Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

sustĭnĕo

  • 1 sustineo

    sustĭnĕo, tĭnŭi, tentum, 2, v. a. [subs for sub, and teneo], to hold up, hold upright, uphold, to bear up, keep up, support, sustain (syn. fulcio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    onus alicui,

    Plaut. As. 3, 3, 68:

    quantum hominum terra sustinet,

    id. Poen. prol. 90; id. Men. 1, 1, 13:

    cum Milo umeris sustineret bovem vivum,

    Cic. Sen. 10, 33:

    arma membraque,

    Liv. 23, 45, 3; Curt. 6, 1, 11; 7, 5, 8:

    infirmos baculo artus,

    to support, Ov. M. 6, 27:

    furcis spectacula,

    Liv. 1, 35, 9:

    ingenuā speculum manu,

    Ov. A. A. 2, 216:

    fornice exstructo, quo pons sustinebatur, Auct. B. Alex. 19, 4: manibus clipeos et hastam Et galeam,

    Ov. H. 3, 119:

    vix populum tellus sustinet illa suum,

    id. ib. 15 (16), 182:

    lapis albus Pocula cum cyatho duo sustinet,

    Hor. S. 1, 6, 117:

    vas ad sustinenda opsonia,

    Plin. 33, 11, 49, § 140:

    aër volatus alitum sustinet,

    Cic. N. D. 2, 39, 101: lacus omnia illata pondera sustinens, bearing on its surface, Plin. 6, 27, 31, § 127:

    ecce populus Romanus universus veluti duobus navigiis inpositus binis cardinibus sustinetur,

    id. 36, 15, 24, § 119:

    domum pluribus adminiculis fulcit ac sustinet,

    Plin. Ep. 4, 21, 3: se, to support one ' s self, hold one ' s self up, stand, etc., Caes. B. G. 2, 25; so,

    se a lapsu,

    Liv. 21, 35:

    se alis,

    Ov. M. 4, 411. —
    B.
    In partic., to hold or keep back, to keep in, stay, check, restrain, control, etc. (syn.: refreno, supprimo, moror): currum equosque, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 21, 3:

    currum,

    id. Lael. 17, 63 (v. infra, II. B. 3.):

    equos,

    Caes. B. G. 4, 33:

    remos,

    Cic. Att. 13, 21, 3:

    manum,

    Ov. F. 5, 302:

    sustinet a jugulo dextram,

    Verg. A. 11, 750:

    a jugulo nitentem sustinet hastam,

    Stat. Th. 2, 648:

    flumina Threiciā lyrā,

    Prop. 3, 2, 2 (4, 1, 42):

    nunc agendo, nunc sustinendo agmen,

    Liv. 25, 36, 1:

    aliud simile miraculum eos sustinuit,

    id. 5, 39, 2:

    signa,

    id. 31, 24, 8:

    gradum,

    Ov. F. 6, 398:

    perterritum exercitum,

    Caes. B. C. 1, 71:

    se,

    Cic. Tusc. 4, 18, 41; Val. Fl. 3, 100:

    se ab omni assensu,

    i. e. to refrain, Cic. Ac. 2, 15, 48:

    se a respondendo,

    id. ib. 2, 32, 104. — Poet.:

    celeres vias,

    i. e. to halt, Sen. Hippol. 794.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to uphold, sustain, maintain, preserve:

    dignitatem et decus civitatis,

    Cic. Off. 1, 34, 124:

    causam rei publicae,

    id. Fam. 9, 8, 2; cf.:

    causam publicam,

    id. Div. in Caecil. 8, 27:

    exspectationem,

    id. Off. 3, 2, 6:

    tris personas unus sustineo,

    characters, id. de Or. 2, 24, 102:

    personam magistri,

    to personate, Suet. Gram. 24:

    quid muneris in rem publicam fungi ac sustinere velitis,

    Cic. Verr. 2, 3, 86, § 199:

    historiam veterem atque antiquam haec mea senectus sustinet,

    Plaut. Trin. 2, 2, 100: vitam, Maecen. ap. Sen. Ep. 101, 11.— Poet.:

    (arbor) ingentem sustinet umbram,

    Verg. G. 2, 297.—
    B.
    In partic.
    1.
    To sustain, support, maintain, by food, money, or other means:

    hac (sc. re frumentariā) alimur et sustinemur,

    Cic. Verr. 2, 3, 5, § 11:

    veterem amicum suum labentem excepit, fulsit et sustinuit re, fortunā, fide,

    id. Rab. Post. 16, 43:

    qui ager non amplius hominum quinque milia potest sustinere,

    id. Att. 2, 16, 1:

    alicujus munificentiā sustineri,

    Liv. 39, 9, 6:

    hinc patriam parvosque nepotes Sustinet,

    Verg. G. 2, 515:

    necessitates aliorum,

    Liv. 6, 15, 9:

    plebem,

    id. 3, 65, 6:

    penuriam temporum,

    Col. 9, 14, 17.—
    2.
    To bear, undergo, endure; to hold out against, withstand (so most freq.;

    syn.: fero, tolero, patior): mala ferre sustinereque,

    Cic. Tusc. 5, 6, 16:

    non tu scis, quantum malarum rerum sustineam,

    Plaut. Merc. 2, 4, 8:

    innocens suspitionem hanc sustinet causā meā,

    id. Bacch. 3, 3, 32:

    labores,

    Cic. Rep. 1, 3:

    aestatem,

    Hirt. B. G. 8, 39, 3:

    dolorem pedum,

    Plin. Ep. 1, 12, 5:

    dolores,

    id. ib. 1, 12, 8:

    certamen,

    Liv. 33, 36, 12:

    vim hostium,

    Nep. Hann. 11, 4:

    periculum,

    Dig. 18, 6, 1:

    o dii, quis hujus potentiam poterit sustinere?

