ἐχρώμην

χράομαι

abuse: imperf ind mp 1st sg (attic)

χράομαι

abuse: imperf ind mp 1st sg (ionic)

χράω 1

fall upon: imperf ind mp 1st sg

χράω 2

proclaim: imperf ind mp 1st sg (attic)

χραύω

scrape: imperf ind mp 1st sg

χράομαι

abuse: imperf ind mp 1st sg (attic)

χράομαι

abuse: imperf ind mp 1st sg (ionic)

χράω 1

fall upon: imperf ind mp 1st sg

χράω 2

proclaim: imperf ind mp 1st sg (attic)

χραύω

scrape: imperf ind mp 1st sg

χράω (A), used in [dialect] Ep. only in [tense] aor. 2,

A fall upon, attack, assail, c. dat. pers.,

στυγερὸς δέ οἱ ἔχραε δαίμων Od.5.396

;

τίς τοι κακὸς ἔχραε δαίμων; 10.64

; so

ἠϊθέοις οὐκ ἔστι τόσος πόνος, ὁππόσος ἡμῖν.. ἔχραε AP5.296

(Agath.): cf. ἐπιχράω (B).

II c. acc. rei, inflict upon a person,

κακὸν δέ οἱ ἔχραε κοῖτον Nic.Th. 315

.

III c. inf., conceive a desire to.., τίπτε σὸς υἱὸς ἐμὸν ῥόον ἔχραε κήδειν ἐξ ἄλλων; why did he want (or needed he) to vex my stream of all others? Il.21.369; μνηστῆρες.., οἳ τόδε δῶμα ἐχράετ' ἐσθιέμεν καὶ πινέμεν ye suitors.., who have become so eager to.., Od.21.69. (For signfs. 1, 11, cf. ζαχρηής; for 111 perh. cf. χρή, κέχρημαι ( χράω (B) C), χρῇ, χρῇς.)

------------------------------------

χράω (B). A. FORMS: [var] contr.

A

χρῇ S.El.35

, [dialect] Ion.

χρᾷ Hdt.1.62

(also Luc.DMort.3.2); inf.

χρᾶν Hdt.8.135

(also Luc.Alex.19); [dialect] Ion. part.

χρέων h.Ap. 253

, fem.

χρέωσα Hdt.7.111

; [dialect] Ep.

χρείων Od.8.79

, h.Ap. 396: [tense] impf.

ἔχραον Pi.O.7.92

(v.l. ἔχρεον), A.R.2.454; [ per.] 3sg.

ἔχρη Tyrt.3.3

, Hermesian.7.89, ([etym.] ἐξ-) S.OC87: [tense] fut.

χρήσω h.Ap. 132

, Hdt.1.19, A.Ag. 1083: [tense] aor.

ἔχρησα Hdt.4.156

, etc.:—[voice] Pass., [tense] aor.

ἐχρήσθην Id.1.49

, etc.: [tense] pf. κέχρησμαι (v.l. κέχρημαι) Id.4.164, 7.141: [tense] plpf. ἐκέχρηστο (v.l. ἐκέχρητο) Id.2.147, 151, 3.64, etc.:—[voice] Med.,

χρῶμαι Th.1.126

, etc., [dialect] Ion.

χρέομαι Hdt.

, inf.

χρέεσθαι 1.157

( χρᾶσθαι ib. 172); part.

χρεώμενος 4.151

: [tense] impf. [ per.] 3pl. ἐχρέωντο (v.l. ἐχρέοντο) 4.157, 5.82: [tense] fut.

χρήσομαι Od.10.492

, etc.

I in [voice] Act. of the gods and their oracles, proclaim, abs.,

χρείων μυθήσατο Φοῖβος 8.79

:

χρείων ἐκ δάφνης γυάλων ὕπο Παρνησοῖο h.Ap. 396

: c. acc. rei, χρήσω ἀνθρώποισι Διὸς βουλήν ib. 132, cf. Thgn.807, Pi.l.c., Plot.2.9.9;

ἡ Πυθίη οἱ χρᾷ τάδε Hdt.1.55

, cf. 4.155; χρῆσεν οἰκιστῆρα Βάττον proclaimed him the colonizer, Pi.P.4.6; also in Trag.,

ὁ χρήσας A. Eu. 798

;

χρήσειν ἔοικεν ἀμφὶ τῶν αὑτῆς κακῶν Id.Ag. 1083

;

χρῇ μοι τοιαῦθ' ὁ Φοῖβος S.El.35

;

σοὶ δ' οὐκ ἔχρησεν οὐδέν E.Hec. 1268

;

χ. φόνον Id.El. 1267

: also c. acc. cogn.,

χ. χρησμόν Id.Ph. 409

;

ὑμνῳδίαν Id. Ion 681

(lyr.): c. inf., warn or direct by oracle,

ἔχρησας ὥστε τὸν ξένον μητροκτονεῖν A.Eu. 202

; without ὥστε, ib. 203; χρήσαντ' ἐμοὶ.. ἐκτὸς αἰτίας κακῆς εἶναι that I should be.., Id.Ch. 1030; c. inf. [tense] aor., Ar. V. 159: rare in [dialect] Att. Prose,

τάδε ὁ Ἀπόλλων ἔχρησεν IG12.80.10

;

τὸν Ἀπόλλω ταύτην τὴν γῆν χρῆσαι οἰκεῖν Th.2.102

;

τοῦ θεοῦ χρήσαντος Id.5.32

, cf. Lycurg.99;

ἔχρησεν ὁ θεός SIG1044.5

(Halic., iv/iii B. C.);

ὁ θεὸς ἔχρησε IG42(1).122.78

(Epid., iv B. C.).

