Abl

(+ abl.) in return for, instead of / for, as.

(+ abl.) in front of, before / on behalf of, for.

(+ abl. of sep.) be without, be deprived of, lack, want.

+ abl. relying upon, depending on, banking on.

(abl.) at the command of, by order of.

(abl.sing.m.) by request

(+ abl.) without.

bellum (ante-class. and poet. duel-lum), i, n. [Sanscr. dva, dvi, dus; cf. Germ. zwei; Engl. two, twice; for the change from initial du- to b-, cf. bis for duis, and v. the letter B, and Varr. L. L. 5, § 73 Mull.; 7, § 49 ib.], war.

Form duellum: duellum, bellum, videlicet quod duabus partibus de victoria contendentibus dimicatur. Inde est perduellis, qui pertinaciter retinet bellum, Paul. ex Fest. p. 66, 17 Mull.:

bellum antea duellum vocatum eo quod duae sunt dimicantium partes... Postea mutata littera dictum bellum,

Isid. Orig. 18, 1, 9: hos pestis necuit, pars occidit illa duellis, Enn. ap. Prisc. p. 9, 861 P. (Ann. v. 549 Vahl.):

legiones reveniunt domum Exstincto duello maximo atque internecatis hostibus,

Plaut. Am. 1, 1, 35:

quae domi duellique male fecisti,

id. As. 3, 2, 13.—So in archaic style, or in citations from ancient documents:

quique agent rem duelli,

Cic. Leg. 2, 8, 21:

aes atque ferrum, duelli instrumenta,

id. ib. 2, 18, 45 (translated from the Platonic laws):

puro pioque duello quaerendas (res) censeo,

Liv. 1, 32, 12 (quoted from ancient transactions); so,

quod duellum populo Romano cum Carthaginiensi est,

id. 22, 10, 2:

victoriaque duelli populi Romani erit,

id. 23, 11, 2:

si duellum quod cum rege Antiocho sumi populus jussit,

id. 36, 2, 2;

and from an ancient inscription' duello magno dirimendo, etc.,

id. 40, 52, 5.— Poet.:

hic... Pacem duello miscuit,

Hor. C. 3, 5, 38:

cadum Marsi memorem duelli,

id. ib. 3, 14, 18:

vacuum duellis Janum Quirini clausit,

id. ib. 4, 15, 8; cf. id. Ep. 1, 2, 7; 2, 1, 254; 2, 2, 98; Ov. F. 6, 201; Juv. 1, 169— [p. 227]

Form bellum.

War, warfare (abstr.), or a war, the war (concr.), i.e. hostilities between two nations (cf. tumultus).

Specifying the enemy.

By adjj. denoting the nation:

omnibus Punicis Siciliensibusque bellis,

Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

aliquot annis ante secundum Punicum bellum,

id. Ac. 2, 5, 13:

Britannicum bellum,

id. Att. 4, 16, 13:

Gallicum,

id. Prov. Cons. 14, 35:

Germanicum,

Caes. B. G. 3, 28:

Sabinum,

Liv. 1, 26, 4:

Parthicum,

Vell. 2, 46, 2;

similarly: bellum piraticum,

the war against the pirates, Vell. 2, 33, 1.—Sometimes the adj. refers to the leader or king of the enemy:

Sertorianum bellum,

Cic. Phil. 11, 8, 18:

Mithridaticum,

id. Imp. Pomp. 3, 7:

Jugurthinum,

Hor. Epod. 9, 23; Vell. 2, 11, 1;

similarly: bellum regium,

the war against kings, Cic. Imp. Pomp. 17, 50. —Or it refers to the theatre of the war:

bellum Africanum, Transalpinum,

Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

Asiaticum,

id. ib. 22, 64:

Africum,

Caes. B. C. 2, 32 fin.:

Actiacum,

Vell. 2, 86, 3:

Hispaniense,

id. 2, 55, 2.—

With gen. of the name of the nation or its leader: bellum Latinorum, the Latin war, i. e. against the Latins, Cic. N. D. 2, 2, 6:

Venetorum,

Caes. B. G. 3, 16:

Helvetiorum,

id. ib. 1, 40 fin.;

1, 30: Ambiorigis,

id. ib. 6, 29, 4:

Pyrrhi, Philippi,

Cic. Phil. 11, 7, 17:

Samnitium,

Liv. 7, 29, 2.—

With cum and abl. of the name.

Attributively:

cum Jugurtha, cum Cimbris, cum Teutonis bellum,

Cic. Imp. Pomp. 20, 60:

belli causa cum Samnitibus,

Liv. 7, 29, 3:

hunc finem bellum cum Philippo habuit,

id. 33, 35, 12:

novum cum Antiocho instabat bellum,

id. 36, 36, 7; cf. id. 35, 40, 1; 38, 58, 8; 39, 1, 8; 44, 14, 7.—

With cum dependent on the verb:

quia bellum Aetolis esse dixi cum Aliis,

Plaut. Capt. prol. 59:

novi consules... duo bella habuere... alterum cum Tiburtibus,

Liv. 7, 17, 2; esp. with gero, v. 2. b. a infra.—

With adversus and acc. of the name.

Attributively:

bellum adversus Philippum,

Liv. 31, 1, 8:

bellum populus adversus Vestinos jussit,

id. 8, 29, 6.—

With adversus dependent on the verb: quod homines populi Hermunduli adversus populum Romanum bellum fecere, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1: nos pro vobis bellum suscepimus adversus Philippum. Liv. 31, 31, 18:

ut multo acrius adversus duos quam adversus unum pararet bellum,

id. 45, 11, 8:

bellum quod rex adversus Datamem susceperat,

Nep. Dat. 8, 5.—

With contra and acc.:

cum bellum nefarium contra aras et focos, contra vitam fortunasque nostras... non comparari, sed geri jam viderem,

Cic. Phil. 3, 1, 1:

causam belli contra patriam inferendi,

id. ib. 2, 22, 53.—

With in and acc. (very rare):

Athenienses in Peloponnesios sexto et vicesimo anno bellum gerentes,

Nep. Lys. 1, 1.—

With inter and acc.:

hic finis belli inter Romanos ac Persea fuit,

Liv. 45, 9, 2.—

With apud and acc.:

secutum est bellum gestum apud Mutinam,

Nep. Att. 9, 1.—

With dat. of the enemy after inferre and facere, v. 2. a. k infra.—

With verbs.

Referring to the beginning of the war.

Bellum movere or commovere, to bring about, stir up a war:

summa erat observatio in bello movendo,

Cic. Off. 1, 11, 37:

bellum commotum a Scapula,

id. Fam. 9, 13, 1:

nuntiabant alii... in Apulia servile bellum moveri,

Sall. C. 30, 2:

is primum Volscis bellum in ducentos amplius... annos movit,

Liv. 1, 53, 2:

insequenti anno Veiens bellum motum,

id. 4, 58, 6:

dii pium movere bellum,

id. 8, 6, 4; cf. Verg. A. 10, 627; id. G. 1, 509; so,

concitare,

Liv. 7, 27, 5; and ciere ( poet.), Verg. A. 1, 541; 6, 829; 12, 158.—

Bellum parare, comparare, apparare, or se praeparare bello, to prepare a war, or for a war:

cum tam pestiferum bellum pararet,

Cic. Att. 9, 13, 3:

bellum utrimque summopere parabatur,

Liv. 1, 23, 1; cf. id. 45, 11, 8 (v. II. A. 1. d. b supra); Nep. Hann. 2, 6; Quint. 12, 3, 5; Ov. M. 7, 456; so,

parare alicui,

Nep. Alcib. 9, 5:

bellum terra et mari comparat,

Cic. Att. 10, 4, 3:

tantum bellum... Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit,

id. Imp. Pomp. 12, 3, 5:

bellum omnium consensu apparari coeptum,

Liv. 4, 55, 7:

numquam imperator ita paci credit, ut non se praeparet bello,

Sen. Vit. Beat. 26, 2.—

Bellum differre, to postpone a war:

nec jam poterat bellum differri,

Liv. 2, 30, 7:

mors Hamilcaris et pueritia Hannibalis distulerunt bellum,

id. 21, 2, 3; cf. id. 5, 5, 3.—

Bellum sumere, to undertake, begin a war (not in Caesar):

omne bellum sumi facile, ceterum aegerrume desinere,

Sall. J. 83, 1:

prius tamen omnia pati decrevit quam bellum sumere,

id. ib. 20, 5:

de integro bellum sumit,

id. ib. 62, 9:

iis haec maxima ratio belli sumendi fuerat,

Liv. 38, 19, 3:

sumi bellum etiam ab ignavis, strenuissimi cujusque periculo geri,

Tac. H. 4, 69; cf. id. A. 2, 45; 13, 34; 15, 5; 15, 7; id. Agr. 16.—

Bellum suscipere (rarely inire), to undertake, commence a war, join in a war:

bellum ita suscipiatur ut nihil nisi pax quaesita videatur,

Cic. Off. 1, 23, 80:

suscipienda quidem bella sunt ob eam causam ut, etc.,

id. ib. 1, 11, 35:

judicavit a plerisque ignoratione... bellum esse susceptum,

join, id. Marcell. 5, 13; id. Imp. Pomp. 12, 35 (v. supra):

cum avertisset plebem a suscipiendo bello,

undertaking, Liv. 4, 58, 14:

senatui cum Camillo agi placuit ut bellum Etruscum susciperet,

id. 6, 9, 5:

bella non causis inita, sed ut eorum merces fuit,

Vell. 2, 3, 3.—

Bellum consentire = bellum consensu decernere, to decree a war by agreement, to ratify a declaration of war (rare):

consensit et senatus bellum,

Liv. 8, 6, 8:

bellum erat consensum,

id. 1, 32, 12.—

Bellum alicui mandare, committere, decernere, dare, gerendum dare, ad aliquem deferre, or aliquem bello praeficere, praeponere, to assign a war to one as a commander, to give one the chief command in a war:

sed ne tum quidem populus Romanus ad privatum detulit bellum,

Cic. Phil. 11, 8, 18:

populus Romanus consuli... bellum gerendum dedit,

id. ib.:

cur non... eidem... hoc quoque bellum regium committamus?

id. Imp. Pomp. 17, 50:

Camillus cui id bellum mandatum erat,

Liv. 5, 26, 3:

Volscum bellum M. Furio extra ordinem decretum,

id. 6, 22, 6:

Gallicum bellum Popilio extra ordinem datum,

id. 7, 23, 2:

quo die a vobis maritimo bello praepositus est imperator,

Cic. Imp. Pomp. 15, 44:

cum ei (bello) imperatorem praeficere possitis, in quo sit eximia belli scientia,

id. ib. 16, 49:

hunc toti bello praefecerunt,

Caes. B. G. 5, 11 fin.:

alicui bellum suscipiendum dare,

Cic. Imp. Pomp. 19, 58:

bellum administrandum permittere,

id. ib. 21, 61.—

Bellum indicere alicui, to declare war against (the regular expression; coupled with facere in the ancient formula of the pater patratus), also bellum denuntiare: ob eam rem ego... populo Hermundulo... bellum (in)dico facioque, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1:

ob eam rem ego populusque Romanus populis... Latinis bellum indico facioque,

Liv. 1, 32, 13:

Corinthiis bellum indicamus an non?

Cic. Inv. 1, 12, 17:

ex quo intellegi potest, nullum bellum esse justum nisi quod aut rebus repetitis geratur, aut denuntiatum ante sit et indictum,

id. Off. 1, 11, 36; id. Rep. 3, 23, 35:

bellum indici posse existimabat,

Liv. 1, 22, 4:

ni reddantur (res) bellum indicere jussos,

id. 1, 22, 6:

ut... nec gererentur solum sed etiam indicerentur bella aliquo ritu, jus... descripsit quo res repetuntur,

id. 1, 32, 5; cf. id. 1, 32, 9; 2, 18, 11; 2, 38, 5; Verg. A. 7, 616.—

Bellum inferre alicui (cf. contra aliquem, 1. e. supra; also bellum facere; absol., with dat., or with cum and abl.), to begin a war against ( with), to make war on:

Denseletis nefarium bellum intulisti,

Cic. Pis. 34, 84:

ei civitati bellum indici atque inferri solere,

id. Verr. 2, 1, 31, § 79:

qui sibi Galliaeque bellum intulissent,

Caes. B. G. 4, 16; Nep. Them. 2, 4; Verg. A. 3, 248:

bellumne populo Romano Lampsacena civitas facere conabatur?

Cic. Verr. 2, 1, 31, § 79:

bellum patriae faciet,

id. Mil. 23, 63; id. Cat. 3, 9, 22:

civitatem Eburonum populo Romano bellum facere ausam,

Caes. B. G. 5, 28; cf. id. ib. 7, 2;

3, 29: constituit bellum facere,

Sall. C. 26, 5; 24, 2:

occupant bellum facere,

they are the first to begin the war, Liv. 1, 14, 4:

ut bellum cum Priscis Latinis fieret,

id. 1, 32, 13:

populus Palaepolitanis bellum fieri jussit,

id. 8, 22, 8; cf. Nep. Dion, 4, 3; id. Ages. 2, 1.— Coupled with instruere, to sustain a war:

urbs quae bellum facere atque instruere possit,

Cic. Agr. 2, 28, 77.—Bellum facere had become obsolete at Seneca's time, Sen. Ep. 114, 17.—

Bellum oritur or exoritur, a war begins:

subito bellum in Gallia ex, ortum est,

Caes. B. G. 3, 7:

aliud multo propius bellum ortum,

Liv. 1, 14, 4:

Veiens bellum exortum,

id. 2, 53, 1.—

bellum

(ante-class. and poet.

duel-lum

), i, n. [Sanscr. dva, dvi, dus; cf. Germ. zwei; Engl. two, twice; for the change from initial du- to b-, cf. bis for duis, and v. the letter B, and Varr. L. L. 5, § 73 Mull.; 7, § 49 ib.], war.

Form duellum: duellum, bellum, videlicet quod duabus partibus de victoria contendentibus dimicatur. Inde est perduellis, qui pertinaciter retinet bellum, Paul. ex Fest. p. 66, 17 Mull.:

bellum antea duellum vocatum eo quod duae sunt dimicantium partes... Postea mutata littera dictum bellum,

Isid. Orig. 18, 1, 9: hos pestis necuit, pars occidit illa duellis, Enn. ap. Prisc. p. 9, 861 P. (Ann. v. 549 Vahl.):

legiones reveniunt domum Exstincto duello maximo atque internecatis hostibus,

Plaut. Am. 1, 1, 35:

quae domi duellique male fecisti,

id. As. 3, 2, 13.—So in archaic style, or in citations from ancient documents:

quique agent rem duelli,

Cic. Leg. 2, 8, 21:

aes atque ferrum, duelli instrumenta,

id. ib. 2, 18, 45 (translated from the Platonic laws):

puro pioque duello quaerendas (res) censeo,

Liv. 1, 32, 12 (quoted from ancient transactions); so,

quod duellum populo Romano cum Carthaginiensi est,

id. 22, 10, 2:

victoriaque duelli populi Romani erit,

id. 23, 11, 2:

si duellum quod cum rege Antiocho sumi populus jussit,

id. 36, 2, 2;

and from an ancient inscription' duello magno dirimendo, etc.,

id. 40, 52, 5.— Poet.:

hic... Pacem duello miscuit,

Hor. C. 3, 5, 38:

cadum Marsi memorem duelli,

id. ib. 3, 14, 18:

vacuum duellis Janum Quirini clausit,

id. ib. 4, 15, 8; cf. id. Ep. 1, 2, 7; 2, 1, 254; 2, 2, 98; Ov. F. 6, 201; Juv. 1, 169— [p. 227]

Form bellum.

War, warfare (abstr.), or a war, the war (concr.), i.e. hostilities between two nations (cf. tumultus).

Specifying the enemy.

By adjj. denoting the nation:

omnibus Punicis Siciliensibusque bellis,

Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

aliquot annis ante secundum Punicum bellum,

id. Ac. 2, 5, 13:

Britannicum bellum,

id. Att. 4, 16, 13:

Gallicum,

id. Prov. Cons. 14, 35:

Germanicum,

Caes. B. G. 3, 28:

Sabinum,

Liv. 1, 26, 4:

Parthicum,

Vell. 2, 46, 2;

similarly: bellum piraticum,

the war against the pirates, Vell. 2, 33, 1.—Sometimes the adj. refers to the leader or king of the enemy:

Sertorianum bellum,

Cic. Phil. 11, 8, 18:

Mithridaticum,

id. Imp. Pomp. 3, 7:

Jugurthinum,

Hor. Epod. 9, 23; Vell. 2, 11, 1;

similarly: bellum regium,

the war against kings, Cic. Imp. Pomp. 17, 50. —Or it refers to the theatre of the war:

bellum Africanum, Transalpinum,

Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

Asiaticum,

id. ib. 22, 64:

Africum,

Caes. B. C. 2, 32 fin.:

Actiacum,

Vell. 2, 86, 3:

Hispaniense,

id. 2, 55, 2.—

With gen. of the name of the nation or its leader: bellum Latinorum, the Latin war, i. e. against the Latins, Cic. N. D. 2, 2, 6:

Venetorum,

Caes. B. G. 3, 16:

Helvetiorum,

id. ib. 1, 40 fin.;

1, 30: Ambiorigis,

id. ib. 6, 29, 4:

Pyrrhi, Philippi,

Cic. Phil. 11, 7, 17:

Samnitium,

Liv. 7, 29, 2.—

With cum and abl. of the name.

Attributively:

cum Jugurtha, cum Cimbris, cum Teutonis bellum,

Cic. Imp. Pomp. 20, 60:

belli causa cum Samnitibus,

Liv. 7, 29, 3:

hunc finem bellum cum Philippo habuit,

id. 33, 35, 12:

novum cum Antiocho instabat bellum,

id. 36, 36, 7; cf. id. 35, 40, 1; 38, 58, 8; 39, 1, 8; 44, 14, 7.—

With cum dependent on the verb:

quia bellum Aetolis esse dixi cum Aliis,

Plaut. Capt. prol. 59:

novi consules... duo bella habuere... alterum cum Tiburtibus,

Liv. 7, 17, 2; esp. with gero, v. 2. b. a infra.—

With adversus and acc. of the name.

Attributively:

bellum adversus Philippum,

Liv. 31, 1, 8:

bellum populus adversus Vestinos jussit,

id. 8, 29, 6.—

With adversus dependent on the verb: quod homines populi Hermunduli adversus populum Romanum bellum fecere, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1: nos pro vobis bellum suscepimus adversus Philippum. Liv. 31, 31, 18:

ut multo acrius adversus duos quam adversus unum pararet bellum,

id. 45, 11, 8:

bellum quod rex adversus Datamem susceperat,

Nep. Dat. 8, 5.—

With contra and acc.:

cum bellum nefarium contra aras et focos, contra vitam fortunasque nostras... non comparari, sed geri jam viderem,

Cic. Phil. 3, 1, 1:

causam belli contra patriam inferendi,

id. ib. 2, 22, 53.—

With in and acc. (very rare):

Athenienses in Peloponnesios sexto et vicesimo anno bellum gerentes,

Nep. Lys. 1, 1.—

With inter and acc.:

hic finis belli inter Romanos ac Persea fuit,

Liv. 45, 9, 2.—

With apud and acc.:

secutum est bellum gestum apud Mutinam,

Nep. Att. 9, 1.—

With dat. of the enemy after inferre and facere, v. 2. a. k infra.—

With verbs.

Referring to the beginning of the war.

Bellum movere or commovere, to bring about, stir up a war:

summa erat observatio in bello movendo,

Cic. Off. 1, 11, 37:

bellum commotum a Scapula,

id. Fam. 9, 13, 1:

nuntiabant alii... in Apulia servile bellum moveri,

Sall. C. 30, 2:

is primum Volscis bellum in ducentos amplius... annos movit,

Liv. 1, 53, 2:

insequenti anno Veiens bellum motum,

id. 4, 58, 6:

dii pium movere bellum,

id. 8, 6, 4; cf. Verg. A. 10, 627; id. G. 1, 509; so,

concitare,

Liv. 7, 27, 5; and ciere ( poet.), Verg. A. 1, 541; 6, 829; 12, 158.—

Bellum parare, comparare, apparare, or se praeparare bello, to prepare a war, or for a war:

cum tam pestiferum bellum pararet,

Cic. Att. 9, 13, 3:

bellum utrimque summopere parabatur,

Liv. 1, 23, 1; cf. id. 45, 11, 8 (v. II. A. 1. d. b supra); Nep. Hann. 2, 6; Quint. 12, 3, 5; Ov. M. 7, 456; so,

parare alicui,

Nep. Alcib. 9, 5:

bellum terra et mari comparat,

Cic. Att. 10, 4, 3:

tantum bellum... Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit,

id. Imp. Pomp. 12, 3, 5:

bellum omnium consensu apparari coeptum,

Liv. 4, 55, 7:

numquam imperator ita paci credit, ut non se praeparet bello,

Sen. Vit. Beat. 26, 2.—

Bellum differre, to postpone a war:

nec jam poterat bellum differri,

Liv. 2, 30, 7:

mors Hamilcaris et pueritia Hannibalis distulerunt bellum,

id. 21, 2, 3; cf. id. 5, 5, 3.—

Bellum sumere, to undertake, begin a war (not in Caesar):

omne bellum sumi facile, ceterum aegerrume desinere,

Sall. J. 83, 1:

prius tamen omnia pati decrevit quam bellum sumere,

id. ib. 20, 5:

de integro bellum sumit,

id. ib. 62, 9:

iis haec maxima ratio belli sumendi fuerat,

Liv. 38, 19, 3:

sumi bellum etiam ab ignavis, strenuissimi cujusque periculo geri,

Tac. H. 4, 69; cf. id. A. 2, 45; 13, 34; 15, 5; 15, 7; id. Agr. 16.—

Bellum suscipere (rarely inire), to undertake, commence a war, join in a war:

bellum ita suscipiatur ut nihil nisi pax quaesita videatur,

Cic. Off. 1, 23, 80:

suscipienda quidem bella sunt ob eam causam ut, etc.,

id. ib. 1, 11, 35:

judicavit a plerisque ignoratione... bellum esse susceptum,

join, id. Marcell. 5, 13; id. Imp. Pomp. 12, 35 (v. supra):

cum avertisset plebem a suscipiendo bello,

undertaking, Liv. 4, 58, 14:

senatui cum Camillo agi placuit ut bellum Etruscum susciperet,

id. 6, 9, 5:

bella non causis inita, sed ut eorum merces fuit,

Vell. 2, 3, 3.—

Bellum consentire = bellum consensu decernere, to decree a war by agreement, to ratify a declaration of war (rare):

consensit et senatus bellum,

Liv. 8, 6, 8:

bellum erat consensum,

id. 1, 32, 12.—

Bellum alicui mandare, committere, decernere, dare, gerendum dare, ad aliquem deferre, or aliquem bello praeficere, praeponere, to assign a war to one as a commander, to give one the chief command in a war:

sed ne tum quidem populus Romanus ad privatum detulit bellum,

Cic. Phil. 11, 8, 18:

populus Romanus consuli... bellum gerendum dedit,

id. ib.:

cur non... eidem... hoc quoque bellum regium committamus?

id. Imp. Pomp. 17, 50:

Camillus cui id bellum mandatum erat,

Liv. 5, 26, 3:

Volscum bellum M. Furio extra ordinem decretum,

id. 6, 22, 6:

Gallicum bellum Popilio extra ordinem datum,

id. 7, 23, 2:

quo die a vobis maritimo bello praepositus est imperator,

Cic. Imp. Pomp. 15, 44:

cum ei (bello) imperatorem praeficere possitis, in quo sit eximia belli scientia,

id. ib. 16, 49:

hunc toti bello praefecerunt,

Caes. B. G. 5, 11 fin.:

alicui bellum suscipiendum dare,

Cic. Imp. Pomp. 19, 58:

bellum administrandum permittere,

id. ib. 21, 61.—

Bellum indicere alicui, to declare war against (the regular expression; coupled with facere in the ancient formula of the pater patratus), also bellum denuntiare: ob eam rem ego... populo Hermundulo... bellum (in)dico facioque, Cincius ap. Gell. 16, 14, 1:

ob eam rem ego populusque Romanus populis... Latinis bellum indico facioque,

Liv. 1, 32, 13:

Corinthiis bellum indicamus an non?

