Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

altius

  • 1 altus

    1.
    altus, a, um, participle from alo., lit., grown or become great, great (altus ab alendo dictus, Paul. ex Fest. p. 7 Müll.; cf. the Germ. gross with the Engl. grow), a polar word meaning both high and deep.
    A.
    Seen from below upwards, high.
    I.
    Lit.: IN ALTOD MARID PVCNANDOD, etc., Columna Duilii; so, maria alta, Liv. Andron. ap. Macr. S. 6, 5, 10; id. ib. ap. Prisc. p. 725 P.: aequor, Pac. ap. Varr. L. L. 7, § 23 Müll.: parietes, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44:

    sub ramis arboris altae,

    Lucr. 2, 30:

    acervus,

    id. 3, 198 al.:

    columellam tribus cubitis ne altiorem,

    Cic. Leg. 2, 26, 66:

    altior illis Ipsa dea est colloque tenus supereminet omnes,

    taller, Ov. M. 3, 181:

    altis de montibus,

    Verg. E. 1, 83:

    umbras Altorum nemorum,

    Ov. M. 1, 591 al. —With the acc. of measure:

    clausi lateribus pedem altis,

    a foot high, Sall. H. Fragm. 4, 39 Gerl.; cf. Lind. C. Gr. I. p. 215.—With gen.:

    triglyphi alti unius et dimidiati moduli, lati in fronte unius moduli,

    Vitr. 4, 3:

    majorem turrim altam cubitorum CXX.,

    id. 10, 5:

    alta novem pedum,

    Col. 8, 14, 1:

    singula latera pedum lata tricenum, alta quinquagenum,

    Plin. 36, 13, 19, § 4.—
    II.
    Trop., high, lofty, elevated, great, magnanimous, high-minded, noble, august, etc.:

    altissimus dignitatis gradus,

    Cic. Phil. 1, 6, 14; so id. Clu. 55; id. Dom. 37.—Of mind or thought:

    te natura excelsum quendam videlicet et altum et humana despicientem genuit,

    Cic. Tusc. 2, 4, 11:

    homo sapiens et altā mente praeditus,

    highminded, id. Mil. 8:

    qui altiore animo sunt,

    id. Fin. 5, 20, 57 al. —So of gods, or persons elevated in birth, rank, etc.;

    also of things personified: rex aetheris altus Juppiter,

    Verg. A. 12, 140:

    Apollo,

    id. ib. 10, 875:

    Caesar,

    Hor. C. 3, 4, 37:

    Aeneas, i. e. deā natus,

    id. S. 2, 5, 62:

    Roma,

    Ov. Tr. 1, 3, 33:

    Carthago,

    Prop. 2, 1, 23 al. —Of the voice, high, shrill, loud, clear:

    Conclamate iterum altiore voce,

    Cat. 42, 18:

    haec fatus altā voce,

    Sen. Troad. 196:

    altissimus sonus,

    Quint. 11, 3, 23 (cf.:

    vox magna,

    Ov. Tr. 4, 9, 24; Juv. 4, 32).— Subst.: altum, i, n., a height:

    sic est hic ordo (senatorius) quasi propositus atque editus in altum,

    on high, Cic. Verr. 2, 3, 41, § 98:

    aedificia in altum edita,

    Tac. H. 3, 71:

    quidquid in altum Fortuna tulit, ruitura levat,

    Sen. Agam. 100.—Esp.
    (α).
    (Sc. caelum.) The height of heaven, high heaven, the heavens:

    ex alto volavit avis,

    Enn. Ann. 1, 108:

    haec ait, et Maiā genitum demisit ab alto,

    Verg. A. 1, 297.—Still more freq.,
    (β).
    (Sc. mare.) The high sea, the deep, the sea: rapit ex alto navīs velivolas, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 1, 224:

    ubi sumus provecti in altum, capiunt praedones navem illam, ubi vectus fui,

    Plaut. Mil. 2, 1, 39; so id. Men. 1, 2, 2; id. Rud. prol. 66; 2, 3, 64:

    terris jactatus et alto,

    Verg. A. 1, 3:

    in altum Vela dabant,

    id. ib. 1, 34:

    collectae ex alto nubes,

    id. G. 1, 324:

    urget ab alto Notus,

    id. ib. 1, 443 al.:

    alto mersā classe,

    Sil. 6, 665:

    ab illā parte urbis navibus aditus ex alto est,

    Cic. Verr. 2, 5, 32:

    in alto jactari,

    id. Inv. 2, 31, 95:

    naves nisi in alto constitui non poterant,

    Caes. B. G. 4, 24:

    naves in altum provectae,

    id. ib. 4, 28: scapha in altum navigat, Sall. Fragm.—So in the plur.:

    alta petens,

    Verg. A. 7, 362.— Trop.:

    quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,

    Plaut. As. 1, 3, 6:

    imbecillitas... in altum provehitur imprudens,

    Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    te quasi quidam aestus ingenii tui in altum abstraxit,

    id. de Or. 3, 36, 145.—
    B.
    Seen from above downwards, deep, profound.
    I.
    Lit. (hence sometimes opp. summus): Acherusia templa alta Orci, salvete, Enn. ap. Varr. L. L. 7, 2, 81; Cic. Tusc. 1, 21, 48:

    quom ex alto puteo sursum ad summum escenderis,

    Plaut. Mil. 4, 4, 14:

    altissimae radices,

    Cic. Phil. 4, 5:

    altae stirpes,

    id. Tusc. 3, 6, 13:

    altissima flumina,

    Caes. B. C. 3, 77:

    altior aqua,

    id. ib. 1, 25:

    alta theatri Fundamenta,

    Verg. A. 1, 427:

    gurgite in alto,

    in the deep whirlpool, id. E. 6, 76:

    altum vulnus,

    id. A. 10, 857; Petr. 136; Sen. Troad. 48:

    altum totā metitur cuspide pectus,

    Sil. 4, 292; so id. 6, 580 al.:

    unde altior esset Casus,

    Juv. 10, 106.—With the abl. of measure:

    faciemus (scrobes) tribus pedibus altas,

    Pall. Jan. 10, 3.—
    II.
    Trop. (more freq. in and after the Aug. per.), deep, profound:

    somno quibus est opus alto,

    Hor. S. 2, 1, 8; so Liv. 7, 35:

    sopor,

    Verg. A. 8, 27:

    quies,

    id. ib. 6, 522:

    silentium,

    id. ib. 10, 63; Quint. 10, 3, 22:

    altissima tranquillitas,

    Plin. Ep. 2, 1:

    altissima eruditio,

    id. ib. 4, 30:

    altiores artes,

    Quint. 8, 3, 2.— Subst.: altum, i, n., the depth, i. e. what is deep or far removed:

    ex alto dissimulare,

    Ov. Am. 2, 4, 16:

    non ex alto venire nequitiam, sed summo, quod aiunt, animo inhaerere,

    Sen. Ira, 1, 16 med. al.—Hence, ex alto repetere, or petere, in discourse, to bring from far; as P. a., farfetched:

    quae de nostris officiis scripserim, quoniam ex alto repetita sunt,

    Cic. Fam. 3, 5:

    quid causas petis ex alto?

    Verg. A. 8, 395 (cf.:

    alte repetere in the same sense,

    Cic. Sest. 13; id. Rep. 4, 4, and v. al. infra).—
    C.
    Poet., in reference to a distant (past) time: cur vetera tam ex alto appetissis discidia, Agamemno? Att. ap. Non. 237, 22 (altum: vetus, antiquum, Non.); cf. Verg. G. 4, 285.—With the access. idea of venerable (cf. antiquus), ancient, old:

    genus alto a sanguine Teucri,

    Verg. A. 6, 500:

    Thebanā de matre nothum Sarpedonis alti,

    id. ib. 9, 697;

    genus Clauso referebat ab alto,

    Ov. F. 4, 305:

    altā gente satus,

    Val. Fl. 3, 202:

    altis inclitum titulis genus,

    Sen. Herc. Fur. 338.— Adv.: altē, and very rarely altum, high, deep (v. supra, altus, P. a. init.).
    A.
    High, on high, high up, from on high, from above (v. altus, P. a., A.).
    I.
    Lit.:

    alte ex tuto prospectum aucupo,

    Att. Trag. Rel. p. 188 Rib.:

    colomen alte geminis aptum cornibus,

    id. ib. p. 221:

    alte jubatos angues,

    Naev. ib. p. 9:

    jubar erigere alte,

    Lucr. 4, 404:

    roseā sol alte lampade lucens,

    id. 5, 610:

    in vineā ficos subradito alte, ne eas vitis scandat,

    Cato, R. R. 50:

    cruentum alte extollens pugionem,

    Cic. Phil. 2, 12, 28: non animadvertis cetarios escendere in malum alte, ut perspiciant pisces? Varr. ap. Non. 49, 15:

    (aër) tollit se ac rectis ita faucibus eicit alte,

    Lucr. 6, 689:

    dextram Entellus alte extulit,

    Verg. A. 5, 443:

    alte suras vincire cothurno,

    high up, id. ib. 1, 337:

    puer alte cinctus,

    Hor. S. 2, 8, 10, and Sen. Ep. 92:

    unda alte subjectat arenam,

    Verg. G. 3, 240:

    Nihil tam alte natura constituit, quo virtus non possit eniti,

    Curt. 7, 11, 10: alte maesti in terram cecidimus, from on high, Varr. ap. Non. 79, 16:

    eo calcem cribro succretam indito alte digitos duo,

    to the height of two fingers, Cato, R. R. 18, 7; so Col. R. R. 5, 6, 6.— Comp.:

    quae sunt humiliora neque se tollere a terrā altius possunt,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37:

    tollam altius tectum,

    id. Har. Resp. 15, 33:

    altius praecincti,

    Hor. S. 1, 5, 5:

    pullus in arvis altius ingreditur,

    Verg. G. 3, 75:

    caput altius effert,

    id. ib. 3, 553:

    altius atque cadant imbres,

    id. E. 6, 38 ubi v. Forb.:

    altius aliquid tenere,

    Sen. Q. N. 1, 5.— Sup.: [p. 96] cum altissime volāsset (aquila), Suet. Aug. 94.—
    II.
    Trop.:

    alte natus,

    Albin. 1, 379 (cf.: altus Aeneas, supra, P. a., A. II.):

    alte enim cadere non potest,

    Cic. Or. 28, 98:

    video te alte spectare,

    id. Tusc. 1, 34, 82; id. Rep. 6, 23, 25.— Comp.:

    altius se efferre,

    Cic. Rep. 6, 23, 25; 3, 3, 4:

    altius irae surgunt ductori,

    Verg. A. 10, 813:

    altius aliquid agitare,

    Cels. 1 prooem.:

    attollitur vox altius,

    Quint. 11, 3, 65:

    verbis altius atque altius insurgentibus,

    id. 8, 4, 27.— Sup.:

    Ille dies virtutem Catonis altissime illuminavit,

    Vell. 2, 35:

    ingenium altissime adsurgit,

    Plin. Ep. 8, 4.—
    B.
    Deep, deeply (v. altus, P. a. B.).
    I.
    Lit.:

    ablaqueato ficus non alte,

    Cato, R. R. 36:

    ferrum haud alte in corpus descendere,

    Liv. 1, 41:

    alte vulnus adactum,

    Verg. A. 10, 850; Ov. M. 6, 266; Curt. 4, 6, 18; Cels. 5, 26, 30:

    timidum caput abdidit alte,

    Verg. G. 3, 422:

    alte consternunt terram frondes,

    deeply strew, id. A. 4, 443:

    ut petivit Suspirium alte!

    Plaut. Cist. 1, 1, 58 (cf.:

    ingentem gemitum dat pectore ab imo,

    Verg. A. 1, 485):

    inter cupam pertundito alte digitos primorīs tres,

    Cato, R. R. 21, 2:

    minimum alte pedem,

    Col. de Arb. 30.— Comp.:

    ne radices altius agant,

    Col. 5, 6, 8:

    terra altius effossa,

    Quint. 10, 3, 2:

    cum sulcus altius esset impressus,

    Cic. Div. 2, 23, 50:

    frigidus imber Altius ad vivum persedit, Verg G. 3, 441: tracti altius gemitus,

    Sen. Ira, 3, 4, 2.— Sup.:

    (latronibus gladium) altissime demergo,

    App. M. 2, 32.—
    II.
    Trop., deeply, profoundly, far, from afar:

    privatus ut altum Dormiret,

    Juv. 1, 16:

    alte terminus haerens,

    Lucr. 1, 77:

    longo et alte petito prooemio respondere,

    Cic. Clu. 21, 58:

    ratio alte petita,

    Quint. 11, 1, 62:

    alte et a capite repetis, quod quaerimus,

    Cic. Leg. 1, 6, 18; id. Rep. 4, 4, 4; id. Sest. 13, 31.— Comp.:

    qui altius perspiciebant,

    had a deeper insight, Cic. Verr. 1, 7, 19:

    quae principia sint, repetendum altius videtur,

    must be sought out more deeply, id. Off. 1, 16:

    altius repetitae causae,

    Quint. 11, 1, 62:

    de quo si paulo altius ordiri ac repetere memoriam religionis videbor,

    Cic. Verr. 4, 105:

    Hisce tibi in rebus latest alteque videndum,

    Lucr. 6, 647:

    altius supprimere iram,

    Curt. 6, 7, 35:

    altius aliquem percellere,

    Tac. A. 4, 54:

    altius metuere,

    id. ib. 4, 41:

    altius animis maerere,

    id. ib. 2, 82:

    cum verbum aliquod altius transfertur,

    Cic. Or. 25, 82:

    Altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 285;

    so,

    Tac. H. 4, 12:

    altius aliquid persequi,

    Plin. 2, 23, 31, § 35:

    hinc altius cura serpit,

    id. 4, 11, 13, § 87.— Sup.:

    qui vir et quantus esset, altissime inspexi,

    Plin. Ep. 5, 15, 5.
    2.
    altus, ūs, m. [alo], a nourishing, support:

    terrae altu,

    Macr. S. 1, 20 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > altus

  • 2 altē

        altē adv. with comp.    [altus], high, on high, from above, loftily: cruentum alte tollens pugionem: dextram alte extulit, V.: puer alte cinctus, H.: se tollere altius: altius praecincti, H. — Meton., deep, deeply, far: ferrum haud alte in corpus descendisse, L.: alte volnus adactum, V.: frigidus imber Altius ad vivum persedit, V.: sulcus altius impressus. — Fig., highly, loftily: alte spectare: altius se efferre.—Deeply, profoundly: altius aspicere: aliquid repetendum altius.—From afar, remotely: alte petitum prooemium, far-fetched: oratio tam alte repetita: altius expedire, from the beginning, Ta.
    * * *
    altius, altissime ADV
    high, on high, from above, loftily; deep, deeply; far, remotely; profoundly

    Latin-English dictionary > altē

  • 3 effero

    1.
    ef-fĕro or ecfĕro (cf. Neue, Formenl. 2, 766), extŭli, ēlatum, efferre or ecferre, v. a., to bring or carry out, to bring forth (very freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    ex navi,

    Plaut. Am. 2, 1, 82; cf.

    tela, etc., ex aedibus Cethegi,

    Cic. Cat. 3, 3 fin.:

    argentum jubeo jam intus efferri foras,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 62; cf. id. ib. 4, 9, 127; id. Most. 2, 1, 58; id. Mil. 4, 8, 4:

    argentum ad aliquem,

    id. Epid. 5, 1, 27; id. Truc. 3, 1, 16:

    machaeram huc,

    id. Mil. 2, 5, 53; cf. id. Stich. 2, 2, 28:

    puerum extra aedes usquam,

    Ter. Hec. 4, 1, 48:

    cistellam domo,

    id. Eun. 4, 6, 15; cf.:

    cibaria sibi quemque domo,

    Caes. B. G. 1, 5, 3:

    frumentum ab Ilerda,

    id. B. C. 1, 78, 1:

    piscem de custodia,

    Col. 8, 17 fin.:

    litteras,

    Caes. B. G. 5, 45, 4:

    mucronem,

    Cic. Cat. 2, 1, 2; cf.:

    vexilla, signa, arma (e castris, extra fines, etc.),

    Liv. 10, 19; 27, 2; 29, 21; Tac. H. 3, 31 al.:

    ferrum a latere deripuit, elatumque deferebat in pectus,

    id. A. 1, 35 fin.: Colchis pedem, Enn. ap. Non. 297, 20; so,

    pedem,

    Verg. A. 2, 657; cf.

    pedem aedibus,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 19:

    pedem portā,

    Cic. Att. 6, 8, 5; 7, 2, 6; Suet. Tib. 38:

    pedem quoquam,

    Plaut. Capt. 2, 3, 97:

    se hinc (ignis),

    Lucr. 6, 89 and 385:

    se vallo (equus),

    Tac. A. 15, 7:

    Furium longius extulit cursus,

    Liv. 3, 5; cf.:

    Messium impetus per hostes extulit,

    id. 4, 29.—
    B.
    In partic.
    1.
    Like the Gr. ekpherô, to carry out (of the house) for burial, to bear to the grave, to bury (cf.: cremo, humo, sepelio, prosequor): optumum'st Loces illum efferendum;

    nam jam credo mortuus est,

    Plaut. Aul. 3, 6, 32; id. Most. 4, 3, 8 sqq.; Ter. And. 1, 1, 90 Don. and Ruhnk.; 1, 1, 101; Cic. N. D. 3, 32, 80; Nep. Att. 17; Liv. 2, 33; 3, 18 fin.; Quint. 8, 5, 21; Suet. Aug. 99; Hor. S. 2, 5, 85; Vulg. Luc. 7, 12.—
    b.
    Transf.: meo unius funere elata populi Romani esset res publica, carried to burial, i. e. overthrown, destroyed, Liv. 28, 28; 24, 22; 31, 29.—
    2.
    Of a fruit-bearing soil, to bring forth, bear, produce:

    id, quod agri efferant,

    Cic. Rep. 2, 4 fin.; id. Brut. 4, 16; cf. also id. Verr. 2, 3, 47 fin.; 86 al.—
    b.
    Transf.:

    ea, quae efferant aliquid ex sese, perfectiores habere naturas quam, etc.,

    Cic. N. D. 2, 33 fin.; cf. Quint. 10, 1, 109; poet.:

    (Italia) genus acre virum,

    Verg. G. 2, 169.—
    3.
    Of motion in an upward direction (cf.: erigo and educo, II. B. 1.), to lift up, elevate, raise, exalt, Lucil. ap. Non. 297, 25:

    aliquem in murum,

    Caes. B. G. 7, 47 fin.:

    pars operis in altitudinem turris elata,

    id. B. C. 2, 8 fin.; cf. Quint. 11, 3, 103; and Suet. Calig. 32:

    corvus e conspectu elatus,

    Liv. 7, 26:

    pulvis elatus,

    id. 4, 33:

    elata super capita scuta,

    Tac. H. 3, 27: jubar (luna), Petron. Poët. 89, 2, 54; poet.:

    caput Auctumnus agris extulit,

    Hor. Epod. 2, 18.
    II.
    Trop.
    A.
    To set forth, spread abroad, utter, publish, proclaim:

    clamorem,

    to raise, Plaut. Am. 1, 1, 73:

    quod neque in vulgum disciplinam efferri velint, neque, etc.,

    Caes. B. G. 6, 14, 4; cf. Plin. 2, 12, 9:

    vocem ejus in vulgus,

    Tac. A. 12, 21:

    tuum peccatum foras,

    Ter. Phorm. 5, 7, 65 Ruhnk.:

    hoc foras,

    Cic. Phil. 10, 3; so,

    clandestina consilia,

    Caes. B. G. 7, 1, 6:

    rem,

    id. ib. 7, 2, 2:

    has meas ineptias,

    Cic. de Or. 1, 24, 111:

    divinitus dicta,

    id. ib. 3, 1 fin. et saep.—With a rel. clause:

    posteaquam in volgus militum elatum est, qua arrogantia in colloquio Ariovistus usus, etc.,

