Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

etc+nouns

  • 21

    ὁ, ἡ, τό pl. οἱ, αἱ, τά article, derived fr. a demonstrative pronoun, ‘the’. Since the treatment of the inclusion and omission of the art. belongs to the field of grammar, the lexicon can limit itself to exhibiting the main features of its usage. It is difficult to set hard and fast rules for the employment of the art., since the writer’s style had special freedom of play here—Kühner-G. I p. 589ff; B-D-F §249–76; Mlt. 80–84; Rob. 754–96; W-S. §17ff; Rdm.2 112–18; Abel §28–32; HKallenberg, RhM 69, 1914, 642ff; FVölker, Syntax d. griech. Papyri I, Der Artikel, Progr. d. Realgymn. Münster 1903; FEakin, AJP 37, 1916, 333ff; CMiller, ibid. 341ff; EColwell, JBL 52, ’33, 12–21 (for a critique s. Mlt-H.-Turner III 183f); ASvensson, D. Gebr. des bestimmten Art. in d. nachklass. Epik ’37; RFink, The Syntax of the Greek Article ’53; JRoberts, Exegetical Helps, The Greek Noun with and without the Article: Restoration Qtly 14, ’71, 28–44; HTeeple, The Greek Article with Personal Names in the Synoptic Gospels: NTS 19, ’73, 302–17; Mussies 186–97.
    this one, that one, the art. funct. as demonstrative pronoun
    in accordance w. epic usage (Hes., Works 450: ἡ=this [voice]) in the quot. fr. Arat., Phaenom. 5 τοῦ γὰρ καὶ γένος ἐσμέν for we are also his (lit. this One’s) offspring Ac 17:28.
    ὁ μὲν … ὁ δέ the one … the other (Polyaenus 6, 2, 1 ὁ μὲν … ὁ δὲ … ὁ δε; PSI 512, 21 [253 B.C.]); pl. οἱ μὲν … οἱ δέ (PSI 341, 9 [256 B.C.]; TestJob 29:1) some … others w. ref. to a noun preceding: ἐσχίσθη τὸ πλῆθος … οἱ μὲν ἦσαν σὺν τοῖς Ἰουδαίοις, οἱ δὲ σὺν τοῖς ἀποστόλοις Ac 14:4; 17:32; 28:24; 1 Cor 7:7; Gal 4:23; Phil 1:16f. Also without such a relationship expressed τοὺς μὲν ἀποστόλους, τοὺς δὲ προφήτας, τοὺς δὲ εὐαγγελιστάς Eph 4:11. οἱ μὲν … ὁ δέ Hb 7:5f, 20f. οἱ μὲν … ἄλλοι (δέ) J 7:12. οἱ μὲν … ἄλλοι δὲ … ἕτεροι δέ Mt 16:14. τινὲς … οἱ δέ Ac 17:18 (cp. Pla., Leg. 1, 627a; 2, 658 B.; Aelian, VH 2, 34; Palaeph. 6, 5).—Mt 26:67; 28:17 οἱ δέ introduces a second class; just before this, instead of the first class, the whole group is mentioned (cp. X., Hell. 1, 2, 14, Cyr. 3, 2, 12; KMcKay, JSNT 24, ’85, 71f)= but some (as Arrian, Anab. 5, 2, 7; 5, 14, 4; Lucian, Tim. 4 p. 107; Hesych. Miles. [VI A.D.]: 390 Fgm. 1, 35 end Jac.).
    To indicate the progress of the narrative, ὁ δέ, οἱ δέ but he, but they (lit. this one, they) is also used without ὁ μέν preceding (likew. Il. 1, 43; Pla., X.; also Clearchus, Fgm. 76b τὸν δὲ εἰπεῖν=but this man said; pap examples in Mayser II/1, 1926, 57f) e.g. Mt 2:9, 14; 4:4; 9:31; Mk 14:31 (cp. Just., A II, 2, 3). ὁ μὲν οὖν Ac 23:18; 28:5. οἱ μὲν οὖν 1:6; 5:41; 15:3, 30.—JO’Rourke, Paul’s Use of the Art. as a Pronoun, CBQ 34, ’72, 59–65.
    the, funct. to define or limit an entity, event, or state
    w. nouns
    α. w. appellatives, or common nouns, where, as in Pla., Thu., Demosth. et al., the art. has double significance, specific or individualizing, and generic.
    א. In its individualizing use it focuses attention on a single thing or single concept, as already known or otherwise more definitely limited: things and pers. that are unique in kind: ὁ ἥλιος, ἡ σελήνη, ὁ οὐρανός, ἡ γῆ, ἡ θάλασσα, ὁ κόσμος, ἡ κτίσις, ὁ θεός (BWeiss [s. on θεός, beg.]), ὁ διάβολος, ὁ λόγος (J 1:1, 14), τὸ φῶς, ἡ σκοτία, ἡ ζωή, ὁ θάνατος etc. (but somet. the art. is omitted, esp. when nouns are used w. preps.; B-D-F §253, 1–4; Rob. 791f; Mlt-Turner 171). ἐν συναγωγῇ καὶ ἐν τῷ ἱερῷ J 18:20.—Virtues, vices, etc. (contrary to Engl. usage): ἡ ἀγάπη, ἡ ἀλήθεια, ἡ ἁμαρτία, ἡ δικαιοσύνη, ἡ σοφία et al.—The individualizing art. stands before a common noun that was previously mentioned (without the art.): τοὺς πέντε ἄρτους Lk 9:16 (after πέντε ἄρτοι vs. 13). τὸ βιβλίον 4:17b (after βιβλίον, vs. 17a), τοὺς μάγους Mt 2:7 (after μάγοι, vs. 1). J 4:43 (40); 12:6 (5); 20:1 (19:41); Ac 9:17 (11); Js 2:3 (2); Rv 15:6 (1).—The individ. art. also stands before a common noun which, in a given situation, is given special attention as the only or obvious one of its kind (Hipponax [VI B.C.] 13, 2 West=D.3 16 ὁ παῖς the [attending] slave; Diod S 18, 29, 2 ὁ ἀδελφός=his brother; Artem. 4, 71 p. 245, 19 ἡ γυνή=your wife; ApcEsdr 6:12 p. 31, 17 μετὰ Μωσῆ … ἐν τῷ ὄρει [Sinai]; Demetr. (?): 722 fgm 7 Jac. [in Eus., PE 9, 19, 4] ἐπὶ τὸ ὄρος [Moriah]) τῷ ὑπηρέτῃ to the attendant (who took care of the synagogue) Lk 4:20. εἰς τὸν νιπτῆρα into the basin (that was there for the purpose) J 13:5. ἰδοὺ ὁ ἄνθρωπο here is this (wretched) man 19:5. ἐκ τῆς παιδίσκης or ἐλευθέρας by the (well-known) slave woman or the free woman (Hagar and Sarah) Gal 4:22f. τὸν σῖτον Ac 27:38. ἐν τῇ ἐπιστολῇ 1 Cor 5:9 (s. ἐπιστολή) τὸ ὄρος the mountain (nearby) Mt 5:1; 8:1; 14:23; Mk 3:13; 6:46; Lk 6:12; 9:28 al.; ἡ πεισμονή this (kind of) persuasion Gal 5:8. ἡ μαρτυρία the (required) witness or testimony J 5:36.—The art. takes on the idea of κατʼ ἐξοχήν ‘par excellence’ (Porphyr., Abst. 24, 7 ὁ Αἰγύπτιος) ὁ ἐρχόμενος the one who is (was) to come or the coming one par excellence=The Messiah Mt 11:3; Lk 7:19. ὁ προφήτης J 1:21, 25; 7:40. ὁ διδάσκαλος τ. Ἰσραήλ 3:10 (Ps.-Clem., Hom. 5, 18 of Socrates: ὁ τῆς Ἑλλάδος διδάσκαλος); cp. MPol 12:2. With things (Stephan. Byz. s.v. Μάρπησσα: οἱ λίθοι=the famous stones [of the Parian Marble]) ἡ κρίσις the (last) judgment Mt 12:41. ἡ ἡμέρα the day of decision 1 Cor 3:13; (cp. Mi 4:6 Mt); Hb 10:25. ἡ σωτηρία (our) salvation at the consummation of the age Ro 13:11.
    ב. In its generic use it singles out an individual who is typical of a class, rather than the class itself: ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος Mt 12:35. κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον 15:11. ὥσπερ ὁ ἐθνικός 18:17. ὁ ἐργάτης Lk 10:7. ἐγίνωσκεν τί ἦν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ J 2:25. τὰ σημεῖα τοῦ ἀποστόλου 2 Cor 12:12. ὁ κληρονόμος Gal 4:1. So also in parables and allegories: ὁ οἰκοδεσπότης Mt 24:43. Cp. J 10:11b, 12. The generic art. in Gk. is often rendered in Engl. by the indef. art. or omitted entirely.
    β. The use of the art. w. personal names is varied; as a general rule the presence of the art. w. a personal name indicates that the pers. is known; without the art. focus is on the name as such (s. Dssm., BPhW 22, 1902, 1467f; BWeiss, D. Gebr. des Art. b. d. Eigennamen [im NT]: StKr 86, 1913, 349–89). Nevertheless, there is an unmistakable drift in the direction of Mod. Gk. usage, in which every proper name has the art. (B-D-F §260; Rob. 759–61; Mlt-Turner 165f). The ms. tradition varies considerably. In the gospels the art. is usu. found w. Ἰησοῦς; yet it is commonly absent when Ἰ. is accompanied by an appositive that has the art. Ἰ. ὁ Γαλιλαῖος Mt 26:69; Ἰ. ὁ Ναζωραῖος vs. 71; Ἰ. ὁ λεγόμενος Χριστός 27:17, 22. Sim. Μαριὰμ ἡ μήτηρ τοῦ Ἰ. Ac 1:14. The art. somet. stands before oblique cases of indecl. proper names, apparently to indicate their case (B-D-F §260, 2; Rob. 760). But here, too, there is no hard and fast rule.—HTeeple, NTS 19, ’73, 302–17 (synopt.).
    γ. The art. is customarily found w. the names of countries (B-D-F §261, 4; W-S. § 18, 5 d; Rob. 759f); less freq. w. names of cities (B-D-F §261, 1; 2; Rob. 760; Mlt-Turner 170–72). W. Ἰερουσαλήμ, Ἱεροσόλυμα it is usu. absent (s. Ἱεροσόλυμα); it is only when this name has modifiers that it must have the art. ἡ νῦν Ἰ. Gal 4:25; ἡ ἄνω Ἰ. vs. 26; ἡ καινὴ Ἰ. Rv 3:12. But even in this case it lacks the art. when the modifier follows: Hb 12:22.—Names of rivers have the art. ὁ Ἰορδάνης, ὁ Εὐφράτης, ὁ Τίβερις Hv 1, 1, 2 (B-D-F §261, 8; Rob. 760; Mlt-Turner 172). Likew. names of seas ὁ Ἀδρίας Ac 27:27.
    δ. The art. comes before nouns that are accompanied by the gen. of a pronoun (μοῦ, σοῦ, ἡμῶν, ὑμῶν, αὐτοῦ, ἑαυτοῦ, αὐτῶν) Mt 1:21, 25; 5:45; 6:10–12; 12:49; Mk 9:17; Lk 6:27; 10:7; 16:6; Ro 4:19; 6:6 and very oft. (only rarely is it absent: Mt 19:28; Lk 1:72; 2:32; 2 Cor 8:23; Js 5:20 al.).
    ε. When accompanied by the possessive pronouns ἐμός, σός, ἡμέτερος, ὑμέτερος the noun always has the art., and the pron. stands mostly betw. art. and noun: Mt 18:20; Mk 8:38; Lk 9:26; Ac 26:5; Ro 3:7 and oft. But only rarely so in John: J 4:42; 5:47; 7:16. He prefers to repeat the article w. the possessive following the noun ἡ κρίσις ἡ ἐμή J 5:30; cp. 7:6; 17:17; 1J 1:3 al.
    ζ. Adjectives (or participles), when they modify nouns that have the art., also come either betw. the art. and noun: ἡ ἀγαθὴ μερίς Lk 10:42; τὸ ἅγιον πνεῦμα 12:10; Ac 1:8; ἡ δικαία κρίσις J 7:24 and oft., or after the noun w. the art. repeated τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον Mk 3:29; J 14:26; Ac 1:16; Hb 3:7; 9:8; 10:15. ἡ ζωὴ ἡ αἰώνιος 1J 1:2; 2:25. τὴν πύλην τὴν σιδηρᾶν Ac 12:10. Only rarely does an adj. without the art. stand before a noun that has an art. (s. B-D-F §270, 1; Rob. 777; Mlt-Turner 185f): ἀκατακαλύπτῳ τῇ κεφαλῇ 1 Cor 11:5. εἶπεν μεγάλῃ τῇ φωνῇ Ac 14:10 v.l.; cp. 26:24. κοιναῖς ταῖς χερσίν Mk 7:5 D.—Double modifier τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ Mt 25:41. τὸ θυσιαστήριον τὸ χρυσοῦν τὸ ἐνώπιον τοῦ θρόνου Rv 8:3; 9:13. ἡ πόρνη ἡ μεγάλη ἡ καθημένη 17:1.—Mk 5:36 τὸν λόγον λαλούμενον is prob. a wrong rdg. (B has τὸν λαλ., D τοῦτον τὸν λ. without λαλούμενον).—On the art. w. ὅλος, πᾶς, πολύς s. the words in question.
    η. As in the case of the poss. pron. (ε) and adj. (ζ), so it is w. other expressions that can modify a noun: ἡ κατʼ ἐκλογὴν πρόθεσις Ro 9:11. ἡ παρʼ ἐμοῦ διαθήκη 11:27. ὁ λόγος ὁ τοῦ σταυροῦ 1 Cor 1:18. ἡ ἐντολὴ ἡ εἰς ζωήν Ro 7:10. ἡ πίστις ὑμῶν ἡ πρὸς τὸν θεόν 1 Th 1:8. ἡ διακονία ἡ εἰς τοὺς ἁγίους 2 Cor 8:4.
    θ. The art. precedes the noun when a demonstrative pron. (ὅδε, οὗτος, ἐκεῖνος) belonging with it comes before or after; e.g.: οὗτος ὁ ἄνθρωπος Lk 14:30; J 9:24. οὗτος ὁ λαός Mk 7:6. οὗτος ὁ υἱός μου Lk 15:24. οὗτος ὁ τελώνης 18:11 and oft. ὁ ἄνθρωπος οὗτος Mk 14:71; Lk 2:25; 23:4, 14, 47. ὁ λαὸς οὗτος Mt 15:8. ὁ υἱός σου οὗτος Lk 15:30 and oft.—ἐκείνη ἡ ἡμέρα Mt 7:22; 22:46. ἐκ. ἡ ὥρα 10:19; 18:1; 26:55. ἐκ. ὁ καιρός 11:25; 12:1; 14:1. ἐκ. ὁ πλάνος 27:63 and oft. ἡ οἰκία ἐκείνη Mt 7:25, 27. ἡ ὥρα ἐκ. 8:13; 9:22; ἡ γῆ ἐκ. 9:26, 31; ἡ ἡμέρα ἐκ. 13:1. ὁ ἀγρὸς ἐκ. vs. 44 and oft.—ὁ αὐτός s. αὐτός 3b.
    ι. An art. before a nom. noun makes it a vocative (as early as Hom.; s. KBrugman4-AThumb, Griech. Gramm. 1913, 431; Schwyzer II 63f; B-D-F §147; Rob. 769. On the LXX Johannessohn, Kasus 14f.—ParJer 1:1 Ἰερεμία ὁ ἐκλεκτός μου; 7:2 χαῖρε Βαρούχι ὁ οἰκονόμος τῆς πίστεως) ναί, ὁ πατήρ Mt 11:26. τὸ κοράσιον, ἔγειρε Mk 5:41. Cp. Mt 7:23; 27:29 v.l.; Lk 8:54; 11:39; 18:11, 13 (Goodsp, Probs. 85–87); J 19:3 and oft.
    Adjectives become substantives by the addition of the art.
    α. ὁ πονηρός Eph 6:16. οἱ σοφοί 1 Cor 1:27. οἱ ἅγιοι, οἱ πλούσιοι, οἱ πολλοί al. Likew. the neut. τὸ κρυπτόν Mt 6:4. τὸ ἅγιον 7:6. τὸ μέσον Mk 3:3. τὸ θνητόν 2 Cor 5:4. τὰ ἀδύνατα Lk 18:27. τὸ ἔλαττον Hb 7:7. Also w. gen. foll. τὰ ἀγαθά σου Lk 16:25. τὸ μωρόν, τὸ ἀσθενὲς τοῦ θεοῦ 1 Cor 1:25; cp. vs. 27f. τὸ γνωστὸν τοῦ θεοῦ Ro 1:19. τὰ ἀόρατα τοῦ θεοῦ vs. 20. τὸ ἀδύνατον τοῦ νόμου 8:3. τὰ κρυπτὰ τῆς αἰσχύνης 2 Cor 4:2.
    β. Adj. attributes whose noun is customarily omitted come to have substantive force and therefore receive the art. (B-D-F §241; Rob. 652–54) ἡ περίχωρος Mt 3:5; ἡ ξηρά 23:15 (i.e. γῆ). ἡ ἀριστερά, ἡ δεξιά (sc. χείρ) 6:3. ἡ ἐπιοῦσα (sc. ἡμέρα) Ac 16:11. ἡ ἔρημος (sc. χώρα) Mt 11:7.
    γ. The neut. of the adj. w. the art. can take on the mng. of an abstract noun (Thu. 1, 36, 1 τὸ δεδιός=fear; Herodian 1, 6, 9; 1, 11, 5 τὸ σεμνὸν τῆς παρθένου; M. Ant. 1, 1; Just., D. 27, 2 διὰ τὸ σκληροκάρδιον ὑμῶν καὶ ἀχάριστον εἰς αὐτόν) τὸ χρηστὸν τοῦ θεοῦ God’s kindness Ro 2:4. τὸ δυνατόν power 9:22. τὸ σύμφορον benefit 1 Cor 7:35. τὸ γνήσιον genuineness 2 Cor 8:8. τὸ ἐπιεικές Phil 4:5 al.
    δ. The art. w. numerals indicates, as in Il. 5, 271f; X. et al. (HKallenberg, RhM 69, 1914, 662ff), that a part of a number already known is being mentioned (Diod S 18, 10, 2 τρεῖς μὲν φυλὰς … τὰς δὲ ἑπτά=‘but the seven others’; Plut., Cleom. 804 [8, 4] οἱ τέσσαρες=‘the other four’; Polyaenus 6, 5 οἱ τρεῖς=‘the remaining three’; Diog. L. 1, 82 Βίας προκεκριμένος τῶν ἑπτά=Bias was preferred before the others of the seven [wise men]. B-D-F §265): οἱ ἐννέα the other nine Lk 17:17. Cp. 15:4; Mt 18:12f. οἱ δέκα the other ten (disciples) 20:24; Mk 10:41; lepers Lk 17:17. οἱ πέντε … ὁ εἷς … ὁ ἄλλος five of them … one … the last one Rv 17:10.
    The ptc. w. the art. receives
    α. the mng. of a subst. ὁ πειράζων the tempter Mt 4:3; 1 Th 3:5. ὁ βαπτίζων Mk 6:14. ὁ σπείρων Mt 13:3; Lk 8:5. ὁ ὀλεθρεύων Hb 11:28. τὸ ὀφειλόμενον Mt 18:30, 34. τὸ αὐλούμενον 1 Cor 14:7. τὸ λαλούμενον vs. 9 (Just., D. 32, 3 τὸ ζητούμενον). τὰ γινόμενα Lk 9:7. τὰ ἐρχόμενα J 16:13. τὰ ἐξουθενημένα 1 Cor 1:28. τὰ ὑπάρχοντα (s. ὑπάρχω 1). In Engl. usage many of these neuters are transl. by a relative clause, as in β below. B-D-F §413; Rob. 1108f.
    β. the mng. of a relative clause (Ar. 4, 2 al. οἱ νομίζοντες) ὁ δεχόμενος ὑμᾶς whoever receives you Mt 10:40. τῷ τύπτοντί σε Lk 6:29. ὁ ἐμὲ μισῶν J 15:23. οὐδὲ γὰρ ὄνομά ἐστιν ἕτερον τὸ δεδομένον (ὸ̔ δέδοται) Ac 4:12. τινές εἰσιν οἱ ταράσσοντες ὑμᾶς Gal 1:7. Cp. Lk 7:32; 18:9; J 12:12; Col 2:8; 1 Pt 1:7; 2J 7; Jd 4 al. So esp. after πᾶς: πᾶς ὁ ὀργιζόμενος everyone who becomes angry Mt 5:22. πᾶς ὁ κρίνων Ro 2:1 al. After μακάριος Mt 5:4, 6, 10. After οὐαὶ ὑμῖν Lk 6:25.
    The inf. w. neut. art. (B-D-F §398ff; Rob. 1062–68) is used in a number of ways.
    α. It stands for a noun (B-D-F §399; Rob. 1062–66) τὸ (ἀνίπτοις χερσὶν) φαγεῖν Mt 15:20. τὸ (ἐκ νεκρῶν) ἀναστῆναι Mk 9:10. τὸ ἀγαπᾶν 12:33; cp. Ro 13:8. τὸ ποιῆσαι, τὸ ἐπιτελέσαι 2 Cor 8:11. τὸ καθίσαι Mt 20:23. τὸ θέλειν Ro 7:18; 2 Cor 8:10.—Freq. used w. preps. ἀντὶ τοῦ, διὰ τό, διὰ τοῦ, ἐκ τοῦ, ἐν τῷ, ἕνεκεν τοῦ, ἕως τοῦ, μετὰ τό, πρὸ τοῦ, πρὸς τό etc.; s. the preps. in question (B-D-F §402–4; Rob. 1068–75).
    β. The gen. of the inf. w. the art., without a prep., is esp. frequent (B-D-F §400; Mlt. 216–18; Rob. 1066–68; DEvans, ClQ 15, 1921, 26ff). The use of this inf. is esp. common in Lk and Paul, less freq. in Mt and Mk, quite rare in other writers. The gen. stands
    א. dependent on words that govern the gen.: ἄξιον 1 Cor 16:4 (s. ἄξιος 1c). ἐξαπορηθῆναι τοῦ ζῆν 2 Cor 1:8. ἔλαχε τοῦ θυμιᾶσαι Lk 1:9 (cp. 1 Km 14:47 v.l. Σαοὺλ ἔλαχεν τοῦ βασιλεύειν).
    ב. dependent on a noun (B-D-F §400, 1; Rob. 1066f) ὁ χρόνος τοῦ τεκεῖν Lk 1:57. ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ τεκεῖν αὐτήν 2:6. ἐξουσία τοῦ πατεῖν 10:19. εὐκαιρία τοῦ παραδοῦναι 22:6. ἐλπὶς τοῦ σῴζεσθαι Ac 27:20; τοῦ μετέχειν 1 Cor 9:10. ἐπιποθία τοῦ ἐλθεῖν Ro 15:23. χρείαν ἔχειν τοῦ διδάσκειν Hb 5:12. καιρὸς τοῦ ἄρξασθαι 1 Pt 4:17. τ. ἐνέργειαν τοῦ δύνασθαι the power that enables him Phil 3:21. ἡ προθυμία τοῦ θέλειν zeal in desiring 2 Cor 8:11.
    ג. Somet. the connection w. the noun is very loose, and the transition to the consecutive sense (=result) is unmistakable (B-D-F §400, 2; Rob. 1066f): ἐπλήσθησαν ἡμέραι ὀκτὼ τοῦ περιτεμεῖν αὐτόν Lk 2:21. ὀφειλέται … τοῦ κατὰ σάρκα ζῆν Ro 8:12. εἰς ἀκαθαρσίαν τοῦ ἀτιμάζεσθαι 1:24. ὀφθαλμοὺς τοῦ μὴ βλέπειν 11:8. τὴν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι ὑπενεγκεῖν 1 Cor 10:13.
    ד. Verbs of hindering, ceasing take the inf. w. τοῦ μή (s. Schwyzer II 372 for earlier Gk; PGen 16, 23 [207 A.D.] κωλύοντες τοῦ μὴ σπείρειν; LXX; ParJer 2:5 φύλαξαι τοῦ μὴ σχίσαι τὰ ἱμάτιά σου): καταπαύειν Ac 14:18. κατέχειν Lk 4:42. κρατεῖσθαι 24:16. κωλύειν Ac 10:47. παύειν 1 Pt 3:10 (Ps 33:14). ὑποστέλλεσθαι Ac 20:20, 27. Without μή: ἐγκόπτεσθαι τοῦ ἐλθεῖν Ro 15:22.
    ה. The gen. of the inf. comes after verbs of deciding, exhorting, commanding, etc. (1 Ch 19:19; ParJer 7:37 διδάσκων αὐτοὺ τοῦ ἀπέχεσθαι) ἐγένετο γνώμης Ac 20:3. ἐντέλλεσθαι Lk 4:10 (Ps 90:11). ἐπιστέλλειν Ac 15:20. κατανεύειν Lk 5:7. κρίνειν Ac 27:1. παρακαλεῖν 21:12. προσεύχεσθαι Js 5:17. τὸ πρόσωπον στηρίζειν Lk 9:51. συντίθεσθαι Ac 23:20.
    ו. The inf. w. τοῦ and τοῦ μή plainly has final (=purpose) sense (ParJer 5:2 ἐκάθισεν … τοῦ ἀναπαῆναι ὀλίγον; Soph., Lex. I 45f; B-D-F §400, 5 w. exx. fr. non-bibl. lit. and pap; Rob. 1067): ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπείρειν a sower went out to sow Mt 13:3. ζητεῖν τοῦ ἀπολέσαι = ἵνα ἀπολέσῃ 2:13. τοῦ δοῦναι γνῶσιν Lk 1:77. τοῦ κατευθῦναι τοὺς πόδας vs. 79. τοῦ σινιάσαι 22:31. τοῦ μηκέτι δουλεύειν Ro 6:6. τοῦ ποιῆσαι αὐτά Gal 3:10. τοῦ γνῶναι αὐτόν Phil 3:10. Cp. Mt 3:13; 11:1; 24:45; Lk 2:24, 27; 8:5; 24:29; Ac 3:2; 20:30; 26:18; Hb 10:7 (Ps 39:9); 11:5; GJs 2:3f; 24:1.—The apparently solecistic τοῦ πολεμῆσαι Ro 12:7 bears a Semitic tinge, cp. Hos 9:13 et al. (Mussies 96).—The combination can also express
    ז. consecutive mng. (result): οὐδὲ μετεμελήθητε τοῦ πιστεῦσαι αὐτῷ you did not change your minds and believe him Mt 21:32. τοῦ μὴ εἶναι αὐτὴν μοιχαλίδα Ro 7:3. τοῦ ποιεῖν τὰ βρέφη ἔκθετα Ac 7:19. Cp. 3:12; 10:25.
    The art. is used w. prepositional expressions (Artem. 4, 33 p. 224, 7 ὁ ἐν Περγάμῳ; 4, 36 ὁ ἐν Μαγνησίᾳ; 4 [6] Esdr [POxy 1010 recto, 8–12] οἱ ἐν τοῖς πεδίοις … οἱ ἐν τοῖς ὄρεσι καὶ μετεώροις; Tat. 31, 2 οἱ μὲν περὶ Κράτητα … οἱ δὲ περὶ Ἐρατοσθένη) τῆς ἐκκλησίας τῆς ἐν Κεγχρεαῖς Ro 16:1. ταῖς ἐκκλησίαις ταῖς ἐν τῇ Ἀσίᾳ Rv 1:4. τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν (w. place name) ἐκκλησίας 2:1, 8, 12, 18; 3:1, 7, 14 (on these pass. RBorger, TRu 52, ’87, 42–45). τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ to those in the house Mt 5:15. πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τ. οὐρανοῖς 6:9. οἱ ἀπὸ τῆς Ἰταλίας Hb 13:24. οἱ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ Ro 8:1. οἱ ἐξ ἐριθείας 2:8. οἱ ἐκ νόμου 4:14; cp. vs. 16. οἱ ἐκ τῆς Καίσαρος οἰκίας Phil 4:22. οἱ ἐξ εὐωνύμων Mt 25:41. τὸ θυσιαστήριον … τὸ ἐνώπιον τοῦ θρόνου Rv 8:3; cp. 9:13. On 1:4 s. ref in B-D-F §136, 1 to restoration by Nestle. οἱ παρʼ αὐτοῦ Mk 3:21. οἱ μετʼ αὐτοῦ Mt 12:3. οἱ περὶ αὐτόν Mk 4:10; Lk 22:49 al.—Neut. τὰ ἀπὸ τοῦ πλοίου pieces of wreckage fr. the ship Ac 27:44 (difft. FZorell, BZ 9, 1911, 159f). τὰ περί τινος Lk 24:19, 27; Ac 24:10; Phil 1:27 (Tat. 32, 2 τὰ περὶ θεοῦ). τὰ περί τινα 2:23. τὰ κατʼ ἐμέ my circumstances Eph 6:21; Phil 1:12; Col 4:7. τὰ κατὰ τὸν νόμον what (was to be done) according to the law Lk 2:39. τὸ ἐξ ὑμῶν Ro 12:18. τὰ πρὸς τὸν θεόν 15:17; Hb 2:17; 5:1 (X., Resp. Lac. 13, 11 ἱερεῖ τὰ πρὸς τοὺς θεούς, στρατηγῷ δὲ τὰ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους). τὰ παρʼ αὐτῶν Lk 10:7. τὸ ἐν ἐμοί the (child) in me GJs 12:2 al.
    w. an adv. or adverbial expr. (1 Macc 8:3) τὸ ἔμπροσθεν Lk 19:4. τὸ ἔξωθεν Mt 23:25. τὸ πέραν Mt 8:18, 28. τὰ ἄνω J 8:23; Col 3:1f. τὰ κάτω J 8:23. τὰ ὀπίσω Mk 13:16. τὰ ὧδε matters here Col 4:9. ὁ πλησίον the neighbor Mt 5:43. οἱ καθεξῆς Ac 3:24. τὸ κατὰ σάρκα Ro 9:5. τὸ ἐκ μέρους 1 Cor 13:10.—Esp. w. indications of time τό, τὰ νῦν s. νῦν 2b. τὸ πάλιν 2 Cor 13:2. τὸ λοιπόν 1 Cor 7:29; Phil 3:1. τὸ πρῶτον J 10:40; 12:16; 19:39. τὸ πρότερον 6:62; Gal 4:13. τὸ καθʼ ἡμέραν daily Lk 11:3.—τὸ πλεῖστον at the most 1 Cor 14:27.
    The art. w. the gen. foll. denotes a relation of kinship, ownership, or dependence: Ἰάκωβος ὁ τοῦ Ζεβεδαίου Mt 10:2 (Thu. 4, 104 Θουκυδίδης ὁ Ὀλόρου [sc. υἱός]; Plut., Timol. 3, 2; Appian, Syr. 26 §123 Σέλευκος ὁ Ἀντιόχου; Jos., Bell. 5, 5; 11). Μαρία ἡ Ἰακώβου Lk 24:10. ἡ τοῦ Οὐρίου the wife of Uriah Mt 1:6. οἱ Χλόης Chloë’s people 1 Cor 1:11. οἱ Ἀριστοβούλου, οἱ Ναρκίσσου Ro 16:10f. οἱ αὐτοῦ Ac 16:33. οἱ τοῦ Χριστοῦ 1 Cor 15:23; Gal 5:24. Καισάρεια ἡ Φιλίππου Caesarea Philippi i.e. the city of Philip Mk 8:27.—τό, τά τινος someone’s things, affairs, circumstances (Thu. 4, 83 τὰ τοῦ Ἀρριβαίου; Parthenius 1, 6; Appian, Syr. 16 §67 τὰ Ῥωμαίων) τὰ τοῦ θεοῦ, τῶν ἀνθρώπων Mt 16:23; 22:21; Mk 8:33; cp. 1 Cor 2:11. τὰ τῆς σαρκός, τοῦ πνεύματος Ro 8:5; cp. 14:19; 1 Cor 7:33f; 13:11. τὰ ὑμῶν 2 Cor 12:14. τὰ τῆς ἀσθενείας μου 11:30. τὰ τοῦ νόμου what the law requires Ro 2:14. τὸ τῆς συκῆς what has been done to the fig tree Mt 21:21; cp. 8:33. τὰ ἑαυτῆς its own advantage 1 Cor 13:5; cp. Phil 2:4, 21. τὸ τῆς παροιμίας what the proverb says 2 Pt 2:22 (Pla., Theaet. 183e τὸ τοῦ Ὁμήρου; Menand., Dyscolus 633 τὸ τοῦ λόγου). ἐν τοῖς τοῦ πατρός μου in my Father’s house (so Field, Notes 50–56; Goodsp. Probs. 81–83; difft., ‘interests’, PTemple, CBQ 1, ’39, 342–52.—In contrast to the other synoptists, Luke does not elsewhere show Jesus ‘at home’.) Lk 2:49 (Lysias 12, 12 εἰς τὰ τοῦ ἀδελφοῦ; Theocr. 2, 76 τὰ Λύκωνος; pap in Mayser II [1926] p. 8; POxy 523, 3 [II A.D.] an invitation to a dinner ἐν τοῖς Κλαυδίου Σαραπίωνος; PTebt 316 II, 23 [99 A.D.] ἐν τοῖς Ποτάμωνος; Esth 7:9; Job 18:19; Jos., Ant. 16, 302. Of the temple of a god Jos., C. Ap. 1, 118 ἐν τοῖς τοῦ Διός). Mt 20:15 is classified here by WHatch, ATR 26, ’44, 250–53; s. also ἐμός b.
    The neut. of the art. stands
    α. before whole sentences or clauses (Epict. 4, 1, 45 τὸ Καίσαρος μὴ εἶναι φίλον; Prov. Aesopi 100 P. τὸ Οὐκ οἶδα; Jos., Ant. 10, 205; Just., D. 33, 2 τὸ γὰρ … [Ps 109:4]) τὸ Οὐ φονεύσεις, οὐ μοιχεύσεις κτλ. (quot. fr. the Decalogue) Mt 19:18; Ro 13:9. τὸ Καὶ μετὰ ἀνόμων ἐλογίσθη (quot. fr. Is 53:12) Lk 22:37. Cp. Gal 5:14. τὸ Εἰ δύνῃ as far as your words ‘If you can’ are concerned Mk 9:23. Likew. before indirect questions (Vett. Val. 291, 14 τὸ πῶς τέτακται; Ael. Aristid. 45, 15 K. τὸ ὅστις ἐστίν; ParJer 6:15 τὸ πῶς ἀποστείλης; GrBar 8:6 τὸ πῶς ἐταπεινώθη; Jos., Ant. 20, 28 ἐπὶ πείρᾳ τοῦ τί φρονοῖεν; Pel.-Leg. p. 20, 32 τὸ τί γένηται; Mel., Fgm. 8, 2 [Goodsp. p. 311] τὸ δὲ πῶς λούονται) τὸ τί ἂν θέλοι καλεῖσθαι αὐτό Lk 1:62. τὸ τίς ἂν εἴη μείζων αὐτῶν 9:46. τὸ πῶς δεῖ ὑμᾶς περιπατεῖν 1 Th 4:1. Cp. Lk 19:48; 22:2, 4, 23f; Ac 4:21; 22:30; Ro 8:26; Hs 8, 1, 4.
    β. before single words which are taken fr. what precedes and hence are quoted, as it were (Epict. 1, 29, 16 τὸ Σωκράτης; 3, 23, 24; Hierocles 13 p. 448 ἐν τῷ μηδείς) τὸ ‘ἀνέβη’ Eph 4:9. τὸ ‘ἔτι ἅπαξ’ Hb 12:27. τὸ ‘Ἁγάρ’ Gal 4:25.
    Other notable uses of the art. are
    α. the elliptic use, which leaves a part of a sentence accompanied by the art. to be completed fr. the context: ὁ τὰ δύο the man with the two (talents), i.e. ὁ τὰ δύο τάλαντα λαβών Mt 25:17; cp. vs. 22. τῷ τὸν φόρον Ro 13:7. ὁ τὸ πολύ, ὀλίγον the man who had much, little 2 Cor 8:15 after Ex 16:18 (cp. Lucian, Bis Accus. 9 ὁ τὴν σύριγγα [sc. ἔχων]; Arrian, Anab. 7, 8, 3 τὴν ἐπὶ θανάτῳ [sc. ὁδόν]).
    β. Σαῦλος, ὁ καὶ Παῦλος Ac 13:9; s. καί 2h.
    γ. the fem. art. is found in a quite singular usage ἡ οὐαί (ἡ θλῖψις or ἡ πληγή) Rv 9:12; 11:14. Sim. ὁ Ἀμήν 3:14 (here the masc. art. is evidently chosen because of the alternate name for Jesus).
    One art. can refer to several nouns connected by καί
    α. when various words, sing. or pl., are brought close together by a common art.: τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραμματεῖς Mt 2:4; cp. 16:21; Mk 15:1. ἐν τοῖς προφήταις κ. ψαλμοῖς Lk 24:44. τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Σαμαρείᾳ Ac 1:8; cp. 8:1; Lk 5:17 al.—Even nouns of different gender can be united in this way (Aristoph., Eccl. 750; Ps.-Pla., Axioch. 12 p. 37a οἱ δύο θεοί, of Apollo and Artemis; Ps.-Demetr., Eloc. c. 292; PTebt 14, 10 [114 B.C.]; En 18:14; EpArist 109) κατὰ τὰ ἐντάλματα καὶ διδασκαλίας Col 2:22. Cp. Lk 1:6. εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμούς 14:23.
    β. when one and the same person has more than one attribute applied to him: πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ πατέρα ὑμῶν J 20:17. ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου Ἰ. Ro 15:6; 2 Cor 1:3; 11:31; Eph 1:3; 1 Pt 1:3. ὁ θεὸς καὶ πατὴρ (ἡμῶν) Eph 5:20; Phil 4:20; 1 Th 1:3; 3:11, 13. Of Christ: τοῦ κυρίου ἡμῶν καὶ σωτῆρος 2 Pt 1:11; cp. 2:20; 3:18. τοῦ μεγάλου θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡμῶν Tit 2:13 (PGrenf II, 15 I, 6 [139 B.C.] of the deified King Ptolemy τοῦ μεγάλου θεοῦ εὐεργέτου καὶ σωτῆρος [ἐπιφανοῦς] εὐχαρίστου).
    γ. On the other hand, the art. is repeated when two different persons are named: ὁ φυτεύων καὶ ὁ ποτίζων 1 Cor 3:8. ὁ βασιλεὺς καὶ ὁ ἡγεμών Ac 26:30.
    In a fixed expression, when a noun in the gen. is dependent on another noun, the art. customarily appears twice or not at all: τὸ πνεῦμα τοῦ θεοῦ 1 Cor 3:16; πνεῦμα θεοῦ Ro 8:9. ὁ λόγος τοῦ θεοῦ 2 Cor 2:17; λόγος θεοῦ 1 Th 2:13. ἡ ἡμέρα τοῦ κυρίου 2 Th 2:2; ἡμ. κ. 1 Th 5:2. ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου Mt 8:20; υἱ. ἀ. Hb 2:6. ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν Mt 22:31; ἀ. ν. Ac 23:6. ἡ κοιλία τῆς μητρός J 3:4; κ. μ. Mt 19:12.—APerry, JBL 68, ’49, 329–34; MBlack, An Aramaic Approach3, ’67, 93–95.—DELG. M-M.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία >

  • 22 E

    E, e, indecl. n. or (sc. littera) fem., a vowel corresponding to both the e and the ê of the Greeks, Ter. Maur. p. 2386 P.; Aus. Idyll. de Litter. Monos. 3 and 4; Mart. Cap. 3, § 235. Its sound varied; short e being sounded sometimes like Engl. e in men (so in pater, inter, etc.), sometimes more nearly like short i, as in Engl. pin (so in famelia, mereto, Menerva, etc.); whence, in the literary language, it passed, in a large class of words, into ĭ (familia, merito, etc.), though retained in the popular speech, and oft. in inscriptions. Long e also varied in sound, often resembling the diphthong ae, with which it is constantly confounded in MSS. and inscrr. (cf. raeda and reda; saeculum and seculum; ceteri and caeteri, etc.), and often approaching the sound of ī (v. Corss. Ausspr. 1, 324 sqq.). The short e in Latin is the least emphatic of all the vowels; hence, it not only took the place of other vowels in changes of words where the sounds became weakened, and in the vulgar language where the vowel sounds were less sharply distinguished, but frequently took the place of a final syllable ending in a consonant, and was sometimes, especially at the end of words, rejected.
    b.
    The transition of ă into ĕ (which took place especially before two consonants, whereas usually ă passed into ĭ in open syllables, v. art. A.) is seen in the compounds refello, commendo, ineptus, confercio, incestus, perpetior, etc. In some words the orthography is unsettled, as in the compounds of spargo, which are written sometimes aspergo, conspergo, dispergo, etc., and sometimes aspargo, conspargo, dispargo, etc.; as along with dispando the vulgar form dispenno also occurs. So in all the verbal reduplications, as cĕcidi, cĕcini, pĕperi, pĕpigi, tĕtigi; pĕperci, fĕfelli; dĕdi and stĕti (from cado, cano, pario, pango, tango, parco, fallo, DA and STA), whereas the vowels i, o, u remain unchanged in reduplication (bĭbi; mŏmordi; tŭtudi; for the anomalous forms in Gell. 7, 9, are certainly Graecized). As along with pĕpĭgi there also arose by syncope (in the Lat. lang. a predominating element in the formation of words) the perfect pēgi; so we may explain the perfect forms cēpi, fēci, jēci, frēgi, and ēgi, as syncopated from cĕcĭpi, fĕfĭci, jĕjĭci, frĕfĭgi, and ĕïgi (this last analogously with dēgo, from dēĭgo).
    c.
    For i stands ĕ
    (α).
    in the neuter forms of the adjectives in is (acre, agreste, facile, etc.).—
    (β).
    In the nominative forms: aedes, apes, canes, etc. (for aedis, apis, canis, etc. v. h. vv.).—
    (γ).
    In the dative forms: morte, jure dicundo, Dijove, Victore, etc. (cf. Neue, Formenl. 1, 192 sq.; and Quint. 1, 4, 17). —
    (δ).
    In the nominatives in es, whose genitive has ĭtis.—
    (ε).
    In the nominatives from stems ending in c, b, p, t, n, etc., as, pollex, caelebs, princeps, comes, flumen, from pollic-, caelib-, princip-, comit-, flumin-; and
    (ζ).
    In the old and partly vulgar manner of writing and pronouncing: CEPET, EXEMET, NAVEBOS (Colum. Rostr.), FVET, DEDET, TEMPESTATEBVS, TIBE (Epit. of the Scipios), COMPROMESISE (S. C. de Bacch.), MENERVA, MAGESTER, HERE, VEA, VELLA, etc. (Quint. 1, 4, 8, and 17; Varr. R. R. 1, 2, 14; cf. Cic. de Or. 3, 12, 46). In the earliest period (before Plautus) ĕ was found in many words in which ĭ afterwards took its place; as: semul, fuet, mereto, tempestatebus, etc.—
    (η).
    It is prob. too that the abl. ĕ of the third declension proceeded from ī (or id); cf. Neue, Formenl. 1, 239 sqq.; Corss. Ausspr. 2, 241 sq.
    d.
    It less freq. happens that o and u pass over into ĕ, as vello, ocellus, verto, vertex, vester, compared with vulsi, oculus, vorto, vortex, voster: generis from genus, societas from socius, etc.; and even for long u we have ĕ in dejĕro and pejĕro, from jūro.
    e.
    The stem vowel o is weakened to ĕ in the vocative of nouns in us of the second declension; ĕ also represents o in the perf. and in pass. forms, such as scripsere, conabare, conabere, from scripserunt, conabaris, conaberis; in the future forms attinge, dice, facie, recipie, from attingam, dicam, faciam, recipiam (see under dico init.); in the forms mage, pote, from magis, potis, etc.; it is inserted for euphony in the nom. of many nouns and adjj whose stems end in r preceded by a mute, as ager, aper, liber, aeger, ruber, sacer, etc.
    f.
    The vowel e is suppressed in the imperatives dic, duc, fac, fer, in the anteclass infinitive biber (from bibere); in the vocative of the second declension of nouns in ius, as Gai, geni, fili, canteri, columbari, mantuari, volturi, mi (cf. Freund in Jahn's Neue Jahrbüch, 1835, vol. 13, p. 148 sq.), in enclitic particles often, as: hic, haec, hoc, for hice, etc.; so, illaec, sic, nunc, nec, ac, etc.: viden, potin: quin, for quine, etc., and as an initial in the present forms of the verb esse (sum, sumus, sunt; sim, etc., for esum, esumus, esunt, esim, etc.). But the forms facul, simul, Bacchanal, etc., are not apocopated. Even a radical ĕ sometimes drops out when a prefix or suffix is taken; so, gigno, for gigeno: malignus, for maligenus: gnatus, for genatus.
    g.
    The long e interchanges most freq. with the diphthongs ae and oe (q. v.); yet it sometimes also took the place of ā, as in anhēlo, from hālo, and in the rustic bēlo, for bālo; and likewise of ī, as LEBER, SPECA, AMECVS, for līber, spīca, amīcus (Quint. Inst. l. l.; Varr. R. R. 1, 48, 2; Paul. ex Fest. p. 15, 6 Müll.); and in words borrowed from the Greek, as chorēa, Darēus, along with Academīa, Alexandrīa; see the letter I.
    h.
    As an abbreviation, E (mostly in connection with other abbreviations) signifies egregius, equus, eques, erexit, evocatus, etc.; e. g. E. M. V. = egregiae memoriae vir; E. Q. R. = eques Romanus; EE. QQ. RR. = equites Romani; E. P. = equo publico; E. M. D. S. P. E. = e monitu de sua pecunia erexit, etc.
    2.
    e.. praep., out of, from, v. ex.

    Lewis & Short latin dictionary > E

  • 23 e

    E, e, indecl. n. or (sc. littera) fem., a vowel corresponding to both the e and the ê of the Greeks, Ter. Maur. p. 2386 P.; Aus. Idyll. de Litter. Monos. 3 and 4; Mart. Cap. 3, § 235. Its sound varied; short e being sounded sometimes like Engl. e in men (so in pater, inter, etc.), sometimes more nearly like short i, as in Engl. pin (so in famelia, mereto, Menerva, etc.); whence, in the literary language, it passed, in a large class of words, into ĭ (familia, merito, etc.), though retained in the popular speech, and oft. in inscriptions. Long e also varied in sound, often resembling the diphthong ae, with which it is constantly confounded in MSS. and inscrr. (cf. raeda and reda; saeculum and seculum; ceteri and caeteri, etc.), and often approaching the sound of ī (v. Corss. Ausspr. 1, 324 sqq.). The short e in Latin is the least emphatic of all the vowels; hence, it not only took the place of other vowels in changes of words where the sounds became weakened, and in the vulgar language where the vowel sounds were less sharply distinguished, but frequently took the place of a final syllable ending in a consonant, and was sometimes, especially at the end of words, rejected.
    b.
    The transition of ă into ĕ (which took place especially before two consonants, whereas usually ă passed into ĭ in open syllables, v. art. A.) is seen in the compounds refello, commendo, ineptus, confercio, incestus, perpetior, etc. In some words the orthography is unsettled, as in the compounds of spargo, which are written sometimes aspergo, conspergo, dispergo, etc., and sometimes aspargo, conspargo, dispargo, etc.; as along with dispando the vulgar form dispenno also occurs. So in all the verbal reduplications, as cĕcidi, cĕcini, pĕperi, pĕpigi, tĕtigi; pĕperci, fĕfelli; dĕdi and stĕti (from cado, cano, pario, pango, tango, parco, fallo, DA and STA), whereas the vowels i, o, u remain unchanged in reduplication (bĭbi; mŏmordi; tŭtudi; for the anomalous forms in Gell. 7, 9, are certainly Graecized). As along with pĕpĭgi there also arose by syncope (in the Lat. lang. a predominating element in the formation of words) the perfect pēgi; so we may explain the perfect forms cēpi, fēci, jēci, frēgi, and ēgi, as syncopated from cĕcĭpi, fĕfĭci, jĕjĭci, frĕfĭgi, and ĕïgi (this last analogously with dēgo, from dēĭgo).
    c.
    For i stands ĕ
    (α).
    in the neuter forms of the adjectives in is (acre, agreste, facile, etc.).—
    (β).
    In the nominative forms: aedes, apes, canes, etc. (for aedis, apis, canis, etc. v. h. vv.).—
    (γ).
    In the dative forms: morte, jure dicundo, Dijove, Victore, etc. (cf. Neue, Formenl. 1, 192 sq.; and Quint. 1, 4, 17). —
    (δ).
    In the nominatives in es, whose genitive has ĭtis.—
    (ε).
    In the nominatives from stems ending in c, b, p, t, n, etc., as, pollex, caelebs, princeps, comes, flumen, from pollic-, caelib-, princip-, comit-, flumin-; and
    (ζ).
    In the old and partly vulgar manner of writing and pronouncing: CEPET, EXEMET, NAVEBOS (Colum. Rostr.), FVET, DEDET, TEMPESTATEBVS, TIBE (Epit. of the Scipios), COMPROMESISE (S. C. de Bacch.), MENERVA, MAGESTER, HERE, VEA, VELLA, etc. (Quint. 1, 4, 8, and 17; Varr. R. R. 1, 2, 14; cf. Cic. de Or. 3, 12, 46). In the earliest period (before Plautus) ĕ was found in many words in which ĭ afterwards took its place; as: semul, fuet, mereto, tempestatebus, etc.—
    (η).
    It is prob. too that the abl. ĕ of the third declension proceeded from ī (or id); cf. Neue, Formenl. 1, 239 sqq.; Corss. Ausspr. 2, 241 sq.
    d.
    It less freq. happens that o and u pass over into ĕ, as vello, ocellus, verto, vertex, vester, compared with vulsi, oculus, vorto, vortex, voster: generis from genus, societas from socius, etc.; and even for long u we have ĕ in dejĕro and pejĕro, from jūro.
    e.
    The stem vowel o is weakened to ĕ in the vocative of nouns in us of the second declension; ĕ also represents o in the perf. and in pass. forms, such as scripsere, conabare, conabere, from scripserunt, conabaris, conaberis; in the future forms attinge, dice, facie, recipie, from attingam, dicam, faciam, recipiam (see under dico init.); in the forms mage, pote, from magis, potis, etc.; it is inserted for euphony in the nom. of many nouns and adjj whose stems end in r preceded by a mute, as ager, aper, liber, aeger, ruber, sacer, etc.
    f.
    The vowel e is suppressed in the imperatives dic, duc, fac, fer, in the anteclass infinitive biber (from bibere); in the vocative of the second declension of nouns in ius, as Gai, geni, fili, canteri, columbari, mantuari, volturi, mi (cf. Freund in Jahn's Neue Jahrbüch, 1835, vol. 13, p. 148 sq.), in enclitic particles often, as: hic, haec, hoc, for hice, etc.; so, illaec, sic, nunc, nec, ac, etc.: viden, potin: quin, for quine, etc., and as an initial in the present forms of the verb esse (sum, sumus, sunt; sim, etc., for esum, esumus, esunt, esim, etc.). But the forms facul, simul, Bacchanal, etc., are not apocopated. Even a radical ĕ sometimes drops out when a prefix or suffix is taken; so, gigno, for gigeno: malignus, for maligenus: gnatus, for genatus.
    g.
    The long e interchanges most freq. with the diphthongs ae and oe (q. v.); yet it sometimes also took the place of ā, as in anhēlo, from hālo, and in the rustic bēlo, for bālo; and likewise of ī, as LEBER, SPECA, AMECVS, for līber, spīca, amīcus (Quint. Inst. l. l.; Varr. R. R. 1, 48, 2; Paul. ex Fest. p. 15, 6 Müll.); and in words borrowed from the Greek, as chorēa, Darēus, along with Academīa, Alexandrīa; see the letter I.
    h.
    As an abbreviation, E (mostly in connection with other abbreviations) signifies egregius, equus, eques, erexit, evocatus, etc.; e. g. E. M. V. = egregiae memoriae vir; E. Q. R. = eques Romanus; EE. QQ. RR. = equites Romani; E. P. = equo publico; E. M. D. S. P. E. = e monitu de sua pecunia erexit, etc.
    2.
    e.. praep., out of, from, v. ex.

    Lewis & Short latin dictionary > e

  • 24 γίγνομαι

    γίγνομαι, [dialect] Ion. and after Arist. [full] γίνομαι [pron. full] [ῑ], ([dialect] Att. Inscrr. have γιγν- in fifth and fourth cent., cf. IG2.11.9, 1055.25, etc.); Thess. [full] γίνυμαι IG9(2).517.22; [dialect] Boeot. [full] γίνιουμαι ib.7.3303: [tense] fut. γενήσομαι: [tense] aor. ἐγενόμην (
    A

    ἐγενάμην LXXJe.14.1

    , al. ([etym.] προ-) Decr.Byz. ap. D.18.90), [dialect] Ion. [ per.] 2sg.

    γένευ Il.5.897

    , [ per.] 3sg.

    γενέσκετο Od.11.208

    ,

    ἔγεντο Hes.Th. 705

    , Sapph.16, Pi.P.3.87, Parm.8.20, IG4.492 ([place name] Mycenae), prob.in Scol. 19; [dialect] Ep.

    γέντο Hes.Th. 199

    , Emp.98.5, Call.Jov.1.50, Theoc.14.27, etc. ([etym.] gṇ-το): [tense] pf.

    γέγονα Il.19.122

    , etc.: [ per.] 3pl.

    γέγοναν Apoc.21.6

    : [tense] plpf.

    ἐγεγόνει Lys.31.17

    , etc.; [dialect] Ion.

    ἐγεγόνεε Hdt.2.2

    ; [dialect] Ep. forms (as if from [tense] pf. γέγᾰα), [ per.] 2pl.

    γεγάᾱτε Batr.143

    ;

    γεγάᾱσι Il.4.325

    , freq. in Od.: [ per.] 3pl. γεγᾱκᾰσιν cj. in Emp.23.10: [ per.] 3 dual [tense] plpf. ἐκ-γεγάτην [ᾰ] Od.10.138; inf. γεγάμεν [ᾰ] Pi.O.9.110, ([etym.] ἐκ) Il.5.248, etc.; part. γεγᾰώς -ᾰυῖα, pl.

    -ᾰῶτες, -ᾰυῖαι Hom.

    , etc., [var] contr.

    γεγώς, -ῶσα S.Aj. 472

    , E.Med. 406; inf.

    γεγᾱκειν Pi.O.6.49

    : [voice] Med. forms ἐκγεγάασθε Epigr.Hom.16, ἐκ-γεγάονται (in [tense] fut. sense) h.Ven. 197 (s.v.l.):—[voice] Pass. forms, [tense] fut. γενηθήσομαι (only in Pl.Prm. 141e, οὔτε γενήσεται, οὔτε γενηθήσεται, cf. Procl.in Prm.p.963 S.): [tense] aor.

    ἐγενήθην Epich.209

    , Archyt.1, Hp.Epid.6.8.32,7.3, later [dialect] Att., Philem. 95.2 and 167, IG2.630b10 (i B. C.) and Hellenistic Gk., Plb.2.67.8, D.S.13.51: [tense] pf.

    γεγένημαι Simon.69

    , freq. in [dialect] Att. Poets and Prose, in [dialect] Att. inscr. first in cent. iv, IG2.555: [ per.] 3pl.

    γεγενέανται Philet.

    ap.Eust.1885.51: [tense] plpf.

    ἐγεγένητο Th.7.18

    , al.; cf. γείνομαι:— come into a new state of being: hence,
    I abs., come into being opp. εἶναι, Emp.17.11, Pl.Phd. 102e, cf. Ti. 29a; and so,
    1 of persons, to be born, νέον γεγαώς new born, Od.19.400; ὑπὸ Τμώλῳ γεγαῶτας born (and so living) under Tmolus, Il.2.866;

    ἢ πρόσθε θανεῖν ἢ ἔπειτα γ. Hes.Op. 175

    ; γιγνομέναισι λάχη τάδ'.. ἐκράνθη at our birth, A.Eu. 347;

    γ. ἔκ τινος Il.5.548

    , Hdt.7.11;

    πατρὸς ἐκ ταὐτοῦ E.IA 406

    , cf. Isoc.5.136;

    σέθεν.. ἐξ αἵματος A.Th. 142

    ; less freq.

    ἀπό τινος Hdt.8.22

    , etc.;

    ἐσθλῶν E.Hec. 380

    , etc.; γεγονέναι κακῶς, καλῶς, Ar.Eq. 218, Isoc.7.37, etc.; κάλλιον, εὖ, Hdt. 1.146, 3.69; τὸ μὴ γενέσθαι not to have been born, A.Fr. 401: freq. with Numerals,

    ἔτεα τρία καὶ δέκα γεγονώς Hdt.1.119

    ;

    ἀμφὶ τὰ πέντε ἢ ἑκκαίδεκα ἔτη γενόμενος X.Cyr.1.4.16

    ;

    γεγονὼς ἔτη περὶ πεντήκοντα D. 21.154

    ; οἱ ὑπὲρ τὰ στρατεύσιμα ἔτη γεγονότες those of an age beyond.., X.Cyr.1.2.4: c. gen.,

    γεγονὼς πλειόνων ἐτῶν ἢ πεντήκοντα Pl.Lg. 951c

    , etc.: rarely with ordinals,

    ὀγδοηκοστὸν ἔτος γεγονώς Luc.Macr. 22

    , cf. Plu.Phil.18.
    2 of things, to be produced,

    ὅσα φύλλα καὶ ἄνθεα γίγνεται ὥρῃ Od.9.51

    ; opp. ὄλλυσθαι, Parm.8.13,40; opp. ἀπόλλυσθαι, Anaxag.17, cf. Pl.R. 527b, etc.; opp. ἀπολείπειν, Diog. Apoll.7; opp. ἀπολήγειν, Emp.17.30;

    τὰ γιγνόμενα καὶ ἐξ ὧν γίγνεται Pl.Phlb. 27a

    ;

    ἁπλῇ διηγήσει ἢ διὰ μιμήσεως γ. Id.R. 392d

    ;

    ὁ ἐκ τῆς χώρας γιγνόμενος σῖτος X.Mem.3.6.13

    ; τὰ ἐν ἀγρῷ γιγνόμενα ib.2.9.4; of profits,

    καρποὶ οἱ ἐξ ἀγελῶν γ. Id.Cyr.1.1.2

    , etc.; τὰ ἆθλα ἀπὸ τεττάρων ταλάντων ἐγένοντο were the produce of, i.e. were worth, 4 talents, Id.HG4.2.7; τὸ ἀπὸ τῶν αἰχμαλώτων γενόμενον ἀργύριον produced by [the ransom of].., Id.An.5.3.4; of sums, ὁ γεγονὼς ἀριθμὸς τῶν ψήφων the total of the votes, Pl.Ap. 36a; ἕκατον εἴκοσι στατήρων γίγνονται τρισχίλιαι τριακόσιαι ἑξήκοντα [δραχμαί] 120 staters amount to 3, 360 drachmae, D.34.24; so in Math., of products,

    ὁ ἐξ αὐτῶν γενόμενος ἀριθμός Euc.7.24

    ; ἀριθμὸς γενόμενος ἑκατοντάκις multiplied by 100, Papp.10.13; of times of day,

    ὡς ἡ ἡμέρα ἐγένετο Th.7.81

    , etc.;

    ἕως ἂν φῶς γένηται Pl.Prt. 311a

    ;

    ἅμα ἕῳ γιγνομένῃ Th.4.32

    ; of Time in general, elapse,

    διέτης χρόνος ἐγεγόνεε ταῦτα πρήσσουσι Hdt.2.2

    ;

    χρόνου γενομένου D.S.20.109

    .
    b falldue,

    οἱ γιγνόμενοι δασμοί X.An.1.1.8

    ;

    τοὺς τόκους τοὺς γ. Isoc.17.37

    ; τὸ τίμημα τὸ γ., τὸ γ. ἀργύριον, D.24.82, Syngr. ap. eund.35.11;

    τὸ γ. μέρος X.HG7.4.33

    ;

    τὸ γ. τοῖ πλήθι τᾶς ζαμίαυ IG5(2).6

    A20 (Tegea, iv B. C.): c. dat.,

    τὸ γ. τινὶ ἔλαιον UPZ 19.32

    (ii B. C.);

    τοῖς γείτοσι τὸ γ. Thphr.Fr.97

    ;

    τὰ γ.

    dues,

    PHib.1.92

    and 111 (iii B. C.): hence γιγνόμενος regular, normal, τίμημα, χάρις, D. 38.25; ἐν ταῖς γ. ἡμέραις in the usual number of days, X.Cyr.5.4.51; freq. in later Gk., as Luc.Tox.18, etc.
    3 of events, take place, come to pass, and in past tenses to be,

    καί σφιν ἄχος κατὰ θυμὸν ἐγίγνετο Il.13.86

    , etc.;

    μάχη ἐγεγόνει Pl.Chrm. 153b

    , etc.;

    ἐκεχειρία γίγνεταί τισι πρὸς ἀλλήλους Th.4.58

    ;

    ἡ νόσος ἤρξατο γίγνεσθαι Id.2.47

    ; πνεῦμα εἰώθει γ. ib.84; τὰ Ὀλύμπια γίγνεται, τραγῳδοὶ γίγνονται, are held, X.HG7.4.28, Aeschin.3.41, etc.; ψήφισμα γ. is passed, X.Cyr.2.2.21; πιστὰ γ., ὅρκοι γ., pledges are given, oaths taken, ib.7.4.3, D.19.158; γίγνεταί τι ὑπό τινος (masc.), X.An.7.1.30, (neut.) Pl.Tht. 200e;

    τὰ γιγνόμενα ὑπὸ τῶν Ἀθηναίων Th.6.88

    ;

    τὰ γενόμενα ἐξ ἀνθρώπων Hdt.Praef.

    ;

    ὕβρισμα ἐκ τῶν Σαμίων γενόμενον Id.3.48

    ;

    ἀπό τινος γ. X.An.5.6.30

    ;

    παρά τινος Pl.R. 614a

    ; ὃ μὴ γένοιτο which God forbid, D.10.27,28.21; but γένοιτο, = Amen, LXX Is.25.1; γένοιτο γένοιτο ib.Ps.71(72).19: Math., γεγονέτω suppose it done, Euc.6.23, etc.;

    γέγονε

    it is done,

    Apoc.16.17

    : c. dat. et part., γίγνεταί τί μοι βουλομένῳ, ἀσμένῳ (v. βούλομαι, ἄσμενος) ; οὐκ ἂν ἐμοί γε ἐλπομένῳ τὰ γένοιτο, i.e. I could not hope to see these things take place, Od.3.228;

    ἡδομένοισι ἡμῖν οἱ λόγοι γεγόνασι Hdt.9.46

    , etc.; of sacrifices, omens, etc., οὐ γάρ σφι ἐγίνετο τὰ σφάγια χρηστά ib.61, cf.62;

    τὰ ἱερὰ καλὰ ἐγένετο X.An.6.4.9

    : abs., τὰ διαβατήρια ἐγ. were favourable, Th.5.55;

    θυομένῳ οὐκ ἐγίγνετο τὰ ἱερά X.HG3.1.17

    : in neut. part., τὸ γενόμενον the event, the fact, Th.6.54; τὰ γενόμενα the facts, X.Cyr.3.1.9, etc.;

    τὸ γιγνόμενον Pl.Tht. 161b

    , etc.; τὰ γεγενημένα the past, X.An.6.2.14; τὸ γενησόμενον the future, Th.1.138; τὰ γεγονότα, opp. ὄντα, μέλλοντα, Pl.R. 392d, cf. Lg. 896a: of Time,

    ὡς τρίτη ἡμέρη τῷ παιδίῳ ἐκκειμένῳ ἐγένετο Hdt.1.113

    ;

    ἕως ἄν τινες χρόνοι γένωνται Pl.Phd. 108c

    ; but in [tense] pf. and [tense] plpf., to have passed,

    ὡς διετὴς χρόνος ἐγεγόνεε Hdt.2.2

    ;

    πρὶν ἓξ μῆνας γεγονέναι Pl.Prt. 320a

    : impers., ἐγένετο or γέγονεν ὥστε .. it happened, came to pass that.., X.HG5.3.10, Isoc. 6.40, etc.; ἐγένετο, ὡς ἤκουσεν.. καὶ ἐθυμώθη it came to pass, when he heard.. that.., LXX Ge.39.19;

    ἐγένετο ἐν τῷ πορεύεσθαι.. καὶ διήρχετο Ev.Luc.17.11

    : c. inf., γίνεται εὑρεῖν it is possible to find, Thgn.639; ἐγένετο, c. acc. et inf., it came to pass that, Act.Ap.9.3, al., PAmh.2.135.10 (ii A. D.): c. dat. et inf.,

    ἐάν σοι γένηται στραφῆναι Epict.Ench. 23

    .
    II folld. by a Predicate, come into a certain state, become, and (in past tenses), to be,
    1 folld. by Nouns and Adjs.,

    δηΐοισι δὲ χάρμα γ. Il.6.82

    , cf. 8.282;

    σωτὴρ γενοῦ μοι A.Ch.2

    ;

    κωλυτὴς γ. τινός Th.3.23

    ; [

    οὖροι] νηῶν πομπῆες γ. Od.4.362

    , etc.; πάντα δὲ γιγνόμενος πειρήσεται turning every way, ib. 417; παντοῖος γ., folld. by μή, c. inf., Hdt.3.124;

    παντοῖος γ. δεόμενος Id.7.10

    .

    γ; ἐκ πλουσίου πένης γ. X.An.7.7.28

    ;

    δημοτικὸς ἐξ ὀλιγαρχικοῦ γ. Pl.R. 572d

    : rarely c. part., μὴ προδοὺς ἡμᾶς γένῃ, i.e. προδότης ἡμῶν, S.Aj. 588, cf. Ph. 773;

    μὴ ἀπαρνηθεὶς γένῃ Pl.Sph. 217c

    ;

    ἀποτετραμμένοι ἐγένοντο Th. 3.68

    , etc.: with Pron., τί γένωμαι ; what am I to become, i.e. what is to become of me? A.Th. 297, cf. Theoc.15.51;

    οὐκ ἔχοντες ὅτι γένωνται Th.2.52

    ; less freq. with masc.,

    οὐδ' ἔχω τίς ἂν γενοίμαν A.Pr. 905

    ;

    γίγνονται πάνθ' ὅτι βούλονται Ar.Nu. 348

    .
    b in past tenses, having ceased to be, ὁ γενόμενος στρατηγός the ex-strategus, POxy.38.11 (i A. D.); ἡ γ. γυνή τινος the former wife, PFlor.99.4 (i/ii A. D.).
    2 with Advbs.,

    κακῶς χρῆν Κανδαύλῃ γενέσθαι Hdt.1.8

    ; εὖ, καλῶς, ἡδέως γ., it goes well, etc., X.An.1.7.5, Arr.Epict.3.24.97, LXX To. 7.9; with personal construction,

    οἱ παρὰ Πλάτωνι δειπνήσαντες ἐς αὔριον ἡδέως γίγνονται Plu.2.127b

    ; δίχα γ. τοῦ σώματος to be parted from.., X.Cyr.8.7.20; τριχῇ γ. to be in three divisions, Id.An.6.2.16; γ. ἐμποδών, ἐκποδών, E.Hec. 372, X.HG6.5.38, etc.
    3 folld. by oblique cases of Nouns,
    a c. gen., γ. τῶν δικαστέων, τῶν γεραιτέρων, become one of.., Hdt.5.25, X.Cyr.1.2.15, cf. Ar.Nu. 107, etc.;

    βουλῆς γεγονώς D.C.36.28

    (cf. supr.1.b); fall to, belong to,

    ἡ νίκη Ἀγησιλάου ἐγεγένητο X.HG4.3.20

    ; to be under control of,

    ὁ νοῦς ὅταν αὑτοῦ γένηται S. OC 660

    , cf. Pl.Phdr. 250a (s. v.l.);

    ὑμῶν αὐτῶν γενέσθαι D.4.7

    (also

    ἐντὸς ἑωυτοῦ γ. Hdt.1.119

    ;

    ἐν ἑαυτῷ γ. X.An.1.5.17

    ;

    ἐν σαυτοῦ γενοῦ S.Ph. 950

    );

    τὴν πόλιν ἐλπίδος μεγάλης γινομένην Plu.Phoc.23

    : of things, to be at, i.e. cost, so much,

    αἱ τριχίδες εἰ γενοίαθ' ἑκατὸν τοὐβολοῦ Ar.Eq. 662

    , cf.X.Oec.20.23.
    b c. dat., fall to, i. e. as wife, LXXNu.36.11.
    c with Preps., γ. ἀπὸ δείπνου, ἐκ θυσίας, have done.., Hdt.2.78, 1.50; πολὺν χρόνον γ. ἀπό τινος to be separated from.., X.Mem.1.2.25; γ. εἴς τι turn into,

    τὸ κακὸν γ. εἰς ἀγαθόν Thgn.162

    ; freq. in LXX,

    ἐγενήθη μοι εἰς γυναῖκα Ge.20.12

    ; εἰς βρῶσιν ib.La.4.10; εἰς οὐδέν, εἰς κενόν, Act.Ap.5.36, 1 Ep.Thess. 3.5;

    ἐς Αακεδαίμονα Hdt.5.38

    (in Hom. even without Prep.,

    ἐμὲ χρεὼ γ. Od.4.634

    ); γ. τι εἴς τινα comes to him, of a dowry, Is.3.36; of a ward, And.1.117; γ. ἐξ ὀφθαλμῶν τινι to be out of sight, Hdt.5.24; ἐξ ἀνθρώπων γ. disappear from.., Paus.4.26.6;

    γ. ἐν Χίῳ Hdt.5.33

    , etc.; γ. ἐν .., to be engaged in.., οἱ ἐν ποιήσει γινόμενοι in poetry, Id.2.82; ἐν [πολέμῳ] Th.1.78;

    ἐν πείρᾳ γ. τινος X.An.1.9.1

    ; ἐν ὀργῇ, ἐν αἰτίᾳ πρός τινα γ., Plu.Flam.16, Rom.7; of things, ἐν καιρῷ γ. to be in season, X.HG4.3.2;

    ἐν τύχῃ γ. τινί τι Th.4.73

    ; γ. διὰ γηλόφων, of a road, X.An.3.4.24; but δι' ἔχθρας γ. τινί to be at enmity with, Ar.Ra. 1412; γ. ἐπὶ ποταμῷ arrive or be at.., Hdt.1.189, etc.; γ. ἐπί τινι fall into or be in one's power, X.An.3.1.13, etc.;

    ἐπὶ συμφοραῖς γ. D.21.58

    codd. (- ᾶς Schaefer); γ. ἐπί τινι, also, to be set over.., X.Cyr.3.3.53; γ. ἐφ' ἡμῶν αὐτῶν to be alone, Aeschin.2. 36;

    γ. ἐπὶ τῆς διοικήσεως D.C.43.48

    ; γ. ἐπ' ἐλπίδος to be in hope, Plu.Sol.14: Math., γ. ἐπὶ ἀριθμόν to be multiplied into a number, Theol.Ar.3; γ. κατά τινα or τι to be near.. or opposite to.., in battle, X.Cyr.7.1.14, HG4.2.18; but κατὰ ξυστάσεις γ. to be formed into groups, Th.2.21;

    καθ' ἓν γ. Id.3.10

    ; καθ' αὑτοὺς γ. to be alone, D.10.52; γ. μετὰ τοῦ θείου to be with God, X.Cyr.8.7.27, etc.;

    ἡ νίκη γ. σύν τινι Id.Ages.2.13

    ; γ. παρ' ἀμφοτέροις τοῖς πράγμασι to be present on both sides, Th.5.26; γ. παρά τι to depend upon.., D.18.232; γ. περὶ τὸ συμβουλεύειν to be engaged in.., Isoc.3.12; γενοῦ πρός τινα go to So-and-so, PFay. 128, etc.; γ. πρὸς τῇ καρδίᾳ to be at or near.., Pl.Phd. 118, etc.; γ. πρός τινι to be engaged in.., Isoc. 12.270, D.18.176; αὐτὸς πρὸς αὑτῷ meditate, Plu.2.151c; so

    γ. πρὸς τὸ ἰᾶσθαι Pl.R. 604d

    ;

    πρὸς παρασκευήν Plb.1.22.2

    : impers.,

    ἐπεὶ πρὸς ἡμέραν ἐγίγνετο X.HG2.4.6

    ; γενέσθαι πρός τινων to be inclined towards them, Hdt.7.22; γ. πρὸ ὁδοῦ to be forward on the way, Il.4.382; γ. ὑπό τινι to be subject to.., Hdt.7.11, Th.7.64; γ. ὑπὸ ταῖς μηχαναῖς to be under the protection of.., X.Cyr.7.1.34.
    4 γίγνεται folld. by pl. nouns,

    ἵνα γίγνηται.. ἀρχαί τε καὶ γάμοι Pl.R. 363a

    , cf. Smp. 188b;

    ἐγένετο.. ἡμέραι ὀκτώ Ev.Luc.9.28

    . (Cf. jánati 'procreate', jánas ( = γένος), Lat. gigno, gnatus.)

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > γίγνομαι

  • 25 semol

    sĭmŭl (ante-class. also sĕmŭl, Plaut. Trin. prol. p. 97 Ritschl; v. infra; and sĕmŏl, C. I. L. 1175 fin.; cf. Lorenz ad Plaut. Most. 96; cf. also simitu. The final l of simul was scarcely pronounced in the vulg. lang., and in comic poetry does not make position with an initial consonant following; v. Corss. Ausspr. 2, p. 643 sq.; Lorenz ad Plaut. Ps. 567), adv. [Sanscr. sama-; Gr. hama, homos]; cf. semel, = eodem tempore, una, at the same time, together, at once, as soon as.
    I.
    Referring, as temporal adverb, to plural nouns of the same sentence, and representing persons or things as acting, happening, etc., simultaneously.
    1.
    After a plural subject:

    hunc ambo in saxo semul sedent ejecti,

    Plaut. Rud. prol. 72:

    multa concurrunt simul,

    Ter. And. 3, 2, 31:

    (duo homines) simul cenare voluerunt,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    Zmyrnae cum simul essemus compluris dies,

    id. Rep. 1, 8, 13:

    tres simul soles effulserunt,

    Liv. 41, 21 fin.:

    tria simul agmina populabantur Indos,

    Curt. 9, 10, 7:

    duo simul hujusmodi personae Ciceroni obstiterunt,

    Quint. 11, 1, 69:

    Othonem multa simul exstimulabant,

    Tac. H. 1, 21; Cic. Fam. 9, 1, 2; id. Att. 5, 10, 5; Liv. 21, 33, 3; 41, 2 init.; Curt. 4, 15, 22.—Sometimes the logical subject is understood:

    multos modios salis simul (i. e. amicis) edendos esse,

    Cic. Lael. 19, 67.—Sometimes both the subject and predicate are understood:

    quare si simul (i. e. nos agere) placebit,

    Cic. Fam. 5, 19, 2.—
    2.
    With a plur. object:

    (Alcumena) uno partu duos peperit semul,

    Plaut. Am. 5, 2, 8:

    duas res simul nunc agere decretum'st mihi,

    Plaut. Merc. prol. 1:

    si duos consules simul ex Italia ejectos... res publica tenere potuisset,

    Cic. Phil. 13, 14, 29:

    ambo cum simul conspicimus,

    Liv. 40, 46 init.:

    simul omnibus portis erupit,

    id. 40, 48 fin.; cf. Auct. Her. 3, 12, 22; Liv. 8, 37, 5; 21, 60; 40, 30; 42, 7; Curt. 5, 9, 1; Quint. 10, 1, 76; 10, 3, 23; 10, 7, 16.—So with singular implying a plural:

    tota (urbs) simul exsurgere aedificiis coepit,

    Liv. 6, 4, 6:

    totam simul causam ponit ante oculos,

    Quint. 6, 1, 1.—After an adverb. implying a plural noun:

    igitur undique simul (i. e. ex omnibus locis simul) speculatores citi sese ostendunt,

    Sall. J. 101, 1.—
    3.
    Referring [p. 1703] to plural attributes:

    omnium simul rerum... discrimine proposito,

    Liv. 6, 35, 6:

    multarum simul civitatium legati Romam convenerunt,

    id. 43, 6, 1.—
    4.
    Referring to an attributive participle understood:

    multitudo plurium simul gentium (= simul eodem loco versantium),

    Liv. 44, 45:

    trium simul bellorum victor (= eodem tempore gestorum),

    id. 6, 4, 1:

    inter duo simul bella,

    id. 7, 27, 7:

    tot simul malis victi,

    Curt. 4, 4, 12.
    II.
    Referring to nouns, etc., connected by the preposition cum: simul cum = una cum (v. una, s. v. unus), together with:

    novi (illum) cum Calcha semul,

    Plaut. Men. 5, 2, 48:

    jube in urbem veniat jam tecum semul,

    id. Most. 4, 2, 26:

    qui ipsus equidem nunc primum istanc tecum conspicio semul?

    id. Am. 2, 2, 122:

    me misisti ad portum cum luci semul,

    id. Stich. 2, 2, 40:

    quae (amicitia) incepta a parvis cum aetate adcrevit simul,

    Ter. And. 3, 3, 7:

    simul consilium cum re amisti?

    id. Eun. 2, 2, 10:

    Critolaum simul cum Diogene venisse commemoras,

    Cic. Or. 2, 38, 100:

    Hortensius tecum simul pro Appio Claudio dixit,

    id. Brut. 64, 230:

    cum corporibus simul animos interire,

    id. Lael. 4, 13:

    vobiscum simul considerantis,

    id. Rep. 1, 46, 70:

    testamentum Cyri simul obsignavi cum Clodio,

    id. Mil. 18, 48:

    simul cum lege Aelia magistratum iniit,

    id. Att. 1, 16, 13:

    simul cum lumine pandit,

    id. Arat. 704 (452):

    simul cum moribus immutatur fortuna,

    Sall. C. 2, 5:

    cum anima simul,

    id. ib. 33, 4:

    simul cum occasu solis,

    id. J. 91, 2:

    simul cum dono designavit templi finis,

    Liv. 1, 10, 5:

    si (dictator) se (Fabium) simul cum gloria rei gestae extinxisset,

    id. 8, 31, 7:

    ut cresceret simul et neglegentia cum audacia hosti,

    id. 31, 36, 7; cf. Plaut. Am. 2, 2, 136; id. Aul. 4, 4, 28; id. Bacch. 4, 1, 5; id. Cist. 4, 2, 105; id. Ep. 1, 1, 39; id. Men. prol. 27; 2, 3, 54; 5, 1, 36; id. Merc. 2, 1, 31; id. Most. 1, 2, 17; Cic. Ac. 1, 1, 13; id. Tusc. 3, 18, 40; id. de Or. 2, 33, 142; 3, 3, 10; id. Arch. 12, 30; id. Sest. 22, 50; id. Fam. 15, 4, 8; Liv. 1, 31, 3; Nep. 3, 2; 11, 3; 18, 3; 23, 6; Quint. 11, 3, 65; Hor. Epod. 1, 8; id. S. 1, 1, 58.—Strengthened by una:

    quippe omnes semul didicimus tecum una,

    Plaut. Poen. 3, 1, 50; cf. id. Most. 4, 3, 43.—With ellipsis of mecum:

    qui scribis morderi te interdum quod non simul sis,

    Cic. Att. 6, 2, 8.—Freq. cum eo (eis, etc.) must be supplied after simul, likewise, together with him, them, etc.:

    in vigiliam quando ibat miles, tum tu ibas semul (i. e. cum eo)?

    Plaut. Ps. 4, 7, 86:

    cum simul P. Rutilius venisset,

    Cic. Rep. 1, 11, 17:

    hos qui simul erant missi, fallere,

    id. Rosc. Am. 38, 110:

    prae metu ne simul (i. e. cum iis) Romanus irrumperet,

    Liv. 5, 13, 13:

    extra turbam ordinem conlocuntur semul (i. e. inter se),

    Plaut. Am. 1, 1, 69; cf. id. ib. 2, 2, 180; Cic. Pis. 34, 84; Liv. 6, 11, 5; Curt. 8, 13, 3.—Simul with abl. alone = cum with abl. ( poet. and in post-Aug. prose; cf. Gr. hama with dat.):

    simul his,

    Hor. S. 1, 10, 86:

    quippe simul nobis habitat,

    Ov. Tr. 5, 10, 29:

    his simul,

    Sil. 3, 268:

    Magnetibus simul transmissi,

    Tac. A. 4, 55:

    quindecimviri septemviris simul,

    id. ib. 3, 64; cf. id. ib. 6, 9; Sil. 5, 418; Sen. Troad. 1049.
    III.
    Referring to a preceding adverb. clause, at the same time, i.e. as that of the action described:

    juris ubi dicitur dies, simul patronis dicitur,

    Plaut. Men. 4, 2, 17:

    quamquam ego vinum bibo, at mandata hau consuevi semul bibere una (= bibere quom vinum bibo, una cum vino),

    id. Pers. 2, 1, 3:

    quando nihil sit (quod det), semul amare desinat,

    id. Ps. 1, 3, 73 Fleck.:

    ubi res prolatae sunt, quom rus homines eunt, semul prolatae res sunt nostris dentibus,

    id. Capt. 1, 1, 10; id. Ps. 4, 7, 84; cf.:

    domum numquam introibis, nisi feres pallam simul (i. e. cum introibis),

    Plaut. Men. 4, 2, 104.
    IV.
    Referring to two or more co-ordinate terms or facts representing these as simultaneous, and at the same time, and also, both... and ( at once), together.
    1.
    Referring to co-ordinate terms of the same sentence.
    a.
    Simul preceding all the coordinate terms which are connected by et, ac, atque, que, or by et... et (freq. in the histt.):

    semul flere sorbereque haud facile est,

    Plaut. Most. 3, 2, 104:

    Q. Hortensi ingenium simul aspectum et probatum est,

    Cic. Brut. 64, 228: Bomilcar, simul cupidus incepta patrandi, et timore socii anxius, Sall. J. 70, 5:

    dicenti lacrimae simul spiritum et vocem intercluserunt,

    Liv. 40, 16 init.:

    quae simul auxilio tribunicio et consensu plebis impediri coepta,

    id. 6, 27, 9:

    Lycios sub Rhodiorum simul imperio et tutela esse,

    id. 41, 6 fin.:

    Priverni qui simul a Fundanis ac Romanis defecerunt,

    id. 8, 19, 11:

    simul divinae humanaeque spei pleni pugnam poscunt,

    id. 10, 40, 1:

    eximio simul honoribus atque virtutibus,

    id. 6, 11, 3:

    obruit animum simul luctus metusque,

    id. 42, 28; 5, 26, 10; Val. Max. 5, 2, 6:

    simul ipsum Vitellium contemnebant metuebantque,

    Tac. H. 2, 92; cf. Liv. 3, 38, 12; 3, 50, 12; 5, 7, 3; 6, 18, 5; 6, 33, 9; 6, 40, 4; 9, 12, 4; 27, 51, 12; Caes. B. G. 7, 48; Curt. 5, 4, 30; Sen. Q. N. 2, 54, 2.—So with three or more co-ordinate terms, either all connected by et, Caes. B. G. 4, 24, 2; Quint. 1, 12, 3; 10, 7, 23;

    or asyndetic: nunc simul res, fides, fama, virtus, decus deseruerunt,

    Plaut. Most. 1, 2, 60.—
    b.
    Simul after all the coordinate terms (mostly ante-class.):

    nunc operam potestis ambo mihi dare et vobis simul,

    Plaut. Men. 5, 9, 40:

    faxo et operam et vinum perdiderit simul,

    id. Aul. 3, 6, 42:

    ut si quis sacrilegii et homicidii simul accusetur,

    Quint. 12, 1, 4; cf. Plaut. Capt. 3, 5, 92; id. Men. 3, 3, 16; Mart. 11, 58, 10.—
    c.
    Simul after the first of the co-ordinate terms (so not in Cic.):

    convenit regnum simul atque locos ut haberet,

    Naev. Bell. Pun. 1, 6, fr. 3:

    oculis simul ac mente turbatum,

    Liv. 7, 26, 5:

    quod ubi auditum simul visumque est,

    id. 8, 39, 7:

    pulvere simul ac sudore perfusum,

    Curt. 3, 5, 2:

    terrestri simul navalique clade,

    id. 4, 3, 14:

    vota nuncupabantur simul et solvebantur,

    Val. Max. 6, 9, ext. 5:

    qui ima simul ac summa foveret aequaliter,

    Sen. Ep. 90, 25; cf. Liv. 4, 32, 12; Curt. 3, 8, 23; 6, 5, 19; 8, 5, 1; Quint. 10, 1, 30.—In post-Aug. prose without any temporal idea, = as well as:

    populi Romani facta simul ac dicta memoratu digna... deligere constitui,

    Val. Max. 1 prol.; so id. 1, 1, 9.—
    d.
    Placed before the last term.
    (α).
    Simul et (= simul etiam), and at the same time, and also:

    Jugurtha, postquam oppidum Capsam aliosque locos munitos, simul et magnam pecuniam amiserat,

    Sall. J. 97, 1:

    Marium fatigantem de profectione, simul et invisum et offensum,

    id. ib. 73, 2:

    Marius hortandi causa, simul et nobilitatem exagitandi, contionem advocavit,

    id. ib. 84, 5:

    milites modesto imperio habiti, simul et locupletes,

    id. ib. 92, 2:

    Perseus cum adventu consulis, simul et veris principio strepere omnia cerneret,

    Liv. 44, 34 fin.; cf. Hor. C. 1, 20, 6.—
    (β).
    Simulque (rare):

    ut (materia) fragilis incumberet, simulque terra umore diluta,

    Curt. 8, 10, 25.—
    (γ).
    Simul, without any conjunction (so in Cic., but only poet.):

    Neptuno grates habeo et tempestatibus, semul Mercurio qui, etc.,

    Plaut. Stich. 3, 1, 3:

    Electra Stereopeque, simul sanctissima Maja,

    Cic. Arat. 270 (36):

    inter solis iter, simul inter flamina venti,

    id. ib. 342 (101):

    ambiguus consilii, num Dyrrhachium pedite atque equite, simul longis navibus mare clauderet,

    Tac. H. 2, 83. —
    e.
    Inserted in the last term ( poet.):

    memor Actae non alio rege puertiae, Mutataeque simul togae,

    Hor. C. 1, 36, 9;

    interea Maecenas advenit atque Coccejus, Capitoque simul Fontejus,

    id. S. 1, 5, 32.—
    2.
    Referring to two or more co-ordinate clauses or sentences.
    a.
    Et simul or simulque:

    contundam facta Talthybi, contem namque omnes nuntios, semulque cursuram meditabor ad ludos Olympios,

    Plaut. Stich. 2, 1, 34:

    eamus, et de istac simul consilium volo capere una tecum,

    i. e. while going, Ter. Eun. 3, 5, 65:

    quod... et simul quia,

    Lucr. 5, 1181:

    ratio Ecquaenam fuerit origo... et simul ecquae sit finis, etc.,

    id. 5, 1213:

    sed iidem illi ita mecum loquuntur... et simul admonent quiddam quod cavebimus, etc.,

    Cic. Phil. 1, 11, 28:

    ex tuis litteris cognovi festinationem tuam, et simul sum admiratus cur, etc.,

    id. Fam. 7, 8, 1:

    emergit Nixi caput, et simul effert sese clara Fides et, etc.,

    id. Arat. 713 (460):

    postquam Rutilium consedisse accepit, simulque ex Jugurthae proelio clamorem augeri,

    Sall. J. 52, 6:

    equites ex equis desiliunt, simulque et hosti se opponunt, et animos peditum accendunt,

    Liv. 3, 62, 8:

    tum rigere omnibus corpora... et simul lassitudine et... fame etiam deficere,

    id. 21, 54, 9; 41, 3; Cic. Arat. 504 (259); 545 (299); Curt. 4, 2, 21; Quint. 2, 5, 13.—
    b.
    Simul with autem or enim, introducing the second sentence:

    salve! simul autem vale!