Cic. Inv. 1, 12, 17:

ex quo intellegi potest, nullum bellum esse justum nisi quod aut rebus repetitis geratur, aut denuntiatum ante sit et indictum,

id. Off. 1, 11, 36; id. Rep. 3, 23, 35:

bellum indici posse existimabat,

Liv. 1, 22, 4:

ni reddantur (res) bellum indicere jussos,

id. 1, 22, 6:

ut... nec gererentur solum sed etiam indicerentur bella aliquo ritu, jus... descripsit quo res repetuntur,

id. 1, 32, 5; cf. id. 1, 32, 9; 2, 18, 11; 2, 38, 5; Verg. A. 7, 616.—

Bellum inferre alicui (cf. contra aliquem, 1. e. supra; also bellum facere; absol., with dat., or with cum and abl.), to begin a war against ( with), to make war on:

Denseletis nefarium bellum intulisti,

Cic. Pis. 34, 84:

ei civitati bellum indici atque inferri solere,

id. Verr. 2, 1, 31, § 79:

qui sibi Galliaeque bellum intulissent,

Caes. B. G. 4, 16; Nep. Them. 2, 4; Verg. A. 3, 248:

bellumne populo Romano Lampsacena civitas facere conabatur?

Cic. Verr. 2, 1, 31, § 79:

bellum patriae faciet,

id. Mil. 23, 63; id. Cat. 3, 9, 22:

civitatem Eburonum populo Romano bellum facere ausam,

Caes. B. G. 5, 28; cf. id. ib. 7, 2;

3, 29: constituit bellum facere,

Sall. C. 26, 5; 24, 2:

occupant bellum facere,

they are the first to begin the war, Liv. 1, 14, 4:

ut bellum cum Priscis Latinis fieret,

id. 1, 32, 13:

populus Palaepolitanis bellum fieri jussit,

id. 8, 22, 8; cf. Nep. Dion, 4, 3; id. Ages. 2, 1.— Coupled with instruere, to sustain a war:

urbs quae bellum facere atque instruere possit,

Cic. Agr. 2, 28, 77.—Bellum facere had become obsolete at Seneca's time, Sen. Ep. 114, 17.—

Bellum oritur or exoritur, a war begins:

subito bellum in Gallia ex, ortum est,

Caes. B. G. 3, 7:

aliud multo propius bellum ortum,

Liv. 1, 14, 4:

Veiens bellum exortum,

id. 2, 53, 1.—

Referring to the carrying on of the war: bellum gerere, to carry on a war; absol., with cum and abl., per and acc., or in and abl. (cf.:

bellum gerere in aliquem, 1. a. and f. supra): nisi forte ego vobis... cessare nunc videor cum bella non gero,

Cic. Sen. 6, 18:

cum Celtiberis, cum Cimbris bellum ut cum inimicis gerebatur,

id. Off. 1, 12, 38:

cum ei bellum ut cum rege Perse gereret obtigisset,

id. Div. 1, 46, 103:

erant hae difficultates belli gerendi,

Caes. B. G. 3, 10:

bellum cum Germanis gerere constituit,

id. ib. 4, 6:

Cn. Pompeius in extremis terris bellum gerebat,

Sall. C. 16, 5:

bellum quod Hannibale duce Carthaginienses cum populo Romano gessere,

Liv. 21, 1, 1:

alter consul in Sabinis bellum gessit,

id. 2, 62, 3:

de exercitibus per quos id bellum gereretur,

id. 23, 25, 5:

Chabrias bella in Aegypto sua sponte gessit,

Nep. Chabr, 2, 1.—Sometimes bellum administrare only of the commander, Cic. Imp. Pomp. 15, 43; Nep. Chabr. 2, 1. —Also (very rare):

bellum bellare,

Liv. 8, 40, 1 (but belligerantes is absol., Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38; Ann. v. 201 Vahl.);

in the same sense: bellum agere,

Nep. Hann. 8, 3. —As a synonym:

bello persequi aliquem,

Nep. Con. 4, 1; cf. Liv. 3, 25, 3.—

Trahere or ducere bellum, to protract a war:

necesse est enim aut trahi id bellum, aut, etc.,

Cic. Att. 10, 8, 2:

bellum trahi non posse,

Sall. J. 23, 2:

belli trahendi causa,

Liv. 5, 11, 8:

morae qua trahebant bellum paenitebat,

id. 9, 27, 5:

suadere institui ut bellum duceret,

Cic. Fam. 7, 3, 2:

bellum enim ducetur,

id. ad Brut. 1, 18, 6; Nep. Alcib. 8, 1; id. Dat. 8, 4;

similarly: cum his molliter et per dilationes bellum geri oportet?

Liv. 5, 5, 1.—

Bellum repellere, defendere, or propulsare, to ward off, defend one ' s self against a war:

bellum Gallicum C. Caesare imperatore gestum est, antea tantummodo repulsum,

Cic. Prov. Cons. 13, 32:

quod bellum non intulerit sed defenderit,

Caes. B. G. 1, 44:

Samnitium vix a se ipsis eo tempore propulsantium bellum,

Liv. 8, 37, 5.—

Referring to the end of a war.

Bellum deponere, ponere, or omittere, to give up, discontinue a war:

in quo (i.e. bello) et gerendo et deponendo jus ut plurimum valeret lege sanximus,

Cic. Leg. 2, 14, 34:

(bellum) cum deponi victores velint,

Sall. J. 83, 1:

bellum decem ferme annis ante depositum erat,

Liv. 31, 1, 8:

nos depositum a vobis bellum et ipsi omisimus,

id. 31, 31, 19:

dicit posse condicionibus bellum poni,

Sall. J. 112, 1:

bellum grave cum Etruria positum est,

id. H. Fragm. 1, 9 Dietsch:

velut posito bello,

Liv. 1, 53, 5:

manere bellum quod positum simuletur,

id. 1, 53, 7:

posito ubique bello,

Tac. H. 2, 52; cf. Hor. Ep. 2, 1, 93; Verg. A. 1, 291:

omisso Romano bello Porsinna filium Arruntem Ariciam... mittit,

Liv. 2, 14, 5.—

Bellum componere, to end a war by agreement, make peace:

timerent ne bellum componeretur,

Cic. Fam. 10, 33, 3:

si bellum compositum foret,

Sall. J. 97, 2:

belli componendi licentiam,

id. ib. 103, 3; cf. Nep. Ham. 1, 5; id. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Verg. A. 12, 109;

similarly: bellum sedare,

Nep. Dat. 8, 5.—

Bellum conficere, perficere, finire, to finish, end a war; conficere (the most usual term) and perficere, = to finish a war by conquering; finire (rare), without implying success:

is bellum confecerit qui Antonium oppresserit,

Cic. Fam. 11, 12, 2:

bellumque maximum conficies,

id. Rep. 6, 11, 11:

confecto Mithridatico bello,

id. Prov. Cons. 11, 27; cf. id. Fam. 5, 10, 3; id. Imp. Pomp. 14, 42:

quo proelio... bellum Venetorum confectum est,

Caes. B. G. 3, 16; cf. id. ib. 1, 30; 1, 44; 1, 54; 3, 28;

4, 16: bello confecto de Rhodiis consultum est,

Sall. C. 51, 5; cf. id. J. 36, 1; 114, 3:

neminem nisi bello confecto pecuniam petiturum esse,

Liv. 24, 18, 11; cf. id. 21, 40, 11; 23, 6, 2; 31, 47, 4; 32, 32, 6;

36, 2, 3: bello perfecto,

Caes. B. C. 3, 18, 5; Liv. 1, 38, 3:

se quo die hostem vidisset perfecturum (i. e. bellum),

id. 22, 38, 7; 31, 4, 2; cf. id. 3, 24, 1; 34, 6, 12; Just. 5, 2, 11:

neque desiturum ante... quam finitum aliqua tolerabili condicione bellum videro,

Liv. 23, 12, 10: finito ex maxima parte.. [p. 228] italico bello, Vell. 2, 17, 1; Curt. 3, 1, 9; Tac. A. 15, 17; Just. 16, 2, 6; 24, 1, 8; Verg. A. 11, 116.—

Less usual connections:

bellum delere: non modo praesentia sed etiam futura bella delevit,

Cic. Lael. 3, 11; cf. Nep. Alcib. 8, 4:

alere ac fovere bellum,

Liv. 42, 11, 5:

bellum navare alicui,

Tac. H. 5, 25:

spargere,

id. A. 3, 21; id. Agr. 38; Luc. 2, 682:

serere,

Liv. 21, 10, 4:

circumferre,

Tac. A. 13, 37:

exercere,

id. ib. 6, 31:

quam celeriter belli impetus navigavit ( = quam celeriter navale bellum gestum est),

Cic. Imp. Pomp. 12, 34; so Flor. 2, 2, 17:

bellum ascendit in rupes,

id. 4, 12, 4:

bellum serpit in proximos,

id. 2, 9, 4; cf. id. 2, 2, 15:

bella narrare,

Cic. Or. 9, 30:

canere bella,

Quint. 10, 1, 91:

bella legere,

Cic. Imp. Pomp. 10, 28.—

As object denoting place or time.

Proficisci ad bellum, to depart for the war.

Of the commander:

consul sortitu ad bellum profectus,

Cic. Phil. 14, 2, 4; cf. id. Cat. 1, 13, 33:

ipse ad bellum Ambiorigis profectus,

Caes. B. G. 6, 29, 4:

ut duo ex tribunis ad bellum proficiscerentur,

Liv. 4, 45, 7; cf. id. 6, 2, 9: Nep. Alcib. 4, 1; Sall. H. 2, 96 Dietsch. —Post-class.:

in bellum,

Just. 2, 11, 9; Gell. 17, 9, 8.—

Of persons partaking in a war:

si proficiscerer ad bellum,

Cic. Fam. 7, 3, 1. —

Ad bellum mittere, of the commander, Cic. Imp. Pomp. 17, 50; 21, 62.—

In bella ruere, Verg. A. 7, 782; 9, 182:

in bella sequi,

id. ib. 8, 547.—

Of time.

In the locative case belli, in war, during war; generally with domi ( = domi militiaeque):

valete, judices justissimi, domi bellique duellatores,

Plaut. Capt. prol. 68; so,

domi duellique,

id. As. 3, 2, 13 (v. I. supra):

quibuscunque rebus vel belli vel domi poterunt rem publicam augeant,

Cic. Off. 2, 24, 85:

paucorum arbitrio belli domique agitabatur,

Sall. J. 41, 7:

animus belli ingens, domi modicus,

id. ib. 63, 2; Liv. 2, 50, 11; 1, 36, 6; so id. 3, 43, 1; cf.:

bello domique,

id. 1, 34, 12:

domi belloque,

id. 9, 26, 21; and:

neque bello, neque domi,

id. 4, 35, 3.—Without domi:

simul rem et gloriam armis belli repperi,

Ter. Heaut. 1, 1, 60 (where belli may be taken with gloriam; cf.

Wagn. ad loc.): magnae res temporibus illis a fortissimis viris... belli gerebantur,

Cic. Rep. 2, 32, 86.—

In bello or in bellis, during war or wars, in the war, in the wars; with adj.:

ad haec quae in civili bello fecerit,

Cic. Phil. 2, 19, 47; cf. id. ib. 14, 8, 22:

in ipso bello eadem sensi,

id. Marcell. 5, 14:

in Volsco bello virtus enituit,

Liv. 2, 24, 8:

in eo bello,

id. 23, 46, 6:

in Punicis bellis, Plin.8, 14, 14, § 37: in bello Trojano,

id. 30, 1, 2, § 5.—Without adj.:

ut fit in bello, capitur alter filius,

Plaut. Capt. prol. 25:

qui in bello occiderunt,

Cic. Fam. 9, 5, 2:

quod in bello saepius vindicatum est in eos, etc.,

Sall. C. 9, 4:

non in bello solum, sed etiam in pace,

Liv. 1, 15, 8; 2, 23, 2:

in bello parta,

Quint. 5, 10, 42; 12, 1, 28.—

Abl. bello or bellis = in bello or in bellis (freq.); with adjj.: nos semper omnibus Punicis Siciliensibusque bellis amicitiam fidemque populi Romani secuti sumus. Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

bello Italico,

id. Pis. 36, 87:

Veienti bello,

id. Div. 1, 44, 100:

domestico bello,

id. Planc. 29, 70:

qui Volsco, Aurunco Sabinoque militassent bello,

Liv. 23, 12, 11:

victor tot intra paucos dies bellis,

id. 2, 27, 1:

nullo bello, multis tamen proeliis victus,

id. 9, 18, 9:

bello civili,

Quint. 11, 1, 36.—With gen.:

praesentiam saepe divi suam declarant, ut et apud Regillum bello Latinorum,

Cic. N. D. 2, 2, 6:

suam felicitatem Helvetiorum bello esse perspectam,

Caes. B. G. 1, 40.—Without attrib.:

qui etiam bello victis regibus regna reddere consuevit,

Cic. Sest. 26, 57:

res pace belloque gestas,

Liv. 2, 1, 1:

egregieque rebus bello gestis,

id. 1, 33, 9; so id. 23, 12, 11:

ludi bello voti,

id. 4, 35. 3:

princeps pace belloque,

id. 7, 1, 9:

Cotyn bello juvisse Persea,

id. 45, 42, 7:

bello parta,

Quint. 5, 10, 15; cf. id. 7, 4, 22; Ov. M. 8, 19.—

Inter bellum (rare):

cujus originis morem necesse est... inter bellum natum esse,

Liv. 2, 14, 2:

inter haec bella consules... facti,

id. 2, 63, 1.—

Bellum in attributive connection.

Justum bellum.

A righteous war, Cic. Off. 1, 11, 36 (v. II. A. 2. a. th supra):

justum piumque bellum,

Liv. 1, 23, 4:

non loquor apud recusantem justa bella populum,

id. 7, 30, 17; so Ov. M. 8, 58; cf.: illa injusta sunt bella quae sine causa suscepta sunt, Cic. Rep. 3, 23, 35.—

A regular war (opp. a raid, etc.):

in fines Romanos excucurrerunt, populabundi magis quam justi more belli,

Liv. 1, 15, 1.—

For the different kinds of war: domesticum, civile, intestinum, externum, navale, maritimum, terra marique gestum, servile, sociale; v. hh. vv.—

Belli eventus or exitus, the result of a war:

quicunque belli eventus fuisset,

Cic. Marcell. 8, 24:

haud sane alio animo belli eventum exspectabant,

Sall. C. 37, 9:

eventus tamen belli minus miserabilem dimicationem fecit,

Liv. 1, 23, 2; cf. id. 7, 11, 1:

exitus hujus calamitosissimi belli,

Cic. Fam. 6, 21, 1:

cum esset incertus exitus et anceps fortuna belli,

id. Marcell. 5, 15; so id. Off. 2, 8,:

Britannici belli exitus exspectatur,

id. Att. 4, 16, 13:

cetera bella maximeque Veiens incerti exitus erant,

Liv. 5, 16, 8.—

Fortuna belli, the chances of war:

adeo varia fortuna belli ancepsque Mars fuit ut,

Liv. 21, 1, 2; cf. Cic. Marcell. 5, 15 (v. c. supra).—

Belli artes, military skill:

cuilibet superiorum regum belli pacisque et artibus et gloria par,

Liv. 1, 35, 1:

haud ignotas belli artes,

id. 21, 1, 2:

temperata et belli et pacis artibus erat civitas,

id. 1, 21, 6.—

Jus belli, the law of war: jura belli, the rights ( law) of war:

in re publica maxime servanda sunt jura belli,

Cic. Off. 1, 11, 34:

sunt et belli sicut pacis jura,

Liv. 5, 27, 6:

jure belli res vindicatur,

Gai. Inst. 3, 94.—

Belli duces praestantissimos, the most excellent captains, generals, Cic. Or. 1, 2, 7:

trium simul bellorum victor,

a victor in three wars, Liv. 6, 4, 1 (cf.:

victor tot bellis,

id. 2, 27, 1). —

Belli vulnera, Cic. Marcell. 8, 24.—

Transf.

Of things concr. and abstr.:

qui parietibus, qui tectis, qui columnis ac postibus meis... bellum intulistis,

Cic. Dom. 23, 60:

bellum contra aras et focos,

id. Phil. 3, 1, 1:

miror cur philosophiae... bellum indixeris,

id. Or. 2, 37, 155:

ventri Indico bellum,

Hor. S. 1, 5, 8.—

Of animals:

milvo est quoddam bellum quasi naturale cum corvo,

Cic. N. D. 2, 49, 125:

hanc Juno Esse jussit gruem, populisque suis indicere bellum,

Ov. M. 6, 92.—

With individuals:

quid mihi opu'st... cum eis gerere bellum, etc.,

Plaut. Stich. 1, 2, 14:

nihil turpius quam cum eo bellum gerere quicum familiariter vixeris,

Cic. Lael. 21, 77:

cum mihi uni cum improbis aeternum videam bellum susceptum,

id. Sull. 9, 28:

hoc tibi juventus Romana indicimus bellum,

Liv. 2, 12, 11:

falsum testem justo ac pio bello persequebatur,

id. 3, 25, 3:

tribunicium domi bellum patres territat,

id. 3, 24, 1; cf. Plin. Ep. 1, 2, 57.—Ironically:

equus Trojanus qui tot invictos viros muliebre bellum gerentes tulerit ac texerit,

Cic. Cael. 28, 67.—

In mal. part., Hor. C. 3, 26, 3; 4, 1, 2.—

Personified as god of war ( = Janus):

tabulas duas quae Belli faciem pictam habent,

Plin. 35, 4, 10, § 27:

sunt geminae Belli portae, etc.,

Verg. A. 7, 607:

mortiferumque averso in limine Bellum,

id. ib. 6, 279.—

Plur.: bella, army ( poet.):

permanet Aonius Nereus violentus in undis, Bellaque non transfert (i.e. Graecorum exercitum),

Ov. M. 12, 24:

sed victae fera bella deae vexere per aequora,

Sil. 7, 472:

quid faciat bellis obsessus et undis?

Stat. Th. 9, 490.—

Battle, = proelium:

rorarii dicti a rore: qui bellum committebant ante,

Varr. L. L. 7, 3, 92:

quod in bello saepius vindicatum in eos qui... tardius, revocati, bello excesserant,

Sall. C. 9, 4:

praecipua laus ejus belli penes consules fuit,

Liv. 8, 10, 7:

commisso statim bello,

Front. Strat. 1, 11, 2:

Actia bella,

Verg. A. 8, 675:

ingentem pugnam, ceu cetera nusquam Bella forent,

id. ib. 2, 439; cf. Flor. 3, 5, 11; Just. 2, 12; 18, 1 fin.; 24, 8; Hor. Ep. 2, 2, 98 (form duellum); Ov. H. 1, 1, 69; Verg. A. 8, 547; 12, 390; 12, 633; Stat. Th. 3, 666. —

Bellum = liber de bello:

quam gaudebat Bello suo Punico Naevius!

Cic. Sen. 14, 50.

Referring to the carrying on of the war: bellum gerere, to carry on a war; absol., with cum and abl., per and acc., or in and abl. (cf.:

bellum gerere in aliquem, 1. a. and f. supra): nisi forte ego vobis... cessare nunc videor cum bella non gero,

Cic. Sen. 6, 18:

cum Celtiberis, cum Cimbris bellum ut cum inimicis gerebatur,

id. Off. 1, 12, 38:

cum ei bellum ut cum rege Perse gereret obtigisset,

id. Div. 1, 46, 103:

erant hae difficultates belli gerendi,

Caes. B. G. 3, 10:

bellum cum Germanis gerere constituit,

id. ib. 4, 6:

Cn. Pompeius in extremis terris bellum gerebat,

Sall. C. 16, 5:

bellum quod Hannibale duce Carthaginienses cum populo Romano gessere,

Liv. 21, 1, 1:

alter consul in Sabinis bellum gessit,

id. 2, 62, 3:

de exercitibus per quos id bellum gereretur,

id. 23, 25, 5:

Chabrias bella in Aegypto sua sponte gessit,

Nep. Chabr, 2, 1.—Sometimes bellum administrare only of the commander, Cic. Imp. Pomp. 15, 43; Nep. Chabr. 2, 1. —Also (very rare):

bellum bellare,

Liv. 8, 40, 1 (but belligerantes is absol., Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38; Ann. v. 201 Vahl.);

in the same sense: bellum agere,

Nep. Hann. 8, 3. —As a synonym:

bello persequi aliquem,

Nep. Con. 4, 1; cf. Liv. 3, 25, 3.—

Trahere or ducere bellum, to protract a war:

necesse est enim aut trahi id bellum, aut, etc.,

Cic. Att. 10, 8, 2:

bellum trahi non posse,

Sall. J. 23, 2:

belli trahendi causa,

Liv. 5, 11, 8:

morae qua trahebant bellum paenitebat,

id. 9, 27, 5:

suadere institui ut bellum duceret,

Cic. Fam. 7, 3, 2:

bellum enim ducetur,

id. ad Brut. 1, 18, 6; Nep. Alcib. 8, 1; id. Dat. 8, 4;

similarly: cum his molliter et per dilationes bellum geri oportet?

Liv. 5, 5, 1.—

Bellum repellere, defendere, or propulsare, to ward off, defend one ' s self against a war:

bellum Gallicum C. Caesare imperatore gestum est, antea tantummodo repulsum,

Cic. Prov. Cons. 13, 32:

quod bellum non intulerit sed defenderit,

Caes. B. G. 1, 44:

Samnitium vix a se ipsis eo tempore propulsantium bellum,

Liv. 8, 37, 5.—

Referring to the end of a war.

