-
21 λόγος
λόγος, ὁ, das Sprechen u. der Inhalt des Sprechens; A. das Sprechen; (1) das Wort, u. plur. die Worte, Reden; τὸν ἔτερπε λόγοις, er ergötzte ihn durch seine Reden, αἰεὶ δὲ μαλακοῖσι καὶ αἱμυλίοισι λόγοισιν ϑέλγει, durch schmeichelnde Worte od. Reden; ψευδεῖς λόγοι, lügenhafte Worte, Reden; sing. λόγος in der Bdtg »Erzählung«, »Fabel«; λόγοισιν ἐξηγεῖσϑαι, mit Worten erzählen; ἁπλοῦς λόγος, einfache Rede, im Ggstz von αἰνίγματα; στυγεῖν ὑπέρφρονας λόγους, übermütige Reden; ὡς εἰπεῖν λόγῳ, um es mit einem Worte zu sagen; auch τὰς πολλὰς ἐπιστήμας ἑνὶ λόγῳ προςειπεῖν, mit einem Namen benennen; bes. bei den Attikern das Wort, mit steter Rücksicht auf seinen Inhalt, nie das bloße Wort im grammatischen Sinne, wie ῥῆμα, ὄνομα, ἔπος; περὶ οὗ ὁ λόγος, wovon die Rede ist; τῷ λόγῳ διελϑεῖν, διιέναι τι, besprechen, durchgehen; λόγον ἐμβάλλειν περί τινος, die Rede auf etwas bringen; εἰς τοιούτους λόγους ἐμπίπτειν ἀναγκάζομαι, ich werde gezwungen, so zu sprechen; Gespräch, Unterredung, Unterhaltung; λόγον ποιεῖσϑαι περί τινος, über etwas sprechen, sich unterhalten, bes. philosophisch; dah. auch = unterhandeln, λόγους ποιεῖσϑαι περί τινος, Unterhandlungen über einen anknüpfen; von Konon heißt es πρῶτος πάλιν περὶ τῆς ἡγεμονίας ἐποίησε τῇ πόλει τὸν λόγον πρὸς Λακεδαιμονίους εἶναι, daß wieder davon die Rede war, daß es sich wieder um die Hegemonie handelte. Die Rede, kunstvolle Rede, u. philosophische Erörterung. In besonderen Beziehungen, (a) Befehl; (b) ein Spruch, bes. Götter-, Orakel-, Kernspruch, Kraftwort; Sprichwort; (c) λόγου ἄξιος, der Rede wert, bedeutend; κρεῖσσον λόγου γενόμενον τὸ εἶδος τῆς νόσου, wie wir sagen »über alle Beschreibung«; (2) Gerede, Gerücht, Sage, jede unbeglaubigte Nachricht u. Überlieferung, deren Wahrheit weder bestritten, noch behauptet wird, auf der einen Seite Ggstz von μῠϑος, dem anerkannt Ungeschichtlichen, der Erdichtung; andererseits auch wohl von ἱστορία, der beglaubigten Geschichte; λόγος ἐστί, λόγος ἔχει, κατέχει, φέρεται, worauf acc. c. inf. folgt, es geht die Sage, das Gerücht, es heißt; Κλεισϑένης λόγον ἔχει τὴν Πυϑίην ἀναπεῖσαι, Kleisthenes hat den Ruf, die Pythia überredet zu haben; διῆλϑεν ὁ λόγος, das Gerücht verbreitete sich; τινός, von einem. Und im guten Sinne, Lob, Ehre, Ruhm; ἔχεις λόγον, du hast Ruhm u. Ehre. Dah. (a) das leere Gerede, welches keinen Grund hat, u. bes. das leere Wort, das nichts weiter ist, als ein Wort, oft im Ggstz von ἔργον; ἔργῳ κοὐ λόγῳ τεκμαίρομαι, durch die Tat, nicht durch Worte nur bezeuge ich es; dah. bloßer Vorwand, Ausrede, λόγου ἕνεκα, nur zum Schein, so zu sagen, ohne daß es rechter Ernst ist; (b) geradezu erdichtete Erzählung, Fabel; (c) die beglaubigte, wahrhafte Geschichtserzählung, Geschichtschreibung, wie Her. sein eigenes Geschichtswerk nennt, ἐπὰν κατὰ τοῠτο γένωμαι τοῠ λόγου, wenn ich darauf in meiner Geschichtserzählung. gekommen sein werde. Auch die einzelnen Bücher des Geschichtswerkes heißen so. (3) weil die griechische Prosa von der Geschichtschreibung ausging, bildet λόγος zunächst den Gegensatz von ἔπος, das epische Gedicht, u. bedeutet übh., der poetischen Darstellung entgeggstzt, das Prosaische, Prosa. Bes. aber die Rede, öffentliche, Staats-, Gerichts- od. Prunkrede, u. dah. Redekraft, Redekunst, Beredtsamkeit; bes. (a) λόγον διδόναι od. παρέχειν τινί, einem das Wort, die Befugnis, Erlaubnis zu reden geben; λόγον αἰτεῖσϑαι, das Wort fordern, die Erlaubnis zu reden sich erbitten; οὐδὲ λόγου τυχὼν ἀπα χϑεὶς εὐϑὺς ἐζημιώϑη, ohne zu Worte zu kommen, ohne daß ihm zu sprechen erlaubt wurde; ἐξέκλειον τοῦ λόγου τυγχάνειν τοὺς ἄλλους, sie ließen sie nicht zu Worte kommen; (b) ἱκανὸς γὰρ αὐτῷ ὁ λόγος, er hat hinreichenden Stoff zum Reden; (4) übh. von jedem Schriftwerke, Buch; bes. geradezu wie literae, die Wissenschaften. B. Auch der Gegenstand der Rede, der Inhalt, die Sache; τὸν ἐόντα λόγον λέγειν, die Sache so darstellen, wie sie ist; ἀμύνεις τῷ τῆς ἡδονῆς λόγῳ, der Sache der Luft; τὸν ἥττω λόγον κρείττω ποιεῖν, die schlechtere Sache zur siegenden machen; ἐὰν πρὸς λόγον ᾖ, falls es zur Sache gehört; λόγος ἕτερος οὗτος οὐ πρὸς ἐμέ, das ist eine andere Sache, ein anderer Punkt; ἐμοὶ πρὸς τούτους λόγος ἐστί, ich habe mit ihnen zu tun. Dah. auch allgemein = Satz, Annahme, Behauptung. C) Die Vernunft, die sich in der Sprache od. Rede kund gibt; und zwar (1) die vernünftige Überlegung, das Nachdenken; μετὰ λόγου κολάζειν, vernünftig; κατὰ λόγον, vernunftgemäß, vernünftig; auch = der Erwartung gemäß, wahrscheinlich; παρὰ λόγον, wider Erwarten; so auch ἔχειν λόγον, einen Grund haben, vernünftig, recht sein. Die vernünftige, richtige Einsicht wovon, λόγον ἔχειν τινός, etwas verstehen, wissen; μήπω λόγον ἔχοντα τί τε χρηστὸν καὶ μή, noch nicht einsehend, was gut ist; so auch λόγον λαβεῖν, auffassen, verstehen. Der vernünftige Grund, Ursache; τοῦτο οὐδὲ πρὸς ἕνα λόγον φαίνεται ἐμβεβλῆσϑαι, auch nicht aus einem vernünftigen Grunde; ὁ λόγος αἱρεῖ με der Grund überzeugt, bestimmt mich. Dah. Überlegung, wenn man sich die Gründe für u. wider eine Sache klar macht, λόγον ἑαυτῷ διδόναι, bei sich ruhig, vernünftig überlegen; auch = sich Rechenschaft über etwas geben; (2) Rechenschaft; λόγον αἰτεῖν παρά τινος, λόγον ἀπαιτεῖν τινὰ περί τινος, von einem Rechenschaft über etwas fordern, λόγον διδόναι od. ἀποδιδόναι περί τινος, Rechenschaft geben, sich verantworten; περὶ πάντων ἠναγκάζοντο εἰς λόγον καϑίστασϑαι, steh zur Rechenschaft stellen. Übh. Zählung, Berechnung, ὑπὸ τὸν λόγον ἄγειν τι, zusammenrechnen oder von dem man nicht spricht, u. den man nicht mitzählt. Dah. (3) Berücksichtigung, Aufmerksamkeit, Achtung; λόγου οὐδενὸς γενέσϑαι πρός τινος, bei einem nicht in Achtung, Ansehn stehen; ἐν οὐδενὶ λόγῳ ποιεῖσϑαί τινα, einen ganz u. gar nicht achten; περὶ ἐμοῠ οὐδεὶς λόγος, an mich denkt keiner; λόγος μοι μείων τῶν ἄλλων, um das andere kümmere ich mich weniger; δικαιότερον γὰρ τῶν ἀγαϑῶν πέρι μᾶλλον ἢ τῶν κακῶν ἴσχειν λόγον, Rücksicht nehmen auf die Guten; ἰδιώτεω λόγῳ καὶ ἀτίμου, für einen Privatmann ohne öffentliche Ehre geachtet; u. ἐν ἀνδρὸς λόγῳ, für einen Mann geachtet, als ein Mann geltend, ἐν ἀνδραπόδων λόγῳ ποιεύμενος, als Sklave geachtet; ἐν συμμάχων λόγῳ, für Verbündete geltend, ohne es der Gesinnung nach zu sein; τοῦτο καλὸν καὶ σεμνὸν εἰς ἀρετῆς λόγον καὶ δόξης, in Rücksicht auf. (4) an die Bdtg »vernünstiger Grund« schließt sich die der Veranlassung, auch Bedingung; δέχεσϑαι τὸν λόγον, die Bedingung annehmen. (5) Verhältnis, Analogie, Proportion; ἀνὰ λόγον, ἀνὰ τὸν αὐτὸν λόγον, nach Verhältnis; κατὰ λόγον τῆς δυνάμεως, im Verhältnis zu ihrer Macht; übh. Art u. Weise. (6) besondere Übersetzungen des Wortes; philosophische Bestimmung, Erklärung; das Wesen, der Begriff einer Sache; philosophischer Lehrsatz, philosophisches Lehrgebäude -
22 αὐτός [2]
αὐτός, ή. ό. Am ausführlichsten hat über dies Pronomen gehandelt Herm. Opusc. I p. 308 ff, wovon ein Auszug Viger. p. 783 ff gegeben. Die Grundbedeutung ist se lb st, Hervorhebung eines Gegenstandes dadurch, daß man ihn allem Andern, was er nicht ist, entgegensetzt u. dies Andere ausschließt. Gewöhnlich unterscheidet man 3 Hauptfälle.
I. Selbst, in eigener Person, u. zwar, 1) ohne weiteten Zusatz beim Verbum, so daß die Person durch dieses bestimmt wird, von Bernhardy Synt. p. 286 richtig ausgedrückt: ich – du – er als einer u. derselbe mit Ausschluß eines Andern. Der Ggstz ist entweder bestimmt ausgedrückt, od. aus dem Zusammenhange leicht zu ergänzen, z. B. αὐτοὺς δέ, die Leiber, im Ggstz gegen die Seele, Il. 1, 4; Od. 11, 602 αὐτὸς δέ Herakles, im Gegensatze zu seinem εἴδωλον; das Hauptvolk gegen seine Bundesgenossen, Il. 11, 220; die Mutter gegen die Jungen Iliad. 2, 317, die Eltern gegen die Kinder 3, 301; der Mann gegen das Weib, Plat. Gorg. 511 e; die Krieger gegen die Rosse, Il. 2, 466. 762; die Cyclopen gegen die Heerden, Od. 9, 167; die Einwohner gegen die Stadt, 9, 40; das Ganze gegen einen Theil, Il. 7, 474; oft ehrend den Gebieter, Heerführer bezeichnend, 6, 18. 8, 4; αὐτὸς καὶ δμῶες Theocr. 24, 50; ohne Ggstz, der Herr, ἠρόμην ὅπου αὐτὸς εἴη Plat. Rep. I, 327 b; der Meister; so antwortet bei Ar. Nubb. 219 der Schüler auf die Frage, τίς οὗτος οὑπὶ τῆς κρεμάϑρας ἀνήρ; – αὐτός; so sagten die Pythagoräer αὐτὸς ἔφα, der Meister hat gesagt. Oft nimmt αὐτός den Hauptbegriff wieder auf, der dann durch καί erweitert wird, δίδωϑι δέ μοι κλέος ἐσϑλόν, αὐτῷ καὶ παίδεσσι καὶ αἰδοίῃ παρακοίτι Od. 3, 381; τειχίζειν δὲ πάντας πανδημεὶ τοὺς ἐν τῇ πόλει, καὶ αὐτοὺς, καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας Thuc. 1, 90. Der Ggstz wird auch durch ein auf αὐτός bezogenes Particip ausgedrückt, αὐτή τε καὶ τὸν υἱὸν ἔχουσα, = καὶ ὁ υἱός, Xen. Cyr. 1, 3, 1; εἰ ἡμῖν ἀφίκοιτο εἰς τὴν πόλιν αὐτός τε καὶ τὰ ποιήματα βουλόμενος ἐπιδεῖξαι Plat. Rep. III, 398 a; – καὶ αὐτός, ebenfalls, wie et ipse, Thuc. 5, 8; Xen. An. 3, 4, 44. 7, 8, 17. – 2) mit hinzutretendem Pronomen, a) mit pron. pers., denen es zuweilen mit größerem Nachdruck vorgesetzt wird, αὐτὸν σέ, dich selbst, dichgerade, vgl. αὐτῷ ἐμοί Plat. Phaedr. 