-
1 industrius
industrious, diligent, assiduous, hard-working. -
2 dīligēns
dīligēns entis, adj. with comp. and sup. [P. of diligo], industrious, careful, assiduous, attentive, diligent, accurate, scrupulous, faithful: diligentissimi aratores: homo, thrifty: servi: in re hereditariā: in ostentis animadvertendis: diligentior ad classem ornandum: omnis offici diligentissimus: veritatis, N.: equis adsignandis.—Of things, laborious, faithful: relatio consulis: scriptura conquisitio, Ta.* * *diligentis (gen.), diligentior -or -us, diligentissimus -a -um ADJcareful; accurate; thrifty, frugal, diligent, industrious -
3 industrius
industrius adj. [indu+STRV-], active, diligent, assiduous, industrious: primo industrios esse, deinde, etc., S.: homo: in rebus gerundis: armis, Iu.* * *industria, industrium ADJindustrious, diligent -
4 operosus
ŏpĕrōsus, a, um, adj. [opera].I.Taking great pains, painstaking, active, busy, industrious, laborious (class.;B. II.syn.: laboriosus, industrius): senectus, opp. to languida atque iners,
Cic. Sen. 8, 26:colonus,
Ov. Nuce, 57:cultibus ambae,
id. Am. 2, 10, 5. — Poet. with Gr. acc.:Cynthia non operosa comas (al. comis),
Prop. 5, 8, 52.— Poet. with gen.:vates operose dierum,
in regard to, Ov. F. 1, 101.— Sup.:Syria in hortis operosissima,
exceedingly industrious in gardening, Plin. 20, 5, 16, § 33.—That costs much trouble, troublesome, toilsome, laborious, difficult, elaborate (syn. difficilis):A.labor operosus et molestus,
Cic. N. D. 2, 23, 59:artes,
handicrafts, id. Off. 2, 5, 17:opus,
id. Q. Fr. 2, 14, 1:res,
Liv. 4, 8:templa,
costly, sumptuous, Ov. M. 15, 667:moles mundi,
the artfully constructed fabric of the universe, id. ib. 1, 258:castaneae cibo,
hard to digest, Plin. 15, 23, 25, § 93:carmina,
elaborate, Hor. C. 4, 2, 31.— Comp.:ne quis sepulcrum faceret operosius, quam quod decem homines effecerint triduo,
Cic. Leg. 2, 26, 64:divitiae operosiores,
Hor. C. 3, 1, 48; 3, 12, 5.—Hence, adv.: ŏpĕrōsē.Lit., with great labor or pains, laboriously, carefully (class.):B.nec flat operose,
Cic. Or. 44, 149: vina condita, Ov F. 5, 269.— Comp.:dicemus operosius,
more precisely, Plin. 18, 26, 65, § 238.— -
5 experiēns
-
6 labōriōsus
labōriōsus adj. with comp. and sup. [2 labor], full of labor, laborious, toilsome, wearisome, difficult, troublesome: deambulatio, T.: nihil laboriosius: operum laboriosissimum, L.: fabula, hard to enact, T.— Inclined to labor, laborious, industrious: aratores laboriosissimi: cohors Ulixei, H.— Troubled, harassed: quid enim nobis duobus laboriosius?* * *laboriosa, laboriosum ADJlaborious, painstaking -
7 operōsus
operōsus adj. with comp. [opera], full of labor, painstaking, active, busy, industrious, laborious: senectus: vates operose dierum, in regard to, O.—Of a medicine, efficacious, drastic: herbae, O.—Costing trouble, troublesome, toilsome, difficult, elaborate: labor: artes, handicrafts: opus: res, L.: mundi moles, artfully constructed, O.: carmina, H.: sepulcrum operosius, quam quod decem homines effecerint triduo: Divitiae, H.* * *operosa, operosum ADJpainstaking; laborious; elaborate -
8 sēdulus
sēdulus adj. [SED-], persistent, busy, diligent, industrious, zealous, careful, unremitting, solicitous, assiduous, sedulous: eloquentes videbare, non sedulos velle conquirere, orators, not those who labor at oratory: Exanimat lentus spectator, sedulus inflat, H.: Baucis, O.: mater, Ph.: Sedula fune viri contento bracchia lassant, O.— Officious, obtrusive: Ne odium libellis Sedulus importes minister, H.: male sedula nutrix, O.* * *sedula, sedulum ADJattentive, painstaking, sedulous -
9 industriosus
industriosa, industriosum ADJvery active; industrious -
10 navus
nava, navum ADJactive, industrious -
11 laboriosus
toilsome, laborious /(persons) industrious, toiling. -
12 adtendo
attendo ( adt-, Dietsch), tendi, tentum, 3, v. a., orig., to stretch something (e. g. the bow) toward something; so only in Appul.: arcum, Met. 2, p. 122, 5.—Hence,I.In gen., to direct or turn toward, = advertere, admovere: aurem, Att. ap. Non. p. 238, 10; Trag. Rel. p. 173 Rib. (cf. infra, P. a.):II.attendere signa ad aliquid,
i. e. to affix, Quint. 11, 2, 29 (Halm, aptare); so, manus caelo, to stretch or extend toward, App. Met. 11, p. 263, 5:caput eodem attentum,
Hyg. Astr. 3, 20.—Far more freq.,Trop.A.Animum or animos attendere, or absol. attendere, also animo attendere, to direct the attention, apply the mind to something, to attend to, consider, mind, give heed to (cf.: advertere animum, and animadvertere; freq. and class.)1.With animum or animos: animum ad quaerendum quid siet, Pac. ap. Non. p. 238, 15:2.dictis animum, Lucil. ib.: animum coepi attendere,
Ter. Phorm. 5, 6, 28:quo tempore aures judex erigeret animumque attenderet?
