dokładnie» Dobrze coś pamiętać. Dobrze spełniać swoje obowiązki. Dobrze strzec tajemnicy. ∆ Dobrze wychowany, ułożony «znający zasady… … Słownik języka polskiego
mina — 1. przestarz. Gęsta, tęga mina «mina wyrażająca pewność siebie»: Dla uzupełnienia ekwipunku wbił w kieszenie dwie spore pajdy chleba i z tęgą miną wyruszył na podziemną wyprawę. A. Bahdaj, Wakacje. 2. Mina komuś zrzedła, rzednie «ktoś stracił,… … Słownik frazeologiczny
siedzieć — 1. pot. żart. Mieć na czym siedzieć «mieć duże pośladki, szerokie biodra»: – Nie zaprzeczę, że masz na czym siedzieć... – zaczął żartować. W. M. Korczyńska, Wróć. 2. Siedzieć komuś na karku, na głowie a) «naprzykrzać się komuś»: Przecież nie będę … Słownik frazeologiczny
zamknąć — 1. Zamknąć komuś (czyjeś) oczy, powieki «będąc przy czyjejś śmierci, przysłonić jego oczy powiekami»: (...) proszę bardzo zwolnić mojego syna, zanim oczy zamknę, żeby go jeszcze ujrzały i żeby on zamknął moje oczy i żebym umarła w spokoju za moją … Słownik frazeologiczny
zamykać — 1. Zamknąć komuś (czyjeś) oczy, powieki «będąc przy czyjejś śmierci, przysłonić jego oczy powiekami»: (...) proszę bardzo zwolnić mojego syna, zanim oczy zamknę, żeby go jeszcze ujrzały i żeby on zamknął moje oczy i żebym umarła w spokoju za moją … Słownik frazeologiczny