91 a; αὐτὸν ἐμέ Conv. 220 e; bei Hom. mit denenklitischen Formen, αὐτόν μιν Od. 4, 244, αὐτὸν μέν σε 17, 595; gewöhnlich aber steht es nach, u. zwar bei Hom. stets getrennt, ἐμέϑεν αὐτῆς Od. 23, 78, σέο αὐτοῦ, ἓ αὐτόν; in der Prosa u. bei att. Dichtern in den cass. obliquis des sing. das Reflexivum ἐμαυτοῦ, ῆς, ῷ, όν u. s. w.; wo es bei den Att. nachsteht, ist σὲ αὐτόν nachdrücklicher als σεαυτόν. Daß übrigens αὐτός allein nicht bloß im nom., sondern auch in den andern Casus die Stelle der pron. pers. vertreten kann, ergiebt sich aus 1), z. B., αὐτὸν ἐλέησον, sc. ἐμέ, Il. 24, 503; περὶ αὐτοῦ, = ἐμαυτοῦ, Od. 21, 249; ἀλλὰ Δία ξένιον δείσας αὐτόν τ' ἐλεαίρων 14, 389, = σέ. Wenn es die Stelle der Reflexiva vertritt, wird es gewöhnlich mit dem spirit. asper geschrieben, so daß also αὑτόν für ἐμαυτόν u. σεαυτόν, αὑτῶν für ἡμῶν (ὑμῶν) αὐτῶν steht; doch ist diese von Hermann zu Soph. Ts. 451 durchgeführte Ansicht von Bernhardy Synt. p. 287 nicht anerkannt, u. in den mss., welche freilich hier nicht allein entscheiden können, nicht befolgt. Spätere mochten hierin überh. ungenauer sein, wie Pol. 11, 29 οὐδ' ἐν αὐτοῖς εἴχετε τὰς ἐλπίδας für ἡμῖναὐτοῖς; βοηϑῶν τοῖς αὐτοῦσυμμάχοις, = ἐμοῖς, 17, 5 (Bekk. αὑτοῖς, αὑτοῦ); – der selbst bei genaueren Schriftstellern nicht seltenen Verwechselung von αὐτοῦ u. αὑτοῦ in der dritten Person nicht zu gedenken. – b) Dem pron. poss. wird es im gen, hinzugefügt, ἐμὸν αὐτοῦ χρεῖος, meine eigene Noth, Od. 2, 45; ϑρῆνον ἐμὸν τὸν αὐτῆς Aesch. Ag. 1296; τὸν ἐμὸν αὐτοῦ τοῦ ταλαιπώρου βίον Ar. Plut. 33; ἄπιτε ἐπὶ τὰ ὑμέτερα αὐτῶν Her. 6, 97; in att. Prosa nicht selten, z. B. τοῖς ἡμετέροις αὐτῶν φίλοις Xen. An. 7, 1, 29. – c) Beim pron. demonstr. nachdrücklich: gerade, eben, z. B. αὐτὸ τοῦτο τὸ Βυζάντιον, eben dies Byzanz, Xen. An. 7, 1, 27; αὐτὰ ταῦτ' ἦν τὰ λεχϑέντα Plat. Tim. 19 a, das gerade war; σοφώτερος κατ' αὐτό γε τοῠτο, gerade hierin, Phaedr. 243 b; adverbial., αὐτὸ τοῦτο, ἵνα, eben deshalb, Prot. 310 e; mit folgdm inf., αὐτὸ γὰρ τοῦτό ἐστι χαλεπὸν ἀμαϑία, τὸ – δοκεῖν, weil es scheint, Conv. 2044, vgl. unten. Ebenso bei anderen Pronomen, αὐτὸς ἓκαστος, jeder für sich, Her. 8, 123 u. öfter; Thuc. 7, 70; αὐτοὶ ἑκάτεροι Her. 9, 26; wobei αὐτὸς immer voransteht; αὐτὴν αὐτήν, sie selbst, Plat. Crat. 439 a. – Hiebei ist noch ein doppelter Gebrauch zu merken: α) αὐτός steht allein zuweilen mit Nachdruck, wie im Deutschen ein betontes er, für αὐτὸς οὗτος, so daß man, besonders wenn ein Relativsatz folgt, es geradezu für οὗτος erklärt hat, was aber dem Satze eine andere Färbung geben würde, ἐγὼ τοίνυν ἡγοῠμαι, ὅσοι μὲν ἐν τῇ δημοκρατίᾳ ἄτιμοι ἦσαν, – προςήκειν αὐτοῖς, ich meine, wer zur Zeit der Volksherrschaft der bürgerlichen Ehre beraubt war, – ihnen allen kommt es zu, Lys. 25, 11; νομίσαντες δι' αὐτὸ οὐχ ἡσσᾶσϑαι, δι' ὅπερ οὐδ' οἱ ἕτεροι νικᾶν Thuc. 7, 34; ἐπ' αὐτὸ ἥκεις ἐρευνῶν, ὅτῳ διαφέρει ἡ σωφροσύνη Plat. Charm. 166 b; ἀπέπτυσ' αὐτὴν, ἥτις ἄνδρα – ἄλλον φιλεῖ Eur. Troad. 668; αὐτὸ οὐκ εἴρηται, ὃ μάλιστα ἔδει ῥηϑῆναι, das gerade ist nicht gesagt, Plat. Rep. II, 362 d; ὃν ᾤετο πιστόν οἱ εἶναι, ταχὺ αὐτὸν εὗρεΚύρῳ φιλαίτερον Xen. An. 1, 9, 29, wie 2, 5, 27. 6, 2, 9; man vgl. noch ὅς κε ϑεοῖς ἐπιπείϑηται, μάλα τ' ἔκλυον αὐτοῦ Il. 1, 218. – β) Um das Häufen der Relativa, bes. in verschiedenen Casus zu vermeiden, setzt man für das zweite, den Satz eigentlich anaeoluthisch formend, αὐτός, z. B. ὃ φῂς σὺ μέγιστον ἀγαϑὸν εἶναι καὶ σὲ δημιουργὸν εἶναι αὐτοῦ Plat. Gorg. 452 d; ἣν ὅδε Αφροδίτην μὲν λέγεσϑαί φησι, τὸ δ' ἀληϑέστατον αὐτῆς ὄνομα Ἡδονὴν εἶναι Phil. 12 b; Rep. IX, 578 c; vgl. Xen. Cyr. 3, 1, 38; ἐκεῖνοι τοίνυν, οἷς οὐκ ἐχαρίζονϑ' οἱ λέγοντες οὐδ' ἐφίλουν αὐτούς Dem. 3, 24; ganz parenthetisch, Xen. Cyr. S, 1, 46. – γ) Des größeren Nachdruckes wegen wird es zum pron. reflexivum hinzugesetzt, das Subject hervorzuheben, οἱ δὲ καὶ αὐτοὶ σφῇσιν ἀτασϑαλίῃσιν – ἄλγε' ἔχουσιν Od. 1, 33, vgl. Sengebusch Aristonic. p. 23; αὐτὸς καϑ' αὑτοῠ τὴν ὕβριν μαντεύσεται, gegen sich selbst, Aesch. Sept. 408; αὐτὸς πρὸς αὑτοῦ ὄλωλεν Soph. Ant. 1177; τὸ γιγνώσκειν αὐτὸν αὑτόν Plat. Charm. 165 b; αὐτὸς αὑτὸν ἀπέκτεινεν Plut. Mar. 46; es tritt selbst zwischen den Artikel od. die Präposition u. das Reflexivum, τοῖς αὐτὸς αὑτοῠ πήμασιν βαρύνεται Aesch. Ag. 845; οὐ τὴν ὁτουοῠν μητέρα διενοεῖτο ἀποκτεῖναι, ἀλλὰ τὴν αὐτὸς αὑτοῠ Plat. Alc. II, 144 c. – 3) Beim Nomen, welches im Attischen dann mit Ausnahme der nom. propr. u. weniger ohne Artikel geläufiger Wörter, wie βασιλεύς vom Perserkönig, οὐρανός, ἥλιος, πατήρ, μήτηρ u. ä., immer den Artikel hat; πρὸς αὐτοῦ Ζηνός, bei Zeus selbst, Soph. Phil. 482; ὁ τλήμων αὐτός Phil. 161, wo die Stellung auch αὐτὸς ὁ τλήμων sein könnte (nicht ὁ αὐτὸς τλήμων). Mit besonderem Nachdruck, ἄκρον ὑπὸ λόφον αὐτόν, gerade unter, Il. 13, 615; οὔ μοι μέλει ἄλγος, οὔτ' αὐτῆς Ἑκάβης, selbst Hekabe's Schmerz bekümmert mich nicht, 6, 451; αὐτὸ τὸ περίορϑρον, gerade den Anbruch des Tages, Thuc. 2, 3; αὐτὰ τὰ ῥήματα, genau die Worte, Plat. Phaedr. 271 c; αὐτὸ τοὐναντίον, gerade das Gegentheil, sehr oft. Weil αὐτός andere Rücksichten ausschließt, so bedeutet es oft: etwas an u. für sich, def. im philosophischen Sprachgebrauche, wo gew. das neutr. αὐτό u. das nom. ohne Artikel steht, φαμέν τι εἶναι δίκαιον αὐτὸ ἢ οὐδέν Plat. Phaed. 65 d, gerecht an u. für sich, das absolut Gerechte; οὐκ αὐτὸ δικαιοσύνην ἐπαινοῠντες, nicht die Gerechtigkeit an u. für sich, als solche lobend, Rep. II, 363 a; vollständig, ἀδελφὸς αὐτὸ τοῠτο, ὅπερ ἐστί Conc. 199 e; ähnl. αὐτὴ κίνησις Soph. 256 b; αὐτῆς περὶ δικαιοσύνης, ὅτι ἐστί Phil. 62 a; seltener mit dem Artikel, τί ποτ' ἐστὶν αὐτὸ ἡ αρετή Prot. 360 e; μανϑάνων αὐτὴν τὴν ἀλήϑειαν, οἷόν ἐστιν Rep. IX, 582 a; Sp. bilden Composita der Art, so z. B. Arist. Top. 6, 8, 6, wo aber Bekker αὐτὸ βούλησις, αὐτὸ ἐπιϑυμία, αὐτὸ ἡδύ getrennt schreibt. – 4) Aus der Bdtg selbst gehen folgende hervor: a) vonselbst, auseigenem Antriebe, ἀλλά τις αὐτὸς ἴτω Il. 17, 254; οἱ δὲ καὶ αὐτοὶ παυέσϑων Od. 2, 168; ἥξει γὰρ αὐτά, κἂν ἐγὼ σιγῇ στέγω Soph. O. R. 342 ( Schol. αὐτόματα); οἳ καὶ τοῖς μὴ ἐπικαλουμένοις αὐτοὶ ἐπιστρατεύουσι Thuc. 4, 60; ὑπό τινος ἐρεϑισϑεὶς καὶ αὐτὸς ἀχϑεσϑείς Xen. An. 6, 7, 9; mit dem Zusatz αὐτοὶ ἐϑέλοντες 5, 10, 6. So αὐτὸ δείξει, das wird sich von selbst zeigen, Plat. Hipp. mai. 288 b; ὡς αὐτὸ δηλοῖ, wie von selbst erhellt, Prot. 329 b. – b) für sich selbst, ohne Andere, allein, αὐτός περ ἐών, obwohl er allein war, Il. 8, 99, Scholl. Aristonic. αὐτός: ἡ διπλῆ, ὅτι ἐν ἴσῳ τῷ μόνος; ἀλλ' οὔ πως ἅμα πάντα δυνήσεαι αὐτὸς ἑλέσϑαι 13, 729; αὐτοὶ καὶ οὐ μετὰ τῶν πλειόνων Thuc. 5, 60; τὰς ναῦς ταύτας πέμπειν ἢ αὐτὰς ἢ καὶ ἐλάσσους ἢ καὶ πλείους 8, 39; ἄνευ τοῦ σίτου, τὸ ὄψον αὐτὸ ἐσϑίειν Xen. Mem. 3, 14. 3; vgl. An. 2, 3, 7. 7, 3, 35; πλείους δίκαι εἰσὶν αὐτῶν τῶν Φασηλιτῶν ἢ τῶν ἄλλων άπάντων Dem. 35, 2; μηδὲν ἔχουσαν περιττὸν ἀλλ' αὐτὰ τὰ χρήσιμα καὶ ἀναγκαῖα Dion. Hal. iud. de Thuc. 23; τούτῳ αὐτῷ διαφέρουσι, nur hierin unterscheiden sie sich, Pol. 1, 42, u. öfter. Auch steht οἶος dabei, Od. 14, 450; u. bei den Attikern μόνος, αὐτὸ τοῠτο μόνον Plat. Gorg. 500 b; vgl. Lycurg. 139; Dem. 20, 84; αὐτὸ μόνον kommt bes. bei Sp. oft ganz adverbial. vor: gerade nur, kurz u. gut, vgl. Luc. Char. 6; αὐτὸ μόνον ἐργάτης Somm. 9. Hierher gehört noch αὐτοὶ γάρ ἐσμεν, wir sind unter uns, allein, Plat. Legg. VIII, 836 b; Ar. Ach. 478, u. öfter, wie Luc. Deor. D. 10, 2; ὥς γε ἐν ἡμῖν αὐτοῖς εἰρῆσϑαι Plat. Prot. 309 a. Aehnl. αὐτὸς καϑ' αὑτόν, ganz allein an u. für sich, αὐτὸ ἕκαστον, jedes Ding an u. für sich, vgl. 3) z. E. – 5) Wie in selbander, selbdritter, wird auch durch αὐτός bei Ordinalzahlen ein Zusammensein ausgedrückt, πέμπτος αὐτός, er selbst als der fünfte, also mit vier Anderen, Thuc. 1, 46; vgl. Xen. Hell. 2, 2, 17 u. sonst. Aehnl. wird – 6) durch αὐτός mit einem Nomen im dat. ein begleitender Umstand hervorgehoben, der sonst nicht gewöhnlich dabei ist. Hom. setzt σύν hinzu, αὐτῇ σὺν φόρμιγγι, mit sammt der Phorminx, ohne sie niederzulegen, Il. 9, 194; vgl. 12, 112; Ap. Rh. 4, 1590; Her. 2, 111; Eur. Cycl. 701; selten in Prosa, wie Plat. Rep. VIII, 564 c; Xen. Cyr. 2, 2, 9; D. Sic. 11, 19; gew. ohne σύν, schon bei Hom., αὐτῇ κεν γαίῃ ἐρύσαιμ' αὐτῇ δὲ ϑαλάσσῃ Il. 8, 24; αὐτοῖς ἵπποισι καὶ ἅρμασιν ἆσσον ἰόντες 23, 8; αὐτοῖς νεωςοίκοισι ὑποπρῆσαι Her. 3, 45; oft im Att.; die gewöhnlichsten Verbindungen ohne Artikel stehen B. A. p. 130, αὐτῇ νηΐ, αὐτοῖς ἵπποις, ἀνδράσι· ταῠτα χωρὶς ἄρϑρου; vgl. Aesch. Prom. 221. 1049 Spt. 533; αὐταῖς ποιμνίων ἐπιστάταις Soph. Ai. 27; αὐτοῖς τούτοις, sammt diesen, Thuc. 1, 121; sonst mit dem Artikel, αὐτοῖσι τοῖς πόρπαξι Ar. Equ. 849; αὐταῖς ταῖς τριήρεσιν ἡμᾶς καταδύσει Xen. An. 1, 3, 17; αὐτοῖς τοῖς στεφάνοις Cyr. 1, 4, 7; αὐτῷ τῷ στρατοπέδῳ Plut. Caes. 24. Erst Spätere setzen auch αὐτός nach, z. B. κέρασιν αὐτοῖς Long. Past. 2, 31; vgl. Lob. zu Phryn. p. 99 f. – 7) Scheinbar pleonastisch steht es, wenn das Nomen. worauf es sich bezieht, in demselben Satze steht und nach einem Zwischensatze der Deutlichkeit wegen wieder aufgenommen werden soll, πειράσομαι τῷ πάππῳ, ἀγαϑῶν ἱππέων κράτιστος ὢν ἱππεύς, συμμαχεῖν αὐτῷ Xen. Cyr. 1, 3, 15; Ξενοφῶντι, ὁρῶντι μέν –, ὁρῶντι δὲ – καλὸν αὐτῷ ἐδόκει An. 5, 6, 15; vgl. 2, 4, 7, wo das dazwischen tretende οὐκ οἶδα ὅ τι δεῖ, u. Soph. Phil. 572 f, wo das Participium ἑλών die Wiederholung erleichtert. Auffallender ist οἷς Ὀλύμπιοι ϑεοὶ δοῖέν ποτ' αὐτοῖς Soph. Phil. 315; woraus Sp. sogar ὡν οἱ μὲν αὐτῶν machen, Callim. epigr. 5 (XII, 118); Nonn. D. 1, 187.
