Перевод: с греческого на все языки

со всех языков на греческий

αἰῶνα

  • 101 φθινύθω

    φθῐν-ύθω [ῠ], poet. for φθίνω, only [tense] pres. and [tense] impf.; [dialect] Ep. [tense] impf.
    1 trans., waste,

    φθινύθουσιν ἔδοντες οἶκον ἐμόν Od.1.250

    ;

    οἶνον δὲ φ. 14.95

    ; οἵ μευ φ. φίλον κῆρ cause it to pine away 10.485 (so perh. Il.1.491); ἵνα μηκέτ' ὀδυρομένη.. αἰῶνα φθινύθω waste my life, Od.18.204; in later [dialect] Ep.,

    μαψίδιον φ. πόνον Opp.C.4.186

    .
    2 intr., waste away, decay, perish, of men,

    λαοὶ μὲν φ. περὶ πτόλιν Il.6.327

    , cf. 21.466, Od.12.131;

    παυρότεροι.. φθίνυθον Il.17.364

    ; τούσδε ἔα φθινύθειν, as an imprecation, 2.346; also

    ἄχεϊ φ. παρειαί Od.8.530

    , cf. 16.145.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > φθινύθω

  • 102 ἀνατλῆναι

    ἀνα-τλῆναι, inf. of ἀνέτλην, [tense] aor. with no [tense] pres.: [tense] fut. ἀνατλήσομαι: also [tense] aor. 1 ἀνέτλησα Orac. ap.Lact.Inst.4:—
    A bear up against, endure,

    κήδε' ἀνέτλης Od.14.47

    ;

    ὀϊζύος ἣν ἀνέτλημεν 3.104

    ; φάρμακ' ἀνέτλη, i.e. resisted the strength of the magic drink, 10.327;

    πολύθρηνον αἰῶνα.. ἀνατλᾶσα A.Ag. 716

    ;

    πατέρα.. οὐκ ἀνέτλατε S.OC 239

    , etc.;

    πόλλ' ἀνατλάς Ar. Pax 1035

    ;

    τὴν εἱμαρμένην Pl.Tht. 169c

    ;

    τὰ προσήκοντα πάθη Id.Grg. 525a

    : c. part.,

    ἀνέτλην μογέουσα IG14.1960

    .

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἀνατλῆναι

  • 103 ἀντέχω

    ἀντέχω or [full] ἀντίσχω, [tense] fut. ἀνθέζω; part. ἀντισχήσων (in sense 11) Lib. Ep.33.2: [tense] aor. ἀντέσχον:—
    A hold against, c. acc. et gen., χεῖρ' ἀ. κρατός hold one's hand against one's head so as to shade the eyes, S.OC 1651: c. dat., ὄμμασι δ' ἀντίσχοις (- έχοις codd.) τάνδ' αἴγλαν may'st thou keep this sunlight upon his eyes, Id.Ph. 830 (lyr.);

    τοὺς χαλινοὺς τῶν ἵππων Hdn.5.6.7

    .
    II c. dat., hold out against, withstand,

    Ἀρπάγῳ Hdt.1.175

    , cf. 8.68.

    β; τοῖς δικαίοις S.Fr.78

    ;

    τῇ ταλαιπωρίᾳ Th.2.49

    ;

    πρός τινα Id.6.22

    ;

    πρὸς τοὺς καμάτους Hdn.3.6.10

    , etc.: c. acc., endure,

    ἀντέχομεν καμάτους AP9.299

     (Phil.); but in Th.8.63 ἀ. τὰ τοῦ πολέμου rather belongs to the next signf., hold out as regards the war; so πολλὰἀ. ib.86.
    2 hold out, endure, c. part.,

    ἡ Ἄζωτος.. ἐπὶ πλεῖστον χρόνον πολιορκουμένη ἀντέσχε Hdt.2.157

    , cf. 5.115, Th.2.70;

    μηκέτι ἀντέχωσι τῷ πόνῳ διϊστάμενοι Pl.Ti. 81d

    ; πολλάκις γιγνομένην ψυχὴν ἀντέχειν last through several states of existence, Id.Phd. 88a.
    3 abs., hold out, stand one's ground, Hdt.8.16, A. Pers. 413, etc.;

    πῶς δύσμορος ἀντέχει; S.Ph. 176

     (lyr.);

    νόσημα ἀντίσχει τὸν αἰῶνα πάντα Hp.Fract.11

    ;

    ἔστ' ἂν αἰὼν ἀντέχῃ E.Alc. 337

    ;

    βραχὺν χρόνον D.2.10

    ; ἀ. ἐπὶ πολύ, ἐπί πλέον, Th.1.7,65; ἀ. ἐλπίσιν in hope, D.S.2.26;

    ἀ. περί τινος X.HG2.2.16

    : peculiarly, ἀ. μὴ ὑπακοῦσαι I hold out against.., refuse.., Plu.2.708a.
    b of the rivers drunk by the Persian army, hold out, suffice, Hdt.7.196, cf. A.Pers. 413 (in full

    ἀ. ῥέεθρον Hdt.7.58

    ; ἀ. ὕδωρ παρέχων ib. 108); so

    ἀντέχει ὁ σῖτος Th.1.65

    .
    4 extend, reach,

    ἐς ὅσον ἡ ἐπιστήμη ἀ. Id.6.69

    ; prevail,

    διὰ τὴν λῃστείαν ἐπὶ πολὺ ἀντίσχουσαν 1.7

    .
    III [voice] Med., hold before one against something, c. acc. et gen., ἀντίσχεσθε τραπέζας ἰῶν hold out the tables against the arrows, Od.22.74.
    2 c. gen. only, hold on by, cling to,

    ἐκείνου τῆς χειρός Hdt.2.121

    .

    έ; πέπλων E.Tr. 750

    , cf. Ion 1404;

    τῶν θυρῶν Ar.Lys. 161

    : metaph., ἀ. τῶν ὄχθων cling to the banks, keep close to them, Hdt.9.56; ἀ. Ἡρακλέος cleave to Hercules, i.e. worship him above all, Pi.N.1.33; ἀ. τῆς ἀρετῆς, Lat. adhaerere virtuti, Hdt.1.134;

    ἀ. τοῦ πολέμου Id.7.53

    ;

    τοῦ κέρδους S.Fr. 354

    ;

    τῆς θαλάσσης Th.1.13

    ;

    σωτηρίας Lys.33.6

    ;

    τῆς ἀληθείας Pl.Phlb. 58e

    , cf. R. 600d, al.;

    τῶν παραδεδομένων μύθων Arist.Po. 1451b24

    ; τῆς ἐλευθερίας Decr. ap. D.18.185;

    τῶν δικαίων POxy.1203.30

     (i A. D.). b. c. gen. pers., care for, support, 1Ep. Thess.5.14.
    3 abs.,

    αὐτὸς ἀντέχου S.Ph. 893

    , cf. Ar.Ach. 1121.
    4 c. dupl. gen. pers. et rei, ἀνθέξεταί σου τῶν πατρῴων χρημάτων will lay claim to the property from you, dispute it with you, Ar.Av. 1658.
    6 adhere, Arist.HA 583a18: Medic., of constipation,

    γαστὴρ ἀντίσχετο Hp.Epid.4.20

    ; γαστρὸς ἀντεχομένης ib.17.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἀντέχω

  • 104 ἀσινής

    A unhurt, unharmed,

    τὰς εἰ μέν κ' ἀσινέας ἐάᾳς Od.11.110

    ;

    ἀσινέα τινὰ ἀποπέμπειν Hdt.2.181

    ; ἀ. ἀπικέσθαι, ἀναχωρέειν, Id.8.19, 116; ἀ. δαίμων secure, happy fortune, A.Ag. 1341;

    βίοτος Id.Ch. 1018

    ;

    ἀσινὴς αἰῶνα διοιχνεῖ Id.Eu. 315

    .
    2 less freq. of things, undamaged,

    οἴκημα Hdt.2.121

    .

    γ; ἐᾶν τὰ ἐπιθέματα.. ἀσινῆ IG3.1418

    , 1419;

    ὑγιὴς καὶ ἀ. POxy.278.18

     (i A. D.); of ships, App.BC5.98: metaph.,

    κανόνες ἀληθείας Ph.1.215

    .
    II [voice] Act., doing no harm, Sapph.80, Hdt.1.105, Hp.Fract.28, Schwyzer197.46 (Crete, iii B. C.);

    ἀσινέστεραι πηρώσιες Hp.Art.61

    ; harmless, of wild asses, X.Cyr.1.4.7; innocent,

    ἡδοναί Pl.Lg. 670d

    ;

    ἀσινέσταται τῶν ἡδονῶν Id.Hp.Ma. 303e

    .
    2 protecting from harm,

    πόλεως ἀσινεῖ σωτῆρι A.Th. 826

    .
    3 Adv. -νῶς, [dialect] Ion.

    - νέως Hp.Epid.1.1

    , Arist.HA 617a3: [comp] Sup.

    - έστατα X.An.3.3.3

    .

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἀσινής

  • 105 ἐκτορέω

    A transfix,

    αἰῶνα h.Merc.42

    .

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἐκτορέω

  • 106 ἐξελίσσω

    ἐξελίσσω, [dialect] Att. [suff] ἐξέλ-ττω,
    A unroll, unfold,

    περιβολὰς σφραγισμάτων E. Hipp. 864

    ;

    ταρσούς Aen.Tact.29.8

    ;

    χάρτην HeroAut.26.8

    : metaph., unfold, θεσπίσματα, λόγον, E.Supp. 141, Ion 397;

    θεῖον νόμον Porph. Marc.26

    ;

    οὐδ' ἄρα [τὸν αἰῶνα] ἐξελίξεις Plot.3.7.6

    ;

    προσελθοῦσα ἡ πηλικότης ἐξελίττει εἰς μέγεθος τὴν ὕλην; Id.2.4.9

    :—[voice] Pass., ὁ.. κύκλος.. ἴσην ἐξελίττεται γραμμήν is unrolled so as to form a line, Arist.Mech. 855a29, cf. Pr. 914a30, HeroAut.25.3.
    2 of any rapid motion, ἴχνος ἐ. ποδός evolve the mazy dance, E.Tr.3;

    χορείαν Aristid.1.97

     J.; ἐ. τινὰ κύκλῳ hunt one round and round, E.HF 977; ἐ. κύκλους περί τινα wheel in circles round him, Hld.5.14; ἐ. τὸν αὑτῆς κύκλον [ἡ σελήνη] Plu.2.368a; of the hare,

    δρόμον ἐ.

     double,

    Arr.Cyn.17.3

    :— [voice] Pass., - ιχθῆναι τοὺς ἑλιγμούς ib.21.3; wheel about,

    ἐπὶ δεξιά Plu.Cam. 5

    , cf. Tim.27: c. acc. loci, τοὺς κόλπους ἐ. follow the windings of the bays, App.BC5.84;

    ἐ. τὴν τάφρον Plu.Pyrrh.28

    .
    b intr. in [voice] Act., Arr.Cyn.25.2;

    ἐξελίττει τῇ καὶ τῇ Ael.NA13.14

     (also ἐ. ἑαυτόν escape, ib.3.16); of ships,

    παρὰ τὴν γῆν -ξασαι διέφυγον Plb.1.28.12

    , cf. 1.51.11.
    3 evolve, in [voice] Pass.,

    ζωὴ ἐξελιττομένη εἰς τέλος Plot.1.4.1

    ;

    ὅσα τὰ πολλά, τοσαῦτα τὸ ἕν, ἀφ' οὗ ἐξελίττεται Dam.Pr.4

    .
    II as military term, = ἀναπτύσσειν, extend the front by bringing up the rear men, deploy,

    τὴν φάλαγγα X.Cyr.8.5.15

    , HG4.3.18;

    ἐξελίττεται ὁ στίχος Id.Lac.11.8

    .
    b countermarch, Ascl.Tact.10.13, etc.
    c generally, manoeuvre, Arr.Tact.25.6:—[voice] Med. or [voice] Pass., ib.16.8.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἐξελίσσω

  • 107 ἔπειμι

    A sum) inf. ἐπεῖναι: [dialect] Ep. [tense] impf.

    ἔπεσαν Od.2.344

    : [tense] fut. ἐπέσομαι, [dialect] Ep. and Lyr. -έσσομαι, 4.756, Pi.O.13.99:—to be upon, c. dat. loci,

    κάρη ὤμοισιν ἐπείη Il.2.259

    ;

    σῆμα δ' οὐκ ἐπῆν κύκλῳ A. Th. 591

    ; in Prose mostly with Prep.,

    ἐπὶ τοῦ καταστρώματος ἐ. Hdt. 8.118

    ;

    ἐπὶ [τῷ ποταμῷ] πύλαι ἔπεισι Id.5.52

    , cf. 7.176;

    ἐπὶ ταῖς οἰκίαις τύρσεις ἐπῆσαν X.An.4.4.2

    : abs.,

    κώπη δ' ἐλέφαντος ἐπῆεν Od.21.7

    , cf. 2.344, Il.5.127, A.Ag. 547, etc.
    2 to be upon, be set upon, of names,

    οὐκ ἔπεστι ἐπωνυμίη Περσέϊ Hdt.6.53

    ; so

    ψεύδεσι σεμνὸν ἔπεστί τι Pi.N.7.23

    ;

    τοῖσι λόγοις σῶφρον ἔ. ἄνθος Ar.Nu. 1025

    ; to be attached,

    μελέτη δ' ἔπεστι παντί Anacreont.58.3

    ;

    οὔτε τις τάξις οὔτε ἀνάγκη ἔπεστιν αὐτοῦ τῷ βίῳ Pl.R. 561d

    ; esp. of rewards and penalties, ποινά, κέρδος ἐπέσται, A.Eu. 543 (lyr.), Ar.Av. 597;

    ἔπεστι νέμεσις S.El. 1467

    ;

    ἔσχαται τιμωρίαι ἐπὶ ταῖς ἐπαγγελίαις ἔπεισιν Is.3.47

    , cf. Pl.Lg. 943d: abs., Ταραντίνων οὐκ ἐπῆν ἀριθμός no count was taken, no number was attached, Hdt.7.170, cf. 191; to be at hand, be present,

    τίς τέρψις ἐπέσται; S.Aj. 1216

     (lyr.);

    αἰσχύνη X.Cyr.6.2.33

    ;

    πιεῖν δὲ θάνατος οἶνον, ἢν ὕδωρ ἐπῇ Cratin.273

     (s.v.l.); τὰ ἐπόντα accidents or characteristics, opp. τὸ ὑποκείμενον, Plot.2.4.10.
    II of Time, to be hereafter, remain,

    ἀλλ' ἔτι πού τις ἐπέσσεται Od.4.756

    ; to be at hand,

    οὐδέ τι δειλὸν γῆρας ἐπῆν Hes.Op. 114

    ; ἐπεσσόμενοι ἄνθρωποι generations to come, Orac. ap. Hdt.6.77, Epigr. ap. Aeschin. 3.184; ἐπεσσόμενοι alone, Theoc.12.11.
    III to be set over,

    τισί Hdt.7.96

    , 8.71;

    ἔπεστί σφι δεσπότης νόμος Id.7.104

    ;

    τίς δὲ ποιμάνωρ ἔ.; A.Pers. 241

     (troch.), cf. 555 (lyr.).
    IV to be added, be over and above, of numbers,

    χιλιάδες ἔπεισι ἐπὶ ταύτῃσι ἑπτά Hdt.7.184

    , cf. 185; ἐπόντων τεσσάρων plus four, Arr.Tact.10.8; τὰ ἐπεσόμενα τούτοις (sc. προβάτοις) Arch.Pap.1.64 (ii B.C.).
    V to be added as confirmation,

    ἔξορκος ἐπέσσεται Pi.O.13.99

    .
    ------------------------------------
    A ibo) inf. ἐπιέναι, serving in [dialect] Att. as [tense] fut. of ἐπέρχομαι: [dialect] Ep. [ per.] 3sg. [tense] impf.

    ἐπήϊεν Il.17.741

    ; [ per.] 3pl.