    Caes. B. G. 1, 46, 4.—
    2.
    In partic., of speech, to utter, pronounce, express, declare:

    verbum de verbo expressum extulit,

    Ter. Ad. prol. 11:

    ut verba inter se ra tione conjuncta sententiam efferant,

    Varr. L. L. 8, § 1 Müll.:

    si graves sententiae inconditis verbis efferuntur,

    Cic. Or. 44, 150; cf. Quint. 9, 4, 13:

    quae incisim aut membratim efferuntur, ea, etc.,

    Cic. Or. 67; cf. Quint. 9, 4, 33; 8, 3, 40; 10, 2, 17: pleraque utroque modo efferuntur, luxuriatur, luxuriat, etc., id. 9, 3, 7; cf. id. 1, 5, 16; 64; 2, 14, 2.—
    B.
    In the pass., qs. to be carried out of one's self by passions, feelings, etc.; to be carried away, transported, hurried away: usque adeo studio atque odio illius efferor ira, Lucil. ap. Cic. Tusc. 4, 21 fin.; so,

    studio,

    Cic. de Sen. 23, 83; id. Att. 1, 8, 2; id. N. D. 1, 20 fin.; Caes. B. C. 1, 45, 2; cf.

    cupiditate,

    Cic. Div. 1, 24, 49:

    vi naturae atque ingenii,

    id. Mur. 31, 65:

    laetitia,

    id. Deiot. 9, 26 (cf. act.:

    comitia ista praeclara, quae me laetitia extulerunt,

    id. Fam. 2, 10):

    incredibili gaudio,

    id. Fam. 10, 12, 2; cf. id. Rep. 3, 30; Suet. Caes. 22:

    voluptate canendi ac saltandi,

    id. Calig. 54:

    popularitate,

    id. Ner. 53.—
    C.
    (Acc. to I. B. 3.) To raise, elevate, exalt:

    pretia alicujus rei,

    Varr. R. R. 3, 6 fin.:

    quorum animi altius se extulerunt,

    Cic. Rep. 3, 3:

    aliquem ad summum imperium per omnes honorum gradus,

    id. Cat. 1, 11, 28; cf.:

    aliquem supra leges,

    Tac. A. 2, 34; and:

    aliquem geminatis consulatibus,

    id. ib. 1, 3; cf. also id. ib. 4, 40:

    aliquem pecunia aut honore,

    Sall. J. 49, 4:

    patriam demersam extuli,

    Cic. Sull. 31, 87; cf. Nep. Dion. 6; Cic. Prov. Cons. 14, 34:

    aliquem maximis laudibus,

    id. Off. 2, 10, 36; cf. Caes. B. C. 3, 87:

    aliquem summis laudibus ad caelum,

    Cic. Fam. 9, 14; cf. Nep. Dion. 7 fin.:

    aliquid maximis laudibus,

    Cic. Lael. 7, 24:

    aliquem laudibus,

    Tac. A. 3, 72:

    aliquem verbis,

    Cic. de Or. 3, 14, 52:

    aliquid versibus,

    id. Rep. 1, 14;

    and simply aliquid,

    id. Verr. 2, 4, 56; Tac. A. 2, 63:

    aliquem in summum odium,

    id. H. 4, 42; cf.:

    rem in summam invidiam,

    Quint. 8, 4, 19.—
    2.
    In partic., with se, to raise, elevate one's self; to rise, advance (cf.:

    appareo, eluceo, exsisto): cum (virtus) se extulit et ostendit suum lumen,

    Cic. Lael. 27; cf.

    so with a figure borrowed from the heavenly bodies: qua in urbe (Athenis) primum se orator extulit,

    id. Brut. 7, 26:

    volo se efferat in adolescente fecunditas,

    id. de Or. 2, 21.—
    b.
    In a bad sense, with se, or in the [p. 629] pass., to lift up one's self, to carry one's self high; to be puffed up, haughty, proud on account of any thing (the figure being borrowed from a prancing horse; cf. Liv. 30, 20; and Quint. 10, 3, 10):

    nec cohibendo efferentem se fortunam, quanto altius elatus erat, eo foedius corruit (Atilius),

    Liv. 30, 30:

    quod aut cupias ardenter aut adeptus ecferas te insolenter,

    Cic. Tusc. 4, 17, 39:

    qui enim victoria se ecferunt, quasi victos nos intuentur,

    id. Fam. 9, 2, 2; cf.:

    se altius et incivilius,

    Flor. 1, 26, 8:

    sese audacia, scelere atque superbia,

    Sall. J. 14, 11:

    hic me magnifice effero,

    Ter. Heaut. 4, 3, 31:

    (fortunati) efferuntur fere fastidio et contumacia,

    Cic. Lael. 15, 54:

    se efferre in potestate,

    to be insolent in office, id. de Or. 2, 84, 342.—Esp. freq. in the part. perf.:

    stulta ac barbara arrogantia elati,

    Caes. B. C. 3, 59, 3:

    recenti victoria,

    id. B. G. 5, 47, 4:

    spe celeris victoriae,

    id. ib. 7, 47, 3:

    gloria,

    id. B. C. 3, 79, 6:

    elatus et inflatus his rebus,

    Cic. Agr. 2, 35, 97:

    secunda fortuna magnisque opibus,

    Nep. Alcib. 7, 3; id. Milt. 7, 2:

    elatus ad vanam fiduciam,

    Curt. 3, 19, 10;

    but also: ad justam fiduciam,

    Liv. 27, 8, 7 et saep.—In the act. (rare, and with a fig. perh. borrowed from the wind): is demum vir erit, cujus animum nec prospera (fortuna) flatu suo efferet ( elates, inflates), nec adversa infringet, Liv. 45, 8 fin.
    D.
    Ante-class. and very rare, to carry out to the end, to support, endure: laborem, Att. ap. Cic. Sest. 48; cf.: malum patiendo, to get rid of, do away with, Cic. Poët. Tusc. 4, 29, 63 (but not in Lucr. 1, 141, where the better reading is sufferre).—Hence, ēlā-tus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 3. and II. C. 2.), exalted, lofty, high (rare; cf.: superbus, insolens, arrogans, etc.).
    A.
    Lit.:

    modo in elatiora modo in depressiora clivi,

    Col. 2, 4, 10:

    elatissimae lucernae,

    Tert. Apol. 53.—
    B.
    Trop.:

    animus magnus elatusque,

    Cic. Off. 1, 18, 61; id. Tusc. 1, 40, 96:

    verba,

    high-sounding, id. Or. 36, 124;

    hoc casu elatior Julianus,

    Amm. 21, 4, 7; Vulg. Rom. 1, 30:

    insula opibus,

    Nep. Milt. 7, 2. — Adv.: ēlāte, loftily, proudly:

    elate et ample loqui, opp. humiliter demisseque sentire,

    Cic. Tusc. 5, 9:

    dicere (opp. summisse),

    id. Opt. Gen. 4, 10.— Comp.:

    se gerere,

    Nep. Paus. 2, 3:

    elatius et arrogantius praefatur,

    Gell. 9, 15, 4.
    2.
    ef-fĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [ex-ferus], to make wild, savage, fierce (class.; most freq. since the Aug. per.).
    I.
    Physically:

    terram immanitate beluarum efferari,

    Cic. N. D. 2, 39, 99:

    speciem oris,

    Liv. 2, 23; cf.

    vultum,

    Suet. Calig. 50:

    efferantia sese ulcera,

    becoming aggravated, malignant, Plin. 26, 14, 87, § 146.— Poet.:

    Mars efferat aurum,

    i. e. works up into weapons, Stat. Achill. 1, 425; cf.:

    homo qui magnae artis subtilitate tantum efferavit argentum,

    i. e. wrought into the figures of beasts, App. M. 5, p. 159, 14.—
    II.
    Mentally:

    gentes sic immanitate efferatae,

    Cic. N. D. 1, 23; cf. id. Tusc. 4, 14, 32:

    militem dux ipse efferavit,

    Liv. 23, 5; cf. id. 2, 29:

    animos,

    id. 1, 19; 25, 26:

    ingenia,

    Curt. 8, 2; 9, 19:

    efferavit ea caedes Thebanos omnes ad exsecrabile odium Romanorum,

    exasperated, Liv. 33, 29; cf. Vulg. Dan. 8, 7.—Hence, effĕrātus, a, um, P. a., wild, savage, fierce:

    sunt enim multa ecferata et immania, quaedam autem humanitatis quoque habent primam speciem,

    Cic. Tusc. 4, 14, 32:

    vultus,

    Petr. 82, 1:

    animi,

    Vulg. 2 Macc. 5, 11.— Comp.:

    mores ritusque,

    Liv. 34, 24.— Sup.:

    effectus,

    Sen. Ep. 121, 4:

    canes in homines,

    Jul. Val. Rer. Gest. Alex. M. 3, 18.— Adv.: effĕrāte, fiercely:

    saevire,

    Lact. 5, 20, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > effero

  • 4 repeto

    rĕ-pĕto, īvi or ĭi, ītum, 3, v. a., to fall upon or attack again or anew, to strike again (syn. repercutio).
    I.
    Lit. (in gen. not till after the Aug. per.):

    regem repetitum saepius cuspide ad terram affixit,

    after he had repeatedly attacked him, Liv. 4, 19; cf.:

    mulam calcibus et canem morsu,

    Sen. Ira, 3, 27, 1:

    repetita per ilia ferrum,

    Ov. M. 4, 733; 6, 562.— Absol.:

    bis cavere, bis repetere,

    to attack twice, Quint. 5, 13, 54:

    signum erat omnium, Repete!

    strike again, Suet. Calig. 58:

    ad Nolam armis repetendam,

    Liv. 9, 28:

    repetitus toxico,

    id. Claud. 44. —
    B.
    In partic.
    1.
    To prosecute again:

    condicione propositā, ut, si quem quis repetere vellet, par periculum poenae subiret,

    Suet. Aug. 32; id. Dom. 8 and 9; Dig. 48, 2, 3; 48, 16, 10; 15.—
    2.
    To seek again; to go back to, return to, revisit a person or thing.
    (α).
    With acc.:

    fratresque virumque,

    Ov. H. 3, 143:

    Nearchum,

    Hor. C. 3, 20, 6:

    Penates, ab orā Hispanā,

    id. ib. 3, 14, 3:

    viam, quā venisset,

    to retrace, Liv. 35, 28; cf. id. 9, 2, 8:

    castra,

    id. 31, 21; Suet. Tib. 12:

    domum,

    Hor. C. 1, 15, 6; Ov. P. 4, 4, 41; id. M. 3, 204:

    patriam,

    id. H. 18, 123; Just. 32, 3, 7:

    Africam,

    Liv. 25. 27:

    locum,

    id. 3, 63:

    retro Apuliam,

    id. 22, 18; cf. id. 31, 45 fin.; 40, 58 fin.:

    rursus Bithyniam,

    Suet. Caes. 2:

    urbem atque ordinem senatorium,

    id. Vit. 1:

    paludes,

    Hor. C. 3, 27, 9:

    cavum,

    id. Ep. 1, 7, 33:

    praesepia,

    Verg. E. 7, 39:

    urbem,

    id. A. 2, 749:

    Macedoniam,

    Nep. Eum. 6, 1:

    pugnam (shortly before, redire in pugnam),

    Liv. 37, 43:

    expeditionem,

    Suet. Claud. 1.—
    (β).
    With prep.:

    onerarias retro in Africam repetere,

    Liv. 25, 25 fin. Drak.:

    ad vada,

    Verg. Cul. 104:

    ad prima vestigia,

    Grat. Cyn. 245.—
    (γ).
    Absol.:

    quid enim repetiimus (sc. patriam)?

    Liv. 5, 51.—Freq. in medic. lang., to return, recur:

    morbi repetunt,

    Cels. 2, 1; 3, 22; 4, 4; 14 al. —
    II.
    Transf. (class.).
    A.
    To fetch, bring, or take back (cf. revoco).
    1.
    Lit.:

    filium istinc repetere,

    Plaut. Truc. 4, 3, 72:

    repudiatus repetor,

    Ter. And. 1, 5, 14:

    Lysias est Atticus, quamquam Timaeus eum quasi Liciniā et Muciā lege repetit Syracusas,

    Cic. Brut. 16, 63:

    qui maxime me repetistis atque revocastis,

    id. Dom. 57, 144:

    navigo in Ephesum, ut aurum repetam ab Theotimo domum,

    Plaut. Bacch. 4, 6, 7:

    ad haec (impedimenta) repetenda,

    Caes. B. C. 3, 76:

    aliquid ab Urbe,

    Suet. Calig. 39; cf.:

    thoracem Magni Alexandri e conditorio ejus,

    id. ib. 52 fin.:

    partem reliquam copiarum continenti,

    id. Aug. 16:

    alii (elephanti) deinde repetiti ac trajecti sunt,

    others were then brought and passed over, Liv. 21, 28:

    ut alium repetat in eundem rogum,

    Sen. Oedip. 61. —
    2.
    Trop., in partic.
    a.
    To take hold of or undertake again; to enter upon again; to recommence, resume, renew, repeat an action, a speech, etc. (cf.:

    renovo, restauro): praetermissa repetimus, incohata persequimur,

    Cic. Fin. 5, 19, 51:

    longo intervallo haec studia repetentem,

    id. Fat. 2, 4; id. Att. 15, 11, 1:

    oratio carens hac virtute (sc. ordine) necesse est multa repetat, multa transeat,

    Quint. 7, prooem. §

    3: ad verbum repetita reddantur,

    id. 11, 2, 39 et saep.:

    eadem vetera consilia,

    Cic. Verr. 1, 6, 17:

    hoc primus repetas opus, hoc postremus omittas,

    Hor. Ep. 1, 6, 48:

    susurri Compositā repetantur horā,

    id. C. 1, 9, 20:

    relicta,

    id. Ep. 1, 7, 97:

    verba,

    Ov. H. 20, 9:

    audita,

    id. ib. 20, 193:

    repetitum Mulciber aevum Poscit,

    id. M. 9, 422:

    auspicia de integro,

    Liv. 5, 17:

    pugnam,

    id. 10, 36 acrius bellum, Just. 12, 2, 13:

    iter,

    Ov. A. A. 3, 747:

    sollemnia,

    Tac. A. 3, 6 fin.:

    spectacula ex antiquitate,

    to restore, Suet. Claud. 21; cf.:

    genera ignominiarum ex antiquitate,

    id. Tib. 19:

    legatum,

    Dig. 30, 1, 32:

    usum fructum,

    ib. 7, 4, 3.— With de:

    de mutatione litterarum nihil repetere hic necesse est,

    Quint. 1, 7, 13.— With object-clause:

    repetam necesse est, infinitas esse species,

    Quint. 6, 3, 101; 46: ut repetam coeptum pertexere dictis, Lucr. 1, 418; cf.:

    commemorare res,

    id. 6, 936.— Poet.: rĕpĕtītus, a, um, as an adv., repeatedly, anew, again:

    repetita suis percussit pectora palmis,

    Ov. M. 5, 473; 12, 287:

    robora caedit,

    id. ib. 8, 769:

    vellera mollibat longo tractu,

    by drawing out repeatedly, id. ib. 6, 20; cf.:

    haec decies repetita placebit,

    Hor. A. P. 365. —
    b.
    In discourse, to draw, deduce, derive from anywhere; to go back to, begin from anywhere (cf. deduco):

    populum a stirpe,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    repetere populi originem,

    id. ib. 2, 1, 3:

    ipsius juris ortum a fonte... stirpem juris a naturā,

    id. Leg. 1, 6, 20:

    usque a Corace nescio quo et Tisiā,

    id. de Or. 1, 20, 91; 2, 2, 6:

    ab ultimā antiquitate,

    id. Fin. 1, 20, 65:

    brevis erit narratio, si non ab ultimo repetetur,

    id. Inv. 1, 20, 28; Quint. 5, 10, 83:

    aliquid a Platonis auctoritate,

    Cic. Tusc. 5, 12, 34:

    ingressio non ex oratoriis disputationibus ducta sed e mediā philosophiā repetita,

    id. Or. 3, 11:

    res remotas ex litterarum monumentis,

    id. Inv. 1, 1, 1: initia amicitiae ex parentibus nostris, Bithyn. ap. Cic. Fam. 6, 16 init.:

    verba ex ultimis tenebris, ex vetustate,

    Quint. 8, 3, 25; 11, 1, 49; 1, 4, 4:

    alte vero et, ut oportet, a capite repetis, quod quaerimus,

    Cic. Leg. 1, 6, 18:

    tam longa et tam alte repetita oratio,

    id. de Or. 3, 24, 91; id. Rep. 4, 4, 4:

    repetam paulo altius, etc.,

    id. Clu. 24, 66:

    altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 286; so,

    altius,

    Quint. 5, 7, 27; 6, 2, 2; 11, 1, 62; Suet. Ner. 2:

    transilire ante pedes posita et alia longe repetita sumere,

    Cic. de Or. 3, 40, 160; so,

    longe,

    id. Fam. 13, 29, 2; id. Div. 2, 58, 119:

    longius,

    id. Inv. 1, 49, 91; Quint. 5, 7, 17; 5, 11, 23:

    repetitis atque enumeratis diebus,

    reckoned backwards, Caes. B. C. 3, 105; so,

    repetitis diebus ex die vulneris,

    Dig. 9, 2, 51, § 2:

    repetitā die,

    ib. 10, 4, 9, § 6; 39, 2, 15, § 31; 43, 19, 1, § 10; 22, 4, 3.—
    c.
    Repetere aliquid memoriā, memoriam rei, or (rarely without memoriā) aliquid, to call up again in the mind; to call to mind, recall, recollect (cf.:

    revoco, recordor): cogitanti mihi saepenumero et memoriā vetera repetenti,

    Cic. de Or. 1, 1, 1; id. Fam. 11, 27, 2; id. Rep. 1, 8, 13; Verg. A. 1, 372:

    repete memoriā tecum, quando, etc.,

    Sen. Brev. Vit. 3, 3; cf. with object-clause: memoriā repeto, diem esse hodiernum, quo, etc., Scipio Afric. ap. Gell. 4, 18, 3; Quint. 1, 6, 10:

    repete temporis illius memoriam,

    Cic. Deiot. 7, 20; id. Verr. 2, 4, 47, § 105:

    memoriam ex annalibus,

    Liv. 8, 18:

    veteris cujusdam memoriae recordationem,

    Cic. de Or. 1, 2, 4.—Without memoriā:

    reminisci quom ea, quae tenuit mens ac memoria, cogitando repetuntur,

    Varr. L. L. 6, § 44 Müll.:

    si omnium mearum praecepta litterarum repetes, intelleges, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:

    supra repetere et paucis instituta majorum disserere,

    Sall. C. 5, 9:

    unde tuos primum repetam, mea Cynthia, fastus,

    Prop. 1, 18, 5:

    cum repeto noctem, quā, etc.,

    Ov. Tr. 1, 3, 3:

    te animo repetentem exempla tuorum,

    Verg. A. 12, 439.— With object-clause:

    repeto, me correptum ab eo, cur ambularem,

    Plin. Ep. 3, 5, 16; 7, 6, 7; 13; Suet. Gram. 4:

    multum ante repetito, concordem sibi conjugem, etc.,

    Tac. A. 3, 33.— Absol.:

    inde usque repetens, hoc video,

    Cic. Arch. 1, 1:

    genitor mihi talia (namque Nunc repeto) Anchises fatorum arcana reliquit,

    Verg. A. 7, 123; 3, 184.—
    B.
    To ask, demand, or take again or back; to demand or claim what is due (syn. reposco).
    1.
    In gen.
    a.
    Lit.:

    si quis mutuom quid dederit, fit pro proprio perditum, quom repetas,

    Plaut. Trin. 4, 3, 45; cf. id. ib. 5, 2, 7:

    suom,

    id. Ps. 1, 3, 63:

    neque repeto pro illā quidquam abs te pretii,

    Ter. Eun. 4, 6, 11:

    bona sua,

    Cic. Verr. 2, 3, 13, § 32:

    abs te sestertium miliens ex lege,

    id. Div. in Caecil. 5, 19:

    ereptas pecunias,

    id. ib. 5, 18; cf.:

    quae erepta sunt,

    id. Sull. 32, 89:

    mea promissa,

    id. Planc. 42, 101:

    obsides,

    Caes. B. G. 1, 31:

    urbes bello superatas in antiquum jus,

    Liv. 35, 16, 6:

    Homerum Colophonii civem esse dicunt suum, Chii suum vindicant, Salaminii repetunt,

    Cic. Arch. 8, 19:

    Cicero Gallum a Verticone repetit, qui litteras ad Caesarem referat,

    applied again for, Caes. B. G. 5, 49:

    si forte suas repetitum venerit plumas,

    Hor. Ep. 1, 3, 18:

    nec repetita sequi curet Proserpina matrem,

    Verg. G. 1, 39:

    Politorium rursus bello,

    to retake, Liv. 1, 33, 3.—
    b.
    Trop.: qui repetit eam, quam ego patri suo quondam spoponderim, dignitatem, Cic. Fl. 42, 106; cf.:

    pro eo (beneficio) gratiam repetere,

    Liv. 1, 47:

    civitatem in libertatem,

    id. 34, 22, 11:

    parentum poenas a consceleratissimis filiis,

    Cic. Rosc. Am. 24, 67:

    ab isto eas poenas vi repetisse, aliquo,

    id. Verr. 2, 5, 63, § 163:

    ut ne mors quidem sit in repetendā libertate fugiendā,

    in the effort to recover, id. Phil. 10, 10, 20:

    libertatem per occasionem,

    Liv. 3, 49; cf.:

    dies ille libertatis improspere repetitae,

    Tac. A. 1, 8:

    beneficia ab aliquo,

    Sall. J. 96, 2:

    honores quasi debitos ab aliquo,

    id. ib. 85, 37:

    repete a me rempublicam,

    take back from me, Suet. Caes. 78: repetitumque, duobus uti mandaretur consulum nomen imperiumque, it was demanded again, that, etc., Liv. 3, 33: se repetere, to recover one ' s self, Sen. Ep. 104, 6.—
    2.
    In partic., publicists' and jurid. t. t.
    a.
    Of the fetiales: repetere res, to demand back from the enemy things which they had taken as booty; hence, in gen., to demand satisfaction:

    (fetiales) mittebantur antequam conciperetur (bellum), qui res repeterent,

    Varr. L. L. 5, § 86 Müll.; Liv. 1, 32; 4, 30; 7, 6; 32; Cic. Off. 1, 11, 36:

    jure gentium res repeto,

    Sall. H. 3, 61, 17 Dietsch:

    amissa bello repetere,

    Just. 6, 6, 7; cf. clarigatio and clarigo. —
    b.
    In jurid. lang.: res repetere, to demand back or reclaim one ' s property before a court:

    in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,

    Cic. Mur. 2, 3.— Hence, transf., in gen., to seek to obtain, to reclaim: non ex jure manum consertum, sed magi' ferro Rem repetunt, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 277 Vahl.).—
    c.
    Pecuniae repetundae, or simply repetundae, money or other things extorted by a provincial governor, and that are to be restored (at a later period, referring to any bribed officer):

    L. Piso legem de pecuniis repetundis primus tulit,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195; 2, 4, 25, § 56; id. Brut. 27, 106; id. Off. 2, 21, 75:

    quorum causā judicium de pecuniis repetundis est constitutum,

    id. Div. in Caecil. 4, 11:

    clames te lege pecuniarum repetundarum non teneri,

    id. Clu. 53, 148:

    pecuniarum repetundarum reus,

    Sall. C. 18, 3:

    oppugnatus in judicio pecuniarum repetundarum,

    id. ib. 49, 2:

    quā lege a senatore ratio repeti solet de pecuniis repetundis,

    Cic. Clu. 37, 104:

    accusare de pecuniis repetundis,

    id. Rab. Post. 4, 9; id. Clu. 41, 114:

    cum de pecuniis repetundis nomen cujuspiam deferatur,

    id. Div. in Caecil. 3, 10:

    de pecuniis repetundis ad recuperatores itum est,

    Tac. A. 1, 74 fin. —With ellipsis of pecuniis:

    repetundarum causae, crimen, lex,

    Quint. 4, 2, 85; 5, 7, 5; 4, 2, 15; Tac. A. 4, 19; 13, 43; 12, 22; 13, 33; id. H. 1, 77; 4, 45; Plin. Ep. 2, 11, 3:

    repetundarum reus,

    Val. Max. 9, 12, 7:

    repetundarum argui,

    Tac. A. 3, 33:

    accusare,

    Suet. Dom. 8:

    postulari,

    Tac. A. 3, 66; Suet. Caes. 4:

    absolvi,

    Tac. A. 13, 30:

    convinci,

    Suet. Caes. 43:

    damnari,

    Tac. A. 3, 70; 14, 28:

    teneri,

    id. ib. 11, 7: Pilius de repetundis eum postulavit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2 (for which, §

    3, de pecuniis repetundis): neque absolutus neque damnatus Servilius de repetundis,

    id. ib. §

    3: damnatum repetundis consularem virum,

    Suet. Oth. 2 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > repeto

  • 5 tollo

    tollo, sustŭli, sublātum, 3, v. a. ( perf. tollit, Pers. 4, 2:

    tollisse,

    Dig. 46, 4, 13) [root Sanscr. tul-, tulajāmi, lift up, weigh; Gr. tal-, tel, in tlênai, talanton; cf.: tuli, tlātus (latus), tolerare], to lift or take up, to raise, always with the predom. idea of motion upwards or of removal from a former situation.
    I.
    To lift up, raise up, elevate, exalt, etc. (syn.: effero, elevo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: unus erit quem tu tolles in caerula caeli templa, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.): pileum ad caelum tollit, Plaut. Fragm. ap. Non. 220, 15:

    fulgor ibi ad caelum se tollit,

    Lucr. 2, 325;

    for which also: aliquem tollere in caelum,

    Cic. Phil. 11, 10, 24:

    quem (Herculem) in caelum ista ipsa sustulit fortitudo,

    id. Tusc. 4, 22, 50; id. Rep. 1, 16, 25:

    tollam ego ted in collum,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 42:

    Phaëthon optavit, ut in currum patris tolleretur: sublatus est,

    Cic. Off. 3, 25, 94; cf. id. N. D. 3, 31, 76:

    aliquem in equum,

    id. Deiot. 10, 28:

    quos in crucem sustulit,

    id. Verr. 2, 1, 3, § 7:

    aliquem in crucem,

    id. ib. 2, 1, 5, §

    13: aquila in sublime sustulit testudinem,

    Phaedr. 2, 6, 4:

    in arduos Tollor Sabinos,

    Hor. C. 3, 4, 22 et saep.:

    ut me hic jacentem aliquis tollat,

    Plaut. Ps. 5, 1, 2; so,

    jacentes,

    id. Most. 1, 4, 17: mulum suum tollebat Fufius, lifted up, raised up, Varr. ap. Plin. 7, 20, 19, § 83:

    nequeo caput tollere,

    Plaut. Truc. 2, 6, 45:

    sustulimus manus et ego et Balbus,

    Cic. Fam. 7, 5, 2:

    manus,

    id. Verr. 2, 4, 3, § 5:

    gradum,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 6: scorpius caudā sublatā, Lucil. ap. Non. 385, 31:

    lubrica convolvit sublato pectore terga (coluber),

    Verg. A. 2, 474:

    terrā,

    Ov. M. 15, 192:

    de terrā,

    Cic. Caecin. 21, 60:

    se tollere a terrā,

    id. Tusc. 5, 13, 37:

    ignis e speculā sublatus,

    id. Verr. 2, 5, 35, § 93.—
    2.
    In partic.
    a.
    Tollere liberos, to take up, i. e. to accept, acknowledge; and so, to raise up, bring up, educate as one's own (from the custom of laying new-born children on the ground at the father's feet; cf.

    suscipio): quod erit natum, tollito,

    Plaut. Am. 1, 3, 3:

    puerum,

    id. Men. prol. 33; Enn. ap. Cic. Div. 1, 21, 42 (Trag. v. 67 Vahl.):

    natum filium,

    Quint. 4, 2, 42:

    nothum,

    id. 3, 6, 97:

    puellam,

    Ter. Heaut. 4, 1, 15; cf. id. And. 1, 3, 14.—Also of the mother:

    si quod peperissem, id educarem ac tollerem,

    Plaut. Truc. 2, 4, 45.—
    (β).
    Transf., in gen., to get, beget a child:

    qui ex Fadiā sustulerit liberos,

    Cic. Phil. 13, 10, 23:

    decessit morbo aquae intercutis, sublato filio Nerone ex Agrippinā,

    Suet. Ner. 5 fin.
    b.
    Nautical t. t.: tollere ancoras, to lift the anchor, weigh anchor; esp. in part. pass.:

    sublatis ancoris,

    Caes. B. G. 4, 23; id. B. C. 1, 31; Liv. 22, 19, 6. —
    (β).
    Transf. out of the nautical sphere, to break up, proceed:

    si vultis ancoras tollere,

    Varr. R. R. 3, 17, 1.—
    c.
    To build, raise, erect:

    tollam altius tectum,

    Cic. Har. Resp. 15, 33:

    si juxta habeas aedificia, eaque jure tuo altius tollas,

    Dig. 39, 2, 26.—
    d.
    To take on board, carry, of vessels or vehicles:

    navem, metretas quae trecentas tolleret, parasse,

    Plaut. Merc. 1, 1, 75:

    naves, quae equites sustulerant,

    Caes. B. G. 4, 28:

    altera navis ducentos ex legione tironum sustulerat,

    id. B. C. 3, 28;

    Auct. B. Afr. 54: tollite me, Teucri,

    Verg. A. 3, 601:

    ut se sublatum in lembum ad Cotym deveheret,

    Liv. 45, 6, 2:

    Maecenas me tollere raedā vellet,

    Hor. S. 2, 6, 42:

    Talem te Bacchus... sustulit in currus,

    Ov. A. A. 3, 157. —
    B.
    Trop.
    1.
    To raise, lift, lift up, elevate, set up, etc.: tollitur in caelum clamor exortus utrimque, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 422 Vahl.):

    clamorem in caelum,

    Verg. A. 11, 745:

    clamores ad sidera,

    id. ib. 2, 222; cf.:

    clamor magnus se tollit ad auras,

    rises, id. ib. 11, 455:

    clamor a vigilibus tollitur,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 94:

    clamorem,

    Flor. 3, 8, 6:

    cachinnum,

    Cic. Fat. 5, 10:

    risum,

    Hor. A. P. 381: litterulae meae tui desiderio oblanguerunt: hac tamen epistulā oculos paulum sustulerunt, have opened [p. 1877] their eyes again, have reanimated them, Cic. Fam. 16, 10, 2.—Esp. with animos: ne in secunda tollere animos et in mala demittere, to elevate, Lucil. ap. Non. 286, 6:

    animos,

    Plaut. Truc. 2, 8, 10; Ter. Hec. 3, 5, 57:

    animos alicui,

    to raise, excite, animate, Liv. 3, 67, 6:

    nec dubium est quin omnis Hispania sublatura animos fuerit,

    id. 35, 1, 3;

    opp. abicere animos,

    Sen. Ben. 3, 28, 7:

    aliquid dicendo augere et tollere altius (opp. extenuare et abicere),

    Cic. de Or. 3, 26, 104:

    ad caelum te tollimus verissimis ac justissimis laudibus,

    id. Fam. 15, 9, 1:

    monumentum illud, quod tu tollere laudibus solebas,

    id. Att. 4, 16, 8 (14):

    nostras laudes in astra,

    id. ib. 2, 25, 1:

    Daphnim tuum ad astra,

    Verg. E. 5, 51:

    tergeminis tollere honoribus,

    Hor. C. 1, 1, 8:

    vos Tempe tollite laudibus,

    id. ib. 1, 21, 9 (cf. also Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1; v. infra, II. A. 2.):

    supra modum se tollens oratio,

    Quint. 4, 2, 61; cf.:

    se eadem geometria tollit ad rationem usque mundi,

    id. 1, 10, 46; 1, 2, 26:

    amicum Tollere (i. q. consolari),

    to cheer up, console, Hor. S. 2, 8, 61.—
    2.
    To take on one, assume, bear, endure:

    providere non solum quid oneris in praesentia tollant,

    Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:

    at Apollodorus poenas sustulit,

    id. N. D. 3, 33, 82. —
    II.
    To take up a thing from its place, to take away, remove, to bear or carry away, make way with, take away with one (syn.: aufero, adimo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    frumentum de areā,

    Cic. Verr. 2, 3, 14, § 36:

    solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt,

    id. Lael. 13, 47:

    ut aliquis nos deus ex hac hominum frequentiā tolleret,

    id. ib. 23, 87:

    simulacra ex delubris,

    id. Div. in Caecil. 1, 3; so,

    pecunias e fano,

    Caes. B. C. 3, 105:

    sphaeram ex urbe (Syracusis),

    Cic. Rep. 1, 14, 21:

    praedam,

    Caes. B. G. 7, 14:

    posita,

    id. ib. 6, 17:

    patinam,

    Hor. S. 1, 3, 80; cf.:

    his sublatis,

    id. ib. 2, 8, 10:

    mensam tolli jubet,

    Cic. Pis. 27, 67:

    me per hostes Denso paventem sustulit aëre,

    Hor. C. 2, 7, 14:

    jubet sublata reponi Pocula,

    Verg. A. 8, 175:

    cuncta,

    id. ib. 8, 439:

    tecum me tolle per undas,

    id. ib. 6, 370:

    me quoque tolle simul,

    Ov. M. 11, 441:

    tollite me, Libyes, comitem poenaeque necisque,

    Sil. 6, 500.—
    2.
    In partic.
    a.
    Pregn., to take off, carry off, make away with, to kill, destroy, ruin, etc.:

    aliquem de medio,

    Cic. Rosc. Am. 7, 20:

    aliquem e medio,

    Liv. 24, 6, 1:

    aliquem ferro, veneno,

    Cic. N. D. 3, 33, 81:

    Titanas fulmine (Juppiter),

    Hor. C. 3, 4, 44: quem febris una potuit tollere, Lucil. ap. Non. 406, 25:

    me truncus illapsus cerebro Sustulerat, nisi, etc.,

    Hor. C. 2, 17, 28:

    tollet anum vitiato melle cicuta,

    id. S. 2, 1, 56:

    sorbitio tollit quem dira cicutae,

    Pers. 4, 2:

    majores nostri Carthaginem et Numantiam funditus sustulerunt,

    laid waste, Cic. Off. 1, 11, 35:

    ademptus Hector Tradidit fessis leviora tolli Pergama Graiis,

    Hor. C. 2, 4, 11.—In a play with I. B. supra: te dixisse, laudandum adulescentem (Caesarem), ornandum, tollendum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1; cf.:

    se non esse commissurum, ut tolli posset,

    id. ib. 11, 20, 1.—
    b.
    Milit. t. t.: tollere signa, to break up for marching, to decamp, Caes. B. C. 2, 20; Auct. B. Alex. 57, 1.—
    B.
    Trop., to do away with, remove; to abolish, annul, abrogate, cancel (very freq., esp. in Cic.;

    syn.: oblittero, aboleo): rei memoriam tollere ac delere,

    Cic. Quint. 21, 70; cf.

    metum,

    id. Rosc. Am. 2, 6:

    sublatā benevolentiā amicitiae nomen tollitur,

    id. Lael. 5, 19; cf.:

    maximum ornamentum amicitiae tollit, qui ex eā tollit verecundiam,

    id. ib. 22, 82:

    dubitationem,

    id. Rep. 1, 7, 12:

    errorem,

    id. ib. 1, 24, 38:

    librariorum menda,

    id. Att. 13, 23, 2:

    ut id nomen ex omnibus libris tollatur,

    id. ib. 13, 44, 3:

    legem,

    id. Leg. 2, 12, 31:

    veteres leges novis legibus,

    id. de Or. 1, 58, 247:

    dictaturam funditus ex re publicā,

    id. Phil. 1, 1, 3:

    sublato Areopago,

    id. Rep. 1, 27, 43:

    deos,

    to deny the existence of, id. N. D. 1, 30, 85; id. Ac. 2, 11, 33:

    diem,

    to consume in speechmaking, id. Leg. 3, 18, 40; id. Dom. 17, 45:

    morbus facile tollitur,

    is removed, Cels. 2, 14; 4, 18; so,

    dolores et tumores,

    Plin. 26, 12, 75, § 122:

    foeditates cicatricum maculasque,

    id. 33, 6, 35, § 110:

    muliebrem luctum,

    Hor. Epod. 16, 39:

    querelas,

    id. Ep. 1, 12, 3.—Hence,

    sublātus

    , a, um, P. a. (acc. to I. B.), elated, proud, haughty (rare):

    quo proelio sublati Helvetii,

    Caes. B. G. 1, 15:

    hac victoriā,

    id. ib. 5, 38: quibus omnibus rebus, id. B. C. 2, 37:

    rebus secundis,

    Verg. A. 10, 502:

    gloriā,

    Tac. A. 13, 11 et saep.:

    fidens magis et sublatior ardet,

    Ov. Hal. 54. — Adv.:

    sublātē

    , highly, loftily. *
    1.
    Lit.:

