-
1 prawo
сущ.• власть• закон• компетентность• правильность• право• правота• справедливость* * *praw|o%1 ☼ 1. право;\prawo karne юр. уголовное право; \prawo majątkowe юр. вещное право; \prawo jazdy водительские права;
mieć \prawo do czegoś иметь право на что-л.;pozbawić praw лишить прав, поразить в правах;jakim \prawoem? по какому праву?;
2. закон ♂;\prawoa natury законы природы; \prawo ciążenia powszechnego физ. закон всемирного тяготения; ● litera \prawoa буква закона; złamać \prawo нарушить (попрать) закон;
wyjąć kogoś spod \prawoа объявить кого-л. вне закона;w imieniu \prawoa именем закона+2. zasada
w \prawo вправо, направоna \prawo направо; справа;
* * *I с1) пра́воprawo karne — юр. уголо́вное пра́во
prawo majątkowe — юр. ве́щное пра́во
prawo jazdy — води́тельские права́
mieć prawo do czegoś — име́ть пра́во на что́-л.
pozbawić praw — лиши́ть прав, порази́ть в права́х
jakim prawem? — по како́му пра́ву?
2) зако́н mprawa natury — зако́ны приро́ды
prawo ciążenia powszechnego — физ. зако́н всеми́рного тяготе́ния
•- złamać prawo
- wyjąć kogoś spod prawa
- w imieniu prawaSyn:zasada 2)II- na prawo- w prawo -
2 mieć
I. vt\mieć coś na sobie etw anhaben, etw tragen\mieć prawo do czegoś zu etw berechtigt sein, das Recht zu etw haben\mieć czas Zeit haben\mieć ochotę na coś/zrobienie czegoś Lust auf etw +akk haben/Lust haben, etw zu tun\mieć fundusze na coś Finanzmittel habenma ekon Haben nt2) ( charakteryzować się)\mieć czarne włosy schwarze Haare haben, schwarzhaarig sein\mieć przyjazne usposobienie ein freundliches Wesen haben3) ( być w pewnym wieku)\mieć dwadzieścia lat zwanzig Jahre alt sein\mieć dwa kilo zwei Kilo schwer sein\mieć dwadzieścia metrów zwanzig Meter lang sein\mieć litość nad kimś mit jdm Mitleid haben\mieć zrozumienie dla kogoś für jdn Verständnis haben\mieć żal do kogoś jdm grollen\mieć coś do kogoś etw gegen jdn habenmasz coś przeciw propozycji... hast du etwas gegen diesen Vorschlag...7) ( być zobowiązanym) sollen, müssen\mieć raport do napisania einen Bericht schreiben müssen\mieć dużo do roboty ( pot) viel zu tun habenmasz natychmiast opuścić mój dom! du hast sofort mein Haus zu verlassen!masz uważać! du sollst aufpassen!\mieć pierwszeństwo Vorfahrt haben\mieć pozycję einen Rang [ lub eine Position] einnehmen\mieć rację Recht haben\mieć egzamin/wykład eine Prüfung/eine Vorlesung haben9) ( składać się z czegoś)\mieć coś etw haben, aus etw bestehenmieszkanie ma trzy pokoje die Wohnung hat drei Zimmer\mieć miejsce ( dziać się) stattfindennie ma na to czasu dafür ist keine Zeitnie ma co prosić/żałować es gibt keinen Grund zu bitten/zu bedauernnie ma się czemu dziwić man braucht sich nicht zu wundernnie ma cudów ( pot) Wunder gibt es nicht11) \mieć do czynienia z kimś/czymś mit jdm/etw zu tun haben\mieć z kimś do pogadania mit jdm etw zu bereden haben\mieć za swoje sein Fett abbekommen ( fam)\mieć coś komuś za złe jdm etw übel nehmen\mieć kogoś/coś za coś jdn/etw für etw haltena masz! da hast dus! ( fam)[ktoś/coś] ma to do siebie, że... [jd/etw] zeichnet sich dadurch aus, dass...\mieć coś przed sobą etw vor sich +dat habenII. vi1) ( obowiązek)masz uważać du sollst aufpassen, du hast aufzupassenmacie mnie słuchać ihr sollt auf mich hören, ihr habt auf mich zu hörenmają nastąpić decydujące zmiany es soll entscheidende Veränderungen geben, entscheidende Veränderungen stehen bevorma tu powstać market hier soll ein Supermarkt gebaut werdenmiał odnieść jeszcze wiele sukcesów er sollte noch viele Erfolge erringen ( geh)późniejsze wydarzenia miały pokazać, że się myliłem spätere Ereignisse sollten zeigen, dass ich im Irrtum war ( geh)4) ( z imiesłowem biernym)\mieć coś obiecane/zapewnione etw versprochen/versichert bekommen\mieć coś skończone etw fertig [ lub zu Ende] gebracht habenmiałbyś odwagę tam zostać? hättest du den Mut dort zu bleiben?6) ( rzekomo)ma to być najlepsza restauracja w mieście das soll das beste Restaurant der Stadt seinIII. vr1) ( czuć się)mam się nieźle mir geht es gutjak się masz? wie geht es dir?2) ( uważać się za)\mieć się za kogoś/coś sich +akk für jdn/etw halten3) ( zanosić się)ma się na deszcz es sieht [ganz] nach Regen aus4) ( przedstawiać się)rzecz ma się następująco... die Sache verhält sich folgendermaßen..., damit hat es Folgendes auf sich...5) \mieć się na baczności auf der Hut sein, sich +akk hüten -
3 prawo
prawo [pravɔ], nt1.zgodnie z prawem rechtmäßig\prawo administracyjne/międzynarodowe/cywilne/karne/rolne Verwaltungs-/Außen-/Zivil-/Straf-/Agrarrecht ntmieć \prawo do czegoś das Recht zu etw haben\prawo autorskie Urheberrecht ntprawa człowieka Menschenrechte ntPl\prawo łaski Begnadigungsrecht ntprawa obywatelskie Bürgerrechte ntPl\prawo probiercze Eichrecht nt\prawo wyborcze pol Wahlrecht nt\prawo poboru fin Steuererhebungsrecht ntdochodzić swoich praw seine Rechte geltend machenmieć \prawo coś zrobić das Recht haben, etw zu tunnie masz prawa tak mówić! du hast kein Recht so zu reden!jakim prawem? mit welchem Recht?\prawo Ohma fiz Ohmsches Gesetz nt2. [pravɔ] advw \prawo ( w prawą stronę) nach rechtsna \prawo ( w prawą stronę) nach rechts; ( po prawej stronie) rechtsna \prawo i [na] lewo rechts und links -
4 prawo
I - wa; loc sg - wie; nt( prawodawstwo) law; ( ustawa) nom pl; -wa law; ( zapisana w dzienniku ustaw) statute; ( uprawnienie) nom pl; -wa right; ( zasada) principle, lawprawo cywilne/karne — civil/criminal law
prawo jazdy — MOT driving licence (BRIT), driver's license (US)
mieć prawo do czegoś/coś zrobić — to be entitled to sth/to do sth, to have a right to sth/to do sth
II advprawo poboru — GIEŁDA subscription right
w prawo — ( w prawą stronę) to the right
na prawo — ( w prawą stronę) to the right; ( po prawej stronie) on lub to the right
na prawo i lewo — right and left, all over the place