    Plaut. Merc. 5, 1, 1: augeamus sane suspicionem tuam;

    simul enim augebimus diligentiam,

    Cic. Marc. 7, 22.—
    c.
    Simul preceding co-ordinate sentences, generally connected by et... et, but also by a single copulative conjunction:

    simul enim et rei publicae consules, et propones ei exempla ad imitandum,

    Cic. Phil. 10, 2, 5:

    illa autem altera ratio quae simul et opinionem falsam tollit, et aegritudinem detrahit,

    id. Tusc. 4, 28, 60:

    simul et inopiam frumenti lenire, et ignaris omnibus parare,

    Sall. J. 91, 1:

    nullus portus erat qui simul et omnis onerarias caperet, et tecta legionibus praeberet,

    Liv. 32, 18, 3:

    simul et cohors invasit, et ex omnibus oppidi partibus... concurrerunt,

    id. 32, 24, 3: simul Metelli imagines dereptae, et missi qui Antonio nuntiarent. Tac. H. 3, 13; cf. Suet. Caes. 57.—
    3.
    Referring to co-ordinate clauses introduced by subordinating conjunctions:

    Mnesilochum ut requiram atque ut eum mecum ad te adducam semul,

    Plaut. Bacch. 3, 5, 2:

    tantum faciam ut notam apponam... et simul significem, etc.,

    Cic. Fam. 13, 6, 2:

    quod eo liberius ad te seribo, quia nostrae laudi favisti, simulque quod video non novitati esse invisum meae,

    id. ib. 1, 7, 8; 7, 10, 3.—If used in connecting dependent clauses, simul often stands for a co-ordinating conjunction; v. VI. infra.
    V.
    Introducing an independent sentence, at the same time, also, likewise (cf.: itaque, igitur, deinde, tum, etc.).
    1.
    Simul alone:

    ego Tiresiam consulam quid faciundum censeat: semul hanc rem ut facta est eloquar,

    Plaut. Am. 5, 1, 77:

    sequimini! simul circumspicite ne quis adsit arbiter,

    id. Mil. 4, 4, 1:

    alterum ipse efficiam ut attente audiatis. Simul illud oro: si, etc.,

    Cic. Phil. 2, 5, 10:

    hoc proprium virtutis existimant... simul hoc se fore tutiores arbitrantur,

    Caes. B. G. 6, 23:

    Valerio Samnitium legiones occurrunt... simul in Campanos stimulabat ira,

    Liv. 7, 32, 3:

    tibi (Apollo) decimam partem praedae voveo. Te simul, Juno, precor ut, etc.,

    id. 5, 21, 3.—
    2.
    More freq. simul et (= etiam):

    quia videbitur Magis verisimile id esse... simul et conficiam facilius ego quod volo,

    Ter. Heaut. 4, 5, 55:

    nolite committere ut in re tam inveterata quidquam novi sentiatis. Simul et illa omnia ante oculos vestros proponite, etc.,

    Cic. Balb. 28, 65:

    demonstravi haec Caecilio. Simul et illud ostendi, me ei satisfacturum,

    id. Att. 1, 1, 4:

    legati jam reverterant... simul venerant et ab rege Perseo oratores qui, etc.,

    Liv. 41, 19 med.:

    ipse ad Sycurium progressus, opperiri ibi hostium adventum statuit. Simul et frumentari passim exercitum jubet,

    id. 42, 54 fin.; cf. Plaut. Stich. 5, 5, 14; Cic. Or. 2, 85, 349; id. Q. Fr. 1, 1, 12, § 34; id. Prov. Cons. 15, 36; id. Balb. 25, 56; id. Arat. 618 (372); 628 (382); 707 (454); 721 (468); Caes. B. G. 1, 19; 6, 8; Sall. C. 30, 2; id. J. 100, 3; Liv. 8, 9, 13; 8, 32, 5; 10, 3, 2; 40, 32; 4, 49, 3; Tac. H. 1, 1; 1, 52; 2, 53; 3, 15; 3, 18; 3, 20; 3, 29; 3, 42; 3, 82.
    VI.
    Simul itself stands as co-ordinating conjunction, to connect dependent clauses represented as contemporaneous, and at the same time, and also (not ante-class.; rare in Cic.;

    freq. in the histt.): ei Verres possessionem negat se daturum, ne posset patronum suum juvare, simul ut esset poena quod, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 124:

    omnes vocat ad diripiendos Eburones, ut potius Gallorum vita quam legionarius miles periclitetur, simul ut... pro tali facinore stirps et nomen civitatis tollatur,

    Caes. B. G. 6, 34: quippe foedum hominem a republica procul esse volebat;

    simul quia boni complures praesidium in eo putabant,

    Sall. C. 19, 2:

    cujus de virtute, quia multi dixere, praetereundum puto, simul ne per insolentiam quis existumet memet studium meum laudando extollere,

    id. J. 4, 2:

    nihil horum... discere cum cerneret posse, simul et tirocinio et perturbatione juvenis moveretur, etc.,

    Liv. 39, 47:

    a sermone Graeco puerum incipere malo, quia Latinum vel nobis nolentibus perhibet, simul quia disciplinis quoque Graecis prius instruendus est,

    Quint. 1, 1, 12; Sall. J. 20, 1; Liv. 39, 33, 1; 8, 6, 11; Caes. B. C. 43, 2; Sall. C. 20, 3; 56, 5; Liv. 3, 50, 10; 40, 36 init.; Tac. H. 1, [p. 1704] 70;

    2, 15.—So, connecting participial expressions or adverbial phrases with dependent clauses: his amicis confisus Catilina, simul quod aes alienum ingens erat, et quod... opprimendae reipublicae consilium cepit,

    Sall. C. 16, 4:

    hi, quod res in invidia erat, simul et ab Numidis obsecrati,

    id. J. 25, 5:

    ob eam iram, simul ut praeda militem aleret, duo milia peditum... populari agrum jussit,

    Liv. 21, 52, 5; 3, 66, 3:

    equites praemisit speculatum, simul ut ignem exstinguerent,

    Curt. 4, 10, 11:

    Otho, quamquam turbidis rebus, etc., simul reputans non posse, etc.,

    Tac. H. 1, 83 init.:

    committere igitur eum (locum) non fidelissimis sociis noluit, simul quod ab illa parte urbis navibus aditus ex alto est,

    Cic. Verr. 2, 5, 32, § 84; Liv. 9, 2, 5; Tac. H. 1, 70 fin.; 2, 28; 2, 30.
    VII.
    Simul. as co-ordinating conjunction, is frequently placed before each of the co-ordinate terms (simul... simul = hama men... hama de), partly... partly; not only... but at the same time (not anteAug.).
    1.
    With independent clauses:

    simul castra oppugnabantur, simul pars exercitus ad populandum agrum Romanum missa,

    Liv. 3, 5, 2:

    accolas Hannibal simul perlicit ad naves fabricandas, simul et ipsi traici exercitum cupiebant,

    id. 21, 26, 7:

    ab his simul custodes trucidari coepti, simul datum signum armatis ut ex insidiis concurrerent,

    id. 9, 25, 8:

    simul gratias agit, simul gratulatur quod, etc.,

    Curt. 6, 7, 15; cf. Verg. A. 1, 631 sq.; 2, 220 sqq.; 12, 268; Liv. 1, 9, 5.—
    2.
    With dependent clauses:

    venit ad quaerendum, simul quod non deducerent praesidia, simul quod in Bithyniam auxilia missi forent,

    Liv. 39, 46 fin.:

    Perseus cum audisset, simul Meliboeam a consulis exercitu oppugnari, simul classem Iolci stare,

    id. 44, 13 init.:

    consul ad Phylan ducit, simul ut praesidium firmaret, simul ut militi frumentum divideret,

    id. 44, 8, 1:

    simul questi... simul nuntiantes,

    id. 42, 46:

    plus quam imponebatur oneris recepi, simul ut pleniore obsequio demererer amantissimos mei, simul ne... alienis vestigiis insisterem, Quint. prooem. 3.—Rarely connecting a dependent clause with an independent sentence: Athenas ierant, simul ut pro legatione praemio esset honos, simul peritos legum peregrinarum ad condenda nova jura usui fore credebant,

    Liv. 3, 35, 5; cf. Verg. A. 12, 758.—
    3.
    Co-ordinating dependent clauses with adverbial phrases:

    Germani frequenter in castra venerunt, simul sui purgandi causa, simul ut de induciis impetrarent,

    Caes. B. G. 4, 13:

    Philippus, simul ne ocio miles deterior fieret, simul avertendae suspicionis causa... in Maedicam ducere pergit,

    Liv. 40, 21, 1. —
    4.
    Connecting single nouns or phrases belonging to the same predicate:

    cum simul fragor rupti pontis, simul clamor Romanorum impetum sustinuit,

    Liv. 2, 10, 10:

    ad se simul legatos, simul milites missos,

    id. 42, 52 med.:

    et Romae simul dilectu, simul tributo conferendo laboratum est,

    id. 5, 10, 3:

    increpando simul temeritatem, simul ignaviam,

    id. 2, 65, 4:

    tum vero si mul ab hostibus, simul ab iniquitate loco rum Poeni oppugnabantur,

    id. 21, 33, 5:

    inter simul complorationem feminarum, simul nefandam caedem,

    id. 41, 11:

    simul a mari, simul a terra ingredienti,

    id. 44, 12 med.; cf. Tac. A. 1, 49; 14, 40; id. Agr. 25; 36; 41; Verg. G. 3, 201; id. A. 1, 513; Hor. S. 2, 2, 73.
    VIII.
    Simul, in connection with ac, atque (also written in one word,

    sĭmŭlac

    , sĭmŭlatque), rarely with ut, and very rarely with et, is used as subordinating, temporal conjunction, as soon as. For simulac, etc., simul alone is freq.
    1.
    Simul ac: simul ac lacrimas de ore noegeo (i. e. candido) detersit, Liv. And. ap. Fest. p. 174 Mull.:

    Demenaetum simul ac conspexero hodie,

    Plaut. As. 2, 4, 73:

    non simul ac se ipse commovit, sensit quid intersit,

    Cic. Ac. 2, 16, 51:

    si simul ac procul conspexit armatos, recessisset,

    id. Caecil. 16, 46:

    dicebam, simul ac timere desisses, similem te futurum tui,

    id. Phil. 2, 35, 89:

    Alcibiades, simul ac se remiserat, dissolutus reperiebatur,

    Nep. Alcib. 1. 4:

    at mihi plaudo Ipse domi, simul ac nummos contemplor in arca,

    Hor. S. 1, 1, 67; cf. Cic. N. D. 1, 38, 108; id. Fam. 15, 16, 2; id. Planc. 41, 98; id. Phil. 4, 1, 1; id. Verr. 2, 2, 19, § 46; id. Or. 2, 27, 117; Verg. A. 4, 90; 12, 222; Ov. M. 2, 167; Hor. S. 1, 2, 33; 1, 4, 119; 1, 8, 21.—Strengthened by primum (= ut primum):

    simul ac primum ei occasio visa est, quaestor consulem deseruit,

    Cic. Verr. 2, 1, 13, § 34; so id. ib. 2, 1, 52, § 138; id. Phil. 4, 1, 1; Suet. Caes. 30; id. Ner. 43.—
    2.
    Simul atque:

    L. Clodius, simul atque introductus est, rem conficit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    simul atque increpuit suspicio tumultus, artes ilico nostrae conticescunt,

    id. Mur. 10, 22:

    simul atque audivit ejus interitum, suo Marte res suas recuperavit,

    id. Phil. 2, 37, 95:

    simul atque enim se infiexit hic rex in dominatum injustiorem, fit continuo tyrannus,

    id. Rep. 2, 26, 49:

    simul atque sibi hic adnuisset, numeraturum se dicebat,

    id. Quint. 5, 18:

    qui, simul atque in oppidum venerat, inmittebantur illi continuo Cibyratici canes,

    id. Verr. 2, 4, 21, § 47:

    simul atque de Caesaris adventu cognitum est,

    Caes. B. G. 5, 3, 3; cf. Cic. Planc. 41, 98; id. Phil. 8, 10, 31; Suet. Caes. 29; id. Galb. 7.—
    3.
    Simul ut (v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 11, 33):

    simul ut experrecti sumus, visa illa contemnimus,

    Cic. Ac. 2, 16, 51:

    simul ut accepi a Seleuco litteras tuas, statim quaesivi, etc.,

    id. Fam. 6, 18, 1:

    nostros omnia consequi potuisse, simul ut velle coepissent,

    id. Tusc. 4, 2, 5; id. Q. Fr. 2, 5, 3 (6, 2):

    simul ut, qui sint professi, videro, dicam,

    id. Planc. 6, 14; id. Att. 10, 4, 12:

    nam simul ut supero se totum lumine Cancer extulit, extemplo cedit delapsa Corona,

    id. Arat. 596 (349).—
    4.
    Simul et:

    simul et quid erit certi, scribam ad te,

    Cic. Att. 2, 20, 2:

    ego ad te statim habebo quod scribam, simul et videro Curionem,

    id. ib. 10, 4, 12:

    quam accepi simul et in Cumanum veni,

    id. ib. 10, 16, 4; 16, 11, 6; id. Q. Fr. 2, 6, 3. In all these passages the Cod. Med. has simul et, which the editors variously changed into simulatque, simulac, simul ut, simul; so,

    omne animal simul et ortum est, se ipsum diligit,

    Cic. Fin. 2, 11, 33, where the vulg. has simul ut, and Madv. reads simul [et] ortum.—
    5.
    Simul ubi:

    quod simul ubi conspexit, equites emisit,

    Liv. 4, 18, 7 dub. Weissenb. ad loc.—
    6.
    Simul alone, = simul atque:

    simul herbae inceperint nasci,

    Cato, R. R. 48:

    hic simul argentum repperit, cura sese expedivit,

    Ter. Phorm. 5, 4, 4: simul limen intrabo, illi extrabunt illico, Afran. ap. Non. 104, 21 (Com. Rel. v. 5 Rib.):

    simul inflavit tibicen, a perito carmen agnoscitur,

    Cic. Ac. 2, 27, 86:

    nostri, simul in arido constiterunt, in hostes impetum fecerunt,

    Caes. B. G. 4, 26 fin.:

    simul increpuere arma, hostis pedem rettulit,

    Liv. 6, 24, 1; cf. Cic. Tusc. 4, 6, 12; id. Fin. 3, 6, 21; id. Arat. 594 (349); Caes. B. C. 1, 30, 3; Liv. 3, 62, 6; 4, 18, 6; 4, 31, 5; 4, 32, 6; 5, 25, 11; 8, 32, 2; 21, 55, 9; 44, 8 med.; 44, 19; 44, 44 fin.; Curt. 3, 11, 4; Phaedr. 3, 16, 16; Hor. C. 1, 12, 27; 3, 4, 37; Verg. G. 4, 232; Ov. F. 1, 567.—Strengthened by primum:

    simul primum magistratio abiit, dicta dies est,

    Liv. 6, 1, 6:

    simul primum anni tempus navigabile praebuisset mare,

    id. 35, 44, 5 Weissenb. ad loc.; Suet. Caes. 30.

    Lewis & Short latin dictionary > semol

  • 26 semul

    sĭmŭl (ante-class. also sĕmŭl, Plaut. Trin. prol. p. 97 Ritschl; v. infra; and sĕmŏl, C. I. L. 1175 fin.; cf. Lorenz ad Plaut. Most. 96; cf. also simitu. The final l of simul was scarcely pronounced in the vulg. lang., and in comic poetry does not make position with an initial consonant following; v. Corss. Ausspr. 2, p. 643 sq.; Lorenz ad Plaut. Ps. 567), adv. [Sanscr. sama-; Gr. hama, homos]; cf. semel, = eodem tempore, una, at the same time, together, at once, as soon as.
    I.
    Referring, as temporal adverb, to plural nouns of the same sentence, and representing persons or things as acting, happening, etc., simultaneously.
    1.
    After a plural subject:

    hunc ambo in saxo semul sedent ejecti,

    Plaut. Rud. prol. 72:

    multa concurrunt simul,

    Ter. And. 3, 2, 31:

    (duo homines) simul cenare voluerunt,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    Zmyrnae cum simul essemus compluris dies,

    id. Rep. 1, 8, 13:

    tres simul soles effulserunt,

    Liv. 41, 21 fin.:

    tria simul agmina populabantur Indos,

    Curt. 9, 10, 7:

    duo simul hujusmodi personae Ciceroni obstiterunt,

    Quint. 11, 1, 69:

    Othonem multa simul exstimulabant,

    Tac. H. 1, 21; Cic. Fam. 9, 1, 2; id. Att. 5, 10, 5; Liv. 21, 33, 3; 41, 2 init.; Curt. 4, 15, 22.—Sometimes the logical subject is understood:

    multos modios salis simul (i. e. amicis) edendos esse,

    Cic. Lael. 19, 67.—Sometimes both the subject and predicate are understood:

    quare si simul (i. e. nos agere) placebit,

    Cic. Fam. 5, 19, 2.—
    2.
    With a plur. object:

    (Alcumena) uno partu duos peperit semul,

    Plaut. Am. 5, 2, 8:

    duas res simul nunc agere decretum'st mihi,

    Plaut. Merc. prol. 1:

    si duos consules simul ex Italia ejectos... res publica tenere potuisset,

    Cic. Phil. 13, 14, 29:

    ambo cum simul conspicimus,

    Liv. 40, 46 init.:

    simul omnibus portis erupit,

    id. 40, 48 fin.; cf. Auct. Her. 3, 12, 22; Liv. 8, 37, 5; 21, 60; 40, 30; 42, 7; Curt. 5, 9, 1; Quint. 10, 1, 76; 10, 3, 23; 10, 7, 16.—So with singular implying a plural:

    tota (urbs) simul exsurgere aedificiis coepit,

    Liv. 6, 4, 6:

    totam simul causam ponit ante oculos,

    Quint. 6, 1, 1.—After an adverb. implying a plural noun:

    igitur undique simul (i. e. ex omnibus locis simul) speculatores citi sese ostendunt,

    Sall. J. 101, 1.—
    3.
    Referring [p. 1703] to plural attributes:

    omnium simul rerum... discrimine proposito,

    Liv. 6, 35, 6:

    multarum simul civitatium legati Romam convenerunt,

    id. 43, 6, 1.—
    4.
    Referring to an attributive participle understood:

    multitudo plurium simul gentium (= simul eodem loco versantium),

    Liv. 44, 45:

    trium simul bellorum victor (= eodem tempore gestorum),

    id. 6, 4, 1:

    inter duo simul bella,

    id. 7, 27, 7:

    tot simul malis victi,

    Curt. 4, 4, 12.
    II.
    Referring to nouns, etc., connected by the preposition cum: simul cum = una cum (v. una, s. v. unus), together with:

    novi (illum) cum Calcha semul,

    Plaut. Men. 5, 2, 48:

    jube in urbem veniat jam tecum semul,

    id. Most. 4, 2, 26:

    qui ipsus equidem nunc primum istanc tecum conspicio semul?

    id. Am. 2, 2, 122:

    me misisti ad portum cum luci semul,

    id. Stich. 2, 2, 40:

    quae (amicitia) incepta a parvis cum aetate adcrevit simul,

    Ter. And. 3, 3, 7:

    simul consilium cum re amisti?

    id. Eun. 2, 2, 10:

    Critolaum simul cum Diogene venisse commemoras,

    Cic. Or. 2, 38, 100:

    Hortensius tecum simul pro Appio Claudio dixit,

    id. Brut. 64, 230:

    cum corporibus simul animos interire,

    id. Lael. 4, 13:

    vobiscum simul considerantis,

    id. Rep. 1, 46, 70:

    testamentum Cyri simul obsignavi cum Clodio,

    id. Mil. 18, 48:

    simul cum lege Aelia magistratum iniit,

    id. Att. 1, 16, 13:

    simul cum lumine pandit,

    id. Arat. 704 (452):

    simul cum moribus immutatur fortuna,

    Sall. C. 2, 5:

    cum anima simul,

    id. ib. 33, 4:

    simul cum occasu solis,

    id. J. 91, 2:

    simul cum dono designavit templi finis,

    Liv. 1, 10, 5:

    si (dictator) se (Fabium) simul cum gloria rei gestae extinxisset,

    id. 8, 31, 7:

    ut cresceret simul et neglegentia cum audacia hosti,

    id. 31, 36, 7; cf. Plaut. Am. 2, 2, 136; id. Aul. 4, 4, 28; id. Bacch. 4, 1, 5; id. Cist. 4, 2, 105; id. Ep. 1, 1, 39; id. Men. prol. 27; 2, 3, 54; 5, 1, 36; id. Merc. 2, 1, 31; id. Most. 1, 2, 17; Cic. Ac. 1, 1, 13; id. Tusc. 3, 18, 40; id. de Or. 2, 33, 142; 3, 3, 10; id. Arch. 12, 30; id. Sest. 22, 50; id. Fam. 15, 4, 8; Liv. 1, 31, 3; Nep. 3, 2; 11, 3; 18, 3; 23, 6; Quint. 11, 3, 65; Hor. Epod. 1, 8; id. S. 1, 1, 58.—Strengthened by una:

    quippe omnes semul didicimus tecum una,

    Plaut. Poen. 3, 1, 50; cf. id. Most. 4, 3, 43.—With ellipsis of mecum:

    qui scribis morderi te interdum quod non simul sis,

    Cic. Att. 6, 2, 8.—Freq. cum eo (eis, etc.) must be supplied after simul, likewise, together with him, them, etc.:

    in vigiliam quando ibat miles, tum tu ibas semul (i. e. cum eo)?

    Plaut. Ps. 4, 7, 86:

    cum simul P. Rutilius venisset,

    Cic. Rep. 1, 11, 17:

    hos qui simul erant missi, fallere,

    id. Rosc. Am. 38, 110:

    prae metu ne simul (i. e. cum iis) Romanus irrumperet,

    Liv. 5, 13, 13:

    extra turbam ordinem conlocuntur semul (i. e. inter se),

    Plaut. Am. 1, 1, 69; cf. id. ib. 2, 2, 180; Cic. Pis. 34, 84; Liv. 6, 11, 5; Curt. 8, 13, 3.—Simul with abl. alone = cum with abl. ( poet. and in post-Aug. prose; cf. Gr. hama with dat.):

    simul his,

    Hor. S. 1, 10, 86:

    quippe simul nobis habitat,

    Ov. Tr. 5, 10, 29:

    his simul,

    Sil. 3, 268:

    Magnetibus simul transmissi,

    Tac. A. 4, 55:

    quindecimviri septemviris simul,

    id. ib. 3, 64; cf. id. ib. 6, 9; Sil. 5, 418; Sen. Troad. 1049.
    III.
    Referring to a preceding adverb. clause, at the same time, i.e. as that of the action described:

    juris ubi dicitur dies, simul patronis dicitur,

    Plaut. Men. 4, 2, 17:

    quamquam ego vinum bibo, at mandata hau consuevi semul bibere una (= bibere quom vinum bibo, una cum vino),

    id. Pers. 2, 1, 3:

    quando nihil sit (quod det), semul amare desinat,

    id. Ps. 1, 3, 73 Fleck.:

    ubi res prolatae sunt, quom rus homines eunt, semul prolatae res sunt nostris dentibus,

    id. Capt. 1, 1, 10; id. Ps. 4, 7, 84; cf.:

    domum numquam introibis, nisi feres pallam simul (i. e. cum introibis),

    Plaut. Men. 4, 2, 104.
    IV.
    Referring to two or more co-ordinate terms or facts representing these as simultaneous, and at the same time, and also, both... and ( at once), together.
    1.
    Referring to co-ordinate terms of the same sentence.
    a.
    Simul preceding all the coordinate terms which are connected by et, ac, atque, que, or by et... et (freq. in the histt.):

    semul flere sorbereque haud facile est,

    Plaut. Most. 3, 2, 104:

    Q. Hortensi ingenium simul aspectum et probatum est,

    Cic. Brut. 64, 228: Bomilcar, simul cupidus incepta patrandi, et timore socii anxius, Sall. J. 70, 5:

    dicenti lacrimae simul spiritum et vocem intercluserunt,

    Liv. 40, 16 init.:

    quae simul auxilio tribunicio et consensu plebis impediri coepta,

    id. 6, 27, 9:

    Lycios sub Rhodiorum simul imperio et tutela esse,

    id. 41, 6 fin.:

    Priverni qui simul a Fundanis ac Romanis defecerunt,

    id. 8, 19, 11:

    simul divinae humanaeque spei pleni pugnam poscunt,

    id. 10, 40, 1:

    eximio simul honoribus atque virtutibus,

    id. 6, 11, 3:

    obruit animum simul luctus metusque,

    id. 42, 28; 5, 26, 10; Val. Max. 5, 2, 6:

    simul ipsum Vitellium contemnebant metuebantque,

    Tac. H. 2, 92; cf. Liv. 3, 38, 12; 3, 50, 12; 5, 7, 3; 6, 18, 5; 6, 33, 9; 6, 40, 4; 9, 12, 4; 27, 51, 12; Caes. B. G. 7, 48; Curt. 5, 4, 30; Sen. Q. N. 2, 54, 2.—So with three or more co-ordinate terms, either all connected by et, Caes. B. G. 4, 24, 2; Quint. 1, 12, 3; 10, 7, 23;

    or asyndetic: nunc simul res, fides, fama, virtus, decus deseruerunt,

    Plaut. Most. 1, 2, 60.—
    b.
    Simul after all the coordinate terms (mostly ante-class.):

    nunc operam potestis ambo mihi dare et vobis simul,

    Plaut. Men. 5, 9, 40:

    faxo et operam et vinum perdiderit simul,

    id. Aul. 3, 6, 42:

    ut si quis sacrilegii et homicidii simul accusetur,

    Quint. 12, 1, 4; cf. Plaut. Capt. 3, 5, 92; id. Men. 3, 3, 16; Mart. 11, 58, 10.—
    c.
    Simul after the first of the co-ordinate terms (so not in Cic.):

    convenit regnum simul atque locos ut haberet,

    Naev. Bell. Pun. 1, 6, fr. 3:

    oculis simul ac mente turbatum,

    Liv. 7, 26, 5:

    quod ubi auditum simul visumque est,

    id. 8, 39, 7:

    pulvere simul ac sudore perfusum,

    Curt. 3, 5, 2:

    terrestri simul navalique clade,

    id. 4, 3, 14:

    vota nuncupabantur simul et solvebantur,

    Val. Max. 6, 9, ext. 5:

    qui ima simul ac summa foveret aequaliter,

    Sen. Ep. 90, 25; cf. Liv. 4, 32, 12; Curt. 3, 8, 23; 6, 5, 19; 8, 5, 1; Quint. 10, 1, 30.—In post-Aug. prose without any temporal idea, = as well as:

    populi Romani facta simul ac dicta memoratu digna... deligere constitui,

    Val. Max. 1 prol.; so id. 1, 1, 9.—
    d.
    Placed before the last term.
    (α).
    Simul et (= simul etiam), and at the same time, and also:

    Jugurtha, postquam oppidum Capsam aliosque locos munitos, simul et magnam pecuniam amiserat,

    Sall. J. 97, 1:

    Marium fatigantem de profectione, simul et invisum et offensum,

    id. ib. 73, 2:

    Marius hortandi causa, simul et nobilitatem exagitandi, contionem advocavit,

    id. ib. 84, 5:

    milites modesto imperio habiti, simul et locupletes,

    id. ib. 92, 2:

    Perseus cum adventu consulis, simul et veris principio strepere omnia cerneret,

    Liv. 44, 34 fin.; cf. Hor. C. 1, 20, 6.—
    (β).
    Simulque (rare):

    ut (materia) fragilis incumberet, simulque terra umore diluta,

    Curt. 8, 10, 25.—
    (γ).
    Simul, without any conjunction (so in Cic., but only poet.):

    Neptuno grates habeo et tempestatibus, semul Mercurio qui, etc.,

    Plaut. Stich. 3, 1, 3:

    Electra Stereopeque, simul sanctissima Maja,

    Cic. Arat. 270 (36):

    inter solis iter, simul inter flamina venti,

    id. ib. 342 (101):

    ambiguus consilii, num Dyrrhachium pedite atque equite, simul longis navibus mare clauderet,

    Tac. H. 2, 83. —
    e.
    Inserted in the last term ( poet.):

    memor Actae non alio rege puertiae, Mutataeque simul togae,

    Hor. C. 1, 36, 9;

    interea Maecenas advenit atque Coccejus, Capitoque simul Fontejus,

    id. S. 1, 5, 32.—
    2.
    Referring to two or more co-ordinate clauses or sentences.
    a.
    Et simul or simulque:

    contundam facta Talthybi, contem namque omnes nuntios, semulque cursuram meditabor ad ludos Olympios,

    Plaut. Stich. 2, 1, 34:

    eamus, et de istac simul consilium volo capere una tecum,

    i. e. while going, Ter. Eun. 3, 5, 65:

    quod... et simul quia,

    Lucr. 5, 1181:

    ratio Ecquaenam fuerit origo... et simul ecquae sit finis, etc.,

    id. 5, 1213:

    sed iidem illi ita mecum loquuntur... et simul admonent quiddam quod cavebimus, etc.,

    Cic. Phil. 1, 11, 28:

    ex tuis litteris cognovi festinationem tuam, et simul sum admiratus cur, etc.,

    id. Fam. 7, 8, 1:

    emergit Nixi caput, et simul effert sese clara Fides et, etc.,

    id. Arat. 713 (460):

    postquam Rutilium consedisse accepit, simulque ex Jugurthae proelio clamorem augeri,

    Sall. J. 52, 6:

    equites ex equis desiliunt, simulque et hosti se opponunt, et animos peditum accendunt,

    Liv. 3, 62, 8:

    tum rigere omnibus corpora... et simul lassitudine et... fame etiam deficere,

    id. 21, 54, 9; 41, 3; Cic. Arat. 504 (259); 545 (299); Curt. 4, 2, 21; Quint. 2, 5, 13.—
    b.
    Simul with autem or enim, introducing the second sentence:

    salve! simul autem vale!

    Plaut. Merc. 5, 1, 1: augeamus sane suspicionem tuam;

    simul enim augebimus diligentiam,

    Cic. Marc. 7, 22.—
    c.
    Simul preceding co-ordinate sentences, generally connected by et... et, but also by a single copulative conjunction:

    simul enim et rei publicae consules, et propones ei exempla ad imitandum,

    Cic. Phil. 10, 2, 5:

    illa autem altera ratio quae simul et opinionem falsam tollit, et aegritudinem detrahit,

    id. Tusc. 4, 28, 60:

    simul et inopiam frumenti lenire, et ignaris omnibus parare,

    Sall. J. 91, 1:

    nullus portus erat qui simul et omnis onerarias caperet, et tecta legionibus praeberet,

    Liv. 32, 18, 3:

    simul et cohors invasit, et ex omnibus oppidi partibus... concurrerunt,

    id. 32, 24, 3: simul Metelli imagines dereptae, et missi qui Antonio nuntiarent. Tac. H. 3, 13; cf. Suet. Caes. 57.—
    3.
    Referring to co-ordinate clauses introduced by subordinating conjunctions:

    Mnesilochum ut requiram atque ut eum mecum ad te adducam semul,

    Plaut. Bacch. 3, 5, 2:

    tantum faciam ut notam apponam... et simul significem, etc.,

    Cic. Fam. 13, 6, 2:

    quod eo liberius ad te seribo, quia nostrae laudi favisti, simulque quod video non novitati esse invisum meae,

    id. ib. 1, 7, 8; 7, 10, 3.—If used in connecting dependent clauses, simul often stands for a co-ordinating conjunction; v. VI. infra.
    V.
    Introducing an independent sentence, at the same time, also, likewise (cf.: itaque, igitur, deinde, tum, etc.).
    1.
    Simul alone:

    ego Tiresiam consulam quid faciundum censeat: semul hanc rem ut facta est eloquar,

    Plaut. Am. 5, 1, 77:

    sequimini! simul circumspicite ne quis adsit arbiter,

    id. Mil. 4, 4, 1:

    alterum ipse efficiam ut attente audiatis. Simul illud oro: si, etc.,

    Cic. Phil. 2, 5, 10:

    hoc proprium virtutis existimant... simul hoc se fore tutiores arbitrantur,

    Caes. B. G. 6, 23:

    Valerio Samnitium legiones occurrunt... simul in Campanos stimulabat ira,

    Liv. 7, 32, 3:

    tibi (Apollo) decimam partem praedae voveo. Te simul, Juno, precor ut, etc.,

    id. 5, 21, 3.—
    2.
    More freq. simul et (= etiam):

    quia videbitur Magis verisimile id esse... simul et conficiam facilius ego quod volo,

    Ter. Heaut. 4, 5, 55:

    nolite committere ut in re tam inveterata quidquam novi sentiatis. Simul et illa omnia ante oculos vestros proponite, etc.,

    Cic. Balb. 28, 65:

    demonstravi haec Caecilio. Simul et illud ostendi, me ei satisfacturum,

    id. Att. 1, 1, 4:

    legati jam reverterant... simul venerant et ab rege Perseo oratores qui, etc.,

    Liv. 41, 19 med.:

    ipse ad Sycurium progressus, opperiri ibi hostium adventum statuit. Simul et frumentari passim exercitum jubet,

    id. 42, 54 fin.; cf. Plaut. Stich. 5, 5, 14; Cic. Or. 2, 85, 349; id. Q. Fr. 1, 1, 12, § 34; id. Prov. Cons. 15, 36; id. Balb. 25, 56; id. Arat. 618 (372); 628 (382); 707 (454); 721 (468); Caes. B. G. 1, 19; 6, 8; Sall. C. 30, 2; id. J. 100, 3; Liv. 8, 9, 13; 8, 32, 5; 10, 3, 2; 40, 32; 4, 49, 3; Tac. H. 1, 1; 1, 52; 2, 53; 3, 15; 3, 18; 3, 20; 3, 29; 3, 42; 3, 82.
    VI.
    Simul itself stands as co-ordinating conjunction, to connect dependent clauses represented as contemporaneous, and at the same time, and also (not ante-class.; rare in Cic.;

    freq. in the histt.): ei Verres possessionem negat se daturum, ne posset patronum suum juvare, simul ut esset poena quod, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 124:

    omnes vocat ad diripiendos Eburones, ut potius Gallorum vita quam legionarius miles periclitetur, simul ut... pro tali facinore stirps et nomen civitatis tollatur,

    Caes. B. G. 6, 34: quippe foedum hominem a republica procul esse volebat;

    simul quia boni complures praesidium in eo putabant,

    Sall. C. 19, 2:

    cujus de virtute, quia multi dixere, praetereundum puto, simul ne per insolentiam quis existumet memet studium meum laudando extollere,

    id. J. 4, 2:

    nihil horum... discere cum cerneret posse, simul et tirocinio et perturbatione juvenis moveretur, etc.,

    Liv. 39, 47:

    a sermone Graeco puerum incipere malo, quia Latinum vel nobis nolentibus perhibet, simul quia disciplinis quoque Graecis prius instruendus est,

    Quint. 1, 1, 12; Sall. J. 20, 1; Liv. 39, 33, 1; 8, 6, 11; Caes. B. C. 43, 2; Sall. C. 20, 3; 56, 5; Liv. 3, 50, 10; 40, 36 init.; Tac. H. 1, [p. 1704] 70;

    2, 15.—So, connecting participial expressions or adverbial phrases with dependent clauses: his amicis confisus Catilina, simul quod aes alienum ingens erat, et quod... opprimendae reipublicae consilium cepit,

    Sall. C. 16, 4:

    hi, quod res in invidia erat, simul et ab Numidis obsecrati,

    id. J. 25, 5:

    ob eam iram, simul ut praeda militem aleret, duo milia peditum... populari agrum jussit,

    Liv. 21, 52, 5; 3, 66, 3:

    equites praemisit speculatum, simul ut ignem exstinguerent,

    Curt. 4, 10, 11:

    Otho, quamquam turbidis rebus, etc., simul reputans non posse, etc.,

    Tac. H. 1, 83 init.:

    committere igitur eum (locum) non fidelissimis sociis noluit, simul quod ab illa parte urbis navibus aditus ex alto est,

    Cic. Verr. 2, 5, 32, § 84; Liv. 9, 2, 5; Tac. H. 1, 70 fin.; 2, 28; 2, 30.
    VII.
    Simul. as co-ordinating conjunction, is frequently placed before each of the co-ordinate terms (simul... simul = hama men... hama de), partly... partly; not only... but at the same time (not anteAug.).
    1.
    With independent clauses:

    simul castra oppugnabantur, simul pars exercitus ad populandum agrum Romanum missa,

    Liv. 3, 5, 2:

    accolas Hannibal simul perlicit ad naves fabricandas, simul et ipsi traici exercitum cupiebant,

    id. 21, 26, 7:

    ab his simul custodes trucidari coepti, simul datum signum armatis ut ex insidiis concurrerent,

    id. 9, 25, 8:

    simul gratias agit, simul gratulatur quod, etc.,

    Curt. 6, 7, 15; cf. Verg. A. 1, 631 sq.; 2, 220 sqq.; 12, 268; Liv. 1, 9, 5.—
    2.
    With dependent clauses:

    venit ad quaerendum, simul quod non deducerent praesidia, simul quod in Bithyniam auxilia missi forent,

    Liv. 39, 46 fin.:

    Perseus cum audisset, simul Meliboeam a consulis exercitu oppugnari, simul classem Iolci stare,

    id. 44, 13 init.:

    consul ad Phylan ducit, simul ut praesidium firmaret, simul ut militi frumentum divideret,

    id. 44, 8, 1:

    simul questi... simul nuntiantes,

    id. 42, 46:

    plus quam imponebatur oneris recepi, simul ut pleniore obsequio demererer amantissimos mei, simul ne... alienis vestigiis insisterem, Quint. prooem. 3.—Rarely connecting a dependent clause with an independent sentence: Athenas ierant, simul ut pro legatione praemio esset honos, simul peritos legum peregrinarum ad condenda nova jura usui fore credebant,

    Liv. 3, 35, 5; cf. Verg. A. 12, 758.—
    3.
    Co-ordinating dependent clauses with adverbial phrases:

    Germani frequenter in castra venerunt, simul sui purgandi causa, simul ut de induciis impetrarent,

    Caes. B. G. 4, 13:

    Philippus, simul ne ocio miles deterior fieret, simul avertendae suspicionis causa... in Maedicam ducere pergit,

    Liv. 40, 21, 1. —
    4.
    Connecting single nouns or phrases belonging to the same predicate:

    cum simul fragor rupti pontis, simul clamor Romanorum impetum sustinuit,

    Liv. 2, 10, 10:

    ad se simul legatos, simul milites missos,

    id. 42, 52 med.:

    et Romae simul dilectu, simul tributo conferendo laboratum est,

    id. 5, 10, 3:

    increpando simul temeritatem, simul ignaviam,

    id. 2, 65, 4:

    tum vero si mul ab hostibus, simul ab iniquitate loco rum Poeni oppugnabantur,

    id. 21, 33, 5:

    inter simul complorationem feminarum, simul nefandam caedem,

    id. 41, 11:

    simul a mari, simul a terra ingredienti,

    id. 44, 12 med.; cf. Tac. A. 1, 49; 14, 40; id. Agr. 25; 36; 41; Verg. G. 3, 201; id. A. 1, 513; Hor. S. 2, 2, 73.
    VIII.
    Simul, in connection with ac, atque (also written in one word,

    sĭmŭlac

    , sĭmŭlatque), rarely with ut, and very rarely with et, is used as subordinating, temporal conjunction, as soon as. For simulac, etc., simul alone is freq.
    1.
    Simul ac: simul ac lacrimas de ore noegeo (i. e. candido) detersit, Liv. And. ap. Fest. p. 174 Mull.:

    Demenaetum simul ac conspexero hodie,

    Plaut. As. 2, 4, 73:

    non simul ac se ipse commovit, sensit quid intersit,

    Cic. Ac. 2, 16, 51:

    si simul ac procul conspexit armatos, recessisset,

    id. Caecil. 16, 46:

    dicebam, simul ac timere desisses, similem te futurum tui,

    id. Phil. 2, 35, 89:

    Alcibiades, simul ac se remiserat, dissolutus reperiebatur,

    Nep. Alcib. 1. 4:

    at mihi plaudo Ipse domi, simul ac nummos contemplor in arca,

    Hor. S. 1, 1, 67; cf. Cic. N. D. 1, 38, 108; id. Fam. 15, 16, 2; id. Planc. 41, 98; id. Phil. 4, 1, 1; id. Verr. 2, 2, 19, § 46; id. Or. 2, 27, 117; Verg. A. 4, 90; 12, 222; Ov. M. 2, 167; Hor. S. 1, 2, 33; 1, 4, 119; 1, 8, 21.—Strengthened by primum (= ut primum):

    simul ac primum ei occasio visa est, quaestor consulem deseruit,

    Cic. Verr. 2, 1, 13, § 34; so id. ib. 2, 1, 52, § 138; id. Phil. 4, 1, 1; Suet. Caes. 30; id. Ner. 43.—
    2.
    Simul atque:

    L. Clodius, simul atque introductus est, rem conficit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    simul atque increpuit suspicio tumultus, artes ilico nostrae conticescunt,

    id. Mur. 10, 22:

    simul atque audivit ejus interitum, suo Marte res suas recuperavit,

    id. Phil. 2, 37, 95:

    simul atque enim se infiexit hic rex in dominatum injustiorem, fit continuo tyrannus,

    id. Rep. 2, 26, 49:

    simul atque sibi hic adnuisset, numeraturum se dicebat,

    id. Quint. 5, 18:

    qui, simul atque in oppidum venerat, inmittebantur illi continuo Cibyratici canes,

    id. Verr. 2, 4, 21, § 47:

    simul atque de Caesaris adventu cognitum est,

    Caes. B. G. 5, 3, 3; cf. Cic. Planc. 41, 98; id. Phil. 8, 10, 31; Suet. Caes. 29; id. Galb. 7.—
    3.
    Simul ut (v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 11, 33):

    simul ut experrecti sumus, visa illa contemnimus,

    Cic. Ac. 2, 16, 51:

    simul ut accepi a Seleuco litteras tuas, statim quaesivi, etc.,

    id. Fam. 6, 18, 1:

    nostros omnia consequi potuisse, simul ut velle coepissent,

    id. Tusc. 4, 2, 5; id. Q. Fr. 2, 5, 3 (6, 2):

    simul ut, qui sint professi, videro, dicam,

    id. Planc. 6, 14; id. Att. 10, 4, 12:

    nam simul ut supero se totum lumine Cancer extulit, extemplo cedit delapsa Corona,

    id. Arat. 596 (349).—
    4.
    Simul et:

    simul et quid erit certi, scribam ad te,

    Cic. Att. 2, 20, 2:

    ego ad te statim habebo quod scribam, simul et videro Curionem,

    id. ib. 10, 4, 12:

    quam accepi simul et in Cumanum veni,

    id. ib. 10, 16, 4; 16, 11, 6; id. Q. Fr. 2, 6, 3. In all these passages the Cod. Med. has simul et, which the editors variously changed into simulatque, simulac, simul ut, simul; so,

    omne animal simul et ortum est, se ipsum diligit,

    Cic. Fin. 2, 11, 33, where the vulg. has simul ut, and Madv. reads simul [et] ortum.—
    5.
    Simul ubi:

    quod simul ubi conspexit, equites emisit,

    Liv. 4, 18, 7 dub. Weissenb. ad loc.—
    6.
    Simul alone, = simul atque:

    simul herbae inceperint nasci,

    Cato, R. R. 48:

    hic simul argentum repperit, cura sese expedivit,

    Ter. Phorm. 5, 4, 4: simul limen intrabo, illi extrabunt illico, Afran. ap. Non. 104, 21 (Com. Rel. v. 5 Rib.):

    simul inflavit tibicen, a perito carmen agnoscitur,

    Cic. Ac. 2, 27, 86:

    nostri, simul in arido constiterunt, in hostes impetum fecerunt,

    Caes. B. G. 4, 26 fin.:

    simul increpuere arma, hostis pedem rettulit,

    Liv. 6, 24, 1; cf. Cic. Tusc. 4, 6, 12; id. Fin. 3, 6, 21; id. Arat. 594 (349); Caes. B. C. 1, 30, 3; Liv. 3, 62, 6; 4, 18, 6; 4, 31, 5; 4, 32, 6; 5, 25, 11; 8, 32, 2; 21, 55, 9; 44, 8 med.; 44, 19; 44, 44 fin.; Curt. 3, 11, 4; Phaedr. 3, 16, 16; Hor. C. 1, 12, 27; 3, 4, 37; Verg. G. 4, 232; Ov. F. 1, 567.—Strengthened by primum:

    simul primum magistratio abiit, dicta dies est,

    Liv. 6, 1, 6:

    simul primum anni tempus navigabile praebuisset mare,

    id. 35, 44, 5 Weissenb. ad loc.; Suet. Caes. 30.

    Lewis & Short latin dictionary > semul

  • 27 simul

    sĭmŭl (ante-class. also sĕmŭl, Plaut. Trin. prol. p. 97 Ritschl; v. infra; and sĕmŏl, C. I. L. 1175 fin.; cf. Lorenz ad Plaut. Most. 96; cf. also simitu. The final l of simul was scarcely pronounced in the vulg. lang., and in comic poetry does not make position with an initial consonant following; v. Corss. Ausspr. 2, p. 643 sq.; Lorenz ad Plaut. Ps. 567), adv. [Sanscr. sama-; Gr. hama, homos]; cf. semel, = eodem tempore, una, at the same time, together, at once, as soon as.
    I.
    Referring, as temporal adverb, to plural nouns of the same sentence, and representing persons or things as acting, happening, etc., simultaneously.
    1.
    After a plural subject:

    hunc ambo in saxo semul sedent ejecti,

    Plaut. Rud. prol. 72:

    multa concurrunt simul,

    Ter. And. 3, 2, 31:

    (duo homines) simul cenare voluerunt,

    Cic. Inv. 2, 4, 14:

    Zmyrnae cum simul essemus compluris dies,

    id. Rep. 1, 8, 13:

    tres simul soles effulserunt,

    Liv. 41, 21 fin.:

    tria simul agmina populabantur Indos,

    Curt. 9, 10, 7:

    duo simul hujusmodi personae Ciceroni obstiterunt,

    Quint. 11, 1, 69:

    Othonem multa simul exstimulabant,

    Tac. H. 1, 21; Cic. Fam. 9, 1, 2; id. Att. 5, 10, 5; Liv. 21, 33, 3; 41, 2 init.; Curt. 4, 15, 22.—Sometimes the logical subject is understood:

    multos modios salis simul (i. e. amicis) edendos esse,

    Cic. Lael. 19, 67.—Sometimes both the subject and predicate are understood:

    quare si simul (i. e. nos agere) placebit,

    Cic. Fam. 5, 19, 2.—
    2.
    With a plur. object:

    (Alcumena) uno partu duos peperit semul,

    Plaut. Am. 5, 2, 8:

    duas res simul nunc agere decretum'st mihi,

    Plaut. Merc. prol. 1:

    si duos consules simul ex Italia ejectos... res publica tenere potuisset,

    Cic. Phil. 13, 14, 29:

    ambo cum simul conspicimus,

    Liv. 40, 46 init.:

    simul omnibus portis erupit,

    id. 40, 48 fin.; cf. Auct. Her. 3, 12, 22; Liv. 8, 37, 5; 21, 60; 40, 30; 42, 7; Curt. 5, 9, 1; Quint. 10, 1, 76; 10, 3, 23; 10, 7, 16.—So with singular implying a plural:

    tota (urbs) simul exsurgere aedificiis coepit,

    Liv. 6, 4, 6:

    totam simul causam ponit ante oculos,

    Quint. 6, 1, 1.—After an adverb. implying a plural noun:

    igitur undique simul (i. e. ex omnibus locis simul) speculatores citi sese ostendunt,

    Sall. J. 101, 1.—
    3.
    Referring [p. 1703] to plural attributes:

    omnium simul rerum... discrimine proposito,

    Liv. 6, 35, 6:

    multarum simul civitatium legati Romam convenerunt,

    id. 43, 6, 1.—
    4.
    Referring to an attributive participle understood:

    multitudo plurium simul gentium (= simul eodem loco versantium),

    Liv. 44, 45:

    trium simul bellorum victor (= eodem tempore gestorum),

    id. 6, 4, 1:

    inter duo simul bella,

    id. 7, 27, 7:

    tot simul malis victi,

    Curt. 4, 4, 12.
    II.
    Referring to nouns, etc., connected by the preposition cum: simul cum = una cum (v. una, s. v. unus), together with:

    novi (illum) cum Calcha semul,

    Plaut. Men. 5, 2, 48:

    jube in urbem veniat jam tecum semul,

    id. Most. 4, 2, 26:

    qui ipsus equidem nunc primum istanc tecum conspicio semul?

    id. Am. 2, 2, 122:

    me misisti ad portum cum luci semul,

    id. Stich. 2, 2, 40:

    quae (amicitia) incepta a parvis cum aetate adcrevit simul,

    Ter. And. 3, 3, 7:

    simul consilium cum re amisti?

    id. Eun. 2, 2, 10:

    Critolaum simul cum Diogene venisse commemoras,

    Cic. Or. 2, 38, 100:

    Hortensius tecum simul pro Appio Claudio dixit,

    id. Brut. 64, 230:

    cum corporibus simul animos interire,

    id. Lael. 4, 13:

    vobiscum simul considerantis,

    id. Rep. 1, 46, 70:

    testamentum Cyri simul obsignavi cum Clodio,

    id. Mil. 18, 48:

    simul cum lege Aelia magistratum iniit,

    id. Att. 1, 16, 13:

    simul cum lumine pandit,

    id. Arat. 704 (452):

    simul cum moribus immutatur fortuna,

    Sall. C. 2, 5:

    cum anima simul,

    id. ib. 33, 4:

    simul cum occasu solis,

    id. J. 91, 2:

    simul cum dono designavit templi finis,

    Liv. 1, 10, 5:

    si (dictator) se (Fabium) simul cum gloria rei gestae extinxisset,

    id. 8, 31, 7:

    ut cresceret simul et neglegentia cum audacia hosti,

    id. 31, 36, 7; cf. Plaut. Am. 2, 2, 136; id. Aul. 4, 4, 28; id. Bacch. 4, 1, 5; id. Cist. 4, 2, 105; id. Ep. 1, 1, 39; id. Men. prol. 27; 2, 3, 54; 5, 1, 36; id. Merc. 2, 1, 31; id. Most. 1, 2, 17; Cic. Ac. 1, 1, 13; id. Tusc. 3, 18, 40; id. de Or. 2, 33, 142; 3, 3, 10; id. Arch. 12, 30; id. Sest. 22, 50; id. Fam. 15, 4, 8; Liv. 1, 31, 3; Nep. 3, 2; 11, 3; 18, 3; 23, 6; Quint. 11, 3, 65; Hor. Epod. 1, 8; id. S. 1, 1, 58.—Strengthened by una:

    quippe omnes semul didicimus tecum una,

    Plaut. Poen. 3, 1, 50; cf. id. Most. 4, 3, 43.—With ellipsis of mecum:

    qui scribis morderi te interdum quod non simul sis,

    Cic. Att. 6, 2, 8.—Freq. cum eo (eis, etc.) must be supplied after simul, likewise, together with him, them, etc.:

    in vigiliam quando ibat miles, tum tu ibas semul (i. e. cum eo)?

    Plaut. Ps. 4, 7, 86:

    cum simul P. Rutilius venisset,

    Cic. Rep. 1, 11, 17:

    hos qui simul erant missi, fallere,

    id. Rosc. Am. 38, 110:

    prae metu ne simul (i. e. cum iis) Romanus irrumperet,

    Liv. 5, 13, 13:

    extra turbam ordinem conlocuntur semul (i. e. inter se),

    Plaut. Am. 1, 1, 69; cf. id. ib. 2, 2, 180; Cic. Pis. 34, 84; Liv. 6, 11, 5; Curt. 8, 13, 3.—Simul with abl. alone = cum with abl. ( poet. and in post-Aug. prose; cf. Gr. hama with dat.):

    simul his,

    Hor. S. 1, 10, 86:

    quippe simul nobis habitat,

    Ov. Tr. 5, 10, 29:

    his simul,

    Sil. 3, 268:

    Magnetibus simul transmissi,

    Tac. A. 4, 55:

    quindecimviri septemviris simul,

    id. ib. 3, 64; cf. id. ib. 6, 9; Sil. 5, 418; Sen. Troad. 1049.
    III.
    Referring to a preceding adverb. clause, at the same time, i.e. as that of the action described:

    juris ubi dicitur dies, simul patronis dicitur,

    Plaut. Men. 4, 2, 17:

    quamquam ego vinum bibo, at mandata hau consuevi semul bibere una (= bibere quom vinum bibo, una cum vino),

    id. Pers. 2, 1, 3:

    quando nihil sit (quod det), semul amare desinat,

    id. Ps. 1, 3, 73 Fleck.:

    ubi res prolatae sunt, quom rus homines eunt, semul prolatae res sunt nostris dentibus,

    id. Capt. 1, 1, 10; id. Ps. 4, 7, 84; cf.:

    domum numquam introibis, nisi feres pallam simul (i. e. cum introibis),

    Plaut. Men. 4, 2, 104.
    IV.
    Referring to two or more co-ordinate terms or facts representing these as simultaneous, and at the same time, and also, both... and ( at once), together.
    1.
    Referring to co-ordinate terms of the same sentence.
    a.
    Simul preceding all the coordinate terms which are connected by et, ac, atque, que, or by et... et (freq. in the histt.):

    semul flere sorbereque haud facile est,

    Plaut. Most. 3, 2, 104:

    Q. Hortensi ingenium simul aspectum et probatum est,

    Cic. Brut. 64, 228: Bomilcar, simul cupidus incepta patrandi, et timore socii anxius, Sall. J. 70, 5:

    dicenti lacrimae simul spiritum et vocem intercluserunt,

    Liv. 40, 16 init.:

    quae simul auxilio tribunicio et consensu plebis impediri coepta,

    id. 6, 27, 9:

    Lycios sub Rhodiorum simul imperio et tutela esse,

    id. 41, 6 fin.:

    Priverni qui simul a Fundanis ac Romanis defecerunt,

    id. 8, 19, 11:

    simul divinae humanaeque spei pleni pugnam poscunt,

    id. 10, 40, 1:

    eximio simul honoribus atque virtutibus,

    id. 6, 11, 3:

    obruit animum simul luctus metusque,

    id. 42, 28; 5, 26, 10; Val. Max. 5, 2, 6:

    simul ipsum Vitellium contemnebant metuebantque,

    Tac. H. 2, 92; cf. Liv. 3, 38, 12; 3, 50, 12; 5, 7, 3; 6, 18, 5; 6, 33, 9; 6, 40, 4; 9, 12, 4; 27, 51, 12; Caes. B. G. 7, 48; Curt. 5, 4, 30; Sen. Q. N. 2, 54, 2.—So with three or more co-ordinate terms, either all connected by et, Caes. B. G. 4, 24, 2; Quint. 1, 12, 3; 10, 7, 23;

    or asyndetic: nunc simul res, fides, fama, virtus, decus deseruerunt,

    Plaut. Most. 1, 2, 60.—
    b.
    Simul after all the coordinate terms (mostly ante-class.):

    nunc operam potestis ambo mihi dare et vobis simul,

    Plaut. Men. 5, 9, 40:

    faxo et operam et vinum perdiderit simul,

    id. Aul. 3, 6, 42:

    ut si quis sacrilegii et homicidii simul accusetur,

    Quint. 12, 1, 4; cf. Plaut. Capt. 3, 5, 92; id. Men. 3, 3, 16; Mart. 11, 58, 10.—
    c.
    Simul after the first of the co-ordinate terms (so not in Cic.):

    convenit regnum simul atque locos ut haberet,

    Naev. Bell. Pun. 1, 6, fr. 3:

    oculis simul ac mente turbatum,

    Liv. 7, 26, 5:

    quod ubi auditum simul visumque est,

    id. 8, 39, 7:

    pulvere simul ac sudore perfusum,

    Curt. 3, 5, 2:

    terrestri simul navalique clade,

    id. 4, 3, 14:

    vota nuncupabantur simul et solvebantur,

    Val. Max. 6, 9, ext. 5:

    qui ima simul ac summa foveret aequaliter,

    Sen. Ep. 90, 25; cf. Liv. 4, 32, 12; Curt. 3, 8, 23; 6, 5, 19; 8, 5, 1; Quint. 10, 1, 30.—In post-Aug. prose without any temporal idea, = as well as:

    populi Romani facta simul ac dicta memoratu digna... deligere constitui,

    Val. Max. 1 prol.; so id. 1, 1, 9.—
    d.
    Placed before the last term.
    (α).
    Simul et (= simul etiam), and at the same time, and also:

    Jugurtha, postquam oppidum Capsam aliosque locos munitos, simul et magnam pecuniam amiserat,

    Sall. J. 97, 1:

    Marium fatigantem de profectione, simul et invisum et offensum,

    id. ib. 73, 2:

    Marius hortandi causa, simul et nobilitatem exagitandi, contionem advocavit,

    id. ib. 84, 5:

    milites modesto imperio habiti, simul et locupletes,

    id. ib. 92, 2:

    Perseus cum adventu consulis, simul et veris principio strepere omnia cerneret,

    Liv. 44, 34 fin.; cf. Hor. C. 1, 20, 6.—
    (β).
    Simulque (rare):

    ut (materia) fragilis incumberet, simulque terra umore diluta,

    Curt. 8, 10, 25.—
    (γ).
    Simul, without any conjunction (so in Cic., but only poet.):

    Neptuno grates habeo et tempestatibus, semul Mercurio qui, etc.,

    Plaut. Stich. 3, 1, 3:

    Electra Stereopeque, simul sanctissima Maja,

    Cic. Arat. 270 (36):

    inter solis iter, simul inter flamina venti,

    id. ib. 342 (101):

    ambiguus consilii, num Dyrrhachium pedite atque equite, simul longis navibus mare clauderet,

    Tac. H. 2, 83. —
    e.
    Inserted in the last term ( poet.):

    memor Actae non alio rege puertiae, Mutataeque simul togae,

    Hor. C. 1, 36, 9;

    interea Maecenas advenit atque Coccejus, Capitoque simul Fontejus,

    id. S. 1, 5, 32.—
    2.
    Referring to two or more co-ordinate clauses or sentences.
    a.
    Et simul or simulque:

    contundam facta Talthybi, contem namque omnes nuntios, semulque cursuram meditabor ad ludos Olympios,

    Plaut. Stich. 2, 1, 34:

    eamus, et de istac simul consilium volo capere una tecum,

    i. e. while going, Ter. Eun. 3, 5, 65:

    quod... et simul quia,

    Lucr. 5, 1181:

    ratio Ecquaenam fuerit origo... et simul ecquae sit finis, etc.,

    id. 5, 1213:

    sed iidem illi ita mecum loquuntur... et simul admonent quiddam quod cavebimus, etc.,

    Cic. Phil. 1, 11, 28:

    ex tuis litteris cognovi festinationem tuam, et simul sum admiratus cur, etc.,

    id. Fam. 7, 8, 1:

    emergit Nixi caput, et simul effert sese clara Fides et, etc.,

    id. Arat. 713 (460):

    postquam Rutilium consedisse accepit, simulque ex Jugurthae proelio clamorem augeri,

    Sall. J. 52, 6:

    equites ex equis desiliunt, simulque et hosti se opponunt, et animos peditum accendunt,

    Liv. 3, 62, 8:

    tum rigere omnibus corpora... et simul lassitudine et... fame etiam deficere,

    id. 21, 54, 9; 41, 3; Cic. Arat. 504 (259); 545 (299); Curt. 4, 2, 21; Quint. 2, 5, 13.—
    b.
    Simul with autem or enim, introducing the second sentence:

    salve! simul autem vale!

    Plaut. Merc. 5, 1, 1: augeamus sane suspicionem tuam;

    simul enim augebimus diligentiam,

    Cic. Marc. 7, 22.—
    c.
    Simul preceding co-ordinate sentences, generally connected by et... et, but also by a single copulative conjunction:

    simul enim et rei publicae consules, et propones ei exempla ad imitandum,

    Cic. Phil. 10, 2, 5:

    illa autem altera ratio quae simul et opinionem falsam tollit, et aegritudinem detrahit,

    id. Tusc. 4, 28, 60:

    simul et inopiam frumenti lenire, et ignaris omnibus parare,

    Sall. J. 91, 1:

    nullus portus erat qui simul et omnis onerarias caperet, et tecta legionibus praeberet,

    Liv. 32, 18, 3:

    simul et cohors invasit, et ex omnibus oppidi partibus... concurrerunt,

    id. 32, 24, 3: simul Metelli imagines dereptae, et missi qui Antonio nuntiarent. Tac. H. 3, 13; cf. Suet. Caes. 57.—
    3.
    Referring to co-ordinate clauses introduced by subordinating conjunctions:

    Mnesilochum ut requiram atque ut eum mecum ad te adducam semul,

    Plaut. Bacch. 3, 5, 2:

    tantum faciam ut notam apponam... et simul significem, etc.,

    Cic. Fam. 13, 6, 2:

    quod eo liberius ad te seribo, quia nostrae laudi favisti, simulque quod video non novitati esse invisum meae,

    id. ib. 1, 7, 8; 7, 10, 3.—If used in connecting dependent clauses, simul often stands for a co-ordinating conjunction; v. VI. infra.
    V.
    Introducing an independent sentence, at the same time, also, likewise (cf.: itaque, igitur, deinde, tum, etc.).
    1.
    Simul alone:

    ego Tiresiam consulam quid faciundum censeat: semul hanc rem ut facta est eloquar,

    Plaut. Am. 5, 1, 77:

    sequimini! simul circumspicite ne quis adsit arbiter,

    id. Mil. 4, 4, 1:

    alterum ipse efficiam ut attente audiatis. Simul illud oro: si, etc.,

    Cic. Phil. 2, 5, 10:

    hoc proprium virtutis existimant... simul hoc se fore tutiores arbitrantur,

    Caes. B. G. 6, 23:

    Valerio Samnitium legiones occurrunt... simul in Campanos stimulabat ira,

    Liv. 7, 32, 3:

    tibi (Apollo) decimam partem praedae voveo. Te simul, Juno, precor ut, etc.,

    id. 5, 21, 3.—
    2.
    More freq. simul et (= etiam):

    quia videbitur Magis verisimile id esse... simul et conficiam facilius ego quod volo,

    Ter. Heaut. 4, 5, 55:

    nolite committere ut in re tam inveterata quidquam novi sentiatis. Simul et illa omnia ante oculos vestros proponite, etc.,

    Cic. Balb. 28, 65:

    demonstravi haec Caecilio. Simul et illud ostendi, me ei satisfacturum,

    id. Att. 1, 1, 4:

    legati jam reverterant... simul venerant et ab rege Perseo oratores qui, etc.,

    Liv. 41, 19 med.:

    ipse ad Sycurium progressus, opperiri ibi hostium adventum statuit. Simul et frumentari passim exercitum jubet,

    id. 42, 54 fin.; cf. Plaut. Stich. 5, 5, 14; Cic. Or. 2, 85, 349; id. Q. Fr. 1, 1, 12, § 34; id. Prov. Cons. 15, 36; id. Balb. 25, 56; id. Arat. 618 (372); 628 (382); 707 (454); 721 (468); Caes. B. G. 1, 19; 6, 8; Sall. C. 30, 2; id. J. 100, 3; Liv. 8, 9, 13; 8, 32, 5; 10, 3, 2; 40, 32; 4, 49, 3; Tac. H. 1, 1; 1, 52; 2, 53; 3, 15; 3, 18; 3, 20; 3, 29; 3, 42; 3, 82.
    VI.
    Simul itself stands as co-ordinating conjunction, to connect dependent clauses represented as contemporaneous, and at the same time, and also (not ante-class.; rare in Cic.;

    freq. in the histt.): ei Verres possessionem negat se daturum, ne posset patronum suum juvare, simul ut esset poena quod, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 124:

    omnes vocat ad diripiendos Eburones, ut potius Gallorum vita quam legionarius miles periclitetur, simul ut... pro tali facinore stirps et nomen civitatis tollatur,

    Caes. B. G. 6, 34: quippe foedum hominem a republica procul esse volebat;

    simul quia boni complures praesidium in eo putabant,

    Sall. C. 19, 2:

    cujus de virtute, quia multi dixere, praetereundum puto, simul ne per insolentiam quis existumet memet studium meum laudando extollere,

    id. J. 4, 2:

    nihil horum... discere cum cerneret posse, simul et tirocinio et perturbatione juvenis moveretur, etc.,

    Liv. 39, 47:

    a sermone Graeco puerum incipere malo, quia Latinum vel nobis nolentibus perhibet, simul quia disciplinis quoque Graecis prius instruendus est,

    Quint. 1, 1, 12; Sall. J. 20, 1; Liv. 39, 33, 1; 8, 6, 11; Caes. B. C. 43, 2; Sall. C. 20, 3; 56, 5; Liv. 3, 50, 10; 40, 36 init.; Tac. H. 1, [p. 1704] 70;

    2, 15.—So, connecting participial expressions or adverbial phrases with dependent clauses: his amicis confisus Catilina, simul quod aes alienum ingens erat, et quod... opprimendae reipublicae consilium cepit,

    Sall. C. 16, 4:

    hi, quod res in invidia erat, simul et ab Numidis obsecrati,

    id. J. 25, 5:

    ob eam iram, simul ut praeda militem aleret, duo milia peditum... populari agrum jussit,

    Liv. 21, 52, 5; 3, 66, 3:

    equites praemisit speculatum, simul ut ignem exstinguerent,

    Curt. 4, 10, 11:

    Otho, quamquam turbidis rebus, etc., simul reputans non posse, etc.,

    Tac. H. 1, 83 init.:

    committere igitur eum (locum) non fidelissimis sociis noluit, simul quod ab illa parte urbis navibus aditus ex alto est,

    Cic. Verr. 2, 5, 32, § 84; Liv. 9, 2, 5; Tac. H. 1, 70 fin.; 2, 28; 2, 30.
    VII.
    Simul. as co-ordinating conjunction, is frequently placed before each of the co-ordinate terms (simul... simul = hama men... hama de), partly... partly; not only... but at the same time (not anteAug.).
    1.
    With independent clauses:

    simul castra oppugnabantur, simul pars exercitus ad populandum agrum Romanum missa,

    Liv. 3, 5, 2:

    accolas Hannibal simul perlicit ad naves fabricandas, simul et ipsi traici exercitum cupiebant,

    id. 21, 26, 7:

    ab his simul custodes trucidari coepti, simul datum signum armatis ut ex insidiis concurrerent,

    id. 9, 25, 8:

    simul gratias agit, simul gratulatur quod, etc.,

    Curt. 6, 7, 15; cf. Verg. A. 1, 631 sq.; 2, 220 sqq.; 12, 268; Liv. 1, 9, 5.—
    2.
    With dependent clauses:

    venit ad quaerendum, simul quod non deducerent praesidia, simul quod in Bithyniam auxilia missi forent,

    Liv. 39, 46 fin.:

    Perseus cum audisset, simul Meliboeam a consulis exercitu oppugnari, simul classem Iolci stare,

    id. 44, 13 init.:

    consul ad Phylan ducit, simul ut praesidium firmaret, simul ut militi frumentum divideret,

    id. 44, 8, 1:

    simul questi... simul nuntiantes,

    id. 42, 46:

    plus quam imponebatur oneris recepi, simul ut pleniore obsequio demererer amantissimos mei, simul ne... alienis vestigiis insisterem, Quint. prooem. 3.—Rarely connecting a dependent clause with an independent sentence: Athenas ierant, simul ut pro legatione praemio esset honos, simul peritos legum peregrinarum ad condenda nova jura usui fore credebant,

    Liv. 3, 35, 5; cf. Verg. A. 12, 758.—
    3.
    Co-ordinating dependent clauses with adverbial phrases:

    Germani frequenter in castra venerunt, simul sui purgandi causa, simul ut de induciis impetrarent,

    Caes. B. G. 4, 13:

    Philippus, simul ne ocio miles deterior fieret, simul avertendae suspicionis causa... in Maedicam ducere pergit,

    Liv. 40, 21, 1. —
    4.
    Connecting single nouns or phrases belonging to the same predicate:

    cum simul fragor rupti pontis, simul clamor Romanorum impetum sustinuit,

    Liv. 2, 10, 10:

    ad se simul legatos, simul milites missos,

    id. 42, 52 med.:

    et Romae simul dilectu, simul tributo conferendo laboratum est,

    id. 5, 10, 3:

    increpando simul temeritatem, simul ignaviam,

    id. 2, 65, 4:

    tum vero si mul ab hostibus, simul ab iniquitate loco rum Poeni oppugnabantur,

    id. 21, 33, 5:

    inter simul complorationem feminarum, simul nefandam caedem,

    id. 41, 11:

    simul a mari, simul a terra ingredienti,

    id. 44, 12 med.; cf. Tac. A. 1, 49; 14, 40; id. Agr. 25; 36; 41; Verg. G. 3, 201; id. A. 1, 513; Hor. S. 2, 2, 73.
    VIII.
    Simul, in connection with ac, atque (also written in one word,

    sĭmŭlac

    , sĭmŭlatque), rarely with ut, and very rarely with et, is used as subordinating, temporal conjunction, as soon as. For simulac, etc., simul alone is freq.
    1.
    Simul ac: simul ac lacrimas de ore noegeo (i. e. candido) detersit, Liv. And. ap. Fest. p. 174 Mull.:

    Demenaetum simul ac conspexero hodie,

    Plaut. As. 2, 4, 73:

    non simul ac se ipse commovit, sensit quid intersit,

    Cic. Ac. 2, 16, 51:

    si simul ac procul conspexit armatos, recessisset,

    id. Caecil. 16, 46:

    dicebam, simul ac timere desisses, similem te futurum tui,

    id. Phil. 2, 35, 89:

    Alcibiades, simul ac se remiserat, dissolutus reperiebatur,

    Nep. Alcib. 1. 4:

    at mihi plaudo Ipse domi, simul ac nummos contemplor in arca,

    Hor. S. 1, 1, 67; cf. Cic. N. D. 1, 38, 108; id. Fam. 15, 16, 2; id. Planc. 41, 98; id. Phil. 4, 1, 1; id. Verr. 2, 2, 19, § 46; id. Or. 2, 27, 117; Verg. A. 4, 90; 12, 222; Ov. M. 2, 167; Hor. S. 1, 2, 33; 1, 4, 119; 1, 8, 21.—Strengthened by primum (= ut primum):

    simul ac primum ei occasio visa est, quaestor consulem deseruit,

    Cic. Verr. 2, 1, 13, § 34; so id. ib. 2, 1, 52, § 138; id. Phil. 4, 1, 1; Suet. Caes. 30; id. Ner. 43.—
    2.
    Simul atque:

    L. Clodius, simul atque introductus est, rem conficit,

    Cic. Clu. 14, 40:

    simul atque increpuit suspicio tumultus, artes ilico nostrae conticescunt,

    id. Mur. 10, 22:

    simul atque audivit ejus interitum, suo Marte res suas recuperavit,

    id. Phil. 2, 37, 95:

    simul atque enim se infiexit hic rex in dominatum injustiorem, fit continuo tyrannus,

    id. Rep. 2, 26, 49:

    simul atque sibi hic adnuisset, numeraturum se dicebat,

    id. Quint. 5, 18:

    qui, simul atque in oppidum venerat, inmittebantur illi continuo Cibyratici canes,

    id. Verr. 2, 4, 21, § 47:

    simul atque de Caesaris adventu cognitum est,

    Caes. B. G. 5, 3, 3; cf. Cic. Planc. 41, 98; id. Phil. 8, 10, 31; Suet. Caes. 29; id. Galb. 7.—
    3.
    Simul ut (v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 11, 33):

    simul ut experrecti sumus, visa illa contemnimus,

    Cic. Ac. 2, 16, 51:

    simul ut accepi a Seleuco litteras tuas, statim quaesivi, etc.,

    id. Fam. 6, 18, 1:

    nostros omnia consequi potuisse, simul ut velle coepissent,

    id. Tusc. 4, 2, 5; id. Q. Fr. 2, 5, 3 (6, 2):

    simul ut, qui sint professi, videro, dicam,

    id. Planc. 6, 14; id. Att. 10, 4, 12:

    nam simul ut supero se totum lumine Cancer extulit, extemplo cedit delapsa Corona,

    id. Arat. 596 (349).—
    4.
    Simul et:

    simul et quid erit certi, scribam ad te,

    Cic. Att. 2, 20, 2:

    ego ad te statim habebo quod scribam, simul et videro Curionem,

    id. ib. 10, 4, 12:

    quam accepi simul et in Cumanum veni,

    id. ib. 10, 16, 4; 16, 11, 6; id. Q. Fr. 2, 6, 3. In all these passages the Cod. Med. has simul et, which the editors variously changed into simulatque, simulac, simul ut, simul; so,

    omne animal simul et ortum est, se ipsum diligit,

    Cic. Fin. 2, 11, 33, where the vulg. has simul ut, and Madv. reads simul [et] ortum.—
    5.
    Simul ubi:

    quod simul ubi conspexit, equites emisit,

    Liv. 4, 18, 7 dub. Weissenb. ad loc.—
    6.
    Simul alone, = simul atque:

    simul herbae inceperint nasci,

    Cato, R. R. 48:

    hic simul argentum repperit, cura sese expedivit,

    Ter. Phorm. 5, 4, 4: simul limen intrabo, illi extrabunt illico, Afran. ap. Non. 104, 21 (Com. Rel. v. 5 Rib.):

    simul inflavit tibicen, a perito carmen agnoscitur,

    Cic. Ac. 2, 27, 86:

    nostri, simul in arido constiterunt, in hostes impetum fecerunt,

    Caes. B. G. 4, 26 fin.:

    simul increpuere arma, hostis pedem rettulit,

    Liv. 6, 24, 1; cf. Cic. Tusc. 4, 6, 12; id. Fin. 3, 6, 21; id. Arat. 594 (349); Caes. B. C. 1, 30, 3; Liv. 3, 62, 6; 4, 18, 6; 4, 31, 5; 4, 32, 6; 5, 25, 11; 8, 32, 2; 21, 55, 9; 44, 8 med.; 44, 19; 44, 44 fin.; Curt. 3, 11, 4; Phaedr. 3, 16, 16; Hor. C. 1, 12, 27; 3, 4, 37; Verg. G. 4, 232; Ov. F. 1, 567.—Strengthened by primum:

    simul primum magistratio abiit, dicta dies est,

    Liv. 6, 1, 6:

    simul primum anni tempus navigabile praebuisset mare,

    id. 35, 44, 5 Weissenb. ad loc.; Suet. Caes. 30.

    Lewis & Short latin dictionary > simul

  • 28 εἴρω 2

    εἴρω 2.
    Grammatical information: v.
    Meaning: `say'.
    Other forms: only 1. sg. pres. (Od.) and 3. sg. εἶρεν as aorist (B. 16, 20; 74), but εἴρετο (Α 513), - οντο (λ 342) rather `asked' (cf. Chantr. Gramn. hom. 1, 341 n. 3), εἴρεται (Arat.) for εἴρηται as sometimes hell. εἴρεκα for εἴρηκα (to ἐρρέθην), fut. ep. Ion. ἐρέω, Att. ἐρῶ, perf. med. εἴρηται (Il.; Arg. ϜεϜρημένος, Cret. Ϝερημένος), with fut. pass. ει᾽ρήσομαι (ep. Ion. Il.), perf. act. εἴρηκα (A., Ar.), aor. pass. ptc. ῥηθείς (Od.), εἰρέθην (Hdt.; rather with Lejeune Traité de phon. 136 after εἴρηται than with Schwyzer 654 from *ἐϜρέθην), Att. ἐρρήθην, hell. innovation ἐρρέθην, fut. ῥηθήσομαι (Att.) - As aorist εἶπον is used, as present φημί, λέγω, hell. also ἐρῶ (Schwyzer 784 n. 4) with ipf. ἤρεον ( εἴ-) `said' (Hp.).
    Compounds: Often with prefix: προ-, προσ-, κατ-, also ἀν-, ἀπ-, δι-, ἐπ-, συν-, ὑπ-ερῶ etc.
    Derivatives: Action nouns: ῥῆσις (Ion.-Att. φ 291), Arc. Ϝρῆσις `pronunciation, speech' (on the meaning Chantr. Form. 283, further Holt Les noms d'action en - σις 87f. w. n. 1), often to the prefixed verbs: ἀνά-, ἀπό-, διά-, ἐπί-, κατά-, παρά-, πρό-, πρόσ-ρησις (cf. Holt, s. index); ῥῆμα `statement, word, story', as grammatical terminus `verb' (Ion. Archil.), also ἀπό-, ἐπί-, πρό-, πρόσ-ρημα; ῥήτρα, (ξ 393, X., Dor.), El. Ϝράτρα *Schwyzer 679), Cypr. with dissim. Ϝρήτα (from where εὑϜρητάσατυ) `agreement, treaty, law, pronunciation' (Chantr. Form. 333), with ῥητρεύω `pronounce' (Lyc.); on τρᾱ-suffix cf. ῥητήρ, ῥήτωρ. - Agent nouns: ῥητήρ `speaker' (Ι 443), ῥήτωρ `speaker', esp. `orator' in state affairs (trag., Att.). - Verbal adj. ῥητός `agreed, settled' (Φ 445 \< *u̯rh₁-tos; cf. Ammann Μνήμης χάριν 1, 20), `pronounceable, what can be said, rational' (A., S.), often opposed to ἄρρητος (e. g. Hes. Op. 4), ἀπό-, ἐπί-, πρό-ρρητος; παρα-ρρητός `convincing' (Il.; to παρά-φημι, - ειπεῖν). - Adv. δια-ρρήδην `expressly' (h. Merc. etc.; Schwyzer-Debrunner 450), ἐπι-ρρήδην `open' (hell.), ῥήδην only A. D., EM (from δια-ρρ.). - Note the juridical and official meaning of many of the nouns (cf. the non-Greek cognates below); see Porzig Satzinhalte 265f., Fournier Les verbes "dire" 5ff., 94ff., 224ff.
    Origin: IE [Indo-European] [1162] *u̯erh₁-, u̯r̥h₁- `speak (officially)'
    Etymology: With exception of isolated (Ϝ)είρω (on the digamma Chantr. Gramm. hom. 1, 136), which is an innovation to (Ϝ)ερέ-[σ]ω after κτεν-έ[σ]ω: κτείνω (cf. also Hitt. u̯erii̯a- below; aoristic εἶρεν [B.] after κτεῖνεν?), all forms are from disyllabic (Ϝ)ερε- and (Ϝ)ρη-; the first in the future, the latter in the perfect ( Ϝέ-Ϝρη-μαι etc.; Schwyzer 649), the passive aorist and the verbal nouns. - Cf. Hitt. Jotpresent u̯erii̯a- `call, name, order' (= (Ϝ)είρω, s. above), with the particle for the direct speech - wa(r)- prop. `said (he)'; also the Russ. deverbat. vrú, vrátь `lie, talk rot' (\< *vьrǫ, * vьrati) has been connected. Of the nouns compare Av. urvāta- n. `pronouncement, order', (IE *u̯reh₁-to-?). With (unexplained) short vowel Av. urvata- n. = Skt. vratá- n. `id.', IE *u̯re\/ o-to- (?), Russ. etc. rotá `oath', IE. *u̯ro-tā (?); monosyllabic with old dh-enlargement Lat. verbum, Lith. var̃das `name', Goth. waúrd `word'. Very doubtful is (on a wrong place, after ἔραχος, given ἔρθει φθέγγεται H. (not to verbum, which would give *ἐρεθ-) - S. also εἴρων.
    Page in Frisk: 1,470-471

    Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > εἴρω 2

  • 29 grande

    adj.
    1 big, large.
    un gran artista a great artist
    el gran favorito the firm favorite
    una gran figura a big name
    una gran parte de mi trabajo implica… a large part of my job involves…
    una gran responsabilidad a heavy responsibility
    a lo grande in a big way, in style
    grandes almacenes department store
    Gran Bretaña Great Britain
    el Gran Cañón the Grand Canyon
    gran danés great Dane
    gran éxito smash (hit) (disco, libro)
    los Grandes Lagos the Great Lakes
    la Gran Muralla (China) the Great Wall (of China)
    el gran público the general public
    2 old (de edad). (Mexican Spanish, River Plate)
    3 fantastic(informal). ( River Plate)
    4 magnus, Mag, magnum.
    5 grand, formidable, majestical, stately.
    m.
    grandee (noble).
    * * *
    1 (tamaño) large, big
    2 (fuerte, intenso) great
    3 (mayor) grown-up, old, big
    \
    a lo grande on a grand scale, in a big way
    estar grande una cosa a alguien to be too big on somebody
    pasarlo en grande familiar to have a great time
    vivir a lo grande figurado to live in style
    Grande de España grandee Table 1 NOTA See also gran/Table 1
    * * *
    adj.
    1) big
    * * *
    1. ADJ
    ( antes de sm sing gran)
    1) [de tamaño] big, large; [de estatura] big, tall; [número, velocidad] high, great

    ¿cómo es de grande? — how big o large is it?, what size is it?

    en cantidades más grandesin larger o greater quantities

    grandísimo — enormous, huge

    un esfuerzo grandísimo — an enormous effort, a huge effort

    ¡grandísimo tunante! — you old rogue!

    hacer algo a lo grande — to do sth in style, make a splash doing sth *

    2) (=importante) [artista, hazaña] great; [empresa] big
    3) (=mucho, muy) great

    se estrenó con gran éxito — it was a great success, it went off very well

    4) [en edad]
    (=mayor)

    ya eres grande, Raúl — you are a big boy now, Raúl

    ¿qué piensas hacer cuando seas grande? — what do you want to do when you grow up?

    5)

    ¡qué grande! — Arg * how funny!

    2. SMF
    1) (=personaje importante)
    2) LAm (=adulto) adult
    3. SF
    1) Arg [de lotería] first prize, big prize
    2) And ** (=cárcel) clink **, jail
    * * *
    I
    adjetivo [ gran is used before singular nouns]
    1)
    a) ( en dimensiones) large, big; <boca/nariz> big
    b) ( en demasía) too big

    me queda or me está grande — it's too big for me

    quedarle grande a alguienpuesto/responsabilidad to be too much for somebody

    2) ( alto) tall
    3) (Geog)
    4) ( en edad)

    los más grandes pueden ir solosthe older o bigger ones can go on their own

    a) (notable, excelente) great

    un gran hombre/vino — a great man/wine

    b) ( poderoso) big
    6)
    a) (en intensidad, grado) great

    me llevé un susto más grande...! — I got such a fright!

    una temporada de gran éxitoa very o a highly successful season

    7)
    a) ( en número) < familia> large, big; < clase> big

    la gran parte or mayoría de los votantes — the great o vast majority of the voters

    b) ( elevado)

    a gran velocidadat high o great speed

    en grande: lo pasamos en grande — we had a great time (colloq)

    II
    masculino, femenino
    1) (de la industria, el comercio) big o leading name
    2)
    a) ( mayor)

    quiero ir con los grandes — I want to go with the big boys/girls

    b) ( adulto)
    * * *
    = vast [vaster -comp., vastest -sup.], big [bigger -comp., biggest -sup.], bulky, considerable, deep [deeper -comp., deepest -sup.], extensive, great [greater -comp., greatest -sup.], heavy [heavier -comp., heaviest -sup.], high [higher -comp., highest -sup.], huge, large [larger -comp., largest -sup.], large scale [large-scale], tremendous, wide [wider -comp., widest -sup.], goodly [goodlier -comp., goodliest -sup.], abysmal, heavyweight [heavy weight], broad [broader -comp., broadest -sup.], of the highest order.
    Ex. If you add to this other access points, such as collections housed in old people's homes or day centres, prisons, hospitals, youth clubs, playgroups etc the coverage is vast.
    Ex. Fiction is a big item for children and also just for ordinary public library users.
    Ex. Like all enumerative schedules, the LC schedules are bulky, extending to some 8000 pages.
    Ex. The need to become familiar with different command languages for different hosts is a considerable barrier to effective retrieval.
    Ex. The world's largest processing department's plans and policies are always of deep interest.
    Ex. The minutely detailed classification is of the type appropriate to an extensive collection.
    Ex. Clearly, great variations can be expected between different indexing languages for different databases.
    Ex. In fact, the area was well served by a very good neighbourhood advice centre which had a heavy workload of advice and information-giving.
    Ex. Lower specificity will be associated with lower precision but high recall.
    Ex. A user searching for Smith's 'History as Argument' who was not sure under which subject it would be entered, would have to prowl through a huge number of cards in a card catalog to find the entry under SMITH.
    Ex. Serial searching for a string of characters is usually performed on a small subset of a large file.
    Ex. It is in the development of such large-scale services that problems are seen most acutely.
    Ex. There has been tremendous growth in libraries since then, but, fundamentally, it has been possible to build on the foundation that nineteenth-century heroes constructed.
    Ex. The method is sufficiently flexible to allow for wide modifications.
    Ex. However, we must not forget the book which the critics acclaim and which also sells in goodly numbers.
    Ex. The major problem encountered in encouraging young adults to use public libraries is the abysmal lack of specialist young adult librarians = El principal problema que se encuentra para es incentivar a los jóvenes a usar las bibliotecas públicas es la enorme falta de bibliotecarios especialistas en temas relacionados con los adolescentes.
    Ex. Heavyweight information technology firms such as IBM are appearing in the market and challenging traditional players.
    Ex. In 'upper town' streets are broad, quiet, and tree-shaded; the homes are tall and heavy and look like battleships, each anchored in its private sea of grass.
    Ex. I've got to tell you, and I do say this affectionately, but we're talking about a geek of the highest order.
    ----
    * a grandes rasgos = broadly, rough draft.
    * a gran escala = large scale [large-scale], massive, on a wide scale, high-volume, wide-scale, on a broad scale, in a big way, on a grand scale.
    * a gran velocidad = at great speed.
    * a lo grande = in a big way, big time, grandly, on a grand scale.
    * armar un gran revuelo = set + the cat among the pigeons, put + the cat among the pigeons.
    * a un gran coste = at (a) great expense.
    * avanzar con gran dificultad = grind on.
    * bastante grande = largish.
    * calabacín grande = marrow, marrow squash.
    * causar una gran sensación = make + a splash.
    * causar un gran alboroto = make + a splash.
    * causar un gran revuelo = set + the cat among the pigeons, put + the cat among the pigeons, make + a splash.
    * celebrar a lo grande = make + a song and dance about.
    * con gran capacidad = capacious.
    * con gran colorido = brightly coloured.
    * con gran densidad de población = densely populated.
    * con gran dificultad = with great difficulty.
    * con gran esplendor = grandly.
    * con gran iluminación = brightly illuminated.
    * con gran motivación = highly-motivated.
    * con gran sentimiento = earnestly.
    * conseguir en gran medida + Infinitivo = go + a long way (towards/to/in) + Gerundio.
    * contribuir en gran medida a + Infinitivo = go + a long way (towards/to/in) + Gerundio, go far in + Gerundio, go far towards + Gerundio.
    * con una gran cultura = well-read.
    * con una gran diferencia = by a huge margin.
    * con una gran tradición = long-standing.
    * con un gran número de lectores = widely-read.
    * con un gran suspiro = with a deep sigh.
    * convertirse en un gran problema = grow to + a crisis.
    * correr un gran riesgo = play (for) + high stakes.
    * crear con gran destreza = craft.
    * dar un gran paso adelante = reach + milestone.
    * de gran ahorro energético = energy-saving.
    * de gran belleza = scenic.
    * de gran calibre = high-calibre.
    * de gran calidad = high-quality, high-grade [high grade], high-calibre.
    * de gran capacidad = large-capacity, high capacity.
    * de gran colorido = brightly coloured.
    * de gran corazón = big-hearted.
    * de gran efecto = wide-reaching.
    * de gran éxito comercial = high selling.
    * de gran formato = oversized.
    * de gran impacto = high impact [high-impact].
    * de gran influencia = seminal.
    * de gran lucidez = clear-sighted.
    * de gran lujo = top-class.
    * de gran potencia = high-powered.
    * de gran repercusión = far-reaching, wide-reaching, far-ranging.
    * de gran talento = talented.
    * de gran valor = highly valued, highly valuable.
    * de gran valor histórico = of great historical value.
    * de gran venta = high selling.
    * demasiado grande = oversized.
    * describir a grandes rasgos = paint + a broad picture.
    * desplazarse grandes distancias = travel + long distances.
    * ejercer una gran influencia en = play + a strong hand in.
    * el gran hermano = big brother.
    * el todo es más grande que la suma de sus partes = the whole is greater than the sum of its parts.
    * empresa de grandes derroches = high roller.
    * en gran cantidad = prodigiously.
    * en grandes cantidades = en masse, in good number, in bulk.
    * en grandes números = in record numbers, in record numbers.
    * en gran formato = oversize, oversized.
    * en gran medida = by and large, extensively, greatly, heavily, largely, to a considerable extent, to a high degree, to a large extent, tremendously, vastly, very much, to a great extent, in no small way, to any great degree, in many ways, in large part, in large measure, in no small measure, to a large degree, to a great degree.
    * en gran número = numerously.
    * en gran parte = largely, in large part, in large measure, for the most part, to a great extent, to a great degree.
    * en un gran aprieto = in dire straits.
    * en un gran apuro = in dire straits.
    * esperar una (gran) sorpresa = be in for a (big) surprise.
    * expresión típica de Gran Bretaña = Briticism.
    * extra grande = extra-large.
    * gestión de grandes extensiones para la cría de ganado = range management.
    * gran altura = high altitude.
    * gran aumento = heavy increase.
    * gran bebedor = heavy drinker.
    * gran belleza = scenic beauty.
    * Gran Bretaña = Britain, Great Britain.
    * gran calidad = high standard.
    * gran cantidad de = large crop of, mass of.
    * gran categoría = high standard.
    * gran cosa = big deal.
    * gran danés = Great Dane.
    * Gran Depresión, la = Depression, the, Great Depression, the.
    * grandes almacenes = department store.
    * grandes cantidades de = storerooms of, huge numbers of, huge numbers of, great numbers of.
    * grandes escritores, los = great imaginative writers, the.
    * grandes robles nacen de pequeñas bellotas = great oaks from little acorns grow.
    * grandes sumas de dinero = vast sums of money.
    * grande superficie = shopping mall, shopping complex, shopping centre.
    * grandes y pequeños = great and small.
    * grande y tenebroso = cavernous.
    * gran ducado = grand-duchy.
    * gran espectáculo = extravaganza.
    * gran extensión de tierra dedicada a la cría de animales de pasto = rangeland.
    * gran grupo = constellation.
    * gran mentira = big fat lie.
    * gran nivel = high standard.
    * gran número de = great numbers of.
    * gran pantalla de televisión = large-screen television.
    * gran parte = much.
    * gran parte de = much of.
    * gran peso = heavy weight.
    * gran placer = great pleasure.
    * gran potencia = great power.
    * gran salto adelante = giant leap, great leap forward.
    * gran tiburón blanco = great white shark.
    * gran titular = headline banner.
    * hacer grandes esfuerzos por = take + (great) pains to.
    * hacer grandes progresos = make + great strides.
    * hacer un gran esfuerzo = go out of + Posesivo + way to + Infinitivo.
    * hacer un gran negocio = make + a killing.
    * IGE (Integración a Gran Escala) = LSI (Large Scale Integration).
    * influir en gran medida = become + a force.
    * jaula grande para pájaros = aviary.
    * jugador de grandes apuestas = high roller.
    * la Gran Manzana = the Big Apple.
    * la gran mayoría de = the vast majority of, the bulk of.
    * levantar un gran revuelo = set + the cat among the pigeons, put + the cat among the pigeons.
    * llevarse una (gran) sorpresa = be in for a (big) surprise.
    * lo suficientemente grande = large enough, big enough.
    * más grande = greater.
    * muy grande = big time.
    * Nombre + a gran escala = broad scale + Nombre.
    * no ser gran cosa = not add up to much, add up to + nothing.
    * no ser una gran pérdida = be no great loss.
    * no significar gran cosa = not add up to much.
    * no suponer gran cosa = not add up to much.
    * no valer gran cosa = be no great shakes.
    * pago único y bien grande = fat lump sum.
    * para + Posesivo + gran sorpresa = much to + Posesivo + surprise.
    * pasarlo a lo grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasarlo en grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasárselo en grande = enjoy + every minute of, love + every minute of it.
    * Pedro el Grande = Peter the Great.
    * pensar a lo grande = think + big.
    * Pie Grande = Bigfoot, Sasquatch.
    * por un gran margen = by a huge margin.
    * producir con gran destreza = craft.
    * provocar un gran alboroto = make + a splash.
    * provocar un gran revuelo = set + the cat among the pigeons, put + the cat among the pigeons.
    * que le presta gran importancia a la cultura = culture-conscious.
    * recorrer grandes distancias = travel + long distances.
    * revista que tiene una gran demanda popular = mass-market journal.
    * ser de gran ayuda para = be a boon to.
    * ser de gran beneficio para = be of great benefit to.
    * ser una gran ayuda = be a tower of strength.
    * ser un gran alivio = be a welcome relief.
    * ser un gran apoyo = be a tower of strength.
    * ser un gran avance = be half the battle.
    * ser un gran paso adelante = be half the battle.
    * taza grande = mug.
    * tener en gran estima = have + a very high regard for.
    * tener gran éxito = hit + a home run, hit it out of + the park, knock it out of + the park.
    * tener gran importancia = be of high significance.
    * tener gran repercusión = be far reaching.
    * tener una gran tradición = have + a long ancestry.
    * tener un gran impacto = have + a big impact.
    * tomar un gran riesgo = play (for) + high stakes.
    * una gran cantidad de = a good deal of, a great deal of, a large degree of, a mass of, a plethora of, a supply of, a vast amount of, a city of, a wealth of, a sea of, a cascade of, an army of, a good many, a huge number of, a great number of, a multitude of, scores of, a host of, a vast corpus of, a whole host of.
    * una gran cantidad y variedad de = a wealth and breadth of.
    * una gran diversidad de = a wide range of, a broad variety of, a wide variety of, a broad range of.
    * una gran experiencia = a wealth of experience.
    * una gran extensión de = a sea of.
    * una gran gama de = a wide range of, a rich tapestry of, a wide band of, a broad variety of, a wide variety of, a broad range of, a whole gamut of.
    * una gran mayoría de = a large proportion of.
    * una gran parte de = a broad population of, a lion's share of.
    * una gran pérdida = a great loss.
    * una gran proporción de = a large proportion of.
    * una gran variedad de = a wide range of, a multiplicity of, a rich tapestry of, a plurality of, a broad variety of, a broad range of, a whole gamut of.
    * un gran espectro de = a wide band of.
    * un gran número de = a good deal of, a great deal of, a plethora of, a wide range of, a full roster of, a fair number of, a great number of, a broad variety of, a wide variety of, a broad range of, a vast corpus of.
    * un gran repertorio de = an arsenal of, an armoury of [armory].
    * un gran volumen de = a vast corpus of.
    * venirle Algo grande a Alguien = get + too big for + Posesivo + breeches.
    * WAN (red de gran alcance) = WAN (wide area network).
    * * *
    I
    adjetivo [ gran is used before singular nouns]
    1)
    a) ( en dimensiones) large, big; <boca/nariz> big
    b) ( en demasía) too big

    me queda or me está grande — it's too big for me

    quedarle grande a alguienpuesto/responsabilidad to be too much for somebody

    2) ( alto) tall
    3) (Geog)
    4) ( en edad)

    los más grandes pueden ir solosthe older o bigger ones can go on their own

    a) (notable, excelente) great

    un gran hombre/vino — a great man/wine

    b) ( poderoso) big
    6)
    a) (en intensidad, grado) great

    me llevé un susto más grande...! — I got such a fright!

    una temporada de gran éxitoa very o a highly successful season

    7)
    a) ( en número) < familia> large, big; < clase> big

    la gran parte or mayoría de los votantes — the great o vast majority of the voters

    b) ( elevado)

    a gran velocidadat high o great speed

    en grande: lo pasamos en grande — we had a great time (colloq)

    II
    masculino, femenino
    1) (de la industria, el comercio) big o leading name
    2)
    a) ( mayor)

    quiero ir con los grandes — I want to go with the big boys/girls

    b) ( adulto)
    * * *
    = vast [vaster -comp., vastest -sup.], big [bigger -comp., biggest -sup.], bulky, considerable, deep [deeper -comp., deepest -sup.], extensive, great [greater -comp., greatest -sup.], heavy [heavier -comp., heaviest -sup.], high [higher -comp., highest -sup.], huge, large [larger -comp., largest -sup.], large scale [large-scale], tremendous, wide [wider -comp., widest -sup.], goodly [goodlier -comp., goodliest -sup.], abysmal, heavyweight [heavy weight], broad [broader -comp., broadest -sup.], of the highest order.

    Ex: If you add to this other access points, such as collections housed in old people's homes or day centres, prisons, hospitals, youth clubs, playgroups etc the coverage is vast.