    ἐπήϊσαν Od.11.233

    ,

    ἐπῇσαν 19.445

    ; [dialect] Att. ἐπῇα, [ per.] 3pl. ἐπῇσαν: ἐπιείσομαι, -εισαμένη (qq. v.) belong to a different word:
    I come upon (in [tense] fut. sense, though this is not so fixed in Hom. as in [dialect] Att.):
    1 of persons, come upon, approach, Od. 16.42, etc.
    b mostly in hostile sense, come against, attack, c. dat., Il. 13.482, etc.;

    τῷ λόφῳ ἐ. Th.4.129

    ; in Prose also with Preps., ἐ. ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, ἐπὶ τοὺς ἀδικοῦντας, Hdt.7.157, Th.1.86 (v.l. πρός), etc.;

    πρὸς τὸ τεῖχος Id.7.4

    : abs.,

    Αἰνείαν ἐπιόντα Il.13.477

    , cf. 5.238;

    ἐπάγοντες ἐπῇσαν Od.19.445

    ; οἱ ἐπιόντες the invaders, assailants, Hdt.4.11, etc.;

    ὡς ἐπιών

     by assault,

    D.1.21

    ; but ὁ ἐπιών in Trag., = ὁ τυχών, the first comer,

    τό γ' αἴνιγμ' οὐχὶ τοὐπιόντος ἦν ἀνδρὸς διειπεῖν S.OT 393

    , cf. OC 752.
    c get on the βῆμα to speak, v.l. for παριέναι in Th.1.72; come on, of performers, dub. l. in X.An.6.1.11.
    d approach, attack a question, Arist.Ph. 186a4.
    b c. dat. pers., come into one's head, occur to one, εἰ καὶ ἐπίοι αὐτῷ λέγειν if it so much as occurred to him to say.., Id.R. 388d, cf. 558a;

    ὅ τι ἂν ἀπὸ ταὐτομάτου ἐπίῃ μοι X.Mem.4.2.4

    ;

    ἂν.. ὑμῖν ἐπίῃ σκοπεῖν D.21.185

    : abs.,

    τὸ ἐπιόν

     what occurs to one,

    Pl.Phdr. 264b

    .
    II of Time, come on or after: mostly in part. ἐπιών, οῦσα, όν, following, succeeding, instant, ἡ ἐπιοῦσα ἡμέρα the coming day, Hdt.3.85, Ar.Ec. 105, Pl.Cri. 44a;

    ἡ 'πιοῦσα λαμπὰς θεοῦ E.Med. 352

    ; ἡ ἐπιοῦσα (sc. ἡμέρα) Plb.2.25.11, LXXPr.27.1, Act.Ap.16.11;

    τῆς ἐ. νυκτός Pl.Cri. 46a

    ;

    τῇ ἐ. νυκτί Act.Ap.23.11

    ;

    ὁ ἐ. βίοτος E.Or. 1659

    ;

    τοῦ ἐ. χρόνου Pl.Lg. 769c

    ;

    ἐν τῷ ἐ. χρόνῳ X.Cyr. 2.1.23

    ;

    ἡ ἐ. ὥρα τοῦ ἔτους D.8.18

    ;

    εἰς τὴν ἐ. ἐκκλησίαν Id.21.162

    , IG 22.717.16;

    εἰς τὴν ἐ. Πυλαίαν D.18.151

    ; τοὐπιόν the future, E.Fr.1073.6;

    τῆς ἐ. ἐλπίδος Ar.Th. 870

    ;

    περὶ τῶν ἐπιόντων D.Ep.4.3

    ; τῶν ἐ. ἕνεκα because of the consequences, Id.19.258.
    2 generally, come after, succeed,

    κύματα.. βάντ' ἐπιόντα τε S.Tr. 115

     (lyr.); ὁ ἐπιών the successor, Id.OC 1532;

    αὐτόματα ἔπεισιν ἐκ τῶν ἔμπροσθεν ἐπιτηδευμάτων Pl.R. 427a

    ; τὰ ἐπιόντα the words which follow, Id.Prt. 344a, cf. Sph. 257c.
    3 rarely, pass, elapse,

    ἐπιόντος τοῦ χρόνου Id.Ti. 44b

    .
    III go over a space, traverse, visit,

    ἀγρόν Od.23.359

    ;

    χώρους Hdt.5.74

    ; of an officer,

    ἐ. πύλας E.Ph. 1164

    ;

    τὸ στράτευμα Th.7.78

    , etc.
    2 go over, i.e. count over,

    φώκας.. ἀριθμήσει καὶ ἔπεισιν Od.4.411

    ; think over,

    τῇ μνήμῃ ἕκαστα Luc.Herm.1

    ; read, Hld.2.6.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἔπειμι

  • 108 ὑπέρ

    ὑπέρ [ῠ], [dialect] Ep. also [full] ὑπείρ, used by Hom. (metri gr.) only in the phrase ὑπεὶρ ἅλα (v. ὑπείρ); Arc. [full] ὁπέρ (q. v.): in [dialect] Aeol. replaced by περί (v.
    A

    περί A.

     V): Prep. governing gen. and acc., in Arc. also dat. (Cf. Skt. upaári 'above', Goth. ufar, OE. ofer 'over':—from it are formed the [comp] Comp. and [comp] Sup. ὑπέρτερος, -τατος, also Adv. ὕπερθεν, and Nouns ὑπέρα, ὕπερος.)
    A WITH GENIT.,
    I of Place, over;
    1 in a state of rest, over, above, freq. in Hom.,

    βάλε.. στέρνον ὑ. μαζοῖο Il.4.528

    ; χιτωνίσκους ἐνεδεδύκεσαν ὑ. γονάτων not reaching to the knees, X.An.5.4.13;

    ἕστηκε.. ὅσον τ' ὄργυι' ὑ. αἴης Il.23.327

    ;

    εἴθ' ὑ. γῆς, εἴτ' ἐπὶ γῆς, εἴθ' ὑπὸ γῆς Thphr.Ign.1

    ; στῆ δ' ἄρ' ὑ. κεφαλῆς stood over his head as he lay asleep, Il.2.20, Od.4.803, al.;

    πασάων ὕ. ἥ γε κάρη ἔχει 6.107

    ;

    ὑ. πόλιος, ὅθι Ἕρμαιος λόφος ἐστίν, ἦα 16.471

    ; ὑ. κεφαλῆς οἱ ἐγίνετο διεξελαύνοντι over head, i. e. over the gateway, Hdt.1.187;

    ὑ. τῆς ὀροφῆς IG12.373.246

    ; ὑ. τοῦ ἀγάλματος ib.264;

    ὄρος τὸ ὑ. Τεγέης Hdt.6.105

    ; τὰ ὑ. κεφαλῆς the higher ground, X.Ages.2.20; Ἰονίας ὑ. ἁλὸς οἰκέων on the Ionian sea, i.e. on its shores, Pi.N.7.65;

    λιμὴν καὶ πόλις ὑ. αὐτοῦ κεῖται Th.1.46

    , cf. 6.4, D.C.40.14: of relative geographical position, above, farther inland,

    οἰκέοντες ὑ. Ἁλικαρνησσοῦ μεσόγαιαν Hdt.1.175

    ;

    ἐξ Αἰθιοπίας τῆς ὑ. Αἰγύπτου Th.2.48

    ;

    τοῖς ὑ. Χερρονήσου Θρᾳξίν X.An.2.6.2

    ;

    ὑ. Μασσαλίας Plb.2.14.8

    , cf. 5.73.3, al.: in Hellenistic Gr. the acc. is commoner in this sense, v. infr. B. I.
    b of ships at sea, off a place, Th.1.112, 8.95;

    ναυμαχίην τὴν ὑ. Μιλήτου γενομένην Hdt.6.25

    ; ὑ. τούτου (sc. Φαλήρου) ἀνακωχεύσαντες τὰς νέας ib. 116.
    2 in a state of motion, over, across,

    κῦμα νηὸς ὑ. τοίχων καταβήσεται Il.15.382

    ;

    τὸν δ' ὑ. οὐδοῦ βάντα προσηύδα Od.17.575

    ;

    πηδῶντος.. τάφρων ὕ. S.Aj. 1279

    ;

    ὑ. θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις A.Ag. 576

    ; ἐκκυβιστᾶν ὑ. [ τῶν ξιφῶν] X.Smp.2.11.
    3 over, beyond,

    ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ τηλοῦ ὑ. πόντου Od.13.257

    .
    II metaph., in defence of, on behalf of,

    τεῖχος ἐτειχίσσαντο νεῶν ὕ. Il.7.449

    ;

    ἑκατόμβην ῥέξαι ὑ. Δαναῶν 1.444

    : generally, for the prosperity or safety of,

    τὰ ἱερὰ ὑ. τῆς Εὐβοίας θῦσαι IG12.39.65

    , cf. 45.5;

    ἱερὰ θυόμενα ὑ. τῆς πόλεως X.Mem.2.2.13

    ;

    ἐπιτελεῖν τὰς θυσίας ὑ. τε ὑμῶν καὶ τῶν τέκνων UPZ14.27

     (ii B.C.); in dedications (always with reference to living persons),

    Σμικύθη μ' ἀνέθηκεν.. εὐξαμένη.. ὑ. παίδων καὶ ἑαυτῆς IG12.524

    , cf. 22.4403, 42(1).569 (Epid.);

    Ἀρτέμιδι Σωτείρᾳ ὑ. βασιλέως Πτολεμαίου Ἐπικράτης Ἀθηναῖος OGI18

     (Egypt, iii B. C.), cf. 365 (Amasia, ii B. C.), al.; ὑ. τῆς εἰς αἰῶνα διαμονῆς Ἀντωνείνου Καίσαρος ib.702.3 (Egypt, ii A.D.); ὑ. τῆς τύχης.. Ἀντωνείνου Σεβαστοῦ Εὐσεβοῦς ib.703.2 (Ptolemais, ii A.D.); ὑ. σωτηρίας τοῦ κυρίου ἡμῶν.. Ἀντωνείνου ib.706 (Egypt, ii/iii A. D.);

    εὑδόντων ὕ. φρούρημα A.Eu. 705

    ; ὑ. τινὸς κινδυνεύειν, μάχεσθαι, βοηθεῖν, Th.2.20, Pl.Lg. 642c, X.An.3.5.6;

    ἧς ἔθνῃσχ' ὕ. S.Tr. 708

    ;

    ὑ. γῆς τῆς Ἀθηναίων ναυμαχέειν Hdt.8.70

    ;

    ὑ. τῆς Ἑλλάδος ἀμῦναι Pl.Lg. 692d

    ; ἀμυνῶ ὑ. ἱερῶν καὶ ὁσίων Jusj. ap. Poll.8.105;

    νῦν ὑ. πάντων ἀγών A.Pers. 405

    ;

    ὑ. δόξης τελευτήσαντες D.23.210

    , cf. Isoc.6.93; πάνθ' ὑ. ὑμῶν φανήσεται πράξας Χαβρίας, καὶ τὴν τελευτὴν αὐτὴν τοῦ βίου πεποιημένος οὐχ ὑ. ἄλλου τινός in your interests, D.20.80, cf. 83;

    ὑ. τῆς Ἀσίας στρατηγήσας Isoc.4.154

    ; of things sought,

    ὑ. τοῦ νεκροῦ ὠθισμὸς ἐγένετο πολύς Hdt.7.225

    ; ἀφίκετο ὑ. γενεᾶς, ὑ. φωνᾶς, ὑ. τοῦ θησαυροῦ, IG42 (1).121.10,42, 123.11 (Epid., iv B.C.);

    γίνωσκέ με πεπορεῦσθαι εἰς Ἡρακλέους πόλιν ὑ. τῆς οἰκίας UPZ68.3

     (ii B. C.); sts. even of the thing to be averted, ἱκέσιον λόχον δουλοσύνας ὕ. about slavery, A.Th. 111 (lyr.), cf. Aeschin.3.10.
    2 for, instead of, in the name of, ὑ. ἑαυτοῦ τι προϊδεῖν on his own behalf, Th.1.141;

    ὑ. τινὸς ἀποκρίνεσθαι Pl.R. 590a

    ;

    προλέγειν X.An.7.7.3

    ;

    ἐπεὶ οὖν σὺ σιωπᾷς, ἐγὼ λέξω καὶ ὑ. σοῦ καὶ ὑ. ἡμῶν Id.Cyr.3.3.14

    , cf. S.El. 554; ὑ. Ζήνωνος πράσσων as Zeno's representative, PSI4.389.8 (iii B. C.);

    ἔγραψεν ὑ. αὐτῶν διὰ τὸ φάσκειν αὐτοὺς μὴ εἰδέναι γράμματα PGrenf.2.17.9

     (ii B. C.); θεάσασθε ὃν τρόπον ὑμεῖς ἐστρατηγηκότες πάντ' ἔσεσθ' ὑ. Φιλίππου as though by commission from P., D.3.6; so in other dialects c. acc., v. infr. B. v.
    3 in adjurations, with verbs of entreaty, entreat one as representative of another, τῶν ὕ. ἐνθάδ' ἐγὼ γουνάζομαι οὐ παρεόντων, i. e. I entreat you as they would if they were here, Il.15.665, cf. 660; then more metaph., by, λίσσομ' ὑ. ψυχῆς ( as you value your life)

    καὶ γούνων σῶν τε τοκήων 22.338

    , cf. 24.466;

    λίσσομ' ὑ. θυέων καὶ δαίμονος.. σῆς τ' αὐτοῦ κεφαλῆς καὶ ἑταίρων Od.15.261

    ;

    λίσσου' ὑ. μακάρων σέο τ' αὐτῆς ἠδὲ τοκήων A.R.3.701

    ; ὑ. ξενίου λίσσεται ὔμμε Διός in the name of Zeus, AP7.499.2 (Theaet.); so [dialect] Aeol. περ (v.

    περί A.

     V).
    4 of the cause or motive, for, because of, by reason of,

    ἀλγέων ὕ. E.Supp. 1125

     (lyr.);

    ὑ. παθέων Id.Hipp. 159

     (lyr.);

    ἔριδος ὕ. Id.Andr. 490

     (lyr.); of punishment or reward, for, on account of,

    τοῖσιν ἄγουσιν κλαύμαθ' ὑπάρξει βραδυτῆτος ὕ. S.Ant. 932

     (anap.), cf. Isoc.11.39, Lys.3.43, 4.20, 13.41,42, X.An.1.3.4; ἀτῆθθαι ὑ. τῶ πατρὸς τὰ πατρώϊα the father's property shall pay the fine for the father, Leg.Gort.11.42;

    ἀποτεισάτω ὁ δεσπότης ὑ. τοῦ δούλου PHal. 1.198

     (iii B. C.); τοῦτον (viz. a runaway slave)

    ὃς ἂν ἀναγάγῃ, λήψεται ὅσα καὶ ὑ. τοῦ προγεγραμμένου UPZ121.24

     (ii B. C.);

    τὸ κατεσκευασμένον ὑ. τῆς ἡμετέρας σωτηρίας Ἰσιδεῖον

     as a thank-offering for..,

    Sammelb.3926.12

     (i B. C.);

    ὑ. ὧν ἐτιμήσαμεν αὐτοὺς ταῖς μεγίσταις τιμαῖς Isoc.9.57

    ;

    ἀποδοῦναι χάριν ὑ. ὧν.. ἅπαντας ἀνθρώπους εὐεργέτησεν Id.4.56

    ; of payment,

    ἡμιωβέλιον ὑ. ἑκάστου IG12.140.2

    ; μέτρησον Ποσειδωνίῳ ὑ. Ἡρακλείδου on account of H., i.e. debiting H.'s account, PFay.16 (i B. C.); μετρήσω ὑ. σοῦ εἰς τὸ δημόσιον for the credit of your account, PAmh.2.88.22 (ii A. D.);

    ὑ. λαογραφίας Ostr.Bodl. iii 80

     (i A. D.);

    ὑ. λόγου ἀννώνης Ostr. 1479

     (iii A. D.);

    ὑ. ὧν ἔμαθεν καταβαλεῖν μισθόν Jul.Or.3.126a

    , cf. Ael.NA3.39.
    5 ὑ. τοῦ μή c. inf., for the purpose of preventing or avoiding,

    ὑ. τοῦ μηδένα.. βιαίῳ θανάτῳ ἀποθνῄσκειν X.Hier.4.3

    ;

    ὑ. τοῦ μὴ ποιεῖν τὸ προσταττόμενον Isoc.7.64

    , cf. 12.80;

    τὴν πόλιν ἐκλιπεῖν ὑπέμειναν.. ὑ. τοῦ μὴ τὸ κελευόμενον ποιῆσαι D.18.204

    : also without μή, for the sake of, ὑ. τοῦτοῖς ἄλλοις ἐπιτάττειν ἐθέλειν ἀποθνῄσκειν to be ready to die for the sake of.., Isoc.6.94;

    μὴ τοσαύτην ποιεῖσθαι σπουδὴν ὑ. τοῦ βλάψαι τοὺς πολεμίους ἡλίκην ὑ. τοῦ μηδὲν αὐτοὺς παθεῖν δεινόν Plb.3.94.9

    , cf. 5.32.1, 5.86.8: this constr. is found also in signf. A. 111.
    III concerning,

    ὑ. σέθεν αῐσχε' ἀκούω Il.6.524

    ;

    κᾶρυξ ἀνέειπέ νιν ἀγγέλλων Ἱέρωνος ὑ. καλλινίκου ἅρμασι Pi.P.1.32

    ;

    Σκύθαι μὲν ὧδε ὑ. σφέων τε αὐτῶν καὶ τῆς χώρης τῆς κατύπερθε λέγουσι Hdt.4.8

    ; τὰ λεγόμενα ὑ. ἑκάστων v.l. in Id.2.123;

    τοὺς ὑ. τοῦ αἰῶνος φόβους Epicur.Sent.20

    ; διαλεχθῆναι, ἀγορεύειν ὑ. τινός, Pl.Ap. 39e, Lg. 776e; περὶ μὲν οὖν τούτων τοσαῦτά μοι εἰρήσθω, ὑ. ὧν δέ μοι προσήκει λέγειν .. Lys.24.4, cf. 21, 16.20;

    ὑ. οὗ.. ὁμολογῶ.. διαφέρεσθαι τούτοις D.18.31

    ; βουλευομένων ὑ. τοῦ ποίαν τινὰ [ εἰρήνην ποιητέον] Id.19.94;

    ἔγραψάς μοι ὑ. τῶν καμίνων PCair.Zen. 273.2

     (iii B. C.);

    ἐνεκάλουν ὑ. σύκων PSI6.554.24

     (iii B. C.);

    ἐπεδώκαμέν σοι ὑπόμνημα ὑ. τοῦ μὴ εἰληφέναι τὴν.. ὄλυραν UPZ46.4

     (ii B. C.);

    συλλαλήσαντες ὑ. τοῦ τὴν πόλιν ἐνδοῦναι τοῖς Ῥωμαίοις Plb.1.43.1

    ; θροῦς ὑ. τοῦ τὸν Λυκοῦργον ἐκπέμπειν talk of sending L., Id.5.18.5, cf. 6; γνώμην ὑ. τῆς κοινῆς [ δόξης] Isoc.6.93;

    ὑ. τῶν τούτου λῃτουργιῶν.. ὡδὶ γιγνώσκω D.21.152

    ;

    ἐκ τῶν ἐμφανῶν ὑ. τῶν ἀφανῶν πιστεύειν Jul.Or. 4.138b

    ; with vbs. expressing emotion,

    ποίας.. γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ' ὕ.; S.OT 989

    ;

    εἰ τὰ παρὰ σοὶ καλῶς ἔχει, θάρρει ὑ. ἐκείνων X.Cyr.7.1.17

    ;

    οὐδεὶς ὑ. μου δαιμόνων μηνίεται κατασφαγείσης A.Eu. 101

     (approaching sense 11.1).
    I of Place in reference to motion, over, beyond, freq. in Hom., e.g.