    Nilus diebus centum sublatius fluens, minuitur postea,

    higher, Amm. 22, 15, 12. —
    2.
    Trop.:

    sublate ampleque dicere (opp. attenuate presseque),

    loftily, with elevation, Cic. Brut. 55, 201:

    sublatius dicere,

    more proudly, id. Dom. 36, 95:

    sublatius insolescentes,

    Amm. 15, 12, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > tollo

  • 6 tollō

        tollō sustulī, sublātus, ere    [TAL-], to lift, take up, raise, elevate, exalt: in caelum vos umeris nostris: optavit, ut in currum patris tolleretur: sublatus est: quos in crucem sustulit: in sublime testudinem, Ph.: in arduos Tollor Sabinos, H.: terrā, O.: ignis e speculā sublatus.—Of children (the father acknowledged a new-born child by taking it up), to take up, accept, acknowledge, bring up, rear, educate: puerum, Enn. ap. C.: puellam, T.: qui ex Fadiā sustulerit liberos, i. e. was the father of.—In navigation, with ancoras, to lift the anchor, weigh anchor, set sail: sublatis ancoris, Cs., L.—In the army, with signa, to take up the march, break up camp, march: signa sustulit seseque Hispalim recepit, Cs.— To build, raise, erect: tollam altius tectum.— To take on board, take up, carry: naves, quae equites sustulerant, had on board, Cs.: Tollite me, Teucri, V.: sublatus in lembum, L.: me raedā, H.: Talem te Bacchus... Sustulit in currūs, O.—Fig., to raise, lift, lift up, elevate, set up, start: ignis e speculā sublatus: Clamores ad sidera, V.: risum, H.: oculos, i. e. look up.—To lift, cheer, encourage: Sublati animi sunt, your spirits are raised, T.: sustulere illi animos, have taken courage, L.: amieum, console, H. — To exalt, extol: aliquid tollere altius dicendo: ad caelum te tollimus laudibus: Daphnim tuum ad astra, V.— To assume, bear, endure: alquid oneris: poenas.— To take up, take away, remove, carry off, make way with: frumentum de areā: nos ex hac hominum frequentiā: pecunias ex fano, Cs.: iubet sublata reponi Pocula, V.: tecum me tolle per undas, V.: Me quoque tolle simul. O. — To take off, carry off, make away with, kill, destroy, ruin: hominem de medio: Thrasone sublato e medio, L.: Titanas Fulmine (Iuppiter), H.: tollet anum vitiato melle cicuta, H.: Karthaginem funditus, lay waste.—To do away with, remove, abolish, annul, abrogate, cancel: rei memoriam: sublatā benevolentiā: ut id nomen ex omnibus libris tollatur: demonstro vitia; tollite! away with them!: sublato Areopago: deos, to deny the existence of: diem, to consume in speechmaking: querelas, H.
    * * *
    tollere, sustuli, sublatus V TRANS
    lift, raise; destroy; remove, steal; take/lift up/away

    Latin-English dictionary > tollō

  • 7 cado

    cădo, cĕcĭdi, cāsum, 3 ( part. pres. gen. plur. cadentūm, Verg. A. 10, 674; 12, 410), v. n. [cf. Sanscr. çad-, to fall away].
    I.
    Lit.
    A.
    In an extended sense, to be driven or carried by one ' s weight from a higher to a lower point, to fall down, be precipitated, sink down, go down, sink, fall (so mostly poet.; in prose, in place of it, the compounds decĭdo, occĭdo, excĭdo, etc.; cf. also ruo, labor;

    opp. surgo, sto): tum arbores in te cadent,

    Plaut. Men. 2, 3, 25: (aves) praecipites cadunt in terram aut in aquam, fall headlong to the earth or into the water, Lucr. 6, 745; cf. id. 6, 828;

    imitated by Verg.: (apes) praecipites cadunt,

    Verg. G. 4, 80:

    nimbus, Ut picis e caelo demissum flumen, in undas Sic cadit, etc.,

    Lucr. 6, 258:

    cadit in terras vis flammea,

    id. 2, 215; so with in, id. 2, 209; 4, 1282; 6, 1006; 6, 1125; Prop. 4 (5), 4, 64:

    in patrios pedes,

    Ov. F. 2, 832.—With a different meaning:

    omnes plerumque cadunt in vulnus,

    in the direction of, towards their wound, Lucr. 4, 1049; cf.:

    prolapsa in vulnus moribunda cecidit,

    Liv. 1, 58, 11:

    cadit in vultus,

    Ov. M. 5, 292:

    in pectus,

    id. ib. 4, 579.—Less freq. with ad:

    ad terras,

    Plin. 2, 97, 99, § 216:

    ad terram,

    Quint. 5, 10, 84.—The place from which is designated by ab, ex, de:

    a summo cadere,

    Plaut. Mil. 4, 4, 15:

    a mento cadit manus,

    Ov. F. 3, 20:

    aves ab alto,

    Plin. 10, 38, 54, § 112:

    ut cadat (avis) e regione loci,

    Lucr. 6, 824:

    ex arbore,

    Plin. 17, 20, 34, § 148; Dig. 50, 16, 30, § 4; 18, 1, 80, § 2:

    cecidisse de equo dicitur,

    Cic. Clu. 62, 175:

    cadere de equo,

    Plaut. Mil. 3, 1, 125 (for which Cæsar, Nepos, and Pliny employ decidere):

    de manibus arma cecidissent,

    Cic. Phil. 14, 7, 21; cf.:

    de manibus civium delapsa arma ipsa ceciderunt,

    id. Off. 1, 22, 77:

    cadunt altis de montibus umbrae,

    Verg. E. 1, 84:

    de caelo,

    Lucr. 5, 791; Ov. M. 2, 322:

    de matre (i. e. nasci),

    Claud. in Rufin. 1, 92.—With per:

    per inane profundum,

    Lucr. 2, 222:

    per aquas,

    id. 2, 230:

    per salebras altaque saxa,

    Mart. 11, 91; cf.:

    imbre per indignas usque cadente genas,

    Ov. Tr. 1, 3, 18.—With the adverb altius: altius atque cadant summotis nubibus imbres, and poured forth from a greater height, etc., Verg. E. 6, 38.—And absol.:

    folia nunc cadunt,

    Plaut. Men. 2, 3, 24; Ter. Ad. 1, 1, 12; Lucr. 6, 297:

    ut pluere in multis regionibus et cadere imbres,

    id. 6, 415:

    cadens nix,

    id. 3, 21; 3, 402:

    velut si prolapsus cecidisset,

    Liv. 1, 56, 12: quaeque ita concus [p. 259] sa est, ut jam casura putetur, Ov. P. 2, 3, 59:

    cadentem Sustinuisse,

    id. M. 8, 148:

    saepius, of epileptics,

    Plin. Val. 12, 58:

    casuri, si leviter excutiantur, flosculi,

    Quint. 12, 10, 73.—
    2.
    Esp.
    a.
    Of heavenly bodies, to decline, set (opp. orior), Ov. F. 1, 295:

    oceani finem juxta solemque cadentem,

    Verg. A. 4, 480; 8, 59; Tac. G. 45:

    soli subjecta cadenti arva,

    Avien. Descr. Orb. 273; cf. Tac. Agr. 12:

    quā (nocte) tristis Orion cadit,

    Hor. Epod. 10, 10:

    Arcturus cadens,

    id. C. 3, 1, 27.—
    b.
    To separate from something by falling, to fall off or away, fall out, to drop off, be shed, etc.:

    nam tum dentes mihi cadebant primulum,

    Plaut. Men. 5, 9, 57:

    dentes cadere imperat aetas,

    Lucr. 5, 671; Sen. Ep. 12, 3; 83, 3:

    pueri qui primus ceciderit dens,

    Plin. 28, 4, 9, § 41:

    barba,

    Verg. E. 1, 29:

    quam multa in silvis autumni frigore primo Lapsa cadunt folia,

    id. A. 6, 310; cf. Cat. 11, 22; Hor. A. P. 61:

    lanigeris gregibus Sponte suā lanae cadunt,

    Ov. M. 7, 541:

    saetae,

    id. ib. 14, 303:

    quadrupedibus pilum cadere,

    Plin. 11, 39, 94, § 231:

    poma,

    Ov. M. 7, 586:

    cecidere manu quas legerat, herbae,

    id. ib. 14, 350:

    elapsae manibus cecidere tabellae,

    id. ib. 9, 571:

    et colus et fusus digitis cecidere remissis,

    id. ib. 4, 229.—
    c.
    Of a stream, to fall, empty itself:

    amnis Aretho cadit in sinum maris,

    Liv. 38, 4, 3; 38, 13, 6; 44, 31, 4:

    flumina in pontum cadent,

    Sen. Med. 406:

    flumina in Hebrum cadentia,

    Plin. 4, 11, 18, § 50:

    tandem in alterum amnem cadit,

    Curt. 6, 4, 6.—
    d.
    Of dice, to be thrown or cast; to turn up:

    illud, quod cecidit forte,

    Ter. Ad. 4, 7, 23 sq.; Liv. 2, 12, 16.—
    e.
    Alicui (alicujus) ad pedes, to fall at one ' s feet in supplication, etc. (post-class. for abicio, proicio), Sen. Contr. 1, 1, 19; Eutr. 4, 7; Aug. Serm. 143, 4; Vulg. Joan. 11, 32 al.—
    f.
    Super collum allcujus, to embrace (late Lat.), Vulg. Luc. 15, 20.—
    B.
    In a more restricted sense.
    1.
    To fall, to fall down, drop, fall to, be precipitated, etc.; to sink down, to sink, settle (the usual class. signif. in prose and poetry):

    cadere in plano,

    Ov. Tr. 3, 4, 17 sq.:

    deorsum,

    Plaut. Rud. 1, 2, 89:

    uspiam,

    Ter. Ad. 1, 1, 12:

    Brutus, velut si prolapsus cecidisset,

    Liv. 1, 56, 12; cf. id. 5, 21, 16; 1, 58, 12:

    dum timent, ne aliquando cadant, semper jacent,

    Quint. 8, 5, 32:

    sinistrā manu sinum ad ima crura deduxit (Caesar), quo honestius caderet,

    Suet. Caes. 82:

    cadere supinus,

    id. Aug. 43 fin.:

    in pectus pronus,

    Ov. M. 4, 579:

    cadunt toti montes,

    Lucr. 6, 546:

    radicitus exturbata (pinus) prona cadit,

    Cat. 64, 109:

    concussae cadunt urbes,

    Lucr. 5, 1236:

    casura moenia Troum,

    Ov. M. 13, 375; id. H. 13, 71:

    multaque praeterea ceciderunt moenia magnis motibus in terris,

    Lucr. 6, 588: languescunt omnia membra;

    bracchia palpebraeque cadunt,

    their arms and eyelids fall, id. 4, 953; 3, 596; so,

    ceciderunt artus,

    id. 3, 453:

    sed tibi tamen oculi, voltus, verba cecidissent,

    Cic. Dom. 52, 133; cf.:

    oculos vigiliā fatigatos cadentesque in opere detineo,

    Sen. Ep. 8, 1:

    patriae cecidere manus,

    Verg. A. 6, 33:

    cur facunda parum decoro Inter verba cadit lingua silentio?

    Hor. C. 4, 1, 36:

    cecidere illis animique manusque,

    Ov. M. 7, 347; Val. Fl. 1, 300; cf. II. F. infra.—
    2.
    In a pregn. signif. (as in most langg., to fall in battle, to die), to fall so as to be unable to rise, to fall dead, to fall, die (opp. vivere), Prop. 2 (3), 28, 42 (usu. of those who die in battle;

    hence most freq. in the histt.): hostes crebri cadunt,

    Plaut. Am. 1, 1, 79 sq.:

    aut in acie cadendum fuit aut in aliquas insidias incidendum,

    Cic. Fam. 7, 3, 3; Curt. 4, 1, 28; Ov. M. 7, 142:

    ut cum dignitate potius cadamus quam cum ignominiā serviamus,

    Cic. Phil. 3, 14, 35:

    pauci de nostris cadunt,

    Caes. B. G. 1, 15; id. B. C. 3, 53:

    optimus quisque cadere aut sauciari,

    Sall. J. 92, 8; so id. C. 60, 6; id. J. 54, 10; Nep. Paus. 1, 2; id. Thras. 2, 7; id. Dat. 1, 2; 6, 1; 8, 3; Liv. 10, 35, 15 and 19; 21, 7, 10; 23, 21, 7; 29, 14, 8; Tac. G. 33; Hor. Ep. 1, 12, 27; Ov. M. 7, 142:

    per acies,

    Tac. A. 1, 2:

    pro patriā,

    Quint. 2, 15, 29:

    ante diem,

    Verg. A. 4, 620:

    bipenni,

    Ov. M. 12, 611:

    ense,

    Val. Fl. 1, 812.—Not in battle:

    inque pio cadit officio,

    Ov. M. 6, 250.—With abl. of means or instrument:

    suoque Marte (i. e. suā manu) cadunt,

    Ov. M. 3, 123; cf. Tac. A. 3, 42 fin.:

    suā manu cecidit,

    fell by his own hand, id. ib. 15, 71:

    exitu voluntario,

    id. H. 1, 40:

    muliebri fraude cadere,

    id. A. 2, 71: cecidere justā Morte Centauri, cecidit tremendae Flamma Chimaerae, Hor. C. 4, 2, 14 sq.:

    manu femineā,

    Sen. Herc. Oet. 1179:

    femineo Marte,

    Ov. M. 12, 610.—With abl. of agent with ab:

    torqueor, infesto ne vir ab hoste cadat,

    should be slain by, Ov. H. 9, 36; so id. M. 5, 192; Suet. Oth. 5:

    a centurione volneribus adversis tamquam in pugnā,

    Tac. A. 16, 9.—And without ab:

    barbarae postquam cecidere turmae Thessalo victore,

    Hor. C. 2, 4, 9; imitated by Claudian, IV. Cons. Hon. 89; Grat. Cyn. 315.—
    b.
    Of victims, to be slain or offered, to be sacrificed, to fall ( poet.):

    multa tibi ante aras nostrā cadet hostia dextrā,

    Verg. A. 1, 334:

    si tener pleno cadit haedus anno,

    Hor. C. 3, 18, 5; Tib. 1, 1, 23; 4, 1, 15; Ov. M. 7, 162; 13, 615; id. F. 4, 653.—
    3.
    In mal. part., = succumbo, to yield to, Plaut. Pers. 4, 4, 104; Tib. 4, 10, 2; Sen. Contr. 1, 3, 7.—
    4.
    Matre cadens, just born ( poet.), Val. Fl. 1, 355; cf. of the custom of laying the new-born child at the father's feet: tellure cadens. Stat. S. 1, 2, 209; 5, 5, 69.
    II.
    Trop.
    A.
    To come or fall under, to fall, to be subject or exposed to something (more rare than its compound incidere, but class.); constr. usually with sub or in, sometimes with ad:

    sub sensus cadere nostros,

    i. e. to be perceived by the senses, Lucr. 1, 448:

    sub sensum,

    Cic. Inv. 1, 30, 48: in cernendi sensum. id. Tim. 3:

    sub oculos,

    id. Or. 3, 9:

    in conspectum,

    to become visible, id. Tusc. 1, 22, 50:

    sub aurium mensuram,

    id. Or. 20, 67:

    sponte suā (genus humanum) cecidit sub leges artaque jura,

    subjected itself to law and the force of right, Lucr. 5, 1146; so id. 3, 848:

    ad servitia,

    Liv. 1, 40, 3:

    utrorum ad regna,

    Lucr. 3, 836; so,

    sub imperium dicionemque Romanorum,

    Cic. Font. 5, 12 (1, 2):

    in potestatem unius,

    id. Att. 8, 3, 2:

    in cogitationem,

    to suggest itself to the thoughts, id. N. D. 1, 9, 21:

    in hominum disceptationem,

    id. de Or. 2, 2, 5:

    in deliberationem,

    id. Off. 1, 3, 9:

    in offensionem alicujus,

    id. N. D. 1, 30, 85:

    in morbum,

    id. Tusc. 1, 32, 79:

    in suspitionem alicujus,

    Nep. Paus. 2, 6:

    in calumniam,

    Quint. 9, 4, 57:

    abrupte cadere in narrationem,

    id. 4, 1, 79:

    in peccatum,

    Aug. in Psa. 65, 13.—
    B.
    In gen.: in or sub aliquem or aliquid, to belong to any object, to be in accordance with, agree with, refer to, be suitable to, to fit, suit, become (so esp. freq. in philos. and rhet. lang.):

    non cadit in hos mores, non in hunc pudorem, non in hanc vitam, non in hunc hominem ista suspitio,

    Cic. Sull. 27, 75:

    cadit ergo in bonum virum mentiri, emolumenti sui causā?

    id. Off. 3, 20, 81; so id. Cael. 29, 69; id. Har. Resp. 26, 56:

    haec Academica... in personas non cadebant,

    id. Att. 13, 19, 5:

    qui pedes in orationem non cadere quī possunt?

    id. Or. 56, 188:

    neque in unam formam cadunt omnia,

    id. ib. 11, 37; 57, 191; 27, 95; id. de Or. 3, 47, 182; Quint. 3, 7, 6; 4, 2, 37; 4, 2, 93; 6, prooem. § 5; 7, 2, 30 and 31; Plin. 35, 10, 36, § 82:

    heu, cadit in quemquam tantum scelus?

    Verg. E. 9, 17; Cic. Or. 27, 95; 11, 37; Quint. 3, 5, 16; 3, 6, 91; 5, 10, 30; 6, 3, 52; 7, 2, 31; 9, 1, 7;

    9, 3, 92: hoc quoque in rerum naturam cadit, ut, etc.,

    id. 2, 17, 32:

    in iis rebus, quae sub eandem rationem cadunt,

    Cic. Inv. 1, 30, 47; Quint. 8, 3, 56.—
    C.
    To fall upon a definite time (rare):

    considera, ne in alienissimum tempus cadat adventus tuus,

    Cic. Fam. 15, 14, 4:

    in id saeculum Romuli cecidit aetas, cum, etc.,

    id. Rep. 2, 10, 18.—Hence, in mercantile lang., of payments, to fall due: in eam diem cadere ( were due) nummos, qui a Quinto debentur, Cic. Att. 15, 20, 4.—
    D.
    (Acc. to I. 1. e.) Alicui, to fall to one (as by lot), fall to one ' s lot, happen to one, befall; and absol. (for accidere), to happen, come to pass, occur, result, turn out, fall out (esp. in an unexpected manner; cf. accido; very freq. in prose and poetry).
    1.
    Alicui:

    nihil ipsis jure incommodi cadere possit,

    Cic. Quint. 16, 51:

    hoc cecidit mihi peropportune, quod, etc.,

    id. de Or. 2, 4, 15; id. Att. 3, 1:

    insperanti mihi, cecidit, ut, etc.,

    id. de Or. 1, 21, 96; id. Att. 8, 3, 6; id. Mil. 30, 81:

    mihi omnia semper honesta et jucunda ceciderunt,

    id. Q. Fr. 1, 3, 1:

    sunt, quibus ad portas cecidit custodia sorti,

    Verg. G. 4, 165:

    haec aliis maledicta cadant,

    Tib. 1, 6, 85:

    neu tibi pro vano verba benigna cadunt,

    Prop. 1, 10, 24:

    ut illis... voluptas cadat dura inter saepe pericla,

    Hor. S. 1, 2, 40: verba cadentia, uttered at random, id. Ep. 1, 18, 12.—
    2.
    Ab sol., Afran. ap. Charis. p. 195 P.;

    Cic. Leg.2, 13, 33: verebar quorsum id casurum esset,

    how it would turn out, id. Att. 3, 24:

    aliorsum vota ceciderunt,

    Flor. 2, 4, 5:

    cum aliter res cecidisset ac putasses,

    had turned out differently from what was expected, Cic. Fam. 5, 19, 1:

    sane ita cadebat ut vellem,

    id. Att. 3, 7, 1; id. Div. 2, 52, 107; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3; Cic. Verr. 1, 2, 5; Caes. B. C. 3, 73, Nep. Milt. 2, 5 Dähne:

    cum, quae tum maxime acciderant, casura praemonens, a furioso incepto eos deterreret,

    Liv. 36, 34, 3; 22, 40, 3; 35, 13, 9; 38, 46, 6; Plin. Pan. 31, 1; Tac. A. 2, 80; 6, 8; Suet. Tib. 14 al.; Verg. A. 2, 709:

    ut omnia fortiter fiant, feliciter cadant,

    Sen. Suas. 2, p. 14:

    multa. fortuito in melius casura,

    Tac. A. 2, 77.—With adj.:

    si non omnia caderent secunda,

    Caes. B. C. 3, 73:

    vota cadunt, i.e. rata sunt,

    are fulfilled, realized, Tib. 2, 2, 17 (diff. from Prop. 1, 17, 4; v. under F.).—
    3.
    With in and acc.: nimia illa libertas et populis et privatis in nimiam servitutem cadit (cf. metaballei), Cic. Rep. 1, 44, 68.—Esp.: in (ad) irritum or cassum, to be frustrated, fail, be or remain fruitless:

    omnia in cassum cadunt,

    Plaut. Poen. 1, 2, 147; Lucr. 2, 1166:

    ad irritum cadens spes,

    Liv. 2, 6, 1; so Tac. H. 3, 26:

    in irritum,

    id. A. 15, 39; cf. with irritus, adj.:

    ut irrita promissa ejus caderent,

    Liv. 2, 31, 5:

    haud irritae cecidere minae,

    id. 6, 35, 10.—
    E.
    To fall, to become less (in strength, power, worth, etc.), to decrease, diminish, lessen:

    cadunt vires,

    Lucr. 5, 410:

    mercenarii milites pretia militiae casura in pace aegre ferebant,

    Liv. 34, 36, 7.—More freq. in an extended signif. (acc. to I. B. 2.),
    F. 1.
    In gen.: pellis item cecidit, vestis contempta ferina. declined in value, Lucr. 5, 1417:

    turpius est enim privatim cadere (i. e. fortunis everti) quam publice,

    Cic. Att. 16, 15, 6; so id. Fam. 6, 10, 2:

    atque ea quidem tua laus pariter cum re publicā cecidit,

    id. Off. 2, 13, 45:

    tanta civitas, si cadet,

    id. Har. Resp. 20, 42:

    huc cecidisse Germanici exercitus gloriam, ut, etc.,

    Tac. H. 3, 13:

    non tibi ingredienti fines ira cecidit?