* * *I.prawo1n.1. (= ogół przepisów) law; prawo rzymskie Roman law; prawo nowożytne modern law; prawo polskie Polish law; prawo amerykańskie American law; prawo angielskie English law; prawo administracyjne administrative law; prawo autorskie copyright; prawo cywilne civil law; prawo karne criminal l. penal law; prawo międzynarodowe international law, law of nations; prawo rodzinne family law, domestic-relations law; prawo rzeczowe law of property; prawo wyborcze election law, right to vote; prawo zwyczajowe common law; w imieniu prawa in the name of law; w obliczu prawa in the eye of the law.2. (= przepis) law, rule, regulation; naruszać literę prawa violate the law; wyjęty spod prawa outlawed; łamać prawo break l. violate the law; omijać prawo flout the law; prawo pięści law of the fist; prawem kaduka przest. unlawfully, illegally.3. uniw. (= nauka prawa) law; studiować prawo study law; ukończyć prawo graduate with a degree in law, graduate in law; absolwent prawa law graduate; wydział prawa law faculty, faculty of law.4. (= uprawnienie) right; prawo pierwokupu preemption right; prawa człowieka human rights; prawa obywatelskie civil rights; prawo jazdy driver's license; Br. driving licence; prawo pierwszeństwa przejazdu mot. right of way; prawo łaski right to pardon; dochodzić swoich praw assert l. claim one's rights; Adam nie ma prawa tak mówić Adam has no right to talk like this; Ewa nie ma prawa do tego domu Eve has no right to this house, Eve is not entitled to this house; jakim prawem? by what right?5. (= prawidłowość, zasada) law, principle; prawa naturalne/biologiczne/fizyczne natural/biological/physical laws; podlegać prawom przyrody l. natury be subject to the laws of nature.II.prawo2adv.right; na prawo (= po prawej stronie) on l. to the right; (= w prawą stronę) to the right; w prawo to the right; na prawo i na lewo on the right and on the left; w prawo i lewo right and left; albo w prawo, albo w lewo either right or left.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prawo
-
5 prawo pra·wo
I -wa; loc sg - wient1) law2) (ustawa) statute3) nom pl -wa (= uprawnienie) right4) (= zasada) principleprawo jazdy Mot — driving licence BRIT, driver's license US
IImieć prawo do czegoś/coś zrobić — to have the right to sth/to do sth
advw prawo (= kręcić) — to the right
na prawo (= w prawą stronę) — to the right, (= po prawej stronie) on the right
-
6 Anspruch
Anspruch m1) ( Anrecht)2) ( Forderung)\Anspruch auf etw ( akk) erheben Person: rościć sobie prawo do czegoś; Theorie: mieć aspiracje do czegoś3) ( Gebrauch)ein Angebot in \Anspruch nehmen korzystać [ perf s-] z ofertyein Recht in \Anspruch nehmen wykorzystać prawohohe Ansprüche an jdn stellen Person: wiele od kogoś wymagać; Aufgabe: stawiać komuś wysokie wymagania5) jdn in \Anspruch nehmen Arbeit: pochłaniać kogoś -
7 Recht
Recht <-[e]s, -e> ntsein \Recht fordern domagać się swoich prawzu \Recht [behaupten/verlangen] słusznie [twierdzić/domagać się]2) (\Rechtsordnung) prawo ntbürgerliches/öffentliches \Recht prawo cywilne/publiczne3) das ist sein/dein/... gutes \Recht ma/masz... do tego pełne prawojdm \Recht geben przyznawać [ perf przyznać] komuś rację\Recht haben mieć słuszność -
8 praw|o
Ⅰ n 1. sgt (ogół przepisów) law- prawo nowożytne modern law- prawo polskie/francuskie Polish/French law- reguły a. normy prawa legal norms a. principles- rządy prawa the rule of law- zgodnie z prawem in accordance with a. according to the law- zgodnie z polskim prawem under Polish law- zgodnie z duchem i literą prawa in accordance with the spirit and the letter of the law- wbrew prawu against the law, contrary to the law- stosować się do przepisów prawa to abide by a. obey the law- złamać prawo to break the law- być niezgodnym z prawem a. wbrew prawu to be against the law- uznać przerywanie ciąży za niezgodne z prawem to criminalize abortion- działać w granicach prawa/niezgodnie z prawem to operate within/outside the law- stać ponad prawem to be above the law- wejść w konflikt z prawem to fall foul of a. to come into conflict with the law- wyjąć kogoś spod prawa Hist. to outlaw sb- człowiek wyjęty spod prawa Hist. an outlaw- w imieniu prawa in the name of the law- w obliczu prawa in the eyes of the law- nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności ignorance of the law is no excuse a. defence, ignorance is no defence- prawo drakońskie Hist. Draconian law2. (norma prawna, ustawa) law; (zapisana) statute- zbiór praw a legal code a. code of laws- system praw a system of law, a legal system- uchwalać a. stanowić prawa to enact a. make laws- uchwalić prawo to pass a. adopt a law- uchylić prawo to revoke a. rescind a law książk.- prawo o spółdzielczości/środkach masowego przekazu a law on the cooperative movement/on the mass media- nowe prawo wchodzi w życie a. obowiązuje od 1 maja the new law comes into effect on a. applies as of 1 May- prawo o stowarzyszeniach wygasa a. traci moc 31 grudnia the law on association lapses on a. as of 31 December3. sgt (nauka) law- wydział prawa a law faculty- student/studentka prawa a law student- studiować prawo to study a. read law- ukończyć prawo to graduate in law4. (uprawnienie) right (do czegoś to sth); entitlement książk. (do czegoś to sth); eligibility U (do czegoś for sth)- prawa człowieka/zwierząt human/animal rights- działacz/kampania na rzecz obrony praw zwierząt an animal rights activist/campaign- prawa kobiet women’s rights- prawa publiczne/obywatelskie public/civil rights- prawa małżeńskie/rodzicielskie marital/parental rights- prawa i obowiązki obywatela civil rights and duties- prawo własności proprietorship, ownership- prawa spadkowe inheritance rights- prawa miejskie a (town/city) charter- nadać/odebrać prawa miejskie to grant/revoke a town/city charter- uczestniczyć w zebraniu bez prawa głosu to take part in a meeting without the right to vote- prawo pierwszeństwa przejazdu the right of way- równe prawa equal rights- prawo do emerytury pension rights- prawo do pracy/do strajku the right to work/to strike- mieć prawo do corocznego urlopu/do emerytury to be entitled to annual leave/to a retirement pension- mieć prawa do książki to have a. hold the copyright on a. in a. for a book- mieć prawo do ekranizacji powieści to own the film rights to a novel- mieć prawo coś zrobić to have the right a. to be entitled to do sth- ona nie ma prawa tak cię traktować she has no right to treat you like that- masz pełne prawo odmówić you have every right to refuse- kto ci dał prawo mnie krytykować? what gives a. who gave you the right to criticize me?