    ὑ. ὦμον ἤλυθ' ἀκωκή Il.5.16

    , cf. 851;

    ἀλάλησθε.. ὑπεἰρ ἅλα Od.3.73

    , cf. 7.135, al., A.Eu. 250, S.Ant. 1145 (lyr.);

    ὑ. τὸν δρύφακτον ὑπερτιθέμενοι Plb.1.22.10

    : without such reference,

    ὑ. Ἡρακλείας στήλας ἔξω κατοικοῦσι Pl.Criti. 108e

    , cf. Jul.Or.1.6d;

    τὰς κεφαλὰς ὑ. τὸ ὑγρὸν ὑπερίσχον Plb.3.84.9

    ;

    τῶν ὑ. τὸ Σαρδῷον πέλαγος τόπων Id.2.14.6

    ;

    ὑ. Μασσαλίαν Id.2.16.1

    ;

    λόφον κείμενον ὑ. τὴν ὁδόν Id.2.27.5

    , cf. 3.47.2, al.;

    τῶν συριῶν ὑ. τὴν σκηνὴν οὐσῶν PHib. 1.38.7

     (iii B. C.);

    οὐλὴ.. ὑ. ὀφρὺν δεξιάν PCair.Zen.76.13

     (iii B. C.);

    τὸ ὑ. τὸν ἔσχατον.. σπόνδυλον Sor.1.102

    ;

    ὑ. τὸν οὐρανόν Jul.Or. 4.135a

    .
    II of Measure, above, exceeding, beyond,

    ὑ. τὸν ἀλαθῆ λόγον Pi.O.1.28

    ;

    ὑ. τὸ βέλτιστον A.Ag. 378

     (lyr.);

    ὑ. ἐλπίδα S.Ant. 366

     (lyr.);

    ὑ. δύναμιν Th.6.16

    ;

    μεγέθει ὑ. τοὺς ἐν τῇ νηΐ Pl.R. 488b

    ;

    ὑ. ἄνθρωπον εἶναι Id.Lg. 839d

    , Luc.Vit.Auct.2; ὑ. ἡμᾶς beyond our powers, Pl.Prm. 128b;

    ὑ. τὴν ἀξίαν E.HF 146

    ;

    ὑ. τὴν οὐσίαν Pl. R. 372b

    ; ὑ. τὸ ὕδωρ (cf.

    ὕδωρ 1.4

    ) Luc.Pr.Im.29.
    b after [comp] Comp., than, δυνατώτεροι ὑ. .. LXX Jd.18.26: so after Posit., τοῖς ἀγαθοῖς ὑ. αὐτόν better than he, ib.3 Ki.2.32.
    2 of transgression, in violation of, ὑ. αἶσαν, opp. κατ' αἶσαν, Il.3.59, al.;

    ὑ. Διὸς αἶσαν 17.321

    ;

    ὑ. μοῖραν 20.336

    ; ὑ. μόρον (or ὑπέρμορον) ib.30;

    ὑ. θεόν 17.327

    ;

    ὑ. ὅρκια 3.299

    , al.
    III of Number, above, upwards of, τὰ ὑ. δέκα μνᾶς [ ξυμβόλαια] IG12.41.23, cf. 22.48, al.;

    ὑ. τεσσεράκοντα ἄνδρας Hdt.5.64

    ; ὑ. τετταράκοντα (sc. ἔτη) X.HG5.4.13;

    ὑ. τὰ στρατεύσιμα ἔτη γεγονόσι Id.Cyr.1.2.4

    ; ὑ. ἥμισυ more than half, ib.3.3.47.
    IV of Time, beyond, i.e. before, earlier than,

    ὁ ὑ. τὰ Μηδικὰ πόλεμος Th.1.41

    ;

    ὑ. τὴν φθοράν Pl.Ti. 23c

    .
    V in some dialects, in sense A. 11.1,2, on behalf of,

    ὑ. τὰν πόλιν SIG437

     (Delph., iii B. C.), al., cf. IG42(1).109iv113 (Epid., iii B. C.), 5(2).438-40,442 (Megalop., ii B. C.), 42(1).380,665 (Epid., i A. D.), IPE4.71.10 (Cherson., ii A. D.); in sense A. 111, concerning,

    ἐπικράνθη μοι ὑ. ὑμᾶς LXX Ru.1.13

    .
    C WITH DAT., only Arc., μαχόμενοι ὑ. τᾷ τᾶς πόλιος ἐλευθερίᾳ fighting for.., IG5(2).16 (Tegea, iii B. C.).
    D POSITION: ὑπέρ may follow its Subst., but then by anastrophe becomes ὕπερ, Il.5.339, Od.19.450, al., S.OT 1444, etc.
    E AS ADV., over-much, above measure,

    ὑπὲρ μὲν ἄγαν E.Med. 627

     (lyr.); also written ὑπεράγαν, Str.3.2.9, Ael.NA3.38, etc.; cf. ὑπέρφευ: as a predicate, διάκονοι Χριστοῦ εἰσι; ὑπὲρ ἐγώ I am more [ than they], 2 Ep.Cor.11.23.
    F IN COMPOS. ὑπέρ signifies over, above, in all relations, e. g.,
    1 of Place, over, beyond, as in ὑπεράνω, ὑπέργειος, ὑπερβαίνω, ὑπερπόντιος.
    2 of doing a thing for or in defence of, as in ὑπερμαχέω, ὑπερασπίζω, ὑπεραλγέω.
    3 above measure, as in ὑπερήφανος, ὑπερφίαλος.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὑπέρ

  • 109 ἐκτορέω

    Wörterbuch altgriechisch-deutsch > ἐκτορέω

  • 110 κατά

    κατά, Ⅰ. Mit dem genit.; (1) vom Orte; (a) Bewegung von oben nach unten hin, herab von; βῆ δὲ κατ' Οὐλύμποιο καρήνων, vom Gipfel des Olymp herab; καϑ' ἵππων ἀΐξαντες, vom Wagen herabspringend; ἐῤῥίπτεον ἑαυτοὺς κατὰ τοῦ τείχεος κάτω, sie stürzten sich selbst von der Mauer herab. Herab auf, nieder auf; von dem Todesdunkel, das sich auf die Augen niedersenkt; κατὰ χϑονὸς ὄμματα πήξας, auf die Erde heftend, auf den Boden gesenkt; vom Wurfspieß, κατὰ γαίης ᾤχετο, er fuhr niederwärts in die Erde; Μοῖσα κατὰ στόματος χέε νέκταρ, über den Mund hin; κατὰ τῆς τραπέζης κατασπάσας τέφρην, über den Tisch hin; μύρον κατὰ τῆς κεφαλῆς καταχέαντες, über den Kopf herabgießen; κατὰ χειρὸς ὕδωρ, Waschwasser über die Hände; κατὰ χειρὸς ἦν τὰ πράγματα, alles ging mir leicht von der Hand; eigtl. von dem über die Hände gegossenen Waschwasser; διεσπάρησαν κατὰ τῆς νήσου, über die Insel hin, auf der Insel; (b) unter, zunächst bei der Bewegung, bes. unter die Erde; ψυχὴ κατὰ χϑονὸς ᾤχετο, sie ging unter die Erde; κατὰ τῆς γῆς ὑποδύομαι ὑπὸ τῆς αἰσχύνης, vor Scham in die Erde sinken. Bezeichnung der Unterwelt, οἱ κατὰ χϑονὸς ϑεοί, die Götter der Unterwelt; ὁ κατὰ γῆς, der Verstorbene, Begrabene; (c) auf ein Ziel hin; κατὰ κόῤῥης πατάσσειν, hinter die Ohren schlagen; κατὰ πηδαλίων, am Steuerruder; κατὰ νώτου γενέσϑαι, in den Rücken kommen; bes. ein militärischer Ausdruck, κατὰ νώτου, κατὰ προςώπου, im Rücken, in der Front; κατὰ νηδύος ὔμμε φέρουσα, im Bauche. (2) feindlich, gegen, wider, bes. sprechen; κατ' ἀρχῆς γὰρ φιλαίτιος λεώς, spricht gern gegen die Regierung; πολλοῦ δέω κατ' ἐμαυτοῦ ἐρεῖν αὐτός, ὡς ἄξιός εἰμι τοῦ κακοῠ, gegen mich selbst zu sprechen; stimmen (von Richtern); λόγος κατά τινος, oratio in aliquem, πρός τινα, adversus aliquem; εἶναι κατά τινος, zu jem. Nachteil sein. (3) auch auf nicht feindliche Verhältnisse ausgedehnt, bes. beim Sprechen, in Beziehung auf, über, von; συντιϑεὶς λόγον ἔπαινον κατὰ τοῦ ὄνου, eine Lobrede auf den Esel; ὃ καὶ μέγιστόν ἐστι καϑ' ὑμῶν ἐγκώμιον, das größte Lob, das man über euch aussprechen kann; ἐπεκράτησε τὸ τῶν Ἀχαιῶν ὄνομα κατὰ πάντων Πελοποννησίων, er wurde auf alle Peloponnesier ausgedehnt, von ihnen gebraucht. Bei den Grammatikern zur Bezeichnung des Sprachgebrauchs; φαῦλον καὶ φλαῦρον κατὰ τοῦ αὐτοῦ σημαινομένου, sagt man von denselben Dingen. (4) ein bes. Sprachgebrauch ist καϑ' ἱερῶν ὀμνύναι, auf das Opfer schwören, wobei örtlich an ein Handauflegen od. die Hand dagegen Ausstrecken zu denken; παραστησάμενον τοὺς παῖ. δας αὐτὸν κατὰ τούτων ὀμεῖσϑαι, wobei daran zu denken, daß der Schwur, wenn er nicht gehalten wird, auf das Haupt, bei dem man geschworen, als Fluch fällt. Anders ist εὐχὴν ποιήσασϑαι κατὰ χιλίων χιμάρων, ein Gelübde auf tausend Ziegen machen; sprichwörtlich geworden κατὰ βοὸς εὔχου, etwas Großes geloben. (5) von der Zeit; κατὰ παντὸς τοῦ αἰῶνος ἀείμνηστον, für alle Zeit hin. Ⅱ. Mit dem accusat.; (1) vom Orte; (a) von der Ausdehnung über einen Ort hin, durchhin, u. geradezu in, bei Verbis der Bewegung u. der Ruhe, so daß immer an eine Ausbreitung über einen bestimmten Raum, nach einer gewissen Richtung hin zu denken ist wie auch wir sagen: die Reihen hinauf u. hinunter; αἱ ἔχιδναι κατὰ πᾶσαν τὴν γῆν εἰσίν, sind über die ganze Erde verbreitet; τῶν κατὰ τὸν οὐρανὸν ἰόντων περὶ γῆν, durch den Himmel hin; κατὰ τὸν πλοῦν ἤδη ὤν, auf der Fahrt; οἱ κατὰ τὸ Ἀρκαδικὸν πελτασταί, im arkadischen Heere; στὰς κατὰ τὰς πύλας, an dem To. Bes. häufig κατὰ γῆν καὶ κατὰ ϑάλατταν, zu Wasser u. zu Lande; (b) κατὰ ῥόον, stromabwärts; κατὰ ῥοῦν φέρεται, sprichwörtlich vom Gelingen; κατὰ τὸν Ἰλισσὸν ἴωμεν, hinab, entlang. Ähnlich vom Jäger entlehnt, der der Spur nachgeht; κατ' ἴχνος ᾄσσω, ich eile der Spur nach; κἀμὲ κατὰ ταύτην τὴν ὁδὸν ἄγε, auf diesem Wege; ἰέναι κατὰ τοὺς ἄλλους προϊόντας, ihnen nachgehen; κατὰ στίβον, auf dem Fuße; (c) Richtung wohin, an; an die Brust treffen, gegen den Schild werfen, auf etwas zu schießen, βέλος κατὰ καίριον ἦλϑε, das Geschoß kam an eine tötliche Stelle; ὡς κατὰ τοῠτο τὸ χωρίον ἐγένοντο, als sie an den Ort gekommen waren; übertr., κατὰ τωὐτὸ γίνεσϑαι, übereinstimmen; anders παρῄεσαν αἱ παρϑένοι κατὰ τοὺς πατέρας, wo ihre Väter saßen; λέγειν κατά τινα, zu ihm sprechen; (d) allgemeiner, gegenüber; ἡ καϑ' ἡμᾶς ϑάλαττα, das sich zu uns erstreckende, bei uns liegende, das mittelländische Meer; κατὰ βορέαν ἑστηκώς, gegen Norden. Örtlich ist κατὰ ϑυμόν, κατὰ φρένα καὶ κατὰ ϑυμόν, im Herzen, in der Seele. Bei Zahlen: ungefähr; κατ' οὐδέν, fast nichts. (2) von der Zeit: eine Verbreitung durch einen Zeitraum hin, während, zu, Dauer u. Gleichzeitigkeit ausdrückend; ἐμὸν κατ' αἰῶνα, zu meiner Zeit; μίαν καϑ' ἡμέραν, in einem Tage; καϑ' ἡμέραν τὴν νῦν, heute; κατὰ Ἄμασιν βασιλεύοντα, zur Zeit als Amasis König war; κατὰ τὸν πόλεμον, während des Krieges; κατ' εἰρήνην, in Friedenszeiten; κατὰ τὸν κατὰ Κροῖσον χρόνον, zu Krösus' Zeiten; κατὰ τοὺς Τρωϊκοὺς χρόνους, zur Zeit des trojanischen Krieges; οἱ καϑ' ἑαυτούς, ihre Zeitgenossen; κατὰ φῶς, bei Tage. Aber καϑ' ἡμέραν ist = täglich; wie ὁ καϑ' ἡμέραν βίος täglicher Lebensunterhalt; ἐπὶ τῷ καϑ' ἡμέραν μισϑῷ, täglicher Lohn, κατ' ἐνιαυτόν jährlich; κατὰ μῆνα, monatlich. (3) wo κατά Vereinzelung, Verteilung eines größern Ganzen in mehrere kleinere Teile ausdrückt; κρῖν' ἄνδρας κατὰ φῠλα, κατὰ φρήτρας, nach Stämmen u. Geschlechtern sie sondern; κατὰ στίχας, reihenweis; κατὰ κώμας κατοικημένοι, in einzelnen Dörfern angesiedelt; ἐκ τῶν συμμάχων ἐξελέγετο κατ' ὀλίγους, immer nur wenige aus den einzelnen Abteilungen; κατὰ ἕνδεκα μέρη κεκοσμημένη, in elf Teile; κατ' εἴδη διαιρεῖσϑαι τὰ ὄντα, in od. nach Geschlechtern unterscheiden; ἵνα μὴ μόνον κατὰ πόλεις, ἀλλὰ καὶ κατ' ἔϑνη δουλεύωσι, nicht bloß stadt-, sondern auch völkerweis; κατὰ διακοσίας μνᾶς διακεχρημένον, in einzelnen Posten zu 200 Minen ausgeliehen; taktisch, κατὰ φυλάς, κατ' ἴλας, κατὰ τάξεις, κατὰ λόχους, geschwader-, regimenterweise; ähnl. κατὰ πόλεις διελύϑησαν, in die einzelnen Städte. Geradezu die Distributivzahlen bildend, καϑ' ἕνα μαχεόμενοι; καϑ' ἑπτά, je sieben; κατ' όλίγας ( ναῦς) προςπίπτοντες, immer nur in kleinen Abteilungen; κατὰ δύο, je zwei; καϑ' ἕνα, einzeln; κατ' ἔπος, Wort für Wort; καϑ' ἑσμούς, scharenweis. (4) Vereinzelung u. Absonderung ausdrückend, κατὰ σφέας γὰρ μαχέσονται, für sich, abgesondert, werden sie kämpfen; μόνος καϑ' αὑτόν, allein für sich; αὐτὸ καϑ' αὑτὸ ἕκαστον, jedes einzelne für sich; καϑ' ἕνα, einzeln, dem ἀϑρόος entgeggstzt; καϑ' ἑαυτὸν πορεύεσϑαι, allein, für sich marschieren; ἤδη καϑ' αὑτὸν ὄντι, als er schon selbstständig war, sein eigenes Geschäft hatte. (5) Bdtg des Zweckes, als einer Richtung worauf; πλάζεσϑαι κατὰ ληΐδα, auf, nach Beute umherschweifen; κατὰ χρέος ἐλϑεῖν, nach einem Orakelspruche kommen, um ihn einzuholen; καϑ' ἁρπαγὴν ἐσκεδασμένοι, zur Plünderung zerstreut. Ähnlich Ζεὺς μετ' Αἰϑιοπῆας χϑιζὸς ἔβη κατὰ δαῖτα, zum Schmause. Dah. drückt es auch den Bewegungsgrund aus, wegen, aus; Θησέως κατὰ φϑόνον στρατηλατοῦσαι, aus Neid gegen den Theseus; κατ' ἔχϑραν, aus Feindschaft; κατὰ τὴν τουτου προϑυμίην τέϑνηκας, nach seinem Wunsche. (6) gemäß, zufolge, nach; καϑ' ἡμέτερον νόον, nach unserem Sinne; κατὰ μοῖραν, κατ' αἶσαν, κατὰ κόσμον, nach Gebühr, nach Schicklichkeit, wie sich's gebührt; zunächst von göttlichen od. Schicksalsbestimmungen u. Orakeln; κατὰ ϑεὸν ἥκεις, nach göttlicher Schickung; dann: den Gesetzen gemäß, κατὰ νόμους; κατὰ νόμον, nach dem Brauche; κατὰ τὰς Θεμι-στοκλέους ἐντολάς, nach dem Befehle; κατὰ τὰ συγκείμενα, nach der Verabredung; κατὰ τὰ ἤκουον, nach dem was ich hörte; κατὰ γνώμαν ἴδρις, nach Wunsch. Von der Verwandtschaft; προςεχόμενον αὐτῷ κατὰ τὴν μητέρα, von mütterlicher Seite mit ihm verwandt; οὐ γὰρ κατὰ τὸ πλεῖν κυβερνήτης καλεῖται, ἀλλὰ κατὰ τὴν τέχνην, in Beziehung auf od. danach benennen; κατὰ λόγον, im Verhältniß. In κατὰ τὸν πατέρα ἐπί. βουλός ἐστι τοῖς καλοῖς, liegt »der Abstammung von seinem Vater nach«, väterlicherseits, wie sein Vater, so. (7) Ähnlichkeit, Übereinstimmung, Art u. Weise durch κατά ausgedrückt; κατὰ λοπὸν κρομύοιο, nach Art einer Zwiebelhaut; πατέρα τε καὶ μητέρα εὑρήσεις οὐ κατὰ Μιϑριδάτην τε τὸν βουκόλον καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, nicht nach Mithridates' Art, ganz andere Leute als Mithridates; ἵνα προςείπω σε κατὰ σέ, nach deiner Art; κατ' ἐμαυτόν, nach meiner Art; κατὰ τὸν πάππον, wie der Großvater; κατὰ ταὐτά, auf dieselbe Weise; κατὰ πάντα τρόπον, auf alle Weise; κατὰ πολλοὺς τρόπους, auf viele Arten. Ähnl. τὸ ἐμὸν δέος οὐκ ἔστι κατ' ἄνϑρωπον, ist nicht menschlich; τὸ καϑ' ἡλικίαν, dem Alter angemessen; λέγω κατ' ἄνδρα, μὴ ϑεὸν σέβειν ἐμέ, wie einen Menschen, nicht wie einen Gott; beim comparat., wenn eine Sache in ihrem Verhältnis zu einer andern betrachtet u. dem Grade nach damit verglichen wird, das lat. quam pro, μεῖζον ἢ κατ' ἄνϑρωπον νοσεῖς, du leidest an übermenschlicher Krankheit, du leidest übermenschlich Großes; τοὔργον τόδε μεῖζον ἀνήκει ἢ κατ' ἐμὰν ῥώμαν, es geht über meine Kraft; φρονείτω μεῖζον ἢ κατ' ἄνδρα, stolzere Gedanken hegen, als sich für einen Menschen ziemt; ταῦτα ἴσως μείζω ἐστὶν ἢ κατ' ἐμὲ καὶ σὲ ἐξευρεῖν, es geht über unsere Kräfte, ist im Vergleich mit unserer Kraft zu groß, ist zu groß, als daß wir es ausfindig machen könnten; μείζω ἢ κατὰ δάκρυα πεπονϑότες ἤδη, mehr als daß es hinreichend beweint werden könnte; μεῖζον φορτίον ἢ καϑ' ἑαυτὸν ἀράμενον, eine größere Last als er tragen kann; πολλὰ κἀγαϑὰ ὑμᾶς εἰργασμένοι οὐ κατὰ τὰς Μειδίου λειτουργίας, nicht so geringfügig wie die Leistungen des Midias; τολμηρότερον ἢ κατὰ τὴν ἡλικίαν, als man es von seinem Alter erwarten sollte. (8) Allgemeiner: in Rücksicht auf; κατὰ τὴν τροφὴν τῶν παίδων τοσαῦτα ἔλεγον, in Beziehung auf, über die Ernährung; κατὰ μὲν τὸν κρητῆρα οὕτως εἶχε, so verhielt es sich; καϑ' ὃ ἡδέα ἐστίν, ἆρα κατὰ τοῦτο οὐκ ἀγαϑά, ist es in der Beziehung, wo es angenehm ist, nicht gut; κατὰ τί; inwiefern? καϑ' ὅσον, insoweit; καϑ' ὅ τι, insofern, daß; κατά τι, in irgend einer Rücksicht, in irgend einem Stücke, κατὰ πάντα, in allen Stücken; τὸ κατὰ τοῦτον εἶναι, in Beziehung auf diesen, was ihn anbelangt. Dah. dient es oft zur bloßen Umschreibung, die ausdrücklicher als das bloße Nomen od. ein Genitiv an alle einzelnen Beziehungen erinern soll, τὰ κατὰ τὸν πόλεμον, der Krieg und Alles, was ihn betrifft; τὰ κατὰ τὴν πόλιν, Alles was den Staat betrifft, das Verhältnis, die Lage des Staates; πάντα τὰ κατ' ἀνϑρώπους, alle menschlichen Verhältnisse, alles Menschliche; τῶν κατὰ τὸ σῶμα ἐπιϑυμιῶν, die sich auf den Körper beziehen, die leiblichen; τὰ καϑ' ὑμᾶς ἐλλείμματα, Fehler von eurer Seite, eure Versehen; τῷ καϑ' ἑαυτὸν φόβῳ, durch Furcht vor ihm, die er einflößt; τὰ καϑ' ἡμᾶς καλῶς ἔχει, unsere Sachen stehen gut; τούτῳ τὸ κατὰ τὸν στόλον ἐνεχείρισεν, er trug ihm den Zug, Alles, was dazu gehörte, auf; ὁ κατὰ τὰς ἀρχαιρεσίας χρόνος, die Zeit der Comitien; sogar ἡ κατὰ τὸν ἥλιον ἀνατολή, πορεία, Aufgang, Lauf der Sonne; ἡ καϑ' Ἡρόδοτον ἱστορία, die Geschichte des Herodot. Manche Umschreibungen der Art sind ganz adverbial geworden u. bei den einzelnen Substantiven bemerkt, κατ' ἰσχύν, kräftig; κατὰ σκότον, im Finstern, heimlich; κατ' ὀρϑόν, gerade, recht; κατ' ὀργήν, erzürnt; καϑ' ὁρμὴν δρᾶν, eifrig; καϑ' ἡσυχίαν, ruhig, κατὰ τάχος, eilig, κατὰ κράτος, mit Gewalt; κατὰ πόδα, sogleich; κατὰ μέρος, abwechselnd, κατὰ φύσιν, naturgemäß, natürlich, κατὰ τύχην, zufällig, κατὰ μικρόν, κατ' ὀλίγον, allmälig, nach u. nach, κατὰ πολύ, bei weitem. Κατά erleidet bei Dichtern die Anastrophe, wenn es dem Casus, den es regiert, nachsteht, wie Ἀτρειδῶν κάτα; auch in tmesi, wenn es dem zugehörigen Verbum nachsteht, wird κάτα geschrieben. In der Zusammensetzung bedeutet es – (1) von oben herab, herunter, darauf, am Boden, καταβαίνω, καταβάλλω, καταπίπτω, κατάκειμαι. – (2) entgegen, gegen an, κατᾴδω, καταβοάω, u. bes. eine feindliche Thätigkeit, ein nachteiliges Einwirken, καταγιγνώσκω, κατηγορέω, καταψηφίζομαι, ver-, miß-. – (3) Verstärkung des ursprünglichen Begriffes, er-, zer-, ver-, κατακόπτω, καταφαγεῖν, κατακτείνω, auch adj., κατάδηλος. – (4) zuweilen gibt es auch einem intr. Verbum transitive Bdtg, καταϑρηνέω, beweinen, beklagen.