    Cic. Phil. 7, 6, 17:

    alicujus imperia,

    Caes. B. G. 1, 31:

    vulnera,

    id. ib. 1, 45:

    Philo ea sustinere vix poterat, quae contra Academicorum pertinaciam dicebantur,

    Cic. Ac. 2, 6, 18; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    Peloponnesum,

    Cic. Att. 10, 12, 7: eos (rogantes), Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 3; Liv. 31, 13:

    senatus querentes eos non sustinuit,

    id. 31, 13, 4:

    justa petentem deam,

    Ov. M. 14, 788:

    ferrum ignemque Jovemque,

    id. ib. 13, 385 et saep.— Absol.: expectes et sustineas necesse est, Mart. 9, 3, 13:

    neque jam sustineri poterat,

    Caes. B. G. 2, 6; cf. Cic. Fam. 12, 6, 4; Liv. 29, 6, 17.—
    (β).
    With obj.-clause (mostly with a negative: non sustinet, he cannot bear, cannot endure; he does not take upon himself, does not venture):

    non sustineo esse conscius mihi dissimulati judicii mei,

    Quint. 3, 6, 64:

    non impositos supremis ignibus artus Sustinuit spectare parens,

    Ov. M. 13, 584;

    so negatively,

    id. ib. 1, 530; 6, 367; 6, 606; 9, 439; 10, 47; id. F. 4, 850; Vell. 2, 86, 2. —

    In a negative interrog.: sustinebant tales viri, se tot senatoribus, etc.... non credidisse? tantae populi Romani voluntati restitisse? Sustineant. Reperiemus, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

    hoc quidem quis hominum sustineat petulans esse ad alterius arbitrium?

    Quint. 12, 9, 10; 3, 6, 64:

    deserere officii sui partes,

    Plin. Ep. 9, 13, 16; 9, 13, 6:

    Parmenionem rursus castigare non sustinebat,

    Curt. 4, 13, 8; 6, 1, 15:

    nec solus bibere sustineo,

    id. 7, 5, 12; 7, 6, 15; 8, 5, 7; Vell. 2, 86, 2; Suet. Caes. 75.—Affirmatively:

    quem in vinculis habituri erant, sustinuere venerari,

    Curt. 5, 10, 13:

    colloqui cum eo, quem damnaverat, sustinuit,

    id. 6, 8, 16; 7, 5, 38; 10, 5, 25:

    quae se praeferre Dianae Sustinuit,

    took upon herself, presumed, Ov. M. 11, 322; so,

    sustinet ire illuc,

    id. ib. 4, 447; 6, 563; id. H. 5, 32; Phaedr. 4, 16, 8: aliquem videre, Auct. Cons. Liv. 135:

    si quis aquam... haurire sustineat,

    Plin. 30, 7, 20, § 64:

    mentiri,

    Petr. 116.—
    3.
    (Acc. to I. B.) To hold in, stop, stay, check, restrain; to keep back, put off, defer, delay:

    est igitur prudentis sustinere ut currum sic impetum benevolentiae,

    Cic. Lael. 17, 63; so,

    impetum hostis,

    Caes. B. G. 1, 24; 1, 26; 2, 11;

    3, 2 et saep.: subitas hostium incursiones,

    Hirt. B. G. 8, 11; cf.:

    Curio praemittit equites, qui primum impetum sustineant ac morentur,

    Caes. B. C. 2, 26:

    bellum consilio,

    Liv. 3, 60, 1:

    assensus lubricos,

    Cic. Ac. 2, 34, 108:

    sustinenda solutio est nominis Caerelliani,

    id. Att. 12, 51, 3:

    oppugnationem ad noctem,

    Caes. B. G. 5, 37, 6:

    rem in noctem,

    Liv. 5, 35, 7:

    iram,

    id. 2, 19, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > sustineo

  • 2 sustineō

        sustineō tinuī, tentus, ēre    [subs (see sub)+ teneo], to hold up, hold upright, uphold, bear up, keep up, support, sustain: umeris bovem: arma membraque, L.: infirmos baculo artūs, O.: manibus clipeos, O.: lapis albus Pocula cum cyatho duo sustinet, H.: aër volatūs alitum sustinet: iam se sustinere non posse, i. e. to stand, Cs.: se a lapsu, L.: se alis, O.— To hold back, keep in, stay, check, restrain, control: currum equosque: remos: manum, O.: a iugulo dextram, V.: aliud simile miraculum eos sustinuit, L.: perterritum exercitum, Cs.: se ab omni adsensu, i. e. refrain. —Fig., to uphold, sustain, maintain, preserve: civitatis dignitatem et decus: causam publicam: trīs personas, characters: (arbor) ingentem sustinet umbram, V.— To furnish with means of support, nourish, sustain, support, maintain: hac (sc. re frumentariā) alimur ac sustinemur: qui ager non amplius hominum quinque milia potest sustinere: meretriculae munificentiā sustineri, L.: hinc patriam parvosque Penatīs Sustinet, V.: plebem, L.— To bear, undergo, endure, tolerate, hold out, withstand: sese diutius sustinere non posse, Cs.: nec sustinuissent Romani, nisi, etc., L.: labores: certamen, L.: vim hostium, N.: volnera, Cs.: senatus querentes eos non sustinuit, L.: iusta petentem deam, O.: ultra certamen, sustain the conflict longer, L.: sustineri ira non potuit, quin, etc., L.: non artūs Sustinuit spectare parens, O.: nec sustinet ullus queri, O.: conloqui cum eo, quem damnaverat, sustinuit, Cu.: quae se praeferre Dianae Sustinuit, presumed, O.: sustinebant tales viri, se tot senatoribus... non credidisse?— To hold in, stop, stay, check, restrain, keep back: est igitur prudentis sustinere impetum benevolentiae: hostium impetum, Cs.: consilio bellum, avoided, L. — To put off, defer, delay: sustinenda solutio est nominis Caerelliani: ad noctem oppugnationem, Cs.: rem in noctem, L.
    * * *
    sustinere, sustinui, sustentus V
    support; check; put off; put up with; sustain; hold back

    Latin-English dictionary > sustineō

  • 3 sustineo

    to hold up, sustain, endure.