II. Wie der nom. αὐτός oft nur ein betontes er ist, z. B. Il. 3, 282 αὐτὸς Ἑλένην ἐχέτω, ἡμεῖς δέ, so werden die casus obliqui geradezu ohne Nachdruck als pron. pers. der dritten Person, seiner, ihm, ihn, gebraucht, welche Formen nicht im Anfange des Satzes stehen dürfen, obwohl die Dichter sich solche Stellungen erlauben. Bei Hom. ist es in dieser Bdtg noch selten; Iliad. 14, 457 οὐ μὰν αὖτ' ὀίω – ἅλιον πηδῆσαι ἄκοντα, ἀλλά τις Ἀργείων κόμισε χροΐ καί μιν ὀίω αὐτῷ σκηπτόμενον κατίμεν δόμον Ἄιδος εἴσω; Od. 16, 473 νῆα ϑοὴν ἰδόμην κατιοῠσαν – · πολλοὶ δ' ἔσαν ἄνδρες ἐν αὐτῇ. Als enclitisch wurde αὐτόν Iliad. 12, 204 berachtet, αἰετὸς ὑψιπέτης –, – δράκοντα φέρων ὀνύχεσσι – ζωόν. ἔτ' ἀσπαίροντα. καὶ οὔ πω λήϑετο χάρμης· κόψε γάρ αὐτον ἐχοντα κατα στῆϑος παρὰ δειρὴν ἰδνωϑεὶς ὀπίσω; s. Lehrs Quaestt. Epp. p. 124.
III. Mit dem Artikel ὁ αὐτός, ἡ αὐτή, τὸ αὐτό, att. zsgzgn ἁὐτός, ἁὐτή, ταὐτό u. ταὐτόν (ταὐτό bei den Tragg. nur, wo die Endsylbe kurz sein muß, ταὐτόν vor Vocalen u. wo Position nöthig ist, in Prosa aber kann beim steten Schwanken der Handschriften noch kein Unterschied gemacht werden), ταὐτοῠ, ταὐτῷ, ταὐτά; ion. ὡὐτός, ὡὐτοί, τὠυτό, auch Pind. Ol. 1, 45; derselbe. Einzelne Beispiele schon Hom. Il. 6, 391 Od. 7, 55. 326, bei dem auch der Artikel fehlt, Il. 12, 225 Od. 8, 107. 10. 158, obwohl in ὅς ῥά μοι ὑψίκερων ἔλαφον εἰς ὁδὸν αὐτὴν ἧκεν auch erklärt werden kann: in den Weg selbst, gerade in den Weg. Bei den Attikern fehlt der Artikel nie, denn καὶ νῠν ἔτ' αὐτός εἰμι heißt: noch bin ich selbst, Soph. O. R. 557; ebenso ἀνὴρ ὅδ' οὐκέτ' αὐτός Eur. Phoen. 927; φανήσεται παισὶν ἀδελφὸς αὐτὸς καὶ πατήρ O. R. 459 u. A. Häufig steht dabei der dat., τὠυτὸ ὑμῖν ἐπρήσσομεν, wir thaten dasselbe, was ihr thatet, Her. 4, 119; οἱ αὐτοὶ ὄντες ἐκείνοις Plat. Menex. 244 b; ἐν τῷ αὐτῷ κινδύνῳ αἰωροῦμαι τοῖς φαυλοτάτοις Thuc. 7, 77; auffallender φέρε δὴ ἄλλην εἰκόνα σοι λέξω ἐκ τοῦ αὐτοῦ γυμνασίου τῇ νῦν, für ἐξ οὗ τὴν νῦν, Plat. Gorg. 493 d; seltener καί z. B. ἵνα μή σφισι αἱ αὐταὶ φυλαὶ ἔωσι καὶ Ἴωσι Her. 5, 69; vgl. 4, 109; ὥσπερ, εἴ τις διισχυρίζοιτο τῷ αὐτῷ λόγῳ, ὥσπερ σύ Plat. Phaed. 86 a; vgl. Lob. ad Phryn. p. 426 f. Bei Plat. Rep. III, 412 d steht τὸ ταὐτόν dem τὸ ἕτερον entgegen. Adverbial kommt oft vor ἐν ταὐτῷ εἶναι, μένειν u. dgl., τινί, an demselben Orte mit Einem sein, ohne τινί, zusammen bleiben; auch = an demselben Orte bleiben, nicht weiter kommen, d. i. nichts ausrichten, Plat. Euthyd. 288 a; ἐν ταὐτῷ γίγνεσϑαι ἀλλήλοις, zusammenkommen, Conv. 172 c: ebenso εἰς ταὐτὸν ἐλϑεῖν; – ἐκ τοῠ αὐτοῦ, von demselben Orte aus; ἐπὶ τῶν αὐτῶν διέμενον Pol. 1, 18, sie blieben in demselben Zustande; κατὰ τὸ αὐτό. zu derselben Zeit, auf einmal; aber κατ' αὐτό, eben, gerade; auch ὑπὸ τὸ αὐτό, um dieselbe Zeit, vgl. Hermann zu Viger. p. 735.
Die Komiker haben auch einen comparat. αὐτότερος, Epicharm. bei Apollon. Pron. p. 340; u. einen superl. αὐτότατος, Ar. Plut. 83, er leibhaftig selbst.
In der Composition bedeutet αὐτό 1) von selbst, von Natur, αὐτοφυής. – 2) allein, αὐτόσκηνος, bloß, nichts weiter, αὐτόξυλος. – 3) selbst, durch keinen Andern, freiwillig, αὐτομαϑής, αὐτόματος. – 4) leibhaftig, ähnlich, Αὐτοϑαΐς. – 5) sammt, αὐτόπρεμνος. – 6) Bezeichnung des Abstractums, f. I, 3.
-
23 ἐπι-χειρέω
ἐπι-χειρέω, Handanlegen, δείπνῳ, σίτῳ, zugreifen, zulangen, Od. 24, 386. 395, bes. – 1) feindlich, angreifen, anfallen, τινί, Her. 1, 11. 26; auch Oerter, Φωκαίῃ, τοῖσι βασιληΐοισι, 1, 162. 3, 61; Thuc. 3, 94; καὶ ἐπιτίϑεσϑαι Xen. Cyr. 7, 1, 22; Folgende; τινὶ μάχῃ, Luc. Paras. 59; ἐπί τινα, Plat. Menex. 241 d; πρός τινα, Thuc. 7, 21; εἰς σατραπείας D. Sic. 14, 80. Auch pass., angegriffen werden, ἀσφαλέστατοι πρὸς τὸ ἐπιχειρεῖσϑαι, Ggstz ἐπιέναι, Thuc. 2, 11. 4, 73; ἐπιχειρούμενος διχόϑεν Plut. Sertor. 23. – 21 übh. Etwas angreifen, sich an Etwas machen, unternehmen, versuchen, c. dat., χοροῖς ἐπιχειρήσω, den Reigen beginnen, Eur. Bacch. 190; ὁδῷ 819; πηδαλίοις Ar. Equ. 542; τῇ διώρυχι Her. 2, 158; ἔργῳ, wie auch wir sagen: Hand an's Werk legen, 9, 27; Thuc. 1, 126; τοῖς δημοσίοις ἔργοις Plat. Gorg. 514 c; τυραννίδι, er strebte nach der Tyrannis, Her. 5, 46; λόγοις Plat. Phaedr. 279 a, wie τέχνῃ Gorg. 521 d, sich der Kunst befleißigen, sie betreiben, τοῖς ἀδυνάτοις Xen. Mem. 2, 3, 5; Folgde; – c. inf., κἂν ξυναποδρᾶναι δεῠρ' ἐπιχειρήσειέ μοι Ar. Ran. 81; Her. 1, 46; Thuc. 2, 40 u. A., wo man es oft "beabsichtigen", "wollen" übersetzen kann. – Auch c. acc., μεγάλα ἔργα Theogn. 75; οὐδὲ δίκαιον πρᾶγμα Plat. Crit. 45 c; öfter ὅπερ, πολλὰ τοιαῦτα u. ä; καλὸν ἔργον Isocr. 1, 3; Sp.; – pass., τὸ μὴ ἐπιχει ρούμενον Thuc. 4, 55; Plat. Menex. 240 c Leg. V, 746 l u. öfter, bes. partic. praes.; τὰ αἰσ χρὰ ἐπιχειρεῖται Xen. Cyr. 6, 1, 41; ἀπὸ ποίου χρόνου ἐπεχειρήϑη, von Bergwerken, bearbeitet werden, Vectig. 4, 2; ἃ τὸ πρῶτον ἐπεχειρήϑη πραχϑῆναι Plat. Rep. VII, 337 d, vgl. Tim. 53 a. – In der Logik Etwas folgern, durch Schlüsse erweisen, Plut. u. a. Sp.; ἐκ od. ἀπό τινος, aus Etwas folgern, Sext. Emp.
-
24 διαλογίζομαι
A- λελόγισμαι Amphis 33.9
:—balance accounts,πρός τινα D.52.3
; (iii B.C.):—[voice] Pass., SIG 241C127 (Delph., iv B.C.).2 calculate exactly,ὁπόσον.. Diph.43.15
, cf. Amphis l.c.; consider,ἀεί τι δ. καλόν Democr.112
, cf. Isoc.6.90, Men.Epit.36; κενὰ δ. ib. 347;πρὸς ὑμᾶς αὐτούς Is.7.45
; stop to consider, D.18.98; distinguish between,τὰ καλὰ καὶ τὰ μή Aeschin.1.18
.IV c. acc. loci. hold a circuit court (Lat. conventus) for a district, PRyl. 74.8 (ii A.D.), POxy.484.24 (ii A.D.);ἐν Ἰονλιοπόλει BGU903.18
(ii A.D.).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > διαλογίζομαι
-
25 φαίνω
φαίνω, Od.7.102, etc., [dialect] Ep. also [full] φαείνω (q. v.):—[tense] fut. φᾰνῶ, A.Fr. 304.5, Ar.Ach. 827, etc. ( φᾱνῶ acc. to A.D.Adv.187.26, but φᾱνῶ, Ar. Eq. 300, and ἀναφᾱνῶ, E.Ba. 528, are dub.); [dialect] Ion. φᾰνέω ([etym.] ἀπο-) Hp.Steril. 213, opt.A (cod. rec., rightly): [tense] aor. 1ἔφηνα Il.2.318
, Hdt.1.95, etc.; [dialect] Dor.ἔφᾱνα Pi.I.4(3).2
, IG42(1).123.28 (Epid., iv B.C.), also later [dialect] Att., subj., ἀπο-φάνῃ dub. l. in IG22.1631.379 ( = 2.811c133);φάνῃς Philem.233
( = Chares Iamb.4b20); so in late Prose, ([etym.] ἐξ-) Ael.VH12.33, ([etym.] ἐπι-) Ev.Luc.1.79, ([etym.] ἀνα-) Act.Ap. 21.3; [dialect] Ep. iter. φάνεσκε (intr.) Il.11.64, al., Hes.Fr.14.3: [tense] pf.πέφαγκα Ps.-Callisth.2.10
, ([etym.] ἀπο-) Din.1.15, al.: intr. [tense] pf. πέφηνα (v. infr.A 111.2), [dialect] Dor.[ per.] 3pl.ἐκ-πεφάναντι Sophr.83
; [tense] plpf.ἐπεφήνειν D.C.46.10
:—[voice] Med., [tense] fut. inf.φᾰνεῖσθαι Od.12.230
, [dialect] Ion.φᾰνέομαι Hdt.3.35
; opt.φανοῖσθε Lys.26.10
(nisi leg. φανεῖσθε); the forms φανῆσθον and [dialect] Dor. imper. φάνευ are corrupt in Pl.Erx. 399e, Teles p.58 H. (leg. φαίνευ): [tense] aor. 1 ἐφηνάμην (trans.) S.Ph. 944, ([etym.] ἀπ-) Hdt.7.52, etc.:—[voice] Pass., [dialect] Ion. [tense] impf.φαινέσκετο Od.13.194
: [tense] fut.φᾰνήσομαι Hdt.8.108
, Sicilian [dialect] Dor. (inf.) φᾰνήσειν (fort. - ησεῖν) Archim.A ren.4.20; [dialect] Ep. [tense] fut.πεφήσεται Il.17.155
: [tense] aor. 1 (lyr.), S.OT 525, etc.:rare in Prose, X.HG6.4.11, D.58.13, ([etym.] ἀπο-) IG12.10.35, D.19.44; [dialect] Ep. [ per.] 3sg.φαάνθη Il.17.650
, [ per.] 3pl.φάανθεν 1.200
: [tense] aor. 2 ἐφάνην [ᾰ], [dialect] Ep.φάνην Il.1.477
, etc.; [dialect] Ep. [ per.] 3pl.φάνεν Od.18.68
; [dialect] Ep. subj.φανήῃ Il.19.375
; [dialect] Ep. inf.φανήμεναι 9.240
: [tense] pf. , [ per.] 3sg.πέφανται Il.2.122
, 16.207, Pi.P.5.115, A.Ag. 374(lyr.); πέφᾰται in B.9.52, Perict. ap. Stob. 4.28.19 belongs either to φαίνω in sense A. 1.5, or to φημί; inf. , etc.; part.πεφασμένος Il.14.127
, Thgn.227, A.Pr. 843, S.OC 1122, Pl.Phdr. 245e, etc.; [ per.] 3pl. [tense] plpf. .A [voice] Act., bring to light, cause to appear, in physical sense, τέρας τινὶ φ. make a sign appear to one, Il.2.324, cf. Od.3.173, etc.;σήματα φαίνων Il.2.353
;γένυσι φ. ὀπώραν Pi.N.5.6
;δύο μορφὰς φ. A.Fr.304.5
;τὸν αὐχένα Hdt.2.132
; ἔφην' ἄφαντον φῶς, i.e. fire, S.Ph. 297; (anap.);φ. θησαυρόν E.El. 565
; φ. μηρούς, ἐπιγουνίδα, show by baring, i.e. uncover.., Od.18.67,74;φαίνοισα πρόσωπον ἀλάθεια Pi.N.5.17
; reflect an image in water,τὰ δέ νιν καλὰ κύματα φαίνει Theoc.6.11
:—[voice] Med., τὰ τόξα.. τοῖσιν Ἀργείοισι φήνασθαι θέλει exhibit them as his own, S.Ph. 944.b make known, reveal, disclose,ἐς τὸ φῶς φανεῖ κακά Id.OT 1229
;κακῶν ἔκλυσιν E.IT 898
(lyr., prob.); ;ὁδόν τινι Od.12.334
;τὰ ὀνείρατα καὶ τὸν πόρον X.An.4.3.13
, cf. Cyr.6.4.13, S.OT 725;τοῖς πολεμίοις σύνθημα Din.3.10
, etc.; φανεῖ.. κωκύματα wailings will show forth [the truth of what I say], S.Ant. 1078: with a predic. added, ἡμᾶς σὺ δειλοὺς φανεῖς wilt make us appear.., Id.Aj. 1362; .c γόνον Ἑλένῃ φ. show her a child, i. e. grant her to bear one, Od.4.12; φ. παράκοιτίν τινι show (i.e. give) one a wife, 15.26.2 of sound, make it clear to the ear, make it ring clear,ἀοιδὴν φαίνειν 8.499
;σάλπιγξ.. ὑπέρτονον γήρυμα φαινέτω στρατῷ A.Eu. 569
.3 show forth, display in action,ἀρετήν Od.8.237
;ἀεικείας 20.309
; ;εὐμαχανίαν Pi.I.4(3).2
;εὔνοιαν Hdt.3.36
; ὕβριν ib. 127; (lyr.).b set forth, expound,νοήματα Il.18.295
;λόγον Hdt.1.116
;τριφασίας λόγων ὁδούς Id.1.95
; but τὰ λαμπρὰ.. φ. ἔπη make them good, S.OC 721.4 inform against one, denounce, φανῶ σε ( σε φανῶ codd.)τοῖς πρυτάνεσι Ar.Eq. 300
(lyr.), cf. Ach. 824, S.Ant. 325: denounce a thing as contraband, Ar.Ach. 542, 819, al.;φαίνειν πλοῖον D.58.9
; τὰ φανθέντα articles denounced as contraband, ib. 13: abs., give information,ὁ φήνας ἢ ὁ γραψάμενος IG12.45.3
, cf. 4.24, Isoc.18.20, X.Cyr.1.2.14, Phld.Rh.2.207 S., etc.5 φαίνειν φρουράν, call up a levy, at Sparta, X.HG3.2.23, al.; also φ. θυσίαν proclaim, order a sacrifice, Philod.Scarph.112:—[voice] Pass., πέφαται θνατοῖσι νίκας ὕστερον εὐφροσύνα has been ordained, B.9.52.II abs., give light, shine,φαίνοντες νύκτας.. δαιτυμόνεσσι Od.7.102
, cf. 19.25; of the sun, moon, etc.,φ. τινί Ar.Nu. 586
(troch.);εἰς ἅπαντα φ. τὸν οὐρανόν Pl.Ti. 39b
;ἀλλά, σελάνα, φαῖνε καλόν Theoc.2.11
;οἱ λύχνοι φ. ἧττον Thphr.Ign.11
; cf. φάω: so ἦρι μὲν φαίνοντι in spring when it shines forth, A.Fr.304.4 codd. (leg. φανέντι); of the Dioscuri shining in mid-air, E.El. 1234 (anap.): metaph., ἀγανὴ φαίνουσ' ἐλπίς soft shining hope, A.Ag. 101 (anap., dub.).b Φαίνων, οντος, ὁ, the planet Saturn, Arist.Mu. 392a23, Cic.ND2.20.52, etc.;Φ. ὁ τοῦ Ἡλίου Eudox. Ars5.19
; acc.- ωνα Placit.2.15.4
.III [dialect] Ep. iter. φάνεσκε appeared,μετὰ πρώτοισι φάνεσκε Il.11.64
;ὑπένερθε δὲ γαῖα φάνεσκε Od. 12.242
, cf. 11.587, Hes.Fr.14.3.2 [tense] pf. 2 πέφηνα is also used intr., S.OC 328, etc.; less freq. in Prose, Hdt.9.120, D.3.22, Plb.9.13.8.B [voice] Pass., come to light, appear, φάνεν δέ οἱ εὐρέες ὦμοι, being stripped bare, Od.18.68, cf. Il.22.324, Od.19.39: freq. of fire, shine brightly,πυρὰ φαίνετο Ἰλιόθι πρό Il.8.561
; ; shone like fire,Il.