Cic. Verr. 2, 1, 10:si, cum animum attenderis, turpitudinem videas, etc.,
id. Off. 3, 8, 35:animum ad cavendum, Nep Alcib 5, 2: jubet peritos linguae attendere animum, pastorum sermo agresti an urbano propior esset,
Liv. 10, 4: praeterea et nostris animos attendere dictis atque adhibere velis, Lucil. ap. Non. p. 238, 11:attendite animos ad ea, quae consequuntur,
Cic. Agr. 2, 15.—With a rel.-clause as object:nunc quid velim, animum attendite,
Ter. Phorm. prol. 24.—Absol.:3.postquam attendi Magis et vi coepi cogere, ut etc.,
Ter. Hec. 2, 2, 25:rem gestam vobis dum breviter expono, quaeso, diligenter attendite,
Cic. Mil. 9:audi, audi atque attende,
id. Planc. 41, 98; so id. de Or. 3, 13, 50; Phaedr. 2, 5, 6; Juv. 6, 66; 11, 16 al.—With acc. of the thing or person to which the attention is directed:Glaucia solebat populum monere, ut, cum lex aliqua recitaretur, primum versum attenderet,
Cic. Rab. Post. 6, 14:sed stuporem hominis attendite,
mark the stupidity, id. Phil. 2, 12, 30; so id. de Or. 1, 35, 161; Sall. J. 88, 2; Plin. Ep 6, 8, 8; Luc. 8, 623 al.: me de invidiosis rebus dicentem attendite. Cic. Sull 11, 33; id. Verr. 2, 1, 10:Quā re attendo te studiose,
id. Fin. 3, 12, 40:non attenderunt mandata,
Vulg. 2 Esdr. 9, 34; ib. Job, 21, 5; ib. Isa. 28, 23.— Pass.:versūs aeque prima et media et extrema pars attenditur,
Cic. de Or. 3, 50, 192. —With inf. or acc. and inf. as object: quid futurum est, si pol ego hanc discere artem attenderim? Pompon. ap. Non. p. 238, 17:non attendere superius illud eā re a se esse concessum,
Cic. Ac. 2, 34, 111.—With a rel.clause or a subjunct. with a particle:cum attendo, quā prudentiā sit Hortensius,
Cic. Quinct. 20, 63:Hermagoras nec, quid dicat, attendere nec... videatur,
id. Inv. 1, 6, 8:forte lubuit adtendere, quae res maxume tanta negotia sustinuisset,
Sall. C. 53, 2:Oro, parumper Attendas, quantum de legibus queratur etc.,
Juv. 10, 251:attende, cur, etc.,
Phaedr. 2, prol. 14:attendite ut sciatis prudentiam,
Vulg. Prov. 4, 1:Attendite, ne justitiam vestram faciatis etc.,
ib. Matt. 6, 1; ib. Eccli. 1, 38; 13, 10; 28, 30.— With de:cum de necessitate attendemus,
Cic. Part. Or. 24, 84.—With dat. (post-Aug.):sermonibus malignis,
Plin. Ep. 7, 26:cui magis quam Caesari attendant?
id. Pan. 65, 2; Sil. 8, 591:attendit mandatis,
Vulg. Eccli. 32, 28; ib. Prov. 7, 24:attendite vobis,
take heed to yourselves, ib. Luc. 17, 3; ib. Act. 5, 35; ib. 1 Tim. 4, 16.—So in Suet. several times in the signif. to devote attention to, to study, = studere:eloquentiae plurimum attendit,
Suet. Calig. 53:juri,
id. Galb. 5:extispicio,
id. Ner. 56.—With abl. with ab (after the Gr. prosechein apo tinos;eccl. Lat.): attende tibi a pestifero,
beware of, Vulg. Eccli. 11, 35:attendite ab omni iniquo,
ib. ib. 17, 11; ib. Matt. 7, 15; ib. Luc. 12, 1; 20, 46.—With animo (ante- and post-class. and rare):* B.cum animo attendi ad quaerendum, Pac., Trag. Rel. p. 79 Rib.: nunc quid petam, aequo animo attendite,
Ter. Hec. prol. 20:quid istud sit, animo attendatis,
App. Flor. 9: ut magis magisque attendant animo, Vulg. Eccli. prol.; so,in verbis meis attende in corde tuo,
ib. ib. 16, 25.—To strive eagerly for something, long for: puer, ne attenderis Petere a me id quod nefas sit concedi tibi, Att. ap. Non. p. 238, 19 (Trag. Rel. p. 173 Rib.).—Hence, attentus, a, um, P. a.A.Directed to something, attentive, intent on:B.Ut animus in spe attentus fuit,
Ter. And. 2, 1, 3:Quo magis attentas aurīs animumque reposco,
Lucr. 6, 920:Verba per attentam non ibunt Caesaris aurem,
Hor. S. 2, 1, 19:si attentos animos ad decoris conservationem tenebimus,
Cic. Off. 1, 37, 131:cum respiceremus attenti ad gentem,
Vulg. Thren. 4, 17:eaque dum animis attentis admirantes excipiunt,
Cic. Or. 58, 197:acerrima atque attentissima cogitatio,
a very acute and close manner of thinking, id. de Or. 3, 5, 17:et attentum monent Graeci a principio faciamus judicem et docilem,
id. ib. 2, 79, 323; 2, 19, 80; id. Inv. 1, 16, 23; Auct. ad Her. 1, 4:Ut patris attenti, lenonis ut insidiosi,
Hor. Ep. 2, 1, 172:judex circa jus attentior,
Quint. 4, 5, 21.—Intent on, striving after something, careful, frugal, industrious:unum hoc vitium fert senectus hominibus: Attentiores sumus ad rem omnes quam sat est,
Ter. Ad. 5, 3, 48:nimium ad rem in senectā attente sumus,
