make+through

- strażnik miał polecenie ich przepuścić the guard was told to let them pass

- otworzono szlaban i przepuszczono samochody the gate was opened and all the cars were allowed through

- nie wszyscy turyści zostali przepuszczeni przez granicę not all the tourists were allowed to cross the border

- gospodarz przepuścił gościa przodem the host stepped back to make way for his guest

- przepuścił mnie w drzwiach he stepped back to let me go through the door first

- przepuść ciężarówkę, potem skręcaj let this truck pass and then turn

- kierowca zatrzymał samochód i przepuścił przechodzących przez jezdnię the driver stopped to let the people cross the street

- proszę mnie przepuścić! please let me pass!

- prosiła, żeby przepuścili ją bez kolejki she asked the people in the queue a. line US to let her be served before them

- przepuścić pranie przez wyżymaczkę to mangle the washing, to put the washing through a mangle

- przepuścić kandydatów przez szereg badań i testów to put candidates through a series of tests

- przepuścić światło przez pryzmat to shine a beam of light through a prism

- dziurawy dach przepuszczał wodę the roof leaked a. let in water

- podeszwy butów przepuszczały wodę the shoes let in water

- nieszczelne rury przepuszczały gaz the gas pipes leaked

- zasłony nie przepuszczały światła the curtains kept the light out

- takiej zniewagi nie przepuszczę I can’t allow anyone to get away with a slight like that! I can't allow such a slight go unnoticed a. pass

- nie przepuścił żadnego filmu kryminalnego he didn’t miss any mystery film

- nie przepuści żadnej blondynce he’ll come on to every blonde pot.

■ przepuścić autobus/tramwaj to wait for another bus/tram

- ciepło z pieca przenika cały pokój the warmth of the stove permeates a. fills the whole room

- jego muzykę przenika smutek i melancholia an air of sadness and melancholy pervades his music

- byli przeniknięci duchem liberalizmu they were imbued with the spirit of liberalism książk.

- czuła, że wilgoć przenika ją do środka she felt the dampness soaking through to her skin

- przeniknąć kogoś to make a. fathom sb out

- przeniknąć czyjeś myśli to penetrate a. divine sb’s thoughts

- przeniknąć czyjeś zamiary to guess a. divine sb’s intentions

- przeniknąć czyjś sekret to uncover sb’s secret, to get to the bottom of sb’s secret

- promienie słoneczne przenikały przez brudne firanki rays of sunshine filtered through the dirty net curtains

- zapach róż przeniknął z ogrodu do mieszkania the scent of roses wafted a. drifted into the flat from the garden

- krzyki z ulicy przenikały przez otwarte okno screams from the street could be heard through the open window

- nowe prądy umysłowe przeniknęły także do ich kraju new intellectual trends spread to their country, too

- aforyzmy przenikają z kraju do kraju aphorisms spread from one country to another

- ich agentowi udało się przeniknąć do wywiadu wojskowego their agent succeeded in infiltrating a. penetrating the (Military) Intelligence Corps

- powstańcy kanałami przenikali do centrum miasta the insurgents made their way through the sewers to the city centre

- tajne informacje przeniknęły do prasy secret information filtered into the press

- wzajemne przenikanie się różnych dziedzin naukowych the merging of different fields of science

- te dwie koncepcje przenikają się nawzajem the two concepts interpenetrate

- wystarczyło im parę chwili, aby się nawzajem przeniknęli a few minutes were enough for them to fathom each other out

■ przenika go/ją zimno/chłód he/she feels (icy) cold

- w drodze do pracy przeniknął go ziąb do szpiku kości on his way to work he was frozen to the marrow

- przeniknął mnie dreszcz na samą myśl o egzaminie I shuddered at the very thought of the exam

- przedostać się na drugi brzeg/na drugą stronę ulicy to get across to the other bank/the opposite side of the street

- przedostać się przez góry/bagna to get across a. through the mountains/marshes

- przedostać się do środka to get in, to gain access

- przedostał się do ogrodu/parku przez płot he got into the garden/park through a hole in the fence

- przedostać się przez tłum/do baru to make one’s way through the crowd/to the bar

- pył przedostawał się do płuc dust was penetrating into the lungs

- zawarte w kremach substancje przedostają się do skóry the substances contained in face creams penetrate into the skin

- przez zasłonięte okno przedostawało się światło sunlight was filtering a. getting in through the curtained window

- żaden dźwięk nie przedostawał się przez zamknięte drzwi not a sound could be heard through the closed door

- woda przedostawała się do wnętrza łodzi water was leaking into the boat

- przedostawanie się zarazków do organizmu człowieka the penetration of germs into the body

- skandal przedostał się do mediów the scandal leaked out to the media

- głęboka blizna przechodząca mu przez czoło a deep scar stretching across his forehead

- chmury ciągnące się od Skandynawii, przez Morze Północne po Wyspy Brytyjskie clouds stretching from Scandinavia across the North Sea as far as the British Isles

- przejść przez jezdnię to cross the street, to go across the street

- przeskoczyć przez strumyk to jump over a. across a stream

- sweter przerzucony przez oparcie krzesła a jumper thrown over the back of a chair

- wejść/wyskoczyć przez okno to come in through/jump out of the window

- przeciskać się przez tłum to push one’s way through the crowd

- brnąć przez śnieg to plough through the snow

- usłyszeć jakiś hałas przez ścianę to hear some noise through the wall

- most przez Wisłę a bridge across a. over the Vistula

- pociąg do Kolonii przez Poznań i Hanower a train to Cologne via Köln a. passing through Poznań and Hanover

- torba z paskiem przez ramię a bag with a shoulder strap

- okno przez całą szerokość ściany a window covering the entire width of the wall

- mieszkali przez podwórko they lived across the courtyard

- nocowaliśmy przez ścianę we slept in adjacent rooms

- przejść pomyślnie przez egzamin to pass a. get through an exam

- przejść przez piekło przen. to go through hell przen.