Bellum deponere, ponere, or omittere, to give up, discontinue a war:

in quo (i.e. bello) et gerendo et deponendo jus ut plurimum valeret lege sanximus,

Cic. Leg. 2, 14, 34:

(bellum) cum deponi victores velint,

Sall. J. 83, 1:

bellum decem ferme annis ante depositum erat,

Liv. 31, 1, 8:

nos depositum a vobis bellum et ipsi omisimus,

id. 31, 31, 19:

dicit posse condicionibus bellum poni,

Sall. J. 112, 1:

bellum grave cum Etruria positum est,

id. H. Fragm. 1, 9 Dietsch:

velut posito bello,

Liv. 1, 53, 5:

manere bellum quod positum simuletur,

id. 1, 53, 7:

posito ubique bello,

Tac. H. 2, 52; cf. Hor. Ep. 2, 1, 93; Verg. A. 1, 291:

omisso Romano bello Porsinna filium Arruntem Ariciam... mittit,

Liv. 2, 14, 5.—

Bellum componere, to end a war by agreement, make peace:

timerent ne bellum componeretur,

Cic. Fam. 10, 33, 3:

si bellum compositum foret,

Sall. J. 97, 2:

belli componendi licentiam,

id. ib. 103, 3; cf. Nep. Ham. 1, 5; id. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Verg. A. 12, 109;

similarly: bellum sedare,

Nep. Dat. 8, 5.—

Bellum conficere, perficere, finire, to finish, end a war; conficere (the most usual term) and perficere, = to finish a war by conquering; finire (rare), without implying success:

is bellum confecerit qui Antonium oppresserit,

Cic. Fam. 11, 12, 2:

bellumque maximum conficies,

id. Rep. 6, 11, 11:

confecto Mithridatico bello,

id. Prov. Cons. 11, 27; cf. id. Fam. 5, 10, 3; id. Imp. Pomp. 14, 42:

quo proelio... bellum Venetorum confectum est,

Caes. B. G. 3, 16; cf. id. ib. 1, 30; 1, 44; 1, 54; 3, 28;

4, 16: bello confecto de Rhodiis consultum est,

Sall. C. 51, 5; cf. id. J. 36, 1; 114, 3:

neminem nisi bello confecto pecuniam petiturum esse,

Liv. 24, 18, 11; cf. id. 21, 40, 11; 23, 6, 2; 31, 47, 4; 32, 32, 6;

36, 2, 3: bello perfecto,

Caes. B. C. 3, 18, 5; Liv. 1, 38, 3:

se quo die hostem vidisset perfecturum (i. e. bellum),

id. 22, 38, 7; 31, 4, 2; cf. id. 3, 24, 1; 34, 6, 12; Just. 5, 2, 11:

neque desiturum ante... quam finitum aliqua tolerabili condicione bellum videro,

Liv. 23, 12, 10: finito ex maxima parte.. [p. 228] italico bello, Vell. 2, 17, 1; Curt. 3, 1, 9; Tac. A. 15, 17; Just. 16, 2, 6; 24, 1, 8; Verg. A. 11, 116.—

Less usual connections:

bellum delere: non modo praesentia sed etiam futura bella delevit,

Cic. Lael. 3, 11; cf. Nep. Alcib. 8, 4:

alere ac fovere bellum,

Liv. 42, 11, 5:

bellum navare alicui,

Tac. H. 5, 25:

spargere,

id. A. 3, 21; id. Agr. 38; Luc. 2, 682:

serere,

Liv. 21, 10, 4:

circumferre,

Tac. A. 13, 37:

exercere,

id. ib. 6, 31:

quam celeriter belli impetus navigavit ( = quam celeriter navale bellum gestum est),

Cic. Imp. Pomp. 12, 34; so Flor. 2, 2, 17:

bellum ascendit in rupes,

id. 4, 12, 4:

bellum serpit in proximos,

id. 2, 9, 4; cf. id. 2, 2, 15:

bella narrare,

Cic. Or. 9, 30:

canere bella,

Quint. 10, 1, 91:

bella legere,

Cic. Imp. Pomp. 10, 28.—

As object denoting place or time.

Proficisci ad bellum, to depart for the war.

Of the commander:

consul sortitu ad bellum profectus,

Cic. Phil. 14, 2, 4; cf. id. Cat. 1, 13, 33:

ipse ad bellum Ambiorigis profectus,

Caes. B. G. 6, 29, 4:

ut duo ex tribunis ad bellum proficiscerentur,

Liv. 4, 45, 7; cf. id. 6, 2, 9: Nep. Alcib. 4, 1; Sall. H. 2, 96 Dietsch. —Post-class.:

in bellum,

Just. 2, 11, 9; Gell. 17, 9, 8.—

Of persons partaking in a war:

si proficiscerer ad bellum,

Cic. Fam. 7, 3, 1. —

Ad bellum mittere, of the commander, Cic. Imp. Pomp. 17, 50; 21, 62.—

In bella ruere, Verg. A. 7, 782; 9, 182:

in bella sequi,

id. ib. 8, 547.—

Of time.

In the locative case belli, in war, during war; generally with domi ( = domi militiaeque):

valete, judices justissimi, domi bellique duellatores,

Plaut. Capt. prol. 68; so,

domi duellique,

id. As. 3, 2, 13 (v. I. supra):

quibuscunque rebus vel belli vel domi poterunt rem publicam augeant,

Cic. Off. 2, 24, 85:

paucorum arbitrio belli domique agitabatur,

Sall. J. 41, 7:

animus belli ingens, domi modicus,

id. ib. 63, 2; Liv. 2, 50, 11; 1, 36, 6; so id. 3, 43, 1; cf.:

bello domique,

id. 1, 34, 12:

domi belloque,

id. 9, 26, 21; and:

neque bello, neque domi,

id. 4, 35, 3.—Without domi:

simul rem et gloriam armis belli repperi,

Ter. Heaut. 1, 1, 60 (where belli may be taken with gloriam; cf.

Wagn. ad loc.): magnae res temporibus illis a fortissimis viris... belli gerebantur,

Cic. Rep. 2, 32, 86.—

In bello or in bellis, during war or wars, in the war, in the wars; with adj.:

ad haec quae in civili bello fecerit,

Cic. Phil. 2, 19, 47; cf. id. ib. 14, 8, 22:

in ipso bello eadem sensi,

id. Marcell. 5, 14:

in Volsco bello virtus enituit,

Liv. 2, 24, 8:

in eo bello,

id. 23, 46, 6:

in Punicis bellis, Plin.8, 14, 14, § 37: in bello Trojano,

id. 30, 1, 2, § 5.—Without adj.:

ut fit in bello, capitur alter filius,

Plaut. Capt. prol. 25:

qui in bello occiderunt,

Cic. Fam. 9, 5, 2:

quod in bello saepius vindicatum est in eos, etc.,

Sall. C. 9, 4:

non in bello solum, sed etiam in pace,

Liv. 1, 15, 8; 2, 23, 2:

in bello parta,

Quint. 5, 10, 42; 12, 1, 28.—

Abl. bello or bellis = in bello or in bellis (freq.); with adjj.: nos semper omnibus Punicis Siciliensibusque bellis amicitiam fidemque populi Romani secuti sumus. Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

bello Italico,

id. Pis. 36, 87:

Veienti bello,

id. Div. 1, 44, 100:

domestico bello,

id. Planc. 29, 70:

qui Volsco, Aurunco Sabinoque militassent bello,

Liv. 23, 12, 11:

victor tot intra paucos dies bellis,

id. 2, 27, 1:

nullo bello, multis tamen proeliis victus,

id. 9, 18, 9:

bello civili,

Quint. 11, 1, 36.—With gen.:

praesentiam saepe divi suam declarant, ut et apud Regillum bello Latinorum,

Cic. N. D. 2, 2, 6:

suam felicitatem Helvetiorum bello esse perspectam,

Caes. B. G. 1, 40.—Without attrib.:

qui etiam bello victis regibus regna reddere consuevit,

Cic. Sest. 26, 57:

res pace belloque gestas,

Liv. 2, 1, 1:

egregieque rebus bello gestis,

id. 1, 33, 9; so id. 23, 12, 11:

ludi bello voti,

id. 4, 35. 3:

princeps pace belloque,

id. 7, 1, 9:

Cotyn bello juvisse Persea,

id. 45, 42, 7:

bello parta,

Quint. 5, 10, 15; cf. id. 7, 4, 22; Ov. M. 8, 19.—

Inter bellum (rare):

cujus originis morem necesse est... inter bellum natum esse,

Liv. 2, 14, 2:

inter haec bella consules... facti,

id. 2, 63, 1.—

Bellum in attributive connection.

Justum bellum.

A righteous war, Cic. Off. 1, 11, 36 (v. II. A. 2. a. th supra):

justum piumque bellum,

Liv. 1, 23, 4:

non loquor apud recusantem justa bella populum,

id. 7, 30, 17; so Ov. M. 8, 58; cf.: illa injusta sunt bella quae sine causa suscepta sunt, Cic. Rep. 3, 23, 35.—

A regular war (opp. a raid, etc.):

in fines Romanos excucurrerunt, populabundi magis quam justi more belli,

Liv. 1, 15, 1.—

For the different kinds of war: domesticum, civile, intestinum, externum, navale, maritimum, terra marique gestum, servile, sociale; v. hh. vv.—

Belli eventus or exitus, the result of a war:

quicunque belli eventus fuisset,

Cic. Marcell. 8, 24:

haud sane alio animo belli eventum exspectabant,

Sall. C. 37, 9:

eventus tamen belli minus miserabilem dimicationem fecit,

Liv. 1, 23, 2; cf. id. 7, 11, 1:

exitus hujus calamitosissimi belli,

Cic. Fam. 6, 21, 1:

cum esset incertus exitus et anceps fortuna belli,

id. Marcell. 5, 15; so id. Off. 2, 8,:

Britannici belli exitus exspectatur,

id. Att. 4, 16, 13:

cetera bella maximeque Veiens incerti exitus erant,

Liv. 5, 16, 8.—

Fortuna belli, the chances of war:

adeo varia fortuna belli ancepsque Mars fuit ut,

Liv. 21, 1, 2; cf. Cic. Marcell. 5, 15 (v. c. supra).—

Belli artes, military skill:

cuilibet superiorum regum belli pacisque et artibus et gloria par,

Liv. 1, 35, 1:

haud ignotas belli artes,

id. 21, 1, 2:

temperata et belli et pacis artibus erat civitas,

id. 1, 21, 6.—

Jus belli, the law of war: jura belli, the rights ( law) of war:

in re publica maxime servanda sunt jura belli,

Cic. Off. 1, 11, 34:

sunt et belli sicut pacis jura,

Liv. 5, 27, 6:

jure belli res vindicatur,

Gai. Inst. 3, 94.—

Belli duces praestantissimos, the most excellent captains, generals, Cic. Or. 1, 2, 7:

trium simul bellorum victor,

a victor in three wars, Liv. 6, 4, 1 (cf.:

victor tot bellis,

id. 2, 27, 1). —

Belli vulnera, Cic. Marcell. 8, 24.—

Transf.

Of things concr. and abstr.:

qui parietibus, qui tectis, qui columnis ac postibus meis... bellum intulistis,

Cic. Dom. 23, 60:

bellum contra aras et focos,

id. Phil. 3, 1, 1:

miror cur philosophiae... bellum indixeris,

id. Or. 2, 37, 155:

ventri Indico bellum,

Hor. S. 1, 5, 8.—

Of animals:

milvo est quoddam bellum quasi naturale cum corvo,

Cic. N. D. 2, 49, 125:

hanc Juno Esse jussit gruem, populisque suis indicere bellum,

Ov. M. 6, 92.—

With individuals:

quid mihi opu'st... cum eis gerere bellum, etc.,

Plaut. Stich. 1, 2, 14:

nihil turpius quam cum eo bellum gerere quicum familiariter vixeris,

Cic. Lael. 21, 77:

cum mihi uni cum improbis aeternum videam bellum susceptum,

id. Sull. 9, 28:

hoc tibi juventus Romana indicimus bellum,

Liv. 2, 12, 11:

falsum testem justo ac pio bello persequebatur,

id. 3, 25, 3:

tribunicium domi bellum patres territat,

id. 3, 24, 1; cf. Plin. Ep. 1, 2, 57.—Ironically:

equus Trojanus qui tot invictos viros muliebre bellum gerentes tulerit ac texerit,

Cic. Cael. 28, 67.—

In mal. part., Hor. C. 3, 26, 3; 4, 1, 2.—

Personified as god of war ( = Janus):

tabulas duas quae Belli faciem pictam habent,

Plin. 35, 4, 10, § 27:

sunt geminae Belli portae, etc.,

Verg. A. 7, 607:

mortiferumque averso in limine Bellum,

id. ib. 6, 279.—

Plur.: bella, army ( poet.):

permanet Aonius Nereus violentus in undis, Bellaque non transfert (i.e. Graecorum exercitum),

Ov. M. 12, 24:

sed victae fera bella deae vexere per aequora,

Sil. 7, 472:

quid faciat bellis obsessus et undis?

Stat. Th. 9, 490.—

Battle, = proelium:

rorarii dicti a rore: qui bellum committebant ante,

Varr. L. L. 7, 3, 92:

quod in bello saepius vindicatum in eos qui... tardius, revocati, bello excesserant,

Sall. C. 9, 4:

praecipua laus ejus belli penes consules fuit,

Liv. 8, 10, 7:

commisso statim bello,

Front. Strat. 1, 11, 2:

Actia bella,

Verg. A. 8, 675:

ingentem pugnam, ceu cetera nusquam Bella forent,

id. ib. 2, 439; cf. Flor. 3, 5, 11; Just. 2, 12; 18, 1 fin.; 24, 8; Hor. Ep. 2, 2, 98 (form duellum); Ov. H. 1, 1, 69; Verg. A. 8, 547; 12, 390; 12, 633; Stat. Th. 3, 666. —

Bellum = liber de bello:

quam gaudebat Bello suo Punico Naevius!

Cic. Sen. 14, 50.

ălĭquis, aliquid; plur. aliqui [alius-quis; cf. Engl. somebody or other, i.e. some person [p. 88] obscurely definite; v. Donald. Varron. p. 381 sq.] ( fem. sing. rare).— Abl. sing. aliqui, Plaut. Aul. prol. 24; id. Most. 1, 3, 18; id. Truc. 5, 30; id. Ep. 3, 1, 11.— Nom. plur. masc. aliques, analog. to ques, from quis, acc. to Charis. 133 P.— Nom. and acc. plur. neutr. always aliqua.— Dat. and abl. plur. aliquibus, Liv. 22, 13;

oftener aliquis,

id. 26, 15; 26, 49; Plin. 2, 48, 49, § 131.—Alicui, trisyl., Tib. 4, 7, 2), indef. subst. pron., some one, somebody, any one, something, any thing; in the plur., some, any (it is opp. to an object definitely stated, as also to no one, nobody. The synn. quis, aliquis, and quidam designate an object not denoted by name; quis leaves not merely the object, but even its existence, uncertain; hence it is in gen. used in hypoth. and conditional clauses, with si, nisi, num, quando, etc.; aliquis, more emphatic than quis, denotes that an object really exists, but that nothing depends upon its individuality; no matter of what kind it may be, if it is only one, and not none; quidam indicates not merely the existence and individuality of an object, but that it is known as such to the speaker, only that he is not acquainted with, or does not choose to give, its more definite relations; cf. Jahn ad Ov. M. 9, 429, and the works there referred to).

A.. In gen.: nam nos decebat domum Lugere, ubi esset aliquis in lucem editus, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (as a transl. of Eurip. Cresph. Fragm. ap. Stob. tit. 121, Edei gar hêmas sullogon poioumenous Ton phunta thrênein, etc.):

Ervom tibi aliquis cras faxo ad villam adferat,

Plaut. Most. 1, 1, 65:

hunc videre saepe optabamus diem, Quom ex te esset aliquis, qui te appellaret patrem,

Ter. Hec. 4, 4, 30:

utinam modo agatur aliquid!

Cic. Att. 3, 15:

aliquid facerem, ut hoc ne facerem,

I would do any thing, that I might not do this, Ter. And. 1, 5, 24; so id. Phorm. 5, 6, 34:

fit plerumque, ut ei, qui boni quid volunt adferre, adfingant aliquid, quo faciant id, quod nuntiant, laetius,

Cic. Phil. 1, 3:

quamvis enim demersae sunt leges alicujus opibus,

id. Off. 2, 7, 24:

quod motum adfert alicui,

to any thing, id. Tusc. 1, 23, 53: te donabo ego hodie aliqui (abl.), Plaut. Most. 1, 3, 18; so, gaudere aliqui me volo, in some thing (or some way), id. Truc. 5, 30:

nec manibus humanis (Deus) colitur indigens aliquo,

any thing, Vulg. Act. 17, 25:

non est tua ulla culpa, si te aliqui timuerunt,

Cic. Marcell. 6 fin.:

in narratione, ut aliqua neganda, aliqua adicienda, sic aliqua etiam tacenda,

Quint. 4, 2, 67:

sunt aliqua epistulis eorum inserta,

Tac. Or. 25:

laudare aliqua, ferre quaedam,

Quint. 2, 4, 12:

quaero, utrum aliquid actum an nihil arbitremur,

Cic. Tusc. 5, 6, 15: quisquis est ille, si modo est aliquis (i. e. if only there is some one), qui, etc., id. Brut. 73, 255; so id. Ac. 2, 43, 132, etc.; Liv. 2, 10 fin.:

nunc aliquis dicat mihi: Quid tu?

Hor. S. 1, 3, 19; so id. ib. 2, 2, 94; 2, 2, 105; 2, 3, 6; 2, 5, 42, and id. Ep. 2, 1, 206.— Fem. sing.:

Forsitan audieris aliquam certamine cursus Veloces superāsse viros,

Ov. M. 10, 560:

si qua tibi spon sa est, haec tibi sive aliqua est,

id. ib. 4, 326.—

Not unfrequently with adj.:

Novo modo novum aliquid inventum adferre addecet,

Plaut. Ps. 1, 5, 156:

novum aliquid advertere,

Tac. A. 15, 30:

judicabant esse profecto aliquid naturā pulchrum atque praeclarum,

Cic. Sen. 13, 43:

mihi ne diuturnum quidem quidquam videtur, in quo est aliquid extremum,

in which there is any end, id. ib. 19, 69; cf. id. ib. 2, 5:

dignum aliquid elaborare,

Tac. Or. 9:

aliquid improvisum, inopinatum,

Liv. 27, 43:

aliquid exquisitum,

Tac. A. 12, 66:

aliquid illustre et dignum memoriā,

id. Or. 20:

sanctum aliquid et providum,

id. G. 8:

insigne aliquid faceret eis,

Ter. Eun. 5, 5, 31:

aliquid magnum,

Verg. A. 9, 186, and 10, 547:

quos magnum aliquid deceret, Juv 8, 263: dicens se esse aliquem magnum,

Vulg. Act. 8, 9:

majus aliquid et excelsius,

Tac. A. 3, 53:

melius aliquid,

Vulg. Heb. 11, 40:

deterius aliquid,

ib. Joan. 5, 14.—Also with unus, to designate a single, but not otherwise defined person:

ad unum aliquem confugiebant,

Cic. Off. 2, 12, 41 (cf. id. ib. 2, 12, 42: id si ab uno justo et bono viro consequebantur, erant, etc.): sin aliquis excellit unus e multis;

effert se, si unum aliquid adfert,

id. de Or. 3, 33, 136; so id. Verr. 2, 2, 52:

aliquis unus pluresve divitiores,

id. Rep. 1, 32: nam si natura non prohibet et esse virum bonum et esse dicendiperitum:

cur non aliquis etiam unus utrumque consequi possit? cur autem non se quisque speret fore illum aliquem?

that one, Quint. 12, 1, 31; 1, 12, 2.—

Partitive with ex, de, or the gen.:

aliquis ex vobis,

Cic. Cael. 3:

aliquem ex privatis audimus jussisse, etc.,

Plin. 13, 3, 4, § 22:

ex principibus aliquis,

Vulg. Joan. 7, 48; ib. Rom. 11, 14:

aliquis de tribus nobis,

Cic. Leg. 3, 7:

si de iis aliqui remanserint,

Vulg. Lev. 26, 39; ib. 2 Reg. 9, 3:

suorum aliquis,

Cic. Phil. 8, 9:

exspectabam aliquem meorum,

id. Att. 13, 15: succurret fortasse alicui vestrūm, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1:

trium rerum aliqua consequemur,

Cic. Part. 8, 30:

impetratum ab aliquo vestrūm,

Tac. Or. 15; so Vulg. 1 Cor. 6, 1:

principum aliquis,

Tac. G. 13:

cum popularibus et aliquibus principum,

Liv. 22, 13:

horum aliquid,

Vulg. Lev. 15, 10.—

Aliquid (nom. or acc.), with gen. of a subst. or of a neutr, adj. of second decl. instead of the adj. aliqui, aliqua, aliquod, agreeing with such word:

aliquid pugnae,

Plaut. Capt. 3, 4, 54:

vestimenti aridi,

id. Rud. 2, 6, 16:

consilii,

id. Ep. 2, 2, 71:

monstri,

Ter. And. 1, 5, 15:

scitamentorum,

Plaut. Men. 1, 3, 26:

armorum,

Tac. G. 18:

boni,

Plaut. Aul. 4, 6, 5; Ter. And. 2, 3, 24; Vulg. Joan. 1, 46:

aequi,

Ter. Ad. 2, 1, 33:

mali,

Plaut. Ep. 1, 1, 60; Ter. Eun. 5, 5, 29:

novi,

Q. Cic. Pet. Cons. 1, 1; Vulg. Act. 17, 21:

potionis,

Plaut. Men. 5, 2, 22:

virium,

Cic. Fam. 11, 18:

falsi,

id. Caecin. 1, 3:

vacui,

Quint. 10, 6, 1:

mdefensi,

Liv. 26, 5 al. —Very rarely in abl.:

aliquo loci morari,

Dig. 18, 7, 1.—

Frequently, esp. in Cic., with the kindred words aliquando, alicubi, aliquo, etc., for the sake of emphasis or rhetorical fulness, Cic. Planc. 14, 35:

asperius locutus est aliquid aliquando,

id. ib. 13, 33; id. Sest. 6, 14; id. Mil. 25, 67:

non despero fore aliquem aliquando,

id. de Or. 1, 21, 95; id. Rep. 1, 9; id. Or. 42, 144; id. Fam. 7, 11 med.: evadat saltem aliquid aliquā, quod conatus sum, Lucil. ap. Non. 293, 1; App. Mag. p. 295, 17 al.—

In conditional clauses with si, nisi, quod si, etc.:

si aliquid de summā gravitate Pompeius dimisisset,

Cic. Phil. 13, 1: si aliquid ( really any thing, in contrast with nihil) dandum est voluptati, id. Sen. 13, 44: quod si non possimus aliquid proficere suadendo, Lucc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 5:

Quod si de iis aliqui remanserint,

Vulg. Lev. 26, 39:

si quando aliquid tamquam aliqua fabella narratur,

Cic. de Or. 2, 59:

si quis vobis aliquid dixerit,

Vulg. Matt. 21, 3; ib. Luc. 19, 8:

si aliquem, cui narraret, habuisset,

Cic. Lael. 23, 88:

si aliquem nacti sumus, cujus, etc.,

id. ib. 8, 27:

cui (puero) si aliquid erit,

id. Fam. 14, 1:

nisi alicui suorum negotium daret,

Nep. Dion, 8, 2:

si aliquid eorum praestitit,

Liv. 24, 8.—

In negative clauses with ne:

Pompeius cavebat omnia, no aliquid vos timeretis,

Cic. Mil. 24, 66:

ne, si tibi sit pecunia adempta, aliquis dicat,

Nep. Epam. 4, 4:

ne alicui dicerent,

Vulg. Luc. 8, 46.—

In Plaut. and Ter. collect. with a plur. verb (cf. tis, Matth. Gr. 673): aperite atque Erotium aliquis evocate, open, some one (of you), etc., Plaut. Men. 4, 2, 111 (cf. id. Ps. 5, 1, 37:

me adesse quis nuntiate): aperite aliquis actutum ostium,

Ter. Ad. 4, 4, 27.—

In Verg. once with the second person sing.:

Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor, Qui face Dardanios ferroque sequare colonos,

Verg. A. 4, 625.

aliqui, as nemo sometimes stands with a noun for the adj. nullus:

nos quibus est alicunde aliquis objectus labos,

Ter. Hec. 3, 1, 6 Fleck.;

Et ait idem, ut aliquis metus adjunctus sit ad gratiam,

Cic. Div. in Caecil. 7, 24 B. and K.:

num igitur aliquis dolor in corpore est?

id. Tusc. 1, 34, 82 iid.:

ut aliquis nos deus tolleret,

id. Am. 23, 87 iid.: sin casus aliquis interpellārit, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 8 iid.:

si deus aliquis vitas repente mutāsset,

Tac. Or. 41 Halm:

sic est aliquis oratorum campus,

id. ib. 39 id.:

sive sensus aliquis argutā sententiā effulsit,

id. ib. 20 id. A similar use of aliquid for the adj. aliquod was asserted to exist in Plaut. by Lind. ad Cic. Inv. 2, 6, 399, and this is repeated by Klotz, s. v. aliquis, but Lemaire's Index gives only one instance: ni occupo aliquid mihi consilium, Plaut. Men. 5, 2, 94, where Brix now reads aliquod.