id. ib. 5, 8, 31:tum enim cum rem habebas, quaesticulus te faciebat attentiorem,
Cic. Fam. 9, 16, 7:paterfamilias et prudens et attentus,
id. Quinct. 3:Durus, ait, Voltei, nimis attentusque videris Esse mihi,
Hor. Ep. 1, 7, 91:asper et attentus quaesitis,
id. S. 2, 6, 82:vita,
Cic. Rosc. Am. 15, 44 Matth.:qui in re adventiciā et hereditariā tam diligens, tam attentus esset,
id. Verr. 2, 2, 48:antiqui attenti continentiae,
Val. Max. 2, 5, 5.— Comp.: hortor vos attentiori studio lectionem facere, * Vulg. Eccli. prol.—Hence, adv.: atten-tē, attentively, carefully, etc.:attente officia servorum fungi,
Ter. Heaut. 1, 1, 14;audire,
Cic. Phil. 2, 5; id. Clu. 3 fin.; id. de Or. 2, 35, 148; id. Brut. 54, 200:legere,
id. Fam. 7, 19:parum attente dicere,
Gell. 4, 15:custodire attente,
Vulg. Jos. 22, 5.— Comp.:attentius audire,
Cic. Clu. 23:acrius et attentius cogitare,
id. Fin. 5, 2, 4:attentius agere aliquid,
Sall. C. 52, 18:spectare,
Hor. Ep. 2, 1, 197:invicem diligere,
Vulg. 1 Pet 1, 22.— Sup.:attentissime audire,
Cic. de Or. 1, 61, 259. -
13 attendo
attendo ( adt-, Dietsch), tendi, tentum, 3, v. a., orig., to stretch something (e. g. the bow) toward something; so only in Appul.: arcum, Met. 2, p. 122, 5.—Hence,I.In gen., to direct or turn toward, = advertere, admovere: aurem, Att. ap. Non. p. 238, 10; Trag. Rel. p. 173 Rib. (cf. infra, P. a.):II.attendere signa ad aliquid,
i. e. to affix, Quint. 11, 2, 29 (Halm, aptare); so, manus caelo, to stretch or extend toward, App. Met. 11, p. 263, 5:caput eodem attentum,
Hyg. Astr. 3, 20.—Far more freq.,Trop.A.Animum or animos attendere, or absol. attendere, also animo attendere, to direct the attention, apply the mind to something, to attend to, consider, mind, give heed to (cf.: advertere animum, and animadvertere; freq. and class.)1.With animum or animos: animum ad quaerendum quid siet, Pac. ap. Non. p. 238, 15:2.dictis animum, Lucil. ib.: animum coepi attendere,
Ter. Phorm. 5, 6, 28:quo tempore aures judex erigeret animumque attenderet?
Cic. Verr. 2, 1, 10:si, cum animum attenderis, turpitudinem videas, etc.,
id. Off. 3, 8, 35:animum ad cavendum, Nep Alcib 5, 2: jubet peritos linguae attendere animum, pastorum sermo agresti an urbano propior esset,
Liv. 10, 4: praeterea et nostris animos attendere dictis atque adhibere velis, Lucil. ap. Non. p. 238, 11:attendite animos ad ea, quae consequuntur,
Cic. Agr. 2, 15.—With a rel.-clause as object:nunc quid velim, animum attendite,
Ter. Phorm. prol. 24.—Absol.:3.postquam attendi Magis et vi coepi cogere, ut etc.,
Ter. Hec. 2, 2, 25:rem gestam vobis dum breviter expono, quaeso, diligenter attendite,
Cic. Mil. 9:audi, audi atque attende,
id. Planc. 41, 98; so id. de Or. 3, 13, 50; Phaedr. 2, 5, 6; Juv. 6, 66; 11, 16 al.—With acc. of the thing or person to which the attention is directed:Glaucia solebat populum monere, ut, cum lex aliqua recitaretur, primum versum attenderet,
Cic. Rab. Post. 6, 14:sed stuporem hominis attendite,
mark the stupidity, id. Phil. 2, 12, 30; so id. de Or. 1, 35, 161; Sall. J. 88, 2; Plin. Ep 6, 8, 8; Luc. 8, 623 al.: me de invidiosis rebus dicentem attendite. Cic. Sull 11, 33; id. Verr. 2, 1, 10:Quā re attendo te studiose,
id. Fin. 3, 12, 40:non attenderunt mandata,
Vulg. 2 Esdr. 9, 34; ib. Job, 21, 5; ib. Isa. 28, 23.— Pass.:versūs aeque prima et media et extrema pars attenditur,
Cic. de Or. 3, 50, 192. —With inf. or acc. and inf. as object: quid futurum est, si pol ego hanc discere artem attenderim? Pompon. ap. Non. p. 238, 17:non attendere superius illud eā re a se esse concessum,
Cic. Ac. 2, 34, 111.—With a rel.clause or a subjunct. with a particle:cum attendo, quā prudentiā sit Hortensius,
Cic. Quinct. 20, 63:Hermagoras nec, quid dicat, attendere nec... videatur,
id. Inv. 1, 6, 8:forte lubuit adtendere, quae res maxume tanta negotia sustinuisset,
Sall. C. 53, 2:Oro, parumper Attendas, quantum de legibus queratur etc.,
Juv. 10, 251:attende, cur, etc.,
Phaedr. 2, prol. 14:attendite ut sciatis prudentiam,
Vulg. Prov. 4, 1:Attendite, ne justitiam vestram faciatis etc.,
ib. Matt. 6, 1; ib. Eccli. 1, 38; 13, 10; 28, 30.— With de:cum de necessitate attendemus,
Cic. Part. Or. 24, 84.—With dat. (post-Aug.):sermonibus malignis,
Plin. Ep. 7, 26:cui magis quam Caesari attendant?