    Ex: Fiction is a big item for children and also just for ordinary public library users.
    Ex: Like all enumerative schedules, the LC schedules are bulky, extending to some 8000 pages.
    Ex: The need to become familiar with different command languages for different hosts is a considerable barrier to effective retrieval.
    Ex: The world's largest processing department's plans and policies are always of deep interest.
    Ex: The minutely detailed classification is of the type appropriate to an extensive collection.
    Ex: Clearly, great variations can be expected between different indexing languages for different databases.
    Ex: In fact, the area was well served by a very good neighbourhood advice centre which had a heavy workload of advice and information-giving.
    Ex: Lower specificity will be associated with lower precision but high recall.
    Ex: A user searching for Smith's 'History as Argument' who was not sure under which subject it would be entered, would have to prowl through a huge number of cards in a card catalog to find the entry under SMITH.
    Ex: Serial searching for a string of characters is usually performed on a small subset of a large file.
    Ex: It is in the development of such large-scale services that problems are seen most acutely.
    Ex: There has been tremendous growth in libraries since then, but, fundamentally, it has been possible to build on the foundation that nineteenth-century heroes constructed.
    Ex: The method is sufficiently flexible to allow for wide modifications.
    Ex: However, we must not forget the book which the critics acclaim and which also sells in goodly numbers.
    Ex: The major problem encountered in encouraging young adults to use public libraries is the abysmal lack of specialist young adult librarians = El principal problema que se encuentra para es incentivar a los jóvenes a usar las bibliotecas públicas es la enorme falta de bibliotecarios especialistas en temas relacionados con los adolescentes.
    Ex: Heavyweight information technology firms such as IBM are appearing in the market and challenging traditional players.
    Ex: In 'upper town' streets are broad, quiet, and tree-shaded; the homes are tall and heavy and look like battleships, each anchored in its private sea of grass.
    Ex: I've got to tell you, and I do say this affectionately, but we're talking about a geek of the highest order.
    * a grandes rasgos = broadly, rough draft.
    * a gran escala = large scale [large-scale], massive, on a wide scale, high-volume, wide-scale, on a broad scale, in a big way, on a grand scale.
    * a gran velocidad = at great speed.
    * a lo grande = in a big way, big time, grandly, on a grand scale.
    * armar un gran revuelo = set + the cat among the pigeons, put + the cat among the pigeons.
    * a un gran coste = at (a) great expense.
    * avanzar con gran dificultad = grind on.
    * bastante grande = largish.
    * calabacín grande = marrow, marrow squash.
    * causar una gran sensación = make + a splash.
    * causar un gran alboroto = make + a splash.
    * causar un gran revuelo = set + the cat among the pigeons, put + the cat among the pigeons, make + a splash.
    * celebrar a lo grande = make + a song and dance about.
    * con gran capacidad = capacious.
    * con gran colorido = brightly coloured.
    * con gran densidad de población = densely populated.
    * con gran dificultad = with great difficulty.
    * con gran esplendor = grandly.
    * con gran iluminación = brightly illuminated.
    * con gran motivación = highly-motivated.
    * con gran sentimiento = earnestly.
    * conseguir en gran medida + Infinitivo = go + a long way (towards/to/in) + Gerundio.
    * contribuir en gran medida a + Infinitivo = go + a long way (towards/to/in) + Gerundio, go far in + Gerundio, go far towards + Gerundio.
    * con una gran cultura = well-read.
    * con una gran diferencia = by a huge margin.
    * con una gran tradición = long-standing.
    * con un gran número de lectores = widely-read.
    * con un gran suspiro = with a deep sigh.
    * convertirse en un gran problema = grow to + a crisis.
    * correr un gran riesgo = play (for) + high stakes.
    * crear con gran destreza = craft.
    * dar un gran paso adelante = reach + milestone.
    * de gran ahorro energético = energy-saving.
    * de gran belleza = scenic.
    * de gran calibre = high-calibre.
    * de gran calidad = high-quality, high-grade [high grade], high-calibre.
    * de gran capacidad = large-capacity, high capacity.
    * de gran colorido = brightly coloured.
    * de gran corazón = big-hearted.
    * de gran efecto = wide-reaching.
    * de gran éxito comercial = high selling.
    * de gran formato = oversized.
    * de gran impacto = high impact [high-impact].
    * de gran influencia = seminal.
    * de gran lucidez = clear-sighted.
    * de gran lujo = top-class.
    * de gran potencia = high-powered.
    * de gran repercusión = far-reaching, wide-reaching, far-ranging.
    * de gran talento = talented.
    * de gran valor = highly valued, highly valuable.
    * de gran valor histórico = of great historical value.
    * de gran venta = high selling.
    * demasiado grande = oversized.
    * describir a grandes rasgos = paint + a broad picture.
    * desplazarse grandes distancias = travel + long distances.
    * ejercer una gran influencia en = play + a strong hand in.
    * el gran hermano = big brother.
    * el todo es más grande que la suma de sus partes = the whole is greater than the sum of its parts.
    * empresa de grandes derroches = high roller.
    * en gran cantidad = prodigiously.
    * en grandes cantidades = en masse, in good number, in bulk.
    * en grandes números = in record numbers, in record numbers.
    * en gran formato = oversize, oversized.
    * en gran medida = by and large, extensively, greatly, heavily, largely, to a considerable extent, to a high degree, to a large extent, tremendously, vastly, very much, to a great extent, in no small way, to any great degree, in many ways, in large part, in large measure, in no small measure, to a large degree, to a great degree.
    * en gran número = numerously.
    * en gran parte = largely, in large part, in large measure, for the most part, to a great extent, to a great degree.
    * en un gran aprieto = in dire straits.
    * en un gran apuro = in dire straits.
    * esperar una (gran) sorpresa = be in for a (big) surprise.
    * expresión típica de Gran Bretaña = Briticism.
    * extra grande = extra-large.
    * gestión de grandes extensiones para la cría de ganado = range management.
    * gran altura = high altitude.
    * gran aumento = heavy increase.
    * gran bebedor = heavy drinker.
    * gran belleza = scenic beauty.
    * Gran Bretaña = Britain, Great Britain.
    * gran calidad = high standard.
    * gran cantidad de = large crop of, mass of.
    * gran categoría = high standard.
    * gran cosa = big deal.
    * gran danés = Great Dane.
    * Gran Depresión, la = Depression, the, Great Depression, the.
    * grandes almacenes = department store.
    * grandes cantidades de = storerooms of, huge numbers of, huge numbers of, great numbers of.
    * grandes escritores, los = great imaginative writers, the.
    * grandes robles nacen de pequeñas bellotas = great oaks from little acorns grow.
    * grandes sumas de dinero = vast sums of money.
    * grande superficie = shopping mall, shopping complex, shopping centre.
    * grandes y pequeños = great and small.
    * grande y tenebroso = cavernous.
    * gran ducado = grand-duchy.
    * gran espectáculo = extravaganza.
    * gran extensión de tierra dedicada a la cría de animales de pasto = rangeland.
    * gran grupo = constellation.
    * gran mentira = big fat lie.
    * gran nivel = high standard.
    * gran número de = great numbers of.
    * gran pantalla de televisión = large-screen television.
    * gran parte = much.
    * gran parte de = much of.
    * gran peso = heavy weight.
    * gran placer = great pleasure.
    * gran potencia = great power.
    * gran salto adelante = giant leap, great leap forward.
    * gran tiburón blanco = great white shark.
    * gran titular = headline banner.
    * hacer grandes esfuerzos por = take + (great) pains to.
    * hacer grandes progresos = make + great strides.
    * hacer un gran esfuerzo = go out of + Posesivo + way to + Infinitivo.
    * hacer un gran negocio = make + a killing.
    * IGE (Integración a Gran Escala) = LSI (Large Scale Integration).
    * influir en gran medida = become + a force.
    * jaula grande para pájaros = aviary.
    * jugador de grandes apuestas = high roller.
    * la Gran Manzana = the Big Apple.
    * la gran mayoría de = the vast majority of, the bulk of.
    * levantar un gran revuelo = set + the cat among the pigeons, put + the cat among the pigeons.
    * llevarse una (gran) sorpresa = be in for a (big) surprise.
    * lo suficientemente grande = large enough, big enough.
    * más grande = greater.
    * muy grande = big time.
    * Nombre + a gran escala = broad scale + Nombre.
    * no ser gran cosa = not add up to much, add up to + nothing.
    * no ser una gran pérdida = be no great loss.
    * no significar gran cosa = not add up to much.
    * no suponer gran cosa = not add up to much.
    * no valer gran cosa = be no great shakes.
    * pago único y bien grande = fat lump sum.
    * para + Posesivo + gran sorpresa = much to + Posesivo + surprise.
    * pasarlo a lo grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasarlo en grande = have + a ball, have + a whale of a time.
    * pasárselo en grande = enjoy + every minute of, love + every minute of it.
    * Pedro el Grande = Peter the Great.
    * pensar a lo grande = think + big.
    * Pie Grande = Bigfoot, Sasquatch.
    * por un gran margen = by a huge margin.
    * producir con gran destreza = craft.
    * provocar un gran alboroto = make + a splash.
    * provocar un gran revuelo = set + the cat among the pigeons, put + the cat among the pigeons.
    * que le presta gran importancia a la cultura = culture-conscious.
    * recorrer grandes distancias = travel + long distances.
    * revista que tiene una gran demanda popular = mass-market journal.
    * ser de gran ayuda para = be a boon to.
    * ser de gran beneficio para = be of great benefit to.
    * ser una gran ayuda = be a tower of strength.
    * ser un gran alivio = be a welcome relief.
    * ser un gran apoyo = be a tower of strength.
    * ser un gran avance = be half the battle.
    * ser un gran paso adelante = be half the battle.
    * taza grande = mug.
    * tener en gran estima = have + a very high regard for.
    * tener gran éxito = hit + a home run, hit it out of + the park, knock it out of + the park.
    * tener gran importancia = be of high significance.
    * tener gran repercusión = be far reaching.
    * tener una gran tradición = have + a long ancestry.
    * tener un gran impacto = have + a big impact.
    * tomar un gran riesgo = play (for) + high stakes.
    * una gran cantidad de = a good deal of, a great deal of, a large degree of, a mass of, a plethora of, a supply of, a vast amount of, a city of, a wealth of, a sea of, a cascade of, an army of, a good many, a huge number of, a great number of, a multitude of, scores of, a host of, a vast corpus of, a whole host of.
    * una gran cantidad y variedad de = a wealth and breadth of.
    * una gran diversidad de = a wide range of, a broad variety of, a wide variety of, a broad range of.
    * una gran experiencia = a wealth of experience.
    * una gran extensión de = a sea of.
    * una gran gama de = a wide range of, a rich tapestry of, a wide band of, a broad variety of, a wide variety of, a broad range of, a whole gamut of.
    * una gran mayoría de = a large proportion of.
    * una gran parte de = a broad population of, a lion's share of.
    * una gran pérdida = a great loss.
    * una gran proporción de = a large proportion of.
    * una gran variedad de = a wide range of, a multiplicity of, a rich tapestry of, a plurality of, a broad variety of, a broad range of, a whole gamut of.
    * un gran espectro de = a wide band of.
    * un gran número de = a good deal of, a great deal of, a plethora of, a wide range of, a full roster of, a fair number of, a great number of, a broad variety of, a wide variety of, a broad range of, a vast corpus of.
    * un gran repertorio de = an arsenal of, an armoury of [armory].
    * un gran volumen de = a vast corpus of.
    * venirle Algo grande a Alguien = get + too big for + Posesivo + breeches.
    * WAN (red de gran alcance) = WAN (wide area network).

    * * *
    A
    1 (en dimensiones) large, big
    se mudaron a una casa más grande they moved to a larger o bigger house
    sus grandes ojos negros her big dark eyes
    un tipo grande, ancho de hombros a big, broad-shouldered guy
    una chica grandota, fortachona ( fam); a big, strong girl, a strapping lass ( BrE colloq)
    tiene la boca/nariz grande she has a big mouth/nose
    2 (en demasía) too big
    ¿esto será grande para Daniel? do you think this is too big for Daniel?
    estos zapatos me quedan or me están grandes these shoes are too big for me
    quedarle or ( Esp) venirle grande a algn «puesto/responsabilidad» to be too much for sb
    B (alto) tall
    ¡qué grande está Andrés! isn't Andrés tall!, hasn't Andrés gotten* tall!
    C ( Geog):
    el Gran Buenos Aires/Bilbao Greater Buenos Aires/Bilbao
    D
    1
    ( esp AmL) ‹niño/chico› (en edad): los más grandes pueden ir solos the older o bigger ones can go on their own
    ya eres grande y puedes comer solito you're a big boy now and you can feed yourself
    cuando sea grande quiero ser bailarina when I grow up I want to be a ballet dancer
    mis hijos ya son grandes my children are all grown up now
    2
    ( Arg) (maduro, mayor): es una mujer grande she isn't a young woman o she's a mature woman
    está saliendo con un tipo grande she's going out with an older guy
    1 (notable, excelente) great
    un gran hombre/artista/vino a great man/artist/wine
    la gran dama del teatro the grande dame of the theater
    los grandes bancos/industriales the big banks/industrialists
    los grandes señores feudales the great feudal lords
    a lo grande in style
    3
    (en importancia): son grandes amigos they're great friends
    grandes fumadores heavy smokers
    F ( fam)
    (increíble): ¡qué cosa más grande! ¡ya te he dicho 20 veces que no lo sé! this is unbelievable! I've told you 20 times already that I don't know!
    ¿no es grande que ahora me echen la culpa a mí? ( iró); and now they blame me; great, isn't it? ( iro)
    G
    1 (en intensidad, grado) great
    me causó una gran pena it caused me great sadness
    me has dado una gran alegría you have made me very happy
    comió con gran apetito she ate hungrily o heartily
    un día de gran calor a very hot day
    los grandes fríos del 47 the great o big freeze of '47
    me llevé un susto más grande … I got such a fright
    para mi gran vergüenza to my great embarrassment
    se produjo una gran explosión there was a powerful explosion
    es un gran honor para mí it is a great honor* for me
    ha sido una temporada de gran éxito it has been a very o a highly successful season
    no corre gran prisa it is not very urgent
    las paredes tienen gran necesidad de una mano de pintura the walls are very much in need of a coat of paint
    2
    (uso enfático): eso es una gran verdad that is absolutely o very true
    ésa es la mentira más grande que he oído that's the biggest lie I've ever heard
    ¡qué gran novedad! ( iró); you don't say! o what a surprise! ( iro)
    H
    1 (en número) ‹familia› large, big; ‹clase› big
    la gran mayoría de los votantes the great o vast majority of the voters
    dedican gran parte de su tiempo a la investigación they devote much of o a great deal of their time to research
    esto se debe en gran parte a que … this is largely due to the fact that …
    2
    (elevado): a gran velocidad at high o great speed
    volar a gran altura to fly at a great height
    un edificio de gran altura a very tall building
    un gran número de personas a large number of people
    objetos de gran valor objects of great value
    en grande: lo pasamos or nos divertimos en grande we had a great time ( colloq)
    Compuestos:
    masculine wide-angle lens
    el gran capital big business
    masculine Great Dane
    la Gran Depresión the Great Depression
    ( Astron): la gran explosión the Big Bang
    la Gran Guerra the Great War
    masculine Big Brother
    el gran hermano te observa or te vigila Big Brother is watching you
    masculine Grand Master
    masculine grand master
    masculine international grand master
    feminine grand opera
    masculine Grand Prix
    el gran público the general public
    el gran simpático the sympathetic nervous system
    feminine ( Esp) large supermarket, hypermarket ( BrE)
    mpl department store
    masculine, feminine
    A (de la industria, el comercio) big o leading name, leading player
    uno de los tres grandes de la industria automovilística one of the big three names o one of the big three in the car industry
    B ( esp AmL)
    1
    (mayor): quiero ir con los grandes I want to go with the big boys/girls
    la grande ya está casada their eldest (daughter) is already married
    2 (adulto) grown-up
    Compuesto:
    (Spanish) grandee o nobleman
    ( RPl)
    la grande the big prize, the jackpot
    sacarse la grande (literal) to win the big prize o the jackpot
    se sacó la grande con ese marido she hit the jackpot with that husband
    * * *

     

    grande adjetivo
    gran is used before singular nouns

    1
    a) ( en dimensiones) ‹casa/área/nariz big, large;


    unos grande almacenes a department store


    c) ( en número) ‹ familia large, big;

    clase big;
    la gran parte or mayoría the great majority
    2
    a) ( alto) tall;

    ¡qué grande está Andrés! isn't Andrés tall!

    b) ( en edad):


    ya son grandes they are all grown up now
    3 (Geog):

    4 ( delante del n)
    a) (notable, excelente) great;


    b) ( poderoso) big;


    a lo grande in style
    5
    a) (en intensidad, grado) ‹pena/honor/ventaja great;

    explosión powerful;
    ¡me llevé un susto más grande … ! I got such a fright!;

    una temporada de gran éxito a very o a highly successful season;
    son grandes amigos they're great friends;
    eso es una gran verdad that is absolutely true;
    ¡qué mentira más grande! that's a complete lie!
    b) ( elevado):

    a gran velocidad at high o great speed;

    volar a gran altura to fly at a great height;
    un gran número de personas a large number of people;
    objetos de gran valor objects of great value;
    en grande: lo pasamos en grande we had a great time (colloq)
    ■ sustantivo masculino, femenino
    a) ( mayor):


    b) ( adulto):


    grande adjetivo
    1 (tamaño) big, large
    grandes almacenes, department stores
    2 (cantidad) large
    3 fig (fuerte, intenso) great: es un gran músico, he is a great musician
    ♦ Locuciones: a lo grande, in style
    figurado pasarlo en grande, to have a great time
    ' grande' also found in these entries:
    Spanish:
    abarcar
    - alfombra
    - ampliar
    - ampliación
    - armatoste
    - así
    - bastante
    - bestial
    - bloque
    - buena
    - bueno
    - cabezón
    - cabezona
    - cabezudo
    - cajón
    - calabacín
    - campeonato
    - cantidad
    - canto
    - ciudad
    - colosal
    - consideración
    - fenomenal
    - formidable
    - gran
    - hermosa
    - hermoso
    - incalculable
    - ingeniosa
    - ingenioso
    - mía
    - mío
    - monstruosa
    - monstruoso
    - monumental
    - nuestra
    - nuestro
    - pila
    - puerta
    - quedar
    - señor
    - suficientemente
    - suma
    - sumo
    - terraza
    - tirada
    - tremenda
    - tremendo
    - venir
    - bailar
    English:
    abnormally
    - above
    - ample
    - army
    - awful
    - bag
    - baggy
    - bay
    - big
    - boat
    - border
    - box
    - breaker
    - brush
    - bulk
    - carve
    - cauldron
    - cushion
    - deposit
    - enough
    - extend
    - grand
    - great
    - grow
    - hers
    - in
    - integrate
    - large
    - lion
    - manufacturer
    - marrow
    - mighty
    - mine
    - outrank
    - overgrown
    - paving stone
    - place
    - roller
    - set on
    - set upon
    - slight
    - spanking
    - style
    - tablespoonful
    - tea urn
    - temptation
    - terrific
    - time
    - to
    - tub
    * * *
    grande gran is used instead of grande before singular nouns (e.g. gran hombre great man).
    adj
    1. [de tamaño] big, large;
    este traje me está o [m5] me queda grande this suit is too big for me;
    el gran Buenos Aires/Santiago greater Buenos Aires/Santiago, the metropolitan area of Buenos Aires/Santiago;
    Fig
    el cargo le viene grande he's not up to the job;
    Fam
    pagó con un billete de los grandes he paid with a large note
    grandes almacenes department store; Fot gran angular wide-angle lens;
    la Gran Barrera de Coral the Great Barrier Reef;
    Gran Bretaña Great Britain;
    gran danés Great Dane;
    Hist la Gran Depresión the Great Depression;
    gran ducado grand duchy;
    la Gran Explosión the Big Bang;
    la Gran Guerra the Great War;
    los Grandes Lagos the Great Lakes;
    gran maestro [en ajedrez] grand master;
    Hist Gran Mogol Mogul;
    la Gran Muralla (China) the Great Wall (of China);
    Dep Gran Premio Grand Prix; Hist el Gran Salto Adelante the Great Leap Forward;
    gran slam [en tenis] grand slam;
    Esp Com gran superficie hypermarket
    2. [de altura] tall;
    ¡qué grande está tu hermano! your brother's really grown!
    3. [en importancia] great;
    una gran mujer a great woman;
    los grandes bancos the major banks;
    la gran mayoría está a favor del proyecto the great o overwhelming majority are in favour of the project;
    el éxito se debe en gran parte a su esfuerzo the success is largely due to her efforts, the success is in no small measure due to her efforts
    4. [en intensidad] great;
    es un gran mentiroso he's a real liar;
    ¡qué alegría más grande! what joy!
    5. Fam [adulto]
    cuando sea grande quiere ser doctora she wants to be a doctor when she grows up;
    me dijeron que todavía no soy grande como para salir solo they told me I'm not big enough to go out on my own yet
    6. Méx, RP [de edad]
    cuando se casó ya era grande she was already quite old when she got married;
    siempre se llevó bien con gente más grande he always got on well with older people
    7. RP Fam [fantástico] fantastic, Br brilliant
    8. RP Irónico [genial] great;
    ayer le hice un favor y hoy me vuelve la espalda, ¡grande! great! I did him a favour and now he doesn't want to know!
    9. Comp
    Fam
    hacer algo a lo grande to do sth in a big way o in style;
    vivir a lo grande to live in style;
    pasarlo en grande to have a great time
    nm
    1. [noble] grandee
    Grande de España = one of highest-ranking members of Spanish nobility
    2. [persona, entidad importante]
    uno de los grandes del sector one of the major players in the sector;
    los tres grandes de la liga the big three in the league;
    uno de los grandes de la literatura mexicana one of the big names in Mexican literature
    3. Fam
    grandes [adultos] grown-ups
    nf
    RP [en lotería] first prize, jackpot;
    sacarse la grande [en lotería] to win first prize o the jackpot;
    se sacó la grande con ese trabajo [tuvo buena suerte] she hit the jackpot with that job;
    con esa nuera que tiene le tocó la grande [tuvo mala suerte] you've got to feel sorry for her having a daughter-in-law like that
    interj
    RP Fam [fantástico] great!
    * * *
    I adj
    1 big, large;
    me viene grande the jacket is too big for me;
    el cargo le viene grande the job is too much for him
    2
    :
    a lo grande in style;
    pasarlo en grande have a great time
    II m/f
    1 L.Am. ( adulto) grown-up, adult;
    grandes y pequeños young and old
    2 ( mayor) eldest
    * * *
    1) : large, big
    un libro grande: a big book
    2) alto: tall
    3) notable: great
    un gran autor: a great writer
    con gran placer: with great pleasure
    5) : old, grown-up
    hijos grandes: grown children
    * * *
    grande adj
    1. (tamaño) big [comp. bigger; superl. biggest]
    ¿es muy grande el jardín? is the garden very big?
    2. (número, cantidad) large
    3. (importante) great

    Spanish-English dictionary > grande

  • 30 ut

    ut or ŭtī (old form ŭtei, C. I. L. 1, 196, 4 sq.; 1, 198, 8 et saep.), adv. and conj. [for quoti or cuti, from pronom. stem ka-, Lat. quo-, whence qui, etc., and locat. ending -ti of stem to-, whence tum, etc.].
    I.
    As adv. of manner.
    A.
    Interrog. = quomodo, how, in what way or manner.
    1.
    In independent questions (colloq.; rare in class. prose; not in Cic.): De. Quid? ut videtur mulier? Ch. Non, edepol, mala. De. Ut morata'st? Ch. Nullam vidi melius mea sententia, Plaut. Merc. 2, 3, 56 sq.:

    salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?

    id. ib. 5, 2, 107; id. Pers. 2, 5, 8:

    ut vales?

    id. Most. 2, 19, 29; 3, 2, 28; Ter. Heaut. 2, 4, 26:

    ut sese in Samnio res habent?

    Liv. 10, 18, 11:

    ut valet? ut meminit nostri?

    Hor. Ep. 1, 3, 12; id. S. 2, 8, 1.—
    2.
    In exclamatory sentences (in all periods of the language): ut omnia in me conglomerat mala! Enn. ap. Non. p. 90, 14 (Trag. Rel. v. 408 Vahl.):

    ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!

    Plaut. Merc. 3, 4, 76:

    ut dissimulat malus!

    id. ib. 5, 4, 13:

    ut volupe est homini si cluet victoria!

    id. Poen. 5, 5, 15: ut multa verba feci;

    ut lenta materies fuit!

    id. Mil. 4, 5, 4:

    ut scelestus nunc iste te ludos facit!

    id. Capt. 3, 4, 47:

    ut saepe summa ingenia in occulto latent,

    id. ib. 1, 2, 61; id. Rud. 1, 2, 75; 2, 3, 33 sq.:

    ut falsus animi est!

    Ter. Eun. 2, 2, 42:

    heia! ut elegans est!

    id. Heaut. 5, 5, 19:

    fortuna ut numquam perpetua est bona!

    id. Hec. 3, 3, 46; cf. id. Phorm. 5, 8, 52:

    Gnaeus autem noster... ut totus jacet,

    Cic. Att. 7, 21, 1:

    quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!

    id. Mil. 24, 64:

    qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!

    id. Fl. 5, 12:

    quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!

    id. Att. 3, 11, 2:

    quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,

    id. Fin. 5, 22, 61:

    ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!

    Verg. E. 8, 41:

    ut melius quidquid erit pati!

    Hor. C. 1, 11, 3:

    ut tu Semper eris derisor!

    id. S. 2, 6, 53:

    o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!

    Sen. Ben. 2, 13, 1:

    ut me in supremis consolatus est!

    Quint. 6, prooem. 11.—
    3.
    In dependent questions.
    (α).
    With indic. (ante-class. and poet.): divi hoc audite parumper ut pro Romano populo... animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 215 Vahl.): edoce eum uti res se habet, Plaut. [p. 1940] Trin. 3, 3, 21:

    hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,

    id. Curc. 1, 2, 33:

    hoc vide ut dormiunt pessuli,

    id. ib. 1, 2, 66:

    illud vide os ut sibi distorsit carnufex,

    Ter. Eun. 4, 4, 3:

    vide ut otiosus it, si dis placet,

    id. ib. 5, 3, 10:

    illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,

    id. Ad. 2, 2, 21; 3, 5, 3:

    viden ut faces Splendidas quatiunt comas?

    Cat. 61, 77:

    viden ut perniciter exiluere?

    id. 62, 8:

    adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,

    id. 62, 12:

    aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),

    Verg. E. 4, 52 Forbig. ad loc.:

    nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

    id. G. 1, 56; id. E. 5, 6; id. A. 6, 779. —
    (β).
    With subj. (class.):

    nescis ut res sit, Phoenicium,

    Plaut. Ps. 4, 4, 1:

    oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,

    id. Merc. 2, 1, 16:

    nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,

    id. Am. prol. 104:

    narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,

    Ter. Hec. 1, 2, 70:

    tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,

    id. Eun. 1, 2, 48:

    videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?

    Cic. Rosc. Am. 46, 135:

    videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?

    id. Sen. 10, 31; id. Rosc. Am. 24, 66:

    credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,

    id. Att. 1, 16, 4:

    videte ut hoc iste correxerit,

    id. Verr. 2, 1, 45, § 115:

    docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,

    Caes. B. G. 1, 43:

    veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,

    Liv. 23, 5, 8:

    aspice quo submittat humus formosa colores,

    Prop. 1, 2, 9:

    infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,

    Quint. 6, 5, 10:

    vides ut alta stet nive candidum Soracte,

    Hor. C. 1, 9, 1:

    nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,

    id. ib. 1, 14, 3 Orell. ad loc.:

    audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,

    id. ib. 3, 10, 7; id. S. 1, 8, 42; 2, 3, 315; Verg. A. 2, 4; Tib. 2, 1, 26; Prop. 2, 34 (3, 32), 57:

    mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,

    Plin. Ep. 1, 6, 2.—
    B.
    Relative adverb of manner = eo modo quo, as.
    1.
    Without demonstr. as correlatives: ut aiunt, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 101 Mull. (fr inc. l. 10 Vahl.):

    ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,

    Plaut. Merc. 2, 3, 79:

    apparatus sum ut videtis,

    id. ib. 5, 2, 10:

    verum postremo impetravi ut volui,

    id. Mil. 4, 5, 5:

    ero ut me voles esse,

    id. Capt. 2, 1, 32:

    faciam ut tu voles,

    id. Men. 5, 9, 90: ut vales? Tox. Ut queo, id. Pers. 1, 1, 16:

    ut potero feram,

    Ter. And. 5, 3, 27:

    faciam ut mones,

    id. Hec. 4, 4, 97:

    Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,

    Cic. Q. Fr. 3, 9, 9:

    cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?

    id. Rosc. Am. 14, 39:

    ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,

    id. ib. 17, 49:

    homo demens, ut isti putant,

    id. Rep. 1, 1, 1:

    cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,

    id. ib. 1, 46, 70:

    non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,

    id. Fam. 9, 16, 7:

    Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,

    Caes. B. G. 1, 22:

    cuncta ut gesta erant exposuit,

    Liv. 3, 50, 4:

    (Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,

    id. 10, 46, 16:

    sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,

    id. 21, 4, 1:

    nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,

    Sen. Vit. Beat. 17, 2:

    servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,

    id. Ben. 3, 22, 1.—Esp. parenthet., to denote that the facts accord with an assumption or supposition made in the principal sentence (= sicut):

    si virtus digna est gloriatione, ut est,

    Cic. Fin. 4, 18, 51:

    quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,

    id. Phil. 10, 9, 18:

    quamvis fuerit acutus, ut fuit,

    id. Ac. 2, 22, 69; cf.:

    incumbite in causam, Quirites, ut facitis,

    id. Phil. 4, 5, 12:

    tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,

    id. Fam. 7, 1, 5:

    satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,

    id. Phil. 1, 15, 37.—
    2.
    With the correlative ita or sic: VTI LEGASSIT SVPER PECVNIA TVTELAVE SVAE REI, ITA IVS ESTO, Leg. XII. Tab. 5, fr. 3: alii, ut esse in suam rem ducunt, ita sint;

    ego ita ero ut me esse oportet,

    Plaut. Men. 5, 6, 24 sq.:

    sic sum ut vides,

    id. Am. 2, 1, 57:

    omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,

    Ter. Phorm. 5, 8, 15:

    ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,

    Cic. Caecin. 7, 18.—In partic. with a superlative belonging to the principal sentence, attracted to the relative clause:

    haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),

    Cic. de Or. 2, 41, 174.—So ut qui, with sup.:

    te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,

    Cic. Fam. 12, 62 fin.; without sic or ita:

    causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,

    id. Phil. 14, 11, 29:

    sed exigenda est ut optime possumus,

    Quint. 12, 10, 38.—And with comp.:

    eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,

    Nep. Epam. 2, 1; cf.:

    ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,

    Hor. S. 1, 5, 33:

    cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,

    id. ib. 2, 8, 48.—
    3.
    Doubled ut ut, as indefinite relative, = utcumque, in whatever manner, howsoever (mostly ante-class.; only with indic.):

    gaudeo, ut ut erga me est merita,

    Plaut. Am. 5, 1, 52:

    age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,

    id. Bacch. 5, 2, 85:

    utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,

    id. Ps. 1, 3, 76:

    utut res sese habet, pergam, etc.,

    id. Most. 3, 1, 14:

    non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,

    id. Ps. 1, 3, 36; id. Cist. 1, 1, 110:

    sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,

    Ter. Phorm. 3, 2, 46; cf. id. ib. 3, 1, 4; id. Heaut. 1, 2, 26; id. Ad. 2, 2, 40; 4, 4, 22:

    ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,

    Cic. Att. 15, 25 B. and K. (dub.;

    v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,

    id. Fam. 16, 18, 1 dub. (al. ut est).—
    4.
    Causal, as, = prout, pro eo ut.
    a.
    Introducing a general statement, in correspondence with the particular assertion of the principal clause, ut = as, considering... that, in accordance with:

    atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,

    Plaut. Merc. 2, 3, 75:

    ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,

    id. Men. 5, 2, 1:

    haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,

    Ter. Phorm. 5, 2, 9:

    praesertim, ut nunc sunt mores,

    id. ib. 1, 2, 5:

    atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,

    Cic. Mur. 25, 51:

    permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,

    id. Tusc. 1, 45, 108:

    magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,

    id. Verr. 2, 1, 26, § 65:

    Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,

    Liv. 3, 6, 1:

    tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,

    id. 3, 71, 5:

    transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,

    id. 21, 47, 3.—Ellipt.:

    mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),

    Plaut. Men. prol. 30:

    Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,

    as was natural, he being a Sicilian, Cic. Tusc. 1, 8, 15; so,

    Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,

    id. ib. 5, 33, 92:

    ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,

    Liv. 23, 14, 1.—
    b.
    Reflecting the assertion to particular circumstances, etc., ut = for, as, considering:

    hic Geta ut captus est servorum, non malus,

    Ter. Ad. 3, 4, 34:

    ut est captus hominum,

    Cic. Tusc. 2, 27, 65; Caes. B. G. 4, 3: Themistocles ut apud nos perantiquus, ut apud Athenienses non ita sane vetus, in regard to us, etc., Cic. Brut. 10, 41:

    Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,

    for those times, id. ib. 26, 102:

    nonnihil, ut in tantis malis est profectum,

    considering the unfortunate state of affairs, id. Fam. 12, 2, 2:

    (orationis genus) ut in oratore exile,

    for an orator, id. Or. 3, 18, 66:

    multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,

    id. Sen. 4, 12:

    consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,

    Liv. 1, 18, 1:

    florentem jam ut tum res erant,

    id. 1, 3, 3:

    Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,

    id. 24, 28, 1:

    Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,

    id. 4, 13, 1: insigni, ut illorum temporum habitus erat, triumpho, id. 10, 46, 2:

    Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,

    id. 1, 57, 1:

    vir, ut inter Aetolos, facundus,

    id. 32, 33, 9:

    Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

    Nep. Epam. 5, 2:

    ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,

    Curt. 9, 1, 14:

    multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,

    Tac. G. 30. —
    c.
    Ut before relatives, with subj., as it is natural for persons who, like one who, since he, since they, etc.; seeing that they, etc. (not in Cic.):

    non demutabo ut quod certo sciam,

    seeing that I know it for certain, Plaut. Ps. 1, 5, 153:

    prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,

    Caes. B. G. 5, 31, 6:

    facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,

    Liv. 1, 34, 6:

    inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,

    id. 38, 18, 7:

    Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,

    id. 33, 4, 11:

    Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,

    id. 1, 49, 3; 25, 23, 3:

    Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,

    id. 9, 45, 10:

    igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,

    id. 30, 6, 3; 23, 15, 4; 23, 29, 12:

    omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,

    as is natural in one who, since he, Quint. 1, 2, 19:

    in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,

    id. 3, 5, 9:

    ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,

    id. 12, 2, 20; 5, 14, 28; 11, 3, 53.—Rarely with participle:

    ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,

    Liv. 3, 16, 2:

    gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,

    id. 7, 23, 6.—
    d.
    With perinde or pro eo, with reference to several alternatives or degrees to be determined by circumstances, as, according as, to the extent that, in the measure that, etc.:

    perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,

    Cic. Clu. 25, 70:

    in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,

    Liv. 7, 6, 8: pro eo ut temporis difficultas aratorumque penuria tulit, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 54, § 126.—
    C.
    Transf. of local relations, like Gr. hina, where (very rare):

    in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 17:

    flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),

    Lucil. 8, 18 Mull.:

    in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,

    Cat. 11, 2 sqq.; 17, 10; cf. Verg. A. 5, 329; Lucr. 6, 550 Munro ad loc.
    II.
    Conj.
    A.
    Introducing comparative clauses of manner, = eodem modo quo, as, like.
    1.
    In gen.
    (α).
    With sic as correlative:

    haec res sic est ut narro tibi,

    Plaut. Most. 4, 3, 40:

    quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,

    Cic. N. D. 2, 39, 99:

    Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,

    id. Fam. 13, 1, 5:

    si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,

    id. Brut. 72, 251:

    sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,

    id. Rep. 6, 15, 15:

    ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,

    id. Quint. 11, 3, 150 (for ut... sic, in similes, v. sic, IV. 1. a.).—
    (β).
    With ita as correlative:

    ut sementem feceris, ita metes,

    Cic. Or. 2, 65, 261:

    quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,

    id. Rep. 2, 1. 3:

    non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,

    Liv. 1, 53, 1:

    ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,

    Quint. 9, 3, 39.—
    (γ).
    With other correlatives:

    in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,

    Cato, R. R. 78:

    encytum ad eundem modum facito uti globos,

    id. ib. 80:

    cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,

    Cic. Ac. 2, 15, 47:

    disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,

    id. Tusc. 2, 3, 9: scelerum caput, ut tute es item omnis censes esse' [p. 1941] Plaut. Rud. 4, 4, 55:

    ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,

    id. Am. 3, 4, 9:

    fecisti item ut praedones solent,

    Cic. Verr. 2, 4, 9, § 21:

    item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,

    id. ib. 2, 1, 45, § 117;

    so with item,

    id. Or. 60, 202:

    is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,

    Plaut. Aul. prol. 21.—With atque:

    nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,

    Plaut. Cas. 5, 1, 7.—And after aliter = than:

    si aliter ut dixi accidisset,

    Cic. Rep. 1, 4, 7.—
    (δ).
    Without correlative:

    rem omnem uti acta erat cognovit,

    Sall. J. 71, 5:

    quare perge ut instituisti,

    Cic. Rep. 2, 11, 22:

    apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,

    id. ib. 1, 38, 59:

    miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,

    Sen. Vit. Beat. 12, 2:

    comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,

    id. ib. 13, 5:

    ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,

    Quint. 8, 2, 23.—
    2.
    In partic.
    a.
    Ut... ita or ut... sic; co-ordinate, introducing contrasted clauses.
    (α).
    = cum... tum, as... so, as on the one hand... so on the other, both and:

    ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?

    Cic. Fam. 10, 20, 2:

    ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,

    Liv. 26, 37, 6:

    Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,

    Cic. Fam. 12, 13, 4:

    fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,

    Sen. Ben. 2, 28, 3.—
    (β).
    Concessive, = etsi... tamen, although... yet:

    consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,

    Liv. 4, 6, 2:

    Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,

    id. 21, 11, 5:

    ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,

    id. 21, 8, 1:

    haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,

    id. 3, 55, 15:

    in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,

    id. 23, 14, 6; 23, 34, 12:

    uti longe a luxuria, ita famae propior,

    Tac. Agr. 6:

    ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,

    Quint. 10, 1, 74:

    ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,

    id. 12, 2, 12:

    quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,

    id. 5, 12, 9; cf. id. 10, 1, 62.—With certe in place of ita:

    ut non demens, crudelis certe videtur,

    Quint. 9, 2, 91.—
    b.
    Ita... ut;

    in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,

    Plaut. Aul. 3, 5, 22:

    ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,

    Ter. Heaut. 4, 3, 8:

    ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,

    id. ib. 4, 5, 1:

    ita vivo ut maximos sumptus facio,

    Cic. Att. 5, 15, 2.—So with sic:

    sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,

    Ter. Heaut. 3, 1, 54.—
    c.
    In exemplifications.
    (α).
    In gen., as for example, for instance:

    nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,

    Cic. de Or. 3, 29, 112:

    sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,

    id. Fin. 5, 14, 38:

    in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,

    id. Rep. 1, 31, 47:

    qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,

    id. ib. 2, 1, 2; id. Ac. 2, 24, 76; id. Inv. 2, 52, 157:

    est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,

    Sen. Ben. 3, 21, 2:

    est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,

    Quint. 8, 3, 89; 4, 3, 12.—Where several instances are adduced, if each of them singly is made prominent, ut is repeated with each;

    if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,

    Cic. de Or. 3, 16, 59.—
    (β).
    Ut si, if for instance; for example, if, etc.; with subj.:

    ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,

    Auct. Her. 1, 15, 25:

    ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,

    Cic. Inv. 2, 15, 48:

    ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,

    id. ib. 1, 18, 26:

    ut si qui in foro cantet,

    id. Off. 1, 40, 145:

    ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,

    Liv. 6, 40, 12; cf. Auct. Her. 2, 26, 4; 2, 27, 43; 3, 2, 2; Cic. Inv. 1, 49, 92:

    ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,

    Quint. 3, 8, 23:

    ut si des arma timidis et imbellibus,

    id. 12, 5, 2; 5, 10, 34; 2, 4, 18; 9, 2, 79 et saep.—So with cum:

    ut cum marem feminamque filios dicimus,

    Quint. 9, 3, 63; 1, 6, 22; 3, 8, 30; 9, 1, 3.—
    d.
    Before an appositive noun, as, the same as, like:

    qui canem et felem ut deos colunt,

    Cic. Leg. 1, 11, 32:

    ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,

    id. Rep. 1, 12, 18:

    suam vitam ut legem praefert suis civibus,

    id. ib. 1, 34, 52:

    habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,

    id. Verr. 2, 1, 15, § 38:

    Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,

    Liv. 36, 15, 2: (Dionysium) dimisi a me ut magistrum Ciceronum non lubenter;

    ut hominem ingratum non invitus,

    in his capacity of, Cic. Att. 8, 10:

    qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,

    Liv. 25, 40, 4:

    qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,

    id. 24, 45, 12:

    Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,

    Nep. Att. 16:

    et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,

    Sen. Vit. Beat. 26, 7:

    hunc ut deum homines intuebuntur,

    Quint. 12, 10, 65:

    id ut crimen ingens expavescendum est,

    id. 9, 3, 35.—
    e.
    Ut si = quasi, velut si, tamquam si, as if, just as if:

    mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,

    Ter. Eun. 1, 2, 37:

    Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,

    Cic. Fam. 7, 20, 1:

    ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,

    id. ib. 2, 14, 1:

    ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,

    id. Q. Fr. 1, 1, 6:

    qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,

    id. Off. 1, 14, 42; id. Opt. Gen. 4, 10:

    similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,

    like men who should say, Cic. Sen. 6, 17: similiter facere eos... ut si nautae certarent, etc., they act like sailors who, etc., id. Off. 1, 25, 87.—
    f.
    Ut quisque... ita (sic), with superlatives (= eo magis... quo magis, with indefinite subjects): ut quisque est vir optimus, ita difficillime alios improbos suspicatur, the better a man is, the more difficult it is for him to, etc., Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 12:

    ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

    id. Caecin. 2, 7:

    ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,

    id. Clu. 21, 57:

    ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,

    id. Verr. 2, 2, 10, § 27; id. Off. 1, 16, 50; 1, 19, 64:

    nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,

    Quint. 1, 10, 40.—This construction is variously modified,
    (α).
    With ita understood:

    facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,

    Cic. Off. 1, 19, 65. —
    (β).
    With virtual superlatives:

    ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,

    Cic. Verr. 2, 5, 34, § 90:

    ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,

    id. Fin. 5, 20, 57.—
    (γ).
    The superlatives omitted in either clause:

    ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,

    Cic. Sen. 18, 64:

    ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,

    id. Verr. 2, 4, 64, § 143:

    pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,

    id. ib. 2, 1, 27, §

    68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,

    Liv. 9, 6, 1:

    ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,

    id. 34, 38, 6.—And with tum = ita:

    nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,

    in proportion to his resemblance, Quint. 2, 5, 20.—
    (δ).
    With a comparative in one of the terms:

    major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,

    Cic. Lael. 5, 19.—
    (ε).
    Without superlative, as, according as:

    de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,

    Liv. 3, 18, 10 (for ut quisque... ita, in temporal clauses, v. B. 3. g infra).—
    B.
    Introducing a temporal clause, the principal predicate being an immediate sequence; orig. = quo tempore.
    1.
    With perf. indic.
    a.
    In gen., as soon as:

    principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 49:

    ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,

    Ter. And. 3, 4, 11:

    ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,

    id. Phorm. 4, 3, 12:

    ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,

    id. ib. 5, 6, 19; id. Hec. 3, 3, 5; 5, 1, 26; id. Eun. 4, 7, 12:

    qui ut peroravit, surrexit Clodius,

    Cic. Q. Fr. 2, 3, 2:

    eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,

    id. Rep. 1, 11, 7:

    qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,

    id. ib. 2, 13, 25; cf. id. Verr. 2, 4, 22, § 48; id. Phil. 9, 4, 9; id. Brut. 8, 30:

    ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,

    Liv. 21, 54, 9:

    ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,

    id. 3, 10, 9; 23, 34, 6; 24, 44, 10.—
    b.
    In oblique discourse:

    Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,

    Caes. B. G. 1, 31.—
    c.
    With primum, when first, as soon as ever:

    atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,

    Cic. Rep. 6, 15, 15:

    Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,

    Liv. 25, 26, 13: ut primum lingua coepit esse in quaestu, curam morum qui diserti habebantur reliquerunt, Quint. prooem. 13.—
    d.
    Rarely of coincidence in time:

    nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,

    Plaut. Cist. 4, 2, 46.—
    e.
    Ut = ex quo tempore. since:

    ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,

    Cic. Att. 1, 15, 2.—
    2.
    With imperf. indic.
    (α).
    In gen.: Fabii oratio fuit qualis biennio ante;

    deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,

    Liv. 10, 22, 2:

    deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,

    id. 10, 28, 20:

    Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,

    id. 25, 26, 15:

    ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,

    id. 22, 14, 1.— And with perf. and imperf. in co-ordinate clauses:

    consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,

    Liv. 22, 44, 1:

    ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,

    id. 22, 14, 3:

    ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,

    id. 24, 1, 6.—
    (β).
    Of repeated past actions, whenever:

    ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,

    Caes. B. G. 3, 4.—
    3.
    With plupf.
    (α).
    = postquam (rare):

    ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,

    Ter. Ad. 4, 4, 10:

    ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,

    Caes. B. C. 3, 63.—
    (β).
    In epistolary style = the Engl. perf.:

    litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),

    Cic. Att. 2, 12, 4:

    ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),

    id. ib. 5, 10, 1.—
    (γ).
    Of repeated past actions, whenever:

    ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,

    Liv. 21, 42, 3 dub.:

    ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,

    Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:

    ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,

    id. Clu. 19, 52:

    ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,

    Caes. B. G. 7, 81; cf.:

    ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,

    Liv. 23, 27, 5.—With ita as correl.:

    ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,

    Cic. Verr. 2, 3, 15, § 39.—
    4.
    With fut. perf., or, in oblique discourse, plupf. subj.:

    neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,

    Cic. Or. 2, 34, 146:

    traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,

    Liv. 5, 15, 11 (for ut after simul, v. simul, VI.).—
    C.
    Introducing substantive clauses, that; always with subj. (cf. ut as interrog. adverb in dependent clauses, I. A. 3. supra).
    1.
    In object clauses.
    a.
    In clauses which, if independent, would take the imperative mood, often rendered by the Engl. infinitive.
    (α).
    After verbs denoting [p. 1942] to wish, request, pray, demand, or invite:

    malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,

    Plaut. Poen. 5, 4, 18:

    equidem mallem ut ires,

    Cic. Att. 1, 16, 8:

    equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),

    id. Fam. 7, 31, 2:

    volo uti mihi respondeas num quis, etc.,

    id. Vatin. 7, 17:

    precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,

    id. Q. Fr. 1, 3, 9:

    postulo ut ne quid praejudicati afferatis,

    id. Clu. 2, 5:

    petebant uti equites praemitterent,

    Caes. B. G. 4, 11:

    tibi instat Hortensius ut eas in consilium,

    Cic. Quint. 10, 34:

    hoc ut aliquando fieret, instabat,

    Sen. Clem. 2, 1, 2:

    illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,

    Cic. Att. 11, 7, 2:

    cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,

    Sen. Clem. 2, 2, 2:

    senectutem ut adipiscantur omnes optant,

    Cic. Lael. 2, 4:

    exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,

    Sen. Vit. Beat. 17, 3.—With ut ne = ne:

    Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,

    Cic. Fam. 4, 1, 2; Tac. H. 4, 58 fin. —Also without verb, like utinam, to express a wish;

    esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,

    Ter. Ad. 4, 6, 2:

    ut illum di deaeque perdant,

    id. Eun. 2, 3, 10; id. Heaut. 4, 6, 6.—
    (β).
    After verbs expressing or implying advice, suggestion, or exhortation:

    ego vos hortari tantum possum ut, etc.,

    Cic. Lael. 5, 17:

    quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,

    id. Att. 11, 16, 4:

    tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,

    id. Fam. 1, 9, 26:

    censeo ut iter reliquum conficere pergas,

    I propose, id. Or. 2, 71, 200; Caes. B. C. 1, 2; Liv. 30, 40, 4:

    dixeram a principio ut sileremus,

    I had advised, Cic. Brut. 42, 157:

    Pompejum monebat ut meam domum metueret,

    id. Sest. 64, 133:

    equidem suasi ut Romam pergeret,

    id. Att. 16, 8, 2:

    M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,

    exhorted, id. ib. 16, 16, A, 5.—
    (γ).
    After verbs expressing resolution or agreement to do something:

    rus ut irem jam heri constitiveram,

    Plaut. Ps. 1, 5, 136:

    decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,

    Cic. Phil. 5, 2, 4:

    constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,

    id. Att. 16, 10, 1:

    statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,

    Caes. B. G. 7, 21:

    Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,

    Liv. 25, 33, 3:

    illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),

    id. 2, 5, 7; 27, 9, 9; 42, 25, 11:

    ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,

    Cic. Rep. 2, 27, 63:

    servitia urbem ut incenderent conjurarunt,

    Liv. 4, 45, 1.—
    (δ).
    After verbs of command or prohibition:

    imperat Laelio ut per collis circumducat equites,

    Liv. 28, 33, 11:

    illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,

    Cic. Lael. 16, 60:

    M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,

    Liv. 41, 27, 3:

    consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,

    Cic. Pis. 8, 18:

    jubet sententiam ut dicant suam,

    Plaut. Am. 1, 1, 50:

    hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,

    Cic. Verr. 2, 4, 12, § 28.—With ne:

    iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,

    Nep. Them. 7, 3.—
    (ε).
    Verbs expressing permission:

    atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,

    Cic. Tull. 20, 47:

    concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,

    id. Rosc. Am. 19, 54:

    dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,

    id. de Or. 1, 6, 23:

    ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,

    id. Off. 3, 5, 22.—
    b.
    In dependent clauses implying an aim or end.
    (α).
    After verbs denoting direction and inclination of the mind, care, purpose, intention, or striving:

    ut plurimis prosimus enitimur,

    Cic. Ac. 2, 2, 6:

    facilior erit ut albam esse nivem probet quam erat Anaxagoras,

    he will be more inclined, disposed, id. ib. 2, 36, 117: ne ille longe aberit ut argumento credat philosophorum, far remote from believing = not inclined, id. ib. 2, 47, 144: qui sibi hoc sumpsit ut conrigat mores aliorum, quis huic ignoscat si, who undertakes to correct, id. Verr. 2, 3, 1, § 2:

    navem idoneam ut habeas diligenter videbis,

    care, id. Fam. 16, 1, 2:

    ille intellexit id agi atque id parari ut filiae suae vis afferretur,

    id. Verr. 2, 1, 26, § 67:

    pater potuit animum inducere ut naturam ipsam vinceret,

    id. Rosc. Am. 19, 53:

    cum senatus temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam,

    id. Rep. 2, 12, 23:

    equidem ut honore dignus essem, maxime semper laboravi,

    id. Planc. 20, 50:

    omni contentione pugnatum est ut lis haec capitis existimaretur,

    id. Clu. 41, 116:

    omnis spes ad id versa ut totis viribus terra adgrederentur,

    Liv. 24, 34, 12:

    omnis cura solet in hoc versari, semper ut boni aliquid efficiam dicendo,

    Cic. de Or. 2, 75, 306:

    se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

    Liv. 4, 2, 8; 2, 34, 11.—
    (β).
    Verbs of effecting:

    nec potui tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi,

    Plaut. Poen. 2, 6:

    prior pars orationis tuae faciebat ut mori cuperem,

    Cic. Tusc. 1, 47, 112:

    caritas annonae faciebat ut istuc... tempore magnum videretur,

    id. Verr. 2, 3, 92, § 215:

    sol efficit ut omnia floreant,

    id. N. D. 2, 15, 41:

    potest praestare ut ea causa melior esse videatur,

    id. Or. 1, 10, 44:

    non committam ut tibi ipse insanire videar,

    id. Fam. 5, 5, 3:

    di prohibeant, judices, ut hoc praesidium sectorum existimetur,

    id. Rosc. Am. 52, 151:

    effecisti ut viverem et morerer ingratus,

    Sen. Ben. 2, 25, 1:

    quibus nihil aliud actum est quam ut pudor hominibus peccandi demeretur,

    id. Vit. Beat. 26, 6.—
    (γ).
    Verbs of obtaining:

    Dumnorix a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire patiantur,

    Caes. B. G. 1, 9:

    quid assequitur, nisi hoc ut arent qui... in agris remanserunt,

    what does he gain, Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    facile tenuit ut (Chalcidis) portae sibi aperirentur,

    Liv. 35, 51, 6:

    vicerunt tribuni ut legem perferrent,

    id. 4, 25, 13.—
    (δ).
    Verbs of inducing and compelling:

    nec ut omnia quae praescripta sunt defendamus necessitate ulla cogimur,

    Cic. Ac. 2, 3, 8:

    civitati persuasit ut de finibus suis exirent,

    Caes. B. G. 1, 2:

    exspectatione promissi tui moveor ut admoneam te,

    Cic. Fam. 9, 8, 1:

    Parhedrum excita ut hortum ipse conducat,

    id. ib. 16, 18, 2:

    ille adduci non potest ut... ne lucem quoque hanc eripere cupiat, etc.,

    id. Rosc. Am. 52, 150:

    impellit alios avaritia, alios iracundia ut levem auditionem pro re comperta habeant,

    Caes. B. G. 7, 42:

    ut de clementia scriberem, Nero Caesar, una me vox tua maxime compulit,

    Sen. Clem. 2, 1, 1.—
    (ε).
    After verbs implying duty, right, rule, condition, or possibility:

    cum mihi ne ut dubitem quidem relinquatur,

    not even the possibility of doubt, Cic. Ac. 2, 38, 119:

    obsides inter se dent, Sequani ne itinere Helvetios prohibeant, Helvetii ut sine maleficio transeant,

    Caes. B. G. 1, 9:

    se ita a majoribus didicisse ut magis virtute quam dolo contenderent,

    id. ib. 1, 13:

    mea lenitas hoc exspectavit ut id quod latebat erumperet,

    Cic. Cat. 2, 12, 27:

    (natura) nobis insculpsit in mentibus, ut eos (deos) aeternos et beatos haberemus,

    id. N. D. 1, 17, 45:

    hoc mihi Metellus non eripuit, hoc etiam addidit ut quererer hoc sociis imperari,

    he gave the additional right, id. Verr. 2, 2, 68, § 164:

    ut vero conloqui cum Orpheo, Musaeo, Homero liceat, quanti tandem aestimatis?

    the privilege of conversing, id. Tusc. 1, 41, 98:

    respondet Socrates sese meruisse ut amplissimis honoribus decoraretur,

    id. Or. 1, 54, 272:

    meruit ut suspendatur,

    Sen. Ep. 7, 5:

    quia enim non sum dignus prae te ut figam palum in parietem,

    Plaut. Mil. 4, 4, 4.—So after dignus, Liv. 24, 16, 19; Quint. 8, 5, 12.—
    c.
    After verbs of fearing, where ut implies a wish contrary to the fear; that not:

    rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere se dicebant,

    Caes. B. G. 1, 39:

    vereor ut satis diligenter actum sit in senatu de litteris meis,

    Cic. Att. 6, 4, 2:

    verebar ut redderentur,

    id. Fam. 12, 19, 1:

    sin homo amens diripiendam urbem daturus est, vereor ut Dolabella ipse satis nobis prodesse possit,

    id. ib. 14, 14, 1:

    veretur Hiempsal ut foedus satis firmum sit,

    id. Leg. 2, 22, 58:

    timeo ut sustineas,

    id. Fam. 14, 2, 3:

    o puer, ut sis vitalis, metuo, et majorum ne quis amicus Frigore te feriat,

    Hor. S. 2, 1, 60.— So sometimes after video, with weakened force: vide ut sit, nearly = perhaps it is not (cf. Roby, Gr. 2, p. 280): considerabitis, vestri similes feminae sintne Romae;

    si enim non sunt, videndum est, ut honeste vos esse possitis,

    Cic. Fam. 14, 14, 1.—Very rarely ut stands for ne after verbs of fearing:

    quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat,

    Liv. 28, 22, 12 Weissenb. ad loc.:

    ut ferula caedas meritum... non vereor,

    Hor. S. 1, 3, 120 Jan. and Orell. ad loc. —
    d.
    In interrogative clauses represented as untrue, rejecting a supposition or thought with indignation (nearly = fierine potest ut):

    me ut quisquam norit, nisi ille qui praebet cibum?

    Plaut. Pers. 1, 3, 52:

    te ut ulla res frangat, tu ut umquam te corrigas?

    Cic. Cat. 1, 9, 22:

    egone ut te interpellem?

    id. Tusc. 2, 18, 42:

    pater ut in judicio capitis obesse filio debeat?

    id. Planc. 13, 31:

    egone ut prolis meae fundam cruorem?

    Sen. Med. 927.—
    2.
    In subject clauses, with impersonal predicates.
    a.
    With a predicate adjective.
    (α).
    With the idea of rule, duty, etc.:

    id arbitror Adprime in vita utile esse, ut ne quid nimis,

    Ter. And. 1, 1, 34:

    reliquum est ut de Catuli sententia dicendum videatur,

    Cic. Imp. Pomp. 20, 59:

    praeclarum est et verum ut eos qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus,

    id. Tusc. 3, 29, 73:

    ergo hoc sit primum ut demonstremus quem imitetur,

    id. de Or. 2, 22, 90:

    proximum est ut doceam, etc.,

    id. N. D. 2, 29, 73:

    extremum est ut te orem, etc.,

    id. Fam. 4, 13, 7:

    ei (Dionysio) ne integrum quidem erat ut ad justitiam remigraret,

    permission, id. Tusc. 5, 21, 62. —With predicates, aequum est, par (anteclass. and rare):

    aequom videtur tibi ut ego alienum quod est Meum esse dicam?

    Plaut. Rud. 4, 7, 4:

    non par videtur... praesente ibus una paedagogus ut siet,

    id. Bacch. 1, 2, 31.—
    (β).
    In clauses expressing result and consequence:

    magnificum illud etiam et gloriosum ut Graecis de philosophia litteris non egeant, illud,

    that result of my labors, Cic. Div. 2, 2, 5:

    consentaneum est huic naturae ut sapiens velit gerere et administrare rem publicam,

    id. Fin. 3, 20, 68. —
    (γ).
    In clauses represented as real, true, false, certain, or probable (where the acc. and inf. might be used):

    concedetur verum esse ut bonos boni diligant,

    Cic. Lael. 14, 50: sin autem illa veriora ut idem interitus animorum et corporum, etc., id. ib 4, 14; cf.:

    concedant ut hi viri boni fuerin (= concedant vere factum esse ut, etc.),

    id. ib. 5, 18:

    si verum est ut populus Romanus omnis gentes virtute superarit, etc.,

    Nep. Hann. 1, 1:

    de ipso Roscio potest illud quidem esse falsum ut circumligatus fuerit, angui,

    Cic. Div. 2, 31, 66:

    non est verisimile ut Chrysogonus horum litteras adamarit aut humanitatem,

    id. Rosc. Am. 41, 121:

    deos verisimile est ut alios indulgentius tractent propter parentis, alios propter futuram posterorum indolem,

    Sen. Ben. 4, 32, 1; so,

    rarum est ut,

    Quint. 3, 19, 3:

    quid tam inusitatum quam ut, etc.,

    Cic. Imp. Pomp. 21, 62.—And after potius:

    multi ex plebe spe amissa potius quam ut cruciarentur... se in Tiberim praecipitaverunt,

    Liv. 4, 12, 11.—
    b.
    With predicate nouns.
    (α).
    Expressing the idea of a verb which would require an object clause, with ut:

    quoniam ut aliter facias non est copia,

    Plaut. Merc. 5, 4, 30:

    Romano in hostico morandi causa erat ut hostem ad certamen eliceret,

    Liv. 6, 31, 7:

    vetus est lex amicitiae ut idem amici semper velint,

    Cic. Planc. 2, 5:

    consensus fuit senatus ut mature proficisceremur (= decretum est a senatu),

    id. Fam. 3, 3, 1:

    fuit hoc sive meum, sive rei publicae fatum ut in me unum omnis illa inclinatio temporum incumberet,

    ordained by fate, id. Balb. 26, 58:

    tempus est ut eamus ad forum,

    Plaut. Mil. 1, 1, 72:

    dicasque tempus maximum esse ut eat,

    id. ib. 4, 3, 9:

    primum est officium ut homo se conservet in naturae statu,

    Cic. Fin. 3, 6, 20:

    ejus culturae hoc munus est ut efficiat, etc.,

    id. ib. 4, 14, 38:

    caput illud est ut Lyconem recipias in necessitudinem tuam,

    duty, id. Fam. 13, 19, 3; so,

    caput est ut, etc.,

    id. de Or. 1, 19, 87:

    fuit hoc quoddam inter Scipionem et Laelium jus ut Scipio Laelium observaret parentis loco,

    id. Rep. 1, 12, 18:

    mea ratio in dicendo haec esse solet ut boni quod habeat id amplectar,

    id. de Or. 2, 72, 292; so,

    ratio est ut,

    id. Verr. 1, 11, 34: est mos hominum ut [p. 1943] nolint eundem pluribus excellere, id. Brut. 21, 84:

    est hoc Gallicae consuetudinis ut, etc.,

    Caes. B. G. 4, 5.—
    (β).
    Expressing result and consequence:

    est hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus ut invidia gloriae comes sit,

    Nep. Chabr. 3, 3.—
    c.
    With impersonal verbs.
    (α).
    Including the idea of a verb requiring an object clause, with ut:

    convenit, victi utri sint eo proelio, urbem, agrum... seque uti dederent,

    Plaut. Am. 1, 1, 71:

    mihi cum Dejotaro convenit ut ille in meis castris esset,

    Cic. Att. 6, 1, 14:

    placitum est ut in aprico loco considerent,

    id. Rep. 1, 12, 18:

    postea mihi placuit ut, etc.,

    id. Or. 1, 34, 155:

    ad Appii Claudii senectutem accedebat etiam ut caecus esset,

    id. Sen. 6, 16.—So after fit, it happens:

    fit ut natura ipsa ad ornatius dicendi genus incitemur,

    Cic. Or. 2, 83, 338:

    potest fieri ut res verbosior haec fuerit, illa verior,

    it may be that, id. Att. 8, 3, 6; id. Ac. 2, 11, 36; id. Verr. 2, 2, 77, § 190.—

    So with accidit, evenit, contigit: accidit... ut illo itinere veniret Lampsacum,

    Cic. Verr. 2, 1, 24, § 63; so id. Imp. Pomp. 9, 25:

    sed tamen hoc evenit ut in vulgus insipientium opinio valeat,

    id. Tusc. 2, 26, 63:

    utinam Caesari contigisset ut esset optimo cuique carissimus,

    id. Phil. 5, 18, 49.—
    (β).
    Denoting consequence:

    ex quo efficitur ut quidquid honestum sit, idem sit utile,

    Cic. Off. 2, 3, 10:

    sequitur ut dicamus quae beneficia danda sint et quemadmodum,

    Sen. Ben. 1, 11, 1:

    sequitur ut causa ponatur,

    Cic. Or. 2, 81, 331.—
    (γ).
    Est, in the meaning fit, or causa est:

    est ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi,

    it is a fact that, Cic. Or. 2, 36, 152:

    non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri,

    there is no reason for wondering, id. Div. 1, 56, 128:

    quando fuit ut quod licet non liceret?

    id. Cael. 20, 48; so, in eo est ut, prope est ut, to be on the point of, to be near to:

    jam in eo rem fore ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

    Liv. 8, 27, 3:

    cum jam in eo esset ut comprehenderetur,

    Nep. Paus. 5, 1; id. Milt. 7, 3:

    jam prope erat ut ne consulum quidem majestas coerceret iras hominum,

    Liv. 2, 23, 14:

    prope est ut lamentationem exigat,

    Sen. Clem. 2, 6, 4.— Here belongs the circumlocution of the periphrastic future by futurum esse or fore, with ut; generally in the inf.:

    arbitrabar fore ut lex de pecuniis repetundis tolleretur,

    Cic. Verr. 1, 14, 41.—Very rarely in the indic.:

    futurum est ut sapiam,

    Sen. Ep. 117, 29.—
    3.
    In attributive clauses, dependent on nouns not belonging to the predicate.
    a.
    With the idea of resolve, etc.:

    vicit sententia ut mitterentur coloni,

    Liv. 9, 26, 4:

    sententiam dixit (= censuit) ut judicum comitia haberentur,

    Cic. Q. Fr. 2, 1, 2; id. Fam. 4, 4, 5; id. Tusc. 5, 41, 119; id. Leg. 3, 15, 33.—
    b.
    Of agreement:

    fide accepta ut remitterent eum,

    Liv. 24, 48, 8. —
    c.
    Of law, rule, etc.:

    praetores rogationem promulgarunt ut omnes regiae stirpis interficerentur,

    Liv. 24, 25, 10:

    senatus consultum factum est ut M. Fulvius litteras extemplo ad consulem mitteret,

    id. 35, 24, 2:

    haec ei est proposita condicio ut aut juste accusaret aut acerbe moreretur,

    Cic. Clu. 14, 42:

    Suevi in eam se consuetudinem induxerunt ut locis frigidissimis lavarentur in fluminibus,

    Caes. B. G. 4, 1.—
    d.
    Of duty:

    jusjurandum poscit ut quod esse ex usu Galliae intellexissent, communi consilio administrarent,

    Caes. B. G. 8, 6. —
    e.
    Of purpose, inclination, etc.:

    vobis dent di mentem oportet ut prohibeatis, etc.,

    make you inclined, Liv. 6, 18, 9:

    causa mihi fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem,

    Cic. Fin. 3, 2, 8:

    confectio tabularum hanc habet vim (= efficit) ut quidquid fingatur aut non constet, appareat,

    id. Font. 2, 3.—
    f.
    Of effect, result, etc.:

    fuit ista quondam virtus ut viri fortes acrioribus suppliciis civem perniciosum quam hostem everterent,

    Cic. Cat. 1, 1, 3:

    habet hoc virtus ut viros fortis species ejus et pulchritudo etiam in hoste posita delectet,

    id. Pis. 32, 81:

    damnatum poenam sequi oportebat ut igni cremaretur,

    Caes. B. G. 1, 4.—
    4.
    In clauses of manner, that, so that.
    a.
    With ita, sic, adeo, tantus, talis, or tam as antecedent (v. hh. vv.;

    anteclass. ut qui = ut): Adeon' me fungum fuisse ut qui illi crederem?

    Plaut. Bacch. 2, 3, 49.—
    b.
    With is or hic as antecedent: eos deduxi testes et eas litteras deportavi ut de istius facto dubium esse nemini possit, Cic. Verr. 2, 4, 42, § 91:

    ejusmodi res publica debet esse ut inimicus neque deesse nocenti possit, neque obesse innocenti (ejusmodi = talis),

    id. ib. 2, 3, 69, §

    162: eo perducam servum ut in multa liber sit,

    Sen. Ben. 3, 19, 2:

    non eo loco res humanae sunt ut vobis tantum otii supersit,

    id. Vit. Beat. 27, 6:

    haec aequitas in tuo imperio fuit, haec praetoris dignitas ut servos Siculorum dominos esse velles,

    Cic. Verr. 2, 3, 38, § 87:

    hoc jure sunt socii ut eis ne deplorare quidem de suis incommodis liceat,

    id. ib. 2, 2, 27, § 65.—
    c.
    Without antecedents, so that:

    cujus aures clausae veritati sunt ut ab amico verum audire nequeat, hujus salus desperanda est,

    Cic. Lael. 24, 90:

    in virtute multi sunt ascensus, ut is maxima gloria excellat qui virtute plurimum praestet,

    id. Planc. 25, 60:

    mons altissimus impendebat ut perpauci prohibere possent,

    Caes. B. G. 1, 6:

    accessit quod Domitius Heraclea iter fecerat, ut ipsa fortuna illum obicere Pompejo videretur,

    id. B. C. 3, 79:

    pecunia a patre exacta crudeliter, ut divenditis omnibus bonis aliquamdiu trans Tiberim veluti relegatus viveret,

    Liv. 3, 13, 10:

    fama Gallici belli pro tumultu valuit ut et dictatorem dici placeret,

    id. 8, 17, 6:

    nihilo minus... magnas percipiendum voluptates, ut fatendum sit, etc.,

    Sen. Vit. Beat. 12, 1.—
    d.
    Idiomat. with non.
    (α).
    Ut non, when the principal sentence is negative, without: non possunt una in civitate multi rem ac fortunam amittere ut non plures secum in eandem trahant calamitatem, without dragging, etc., Cic. Imp. Pomp. 7, 19:

    flaminem Quirinalem neque mittere a sacris neque retinere possumus ut non deum aut belli deseramus curam,

    Liv. 24, 8, 10:

    non ita fracti animi civitatis erant ut non sentirent, etc.,

    id. 45, 25, 12:

    nusquam oculi ejus flectentur ut non quod indignentur inveniant,

    Sen. Ira, 2, 7, 2:

    ajunt, nec honeste quemquam vivere ut non jucunde vivat, nec jucunde ut non honeste quoque,

    id. Vit. Beat. 6, 3:

    nemo in eo quod daturus es gratiam suam facere potest ut non tuam minuat,

    id. Ben. 2, 4, 3; cf. also: ut non conferam vitam neque existimationem tuam cum illius;

    neque enim est conferenda (= ut omittam conferre),

    Cic. Verr. 2, 4, 20, § 45.—
    (β).
    Non ut, followed by sed quod, causal (= non quod, sed quod;

    rare): earum exempla tibi misi non ut deliberarem reddendaene essent, sed quod non dubito, etc.,

    not that... but because, Cic. Att. 14, 17, 4:

    haec ad te scribo non ut queas tu demere solitudinem, sed, etc.,

    id. ib. 11, 15, 3.—Followed by sed ut:

    benigne accipe (beneficium): rettulisti gratiam, non ut solvisse te putes, sed ut securior debeas,

    Sen. Ben. 2, 35, 5; and in reversed order: quorsum haec praeterita? Quia sequitur illud, etc.;

    non ut eas res causam adferrent amoris,

    Cic. Fat. 15, 35.—Rarely nedum ut, in the sense of nedum alone, much less that, not to mention that (mostly post-class.; cf.

    Zumpt, Gram. § 573): ne voce quidem incommoda, nedum ut illa vis fieret, paulatim permulcendo mansuefecerant plebem,

    Liv. 3, 14, 6 Weissenb. ad loc.:

    quando enim... fama in totam urbem penetrat? nedum ut per tot provincias innotescat,

    Tac. Or. 10.—
    e.
    Conditional or concessive.
    (α).
    Granting that ( for argument's sake):

    quod ut ita sit—nihil enim pugno—quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?

    Cic. Tusc. 1, 21, 49:

    sed ut haec concedantur, reliqua qui tandem intellegi possunt?

    id. N. D. 3, 16, 41:

    ut tibi concedam hoc indignum esse, tu mihi concedas necesse est, etc.,

    id. Clu. 53, 146:

    quae, ut essent vera, conjungi debuerunt,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    quae natura ut uno consensu juncta sit et continens... quid habere mundus potest cum thesauri inventione conjunctum?

    id. Div. 2, 14, 33:

    nihil est prudentia dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus,

    id. Tusc. 1, 39, 94.—
    (β).
    Even if, although:

    qui (exercitus) si pacis... nomen audiverit, ut non referat pedem, insistet certe,

    Cic. Phil. 12, 3, 8:

    ut ea pars defensionis relinquatur, quid impediet actionem? etc.,

    id. Ac. 2, 34, 108:

    ut quaeras omnia, quomodo Graeci ineptum appellant non reperies,

    id. de Or. 2, 4, 18:

    ut enim neminem alium nisi T. Patinam rogasset, scire potuit, illo ipso die a Milone prodi flaminem,

    id. Mil. 17, 46: verum ut hoc non sit, tamen praeclarum spectaculum mihi propono, id. Att. 2, 15; id. Leg. 1, 8, 23; id. Fat. 5, 9; id. Verr. 2, 3, 64, § 151; 2, 1, 45, § 117; id. Planc. 25, 62:

    qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici,

    Liv. 36, 7, 20:

    neque equites armis equisque salvis tantum vim fluminis superasse verisimile est, ut jam Hispanos omnes inflati travexerint utres,

    id. 21, 47, 5:

    at enim, ut jam ita sint haec, quid ad vos, Romani?

    id. 34, 32, 13:

    ut jam Macedonia deficiat,

    id. 42, 12, 10:

    cum jam ut virtus vestra transire alio possit, fortuna certe loci hujus transferri non possit,

    id. 5, 54, 6; 22, 50, 2; cf.:

    ac jam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,

    Caes. B. G. 3, 9:

    ut desint vires tamen est laudanda voluntas,

    Ov. P. 3, 4, 79:

    ut dura videatur appellatio, tamen sola est,

    Quint. 3, 8, 25; 6, prooem. 15.—Ut maxime = si maxime:

    quaere rationem cur ita videatur: quam ut maxime inveneris... non tu verum testem habere, sed eum non sine causa falsum testimonium dicere ostenderis,

    Cic. Ac. 2, 25, 81.—With nihilominus:

    quae (res) nihilominus, ut ego absim, confici poterunt,

    Cic. Fam. 10, 2, 2.—
    (γ).
    Provided that:

    ambulatiuncula, ut tantum faciamus quantum in Tusculano fecimus, prope dimidio minoris constabit isto loco,

    Cic. Att. 13, 39, 2: dabo egenti, sed ut ipse non egeam;

    succurram perituro, sed ut ipse non peream,

    Sen. Ben. 2, 15, 1.—
    5.
    In clauses of purpose (final clauses; distinguished from object clauses with ut; v. C. 1., in which the verb itself contains the idea of purpose, the clause completing the idea of the verb), in order that, so that, so as to.
    a.
    In gen.:

    quin voco, ut me audiat, nomine illam suo?

    Plaut. Rud. 1, 4, 17:

    haec acta res est uti nobiles restituerentur in civitatem,

    Cic. Rosc. Am. 51, 149:

    intellego, tempus hoc vobis divinitus datum esse ut odio... totum ordinem liberetis,

    id. Verr. 1, 15, 43:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos praefecit uti eos testes suae quisque virtutis haberet,

    Caes. B. G. 1, 52.—And with ut ne, instead of ne, lest:

    id ut ne fiat, haec res sola est remedio,

    Ter. Eun. 3, 1, 49; v. 1. ne, I. B. 4. a.—Very rarely, ut non for ne, expressing a negative purpose:

    ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem quantum valeat (= ut praeteream),

    Cic. Imp. Pomp. 15, 44; cf. d. a fin. supra.—
    b.
    Esp., after certain antecedents.
    (α).
    After id, for the purpose (ante-class.):

    id huc reverti uti me purgarem tibi,

    Plaut. Am. 3, 2, 28.—
    (β).
    After idcirco:

    idcirco amicitiae comparantur ut commune commodum mutuis officiis gubernetur,

    Cic. Rosc. Am. 38, 111:

    legum idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimus,

    id. Clu. 53, 146; id. Rosc. Am. 47, 137.—
    (γ).
    After ideo and eo:

    non ideo Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis, etc.,

    Tac. H. 4, 73:

    Marionem ad te eo misi ut aut tecum ad me quam primum veniret, aut, etc.,

    Cic. Fam. 16, 1, 1.—
    (δ).
    After ad eam rem, ad hoc, in hoc:

    ad eam rem vos delecti estis ut eos condemnaretis quos sectores jugulare non potuissent?

    Cic. Rosc. Am. 52, 151:

    praebere se facilem ad hoc ut quem obligavit etiam exsolvi velit?

    Sen. Ben. 2, 17, 6:

    homo natus in hoc ut mores liberae civitatis Persica servitute mutaret,

    id. ib. 2, 12, 2.—
    (ε).
    After ea mente, hac mente:

    navis onerarias Dolabella ea mente comparavit ut Italiam peteret,

    Cic. Fam. 12, 14, 1:

    hac mente laborem Sese ferre senes ut in otia tuta recedant Ajunt,

    Hor. S. 1, 1, 30.—
    (ζ).
    After potius quam:

    potius ad delendam memoriam dedecoris, quam ut timorem faciat,

    Liv. 6, 28, 8:

    potius quodcumque casus ferat passuros, quam ut sprevisse Tarentinos videantur,

    id. 9, 14, 8.—
    c.
    Idiomat.
    (α).
    With the principal predicate, referring to the conception of the writer, understood; mostly parenthet. = the Engl. inf.: ut in pauca conferam, testamento facto mulier moritur, to be brief, etc., Cic. Caecin. 6, 17:

    ecquid tibi videtur, ut ad fabulas veniamus, senex ille Caecilianus minoris facere filium rusticum?

    to come to the drama, id. Rosc. Am. 16, 46:

    reliquum judicium de judicibus, et, vere ut dicam, de te futurum est,

    to tell the truth, id. Verr. 2, 5, 69, § 177:

    Murena, si nemini, ut levissime dicam, odio fuit,

    to say the least, id. Mur. 40, 87: ut nihil de illo tempore, nihil de calamitate rei publicae [p. 1944] querar, hoc tibi respondeo, etc., not to complain of that time, etc., id. Caecin. 33, 95: quae cum se disposuit, et partibus suis consensit, et, ut ita dicam concinuit, summum bonum tetigit, and, so to speak, chimes in, etc., Sen. Vit. Beat. 8, 5:

    ecce— ut idem in singulos annos orbis volveretur —Hernici nuntiant Volscos et Aequos reficere, etc.,

    Liv. 3, 10, 8.—
    (β).
    Satis ut, enough to (lit. enough for the purpose of):

    satis esse magna incommoda accepta ut reliquos casus timerent,

    disasters large enough to make them afraid, Caes. B. C. 3, 10.—
    (γ).
    Quam ut after comparatives, too much to:

    quod praeceptum, quia major erat quam ut ab homine videretur, idcirco adsignatum est deo,

    too great to come from man, Cic. Fin. 5, 16, 44:

    quis non intellegit, Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?

    id. Brut. 18, 70:

    clarior res erat quam ut tegi ac dissimulari posset,

    too clear to be covered up, Liv. 26, 51, 11:

    potentius jam id malum apparuit quam ut minores per magistratus sedaretur,

    id. 25, 1, 11:

    est tamen aliquis minor quam ut in sinu ejus condenda sit civitas,

    Sen. Ben. 2, 16, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > ut

  • 31 utei

    ut or ŭtī (old form ŭtei, C. I. L. 1, 196, 4 sq.; 1, 198, 8 et saep.), adv. and conj. [for quoti or cuti, from pronom. stem ka-, Lat. quo-, whence qui, etc., and locat. ending -ti of stem to-, whence tum, etc.].
    I.
    As adv. of manner.
    A.
    Interrog. = quomodo, how, in what way or manner.
    1.
    In independent questions (colloq.; rare in class. prose; not in Cic.): De. Quid? ut videtur mulier? Ch. Non, edepol, mala. De. Ut morata'st? Ch. Nullam vidi melius mea sententia, Plaut. Merc. 2, 3, 56 sq.:

    salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?

    id. ib. 5, 2, 107; id. Pers. 2, 5, 8:

    ut vales?

    id. Most. 2, 19, 29; 3, 2, 28; Ter. Heaut. 2, 4, 26:

    ut sese in Samnio res habent?

    Liv. 10, 18, 11:

    ut valet? ut meminit nostri?

    Hor. Ep. 1, 3, 12; id. S. 2, 8, 1.—
    2.
    In exclamatory sentences (in all periods of the language): ut omnia in me conglomerat mala! Enn. ap. Non. p. 90, 14 (Trag. Rel. v. 408 Vahl.):

    ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!

    Plaut. Merc. 3, 4, 76:

    ut dissimulat malus!

    id. ib. 5, 4, 13:

    ut volupe est homini si cluet victoria!

    id. Poen. 5, 5, 15: ut multa verba feci;

    ut lenta materies fuit!

    id. Mil. 4, 5, 4:

    ut scelestus nunc iste te ludos facit!

    id. Capt. 3, 4, 47:

    ut saepe summa ingenia in occulto latent,

    id. ib. 1, 2, 61; id. Rud. 1, 2, 75; 2, 3, 33 sq.:

    ut falsus animi est!

    Ter. Eun. 2, 2, 42:

    heia! ut elegans est!

    id. Heaut. 5, 5, 19:

    fortuna ut numquam perpetua est bona!

    id. Hec. 3, 3, 46; cf. id. Phorm. 5, 8, 52:

    Gnaeus autem noster... ut totus jacet,

    Cic. Att. 7, 21, 1:

    quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!

    id. Mil. 24, 64:

    qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!

    id. Fl. 5, 12:

    quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!

    id. Att. 3, 11, 2:

    quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,

    id. Fin. 5, 22, 61:

    ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!

    Verg. E. 8, 41:

    ut melius quidquid erit pati!

    Hor. C. 1, 11, 3:

    ut tu Semper eris derisor!

    id. S. 2, 6, 53:

    o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!

    Sen. Ben. 2, 13, 1:

    ut me in supremis consolatus est!

    Quint. 6, prooem. 11.—
    3.
    In dependent questions.
    (α).
    With indic. (ante-class. and poet.): divi hoc audite parumper ut pro Romano populo... animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 215 Vahl.): edoce eum uti res se habet, Plaut. [p. 1940] Trin. 3, 3, 21:

    hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,

    id. Curc. 1, 2, 33:

    hoc vide ut dormiunt pessuli,

    id. ib. 1, 2, 66:

    illud vide os ut sibi distorsit carnufex,

    Ter. Eun. 4, 4, 3:

    vide ut otiosus it, si dis placet,

    id. ib. 5, 3, 10:

    illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,

    id. Ad. 2, 2, 21; 3, 5, 3:

    viden ut faces Splendidas quatiunt comas?

    Cat. 61, 77:

    viden ut perniciter exiluere?

    id. 62, 8:

    adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,

    id. 62, 12:

    aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),

    Verg. E. 4, 52 Forbig. ad loc.:

    nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

    id. G. 1, 56; id. E. 5, 6; id. A. 6, 779. —
    (β).
    With subj. (class.):

    nescis ut res sit, Phoenicium,

    Plaut. Ps. 4, 4, 1:

    oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,

    id. Merc. 2, 1, 16:

    nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,

    id. Am. prol. 104:

    narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,

    Ter. Hec. 1, 2, 70:

    tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,

    id. Eun. 1, 2, 48:

    videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?

    Cic. Rosc. Am. 46, 135:

    videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?

    id. Sen. 10, 31; id. Rosc. Am. 24, 66:

    credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,

    id. Att. 1, 16, 4:

    videte ut hoc iste correxerit,

    id. Verr. 2, 1, 45, § 115:

    docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,

    Caes. B. G. 1, 43:

    veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,

    Liv. 23, 5, 8:

    aspice quo submittat humus formosa colores,

    Prop. 1, 2, 9:

    infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,

    Quint. 6, 5, 10:

    vides ut alta stet nive candidum Soracte,

    Hor. C. 1, 9, 1:

    nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,

    id. ib. 1, 14, 3 Orell. ad loc.:

    audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,

    id. ib. 3, 10, 7; id. S. 1, 8, 42; 2, 3, 315; Verg. A. 2, 4; Tib. 2, 1, 26; Prop. 2, 34 (3, 32), 57:

    mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,

    Plin. Ep. 1, 6, 2.—
    B.
    Relative adverb of manner = eo modo quo, as.
    1.
    Without demonstr. as correlatives: ut aiunt, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 101 Mull. (fr inc. l. 10 Vahl.):

    ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,

    Plaut. Merc. 2, 3, 79:

    apparatus sum ut videtis,

    id. ib. 5, 2, 10:

    verum postremo impetravi ut volui,

    id. Mil. 4, 5, 5:

    ero ut me voles esse,

    id. Capt. 2, 1, 32:

    faciam ut tu voles,

    id. Men. 5, 9, 90: ut vales? Tox. Ut queo, id. Pers. 1, 1, 16:

    ut potero feram,

    Ter. And. 5, 3, 27:

    faciam ut mones,

    id. Hec. 4, 4, 97:

    Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,

    Cic. Q. Fr. 3, 9, 9:

    cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?

    id. Rosc. Am. 14, 39:

    ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,

    id. ib. 17, 49:

    homo demens, ut isti putant,

    id. Rep. 1, 1, 1:

    cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,

    id. ib. 1, 46, 70:

    non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,

    id. Fam. 9, 16, 7:

    Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,

    Caes. B. G. 1, 22:

    cuncta ut gesta erant exposuit,

    Liv. 3, 50, 4:

    (Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,

    id. 10, 46, 16:

    sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,

    id. 21, 4, 1:

    nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,

    Sen. Vit. Beat. 17, 2:

    servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,

    id. Ben. 3, 22, 1.—Esp. parenthet., to denote that the facts accord with an assumption or supposition made in the principal sentence (= sicut):

    si virtus digna est gloriatione, ut est,

    Cic. Fin. 4, 18, 51:

    quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,

    id. Phil. 10, 9, 18:

    quamvis fuerit acutus, ut fuit,

    id. Ac. 2, 22, 69; cf.:

    incumbite in causam, Quirites, ut facitis,

    id. Phil. 4, 5, 12:

    tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,

    id. Fam. 7, 1, 5:

    satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,

    id. Phil. 1, 15, 37.—
    2.
    With the correlative ita or sic: VTI LEGASSIT SVPER PECVNIA TVTELAVE SVAE REI, ITA IVS ESTO, Leg. XII. Tab. 5, fr. 3: alii, ut esse in suam rem ducunt, ita sint;

    ego ita ero ut me esse oportet,

    Plaut. Men. 5, 6, 24 sq.:

    sic sum ut vides,

    id. Am. 2, 1, 57:

    omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,

    Ter. Phorm. 5, 8, 15:

    ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,

    Cic. Caecin. 7, 18.—In partic. with a superlative belonging to the principal sentence, attracted to the relative clause:

    haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),

    Cic. de Or. 2, 41, 174.—So ut qui, with sup.:

    te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,

    Cic. Fam. 12, 62 fin.; without sic or ita:

    causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,

    id. Phil. 14, 11, 29:

    sed exigenda est ut optime possumus,

    Quint. 12, 10, 38.—And with comp.:

    eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,

    Nep. Epam. 2, 1; cf.:

    ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,

    Hor. S. 1, 5, 33:

    cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,

    id. ib. 2, 8, 48.—
    3.
    Doubled ut ut, as indefinite relative, = utcumque, in whatever manner, howsoever (mostly ante-class.; only with indic.):

    gaudeo, ut ut erga me est merita,

    Plaut. Am. 5, 1, 52:

    age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,

    id. Bacch. 5, 2, 85:

    utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,

    id. Ps. 1, 3, 76:

    utut res sese habet, pergam, etc.,

    id. Most. 3, 1, 14:

    non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,

    id. Ps. 1, 3, 36; id. Cist. 1, 1, 110:

    sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,

    Ter. Phorm. 3, 2, 46; cf. id. ib. 3, 1, 4; id. Heaut. 1, 2, 26; id. Ad. 2, 2, 40; 4, 4, 22:

    ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,

    Cic. Att. 15, 25 B. and K. (dub.;

    v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,

    id. Fam. 16, 18, 1 dub. (al. ut est).—
    4.
    Causal, as, = prout, pro eo ut.
    a.
    Introducing a general statement, in correspondence with the particular assertion of the principal clause, ut = as, considering... that, in accordance with:

    atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,

    Plaut. Merc. 2, 3, 75:

    ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,

    id. Men. 5, 2, 1:

    haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,

    Ter. Phorm. 5, 2, 9:

    praesertim, ut nunc sunt mores,

    id. ib. 1, 2, 5:

    atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,

    Cic. Mur. 25, 51:

    permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,

    id. Tusc. 1, 45, 108:

    magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,

    id. Verr. 2, 1, 26, § 65:

    Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,

    Liv. 3, 6, 1:

    tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,

    id. 3, 71, 5:

    transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,

    id. 21, 47, 3.—Ellipt.:

    mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),

    Plaut. Men. prol. 30:

    Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,

    as was natural, he being a Sicilian, Cic. Tusc. 1, 8, 15; so,

    Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,

    id. ib. 5, 33, 92:

    ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,

    Liv. 23, 14, 1.—
    b.
    Reflecting the assertion to particular circumstances, etc., ut = for, as, considering:

    hic Geta ut captus est servorum, non malus,

    Ter. Ad. 3, 4, 34:

    ut est captus hominum,

    Cic. Tusc. 2, 27, 65; Caes. B. G. 4, 3: Themistocles ut apud nos perantiquus, ut apud Athenienses non ita sane vetus, in regard to us, etc., Cic. Brut. 10, 41:

    Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,

    for those times, id. ib. 26, 102:

    nonnihil, ut in tantis malis est profectum,

    considering the unfortunate state of affairs, id. Fam. 12, 2, 2:

    (orationis genus) ut in oratore exile,

    for an orator, id. Or. 3, 18, 66:

    multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,

    id. Sen. 4, 12:

    consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,

    Liv. 1, 18, 1:

    florentem jam ut tum res erant,

    id. 1, 3, 3:

    Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,

    id. 24, 28, 1:

    Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,

    id. 4, 13, 1: insigni, ut illorum temporum habitus erat, triumpho, id. 10, 46, 2:

    Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,

    id. 1, 57, 1:

    vir, ut inter Aetolos, facundus,

    id. 32, 33, 9:

    Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

    Nep. Epam. 5, 2:

    ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,

    Curt. 9, 1, 14:

    multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,

    Tac. G. 30. —
    c.
    Ut before relatives, with subj., as it is natural for persons who, like one who, since he, since they, etc.; seeing that they, etc. (not in Cic.):

    non demutabo ut quod certo sciam,

    seeing that I know it for certain, Plaut. Ps. 1, 5, 153:

    prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,

    Caes. B. G. 5, 31, 6:

    facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,

    Liv. 1, 34, 6:

    inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,

    id. 38, 18, 7:

    Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,

    id. 33, 4, 11:

    Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,

    id. 1, 49, 3; 25, 23, 3:

    Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,

    id. 9, 45, 10:

    igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,

    id. 30, 6, 3; 23, 15, 4; 23, 29, 12:

    omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,

    as is natural in one who, since he, Quint. 1, 2, 19:

    in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,

    id. 3, 5, 9:

    ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,

    id. 12, 2, 20; 5, 14, 28; 11, 3, 53.—Rarely with participle:

    ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,

    Liv. 3, 16, 2:

    gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,

    id. 7, 23, 6.—
    d.
    With perinde or pro eo, with reference to several alternatives or degrees to be determined by circumstances, as, according as, to the extent that, in the measure that, etc.:

    perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,

    Cic. Clu. 25, 70:

    in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,

    Liv. 7, 6, 8: pro eo ut temporis difficultas aratorumque penuria tulit, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 54, § 126.—
    C.
    Transf. of local relations, like Gr. hina, where (very rare):

    in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 17:

    flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),

    Lucil. 8, 18 Mull.:

    in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,

    Cat. 11, 2 sqq.; 17, 10; cf. Verg. A. 5, 329; Lucr. 6, 550 Munro ad loc.
    II.
    Conj.
    A.
    Introducing comparative clauses of manner, = eodem modo quo, as, like.
    1.
    In gen.
    (α).
    With sic as correlative:

    haec res sic est ut narro tibi,

    Plaut. Most. 4, 3, 40:

    quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,

    Cic. N. D. 2, 39, 99:

    Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,

    id. Fam. 13, 1, 5:

    si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,

    id. Brut. 72, 251:

    sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,

    id. Rep. 6, 15, 15:

    ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,

    id. Quint. 11, 3, 150 (for ut... sic, in similes, v. sic, IV. 1. a.).—
    (β).
    With ita as correlative:

    ut sementem feceris, ita metes,

    Cic. Or. 2, 65, 261:

    quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,

    id. Rep. 2, 1. 3:

    non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,

    Liv. 1, 53, 1:

    ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,

    Quint. 9, 3, 39.—
    (γ).
    With other correlatives:

    in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,

    Cato, R. R. 78:

    encytum ad eundem modum facito uti globos,

    id. ib. 80:

    cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,

    Cic. Ac. 2, 15, 47:

    disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,

    id. Tusc. 2, 3, 9: scelerum caput, ut tute es item omnis censes esse' [p. 1941] Plaut. Rud. 4, 4, 55:

    ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,

    id. Am. 3, 4, 9:

    fecisti item ut praedones solent,

    Cic. Verr. 2, 4, 9, § 21:

    item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,

    id. ib. 2, 1, 45, § 117;

    so with item,

    id. Or. 60, 202:

    is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,

    Plaut. Aul. prol. 21.—With atque:

    nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,

    Plaut. Cas. 5, 1, 7.—And after aliter = than:

    si aliter ut dixi accidisset,

    Cic. Rep. 1, 4, 7.—
    (δ).
    Without correlative:

    rem omnem uti acta erat cognovit,

    Sall. J. 71, 5:

    quare perge ut instituisti,

    Cic. Rep. 2, 11, 22:

    apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,

    id. ib. 1, 38, 59:

    miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,

    Sen. Vit. Beat. 12, 2:

    comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,

    id. ib. 13, 5:

    ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,

    Quint. 8, 2, 23.—
    2.
    In partic.
    a.
    Ut... ita or ut... sic; co-ordinate, introducing contrasted clauses.
    (α).
    = cum... tum, as... so, as on the one hand... so on the other, both and:

    ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?