Esp.

With alius, aliud: some or any other, something else, any thing else:

dum aliud aliquid flagitii conficiat,

Ter. Phorm. 5, 2, 5:

potest fieri, ut alius aliquis Cornelius sit,

Cic. Fragm. B. VI. 21:

ut per alium aliquem te ipsum ulciscantur,

id. Div. in Caecil. 6, 22:

non est in alio aliquo salus,

Vulg. Act. 4, 12:

aliquid aliud promittere,

Petr. 10, 5 al. —

And with the idea of alius implied, in opp. to a definite object or objects, some or any other, something else, any thing else: aut ture aut vino aut aliqui (abl.) semper supplicat, Plaut. Aul prol. 24:

vellem aliquid Antonio praeter illum libellum libuisset scribere,

Cic. Brut. 44:

aut ipse occurrebat aut aliquos mittebat,

Liv. 34, 38:

cum seditionem sedare vellem, cum frumentum imperarem..., cum aliquid denique rei publicae causā gererem,

Cic. Verr. 1, 27, 20: commentabar declamitans saepe cum M. Pisone et cum Q. Pompeio aut cum aliquo cotidie id. Brut. 90, 310; Vell. 1, 17; Tac. A. 1, 4: (Tiberius) neque spectacula omnino edidit;

et iis, quae ab aliquo ederentur, rarissime interfuit,

Suet. Tib. 47.—

In a pregn. signif. as in Gr. tis, ti, something considerable, important, or great = aliquid magnum (v. supra. I. B.; cf. in Gr. hoti oiesthe ti poiein ouden poiountes, Plat. Symp. 1, 4):

non omnia in ducis, aliquid et in militum manu esse,

Liv. 45, 36.—Hence, esp.,

Esse aliquem or aliquid, to be somebody or something, i. e to be of some worth, value, or note, to be esteemed:

atque fac, ut me velis esse aliquem,

Cic. Att. 3, 15 fin.:

aude aliquid brevibus Gyaris dignum, si vis esse aliquis,

Juv. 1, 73:

an quidquam stultius quam quos singulos contemnas, eos esse aliquid putare universos?

Cic. Tusc. 5, 36, 104:

exstitit Theodas dicens se esse aliquem,

Vulg. Act. 5, 36: si umquam in dicendo fuimus aliquid. Cic. Att. 4, 2:

ego quoque aliquid sum,

id. Fam. 6, 18:

qui videbantur aliquid esse,

Vulg. Gal. 2, 2; 2, 6: quod te cum Culeone scribis de privilegio locutum, est aliquid ( it is something, it is no trifle):

sed, etc.,

Cic. Att. 3, 15: est istuc quidem aliquid, sed, etc.; id. Sen. 3; id. Cat. 1, 4:

est aliquid nupsisse Jovi,

Ov. F. 6, 27:

Est aliquid de tot Graiorum milibus unum A Diomede legi,

id. M. 13, 241:

est aliquid unius sese dominum fecisse lacertae,

Juv. 3, 230:

omina sunt aliquid,

Ov. Am. 1, 12, 3; so,

crimen abesse,

id. F. 1, 484:

Sunt aliquid Manes,

Prop. 5, 7, 1:

est aliquid eloquentia,

Quint. 1, prooem. fin. —

Dicere aliquid, like legein ti, to say something worth the while:

diceres aliquid et magno quidem philosopho dignum,

Cic. Tusc. 3, 16, 35; cf. Herm. ad Vig. 731; 755; so, assequi aliquid, to effect something considerable:

Etenim si nunc aliquid assequi se putant, qui ostium Ponti viderunt,

Cic. Tusc. 1, 20, 45.—

In colloquial lang.: fiet aliquid, something important or great, will, may come to pass or happen: Ch. Invenietur, exquiretur, aliquid fiet. Eu. Enicas. Jam istuc aliquid fiet, metuo, Plaut. Merc. 2, 4, 25:

mane, aliquid fiet, ne abi,

id. Truc. 2, 4, 15; Ter. And. 2, 1, 14.—

Ad aliquid esse, in gram. lang., to refer or relate to something else, e. g. pater, filius, frater, etc. (v. ad):

idem cum interrogantur, cur aper apri et pater patris faciat, il lud nomen positum, hoc ad aliquid esse contendunt,

Quint. 1, 6, 13 Halm.—

Atque aliquis, poet. in imitation of hôide de tis, and thus some one (Hom. II. 7, 178;

7, 201 al.): Atque aliquis, magno quaerens exempla timori, Non alios, inquit, motus, etc.,

Luc. 2, 67 Web.; Stat. Th. 1, 171; Claud. Eutr. 1, 350.—

It is sometimes omitted before qui, esp. in the phrase est qui, sunt qui:

praemittebatque de stipulatoribus suis, qui perscrutarentur, etc.,

Cic. Off. 2, 7, 25:

sunt quibus in satirā videar nimis acer,

Hor. S. 2, 1, 1:

sunt qui adiciant his evidentiam, quae, etc.,

Quint. 4, 2, § 63 (cf. on the contr. § 69: verum in his quoque confessionibus est aliquid. quod ex invidiā detrahi possit).—

Aliquid, like nihil (q. v. I. g), is used of persons:

Hinc ad Antonium nemo, illinc ad Caesarem cotidie aliquid transfugiebat,

Vell. 2, 84, 2 (cf. in Gr. tôn d allôn ou per ti... oute theôn out anthrôpôn, Hom. H. Ven. 34 sq. Herm.).— Hence the advv.

ălĭquid (prop. acc. denoting in what respect, with a verb or [p. 89] adj.; so in Gr. ti), somewhat, in something, in some degree, to some extent:

illud vereor, ne tibi illum succensere aliquid suspicere,

Cic. Deiot. 13, 35:

si in me aliquid offendistis,

at all, in any respect, id. Mil. 36, 99:

quos tamen aliquid usus ac disciplina sublevarent,

somewhat, Caes. B. G. 1, 40:

Philippi regnum officere aliquid videtur libertati vestrae,

Liv. 31, 29:

Nos aliquid Rutulos contra juvisse nefandum est?

Verg. A. 10, 84:

neque circumcisio aliquid valet,

Vulg. Gal. 6, 15:

perlucens jam aliquid, incerta tamen lux,

Liv. 41, 2:

aliquid et spatio fessus,

Plin. 5, 9, 10, § 54; cf. Hand, Turs. I. p. 259; Ellendt ad Cic. de Or. 1, 9, 35.—

ălĭquō (from aliquoi, old dat. denoting direction whither; cf.: eo, quo, alio, etc.).

Somewhither (arch.), to some place, somewhere; in the comic poets sometimes also with a subst. added, which designates the place more definitely:

ut aliquo ex urbe amoveas,

Plaut. Ep. 2, 2, 94:

aliquo abicere,

Ter. Ad. 4, 7, 26:

concludere,

id. Eun. 4, 3, 25 (cf. id. Ad. 4, 2, 13, in cellam aliquam concludere):

ab eorum oculis aliquo concederes,

Cic. Cat. 1, 17:

demigrandum potius aliquo est quam, etc.,

id. Dom. 100:

aliquem aliquo impellere,

id. Vatin. 15:

aliquo exire,

id. Q. Fr. 3, 1:

aliquo advenire vel sicunde discedere,

Suet. Calig. 4; Plaut. Rud. 2, 6, 51; id. Men. 5, 1, 3:

in angulum Aliquo abire,

Ter. Ad. 5, 2, 10; 3, 3, 6:

aliquem rus aliquo educere,

Cic. Q. Fr. 3, 3.—With a gen., like quo, ubi, etc.: migrandum Rhodum aut aliquo terrarum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 5.—

With the idea of alio implied, = alio quo, somewhere else, to some other place (cf. aliquis, II. B.):

dum proficiscor aliquo,

Ter. And. 2, 1, 28:

at certe ut hinc concedas aliquo,

id. Heaut. 3, 3, 11:

si te parentes timerent atque odissent tui, ab eorum oculis aliquo concederes,

Cic. Cat. 1, 7, 17; cf. Hand, Turs. I. p. 265.—

ălĭquam, adv. (prop. acc. fem.), = in aliquam partem, in some degree; only in connection with diu, multus, and plures.

Aliquam diu (B. and K.), or together aliquamdiu (Madv., Halm, Dietsch), awhile, for a while, for some time; also pregn., for some considerable time (most freq. in the histt., esp. Cæs. and Livy; also in Cic.).

Absol.:

ut non aliquando condemnatum esse Oppianicum, sed aliquam diu incolumem fuisse miremini,

Cic. Clu. 9, 25:

Aristum Athenis audivit aliquam diu,

id. Ac. 1, 3, 12:

in vincula conjectus est, in quibus aliquamdiu fuit,

Nep. Con. 5, 3;

id. Dion, 3, 1: quā in parte rex affuit, ibi aliquamdiu certatum,

Sall. J. 74, 3; Liv. 3, 70, 4.—

Often followed by deinde, postea, postremo, tandem, etc.:

pugnatur aliquamdiu pari contentione: deinde, etc., Auct. B. G. 8, 19, 3: cunctati aliquamdiu sunt: pudor deinde commovit aciem,

Liv. 2, 10, 9; so id. 1, 16:

quos aliquamdiu inermos timuissent, hos postea armatos superāssent,

Caes. B. G. 1, 40, 6:

controversia aliquamdiu fuit: postremo, etc.,

Liv. 3, 32, 7; 25, 15, 14; 45, 6, 6:

ibi aliquamdiu atrox pugna stetit: tandem, etc.,

Liv. 29, 2, 15; 34, 28, 4 and 11; Suet. Ner. 6.—

With donec, as a more definite limitation of time, some time... until, a considerable time... until:

exanimis aliquamdiu jacuit, donec, etc.,

Suet. Caes. 82. —

Meton., for a long distance; most freq. of rivers:

Rhodanus aliquamdiu Gallias dirimit,

Mel. 2, 5, 5; so id. 3, 5, 6; 3, 9, 8 al.—Of the Corycian cave in Cilicia:

deinde aliquamdiu perspicuus, mox, et quo magis subitur, obscurior,

Mel. 1, 13.—

Aliquam multi, or aliquammulti, somewhat many, considerable in number or quantity (mostly post-class.):

sunt vestrūm aliquam multi, qui L. Pisonem cognōrunt,

Cic. Verr. 2, 4, 25, § 56 B. and K.: aliquammultos non comparuisse, * Gell. 3, 10, 17 Hertz:

aliquammultis diebus decumbo,

App. Mag. p. 320, 10.—Also adv.: aliquam multum, something much, to a considerable distance, considerably:

sed haec defensio, ut dixi, aliquam multum a me remota est,

App. Mag. p. 276, 7 dub.—And comp. * aliquam plures, somewhat more, considerably more:

aliquam pluribus et amarioribus perorantem,

Tert. Apol. 12 dub.; cf. Hand, Turs. I. p. 243.—

ălĭquā, adv. (prop. abl. fem.).

Somewhere (like mod. Engl. somewhere for somewhither):

antevenito aliquā aliquos,

Plaut. Mil. 2, 2, 66: aliquā evolare si posset, * Cic. Verr. 2, 1, 26, § 67:

si quā evasissent aliquā,

Liv. 26, 27, 12.—

Transf. to action, in some way or other, in some manner, = aliquo modo:

aliquid aliquā sentire,

Plaut. Merc. 2, 2, 62: evadere aliquā, Lucil. ap. Non. 293, 1:

aliquid aliquā resciscere,

Ter. Phorm. 5, 1, 19, and 4, 1, 19: aliquā nocere, * Verg. E. 3, 15:

aliquā obesse,

App. Mag. p. 295, 17.—

ălĭqui, adv. (prop. abl. = aliquo modo), in some way, somehow:

Quamquam ego tibi videor stultus, gaudere me aliqui volo,

Plaut. Truc. 5, 30 (but in this and like cases, aliqui may be treated as the abl. subst.; cf. supra, I. A.); cf. Hand, Turs. I. p. 242.

plur., and aliquam, acc., and aliquā, abl., used adverbially, may also be referred to the adj. ălĭqui, ălĭqua, ălĭquod.

ălĭquis, aliquid; plur. aliqui [alius-quis; cf. Engl. somebody or other, i.e. some person [p. 88] obscurely definite; v. Donald. Varron. p. 381 sq.] ( fem. sing. rare).— Abl. sing. aliqui, Plaut. Aul. prol. 24; id. Most. 1, 3, 18; id. Truc. 5, 30; id. Ep. 3, 1, 11.— Nom. plur. masc. aliques, analog. to ques, from quis, acc. to Charis. 133 P.— Nom. and acc. plur. neutr. always aliqua.— Dat. and abl. plur. aliquibus, Liv. 22, 13;

oftener aliquis,

id. 26, 15; 26, 49; Plin. 2, 48, 49, § 131.—Alicui, trisyl., Tib. 4, 7, 2), indef. subst. pron., some one, somebody, any one, something, any thing; in the plur., some, any (it is opp. to an object definitely stated, as also to no one, nobody. The synn. quis, aliquis, and quidam designate an object not denoted by name; quis leaves not merely the object, but even its existence, uncertain; hence it is in gen. used in hypoth. and conditional clauses, with si, nisi, num, quando, etc.; aliquis, more emphatic than quis, denotes that an object really exists, but that nothing depends upon its individuality; no matter of what kind it may be, if it is only one, and not none; quidam indicates not merely the existence and individuality of an object, but that it is known as such to the speaker, only that he is not acquainted with, or does not choose to give, its more definite relations; cf. Jahn ad Ov. M. 9, 429, and the works there referred to).

A.. In gen.: nam nos decebat domum Lugere, ubi esset aliquis in lucem editus, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (as a transl. of Eurip. Cresph. Fragm. ap. Stob. tit. 121, Edei gar hêmas sullogon poioumenous Ton phunta thrênein, etc.):

Ervom tibi aliquis cras faxo ad villam adferat,

Plaut. Most. 1, 1, 65:

hunc videre saepe optabamus diem, Quom ex te esset aliquis, qui te appellaret patrem,

Ter. Hec. 4, 4, 30:

utinam modo agatur aliquid!

Cic. Att. 3, 15:

aliquid facerem, ut hoc ne facerem,

I would do any thing, that I might not do this, Ter. And. 1, 5, 24; so id. Phorm. 5, 6, 34:

fit plerumque, ut ei, qui boni quid volunt adferre, adfingant aliquid, quo faciant id, quod nuntiant, laetius,

Cic. Phil. 1, 3:

quamvis enim demersae sunt leges alicujus opibus,

id. Off. 2, 7, 24:

quod motum adfert alicui,

to any thing, id. Tusc. 1, 23, 53: te donabo ego hodie aliqui (abl.), Plaut. Most. 1, 3, 18; so, gaudere aliqui me volo, in some thing (or some way), id. Truc. 5, 30:

nec manibus humanis (Deus) colitur indigens aliquo,

any thing, Vulg. Act. 17, 25:

non est tua ulla culpa, si te aliqui timuerunt,

Cic. Marcell. 6 fin.:

in narratione, ut aliqua neganda, aliqua adicienda, sic aliqua etiam tacenda,

Quint. 4, 2, 67:

sunt aliqua epistulis eorum inserta,

Tac. Or. 25:

laudare aliqua, ferre quaedam,

Quint. 2, 4, 12:

quaero, utrum aliquid actum an nihil arbitremur,

Cic. Tusc. 5, 6, 15: quisquis est ille, si modo est aliquis (i. e. if only there is some one), qui, etc., id. Brut. 73, 255; so id. Ac. 2, 43, 132, etc.; Liv. 2, 10 fin.:

nunc aliquis dicat mihi: Quid tu?

Hor. S. 1, 3, 19; so id. ib. 2, 2, 94; 2, 2, 105; 2, 3, 6; 2, 5, 42, and id. Ep. 2, 1, 206.— Fem. sing.:

Forsitan audieris aliquam certamine cursus Veloces superāsse viros,

Ov. M. 10, 560:

si qua tibi spon sa est, haec tibi sive aliqua est,

id. ib. 4, 326.—

Not unfrequently with adj.:

Novo modo novum aliquid inventum adferre addecet,

Plaut. Ps. 1, 5, 156:

novum aliquid advertere,

Tac. A. 15, 30:

judicabant esse profecto aliquid naturā pulchrum atque praeclarum,

Cic. Sen. 13, 43:

mihi ne diuturnum quidem quidquam videtur, in quo est aliquid extremum,

in which there is any end, id. ib. 19, 69; cf. id. ib. 2, 5:

dignum aliquid elaborare,

Tac. Or. 9:

aliquid improvisum, inopinatum,

Liv. 27, 43:

aliquid exquisitum,

Tac. A. 12, 66:

aliquid illustre et dignum memoriā,

id. Or. 20:

sanctum aliquid et providum,

id. G. 8:

insigne aliquid faceret eis,

Ter. Eun. 5, 5, 31:

aliquid magnum,

Verg. A. 9, 186, and 10, 547:

quos magnum aliquid deceret, Juv 8, 263: dicens se esse aliquem magnum,

Vulg. Act. 8, 9:

majus aliquid et excelsius,

Tac. A. 3, 53:

melius aliquid,

Vulg. Heb. 11, 40:

deterius aliquid,

ib. Joan. 5, 14.—Also with unus, to designate a single, but not otherwise defined person:

ad unum aliquem confugiebant,

Cic. Off. 2, 12, 41 (cf. id. ib. 2, 12, 42: id si ab uno justo et bono viro consequebantur, erant, etc.): sin aliquis excellit unus e multis;

effert se, si unum aliquid adfert,

id. de Or. 3, 33, 136; so id. Verr. 2, 2, 52:

aliquis unus pluresve divitiores,

id. Rep. 1, 32: nam si natura non prohibet et esse virum bonum et esse dicendiperitum:

cur non aliquis etiam unus utrumque consequi possit? cur autem non se quisque speret fore illum aliquem?

that one, Quint. 12, 1, 31; 1, 12, 2.—

Partitive with ex, de, or the gen.:

aliquis ex vobis,

Cic. Cael. 3:

aliquem ex privatis audimus jussisse, etc.,

Plin. 13, 3, 4, § 22:

ex principibus aliquis,

Vulg. Joan. 7, 48; ib. Rom. 11, 14:

aliquis de tribus nobis,

Cic. Leg. 3, 7:

si de iis aliqui remanserint,

Vulg. Lev. 26, 39; ib. 2 Reg. 9, 3:

suorum aliquis,

Cic. Phil. 8, 9:

exspectabam aliquem meorum,

id. Att. 13, 15: succurret fortasse alicui vestrūm, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1:

trium rerum aliqua consequemur,

Cic. Part. 8, 30:

impetratum ab aliquo vestrūm,

Tac. Or. 15; so Vulg. 1 Cor. 6, 1:

principum aliquis,

Tac. G. 13:

cum popularibus et aliquibus principum,

Liv. 22, 13:

horum aliquid,

Vulg. Lev. 15, 10.—

Aliquid (nom. or acc.), with gen. of a subst. or of a neutr, adj. of second decl. instead of the adj. aliqui, aliqua, aliquod, agreeing with such word:

aliquid pugnae,

Plaut. Capt. 3, 4, 54:

vestimenti aridi,

id. Rud. 2, 6, 16:

consilii,

id. Ep. 2, 2, 71:

monstri,

Ter. And. 1, 5, 15:

scitamentorum,

Plaut. Men. 1, 3, 26:

armorum,

Tac. G. 18:

boni,

Plaut. Aul. 4, 6, 5; Ter. And. 2, 3, 24; Vulg. Joan. 1, 46:

aequi,

Ter. Ad. 2, 1, 33:

mali,

Plaut. Ep. 1, 1, 60; Ter. Eun. 5, 5, 29:

novi,

Q. Cic. Pet. Cons. 1, 1; Vulg. Act. 17, 21:

potionis,

Plaut. Men. 5, 2, 22:

virium,

Cic. Fam. 11, 18:

falsi,

id. Caecin. 1, 3:

vacui,

Quint. 10, 6, 1:

mdefensi,

Liv. 26, 5 al. —Very rarely in abl.:

aliquo loci morari,

Dig. 18, 7, 1.—

Frequently, esp. in Cic., with the kindred words aliquando, alicubi, aliquo, etc., for the sake of emphasis or rhetorical fulness, Cic. Planc. 14, 35:

asperius locutus est aliquid aliquando,

id. ib. 13, 33; id. Sest. 6, 14; id. Mil. 25, 67:

non despero fore aliquem aliquando,

id. de Or. 1, 21, 95; id. Rep. 1, 9; id. Or. 42, 144; id. Fam. 7, 11 med.: evadat saltem aliquid aliquā, quod conatus sum, Lucil. ap. Non. 293, 1; App. Mag. p. 295, 17 al.—

In conditional clauses with si, nisi, quod si, etc.:

si aliquid de summā gravitate Pompeius dimisisset,

Cic. Phil. 13, 1: si aliquid ( really any thing, in contrast with nihil) dandum est voluptati, id. Sen. 13, 44: quod si non possimus aliquid proficere suadendo, Lucc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 5:

Quod si de iis aliqui remanserint,

Vulg. Lev. 26, 39:

si quando aliquid tamquam aliqua fabella narratur,

Cic. de Or. 2, 59:

si quis vobis aliquid dixerit,

Vulg. Matt. 21, 3; ib. Luc. 19, 8:

si aliquem, cui narraret, habuisset,

Cic. Lael. 23, 88:

si aliquem nacti sumus, cujus, etc.,

id. ib. 8, 27:

cui (puero) si aliquid erit,

id. Fam. 14, 1:

nisi alicui suorum negotium daret,

Nep. Dion, 8, 2:

si aliquid eorum praestitit,

Liv. 24, 8.—

In negative clauses with ne:

Pompeius cavebat omnia, no aliquid vos timeretis,

Cic. Mil. 24, 66:

ne, si tibi sit pecunia adempta, aliquis dicat,

Nep. Epam. 4, 4:

ne alicui dicerent,

Vulg. Luc. 8, 46.—

In Plaut. and Ter. collect. with a plur. verb (cf. tis, Matth. Gr. 673): aperite atque Erotium aliquis evocate, open, some one (of you), etc., Plaut. Men. 4, 2, 111 (cf. id. Ps. 5, 1, 37:

me adesse quis nuntiate): aperite aliquis actutum ostium,

Ter. Ad. 4, 4, 27.—

In Verg. once with the second person sing.:

Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor, Qui face Dardanios ferroque sequare colonos,

Verg. A. 4, 625.

aliqui, as nemo sometimes stands with a noun for the adj. nullus:

nos quibus est alicunde aliquis objectus labos,

Ter. Hec. 3, 1, 6 Fleck.;

Et ait idem, ut aliquis metus adjunctus sit ad gratiam,

Cic. Div. in Caecil. 7, 24 B. and K.:

num igitur aliquis dolor in corpore est?

id. Tusc. 1, 34, 82 iid.:

ut aliquis nos deus tolleret,

id. Am. 23, 87 iid.: sin casus aliquis interpellārit, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 8 iid.:

si deus aliquis vitas repente mutāsset,

Tac. Or. 41 Halm:

sic est aliquis oratorum campus,

id. ib. 39 id.:

sive sensus aliquis argutā sententiā effulsit,

id. ib. 20 id. A similar use of aliquid for the adj. aliquod was asserted to exist in Plaut. by Lind. ad Cic. Inv. 2, 6, 399, and this is repeated by Klotz, s. v. aliquis, but Lemaire's Index gives only one instance: ni occupo aliquid mihi consilium, Plaut. Men. 5, 2, 94, where Brix now reads aliquod.