    Wörterbuch altgriechisch-deutsch > κατά

  • 111 κέλευθος

    κέλευθος, ἡ, auch τὰ κέλευϑα, der Weg, der Pfad, zu Lande u. zu Wasser; ϑεῶν δ' ἀπόειπε κελεύϑους, die Pfade, der Wandel, das Leben der Götter; κέλευϑοι νυκτός τε καὶ ἤματος, die Bahnen der Nacht u. des Tages, auf denen Nacht u. Tag ihren wechselnden Kreislauf beschreiben; κέλευϑα, bes. ὑγρά, ἰχϑυόεντα, von den Bahnen der Seefahrer; ἁπλόαι ζωῆς, Mittel u. Wege, Art u. Weise; Weg, Reise; τέκνων τε κελεύϑοις ἐπιστρεπτὸν αἰῶνα κτίσσας, der Lebenspfad; von den Bahnen der Gestirne; πολλὰ κέλευϑος ἐρατύει, ein langer Weg hält dich zurück, du bist weit von mir entfernt; τετράπουν μιμήσομαι λύκου κέλευϑον, das Gehen

    Wörterbuch altgriechisch-deutsch > κέλευθος

  • 112 πέσσω

    πέσσω, (1) erweichen; (a) von der Sonne: die Früchte zur Reife bringen, zeitigen; (b) am Feuer weich machen, kochen; kneten, den Teig auswirken, backen; πέσσεσϑαι πέμματα, sich Kuchen backen; ὁ ζέφυρος τὸν ἀέρα ϑερμαίνων πέττει καὶ διακρίνει, erwärmend macht er die Luft weich od. bringt sie in Gährung; (c) auf organischem Wege verdauen, concoquere; (2) übertr., χόλον πέσσειν, den Zorn in sich fressen, verschlucken u. verdauen; dah. ihn nicht ausbrechen lassen od. äußern; κήδεα, Sorgen in sich verschließen u. gleichsam verarbeiten; übertr., γέρα πεσσέμεν, Geschenke verschlingen u. verdauen, sie in Behaglichkeit genießen; αἰῶνα πέσσειν, das Leben in behaglicher Ruhe genießen; βέλος πέσσειν = den Pfeil verdauen, od. die Pfeilwunde heilen, pflegen

    Wörterbuch altgriechisch-deutsch > πέσσω

  • 113 τείνω

    τείνω, spannen, an-, ausspannen, ausdehnen, ausrecken; τόξον, den Bogen spannen; ἡνία ἐξ ἄντυγος τείνειν, die Zügel fest anbinden; ἱμὰς τέτατο, der Riemen war straff angespannt; ἱστία τέτατο, die Segel waren gespannt; ὅτε τε Ζεὺς λαίλαπα τείνῃ, wenn er ein Unwetter ausspannt, ausbreitet; νὺξ τέταται βροτοῖσιν, Nacht ist ausgebreitet über den Menschen; ἀὴρ τέταται, die Luft ist ausgebreitet; φάρμακον τείνων ἀμ φὶ γένυι, vom angelegten Zügel. Auch der Länge nach hinstrecken; φάσγανον ὑπὸ λαπάρην τέτατο, das Schwert hing lang herab. In die Länge ziehen und anspannen, übertr., εἰ δὲ ϑεός περ ἶσον τείνειεν πολέμου τέλος, das Ziel des Krieges gleich anspannen oder etwa gleiche Bahnen zum Ziele des Sieges zumessen, = beiden Parteien gleich günstig sein; pass., τῶν ἐπὶ ἶσα μάχη τέτατο πτόλεμ ός τε, Kampf u. Schlacht war ihnen gleich gespannt, = es wurde von ihnen mit gleichem Glücke gekämpft; ἐπὶ Πατρόκλῳ τέτατο κρατερὴ ὑσμίνη, es spannte sich das Gefecht an, man kämpfte mit Anstrengung, Anspannung aller Kräfte; τείνειν αὐδήν, die Stimme anspannen, anstrengen; λόγον, die Rede ausdehnen, eine lange Rede halten; vom Lichte: verbreiten; ἵπποισι τάϑη δρόμος, der Lauf ward von den Pferden angespannt, = sie strengten sich an im Lauf. Auch von der Zeit: αἰῶνα, das Leben hinziehen, ein langes Leben führen; vom Dehnen, Langsprechen einer Silbe. Auf ein Ziel hinrichten, hinlenken; φόνον εἴς τινα, Mordanschläge auf einen richten; intrans., zunächst (a) vom Orte: sich erstrecken, ausdehnen, sich hinziehen; besonders εἴς τι, sich wohin, bis zu einem Ziele erstrecken; pass. τὸ ὄρος τεταμένον τὸν αὐτὸν τρόπον, das Gebirge, das sich auf dieselbe Weise hinerstreckt; τείνοντα χρόνον τρομέονται, die sich in die Länge ziehende Zeit; (b) von Personen: auf etwas zugehen, auf ein Ziel losstreben; τείνειν ὥς τινα, zu einem hineilen; (c) auf etwas gerichtet sein, sich worauf beziehen, worauf zielen; τείνει εἰς σέ, es geht auf dich; τὰ πρὸς τὴν ἀρετὴν τείνοντα, das auf die Tugend Bezug Habende; τείνειν πρός τινα od. πρός τι = an etwas hinanreichen, ähnlich sein; (d) sich anspannen, anstrengen

    Wörterbuch altgriechisch-deutsch > τείνω

  • 114 αἰώνιος

    αἰώνιος (ία Pla., Tim. 38b; Jer 39:40; Ezk 37:26; OdeSol 11:22; TestAbr A; JosAs 8:11 cod. A; 2 Th 2:16; Hb 9:12; mss. Ac 13:48; 2 Pt 1:11; AcPl BMM recto 27=Ox 1602, 29; Just., A I, 8, 4 al.; B-D-F §59, 2; Mlt-H. 157), ον eternal (since Hyperid. 6, 27; Pla.; ins, pap, LXX, En, TestSol, TestAbr A, Test12Patr; JosAs 12:12; GrBar 4:16; ApcEsdr; ApcMos 29; Ps.-Phocyl. 112; Just.; Tat. 17, 1; Ath., Mel.; standard epithet for princely, esp. imperial, power: OGI index VIII; BGU 176, 12; 303, 2; 309, 4; Sb 7517, 5 [211/12 A.D.] κύριος αἰ.; al. in pap; Jos., Ant. 7, 352).
    ① pert. to a long period of time, long ago χρόνοις αἰ. long ages ago Ro 16:25; πρὸ χρόνων αἰ. before time began 2 Ti 1:9; Tit 1:2 (in these two last pass. the prep. bears the semantic content of priority; on χρόνος αἰ. cp. OGI 248, 54; 383, 10).
    ② pert. to a period of time without beginning or end, eternal of God (Ps.-Pla., Tim. Locr. 96c θεὸν τ. αἰώνιον; IBM 894, 2 αἰ. κ. ἀθάνατος τοῦ παντὸς φύσις; Gen 21:33; Is 26:4; 40:28; Bar 4:8 al.; Philo, Plant. 8; 74; SibOr Fgm. 3, 17 and 4; PGM 1, 309; 13, 280) Ro 16:26; of the Holy Spirit in Christ Hb 9:14. θρόνος αἰ. 1 Cl 65:2 (cp. 1 Macc 2:57).
    ③ pert. to a period of unending duration, without end (Diod S 1, 1, 5; 5, 73, 1; 15, 66, 1 δόξα αἰ. everlasting fame; in Diod S 1, 93, 1 the Egyptian dead are said to have passed to their αἰ. οἴκησις; Arrian, Peripl. 1, 4 ἐς μνήμην αἰ.; Jos., Bell. 4, 461 αἰ. χάρις=a benefaction for all future time; OGI 383, 10 [I B.C.] εἰς χρόνον αἰ.; EOwen, οἶκος αἰ.: JTS 38, ’37, 248–50; EStommel, Domus Aeterna: RAC IV 109–28) of the next life σκηναὶ αἰ. Lk 16:9 (cp. En 39:5). οἰκία, contrasted w. the οἰκία ἐπίγειος, of the glorified body 2 Cor 5:1. διαθήκη (Gen 9:16; 17:7; Lev 24:8; 2 Km 23:5 al.; PsSol 10:4 al.) Hb 13:20. εὐαγγέλιον Rv 14:6; κράτος in a doxolog. formula (=εἰς τοὺς αἰῶνας) 1 Ti 6:16. παράκλησις 2 Th 2:16. λύτρωσις Hb 9:12. κληρονομία (Esth 4:17m) vs. 15; AcPl Ha 8, 21. αἰ. ἀπέχειν τινά (opp. πρὸς ὥραν) keep someone forever Phlm 15 (cp. Job 40:28). Very often of God’s judgment (Diod S 4, 63, 4 διὰ τὴν ἀσέβειαν ἐν ᾅδου διατελεῖν τιμωρίας αἰωνίου τυγχάνοντα; similarly 4, 69, 5; Jer 23:40; Da 12:2; Ps 76:6; 4 Macc 9:9; 13:15) κόλασις αἰ. (TestReub 5:5) Mt 25:46; 2 Cl 6:7; κρίμα αἰ. Hb 6:2 (cp. κρίσις αἰ. En 104:5). θάνατος B 20:1. ὄλεθρον (4 Macc 10:15) 2 Th 1:9. πῦρ (4 Macc 12:12; GrBar 4:16.—SibOr 8, 401 φῶς αἰ.) Mt 18:8; 25:41; Jd 7; Dg 10:7 (cp. 1QS 2:8). ἁμάρτημα Mk 3:29 (v.l. κρίσεως, κολάσεω, and ἁμαρτίας). On the other hand, of eternal life (Maximus Tyr. 6, 1d θεοῦ ζωὴ αἰ.; Diod S 8, 15, 3 life μετὰ τὸν θάνατον lasts εἰς ἅπαντα αἰῶνα; Da 12:2; 4 Macc 15:3;PsSol PsSol:3, 12; OdeSol 11:16c; JosAs 8:11 cod. A [p. 50, 2 Bat.]; Philo, Fuga 78; Jos., Bell. 1, 650; SibOr 2, 336) in the Reign of God: ζωὴ αἰ. (Orig., C. Cels. 2, 77, 3) Mt 19:16, 29; 25:46; Mk 10:17, 30; Lk 10:25; 18:18, 30; J 3:15f, 36; 4:14, 36; 5:24, 39; 6:27, 40, 47, 54, 68; 10:28; 12:25, 50; 17:2f; Ac 13:46, 48; Ro 2:7; 5:21; 6:22f; Gal 6:8; 1 Ti 1:16; 6:12; Tit 1:2; 3:7; 1J 1:2; 2:25; 3:15; 5:11, 13, 20; Jd 21; D 10:3; 2 Cl 5:5; 8:4, 6; IEph 18:1; Hv 2, 3, 2; 3, 8, 4 al. Also βασιλεία αἰ. 2 Pt 1:11 (ApcPt Rainer 9; cp. Da 4:3; 7:27; Philo, Somn. 2, 285; Mel., P. 68, 493; OGI 569, 24 ὑπὲρ τῆς αἰωνίου καὶ ἀφθάρτου βασιλείας ὑμῶν; Dssm. B 279f, BS 363). Of the glory in the next life δόξα αἰ. 2 Ti 2:10; 1 Pt 5:10 (cp. Wsd 10:14; Jos., Ant. 15, 376.—SibOr 8, 410 φῶς αἰῶνιον). αἰώνιον βάρος δόξης 2 Cor 4:17; σωτηρία αἰ. (Is 45:17; Ps.-Clem., Hom. 1, 19) Hb 5:9; short ending of Mk. Of unseen glory in contrast to the transitory world of the senses τὰ μὴ βλεπόμενα αἰώνια 2 Cor 4:18.—χαρά IPhld ins; δοξάζεσθαι αἰωνίῳ ἔργῳ be glorified by an everlasting deed IPol 8:1. DHill, Gk. Words and Hebr. Mngs. ’67, 186–201; JvanderWatt, NovT 31, ’89, 217–28 (J).—DELG s.v. αἰών. M-M. TW. Sv.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > αἰώνιος