II [voice] Pass., to be declared, proclaimed by an oracle,

τίς οὖν ἐχρήσθη; E. Ion 792

; mostly of the oracle delivered,

τὰ ἐκ Δελφῶν οὕτω τῷ Κροίσῳ ἐχρήσθη Hdt.1.49

;

τὰ χρηστήρια ταῦτά σφι ἐχρήσθη Id.9.94

;

ἠπίως χρησθῆναι Id.7.143

; τὸ χρησθέν, τὰ χρησθέντα, the response, Id.1.63, 7.178;

ἐν Πυθῶνι χρησθὲν παλαίφατον Pi.O.2.39

;

πεύθου τὰ χρησθέντ' S.OT 604

; χρησθὲν αὐτῷ ἐν Νεμέᾳ τοῦτο παθεῖν since it was foretold him by an oracle that.. Th.3.96; ἃ τοῦδ' ἐχρήσθη σώματος which were declared about it, S.OC 355;

τὸν κεχρησμένον θάνατον Hdt.4.164

(- χρημ- codd.);

τοῦ κακοῦ τοῦ κεχρησμένου Id.7.141

(v.l. -χρημ-): impers., c. inf., καί σφι ἐχρήσθη ἀνέμοισι εὔχεσθαι ib. 178: c. acc. et inf.,

ἐκέχρηστό σφι.. τοῦτον βασιλεύσειν Id.2.147

; c. inf. [tense] aor., Id.7.220.

III [voice] Med., of the person to whom the response is given, consult a god or oracle, c. dat.,

ψυχῇ χρησόμενος Θηβαίου Τειρεσίαο Od.10.492

, 565; χ. θεῷ, χρηστηρίοισι, μαντηΐῳ, Hdt.1.47, 53, 157;

τῷ θεῷ Aeschin.3.124

;

χ. μάντεσι Μούσαις Ar.Av. 724

(anap.), cf. Pl. Lg. 686a;

ὅσοι μαντικὴν νομίζοντες οἰωνοῖς χρῶνται X.Mem.1.1.3

; χ. χρηστηρίῳ εἰ .. inquire at the oracle whether.., Hdt.3.57: abs.,

ὑπέρβη λάϊνον οὐδὸν χρησόμενος Od.8.81

, cf. h.Ap. 252, 292;

ἀπέστειλε ἄλλους χρησομένους Hdt.1.46

; οἱ χρώμενοι the consulters, E.Ph. 957;

χρωμένῳ ἐν Δελφοῖς Th.1.126

; also

χ. περὶ τοῦ πολέμου Hdt.7.220

, cf. 1.85, 4.150, 155, etc.;

κεχρημένος

having inquired of an oracle,

Arist.Rh. 1398b33

: c. inf., σωφρονεῖν κεχρημένον being divinely warned to be temperate, A.Pers. 829, cf. Marcellin.Vit. Thuc.6: later simply, receive a divine revelation, Plot.5.3.14.—Hom. has the word in this sense only in Od.: the [voice] Act. only in [tense] pres. part. χρείων ([tense] fut.

χρήσω h.Ap. 132

): the [voice] Med. only in part. [tense] fut. χρησόμενος.

B furnish with a thing, in which sense the [tense] pres. was [full] κίχρημι, D.53.12, Plu.Pomp.29; Cret. [ per.] 3sg.

κίγχρητι Inscr.Cret.1 xxiii 3

(Phaestus, ii B. C.); Delph. [ per.] 3sg. [tense] pres. subj.

κιχρῇ Schwyzer 324.17

(iv B. C.): [tense] aor. χρέη ib.13; [tense] pres. part. κιχρέντε ib.adn. (rarely [full] χρηννύναι, [full] χρηννύω, Thphr.Char.5.10, 10.13: [voice] Med.,

χρηννυόμεθα PCair.Zen. 304.4

(iii B. C.)): [tense] fut.

χρήσω Hdt.3.58

: [tense] aor. ἔχρησα ibid., 6.89, Ar. Th. 219, X.Mem.3.11.18, Lys.19.24, IG12.108.16, etc. ([ per.] 3sg. written

ἔκχρησεν IG12(3).1350.4

([place name] Thera)); imper.

χρῆσον Ar.Ra. 1159

, Pl. Com.205: [tense] pf.

κέχρηκα Men.461

, 598, Plb.29.21.6 ( = D.S.31.10): [tense] plpf.

ἐκεχρήκει App.BC2.29

:—[voice] Pass., [tense] pf. κέχρημαι ([etym.] δια-) D.27.11:—[voice] Med., [tense] pres.

κίχρᾰμαι Plu.2.534b

; inf.

κίχρασθαι Thphr.Char.30.20

: [tense] impf.

ἐκιχράμην AP9.584.10

: [tense] aor. ἐχρησάμην, imper.

