Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

fert

  • 21 istūc

        istūc adv.    [istic], thither, to you, to where you are, in that direction: Concede istuc paululum, T.: istuc sunt delapsi: istuc mens animusque Fert, H.—To that thing, to that subject: istuc ibam, T.
    * * *
    thither, to you, to where you are; in that direction; to that subject/point

    Latin-English dictionary > istūc

  • 22 ob

       ob prep.    with acc.—With verbs of motion, towards, to: cuius ob os Grai ora obvertebant sua, Poët. ap. C.: Turni se pestis ob ora Fert, V.— With verbs of rest, before, in front of, over against: non mihi mors ob oculos versabatur?: ignis ob os offusus.—On account of, for, because of, by reason of, for the sake of: pretium ob stultitiam fero, T.: tibi ob eam rem bene faxim, T.: ob rem nullam misit (me), for nothing, T.: ob merita carus, S.: ob aliquod emolumentum suum: ob rem iudicandam pecuniam accipere: meliores ob eam scientiam esse, for that knowledge: unius ob iram Prodimur, V.: Aut ob avaritiam aut miserā ambitione laborat, H.—In the phrase, quam ob rem (or quamobrem), on which account, wherefore, therefore, hence, accordingly: quam ob rem id primum videamus, quatenus, etc.—With neut. pron., on that account, therefore: ignaris hostibus et ob id quietis, L.: ob haec consuli nihil cunctandum visum, L.: ob ea consul senatum consulebat, S.—In consideration of, in return for, instead of: ager oppositus est pignori Decem ob minas, T.: pecuniam ob absolvendum accipere: tibi has Haudquaquam ob meritum poenas Suscitat, in proportion to, V.—In the phrase, ob rem, to the purpose, with advantage, profitably, usefully: An. non pudet Vanitatis? Do. minime, dum ob rem, T.: id frustra an ob rem faciam, S.
    * * *
    on account of, for the sake of, for; instead of; right before

    Latin-English dictionary > ob

  • 23 occultē

        occultē adv. with comp. and sup.    [occultus], in concealment, in secret, secretly, privately: neque id occulte fert, makes no secret of it, T.: ea nunc occulte cuniculis oppugnatur: loqui cetera, S.: proficisci, Cs.: labitur, O.: conari occultius: paulo occultius consili huius participes, S.: quam potuit occultissime cohortes duxit, Cs.
    * * *

    Latin-English dictionary > occultē

  • 24 ōcius

        ōcius adv. comp., with sup. ōcissimē    [neut. of ocior], more quickly, more speedily, sooner: idque ocius faciet, si, etc.: recreantur ocius: serius ocius Sors exitura, sooner or later, H.: Angulus iste feret tus ocius uvā, rather than, H.: ocius illud extorquebis, i. e. more easily, Iu.: ocius omnes Imperio pārent, on the spot, V.—In commands, the quicker the better, immediately: move te oro ocius, make haste, T.: nemon' oleum fert ocius? H.: quam ocissume accedat, as fast as possible, S.

    Latin-English dictionary > ōcius

  • 25 oculus

        oculus ī, m    [2 AC-], an eye: (lacrimulam) oculos terendo expresserit, T.: magis te quam oculos amo meos, T.: eminentes, prominent: oculi tamquam speculatores: maligni, V.: oculi in Oppianicum coniciebantur, were turned: adiectum esse oculum hereditati, his eye was on: ad omnia vestra oculos adicere: oculos de isto nusquam deicere, regard with fixed attention: demittere, O.: attollere, V.: circumferre, O.: premere, V.: deponere, to fix, H.: oculis somno coniventibus: unguibus illi in oculos involare, fly at, T.: quod ante oculos est, is in full view: ne abstuleritis observantibus etiam oculos, cheat out of their eyes, L.: in oculis civium vivere, in public: in oculis omnium submergi, Cu.: ab oculis concedere: ex oculis abire, out of sight, L.: facesserent ex urbe ab oculis populi R., L.: sub oculis accepto detrimento, in (Caesar's) presence, Cs.: eum quoque oculum, quo bene videret, amittere, lost the sight of: altero oculo capitur, becomes blind of one eye, L.— A luminary: mundi oculus, the sun, O.—In plants, an eye, bud, bourgeon: oculos imponere, inoculate, V.—Fig., a principal ornament: duo illos oculos orae maritimae effoderunt, i. e. Corinth and Carthage.—The eye of the soul, mind's eye: eius cru<*>iatu pascere oculos, feast one's eyes: fructum oculis ex eius casu capere, delight their eyes, N.: tuo viro oculi dolent, i. e. he is afflicted, T.: acies et arma in oculis erant, in view, Cu.: si in oculis sis multitudinis, are belo<*>ed by: oderat tum. cum... iam fert in oculis, values highly: rex te ergo in oculis gestare? held dear, T.: aequis oculis videre, i. e. contentedly, Cu.: simul est illud ante oculos, obvious: mors (ei) ob oculos versatur, is in view: ora eorum ponite vobis ante oculos, picture to yourselves: pone illum ante oculos diem, fix your thoughts on: nec a re p. deiciebam oculos, lose sight of.
    * * *

    Latin-English dictionary > oculus

  • 26 pīneus

        pīneus adj.    [pinus], of the pine, of pines, piny: ardor, a fire of pine-wood, V.: plaga, a piny tract, V.: claustra, i. e. of the wooden horse, V.: fert in pinea texta faces, i. e. into the ships, O.
    * * *
    pinea, pineum ADJ
    of the pine, covered in pines

    Latin-English dictionary > pīneus

  • 27 racēmus

        racēmus ī, m    a bunch, cluster: fert uva racemos, V.: lividi, H.: Donec eras mixtus nullis, Acheloë, racemis, i. e. wine, O.
    * * *
    bunch/cluster (of grapes or other fruit)