  • 115 δόξα

    δόξα, ης, ἡ (s. δοξάζω; in var. mngs. Hom.+; in Ath. ‘meaning’). In many of the passages in our lit. the OT and Gr-Rom. perceptions of dependence of fame and honor on extraordinary performance deserve further exploration. SIG 456, 15 is typical: concern for others leads to enhancement of one’s δόξα or reputation. The Common Gk. usage of δ. in sense of ‘notion, opinion’ is not found in the NT.
    ① the condition of being bright or shining, brightness, splendor, radiance (a distinctive aspect of Hb. כָּבוֹד).
    ⓐ of physical phenomena (PGM 13, 189 τὴν δόξαν τοῦ φωτός, cp. 298ff. On this Rtzst., Mysterienrel.3 357ff, also 314 δόξα ἐκ τ. πυρός [cp. Just., D. 128]; 315 φῶς κ. δόξαν θεῖαν [=Cleopatra 150]; LXX; TestJob 43:6 τῆ λαμπάδα αὐτοῦ) οὐκ ἐνέβλεπον ἀπὸ τῆς δ. τοῦ φωτός I could not see because of the brightness of the light Ac 22:11; ὁρᾶν τὴν δ. see the radiance Lk 9:32; cp. vs. 31. Everything in heaven has this radiance: the radiant bodies in the sky 1 Cor 15:40f (cp. PGM 13, 64 σὺ ἔδωκας ἡλίῳ τὴν δόξαν κ. δύναμιν; 448; Sir 43:9, 12; 50:7).
    ⓑ of humans involved in transcendent circumstances, and also transcendent beings: cherubim (Sir 49:8; Ezk 10:4) Hb 9:5; angels Lk 2:9; Rv 18:1. Esp. of God’s self (Ex 24:17; 40:34; Num 14:10; Bar 5:9 τὸ φῶς τῆς δόξης αὐτου; Tob 12:15; 13:16 BA; 2 Macc 2:8; SibOr 5, 427) ὁ θεὸς τῆς δ. (En 25:7) Ac 7:2 (Ps 28:3); cp. J 12:41 (Is 6:1); Ac 7:55; 2 Th 1:9; 2 Pt 1:17b; Rv 15:8; 19:1; 21:11, 23. ὁ πατὴρ τῆς δ. Eph 1:17; βασιλεὺς τῆς δ. AcPl BMM verso 24 and 26. But also of those who appear before God: Moses 2 Cor 3:7–11, 18 (Just., D. 127, 3; cp. Ἀδὰμ τῆς δ. θεοῦ ἐγυμνώθη GrBar 4:16); Christians in the next life 1 Cor 15:43; Col 3:4. The δόξα τοῦ θεοῦ as it relates to the final judgment Ro 3:23; 5:2 (but s. 3); Jesus himself has a σῶμα τῆς δ. radiant, glorious body Phil 3:21; cp. 2 Cl 17:5. Christ is the κύριος τ. δόξης 1 Cor 2:8 (cp. En 22:14; 27:3, 5; 36:4; 40:3 of God; PGM 7, 713 κύριοι δόξης of deities).—The concept has been widened to denote the glory, majesty, sublimity of God in general (PGM 4, 1202 ἐφώνησά σου τ. ἀνυπέρβλητον δόξαν; Orig., C. Cels. 4, 1, 24 οἰκοδομεῖν … ναὸν δόξης θεοῦ) ἀλλάσσειν τὴν δ. τοῦ θεοῦ exchange the majesty of God Ro 1:23; κατενώπιον τῆς δόξης αὐτοῦ Jd 24 (cp. En 104:1)=before himself. Christ was raised fr. the dead διὰ τῆς δ. τοῦ πατρός by the majesty (here, as in J 2:11, the thought of power, might is also present; cp. Rtzst., Mysterienrel.3 344, 359 and PGM 4, 1650 δὸς δόξαν καὶ χάριν τῷ φυλακτηρίῳ τούτῳ; Wsd 9:11 φυλάξει με ἐν τ. δόξῃ; Philo, Spec. Leg. 1, 45.—JVogel, Het sanscrit woord tejas [=gloedvuur] in de beteekenis van magische Kracht 1930) of the Father Ro 6:4; cp. Mt 16:27; Mk 8:38; AcPl Ha 10, 9; ὄψῃ τὴν δ. τοῦ θεοῦ J 11:40; κράτος τῆς δ. majestic power Col 1:11; πλοῦτος τῆς δ. the wealth of his glory Ro 9:23; Eph 1:18; cp. Eph 3:16; Phil 4:19; Col 1:27; δ. τῆς χάριτος (PGM 4, 1650, s. above) Eph 1:6; w. ἀρετή 2 Pt 1:3 (τῆς ἐπʼ ἀρετῇ καὶ δόξῃ διαλήψεως, ins at Aphrodisias II, 14: ZPE 8, ’71, 186); ἀπαύγασμα τῆς δ. Hb 1:3; τὴν ἐπιφάνειαν τῆς δ. τοῦ μεγάλου θεοῦ Tit 2:13. Some would classify Ro 2:7, 10 here, but these and related pass. w. the formulation δόξα καὶ τιμή prob. are better placed in 3 below because of their focus on honor and prestige. Doxol. σοῦ ἐστιν ἡ δ. εἰς τ. αἰῶνας, ἀμήν (Odes 12:15 [Prayer of Manasseh]) Mt 6:13 v.l.; AcPl Ha 2, 33; εἰς ἔπαινον τῆς δ. αὐτοῦ Eph 1:12, 14; cp. 1:6.—1 Th 2:12; 1 Pt 5:10. Pl. Hv 1, 3, 3. κατὰ τὸ εὐαγγέλιον τῆς δ. τοῦ μακαρίου θεοῦ 1 Ti 1:11. Transferred to Christ: Mt 19:28; 24:30; 25:31; Mk 10:37; 13:26; Lk 9:26; 21:27; J 1:14; 2:11; Js 2:1 (AMeyer, D. Rätsel d. Js 1930, 118ff); B 12:7; AcPl Ha 7:7. τὸν φωτισμὸν τοῦ εὐαγγελίου τῆς δ. τοῦ χριστοῦ the news that shines with the greatness of Christ 2 Cor 4:4; cp. 4:6 (cp. Just., A I, 51, 8 παραγίνεσθαι μετὰ δόξης μέλλει). Of Christ’s prestige promoted by Paul’s associates 2 Cor 8:23 (but s. d and 3 below).
    ⓒ The state of being in the next life is thus described as participation in the radiance or glory
    α. w. ref. to Christ: εἰσελθεῖν εἰς τὴν δ. αὐτοῦ enter into his glory Lk 24:26 (βασιλείαν P75 first hand); ἀνελήμφθη ἐν δ. 1 Ti 3:16; cp. τὰς μετὰ ταῦτα δ.1 Pt 1:11 (but s. β below; pl. because of the παθήματα; cp. also Wsd 18:24; Isocr. 4, 51; POslo 85, 13 [III A.D.]), 21. ἐν τῇ ἀποκαλύψει τῆς δ. αὐτοῦ 4:13. Also of Christ’s preëxistence: J 17:5, 22, 24.
    β. w. ref. to his followers (cp. Da 12:13; Herm. Wr. 10, 7): Ro 8:18, 21; 1 Cor 2:7; 2 Cor 4:17; 1 Th 2:12; 2 Th 2:14; 2 Ti 2:10; Hb 2:10; 1 Pt 5:1, 4 (στέφανος τ. δόξης; on this expr. cp. Jer 13:18; TestBenj 4:1); εἰς … δ. καὶ τιμὴν ἐν ἀποκαλύψει Ἰησοῦ Χριστοῦ 1 Pt 1:7 (perh. 1:11 belongs here, in ref. to sufferings that are endured in behalf of Christ). πνεῦμα τῆς δ. w. πν. τοῦ θεοῦ 4:14. ἵνα πνευματικὴν καὶ ἄφθαρτον τῆς δικαιοσύνης δόξαν κληρονομήσωσιν ending of Mk 16:14 v.l. (Freer ms. ln. 11f) (Cleopatra 146f ἐνέδυσεν αὐτοὺς θείαν δόξαν πνευματικήν); ἥτις ἐστὶν δ. ὑμῶν (my troubles) promote your glory Eph 3:13 (s. MDibelius, comm. on Col 1:24ff) τόπος τῆς δ.=the hereafter 1 Cl 5:4.
    ⓓ of reflected radiance reflection ἀνὴρ … εἰκὼν καὶ δόξα θεοῦ man (as distinguished from woman) is the image and reflection of God 1 Cor 11:7 (perh. this thought finds expression Ro 3:23; 5:2, but s. 3, below); also γυνὴ δόξα ἀνδρός ibid. (cp. the formal similarity but difft. mng. in the Jewish ins in Lietzmann comm. ad loc.: ἡ δόξα Σωφρονίου Λούκιλλα εὐλογημένη; s. also AFeuillet, RB 81, ’74, 161–82). Some interpret δ. Χριστοῦ 2 Cor 8:23 in ref. to Paul’s associates (but s. 1b).
    ② a state of being magnificent, greatness, splendor, anything that catches the eye (1 Esdr 6:9; 1 Macc 10:60, 86; 2 Macc 5:20): fine clothing (Sir 6:31; 27:8; 45:7; 50:11) of a king Mt 6:29; Lk 12:27; of royal splendor gener. (Bar 5:6; 1 Macc 10:58; Jos., Ant. 8, 166) Mt 4:8; Lk 4:6; Rv 21:24, 26. Gener. of human splendor of any sort 1 Pt 1:24 (Is 40:6).
    ③ honor as enhancement or recognition of status or performance, fame, recognition, renown, honor, prestige (s. s.v. ἀγαθός and δικαιο-entries; Diod S 15, 61, 5 abs. δόξα= good reputation; Appian, Bell. Civ. 2, 89 §376 δ. ἀγαθή good reputation, esteem; Polyaenus 8 Prooem. δόξα ἀθάνατος=eternal renown; Herm. Wr. 14, 7; PsSol 1:4; 17:6; Jos., Ant. 4, 14, Vi. 274; Just., A II, 10, 8 δόξης … καταφρονήσαντος) of public approbation (cp. Orig., C. Cels. 7, 24, 1; Did., Gen. 238, 25) ἐνώπιον πάντων τῶν συνανακειμένων σοι Lk 14:10; δ. λαμβάνειν (En 99:1; Diog. L. 9, 37 of Democr. οὐκ ἐκ τόπου δόξαν λαβεῖν βουλόμενος) J 5:41, 44a al.; sim. of God Rv 4:11 and the Lamb 5:12 receiving honor. J 8:54 (=make high claims for myself); 12:43a (cp. 8:50); Ro 9:4; 2 Cor 6:8 (opp. ἀτιμία); 1 Th 2:6; 1 Cl 3:1; B 19:3; Hv 1, 1, 8. Gener. γυνὴ … ἐὰν κομᾷ, δόξα αὐτῇ ἐστιν, i.e. she enjoys a favorable reputation 1 Cor 11:15 (opp. ἀτιμία). Oxymoron ὧν … ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν whose prestige is in their disgrace Phil 3:19. Of enhancement of divine prestige as an objective J 7:18; Lazarus’ illness redounds to God’s honor 11:4; Ro 15:7. Of divine approbation of pers. δ. τοῦ θεοῦ J 5:44b; 12:43b (cp. 1QH 17:15; 1QS 4:23); Ro 3:23; 5:2. Here also belong pass. w. the form δὸξα καὶ τιμή / τιμὴ καὶ δόξα (LXX; ins, e.g. OGI 223, 12; 244, 19f; 763, 37; Welles 42, 6; also PGM 4, 1616f δὸς δ. καὶ τιμὴν κ. χάριν; Just., D. 42, 1) Ro 2:7, 10; 1 Ti 1:17; Hb 2:7, 9 (Ps 8:6); cp. 3:3; 1 Pt 1:7; 2 Pt 1:17; Rv 4:9, 11; 5:12, 13; 21:26. Of pers. who bestow renown through their excellence: of Jesus Lk 2:32 (cp. Ro 9:4); of Paul’s epistolary recipients ὑμεῖς ἡ δ. ἡμῶν you bring us renown 1 Th 2:20 (cp. the Jewish ins in Lietzmann, 1d above: Loucilla brings renown to Sophronius).—Israel’s liturgy furnishes the pattern for the liturg. formula δ. θεῷ praise is (BWeiss; HHoltzmann; Harnack; Zahn; EKlostermann; ASchlatter; Rengstorf) or be (Weizsäcker; JWeiss; OHoltzmann) to God Lk 2:14. Cp. 19:38; Ro 11:36; 16:27; Gal 1:5; Eph 3:21; Phil 4:20; 2 Ti 4:18 (perh. Christ as referent); Hb 13:21; 1 Pt 4:11; 1 Cl 20:12; 50:7 al.; τιμὴ καὶ δ. 1 Ti 1:17 (s. also above as extra-biblical formulation, esp. OGI 223, 12; 244, 19f; 763, 37); cp. Jd 25 v.l.; Rv 5:13; 7:12. Doxologies to Christ 2 Pt 3:18; Rv 1:6; εἰς (τὴν) δ. (τοῦ) θεοῦ to the praise of God Ro 15:7; 1 Cor 10:31; 2 Cor 4:15; Phil 1:11; 2:11; cp. Ro 3:7. Also πρὸ δ. 2 Cor 1:20; πρὸ τὴν αὐτοῦ τοῦ κυρίου (Christ) δ. 8:19. Hence the expr. δ. διδόναι τῷ θεῷ praise God (Bar 2:17f; 1 Esdr 9:8; 4 Macc 1:12): in thanksgiving Lk 17:18; Rv 19:7; as a form of relig. devotion: Ac 12:23; Ro 4:20; Rv 4:9; 11:13; 14:7; 16:9; as an adjuration δὸς δ. τῷ θεῷ give God the praise by telling the truth J 9:24.—GBoobyer, ‘Thanksgiving’ and the ‘Glory of God’ in Paul, diss. Leipzig 1929; LChampion, Benedictions and Doxologies in the Epistles of Paul ’35; MPamment, The Meaning of δόξα in the Fourth Gospel: ZNW 74, ’83, 12–16, God’s glory is manifested through the gift of Jesus’ voluntary self-surrender on the cross.
    ④ a transcendent being deserving of honor, majestic being, by metonymy (cp. Diod S 15, 58, 1 of citizens who stood out from among all others in ἐξουσίαι καὶ δόξαι=offices and honors) of angelic beings (s. Philo, Spec. Leg. 1, 45; PGM 1, 199) δόξαι majestic (heavenly) beings Jd 8; 2 Pt 2:10 (s. also Ex 15:11 LXX; TestJud 25:2 αἱ δυνάμεις τ. δόξης. Also the magical text in Rtzst., Poim. p. 28 [VI 17] χαιρέτωσάν σου αἱ δόξαι (practically = δυνάμει) εἰς αἰῶνα, κύριε). Cp. JSickenberger, Engelsoder Teufelslästerer? Festschrift zur Jahrhundertfeier d. Univers. Breslau 1911, 621ff. The mng. majesties and by metonymy illustrious persons is also prob.—On the whole word Rtzst., Mysterienrel.3 289; 314f; 344; 355ff; AvGall, D. Herrlichkeit Gottes 1900; IAbrahams, The Glory of God 1925.—AForster, The Mng. of Δόξα in the Greek Bible: ATR 12, 1929/1930, 311ff; EOwen, Δόξα and Cognate Words: JTS 33, ’32, 139–50; 265–79; CMohrmann, Note sur doxa: ADebrunner Festschr. ’54, 321–28; LBrockington, LXX Background to the NT Use of δ., Studies in the Gospels in memory of RLightfoot ’55, 1–8.—HBöhlig, D. Geisteskultur v. Tarsos 1913, 97ff; GWetter, D. Verherrlichung im Joh.-ev.: Beitr. z. Rel.-wiss. II 1915, 32–113, Phos 1915; RLloyd, The Word ‘Glory’ in the Fourth Gospel: ET 43, ’32, 546–48; BBotte, La gloire du Christ dans l’Evangile de S. Jean: Quest. liturgiques 12, 1927, 65ff; HPass, The Glory of the Father; a Study in St John 13–17, ’35; WThüsing, Die Erhöhung u. Verherrlichung Jesu im J, ’60.—GKittel, D. Rel. gesch. u. d. Urchristentum ’32, 82ff; JSchneider, Doxa ’32; HKittel, D. Herrlichkeit Gottes ’34; MGreindl, Κλεος, Κυδος, Ευχος, Τιμη, Φατις, Δοξα, diss. Munich ’38; AVermeulen, Semantic Development of Gloria in Early-Christian Latin ’56.—RAC IV 210–16; XI 196–225.—B. 1144f. DELG s.v. δοκάω etc. II p. 291. Schmidt, Syn. I 321–28, s. δοκέω. M-M. EDNT. TW. Spicq. Sv.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > δόξα