χρῆσαι E.El. 191

(lyr.), etc.:— furnish the use of a thing, i.e. lend, usu. in a friendly way, δανείζω being the word applied to usurers (but χ. = δανείζω in Antipho Soph.54), ll. cc.;

οὐ δεδωκώς, ἀλλὰ χρήσας Arist.EN 1162b33

, cf. LXX Ex.11.3;

ἡ πειρατικὴ δύναμις χρήσασα ταῖς βασιλικαῖς ὑπηρεσίαις ἑαυτήν Plu.Pomp.24

;

χ. τὴν ἑαυτοῦ σχολήν τισι Id.Phil. 13

; χ. τὰν χέρα, in the formula of manumission, IG9(1).189, 194 ([place name] Tithora):—[voice] Med., borrow, τι E.El. 191 (lyr.), Thphr.Char.30.20: abs.,

χρησαμένη γὰρ ἔνησα καὶ οὐκ ἔχω ἀνταποδοῦναι Batr.186

; πόδας χρήσας, ὄμματα χρησάμενος having lent feet and borrowed eyes, of a blind man carrying a lame one, AP9.13 (Pl.Jun.), cf. Pl.Demod. 384b, 384c.

II = χρηματίζω 111,

τοῦ χρέοντος γραμματέως CIG2562.18

(s. v. l., Hierapytna).

------------------------------------

χράομαι. (See also χράω)

C [voice] Med. [full] χράομαι, [dialect] Att. [full] χρῶμαι, χρῇ prob. in Pl.Hp.Mi. 369a,

χρῆται Ar.V. 1028

(anap.), etc. (also Trag., A.Ag. 953), χρώμεθα, χρῆσθε, χρῶνται, And.4.6, Pl.La. 194c, Th.1.70, etc.; [dialect] Dor. [full] χρέομαι Sophr.126; [dialect] Ion.

χρᾶται Hdt.1.132

, al. (so in later Prose, Iamb. in Nic.p.28 P.); χρέεται v.l. in Hdt.4.50;

χρέονται Hp.

Aër.1;

χρέωνται Hdt.1.34

, 4.108, al.;

χρείωνται Heraclit.104

; opt.

χρῴμην, χρῷο Pl. Cri. 45b

,

χρῷτο Gorg.Fr.20

, etc.; [dialect] Ion.

χρέοιτο Hp.Acut.56

; imper.

χρῶ Democr.270

, Ar.Th. 212, Isoc.1.34, [dialect] Ion.

χρέο Hp.Steril.230

, Hdt. 1.155 (v.l. χρέω, as in Hp.Acut. (Sp.) 62); [ per.] 3sg. [dialect] Dor.

χρηείσθω SIG 1009.7

(Chalcedon, iii/ii B. C.); [ per.] 2pl.

χρῆσθε And.1.11

; [ per.] 3pl.

χρήσθων Ar.Nu. 439

(s. v.l.; v. infr.111.4b), Th.5.18;

χρώσθων IG12.122.5

; [dialect] Dor.

χρόνσθω Mnemos.57.208

(Argos, vi B. C.); inf. [dialect] Att. and [dialect] Ion.

χρῆσθαι IG12.57.19

, Ar.Av. 1040, Lys.25.20, SIG57.5 (Milet., v B. C.), IG12(5).593 A12 (Ceos, v B. C.); [dialect] Ion. and Hellenistic

χρᾶσθαι Hdt. 2.15

, 3.20, al., IG12(5).606.9 (Ceos, iv/iii B. C.), SIG344.50 (Teos, iv B. C.), 1106.80 (Cos, iv/iii B. C.), PCair.Zen.299.10 (iii B. C.), OGI214.19 (Didyma, iii B. C.), IG22.1325.24 (both forms in Phld.Rh.1.66S. and Ph.Bel.,

χρῆσθαι 57.35

, al.,

χρᾶσθαι 53.49

, al.), [dialect] Ion. χρέεσθαι as v.l. for χρῆσθαι Hdt.1.21, 187, al. ( χρῆσθαι ib. 153 codd.), so in Arc., IG5 (2).514.14 (Lycosura, ii B. C.), Elean

χρηῆσται Inscr.Olymp.1.3

(vii/vi B. C.), [dialect] Boeot.

χρειεῖσθη IG7.3169

(Orchom., iii B. C.); [dialect] Locr. and [dialect] Lacon.

χρῆσται IG9(1).334.19

, 23 (Oeanthea, v B. C.), 5(1).1317.8 (Thalamae, iv/iii B. C.); part. [dialect] Att.

χρώμενος A.Eu. 655

, IG12.81.6, etc.; [dialect] Ep. and [dialect] Ion.

χρεώμενος Il.23.834

(as a dactyl), Hdt.2.108, Hp.Acut.18, [dialect] Dor.

χρείμενος SIG395.4

, 438.11 (both Delph., iii B. C.), Berl.Sitzb.1927.156 ([place name] Cyrene),

χρήμενος Riv.Fil.58.472

(Gortyn, iii B. C.),

χρεύμενος SIG1166.3

([place name] Dodona): [tense] impf. [dialect] Att.

ἐχρώμην Antipho 5.63

,

ἐχρῶ Ar.Ra. 111

, And.1.49,

ἐχρῆτο Th.1.130

, etc.; pl.,

ἐχρώμεθα Lys.Fr.29

,

ἐχρῶντο Antipho 6.28

, etc.; [dialect] Ion.