    Liv. 2, 40, 7; Pers. 5, 91:

    amicitia nec debilitari animos aut cadere patitur,

    Cic. Lael. 7, 23:

    animus,

    to fail, Liv. 1, 11, 3; Ov. M. 11, 537; cf. id. ib. 7, 347:

    non debemus ita cadere animis, etc.,

    to lose courage, be disheartened, Cic. Fam. 6, 1, 4:

    tam graviter,

    id. Off. 1, 21, 73; cf. Sen. Ep. 8, 3.—Esp., to fail in speaking:

    magnus orator est... minimeque in lubrico versabitur, et si semel constiterit numquam cadet,

    Cic. Or. 28, 98:

    alte enim cadere non potest,

    id. ib. —So in the lang. of the jurists, causā or formulā, to lose one ' s cause or suit:

    causā cadere,

    Cic. Inv. 2, 19, 57; so id. de Or. 1, 36, 166 sq.; id. Fam. 7, 14, 1; Quint. 7, 3, 17; Luc. 2, 554; Suet. Calig. 39:

    formulā cadere,

    Sen. Ep. 48, 10; Quint. 3, 6, 69.—With in:

    ita quemquam cadere in judicio, ut, etc.,

    Cic. Mur. 28, 58.—Also absol.:

    cadere,

    Tac. H. 4, 6; and:

    criminibus repetundarum,

    id. ib. 1, 77:

    conjurationis crimine,

    id. A. 6, 14:

    ut cecidit Fortuna Phrygum,

    Ov. M. 13, 435:

    omniaque ingrato litore vota cadunt, i. e. irrita sunt,

    remain unfulfilled, unaccomplished, Prop. 1, 17, 4 (diff. from Tib. 2, 2, 17; v. above, D. 2.); cf.:

    at mea nocturno verba cadunt zephyro,

    Prop. 1, 16, 34:

    multa renascentur, quae jam cecidere, cadentque Quae nunc sunt in honore vocabula,

    to fall into disuse, grow out of date, Hor. A. P. 70 —Hence of theatrical representations, to fall through, to fail, be condemned (opp. stare, to win applause;

    the fig. derived from combatants): securus cadat an recto stet fabula talo,

    Hor. Ep. 2, 1, 176.— Impers.. periculum est, ne cadatur, Aug. Don. Persev. 1.—
    2.
    Esp. of the wind (opp. surgo), to abate, subside, die away, etc.:

    cadit Eurus et umida surgunt Nubila,

    Ov. M. 8, 2:

    ventus premente nebulā cecidit,

    Liv. 29, 27, 10:

    cadente jam Euro,

    id. 25, 27, 11:

    venti vis omnis cecidit,

    id. 26, 39, 8:

    ubi primum aquilones ceciderunt,

    id. 36, 43, 11; cf.:

    sic cunctus pelagi cecidit fragor,

    Verg. A. 1, 154:

    ventosi ceciderunt murmuris aurae,

    id. E. 9, 58; id. G. 1, 354 Serv. and Wagn.—
    G.
    Rhet. and gram. t. t. of words, syllables, clauses, etc., to be terminated, end, close:

    verba melius in syllabas longiores cadunt,

    Cic. Or. 57, 194; 67, 223: qua (littera [p. 260] sc. m) nullum Graece verbum cadit, Quint. 12, 10, 31:

    plerique censent cadere tantum numerose oportere terminarique sententiam,

    Cic. Or. 59, 199; so id. Brut. 8, 34:

    apto cadens oratio,

    Quint. 9, 4, 32:

    numerus opportune cadens,

    id. 9, 4, 27:

    ultima syllaba in gravem vel duas graves cadit semper,

    id. 12, 10, 33 Spald.: similiter cadentia = omoioptôta, the ending of words with the same cases or verbal forms, diff. from similiter desinentia = omoioteleuta, similar endings of any kind, Cic. de Or. 3, 54, 206; id. Or. 34, 135; Auct. Her. 4, 20, 28; Quint. 9, 4, 42; cf. id. 9, 4, 18; 9, 3, 78; 9, 3, 79; 1, 7, 23; Aquil. Rom. Figur. §§ 25 and 26.

    Lewis & Short latin dictionary > cado

  • 8 demitto

    dē-mitto, mīsi, missum, 3, v. a., to send down; to drop; to let, sink, or bring down; to cause to hang or fall down; to lower, put down, let fall (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    picis e caelo demissum flumen,

    Lucr. 6, 257; cf.:

    caelo imbrem,

    Verg. G. 1, 23:

    caelo ancilia,

    Liv. 5, 54 et saep.:

    barbam malis,

    Lucr. 5, 673:

    latum clavum pectore,

    Hor. S. 1, 6, 28; cf.:

    monilia pectoribus,

    Verg. A. 7, 278:

    laenam ex humeris,

    id. ib. 4, 263: Maia genitum demittit ab alto, Verg. A. 1, 297; cf.:

    ab aethere currum, Ov M. 7, 219: e muro sporta,

    Sall. Hist. 2, 53:

    aliquem in sporta per murum,

    Vulg. 2 Cor. 11, 33:

    taleam (sc. in terram),

    to put into the ground, plant, Cato R. R. 45, 2;

    arbores altius,

    Plin. 17, 11, 16, § 81:

    puteum alte in solido,

    i. e. to sink deep, Verg. G. 2, 231:

    triginta pedes in terram turrium fundamenta,

    Curt. 5, 1, 31:

    arbusta certo demittunt tempore florem,

    Lucr. 5, 670:

    demisit nardini amphoram cellarius (i. e. deprompsit),

    Plaut. Mil. 3, 2, 12:

    fasces,

    Cic. Rep. 2, 31; cf. id. ib. 1, 40:

    cibos (sc. in alvum),

    Quint. 10, 1, 19; cf. Ov. M. 8, 835.—Naut. t. t., to lower, demittere antennas, Sall. Hist. 4, 41 Dietsch.;

    Auct. B. Alex. 45, 2: cornua (i.e. antennas),

    Ov. M. 11, 482; cf.:

    effugit hibernas demissa antenna procellas,

    id. Tr. 3, 4, 9:

    arma, classem, socios Rheno,

    Tac. A. 1, 45 fin.; cf.: farinam doliis secundā aquā Volturni fluminis, Frontin. Strat. 3, 14, 2;

    and pecora secundā aquā,

    id. ib. 3, 14, 4:

    manum artifices demitti infra pectus vetant,

    Quint. 11, 3, 112; cf.

    brachia,

    id. 2, 13, 9:

    frontem (opp. attolli),

    id. 11, 3, 78:

    supercilia (opp. allevari), ib. § 79: aures,

    Hor. Od. 2, 13, 34; cf.

    auriculas,

    id. S. 1, 9, 20:

    caput,

    Ov. M. 10, 192:

    crinem,

    id. ib. 6, 289:

    demisso capite,

    Vulg. Job 32, 6 al.:

    aliquos per funem,

    Verg. A. 2, 262; Hor. A. P. 461:

    vestem,

    id. S. 1, 2, 95; cf.

    tunicam,

    id. ib. 25:

    stolam,

    id. ib. 99 et saep.; often in a violent manner, to cast down, to cast, throw, thrust, plunge, drive, etc.:

    equum in flumen,

    Cic. Div. 1, 33, 73; cf.:

    equos a campo in cavam viam,

    Liv. 23, 47:

    aliquem in carcerem,

    Liv. 34, 44 fin.; cf. Sall. C. 55, 4:

    aliquem ad imos Manes,

    Verg. A. 12, 884:

    hostem in ovilia,

    Hor. Od. 4, 4, 10:

    gladium in jugulum,

    Plaut. Merc. 3, 4, 28; cf.:

    ferrum in ilia,

    Ov. M. 4, 119:

    sublicas in terram,

    Caes. B. G. 3, 49, 4; cf.:

    huc stipites,

    id. ib. 7, 73, 3 and 6:

    huc caementa,

    Hor. Od. 3, 1, 35:

    nummum in loculos,

    to put, id. Ep. 2, 1, 175:

    calculum atrum in urnam,

    Ov. M. 15, 44:

    milia sex nummum in arcam nummariam,

    Nov. Com. v. 108 Rib.: caput ad fornicem Fabii, to bow, stoop, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 66, 267: tunicam ad talos, Varr. ap. Non. 286, 19; cf. Cic. Clu. 40, 111; Quint. 5, 13, 39 et saep.:

    quove velim magis fessas demittere naves,

    Verg. A. 5, 29; cf.:

    navem secundo amni Scodam,

    Liv. 44, 31.— Poet. with dat.:

    corpora Stygiae nocti tormentis,

    Ov. M. 3, 695; cf.:

    aliquem neci,

    Verg. A. 2, 85:

    aliquem Orco,

    id. ib. 2, 398; Hor. Od. 1, 28, 11:

    aliquem umbris,

    Sil. 11, 142:

    ferrum jugulo,

    Ov. H. 14, 5:

    ferrum lacubus,

    id. M. 12, 278:

    offa demittitur faucibus boum,

    Plin. 27, 11, 76, § 101.—
    b.
    Se, or in the pass. form with middle signif., to let one's self down, stoop, descend:

    (venti vortex) ubi se in terras demisit,

    Lucr. 6, 446:

    se inguinibus tenus in aquam calidam,

    Cels. 1, 3:

    se ad aurem alicujus,

    Cic. Verr. 2, 2, 30; cf.:

    cum se demittit ob assem,

    Hor. Ep. 1, 16, 64:

    concava vallis erat, qua se demittere rivi Assuerant,

    Ov. M. 8, 334 al.:

    nonullae (matres familias) de muris per manus demissae,

    Caes. B. G. 7, 47, 6.— Prov.: demitti de caelo, or simply caelo, to be sent down from heaven, i. e. to be of celestial origin, Liv. 10, 8, 10; Quint. 1, 6, 16.—
    B.
    Esp., milit. t. t.
    1.
    To send, bring, or lead down soldiers into a lower place:

    in loca plana agmen demittunt,

    Liv. 9, 27; cf.:

    agmen in vallem infimam,

    id. 7, 34:

    equites Numidas in inferiorem campum,

    id. 27, 18:

    agmen in Thessaliam,

    id. 32, 13; 38, 2: exercitum in planitiem, Frontin. Strat. 1, 2, 7 al.; and without in:

    agmen,

    Liv. 9, 2:

    levem armaturam,

    id. 22, 28 al.:

    cum se major pars agminis in magnam convallem demisisset,

    had descended, Caes. B. G. 5, 32 fin.;

    so with se,

    id. ib. 6, 40, 6; 7, 28, 2; id. B. C. 1, 79, 4; Cic. Fam. 15, 4, 4 al.—
    2.
    Arma demittere, in making a military salute: armis demissis salutationem more militari faciunt, with grounded arms, Auct. B. Afr. 85, 6. —
    II.
    Trop., to cast down, let sink, etc.:

    demisere oculos omnes gemitumque dedere,

    Ov. M. 15, 612; cf.:

    vultu demisso,

    Vulg. Isa. 49, 23:

    demissis in terram oculis,

    Liv. 9, 38, 13;

    also in sleep: cadit inscia clavo Dextera, demittitque oculos,

    Val. Fl. 3, 41:

    vultum,

    Val. Max. 8, 14, 5; Curt. 6, 32, 1:

    vultum animumque metu,

    Ov. M. 7, 133; cf.

    vultus,

    id. ib. 10, 367; Liv. 2, 58. hoc in pectus tuum demitte, impress this deeply on your mind, Sall. J. 102 fin.; cf.:

    eas voces in pectora animosque,

    Liv. 34, 50; and:

    dolor hoc altius demissus, quo minus profiteri licet,

    Just. 8, 5, 11: cum in eum casum me fortuna demisisset, ut, etc., had reduced, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 2:

    dignitatem in discrimen,

    Liv. 3, 35:

    vim dicendi ad unum auditorem (opp. supra modum sermonis attolli),

    Quint. 1, 2, 31; to engage in, enter upon, embark in, meddle with:

    me penitus in causam,

    Cic. Att. 7, 12, 3; cf.:

    me in res turbulentissimas,

    id. Fam. 9, 1, 2: cogita ne te eo demittas, unde, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 16 fin.:

    se in comparationem,

    Suet. Rhet. 6:

    se in adulationem,

    to descend to, Tac. A. 15, 73:

    se usque ad servilem patientiam,

    id. ib. 14, 26:

    se ad minora illa,

    Quint. 1 prooem. § 5: re in secunda tollere animos et in mala demittere, to let it sink, i. e. to be disheartened, Lucil. ap. Non. 286, 7; cf.:

    si vicerint, efferunt se laetitia: victi debilitantur animosque demittunt,

    Cic. Fin. 5, 15, 42; so,

    animos (with contrahere),

    id. Tusc. 4, 6 fin.; and:

    animum (with contrahere),

    id. Q. Fr. 1, 1, § 4:

    mentes,

    Verg. A. 12, 609 (desperant, sicut e contra sperantes aliquid erigunt mentes, Serv.); and with abl.:

    ne se admodum animo demitterent,

    Caes. B. G. 7, 29.—In geom., t. t., to let fall a line, Vitr. 3, 5, 5.—Hence, dēmissus, a, um, P. a., brought down, lowered.
    A.
    Lit.
    1.
    Of localities, sunken, low-lying, low (cf. dejectus, P. a., no. I.):

    campestribus ac demissis locis,

    Caes. B. G. 7, 72, 3; cf.:

    loca demissa ac palustria,

    id. B. C. 3, 49, 5.—
    2.
    Of other things, drooping, falling, hanging down:

    demissis umeris esse,

    Ter. Eun. 2, 3, 22 Ruhnk.:

    tremulus, labiis demissis,

    with flabby lips, id. ib. 2, 3, 44:

    demisso capite discedere,

    Cic. Clu. 21, 58; cf.:

    tristes, capite demisso,

    Caes. B. G. 1, 32:

    demisso vultu,

    with downcast looks, Sall. C. 31, 7.— Poet. in Gr. constr.:

    Dido vultum demissa,

    Verg. A. 1, 561.—Also deep:

    demissa vulnera,

    Sen. Ep. 67 fin.
    B.
    Trop.
    1.
    Downcast, dejected, dispirited, low (freq.):

    erigebat animum jam demissum,

    Cic. Clu. 21, 58:

    esse fracto animo et demisso,

    id. Fam. 1, 9, 16:

    (homines) animo demisso atque humili,

    id. Font. 11; cf. id. Tusc. 2, 21:

    demisso animo fuit,

    Sall. J. 98 al.:

    demissa voce loqui,

    Verg. A. 3, 320.—In the comp.:

    nihilo demissiore animo causa ipse pro se dicta,

    Liv. 4, 44.— Transf. to the person:

    quis P. Sullam nisi moerentem, demissum afflictumque vidit?

    Cic. Sull. 26 fin.:

    videsne illum demissum?

    id. Mur. 21, 45; Quint. 1, 3, 10 al.— Comp.:

    orator in ornamentis et verborum et sententiarum demissior,

    Cic. Or. 24, 81.—
    2.
    Lowly, humble, unassuming, shy, retiring (opp. elatus, lofty, proud):

    ea omnia, quae proborum, demissorum, non acrium sunt, valde benevolentiam conciliant,

    Cic. de Or. 2, 43, 182; cf.:

    multum demissus homo,

    Hor. S. 1, 3, 57:

    sit apud vos modestiae locus, sit demissis hominibus perfugium, sit auxilium pudori,

    Cic. Mur. 40, 87.—
    3.
    Rarely of external condition, humble, poor:

    qui demissi in obscuro vitam habent (opp. qui magno imperio praediti in excelso aetatem habent),

    Sall. C. 51, 12.—
    4.
    Poet., and in Tacitus, of genealogical descent, descended, derived, sprung:

    ab alto Demissum genus Aenea,

    Hor. S. 2, 5, 63; so Verg. G. 3, 35: id. A. 1, 288; Stat. Th. 2, 613; Tac. A. 12, 58.— Sup. does not occur. — Adv.: dēmisse.
    1.
    Lit., low:

    hic alte, demissius ille volabat,

    Ov. Tr. 3, 4, 23.—
    2.
    Trop., humbly, modestly, abjectly, meanly:

    non est ausus elate et ample loqui, cum humiliter demisseque sentiret,

    Cic. Tusc. 5, 9, 24:

    suppliciter demisseque respondere,

    id. Fl. 10, 21:

    se tueri,

    id. Att. 2, 18, 3.— Sup.: haec quam potest demississime atque subjectissime exponit, * Caes. B. C. 1, 84 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > demitto

  • 9 descendo

    dē-scendo, di, sum, 3 ( perf. redupl.: descendidit, Valer. Antias ap. Gell. 7, 4 fin.; and, descendiderant, Laber. ib.; perf.: desciderunt, Inscr. Frat. Arv. 13 Henzen.), v. n., to come down; and of inanimate subjects, to fall, sink down, to descend, opp. to ascendo (class. and freq.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    ex equo,

    to alight, Cic. de Sen. 10, 34; Auct. B. Hisp. 15, 2;

    for which, equo,

    Sall. Hist. Fragm. 5, 13:

    sicut monte descenderat,

    id. J. 50, 2:

    e curru,

    Suet. Tib. 20:

    e tribunali,

    id. Claud. 15:

    de rostris,

    Cic. Vatin. 11:

    de templo,

    Liv. 44, 45:

    de caelo,

    id. 6, 18;

    for which, caelo,

    Hor. Od. 3, 4, 1:

    e caelo,

    Juv. 11, 27:

    caelo ab alto,

    Verg. A. 8, 423; cf.:

    vertice montis ab alto,

    id. ib. 7, 675; and:

    ab Histro (Da cus),

    id. G. 2, 497:

    ab Alpibus,

    Liv. 21, 32, 2; 27, 38, 6:

    monte,

    Verg. A. 4, 159:

    aggeribus Alpinis atque arce Monoeci,

    id. ib. 6, 831:

    antro Castalio,

    Ov. M. 3, 14:

    per clivum,

    id. F. 1, 263 et saep.—Indicating the terminus ad quem:

    in mare de caelo,

    Lucr. 6, 427:

    Juppiter in terras,

    id. 6, 402:

    in pon tum,

    Sil. 1, 607; 15, 152; cf.:

    caelo in hibernas undas,

    Verg. G. 4, 235:

    caelo ad suos honores templaque, etc.,

    Ov. F. 5, 551:

    in aestum,

    Lucr. 6, 402:

    in inferiorem ambulationem,

    Cic. Tusc. 4:

    in campos,

    Liv. 6, 737; cf. Curt. 9, 9:

    in Piraeum,

    Quint. 8, 6, 64 et saep.:

    ad naviculas,

    Cic. Ac. 2, 48 fin.:

    ad genitorem imas Erebi descendit ad umbras,

    Verg. A. 6, 404:

    sinus vestis infra genua,

    Curt. 6, 5 et saep. Poet. also with dat.:

    nocti, i. e. ad inferos,

    Sil. 13, 708; cf.