- przez dwa dni/trzy lata for two days/three years

- przez chwilę for a moment

- przez jakiś czas for some time

- przez cały czas all the time

- przez cały dzień/rok all through the day/year, throughout the day/year

- pracować przez całą noc to work all through the night a. the whole night (through)

- skończę tłumaczenie przez niedzielę/maj I’ll finish the translation over Sunday/during May

- dom zniszczony przez pożar a house destroyed by fire

- zakazany przez prawo forbidden by law

- został ukąszony przez węża he was bitten by a snake

- przez telefon [rozmawiać] on the phone; [poinformować] over the phone

- transmitowany przez radio/telewizję broadcast a. transmitted on the radio/on television

- pić sok przez słomkę to drink juice through a. with a straw

- napisać coś przez kalkę to make a carbon copy of sth

- prasować spodnie przez mokrą szmatkę to iron a pair of trousers through a damp cloth

- uczcili pamięć zmarłych przez powstanie they paid tribute to the dead by rising from their seats

- głosowali przez podniesienie ręki they voted by a show of hands

- słowo „chirurg” pisze się przez „ch” the word ‘chirurg’ is spelt with a ‘ch’

- przez niedopatrzenie/nieuwagę through a. out of negligence/carelessness

- przez złośliwość out of malice

- przez pomyłkę/przypadek by mistake/accident

- przez kogoś because of a. through sb

- przez niego złamałem sobie nogę because of a. thanks to iron. him I broke my leg

- to wszystko przez ciebie/przeze mnie it’s all your/my fault, it’s all because of you/me

- przez to because of that

- miał krótszą jedną nogę i przez to lekko utykał he had one leg shorter than the other and because of that he had a slight limp

- przez to, że… through the fact that…, because…

- straciliśmy mnóstwo pieniędzy przez to, że mu uwierzyliśmy we lost a lot of money, all because we trusted him

- rozmawiać przez tłumacza to speak through an interpreter

- zarezerwować hotel przez biuro podróży to book a hotel through a travel agent

- poznałem przyszłą żonę przez Roberta I met my wife through Robert

- list wysłano przez gońca the letter was sent by messenger a. through a messenger

- przez pierwiastki ciężkie rozumiemy pierwiastki cięższe od wodoru by heavy elements we undertstand elements heavier than hydrogen

- co przez to rozumiesz? what do you understand by that?

- co chcesz przez to powiedzieć what do you mean by (saying) that?

- podziel/pomnóż sumę przez 5 divide/multiply the sum by 5

- Domaniewska 7/9 (siedem łamane przez dziewięć) 7-9 (seven to nine) Domaniewska Street

* * *

prep +acc

1) ( na drugą stronę) across

2) ( poprzez) through

3) ( ponad) over

4) ( za pomocą)

5) ( czas trwania) for

6) ( z powodu)

7) ( w konstrukcjach biernych) by

8) ( w działaniach arytmetycznych)

* * *

+ Acc.

1. (= poprzez) (śnieg, okno, bramę, ścianę) through.

2. (= w poprzek) (ulicy, rzeki) across.

3. ( podróżować) through, via; lot przez Berlin flight via Berlin.

4. (= przy pomocy, za pomocą) through, over; przez Internet through l. over the Internet; przez kolegę through a friend; przez telefon/radio over the phone/radio.

5. (= nad) ( przeskoczyć) over; przeskoczyć przez coś jump l. leap over sth.

6. (= w ciągu) for, during, over; przez minutę/tydzień/miesiąc for a minute/week/month; przez całą noc throughout the night; przez przerwę/weekend during l. over the break/weekend.

7. przez kogoś (= z powodu) because of sb; (= z winy) through sb's fault; to się stało przez niego it happened because of him, it happened through his fault.

8. ( sprawca) by; napisany przez Kowalskiego written by Kowalski; dobrze traktowany przez nauczycieli well treated by teachers.

9. ( w działaniach arytmetycznych) by; podziel to przez dwa divide it by two; trzeba pomnożyć powierzchnię podstawy przez wysokość you need to multiply the area of the base by the height.

10. przez przypadek by accident; mówić przez sen speak in one's sleep; co przez to rozumiesz? what do you mean by this?; to się pisze przez u it's spelled with a „u”.

- wiele przeszli podczas wojny they had gone through a lot during the war

- przejść twardą szkołę (życia) to grow up in a hard school, to go through the mill

- w zeszłym roku przeszła ciężką grypę last year she suffered from a bad case of (the) flu

- wiele przeszła she’s gone a. been through a lot

- mój samochód przeszedł pomyślnie wszystkie testy my car has passed all its roadworthiness tests

- wszystkie urządzenia przeszły właśnie generalny remont all equipment has just been overhauled

- powtarzała z dziećmi to, co przeszły w zeszłym roku w szkole she revised with the children what they learned last year at school

- przejdźmy do mojego biura let’s go to my office

- przeszedł pieszo przez całe miasto he went around the whole town on foot

- właśnie przeszedł tędy pociąg the train has just passed this way

- czy nikt tędy nie przechodził? has anybody passed this way?

- burza przeszła bokiem the storm passed us/them by

- zaraza przeszła przez cały kraj the plague swept through the entire country

- przeszła obok i nie zauważyła go wcale she passed by and didn’t notice him

- pomógł jej przejść przez ulicę he helped her across the street

- przejdź po pasach! take the zebra crossing!

- przejście wzbronione no trespassing

- igła nie chciała przejść przez gruby materiał the needle wouldn’t go through the thick fabric

- światło nie przechodziło przez brudne szyby the light didn’t filter through the dirty windows

- kula przeszła przez płuco the bullet went through the lung

- autostrada ma przejść na wschód od miasta/przez środek wsi the motorway is to run east of the town/through the middle of the village

- przez rzekę przechodzi granica the frontier a. border runs across the river

- drużyna przeszła do półfinału the team made it a. got through to the semi-finals

- przeszliśmy pomyślnie eliminacje we got through the qualifying round

- nie przeszedł do drugiej tury wyborów he didn’t make it to the second round of the election, he lost in the first round of the election

- wniosek przeszedł 150 głosami przeciw 96 the motion was carried by 150 votes to 96

- budżet przeszedł większością głosów the budget was approved by a majority vote

- ustawa nie przeszła the bill was rejected, the law failed to get through

- nie myśl, że przejdą takie numery! pot. don’t think you’re going to get away with this!

- ból powoli przechodził the pain was slowly going away

- ból przeszedł po godzinie the pain eased off after an hour

- terminy realizacji zobowiązań dawno przeszły the deadlines have all been missed

- zima nareszcie przeszła the winter’s gone at last

- poczekam, aż burza przejdzie I’ll wait until the storm subsides a. the storm’s over

- przejść na nowe stanowisko to take a new post

- przejść do rezerwy to be transferred to the reserve, to pass to the reserve

- przejść na dietę to go on a diet

- przejść do innego tematu to change the subject

- w tym roku przechodzę na wcześniejszą emeryturę I’m taking early retirement this year

- przeszedł z partii konserwatywnej do partii liberalnej he went over to the conservative party from the liberals

- przejść na inną wiarę to change one’s faith

- przejść na katolicyzm/Islam to convert to Catholicism/Islam

- przejść do wyższej/następnej klasy to get through to the next year

- uczy się dobrze, przechodzi z klasy do klasy he’s a good pupil and never has to repeat a year

- przejść od wzniosłości do śmieszności to go from the sublime to the ridiculous

- szarpanina przeszła w bójkę a punch-up turned into a major fight a. incident

- energia chemiczna przechodzi w elektryczną chemical energy is converted into electrical energy

- jesień przeszła w zimę the autumn turned a. wore into winter

- nasze ubrania przeszły wilgocią our clothes were permeated with damp

- cały dom przeszedł zapachem smażonej ryby the aroma of fried fish spread through a. permeated the entire house