1.200: freq. of the rising of heavenly bodies, , cf. Hes.Op. 598; of the first gleam of daybreak, , Od.2.1, al.; ἅμ' ἠοῖ φαινομένηφι at break of day, Il.9.618, cf. Od.4.407, al.;ἀκτὶς ἀελίου, τὸκάλλιστον.. φανὲν.. τῶν προτέρων φάος, ἐφάνθης ποτ' S.Ant. 100
(lyr.): of a rising wind, ; of a vapour,ἐκ νεφέων ἐρεβεννὴ φ. ἀήρ Il.5.864
.2 of persons, οἴῳ φαινομένη appearing to him alone, Il.1.198, cf. Od.15.517, etc.;ἐφάνη λὶς εἰς ὁδόν Il.15.275
; οὗπερ κἀφάνης where thou didst first appear, S.OC77;χρόνιος φανείς Id.Ph. 1446
(anap.); ὁδόν φανῆναι a pregnant expression for ἐλθεῖν ὁδὸν ὥστε φανῆναι, Id.El. 1274 (lyr.);κέλευθον φανείς Aj. 878
(lyr.); πόθεν φαίνῃ; whence come you? Pl.Prt. 309a, X.Mem.2.8.1; οὐδαμοῦ φ. is nowhere to be seen, Id.An.1.10.16.b come into being, φανεὶς δύστηνος born to misery, S.OC 974, cf. 1225 (lyr.); become,ἐκ βασιλέως ἰδιώτην φανῆναι X.An.7.7.28
;δυοῖν ἐφάνη τριήραρχος D.18.104
; to be made out,δοῦλος λόγοισιν.. φανείς S.Aj. 1020
, cf. 1241.3 of events, come about,τέλος οὔ πώ τι πέφανται Il.2.122
;φάνη βιότοιο τελευτή 7.104
; ἔργον, ἄεθλον, etc., 16.207, Od.21.106, etc.; ; of sayings, to be set forth, λόγος ἀρχαῖος φανείς ib.1, cf. OT 474 (lyr.), 848.II appear to be so and so, c. inf., , cf. 11.336; ;τοῦτό μοι θειότατον φαίνεται γενέσθαι Hdt.7.137
;εὖ σὺ λέγειν φαίνει Ar.Nu. 403
(anap.), cf. A.Pr. 319, etc.: freq. with inf. omitted, , cf. 2.5;ὅς τις φαίνηται ἄριστος Od.14.106
;σμερδαλέος αὐτῇσι φάνη 6.137
;ἕρμαιον ἂν ἐφάνη Pl.R. 368d
, etc.: but in Hdt., etc., also c. part., to be manifest: thus, ἐμοὶ σὺ πλουτέειν μέγα φαίνεαι you appear to me to be very rich, Hdt.1.32; but εὔνοος ἐφαίνετο ἐών he was manifestly well-inclined, Id.7.173, cf. 175, Th.1.2; οὐκ ἄκαιρα φαίνεται λέγειν he appears to be speaking.., A.Pr. 1036; but φανέονται λέγοντες οὐδέν it will be manifest that they talk nonsense, Hdt.3.35;φαίνομαι δύο καθορᾶν εἴδη Pl.Sph. 235d
; butοὐκ ἂν φανεῖμεν πήματ' ἔρξαντες A.Pers. 786
;πλαγκτὸς οὖσ' ἐφαινόμην Id.Ag. 593
, cf. Hdt.9.89, E.Andr. 343;ἐφάνησαν πεπονθότες Pl.Ap. 22c
: with part. omitted, πέφανται ἁρματηλάτας σοφός (sc. ὤν) Pi.P.5.115, cf. N.6.14; ; Κᾶρες ἐφάνησαν (sc. ὄντες) they were seen to be Carians, Th.1.8; τί φαίνομαι (sc. ὤν) δῆτ'; what do I look like? E.Ba. 925;ὡς ἀγαθοὶ.. ἐφάνησαν Pl.R. 408a
: hence φαίνεσθαι, opp.εἶναι, εἶναι μὲν ὅσπερ εἰμί, φαίνεσθαι δὲ μή E.Fr. 698
(ap.Ar.Ach. 441);στρατηγὸς ἀγαθὸς μὴ ὢν φαίνεσθαι X.Mem.1.7.3
;ὀλίγοι καὶ ὄντες καὶ φαινόμενοι Id.HG6.5.28
.2 in Philosophy, φαίνομαι (abs.) is sts. used of what appears to the senses, is observed,Arist.
Ph. 204b35, cf. Cael. 312b30;φ. κατὰ τὴν αἴσθησιν Id.GA 716a31
: sts. of what is mentally manifest, Id.EN 1175a29; to be evident, Id.APr. 24b24: esp. appear to the imagination (cf.φαντασία 2
), Pl.Sph. 264b;φ. καὶ μύουσιν ὁράματα Arist.de An. 428a16
; φ. δέ τι.. οἷον τὰ ἐν τοῖς ὕπνοις ib.a7: distd. from αἰσθάνεσθαι and δοξάζειν, ib.b1: esp. in part. φαινόμενος, η, ον:a appearing in sense experience,τὰ φ. κατὰ τὴν αἴσθησιν Id.Cael. 303a22
, al.;εἴτε τὰ δοκοῦντα πάντα ἐστὶν ἀληθῆ καὶ τὰ φ. Id.Metaph. 1009a8
, cf. de An. 404a29 (sg.);τὰ φ.
sense-data,Id.
PA 639b8, Epicur.Ep.1pp.9,10 U., al.: Astron., τὰ φ. = celestial phenomena, title of a work by Eudoxus, versified by Aratus, Hipparch. 1.1.8, cf. Arist. Cael. 293b27; πρός τινας δόξας αὑτῶν τὰ φ. προσέλκοντες ib. 293a26: generally,τὸ μὴ ἐκ φαινομένων τὸ βλεπόμενον γεγονέναι Ep.Heb.11.3
.b mentally apparent, opp. ὄντα τῇ ἀληθείᾳ, Pl.R. 596e, cf. Arist.Top. 100b24, EN 1113a24; ; [νοῦς] τῶν φ. θειότατον Arist. Metaph. 1074b16
; τὸ φ. εἰπεῖν to express one's opinion, Plu.2.158c: hence, specious, fallacious, φ. ἐνθυμήματα, opp. ὄντα, Arist.Rh. 1402a28.cτὰ φ.
what is to be seen, show,Lib.
Or.30.28.3 freq. in answers in Plato's dialogue, φαίνεται, yes, Prt. 332e, R.333c, al.;ὥς γέ μοι φ. Prt.324d
, cf. R.383a, al.: [τοῦτο] φῂς εἶναι; Answ. φαίνομαι (sc. λέγειν) X.Mem.4.2.20.b later impers. c. dat. pers. et inf., it seems good, ἐάν σοι φαίνηται Wilcken Chr.304.11 (iii B.C.), cf. PCair.Zen.44.7,16 (iii B.C.), etc.;ὁπότε αὐτῷ φανείη στρατιὰν ἐξάγειν D.H.2.14
, cf. 4.85.4 joined withδοκέω, εἰ δὴ κακός τε φ. δοκῶ τέ σοι E.Hipp. 1071
;δοκοῖμεν ἂν.. χείρους φαίνεσθαι Th.1.122
, cf. Pl.Phdr. 269d, Erx. 399c, X.Mem.2.1.22.5 οὐδαμοῦ φαίνεσθαι 'to be nowhere', metaph. from racing, Pl.Phd. 72c, cf. Grg. 456b, D.18.310.III τὰ φανθέντα, v. supr. A. 1.4. -
26 προστίθημι
προστίθημι (Hom.+) impf. 3 sing. προσετίθει Ac 2:47; fut. προσθήσω; 1 aor. προσέθηκα; 2 aor. subj. προσθῶ, impv. πρόσθες, inf. προσθεῖναι, ptc. προσθείς; pf. 2 sg. προστέθεικας 3 Km 10:7. Mid.: fut. προσθήσομαι LXX; 2 aor. προσεθέμην. Pass.: impf. 3 pl. προσετίθεντο; 1 fut. προστεθήσομαι; 1 aor. προσετέθην.① to add to someth. that is already present or exists, add, put toⓐ of things that are added to someth. already present: abs. (opp. ἀφαιρεῖν; s. Isocr. 12, 264; Pla., Leg. 5 p. 742d al.; Epict. 1, 6, 10; Dt 4:2; 13:1) add (someth.) B 19:11; D 4:13. Pass. Mk 4:24. τὶ someth. Hs 5, 3, 3; D 11:2. τῇ δὲ παιδὶ προσετίθεντο οἱ μῆνες αὐτῆς lit. the months were added to her child (= her [Anna’s] child [Mary] grew month by month) GJs 7:1. Of the addition of a word, sentence, etc. (Demosth. et al.; Just., D. 55, 1; Mitt-Wilck. II/2, 372 V, 11 [the statement follows in direct discourse]; PStras 41, 21) 1 Cl 8:2 of an addition to a written document (EpArist 26; Jos., Ant. 1, 17); ῥήματα Hv 2, 4, 2. Of faith πρόσθες ἡμῖν πίστιν increase our faith Lk 17:5 (others would place this in 2 below.) Pass. (ὁ νόμος) προσετέθη (the law) was added to the promise Gal 3:19.—πρ. λόγον τινί speak a further message to someone (Dionys. Hal. 6, 88, 3; 8, 9, 1) Hb 12:19 (παραιτέομαι 1b).—τί τινι someth. to someth. ταῖς ἁμαρτίαις αὐτῶν τὰς ἀσελγείας Hv 2, 2, 2.—It is oft. used w. dat. alone, fr. which the acc. is easily supplied add to, increase πρ. ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν Hv 5:7; cp. m 4, 3, 7; 12, 6, 2; Hs 6, 1, 4; 6, 2, 3; 8, 11, 3. προσθεῖναι τῷ δρόμῳ σου to press on in your course IPol 1:2.—τὶ ἐπί τι someth. to someth. (4 Km 20:6; PsSol 3:10 ἁμαρτίας ἐφʼ ἁμαρτίας) Mt 6:27; Lk 12:25. τὶ ἐπί τινι (Sir 3:27) προσέθηκεν καὶ τοῦτο ἐπὶ πᾶσιν he added this to all (his) other (misdeeds) 3:20 (B-D-F §461, 2; Rob. 605).ⓑ of persons who are added to a group already existing, or who are attached to an individual, to whom they henceforth belong: add, associate (Diod S 5, 45, 3) πρ. τινὰ τῇ ἐκκλησίᾳ Ac 2:47 v.l. The same dat. is to be supplied in the text which is preferred by the critical editions in this pass.; likew. vs. 41 and 5:14 (if τῷ κυρίῳ is to be taken w. πιστεύοντες here, another dat. is to be supplied w. προσετίθεντο).—προστίθεσθαι τῷ κυρίῳ be brought to the Lord 11:24. Also 5:14 (s. above), in case τῷ κυρ. here belongs w. προσετίθ. (προστίθεσθαι hardly means ‘attach oneself to’ as in Demosth. 18, 39 al.; 1 Macc 2:43; Jos., Vi. 87, 123).—Of one deceased πρ. πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ be gathered to one’s ancestors (Judg 2:10; 4 Km 22:20; 1 Macc 2:69; ViMal 4 [p. 89, 8 Sch.]) Ac 13:36.ⓒ In accordance w. Hebr. usage (but s. Helbing p. iv, contradicted by AWifstrand, SvTK 16, ’40, 257) the adverbs again, further and sim. expressions are paraphrased w. πρ. (B-D-F §392, 2; 419, 4; 435a; Mlt-H. 445f). προσθεὶς εἶπεν παραβολήν again he told a parable, or he proceeded to tell a parable Lk 19:11; Ox 1081,10 (for restoration: προ[σθεὶς ε]ἶπεν s. Wessely, PatrOr 18, 1924, 494, 10=Otero I 83) (Gen 38:5 προσθεῖσα ἔτεκεν υἱόν). οὐ μὴ προσθῶ πεῖν I shall never again drink Mk 14:25 v.l. προσθήσω τοῦ ἐπερωτῆσαι Hm 4, 3, 1. It is usu. found in the mid. w. the inf. foll. (Gen 8:12; Ex 9:34 Φαραὼ προσέθετο τοῦ ἁμαρτάνειν; 1 Km 18:29) Lk 20:11f. προσέθετο συλλαβεῖν καὶ Πέτρον he proceeded to have also Peter arrested Ac 12:3 (cp. AcJ 2 [Aa II/1, 151, 14]). See 1 Cl 12:7; B 2:5 (Is 1:13).② to add as a benefit, provide, give, grant, do (X., Cyr. 2, 2, 18 τὰς τιμὰς ἑκάστῳ; PRyl 153, 27) τινί τι someth. to someone πρόσθες ἡμῖν πίστιν grant us faith Lk 17:5. W. dat. of thing προσέθηκε τῷ ἀμπελῶνι ἔργον καλόν he did good work in the vineyard Hs 5, 2, 7.—Pass. ταῦτα προστεθήσεται ὑμῖν Mt 6:33; Lk 12:31. See Agr 10ab (Unknown Sayings, 87–89).—M-M. TW. -
27 ἀκούω