id. Pan. 65, 2; Sil. 8, 591:attendit mandatis,
Vulg. Eccli. 32, 28; ib. Prov. 7, 24:attendite vobis,
take heed to yourselves, ib. Luc. 17, 3; ib. Act. 5, 35; ib. 1 Tim. 4, 16.—So in Suet. several times in the signif. to devote attention to, to study, = studere:eloquentiae plurimum attendit,
Suet. Calig. 53:juri,
id. Galb. 5:extispicio,
id. Ner. 56.—With abl. with ab (after the Gr. prosechein apo tinos;eccl. Lat.): attende tibi a pestifero,
beware of, Vulg. Eccli. 11, 35:attendite ab omni iniquo,
ib. ib. 17, 11; ib. Matt. 7, 15; ib. Luc. 12, 1; 20, 46.—With animo (ante- and post-class. and rare):* B.cum animo attendi ad quaerendum, Pac., Trag. Rel. p. 79 Rib.: nunc quid petam, aequo animo attendite,
Ter. Hec. prol. 20:quid istud sit, animo attendatis,
App. Flor. 9: ut magis magisque attendant animo, Vulg. Eccli. prol.; so,in verbis meis attende in corde tuo,
ib. ib. 16, 25.—To strive eagerly for something, long for: puer, ne attenderis Petere a me id quod nefas sit concedi tibi, Att. ap. Non. p. 238, 19 (Trag. Rel. p. 173 Rib.).—Hence, attentus, a, um, P. a.A.Directed to something, attentive, intent on:B.Ut animus in spe attentus fuit,
Ter. And. 2, 1, 3:Quo magis attentas aurīs animumque reposco,
Lucr. 6, 920:Verba per attentam non ibunt Caesaris aurem,
Hor. S. 2, 1, 19:si attentos animos ad decoris conservationem tenebimus,
Cic. Off. 1, 37, 131:cum respiceremus attenti ad gentem,
Vulg. Thren. 4, 17:eaque dum animis attentis admirantes excipiunt,
Cic. Or. 58, 197:acerrima atque attentissima cogitatio,
a very acute and close manner of thinking, id. de Or. 3, 5, 17:et attentum monent Graeci a principio faciamus judicem et docilem,
id. ib. 2, 79, 323; 2, 19, 80; id. Inv. 1, 16, 23; Auct. ad Her. 1, 4:Ut patris attenti, lenonis ut insidiosi,
Hor. Ep. 2, 1, 172:judex circa jus attentior,
Quint. 4, 5, 21.—Intent on, striving after something, careful, frugal, industrious:unum hoc vitium fert senectus hominibus: Attentiores sumus ad rem omnes quam sat est,
Ter. Ad. 5, 3, 48:nimium ad rem in senectā attente sumus,
id. ib. 5, 8, 31:tum enim cum rem habebas, quaesticulus te faciebat attentiorem,
Cic. Fam. 9, 16, 7:paterfamilias et prudens et attentus,
id. Quinct. 3:Durus, ait, Voltei, nimis attentusque videris Esse mihi,
Hor. Ep. 1, 7, 91:asper et attentus quaesitis,
id. S. 2, 6, 82:vita,
Cic. Rosc. Am. 15, 44 Matth.:qui in re adventiciā et hereditariā tam diligens, tam attentus esset,
id. Verr. 2, 2, 48:antiqui attenti continentiae,
Val. Max. 2, 5, 5.— Comp.: hortor vos attentiori studio lectionem facere, * Vulg. Eccli. prol.—Hence, adv.: atten-tē, attentively, carefully, etc.:attente officia servorum fungi,
Ter. Heaut. 1, 1, 14;audire,
Cic. Phil. 2, 5; id. Clu. 3 fin.; id. de Or. 2, 35, 148; id. Brut. 54, 200:legere,
id. Fam. 7, 19:parum attente dicere,
Gell. 4, 15:custodire attente,
Vulg. Jos. 22, 5.— Comp.:attentius audire,
Cic. Clu. 23:acrius et attentius cogitare,
id. Fin. 5, 2, 4:attentius agere aliquid,
Sall. C. 52, 18:spectare,
Hor. Ep. 2, 1, 197:invicem diligere,
Vulg. 1 Pet 1, 22.— Sup.:attentissime audire,
Cic. de Or. 1, 61, 259. -
14 conservatrix
conservātrix, īcis, f. [conservator], she who preserves, defends (post-class.):conservatrices et nutrices ignis,
Arn. 4, p. 151.—As an epithet of Juno,
Inscr. Grut. 25, 2 al.; cf. conservator;and of industrious housewives,
Inscr. Orell. 4930 al.:bonorum principum clementia conservatrix thensaurorum, Treb. Poll. Trig. Syr. 30, 16 (but the best reading,
Cic. Fin. 5, 9, 26, is servatricem; cf. Madv. N. cr.). -
15 experior
ex-pĕrĭor, pertus ( act. experiero, Varr. L. L. 8, 9, 24 dub.), 4, v. dep. a. [ex- and root per-; Sanscr. par-, pi-parmi, conduct; Gr. peraô, pass through; poros, passage; peira, experience; Lat. porta, portus, peritus, periculum; Germ. fahren, erfahren; Eng. fare, ferry], to try a thing; viz., either by way of testing or of attempting it.I. A.In tempp. praes. constr. with the acc., a rel. clause, or absol.(α).With acc.:(β).habuisse aiunt domi (venenum), vimque ejus esse expertum in servo quodam ad eam rem ipsam parato,
Cic. Cael. 24, 58:taciturnitatem nostram,
id. Brut. 65, 231:amorem alicujus,
id. Att. 16, 16, C, 1:his persuaserant, uti eandem belli fortunam experirentur,
Caes. B. G. 2, 16, 3:judicium discipulorum,
Quint. 2, 5, 12:in quo totas vires suas eloquentia experiretur,
id. 10, 1, 109:imperium,
Liv. 2, 59, 4:cervi cornua ad arbores subinde experientes,
Plin. 8, 32, 50, § 117 et saep.—With a personal object: vin' me experiri?