ἐχρᾶτο Hdt.2.173

(v.l. -ῆτο), 3.3, 129, al. (also found in Anaxipp.1.9 codd.Ath.),

ἐχρέωντο Hdt.2.108

, al.: but

ἐχρῆτο 3.41

codd., Herod.6.55, ([etym.] προς-) Hp.Epid.3.17.ά: [tense] fut.

χρήσομαι S.Ph. 1133

(lyr.), etc.; also

κεχρήσομαι Theoc.16.73

: [tense] aor.

ἐχρησάμην S.OT 117

, Th.5.7, al.: [tense] pf. κέχρημαι (v. infr. 1): [tense] aor. ἐχρήσθην in pass. sense (v. infr. vii):—in [tense] pf. κέχρημαι (with [tense] pres. sense) c. gen., desire, yearn after, the usual sense in [dialect] Ep., οὔτ' εὐνῆς πρόφασιν κεχρημένος (sc. αὐτῆς)

οὔτε τευ ἄλλου Il.19.262

;

νόστου κεχρημένον ἠδὲ γυναικός Od.1.13

;

κομιδῆς κεχρημένοι ἄνδρες 14.124

, cf. 17.421, 20.378, 22.50;

μαντοσυνεων κεχρημένοι Emp.112.10

.

2 to be in want of, lack,

τοῦ κεχρημένοι; S.Ph. 1264

, cf. E.IA 382 (troch.); [

βορᾶς] κεχρημένοι Id.Cyc.98

;

οὐ πόνων κεχρήμεθα Id.Med. 334

;

τίνος κέχρησθε, γυναῖκες; Theoc.26.18

: [tense] fut.,

ὃς ἐμεῦ κεχρήσετ' ἀοιδοῦ Id.16.73

; χρήσομεθα εἰς τὰ ἔργα καὶ ὁδοῦ.. καὶ ὕδατος we shall need.., SIG1182.12 (Ephes., iii B. C.): freq. abs. in part. κεχρημένος, lacking, needy, Od.14.155, 17.347, Hes.Op. 317, 500, E.Supp. 327, Pl.Lg. 717c: but κεχρηόσι δαίτης is f.l. for κεχαρηόσι in Nic.Fr.70.18.

3 [tense] pf. and [tense] plpf. κέχρημαι, κεχρήμην, in [tense] pres. and [tense] impf. sense, c. dat., enjoy, have, φρεσὶ γὰρ κέχρητ' ἀγαθῇσι ([etym.] ν) Od.3.266, 14.421, 16.398; αὕτη (sc. ἡ χώρη)

ὕδασι κάλλιστα κέχρηται Hp.

Aër.12; ἡ καταδεεστέροις τούτοις (sc. τοῖς εἴδεσι)

κεχρημένη τραγῳδία Arist.Po. 1450a32

, cf. a13, b33; ἄλλαις, μικραῖς διαφοραῖς, Id.Metaph. 1042b31, Phgn. 809a8; ὑγροτέραις σαρξί ib. b11; θριξὶ ξανθαῖς ib.25;

καθαρωτάτῳ.. αἵματι Id.Resp. 477a21

; τῶν.. πλαγίαις ταῖς ῥάβδοις κεχρημένων (sc. ἰχθύων) Id.Fr. 295;

εὐγενείᾳ κεχρημένος IG42(1).83.10

(Epid., i A. D.);

σφαιρικῷ ὄγκῳ PLit.Lond.167.25

(ii/iii A. D.), cf. κεχρημένως ([place name] Addenda); so in [tense] pres.,

χρῶνται δειλαῖς φρεσὶ, δαίμονι δ' ἐσθλῷ Thgn.161

; μέρη

τραγῳδίας, οἷς ὡς εἴδεσι δεῖ χρῆσθαι, πρότερον εἴπομεν Arist.Po. 1452b14

, cf. 1458b14.

II use, [tense] pres. once in Hom., abs.,

ἑξει μιν καὶ πέντε περιπλομένους ἐνιαυτοὺς χρεώμενος Il.23.834

: later mostly c. dat. (for acc. v. infr. VI),

ἀκμαζούσῃ τῇ ῥώμῃ τῶν χειρῶν χρώμενος Antipho 4.3.3

;

ἐσθῆτι τοιῇδε χρέωνται Hdt.1.195

, cf. 202, Ar.Ra. 1061 (anap.);

διφασίοισι γράμμασι χ. Hdt.2.36

; τοῖσιοὐνόμασι τῶν θεῶν ib.52; πλατυτέροισι ἐχρέωντο τοῖσι πόμασι, ἐκ φρεάτων χρεώμενοι ib. 108; τοῖσι ἐποποιοῖσι χρεώμενον λέγειν ib. 120; ὅστις ἐμπύρῳ χρῆται τέχνῃ consults burnt offerings, E.Ph. 954; χ. ἀργυρίῳ make use of money, Pl.R. 333b;

ἀργύρῳ Ar.Ec. 822

; χ. ἵπποις manage them, X.Smp.2.10; χ. ἰχθύσι use for food, Plu.2.668f; οἴνῳ χ. ἐπὶ πλέον ib.715d; χ. ναυτιλίῃσι, θαλάσσῃ, Hdt.2.43, Th.1.3;