ἀκούω, fut. ἀκούσομαι; ἀκούσω Lyc. 378. 686. 1373; LXX.; N. T., Matth. 13, 14; Luc. Navig. 11; Anth.; aor. ἤκουσα; perf. ἀκήκοα, dor. ἄκουκα, Plut. Ages. 21; plusqpf. ἠκηκόειν Xen. Cyr. 3, 2, 2, ἀκηκόειν Plat. Crat. 384 b; pass. perf. ἤκουσμαι, aor. ἠκούσϑην, fut. ἀκουσϑήσομαι Plat. Rep. VI, 507 d; – 1) hören, οἱ δ' οὔασι πάντες ἄκουον Iliad. 12, 442, ὠσίν Plat. Rep. I, 352 e, οὔασιν ὄσσαν ἀκ. Hes. Th. 701; – a) die Person, aus deren Munde man etwas hört, steht im gen., βασιλῆος Iliad. 19, 256, Γοργίου Plat. Phil. 58 a, Σειρήνων Xen. Mem. 2, 6, 31; περὶ τοῦ δικαίου ἀκήκοας ἄλλων τε πολλῶν καὶ Ὁμήρου Plat. Alc. I, 112 b. Dazu tritt häufig ein Particip, βαρὺ στενάχοντος Od. 8, 95; σοῠ λέγοντος Plat. Prot. 320 b; αὐτοῦ καὶ περὶ φίλων διαλεγομένου Xen. Mem. 2, 4, 1. – Das Ausgehen des Gehörten von einer Person wird auch durch Präpositionen bezeichnet, πρός τινος Il. 6, 524; Her. 1, 118; Soph. Ai. 1214 Phil. 1063; ἔκ τινος Od. 15, 374; Her. 3, 62. In Prosa am gew. παρά τινός τι, Soph. O. R. 95; Thuc. 6, 93; παρὰ Τισσαφέρνους Κύρου στόλον Xen. An. 1, 2, 5; Plat. Rep. VI, 506 c; γνώμην ἀφ' ἁπάντων Thuc. 1, 125. – b) Die Sache steht im acc., wenn das eigentliche Object des Hörens ausgedrückt wird, μῦϑον, ὄσσαν, κλέος, βίοτον καὶ νόστον, von dem Leben u. der Heimkehr, Od. 1, 287; u. so Att.; pass. ἀκουόμεναι συμφωνίαι Plat. Rep. VII, 531 a; sehr gewöhnlich τινός τι, von einem etwas, ταῦτα Καλυψοῠς ἤκουσα, das habe ich die Kalypso sagen hören, Od. 12, 389; auch mit hinzugesetztem partic., ὅ σου καλῶς λέγοντος ἤκουσα Plat. Lach. 194 c; Προδίκου μυρία τινὰ ἀκήκοα διαιροῠντος Charm. 163 d; ἐμοῠ πᾶσαν ἀλήϑειαν Apol. 17 b; χαλεπῶς τήν φυγὴν ἤκουε, er hörte nicht gern von der Flucht sprechen Plut. Nic. 22; περί τινος Od. 19, 270. – c) Die Sache steht im gen., wenn sie das Hören veranlaßt, nicht als Gegenstand des Hörens gedachtwird, sodaß ἀκούειν eigentlich nicht transitiv zu fassen. Dah. nur bei Wörtern, die einen Ton bezeichnen, μυκηϑμοῠ τ' ἤκουσα βοῶν αὐλιζομενάων οἰῶν τε βληχήν Od. 12, 265, ἢ στοναχῆς ἠὲ κτύπου 21, 237, μύϑων καὶ ῥήσιος 290; ἀγγελίας Pind. Ol. 8, 81; ἱππικῶν, φρυαγμάτων, εὐγμάτων, βοῆς, Aesch. Sept. 227. 249 Ch. 493; φωνῆς, φήμης, Soph. Phil. 225 El. 1097; Eur. τίνων γόων ἤκουσα καὶ στέρνων κτύπον Suppl. 98; ἐμῆς γνώμης Herc. Fur. 279; ϑορύβου διὰ τῶν τάξεων ἰόντος, ein durch die Reihen gehendes Geräusch vernehmen, Xen. An. 1, 8, 16; τῶν λόγωντῶν πρὸς ὑμᾶς ἰόντωνἀκούσεσϑε, fast für τῶν ἀγγέλων; αὐτοῦ τοῠ νόμου Dem. 21, 46 vgl. 48; τῶνλοιδοριῶν καὶ κακηγοριῶν Dem. 8, 3, für λοιδορούντων; so daß man sichdie Sache hier immer als ein thätiges, auf das Ohr des Hörers einwirkendes denkt; dah. fällt Xen. Oec. 11, 11 τῆς χρηματίσεως für περὶ τῆς sehr auf, wie ὧν ἀκούω καὶ παρὰ τῶν ἀφικνουμένων λόγῳ τὰ δὲ καὶ δι' ἐπιστολῶν Dem. 50, 62; auch mit doppeltem gen., ἵνα μὴ τῶν δικαίων ἀκούῃ μου 18, 9. Aus Antiphon wird B. A. 89 δρᾶμ' ἀκοῠσαι angeführt für δράματος. – d) das Object des Hörens kann auch eine Person sein, über die man etwas hört; diese steht am gewöhnlichsten im acc., so daß ein partic. dazu tritt: τὸν μάντιν εἰπόντα ἤκουσε, er hörte, der Seher habe gesagt, Soph. Phil. 614; πτώσσοντας ὑφ' Ἕκτορι πάντας Il. 7, 129; vgl. Her. 7, 10, 8; Θεμιστοκλέα ἄνδρα ἀγαϑὸν γεγονότα, daß Themistokles ein wackerer Mann geworden, Plat. Gorg. 503 c; vgl. Xen. An. 1, 2, 21; τοὺς πολεμίους προςιόντας Cyr. 2, 4, 12; auch der bloße acc., τοῠτον γὰρ οὖν ἀκήκοας, du hast ja von ihm gehört, Ar. Thesm. 164. Häufig steht in diesem Falle, wo nicht das unmittelbare Vernehmen einer Rede ausgedrückt wird, das praes. ἀκούω mit Perfectbedeutung, ich habe vernommen, Od. 1 5, 403 νῆσός τις Συρίη κικλήσκεται, εἴ που ἀκούεις, Ὀρτυγίης καϑύπερϑεν, 3, 193 Ἀτρείδην δὲ καὶ αὐτοὶ ἀκούετε, ὡς ἦλϑε, ihr habt gehört von dem Atriden, daß er heimkehrte; vgl. Xen. An. 1, 9, 28 Hell. 6, 1, 4; auch acc. c. infin., ἀκούομέν σε ὄλβιον εἶναι Il. 24, 543; vgl. Soph. Ant. 817; so bes. bei Gerüchten oder unsichern Angaben: ἤκουε καλὸν αὐτὸν εἶναι Xen. Cyr. 1. 3, 1; An. 2, 5, 13. Es treten übrigens auch Partikeln ein, ὅτι, ὡς, οὕνεκα Soph. O. C. 33. Bei Hom. steht auch hier der gen. c. partic., Od. 1, 289 εἰ δέ κε τεϑνηῶτος ἀκούσῃς, vgl. 11, 458 Il. 24, 490; αὐτὰρ Ὀδυσσῆος οὔ ποτ' ἔφασκεν, ζωοῠ οὐδὲ ϑανόντος, ἐπιχϑονίων τευ ἀκοῠσαι Od. 17, 115. – 2) Auf Jemand hören, ihm Gehör geben, meist τινός; dat. Il. 16, 515 Soph. El. 220; von den Göttern: auf das Flehen der Menschen hören, sie anhören, Il. 1, 381; 16, 531 ὅττι οἱ ὦκ' ἤκουσε μέγας ϑεὸς εὐξαμένοιο; λιτῶν Aesch. Ag. 402; κατευγμάτων Eur. Hipp. 1160; vgl. Plat. Legg. XI, 931 c.; von Menschen: Gehör geben, ἄλλων μῦϑον ἀκούων πυνϑάνομαι Od. 2, 314; Il. 2. 200; folgen, gehorchen, ϑεοῦ δ' ἃς δῆμος ἄκουεν Od. 7, 11; οὐδὲν οὐδεὶς οὐδενὸς ἀκούει, leiner hört auf den andern, Eur. Cycl. 119; ἀρχῆς Aesch. Spt. 178; σοῠ, λόγων, Ag. 930 Suppl. 984; τῶν κρατούντων ἐστὶ πάντ' ἀκουστέα, den Gebietern muß man in Allem gehorchen, Soph. El. 340; vgl. O. C. 169; oft in Prosa, von VLL. πειϑαρχεῖν erkl., Her. 3, 61; Xen. Cyr. 8, 6, 1 An. 2, 6, 11; Pol. 5, 79; auch im mildern Sinne: beistimmen, billigen, vgl. Plat. Soph. 249 d; Ion. 536 d. – 3) übh. vernehmen, ἐκ βιβλίου ἀκούω, ich habe daraus gelernt, Plat. Phaedr. 268 c; auch lesen, bes. Sp., οἱ ἀκούοντες die Leser, z. B. Pol. 1, 13, 6, während bei den Att., bes. den Rednern, die Zuhörer so heißen. – 4) aus Verbindungen wie αἴσχεα πρὸς Τρώων Il. 6, 524, πολλὰ κακὰ ἀκ. Ar. Nub. 1329, μεῖζον κακὸν ἀκ. Hes. O. 719, übles zu hören bekommen, entwickelt sich die Bdtg: in einem Rufe stehen, κακῶς ἀκούειν, in bösem Rufe stehen; oft Eur.; κακῶς ἀκ. καὶ ὀνειδίζεσϑαι Plat. Hipp. mai. 304 e; Dem. 19, 314 κακῶς φησι ἀκηκοέναι, er sagt, er sei beschimpft, wenn einer γεγραμμάτευκας Αἰσχίνη zu ihm sagt; παρά τινι, bei einem, Pol. 3, 94; auch mit hinzugefügtem πρός τινος, von Jemand geschmäht werden, Her. 7, 16, 1 Luc. Fugit. 29; ὑπό τινος Lys. 8, 15; φλαύρως ἀκ. Her. 7, 10, 7; ἄριστα Ἑλλήνων ἤκουσαν, sie standen im besten Rufe unter den Griechen, 8, 93; vgl. Soph. Phil. 1297, ἄμεινον 9, 79, εὖ 2, 173; Xen. An. 7, 7, 23, καλά Cyr. 7, 1, 13, καλῶς Men. Stob. fl. 15, 1. Dah. tritt auch ein nominativ. dazu, ἤκουον εἶναι πρῶτοι, man sagte von ihnen, daß sie die Ersten wären, Her. 3, 131; οὐ τὸ καλὸς εἶναι ἄξιος ἀκούειν Plat. Lys. 207 a, du verdienst nicht – genannt zu werden; κόλακες καὶ ἐχϑροὶ καὶ πάντα ἤκουον, dem φίλοι καὶ ξένοι ὠνομάζοντο entgegengesetzt, Dem. 18, 46, nachgeahmt von Luc. Nigr. 22; αγαϑὸς ἀκούσεαι ἐξ ἀστῶν Theocr. 29, 21 vgl. 16, 30; κακός, ἀνάσσων, Soph. O. C. 992 O. R. 903; πᾶν ῥῆμα καὶ πᾶσαν φωνήν, jedes Schmähwort zu hören bekommen, Pol. 12, 8, 5. – 5) ὡς οὕτω γε ἀκοῠσαι, wie man so hört, beim ersten Anhören, ohne nähere Prüfung, Plat. Euth. 3 b, als selbstständiger Zwischensatz; vgl. Wolf Lept. p. 235. – 6) Bei Ath. III, 81 f u. öfter τὸ κυδώνιον μῆλον ἀκούουσιν, sie verstehen darunter eine Quitte, vgl. Phot. lex. V. ἀάπτους u. Poll. 9, 69. – Hom. braucht das med. für act., ἀκούετο λαὸς ἀυτῆς Il. 4, 331.
-
28 προσκειμαι
ион. тж. προσκέομαι1) находиться (при или на чем-л.), прилегать, примыкатьοὔατα δ΄ οὔπω προσέκειτο Hom. — ручки еще не были приделаны (к треножникам);
αἱ δοκοὴ τῷ τείχει προσκείμεναι Thuc. — сложенные у стены балки;τῷ ἀκρωτηρίῳ π. Polyb. — прилегать к мысу;προσέκειτο τὸ καλὸν τῷ ἀγαθῷ Xen. — понятие красоты тесно связано с понятием блага;δεξιὸν ἀνεὴς ἵππον, εἶργε τὸν προσκείμενον Soph. — отпустив (вожжи) правого коня, (Орест) сдержал шедшего с внутренней стороны (ристалищного столба);π. χρηστῷ Soph. — наслаждаться благополучием;π. κακῷ Soph. — попасть в беду2) налегать, напиратьτῇ θύρᾳ π. Arph. — наваливаться на дверь;
π. πύλαις Eur. — штурмовать ворота;προσκειμένων τῶν πολεμίων Plut. — так как враги напирали;προσκείμενος ἐδίδασκε τέν Δεκέλειαν τειχίζειν Thuc. — (Алкивиад) настойчиво предлагал укрепить Декелию;ἀνάγκης προσκειμένης Plat. — под давлением необходимости;οἵ μ΄ ἀεὴ προσκείμενοι Eur. — (мирмидоняне), вечно пристающие ко мне3) быть свойственным, присущим, быть уделом(προσκειμένη ζημία τινί Xen.; οὐδενί προσκέεται ἥ τέχνη μαντική Her.)
4) быть возложенным, порученнымτοῖσι προσεκέετο Her. — (те), которым это было поручено
5) быть (душевно) расположенным, быть склонным, приверженным, преданным(τινι Her.; τῷ δήμῳ Thuc.)
τὸν Τισσαφέρνην θεραπεύων προσέκειτο Thuc. — (Алкивиад) старался всячески угождать Тиссаферну;τῇ φιλοινίῃ π. Her. — быть приверженным пьянству;(ὅ λόγος), τῷ μάλιστα λεγομένῳ αὐτὸς πρόσκειμαι Her. — рассказ, которому я сам больше всего доверяю;ταῖς ναυσὴ π. Thuc. — деятельно заниматься мореходством;π. κυνηγίᾳ Plut. — предаваться охоте;Κύρῳ προσεκέετο ὅ Ἅρπαγος δῶρα πέμπων Her. — Гарпаг старался угодить Киру, посылая (ему) подарки6) присоединяться, прибавляться(ἀφῃρῆσθαι καὴ π. τινι Arst.)
ἥ χάρις προσκείσεται Soph. — (к награде) прибавится благодарность;ἄλγος ἄλγει προσκείμενον Eur. — (новая) скорбь, присоединяющаяся к (старой) скорби;προσκείμενον κέρδος πρὸς ἔργῳ Eur. — следующая за трудом награда -
29 συνειμι
I[εἰμί] (fut. συνέσομαι, inf. συνεῖναι)1) быть вместе, находиться в общении, иметь связь, жить(τινί Soph., Eur. и μετά τινος Arph., Plat.)