- rościć/zastrzec sobie prawo do czegoś to claim/reserve the right to sth- nabyć/utracić prawo do czegoś to gain a. acquire/lose the right to sth- zrzec się prawa do czegoś to relinquish a. renounce one’s right to sth książk.- przyznać komuś prawo do czegoś to grant sb the right to sth- odmówić komuś prawa do czegoś to deny sb the right to sth- pozbawić kogoś prawa wykonywania zawodu to deprive sb of the right to practise their profession, to ban sb from practising a profession- upominać się o swoje prawa a. dochodzić swoich praw to demand a. claim one’s rights- jakim prawem? by what right?- jakim prawem wtrącasz się w moje sprawy? who gave you the right to interfere in my affairs?- wszelkie prawa zastrzeżone all rights reserved- wywiad publikowany na prawach wyłączności an exclusive interview- na równych prawach on equal terms- ona jest tu na prawach domownika she’s treated here as one of the family- prawo łaski the prerogative of mercy- skorzystać z prawa łaski to pardon, to be pardoned5. Aut. prawo jazdy driving licence GB; driver’s license US- zdawać/zdać egzamin na prawo jazdy to take/pass one’s driving test- chodzić na kurs prawa jazdy to take driving lessons6. (zasada, prawidłowość) law, principle- prawa naturalne/ekonomiczne/społeczne natural/economic/social laws- prawa fizyczne/natury the laws of physics/nature- odkryć/sformułować prawo to formulate a law a. principle- podlegać prawom materii/przyrody to be subject to the laws of matter/natureⅡ adv. 1. na a. w prawo (w prawą stronę) to the right; (po prawej stronie) on a. to the right- na prawo od budynku jest sad to the right of the building there’s an orchard- na prawo jest a. widzicie ratusz to a. on your right is a. you can see the town hall- iść/skręcić w prawo a. na prawo to go/turn right- skręć w pierwszą (ulicę) w prawo take the first (street to the) right- na prawo patrz! Wojsk. eyes right!- szastał pieniędzmi na prawo i lewo he was spending money right, left and centre pot.- w prawo i w lewo (na wszystkie sposoby) in every possible way2. pot. (w polityce) pójść na prawo to veer to the right- zwrot na prawo a turn to the right- być na prawo od kogoś to be to the right of sb- być na prawo od centrum to be right of centreⅢ z prawa pot. (po prawej stronie) from the right- z prawa rozciągały się pola to the right, there were fields- z prawa i z lewa from all sidesⅣ prawo- w wyrazach złożonych 1. (odnoszący się do strony) right- 2. (dotyczący prawa) law-- □ prawa kardynalne Hist. cardinal laws- prawo administracyjne administrative law- prawo autorskie copyright law- prawo biogenetyczne recapitulation theory; Biol. palingenesis- prawo bliższości Hist., Prawo (the right of) primogeniture- prawo budowlane building code- prawo chełmińskie Hist., Prawo Chełm Law (a charter defining terms under which Polish towns were incorporated, modelled on the Magdeburg Law)- prawo ciążenia Newtona Fiz. Newton’s law of gravitation- prawo cywilne civil law- prawo doraźne Prawo summary justice- prawo finansowe a. skarbowe revenue law- prawo handlowe commercial a. trade law- prawo kanoniczne a. kościelne canon a. church a. ecclesiastical law- prawo karne Prawo criminal law- prawo karne wykonawcze penal law- prawo karne skarbowe penal revenue law- prawo lokalowe housing law- prawo łowieckie game laws- miasto na prawie magdeburskim a town chartered according to the Magdeburg law- prawo mennicze Hist. minting rights- prawo międzynarodowe international law- prawo Murphy’ego Murphy’s a. Sod’s pot., żart. Law- prawo obywatelstwa right of citizenship- prawo państwowe constitutional law- prawo Parkinsona Parkinson’s law- prawo pracy labour legislation, employment legislation- prawo prasowe press legislation- prawo probiercze assay law- prawo procesowe adjective a. procedural law- prawo rodzinne family law- prawo rzymskie Roman law- prawo wartości Ekon. the law of value- prawo wojenne law of war- prawo wyborcze electoral a. election law- bierne prawo wyborcze eligibility to stand for election, right to be elected- czynne prawo wyborcze voting rights, suffrage, franchise- powszechne prawo wyborcze universal suffrage a. a universal franchise- prawo wyborcze dla kobiet women’s suffrage- prawo zwyczajowe common law, custom- albo w prawo, albo w lewo you can’t have your cake and eat itThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > praw|o
-
9 zastrzeże|nie
Ⅰ sv ⇒ zastrzec Ⅱ n 1. (krytyczna uwaga) reservation- bez zastrzeżeń without reservations- z pewnymi zastrzeżeniami with some reservations- mieć zastrzeżenia do czegoś to have reservations about sth- zgłosić pewne zastrzeżenia do czegoś to express a. voice reservations about sth- z tym zastrzeżeniem, że… with the reservation that…- jedyne zastrzeżenie, jakie można mieć, to… the only quibble is…2. Prawo stipulation, proviso- z zastrzeżeniem, że… on the stipulation a. with the proviso that…The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zastrzeże|nie
-
10 korzysta|ć
