Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to+hold+back

  • 41 reprehendo

    reprehendere, reprehendi, reprehensus V
    hold back, seize, catch; blame

    Latin-English dictionary > reprehendo

  • 42 cohibeo

    confine, restrain, hold back, repress.

    Latin-English dictionary of medieval > cohibeo

  • 43 freno

    curb, restrain, hold back, restrain.

    Latin-English dictionary of medieval > freno

  • 44 reprehendo

    to blame, reprove, refute, hold back, check, catch.

    Latin-English dictionary of medieval > reprehendo

  • 45 retineo

    to hold back, restrain, detain, keep, maintain.

    Latin-English dictionary of medieval > retineo

  • 46 remoratus

    rĕ-mŏror, ātus, 1, v. dep. n. and a.
    I.
    Neutr., to stay, tarry, linger, loiter, delay (so rarely):

    nam quid illaec nunc tam diu intus remorantur remeligines?

    Plaut. Cas. 4, 3, 7:

    ibi corpora,

    Lucr. 2, 75:

    res nulla foris,

    id. 2, 158:

    in concilio,

    id. 2, 564; cf.:

    in Italiā,

    Liv. 27, 12, 3:

    sed postquam remorata suos cognovit amores,

    Ov. M. 4, 137:

    perge, ne remorare. Non diu remoratus es: Jam venis,

    Cat. 61, 200 sq.:

    Etesiae contra fluvium flantes remorantur,

    Lucr. 6, 717.—
    II.
    Act., to hold back, stay, detain, obstruct, hinder, delay, defer (syn. retardare;

    freq. and class.): aliquem,

    Plaut. Mil. 3, 3, 46:

    haec edepol remorata med est,

    id. Ep. 5, 1, 23; id. Rud. 4, 6, 4 et saep.:

    di illum perdant, qui me hodie remoratus est,

    Ter. Eun. 2, 3, 11:

    eae res, quae ceteros remorari solent, non retardarunt,

    Cic. Imp. Pomp. 14, 40:

    nox atque praeda castrorum hostes quominus victoriā uterentur remorata sunt,

    Sall. J. 38, 8; Prop. 1, 6, 5:

    quamvis te longae remorentur fata senectae,

    i. e. should preserve you to a good old age, id. 1, 19, 17:

    num unum diem postea L. Saturninum tribunum plebis et C. Servilium praetorem mors ac poena remorata est?

    i. e. was it put off, deferred? Cic. Cat. 1, 2, 4; cf. Auct. Her. 4, 36, 48:

    cur non remoratur ituros,

    Ov. M. 13, 220.— Absol.:

    ab negotiis numquam voluptas remorata,

    Sall. J. 95, 3.—With inanimate and abstract objects:

    alicujus commodum,

    Ter. And. 4, 3, 24:

    scio te me iis epistulis potius et meas spes solitum esse remorari,

    Cic. Att. 3, 14, 1:

    alicujus iter,

    Sall. J. 50, 1; so,

    iter,

    Ov. M. 11, 233.— Absol.:

    fugiunt, freno non remorante, dies,

    Ov. F. 6, 772.
    rĕmŏrātus, a, um, in a pass. signif.:

    remorandust gradus,

    Plaut. Pers. 1, 2, 28:

    pomi jactu remorata (Atalanta),

    Ov. M. 10, 671.

    Lewis & Short latin dictionary > remoratus

  • 47 remoror

    rĕ-mŏror, ātus, 1, v. dep. n. and a.
    I.
    Neutr., to stay, tarry, linger, loiter, delay (so rarely):

    nam quid illaec nunc tam diu intus remorantur remeligines?

    Plaut. Cas. 4, 3, 7:

    ibi corpora,

    Lucr. 2, 75:

    res nulla foris,

    id. 2, 158:

    in concilio,

    id. 2, 564; cf.:

    in Italiā,

    Liv. 27, 12, 3:

    sed postquam remorata suos cognovit amores,

    Ov. M. 4, 137:

    perge, ne remorare. Non diu remoratus es: Jam venis,

    Cat. 61, 200 sq.:

    Etesiae contra fluvium flantes remorantur,

    Lucr. 6, 717.—
    II.
    Act., to hold back, stay, detain, obstruct, hinder, delay, defer (syn. retardare;

    freq. and class.): aliquem,

    Plaut. Mil. 3, 3, 46:

    haec edepol remorata med est,

    id. Ep. 5, 1, 23; id. Rud. 4, 6, 4 et saep.:

    di illum perdant, qui me hodie remoratus est,

    Ter. Eun. 2, 3, 11:

    eae res, quae ceteros remorari solent, non retardarunt,

    Cic. Imp. Pomp. 14, 40:

    nox atque praeda castrorum hostes quominus victoriā uterentur remorata sunt,

    Sall. J. 38, 8; Prop. 1, 6, 5:

    quamvis te longae remorentur fata senectae,

    i. e. should preserve you to a good old age, id. 1, 19, 17:

    num unum diem postea L. Saturninum tribunum plebis et C. Servilium praetorem mors ac poena remorata est?

    i. e. was it put off, deferred? Cic. Cat. 1, 2, 4; cf. Auct. Her. 4, 36, 48:

    cur non remoratur ituros,

    Ov. M. 13, 220.— Absol.:

    ab negotiis numquam voluptas remorata,

    Sall. J. 95, 3.—With inanimate and abstract objects:

    alicujus commodum,

    Ter. And. 4, 3, 24:

    scio te me iis epistulis potius et meas spes solitum esse remorari,

    Cic. Att. 3, 14, 1:

    alicujus iter,

    Sall. J. 50, 1; so,

    iter,

    Ov. M. 11, 233.— Absol.:

    fugiunt, freno non remorante, dies,

    Ov. F. 6, 772.
    rĕmŏrātus, a, um, in a pass. signif.:

    remorandust gradus,

    Plaut. Pers. 1, 2, 28:

    pomi jactu remorata (Atalanta),

    Ov. M. 10, 671.

    Lewis & Short latin dictionary > remoror

  • 48 reprehenso

    rĕprĕhenso, āre, v. freq. a. [id.], to hold back continually, detain from time to time (very rare, perh. hap. eir):

    reprehensans singulos,

    Liv. 2, 10, 3 Weissenb. ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > reprehenso

  • 49 retentorius

    rĕtentōrĭus, a, um, adj. [retentor], fitted to hold back, checking, restraining (late Lat.):

    virtus animae,

    Cassiod. Anim. 6.

    Lewis & Short latin dictionary > retentorius

  • 50 sufflamino

    sufflāmĭno, āre, v. a. [sufflamen], to hold back by a clog, to clog, check. *
    I.
    Lit.: rotam Ixionis, Sen. Lud. Mort. Claud. (Apocol.) 14, 3.—
    * II.
    Trop., to stay, check, repress in speaking:

    tanta illi erat velocitas orationis, ut vitium fieret. Itaque D. Augustus optime dixit, Aterius noster sufflaminandus est,

    Sen. Exc. Contr. 4, praef. § 7.

    Lewis & Short latin dictionary > sufflamino

  • 51 sustineo

    sustĭnĕo, tĭnŭi, tentum, 2, v. a. [subs for sub, and teneo], to hold up, hold upright, uphold, to bear up, keep up, support, sustain (syn. fulcio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    onus alicui,

    Plaut. As. 3, 3, 68:

    quantum hominum terra sustinet,

    id. Poen. prol. 90; id. Men. 1, 1, 13:

    cum Milo umeris sustineret bovem vivum,

    Cic. Sen. 10, 33:

    arma membraque,

    Liv. 23, 45, 3; Curt. 6, 1, 11; 7, 5, 8:

    infirmos baculo artus,

    to support, Ov. M. 6, 27:

    furcis spectacula,

    Liv. 1, 35, 9:

    ingenuā speculum manu,

    Ov. A. A. 2, 216:

    fornice exstructo, quo pons sustinebatur, Auct. B. Alex. 19, 4: manibus clipeos et hastam Et galeam,

    Ov. H. 3, 119:

    vix populum tellus sustinet illa suum,

    id. ib. 15 (16), 182:

    lapis albus Pocula cum cyatho duo sustinet,

    Hor. S. 1, 6, 117:

    vas ad sustinenda opsonia,

    Plin. 33, 11, 49, § 140:

    aër volatus alitum sustinet,

    Cic. N. D. 2, 39, 101: lacus omnia illata pondera sustinens, bearing on its surface, Plin. 6, 27, 31, § 127:

    ecce populus Romanus universus veluti duobus navigiis inpositus binis cardinibus sustinetur,

    id. 36, 15, 24, § 119:

    domum pluribus adminiculis fulcit ac sustinet,

    Plin. Ep. 4, 21, 3: se, to support one ' s self, hold one ' s self up, stand, etc., Caes. B. G. 2, 25; so,

    se a lapsu,

    Liv. 21, 35:

    se alis,

    Ov. M. 4, 411. —
    B.
    In partic., to hold or keep back, to keep in, stay, check, restrain, control, etc. (syn.: refreno, supprimo, moror): currum equosque, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 21, 3:

    currum,

    id. Lael. 17, 63 (v. infra, II. B. 3.):

    equos,

    Caes. B. G. 4, 33:

    remos,

    Cic. Att. 13, 21, 3:

    manum,

    Ov. F. 5, 302:

    sustinet a jugulo dextram,

    Verg. A. 11, 750:

    a jugulo nitentem sustinet hastam,

    Stat. Th. 2, 648:

    flumina Threiciā lyrā,

    Prop. 3, 2, 2 (4, 1, 42):

    nunc agendo, nunc sustinendo agmen,

    Liv. 25, 36, 1:

    aliud simile miraculum eos sustinuit,

    id. 5, 39, 2:

    signa,

    id. 31, 24, 8:

    gradum,

    Ov. F. 6, 398:

    perterritum exercitum,

    Caes. B. C. 1, 71:

    se,

    Cic. Tusc. 4, 18, 41; Val. Fl. 3, 100:

    se ab omni assensu,

    i. e. to refrain, Cic. Ac. 2, 15, 48:

    se a respondendo,

    id. ib. 2, 32, 104. — Poet.:

    celeres vias,

    i. e. to halt, Sen. Hippol. 794.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to uphold, sustain, maintain, preserve:

    dignitatem et decus civitatis,

    Cic. Off. 1, 34, 124:

    causam rei publicae,

    id. Fam. 9, 8, 2; cf.:

    causam publicam,

    id. Div. in Caecil. 8, 27:

    exspectationem,

    id. Off. 3, 2, 6:

    tris personas unus sustineo,

    characters, id. de Or. 2, 24, 102:

    personam magistri,

    to personate, Suet. Gram. 24:

    quid muneris in rem publicam fungi ac sustinere velitis,

    Cic. Verr. 2, 3, 86, § 199:

    historiam veterem atque antiquam haec mea senectus sustinet,

    Plaut. Trin. 2, 2, 100: vitam, Maecen. ap. Sen. Ep. 101, 11.— Poet.:

    (arbor) ingentem sustinet umbram,

    Verg. G. 2, 297.—
    B.
    In partic.
    1.
    To sustain, support, maintain, by food, money, or other means:

    hac (sc. re frumentariā) alimur et sustinemur,

    Cic. Verr. 2, 3, 5, § 11:

    veterem amicum suum labentem excepit, fulsit et sustinuit re, fortunā, fide,

    id. Rab. Post. 16, 43:

    qui ager non amplius hominum quinque milia potest sustinere,

    id. Att. 2, 16, 1:

    alicujus munificentiā sustineri,

    Liv. 39, 9, 6:

    hinc patriam parvosque nepotes Sustinet,

    Verg. G. 2, 515:

    necessitates aliorum,

    Liv. 6, 15, 9:

    plebem,

    id. 3, 65, 6:

    penuriam temporum,

    Col. 9, 14, 17.—
    2.
    To bear, undergo, endure; to hold out against, withstand (so most freq.;

    syn.: fero, tolero, patior): mala ferre sustinereque,

    Cic. Tusc. 5, 6, 16:

    non tu scis, quantum malarum rerum sustineam,

    Plaut. Merc. 2, 4, 8:

    innocens suspitionem hanc sustinet causā meā,

    id. Bacch. 3, 3, 32:

    labores,

    Cic. Rep. 1, 3:

    aestatem,

    Hirt. B. G. 8, 39, 3:

    dolorem pedum,

    Plin. Ep. 1, 12, 5:

    dolores,

    id. ib. 1, 12, 8:

    certamen,

    Liv. 33, 36, 12:

    vim hostium,

    Nep. Hann. 11, 4:

    periculum,

    Dig. 18, 6, 1:

    o dii, quis hujus potentiam poterit sustinere?