    Erebo,

    id. 13, 759.—With sup.:

    per quod oraculo utentes sciscitatum deos descendunt,

    Liv. 45, 27, 8.— Absol.:

    turbo descendit,

    Lucr. 6, 438; cf. Verg. E. 7, 60:

    asta ut descendam (sc. ex equo),

    dismount, alight, Plaut. As. 3, 3, 120; Suet. Galb. 18:

    descendens (sc. e lecto),

    Tib. 1, 5, 41:

    descendo (sc. de arce),

    Verg. A. 2, 632:

    umbrae descendentes (sc. ad inferos),

    Stat. S. 5, 5, 41.— Poet.: trepidi quoties nos descendentis arenae vidimus in partes, i. e. that seemed to sink as the wild beasts rose from the vaults, Calp. Ecl. 7, 69.—
    B.
    In partic.
    1.
    To go down, to go, to come, sc. from the dwelling-houses (which in Rome were mostly situated on eminences) to the forum, the comitia, etc.: in forum descendens, Crass. ap. Cic. de Or. 2, 66, 267; so, ad forum, Cic. Fragm. ap. Non. 538, 26; Q. Cic. Petit. cons. 14; Valer. Antias ap. Gell. 7, 9 fin.; Liv. 24, 7; 34, 1; cf.:

    fuge, quo descendere gestis,

    Hor. Ep. 1, 20, 5;

    Orell. ad loc.: ad comitia,

    Suet. Caes. 13 al.:

    de palatio et aedibus suis,

    Cic. Rosc. Am. 46.— Absol.:

    hodie non descendit Antonius,

    Cic. Phil. 2, 6, 15; id. Verr. 2, 2, 38; Liv. 2, 54; Sen. Ben. 3, 27 al. —
    b.
    Transf.:

    in causam,

    Cic. Phil. 8, 2; Liv. 36, 7; Tac. H. 3, 3:

    in partes,

    id. A. 15, 50. —
    c.
    Of land, etc., to sink, fall, slope:

    regio,

    Val. Fl. 1, 538.—
    d.
    Of forests whose wood is brought to the plain, Stat. Ach. 2, 115:

    Caucasus,

    Val. Fl. 7, 55.—
    e.
    Of water conveyed in pipes, to fall:

    subeat descendatque,

    Plin. 31, 6, 31, § 57; cf.

    of the sea: non magis descenderet aequor,

    Luc. 5, 338.—
    2.
    In milit. lang., to march down, sc. from an eminence [p. 555] into the plain:

    ex superioribus locis in planitiem,

    Caes. B. C. 3, 98; cf. id. ib. 3, 65, 2:

    qua (sc. de monte),

    Sall. J. 50, 3:

    inde (sc. de arce),

    Liv. 32, 32; cf. id. 7, 29:

    in aequum locum,

    Caes. B. G. 7, 53, 2;

    for which, in aequum,

    Liv. 1, 12:

    in campum omnibus copiis,

    id. 23, 29:

    in plana,

    Front. Strat. 2, 5, 18:

    ad Alexandriam,

    Liv. 45, 12 et saep.— Absol., Liv. 44, 5; Front. Strat. 3, 17, 9:

    ad laevam,

    Sall. J. 55 al. —With supine:

    praedatum in agros Romanos,

    Liv. 3, 10, 4; 10, 31, 2.—Hence,
    b.
    Transf.:

    in aciem,

    to go into battle, to engage, Liv. 8, 8; 23, 29; Front. Strat. 1, 11, 11 al.:

    in proelium,

    id. ib. 2, 1, 10; Just. 21, 2, 5:

    in certamen,

    Cic. Tusc. 2, 26:

    ad pugnam, ad tales pugnas,

    Val. Fl. 3, 518; Juv. 7, 173; Front. Strat. 2, 1, 11; 2, 5, 41;

    and even, in bellum,

    Just. 15, 4, 21; 38, 8, 1; cf.:

    in belli periculum,

    id. 15, 1, 2.—
    3.
    In medic. lang., of the excrements: to pass off, pass through, Cels. 2, 4 fin.:

    olera,

    id. 1, 6:

    alvus,

    id. 2, 7.—
    4.
    Pregn., to sink down, penetrate into any thing (freq. only after the Aug. per.;

    not in Cic. and Caes.): ferrum in corpus,

    Liv. 1, 41; cf. Sil. 16, 544:

    toto descendit in ilia ferro,

    Ov. M. 3, 67:

    (harundo) in caput,

    Luc. 6, 216; cf.:

    in jugulos gladiis descendebant (hostes),

    Flor. 3, 10, 13:

    ense in jugulos,

    Claud. B. Get. 601:

    in terram (fulmen),

    Plin. 2, 55, 56, § 146:

    in rimam calamus,

    id. 17, 14, 24, § 102:

    subjacens soli duritia non patitur in altum descendere (radices), lapathi radix ad tria cubita,

    Plin. 19, 6, 31, § 98 et saep.:

    toto corpore pestis,

    Verg. A. 5, 683:

    galeas vetant descendere cristae,

    to sink down, Stat. Th. 9, 262. —
    5.
    In an obscene sense, Catull. 112, 2; Juv. 11, 163.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen. (esp. freq. in Quint.), to descend, etc.:

    a vita pastorali ad agriculturam,

    Varr. R. R. 2, 1, 3 sq.; cf.:

    ad aliquem,

    Just. 1, 4, 1:

    usus in nostram aetatem descendit,

    Quint. 1, 11, 18:

    (vox) attollitur concitatis affectibus, compositis descendit,

    id. 11, 3, 65; cf. id. 9, 4, 92:

    grammatici omnes in hanc descendent rerum tenuitatem,

    id. 1, 4, 7 et saep.:

    in omnia familiaritatis officia,

    Plin. Pan. 85, 5.— Pass. impers.:

    eo contemptionis descensum, ut, etc.,

    Tac. A. 15, 1 et saep.:

    si quid tamen olim Scripseris, in Maeci descendat judicis aures,

    Hor. A. P. 387:

    si descendere ad ipsum Ordine perpetuo quaeris sunt hujus origo Ilus et Assaracus, etc.,

    Ov. M. 11, 754.—
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to no. I. A. 4.) To sink deep into, to penetrate deeply:

    quod verbum in pectus Jugurthae altius, quam quisquam ratus erat, descendit,

    Sall. J. 11, 7; cf.:

    ut altius injuriae quam merita descendant,

    Sen. Ben. 1, 1 med.; id. Contr. 1 praef.; Spart. Ant. Get. 6:

    cura in animos Patrum,

    Liv. 3, 52; cf.:

    qui (metus deorum) cum descendere ad animos... non posset,

    id. 1, 19:

    nemo in sese tentat descendere,

    to examine himself, Pers. 4, 23.—
    2.
    To lower one's self, descend to an act or employment, etc.; to yield, agree to any act, esp. to one which is unpleasant or wrong (freq. in Cic. and Caes.; cf. Orell. ad Cic. Cael. 2, and Fabri ad Liv. 23, 14, 3).—Constr. with ad, very rarely with in or absol.:

    senes ad ludum adolescentium descendant,

    Cic. Rep. 1, 43; cf. id. de Or. 2, 6:

    ad calamitatum societates,

    id. Lael. 17, 64:

    sua voluntate sapientem descendere ad rationes civitatis non solere,

    id. Rep. 1, 6 al.:

    ad ejusmodi consilium,

    Caes. B. G. 5, 29, 5:

    ad innocentium supplicia,

    id. ib. 6, 16 fin.:

    ad vim atque ad arma,

    id. ib. 7, 33:

    ad gravissimas verborum contumelias,

    id. B. C. 3, 83:

    ad accusandum, ad inimicitias,

    Cic. Mur. 27, 56; id. Sest. 41, 89; cf. id. Div. in Caecil. 1: ad extrema, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

    ad frontis urbanae praemia,

    Hor. Ep. 1, 9, 11:

    preces in omnes,

    Verg. A. 5, 782:

    videte, quo descendam, judices,

    Cic. Font. 1, 2; cf. id. Verr. 2, 1, 38; Caes. B. C. 1, 81, 5:

    ad intellectum audientis,

    Quint. 1, 2, 27:

    ad minutissima opera,

    id. 1, 12, 14; 4, 2, 15: placet mihi ista defensio;

    descendo,

    I acquiesce, id. ib. 2, 2, 72.—
    3.
    (Mostly ante-Aug.) To descend or proceed from any person or thing:

    ex gradu ascendentium vel descendentium uxorem ducere,

    Dig. 23, 2, 68 et saep.:

    quod genus liberalitatis ex jure gentium descendit,

    ib. 43, 26, 1; cf. ib. 18, 1, 57 fin.:

    a Platone,

    Plin. 22, 24, 51, § 111; Lampr. Alex. Sev. 43.—Hence, subst.: dē-scendens, entis, m. and f., a descendant; plur. descendentes, posterity, Dig. 23, 2, 68. —
    4.
    (In Quint.) To depart, deviate, differ from:

    tantum ab eo defluebat, quantum ille (sc. Seneca) ab antiquis descenderat,

    Quint. 10, 1, 126; id. 3, 5, 8.
    The passive is very rare, Plin.
    2, 16, 13, § 71; Prud. Apoth. 1075.

    Lewis & Short latin dictionary > descendo

  • 10 excito

    excĭto, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [excio], to call out or forth, to bring or send out, to wake or rouse up (freq. and class.; cf.: provoco, evoco; irrito, lacesso, invito).
    I.
    Lit.: unde (Acherunte) animae excitantur obscura umbra, Poëta ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    aliquem a portu,

    Plaut. Am. 1, 1, 10:

    aliquem huc foras,

    id. Rud. 1, 5, 2:

    si excitatus fuerit de spectaculis,

    turned out, expelled, Quint. 3, 6, 19:

    dormientes spectatores e somno,

    to wake up, Plaut. Merc. 1, 2, 48; cf.:

    quaeso, ne me e somno excitetis,

    Cic. Rep. 6, 12:

    velut dormitantes eos excitari,

    Quint. 4, 1, 73:

    patre excitato (opp. dormiente),

    id. 4, 2, 72:

    scuto offenso excitatus vigil,

    Liv. 7, 36, 2:

    aliquem ab inferis,

    to summon up, Cic. Font. 12, 26; id. Cat. 2, 10, 20; id. Verr. 2, 5, 49, 129:

    aliquem a mortuis,

    id. de Or. 1, 57, 245:

    non dubitavit excitare reum consularem,

    to call upon to stand up, to call up, id. ib. 2, 28, 124:

    reos,

    id. ib. 2, 47, 195; Quint. 11, 3, 174; cf. Liv. 9, 8, 3:

    testes,

    Cic. Rab. Post. 17, 47: judicem, Cels. ap. Quint. 9, 2, 104 et saep.: feras, to rouse or scare up, Cic. Off. 3, 17, 68:

    cervum nemorosis latibulis,

    Phaedr. 2, 8, 1.—Prov.:

    aliis leporem,

    Petr. 1, 31, 7.—
    B.
    Transf., of inanim. and abstr. things, to raise, erect:

    vapores, qui a sole ex aquis excitantur,

    Cic. N. D. 2, 46, 118:

    caput altius,

    Cels. 8, 4 med.
    2.
    In partic., with the accessory notion of making, forming, to raise, erect, build, construct:

    exstrui vetat (Plato) sepulcrum altius, quam, etc.... nec e lapide excitari amplius,

    Cic. Leg. 2, 27, 68:

    turres,

    Caes. B. G. 5, 40, 2; id. B. C. 1, 25 fin.:

    tumulum alicui,

    Suet. Claud. 1:

    aedificium,

    Sen. Ep. 52:

    urbem,

    Flor. 1, 1:

    nova sarmenta cultura excitantur,

    are produced, Cic. de Or. 2, 21, 88:

    pascua in novalibus,

    Pall. Nov. 13, 3:

    ignem,

    to kindle up, excite, Caes. B. G. 7, 24, 4; Lucr. 6, 308:

    incendium,

    Cic. Phil. 7, 1, 3:

    invalidas flammas admoto fomite,

    Luc. 8, 776.— Poet. transf.:

    aras,

    Verg. G. 4, 549:

    foculum bucca,

    Juv. 3, 262:

    siser stomachum,

    Plin. 20, 5, 17, § 34:

    uvae os, stomachum,

    id. 23, 1, 7, § 12.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to raise up, comfort; to arouse, awaken, excite, incite, stimulate, enliven:

    qui ab excitata fortuna ad inclinatam et prope jacentem desciscerem,

    erected, established, Cic. Fam. 2, 16, 1; cf.:

    amici jacentem animum excitare,

    id. Lael. 16, 59; and with this cf. id. Att. 1, 16, 8; and:

    animos excitare atque inflammare ad persequendi studium,

    id. de Imp. Pomp. 2, 5:

    animos omnium ad laetitiam,

    Caes. B. G. 7, 79, 3:

    aliquem ad laborem et ad laudem,

    Cic. Planc. 24, 59; cf. id. Top. 2, 5:

    languentem labentemque populum ad decus,

    id. de Or. 1, 46, 202:

    aliquem ad bellum,

    Caes. B. G. 3, 10, 3:

    aliquem ad virtutem,

    id. ib. 6, 14, 5:

    aliquem ad audiendum,

    Quint. 4, 1, 34:

    gallos alacritate ad canendum,

    Cic. Div. 2, 26, 56 et saep.:

    alicujus memoriam alicui excitans,

    reviving, renewing, Cic. Or. 10, 35:

    hominum studia ad utilitates nostras allicere atque excitare,

    id. Off. 2, 6, 20:

    hominum studia,

    Caes. B. C. 3, 21, 1:

    salsum excitat et a taedio defendit orationem,

    enlivens, Quint. 6, 3, 19:

    fictiones personarum mire orationem excitant,

    id. 9, 2, 29; cf. id. 6, 1, 2:

    hi soni cum augenda intentione excitandi (opp. temperandi),

    to sharpen, pronounce strongly, id. 11, 3, 42:

    syllabam acutam,

    id. 12, 10, 33. —
    B.
    In partic.
    1.
    To appeal to, call upon, cite:

    ut nos ex annalium monimentis testis excitamus eos, etc.,

    Cic. Fin. 2, 21, 67:

    multos testis liberalitatis tuae,

    id. Rab. Post. 17, 47.—
    2.
    With the accessory idea of producing (acc. to I. B. 2.), to found, cause, occasion, excite, kindle:

    priusquam docuero, quibus initiis ac fundamentis hae tantae summis in rebus laudes excitatae sint,

    Cic. Sest. 2, 5; cf. id. Fin. 4, 7, 18:

    in animis hominum motum dicendo vel excitare vel sedare,

    id. de Or. 1, 46, 202:

    risus,

    id. Phil. 3, 9, 21:

    plausum,

    id. Sest. 58, 124:

    fletum etiam inimicis,

    id. ib. 57, 121:

    amores,

    id. Off. 1, 5, 14:

    iras,

    Verg. A. 2, 594:

    suspicionem alicui,

    Cic. Sest. 18, 41: varios sermones, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 2:

    quantas tragoedias,

    Cic. Mil. 7, 18:

    vim ac dolorem bonorum omnium,

    id. Planc. 18, 45 et saep. —Hence, excĭtātus, a, um, P. a. (lit. excited, kindled; hence), animated, lively, vigorous, vehement, strong, loud (rare but class.):

    acutus et excitatus sonus,

    Cic. Rep. 6, 18.— Comp.:

    clamor,

    Liv. 4, 37, 9:

    haec lumina,

    Quint. 12, 10, 49:

    schema,

    id. 9, 3, 10.— Sup.:

    odor,

    Plin. 20, 17, 71, § 182. — Adv.: excĭtāte, vigorously, briskly, brightly, vehemently. —In the comp.:

    fulgent gemmae,

    Plin. 37, 7, 31, § 106:

    clamitantes,

    Amm. 18, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > excito

  • 11 humile

    hŭmĭlis, e, adj. [humus; like chamalos from chamai, on the ground, i. e.], low, lowly, small, slight (class.; esp. freq. in the trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    arbores et vites et ea quae sunt humiliora neque se tollere a terra altius possunt,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37; cf.:

    turrim humilem parvamque fecerant,

    Caes. B. C. 2, 8, 1 sq.:

    humilior munitio,

    id. ib. 3, 63, 2:

    (naves) humiliores quam quibus in nostro mari uti consuevimus,

    id. B. G. 5, 1, 2:

    humiles habitare casas,

    Verg. E. 2, 29:

    domus,

    Hor. C. 3, 1, 22:

    postes,

    Ov. M. 8, 639:

    arcus,

    id. ib. 3, 30:

    arae,

    Val. Fl. 3, 426:

    virgas humilis mordere salicti,

    Juv. 11, 67:

    Forentum,

    low, situated in the plain, Hor. C. 3, 4, 16; so,

    Myconos,

    Ov. M. 7, 463:

    Italia,

    Verg. A. 3, 522:

    humillimo solo aqua diutissime immorata,

    Just. 2, 1 med.:

    avi similis, quae circum litora, circum Piscosos scopulos humilis volat aequora juxta,

    flies low, Verg. A. 4, 255; cf.:

    decisis humilis pennis,

    Hor. Ep. 2, 2, 50:

    potest ex deformi humilique corpusculo exire formosus animus ac magnus,

    small, diminutive, Sen. Ep. 66:

    brevi atque humili corpore homines,

    Gell. 19, 13, 3; Curt. 7, 4:

    humiles Cleonae,

    little, petty, Ov. M. 6, 417 (in Ptolem. polis ou megalê):