    Latin-English dictionary > racēmus

  • 28 rāstrum

        rāstrum ī, n plur. rastrī, ōrum, m, poet. also rastra, n    [1 RAD-], a toothed hoe, rake, mattock: istos rastros Adpone, T.: rastris glaebas frangere, V.: adsiduis herbam insectabere rastris, V.: iniquum pondus rastri, V.: volnera Rastrorum fert (tellus), O.: pectis rastris capillos (of Polyphemus), O.—Prov.: mihi illaec vero ad rastros res redit, i. e. will drive me to work for my living, T.
    * * *

    Latin-English dictionary > rāstrum

  • 29 re-ferō

        re-ferō rettulī    (not retulī), relātus (rellātus, T.), referre, to bear back, bring back, drive back, carry back: nihil domum praeter os: ut naves eodem, unde erant profectae, referrentur, Cs.: me referunt pedes in Tusculanum, i. e. I feel a strong impulse to go: in decimum vestigia rettulit annum (victoria), V.: Ad nomen caput ille refert, looks back, O.: suumque Rettulit os in se, drew back, O.: ad Tyneta rursus castra refert, L: digitos ad frontem saepe, O.: pecunias in templum, Cs.: frumentum omne ad se referri iubet, Cs.: Caesaris capite relato, Cs.: cum sanguine mixta Vina refert moriens, spits out, V.—With pron reflex., to go back, return: Romam se rettulit: sese in castra, Cs.: se ad philosophiam: domum me Ad porri catinum, H.: se ob ora Fert refertque, flits to and fro, V.: causa, cur se sol referat. — Pass reflex., to return, arrive: sin reiciemur, tamen eodem paulo tardius referamur necesse est: classem relatam Nuntio, V.: a primā acie ad triarios sensim referebantur, L.—With pedem or (rarely) gradum, to go back, draw back, retire, withdraw, retreat: volneribus defessi pedem referre coeperunt, Cs.: ut paulatim cedant ac pedem referant, Cs.: cum pedes referret gradum, L.: fertque refertque pedes, paces to and fro, O.: pedem referens, V.: Feroque viso retulit retro pedem (viator), Ph.—To give back, give up, return, restore, pay back, pay in return, repay: pateram (subreptam): Par pro pari, tit for tat, T.: Ut puto, non poteras ipsa referre vicem, O.: pannum, H.—Of sound, to bring back, give back, return, answer, echo: (Saxum) eiulata Resonando mutum flebilīs voces refert, Att. ap. C.: ex locis inclusis (soni) referuntur ampliores: referunt quem (sonum) nostra theatra, H.: ‘coëamus’ rettulit Echo, O.—Fig., to bring back, restore, renew, revive, repeat: in suam domum ignominiam: pro re certā spem falsam domum: consuetudo longo intervallo repetita ac relata: Multa labor... rettulit in melius, has improved, V.: quasdam ex magno intervallo caerimonias, L.: rem iudicatam, i. e. cause to be reconsidered: idem illud responsum, repeated, L.: veterem Valeriae gentis in liberandā patriā laudem, restore: neque amissos colores Lana refert, H.—Of the mind or look, to bring back, direct, turn: e cursu populari referre aspectum in curiam, turn towards: animum ad veritatem.—Of time, to bring back, bring again, cause to return, renew: mihi praeteritos annos, V.: Saeculo festas referente luces, H.—In the phrase, referre gratiam (rarely gratias), to return thanks, show gratitude, recompense, requite: Inveniam, parem ubi referam gratiam, a way to pay him off, T.: Et habetur et referetur tibi gratia, T.: pro eo mihi ac mereor relaturos esse gratiam: Caesari pro eius meritis gratiam referre, Cs.: gratiam factis, O.: pro tantis eorum in rem p. meritis eis gratiae referantur. —To present again, set forth anew, represent, repeat: Hecyram ad vos, T.: Actia pugna per pueros refertur, is rehearsed, H.: parentis sui speciem, L.: robora parentum liberi referunt, Ta.: (Tellus) figuras Rettulit antiquas, O.: parvulus Aeneas, qui te tamen ore referret, V.: Marsigni sermone Suevos referunt, recall, Ta.—To say in return, rejoin, answer, reply, respond: id me illorum defensioni rettulisse: ego tibi refero, I reply to you: retices, nec mutua nostris Dicta refers, O.: Anna refert, V.: Tandem pauca refert, V.—To repeat, report, announce, relate, recount, assert, tell, say: quantum, inquam, debetis? respondent CVI; refero ad Scaptium, report it: saepe aliter est dictum, aliter ad nos relatum: abi, quaere, et refer, H.: talīs miserrima fletūs Fertque refertque soror (sc. ad Aeneam), V.: pugnam referunt, O.: factum dictumve, L.: Aut agitur res in scaenis aut acta refertur, or related, H.: multum referens de Maecenate, Iu.: inveni qui se vidisse referret, O.: pugnatum (esse) in annalīs referre, L.—To repeat to oneself, call to mind, think over: tacitāque recentia mente Visa refert, O.: Haec refer, O.: Mente memor refero, O.—To make known officially, report, announce, notify: haec ad suos, Cs.: legationem Romam, L.: capitum numerus ad eum relatus est, Cs.: rumores excipere et ad se referre. —To submit for consideration, propose for decision, make a motion, offer a proposition, consult, refer, move, bring forward, propose: de consularibus provinciis ad senatum referre, lay before the senate the question of, etc.: de quo legando consules spero ad senatum relaturos: de eā re postulant uti referatur, S.: tunc relata de integro res ad senatum, L.: referunt consules de re p., Cs.: de signo dedicando ad pontificum collegium: eam rem ad consilium, L.: referre se dixit, quid de Nabidis bello placeret, put the question, L.: id postea referendum ad populum non arbitrari, should be referred again: tu non ad Lucilium rettulisti, did not consult.—To note down, enter, inscribe, register, record, enroll: ut nec triumviri accipiundo nec scribae referundo sufficerent, L.: in tabulas quodcumque commodum est: nomen in codicem accepti et expensi relatum: tuas epistulas in volumina, i. e. admit: in reos, in proscriptos referri, to be registered: senatūs consulta pecuniā acceptā falsa referebat, recorded: cum ex CXXV iudicibus reus L referret (opp. reicere), i. e. accepted.— Of accounts: rationes totidem verbis referre ad aerarium, to account to the treasury: in rationibus referendis, in accounting: relatis ad eum publicis cum fide rationibus, faithful accounts, Cs.: si hanc ex faenore pecuniam populo non rettuleris, reddas societati, account for this money to the people: (pecuniam) in aerarium, pay in, L.: pecuniam operi publico, charge as expended for a public building; cf. octonis referentes idibus aera, i. e. paying the school-fees, H.—With acceptum, to credit, see accipio.—To account, reckon, regard, consider: imagines in deorum numero: terram et caelum in deos: libri in eundem librorum numerum referendi: hi tamen inter Germanos referuntur, Ta.: refert inter meritorum maxima, demptos Aesonis esse sitūs, O.: eodem Q. Caepionem referrem, should place in the same category.—To ascribe, refer, attribute: pecudum ritu ad voluptatem omnia: omnia ad igneam vim: tuum est, quid mihi nunc animi sit, ad te ipsum referre: id, quo omnia, quae recte fierent, referrentur: origines suas ad deos referre auctores, L.: Hinc omne principium, huc refer exitum, H.: eius, in quem referet crimen, culpa: alius in alium culpam referebant, imputed, Cu.