    Cic. Phil. 7, 6, 17:

    alicujus imperia,

    Caes. B. G. 1, 31:

    vulnera,

    id. ib. 1, 45:

    Philo ea sustinere vix poterat, quae contra Academicorum pertinaciam dicebantur,

    Cic. Ac. 2, 6, 18; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    Peloponnesum,

    Cic. Att. 10, 12, 7: eos (rogantes), Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 3; Liv. 31, 13:

    senatus querentes eos non sustinuit,

    id. 31, 13, 4:

    justa petentem deam,

    Ov. M. 14, 788:

    ferrum ignemque Jovemque,

    id. ib. 13, 385 et saep.— Absol.: expectes et sustineas necesse est, Mart. 9, 3, 13:

    neque jam sustineri poterat,

    Caes. B. G. 2, 6; cf. Cic. Fam. 12, 6, 4; Liv. 29, 6, 17.—
    (β).
    With obj.-clause (mostly with a negative: non sustinet, he cannot bear, cannot endure; he does not take upon himself, does not venture):

    non sustineo esse conscius mihi dissimulati judicii mei,

    Quint. 3, 6, 64:

    non impositos supremis ignibus artus Sustinuit spectare parens,

    Ov. M. 13, 584;

    so negatively,

    id. ib. 1, 530; 6, 367; 6, 606; 9, 439; 10, 47; id. F. 4, 850; Vell. 2, 86, 2. —

    In a negative interrog.: sustinebant tales viri, se tot senatoribus, etc.... non credidisse? tantae populi Romani voluntati restitisse? Sustineant. Reperiemus, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

    hoc quidem quis hominum sustineat petulans esse ad alterius arbitrium?

    Quint. 12, 9, 10; 3, 6, 64:

    deserere officii sui partes,

    Plin. Ep. 9, 13, 16; 9, 13, 6:

    Parmenionem rursus castigare non sustinebat,

    Curt. 4, 13, 8; 6, 1, 15:

    nec solus bibere sustineo,

    id. 7, 5, 12; 7, 6, 15; 8, 5, 7; Vell. 2, 86, 2; Suet. Caes. 75.—Affirmatively:

    quem in vinculis habituri erant, sustinuere venerari,

    Curt. 5, 10, 13:

    colloqui cum eo, quem damnaverat, sustinuit,

    id. 6, 8, 16; 7, 5, 38; 10, 5, 25:

    quae se praeferre Dianae Sustinuit,

    took upon herself, presumed, Ov. M. 11, 322; so,

    sustinet ire illuc,

    id. ib. 4, 447; 6, 563; id. H. 5, 32; Phaedr. 4, 16, 8: aliquem videre, Auct. Cons. Liv. 135:

    si quis aquam... haurire sustineat,

    Plin. 30, 7, 20, § 64:

    mentiri,

    Petr. 116.—
    3.
    (Acc. to I. B.) To hold in, stop, stay, check, restrain; to keep back, put off, defer, delay:

    est igitur prudentis sustinere ut currum sic impetum benevolentiae,

    Cic. Lael. 17, 63; so,

    impetum hostis,

    Caes. B. G. 1, 24; 1, 26; 2, 11;

    3, 2 et saep.: subitas hostium incursiones,

    Hirt. B. G. 8, 11; cf.:

    Curio praemittit equites, qui primum impetum sustineant ac morentur,

    Caes. B. C. 2, 26:

    bellum consilio,

    Liv. 3, 60, 1:

    assensus lubricos,

    Cic. Ac. 2, 34, 108:

    sustinenda solutio est nominis Caerelliani,

    id. Att. 12, 51, 3:

    oppugnationem ad noctem,

    Caes. B. G. 5, 37, 6:

    rem in noctem,

    Liv. 5, 35, 7:

    iram,

    id. 2, 19, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > sustineo

  • 52 dētineō

        dētineō tinuī, tentus, ēre    [de + teneo], to hold off, keep back, detain, check: a quo incepto me ambitio detinuerat, S.: me detinuit morbus, T.: civium numerum tam bonis rebus: contionibus detinenda plebs, L.: me his oris, V.: nisi quid te detinet, if you have time, H.: me Gratā compede Myrtale, H.: novissimos proelio, Cs.: amor me Martis in armis detinet, V.: in eā legatione detentus, Ta.—Fig., to hinder, prevent, delay: Galliae victoriam, Cs.: se nonum ad diem, to prolong his life, Ta.—Of time, to lengthen, fill: tempus, O.: euntem sermone diem, O.— To keep, occupy, engage, busy: in alienis negotiis detineri: Nos Pallas detinet, O.
    * * *
    detinere, detinui, detentus V TRANS
    detain, hold; hold off, keep away (from); hold prisoner; retain; occupy; hold/keep back (from use); keep, cause to remain; reserve; delay end, protract

    Latin-English dictionary > dētineō

  • 53 cohibeo

    cŏ-hĭbĕo, ui ( perf. subj. cohibessit, Lucr. 3, 444 Lachm.), ĭtum, 2, v. a. [habeo].
    I.
    To hold together, to hold, contain, confine, embrace, comprise (class.;

    syn. contineo): omnes naturas ipsa (universa natura) cohibet et continet,

    Cic. N. D. 2, 13, 35; Lucr. 3, 441 sq.; 1, 517; 1, 536:

    (nubes) ut fumus constare nequirent, Nec cohibere nives gelidas et grandinis imbres,

    id. 6, 107:

    aliquid in se,

    id. 2, 1031; cf. Cic. Fat. 9, 19:

    at Scyllam caecis cohibet spelunca latebris,

    Verg. A. 3, 424:

    semen occaecatum,

    Cic. de Sen. 15, 51:

    nodo crinem,

    Hor. C. 3, 14, 22:

    namque marem cohibent callosa (ova) vitellum,

    id. S. 2, 4, 14:

    auro lacertos,

    to encircle, Ov. H. 9, 59:

    bracchium togā,

    Cic. Cael. 5, 11:

    deos parietibus,

    Tac. G. 9.—
    B.
    Trop. (very rare): sed interest inter causas fortuito antegressas, et inter causas cohibentis in se efficientiam naturalem, Cic. Fat. 9, 19.—
    II.
    With the access. idea of hindering free motion, to hold, keep, keep back, hinder, stay, restrain, stop, etc. (in a lit. sense in prose rare, but trop. very freq.).
    A.
    Prop.:

    cohibete intra limen etiam vos parumper,

    Plaut. Mil. 3, 1, 1:

    nec muris cohibet patriis media Ardea Turnum,

    Verg. A. 9, 738:

    carcere ventos,

    Ov. M. 14, 224:

    ventos in antris,

    id. ib. 15, 346: cervos arcu, to stop, poet. for to kill, Hor. C. 4, 6, 34:

    nec Stygiā cohibebor undā,

    id. ib. 2, 20, 8:

    tempestatibus in portibus cohiberi, Auct. B. Afr. 98: cohiberi in vinculis,

    Curt. 6, 2, 11:

    Pirithoum cohibent catenae,

    Hor. C. 3, 4, 80:

    claustra cohibentia Janum,

    id. Ep. 2, 1, 255:

    ab aliquā re,

    Liv. 22, 3, 9; Tac. A. 1, 56:

    sanguis spongiā in aceto tinctā cohibendus est,

    Cels. 8, 4; cf. Plin. 27, 11, 69, § 93:

    alvum,

    id. 29, 3, 11, § 49:

    milites intra castra,

    Curt. 10, 3, 6:

    aquilones jugis montium,

    id. 8, 9, 12.—
    B.
    Trop.
    1.
    Cohibere aliquid or cohibere se, to stop something (or one ' s self), to hold in check, to restrain, limit, confine, keep back, repress, tame, subdue (syn.:

    contineo, refreno, arceo, coerceo): motus animi perturbatos,

    Cic. Off. 2, 5, 18:

    furentis impetus crudelissimosque conatus,

    id. Phil. 3, 2, 5; cf.:

    furorem alicujus,

    id. ib. 5, 13, 37:

    temeritatem,

    id. Ac. 1, 12, 45:

    gaudia clausa in sinu tacito,

    Prop. 2 (3), 25, 30:

    iras,

    Verg. A. 12, 314:

    pravas aliorum spes,

    Tac. A. 3, 56:

    ac premeret sensus suos,

    id. ib. 3, 11:

    bellum,

    Liv. 9, 29, 5:

    malum,

    Tac. A. 6, 16:

    sumptus,

    Arn. 2, p. 91:

    violentias effrenati doloris,

    Gell. 12, 5, 3:

    altitudinem aedificiorum,

    Tac. A. 15, 43:

    (provinciae) quae procuratoribus cohibentur,

    i. e. are ruled, id. H. 1, 11: non tu te cohibes? be moderate in grief, * Ter. Heaut. 5, 1, 46; so Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4; Gell. 4, 9, 3.—
    (β).
    With quominus:

    vix cohibuere amici, quominus eodem mari oppeteret,

    Tac. A. 2, 24.— Pass.:

    ne flumine quidem interjecto, cohiberi quominus, etc.,

    Tac. A. 2, 10.—
    (γ).
    With inf., Calp. Ecl. 4, 20 (but in Cic. Tusc. 3, 25, 60; id. Caecin. 23, 66; Auct. B. G. 8, 23, prohibere is the true reading).—
    2.
    Aliquid ab aliquā re or aliquo, to keep something from something (or somebody), to ward off:

    manus ab alieno,

    Plaut. Trin. 4, 3, 12:

    manus, oculos, animum ab auro gazāque regiā,

    Cic. Imp. Pomp. 23, 66:

    effrenatas suas libidines a liberis et a conjugibus vestris,

    id. Mil. 28, 76:

    adsensionem a rebus incertis,

    id. N. D. 1, 1, 1.—Hence, cŏhĭbĭtus, a, um, P. a., confined, limited, moderate:

    dicendi genus,

    Gell. 7, 14, 7.— Comp.:

    habitudo cohibitior,

    Aus. Grat. Act. 27, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > cohibeo

  • 54 retineo

    rĕ-tĭnĕo, ŭi, tentum, 2, v. a. [teneo].
    I.
    (With the signif. of the re predominating.) To hold or keep back, not let go; to detain, retain; to restrain (class.; cf. restringo).
    A.
    Lit.: Ep. Asta, abire hinc non sinam. Th. Quid nunc me retines? Plaut. Ep. 1, 1, 61:

    quotiens foras ego ire volo, me retines, revocas,

    id. Men. 1, 2, 5:

    quid, malum, astas? Quin retines altrinsecus?

    id. Mil. 2, 5, 36; id. Stich. 2, 3, 11:

    te dexterā retinens manu Opsecro,

    id. Capt. 2, 3, 82: si magis vis, eam omittam. Py. Nolo;

    retine,

    id. Mil. 4, 8, 27:

    retine me,

    id. Curc. 2, 3, 11; Ter. Heaut. 2, 4, 23:

    concilium dimittit, Liscum retinet,

    Caes. B. G. 1, 18:

    homines,

    Cic. Att. 13, 14, 1:

    ab his fit initium retinendi Silii, etc.,

    Caes. B. G. 3, 8; 3, 9; 3, 10 et saep.:

    milites,

    id. ib. 7, 47; 7, 52; cf.:

    milites in loco,

    id. B. C. 3, 92:

    legiones ad urbem,

    id. ib. 1, 2;

    1, 9: cohortes apud se,

    id. ib. 2, 19:

    venit Varro ad me, et quidem id tempus, ut retinendus esset,

    when he must be kept, Cic. Att. 13, 33, 4:

    biduum tempestate retentus,

    detained, Caes. B. C. 3, 102; cf. id. B. G. 7, 1; Plaut. Curc. 2, 1, 12; cf.:

    aegre sunt retenti, quin oppidum irrumperent,

    Caes. B. C. 2, 13 fin.:

    vi me, vi inquam, Plancius et complexu suo retinuit,

    Cic. Planc. 41, 100:

    nisi jam profecti sunt, retinebis homines,

    id. Att. 13, 14, 1:

    euntem,

    Ov. H. 18, 99:

    aliquem vinclis,

    id. R. Am. 213:

    consulem,

    Liv. 37, 51:

    morbo retineri,

    id. 34, 10;

    v. also infra, B.: armorum parte tertiā celatà atque in oppido retentā,

    Caes. B. G. 2, 32 fin.; 2, 33:

    naves pro bonis Tarquiniorum ab Aristodemo retentae sunt,

    i. e. as security, Liv. 2, 34, 4:

    vinum portantes naves tempestatibus retentas esse,

    id. 37, 27, 2; Plaut. Stich. 5, 4, 45:

    mercedem,

    to keep back, stop, id. As. 2, 4, 37:

    alienum,

    Cic. Fl. 23, 56:

    lacrimas,

    Ov. M. 1, 647:

    manus ab ore,

    id. ib. 9, 575 et saep.:

    mulierem,

    to hold, Plaut. Ep. 4, 1, 33; cf.:

    mulierem per vim,

    id. Bacch. 4, 8, 2:

    arcum manu,

    Cic. Verr. 2, 4, 34, § 74:

    faculas sagittas,

    Prop. 2, 29 (3, 27), 5; cf.:

    injectā manu ferreā et retentā utrāque nave,

    Caes. B. C. 1, 58:

    sudor madidā veste retentus,

    Mart. 5, 79, 3.—
    B.
    Trop., to hold in check, keep within bounds, to restrain, check, repress, etc.: hoc servi esse officium reor, retinere at salutem (erum), Plaut. Aul. 4, 1, 8:

    liberos retinere,

    Ter. Ad. 1, 1, 33; Cic. Rep. 2, 25, 46; cf.:

    moderantem cursum atque in suā potestate retinentem,

    id. ib. 1, 29, 45:

    gaudia,

    Ov. M. 12, 285:

    rabiem,

    id. ib. 3, 566:

    verba dolore,

    id. ib. 10, 474:

    aliquem in officio,

    Cic. Rosc. Am. 25, 70:

    animos sociorum in fide,

    Liv. 25, 40:

    retineri nequeo quin dicam ea, quae promeres,

    Plaut. Trin. 3, 2, 15 (cf. supra, A.):

    quae (varietas) vehementer animos hominum in legendo tuo scripto retinere possit... ordo ipse annalium mediocriter nos retinet,

    binds, enchains, Cic. Fam. 5, 12, 4 and 5:

    (picus) Ore suo volucres vagas retinere solebat,

    Ov. M. 14, 340:

    lingua retenta metu,

    id. H. 11, 82:

    retinentibus vobis, erumperem,

    Curt. 6, 3, 5.—
    II.
    (With the signif. of the verb predominant.) To hold fast, keep, retain, preserve, maintain, etc. (freq. only since the class. per.; esp. freq. in the trop. signif.; cf. obtineo).
    A.
    Lit.: potius mansuetudine et innocentiā imperatoris provinciam quam vi militum aut benignitate deorum retentam atque conservatam esse, Cato ap. Cic. Fam. 15, 5, 2:

    oppidum,

    Caes. B. G. 7, 21 fin.:

    arces (Minerva),

    to preserve, protect, Cat. 64, 8:

    id egit, ut amicos observantiā, rem parsimoniā retineret,

    Cic. Quint. 18, 59; cf.:

    retinere servareque amicos,

    Hor. S. 1, 1, 89:

    summos cum infimis pari jure,

    Cic. Off. 2, 12, 41:

    Aegyptum,

    Curt. 4, 1, 30:

    regionem,

    id. 6, 5, 21:

    neque virtutem qui habet virtute retinetur in vitā,

    Cic. Fin. 3, 18, 61 B. and K.: fortunam citius reperias quam retineas, Publ. Syr. 168 Rib. —
    B.
    Trop.:

    retinete (fidem), post factum ut laetemini,

    Plaut. Rud. prol. 30:

    existimo jus augurum... rei publicae causā conservatum ac retentum,

    Cic. Div. 2, 35, 75; so,

    jus suum,

    id. Verr. 2, 3, 14, § 37; Caes. B. C. 1, 5:

    statum suum,

    Cic. Rep. 2, 23, 43:

    pristinam virtutem,

    Caes. B. G. 5, 48, 91; cf.:

    vestigium pristinae dignitatis,

    Cic. Sull. 32, 91:

    officium,

    id. Off. 3, 29, 105:

    justitiam (with colere),

    id. ib. 2, 12, 42 Beier; id. Inv. 1, 1, 3:

    caritatem in pastores,

    id. Lael. 19, 70:

    utilitatem in amicitiā et fidem,

    id. ib. 24, 88:

    hunc morem usque adhuc,

    id. Rep. 2, 20, 36; cf. id. ib. 2, 9, 16:

    de finibus retentae defensaeque sententiae,

    id. Tusc. 5, 30, 84:

    gravitatem retinere, iracundiam pellere,

    id. Off. 1, 38, 137:

    ferociam animi in vultu,

    Sall. C. 61, 4:

    memoriam suae pristinae virtutis, tot secundissimorum proeliorum,

    Caes. B. G. 2, 21; 7, 62:

    aliquid memoriā,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 19; id. Rosc. Am. 12, 33:

    commissa (aures),

    Hor. Ep. 1, 18, 70 et saep.:

    ut Palaemo et Telamo et Plato dicerentur, retinuerunt,

    Quint. 1, 5, 60.— With ne, Cic. Rep. 2, 32, 56.—
    2.
    Post-class. for memoriā retinere, to keep in mind, remember:

    sive ille Hasdrubal est, sive quis alius, non retineo,

    Gell. 17, 9, 16.—With object-clause:

    retineo me dixisse,

    Dig. 35, 1, 92 init. — Hence, rĕtĭnens, entis, P. a., holding fast, tenacious, observant of any thing (class.; cf. tenax); constr. with gen.:

    homo sui juris dignitatisque retinens,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 3, § 11:

    nimium equestris juris et libertatis,

    id. Planc. 23, 55:

    avitae nobilitatis,

    Tac. A. 2, 38 fin.:

    modestiae,

    id. ib. 5, 11:

    Seleuci conditoris (civitas),

    i. e. retaining his institutions, id. ib. 6, 42; cf.:

    antiqui moris,

    id. ib. 16, 5 et saep. — Sup.:

    proprietatum in verbis retinentissimus,

    Gell. 10, 20, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > retineo

  • 55 refero

    rĕ-fĕro, rettŭli (also written retuli), rĕlātum (rēlātum or rellatum, Lucr. 2, 1001), rĕferre, v. a. irr., to bear, carry, bring, draw, or give back (very freq. and class.; cf.: reduco, reporto, retraho).
    I.
    Lit.
    A.
    Ingen.: zonas, quas plenas argenti extuli, eas ex provinciā inanes rettuli, C. Gracchus ap. Gell. 15, 12 fin.:

    arma,

    Plaut. Ep. 2, 2, 25:

    vasa domum,

    id. Poen. 4, 2, 25; cf.:

    pallam domum,

    id. Men. 5, 7, 59; 4, 2, 97; 98; cf.:

    anulum ad me,

    id. Cas. 2, 1, 1;

    and simply pallam, spinther,

    id. Men. 3, 3, 16; 5, 1, 5; 5, 2, 56:

    secum aurum,

    id. Aul. 4, 5, 4:

    exta,

    id. Poen. 2, 44:

    uvidum rete sine squamoso pecu,

    id. Rud. 4, 3, 5:

    aestus aliquem in portum refert,

    id. As. 1, 3, 6:

    Auster me ad tribulos tuos Rhegium rettulit,

    Cic. Fam. 12, 25, 3: ut naves eodem, unde erant profectae, reterrentur, Caes. B. G. 4, 28:

    me referunt pedes in Tusculanum,

    Cic. Att. 15, 16, B; cf.:

    aliquem lecticae impositum domum,

    Suet. Caes. 82; and:

    in Palatium,

    id. Vit. 16: intro referre pedem, to turn one ' s feet back, to return, Plaut. Merc. 5, 4, 50; cf.:

    incertus tuum cave ad me rettuleris pedem,

    id. Ep. 3, 4, 3:

    caelo rettulit illa pedem,

    Ov. H. 16, 88; 15, 186:

    fertque refertque pedes,

    id. F. 6, 334 (for a different use of the phrase, v. infra B. 2.):

    in decimum vestigia rettulit annum (victoria),

    Verg. A. 11, 290:

    in convivia gressum,

    Sil. 11, 355:

    in thalamos cursum,

    id. 8, 89:

    ad nomen caput ille refert,

    turns his head, looks back, Ov. M. 3, 245:

    suumque Rettulit os in se,

    drew back, concealed, id. ib. 2, 303:

    ad Tuneta rursum castra refert,

    Liv. 30, 16:

    corpus in monumentum,

    Petr. 113:

    relatis Lacedaemona (ossibus),

    Just. 3, 3, 12:

    gemmam non ad os, sed ad genas,

    Ov. Tr. 5, 4, 5: digitos ad os referre, to draw back (v. digitus), Quint. 11, 3, 103:

    digitos ad frontem saepe,

    Ov. M. 15, 567:

    manum ad capulum,

    Tac. A. 15, 58 fin.:

    rursus enses vaginae,

    Sil. 7, 508:

    pecunias monumentaque, in templum,

    Caes. B. C. 2, 21:

    caput ejus in castra,

    id. B. G. 5, 58:

    vulneratos in locum tutum,

    id. B. C. 2, 41:

    cornua (urorum) in publicum,

    id. B. G. 6, 28:

    frumentum omne ad se referri jubet,

    id. ib. 7, 71:

    signa militaria, scutum, litteras ad Caesarem,

    id. ib. 7, 88; id. B. C. 3, 53; 3, 99; id. B. G. 1, 29; 5, 49:

    Caesaris capite relato,

    id. B. C. 3, 19 fin.
    b.
    Esp.: referre se, to go back, return:

    Romam se rettulit,

    Cic. Fl. 21, 50:

    sese in castra,

    Caes. B. C. 1, 72 fin.:

    se huc,

    id. ib. 2, 8, 2:

    domum me Ad porri catinum,

    Hor. S. 1, 6, 115:

    sese ab Argis (Juno),

    Verg. A. 7, 286:

    se ab aestu,

    Ov. M. 14, 52; cf.:

    se de Britannis ovans,

    Tac. A. 13, 32:

    causam Cleanthes offert, cur se sol referat,

    Cic. N. D. 3, 14, 37.—
    c.
    Pass. in mid. sense, to return, arrive:

    sin reiciemur, tamen eodem paulo tardius referamur necesse est,

    Cic. Tusc. 1, 49, 119:

    classem relatam,

    Verg. A. 1, 390:

    nunc Itali in tergum versis referuntur habenis,

    Sil. 4, 317; 7, 623.—
    d.
    To withdraw, remove:

    fines benignitatis introrsus referre,

    to narrow, Sen. Ben. 1, 14, 5:

    Seleucia ab mari relata,

    remote, Plin. 5, 27, 22, § 93. —
    B.
    In partic.
    1.
    To give back something due; to give up, return, restore, pay back, repay (= reddere):

    scyphos, quos utendos dedi Philodamo, rettuleritne?

    Plaut. As. 2, 4, 34; cf. id. Aul. 4, 10, 29; 37; 38;

    and, pateram (surreptam),

    Cic. Div. 1, 25, 54:

    argentum,

    Plaut. Ps. 2, 2, 29; so (with reddere) id. Curc. 5, 3, 45:

    mercedem (with reddere),

    id. As. 2, 4, 35; cf.:

    octonis idibus aera,

    to pay the money for tuition. Hor. S. 1, 6, 75 (v. idus):

    si non Rettuleris pannum,

    id. Ep. 1, 17, 32; 1, 6, 60:

    verum, si plus dederis, referam,

    Plaut. Ep. 2, 2, 112.—
    2.
    Referre pedem or gradum, as a milit. t. t., to draw back, retire, withdraw, retreat (different from the gen. signif., to return, and the above passages):

    vulneribus defessi pedem referre coeperunt,

    Caes. B. G. 1, 25; cf.:

    ut paulatim cedant ac pedem referant,

    id. B. C. 2, 40; Liv. 7, 33; so,

    referre pedem,

    Caes. B. C. 1, 44 (with loco excedere); Cic. Phil. 12, 3 (opp. insistere); Liv. 3, 60 (opp. restituitur pugna);

    21, 8 al.— For the sake of euphony: referre gradum: cum pedes referret gradum,

    Liv. 1, 14. —

    And, in a like sense, once mid.: a primā acie ad triarios sensim referebatur,

    Liv. 8, 8, 11.—
    b.
    Transf., out of the milit. sphere:

    feroque viso retulit retro pedem (viator),

    Phaedr. 2, 1, 8; cf.:

    viso rettulit angue pedem,

    Ov. F. 2, 342; 6, 334:

    rettulit ille gradus horrueruntque comae,

    id. ib. 2, 502:

    (in judiciis) instare proficientibus et ab iis, quae non adjuvant, quam mollissime pedem oportet referre,

    Quint. 6, 4, 19.
    II.
    Trop., to bear or carry back, to bring, draw, or give back.
    A.
    In gen.: (Saxum) ejulatu... Resonando mutum flebiles voces refert, Att. ap. Cic. Fin. 2, 29, 94 (Trag. Rel. p. 176 Rib.); cf. Cic. Q. Fr. 1, 1, 14, § 42:

    sonum,

    id. N. D. 2, 57, 144; id. Or. 12, 38; Hor. Ep. 2, 1, 201 al.:

    voces,

    Ov. M. 12, 47; cf.:

    Coëamus rettulit Echo,

    id. ib. 3, 387: cum ex CXXV. judicibus reus L. referret, restored to the list, i. e. retained, accepted (opp. quinque et LXX. reiceret), Cic. Planc. 17:

    o mihi praeteritos referat si Juppiter annos!