Esp.

With alius, aliud: some or any other, something else, any thing else:

dum aliud aliquid flagitii conficiat,

Ter. Phorm. 5, 2, 5:

potest fieri, ut alius aliquis Cornelius sit,

Cic. Fragm. B. VI. 21:

ut per alium aliquem te ipsum ulciscantur,

id. Div. in Caecil. 6, 22:

non est in alio aliquo salus,

Vulg. Act. 4, 12:

aliquid aliud promittere,

Petr. 10, 5 al. —

And with the idea of alius implied, in opp. to a definite object or objects, some or any other, something else, any thing else: aut ture aut vino aut aliqui (abl.) semper supplicat, Plaut. Aul prol. 24:

vellem aliquid Antonio praeter illum libellum libuisset scribere,

Cic. Brut. 44:

aut ipse occurrebat aut aliquos mittebat,

Liv. 34, 38:

cum seditionem sedare vellem, cum frumentum imperarem..., cum aliquid denique rei publicae causā gererem,

Cic. Verr. 1, 27, 20: commentabar declamitans saepe cum M. Pisone et cum Q. Pompeio aut cum aliquo cotidie id. Brut. 90, 310; Vell. 1, 17; Tac. A. 1, 4: (Tiberius) neque spectacula omnino edidit;

et iis, quae ab aliquo ederentur, rarissime interfuit,

Suet. Tib. 47.—

In a pregn. signif. as in Gr. tis, ti, something considerable, important, or great = aliquid magnum (v. supra. I. B.; cf. in Gr. hoti oiesthe ti poiein ouden poiountes, Plat. Symp. 1, 4):

non omnia in ducis, aliquid et in militum manu esse,

Liv. 45, 36.—Hence, esp.,

Esse aliquem or aliquid, to be somebody or something, i. e to be of some worth, value, or note, to be esteemed:

atque fac, ut me velis esse aliquem,

Cic. Att. 3, 15 fin.:

aude aliquid brevibus Gyaris dignum, si vis esse aliquis,

Juv. 1, 73:

an quidquam stultius quam quos singulos contemnas, eos esse aliquid putare universos?

Cic. Tusc. 5, 36, 104:

exstitit Theodas dicens se esse aliquem,

Vulg. Act. 5, 36: si umquam in dicendo fuimus aliquid. Cic. Att. 4, 2:

ego quoque aliquid sum,

id. Fam. 6, 18:

qui videbantur aliquid esse,

Vulg. Gal. 2, 2; 2, 6: quod te cum Culeone scribis de privilegio locutum, est aliquid ( it is something, it is no trifle):

sed, etc.,

Cic. Att. 3, 15: est istuc quidem aliquid, sed, etc.; id. Sen. 3; id. Cat. 1, 4:

est aliquid nupsisse Jovi,

Ov. F. 6, 27:

Est aliquid de tot Graiorum milibus unum A Diomede legi,

id. M. 13, 241:

est aliquid unius sese dominum fecisse lacertae,

Juv. 3, 230:

omina sunt aliquid,

Ov. Am. 1, 12, 3; so,

crimen abesse,

id. F. 1, 484:

Sunt aliquid Manes,

Prop. 5, 7, 1:

est aliquid eloquentia,

Quint. 1, prooem. fin. —

Dicere aliquid, like legein ti, to say something worth the while:

diceres aliquid et magno quidem philosopho dignum,

Cic. Tusc. 3, 16, 35; cf. Herm. ad Vig. 731; 755; so, assequi aliquid, to effect something considerable:

Etenim si nunc aliquid assequi se putant, qui ostium Ponti viderunt,

Cic. Tusc. 1, 20, 45.—

In colloquial lang.: fiet aliquid, something important or great, will, may come to pass or happen: Ch. Invenietur, exquiretur, aliquid fiet. Eu. Enicas. Jam istuc aliquid fiet, metuo, Plaut. Merc. 2, 4, 25:

mane, aliquid fiet, ne abi,

id. Truc. 2, 4, 15; Ter. And. 2, 1, 14.—

Ad aliquid esse, in gram. lang., to refer or relate to something else, e. g. pater, filius, frater, etc. (v. ad):

idem cum interrogantur, cur aper apri et pater patris faciat, il lud nomen positum, hoc ad aliquid esse contendunt,

Quint. 1, 6, 13 Halm.—

Atque aliquis, poet. in imitation of hôide de tis, and thus some one (Hom. II. 7, 178;

7, 201 al.): Atque aliquis, magno quaerens exempla timori, Non alios, inquit, motus, etc.,

Luc. 2, 67 Web.; Stat. Th. 1, 171; Claud. Eutr. 1, 350.—

It is sometimes omitted before qui, esp. in the phrase est qui, sunt qui:

praemittebatque de stipulatoribus suis, qui perscrutarentur, etc.,

Cic. Off. 2, 7, 25:

sunt quibus in satirā videar nimis acer,

Hor. S. 2, 1, 1:

sunt qui adiciant his evidentiam, quae, etc.,

Quint. 4, 2, § 63 (cf. on the contr. § 69: verum in his quoque confessionibus est aliquid. quod ex invidiā detrahi possit).—

Aliquid, like nihil (q. v. I. g), is used of persons:

Hinc ad Antonium nemo, illinc ad Caesarem cotidie aliquid transfugiebat,

Vell. 2, 84, 2 (cf. in Gr. tôn d allôn ou per ti... oute theôn out anthrôpôn, Hom. H. Ven. 34 sq. Herm.).— Hence the advv.

ălĭquid (prop. acc. denoting in what respect, with a verb or [p. 89] adj.; so in Gr. ti), somewhat, in something, in some degree, to some extent:

illud vereor, ne tibi illum succensere aliquid suspicere,

Cic. Deiot. 13, 35:

si in me aliquid offendistis,

at all, in any respect, id. Mil. 36, 99:

quos tamen aliquid usus ac disciplina sublevarent,

somewhat, Caes. B. G. 1, 40:

Philippi regnum officere aliquid videtur libertati vestrae,

Liv. 31, 29:

Nos aliquid Rutulos contra juvisse nefandum est?

Verg. A. 10, 84:

neque circumcisio aliquid valet,

Vulg. Gal. 6, 15:

perlucens jam aliquid, incerta tamen lux,

Liv. 41, 2:

aliquid et spatio fessus,

Plin. 5, 9, 10, § 54; cf. Hand, Turs. I. p. 259; Ellendt ad Cic. de Or. 1, 9, 35.—

ălĭquō (from aliquoi, old dat. denoting direction whither; cf.: eo, quo, alio, etc.).

Somewhither (arch.), to some place, somewhere; in the comic poets sometimes also with a subst. added, which designates the place more definitely:

ut aliquo ex urbe amoveas,

Plaut. Ep. 2, 2, 94:

aliquo abicere,

Ter. Ad. 4, 7, 26:

concludere,

id. Eun. 4, 3, 25 (cf. id. Ad. 4, 2, 13, in cellam aliquam concludere):

ab eorum oculis aliquo concederes,

Cic. Cat. 1, 17:

demigrandum potius aliquo est quam, etc.,

id. Dom. 100:

aliquem aliquo impellere,

id. Vatin. 15:

aliquo exire,

id. Q. Fr. 3, 1:

aliquo advenire vel sicunde discedere,

Suet. Calig. 4; Plaut. Rud. 2, 6, 51; id. Men. 5, 1, 3:

in angulum Aliquo abire,

Ter. Ad. 5, 2, 10; 3, 3, 6:

aliquem rus aliquo educere,

Cic. Q. Fr. 3, 3.—With a gen., like quo, ubi, etc.: migrandum Rhodum aut aliquo terrarum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 5.—

With the idea of alio implied, = alio quo, somewhere else, to some other place (cf. aliquis, II. B.):

dum proficiscor aliquo,

Ter. And. 2, 1, 28:

at certe ut hinc concedas aliquo,

id. Heaut. 3, 3, 11:

si te parentes timerent atque odissent tui, ab eorum oculis aliquo concederes,

Cic. Cat. 1, 7, 17; cf. Hand, Turs. I. p. 265.—

ălĭquam, adv. (prop. acc. fem.), = in aliquam partem, in some degree; only in connection with diu, multus, and plures.

Aliquam diu (B. and K.), or together aliquamdiu (Madv., Halm, Dietsch), awhile, for a while, for some time; also pregn., for some considerable time (most freq. in the histt., esp. Cæs. and Livy; also in Cic.).

Absol.:

ut non aliquando condemnatum esse Oppianicum, sed aliquam diu incolumem fuisse miremini,

Cic. Clu. 9, 25:

Aristum Athenis audivit aliquam diu,

id. Ac. 1, 3, 12:

in vincula conjectus est, in quibus aliquamdiu fuit,

Nep. Con. 5, 3;

id. Dion, 3, 1: quā in parte rex affuit, ibi aliquamdiu certatum,

Sall. J. 74, 3; Liv. 3, 70, 4.—

Often followed by deinde, postea, postremo, tandem, etc.:

pugnatur aliquamdiu pari contentione: deinde, etc., Auct. B. G. 8, 19, 3: cunctati aliquamdiu sunt: pudor deinde commovit aciem,

Liv. 2, 10, 9; so id. 1, 16:

quos aliquamdiu inermos timuissent, hos postea armatos superāssent,

Caes. B. G. 1, 40, 6:

controversia aliquamdiu fuit: postremo, etc.,

Liv. 3, 32, 7; 25, 15, 14; 45, 6, 6:

ibi aliquamdiu atrox pugna stetit: tandem, etc.,

Liv. 29, 2, 15; 34, 28, 4 and 11; Suet. Ner. 6.—

With donec, as a more definite limitation of time, some time... until, a considerable time... until:

exanimis aliquamdiu jacuit, donec, etc.,

Suet. Caes. 82. —

Meton., for a long distance; most freq. of rivers:

Rhodanus aliquamdiu Gallias dirimit,

Mel. 2, 5, 5; so id. 3, 5, 6; 3, 9, 8 al.—Of the Corycian cave in Cilicia:

deinde aliquamdiu perspicuus, mox, et quo magis subitur, obscurior,

Mel. 1, 13.—

Aliquam multi, or aliquammulti, somewhat many, considerable in number or quantity (mostly post-class.):

sunt vestrūm aliquam multi, qui L. Pisonem cognōrunt,

Cic. Verr. 2, 4, 25, § 56 B. and K.: aliquammultos non comparuisse, * Gell. 3, 10, 17 Hertz:

aliquammultis diebus decumbo,

App. Mag. p. 320, 10.—Also adv.: aliquam multum, something much, to a considerable distance, considerably:

sed haec defensio, ut dixi, aliquam multum a me remota est,

App. Mag. p. 276, 7 dub.—And comp. * aliquam plures, somewhat more, considerably more:

aliquam pluribus et amarioribus perorantem,

Tert. Apol. 12 dub.; cf. Hand, Turs. I. p. 243.—

ălĭquā, adv. (prop. abl. fem.).

Somewhere (like mod. Engl. somewhere for somewhither):

antevenito aliquā aliquos,

Plaut. Mil. 2, 2, 66: aliquā evolare si posset, * Cic. Verr. 2, 1, 26, § 67:

si quā evasissent aliquā,

Liv. 26, 27, 12.—

Transf. to action, in some way or other, in some manner, = aliquo modo:

aliquid aliquā sentire,

Plaut. Merc. 2, 2, 62: evadere aliquā, Lucil. ap. Non. 293, 1:

aliquid aliquā resciscere,

Ter. Phorm. 5, 1, 19, and 4, 1, 19: aliquā nocere, * Verg. E. 3, 15:

aliquā obesse,

App. Mag. p. 295, 17.—

ălĭqui, adv. (prop. abl. = aliquo modo), in some way, somehow:

Quamquam ego tibi videor stultus, gaudere me aliqui volo,

Plaut. Truc. 5, 30 (but in this and like cases, aliqui may be treated as the abl. subst.; cf. supra, I. A.); cf. Hand, Turs. I. p. 242.

plur., and aliquam, acc., and aliquā, abl., used adverbially, may also be referred to the adj. ălĭqui, ălĭqua, ălĭquod.

ălĭquis, aliquid; plur. aliqui [alius-quis; cf. Engl. somebody or other, i.e. some person [p. 88] obscurely definite; v. Donald. Varron. p. 381 sq.] ( fem. sing. rare).— Abl. sing. aliqui, Plaut. Aul. prol. 24; id. Most. 1, 3, 18; id. Truc. 5, 30; id. Ep. 3, 1, 11.— Nom. plur. masc. aliques, analog. to ques, from quis, acc. to Charis. 133 P.— Nom. and acc. plur. neutr. always aliqua.— Dat. and abl. plur. aliquibus, Liv. 22, 13;

oftener aliquis,

id. 26, 15; 26, 49; Plin. 2, 48, 49, § 131.—Alicui, trisyl., Tib. 4, 7, 2), indef. subst. pron., some one, somebody, any one, something, any thing; in the plur., some, any (it is opp. to an object definitely stated, as also to no one, nobody. The synn. quis, aliquis, and quidam designate an object not denoted by name; quis leaves not merely the object, but even its existence, uncertain; hence it is in gen. used in hypoth. and conditional clauses, with si, nisi, num, quando, etc.; aliquis, more emphatic than quis, denotes that an object really exists, but that nothing depends upon its individuality; no matter of what kind it may be, if it is only one, and not none; quidam indicates not merely the existence and individuality of an object, but that it is known as such to the speaker, only that he is not acquainted with, or does not choose to give, its more definite relations; cf. Jahn ad Ov. M. 9, 429, and the works there referred to).

A.. In gen.: nam nos decebat domum Lugere, ubi esset aliquis in lucem editus, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (as a transl. of Eurip. Cresph. Fragm. ap. Stob. tit. 121, Edei gar hêmas sullogon poioumenous Ton phunta thrênein, etc.):

Ervom tibi aliquis cras faxo ad villam adferat,

Plaut. Most. 1, 1, 65:

hunc videre saepe optabamus diem, Quom ex te esset aliquis, qui te appellaret patrem,

Ter. Hec. 4, 4, 30:

utinam modo agatur aliquid!

Cic. Att. 3, 15:

aliquid facerem, ut hoc ne facerem,

I would do any thing, that I might not do this, Ter. And. 1, 5, 24; so id. Phorm. 5, 6, 34:

fit plerumque, ut ei, qui boni quid volunt adferre, adfingant aliquid, quo faciant id, quod nuntiant, laetius,

Cic. Phil. 1, 3:

quamvis enim demersae sunt leges alicujus opibus,

id. Off. 2, 7, 24:

quod motum adfert alicui,

to any thing, id. Tusc. 1, 23, 53: te donabo ego hodie aliqui (abl.), Plaut. Most. 1, 3, 18; so, gaudere aliqui me volo, in some thing (or some way), id. Truc. 5, 30:

nec manibus humanis (Deus) colitur indigens aliquo,

any thing, Vulg. Act. 17, 25:

non est tua ulla culpa, si te aliqui timuerunt,

Cic. Marcell. 6 fin.:

in narratione, ut aliqua neganda, aliqua adicienda, sic aliqua etiam tacenda,

Quint. 4, 2, 67:

sunt aliqua epistulis eorum inserta,

Tac. Or. 25:

laudare aliqua, ferre quaedam,

Quint. 2, 4, 12:

quaero, utrum aliquid actum an nihil arbitremur,

Cic. Tusc. 5, 6, 15: quisquis est ille, si modo est aliquis (i. e. if only there is some one), qui, etc., id. Brut. 73, 255; so id. Ac. 2, 43, 132, etc.; Liv. 2, 10 fin.:

nunc aliquis dicat mihi: Quid tu?

Hor. S. 1, 3, 19; so id. ib. 2, 2, 94; 2, 2, 105; 2, 3, 6; 2, 5, 42, and id. Ep. 2, 1, 206.— Fem. sing.:

Forsitan audieris aliquam certamine cursus Veloces superāsse viros,

Ov. M. 10, 560:

si qua tibi spon sa est, haec tibi sive aliqua est,

id. ib. 4, 326.—

Not unfrequently with adj.:

Novo modo novum aliquid inventum adferre addecet,

Plaut. Ps. 1, 5, 156:

novum aliquid advertere,

Tac. A. 15, 30:

judicabant esse profecto aliquid naturā pulchrum atque praeclarum,

Cic. Sen. 13, 43:

mihi ne diuturnum quidem quidquam videtur, in quo est aliquid extremum,

in which there is any end, id. ib. 19, 69; cf. id. ib. 2, 5:

dignum aliquid elaborare,

Tac. Or. 9:

aliquid improvisum, inopinatum,

Liv. 27, 43:

aliquid exquisitum,

Tac. A. 12, 66:

aliquid illustre et dignum memoriā,

id. Or. 20:

sanctum aliquid et providum,

id. G. 8:

insigne aliquid faceret eis,

Ter. Eun. 5, 5, 31:

aliquid magnum,

Verg. A. 9, 186, and 10, 547:

quos magnum aliquid deceret, Juv 8, 263: dicens se esse aliquem magnum,

Vulg. Act. 8, 9:

majus aliquid et excelsius,

Tac. A. 3, 53:

melius aliquid,

Vulg. Heb. 11, 40:

deterius aliquid,

ib. Joan. 5, 14.—Also with unus, to designate a single, but not otherwise defined person:

ad unum aliquem confugiebant,

Cic. Off. 2, 12, 41 (cf. id. ib. 2, 12, 42: id si ab uno justo et bono viro consequebantur, erant, etc.): sin aliquis excellit unus e multis;

effert se, si unum aliquid adfert,

id. de Or. 3, 33, 136; so id. Verr. 2, 2, 52:

aliquis unus pluresve divitiores,

id. Rep. 1, 32: nam si natura non prohibet et esse virum bonum et esse dicendiperitum:

cur non aliquis etiam unus utrumque consequi possit? cur autem non se quisque speret fore illum aliquem?

that one, Quint. 12, 1, 31; 1, 12, 2.—

Partitive with ex, de, or the gen.:

aliquis ex vobis,

Cic. Cael. 3:

aliquem ex privatis audimus jussisse, etc.,

Plin. 13, 3, 4, § 22:

ex principibus aliquis,

Vulg. Joan. 7, 48; ib. Rom. 11, 14:

aliquis de tribus nobis,

Cic. Leg. 3, 7:

si de iis aliqui remanserint,

Vulg. Lev. 26, 39; ib. 2 Reg. 9, 3:

suorum aliquis,

Cic. Phil. 8, 9:

exspectabam aliquem meorum,

id. Att. 13, 15: succurret fortasse alicui vestrūm, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1:

trium rerum aliqua consequemur,

Cic. Part. 8, 30:

impetratum ab aliquo vestrūm,

Tac. Or. 15; so Vulg. 1 Cor. 6, 1:

principum aliquis,

Tac. G. 13:

cum popularibus et aliquibus principum,

Liv. 22, 13:

horum aliquid,

Vulg. Lev. 15, 10.—

Aliquid (nom. or acc.), with gen. of a subst. or of a neutr, adj. of second decl. instead of the adj. aliqui, aliqua, aliquod, agreeing with such word:

aliquid pugnae,

Plaut. Capt. 3, 4, 54:

vestimenti aridi,

id. Rud. 2, 6, 16:

consilii,

id. Ep. 2, 2, 71:

monstri,

Ter. And. 1, 5, 15:

scitamentorum,

Plaut. Men. 1, 3, 26:

armorum,

Tac. G. 18:

boni,

Plaut. Aul. 4, 6, 5; Ter. And. 2, 3, 24; Vulg. Joan. 1, 46:

aequi,

Ter. Ad. 2, 1, 33:

mali,

Plaut. Ep. 1, 1, 60; Ter. Eun. 5, 5, 29:

novi,

Q. Cic. Pet. Cons. 1, 1; Vulg. Act. 17, 21:

potionis,

Plaut. Men. 5, 2, 22:

virium,

Cic. Fam. 11, 18:

falsi,

id. Caecin. 1, 3:

vacui,

Quint. 10, 6, 1:

mdefensi,

Liv. 26, 5 al. —Very rarely in abl.:

aliquo loci morari,

Dig. 18, 7, 1.—

Frequently, esp. in Cic., with the kindred words aliquando, alicubi, aliquo, etc., for the sake of emphasis or rhetorical fulness, Cic. Planc. 14, 35:

asperius locutus est aliquid aliquando,

id. ib. 13, 33; id. Sest. 6, 14; id. Mil. 25, 67:

non despero fore aliquem aliquando,

id. de Or. 1, 21, 95; id. Rep. 1, 9; id. Or. 42, 144; id. Fam. 7, 11 med.: evadat saltem aliquid aliquā, quod conatus sum, Lucil. ap. Non. 293, 1; App. Mag. p. 295, 17 al.—

In conditional clauses with si, nisi, quod si, etc.:

si aliquid de summā gravitate Pompeius dimisisset,

Cic. Phil. 13, 1: si aliquid ( really any thing, in contrast with nihil) dandum est voluptati, id. Sen. 13, 44: quod si non possimus aliquid proficere suadendo, Lucc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 5:

Quod si de iis aliqui remanserint,

Vulg. Lev. 26, 39:

si quando aliquid tamquam aliqua fabella narratur,

Cic. de Or. 2, 59:

si quis vobis aliquid dixerit,

Vulg. Matt. 21, 3; ib. Luc. 19, 8:

si aliquem, cui narraret, habuisset,

Cic. Lael. 23, 88:

si aliquem nacti sumus, cujus, etc.,

id. ib. 8, 27:

cui (puero) si aliquid erit,

id. Fam. 14, 1:

nisi alicui suorum negotium daret,

Nep. Dion, 8, 2:

si aliquid eorum praestitit,

Liv. 24, 8.—

In negative clauses with ne:

Pompeius cavebat omnia, no aliquid vos timeretis,

Cic. Mil. 24, 66:

ne, si tibi sit pecunia adempta, aliquis dicat,

Nep. Epam. 4, 4:

ne alicui dicerent,

Vulg. Luc. 8, 46.—

In Plaut. and Ter. collect. with a plur. verb (cf. tis, Matth. Gr. 673): aperite atque Erotium aliquis evocate, open, some one (of you), etc., Plaut. Men. 4, 2, 111 (cf. id. Ps. 5, 1, 37:

me adesse quis nuntiate): aperite aliquis actutum ostium,

Ter. Ad. 4, 4, 27.—

In Verg. once with the second person sing.:

Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor, Qui face Dardanios ferroque sequare colonos,

Verg. A. 4, 625.

aliqui, as nemo sometimes stands with a noun for the adj. nullus:

nos quibus est alicunde aliquis objectus labos,

Ter. Hec. 3, 1, 6 Fleck.;

Et ait idem, ut aliquis metus adjunctus sit ad gratiam,

Cic. Div. in Caecil. 7, 24 B. and K.:

num igitur aliquis dolor in corpore est?

id. Tusc. 1, 34, 82 iid.:

ut aliquis nos deus tolleret,

id. Am. 23, 87 iid.: sin casus aliquis interpellārit, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 8 iid.:

si deus aliquis vitas repente mutāsset,

Tac. Or. 41 Halm:

sic est aliquis oratorum campus,

id. ib. 39 id.:

sive sensus aliquis argutā sententiā effulsit,

id. ib. 20 id. A similar use of aliquid for the adj. aliquod was asserted to exist in Plaut. by Lind. ad Cic. Inv. 2, 6, 399, and this is repeated by Klotz, s. v. aliquis, but Lemaire's Index gives only one instance: ni occupo aliquid mihi consilium, Plaut. Men. 5, 2, 94, where Brix now reads aliquod.