    Latin-English dictionary of medieval > sustineo

  • 4 sustento

    sustento, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [sustineo], to hold up or upriqht, to uphold, support, prop, sustain (syn. sustineo).
    I.
    Lit. (only poet. and in post-Aug. prose):

    multos per annos Sustentata ruet moles et machina mundi,

    Lucr. 5, 96: Hercule quondam [p. 1822] Sustentante polum, Claud. Laud. Stil. 2, 143:

    Alcanor fratrem ruentem Sustentat dextrā,

    Verg. A. 10, 339:

    in Tiberim abjectum,

    Plin. 8, 40, 61, § 145:

    naufraga sustentant... vela (i. e. navem) Lacones,

    Claud. B. Gild. 222; cf.:

    aegre seque et arma sustentans,

    Curt. 8, 4, 15.—
    B.
    To bear, wear:

    catenas,

    Vop. Aur. 34.—
    II.
    Trop., to keep up, uphold, sustain, maintain, support, bear, uplift, preserve (class. and freq.).
    A.
    In gen.:

    exsanguem jam et jacentem (civitatem),

    Cic. Rep. 2, 1, 2; cf.:

    rem publicam,

    id. Mur. 2, 3:

    imbecillitatem valetudinis tuae sustenta et tuere,

    id. Fam. 7, 1, 5:

    valetudo sustentatur notitiā sui corporis,

    id. Off. 2, 24, 86; Vell. 2, 114, 1:

    Terentiam, unam omnium aerumnosissimam, sustentes tuis officiis,

    Cic. Att. 3, 23, 5:

    tu velim tete tuā virtute sustentes,

    id. Fam. 6, 4, 5:

    me una consolatio sustentat, quod, etc.,

    id. Mil. 36, 100:

    per omnis difficultates animo me sustentavi,

    Quint. 12, prooem. §

    1: litteris sustentor et recreor,

    Cic. Att. 4, 10, 1; cf.:

    praeclarā conscientiā sustentor, cum cogito, etc.,

    id. ib. 10, 4, 5:

    Pompeius intellegit, C. Catonem a Crasso sustentari,

    id. Q. Fr. 2, 3, 4:

    jurisconsultus, non suo artificio sed alieno sustentatus,

    id. de Or. 1, 56, 239:

    amicos suos fide,

    id. Rab. Post. 2, 4:

    si qua spes reliqua est, quae fortium civium mentes cogitationesque sustentet,

    id. Fl. 2, 3:

    spes inopiam sustentabat,

    Caes. B. C. 3, 49:

    res publica magnis meis laboribus sustentata,

    Cic. Mur. 2, 3:

    Venus Trojanas sustentat opes,

    Verg. A. 10, 609:

    multa virum meritis sustentat fama tropaeis,

    upholds, id. ib. 11, 224:

    Arminius manu, voce, vulnere sustentabat pugnam,

    kept up, maintained, Tac. A. 2, 17:

    aciem,

    id. ib. 1, 65 fin.; id. H. 2, 15.—
    B.
    In partic.
    1.
    To support, sustain, maintain, preserve by food, money, or other means:

    familiam,

    Ter. Ad. 3, 4, 36:

    cum esset silvestris beluae sustentatus uberibus,

    Cic. Rep. 2, 2, 4:

    idem (aër) spiritu ductus alit et sustentat animantis,

    id. N. D. 2, 39, 101:

    qui se subsidiis patrimonii aut amicorum liberalitate sustentant,

    id. Prov. Cons. 5, 12:

    eo (frumento) sustentata est plebs,

    Liv. 2, 34, 5:

    sustentans fovensque,

    Plin. Ep. 9, 30, 3:

    saucios largitione et curā,

    Tac. A. 4, 63 fin.:

    animus nullā re egens aletur et sustentabitur isdem rebus, quibus astra sustentantur et aluntur,

    Cic. Tusc. 1, 19, 43; cf.:

    furtim rapta sustentat pectora terra,

    refreshes, Stat. Th. 6, 875:

    parsimoniam patrum suis sumptibus,

    Cic. Cael. 16, 38:

    tenuitatem alicujus,

    id. Fam. 16, 21, 4:

    egestatem et luxuriem domestico lenocinio sustentavit,

    id. Red. Sen. 5, 11:

    Glycera venditando coronas sustentaverat paupertatem,

    Plin. 35, 11, 40, § 125; cf.:

    ut milites pecore ex longinquioribus vicis adacto extremam famem sustentarent,

    Caes. B.G. 7, 17.—Mid.:

    mutando sordidas merces sustentabatur,

    supported himself, got a living, Tac. A. 4, 13; for which in the act. form: Ge. Valuistin' bene? Pa. Sustentavi sedulo, I have taken good care of myself, have kept myself in good case, Plaut. Stich. 4, 2, 8; cf. impers. pass.: Ge. Valuistin' usque? Ep. Sustentatum'st sedulo, id. ib. 3, 2, 14. —
    2.
    To keep in check, hold back, restrain:

    milites, paulisper ab rege sustentati, paucis amissis profugi discedunt,

    Sall. J. 56, 6; cf. aciem, Auct. B. Afr. 82: aquas, Auct. Cons. Liv. 221. —
    3.
    To bear, hold out, endure, suffer (rare but class.;

    syn.: fero, patior): miserias plurimas,

    Plaut. Capt. 5, 1, 3:

    moerorem doloremque,

    Cic. Pis. 36, 89. — Absol. (sc. morbum), Suet. Tib. 72:

    procellas invidiae,

    Claud. in Eutr. 1, 265:

    aegre is dies sustentatur,

    Caes. B. G. 5, 39:

    quorum auxiliis atque opibus, si qua bella inciderint, sustentare consuerint,

    id. ib. 2, 14 fin.—Impers. pass.:

    aegre eo die sustentatum est,

    a defence was made, Caes. B. G. 2, 6:

    hostem,

    Tac. A. 15, 10 fin.:

    bellum,

    Vell. 2, 104, 2: impetus legionum, Auct. B. Hisp. 17, 3. — Absol.:

    nec, nisi in tempore subventum foret, ultra sustentaturi fuerint,

    Liv. 34, 18, 2. —
    4.
    To put off, defer, delay (Ciceron.;

    syn. prolato): rem, dum, etc.,

    Cic. Fam. 13, 64, 1:

    aedificationem ad tuum adventum,

    id. Q. Fr. 2, 7:

    id (malum) opprimi sustentando ac prolatando nullo pacto potest... celeriter vobis vindicandum est,

    id. Cat. 4, 3, 6; cf. Ov. R. Am. 405.