    Latin-English dictionary > re-ferō

  • 30 sēmen

        sēmen inis, n    [1 SA-].—Of plants, seed: manu spargere semen: terra semen excepit: iacto semine, V.: quercus de semine Dodonaeo, O.—Of men or animals, seed, race: genitus de semine Iovis, son of Jupiter, O.: ipsa regio semine orta, L.: mortali semine cretus, of mortal race, O.: (virtus) propria Romani seminis, i. e. an inborn characteristic of the Romans.—A shoot, graft, scion, set, slip, cutting: Seminibus positis (i. e. virgultis), V.— Posterity, progeny, offspring, child: inpia Semina fert utero, O.—Fig., seed, an origin, essence, principle, source, occasion, ground, cause: veteris percepto semine venae Arva rigent auro, O.: malorum omnium: huius belli: Semina terrarumque animaeque marisque Et ignis, i. e. the four elements, V.: semina discordiarum (tribuni), L.: semina futurae luxuriae, the small beginnings, L.
    * * *

    Latin-English dictionary > sēmen

  • 31 senectūs

        senectūs ūtis, f    [senex], old age, extreme age, senility.—Only sing: hoc vitium fert senectus hominibus, T.: senectutem occasum vitae definire: vivere ad summam senectutem: confecti homines senectute: viridis, V.: tremulo gradu venit aegra senectus, O.: obductā solvatur fronte senectus, the gravity of old age, H.: Temporibus geminis canebat sparsa senectus, i. e. gray hairs, V.—Of things, antiquity, age: (tabellae) cariosa, O.: vini veteris, Iu.—Person., the goddess of old age, Old Age: tristis, V.— Old age, old men: senectus semper agens aliquid.—Fig., of style, maturity: plena litteratae senectutis oratio.
    * * *
    I
    senecta, senectum ADJ
    old, aged
    II
    old age; old men collectively; shed snake skin

    Latin-English dictionary > senectūs

  • 32 sōlus

        sōlus gen. sōlīus, dat. sōlī ( dat f. sōlae, T.), adj.    [3 SAL-], alone, only, single, sole: cum omnibus potius quam soli perire voluerunt: licebit eum solus ames: meā Solius solliciti causā, T.: quae sola divina sunt: se numquam minus solum esse, quam cum solus esset: De viginti Restabam solus, O.: cognitiones sine consiliis per se solus exercebat, L.—With unus, only, single, alone: Solum unum hoc vitium fert senectus hominibus, T.: unam solam scitote esse civitatem, quae, etc.: te unum solum suum depeculatorem venisse.— With other numerals, only, no more than: si decem soli essent in civitate viri boni: duas tribūs solas tulit: qui solos novem mensīs Asiae praefuit: crediderim quadraginta ea sola talenta fuisse, L.— Alone, lonely, solitary, forsaken, deserted: sola sum; habeo hic neminem, T.: solus atque omnium honestarum rerum egens, S.— Alone, preëminent, extraordinary: Nam sine controversiā ab dis solus diligēre, T.—Of places, lonely, solitary, unfrequented, desert: asportarier In solas terras, T.: in locis solis: proficiscitur in loca sola, S.: solā sub rupe, V.
    * * *
    sola, solum (gen -ius) ADJ
    only, single; lonely; alone, having no companion/friend/protector; unique

    Latin-English dictionary > sōlus

  • 33 subtēmen (subtēgmen)

        subtēmen (subtēgmen) inis, n    [sub + TEG-].—In a web, that which is woven in, a woof, weft: Inseritur medium radiis subtemen, O.: Fert picturatas auri subtemine vestīs, V.— A thread, yarn: Subtemen nere, T.: Unde tibi reditum certo subtemine Parcae Rupere, H.

    Latin-English dictionary > subtēmen (subtēgmen)

  • 34 (testū, ūs)

       (testū, ūs) n    [testa], an earthen vessel, earthen pot.—Only abl: Ara fit; huc ignem curto fert rustica testu, O.: Et spumant testu pressus uterque suo, O.