impf vi 1. (używać) to use vt- korzystać z czegoś to use sth- korzystać z telefonu/łazienki/kuchni to use the telephone/bathroom/kitchen- korzystać z czyichś doświadczeń to make use of a. draw on sb’s experience- korzystać z czyichś rad to take sb’s advice- korzystać z czyichś usług to make use of sb’s services- korzysta pani z tego miejsca? is this seat taken? ⇒ skorzystać2. (wykorzystywać) to take advantage (z czegoś of sth)- korzystać z czyjegoś zaproszenia to take sb up on an invitation- korzystać z okazji to seize an opportunity- robić karierę, korzystając ze znajomości to build one’s career thanks to one’s connections- złodziej uciekł, korzystając z ogólnego zamieszania the thief took the opportunity to escape in the general confusion ⇒ skorzystać3. (mieć prawo) korzystać z przywileju/prawa to exercise a privilege/right- korzystać z zasiłku/stypendium to receive benefit(s)/a grant ⇒ skorzystać4. (odnosić korzyści) to benefit (na czymś from sth)- nic na tym nie korzystam I don’t get anything out of it at all ⇒ skorzystać■ gdzie się dwóch bije, tam trzeci korzysta przysł. two dogs fight a. strive for a bone and a third (dog) runs away with it; when two quarrel, a third winsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > korzysta|ć
-
11 szczycić się
(-cę, -cisz); imp -ć* * *ipf.1. + Ins. (= mieć prawo do dumy z posiadania czegoś) boast ( czymś sth).2. (= być dumnym) (+ Ins.) be proud of ( sth); szczycić się (tym), że... be proud that...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > szczycić się
-
12 zły
Ⅰ adj. grad. 1. [zamiar, charakter, siła, postępowanie] (nieetyczny) evil; (wrogi) malicious, malevolent; [wpływ, oddziaływanie, skutek, konsekwencje] (szkodliwy) malign- źli ludzie evil a. bad people- złe czyny misdeeds, misdoings- złe traktowanie ill-treatment- w złych zamiarach with evil intent- złe towarzystwo bad company- zła wola ill will, malice- zły duch evil spirit- mieć a. poczytywać coś komuś za złe to bear sb a grudge for sth- nie życzę nikomu/jej (nic) złego I wish nobody any ill/I wish her no ill- nie miałem nic złego na myśli I meant no harm- nie widzę w tym nic złego I can’t see any harm in it- nic złego się nie stało! no harm done!- być na złej drodze przen. (w rozumowaniu, wnioskowaniu) to be on the wrong track; to be (way) off beam pot.2. (niesumienny, nieudolny) [uczeń, pracownik, gospodarz] bad; [kucharz, kierowca, ogrodnik] poor- jest bardzo złym dyrektorem he’s a really bad director3. (negatywny) [wrażenie, opinia, ocena] bad- cieszyć się złą sławą to be infamous- ten hotel ma raczej złą markę the hotel is a rather disreputable place; the hotel has a bad rap US pot.- w szkole miał same złe stopnie he got nothing but bad marks at school4. (niepomyślny, niekorzystny) [znak, wróżba, nowina, początek] bad; [wiadomość, skutek, doświadczenie, sytuacja, nastawienie] negative; (nieszczęśliwy) [okres, rok, moment] bad, black- zła passa a run of bad luck- złe przeczucie (a sense of) foreboding- najgorszy dzień w moim życiu the blackest a. worst day in my life- przyszły na nas/nich złe czasy we/they have hit upon hard times- trapił ich zły los they were dogged by misfortune5. (niskiej jakości) [praca, towar, gleba, wzrok] bad, poor; (nieprzyjemny) [pogoda] nasty, bad- złe odżywianie a poor a. bad diet, malnutrition- złe warunki mieszkaniowe poor housing- złe warunki pogodowe poor weather conditions- zły stan zdrowia ill health- zły przewodnik ciepła/elektryczności a poor conductor of heat/electricity- zła nawierzchnia a poor surface6. (niewłaściwy) [akcent, kierunek, wybór] wrong- miała złą wymowę her pronunciation was bad- to była zła decyzja it was a bad decisionⅡ adj. 1. (rozgniewany) [osoba, tłum, myśli] angry; [nastrój, usposobienie] bad- jej zły humor her bad temper- być złym na kogoś za a. o coś to be angry with sb about a. over sth- jesteś na mnie o coś zły? are you angry at me for some reason?- jest w złym humorze a. nastroju he is in a bad mood- jestem zły jak diabli pot. I’m angry as hell- potrafił być nieznośny, ale nigdy nie usłyszał od mamy złego słowa sometimes he was unbearable, but he never heard a cross word from his mum- spojrzał na nią złym wzrokiem he looked at her disapprovingly2. (niestosowny) [maniery, obyczaje, smak, zachowanie] bad- w złym guście in bad taste- palenie tytoniu jest w złym tonie it isn’t considered good form to smokeⅢ m 1. (osoba) bad person, devil; (w książce, filmie) baddy pot. 2. dial. (szatan) the devil; Old Nick pot. Ⅳ złe n sgt 1. (zaprzeczenie dobra) evil- namówić a. przywieść kogoś do złego to lead sb astray2. (niedobry stan, szkoda) ill, harm- wyrządzić dużo złego to do much harm3. dial. (zły duch) demon; (diabeł) the devil- złe go opętało he is possessed by a demon a. the Devil■ co gorsza what is worse- na domiar złego to top it all, on top of all that- siła złego na jednego the odds are against one;- z dwojga złego the lesser evil, the lesser of two evils- zła strona czegoś the disadvantage of sth- mieć swoje dobre i złe strony to cut both ways, to have its advantages and disadvantages- zła wiara Prawo mala fides, bad faith- w złej wierze Prawo mala fide- działać w złej wierze to act mala fide a. in bad faith- nadużycie władzy w złej wierze a mala fide abuse of authority- zły sen a nightmare- zły wzrok a. złe spojrzenie the evil eye, a leering eye- spojrzeć na kogoś złym okiem a. rzucić komuś złe spojrzenie to give sb the evil eye- być w złej formie pot. (fizycznie) to be out of shape, to be unfit; (psychicznie) to be in low spirits- sprowadzić kogoś na złą drogę to deprave sb, to lead sb astray- zejść na złą drogę to become immoral- urodzić się pod złą gwiazdą to be star-crossed książk.- wymyślać (komuś) od najgorszych to call sb names- zrobić sobie coś złego to attempt suicide- nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło przysł. every cloud has a silver lining przysł.- uwaga! zły pies! beware of the dog!* * *adj(niedobry, negatywny, niepomyślny) bad; ( gniewny) angry; ( niemoralny) evil, wicked; ( niewłaściwy) wrong; (kiepski, nieudolny, słaby) poor"uwaga, zły pies" — "beware of the dog"