    Cic. Fam. 10, 20, 2:

    ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,

    Liv. 26, 37, 6:

    Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,

    Cic. Fam. 12, 13, 4:

    fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,

    Sen. Ben. 2, 28, 3.—
    (β).
    Concessive, = etsi... tamen, although... yet:

    consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,

    Liv. 4, 6, 2:

    Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,

    id. 21, 11, 5:

    ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,

    id. 21, 8, 1:

    haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,

    id. 3, 55, 15:

    in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,

    id. 23, 14, 6; 23, 34, 12:

    uti longe a luxuria, ita famae propior,

    Tac. Agr. 6:

    ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,

    Quint. 10, 1, 74:

    ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,

    id. 12, 2, 12:

    quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,

    id. 5, 12, 9; cf. id. 10, 1, 62.—With certe in place of ita:

    ut non demens, crudelis certe videtur,

    Quint. 9, 2, 91.—
    b.
    Ita... ut;

    in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,

    Plaut. Aul. 3, 5, 22:

    ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,

    Ter. Heaut. 4, 3, 8:

    ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,

    id. ib. 4, 5, 1:

    ita vivo ut maximos sumptus facio,

    Cic. Att. 5, 15, 2.—So with sic:

    sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,

    Ter. Heaut. 3, 1, 54.—
    c.
    In exemplifications.
    (α).
    In gen., as for example, for instance:

    nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,

    Cic. de Or. 3, 29, 112:

    sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,

    id. Fin. 5, 14, 38:

    in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,

    id. Rep. 1, 31, 47:

    qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,

    id. ib. 2, 1, 2; id. Ac. 2, 24, 76; id. Inv. 2, 52, 157:

    est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,

    Sen. Ben. 3, 21, 2:

    est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,

    Quint. 8, 3, 89; 4, 3, 12.—Where several instances are adduced, if each of them singly is made prominent, ut is repeated with each;

    if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,

    Cic. de Or. 3, 16, 59.—
    (β).
    Ut si, if for instance; for example, if, etc.; with subj.:

    ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,

    Auct. Her. 1, 15, 25:

    ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,

    Cic. Inv. 2, 15, 48:

    ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,

    id. ib. 1, 18, 26:

    ut si qui in foro cantet,

    id. Off. 1, 40, 145:

    ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,

    Liv. 6, 40, 12; cf. Auct. Her. 2, 26, 4; 2, 27, 43; 3, 2, 2; Cic. Inv. 1, 49, 92:

    ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,

    Quint. 3, 8, 23:

    ut si des arma timidis et imbellibus,

    id. 12, 5, 2; 5, 10, 34; 2, 4, 18; 9, 2, 79 et saep.—So with cum:

    ut cum marem feminamque filios dicimus,

    Quint. 9, 3, 63; 1, 6, 22; 3, 8, 30; 9, 1, 3.—
    d.
    Before an appositive noun, as, the same as, like:

    qui canem et felem ut deos colunt,

    Cic. Leg. 1, 11, 32:

    ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,

    id. Rep. 1, 12, 18:

    suam vitam ut legem praefert suis civibus,

    id. ib. 1, 34, 52:

    habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,

    id. Verr. 2, 1, 15, § 38:

    Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,

    Liv. 36, 15, 2: (Dionysium) dimisi a me ut magistrum Ciceronum non lubenter;

    ut hominem ingratum non invitus,

    in his capacity of, Cic. Att. 8, 10:

    qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,

    Liv. 25, 40, 4:

    qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,

    id. 24, 45, 12:

    Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,

    Nep. Att. 16:

    et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,

    Sen. Vit. Beat. 26, 7:

    hunc ut deum homines intuebuntur,

    Quint. 12, 10, 65:

    id ut crimen ingens expavescendum est,

    id. 9, 3, 35.—
    e.
    Ut si = quasi, velut si, tamquam si, as if, just as if:

    mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,

    Ter. Eun. 1, 2, 37:

    Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,

    Cic. Fam. 7, 20, 1:

    ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,

    id. ib. 2, 14, 1:

    ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,

    id. Q. Fr. 1, 1, 6:

    qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,

    id. Off. 1, 14, 42; id. Opt. Gen. 4, 10:

    similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,

    like men who should say, Cic. Sen. 6, 17: similiter facere eos... ut si nautae certarent, etc., they act like sailors who, etc., id. Off. 1, 25, 87.—
    f.
    Ut quisque... ita (sic), with superlatives (= eo magis... quo magis, with indefinite subjects): ut quisque est vir optimus, ita difficillime alios improbos suspicatur, the better a man is, the more difficult it is for him to, etc., Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 12:

    ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

    id. Caecin. 2, 7:

    ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,

    id. Clu. 21, 57:

    ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,

    id. Verr. 2, 2, 10, § 27; id. Off. 1, 16, 50; 1, 19, 64:

    nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,

    Quint. 1, 10, 40.—This construction is variously modified,
    (α).
    With ita understood:

    facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,

    Cic. Off. 1, 19, 65. —
    (β).
    With virtual superlatives:

    ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,

    Cic. Verr. 2, 5, 34, § 90:

    ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,

    id. Fin. 5, 20, 57.—
    (γ).
    The superlatives omitted in either clause:

    ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,

    Cic. Sen. 18, 64:

    ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,

    id. Verr. 2, 4, 64, § 143:

    pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,

    id. ib. 2, 1, 27, §

    68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,

    Liv. 9, 6, 1:

    ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,

    id. 34, 38, 6.—And with tum = ita:

    nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,

    in proportion to his resemblance, Quint. 2, 5, 20.—
    (δ).
    With a comparative in one of the terms:

    major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,

    Cic. Lael. 5, 19.—
    (ε).
    Without superlative, as, according as:

    de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,

    Liv. 3, 18, 10 (for ut quisque... ita, in temporal clauses, v. B. 3. g infra).—
    B.
    Introducing a temporal clause, the principal predicate being an immediate sequence; orig. = quo tempore.
    1.
    With perf. indic.
    a.
    In gen., as soon as:

    principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 49:

    ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,

    Ter. And. 3, 4, 11:

    ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,

    id. Phorm. 4, 3, 12:

    ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,

    id. ib. 5, 6, 19; id. Hec. 3, 3, 5; 5, 1, 26; id. Eun. 4, 7, 12:

    qui ut peroravit, surrexit Clodius,

    Cic. Q. Fr. 2, 3, 2:

    eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,

    id. Rep. 1, 11, 7:

    qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,

    id. ib. 2, 13, 25; cf. id. Verr. 2, 4, 22, § 48; id. Phil. 9, 4, 9; id. Brut. 8, 30:

    ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,

    Liv. 21, 54, 9:

    ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,

    id. 3, 10, 9; 23, 34, 6; 24, 44, 10.—
    b.
    In oblique discourse:

    Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,

    Caes. B. G. 1, 31.—
    c.
    With primum, when first, as soon as ever:

    atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,

    Cic. Rep. 6, 15, 15:

    Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,

    Liv. 25, 26, 13: ut primum lingua coepit esse in quaestu, curam morum qui diserti habebantur reliquerunt, Quint. prooem. 13.—
    d.
    Rarely of coincidence in time:

    nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,

    Plaut. Cist. 4, 2, 46.—
    e.
    Ut = ex quo tempore. since:

    ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,

    Cic. Att. 1, 15, 2.—
    2.
    With imperf. indic.
    (α).
    In gen.: Fabii oratio fuit qualis biennio ante;

    deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,

    Liv. 10, 22, 2:

    deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,

    id. 10, 28, 20:

    Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,

    id. 25, 26, 15:

    ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,

    id. 22, 14, 1.— And with perf. and imperf. in co-ordinate clauses:

    consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,

    Liv. 22, 44, 1:

    ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,

    id. 22, 14, 3:

    ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,

    id. 24, 1, 6.—
    (β).
    Of repeated past actions, whenever:

    ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,

    Caes. B. G. 3, 4.—
    3.
    With plupf.
    (α).
    = postquam (rare):

    ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,

    Ter. Ad. 4, 4, 10:

    ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,

    Caes. B. C. 3, 63.—
    (β).
    In epistolary style = the Engl. perf.:

    litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),

    Cic. Att. 2, 12, 4:

    ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),

    id. ib. 5, 10, 1.—
    (γ).
    Of repeated past actions, whenever:

    ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,

    Liv. 21, 42, 3 dub.:

    ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,

    Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:

    ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,

    id. Clu. 19, 52:

    ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,

    Caes. B. G. 7, 81; cf.:

    ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,

    Liv. 23, 27, 5.—With ita as correl.:

    ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,

    Cic. Verr. 2, 3, 15, § 39.—
    4.
    With fut. perf., or, in oblique discourse, plupf. subj.:

    neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,

    Cic. Or. 2, 34, 146:

    traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,

    Liv. 5, 15, 11 (for ut after simul, v. simul, VI.).—
    C.
    Introducing substantive clauses, that; always with subj. (cf. ut as interrog. adverb in dependent clauses, I. A. 3. supra).
    1.
    In object clauses.
    a.
    In clauses which, if independent, would take the imperative mood, often rendered by the Engl. infinitive.
    (α).
    After verbs denoting [p. 1942] to wish, request, pray, demand, or invite:

    malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,

    Plaut. Poen. 5, 4, 18:

    equidem mallem ut ires,

    Cic. Att. 1, 16, 8:

    equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),

    id. Fam. 7, 31, 2:

    volo uti mihi respondeas num quis, etc.,

    id. Vatin. 7, 17:

    precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,

    id. Q. Fr. 1, 3, 9:

    postulo ut ne quid praejudicati afferatis,

    id. Clu. 2, 5:

    petebant uti equites praemitterent,

    Caes. B. G. 4, 11:

    tibi instat Hortensius ut eas in consilium,

    Cic. Quint. 10, 34:

    hoc ut aliquando fieret, instabat,

    Sen. Clem. 2, 1, 2:

    illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,

    Cic. Att. 11, 7, 2:

    cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,

    Sen. Clem. 2, 2, 2:

    senectutem ut adipiscantur omnes optant,

    Cic. Lael. 2, 4:

    exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,

    Sen. Vit. Beat. 17, 3.—With ut ne = ne:

    Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,

    Cic. Fam. 4, 1, 2; Tac. H. 4, 58 fin. —Also without verb, like utinam, to express a wish;

    esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,

    Ter. Ad. 4, 6, 2:

    ut illum di deaeque perdant,

    id. Eun. 2, 3, 10; id. Heaut. 4, 6, 6.—
    (β).
    After verbs expressing or implying advice, suggestion, or exhortation:

    ego vos hortari tantum possum ut, etc.,

    Cic. Lael. 5, 17:

    quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,

    id. Att. 11, 16, 4:

    tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,

    id. Fam. 1, 9, 26:

    censeo ut iter reliquum conficere pergas,

    I propose, id. Or. 2, 71, 200; Caes. B. C. 1, 2; Liv. 30, 40, 4:

    dixeram a principio ut sileremus,

    I had advised, Cic. Brut. 42, 157:

    Pompejum monebat ut meam domum metueret,

    id. Sest. 64, 133:

    equidem suasi ut Romam pergeret,

    id. Att. 16, 8, 2:

    M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,

    exhorted, id. ib. 16, 16, A, 5.—
    (γ).
    After verbs expressing resolution or agreement to do something:

    rus ut irem jam heri constitiveram,

    Plaut. Ps. 1, 5, 136:

    decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,

    Cic. Phil. 5, 2, 4:

    constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,

    id. Att. 16, 10, 1:

    statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,

    Caes. B. G. 7, 21:

    Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,

    Liv. 25, 33, 3:

    illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),

    id. 2, 5, 7; 27, 9, 9; 42, 25, 11:

    ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,

    Cic. Rep. 2, 27, 63:

    servitia urbem ut incenderent conjurarunt,

    Liv. 4, 45, 1.—
    (δ).
    After verbs of command or prohibition:

    imperat Laelio ut per collis circumducat equites,

    Liv. 28, 33, 11:

    illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,

    Cic. Lael. 16, 60:

    M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,

    Liv. 41, 27, 3:

    consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,

    Cic. Pis. 8, 18:

    jubet sententiam ut dicant suam,

    Plaut. Am. 1, 1, 50:

    hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,

    Cic. Verr. 2, 4, 12, § 28.—With ne:

    iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,

    Nep. Them. 7, 3.—
    (ε).
    Verbs expressing permission:

    atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,

    Cic. Tull. 20, 47:

    concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,

    id. Rosc. Am. 19, 54:

    dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,

    id. de Or. 1, 6, 23:

    ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,

    id. Off. 3, 5, 22.—
    b.
    In dependent clauses implying an aim or end.
    (α).
    After verbs denoting direction and inclination of the mind, care, purpose, intention, or striving:

    ut plurimis prosimus enitimur,

    Cic. Ac. 2, 2, 6:

    facilior erit ut albam esse nivem probet quam erat Anaxagoras,

    he will be more inclined, disposed, id. ib. 2, 36, 117: ne ille longe aberit ut argumento credat philosophorum, far remote from believing = not inclined, id. ib. 2, 47, 144: qui sibi hoc sumpsit ut conrigat mores aliorum, quis huic ignoscat si, who undertakes to correct, id. Verr. 2, 3, 1, § 2:

    navem idoneam ut habeas diligenter videbis,

    care, id. Fam. 16, 1, 2:

    ille intellexit id agi atque id parari ut filiae suae vis afferretur,

    id. Verr. 2, 1, 26, § 67:

    pater potuit animum inducere ut naturam ipsam vinceret,

    id. Rosc. Am. 19, 53:

    cum senatus temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam,

    id. Rep. 2, 12, 23:

    equidem ut honore dignus essem, maxime semper laboravi,

    id. Planc. 20, 50:

    omni contentione pugnatum est ut lis haec capitis existimaretur,

    id. Clu. 41, 116:

    omnis spes ad id versa ut totis viribus terra adgrederentur,

    Liv. 24, 34, 12:

    omnis cura solet in hoc versari, semper ut boni aliquid efficiam dicendo,

    Cic. de Or. 2, 75, 306:

    se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

    Liv. 4, 2, 8; 2, 34, 11.—
    (β).
    Verbs of effecting:

    nec potui tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi,

    Plaut. Poen. 2, 6:

    prior pars orationis tuae faciebat ut mori cuperem,

    Cic. Tusc. 1, 47, 112:

    caritas annonae faciebat ut istuc... tempore magnum videretur,

    id. Verr. 2, 3, 92, § 215:

    sol efficit ut omnia floreant,

    id. N. D. 2, 15, 41:

    potest praestare ut ea causa melior esse videatur,

    id. Or. 1, 10, 44:

    non committam ut tibi ipse insanire videar,

    id. Fam. 5, 5, 3:

    di prohibeant, judices, ut hoc praesidium sectorum existimetur,

    id. Rosc. Am. 52, 151:

    effecisti ut viverem et morerer ingratus,

    Sen. Ben. 2, 25, 1:

    quibus nihil aliud actum est quam ut pudor hominibus peccandi demeretur,

    id. Vit. Beat. 26, 6.—
    (γ).
    Verbs of obtaining:

    Dumnorix a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire patiantur,

    Caes. B. G. 1, 9:

    quid assequitur, nisi hoc ut arent qui... in agris remanserunt,

    what does he gain, Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    facile tenuit ut (Chalcidis) portae sibi aperirentur,

    Liv. 35, 51, 6:

    vicerunt tribuni ut legem perferrent,

    id. 4, 25, 13.—
    (δ).
    Verbs of inducing and compelling:

    nec ut omnia quae praescripta sunt defendamus necessitate ulla cogimur,

    Cic. Ac. 2, 3, 8:

    civitati persuasit ut de finibus suis exirent,

    Caes. B. G. 1, 2:

    exspectatione promissi tui moveor ut admoneam te,

    Cic. Fam. 9, 8, 1:

    Parhedrum excita ut hortum ipse conducat,

    id. ib. 16, 18, 2:

    ille adduci non potest ut... ne lucem quoque hanc eripere cupiat, etc.,

    id. Rosc. Am. 52, 150:

    impellit alios avaritia, alios iracundia ut levem auditionem pro re comperta habeant,

    Caes. B. G. 7, 42:

    ut de clementia scriberem, Nero Caesar, una me vox tua maxime compulit,

    Sen. Clem. 2, 1, 1.—
    (ε).
    After verbs implying duty, right, rule, condition, or possibility:

    cum mihi ne ut dubitem quidem relinquatur,

    not even the possibility of doubt, Cic. Ac. 2, 38, 119:

    obsides inter se dent, Sequani ne itinere Helvetios prohibeant, Helvetii ut sine maleficio transeant,

    Caes. B. G. 1, 9:

    se ita a majoribus didicisse ut magis virtute quam dolo contenderent,

    id. ib. 1, 13:

    mea lenitas hoc exspectavit ut id quod latebat erumperet,

    Cic. Cat. 2, 12, 27:

    (natura) nobis insculpsit in mentibus, ut eos (deos) aeternos et beatos haberemus,

    id. N. D. 1, 17, 45:

    hoc mihi Metellus non eripuit, hoc etiam addidit ut quererer hoc sociis imperari,

    he gave the additional right, id. Verr. 2, 2, 68, § 164:

    ut vero conloqui cum Orpheo, Musaeo, Homero liceat, quanti tandem aestimatis?

    the privilege of conversing, id. Tusc. 1, 41, 98:

    respondet Socrates sese meruisse ut amplissimis honoribus decoraretur,

    id. Or. 1, 54, 272:

    meruit ut suspendatur,

    Sen. Ep. 7, 5:

    quia enim non sum dignus prae te ut figam palum in parietem,

    Plaut. Mil. 4, 4, 4.—So after dignus, Liv. 24, 16, 19; Quint. 8, 5, 12.—
    c.
    After verbs of fearing, where ut implies a wish contrary to the fear; that not:

    rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere se dicebant,

    Caes. B. G. 1, 39:

    vereor ut satis diligenter actum sit in senatu de litteris meis,

    Cic. Att. 6, 4, 2:

    verebar ut redderentur,

    id. Fam. 12, 19, 1:

    sin homo amens diripiendam urbem daturus est, vereor ut Dolabella ipse satis nobis prodesse possit,

    id. ib. 14, 14, 1:

    veretur Hiempsal ut foedus satis firmum sit,

    id. Leg. 2, 22, 58:

    timeo ut sustineas,

    id. Fam. 14, 2, 3:

    o puer, ut sis vitalis, metuo, et majorum ne quis amicus Frigore te feriat,

    Hor. S. 2, 1, 60.— So sometimes after video, with weakened force: vide ut sit, nearly = perhaps it is not (cf. Roby, Gr. 2, p. 280): considerabitis, vestri similes feminae sintne Romae;

    si enim non sunt, videndum est, ut honeste vos esse possitis,

    Cic. Fam. 14, 14, 1.—Very rarely ut stands for ne after verbs of fearing:

    quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat,

    Liv. 28, 22, 12 Weissenb. ad loc.:

    ut ferula caedas meritum... non vereor,

    Hor. S. 1, 3, 120 Jan. and Orell. ad loc. —
    d.
    In interrogative clauses represented as untrue, rejecting a supposition or thought with indignation (nearly = fierine potest ut):

    me ut quisquam norit, nisi ille qui praebet cibum?

    Plaut. Pers. 1, 3, 52:

    te ut ulla res frangat, tu ut umquam te corrigas?

    Cic. Cat. 1, 9, 22:

    egone ut te interpellem?

    id. Tusc. 2, 18, 42:

    pater ut in judicio capitis obesse filio debeat?

    id. Planc. 13, 31:

    egone ut prolis meae fundam cruorem?

    Sen. Med. 927.—
    2.
    In subject clauses, with impersonal predicates.
    a.
    With a predicate adjective.
    (α).
    With the idea of rule, duty, etc.:

    id arbitror Adprime in vita utile esse, ut ne quid nimis,

    Ter. And. 1, 1, 34:

    reliquum est ut de Catuli sententia dicendum videatur,

    Cic. Imp. Pomp. 20, 59:

    praeclarum est et verum ut eos qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus,

    id. Tusc. 3, 29, 73:

    ergo hoc sit primum ut demonstremus quem imitetur,

    id. de Or. 2, 22, 90:

    proximum est ut doceam, etc.,

    id. N. D. 2, 29, 73:

    extremum est ut te orem, etc.,

    id. Fam. 4, 13, 7:

    ei (Dionysio) ne integrum quidem erat ut ad justitiam remigraret,

    permission, id. Tusc. 5, 21, 62. —With predicates, aequum est, par (anteclass. and rare):

    aequom videtur tibi ut ego alienum quod est Meum esse dicam?

    Plaut. Rud. 4, 7, 4:

    non par videtur... praesente ibus una paedagogus ut siet,

    id. Bacch. 1, 2, 31.—
    (β).
    In clauses expressing result and consequence:

    magnificum illud etiam et gloriosum ut Graecis de philosophia litteris non egeant, illud,

    that result of my labors, Cic. Div. 2, 2, 5:

    consentaneum est huic naturae ut sapiens velit gerere et administrare rem publicam,

    id. Fin. 3, 20, 68. —
    (γ).
    In clauses represented as real, true, false, certain, or probable (where the acc. and inf. might be used):

    concedetur verum esse ut bonos boni diligant,

    Cic. Lael. 14, 50: sin autem illa veriora ut idem interitus animorum et corporum, etc., id. ib 4, 14; cf.:

    concedant ut hi viri boni fuerin (= concedant vere factum esse ut, etc.),

    id. ib. 5, 18:

    si verum est ut populus Romanus omnis gentes virtute superarit, etc.,

    Nep. Hann. 1, 1:

    de ipso Roscio potest illud quidem esse falsum ut circumligatus fuerit, angui,

    Cic. Div. 2, 31, 66:

    non est verisimile ut Chrysogonus horum litteras adamarit aut humanitatem,

    id. Rosc. Am. 41, 121:

    deos verisimile est ut alios indulgentius tractent propter parentis, alios propter futuram posterorum indolem,

    Sen. Ben. 4, 32, 1; so,

    rarum est ut,

    Quint. 3, 19, 3:

    quid tam inusitatum quam ut, etc.,

    Cic. Imp. Pomp. 21, 62.—And after potius:

    multi ex plebe spe amissa potius quam ut cruciarentur... se in Tiberim praecipitaverunt,

    Liv. 4, 12, 11.—
    b.
    With predicate nouns.
    (α).
    Expressing the idea of a verb which would require an object clause, with ut:

    quoniam ut aliter facias non est copia,

    Plaut. Merc. 5, 4, 30:

    Romano in hostico morandi causa erat ut hostem ad certamen eliceret,

    Liv. 6, 31, 7:

    vetus est lex amicitiae ut idem amici semper velint,

    Cic. Planc. 2, 5:

    consensus fuit senatus ut mature proficisceremur (= decretum est a senatu),

    id. Fam. 3, 3, 1:

    fuit hoc sive meum, sive rei publicae fatum ut in me unum omnis illa inclinatio temporum incumberet,

    ordained by fate, id. Balb. 26, 58:

    tempus est ut eamus ad forum,

    Plaut. Mil. 1, 1, 72:

    dicasque tempus maximum esse ut eat,

    id. ib. 4, 3, 9:

    primum est officium ut homo se conservet in naturae statu,

    Cic. Fin. 3, 6, 20:

    ejus culturae hoc munus est ut efficiat, etc.,

    id. ib. 4, 14, 38:

    caput illud est ut Lyconem recipias in necessitudinem tuam,

    duty, id. Fam. 13, 19, 3; so,

    caput est ut, etc.,

    id. de Or. 1, 19, 87:

    fuit hoc quoddam inter Scipionem et Laelium jus ut Scipio Laelium observaret parentis loco,

    id. Rep. 1, 12, 18:

    mea ratio in dicendo haec esse solet ut boni quod habeat id amplectar,

    id. de Or. 2, 72, 292; so,

    ratio est ut,

    id. Verr. 1, 11, 34: est mos hominum ut [p. 1943] nolint eundem pluribus excellere, id. Brut. 21, 84:

    est hoc Gallicae consuetudinis ut, etc.,

    Caes. B. G. 4, 5.—
    (β).
    Expressing result and consequence:

    est hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus ut invidia gloriae comes sit,

    Nep. Chabr. 3, 3.—
    c.
    With impersonal verbs.
    (α).
    Including the idea of a verb requiring an object clause, with ut:

    convenit, victi utri sint eo proelio, urbem, agrum... seque uti dederent,

    Plaut. Am. 1, 1, 71:

    mihi cum Dejotaro convenit ut ille in meis castris esset,

    Cic. Att. 6, 1, 14:

    placitum est ut in aprico loco considerent,

    id. Rep. 1, 12, 18:

    postea mihi placuit ut, etc.,

    id. Or. 1, 34, 155:

    ad Appii Claudii senectutem accedebat etiam ut caecus esset,

    id. Sen. 6, 16.—So after fit, it happens:

    fit ut natura ipsa ad ornatius dicendi genus incitemur,

    Cic. Or. 2, 83, 338:

    potest fieri ut res verbosior haec fuerit, illa verior,

    it may be that, id. Att. 8, 3, 6; id. Ac. 2, 11, 36; id. Verr. 2, 2, 77, § 190.—

    So with accidit, evenit, contigit: accidit... ut illo itinere veniret Lampsacum,

    Cic. Verr. 2, 1, 24, § 63; so id. Imp. Pomp. 9, 25:

    sed tamen hoc evenit ut in vulgus insipientium opinio valeat,

    id. Tusc. 2, 26, 63:

    utinam Caesari contigisset ut esset optimo cuique carissimus,

    id. Phil. 5, 18, 49.—
    (β).
    Denoting consequence:

    ex quo efficitur ut quidquid honestum sit, idem sit utile,

    Cic. Off. 2, 3, 10:

    sequitur ut dicamus quae beneficia danda sint et quemadmodum,

    Sen. Ben. 1, 11, 1:

    sequitur ut causa ponatur,

    Cic. Or. 2, 81, 331.—
    (γ).
    Est, in the meaning fit, or causa est:

    est ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi,

    it is a fact that, Cic. Or. 2, 36, 152:

    non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri,

    there is no reason for wondering, id. Div. 1, 56, 128:

    quando fuit ut quod licet non liceret?

    id. Cael. 20, 48; so, in eo est ut, prope est ut, to be on the point of, to be near to:

    jam in eo rem fore ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

    Liv. 8, 27, 3:

    cum jam in eo esset ut comprehenderetur,

    Nep. Paus. 5, 1; id. Milt. 7, 3:

    jam prope erat ut ne consulum quidem majestas coerceret iras hominum,

    Liv. 2, 23, 14:

    prope est ut lamentationem exigat,

    Sen. Clem. 2, 6, 4.— Here belongs the circumlocution of the periphrastic future by futurum esse or fore, with ut; generally in the inf.:

    arbitrabar fore ut lex de pecuniis repetundis tolleretur,

    Cic. Verr. 1, 14, 41.—Very rarely in the indic.:

    futurum est ut sapiam,

    Sen. Ep. 117, 29.—
    3.
    In attributive clauses, dependent on nouns not belonging to the predicate.
    a.
    With the idea of resolve, etc.:

    vicit sententia ut mitterentur coloni,

    Liv. 9, 26, 4:

    sententiam dixit (= censuit) ut judicum comitia haberentur,

    Cic. Q. Fr. 2, 1, 2; id. Fam. 4, 4, 5; id. Tusc. 5, 41, 119; id. Leg. 3, 15, 33.—
    b.
    Of agreement:

    fide accepta ut remitterent eum,

    Liv. 24, 48, 8. —
    c.
    Of law, rule, etc.:

    praetores rogationem promulgarunt ut omnes regiae stirpis interficerentur,

    Liv. 24, 25, 10:

    senatus consultum factum est ut M. Fulvius litteras extemplo ad consulem mitteret,

    id. 35, 24, 2:

    haec ei est proposita condicio ut aut juste accusaret aut acerbe moreretur,

    Cic. Clu. 14, 42:

    Suevi in eam se consuetudinem induxerunt ut locis frigidissimis lavarentur in fluminibus,

    Caes. B. G. 4, 1.—
    d.
    Of duty:

    jusjurandum poscit ut quod esse ex usu Galliae intellexissent, communi consilio administrarent,

    Caes. B. G. 8, 6. —
    e.
    Of purpose, inclination, etc.:

    vobis dent di mentem oportet ut prohibeatis, etc.,

    make you inclined, Liv. 6, 18, 9:

    causa mihi fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem,

    Cic. Fin. 3, 2, 8:

    confectio tabularum hanc habet vim (= efficit) ut quidquid fingatur aut non constet, appareat,

    id. Font. 2, 3.—
    f.
    Of effect, result, etc.:

    fuit ista quondam virtus ut viri fortes acrioribus suppliciis civem perniciosum quam hostem everterent,

    Cic. Cat. 1, 1, 3:

    habet hoc virtus ut viros fortis species ejus et pulchritudo etiam in hoste posita delectet,

    id. Pis. 32, 81:

    damnatum poenam sequi oportebat ut igni cremaretur,

    Caes. B. G. 1, 4.—
    4.
    In clauses of manner, that, so that.
    a.
    With ita, sic, adeo, tantus, talis, or tam as antecedent (v. hh. vv.;

    anteclass. ut qui = ut): Adeon' me fungum fuisse ut qui illi crederem?

    Plaut. Bacch. 2, 3, 49.—
    b.
    With is or hic as antecedent: eos deduxi testes et eas litteras deportavi ut de istius facto dubium esse nemini possit, Cic. Verr. 2, 4, 42, § 91:

    ejusmodi res publica debet esse ut inimicus neque deesse nocenti possit, neque obesse innocenti (ejusmodi = talis),

    id. ib. 2, 3, 69, §

    162: eo perducam servum ut in multa liber sit,

    Sen. Ben. 3, 19, 2:

    non eo loco res humanae sunt ut vobis tantum otii supersit,

    id. Vit. Beat. 27, 6:

    haec aequitas in tuo imperio fuit, haec praetoris dignitas ut servos Siculorum dominos esse velles,

    Cic. Verr. 2, 3, 38, § 87:

    hoc jure sunt socii ut eis ne deplorare quidem de suis incommodis liceat,

    id. ib. 2, 2, 27, § 65.—
    c.
    Without antecedents, so that:

    cujus aures clausae veritati sunt ut ab amico verum audire nequeat, hujus salus desperanda est,

    Cic. Lael. 24, 90:

    in virtute multi sunt ascensus, ut is maxima gloria excellat qui virtute plurimum praestet,

    id. Planc. 25, 60:

    mons altissimus impendebat ut perpauci prohibere possent,

    Caes. B. G. 1, 6:

    accessit quod Domitius Heraclea iter fecerat, ut ipsa fortuna illum obicere Pompejo videretur,

    id. B. C. 3, 79:

    pecunia a patre exacta crudeliter, ut divenditis omnibus bonis aliquamdiu trans Tiberim veluti relegatus viveret,

    Liv. 3, 13, 10:

    fama Gallici belli pro tumultu valuit ut et dictatorem dici placeret,

    id. 8, 17, 6:

    nihilo minus... magnas percipiendum voluptates, ut fatendum sit, etc.,

    Sen. Vit. Beat. 12, 1.—
    d.
    Idiomat. with non.
    (α).
    Ut non, when the principal sentence is negative, without: non possunt una in civitate multi rem ac fortunam amittere ut non plures secum in eandem trahant calamitatem, without dragging, etc., Cic. Imp. Pomp. 7, 19:

    flaminem Quirinalem neque mittere a sacris neque retinere possumus ut non deum aut belli deseramus curam,

    Liv. 24, 8, 10:

    non ita fracti animi civitatis erant ut non sentirent, etc.,

    id. 45, 25, 12:

    nusquam oculi ejus flectentur ut non quod indignentur inveniant,

    Sen. Ira, 2, 7, 2:

    ajunt, nec honeste quemquam vivere ut non jucunde vivat, nec jucunde ut non honeste quoque,

    id. Vit. Beat. 6, 3:

    nemo in eo quod daturus es gratiam suam facere potest ut non tuam minuat,

    id. Ben. 2, 4, 3; cf. also: ut non conferam vitam neque existimationem tuam cum illius;

    neque enim est conferenda (= ut omittam conferre),

    Cic. Verr. 2, 4, 20, § 45.—
    (β).
    Non ut, followed by sed quod, causal (= non quod, sed quod;

    rare): earum exempla tibi misi non ut deliberarem reddendaene essent, sed quod non dubito, etc.,

    not that... but because, Cic. Att. 14, 17, 4:

    haec ad te scribo non ut queas tu demere solitudinem, sed, etc.,

    id. ib. 11, 15, 3.—Followed by sed ut:

    benigne accipe (beneficium): rettulisti gratiam, non ut solvisse te putes, sed ut securior debeas,

    Sen. Ben. 2, 35, 5; and in reversed order: quorsum haec praeterita? Quia sequitur illud, etc.;

    non ut eas res causam adferrent amoris,

    Cic. Fat. 15, 35.—Rarely nedum ut, in the sense of nedum alone, much less that, not to mention that (mostly post-class.; cf.

    Zumpt, Gram. § 573): ne voce quidem incommoda, nedum ut illa vis fieret, paulatim permulcendo mansuefecerant plebem,

    Liv. 3, 14, 6 Weissenb. ad loc.:

    quando enim... fama in totam urbem penetrat? nedum ut per tot provincias innotescat,

    Tac. Or. 10.—
    e.
    Conditional or concessive.
    (α).
    Granting that ( for argument's sake):

    quod ut ita sit—nihil enim pugno—quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?

    Cic. Tusc. 1, 21, 49:

    sed ut haec concedantur, reliqua qui tandem intellegi possunt?

    id. N. D. 3, 16, 41:

    ut tibi concedam hoc indignum esse, tu mihi concedas necesse est, etc.,

    id. Clu. 53, 146:

    quae, ut essent vera, conjungi debuerunt,

    id. Fin. 4, 15, 40:

    quae natura ut uno consensu juncta sit et continens... quid habere mundus potest cum thesauri inventione conjunctum?

    id. Div. 2, 14, 33:

    nihil est prudentia dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus,

    id. Tusc. 1, 39, 94.—
    (β).
    Even if, although:

    qui (exercitus) si pacis... nomen audiverit, ut non referat pedem, insistet certe,

    Cic. Phil. 12, 3, 8:

    ut ea pars defensionis relinquatur, quid impediet actionem? etc.,

    id. Ac. 2, 34, 108:

    ut quaeras omnia, quomodo Graeci ineptum appellant non reperies,

    id. de Or. 2, 4, 18:

    ut enim neminem alium nisi T. Patinam rogasset, scire potuit, illo ipso die a Milone prodi flaminem,

    id. Mil. 17, 46: verum ut hoc non sit, tamen praeclarum spectaculum mihi propono, id. Att. 2, 15; id. Leg. 1, 8, 23; id. Fat. 5, 9; id. Verr. 2, 3, 64, § 151; 2, 1, 45, § 117; id. Planc. 25, 62:

    qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici,

    Liv. 36, 7, 20:

    neque equites armis equisque salvis tantum vim fluminis superasse verisimile est, ut jam Hispanos omnes inflati travexerint utres,

    id. 21, 47, 5:

    at enim, ut jam ita sint haec, quid ad vos, Romani?

    id. 34, 32, 13:

    ut jam Macedonia deficiat,

    id. 42, 12, 10:

    cum jam ut virtus vestra transire alio possit, fortuna certe loci hujus transferri non possit,

    id. 5, 54, 6; 22, 50, 2; cf.:

    ac jam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,

    Caes. B. G. 3, 9:

    ut desint vires tamen est laudanda voluntas,

    Ov. P. 3, 4, 79:

    ut dura videatur appellatio, tamen sola est,

    Quint. 3, 8, 25; 6, prooem. 15.—Ut maxime = si maxime:

    quaere rationem cur ita videatur: quam ut maxime inveneris... non tu verum testem habere, sed eum non sine causa falsum testimonium dicere ostenderis,

    Cic. Ac. 2, 25, 81.—With nihilominus:

    quae (res) nihilominus, ut ego absim, confici poterunt,

    Cic. Fam. 10, 2, 2.—
    (γ).
    Provided that:

    ambulatiuncula, ut tantum faciamus quantum in Tusculano fecimus, prope dimidio minoris constabit isto loco,

    Cic. Att. 13, 39, 2: dabo egenti, sed ut ipse non egeam;

    succurram perituro, sed ut ipse non peream,

    Sen. Ben. 2, 15, 1.—
    5.
    In clauses of purpose (final clauses; distinguished from object clauses with ut; v. C. 1., in which the verb itself contains the idea of purpose, the clause completing the idea of the verb), in order that, so that, so as to.
    a.
    In gen.:

    quin voco, ut me audiat, nomine illam suo?

    Plaut. Rud. 1, 4, 17:

    haec acta res est uti nobiles restituerentur in civitatem,

    Cic. Rosc. Am. 51, 149:

    intellego, tempus hoc vobis divinitus datum esse ut odio... totum ordinem liberetis,

    id. Verr. 1, 15, 43:

    Caesar singulis legionibus singulos legatos praefecit uti eos testes suae quisque virtutis haberet,

    Caes. B. G. 1, 52.—And with ut ne, instead of ne, lest:

    id ut ne fiat, haec res sola est remedio,

    Ter. Eun. 3, 1, 49; v. 1. ne, I. B. 4. a.—Very rarely, ut non for ne, expressing a negative purpose:

    ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem quantum valeat (= ut praeteream),

    Cic. Imp. Pomp. 15, 44; cf. d. a fin. supra.—
    b.
    Esp., after certain antecedents.
    (α).
    After id, for the purpose (ante-class.):

    id huc reverti uti me purgarem tibi,

    Plaut. Am. 3, 2, 28.—
    (β).
    After idcirco:

    idcirco amicitiae comparantur ut commune commodum mutuis officiis gubernetur,

    Cic. Rosc. Am. 38, 111:

    legum idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimus,

    id. Clu. 53, 146; id. Rosc. Am. 47, 137.—
    (γ).
    After ideo and eo:

    non ideo Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis, etc.,

    Tac. H. 4, 73:

    Marionem ad te eo misi ut aut tecum ad me quam primum veniret, aut, etc.,

    Cic. Fam. 16, 1, 1.—
    (δ).
    After ad eam rem, ad hoc, in hoc:

    ad eam rem vos delecti estis ut eos condemnaretis quos sectores jugulare non potuissent?

    Cic. Rosc. Am. 52, 151:

    praebere se facilem ad hoc ut quem obligavit etiam exsolvi velit?

    Sen. Ben. 2, 17, 6:

    homo natus in hoc ut mores liberae civitatis Persica servitute mutaret,

    id. ib. 2, 12, 2.—
    (ε).
    After ea mente, hac mente:

    navis onerarias Dolabella ea mente comparavit ut Italiam peteret,

    Cic. Fam. 12, 14, 1:

    hac mente laborem Sese ferre senes ut in otia tuta recedant Ajunt,

    Hor. S. 1, 1, 30.—
    (ζ).
    After potius quam:

    potius ad delendam memoriam dedecoris, quam ut timorem faciat,

    Liv. 6, 28, 8:

    potius quodcumque casus ferat passuros, quam ut sprevisse Tarentinos videantur,

    id. 9, 14, 8.—
    c.
    Idiomat.
    (α).
    With the principal predicate, referring to the conception of the writer, understood; mostly parenthet. = the Engl. inf.: ut in pauca conferam, testamento facto mulier moritur, to be brief, etc., Cic. Caecin. 6, 17:

    ecquid tibi videtur, ut ad fabulas veniamus, senex ille Caecilianus minoris facere filium rusticum?

    to come to the drama, id. Rosc. Am. 16, 46:

    reliquum judicium de judicibus, et, vere ut dicam, de te futurum est,

    to tell the truth, id. Verr. 2, 5, 69, § 177:

    Murena, si nemini, ut levissime dicam, odio fuit,

    to say the least, id. Mur. 40, 87: ut nihil de illo tempore, nihil de calamitate rei publicae [p. 1944] querar, hoc tibi respondeo, etc., not to complain of that time, etc., id. Caecin. 33, 95: quae cum se disposuit, et partibus suis consensit, et, ut ita dicam concinuit, summum bonum tetigit, and, so to speak, chimes in, etc., Sen. Vit. Beat. 8, 5:

    ecce— ut idem in singulos annos orbis volveretur —Hernici nuntiant Volscos et Aequos reficere, etc.,

    Liv. 3, 10, 8.—
    (β).
    Satis ut, enough to (lit. enough for the purpose of):

    satis esse magna incommoda accepta ut reliquos casus timerent,

    disasters large enough to make them afraid, Caes. B. C. 3, 10.—
    (γ).
    Quam ut after comparatives, too much to:

    quod praeceptum, quia major erat quam ut ab homine videretur, idcirco adsignatum est deo,

    too great to come from man, Cic. Fin. 5, 16, 44:

    quis non intellegit, Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?

    id. Brut. 18, 70:

    clarior res erat quam ut tegi ac dissimulari posset,

    too clear to be covered up, Liv. 26, 51, 11:

    potentius jam id malum apparuit quam ut minores per magistratus sedaretur,

    id. 25, 1, 11:

    est tamen aliquis minor quam ut in sinu ejus condenda sit civitas,

    Sen. Ben. 2, 16, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > utei

  • 32 εἰς

    εἰς prep. w. acc. (Hom.+; s. the lit. under ἀνά, beg., also ATheimer, Die Präp. εἰς, ἐν, ἐκ im NT: Progr. z. 24. u. 29. Jahresbericht des niederösterr. Landes-Real-u. Obergymnasiums Horn 1896; 1901; AOepke, TW II 418–32), indicating motion into a thing or into its immediate vicinity or relation to something.
    extension involving a goal or place, into, in, toward, to
    into, toward, to after verbs of going, or those that include motion toward a place (also after subst. as ἄφιξις Tat. 37, 1 or πορεία 38, 1); so after ἄγω, ἀκολουθέω, ἀναβαίνω, ἀνάγω, ἀναχωρέω, ἀνέρχομαι, ἄπειμι, ἀπέρχομαι, ἀποδημέω, ἀποπλέω, γίνομαι δεῦρο, διαβαίνω, διαπεράω, διασῴζω, διέρχομαι, διώκω, εἰσάγω, εἴσειμι, εἰσέρχομαι, εἰσπορεύομαι, ἐκπηδάω, ἐκπλέω, ἐκπορεύομαι, ἐμβαίνω, ἐμβάλλω, ἐνδύνω, ἐξέρχομαι, ἐπανάγω, ἐπιβαίνω, ἐπιστρέφω, ἔρχομαι (s. Goodsp., Probs. 56f), εὐθυδρομέω, ἥκω, καθίζω, καταβαίνω (s. Goodsp., Probs. 52–54), κατάγομαι, καταντάω, καταπλέω, καταφεύγω, κατέρχομαι, μεταβαίνω, ὁρμάω, παραβάλλω, παραγίνομαι, πέτομαι, πλέω, πορείαν ποιοῦμαι, πορεύομαι, προάγω, συμβάλλω, συνάγομαι, συναναβαίνω, συνέρχομαι, ὑπάγω, ὑποστρέφω, ὑποχωρέω, φεύγω, χωρέω; s. these entries.
    α. extension toward, in the direction of, a specific place to be reached. Hence w. nouns that denote an accessible place εἰς τὸν οἶκον into the house Mt 9:7; synagogue Ac 17:10; heaven Lk 2:15; abyss 8:31. φεύγειν εἰς τὰ ὄρη Mk 13:14. W. names of places and countries to Spain Ro 15:24, 28. εἰς Ἰερουσαλήμ vs. 25 al. Also on, in εἰς (τὰς) ὁδούς Lk 14:23; Mt 10:5, 10; εἰς ὁδόν Mk 6:8; 10:17. εἰς ἀγρόν 16:12. In another sense ἀναβαίνει εἰς τὸ ὄρος 3:13; Mt 15:29.In the vicinity of, near, to (Jos., Vi. 115 εἰς τ. κώμην) εἰς (τὴν) θάλασσαν Mk 7:31; 3:7 v.l.; Mt 17:27. εἰς πόλιν (Hdt. 2, 169; 4, 200, 1; Diod S 15, 32, 2 παραγενόμενος εἰς πόλιν) J 4:5; cp. vs. 28. εἰς τό μνημεῖον 11:31, 38; 20:1, 3f (cp. vs. 6). ἐγγίζειν εἰς (Tob 11:1) Mt 21:1; Mk 11:1; Lk 18:35; 19:29. εἰς τοὺς φραγμούς to the hedges 14:23. κλίνειν τὸ πρόσωπον εἰς τ. γῆν toward the ground 24:5.
    β. with focus on the area within the point reached. After verbs of sending, moving, etc., which result in movement or include a movement of the body to, into, among εἰς τὴν πόλιν into the city Mt 26:18 al.; boat Mt 8:23; J 6:17; world J 1:9; εἰς τ. ναόν 2 Th 2:4; εἰς (τὸ) μέσον (Sir 27:12; cp. 48:17): ἔστη εἰς τὸ μέσον (X., Cyr. 4, 1, 1), he (came and) stood among them J 20:19, 26; cp. Mk 14:60; Lk 6:8, also ἔγειρε εἰς τὸ μ. get up and come here Mk 3:3.—δέχεσθαι εἰς τὰς ἀγκάλας take in (into) one’s arms Lk 2:28 (cp. Jos., Ant. 8, 28).
    γ. of movement directed at a surface of an area on, in: of striking (PRyl 145, 13f [38 A.D.] ἔδωκεν πληγὰς πλείους εἰς πᾶν μέρος τοῦ σώματος=gave many blows all over his body; cp. PTebt 39, 32) τύπτειν εἰς τ. κεφαλήν on the head Mt 27:30 (cp. Arrian, Anab. 2, 26, 4 ἐμβάλλειν εἰς τ. κεφαλήν). ῥαπίζειν εἰς τὴν σιαγόνα on the cheek 5:39.—εἰς τ. ὄμματα Mk 8:23; εἰς τ. ὁδόν 11:8; ἀναπίπτειν εἰς τ. ἔσχατον τόπον sit in the lowest place Lk 14:10; cp. vs. 8. εἰς τὴν χεῖρα, τοὺς πόδας on his hand, his feet Lk 15:22.
    δ. of a position within a certain area be at, be in, be on εἰς is freq. used where ἐν would be expected (s. 1bβ below; for Mark usage s. JO’Rourke, JBL 85, ’66, 349–51)—(Hdt. 7, 239, 1; Diod S 13, 101, 3; 20, 30, 2; Vett. Val. index III p. 394b; PTebt 38, 14 [113 B.C.] εἰς ὸ̔ν ἐνοικεῖ … οἶκον; POxy 294, 6 [22 A.D.]; 929, 12; BGU 385, 5; 423, 7; Kaibel 134; LXX. Cp. GHatzidakis, Einl. in die neugr. Gramm. 1892, 210f; Mlt. 62f, 234f; Rob. 592f; Rdm.2 14; 140; B-D-F §205; EOldenburger, De Or. Sib. Elocutione, diss. Rostock 1903, 26ff) εἰς τ. κοίτην εἶναι Lk 11:7. εἰς τὴν οἰκίαν Mk 10:10. οἱ εἰς τ. οἶκόν μου (ὄντες) Lk 9:61. οἱ εἰς μακρὰν (ὄντες) Ac 2:39. καθημένου εἰς τὸ ὄρος Mk 13:3 (cp. Musonius 43, 18 H. καθῆσθαι εἰς Σινώπην). ὁ εἰς τὸν ἀγρὸν (ὤν) he who is in the field 13:16. γίνεσθαι εἰς τὴν Καφαρναούμ happen in Capernaum Lk 4:23. εἰς συναγωγὰς δαρήσεσθε you will be beaten in the synagogues Mk 13:9. εὑρέθη εἰς Ἄζωτον he found himself in A. Ac 8:40 (cp. Esth 1:5 τοῖς ἔθνεσιν τοῖς εὑρεθεῖσιν εἰς τ. πόλιν; Gen 37:17). ἀποθανεῖν εἰς Ἰερ. Ac 21:13 (cp. Aelian, VH 7, 8 Ἡφαιστίων εἰς Ἐκβάτανα ἀπέθανε). κατοικεῖν εἰς Ἰερ. Ac 2:5; cp. Mt 2:23; 4:13; Ac 7:4; Hb 11:9 (cp. Thu. 2, 102, 6; X., An. 1, 2, 24; Num 35:33; 2 Ch 19:4). χάριν, εἰς ἣν στῆτε the favor in which you stand 1 Pt 5:12. ἔχειν βιβλίον εἰς τὰς χεῖρας have a book in one’s hands Hv 1, 2, 2. πηλὸς γάρ ἐσμεν εἰς την χεῖρα τοῦ τεχνίτου for we are clay in the hand of the artisan. εἰς ταύτην τὴν πόλιν in this city 2, 4, 3 al.—εἰς=at or on (BGU 845, 20f; τραπέζας … εἰς ἃς ἤσθιον οἱ πτωχοί TestJob 25:5) ὁ ὢν εἰς τ. κόλπον τ. πατρός who leans on the breast (or reclines in the lap) of the Father (=who is on intimate terms w. the Father, s. κόλπος) J 1:18. In AcPlCor 2:35 the prepositions εἰς and ἐν appear to be carefully distinguished: τὰ δεσμὰ εἰς τὰς χείρας ἔχω … καὶ τὰ στίγματα ἐν τῷ σώματί μου.
    ε. of presence in an area determined by other objects, esp. after verbs of sending, moving, etc. including ἀπολύω, ἀποστέλλω, βάλλω, βαπτίζω, δέχομαι, δίδωμι, ἐγκεντρίζω, ἐκβάλλω, ἐκπέμπω, ἐκχέω, ἐμβάπτω, ἐξαποστέλλω, καθίημι, μεταπέμπομαι, παρακύπτω, πέμπω, χαλάω; s. these entries. ἐμπίπτειν εἰς τοὺς λῃστάς fall among robbers Lk 10:36. εἰς τὰς ἀκάνθας among the thorns Mk 4:7; εἰς τ. λαόν Ac 4:17 et al., where the transl. depends on the verb in question. πνεύματος ἁγίου … ἀποσταλέντος εἰς αὐτήν (Μαρίαν) sent into her AcPlCor 2:5; cp. 2:10 ἔπεμψεν εἰς τοὺς προφήτας into the prophets; 2:14 κατέπεμψε … εἰς Μαρίαν.—ἔστη εἰς τὸ κριτήριον she stood before the tribunal GJs 15:2 (difft. J 20:19, 26, s. 1aβ).
    of direction toward something without ref. to bodily motion.
    α. w. verbs of looking (fr. Od. 10, 37; Il. 3, 364; LXX) ἀναβλέπειν εἴς τι look up toward someth. (2 Macc 7:28; Sus 35 Theod.) Mk 6:41; Lk 9:16; Ac 22:13; cp. ἀτενίζω, βλέπω, ἐμβλέπω, ὁράω (Just., D. 112, 1).—ἐπαίρειν τοὺς ὀφθαλμοὺς εἴς τινα raise one’s eyes toward someone Lk 6:20.
    β. after verbs of saying, teaching, proclaiming, preaching, etc. (Trag.; Hdt. 8:26, 3; Thu. 1, 72, 2; 5, 45, 1 and many later wr., incl. LXX) λαλεῖν εἰς τ. κόσμον say to the world J 8:26. τὸ εὐαγγέλιον εἰς ὅλον τ. κόσμον the gospel in the whole world Mk 14:9. εἰς πάντα τὰ ἔθνη 13:10; Lk 24:47. εἰς ὑμᾶς 1 Th 2:9. εὐαγγελίζεσθαι εἴς τινα 2 Cor 10:16; 1 Pt 1:25; γνωρίζειν Ro 16:26. ἀπαγγέλλειν τι εἴς τινα Mk 5:14; Lk 8:34. διαμαρτύρεσθαι εἰς Ἰερουσαλήμ, μαρτυρεῖν εἰς Ῥώμην bear witness in Jerusalem, Rome Ac 23:11. ἵνα εἰς Νινευὴ μὴ κηρύξῃ AcPlCor 2:29. In these and similar cases εἰς approaches ἐν in mng.; s. 1aδ.
    γ. The same is true of βαπτίζεσθαι εἰς τὸν Ἰορδάνην Mk 1:9 and νίπτεσθαι εἰς τὴν κολυμβήθραν J 9:7; these expr. look like exx. of the interchange of εἰς and ἐν, but were orig. formed on the analogy of X., Cyr. 1, 3, 5 ἀποκαθαίρει τὴν χεῖρα εἰς τὰ χειρόμακτρα= lit. ‘into the towels’; cp. Epict. 3, 22, 71 ἵνʼ αὐτὸ (sc. τὸ παιδίον) λούσῃ εἰς σκάφην; Alciphron, Ep. 3, 7, 1; Athen. 10, 438e.
    extension in time, to, until, on
    w. indication of specific time
    α. up to which someth. continues εἰς τέλος to the end (Epict. 1, 7, 17) Mt 10:22; 24:13; Mk 13:13. εἰς ἐκείνην τὴν ἡμέραν until that day 2 Ti 1:12 (Ath. 2, 1 εἰς … τὴν σήμερον ἡμέραν). εἰς ἡμέραν Χριστοῦ Phil 1:10. εἰς Χριστόν until the coming of the Messiah Gal 3:24.
    β. for or on which someth. happens μεριμνᾶν εἰς τὴν αὔριον be anxious for tomorrow Mt 6:34; cp. Hs 6, 5, 3; εἰς τὸ μέλλον for the future 1 Ti 6:19. εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον on the next Sabbath Ac 13:42. εἰς ἡμέραν (UPZ 66, 5 [153 B.C.]) for the day Phil 2:16; cp. Eph 4:30; Rv 9:15.
    γ. at which someth. takes place (Appian, Mithrid. 74 §321 ἐς ἑσπέραν=in the evening; Epict. 4, 10, 31 αὔριον ἢ εἰς τὴν τρίτην; En 1:1 οἵτινες ἔσονται εἰς ἡμέραν ἀνάγκης) εἰς τὸν καιρὸν αὐτῶν in their time Lk 1:20; εἰς τὸ μέλλον in the future 13:9. εἰς τέλος in the end, finally (Hdt. 3, 403; Gen 46:4; Ps.-Clem., Hom. 18, 2) 18:5 (B-D-F §207, 3 prefers mng. 3 below and ὑπωπιάζω 3; s. also Mlt-Turner 266). εἰς τὸ πάλιν=πάλιν 2 Cor 13:2; s. Schmid I 167; II 129; III 282; IV 455; 625. εἰς ταχεῖαν soon AcPlCor 2:3.
    to indicate duration of time for, throughout (Nicol. Dam.: 90 Fgm. 4 p. 332, 16 Jac. εἰς νύκτα; Arrian, Anab. 4, 30, 1 ἐς τρεῖς ἡμέρας; Just., D. 2, 5 εἰς μακρὰν for a long time) εἰς ἔτη πολλά for many years Lk 12:19. εἰς τὸν αἰῶνα, εἰς τοὺς αἰῶνας (αἰών 1b) forever Mt 21:19; Mk 3:29; 11:14; Lk 1:33; J 8:35 and oft. εἰς ἡμέραν αἰῶνος to the day of eternity 2 Pt 3:18. εἰς γενεὰς καὶ γενεάς for generation after generation Lk 1:50. εἰς τὸ διηνεκές forever Hb 7:3; 10:1, 12, 14 (cp. Thu. 2, 64, 3 ἐς ἀί̈διον).
    marker of degree, up to: εἰς τέλος completely, fully, absolutely (s. Just, A I, 44, 12 and on τέλος 2bγ) 1 Th 2:16; B 4:7; 19:11; Hv 3, 7, 2; m 12, 2, 3; Hs 8, 6, 4; 8, 8, 5; 8, 9, 3.—J 13:1 combines in εἰς τέλος the mngs. to the end (s. 2aα above) and to the uttermost (cp. Appian, Mithrid. 58 §239 ἡμῶν ἀμυναμένων ἤδη καὶ ἀμυνουμένων ἐς τέλος=we have defended ourselves up to now and will defend ourselves ἐς τέλος). εἰς τὰ ἄμετρα 2 Cor 10:13, 15 (cp. PVat A 12=Witkowski 36, 12 [168 B.C.] εἰς τὰ ἔσχατα). εἰς περισσείαν 10:15. εἰς ὑπερβολήν (Eur., Hipp. 939; Aeschin., F. Leg. 4) 4:17. εἰς τὸ παντελές (q.v. 2) Lk 13:11; Hb 7:25 (Tat. 6, 1).
    marker of goals involving affective/abstract/suitability aspects, into, to
    of entry into a state of being w. verbs of going, coming, leading, etc., used in a fig. sense: ἀπέρχεσθαι εἰς κόλασιν αἰώνιον Mt 25:46 (cp. Sir 41:10). εἰσφέρειν εἰς πειρασμόν 6:13. πορεύεσθαι εἰς θάνατον Lk 22:33. ὑπάγειν εἰς ἀπώλειαν Rv 17:8, 11. βάλλειν εἰς θλῖψιν 2:22. παραδιδόναι εἰς θλῖψιν Mt 24:9; cp. 2 Cor 4:11; Lk 24:20. συγκλείειν εἰς ἀπείθειαν Ro 11:32. ἐμπίπτειν εἰς κρίμα 1 Ti 3:6f; cp. 6:9 (and Ath. 24, 5 εἰς ἐπιθυμίαν πεσόντες παρθένων). ἄγειν εἰς μετάνοιαν Ro 2:4; cp. Hb 2:10 εἰς δόξαν. (Just., A I, 10, 4 εἰς πίστιν; 42, 11 εἰς ἐπίστασιν καὶ ἀνάμνησιν.) αἰχμαλωτίζειν εἰς ὑπακοήν 2 Cor 10:5. ἀνακαινίζειν εἰς μετάνοιαν Hb 6:6; cp. 2:10. Sim. ἀπάγω, ἀποβαίνω, εἰσέρχομαι, εἰσφέρω, ἐκβάλλω, ἐλευθερόω, ἐπιστρέφω, κατευθύνω, μεταβαίνω, ὁδηγέω et al.; s. these entries.
    of change from one state to another w. verbs of changing: στρέφειν (Esth 4:17h; 1 Macc 1:39), μεταστρέφειν (Sir 11:31; 1 Macc 9:41; 3 Macc 6:22) τι εἴς τι Rv 11:6; Ac 2:20 (Jo 3:4); Js 4:9. μεταλλάσσειν Ro 1:26. μετασχηματίζεσθαι (q.v. 2) 2 Cor 11:13f; μετατίθεσθαι εἰς turn away to Gal 1:6.
    of actions or feelings directed in someone’s direction in hostile or friendly sense (Thu. 1, 38; 66; 130; X., Cyr. 1, 3, 5; Paus. 7, 9, 3; 7, 10, 2; Aelian, VH 11, 10).
    α. in a hostile sense (Arrian, Anab. 1, 1, 4; PEleph 1, 9 [311/310 B.C.] κακοτεχνεῖν εἰς Δημητρίαν; UPZ 170b, 47 [127 B.C.]): ἁμαρτάνειν εἴς τινα (Herodian 7, 9, 11; EpJer 12; Jdth 5:20; 11:10) sin against someone Lk 15:18, 21. βλασφημεῖν εἴς τινα (Bel 8 Theod.; Just., D. 122, 2) defame someone Mk 3:29; Lk 12:10; 22:65; θαρρεῖν εἴς τινα 2 Cor 10:1. ψεύδεσθαι εἴς τινα (Sus 55; 59 Theod.) Col 3:9. Also w. nouns and adj. (Paus. 7, 8, 4; PFay 12, 7 [c. 103 B.C.] ἀδικήματα εἴς με; En 97:7 μνημόσυνον εἰς ὑμᾶς κακόν) Ac 6:11; 23:30; Ro 8:7.
    β. in a friendly sense: μακροθυμεῖν 2 Pt 3:9. τὸ αὐτὸ φρονεῖν Ro 12:16. So also πιστεύειν εἴς τινα trust or believe in someone Mt 18:6; Mk 9:42 and oft. (s. πιστεύω 1aε). Also w. nouns (OGI 49, 10 [III B.C.] φιλοτιμία εἰς; 51, 4; UPZ 22, 18 [162 B.C.]; 39, 5 εἰς τὸ θεῖον εὐσέβεια; 2 Macc 9:26 εὔνοια; Tat. 16:2 τῆς εἰς αὐτοὺς [δαίμονας] θρησκείας) ἀγάπη Ro 5:8; 2 Cor 2:4, 8; Col 1:4; 1 Th 3:12. ἐλπίς (2 Macc 9:20; Synes., Ep. 104 p. 264a εἰς τὸν κομήτην ἐ.) Ac 24:15. κοινωνία Phil 1:5 (Tat. 18, 2); πεποίθησις 2 Cor 8:22. δύναμις Eph 1:19. πίστις (Jos., Ant. 16, 48; 18, 334) Ac 20:21; 24:24; 26:18; Col 2:5; and adj. φιλόξενος 1 Pt 4:9; χρηστός Eph 4:32. διακονία Ro 15:31 (cp. the v.l. Ac 12:25 and s. JDupont, NovT 1, ’56, 275–303); 2 Cor 8:4. The context of 1 Pt 1:11 suggests consolation of Christians for the sufferings they endure in a hostile environment, hence REB: sufferings in Christ’s cause; for εἰς Χρ. construed genitivally (UPZ 180a II, 2 [113 B.C.] χωρὶς τοῦ εἰς αὐτὴν οἴκου; PTebt 16:9f contains a restoration of εἰς) s. NRSV ‘sufferings destined for Christ’ (for a parallel expr. in a hostile sense cp. Polyb. 1, 7, 12 τῆς εἰς ἐκείνους τιμωρίας; 1, 69, 7; 38, 1 [4], 13; s. [s.v. ἀνά beg.] Kuhring 13; Rudberg 201).
    w. the vocation, use, or end indicated for, as: αἱρέομαι εἴς τι 2 Th 2:13. ἀφορίζω Ro 1:1; Ac 13:2. προγράφω Ro 15:4; Jd 4. ἀποστέλλω Hb 1:14. πέμπω Phil 4:16; 1 Th 3:2, 5. ποιῶ τι εἰς 1 Cor 10:31; 11:24. S. also under κεῖμαι, προορίζω, τάσσω, τίθημι.—εἰμὶ εἴς τι serve as someth. (s. εἰμί 6; also ins 134, 33ff fr. the Delphinion at Miletus [I A.D.] 1914; s. Dssm., LO 97, 1 [LAE 123]; Ar. 5, 1 ὕδωρ … εἰς χρῆσιν τῶν ἀνθρώπων γέγονε) 1 Cor 14:22; for destruction Col 2:22; as a testimony Js 5:3. Used w. a noun σκεῦος εἰς τιμήν, ἀτιμίαν a vessel meant for honorable, dishonorable use Ro 9:21; cp. vs. 22f; 2 Ti 2:20f; φύλλα τοῦ ξύλου εἰς θεραπείαν Rv 22:2. φῶς εἰς ἀποκάλυψιν a light serving as a revelation Lk 2:32. θεράπων εἰς μαρτύριον τῶν λαληθησομένων a servant to bear witness to what would be said Hb 3:5. (Cp. Just., A I, 66, 1 τὸ … εἰς ἀναγέννησιν λουτρόν). W. acc. of pers. (Just., A II, 12, 4 συκοφαντίᾳ τῇ εἰς ἡμᾶς; Tat. 17, 3 τὴν εἰς τοὺς μεμηνότας βοήθειαν) ἡ εἰς ὑμᾶς χάρις the grace meant for you 1 Pt 1:10. διδόναι εἴς τι pay out for someth., money for a field Mt 27:10.
    w. the result of an action or condition indicated into, to, so that: αὐξάνειν εἰς ναόν grow into a temple Eph 2:21. πληροῦσθαι εἴς τι 3:19. λυπηθῆναι εἰς μετάνοιαν be grieved so that repentance takes place 2 Cor 7:9. Of prayer ἀναβαίνειν εἰς μνημόσυνον Ac 10:4. ὁμολογεῖν εἰς σωτηρίαν confess to salvation = so as to receive salvation Ro 10:10; cp. 1:16; 1 Pt 2:2; εἰς ἔπαινον κτλ. to praise etc. 1 Pt 1:7; εἰς βοήθειαν (1 Ch 12:17; Jdth 6:21; JosAs 23:4) Hb 4:16; cp. 10:39; Rv 13:3; Ro 6:16; 8:15; 13:4, 14; 1 Cor 11:34; 2 Cor 2:16 al.; εἰς κενόν (s. κενός 3) 2 Cor 6:1; Gal 2:2; Phil 2:16; 1 Th 3:5. σχίζειν εἰς δύο tear in two Mt 27:51; Mk 15:38. Cp. GPt 5:20 (cp. Polyb. 2, 16, 11; Lucian, Symp. 44, Tox. 54; 1 Km 15:29; Tob 5:3 S; 1 Macc 9:11; Ath. 18, 3 ᾠὸν … εἰς δύο ἐρράγη). W. subst. inf. foll. so that Ro 1:20; 3:26; 4:18; 6:12; 7:4; 1 Th 3:13; 2 Th 2:10f; Hb 11:3 al.
    to denote purpose in order to, to (Appian, Liby. 101 §476 ἐς ἔκπληξιν=in order to frighten; Just., A I, 21, 4 εἰς προτροπήν ‘to spur on’) εἰς ἄγραν in order to catch someth. Lk 5:4. εἰς ἀπάντησιν, συνάντησιν, ὑπάντησίν τινι (s. these 3 entries) to meet someone, toward someone Mt 8:34; 25:1; J 12:13. εἰς μαρτύριον αὐτοῖς as a witness, i.e. proof, to them Mt 8:4; 10:18; 24:14 al. εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν for forgiveness of sins, so that sins might be forgiven Mt 26:28; cp. Mk 1:4; Lk 3:3; Ac 2:38. εἰς μνημόσυνόν τινος in memory of someone Mt 26:13; Mk 14:9; cp. Lk 22:19 al. (εἰς μνημόσυνον En 99:3). εἰς ὅ for which purpose (Hdt. 2, 103, 1) Col 1:29; otherw. 2 Th 1:11 with this in view; εἰς τί; why? (Wsd 4:17; Sir 39:16, 21) Mt 14:31; Mk 14:4; 15:34; Hm 2:5; D 1:5. εἰς τοῦτο for this reason or purpose Mk 1:38; Lk 4:43 v.l.; J 18:37; Ac 9:21; 26:16; Ro 9:17; 14:9; 2 Cor 2:9; 1J 3:8; Hs 1:9 (Just., A I, 13, 3). εἰς αὐτὸ τοῦτο for this very reason 2 Cor 5:5; Eph 6:22; Col 4:8. W. subst. inf. foll. (X., Ages. 9, 3, Mem. 3, 6, 2; Just., A I, 9, 5) in order to (oft. LXX; neg. μή in order not to; s. B-D-F §402, 2) Mt 20:19; 26:2; 27:31; Mk 14:55 and oft.—εἰς ὁδόν for the journey 6:8.
    As in Mod. Gk., it is used for the dat., esp. the dat. of advantage, but also= for in general (X., An. 3, 3, 19 τ. ἵππους εἰς ἱππέας κατασκευάσωμεν; Lycurg. 85 διεκαρτέρουν εἰς τ. πατρίδα; UPZ 180a I, 7 [113 B.C.] τὸν εἰς Τάγην οἶκον ᾠκοδομημένον; BGU 37, 4f [51 A.D.] ξύλα εἰς τοὺς ἐλαιῶνάς μου wood for my olive orchards; PLond I, 43, 9 p. 48 [II B.C.]; PTebt 5, 77; POxy 37 I, 9; EpJer 9; Sir 37:7, cp. vs. 8; Jdth 14:2; Bel 3 Theod., vs. 22 LXX) εἰς πάντα τ. λαόν Lk 9:13; cp. 3J 5. εἰς ἡμᾶς Eph 1:19; cp. Col 1:25; 1 Th 4:10; Ro 10:12. χρείαν ἔχειν εἰς τ. ἑορτήν J 13:29; cp. Mk 8:19f; Gal 2:8; 1 Th 2:9; 5:15 et al.—εἰς is commonly used in speaking of the person for whom a payment etc. is made (Dssm., B 113–15; NB 23 [BS 117f; 194f]) 1 Cor 16:1; 2 Cor 8:4; 9:1, 13; Ro 15:26; Ac 24:17. εἰς λόγον τινός in an account for someth. (POxy 275, 19; 21 [66 A.D.]; 496, 10; 530, 15) Phil 4:15; cp. vs. 17. εἰς Χριστόν Phlm 6 prob. in honor of Christ (Tetrast. Iamb. 1, 7, 4 p. 266 εἰς θεούς; Pla., Lysis 205d ᾂδεις εἰς σαυτὸν ἐγκώμιον; Ps.-Pla., Minos 319c; Athen. 15, 667c; Synes., Ep. 75 p. 222b).
    marker of a specific point of reference, for, to, with respect to, with reference to (Arrian, Anab. 6, 26, 3 τοῦτο τὸ ἔργον εἰς καρτερίαν ἐπαινῶ Ἀλεξάνδρου=I praise this deed with regard to Alexander’s endurance; Ath. 31, 1 οὐδὲν χείρους εἰς ἀρετῆς λόγον ‘none the worse in respect to excellence’) εὔθετος εἴς τι fit, suitable for someth. Lk 14:35; also εὔχρηστος 2 Ti 4:11. ἡτοιμασμένος ready for 2:21. εὐκαιρέω εἴς τι Ac 17:21. ἱκανόω Col 1:12. ἰσχύω Mt 5:13. περισσεύω 2 Cor 9:8. συνεργέω Ro 8:28. τοῦτο οὐκ εἰς ταύτας τ. ἡμέρας λέγω I say this not with reference to these days Hs 9, 26, 6.—After the verbs ἀπορέομαι, διακρίνομαι, καυχάομαι, παρρησίαν ἔχω, s. these entries. After the adj. ἄκαρπος, ἀκέραιος, βραδύς, σοφός, συνεργός, ὑπήκοος, φρόνιμος, s. these entries. W. acc. of pers. ἀσθενεῖν εἴς τινα be weak toward someone 2 Cor 13:3. εὐδοκεῖν 2 Pt 1:17. λέγειν εἴς τινα say w. reference to someone (Diod S 11, 50, 4; Just., D. 77, 1 εἰς Χριστὸν … εἰρῆσθαι) Ac 2:25.—On Ro 6:17 s. παραδίδωμι 1b end. δέχομαί τινα εἰς ὄνομά τινος Mt 10:41f; s. ὄνομα 1dγא.
    marker of a guarantee, by ὀμνύναι εἴς τι swear by someth. Mt 5:35 (cp. PGiss 66, 8f [early II A.D.] ἐρωτῶ εἰς τὴν τ. θεῶν εὐσέβειαν; but the sole use of εἰς in a series of datives w. ἐν may reflect bilingualism; for prob. Hb. perspective, s. M’Neile, comm. ad loc).
    distributive marker: w. numbers εἰς is distributive ‘-fold’ (cp. ἐστρίς ‘until three times’ Pind., O. 2, 68; GDI IV p. 884, n62, 36 [IV B.C.]) Mk 4:8 v.l. (otherw. ἐς τετρακοσίους, ἐς ὀγδοήκοντα about 400, about 80: Arrian, Anab. 5, 15, 2; 6, 2, 4; 7, 20, 3).
    The predicate nom. and the predicate acc. are somet. replaced by εἰς w. acc. under Semitic influence, which has strengthened Gk. tendencies in the same direction:
    predicate nom.
    α. w. γίνεσθαι (PFay 119, 34 [100 A.D.] ἵνα μὴ εἰς ψωμίον γένηται; Wsd 14:11; 1 Macc 1:36; 10:70; Jdth 5:10, 18 al.) Mt 21:42 (Ps 117:22). ἐγένετο εἰς δένδρον Lk 13:19; cp. J 16:20; Ac 5:36; Rv 8:11; 16:19.
    β. w. εἶναι (Bar 2:23; Jdth 5:21, 24; Sir 31:10 et al.) Mt 19:5 (Gen 2:24); Lk 3:5 (Is 40:4); 2 Cor 6:18; Hb 1:5; 8:10 (in the last 3 pass. OT expressions are also reproduced). Not fr. the OT: 1J 5:8.
    γ. λογίζεσθαι εἰς (Wsd 2:16; 1 Macc 2:52) Ro 4:3 (Gen 15:6); cp. 2:26; 9:8. λ. εἰς οὐθέν (Is 40:17; Wsd 3:17; cp. 9:6) Ac 19:27.
    predicate acc. (Heliod. 6, 14, 1 τ. πήραν εἰς καθέδραν ποιησαμένη=she used the knapsack as a seat; Vett. Val. 59, 7; 1 Macc 10:54; 11:62; Jdth 5:11 al.; JosAs 13:12 παράθου με αὐτῷ εἰς παιδίσκην) ἐγείρειν τινὰ εἰς βασιλέα Ac 13:22 (cp. 1 Km 13:14). ἀνατρέφεσθαί τινα εἰς υἱόν 7:21 (cp. Ex 2:10). τέθεικά σε εἰς φῶς ἐθνῶν 13:47 (cp. Is 49:6). Cp. Mt 21:46; 1 Cl 42:4.—B-D-F §145; 157, 5; Rdm.2 20f; Mlt. 71f; Mlt-H. 462. Johannessohn, Kasus 4f.
    marker of instrumentality, by, with (Arrian, Anab. 5, 12, 3 ἐς ἀκρίβειαν=with care; Vi. Aesopi I G 7 P. νικᾶν εἰς εὐσέβειαν πάντα ψόγον=overcome all censure with piety) εἰς διαταγὰς ἀγγέλων Ac 7:53 (=ἐν διαταγαῖς, B-D-F §206, 1). Sim. ὕπαγε εἰς εἰρήνην (1 Km 1:17) Mk 5:34; Lk 7:50; 8:48 (=ἐν εἰρήνῃ). Mlt-Turner 254f.
    Other uses of εἰς
    at, in the face of μετανοεῖν εἰς τὸ κήρυγμα repent at the proclamation Mt 12:41; Lk 11:32; cp. Ro 4:20 and perh. Mt 3:11. JMantey, JBL 70, ’51, 45–48, 309–11 argues for a causal use here because of the proclam., with reff.; against him RMarcus, ibid. 129f; 71, ’52, 43f; JDavis, Restoration Qtrly 24, ’81, 80–88.
    for βαπτίζω εἰς s. βαπτίζω 2c.
    μένειν εἰς remain with (PFay 111, 12 [95/96 A.D.]) so perh. J 6:27.
    in pregnant constructions: σῴζειν εἰς bring safely into 2 Ti 4:18 (cp. X., An. 6, 4, 8; Diod S 2, 48; Cebes 27; SIG 521, 26 [III B.C.], OGI 56, 11; 4 Macc 15:3). διασῴζειν 1 Pt 3:20 (cp. Gen 19:19). μισθοῦσθαι ἐργάτας εἰς τ. ἀμπελῶνα to go into the vineyard Mt 20:1. ἐλευθεροῦσθαι εἰς be freed and come to Ro 8:21. ἀποδιδόναι τινὰ εἰς Αἴγυπτον Ac 7:9 (cp. Gen 37:28). ἔνοχος εἰς τ. γέενναν Mt 5:22; cp. 10:9; Mk 6:8; J 20:7.—DELG. M-M. TW.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > εἰς

  • 33 sua

    sŭus, a, um (old form sos, sa, sum; dat. plur. sis, Enn. ap. Fest. p. 301 Mull.; acc. sas. id. ib. p. 325 ib.; cf. Paul. ex Fest. p. 47; Schol. Pers. 1, 108; sing. sam for suam, Fest. p. 47 Mull.;

    so for suo, C. I. L. 5, 2007. In ante-class. verse su- with the following vowel freq. forms one syllable,

    Plaut. Merc. 1, 1, 48; id. Ps. 1, 3, 5; Ter. And. 1, 1, 68; Lucr. 1, 1022; v. Neue, Formenl. 2, 189 sqq.), pron. poss., 3 d pers. [root SVA-; Sanscr. sva, own; cf. sui; Gr. seWo-, whence sphe, etc., and he; cf. heos], of or belonging to himself, herself, etc.; his own, her own, etc.; his, her, its, their; one ' s; hers, theirs.
    I.
    Ordinary possessive use his, etc. (cf. the similar use of the pers. pron. sui, q. v.).
    A.
    With antecedent in the same sentence.
    1.
    The antecedent a subject-nominative, expressed or understood.
    (α).
    His:

    Caesar copias suas divisit,

    Caes. B. C. 3, 97:

    ille in sua sententia perseverat,

    id. ib. 1, 72:

    tantam habebat suarum rerum fiduciam,

    id. ib. 2, 37:

    cum sceleris sui socios Romae reliquisset,

    Cic. Cat. 3, 1, 3:

    cur ego non ignoscam si anteposuit suam salutem meae?

    id. Pis. 32, 79; id. Phil. 2, 18, 45; id. Mil. 10, 27; id. Fam. 15, 14, 1:

    Hanno praefecturam ejus (i.e. Muttinis) filio suo (Hannonis) dedit,

    Liv. 26, 40, 7:

    imperat princeps civibus suis,

    Sen. Clem. 1, 16, 2:

    nemo rem suam emit,

    id. Ben. 7, 4, 8.—
    (β).
    Her:

    mea Glycerium suos parentes repperit,

    Ter. And. 5, 6, 5:

    utinam haec ignoraret suum patrem,

    id. Phorm. 5, 6, 34:

    si nunc facere volt era officium suom,

    Plaut. Cas. 2, 8, 72:

    ne eadem mulier cum suo conjuge honestissimum adulescentem oppressisse videatur,

    Cic. Cael. 32, 78:

    si omnibus suis copiis excellentem virum res publica armasset,

    id. Phil. 13, 16, 32.—
    (γ).
    Its:

    omne animal, simul et ortum est, et se ipsum et omnes partes suas diligit,

    Cic. Fin. 2, 11, 33:

    cum mea domus ardore suo deflagrationem Italiae toti minaretur,

    id. Planc. 40, 95.—
    (δ).
    Their: (legiones) si consulem suum reliquerunt, vituperandae sunt Cic. Phil. 5, 2, 4:

    mittent aliquem de suo numero,

    id. ib. 11, 10, 25:

    rationem illi sententiae suae non fere reddebant,

    id. Tusc. 1, 17, 38:

    qui agellos suos redimere a piratis solebant,

    id. Verr. 2, 3, 37, § 85:

    edicunt ut ad suum vestitum senatores redirent,

    id. Sest. 14, 32:

    suis finibus eos prohibent,

    Caes. B. G. 1, 1: Allobrogibus sese persuasuros existimabant ut per suos (Allobrogum) fines eos (Helvetios) ire paterentur, id. id. 1, 6;

    and distributively: ac naves onerariae LXIII. in portu expugnatae, quaedam cum suis oneribus, frumento, armis, aere, etc.,

    some with their several cargoes, Liv. 26, 47, 9.—
    2.
    With a subject-clause as antecedent:

    id sua sponte apparebat tuta celeribus consiliis praepositurum,

    was selfevident, Liv. 22, 38, 13:

    ad id quod sua sponte satis collectum animorum erat, indignitate etiam Romani accendebantur,

    id. 3, 62, 1:

    secutum tamen sua sponte est ut vilior ob ea regi Hannibal et suspectior fieret,

    id. 35, 14, 4. —
    3.
    With subject-acc. as antecedent:

    hanc dicam Athenis advenisse cum aliquo amatore suo, Plant. Mil. 2, 2, 86: doceo gratissimum esse in sua tribu Plancium,

    Cic. Planc. 19, 47:

    cupio eum suae causae confidere,

    id. Sest. 64, 135:

    suspicari debuit (Milo), eum (Clodium) ad villam suam (Clodii) deversurum,

    id. Mil. 19, 51: Medeam praedicant in fuga fratris sui membra dissipavisse, id. Imp. Pomp. 9, 22:

    (dixit) Caesarem pro sua dignitate debere et studium et iracundiam suam reipublicae dimittere,

    Caes. B. C. 1, 8.—
    4.
    With object-acc. as antecedent.
    (α).
    Suus being an adjunct of the subject (generally rendered in Engl. by a pass. constr.):

    hunc pater suus de templo deduxit,

    he was taken from the temple by his father, Cic. Inv. 2, 17, 52:

    hunc sui cives e civitate ejecerunt,

    id. Sest. 68, 142:

    Alexandrum uxor sua... occidit,

    id. Inv. 2, 49, 144:

    illum ulciscentur mores sui,

    id. Att. 9, 12, 2:

    quodsi quem natura sua... forte deficiet,

    id. Or. 1, 14:

    utrumque regem sua multitudo consalutaverat,

    Liv. 1, 7, 1:

    quas (urbes) sua virtus ac dii juvent, magnas sibi opes facere,

    id. 1, 9, 3; 1, 7, 15; 6, 33, 5:

    quos nec sua conscientia impulerit, nec, etc.,

    id. 26, 33, 3; 25, 14, 7:

    consulem C. Marium servus suus interemit,

    Val. Max. 6, 8, 2:

    quis non Vedium Pollionem pejus oderat quam servi sui?

    Sen. Clem. 1, 18, 2:

    sera dies sit qua illum gens sua caelo adserat,

    id. Cons. Poll. 12 (31), 5.—With the antecedent understood from the principal sentence:

    ita forma simili pueri ut mater sua internoscere (sc. eos) non posset,

    Plaut. Men. prol. 19; and with suus as adjunct both of the subject and of the antecedent: jubet salvere suos vir uxorem suam, id. merc. 4, 3, 11. —
    (β).
    With impers. verbs:

    sunt homines, quos libidinis infamiaeque suae neque pudeat neque taedeat,

    Cic. Verr. 1, 12, 35:

    video fore ut inimicos tuos poeniteat intemperantiae suae,

    id. Fam. 3, 10, 1:

    si Caesarem beneficii sui poeniteret,

    id. Lig. 10, 29; so id. Agr. 2, 11, 26:

    jam ne nobilitatis quidem suae plebejos poenitere,

    Liv. 10, 7, 8:

    militem jam minus virtutis poenitere suae,

    id. 22, 12, 10.—
    (γ).
    As adjunct of other members of the sentence:

    ad parentes suos ducas Silenium,

    Plaut. Cist. 2, 3, 86. nam is illius filiam conicit in navem clam matrem suam (i.e. filiae), id. Mil. 2, 1, 34:

    eosdem ad quaestoris sui aut imperatoris, aut commilitonum suorum pericula impulistis,

    Cic. Phil. 13, 17, 34:

    totum enim ex sua patria sustulisti,

    id. Verr. 2, 5, 49, § 127; id. Or. 3, 32, 126: quem (Hammonium) tibi etiam suo nomine ( on his own account) commendo... itaque peto a te ut ejus procuratorem et ipsum suo nomine diligas, id. Fam. 13, 21, 2:

    Caesar Fabium in sua remittit hiberna,

    Caes. B. G. 5, 33; id. B. C. 3, 24:

    introire ad Ciceronem, et domi suae imparatum confodere,

    Sall. C. 28, 1:

    suis flammis delete Fidenas,

    i. e. the flames kindled by the Fidenates, Liv. 4, 33, 5:

    suo igni involvit hostes,

    Tac. A. 14, 30:

    quid Caesarem in sua fata inmisit?

    Sen. Ep. 94, 65; id. Q. N. 1, praef. 7; cf.

    with antecedent supplied from preceding sentence: non destiti rogare et petere (sc. Brutum) mea causa, suadere et hortari sua,

    Cic. Att. 6, 2, 7.—
    5.
    With dat. as antecedent.
    (α).
    As adjunct of subject (cf. 4. supra):

    suus rex reginae placet,

    a queen likes her own king, Plaut. Stich. 1, 2, 76:

    ei nunc alia ducenda'st domum, sua cognata Lemniensis,

    id. Cist. 1, 1, 101:

    Autronio nonne sodales, non collegae sui... defuerunt?

    Cic. Sull. 2, 7:

    si ceteris facta sua recte prosunt,

    id. Cat. 3, 12, 27:

    cui non magistri sui atque doctores, cui non... locus ipse... in mente versetur?

    id. Planc. 33, 81:

    haec omnia plane... Siculis erepta sunt: primum suae leges, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 13, § 33:

    Romanis multitudo sua auxit animum,

    Liv. 21, 50, 4:

    sicuti populo Romano sua fortuna labet,

    id. 42, 50, 7:

    Lanuvinis sacra sua reddita,

    id. 8, 14, 2:

    vilitas sua illis detrahit pretium,

    Sen. Ben. 4, 29, 2:

    nemo est cui felicitas sua satisfaciat,

    id. Ep. 115, 17:

    labor illi suus restitutus est,

    id. Brev. Vit. 20, 3:

    magnitudo sua singulis constat,

    id. Q. N. 1, 1, 10:

    tantum sapienti sua, quantum Dec omnis aetas patet,

    id. Ep. 53, 11. —

    With antecedent supplied from principal sentence: mater quod suasit sua Adulescens mulier fecit, i.e. ei,

    Ter. Hec. 4, 4, 38.—
    (β).
    Of other words:

    regique Thebano regnum stabilivit suum,

    Plaut. Am. 1, 1, 40:

    mittam hodie huic suo die natali malam rem magnam,

    id. Ps. 1, 3, 5:

    ego Metello non irascor, neque ei suam vacationem eripio,

    Cic. Verr. 2, 2, 68, § 164:

    desinant insidiari domui suae consuli,

    id. Cat. 1, 13, 32:

    quibus ea res honori fuerit a suis civibus,

    id. Mil. 35, 96: Scipio suas res Syracusanis restituit, Liv. [p. 1824] 29, 1, 17:

    nos non suas (leges Lacedaemoniis arbitror) ademisse, sed nostras leges dedisse,

    id. 39, 37, 6:

    Graccho et Tuditano provinciae Lucani et Galliae cum suis exercitibus prorogatae,

    id. 25, 3, 5.—
    6.
    With gen., abl., or object of a prep. as antecedent:

    nec illius animi aciem praestringit splendor sui nominis,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    nolite a sacris patriis Junonis Sospitae domesticum et suum consulem avellere,

    id. Mur. 41, 90:

    quamvis tu magna mihi scripseris de Bruti adventu ad suas legiones,

    id. Att. 14, 13, 12:

    suae legis ad scriptum ipsam quoque sententiam adjungere,

    the meaning of their law to which they refer, id. Inv. 2, 49, 147:

    cum ambitio alterius suam primum apud eos majestatem solvisset,

    Liv. 22, 42, 12:

    nunc causam instituendorum ludorum ab origine sua repetam,

    Val. Max. 2, 4, 4:

    Jubam in regno suo non locorum notitia adjuvet, non popularium pro rege suo virtus,

    Sen. Ep. 71, 10; id. Ben. 7, 6, 3; id. Clem. 1, 3, 4.—Esp. with cujusque as antecedent:

    in qua deliberatione ad suam cujusque naturam consilium est omne revocandum,

    Cic. Off. 1, 33, 119 (v. II. D. 2. infra).— Abl.:

    operam dare ut sua lex ipso scripto videatur niti,

    Cic. Inv. 2, 49, 147 (cf. supra):

    (Caesar reperiebat) ad Galbam propter justitiam prudentiamque suam totius belli summam deferri,

    Caes. B. G. 2, 4:

    credere, ad suum concilium a Jove deos advocari,

    Sen. Q. N. 2, 42, 1.—
    7.
    With predic. nom. as antecedent:

    sapientissimi artis suae professores sunt a quibus et propria studia verecunde et aliena callide administrantur,

    Val. Max. 8, 12, 1.—
    8.
    With appositive noun.
    (α).
    With gram. subject as antecedent:

    hoc Anaximandro, populari ac sodali suo, non persuasit,

    Cic. Ac. 2, 37, 118:

    vidit fortissimum virum, inimicissimum suum,

    id. Mil. 9, 25:

    (hic) fuit in Creta contubernalis Saturnini, propinqui sui,

    id. Planc. 11, 27:

    ut non per L. Crassum, adfinem suum... causam illam defenderit,

    id. Balb. 21, 49:

    ne cum hoc T. Broccho, avunculo, ne cum ejus filio, consobrino suo, ne nobiscum vivat,

    id. Lig. 4, 11:

    Caesar mittit ad eum A. Clodium, suum atque illius familiarem,

    Caes. B. C. 3, 57.—
    (β).
    With object as antecedent:

    Dicaearchum cum Aristoxeno, aequali et condiscipulo suo, omittamus,

    Cic. Tusc. 1, 18, 41:

    tres fratres optimos, non solum sibi ipsos, neque nobis, necessariis suis, sed etiam rei publicae condonavit,

    id. Lig. 12, 36:

    Varroni, quem, sui generis hominem,... vulgus extrahere ad consulatum nitebatur,

    Liv. 22, 34, 2.—
    (γ).
    With appositive noun as antecedent:

    si P. Scipionem, clarissimum virum, majorumque suorum simillimum res publica tenere potuisset,

    Cic. Phil. 13, 14, 29:

    M. Fabi Ambusti, potentis viri cum inter sui corporis homines, tum ad plebem, etc.,

    Liv. 6, 34, 5:

    C. vero Fabricii, et Q. Aemilii Papi, principum saeculi sui, domibus argentum fuisse confitear oportet,

    Val. Max. 4, 4, 3.—
    9.
    In participial clauses.
    (α).
    The antecedent being the logical subject of the participle, and other than the principal subject:

    credamus igitur Panaetio, a Platone suo dissentienti ( = qui dissentiebat),

    Cic. Tusc. 1, 32, 79:

    ea Sex. Roscium, expulsum ex suis bonis, recepit domum,

    id. Rosc. Am. 10, 27:

    diffidentemque rebus suis confirmavit,

    id. Imp. Pomp. 9, 23:

    Dejotarum ad me venientem cum omnibus copiis suis, certiorem feci, etc.,

    id. Fam. 15, 4, 7; id. Cat. 4, 9, 18: si hominis et suis et populi Romani ornamentis amplissimi ( being greatly distinguished) causam repudiassem, id. Mur. 4, 8:

    stupentes tribunos et suam jam vicem magis anxios quam, etc., liberavit consensus populi Romani,

    Liv. 8, 35, 1; 22, 42, 8:

    manet in folio scripta querela suo ( = quam scripsit),

    Ov. F. 5, 224; cf. in abl. absol.:

    et ipsis (hostibus) regressis in castra sua,

    Liv. 22, 60, 9:

    quibus (speculis) si unum ostenderis hominem, populus adparet, unaquaque parte faciem exprimente sua,

    Sen. Q. N. 1, 5, 5.—
    (β).
    The logical subject of the participle, being also the principal subject:

    sic a suis legionibus condemnatus irrupit in Galliam,

    Cic. Phil. 10, 10, 21:

    hunc agrum patres nostri, acceptum a majoribus suis ( = quem acceperant), perdiderunt,

    id. Agr. 2, 31, 84:

    ut in suis ordinibus dispositi dispersos adorirentur,

    Caes. B. C. 3, 92: Appius, odium in se aliorum suo in eos metiens odio, haud ignaro, inquit, imminet fortuna, Liv. 3, 54, 3:

    ipsa capit Condita in pharetra ( = quae condiderat) tela minora sua,

    Ov. F. 2, 326; cf. in abl. absol.:

    Sopater, expositis suis difficultatibus ( = cum exposuisset, etc.): Timarchidem... perducit,

    Cic. Verr. 2, 2, 28, § 69:

    Caesar, primum suo deinde omnium ex conspectu remotis equis, etc.,

    Caes. B. G. 1, 25:

    Campani, audita sua pariter sociorumque clade, legatos ad Hannibalem miserunt,

    Liv. 25, 15, 1:

    (Appius) deposito suo magistratu... domum est reductus,

    id. 4, 24, 7; 3, 35, 9; 9, 10, 13; 9, 41, 9.—
    (γ).
    The antecedent being the principal subject, not the logical subject of the participle:

    M. Papirius dicitur Gallo, barbam suam (i.e. Papirii) permulcenti,... iram movisse,

    Liv. 5, 41, 9: cum Gracchus, verecundia deserendi socios, implorantis fidem suam populique Romani, substitisset. id. 23, 36, 8; cf. in abl. absol.:

    si sine maximo dedecore, tam impeditis suis rebus, potuisset emori,

    Cic. Rab. Post. 10, 29; id. Mil. 14, 38; id. Planc. 21, 51; id. Clu. 14, 42:

    ita (consul) proelio uno accidit Vestinorum res, haudquaquam tamen incruento milite suo (consulis),

    Liv. 8, 29, 12; cf.

    with antecedent to be supplied: Campani, cum, robore juventutis suae acciso, nulla (sc. eis) propinqua spes esset, etc.,

    id. 7, 29, 7.—
    10.
    In gerund. construction. ( a) With subject as antecedent:

    mihi ipsa Roma ad complectendum conservatorem suum progredi visa est,

    Cic. Pis. 22, 52.—
    (β).
    With object, the logical subjects of the gerund as antecedent:

    cur iis persequendi juris sui... adimis potestatem?

    Cic. Div. in Caecil. 6, 21:

    si senatui doloris sui de me declarandi potestas esset erepta,

    id. Sest. 23, 51:

    nec tribunis plebis (spatium datur) sui periculi deprecandi,

    Caes. B. C. 1, 5.—
    (γ).
    With antecedent dependent on the gerund:

    eamque rem illi putant a suum cuique tribuendo appellatam,

    Cic. Leg. 1, 6, 19.—
    11.
    As adjunct of a noun dependent on a subjectinf., with its logical subject as antecedent:

    magnum Miloni fuit, conficere illam pestem nulla sua invidia?