Esp.

With alius, aliud: some or any other, something else, any thing else:

dum aliud aliquid flagitii conficiat,

Ter. Phorm. 5, 2, 5:

potest fieri, ut alius aliquis Cornelius sit,

Cic. Fragm. B. VI. 21:

ut per alium aliquem te ipsum ulciscantur,

id. Div. in Caecil. 6, 22:

non est in alio aliquo salus,

Vulg. Act. 4, 12:

aliquid aliud promittere,

Petr. 10, 5 al. —

And with the idea of alius implied, in opp. to a definite object or objects, some or any other, something else, any thing else: aut ture aut vino aut aliqui (abl.) semper supplicat, Plaut. Aul prol. 24:

vellem aliquid Antonio praeter illum libellum libuisset scribere,

Cic. Brut. 44:

aut ipse occurrebat aut aliquos mittebat,

Liv. 34, 38:

cum seditionem sedare vellem, cum frumentum imperarem..., cum aliquid denique rei publicae causā gererem,

Cic. Verr. 1, 27, 20: commentabar declamitans saepe cum M. Pisone et cum Q. Pompeio aut cum aliquo cotidie id. Brut. 90, 310; Vell. 1, 17; Tac. A. 1, 4: (Tiberius) neque spectacula omnino edidit;

et iis, quae ab aliquo ederentur, rarissime interfuit,

Suet. Tib. 47.—

In a pregn. signif. as in Gr. tis, ti, something considerable, important, or great = aliquid magnum (v. supra. I. B.; cf. in Gr. hoti oiesthe ti poiein ouden poiountes, Plat. Symp. 1, 4):

non omnia in ducis, aliquid et in militum manu esse,

Liv. 45, 36.—Hence, esp.,

Esse aliquem or aliquid, to be somebody or something, i. e to be of some worth, value, or note, to be esteemed:

atque fac, ut me velis esse aliquem,

Cic. Att. 3, 15 fin.:

aude aliquid brevibus Gyaris dignum, si vis esse aliquis,

Juv. 1, 73:

an quidquam stultius quam quos singulos contemnas, eos esse aliquid putare universos?

Cic. Tusc. 5, 36, 104:

exstitit Theodas dicens se esse aliquem,

Vulg. Act. 5, 36: si umquam in dicendo fuimus aliquid. Cic. Att. 4, 2:

ego quoque aliquid sum,

id. Fam. 6, 18:

qui videbantur aliquid esse,

Vulg. Gal. 2, 2; 2, 6: quod te cum Culeone scribis de privilegio locutum, est aliquid ( it is something, it is no trifle):

sed, etc.,

Cic. Att. 3, 15: est istuc quidem aliquid, sed, etc.; id. Sen. 3; id. Cat. 1, 4:

est aliquid nupsisse Jovi,

Ov. F. 6, 27:

Est aliquid de tot Graiorum milibus unum A Diomede legi,

id. M. 13, 241:

est aliquid unius sese dominum fecisse lacertae,

Juv. 3, 230:

omina sunt aliquid,

Ov. Am. 1, 12, 3; so,

crimen abesse,

id. F. 1, 484:

Sunt aliquid Manes,

Prop. 5, 7, 1:

est aliquid eloquentia,

Quint. 1, prooem. fin. —

Dicere aliquid, like legein ti, to say something worth the while:

diceres aliquid et magno quidem philosopho dignum,

Cic. Tusc. 3, 16, 35; cf. Herm. ad Vig. 731; 755; so, assequi aliquid, to effect something considerable:

Etenim si nunc aliquid assequi se putant, qui ostium Ponti viderunt,

Cic. Tusc. 1, 20, 45.—

In colloquial lang.: fiet aliquid, something important or great, will, may come to pass or happen: Ch. Invenietur, exquiretur, aliquid fiet. Eu. Enicas. Jam istuc aliquid fiet, metuo, Plaut. Merc. 2, 4, 25:

mane, aliquid fiet, ne abi,

id. Truc. 2, 4, 15; Ter. And. 2, 1, 14.—

Ad aliquid esse, in gram. lang., to refer or relate to something else, e. g. pater, filius, frater, etc. (v. ad):

idem cum interrogantur, cur aper apri et pater patris faciat, il lud nomen positum, hoc ad aliquid esse contendunt,

Quint. 1, 6, 13 Halm.—

Atque aliquis, poet. in imitation of hôide de tis, and thus some one (Hom. II. 7, 178;

7, 201 al.): Atque aliquis, magno quaerens exempla timori, Non alios, inquit, motus, etc.,

Luc. 2, 67 Web.; Stat. Th. 1, 171; Claud. Eutr. 1, 350.—

It is sometimes omitted before qui, esp. in the phrase est qui, sunt qui:

praemittebatque de stipulatoribus suis, qui perscrutarentur, etc.,

Cic. Off. 2, 7, 25:

sunt quibus in satirā videar nimis acer,

Hor. S. 2, 1, 1:

sunt qui adiciant his evidentiam, quae, etc.,

Quint. 4, 2, § 63 (cf. on the contr. § 69: verum in his quoque confessionibus est aliquid. quod ex invidiā detrahi possit).—

Aliquid, like nihil (q. v. I. g), is used of persons:

Hinc ad Antonium nemo, illinc ad Caesarem cotidie aliquid transfugiebat,

Vell. 2, 84, 2 (cf. in Gr. tôn d allôn ou per ti... oute theôn out anthrôpôn, Hom. H. Ven. 34 sq. Herm.).— Hence the advv.

ălĭquid (prop. acc. denoting in what respect, with a verb or [p. 89] adj.; so in Gr. ti), somewhat, in something, in some degree, to some extent:

illud vereor, ne tibi illum succensere aliquid suspicere,

Cic. Deiot. 13, 35:

si in me aliquid offendistis,

at all, in any respect, id. Mil. 36, 99:

quos tamen aliquid usus ac disciplina sublevarent,

somewhat, Caes. B. G. 1, 40:

Philippi regnum officere aliquid videtur libertati vestrae,

Liv. 31, 29:

Nos aliquid Rutulos contra juvisse nefandum est?

Verg. A. 10, 84:

neque circumcisio aliquid valet,

Vulg. Gal. 6, 15:

perlucens jam aliquid, incerta tamen lux,

Liv. 41, 2:

aliquid et spatio fessus,

Plin. 5, 9, 10, § 54; cf. Hand, Turs. I. p. 259; Ellendt ad Cic. de Or. 1, 9, 35.—

ălĭquō (from aliquoi, old dat. denoting direction whither; cf.: eo, quo, alio, etc.).

Somewhither (arch.), to some place, somewhere; in the comic poets sometimes also with a subst. added, which designates the place more definitely:

ut aliquo ex urbe amoveas,

Plaut. Ep. 2, 2, 94:

aliquo abicere,

Ter. Ad. 4, 7, 26:

concludere,

id. Eun. 4, 3, 25 (cf. id. Ad. 4, 2, 13, in cellam aliquam concludere):

ab eorum oculis aliquo concederes,

Cic. Cat. 1, 17:

demigrandum potius aliquo est quam, etc.,

id. Dom. 100:

aliquem aliquo impellere,

id. Vatin. 15:

aliquo exire,

id. Q. Fr. 3, 1:

aliquo advenire vel sicunde discedere,

Suet. Calig. 4; Plaut. Rud. 2, 6, 51; id. Men. 5, 1, 3:

in angulum Aliquo abire,

Ter. Ad. 5, 2, 10; 3, 3, 6:

aliquem rus aliquo educere,

Cic. Q. Fr. 3, 3.—With a gen., like quo, ubi, etc.: migrandum Rhodum aut aliquo terrarum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 5.—

With the idea of alio implied, = alio quo, somewhere else, to some other place (cf. aliquis, II. B.):

dum proficiscor aliquo,

Ter. And. 2, 1, 28:

at certe ut hinc concedas aliquo,

id. Heaut. 3, 3, 11:

si te parentes timerent atque odissent tui, ab eorum oculis aliquo concederes,

Cic. Cat. 1, 7, 17; cf. Hand, Turs. I. p. 265.—

ălĭquam, adv. (prop. acc. fem.), = in aliquam partem, in some degree; only in connection with diu, multus, and plures.

Aliquam diu (B. and K.), or together aliquamdiu (Madv., Halm, Dietsch), awhile, for a while, for some time; also pregn., for some considerable time (most freq. in the histt., esp. Cæs. and Livy; also in Cic.).

Absol.:

ut non aliquando condemnatum esse Oppianicum, sed aliquam diu incolumem fuisse miremini,

Cic. Clu. 9, 25:

Aristum Athenis audivit aliquam diu,

id. Ac. 1, 3, 12:

in vincula conjectus est, in quibus aliquamdiu fuit,

Nep. Con. 5, 3;

id. Dion, 3, 1: quā in parte rex affuit, ibi aliquamdiu certatum,

Sall. J. 74, 3; Liv. 3, 70, 4.—

Often followed by deinde, postea, postremo, tandem, etc.:

pugnatur aliquamdiu pari contentione: deinde, etc., Auct. B. G. 8, 19, 3: cunctati aliquamdiu sunt: pudor deinde commovit aciem,

Liv. 2, 10, 9; so id. 1, 16:

quos aliquamdiu inermos timuissent, hos postea armatos superāssent,

Caes. B. G. 1, 40, 6:

controversia aliquamdiu fuit: postremo, etc.,

Liv. 3, 32, 7; 25, 15, 14; 45, 6, 6:

ibi aliquamdiu atrox pugna stetit: tandem, etc.,

Liv. 29, 2, 15; 34, 28, 4 and 11; Suet. Ner. 6.—

With donec, as a more definite limitation of time, some time... until, a considerable time... until:

exanimis aliquamdiu jacuit, donec, etc.,

Suet. Caes. 82. —

Meton., for a long distance; most freq. of rivers:

Rhodanus aliquamdiu Gallias dirimit,

Mel. 2, 5, 5; so id. 3, 5, 6; 3, 9, 8 al.—Of the Corycian cave in Cilicia:

deinde aliquamdiu perspicuus, mox, et quo magis subitur, obscurior,

Mel. 1, 13.—

Aliquam multi, or aliquammulti, somewhat many, considerable in number or quantity (mostly post-class.):

sunt vestrūm aliquam multi, qui L. Pisonem cognōrunt,

Cic. Verr. 2, 4, 25, § 56 B. and K.: aliquammultos non comparuisse, * Gell. 3, 10, 17 Hertz:

aliquammultis diebus decumbo,

App. Mag. p. 320, 10.—Also adv.: aliquam multum, something much, to a considerable distance, considerably:

sed haec defensio, ut dixi, aliquam multum a me remota est,

App. Mag. p. 276, 7 dub.—And comp. * aliquam plures, somewhat more, considerably more:

aliquam pluribus et amarioribus perorantem,

Tert. Apol. 12 dub.; cf. Hand, Turs. I. p. 243.—

ălĭquā, adv. (prop. abl. fem.).

Somewhere (like mod. Engl. somewhere for somewhither):

antevenito aliquā aliquos,

Plaut. Mil. 2, 2, 66: aliquā evolare si posset, * Cic. Verr. 2, 1, 26, § 67:

si quā evasissent aliquā,

Liv. 26, 27, 12.—

Transf. to action, in some way or other, in some manner, = aliquo modo:

aliquid aliquā sentire,

Plaut. Merc. 2, 2, 62: evadere aliquā, Lucil. ap. Non. 293, 1:

aliquid aliquā resciscere,

Ter. Phorm. 5, 1, 19, and 4, 1, 19: aliquā nocere, * Verg. E. 3, 15:

aliquā obesse,

App. Mag. p. 295, 17.—

ălĭqui, adv. (prop. abl. = aliquo modo), in some way, somehow:

Quamquam ego tibi videor stultus, gaudere me aliqui volo,

Plaut. Truc. 5, 30 (but in this and like cases, aliqui may be treated as the abl. subst.; cf. supra, I. A.); cf. Hand, Turs. I. p. 242.

plur., and aliquam, acc., and aliquā, abl., used adverbially, may also be referred to the adj. ălĭqui, ălĭqua, ălĭquod.

sum, fui, esse (2d pers. es, but usu. es in Plaut and Ter; old forms, indic. pres. esum for sum, acc. to Varr. L. L. 9, § 100 Mull.: essis for es, Att. ap. Non. 200, 30, or Trag. Rel. p. 283 Rib.: simus for sumus, used by Augustus, acc. to Suet. Aug. 87; fut. escit for erit, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 25:

esit, XII. Tab. ap. Fest. s. v. nec, p. 162 Mull.: escunt for erunt,

Cic. Leg. 2, 24, 60, 3, 3, 9; Lucr. 1, 619; perf. fuvimus for fuimus, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 42, 168:

FVVEIT, C. I. L. 1, 1051: fuit,

Plaut. Capt. 3, 4, 23; id. Mil. 3, 1, 159:

fuerim,

id. ib. 4, 8, 54:

fuerit,

id. As. 4, 1, 37; subj. pres. siem, sies, siet, etc., very freq., esp. in Plaut.; e. g. siem, Am. prol. 57; Ter. And. 3, 4, 7:

sies,

Plaut. Am. 3, 2, 43; Ter. And. 2, 5, 13:

siet,

Plaut. Am. prol. 58; Ter. And. 1, 4, 7; Lucr. 3, 101:

sient,

Plaut. Am. 1, 1, 54; Ter. And. 2, 3, 16; cf. Cic. Or. 47, 157; also,

fuam, fuas, etc., regarded by G. Curtius, de Aorist. Lat. Rel. in Studien zur Gr. u. Lat. Gram. 1, 431 sqq., as an aorist: fuam,

Plaut. Bacch. 1, 2, 48; id. Mil. 2, 6, 112: fuas, Liv. Andron. ap. Non 111, 13; Plaut. Capt. 2, 3, 71; 2, 3, 83; id. Pers. 1, 1, 52; id. Trin. 2, 1, 32: fuat, Pac. ap. Non. 111, 8; Carm. ap. Liv. 25, 12; Plaut. Am. 3, 4, 2; id. Aul. 2, 2, 56; id. Capt. 2, 2, 10 et saep.; Ter. Hec. 4, 3, 4; Lucr. 4, 639; Verg. A. 10, 108:

fuant,

Plaut. Bacch. 4, 9, 110; id. Ep. 5, 1, 13; id. Ps. 4, 3, 12: fuvisset, Enn. ap. Gell. 12, 4, 4; part. pres. ens, used by Caesar, acc. to Prisc. p. 1140 P.; and by Sergius Flavius, acc. to Quint. 8, 3, 33; fut. inf. fore for futurum esse, very freq., and so always with partt.; cf. Madv. Gram. § 108; whence, subj. imperf. forem fores, etc., for essem; esp. in conditional sentences and in the histt., but very rare in Cic.; v. Neue, Formenl. 2, 597 sqq.), v. n. [root es; Sanscr. as-mi, and the Greek es-mi, whence eimi; perf. fui; root in Sanscr. bhu, to become; bhavas, condition; Gr. phuô, to beget; cf.: fetus, futuo, etc.], to be, as a verb substantive or a copula.

As a verb substantive, to be.

In gen.

Asserting existence, to be, exist, live:

definitionum duo sunt genera prima: unum earum rerum quae sunt: alterum earum quae intelleguntur. Esse ea dico, quae cerni tangive possunt, ut fundum, aedes, parietem, cetera. Non esse rursus ea dico, quae tangi demonstrarive non possunt, cerni tamen animo atque intellegi possunt, ut si usucapionem, si tutelam, etc.... definias,

Cic. Top. 5, 26 sq.:

si abest, nullus est,

Plaut. Bacch. 2, 2, 16:

nunc illut est, quom me fuisse quam esse nimio mavelim,

id. Capt. 3, 3, 1:

ita paene nulla sibi fuit Phronesium ( = paene mortuus est),

id. Truc. 1, 2, 95:

omne quod eloquimur sic, ut id aut esse dicamus aut non esse,

Cic. de Or. 2, 38, 157:

non statim, quod esse manifestum est, etiam quid sit apparet,

Quint. 3, 6, 81: est locus, Hesperiam quam mortales perhibebant, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 23 Vahl.):

flumen est Arar, quod, etc.,

Caes. B. G. 1, 12:

homo nequissimus omnium qui sunt, qui fuerunt, qui futuri sunt!

Cic. Fam. 11, 21, 1; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

si quos inter societas aut est aut fuit aut futura est,

id. Lael. 22, 83:

nec enim, dum ero, angar ulla re, cum omni vacem culpa: et, si non ero, sensu omnino carebo,

id. Fam. 6, 3, 4:

si modo futuri sumus, erit mihi res opportuna,

id. Att. 11, 4, 1:

si quando erit civitas, erit profecto nobis locus: sin autem non erit, etc.,

id. Fam. 2, 16, 6:

nolite arbitrari, me cum a vobis discessero, nusquam aut nullum fore,

id. Sen. 22, 79:

si erit ulla res publica... sin autem nulla erit,

id. Fam. 2, 16, 5:

fuimus Troes, fuit Ilium,

Verg. A. 2, 325:

sive erimus seu nos fata fuisse volunt,

Tib. 3, 5, 32: per quinquennia decem fuimus, Prud. Cath. praef. 2.—

Of events, to be, happen, occur, befall, take place:

illa (solis defectio) quae fuit regnante Romulo,

Cic. Rep. 1, 16, 25:

neque enim est periculum, ne, etc.,

id. ib. 1, 23, 37:

amabo, quid tibi est?

Ter. Heaut. 2, 4, 24:

quid se futurum esset,

Liv. 33, 27. —

Of location, to be present, to be at a place.

With adv., or other expressions of place:

cum non liceret quemquam Romae esse, qui, etc.,

Cic. Verr. 2, 2, 41, § 100:

cum Athenis decem ipsos dies fuissem,

id. Fam. 2, 8, 3; id. de Or. 2, 7, 27:

cum Africanus constituisset in hortis esse,

id. Rep. 1, 9, 14:

cum essemus in castris,

id. ib. 1, 15:

nonne mavis sine periculo tuae domi esse quam cum periculo alienae?

id. Fam. 4, 7, 4:

vos istic commodissime sperem esse,

id. ib. 14, 7, 2: te hic tutissime puto fore, Pompon. ap. Cic. Att. 8, 11, A.—

Of passages in a book or writing, with in and abl., to be, stand, be written, etc.:

deinceps in lege est, ut, etc.,

Cic. Leg. 2, 16, 40:

quid enim in illis (litteris) fuit praeter querelam temporum,

id. Fam. 2, 16, 1.—

Of personal relations, with ad or apud and acc., or cum and abl. of person:

cum esset (Sulpicius Gallus) casu apud M. Marcellum,

Cic. Rep. 1, 14, 21:

eram cum Stoico Diodoto: qui cum habitavisset apud me mecumque vixisset, etc.,

id. Brut. 90, 309:

erat nemo, quicum essem libentius quam tecum et pauci, quibuscum essem aeque libenter,

id. Fam. 5, 21, 1:

qui me admodum diligunt multumque mecum sunt,

id. ib. 4, 13, 6; cf. with simul:

Smyrnae cum simul essemus complures dies,

id. Rep. 1, 8, 13.—Hence, esp.: esse cum aliquo (aliqua), to be with, i. e. live with, associate with, as husband or wife:

cujus soror est cum P. Quintio,

Cic. Quint. 24, 77:

ea nocte mecum illa hospitis jussu fuit,

Plaut. Merc. 1, 1, 101; Ov. A. A. 3, 664:

cum hac (meretrice) si qui adulescens forte fuerit,

Cic. Cael. 20, 49; Ov. Am. 2, 8, 27: tum ad me fuerunt, qui, etc., Varr. ap. Non. 133, 28:

Curio fuit ad me sane diu,

Cic. Att. 10, 4, 8:

cum ad me bene mane Dionysius fuit,

id. ib. 10, 16, 1; cf.:

esse sub uno tecto atque ad eosdem Penates,

Liv. 28, 18.—

Of relations analogous to place, of dress, condition, position, office, etc., to be, live, be found, etc., with in and abl.:

cum est in sagis civitas,

Cic. Phil. 8, 11, 32:

in laxa toga,

Tib. 2, 3, 78: sive erit in Tyriis, Tyrios laudabis amictus;

Sive erit in Cois, Coa decere puta,

Ov. A. A. 2, 297: hominem non modo in aere alieno nullo, sed in suis nummis multis esse et semper fuisse, Cic. Verr [p. 1798] 2, 4, 6, §

11: in servitute,

id. Clu. 7, 21:

in illa opinione populari,

id. ib. 51, 142:

in magno nomine et gloria,

id. Div. 1, 17, 31:

in spe,

id. Fam. 14, 3, 2:

in tanta moestitia,

id. Phil. 2, 15, 37:

in odio,

id. Att. 2, 22, 1:

in probris, in laudibus,

id. Off. 1, 18, 61:

in officio,

id. ib. 1, 15, 49:

in injustitia,

id. ib. 1, 14, 42:

in vitio,

id. ib. 1, 19, 62; id. Tusc. 3, 9, 19:

ne in mora quom opus sit, sies,

Ter. And. 2, 5, 13:

ne in mora illi sis,

id. ib. 3, 1, 9:

hic in noxia'st,

id. Phorm. 2, 1, 36:

quae (civitas) una in amore atque in deliciis fuit,

Cic. Verr. 2, 4, 1, § 3:

in ingenti periculo,

Liv. 5, 47:

in pace,

id. 31, 29.—So with abl. without in, when qualified by an adj.:

(statua) est et fuit tota Graecia summo propter ingenium honore et nomine,

Cic. Verr. 2, 2, 35, § 87:

si quis asperitate ea est et inmanitate naturae,

id. Lael. 23, 87:

ne quo periculo proprio existimares esse,

id. Fam. 4, 15, 2 (B. and K. ex conj.:

in periculo): ego sum spe bona,

id. ib. 12, 28, 3:

res nunc difficili loco mihi videtur esse,

id. ib. 12, 28, 3:

incredibili sum sollicitudine de tua valetudine,

id. ib. 16, 15, 1; esp. in phrase periculo alicujus esse, to be at the risk of any one:

rem illam suo periculo esse,

id. Att. 6, 1, 6:

ut quae in naves inposuissent, ab hostium tempestatisque vi publico periculo essent,

Liv. 23, 49, 2 Weissenb. ad loc.:

dare nummos meo periculo,

Dig. 46, 1, 24:

communi periculo,

ib. 13, 6, 21, § 1 (cf. II. B. 1. b. infra).—

To depend upon, rest with, with in and abl.:

res erat non in opinione dubia,

Cic. Dom. 5, 11:

sed totum est in eo, si, etc.,

id. Att. 2, 22, 5:

omnem reliquam spem in impetu esse equitum,

Liv. 10, 14, 12:

quoniam totum in eo sit, ne contrectentur pocula,

Col. 12, 4, 3. —

In partic.

Esse (est, sunt, etc.) often stands without a subject expressed, or with an indef. subj., as antecedent of a rel.-clause, whose verb may be in the indic. or subj.; the former only when the subject is conceived as particular or limited, and actually existing; the latter always when it is conceived as indefinite; cf. Zumpt, Gram. § 562 sq.; Roby, Gram. § 1686 sq.; Madv. Gram. § 365; but the distinctions usually drawn by grammarians are not always observed by the best writers; and the subjunctive is always admissible, being the prevailing construction after sunt qui in class. prose, and nearly universal in postAug. writers: sunt, qui (quae), there are those ( people or things) who ( that), or simply some.