  • 116 δουλεύω

    δουλεύω fut. δουλεύσω; 1 aor. ἐδούλευσα; pf. δεδούλευκα J 8:33, ptc. δεδουλευκώς 2 Cl 17:7 (Aeschyl., Hdt.+; the basic diff. between master and slave is stated Aeschyl., Pr. 927).
    ① to be owned by another, be a slave, be subjected
    ⓐ lit., of Hagar and Jerusalem Gal 4:25. τινί to someone (Jos., Ant. 4, 115.—C. Ap. 2, 128 the Egyptians claim τὸ μηδενὶ δουλεῦσαι. Likew. in Appian, Bell. Civ. 4, 67 §286 the Rhodians are proud ἕνεκα τύχης ἐς τὸ νῦν ἀδουλώτου; Diod S 5, 15, 3 the Iolaës of Sardinia have maintained their freedom ἅπαντα τὸν αἰῶνα … μέχρι τοῦ νῦν; in 5, 15, 4 even the Carthaginians οὐκ ἠδυνήθησαν [αὐτοὺς] … καταδουλώσασθαι) J 8:33; Ac 7:7 (Gen 15:14); Ro 9:12; B 13:2 (both Gen 25:23; cp. Jos., Ant. 1, 275); 13:5 (Gen 48:19 altered after 25:23); 1 Cl 31:4 (Jacob by Laban [Gen 29:15, 20]; cp. Just., D. 134, 3).
    ⓑ in imagery: of a change in masters Ro 7:6.
    ② to act or conduct oneself as one in total service to another, perform the duties of a slave, serve, obey.
    ⓐ be in service to personal beings
    α. to humans, w. dat. of pers. (PHal 1, 219 [III B.C.] ὁ Ἀλεξανδρεὺς τῷ Ἀλεξανδρεῖ μὴ δουλευέτω) Mt 6:24; Lk 16:13; 2 Cl 6:1 (on being a slave to more than one master s. Billerb. on Mt 6:24; Mitt-Wilck. I/2, 203 II, 13f; 206, 16ff). τοσαῦτα ἔτη δ. σοι I have slaved for you so many years Lk 15:29, a statement about toil rather than actual status (cp. Gen 31:41). Abs. ἐν καθαρᾷ καρδίᾳ 2 Cl 11:1; μᾶλλον δ. let them be all the better slaves 1 Ti 6:2; πλέον δ. IPol 4:3. On Eph 6:7, see β. Fig., of loving service ἀλλήλοις Gal 5:13. δίκαιον εὖ δουλεύοντα πόλλοις 1 Cl 16:12 (Is 53:11).
    β. to transcendent beings, esp. in expressions relating to God or Jesus Christ as recipients of undivided allegiance, for, as indicated in α, a slave can take orders from only one master δ. τῷ θεῷ serve God, where God is thought of as κύριος, and a human as δοῦλος (Eur., Or. 418; Ex 23:33; Philo, Cher. 107, Somn. 2, 100; Jos., Ant. 7, 367; 8, 257; SibOr 3, 740; Orig., C. Cels. 8, 8, 17; cp. τοῖ κτισθεῖσιν ἀντὶ θεοῦ 3, 15, 17): Mt 6:24; Lk 16:13 (on both cp. Sextus 574 οὐκ ἔστιν ἅμα δουλεύειν ἡδονῇ κ. θεῷ); 1 Th 1:9; 2 Cl 11:1; 17:7; Pol 2:1 (Ps 2:11); 6:3; MPol 9:3; Hm 8:6; 12, 6, 2; Hs 4:2; Dg 2:5 τῷ δημιουργῷ; 1 Cl 26:1. τῷ Χριστῷ Ro 14:18; cp. 16:18; Col 3:24; abs. μετʼ εὐνοίας δ. render service (to your masters) w. good will Eph 6:7 (through wordplay Jesus Christ, as κύριος, is here viewed as the ultimate recipient of the slave’s service); τῷ κυρίῳ (Judg 2:7; 1 Km 7:4; 12:20) Ac 20:19; Ro 12:11 (v.l. τῷ καιρῷ.—δ. τῷ καιρῷ means ‘accommodate oneself to the occasion’ [Plut., Arat. 1047 [43, 2]; Pallad.: Anth. Pal. 9, 441; Procop. Soph., Ep. 113 H. δουλεύειν τῇ χρείᾳ καὶ πείθεσθαι τῷ καιρῷ. The contrast is with πράττειν ὅσα τις βούλεται, or Herodas 2, 9f: ζῶμεν οὐχ ὡς βουλόμεσθʼ, ἀλλʼ ὡς ἡμέας ὁ καιρὸς ἕλκει], and can have the unfavorable connotation ‘be an opportunist’; for this reason it is expressly rejected for this pass. by Athanas., Origen-Rufinus, and Jerome, but they may be interested in sanitizing the text. S. Ltzm. ad loc.); Hv 4, 2, 5; Hs 1:7; 4:5ff; 6, 3, 6; 8, 6, 2; the Holy Spirit 5, 6, 5; 7; elements or elemental spirits Gal 4:9, cp. vs. 8 (in a relig. sense also PGM 13, 72 κύριε, δουλεύω ὑπὸ τὸν σὸν κόσμον τῷ σῷ ἀγγέλῳ; lesser divinities [δαίμονες] Just., D. 83, 4; Tat. 17, 3).
    ⓑ to things, by fig. ext. of mng. in a: Be a slave to sin Ro 6:6; the law (Orig., C. Cels. 5, 6, 28) 7:25; desire Hm 12, 2, 5; Tit 3:3 (X., Mem. 1, 5, 5, Apol. 16; Pla., Phdr. 238e ἡδονῇ; Polyb. 18, 15, 16; Herodian 1, 17, 9; Philo, Cher. 71; Jos., Ant. 15, 91 δ. ταῖς ἐπιθυμίαις; Iren., 1, 6, 3 [Harv. I 56, 2]); the virtues Hv 3, 8, 8; m 12, 3, 1; faith m 9:12; τῇ κοιλίᾳ the belly, i.e. appetite (γαστρί X., Mem. 1, 6, 8; Anth. 11, 410, 4; cp. Ath. 31, 2) Ro 16:18. εἰς τὸ εὐαγγέλιον serve in the gospel Phil 2:22. For Ro 12:11 v.l. καιρῷ s. 2aβ.—M-M. TW.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > δουλεύω

  • 117 εἰσάγω

    εἰσάγω fut. εἰσάξω LXX; 2 aor. εἰσήγαγον GJs 10:1; pf. 2 pl. εἰσαγειόχατε 1 Km 21:16; aor. pass. εἰσήχθην LXX (Hom.+) bring or lead in/into τινά someone J 18:16; GJs 18:1; Lk 2:27. τινὰ εἴς τι someone into someth. (X., An. 1, 6, 11; 4 Km 9:2; Jos., Ant. 1, 38; Just., D. 113, 3; Ar. 15, 7 ὑπὸ στέγην) into a city Ac 9:8; barracks 21:37; 22:24; arena MPol 6:2; house Lk 22:54; B 3:3 (Is 58:7); temple Ac 21:28f (on the implications of alleged violation of temple sanctity s. Boffo, Iscrizioni no. 32 p. 283f [lit.]); cp. B 16:9; Ox 840, 8; ἐν τῷ ναῷ GJs 10:1; the Kingdom MPol 20:2 (cp. TestJob 47:3 εἰς τὸν μείζονα αἰῶνα); the world 1 Cl 38:3; cp. B 6:16; a tomb GPt 6:24. τὸν πρωτότοκον εἰς τὴν οἰκουμένην firstborn son into the world Hb 1:6. ὧδε Lk 14:21.—τὶ Ac 7:45.—M-M.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > εἰσάγω