    Verg. A. 8, 560; cf.: tibi tempora, Hor. C. 4, 13, 13:

    festas luces (sae culum),

    id. ib. 4, 6, 42:

    dies siccos (sol),

    id. ib. 3, 29, 20 et saep.:

    hoc quidem jam periit: Ni quid tibi hinc in spem referas,

    Plaut. Ep. 3, 2, 3:

    ad amicam meras querimonias referre,

    id. Truc. 1, 2, 65:

    hic in suam domum ignominiam et calamitatem rettulit,

    Cic. Off. 1, 39, 138; cf.:

    pro re certā spem falsam domum rettulerunt,

    id. Rosc. Am. 38, 110:

    rem publicam sistere negat posse, nisi ad equestrem ordinem judicia referantur,

    id. Verr. 2, 3, 96, § 223:

    servati civis decus referre,

    Tac. A. 3, 21:

    e cursu populari referre aspectum in curiam,

    to turn back, turn towards, Cic. Prov. Cons. 16, 38; cf.:

    oculos animumque ad aliquem,

    id. Quint. 14, 47:

    animum ad studia,

    id. de Or. 1, 1, 1:

    animum ad veritatem,

    id. Rosc. Am. 16, 48:

    animum ad firmitudinem,

    Tac. A. 3, 6 et saep.:

    multa dies variique labor mutabilis aevi Rettulit in melius,

    brought to a better state, Verg. A. 11, 426:

    uterque se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem refert,

    Cic. Rep. 5, 3, 5; so,

    se ad philosophiam referre,

    to go back, return, id. Off. 2, 1, 4:

    ut eo, unde digressa est, referat se oratio,

    id. ib. 2, 22, 77.—
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) To pay back, give back, repay (syn. reddo):

    denique Par pari referto,

    Ter. Eun. 3, 1, 55; cf.:

    quod ab ipso adlatum est, id sibi esse relatum putet,

    id. Phorm. prol. 21:

    ut puto, non poteris ipsa referre vicem,

    pay him back in his own coin, Ov. A. A. 1, 370; Sen. Herc. Fur. 1337. — Esp. in the phrase referre gratiam (rarely gratias), to return thanks, show one ' s gratitude (by deeds), to recompense, requite (cf.:

    gratiam habeo): spero ego mihi quoque Tempus tale eventurum, ut tibi gratium referam parem,

    Plaut. Merc. 5, 4, 39:

    parem gratiam,

    Ter. Eun. 4, 4, 51:

    et habetur et refertur, Thais, a me ita, uti merita es, gratia,

    id. ib. 4, 6, 12; cf.:

    meritam gratiam debitamque,

    Cic. de Or. 3, 4, 14:

    justam ac debitam gratiam,

    id. Balb. 26, 59:

    pro eo mihi ac mereor relaturos esse gratiam,

    id. Cat. 4, 2, 3; 1, 11, 28; id. Off. 2, 20, 69:

    fecisti ut tibi numquam referre gratiam possim,

    Plaut. Capt. 5, 1, 12; id. Most. 1, 3, 57; id. Pers. 5, 2, 71; id. Ps. 1, 3, 86; id. Rud. 5, 3, 36 al.; Cic. Lael. 15, 53; Caes. B. G. 1, 35:

    alicui pro ejus meritis gratiam referre,

    id. ib. 5, 27 fin.; id. B. C. 2, 39; 3, 1, fin.:

    gratiam emeritis,

    Ov. P. 1, 7, 61:

    gratiam factis,

    id. Tr. 5, 4, 47.— Plur.:

    pro tantis eorum in rem publicam meritis honores ei habeantur gratiaeque referantur,

    Cic. Phil. 3, 15, 39; 10, 11, 1:

    dis advenientem gratias pro meritis agere,

    Plaut. Am. 1, 1, 27; v. gratia.—
    2.
    To bring back any thing; to repeat, renew, restore, = repetere, retractare, renovare, etc.:

    (Hecyram) Iterum referre,

    to produce it again, Ter. Hec. prol. 7; id. ib. prol. alt. 21 and 30; cf. Hor. A. P. 179.— So, to bring up for reconsideration:

    rem judicatam,

    Cic. Dom. 29, 78:

    ludunt... Dictaeos referunt Curetas,

    Lucr. 2, 633:

    Actia pugna per pueros refertur,

    Hor. Ep. 1, 18, 62: institutum referri ac renovari, Civ. Div. in Caecil. 21, 68; cf.:

    consuetudo longo intervallo repetita ac relata,

    id. ib. 21, 67:

    te illud idem, quod tum explosum et ejectum est, nunc rettulisse demiror,

    Cic. Clu. 31, 86:

    cum ad idem, unde semel profecta sunt, cuncta astra redierint eandemque totius caeli descriptionem longis intervallis retulerint,

    id. Rep. 6, 22, 24:

    mysteria ad quae biduo serius veneram,

    id. de Or. 3, 20, 75:

    quasdam caerimonias ex magno intervallo,

    Liv. 3, 55:

    antiquum morem,

    Suet. Caes. 20:

    consuetudinem antiquam,

    id. Tib. 32 et saep.:

    cum aditus consul idem illud responsum rettulit,

    repeated, Liv. 37, 6 fin.:

    veterem Valeriae gentis in liberandā patriā laudem,

    to restore, Cic. Fl. 1, 1:

    hunc morem, hos casus atque haec certamina primus Ascanius Rettulit,

    Verg. A. 5, 598:

    O mihi praeteritos referat si Juppiter annos,

    id. ib. 8, 560.—
    b.
    To represent, set forth anew, reproduce, etc.:

    referre Naturam, mores, victum motusque parentum,

    to reproduce, Lucr. 1, 597:

    majorum vultus vocesque comasque,

    id. 4, 1221:

    mores, os vultusque ejus (sc. patris),

    Plin. Ep. 5, 16, 9:

    parentis sui speciem,

    Liv. 10, 7; cf.:

    (Tellus) partim figuras Rettulit antiquas, partim nova monstra creavit,

    Ov. M. 1, 437:

    faciem demptā pelle novam,

    Tib. 1, 8, 46:

    temporis illius vultum,

    Ov. M. 13, 443: si quis mihi parvulus aulā Luderet Aeneas, qui te tamen ore [p. 1545] referret, might represent, resemble thee, Verg. A. 4, 329; cf.:

    nomine avum referens, animo manibusque parentem,

    id. ib. 12, 348:

    Marsigni sermone vultuque Suevos referunt,

    Tac. G. 43:

    neque amissos colores lana refert,

    Hor. C. 3, 5, 28.—
    3.
    To convey a report, account, intelligence, by speech or by writing; to report, announce, relate, recite, repeat, recount; to mention, allege (class.;

    in late Lat. saepissime): certorum hominum sermones referebantur ad me,

    Cic. Fam. 1, 9, 10 Orell. N. cr.:

    tales miserrima fletus Fertque refertque soror (sc. ad Aeneam),

    Verg. A. 4, 438:

    pugnam referunt,

    Ov. M. 12, 160:

    factum dictumve,

    Liv. 6, 40:

    si quis hoc referat exemplum,

    Quint. 5, 11, 8:

    in epistulis Cicero haec Bruti refert verba,

    id. 6, 3, 20:

    quale refert Cicero de homine praelongo, caput eum, etc.,

    id. 6, 3, 67 et saep.:

    quaecunque refers,

    Hor. Ep. 1, 7, 60; 2, 1, 130:

    sermones deorum,

    id. C. 3, 3, 71:

    multum referens de Maecenate,

    Juv. 1, 66. —With obj.-clause, Suet. Caes. 30; Ov. M. 1, 700; 4, 796:

    Celso gaudere et bene rem gerere refer,

    Hor. Ep. 1, 8, 2 al.; cf. poet. by Greek attraction:

    quia rettulit Ajax Esse Jovis pronepos,

    Ov. M. 13, 141; and:

    referre aliquid in annales,

    Liv. 4, 34 fin., and 43, 13, 2:

    ut Proetum mulier perfida credulum Falsis impulerit criminibus, refert,

    Hor. C. 3, 7, 16.— Absol.:

    quantum, inquam, debetis? Respondent CVI. Refero ad Scaptium,

    I report, announce it to Scaptius, Cic. Att. 5, 21, 12:

    in quo primum saepe aliter est dictum, aliter ad nos relatum,

    reported, stated, id. Brut. 57, 288:

    (Hortensius) nullo referente, omnia adversariorum dicta meminisset,

    id. ib. 88, 301:

    abi, quaere, et refer,

    Hor. Ep. 1, 7, 53. —
    b.
    Poet. (mostly in Ovid), to repeat to one ' s self, call to mind:

    tacitāque recentia mente Visa refert,

    Ov. M. 15, 27:

    si forte refers,

    id. Am. 2, 8, 17:

    haec refer,

    id. R. Am. 308:

    saepe refer tecum sceleratae facta puellae,

    id. ib. 299:

    mente memor refero,

    id. M. 15, 451:

    foeda Lycaoniae referens convivia mensae,

    id. ib. 1, 165; cf.:

    illam meminitque refertque,

    id. ib. 11, 563.—
    c.
    Pregn., to say in return, to rejoin, answer, reply (syn. respondeo):

    id me non ad meam defensionem attulisse, sed illorum defensioni rettulisse,

    Cic. Caecin. 29, 85:

    ego tibi refero,

    I reply to you, id. ib. 29, 85, §

    84: ut si esset dictum, etc., et referret aliquis Ergo, etc.,

    id. Fat. 13, 30:

    quid a nobis autem refertur,

    id. Quint. 13, 44: retices;

    nec mutua nostris Dicta refers,

    Ov. M. 1, 656; 14, 696:

    Musa refert,

    id. ib. 5, 337; id. F. 5, 278:

    Anna refert,

    Verg. A. 4, 31:

    talia voce,

    id. ib. 1, 94:

    pectore voces,

    id. ib. 5, 409:

    tandem pauca refert,

    id. ib. 4, 333 et saep. —
    d.
    Publicists' t. t.
    (α).
    To bring, convey, deliver any thing as an official report, to report, announce, notify, = renuntiare:

    legati haec se ad suos relaturos dixerunt,

    Caes. B. G. 4, 9; cf.:

    cujus orationem legati domum referunt,

    id. B. C. 1, 35: responsa (legati), Cic. Fragm. ap. Non. 380, 31:

    legationem Romam,

    Liv. 7, 32:

    mandata ad aliquem,

    Caes. B. C. 3, 57:

    responsa,

    id. B. G. 1, 35; cf.:

    mandata alicui,

    id. ib. 1, 37:

    numerum capitum ad aliquem,

    id. ib. 2, 33 fin.:

    rumores excipere et ad aliquem referre,

    Cic. Deiot. 9, 25; cf. Caes. B. G. 1, 47:

    Ubii paucis diebus intermissis referunt, Suevos omnes, etc.,

    id. ib. 6, 10; Liv. 3, 38, 12.—
    (β).
    Ad senatum de aliquā re referre (less freq with acc., a rel.-clause, or absol.), to make a motion or proposition in the Senate; to consult, refer to, or lay before the Senate; to move, bring forward, propose: VTI L. PAVLVS C. MARCELLVS COSS... DE CONSVLARIBVS PROVINCIIS AD SENATVM REFERRENT, NEVE QVID PRIVS... AD SENATVM REFERRENT, NEVE QVID CONIVNCTVM DE EA RE REFERRETVR A CONSVLIBVS, S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 sq.: de legibus abrogandis ad senatum referre. Cic. Cornel. 1, Fragm. 8 (p. 448 Orell.); cf.:

    de quo legando consules spero ad senatum relaturos,

    id. Imp. Pomp. 19, 58:

    de ejus honore ad senatum referre,

    id. Phil. 8, 11, 33:

    de eā re postulant uti referatur. Itaque consulente Cicerone frequens senatus decernit, etc.,

    Sall. C. 48, 5, 6:

    rem ad senatum refert,

    id. ib. 29, 1; cf.:

    tunc relata ex integro res ad senatum,

    Liv. 21, 5:

    rem ad senatum,

    id. 2, 22:

    consul convocato senatu refert, quid de his fieri placeat, qui, etc.,

    Sall. C. 50, 3: ut ex litteris ad senatum referretur, impetrari (a consulibus) non potuit. Referunt consules de re publicā, Caes. B. C. 1, 1; cf.:

    refer, inquis, ad senatum. Non referam,

    Cic. Cat. 1, 8, 20.—

    Of other bodies than the Senate (cf.: defero, fero): C. Cassium censorem de signo Concordiae dedicando ad pontificum collegium rettulisse,

    Cic. Dom. 53, 136: eam rem ad consilium cum rettulisset Fabius. Liv. 24, 45, 2; 30, 4, 9:

    est quod referam ad consilium,

    id. 30, 31, 9; 44, 2, 5; Curt. 4, 11, 10.— Per syllepsin: DE EA RE AD SENATVM POPVLVMQVE REFERRI, since referre ad populum was not used in this sense (for ferre ad populum); v. fero, and the foll. g:

    de hoc (sc. Eumene) Antigonus ad consilium rettulit,

    Nep. Eum. 12, 1.— Transf., to make a reference, to refer (class.): de rebus et obscuris et incertis ad Apollinem censeo referendum;

    ad quem etiam Athenienses publice de majoribus rebus semper rettulerunt,

    Cic. Div. 1, 54, 122; cf. Nep. Lys. 3; Cic. Quint. 16, 53.— Different from this is, *
    (γ).
    Referre ad populum (for denuo ferre), to propose or refer any thing anew to the people (cf. supra, II. B. 2.;

    v. Krebs, Antibarb. p. 1006): factum est illorum aequitate et sapientiā consulum, ut id, quod senatus decreverat, id postea referendum ad populum non arbitrarentur,

    Cic. Clu. 49, 137; cf. Att. ap. Non. p. 512, 29; Liv. 22, 20; Val. Max. 8, 10, 1.—
    e.
    A mercantile and publicists' t. t., to note down, enter any thing in writing; to inscribe, register, record, etc.:

    cum scirem, ita indicium in tabulas publicas relatum,

    Cic. Sull. 15, 42:

    in tabulas quodcumque commodum est,

    id. Fl. 9, 20:

    nomen in tabulas, in codicem,

    id. Rosc. Com. 1, 4:

    quod reliquum in commentarium,

    id. Att. 7, 3, 7:

    quid in libellum,

    id. Phil. 1, 8, 19:

    tuas epistulas in volumina,

    i. e. to admit, id. Fam. 16, 17 init.; cf.:

    orationem in Origines,

    id. Brut. 23, 89 al.:

    in reos, in proscriptos referri,

    to be set down among, id. Rosc. Am. 10, 27:

    absentem in reos,

    id. Verr. 2, 5, 42, § 109; cf.:

    aliquem inter proscriptos,

    Suet. Aug. 70:

    anulos quoque depositos a nobilitate, in annales relatum est,

    Plin. 33, 1, 6, § 18:

    senatūs consulta falsa (sc. in aerarium),

    enter, register, Cic. Fam. 12, 1, 1; id. Phil. 5, 4, 12. —Entirely absol.:

    ut nec triumviri accipiundo nec scribae referundo sufficerent,

    Liv. 26, 36 fin. —Here, too, belongs referre rationes or aliquid (in rationibus, ad aerarium, ad aliquem, alicui), to give, present, or render an account:

    rationes totidem verbis referre ad aerarium,

    Cic. Fam. 5, 20, 2;

    and rationes referre alone: in rationibus referendis... rationum referendarum jus, etc.,

    id. ib. 5, 20, 1; id. Pis. 25, 61; id. Verr. 2, 1, 30, § 77; 2, 3, 71, § 167:

    referre rationes publicas ad Caesarem cum fide,

    Caes. B. C. 2, 20 fin.:

    si hanc ex fenore pecuniam populo non rettuleris, reddas societati,

    Cic. Verr. 2, 3, 71, § 167:

    (pecuniam) in aerarium,

    Liv. 37, 57, 12; cf.: pecuniam operi publico, to charge to, i. e. to set down as applied to, Cic. Fl. 19, 44.— So, too, acceptum and in acceptum referre, to place to one ' s credit, in a lit. and trop. sense (v. accipio).— Hence, transf.: aliquem (aliquid) in numero (as above, in rationibus), in numerum, etc., to count or reckon a person or thing among:

    Democritus, qui imagines eorumque circuitus in deorum numero refert,

    Cic. N. D. 1, 12, 29:

    (Caesar, Claudius) in deorum numerum relatus est,

    Suet. Caes. 88; id. Claud. 45:

    Ponticus Heraclides terram et caelum refert in deos,

    Cic. N. D. 1, 13, 34:

    nostri oratorii libri in Eundem librorum numerum referendi videntur,

    id. Div. 2, 1, 4: hoc nomen in codicem relatum, id. Rosc. Com. B. and K. (al. in codice).—With inter (postAug. and freq.):

    ut inter deos referretur (August.),

    Suet. Aug. 97:

    diem inter festos, nefastos,

    Tac. A. 13, 41 fin.:

    hi tamen inter Germanos referuntur,

    id. G. 46; Suet. Claud. 11; id. Tib. 53:

    dumque refert inter meritorum maxima, demptos Aesonis esse situs,

    Ov. M. 7, 302:

    intellectum est, quod inter divos quoque referretur,

    Lampr. Alex. Sev. 14:

    inter sidera referre,

    Hyg. Fab. 192:

    inter praecipua crudelitatis indicia referendus,

    Val. Max. 9, 2, ext. 5:

    inter insulas,

    Plin. 5, 9, 9, § 48:

    dicebat quasdam esse quaestiones, quae deberent inter res judicatas referri,

    Sen. Contr. 2, 11, 12:

    eodem Q. Caepionem referrem,

    I should place in the same category, Cic. Brut. 62, 223.—
    4.
    Referre aliquid ad aliquid, to trace back, ascribe, refer a thing to any thing:

    qui pecudum ritu ad voluptatem omnia referunt,

    Cic. Lael. 9, 32:

    omnia ad igneam vim,

    id. N. D. 3, 14, 35:

    omnia ad incolumitatem et ad libertatem suam,

    id. Rep. 1, 32, 49; 1, 26, 41:

    in historiā quaeque ad veritatem, in poëmate pleraque ad delectationem,

    id. Leg. 1, 1, 5; id. Off. 1, 16, 52 et saep. al.:

    hunc ipsum finem definiebas id esse, quo omnia, quae recte fierent, referrentur, neque id ipsum usquam referretur,

    id. Fin. 2, 2, 5; cf.

    nusquam,

    id. ib. 1, 9, 29:

    ad commonendum oratorem, quo quidque referat,

    id. de Or. 1, 32, 145:

    hinc omne principium, huc refer exitum,

    Hor. C. 3, 6, 6.— With dat.:

    cujus adversa pravitati ipsius, prospera ad fortunam referebat,

    Tac. A. 14, 38 fin. — In Tac. once with in:

    quidquid ubique magnificum est, in claritatem ejus (sc. Herculis) referre consensimus,

    Tac. G. 34.—Rarely of persons;

    as: tuum est Caesar, quid nunc mihi animi sit, ad te ipsum referre,

    Cic. Deiot. 2, 7.— Absol.: ita inserere oportet referentem ad fructum, meliore genere ut sit surculus, etc., one who looks to or cares for the fruit, Varr. R. R. 1, 40, 6.—
    5.
    Culpam in aliquem referre, to throw the blame upon, accuse, hold responsible for, etc. (post-Aug.):

    hic, quod in adversis rebis solet fieri, alius in alium culpam referebant,

    Curt. 4, 3, 7; Aug. contr. Man. 2, 17, 25 Hier. Epp. 1, 9 fin.: cf.:

    augere ejus, in quem referet crimen, culpam,

    Cic. Inv. 2, 28, 83:

    causa ad matrem referebatur,

    Tac. A. 6, 49:

    causam abscessus ad Sejani artes,

    id. ib. 4, 57.

    Lewis & Short latin dictionary > refero

  • 56 repeto

    rĕ-pĕto, īvi or ĭi, ītum, 3, v. a., to fall upon or attack again or anew, to strike again (syn. repercutio).
    I.
    Lit. (in gen. not till after the Aug. per.):

    regem repetitum saepius cuspide ad terram affixit,

    after he had repeatedly attacked him, Liv. 4, 19; cf.:

    mulam calcibus et canem morsu,

    Sen. Ira, 3, 27, 1:

    repetita per ilia ferrum,

    Ov. M. 4, 733; 6, 562.— Absol.:

    bis cavere, bis repetere,

    to attack twice, Quint. 5, 13, 54:

    signum erat omnium, Repete!

    strike again, Suet. Calig. 58:

    ad Nolam armis repetendam,

    Liv. 9, 28:

    repetitus toxico,

    id. Claud. 44. —
    B.
    In partic.
    1.
    To prosecute again:

    condicione propositā, ut, si quem quis repetere vellet, par periculum poenae subiret,

    Suet. Aug. 32; id. Dom. 8 and 9; Dig. 48, 2, 3; 48, 16, 10; 15.—
    2.
    To seek again; to go back to, return to, revisit a person or thing.
    (α).
    With acc.:

    fratresque virumque,

    Ov. H. 3, 143:

    Nearchum,

    Hor. C. 3, 20, 6:

    Penates, ab orā Hispanā,

    id. ib. 3, 14, 3:

    viam, quā venisset,

    to retrace, Liv. 35, 28; cf. id. 9, 2, 8:

    castra,

    id. 31, 21; Suet. Tib. 12:

    domum,

    Hor. C. 1, 15, 6; Ov. P. 4, 4, 41; id. M. 3, 204:

    patriam,

    id. H. 18, 123; Just. 32, 3, 7:

    Africam,

    Liv. 25. 27:

    locum,

    id. 3, 63:

    retro Apuliam,

    id. 22, 18; cf. id. 31, 45 fin.; 40, 58 fin.:

    rursus Bithyniam,

    Suet. Caes. 2:

    urbem atque ordinem senatorium,

    id. Vit. 1:

    paludes,

    Hor. C. 3, 27, 9:

    cavum,

    id. Ep. 1, 7, 33:

    praesepia,

    Verg. E. 7, 39:

    urbem,

    id. A. 2, 749:

    Macedoniam,

    Nep. Eum. 6, 1:

    pugnam (shortly before, redire in pugnam),

    Liv. 37, 43:

    expeditionem,

    Suet. Claud. 1.—
    (β).
    With prep.:

    onerarias retro in Africam repetere,

    Liv. 25, 25 fin. Drak.:

    ad vada,

    Verg. Cul. 104:

    ad prima vestigia,

    Grat. Cyn. 245.—
    (γ).
    Absol.:

    quid enim repetiimus (sc. patriam)?

    Liv. 5, 51.—Freq. in medic. lang., to return, recur:

    morbi repetunt,

    Cels. 2, 1; 3, 22; 4, 4; 14 al. —
    II.
    Transf. (class.).
    A.
    To fetch, bring, or take back (cf. revoco).
    1.
    Lit.:

    filium istinc repetere,

    Plaut. Truc. 4, 3, 72:

    repudiatus repetor,

    Ter. And. 1, 5, 14:

    Lysias est Atticus, quamquam Timaeus eum quasi Liciniā et Muciā lege repetit Syracusas,

    Cic. Brut. 16, 63:

    qui maxime me repetistis atque revocastis,

    id. Dom. 57, 144:

    navigo in Ephesum, ut aurum repetam ab Theotimo domum,

    Plaut. Bacch. 4, 6, 7:

    ad haec (impedimenta) repetenda,

    Caes. B. C. 3, 76:

    aliquid ab Urbe,

    Suet. Calig. 39; cf.:

    thoracem Magni Alexandri e conditorio ejus,

    id. ib. 52 fin.:

    partem reliquam copiarum continenti,

    id. Aug. 16:

    alii (elephanti) deinde repetiti ac trajecti sunt,

    others were then brought and passed over, Liv. 21, 28:

    ut alium repetat in eundem rogum,

    Sen. Oedip. 61. —
    2.
    Trop., in partic.
    a.
    To take hold of or undertake again; to enter upon again; to recommence, resume, renew, repeat an action, a speech, etc. (cf.:

    renovo, restauro): praetermissa repetimus, incohata persequimur,

    Cic. Fin. 5, 19, 51:

    longo intervallo haec studia repetentem,

    id. Fat. 2, 4; id. Att. 15, 11, 1:

    oratio carens hac virtute (sc. ordine) necesse est multa repetat, multa transeat,

    Quint. 7, prooem. §

    3: ad verbum repetita reddantur,

    id. 11, 2, 39 et saep.:

    eadem vetera consilia,

    Cic. Verr. 1, 6, 17:

    hoc primus repetas opus, hoc postremus omittas,

    Hor. Ep. 1, 6, 48:

    susurri Compositā repetantur horā,

    id. C. 1, 9, 20:

    relicta,

    id. Ep. 1, 7, 97:

    verba,

    Ov. H. 20, 9:

    audita,

    id. ib. 20, 193:

    repetitum Mulciber aevum Poscit,

    id. M. 9, 422:

    auspicia de integro,

    Liv. 5, 17:

    pugnam,

    id. 10, 36 acrius bellum, Just. 12, 2, 13:

    iter,

    Ov. A. A. 3, 747:

    sollemnia,

    Tac. A. 3, 6 fin.:

    spectacula ex antiquitate,

    to restore, Suet. Claud. 21; cf.:

    genera ignominiarum ex antiquitate,

    id. Tib. 19:

    legatum,

    Dig. 30, 1, 32:

    usum fructum,

    ib. 7, 4, 3.— With de:

    de mutatione litterarum nihil repetere hic necesse est,

    Quint. 1, 7, 13.— With object-clause:

    repetam necesse est, infinitas esse species,

    Quint. 6, 3, 101; 46: ut repetam coeptum pertexere dictis, Lucr. 1, 418; cf.:

    commemorare res,

    id. 6, 936.— Poet.: rĕpĕtītus, a, um, as an adv., repeatedly, anew, again:

    repetita suis percussit pectora palmis,

    Ov. M. 5, 473; 12, 287:

    robora caedit,

    id. ib. 8, 769:

    vellera mollibat longo tractu,

    by drawing out repeatedly, id. ib. 6, 20; cf.:

    haec decies repetita placebit,

    Hor. A. P. 365. —
    b.
    In discourse, to draw, deduce, derive from anywhere; to go back to, begin from anywhere (cf. deduco):

    populum a stirpe,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    repetere populi originem,

    id. ib. 2, 1, 3:

    ipsius juris ortum a fonte... stirpem juris a naturā,

    id. Leg. 1, 6, 20:

    usque a Corace nescio quo et Tisiā,

    id. de Or. 1, 20, 91; 2, 2, 6:

    ab ultimā antiquitate,

    id. Fin. 1, 20, 65:

    brevis erit narratio, si non ab ultimo repetetur,

    id. Inv. 1, 20, 28; Quint. 5, 10, 83:

    aliquid a Platonis auctoritate,

    Cic. Tusc. 5, 12, 34:

    ingressio non ex oratoriis disputationibus ducta sed e mediā philosophiā repetita,

    id. Or. 3, 11:

    res remotas ex litterarum monumentis,

    id. Inv. 1, 1, 1: initia amicitiae ex parentibus nostris, Bithyn. ap. Cic. Fam. 6, 16 init.:

    verba ex ultimis tenebris, ex vetustate,

    Quint. 8, 3, 25; 11, 1, 49; 1, 4, 4:

    alte vero et, ut oportet, a capite repetis, quod quaerimus,

    Cic. Leg. 1, 6, 18:

    tam longa et tam alte repetita oratio,

    id. de Or. 3, 24, 91; id. Rep. 4, 4, 4:

    repetam paulo altius, etc.,

    id. Clu. 24, 66:

    altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 286; so,

    altius,

    Quint. 5, 7, 27; 6, 2, 2; 11, 1, 62; Suet. Ner. 2:

    transilire ante pedes posita et alia longe repetita sumere,

    Cic. de Or. 3, 40, 160; so,

    longe,

    id. Fam. 13, 29, 2; id. Div. 2, 58, 119:

    longius,

    id. Inv. 1, 49, 91; Quint. 5, 7, 17; 5, 11, 23:

    repetitis atque enumeratis diebus,

    reckoned backwards, Caes. B. C. 3, 105; so,

    repetitis diebus ex die vulneris,

    Dig. 9, 2, 51, § 2:

    repetitā die,

    ib. 10, 4, 9, § 6; 39, 2, 15, § 31; 43, 19, 1, § 10; 22, 4, 3.—
    c.
    Repetere aliquid memoriā, memoriam rei, or (rarely without memoriā) aliquid, to call up again in the mind; to call to mind, recall, recollect (cf.:

    revoco, recordor): cogitanti mihi saepenumero et memoriā vetera repetenti,

    Cic. de Or. 1, 1, 1; id. Fam. 11, 27, 2; id. Rep. 1, 8, 13; Verg. A. 1, 372:

    repete memoriā tecum, quando, etc.,

    Sen. Brev. Vit. 3, 3; cf. with object-clause: memoriā repeto, diem esse hodiernum, quo, etc., Scipio Afric. ap. Gell. 4, 18, 3; Quint. 1, 6, 10:

    repete temporis illius memoriam,

    Cic. Deiot. 7, 20; id. Verr. 2, 4, 47, § 105:

    memoriam ex annalibus,

    Liv. 8, 18:

    veteris cujusdam memoriae recordationem,

    Cic. de Or. 1, 2, 4.—Without memoriā:

    reminisci quom ea, quae tenuit mens ac memoria, cogitando repetuntur,

    Varr. L. L. 6, § 44 Müll.:

    si omnium mearum praecepta litterarum repetes, intelleges, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:

    supra repetere et paucis instituta majorum disserere,

    Sall. C. 5, 9:

    unde tuos primum repetam, mea Cynthia, fastus,

    Prop. 1, 18, 5:

    cum repeto noctem, quā, etc.,

    Ov. Tr. 1, 3, 3:

    te animo repetentem exempla tuorum,

    Verg. A. 12, 439.— With object-clause:

    repeto, me correptum ab eo, cur ambularem,

    Plin. Ep. 3, 5, 16; 7, 6, 7; 13; Suet. Gram. 4:

    multum ante repetito, concordem sibi conjugem, etc.,

    Tac. A. 3, 33.— Absol.:

    inde usque repetens, hoc video,

    Cic. Arch. 1, 1:

    genitor mihi talia (namque Nunc repeto) Anchises fatorum arcana reliquit,

    Verg. A. 7, 123; 3, 184.—
    B.
    To ask, demand, or take again or back; to demand or claim what is due (syn. reposco).
    1.
    In gen.
    a.
    Lit.:

    si quis mutuom quid dederit, fit pro proprio perditum, quom repetas,

    Plaut. Trin. 4, 3, 45; cf. id. ib. 5, 2, 7:

    suom,

    id. Ps. 1, 3, 63:

    neque repeto pro illā quidquam abs te pretii,

    Ter. Eun. 4, 6, 11:

    bona sua,

    Cic. Verr. 2, 3, 13, § 32:

    abs te sestertium miliens ex lege,

    id. Div. in Caecil. 5, 19:

    ereptas pecunias,

    id. ib. 5, 18; cf.:

    quae erepta sunt,

    id. Sull. 32, 89:

    mea promissa,

    id. Planc. 42, 101:

    obsides,

    Caes. B. G. 1, 31:

    urbes bello superatas in antiquum jus,

    Liv. 35, 16, 6:

    Homerum Colophonii civem esse dicunt suum, Chii suum vindicant, Salaminii repetunt,

    Cic. Arch. 8, 19:

    Cicero Gallum a Verticone repetit, qui litteras ad Caesarem referat,

    applied again for, Caes. B. G. 5, 49:

    si forte suas repetitum venerit plumas,

    Hor. Ep. 1, 3, 18:

    nec repetita sequi curet Proserpina matrem,

    Verg. G. 1, 39:

    Politorium rursus bello,

    to retake, Liv. 1, 33, 3.—
    b.
    Trop.: qui repetit eam, quam ego patri suo quondam spoponderim, dignitatem, Cic. Fl. 42, 106; cf.:

    pro eo (beneficio) gratiam repetere,

    Liv. 1, 47:

    civitatem in libertatem,

    id. 34, 22, 11:

    parentum poenas a consceleratissimis filiis,

    Cic. Rosc. Am. 24, 67:

    ab isto eas poenas vi repetisse, aliquo,

    id. Verr. 2, 5, 63, § 163:

    ut ne mors quidem sit in repetendā libertate fugiendā,

    in the effort to recover, id. Phil. 10, 10, 20:

    libertatem per occasionem,

    Liv. 3, 49; cf.:

    dies ille libertatis improspere repetitae,

    Tac. A. 1, 8:

    beneficia ab aliquo,

    Sall. J. 96, 2:

    honores quasi debitos ab aliquo,

    id. ib. 85, 37:

    repete a me rempublicam,

    take back from me, Suet. Caes. 78: repetitumque, duobus uti mandaretur consulum nomen imperiumque, it was demanded again, that, etc., Liv. 3, 33: se repetere, to recover one ' s self, Sen. Ep. 104, 6.—
    2.
    In partic., publicists' and jurid. t. t.
    a.
    Of the fetiales: repetere res, to demand back from the enemy things which they had taken as booty; hence, in gen., to demand satisfaction:

    (fetiales) mittebantur antequam conciperetur (bellum), qui res repeterent,

    Varr. L. L. 5, § 86 Müll.; Liv. 1, 32; 4, 30; 7, 6; 32; Cic. Off. 1, 11, 36:

    jure gentium res repeto,

    Sall. H. 3, 61, 17 Dietsch:

    amissa bello repetere,

    Just. 6, 6, 7; cf. clarigatio and clarigo. —
    b.
    In jurid. lang.: res repetere, to demand back or reclaim one ' s property before a court:

    in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,

    Cic. Mur. 2, 3.— Hence, transf., in gen., to seek to obtain, to reclaim: non ex jure manum consertum, sed magi' ferro Rem repetunt, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 277 Vahl.).—
    c.
    Pecuniae repetundae, or simply repetundae, money or other things extorted by a provincial governor, and that are to be restored (at a later period, referring to any bribed officer):

    L. Piso legem de pecuniis repetundis primus tulit,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195; 2, 4, 25, § 56; id. Brut. 27, 106; id. Off. 2, 21, 75:

    quorum causā judicium de pecuniis repetundis est constitutum,

    id. Div. in Caecil. 4, 11:

    clames te lege pecuniarum repetundarum non teneri,

    id. Clu. 53, 148:

    pecuniarum repetundarum reus,

    Sall. C. 18, 3:

    oppugnatus in judicio pecuniarum repetundarum,

    id. ib. 49, 2:

    quā lege a senatore ratio repeti solet de pecuniis repetundis,

    Cic. Clu. 37, 104:

    accusare de pecuniis repetundis,

    id. Rab. Post. 4, 9; id. Clu. 41, 114:

    cum de pecuniis repetundis nomen cujuspiam deferatur,

    id. Div. in Caecil. 3, 10:

    de pecuniis repetundis ad recuperatores itum est,

    Tac. A. 1, 74 fin. —With ellipsis of pecuniis:

    repetundarum causae, crimen, lex,

    Quint. 4, 2, 85; 5, 7, 5; 4, 2, 15; Tac. A. 4, 19; 13, 43; 12, 22; 13, 33; id. H. 1, 77; 4, 45; Plin. Ep. 2, 11, 3:

    repetundarum reus,

    Val. Max. 9, 12, 7:

    repetundarum argui,

    Tac. A. 3, 33:

    accusare,

    Suet. Dom. 8:

    postulari,

    Tac. A. 3, 66; Suet. Caes. 4:

    absolvi,

    Tac. A. 13, 30:

    convinci,

    Suet. Caes. 43:

    damnari,

    Tac. A. 3, 70; 14, 28:

    teneri,

    id. ib. 11, 7: Pilius de repetundis eum postulavit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2 (for which, §

    3, de pecuniis repetundis): neque absolutus neque damnatus Servilius de repetundis,

    id. ib. §

    3: damnatum repetundis consularem virum,

    Suet. Oth. 2 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > repeto

  • 57 premo

    prĕmo, essi, essum, 3, v. a. [etym. dub.; cf. prelum], to press (class.).
    I.
    Lit.:

    pede pedem alicui premere,

    Plaut. As. 4, 1, 30:

    et trepidae matres pressere ad pectora natos,

    Verg. A. 7, 518:

    veluti qui sentibus anguem Pressit humi nitens,

    id. ib. 2, 379:

    novercae Monstra manu premens,

    id. ib. 8, 288:

    pressit et inductis membra paterna rotis,

    i. e. drove her chariot over her father's body, Ov. Ib. 366:

    trabes Hymettiae Premunt columnas,

    press, rest heavily upon them, Hor. C. 2, 18, 3:

    premere terga genu alicujus,

    Ov. Am. 3, 2, 24:

    ubera plena,

    i. e. to milk, id. F. 4, 769:

    vestigia alicujus,

    to tread in, to follow one's footsteps, Tac. A. 2, 14:

    nudis pressit qui calcibus anguem,

    Juv. 1, 43:

    dente frena,

    to bite, to champ, Ov. M. 10, 704:

    ore aliquid,

    to chew, eat, id. ib. 5, 538; cf.:

    aliquid morsu,

    Lucr. 3, 663:

    presso molari,

    with compressed teeth, Juv. 5, 160:

    pressum lac,

    i. e. cheese, Verg. E. 1, 82.—In mal. part.:

    Hister Peucen premerat Antro,

    forced, Val. Fl. 8, 256:

    uxorem,

    Suet. Calig. 25.—Of animals:

    feminas premunt galli,

    Mart. 3, 57, 17.—
    B.
    Transf.
    1.
    Poet., to bear down upon, to touch:

    premere litora,

    Ov. M. 14, 416:

    litus,

    to keep close to the shore, Hor. C. 2, 10, 3:

    aëra,

    i. e. to fly, Luc. 7, 835.—
    2.
    Poet., to hold fast, hold, firmly grasp:

    premere frena manu,

    Ov. M. 8, 37:

    ferrum,

    to grasp, Sil. 5, 670:

    capulum,

    id. 2, 615.—
    3.
    Poet., to press a place with one's body, i. e. to sit, stand, lie, fall, or seat one's self on any thing:

    toros,

    Ov. H. 12, 30:

    sedilia,

    id. M. 5, 317:

    hoc quod premis habeto,

    id. ib. 5, 135:

    et pictam positā pharetram cervice premebat,

    id. ib. 2, 421:

    humum,

    to lie on the ground, id. Am. 3, 5, 16; cf. id. F. 4, 844:

    frondes tuo premis ore caducas,

    id. M. 9, 650; Sen. Hippol. 510.—
    4.
    To cover, to conceal by covering (mostly poet.):

    aliquid terrā,

    to conceal, bury in the earth, Hor. Epod. 1, 33:

    nonumque prematur in annum,

    kept back, suppressed, id. A. P. 388:

    omne lucrum tenebris alta premebat humus,

    Ov. Am. 3, 8, 36:

    ossa male pressa,

    i. e. buried, id. Tr. 5, 3, 39; Plin. 2, 79, 81, § 191; hence, to crown, to cover or adorn with any thing:

    ut premerer sacrā lauro,

    Hor. C. 3, 4, 18:

    molli Fronde crinem,

    Verg. A. 4, 147:

    canitiem galeā,

    id. ib. 9, 612:

    mitrā capillos,

    Ov. F. 4, 517; cf. Verg. A. 5, 556.—
    5.
    To make, form, or shape any thing by pressing ( poet.):

    quod surgente die mulsere horisque diurnis, Nocte premunt,

    they make into cheese, Verg. G. 3, 400:

    os fingit premendo,

    id. A. 6, 80:

    caseos,

    id. E. 1, 35:

    mollem terram,

    Vulg. Sap. 15, 7; Calp. Ecl. 5, 34.—
    6.
    To press hard upon, bear down upon, to crowd, pursue closely:

    hostes de loco superiore,

    Caes. B. G. 7, 19:

    Pompeiani nostros premere et instare coeperunt,

    id. B. C. 3, 46:

    hac fugerent Graii, premeret Trojana juventus,

    Verg. A. 1, 467:

    Pergamenae naves cum adversarios premerent acrius,

    Nep. Hann. 11, 5:

    hinc Rutulus premit, et murum circumsonat armis,

    Verg. A. 8, 473:

    obsidione urbem,

    Caes. B. G. 7, 32.—Of the pursuit or chase of animals:

    ad retia cervum,

    Verg. G. 3, 413:

    spumantis apri cursum clamore,

    id. A. 1, 324:

    bestias venatione,

    Isid. 10, 282.—
    7.
    To press down, burden, load, freight:

    nescia quem premeret,

    on whose back she sat, Ov. M. 2, 869:

    tergum equi,

    id. ib. 8, 34;

    14, 343: et natat exuviis Graecia pressa suis,

    Prop. 4, 1, 114 (5, 1, 116):

    pressae carinae,

    Verg. G. 1, 303:

    pressus membra mero,

    Prop. 2, 12 (3, 7), 42:

    magno et gravi onere armorum pressi,

    Caes. B. G. 4, 24:

    auro phaleras,

    to adorn, Stat. Th. 8, 567.—
    8.
    To press into, force in, press upon:

    (caprum) dentes in vite prementem,

    Ov. F. 1, 355:

    presso sub vomere,

    Verg. G. 2, 356; cf.:

    presso aratro,

    Tib. 4, 1, 161:

    alte ensem in corpore,

    Stat. Th. 11, 542:

    et nitidas presso pollice finge comas,

    Prop. 3, 8 (4, 9), 14:

    et cubito remanete presso,

    leaning upon, Hor. C. 1, 27, 8. —
    b.
    To make with any thing ( poet.):

    aeternā notā,

    Ov. F. 6, 610:

    littera articulo pressa tremente,

    id. H. 10, 140:

    multā via pressa rotā,

    id. ib. 18, 134.—
    9.
    To press down, let down, cause to sink down, to lower:

    nec preme, nec summum molire per aethera currum,

    Ov. M. 2, 135:

    humanaeque memor sortis, quae tollit eosdem, Et premit,

    id. Tr. 3, 11, 67:

    mundus ut ad Scythiam Rhiphaeasque arduus arces Consurgit, premitur Libyae devexus in Austros,

    sinks down, Verg. G. 1, 240; Sen. Herc. Fur. 155. —
    b.
    In partic.
    (α).
    To set, plant:

    virgulta per agros,

    Verg. G. 2, 346; 26.—
    (β).
    To make or form by pressing down, to make any thing deep, to dig:

    vestigio leviter presso,

    Cic. Verr. 2, 4, 24, § 53; cf.