    Latin-English dictionary > (testū, ūs)

  • 35 tuus

        tuus pron poss.    [tu], thy, thine, your, yours: auditor Panaeti illius tui: de tuis unus est: tuae potestatis semper tu tuaque omnia sint, L.: Tuomst mihi ignoscere, it is your part, T.—As subst n., your property, what is yours, your own: tua nummo sestertio a me addicuntur?: pete tu tuum.— Abl sing. f. with the impersonal verb interest or re fert (for the gen. of tu): tuā et meā maxime interest te valere, it greatly concerns you and me: si quid interesse tuā putasses.— Your own, favorable to you, auspicious, proper, suitable, right for you: tempore tuo pugnasti, L.: neque occasioni tuae desis, L.— Of you (for tui, as gen obj.): neque neglegentiā tuā neque odio id fecit tuo, T.: desiderio tuo.
    * * *
    tua, tuum ADJ
    your (sing.)

    Latin-English dictionary > tuus

  • 36 ūva

        ūva ae, f    [VG-], a grape, berry of the vine: a quā (gemmā) oriens uva se ostendit: Hic segetes, illic veniunt felicius uvae, V.: Terra feracior uvis, O.—Poet., collect., grapes: tolle cupidinem Inmitis uvae, H.— A vine: fert uva racemos, V. —Of bees, a cluster, bunch, swarm: apes lentis uvam demittere ramis, V., Iu.
    * * *

    Latin-English dictionary > ūva

  • 37 Acheron

    Ăchĕron, ntis (collat. form Acheros, Liv. 8, 24, 11; the form Acheruns, untis, see below), m., = Acherôn (interpr. ho achea rheôn, the stream of woe).
    I. II.
    A fabulous river in the Lower World:

    illi qui fluere apud inferos dicuntur, Acheron, Cocytus, Styx, etc.,

    Cic. N. D. 3, 17: via Tartarei quae fert Acherontis ad undas, Verg. A., 6, 295 al.—Hence,
    B.
    The Lower World itself: Acherontem obibo, ubi mortis thesauri objacent, Enn. ap. Fest. p. 201 Müll. (Trag. v. 278 ed. Vahl.):

    flectere si nequeo Superos, Acheronta movebo,

    Verg. A. 7, 312:

    perrupit Acheronta Herculeus labor,

    Hor. C. 1, 3, 36. In prose:

    ut eum suo sanguine ab Acheronte, si possent, cuperent redimere,

    Nep. Dion. 10, 2.—Hence, Ăchĕrontēus, a, um, adj., pertaining to the Acheron, Claud. Rapt. Pros. 2, 351.

    Lewis & Short latin dictionary > Acheron

  • 38 Acheronteus

    Ăchĕron, ntis (collat. form Acheros, Liv. 8, 24, 11; the form Acheruns, untis, see below), m., = Acherôn (interpr. ho achea rheôn, the stream of woe).
    I. II.
    A fabulous river in the Lower World:

    illi qui fluere apud inferos dicuntur, Acheron, Cocytus, Styx, etc.,

    Cic. N. D. 3, 17: via Tartarei quae fert Acherontis ad undas, Verg. A., 6, 295 al.—Hence,
    B.
    The Lower World itself: Acherontem obibo, ubi mortis thesauri objacent, Enn. ap. Fest. p. 201 Müll. (Trag. v. 278 ed. Vahl.):

    flectere si nequeo Superos, Acheronta movebo,

    Verg. A. 7, 312:

    perrupit Acheronta Herculeus labor,

    Hor. C. 1, 3, 36. In prose:

    ut eum suo sanguine ab Acheronte, si possent, cuperent redimere,

    Nep. Dion. 10, 2.—Hence, Ăchĕrontēus, a, um, adj., pertaining to the Acheron, Claud. Rapt. Pros. 2, 351.

    Lewis & Short latin dictionary > Acheronteus

  • 39 adtendo

    attendo ( adt-, Dietsch), tendi, tentum, 3, v. a., orig., to stretch something (e. g. the bow) toward something; so only in Appul.: arcum, Met. 2, p. 122, 5.—Hence,
    I.
    In gen., to direct or turn toward, = advertere, admovere: aurem, Att. ap. Non. p. 238, 10; Trag. Rel. p. 173 Rib. (cf. infra, P. a.):

    attendere signa ad aliquid,

    i. e. to affix, Quint. 11, 2, 29 (Halm, aptare); so, manus caelo, to stretch or extend toward, App. Met. 11, p. 263, 5:

    caput eodem attentum,

    Hyg. Astr. 3, 20.—Far more freq.,
    II.
    Trop.
    A.
    Animum or animos attendere, or absol. attendere, also animo attendere, to direct the attention, apply the mind to something, to attend to, consider, mind, give heed to (cf.: advertere animum, and animadvertere; freq. and class.)
    1.
    With animum or animos: animum ad quaerendum quid siet, Pac. ap. Non. p. 238, 15:

    dictis animum, Lucil. ib.: animum coepi attendere,

    Ter. Phorm. 5, 6, 28:

    quo tempore aures judex erigeret animumque attenderet?