    Troja,

    id. ib. 15, 424:

    ipse humili designat moenia fossa,

    i. e. slight, shallow, Verg. A. 7, 157; so,

    fossa,

    Tac. A. 1, 61; cf.

    radix,

    Plin. Ep. 8, 20, 5.
    II.
    Trop.
    A.
    As respects rank, birth, fortune, worth, consideration, etc., low, base, mean, humble, obscure, poor, needy, insignificant (cf.:

    supplex, summissus, demissus, abjectus): ut si parentibus nati sint humilibus,

    Cic. Lael. 17, 90:

    humiles nati (shortly after: trivio conceptus et educatus stercore),

    Phaedr. 1, 27, 2: humiles et obscuri homines, Cic. Div. 1, 40, 88; id. Quint. 31, 95:

    humillimus homo de plebe,

    Liv. 3, 19, 9; cf.:

    humilis in plebe et ideo ignobilis puerpera,

    Plin. 7, 36, 36, § 121:

    ne latos fines parare studeant potentioresque humiliores possessionibus expellant,

    Caes. B. G. 6, 22, 3:

    humiliores, opp. opulentiores,

    Hirt. B. G. 8, 51 fin.:

    hos Suevi vectigales sibi fecerunt ac multo humiliores infirmioresque redegerunt,

    Caes. B. G. 4, 3 fin.: homines humiles, opp. amplissimi viri, Balb. et Opp. ap. Cic. Att. 9, 8, A, 1:

    satis superque humilis est, qui, etc.,

    Liv. 3, 53, 9:

    junge tuis humiles, ambitiose, manus,

    of the servants, Ov. A. A. 2, 254:

    civitas ignobilis atque humilis,

    Caes. B. G. 5, 28, 1:

    humilem sane relinquunt et minime generosum, ut ita dicam, ortum amicitiae,

    Cic. Lael. 9, 29:

    Viridomarus, quem Caesar ex humili loco ad summam dignitatem perduxerat,

    Caes. B. G. 7, 39, 1:

    qui cogitationes suas abjecerunt in rem tam humilem atque contemptam,

    Cic. Lael. 9, 32; cf.:

    nihil abjectum, nihil humile cogitant,

    id. Fin. 5, 20, 57:

    aut nulla aut humili aliqua arte praediti,

    id. Arch. 5, 10:

    humiles et sordidae curae,

    Plin. Ep. 1, 3, 3:

    rei pictor,

    Plin. 35, 10, 37, § 120 (dub.;

    Jan. floridissimus): humilis atque obsoletus vestitus,

    Nep. Ages. 8:

    agna,

    poor, humble, Hor. C. 2, 17, 32:

    fortuna,

    Juv. 6, 287:

    domus,

    id. 11, 171.—Hence, subst.: hŭmĭle, is, n., that which is humble or base, a low station:

    ex humili potens,

    Hor. C. 3, 30, 12:

    quales ex humili magna ad vestigia rerum extollit Fortuna,

    Juv. 3, 39.—

    Prov.: Humiles laborant ubi potentes dissident,

    Phaedr. 1, 30, 1.—
    2.
    Of low, mean language: iambus frequentissimus est in iis, quae demisso atque humili sermone dicuntur. Cic. Or. 58, 196:

    sermo,

    Hor. A. P. 229; cf.:

    neque humilem et abjectam orationem nec nimis altam et exaggeratam probat,

    Cic. Or. 57, 192:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    humilia et vulgaria verba,

    Quint. 10, 1, 9:

    translatio,

    id. 8, 6, 5:

    si quis sublimia humilibus misceat,

    id. 8, 3, 60:

    quae humilia circa res magnas, apta circa minores videntur,

    id. 8, 3, 18:

    humile et quotidianum sermonis genus,

    id. 11, 1, 6:

    of the author himself: Macer... humilis,

    i. e. commonplace, id. 10, 1, 87:

    nil parvum aut humili modo, Nil mortale loquar,

    Hor. C. 3, 25, 17.—
    B.
    Of mind or character, low, mean, base, abject:

    qui umquam apparitor tam humilis? tam abjectus?

    Cic. Phil. 2, 32, 82:

    ut ille tum humilis, ut demissus erat!

    id. Att. 2, 21, 3:

    humillimus assentator,

    Vell. 2, 83, 1:

    neque nos simus tam humiles, ut quae laudamus inutilia credamus,

    Quint. 11, 1, 13:

    privata deduci superbo Non humilis mulier triumpho,

    Hor. C. 1, 37, 32:

    succumbere doloribus eosque humili animo imbecilloque ferre miserum est,

    Cic. Fin. 1, 15, 49:

    animi,

    Lucr. 6, 52:

    si prece et obsecratione humili ac supplici utemur,

    Cic. Inv. 1, 16, 22; 1, 56 init.; cf.:

    fracto animo, atque humili aliquem supplicare,

    id. Planc. 20, 50:

    humillimae preces, Suet. Vit. Luc.: pavor,

    Verg. G. 1, 331; cf.

    metus,

    Val. Fl. 3, 394.—Hence, adv.: hŭmĭlĭter, low, deeply.
    1.
    Lit. (so post-Aug. and very rare):

    in loco clivoso humilius rami arborum servandisunt, in plano altius,

    Pall. 3, 13, 3:

    eadem facta claritate vel obscuritate facientium vel tolluntur altissime vel humillime deprimuntur,

    very deeply, Plin. Ep. 6, 24, 1. —
    2.
    Trop. (acc. to II. B.), basely, meanly, abjectly, humbly (class.):

    non est ausus elate et ample loqui, cum humiliter demisseque sentiret,

    Cic. Tusc. 5, 9, 24:

    aut servit humiliter, aut superbe dominatur,

    Liv. 24, 25, 8:

    servire alicui,

    id. 45, 32, 5:

    audacter territas, humiliter placas,

    Auct. Her. 4, 20, 28:

    animose paupertatem ferre, humiliter infamiam,

    Sen. Ep. 120 med.

    Lewis & Short latin dictionary > humile

  • 12 humilis

    hŭmĭlis, e, adj. [humus; like chamalos from chamai, on the ground, i. e.], low, lowly, small, slight (class.; esp. freq. in the trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    arbores et vites et ea quae sunt humiliora neque se tollere a terra altius possunt,

    Cic. Tusc. 5, 13, 37; cf.:

    turrim humilem parvamque fecerant,

    Caes. B. C. 2, 8, 1 sq.:

    humilior munitio,

    id. ib. 3, 63, 2:

    (naves) humiliores quam quibus in nostro mari uti consuevimus,

    id. B. G. 5, 1, 2:

    humiles habitare casas,

    Verg. E. 2, 29:

    domus,

    Hor. C. 3, 1, 22:

    postes,

    Ov. M. 8, 639:

    arcus,

    id. ib. 3, 30:

    arae,

    Val. Fl. 3, 426:

    virgas humilis mordere salicti,

    Juv. 11, 67:

    Forentum,

    low, situated in the plain, Hor. C. 3, 4, 16; so,

    Myconos,

    Ov. M. 7, 463:

    Italia,

    Verg. A. 3, 522:

    humillimo solo aqua diutissime immorata,

    Just. 2, 1 med.:

    avi similis, quae circum litora, circum Piscosos scopulos humilis volat aequora juxta,

    flies low, Verg. A. 4, 255; cf.:

    decisis humilis pennis,

    Hor. Ep. 2, 2, 50:

    potest ex deformi humilique corpusculo exire formosus animus ac magnus,

    small, diminutive, Sen. Ep. 66:

    brevi atque humili corpore homines,

    Gell. 19, 13, 3; Curt. 7, 4:

    humiles Cleonae,

    little, petty, Ov. M. 6, 417 (in Ptolem. polis ou megalê):

    Troja,

    id. ib. 15, 424:

    ipse humili designat moenia fossa,

    i. e. slight, shallow, Verg. A. 7, 157; so,

    fossa,

    Tac. A. 1, 61; cf.

    radix,

    Plin. Ep. 8, 20, 5.
    II.
    Trop.
    A.
    As respects rank, birth, fortune, worth, consideration, etc., low, base, mean, humble, obscure, poor, needy, insignificant (cf.:

    supplex, summissus, demissus, abjectus): ut si parentibus nati sint humilibus,

    Cic. Lael. 17, 90:

    humiles nati (shortly after: trivio conceptus et educatus stercore),

    Phaedr. 1, 27, 2: humiles et obscuri homines, Cic. Div. 1, 40, 88; id. Quint. 31, 95:

    humillimus homo de plebe,

    Liv. 3, 19, 9; cf.:

    humilis in plebe et ideo ignobilis puerpera,

    Plin. 7, 36, 36, § 121:

    ne latos fines parare studeant potentioresque humiliores possessionibus expellant,

    Caes. B. G. 6, 22, 3:

    humiliores, opp. opulentiores,

    Hirt. B. G. 8, 51 fin.:

    hos Suevi vectigales sibi fecerunt ac multo humiliores infirmioresque redegerunt,

    Caes. B. G. 4, 3 fin.: homines humiles, opp. amplissimi viri, Balb. et Opp. ap. Cic. Att. 9, 8, A, 1:

    satis superque humilis est, qui, etc.,

    Liv. 3, 53, 9:

    junge tuis humiles, ambitiose, manus,

    of the servants, Ov. A. A. 2, 254:

    civitas ignobilis atque humilis,

    Caes. B. G. 5, 28, 1:

    humilem sane relinquunt et minime generosum, ut ita dicam, ortum amicitiae,

    Cic. Lael. 9, 29:

    Viridomarus, quem Caesar ex humili loco ad summam dignitatem perduxerat,

    Caes. B. G. 7, 39, 1:

    qui cogitationes suas abjecerunt in rem tam humilem atque contemptam,

    Cic. Lael. 9, 32; cf.:

    nihil abjectum, nihil humile cogitant,

    id. Fin. 5, 20, 57:

    aut nulla aut humili aliqua arte praediti,

    id. Arch. 5, 10:

    humiles et sordidae curae,

    Plin. Ep. 1, 3, 3:

    rei pictor,

    Plin. 35, 10, 37, § 120 (dub.;

    Jan. floridissimus): humilis atque obsoletus vestitus,

    Nep. Ages. 8:

    agna,

    poor, humble, Hor. C. 2, 17, 32:

    fortuna,

    Juv. 6, 287:

    domus,

    id. 11, 171.—Hence, subst.: hŭmĭle, is, n., that which is humble or base, a low station:

    ex humili potens,

    Hor. C. 3, 30, 12:

    quales ex humili magna ad vestigia rerum extollit Fortuna,

    Juv. 3, 39.—

    Prov.: Humiles laborant ubi potentes dissident,

    Phaedr. 1, 30, 1.—
    2.
    Of low, mean language: iambus frequentissimus est in iis, quae demisso atque humili sermone dicuntur. Cic. Or. 58, 196:

    sermo,

    Hor. A. P. 229; cf.:

    neque humilem et abjectam orationem nec nimis altam et exaggeratam probat,

    Cic. Or. 57, 192:

    verbum,

    id. Brut. 79, 274:

    humilia et vulgaria verba,

    Quint. 10, 1, 9:

    translatio,

    id. 8, 6, 5:

    si quis sublimia humilibus misceat,

    id. 8, 3, 60:

    quae humilia circa res magnas, apta circa minores videntur,

    id. 8, 3, 18:

    humile et quotidianum sermonis genus,

    id. 11, 1, 6:

    of the author himself: Macer... humilis,

    i. e. commonplace, id. 10, 1, 87:

    nil parvum aut humili modo, Nil mortale loquar,

    Hor. C. 3, 25, 17.—
    B.
    Of mind or character, low, mean, base, abject:

    qui umquam apparitor tam humilis? tam abjectus?

    Cic. Phil. 2, 32, 82:

    ut ille tum humilis, ut demissus erat!

    id. Att. 2, 21, 3:

    humillimus assentator,

    Vell. 2, 83, 1:

    neque nos simus tam humiles, ut quae laudamus inutilia credamus,

    Quint. 11, 1, 13:

    privata deduci superbo Non humilis mulier triumpho,

    Hor. C. 1, 37, 32:

    succumbere doloribus eosque humili animo imbecilloque ferre miserum est,

    Cic. Fin. 1, 15, 49:

    animi,

    Lucr. 6, 52:

    si prece et obsecratione humili ac supplici utemur,

    Cic. Inv. 1, 16, 22; 1, 56 init.; cf.:

    fracto animo, atque humili aliquem supplicare,

    id. Planc. 20, 50:

    humillimae preces, Suet. Vit. Luc.: pavor,

    Verg. G. 1, 331; cf.

    metus,

    Val. Fl. 3, 394.—Hence, adv.: hŭmĭlĭter, low, deeply.
    1.
    Lit. (so post-Aug. and very rare):

    in loco clivoso humilius rami arborum servandisunt, in plano altius,

    Pall. 3, 13, 3:

    eadem facta claritate vel obscuritate facientium vel tolluntur altissime vel humillime deprimuntur,

    very deeply, Plin. Ep. 6, 24, 1. —
    2.
    Trop. (acc. to II. B.), basely, meanly, abjectly, humbly (class.):

    non est ausus elate et ample loqui, cum humiliter demisseque sentiret,

    Cic. Tusc. 5, 9, 24:

    aut servit humiliter, aut superbe dominatur,

    Liv. 24, 25, 8:

    servire alicui,

    id. 45, 32, 5:

    audacter territas, humiliter placas,

    Auct. Her. 4, 20, 28:

    animose paupertatem ferre, humiliter infamiam,

    Sen. Ep. 120 med.

    Lewis & Short latin dictionary > humilis

  • 13 lumen

    lūmen, ĭnis, n. [contr. from lucmen, from the root luc; v. luceo], light.
    I.
    Lit.: quasi lumen de suo lumine accendat, Enn. ap. Cic. Off. 1, 16, 51 (Fragm. v. 388 Vahl.):

    solis,

    Cic. Div. 2, 42, 91:

    tabulas bene pictas conlocare in bono lumine,

    id. Brut. 75, 261:

    solare,

    Ov. Tr. 5, 9, 37:

    lumina solis,

    the sunbeams, Lucr. 2, 162.—
    B.
    Transf.
    1.
    A light, a source of light, a lamp, torch:

    lumine apposito,

    Cic. Div. 1, 36, 79:

    diurnum,

    the morning-star, Lucr. 4, 455; Liv. 29, 25:

    lumini oleum instillare,

    Cic. de Sen. 11, 36:

    luminibus accensis,

    Plin. 11, 19, 21, § 65:

    multa lumina nocte tuli,

    Tib. 1, 10 (9), 42.—
    2.
    Brightness, splendor, gleam ( poet.):

    ferri,

    Stat. Th. 9, 802; Claud. Cons. Prob. et Olybr. 94.—
    3.
    A bright color ( poet.): flaventia lumina calthae, Col. poët. 10, 97; 9, 4.—
    4.
    Daylight, day ( poet.): si te secundo lumine hic offendero, Moriere, Enn. ap. Cic. Rab. Post. 11, 29 (Trag. v. 302 Vahl.):

    lumine quarto,

    Verg. A. 6, 356; cf.: eos hostes, urbes agrosque eorum... lumine supero privetis, Vet. Form. ap. Macr. S. 3, 9, 11. —
    5.
    The light of life, life ( poet.):

    lumen linque,

    Plaut. Cist. 3, 12:

    lumine adempto,

    Lucr. 3, 1033; Ov. Tr. 4, 4, 45.—
    6.
    The light of the eye, the eye (mostly poet.):

    luminibus amissis,

    Cic. Tusc. 5, 39, 114:

    astantes lumine torvo Aetnaeos fratres,

    Verg. A. 3, 677:

    fossis lumen abire genis, Ov P. 2, 8, 66: acuentes lumina rutae,

    id. R. Am. 801:

    lumina defixa tenere in gremio,

    id. H 21, 113:

    lumina flectere,

    id. M. 5, 232: parcite luminibus, close or turn away the eyes, Tib. 1, 2, 33:

    lumina sera dextra componere,

    to close one's eyes, Val. Fl. 3, 279.—Fig.:

    Romani imperii lumen,

    Vell. 2, 52, 3:

    reipublicae lumen et caput,

    id. 2, 99, 1.—
    * b.
    The pupil of the eye, Veg. Vet. 2, 16.—
    7.
    An opening through which light can penetrate, a light, Val. Fl. 1, 168; Vitr. 4, 6.— An airhole, air-shaft, Plin. 31, 6, 31, § 57.— A window:

    stabula non egeant septentrionis luminibus,

    Pall. 1, 21:

    obserare lumina,

    App. M. 2, p 125: altius aedes non tollendi, ne luminibus vicini officiatur, Gai Inst. 2, 31:

    immittere lumina,

    to put in windows, Dig. 7, 1, 13.—
    8.
    In plur., the light in a building:

    ne quid altius exstruendo, aut arborem ponendo, lumina cujusquam obscuriora fiant,

    Dig. 8, 2, 14:

    cum M. Buculeius aedes L. Fufio venderet, in mancipio lumina, uti tum essent, ita recepit,

    Cic. de Or. 1, 39, 179.—Hence, se luminibus ejus esse obstructurum, to obstruct the light by building, Cic. pro Dom. 44, 115.—
    9.
    The opening or orifice in a water-pipe or funnel, Front. Aquaed. 27; 29; 36; 105.—
    10.
    The light in pictures, in opp. to the shade:

    invenit lumen atque umbras,

    Plin. 35, 5, 11, § 29; 35, 11, 40, § 131; Plin. Ep. 3, 13.—
    II.
    Trop.
    A.
    A light, i. e. a most distinguished person or thing, an ornament, glory, luminary:

    clarissimis viris interfectis lumina civitatis exstincta sunt,

    Cic. Cat. 3, 10, 24:

    certis dicendi luminibus ornare orationem,

    id. de Or. 2, 27, 119:

    animi, ingenii consiliique tui,

    id. Rep. 6, 12, 12:

    probitatis et virtutis,

    id. Lael. 8, 27: est corporis macula, naevus;

    illi tamen hoc lumen videbatur,

    i. e. a beautyspot, id. N. D. 1, 28, 79: luminibus alicujus obstruere or officere, to obscure one's glory or reputation, id. Brut. 17, 66.—
    B.
    Light, clearness, perspicuity:

    ordo est maxime, qui memoriae lumen affert,

    Cic. de Or. 2, 86, 353:

    oratio adhibere lumen rebus debet,

    id. ib. 3, 13, 50: nunc parvulos nobis dedit (natura) igniculos, quos celeriter... sic restinguimus, [p. 1085] ut nusquam naturae lumen adpareat, id. Tusc. 3, 1, 2:

    nec mentis quasi luminibus officit altitudo fortunae,

    id. Rab. Post. 16, 43.—
    C.
    Merit, excellence, beauty of style:

    Origines (Catonis) quod lumen eloquentiae non habent?

    Cic. Brut. 17, 66;

    so in the pun: Catonis luminibus obstruere,

    id. ib.; cf. I. B. 7. 8. supra.—
    D.
    Ornaments of style:

    at sunt qui haec excitatoria lumina a componendis orationibus excludenda arbitrentur,

    Quint. 12, 10, 49; 8, 5, 29:

    orationis,

    id. 8, 5, 34:

    lumina sententiarum,

    id. 9, 2, 202.