- przeszedł się po parku he walked around the park

- przejdę się trochę przed obiadem I’ll have a little walk before lunch

- przejdę się do niej po obiedzie I’ll walk over to her after lunch

■ przejść do historii/do potomności książk. to go down in history a. to posterity

- przejdzie do historii jako wielki mąż stanu he will go down in history as a great statesman

- przejść do tematu to get down to the subject

- przejść na „ty” pot. to start to address each other by first names

- przejść z kimś na „ty” to call sb by a. move onto first name terms, to start to call sb by his/her first name

- w biurze wszyscy przeszli na „ty” in the office everybody is on first name terms

- przejść suchą nogą pot. to cross without getting one’s feet wet

- przejść w czyjeś ręce to pass into sb’s hands

- przejść na angielski/niemiecki pot. to switch to English/German

- przechodzenie z francuskiego na hiszpański sprawia mi trudność I can’t switch from French to Spanish easily

- przejść nad czymś do porządku dziennego to come to terms with sth

- ani przez myśl/głowę mi/jej nie przeszło it didn’t even occur to me/her

- ani przez głowę mi nie przeszło, żeby cię posądzić o coś takiego it didn’t even occur to me to suspect you of something like that

- to przechodzi ludzkie pojęcie a. wszelkie pojęcie a. ludzkie wyobrażenie a. wszelkie wyobrażenie that beats everything!; that takes the cake a. biscuit! pot., pejor.

- jego skąpstwo/ich zuchwalstwo przechodzi ludzkie pojęcie his miserliness a. stinginess/their impudence is indescribable

- przejść bez echa to pass unnoticed

- przejść przez czyjeś ręce pot. to pass through sb’s hands

- ta sprawa musi przejść przez ręce burmistrza this matter has to be endorsed by the mayor

- ta decyzja musi jeszcze przejść przez zarząd pot. the decision must still be endorsed by the board

- przejść (czyjeś) najśmielsze oczekiwania to exceed one’s wildest expectations

- przejść samego siebie to surpass oneself

- słowa nie chciały mu/jej przejść a. przechodziły mu/jej z trudem przez gardło pot. he/she was lost for words a. at a loss for words, he/she was unable to get a word out

- słowa przeprosin z trudem przechodziły mu przez gardło the apology stuck in his throat, he found it very difficult to say sorry

- ze wzruszenia słowa nie chciały przejść jej przez gardło she was so moved that she found herself tongue-tied a. that she was unable to get a word out

- dreszcze/ciarki przeszły po nim/niej shivers ran down his/her spine

- strach przeszedł po nim he suddenly shivered with fear

- na jego widok ciarki przeszły jej po plecach he gave her the horrors, at the sight of him she felt prickles down her spine

- ciarki po mnie przechodzą, gdy o tym pomyślę it gives me the shivers when I think of it

- w czasie walki byk przebił toreadora rogami during the fight the bull gored the toreador

- morderca przebił mu pierś a. go nożem/sztyletem the murderer stabbed him in the chest with a knife/dagger

- kula przebiła tarczę/pancerz the bullet went through the shield/armour(ed) plate

- przebita opona a punctured tyre

- przebić wzrokiem ciemność to penetrate the darkness

- przebiła konkurentki urodą, talentem i inteligencją she beat her rivals with her looks, talent, and intelligence

- przebić kogoś na licytacji to outbid someone

- przebić cenę to beat down the price

- przebić waleta damą/króla asem to beat a jack with a queen/a king with an ace;

- stołowe srebra przebili na monety the silverware was turned into coins

- samochody miały przebite numery the cars had the numbers restamped

- przebić się nożem/sztyletem to stab oneself with a knife/dagger

- w powrotnej drodze przebiła mi się opona on the way back I got a puncture

- przebić się przez tłum/gąszcz to fight one’s way through the crowd/thicket

- mały oddział wojsk przebił się przez teren nieprzyjaciela a small unit fought its way through enemy territory

- około południa słońce przebiło się przez chmury around midday the sun broke through the clouds

- krzyk kobiety przebił się przez zgiełk tłumu the scream of a woman broke through the tumult

- ratownicy usiłują przebić się do zasypanych górników rescue workers are trying to cut through to the stranded miners

- dogadać się

* * *

dogadywać ipf. pot.

1. (= uzgodnić) dogadać coś agree on sth; dogadywać coś talk sth over l. through.

2. (= dogryźć, przygadać) ( złośliwie) gibe l. jibe ( komuś at sb); ( żartobliwie) kid ( komuś sb); (szyderczo, z pogardą) taunt ( komuś sb); dogadać komuś tak, że mu w pięty pójdzie haul l. rake sb over the coals.

dogadywać się ipf.

1. (= rozumieć się) get along l. on ( z kimś with sb); dobrze się dogadywać get along l. on fine; świetnie się dogadywać get along l. on famously; nie mogę się z nim dogadać I can't get through to him.

2. pot. (= osiągnąć porozumienie) reach an agreement ( z kimś with sb); w końcu udało nam się dogadać we finally managed to reach an agreement; (= omówić sprawy) talk things over ( z kimś with sb); discuss matters ( z kimś with sb); (= dobić targu) make a deal ( z kimś with sb).

3. ( w obcym języku) make o.s. understood; potrafię l. mogę się dogadać (po angielsku/polsku) I can make myself understood (in English/Polish).

- radio nie działało, chociaż baterie były dobre the radio wasn’t working even though the batteries were still good

- mieć dobre zdrowie a. cieszyć się dobrym zdrowiem to be healthy a. in good health

- to dobry środek na przeziębienie it’s a good remedy for colds

- pochodzić z dobrej rodziny a. z dobrego domu to come from a good family

- dobre dziecko a good a. well-behaved child

- dobre maniery a. obyczaje good manners

- liczą się dobre maniery good manners count

- ze względu na dobre obyczaje sprawie nie nadano rozgłosu to spare (any) embarrassment the case was hushed up

- w dobrym stylu in good style

- przynoszenie gospodyni kwiatów wciąż jest w dobrym stylu a. tonie it’s still good form to give the hostess flowers

- dobry gust a. smak good taste

- w dobrym guście [ubiór, makijaż, wnętrze] in good taste

- zmierzać ku dobremu to be going a. heading in the right direction

- wszystkiego dobrego all the best

- wszystkiego najlepszego best wishes

- wszystkiego najlepszego z okazji a. w dniu urodzin Happy Birthday!

- wszystkiego dobrego/najlepszego z okazji świąt (Bożego Narodzenia) Merry a. Happy Christmas!

- wszystkiego dobrego/najlepszego z okazji Nowego Roku Happy New Year!