    Cic. Mil. 15, 40:

    neque enim fuit Gabinii, remittere tantum de suo nec regis, imponere tantum plus suis,

    his claim, id. Rab. Post. 11, 31:

    Piso, cui fructum pietatis suae neque ex me neque a populo Romano ferre licuit,

    id. Sest. 31, 68:

    ei cujus magis intersit, vel sua, vel rei publicae causa vivere,

    id. Off. 3, 23, 90:

    sapientis est consilium explicare suum de maximis rebus,

    id. Or. 2, 81, 333; id. Mil. 15, 41.—With logical subject understood:

    totam Italiam suis colonis ut complere (sc. eis) liceat, permittitur,

    Cic. Agr. 2, 13, 34:

    maximum (sc. eis) solacium erit, propinquorum eodem monumento declarari, et virtutem suorum, et populi Romani pietatem,

    id. Phil. 14, 13, 35.
    B.
    Without gram. antec., one ' s, one ' s own.
    1.
    Dependent on subject-inff.:

    ejusdem animi est, posteris suis amplitudinem nobis quam non acceperit tradere, et memoriam prope intermortuam generis sui, virtute renovare,

    Cic. Mur. 7, 16:

    siquidem atrocius est, patriae parentem quam suum occidere,

    id. Phil. 2, 13, 31:

    miliens perire est melius quam in sua civitate sine armorum praesidio non posse vivere,

    id. ib. 2, 44, 112: quanto est honestius, alienis injuriis quam suis commoveri, one ' s own, id. Verr. 2, 3, 72, § 169:

    contentum suis rebus esse maximae sunt certissimaeque divitiae,

    id. Par. 6, 51:

    ut non liceat sui commodi causa nocere alteri,

    id. Off. 3, 5, 23:

    detrahere de altero sui commodi causa,

    id. ib. 3, 5, 24:

    suis exemplis melius est uti,

    Auct. Her. 4, 1, 2:

    levius est sua decreta tollere quam aliorum,

    Liv. 3, 21. 5; 39, 5, 2;

    29, 37, 11: satius est vitae suae rationes quam frumenti publici nosse,

    Sen. Brev. Vit. 18, 3:

    quanto satius est sua mala exstinguere quam aliena posteris tradere?

    id. Q. N. 3, praef. 5:

    cum initia beneficiorum suorum spectare, tum etiam exitus decet,

    id. Ben. 2, 14, 2; 3, 1, 5:

    Romani nominis gloriae, non suae, composuisse illa decuit,

    Plin. 1, prooem. § 16.—With 1 st pers. plur., as indef. antecedent: cum possimus ab Ennio sumere... exemplum, videtur esse arrogantia illa relinquere, et ad sua devenire, to one ' s own = to our own, Auct. Her. 4, 1, 2.—
    2.
    Without a subject-inf.:

    omnia torquenda sunt ad commodum suae causae... sua diligenter narrando,

    Cic. Inv. 1, 21, 30: ut in ceteris habenda ratio non sua (al. sui) solum, sed etiam aliorum, id. Off. 1, 39, 139:

    erat Dareo mite ac tractabile ingenium, nisi suam naturam plerumque fortuna corrumperet (suam not referring to Dareo),

    Curt. 3, 2, 17 MSS. (Foss, mansuetam). — With 1 st pers. plur., as indef. antecedent (cf. 1. supra):

    non erit ista amicitia sed mercatura quaedam utilitatum suarum,

    Cic. N. D. 1, 44, 122; cf.: pro suo possidere, II. A. 2. a. g; and Cic. Off. 2, 21, 73, II. A. 2. b. a; cf. also II. B. 1. a; II. B. 5. c.; II. B. 7. b.; II. C. 8. b. b infra.
    C.
    With antec. in a previous sentence. Here ejus, eorum, earum are used for his, her, their, unless the clause is oblique in regard to the antecedent, i. e. the antecedent is conceived as the author of the statement.
    1.
    In clauses dependent on a verbum sentiendi or dicendi, expressed or understood, referring to the grammatical or logical subject of the verb.
    a.
    In infinitive clauses:

    (Clodius) Caesaris potentiam suam potentiam esse dicebat,

    Cic. Mil. 32, 88:

    (Caelius) a sua (causa) putat ejus (i.e. Ascitii) esse sejunctam,

    id. Cael. 10, 24:

    ipsos certo scio non negare ad haec bona Chrysogonum accessisse impulsu suo (referring to ipsos),

    id. Rosc. Am. 37, 107:

    hostes viderunt,... suorum tormentorum usum spatio propinquitatis interire,

    Caes. B. C. 2, 16:

    docent, sui judicii rem non esse,

    id. ib. 1, 13.—The reference of suus may be ambiguous, esp. if an infinitive is dependent on another:

    hoc Verrem dicere ajebant, te... opera sua consulem factum, i.e. Verris, though grammatically it might refer to the subj. of aiebant,

    Cic. Verr. 1, 10, 29:

    (Ariovistus) dixit neminem secum sine sua pernicie contendisse,

    Caes. B. G. 1, 36; cf. the context with, in all, eleven reflexive pronouns referring to four different antecedents (populus Romanus, Ariovistus, Caesar, nemo); cf.

    also: occurrebat ei, mancam praeturam suam futuram consule Milone,

    Cic. Mil. 9, 25; 32, 88; Liv. 3, 42, 2.—
    b.
    Suus in a clause dependent on inf.:

    scio equidem, ut, qui argentum afferret atque expressam imaginem suam (i.e. militis) huc ad nos, cum eo ajebat velle mitti mulierem,

    Plaut. Ps. 2, 2, 55:

    isti bonorum emptores arbitrantur, vos hic sedere qui excipiatis eos qui de suis (i.e. emptorum) manibus effugerint,

    Cic. Rosc. Am. 52, 151:

    Siculi venisse tempus ajebant ut commoda sua defenderem,

    id. Div. in Caecil. 1, 3:

    ut tunc tandem sentiret recuperanda esse quae prius sua culpa amissa forent,

    Liv. 44, 8, 4. —

    Ambiguous: velle Pompejum se Caesari purgatum, ne ea quae reipublicae causa egerit (Pompejus) in suam (i.e. Caesaris) contumeliam vertat (where suam might be referred to Pompejus),

    Caes. B. C. 1, 8.—
    c.
    In oblique clauses introduced by ut or ne, or clauses subordinate to such:

    Cassius constituit ut ludi absente te fierent suo nomine,

    Cic. Att. 15, 11, 2:

    postulat ut ad hanc suam praedam tam nefariam adjutores vos profiteamini,

    id. Rosc. Am. 2, 6:

    Nasidius eos magnopere hortatur ut rursus cum Bruti classe, additis suis (i.e. Nasidii) auxiliis confligant,

    Caes. B. C. 2, 3:

    (regem) denuntiasse sibi ut triduo regni sui decederent finibus,

    Liv. 42, 25, 12:

    Sabinae mulieres, hinc patres, hinc viros orantes, ne parricidio macularent partus suos (i.e. mulierum),

    id. 1, 13, 2:

    Patron praecepit suis ut arma induerent, ad omne imperium suum parati,

    Curt. 5, 11, 1.—With reflex. pron., referring to a different antecedent:

    ad hanc (Laidem) Demosthenes clanculum adit, et ut sibi copiam sui faceret, petit,

    Gell. 1, 8, 5. —
    d.
    In subordinate clauses introduced by quin or quod:

    (Dejotarus) non recusat quin id suum facinus judices,

    Cic. Deiot. 15, 43; so id. ib. 4, 15;

    16, 45: parietes hujus curiae tibi gratias agere gestiunt, quod futura sit illa auctoritas in his majorum suorum et suis sedibus,

    id. Marcell. 3, 10:

    quidni gauderet quod iram suam nemo sentiret?

    Sen. Troad. 3, 13:

    querenti quod uxor sua e fico se suspendisset,

    Quint. 6, 3, 88;

    and with intentional ambiguity: cum Proculejus quereretur de filio quod is mortem suam expectaret,

    id. 9, 3, 68. —
    e.
    In interrogative clauses:

    si, quod officii sui sit, non occurrit animo, nihil umquam omnino aget,

    Cic. Ac. 2, 8, 25:

    ut non auderet iterum dicere quot milia fundus suus abesset ab urbe,

    id. Caecin. 10, [p. 1825] 28:

    donec sciat unisquisque quid sui, quid alieni sit,

    Liv. 6, 27, 8:

    rex ignarus, quae cum Hannibale legatis suis convenisset, quaeque legati ejus ad se allaturi fuissent,

    id. 23, 39, 2:

    postquam animadvertit quantus agminis sui terror esset,

    id. 43, 19, 5. —
    2.
    In a virtually oblique clause.
    a.
    In final clause, introduced by ut, ne, or rel., referring to the subject of the purpose:

    me a portu praemisit domum, ut haec nuntiem uxori suae,

    Plaut. Am. 1, 1, 41:

    quasi Appius ille Caecus viam muniverit, non qua populus uteretur, sed ubi impune sui posteri latrocinarentur, i. e. Appii,

    Cic. Mil. 7, 17:

    quae gens ad Caesarem legatos mise. rat, ut suis omnibus facultatibus uteretur,

    Caes. B. C. 3, 80:

    inde castra movent, ne qua vis sociis suis ab Romano exercitu inferri possit,

    Liv. 43, 23, 5:

    (Romani) Albam a fundamentis proruerunt, ne memoria originum suarum exstaret,

    id. 26, 13, 16:

    oppidani nuntios Romam, qui certiorem de suo casu senatum facerent, misere,

    id. 6, 33, 7; cf.:

    tanto intervallo ab hostibus consedit, ut nec adventus suus propinquitate nimia nosci posset, et, etc.,

    Liv. 10, 20, 7:

    Datames locum delegit talem ut non multum obesse multitudo hostium suae paucitati posset,

    Nep. Dat. 7, 3:

    quid si gubernator a diis procellas petat ut gratior ars sua periculo fiat?

    Sen. Ben. 6, 25, 4. —
    b.
    In other dependent clauses represented as conceived by an antecedent in the principal sentence:

    Sulla, si sibi suus pudor ac dignitas non prodesset, nullum auxilium requisivit ( = negavit se defendi velle, si, etc.),

    Cic. Sull. 5, 15:

    Paetus omnes libros quos frater suus reliquisset mihi donavit ( = dixit se donare libros quos, etc.),

    id. Att. 2, 1, 12:

    non enim a te emit, sed, priusquam tu suum sibi venderes, ipse possedit ( = potitus est, ne, etc.),

    id. Phil. 2, 37, 96:

    Africanus, si sua res ageretur, testimonium non diceret,

    id. Rosc. Am. 36, 3:

    ille ipse (Pompejus) proposuit epistulam illam, in qua est Pro tuis rebus gestis amplissimis. Amplioribusne quam suis, quam Africani?

    id. Att. 8, 9, 2:

    spiritus dabat (Manlio) quod... vinculorum suorum invidiam dictator fugisset,

    Liv. 6, 18, 4:

    (Numa) Camenis eum lucum sacravit, quod earum ibi concilia cum conjuge sua Egeria essent,

    id. 1, 21, 3:

    adulescens deos omnis invocare ad gratiam illi pro se referendam, quoniam sibi nequaquam satis facultatis pro suo animo atque illius erga se esset,

    id. 26, 50, 4 (cf. D. 1. a. infra).
    D.
    In the place of ejus.
    1.
    In clauses virtually oblique, but with indicative, being conceived by the antecedent (hence suus, not ejus), but asserted as fact by the author (hence indicative, not subjunctive):

    Cicero tibi mandat ut Aristodemo idem respondeas, quod de fratre suo (Ciceronis) respondisti,

    Cic. Att. 2, 7, 4:

    oriundi ab Sabinis, ne, quia post Tatii mortem ab sua parte non erat regnatum, imperium amitterent, sui corporis creari regem volebant,

    Liv. 1, 17, 2:

    C. Caesar villam pulcherrimam, quia mater sua aliquando in illa custodita erat, diruit,

    Sen. Ira, 3, 21, 5:

    Philemonem, a manu servum, qui necem suam per venenum inimicis promiserat, non gravius quam simplici morte punivit,

    Suet. Caes. 74; cf.:

    quomodo excandescunt si quid e juba sua decisum est,

    Sen. Brev. Vit. 12, 3.—
    2.
    To avoid ambiguity:

    petunt rationes illius (Catilinae) ut orbetur consilio res publica, ut minuatur contra suum (i.e. Catilinae) furorem imperatorum copia (instead of ejus, which might be referred to res publica),

    Cic. Mur. 39, 83:

    equites a cornibus positos, cum jam pelleretur media peditum suorum acies, incurrisse ab lateribus ferunt,

    Liv. 1, 37, 3.—
    3.
    Colloquially and in epistolary style suus is used emphatically instead of ejus, with the meaning own, peculiar: deinde ille actutum subferret suus servus poenas Sosia, his own slave (opp. Mercury, who personates Sosias), Plaut. Am. 3, 4, 19: mira erant in civitatibus ipsorum furta Graecorum quae magistratus sui fecerant, their own magistrates ( = ipsorum), Cic. Att. 6, 2, 5:

    in quibus (litteris Bruti) unum alienum summa sua prudentia (est), ut spectem ludos suos,

    his peculiar prudence, id. ib. 15, 26, 1; so,

    quod quidem ille (Nero) decernebat, quorumdam dolo ad omina sui exitus vertebatur,

    Tac. A. 16, 24; cf. II. A. 1. b and g; II. A. 2. a. b; II. B. 3.—
    4.
    Without particular emphasis (mostly ante- and post-class. and poet.):

    tum erit tempestiva cum semen suum maturum erit,

    Cato, R. R. 31:

    vitis si macra erit, sarmenta sua concidito minute,

    id. ib. 37:

    qui sic purgatus erit, diuturna valetudine utatur, neque ullus morbus veniet, nisi sua culpa,

    id. ib. 157:

    Cimon in eandem invidiam incidit quam pater suus,

    Nep. Cim. 3, 1:

    id qua ratione consecutus sit (Lysander) latet. Non enim virtute sui exercitus factum est, etc.,

    id. Lys. 1, 2:

    ipse sub Esquiliis, ubi erat regia sua, Concidit,

    Ov. F. 6, 601:

    quodque suus conjux riguo collegerat horto, Truncat olus foliis,

    id. M. 8, 646; so id. ib. 15, 819.
    II.
    In partic.
    A.
    As substt.
    1.
    sui, suorum, m., his, their (etc.) friends, soldiers, fellow-beings, equals, adherents, followers, partisans, posterity, slaves, family, etc., of persons in any near connection with the antecedent.
    (α).
    (Corresp. to the regular usage, I. A. B. C.) Cupio abducere ut reddam (i.e. eam) suis, to her family, friends, Ter. Eun. 1, 2, 77; cf. id. ib. 1, 2, 66:

    cum animus societatem caritatis coierit cum suis, omnesque natura conjunctos suos duxerit,

    fellow-beings, Cic. Leg. 1, 23, 60:

    mulier ingeniosa praecepit suis omnia Caelio pollicerentur,

    her slaves, id. Cael. 25, 62:

    quo facilius et nostras domos obire, et ipse a suis coli possit,

    his friends, id. ib. 7, 18:

    qua gratiam beneficii vestri cum suorum laude conjungant,

    their family, id. Agr. 2, 1, 1:

    vellem hanc contemptionem pecuniae suis reliquisset,

    to his posterity, id. Phil. 3, 6, 16:

    cum divisurum se urbem palam suis polliceretur,

    his partisans, id. ib. 13, 9, 19:

    Caesar, cohortatus suos, proelium commisit,

    Caes. B. G. 1, 25; so,

    Curio exercitum reduxit, suis omnibus praeter Fabium incolumibus,

    id. B. C. 2, 35:

    Caesar receptui suorum timens,

    id. ib. 3, 46:

    certior ab suis factus est, praeclusas esse portas,

    id. ib. 2, 20:

    omnium suorum consensu, Curio bellum ducere parabat,

    id. ib. 2, 37: so,

    Pompejus suorum omnium hortatu statuerat proelio decertare,

    id. ib. 3, 86:

    Caesar Brundisium ad suos severius scripsit,

    to his officers, id. ib. 3, 25:

    naviculam conscendit cum paucis suis,

    a few of his followers, id. ib. 3, 104:

    multum cum suis consiliandi causa secreto praeter consuetudinem loqueretur,

    id. ib. 1, 19:

    nupsit Melino, adulescenti inprimis inter suos et honesto et nobili,

    his equals, associates, Cic. Clu. 5, 11:

    rex raptim a suis in equum impositus fugit,

    his suite, Liv. 41, 4, 7:

    subsidio suorum proelium restituere,

    comrades, id. 21, 52, 10:

    feras bestias... ad opem suis ferendam avertas,

    their young, id. 26, 13, 12:

    abstulit sibi in suos potestatem,

    his slaves, Sen. Ira, 3, 12, 6:

    Besso et Nabarzani nuntiaverant sui regem... interemptum esse,

    their fellow - conspirators, Curt. 5, 12, 14. — Very rarely sing.:

    ut bona mens suis omnibus fuerit. Si quem libido abripuit, illorum eum, cum quibus conjuravit, non suum judicet esse,

    Liv. 39, 16, 5.—
    (β).
    Irregular use (acc. to I. D.): sui = ejus amici, etc. (freq.;

    the absolute use of ejus in this sense being inadmissible): quasi vero quisquam dormiat? ne sui quidem hoc velint, non modo ipse (sui = ejus amici, liberi),

    Cic. Tusc. 1, 38, 92:

    is (annus) ejus omnem spem... morte pervertit. Fuit hoc luctuosum suis, acerbum patriae, etc.,

    id. Or. 3, 2, 8:

    quadrigas, quia per suos ( = ipsius milites) agendae erant, in prima acie locaverat rex,

    Liv. 37, 41, 8:

    auctoritatem Pisistrati qui inter suos ( = ejus cives) maxima erat,

    id. 37, 12:

    quo cum multitudine adversariorum sui superarentur, ipse fuit superior, etc.,

    Nep. Hann. 8, 4; v. g.—
    (γ).
    Without antecedent (cf. I. B. supra): quoties necesse est fallere aut falli a suis, by one ' s friends, Sen. Phoen. 493.—
    (δ).
    Sing.: sŭa, suae. f., a sweetheart, mistress (rare): illam suam suas res sibi habere jussit. Cic. Phil. 2, 28. 69:

    cedo quid hic faciet sua?

    Ter. Heaut. 2, 3, 92.—
    2.
    sŭum, i, n., and more freq. sŭa, suorum, n. plur., = one ' s property.
    a.
    Sing.
    (α).
    Lit.:

    nec suom adimerem alteri,

    his property, his own, Plaut. Trin. 2, 2, 38 (34):

    nunc si ille salvos revenit, reddam suom sibi (v. D. 3. a. infra),

    id. ib. 1, 2, 119:

    illum studeo quam facillime ad suum pervenire,

    Cic. Fam. 13, 26, 4:

    populi Romani hanc esse consuetudinem ut socios sui nihil deperdere velit,

    Caes. B. G. 1, 43; cf. Cic. Rab. Post. 11, 3, I. A. 11. supra:

    nec donare illi de suo dicimur,

    Sen. Ben. 7, 4, 2; so esp. with quisque; v. infra — Hence, de suo = per se, or sua sponte;

    (stellae) quae per igneos tractus labentia inde splendorem trahant caloremque, non de suo clara,

    Sen. Q. N. 7, 1, 6. —
    (β).
    Trop.:

    meum mihi placebat, illi suum (of a literary essay),

    Cic. Att. 14, 20, 3: suom quemque decet, his own manners, etc., Plaut. Stich. 5, 4, 11; so, expendere oportet quid quisque habeat sui ( what peculiarities) nec velle experiri quam se aliena deceant;

    id enim maxime quemque decet quod est cujusque maxime suum,

    Cic. Off. 1, 31, 113.—
    (γ).
    Jurid. term: aliquid pro suo possidere, to possess in the belief of one ' s legal right:

    pro suo possessio tale est, cum dominium nobis acquiri putamus. Et ea causa possidemus ex qua acquiritur, et praeterea pro suo,

    Dig. 41, 10, 1;

    so without an antecedent, and referring to a first person: item re donata, pro donato et pro suo possideo,

    ib. 41, 10, 1; v. the whole tit. ib. 42, 10 (Pro suo); cf. ib. 23, 3, 67; cf. C., infra fin.;

    similarly: usucapere pro suo = acquire dominion by a possession pro suo, Fragm. Vat. 111: res pro suo, quod justam causam possidendi habet, usucapit,

    id. ib. 260; Dig. 41, 3, 27. —
    b.
    Plur.
    (α).
    One ' s property:

    Roscius tibi omnia sua praeter animam tradidit,

    Cic. Rosc. Am. 50, 146:

    qui etiam hostibus externis victis sua saepissime reddiderunt,

    id. Agr. 1, 6, 19:

    tu autem vicinis tuis Massiliensibus sua reddis,

    id. Att. 14, 14, 6:

    Remi legatos miserunt qui dicerent se suaque omnia in fidem atque potestatem populi Romani permittere,

    Caes. B. G. 2, 3, 2; 1, 11, 2; 2, 13, 2:

    ipsi milites alveos informes quibus se suaque transveherent, faciebant,

    their baggage, Liv. 21, 26, 9:

    docere eos qui sua permisere fortunae,

    Sen. Q. N. 3, praef. 7; so without an antecedent, one ' s own property (cf. I. B. 2. supra):

    hanc ob causam maxime ut sua tenerentur res publicae constitutae sunt,

    Cic. Off. 2, 21, 73;

    rarely = eorum res: quod vero etiam sua reddiderint (i.e. Gallis),

    Liv. 39, 55, 3. —
    (β).
    One ' s own affairs:

    aliena ut melius videant et dijudicent Quam sua,

    Ter. Heaut. 3, 1, 96:

    cognoscunt... immobile agmen et sua quemque molientem,

    Liv. 10, 20, 8:

    omnia ei hostium non secus quam sua nota erant,

    id. 22, 41, 5:

    aliena cum suis perdidit,

    Sen. Ben. 7, 16, 3.— Absol., referring to a noun fem.: sua (finxit) C. Cassius ( = suas persuasiones; cf.

    the context),

    Quint. 6, 3, 90.
    B.
    Predicative uses: suum esse, facere, fieri, putare, etc., like a gen. poss., to be, etc., the property, or under the dominion, control, power of the antecedent.
    1.
    Of property in things.
    (α).
    Corporeal:

    scripsit causam dicere Prius aurum quare sit suum,

    Ter. Eun. prol. 11:

    nihil erat cujusquam quod non hoc anno suum fore putabat (Clodius),

    Cic. Mil. 32, 87:

    quia suum cujusque fit, eorum quae natura fuerant communia quod cuique obtigit, id quisque teneat,

    id. Off. 1, 7, 21:

    Juba suam esse praedicans praedam,

    Caes. B. C. 3, 84:

    gratum sibi populum facturum, si omnes res Neapolitanorum suas duxissent,

    Liv. 22, 32, 8: libros esse dicimus Ciceronis;

    eosdem Dorus librarius suos vocat,

    Sen. Ben. 7, 6, 1:

    cum enim istarum personarum nihil suum esse possit,

    since these persons can own nothing, Gai. Inst. 2, 96; cf. Dig. 1, 7, 15 pr.—Virtually predicative:

    referas ad eos qui suam rem nullam habent ( = rem quae sua sit),

    nothing of their own, Cic. Phil. 2, 6, 15:

    qui in potestate nostra est, nihil suum habere potest,

    Gai. Inst. 2, 84. — ( b) Of literary works:

    quae convenere in Andriam ex Perinthia Fatetur transtulisse, atque usum pro suis ( = quasi sua essent),

    Ter. And. prol. 14:

    potest autem... quae tum audiet... ingenue pro suis dicere,

    his own thoughts, Quint. 12, 3, 3.—
    (γ).
    Of a country or people:

    suum facere = suae dicionis facere: commemorat ut (Caesar) magnam partem Italiae beneficio atque auctoritate eorum suam fecerit,

    Caes. B. C. 2, 32:

    in quam (Asiam) jam ex parte suam fecerit,

    Liv. 44, 24, 4:

    crudelissima ac superbissima gens sua omnia suique arbitrii facit,

    id. 21, 44, 5.—
    (δ).
    Trop.:

    omnia sua putavit quae vos vestra esse velletis,

    Cic. Phil. 11, 12, 27:

    non meminit, illum exercitum senatus populique Romani esse, non suum,

    id. ib. 13, 6, 4: [p. 1826] probavit, non rempublicam suam esse, sed se reipublicae, Sen. Clem. 1, 19, 8;

    so of incorporeal things: hi si velint scire quam brevis eorum vita sit, cogitent ex quota parte sua sit,

    how much of it is their own, id. Brev. Vit. 19, 3; so, suum facere, to appropriate:

    prudentis est, id quod in quoque optimum est, si possit, suum facere,

    Quint. 10, 2, 26:

    quaeremus quomodo animus (hanc virtutem) usu suam faciat,

    Sen. Clem. 1, 3, 1.—
    2.
    Of persons.
    (α).
    Under a master ' s or father ' s control:

    ut lege caverent, ne quis quem civitatis mutandae causa suum faceret, neve alienaret,

    make any one his slave, Liv. 41, 8, 12: quid eam tum? suamne esse ajebat, his daughter, i.e. in his power? Ter. And. 5, 4, 29:

    eduxit mater pro sua ( = quasi sua esset),

    id. Eun. 1, 2, 76.—
    (β).
    Reflexively = sui juris, independent, one ' s own master or mistress, not subject to another ' s control, under one ' s own control (v. sui juris, infra):

    ancilla, quae mea fuit hodie, sua nunc est,

    Plaut. Pers. 4, 3, 3.—
    (γ).
    Of moral power over others: suus = devoted to one:

    hice hoc munere arbitrantur Suam Thaidem esse,

    Ter. Eun. 2, 2, 38:

    eos hic fecit suos Paulo sumptu,

    id. Ad. 5, 4, 21:

    sed istunc exora, ut (mulierem) suam esse adsimulet,

    to be friendly to him, id. Heaut. 2, 3, 117:

    cum Antonio sic agens ut perspiciat, si in eo negotio nobis satisfecerit, totum me futurum suum,

    Cic. Att. 14, 1 a, 2:

    Alpheus... utebatur populo sane suo,

    devoted to him, id. Quint. 7, 29.— Poet.: vota suos habuere deos, the vows (inst. of the persons uttering them) had the gods on their side, Ov. M. 4, 373. —
    (δ).
    Of power over one's self, etc.:

    nam qui sciet ubi quidque positum sit, quaque eo veniat, is poterit eruere, semperque esse in disputando suus,

    self-possessed, Cic. Fin. 4, 4, 10:

    inaestimabile bonum est suum fieri,

    selfcontrol, Sen. Ep. 75, 18:

    (furiosus) qui suus non est,

    Dig. 42, 4, 7, § 9:

    vix sua, vix sanae virgo Niseia compos Mentis erat,

    Ov. M. 8, 35. —
    3.
    Suum est, as impers. predicate: = ejus est, characteristic of, peculiar to one (very rare):

    dixit antea, sed suum illud est, nihil ut affirmet,

    Cic. Tusc. 1, 42, 99.
    C.
    Attributive usages, almost always (except in Seneca) with suus before its noun.
    1.
    The property, relations, affairs, etc., of one opposed to those of another, own.
    a.
    Opposition expressed:

    nihil de suo casu, multa de vestro querebatur,

    Cic. Balb. 8, 21:

    sua sibi propiora pericula quam mea loquebantur,

    id. Sest. 18, 40:

    suasque et imperatoris laudes canentes,

    Liv. 45, 38, 12:

    damnatione collegae et sua,

    id. 22, 35, 3:

    Senecae fratris morte pavidum et pro sua incolumitate pavidum,

    Tac. A. 14, 73:

    velut pro Vitellio conquerentes suum dolorem proferebant,

    id. H. 3, 37;

    opp. alienus: ut suo potius tempore mercatorem admitterent, quam celerius alieno,

    at a time convenient to themselves, Varr. R. R. 3, 16, 11. —Without antecedent, opp. externus:

    (Platoni) duo placet esse motus, unum suum, alterum externum, esse autem divinius quod ipsum ex se sua sponte moveatur, etc.,

    Cic. N. D. 2, 12, 32. —
    b.
    Implied:

    voluptatem suis se finibus tenere jubeamus,

    within the limits assigned to it, Cic. Fin. 3, 1, 1:

    cum vobis immortale monumentum suis paene manibus senatus... exstruxerit,

    id. Phil. 14, 12, 33:

    superiores (amnes) in Italia, hic (Rhodanus) trans Alpes, hospitales suas tantum, nec largiores quam intulere aquas vehentes,

    Plin. 2, 103, 106, § 224: colligitur aqua ex imbribus;

    ex suo fonte nativa est,

    Sen. Q. N. 3, 3:

    pennas ambo non habuere suas (non suas = alienas),

    Ov. Tr. 3, 4, 24. —
    c.
    In particular phrases. ( a) Sua sponte and suo Marte, of one ' s own accord, by one ' s self, without the suggestion, influence, aid, etc., of others:

    Caesar bellum contra Antonium sua sponte suscepit,

    Cic. Phil. 8, 2, 5:

    sua sponte ad Caesarem in jus adierunt,

    Caes. B. C. 1, 87.—So of things, = per se, by or of itself, for itself, for its own sake:

    jus et omne honestum sua sponte expetendum (cf. in the context: per se igitur jus est expetendum),

    Cic. Leg. 1, 18, 48: justitium sua sponte inceptum priusquam indiceretur, by itself, i. e. without a decree, Liv. 9, 7, 8; so,

    sortes sua sponte attenuatas,

    id. 22, 1, 11 (cf. id. 22, 38, 13; 35, 14, 4, I. A. 2., supra): rex enim ipse, sua sponte, nullis commentariis Caesaris, simul atque audivit ejus interitum suo Marte res suas recuperavit, Cic. Phil. 2, 37, 95.—
    (β).
    Suus locus, in milit. lang., one ' s own ground, position, or lines:

    restitit suo loco Romana acies (opp. to the advance of the enemy),

    Liv. 22, 16, 2.—So figuratively:

    et staturas suo loco leges,

    Sen. Ben. 2, 20, 2:

    aciem instruxit primum suis locis, pauloque a castris Pompeji longius,

    Caes. B. C. 3, 84 (cf.: suo loco, 7. b. g, infra).—
    (γ).
    For suo jure v. 3. infra.—
    (δ).
    Sua Venus = one's own Venus, i. e. good luck (v. Venus): ille non est mihi par virtutibus, nec officiis;

    sed habuit suam Venerem,

    Sen. Ben. 2, 28, 2. —
    2.
    Of private relations (opp. to public):

    ut in suis rebus, ita in re publica luxuriosus nepos,

    Cic. Agr. 2, 18, 48:

    deinde ut communibus pro communibus utatur, privatis ut suis,

    id. Off. 1, 7, 20:

    quod oppidum Labienus sua pecunia exaedificaverat,

    Caes. B. C. 1, 15:

    militibus agros ex suis possessionibus pollicetur,

    i. e. his private property, id. ib. 1, 17; Sen. Ben. 7, 6, 3. —
    3.
    Of just rights or claims:

    imperatori senatuique honos suus redditus,

    due to them, Liv. 3, 10, 3:

    neque inpedimento fuit, quominus religionibus suus tenor suaque observatio redderetur,

    Val. Max. 1, 1, 8:

    quibus omnibus debetur suus decor,

    Quint. 11, 1, 41. —

    So distributively: is mensibus suis dimisit legionem,

    in the month in which each soldier was entitled to his discharge, Liv. 40, 41, 8. — Esp.: suo jure (so, meo, nostro, tuo, etc., jure), by his own right:

    Tullus Hostilius qui suo jure in porta nomen inscripsit,

    Cic. Phil. 13, 12, 26:

    earum rerum hic A. Licinius fructum a me repetere prope suo jure debet,

    id. Arch. 1, 1; id. Marcell. 2, 6; id. Phil. 2, 25, 62; id. Balb. 8, 21:

    numquam illum res publica suo jure esset ulta,

    by its unquestionable right, id. Mil. 33, 88. —
    4.
    Of that to which one is exclusively devoted:

    huic quaestioni suum diem dabimus,

    a day for its exclusive discussion, Sen. Ep. 94, 52:

    homini autem suum bonum ratio est,

    his exclusive good, id. ib. 76, 10:

    in majorem me quaestionem vocas, cui suus locus, suus dies dandus est,

    id. Q. N. 2, 46, 1. —

    With proprius: mentio inlata apud senatum est, rem suo proprio magistratu egere,

    that the business needed a particular officer exclusively for itself, Liv. 4, 8, 4:

    et Hannibalem suo proprio occupandum bello,

    id. 27, 38, 7; cf.:

    dissupasset hostes, ni suo proprio eum proelio equites Volscorum exceptum tenuissent,

    in which they alone fought, id. 3, 70, 4:

    mare habet suas venas quibus impletur,

    by which it alone is fed, Sen. Q. N. 3, 14, 3. —
    5.
    According to one ' s liking, of one ' s own choice.
    a.
    Of persons, devoted to one, friendly, dear:

    Milone occiso (Clodius) habuisset suos consules,

    after his own heart, Cic. Mil. 33, 89:

    collegit ipse se contra suum Clodium,

    his dear Clodius, id. Pis. 12, 27 (cf.: suum facere, habere, II. B. 2. g).—
    b.
    Of things, favorable.
    (α).
    Of place: neque Jugurtham nisi... suo loco pugnam facere, on his own ground, i. e. chosen by him, favorable, Sall. J. 61, 1:

    hic magna auxilia expectabant et suis locis bellum in hiemem ducere cogitabant,

    Caes. B. C. 1, 61; cf.:

    numquam nostris locis laboravimus,

    Liv. 9, 19, 15.—
    (β).
    Of time:

    cum Perseus suo maxime tempore et alieno hostibus incipere bellum posset,

    Liv. 42, 43, 3; v. 7. b, infra. —
    c.
    Of circumstances: sua occasio, a favorable opportunity; sometimes without antecedent:

    neque occasioni tuae desis, neque suam occasionem hosti des,

    Liv. 22, 39, 21:

    tantum abfuit ut ex incommodo alieno sua occasio peteretur,

    id. 4, 58, 2:

    aestuque suo Locros trajecit,

    a favorable tide, id. 23, 41, 11:

    ignoranti quem portum petat nullus suus ventus est,

    Sen. Ep. 71, 3:

    orba suis essent etiamnunc lintea ventis,

    Ov. M. 13, 195:

    aut ille Ventis iturus non suis,

    Hor. Epod. 9, 30. —
    6.
    Of persons or things, peculiar, particular:

    quae est ei (animo) natura? Propria, puto, et sua,

    Cic. Tusc. 1, 29, 70:

    omnis enim motus animi suum quendam a natura habet vultum,

    id. de Or. 3, 57, 316:

    geometrae et musici... more quodam loquuntur suo. Ipsae rhetorum artes verbis in docendo quasi privatis utuntur ac suis,

    id. Fin. 3, 1, 4:

    sensus omnis habet suum finem,

    its peculiar limits, Quint. 9, 4, 61: animus cum suum ambitum complevit et finibus se suis cinxit, consummatum est summum bonum, Sen. Vit. Beat. 9, 3: est etiam in nominibus ( nouns) diverso collocatis sua gratia, their peculiar elegance, Quint. 9, 3, 86:

    ibi non bello aperto, sed suis artibus, fraude et insidiis, est paene circumventus,

    Liv. 21, 34, 1:

    nec Hannibalem fefellit, suis se artibus peti,

    id. 22, 16, 5:

    adversus hostem non virtute tantum, sed suis (i. e. hostis) etiam pugnare consiliis oportebat,

    Flor. 2, 6, 26:

    liberam Minucii temeritatem se suo modo expleturum,

    Liv. 22, 28, 2:

    equites ovantes sui moris carmine,

    id. 10, 26, 11:

    exsultans cum sui moris tripudiis,

    id. 21, 42, 3:

    tripudiantes suo more,

    id. 23, 26, 9.—So, suo Marte, referring to the style of fighting peculiar to the different arms:

    equitem suo alienoque Marte pugnare,

    that the cavalry were fighting both in their own style and in that of the other arms, Liv. 3, 62, 9; cf.: suo Marte, 1, c. a, supra.—And distributively ( = suus quisque):

    suos autem haec operum genera ut auctores, sic etiam amatores habent,

    Quint. 12, 10, 2:

    illa vero fatidica fulmina ex alto et ex suis venire sideribus,

    Plin. 2, 43, 43, § 113; cf.:

    quae quidem planiora suis exemplis reddentur,

    Val. Max. 3, 4 prooem.—
    7.
    Proper, right.
    a.
    Referring to one's ordinary or normal condition:

    quod certe non fecisset, si suum numerum naves habuissent,

    their regular complement, Cic. Verr. 2, 5, 51, § 133. — So poet.:

    flecte ratem! numerum non habet illa suum,

    its full number, Ov. H. 10, 36:

    novus exercitus consulibus est decretus: binae legiones cum suo equitatu,

    Liv. 40, 36, 6:

    cum suo justo equitatu,

    id. 21, 17, 8:

    totam (disciplinam) in suum statum redegit,

    Val. Max. 2, 7, 2:

    tranquilla mente et vultu suo,

    with the ordinary expression of his face, Sen. Clem. 2, 6, 2:

    media pars aeris ab his (ignibus) submota, in frigore suo manet. Natura enim aeris gelida est,

    id. Q. N. 2, 10, 4:

    cornuaque in patriis non sua vidit aquis,

    not natural to her, Ov. H. 14, 90. —

    So, non suus, of ingrafted branches and their fruit: miraturque (arbos) novas frondis et non sua poma,

    Verg. G. 2, 82. —
    b.
    Of time, proper, regular, etc. (cf. 5. b, supra).
    (α).
    The regular time ( = stato tempore):

    signum quod semper tempore exoritur suo,

    Plaut. Rud. prol. 4:

    cum et recte et suo tempore pepererit,

    Ter. Hec. 4, 1, 16: aestas suo tempore incanduit...;

    tam solstitium quam aequinoctium suos dies retulit,

    Sen. Q. N. 3, 16, 3:

    omnes venti vicibus suis spirant majore ex parte,

    Plin. 2, 47, 48, § 128. —
    (β).
    The right or proper time:

    salictum suo tempore caedito,

    Cato, R. R. 33:

    cessit e vita suo magis quam suorum civium tempore,

    the right time for himself, Cic. Brut. 1, 4; so,

    exstingui homini suo tempore optabile est,

    id. Sen. 23, 85:

    Scandilius dicit se suo tempore rediturum,

    id. Verr. 2, 3, 60, § 139:

    si Ardeates sua tempora exspectare velint,

    Liv. 4, 7, 6:

    Chrysippus dicit, illum... opperiri debere suum tempus, ad quod velut dato signo prosiliat,

    Sen. Ben. 2, 25, 3:

    quam multi exercitus tempore suo victorem hostem pepulerunt!

    Liv. 44, 39, 4. — Without antecedent: sed suo tempore totius sceleris hujus fons aperietur. Cic. Phil. 14, 6, 15; cf.:

    de ordine laudis, etc., praecipiemus suo tempore,

    Quint. 2, 4, 21. —
    (γ).
    Suo loco = at the proper place:

    quae erant prudentiae propria suo loco dicta sunt,

    Cic. Off. 1, 40, 143:

    quod reddetur suo loco,

    Quint. 11, 1, 16:

    ut suo loco dicetur,

    Plin. 2, 90, 102, § 221:

    inscripta quae suis locis reddam,

    id. 1, prooem. § 27; Sen. Ben. 2, 20, 2; cf. 1, c. b; 4. supra. —
    (δ).
    Suited, appropriate, adapted to one:

    in eodem fundo suum quidquid conseri oportet,

    Cato, R. R. 7:

    siquidem hanc vendidero pretio suo,

    at a suitable price, Plaut. Pers. 4, 4, 30:

    in partes suas digerenda causa,

    Quint. 11, 1, 6:

    confundetur quidquid in suas partes natura digessit,

    Sen. Q. N. 3, 29, 8. — Poet.: haec ego dumque queror, lacrimae sua verba sequuntur, Deque meis oculis in tua membra cadunt, appropriate, i. e. tristia, Ov. H. 14, 67.—Without antecedent: suum quidquid genus talearum serito, any fit kind, i. e. suited to the ground, Cato, R. R. 48. —
    8.
    Own, with the notion of independence of, or dependence on others (cf. B. 2. g d).
    a.
    Of political independence: pacem condicionibus his fecerunt ut Capuae suae leges, sui magistratus essent, her own laws, i. e. not subject to Carthage, Liv. 23, 7, 2: liberos [p. 1827] eos ac suis legibus victuros, id. 25, 23, 4. —

    Esp. in the phrases suae potestatis or in sua potestate esse, suo jure uti, sui juris esse: Puteolos, qui nunc in sua potestate sunt, suo jure, libertate aequa utuntur, totos occupabunt,

    Cic. Agr. 2, 31, 86:

    Rhegini potestatis suae ad ultimum remanserunt,

    retained their self-government, Liv. 23, 30, 9:

    urbem ne quam formulae sui juris facerent,

    id. 38, 9, 10. —
    b.
    Of paternal authority.
    (α).
    Free from the power of the paterfamilias; in the phrases sui juris esse, suae potestatis esse, to be independent:

    quaedam personae sui juris sunt, quaedam alieno juri sunt subjectae, Gai,

    Inst. 1, 48:

    sui juris sunt familiarum suarum principes, id est pater familiae, itemque mater familiae,

    Ulp. Fragm. 4, 1:

    liberi parentum potestate liberantur emancipatione. Sed filius quidem ter manumissus sui juris fit, ceteri autem liberi una manumissione sui juris fiunt,

    id. ib. 10, 1:

    morte patris filius et filia sui juris fiunt,

    id. ib. 10, 2:

    patres familiarum sunt qui sunt suae potestatis,

    Dig. 1, 6, 4:

    si modo defunctus testator suae potestatis mortis tempore fuerit,

    Gai. Inst. 2, 147. —

    With indef. reference: si sui juris sumus,

    Dig. 46, 2, 20; cf.:

    pro suo possideo, 2. a. supra.—Attributively: sui juris arrogatio feminae,

    Cod. Just. 8, 47, 8:

    homo sui juris,

    ib. 10, § 5.— Trop.:

    sapiens numquam semiliber erit: integrae semper libertatis et sui juris,

    Sen. Brev. Vit. 5, 3:

    non illarum coitu fieri cometen, sed proprium et sui juris esse,

    id. Q. N. 7, 12, 2: nullique sunt tam feri et sui juris adfectus, ut non disciplina perdomentur, id. Ira, 2, 12, 3. —
    (β).
    Subject to paternal authority, in the phrases suus heres, sui liberi; suus heres, an heir who had been in the paternal power of the deceased:

    CVI SVVS HERES NON SIT, XII. Tab. fr. 5, 4.—In the jurists without antecedent: sui et necessarii heredes sunt velut filius filiave, nepos neptisve ex filia, deinceps ceteri qui modo in potestate morientis fuerunt,

    Gai. Inst. 2, 156:

    (emancipati liberi) non sunt sui heredes,

    ib. 2, 135:

    alia facta est juris interpretatio inter suos heredes,

    ib. 3, 15:

    datur patrono adversus suos heredes bonorum possessio (where patrono is not the antecedent of suos),

    ib. 3, 41:

    sui heredes vel instituendi sunt vel exheredandi,

    Ulp. Fragm. 22, 14:

    accrescunt suis quidem heredibus in partem virilem, extraneis autem in partem dimidiam,

    id. ib. 22, 17. —

    Sui liberi, children in paternal power: de suis et legitimis liberis,

    Cod. Just. 6, 55 inscr.
    D.
    In particular connections.
    1.
    With ipse, his own, etc. (cf. Zumpt, Gram. § 696).
    a.
    Ipse agreeing with the antecedent of suus, the antecedent being,
    (α).
    A subjectnom.:

    (ingenium ejus) valet ipsum suis viribus,

    by its own strength, Cic. Cael. 19, 45:

    legio Martia non ipsa suis decretis hostem judicavit Antonium?

    by its own resolutions, id. Phil. 4, 2, 5:

    ruit ipse suis cladibus,

    id. ib. 14, 3, 8:

    si ex scriptis cognosci ipsi suis potuissent,

    id. de Or. 2, 2, 8:

    qui se ipse sua gravitate et castimonia defenderet,

    id. Cael. 5, 11:

    quod ipse suae civitatis imperium obtenturus esset,

    Caes. B. G. 1, 3:

    suamet ipsae fraude omnes interierunt,

    Liv. 8, 18, 9; 39, 49, 3:

    ut saeviret ipse in suum sanguinem effecerunt,

    id. 40, 5, 1:

    respicerent suum ipsi exercitum,

    id. 42, 52, 10; 21, 31, 12; 22, 38, 3; 6, 19, 6.—
    (β).
    A subject-acc.:

    sunt qui dicant eam sua ipsam peremptam mercede,

    Liv. 1, 11, 9:

    (tribuniciam potestatem) suis ipsam viribus dissolvi,

    id. 2, 44, 2.—
    (γ).
    An object in dat. or acc.:

    sic ut ipsis consistendi in suis munitionibus locus non esset,

    Caes. B. C. 2, 6:

    tribuni (hostem) intra suamet ipsum moenia compulere,

    Liv. 6, 36, 4:

    alios sua ipsos invidia opportunos interemit,

    id. 1, 54, 8; 22, 14, 13.—Suus as adjunct of subject (rare):

    aliquando sua praesidia in ipsos consurrexerunt,

    their own garrisons revolted against them, Sen. Clem. 1, 26, 1.—
    b.
    With gen. of ipse, strengthening the possessive notion (cf. 4.;

    post-Aug. and very rare, but freq. in modern Lat.): aves (foetus suos) libero caelo suaeque ipsorum fiduciae permittunt,

    Quint. 2, 6, 7 (but tuus ipsius occurs in Cic.:

    tuo ipsius studio,

    Cic. Mur. 4, 9:

    tuam ipsius amicitiam,

    id. Verr. 2, 3, 4, § 7).—
    c.
    Both suus and ipse agreeing with the governing noun (very rare; not in Cic. or Caes.): quae tamen in ipso cursu suo dissipata est (= ipsa in cursu suo), in its very course, Sen. Q. N. 1, 1, 3 dub.:

    suamet ipsa scelera,

    Sall. C. 23, 2 (Dietsch ex conj. ipse):

    suismet ipsis corporibus,

    Liv. 2, 19, 5 MSS. (Weissenb. ex conj. ipsi):

    a suismet ipsis praesidiis,

    id. 8, 25, 6 MSS. (Weissenb. ipsi).—
    2.
    With quisque, distributively, each ( every one)... his own; in prose quisque is generally preceded by suus.
    a.
    Quisque and suus in different cases.
    (α).
    Quisque as subjectnom.:

    sentit enim vim quisque suam quoad possit abuti,

    Lucr. 5, 1033:

    suo quisque loco cubet,

    Cato, R. R. 5:

    suum quisque noscat ingenium,

    Cic. Off. 1, 31, 114:

    ad suam quisque (me disciplinam) rapiet,

    id. Ac. 2, 36, 114:

    quod suos quisque servos in tali re facere voluisset,

    id. Mil. 10, 29:

    cum suo quisque auxilio uteretur,

    Caes. B. C. 1, 51:

    celeriter ad suos quisque ordines redit,

    id. ib. 3, 37.—In apposition with plur. subj. (freq. in Liv.):

    nunc alii sensus quo pacto quisque suam rem Sentiat,

    Lucr. 4, 522:

    ut omnes cives Romani in suis quisque centuriis prima luce adessent,

    that all the Roman citizens should be present, each in his own centuria, Liv. 1, 44, 1:

    hinc senatus, hinc plebs, suum quisque intuentes ducem constiterant,

    id. 6, 15, 3:

    ut (trigemini) pro sua quisque patria dimicent,

    id. 1, 24, 2:

    stabant compositi suis quisque ordinibus,

    id. 44, 38, 11:

    (consules) in suas quisque provincias proficiscuntur,

    id. 25, 12, 2; 25, 26, 13:

    in suo quaeque (stella) motu naturam suam exercent,

    Plin. 2, 39, 39, § 106.—With abl. absol.:

    omnes, velut dis auctoribus in spem suam quisque acceptis, proelium una voce poscunt,

    Liv. 21, 45, 9 Weissenb. ad loc.:

    relictis suis quisque stationibus... concurrerunt,

    id. 32, 24, 4; 4, 44, 10; 39, 49, 3; 2, 38, 6.—
    (β).
    With acc. of quisque as subj.:

    fabrum esse suae quemque fortunae, App. Claud. ap. Ps.-Sall. Ep. ad Caes. Rep. c. l.: sui quemque juris et retinendi et dimittendi esse dominum,

    Cic. Balb. 13, 31:

    recipere se in domos suas quemque jussit,

    Liv. 25, 10, 9; and (ungrammatically) nom., as apposition to a subj.-acc.:

    se non modo suam quisque patriam, sed totam Siciliam relicturos,

    id. 26, 29, 3 MSS. (Weissenb. ex conj. quosque).—
    (γ).
    As adjunct of the subject-nom., with a case of quisque as object, attribut. gen., etc.:

    sua cujusque animantis natura est,

    Cic. Fin. 5, 9, 25:

    sua quemque fraus, suum facinus, suum scelus, etc., de sanitate ac mente deturbat,

    id. Pis. 20, 46:

    sua quemque fraus et suus terror maxime vexat,

    id. Rosc. Am. 24, 67:

    suum cuique incommodum ferendum est,

    id. Off. 3, 6, 30:

    ut solidum suum cuique solvatur,

    id. Rab. Post. 17, 46:

    ne suus cuique domi hostis esset,

    Liv. 3, 16, 3:

    ut sua cuique respublica in manu esset,

    id. 26, 8, 11:

    animus suus cuique ordinem pugnandi dabat,

    id. 22, 5, 8:

    tentorium suum cuique militi domus ac penates sunt,

    id. 44, 39, 5:

    suus cuique (stellae) color est,

    Plin. 2, 18, 16, § 79:

    trahit sua quemque voluptas,

    Verg. E. 2, 65:

    stat sua cuique dies,

    id. A. 10, 467.—
    (δ).
    As predicate-nom. (v. II. B.):

    opinionem, quae sua cuique conjectanti esse potest,

    Liv. 6, 12, 3.—
    (ε).
    As adjunct of subj.-acc.:

    suum cuique honorem et gradum redditum gaudeo,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    scientiam autem suam cujusque artis esse,

    id. Fin. 5, 9, 26.—
    (ζ).
    As adjunct of an object, with a case of quisque as object or attribut. gen.: suam cuique sponsam, mihi meam: suum cuique amorem, mihi meum, Atil. Fragm. inc. 1: suom cuique per me uti atque frui licet, Cato ap. Gell. 13, 24 (23), 1:

    ut suo quemque appellem nomine,

    Plaut. Ps. 1, 2, 52:

    placet Stoicis suo quamque rem nomine appellare,

    Cic. Fam. 9, 22, 1:

    ad suam cujusque naturam consilium est omne revocandum,

    id. Off. 1, 33, 119:

    justitia quae suum cuique distribuit,

    id. N. D. 3, 15, 38:

    in tribuendo suum cuique,

    id. Off. 1, 5, 14:

    Turnus sui cuique periculi recens erat documentum,

    Liv. 1, 52, 4:

    in trimatu suo cuique dimidiam esse mensuram futurae certum esse,

    Plin. 7, 15, 16, § 73:

    certa cuique rerum suarum possessio,

    Vell. 2, 89, 4; cf.: qua re suum unicuique studium suaque omnibus delectatio relinquatur, Ps.-Cic. Cons. 26, 93.—With quemque in apposition with acc. plur.:

    Camillus vidit intentos opifices suo quemque operi,

    Liv. 6, 25, 9; so cujusque in appos. with gen. plur.: trium clarissimorum suae cujusque gentis virorum mors, id. 39, 52, 7; and cuique with dat. plur.: sui cuique mores fingunt fortunam hominibus, Poet. ap. Nep. Att. 11, 6 (where Lachm. ad Lucr. 2, 372, reads quique, ex conj.; cf. b. b, infra).—
    b.
    Attraction of suus and quisque as adjuncts of nouns.
    (α).
    Attraction of suus:

    ut nemo sit nostrum quin in sensibus sui cujusque generis judicium requirat acrius (= suum cujusque generis judicium),

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    quas tamen inter omnes (voces) est suo quoque in genere (vox) mediocris ( = inter omnes voces est mediocris vox, sua quoque in genere),

    id. de Or. 3, 57, 216:

    eo concilia suae cujusque regionis indici jussit (= sua cujusque regionis concilia),

    Liv. 45, 29, 10:

    equites suae cuique parti post principia collocat (= equites suos cuique parti),

    id. 3, 22, 6:

    cum motibus armorum et corporum suae cuique genti assuetis,

    id. 25, 17, 5:

    legiones deducebantur cum tribunis et centurionibus et sui cujusque ordinis militibus (= suis cujusque),

    Tac. A. 14, 27:

    quae sui cujusque sunt ingenii,

    Quint. 7, 10, 10 Halm (al. sua):

    sui cujusque ingenii poma vel semina gerunt (= sua cujusque),

    Col. 3, 1;

    and by a double attraction: has (cohortes) subsidiariae ternae et aliae totidem suae cujusque legionis subsequebantur (= has cohortes... totidem cujusque legionis, suam quaeque legionem, subsequebantur),

    Caes. B. C. 1, 83. —
    (β).
    Attraction of quisque:

    tanta ibi copia venustatum in suo quique loco sita,

    Plaut. Poen. 5, 4, 6 (al. quaeque):

    quodvis frumentum non tamen omne Quique suo genere inter se simile esse videbis,

    Lucr. 2, 372 Lachm. and Munro ad loc.:

    cum verba debeant sui cujusque generis copulari,

    Varr. L. L. 10, 48:

    in sensibus sui cujusque generis judicium,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    haec igitur proclivitas ad suum quodque genus aegrotatio dicatur,

    id. Tusc. 4, 12, 28:

    separatim greges sui cujusque generis nocte remeabant (= greges sui quisque generis),

    Liv. 24, 3, 5:

    ut sui cujusque mensis acciperet (frumentum),

    Suet. Aug. 40;

    and quisque both attracted and in its own case: quia cujusque partis naturae et in corpore et in animo sua quaeque vis sit (where either cujusque or quaeque is redundant),

    Cic. Fin. 5, 17, 46; v. Madv. ad loc.; Cato, R. R. 23 fin.;

    so esp. in the phrases suo quoque tempore, anno, die, loco, etc.: pecunia, quae in stipendium Romanis suo quoque anno penderetur, deerat (= suo quaeque anno),

    each instalment in the year when due, Liv. 33, 46, 9 Weissenb. ad loc.:

    suo quoque loco,

    Varr. R. R. 1, 7, 2; 1, 22, 6:

    opera quae suis quibusque temporibus anni vilicum exsequi oporteret,

    Col. 11, 3:

    suo quoque tempore,

    Vitr. 2, 9, 4:

    nisi sua quaque die usurae exsolverentur (= sua quaeque die),

    Dig. 22, 1, 12 init.; 13, 7, 8, § 3:

    ut opera rustica suo quoque tempore faciat,

    ib. 19, 2, 25, § 3 (al. quaeque)—
    c.
    In the order quisque... suus.
    (α).
    In relative clauses, comparative clauses with ut, and interrogative clauses introduced by quid, etc., where quisque immediately follows the relative, etc.:

    ut quisque suom volt esse, ita est,

    Ter. Ad. 3, 3, 45; cf.

    with sibi,

    Cic. Leg. 1, 18, 49; id. Lael. 9, 30:

    expendere oportere quid quisque habeat sui... nec velle experiri quam se aliena deceant. Id enim maxime quemque decet quod est cujusque maxime suum,

    id. Off. 1, 31, 113:

    neque solum quid in senatu quisque civitatis suae dicerent ignorabant, sed, etc.,

    Liv. 32, 19, 9:

    gratius id fore laetiusque quod quisque sua manu ex hoste captum rettulerit,

    id. 5, 20, 8; 6, 25, 10; cf.:

    in quibus cum multa sint quae sua quisque dicere velit, nihil est quod quisque suum possit dicere,

    Sen. Vit. Beat. 23, 1.—
    (β).
    If the emphasis is not on suus, but (for quisque, when emphatic, unusquisque is used) on some other word:

    in civitates quemque suas... dimisit,

    Liv. 21, 48, 2:

    in patriam quisque suam remissus est,

    Just. 33, 2, 8:

    in vestigio quemque suo vidit,

    Liv. 28, 22, 15; cf.:

    hospitibus quisque suis scribebant,

    id. 33, 45, 6:

    pro facultatibus quisque suis,

    id. 42, 53, 3; cf.:

    respiciendae sunt cuique facultates suae,

    Sen. Ben. 2, 15, 3:

    praecipitat quisque vitam suam et futuri desiderio laborat,

    id. Brev. Vit. 7, 5; id. Ben. 7, 5, 1:

    tunc praeceps quisque se proripit et penates suos deserit,

    id. Q. N. 6, 1, 5; 5, 18, 8:

    summum quisque causae suae judicem facit,

    Plin. 1, prooem. § 10: aestimatione nocturnae [p. 1828] quietis, dimidio quisque spatio vitae suae vivit, id. 7, 50, 51, § 167.—
    (γ).
    Poets adopt the order quisque suus when the metre requires it, Verg. A. 6, 743:

    oscula quisque suae matri tulerunt,

    Ov. F. 2, 715. —
    (δ).
    When suus and quisque belong to different clauses:

    atque earum quaeque, suum tenens munus... manet in lege naturae,

    Cic. Tusc. 5, 13, 38. —
    d.
    Suus uterque, or uterque suus, distributively of two subjects:

    suas uterque legiones reducit in castra,

    Caes. B. C. 1, 40; 2, 28:

    ideo quod uterque suam legem confirmare debebit,

    Cic. Inv. 2, 49, 142:

    cum sui utrosque adhortarentur,

    Liv. 1, 25, 1:

    ad utrumque ducem sui redierunt,

    id. 21, 29, 5:

    utraque (lex) sua via it,

    Sen. Ben. 6, 6, 1; cf.

    uterque, in apposit.: nec ipsi tam inter se acriter contenderunt, quam studia excitaverant uterque sui corporis hominum,

    Liv. 26, 48, 6.—
    3.
    With sibi.
    (α).
    Sibi with pronom. force (cf. sui, IV. C. fin.):

    reddam suum sibi,

    Plaut. Trin. 1, 2, 119 ( = ei; but referred to b, infra, by Brix ad loc.); cf.:

    suam rem sibi salvam sistam,

    id. Poen. 5, 2, 123:

    idem lege sibi sua curationem petet,

    for himself, Cic. Agr. 2, 9, 22 (cf. id. Phil. 2, 37, 96;

    I. B. 2. b. supra): ut vindicare sibi suum fulgorem possint,

    Sen. Q. N. 1, 1, 11; cf.

    the formula of divorce: tuas res tibi habeto,

    Dig. 24, 2, 2.—Hence, illam suam suas res sibi habere jussit, Cic. Phil. 2, 28, 69.—
    (β).
    With sibi redundant, to strengthen suus (anteand post-class. and colloq.):

    quo pacto serviat suo sibi patri,

    Plaut. Capt. prol. 5:

    eum necabam ilico per cerebrum pinna sua sibi, quasi turturem,

    id. Poen. 2, 40; v. sui, IV. C. and the passages there cited.—
    4.
    With gen. agreeing with the subject of suus:

    quas cum solus pertulisset ut sua unius in his gratia esset,

    that the credit of it should belong to him alone, Liv. 2, 8, 3:

    qui de sua unius sententia omnia gerat,

    id. 44, 22, 11; cf.:

    unam Aegyptus in hoc spem habet suam,

    Sen. Q. N. 4, 2, 2.—For suus ipsius, etc., v. D. 1. b. supra.—
    5.
    With demonstr., rel., or indef. pronn. and adjj., of his, hers, etc.:

    postulat ut ad hanc suam praedam adjutores vos profiteamini,

    to this booty of his, Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    Sestius cum illo exercitu suo,

    id. Sest. 5, 12:

    qua gravitate sua,

    id. ib. 61, 129:

    suam rem publicam illam defenderunt,

    that republic of theirs, id. ib. 67, 141:

    in istum civem suum,

    against this citizen of theirs, id. Balb. 18, 41:

    cum illo suo pari,

    id. Pis. 8, 18:

    te nulla sua calamitate civitas satiare potest?

    id. Phil. 8, 6, 19:

    dubitatis igitur, quin vos M. Laterensis ad suam spem aliquam delegerit,

    for some hope of his, id. Planc. 16, 39:

    non tam sua ulla spe quam militum impetu tractus,

    by any hope of his, Liv. 25, 21, 5:

    nullo suo merito,

    from no fault of theirs, id. 26, 29, 4:

    ipse arcano cum paucis familiaribus suis colloquitur,

    with a few of his friends, Caes. B. C. 1, 19.—
    6.
    With descriptive adjj.
    (α).
    Standing before the adj. and noun (so most freq.):

    suorum improbissimorum sermonum domicilium,

    Cic. Pis. 31, 76:

    causam sui dementissimi consilii,

    id. Phil. 2, 22, 53:

    suam insatiabilem crudelitatem,

    id. ib. 11, 3, 8:

    suis amplissimis fortunis,

    id. ib. 13, 8, 16:

    suum pristinum morem,

    id. Pis. 12, 27:

    suis lenissimis postulatis,

    Caes. B. C. 1, 5: simili ratione Pompeius in suis veteribus castris consedit (suis emphatic; cf. b, infra), id. ib. 3, 76.—
    (β).
    Between the adj. and noun (less emphatic):

    pro eximiis suis beneficiis,

    Cic. Prov. Cons. 4, 7:

    propter summam suam humanitatem,

    id. Fam. 15, 14, 1:

    ex praeteritis suis officiis,

    Caes. B. C. 3, 60:

    Caesar in veteribus suis castris consedit,

    id. ib. 3, 76.—
    (γ).
    After adj. and noun:

    veterem amicum suum excepit,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    in illo ardenti tribunatu suo,

    id. Sest. 54, 116.—
    7.
    Objectively for the pers. pron. (rare):

    neque cuiquam mortalium injuriae suae parvae videntur ( = sibi illatae),

    Sall. C. 51, 11; so,

    neglectam ab Scipione et nimis leviter latam suam injuriam ratus,

    Liv. 29, 9, 9:

    ipsae enim leges te a cognitione sua judicio publico reppulerunt ( = a se cognoscendo),

    Cic. Balb. 14, 32:

    suam invidiam tali morte quaesitam ( = quaesitum esse ab eo ut homines se inviderent),

    Tac. A. 3, 16; so,

    nulla sua invidia,

    Cic. Mil. 15, 40.—
    8.
    Abl. fem. sua, with refert or interest, for gen. of the pers. pron.: neminem esse qui quomodo se habeat nihil sua censeat interesse, Cic. Fin. 5, 10, 30:

    si scit sua nihil interesse utrum anima per os, an per jugulum exeat,

    Sen. Ep. 76, 33; v. intersum, III.—
    9.
    Strengthened by the suffix - pte or -met.
    (α).
    By - pte (not used with ipse) affixed to the forms sua, suo, and (ante-class.) suum:

    quom illa osculata esset suumpte amicum,

    Plaut. Mil. 2, 4, 38:

    ut terrena suopte nutu et suo pondere in terram ferantur,

    Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    ferri suopte pondere,

    id. N. D. 1, 25, 69:

    suapte natura,

    id. Fat. 18, 42:

    suapte vi et natura,

    id. ib. 19, 43; id. Fin. 1, 16, 54; 5, 22, 61:

    suopte ingenio,

    Liv. 25, 18; so id. 1, 25, 1; 1, 18, 4:

    suapte manu,

    Cic. Or. 3, 3, 10:

    locus suapte natura infestus,

    Liv. 44, 6, 9; so,

    suapte natura,

    id. 4, 22, 4:

    flumina suapte natura vasta,

    Sen. Q. N. 3, 27, 8; so id. Ben. 4, 17, 2:

    sponte suapte,

    Varr. L. L. 6, 7, § 70.—
    (β).
    With - met, almost always followed by ipse (in all forms of suus except suus, suum, suae, and suorum):

    suomet ipsi more,

    Sall. J. 31, 6:

    suomet ipsi instrumento,

    Liv. 22, 14, 13:

    suomet ipsi metu,

    Tac. H. 3, 16 fin.:

    suamet ipsum pecunia,

    Sall. J. 8, 2:

    suamet ipsae fraude,

    Liv. 8, 18, 9:

    intra suamet ipsum moenia,

    id. 6, 36, 4:

    suismet ipsi praesidiis,

    id. 8, 25, 6:

    suismet ipsis corporibus,

    id. 2, 19, 5:

    suosmet ipsi cives,

    id. 2, 9, 5:

    suasmet ipse spes,

    Tac. A. 3, 66 fin. —Without ipse:

    populum suimet sanguinis mercede,

    Sall. H. Fragm. 1, 41, 25 Dietsch:

    magna pars suismet aut proxumorum telis obtruncabantur,

    id. ib. 2, 52 ib.

    Lewis & Short latin dictionary > sua

  • 34 suum

    sŭus, a, um (old form sos, sa, sum; dat. plur. sis, Enn. ap. Fest. p. 301 Mull.; acc. sas. id. ib. p. 325 ib.; cf. Paul. ex Fest. p. 47; Schol. Pers. 1, 108; sing. sam for suam, Fest. p. 47 Mull.;

    so for suo, C. I. L. 5, 2007. In ante-class. verse su- with the following vowel freq. forms one syllable,

    Plaut. Merc. 1, 1, 48; id. Ps. 1, 3, 5; Ter. And. 1, 1, 68; Lucr. 1, 1022; v. Neue, Formenl. 2, 189 sqq.), pron. poss., 3 d pers. [root SVA-; Sanscr. sva, own; cf. sui; Gr. seWo-, whence sphe, etc., and he; cf. heos], of or belonging to himself, herself, etc.; his own, her own, etc.; his, her, its, their; one ' s; hers, theirs.
    I.
    Ordinary possessive use his, etc. (cf. the similar use of the pers. pron. sui, q. v.).
    A.
    With antecedent in the same sentence.
    1.
    The antecedent a subject-nominative, expressed or understood.
    (α).
    His:

    Caesar copias suas divisit,

    Caes. B. C. 3, 97:

    ille in sua sententia perseverat,

    id. ib. 1, 72:

    tantam habebat suarum rerum fiduciam,

    id. ib. 2, 37:

    cum sceleris sui socios Romae reliquisset,

    Cic. Cat. 3, 1, 3:

    cur ego non ignoscam si anteposuit suam salutem meae?

    id. Pis. 32, 79; id. Phil. 2, 18, 45; id. Mil. 10, 27; id. Fam. 15, 14, 1:

    Hanno praefecturam ejus (i.e. Muttinis) filio suo (Hannonis) dedit,

    Liv. 26, 40, 7:

    imperat princeps civibus suis,

    Sen. Clem. 1, 16, 2:

    nemo rem suam emit,

    id. Ben. 7, 4, 8.—
    (β).
    Her:

    mea Glycerium suos parentes repperit,

    Ter. And. 5, 6, 5:

    utinam haec ignoraret suum patrem,

    id. Phorm. 5, 6, 34:

    si nunc facere volt era officium suom,

    Plaut. Cas. 2, 8, 72:

    ne eadem mulier cum suo conjuge honestissimum adulescentem oppressisse videatur,

    Cic. Cael. 32, 78:

    si omnibus suis copiis excellentem virum res publica armasset,

    id. Phil. 13, 16, 32.—
    (γ).
    Its:

    omne animal, simul et ortum est, et se ipsum et omnes partes suas diligit,

    Cic. Fin. 2, 11, 33:

    cum mea domus ardore suo deflagrationem Italiae toti minaretur,

    id. Planc. 40, 95.—
    (δ).
    Their: (legiones) si consulem suum reliquerunt, vituperandae sunt Cic. Phil. 5, 2, 4:

    mittent aliquem de suo numero,

    id. ib. 11, 10, 25:

    rationem illi sententiae suae non fere reddebant,

    id. Tusc. 1, 17, 38:

    qui agellos suos redimere a piratis solebant,

    id. Verr. 2, 3, 37, § 85:

    edicunt ut ad suum vestitum senatores redirent,

    id. Sest. 14, 32:

    suis finibus eos prohibent,

    Caes. B. G. 1, 1: Allobrogibus sese persuasuros existimabant ut per suos (Allobrogum) fines eos (Helvetios) ire paterentur, id. id. 1, 6;

    and distributively: ac naves onerariae LXIII. in portu expugnatae, quaedam cum suis oneribus, frumento, armis, aere, etc.,

    some with their several cargoes, Liv. 26, 47, 9.—
    2.
    With a subject-clause as antecedent:

    id sua sponte apparebat tuta celeribus consiliis praepositurum,

    was selfevident, Liv. 22, 38, 13:

    ad id quod sua sponte satis collectum animorum erat, indignitate etiam Romani accendebantur,

    id. 3, 62, 1:

    secutum tamen sua sponte est ut vilior ob ea regi Hannibal et suspectior fieret,

    id. 35, 14, 4. —
    3.
    With subject-acc. as antecedent:

    hanc dicam Athenis advenisse cum aliquo amatore suo, Plant. Mil. 2, 2, 86: doceo gratissimum esse in sua tribu Plancium,

    Cic. Planc. 19, 47:

    cupio eum suae causae confidere,

    id. Sest. 64, 135:

    suspicari debuit (Milo), eum (Clodium) ad villam suam (Clodii) deversurum,

    id. Mil. 19, 51: Medeam praedicant in fuga fratris sui membra dissipavisse, id. Imp. Pomp. 9, 22:

    (dixit) Caesarem pro sua dignitate debere et studium et iracundiam suam reipublicae dimittere,

    Caes. B. C. 1, 8.—
    4.
    With object-acc. as antecedent.
    (α).
    Suus being an adjunct of the subject (generally rendered in Engl. by a pass. constr.):

    hunc pater suus de templo deduxit,

    he was taken from the temple by his father, Cic. Inv. 2, 17, 52:

    hunc sui cives e civitate ejecerunt,

    id. Sest. 68, 142:

    Alexandrum uxor sua... occidit,

    id. Inv. 2, 49, 144:

    illum ulciscentur mores sui,

    id. Att. 9, 12, 2:

    quodsi quem natura sua... forte deficiet,

    id. Or. 1, 14:

    utrumque regem sua multitudo consalutaverat,

    Liv. 1, 7, 1:

    quas (urbes) sua virtus ac dii juvent, magnas sibi opes facere,

    id. 1, 9, 3; 1, 7, 15; 6, 33, 5:

    quos nec sua conscientia impulerit, nec, etc.,

    id. 26, 33, 3; 25, 14, 7:

    consulem C. Marium servus suus interemit,

    Val. Max. 6, 8, 2:

    quis non Vedium Pollionem pejus oderat quam servi sui?

    Sen. Clem. 1, 18, 2:

    sera dies sit qua illum gens sua caelo adserat,

    id. Cons. Poll. 12 (31), 5.—With the antecedent understood from the principal sentence:

    ita forma simili pueri ut mater sua internoscere (sc. eos) non posset,

    Plaut. Men. prol. 19; and with suus as adjunct both of the subject and of the antecedent: jubet salvere suos vir uxorem suam, id. merc. 4, 3, 11. —
    (β).
    With impers. verbs:

    sunt homines, quos libidinis infamiaeque suae neque pudeat neque taedeat,

    Cic. Verr. 1, 12, 35:

    video fore ut inimicos tuos poeniteat intemperantiae suae,

    id. Fam. 3, 10, 1:

    si Caesarem beneficii sui poeniteret,

    id. Lig. 10, 29; so id. Agr. 2, 11, 26:

    jam ne nobilitatis quidem suae plebejos poenitere,

    Liv. 10, 7, 8:

    militem jam minus virtutis poenitere suae,

    id. 22, 12, 10.—
    (γ).
    As adjunct of other members of the sentence:

    ad parentes suos ducas Silenium,

    Plaut. Cist. 2, 3, 86. nam is illius filiam conicit in navem clam matrem suam (i.e. filiae), id. Mil. 2, 1, 34:

    eosdem ad quaestoris sui aut imperatoris, aut commilitonum suorum pericula impulistis,

    Cic. Phil. 13, 17, 34:

    totum enim ex sua patria sustulisti,

    id. Verr. 2, 5, 49, § 127; id. Or. 3, 32, 126: quem (Hammonium) tibi etiam suo nomine ( on his own account) commendo... itaque peto a te ut ejus procuratorem et ipsum suo nomine diligas, id. Fam. 13, 21, 2:

    Caesar Fabium in sua remittit hiberna,

    Caes. B. G. 5, 33; id. B. C. 3, 24:

    introire ad Ciceronem, et domi suae imparatum confodere,

    Sall. C. 28, 1:

    suis flammis delete Fidenas,

    i. e. the flames kindled by the Fidenates, Liv. 4, 33, 5:

    suo igni involvit hostes,

    Tac. A. 14, 30:

    quid Caesarem in sua fata inmisit?

    Sen. Ep. 94, 65; id. Q. N. 1, praef. 7; cf.

    with antecedent supplied from preceding sentence: non destiti rogare et petere (sc. Brutum) mea causa, suadere et hortari sua,

    Cic. Att. 6, 2, 7.—
    5.
    With dat. as antecedent.
    (α).
    As adjunct of subject (cf. 4. supra):

    suus rex reginae placet,

    a queen likes her own king, Plaut. Stich. 1, 2, 76:

    ei nunc alia ducenda'st domum, sua cognata Lemniensis,

    id. Cist. 1, 1, 101:

    Autronio nonne sodales, non collegae sui... defuerunt?

    Cic. Sull. 2, 7:

    si ceteris facta sua recte prosunt,

    id. Cat. 3, 12, 27:

    cui non magistri sui atque doctores, cui non... locus ipse... in mente versetur?

    id. Planc. 33, 81:

    haec omnia plane... Siculis erepta sunt: primum suae leges, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 13, § 33:

    Romanis multitudo sua auxit animum,

    Liv. 21, 50, 4:

    sicuti populo Romano sua fortuna labet,

    id. 42, 50, 7:

    Lanuvinis sacra sua reddita,

    id. 8, 14, 2:

    vilitas sua illis detrahit pretium,

    Sen. Ben. 4, 29, 2:

    nemo est cui felicitas sua satisfaciat,

    id. Ep. 115, 17:

    labor illi suus restitutus est,

    id. Brev. Vit. 20, 3:

    magnitudo sua singulis constat,

    id. Q. N. 1, 1, 10:

    tantum sapienti sua, quantum Dec omnis aetas patet,

    id. Ep. 53, 11. —

    With antecedent supplied from principal sentence: mater quod suasit sua Adulescens mulier fecit, i.e. ei,

    Ter. Hec. 4, 4, 38.—
    (β).
    Of other words:

    regique Thebano regnum stabilivit suum,

    Plaut. Am. 1, 1, 40:

    mittam hodie huic suo die natali malam rem magnam,

    id. Ps. 1, 3, 5:

    ego Metello non irascor, neque ei suam vacationem eripio,

    Cic. Verr. 2, 2, 68, § 164:

    desinant insidiari domui suae consuli,

    id. Cat. 1, 13, 32:

    quibus ea res honori fuerit a suis civibus,

    id. Mil. 35, 96: Scipio suas res Syracusanis restituit, Liv. [p. 1824] 29, 1, 17:

    nos non suas (leges Lacedaemoniis arbitror) ademisse, sed nostras leges dedisse,

    id. 39, 37, 6:

    Graccho et Tuditano provinciae Lucani et Galliae cum suis exercitibus prorogatae,

    id. 25, 3, 5.—
    6.
    With gen., abl., or object of a prep. as antecedent:

    nec illius animi aciem praestringit splendor sui nominis,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    nolite a sacris patriis Junonis Sospitae domesticum et suum consulem avellere,

    id. Mur. 41, 90:

    quamvis tu magna mihi scripseris de Bruti adventu ad suas legiones,

    id. Att. 14, 13, 12:

    suae legis ad scriptum ipsam quoque sententiam adjungere,

    the meaning of their law to which they refer, id. Inv. 2, 49, 147:

    cum ambitio alterius suam primum apud eos majestatem solvisset,

    Liv. 22, 42, 12:

    nunc causam instituendorum ludorum ab origine sua repetam,

    Val. Max. 2, 4, 4:

    Jubam in regno suo non locorum notitia adjuvet, non popularium pro rege suo virtus,

    Sen. Ep. 71, 10; id. Ben. 7, 6, 3; id. Clem. 1, 3, 4.—Esp. with cujusque as antecedent:

    in qua deliberatione ad suam cujusque naturam consilium est omne revocandum,

    Cic. Off. 1, 33, 119 (v. II. D. 2. infra).— Abl.:

    operam dare ut sua lex ipso scripto videatur niti,

    Cic. Inv. 2, 49, 147 (cf. supra):

    (Caesar reperiebat) ad Galbam propter justitiam prudentiamque suam totius belli summam deferri,

    Caes. B. G. 2, 4:

    credere, ad suum concilium a Jove deos advocari,

    Sen. Q. N. 2, 42, 1.—
    7.
    With predic. nom. as antecedent:

    sapientissimi artis suae professores sunt a quibus et propria studia verecunde et aliena callide administrantur,

    Val. Max. 8, 12, 1.—
    8.
    With appositive noun.
    (α).
    With gram. subject as antecedent:

    hoc Anaximandro, populari ac sodali suo, non persuasit,

    Cic. Ac. 2, 37, 118:

    vidit fortissimum virum, inimicissimum suum,

    id. Mil. 9, 25:

    (hic) fuit in Creta contubernalis Saturnini, propinqui sui,

    id. Planc. 11, 27:

    ut non per L. Crassum, adfinem suum... causam illam defenderit,

    id. Balb. 21, 49:

    ne cum hoc T. Broccho, avunculo, ne cum ejus filio, consobrino suo, ne nobiscum vivat,

    id. Lig. 4, 11:

    Caesar mittit ad eum A. Clodium, suum atque illius familiarem,

    Caes. B. C. 3, 57.—
    (β).
    With object as antecedent:

    Dicaearchum cum Aristoxeno, aequali et condiscipulo suo, omittamus,

    Cic. Tusc. 1, 18, 41:

    tres fratres optimos, non solum sibi ipsos, neque nobis, necessariis suis, sed etiam rei publicae condonavit,

    id. Lig. 12, 36:

    Varroni, quem, sui generis hominem,... vulgus extrahere ad consulatum nitebatur,

    Liv. 22, 34, 2.—
    (γ).
    With appositive noun as antecedent:

    si P. Scipionem, clarissimum virum, majorumque suorum simillimum res publica tenere potuisset,

    Cic. Phil. 13, 14, 29:

    M. Fabi Ambusti, potentis viri cum inter sui corporis homines, tum ad plebem, etc.,

    Liv. 6, 34, 5:

    C. vero Fabricii, et Q. Aemilii Papi, principum saeculi sui, domibus argentum fuisse confitear oportet,

    Val. Max. 4, 4, 3.—
    9.
    In participial clauses.
    (α).
    The antecedent being the logical subject of the participle, and other than the principal subject:

    credamus igitur Panaetio, a Platone suo dissentienti ( = qui dissentiebat),

    Cic. Tusc. 1, 32, 79:

    ea Sex. Roscium, expulsum ex suis bonis, recepit domum,

    id. Rosc. Am. 10, 27:

    diffidentemque rebus suis confirmavit,

    id. Imp. Pomp. 9, 23:

    Dejotarum ad me venientem cum omnibus copiis suis, certiorem feci, etc.,

    id. Fam. 15, 4, 7; id. Cat. 4, 9, 18: si hominis et suis et populi Romani ornamentis amplissimi ( being greatly distinguished) causam repudiassem, id. Mur. 4, 8:

    stupentes tribunos et suam jam vicem magis anxios quam, etc., liberavit consensus populi Romani,

    Liv. 8, 35, 1; 22, 42, 8:

    manet in folio scripta querela suo ( = quam scripsit),

    Ov. F. 5, 224; cf. in abl. absol.:

    et ipsis (hostibus) regressis in castra sua,

    Liv. 22, 60, 9:

    quibus (speculis) si unum ostenderis hominem, populus adparet, unaquaque parte faciem exprimente sua,

    Sen. Q. N. 1, 5, 5.—
    (β).
    The logical subject of the participle, being also the principal subject:

    sic a suis legionibus condemnatus irrupit in Galliam,

    Cic. Phil. 10, 10, 21:

    hunc agrum patres nostri, acceptum a majoribus suis ( = quem acceperant), perdiderunt,

    id. Agr. 2, 31, 84:

    ut in suis ordinibus dispositi dispersos adorirentur,

    Caes. B. C. 3, 92: Appius, odium in se aliorum suo in eos metiens odio, haud ignaro, inquit, imminet fortuna, Liv. 3, 54, 3:

    ipsa capit Condita in pharetra ( = quae condiderat) tela minora sua,

    Ov. F. 2, 326; cf. in abl. absol.:

    Sopater, expositis suis difficultatibus ( = cum exposuisset, etc.): Timarchidem... perducit,

    Cic. Verr. 2, 2, 28, § 69:

    Caesar, primum suo deinde omnium ex conspectu remotis equis, etc.,

    Caes. B. G. 1, 25:

    Campani, audita sua pariter sociorumque clade, legatos ad Hannibalem miserunt,

    Liv. 25, 15, 1:

    (Appius) deposito suo magistratu... domum est reductus,

    id. 4, 24, 7; 3, 35, 9; 9, 10, 13; 9, 41, 9.—
    (γ).
    The antecedent being the principal subject, not the logical subject of the participle:

    M. Papirius dicitur Gallo, barbam suam (i.e. Papirii) permulcenti,... iram movisse,

    Liv. 5, 41, 9: cum Gracchus, verecundia deserendi socios, implorantis fidem suam populique Romani, substitisset. id. 23, 36, 8; cf. in abl. absol.:

    si sine maximo dedecore, tam impeditis suis rebus, potuisset emori,

    Cic. Rab. Post. 10, 29; id. Mil. 14, 38; id. Planc. 21, 51; id. Clu. 14, 42:

    ita (consul) proelio uno accidit Vestinorum res, haudquaquam tamen incruento milite suo (consulis),

    Liv. 8, 29, 12; cf.

    with antecedent to be supplied: Campani, cum, robore juventutis suae acciso, nulla (sc. eis) propinqua spes esset, etc.,

    id. 7, 29, 7.—
    10.
    In gerund. construction. ( a) With subject as antecedent:

    mihi ipsa Roma ad complectendum conservatorem suum progredi visa est,

    Cic. Pis. 22, 52.—
    (β).
    With object, the logical subjects of the gerund as antecedent:

    cur iis persequendi juris sui... adimis potestatem?

    Cic. Div. in Caecil. 6, 21:

    si senatui doloris sui de me declarandi potestas esset erepta,

    id. Sest. 23, 51:

    nec tribunis plebis (spatium datur) sui periculi deprecandi,

    Caes. B. C. 1, 5.—
    (γ).
    With antecedent dependent on the gerund:

    eamque rem illi putant a suum cuique tribuendo appellatam,

    Cic. Leg. 1, 6, 19.—
    11.
    As adjunct of a noun dependent on a subjectinf., with its logical subject as antecedent:

    magnum Miloni fuit, conficere illam pestem nulla sua invidia?

    Cic. Mil. 15, 40:

    neque enim fuit Gabinii, remittere tantum de suo nec regis, imponere tantum plus suis,

    his claim, id. Rab. Post. 11, 31:

    Piso, cui fructum pietatis suae neque ex me neque a populo Romano ferre licuit,

    id. Sest. 31, 68:

    ei cujus magis intersit, vel sua, vel rei publicae causa vivere,

    id. Off. 3, 23, 90:

    sapientis est consilium explicare suum de maximis rebus,

    id. Or. 2, 81, 333; id. Mil. 15, 41.—With logical subject understood:

    totam Italiam suis colonis ut complere (sc. eis) liceat, permittitur,

    Cic. Agr. 2, 13, 34:

    maximum (sc. eis) solacium erit, propinquorum eodem monumento declarari, et virtutem suorum, et populi Romani pietatem,

    id. Phil. 14, 13, 35.
    B.
    Without gram. antec., one ' s, one ' s own.
    1.
    Dependent on subject-inff.:

    ejusdem animi est, posteris suis amplitudinem nobis quam non acceperit tradere, et memoriam prope intermortuam generis sui, virtute renovare,

    Cic. Mur. 7, 16:

    siquidem atrocius est, patriae parentem quam suum occidere,

    id. Phil. 2, 13, 31:

    miliens perire est melius quam in sua civitate sine armorum praesidio non posse vivere,

    id. ib. 2, 44, 112: quanto est honestius, alienis injuriis quam suis commoveri, one ' s own, id. Verr. 2, 3, 72, § 169:

    contentum suis rebus esse maximae sunt certissimaeque divitiae,

    id. Par. 6, 51:

    ut non liceat sui commodi causa nocere alteri,

    id. Off. 3, 5, 23:

    detrahere de altero sui commodi causa,

    id. ib. 3, 5, 24:

    suis exemplis melius est uti,

    Auct. Her. 4, 1, 2:

    levius est sua decreta tollere quam aliorum,

    Liv. 3, 21. 5; 39, 5, 2;

    29, 37, 11: satius est vitae suae rationes quam frumenti publici nosse,

    Sen. Brev. Vit. 18, 3:

    quanto satius est sua mala exstinguere quam aliena posteris tradere?

    id. Q. N. 3, praef. 5:

    cum initia beneficiorum suorum spectare, tum etiam exitus decet,

    id. Ben. 2, 14, 2; 3, 1, 5:

    Romani nominis gloriae, non suae, composuisse illa decuit,

    Plin. 1, prooem. § 16.—With 1 st pers. plur., as indef. antecedent: cum possimus ab Ennio sumere... exemplum, videtur esse arrogantia illa relinquere, et ad sua devenire, to one ' s own = to our own, Auct. Her. 4, 1, 2.—
    2.
    Without a subject-inf.:

    omnia torquenda sunt ad commodum suae causae... sua diligenter narrando,

    Cic. Inv. 1, 21, 30: ut in ceteris habenda ratio non sua (al. sui) solum, sed etiam aliorum, id. Off. 1, 39, 139:

    erat Dareo mite ac tractabile ingenium, nisi suam naturam plerumque fortuna corrumperet (suam not referring to Dareo),

    Curt. 3, 2, 17 MSS. (Foss, mansuetam). — With 1 st pers. plur., as indef. antecedent (cf. 1. supra):

    non erit ista amicitia sed mercatura quaedam utilitatum suarum,

    Cic. N. D. 1, 44, 122; cf.: pro suo possidere, II. A. 2. a. g; and Cic. Off. 2, 21, 73, II. A. 2. b. a; cf. also II. B. 1. a; II. B. 5. c.; II. B. 7. b.; II. C. 8. b. b infra.
    C.
    With antec. in a previous sentence. Here ejus, eorum, earum are used for his, her, their, unless the clause is oblique in regard to the antecedent, i. e. the antecedent is conceived as the author of the statement.
    1.
    In clauses dependent on a verbum sentiendi or dicendi, expressed or understood, referring to the grammatical or logical subject of the verb.
    a.
    In infinitive clauses:

    (Clodius) Caesaris potentiam suam potentiam esse dicebat,

    Cic. Mil. 32, 88:

    (Caelius) a sua (causa) putat ejus (i.e. Ascitii) esse sejunctam,

    id. Cael. 10, 24:

    ipsos certo scio non negare ad haec bona Chrysogonum accessisse impulsu suo (referring to ipsos),

    id. Rosc. Am. 37, 107:

    hostes viderunt,... suorum tormentorum usum spatio propinquitatis interire,

    Caes. B. C. 2, 16:

    docent, sui judicii rem non esse,

    id. ib. 1, 13.—The reference of suus may be ambiguous, esp. if an infinitive is dependent on another:

    hoc Verrem dicere ajebant, te... opera sua consulem factum, i.e. Verris, though grammatically it might refer to the subj. of aiebant,

    Cic. Verr. 1, 10, 29:

    (Ariovistus) dixit neminem secum sine sua pernicie contendisse,

    Caes. B. G. 1, 36; cf. the context with, in all, eleven reflexive pronouns referring to four different antecedents (populus Romanus, Ariovistus, Caesar, nemo); cf.

    also: occurrebat ei, mancam praeturam suam futuram consule Milone,

    Cic. Mil. 9, 25; 32, 88; Liv. 3, 42, 2.—
    b.
    Suus in a clause dependent on inf.:

    scio equidem, ut, qui argentum afferret atque expressam imaginem suam (i.e. militis) huc ad nos, cum eo ajebat velle mitti mulierem,

    Plaut. Ps. 2, 2, 55:

    isti bonorum emptores arbitrantur, vos hic sedere qui excipiatis eos qui de suis (i.e. emptorum) manibus effugerint,

    Cic. Rosc. Am. 52, 151:

    Siculi venisse tempus ajebant ut commoda sua defenderem,

    id. Div. in Caecil. 1, 3:

    ut tunc tandem sentiret recuperanda esse quae prius sua culpa amissa forent,

    Liv. 44, 8, 4. —

    Ambiguous: velle Pompejum se Caesari purgatum, ne ea quae reipublicae causa egerit (Pompejus) in suam (i.e. Caesaris) contumeliam vertat (where suam might be referred to Pompejus),

    Caes. B. C. 1, 8.—
    c.
    In oblique clauses introduced by ut or ne, or clauses subordinate to such:

    Cassius constituit ut ludi absente te fierent suo nomine,

    Cic. Att. 15, 11, 2:

    postulat ut ad hanc suam praedam tam nefariam adjutores vos profiteamini,

    id. Rosc. Am. 2, 6:

    Nasidius eos magnopere hortatur ut rursus cum Bruti classe, additis suis (i.e. Nasidii) auxiliis confligant,

    Caes. B. C. 2, 3:

    (regem) denuntiasse sibi ut triduo regni sui decederent finibus,

    Liv. 42, 25, 12:

    Sabinae mulieres, hinc patres, hinc viros orantes, ne parricidio macularent partus suos (i.e. mulierum),

    id. 1, 13, 2:

    Patron praecepit suis ut arma induerent, ad omne imperium suum parati,

    Curt. 5, 11, 1.—With reflex. pron., referring to a different antecedent:

    ad hanc (Laidem) Demosthenes clanculum adit, et ut sibi copiam sui faceret, petit,

    Gell. 1, 8, 5. —
    d.
    In subordinate clauses introduced by quin or quod:

    (Dejotarus) non recusat quin id suum facinus judices,

    Cic. Deiot. 15, 43; so id. ib. 4, 15;

    16, 45: parietes hujus curiae tibi gratias agere gestiunt, quod futura sit illa auctoritas in his majorum suorum et suis sedibus,

    id. Marcell. 3, 10:

    quidni gauderet quod iram suam nemo sentiret?

    Sen. Troad. 3, 13:

    querenti quod uxor sua e fico se suspendisset,

    Quint. 6, 3, 88;

    and with intentional ambiguity: cum Proculejus quereretur de filio quod is mortem suam expectaret,

    id. 9, 3, 68. —
    e.
    In interrogative clauses:

    si, quod officii sui sit, non occurrit animo, nihil umquam omnino aget,

    Cic. Ac. 2, 8, 25:

    ut non auderet iterum dicere quot milia fundus suus abesset ab urbe,

    id. Caecin. 10, [p. 1825] 28:

    donec sciat unisquisque quid sui, quid alieni sit,

    Liv. 6, 27, 8:

    rex ignarus, quae cum Hannibale legatis suis convenisset, quaeque legati ejus ad se allaturi fuissent,

    id. 23, 39, 2:

    postquam animadvertit quantus agminis sui terror esset,

    id. 43, 19, 5. —
    2.
    In a virtually oblique clause.
    a.
    In final clause, introduced by ut, ne, or rel., referring to the subject of the purpose:

    me a portu praemisit domum, ut haec nuntiem uxori suae,

    Plaut. Am. 1, 1, 41:

    quasi Appius ille Caecus viam muniverit, non qua populus uteretur, sed ubi impune sui posteri latrocinarentur, i. e. Appii,

    Cic. Mil. 7, 17:

    quae gens ad Caesarem legatos mise. rat, ut suis omnibus facultatibus uteretur,

    Caes. B. C. 3, 80:

    inde castra movent, ne qua vis sociis suis ab Romano exercitu inferri possit,

    Liv. 43, 23, 5:

    (Romani) Albam a fundamentis proruerunt, ne memoria originum suarum exstaret,

    id. 26, 13, 16:

    oppidani nuntios Romam, qui certiorem de suo casu senatum facerent, misere,

    id. 6, 33, 7; cf.:

    tanto intervallo ab hostibus consedit, ut nec adventus suus propinquitate nimia nosci posset, et, etc.,

    Liv. 10, 20, 7:

    Datames locum delegit talem ut non multum obesse multitudo hostium suae paucitati posset,

    Nep. Dat. 7, 3:

    quid si gubernator a diis procellas petat ut gratior ars sua periculo fiat?