sprowadzić ( perf) kogoś na złą drogę — to lead sb astray
* * *a.1. (= nieetyczny) evil, wicked; bad; ill; zły duch the evil one, devil, Satan; evil spirit; złe towarzystwo bad l. fast company; zła wola ill will; zła wiara prawn. bad faith, mala fides; działać w złej wierze zwł. prawn. act in bad faith; zły to ptak, co własne gniazdo kala it is a foolish bird that defiles l. soils its own nest, it is an ill bird that fouls its own nest.2. (= rozgniewany) angry, cross; jestem zły na ciebie I am angry l. cross with you; uwaga! zły pies beware of the dog!; zły humor bad mood; patrzeć na kogoś l. coś złym okiem disapprove of sb l. sth.3. (= niesumienny) poor; bad; zły ojciec bad father; zły robotnik poor worker; obym był złym prorokiem may I be wrong, I hope I am wrong; złej tanecznicy przeszkadza rąbek u spódnicy a bad workman (always) blames his tools, a bad writer blames his pen.4. (= niekorzystny) unfavorable, bad; przedstawiać coś w złym świetle put l. present sth in an unfavorable light.5. (= niepomyślny) bad, inauspicious; mam zły dzień I am having a bad day; mam dla ciebie złe wiadomości I have bad news for you; robić dobrą minę do złej gry put on a brave face; wymówić coś w złą godzinę jinx sth; urodzić się pod złą gwiazdą be born under a bad sign; tylko nie zrób sobie czegoś złego don't hurt yourself; mieć zły sen have a bad dream.6. (= niewłaściwy) wrong, improper; bad; poor; mieć zły wzrok have poor eyesight; zły przewodnik fiz. bad conductor; zła pogoda bad weather; być w złej formie be in bad shape; znam cię jak zły szeląg l. grosz I know you very well; dobre wino nie jest złe żart. drinking good wine won't do you any harm; w złym guście in bad taste; złe traktowanie ill-treatment.7. (= niezgodny z intencjami) wrong; idziesz w złym kierunku you're heading in a wrong direction; sprowadzić kogoś na złą drogę lead sb astray.mp1. (= zły człowiek) bad person; złego diabli nie porwą the devil protects l. looks after his own, the devil's children have the devil's luck, naught is never in danger.2. (= diabeł) the evil one, devil, Satan.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zły
-
13 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
14 są|d
m (G sądu) 1. Prawo (organ wymiaru sprawiedliwości) court (of law a. justice), law court- sąd cywilny/karny a civil/criminal court- sąd pierwszej instancji a court of first instance, a trial court US- jawna rozprawa sądu a trial in open court- wyrok/orzeczenie sądu a court sentence/verdict- dostać wezwanie do sądu to receive a summons a. be summoned to appear in a. at court- mieć sprawę w sądzie za napad to be in court for robbery- oddać sprawę do sądu to take one’s/a case to court, to go to court- pójść z czymś do sądu pot. to bring sth to court- pozwać kogoś do sądu to take sb to court- składać zeznanie w sądzie to testify a. give evidence in court- sprawa/skarga wpłynęła do sądu rejonowego a case/complaint has come up in a. come to a district court- stawić się w sądzie to appear in court- wygrać/przegrać sprawę w sądzie to win/lose one’s court case2. Prawo (zespół sędziów) court- posiedzenie sądu court sitting- skazany przez sąd obradujący za zamkniętymi drzwiami sentenced by a court sitting in camera- sąd obraduje a. odbywa posiedzenie the court is in session- sądowi przewodniczył sędzia X the court was presided over by judge X- sąd postanawia, że… the court rules a. holds that…- sąd wydał wyrok/oddalił powództwo the court passed a sentence/dismissed a complaint- Wysoki Sądzie! Your Lordship! GB, Your Honor! US3. Prawo (proces) trial- skazać/ukarać kogoś bez sądu to convict/punish sb without trial- odprawiać a. odbywać sąd nad kimś za coś to try sb for sth- każdy ma prawo do sądu everyone has the right to receive a fair trial4. Prawo (siedziba) court; (budynek) courthouse, court building 5. (opinia) judgement, judgment (o kimś/czymś a. na temat kogoś/czegoś of sb/sth)- subiektywny/pochopny/opaczny sąd a subjective/a snap/an impaired judgement- wydać sąd o kimś/czymś to pronounce judgement on sb/sth- być ostrożnym w wygłaszaniu a. wypowiadaniu sądów to be careful in making judgements- wstrzymać się z wydawaniem sądów o czymś to reserve judgement on sth- utwierdzam się w moich sądach o tej sztuce I’m confirmed in my judgement of the play6. Log. proposition- □ sąd administracyjny Prawo administrative court- sąd asertoryczny Log. assertion- sąd asesorski Hist., Prawo ≈ chancery court- Sąd Boży Hist., Relig. trial by ordeal- sąd grodzki Hist., Prawo (w Polsce międzywojennej) court of first instance; (w dawnej Polsce) law court in a borough- sąd hipotetyczny Log. hypothetical proposition- sąd kapturowy Hist., Prawo law court during the interregna in Poland; przen. (nieoficjalny, tajny) kangaroo court- sąd koleżeński body that arbitrates disputes within a group, staff, or organization- sąd konieczny Log. necessary judgement- sąd konsystorski Prawo, Relig. consistory (court)- Sąd Najwyższy Prawo Supreme Court- Sąd Ostateczny Relig. the Last a. Final Judgement- sąd polowy Prawo, Wojsk. court-martial- sąd polubowny (zespół) panel of arbitrators; (instytucja) court of conciliation (and arbitration); (proces, decyzja) arbitrament- sąd powszechny Prawo court of general jurisdiction- sąd pracy Prawo industrial tribunal- sąd przysięgłych Prawo jury- sąd rewizyjny Prawo ≈ court of appeal- sąd skorupkowy Hist. ostracism- sąd wojenny Prawo, Wojsk. court-martial- iść pod sąd książk. to stand trialThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > są|d
-
15 sprawa
( wydarzenie) matter, affair; ( interes) business; PRAWO case, ( wzniosły cel) causeMinisterstwo Spraw Wewnętrznych — Ministry of the Interior, ≈Home Office (BRIT)