    Lewis & Short latin dictionary > sustento

  • 5 sollicitūdō

        sollicitūdō inis, f    [sollicitus], uneasiness of mind, care, disquiet, apprehension, anxiety, solicitude: istaec mihi res sollicitudinist, T.: vita vacna, sollicitudine: falsa, T.: mihi sollicitudinem struere: duplex nos adficit sollicitudo: sollicitudinem sustineo: earum rerum, anxiety concerning: provinciae, for the province: quas sollicitudines liberandi populi R. causā recusare debemus?: neque Mordaces aliter diffugiunt sollicitudines, H.
    * * *
    anxiety, concern, solicitude

    Latin-English dictionary > sollicitūdō

  • 6 sub

        sub    (in composition sometimes sus- or sū-), praep. with acc. and abl.    I. With abl., of position in space, under, below, beneath, underneath, behind: sub terrā habitare: cultrum sub veste abditum habere, L.: sub pellibus hiemare, Cs.: manet sub Iove frigido Venator, H.: sub hoc iugo dictator Aequos misit, L.: Pone (me) sub curru Solis, H. —Under, below, beneath, at the foot of, at, by, near, before: sub monte considere, Cs.: sub ipsis Numantiae moenibus: sub urbe, T.: Monte sub aërio, at, i. e. high upon, V.: sub ipsā acie, in the midst of the fight, V.: sub ipso Ecce volat Diores, close upon him, V.: sub oculis domini, Cs.—Under, burdened by, hampered by, bearing: sub armis, Cs.: sub onere, Cs.—Of time, in, within, during, at, by, in the time of: ne sub ipsā profectione milites oppidum inrumperent, Cs.: sub luce, at dawn, O.: sub luce videri, by daylight, H.: hoc sub casu, while suffering, V.: sub Domitiano, during the reign of, Ta.—Fig., under, subject to, in the power of, governed by: sub regno esse: quoius sub imperiost, T.: sub illorum dicione esse, Cs.: sub Hannibale, L.: sub iudice lis est, H.: venibit sub praecone Propontis, i. e. at auction.—Under, compelled by (poet.): exhalans sub volnere vitam, O.: quem falsā sub proditione Demisere neci, overwhelmed by, V.: in arma nullo sub indice veni, forced by no betrayer, O.—Under, concealed by, hidden in: sub hoc verbo furtum latet.—Rarely with specie or condicione (for the abl. alone): sub specie infidae pacis quieti, L.: sub tutelae specie, Cu.: sub condicione, L.: sub condicionibus, L.—    II. With acc., of direction of motion, under, below, beneath: cum se luna sub orbem solis subiecisset: exercitum sub iugum mittere, Cs.: Ibis sub furcam, H.—Under, below, beneath, to, near to, close to, up to, towards: sub montem succedere, Cs.: missi sunt sub muros, L.: aedīs suas detulit sub Veliam: (hostem) mediam ferit ense sub alvum, O.—Of time, before, on the approach of, towards, about, just before, up to, until: sub noctem naves solvit, Cs.: sub tempus (comitiorum) pueros ablegavit, L.: sub lumina prima, H.: sub dies festos: Usque sub extremum brumae imbrem, V.: quod (bellum) fuit sub recentem pacem, L.—After, immediately after, following, just after, immediately upon: sub eas (litteras) statim recitatae sunt tuae: sub haec dicta omnes procubuerunt, L.: sub hoc, hereupon, H.—Fig., under, into subjection to, into the power of: sub legum potestatem cadere: matrimonium vos sub legis vincula conicitis, L.: sub unum fortunae ictum totas vires regni cadere pati, Cu.: quae sub sensūs subiecta sunt.—    III. In composition, sub is unchanged before vowels and before b, d, h, i consonant, l, n, s, t, v. The b is often assimilated before m, r, and usu. before c, f, g, p, but the form sus (for * subs, cf. abs) is found in suscenseo, suscipio, suscito, suspendo, sustento, sustineo, sustollo, and sustuli (perf. of tollo); the form su in the words suspicio, suspicor, suspiro. It denotes, in place, under, beneath, as in subdo, subicio.—Fig., in rank or power, under, inferior, as in subigo, subcenturio.—In degree, less, a little, somewhat, as in subabsurdus, subaccuso.—Secretly, underhandedly, as in subripio, suborno.
    * * *
    I
    under, beneath, behind, at the foot of (rest); within; during, about (time)
    II
    under; up to, up under, close to (of motion); until, before, up to, about

    Latin-English dictionary > sub

  • 7 sustentō

        sustentō āvī, ātus, āre, freq.    [sustineo], to hold up, hold upright, uphold, support, prop, sustain: fratrem dextrā, V.: aegre seque et arma, Cu.—Fig., to keep up, uphold, sustain, maintain, cherish, support, bear, uplift, preserve: imbecillitatem valetudinis tuae: valetudo sustentatur notitiā sui corporis: me una consolatio sustentat, quod, etc.: spes inopiam sustentabat, Cs.: Venus Troianas sustentat opes, V.— To feed, nourish, support, sustain, maintain: familiam, T.: idem (aër) spiritu ductus sustentat animantīs: se subsidiis patrimoni: eo (frumento) sustentata est plebs, L.: luxuriem domestico lenocinio.— To bear, hold out, endure, suffer: quorum auxiliis, si qua bella inciderint, sustentare consuerint, Cs.: macrorem doloremque: aegre is dies sustentatur, Cs.: aegre eo die sustentatum est, a defence was made, Cs.— To put off, defer, delay: aedificationem ad tuum adventum: id (malum) opprimi sustentando ac prolatando nullo pacto potest.— To check, hold back, restrain: milites, paulisper ab rege sustentati, S.
    * * *
    sustentare, sustentavi, sustentatus V
    endure, hold out

    Latin-English dictionary > sustentō

  • 8 demoror

    dēmŏror, ātus, 1, v. dep. n. and a.
    1.
    Neutr., to loiter, linger, tarry, delay (very rare):

    me hic demoratam tam diu,

    Plaut. Rud. 2, 4, 27:

    ille nihil demoratus exsurgit,

    Tac. A. 15, 69:

    quamdiu legationis causa ibi demorantur,

    Dig. 5, 1, 2, § 4:

    in errore,

    Vulg. Sirach, 17, 26;

    diebus septem,

    id. Act. 20, 6 al. —More freq. (and class.),
    II.
    Act., to retard, detain, delay one:

    diu me estis demorati,

    Plaut. Epid. 3, 2, 40; cf.: ne diutius vos demorer, *Cic. de Or. 2, 58, 235: detinere aliquem et demorari, Lentul. in Cic. Fam. 12, 15:

    nullo hoste prohibente aut iter demorante,

    Caes. B. G. 3, 6 fin.; so,

    repentinas eorum eruptiones,

    id. B. C. 1, 81, 5:

    novissimum agmen,

    id. ib. 3, 75, 3; Tac. A. 12, 68.— Poet.:

    Teucros quid demoror armis?

    restrain from battle, Verg. A. 11, 175 (ab armis, Serv.):

    fando surgentes demoror Austros,

    Verg. A. 3, 481 (i. e. vos demoror quominus ventis utamini, Serv.): inutilis annos demoror, detain the years (sc. that hasten to an end), i. e. remain alive, Verg. A. 2, 648 (quasi festinantes diu vivendo detineo, Serv.):

    mortalia demoror arma,

    i. e. await, Verg. A. 10, 30 (exspecto, sustineo, Serv.).

    Lewis & Short latin dictionary > demoror

  • 9 fulcio

    fulcĭo, fulsi, fultum, 4 (late form perf. FVLCIVIT, Inscr. ap. Mur. 466, 3.— Part. perf.:

    fulcītus,

    Cael. Aur. Tard. 2, 1, 46), v. a. [etym. dub.; cf.: falx, flccto; Corss. refers it to root dhar-; v. firmus, Ausspr. 1, 476], to prop up, to keep upright by props, to stay, support (class.; syn.: sustento, sustineo, munio).
    I.
    Lit.:

    qui fulcire putatur porticum Stoicorum,

    Cic. Ac. 2, 24, 75:

    aliquid trabibus,

    Plin. 36, 13, 19, § 89:

    Atlas, caelum qui vertice fulcit,

    Verg. A. 4, 247:

    vitis nisi fulta est, fertur ad terram,

    Cic. de Sen. 15, 52:

    ruentes ceras,

    Plin. 11, 10, 10, § 23:

    illum Balbutit Scaurum pravis fultum male talis,

    supported, Hor. S. 1, 3, 48; cf. id. ib. 1, 2, 88:

    quod non Taenariis domus est mihi fulta columnis,

    Prop. 3 (4), 1, 49:

    longis Numidarum fulta columnis cenatio,

    Juv. 7, 182; 3, 193:

    si mutuatus pecuniam aedificia ruentia fulserit,

    Gai. Inst. 4, 73:

    me prior fultusque toro meliore,

    Juv. 3, 82: et pulvino fultus, supported by, resting on the pillow, Lucil. ap. Serv. Verg. E. 6, 53:

    ille (juvencus) latus niveum molli fultus byacintho,

    Verg. E. 6, 53; cf. effultus; so absol.:

    colloco, fulcio,

    Plaut. Cas. 5, 2, 10:

    caput nivei fultum Pallantis,

    propped up, bolstered, Verg. A. 11, 39.— Impers.:

    sat sic fultumst mihi,

    Plaut. Stich. 1, 2, 37.— Poet.:

    tu (potes) pedibus teneris positas fulcire pruinas?

    i. e. to tread the fallen snow, Prop. 1, 8, 7:

    stant fulti pulvere crines,

    supported, stiffened, Stat. Th. 3, 326.—
    B.
    Transf., to make strong or fast, to fasten, secure, support, strengthen ( poet. and in post-Aug. prose):

    fultosque emuniit obice postes,

    fastened, guarded, Verg. A. 8, 227; cf.:

    appositā janua fulta serā,

    Ov. A. A. 2, 244:

    et dura janua fulta sera,

    Tib. 1, 2, 6:

    omnia debet cibus integrare novando Et fulcire cibus, cibus omnia sustentare,

    to support, strengthen, Lucr. 2, 1147:

    stomachum cibo,

    Sen. Ep. 68 med.:

    venas cadentes vino,

    id. ib. 95; cf. Col. 6, 24, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    To support, sustain, uphold:

    veterem amicum suum labentem excepit, fulsit et sustinuit re, fortuna, fide,

    Cic. Rab. Post. 16, 43; cf.:

    labantem et prope cadentem rem publicam fulcire,

    id. Phil. 2, 21, 51:

    domum pluribus adminiculis ante fundatam fulcit ac sustinet,

    Plin. Ep. 4, 21, 3;

    cf: ingenia rudia nullisque artium bonarum adminiculis fulta,

    Gell. 6, 2, 8:

    hoc consilio et quasi senatu fultus et munitus,

    Cic. Rep. 2, 9:

    aliquem litteris,

    id. Att. 5, 21, 14:

    magnis subsidiis fulta res publica est,

    id. Fam. 12, 5, 1:

    imperium gloria fultum et benevolentiā sociorum,

    id. Off. 3, 22, 88:

    his fultus societatibus atque amicitiis,

    Liv. 42, 12, 8; 3, 60, 9; Plin. Ep. 9, 13, 11; cf.:

    quia nullis recentibus subsidiis fulta prima acies fuit,

    Liv. 9, 32, 9:

    quo praesidio cum fulta res Romana esset,

    id. 7, 12, 8:

    causa Gaditanorum gravissimis et plurimis rebus est fulta,

    Cic. Balb. 15, 35:

    serie fulcite genus,

    i. e. to keep up, preserve, Prop. 4 (5), 11, 69.—
    * B.
    Poet., to besiege, oppress:

    (Pacuvii) Antiopa aerumnis cor luctificabile fulta,

    Pers. 1, 78 (perh. a word of Pacuv.).