- surowe warzywa i owoce są dobre dla zdrowia raw fruit and vegetables are good for your health

- zrobić coś dobrego dla kogoś to do sb a good turn

- zmiana na lepsze a change for the better

- zmienić się na lepsze to change for the better

- nie martw się, teraz wszystko zmieni się na lepsze don’t worry, everything will get better a. improve from now on

- wyjść komuś/czemuś na dobre to do sb/sth good

- nie okazywał strachu, co zwykle wychodziło mu na dobre he never showed any fear, which usually paid off

- zmiana pracy nie wyszła mu na dobre changing jobs didn’t do him any good

- nic dobrego z tego nie wyjdzie a. nie będzie no good will come (out) of it

- nie wróżyć nic dobrego to not augur well

- mina ojca nie wróżyła nic dobrego the expression on father’s face didn’t augur well

- nie wróżył sobie nic dobrego po tej rozmowie he didn’t expect anything good to come out of the talk

- w najlepszym razie a. wypadku at best

- wełna/drewno w dobrym/najlepszym gatunku the good/best quality wool/timber

- dobry gatunek wina good wine

- to nie jest dobry/najlepszy moment it’s not a good time/the most suitable moment

- jest teraz dobry czas na żniwa this is a good time for the harvest

- każdy pretekst jest dobry any excuse will do

- może to będzie dobre zamiast młotka? maybe this will do instead of a hammer?

- gorączka spadła, to dobry znak his/her temperature’s gone down, that’s a good sign

- dobre chęci a. zamiary good intentions

- mimo najlepszych chęci, nie udało mi się tego zrobić try as I might, I couldn’t do it

- mieć dobre serce to be kind-hearted

- był dobry dla zwierząt he was good to animals

- bądź tak dobry i podaj mi książkę would you (be so kind as to) pass me that book?

- zasługiwać na lepsze traktowanie to deserve better (treatment)

- dobrym traktowaniem zdobędziesz ich zaufanie you’ll gain their confidence by treating them well

- radzę ci po dobremu – oddaj pieniądze I’m telling you for your own good – give back the money

- poszukać sobie lepszego fachu to look for a better trade a. profession

- dobry lekarz/nauczyciel a good doctor/teacher

- być dobrym z francuskiego to be good at French

- być lepszym z matematyki niż z historii to be better at maths than history

- być dobrym w tenisie/siatkówce to be good at tennis/volleyball

- być dobrym w swoim fachu to be good at one’s job a. trade

- dobre oceny good marks

- cieszyć się dobrą sławą to have a good reputation

- przedstawić a. ukazać kogoś/coś w dobrym/w najlepszym świetle to show a. present sb/sth in the best light

- znać swoje dobre strony to know one’s strengths

- dać się poznać od dobrej/najlepszej strony to reveal a. show one’s good side/one’s finest qualities

- ta tenisistka ma dobre notowania this tennis player has a high rating

- mam ochotę na coś dobrego I feel like something (really) tasty

- ocena dobra/bardzo dobra B/A

- dyplom z oceną bardzo dobrą a first class degree

- czekał na nią dobrą godzinę he waited for her for a good hour

- schudł dobre pięć kilo he’s lost a good five kilos

- świat nie dzieli się na dobrych i złych the world isn’t just made up of the good and the bad

- tłumaczyć komuś coś jak komu dobremu pot. to explain sth to sb very patiently

- tłumaczyłam jak komu dobremu, a on swoje I explained to him as best (as) I could, but it was no use a. it didn’t make any difference

- bardzo dobry Szkol. grade A

- obraca się teraz w lepszym towarzystwie he keeps better company nowadays

- lepszy z niego cwaniak he’s a real sly one a. real crafty bugger pot.

- zakochał się w niej na dobre he really fell for her

- zachmurzyło się a. niebo zachmurzyło się na dobre it’s really clouded over

- rozpadało się na dobre it’s really coming down

- zacząć się bawić w najlepsze to get into the swing of things

- kłamać w najlepsze to lie through one’s teeth

- dobra, dobra, nie wciskaj kitu yeah, yeah, tell it to the marines pot.

- dobra nasza a. dobra jest good for us

■ na dobre i na złe Relig. for better and for worse

- być z kimś na dobre i na złe to stick with sb through thick and thin

- dobre a. dobry sobie! iron. that’s a good one, I like that!

- dość tego dobrego! pot. that’s enough (of that)

- nic dobrego good-for-nothing

- być już dobrym a. pod dobrą datą pot. to be well oiled pot., to be far gone pot.

- iść a. walczyć z kimś o lepsze to compete a. vie with sb

- być w najlepszych rękach to be well looked after

- przenieść się do lepszego świata książk. to go the way of all flesh książk.

- dobremu wszędzie dobrze przysł. a good man is always a happy man

- lepsze jest wrogiem dobrego przysł. the best is the enemy of the good przysł.

- wszystko dobre, co się dobrze kończy przysł. all’s well that ends well przysł.

* * *

( ocena) ≈B

* * *

lepszy

1. (= wysokiej jakości, prawidłowy, pozytywny, sprawny, smaczny, skuteczny, korzystny) good; (= uprzejmy) good, kind ( dla kogoś to sb).

2. dobra godzina a good hour, the better part of an hour, at least an hour; nie było go dobrą godzinę he was out for at least an hour.

3. ( w zwrotach grzecznościowych) bądź tak dobry i... be so good l. kind and..., be a dear and...; dzień dobry! good morning!; dobry wieczór! good evening!; (życzę ci) wszystkiego dobrego l. najlepszego (I wish you) all the best.

4. ( w innych zwrotach) brać l. przyjmować coś za dobrą monetę take sth at face value; być dobrej myśli hope for the best; (być) na dobrej drodze (do czegoś) (be) on the royal road (to sth); być pod dobrą opieką be in good hands, be well taken care of; być z kimś w dobrej komitywie be well in with sb; (być) w dobrych rękach (be) in safe hands; dać komuś dobrą nauczkę teach sb a lesson; dobra opinia good opinion, reputability; dobra partia ( do małżeństwa) good catch; dobra robota fine job; dobra strona good point, strength, advantage ( czegoś of sth); dobra wola goodwill; dobra wróżba good l. happy omen, good sign; dobra wróżka fairy godmother; dobre imię good name, reputability, respectability; dobre maniery l. obyczaje good l. proper manners, social graces; dobry humor l. nastrój good humor, good l. high spirits; dobry interes good deal; dobry obyczaj good custom; dobry omen good l. happy omen; dobry znak good sign; Dobry Pasterz rel. the Good Shepherd; dobrymi chęciami piekło wybrukowane the road to hell is paved with good intentions; dostać dobrą nauczkę learn a lesson; dostać się w dobre ręce end up in good hands; gest dobrej woli goodwill gesture; mieć dobrą prasę have a good press; mieć/utrzymywać dobrą kondycję be/keep l. stay fit, be/keep l. stay in good shape; mieć dobre oko (do czegoś) have a good eye (for sth); mieć dobre oczy have good l. strong eyes; mieć dobrego nosa (do czegoś) have a good nose (for sth); na dobrą sprawę come to think of it, in fact; na dobre for good; na dobre i na złe for better or (for) worse; na frasunek dobry trunek przest. today's wine I drink today, tomorrow's sorrow I bear tomorrow; he that loves wine wants no woes; nic dobrego (z tego nie wyjdzie l. będzie) nothing good (will come out of this); przedstawiać kogoś/coś w dobrym świetle show sb/sth in a good l. favorable light; stare dobre czasy good old days; urodzić się pod dobrą gwiazdą be born under a lucky star; w dobrej wierze in good faith; wykazać się dobrą wolą show goodwill; zrobić dobre wrażenie make a good impression.

szkoln. ( ocena) B; dobry plus l. z plusem B plus, B+; bardzo dobry A.