    Sen. Ben. 6, 25, 4. —
    b.
    In other dependent clauses represented as conceived by an antecedent in the principal sentence:

    Sulla, si sibi suus pudor ac dignitas non prodesset, nullum auxilium requisivit ( = negavit se defendi velle, si, etc.),

    Cic. Sull. 5, 15:

    Paetus omnes libros quos frater suus reliquisset mihi donavit ( = dixit se donare libros quos, etc.),

    id. Att. 2, 1, 12:

    non enim a te emit, sed, priusquam tu suum sibi venderes, ipse possedit ( = potitus est, ne, etc.),

    id. Phil. 2, 37, 96:

    Africanus, si sua res ageretur, testimonium non diceret,

    id. Rosc. Am. 36, 3:

    ille ipse (Pompejus) proposuit epistulam illam, in qua est Pro tuis rebus gestis amplissimis. Amplioribusne quam suis, quam Africani?

    id. Att. 8, 9, 2:

    spiritus dabat (Manlio) quod... vinculorum suorum invidiam dictator fugisset,

    Liv. 6, 18, 4:

    (Numa) Camenis eum lucum sacravit, quod earum ibi concilia cum conjuge sua Egeria essent,

    id. 1, 21, 3:

    adulescens deos omnis invocare ad gratiam illi pro se referendam, quoniam sibi nequaquam satis facultatis pro suo animo atque illius erga se esset,

    id. 26, 50, 4 (cf. D. 1. a. infra).
    D.
    In the place of ejus.
    1.
    In clauses virtually oblique, but with indicative, being conceived by the antecedent (hence suus, not ejus), but asserted as fact by the author (hence indicative, not subjunctive):

    Cicero tibi mandat ut Aristodemo idem respondeas, quod de fratre suo (Ciceronis) respondisti,

    Cic. Att. 2, 7, 4:

    oriundi ab Sabinis, ne, quia post Tatii mortem ab sua parte non erat regnatum, imperium amitterent, sui corporis creari regem volebant,

    Liv. 1, 17, 2:

    C. Caesar villam pulcherrimam, quia mater sua aliquando in illa custodita erat, diruit,

    Sen. Ira, 3, 21, 5:

    Philemonem, a manu servum, qui necem suam per venenum inimicis promiserat, non gravius quam simplici morte punivit,

    Suet. Caes. 74; cf.:

    quomodo excandescunt si quid e juba sua decisum est,

    Sen. Brev. Vit. 12, 3.—
    2.
    To avoid ambiguity:

    petunt rationes illius (Catilinae) ut orbetur consilio res publica, ut minuatur contra suum (i.e. Catilinae) furorem imperatorum copia (instead of ejus, which might be referred to res publica),

    Cic. Mur. 39, 83:

    equites a cornibus positos, cum jam pelleretur media peditum suorum acies, incurrisse ab lateribus ferunt,

    Liv. 1, 37, 3.—
    3.
    Colloquially and in epistolary style suus is used emphatically instead of ejus, with the meaning own, peculiar: deinde ille actutum subferret suus servus poenas Sosia, his own slave (opp. Mercury, who personates Sosias), Plaut. Am. 3, 4, 19: mira erant in civitatibus ipsorum furta Graecorum quae magistratus sui fecerant, their own magistrates ( = ipsorum), Cic. Att. 6, 2, 5:

    in quibus (litteris Bruti) unum alienum summa sua prudentia (est), ut spectem ludos suos,

    his peculiar prudence, id. ib. 15, 26, 1; so,

    quod quidem ille (Nero) decernebat, quorumdam dolo ad omina sui exitus vertebatur,

    Tac. A. 16, 24; cf. II. A. 1. b and g; II. A. 2. a. b; II. B. 3.—
    4.
    Without particular emphasis (mostly ante- and post-class. and poet.):

    tum erit tempestiva cum semen suum maturum erit,

    Cato, R. R. 31:

    vitis si macra erit, sarmenta sua concidito minute,

    id. ib. 37:

    qui sic purgatus erit, diuturna valetudine utatur, neque ullus morbus veniet, nisi sua culpa,

    id. ib. 157:

    Cimon in eandem invidiam incidit quam pater suus,

    Nep. Cim. 3, 1:

    id qua ratione consecutus sit (Lysander) latet. Non enim virtute sui exercitus factum est, etc.,

    id. Lys. 1, 2:

    ipse sub Esquiliis, ubi erat regia sua, Concidit,

    Ov. F. 6, 601:

    quodque suus conjux riguo collegerat horto, Truncat olus foliis,

    id. M. 8, 646; so id. ib. 15, 819.
    II.
    In partic.
    A.
    As substt.
    1.
    sui, suorum, m., his, their (etc.) friends, soldiers, fellow-beings, equals, adherents, followers, partisans, posterity, slaves, family, etc., of persons in any near connection with the antecedent.
    (α).
    (Corresp. to the regular usage, I. A. B. C.) Cupio abducere ut reddam (i.e. eam) suis, to her family, friends, Ter. Eun. 1, 2, 77; cf. id. ib. 1, 2, 66:

    cum animus societatem caritatis coierit cum suis, omnesque natura conjunctos suos duxerit,

    fellow-beings, Cic. Leg. 1, 23, 60:

    mulier ingeniosa praecepit suis omnia Caelio pollicerentur,

    her slaves, id. Cael. 25, 62:

    quo facilius et nostras domos obire, et ipse a suis coli possit,

    his friends, id. ib. 7, 18:

    qua gratiam beneficii vestri cum suorum laude conjungant,

    their family, id. Agr. 2, 1, 1:

    vellem hanc contemptionem pecuniae suis reliquisset,

    to his posterity, id. Phil. 3, 6, 16:

    cum divisurum se urbem palam suis polliceretur,

    his partisans, id. ib. 13, 9, 19:

    Caesar, cohortatus suos, proelium commisit,

    Caes. B. G. 1, 25; so,

    Curio exercitum reduxit, suis omnibus praeter Fabium incolumibus,

    id. B. C. 2, 35:

    Caesar receptui suorum timens,

    id. ib. 3, 46:

    certior ab suis factus est, praeclusas esse portas,

    id. ib. 2, 20:

    omnium suorum consensu, Curio bellum ducere parabat,

    id. ib. 2, 37: so,

    Pompejus suorum omnium hortatu statuerat proelio decertare,

    id. ib. 3, 86:

    Caesar Brundisium ad suos severius scripsit,

    to his officers, id. ib. 3, 25:

    naviculam conscendit cum paucis suis,

    a few of his followers, id. ib. 3, 104:

    multum cum suis consiliandi causa secreto praeter consuetudinem loqueretur,

    id. ib. 1, 19:

    nupsit Melino, adulescenti inprimis inter suos et honesto et nobili,

    his equals, associates, Cic. Clu. 5, 11:

    rex raptim a suis in equum impositus fugit,

    his suite, Liv. 41, 4, 7:

    subsidio suorum proelium restituere,

    comrades, id. 21, 52, 10:

    feras bestias... ad opem suis ferendam avertas,

    their young, id. 26, 13, 12:

    abstulit sibi in suos potestatem,

    his slaves, Sen. Ira, 3, 12, 6:

    Besso et Nabarzani nuntiaverant sui regem... interemptum esse,

    their fellow - conspirators, Curt. 5, 12, 14. — Very rarely sing.:

    ut bona mens suis omnibus fuerit. Si quem libido abripuit, illorum eum, cum quibus conjuravit, non suum judicet esse,

    Liv. 39, 16, 5.—
    (β).
    Irregular use (acc. to I. D.): sui = ejus amici, etc. (freq.;

    the absolute use of ejus in this sense being inadmissible): quasi vero quisquam dormiat? ne sui quidem hoc velint, non modo ipse (sui = ejus amici, liberi),

    Cic. Tusc. 1, 38, 92:

    is (annus) ejus omnem spem... morte pervertit. Fuit hoc luctuosum suis, acerbum patriae, etc.,

    id. Or. 3, 2, 8:

    quadrigas, quia per suos ( = ipsius milites) agendae erant, in prima acie locaverat rex,

    Liv. 37, 41, 8:

    auctoritatem Pisistrati qui inter suos ( = ejus cives) maxima erat,

    id. 37, 12:

    quo cum multitudine adversariorum sui superarentur, ipse fuit superior, etc.,

    Nep. Hann. 8, 4; v. g.—
    (γ).
    Without antecedent (cf. I. B. supra): quoties necesse est fallere aut falli a suis, by one ' s friends, Sen. Phoen. 493.—
    (δ).
    Sing.: sŭa, suae. f., a sweetheart, mistress (rare): illam suam suas res sibi habere jussit. Cic. Phil. 2, 28. 69:

    cedo quid hic faciet sua?

    Ter. Heaut. 2, 3, 92.—
    2.
    sŭum, i, n., and more freq. sŭa, suorum, n. plur., = one ' s property.
    a.
    Sing.
    (α).
    Lit.:

    nec suom adimerem alteri,

    his property, his own, Plaut. Trin. 2, 2, 38 (34):

    nunc si ille salvos revenit, reddam suom sibi (v. D. 3. a. infra),

    id. ib. 1, 2, 119:

    illum studeo quam facillime ad suum pervenire,

    Cic. Fam. 13, 26, 4:

    populi Romani hanc esse consuetudinem ut socios sui nihil deperdere velit,

    Caes. B. G. 1, 43; cf. Cic. Rab. Post. 11, 3, I. A. 11. supra:

    nec donare illi de suo dicimur,

    Sen. Ben. 7, 4, 2; so esp. with quisque; v. infra — Hence, de suo = per se, or sua sponte;

    (stellae) quae per igneos tractus labentia inde splendorem trahant caloremque, non de suo clara,

    Sen. Q. N. 7, 1, 6. —
    (β).
    Trop.:

    meum mihi placebat, illi suum (of a literary essay),

    Cic. Att. 14, 20, 3: suom quemque decet, his own manners, etc., Plaut. Stich. 5, 4, 11; so, expendere oportet quid quisque habeat sui ( what peculiarities) nec velle experiri quam se aliena deceant;

    id enim maxime quemque decet quod est cujusque maxime suum,

    Cic. Off. 1, 31, 113.—
    (γ).
    Jurid. term: aliquid pro suo possidere, to possess in the belief of one ' s legal right:

    pro suo possessio tale est, cum dominium nobis acquiri putamus. Et ea causa possidemus ex qua acquiritur, et praeterea pro suo,

    Dig. 41, 10, 1;

    so without an antecedent, and referring to a first person: item re donata, pro donato et pro suo possideo,

    ib. 41, 10, 1; v. the whole tit. ib. 42, 10 (Pro suo); cf. ib. 23, 3, 67; cf. C., infra fin.;

    similarly: usucapere pro suo = acquire dominion by a possession pro suo, Fragm. Vat. 111: res pro suo, quod justam causam possidendi habet, usucapit,

    id. ib. 260; Dig. 41, 3, 27. —
    b.
    Plur.
    (α).
    One ' s property:

    Roscius tibi omnia sua praeter animam tradidit,

    Cic. Rosc. Am. 50, 146:

    qui etiam hostibus externis victis sua saepissime reddiderunt,

    id. Agr. 1, 6, 19:

    tu autem vicinis tuis Massiliensibus sua reddis,

    id. Att. 14, 14, 6:

    Remi legatos miserunt qui dicerent se suaque omnia in fidem atque potestatem populi Romani permittere,

    Caes. B. G. 2, 3, 2; 1, 11, 2; 2, 13, 2:

    ipsi milites alveos informes quibus se suaque transveherent, faciebant,

    their baggage, Liv. 21, 26, 9:

    docere eos qui sua permisere fortunae,

    Sen. Q. N. 3, praef. 7; so without an antecedent, one ' s own property (cf. I. B. 2. supra):

    hanc ob causam maxime ut sua tenerentur res publicae constitutae sunt,

    Cic. Off. 2, 21, 73;

    rarely = eorum res: quod vero etiam sua reddiderint (i.e. Gallis),

    Liv. 39, 55, 3. —
    (β).
    One ' s own affairs:

    aliena ut melius videant et dijudicent Quam sua,

    Ter. Heaut. 3, 1, 96:

    cognoscunt... immobile agmen et sua quemque molientem,

    Liv. 10, 20, 8:

    omnia ei hostium non secus quam sua nota erant,

    id. 22, 41, 5:

    aliena cum suis perdidit,

    Sen. Ben. 7, 16, 3.— Absol., referring to a noun fem.: sua (finxit) C. Cassius ( = suas persuasiones; cf.

    the context),

    Quint. 6, 3, 90.
    B.
    Predicative uses: suum esse, facere, fieri, putare, etc., like a gen. poss., to be, etc., the property, or under the dominion, control, power of the antecedent.
    1.
    Of property in things.
    (α).
    Corporeal:

    scripsit causam dicere Prius aurum quare sit suum,

    Ter. Eun. prol. 11:

    nihil erat cujusquam quod non hoc anno suum fore putabat (Clodius),

    Cic. Mil. 32, 87:

    quia suum cujusque fit, eorum quae natura fuerant communia quod cuique obtigit, id quisque teneat,

    id. Off. 1, 7, 21:

    Juba suam esse praedicans praedam,

    Caes. B. C. 3, 84:

    gratum sibi populum facturum, si omnes res Neapolitanorum suas duxissent,

    Liv. 22, 32, 8: libros esse dicimus Ciceronis;

    eosdem Dorus librarius suos vocat,

    Sen. Ben. 7, 6, 1:

    cum enim istarum personarum nihil suum esse possit,

    since these persons can own nothing, Gai. Inst. 2, 96; cf. Dig. 1, 7, 15 pr.—Virtually predicative:

    referas ad eos qui suam rem nullam habent ( = rem quae sua sit),

    nothing of their own, Cic. Phil. 2, 6, 15:

    qui in potestate nostra est, nihil suum habere potest,

    Gai. Inst. 2, 84. — ( b) Of literary works:

    quae convenere in Andriam ex Perinthia Fatetur transtulisse, atque usum pro suis ( = quasi sua essent),

    Ter. And. prol. 14:

    potest autem... quae tum audiet... ingenue pro suis dicere,

    his own thoughts, Quint. 12, 3, 3.—
    (γ).
    Of a country or people:

    suum facere = suae dicionis facere: commemorat ut (Caesar) magnam partem Italiae beneficio atque auctoritate eorum suam fecerit,

    Caes. B. C. 2, 32:

    in quam (Asiam) jam ex parte suam fecerit,

    Liv. 44, 24, 4:

    crudelissima ac superbissima gens sua omnia suique arbitrii facit,

    id. 21, 44, 5.—
    (δ).
    Trop.:

    omnia sua putavit quae vos vestra esse velletis,

    Cic. Phil. 11, 12, 27:

    non meminit, illum exercitum senatus populique Romani esse, non suum,

    id. ib. 13, 6, 4: [p. 1826] probavit, non rempublicam suam esse, sed se reipublicae, Sen. Clem. 1, 19, 8;

    so of incorporeal things: hi si velint scire quam brevis eorum vita sit, cogitent ex quota parte sua sit,

    how much of it is their own, id. Brev. Vit. 19, 3; so, suum facere, to appropriate:

    prudentis est, id quod in quoque optimum est, si possit, suum facere,

    Quint. 10, 2, 26:

    quaeremus quomodo animus (hanc virtutem) usu suam faciat,

    Sen. Clem. 1, 3, 1.—
    2.
    Of persons.
    (α).
    Under a master ' s or father ' s control:

    ut lege caverent, ne quis quem civitatis mutandae causa suum faceret, neve alienaret,

    make any one his slave, Liv. 41, 8, 12: quid eam tum? suamne esse ajebat, his daughter, i.e. in his power? Ter. And. 5, 4, 29:

    eduxit mater pro sua ( = quasi sua esset),

    id. Eun. 1, 2, 76.—
    (β).
    Reflexively = sui juris, independent, one ' s own master or mistress, not subject to another ' s control, under one ' s own control (v. sui juris, infra):

    ancilla, quae mea fuit hodie, sua nunc est,

    Plaut. Pers. 4, 3, 3.—
    (γ).
    Of moral power over others: suus = devoted to one:

    hice hoc munere arbitrantur Suam Thaidem esse,

    Ter. Eun. 2, 2, 38:

    eos hic fecit suos Paulo sumptu,

    id. Ad. 5, 4, 21:

    sed istunc exora, ut (mulierem) suam esse adsimulet,

    to be friendly to him, id. Heaut. 2, 3, 117:

    cum Antonio sic agens ut perspiciat, si in eo negotio nobis satisfecerit, totum me futurum suum,

    Cic. Att. 14, 1 a, 2:

    Alpheus... utebatur populo sane suo,

    devoted to him, id. Quint. 7, 29.— Poet.: vota suos habuere deos, the vows (inst. of the persons uttering them) had the gods on their side, Ov. M. 4, 373. —
    (δ).
    Of power over one's self, etc.:

    nam qui sciet ubi quidque positum sit, quaque eo veniat, is poterit eruere, semperque esse in disputando suus,

    self-possessed, Cic. Fin. 4, 4, 10:

    inaestimabile bonum est suum fieri,

    selfcontrol, Sen. Ep. 75, 18:

    (furiosus) qui suus non est,

    Dig. 42, 4, 7, § 9:

    vix sua, vix sanae virgo Niseia compos Mentis erat,

    Ov. M. 8, 35. —
    3.
    Suum est, as impers. predicate: = ejus est, characteristic of, peculiar to one (very rare):

    dixit antea, sed suum illud est, nihil ut affirmet,

    Cic. Tusc. 1, 42, 99.
    C.
    Attributive usages, almost always (except in Seneca) with suus before its noun.
    1.
    The property, relations, affairs, etc., of one opposed to those of another, own.
    a.
    Opposition expressed:

    nihil de suo casu, multa de vestro querebatur,

    Cic. Balb. 8, 21:

    sua sibi propiora pericula quam mea loquebantur,

    id. Sest. 18, 40:

    suasque et imperatoris laudes canentes,

    Liv. 45, 38, 12:

    damnatione collegae et sua,

    id. 22, 35, 3:

    Senecae fratris morte pavidum et pro sua incolumitate pavidum,

    Tac. A. 14, 73:

    velut pro Vitellio conquerentes suum dolorem proferebant,

    id. H. 3, 37;

    opp. alienus: ut suo potius tempore mercatorem admitterent, quam celerius alieno,

    at a time convenient to themselves, Varr. R. R. 3, 16, 11. —Without antecedent, opp. externus:

    (Platoni) duo placet esse motus, unum suum, alterum externum, esse autem divinius quod ipsum ex se sua sponte moveatur, etc.,

    Cic. N. D. 2, 12, 32. —
    b.
    Implied:

    voluptatem suis se finibus tenere jubeamus,

    within the limits assigned to it, Cic. Fin. 3, 1, 1:

    cum vobis immortale monumentum suis paene manibus senatus... exstruxerit,

    id. Phil. 14, 12, 33:

    superiores (amnes) in Italia, hic (Rhodanus) trans Alpes, hospitales suas tantum, nec largiores quam intulere aquas vehentes,

    Plin. 2, 103, 106, § 224: colligitur aqua ex imbribus;

    ex suo fonte nativa est,

    Sen. Q. N. 3, 3:

    pennas ambo non habuere suas (non suas = alienas),

    Ov. Tr. 3, 4, 24. —
    c.
    In particular phrases. ( a) Sua sponte and suo Marte, of one ' s own accord, by one ' s self, without the suggestion, influence, aid, etc., of others:

    Caesar bellum contra Antonium sua sponte suscepit,

    Cic. Phil. 8, 2, 5:

    sua sponte ad Caesarem in jus adierunt,

    Caes. B. C. 1, 87.—So of things, = per se, by or of itself, for itself, for its own sake:

    jus et omne honestum sua sponte expetendum (cf. in the context: per se igitur jus est expetendum),

    Cic. Leg. 1, 18, 48: justitium sua sponte inceptum priusquam indiceretur, by itself, i. e. without a decree, Liv. 9, 7, 8; so,

    sortes sua sponte attenuatas,

    id. 22, 1, 11 (cf. id. 22, 38, 13; 35, 14, 4, I. A. 2., supra): rex enim ipse, sua sponte, nullis commentariis Caesaris, simul atque audivit ejus interitum suo Marte res suas recuperavit, Cic. Phil. 2, 37, 95.—
    (β).
    Suus locus, in milit. lang., one ' s own ground, position, or lines:

    restitit suo loco Romana acies (opp. to the advance of the enemy),

    Liv. 22, 16, 2.—So figuratively:

    et staturas suo loco leges,

    Sen. Ben. 2, 20, 2:

    aciem instruxit primum suis locis, pauloque a castris Pompeji longius,

    Caes. B. C. 3, 84 (cf.: suo loco, 7. b. g, infra).—
    (γ).
    For suo jure v. 3. infra.—
    (δ).
    Sua Venus = one's own Venus, i. e. good luck (v. Venus): ille non est mihi par virtutibus, nec officiis;

    sed habuit suam Venerem,

    Sen. Ben. 2, 28, 2. —
    2.
    Of private relations (opp. to public):

    ut in suis rebus, ita in re publica luxuriosus nepos,

    Cic. Agr. 2, 18, 48:

    deinde ut communibus pro communibus utatur, privatis ut suis,

    id. Off. 1, 7, 20:

    quod oppidum Labienus sua pecunia exaedificaverat,

    Caes. B. C. 1, 15:

    militibus agros ex suis possessionibus pollicetur,

    i. e. his private property, id. ib. 1, 17; Sen. Ben. 7, 6, 3. —
    3.
    Of just rights or claims:

    imperatori senatuique honos suus redditus,

    due to them, Liv. 3, 10, 3:

    neque inpedimento fuit, quominus religionibus suus tenor suaque observatio redderetur,

    Val. Max. 1, 1, 8:

    quibus omnibus debetur suus decor,

    Quint. 11, 1, 41. —

    So distributively: is mensibus suis dimisit legionem,

    in the month in which each soldier was entitled to his discharge, Liv. 40, 41, 8. — Esp.: suo jure (so, meo, nostro, tuo, etc., jure), by his own right:

    Tullus Hostilius qui suo jure in porta nomen inscripsit,

    Cic. Phil. 13, 12, 26:

    earum rerum hic A. Licinius fructum a me repetere prope suo jure debet,

    id. Arch. 1, 1; id. Marcell. 2, 6; id. Phil. 2, 25, 62; id. Balb. 8, 21:

    numquam illum res publica suo jure esset ulta,

    by its unquestionable right, id. Mil. 33, 88. —
    4.
    Of that to which one is exclusively devoted:

    huic quaestioni suum diem dabimus,

    a day for its exclusive discussion, Sen. Ep. 94, 52:

    homini autem suum bonum ratio est,

    his exclusive good, id. ib. 76, 10:

    in majorem me quaestionem vocas, cui suus locus, suus dies dandus est,

    id. Q. N. 2, 46, 1. —

    With proprius: mentio inlata apud senatum est, rem suo proprio magistratu egere,

    that the business needed a particular officer exclusively for itself, Liv. 4, 8, 4:

    et Hannibalem suo proprio occupandum bello,

    id. 27, 38, 7; cf.:

    dissupasset hostes, ni suo proprio eum proelio equites Volscorum exceptum tenuissent,

    in which they alone fought, id. 3, 70, 4:

    mare habet suas venas quibus impletur,

    by which it alone is fed, Sen. Q. N. 3, 14, 3. —
    5.
    According to one ' s liking, of one ' s own choice.
    a.
    Of persons, devoted to one, friendly, dear:

    Milone occiso (Clodius) habuisset suos consules,

    after his own heart, Cic. Mil. 33, 89:

    collegit ipse se contra suum Clodium,

    his dear Clodius, id. Pis. 12, 27 (cf.: suum facere, habere, II. B. 2. g).—
    b.
    Of things, favorable.
    (α).
    Of place: neque Jugurtham nisi... suo loco pugnam facere, on his own ground, i. e. chosen by him, favorable, Sall. J. 61, 1:

    hic magna auxilia expectabant et suis locis bellum in hiemem ducere cogitabant,

    Caes. B. C. 1, 61; cf.:

    numquam nostris locis laboravimus,

    Liv. 9, 19, 15.—
    (β).
    Of time:

    cum Perseus suo maxime tempore et alieno hostibus incipere bellum posset,

    Liv. 42, 43, 3; v. 7. b, infra. —
    c.
    Of circumstances: sua occasio, a favorable opportunity; sometimes without antecedent:

    neque occasioni tuae desis, neque suam occasionem hosti des,

    Liv. 22, 39, 21:

    tantum abfuit ut ex incommodo alieno sua occasio peteretur,

    id. 4, 58, 2:

    aestuque suo Locros trajecit,

    a favorable tide, id. 23, 41, 11:

    ignoranti quem portum petat nullus suus ventus est,

    Sen. Ep. 71, 3:

    orba suis essent etiamnunc lintea ventis,

    Ov. M. 13, 195:

    aut ille Ventis iturus non suis,

    Hor. Epod. 9, 30. —
    6.
    Of persons or things, peculiar, particular:

    quae est ei (animo) natura? Propria, puto, et sua,

    Cic. Tusc. 1, 29, 70:

    omnis enim motus animi suum quendam a natura habet vultum,

    id. de Or. 3, 57, 316:

    geometrae et musici... more quodam loquuntur suo. Ipsae rhetorum artes verbis in docendo quasi privatis utuntur ac suis,

    id. Fin. 3, 1, 4:

    sensus omnis habet suum finem,

    its peculiar limits, Quint. 9, 4, 61: animus cum suum ambitum complevit et finibus se suis cinxit, consummatum est summum bonum, Sen. Vit. Beat. 9, 3: est etiam in nominibus ( nouns) diverso collocatis sua gratia, their peculiar elegance, Quint. 9, 3, 86:

    ibi non bello aperto, sed suis artibus, fraude et insidiis, est paene circumventus,

    Liv. 21, 34, 1:

    nec Hannibalem fefellit, suis se artibus peti,

    id. 22, 16, 5:

    adversus hostem non virtute tantum, sed suis (i. e. hostis) etiam pugnare consiliis oportebat,

    Flor. 2, 6, 26:

    liberam Minucii temeritatem se suo modo expleturum,

    Liv. 22, 28, 2:

    equites ovantes sui moris carmine,

    id. 10, 26, 11:

    exsultans cum sui moris tripudiis,

    id. 21, 42, 3:

    tripudiantes suo more,

    id. 23, 26, 9.—So, suo Marte, referring to the style of fighting peculiar to the different arms:

    equitem suo alienoque Marte pugnare,

    that the cavalry were fighting both in their own style and in that of the other arms, Liv. 3, 62, 9; cf.: suo Marte, 1, c. a, supra.—And distributively ( = suus quisque):

    suos autem haec operum genera ut auctores, sic etiam amatores habent,

    Quint. 12, 10, 2:

    illa vero fatidica fulmina ex alto et ex suis venire sideribus,

    Plin. 2, 43, 43, § 113; cf.:

    quae quidem planiora suis exemplis reddentur,

    Val. Max. 3, 4 prooem.—
    7.
    Proper, right.
    a.
    Referring to one's ordinary or normal condition:

    quod certe non fecisset, si suum numerum naves habuissent,

    their regular complement, Cic. Verr. 2, 5, 51, § 133. — So poet.:

    flecte ratem! numerum non habet illa suum,

    its full number, Ov. H. 10, 36:

    novus exercitus consulibus est decretus: binae legiones cum suo equitatu,

    Liv. 40, 36, 6:

    cum suo justo equitatu,

    id. 21, 17, 8:

    totam (disciplinam) in suum statum redegit,

    Val. Max. 2, 7, 2:

    tranquilla mente et vultu suo,

    with the ordinary expression of his face, Sen. Clem. 2, 6, 2:

    media pars aeris ab his (ignibus) submota, in frigore suo manet. Natura enim aeris gelida est,

    id. Q. N. 2, 10, 4:

    cornuaque in patriis non sua vidit aquis,

    not natural to her, Ov. H. 14, 90. —

    So, non suus, of ingrafted branches and their fruit: miraturque (arbos) novas frondis et non sua poma,

    Verg. G. 2, 82. —
    b.
    Of time, proper, regular, etc. (cf. 5. b, supra).
    (α).
    The regular time ( = stato tempore):

    signum quod semper tempore exoritur suo,

    Plaut. Rud. prol. 4:

    cum et recte et suo tempore pepererit,

    Ter. Hec. 4, 1, 16: aestas suo tempore incanduit...;

    tam solstitium quam aequinoctium suos dies retulit,

    Sen. Q. N. 3, 16, 3:

    omnes venti vicibus suis spirant majore ex parte,

    Plin. 2, 47, 48, § 128. —
    (β).
    The right or proper time:

    salictum suo tempore caedito,

    Cato, R. R. 33:

    cessit e vita suo magis quam suorum civium tempore,

    the right time for himself, Cic. Brut. 1, 4; so,

    exstingui homini suo tempore optabile est,

    id. Sen. 23, 85:

    Scandilius dicit se suo tempore rediturum,

    id. Verr. 2, 3, 60, § 139:

    si Ardeates sua tempora exspectare velint,

    Liv. 4, 7, 6:

    Chrysippus dicit, illum... opperiri debere suum tempus, ad quod velut dato signo prosiliat,

    Sen. Ben. 2, 25, 3:

    quam multi exercitus tempore suo victorem hostem pepulerunt!

    Liv. 44, 39, 4. — Without antecedent: sed suo tempore totius sceleris hujus fons aperietur. Cic. Phil. 14, 6, 15; cf.:

    de ordine laudis, etc., praecipiemus suo tempore,

    Quint. 2, 4, 21. —
    (γ).
    Suo loco = at the proper place:

    quae erant prudentiae propria suo loco dicta sunt,

    Cic. Off. 1, 40, 143:

    quod reddetur suo loco,

    Quint. 11, 1, 16:

    ut suo loco dicetur,

    Plin. 2, 90, 102, § 221:

    inscripta quae suis locis reddam,

    id. 1, prooem. § 27; Sen. Ben. 2, 20, 2; cf. 1, c. b; 4. supra. —
    (δ).
    Suited, appropriate, adapted to one:

    in eodem fundo suum quidquid conseri oportet,

    Cato, R. R. 7:

    siquidem hanc vendidero pretio suo,

    at a suitable price, Plaut. Pers. 4, 4, 30:

    in partes suas digerenda causa,

    Quint. 11, 1, 6:

    confundetur quidquid in suas partes natura digessit,

    Sen. Q. N. 3, 29, 8. — Poet.: haec ego dumque queror, lacrimae sua verba sequuntur, Deque meis oculis in tua membra cadunt, appropriate, i. e. tristia, Ov. H. 14, 67.—Without antecedent: suum quidquid genus talearum serito, any fit kind, i. e. suited to the ground, Cato, R. R. 48. —
    8.
    Own, with the notion of independence of, or dependence on others (cf. B. 2. g d).
    a.
    Of political independence: pacem condicionibus his fecerunt ut Capuae suae leges, sui magistratus essent, her own laws, i. e. not subject to Carthage, Liv. 23, 7, 2: liberos [p. 1827] eos ac suis legibus victuros, id. 25, 23, 4. —

    Esp. in the phrases suae potestatis or in sua potestate esse, suo jure uti, sui juris esse: Puteolos, qui nunc in sua potestate sunt, suo jure, libertate aequa utuntur, totos occupabunt,

    Cic. Agr. 2, 31, 86:

    Rhegini potestatis suae ad ultimum remanserunt,

    retained their self-government, Liv. 23, 30, 9:

    urbem ne quam formulae sui juris facerent,

    id. 38, 9, 10. —
    b.
    Of paternal authority.
    (α).
    Free from the power of the paterfamilias; in the phrases sui juris esse, suae potestatis esse, to be independent:

    quaedam personae sui juris sunt, quaedam alieno juri sunt subjectae, Gai,

    Inst. 1, 48:

    sui juris sunt familiarum suarum principes, id est pater familiae, itemque mater familiae,

    Ulp. Fragm. 4, 1:

    liberi parentum potestate liberantur emancipatione. Sed filius quidem ter manumissus sui juris fit, ceteri autem liberi una manumissione sui juris fiunt,

    id. ib. 10, 1:

    morte patris filius et filia sui juris fiunt,

    id. ib. 10, 2:

    patres familiarum sunt qui sunt suae potestatis,

    Dig. 1, 6, 4:

    si modo defunctus testator suae potestatis mortis tempore fuerit,

    Gai. Inst. 2, 147. —

    With indef. reference: si sui juris sumus,

    Dig. 46, 2, 20; cf.:

    pro suo possideo, 2. a. supra.—Attributively: sui juris arrogatio feminae,

    Cod. Just. 8, 47, 8:

    homo sui juris,

    ib. 10, § 5.— Trop.:

    sapiens numquam semiliber erit: integrae semper libertatis et sui juris,

    Sen. Brev. Vit. 5, 3:

    non illarum coitu fieri cometen, sed proprium et sui juris esse,

    id. Q. N. 7, 12, 2: nullique sunt tam feri et sui juris adfectus, ut non disciplina perdomentur, id. Ira, 2, 12, 3. —
    (β).
    Subject to paternal authority, in the phrases suus heres, sui liberi; suus heres, an heir who had been in the paternal power of the deceased:

    CVI SVVS HERES NON SIT, XII. Tab. fr. 5, 4.—In the jurists without antecedent: sui et necessarii heredes sunt velut filius filiave, nepos neptisve ex filia, deinceps ceteri qui modo in potestate morientis fuerunt,

    Gai. Inst. 2, 156:

    (emancipati liberi) non sunt sui heredes,

    ib. 2, 135:

    alia facta est juris interpretatio inter suos heredes,

    ib. 3, 15:

    datur patrono adversus suos heredes bonorum possessio (where patrono is not the antecedent of suos),

    ib. 3, 41:

    sui heredes vel instituendi sunt vel exheredandi,

    Ulp. Fragm. 22, 14:

    accrescunt suis quidem heredibus in partem virilem, extraneis autem in partem dimidiam,

    id. ib. 22, 17. —

    Sui liberi, children in paternal power: de suis et legitimis liberis,

    Cod. Just. 6, 55 inscr.
    D.
    In particular connections.
    1.
    With ipse, his own, etc. (cf. Zumpt, Gram. § 696).
    a.
    Ipse agreeing with the antecedent of suus, the antecedent being,
    (α).
    A subjectnom.:

    (ingenium ejus) valet ipsum suis viribus,

    by its own strength, Cic. Cael. 19, 45:

    legio Martia non ipsa suis decretis hostem judicavit Antonium?

    by its own resolutions, id. Phil. 4, 2, 5:

    ruit ipse suis cladibus,

    id. ib. 14, 3, 8:

    si ex scriptis cognosci ipsi suis potuissent,

    id. de Or. 2, 2, 8:

    qui se ipse sua gravitate et castimonia defenderet,

    id. Cael. 5, 11:

    quod ipse suae civitatis imperium obtenturus esset,

    Caes. B. G. 1, 3:

    suamet ipsae fraude omnes interierunt,

    Liv. 8, 18, 9; 39, 49, 3:

    ut saeviret ipse in suum sanguinem effecerunt,

    id. 40, 5, 1:

    respicerent suum ipsi exercitum,

    id. 42, 52, 10; 21, 31, 12; 22, 38, 3; 6, 19, 6.—
    (β).
    A subject-acc.:

    sunt qui dicant eam sua ipsam peremptam mercede,

    Liv. 1, 11, 9:

    (tribuniciam potestatem) suis ipsam viribus dissolvi,

    id. 2, 44, 2.—
    (γ).
    An object in dat. or acc.:

    sic ut ipsis consistendi in suis munitionibus locus non esset,

    Caes. B. C. 2, 6:

    tribuni (hostem) intra suamet ipsum moenia compulere,

    Liv. 6, 36, 4:

    alios sua ipsos invidia opportunos interemit,

    id. 1, 54, 8; 22, 14, 13.—Suus as adjunct of subject (rare):

    aliquando sua praesidia in ipsos consurrexerunt,

    their own garrisons revolted against them, Sen. Clem. 1, 26, 1.—
    b.
    With gen. of ipse, strengthening the possessive notion (cf. 4.;

    post-Aug. and very rare, but freq. in modern Lat.): aves (foetus suos) libero caelo suaeque ipsorum fiduciae permittunt,

    Quint. 2, 6, 7 (but tuus ipsius occurs in Cic.:

    tuo ipsius studio,

    Cic. Mur. 4, 9:

    tuam ipsius amicitiam,

    id. Verr. 2, 3, 4, § 7).—
    c.
    Both suus and ipse agreeing with the governing noun (very rare; not in Cic. or Caes.): quae tamen in ipso cursu suo dissipata est (= ipsa in cursu suo), in its very course, Sen. Q. N. 1, 1, 3 dub.:

    suamet ipsa scelera,

    Sall. C. 23, 2 (Dietsch ex conj. ipse):

    suismet ipsis corporibus,

    Liv. 2, 19, 5 MSS. (Weissenb. ex conj. ipsi):

    a suismet ipsis praesidiis,

    id. 8, 25, 6 MSS. (Weissenb. ipsi).—
    2.
    With quisque, distributively, each ( every one)... his own; in prose quisque is generally preceded by suus.
    a.
    Quisque and suus in different cases.
    (α).
    Quisque as subjectnom.:

    sentit enim vim quisque suam quoad possit abuti,

    Lucr. 5, 1033:

    suo quisque loco cubet,

    Cato, R. R. 5:

    suum quisque noscat ingenium,

    Cic. Off. 1, 31, 114:

    ad suam quisque (me disciplinam) rapiet,

    id. Ac. 2, 36, 114:

    quod suos quisque servos in tali re facere voluisset,

    id. Mil. 10, 29:

    cum suo quisque auxilio uteretur,

    Caes. B. C. 1, 51:

    celeriter ad suos quisque ordines redit,

    id. ib. 3, 37.—In apposition with plur. subj. (freq. in Liv.):

    nunc alii sensus quo pacto quisque suam rem Sentiat,

    Lucr. 4, 522:

    ut omnes cives Romani in suis quisque centuriis prima luce adessent,

    that all the Roman citizens should be present, each in his own centuria, Liv. 1, 44, 1:

    hinc senatus, hinc plebs, suum quisque intuentes ducem constiterant,

    id. 6, 15, 3:

    ut (trigemini) pro sua quisque patria dimicent,

    id. 1, 24, 2:

    stabant compositi suis quisque ordinibus,

    id. 44, 38, 11:

    (consules) in suas quisque provincias proficiscuntur,

    id. 25, 12, 2; 25, 26, 13:

    in suo quaeque (stella) motu naturam suam exercent,

    Plin. 2, 39, 39, § 106.—With abl. absol.:

    omnes, velut dis auctoribus in spem suam quisque acceptis, proelium una voce poscunt,

    Liv. 21, 45, 9 Weissenb. ad loc.:

    relictis suis quisque stationibus... concurrerunt,

    id. 32, 24, 4; 4, 44, 10; 39, 49, 3; 2, 38, 6.—
    (β).
    With acc. of quisque as subj.:

    fabrum esse suae quemque fortunae, App. Claud. ap. Ps.-Sall. Ep. ad Caes. Rep. c. l.: sui quemque juris et retinendi et dimittendi esse dominum,

    Cic. Balb. 13, 31:

    recipere se in domos suas quemque jussit,

    Liv. 25, 10, 9; and (ungrammatically) nom., as apposition to a subj.-acc.:

    se non modo suam quisque patriam, sed totam Siciliam relicturos,

    id. 26, 29, 3 MSS. (Weissenb. ex conj. quosque).—
    (γ).
    As adjunct of the subject-nom., with a case of quisque as object, attribut. gen., etc.:

    sua cujusque animantis natura est,

    Cic. Fin. 5, 9, 25:

    sua quemque fraus, suum facinus, suum scelus, etc., de sanitate ac mente deturbat,

    id. Pis. 20, 46:

    sua quemque fraus et suus terror maxime vexat,

    id. Rosc. Am. 24, 67:

    suum cuique incommodum ferendum est,

    id. Off. 3, 6, 30:

    ut solidum suum cuique solvatur,

    id. Rab. Post. 17, 46:

    ne suus cuique domi hostis esset,

    Liv. 3, 16, 3:

    ut sua cuique respublica in manu esset,

    id. 26, 8, 11:

    animus suus cuique ordinem pugnandi dabat,

    id. 22, 5, 8:

    tentorium suum cuique militi domus ac penates sunt,

    id. 44, 39, 5:

    suus cuique (stellae) color est,

    Plin. 2, 18, 16, § 79:

    trahit sua quemque voluptas,

    Verg. E. 2, 65:

    stat sua cuique dies,

    id. A. 10, 467.—
    (δ).
    As predicate-nom. (v. II. B.):

    opinionem, quae sua cuique conjectanti esse potest,

    Liv. 6, 12, 3.—
    (ε).
    As adjunct of subj.-acc.:

    suum cuique honorem et gradum redditum gaudeo,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    scientiam autem suam cujusque artis esse,

    id. Fin. 5, 9, 26.—
    (ζ).
    As adjunct of an object, with a case of quisque as object or attribut. gen.: suam cuique sponsam, mihi meam: suum cuique amorem, mihi meum, Atil. Fragm. inc. 1: suom cuique per me uti atque frui licet, Cato ap. Gell. 13, 24 (23), 1:

    ut suo quemque appellem nomine,

    Plaut. Ps. 1, 2, 52:

    placet Stoicis suo quamque rem nomine appellare,

    Cic. Fam. 9, 22, 1:

    ad suam cujusque naturam consilium est omne revocandum,

    id. Off. 1, 33, 119:

    justitia quae suum cuique distribuit,

    id. N. D. 3, 15, 38:

    in tribuendo suum cuique,

    id. Off. 1, 5, 14:

    Turnus sui cuique periculi recens erat documentum,

    Liv. 1, 52, 4:

    in trimatu suo cuique dimidiam esse mensuram futurae certum esse,

    Plin. 7, 15, 16, § 73:

    certa cuique rerum suarum possessio,

    Vell. 2, 89, 4; cf.: qua re suum unicuique studium suaque omnibus delectatio relinquatur, Ps.-Cic. Cons. 26, 93.—With quemque in apposition with acc. plur.:

    Camillus vidit intentos opifices suo quemque operi,

    Liv. 6, 25, 9; so cujusque in appos. with gen. plur.: trium clarissimorum suae cujusque gentis virorum mors, id. 39, 52, 7; and cuique with dat. plur.: sui cuique mores fingunt fortunam hominibus, Poet. ap. Nep. Att. 11, 6 (where Lachm. ad Lucr. 2, 372, reads quique, ex conj.; cf. b. b, infra).—
    b.
    Attraction of suus and quisque as adjuncts of nouns.
    (α).
    Attraction of suus:

    ut nemo sit nostrum quin in sensibus sui cujusque generis judicium requirat acrius (= suum cujusque generis judicium),

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    quas tamen inter omnes (voces) est suo quoque in genere (vox) mediocris ( = inter omnes voces est mediocris vox, sua quoque in genere),

    id. de Or. 3, 57, 216:

    eo concilia suae cujusque regionis indici jussit (= sua cujusque regionis concilia),

    Liv. 45, 29, 10:

    equites suae cuique parti post principia collocat (= equites suos cuique parti),

    id. 3, 22, 6:

    cum motibus armorum et corporum suae cuique genti assuetis,

    id. 25, 17, 5:

    legiones deducebantur cum tribunis et centurionibus et sui cujusque ordinis militibus (= suis cujusque),

    Tac. A. 14, 27:

    quae sui cujusque sunt ingenii,

    Quint. 7, 10, 10 Halm (al. sua):

    sui cujusque ingenii poma vel semina gerunt (= sua cujusque),

    Col. 3, 1;

    and by a double attraction: has (cohortes) subsidiariae ternae et aliae totidem suae cujusque legionis subsequebantur (= has cohortes... totidem cujusque legionis, suam quaeque legionem, subsequebantur),

    Caes. B. C. 1, 83. —
    (β).
    Attraction of quisque:

    tanta ibi copia venustatum in suo quique loco sita,

    Plaut. Poen. 5, 4, 6 (al. quaeque):

    quodvis frumentum non tamen omne Quique suo genere inter se simile esse videbis,

    Lucr. 2, 372 Lachm. and Munro ad loc.:

    cum verba debeant sui cujusque generis copulari,

    Varr. L. L. 10, 48:

    in sensibus sui cujusque generis judicium,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    haec igitur proclivitas ad suum quodque genus aegrotatio dicatur,

    id. Tusc. 4, 12, 28:

    separatim greges sui cujusque generis nocte remeabant (= greges sui quisque generis),

    Liv. 24, 3, 5:

    ut sui cujusque mensis acciperet (frumentum),

    Suet. Aug. 40;

    and quisque both attracted and in its own case: quia cujusque partis naturae et in corpore et in animo sua quaeque vis sit (where either cujusque or quaeque is redundant),

    Cic. Fin. 5, 17, 46; v. Madv. ad loc.; Cato, R. R. 23 fin.;

    so esp. in the phrases suo quoque tempore, anno, die, loco, etc.: pecunia, quae in stipendium Romanis suo quoque anno penderetur, deerat (= suo quaeque anno),

    each instalment in the year when due, Liv. 33, 46, 9 Weissenb. ad loc.:

    suo quoque loco,

    Varr. R. R. 1, 7, 2; 1, 22, 6:

    opera quae suis quibusque temporibus anni vilicum exsequi oporteret,

    Col. 11, 3:

    suo quoque tempore,

    Vitr. 2, 9, 4:

    nisi sua quaque die usurae exsolverentur (= sua quaeque die),

    Dig. 22, 1, 12 init.; 13, 7, 8, § 3:

    ut opera rustica suo quoque tempore faciat,

    ib. 19, 2, 25, § 3 (al. quaeque)—
    c.
    In the order quisque... suus.
    (α).
    In relative clauses, comparative clauses with ut, and interrogative clauses introduced by quid, etc., where quisque immediately follows the relative, etc.:

    ut quisque suom volt esse, ita est,

    Ter. Ad. 3, 3, 45; cf.

    with sibi,

    Cic. Leg. 1, 18, 49; id. Lael. 9, 30:

    expendere oportere quid quisque habeat sui... nec velle experiri quam se aliena deceant. Id enim maxime quemque decet quod est cujusque maxime suum,

    id. Off. 1, 31, 113:

    neque solum quid in senatu quisque civitatis suae dicerent ignorabant, sed, etc.,

    Liv. 32, 19, 9:

    gratius id fore laetiusque quod quisque sua manu ex hoste captum rettulerit,

    id. 5, 20, 8; 6, 25, 10; cf.:

    in quibus cum multa sint quae sua quisque dicere velit, nihil est quod quisque suum possit dicere,

    Sen. Vit. Beat. 23, 1.—
    (β).
    If the emphasis is not on suus, but (for quisque, when emphatic, unusquisque is used) on some other word:

    in civitates quemque suas... dimisit,

    Liv. 21, 48, 2:

    in patriam quisque suam remissus est,

    Just. 33, 2, 8:

    in vestigio quemque suo vidit,

    Liv. 28, 22, 15; cf.:

    hospitibus quisque suis scribebant,

    id. 33, 45, 6:

    pro facultatibus quisque suis,

    id. 42, 53, 3; cf.:

    respiciendae sunt cuique facultates suae,

    Sen. Ben. 2, 15, 3:

    praecipitat quisque vitam suam et futuri desiderio laborat,

    id. Brev. Vit. 7, 5; id. Ben. 7, 5, 1:

    tunc praeceps quisque se proripit et penates suos deserit,

    id. Q. N. 6, 1, 5; 5, 18, 8:

    summum quisque causae suae judicem facit,

    Plin. 1, prooem. § 10: aestimatione nocturnae [p. 1828] quietis, dimidio quisque spatio vitae suae vivit, id. 7, 50, 51, § 167.—
    (γ).
    Poets adopt the order quisque suus when the metre requires it, Verg. A. 6, 743:

    oscula quisque suae matri tulerunt,

    Ov. F. 2, 715. —
    (δ).
    When suus and quisque belong to different clauses:

    atque earum quaeque, suum tenens munus... manet in lege naturae,

    Cic. Tusc. 5, 13, 38. —
    d.
    Suus uterque, or uterque suus, distributively of two subjects:

    suas uterque legiones reducit in castra,

    Caes. B. C. 1, 40; 2, 28:

    ideo quod uterque suam legem confirmare debebit,

    Cic. Inv. 2, 49, 142:

    cum sui utrosque adhortarentur,

    Liv. 1, 25, 1:

    ad utrumque ducem sui redierunt,

    id. 21, 29, 5:

    utraque (lex) sua via it,

    Sen. Ben. 6, 6, 1; cf.

    uterque, in apposit.: nec ipsi tam inter se acriter contenderunt, quam studia excitaverant uterque sui corporis hominum,

    Liv. 26, 48, 6.—
    3.
    With sibi.
    (α).
    Sibi with pronom. force (cf. sui, IV. C. fin.):

    reddam suum sibi,

    Plaut. Trin. 1, 2, 119 ( = ei; but referred to b, infra, by Brix ad loc.); cf.:

    suam rem sibi salvam sistam,

    id. Poen. 5, 2, 123:

    idem lege sibi sua curationem petet,

    for himself, Cic. Agr. 2, 9, 22 (cf. id. Phil. 2, 37, 96;

    I. B. 2. b. supra): ut vindicare sibi suum fulgorem possint,

    Sen. Q. N. 1, 1, 11; cf.

    the formula of divorce: tuas res tibi habeto,

    Dig. 24, 2, 2.—Hence, illam suam suas res sibi habere jussit, Cic. Phil. 2, 28, 69.—
    (β).
    With sibi redundant, to strengthen suus (anteand post-class. and colloq.):

    quo pacto serviat suo sibi patri,

    Plaut. Capt. prol. 5:

    eum necabam ilico per cerebrum pinna sua sibi, quasi turturem,

    id. Poen. 2, 40; v. sui, IV. C. and the passages there cited.—
    4.
    With gen. agreeing with the subject of suus:

    quas cum solus pertulisset ut sua unius in his gratia esset,

    that the credit of it should belong to him alone, Liv. 2, 8, 3:

    qui de sua unius sententia omnia gerat,

    id. 44, 22, 11; cf.:

    unam Aegyptus in hoc spem habet suam,

    Sen. Q. N. 4, 2, 2.—For suus ipsius, etc., v. D. 1. b. supra.—
    5.
    With demonstr., rel., or indef. pronn. and adjj., of his, hers, etc.:

    postulat ut ad hanc suam praedam adjutores vos profiteamini,

    to this booty of his, Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    Sestius cum illo exercitu suo,

    id. Sest. 5, 12:

    qua gravitate sua,

    id. ib. 61, 129:

    suam rem publicam illam defenderunt,

    that republic of theirs, id. ib. 67, 141:

    in istum civem suum,

    against this citizen of theirs, id. Balb. 18, 41:

    cum illo suo pari,

    id. Pis. 8, 18:

    te nulla sua calamitate civitas satiare potest?

    id. Phil. 8, 6, 19:

    dubitatis igitur, quin vos M. Laterensis ad suam spem aliquam delegerit,

    for some hope of his, id. Planc. 16, 39:

    non tam sua ulla spe quam militum impetu tractus,

    by any hope of his, Liv. 25, 21, 5:

    nullo suo merito,

    from no fault of theirs, id. 26, 29, 4:

    ipse arcano cum paucis familiaribus suis colloquitur,

    with a few of his friends, Caes. B. C. 1, 19.—
    6.
    With descriptive adjj.
    (α).
    Standing before the adj. and noun (so most freq.):

    suorum improbissimorum sermonum domicilium,

    Cic. Pis. 31, 76:

    causam sui dementissimi consilii,

    id. Phil. 2, 22, 53:

    suam insatiabilem crudelitatem,

    id. ib. 11, 3, 8:

    suis amplissimis fortunis,

    id. ib. 13, 8, 16:

    suum pristinum morem,

    id. Pis. 12, 27:

    suis lenissimis postulatis,

    Caes. B. C. 1, 5: simili ratione Pompeius in suis veteribus castris consedit (suis emphatic; cf. b, infra), id. ib. 3, 76.—
    (β).
    Between the adj. and noun (less emphatic):

    pro eximiis suis beneficiis,

    Cic. Prov. Cons. 4, 7:

    propter summam suam humanitatem,

    id. Fam. 15, 14, 1:

    ex praeteritis suis officiis,

    Caes. B. C. 3, 60:

    Caesar in veteribus suis castris consedit,

    id. ib. 3, 76.—
    (γ).
    After adj. and noun:

    veterem amicum suum excepit,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    in illo ardenti tribunatu suo,

    id. Sest. 54, 116.—
    7.
    Objectively for the pers. pron. (rare):

    neque cuiquam mortalium injuriae suae parvae videntur ( = sibi illatae),

    Sall. C. 51, 11; so,

    neglectam ab Scipione et nimis leviter latam suam injuriam ratus,

    Liv. 29, 9, 9:

    ipsae enim leges te a cognitione sua judicio publico reppulerunt ( = a se cognoscendo),

    Cic. Balb. 14, 32:

    suam invidiam tali morte quaesitam ( = quaesitum esse ab eo ut homines se inviderent),

    Tac. A. 3, 16; so,

    nulla sua invidia,

    Cic. Mil. 15, 40.—
    8.
    Abl. fem. sua, with refert or interest, for gen. of the pers. pron.: neminem esse qui quomodo se habeat nihil sua censeat interesse, Cic. Fin. 5, 10, 30:

    si scit sua nihil interesse utrum anima per os, an per jugulum exeat,

    Sen. Ep. 76, 33; v. intersum, III.—
    9.
    Strengthened by the suffix - pte or -met.
    (α).
    By - pte (not used with ipse) affixed to the forms sua, suo, and (ante-class.) suum:

    quom illa osculata esset suumpte amicum,

    Plaut. Mil. 2, 4, 38:

    ut terrena suopte nutu et suo pondere in terram ferantur,

    Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    ferri suopte pondere,

    id. N. D. 1, 25, 69:

    suapte natura,

    id. Fat. 18, 42:

    suapte vi et natura,

    id. ib. 19, 43; id. Fin. 1, 16, 54; 5, 22, 61:

    suopte ingenio,

    Liv. 25, 18; so id. 1, 25, 1; 1, 18, 4:

    suapte manu,

    Cic. Or. 3, 3, 10:

    locus suapte natura infestus,

    Liv. 44, 6, 9; so,

    suapte natura,

    id. 4, 22, 4:

    flumina suapte natura vasta,

    Sen. Q. N. 3, 27, 8; so id. Ben. 4, 17, 2:

    sponte suapte,

    Varr. L. L. 6, 7, § 70.—
    (β).
    With - met, almost always followed by ipse (in all forms of suus except suus, suum, suae, and suorum):

    suomet ipsi more,

    Sall. J. 31, 6:

    suomet ipsi instrumento,

    Liv. 22, 14, 13:

    suomet ipsi metu,

    Tac. H. 3, 16 fin.:

    suamet ipsum pecunia,

    Sall. J. 8, 2:

    suamet ipsae fraude,

    Liv. 8, 18, 9:

    intra suamet ipsum moenia,

    id. 6, 36, 4:

    suismet ipsi praesidiis,

    id. 8, 25, 6:

    suismet ipsis corporibus,

    id. 2, 19, 5:

    suosmet ipsi cives,

    id. 2, 9, 5:

    suasmet ipse spes,

    Tac. A. 3, 66 fin. —Without ipse:

    populum suimet sanguinis mercede,

    Sall. H. Fragm. 1, 41, 25 Dietsch:

    magna pars suismet aut proxumorum telis obtruncabantur,

    id. ib. 2, 52 ib.

    Lewis & Short latin dictionary > suum

  • 35 suus

    sŭus, a, um (old form sos, sa, sum; dat. plur. sis, Enn. ap. Fest. p. 301 Mull.; acc. sas. id. ib. p. 325 ib.; cf. Paul. ex Fest. p. 47; Schol. Pers. 1, 108; sing. sam for suam, Fest. p. 47 Mull.;

    so for suo, C. I. L. 5, 2007. In ante-class. verse su- with the following vowel freq. forms one syllable,

    Plaut. Merc. 1, 1, 48; id. Ps. 1, 3, 5; Ter. And. 1, 1, 68; Lucr. 1, 1022; v. Neue, Formenl. 2, 189 sqq.), pron. poss., 3 d pers. [root SVA-; Sanscr. sva, own; cf. sui; Gr. seWo-, whence sphe, etc., and he; cf. heos], of or belonging to himself, herself, etc.; his own, her own, etc.; his, her, its, their; one ' s; hers, theirs.
    I.
    Ordinary possessive use his, etc. (cf. the similar use of the pers. pron. sui, q. v.).
    A.
    With antecedent in the same sentence.
    1.
    The antecedent a subject-nominative, expressed or understood.
    (α).
    His:

    Caesar copias suas divisit,

    Caes. B. C. 3, 97:

    ille in sua sententia perseverat,

    id. ib. 1, 72:

    tantam habebat suarum rerum fiduciam,

    id. ib. 2, 37:

    cum sceleris sui socios Romae reliquisset,

    Cic. Cat. 3, 1, 3:

    cur ego non ignoscam si anteposuit suam salutem meae?

    id. Pis. 32, 79; id. Phil. 2, 18, 45; id. Mil. 10, 27; id. Fam. 15, 14, 1:

    Hanno praefecturam ejus (i.e. Muttinis) filio suo (Hannonis) dedit,

    Liv. 26, 40, 7:

    imperat princeps civibus suis,

    Sen. Clem. 1, 16, 2:

    nemo rem suam emit,

    id. Ben. 7, 4, 8.—
    (β).
    Her:

    mea Glycerium suos parentes repperit,

    Ter. And. 5, 6, 5:

    utinam haec ignoraret suum patrem,

    id. Phorm. 5, 6, 34:

    si nunc facere volt era officium suom,

    Plaut. Cas. 2, 8, 72:

    ne eadem mulier cum suo conjuge honestissimum adulescentem oppressisse videatur,

    Cic. Cael. 32, 78:

    si omnibus suis copiis excellentem virum res publica armasset,

    id. Phil. 13, 16, 32.—
    (γ).
    Its:

    omne animal, simul et ortum est, et se ipsum et omnes partes suas diligit,

    Cic. Fin. 2, 11, 33:

    cum mea domus ardore suo deflagrationem Italiae toti minaretur,

    id. Planc. 40, 95.—
    (δ).
    Their: (legiones) si consulem suum reliquerunt, vituperandae sunt Cic. Phil. 5, 2, 4:

    mittent aliquem de suo numero,

    id. ib. 11, 10, 25:

    rationem illi sententiae suae non fere reddebant,

    id. Tusc. 1, 17, 38:

    qui agellos suos redimere a piratis solebant,

    id. Verr. 2, 3, 37, § 85:

    edicunt ut ad suum vestitum senatores redirent,

    id. Sest. 14, 32:

    suis finibus eos prohibent,

    Caes. B. G. 1, 1: Allobrogibus sese persuasuros existimabant ut per suos (Allobrogum) fines eos (Helvetios) ire paterentur, id. id. 1, 6;

    and distributively: ac naves onerariae LXIII. in portu expugnatae, quaedam cum suis oneribus, frumento, armis, aere, etc.,

    some with their several cargoes, Liv. 26, 47, 9.—
    2.
    With a subject-clause as antecedent:

    id sua sponte apparebat tuta celeribus consiliis praepositurum,

    was selfevident, Liv. 22, 38, 13:

    ad id quod sua sponte satis collectum animorum erat, indignitate etiam Romani accendebantur,

    id. 3, 62, 1:

    secutum tamen sua sponte est ut vilior ob ea regi Hannibal et suspectior fieret,

    id. 35, 14, 4. —
    3.
    With subject-acc. as antecedent:

    hanc dicam Athenis advenisse cum aliquo amatore suo, Plant. Mil. 2, 2, 86: doceo gratissimum esse in sua tribu Plancium,

    Cic. Planc. 19, 47:

    cupio eum suae causae confidere,

    id. Sest. 64, 135:

    suspicari debuit (Milo), eum (Clodium) ad villam suam (Clodii) deversurum,

    id. Mil. 19, 51: Medeam praedicant in fuga fratris sui membra dissipavisse, id. Imp. Pomp. 9, 22:

    (dixit) Caesarem pro sua dignitate debere et studium et iracundiam suam reipublicae dimittere,

    Caes. B. C. 1, 8.—
    4.
    With object-acc. as antecedent.
    (α).
    Suus being an adjunct of the subject (generally rendered in Engl. by a pass. constr.):

    hunc pater suus de templo deduxit,

    he was taken from the temple by his father, Cic. Inv. 2, 17, 52:

    hunc sui cives e civitate ejecerunt,

    id. Sest. 68, 142:

    Alexandrum uxor sua... occidit,

    id. Inv. 2, 49, 144:

    illum ulciscentur mores sui,

    id. Att. 9, 12, 2:

    quodsi quem natura sua... forte deficiet,

    id. Or. 1, 14:

    utrumque regem sua multitudo consalutaverat,

    Liv. 1, 7, 1:

    quas (urbes) sua virtus ac dii juvent, magnas sibi opes facere,

    id. 1, 9, 3; 1, 7, 15; 6, 33, 5:

    quos nec sua conscientia impulerit, nec, etc.,

    id. 26, 33, 3; 25, 14, 7:

    consulem C. Marium servus suus interemit,

    Val. Max. 6, 8, 2:

    quis non Vedium Pollionem pejus oderat quam servi sui?

    Sen. Clem. 1, 18, 2:

    sera dies sit qua illum gens sua caelo adserat,

    id. Cons. Poll. 12 (31), 5.—With the antecedent understood from the principal sentence:

    ita forma simili pueri ut mater sua internoscere (sc. eos) non posset,

    Plaut. Men. prol. 19; and with suus as adjunct both of the subject and of the antecedent: jubet salvere suos vir uxorem suam, id. merc. 4, 3, 11. —
    (β).
    With impers. verbs:

    sunt homines, quos libidinis infamiaeque suae neque pudeat neque taedeat,

    Cic. Verr. 1, 12, 35:

    video fore ut inimicos tuos poeniteat intemperantiae suae,

    id. Fam. 3, 10, 1:

    si Caesarem beneficii sui poeniteret,

    id. Lig. 10, 29; so id. Agr. 2, 11, 26:

    jam ne nobilitatis quidem suae plebejos poenitere,

    Liv. 10, 7, 8:

    militem jam minus virtutis poenitere suae,

    id. 22, 12, 10.—
    (γ).
    As adjunct of other members of the sentence:

    ad parentes suos ducas Silenium,

    Plaut. Cist. 2, 3, 86. nam is illius filiam conicit in navem clam matrem suam (i.e. filiae), id. Mil. 2, 1, 34:

    eosdem ad quaestoris sui aut imperatoris, aut commilitonum suorum pericula impulistis,

    Cic. Phil. 13, 17, 34:

    totum enim ex sua patria sustulisti,

    id. Verr. 2, 5, 49, § 127; id. Or. 3, 32, 126: quem (Hammonium) tibi etiam suo nomine ( on his own account) commendo... itaque peto a te ut ejus procuratorem et ipsum suo nomine diligas, id. Fam. 13, 21, 2:

    Caesar Fabium in sua remittit hiberna,

    Caes. B. G. 5, 33; id. B. C. 3, 24:

    introire ad Ciceronem, et domi suae imparatum confodere,

    Sall. C. 28, 1:

    suis flammis delete Fidenas,

    i. e. the flames kindled by the Fidenates, Liv. 4, 33, 5:

    suo igni involvit hostes,

    Tac. A. 14, 30:

    quid Caesarem in sua fata inmisit?

    Sen. Ep. 94, 65; id. Q. N. 1, praef. 7; cf.

    with antecedent supplied from preceding sentence: non destiti rogare et petere (sc. Brutum) mea causa, suadere et hortari sua,

    Cic. Att. 6, 2, 7.—
    5.
    With dat. as antecedent.
    (α).
    As adjunct of subject (cf. 4. supra):

    suus rex reginae placet,

    a queen likes her own king, Plaut. Stich. 1, 2, 76:

    ei nunc alia ducenda'st domum, sua cognata Lemniensis,

    id. Cist. 1, 1, 101:

    Autronio nonne sodales, non collegae sui... defuerunt?

    Cic. Sull. 2, 7:

    si ceteris facta sua recte prosunt,

    id. Cat. 3, 12, 27:

    cui non magistri sui atque doctores, cui non... locus ipse... in mente versetur?

    id. Planc. 33, 81:

    haec omnia plane... Siculis erepta sunt: primum suae leges, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 13, § 33:

    Romanis multitudo sua auxit animum,

    Liv. 21, 50, 4:

    sicuti populo Romano sua fortuna labet,

    id. 42, 50, 7:

    Lanuvinis sacra sua reddita,

    id. 8, 14, 2:

    vilitas sua illis detrahit pretium,

    Sen. Ben. 4, 29, 2:

    nemo est cui felicitas sua satisfaciat,

    id. Ep. 115, 17:

    labor illi suus restitutus est,

    id. Brev. Vit. 20, 3:

    magnitudo sua singulis constat,

    id. Q. N. 1, 1, 10:

    tantum sapienti sua, quantum Dec omnis aetas patet,

    id. Ep. 53, 11. —

    With antecedent supplied from principal sentence: mater quod suasit sua Adulescens mulier fecit, i.e. ei,

    Ter. Hec. 4, 4, 38.—
    (β).
    Of other words:

    regique Thebano regnum stabilivit suum,

    Plaut. Am. 1, 1, 40:

    mittam hodie huic suo die natali malam rem magnam,

    id. Ps. 1, 3, 5:

    ego Metello non irascor, neque ei suam vacationem eripio,

    Cic. Verr. 2, 2, 68, § 164:

    desinant insidiari domui suae consuli,

    id. Cat. 1, 13, 32:

    quibus ea res honori fuerit a suis civibus,

    id. Mil. 35, 96: Scipio suas res Syracusanis restituit, Liv. [p. 1824] 29, 1, 17:

    nos non suas (leges Lacedaemoniis arbitror) ademisse, sed nostras leges dedisse,

    id. 39, 37, 6:

    Graccho et Tuditano provinciae Lucani et Galliae cum suis exercitibus prorogatae,

    id. 25, 3, 5.—
    6.
    With gen., abl., or object of a prep. as antecedent:

    nec illius animi aciem praestringit splendor sui nominis,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    nolite a sacris patriis Junonis Sospitae domesticum et suum consulem avellere,

    id. Mur. 41, 90:

    quamvis tu magna mihi scripseris de Bruti adventu ad suas legiones,

    id. Att. 14, 13, 12:

    suae legis ad scriptum ipsam quoque sententiam adjungere,

    the meaning of their law to which they refer, id. Inv. 2, 49, 147:

    cum ambitio alterius suam primum apud eos majestatem solvisset,

    Liv. 22, 42, 12:

    nunc causam instituendorum ludorum ab origine sua repetam,

    Val. Max. 2, 4, 4:

    Jubam in regno suo non locorum notitia adjuvet, non popularium pro rege suo virtus,

    Sen. Ep. 71, 10; id. Ben. 7, 6, 3; id. Clem. 1, 3, 4.—Esp. with cujusque as antecedent:

    in qua deliberatione ad suam cujusque naturam consilium est omne revocandum,

    Cic. Off. 1, 33, 119 (v. II. D. 2. infra).— Abl.:

    operam dare ut sua lex ipso scripto videatur niti,

    Cic. Inv. 2, 49, 147 (cf. supra):

    (Caesar reperiebat) ad Galbam propter justitiam prudentiamque suam totius belli summam deferri,

    Caes. B. G. 2, 4:

    credere, ad suum concilium a Jove deos advocari,

    Sen. Q. N. 2, 42, 1.—
    7.
    With predic. nom. as antecedent:

    sapientissimi artis suae professores sunt a quibus et propria studia verecunde et aliena callide administrantur,

    Val. Max. 8, 12, 1.—
    8.
    With appositive noun.
    (α).
    With gram. subject as antecedent:

    hoc Anaximandro, populari ac sodali suo, non persuasit,

    Cic. Ac. 2, 37, 118:

    vidit fortissimum virum, inimicissimum suum,

    id. Mil. 9, 25:

    (hic) fuit in Creta contubernalis Saturnini, propinqui sui,

    id. Planc. 11, 27:

    ut non per L. Crassum, adfinem suum... causam illam defenderit,

    id. Balb. 21, 49:

    ne cum hoc T. Broccho, avunculo, ne cum ejus filio, consobrino suo, ne nobiscum vivat,

    id. Lig. 4, 11:

    Caesar mittit ad eum A. Clodium, suum atque illius familiarem,

    Caes. B. C. 3, 57.—
    (β).
    With object as antecedent:

    Dicaearchum cum Aristoxeno, aequali et condiscipulo suo, omittamus,

    Cic. Tusc. 1, 18, 41:

    tres fratres optimos, non solum sibi ipsos, neque nobis, necessariis suis, sed etiam rei publicae condonavit,

    id. Lig. 12, 36:

    Varroni, quem, sui generis hominem,... vulgus extrahere ad consulatum nitebatur,

    Liv. 22, 34, 2.—
    (γ).
    With appositive noun as antecedent:

    si P. Scipionem, clarissimum virum, majorumque suorum simillimum res publica tenere potuisset,

    Cic. Phil. 13, 14, 29:

    M. Fabi Ambusti, potentis viri cum inter sui corporis homines, tum ad plebem, etc.,

    Liv. 6, 34, 5:

    C. vero Fabricii, et Q. Aemilii Papi, principum saeculi sui, domibus argentum fuisse confitear oportet,

    Val. Max. 4, 4, 3.—
    9.
    In participial clauses.
    (α).
    The antecedent being the logical subject of the participle, and other than the principal subject:

    credamus igitur Panaetio, a Platone suo dissentienti ( = qui dissentiebat),

    Cic. Tusc. 1, 32, 79:

    ea Sex. Roscium, expulsum ex suis bonis, recepit domum,

    id. Rosc. Am. 10, 27:

    diffidentemque rebus suis confirmavit,

    id. Imp. Pomp. 9, 23:

    Dejotarum ad me venientem cum omnibus copiis suis, certiorem feci, etc.,

    id. Fam. 15, 4, 7; id. Cat. 4, 9, 18: si hominis et suis et populi Romani ornamentis amplissimi ( being greatly distinguished) causam repudiassem, id. Mur. 4, 8:

    stupentes tribunos et suam jam vicem magis anxios quam, etc., liberavit consensus populi Romani,

    Liv. 8, 35, 1; 22, 42, 8:

    manet in folio scripta querela suo ( = quam scripsit),

    Ov. F. 5, 224; cf. in abl. absol.:

    et ipsis (hostibus) regressis in castra sua,

    Liv. 22, 60, 9:

    quibus (speculis) si unum ostenderis hominem, populus adparet, unaquaque parte faciem exprimente sua,

    Sen. Q. N. 1, 5, 5.—
    (β).
    The logical subject of the participle, being also the principal subject:

    sic a suis legionibus condemnatus irrupit in Galliam,

    Cic. Phil. 10, 10, 21:

    hunc agrum patres nostri, acceptum a majoribus suis ( = quem acceperant), perdiderunt,

    id. Agr. 2, 31, 84:

    ut in suis ordinibus dispositi dispersos adorirentur,

    Caes. B. C. 3, 92: Appius, odium in se aliorum suo in eos metiens odio, haud ignaro, inquit, imminet fortuna, Liv. 3, 54, 3:

    ipsa capit Condita in pharetra ( = quae condiderat) tela minora sua,

    Ov. F. 2, 326; cf. in abl. absol.:

    Sopater, expositis suis difficultatibus ( = cum exposuisset, etc.): Timarchidem... perducit,

    Cic. Verr. 2, 2, 28, § 69:

    Caesar, primum suo deinde omnium ex conspectu remotis equis, etc.,

    Caes. B. G. 1, 25:

    Campani, audita sua pariter sociorumque clade, legatos ad Hannibalem miserunt,

    Liv. 25, 15, 1:

    (Appius) deposito suo magistratu... domum est reductus,

    id. 4, 24, 7; 3, 35, 9; 9, 10, 13; 9, 41, 9.—
    (γ).
    The antecedent being the principal subject, not the logical subject of the participle:

    M. Papirius dicitur Gallo, barbam suam (i.e. Papirii) permulcenti,... iram movisse,

    Liv. 5, 41, 9: cum Gracchus, verecundia deserendi socios, implorantis fidem suam populique Romani, substitisset. id. 23, 36, 8; cf. in abl. absol.:

    si sine maximo dedecore, tam impeditis suis rebus, potuisset emori,

    Cic. Rab. Post. 10, 29; id. Mil. 14, 38; id. Planc. 21, 51; id. Clu. 14, 42:

    ita (consul) proelio uno accidit Vestinorum res, haudquaquam tamen incruento milite suo (consulis),

    Liv. 8, 29, 12; cf.

    with antecedent to be supplied: Campani, cum, robore juventutis suae acciso, nulla (sc. eis) propinqua spes esset, etc.,

    id. 7, 29, 7.—
    10.
    In gerund. construction. ( a) With subject as antecedent:

    mihi ipsa Roma ad complectendum conservatorem suum progredi visa est,

    Cic. Pis. 22, 52.—
    (β).
    With object, the logical subjects of the gerund as antecedent:

    cur iis persequendi juris sui... adimis potestatem?

    Cic. Div. in Caecil. 6, 21:

    si senatui doloris sui de me declarandi potestas esset erepta,

    id. Sest. 23, 51:

    nec tribunis plebis (spatium datur) sui periculi deprecandi,

    Caes. B. C. 1, 5.—
    (γ).
    With antecedent dependent on the gerund:

    eamque rem illi putant a suum cuique tribuendo appellatam,

    Cic. Leg. 1, 6, 19.—
    11.
    As adjunct of a noun dependent on a subjectinf., with its logical subject as antecedent:

    magnum Miloni fuit, conficere illam pestem nulla sua invidia?

    Cic. Mil. 15, 40:

    neque enim fuit Gabinii, remittere tantum de suo nec regis, imponere tantum plus suis,

    his claim, id. Rab. Post. 11, 31:

    Piso, cui fructum pietatis suae neque ex me neque a populo Romano ferre licuit,

    id. Sest. 31, 68:

    ei cujus magis intersit, vel sua, vel rei publicae causa vivere,

    id. Off. 3, 23, 90:

    sapientis est consilium explicare suum de maximis rebus,

    id. Or. 2, 81, 333; id. Mil. 15, 41.—With logical subject understood:

    totam Italiam suis colonis ut complere (sc. eis) liceat, permittitur,

    Cic. Agr. 2, 13, 34:

    maximum (sc. eis) solacium erit, propinquorum eodem monumento declarari, et virtutem suorum, et populi Romani pietatem,

    id. Phil. 14, 13, 35.
    B.
    Without gram. antec., one ' s, one ' s own.
    1.
    Dependent on subject-inff.:

    ejusdem animi est, posteris suis amplitudinem nobis quam non acceperit tradere, et memoriam prope intermortuam generis sui, virtute renovare,

    Cic. Mur. 7, 16:

    siquidem atrocius est, patriae parentem quam suum occidere,

    id. Phil. 2, 13, 31:

    miliens perire est melius quam in sua civitate sine armorum praesidio non posse vivere,

    id. ib. 2, 44, 112: quanto est honestius, alienis injuriis quam suis commoveri, one ' s own, id. Verr. 2, 3, 72, § 169:

    contentum suis rebus esse maximae sunt certissimaeque divitiae,

    id. Par. 6, 51:

    ut non liceat sui commodi causa nocere alteri,

    id. Off. 3, 5, 23:

    detrahere de altero sui commodi causa,

    id. ib. 3, 5, 24:

    suis exemplis melius est uti,

    Auct. Her. 4, 1, 2:

    levius est sua decreta tollere quam aliorum,

    Liv. 3, 21. 5; 39, 5, 2;

    29, 37, 11: satius est vitae suae rationes quam frumenti publici nosse,

    Sen. Brev. Vit. 18, 3:

    quanto satius est sua mala exstinguere quam aliena posteris tradere?

    id. Q. N. 3, praef. 5:

    cum initia beneficiorum suorum spectare, tum etiam exitus decet,

    id. Ben. 2, 14, 2; 3, 1, 5:

    Romani nominis gloriae, non suae, composuisse illa decuit,

    Plin. 1, prooem. § 16.—With 1 st pers. plur., as indef. antecedent: cum possimus ab Ennio sumere... exemplum, videtur esse arrogantia illa relinquere, et ad sua devenire, to one ' s own = to our own, Auct. Her. 4, 1, 2.—
    2.
    Without a subject-inf.:

    omnia torquenda sunt ad commodum suae causae... sua diligenter narrando,

    Cic. Inv. 1, 21, 30: ut in ceteris habenda ratio non sua (al. sui) solum, sed etiam aliorum, id. Off. 1, 39, 139:

    erat Dareo mite ac tractabile ingenium, nisi suam naturam plerumque fortuna corrumperet (suam not referring to Dareo),

    Curt. 3, 2, 17 MSS. (Foss, mansuetam). — With 1 st pers. plur., as indef. antecedent (cf. 1. supra):

    non erit ista amicitia sed mercatura quaedam utilitatum suarum,

    Cic. N. D. 1, 44, 122; cf.: pro suo possidere, II. A. 2. a. g; and Cic. Off. 2, 21, 73, II. A. 2. b. a; cf. also II. B. 1. a; II. B. 5. c.; II. B. 7. b.; II. C. 8. b. b infra.
    C.
    With antec. in a previous sentence. Here ejus, eorum, earum are used for his, her, their, unless the clause is oblique in regard to the antecedent, i. e. the antecedent is conceived as the author of the statement.
    1.
    In clauses dependent on a verbum sentiendi or dicendi, expressed or understood, referring to the grammatical or logical subject of the verb.
    a.
    In infinitive clauses:

    (Clodius) Caesaris potentiam suam potentiam esse dicebat,

    Cic. Mil. 32, 88:

    (Caelius) a sua (causa) putat ejus (i.e. Ascitii) esse sejunctam,

    id. Cael. 10, 24:

    ipsos certo scio non negare ad haec bona Chrysogonum accessisse impulsu suo (referring to ipsos),

    id. Rosc. Am. 37, 107:

    hostes viderunt,... suorum tormentorum usum spatio propinquitatis interire,

    Caes. B. C. 2, 16:

    docent, sui judicii rem non esse,

    id. ib. 1, 13.—The reference of suus may be ambiguous, esp. if an infinitive is dependent on another:

    hoc Verrem dicere ajebant, te... opera sua consulem factum, i.e. Verris, though grammatically it might refer to the subj. of aiebant,

    Cic. Verr. 1, 10, 29:

    (Ariovistus) dixit neminem secum sine sua pernicie contendisse,

    Caes. B. G. 1, 36; cf. the context with, in all, eleven reflexive pronouns referring to four different antecedents (populus Romanus, Ariovistus, Caesar, nemo); cf.

    also: occurrebat ei, mancam praeturam suam futuram consule Milone,

    Cic. Mil. 9, 25; 32, 88; Liv. 3, 42, 2.—
    b.
    Suus in a clause dependent on inf.:

    scio equidem, ut, qui argentum afferret atque expressam imaginem suam (i.e. militis) huc ad nos, cum eo ajebat velle mitti mulierem,

    Plaut. Ps. 2, 2, 55:

    isti bonorum emptores arbitrantur, vos hic sedere qui excipiatis eos qui de suis (i.e. emptorum) manibus effugerint,

    Cic. Rosc. Am. 52, 151:

    Siculi venisse tempus ajebant ut commoda sua defenderem,

    id. Div. in Caecil. 1, 3:

    ut tunc tandem sentiret recuperanda esse quae prius sua culpa amissa forent,

    Liv. 44, 8, 4. —

    Ambiguous: velle Pompejum se Caesari purgatum, ne ea quae reipublicae causa egerit (Pompejus) in suam (i.e. Caesaris) contumeliam vertat (where suam might be referred to Pompejus),

    Caes. B. C. 1, 8.—
    c.
    In oblique clauses introduced by ut or ne, or clauses subordinate to such:

    Cassius constituit ut ludi absente te fierent suo nomine,

    Cic. Att. 15, 11, 2:

    postulat ut ad hanc suam praedam tam nefariam adjutores vos profiteamini,

    id. Rosc. Am. 2, 6:

    Nasidius eos magnopere hortatur ut rursus cum Bruti classe, additis suis (i.e. Nasidii) auxiliis confligant,

    Caes. B. C. 2, 3:

    (regem) denuntiasse sibi ut triduo regni sui decederent finibus,

    Liv. 42, 25, 12:

    Sabinae mulieres, hinc patres, hinc viros orantes, ne parricidio macularent partus suos (i.e. mulierum),

    id. 1, 13, 2:

    Patron praecepit suis ut arma induerent, ad omne imperium suum parati,

    Curt. 5, 11, 1.—With reflex. pron., referring to a different antecedent:

    ad hanc (Laidem) Demosthenes clanculum adit, et ut sibi copiam sui faceret, petit,

    Gell. 1, 8, 5. —
    d.
    In subordinate clauses introduced by quin or quod:

    (Dejotarus) non recusat quin id suum facinus judices,

    Cic. Deiot. 15, 43; so id. ib. 4, 15;

    16, 45: parietes hujus curiae tibi gratias agere gestiunt, quod futura sit illa auctoritas in his majorum suorum et suis sedibus,

    id. Marcell. 3, 10:

    quidni gauderet quod iram suam nemo sentiret?

    Sen. Troad. 3, 13:

    querenti quod uxor sua e fico se suspendisset,

    Quint. 6, 3, 88;

    and with intentional ambiguity: cum Proculejus quereretur de filio quod is mortem suam expectaret,

    id. 9, 3, 68. —
    e.
    In interrogative clauses:

    si, quod officii sui sit, non occurrit animo, nihil umquam omnino aget,

    Cic. Ac. 2, 8, 25:

    ut non auderet iterum dicere quot milia fundus suus abesset ab urbe,

    id. Caecin. 10, [p. 1825] 28:

    donec sciat unisquisque quid sui, quid alieni sit,

    Liv. 6, 27, 8:

    rex ignarus, quae cum Hannibale legatis suis convenisset, quaeque legati ejus ad se allaturi fuissent,

    id. 23, 39, 2:

    postquam animadvertit quantus agminis sui terror esset,

    id. 43, 19, 5. —
    2.
    In a virtually oblique clause.
    a.
    In final clause, introduced by ut, ne, or rel., referring to the subject of the purpose:

    me a portu praemisit domum, ut haec nuntiem uxori suae,

    Plaut. Am. 1, 1, 41:

    quasi Appius ille Caecus viam muniverit, non qua populus uteretur, sed ubi impune sui posteri latrocinarentur, i. e. Appii,

    Cic. Mil. 7, 17:

    quae gens ad Caesarem legatos mise. rat, ut suis omnibus facultatibus uteretur,

    Caes. B. C. 3, 80:

    inde castra movent, ne qua vis sociis suis ab Romano exercitu inferri possit,

    Liv. 43, 23, 5:

    (Romani) Albam a fundamentis proruerunt, ne memoria originum suarum exstaret,

    id. 26, 13, 16:

    oppidani nuntios Romam, qui certiorem de suo casu senatum facerent, misere,

    id. 6, 33, 7; cf.:

    tanto intervallo ab hostibus consedit, ut nec adventus suus propinquitate nimia nosci posset, et, etc.,

    Liv. 10, 20, 7:

    Datames locum delegit talem ut non multum obesse multitudo hostium suae paucitati posset,

    Nep. Dat. 7, 3:

    quid si gubernator a diis procellas petat ut gratior ars sua periculo fiat?

    Sen. Ben. 6, 25, 4. —
    b.
    In other dependent clauses represented as conceived by an antecedent in the principal sentence:

    Sulla, si sibi suus pudor ac dignitas non prodesset, nullum auxilium requisivit ( = negavit se defendi velle, si, etc.),

    Cic. Sull. 5, 15:

    Paetus omnes libros quos frater suus reliquisset mihi donavit ( = dixit se donare libros quos, etc.),

    id. Att. 2, 1, 12:

    non enim a te emit, sed, priusquam tu suum sibi venderes, ipse possedit ( = potitus est, ne, etc.),

    id. Phil. 2, 37, 96:

    Africanus, si sua res ageretur, testimonium non diceret,

    id. Rosc. Am. 36, 3:

    ille ipse (Pompejus) proposuit epistulam illam, in qua est Pro tuis rebus gestis amplissimis. Amplioribusne quam suis, quam Africani?

    id. Att. 8, 9, 2:

    spiritus dabat (Manlio) quod... vinculorum suorum invidiam dictator fugisset,

    Liv. 6, 18, 4:

    (Numa) Camenis eum lucum sacravit, quod earum ibi concilia cum conjuge sua Egeria essent,

    id. 1, 21, 3:

    adulescens deos omnis invocare ad gratiam illi pro se referendam, quoniam sibi nequaquam satis facultatis pro suo animo atque illius erga se esset,

    id. 26, 50, 4 (cf. D. 1. a. infra).
    D.
    In the place of ejus.
    1.
    In clauses virtually oblique, but with indicative, being conceived by the antecedent (hence suus, not ejus), but asserted as fact by the author (hence indicative, not subjunctive):

    Cicero tibi mandat ut Aristodemo idem respondeas, quod de fratre suo (Ciceronis) respondisti,

    Cic. Att. 2, 7, 4:

    oriundi ab Sabinis, ne, quia post Tatii mortem ab sua parte non erat regnatum, imperium amitterent, sui corporis creari regem volebant,

    Liv. 1, 17, 2:

    C. Caesar villam pulcherrimam, quia mater sua aliquando in illa custodita erat, diruit,

    Sen. Ira, 3, 21, 5:

    Philemonem, a manu servum, qui necem suam per venenum inimicis promiserat, non gravius quam simplici morte punivit,

    Suet. Caes. 74; cf.:

    quomodo excandescunt si quid e juba sua decisum est,

    Sen. Brev. Vit. 12, 3.—
    2.
    To avoid ambiguity:

    petunt rationes illius (Catilinae) ut orbetur consilio res publica, ut minuatur contra suum (i.e. Catilinae) furorem imperatorum copia (instead of ejus, which might be referred to res publica),

    Cic. Mur. 39, 83:

    equites a cornibus positos, cum jam pelleretur media peditum suorum acies, incurrisse ab lateribus ferunt,

    Liv. 1, 37, 3.—
    3.
    Colloquially and in epistolary style suus is used emphatically instead of ejus, with the meaning own, peculiar: deinde ille actutum subferret suus servus poenas Sosia, his own slave (opp. Mercury, who personates Sosias), Plaut. Am. 3, 4, 19: mira erant in civitatibus ipsorum furta Graecorum quae magistratus sui fecerant, their own magistrates ( = ipsorum), Cic. Att. 6, 2, 5:

    in quibus (litteris Bruti) unum alienum summa sua prudentia (est), ut spectem ludos suos,

    his peculiar prudence, id. ib. 15, 26, 1; so,

    quod quidem ille (Nero) decernebat, quorumdam dolo ad omina sui exitus vertebatur,

    Tac. A. 16, 24; cf. II. A. 1. b and g; II. A. 2. a. b; II. B. 3.—
    4.
    Without particular emphasis (mostly ante- and post-class. and poet.):

    tum erit tempestiva cum semen suum maturum erit,

    Cato, R. R. 31:

    vitis si macra erit, sarmenta sua concidito minute,

    id. ib. 37:

    qui sic purgatus erit, diuturna valetudine utatur, neque ullus morbus veniet, nisi sua culpa,

    id. ib. 157:

    Cimon in eandem invidiam incidit quam pater suus,

    Nep. Cim. 3, 1:

    id qua ratione consecutus sit (Lysander) latet. Non enim virtute sui exercitus factum est, etc.,

    id. Lys. 1, 2:

    ipse sub Esquiliis, ubi erat regia sua, Concidit,

    Ov. F. 6, 601:

    quodque suus conjux riguo collegerat horto, Truncat olus foliis,

    id. M. 8, 646; so id. ib. 15, 819.
    II.
    In partic.
    A.
    As substt.
    1.
    sui, suorum, m., his, their (etc.) friends, soldiers, fellow-beings, equals, adherents, followers, partisans, posterity, slaves, family, etc., of persons in any near connection with the antecedent.
    (α).
    (Corresp. to the regular usage, I. A. B. C.) Cupio abducere ut reddam (i.e. eam) suis, to her family, friends, Ter. Eun. 1, 2, 77; cf. id. ib. 1, 2, 66:

    cum animus societatem caritatis coierit cum suis, omnesque natura conjunctos suos duxerit,

    fellow-beings, Cic. Leg. 1, 23, 60:

    mulier ingeniosa praecepit suis omnia Caelio pollicerentur,

    her slaves, id. Cael. 25, 62:

    quo facilius et nostras domos obire, et ipse a suis coli possit,

    his friends, id. ib. 7, 18:

    qua gratiam beneficii vestri cum suorum laude conjungant,

    their family, id. Agr. 2, 1, 1:

    vellem hanc contemptionem pecuniae suis reliquisset,

    to his posterity, id. Phil. 3, 6, 16:

    cum divisurum se urbem palam suis polliceretur,

    his partisans, id. ib. 13, 9, 19:

    Caesar, cohortatus suos, proelium commisit,

    Caes. B. G. 1, 25; so,

    Curio exercitum reduxit, suis omnibus praeter Fabium incolumibus,

    id. B. C. 2, 35:

    Caesar receptui suorum timens,

    id. ib. 3, 46:

    certior ab suis factus est, praeclusas esse portas,

    id. ib. 2, 20:

    omnium suorum consensu, Curio bellum ducere parabat,

    id. ib. 2, 37: so,

    Pompejus suorum omnium hortatu statuerat proelio decertare,

    id. ib. 3, 86:

    Caesar Brundisium ad suos severius scripsit,

    to his officers, id. ib. 3, 25:

    naviculam conscendit cum paucis suis,

    a few of his followers, id. ib. 3, 104:

    multum cum suis consiliandi causa secreto praeter consuetudinem loqueretur,

    id. ib. 1, 19:

    nupsit Melino, adulescenti inprimis inter suos et honesto et nobili,

    his equals, associates, Cic. Clu. 5, 11:

    rex raptim a suis in equum impositus fugit,

    his suite, Liv. 41, 4, 7:

    subsidio suorum proelium restituere,

    comrades, id. 21, 52, 10:

    feras bestias... ad opem suis ferendam avertas,

    their young, id. 26, 13, 12:

    abstulit sibi in suos potestatem,

    his slaves, Sen. Ira, 3, 12, 6:

    Besso et Nabarzani nuntiaverant sui regem... interemptum esse,

    their fellow - conspirators, Curt. 5, 12, 14. — Very rarely sing.:

    ut bona mens suis omnibus fuerit. Si quem libido abripuit, illorum eum, cum quibus conjuravit, non suum judicet esse,

    Liv. 39, 16, 5.—
    (β).
    Irregular use (acc. to I. D.): sui = ejus amici, etc. (freq.;

    the absolute use of ejus in this sense being inadmissible): quasi vero quisquam dormiat? ne sui quidem hoc velint, non modo ipse (sui = ejus amici, liberi),

    Cic. Tusc. 1, 38, 92:

    is (annus) ejus omnem spem... morte pervertit. Fuit hoc luctuosum suis, acerbum patriae, etc.,

    id. Or. 3, 2, 8:

    quadrigas, quia per suos ( = ipsius milites) agendae erant, in prima acie locaverat rex,

    Liv. 37, 41, 8:

    auctoritatem Pisistrati qui inter suos ( = ejus cives) maxima erat,

    id. 37, 12:

    quo cum multitudine adversariorum sui superarentur, ipse fuit superior, etc.,

    Nep. Hann. 8, 4; v. g.—
    (γ).
    Without antecedent (cf. I. B. supra): quoties necesse est fallere aut falli a suis, by one ' s friends, Sen. Phoen. 493.—
    (δ).
    Sing.: sŭa, suae. f., a sweetheart, mistress (rare): illam suam suas res sibi habere jussit. Cic. Phil. 2, 28. 69:

    cedo quid hic faciet sua?