σ. ἑαυτῷ Xen., Plat. — быть наедине с собой, жить в одиночестве;ἀλλήλοις σ. ἐν τῷ πότῳ Plat. — проводить друг с другом время за вином;ξυνῆν Ξενοφῶντι φιλικῶς Xen. — (Клеандр) завязал с Ксенофонтом дружбу;οἱ συνόντες Plat. — последователи, приверженцы, ученики, Arph., Xen. знакомые, гости Soph., Xen., спутники, товарищи;ὅ χρόνος ξυνὼν μακρός Soph. — продолжительная жизнь;ξυνέσεσθαι ὀϊζυῖ Hom. — быть обреченным на несчастья;πολλοῖς νυκτέροις ὀνείρασιν ξύνειμι Aesch. — много сновидений посещает меня ночью;ξ. σὺν δίκῃ Soph. — быть справедливым;νόσῳ ξ. Soph. — быть пораженным болезнью;κακοῖς πολλοῖς ξυνών Soph. — подавленный многими бедствиями;ξύνεστιν ἐμοὴ ἐλπίς Eur. — у меня есть надежда;ὅτῳ τὸ μέ καλὸν ξύνεστι Soph. — тот, у кого дурные замыслы;εἴ μοι ξυνείη μοῖρα Soph. — если бы мне было суждено;ἡδοναῖς ξ. μεμυγμέναις λύπαις Plat. — испытывать наслаждения, смешанные с печалями2) жить в супружестве Soph.4) быть занятым, заниматься(πράγμασι Arph.; γεωργίᾳ Xen.)
σ. ἵπποις Plat. — ухаживать за лошадьми5) приходить на помощь, помогать(τινί Thuc.)
τίς σοι ξυνέσται χείρ ; Eur. — чья рука поможет тебе?II[εἶμι] (inf. συνιέναι)1) сходиться, встречаться(ἐς χῶρον ἕνα Hom.)
σ. ἐς τέν μάχην Her. — сходиться для боя;ἔριδι ξυνιόντες Hom. — вступившие в спор2) сочетаться, соединяться(εἰς κοινωνίαν Plat.)
τὰ ἐκ κεχωρισμένων συνιόντα Arst. — разъединившиеся было и вновь соединяющиеся элементы;— (о кругообразном) πρὸς αὑτὸν σ. Plat. замыкаться;— (о животных) спариваться Arst.3) собираться, скоплятьсяσυνιόντων τῶν νεφῶν Arst. — когда скапливаются облака4) сгущаться, уплотняться(διὰ τὸ σ. καὴ ψύχεσθαι Arst.)
5) ( о денежных средствах) стекаться, поступать6) приходить в столкновение, сталкиваться -
30 υποτιθημι
тж. med.1) подкладывать, подставлять, подводить(κύκλα πυθμένι Hom. - in tmesi; τὰ ᾠὰ ἀλεκτορίδι Arst.)
ὑ. φοίνικας Xen. — подкладывать пальмовые стволы;τοὺς πόδας ὑπέθηκεν ἥ φύσις τοῖς τετράποσιν Arst. — природа дала четвероногим нижние конечности;ὑπὸ ποταμὸν πόλιν ὑποθεῖναι Plat. — расположить город в низовьях реки;ὑποθεὴς τὰ ὑποκώλια ὑπὸ τὰς λαγόνας Xen. — (заяц лежит), поджав задние бедра к бокам;ὑποτίθεσθαί τι, ὥστε δοκεῖν μείζους εἶναι ἢ εἰσί Xen. — подкладывать (в свою обувь) что-л., чтобы казаться выше (ростом), чем на самом деле;ὅ ὑποτεθεὴς σκοπός Arst. — поставленная цель;ὑπέρ τινος ὑποθέσθαι ἐρεῖν Isocr. — задаться целью обсудить что-л.;ὑποθεὴς τέν σάρισαν Luc. — выставив копье;ὑποθεῖναι ἑαυτὸν τῷ φορτίῳ Luc. — принять на себя бремя2) класть в основу, полагатьὑποθεῖναί τι τῇ γνῶμῃ Dem. — принять что-л. за основу своего рассуждения;τέν ἀρχέν ὀρθῶς ὑποθέσθαι Dem. — принять правильный исходный пункт;τἀναντία οἷς ὑπεθέμην Plat. — противоположное тому, из чего я исходил;ὑποθέμενος εἶναί τι καλόν Plat. — исходя из предположения, что существует нечто прекрасное;τὰ ὑποτεθέντα Plat. — предположенное, принятое за основу, исходное положение3) излагать, выражатьὑποθεῖναι ὀρθῶς τοὺς λόγους Eur. — высказать правильные мысли;
ἥ τῶν πλειόνων εὐπραγία αὐτοῖς ὑποτιθεῖσα ἰσχὺν τῆς ἐλπίδος Thuc. — множество успехов, внушившее им огромную самонадеянность;ἐλπίδας ὑποθεὴς (αὐτοῖς) ὡς προστάται πάσης Λέσβου ἔσονται Xen. — посулив им, что они станут господами всего Лесбоса4) med. предлагать, советовать, рекомендовать(εὖ τινι Hom.; πάγκαλα νόμιμά τινι Plat.)
ἤ τι ἔπος ὑποθέσθαι τινὴ ἠέ τι ἔργον Hom. — подсказать кому-л. какое-л. слово или дело;τὰ ἄριστα ὑποτίθεσθαι Her. — давать наилучшие советы;σοὴ δ΄ οὐ κακῶς ὑποθήσομαι Arph. — я дам тебе неплохие наставления5) редко med. оставлять в залог, закладывать(τὸ ἐνέχυρον Her.; τέν οἰκίαν Dem.)
ὑποθεὴς αὑτὸν ὀκτακοσίων ταλάντων Plut. — выставив от себя ручательство на восемьсот талантов;ὑποθέσθαι πρὸς τὸ δημόσιον Plut. — заложить в казну6) med. давать ссуду под залог, брать в качестве залога(τὰ σκεύη τῆς νεώς Dem.)
οἱ ὑποτιθέμενοι Dem. — заимодавцы (берущие залог)7) выставлять на риск, подвергать опасностиτέν ψυχέν εἰς κίνδυνον ὑ. Plat. — подвергать свою душу опасности;
ὑ. τέν ψυχήν τινι Luc. и ὑ. τὸν τράχηλον ἑαυτοῦ ὑπέρ τινος NT. — рисковать жизнью из-за (ради) чего-л.;τῇ ὀργῇ τινος ὑ. ἑαυτόν Plut. — рисковать оказаться в опале у кого-л.;τὸν ἴδιον κίνδυνον ὑποθείς Dem. — под свою личную ответственность -
31 σύνειμι
A sum), [tense] fut. - έσομαι, [dialect] Dor.[tense] fut. (Itanos, iii B.C.): Elean [ per.] 3pl. [tense] pres. opt. συνέαν ib.9 (Olympia, vi B.C.):— to be with, be joined with,ἔμελλον ἔτι ξυνέσεσθαι ὀϊζυῖ Od.7.270
; ξ. ὀνείρασιν to be haunted by dreams, A.Pers. 177; σ. νόσῳ, = νοσεῖν, S.OT 303; κακοῖς πολλοῖς ξυνοῦσα acquainted with.., Id.El. 600; τῷ κόπῳ ξ. Ar.Pl. 321 (lyr.);γνώμαις καὶ μερίμναις Id.Nu. 1404
; [ πράγμασι] to be engaged in business, Id.Ra. 959;ξ. ᾧπερ ἥδεσθον βίῳ Id.Fr. 583
; [ μέρει πολέμου] Th.4.18; τρυφερῷ βίῳ ς. Men.Kith.Fr.1.9; γεωργίᾳ ς. X.Oec.15.12; εὐωχίαις, ἡδοναῖς, δείμασι, Pl.R. 586a, 586b, Lg. 791b; ἀπορίᾳ, εὐδαιμονία, Luc.Sat.11, Bis Acc.3: reversely,ὅτῳ τὸ μὴ καλὸν ξύνεστι S.Ant. 372
(lyr.); ;ἐμοὶ ξύνεστιν ἐλπίς E.Tr. 682
;εἴ μοι ξυνείη.. μοῖρα S.OT 863
(lyr.): abs.,ἆται ἀεὶ ξυνοῦσαι Id.OC 1244
(lyr.);τὰ πάλαι νοσήματα ξυνόντα Id.Aj. 338
;ὁ χρόνος ξυνὼν μακρός Id.OC7
.II have intercourse with, live with,τοῖς φονεῦσι τοῦ πατρός Id.El. 264
, cf. E.Fr.897.7 (anap.), etc.;μετά τινος Ar.Pl. 504
, Pl.Smp. 195b, etc.; σ. ἐμαυτῷ live alone, X.Hier.6.2; φιλικῶς, οἰκείως ξ. τινί, Id.An.6.6.35, HG7.3.5;σ. ἀλλήλοις ἐν τῷ πότῳ Pl.Prt. 347c
: alsoξυνῆμεν.. ἐγώ τε καὶ σύ Ar.V. 236
; οἱ συνόντες τινί, of fellow-travellers, Act.Ap.22.11: abs.,τὸν νεανίσκον συνὼν διέφθορεν Eup.337
.2 of a woman, live with a husband, = συνοικέω, Hdt.4.9, S.El. 276, 611, etc.; and then, merely, have sexual intercourse, Ar.Ec. 619 (anap.), Arist. Pol. 1262a33, PSI1.64.19 (i B.C.), etc.; of animals, copulate, Arist. HA 540a13.3 attend, associate with, a teacher, X.Mem.1.2.8,24, etc.; also of the teacher, Id.Cyr.3.1.14, Pl.Tht. 151a, etc.; of a fellowpupil,ἐμοὶ συνών ποτε περὶ μαθήματα Gal.16.684
; also of a follower in war,ξ. Βρασίδᾳ Ar.V. 475
(lyr.); οἱ συνόντες followers, partisans, associates, disciples, Antipho 5.68, Pl.Ap. 25e, Tht. 168a, al.; guests, Ar.V. 1300, X.Smp.1.15, etc.; comrades in war, Id.Cyr.8.2.2; Δίκη ξυνοῦσα φωτί attending on, favouring, A.Th. 671, cf. S. OT 275, etc.; accompany, , cf. 26.5 take part in, attend,συνόδοις Rev.Arch.22(1925).62
([place name] Callatis); ὑπογραψάντων πάντων τῶν συνόντων all the members of the σύνοδος, Sammelb.7457.48 (ii B.C.).6 abs., αἴ κα.. μὴ συννῇ ([etym.] συνῇ) γνήσια τέκνα if there are not in addition children of the blood, Leg.Gort.10.41;ὅπου κεφαλαλγία σύνεστι Gal.16.662
.III of heavenly bodies, to be in conjunction, Man.1.78, al., Gal.19.552.------------------------------------A ibo) go or come together, assemble,ἐς χῶρον ἕνα ξυνιόντες ἵκοντο Il.4.446
;ἐς τὠυτό Hdt.1.62
;ἐς τὸν Ἰσθμόν Th.2.10
, cf. SIG 835A4 (Delph., ii A.D.);συνιόντος ὄχλου πολλοῦ Ev.Luc. 8.4
.2 in hostile sense, meet in battle, Il.14.393, Hes.Th. 686;ἐς μέσον.. συνίτην μεμαῶτε μάχεσθαι Il.6.120
;ἔριδι ξυνιόντες 20.66
, Hes.Th. 705;ἔριδος πέρι θυμοβόροιο Il.16.476
;σ. ἐς τὴν μάχην Hdt.1.80
; of states, engage in war, Th.2.8.3 in peaceable sense, come together, meet to consult or deliberate, ib.15, Lycurg. 126, etc.;σ. περὶ νόμων θέσεως Arist.Pol. 1298a17
; of a conspirator,σ. τοῖς φυγάσιν ἐπὶ καταλύσει τοῦ δήμου Din.1.94
, cf. D.24.144; also of festive meetings,συνόδους συνιέναι Pl.Smp. 197d
.b of the council,σύλλογον ὃν εἶπες συνιέναι Id.Lg. 962c
.II of things, gather,σ. ἀήρ Pl.Ti. 49c
;τὸ ὑγρόν Thphr.CP2.19.3
; of clouds, Arist.Mete. 364b33; opp. χωρίζεσθαι, Id.GC 327b28; σ. πρὸς αὑτήν recur, Pl.Ti. 58a, cf. 76a.2 of money, come together, come in, of revenue, Hdt.1.64, 4.1.4 of stars, come into conjunction, Man.2.423, al.; of the moon, συνιούσης, opp. αὐξομένης, Lyd.Mens.3.11.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > σύνειμι
-
32 ἱκνέομαι
ἱκνέομαι, lengthd. form of ἵκω (q. v.), ἱκάνω, wh. are the Homeric forms of the [tense] pres. (exc. ἱκνεύμεναι, ἱκνεύμεσθα, Od.9.128, 24.339), first in Alc.98 (s. v.l.): [tense] impf.A : [tense] fut.ἵξομαι Il.6.502
, Parm. 3.2, A.Supp. 159 (lyr.); [dialect] Dor.ἱξοῦμαι AP9.341
(Glauc.): [tense] aor. 2ἱκόμην Il.8.149
, etc.; inf.ἴκεσθαι Sapph.Supp.1.2
[[pron. full] ῐ, exc. when lengthd. by the augm.]; for part. ἴκμενος v. sub voce: [tense] pf. , part. : non-thematic [tense] aor. 2 , [Simon.] 179.4, Euph.2: ( ἀφικνέομαι is used in early Prose, exc. in signf. 111; ἵκοντο is f.l. in Th.5.40, ἵκηται is a poet. reminiscence in Pl.Phdr. 276d; but ἵκετο is found in Hdt.1.216,ἵκηται Hp.Loc.Hom. 47
; also in later Prose, Luc.Salt.5, DDeor.6.4, Procop.Pers.1.4, 2.21):— come,αἶψα δ' ἵκοντο Il.18.532
; ὁπότε Κρήτηθεν ἵκοιτο when he came to us.., 3.233; ὑπότροπον οἴκαδ' ἱ. Od.22.35;ἐς χῶρον Il.4.446
;ἐπὶ νῆας 6.69
;κατὰ λειμῶνα Od.24.13
;πρὸς γούνατα Hes.Th. 460
;ὑπὸ πτόλιν Il.11.182
;εἰς ὁμόν Parm.8.46
;πρὸς ὁμοῖον Emp.62.6
;τυῖδ' ἴκεσθαι Sapph.
l.c.: freq. in Hom., c. acc., arrive at,ἵκετο νῆας Il.8.149
;τέλος ἵκεο μύθων 9.56
;οἶκον.. καὶ σὴν ἐς πατρίδα γαῖαν Od.23.258
; laterἱκέσθαι γαῖαν Pi.P.4.118
codd.;βένθος Emp.35.3
; (lyr.); , etc.2 reach, attain to, ποσὶν οὖδας ἱ. Od.8.376; οὐδ' ἵκετο χρόα καλόν, of a spear, Il.11.352;οὐδ' ὀστέον ἵκετο Od.19.451
(v. ὑπερίημι); so of things, ἠχή, καπνὸς αἰθέρ' ἱ., Il.13.837, 18.207; ;ἐς πόλιν ἵκετ' ἀϋτή Od.14.265
; of Time, ἥβης μέτρον or ἥβην ἱ., Il.11.225, 24.728, etc.;γήραος οὐδόν Od.15.246
; soἐπὶ γῆρας 8.227
; ἠῶ ἱ. live till morn, 17.497; also ὀλέθρου πείραθ' ἱ. Il.6.143;λέκτροιο παλαιοῦ θεσμὸν ἵκοντο Od.23.296
, cf. 354; θίλην ἐπὶ γένναν ἵ. Emp. 110.9;ἐς ἄπειρον Xenoph.28
;ἐς τὸ τυθῆναι Hdt.1.216
;εἰς τὸ λήθης γῆρας Pl.Phdr.