- bieg a. tok a. nurt myśli train of thought

- myśli mi się plączą a. mącą I’m getting confused

- policz to w myśli work it out a. calculate it in your mind

- ogarnąć coś myślą to grasp sth (mentally)

- problemy filozoficzne całkowicie zaprzątają jego myśl he is completely preoccupied with philosophical problems

- ani a. nawet mi to przez myśl nie przeszło it never even crossed my mind

- być zatopionym a. pogrążonym w myślach to be deep in thought

- byłem myślami gdzie indziej I was miles away

- myślami byłem z rodziną my thoughts were with my family

- siedział na lekcji, ale był nieobecny myślami he sat in class, but his thoughts were elsewhere

- mówić/odpowiadać, co komuś na myśl przyjdzie to say the first thing/reply with the first thing that comes to one’s mind

- nie mógł oderwać od niej myśli he couldn’t stop thinking about her

- zebrać a. pozbierać a. skupić a. opanować myśli to gather one’s thoughts

- mieć myśli zajęte kimś/czymś to be preoccupied with sb/sth

- gonitwa myśli racing thoughts

- na myśl o kim/o czym at the thought of sb/sth

- przywodzić coś komuś na myśl książk. to make sb think of sth, to put sb in mind of sth

- rozmowa z tobą przywodzi mi na myśl mojego ojca talking to you makes me think a. puts me in mind of my father

- to zdjęcie przywodzi mi na myśl wakacje w Grecji this photo reminds me of my holidays in Greece

- mieć kogoś/coś na myśli to mean sb/sth

- wcale tego nie miałem na myśli I didn’t mean that at all

- żyć myślą o kimś/o czymś książk. to live for the thought of sb/sth

- żyła myślą o ukochanym the thought of her beloved kept her going

- więźniowie żyli myślą o ucieczce the prisoners lived to escape

- uciekać a. uciec myślą od czegoś książk. (to try) to put sth out of one’s mind, (to try) to forget sth

- chciała uciec myślą od codziennych trosk she wanted to forget her everyday concerns

- zwrócić się myślą a. myślami ku czemuś/komuś to turn one’s thoughts to sth/sb

- swoboda a. wolność myśli książk. freedom of thought

- rozwój myśli technicznej w ostatnich latach the development of technical thought in recent years

- zawiłe myśli filozoficzne complicated philosophical thoughts

- wypowiadać a. wyrażać myśl to express a thought

- wymiana myśli an exchange of ideas

- czytać w czyichś myślach to read sb’s thoughts

- podzielić się z kimś myślami to share one’s thoughts with sb

- być z kimś jednej myśli to be of the same mind a. opinion as sb

- dręczyła go myśl, że nie podoła tej pracy he was racked by the thought of not being able to cope with the job

- snuły mu się po głowie leniwe myśli o wakacjach he was thinking lazily about the holidays

- odpędzać natrętne myśli to try to get rid of persistent thoughts

- być złej myśl to be pessimistic

- przebiegła mi przez głowę myśl a thought flashed through my mind

- nurtowała mnie myśl o wyjeździe I kept turning over in my mind the idea of leaving

- błysnęła mi w głowie myśl, że… it flashed through my mind that…

- muszę wybić sobie z głowy myśli o kupnie nowej sukienki I have to forget the idea of buying a new dress

- uczepić się jakiejś myśli to cling to a thought a. an idea

- opanowała a. opętała go myśl o wyjeździe za granicę he’s obsessed with the idea of going abroad

- nie móc się pogodzić z myślą o czymś/że… to not be able to come to terms a. grips with the idea of sth/that…

- oswoić się z myślą, że… to come to terms with the thought that…

- pożegnać się z myślą o czymś przen. to kiss goodbye to the idea of sth

- uderzyła mnie myśl, że… it struck me that a. I was struck by the thought that…

- myśl filozoficzna/religijna philosophical/religious thought

- to jest myśl! that’s a thought

- bić a. łamać się z myślami to be unable to make up one’s mind

- podsunąć a. poddać a. rzucić myśl to suggest sth

- kolega podsunął mi myśl o kandydowaniu na posła a friend of mine suggested that I stand for MP

- natchnąć kogoś myślą o zrobieniu czegoś to inspire sb to do sth

- porzucić myśl o czymś to give up the idea of sth

- zaświtała mi w głowie myśl, że… it occured to me that…

- strzeliła mi do głowy myśl I had a sudden idea

- nosił się z myślą o zakupie samochodu he was thinking about buying a car

- moją myślą było, by ten ośrodek służył wszystkim potrzebującym my idea was that the centre should serve everyone in need

- myśl o budowie nowego szpitala the idea of building a new hospital

- wszystko idzie po mojej myśli everything is going as I intended

- w myśl czegoś in accordance with sth, according to sth

- □ myśl przewodnia książk. keynote

- czarne myśli gloomy thoughts książk.

- złota myśl książk. words of wisdom

* * *

* * *

1. thought, idea.

2. (= myślenie) thinking; to mi nawet przez myśl nie przeszło it never occurred to me; coś/ktoś komuś przywodzi na myśl kogoś/coś sth/sb reminds sb of l. about sb/sth; bądź dobrej myśli hope for the best, think positive; kogo/co masz na myśli? who(m)/what do you mean?; na myśl o tym robi mi się niedobrze the very thought l. idea of it makes me sick; często wracam myślą do tamtych dni I often recall those days; błądzić gdzieś myślami be far away, fantasize about sth; być pochłoniętym (jakąś) myślą l. (jakimiś) myślami be absorbed in thought.

3. (= umysł) mind; przyszło mi na myśl, że... it came to me that..., it came to my mind that..., it occurred to me that..., it crossed my mind that...; nie mogę się pogodzić z myślą, że... I cannot reconcile myself with the thought of...

4. (= pojęcie, sąd) opinion, view; czarne myśli gloomy thoughts; wymiana myśli exchange of ideas l. views; czytać komuś w myślach read sb's mind; muszę zebrać myśli I need to concentrate; złota myśl aphorism; w myśl tej zasady according to this principle.

5. (= idea) idea, concept; błysnęła mi myśl, że... it crossed my mind that...; podzieliła się z nami swoimi myślami na temat... she shared with us her ideas l. thoughts concerning l. on...; myśl przewodnia main l. central idea; iść za czyjąś myślą share sb's opinion; genialna myśl brilliant idea; bić się z myślami be of l. in two minds about sth; wszystko idzie po mojej myśli everything is going just as I planned; nosić się z myślą kupna domu consider l. contemplate buying a house; podsunął mi świetną myśl he gave me a great idea; robimy wszystko z myślą o ludziach potrzebujących pomocy we do everything to help the needy.