Ministerstwo Spraw Zagranicznych — Ministry of Foreign Affairs, ≈Foreign Office (BRIT), ≈Department of State (US)
zdawać (zdać perf) sobie sprawę z czegoś — to be (become) aware of sth
brać (wziąć perf) sprawę w swoje ręce — to take the matter into one's hands
sprawa cywilna/karna/sądowa — civil/criminal/court case
wnosić (wnieść perf) sprawę do sądu — to bring lub file a suit
* * *f.1. ( fakt) affair, matter; sprawy rodzinne family matters; sprawy zawodowe business; sprawy codzienne everyday concerns; sprawy państwowe public affairs; nie wtrącaj się do cudzych spraw mind your own business; jak się mają sprawy? where l. how do things stand?; ruszyć sprawę z miejsca get things going; gorsza sprawa, że... what's worse...; niepokojąca sprawa matter of concern; delikatna sprawa touch-and-go; niezałatwiona sprawa loose end; pilna sprawa urgent matter; przegrana sprawa lost cause; nieczysta sprawa shady business; omawiana sprawa issue l. matter under discussion; inna sprawa, że... not to mention that...; to załatwia sprawę that settles it; sprawa jest oczywista no doubt about it, it's (pretty) straightforward; sprawa honoru matter of honor; sprawa wagi państwowej matter of the state, pressing issue; sprawa urzędowa official business; sprawa otwarta open question; sprawy sercowe affairs of the heart; na dobrą sprawę as a matter of fact, strictly speaking, to tell the truth; zdać sprawę z czegoś render an account of sth, report on sth; zdać sobie jasno sprawę z... take sth in, be well aware of sth, awake to sth; zdałem sobie sprawę, że... I realized that..., it occurred to me that...; władze zdały sobie w końcu sprawę z rozmiaru problemu authorities finally awoke to the extent of the problem; nie zdawać sobie sprawy z czegoś be unaware l. unconscious l. ignorant of sth; pokpić sprawę blow it; przeczekać sprawę let things lie, lie low; zakończyć sprawę call it quits; zaciemniać sprawę fog l. cloud l. confuse the issue; zajmować stanowisko w sprawie take a stand on an issue; to jego sprawa it's his problem l. business; to nie twoja sprawa (it's) none of your business, mind your own business; to nie moja sprawa it's not my business l. concern; to sprawa kilku dni it's a matter l. question of a few days; to poważna sprawa this is no laughing matter; to sprawa przesądzona there's nothing I(you etc.) can do about it; sprawa życia i śmierci a matter of life and death; to całkiem inna sprawa that's a different kettle of fish, it's an altogether different matter; zająć się sprawą... address the issue of...; komplikować sprawę make things difficult; pogarszać sprawę make things l. matters worse, rub salt into the wound; to przesądza sprawę that settles it; załagodzić sprawę pour oil on the waters l. on troubled waters; stawiać jasno sprawę be clear about sth; nie dostrzegać istoty sprawy miss the point; zostawić sprawę w spokoju drop the matter, let the matter rest; porządkować swoje sprawy set l. put one's own house in order, order l. settle one's affair przejść do sedna sprawy get down to the point; sedno sprawy the heart l. crux of the matter; sprawy nie układają się najlepiej things are not going right.2. ( interes) business; mam do pana sprawę I have a favor to ask of you; nie mam do niego żadnej sprawy I have no business with him; zwracać się do kogoś w jakiejś sprawie approach l. turn to sb about sth; sprawa niecierpiąca zwłoki urgent matter; zrób coś w tej sprawie do sth about it; kilka spraw do załatwienia a few things to attend to; wziąć sprawę w swoje ręce take matters into one's hands; mieć mnóstwo spraw na głowie have a lot on one's mind, have many things to take care of; przedyskutować wiele spraw cover a lot of ground, discuss many issues; doprowadzić sprawę do końca tie up the loose ends, bring the matter to an issue; mam jeszcze kilka spraw do załatwienia I still have a few errands to do l. run; mieć inne/ważniejsze sprawy na głowie have other/bigger fish to fry; nie ma sprawy pot. no problem, (it's) no big deal, forget it, it's no trouble at all; Ministerstwo Spraw Zagranicznych the Ministry of Foreign Affairs; US the Department of State; Br. the Foreign Office; Ministerstwo Spraw Wewnętrznych the Ministry of Internal Affairs; US the Department of Homeland Security; Br. the Home Office; sprawy wewnętrzne/zagraniczne home/foreign affairs.3. lit. (= wzniosły cel) cause; sprawa wielkiej wagi matter of great importance; poświęcić się dla sprawy sacrifice o.s. for the cause; walczyć o wspólną sprawę fight for the common cause; słuszna sprawa fair cause; bronić słusznej sprawy defend a good cause; zrobić coś dla dobra sprawy do sth towards promoting the cause.4. prawn. case; sprawa cywilna civil case; sprawa karna criminal case; sprawa rozwodowa divorce case; prowadzić sprawę ( o inspektorze policji) be on the case; wygrać/przegrać sprawę win/lose a case; umorzyć sprawę discontinue proceedings; załatwić sprawę polubownie settle a case out of court; oddać sprawę do sądu go to court; wytoczyć komuś sprawę take legal action against sb, bring an action against sb.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprawa
-
16 zabezpiecz|yć