ὠνῇ καὶ πρήσι Hdt.1.153

;

δρασμῷ Aeschin.3.21

;

τέχναις X.Mem.3.10.1

, Oec.4.4;

τῇ τέχνῃ POxy.1029.25

(ii A. D.); χρώμενοι τῇ πόλει taking a part in politics, E. Ion 602;

ἐκκλησίαισιν ἦν ὅτ' οὐκ ἐχρώμεθα Ar.Ec. 183

; ἄλλον τρόπον τῇ πολιτείᾳ κέχρημαι, = πεπολίτευμαι, Hyp.Eux.28;

φωνὴν δυναμένην ὄχλῳ χρῆσθαι Isoc.5.81

; τῇ τραπέζῃ τῇ τοῦ πατρὸς ἐχρῆτο he had dealings with my father's bank, D.52.3; χ. τοῖς πράγμασι καὶ τοῖς καιροῖς administer them, Isoc.6.50.

III experience, suffer, be subject to, esp. external events or conditions,

δάμαρτος 'Ιππολύτας Ἀκάστου δολίαις τέχναισι χρησάμενος

having experienced,

Pi.N.4.58

;

κείμεθ' ἀγηράντῳ χρώμενοι εὐλογίῃ Simon.100.4

;

νιφετῷ Hdt.4.50

;

στίβῃ καὶ νιφετῷ Call.Epigr.33.3

;

χειμῶνι Antipho 5.21

, D.18.194;

λαίλαπι AP7.503

(Leon.); στυγεροῖς πνεύμασι Epigr. ap. D.S.13.41 (iv B. C.);

ἀνάγκῃ Antipho 5.22

;

οἰκεῖα πράγματ' εἰσάγων, οἷς χρώμεθ', οἷς σύνεσμεν Ar.Ra. 959

;

γυναικῶν τῶν τοῖς τόκοις χρωμένων πλείοσιν Arist.HA 582a24

;

ἀπεψίαις χ. IG42(1).126.4

(Epid., ii A. D.);

ἑκὼν.. οὐδεὶς δουλίῳ χρῆται ζυγῷ A.Ag. 953

; νόμοισι χ. live under laws, Hdt. 1.173, 216, cf. IG9(1).334.19 ([dialect] Locr., v B. C.);

νόμοις τοῖς ἰδίοις Riv.Fil.58.472

(Gortyn, iii B. C.);

ἀνομίᾳ X.Mem.1.2.24

;

γαλανείᾳ χρησάμενοι μανιάδων οἴστρων E.IA 546

(lyr.); χ. εὐμαρείᾳ to be at ease, S.Tr. 193 (but, ease oneself, Hdt.2.35);

συντυχίῃ χ. Id.5.41

;

τύχῃ E.Heracl. 714

, And.1.67, 120;

πολλῇ εὐτυχίᾳ Pl.Men. 72a

; πολλῇ τῇ νίκῃ χρῆται, = παρὰ πολὺ νικᾷ, And.4.31;

συμφορῇ κεχρημένος Hdt.1.42

, cf. E.Med. 347;

τοιούτῳ μόρῳ ἐχρήσατο ὁ παῖς Hdt. 1.117

; θείῃ πομπῇ χρεώμενος divinely sent, ib.62; of mental conditions present in the subject, τῷ χόλῳ χρέομαι I feel anger, Sophr. 126;

λογισάμενος ἢν εὑρίσκῃ πλέω τε καὶ μέζω τὰ ἀδικήματα ἐόντα τῶν ὑποργημάτων, οὕτω τῷ θυμῷ χρᾶται Hdt.1.137

; μὴ πάντα θυμῷ χρέο ib. 155;

ὀργῇ χρωμένη S.OT 1241

;

ὀργῇ μεγάλῃ μοι ἐχρήσω LXX Jb.10.17

, cf. 19.11, al.; ἀγνωμοσύνῃ χρησάμενοι ἀπέστησαν they stiffened their necks and.. Hdt.5.83; οἴησις γάρ, καὶ μάλιστα ἐν ἰητρικῇ, αἰτίην μὲντοῖσι κεχρημένοισιν, ὄλεθρον δὲ τοῖσι χρεωμένοισι ἐπιφέρει vanity brings blame on its possessor (or victim) and ruin on those who consult him, Hp Decent.4;

πολλῇ ἀνοίᾳ χρώμενος Antipho 3.3.2

;

ἀμαθίᾳ πλέονι.. χρῆσθε Th.1.68

;

ταῖς ἐπιθυμίαις μείζοσιν ἢ κατὰ τὴν ὑπάρχουσαν οὐσίαν ἐχρῆτο Id.6.15

;

φθόνῳ καὶ διαβολῇ χ. Pl.Ap. 18d

;

οὺ τῇ ἑαυτοῦ ἁμαρτίᾳ ἀλλὰ τῇ τοῦ πατάξαντος χρησάμενος ἀπέθανεν Antipho 4.3.4

;

τοῖς ἁμαρτήμασι παραπλησίοις ἐχρήσαντο Isoc.8.104

;

μή τι ἄρα τῇ ἐλαφρίᾳ ἐχρησάμην; 2 Ep.Cor.1.17

.