    Lewis & Short latin dictionary > fulcio

  • 10 gravitas

    grăvĭtas, ātis, f. [gravis], weight, heaviness.
    I.
    Lit., in gen.:

    omnibus ejus (terrae) partibus in medium vergentibus nihil interrumpat, quo labefactari possit tanta contentio gravitatis et ponderum,

    Cic. N. D. 2, 45, 116; cf.:

    per inane moveri gravitate et pondere,

    id. Fat. 11, 24; Lucr. 3, 1054; cf.

    also: cuncta necesse est Aut gravitate sua ferri primordia rerum, Aut, etc.,

    id. 2, 84:

    nostros propter gravitatem armorum, quod, etc.,

    Caes. B. G. 5, 16, 1:

    tum etiam gravitate et tarditate navium impediebantur,

    id. B. C. 1, 58, 3:

    ignava nequeunt gravitate moveri,

    Ov. M. 2, 821:

    me mea defendit gravitas (corresp. to moles and pondus),

    id. ib. 9, 39.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of smell, rankness, offensiveness, fetidness:

    quorundam odorum suavitati gravitas inest,

    Plin. 21, 7, 18, § 37:

    a quibusdam vocatur cynozolon propter gravitatem odoris (shortly before: odore gravissimo),

    id. 22, 18, 21, § 47:

    animae,

    id. 20, 9, 35, § 91:

    halitus,

    id. 30, 6, 15, § 44:

    oris,

    id. 28, 12, 51, § 190.—
    2.
    Of bodily condition, health, severity, vehemence, violence, unwholesomeness; heaviness, dulness, faintness, sickness:

    corpore vix sustineo gravitatem hujus caeli,

    Cic. Att. 11, 22, 2:

    caeli aquarumque,

    Liv. 23, 34, 11:

    loci,

    id. 25, 26, 13:

    morbi,

    Cic. N. D. 3, 31, 76:

    pressus gravitate soporis,

    Ov. M. 15, 21; cf. id. ib. 11, 618:

    an quod corporis gravitatem et dolorem animo judicamus, animi morbum corpore non sentimus?

    painful, diseased condition, Cic. Tusc. 3, 1, 2 Kühn.; cf.

    membrorum,

    id. Fin. 4, 12, 31; and Lucr. 3, 478:

    capitis,

    Plin. 27, 12, 105, § 130:

    aurium,

    id. 20, 11, 44, § 115; cf.

    auditus,

    id. 23, 4, 42, § 85:

    audiendi,

    id. 28, 11, 48, § 176:

    oris et dentium,

    id. 37, 10, 54, § 143.—
    3.
    Pressure of price, dearness:

    annonae,

    Tac. A. 6, 13; 11, 4.—
    4.
    The burden of pregnancy:

    tendebat gravitas uterum mihi,

    Ov. M. 9, 287 (cf. onus, id. ib. 10, 504). —
    II.
    Trop.
    A.
    In a bad sense, heaviness, slowness, severity:

    gaudere gravitate linguae sonoque vocis agresti,

    Cic. de Or. 3, 11, 42: injuria gravitate tutior est, severity, cruelty, Sall. Orat. Licin. (Hist. Fragm. 3, 22 Gerl.):

    fessi diuturnitate et gravitate belli,

    Liv. 31, 7, 3: crudelitatem quoque gravitati addidit, id. 24, 45, 13 Weissenb. —
    B.
    In a good sense, weight, dignity, importance, seriousness, gravity (syn.: magnitudo, dignitas, auctoritas, pondus): hos cum Suevi propter amplitudinem gravitatemque civitatis finibus expellere non potuissent, importance, i. e. power, Caes. B. G. 4, 3, 4; cf. Cic. Agr. 2, 32:

    omnium sententiarum gravitate, omnium verborum ponderibus est utendum,

    importance, weight, id. de Or. 2, 17, 72; cf. id. Tusc. 5, 12, 34:

    genus hoc sermonum positum in hominum veterum auctoritate plus videtur habere gravitatis,

    id. Lael. 1, 4:

    quanta illa, di immortales, fuit gravitas! quanta in oratione majestas!

    id. ib. 25, 96:

    tristitia et in omni re severitas habet illa quidem gravitatem,

    id. ib. 18, 66; cf.:

    erat in illo viro comitate condita gravitas,

    id. de Sen. 4, 10:

    gravitate mixtus lepos,

    id. Rep. 2, 1; cf. also id. Q. Fr. 3, 9, 1:

    illud me praeclare admones, cum illum videro, ne nimis indulgenter et ut cum gravitate potius loquar,

    id. Att. 9, 9, 2; 9, 19, 3; id. Fam. 5, 16, 5:

    de virtute et gravitate Caesaris, quam in summo dolore adhibuisset,

    id. Q. Fr. 3, 8, 3:

    personae gravitatem intuentes,

    id. Tusc. 2, 21, 49; cf.:

    ego has partes lenitatis et misericordiae semper egi libenter: illam vero gravitatis severitatisque personam non appetivi,

    id. Mur. 3, 6:

    haec genera dicendi in senibus gravitatem non habent,

    id. Brut. 95, 326; id. Rep. 1, 10 fin.:

    majestas quam vultus gravitasque oris prae se ferebat,

    Liv. 5, 41, 8:

    (senarius) quantum accipit celeritatis, tantum gravitatis amittit,

    Quint. 9, 4, 140.

    Lewis & Short latin dictionary > gravitas

  • 11 munio

    1.
    mūnĭo (old form moenio, v. below), īvi or ĭi, ītum, 4 ( fut. munibis for munies, Veg. Vet. 1, 10, 5), v. a. [moenia, lit. to wall; hence], to build a wall around, to defend with a wall, to fortify, defend, protect, secure, put in a state of defence (class.).
    I.
    Lit.:

    arcem ad urbem obsidendam,

    Nep. Tim. 3, 3:

    palatium,

    Liv. 1, 7:

    locum,

    Caes. B. G. 1, 24, 3.—With abl.:

    Alpibus Italiam munierat ante natura,

    Cic. Prov. Cons. 14, 34:

    domum praesidiis,

    id. Cat. 1, 4, 10:

    castra vallo fossāque,

    with palisades and a trench, Caes. B. G. 2, 5:

    locum muro,

    id. ib. 29.—With a homogeneous object, prov.:

    magna moenis moenia,

    you are undertaking a great thing, Plaut. Mil. 2, 2, 73:

    duovir urbis moeniendae,

    Inscr. Orell. 7142.— Absol.: quod idoneum ad muniendum putarent, for fortifying, i. e. for use in the fortifications, Nep. Them. 6, 21; Hirt. B. G. 8, 31. —Also, to surround, guard, for the protection of other things: ignem ita munire ut non evagaretur, Mos. et Rom. Leg. Coll. 12, 7, 7.—
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., to defend, guard, secure, protect, shelter:

    Pergamum divinā moenitum manu,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 2:

    hortum ab incursu hominum,

    Col. 11, 3, 2:

    spica contra avium morsūs munitur vallo aristarum,

    Cic. Sen. 15, 51:

    hieme quaternis tunicis et tibialibus muniebatur,

    he defended, protected, covered himself, Suet. Aug. 82. —
    2.
    To make a road, etc., i. e. to make passable by opening, repairing, or paving it:

    quasi Appius Caecus viam munierit,

    Cic. Mil. 7, 17:

    rupem,

    Liv. 21, 37:

    itinera,

    Nep. Hann. 3, 4:

    TEMPE MVNIVIT,

    Inscr. Orell. 587. —
    II.
    Trop.
    A.
    To guard, secure, strengthen, support (cf.:

    fulcio, sustineo): meretriculis Muniendis rem cogere,

    to maintain, support, Plaut. Truc. 2, 2, 54 (dub.; Speng. moenerandis; v. munero).— Am strengthening myself:

    munio me ad haec tempora,

    Cic. Fam. 9, 18, 2:

    imperium,

    to secure, Nep. Reg. 2, 2:

    muniri adversus fraudes,

    to secure one's self, Plin. 37, 13, 76, § 198 (dub. moneri, Jahn):

    se contra ruborem,

    Tac. Agr. 45:

    se multorum benevolentiā,

    Cic. Fin. 2, 26, 84:

    se contra perfidiam,

    id. Fam. 4, 14, 3:

    aliquid auctoritate,

    Vell. 2, 127, 2:

    domum terrore,

    Plin. Pan. 48, 3.—
    B.
    Munire viam, to make or open a way:

    haec omnia tibi accusandi viam muniebant,

    prepared the way for your accusation, Cic. Mur. 23, 48:

    sibi viam ad stuprum,

    id. Verr. 2, 1, 25, § 64.—Hence, mūnītus, a, um, P. a., defended, fortified, protected, secured, safe (class.):

    nullius pudicitia munita contra tuam cupiditatem et audaciam posset esse,

    Cic. Verr. 2, 5, 15, § 39.— Neutr. plur. munita as subst.: munita viāi, fortification or breastwork of the mouth (cf. Homer. herkos odontôn), the lips, Lucr. 3, 498.— Comp.:

    se munitiorem ad custodiendam vitam suam fore,

    Cic. Q. Fr. 2, 3, 3.— Sup.:

    munitissima castra,

    Caes. B. G. 4, 55.— Adv.: mūnītē, securely, safely (ante-class.):

    munitius,

    Varr. L. L. 5, § 141. Müll.
    2.
    munĭo, ōnis, a false reading for nomionem, v. Orell. and Klotz, ad h. l.; Cic. de Or. 1, 59, 251.

    Lewis & Short latin dictionary > munio

  • 12 petitio

    pĕtītĭo, ōnis, f. [peto].
    I.
    Lit., an attack, a blow, thrust, pass:

    tuas petiti ones effugi,

    Cic. Cat. 1, 6, 15; cf.:

    petitiones proprie dicimus impetus gladiorum,

    Serv. Verg. A. 9, 439.—
    B.
    Trop., an attack made in words before a court of justice, Cic. Or. 68, 228;

    or in debate,

    id. Cat. 1, 6, 15; cf.:

    novi omnis hominis petitiones rationesque dicendi,

    methods of attack, Cic. Div. in Caecil. 14, 44; id. de Or. 3, 54, 206.—
    II.
    In gen., a requesting, beseeching; a request, petition for any thing (postAug.), Plin. 29, 4, 19, § 66: huic quoque petitioni tuae negare non sustineo, Traj. ap. Plin. Ep. 10, 7 (23); Gell. 11, 16, 8 al.—
    2.
    Esp. (eccl. Lat.), a request offered to God, a prayer:

    impleat Dominus omnes petitiones tuas,

    Vulg. Psa. 19, 6; id. Phil. 4, 6; id. 1 Johan. 5, 15: petitionem offerre Domino Deo, Mos. et Rom. Leg. Coll. 16, 1, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    An applying or soliciting for office, an application, solicitation, candidacy, Cic. Att. 1, 1, 1:

    petitioni se dari,

    to become a candidate for office, id. Fam. 13, 10, 2:

    consulatus,

    Caes. B. C. 1, 22:

    pontificatūs,

    Sall. C. 49, 2:

    regni,

    Just. 1, 10, 17:

    tribunatūs et aedilitatis,

    Val. Max. 6, 9, 14:

    dare alicui petitionem consulatūs,

    to admit one as a candidate for the consulship, Suet. Caes. 26:

    abstinere petitione honorum,

    Tac. A. 2, 43; Suet. Caes. 28:

    petitioni se dare,

    to solicit an office, Cic. Fam. 13, 10.—
    2.
    A laying claim to any thing, a suit, petition, in private or civil cases (opp. the accusatio, in criminal cases):

    petitio pecuniae,

    Quint. 4, 4, 6:

    hereditatis,

    Dig. 44, 5, 3:

    integram petitionem relinquere,

    Cic. Rosc. Com. 18, 56.—
    3.
    A right of claim, a right to bring an action of recovery:

    cavere, neminem, cujus petitio sit, petiturum,

    Cic. Brut. 5, 18; Dig. 2, 14, 56.

    Lewis & Short latin dictionary > petitio

  • 13 solicitudo

    sollĭcĭtūdo ( sōlic-), ĭnis, f. [sollicitus, II.], uneasiness of mind, care, disquiet, anxiety, solicitude (class.; used equally in sing. and plur.;

    syn.: aegritudo, dolor, anxietas): sollicitudo aegritudo cum cogitatione,

    Cic. Tusc. 4, 8, 18:

    quibus nunc me esse experior summae sollicitudini,

    Plaut. Mil. 3, 1, 77:

    istaec mihi res sollicitudini'st,

    Ter. Phorm. 4, 1, 22:

    aliquem afficere curā et sollicitudine,

    id. ib. 2, 4, 1:

    vita vacua metu, curā, sollicitudine,

    Cic. Rep. 3, 16, 26; id. Tusc. 1, 40, 96:

    sollicitudo animi,

    id. Clu. 18, 51:

    sollicitudinem falsam mittere,

    Ter. Heaut. 1, 2, 3:

    sed dices, me ipsum mihi sollicitudinem struere,

    Cic. Att. 5, 21, 3:

    ne tu me sollicitudine magnā liberaris,

    id. ib. 6, 1, 11:

    duplex nos afficit sollicitudo,

    id. Brut. 97, 332:

    tibi sollicitudinem adferre,

    id. Fam. 9, 17, 3:

    sollicitudinem sustineo,

    id. ib. 10, 4, 4:

    quaenam sollicitudo vexaret impios sublato suppliciorum metu?