l.c.:—in various phrases, ἱ. μετὰ κλέος come in quest of glory, Il.11.227; ἐς χεῖρας ἱ. come into one's power, 10.448; ὅ τι χεῖρας ἵκοιτο whatever came to hand, Od.12.331; ἱ. ἐς γενεάν τινος into his family, Pi.N.10.14; ἐς λόγους τοὺς σοὺς ἱ. to speak with thee, S.El. 315; ἐνθάδ' ἵξομαι shall come to this at last, Id.Aj. 1365; ἤν ποτε δασμὸς ἵκηται if ever a division come about, Il.1.166.II with a person as object, τινα ib. 139, etc.;ἔς τινα Od. 6.176
; but also, come to his house, 20.372; Πηλεΐωνάδ' ἵ. to the hut of the son of P., Il.24.338; μετὰ Τρῶας ἱ. 3.264: rarely c. dat., ἐπειγομένοισι δ' ἵκοντο came to them at need, 12.374; cf.ἱκάνω 11
.2 of suffering, desire, anger, etc., come upon,Ἀχιλλῆος ποθὴ ἵξεται υἷας Ἀχαιῶν Il.1.240
; τί σε φρένας ἵκετο πένθος; ib. 362;ὅν τιν' ἵκηται ἄλη καὶ πῆμα καὶ ἄλγος Od.15.345
; ; ἅδος, σέβας ἵ. τινα θυμόν, 11.88, 18.178;με ἵ. ἄχος κραδίην 23.47
.3 approach as suppliant,τὴν ἱκόμην φεύγων 14.260
, cf. 22.123;τὰ σὰ γοῦνα ἱκόμεθ' Od.9.267
;θεοὺς προστροπαῖς ἱκνουμένη A.Pers. 216
(troch.);Ζῆνα.. ἱξόμεσθα σὺν κλάδοις Id.Supp. 159
(lyr.); [θεὸν] θυέεσσιν ἱκνεῖσθαι approach a god with offerings and prayer, Theoc.Ep.8.3.b Poet. in [tense] pres., supplicate, beseech, ;καί σε πρὸς τοῦ σοῦ τέκνου καὶ θεῶν ἱκνοῦμαι μή.. Id.Aj. 588
, cf. OC 275, Ph. 470; ταύτης ἱκνοῦμαί ς' E.Or. 671: c. inf.,πάντες σ' ἱκνοῦνται.. θάψαι νεκρούς Id.Supp. 130
: freq. parenthetic, S.Ph. 932, El. 136 (lyr.), Ar.Ec. 958, Tim.Pers. 139.III [tense] pres. and [tense] impf., it becomes, befits, pertains to, c. acc. et inf.,φαμὲν ἡμέας ἱκνέεσθαι ἡγεμονεύειν Hdt.9.26
; τοὺς μάλιστα ἱκνέεται (sc. κεκάρθαι) Id.2.36; ἱκνέεται it is usual that.., Hp.Art.63; later, not impers.,οὗ ἡ ἱερουργία ἱκνεῖτο D.C.Fr.25.5
;ὅ[σα τᾶς δίκας ἱ] κνεῖται SIG953.46
(Cnidos, ii B.C.).b αὐτὸς καὶ ὧν ἱκνεῖται, of a man and those to whom he belongs, i.e. his family, ib.46.25, al. (Halic.).2 freq. in part., τὸ ἱκνεύμενον that which is fitting, proper, Hdt.6.84; ὁ ἱ., with or without χρόνος, the fit, proper time, Hp.Aër.7, Hdt.6.86.ά; ἐν ἱκνουμένᾳ ἁμέρᾳ Orac. ap. D.43.66; τὸ ἱ. ἀνάλωμα the quota of expense, Th.1.99;κατὰ τοὺς ἱ. χρόνους Arist.GA 750b13
(also of the latter days, D.H. 1.66);ἱ. καιροί Thphr.CP1.13.3
;τὰ -ούμενα μεγέθη Arist.GA 772a8
;ἡ ἱ. ἐπιστήμη Id.Pol. 1288b16
; τῆς ἱ. ἡλικίας τυχεῖν ib. 1332b41; also ἱκνούμεναι ἀποδείξεις convincing proofs, Phld.Piet.79; οὐδὲν εἴρηται ἱ. S.E.M.1.205; λόγος τινὶ ἱκνούμενος favourable, SIG679.77 (Magn. Mae., ii B.C.). Adv. ἱκνουμένως, [dialect] Ion. - ευμένως, fittingly, aright, Hdt. 6.65, Hp.Mul.2.135, M.Ant.5.12.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἱκνέομαι
-
33 ανακυπτω
Arph. тж. ἀγκύπτω1) подниматься над поверхностью, высовываться(ἐκ τῆς θαλάσσης, μέχρι τοῦ αὐχένος Plat.)
ἀνακύψαι εἴς τι Plat. — подняться до чего-л.2) (высоко) поднимать голову(ἐλευθερωθεὴς ἀνέκυψε, sc. ὅ δῆμος Her.; πρὸς τὸν Δία Eur.; ἵππος ἀνακεκυφώς Xen.)
θεώμενός τι ἀνακύπτων Plat. — заглядевшийся на что-л. закинувши голову3) возникать, появляться, обнаруживаться(παρά τινι Arph. и ἔν τινι Plut.)
ᾔδη ὅτι ἐξ αὐτῶν καλόν τι ἀνακύψοι Plat. — я предвидел, что из этого выйдет нечто хорошее4) выходить из трудного положения, приходить в себя, оправлятьсяἀνέκυψα ἀκούσας, ὅτι … Xen. — я воспрянул духом, услышав, что …;
τὰ τῶν Καρχηδονίων ἀνέκυψε Polyb. — дела карфагенян поправились -
34 αποδεικνυμι
тж. med.1) показывать(ἱρὸν ἀρχαῖον Her.; τάφους καὴ ξυγγένειαν Thuc.; med. ἔργα θαυμαστὰ τόλμης Plut.)
2) предъявлять, представлять, приводить(μαρτύρια Her.)
ἀ. ὅ τι δυνατὸν ἐς ἀριθμὸν ἐλθεῖν Thuc. — дать отчет обо всем, что поддается учету3) объявлять, назначать, устанавливать, провозглашать(τινὰ στρατηγόν Her., Xen., Plut.: ἐκκλεσίαν Dem.)
ἀπεδείχθη διάδοχος Plut. — он был объявлен (престоло)наследником;ἀποδείκνυσθαι τέν γνώμην Her., Thuc. — высказывать свое мнение;νόμον ἀποδεῖξαι Lys. — обнародовать закон;ἀνδραγαθίη ἀποδέδεκται … Her. — считается доблестью …;ἀποδεδειγμένοι ἦσαν, ὅτι τὸ τέλος καλὸν ἔσται Xen. — они заявили, что (все) кончится благополучно4) производить на свет, рождать(παῖδας Her., παιδάρια Isocr.)
5) превращать, делатьἀποδεῖξαί τινα ὑγιέα ἐόντα Her. — исцелить кого-л.;
τὰς ἔν τινι ἐλπίδας κενὰς ἀποδεῖξαι Polyb. — разрушить чьи-л. надежды;ἀποδεῖξαί τινα τὰ ἐπιτήδεια ἔχοντα Xen. — снабдить кого-л. предметами первой необходимости;γέλωτα ἀ. τινά Plat. — поднять кого-л. на смех6) воздвигать, строить, посвящать(τέμενός τινι Her.; τὸ θέατρον Plut.)
νεὼς ἀποδέδεικται αὐτοῖς Luc. — в их честь воздвигнут храм7) обнаруживать, доказывать(ἦθος τὸ πρὸς τοκέων Aesch.)
ψευδόμενόν τι ἀποδεῖξαι Her. — изобличить лживость чего-л.;πολέμιοι ἀποδεδειγμένοι Xen. — заведомые (явные) враги;ἀ., ὡς δυνατὰ ταῦτα γίγνεσθαι Plat. — доказывать, что возникновение этого возможно -
35 ορεγω
(эп. aor. ὄρεξα, pf. pass. ὀρώρεγμαι - эп. 3 л. pl. ὀρωρέχαται; эп. 3 л. pl. ppf. ὀρωρέχατο; adj. verb. ὀρεκτός)1) протягивать, простирать(χεῖρα εἰς οὐρανόν Hom.)
χεῖρας ὀ. τινί Hom. и πρός τινα Pind., Soph., Eur.; — простирать руки к кому-л.;ὀρέγεσθαι χερσί Hom. — тянуться руками;2) протягивать, подавать(κοτύλην καὴ πύρνον Hom.; τέν κύλικα τῷ Σωκράτει Plat.; τινὴ γραμματίδιον Plut.)
; med. брать себе(σῖτον Eur.)
αἰώρημα διὰ δέρης ὀρέξασθαι Eur. — надеть себе петлю на шею3) даровать, ниспосылать(κῦδός τινι Hom.; πλοῦτον Pind.)
ἕν γέ μοι εὖχος ὀρέξατε Soph. — окажите мне одну милость4) med. устремлятьсяἔγχει ὀ. Hom. — выставлять вперед копье;
ποσσὴν ὀρέξασθαι πολεμίζειν Hom. — (о конях) полететь в бой;τρὴς ὀρέξατ΄ ἰών Hom. — трижды шагнул (Посидон);οὗ παιδὸς ὀρέξατο Ἕκτωρ Hom. — к своему ребенку потянулся Гектор5) med. ( ринувшись), наносить удар, поражать, ранить(πρυμνὸν σκέλος, χρόα καλόν Hom.)
6) med. стремиться, желать(ἀληθείας Plat.; δόξης Plut.; γάμων Eur.)
ὀ. τοιοῦτος γενέσθαι Plat. — стремиться стать именно таким (человеком) -
36 φιλοτιμος
21) честолюбивый, самолюбивый(φ. καὴ ἐλευθέριος Xen.)
φ. πρὸς ἀλλήλους περί τινος Xen. — соревнующийся с другими в чем-л.;ὅ φ. βίος Lys. — жизнь, полная честолюбивых стремлений;τὸ μαντικὸν πᾶν σπέρμα φιλότιμον κακόν Eur. — все племя прорицателей - злые честолюбцы;φιλοτιμότατος καλόν τι ποιεῖν καὴ ἀκούειν Xen. — страстно желающий совершить нечто великое и добиться славы2) честолюбиво (из честолюбия) щедрый(λαμπρὸς καὴ φ. ἔν τινι Dem.)
περὴ ξένους ἦν φ. ὅ Κράσσος Plut. — Красс оказывал пышный прием иноземцам3) почтительный, благоговейный(εὐχά Aesch.)
4) глубоко чтимый(Νυκτὸς παῖδες ἄπαιδες, т.е. Ἐρινύες Aesch.)
-
37 επιχειρεω
1) досл. налагать, класть руку (на что-л., перен. предпринимать что-л.); браться, приниматься (за что-л)(ἔργῳ τοσούτῳ Her.; τηλικαύταις πράξεσιν Plut.; οὐ δίκαιον πρᾶγμα Plat.; καλὸν ἔργον Isocr.)
ἐ. δείπνῳ Hom. — приступать к обеду;ἐ. πηδαλίοις Arph. — браться за руль;ἐ. τυραννίδι Her. — захватить царскую власть;ἐ. ὁδῷ Eur. — пускаться в путь;ἐ. λόγοις Plat. — приняться за составление речей;ἐ. τῇ πολιτικῇ τέχνῃ Plat. — заняться политикой;τῇ διώρυχι ἐ. Her. — начать прорытие канала2) стремиться, пытаться(καταλῦσαι τὸν δῆμον Arst.)
δρησμῷ ἐ. Her. — пытаться бежать (затевать побег);ἐ. τοῖς ἀδυνάτοις Xen. — стремиться к невозможному;τὸ ἐπιχειρούμενον Thuc., Plat.; — задуманное произведение, предпринятое (начатое) дело3) нападать, бросаться(τινι Her., Thuc., Arst., Luc., Plut., πρός τινα Thuc., ἐπί τινα Plat. и εἴς τι Diod.)