2 with verbal nouns. periphr. for the verb derived from the noun, ἀληθέϊ λόγῳ χ. use true speech, i.e. speak the truth, Hdt.1.14; ἀληθείῃ χ. ib. 116, 7.101; βοῇ χ. set up a cry, Id.4.134; τοιούτῳ πράγματι οὐ κέχρησαι, = οὐδὲν τοιοῦτο ἔπραξας, Hyp.Eux.11; δαψιλέϊ τῷ ποτῷ (fort. πότῳ)

χρησαμένους Hdt.2.121

.δ'; ἐσόδῳ χρέο πυκνῶς visit often, Hp.Decent.13;

ἡ σελήνη.. διὰ παντὸς τῇ ἴσῃ παραυξήσει καὶ μειώσει χρῆται Gem.18.16

.

3 c. dupl. dat., use as so and so,

τοῖς ἀγαθοῖσιν.. χ. πρὸς τὰ κακὰ ἀλκῇ Democr.173

;

μιᾷ πόλει ταύτῃ χ. Th.2.15

;

χ. τῷ σίτῳ ὄψῳ ἢ τῷ ὄψῳ σίτῳ X.Mem.3.14.4

.

4 χ. τισιν ἔς τι use for an end or purpose, Hdt.1.34;

πρός τι X.Oec.11.13

;

ἐπί τι Id.Mem.1.2.9

; ἀμφί or περί τι, Id.Oec.9.6, An.3.5.10; with neut. Adj. or Pron. as Adv., τάδε [τῷ ἀμφιβλήστρῳ] χ. makes the following use of the net, Hdt.2.95;

χρέωνται οὐδὲν ἐλαίῳ Id.1.193

; χρυσῷ καὶ χαλκῷ τὰ πάντα χρέωνται ib. 215; λογισμῷ ἐλάχιστα χ., πλεῖστα ἀρετῇ χ., Th.2.11, 5.105; τί χρήσεταί ποτ' αὐτῷ; what use will he make of him? Ar.Ach. 935, cf. X.An.1.3.18;

χ. τἀνδρὶ τοῖς τ' ἐμοῖς λόγοις S.Tr.60

;

ἠπορούμην ὅ τι χρησαίμην τῇ τούτου παρανομίᾳ Lys.3.10

.

b treat, deal with,

παραδίδωμι χρᾶσθαι αὐτῷ τοῦτο ὅ τι σὺ βούλεαι Hdt.1.210

, cf. Ar.Nu. 439 (anap.; fort. delendum χρήσθων), Isoc.12.107; εἰ τύχοι (sc. γυνὴ)

μὴ ἐπιτηδεία γενομένη, τί χρὴ τῇ συμφορᾷ χρῆσθαι; Antipho Soph.49

; ἀπορέων ὅ τι χρήσηται τῷ παρεόντι πρήγματι not knowing what to make of it, Hdt.7.213;

ἠπόρει ὅτι χρήσαιτο Pl.Prt. 321c

;

οὐκ ἂν ἔχοις ὅτι χρῷο σαυτῷ Id.Cri. 45b

; in elliptical phrases,

τί οὖν χρησώμεθα; Id.Ly. 213c

;

Θηβαίους ἔχοντες.. τί χρήσεσθε; D.8.74

: c. dat. et acc. cogn.,

χρωμένους τῷ κτείναντι χρείαν ἣν ἂν ἐθέλωσι Pl.Lg. 868b

, cf. 785b, Clit. 407e.

IV of persons, χρῆσθαί τινι ὡς .. treat him as..,

χ. τινὶ ὡς ἀνδρὶ ψεύστῃ Hdt.7.209

; χ. [τισὶν] ὡς πολεμίοις, ὡς φίλοις καὶ πιστοῖς, treat as friends or enemies, regard them as such, Th.1.53, X.Cyr.4.2.8; so

φιλικώτερον χρῆσθαί τισι Id.Mem.4.3.12

;

ὑβριστικῶς χ. τισί D.56.12

; also without

ὡς, ἔμοιγε χρώμενος διδασκάλῳ A.Pr. 324

, cf. Heraclit.104;

ὥς γ' ἐμοὶ χρῆσθαι κριτῇ E.Alc. 801

;

οὐ σφόδρα ἐχρώμην Αυκίνῳ φίλῳ Antipho 5.63

;

πλείστοις καὶ δεινοτάτοις ἐχροῖς χ. And.4.2

;

ἀσθενέσι χ. πολεμίοις X.Cyr.3.2.4

.

b χρῆσθαί τινι (without φίλῳ) to be intimate with a man, X.Hier.5.2, Mem.4.8.11;

χρῆσθαι καὶ συνεῖναί τισι And.1.49

; ἀνάγκη, ὃς ἂν γένηται (sc. παῖς, son), τούτῳ χρῆσθαι one must put up with the son that is born, Democr.277: ἰητρῷ μὴ χρωμένους not consulting a doctor, Hp. de Arte5 (so c. dat. et acc., ἐσιέναι παρὰ βασιλέα μηδένα, δι' ἀγγέλων δὲ πάντα χρᾶσθαι (sc. αὐτῷ) deal with him in everything by messengers, Hdt.1.99); so Πλάτωνι, Ξενοφῶντι, χ. use, study their writings, Plu.2.79d: abs.,

οἱ χρώμενοι

friends,

X.Ages.11.13

, Mem.2.6.5, Isoc.6.44.