With indic.

Without subject expressed:

mulier mane: sunt Qui volunt te conventam,

Plaut. Cist. 4, 2, 37:

sunt hic quos credo inter se dicere,

id. Cas. prol. 67:

sunt quae te volumus percontari,

id. Ps. 1, 5, 47:

quid est, quod tu gestas tabellas?

id. ib. 1, 1, 10:

quid est, quod tu me nunc optuere?

id. Most. 1, 1, 69; cf.:

quid hoc est, quod foris concrepuit?

id. ib. 5, 1, 15:

tun' is es, Qui in me aerumnam obsevisti?

id. Ep. 4, 1, 34:

quid est, quod tuo animo aegre est?

id. Cas. 2, 2, 9; id. Cist. 4, 1, 3:

at ego est quod volo loqui,

id. As. 1, 3, 79:

est quod te volo secreto,

id. Bacch. 5, 2, 30:

sunt quos scio amicos esse, sunt quos suspicor,

id. Trin. 1, 2, 54:

ita subitum'st, quod eum conventum volo,

id. ib. 5, 2, 51:

sunt quae ego ex te scitari volo,

id. Capt. 2, 2, 13:

sed est quod suscenset tibi,

Ter. And. 2, 6, 17:

est quod me transire oportet,

id. Hec. 2, 2, 31:

quid sit quapropter te jussi, etc.,

id. ib. 5, 1, 7:

sunt item quae appellantur alces,

Caes. B. G. 6, 27 init.:

(nationes) ex quibus sunt qui ovis vivere existimantur,

id. ib. 4, 10 fin.:

sunt qui putant posse te non decedere,

Cic. Fam. 1, 9, 25:

sunt autem, qui putant non numquam complexione oportere supersederi,

id. Inv. 1, 40, 72:

quamquam sunt, qui propter utilitatem modo petendas putant amicitias,

id. ib. 2, 55, 167:

sunt autem quae praeterii,

id. Att. 10, 4, 11:

sunt, qui abducunt a malis ad bona, ut Epicurus. Sunt, qui satis putant ostendere, nihil inopinati accidisse... Sunt etiam qui haec omnia genera consolandi colligunt,

id. Tusc. 3, 31, 76 Kuhn. N. cr.:

sunt, qui, quod sentiunt, non audent dicere,

id. Off. 1, 24, 84:

Argiletum sunt qui scripserunt ab Argola, etc.,

Varr. L. L. 5, § 157 Mull.:

sunt qui ita dicunt,

Sall. C. 19, 4:

sunt qui spiritum non recipiunt sed resorbent,

Quint. 11, 3, 55:

sunt, quos curriculo pulverem Olympicum Collegisse juvat,

Hor. C. 1, 1, 3; cf. id. S. 1, 4, 24: sunt quibus unum opus est, etc., id. C. 1, 7, 5:

sunt quibus in satira videor nimis acer,

id. S. 2, 1, 1:

sunt quorum ingenium nova tantum crustula promit,

id. ib. 2, 4, 47.—

With a subject expressed by an indefinite word or clause:

sunt alii qui te volturium vocant,

Plaut. Trin. 1, 2, 64:

est genus hominum qui se primos omnium esse volunt,

Ter. Eun. 2, 2, 17:

multae sunt causae, quam ob rem cupio abducere,

id. ib. 1, 2, 65 Fleck. (Ussing, cupiam):

erat quidam eunuchus, quem mercatus fuerat,

id. ib. 3, 5, 21:

multaeque res sunt in quibus de suis commodis viri boni multa detrahunt,

Cic. Lael. 16, 57:

sunt ejus aliquot orationes, ex quibus lenitas ejus perspici potest,

id. Brut. 48, 177:

fuerunt alia genera philosophorum, qui se omnes Socraticos esse dicebant,

id. de Or. 3, 17, 62:

nonnulli sunt, qui aluerunt, etc.,

id. Cat. 1, 12, 301:

sunt quidam, qui molestas amicitias faciunt, cum ipsi se contemni putant,

id. Lael. 20, 72:

sunt vestrum, judices, aliquam multi, qui L. Pisonem cognoverunt,

id. Verr. 2, 4, 25, § 56:

multae et pecudes et stirpes sunt, quae sine procuratione hominum salvae esse non possunt,

id. N. D. 2, 52, 130:

sunt bestiae quaedam, in quibus inest aliquid simile virtutis, etc.,

id. Fin. 5, 14, 38:

permulta sunt, quae dici possunt, quare intellegatur, etc.,

id. Rosc. Am. 33, 94; cf. id. Div. in Caecil. 7, 22; id. Off. 1, 14, 43; 1, 20, 69; id. Div. 1, 54, 123:

fuere complures, qui ad Catilinam initio profecti sunt,

Sall. C. 39, 5: haec sunt, quae clamores et admirationes in bonis oratoribus efficiunt. Cic. de Or. 1, 33, 152:

alia fuere, quae illos magnos fecere,

Sall. C. 52, 21.—

With. subj.: sunt, qui discessum animi a corpore putent esse mortem;

sunt qui nullum censeant fieri discessum,

Cic. Tusc. 1, 9, 18:

sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent,

id. Off. 1, 21, 71:

de impudentia singulari sunt qui mirentur,

id. Verr. 2, 1, 2, § 6:

est eisdem de rebus quod dici potest subtilius,

id. Tusc. 3, 15, 32:

praesto est qui neget rem ullam percipi esse sensibus,

id. Ac. 2, 32, 101:

quicquid est quod deceat, id, etc.,

id. Off. 1, 27, 94:

sunt qui nolint tetigisse nisi illas, etc.,

Hor. S. 1, 2, 28:

sunt qui Crustis et pomis viduas venentur avaras,

id. Ep. 1, 1, 78:

vestes Gaetulo murice tinctas Sunt qui non habeant, est qui non curet habere,

id. ib. 2, 2, 182 et saep.—

With a more or less indefinite expression of the subject:

sunt quidam e nostris, qui haec subtilius velint tradere et negent satis esse, etc.,

Cic. Fam. 1, 9, 31:

rarum est quoddam genus eorum, qui se a corpore avocent,

id. Div. 1, 49, 111:

quotus igitur est quisque qui somniis pareat?

id. ib. 2, 60, 125; id. de Or. 2, 50, 196:

solus est hic, qui numquam rationes ad aerarium referat,

id. Verr. 2, 1, 38, § 98:

quae quibusdam admirabilia videntur, permulti sunt, qui pro nihilo putent,

id. Lael. 23, 86:

erat nemo in quem ea suspicio conveniret,

id. Rosc. Am. 23, 65, cf.:

quis enim miles fuit, qui Brundisii illam non viderit? quis, qui nescierit, etc.,

id. Phil. 2, 25, 61:

sit aliquis, qui nihil mali habeat,

id. Tusc. 1, 35, 85:

sunt nonnullae disciplinae, quae officium omne pervertant,

id. Off. 1, 2, 5:

est quaedam animi sanitas quae in insipientem quoque cadat,

id. Tusc. 4, 13, 30:

Syracusis lex est de religione, quae jubeat,

id. Verr. 2, 2, 51, § 126:

unus est qui curet constantia magis quam consilio,

id. Att. 1, 18, 7:

si est una ex omnibus quae sese moveat,

id. Rep. 6, 26, 28:

multi sunt, qui non acerbum judicent vivere, sed supervacuum,

Sen. Ep. 24, 26:

erant sententiae quae castra Vari oppugnanda censerent,

Caes. B. C. 2, 30:

fuere cives qui seque remque publicam obstinatis animis perditum irent,

Sall. C. 36, 4:

sunt verba et voces, quibus hunc lenire dolorem Possis,

Hor. Ep. 1, 1, 34:

sunt delicta tamen, quibus ignovisse velimus,

id. A. P. 347.—

Poet.: est, quibus (acc. to the Gr. estin hois):

est quibus Eleae concurrit palma quadrigae: est quibus in celeres gloria nata pedes,

Prop. 3, 9 (4, 8), 17.—

With dat., to belong or pertain to; or, rendering the dative as the subject of the verb, to have ( possess, = the Fr. etre a used of property, and of permanent conditions or characteristics, not of temporary states, feelings, etc.; cf. Krebs, Antibarb. p. 417 sq.): aliquid reperiret, fingeret fallacias, Unde esset adulescenti, amicae quod daret, Ter. Heaut. 3, 2, 23:

nomen Mercurio'st mihi, Plaut Am. prol. 19: nisi jam tum esset honos elo quentiae,

Cic. Brut. 10, 40:

est igitur homini cum deo similitudo,

id. Leg. 1, 8, 25:

familiaritas, quae mihi cum eo est,

id. Att. 8. 3, 2:

privatus illis census erat brevis,

Hor. C. 2, 15, 13; cf.:

Trojae et huic loco nomen est,

Liv. 1, 1, 5:

Hecyra est huic nomen fabulae,

Ter. Hec. prol. 1:

cui saltationi Titius nomen esset,

Cic. Brut. 62, 225:

cui (fonti) nomen Arethusa est,

id. Verr. 2, 4, 53, § 118:

Scipio, cui post Africano fuit cognomen,

Liv. 25, 2, 6.—With ellips. of dat. ( poet.):

nec rubor est emisse palam (sc. ei),

nor is she ashamed, Ov. A. A. 3, 167:

neque testimonii dictio est (sc. servo),

has no right to be a witness, Ter. Phorm. 2, 1, 63.—

Esse alicui cum aliquo, to have to do with, to be connected with a person:

tecum nihil rei nobis, Demipho, est,

Ter. Phorm. 2, 3, 74:

sibi cum illa mima posthac nihil futurum,

Cic. Phil. 2, 31, 77:

jussit bona proscribi ejus, quicum familiaritas fuerat, societas erat,

id. Quint. 6, 25:

si mihi tecum minus esset, quam est cum tuis omnibus,

id. Fam. 15, 10, 2.—

Esse with certain prepp. and their cases (cf. also I. A. 2. 3. 4. supra).

Esse ab aliquo, to be of a person, to be the servant, disciple, adherent, partisan, etc., of:

es ne tu an non es ab illo milite e Macedonia?

do you belong to? Plaut. Ps. 2, 2, 21:

ab Andria est ancilla haec,

Ter. And. 3, 1, 3; 4, 4, 17:

erat enim ab isto Aristotele,

Cic. de Or. 2, 38, 160:

sed vide ne hoc, Scaevola, totum sit a me,

makes for me, id. de Or 1, 13, 55 (cf. ab, I. B. 3., II. B. 2. o.). —

Esse pro aliquo, to be in favor of, make for:

(judicia) partim nihil contra Habitum valere, partim etiam pro hoc esse,

Cic. Clu. 32, 88.—

Esse ex aliqua re, to consist of, be made up of:

(creticus) qui est ex longa et brevi et longa,

Cic. de Or. 3, 47, 183; cf.:

duo extremi chorei sunt, id est, e singulis longis et brevibus,

id. Or. 63, 212:

etsi temeritas ex tribus brevibus et longa est,

id. ib. 63, 214; 64, 215 (v. also 6. infra). —

Euphem., in perf. tempp., of one who has died or a thing that has perished, to be no more, to be gone, departed, dead ( poet.):

horresco misera, mentio quoties fit partionis: Ita paene tibi fuit Phronesium,

i. e. had almost died, Plaut. Truc. 1, 2, 92:

nunc illud est, cum me fuisse quam esse nimio mavelim,

id. Capt. 3, 3, 1:

sive erimus, seu nos fata fuisse velint,

Tib. 3, 5, 32:

fuimus Troes, fuit Ilium et ingens Gloria Teucrorum,

Verg. A. 2, 325:

certus in hospitibus non est amor: errat ut ipsi, Cumque nihil speres firmius esse, fuit,

Ov. H. 16, (17), 192.—

Pregn., to be real or a fact, to be the case; so esp.: est, esto, it is even so, be it so, such is or let such be the case, granted, well, etc.:

quid tibi vis dicam, nisi quod est?

Plaut. Ep. 1, 1, 17:

sunt ista, Laeli,

Cic. Lael. 2, 6:

ista esse credere,

id. Tusc. 1, 6, 10: est vero, inquit, Africane, id. Fragm. ap. Lact. 1, 18:

est ut dicis, inquam,

id. Fin. 3, 5, 19:

sit quidem ut sex milia seminum intereant,

Col. 3, 3, 13:

esto: ipse nihil est, nihil potest,

Cic. Div. in Caecil. 15, 47; cf.:

verum esto,

id. Fin. 2, 23, 75:

esto,

Verg. A. 7, 313; 10, 67; Hor. Ep. 1, 1, 81; 1, 17, 37 al.—Hence,

The connections est ut, ubi, cum, quod, or with a subject-clause, it happens or chances that, it is the case that, there is cause or reason why, there is a time when, it is allowed or permissible that, one may, etc.

Est ut, it is the case or fact, that, etc.:

sin est, ut velis Manere illam apud te, dos hic maneat,

Ter. Phorm. 5, 7 (8), 32:

si est, ut dicat velle se, Redde,

id. Hec. 4, 1, 43:

si est, culpam ut Antipho in se admiserit,

id. Phorm. 2, 1, 40:

est, ut id maxime deceat,

Cic. Or. 59, 199:

quando fuit, ut, quod licet, non liceret?

id. Cael. 20, 48:

non est igitur, ut mirandum sit, ea praesentiri, etc.,

id. Div 1, 56, 128:

non erat, ut fieri posset, mirarier umquam,

Lucr. 5, 979:

futurum esse ut omnes pellerentur,

Caes. B. G. 1, 31:

non est, ut copia major Ab Jove donari possit tibi,

Hor. Ep. 1, 12, 2:

est ut viro vir latius ordinet Arbusta sulcis,

id. C. 3, 1, 9; Dig. 38, 7, 2.—Cf. esse after a neg., with quin:

numquam est enim, quin aliquid memoriae tradere velimus,

Auct. Her. 3, 24, 40.—Also, est ut, there is reason, that, etc.:

magis est ut ipse moleste ferat errasse se, quam ut, etc.,

Cic. Cael. 6, 14 fin.: ille erat ut odisset primum defensorem salutis meae, he had good reason for hating [p. 1799] id. Mil. 13, 35; cf.:

quid erat cur Milo optaret,

id. ib. 13, 34:

neque est ut putemus ignorari ea ab animalibus,

Plin. 18, 1, 1, § 3. —

Est ubi, sometime or another, sometimes:

erit, ubi te ulciscar, si vivo,

Plaut. Ps. 5, 2, 26:

est, ubi id isto modo valeat,

Cic. Tusc. 5, 8, 23.—

Est cum, sometimes:

est cum non est satius, si, etc.,

Auct. Her. 4, 26, 36.—

Est quod, there is reason to, I have occasion:

est quod visam domum,

Plaut. Aul. 2, 2, 26:

etsi magis est, quod gratuler tibi quam quod te rogem,

I have more reason to, Cic. Att. 16, 5, 2:

est quod referam ad consilium: sin, etc.,

Liv. 30, 31, 9:

quod timeas non est,

Ov. H. 19, 159:

nil est illic quod moremur diutius,

Ter. Heaut. 4, 7, 6:

non est quod multa loquamur,

Hor. Ep. 2, 1, 30.—Cf. with cur:

non est cur eorum spes infragatur,

Cic. Or. 2, 6:

nihil est cur,

id. Fam. 6, 20, 1.—

Est, sit, etc., with infin. in Gr. constr., it is possible, is allowed, permitted, one may, etc. (mostly poet. and post-class.):

est quadam prodire tenus, si non datur ultra,

Hor. Ep. 1, 1, 32:

Cato, R. R. prooem. § 1: scire est liberum Ingenium atque animum,

Ter. Ad. 5, 3, 42:

nec non et Tityon terrae omniparentis alumnum Cernere erat,

Verg. A. 6, 596; 8, 676; Sil. 2, 413:

neque est te fallere quicquam,

Verg. G. 4, 447:

unde Plus haurire est,

Hor. S. 1, 2, 79:

est Gaudia prodentem vultum celare,

id. ib. 2, 5, 103:

quod versu dicere non est,

id. ib. 1, 5, 87:

quod tangere non est,

Ov. M. 3, 478:

quae verbo objecta, verbo negare sit,

Liv. 42, 41, 2 Weissenb. ad loc.:

ut conjectare erat intentione vultus,

Tac. A. 16, 34:

est videre argentea vasa,

id. G. 5; Val. Max. 2, 6, 8; v. Zumpt, Gram. § 227.— With dat.:

ne tibi sit frigida saxa adire,

Prop. 1, 20, 13; Tib. 1, 6, 24 (32):

tu procul a patria (nec sit mihi credere tantum!) Alpinas nives Me sine vides,

Verg. E. 10, 46:

fuerit mihi eguisse aliquando amicitiae tuae,

Sall. J. 110, 3; Dig. 46, 3, 72, § 4.—

In eo ease ut, etc., to be in a condition to reach the point that, to be possible, etc., to be about to, on the point of, etc. ( impers. or with res, etc., as subj.):

cum jam in eo esset, ut in muros evaderet miles,

Liv. 2, 17, 5:

si viderent in eo jam esse ut urbs caperetur,

id. 28, 22, 8:

jamque in eo rem fore, ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

id. 8, 27, 3:

cum res non in eo essent ut, etc.,

id. 33, 41, 9:

non in eo esse Carthaginiensium res, ut, etc.,

id. 30, 19, 3; 34, 41. —With person. subj. (late Lat.):

cum ab Ulixe adducta Iphigenia in eo esset, ut immolaretur,

Hyg. Fab. 261. —

Like the Engl. to be, for to come, fall, reach, to have arrived, etc. (hence also with in and acc.):

ecquid in mentem est tibi, Patrem tibi esse?

Plaut. Bacch. 1, 2, 54:

nam numero mi in mentem fuit,

id. Am. 1, 1, 26:

ex eo tempore res esse in vadimonium coepit,

Cic. Quint. 5, 22:

portus in praedonum fuisse potestatem sciatis,

id. Imp. Pomp. 12, 33:

ut certior fieret, quo die in Tusculanum essem futurus,

id. Att. 15, 4, 2:

qui neque in provinciam cum imperio fuerunt,

id. Fam. 8, 8, 8:

quae ne in potestatem quidem populi Romani esset,

Liv. 2, 14, 4:

nec prius militibus in conspectum fuisse,

Suet. Aug. 16:

esse in amicitiam populi Romani dicionemque,

Cic. Div. in Caecil. 20, 66; cf.:

in eorum potestatem portum futurum,

id. Verr. 2, 5, 38, § 98; v. Gell. 1, 7, 16 sq.; Zumpt, Gram. § 316.—

Of time, to pass, elapse (rare but class.):

diem scito nullum esse, quo, etc.,

Cic. Q. Fr. 3, 3, 1.

As a copula, to be any thing or in any manner.

In gen.

With an adj., subst., or pron.:

et praeclara res est et sumus otiosi,

Cic. Lael. 5, 17:

quod in homine multo est evidentius,

id. ib. 8, 27:

sperare videor Scipionis et Laelii amicitiam notam posteritati fore,

id. ib. 4, 15:

non sum ita hebes, ut istud dicam,

id. Tusc. 1, 6, 12:

cum, ignorante rege, uter esset Orestes, Pylades Orestem se esse diceret, Orestes autem ita ut erat, Orestem se esse perseveraret,

id. Lael. 7, 24:

consul autem esse qui potui? etc.,

id. Rep. 1, 6, 10:

nos numerus sumus et fruges consumere nati,

are a mere number, Hor. Ep. 1, 2, 27:

pars non minima triumphi est victimae praecedentes,

Liv. 45, 49:

nobile erit Romae pascua vestra forum,

Prop. 4 (5), 9, 20:

sanguis erant lacrimae,

Luc. 9, 811:

ego tu sum, tu es ego: unanimi sumus,

Plaut. Stich. 5, 4, 49:

tuos sum,

id. Bacch. 1, 1, 60: domus non ea est, quam parietes nostri cingunt, Cic. Rep. 1, 13, 19:

is enim fueram, cui, etc.,

id. ib. 1, 4, 7.—

Less freq. with adv. (esp. in colloq. language): Am. Satin' tu sanus es? Sos. Sic sum ut vides, Plaut. Am. 2, 1, 57:

sic, inquit, est,

Cic. Rep. 1, 38, 60:

est, inquit, ut dicis,

id. ib. 1, 40, 63:

quod ita cum sit,

id. ib. 1, 45, 69:

quia sunt haud procul ab hujus aetatis memoria,

id. ib. 1, 1, 1 B. and K.:

nec vero habere virtutem satis est,

id. ib. 1, 2, 2: frustra id inceptum Volscis fuit. Liv. 2, 25:

dato qui bene sit: ego, ubi bene sit, tibi locum lepidum dabo,

Plaut. Bacch. 1, 1, 51:

apud matrem recte est,

Cic. Att. 1, 7:

cum in convivio comiter et jucunde fuisses,

id. Deiot. 7, 19:

omnes hanc quaestionem haud remissius sperant futuram,

id. Rosc. Am. 5, 11:

dicta impune erant,

Tac. A. 1, 72.—Esp.: facile alicubi (in aliqua re) esse, with pleasure, glad to be:

quod in maritimis facillime sum,

Cic. Fam. 2, 16, 2:

locum habeo nullum ubi facilius esse possum,

id. Att. 13, 26, 2 (on esse with an adverb, v. Haase ap. Reisig, Vorles. p. 394; cf. also bene under bonus fin.).—

In partic.

With gen. part., to be of, belong to a class, party, etc.:

in republica ita est versatus, ut semper optimarum partium et esset et existimaretur,

Nep. Att. 6, 1:

qui ejusdem civitatis fuit,

id. Them. 9, 1:

qui Romanae partis erant, urbe excesserunt,

Liv. 35, 51, 7: ut aut amicorum aut inimicorum Campani simus;

si defenditis, vestri, si deseritis, Samnitium erimus,

id. 7, 30, 9 sq. —

With gen. or abl. denoting quality.

With gen.:

nimium me timidum, nullius animi, nullius consilii fuisse confiteor,

Cic. Sest. 16, 36:

disputatio non mediocris contentionis est,

id. de Or. 1, 60, 257:

magni judicii, summae etiam facultatis esse debebit,

id. Or. 21, 70:

(virtus) nec tantarum virium est, ut se ipsa tueatur,

id. Tusc. 5, 1, 2; id. Fin. 5, 12, 36:

Sulla gentis patriciae nobilis fuit,

Sall. J. 95, 3:

summi ut sint laboris,

Caes. B. G. 4, 2:

civitas magnae auctoritatis,

id. ib. 5, 54:

refer, Cujus fortunae (sit),

Hor. Ep. 1, 7, 54:

se nullius momenti apud exercitum futurum,

Nep. Alcib. 8, 4:

qui ejusdem aetatis fuit,

id. ib. 11, 1:

invicti ad laborem corporis erat,

Liv. 9, 16:

nec magni certaminis ea dimicatio fuit,

id. 21, 60:

somni brevissimi erat,

Suet. Claud. 33.—So of extent, number, etc.:

classis centum navium,

Nep. Them. 2, 2; 2, 5:

annus trecentarum sexaginta quinque dierum,

Suet. Caes. 40.—

With abl.:

bono animo es,

Ter. Eun. 1, 2, 4:

jam aetate ea sum, ut, etc.,

id. Hec. 5, 1, 11:

bellum varia victoria fuit,

Sall. J. 5, 1:

L. Catilina nobili genere natus fuit magna vi et animi et corporis, set ingenio malo,

id. C. 5, 1:

Sulla animo ingenti,

id. J. 95, 3:

esse magna gratia,

Caes. B. G. 1, 8:

tenuissima valetudine esse,

id. ib. 5, 40:

si fuerit is injustus, timidus, hebeti ingenio atque nullo,

Cic. Tusc. 5, 15, 45:

mira sum alacritate ad litigandum,

id. Att. 2, 7, 2:

bono animo sint et tui et mei familiares,

id. Fam. 6, 18, 1:

ut bono essent animo,

id. Rep. 1, 17, 29:

ut uxores eodem jure sint quo viri,

id. ib. 1, 43, 67:

qui capite et superciliis semper est rasis,

id. Rosc. Com. 7, 20:

abi, quaere, unde domo quis, Cujus fortunae, quo sit patre quove patrono,

Hor. Ep. 1, 7, 54 (cf. I. A. 4. supra). —

With gen. or abl. of price or value.