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

- trzeba dotrzeć chrzanu, bo zabraknie we need to grate some more horseradish as there’s not enough

- jak dotrę marchew, pozmywam I’ll do the washing-up as soon as I finish grating the carrots

- zadzwonią po dotarciu do celu podróży they’ll phone upon reaching their destination

- dotrzeć do domu to reach a. get home

- dotrzeć na szczyt to reach the top także przen.

- taksówka w ciągu dziesięciu minut dotarła do szpitala the taxi made it to the hospital in ten minutes

- pociąg dotarł do stacji końcowej the train arrived at the terminus

- głębie oceanu, gdzie nie dociera światło the depths of the ocean where light doesn’t penetrate

- telewizja satelitarna dotarła już do wszystkich zakątków świata satellite TV now reaches every corner of the globe

- dotrzeć do finału to get through to the finals

- wreszcie dotarłem do ostatniej strony książki I finally reached the last page of the book

- dotrzeć do źródła informacji to get to the source of the information

- skoro dotarł do tych listów, postanowił je ujawnić since he’d unearthed the letters, he decided to make them public

- dotarcie do wszystkich świadków tragedii trwało rok it took a year to track down all the witnesses of the tragedy

- docierają do nas różne pogłoski various rumours are reaching our ears

- prawda docierała do nas stopniowo the truth was gradually dawning on us

- dopiero po chwili dotarło do niego, że ktoś do niego mówił it took him a moment to realize someone was talking to him

- może nie w pełni do pani dotarło, kim on jest naprawdę maybe you don’t fully realize who he is

- jego argumenty zupełnie do niej nie docierają his arguments don’t get through to her at all

- tylko groźby do nich docierają threats are the only things that get through to them

- nie wiem już, jak mam do nich dotrzeć I don’t know how to get through to them

- „i żadnego wychodzenia wieczorem, dotarło?” ‘and you’re grounded! do you read me?! a. is that clear?!’ pot.

- drużyna/personel potrzebuje trochę czasu, żeby się dotrzeć the team/staff need(s) some time to get in synch

- mleć mąkę to grind flour

- mleć mięso w maszynce to mince meat in a mincer, to put meat through a mincer

- mleć ziarno na mąkę to grind grain into flour, to mill flour

- mleć kawę w młynku to grind coffee beans in a grinder a. mill ⇒ zemleć

- śruba statku miele wodę za rufą the ship’s propeller stirs water behind the stern

■ mleć językiem a. jęzorem a. ozorem pot., pejor. to blather; to yap pot.

- nie miel tyle ozorem stop yapping a. jabbering so much

- mleć sprawy a. problemy pot. to keep harping on the same issues, to harp on the same string

- mleć w ustach przekleństwa to grind out curses (through clenched teeth)

- przecisnąć się przez drzwi to squeeze through the door

- przeciskać się przez tłum to make one’s way (with difficulty)

- przecisnąć się obok kogoś to squeeze past sb

- promienie słońca przeciskające się przez zasłony sunlight filtering through the curtains

- z trudem przecisnął się między kuchenką a lodówką he could hardly squeeze between the stove and the fridge

- słowa nie mogły jej się przecisnąć przez gardło przen. the words stuck in her throat

* * *

Gen.pl. dróg

1. (= trakt) road; główna droga main road; boczna droga side road, by-road; droga publiczna public road; droga dojazdowa access road; skrzyżowanie dróg intersection, junction, crossroads; szeroka/wąska droga broad/narrow road; wyboista/równa droga bumpy/smooth road; gęsta sieć dróg extensive road network; zły stan dróg bad condition of the roads; droga bita macadam, macadamized road; droga gruntowa dirt road; swoją drogą nie masz racji while we are at it, you're wrong; to swoją drogą that's a different story; być na rozstajnych drogach be at crossroads; rozbój na prostej drodze barefaced robbery; wszystkie drogi prowadzą do Rzymu all roads lead to Rome.

2. (= szlak) route, way, track; przewozić towary drogą morską/powietrzną/lądową transport goods by sea/air/land; droga żelazna przest. railroad; droga startowa lotn. runway; droga hamowania braking distance, stopping distance; droga strategiczna strategic route; drogi oddechowe anat. respiratory tract; drogi żółciowe anat. bile ducts; drogi łzowe anat. lacrimal ducts, lachrymal ducts; Droga Mleczna astron. Milky Way; przekazywać wiadomości drogą radiową transmit messages by radio; zgodzę się na to w drodze wyjątku I'll agree to that by way of exception; in that case I'll make an exception; być na drodze do sławy be on the road to fame; moje plany wakacyjne są na dobrej drodze my vacation l. holiday plans are on the right track; pójść niewłaściwą drogą go the wrong way, take the wrong path; kpisz, czy o drogę pytasz? pot. and I'm supposed to believe you don't know a thing about it?; nie tędy droga that's not the way to do it.

3. (= trasa) way; zmyliłem drogę I lost my way; nadłożyć drogi take a roundabout way; czy może pani wskazać mi drogę do muzeum? can you show me the way to the museum?, which way to the museum, please?; dlaczego zawróciłeś z raz obranej drogi? why have turned back from the path you took?; tędy wiodła jedyna droga ucieczki that was the only escape (route); dalsza droga prowadzi przez Francję i Hiszpanię do Portugalii then you have to travel through France and Spain to Portugal; droga wolna kol. the coast is clear; (rób, jak chcesz -) wolna droga! do as you please; suit yourself; it's a free country; klasztor był o jakieś dwie godziny drogi stąd the monastery was some two hours away; pięć minut drogi stąd piechotą five minutes' walk from here; pięć minut drogi stąd samochodem five minutes' drive from here; to jest kawał drogi stąd that's a long way from here; odciąć komuś drogę odwrotu t. przen. cut off sb's escape route; torować sobie drogę do sukcesu pave one's way to success; stawać komuś na drodze stand in sb's way l. path; schodzić komuś z drogi get out of sb's way; zatrzymać się w pół drogi stop half way there; zamknąć komuś drogę do kariery block l. stand in the way of sb's career, close the door on sb's career.

4. (= podróż) journey, travel, voyage; droga powrotna return journey; ruszyć w drogę depart, set off l. out; pot. hit the road; być gotowym do drogi be ready to set off l. out; odpoczywać po długiej drodze rest after a long journey; jestem w drodze od trzech dni I have been on the road for three days; odbyć drogę pieszo travel on foot; Droga Krzyżowa rz.-kat. the Way of the Cross, the Stations of the Cross; droga krzyżowa przen. bearing one's cross; dziecko jest w drodze child is on the way; po drodze wstąp do nich drop in on them on your way; w drodze do domu on the way home; krzyżyk na drogę good riddance (to bad rubbish); it's your funeral; it's no skin off my nose l. back; szerokiej drogi! have a safe journey l. trip!; w drogę! let's go!, move!; z drogi! get out of my way!; komu w drogę, temu czas I, we, etc. must be off; it's high time I, we, etc. went; we should be going soon l. getting along now; it's about time I, we, etc. left l. hit the road l. trail.