2 esp. of sexual intercourse,

γυναιξὶ ἐχρᾶτο Hdt.2.181

, cf. X.Mem.1.2.29, 2.1.30, Is.3.10, D.59.67.

3 χρῆσθαι ἑαυτῷ make use ofoneself or one's powers, with a part.,

οὐδ' ὑγιαίνοντι χρώμενος ἑαυτῷ Plu.Nic.17

;

αὑτῷ νήφοντι χ. Id.Eum.16

: so with an Adv.,

χ. ἑαντῷ πρὸς τοὺς κινδύνους ἀφειδῶς Id.Alex.45

; παρέχειν ἑαυτὸν ταῖς ἀρχαῖς χρῆσθαι place oneself at the disposal of another, X.Cyr.1.2.13, cf. 8.1.5.

V abs., or with Adv., χρῶνται Πέρσαι οὕτω so the Persians are wont to do, such is their custom. ib.4.3.23.

VI in later Gk. ( τῷ μεγαλόφρονι shd. be read for τὸ μεγαλόφρον in X.Ages.11.11) c. acc. rei,

χ. τὰ ἀπὸ λιμένων.. εἰς διοίκησιν τῆς πόλεως Arist.Oec. 1350a7

; [θησαυρὸν] χρησάμενοι (v.l. κτησάμενοι) LXXWi.7.14;

οἱ χρώμενοι τὸν κόσμον ὡς μὴ καταχρώμενοι 1 Ep.Cor.7.31

;

ἄνηθον μετ' ἐλαίου χρήσασθαι IG42(1).126.27

(Epid., ii A. D.);

ὕδωρ χρῶ PTeb.273.28

(ii/iii A. D.):— for Hdt.1.99, v. supr. IV. 1b.

VII [voice] Pass., to be used, esp. in [tense] aor., αἱ δὲ (sc. αἱ νέες)

οὐκ ἐχρήσθησαν Hdt.7.144

; τέως ἂν χρησθῇ so long as it be in use, D.21.16; [

σιδήρου τοῦ] χρησθέντος εἰς τύλους Supp.Epigr.4.447.48

(Didyma, ii B. C.); Hsch. also has χρησθήσεται· χρησιμεύσει:—v. supr. A.11.

D for χρή, v. sub voc. (Origin and historical order of the forms and senses not clear: χρή and χρῄζω are cogn.)

χράομαι (χρή) mid. dep. pres. 2 sg. χρᾶσαι (B-D-F §87), ind. and subj. 3 sg. χρῆται IRo 9:1; 1 Ti 1:8 (B-D-F §88); impf. ἐχρώμην; fut. χρήσομαι LXX; 1 aor. ἐχρησάμην; pf. κέχρημαι (Mlt-H. 200) (Hom.+) ‘use’, a common multivalent term.