make trial of me, Plaut. Merc. 4, 4, 29:hanc experiamur,
Ter. Hec. 5, 2, 12 Ruhnk.:tum se denique errasse sentiunt, cum eos (amicos) gravis aliquis casus experiri cogit,
Cic. Lael. 22, 84:in periclitandis experiendisque pueris,
id. Div. 2, 46, 97.—So with se. reflex., to make trial of one's powers in any thing:se heroo (versu),
Plin. Ep. 7, 4, 3 [p. 694] variis se studiorum generibus, id. ib. 9, 29, 1:se in foro,
Quint. 12, 11, 16.—With a rel.-clause, ut, etc.: vosne velit an me regnare era quidve ferat Fors, Virtute experiamur, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204, ed. Vahl.):(γ).lubet experiri, quo evasuru'st denique,
Plaut. Trin. 4, 2, 93:experiri libet, quantum audeatis,
Liv. 25, 38, 11; cf. Nep. Alcib. 1, 1:in me ipso experior, ut exalbescam, etc.,
Cic. de Or. 1, 26, 121; cf. with si:expertique simul, si tela artusque sequantur,
Val. Fl. 5, 562.—Absol.:B.experiendo magis quam discendo cognovi,
Cic. Fam. 1, 7, 10:judicare difficile est sane nisi expertum: experiendum autem est in ipsa amicitia: ita praecurrit amicitia judicium tollitque experiendi potestatem,
id. Lael. 17, 62.—In the tempp. perf., to have tried, tested, experienced, i. e. to find or know by experience:C.benignitatem tuam me experto praedicas,
Plaut. Merc. 2, 2, 18:omnia quae dico de Plancio, dico expertus in nobis,
Cic. Planc. 9, 22:experti scire debemus, etc.,
id. Mil. 26, 69:illud tibi expertus promitto,
id. Fam. 13, 9, 3:dicam tibi, Catule, non tam doctus, quam, id quod est majus, expertus,
id. de Or. 2, 17, 72:puellae jam virum expertae,
Hor. C. 3, 14, 11; 4, 4, 3; cf. Quint. 6, 5, 7:mala captivitatis,
Sulp. Sev. 2, 22, 5:id opera expertus sum esse ita,
Plaut. Bacch. 3, 2, 3:expertus sum prodesse,
Quint. 2, 4, 13:expertus, juvenem praelongos habuisse sermones,
id. 10, 3, 32:ut frequenter experti sumus,
id. 1, 12, 11.—Rarely in other tenses: et exorabile numen Fortasse experiar,
may find, Juv. 13, 103.—To make trial of, in a hostile sense, to measure strength with, to contend with:II. A.ut interire quam Romanos non experiri mallet,
Nep. Ham. 4, 3:maritimis moribus mecum experitur,
Plaut. Cist. 2, 1, 11:ipsi duces cominus invicem experti,
Flor. 3, 21, 7; 4, 10, 1; cf.:hos cum Suevi, multis saepe bellis experti, finibus expellere non potuissent,
Caes. B. G. 4, 3, 4:Turnum in armis,
Verg. A. 7, 434.In gen.:B.qui desperatione debilitati experiri id nolent, quod se assequi posse diffidant. Sed par est omnes omnia experiri, qui, etc.,
Cic. Or. 1, 4; cf.:istuc primum experiar,
Plaut. Truc. 2, 7, 47:omnia experiri certum est, priusquam pereo,
Ter. And. 2, 1, 11:omnia prius quam, etc.,
Caes. B. G. 7, 78, 1:extrema omnia,
Sall. C. 26, 5; cf.also: sese omnia de pace expertum,
Caes. B. C. 3, 57, 2:libertatem,
i. e. to make use of, enjoy, Sall. J. 31, 5:late fusum opus est et multiplex, etc.... dicere experiar,
Quint. 2, 13, 17:quod quoniam me saepius rogas, aggrediar, non tam perficiundi spe quam experiundi voluntate,
Cic. Or. 1, 2.—With ut and subj.:nunc si vel periculose experiundum erit, experiar certe, ut hinc avolem,
Cic. Att. 9, 10, 3:experiri, ut sine armis propinquum ad officium reduceret,
Nep. Dat. 2, 3.—In partic., jurid. t. t., to try or test by law, to go to law:1.aut intra parietes aut summo jure experietur,
Cic. Quint. 11, 38; cf.:in jus vocare est juris experiundi causa vocare,