    Cic. Verr. 2, 1, 10:

    si, cum animum attenderis, turpitudinem videas, etc.,

    id. Off. 3, 8, 35:

    animum ad cavendum, Nep Alcib 5, 2: jubet peritos linguae attendere animum, pastorum sermo agresti an urbano propior esset,

    Liv. 10, 4: praeterea et nostris animos attendere dictis atque adhibere velis, Lucil. ap. Non. p. 238, 11:

    attendite animos ad ea, quae consequuntur,

    Cic. Agr. 2, 15.—With a rel.-clause as object:

    nunc quid velim, animum attendite,

    Ter. Phorm. prol. 24.—
    2.
    Absol.:

    postquam attendi Magis et vi coepi cogere, ut etc.,

    Ter. Hec. 2, 2, 25:

    rem gestam vobis dum breviter expono, quaeso, diligenter attendite,

    Cic. Mil. 9:

    audi, audi atque attende,

    id. Planc. 41, 98; so id. de Or. 3, 13, 50; Phaedr. 2, 5, 6; Juv. 6, 66; 11, 16 al.—With acc. of the thing or person to which the attention is directed:

    Glaucia solebat populum monere, ut, cum lex aliqua recitaretur, primum versum attenderet,

    Cic. Rab. Post. 6, 14:

    sed stuporem hominis attendite,

    mark the stupidity, id. Phil. 2, 12, 30; so id. de Or. 1, 35, 161; Sall. J. 88, 2; Plin. Ep 6, 8, 8; Luc. 8, 623 al.: me de invidiosis rebus dicentem attendite. Cic. Sull 11, 33; id. Verr. 2, 1, 10:

    Quā re attendo te studiose,

    id. Fin. 3, 12, 40:

    non attenderunt mandata,

    Vulg. 2 Esdr. 9, 34; ib. Job, 21, 5; ib. Isa. 28, 23.— Pass.:

    versūs aeque prima et media et extrema pars attenditur,

    Cic. de Or. 3, 50, 192. —With inf. or acc. and inf. as object: quid futurum est, si pol ego hanc discere artem attenderim? Pompon. ap. Non. p. 238, 17:

    non attendere superius illud eā re a se esse concessum,

    Cic. Ac. 2, 34, 111.—With a rel.clause or a subjunct. with a particle:

    cum attendo, quā prudentiā sit Hortensius,

    Cic. Quinct. 20, 63:

    Hermagoras nec, quid dicat, attendere nec... videatur,

    id. Inv. 1, 6, 8:

    forte lubuit adtendere, quae res maxume tanta negotia sustinuisset,

    Sall. C. 53, 2:

    Oro, parumper Attendas, quantum de legibus queratur etc.,

    Juv. 10, 251:

    attende, cur, etc.,

    Phaedr. 2, prol. 14:

    attendite ut sciatis prudentiam,

    Vulg. Prov. 4, 1:

    Attendite, ne justitiam vestram faciatis etc.,

    ib. Matt. 6, 1; ib. Eccli. 1, 38; 13, 10; 28, 30.— With de:

    cum de necessitate attendemus,

    Cic. Part. Or. 24, 84.—With dat. (post-Aug.):

    sermonibus malignis,

    Plin. Ep. 7, 26:

    cui magis quam Caesari attendant?

    id. Pan. 65, 2; Sil. 8, 591:

    attendit mandatis,

    Vulg. Eccli. 32, 28; ib. Prov. 7, 24:

    attendite vobis,

    take heed to yourselves, ib. Luc. 17, 3; ib. Act. 5, 35; ib. 1 Tim. 4, 16.—So in Suet. several times in the signif. to devote attention to, to study, = studere:

    eloquentiae plurimum attendit,

    Suet. Calig. 53:

    juri,

    id. Galb. 5:

    extispicio,

    id. Ner. 56.—With abl. with ab (after the Gr. prosechein apo tinos;

    eccl. Lat.): attende tibi a pestifero,

    beware of, Vulg. Eccli. 11, 35:

    attendite ab omni iniquo,

    ib. ib. 17, 11; ib. Matt. 7, 15; ib. Luc. 12, 1; 20, 46.—
    3.
    With animo (ante- and post-class. and rare):

    cum animo attendi ad quaerendum, Pac., Trag. Rel. p. 79 Rib.: nunc quid petam, aequo animo attendite,

    Ter. Hec. prol. 20:

    quid istud sit, animo attendatis,

    App. Flor. 9: ut magis magisque attendant animo, Vulg. Eccli. prol.; so,

    in verbis meis attende in corde tuo,

    ib. ib. 16, 25.—
    * B.
    To strive eagerly for something, long for: puer, ne attenderis Petere a me id quod nefas sit concedi tibi, Att. ap. Non. p. 238, 19 (Trag. Rel. p. 173 Rib.).—Hence, attentus, a, um, P. a.
    A.
    Directed to something, attentive, intent on:

    Ut animus in spe attentus fuit,

    Ter. And. 2, 1, 3:

    Quo magis attentas aurīs animumque reposco,

    Lucr. 6, 920:

    Verba per attentam non ibunt Caesaris aurem,

    Hor. S. 2, 1, 19:

    si attentos animos ad decoris conservationem tenebimus,

    Cic. Off. 1, 37, 131:

    cum respiceremus attenti ad gentem,

    Vulg. Thren. 4, 17:

    eaque dum animis attentis admirantes excipiunt,

    Cic. Or. 58, 197:

    acerrima atque attentissima cogitatio,

    a very acute and close manner of thinking, id. de Or. 3, 5, 17:

    et attentum monent Graeci a principio faciamus judicem et docilem,

    id. ib. 2, 79, 323; 2, 19, 80; id. Inv. 1, 16, 23; Auct. ad Her. 1, 4:

    Ut patris attenti, lenonis ut insidiosi,

    Hor. Ep. 2, 1, 172:

    judex circa jus attentior,

    Quint. 4, 5, 21.—
    B.
    Intent on, striving after something, careful, frugal, industrious:

    unum hoc vitium fert senectus hominibus: Attentiores sumus ad rem omnes quam sat est,

    Ter. Ad. 5, 3, 48:

    nimium ad rem in senectā attente sumus,

    id. ib. 5, 8, 31:

    tum enim cum rem habebas, quaesticulus te faciebat attentiorem,

    Cic. Fam. 9, 16, 7:

    paterfamilias et prudens et attentus,

    id. Quinct. 3:

    Durus, ait, Voltei, nimis attentusque videris Esse mihi,

    Hor. Ep. 1, 7, 91:

    asper et attentus quaesitis,

    id. S. 2, 6, 82:

    vita,

    Cic. Rosc. Am. 15, 44 Matth.:

    qui in re adventiciā et hereditariā tam diligens, tam attentus esset,

    id. Verr. 2, 2, 48:

    antiqui attenti continentiae,

    Val. Max. 2, 5, 5.— Comp.: hortor vos attentiori studio lectionem facere, * Vulg. Eccli. prol.—Hence, adv.: atten-tē, attentively, carefully, etc.:

    attente officia servorum fungi,

    Ter. Heaut. 1, 1, 14;

    audire,

    Cic. Phil. 2, 5; id. Clu. 3 fin.; id. de Or. 2, 35, 148; id. Brut. 54, 200:

    legere,

    id. Fam. 7, 19:

    parum attente dicere,

    Gell. 4, 15:

    custodire attente,

    Vulg. Jos. 22, 5.— Comp.:

    attentius audire,

    Cic. Clu. 23:

    acrius et attentius cogitare,

    id. Fin. 5, 2, 4:

    attentius agere aliquid,

    Sall. C. 52, 18:

    spectare,

    Hor. Ep. 2, 1, 197:

    invicem diligere,

    Vulg. 1 Pet 1, 22.— Sup.:

    attentissime audire,

    Cic. de Or. 1, 61, 259.

    Lewis & Short latin dictionary > adtendo

  • 40 ars

    ars, artis, f. [v. arma], skill in joining something, combining, working it, etc., with the advancement of Roman culture, carried entirely beyond the sphere of the common pursuits of life, into that of artistic and scientific action, just as, on the other hand, in mental cultivation, skill is applied to morals, designating character, manner of thinking, so far as it is made known by external actions (syn.: doctrina, sollertia, calliditas, prudentia, virtus, industria, ratio, via, dolus).
    I. A.
    Lit.:

    Zeno censet artis proprium esse creare et gignere,

    Cic. N. D. 2, 22, 57:

    quarum (artium) omne opus est in faciendo atque agendo,

    id. Ac. 2, 7, 22; id. Off. 2, 3, 12 sq.—
    B.
    Transf.
    1.
    With the idea extended, any physical or mental activity, so far as it is practically exhibited; a profession, art ( music, poetry, medicine, etc.); acc. to Roman notions, the arts were either liberales or ingenuae artes, arts of freemen, the liberal arts; or artes illiberales or sordidae, the arts, employments, of slaves or the lower classes.
    a.
    In gen.:

    Eleus Hippias gloriatus est nihil esse ullā in arte rerum omnium, quod ipse nesciret: nec solum has artes, quibus liberales doctrinae atque ingenuae continerentur, geometriam, musicam, litterarum cognitionem et poëtarum, atque illa, quae de naturis rerum, quae de hominum moribus, quae de rebus publicis dicerentur, sed anulum, quem haberet, pallium, quo amictus, soccos, quibus indutus esset, se suā manu confecisse,

    Cic. de Or. 3, 32, 127:

    Jam de artificiis et quaestibus, qui liberales habendi, qui sordidi sint, haec fere accepimus. Primum improbantur ii quaestus, qui in odia hominum incurrunt, ut portitorum, ut feneratorum. Illiberales autem et sordidi quaestus mercenariorum omniumque, quorum operae, non artes emuntur: est enim in illis ipsa merces auctoramentum servitutis... Opificesque omnes in sordidā arte versantur... Quibus autem artibus aut prudentia major inest aut non mediocris utilitas quaeritur, ut medicina, ut architectura, ut doctrina rerum honestarum, hae sunt iis, quorum ordini conveniunt, honestae,

    Cic. Off. 1, 42, 150 sq.; cf. id. Fam. 4, 3:

    artes elegantes,

    id. Fin. 3, 2, 4:

    laudatae,

    id. de Or. 1, 3, 9:

    bonae,

    Ov. Tr. 3, 7, 32:

    optimae,

    Cic. Fin. 2, 34, 111:

    magnae,

    id. Or. 1, 4:

    maximae,

    id. de Or. 1, 2, 6:

    gravissimae,

    id. Fin. 2, 34, 112:

    leviores artes,

    id. Brut. 1, 3:

    mediocres,

    id. de Or. 1, 2, 6:

    omnis artifex omnis artis,

    Vulg. Apoc. 18, 22:

    artifices omnium artium,

    ib. 1 Par. 22, 15.—
    b.
    Esp., of a single art, and,
    (α).
    With an adj. designating it:

    ars gymnastica,

    gymnastics, Plaut. Most. 1, 2, 73:

    ars duellica,

    the art of war, id. Ep. 3, 4, 14:

    ars imperatoria,

    generalship, Quint. 2, 17, 34:

    (artes) militares et imperatoriae,

    Liv. 25, 9, 12:

    artes civiles,

    politics, Tac. Agr. 29:

    artes urbanae,

    i. e. jurisprudence and eloquence, Liv. 9, 42:

    ars grammatica,

    grammar, Plin. 7, 39, 40, § 128:

    rhetorica,

    Quint. 2, 17, 4:

    musica,

    poetry, Ter. Hec. prol. 23:

    musica,

    music, Plin. 2, 25, 23, § 93:

    medicae artes,

    the healing art, medicine, Ov. H. 5, 145; so,

    ars Apollinea,

    id. Tr. 3, 3, 10:

    magica,

    Verg. A. 4, 493, and Vulg. Sap. 17, 7; so,

    maleficis artibus inserviebat,

    he used witchcraft, ib. 2 Par. 33, 6 al.—
    (β).
    With a gen. designating it:

    ars disserendi,

    dialectics, Cic. de Or. 2, 38, 157:

    ars dicendi,

    the art of speaking, id. ib. 1, 23, 107, and Quint. 2, 17, 17; so,

    ars eloquentiae,

    id. 2, 11, 4:

    ars medendi,

    Ov. A. A. 2, 735:

    ars medentium,

    Stat. S. 5, 1, 158:

    medicorum ars,

    Vulg. 1 Par. 16, 12:

    pigmentariorum ars,

    the art of unguents, ib. 2 Par. 16, 4:

    ars armorum,

    the art of war, Quint. 2, 17, 33:

    ars pugnae,

    Vulg. Judith, 5, 27; so in plur.:

    belli artes,

    Liv. 25, 40, 5:

    ars gubernandi,

    navigation, Cic. Div. 1, 14, 24; Quint. 2, 17, 33; so,

    ars gubernatoris,

    Cic. Fin. 1, 13, 42.—Sometimes the kind of art may be distinguished by the connection, so that ars is used absol. of a particular art:

    instruere Atriden num potes arte meā? i. e. arte sagittandi,

    Ov. H. 16, 364:

    tunc ego sim Inachio notior arte Lino, i. e. arte canendi,

    Prop. 3, 4, 8:

    fert ingens a puppe Notus: nunc arte (sc. navigandi) relictā Ingemit,

    Stat. Th. 3, 29; so Luc. 7, 126; Sil. 4, 715:

    imus ad insignes Urbis ab arte (sc. rhetoricā) viros,

    Ov. Tr. 4, 10, 16:

    ejusdem erat artis, i. e. artis scaenofactoriae,

    Vulg. Act. 18, 3.—
    2.
    Science, knowledge:

    quis ignorat, ii, qui mathematici vocantur, quantā in obscuritate rerum et quam reconditā in arte et multiplici subtilique versentur,

    Cic. de Or. 1, 3, 10:

    nam si ars ita definitur, ex rebus penitus perspectis planeque cognitis atque ab opinionis arbitrio sejunctis, scientiāque comprehensis, non mihi videtur ars oratoris esse ulla,

    id. ib. 1, 23, 108: nihil est quod ad artem redigi possit, nisi ille prius, qui illa tenet. quorum artem instituere vult, habeat illam scientiam (sc. dialecticam), ut ex iis rebus, quarum ars nondum sit, artem efficere possit, id. ib. 1, 41, 186:

    ars juris civilis,

    id. ib. 1, 42, 190:

    (Antiochus) negabat ullam esse artem, quae ipsa a se proficisceretur. Etenim semper illud extra est, quod arte comprehenditur... Est enim perspicuum nullam artem ipsam in se versari, sed esse aliud artem ipsam, aliud, quod propositum sit arti,

    id. Fin. 5, 6, 16; id. ad Q. Fr. 1, 1, 9; id. Cael. 30, 72; id. Or. 1, 4:

    vir bonus optimisque artibus eruditus,

    Nep. Att. 12, 4: ingenium docile, come, ap-tum ad artes optimas, id. Dion, 1, 2 al.—
    C. 1.
    The theory of any art or science: ars est praeceptio, quae dat certam viam rationemque faciendi aliquid, Auct. ad Her. 1, 1;

    Asper, p. 1725 P.: non omnia, quaecumque loquimur, mihi videntur ad artem et ad praecepta esse revocanda,

    not every thing is to be traced back to theory and rules, Cic. de Or. 2, 11, 44: res mihi videtur esse facultate ( in practice) praeclara, arte ( in theory) mediocris;

    ars enim earum rerum est, quae sciuntur: oratoris autem omnis actio opinionibus, non scientiā continetur,

    id. ib. 2, 7, 30; id. Ac. 2, 7, 22.—In later Lat. ars is used,
    a.
    Absol. for grammatical analysis, grammar:

    curru non, ut quidam putant, pro currui posuit, nec est apocope: sed ratio artis antiquae, etc.,

    Serv. ad Verg. A. 1, 156; 1, 95: et hoc est artis, ut (vulgus) masculino utamur, quia omnia Latina nomina in us exeuntia, si neutra fuerint, tertiae sunt declinationis, etc., id. ad eund. ib. 1, 149: secundum artem dicamus honor, arbor, lepor: plerumque poëtae r in s mutant, id. ad eund. ib. 1, 153 al.—Hence also,
    b.
    As a title of books in which such theories are discussed, for rhetorical and, at a later period, for grammatical treatises.
    (α).
    Rhetorical:

    quam multa non solum praecepta in artibus, sed etiam exempla in orationibus bene dicendi reliquerunt!

    Cic. Fin. 4, 3, 5:

    ipsae rhetorum artes, quae sunt totae forenses atque populares,

    id. ib. 3, 1, 4: neque eo dico, quod ejus (Hermagorae) ars mihi mendosissime scripta videatur; nam satis in eā videtur ex antiquis artibus ( from the ancient works on rhetoric) ingeniose et diligenter electas res collocāsse, id. Inv. 1, 6 fin.:

    illi verbis et artibus aluerunt naturae principia, hi autem institutis et legibus,

    id. Rep. 3, 4, 7:

    artem scindens Theodori,

    Juv. 7, 177.—
    (β).
    Grammar:

    in artibus legimus superlativum gradum non nisi genitivo plurali jungi,

    Serv. ad Verg. A. 1, 96: ut in artibus lectum est, id. ad eund. ib. 1, 535.—So Ars, as the title of the later Lat. grammars: Donati Ars Grammatica, Cledonii Ars, Marii Victorini Ars, etc.; v. the grammarians in Gothofred., Putsch., Lindem., Keil.—
    2.
    The knowledge, art, skill, workmanship, employed in effecting or working upon an object (Fr. adresse):