pf — zabezpiecz|ać impf Ⅰ vt 1. (ochronić) [osoba, urządzenie] to protect [ranę, dom, osobę] (przed czymś a. od czegoś against a. from sth); [przepis, prawo] to safeguard [osobę, społeczeństwo, obywateli] (przed czymś a. od czegoś against a. from sth); (przed otwarciem, włamaniem) to secure [drzwi, pojemnik]- zabezpieczyć coś przed wilgocią to protect sth against damp- zabezpieczyć coś przed rdzą to rustproof sth- zabezpieczyć coś przed kradzieżą to protect a. secure sth against theft- zamek zabezpieczający przed włamaniem a lock to protect against burglars- zabezpieczyć rower łańcuchem to lock up one’s bike- zabezpieczyć kwiaty przed zmarznięciem to protect flowers from frost- zabezpieczyć pracowników przed wyzyskiem to safeguard the employees from exploitation- wały zabezpieczające miasto przed powodzią embankments protecting the town from flooding- zabezpieczyć tyły Wojsk. to secure the rear2. (uczynić bezpiecznym) to secure- zabezpieczyć teren barierkami to secure the area with safety barriers- zabezpieczyć broń to put the safety catch on a gun3. (wzmocnić) to strengthen [wał, konstrukcję]; (podeprzeć) to support [wykop] 4. (zapewnić środki) to provide for- być zabezpieczonym materialnie a. finansowo to be well provided for- mieć zabezpieczony byt to be provided for5. Prawo (dać gwarancję) to secure [kredyt] (na czymś on sth)- zabezpieczyć pożyczkę na nieruchomości to secure a property loan6. Prawo (zająć) [policja] to seize [dowody, broń, towary] 7. kryt. (zdobyć) to obtain [bilet, wejściówkę]- zabezpieczyć komuś schronienie/opiekę to provide sb with shelter/careⅡ zabezpieczyć się — zabezpieczać się 1. (ochronić się) to protect oneself- zabezpieczyć się przed kradzieżą/pożarem/grypą to protect oneself against theft/fire/flu- zabezpieczyć się od zimna to protect oneself from cold2. (zapewnić sobie środki do życia) zabezpieczyć się na starość to provide for one’s old age 3. (zastosować antykoncepcję) to protect oneselfThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zabezpiecz|yć
-
17 powód
I -odu, -ody; loc sg - odzie; m( przyczyna) cause; ( uzasadnienie) reasonII -oda, -odowie; loc sg - odzie; m; PRAWOz powodu — +gen because of, due to
* * *mi-o- Gen. -u pl. -y1. (= przyczyna) cause ( czegoś of sth); reason ( czegoś for sth); nie dać komuś powodu do gniewu give sb no reason to be angry; mieć powody do obaw have cause for concern; nieobecny z powodu choroby absent due to illness; mieć powody, by coś zrobić have just cause to do sth, be justified in doing sth.2. (= uprzęż) harness.mp-o- Gen. -a pl. - owie prawn. plaintiff; Br. (zwł. w sprawie rozwodowej) petitioner.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > powód
-
18 hipote|ka
f 1. Fin., Prawo (zabezpieczenie) collateral U- wziąć pożyczkę pod hipotekę czegoś to mortgage sth, to take out a mortgage on sth- spłacić hipotekę pot. to pay off one’s mortgage- mieć czystą hipotekę [nieruchomość] to be unencumbered; przen., pot. [osoba] to have a good (track) record, to have a clean copybook- mieć zaszarganą hipotekę przen., pot. to have a bad (track) record, to have blotted one’s copybook- wejść na hipotekę to foreclose on a mortgage, to repossess the collateral2. Fin., Prawo (księga) central mortgage register; (wpis) the registration of a mortgage in the central mortgage register 3. (biuro) central mortgage registry officeThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > hipote|ka
-
19 peł|ny
Ⅰ adj. grad. 1. (wypełniony) [naczynie, autobus, restauracja, lodówka, dysk] full; (zatłoczony) [pociąg, autobus, teatr] full, packed- pełny po brzegi [talerz, wanna] full to the brim- pełny czegoś full of sth- pełny kubek/pełne wiadro mleka a cupful/a bucketful of milk- pełny zapału/sprzeczności full of enthusiasm/contradictions- pełny smutku sorrowful, mournful- pełny uwielbienia/gracji/żalu worshipful/graceful/regretful- pełny wigoru high-spirited- pełny najlepszych chęci well-meaning, wellintentioned- pełne napięcia chwile tense moments- uzdrowisko jest pełne turystów the resort is full of tourists- książka jest pełna błędów the book is full of errors- miała oczy pełne łez her eyes were full of tears, her eyes brimmed with tears- w niedzielę rynek jest pełny ludzi on Sundays the marketplace is full of people- jestem pełna podziwu dla Anny I’m full of admiration for Anna- droga była pełna wybojów the road was bumpy- co wieczór graliśmy przy pełnej sali we played to a packed house every night- odetchnął świeżym, pełnym zapachu kwiatów powietrzem he took a breath of fresh air, fragrant with the smell of flowers- mieć pełne ręce roboty to have one’s hands full przen.- nie mów z pełnymi ustami don’t speak a. talk with your mouth full2. (niczym nieograniczony) [odpowiedzialność, poparcie, prawo] full; [zrozumienie, niepodległość, szczęście] full, complete; [władza] absolute- wiosna była w pełnym rozkwicie it was the height of spring- ma pan pełne prawo odmówić you’ve got every right to refuse- darzę go pełnym zaufaniem I have absolute confidence in him- ten kolor wygląda lepiej w pełnym świetle this colour looks better in bright light3. (całkowity, kompletny) [zestaw, nazwisko] full; [dane] full, complete; [wydanie] complete; [text, speech] unabridged; [miesiąc] whole- podpisać się pełnym imieniem i nazwiskiem to sign one’s name in full- zespół jest w pełnym składzie the team is at full strength- zarząd spotkał się w pełnym składzie the board held a plenary session- samochód zatoczył pełne koło the car did a full circle- czekałem na odpowiedź pełny miesiąc I waited a whole month for an answer a. reply- film trwał pełne dwie godziny the film lasted a full two hours a. two solid hours- przysługuje panu pełny miesiąc urlopu you’re entitled to a full month’s leave- kupon zawierał pełne trzy metry materiału the piece of fabric was a full three metres long4. (całkowicie rozwinięty) [kłus, galop] full- w pełnym kłusie/galopie at a brisk trot/at full gallop- pociąg był w pełnym biegu the train careered (along) a. was going at full speed- silnik pracował na pełnych obrotach the engine was working at full speed a. throttle- pracowaliśmy pełną parą przen. we were working at full speed; we were going full steam ahead przen.- prace budowlane były w pełnym toku construction work was in full swing5. (okrągły, pulchny) [twarz, sylwetka] full, plump- mieć pełną twarz to be full in the faceⅡ adj. 1. (wypełniony wewnątrz) [cegła, drewno] solid 2. Bot. [kwiat] double Ⅲ pełen adj. praed. [naczynie, autobus, restauracja, lodówka] full; (zatłoczony) [pociąg, autobus, teatr] packed- szklanka pełna po brzegi a glass full to the brim- kubek pełen/wiadro pełne wody a cupful/a bucketful of water- pełen/pełna smutku sorrowful, mournful- pełen/pełna uwielbienia/gracji/żalu worshipful/graceful/regretful- był pełen/była pełna podziwu dla Roberta he/she was full of admiration for Robert- artykuł jest pełen błędów the article is full of errors□ koń pełnej krwi thoroughbred (horse)- klacz pełnej krwi a thoroughbred mare- konie pełnej krwi bloodstock- hodowla koni pełnej krwi bloodstock industryThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > peł|ny