Dig. 2, 4, 1; 47, 8, 4:a me diem petivit: ego experiri non potui: latitavit,
Cic. Quint. 23, 75; Liv. 40, 29, 11:sua propria bona malaque, cum causae dicendae data facultas sit, tum se experturum,
Liv. 3, 56, 10:postulare ut judicium populi Romani experiri (liceat),
id. ib. —Hence,expĕrĭens, entis, P. a. (acc. to II.), experienced, enterprising, active, industrious (class.):2.homo gnavus et industrius, experientissimus ac diligentissimus arator,
Cic. Verr. 2, 3, 21, § 53:promptus homo et experiens,
id. ib. 2, 4, 17, §37: vir fortis et experiens,
id. Clu. 8, 23:vir acer et experiens,
Liv. 6, 34, 4:comes experientis Ulixei,
Ov. M. 14, 159:ingenium,
id. Am. 1, 9, 32. —With gen.:genus experiens laborum,
inured to, patient of, Ov. M. 1, 414:rei militaris experientissimi duces,
Arn. 2, 38 init.; cf. Vulg. 2 Macc. 8, 9.— Comp. appears not to occur.—expertus, a, um, P. a. (acc. to I.), in pass. signif., tried, proved, known by experience (freq. after the Aug. per.):vir acer et pro causa plebis expertae virtutis,
Liv. 3, 44, 3:per omnia expertus,
id. 1, 34, 12:indignitates homines expertos,
id. 24, 22, 2:dulcedo libertatis,
id. 1, 17, 3:industria,
Suet. Vesp. 4:artes,
Tac. A. 3, 17: saevitia, Prop. 1, 3, 18:confidens ostento sibi expertissimo,
Suet. Tib. 19.—With gen.:expertos belli juvenes,
Verg. A. 10, 173; cf. Tac. H. 4, 76.— Comp. and adv. appear not to occur. -
16 industriosus
industrĭōsus, a, um, adj. [industria], very active, diligent, or industrious (postAug.), Cassiod. Var. 8, 33; Sen. Prov. 2 dub.; Val. Max. 3, 4, 2 dub.—Hence, adv.: industrĭōsē, very industriously, Cassiod. Var. 5, 1; Suet. Vit. Juv.— Comp., Fronto ad M. Caes. 4, 3 med. — Sup., Cato ap. Charis. p. 181 P. -
17 industrius
industrĭus, a, um, adj. [perh. indo for in, and struo; lit. building within, i. e. active within; hence], active, diligent, assiduous, industrious (class.):homo gnavus et industrius,
Cic. Verr. 2, 3, 21, § 53:homines vigilantes, sobrii, industrii,
id. Cael. 31, 74; id. Att. 8, 11, 13, § 1:vir acer et industrius in rebus gerendis,
id. Tusc. 5, 20, 57:industrios ac ignavos pax in aequo tenet,
Tac. A. 12, 12:petit aquilas armis industrius,
Juv. 8, 52.— Comp.:industrior or industriior (ante-class.): quo neque industrior de juventute erat,
Plaut. Most. 1, 2, 72: imperator exercitum industriiorem facit, Cato ap. Prisc. p. 601 P. — Adv.: industrĭē, diligently, industriously: rem publicam curare, Cato ap. Charis. p. 181 P.: ut ea diligenter industrieque administrarent, Caes. B. G. 7, 60:tueri Siciliam,
Quint. 5, 13, 35:causas actitare,
Suet. Galb. 3. -
18 laboriosus
lăbōrĭōsus, a, um, adj. [2. labor], full of labor, laborious.I.Attended with much labor, laborious, toilsome, wearisome, difficult, troublesome (syn. operosus):II.deambulatio,
Ter. Heaut. 4, 6, 3:nihil laboriosius,
Cic. Leg. 3, 8, 19:operum longe maximum ac laboriosissimum,
Liv. 5, 19 fin.: si qua laboriosa est (fabula), ad me curritur, difficult to put on the stage, opp. lenis, Ter. Heaut. prol. 44.—Transf.A.Inclined to labor, laborious, industrious, for the Gr. philoponos (syn.:B.impiger, industrius): homines,
Cic. Tusc. 2, 15, 35:bos laboriosissimus hominis socius in agricultura,
Col. 6 praef. § 7.—That undergoes much trouble and hardship, troubled, harassed:quid enim nobis duobus laboriosius?