5. (= metoda działania) way; nie sądzę, żeby to była właściwa droga do pozyskania przychylności dziekana I don't think this is the right way to get the dean's support; osiagnął te wyniki drogą żmudnych badań he obtained these results after painstaking research; przekazać coś drogą służbową communicate sth through official channels; rozstrzygnąć spór na drodze prawnej settle a matter by legal action; rozstrzygnąć spór na drodze sądowej settle a matter in court; dochodzić swoich praw na drodze sądowej seek justice in court; kroczyć swoją własną drogą take one's own road; chodzić własnymi drogami follow one's own path; ona nie może znaleźć drogi do swojej córki she can't get through to her own daughter; sprowadzać kogoś na złą drogę lead sb astray.

6. fiz. path.

Gen. - giej dear, love, honey; ależ moja droga, nie masz racji but my dear, you're quite wrong l. mistaken; zrobię wszystko dla mojej najdroższej I'll do anything for my love.

- złamanie kości a bone fracture

- zapalenie kości inflammation of the bone

- rak kości bone cancer

- mieć mocno zarysowane kości policzkowe to have prominent cheekbones

- gotować zupę na kościach cielęcych to make soup with veal stock

- rzucił psu kość he threw the dog a bone

- grać w kości to play a. throw dice

- wygrać/przegrać w kości to win/lose at dice

- złożyć gdzieś czyjeś kości to lay sb’s bones to rest somewhere

- złożyć gdzieś kości to end one’s days somewhere

- □ kości czołowe Anat. frontal bones

- kość ciemieniowa Anat. parietal bone

- kość gnykowa Anat. hyoid bone

- kość jarzmowa Anat. zygomatic bone, malar (bone)

- kość klinowa Anat. sphenoid (bone)

- kość łonowa Anat. pubic bone

- kość miedniczna Anat. pelvis bone

- kość ogonowa Anat. coccyx

- kość piętowa Anat. calcaneus, heel bone

- kość piszczelowa Anat. tibia

- kość pneumatyczna Anat., Zool. pneumatic bone

- kość potyliczna Anat. occipital bone

- kość promieniowa Anat. radius, radial bone

- kość przedramieniowa Anat. forearm bone

- kość ramienna Anat. humerus

- kość sitowa Anat. ethmoid (bone)

- kość skroniowa Anat. temporal bone

- kość słoniowa ivory

■ do (szpiku) kości to the marrow a. bone

- kobieta/mężczyzna przy kości a stout woman/man

- człowiek dobry/poczciwy/uczciwy z kościami a thoroughly good/decent/honest person

- kość niezgody książk. bone of contention

- psia kość (słoniowa)! pot. damn it! pot., dammit! pot.

- czuję w kościach ten spacer/wysiłek pot. my bones are aching a. I really feel it after that walk/effort pot.

- czuję w kościach, że będzie padać it’s going to rain – I can feel it in my bones

- dać komuś w kość (zmusić do wysiłku, zmęczyć) to give sb a hard time pot.; to put sb through it a. through the mill; (pokonać) to walk all over sb pot., to wipe the floor with sb pot.

- dostać w kość pot. (przegrać) to get clobbered pot., to get a hammering pot.; (doświadczyć boleśnie) to have a hard time (of it) pot.; to go through the mill

- dostać w kość od życia to take some hard knocks a. a few knocks in life pot.

- na treningu dostaliśmy nieźle w kość they really put us through it during training

- wygrzewać kości na słońcu/przy piecu to bask in the sun/in the heat of the stove

- nie czuć kości pot. to be dog-tired a. dead tired pot.

- porachować a. policzyć komuś kości pot. to beat sb black and blue pot., to beat the living daylights out of sb pot.

- rozejść się po kościach pot. to die a natural death; to blow over pot.

- zmarznąć a. zamarznąć na kość pot. to be frozen a. chilled to the bone a. marrow

- zeschnąć na kość pot. to be as dry as a bone

- kości (zostały) rzucone the die is cast

- śnieg odbija część promieni słonecznych snow reflects some of the sun’s rays

- ich twarze odbite w tafli wody their faces reflected a. mirrored on (the surface of) water

- lustro odbiło jego podobiznę the mirror reflected his image

- odbić pieczęć na dokumencie to stamp a document, to impress a document with a stamp a. seal

- maszyna, która odbija kolorowy wzór na koszulkach a machine which prints a coloured pattern on T-shirts

- ślad dłoni odbity w glinie/na piasku an impression of a hand in clay/sand

- odbić dokument/stronę na ksero(kopiarce) to xerox® a. photocopy a document/page

- ulotki odbijane na powielaczu leaflets printed on a. produced by a duplicating machine

- najlepsza przyjaciółka odbiła mi chłopaka my best friend has taken my boyfriend away from me

- brat odbił mi dziewczynę w tańcu my brother cut in while I was dancing with a girl

- wskoczyła do pontonu i pośpiesznie odbiła od brzegu she jumped into a dingy and hurriedly pushed off

- nasz statek odbił/odbiliśmy od przystani o zachodzie słońca our ship/we set sail and left the haven at sunset

- odbijać na kimś swoje niepowodzenia a. porażki to take out one’s frustration on sb

- od głównej drogi odbiliśmy w prawo we turned off the main road to the right

- ulica, przy której mieszkam, odbija od drogi przelotowej the street where I live branches off the main road a. through route

- kilka owiec odbiło od stada a few sheep strayed from the flock

- jej twarz odbiła się w lustrze her face was reflected in the mirror

- na jej twarzy odbiło się zadowolenie her face showed satisfaction

- kamień odbił się od ziemi/ściany i uderzył go w nogę a stone bounced off the ground/wall and hit his leg

- piłka odbiła się od słupka i wpadła do bramki the ball rebounded from a post and landed in the goal

- chłopak/pies odbił się od ziemi i skoczył w kierunku piłki the boy/dog leapt from the ground and jumped towards the ball

- kot odbił się tylnymi łapkami i wskoczył na parapet the cat used its hind legs to spring onto the window sill

- na piasku odbił się ślad stopy a footprint was impressed in the sand

- taki tryb życia odbija się na zdrowiu such a lifestyle affects one’s health

- sytuacja na rynku odbija się pozytywnie/negatywnie na nastrojach społeczeństwa the economic situation adversely/favourably affects public opinion

- na wycieczce odbił od grupy i zabłądził during the excursion he wandered away from the group and got lost

- straciliśmy mnóstwo czasu, ale odbijemy to sobie we’ve lost a lot of time, but we’ll make up for it

- musiał odbić sobie na sprzedaży zboża to, co stracił na mleku he had to make up a. compensate for the losses in the milk sales by making gains in grain sales

* * *

decision; decyzja administracyjna form. official decision l. ruling; decyzją administracyjną form. through official decision l. ruling; decyzja należy do kogoś it's up to sb to decide, it's within sb's discretion; odwlekać decyzję delay one's decision; (= grać na zwłokę) keep one's options open; form. procrastinate; odwoływać się od decyzji appeal a decision; podjąć l. powziąć decyzję make l. take a decision, come to a decision, make up one's mind; na mocy czyjejś decyzji based on sb's decision, on the strength of sb's decision; zostawić coś do czyjejś decyzji leave sth for sb to decide.