    majore quādam opus est vel arte vel diligentiā,

    Cic. Ac. 2, 14 fin.:

    et tripodas septem pondere et arte pares,

    Ov. H. 3, 32: qui canit arte, canat;

    qui bibit arte, bibat,

    id. A. A. 2, 506:

    arte laboratae vestes,

    Verg. A. 1, 639:

    plausus tunc arte carebat,

    was void of art, was natural, unaffected, Ov. A. A. 1, 113.—
    3.
    (Concr.) The object artistically formed, a work of art:

    clipeum efferri jussit Didymaonis artis,

    Verg. A. 5, 359:

    divite me scilicet artium, Quas aut Parrhasius protulit aut Scopas,

    Hor. C. 4, 8, 5; id. Ep. 1, 6, 17.—
    4.
    Artes (personified), the Muses:

    artium chorus,

    Phaedr. 3, prol. 19.—
    II.
    Transf. from mind to morals, the moral character of a man, so far as it is made known by actions, conduct, manner of acting, habit, practice, whether good or bad:

    si in te aegrotant artes antiquae tuae,

    your former manner of life, conduct, Plaut. Trin. 1, 2, 35; cf. Hor. C. 4, 15, 12; Plaut. Trin. 2, 1, 6 Lind.:

    nempe tuā arte viginti minae Pro psaltriā periere,

    Ter. Ad. 4, 7, 24:

    quid est, Quod tibi mea ars efficere hoc possit amplius?

    my assiduity, id. And. 1, 1, 4:

    Hac arte (i. e. constantiā, perseverantiā) Pollux et vagus Hercules Enisus arces attigit igneas,

    Hor. C. 3, 3, 9:

    multae sunt artes (i. e. virtutes) eximiae, hujus administrae comitesque virtutis (sc. imperatoris),

    Cic. Imp. Pomp. 13; id. Fin. 2, 34, 115; id. Verr. 2, 4, 37 Zumpt:

    nam imperium facile his artibus retinetur, quibus initio partum est,

    Sall. C. 2, 4 Kritz; so id. ib. 5, 7:

    cultusque artesque virorum,

    Ov. M. 7, 58:

    mores quoque confer et artes,

    id. R. Am. 713: praeclari facinoris aut artis [p. 167] bonae famam quaerere, Sall. C. 2, 9; so id. ib. 10, 4:

    animus insolens malarum artium,

    id. ib. 3, 4; so Tac. A. 14, 57.—Hence also, absol. in mal. part. as in Gr. technê for cunning, artifice, fraud, stratagem:

    haec arte tractabat virum,

    Ter. Heaut. 2, 3, 125 (cf. Ov. H. 17, 142):

    capti eādem arte sunt, quā ceperant Fabios,

    Liv. 2, 51; 3, 35:

    at Cytherea novas artes, nova pectore versat Consilia,

    Verg. A. 1, 657; so id. ib. 7, 477:

    ille dolis instructus et arte Pelasgā,

    id. ib. 2, 152:

    talibus insidiis perjurique arte Sinonis Credita res, etc.,

    id. ib. 2, 195:

    fraudes innectere ponto Antiquā parat arte,

    Luc. 4, 449:

    tantum illi vel ingenii vel artis vel fortunae superfuit,

    Suet. Tit. 1:

    fugam arte simulantes,

    Vulg. Jud. 20, 32: regem summis artibus pellexit, pasêi mêchanêi, Suet. Vit. 2.

    Lewis & Short latin dictionary > ars

См. также в других словарях:

  • Fert — est une maison cinématographique italienne, fondée à Turin au lendemain de la Première Guerre mondiale, spécialisée dans la production et la distribution de films. Historique Le studio Fert fut fondé par le producteur cinématographique Enrico… …   Wikipédia en Français

  • FERT — vetus Comitum atqueve adeo Sabaudiae Ducum, uti vocant, divisia est, quam Amedaeum III. vel IV. cognom. Magnum, Sabaudiae Com. post ereptam Turcis ins. Rhodon, a Rhodiis s. Hierosolymitanis, cum Cruce eorum accepisse, ac iuxta singulas suas… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Fert — may refer to:*Albert Fert, a French physicist who enabled a breakthrough in gigabyte hard disk drives. *FERT, the motto of the former Italian Royal House of Savoy …   Wikipedia

  • FERT — FERT, the motto of the Royal House of Savoy, or Reale Casa di Savoia in the Italian language, and of the former Kingdom of Italy or Regno d Italia , was adopted by King Vittorio Amedeo II (1666 ndash;1732).It appeared for the first time on the… …   Wikipedia

  • Fert — Surtout porté dans la Haute Savoie et la Drôme, c est un nom dont le sens ne m est pas connu. On propose généralement d y voir une variante du mot fer …   Noms de famille

  • fert — fȅrt m DEFINICIJA naziv za slovo »f« u starom ćiriličkom pismu …   Hrvatski jezični portal

  • Fert — Albert Fert Albert Louis François Fert (* 7. März 1938 in Carcassonne, Aude) ist ein französischer Physiker und Nobelpreisträger für Physik 2007.[1] …   Deutsch Wikipedia

  • fert — blaf·fert; con·fert·ed; pro·fert; sey·fert; …   English syllables

  • fert — is., di, Ar. ferd Birey Mustafa Kemal bir fert değil, bir timsaldir. Y. K. Beyatlı …   Çağatay Osmanlı Sözlük

  • fert — /fɜt/ (say fert) noun Agriculture Colloquial soil fertiliser …  

  • Fert, Albert — ▪ French scientist born March 7, 1938, Carcassonne, France       French scientist who, with Peter Grünberg (Grünberg, Peter), received the 2007 Nobel Prize for Physics for his independent codiscovery of giant magnetoresistance.       Fert… …   Universalium

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»