    (trop.): vestigia non pressa leviter, sed fixa,

    id. Sest. 5, 13:

    sulcum premere,

    to draw a furrow, Verg. A. 10, 296:

    fossam transversam, inter montes pressit (al. percussit),

    Front. Strat. 1, 5:

    fossa pressa,

    Plin. Ep. 10, 69, 4:

    cavernae in altitudinem pressae,

    Curt. 5, 1, 28.—
    (γ).
    To strike to the ground, to strike down:

    tres famulos,

    Verg. A. 9, 329:

    paucos,

    Tac. H. 4, 2.—
    10.
    To press closely, compress, press together, close:

    oculos,

    Verg. A. 9, 487:

    alicui fauces,

    Ov. M. 12, 509:

    laqueo collum,

    to strangle, Hor. Ep. 1, 16, 37:

    angebar ceu guttura forcipe pressus,

    Ov. M. 9, 78:

    presso gutture,

    compressed, Verg. G. 1, 410; cf.:

    siquidem unius praecordia pressit ille (boletus) senis,

    i. e. stopped his breath, Juv. 6, 621:

    quibus illa premetur Per somnum digitis,

    choked, id. 14, 221:

    amplexu presso,

    united, in close embrace, Sen. Oedip. 192:

    oscula jungere pressa,

    to exchange kisses, Ov. H. 2, 94; so,

    pressa basia,

    Mart. 6, 34, 1:

    presso gradu incedere,

    in close ranks, foot to foot, Liv. 28, 14:

    pede presso,

    id. 8, 8.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To shorten, tighten, draw in:

    pressis habenis,

    Verg. A. 11, 600 (cf.:

    laxas dure habenas,

    id. ib. 1, 63).—
    (β).
    To keep short, prune:

    Calenā falce vitem,

    Hor. C. 1, 31, 9:

    luxuriem falce,

    Ov. M. 14, 628:

    falce premes umbras (i. e. arbores umbrantes),

    Verg. G. 1, 157; 4, 131:

    molle salictum,

    Calp. Ecl. 5, 110.—
    (γ).
    To check, arrest, stop:

    premere sanguinem,

    Tac. A. 15, 64:

    vestigia pressit,

    Verg. A. 6, 197:

    attoniti pressere gradum,

    Val. Fl. 2, 424 ' dixit, pressoque obmutuit ore, was silent, Verg. A. 6, 155.—
    11.
    To press out, bring out by pressure:

    tenerā sucos pressere medullā,

    Luc. 4, 318; cf.: (equus) collectumque fremens volvit sub naribus ignem, Verg. ap. Sen. Ep. 95, 68, and id. G. 3, 85 Rib.—
    12.
    To frequent: feci ut cotidie praesentem me viderent, habitavi in [p. 1441] oculis, pressi forum, Cic. Planc. 27, 66.—
    II.
    Trop.
    A.
    To press, press upon, oppress, overwhelm, weigh down; to urge, drive, importune, pursue, to press close or hard, etc. (class.):

    ego istum pro suis factis pessumis pessum premam,

    Plaut. Most. 5, 2, 49 Lorenz ad loc.:

    quae necessitas eum tanta premebat, ut, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 34, 97:

    ea, quae premant, et ea, quae impendeant,

    id. Fam. 9, 1, 2:

    aerumnae, quae me premunt,

    Sall. J. 14, 22:

    pressus gravitate soporis,

    bound by heavy, deep sleep, Ov. M. 15, 21:

    cum aut aere alieno, aut magnitudine tributorum, aut injuriā potentium premuntur,

    Caes. B. G. 6, 13:

    invidia et odio populi premi,

    Cic. de Or. 1, 53, 228:

    premi periculis,

    id. Rep. 1, 6, 10:

    cum a me premeretur,

    id. Verr. 2, 1, 53, § 139; cf.:

    aliquem verbo,

    id. Tusc. 1, 7, 13:

    criminibus veris premere aliquem,

    Ov. M. 14, 401:

    cum a plerisque ad exeundum premeretur, exire noluit,

    was pressed, urged, importuned, Nep. Ages. 6, 1:

    a Pompeii procuratoribus sescentis premi coeptus est,

    Cic. Att. 6, 1, 3: numina nulla premunt;

    mortali urgemur ab hoste,

    Verg. A. 10, 375:

    premere reum voce, vultu,

    Tac. A. 3, 67:

    crimen,

    to pursue obstinately, Quint. 7, 2, 12:

    confessionem,

    to force a confession from one, id. 7, 1, 29:

    argumentum etiam atque etiam,

    to pursue steadily, Cic. Tusc. 1, 36, 88:

    ancipiti mentem formidine pressus,

    Verg. A. 3, 47:

    maerore pressa,

    Sen. Oct. 103:

    veritate pressus negare non potuit,

    overcome, overpowered, Lact. 4, 13.—
    B.
    Transf.
    1.
    To repress, hide, conceal (mostly poet.):

    dum nocte premuntur,

    Verg. A. 6, 827:

    curam sub corde,

    id. ib. 4, 332:

    odium,

    Plin. Pan. 62:

    iram,

    Tac. A. 6, 50:

    pavorem et consternationem mentis vultu,

    id. ib. 13, 16:

    interius omne secretum,

    Sen. Ep. 3, 4:

    dolorem silentio,

    Val. Max. 3, 3, 1 ext.; cf. silentia, Sil. 12, 646:

    aliquid ore,

    Verg. A. 7, 103:

    jam te premet nox,

    Hor. C. 1, 4, 16.—
    2.
    To lower, diminish, undervalue, disparage, depreciate:

    premendorum superiorum arte sese extollebat,

    Liv. 22, 12:

    arma Latini,

    Verg. A. 11, 402:

    opuscula ( = deprimere atque elevare),

    Hor. Ep. 1, 19, 36:

    famam alicujus,

    Tac. A. 15, 49:

    premere ac despicere,

    Quint. 11, 1, 16:

    premere tumentia, humilia extollere,

    id. ib. 10, 4, 1.—
    b.
    To surpass, exceed:

    facta premant annos,

    Ov. M. 7, 449:

    ne prisca vetustas Laude pudicitiae saecula nostra premat,

    id. P. 3, 1, 116:

    quantum Latonia Nymphas Virgo premit,

    Stat. S. 1, 2, 115.—
    c.
    To rule ( poet.):

    dicione premere populos,

    Verg. A. 7, 737:

    imperio,

    id. ib. 1, 54:

    Mycenas Servitio premet,

    id. ib. 1, 285.—
    3.
    To suppress, pull down, humble, degrade:

    quae (vocabula) nunc situs premit,

    Hor. Ep. 2, 2, 118:

    nec premendo alium me extulisse velim,

    Liv. 22, 59, 10; cf. id. 39, 41, 1:

    premebat reum crimen,

    id. 3, 13, 1.—
    4.
    To compress, abridge, condense:

    haec enim, quae dilatantur a nobis, Zeno sic premebat,

    Cic. N. D. 2, 7, 20.—
    5.
    To check, arrest, repress, restrain:

    cursum ingenii tui, Brute, premit haec importuna clades civitatis,

    Cic. Brut. 97, 332:

    sub imo Corde gemitum,

    Verg. A. 10, 464:

    vocem,

    to be silent, id. ib. 9, 324:

    sermones vulgi,

    to restrain, Tac. A. 3, 6.—
    6.
    To store up, lay up in the mind, muse upon:

    (vocem) ab ore Eripuit pater ac stupefactus numine pressit,

    Verg. A. 7, 119.—Hence, pressus, a, um, P. a.
    I.
    Moderate, slow, suppressed, kept down.
    A.
    Lit.:

    presso pede eos retro cedentes principes recipiebant,

    Liv. 8, 8, 9:

    presso gradu,

    id. 28, 14, 14; cf.:

    pressoque legit vestigia gressu,

    Ov. M. 3, 17.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of the voice or manner, subdued:

    haec cum pressis et flebilibus modis, qui totis theatris maestitiam inferant,

    Cic. Tusc. 1, 44, 106.—
    2.
    Of color, lowered, depressed; hence, dark, gloomy:

    color pressus,

    Pall. 4, 13, 4:

    color viridi pressior,

    Plin. 35, 6, 13, § 32:

    spadices pressi,

    Serv. Verg. G. 3, 82.—
    II.
    Esp., of an orator or of speech.
    A.
    Compressed, concise, plain, without ornament (class.):

    fiunt pro grandibus tumidi, pressis exiles, fortibus temerarii, etc.,

    Quint. 10, 2, 16:

    cum Attici pressi et integri, contra Asiani inflati et inanes haberentur,

    id. 12, 10, 18.—Of style:

    pressa et tenuia, et quae minimum ab usu cotidiano recedant,

    Quint. 10, 1, 102:

    pressus et demissus stilus,

    Plin. Ep. 1, 8, 5; Quint. 4, 2, 117.— Comp.: in concionibus pressior, et circumscriptior, et adductior, more moderate, keeping more within bounds, Plin. Ep. 1, 16, 4.—
    B.
    Close, exact, accurate:

    Thucydides ita verbis aptus et pressus, ut,

    Cic. de Or. 2, 13, 56: quis te fuit umquam in partiundis rebus pressior? more exact, more accurate, id. Fragm. ap. Non. 364, 24:

    sicuti taxare pressius crebriusque est, quam tangere,

    Gell. 2, 6, 5:

    quod (periculum) observandum pressiore cautelā censeo,

    stricter, greater, App. M. 5, p. 160, 36:

    cogitationes pressiores,

    id. ib. 5, p. 163, 32.—So of sounds, precise, intelligible:

    (lingua) vocem profusam fingit atque sonos vocis distinctos et pressos facit,

    Cic. N. D. 2, 59, 149.—Hence, adv.: pressē, with pressure, violently (class.): artius pressiusque conflictata, Atei. Capito ap. Gell. 10, 6, 2.—
    B.
    Closely, tightly.
    1.
    Lit.:

    vites pressius putare,

    Pall. 12, 9:

    pressius colla radere,

    Veg. Vet. 1, 56.—
    2.
    Trop.
    a.
    Of pronunciation, shortly, neatly, trimly:

    loqui non aspere, non vaste, non rustice, sed presse, et aequabiliter, et leniter,

    Cic. de Or. 3, 12, 45; id. Off. 1, 37, 133.—
    b.
    Of the mode of expression, etc., concisely, not diffusely:

    definire presse et anguste,

    Cic. Or. 33, 117:

    abundanter dicere, an presse,

    Quint. 8, 3, 40:

    pressius et astrictius scripsi,

    Plin. Ep. 3, 18, 10.—
    (β).
    Without ornament, simply:

    unum (genus oratorum) attenuate presseque, alterum sublate ampleque dicentium,

    Cic. Brut. 55, 202:

    aliquid describere modo pressius, modo elatius,

    Plin. Ep. 4, 14, 3.—
    (γ).
    Closely, exactly, correctly, accurately:

    mihi placet agi subtilius, et pressius,

    Cic. Fin. 4, 10, 24:

    definiunt pressius,

    id. Tusc. 4, 7, 14:

    anquisitius, et exactius pressiusque disserere,

    Gell. 1, 3, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > premo

  • 58 custodio

    custōdĭo, īvi, or ĭi, ītum, 4 ( fut. pass. custodibitur, Plaut. Capt. 3, 5, 71), v. a. [id.], to watch, protect, keep, defend, guard (freq. and class.).
    I.
    In gen.
    A.
    With material objects: Q. Caepio Brutus pro consule provinciam Macedoniam, tueatur, defendat, custodiat incolumemque conservet, Cic. Phil. 10, 11, 26:

    tuum corpus domumque,

    id. Mil. 25, 67:

    quod me receperit, juverit, custodierit,

    id. Planc. 10, 26; cf.:

    in meā salute custodiendā,

    id. ib. 1, 1:

    me non solum amicorum fidelitas, sed etiam universae civitatis oculi custodiunt,

    id. Phil. 12, 9, 22:

    ut haec insula ab eā (Cerere)... incoli custodirique videatur,

    id. Verr. 2, 4, 49, § 107:

    urbes,

    Quint. 7, 10, 13:

    maritimam oram viginti navibus longis,

    Liv. 36, 2, 11 (cf. tueri, id. 36, 2, 7):

    officinam diligentiā,

    Plin. 12, 14, 32, § 59:

    castra nocte, ne quis elabi posset,

    Liv. 9, 42, 6:

    amictum,

    Quint. 5, 14, 31:

    poma in melle,

    to lay up, preserve, Col. 12, 45, 3:

    paries, qui laevum marinae Veneris latus Custodit,

    Hor. C. 3, 26, 6:

    tua,

    id. S. 2, 3, 151:

    hic stilus... me veluti custodiet ensis,

    id. ib. 2, 1, 40.—Esp.: se, to be on the watch:

    quanto se opere custodiant bestiae,

    Cic. N. D. 2, 49, 126:

    fac ut diligentissime te ipsum custodias,

    id. Att. 14, 17, A, 8.—
    (β).
    With ab:

    Gortynii templum magnā curā custodiunt non tam a ceteris quam ab Hannibale,

    Nep. Hann. 9, 4:

    poma ab insomni dracone,

    Ov. M. 9, 190:

    cutem a vitiis,

    Plin. 28, 8, 25, § 89.—
    B.
    With immaterial objects (freq. in postAug. prose), to keep, preserve, regard, take heed, observe, maintain:

    id quod tradatur posse percipere animo et memoriā custodire,

    Cic. de Or. 1, 28, 127:

    dicta litteris,

    id. ib. 2, 2, 7; cf.:

    ex his (arboribus) quas memoria hominum custodit,

    Plin. 16, 44, 85, § 234:

    illa quae scriptis reposuimus, velut custodire desinimus,

    Quint. 11, 2, 9;

    opp. mutare,

    id. 12, 8, 6:

    modum ubique,

    id. 4, 2, 35:

    regulam loquendi,

    id. 1, 7, 1:

    praecepta,

    Col. 1, 8, 15:

    eam rationem,

    id. 4, 29, 11:

    ordinem,

    id. 12, 4, 1:

    quae custodienda in olearam curā... praecipiemus,

    Plin. 17, 18, 29, § 125:

    morem,

    id. 14, 12, 14, § 88:

    religiose quod juraveris,

    id. Pan. 65, 2 et saep.—
    (β).
    With ab:

    teneriores annos ab injuriā sanctitas docentis custodiat,

    Quint. 2, 2, 3.—
    (γ).
    With ut or ne:

    in aliis quoque propinquitatibus custodiendum est, ut inviti judicemur dixisse,

    Quint. 11, 1, 66:

    quo in genere id est praecipue custodiendum, ne, etc.,

    id. 8, 3, 73; 8, 5, 7; Col. 4, 24, 11:

    ut custoditum sit ne umquam veniret, etc.,

    Suet. Tib. 7.—
    II.
    With the access. idea of hindering free motion, in a good or bad sense.
    A.
    In gen., to hold something back, to preserve, keep:

    multorum te oculi et aures non sentientem... speculabuntur atque custodient,

    Cic. Cat. 1, 2, 6:

    aliquem, ne quid auferat,

    to watch, observe, id. Div. in Caecil. 16, 51:

    ejus (sc. epistulae) custodiendae et proferendae arbitrium tuum,

    Cic. Att. 15, 13, 1:

    librum,

    id. Fam. 6, 5, 1:

    codicillos,

    Suet. Tib. 51:

    prodit se quamlibet custodiatur simulatio,

    Quint. 12, 1, 29.—
    B.
    Esp., to hold in custody, hold captive:

    noctu nervo vinctus custodibitur,

    Plaut. Capt. 3, 5, 71; Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 50:

    ducem praedonum,

    id. Verr. 2, 5, 27, § 68:

    obsides,

    Caes. B. G. 6, 4:

    Domitium,

    id. B. C. 1, 20:

    bovem,

    Verg. A. 8, 218 et saep.—Hence, * cu-stōdītē, adv. (acc. to I.), cautiously, carefully:

    ut parce custoditeque ludebat!

    Plin. Ep. 5, 16, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > custodio

  • 59 custodite

    custōdĭo, īvi, or ĭi, ītum, 4 ( fut. pass. custodibitur, Plaut. Capt. 3, 5, 71), v. a. [id.], to watch, protect, keep, defend, guard (freq. and class.).
    I.
    In gen.
    A.
    With material objects: Q. Caepio Brutus pro consule provinciam Macedoniam, tueatur, defendat, custodiat incolumemque conservet, Cic. Phil. 10, 11, 26:

    tuum corpus domumque,

    id. Mil. 25, 67:

    quod me receperit, juverit, custodierit,

    id. Planc. 10, 26; cf.:

    in meā salute custodiendā,

    id. ib. 1, 1:

    me non solum amicorum fidelitas, sed etiam universae civitatis oculi custodiunt,

    id. Phil. 12, 9, 22:

    ut haec insula ab eā (Cerere)... incoli custodirique videatur,

    id. Verr. 2, 4, 49, § 107:

    urbes,

    Quint. 7, 10, 13:

    maritimam oram viginti navibus longis,

    Liv. 36, 2, 11 (cf. tueri, id. 36, 2, 7):

    officinam diligentiā,

    Plin. 12, 14, 32, § 59:

    castra nocte, ne quis elabi posset,

    Liv. 9, 42, 6:

    amictum,

    Quint. 5, 14, 31:

    poma in melle,

    to lay up, preserve, Col. 12, 45, 3:

    paries, qui laevum marinae Veneris latus Custodit,

    Hor. C. 3, 26, 6:

    tua,

    id. S. 2, 3, 151:

    hic stilus... me veluti custodiet ensis,

    id. ib. 2, 1, 40.—Esp.: se, to be on the watch:

    quanto se opere custodiant bestiae,

    Cic. N. D. 2, 49, 126:

    fac ut diligentissime te ipsum custodias,

    id. Att. 14, 17, A, 8.—
    (β).
    With ab:

    Gortynii templum magnā curā custodiunt non tam a ceteris quam ab Hannibale,

    Nep. Hann. 9, 4:

    poma ab insomni dracone,

    Ov. M. 9, 190:

    cutem a vitiis,

    Plin. 28, 8, 25, § 89.—
    B.
    With immaterial objects (freq. in postAug. prose), to keep, preserve, regard, take heed, observe, maintain:

    id quod tradatur posse percipere animo et memoriā custodire,

    Cic. de Or. 1, 28, 127:

    dicta litteris,

    id. ib. 2, 2, 7; cf.:

    ex his (arboribus) quas memoria hominum custodit,

    Plin. 16, 44, 85, § 234:

    illa quae scriptis reposuimus, velut custodire desinimus,

    Quint. 11, 2, 9;

    opp. mutare,

    id. 12, 8, 6:

    modum ubique,

    id. 4, 2, 35:

    regulam loquendi,

    id. 1, 7, 1:

    praecepta,

    Col. 1, 8, 15:

    eam rationem,

    id. 4, 29, 11:

    ordinem,

    id. 12, 4, 1:

    quae custodienda in olearam curā... praecipiemus,

    Plin. 17, 18, 29, § 125:

    morem,

    id. 14, 12, 14, § 88:

    religiose quod juraveris,

    id. Pan. 65, 2 et saep.—
    (β).
    With ab:

    teneriores annos ab injuriā sanctitas docentis custodiat,

    Quint. 2, 2, 3.—
    (γ).
    With ut or ne:

    in aliis quoque propinquitatibus custodiendum est, ut inviti judicemur dixisse,

    Quint. 11, 1, 66:

    quo in genere id est praecipue custodiendum, ne, etc.,

    id. 8, 3, 73; 8, 5, 7; Col. 4, 24, 11:

    ut custoditum sit ne umquam veniret, etc.,

    Suet. Tib. 7.—
    II.
    With the access. idea of hindering free motion, in a good or bad sense.
    A.
    In gen., to hold something back, to preserve, keep:

    multorum te oculi et aures non sentientem... speculabuntur atque custodient,

    Cic. Cat. 1, 2, 6:

    aliquem, ne quid auferat,

    to watch, observe, id. Div. in Caecil. 16, 51:

    ejus (sc. epistulae) custodiendae et proferendae arbitrium tuum,

    Cic. Att. 15, 13, 1:

    librum,

    id. Fam. 6, 5, 1:

    codicillos,

    Suet. Tib. 51:

    prodit se quamlibet custodiatur simulatio,

    Quint. 12, 1, 29.—
    B.
    Esp., to hold in custody, hold captive:

    noctu nervo vinctus custodibitur,

    Plaut. Capt. 3, 5, 71; Cic. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 50:

    ducem praedonum,

    id. Verr. 2, 5, 27, § 68:

    obsides,

    Caes. B. G. 6, 4:

    Domitium,

    id. B. C. 1, 20:

    bovem,

    Verg. A. 8, 218 et saep.—Hence, * cu-stōdītē, adv. (acc. to I.), cautiously, carefully:

    ut parce custoditeque ludebat!

    Plin. Ep. 5, 16, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > custodite

  • 60 re-petō

        re-petō īvī, ītus, ēre,    to fall upon again, attack anew, strike again: regem repetitum ad terram adfixit, after repeated attacks, L.: repetita per ilia ferrum, O.: ad Nolam armis repetendam, L.—To seek again, return to, revisit: fratresque virumque, O.: Hispanā Penatīs ab orā, H.: viam, quā venisset, retrace, L.: domum, H.: Africam, L.: praesaepia, V.: quid enim repetiimus (sc. patriam)? L.—To seek again, demand anew: Gallum a Verticone, qui litteras deferat, Cs.: repetitumque, duobus uti mandaretur imperium, the demand was made again, L.—To seek again, demand back, retake, demand in compensation, claim: pro illā quidquam abs te preti, T.: abs te sestertium miliens ex lege: quae erepta sunt: obsides, Cs.: si forte suas repetitum venerit plumas, H.: Politorium rursus bello repetitum, was retaken, L.: eam, quam patri suo spoponderim, dignitatem: pro eo (beneficio) gratiam, L.: parentum poenas a filiis: ne mors quidem in repetendā libertate fugienda, in the effort to recover: per occasionem libertatem, L.: beneficia ab nullo, S.—In phrases, with res, in war or at law, to demand restitution, require satisfaction: fetialīs mittendi ad res repetendas, L.: bellum rebus repetitis indictum, i. e. for reprisals. —With pecuniam: pecuniam repetere, to sue for the recovery of money: lex de pecuniis repetundis, concerning extortion: pecuniarum repetundarum reus, of extortion, S.: alqm repetundis postulare (sc. pecuniis), sue for extortion, Ta.—To fetch back, bring again, retake, recall: Repudiatus repetor, I was rejected, and am recalled, T.: ad haec (impedimenta) repetenda, Cs.: alii (elephanti) deinde repetiti ac traiecti sunt, were brought and passed over, L.—To take hold of again, undertake anew, enter upon again, recommence, resume, renew, repeat: praetermissa repetimus, incohata persequimur: eadem vetera consilia: Hoc opus, H.: repetitum Mulciber aevum Poscit, O.: auspicia de integro, L.: repetita suis percussit pectora palmis, i. e. again and again, O.: longo Vellera mollibat tractu, by drawing out repeatedly, O.: haec decies repetita placebit, H.—In discourse, to draw, deduce, derive, go back to, seek, trace: populum a stirpe: repetere populi originem: usque a Corace nescio quo: narratio, si non ab ultimo repetetur: res remotas ex litterarum monumentis: tam alte repetita oratio: primā repetens ab origine, V.: longius: repetitis atque enumeratis diebus, reckoned backwards, Cs.—To think over, trace in thought, call to mind, recall, recollect: mearum praecepta litterarum: supra repetere ac paucis instituta maiorum disserere, S.: noctem, O.: te animo repetentem exempla tuorum, V.: memoriā vetera: memoriam ex annalibus, L.

    Latin-English dictionary > re-petō

См. также в других словарях:

  • hold back — / hold off [v] repress bit, bridle, check, control, curb, defer, delay, deny, forbear, hold down, hold in, inhibit, keep, keep back, keep out, postpone, prevent, put off, refrain, refuse, restrain, stop, suppress, withhold; concepts 121,130 Ant.… …   New thesaurus

  • hold|back — «HOHLD BAK», noun, adjective. –n. 1. a thing that holds back; restraint; hindrance. 2. the act of restraining or preventing action. 3. an iron or strap on the shaft of a wagon or carriage to which the harness is attached, enabling a horse to hold …   Useful english dictionary

  • hold back from doing something — ˌhold ˈback (from doing sth) | ˌhold sb ˈback (from doing sth) derived to hesitate or to make sb hesitate to act or speak • She held back, not knowing how to break the terrible news. • I wanted to tell him the truth, but something held me back.… …   Useful english dictionary

  • hold back from doing something — hold back (from (doing something)) to avoid doing something. Unable to hold back, we screamed with laughter. We were worried about viewers reactions, so we held back from broadcasting the show …   New idioms dictionary

  • hold back from — hold back (from (doing something)) to avoid doing something. Unable to hold back, we screamed with laughter. We were worried about viewers reactions, so we held back from broadcasting the show …   New idioms dictionary

  • hold back — (from (doing something)) to avoid doing something. Unable to hold back, we screamed with laughter. We were worried about viewers reactions, so we held back from broadcasting the show …   New idioms dictionary

  • hold back — hold (something) back to keep something secret. They talk about everything and hold back nothing …   New idioms dictionary

  • hold back — hold, withhold, reserve, detain, retain, *keep, keep back, keep out …   New Dictionary of Synonyms

  • hold back — ► hold back hesitate. Main Entry: ↑hold …   English terms dictionary

  • hold back — index arrest (stop), avoid (evade), balk, clog, confine, constrain (restrain) …   Law dictionary

  • hold back action — index encumber (hinder) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»