- cmentarne krzyże the churchyard crosses

- przysięgać na krzyż to swear on the cross

- zrobić a. nakreślić znak krzyża to make the sign of the cross

- zrobiła znak krzyża na bochenku chleba she made the sign of the cross over the loaf of bread

- w kształcie krzyża cross-shaped

- kościół na planie krzyża a cruciform church

- drogi przecinają się, tworząc krzyż the roads cross at right angles

- na krzyż crosswise

- okna zabito na krzyż deskami the window was nailed up with crossed boards

- odznaczyć kogoś krzyżem zasługi to award sb a merit cross

- każdy z nas dźwiga swój krzyż each of us has a cross to bear

- cierpiał na bóle krzyża he suffered from pain in the lower back

- skarżył się, że go łamie w krzyżach he complained that his lower back was killing him

- ze strachu mróz biegł mu po krzyżu he felt a shiver a. shivers (running) up and down his spine

- □ Brązowy/Srebrny/Złoty Krzyż Zasługi the Bronze/Silver/Gold Cross of Merit a. Merit Cross

- Krzyż Walecznych Wojsk. the Cross of Valour

- Krzyż Wielki Wojsk. the Grand Cross of the Order of Virtuti Militari

- Czerwony Krzyż the Red Cross (Society)

- Polski Czerwony Krzyż the Polish Red Cross

- Krzyż Południa Astron. the Southern Cross

- krzyżgrecki Greek cross

- krzyżmaltański Maltese cross

- krzyżżebrowy Archit. boss spec. (the intersection of the primary ribs of a vault)

■ krzyż na drogę pot. good riddance (to bad rubbish) pot.

- leżeć krzyżem to lie prostrate

- mieć z kimś krzyż pański to go through a. endure the trials of Job with sb

- z mężem alkoholikiem miała krzyż pański she endured the trials of Job with that alcoholic husband of hers

- wyglądać jak z krzyża zdjęty to look dead beat pot.

- miał na głowie trzy włosy na krzyż pot. he was practically bald sparse

- w pokoju stało kilka mebli na krzyż pot. there was hardly any furniture in the room

* * *

* * *

Gen. -a

1. cross; (= symbol chrześcijaństwa) the Cross; Czerwony Krzyż the Red Cross; Krzyż Chrystusa rel. Christ's Cross; jak z krzyża zdjęty like death warmed up; leżeć krzyżem prostrate o.s.

2. na krzyż criss-cross, crosswise; przekroić coś na krzyż cut sth crosswise l. on the cross.

3. rel. (= krucyfiks) crucifix, cross.

4. rel. (= gest wyrażający znak krzyża) (the sign of the) cross; uczynić znak krzyża make a cross; krzyż na drogę pot. good riddance.

5. przen. (= cierpienie) cross; ona ma z nim krzyż pański he is the cross she has to bear; dźwigać swój krzyż bear one's cross.

6. (odznaka, order) cross; krzyż harcerski scouting cross; Krzyż Walecznych the Cross of Valor; Krzyż Zasługi the Cross of Merit.

7. small of the back; lower back; anat. sacrum; ból krzyża l. w krzyżu lower back pain, lumbago.

- problemy współczesnego świata the problems of the modern world

- problemy dnia codziennego everyday problems

- mieć problemy z kimś/czymś to have problems with sb/sth

- nastręczać a. sprawiać problemy [zadanie, praca] to present problems

- rozwiązywać problemy to solve problems

- zrobić coś bez problemu to have no trouble doing sth

- trafiliśmy bez problemu we had no trouble finding the place

- robić z czegoś problem to make a fuss about sth

- dyrekcja stanęła przed problemem zwolnień the management was faced with the problem of lay-offs

- firma ma a. przeżywa problemy finansowe the company is having a. going through financial problems

- największym problemem młodego pokolenia jest bezrobocie unemployment is the biggest problem facing young people

- problem narasta a. nabrzmiewa the problem is growing

- problem w tym a. polega na tym, że… the trouble is that…

- w czym problem? what’s the problem?

- nie ma problemu! a. to żaden problem! it’s no problem!

- skomplikowany problem moralny a difficult moral problem

- postawmy problem inaczej let’s look at the problem differently

* * *

* * *

(= trudność) problem, difficulty, complication; (= zagadnienie) problem, matter, question, issue; bez problemu without any problem; nie ma problemu pot. no problem, no pro; problem polega na tym, że... l. problem w tym, że... the problem l. thing is (that)...; robić z czegoś problem make an issue out of sth; nierzadki problem not an uncommon problem; jedyny problem w tym, że... the only thing is...; pozostał nam tylko jeden problem do omówienia there's only one more issue l. problem l. item on the agenda to be discussed l. dealt with; odwieczny problem perennial problem; poruszono wiele problemów many issues were raised; problem delikatnej natury sensitive issue; problem natury technicznej technical difficulty; rozwiązać problem solve a problem; zająć się problemem tackle a problem; stanowić problem pose a problem l. difficulty; coś nie stanowi problemu sth is not an issue; to jego problem that's his problem, that's his funeral; to tylko w połowie rozwiązuje problem it goes only halfway toward solving the problem; w czym problem? what's the problem?, what seems to be the problem?; w tym cały problem! that's the whole point!; żaden problem! no pro!; przysporzyć komuś problemów cause sb trouble; sedno l. istota problemu nub l. crux of the problem; unikać podjęcia problemu beg the problem; problem poruszony przez mówcę... issue raised by the speaker...; mieć problemy z policją be in trouble with the police; mieć problemy ze zrobieniem czegoś/z czymś have difficulties (in) doing sth/with sth; mieć problemy z sercem have a heart condition; napotykać problemy run into problems; problemy osobiste personal difficulties l. problems; stwarzać problemy cause l. create problems l. difficulties; problem szachowy szachy chess problem; problem roku 2000 komp. year 2000 problem l. bug, Y2K problem l. bug, millenium bug.

- odsiać mąkę na sicie to sift flour through a sieve

- odsiać mąkę od otrębów to separate flour from bran

- odsiać prawdę od kłamstwa to sort out the truth from the lies

- odsiać najgorszych studentów to weed out the worst students

- najgorsi odsieją się na egzaminie the worst will be weeded out in the examination