    Ter. Heaut. 2, 3, 92.—
    2.
    sŭum, i, n., and more freq. sŭa, suorum, n. plur., = one ' s property.
    a.
    Sing.
    (α).
    Lit.:

    nec suom adimerem alteri,

    his property, his own, Plaut. Trin. 2, 2, 38 (34):

    nunc si ille salvos revenit, reddam suom sibi (v. D. 3. a. infra),

    id. ib. 1, 2, 119:

    illum studeo quam facillime ad suum pervenire,

    Cic. Fam. 13, 26, 4:

    populi Romani hanc esse consuetudinem ut socios sui nihil deperdere velit,

    Caes. B. G. 1, 43; cf. Cic. Rab. Post. 11, 3, I. A. 11. supra:

    nec donare illi de suo dicimur,

    Sen. Ben. 7, 4, 2; so esp. with quisque; v. infra — Hence, de suo = per se, or sua sponte;

    (stellae) quae per igneos tractus labentia inde splendorem trahant caloremque, non de suo clara,

    Sen. Q. N. 7, 1, 6. —
    (β).
    Trop.:

    meum mihi placebat, illi suum (of a literary essay),

    Cic. Att. 14, 20, 3: suom quemque decet, his own manners, etc., Plaut. Stich. 5, 4, 11; so, expendere oportet quid quisque habeat sui ( what peculiarities) nec velle experiri quam se aliena deceant;

    id enim maxime quemque decet quod est cujusque maxime suum,

    Cic. Off. 1, 31, 113.—
    (γ).
    Jurid. term: aliquid pro suo possidere, to possess in the belief of one ' s legal right:

    pro suo possessio tale est, cum dominium nobis acquiri putamus. Et ea causa possidemus ex qua acquiritur, et praeterea pro suo,

    Dig. 41, 10, 1;

    so without an antecedent, and referring to a first person: item re donata, pro donato et pro suo possideo,

    ib. 41, 10, 1; v. the whole tit. ib. 42, 10 (Pro suo); cf. ib. 23, 3, 67; cf. C., infra fin.;

    similarly: usucapere pro suo = acquire dominion by a possession pro suo, Fragm. Vat. 111: res pro suo, quod justam causam possidendi habet, usucapit,

    id. ib. 260; Dig. 41, 3, 27. —
    b.
    Plur.
    (α).
    One ' s property:

    Roscius tibi omnia sua praeter animam tradidit,

    Cic. Rosc. Am. 50, 146:

    qui etiam hostibus externis victis sua saepissime reddiderunt,

    id. Agr. 1, 6, 19:

    tu autem vicinis tuis Massiliensibus sua reddis,

    id. Att. 14, 14, 6:

    Remi legatos miserunt qui dicerent se suaque omnia in fidem atque potestatem populi Romani permittere,

    Caes. B. G. 2, 3, 2; 1, 11, 2; 2, 13, 2:

    ipsi milites alveos informes quibus se suaque transveherent, faciebant,

    their baggage, Liv. 21, 26, 9:

    docere eos qui sua permisere fortunae,

    Sen. Q. N. 3, praef. 7; so without an antecedent, one ' s own property (cf. I. B. 2. supra):

    hanc ob causam maxime ut sua tenerentur res publicae constitutae sunt,

    Cic. Off. 2, 21, 73;

    rarely = eorum res: quod vero etiam sua reddiderint (i.e. Gallis),

    Liv. 39, 55, 3. —
    (β).
    One ' s own affairs:

    aliena ut melius videant et dijudicent Quam sua,

    Ter. Heaut. 3, 1, 96:

    cognoscunt... immobile agmen et sua quemque molientem,

    Liv. 10, 20, 8:

    omnia ei hostium non secus quam sua nota erant,

    id. 22, 41, 5:

    aliena cum suis perdidit,

    Sen. Ben. 7, 16, 3.— Absol., referring to a noun fem.: sua (finxit) C. Cassius ( = suas persuasiones; cf.

    the context),

    Quint. 6, 3, 90.
    B.
    Predicative uses: suum esse, facere, fieri, putare, etc., like a gen. poss., to be, etc., the property, or under the dominion, control, power of the antecedent.
    1.
    Of property in things.
    (α).
    Corporeal:

    scripsit causam dicere Prius aurum quare sit suum,

    Ter. Eun. prol. 11:

    nihil erat cujusquam quod non hoc anno suum fore putabat (Clodius),

    Cic. Mil. 32, 87:

    quia suum cujusque fit, eorum quae natura fuerant communia quod cuique obtigit, id quisque teneat,

    id. Off. 1, 7, 21:

    Juba suam esse praedicans praedam,

    Caes. B. C. 3, 84:

    gratum sibi populum facturum, si omnes res Neapolitanorum suas duxissent,

    Liv. 22, 32, 8: libros esse dicimus Ciceronis;

    eosdem Dorus librarius suos vocat,

    Sen. Ben. 7, 6, 1:

    cum enim istarum personarum nihil suum esse possit,

    since these persons can own nothing, Gai. Inst. 2, 96; cf. Dig. 1, 7, 15 pr.—Virtually predicative:

    referas ad eos qui suam rem nullam habent ( = rem quae sua sit),

    nothing of their own, Cic. Phil. 2, 6, 15:

    qui in potestate nostra est, nihil suum habere potest,

    Gai. Inst. 2, 84. — ( b) Of literary works:

    quae convenere in Andriam ex Perinthia Fatetur transtulisse, atque usum pro suis ( = quasi sua essent),

    Ter. And. prol. 14:

    potest autem... quae tum audiet... ingenue pro suis dicere,

    his own thoughts, Quint. 12, 3, 3.—
    (γ).
    Of a country or people:

    suum facere = suae dicionis facere: commemorat ut (Caesar) magnam partem Italiae beneficio atque auctoritate eorum suam fecerit,

    Caes. B. C. 2, 32:

    in quam (Asiam) jam ex parte suam fecerit,

    Liv. 44, 24, 4:

    crudelissima ac superbissima gens sua omnia suique arbitrii facit,

    id. 21, 44, 5.—
    (δ).
    Trop.:

    omnia sua putavit quae vos vestra esse velletis,

    Cic. Phil. 11, 12, 27:

    non meminit, illum exercitum senatus populique Romani esse, non suum,

    id. ib. 13, 6, 4: [p. 1826] probavit, non rempublicam suam esse, sed se reipublicae, Sen. Clem. 1, 19, 8;

    so of incorporeal things: hi si velint scire quam brevis eorum vita sit, cogitent ex quota parte sua sit,

    how much of it is their own, id. Brev. Vit. 19, 3; so, suum facere, to appropriate:

    prudentis est, id quod in quoque optimum est, si possit, suum facere,

    Quint. 10, 2, 26:

    quaeremus quomodo animus (hanc virtutem) usu suam faciat,

    Sen. Clem. 1, 3, 1.—
    2.
    Of persons.
    (α).
    Under a master ' s or father ' s control:

    ut lege caverent, ne quis quem civitatis mutandae causa suum faceret, neve alienaret,

    make any one his slave, Liv. 41, 8, 12: quid eam tum? suamne esse ajebat, his daughter, i.e. in his power? Ter. And. 5, 4, 29:

    eduxit mater pro sua ( = quasi sua esset),

    id. Eun. 1, 2, 76.—
    (β).
    Reflexively = sui juris, independent, one ' s own master or mistress, not subject to another ' s control, under one ' s own control (v. sui juris, infra):

    ancilla, quae mea fuit hodie, sua nunc est,

    Plaut. Pers. 4, 3, 3.—
    (γ).
    Of moral power over others: suus = devoted to one:

    hice hoc munere arbitrantur Suam Thaidem esse,

    Ter. Eun. 2, 2, 38:

    eos hic fecit suos Paulo sumptu,

    id. Ad. 5, 4, 21:

    sed istunc exora, ut (mulierem) suam esse adsimulet,

    to be friendly to him, id. Heaut. 2, 3, 117:

    cum Antonio sic agens ut perspiciat, si in eo negotio nobis satisfecerit, totum me futurum suum,

    Cic. Att. 14, 1 a, 2:

    Alpheus... utebatur populo sane suo,

    devoted to him, id. Quint. 7, 29.— Poet.: vota suos habuere deos, the vows (inst. of the persons uttering them) had the gods on their side, Ov. M. 4, 373. —
    (δ).
    Of power over one's self, etc.:

    nam qui sciet ubi quidque positum sit, quaque eo veniat, is poterit eruere, semperque esse in disputando suus,

    self-possessed, Cic. Fin. 4, 4, 10:

    inaestimabile bonum est suum fieri,

    selfcontrol, Sen. Ep. 75, 18:

    (furiosus) qui suus non est,

    Dig. 42, 4, 7, § 9:

    vix sua, vix sanae virgo Niseia compos Mentis erat,

    Ov. M. 8, 35. —
    3.
    Suum est, as impers. predicate: = ejus est, characteristic of, peculiar to one (very rare):

    dixit antea, sed suum illud est, nihil ut affirmet,

    Cic. Tusc. 1, 42, 99.
    C.
    Attributive usages, almost always (except in Seneca) with suus before its noun.
    1.
    The property, relations, affairs, etc., of one opposed to those of another, own.
    a.
    Opposition expressed:

    nihil de suo casu, multa de vestro querebatur,

    Cic. Balb. 8, 21:

    sua sibi propiora pericula quam mea loquebantur,

    id. Sest. 18, 40:

    suasque et imperatoris laudes canentes,

    Liv. 45, 38, 12:

    damnatione collegae et sua,

    id. 22, 35, 3:

    Senecae fratris morte pavidum et pro sua incolumitate pavidum,

    Tac. A. 14, 73:

    velut pro Vitellio conquerentes suum dolorem proferebant,

    id. H. 3, 37;

    opp. alienus: ut suo potius tempore mercatorem admitterent, quam celerius alieno,

    at a time convenient to themselves, Varr. R. R. 3, 16, 11. —Without antecedent, opp. externus:

    (Platoni) duo placet esse motus, unum suum, alterum externum, esse autem divinius quod ipsum ex se sua sponte moveatur, etc.,

    Cic. N. D. 2, 12, 32. —
    b.
    Implied:

    voluptatem suis se finibus tenere jubeamus,

    within the limits assigned to it, Cic. Fin. 3, 1, 1:

    cum vobis immortale monumentum suis paene manibus senatus... exstruxerit,

    id. Phil. 14, 12, 33:

    superiores (amnes) in Italia, hic (Rhodanus) trans Alpes, hospitales suas tantum, nec largiores quam intulere aquas vehentes,

    Plin. 2, 103, 106, § 224: colligitur aqua ex imbribus;

    ex suo fonte nativa est,

    Sen. Q. N. 3, 3:

    pennas ambo non habuere suas (non suas = alienas),

    Ov. Tr. 3, 4, 24. —
    c.
    In particular phrases. ( a) Sua sponte and suo Marte, of one ' s own accord, by one ' s self, without the suggestion, influence, aid, etc., of others:

    Caesar bellum contra Antonium sua sponte suscepit,

    Cic. Phil. 8, 2, 5:

    sua sponte ad Caesarem in jus adierunt,

    Caes. B. C. 1, 87.—So of things, = per se, by or of itself, for itself, for its own sake:

    jus et omne honestum sua sponte expetendum (cf. in the context: per se igitur jus est expetendum),

    Cic. Leg. 1, 18, 48: justitium sua sponte inceptum priusquam indiceretur, by itself, i. e. without a decree, Liv. 9, 7, 8; so,

    sortes sua sponte attenuatas,

    id. 22, 1, 11 (cf. id. 22, 38, 13; 35, 14, 4, I. A. 2., supra): rex enim ipse, sua sponte, nullis commentariis Caesaris, simul atque audivit ejus interitum suo Marte res suas recuperavit, Cic. Phil. 2, 37, 95.—
    (β).
    Suus locus, in milit. lang., one ' s own ground, position, or lines:

    restitit suo loco Romana acies (opp. to the advance of the enemy),

    Liv. 22, 16, 2.—So figuratively:

    et staturas suo loco leges,

    Sen. Ben. 2, 20, 2:

    aciem instruxit primum suis locis, pauloque a castris Pompeji longius,

    Caes. B. C. 3, 84 (cf.: suo loco, 7. b. g, infra).—
    (γ).
    For suo jure v. 3. infra.—
    (δ).
    Sua Venus = one's own Venus, i. e. good luck (v. Venus): ille non est mihi par virtutibus, nec officiis;

    sed habuit suam Venerem,

    Sen. Ben. 2, 28, 2. —
    2.
    Of private relations (opp. to public):

    ut in suis rebus, ita in re publica luxuriosus nepos,

    Cic. Agr. 2, 18, 48:

    deinde ut communibus pro communibus utatur, privatis ut suis,

    id. Off. 1, 7, 20:

    quod oppidum Labienus sua pecunia exaedificaverat,

    Caes. B. C. 1, 15:

    militibus agros ex suis possessionibus pollicetur,

    i. e. his private property, id. ib. 1, 17; Sen. Ben. 7, 6, 3. —
    3.
    Of just rights or claims:

    imperatori senatuique honos suus redditus,

    due to them, Liv. 3, 10, 3:

    neque inpedimento fuit, quominus religionibus suus tenor suaque observatio redderetur,

    Val. Max. 1, 1, 8:

    quibus omnibus debetur suus decor,

    Quint. 11, 1, 41. —

    So distributively: is mensibus suis dimisit legionem,

    in the month in which each soldier was entitled to his discharge, Liv. 40, 41, 8. — Esp.: suo jure (so, meo, nostro, tuo, etc., jure), by his own right:

    Tullus Hostilius qui suo jure in porta nomen inscripsit,

    Cic. Phil. 13, 12, 26:

    earum rerum hic A. Licinius fructum a me repetere prope suo jure debet,

    id. Arch. 1, 1; id. Marcell. 2, 6; id. Phil. 2, 25, 62; id. Balb. 8, 21:

    numquam illum res publica suo jure esset ulta,

    by its unquestionable right, id. Mil. 33, 88. —
    4.
    Of that to which one is exclusively devoted:

    huic quaestioni suum diem dabimus,

    a day for its exclusive discussion, Sen. Ep. 94, 52:

    homini autem suum bonum ratio est,

    his exclusive good, id. ib. 76, 10:

    in majorem me quaestionem vocas, cui suus locus, suus dies dandus est,

    id. Q. N. 2, 46, 1. —

    With proprius: mentio inlata apud senatum est, rem suo proprio magistratu egere,

    that the business needed a particular officer exclusively for itself, Liv. 4, 8, 4:

    et Hannibalem suo proprio occupandum bello,

    id. 27, 38, 7; cf.:

    dissupasset hostes, ni suo proprio eum proelio equites Volscorum exceptum tenuissent,

    in which they alone fought, id. 3, 70, 4:

    mare habet suas venas quibus impletur,

    by which it alone is fed, Sen. Q. N. 3, 14, 3. —
    5.
    According to one ' s liking, of one ' s own choice.
    a.
    Of persons, devoted to one, friendly, dear:

    Milone occiso (Clodius) habuisset suos consules,

    after his own heart, Cic. Mil. 33, 89:

    collegit ipse se contra suum Clodium,

    his dear Clodius, id. Pis. 12, 27 (cf.: suum facere, habere, II. B. 2. g).—
    b.
    Of things, favorable.
    (α).
    Of place: neque Jugurtham nisi... suo loco pugnam facere, on his own ground, i. e. chosen by him, favorable, Sall. J. 61, 1:

    hic magna auxilia expectabant et suis locis bellum in hiemem ducere cogitabant,

    Caes. B. C. 1, 61; cf.:

    numquam nostris locis laboravimus,

    Liv. 9, 19, 15.—
    (β).
    Of time:

    cum Perseus suo maxime tempore et alieno hostibus incipere bellum posset,

    Liv. 42, 43, 3; v. 7. b, infra. —
    c.
    Of circumstances: sua occasio, a favorable opportunity; sometimes without antecedent:

    neque occasioni tuae desis, neque suam occasionem hosti des,

    Liv. 22, 39, 21:

    tantum abfuit ut ex incommodo alieno sua occasio peteretur,

    id. 4, 58, 2:

    aestuque suo Locros trajecit,

    a favorable tide, id. 23, 41, 11:

    ignoranti quem portum petat nullus suus ventus est,

    Sen. Ep. 71, 3:

    orba suis essent etiamnunc lintea ventis,

    Ov. M. 13, 195:

    aut ille Ventis iturus non suis,

    Hor. Epod. 9, 30. —
    6.
    Of persons or things, peculiar, particular:

    quae est ei (animo) natura? Propria, puto, et sua,

    Cic. Tusc. 1, 29, 70:

    omnis enim motus animi suum quendam a natura habet vultum,

    id. de Or. 3, 57, 316:

    geometrae et musici... more quodam loquuntur suo. Ipsae rhetorum artes verbis in docendo quasi privatis utuntur ac suis,

    id. Fin. 3, 1, 4:

    sensus omnis habet suum finem,

    its peculiar limits, Quint. 9, 4, 61: animus cum suum ambitum complevit et finibus se suis cinxit, consummatum est summum bonum, Sen. Vit. Beat. 9, 3: est etiam in nominibus ( nouns) diverso collocatis sua gratia, their peculiar elegance, Quint. 9, 3, 86:

    ibi non bello aperto, sed suis artibus, fraude et insidiis, est paene circumventus,

    Liv. 21, 34, 1:

    nec Hannibalem fefellit, suis se artibus peti,

    id. 22, 16, 5:

    adversus hostem non virtute tantum, sed suis (i. e. hostis) etiam pugnare consiliis oportebat,

    Flor. 2, 6, 26:

    liberam Minucii temeritatem se suo modo expleturum,

    Liv. 22, 28, 2:

    equites ovantes sui moris carmine,

    id. 10, 26, 11:

    exsultans cum sui moris tripudiis,

    id. 21, 42, 3:

    tripudiantes suo more,

    id. 23, 26, 9.—So, suo Marte, referring to the style of fighting peculiar to the different arms:

    equitem suo alienoque Marte pugnare,

    that the cavalry were fighting both in their own style and in that of the other arms, Liv. 3, 62, 9; cf.: suo Marte, 1, c. a, supra.—And distributively ( = suus quisque):

    suos autem haec operum genera ut auctores, sic etiam amatores habent,

    Quint. 12, 10, 2:

    illa vero fatidica fulmina ex alto et ex suis venire sideribus,

    Plin. 2, 43, 43, § 113; cf.:

    quae quidem planiora suis exemplis reddentur,

    Val. Max. 3, 4 prooem.—
    7.
    Proper, right.
    a.
    Referring to one's ordinary or normal condition:

    quod certe non fecisset, si suum numerum naves habuissent,

    their regular complement, Cic. Verr. 2, 5, 51, § 133. — So poet.:

    flecte ratem! numerum non habet illa suum,

    its full number, Ov. H. 10, 36:

    novus exercitus consulibus est decretus: binae legiones cum suo equitatu,

    Liv. 40, 36, 6:

    cum suo justo equitatu,

    id. 21, 17, 8:

    totam (disciplinam) in suum statum redegit,

    Val. Max. 2, 7, 2:

    tranquilla mente et vultu suo,

    with the ordinary expression of his face, Sen. Clem. 2, 6, 2:

    media pars aeris ab his (ignibus) submota, in frigore suo manet. Natura enim aeris gelida est,

    id. Q. N. 2, 10, 4:

    cornuaque in patriis non sua vidit aquis,

    not natural to her, Ov. H. 14, 90. —

    So, non suus, of ingrafted branches and their fruit: miraturque (arbos) novas frondis et non sua poma,

    Verg. G. 2, 82. —
    b.
    Of time, proper, regular, etc. (cf. 5. b, supra).
    (α).
    The regular time ( = stato tempore):

    signum quod semper tempore exoritur suo,

    Plaut. Rud. prol. 4:

    cum et recte et suo tempore pepererit,

    Ter. Hec. 4, 1, 16: aestas suo tempore incanduit...;

    tam solstitium quam aequinoctium suos dies retulit,

    Sen. Q. N. 3, 16, 3:

    omnes venti vicibus suis spirant majore ex parte,

    Plin. 2, 47, 48, § 128. —
    (β).
    The right or proper time:

    salictum suo tempore caedito,

    Cato, R. R. 33:

    cessit e vita suo magis quam suorum civium tempore,

    the right time for himself, Cic. Brut. 1, 4; so,

    exstingui homini suo tempore optabile est,

    id. Sen. 23, 85:

    Scandilius dicit se suo tempore rediturum,

    id. Verr. 2, 3, 60, § 139:

    si Ardeates sua tempora exspectare velint,

    Liv. 4, 7, 6:

    Chrysippus dicit, illum... opperiri debere suum tempus, ad quod velut dato signo prosiliat,

    Sen. Ben. 2, 25, 3:

    quam multi exercitus tempore suo victorem hostem pepulerunt!

    Liv. 44, 39, 4. — Without antecedent: sed suo tempore totius sceleris hujus fons aperietur. Cic. Phil. 14, 6, 15; cf.:

    de ordine laudis, etc., praecipiemus suo tempore,

    Quint. 2, 4, 21. —
    (γ).
    Suo loco = at the proper place:

    quae erant prudentiae propria suo loco dicta sunt,

    Cic. Off. 1, 40, 143:

    quod reddetur suo loco,

    Quint. 11, 1, 16:

    ut suo loco dicetur,

    Plin. 2, 90, 102, § 221:

    inscripta quae suis locis reddam,

    id. 1, prooem. § 27; Sen. Ben. 2, 20, 2; cf. 1, c. b; 4. supra. —
    (δ).
    Suited, appropriate, adapted to one:

    in eodem fundo suum quidquid conseri oportet,

    Cato, R. R. 7:

    siquidem hanc vendidero pretio suo,

    at a suitable price, Plaut. Pers. 4, 4, 30:

    in partes suas digerenda causa,

    Quint. 11, 1, 6:

    confundetur quidquid in suas partes natura digessit,

    Sen. Q. N. 3, 29, 8. — Poet.: haec ego dumque queror, lacrimae sua verba sequuntur, Deque meis oculis in tua membra cadunt, appropriate, i. e. tristia, Ov. H. 14, 67.—Without antecedent: suum quidquid genus talearum serito, any fit kind, i. e. suited to the ground, Cato, R. R. 48. —
    8.
    Own, with the notion of independence of, or dependence on others (cf. B. 2. g d).
    a.
    Of political independence: pacem condicionibus his fecerunt ut Capuae suae leges, sui magistratus essent, her own laws, i. e. not subject to Carthage, Liv. 23, 7, 2: liberos [p. 1827] eos ac suis legibus victuros, id. 25, 23, 4. —

    Esp. in the phrases suae potestatis or in sua potestate esse, suo jure uti, sui juris esse: Puteolos, qui nunc in sua potestate sunt, suo jure, libertate aequa utuntur, totos occupabunt,

    Cic. Agr. 2, 31, 86:

    Rhegini potestatis suae ad ultimum remanserunt,

    retained their self-government, Liv. 23, 30, 9:

    urbem ne quam formulae sui juris facerent,

    id. 38, 9, 10. —
    b.
    Of paternal authority.
    (α).
    Free from the power of the paterfamilias; in the phrases sui juris esse, suae potestatis esse, to be independent:

    quaedam personae sui juris sunt, quaedam alieno juri sunt subjectae, Gai,

    Inst. 1, 48:

    sui juris sunt familiarum suarum principes, id est pater familiae, itemque mater familiae,

    Ulp. Fragm. 4, 1:

    liberi parentum potestate liberantur emancipatione. Sed filius quidem ter manumissus sui juris fit, ceteri autem liberi una manumissione sui juris fiunt,

    id. ib. 10, 1:

    morte patris filius et filia sui juris fiunt,

    id. ib. 10, 2:

    patres familiarum sunt qui sunt suae potestatis,

    Dig. 1, 6, 4:

    si modo defunctus testator suae potestatis mortis tempore fuerit,

    Gai. Inst. 2, 147. —

    With indef. reference: si sui juris sumus,

    Dig. 46, 2, 20; cf.:

    pro suo possideo, 2. a. supra.—Attributively: sui juris arrogatio feminae,

    Cod. Just. 8, 47, 8:

    homo sui juris,

    ib. 10, § 5.— Trop.:

    sapiens numquam semiliber erit: integrae semper libertatis et sui juris,

    Sen. Brev. Vit. 5, 3:

    non illarum coitu fieri cometen, sed proprium et sui juris esse,

    id. Q. N. 7, 12, 2: nullique sunt tam feri et sui juris adfectus, ut non disciplina perdomentur, id. Ira, 2, 12, 3. —
    (β).
    Subject to paternal authority, in the phrases suus heres, sui liberi; suus heres, an heir who had been in the paternal power of the deceased:

    CVI SVVS HERES NON SIT, XII. Tab. fr. 5, 4.—In the jurists without antecedent: sui et necessarii heredes sunt velut filius filiave, nepos neptisve ex filia, deinceps ceteri qui modo in potestate morientis fuerunt,

    Gai. Inst. 2, 156:

    (emancipati liberi) non sunt sui heredes,

    ib. 2, 135:

    alia facta est juris interpretatio inter suos heredes,

    ib. 3, 15:

    datur patrono adversus suos heredes bonorum possessio (where patrono is not the antecedent of suos),

    ib. 3, 41:

    sui heredes vel instituendi sunt vel exheredandi,

    Ulp. Fragm. 22, 14:

    accrescunt suis quidem heredibus in partem virilem, extraneis autem in partem dimidiam,

    id. ib. 22, 17. —

    Sui liberi, children in paternal power: de suis et legitimis liberis,

    Cod. Just. 6, 55 inscr.
    D.
    In particular connections.
    1.
    With ipse, his own, etc. (cf. Zumpt, Gram. § 696).
    a.
    Ipse agreeing with the antecedent of suus, the antecedent being,
    (α).
    A subjectnom.:

    (ingenium ejus) valet ipsum suis viribus,

    by its own strength, Cic. Cael. 19, 45:

    legio Martia non ipsa suis decretis hostem judicavit Antonium?

    by its own resolutions, id. Phil. 4, 2, 5:

    ruit ipse suis cladibus,

    id. ib. 14, 3, 8:

    si ex scriptis cognosci ipsi suis potuissent,

    id. de Or. 2, 2, 8:

    qui se ipse sua gravitate et castimonia defenderet,

    id. Cael. 5, 11:

    quod ipse suae civitatis imperium obtenturus esset,

    Caes. B. G. 1, 3:

    suamet ipsae fraude omnes interierunt,

    Liv. 8, 18, 9; 39, 49, 3:

    ut saeviret ipse in suum sanguinem effecerunt,

    id. 40, 5, 1:

    respicerent suum ipsi exercitum,

    id. 42, 52, 10; 21, 31, 12; 22, 38, 3; 6, 19, 6.—
    (β).
    A subject-acc.:

    sunt qui dicant eam sua ipsam peremptam mercede,

    Liv. 1, 11, 9:

    (tribuniciam potestatem) suis ipsam viribus dissolvi,

    id. 2, 44, 2.—
    (γ).
    An object in dat. or acc.:

    sic ut ipsis consistendi in suis munitionibus locus non esset,

    Caes. B. C. 2, 6:

    tribuni (hostem) intra suamet ipsum moenia compulere,

    Liv. 6, 36, 4:

    alios sua ipsos invidia opportunos interemit,

    id. 1, 54, 8; 22, 14, 13.—Suus as adjunct of subject (rare):

    aliquando sua praesidia in ipsos consurrexerunt,

    their own garrisons revolted against them, Sen. Clem. 1, 26, 1.—
    b.
    With gen. of ipse, strengthening the possessive notion (cf. 4.;

    post-Aug. and very rare, but freq. in modern Lat.): aves (foetus suos) libero caelo suaeque ipsorum fiduciae permittunt,

    Quint. 2, 6, 7 (but tuus ipsius occurs in Cic.:

    tuo ipsius studio,

    Cic. Mur. 4, 9:

    tuam ipsius amicitiam,

    id. Verr. 2, 3, 4, § 7).—
    c.
    Both suus and ipse agreeing with the governing noun (very rare; not in Cic. or Caes.): quae tamen in ipso cursu suo dissipata est (= ipsa in cursu suo), in its very course, Sen. Q. N. 1, 1, 3 dub.:

    suamet ipsa scelera,

    Sall. C. 23, 2 (Dietsch ex conj. ipse):

    suismet ipsis corporibus,

    Liv. 2, 19, 5 MSS. (Weissenb. ex conj. ipsi):

    a suismet ipsis praesidiis,

    id. 8, 25, 6 MSS. (Weissenb. ipsi).—
    2.
    With quisque, distributively, each ( every one)... his own; in prose quisque is generally preceded by suus.
    a.
    Quisque and suus in different cases.
    (α).
    Quisque as subjectnom.:

    sentit enim vim quisque suam quoad possit abuti,

    Lucr. 5, 1033:

    suo quisque loco cubet,

    Cato, R. R. 5:

    suum quisque noscat ingenium,

    Cic. Off. 1, 31, 114:

    ad suam quisque (me disciplinam) rapiet,

    id. Ac. 2, 36, 114:

    quod suos quisque servos in tali re facere voluisset,

    id. Mil. 10, 29:

    cum suo quisque auxilio uteretur,

    Caes. B. C. 1, 51:

    celeriter ad suos quisque ordines redit,

    id. ib. 3, 37.—In apposition with plur. subj. (freq. in Liv.):

    nunc alii sensus quo pacto quisque suam rem Sentiat,

    Lucr. 4, 522:

    ut omnes cives Romani in suis quisque centuriis prima luce adessent,

    that all the Roman citizens should be present, each in his own centuria, Liv. 1, 44, 1:

    hinc senatus, hinc plebs, suum quisque intuentes ducem constiterant,

    id. 6, 15, 3:

    ut (trigemini) pro sua quisque patria dimicent,

    id. 1, 24, 2:

    stabant compositi suis quisque ordinibus,

    id. 44, 38, 11:

    (consules) in suas quisque provincias proficiscuntur,

    id. 25, 12, 2; 25, 26, 13:

    in suo quaeque (stella) motu naturam suam exercent,

    Plin. 2, 39, 39, § 106.—With abl. absol.:

    omnes, velut dis auctoribus in spem suam quisque acceptis, proelium una voce poscunt,

    Liv. 21, 45, 9 Weissenb. ad loc.:

    relictis suis quisque stationibus... concurrerunt,

    id. 32, 24, 4; 4, 44, 10; 39, 49, 3; 2, 38, 6.—
    (β).
    With acc. of quisque as subj.:

    fabrum esse suae quemque fortunae, App. Claud. ap. Ps.-Sall. Ep. ad Caes. Rep. c. l.: sui quemque juris et retinendi et dimittendi esse dominum,

    Cic. Balb. 13, 31:

    recipere se in domos suas quemque jussit,

    Liv. 25, 10, 9; and (ungrammatically) nom., as apposition to a subj.-acc.:

    se non modo suam quisque patriam, sed totam Siciliam relicturos,

    id. 26, 29, 3 MSS. (Weissenb. ex conj. quosque).—
    (γ).
    As adjunct of the subject-nom., with a case of quisque as object, attribut. gen., etc.:

    sua cujusque animantis natura est,

    Cic. Fin. 5, 9, 25:

    sua quemque fraus, suum facinus, suum scelus, etc., de sanitate ac mente deturbat,

    id. Pis. 20, 46:

    sua quemque fraus et suus terror maxime vexat,

    id. Rosc. Am. 24, 67:

    suum cuique incommodum ferendum est,

    id. Off. 3, 6, 30:

    ut solidum suum cuique solvatur,

    id. Rab. Post. 17, 46:

    ne suus cuique domi hostis esset,

    Liv. 3, 16, 3:

    ut sua cuique respublica in manu esset,

    id. 26, 8, 11:

    animus suus cuique ordinem pugnandi dabat,

    id. 22, 5, 8:

    tentorium suum cuique militi domus ac penates sunt,

    id. 44, 39, 5:

    suus cuique (stellae) color est,

    Plin. 2, 18, 16, § 79:

    trahit sua quemque voluptas,

    Verg. E. 2, 65:

    stat sua cuique dies,

    id. A. 10, 467.—
    (δ).
    As predicate-nom. (v. II. B.):

    opinionem, quae sua cuique conjectanti esse potest,

    Liv. 6, 12, 3.—
    (ε).
    As adjunct of subj.-acc.:

    suum cuique honorem et gradum redditum gaudeo,

    Cic. Rosc. Am. 47, 136:

    scientiam autem suam cujusque artis esse,

    id. Fin. 5, 9, 26.—
    (ζ).
    As adjunct of an object, with a case of quisque as object or attribut. gen.: suam cuique sponsam, mihi meam: suum cuique amorem, mihi meum, Atil. Fragm. inc. 1: suom cuique per me uti atque frui licet, Cato ap. Gell. 13, 24 (23), 1:

    ut suo quemque appellem nomine,

    Plaut. Ps. 1, 2, 52:

    placet Stoicis suo quamque rem nomine appellare,

    Cic. Fam. 9, 22, 1:

    ad suam cujusque naturam consilium est omne revocandum,

    id. Off. 1, 33, 119:

    justitia quae suum cuique distribuit,

    id. N. D. 3, 15, 38:

    in tribuendo suum cuique,

    id. Off. 1, 5, 14:

    Turnus sui cuique periculi recens erat documentum,

    Liv. 1, 52, 4:

    in trimatu suo cuique dimidiam esse mensuram futurae certum esse,

    Plin. 7, 15, 16, § 73:

    certa cuique rerum suarum possessio,

    Vell. 2, 89, 4; cf.: qua re suum unicuique studium suaque omnibus delectatio relinquatur, Ps.-Cic. Cons. 26, 93.—With quemque in apposition with acc. plur.:

    Camillus vidit intentos opifices suo quemque operi,

    Liv. 6, 25, 9; so cujusque in appos. with gen. plur.: trium clarissimorum suae cujusque gentis virorum mors, id. 39, 52, 7; and cuique with dat. plur.: sui cuique mores fingunt fortunam hominibus, Poet. ap. Nep. Att. 11, 6 (where Lachm. ad Lucr. 2, 372, reads quique, ex conj.; cf. b. b, infra).—
    b.
    Attraction of suus and quisque as adjuncts of nouns.
    (α).
    Attraction of suus:

    ut nemo sit nostrum quin in sensibus sui cujusque generis judicium requirat acrius (= suum cujusque generis judicium),

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    quas tamen inter omnes (voces) est suo quoque in genere (vox) mediocris ( = inter omnes voces est mediocris vox, sua quoque in genere),

    id. de Or. 3, 57, 216:

    eo concilia suae cujusque regionis indici jussit (= sua cujusque regionis concilia),

    Liv. 45, 29, 10:

    equites suae cuique parti post principia collocat (= equites suos cuique parti),

    id. 3, 22, 6:

    cum motibus armorum et corporum suae cuique genti assuetis,

    id. 25, 17, 5:

    legiones deducebantur cum tribunis et centurionibus et sui cujusque ordinis militibus (= suis cujusque),

    Tac. A. 14, 27:

    quae sui cujusque sunt ingenii,

    Quint. 7, 10, 10 Halm (al. sua):

    sui cujusque ingenii poma vel semina gerunt (= sua cujusque),

    Col. 3, 1;

    and by a double attraction: has (cohortes) subsidiariae ternae et aliae totidem suae cujusque legionis subsequebantur (= has cohortes... totidem cujusque legionis, suam quaeque legionem, subsequebantur),

    Caes. B. C. 1, 83. —
    (β).
    Attraction of quisque:

    tanta ibi copia venustatum in suo quique loco sita,

    Plaut. Poen. 5, 4, 6 (al. quaeque):

    quodvis frumentum non tamen omne Quique suo genere inter se simile esse videbis,

    Lucr. 2, 372 Lachm. and Munro ad loc.:

    cum verba debeant sui cujusque generis copulari,

    Varr. L. L. 10, 48:

    in sensibus sui cujusque generis judicium,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    haec igitur proclivitas ad suum quodque genus aegrotatio dicatur,

    id. Tusc. 4, 12, 28:

    separatim greges sui cujusque generis nocte remeabant (= greges sui quisque generis),

    Liv. 24, 3, 5:

    ut sui cujusque mensis acciperet (frumentum),

    Suet. Aug. 40;

    and quisque both attracted and in its own case: quia cujusque partis naturae et in corpore et in animo sua quaeque vis sit (where either cujusque or quaeque is redundant),

    Cic. Fin. 5, 17, 46; v. Madv. ad loc.; Cato, R. R. 23 fin.;

    so esp. in the phrases suo quoque tempore, anno, die, loco, etc.: pecunia, quae in stipendium Romanis suo quoque anno penderetur, deerat (= suo quaeque anno),

    each instalment in the year when due, Liv. 33, 46, 9 Weissenb. ad loc.:

    suo quoque loco,

    Varr. R. R. 1, 7, 2; 1, 22, 6:

    opera quae suis quibusque temporibus anni vilicum exsequi oporteret,

    Col. 11, 3:

    suo quoque tempore,

    Vitr. 2, 9, 4:

    nisi sua quaque die usurae exsolverentur (= sua quaeque die),

    Dig. 22, 1, 12 init.; 13, 7, 8, § 3:

    ut opera rustica suo quoque tempore faciat,

    ib. 19, 2, 25, § 3 (al. quaeque)—
    c.
    In the order quisque... suus.
    (α).
    In relative clauses, comparative clauses with ut, and interrogative clauses introduced by quid, etc., where quisque immediately follows the relative, etc.:

    ut quisque suom volt esse, ita est,

    Ter. Ad. 3, 3, 45; cf.

    with sibi,

    Cic. Leg. 1, 18, 49; id. Lael. 9, 30:

    expendere oportere quid quisque habeat sui... nec velle experiri quam se aliena deceant. Id enim maxime quemque decet quod est cujusque maxime suum,

    id. Off. 1, 31, 113:

    neque solum quid in senatu quisque civitatis suae dicerent ignorabant, sed, etc.,

    Liv. 32, 19, 9:

    gratius id fore laetiusque quod quisque sua manu ex hoste captum rettulerit,

    id. 5, 20, 8; 6, 25, 10; cf.:

    in quibus cum multa sint quae sua quisque dicere velit, nihil est quod quisque suum possit dicere,

    Sen. Vit. Beat. 23, 1.—
    (β).
    If the emphasis is not on suus, but (for quisque, when emphatic, unusquisque is used) on some other word:

    in civitates quemque suas... dimisit,

    Liv. 21, 48, 2:

    in patriam quisque suam remissus est,

    Just. 33, 2, 8:

    in vestigio quemque suo vidit,

    Liv. 28, 22, 15; cf.:

    hospitibus quisque suis scribebant,

    id. 33, 45, 6:

    pro facultatibus quisque suis,

    id. 42, 53, 3; cf.:

    respiciendae sunt cuique facultates suae,

    Sen. Ben. 2, 15, 3:

    praecipitat quisque vitam suam et futuri desiderio laborat,

    id. Brev. Vit. 7, 5; id. Ben. 7, 5, 1:

    tunc praeceps quisque se proripit et penates suos deserit,

    id. Q. N. 6, 1, 5; 5, 18, 8:

    summum quisque causae suae judicem facit,

    Plin. 1, prooem. § 10: aestimatione nocturnae [p. 1828] quietis, dimidio quisque spatio vitae suae vivit, id. 7, 50, 51, § 167.—
    (γ).
    Poets adopt the order quisque suus when the metre requires it, Verg. A. 6, 743:

    oscula quisque suae matri tulerunt,

    Ov. F. 2, 715. —
    (δ).
    When suus and quisque belong to different clauses:

    atque earum quaeque, suum tenens munus... manet in lege naturae,

    Cic. Tusc. 5, 13, 38. —
    d.
    Suus uterque, or uterque suus, distributively of two subjects:

    suas uterque legiones reducit in castra,

    Caes. B. C. 1, 40; 2, 28:

    ideo quod uterque suam legem confirmare debebit,

    Cic. Inv. 2, 49, 142:

    cum sui utrosque adhortarentur,

    Liv. 1, 25, 1:

    ad utrumque ducem sui redierunt,

    id. 21, 29, 5:

    utraque (lex) sua via it,

    Sen. Ben. 6, 6, 1; cf.

    uterque, in apposit.: nec ipsi tam inter se acriter contenderunt, quam studia excitaverant uterque sui corporis hominum,

    Liv. 26, 48, 6.—
    3.
    With sibi.
    (α).
    Sibi with pronom. force (cf. sui, IV. C. fin.):

    reddam suum sibi,

    Plaut. Trin. 1, 2, 119 ( = ei; but referred to b, infra, by Brix ad loc.); cf.:

    suam rem sibi salvam sistam,

    id. Poen. 5, 2, 123:

    idem lege sibi sua curationem petet,

    for himself, Cic. Agr. 2, 9, 22 (cf. id. Phil. 2, 37, 96;

    I. B. 2. b. supra): ut vindicare sibi suum fulgorem possint,

    Sen. Q. N. 1, 1, 11; cf.

    the formula of divorce: tuas res tibi habeto,

    Dig. 24, 2, 2.—Hence, illam suam suas res sibi habere jussit, Cic. Phil. 2, 28, 69.—
    (β).
    With sibi redundant, to strengthen suus (anteand post-class. and colloq.):

    quo pacto serviat suo sibi patri,

    Plaut. Capt. prol. 5:

    eum necabam ilico per cerebrum pinna sua sibi, quasi turturem,

    id. Poen. 2, 40; v. sui, IV. C. and the passages there cited.—
    4.
    With gen. agreeing with the subject of suus:

    quas cum solus pertulisset ut sua unius in his gratia esset,

    that the credit of it should belong to him alone, Liv. 2, 8, 3:

    qui de sua unius sententia omnia gerat,

    id. 44, 22, 11; cf.:

    unam Aegyptus in hoc spem habet suam,

    Sen. Q. N. 4, 2, 2.—For suus ipsius, etc., v. D. 1. b. supra.—
    5.
    With demonstr., rel., or indef. pronn. and adjj., of his, hers, etc.:

    postulat ut ad hanc suam praedam adjutores vos profiteamini,

    to this booty of his, Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    Sestius cum illo exercitu suo,

    id. Sest. 5, 12:

    qua gravitate sua,

    id. ib. 61, 129:

    suam rem publicam illam defenderunt,

    that republic of theirs, id. ib. 67, 141:

    in istum civem suum,

    against this citizen of theirs, id. Balb. 18, 41:

    cum illo suo pari,

    id. Pis. 8, 18:

    te nulla sua calamitate civitas satiare potest?

    id. Phil. 8, 6, 19:

    dubitatis igitur, quin vos M. Laterensis ad suam spem aliquam delegerit,

    for some hope of his, id. Planc. 16, 39:

    non tam sua ulla spe quam militum impetu tractus,

    by any hope of his, Liv. 25, 21, 5:

    nullo suo merito,

    from no fault of theirs, id. 26, 29, 4:

    ipse arcano cum paucis familiaribus suis colloquitur,

    with a few of his friends, Caes. B. C. 1, 19.—
    6.
    With descriptive adjj.
    (α).
    Standing before the adj. and noun (so most freq.):

    suorum improbissimorum sermonum domicilium,

    Cic. Pis. 31, 76:

    causam sui dementissimi consilii,

    id. Phil. 2, 22, 53:

    suam insatiabilem crudelitatem,

    id. ib. 11, 3, 8:

    suis amplissimis fortunis,

    id. ib. 13, 8, 16:

    suum pristinum morem,

    id. Pis. 12, 27:

    suis lenissimis postulatis,

    Caes. B. C. 1, 5: simili ratione Pompeius in suis veteribus castris consedit (suis emphatic; cf. b, infra), id. ib. 3, 76.—
    (β).
    Between the adj. and noun (less emphatic):

    pro eximiis suis beneficiis,

    Cic. Prov. Cons. 4, 7:

    propter summam suam humanitatem,

    id. Fam. 15, 14, 1:

    ex praeteritis suis officiis,

    Caes. B. C. 3, 60:

    Caesar in veteribus suis castris consedit,

    id. ib. 3, 76.—
    (γ).
    After adj. and noun:

    veterem amicum suum excepit,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    in illo ardenti tribunatu suo,

    id. Sest. 54, 116.—
    7.
    Objectively for the pers. pron. (rare):

    neque cuiquam mortalium injuriae suae parvae videntur ( = sibi illatae),

    Sall. C. 51, 11; so,

    neglectam ab Scipione et nimis leviter latam suam injuriam ratus,

    Liv. 29, 9, 9:

    ipsae enim leges te a cognitione sua judicio publico reppulerunt ( = a se cognoscendo),

    Cic. Balb. 14, 32:

    suam invidiam tali morte quaesitam ( = quaesitum esse ab eo ut homines se inviderent),

    Tac. A. 3, 16; so,

    nulla sua invidia,

    Cic. Mil. 15, 40.—
    8.
    Abl. fem. sua, with refert or interest, for gen. of the pers. pron.: neminem esse qui quomodo se habeat nihil sua censeat interesse, Cic. Fin. 5, 10, 30:

    si scit sua nihil interesse utrum anima per os, an per jugulum exeat,

    Sen. Ep. 76, 33; v. intersum, III.—
    9.
    Strengthened by the suffix - pte or -met.
    (α).
    By - pte (not used with ipse) affixed to the forms sua, suo, and (ante-class.) suum:

    quom illa osculata esset suumpte amicum,

    Plaut. Mil. 2, 4, 38:

    ut terrena suopte nutu et suo pondere in terram ferantur,

    Cic. Tusc. 1, 17, 40:

    ferri suopte pondere,

    id. N. D. 1, 25, 69:

    suapte natura,

    id. Fat. 18, 42:

    suapte vi et natura,

    id. ib. 19, 43; id. Fin. 1, 16, 54; 5, 22, 61:

    suopte ingenio,

    Liv. 25, 18; so id. 1, 25, 1; 1, 18, 4:

    suapte manu,

    Cic. Or. 3, 3, 10:

    locus suapte natura infestus,

    Liv. 44, 6, 9; so,

    suapte natura,

    id. 4, 22, 4:

    flumina suapte natura vasta,

    Sen. Q. N. 3, 27, 8; so id. Ben. 4, 17, 2:

    sponte suapte,

    Varr. L. L. 6, 7, § 70.—
    (β).
    With - met, almost always followed by ipse (in all forms of suus except suus, suum, suae, and suorum):

    suomet ipsi more,

    Sall. J. 31, 6:

    suomet ipsi instrumento,

    Liv. 22, 14, 13:

    suomet ipsi metu,

    Tac. H. 3, 16 fin.:

    suamet ipsum pecunia,

    Sall. J. 8, 2:

    suamet ipsae fraude,

    Liv. 8, 18, 9:

    intra suamet ipsum moenia,

    id. 6, 36, 4:

    suismet ipsi praesidiis,

    id. 8, 25, 6:

    suismet ipsis corporibus,

    id. 2, 19, 5:

    suosmet ipsi cives,

    id. 2, 9, 5:

    suasmet ipse spes,

    Tac. A. 3, 66 fin. —Without ipse:

    populum suimet sanguinis mercede,

    Sall. H. Fragm. 1, 41, 25 Dietsch:

    magna pars suismet aut proxumorum telis obtruncabantur,

    id. ib. 2, 52 ib.

    Lewis & Short latin dictionary > suus

  • 36 εἰμί

    A sum), [dialect] Aeol. [full] ἔμμι Sapph.2.15, Theoc.20.32; Cret. [full] ἠμί GDI 4959a; [ per.] 2sg. εἶ, [dialect] Ep. and [dialect] Ion.

    εἰς Od.17.388

    , al., [dialect] Aeol. ἔσσι, [dialect] Ep. and [dialect] Dor.

    ἐσσί Il.1.176

    , Pi.O.6.90, Sophr.134;

    ἐσί GDI4959a

    ; [ per.] 3sg. ἐστί, [dialect] Dor.

    ἐντί IG12(1).677

    ([place name] Rhodes), Theoc.1.17, etc.; [ per.] 3 dual

    ἐστόν Th.3.112

    ; [ per.] 1pl. ἐσμέν, [dialect] Ep. and [dialect] Ion. εἰμέν (also in Pi.P.3.60),

    ἐμέν Call.Fr. 294

    , [dialect] Dor.

    εἰμές Theoc.15.73

    , but

    ἠμέν GDI5178.34

    ; [ per.] 3pl. εἰσί ([etym.] - ίν), [dialect] Ep. and [dialect] Ion. ἔασι ([etym.] - ιν) Il.7.73, Xenoph.8.1, Antim.29, Herod.4.84, [dialect] Dor.

    ἐντί Pi.N.1.24

    , Theoc.11.45, IG9(1).32.22 ([place name] Phocis), etc.: imper. ἴσθι (

    ἔσθι Hecat.361

    J.), [dialect] Ep. and Lyr. also in [voice] Med. form

    ἔσσο Od.3.200

    , Sapph.1.28, Maced.Pae.31, late Prose

    ἔσο Plu.2.241d

    , M.Ant.3.5, Hld.5.12, Porph.Marc.34; [ per.] 3sg. ἔστω (

    ἤτω LXXPs.103.31

    , and late Inscrr., CIG2664, al.; but in Pl.R. 361c leg. ἴτω), [dialect] Dor. εἴτω, ἤτω, Heraclid. ap. Eust.1411.21, Elean

    ἤστω Schwyzer 424

    ; [ per.] 3pl. ἔστωσαν, but

    ἔστων Hom.

    , Pl.R. 502a,

    ὄντων Id.Lg. 879b

    , and early [dialect] Att. Inscrr., IG12.22, etc. ( ἔστωσαν first in ii B. C., ib.22.1328), [dialect] Dor. ἐόντων ib.1126: subj. ὦ, ᾖς, ᾖ, [dialect] Ep.

    ἔω Od.9.18

    ; [ per.] 3sg.

    ἔῃ Il.12.300

    ,al. (also

    ἔῃσι 2.366

    , al., ᾖσι ([etym.] ν) 19.202, Hes.Op. 294), also [dialect] Boeot.

    ἔνθω IG7.3172.165

    ,

    μετείω Il.23.47

    and perh.

    εἴῃ 9.245

    , etc.; [dialect] Dor. [ per.] 3pl.

    ὦντι SIG940.3

    ([place name] Crete),

    ἔωντι GDI5040.14

    ([place name] Hierapytna), [dialect] Boeot.

    ἴωνθι IG7.3171.46

    (iii B. C.): opt. εἴην, -ης (

    εἴησθα Thgn.715

    ), -η, also ἔοις, ἔοι, Il.9.284, 142, al., cf. Hdt.7.6; [ per.] 3pl.

    εἴοισαν Ἀρχ. Ἐφ. 1911.133

    ([place name] Gonni); [ per.] 3 dual

    εἴτην Pl. Prm. 149e

    , Sph. 243e; [ per.] 1pl.

    εἶμεν E.Alc. 921

    (lyr.), Pl.; [ per.] 2pl.

    εἶτε Od. 21.195

    ; [ per.] 3pl.

    εἶεν Il.2.372

    , etc.,

    εἴησαν Hdt.1.2

    , etc.; Elean ἔα, = εἴη, SIG9 (vi B. C.), and σύν-εαν, = συνεῖεν, GDI 1149 (vi B. C.): inf. εἶναι, Arc.

    ἦναι SIG306.9

    (Tegea, iv B. C.); [dialect] Ep. ἔμμεναι (also [dialect] Aeol.

    ἔμμεν' Sapph.34

    ), ἔμμεν (also Pi.P.6.42, S.Ant. 623 (lyr.)), ἔμεναι, ἔμεν, also

    ἔμειν SIG1166

    ([place name] Dodona); [dialect] Dor. εἶμεν Foed. ap. Th.5.77,79, IG7.1.7 ([place name] Megara),

    ἦμεν Test.Epict.5.16

    , Tab.Heracl.1.75, Cret. ἦμεν or

    ἤμην Leg.Gort.1.15

    , al., GDI4998i 2, al., Megar.

    εἴμεναι Ar.Ach. 775

    ,

    εἴμειν IG12(1).155.100

    ([place name] Rhodes), 14.952 ([place name] Agrigentum); εἶν ib. 12(9).211.10 ([place name] Eretria), SIG135.4 ([place name] Olynthus), etc.: part. ὤν, [dialect] Ep. ἐών, ἐοῦσα, ἐόν, Cypr.

    ἰών Inscr.Cypr.135.23

    H.; [dialect] Boeot. fem.

    ἰῶσα IG 7.3172.116

    (Orchom.), [dialect] Aeol. and [dialect] Dor. fem.

    ἔσσα Sapph.75.4

    , IG4.952.2 (Epid.), Theoc.28.16,

    ἐοῖσα Pi.P.4.265

    ,

    ἔασσα Lyr.Alex.Adesp. 9

    , Diotog. ap. Stob.4.7.62,

    εὖσα Erinn.5.5

    (also [dialect] Ion., Herod.5.16,

    εὔντων 2.85

    ),

    ἐᾶσα Ti.Locr.96d

    , IG5(1).1470.8 ([place name] Messene),

    ἴαττα Leg.Gort.8.47

    ; acc. sg.

    εὖντα Theoc.2.3

    ; nom. sg. εἴς in Heraclid. ap. Eust.1756.13, pl.

    ἔντες Tab.Heracl.1.117

    ; dat. pl. ἔντασσι ib.104; gen. pl.

    παρ-έντων Alcm. 64

    : [tense] impf.

    ἦν Il.2.77

    , etc., [dialect] Ep. ἔον (also [dialect] Aeol., Alc.127, Sapph.Oxy. 1787 Fr.3 ii 21), in [dialect] Att. (dub. in [dialect] Aeol., Alc. Supp.14.9), Ar.Pl.77, Pl.Phd. 61b, etc., but usu. altered to ἦν in codd. (and ἦν is required by metre in E. Ion 280), [var] contr. from [dialect] Ep. and [dialect] Ion. ἦα (Il.5.808, al., IG12(8).449.2 ([place name] Thasos), whence Hom.and later [dialect] Ion.

    ἔᾱ Il.4.321

    , al.,

    ἔας Hdt.1.187

    ,

    ἔατε Id.4.119

    ); [dialect] Ep. [ per.] 3sg. ἦεν, always with ν in Hom.; ἔην as [ per.] 1sg., only Il.11.762 (s. v.l., al. ἔον), freq. as [ per.] 3sg. (generally before a consonant, so that ἔεν is possible), sts. also ἤην; [ per.] 2sg. ἦσθα, later ἦς (wh. is v.l. in Pi.I.1.26), sts. in LXX (Jd. 11.35, Ru.3.2,al.), cf. Pl.Ax. 365e, Erinn.4.4, Ev.Matt.25.21, al.,

    ἦσθας Men.Epit. 156

    , [dialect] Ep. ἔησθα; [ per.] 3sg. ἦν, [dialect] Ep. ἔην, ἤην, ἦεν (v. supr.), [dialect] Dor. and [dialect] Aeol.

    ἦς Alc.Supp.30.1

    , Epich.102, Sophr.59, Theoc.2.90, SIG241.145 (Delph.); [ per.] 3 dual

    ἤστην Il.5.10

    , E.Hipp. 387, Ar.Eq. 982, Pl.Euthd. 272a, al.; [dialect] Dor. [ per.] 1pl.

    ἦμες Plu.Lyc.21

    ; [ per.] 2pl.

    ἦτε Pl.Euthd. 276c

    ,

    ἦστε Ar. Pax 821

    , Ec. 1086; [ per.] 3pl. ἦσαν, [dialect] Ion. and Poet. ἔσαν (in Hes.Th. 321, 825, ἦν is not pl. for ἦσαν, but is rather a peculiarity of syntax, v. infr. v, but is [ per.] 3pl. in Epich.46, al., SIG560.15 (Epidamnus, iii B. C.)); [dialect] Aeol.

    ἔον Schwyzer 644.12

    ; later

    ἤμην PSI4.362.21

    (iii B. C.), SIG527.46 (Crete, iii B. C.), IGRom.4.1740 ([place name] Cyme), always in LXX as Ba.1.19, cf. Ev.Matt.23.30, Plu.2.174a, etc., and sts. in codd. of earlier writers, Lys.7.34, Trag.Adesp. 124 (cited from E. Hel. 931 by Choerob. and from Id.Tr. 474 by Aps.), X.Cyr.6.1.9, Hyp.Ath.26, [ per.] 2sg.

    ἦσο Epigr.Gr.379

    ([place name] Aezani), [ per.] 3sg.

    ἦστο Supp.Epigr. 1.455.7

    ([place name] Phrygia), [ per.] 1pl.

    ἤμεθα PPetr.2p.11

    (iii B. C.), LXX Ba.1.19, 1 Ki.25.16, Ep.Eph.2.3; subj.

    ὦμαι PBaden 48.12

    (ii B. C.), ἦται GDI 1696, ἦνται prob. in IG5(1).1390.83 ([place name] Andania); [dialect] Ion. and [dialect] Ep. also ἔσκον, used by A.Pers. 656 (lyr.): [tense] fut. ἔσομαι, ἔσται, [dialect] Ep. and [dialect] Aeol. also ἔσσομαι, ἔσεται, ἔσσεται; [dialect] Aeol. [ per.] 2sg. ἔσσῃ prob. in Alc.67,87; [dialect] Dor. 2 and [ per.] 3sg. ἐσσῇ, ἐσσεῖται, Il.2.393, 13.317, Theoc.10.5, [ per.] 3pl. ἐσσοῦνται Foed. ap. Th.5.77 codd. (but

    ἔσσονται Tab.Heracl.1.113

    ), inf.

    ἐσσεῖσθαι Sophr.57

    .—All forms of the [tense] pres.ind. are enclitic (exc. [ per.] 2sg. εἶ and [ per.] 3pl. ἔασι); but [ per.] 3sg. is written ἔστι when it begins a sentence or verse, or when it immediately follows οὐκ, καί, εἰ, ὡς, ἀλλά, or τοῦτ', Hdn.Gr.1.553 (also μή acc. to EM301.3); later Gramm. wrote ἔστι as Subst. Verb, Phot., Eust.880.22.
    A as the Subst. Verb,
    I of persons, exist,

    οὐκ ἔσθ' οὗτος ἀνήρ, οὐδ' ἔσσεται Od.16.437

    ; ἔτ' εἰσί they are still in being, 15.433, cf. S.Ph. 445, etc.;

    τεθνηῶτος.. μηδ' ἔτ' ἐόντος Od.1.289

    ; οὐκέτ' ἐστί he is no more, E.Hipp. 1162; οὐδὲ δὴν ἦν he was not long- lived, Il.6.131; ὁ οὐκ ὤν, οἱ οὐκ ὄντες, of those who are no more, Th.2.45,44; οἱ ὄντες the living, Plb.9.29.2; ὁ ὤν the Eternal, LXX Ex.3.14, al., Ph.1.289;

    θεοὶ αἰὲν ἐόντες Il.1.290

    ; ἐσσόμενοι posterity, 2.119;

    κἀγὼ γὰρ ἦ ποτ', ἀλλὰ νῦν οὐκ εἴμ' ἔτι E.Hec. 284

    ; ὡς ἂν εἶεν ἅνθρωποι might continue in being, Pl.Smp. 190c;

    ζώντων καὶ ὄντων Ἀθηναίων D.18.72

    , cf. Arist.GC 318b25; of things, εἰ ἔστι ἀληθέως [ἡ τράπεζα] Hdt.3.17, etc.; of cities,

    ὄλωλεν, οὐδ' ἔτ' ἐστὶ Τροία E.Tr. 1292

    , cf. Heracl. 491; δοκεῖ μοι Καρχηδόνα μὴ εἶναι censeo Carthaginem esse delendam, Plu.Cat.Ma.27; ἂν ᾖ τὸ στράτευμα be in existence, D.8.17; of money, to be in hand,

    τῶν ὄντων χρημάτων καὶ τῶν προσιόντων IG12.91.25

    ; τὰ ὄντα property, Pl.Grg. 511a, Plu.Ant.24, etc.; τὸ ἐσόμενον ἐκ .. future revenue from.., BCH46.420 (Olymos, i B. C.); of place, τὴν οὖσαν ἐκκλησίαν the local church, Act.Ap.13.1; of time, τοῦ ὄντος μηνός in the current month, BGU146.4, etc.; in office,

    ἱερέων τῶν ὄντων PPar.5.4

    (ii B. C.); αἱ οὖσαι [ἐξουσίαι] the powers that be, Ep. Rom.13.1.
    II of the real world, be, opp. become,

    γίγνεται πάντα ἃ δή φαμεν εἶναι Pl.Tht. 152d

    , etc.; τὸ ὄν Being, Parm.8.35, Protag.2, Pl.Ti. 27d, etc.; opp. τὸ μὴ ὄν, Gorg.Fr.3 D., etc.;

    οὐδὲν γίνεται ἐκ τοῦ μὴ ὄντος Epicur.Ep. 1p.5U.

    ;

    ἐξ οὐκ ὄντων ἐποίησεν αὐτὰ ὁ θεός LXX 2 Ma.7.28

    ; τὰ ὄντα the world of things, Heraclit.7, Emp.129.5, etc.; ὄνindecl., τῶν ὂν εἰδῶν species of Being, Plot.6.2.10.
    2 of circumstances, events, etc., to happen,

    τά τ' ἐόντα, τά τ' ἐσσόμενα, πρό τ' ἐόντα Il.1.70

    ;

    ἡ ἐσβολὴ ἔμελλεν ἔσεσθαι Th.2.13

    , etc.; τῆς προδοσίας οὔσης since treachery was there, Id.4.103; ἕως ἂν ὁ πόλεμος ᾖ so long as it last, Id.1.58;

    αἱ σπονδαὶ ἐνιαυτὸν ἔσονται Id.4.118

    ; τί ἐστιν; what is it? what's the matter? Ar.Th. 193; τί οὖν ἦν τοῦτο; how came it to pass? Pl.Phd. 58a: repeated with a relat. to avoid a positive assertion, ἔστι δ' ὅπῃ νῦν ἔ. things are as they are, i.e. are ill, A.Ag.67.
    III be the fact or the case, διπλασίαν ἂν τὴν δύναμιν εἰκάζεσθαι ἤ ἐστιν twice as large as it really is, Th.1.10; αὐτὸ ὅ ἐστι καλόν beauty in its essence, Pl.Smp. 211c, cf. Phd. 74b; freq. in part., τὸν ἐόντα λόγον λέγειν or φαίνειν the true story, Hdt.1.95, 116; τῷ ἐόντι χρήσασθαι tell the truth, ib. 30;

    τὰ ὄντα ἀπαγγέλλειν Th.7.8

    ; σκῆψιν οὐκ οὖσαν, λόγον οὐκ ὄντα, S.El. 584, Ar.Ra. 1052; τῷ ὄντι in reality, in fact, Pl.Prt. 328d, etc.; to apply a quotation to a case in point, τῷ ὄντι κλαυσίγελως real 'smiles through tears' (with allusion to Il.6.484), X.HG7.2.9, cf. Pl. La. 196d; κατὰ τὸ ἐόν according to the fact, rightly, Hdt.1.97; πᾶν τὸ ἐόν the whole truth, Id.9.11;

    τοῦ ἐόντος ἀποτεύξεται Hp.VM 2

    .
    IV folld. by the relat., οὐκ ἔστιν ὅς or ὅστις no one,

    οὐκ ἔσθ' ὃς.. ἀπαλάλκοι Il.22.348

    ;

    οὐκ ἔ. οὐδεὶς ὅς E.El. 903

    ; οὐκ ἔ. ὅτῳ, = οὐδενί, A.Pr. 293 (anap.), cf. 989: freq. in pl., εἰσὶν οἵ, = Lat. sunt qui, used exactly like ἔνιοι, Th.6.88, 7.44, Pl.Men. 77d, Grg. 503a, etc. ( εἰσί τινες οἵ .. Th.3.24); ἐστὶν ἃ χωρία, πολίσματα, Id.1.12,65;

    ἐστὶν ἃ εἰπεῖν Id.2.67

    ;

    ἦσαν οἵ X.An.5.2.14

    ; the sg. Verb is used even with masc. and fem. pl., ἐστὶν οἵ, αἵ, Hp.Fract.1, VC4, X.Cyr.2.3.16; more freq. in oblique cases,

    ποταμῶν ἐστὶ ὧν Hdt.7.187

    ;

    ἐστὶν ἀφ' ὧν Th.8.65

    ; ἐστὶ παρ' οἷς, ἐστὶν ἐν οἷς, Id.1.23, 5.25: in questions ὅστις is used, ἔστιν ἥντινα δόξαν.. ἀπεκρίνατο; Pl.Men. 85b: with relat. Particles, ἐστὶν ἔνθα, = Lat. est ubi, X.Cyr.7.4.15, etc.; ἐ. ὅπῃ, ἔσθ' ὅπου, somehow, somewhere, Pl.Prt. 331d, A.Eu. 517, S.OT 448, etc.; in questions expecting a neg. answer, ἐ. ὁπόθεν, ὅπως; Pl.Phlb. 35a, R. 493e, etc.;

    οὐ γάρ ἐσθ' ὅπως Pi.Fr.61

    , cf. Hdt.7.102, A.Ag. 620; οὐκ ἔ. ὅπως οὐ in any case, necessarily, Ar. Pax 188;

    οὐκ ἔ. ὡς Pl. Men. 76e

    , etc.; ἐ. ὅτε, ἔσθ' ὅτε, sometimes, Pi.Fr.180.2, S.Aj.56, Th. 7.21, etc.
    V ἦν is sts. used with pl. masc. and fem., usu. at the beginning of a sentence, there was,

    τῆς δ' ἦν τρεῖς κεφαλαί Hes.Th. 321

    ; (but in

    ἦν δ' ἐρῳδιοί τε πολλοί Epich.46

    , cf. 59, al., it may be taken as [dialect] Dor. [ per.] 3pl.);

    ἦν δ' ἀμφίπλεκτοι κλίμακες S.Tr. 520

    (lyr.); ἦν ἄρα κἀκεῖνοι ταλακάρδιοι Epigr. ap. Aeschin.3.184; less freq.

    ἔστι, ἔστι δὲ μεταξὺ.. ἑπτὰ στάδιοι Hdt.1.26

    , cf. 7.34;

    ἔστι.. ἄρχοντές τε καὶ δῆμος Pl.R. 463a

    ; before dual Nouns, Ar.V.58, Pl.Grg. 500d.
    VI ἔστι impers., c. inf., it is possible,

    ἔστι γὰρ ἀμφοτέροισιν ὀνείδεα μυθήσασθαι Il.20.246

    ;

    ἔστι μὲν εὕδειν, ἔστι δὲ τερπομένοισιν ἀκούειν Od. 15.392

    ; εἴ τί πού ἐστι (sc. πιθέσθαι) 4.193;

    τοιάδε.. ἐστὶν ἀκοῦσαι A. Pr. 1055

    (anap.);

    ἔστι τεκμήρια ὁρᾶν X.An.3.2.13

    , cf. Ar.Ra. 1163, Aeschin.3.105, D.18.272, Arist.Ath.53.6, etc.; so in imper., opt., and subj.,

    ἔστω ἀποφέρεσθαι τῷ βουλομένῳ IG12.10.7

    ;

    μυρία ἂν εἴη λέγειν Pl.Plt. 271e

    ;

    ὅπως ἂν ᾖ δρᾶν IG2.1054.91

    : more freq. in neg. clauses, Il.6.267, etc.; folld. by ὥστε c. inf., S.Ph. 656: c. acc. et inf.,

    ἁδόντα δ' εἴη με τοῖς ἀγαθοῖς ὁμιλεῖν Pi.P.2.96

    ;

    ἔστιν ἐκπεσεῖν ἀρχῆς Δία A.Pr. 757

    : sts. not impers. in this sense,

    θάλασσα δ' οὐκέτ' ἦν ἰδεῖν Id.Pers. 419

    .
    B most freq., to be, the Copula connecting the predicate with the Subject, both being in the same case: hence, signify, import,

    τὸ γὰρ εἴρειν λέγειν ἐστίν Pl.Cra. 398d

    ; esp. in the phrase τοῦτ' ἔστι, hoc est;

    Σκαιόλαν, ὅπερ ἐστὶ Λαϊόν Plu.Publ.17

    : with numerals, τὰ δὶς πέντε δέκα ἐστίν twice five are ten, X.Mem.4.4.7; εἶναί τις or τι, to be somebody, something, be of some consequence, v. τις; οὐδὲν εἶναι Pl.R. 562d, etc.
    2 periphr. with the Participle to represent the finite Verb: with [tense] pf. part. once in Hom., τετληότες εἰμέν, for τετλήκαμεν, Il.5.873; so in Trag. and [dialect] Att., ἦν τεθνηκώς, for ἐτεθνήκει, A. Ag. 869; ἔσται δεδορκώς ib. 1179;

    εἰμὶ γεγώς S.Aj. 1299

    ;

    πεφυκός ἐστι Ar.Av. 1473

    ;

    δεδρακότες εἰσίν Th.3.68

    ;

    κατακεκονότες ἔσεσθε X.An.7.6.36

    : with [tense] aor. part., once in Hom.,

    βλήμενος ἦν Il.4.211

    ; so προδείσας εἰμί, οὐ σιωπήσας ἔσει; S.OT90, 1146, cf. A.Supp. 460: with [tense] pres. part.,

    ἦν προκείμενον Id.Pers. 371

    ;

    φεύγων Ὀρέστης ἐστίν Id.Ch. 136

    ;

    εἴην οὐκ ἂν εὖ φρονῶν S.Aj. 1330

    ; τί δ' ἐστί.. φέρον; Id.OT 991, cf. 274, 708;

    λέγων ἐστίν τις E.Hec. 1179

    ;

    ἦν τίς σ' ὑβρίζων Id.HF 313

    ;

    πόρρω ἤδη εἶ πορευόμενος Pl.Ly. 204b

    ;

    βαδίζων εἰμί Ar.Ra. 36

    ; freq. in Hdt.,

    ἦσαν ἱέντες 1.57

    , al.; even

    εἰσὶ διάφοροι ἐόντες 3.49

    (s.v.l.):— if the Art. is joined with the Part., the noun is made emphatic, Κᾶρές εἰσι οἱ καταδέξαντες the persons who showed her were Carians, Id.1.171;

    αὐτὸς ἦν ὁ μαρτυρῶν A.Eu. 798

    ;

    δόλος ἦν ὁ φράσας S.El. 197

    (anap.).
    C εἶναι is freq. modified in sense by the addition of Advbs., or the cases of Nouns without or with Preps.:
    I εἶναι with Advbs., where the Adv. often merely represents a Noun and stands as the predicate,

    ἅλις δέ οἱ ἦσαν ἄρουραι Il.14.122

    , etc.; ἀκέων, ἀκήν εἶναι, to be silent, 4.22, Od.2.82;

    σῖγα πᾶς ἔστω λεώς E.Hec. 532

    ;

    διαγνῶναι χαλεπῶς ἦν ἄνδρα ἕκαστον Il.7.424

    ; ἀσφαλέως ἡ κομιδὴ ἔσται will go on safely, Hdt.4.134; ἐγγύς, πόρρω εἶναι, Th.6.88, Pl.Prt. 356e: freq. impers. with words implying good or ill fortune, Κουρήτεσσι κακῶς ἦν it fared ill with them, Il.9.551;

    εὖ γὰρ ἔσται E.Med.89

    , cf. Ar.Pl. 1188, etc.;

    ἡδέως ἂν αὐτοῖς εἴη D.59.30

    .
    II c. gen., to express descent or extraction,

    πατρὸς δ' εἴμ' ἀγαθοῖο Il.21.109

    ;

    αἵματός εἰς ἀγαθοῖο Od. 4.611

    , cf. Hdt.3.71, Th.2.71, etc.;

    πόλεως μεγίστης εἶ X.An.7.3.19

    .
    d to express that a thing belongs to another,

    Τροίαν Ἀχαιῶν οὖσαν A.Ag. 269

    ;

    τὸ πεδίον ἦν μέν κοτε Χορασμίων Hdt.3.117

    , etc.: hence, to be of the party of,

    ἦσαν.. τινὲς μὲν φιλίππου, τινὲς δὲ τοῦ βελτίστου D.9.56

    , cf. 37.53; to be de pendent upon, S.Ant. 737, etc.; to be at the mercy of,

    ἔστι τοῦ λέγοντος, ἢν φόβους λέγῃ Id.OT 917

    .
    e to express one's duty, business, custom, nature, and the like , οὔτοι γυναικός ἐστι 'tis not a woman's part, A.Ag. 940;

    τὸ ἐπιτιμᾶν παντὸς εἶναι D.1.16

    ; τὸ δὲ ναυτικὸν τέχνης ἐστίν is matter of art, requires art, Th.1.142, cf.83.
    III with the dat., ἐστί μοι I have, freq. in Hom., etc.
    3 with ἄσμενος, βουλόμενος, etc., added, ἐμοὶ δέ κεν ἀσμένῳ εἴη 'twould be to my delight, Il.14.108;

    οὐκ ἂν σφίσι βουλομένοις εἶναι Th.7.35

    ;

    προσδεχομένῳ Id.6.46

    ;

    θέλοντι S.OT 1356

    (lyr.);

    ἡδομένοις Pl.La. 187c

    .
    IV with Preps., εἶναι ἀπό τινος, = εἶναί τινος (supr. 11.a), X.Mem.1.6.9;

    εἰσὶν ἀπ' ἐναντίων αὗται πραγμάτων Pl.Phlb. 12d

    ; but εἶναι ἀπ' οἴκου to be away from.., Th.1.99.
    2 εἶναι ἔκ τινος to be sprung from, εἴμ' ἐκ Παιονίης, Μυρμιδόνων ἔξ εἰμι, Il.21.154, 24.397, etc.; ἔστιν ἐξ ἀνάγκης it is of necessity, i. e. necessary, Pl.Sph. 256d.
    3 εἶναι ἐν .. to be in a certain state,

    ἐν εὐπαθείῃσι Hdt.1.22

    ; ἐν ἀθυμία, etc., Th.6.46, etc.;

    ἐν ταραχαῖς D.18.218

    ; εἶναι ἐν ἀξιώματι to be in esteem, Th.1.130; οἱ ἐν τέλεϊ ἐόντες those in office, Hdt.3.18, etc.; but εἶναι ἐν τέχνῃ, ἐν φιλοσοφία to be engaged in.., S.OT 562, Pl.Phd. 59a.
    b ἐν σοί ἐστι it depends on thee, Hdt.6.109, S.Ph. 963;

    ἐν σοὶ γάρ ἐσμεν Id.OT 314

    ; so also

    ἐπί τινι Id.Ph. 1003

    , X.Cyr.1.6.2, etc.
    4 εἶναι διά .., much like εἶναι ἐν .., εἶναι διὰ φόβου, = φοβεῖσθαι, Th.6.34; εἶναι δι' ὄχλου, = ὀχληρὸν εἶναι, Id.1.73;

    εἶναι διὰ μόχθων X.Cyr.1.6.25

    ; εἶναι δι' αἰτίας, = αἰτιᾶσθαι, D.H.1.70; Geom., pass through,

    διὰ τᾶς ἑτέρας διαμέτρου ἐόντος τοῦ ἐπιπέδου Archim.Con.Sph.20

    .
    6 εἶναι πρός τινος to be in one's favour, Th.4.10,29, etc.; to suit, X.An. 1.2.11, etc.; εἶναι πρός τινι engaged in, Pl.Phd. 84c, Philostr.VA5.31; πρὸς τοῖς ἰδίοις mind one's own affairs, Arist.Pol. 1309a6, Ath.16.3;

    εἶναι πρὸς τὸ κωλύειν Plb.1.26.3

    ; πρὸς τὸ πονεῖν Telesp.46 H.;

    εἶναι περί τι X.An.3.5.7

    , etc.
    7 εἶναι παρά τινι or τινα, = παρειναι, Id.Cyr.6.2.15, Hdt.8.140.ά (s.v.l.).
    8 εἶναι ὑπό τινα or τινι to be subject to.., X.HG5.2.17 (s.v.l.), 6.2.4.
    9 περὶ τούτων ἐστίν that is the question, Men.Epit.30.
    10 εἶναι ἀπό .., in Geom., to be constructed upon, Archim.Sph.Cyl.2.9, Con.Sph.7.
    D ἐστί is very freq. omitted, mostly in the [tense] pres. ind. before certain predicates, as ἀνάγκη, ἄξιον, δυνατόν, εἰκός, ἕτοιμον, οἷόν τε, ῥᾴδιον, χρεών, etc., and after the neut. of Verbals in - τέος, and such forms as θαυμαστὸν ὅσον: less freq. with other persons and moods, εἰμί omitted, S.OT92, Aj. 813; εἶ, Od.4.206; ἐσμέν, S.Ant. 634; ἐστέ, Od.10.463; εἰσί, S.OT 499 (lyr.), IG2.778 B; subj. , Il.14.376, E.Hipp. 659, Antipho 5.32; opt. εἴη, IG22.1183.12; [tense] impf. ἦν, ib.2.778 B; [tense] fut. ἔσονται, Od.14.394.
    E the Inf. freq. seems redundant,
    1 in phrases implying power or will to do a thing, ἑκὼν εἶναι (v. ἑκών)

    κατὰ δύναμιν εἶναι Is.2.32

    ;

    εἰς δύναμιν εἶναι Pl.Plt. 300c

    ; τὸ ἐπ' ἐκείνοις εἶναι, quantum in illis esset, Th.8.48, X.HG3.5.9, cf. Lys.13.58;

    τὸ ἐπὶ σφᾶς εἶναι Th.4.28

    ;

    τὸ κατὰ τοῦτον εἶναι X.An.1.6.9

    ;

    κατὰ τοῦτο εἶναι Pl.Prt. 317a

    ; τὸ τήμερον, τὸ νῦν εἶναι, Id.Cra. 396e, La. 201c, Theopomp. Com.98, Decr. ap. Arist.Ath.31.2, etc.
    F [tense] impf. ἦνissts. used where other languages take the [tense] pres.,
    1 after ἄρα, to express a fact which is and has always been the same, δέρμα δὲ ἀνθρώπου.. ἦν ἄρα σχεδὸν δερμάτων πάντων λαμπρότατον human skin then it appears is.., Hdt.4.64;

    Κύπρις οὐκ ἄρ' ἦν θεός E. Hipp. 359

    ; ὡς ἄρ' ἦσθ' ἐμὸς πατὴρ ὀρθῶς ib. 1169;

    ἦ πολύμοχθον ἄρ' ἦν γένος.. ἁμερίων Id.IA 1330

    ;

    ἦ στωμύλος ἦσθα Theoc.5.79

    ; so also when there is reference to a past thought, τουτὶ τί ἦν; what is this? Ar.Ach. 157, cf. Pl.Cra. 387c: so in the Aristotelian formula τὸ τί ἦν εἶναι (APo.82b38, al.), used to express the essential nature of a thing, where τί ἦν (for ἐστί) takes the place of the dat. in such phrases as τὸ ἀγαθῷ εἶναι, τὸ μεγέθει εἶναι, APr.67b12, de An.429b10.
    G ἐγώ εἰμι, in LXX, pleonastic for

    ἐγώ, ἐγώ εἰμι οὐχ ἥμαρτον Jd. 11.27

    , cf. 6.18; also

    ἔσται πᾶς ἀποκτενεῖ με Ge.4.14

    .

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > εἰμί

  • 37 πολύς

    πολύς, [dialect] Att. πολλή, πολύ; gen. πολλοῦ, ῆς, ou=; dat. πολλῷ, ῇ, ῷ; acc. πολύν, πολλήν, πολύ:—[dialect] Ion. [full] πολλός Anacr.43.3,
    A

    πολλή, πολλόν Xenoph.9

    , Democr.219, Hp.VM1, Herod.3.19; also in Trag., S.Ant.86, Tr. 1196; acc. πολλόν, πολλήν, πολλόν: Hdt. uses the [dialect] Ion. forms, but codd. have

    πολύν 2.121

    .δ, 3.57, v.l. in 6.125,

    πολύ 2.106

    ,3.38,6.72,7.46, 160 ( πολύ also in Heraclit.114, Democr. 244):—both sets of forms are found in [dialect] Ep., also gen. sg.

    πολέος Il.4.244

    , etc.: nom. pl.

    πολέες 2.417

    , al., once [var] contr.

    πολεῖς 11.708

    ; gen. πολέων (trisyll.) 5.691, (disyll.) 16.655; dat.

    πολέσι 10.262

    ,al.;

    πολέσσι 13.452

    , al.;

    πολέεσσι 9.73

    , Od.5.54, Hes.Op. 119, etc.; acc. πολέας (trisyll.) Il.3.126, etc., (disyll.) 1.559,2.4, Hes.Op. 580 (freq. with v.l. πολεῖς Il.15.66, etc.); in later [dialect] Ep. πολέες is used as fem., Call.Del.28, also

    πολέας Id.Dian.42

    , A.R.3.21; neut.

    πολέα Q.S.1.74

    (v. infr.):—[dialect] Ep. also have [full] πουλύς (once in Hes., Th. 190, also Thgn. 509, sts. fem. in Hom.,

    πουλὺν ἐφ' ὑγρήν Il.10.27

    ,

    ἠέρα πουλύν 5.776

    ), neut.

    πουλύ Od.19.387

    ; these forms are found in codd. of Hp. and Aret. (who uses πολύ, πουλύ and πολλόν in neut.), but not in Hdt.:— Lyr. and Trag. (lyr.) sts. use [dialect] Ep. forms, dat. sg.

    πολεῖ A.Supp. 745

    ; nom. pl.

    πολέες B.10.17

    ; neut.

    πολέα A.Ag. 723

    ;

    πολέων E.Hel. 1332

    (fem., B.5.100); dat. pl.

    πολέσι E.IT 1263

    . [ῠalways.]
    I of Number, many, Il.2.417, etc.; ἐκ πολλῶν, opp. ἐξὀλίγων, Hes.Th. 447; τριηκόντων ἐτέων πόλλ' ἀπολείπων wanting many of thirty years, Id.Op. 696;

    παρῆσάν τινες, καὶ πολλοί γε Pl.Phd. 58d

    ;

    οὐ πολλοί τινες A.Pers. 510

    : with Nouns of multitude,

    πουλὺς ὅμιλος Od.8.109

    ;

    πλῆθος πολλόν Hdt.1.141

    ;

    ἔθνος πολλόν Id.4.22

    ; later πουλὺ.. ἐπ' ἔτος many a year, AP6.235 (Thall.);

    π. ἦν ὁ καταπλέων Plb.15.26.10

    ; of anything often repeated,

    περὶ σέο λόγος ἀπῖκται π. Hdt.1.30

    ;

    πολλὸν ἦν τοῦτο τὸ ἔπος Id.2.2

    , cf. 3.137, etc.;

    πολὺ.. τὸ σὸν ὄνομα διήκει πάντας S.OC 305

    ;

    τούτῳ πολλῷ χρήσεται τῷ λόγῳ

    often,

    D.21.29

    ; τοῦτο ἐπιεικῶς πολὺ νῦν ἐστι is fairly frequent, Luc.Hist.Conscr.15.
    2 of Size, Degree, Intensity, much, mighty, ὄμβρος, νιφετός, Il.10.6;

    π. ὕπνος Od.15.394

    ;

    πῦρ.. π. 10.359

    ; π. ὑμέναιος a loud song, Il.18.493; π. ὀρυμαγδός, ῥοῖζος, etc., 2.810, Od.9.315, etc.; π. ἀνάγκη strong necessity, E.Ph. 1674; π. γέλως, βοή, much or great, S.Aj. 303, 1149; μωρία ib. 745; ὄλβος, αἰδώς, A.Pers. 251, Ag. 948;

    ἀσφάλεια Th.2.11

    ; ἀλογία, εὐήθεια, Pl.Phd. 67e, Phdr. 275c, etc.
    b rarely of a single person, great, mighty,

    μέγας καὶ πολλὸς ἐγένεο Hdt.7.14

    , cf. E.Hipp.1; ὁ π. σοφιστής, στρατηγός, Chor.p.23 B., Id.in Rev.Phil.1.68;

    ὁ πάντα π. Id.p.27

    B.; ὁ πολύς alone, of Hippocrates, Gal.19.530; of Trajan, Lyd.Mag.2.28;

    ῥώμην σώματος πολύς D.H.2.42

    .
    c joined with a Verb, Κύπρις γὰρ οὐ φορητός, ἢν πολλὴ ῥυῇ if she flow with full stream, metaph. from a river, E.Hipp. 443;

    θρασυνομένῳ καὶ πολλῷ ῥέοντι D. 18.136

    ; from the wind, ὡς π. ἔπνει καὶ λαμπρός was blowing strong and fresh, Id.25.57, cf. Ar.Eq. 760, AP11.49 (Even.): generally, with might or force,

    ὅταν ὁ θεὸς.. ἔλθῃ πολύς E.Ba. 300

    ;

    ἢν π. παρῇ Id.Or. 1200

    ;

    π. καὶ τολμηρὸς ἅνθρωπος D.40.53

    : with part. and εἰμί, πολλὸς ἦν λισσόμενος was all entreaties, Hdt.9.91;

    ἦν πολλὸς ὑπὸ παντὸς ἀνδρὸς αἰνεόμενος Id.1.98

    ;

    Ἐτεοκλέης ἂν εἷς π... ὑμνοῖθ' A.Th.6

    ;

    π. ἐνέκειτο λέγων Hdt.7.158

    ;

    π. τοῖς συμβεβηκόσιν ἔγκειται D.18.199

    ; also

    π. ἦν ἐν τοῖσι λόγοισι Hdt.8.59

    ;

    πρὸς ταῖς παρασκευαῖς Plb.5.49.7

    ;

    ἐπὶ τῇ τιμωρίᾳ D.S.14.107

    : without a Prep.,

    π. ἦν τοῖς ἐπαίνοις καὶ ἐπαχθής Aeschin.2.41

    ; π. μὲν γὰρ ὁ Φίλιππος ἔσται will be often mentioned, Id.1.166.
    3 of Value or Worth,

    πολέος δέ οἱ ἄξιος ἔσται Il.23.562

    , cf. Od.8.405;

    πολλοῦ ἄξιος X.An.4.1.28

    , etc.;

    πολλῶν ἄξιος Ar. Pax 918

    ; περὶ πολλοῦ ποιεῖσθαί τι, Lat. magni facere, cf.

    περί A.

    IV; ἐπὶ πολλῷ at a high price, D.8.53;

    ἐπὶ π. ἐρραθυμηκότες Id.1.15

    ; πολύ ἐστί τι it is worth much, of great conscquence, X.Oec.18.7.
    4 of Space, large, wide, π. χώρη, πεδίον, Il.23.520,4.244, etc.; πόντος, πέλαγος, Hes.Op. 635, S.Ph. 635;

    χῶρος πλατὺς καὶ π. Hdt.4.39

    ; λίμνη μεγάλη τε καὶ π. ib. 109;

    π. ἡ Σικελία Th. 7.13

    ;

    π. ἡ Ἑλλάς Pl.Phd. 78a

    , etc.; πολλὸς ἔκειτο he lay outstretched wide, Il.7.156, cf. 11.307; π. κέλευθος a far way, A.Pers. 748 (troch.): without

    ὁδός, πολλὴ μὲν εἰς Ἡράκλειαν.., πολλὴ δὲ εἰς Χρυσόπολιν.. X.An.6.3.16

    : διὰ πολλοῦ, ἐκ πολλοῦ, v. infr. IV.
    5 of Time, long,

    χρόνος S.Aj. 1402

    (anap.), etc.;

    πολὺν χρόνον Il.2.343

    , etc.;

    οὐ π. χρ. S.Ph. 348

    , etc.; so

    πολλοῦ χρόνου Ar.Pl.98

    ;

    χρόνῳ πολλῷ S.Tr. 228

    ; διὰ πολλοῦ (sc. χρόνου) Luc.Nec.15;

    ἐκ πολλοῦ Th.1.58

    , D. 21.41; πρὸ πολλοῦ long before, D.S.14.43;

    οὐ μετὰ πολύ Luc.Tox.54

    ; ἔτι πολλῆς νυκτός while still quite night, Th.8.101; πολλῆς ὥρας late in the day, Plb.5.8.3;

    ἤδη ὥρα πολλή Ev.Marc.6.35

    ;

    ἔτι ἔστιν ἡμέρα πολλή LXX Ge.29.7

    .
    II Special usages:
    1 c. partit.gen., e.g. πολλοὶ Τρώων, for πολλοὶ Τρῶες, Il.18.271, etc.; neut., πολλὸν σαρκός, for πολλὴ σάρξ, Od.19.450: in Prose, the Adj. generally takes the gender of the gen.,

    τὸν πολλὸν τοῦ χρόνου Hdt.1.24

    ; τῆς γῆς οὐ πολλήν Th.6.7;

    τῆς ἀθάρης πολλήν Ar.Pl. 694

    ;

    πολλὴν τῆς χώρας X.Cyr. 3.2.2

    ;

    ὁ π. τοῦ λόγου D.44.6

    ; v. infr. 3.
    2 joined with another Adj.,

    πολλὰ δυστερπῆ κακά A.Ch. 277

    , cf. 585 (lyr.), etc.: more freq. joined to another Adj. by καί, πολέες τε καὶ ἐσθλοί many men and good, Il.6.452, etc.;

    πολέες τε καὶ ἄλκιμοι 21.586

    ;

    πολλὰ καὶ ἐσθλά Od.2.312

    ; παλαιά τε πολλά τε ib. 188;

    ἄκοσμά τε π. τε Il.2.213

    ;

    πολλαί γε.. καὶ ἄλλαι Hes.Th. 363

    ;

    π. τε καὶ κακά Hdt.4.167

    , etc.;

    π. κἀγαθά Ar.Th. 351

    (but

    π. ἀγαθά IG12.76.45

    );

    π. καὶ ἀνόσια Pl.R. 416e

    ;

    π. καὶ μακάρια Id.Plt. 269d

    ;

    π. καὶ πονηρά X.Mem.2.9.6

    ;

    πολλά τε καὶ δεινά Id.An.5.5.8

    ;

    μεγάλα καὶ π. D.36.22

    ; π. καὶ καλοὺς (s.v.l.) κινδύνους, π. καὶ καλὰ παραδείγματα, Din.1.109.
    3 with the Art. (in Hom. without the Art., Il.2.483, 5.334, 22.28), of persons or things well known, Ἑλένα μία τὰς πολλάς, τὰς πάνυ π. ψυχὰς ὀλέσασ' those many lives, A.Ag. 1456 (lyr.), cf. S.OT 845, Th.3.87, Pl.Phd. 88a, Ti. 54a, Act.Ap.26.24: with abstract Nouns,

    τᾶς πολλᾶς ὑγιείας A. Ag. 1001

    (lyr., dub.);

    τὸ πολλόν

    numbers,

    Hdt.1.136

    .
    b οἱ π. the many, i.e. the greater number,

    Ἀθηναῖοι.. ἀπῆλθον οἱ πολλοί Th. 1.126

    , cf. 3.32, etc. (so in sg., ὁ πολλὸς λόγος the prevailing report, Hdt.1.75);

    τοῖς π. κριταῖς S.Aj. 1243

    : with gen., τοῖς π. βροτῶν ib. 682;

    οἱ π. τῶν ἀνθρώπων X.Cyr.8.2.24

    ;

    οἱ πολλοὶ ἅπαντες

    far the most,

    Hp.

    Aër.20 (v.l. μάλιστα for ἅπαντες); for τὰ πολλὰ πάντα, v. infr. 111.1a: hence οἱ πολλοί the people, the commonalty, opp. οἱ μείζω κεκτημένοι, Th.1.6; opp. οἱ κομψότεροι, Pl.R. 505b; οἱ π., = Lat. plebs, D.S.20.36; τῶν πολλῶν εἷς one of the multitude, D.21.96; also

    ὁ π. λεώς Luc.JTr.53

    , cf. Rh.Pr.17;

    ὁ π. ὅμιλος Id.Luct.2

    . Hdn.1.1.1, etc.;

    ὁ π. δῆμος Luc.Apol.15

    ;

    ὁ π. ὄχλος Ph. 2.4

    ; ὁ π. alone, = vulgus, v.l. in D.S.2.29; the ordinary man, Epicur.Fr. 478, Phld.Rh.2.154S.;

    νίμμα ὁ π. λέγει, ἡμεῖς ἀπόνιπτρον λέγομεν Phryn.170

    , cf.369; ὁ ἐμπαθὴς καὶ π. ἄνθρωπος 'l'homme moyen sensuel', Herm.in Phdr.p.146A.; ὁ π. ἄνθρωπος (with pl. Verb) the average man, opp. τὸ ἐξαίρετον, Eun.Hist.p.216 D.
    c τὸ πολύ, c. gen.,

    τῆς στρατιῆς τὸ πολλόν Hdt.8.100

    ;

    τὸ π. τοῦ χρόνου Hp.