Cic. Mil. 2, 5; id. Phil. 11, 4, 4.—Hence, adv.: lăbōrĭōsē, laboriously, wearisomely, with difficulty, Plaut. Merc. 3, 1, 9; Cels. 5, 17, 2; Cat. 38, 1.— Comp., Cic. Rosc. Com. 11, 31.— Sup.:laboriosissime,
Cic. Div. in Caecil. 21, 71; Suet. Caes. 43 al. -
19 navus
nāvus ( gnāvus), a, um, adj. [Sanscr. gnā, know; Gr. gignôskô; cf. Lat. notus, gnarus; for signif. cf. Germ. kennen and können], busy, diligent, assiduous, active (syn.: impiger, industrius, sedulus; class.): navus repertus homo, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 169 Müll. (Ann. v. 183 Vahl.):* A.homo gnavus et industrius,
Cic. Verr. 2, 3, 21, § 53; id. Imp. Pomp. 7, 18:aratores,
id. Verr. 2, 3, 51, § 120:filius,
id. ib. 2, 3, 69. §161: vir gnavus, agilis, providus,
Vell. 2, 105, 2:rudimenta,
Sil. 1, 549:timor,
that renders industrious, id. 7, 349.— Comp.:in inquirendis gnaviores quam in componendis,
Amm. 26, 4, 4:hostium naviores,
Jul. Val. Res Gest. Alex. 1, 41.—Hence, adv., in two forms.nāvē ( gnāvē), diligently, actively, zealously (ante-class.): nave agere oportet quod agas, non ductarier, Plaut. ap. Paul. ex Fest. p. 169 Müll.; Sall. J. 77, 3.—B. 1.Diligently, actively, [p. 1193] zealously: bene naviter ire, Sisenn. ap. Charis. p. 185 P.:2.naviter versari in provinciā,
Gell. 15, 4, 3:pugnare,
Liv. 10, 39:expedire,
id. 24, 23:bellum gerere,
id. 30, 4. —Transf., in gen., wholly, completely:bene et naviter impudens,
Cic. Fam. 5, 12, 3:plenum,
Lucr. 1, 525. -
20 sedulus
sēdŭlus, a, um, adj. [etym. dub.; acc. to Curt. from root hed-, to go; Gr. hodos, way; whence Lat. solum, solium; cf. tremulus, from tremo; prop. active, inclined to motion; but perh. better referred to root sed-, sid-, (Sanscr. sad-), of sedeo; Engl. sit; cf. assiduus. The derivation from sē - dolo, adopted by Don. Ter. Ad. 3, 3, 59; Serv. Verg. A. 2, 374; Non. 37, 28; and Isid. Orig. 10, 244 and 247; cf. Döderl. Syn. 1, p. 117 sq. al., is an error]; orig. sitting fast, persisting in some course of action; hence, busy, diligent, industrious, zealous, careful, unremitting, solicitous, assiduous, sedulous (mostly poet.;II.syn.: diligens, officiosus, attentus): eloquentes videbare, non sedulos velle conquirere,
orators, not those who labor at oratory, Cic. Brut. 47, 176:haec a concubitu fit sedula, tardior illa,
Ov. A. A. 1, 377:exanimat lentus spectator, sedulus inflat,
Hor. Ep. 2, 1, 178:tantum venerata virum hunc sedula curet,
Tib. 1, 5, 33; cf.puer (minister),
Hor. C. 1, 38, 6:agricola,
Plin. 17, 14, 24, § 101:olitor, Col. poët. 10, 148: apis,
Tib. 2, 1, 50; Ov. M. 13, 928:Baucis,
id. ib. 8, 640:anus,
Tib. 1, 3, 84:nutrix,
Ov. H. 21, 95; id. M. 10, 438; Hor. A. P. 116:mater,
Phaedr. 4, 5, 13:deducat juvenum sedula turba senem,
Tib. 1, 4, 80:sedula fune viri contento bracchia lassant,
Ov. F. 4, 297:labor,
Sen. Hippol. 1109:opera,
App. M. 9, p. 237:industria,
id. ib. 2, p. 128:ministerium,
id. ib. 11, p. 267:cura,
Col. 8, 1, 3 et saep.: velim te arbitrari factum. R. Sedulum est, submoventur hostes, removentur lapides, Plaut. Fragm. ap. Charis. p. 194 P.—With an invidious implication, officious, obtrusive:A.ne studio nostri pecces odiumque libellis Sedulus importes opera vehemente minister,
Hor. Ep. 1, 13, 5:hospes,
id. S. 1, 5, 71:nec quisquam flammae sedulus addat aquam,
Tib. 2, 4, 42:luna,
Prop. 1, 3, 32; cf.:male sedulus,
Ov. A. A. 3, 699; id. M. 10, 438.—Hence, advv.sēdŭlō, busily, diligently, industriously, eagerly, carefully, zealously, unremittingly, assiduously, solicitously, sedulously.1.In gen. (very freq. and class.;2.a favorite word of Plaut. and Ter.): nam ille amico suo sodali sedulo rem mandatam exsequitur,
Plaut. Bacch. 3, 3, 71 sq.:ut cognorant, dabimus operam sedulo,
id. Cas. prol. 16; so,operam dare,
id. Pers. 4, 7, 10; id. Men. 5, 7, 20:addere,
id. Cist. 1, 1, 54; id. Most. 1, 2, 41:comparare quae opus sunt,
Liv. 1, 41:faciam sedulo, Ut, etc.,
Plaut. Capt. 2, 3, 25.—Most freq. with facere; cf. Cato, R. R. 2, 2; Plaut. Ep. 2, 2, 108; id. Bacch. 4, 8, 30; id. Merc. 2, 3, 126; id. Poen. 1, 2, 144; id. Pers. 1, 1, 47 sq.; Ter. And. 3, 4, 18; 4, 1, 56; id. Eun. 2, 3, 71; id. Heaut. 1, 1, 74; 2, 4, 16; id. Ad. 1, 1, 25; 2, 2, 43; Cic. Clu. 21, 58; id. Fin. 3, 4 fin.; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10 a, 2.—With fieri, Plaut. Merc. 2, 2, 31; id. Rud. 1, 4, 22; id. Trin. 1, 2, 155; Ter. Ad. 3, 3, 59; id. Phorm. 1, 4, 51; 5, 8, 12; Cic. Fam. 2, 11 fin.; cf.:sedulo id ago,