  • 118 εἰς

    εἰς prep. w. acc. (Hom.+; s. the lit. under ἀνά, beg., also ATheimer, Die Präp. εἰς, ἐν, ἐκ im NT: Progr. z. 24. u. 29. Jahresbericht des niederösterr. Landes-Real-u. Obergymnasiums Horn 1896; 1901; AOepke, TW II 418–32), indicating motion into a thing or into its immediate vicinity or relation to something.
    ① extension involving a goal or place, into, in, toward, to
    ⓐ into, toward, to after verbs of going, or those that include motion toward a place (also after subst. as ἄφιξις Tat. 37, 1 or πορεία 38, 1); so after ἄγω, ἀκολουθέω, ἀναβαίνω, ἀνάγω, ἀναχωρέω, ἀνέρχομαι, ἄπειμι, ἀπέρχομαι, ἀποδημέω, ἀποπλέω, γίνομαι δεῦρο, διαβαίνω, διαπεράω, διασῴζω, διέρχομαι, διώκω, εἰσάγω, εἴσειμι, εἰσέρχομαι, εἰσπορεύομαι, ἐκπηδάω, ἐκπλέω, ἐκπορεύομαι, ἐμβαίνω, ἐμβάλλω, ἐνδύνω, ἐξέρχομαι, ἐπανάγω, ἐπιβαίνω, ἐπιστρέφω, ἔρχομαι (s. Goodsp., Probs. 56f), εὐθυδρομέω, ἥκω, καθίζω, καταβαίνω (s. Goodsp., Probs. 52–54), κατάγομαι, καταντάω, καταπλέω, καταφεύγω, κατέρχομαι, μεταβαίνω, ὁρμάω, παραβάλλω, παραγίνομαι, πέτομαι, πλέω, πορείαν ποιοῦμαι, πορεύομαι, προάγω, συμβάλλω, συνάγομαι, συναναβαίνω, συνέρχομαι, ὑπάγω, ὑποστρέφω, ὑποχωρέω, φεύγω, χωρέω; s. these entries.
    α. extension toward, in the direction of, a specific place to be reached. Hence w. nouns that denote an accessible place εἰς τὸν οἶκον into the house Mt 9:7; synagogue Ac 17:10; heaven Lk 2:15; abyss 8:31. φεύγειν εἰς τὰ ὄρη Mk 13:14. W. names of places and countries to Spain Ro 15:24, 28. εἰς Ἰερουσαλήμ vs. 25 al. Also on, in εἰς (τὰς) ὁδούς Lk 14:23; Mt 10:5, 10; εἰς ὁδόν Mk 6:8; 10:17. εἰς ἀγρόν 16:12. In another sense ἀναβαίνει εἰς τὸ ὄρος 3:13; Mt 15:29.—In the vicinity of, near, to (Jos., Vi. 115 εἰς τ. κώμην) εἰς (τὴν) θάλασσαν Mk 7:31; 3:7 v.l.; Mt 17:27. εἰς πόλιν (Hdt. 2, 169; 4, 200, 1; Diod S 15, 32, 2 παραγενόμενος εἰς πόλιν) J 4:5; cp. vs. 28. εἰς τό μνημεῖον 11:31, 38; 20:1, 3f (cp. vs. 6). ἐγγίζειν εἰς (Tob 11:1) Mt 21:1; Mk 11:1; Lk 18:35; 19:29. εἰς τοὺς φραγμούς to the hedges 14:23. κλίνειν τὸ πρόσωπον εἰς τ. γῆν toward the ground 24:5.
    β. with focus on the area within the point reached. After verbs of sending, moving, etc., which result in movement or include a movement of the body to, into, among εἰς τὴν πόλιν into the city Mt 26:18 al.; boat Mt 8:23; J 6:17; world J 1:9; εἰς τ. ναόν 2 Th 2:4; εἰς (τὸ) μέσον (Sir 27:12; cp. 48:17): ἔστη εἰς τὸ μέσον (X., Cyr. 4, 1, 1), he (came and) stood among them J 20:19, 26; cp. Mk 14:60; Lk 6:8, also ἔγειρε εἰς τὸ μ. get up and come here Mk 3:3.—δέχεσθαι εἰς τὰς ἀγκάλας take in (into) one’s arms Lk 2:28 (cp. Jos., Ant. 8, 28).
    γ. of movement directed at a surface of an area on, in: of striking (PRyl 145, 13f [38 A.D.] ἔδωκεν πληγὰς πλείους εἰς πᾶν μέρος τοῦ σώματος=gave many blows all over his body; cp. PTebt 39, 32) τύπτειν εἰς τ. κεφαλήν on the head Mt 27:30 (cp. Arrian, Anab. 2, 26, 4 ἐμβάλλειν εἰς τ. κεφαλήν). ῥαπίζειν εἰς τὴν σιαγόνα on the cheek 5:39.—εἰς τ. ὄμματα Mk 8:23; εἰς τ. ὁδόν 11:8; ἀναπίπτειν εἰς τ. ἔσχατον τόπον sit in the lowest place Lk 14:10; cp. vs. 8. εἰς τὴν χεῖρα, τοὺς πόδας on his hand, his feet Lk 15:22.
    δ. of a position within a certain area be at, be in, be on εἰς is freq. used where ἐν would be expected (s. 1bβ below; for Mark usage s. JO’Rourke, JBL 85, ’66, 349–51)—(Hdt. 7, 239, 1; Diod S 13, 101, 3; 20, 30, 2; Vett. Val. index III p. 394b; PTebt 38, 14 [113 B.C.] εἰς ὸ̔ν ἐνοικεῖ … οἶκον; POxy 294, 6 [22 A.D.]; 929, 12; BGU 385, 5; 423, 7; Kaibel 134; LXX. Cp. GHatzidakis, Einl. in die neugr. Gramm. 1892, 210f; Mlt. 62f, 234f; Rob. 592f; Rdm.2 14; 140; B-D-F §205; EOldenburger, De Or. Sib. Elocutione, diss. Rostock 1903, 26ff) εἰς τ. κοίτην εἶναι Lk 11:7. εἰς τὴν οἰκίαν Mk 10:10. οἱ εἰς τ. οἶκόν μου (ὄντες) Lk 9:61. οἱ εἰς μακρὰν (ὄντες) Ac 2:39. καθημένου εἰς τὸ ὄρος Mk 13:3 (cp. Musonius 43, 18 H. καθῆσθαι εἰς Σινώπην). ὁ εἰς τὸν ἀγρὸν (ὤν) he who is in the field 13:16. γίνεσθαι εἰς τὴν Καφαρναούμ happen in Capernaum Lk 4:23. εἰς συναγωγὰς δαρήσεσθε you will be beaten in the synagogues Mk 13:9. εὑρέθη εἰς Ἄζωτον he found himself in A. Ac 8:40 (cp. Esth 1:5 τοῖς ἔθνεσιν τοῖς εὑρεθεῖσιν εἰς τ. πόλιν; Gen 37:17). ἀποθανεῖν εἰς Ἰερ. Ac 21:13 (cp. Aelian, VH 7, 8 Ἡφαιστίων εἰς Ἐκβάτανα ἀπέθανε). κατοικεῖν εἰς Ἰερ. Ac 2:5; cp. Mt 2:23; 4:13; Ac 7:4; Hb 11:9 (cp. Thu. 2, 102, 6; X., An. 1, 2, 24; Num 35:33; 2 Ch 19:4). χάριν, εἰς ἣν στῆτε the favor in which you stand 1 Pt 5:12. ἔχειν βιβλίον εἰς τὰς χεῖρας have a book in one’s hands Hv 1, 2, 2. πηλὸς γάρ ἐσμεν εἰς την χεῖρα τοῦ τεχνίτου for we are clay in the hand of the artisan. εἰς ταύτην τὴν πόλιν in this city 2, 4, 3 al.—εἰς=at or on (BGU 845, 20f; τραπέζας … εἰς ἃς ἤσθιον οἱ πτωχοί TestJob 25:5) ὁ ὢν εἰς τ. κόλπον τ. πατρός who leans on the breast (or reclines in the lap) of the Father (=who is on intimate terms w. the Father, s. κόλπος) J 1:18. In AcPlCor 2:35 the prepositions εἰς and ἐν appear to be carefully distinguished: τὰ δεσμὰ εἰς τὰς χείρας ἔχω … καὶ τὰ στίγματα ἐν τῷ σώματί μου.
    ε. of presence in an area determined by other objects, esp. after verbs of sending, moving, etc. including ἀπολύω, ἀποστέλλω, βάλλω, βαπτίζω, δέχομαι, δίδωμι, ἐγκεντρίζω, ἐκβάλλω, ἐκπέμπω, ἐκχέω, ἐμβάπτω, ἐξαποστέλλω, καθίημι, μεταπέμπομαι, παρακύπτω, πέμπω, χαλάω; s. these entries. ἐμπίπτειν εἰς τοὺς λῃστάς fall among robbers Lk 10:36. εἰς τὰς ἀκάνθας among the thorns Mk 4:7; εἰς τ. λαόν Ac 4:17 et al., where the transl. depends on the verb in question. πνεύματος ἁγίου … ἀποσταλέντος εἰς αὐτήν (Μαρίαν) sent into her AcPlCor 2:5; cp. 2:10 ἔπεμψεν εἰς τοὺς προφήτας into the prophets; 2:14 κατέπεμψε … εἰς Μαρίαν.—ἔστη εἰς τὸ κριτήριον she stood before the tribunal GJs 15:2 (difft. J 20:19, 26, s. 1aβ).
    ⓑ of direction toward something without ref. to bodily motion.
    α. w. verbs of looking (fr. Od. 10, 37; Il. 3, 364; LXX) ἀναβλέπειν εἴς τι look up toward someth. (2 Macc 7:28; Sus 35 Theod.) Mk 6:41; Lk 9:16; Ac 22:13; cp. ἀτενίζω, βλέπω, ἐμβλέπω, ὁράω (Just., D. 112, 1).—ἐπαίρειν τοὺς ὀφθαλμοὺς εἴς τινα raise one’s eyes toward someone Lk 6:20.
    β. after verbs of saying, teaching, proclaiming, preaching, etc. (Trag.; Hdt. 8:26, 3; Thu. 1, 72, 2; 5, 45, 1 and many later wr., incl. LXX) λαλεῖν εἰς τ. κόσμον say to the world J 8:26. τὸ εὐαγγέλιον εἰς ὅλον τ. κόσμον the gospel in the whole world Mk 14:9. εἰς πάντα τὰ ἔθνη 13:10; Lk 24:47. εἰς ὑμᾶς 1 Th 2:9. εὐαγγελίζεσθαι εἴς τινα 2 Cor 10:16; 1 Pt 1:25; γνωρίζειν Ro 16:26. ἀπαγγέλλειν τι εἴς τινα Mk 5:14; Lk 8:34. διαμαρτύρεσθαι εἰς Ἰερουσαλήμ, μαρτυρεῖν εἰς Ῥώμην bear witness in Jerusalem, Rome Ac 23:11. ἵνα εἰς Νινευὴ μὴ κηρύξῃ AcPlCor 2:29. In these and similar cases εἰς approaches ἐν in mng.; s. 1aδ.
    γ. The same is true of βαπτίζεσθαι εἰς τὸν Ἰορδάνην Mk 1:9 and νίπτεσθαι εἰς τὴν κολυμβήθραν J 9:7; these expr. look like exx. of the interchange of εἰς and ἐν, but were orig. formed on the analogy of X., Cyr. 1, 3, 5 ἀποκαθαίρει τὴν χεῖρα εἰς τὰ χειρόμακτρα= lit. ‘into the towels’; cp. Epict. 3, 22, 71 ἵνʼ αὐτὸ (sc. τὸ παιδίον) λούσῃ εἰς σκάφην; Alciphron, Ep. 3, 7, 1; Athen. 10, 438e.
    ② extension in time, to, until, on
    ⓐ w. indication of specific time
    α. up to which someth. continues εἰς τέλος to the end (Epict. 1, 7, 17) Mt 10:22; 24:13; Mk 13:13. εἰς ἐκείνην τὴν ἡμέραν until that day 2 Ti 1:12 (Ath. 2, 1 εἰς … τὴν σήμερον ἡμέραν). εἰς ἡμέραν Χριστοῦ Phil 1:10. εἰς Χριστόν until the coming of the Messiah Gal 3:24.
    β. for or on which someth. happens μεριμνᾶν εἰς τὴν αὔριον be anxious for tomorrow Mt 6:34; cp. Hs 6, 5, 3; εἰς τὸ μέλλον for the future 1 Ti 6:19. εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον on the next Sabbath Ac 13:42. εἰς ἡμέραν (UPZ 66, 5 [153 B.C.]) for the day Phil 2:16; cp. Eph 4:30; Rv 9:15.
    γ. at which someth. takes place (Appian, Mithrid. 74 §321 ἐς ἑσπέραν=in the evening; Epict. 4, 10, 31 αὔριον ἢ εἰς τὴν τρίτην; En 1:1 οἵτινες ἔσονται εἰς ἡμέραν ἀνάγκης) εἰς τὸν καιρὸν αὐτῶν in their time Lk 1:20; εἰς τὸ μέλλον in the future 13:9. εἰς τέλος in the end, finally (Hdt. 3, 403; Gen 46:4; Ps.-Clem., Hom. 18, 2) 18:5 (B-D-F §207, 3 prefers mng. 3 below and ὑπωπιάζω 3; s. also Mlt-Turner 266). εἰς τὸ πάλιν=πάλιν 2 Cor 13:2; s. Schmid I 167; II 129; III 282; IV 455; 625. εἰς ταχεῖαν soon AcPlCor 2:3.
    ⓑ to indicate duration of time for, throughout (Nicol. Dam.: 90 Fgm. 4 p. 332, 16 Jac. εἰς νύκτα; Arrian, Anab. 4, 30, 1 ἐς τρεῖς ἡμέρας; Just., D. 2, 5 εἰς μακρὰν for a long time) εἰς ἔτη πολλά for many years Lk 12:19. εἰς τὸν αἰῶνα, εἰς τοὺς αἰῶνας (αἰών 1b) forever Mt 21:19; Mk 3:29; 11:14; Lk 1:33; J 8:35 and oft. εἰς ἡμέραν αἰῶνος to the day of eternity 2 Pt 3:18. εἰς γενεὰς καὶ γενεάς for generation after generation Lk 1:50. εἰς τὸ διηνεκές forever Hb 7:3; 10:1, 12, 14 (cp. Thu. 2, 64, 3 ἐς ἀί̈διον).
    ③ marker of degree, up to: εἰς τέλος completely, fully, absolutely (s. Just, A I, 44, 12 and on τέλος 2bγ) 1 Th 2:16; B 4:7; 19:11; Hv 3, 7, 2; m 12, 2, 3; Hs 8, 6, 4; 8, 8, 5; 8, 9, 3.—J 13:1 combines in εἰς τέλος the mngs. to the end (s. 2aα above) and to the uttermost (cp. Appian, Mithrid. 58 §239 ἡμῶν ἀμυναμένων ἤδη καὶ ἀμυνουμένων ἐς τέλος=we have defended ourselves up to now and will defend ourselves ἐς τέλος). εἰς τὰ ἄμετρα 2 Cor 10:13, 15 (cp. PVat A 12=Witkowski 36, 12 [168 B.C.] εἰς τὰ ἔσχατα). εἰς περισσείαν 10:15. εἰς ὑπερβολήν (Eur., Hipp. 939; Aeschin., F. Leg. 4) 4:17. εἰς τὸ παντελές (q.v. 2) Lk 13:11; Hb 7:25 (Tat. 6, 1).
    ④ marker of goals involving affective/abstract/suitability aspects, into, to
    ⓐ of entry into a state of being w. verbs of going, coming, leading, etc., used in a fig. sense: ἀπέρχεσθαι εἰς κόλασιν αἰώνιον Mt 25:46 (cp. Sir 41:10). εἰσφέρειν εἰς πειρασμόν 6:13. πορεύεσθαι εἰς θάνατον Lk 22:33. ὑπάγειν εἰς ἀπώλειαν Rv 17:8, 11. βάλλειν εἰς θλῖψιν 2:22. παραδιδόναι εἰς θλῖψιν Mt 24:9; cp. 2 Cor 4:11; Lk 24:20. συγκλείειν εἰς ἀπείθειαν Ro 11:32. ἐμπίπτειν εἰς κρίμα 1 Ti 3:6f; cp. 6:9 (and Ath. 24, 5 εἰς ἐπιθυμίαν πεσόντες παρθένων). ἄγειν εἰς μετάνοιαν Ro 2:4; cp. Hb 2:10 εἰς δόξαν. (Just., A I, 10, 4 εἰς πίστιν; 42, 11 εἰς ἐπίστασιν καὶ ἀνάμνησιν.) αἰχμαλωτίζειν εἰς ὑπακοήν 2 Cor 10:5. ἀνακαινίζειν εἰς μετάνοιαν Hb 6:6; cp. 2:10. Sim. ἀπάγω, ἀποβαίνω, εἰσέρχομαι, εἰσφέρω, ἐκβάλλω, ἐλευθερόω, ἐπιστρέφω, κατευθύνω, μεταβαίνω, ὁδηγέω et al.; s. these entries.
    ⓑ of change from one state to another w. verbs of changing: στρέφειν (Esth 4:17h; 1 Macc 1:39), μεταστρέφειν (Sir 11:31; 1 Macc 9:41; 3 Macc 6:22) τι εἴς τι Rv 11:6; Ac 2:20 (Jo 3:4); Js 4:9. μεταλλάσσειν Ro 1:26. μετασχηματίζεσθαι (q.v. 2) 2 Cor 11:13f; μετατίθεσθαι εἰς turn away to Gal 1:6.
    ⓒ of actions or feelings directed in someone’s direction in hostile or friendly sense (Thu. 1, 38; 66; 130; X., Cyr. 1, 3, 5; Paus. 7, 9, 3; 7, 10, 2; Aelian, VH 11, 10).
    α. in a hostile sense (Arrian, Anab. 1, 1, 4; PEleph 1, 9 [311/310 B.C.] κακοτεχνεῖν εἰς Δημητρίαν; UPZ 170b, 47 [127 B.C.]): ἁμαρτάνειν εἴς τινα (Herodian 7, 9, 11; EpJer 12; Jdth 5:20; 11:10) sin against someone Lk 15:18, 21. βλασφημεῖν εἴς τινα (Bel 8 Theod.; Just., D. 122, 2) defame someone Mk 3:29; Lk 12:10; 22:65; θαρρεῖν εἴς τινα 2 Cor 10:1. ψεύδεσθαι εἴς τινα (Sus 55; 59 Theod.) Col 3:9. Also w. nouns and adj. (Paus. 7, 8, 4; PFay 12, 7 [c. 103 B.C.] ἀδικήματα εἴς με; En 97:7 μνημόσυνον εἰς ὑμᾶς κακόν) Ac 6:11; 23:30; Ro 8:7.
    β. in a friendly sense: μακροθυμεῖν 2 Pt 3:9. τὸ αὐτὸ φρονεῖν Ro 12:16. So also πιστεύειν εἴς τινα trust or believe in someone Mt 18:6; Mk 9:42 and oft. (s. πιστεύω 1aε). Also w. nouns (OGI 49, 10 [III B.C.] φιλοτιμία εἰς; 51, 4; UPZ 22, 18 [162 B.C.]; 39, 5 εἰς τὸ θεῖον εὐσέβεια; 2 Macc 9:26 εὔνοια; Tat. 16:2 τῆς εἰς αὐτοὺς [δαίμονας] θρησκείας) ἀγάπη Ro 5:8; 2 Cor 2:4, 8; Col 1:4; 1 Th 3:12. ἐλπίς (2 Macc 9:20; Synes., Ep. 104 p. 264a εἰς τὸν κομήτην ἐ.) Ac 24:15. κοινωνία Phil 1:5 (Tat. 18, 2); πεποίθησις 2 Cor 8:22. δύναμις Eph 1:19. πίστις (Jos., Ant. 16, 48; 18, 334) Ac 20:21; 24:24; 26:18; Col 2:5; and adj. φιλόξενος 1 Pt 4:9; χρηστός Eph 4:32. διακονία Ro 15:31 (cp. the v.l. Ac 12:25 and s. JDupont, NovT 1, ’56, 275–303); 2 Cor 8:4. The context of 1 Pt 1:11 suggests consolation of Christians for the sufferings they endure in a hostile environment, hence REB: sufferings in Christ’s cause; for εἰς Χρ. construed genitivally (UPZ 180a II, 2 [113 B.C.] χωρὶς τοῦ εἰς αὐτὴν οἴκου; PTebt 16:9f contains a restoration of εἰς) s. NRSV ‘sufferings destined for Christ’ (for a parallel expr. in a hostile sense cp. Polyb. 1, 7, 12 τῆς εἰς ἐκείνους τιμωρίας; 1, 69, 7; 38, 1 [4], 13; s. [s.v. ἀνά beg.] Kuhring 13; Rudberg 201).
    ⓓ w. the vocation, use, or end indicated for, as: αἱρέομαι εἴς τι 2 Th 2:13. ἀφορίζω Ro 1:1; Ac 13:2. προγράφω Ro 15:4; Jd 4. ἀποστέλλω Hb 1:14. πέμπω Phil 4:16; 1 Th 3:2, 5. ποιῶ τι εἰς 1 Cor 10:31; 11:24. S. also under κεῖμαι, προορίζω, τάσσω, τίθημι.—εἰμὶ εἴς τι serve as someth. (s. εἰμί 6; also ins 134, 33ff fr. the Delphinion at Miletus [I A.D.] 1914; s. Dssm., LO 97, 1 [LAE 123]; Ar. 5, 1 ὕδωρ … εἰς χρῆσιν τῶν ἀνθρώπων γέγονε) 1 Cor 14:22; for destruction Col 2:22; as a testimony Js 5:3. Used w. a noun σκεῦος εἰς τιμήν, ἀτιμίαν a vessel meant for honorable, dishonorable use Ro 9:21; cp. vs. 22f; 2 Ti 2:20f; φύλλα τοῦ ξύλου εἰς θεραπείαν Rv 22:2. φῶς εἰς ἀποκάλυψιν a light serving as a revelation Lk 2:32. θεράπων εἰς μαρτύριον τῶν λαληθησομένων a servant to bear witness to what would be said Hb 3:5. (Cp. Just., A I, 66, 1 τὸ … εἰς ἀναγέννησιν λουτρόν). W. acc. of pers. (Just., A II, 12, 4 συκοφαντίᾳ τῇ εἰς ἡμᾶς; Tat. 17, 3 τὴν εἰς τοὺς μεμηνότας βοήθειαν) ἡ εἰς ὑμᾶς χάρις the grace meant for you 1 Pt 1:10. διδόναι εἴς τι pay out for someth., money for a field Mt 27:10.
    ⓔ w. the result of an action or condition indicated into, to, so that: αὐξάνειν εἰς ναόν grow into a temple Eph 2:21. πληροῦσθαι εἴς τι 3:19. λυπηθῆναι εἰς μετάνοιαν be grieved so that repentance takes place 2 Cor 7:9. Of prayer ἀναβαίνειν εἰς μνημόσυνον Ac 10:4. ὁμολογεῖν εἰς σωτηρίαν confess to salvation = so as to receive salvation Ro 10:10; cp. 1:16; 1 Pt 2:2; εἰς ἔπαινον κτλ. to praise etc. 1 Pt 1:7; εἰς βοήθειαν (1 Ch 12:17; Jdth 6:21; JosAs 23:4) Hb 4:16; cp. 10:39; Rv 13:3; Ro 6:16; 8:15; 13:4, 14; 1 Cor 11:34; 2 Cor 2:16 al.; εἰς κενόν (s. κενός 3) 2 Cor 6:1; Gal 2:2; Phil 2:16; 1 Th 3:5. σχίζειν εἰς δύο tear in two Mt 27:51; Mk 15:38. Cp. GPt 5:20 (cp. Polyb. 2, 16, 11; Lucian, Symp. 44, Tox. 54; 1 Km 15:29; Tob 5:3 S; 1 Macc 9:11; Ath. 18, 3 ᾠὸν … εἰς δύο ἐρράγη). W. subst. inf. foll. so that Ro 1:20; 3:26; 4:18; 6:12; 7:4; 1 Th 3:13; 2 Th 2:10f; Hb 11:3 al.
    ⓕ to denote purpose in order to, to (Appian, Liby. 101 §476 ἐς ἔκπληξιν=in order to frighten; Just., A I, 21, 4 εἰς προτροπήν ‘to spur on’) εἰς ἄγραν in order to catch someth. Lk 5:4. εἰς ἀπάντησιν, συνάντησιν, ὑπάντησίν τινι (s. these 3 entries) to meet someone, toward someone Mt 8:34; 25:1; J 12:13. εἰς μαρτύριον αὐτοῖς as a witness, i.e. proof, to them Mt 8:4; 10:18; 24:14 al. εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν for forgiveness of sins, so that sins might be forgiven Mt 26:28; cp. Mk 1:4; Lk 3:3; Ac 2:38. εἰς μνημόσυνόν τινος in memory of someone Mt 26:13; Mk 14:9; cp. Lk 22:19 al. (εἰς μνημόσυνον En 99:3). εἰς ὅ for which purpose (Hdt. 2, 103, 1) Col 1:29; otherw. 2 Th 1:11 with this in view; εἰς τί; why? (Wsd 4:17; Sir 39:16, 21) Mt 14:31; Mk 14:4; 15:34; Hm 2:5; D 1:5. εἰς τοῦτο for this reason or purpose Mk 1:38; Lk 4:43 v.l.; J 18:37; Ac 9:21; 26:16; Ro 9:17; 14:9; 2 Cor 2:9; 1J 3:8; Hs 1:9 (Just., A I, 13, 3). εἰς αὐτὸ τοῦτο for this very reason 2 Cor 5:5; Eph 6:22; Col 4:8. W. subst. inf. foll. (X., Ages. 9, 3, Mem. 3, 6, 2; Just., A I, 9, 5) in order to (oft. LXX; neg. μή in order not to; s. B-D-F §402, 2) Mt 20:19; 26:2; 27:31; Mk 14:55 and oft.—εἰς ὁδόν for the journey 6:8.
    ⓖ As in Mod. Gk., it is used for the dat., esp. the dat. of advantage, but also= for in general (X., An. 3, 3, 19 τ. ἵππους εἰς ἱππέας κατασκευάσωμεν; Lycurg. 85 διεκαρτέρουν εἰς τ. πατρίδα; UPZ 180a I, 7 [113 B.C.] τὸν εἰς Τάγην οἶκον ᾠκοδομημένον; BGU 37, 4f [51 A.D.] ξύλα εἰς τοὺς ἐλαιῶνάς μου wood for my olive orchards; PLond I, 43, 9 p. 48 [II B.C.]; PTebt 5, 77; POxy 37 I, 9; EpJer 9; Sir 37:7, cp. vs. 8; Jdth 14:2; Bel 3 Theod., vs. 22 LXX) εἰς πάντα τ. λαόν Lk 9:13; cp. 3J 5. εἰς ἡμᾶς Eph 1:19; cp. Col 1:25; 1 Th 4:10; Ro 10:12. χρείαν ἔχειν εἰς τ. ἑορτήν J 13:29; cp. Mk 8:19f; Gal 2:8; 1 Th 2:9; 5:15 et al.—εἰς is commonly used in speaking of the person for whom a payment etc. is made (Dssm., B 113–15; NB 23 [BS 117f; 194f]) 1 Cor 16:1; 2 Cor 8:4; 9:1, 13; Ro 15:26; Ac 24:17. εἰς λόγον τινός in an account for someth. (POxy 275, 19; 21 [66 A.D.]; 496, 10; 530, 15) Phil 4:15; cp. vs. 17. εἰς Χριστόν Phlm 6 prob. in honor of Christ (Tetrast. Iamb. 1, 7, 4 p. 266 εἰς θεούς; Pla., Lysis 205d ᾂδεις εἰς σαυτὸν ἐγκώμιον; Ps.-Pla., Minos 319c; Athen. 15, 667c; Synes., Ep. 75 p. 222b).
    ⑤ marker of a specific point of reference, for, to, with respect to, with reference to (Arrian, Anab. 6, 26, 3 τοῦτο τὸ ἔργον εἰς καρτερίαν ἐπαινῶ Ἀλεξάνδρου=I praise this deed with regard to Alexander’s endurance; Ath. 31, 1 οὐδὲν χείρους εἰς ἀρετῆς λόγον ‘none the worse in respect to excellence’) εὔθετος εἴς τι fit, suitable for someth. Lk 14:35; also εὔχρηστος 2 Ti 4:11. ἡτοιμασμένος ready for 2:21. εὐκαιρέω εἴς τι Ac 17:21. ἱκανόω Col 1:12. ἰσχύω Mt 5:13. περισσεύω 2 Cor 9:8. συνεργέω Ro 8:28. τοῦτο οὐκ εἰς ταύτας τ. ἡμέρας λέγω I say this not with reference to these days Hs 9, 26, 6.—After the verbs ἀπορέομαι, διακρίνομαι, καυχάομαι, παρρησίαν ἔχω, s. these entries. After the adj. ἄκαρπος, ἀκέραιος, βραδύς, σοφός, συνεργός, ὑπήκοος, φρόνιμος, s. these entries. W. acc. of pers. ἀσθενεῖν εἴς τινα be weak toward someone 2 Cor 13:3. εὐδοκεῖν 2 Pt 1:17. λέγειν εἴς τινα say w. reference to someone (Diod S 11, 50, 4; Just., D. 77, 1 εἰς Χριστὸν … εἰρῆσθαι) Ac 2:25.—On Ro 6:17 s. παραδίδωμι 1b end. δέχομαί τινα εἰς ὄνομά τινος Mt 10:41f; s. ὄνομα 1dγא.
    ⑥ marker of a guarantee, by ὀμνύναι εἴς τι swear by someth. Mt 5:35 (cp. PGiss 66, 8f [early II A.D.] ἐρωτῶ εἰς τὴν τ. θεῶν εὐσέβειαν; but the sole use of εἰς in a series of datives w. ἐν may reflect bilingualism; for prob. Hb. perspective, s. M’Neile, comm. ad loc).
    ⑦ distributive marker: w. numbers εἰς is distributive ‘-fold’ (cp. ἐστρίς ‘until three times’ Pind., O. 2, 68; GDI IV p. 884, n62, 36 [IV B.C.]) Mk 4:8 v.l. (otherw. ἐς τετρακοσίους, ἐς ὀγδοήκοντα about 400, about 80: Arrian, Anab. 5, 15, 2; 6, 2, 4; 7, 20, 3).
    ⑧ The predicate nom. and the predicate acc. are somet. replaced by εἰς w. acc. under Semitic influence, which has strengthened Gk. tendencies in the same direction:
    ⓐ predicate nom.
    α. w. γίνεσθαι (PFay 119, 34 [100 A.D.] ἵνα μὴ εἰς ψωμίον γένηται; Wsd 14:11; 1 Macc 1:36; 10:70; Jdth 5:10, 18 al.) Mt 21:42 (Ps 117:22). ἐγένετο εἰς δένδρον Lk 13:19; cp. J 16:20; Ac 5:36; Rv 8:11; 16:19.
    β. w. εἶναι (Bar 2:23; Jdth 5:21, 24; Sir 31:10 et al.) Mt 19:5 (Gen 2:24); Lk 3:5 (Is 40:4); 2 Cor 6:18; Hb 1:5; 8:10 (in the last 3 pass. OT expressions are also reproduced). Not fr. the OT: 1J 5:8.
    γ. λογίζεσθαι εἰς (Wsd 2:16; 1 Macc 2:52) Ro 4:3 (Gen 15:6); cp. 2:26; 9:8. λ. εἰς οὐθέν (Is 40:17; Wsd 3:17; cp. 9:6) Ac 19:27.
    ⓑ predicate acc. (Heliod. 6, 14, 1 τ. πήραν εἰς καθέδραν ποιησαμένη=she used the knapsack as a seat; Vett. Val. 59, 7; 1 Macc 10:54; 11:62; Jdth 5:11 al.; JosAs 13:12 παράθου με αὐτῷ εἰς παιδίσκην) ἐγείρειν τινὰ εἰς βασιλέα Ac 13:22 (cp. 1 Km 13:14). ἀνατρέφεσθαί τινα εἰς υἱόν 7:21 (cp. Ex 2:10). τέθεικά σε εἰς φῶς ἐθνῶν 13:47 (cp. Is 49:6). Cp. Mt 21:46; 1 Cl 42:4.—B-D-F §145; 157, 5; Rdm.2 20f; Mlt. 71f; Mlt-H. 462. Johannessohn, Kasus 4f.
    ⑨ marker of instrumentality, by, with (Arrian, Anab. 5, 12, 3 ἐς ἀκρίβειαν=with care; Vi. Aesopi I G 7 P. νικᾶν εἰς εὐσέβειαν πάντα ψόγον=overcome all censure with piety) εἰς διαταγὰς ἀγγέλων Ac 7:53 (=ἐν διαταγαῖς, B-D-F §206, 1). Sim. ὕπαγε εἰς εἰρήνην (1 Km 1:17) Mk 5:34; Lk 7:50; 8:48 (=ἐν εἰρήνῃ). Mlt-Turner 254f.
    ⑩ Other uses of εἰς
    ⓐ at, in the face of μετανοεῖν εἰς τὸ κήρυγμα repent at the proclamation Mt 12:41; Lk 11:32; cp. Ro 4:20 and perh. Mt 3:11. JMantey, JBL 70, ’51, 45–48, 309–11 argues for a causal use here because of the proclam., with reff.; against him RMarcus, ibid. 129f; 71, ’52, 43f; JDavis, Restoration Qtrly 24, ’81, 80–88.
    ⓑ for βαπτίζω εἰς s. βαπτίζω 2c.
    ⓒ μένειν εἰς remain with (PFay 111, 12 [95/96 A.D.]) so perh. J 6:27.
    ⓓ in pregnant constructions: σῴζειν εἰς bring safely into 2 Ti 4:18 (cp. X., An. 6, 4, 8; Diod S 2, 48; Cebes 27; SIG 521, 26 [III B.C.], OGI 56, 11; 4 Macc 15:3). διασῴζειν 1 Pt 3:20 (cp. Gen 19:19). μισθοῦσθαι ἐργάτας εἰς τ. ἀμπελῶνα to go into the vineyard Mt 20:1. ἐλευθεροῦσθαι εἰς be freed and come to Ro 8:21. ἀποδιδόναι τινὰ εἰς Αἴγυπτον Ac 7:9 (cp. Gen 37:28). ἔνοχος εἰς τ. γέενναν Mt 5:22; cp. 10:9; Mk 6:8; J 20:7.—DELG. M-M. TW.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > εἰς