    Aër. 20;

    τῶν λογάδων τὸ π. Th.5.73

    ;

    τῶν ὅπλων τὸ π. Pl.Plt. 288b

    ; also

    ὁ στρατὸς ὁ πολλός Hdt.1.102

    ;

    ἡ δύναμις ἡ π. Th.1.24

    ; ὁ π. βίοτος the best part of life, S.El. 185 (lyr.).
    d

    τὰ πολλά

    the most,

    Od.22.273

    , and perh. 2.58, 17.537 (elsewh. in Hom. πολλά, as Subst., means much riches, great possessions, Il.11.684, Od.19.195);

    τὰ π. τοῦ πολέμου Th.2.13

    ; πρὸς τὸ τῶν π. μέγεθος in regard to the size of the average, Arist.Rh. 1363b11.
    4 pl. πολλά very much, too much, πολλὰ πράσσειν, = πολυπραγμονεῖν, E.Supp. 576, Ar.Ra. 228;

    π. ἔπαθεν Pi.O.13.63

    , etc.; π. ἔρξαι τινά to do one much harm, A. Th. 923 (lyr.).
    6 πολύς repeated,

    ἦ πολλὰ πολλοῖς εἰμι διάφορος βροτῶν E.Med. 579

    , cf. A.Supp. 451;

    τὰ μὲν οὖν πολλὰ πολλοῦ χρόνου διηγήσασθαι Pl.R. 615a

    , etc.; πολλοῦ πολύς, v. infr. 111.1b: with Advbs. πολλάκις, πολλαχῇ, etc. (qq. v., cf. 111.1 e).
    III Adverbial usages:
    a neut. πολύ ([dialect] Ion. πολλόν) , πολλά, much,

    πόλλ' ἀεκαζομένη Il.6.458

    , etc.; strengthd.,

    μάλα πολλά 8.22

    , al.;

    πάνυ πολύ Pl.Alc.1.119c

    ;

    πολύ τι Id.R. 484d

    ; esp. of repetition, often, Il.2.798, Od.13.29, Hes.Op. 322; so of earnest commands and entreaties, πολλὰ κελεύων, πόλλ' ἐπέτελλον, πολλὰ λισσομένη, πολλὰ μάλ' εὐχομένω, Il.5.528, 11.782, 5.358, 9.183: with the Art.,

    τὸ πολύ

    for the most part,

    Pl.Prt. 315a

    , etc. (but with numerals, at most, Vett. Val.9.5);

    ὡς τὸ π. X.Mem.1.1.10

    , etc.;

    τὰ πολλά Th.1.13

    , 2.11,87, etc.;

    ὡς τὰ π. Id.5.65

    , etc.;

    τὰ π. πάντα Hdt.1.203

    , 2.35, 5.67.
    b of Degree, far, very much,

    ἀπέφυγε πολλὸν τοὺς διώκοντας Id.6.82

    : also abs. gen. πολλοῦ very,

    θρασὺς εἶ πολλοῦ Ar.Nu. 915

    , cf. Eup.74;

    πολλοῦ δύνασθαι Alciphr.1.9

    (s.v.l.); πολλοῦ πολύς, πολλὴ πολλοῦ, much too much, Ar.Eq. 822,Ra. 1046.
    c of Space, a great way, far,

    οὐ πολλόν Hdt.1.104

    ;

    πολὺ οὐκ ἐξῄεσαν Th.1.15

    , etc.
    d of Time, long,

    ὡς πολλὸν τοῦτο ἐγίνετο Hdt.4.126

    , cf. 6.129.
    e of Probability, ἐὰν πολλὰ πολλῶν τέκῃς, perh. = ἐὰν πολλάκις τέκῃς,POxy. 744.9 (i B.C./i A.D.);

    ἐάν τι πολλὰ πολλάκις πάθω Ar.Ec. 1105

    .
    2 πολύ is freq. joined with Adjs. and Advbs.,
    a with a [comp] Comp. to increase its comp. force, πολὺ μεῖζον, πολλὸν παυρότεροι, Il.1.167, Od.14.17; πολὺ μᾶλλον much more, Il.9.700; πολύ τι μᾶλλον f.l. in D.H. Comp.4 (p.22 U.-R.): with words, esp. Preps., between πολύ and its Adj., π. ἐν πλέονι, π. ἐπὶ δεινοτέρῳ, Th.1.35, Pl.R. 589e;

    πολὺ ἔτι ἐκ λαμπροτέρων Id.Phd. 110c

    ;

    π. σὺν φρονήματι μείζονι X.An.3.1.22

    , cf.3.2.30, Smp.1.4 (but the Prep. freq. comes first,

    ἐκ π. ἐλάττονος And.1.109

    , etc.); so πολλῷ is freq. used with the [comp] Comp., by far, A.Pr. 337, Hdt. 1.134, etc.;

    π. μᾶλλον S.OT 1159

    , Pl.Phd. 80e; οὐ πολλῷ τεῳ ἀσθενέστερον not a great deal weaker, Hdt.1.181, cf. 2.48,67, etc.: πολύ with all words implying comparison, πολὺ πρίν much sooner, Il.9.250;

    π. πρό 4.373

    : with the comp. Verb

    φθάνω, ἦ κε πολὺ φθαίη 13.815

    ; so πολὺ προβέβηκας ἁπάντων, πολὺ προμάχεσθαι ἁπάντων, 6.125, 11.217;

    προὔλαβε πολλῷ Th.7.80

    : with βούλομαι, = prefer,

    ἡμῖν πολὺ βούλεται ἢ Δαναοῖσι νίκην Il.17.331

    , cf. Od.17.404; πολύ γε in answers, after a [comp] Comp. or [comp] Sup., ἀργὸς.. γενήσεται μᾶλλον; Answ.

    πολύ γε Pl.R. 421d

    , cf. 387e, etc.
    b with a [comp] Sup., πολὺ πρώτιστος, πολλὸν ἄριστος, far the first, etc., Il.2.702, 1.91, etc.;

    προθυμία π. τολμηροτάτη Th.1.74

    , etc.;

    πολλόν τι μάλιστα Hdt.1.56

    ;

    π. δή, π. δὴ γυναῖκ' ἀρίσταν E.Alc. 442

    (lyr.), cf. Ar.Av. 539, Archestr.Fr.34.9; also

    πολλῷ πλεῖστοι Hdt.5.92

    .έ, 8.42;

    π. μεγίστους Id.4.82

    .
    c with a Positive, to add force to the Adj.,

    ὦ πολλὰ μὲν τάλαινα, πολλὰ δ' αὖ σοφή A.Ag. 1295

    ; also

    ἐς πόλλ' ἀθλία πέφυκ' ἐγώ E.Ph. 619

    (troch.);

    πολὺ ἀφόρητος Luc.DMeretr. 9.3

    ; cf. πλεῖστος.
    IV with Preps.,
    1 διὰ πολλοῦ at a great interval of Space or Time, v. διά A.1.5, 11.2.
    2 εἰς πολύ for a long time, Plot.2.1.3.
    3 ἐκ πολλοῦ from a great distance, Th.4.32, etc.; for a long time, v. ἐκ 11.1.
    4 ἐπὶ πολύ,
    a over a great space, far,

    οὐκ ἐπὶ πολλόν Hdt.2.32

    ; ἐπὶ π. τῆς θαλάσσης, τῆς χώρας, Th.1.50,4.3, etc.; to a great extent, Id.1.6,18,3.83; cf.

    ποιέω B.11.2

    .
    b for a long time, long, Id.5.16;

    τῆς ἡμέρας ἐπὶ π. Id.7.38

    , cf. 39.
    c

    ὡς ἐπὶ π.

    very generally,

    Id.1.12

    (v.l.), Archyt. ap. Stob.3.1.195;

    ὡς ἐπὶ τὸ π.

    for the most part,

    Th.2.13

    , Pl.Plt. 294e, etc.;

    μὴ καθ' ἓν ἕκαστον, ἀλλ' ὡς ἐπὶ τὸ π. Isoc.4.154

    ;

    τό γ' ὡς ἐπὶ τὸ π. Id.8.35

    .
    5 παρὰ πολύ by far, v. παρά C.111.5.
    6 περὶ πολλοῦ, v. supr. 1.3.
    7 πρὸ πολλοῦ far before,

    τῆς πόλεως D.H.9.35

    ; also of Time, οὐ πρὸ π. not long before, Id.5.62.
    8 σὺν πολλῷ in no small degree, only too much or too well, Hld.2.8,9.20, 10.9 (cf. CR41.53).
    V for [comp] Comp. πλείων, πλέων, [comp] Sup. πλεῖστος, v. sub vocc. (Cf. Skt. purú-, Goth. filu 'much'.)

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > πολύς

  • 38

    , [full] , τό, is, when thus written,
    A demonstr. Pronoun.
    B in [dialect] Att., definite or prepositive Article.
    C in [dialect] Ep., the so-called postpositive Article, = relative Pronoun, ὅς, ἥ, ὅ.—The nom. masc. and fem. sg. and pl., , , οἱ, αἱ, have no accent in codd. and most printed books, exc. when used as the relative ; but , , οἱ, αἱ differ only in writing from ὃ, ἣ, οἳ, αἳ ; the nom. forms of the article are said by Hdn.Gr.1.474 to be oxytone, and by A.D.Pron.8.7 not to be enclitic. The forms τῶν, τοῖς, ταῖς were barytone (i. e. τὼν, τοὶς, ταὶς ) in [dialect] Aeol. acc. to Aristarch. ap. A.D.Synt.51.26. For οἱ, αἱ some dialects (not Cypr., cf. Inscr.Cypr.135.30H., nor Cret., cf.Leg.Gort. 5.28, nor Lesbian, cf. Alc.81, Sapph.Supp.5.1 ) and Hom. have τοί, ταί (though οἱ, αἱ are also found in Hom.): other Homeric forms are gen. sg. τοῖο, gen. and dat. dual

    τοῖιν Od.18.34

    , al.: gen. pl. fem. τάων [pron. full] [ᾱ], dat. τοῖσι, τῇς and τῇσι, never ταῖσι or ταῖς in Hom.— In [dialect] Dor. and all other dialects exc. [dialect] Att. and [dialect] Ion. the fem. forms preserve the old [pron. full] instead of changing it to η, hence [dialect] Dor. etc. ἁ, τάν, τᾶς ; the gen. pl. τάων contracts in many dialects to τᾶν ; the gen. sg. is in many places τῶ, acc. pl. τώς, but Cret., etc., τόνς (Leg.Gort.7.7, al.) or τός (ib.3.50, al.) ; in Lesbian [dialect] Aeol. the acc. pl. forms are τοὶς, ταὶς, IG12(2).645 A13, B62 ; dat. pl. τοῖς, ταῖς (or τοὶς, ταὶς, v. supr.), ib.645 A8, ib.1.6 ; ταῖσι as demonstr., Sapph. 16. The [dialect] Att. Poets also used the [dialect] Ion. and [dialect] Ep. forms τοῖσι, ταῖσι ; and in Trag. we find τοὶ μέν.., τοὶ δέ.., for οἱ μέν.., οἱ δέ.., not only in lyr., as A.Pers. 584, Th. 295, 298 ;

    οἱ μέν.. τοὶ δ' S.Aj. 1404

    (anap.) ; but even in a trimeter, A.Pers. 424. In [dialect] Att. the dual has usu. only one gender, τὼ θεώ (for τὰ θεά) And.1.113 sq. ; τὼ πόλεε Foed. ap. Th.5.23 ;

    τὼ ἡμέρα X.Cyr.1.2.11

    ;

    τὼ χεῖρε Id.Mem.2.3.18

    ;

    τοῖν χεροῖν Pl.Tht. 155e

    ;

    τοῖν γενεσέοιν Id.Phd. 71e

    ;

    τοῖν πολέοιν Isoc.4.75

    (τά S.Ant. 769, Ar.Eq. 424, 484,

    ταῖν Lys.19.17

    , Is.5.16, etc. have been corrected) ; in Arc. the form τοῖς functions as gen. dual fem.,

    μεσακόθεν τοῖς κράναιυν Schwyzer664.8

    (Orchom., iv B.C.):—in Elean and [dialect] Boeot. , ἡ (ἁ), τό, with the addition of -ί, = ὅδε, ἥδε, τόδε, nom.pl. masc. τυΐ the following men, Schwyzer485.14 (Thespiae, iii B.C.), al., cf. infr. VIII. 5. (With , ἁ, cf. Skt. demonstr. pron. sa, sā, Goth. sa, sō, ONorse sá, sú, Old Lat. acc. sum, sam (Enn.): —with τό [from Τόδ] cf. Skt. tat (tad), Lat. is-tud, Goth. pata: —with τοί cf. Skt. te, Lith. tĩe, OE. pá, etc.:—with τάων cf. Skt. tāsām, Lat. is-tarum:— the origin of the relative ὅς, ἥ, ὅ (q. v.) is different.)
    A , , τό, DEMONSTR. PRONOUN, that, the oldest and in Hom. the commonest sense: freq. also in Hdt. (1.86,5.35,al.), and sts. in Trag. (mostly in lyr., A.Supp. 1047, etc.; in trimeters, Id.Th. 197, Ag.7, Eu. 174 ; τῶν γάρ.., τῆς γάρ.., Id.Supp. 358, S.OT 1082 ; seldom in [dialect] Att. Prose, exc. in special phrases, v. infr. VI, VII):
    I joined with a Subst., to call attention to it, ὁ Τυδεΐδης he—Tydeus' famous son, Il. 11.660; τὸν Χρύσην that venerable man Chryses, I.II: and so with Appellat., Νέστωρ ὁ γέρων N.— thataged man, 7.324 ; αἰετοῦ.. τοῦ θηρητῆρος the eagle, that which is called hunter, 21.252, al. ; also to define and give emphasis, τιμῆς τῆς Πριάμου for honour, namely that of Priam, 20.181 ; οἴχετ' ἀνὴρ ὤριστος a man is gone, and he the best, 11.288, cf. 13.433, al.: sts. with words between the Pron. and Noun,

    αὐτὰρ ὁ αὖτε Πέλοψ 2.105

    ;

    τὸν Ἕκτορι μῦθον ἐνίσπες 11.186

    , cf. 703, al.:—different from this are cases like Il.1.409 αἴ κέν πως ἐθέλῃσιν ἐπὶ Τρώεσσιν ἀρῆξαι, τοὺς δὲ κατὰ πρύμνας τε καὶ ἀμφ' ἅλα ἔλσαι Ἀχαιούς if he would help the Trojans, but drive those back to the ships— I mean the Achaeans, where Ἀχ. is only added to explain τούς, cf. 1.472, 4.20, 329, al.
    II freq. without a Subst., he, she, it,

    ὁ γὰρ ἦλθε Il.1.12

    , al.
    III placed after its Noun, before the Relat. Prons., ἐφάμην σὲ περὶ φρένας ἔμμεναι ἄλλων, τῶν ὅσσοι Λυκίην ναιετάουσι far above the rest, above those to wit who, etc., Il.17.172 ; οἷ' οὔ πώ τιν' ἀκούομεν οὐδὲ παλαιῶν, τάων αἳ πάρος ἦσαν.. Ἀχαιαί such as we have not heard tell of yet even among the women of old, those women to wit who.., Od.2.119, cf. Il.5.332 ;

    θάλαμον τὸν ἀφίκετο, τόν ποτε τέκτων ξέσσεν Od.21.43

    , cf. 1.116, 10.74 :—for the [dialect] Att. usage v. infr.
    IV before a Possessive Pron. its demonstr. force is sts. very manifest, φθίσει σε τὸ σὸν μένος that spirit of thine, Il.6.407, cf. 11.608 ; but in 15.58, 16.40, and elsewh. it is merely the Art.
    V for cases in which the Homeric usage approaches most nearly to the Attic, v. infr. B. init.
    VI ὁ μέν.., ὁ δέ.. without a Subst., in all cases, genders, and numbers, Hom., etc.: sts. in Opposition, where ὁ μέν prop. refers to the former, ὁ δέ to the latter ; more rarely ὁ μέν the latter,

    ὁ δέ

    the former,

    Pl.Prt. 359e

    , Isoc.2.32,34: sts. in Partition, the one.., the other.., etc.—The Noun with it is regularly in gen. pl., being divided by the ὁ μέν.., ὁ δέ.., into parts,

    ἠΐθεοι καὶ παρθένοι.., τῶν δ' αἱ μὲν λεπτὰς ὀθόνας ἔχον, οἱ δὲ χιτῶνας εἵατο Il.18.595

    ;

    τῶν πόλεων αἱ μὲν τυραννοῦνται, αἱ δὲ δημοκρατοῦνται, αἱ δὲ ἀριστοκρατοῦνται Pl.R. 338d

    , etc.: but freq. the Noun is in the same case, by a kind of apposition,

    ἴδον υἷε Δάρητος, τὸν μὲν ἀλευάμενον τὸν δὲ κτάμενον Il.5.28

    , cf. Od.12.73, etc.: so in Trag. and [dialect] Att., S.Ant. 22, etc. ;

    πηγὴ ἡ μὲν εἰς αὐτὸν ἔδυ, ἡ δὲ ἔξω ἀπορρεῖ Pl.Phdr. 255c

    ; if the Noun be collective, it is in the gen. sg.,

    ὁ μὲν πεπραμένος ἦν τοῦ σίτου, ὁ δὲ ἔνδον ἀποκείμενος D.42.6

    : sts. a Noun is added in apposition with ὁ μέν or

    ὁ δέ, ὁ μὲν οὔτασ' Ἀτύμνιον ὀξέϊ δουρὶ Ἀντίλοχος.., Μάρις δὲ.. Il.16.317

    -19, cf. 116 ;

    τοὺς μὲν τὰ δίκαια ποιεῖν ἠνάγκασα, τοὺς πλουσίους, τοὺς δὲ πένητας κτλ. D.18.102

    , cf. Pl.Grg. 501a, etc.
    2 when a neg. accompanies ὁ δέ, it follows δέ, e.g.

    τὰς γοῦν Ἀθήνας οἶδα τὸν δὲ χῶρον οὔ S.OC24

    ;

    τὸν φιλόσοφον σοφίας ἐπιθυμητὴν εἶναι, οὐ τῆς μὲν τῆς δ' οὔ, ἀλλὰ πάσης Pl.R. 475b

    ;

    οὐ πάσας χρὴ τὰς δόξας τιμᾶν, ἀλλὰ τὰς μὲν τὰς δ' οὔ· οὐδὲ πάντων, ἀλλὰ τῶν μὲν τῶν δ' οὔ Id.Cri. 47a

    , etc.
    3 ὁ μέν τις.., ὁ δέ τις.. is used in Prose, when the Noun to which refers is left indefinite,

    ἔλεγον ὁ μέν τις τὴν σοφίαν, ὁ δὲ τὴν καρτερίαν.., ὁ δέ τις καὶ τὸ κάλλος X.Cyr.3.1.41

    ;

    νόμους.. τοὺς μὲν ὀρθῶς τιθέασιν τοὺς δέ τινας οὐκ ὀρθῶς Pl.R. 339c

    , cf. Phlb. 13c.
    4 on τὸ μέν.., τὸ δέ.., or τὰ μέν.., τὰ δέ.., v. infr. VIII.4.
    5 ὁ μέν is freq. used without a corresponding

    ὁ δέ, οἱ μὲν ἄρ' ἐσκίδναντο.., Μυρμιδόνας δ' οὐκ εἴα ἀποσκίδνασθαι Il.23.3

    , cf. 24.722, Th.8.12, etc.: also folld. by

    ἀλλά, ἡ μὲν γάρ μ' ἐκέλευε.., ἀλλ' ἐγὼ οὐκ ἔθελον Od.7.304

    ; by ἄλλος δέ, Il.6.147, etc. ;

    τὸν μὲν.., ἕτερον δέ Ar.Av. 843

    , etc. ;

    ὁ μέν.., ὃς δέ.. Thgn.205

    (v.l. οὐδέ): less freq. ὁ δέ in the latter clause without ὁ μέν preceding, τῇ ῥα παραδραμέτην φεύγων, ὁ δ' ὄπισθε διώκων (for ὁ μὲν φεύγων) Il.22.157 ;

    σφραγῖδε.. χρυσοῦν ἔχουσα τὸν δακτύλιον, ἡ δ' ἑτέρα ἀργυροῦν IG22.1388.45

    , cf.

    μέν D.

    III ;

    γεωργὸς μὲν εἷς, ὁ δὲ οἰκοδόμος, ἄλλος δέ τις ὑφαντής Pl.R. 369d

    , cf. Tht. 181d.
    6 ὁ δέ following μέν sts. refers to the subject of the preceding clause,

    τοῦ μὲν ἅμαρθ', ὁ δὲ Λεῦκον.. βεβλήκει Il. 4.491

    ;

    τὴν μὲν γενομένην αὐτοῖσι αἰτίην οὐ μάλα ἐξέφαινε, ὁ δὲ ἔλεγέ σφι Hdt.6.3

    , cf. 1.66,6.9, 133,7.6 : rare in [dialect] Att. Prose,

    ἐπεψήφιζεν αὐτὸς ἔφορος ὤν· ὁ δὲ οὐκ ἔφη διαγιγνώσκειν τὴν βοήν Th.1.87

    ;

    ἔμενον ὡς κατέχοντες τὸ ἄκρον· οἱ δ' οὐ κατεῖχον X.An.4.2.6

    : this is different from ὁ δέ in apodosi, v. infr. 7 ; also from passages in which both clauses have a common verb, v. ὅ γε 11.
    7 ὁ δέ is freq. used simply in continuing a narrative, Il.1.43, etc.; also used by Hom. in apodosi after a relat., v. ὅδε 111.3.
    VII the following usages prevailed in [dialect] Att. Prose,
    1 in dialogue, after καί, it was usual to say in nom. sg. masc. καὶ ὅς ; in the other cases the usual forms of the Art. were used (v.

    ὅς A.

    II.I and cf. Skt. sas, alternat. form of sa) ; so, in acc.,

    καὶ τὸν εἰπεῖν Pl.Smp. 174a

    , cf. X.Cyr.1.3.9, etc.; also in Hdt.,

    καὶ τὴν φράσαι 6.61

    , al.
    2 ὁ καὶ ὁ such and such,

    τῇ καὶ τῇ ἀτιμίᾳ Pl.Lg. 721b

    : but mostly in acc.,

    καί μοι κάλει τὸν καὶ τόν Lys.1.23

    , cf. Pl.Lg. 784d ;

    τὰ καὶ τὰ πεπονθώς D.21.141

    , cf. 9.68 ;

    τὸ καὶ τό Id.18.243

    ; ἀνάγκη ἄρα τὸ καὶ τό it must then be so and so, Arist.Rh. 1401a4, cf. 1413a22 ; but τὰ καὶ τά now one thing, now another, of good and bad,

    τὸν δ' ἀγαθὸν τολμᾶν χρὴ τά τε καὶ τὰ φέρειν Thgn.398

    , cf. Pi.P.5.55,7.20, al.;

    τῶν τε καὶ τῶν καιρόν Id.O. 2.53

    ; so πάντα τοῦ μετρίου μεταβαλλόμενα ἐπὶ τὰ καὶ ἐπὶ τά, of excess and defect, Hp.Acut.46 ; cf. A. VI.8.
    VIII abs. usages of single cases,
    1 fem. dat. τῇ, of Place, there, on that spot, here, this way, that way, Il.5.752, 858, al.: folld. by ᾗ, 13.52, etc.: also in Prose,

    τὸ μὲν τῇ, τὸ δὲ τῇ X.Ath.2.12

    .
    b with a notion of motion towards, that way, in that direction, Il.10.531,11.149, 12.124 ;

    τῇ ἴμεν ᾗ.. 15.46

    ;

    δελφῖνες τῇ καὶ τῇ ἐθύνεον ἰχθυάοντες Hes.Sc. 210

    :—only poet.
    c of Manner,

    τῇ περ τελευτήσεσθαι ἔμελλεν

    in this way, thus,

    Od.8.510

    .
    d repeated, τῇ μέν.., τῇ δέ.., in one way.., in another.., or partly.., partly.., E.Or. 356, Pl.Smp. 211a, etc.: without

    μέν, τῇ μᾶλλον, τῇ δ' ἧσσον Parm.8.48

    .
    e relat., where, by which way, only [dialect] Ep., as Il.12.118, Od.4.229.
    2 neut. dat. τῷ, therefore, on this account, freq. in Hom., Il.1.418, 2.254, al. (v. infr.): also in Trag., A.Pr. 239, S.OT 510 (lyr.) ; in Prose,

    τῷ τοι.. Pl.Tht. 179d

    , Sph. 230b.
    b thus, so, Il.2.373, 13.57, etc.: it may also, esp. when εἰ precedes, be translated, then, if this be so, on this condition, Od.1.239,3.224, 258,al., Theoc.29.11.—In Hom. the true form is prob. τῶ, as in cod. A, or τώ, cf. A.D.Adv.199.2.
    3 neut. acc. τό, wherefore, Il.3.176, Od.8.332, al., S.Ph. 142(lyr.) ; also τὸ δέ abs., but the fact is.., Pl.Ap. 23a, Men. 97c, Phd. 109d, Tht. 157b, R. 340d, Lg. 967a ; even when the τό refers to what precedes, the contrast may lie not in the thing referred to, but in another part of the sentence (cf. supr. VI. 6),

    τὸ δ' ἐπὶ κακουργίᾳ.. ἐπετήδευσαν Th.1.37

    ;

    τὸ δὲ.. ἡμῖν μᾶλλον περιέσται Id.2.89

    ; φασὶ δέ τινες αὐτὸν καὶ τῶν ἑπτὰ σοφῶν γεγονέναι· τὸ δὲ οὐκ ἦν but he was not, Nic.Dam.58J.
    4 τὸ μέν.., τὸ δέ.., partly.., partly.., or on the one hand.., on the other.., Th.7.36, etc., cf.Od.2.46 ; more freq. τὰ μέν.., τὰ δέ.., Hdt.1.173, S.Tr. 534, etc.; also

    τὰ μέν τι.., τὰ δέ τι.. X.An.4.1.14

    ;

    τὸ μέν τι.., τὸ δέ τι.. Luc.Macr.14

    ;

    τὰ μέν.., τὸ δὲ πλέον.. Th.1.90

    : sts. without τὸ μέν.. in the first clause,

    τὸ δέ τι Id.1.107

    ,7.48 : rarely of Time, τὰ μὲν πολλὰ.., τέλος δέ several times.. and finally, Hdt.3.85.
    5 of Time, sts. that time, sts. this (present) time, συνμαχία κ' ἔα ἑκατὸν ϝέτεα, ἄρχοι δέ κα τοΐ (where it is possible, but not necessary, to supply ϝέτος) SIG9.3 (Olympia, vi B.C.): so with Preps., ἐκ τοῦ, [dialect] Ep. τοῖο, from that time, Il.1.493,15.601.
    b πρὸ τοῦ, sts. written προτοῦ, before this, aforetime, Hdt.1.103, 122,5.55, A.Ag. 1204, Ar.Nu.5, etc.;

    ἐν τῷ πρὸ τοῦ χρόνῳ Th.1.32

    , cf. A.Eu. 462 ;

    τὸ πρὸ τοῦ D.S.20.59

    .
    6 ἐν τοῖς is freq. used in Prose with Superlatives, ἐν τοῖσι θειότατον a most marvellous thing, Hdt.7.137 ; ἐν τοῖς πρῶτοι the very first, Th.1.6, etc.; ἐν τοῖσι πρῶτος ( πρώτοις codd.) Pherecr.145.4 ; [Ζεὺς] Ἔρωτά τε καὶ Ἀνάγκην ἐν τοῖς πρῶτα ἐγέννησεν first of all, Aristid. Or.43(1).16, cf. 37(2).2: when used with fem. Nouns, ἐν τοῖς remained without change of gender, ἐν τοῖς πλεῖσται δὴ νῆες the greatest number of ships, Th.3.17; ἐν τοῖς πρώτη ἐγένετο (sc. ἡ στάσις) ib.82 : also with Advbs.,

    ἐν τοῖς μάλιστα Id.8.90

    , Pl.Cri. 52a, Plu.2.74e, 421d, 723e, Brut.6, 11,al., Paus.1.16.3, etc.;

    ἐν τοῖς χαλεπώτατα Th.7.71

    ;

    τὴν Αἴγυπτον ἐν τοῖς μάλιστα μελάγγειον οὖσαν Plu.2.364c

    : in late Prose, also with Positives,

    ἐν τοῖς παράδοξον Aristid.Or.48(24).47

    codd.; with

    πάνυ, ἐν τοῖς πάνυ D.H.1.19

    , cf. 66 ( ἐν ταῖς πάνυ f.l. 4.14,15).
    B , , τό, THE DEFINITE ARTICLE, the, to specify individuals: rare in this signf. in the earliest Gr., becoming commoner later. In Hom. the demonstr. force can generally be traced, v. supr. A. I, but the definite Art. must be recognized in places like Il.1.167,7.412, 9.309, 12.289, Od.19.372 : also when joined to an Adj. to make it a Subst.,

    αἰὲν ἀποκτείνων τὸν ὀπίστατον

    the hindmost man,

    Il.11.178

    ;

    τὸν ἄριστον 17.80

    ;

    τὸν δύστηνον 22.59

    ;

    τὸν προὔχοντα 23.325

    ; τῷ πρώτῳ.., τῷ δευτέρῳ.., etc., ib. 265sq. ; also in

    τῶν ἄλλων 2.674

    , al.: with Advs.,

    τὸ πρίν 24.543

    , al.;

    τὸ πάρος περ 17.720

    ;

    τὸ πρόσθεν 23.583

    ; also τὸ τρίτον ib. 733 ;

    τὰ πρῶτα 1.6

    ,al.; τὸ μὲν ἄλλο for the rest, 23.454 ;

    ἀνδρῶν τῶν τότε 9.559

    .—The true Art., however, is first fully established in fifth-cent. [dialect] Att., whilst the demonstr. usage disappears, exc. in a few cases, V. A. VI-VIII.—Chief usages, esp. in [dialect] Att.
    I not only with common Appellats., Adjs., and Parts., to specify them as present to sense or mind, but also freq. where we use the Possessive Pron.,

    τὸ κέαρ ηὐφράνθην Ar.Ach.5

    ; τὴν κεφαλὴν κατεάγην my head was broken, And.1.61, etc. ; τοὺς φίλους ποιούμεθα we make our friends, S.Ant. 190 ; τὰς πόλεις ἔκτιζον they began founding their cities, Th.1.12;

    οὐχ ὑπὲρ τὴν οὐσίαν ποιούμενοι τοὺς παῖδας Pl.R. 372b

    .
    b omitted with pr.nn.and freq. with Appellats. which require no specification, as θεός, βασιλεύς, v. θεός 1.1, βασιλεύς III ; ἐμ πόλει in the Acropolis, IG12.4.1, al.: but added to pr. nn., when attention is to be called to the previous mention of the person, as Th. (3.70 ) speaks first of Πειθίας and then refers to him repeatedly as ὁ Π.; cf. Θράσυλος in Id.8.104, with ὁ Θ. ib. 105 ; or when the person spoken of is to be specially distinguished, Ζεύς, ὅστις ὁ Ζεύς whoever this Zeus is, E.Fr. 480 ; and therefore properly omitted when a special designation follows, as Σωκράτης ὁ φιλόσοφος: seldom in Trag. with pr. nn., save to give pecul. emphasis, like Lat. ille, ὁ Λάϊος, ὁ Φοῖβος, S.OT 729, El.35, etc.: later, however, the usage became very common (the Homeric usage of with a pr. n. is different, v. A.I).
    c Aristotle says Σωκράτης meaning the historical Socrates, as in SE183b7, PA642a28, al., but ὁ Σωκράτης when he means the Platonic Socrates, as Pol.1261a6, al.: so with other pr.nn., EN1145a21, 1146a21, al.
    d for Σαῦλος ὁ καὶ Παῦλος, etc., v. καί B.2.
    2 in a generic sense, where the individual is treated as a type,

    οἷς ὁ γέρων μετέῃσιν.. λεύσσει Il.3.109

    ;

    πονηρὸν ὁ συκοφάντης D.18.242

    , etc.
    b freq. with abstract Nouns,

    ἥ τε ἐλπὶς καὶ ὁ ἔρως Th.3.45

    , etc.
    3 of outstanding members of a class, ὁ γεωγράφος, ὁ κωμικός, ὁ ποιητής, ὁ τεχνικός, v. γεωγράφος, κωμικός, ποιητής, τεχνικός.
    4 with infs., which thereby become Substs., τὸ εἴργειν prevention, Pl.Grg. 505b ; τὸ φρονεῖν good sense, S.Ant. 1348(anap.), etc.: when the subject is expressed it is put between the Art.and the inf., τὸ θεοὺς εἶναι the existence of gods, Pl.Phd. 62b ; τὸ μηδένα εἶναι ὄλβιον the fact or statement that no one is happy, Hdt.1.86.
    5 in neut. before any word or expression which itself is made the object of thought, τὸ ἄνθρωπος the word or notion man ; τὸ λέγω the word λέγω ; τὸ μηδὲν ἄγαν the sentiment 'ne quid nimis', E.Hipp. 265(lyr.); τὸ τῇ αὐτῇ the phrase τῇ αὐτῇ, Pl.Men. 72e : and so before whole clauses, ἡ δόξα.. περὶ τοῦ οὕστινας δεῖ ἄρχειν the opinion about the question 'who ought to rule', Id.R. 431e ; τὸ ἐὰν μένητε παρ' ἐμοί, ἀποδώσω the phrase 'I will give back, if.. ', X.Cyr. 5.1.21, cf. Pl.R. 327c, etc.;

    τοὺς τοῦ τί πρακτέον λογισμούς D.23.148

    ; τὸ ὀλίγοι the term few, Arist.Pol. 1283b11.
    6 before relat. clauses, when the Art. serves to combine the whole relat. clause into one notion, τῇ ᾗ φὴς σὺ σκληρότητι the harshness you speak of, Pl.Cra. 435a ; τὸν ἥμερον καρπόν.., καὶ τὸν ὅσος ξύλινος (i.e. καὶ τὸν καρπὸν ὅσος ἂν ᾖ ξύλινος) Id.Criti. 115b ;

    τῶν ὅσοι ἂν.. ἀγαθοὶ κριθῶσιν Id.R. 469b

    ;

    ἐκ γῆς καὶ πυρὸς μείξαντες καὶ τῶν ὅσα πυρὶ καὶ γῇ κεράννυται Id.Prt. 320d

    , cf. Hyp.Lyc.2 ;

    ταύτην τε τὴν αἰτίαν καὶ τὴν ὅθεν ἡ κίνησις Arist.Metaph. 987a8

    ;

    τὸν ὃς ἔφη Lys.23.8

    : hence the relat., by attraction, freq. follows the case of the Art., τοῖς οἵοις ἡμῖν τε καὶ ὑμῖν, i.e. τοῖς οὖσιν οἷοι ἡμεῖς καὶ ὑμεῖς, X.HG2.3.25, etc.
    7 before Prons.,
    a before the pers. Prons., giving them greater emphasis, but only in acc.,

    τὸν ἐμέ Pl.Tht. 166a

    ,Phlb. 20b ; τὸν.. σὲ καὶ ἐμέ ib. 59b ;

    τὸν αὑτόν Id.Phdr. 258a

    ; on ὁ αὐτός, v. αὐτός 111.
    b before the interrog. Pron. (both τίς and ποῖος), referring to something before, which needs to be more distinctly specified, A.Pr. 251, Ar. Pax 696 ; also τὰ τί; because οἷα went before, ib. 693. Of τίς only the neut. is thus used (v.supr.): ποῖος is thus used not only in neut. pl., τὰ ποῖα; E.Ph. 707 ; but also in the other genders, ὁ ποῖος; ib. 1704 ; τῆς ποίας μερίδος; D.18.64 ; τοῖς ποίοις.. ; Arist.Ph. 227b1.
    c with τοιοῦτος, τοιόσδε, τηλικοῦτος, etc., the Art. either makes the Pron. into a Subst.,

    ὁ τοιοῦτος

    that sort of person,

    X.Mem.4.2.21

    , etc.; or subjoins it to a Subst. which already has an Art.,

    τὴν ἀπολογίαν τὴν τοιαύτην D.41.13

    .
    8 before ἅπας, Pi.N.1.69, Hdt.3.64, 7.153 (s.v.l.), S.OC 1224 (lyr.), D.18.231, etc.; also τὸν ἕνα, τὸν ἕνα τοῦτον, Arist.Pol. 1287b8, 1288a19 : on its usage with ἕκαστος, v. sub voc.; and on οἱ ἄλλοι, οἱ πολλοί, etc., v. ἄλλος 11.6,

    πολύς 11.3

    , etc.
    9 the Art. with the [comp] Comp. is rare, if follows, S.Ant. 313, OC 796.
    II elliptic expressions:
    1 before the gen. of a pr.<*>., to express descent, son or daughter, Θουκυδίδης ὁ Ὀλόρου (sc. υἱός) Th.4.104 ; Ἑλένη ἡ τοῦ Διός (sc. θυγάτηρ) E.Hel. 470 : also to denote other relationships, e.g. brother, Lys.32.24, Alciphr.2.2.10 ; ἡ Σμικυθίωνος Μελιστίχη M. the wife of S., Ar.Ec.46 ; Κλέαρχος καὶ οἱ ἐκείνου Cl. and his men, X.An.1.2.15 ; ὁ τοῦ Ἀντιγένεος the slave of A., Hp.Hum.20.
    2 generally, before a gen. it indicates a wider relation, as τὸ τῶν νεῶν, τὸ τῶν Ἑρμῶν, the matter of the ships, the affair of the Hermae, Th.4.23,6.60 ; τὰ τοῦ Ἀρριβαίου πράσσειν to promote the interests of Arrhibaeus, Id.4.83, cf. 6.89, etc.; τὸ τῆς τύχης,=ἡ τύχη, Id.4.18 ; τὰ τῆς τύχης accidents, chance events, ib.55 ; τὰ γὰρ φθιτῶν τοῖς ὁρῶσι κόσμος performance of the rites due to the dead befits the living, E.Supp.78(lyr.); τὰ τῶν θεῶν that which is destined by the gods, S.Tr. 498(lyr.): hence with neut. of Possessive Pron., τὸ ἐμόν, τὸ σόν, what regards me or thee, my or thy business or interests, S.Aj. 124, El. 251, etc.: and with gen. of 3 pers.,

    τὸ τῆσδε E.Hipp.48

    . But τό τινος is freq. also, a man's word or saying, as

    τὸ τοῦ Σόλωνος Hdt.1.86

    ; τὸ τοῦ Ὁμήρου as Homer says, Pl.Tht. 183e ; also τά τινος so-and-so's house, Ar.V. 1432, D.54.7, Theoc.2.76, Herod.5.52, Ev.Luc.2.49.
    3 very freq. with cases governed by Preps.. αἱ ἐκ τῆς Ζακύνθου νῆες the ships from Zacynthus, Th.4.13 ; οἱ ἀμφί τινα, οἱ περί τινα, such an one and his followers, v. ἀμφί c.1.3, περί c.1.2 ; also τὰ ἐπὶ Θρᾴκης the Thrace-ward district, Th.1.59, al.; τὰ ἀπὸ τοῦ καταστρώματος matters on deck, Id.7.70 ; τὰ ἀπ' Ἀλκιβιάδου the proposals of Alcibiades, Id.8.48 ; τὰ ἀπὸ τῆς τύχης the incidents of fortune, Id.2.87, etc.
    4 on μὰ τόν, μὰ τήν, etc., v. μά IV.
    5 in elliptical phrases, ἐπορευόμην τὴν ἔξω τείχους (sc. ὁδόν) Pl.Ly. 203a ; ἡ ἐπὶ θανάτῳ (sc. στολή, δέσις), v. θάνατος; κατὰ τὴν ἐμήν (sc. γνώμην), v. ἐμός 11.4 ; ἡ αὔριον (sc. ἡμέρα), v. αὔριον; ἡ Λυδιστί (sc. ἁρμονία) Arist.Pol. 1342b32, etc.: freq. with Advs., which thus take an adj. sense, as , , τὸ νῦν;

    ὁ οἴκαδε πλοῦς Th.1.52

    ; οἱ τότε, οἱ ἔπειτα (sc. ἄνθρωποι), ib.9,10, etc. ; but τό stands abs. with Advs. of time and place, when one cannot (as in the preceding instances) supply a Subst., as

    κἀκεῖσε καὶ τὸ δεῦρο E.Ph. 266

    , cf.[315] (lyr.);

    ὁ μὲν τὸ κεῖθεν, ὁ δὲ τὸ κεῖθεν Id.Or. 1412

    (lyr.): rarely abs. in gen., ἰέναι τοῦ πρόσω to go forward, X.An.1.3.1 ;

    τοῦ προσωτάτω δραμεῖν S.Aj. 731

    .
    C as RELATIVE PRONOUN in many dialects ; both in nom. sg. masc. ὅ, as

    κλῦθί μοι, ὃ χθιζὸς θεὸς ἤλυθες Od.2.262

    , cf. 1.300, al. ;

    Ἔρως, ὃ κατ' ὀμμάτων στάζεις πόθον E.Hipp. 526

    (lyr.);

    Ἄδωνις, ὃ κἠν Ἀχέροντι φιλεῖται Theoc.15.86

    ; ὃ ἐξορύξη he who banishes him, Schwyzer679.12,25 ([place name] Cyprus) ; and in the forms beginning with τ, esp. in Hom. (Od.4.160, al.), Hdt.1.7, al.: also in [dialect] Ion. Poets,

    ἐν τῷ κάθημαι Archil.87.3

    , cf. Semon.7.3, Anacr.86 (prob.), Herod.2.64, al.: freq. in Trag.,

    τῆς S.OC 1258

    , Tr. 381, 728, E.Alc. 883 (anap.);

    τῷ S.Ph.14

    ;

    τήν Id.OC 747

    , Tr.47, El. 1144 ; τό Id.OT 1427 ; τῶν ib. 1379, Ant. 1086.—Never in Com. or [dialect] Att. Prose:—[dialect] Ep. gen. sg.

    τεῦ Il.18.192

    (s.v.l.).
    D CRASIS OF ARTICLE:
    a [dialect] Att. , , τό, with [pron. full] make , as ἁνήρ, ἁλήθεια, τἀγαθόν, τᾄτιον; so οἱ, αἱ, τά, as ἅνδρες, τἀγαθά; also τοῦ, τῷ, as τἀγαθοῦ, τἀγαθῷ: , τό, οἱ, before e gives ου, οὑξ, οὑπί, οὑμός, τοὔργον, οὑπιχώριοι, etc.; also τοῦ, as τοὐμοῦ, τοὐπιόντος; but ἅτερος, θάτερον ([pron. full] ¯ ?ὁX?ὁX), [dialect] Ion. οὕτερος, τοὔτερον (v. ἕτερος), [dialect] Att. fem. ἡτέρα, dat. θητέρᾳ (v. ἕτερος); τῷ loses the iota, τὠμῷ, τὠπιόντι: , τό, before ο gives ου, as Οὁδυσσεύς, Οὑλύμπιος, τοὔνομα: , τό, etc., before αυ gives ᾱυ, αὑτός, ταὐτό, ταὐτῷ (freq. written ἁτός, etc. in Inscrr. and Pap.); so τὰ αὐτά=ταὐτά, αἱ αὐταί= αὑταί: before εὐ gives ηὑ, as ηὑλάβεια: τῇ before gives θη, as θἠμέρᾳ: τὸ before gives θου, as θοὔδωρ for τὸ ὕδωρ.
    b other dialects: in their treatment of crasis these follow the local laws of contraction, hence, e.g., [dialect] Dor. ὡξ from

    ὁ ἐξ Theoc.1.65

    , ὥλαφος from ὁ ἔλαφος ib. 135 ; [dialect] Ion. ᾡσυμνήτης from ὁ αἰς- SIG57.45 (Milet., v B.C.) ; ὡυτή from

    ἡ αὐτή Heraclit.60

    , etc.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) >

  • 39 suyo

    adj.
    1 his, his own, her, her own.
    El carro suyo His car [de él o ella]. Used after nouns. Informal Mode (tú)
    2 your.
    El carro suyo Your car [de usted]. Used after nouns. Formal Mode (usted)
    3 of yours, yours, of your own.
    Algo suyo Something of yours. Used after pronouns, formal mode (usted).
    4 of his, of his own, of her own, of hers.
    Algo suyo Something of his=of hers. Used after pronouns, informal mode (tú)
    5 of theirs.
    * * *
    1 (de él) his, of his; (de ella) her, of hers; (de animales, cosas) its; (de usted, de ustedes) yours, of yours; (de ellos, de ellas) theirs, of theirs
    1 (de él) his; (de ella) hers; (de usted, de ustedes) yours; (de ellos, de ellas) theirs
    éstos son los míos, los suyos están sobre la mesa there are mine, hers are on the table
    1 (ocasión, oportunidad) one's chance, one's opportunity
    ésta es la suya, tiene que aprovecharla this is your big chance, so make the most of it
    1 (lo que toca) what one deserves
    2 (habilidad) forte, one's thing
    1 (familiares) his (her, your, etc) family sing; (amigos) his (her, your, etc) friends, his (her, your, etc) people
    \
    hacer de las suyas familiar to be up to one's tricks
    ir a la suya / ir a lo suyo to mind one's own business
    salirse con la suya familiar to get one's own way, get what one wants
    ser muy suyo,-a
    * * *
    1. = suya, adj.
    1) his, her, its, theirs
    2. = suya, pron.
    1) his, her, theirs
    * * *
    suyo, -a
    1. ADJ POSES
    1) (=de él) his; (=de ella) her; (=de ellos, ellas) their

    la culpa es suya — it's his/her etc fault

    - permiso -es suyo Chile, Méx "excuse me" - "yes?"

    no es amigo suyo — he is not a friend of his/hers etc

    no es culpa suya — it's not his/her etc fault, it's no fault of his/hers etc

    varios libros suyos(=de ellos) several books of theirs, several of their books

    hacer algo suyo, hizo suyas mis palabras — he echoed my words

    eso es muy suyo — that's just like him, that's typical of him

    él es un hombre muy suyo(=reservado) he's a man who keeps very much to himself; (=quisquilloso) he's a very fussy sort

    2) (=de usted, ustedes) your

    ¿es suyo esto? — is this yours?

    2.
    PRON POSES (=de él) his; (=de ella) hers; (=de usted, ustedes) yours; [de animal, cosa] its; (=de uno mismo) one's own; (=de ellos, ellas) theirs

    este libro es el suyo — this book is his/hers etc

    los suyos(=familia) one's family o relations; (=partidarios) one's own people o supporters

    suyo afectísimoyours faithfully o sincerely, yours truly (EEUU)

    de suyo — in itself, intrinsically

    lo suyo — (what is) his; (=su parte) his share, what he deserves

    aguantar lo suyo(=su parte) to do one's share; (=mucho) to put up with a lot

    él pesa lo suyo — he's really heavy, he's a fair weight

    * * *
    I
    - ya adjetivo ( de él) his; ( de ella) hers; (de usted, ustedes) yours; (de ellos, ellas) theirs

    ser muy suyo: eso es muy suyo that's typical of him/her; es muy suya — she's an odd sort (colloq)

    II
    - ya pronombre

    el suyo, la suya etc — ( de él) his; ( de ella) hers; (de usted, ustedes) yours; (de ellos, ellas) theirs

    hacer (una) de las suyas — (fam) to get up to one's usual o old tricks

    ir a lo suyoto look after number one

    lo suyo: tuvo que trabajar lo suyo he had to work very hard; pesa lo suyo it weighs a ton; salirse con la suya — to get one's own way

    * * *
    = yours, theirs.
    Ex. As something you may or may not know, every item going into the processing stream is assigned a priority, and our judgment will in many cases be different from yours, as our needs will be different from yours.
    Ex. The blame was not theirs that they were so lacking in gumption.
    ----
    * dejar que Alguien se salga con la suya = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * * *
    I
    - ya adjetivo ( de él) his; ( de ella) hers; (de usted, ustedes) yours; (de ellos, ellas) theirs

    ser muy suyo: eso es muy suyo that's typical of him/her; es muy suya — she's an odd sort (colloq)

    II
    - ya pronombre

    el suyo, la suya etc — ( de él) his; ( de ella) hers; (de usted, ustedes) yours; (de ellos, ellas) theirs

    hacer (una) de las suyas — (fam) to get up to one's usual o old tricks

    ir a lo suyoto look after number one

    lo suyo: tuvo que trabajar lo suyo he had to work very hard; pesa lo suyo it weighs a ton; salirse con la suya — to get one's own way

    * * *
    = yours, theirs.

    Ex: As something you may or may not know, every item going into the processing stream is assigned a priority, and our judgment will in many cases be different from yours, as our needs will be different from yours.

    Ex: The blame was not theirs that they were so lacking in gumption.
    * dejar que Alguien se salga con la suya = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.

    * * *
    suyo1 -ya
    [ Grammar notes (Spanish) ] (de él) his; (de ella) hers; (de usted, ustedes) yours; (de ellos, ellas) theirs
    ¿esto es suyo, profesor? is this yours, sir?
    Marta y un amigo suyo Marta and a friend of hers
    suyo afectísimo ( frml) ( Corresp) truly yours ( AmE frml), yours truly ( BrE frml)
    haciendo suyas las palabras de Darío echoing the words of Darío
    ser muy suyo: no le cuenta nada a nadie, es muy suyo he doesn't tell anyone anything, he keeps himself very much to himself
    eso es muy suyo he's/she's like that, that's typical of him/her
    suyo2 -ya
    el suyo, la suya, etc (de él) his; (de ella) hers; (de usted, ustedes) yours; (de ellos, ellas) theirs
    él me prestó el suyo he lent me his
    hacer (una) de las suyas ( fam); to get up to one's usual o old tricks
    han vuelto a hacer (una) de las suyas they've been up to their old tricks again
    ir a lo suyo to think only of oneself, to look after number one
    lo suyo: tuvo que trabajar lo suyo he had to work very hard
    pesa lo suyo it weighs a ton
    aguanta lo suyo she puts up with an awful lot
    salirse con la suya to get one's own way
    * * *

    suyo
    ◊ -ya adjetivo ( de él) his;


    ( de ella) hers;
    (de usted, ustedes) yours;
    (de ellos, ellas) theirs;

    ■ pronombre el suyo, la suya, etc. ( de él) his;

    ( de ella) hers;
    (de usted, ustedes) yours;
    (de ellos, ellas) theirs;

    suyo,-a
    I adj (de él) his
    (de ella) hers: este libro no es suyo, this book is not hers
    (de usted, ustedes) yours: hablé con un hermano suyo, I spoke with a brother of yours
    (de ellos, ellas) theirs
    II pron (de él) his: éste no es el suyo, this is not his
    (de ella) hers: me dejó el suyo, she lent me hers
    (de usted, ustedes) yours
    (de ellos, ellas) theirs
    ♦ Locuciones: hacer de las suyas, to get up to one's old tricks
    salirse con la suya, to get one's own way
    ser muy suyo, (una actitud, reacción, un gesto) esto es muy suyo, this is typical of him o her
    Juan es muy suyo, Juan is very peculiar

    ' suyo' also found in these entries:
    Spanish:
    acomodar
    - alrededor
    - cada
    - confesarse
    - después
    - ir
    - modestamente
    - nebulosa
    - nebuloso
    - relevancia
    - suya
    - teatro
    - tema
    - afectísimo
    - insistir
    English:
    affair
    - hers
    - his
    - much
    - own
    - theirs
    - yours
    - friend
    - of
    - pretense
    - take
    - way
    * * *
    suyo1, -a
    adj posesivo
    [de él] his; [de ella] hers; [de uno] one's (own); [de ellos, ellas] theirs; [de usted, ustedes] yours;
    este libro es suyo this book is his/hers/ etc;
    un amigo suyo a friend of his/hers/ etc;
    no es asunto suyo it's none of his/her/ etc business;
    RP
    ¡permiso! – (es) suyo may I? – go ahead;
    Fam
    es muy suyo he's a law unto himself
    pron posesivo
    el suyo [de él] his;
    [de ella] hers; [de cosa, animal] its (own); [de uno] one's own; [de ellos, ellas] his/her/ etc lot o side; [de usted, ustedes] yours;
    de suyo in itself;
    hacer suyo to make one's own;
    Fam
    los suyos [su familia] his/her/ etc folks;
    [su bando] his/her/ etc lot o side;
    lo suyo: lo suyo es el teatro he/she/ etc should be on the stage;
    Fam
    lo suyo sería volver the proper thing to do would be to go back;
    Fam
    les costó lo suyo it wasn't easy for them;
    hacer de las suyas to be up to his/her/ etc usual tricks;
    una de las suyas one of his/her/ etc tricks;
    Fam
    ésta es la suya this is the chance he's been waiting for o his big chance
    * * *
    pron pos: de él his; de ella hers; de usted, ustedes yours; de ellos theirs;
    los suyos his/her etc folks, his/her etc
    family;
    hacer suyo algo make sth one’s own;
    hacer de las suyas get up to one’s old tricks;
    ir a lo suyo think only of oneself;
    salirse con la suya get one’s own way;
    ser muy suyo keep to o.s.;
    de esto sabe lo suyo he knows everything about this
    * * *
    suyo, -ya adj
    1) : his, her, its, theirs
    los libros suyos: his books
    un amigo suyo: a friend of hers
    esta casa es suya: this house is theirs
    2) (formal) : yours
    ¿este abrigo es suyo, señor?: is this your coat, sir?
    suyo, -ya pron
    1) : his, hers, theirs
    mi guitarra y la suya: my guitar and hers
    ellos trajeron las suyas: they brought theirs, they brought their own
    2) (formal) : yours
    usted olvidó la suya: you forgot yours
    * * *
    suyo1 adj
    1. (de él) of his
    2. (de ella) of hers
    3. (de ellos) of theirs
    4. (de usted) of yours
    estaba Ud. con una amiga suya you were with a friend of yours
    suyo2 pron
    1. (de él) his
    2. (de ella) hers
    3. (de ellos, ellas) theirs
    4. (de usted) yours
    ¿es suyo? is this yours?

    Spanish-English dictionary > suyo

  • 40 tam

    tam, adv. [orig. acc. fem. of the demonstrative root ta-; cf.: tum, tamen], correlative of quam, so, so much, as.
    I.
    As comparative adverb, demonstrative with correlative quam, introducing comparative clauses of like intensity.
    A.
    As adjunct of adjectives or participles the intensity of which is expressed by a comparative clause, tam... quam = as... as; negatively, non (neque, nihil, etc.) tam... quam = not so... as.
    1.
    In comparison between two adjj.:

    tam esse clemens tyrannus quam rex importunus potest,

    a tyrant may be as mild as a king may be harsh, Cic. Rep. 1, 33, 50 (B. and K. bracket rex):

    non tam solido quam splendido nomine,

    id. Fin. 1, 18, 61:

    tam culpae hostium justus existimator quam gloriosus victor,

    Val. Max. 3, 8, 1:

    adjuro, tam me tibi vera referre Quam veri majora fide,

    things as true as they are beyond belief, Ov. M. 3, 659:

    quorum vires quam repentinae tam breves,

    Sen. Q. N. 6, 7, 2.—Negatively:

    non enim tam praeclarum est scire Latine quam turpe nescire,

    Cic. Brut. 37, 140:

    ut illa... non tam mirabilia sunt, quam conjecta belle,

    id. Div. 2, 31, 66; 2, 36, 76: nec tam Turpe fuit vinci [p. 1836] quam contendisse decorum est, Ov. M. 9, 5. —Tam preceded by comp. clause:

    maximeque eam pestilentiam insignem mors quam matura tam acerba M. Furi fecit,

    Liv. 7, 1, 8:

    quam magni nominis bellum est, tam difficilem existimaritis victoriam fore,

    id. 21, 43, 11:

    donec quam felices seditiones, tam honorati seditionum auctores essent,

    id. 4, 2, 4. —
    2.
    In a comparison between degrees of intensity, etc., of the same adjective.
    a.
    As in relative clauses, the adjective repeated (so esp. in Plaut.;

    not repeated in English): tam liquidus est quam liquida tempestas esse solet,

    as serene as the weather is wont to be, Plaut. Most. 3, 2, 64:

    quam placida'st aqua,

    id. ib. 3, 2, 165:

    tam frictum ego illum reddam quam frictum est cicer,

    id. Bacch. 4, 4, 7.—Negatively:

    nemo orator tam multa scripsit quam multa sunt nostra,

    Cic. Or. 30, 168:

    tametsi non tam multum in istis rebus intellego quam multa vidi,

    id. Verr. 2, 4, 43, § 94.—
    b.
    The adjective not repeated.
    (α).
    The terms of comparison being nouns or pronouns:

    tam ego fui ante liber quam gnatus tuus ( = quam liber gnatus tuus est),

    Plaut. Capt. 2, 2, 60:

    fieret corium tam maculosum quam est nutricis pallium,

    id. Bacch. 3, 3, 30:

    tam mihi mea vita quam tua Tibi cara est,

    id. Cas. 3, 6, 43:

    ni illam mihi tam tranquillam facis quam mare est,

    id. Poen. 1, 2, 145:

    tam crebri ad terram decidebant quam pira,

    id. ib. 2, 38:

    tam excoctam reddam atque atram quam carbo'st,

    Ter. Ad. 5, 3, 63:

    quom fervit maxume, tam placidum (eum) quam ovem reddo,

    id. ib. 4, 1, 18:

    tam sum misericors quam vos, tam mitis quam qui lenissimus,

    Cic. Sull. 31, 87:

    tam gratum mihi id erit quam quod gratissimum,

    id. Fam. 13, 3:

    nulla ingenia tam prona ad invidiam sunt quam eorum qui genus ac fortunam suam animis non aequant,

    Liv. 45, 22:

    nihil est tam violentum quam magna vis aquae,

    Sen. Q. N. 3, 30, 6:

    (cum sit) tam aurum et argentum quam aes Corinthium ( = cum aurum et argentum tam sit Corinthium quam aes),

    Quint. 8, 2, 8:

    (ira) tam inutilis animi minister est quam miles qui signum receptui neglegit,

    Sen. Ira, 1, 9, 2.—

    Negatively: neque opes nostrae tam sunt validae quam tuae,

    Plaut. Cist. 2, 1, 20:

    nihil esse tam detestabile tamque pestiferum quam voluptatem,

    Cic. Sen. 12, 41:

    neque tam condenso corpore nubes esse queunt quam sunt lapides, neque autem tam tenues quam nebulae,

    Lucr. 6, 101.—Virtually negative:

    quod enim tam infidum mare quam blanditiae principum? ( = nullum tam infidum mare, etc.),

    Plin. Pan. 66. — With comp. pregn. (very rare): istam dextram non tam in bellis et proeliis quam in promissis et fide firmiorem, i. e. whose superior trustworthiness is not so much in wars, etc., Cic. Deiot. 3, 8:

    vectigal ex agro eorum capimus, quod nobis non tam fructu jucundius est, quam ultione,

    Liv. 28, 39, 13. —
    (β).
    With quam in subst.-clause:

    quicquid mali hic Pisistratus non fecerit, tam gratum est quam si alium facere prohibuerit,

    Cic. Att. 8, 16, 2.—Negatively:

    juris interpretatio, quae non tam mihi molesta sit propter laborem quam quod dicendi cogitationem auferat,

    Cic. Leg. 1, 4, 12. —

    Virtually negative: quid autem tam exiguum quam est munus hoc eorum qui consuluntur?

    Cic. Leg. 1, 4, 14.—
    (γ).
    With quam in adverb.-clause:

    cupam facito tam crassam quam modioli postulant,

    Cato, R. R. 21, 1:

    si era mea sciat tam socordem esse quam sum,

    Plaut. Cist. 4, 2, 5:

    tua est imago: tam consimili'st quam potest,

    id. Men. 5, 9, 4:

    sororem tam similem quam lacte lacti est,

    id. Mil. 2, 2, 87.—
    B.
    Tam with advv.: tam... quam = as ( so)... as; negatively = not so... as.
    1.
    Comparing an adv. with another adv. or adverb. clause: satin' istuc mihi exquisitum est...? Ar. Tam satis quam numquam hoc invenies secus, with as full certainty as that you will never find this otherwise, Plaut. Capt. 3, 4, 106.—Virtually negative:

    quis umquam obeundi negotii studio tam brevi tempore tot loca adire potuit, quam celeriter Cn. Pompejo duce tanti belli impetus navigavit?

    Cic. Imp. Pomp. 12, 34. —After quam:

    nam dictaturam quam pertinaciter ei deferebat populus, tam constanter repulit,

    Vell. 2, 89, 5 (the repetition of the adverb is especially frequent in tam diu... quam diu; v. tamdiu).—
    2.
    The adverb understood after quam: sed tu novisti fidicinam? Tr. Tam facile quam me (quam facile me novi), Plaut. Ep. 3, 4, 72:

    tam facile vinces quam pirum volpes comest,

    id. Most. 3, 1, 26:

    tam hercle certe quam ego ted, ac tu me vides,

    id. Merc. 1, 2, 77:

    tam audacter (ibis intro) quam domum ad te,

    id. Truc. 1, 2, 109:

    tam facile quam tu arbitraris,

    Cic. Div. 1, 6, 10:

    tam cito evertetur quam navis, etc.,

    id. Rep. 1, 34, 51:

    nihil tam cito redditur quam a speculo imago,

    Sen. Q. N. 1, 4, 2. —

    Negatively: (ira) quia non tam cito in alium quam vult erumpit,

    Sen. Ira, 1, 19, 4.—Virtually negative (very freq.):

    quasi vero quidquam sit tam valde, quam nihil sapere, vulgare,

    Cic. Div. 2, 39, 81. — With sup. adv.: quam potes tam verba confer maxime ad compendium = as much as you can (hence the idiomatic expression: quam maxime = as much as possible), Plaut. Mil. 3, 1, 184. —
    C.
    With verbs: tam... quam = as much... as, as well... as; negatively: non tam... quam, not so much... as.
    1.
    One verb compared with another:

    nam quod edit tam duim quam perduim,

    for what he can eat I would give as much as lose, Plaut. Aul. 4, 6, 6:

    vellem tam domestica ferre possem quam ista contemnere,

    Cic. Att. 13, 20, 4:

    utinam tam non pigeat ista facere quam non displicebit,

    Quint. 2, 5, 17:

    Tyrus et ipsa tam movetur quam diluitur,

    Sen. Q. N. 6, 26, 5.—Negatively:

    fit quoque enim interdum ut non tam concurrere nubes frontibus adversis possint quam de latere ire,

    Lucr. 6, 115.—
    2.
    The same verb repeated or understood after quam; the compared terms being,
    (α).
    Nouns or pronouns: tam mihi quam illi libertatem hostilis eripuit manus;

    tam ille apud nos servit quam ego hic apud te servio,

    Plaut. Capt. 2, 2, 61:

    tam hic scit me habere (pecuniam) quam egomet (i. e. scio),

    id. Aul. 3, 6, 12:

    quam tu filium tuum, tam me pater me meus desiderat,

    id. Capt. 2, 2, 6:

    tam huic loqui licere oportet quam isti,

    id. Cas. 2, 6, 58:

    tam tibi istuc credo quam mihi,

    id. Ep. 1, 2, 25:

    haec tibi tam sunt defendenda quam moenia,

    Cic. Ac. 2, 44, 137:

    tam moveor quam tu, Luculle,

    id. ib. 2, 46, 141:

    tamque id... tuendum conservandumque nobis est quam illud, etc.,

    id. Off. 3, 4, 17: amurcam periti agricolae tam in doliis condunt quam oleum aut vinum ( as well as), Varr. R. R. 1, 61:

    tam natura putarem vitam hominis sustentari quam vitis, quam arboris,

    Cic. Tusc. 1, 24, 56:

    sicut pueris, qui tam parentibus amissis flebunt quam nucibus,

    Sen. Ira. 1, 12, 4:

    meliorque tam sibi quam aliis faciendus (est),

    id. ib. 1, 15, 1:

    tam solstitium quam aequinoctium suos dies rettulit (i. e. solstitium tam rettulit dies quam rettulit aequinoctium),

    id. Q. N. 3, 16, 3:

    quoniam orationis tam ornatus quam perspicuitas aut in singulis verbis est aut in pluribus positus (i. e. ornatus tam positus est quam perspicuitas),

    Quint. 8, 3, 15. — This construction passes into mere co - ordination: tam vera quam falsa cernimus, as well... as, almost = both... and, Cic. Ac. 2, 34, 111: repentina res, quia quam causam nullam tam ne fidem quidem habebat ( = ut causam nullam, sic ne fidem quidem; cf.

    sic),

    Liv. 8, 27, 10; so Sall. J. 31, 16; id. H. 1, 41, 24 Dietsch; cf. Liv. 33, 17, 9; Sen. Q. N. 4, 13, 4. —

    Negatively: non tam meapte causa Laetor quam illius,

    Ter. Heaut. 4, 3, 8:

    nihil est quod tam obtundat elevetque aegritudinem... quam meditatio condicionis humanae,

    Cic. Tusc. 3, 16, 34:

    quae compararat non tam suae delectationis causa quam ad invitationes adventusque nostrorum hominum,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 83:

    cujus me facti paenituit non tam propter periculum meum quam propter vitia multa quae,

    id. Fam. 7, 3, 2:

    qua nulla in re tam utor quam in hac civili et publica,

    id. Att. 2, 17, 2:

    neque eos tam istius hominis perditi subita laetitia quam hominis amplissimi nova gratulatio movebat,

    id. Verr. 1, 8, 21:

    Iliensibus Rhoeteum addiderunt, non tam ob recentia ulla merita quam originum memoria,

    Liv. 38, 39, 10.—
    (β).
    Object-inff.:

    qualis est istorum oratio qui omnia non tam esse quam videri volunt,

    Cic. Ac. 2, 14, 44:

    quid enim tam pugnat, quam non modo miserum, sed omnino quidquam esse qui non sit,

    id. Tusc. 1, 7, 13:

    virtute ipsa non tam multi praediti esse quam videri volunt,

    id. Lael. 26, 98.—
    (γ).
    Subject-inff. or dependent clauses:

    ego illud argentum tam paratum filio Scio esse, quam me hunc scipionem contui ( = tam scio, argentum paratum esse, quam scio me, etc.),

    Plaut. As. 1, 1, 109:

    Parmenonis tam scio esse hanc techinam quam me vivere,

    Ter. Eun. 4, 4, 51:

    tam teneor dono quam si dimittar onustus,

    Hor. Ep. 1, 7, 18:

    Acrisium Tam violasse deum quam non agnosse nepotem Paenitet,

    Ov. M. 4, 613:

    tam perdis operam cum illi irasceris, quam cum illum alteri precaris iratum,

    Sen. Ira, 2, 30, 2.—Negatively (so most freq.):

    nihil est quod tam deceat quam in omni re gerenda servare constantiam,

    Cic. Off. 1, 34, 125:

    eundum igitur est, nec tam ut belli quam ut fugae socii simus,

    id. Att. 9, 2, a, 3:

    nec tam quaerendum est, dolor malumne sit, quam firmandus animus ad dolorem ferendum,

    id. Tusc. 2, 12, 28:

    non tam ut prosim causis elaborare soleo, quam ut ne quid obsim,

    id. Or. 2, 72, 295:

    cum ego te non tam vitandi laboris mei causa quam quia tua id interesse arbitrarer, hortatus essem,

    id. Top. 1, 2:

    auxilia convenerant non tam Vejentium gratia concitata, quam quod in spem ventum erat, etc.,

    Liv. 2, 44, 7:

    Boji defecerunt, nec tam ob veteres in populum Romanum iras, quam quod, etc.,

    id. 21, 25, 2. — So with causal clauses, Cic. Div. in Caecil. 7, 24; id. Or. 3, 30, 119; id. Sest. 64, 135; Liv. 8, 19, 3. —
    (δ).
    With quam in adverb.-clause:

    tam confido quam poti'st,

    Plaut. Stich. 3, 2, 1; and in Cicero's epistolary style, tam esse with predicative force (like ita esse, sic esse;

    v. sic): atque ego haec tam esse quam audio non puto ( = tam male esse),

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 3, § 9.—
    (ε).
    Tam with a neg. is sometimes followed by sed with an independent clause, instead of a comp. clause:

    quidam autem non tam id reprehendunt, si remissius agatur, sed tantum studium tamque multam operam ponendam in eo non arbitrantur,

    Cic. Fin. 1, 1, 1 Madv. ad loc.; cf.:

    quae (suaviloquentia) quidem non tam est in plerisque... sed est ea laus eloquentiae certe maxima,

    id. Brut. 15, 58.—
    D.
    With esse and predic. noun:

    tam ea est quam poti'st nostra erilis concubina,

    Plaut. Mil. 2, 5, 47:

    equidem tam sum servos quam tu,

    id. Capt. 3, 4, 11:

    tam ego homo sum quam tu,

    id. As. 2, 4, 83:

    nam id nobis tam flagitium'st quam illa Non facere,

    Ter. Ad. 3, 3, 68:

    tam es tu judex quam ego senator,

    Cic. Rab. Post. 7, 17:

    tam sum amicus rei publicae quam qui maxime,

    id. Fam. 5, 2, 6.—With prep. and its case as predicate:

    tam hoc quidem tibi in proclivi quam imber quando pluit,

    Plaut. Capt. 2, 2, 86:

    qui non defendit, nec obsistit, si potest, injuriae, tam est in vitio quam si parentes, etc., deserat,

    Cic. Off. 1, 7, 23. —

    Negatively: nihil est tam contra naturam quam turpitudo,

    Cic. Off. 3, 8, 35. —
    E.
    With quasi in place of quam:

    tam a me pudica est quasi soror mea sit,

    Plaut. Curc. 1, 1, 51. —
    F.
    Quam... tam with compp. = quanto... tanto or quo... eo (ante-class. and poet.): quam magis aerumna urget, tam magis ad malefaciendum viget, Enn. ap. Quint. 9, 3, 15 (Trag. Rel. v. 303 Vahl.):

    quam magis adspecto, tam magis est nimbata,

    Plaut. Poen. 1, 2, 138:

    magis quam id reputo, tam magis uror quae meus filius turbavit,

    id. Bacch. 5, 1, 5:

    quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,

    id. As. 1, 3, 6:

    quo quaeque magis sunt aspera semina eorum, Tam magis in somnis eadem saevire necessust,

    Lucr. 4, 999:

    quae quanto magis inter se perplexa coibant, Tam magis expressa ea quae mare... efficerent,

    id. 5, 453:

    tam magis illa fremens et tristibus effera flammis, Quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,

    Verg. A. 7, 787.—With quanto for quam:

    quanto magis aetheris aestus cogebant terram, Tam magis, etc.,

    Lucr. 5, 484. —With rel. adv. for quam:

    verum ubicumque magis denso sunt agmine nubes, tam magis hinc... fremitus fit,

    Lucr. 6, 99. — Ellips. of tam:

    quam magis specto. minus placet mihi hominis facies,

    Plaut. Trin. 4, 2, 19.—
    G.
    Quam... tam with superll. = quanto... tanto or quo... eo (mostly anteclass.; cf.

    the class.: ut quisque maxime... ita maxime): quam citissime conficies, tam maxime expediet,

    Cato, R. R. 64 (65):

    oleum quam diutissime in amurca erit, tam deterrimum erit,

    id. ib. 64 (65):

    quam acerbissima olea oleum facies, tam oleum optumum erit,

    id. ib. 65 (66): quam plurimum [p. 1837] erit, tam citissime canus fiet, id. ib. 157 (158) med.:

    quam ad probos propinquitate proxume te adjunxeris, tam optumum est,

    Plaut. Aul. 2, 2, 59:

    quam maxime huic vana haec suspicio erit, tam facillime patris pacem in leges conficiet suas,

    Ter. Heaut. 5, 2, 44:

    quam vos facillime agitis, quam estis maxume Potentes, dites, fortunati, nobiles: tam maxime vos aequo animo aequa noscere Oportet,

    id. Ad. 3, 4, 56:

    quam paucissimos reliqueris, tam optimi fiunt in alendo,

    Varr. R. R. 2, 9:

    quam quisque pessume fecit, tam maxume tutus est,

    Sall. J. 31, 14. —
    H.
    With quam in immediate succession (to be distinguished from the conj. tamquam, as if):

    nam, si a mare abstinuissem, tam quam hoc uterer ( = tam illo uterer quam hoc),

    Plaut. Mil. 4, 7, 26:

    tam quam proserpens bestia (iste) est bilinguis et scelestus ( = tam bilinguis quam, etc.),

    id. Fers. 2, 4, 28: esne tu huic amicus? To. Tam quam di omnes qui caelum colunt, id. ib. 4, 4, 32: vide, homo ut hominem noveris. Sy. Tam quam me, id. Trin. 4, 2, 68: nostine? Da. Tam quam te, Ter. Phorm. 1, 2, 15 (for tam diu, with or without quam, quam diu, etc., v. tamdiu).
    II.
    With a comp. clause understood.
    A.
    With a comp. clause to be supplied from a preceding sentence:

    quae faciliora sunt philosophis... quia tam graviter cadere non possunt (sc. quam alii),

    Cic. Off. 1, 21, 73:

    cur corporis curandi causa quaesita sit ars, animi autem medicina nec tam desiderata sit..., nec tam culta (i. e. quam corporis medicina),

    id. Tusc. 3, 1, 1:

    nihil umquam tam eleganter explicabunt (i. e. quam Plato),

    id. ib. 1, 23, 55:

    non conturbat me expectatio tua, etsi nihil est eis, qui placere volunt, tam adversarium,

    id. Ac. 2, 4, 10:

    sed ea (plebs) nequaquam tam laeta Quinctium vidit (i. e. quam ejus amici),

    Liv. 3, 26, 12: nec minora consequi potuit (Maecenas);

    sed non tam concupivit (sc. quam Agrippa),

    Vell. 2, 88, 2: nec tibi tam longis opus est ambagibus usquam, nec me tam multam hic operam consumere par est (i. e. quam consumere opus sit, si haec tractare velim), Lucr 6, 1079; so, tam gratia est (colloq.) = non accipio, sed tam gratia est quam esset si acciperem, I thank you just as much; no, thank you:

    bene vocas (ad prandium): tam gratia'st,

    Plaut. Men. 2, 3, 36: cenabis apud me. Ep. Locata'st opera nunc quidem:

    tam gratia'st,

    id. Stich. 3, 2, 18: quin tu, quidquid opus'st, audacter imperas? Ps. Tam gratia'st. Bene est tibi;

    nolo tibi molestos esse nos,

    id. Ps. 2, 4, 23 (in this formula, however, tam is explained by some as a shortened form for tamen; cf. Brix ad Plaut. Men. 386, and v. IV. infra).—
    B.
    With a general comp. clause understood ( = sic, ita), so ( so much) as I do, as you do, as he did, as I said before, as he is, as you are, etc.
    1.
    With adjj.: ut vos servem sedulo, quos tam grandi sim mercatus pecunia, have bought you at so high a price, i. e. as I have, Plaut. Capt. 2, 2, 8: qui nummi exciderunt quod terram sic obtuere? quid vos maestos tam tristisque conspicor? (sc. as I do, as you are), id. Bacch. 4, 4, 17:

    equidem miror, tam catam, tam doctam te et bene eductam, non scire stulte facere,

    id. Most. 1, 3, 29:

    ordine cum videas tam certo multa creari,

    Lucr. 5, 735:

    deus ille fuit qui ista in tam tranquillo et tam clara luce locavit,

    id. 5, 12:

    quorsum igitur tam multa de voluptate?

    Cic. Sen. 12, 44:

    ut mihi quidem, qui tam magno animo fuerit innocens damnatus esse videatur,

    id. Tusc. 1, 42, 100:

    inter ista tam magnifica verba tamque praeclara,

    id. Fin. 2, 23, 77:

    quis est qui complet aures meas tantus et tam dulcis sonus?

    as I hear, id. Rep. 6, 18, 18:

    tollite hanc: nullam tam pravae sententiae causam reperietis,

    id. Phil. 14, 1, 3: et tamen veremur ut hoc quod a tam multis perferatur natura patiatur? ( as it is, sc. suffered), id. Tusc. 2, 20, 46:

    ut tam in praecipitem locum non debeat se sapiens committere,

    id. Ac. 2, 21, 68:

    tam necessario tempore, tam propinquis hostibus,

    at so urgent a time as this, Caes. B. G. 1, 16, 6:

    supra triginta quinque milia hostium fuerant, ex quibus tam exigua pars pugnae superfuit,

    Liv. 39, 31, 14:

    tam constantem defensionem Scipionis universus senatus comprobavit,

    Val. Max. 3, 7, 1: ceterum... ne tam praeclara lex... oblitteraretur, id. 2, 8, 1:

    qui tam crudelem tyrannum occideret,

    id. 3, 1, 2:

    ne illo quidem tam misero tamque luctuoso tempore civitas nostra virtutis suae oblita est,

    id. 3, 2, 7:

    tam contraria est pestis,

    Plin. 8, 38, 57, § 136:

    tam parvo distat ibi tanta rerum naturae diversitas,

    id. 5, 11, 12, § 65; so, tamne (cf. sicine):

    tamne indignus videar?

    Plaut. Merc. 1, 2, 77.—And with sup.:

    nondum erat vestris tam gravissimis tamque multis judiciis concisus,

    of so great weight, Cic. Phil. 12, 5, 11.—
    2.
    With advv.:

    alienus quom ejus incommodum tam aegre feras, quid me patrem par facere est?

    Plaut. Capt. 1, 2, 37:

    quid est negotii quod tu tam subito domo abeas?

    id. Am. 1, 3, 4:

    unde ego nunc tam subito huic argentum inveniam miser?

    Ter. Phorm. 3, 3, 1:

    quia (anima cum corpore) tam conjuncta atque leniter apta'st,

    Lucr. 5, 559:

    jam mallem Cerberum metueres quam ista tam inconsiderata diceres,

    Cic. Tusc. 1, 6, 12:

    ista tam aperte et per versa et falsa,

    id. Ac. 2, 18, 60:

    cum ex co quaereretur cur tam diu vellet esse in vita,

    id. Sen. 5, 13:

    me pudet tam cito de sententia esse dejectum,

    id. Tusc. 2, 5, 14:

    etsi hoc quidem est in vitio, dissolutionem naturae tam valde perhorrescere,

    id. Fin. 5, 11, 31:

    an melius fuerit rationem non dari omnino, quam tam munifice et tam largiter,

    as I have shown, id. N. D. 3, 27, 69:

    nam quod jus civile tam vehementer amplexus es,

    id. Or. 1, 55, 274:

    quid tu, inquit, tam mane?

    id. Rep. 1, 9, 14: cur hunc tam temere ( as mentioned before) quisquam ab officio discessurum judicaret? Caes. B. G. 1, 40:

    quod sua victoria tam insolenter gloriarentur,

    id. ib. 1, 14:

    cum tam procul a finibus Macedoniae absint,

    Liv. 39, 27, 6: non digna exempla quae tam breviter ( as I am going to do) nisi majoribus urgerer, referrentur, Val. Max. 2, 7, 5:

    qualis esset quem tam diu tamque valde timuissent,

    Nep. Eum. 11, 2; and with sup.: tam maturrime comparavisse, Cato ap. Charis. p. 184 P.—With adverb. abl.: tam crepusculo fere ut amant, Plaut. Fragm. ap. Varr. L. L. 7, 77; cf.:

    tam vesperi,

    Ter. Heaut. 1, 1, 15; v. III. B. 3. infra.—
    3.
    With verbs:

    ut, ni meum gnatum tam amem, tua jam virgis latera lacerentur probe,

    Plaut. Bacch. 4, 5, 10:

    quid, cedo, te, obsecro, tam abhorret hilaritudo?

    id. Cist. 1, 1, 55:

    quid tam properas?

    id. Pers. 4, 6, 11:

    cum te video nostrae familiae Tam ex animo factum velle ( = te tam velle nostrae familiae ex animo factum),

    Ter. Ad. 5, 7, 21:

    age, quaeso, ne tam obfirma te, Chreme,

    id. Heaut. 5, 5, 8:

    non pol temere'st quod tu tam times,

    id. Phorm. 5, 8 (9), 9: Sy. Eamus, namque hic properat in Cyprum. Sa. Ne tam quidem, implying a corresponding gesture, id. Ad. 2, 4, 14:

    quam si explicavisset, non tam haesitaret,

    i. e. as he does, Cic. Fin. 2, 6, 18.—Sometimes with an adv. to be supplied:

    quid ergo hanc, quaeso, tractas tam ( = tam male, or implying a corresponding gesture),

    Plaut. Cas. 4, 4, 31:

    Graecos in eo reprehendit quod mare tam secuti sunt ( = tam vulgo. or tam temere),

    Cic. Att. 6, 2, 3; cf. id. Q. Fr. 1, 2, 3, § 9; v. I. C. 2. d, supra. — With esse and predic. noun:

    numquam ego te tam esse matulam credidi,

    Plaut. Pers. 4, 3, 72.—
    4.
    Preceded and strengthened by a demonstrative adjective (order: 1. demonstr., 2. tam, 3. adjective, 4. noun; or, 1. demonstr., 2. noun, 3. tam, 4. adjective).
    (α).
    After hic:

    etiamne haec tam parva civitas, tam procul a manibus tuis remota, praedae tibi et quaestui fuit?

    Cic. Verr. 2, 3, 37, § 85:

    hunc hominem tam crudelem, tam sceleratum, tam nefarium nolunt judicare,

    id. ib. 2, 2, 31, §

    77: hunc tamen hominem tam audacem, tam nefarium, tam nocentem,

    id. Clu. 14, 42:

    haec mea oratio tam longa aut tam alte repetita,

    id. Sest. 13, 31:

    in hoc tam exiguo vitae curriculo,

    id. Arch. 11, 28:

    hanc tam taetram, tam horribilem tamque infestam rei publicae pestem,

    id. Cat. 1, 5, 11:

    in hac tam clara re publica natus,

    id. Rep. 1, 19, 31:

    hanc rem publicam tam praeclare fundatam,

    id. Par. 1, 2, 10:

    haec tam crebra Etruriae concilia,

    Liv. 5, 5, 8:

    in his tam parvis atque tam nullis,

    Plin. 11, 2, 1, § 2:

    quorsum haec tam putida tendant,

    Hor. S. 2, 7, 21:

    hac tam prospera pugna nuntiata,

    Curt. 3, 11, 16.—
    (β).
    After ille:

    ille homo tam locuples, tam honestus,

    Cic. Verr. 2, 4, 6, § 11: illud argentum tam praeclarum ac tam nobile, id. ib. 2, 4, 20, §

    44: illud tam grave bellum,

    Val. Max. 5, 6, ext. 1:

    ne illo quidem tam misero tamque luctuoso tempore,

    id. 3, 2, 7.—
    (γ).
    After iste:

    tamenne ista tam absurda defendes?

    Cic. N. D. 1, 29, 81:

    ista admonitio tua tam accurata,

    id. Att. 6, 1, 20:

    quae est ista tam infesta ira?

    Liv. 7, 30, 15:

    iste tam justus hostis, tam misericors victor,

    Curt. 4, 10, 34.—
    (δ).
    After id ipsum:

    id ipsum tam mite ac tam moderatum imperium,

    Liv. 1, 48, 9.—
    (ε).
    After tot:

    jacere necesse sit tot tam nobiles disciplinas,

    Cic. Ac. 2, 48, 147:

    tot tam valida oppida,

    Liv. 5, 54, 5:

    tot tam opulenti tyranni regesque,

    id. 25, 24, 13:

    inter tot tam effrenatarum gentium arma,

    id. 21, 9, 3:

    tot tam praeclaris imperatoribus uno bello absumptis,

    id. 28, 28, 12; 25, 27, 13; 26, 13, 17; cf.:

    cum tot ac tam validae eluctandae manus essent,

    id. 24, 26, 13; 8, 12, 4.—
    (ζ).
    After hic talis:

    da operam ut hunc talem, tam jucundum, tam excellentem virum videas,

    Cic. Fam. 16, 21, 3.
    III.
    As demonstr. adv. of intensity, correlative with ut, that, and its equivalents (qui, quin); so only with adjj. and advv. (not with verbs).
    A.
    Without a negation ( = ita, adeo;

    rare before the Aug. period): ni erit tam sincerum (tergum), ut quivis dicat ampullarius Optumum esse operi faciundo corium et sincerissimum,

    Plaut. Rud. 3, 4, 51:

    quae (maturitas) mihi tam jucunda est ut, quo propius ad mortem accedam, quasi terram videre videar,

    Cic. Sen. 19, 71. de qua tam variae sunt doctissimorum hominum sententiae, ut magno argumento esse debeat, etc., id. N. D. 1, 1, 1:

    ad eum pervenit tam opportuno tempore, ut simul Domitiani exercitus pulvis cerneretur, et primi antecursores Scipionis viderentur,

    Caes. B. C. 3, 36:

    tam parandus ad dimicandum animus, ut, etc.,

    id. B. G. 2, 21:

    tamen tam evidens numen rebus adfuit Romanis, ut putem, etc.,

    Liv. 5, 51, 4: infimam plebem natura ipsa tam abjecto tamque imo loco collocavit ut nulla ratione erigi aut sublevari possit, Ps.-Cic. Cons. 6, 22:

    tam multa sunt, tamque misera quae perferunt ut nemo sit quin mori saepissime cupiat,

    id. ib. 16, 59:

    quem constat tam certa acie luminum usum esse ut a Lilybaeo portu Carthaginienses egredientes classes intueretur,

    Val. Max. 1, 8, ext. 14:

    tam alacri animo suos ad id proelium cohortatus est ut diceret: Sic prandete, etc.,

    id. 3, 2, ext. 3:

    in Theophrasto tam est loquendi nitor ille divinus ( = tam divinus est) ut ex eo nomen quoque traxisse videatur,

    Quint. 10, 1, 83:

    (Scipio) bellum in Africam transtulit, tam lentus ut opinionem luxuriae segnitiaeque malignis daret,

    Sen. Ira, 1, 11, 6; id. Q. N. 1, 15, 5:

    3, 21, 1: tam parvulis in faucibus... ut non sit dubium, etc.,

    Plin. 10, 29, 43, § 82:

    ipsum Macedonem tam graviter palma percussit ut paene concideret,

    Plin. Ep. 3, 14, 7.—
    B.
    With a negation, or in a question implying a negation.
    1.
    Before ut (very freq. in the class. period; cf. adeo, poet., e.g. Hor. Ep. 1, 1, 39):

    numquam tam dices commode ut tergum meum Tuam in fidem committam,

    Ter. Hec. 1, 2, 33:

    non tam viva tamen, calidus queat ut fieri fons,

    Lucr. 6, 887:

    quis umquam praedo fuit tam nefarius, quis pirata tam barbarus ut, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 50, 146:

    non sum tam stultus, ut te usura falsi gaudii frui velim,

    id. Fam. 6, 12, 1:

    nec, cum id faciebamus tam eramus amentes ut explorata nobis esset victoria,

    id. ib. 6, 1, 3:

    non essem tam inurbanus ac paene inhumanus uti in eo gravarer quod vos cupere sentirem,

    id. Or. 2, 90, 365:

    non puto tam expeditum negotium futurum ut non habeat aliquid morae,

    id. Att. 13, 31, 1:

    nec vero eram tam indoctus ignarusque rerum ut frangerer animo propter, etc.,

    id. Phil. 2, 15, 37:

    quis tam demens ut sua voluntate maereat?

    id. Tusc. 3, 29, 71; so id. Off. 3, 20, 82; id. Tusc. 1, 1, 2; id. Phil. 3, 4, 10:

    non enim proferremus vino oppressos... tam absurde, ut tum diceremus, etc.,

    id. Ac. 2, 17, 53:

    non se tam barbarum ut non sciret, etc.,

    Caes. B. G. 1, 44, 17:

    nulli sunt tam feri et sui juris affectus ut non disciplina perdomentur,

    Sen. Ira, 2, 12, 3:

    nemo tam divos habuit faventes, crastinum ut posset sibi polliceri,

    id. Thyest. 619.—
    2.
    With a negation (esp. nemo), followed by qui ( = ut is; class. and freq.); nec quisquam sit tam opulentus qui mihi obsistat in via, [p. 1838] Plaut. Curc. 2, 3, 5:

    generi lenonio Numquam deus ullus tam benignus fuit, qui fuerit propitius,

    id. Pers. 4, 4, 34:

    an ille tam esset stultus qui mihi mille nummum crederet?

    id. Trin. 4, 2, 42:

    nemo inventus est tam amens, qui illud argentum tam praeclarum ac tam nobile eriperet, nemo tam audax qui posceret, nemo tam impudens qui postularet ut venderet,

    Cic. Verr. 2, 4, 20, § 44:

    nemo Agrigenti neque aetate tam affecta neque viribus tam infirmis fuit, qui non illa nocte surrexerit,

    id. ib. 2, 4, 43, §

    95: nemo est tam senex qui se annum non putet posse vivere,

    id. Sen. 7, 24:

    nihil tam absurde dici potest, quod non dicatur ab aliquo philosophorum,

    id. Div. 2, 58, 119:

    nulla gens tam immanis umquam fuit in qua tam crudelis hostis patriae sit inventus,

    id. Sull. 27, 76:

    quae est anus tam delira quae timeat ista?

    id. Tusc. 1, 21, 48:

    ecquem tam amentem esse putas qui illud quo vescatur deum esse credat?

    id. N. D. 3, 16, 41:

    sed neque tam docti tum erant, ad quorum judicium elaboraret, et sunt, etc.,

    id. Fin. 1, 3, 7; so id. Sen. 19, 67; id. Lael. 7, 23; id. Tusc. 1, 6, 11; 1, 15, 33; 2, 17, 41; id. Sest. 14, 32; id. Fin. 2, 20, 63; id. Fam. 9, 2, 2; id. Off. 2, 5, 16:

    neque tam remisso animo quisquam fuit qui ea nocte conquierit,

    Caes. B. C. 1, 21:

    in bello nihil tam leve est quod non magnae interdum rei momentum faciat,

    Liv. 25, 18, 3:

    ut nemo tam humilis esset cui non aditus ad eum pateret,

    Nep. Milt. 8, 4:

    ecquid esse tam saevum potest quod superet illum?

    Sen. Thyest. 196. —
    3.
    With a negation, followed by quin ( = ut is non;

    class. and freq.): nec sacrum nec tam profanum quidquam est quin ibi ilico adsit,

    Plaut. Merc. 2, 3, 27:

    nihil mihi tam parvi est quin me id pigeat perdere,

    id. Pers. 4, 6, 8:

    nec quisquam est tam ingenio duro, neque tam firmo pectore quin sibi faciat bene,

    id. As. 5, 2, 94:

    numquam tam mane egredior, neque tam vesperi Domum revortor, quin te... conspicer Fodere,

    Ter. Heaut. 1, 1, 15:

    nil tam difficile'st quin quaerendo investigari possiet,

    id. ib. 4, 2, 8:

    ut nullus umquam dies tam magna tempestate fuerit, quin... solem homines viderint,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 26:

    numquam tam male est Siculis quin aliquid facete et commode dicant,

    id. ib. 2, 4, 43, §

    95: nemo est tam afflictus quin possit navare aliquid et efficere,

    id. Fam. 6, 1, 7:

    ut nemo tam ferus fuerit, quin ejus causam lacrimarit,

    Nep. Alcib. 6, 4.
    IV.
    Tam, ante-class., sometimes = tamen:

    antiqui tam etiam pro tamen usi sunt,

    Fest. p. 360: bene cum facimus, tam male cupimus...; quamquam estis nihili, tam ecastor simul vobis consului, Titin. ap. Fest. l. l.; so,

    etsi illi aliter nos faciant quam aequom sit, tam pol noxiae nequid magis sit... nostrum officium meminisse decet,

    Plaut. Stich. 1, 1, 44 Fleck., Ritschl:

    tam si nihil usus esset, jam non dicerem,

    id. Merc. 4, 3, 32 Ritschl; v. Prol. Trin. p. 14 ib.; Brix ad Plaut. Men. 2, 3, 36; Curt. in Rhein. Mus. 6, 84; 6, 93; but cf. contra, Corss. Beitr. p. 272 sqq.
    V.
    In the dialect of Praeneste: tam modo, just now ( = modo): ilico hic ante ostium;

    Tam modo, inquit Praenestinus,

    Plaut. Trin. 3, 1, 8 Brix ad loc.; cf. Fest. s. v. tammodo, p. 359; Ritschl, opusc. 2, 372.

    Lewis & Short latin dictionary > tam

См. также в других словарях:

  • Romanian nouns — This article on Romanian nouns is related to the Romanian grammar and belongs to a series of articles on the Romanian language. It describes the morphology of the noun in this language, and includes details about its declension according to… …   Wikipedia

  • Sesotho nouns — Notes: *The orthography used in this and related articles is that of South Africa, not Lesotho. For a discussion of the differences between the two see the notes on Sesotho orthography. *Hovering the mouse cursor over most H:title| [ɪ talɪk] |… …   Wikipedia

  • Spanish nouns — The Spanish language has nouns that express concrete objects, groups and classes of objects, qualities, feelings and other abstractions. All nouns have a conventional grammatical gender. Countable nouns inflect for number (singular and plural).… …   Wikipedia

  • Bulgarian nouns — have the categories grammatical gender, number, case (only vocative) and definiteness. A noun has one of three specific grammatical genders (masculine, feminine, neuter) and two numbers (singular and plural), With cardinal numbers and some… …   Wikipedia

  • Arabic language — Arabic redirects here. For other uses, see Arabic (disambiguation). For the literary standard, see Modern Standard Arabic. For vernaculars, see varieties of Arabic. For others, see Arabic languages. Arabic العربية/عربي/عربى al ʿarabiyyah/ʿarabī …   Wikipedia

  • Portuguese grammar — Portuguese grammar, the morphology and syntax of the Portuguese language, is similar to the grammar of most other Romance languages especially Galician and the other languages of Iberian Peninsula. It is a synthetic, fusional language. Nouns,… …   Wikipedia

  • Bengali language — Bangla redirects here. For Bangla speaking people, see Bengali people. Bengali বাংলা Bangla The word Bangla in Bangla Assamese alphabet …   Wikipedia

  • Modern Scots — Not to be confused with Scottish people. Scots language History …   Wikipedia

  • Old Norse morphology — This article is part of a series on: Old Norse Dialects …   Wikipedia

  • Shilha language — This article is about the Berber language of Southwestern Morocco exclusively. For other languages or dialects referred to as Shilha , see Shilha (disambiguation). Shilha Tacelḥit Spoken in Morocco Region High Atlas, Anti Atlas, Souss …   Wikipedia

  • Tashelhiyt language — language name=Tashelhiyt nativename=تَشْلْحِيت unicode|Tašlḥiyt familycolor=Afro Asiatic states=Morocco region=Southern Morocco, Atlas, Sous plains and Anti Atlas speakers=Between 8 and 10 million (Stroomer) fam2=Berber fam3=Northern fam4=Atlas… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»