-
20 woln|y1
Ⅰ adj. 1. (niezależny) free- wolny chłop a free peasant- jestem wolnym człowiekiem i sama będę decydowała o swoim losie I’m a free person and I’ll decide for myself what I’m going to do with my life- wolny jak ptak (as) free as a bird2. (na swobodzie) [osoba, zwierzę] free 3. (niepodległy) [kraj, naród] free, independent- wolne miasto Admin., Polit. a free city4. (nieograniczony) [rynek, prasa, wybory] free- wypracowanie na temat wolny a free composition- wolne wnioski any other business, AOB GB5. (niezajęty) [miejsce, stolik] free- niestety, nie mamy wolnych pokoi sorry, we have no vacancies- nie mieć wolnej ręki to not have a hand free- jest wolny etat w dziale finansowym there’s a vacancy in the accounts department- mam teraz dużo wolnego czasu I’ve got a lot of free a. spare time now- czy jesteś wolna dziś wieczorem? are you free tonight?- to wszystko na dzisiaj, jesteście wolni that’s all for today, you’re free to go- czy pan dyrektor jest wolny? is the manager free a. available now?- nie znalazłem wolnej taksówki all the taxis were taken- czas wolny od pracy free a. leisure time- 3 maja jest dniem wolnym od pracy the 3rd of May is a public holiday6. (nieżonaty, niezamężna) single, unmarried- stanu wolnego single, unmarried7. (pozbawiony czegoś) wolny od czegoś free from a. of sth- powietrze wolne od spalin clean air- inwestycja wolna od ryzyka a risk-free ivestment- niebo wolne od chmur a cloudless sky- dochód wolny od podatku a tax-free income- towary wolne od cła duty-free goods8. pot. [stolec] loose 9 Chem. [pierwiastek, atom] free 10 Sport rzut wolny a free kick Ⅱ m pers. free man Ⅲ m inanim. środ., Sport free kick Ⅳ wolne n sgt pot. day off, time off- wziąć wolne to take (some) time off- zrobić sobie kilka dni wolnego to take a few days off- dziś mam wolne today is my day off- □ wolny przekład a. wolne tłumaczenie free translation- mieć wolną rękę to have (a) free rein a. free hand- odpowiadać z wolnej stopy Prawo to be released pending trialThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > woln|y1
- 1
- 2
См. также в других словарях:
prawo — I n III, Ms. prawowie; lm D. praw 1. zwykle blm «ogół przepisów, norm prawnych regulujących stosunki między ludźmi danej społeczności, określających zasady ich postępowania lub zawierających zakazy, których naruszenie zagrożone jest karą;… … Słownik języka polskiego
móc — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Vd, mogę, może, mógł, mogli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} mieć warunki, środki, wolę, siły do tego, by coś zrobić, wykonać : {{/stl 7}}{{stl 10}}Móc rozwiązać zadanie, podnieść… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
strona — ż IV, CMs. stronanie; lm D. stronaon 1. «każda z powierzchni ograniczających jakąś bryłę; prawy albo lewy bok czegoś, brzeg, ściana, krawędź czegoś; przestrzeń, miejsce na krawędzi czegoś, np. drogi, rzeki» Południowa, północna, wschodnia,… … Słownik języka polskiego
wola — ż I, DCMs. wolali, blm «dyspozycja psychiczna człowieka do świadomego i celowego regulowania swego postępowania, do podejmowania decyzji i wysiłków w celu realizacji pewnych działań, przyjęcia pewnych postaw, a zaniechania innych» Coś zgodne z… … Słownik języka polskiego
wejść — dk, wejdę, wejdziesz, wejdź, wszedł, weszła, weszli, wszedłszy wchodzić ndk VIa, wejśćdzę, wejśćdzisz, wchodź, wejśćdził 1. «idąc, posuwając się naprzód, dostać się dokądś, do wnętrza czegoś, znaleźć się gdzieś, przekroczyć jakieś granice,… … Słownik języka polskiego
móc — ndk XI, mogę, możesz, mógł, mogła, mogli 1. «mieć dosyć siły, środków, zdolności do wykonania czegoś, być w stanie coś zrobić; zdołać» Mogę to podnieść. Czy możesz przyjść jutro? Móc sobie pozwolić na coś. Nie mógł wstać z łóżka. Nie mógł oderwać … Słownik języka polskiego
moc — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż IVb, lm M. e {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 8}}częściej w lm {{/stl 8}}{{stl 7}} wielka energia, siła fizyczna lub duchowa; także: siła : {{/stl 7}}{{stl 10}}Moc huraganu, uderzenia. Moce … Langenscheidt Polski wyjaśnień
drzwi — 1. Chodzić od drzwi do drzwi «żebrać»: Skarżyć się Bogu na głód będziemy mieć prawo dopiero wtedy, gdy wszyscy zaczniemy chodzić od drzwi do drzwi, prosząc o chleb (...). Z. Kossak, Pożoga. 2. Drzwi się gdzieś nie zamykają «gdzieś jest duży ruch … Słownik frazeologiczny
negować — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Ia, negowaćguję, negowaćguje, negowaćany {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} przeczyć, zaprzeczać, nie uznawać, odmawiać czemuś prawdziwości, słuszności; podważać, podawać w wątpliwość :… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być — ndk jestem, jesteś, są, będę, będziesz, będą, bądź, był I w funkcji samodzielnej «zajmować pewne miejsce w rzeczywistości» 1. «mieć byt, istnieć, żyć» Cichy, jakby go nie było. Pomnik jest do dzisiaj. Nie było cię jeszcze na świecie. Był sobie… … Słownik języka polskiego
słowo — n III, Ms. słowowie; lm D. słów, N. słowowami (podn. słowowy) 1. «znak językowy nazywający jednostkowy przedmiot materialny lub klasę jednorodnych przedmiotów materialnych, treści psychiczne, czynności, stany, cechy, wyrażający relacje między… … Słownik języka polskiego