Ter. And. 3, 5, 8:agitans mecum,
id. Phorm. 4, 3, 10: ad socios nostros sedulo dispertieram, alio frumentum, alio legatos, etc., Cato ap. Charis. p. 197 P.; cf.: salutem impertit studiose et sedulo, Lucil. ap. Non. 37, 30:aliquid conservare,
Cato, R. R. 5, 8:servare,
Plaut. Capt. 2, 2, 7; id. Curc. 5, 2, 41; id. Rud. 2, 3, 52:celare,
id. Aul. 1, 2, 35:dissimulare,
Ter. Hec. 4, 2, 2; id. Phorm. 2, 3, 81:animum advertere,
Plaut. Stich. 4, 1, 40; id. Rud. 2, 2, 1; cf.:munditer se habere,
id. Poen. 1, 2, 26: Ge. Valuistine usque? Ep. Sustentatum'st sedulo, id. Stich. 3, 2, 14; 4, 2, 8:sedulo aliquid dicere,
to assert emphatically, protest, id. Capt. 4, 2, 106; cf.: ego illud sedulo Negare factum;ille instat factum,
Ter. And. 1, 1, 119; so,moneo,
id. Ad. 3, 3, 72:et moneo, et hortor,
id. Hec. 1, 1, 6:credere,
i. e. sincerely, id. Phorm. 2, 4, 13; cf.argumentari,
Cic. Att. 3, 12, 1.—In partic., with an implication of design, on purpose, designedly, intentionally (rare;B.not in Cic.): aliquid occultare,
Plaut. Capt. 2, 2, 48:fingit causas, ne det, sedulo,
Ter. Eun. 1, 2, 58:nusquam nisi in virtute spes est, milites, et ego sedulo, ne esset, feci,
Liv. 34, 14:diem extrahere,
id. 28, 15:tempus terere,
id. 3, 46: imitari aliquem, Quint. 7, 1, 54.—sēdŭlē, busily, diligently, carefully, etc. (post-Aug. and rare):semper custos sedule circumire debet alvearia,
Col. 9, 9, 1: hoc munus implet sedule, Prud. steph. 5, 407; Vulg. 4 Reg. 4, 13.
См. также в других словарях:
Industrious — In*dus tri*ous, a. [L. industrius, industriosus: cf. F. industrieux. See {Industry}.] [1913 Webster] 1. Given to industry; characterized by diligence; constantly, regularly, or habitually occupied; busy; assiduous; not slothful or idle; commonly… … The Collaborative International Dictionary of English
industrious — in‧dus‧tri‧ous [ɪnˈdʌstriəs] adjective always working very hard: • Mexico has an industrious labour force and enormous natural resources. industriousness noun [uncountable] : • Hong Kong workers are known for their industriousness. * * *… … Financial and business terms
industrious — I adjective active, adsiduus, aggressive, ardent, assiduous, busily engaged, busy, dedicated, determined, devoted, diligent, eager, earnest, energetic, enthusiastic, hard working, indefatigable, industrius, intent, laborious, never idle, operose … Law dictionary
industrious — (adj.) characterized by energy, effort, and attention, 1520s (implied in industriously), from M.Fr. industrieux and directly from L.L. industriosus, from L. industria (see INDUSTRY (Cf. industry)). Retains the etymological sense. Related:… … Etymology dictionary
industrious — diligent, *busy, assiduous, sedulous Analogous words: *active, operative, live, dynamic: persevering, persisting or persistent (see corresponding verbs at PERSEVERE): indefatigable, tireless, untiring, unflagging, unwearied Antonyms: slothful,… … New Dictionary of Synonyms
industrious — [adj] hardworking active, assiduous, ball of fire*, burning, busy, conscientious, diligent, dynamic, eager, energetic, grind*, in full swing*, intent, involved, jumping, laborious, on the go*, operose, perky*, persevering, persistent, plugging,… … New thesaurus
industrious — ► ADJECTIVE ▪ diligent and hard working. DERIVATIVES industriously adverb industriousness noun … English terms dictionary
industrious — [in dus′trē əs] adj. [< Fr or L: Fr industrieux < L industriosus < industria: see INDUSTRY] 1. Obs. skillful or clever 2. characterized by earnest, steady effort; hardworking; diligent SYN. BUSY industriously adv. industriousness n … English World dictionary
industrious — [[t]ɪndʌ̱striəs[/t]] ADJ GRADED If you describe someone as industrious, you mean they work very hard. She was an industrious and willing worker. Syn: hard working Derived words: industriously ADV GRADED ADV with v Maggie paints industriously all… … English dictionary
industrious — adjective Date: 15th century 1. obsolete skillful, ingenious 2. constantly, regularly, or habitually active or occupied ; diligent < an industrious worker > Synonyms: see busy • industriously adverb • industriousness … New Collegiate Dictionary
industrious — industriously, adv. industriousness, n. /in dus tree euhs/, adj. 1. working energetically and devotedly; hard working; diligent: an industrious person. 2. Obs. skillful. [1525 35; < L industrius diligent, assiduous, OL indostruus, perh. equiv. to … Universalium