; pass. подвергаться нападению Thuc., Plut.4) лог. доказывать, умозаключатьἐ. πρός τι Arst. — умозаключать к чему-л. -
38 μέγας
μέγᾰς, μεγάλη [pron. full] [ᾰ], me/ga?μέγαςX, gen. μεγάλου, ης, ου, dat. μεγάλῳ, ῃ, ῳ, acc. μέγᾰν, μεγάλην, μέγᾰ; dual μεγάλω, α, w; pl. μεγάλοι, μεγάλαι, μεγάλα, etc.: the stem μεγάλο- is never used in sg. nom. and acc. masc. and neut., and only once in voc. masc.,I big, of bodily size: freq. of stature,εἶδος.. μ. ἦν ὁράασθαι Od.18.4
;κεῖτο μ. μεγαλωστί Il.16.776
;ἠΰς τε μ. τε Od.9
. 508; φῶτα μέγαν καὶ καλόν ib. 513;καλή τε μεγάλη τε 15.418
;κάρτα μεγάλη καὶ εὐειδής Hdt.3.1
; φύσιν τίν' εἶχε φράζε; Answ. .b full-grown, of age as shown by stature,νῦν δ' ὅτε δὴ μ. εἰμί Od.2.314
; (anap.); later, elder of two persons of the same name, Wilcken Chr. 305 (iii B. C.);Σκιπίων ὁ μ. Plb.18.35.9
.c of animals, μ. ἵπποι, βοῦς, σῦς, Il.2.839, 18.559, Od.19.439;αἰετός Pi.I.6(5).50
.2 generally, vast, high, οὐρανός, ὄρος, πύργος, Il.1.497, 16.297, 6.386; wide, πέλαγος, λαῖτμα θαλάσσης, Od.3.179, 5.174; long, ἠϊών, αἰγιαλός, Il.12.31,2.210: sts. opp.ὀλίγος, κῦμα οὔτε μέγ' οὔτ' ὀ. Od.10.94
; but usu. opp. μικρός orσμικρός, πρὸς ἑαυτὸ ἕκαστον καὶ μ. καὶ σμικρόν Anaxag. 3
;τὸ ἄπειρον ἐκ μεγάλου καὶ μικροῦ Arist.Metaph. 987b26
, etc.II of quality or degree, great, mighty, freq. epith. of gods,ὁ μ. Ζεύς A. Supp. 1052
(lyr.), etc.; μεγάλα θεά, of Demeter and Persephone, S. OC 683 (lyr.); θεοὶ μεγάλοι, of the Cabiri, IG12(8).71 ([place name] Imbros), etc.; Μήτηρ μ., of Cybele, SIG1014.83 (Erythrae, iii B. C.), 1138.3 (Delos, ii B. C.);Μήτηρ θεῶν μ. OGI540.6
([place name] Pessinus), etc.;Ἴσιδος μ. μητρὸς θεῶν PStrassb.81.14
(ii B.C.);μ. ἡ Ἄρτεμις Ἐφεσίων Act.Ap.19.28
; τίς θεὸς μ. ὡς ὁ θεὸς ἡμῶν; LXX Ps.76(77).13;ὁ μ. θεός Ep.Tit.2.13
; of men,μ. ἠδὲ κραταιός Od.18.382
;ὀλίγος καὶ μ. Callin.1.17
, etc.; μέγας ηὐξήθη rose to greatness, D.2.5; ἤρθη μ. ib.8; βασιλεὺς ὁ μ., i. e. the King of Persia, Hdt.1.188, etc. (θεῶν β. ὁ μ., of Zeus, Pi.O. 7.34);βασιλεὺς μ. A.Pers.24
(anap.); as a title of special monarchs,Ἀρδιαῖος ὁ μ. Pl.R. 615c
;ὁ μ. Ἀλέξανδρος Ath.1.3d
;ὁ μ. ἐπικληθεὶς Ἀντίοχος Plb.4.2.7
, etc.;μ. φίλος E.Med. 549
;πλούτῳ τε κἀνδρείᾳ μ. Id.Tr. 674
;ἐπὶ μέγα ἦλθεν ἰσχύος Th.2.97
.2 strong, of the elements, etc., ἄνεμος, λαῖλαψ, Ζέφυρος, Od.19.200, 12.408, 14.458; of properties, passions, qualities, feelings, etc., of men, θάρσος, πένθος, ποθή, etc., 9.381, Il.1.254, 11.471, etc.;ἀρετή Od.24.193
, Pi. O.8.5;θυμός Il.9.496
, E.Or. 702;κλέος Il.6.446
;ἄχος 9.9
;πυρετός Ev.Luc.4.38
(incorrect acc. to Gal.7.275); ἡ μ. νοῦσος epilepsy, Hp. Epid.6.6.5, cf. Gal.17(2).341.3 of sounds, great, loud, ἀλαλητός, ἰαχή, πάταγος, ὀρυμαγδός, Il.12.138, 15.384, 21.9, 256; θόρυβοι, κωκυτός, S.Aj. 142 (anap.), E.Med. 1176; ;μὴ φώνει μέγα S.Ph. 574
.4 generally, great, mighty,ὅρκος Il.19.113
; ὄλβος, τιμά, Pi.O.1.56, P.4.148; μ. λόγος, μῦθος, a great story, rumour, A.Pr. 732, S.Aj. 226 (lyr.); ἐρώτημα a big, i. e. difficult, question, Pl.Euthd. 275d, Hp.Ma. 287b; weighty, important,τόδε μεῖζον Od.16.291
; μέγα ποιέεσθαί τι to esteem of great importance, Hdt.3.42, cf. 9.111;μέγα γενέσθαι εἴς τι X.HG7.5.6
;μ. ὑπάρχειν πρός τι Id.Mem.2.3.4
;μέγα διαφέρειν εἴς τι Pl.Lg. 78o
c; οὐκ ἂν εἴη παρὰ μέγα τὸ δικολογεῖν not of great importance, Phld.Rh.2.85 S.; τὸ δὲ μέγιστον and what is most important, Th.4.70, cf. 1.142; οἱ μέγιστοι καιροί the most pressing emergencies, D.20.44; μ. ὠνησάμενοι χρημάτων for large sums, Plb. 4.50.3, etc.5 with a bad sense, over-great, μέγα εἰπεῖν to speak big, and so provoke divine wrath, Od.22.288;λίην μέγα εἶπες 3.227
, 16.243;μέγα ἔργον 3.261
, Pi.N.10.64;ἔργων μ. A.Ag. 1546
(anap.);ὠμὸν τὸ βούλευμα καὶ μ. Th.3.36
; ἔπος μ., μ. λόγοι, S.Aj. 423 (lyr.), Ant. 1350 (anap.); μ. γλῶσσα ib. 127 (anap.);μηδὲν μέγ' εἴπῃς Id.Aj. 386
;μὴ μέγα λέγε Pl.Phd. 95b
;μὴ μεγάλα λίαν λέγε Ar.Ra. 835
;μέγα φρονεῖν S.OT 1078
, E.Hipp.6;μεγάλα φρονεῖν Ar.Ach. 988
; μεγάλα, μεῖζον ἢ δικαίως πνεῖν, E.Andr. 189, A.Ag. 376 (lyr.);μέγα τι παθεῖν X.An.5.8.17
; .6 of style. impressive, Demetr.Eloc. 278; μεῖζον more striking, ib. 103.7 of days, long, Gal.12.714.B Adv. μεγάλως [ᾰ] greatly, mightily, Od.16.432, Hes.Th. 429, Hdt.1.16,30, al., X.Cyr.8.2.10, Parth.28.1, etc.; strengthd.,μάλα μ. Il.17.723
;δμαθέντες μ. A.Pers. 907
(lyr.); with Adjs., Hdt. 1.4, 7.190.II more freq. neut. sg. μέγα as Adv., very much, exceedingly, μ. χαῖρε all hail!, v. l. for μάλα in Od.24.402; esp. with Verbs expressing strong feeling,μ. κεν κεχαροίατο Il.1.256
;μ. κήδεται 2.27
, etc.: with Verbs expressing power, might,μ. πάντων.. κρατέει 1.78
;ὃς μ. πάντων.. ἤνασσε 10.32
;πατρὸς μ. δυναμένοιο Od.1.276
, cf. Hom.Epigr.15.1, A.Eu. 950 (anap.), E.Hel. 1358 (lyr.), Ar.Ra. 141, Pl.R. 366a;μ. δύνασθαι παρά τινι Th.2.29
;πλουτέειν μ. Hdt.1.32
; or those expressing sound, loudly, μ. ἰάχειν, ἀῧσαι, βοῆσαι, εὔξασθαι, ἀμβῶσαι, Il.2.333, 14.147, 17.334, Od.17.239, Hdt.1.8 (also pl.,μεγάλ' εὔχετο Il.1.450
; μ. αὐδήσαντος, μ. ἤπυεν, Od.4.505, 9.399): strengthd.,μάλα μ. Il.15.321
;μ. δ' ἔβραχε φήγινος ἄξων 5.838
, etc.: so in Trag. with all kinds of Verbs, μ. στένειν, σθένειν, χλίειν, A.Ag. 711 (lyr.), 938, Ch. 137: also in pl.,μεγάλα.. δυστυχεῖς Id.Eu. 791
(lyr.).2 of Space, far,μέγα προθορών Il.14.363
; ἄνευθε μέγα far away, 22.88; .3 with Adjs., as μέγ' ἔξοχος, μέγα νήπιος, Il.2.480, 16.46; μ. νήπιε Orac. ap. Hdt.1.85;μ. πλούσιος Id.1.32
, 7.190;ὦ μέγ' εὔδαιμον κόρη A.Pr. 647
: with [comp] Comp. and [comp] Sup., by far, μέγ' ἀμείνονες, ἄριστος, φέρτατος, Il.4.405, 2.82, 16.21.C degrees of Comparison (regul. μεγαλώτερος, -ώτατος late, EM780.1,2):1 [comp] Comp. μείζων, ον, gen. ονος, [dialect] Ep., [dialect] Att. (also Delph., SIG 246 H 260 (iv B. C.)); [dialect] Ion., Arc., [dialect] Dor., [dialect] Aeol. μέζων, ον, Heraclit. 25, Hp.Acut.44, Hdt.1.26, IG7.235.16 ([place name] Oropus), 5(2).3.18 ([place name] Tegea), Epich.62 (also early [dialect] Att., IG12.22.65, but [με] ίζων ib.6.93, by analogy of ὀλείζων ib.76,95); dat. pl.μεζόνεσσι Diotog.
ap. Stob.4.7.62: written μέσδων in Sapph.Supp.7.6, Plu.Lyc.19: cf. [full] μέττον· μεῖζον, Hsch. (dub.); laterμειζότερος 3 Ep.Jo.4
(used as title, elder, POxy. 943.3 (vi A. D.), etc.);μειζονώτερος A.Fr. 434
:—greater, longer, taller, Il.3.168, 9.202, etc.; freq. also, too great, ; Μηνόφιλος μείζων M. the elder, Ostr.Bodl.vC 2 (ii A. D.); as title, μειζων κώμης headman of a village, POxy.1626.5 (iv A. D.), etc.: generally, the higher authority, PLond.2.214.22 (iii A. D.), POxy.1204.17 (pl., iii A. D.); οὔτε μεῖζον οὔτε ἔλαττον, a strong form of denial, nothing whatever, D.H.Comp.4; . Adv. , Th.1.130, X.Cyn.13.3, Isoc.9.21, etc.; [dialect] Ion.μεζόνως Hdt.3.128
, Herod.4.80, etc.: neut. as Adv.,μεῖζον σθένειν S.Ph. 456
, E.Supp. 216;μ. ἰσχύειν D.Ep.3.28
;ἐπὶ μ. ἔρχεται S.Ph. 259
.2 [comp] Sup. μέγιστος, η, ον, Il.2.412, etc.: neut. as Adv.,μέγιστον ἴσχυσε S.Aj. 502
; δυνάμενος μ., c. gen., Hdt.7.5, 9.9: with another [comp] Sup.,μέγιστον ἐχθίστη E.Med. 1323
: in pl.,χαῖρ' ὡς μέγιστα S.Ph. 462
;θάλλει μ. Id.OC 700
(lyr.);τὰ μέγιστ' ἐτιμάθης Id.OT 1203
(lyr.); ἐς μέγιστον ib. 521;ἐς τὰ μ. Hdt.8.111
:—late [comp] Sup.μεγιστότατος PLond.1.130.49
(i/ii A. D.). (Cf. Skt. majmán- 'greatness', Lat. magnus, Goth. mikils 'great'.) -
39 ἁπλῶς
A singly, in one way,μένειν ἁ. ἐν τῇ αὑτοῦ μορφῇ Pl.R. 381c
, etc.; ἁ. λέγεσθαι in one sense, opp. πολλαχῶς, Arist.Top. 158b10; ἁ. λεγόμενα, opp. συμπλεκόμενα, Id.Metaph. 1014a19, cf. Ph. 195b15; opp. κατ' ἀλλήλων λέγεσθαι, without distinction of subject and predicate, Metaph. 1041b1; ἐσθλοὶ μὲν γὰρ ἁ. παντοδαπῶς δὲ κακοί Poët. ap. EN 1106b35, etc.II simply, plainly,ἀλλ' ἁ. φράσον A.Supp. 464
;ἁ. τι φράζουσ' Id.Ch. 121
;ἁ. εἰπεῖν Isoc.4.154
;λαλεῖν Anaxil.22.23
.b openly, frankly, Isoc.3.52, X.HG4.1.37; in good faith, D.18.308, etc.: in bad sense, ἁ. ἔχειν to be a simpleton, Isoc.4.16.c in its natural state, uncooked, of food, Jul.Or.6.192b.2 simply, absolutely,ἁ. ἀδύνατον Th.3.45
; τῶν νεῶν κατέδυ οὐδεμία ἁ. no ship was absolutely sunk (though some were disabled), Id.7.34;ἁ. οὐδὲ ἕν.. συνίημι Philem.123
; ὅσ' ἐστὶν ἀγαθὰ.. ἁ. simply all the good things there are, Ar.Ach. 873;ἔδωκ' ἐμαυτὸν ὑμῖν ἁ. D. 18.179
; ἁ. absolutely, opp. κατά τι ( relatively), Arist.Top. 115b12; opp. πρός τι, APr. 41a5; opp. πρὸς ἡμᾶς, APo. 72a3; opp. τινί, Top. 116a21; ἁ. βαρύ, κοῦφον, μαλακόν, etc., Cael. 311a17,27, Mete. 386b32, al.; τὸ ἁ. καλόν, τὸ ἁ. ἀγαθόν, etc., EN 1136b22, 1134b4, al.; opp. ὁτιοῦν ( in some particular), Pol. 1301a29; strengthd.ἁ. οὕτως Pl. Grg. 468c
, D.21.99; τὴν ἁ. δίκην absolute, strict justice, opp. τοὐπιεικές and χάρις, S.Fr. 770;ἡ τελεία καὶ ἁ. κακία Arist.EN 1138a33
; τὸ ἁ. the absolute, Dam.Pr.5: [comp] Comp.ἁπλούστερον Is.4.2
;- τερως Str.6.2.4
: [comp] Sup.ἁπλούστατα Pl.Lg. 921b
.4 generally, opp. σαφέστερον, Arist.Pol. 1341b39, al.; ὡς ἁ. εἰπεῖν ib. 1285a31, EN 1115a8, al.;ἁ. δηλῶσαι Hell.Oxy.11.4
;τὸν ἀκριβῶς ἐπιστάμενον λέγειν ἁ. οὐκ ἂν δυνάμενον εἰπεῖν Isoc.4.11
, cf. Demetr.Eloc. 100, 243: in bad sense, loosely, superficially,λίαν ἁ. Arist.Metaph. 987a21
, GA 756b17, al.; οὐχ ἁ. φέρειν not lightly, E.IA 899.5 foolishly, Plu.2.72b. -
40 οἰκεῖος
οἰκεῖος, (1) häuslich, zum Hause, zur Familie gehörig, verwandt; τῶν οἰκείων, der Verwandten; πένϑος οἰκεῖον, um den Sohn; οἰκεία χϑών, das Vaterland; ἄνδρα οἰκήϊον, einen Verwandten; τετελεύτηκε ὑπὸ τῶν ἑωυτοῦ οἰκηϊωτάτων, von den nächsten Verwandten; κατὰ τὸ οἰκεῖον, nach der Verwandtschaft; befreundet. (2) in Beziehung auf den Besitz: eigen, eigentümlich; im Ggstz von κοινός u. πολιτικός, den Privatmann betreffend. (3) wozu geeignet, geschickt; οὔτε οἶδε καλὸν οὐδὲν οὐδ' οἰκήϊον, noch was sich schickt; τοὺς ῥήτορας ἐάσομεν περαίνειν τὸ οἰκεῖον, das ihnen Eigentümliche, ihre Pflicht; οἰκειότερος καιρός, passendere Gelegenheit; auch geneigt wozu; dah. οἰκείως διακεῖσϑαι πρός τι, zu etwas geneigt sein; aber οἰκειότατα χρῆσϑαί τινι ist = sehr vertraut mit einem ; οἰκείως ἔχειν πρός τινα, in freundschaftlichem Verhältnisse zu einem stehen
См. также в других словарях:
καλός — Ονομασία δύο οικισμών. 1. Ημιορεινός οικισμός (υψόμ. 410 μ., 101 κάτ.) στην πρώην επαρχία Τεμένους του νομού Ηρακλείου. Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του νομού, 27 χλμ. ΝΔ της πόλης του Ηρακλείου. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Τεμένους. 2.… … Dictionary of Greek
διαφορά — Η έλλειψη ομοιότητας ή ισότητας ανάμεσα σε πρόσωπα ή πράγματα· η διαφωνία. (Μαθημ.) H μονοσήμαντη λύση της εξίσωσης α + x = β, για κάθε ζεύγος (β,α) πραγματικών αριθμών. Η λύση αυτή ονομάζεται δ. β πλην α και συμβολίζεται με (β – α). Η… … Dictionary of Greek
θνήσκω — (ΑΜ θνῄσκω και θνήσκω, Α και [απο]θνήσκω και επιγρ. θνείσκω, αιολ. τ. θναίσκω, δωρ. τ. θνασκω) 1. αποθνήσκω, πεθαίνω, αποβιώνω, εκπνέω, παύω να είμαι στη ζωή από φυσικό ή βίαιο θάνατο 2. (η μτχ. αορ. β ως επίθ.) θανών, ούσα, όν ο νεκρός, ο… … Dictionary of Greek