  • 119 κατοικέω

    κατοικέω (s. four next entries) fut. κατοικήσω; 1 aor. κατῴκησα; pf. inf. κατῳκηκέναι (Just., D. 79, 2); aor. pass. subj. κατοικηθῶ LXX (s. οἰκέω; Soph., Hdt.+).
    ① to live in a locality for any length of time, live, dwell, reside, settle (down) intr.
    ⓐ w. the place indicated by ἔν τινι (X., An. 5, 3, 7; IHierapJ 212 τῶν ἐν Ἱεραπόλει κατοικούντων Ἰουδαίων; PMagd 25, 2 [221 B.C.]; PTebt 5, 180; Lev 23:42; Gen 14:12; Philo, Sobr. 68; Jos., Vi. 31; PMert 63, 9) Lk 13:4 v.l.; Ac 1:20 (cp. Ps 68:26); 2:5 v.l. (for εἰς s. below); 7:2, 4a, 48; 9:22; 11:29; 13:27; 17:24; Hb 11:9; Rv 13:12; B 11:4; IEph 6:2; Hs 3:1. Also used w. εἰς and acc. (Ps.-Callisth. 1, 38, 3 εἰς φθαρτὰ σώματα ἀθανάτων ὀνόματα κατοικεῖ; schol. on Soph., Trach. 39 p. 281 Papag.; B-D-F §205; Rob. 592f) Mt 2:23; 4:13; Ac 2:5; 7:4b. εἰς τὰ τείχη Hs 8, 7, 3. εἰς τὸν πύργον 8, 8, 5. εἰς τὸν αἰῶνα τὸν ἐρχόμενον Hs 4:2. ἐπὶ τῆς γῆς live on the earth Rv 3:10; 6:10; 8:13; 11:10ab; 13:8, 14ab; 14:6 v.l.; 17:8. ἐπὶ παντὸς προσώπου τῆς γῆς live on the whole earth Ac 17:26. ἐπὶ ξένης (i.e. χώρας) Hs 1:6. ποῦ, ὅπου Rv 2:13ab. Abs. (CB I/2, 461 nos. 294 and 295 οἱ κατοικοῦντες Ῥωμαῖοι) ὑπὸ πάντων τῶν (sc. ἐκεῖ) κατοικούντων Ἰουδαίων by all the Jews who live there Ac 22:12.
    ⓑ in relation to the possession of human beings by God, Christ, the Holy Spirit, and other transcendent beings, virtues, etc. (cp. Wsd 1:4; TestDan 5:1, TestJos 10:2f) ὁ θεὸς κ. ἐν ἡμῖν B 16:8. Of Christ Eph 3:17; cp. Hm 3:1. Of the Holy Spirit Hm 5, 2, 5; 10, 2, 5; Hs 5, 6, 5; ὁ κύριος ἐν τῇ μακροθυμίᾳ κ. m 5, 1, 3. ἐν αὐτῷ κ. πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος Col 2:9; cp. 1:19; ἐν οἷς δικαιοσύνη κ. 2 Pt 3:13 (cp. Is 32:16). ἡ μακροθυμία κατοικεῖ μετὰ τῶν τ. πίστιν ἐχόντων patience dwells with those who have faith Hm 5, 2, 3. Of spirit control or possession Mt 12:45; Lk 11:26 (κ. ἐκεῖ as Palaeph. 39 p. 44, 4).
    ② to make something a habitation or dwelling by being there, inhabit τὶ someth. (Demosth., Ep. 4, 7 τ. Ἰνδικὴν χώραν; Ps.-Aristot., Mirabilia 136; SIG 557, 17 τ. Ἀσίαν; PMagd 9, 1 [III B.C.]; PTor 4, 8 [117 B.C.] τὴν αὐτὴν πόλιν; Gen 13:7; Ezk 25:16; Philo, Leg. All. 3, 2; Jos., Vi. 27 Δαμασκόν) Ἰερουσαλήμ Lk 13:4; Ac 1:19; 2:14; 4:16. Cp. 2:9 (cp. Diod S 18, 11, 2 Μεσσήνιοι καὶ οἱ τὴν Ἀκτὴν κατοικοῦντες); 9:32, 35; 19:10, 17. οἱ κατοικοῦντες τὴν γῆν the inhabitants of the earth Rv 12:12 v.l.; 17:2. κ. πόλεις (Hdt. 7, 164) Dg 5:2. οἰκίας πηλίνας 1 Cl 39:5 (Job 4:19). ὅλον τὸν κόσμον Hs 9, 17, 1. Of God ὁ κ. τὸν ναόν the One who dwells in the temple (cp. Jos., Bell. 5, 458f) Mt 23:21; cp. Js 4:5 v.l.—DELG s.v. οἶκος II C. M-M. TW.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > κατοικέω

  • 120 κράτος

    κράτος, ους, τό (Hom.+)
    ① ability to exhibit or express resident strength, might
    ⓐ of God’s power (Theognis 376 al.; Ael. Aristid. 37, 8 K.=2 p. 15D.; 2 Macc 3:34; 7:17; 11:4; s. also 3 below) 1 Cl 33:3; 61:1; 64; AcPl Ha 5, 26. Of the power of Jesus 2 Cl 17:5.—τὸ κ. τῆς δόξης αὐτοῦ his glorious (divine) might Col 1:11. κατὰ κράτος αὐξάνειν grow mightily, wonderfully Ac 19:20 (κατὰ κράτος like Menand., Per. 407; Dio Chrys. 26 [43], 11; IG XII/5, 444, 103 [264/263 B.C.]; PTebt 27, 83 [113 B.C.]; AArgyle, ET 75, ’64, 151 connects κατὰ κ. with τ. κυρίου, by the might of the Lord).
    ⓑ of intensity in might (cp. Appian, Bell. Civ. 2, 35 §141 κατὰ κράτος=with all his might; Ps.-Callisth. 1, 8, 2 ἡλίου κ.; Ps 89:11) τὸ κ. τῆς ἰσχύος αὐτοῦ the working of his strength = mighty strength Eph 1:19; 6:10; 1 Cl 27:5 (cp. Is 40:26; Da 4:30 Theod.; s. 1QS 11, 19f; 1QH 4, 32).
    ② a specific product of resident strength, mighty deed ποιεῖν κ. (cp. עָשָׂה חַיִל Ps 118:15) do mighty deeds Lk 1:51.
    ③ exercise of ruling ability, power, rule, sovereignty (Arrian, Anab. 4, 20, 3 the ruling might of the great king; POxy 41 I, 2 εἰς αἰῶνα τὸ κράτος τῶν Ῥωμαίων; Mel., HE 4, 26, 7 τὸ Ῥωμαίων … κράτος. Of deities: Apollon. Rhod. 4, 804 Zeus; UPZ 81 II, 17 [II B.C.] Isis: ἐλθέ μοι θεὰ θεῶν, κράτος ἔχουσα μέγιστον; PSI 29, 21 τὸ κ. τοῦ Ἀδωναῖ; POxy 1380, 238 ἀστραπῶν τὸ κ. ἔχεις; Philo, Spec. Leg. 1, 307 τ. ὅλων τὸ κ.; Jos., Ant. 10, 263 τὸ πάντων κ. ἔχων) τὸν τὸ κ. ἔχοντα τοῦ θανάτου the one who has power over death Hb 2:14 (τὸ κ. ἔχειν τινός since Hdt. 3, 69).—In a doxology (Mel., P. 105, 823): 1 Ti 6:16; 1 Pt 4:11; 5:11; Jd 25; Rv 1:6; 5:13; 1 Cl 65:2; MPol 20:2.—DELG. M-M. TW.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > κράτος

Страницы

См. также в других словарях:

  • αἰῶνα — αἰών aevum masc acc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • αἰῶν' — αἰῶνα , αἰών aevum masc acc sg αἰῶνι , αἰών aevum masc dat sg αἰῶνε , αἰών aevum masc nom/voc/acc dual …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Ελλάδα - Γραμματεία και Λογοτεχνία — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ H λέξη ιστορία συνδέεται ετυμολογικά με τη ρίζα Fιδ , η οποία σημαίνει «βλέπω», και υπό αυτή την έννοια ιστορία είναι η αφήγηση που προκύπτει από έρευνα βασισμένη στην προσωπική παρατήρηση. Τα κείμενα των αρχαίων… …   Dictionary of Greek

  • Ελλάδα - Κοινωνία και Οικονομία (Αρχαιότητα) — ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΑΡΧΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Η οικονομία στην Aρχαϊκή περίοδο Στον τομέα της οικονομίας, στην Aρχαϊκή περίοδο, σημειώθηκε μια σημαντική πρόοδος σε σχέση με τη Γεωμετρική περίοδο. Κατά τη διάρκεια της Γεωμετρικής… …   Dictionary of Greek

  • Ελλάδα - Τέχνη (Αρχαιότητα) — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ Η απαρχή της αρχαίας ελληνικής τέχνης τοποθετείται συνήθως περί το 1100 π.Χ., μετά την κάθοδο των Δωριέων. Μετά την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β’ και την ανάγνωση των πινακίδων των ανακτόρων της Πύλου, των Μυκηνών, των… …   Dictionary of Greek

  • Ελλάδα - Τέχνη (Σύγχρονη) — Η ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ 19ου & ΤΟΥ 20ού αι. Εξετάζοντας την ελληνική εικαστική δημιουργία σήμερα, μπορούμε να καταλήξουμε στις εξής παραδοχές: α) παρουσιάζει έργα με μεγάλο… …   Dictionary of Greek

  • Ρωσία — H Pωσική Oμοσπονδία αποτελεί το μεγαλύτερο σε έκταση κράτος της γης. Tα σύνορά της ξεκινούν από την Eυρώπη, καλύπτουν όλη την Aσία και φτάνουν στην Άπω Aνατολή. Bόρεια και ανατολικά βρέχεται από τον Aρκτικό και τον Eιρηνικό Ωκεανό και στα δυτικά… …   Dictionary of Greek

  • Ελλάδα - Τέχνη (Βυζάντιο) — Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΤΕΧΝΗ Για τους περισσότερους ανθρώπους το Βυζάντιο αντιπροσωπεύει ένα κράτος που επέζησε για σχεδόν 1.200 χρόνια και συνέβαλε σημαντικά στη διάδοση του χριστιανισμού και στη διαφύλαξη του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού πνεύματος. Για… …   Dictionary of Greek

  • τουρκιά — Χώρα της εγγύς Ανατολής. Το ευρωπαϊκό τμήμα της συνορεύει με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία και βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος, τον Εύξεινο Πόντο και την Προποντίδα. Το ασιατικό τμήμα της συνορεύει με την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Γεωργία, το… …   Dictionary of Greek

  • Ελλάδα - Επιστήμες — ΑΡΧΑΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Η επιστήμη και η τεχνολογία καθορίζουν σήμερα, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ιστορία, την καθημερινή ζωή. Η ίδια όμως η έννοια της επιστήμης, όπως τη χρησιμοποιούμε στις μέρες μας, οφείλει την ύπαρξή… …   Dictionary of Greek

  • Ελλάδα - Ιστορία (Βυζάντιο, Τουρκοκρατία) — ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΧΡΟΝΩΝ Η ιστορία του Βυζαντίου, μακρόχρονη και περιεκτική σε γεγονότα, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Οικοδομημένη πάνω στα θεμέλια ενός οργανωμένου και ισχυρού ρωμαϊκού κράτους, κατέληξε σε μια δομή καθαρά… …   Dictionary of Greek

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»