With gen.:

pluris est oculatus testis quam auriti decem,

Plaut. Truc. 2, 6, 8:

videtur esse quantivis pretii,

Ter. And. 5, 2, 15:

a me argentum, quanti (servus) est, sumito,

id. Ad. 5, 9, 20:

si ullo in loco frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit,

Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194:

ager nunc multo pluris est, quam tunc fuit,

id. Rosc. Com. 12, 33:

ut quisque, quod plurimi sit, possideat, ita, etc.,

id. Par. 6, 2, 48:

magni erunt mihi tuae litterae,

id. Fam. 15, 15, 4:

parvi sunt foris arma, nisi, etc.,

id. Off. 1, 22, 76:

an emat denario quod sit mille denarium,

id. ib. 3, 23, 92:

parvi pretii est quod nihili est,

id. Q. Fr. 1, 2, 4:

mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo,

is worth more to me, weighs more with me, id. Att. 12, 28, 2:

neque pluris pretii cocum quam vilicum habeo,

Sall. J. 85, 39:

erat (agellus) centum milium nummum,

Plin. Ep. 6, 3, 1. —

With abl.: sextante sal et Romae et per totam I i aliam erat, was worth, stood at, Liv. 29, 37.—

With gen. of possession, etc., it belongs, pertains to; or it is the part, property, nature, mark, sign, custom, or duty of, etc.

In gen.:

audiant eos, quorum summa est auctoritas apud, etc.,

who possess, Cic. Rep. 1, 7, 12:

ea ut civitatis Rhodiorum essent,

Liv. 37, 55, 5:

teneamus eum cursum, qui semper fuit optimi cujusque,

Cic. Rep. 1, 2, 3:

quamobrem neque sapientis esse accipere habenas,

id. ib. 1, 5, 9; id. de Or. 2, 20, 86:

sapientis est consilium explicare suum, etc.,

id. ib. 2, 81, 333:

temeritas est florentis aetatis, prudentia senescentis,

id. Sen. 6, 20:

est adulescentis majores natu vereri,

id. Off. 1, 34, 122:

Aemilius, cujus tum fasces erant,

Liv. 8, 12, 13:

tota tribuniciae potestatis erat,

id. 3, 48:

alterius morientis prope totus exercitus fuit,

id. 22, 50:

jam me Pompeii totum esse scis,

Cic. Fam. 2, 13, 2:

hominum, non causarum, toti erant,

Liv. 3, 36:

plebs novarum, ut solet, rerum atque Hannibalis tota esse,

were devoted to, favored, id. 23, 14:

Dolopes numquam Aetolorum fuerant: Philippi erant,

id. 38, 3:

Ptolemaeus propter aetatem alieni arbitrii erat,

id. 42, 29:

est miserorum ut malevolentes sint,

Plaut. Capt. 3, 4, 51:

quod alterum divinitatis mihi cujusdam videtur,

Cic. de Or. 2, 20, 86:

negavit moris esse Graecorum, ut, etc.,

id. Verr. 2, 1, 26, § 66:

non est gravitatis ac sapientiae tuae, ferre immoderatius casum incommodorum tuorum,

id. Fam. 5, 16, 5:

est hoc Gallicae consuetudinis, uti, etc.,

Caes. B. G. 4, 5.—Rarely with pronom. posses.:

est tuum, Cato, videre quid agatur,

Cic. Mur. 38, 83:

fuit meum quidem jam pridem rem publicam lugere,

id. Att. 12, 28, 2.—

Esp., with gerundive, to denote tendency, effect, etc.:

quae res evertendae rei publicae solerent esse,

Cic. Verr. 2, 2, 53, § 132:

regium inperium, quod initio conservandae libertatis fuerat,

Sall. C. 6, 7:

qui utilia ferrent, quaeque aequandae libertatis essent,

Liv. 3, 31, 7:

ea prodendi imperii Romani, tradendae Hannibali victoriae esse,

id. 27, 9, 12:

nihil tam aequandae libertatis esse quam potentissimum quemque posse dicere causam,

id. 38, 51, 8:

frustrationem eam legis tollendae esse,

id. 3, 24, 1 Weissenb. ad loc.; 3, 39, 8; 5, 3, 5; 40, 29, 11.—

With dat. of the end, object, purpose, etc.:

vitam hanc rusticam tu probro et crimini putas esse oportere,

Cic. Rosc. Am. 17, 48:

etiam quae esui potuique non sunt, contineri legato,

Dig. 33, 9, 3; Gell. 4, 1, 20:

ut divites conferrent, qui essent oneri ferendo,

Liv. 2, 9:

magis vis morbi curae esset, maxime quod, etc.,

id. 4, 21, 5:

cum solvendo aere (i. e. aeri) alieno res publica non esset,

id. 31, 13:

iniciuntur ea, quae umori extrahendo sunt,

Cels. 4, 10 fin. — Esp. in phrase solvendo esse, to be solvent, able to pay:

tu nec solvendo eras,

Cic. Phil. 2, 2, 4:

cum solvendo civitates non essent,

id. Fam. 3, 8, 2 (v. solvo).—

With predicative dat. sing., denoting that which the subject is, becomes, appears to be, etc.

Without second dat. of pers.:

auxilio is fuit,

Plaut. Am. prol. 94:

magis curae'st,

id. Bacch. 4, 10, 3; id. Curc. 4, 2, 15; id. As. 1, 3, 23; id. Capt. 5, 2, 13 sq.:

cui bono fuerit,

Cic. Phil. 2, 14, 35:

eo natus sum ut Jugurthae scelerum ostentui essem,

Sall. J. 24, 10: cupis me esse nequam;

tamen ero frugi bonae,

Plaut. Ps. 1, 5, 51:

magnoque esse argumento, homines scire pleraque antequam nati sint, quod, etc.,

Cic. Sen. 21, 78:

multi Indicioque sui facti persaepe fuere, Lucr 4, 1019: ejus rei ipsa verba formulae testimonio sunt,

Cic. Rosc. Com. 4, 11:

haec res ad levandam annonam impedimento fuit,

Liv. 4, 13:

cujus rei Demosthenes atque Aeschines possunt esse documento,

Quint. 7, 1, 2.—

With second dat. of pers.:

obsecro vos ego mi auxilio sitis,

Plaut. Aul. 4, 9, 5; id. Ep. 5, 2, 11; id. Most. 1, 2, 68:

ne quid Captioni mihi sit,

id. ib. 3, 3, 19:

mihi cordi est,

id. Cist. 1, 1, 110:

ubi eris damno molestiae et dedecori saepe fueris,

id. As. 3, 2, 25:

metuo illaec mihi res ne malo magno fuat,

id. Mil. 2, 6, 12:

nec Salus nobis saluti jam esse potest,

id. Most. 2, 1, 4:

bono usui estis nulli,

id. Curc. 4, 2, 15:

quae sint nobis morbo mortique,

Lucr. 6, 1095:

quo magis quae agis curae sunt mihi,

Ter. Ad. 4, 5, 46:

omitto innumerabiles viros, quorum singuli saluti huic civitati fuerunt,

Cic. Rep. 1, 1, 1: ut mihi magnae curae tuam vitam ac dignitatem esse scires, Anton. ap. Cic. Att. 10, 8, A fin.:

accusant ei, quibus occidi patrem Sex. Roscii bono fuit,

Cic. Rosc. Am. 5, 13: haec tam parva [p. 1800] civitas praedae tibi et quaestui fuit, id. Verr. 2, 3, 37, § 85:

ea dictitare, quae detrimento, maculae, invidiae, infamiae nobis omnibus esse possint,

id. ib. 2, 3, 62, §

144: minus ea bella curae patribus erant, quam, etc.,

Liv. 35, 23, 1:

sciant patribus aeque curae fuisse, ne, etc.,

id. 4, 7, 6:

si hoc perinde curae est tibi quam illud mihi,

Plin. Ep. 6, 8, 9:

quantaeque curae tibi fuit, ne quis, etc.,

id. Pan. 25, 3:

quantae sit mihi curae,

id. Ep. 6, 8, 2:

si judicibus ipsis aut gloriae damnatio rei aut deformitati futura absolutio,

Quint. 6, 1, 12.—Rarely with dat. gerund:

nec tamen impedimento id rebus gerundis fuit,

Liv. 26, 24 (for a full account of this dative, v. Roby, Gram. 2, praef. pp. xxv.-lvi., and § 1158 sq.).—

Esse ad aliquid, to be of use for, to serve for:

vinum murteum est ad alvum crudam,

Cato, R. R. 125:

completae naves taeda et pice reliquisque rebus quae sunt ad incendia,

Caes. B. C. 3, 101:

valvae, quae olim ad ornandum templum erant maxime,

Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124.—

Id est or hoc est, with predic.-clause by way of explanatory addition, that is, that is to say; sometimes also with a climax in the sense, which is as much as to say, or which is the same thing:

sed domum redeamus, id est ad nostros revertamur,

Cic. Brut. 46, 172:

quodsi in scena, id est in contione verum valet, etc.,

id. Lael. 26, 97:

meos amicos, in quibus est studium, in Graeciam mitto, id est ad Graecos ire jubeo,

id. Ac. 1, 2, 8:

si Epicurum, id est si Democritum probarem,

id. ib. 1, 2, 6:

ut (sapiens) aegritudine opprimatur, id est miseria,

id. Tusc. 3, 13, 27: a parte negotiali, hoc est pragmatikêi, Quint. 3, 7, 1:

cum in bona tua invasero, hoc est, cum te docuero,

id. 8, 3, 89.—

Poet., with Greek inf. pleonastically:

esse dederat monumentum,

Verg. A. 5, 572 (cf.: dôke xeinêion einai, Hom. Il. 10, 269).

sum = eum, Enn. ap. Fest., v. is.

sum- in composition, for sub before m; v. sub fin.

ăb, ā, abs, prep. with abl. This IndoEuropean particle (Sanscr. apa or ava, Etr. av, Gr. upo, Goth. af, Old Germ. aba, New Germ. ab, Engl. of, off) has in Latin the following forms: ap, af, ab (av), au-, a, a; aps, abs, as-. The existence of the oldest form, ap, is proved by the oldest and best MSS. analogous to the prep. apud, the Sanscr. api, and Gr. epi, and by the weakened form af, which, by the rule of historical grammar and the nature of the Latin letter f, can be derived only from ap, not from ab. The form af, weakened from ap, also very soon became obsolete. There are but five examples of it in inscriptions, at the end of the sixth and in the course of the seventh century B. C., viz.:

AF VOBEIS,

Inscr. Orell. 3114;

AF MVRO,

ib. 6601;

AF CAPVA,

ib. 3308;

AF SOLO,

ib. 589;

AF LYCO,

ib. 3036 ( afuolunt =avolant, Paul. ex Fest. p. 26 Mull., is only a conjecture). In the time of Cicero this form was regarded as archaic, and only here and there used in account-books; v. Cic. Or. 47, 158 (where the correct reading is af, not abs or ab), and cf. Ritschl, Monum. Epigr. p. 7 sq.—The second form of this preposition, changed from ap, was ab, which has become the principal form and the one most generally used through all periods—and indeed the only oue used before all vowels and h; here and there also before some consonants, particularly l, n, r, and s; rarely before c, j, d, t; and almost never before the labials p, b, f, v, or before m, such examples as ab Massiliensibus, Caes. B. C. 1, 35, being of the most rare occurrence.—By changing the b of ab through v into u, the form au originated, which was in use only in the two compounds aufero and aufugio for abfero, ab-fugio; aufuisse for afuisse, in Cod. Medic. of Tac. A. 12, 17, is altogether unusual. Finally, by dropping the b of ab, and lengthening the a, ab was changed into a, which form, together with ab, predominated through all periods of the Latin language, and took its place before all consonants in the later years of Cicero, and after him almoet exclusively.—By dropping the b without lengthening the a, ab occurs in the form a- in the two compounds a-bio and a-perio, q. v.—On the other hand, instead of reducing ap to a and a, a strengthened collateral form, aps, was made by adding to ap the letter s (also used in particles, as in ex, mox, vix). From the first, aps was used only before the letters c, q, t, and was very soon changed into abs (as ap into ab):

abs chorago,

Plaut. Pers. 1, 3, 79 (159 Ritschl):

abs quivis,

Ter. Ad. 2, 3, 1:

abs terra,

Cato, R. R. 51;

and in compounds: aps-cessero,

Plaut. Trin. 3, 1, 24 (625 R.); id. ib. 3, 2, 84 (710 R): abs-condo, abs-que, abs-tineo, etc. The use of abs was confined almost exclusively to the combination abs te during the whole ante-classic period, and with Cicero till about the year 700 A. U. C. (=B. C. 54). After that time Cicero evidently hesitates between abs te and a te, but during the last five or six years of his life a te became predominant in all his writings, even in his letters; consequently abs te appears but rarely in later authors, as in Liv. 10, 19, 8; 26, 15, 12;

and who, perhaps, also used abs conscendentibus,

id. 28, 37, 2; v. Drakenb. ad. h. l. (Weissenb. ab).—Finally abs, in consequence of the following p, lost its b, and became ds- in the three compounds aspello, as-porto, and as-pernor (for asspernor); v. these words.—The late Lat. verb abbrevio may stand for adbrevio, the d of ad being assimilated to the following b.The fundamental signification of ab is departure from some fixed point (opp. to ad. which denotes motion to a point).

In space, and,

Fig., in time and other relations, in which the idea of departure from some point, as from source and origin, is included; Engl. from, away from, out of; down from; since, after; by, at, in, on, etc.

Lit., in space: ab classe ad urbem tendunt, Att. ap. Non. 495, 22 (Trag. Rel. p. 177 Rib.):

Caesar maturat ab urbe proficisci,

Caes. B. G. 1, 7:

fuga ab urbe turpissima,

Cic. Att. 7, 21:

ducite ab urbe domum, ducite Daphnim,

Verg. E. 8, 68. Cicero himself gives the difference between ab and ex thus: si qui mihi praesto fuerit cum armatis hominibus extra meum fundum et me introire prohibuerit, non ex eo, sed ab ( from, away from) eo loco me dejecerit....Unde dejecti Galli? A Capitolio. Unde, qui cum Graccho fucrunt? Ex Capitolio, etc., Cic. Caecin. 30, 87; cf. Diom. p. 408 P., and a similar distinction between ad and in under ad.—Ellipt.: Diogenes Alexandro roganti, ut diceret, si quid opus esset: Nunc quidem paululum, inquit, a sole, a little out of the sun, Cic. Tusc. 5, 32, 92. —Often joined with usque:

illam (mulierem) usque a mari supero Romam proficisci,

all the way from, Cic. Clu. 68, 192; v. usque, I.—And with ad, to denote the space passed over: siderum genus ab ortu ad occasum commeant, from... to, Cic. N. D. 2, 19 init.; cf. ab... in:

venti a laevo latere in dextrum, ut sol, ambiunt,

Plin. 2, 47, 48, § 128.

Sometimes with names of cities and small islands, or with domus (instead of the usual abl.), partie., in militnry and nautieal language, to denote the marching of soldiers, the setting out of a flcet, or the departure of the inhabitants from some place:

oppidum ab Aenea fugiente a Troja conditum,

Cic. Verr. 2, 4, 33:

quemadmodum (Caesar) a Gergovia discederet,

Caes. B. G. 7, 43 fin.; so id. ib. 7, 80 fin.; Sall. J. 61; 82; 91; Liv. 2, 33, 6 al.; cf.:

ab Arimino M. Antonium cum cohortibus quinque Arretium mittit,

Caes. B. C. 1, 11 fin.; and:

protinus a Corfinio in Siciliam miserat,

id. ib. 1, 25, 2:

profecti a domo,

Liv. 40, 33, 2;

of setting sail: cum exercitus vestri numquam a Brundisio nisi hieme summa transmiserint,

Cic. Imp. Pomp. 12, 32; so id. Fam. 15, 3, 2; Caes. B. C. 3, 23; 3, 24 fin.:

classe qua advecti ab domo fuerant,

Liv. 8, 22, 6;

of citizens: interim ab Roma legatos venisse nuntiatum est,

Liv. 21, 9, 3; cf.:

legati ab Orico ad M. Valerium praetorem venerunt,

id. 24, 40, 2.

Sometimes with names of persons or with pronouns: pestem abige a me, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 89 (Trag. v. 50 Vahl.):

Quasi ad adulescentem a patre ex Seleucia veniat,

Plaut. Trin. 3, 3, 41; cf.:

libertus a Fuflis cum litteris ad Hermippum venit,

Cic. Fl. 20, 47:

Nigidium a Domitio Capuam venisse,

id. Att. 7, 24:

cum a vobis discessero,

id. Sen. 22:

multa merces tibi defluat ab Jove Neptunoque,

Hor. C. 1, 28, 29 al. So often of a person instead of his house, lodging, etc.: videat forte hic te a patre aliquis exiens, from the father, i. e. from his house, Ter. Heaut. 2, 2, 6:

so a fratre,

id. Phorm. 5, 1, 5:

a Pontio,

Cic. Att. 5, 3 fin.:

ab ea,

Ter. And. 1, 3, 21; and so often: a me, a nobis, a se, etc., from my, our, his house, etc., Plaut. Stich. 5, 1, 7; Ter. Heaut. 3, 2, 50; Cic. Att. 4, 9, 1 al.

Transf., without the idea of motion. To designate separation or distance, with the verbs abesse, distare, etc., and with the particles longe, procul, prope, etc.

Of separation:

ego te afuisse tam diu a nobis dolui,

Cic. Fam. 2, 1, 2:

abesse a domo paulisper maluit,

id. Verr. 2, 4, 18, § 39:

tum Brutus ab Roma aberat,

Sall. C. 40, 5:

absint lacerti ab stabulis,

Verg. G. 4, 14.—

Of distance:

quot milia fundus suus abesset ab urbe,

Cic. Caecin. 10, 28; cf.:

nos in castra properabamus, quae aberant bidui,

id. Att. 5, 16 fin.; and:

hic locus aequo fere spatio ab castris Ariovisti et Caesaris aberat,

Caes. B. G. 1, 43, 1:

terrae ab hujusce terrae, quam nos incolimus, continuatione distantes,

Cic. N. D. 2, 66, 164:

non amplius pedum milibus duobus ab castris castra distabant,

Caes. B. C. 1, 82, 3; cf. id. lb. 1, 3, 103.—With adverbs: annos multos longinque ab domo bellum gerentes, Enn. ap. Non. 402, 3 (Trag. v. 103 Vahl.):

cum domus patris a foro longe abesset,

Cic. Cael. 7, 18 fin.; cf.:

qui fontes a quibusdam praesidiis aberant longius,

Caes. B. C. 3, 49, 5:

quae procul erant a conspectu imperii,

Cic. Agr. 2, 32, 87; cf.:

procul a castris hostes in collibus constiterunt,

Caes. B. G. 5, 17, 1; and:

tu procul a patria Alpinas nives vides,

Verg. E. 10, 46 (procul often also with simple abl.;

v. procul): cum esset in Italia bellum tam prope a Sicilia, tamen in Sicilia non fuit,

Cic. Verr. 2, 5, 2, § 6; cf.:

tu apud socrum tuam prope a meis aedibus sedebas,

id. Pis. 11, 26; and:

tam prope ab domo detineri,

id. Verr. 2, 2, 3, § 6.—So in Caesar and Livy, with numerals to designate the measure of the distance:

onerariae naves, quae ex eo loco ab milibus passuum octo vento tenebatur,

eight miles distant, Caes. B. G. 4, 22, 4; and without mentioning the terminus a quo: ad castra contenderunt, et ab milibus passunm minus duobus castra posuerunt, less than two miles off or distant, id. ib. 2, 7, 3; so id. ib. 2, 5, 32; 6, 7, 3; id. B. C. 1, 65; Liv. 38, 20, 2 (for which:

duo milia fere et quingentos passus ab hoste posuerunt castra,

id. 37, 38, 5). —

To denote the side or direction from which an object is viewed in its local relations,=a parte, at, on, in: utrum hacin feriam an ab laeva latus? Enn. ap. Plaut. Cist. 3, 10 (Trag. v. 38 Vahl.); cf.:

picus et cornix ab laeva, corvos, parra ab dextera consuadent,

Plaut. As. 2, 1, 12: clamore ab ea parte audito. on this side, Caes. B. G. 3, 26, 4: Gallia Celtica attingit ab Sequanis et Helvetiis flumen Rhenum, on the side of the Sequani, i. e. their country, id. ib. 1, 1, 5:

pleraque Alpium ab Italia sicut breviora ita arrectiora sunt,

on the Italian side, Liv. 21, 35, 11:

non eadem diligentia ab decumuna porta castra munita,

at the main entrance, Caes. B. G. 3, 25 fin.:

erat a septentrionibus collis,

on the north, id. ib. 7, 83, 2; so, ab oriente, a meridie, ab occasu; a fronte, a latere, a tergo, etc. (v. these words).

Fig.

In time.

From a [p. 3] point of time, without reference to the period subsequently elapsed. After:

Exul ab octava Marius bibit,

Juv. 1,40:

mulieres jam ab re divin[adot ] adparebunt domi,

immediately after the sucrifice, Plaut. Poen. 3, 3, 4:

Caesar ab decimae legionis cohortatione ad dextrum cornu profectus,

Caes. B. G. 2, 25, 1:

ab hac contione legati missi sunt,

immediately after, Liv. 24, 22, 6; cf. id. 28, 33, 1; 40, 47, 8; 40, 49, 1 al.:

ab eo magistratu,

after this office, Sall. J. 63, 5:

a summa spe novissima exspectabat,

after the greatest hope, Tac. A. 6, 50 fin. —Strengthened by the adverbs primum, confestim, statim, protinus, or the adj. recens, immediately after, soon after:

ut primum a tuo digressu Romam veni,

Cic. Att. 1, 5, 4; so Suet. Tib. 68:

confestim a proelio expugnatis hostium castris,

Liv. 30, 36, 1:

statim a funere,

Suet. Caes. 85;

and followed by statim: ab itinere statim,

id. ib. 60:

protinus ab adoptione,

Vell. 2, 104, 3:

Homerus qui recens ab illorum actate fuit,

soon after their time, Cic. N. D. 3, 5; so Varr. R. R. 2, 8, 2; Verg. A. 6, 450 al. (v. also primum, confestim, etc.).—

Sometimes with the name of a person or place, instead of an action: ibi mihi tuae litterae binae redditae sunt tertio abs te die,

i. e. after their departure from you, Cic. Att. 5, 3, 1: in Italiam perventum est quinto mense a Carthagine Nov[adot ], i. e. after leaving (=postquam a Carthagine profecti sunt), Liv. 21, 38, 1:

secundo Punico (bello) Scipionis classis XL. die a securi navigavit,

i. e. after its having been built, Plin. 16, 39, 74, § 192. —Hence the poct. expression: ab his, after this (cf. ek toutôn), i. e. after these words, hereupon, Ov. M. 3, 273; 4, 329; 8, 612; 9, 764.