    Lewis & Short latin dictionary > lumen

  • 14 serpo

    serpo, psi, ptum, 3 (serpsit antiqui pro serpserit usi sunt, Fest. p. 348 Müll.), v. n. [root serp, kindr. with herpô, repo], to creep, crawl (freq. and class.).
    I.
    Lit. (only of animals; while repo is also used of persons who creep or go slowly;

    v. repo, I.): serpere anguiculos, nare anaticulas, evolare merulas, etc.,

    Cic. Fin. 5, 15, 42:

    alia animalia gradiendo, alia serpendo ad pastum accedunt,

    id. N. D. 2, 47, 122:

    serpentes quasdam (bestias), quasdam esse gradientes,

    id. Tusc. 5, 13, 38:

    (anguis) per humum,

    Ov. M. 15, 689:

    vipera imā humo,

    id. P. 3, 3, 102:

    draco In platanum,

    id. M. 12, 13:

    serpentia secla ferarum,

    i. e. the serpents, Lucr. 6, 766.—In late Lat. pass.:

    cum terra nullo serpatur angue,

    was crawled over, Sol. 22, 10.—
    B.
    Transf., of things, to move slowly or imperceptibly, to creep along, proceed gradually, etc. (mostly poet.):

    has (stellas) inter, torvus Draco serpit, Cic. poët. N. D. 2, 42, 106: sol serpens,

    Lucr. 5, 690.—

    Of streams: an te, Cydne, canam, qui leniter... placidis per vada serpis aquis,

    creepest, windest along, Tib. 1, 7, 14:

    in freta vicina Numicius,

    Ov. M. 14, 598: Ister tectis [p. 1681] in mare serpit aquis, id. Tr. 3, 10, 30:

    in sicco serpentem pulvere rivum,

    Luc. 9, 974:

    lacrimae serpunt per vulnera,

    Stat. Th. 11, 608:

    exsistit sacer ignis et urit corpore serpens,

    slowly spreading, Lucr. 6, 660; so,

    flamma per continua,

    Liv. 30, 6:

    aestus aetheris,

    Lucr. 5, 523; 6, 1120 (with repere):

    fallacem patriae serpere dixit equum (Trojanum),

    was creeping along, Prop. 3, 13 (4, 12), 64.—Of plants:

    vitis serpens multiplici lapsu et erratico,

    Cic. Sen. 15, 52; cf.:

    lithospermos (herba) jacet atque serpit humi,

    Plin. 27, 11, 74, § 99; so,

    chamaeleon,

    id. 22, 18, 21, § 45; cf.:

    liber per colla,

    Ov. M. 9, 389:

    caules per terram,

    Plin. 21, 16, 59, § 99:

    rami in terram,

    id. 27, 9, 58, § 82:

    radices inter se,

    id. 17, 20, 33, § 144:

    sine tempora circum Inter victrices hederam tibi serpere lauros,

    Verg. E. 8, 13; Laber. ap Macr. S. 2, 7; Col. 10, 119.—Of the growth of the hair:

    per tua lanugo cum serpere coeperit ora,

    Claud. IV. Cons. Hon. 641.—Of fire:

    dein per continua serpens (flamma) omnia incendio hausit,

    Liv. 30, 6:

    sive ipsi (ignes) serpere possunt quo cibus vocat,

    Lucr. 5, 523; cf. id. 6, 660.—Of disease, etc.:

    si ulcus latius atque altius serpit,

    gradually spreads, Cels. 6, 18, 2 med.:

    dira contagia per vulgus,

    Verg. G. 3, 469:

    cancer,

    Ov. M. 2, 826:

    carcinoma,

    Plin. 29, 2, 10, § 37:

    atra lues in vultus,

    Mart. 1, 79, 2 al.:

    per membra senectus,

    Lucr. 1, 415:

    quies,

    Verg. A. 2, 269:

    somnus,

    Plin. 7, 24, 24, § 90.—
    II.
    Trop., to creep, crawl; to extend gradually or imperceptibly; to spread abroad, increase, prevail (a favorite trope of Cic.):

    neque enim serpit, sed volat in optimum statum res publica,

    Cic. Rep. 2, 18, 33:

    serpere occulte coepisti nihil dum aliis suspicantibus,

    id. de Or. 2, 50, 203:

    (hoc malum) obscure serpens multas jam provincias occupavit,

    id. Cat. 4, 3, 6:

    malum longius,

    id. Rab. Post. 6, 15; id. Phil. 1, 2, 5; id. Att. 1, 13, 3; id. de Or. 3, 24, 94:

    serpit deinde res,

    id. Lael. 12, 41; cf.:

    ne latius serperet res,

    Liv. 28, 15 fin.; so,

    latius,

    id. 40, 19 fin.; cf. Plin. Ep. 5, 4, 3:

    serpit nescio quo modo per omnium vitas amicitia,

    Cic. Lael. 23, 87:

    si semel suscipimus genus hoc argumenti, attende quo serpat,

    id. N. D. 1, 35, 98; 3, 20, 52:

    quam facile serpat injuria et peccandi consuetudo,

    id. Verr. 2, 2, 22, § 53; cf. id. Div. in Caecil. 21, 68:

    serpit hic rumor,

    id. Mur. 21, 45:

    fama per coloniam,

    Plin. Ep. 9, 33, 5:

    per agmina murmur,

    Verg. A. 12, 239:

    murmura plebis,

    Stat. Th. 1, 168:

    cura altius,

    Plin. 14, 11, 13, § 87:

    serpente latius bello,

    Flor. 2, 2, 15; 2, 9, 4.—Of a low, grovelling poetic style:

    (poëta) Serpit humi tutus,

    crawls along the earth, Hor. A. P. 28 (cf.:

    sermones Repentes per humum,

    id. Ep. 2, 1, 251).—Hence, serpens, entis ( gen. plur. serpentium, Vitr. 8, 4; 9, 6; Nep. Hann. 11, 5; Hor. Epod. 1, 20; Cels. 5, 27, 3; but also, mostly poet. and later, serpentum, Verg. A. 8, 436; 12, 848; Ov. M. 7, 534; Luc. 9, 608 al.), f. (sc. bestia); less freq. and mostly poet. and eccl. Lat., m. (sc. draco), a creeping thing, a creeper, crawler (cf. reptilis).
    A.
    Kat exochên, i. e. a snake, serpent (syn.: anguis, coluber); fem.:

    quaedam serpentes ortae extra aquam, etc.,

    Cic. N. D. 2, 48, 124; Lucr. 4, 60; 4, 638; Ov. M. 1, 447; 1, 454; 2, 652; id. Am. 2, 13, 13; Hor. C. 1, 37, 27; Luc. 9, 397; Nep. Hann. 10, 4 al.— Masc., Lucr. 5, 33; Verg. A. 2, 214; 5, 273; 11, 753; Ov. M. 3, 38; 3, 325; 4, 570; Hor. S. 1, 3, 27; Luc. 9, 324; cf. Sall. J. 89, 5, and Quint. 2, 4, 19:

    igniti,

    Vulg. Num. 21, 6.—

    In apposition with draco,

    Suet. Tib. 72.— Also neutr. plur. serpentia, Vulg. Act. 10, 12. —
    2.
    Transf., the Serpent, as a constellation.
    a.
    Between the Great and the Little Bear, = anguis and draco, Ov. M. 2, 173; Hyg. Astr. 3, 1.—
    b.
    In the hand of Ophiuchus (Anguitenens, Anguifer), = anguis, Vitr. 9, 6; Hyg. Astr. 2, 14; 3, 13; cf. Plin. 2, 25, 23, § 93.—
    B.
    A creeping insect on the human body, a louse, Plin. 7, 51, 52, § 172; App. Flor. p. 354, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > serpo

  • 15 cadō

        cadō cecidī, casūrus, ere    [CAD-], to fall, fall down, descend: lucrumae cadunt gaudio, T.: (apes) praecipites cadunt, V.: caelo ceciderunt sereno Fulgura, V.: a mento cadit manus, O.: de manibus arma cecidissent: vela cadunt, are furled, V.: Altius atque cadant imbres, from a greater height, V.—To fall, fall down, fall prostrate, fall over: ne ille ceciderit, has had a fall, T.: velut si prolapsus cecidisset, L.: prolapsa in volnus moribunda cecidit, L.: in pectus pronus, O.: casura moenia Troum, O.: casurae arces, V.—Of heavenly bodies, to set, go down, fall, sink: iuxta solem cadentem, V.: quā (nocte) Orion cadit, H.: oriens mediusve cadensve Phoebus, O.: primis cadentibus astris, fading, i. e. at dawn, V.—To fall off, fall away, fall out, drop off, be shed: barba, V.: Prima (folia) cadunt, H.: gregibus lanae cadunt, O.: poma ramis, O.: elapsae manibus cecidere tabellae, O.—Of a stream, to fall, empty itself: in sinum maris, L.—Of dice, to be thrown, fall, turn up: illud, quod cecidit forte, T.—Of shadows, to be thrown, fall (poet.): cadunt de montibus umbrae, V.—To fall dead, fall, die, be slain: in acie: Civili acie, O.: pauci de nostris cadunt, Cs.: plures Saguntini cadebant quam Poeni, L.: ante diem, prematurely, V.: suo Marte (i. e. suā manu), O.: iustā Morte, H.: femineo Marte, O.: a tanto viro, O.: a centurione, Ta.: In pio officio, O.: in patriā cadendum est, we must perish.—Of victims, to be slain, be offered, be sacrificed, fall (poet.): Multa tibi cadet hostia, V.: Si tener cadit haedus, H.: Victima vota cadit, O.—Of a woman, to yield, Tb. —Fig., to come, fall under, fall, be subject, be exposed: sub sensum: in conspectum, to become visible: si regnum ad servitia caderet, into servile hands, L.: sub imperium Romanorum: in deliberationem: in suspicionem alicuius, N.—To belong, be in accordance, agree, refer, be suitable, apply, fit, suit, become: non cadit in hos mores ista suspitio: cadit ergo in bonum virum mentiri?: Heu, cadit in quemquam tantum scelus? V.: sub eandem rationem.—Of time, to fall upon: in alienissimum tempus: in hanc aetatem.— To fall due: in eam diem cadere nummos.—To befall, fall to the lot of, happen, come to pass, occur, result, turn out, fall out: mihi peropportune: insperanti mihi cecidit, ut, etc.: Sunt quibus ad portas cecidit custodia sorti, V.: Ut illis... voluptas cadat, H.: verba cadentia, uttered at random, H.: verba si Graeco fonte cadent, be derived from, H.: verebar quorsum id casurum esset, how it would turn out: praeter opinionem, N.: si quid adversi caderet, L.: fortuito in melius casura, Ta.: curare Quo promissa cadent, how fulfilled, H.: Vota cadunt, are fulfilled, Tb.: tibi pro vano benigna cadant, Pr.: Quo res cumque cadent, V.: si non omnia caderent secunda, Cs.: ut inrita promissa eius caderent, L.: libertas in servitutem cadit: in hunc hominem ista suspitio: ad inritum cadens spes, turning out to be vain, L.—To lose strength, fall, perish, be overthrown, drop, decline, vanish, decay, cease: cadentem rem p. fulcire: tua laus pariter cum re p. cecidit: virtute Neronis Armenius cecidit, H.: non tibi ira cecidit, L.: animus, to fail. L.: cadere animis, to lose courage: cecidere illis animi, O.— To fail (in speaking), falter: orator cadet.—Causā cadere, to lose the cause: cadere in iudicio: Ut cecidit fortuna Phrygum, O.— Of the countenance or features: tibi tamen oculi, voltus, verba cecidissent, i. e. expressed terror.— Of words: Multa renascentur, quae iam cecidere, fallen into disuse, H.—Of theatrical representations, to fail, be condemned: cadat an recto stet fabula talo, H.—Of the wind, to abate, subside, die away: cadit Eurus, O.: venti vis omnis cecidit, L.—Of words and clauses, to be terminated, end, close: verba melius in syllabas longiores cadunt: similiter cadentia, having the same endings.
    * * *
    cadere, cecidi, casus V INTRANS
    fall, sink, drop, plummet, topple; be slain, die; end, cease, abate; decay

    Latin-English dictionary > cadō

  • 16 dē-scendō

        dē-scendō dī, sus, ere,    to climb down, come down, descend, fall, sink: ex equo, to alight: monte, S.: de palatio: caelo, H.: e caelo, Iu.: vertice montis ab alto, V.: ab Alpibus, L.: arce Monoeci, V.: per clivum, O.: in campum: in ventrem, to be eaten, H.: caelo in undas, V.: ad naviculas: Ad mare, H.: Sacrā viā, H.: sciscitatum deos descendunt, L.: Iuppiter laeto descendet imbri, V.: O testa... Descende (i. e. ex apothecā), H.—To go down, go, come (to business, etc.): in forum ante lucem: ad forum, L.: fuge, quo descendere gestis, H.: de palatio: hodie non descendit Antonius: quod non descenderet tribunus, L.: in causam, to engage.—Of troops, to march down: ex superioribus locis in planitiem, Cs.: quā (sc. de monte), S.: inde (sc. de arce), L.: in aequum, L.: omnibus copiis in campum descensum est, L.: ad laevam, S.: praedatum in agros Romanos, L.: descensum in aciem est, the battle began, L.: in certamen: Ad pugnam rhetoricā ab umbrā, Iu.—To sink down, penetrate: ferrum alte in corpus, L.: toto in ilia ferro, O.: toto corpore pestis, V.: in iudicis aurīs, H.—Fig., to go down, descend, sink, penetrate: verbum in pectus altius, S.: cura in animos patrum, L.: descendere ad ipsum Ordine perpetuo, follow the line of descent, O.—To lower oneself, descend, stoop, yield, agree to: senes ad ludum adulescentium descendant: ad calamitatum societates: ad eius modi consilium, Cs.: ad ultimum rei p. auxilium, L.: preces in omnīs, V.: videte, quo descendam.

    Latin-English dictionary > dē-scendō

  • 17 ēgredior

        ēgredior gressus, ī, dep.    [ex + gradior].    I. Intrans, to go out, come forth, march out, go away: ad proelium, Cs.: per medias hostium stationes, L.: extra finīs: ex suis finibus, Cs.: e portu, set sail: a nobis foras, T.: portis, Cs.: Romā: Est urbe egressis tumulus, just outside, V.: unde erant egressi, Cs.: cum senatum egressum vidi, adjourned. — To disembark, land: ex navi, Cs.: ratibus, O.: ad egrediendum locus, Cs.: in terram.— To go up, climb, mount, ascend: scalis, S.: ad summum montis, S.: in tumulum, L.: altius, O. — Fig., to digress, deviate: a proposito. —    II. Trans, to go beyond, pass out of, leave: munitiones, Cs.: flumen, S.: urbem, L.—Fig.: modum, to transgress, Ta.: praeturam, to reach a higher honor than, Ta.
    * * *
    egredi, egressus sum V DEP
    go/march/come out; set sail; land, disembark; surpass, go beyond

    Latin-English dictionary > ēgredior

  • 18 ēmineō

        ēmineō uī, —, ēre    [ex + 2 MAN-], to stand out, project, reach upward: eminere et procul videri, Cs.: vetustae radices, S.: hasta in partīs ambas, O.: iugum in mare, Cs.: ex terrā in altitudinem xxx stadia, Cu.: belua ponto, O.: ut per costas ferrum emineret, L.: acies extra proelium, L.— Fig., to be prominent, stand out, be conspicuous: quorum eminet audacia: ex ore crudelitas: privata inter publicos honores studia, L.: supra cetera, L.: desperatio in voltu, L.: vox eminet una, is distinctly heard, O.— To distinguish oneself, be eminent: inter omnīs in omni genere dicendi: tantum, L.: altius, N.
    * * *
    eminere, eminui, - V
    stand out; be prominent/preeminent, excel; project

    Latin-English dictionary > ēmineō

  • 19 ē-volō

        ē-volō āvī, ātus, āre,    to fly out, fly away, fly up: ex quercu (aquila): sic evolat ales, O.—To come forth quickly, rush forth, hasten out: ex omnibus partibus silvae, Cs.: e conspectu: e poenā, to escape: rus ex urbe.—Fig., to escape, fly away, flee: ii, quorum animi, spretis corporibus, evolant foras. ex istorum insidiis. — To mount, ascend, rise: altius, reach a higher rank: sic evolavit oratio, ut, etc.

    Latin-English dictionary > ē-volō

  • 20 ex-struō or extruō

        ex-struō or extruō ūxī, ūctus, ere,    to pile, heap up, accumulate: materiam pro vallo, Cs.: acervum (librorum): exstructos disiecit montīs, V.: exstructis in altum divitiis, H.: tapetibus altis Exstructus, on a pile of, V.—To load, heap full, cover: mensae epulis exstruebantur: focum lignis, H.—To build up, raise, rear, erect, construct: exstrui vetat (Plato) sepulcrum altius quam, etc.: aedificium in alieno: tumulos, Cs.—To fill with buildings, build up: in exstruendo mari, S.—Fig., to depict, build in imagination: civitatem. — To erect, produce by labor: animo excellentiam virtutum: exstructa disciplina.

    Latin-English dictionary > ex-struō or extruō

См. также в других словарях:

  • Altius Boutique Hotel — (Никосия,Кипр) Категория отеля: 3 звездочный отель Адрес: Acheon 1, 1101 Никос …   Каталог отелей

  • Altĭus tollendi jus — (Rechtsw.), das Recht, höher als das Nachbarhaus bauen zu dürfen; Gegensatz: Servitus altius non tollendi, s. Servitut …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Altĭus tollendi jus — (lat.), das Recht, in Bezug auf des Nachbars Haus höher bauen zu dürfen; Altius non tollendi servitus (lat.), das Recht, je nach der Vereinbarung dem Nachbar das Höherbauen seines Hauses schlechthin oder nur das Bauen über eine gewisse Höhe… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Altius tollendi jus — Altius tollendi jus, lat., das Recht eines Hausbesitzers höher zu bauen …   Herders Conversations-Lexikon

  • altius non tollendi — See light or prospect. Collins dictionary of law. W. J. Stewart. 2001 …   Law dictionary

  • Altius, citius, fortius — Olympische Ringe Citius, altius, fortius (lateinisch, zu deutsch: Schneller, Höher, Stärker) ist das heutige Motto der Olympischen Spiele. Vorgeschlagen wurde es von Pierre de Coubertin nach einer Idee des französischen Dominikanerpaters Henri… …   Deutsch Wikipedia

  • altius —   See altior …   Etymological dictionary of grasses

  • altius — al·ti·us …   English syllables

  • altius non tollendi — /aelsWDyas non talenday/ In the civil law, a servitude due by the owner of a house, by which he is restrained from building beyond a certain height …   Black's law dictionary

  • altius tollendi — /jfelsh(i)yas talenday/ In the civil law, a servitude which consists in the right, to him who is entitled to it, to build his house as high as he may think proper. In general, however, every one enjoys this privilege, unless he is restrained by… …   Black's law dictionary

  • altius non tollendi — /aelsWDyas non talenday/ In the civil law, a servitude due by the owner of a house, by which he is restrained from building beyond a certain height …   Black's law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»