① make use of, employ

ⓐ w. dat. τινί someth. (Appian, Bell. Civ. 4, 102 §427f θαλάσσῃ; Wsd 2:6; 13:18; 4 Macc 9:2; GrBar 6:12; Demetr.: 722 Fgm. 5 Jac.; Philo, Aet. M. 70; 71; Jos., Bell. 3, 341; Just., A I, 14, 2, D. 57, 2; Tat. 12, 5.—B-D-F §193, 5; Rob. 532f) βοηθείαις ἐχρῶντο Ac 27:17 (s. βοήθεια 2).—1 Cor 7:31 v.l.; 9:12, 15; 1 Ti 5:23 (οἶνος 1); 2 Cl 6:5; Dg 6:5; 12:3 (ᾗ μὴ καθαρῶς χρησάμενοι not using it in purity); ITr 6:1; IPhld 4; Hs 9, 16, 4 (of the use of a seal as PHib 72, 16 [III B.C.]). διαλέκτῳ use a language Dg 5:2. Of law (Trag., Hdt. et al.; Jos., C. Ap. 2, 125) τοῖς νόμοις live in accordance with the laws (Jos., Ant. 16, 27; Ath. 1, 1) Hs 1:3f; cp. 6. ἐάν τις αὐτῷ (=τῷ νόμῳ) νομίμως χρῆται 1 Ti 1:8. προφήταις χρῆσθαι appeal to the prophets AcPlCor 1:10. A dat. is to be supplied w. μᾶλλον χρῆσαι make the most of, take advantage of 1 Cor 7:21, either τῇ δουλείᾳ (so the Peshitta, Chrysostom, Theodoret, and many modern interpreters and translators, among the latter, 20th Century, Goodsp., NRSV; s. also HBellen, Ac 6, ’63, 177–80) or τῇ ἐλευθερίᾳ (so Erasmus, Luther, Calvin, FGodet, Lghtf., Zahn, Moffatt, RSV, NRSV mg., REB); s. μᾶλλον 2a.—If μ. χ. is construed without an implied dat., the phrase can be understood in the sense be all the more useful, work all the harder (cp. Vi. Aesopi G 17 P. on the theme of dedication to a task) i.e. as a freedperson be as industrious as a slave. (On this subj.: TZahn, Sklaverei u. Christentum in d. alten Welt [1879]: Skizzen aus dem Leben d. alten Kirche² 1898, 116–59; EvDobschütz, Sklaverei u. Christent.: RE³ XVIII 423–33; XXIV 521; JvWalter, Die Sklaverei im NT 1914; FKiefl, Die Theorien des modernen Sozialismus über den Ursprung d. Christentums, Zugleich ein Komm. zu 1 Cor 7:21, 1915, esp. p. 56–109; JWeiss, Das Urchristentum 1917, 456–60; ASteinmann, Zur Geschichte der Auslegung v. 1 Cor 7:21: ThRev 16, 1918, 341–48; AJuncker, D. Ethik des Ap. Pls II 1919, 175–81; JKoopmans, De Servitute Antiqua et Rel. Christ., diss. Amsterdam 1920, 119ff; ELohmeyer, Soz. Fragen im Urchrist. 1921; FGrosheide, Exegetica [1 Cor 7:21]: GereformTT 24, 1924, 298–302; HGreeven [s.v. πλοῦτος 1]; MEnslin, The Ethics of Paul 1930, 205–10; WWestermann, Enslaved Persons Who Are Free, AJP 59, ’38, 1–30; HGülzow, Christent. u. Sklaverei [to 300 A.D.], ’69, 177–81; SBartchy, MALLON CHRESAI, ’73=SBLDS 11, ’85; TWiedmann, Greek and Roman Slavery ’81; COsiek, Slavery in the Second Testament World: BTB 22, ’92, 174–79 [lit.]; JHarril, The Manumission of Slaves in Early Christianity ’95, esp. 68–128. On slavery in antiquity gener.: WWestermann, Pauly-W. Suppl. VI ’35, 894–1068, The Slave Systems of Gk. and Rom. Antiquity, ’55; WKristensen, De antieke opvatting van dienstbaarheid ’34; MPohlenz, D. hellen. Mensch ’47, 387–96; Kl. Pauly V 230–34; BHHW III 1814f; MFinley, Slavery in Classical Antiquity ’60; KBradley, The Problem of Slavery in Classical Culture: ClPh 92, ’97, 273–82 [lit.]; PGarnsey, Ideas of Slavery from Aristotle to Augustine ’96.) τινὶ εἴς τι use someth. for someth. (Oenomaus in Eus., PE 5, 33, 14; Simplicius In Epict. p. 27, 52 Düb.; cp. Tat. 17, 4 πρὸς τὸ κακοποιεῖν) Hv 3, 2, 8. σὺ αὐτὸς χρᾶσαι ἐκ τῶν αὐτῶν λίθων you yourself function as one from these same stones 3, 6, 7 (s. app. in Whittaker and Joly; for lit. s. Leutzsch, Hermas 418 n. 355).—W. a double dat. (Trag. et al.) σχοινίῳ χρώμενοι τῷ πνεύματι using as a rope the Holy Spirit IEph 9:1. W. double dat. of pers. (Jos., C. Ap. 1, 227; Just., D. 7, 1; Tat. 36, 1; Ath. 32, 1) of the Syrian ἐκκλησία, which ποιμένι τῷ θεῷ χρῆται resorts to God as shepherd IRo 9:1.

ⓑ w. acc. (X., Ages. 11, 11; Ps.-Aristot., Oecon. 2, 22, 1350a, 7 χρ. τὰ τέλη εἰς διοίκησιν τῆς πόλεως; Ael. Aristid. 13 p. 162 D.; SIG 1170, 27 ἄνηθον μετʼ ἐλαίου χρ.; PTebt 273, 28 ὕδωρ χρ.; Wsd 7:14 v.l.; 2 Macc 4:19.—B-D-F §152, 4; Rob. 476) τὸν κόσμον 1 Cor 7:31 (cp. Simplicius In Epict. p. 29, 30 Düb. τὸ τοῖς μὴ ἐφʼ ἡμῖν ὡς ἐφʼ ἡμῖν οὖσι κεχρῆσθαι=to use that which is not in our power as if it were in our power; s. also MDibelius, Urchristentum u. Kultur 1928).

② act, proceed (Hdt. et al.; POxy 474, 38 et al.) w. dat. of characteristic shown (Aelian, VH 2, 15; Jos., Ant. 10, 25; Just., D. 79, 2; Tat. 40, 1; Mel., HE 4, 26, 13) τῇ ἐλαφρίᾳ 2 Cor 1:17. πολλῇ παρρησίᾳ 3:12. ὑποταγῇ 1 Cl 37:5.—W. adv. (PMagd 6, 12 [III B.C.] et al.) ἀποτόμως 2 Cor 13:10.

③ treat a person in a certain way, w. dat. of pers. and an adv. (X., Mem. 1, 2, 48 φίλοις καλῶς χρ.; OGI 51, 8 [III B.C.] τοῖς τεχνίταις φιλανθρώπως χρῆται; PPetr III, 115, 8 [III B.C.] πικρῶς σοι ἐχρήσατο; POxy 745, 6; Esth 2:9; TestJob 20:3 ὡς ἐβούλετο; Jos., Ant. 2, 315, C. Ap. 1, 153 φιλανθρώπως; Just., A I, 27, 1 αἰσχρῶς) φιλανθρώπως ὁ Ἱούλιος τῷ Παύλῳ χρησάμενος; cp. Hs 5, 2, 10.—DELG s.v. χράομαι p. 1274. M-M. EDNT.