    id. Leg. 1, 14, 40:

    sollicitudine provinciae urgebamur,

    id. Att. 6, 5, 3:

    te torquerier omni Sollicitudine districtum,

    Hor. S. 2, 8, 68; cf. Sen. Cons. Polyb. 4 (23), 2 et saep.— Plur., Ter. And. 4, 1, 27; Cic. Off. 3, 21, 84; id. Fin. 1, 16, 51; id. Div. 2, 72, 150; id. Att. 1, 18, 2; Hor. C. 1, 18, 4; id. Epod. 13, 10.—Prov.: amor otiosae causa est sollicitudinis, Publ. Syr. v. 34 Rib.—
    (β).
    With gen. obj.: nuptiarum, Ter. And. 1, 5, 26:

    gemmarum,

    i. e. care lest they be broken to pieces, Plin. 33, 1, 6, § 25.—
    II.
    Transf., care, forethought, duty, responsibility (late Lat.):

    cursūs vehicularis,

    Dig. 50, 4, 18:

    sollicitudinem cursualem agere, Cod. Th. 6, 29, 7: castella quae sollicitudo pervigil veterum per opportunos saltus erexit,

    Amm. 14, 8, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > solicitudo

  • 14 sollicitudo

    sollĭcĭtūdo ( sōlic-), ĭnis, f. [sollicitus, II.], uneasiness of mind, care, disquiet, anxiety, solicitude (class.; used equally in sing. and plur.;

    syn.: aegritudo, dolor, anxietas): sollicitudo aegritudo cum cogitatione,

    Cic. Tusc. 4, 8, 18:

    quibus nunc me esse experior summae sollicitudini,

    Plaut. Mil. 3, 1, 77:

    istaec mihi res sollicitudini'st,

    Ter. Phorm. 4, 1, 22:

    aliquem afficere curā et sollicitudine,

    id. ib. 2, 4, 1:

    vita vacua metu, curā, sollicitudine,

    Cic. Rep. 3, 16, 26; id. Tusc. 1, 40, 96:

    sollicitudo animi,

    id. Clu. 18, 51:

    sollicitudinem falsam mittere,

    Ter. Heaut. 1, 2, 3:

    sed dices, me ipsum mihi sollicitudinem struere,

    Cic. Att. 5, 21, 3:

    ne tu me sollicitudine magnā liberaris,

    id. ib. 6, 1, 11:

    duplex nos afficit sollicitudo,

    id. Brut. 97, 332:

    tibi sollicitudinem adferre,

    id. Fam. 9, 17, 3:

    sollicitudinem sustineo,

    id. ib. 10, 4, 4:

    quaenam sollicitudo vexaret impios sublato suppliciorum metu?

    id. Leg. 1, 14, 40:

    sollicitudine provinciae urgebamur,

    id. Att. 6, 5, 3:

    te torquerier omni Sollicitudine districtum,

    Hor. S. 2, 8, 68; cf. Sen. Cons. Polyb. 4 (23), 2 et saep.— Plur., Ter. And. 4, 1, 27; Cic. Off. 3, 21, 84; id. Fin. 1, 16, 51; id. Div. 2, 72, 150; id. Att. 1, 18, 2; Hor. C. 1, 18, 4; id. Epod. 13, 10.—Prov.: amor otiosae causa est sollicitudinis, Publ. Syr. v. 34 Rib.—
    (β).
    With gen. obj.: nuptiarum, Ter. And. 1, 5, 26:

    gemmarum,

    i. e. care lest they be broken to pieces, Plin. 33, 1, 6, § 25.—
    II.
    Transf., care, forethought, duty, responsibility (late Lat.):

    cursūs vehicularis,

    Dig. 50, 4, 18:

    sollicitudinem cursualem agere, Cod. Th. 6, 29, 7: castella quae sollicitudo pervigil veterum per opportunos saltus erexit,

    Amm. 14, 8, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > sollicitudo

  • 15 sub

    sŭb (on the form sus from subs v. infra, III.), prep. with acc. and abl. [perh. for es-ub, ens-ub, = ens (eis) and hupo; Sanscr. upa; cf. Curt. Gr. Etym. p. 290], under.
    I.
    With abl., to point out the object under which a thing is situated or takes place (Gr. hupo, with dat. or gen.), under, below, beneath, underneath.
    A.
    Of space:

    si essent, qui sub terrā semper habitavissent... nec tamen exissent umquam supra terram,

    Cic. N. D. 2, 37, 95; Plaut. Capt. 3, 5, 72:

    sub aquā,

    id. Cas. 2, 6, 28:

    sub vestimentis,

    id. Ep. 2, 2, 32; Liv. 1, 58; cf.: saepe est sub palliolo sordido sapientia, Caecil. ap. Cic. Tusc. 3, 23, 56:

    ingenium ingens Inculto latet hoc sub corpore,

    Hor. S. 1, 3, 34:

    sub pellibus hiemare,

    Caes. B. C. 3, 13, 5; cf. Liv. 23, 18, 15:

    manet sub Jove frigido Venator,

    Hor. C. 1, 1, 25:

    sub divo moreris,

    id. ib. 2, 3, 23:

    vitam sub divo agat,

    id. ib. 3, 2, 5 (v. divus, II.):

    sub terrā vivi demissi sunt,

    Liv. 22, 57:

    sub hoc jugo dictator Aequos misit,

    id. 3, 28, 11:

    pone (me) sub curru nimium propinqui Solis,

    Hor. C. 1, 22, 21 et saep.— Trop.:

    non parvum sub hoc verbo furtum latet,

    Cic. Agr. 3, 3, 12.—
    2.
    Transf., of lofty objects, at the foot of which, or in whose immediate neighborhood, any thing is situated, under, below, beneath, at the foot of, at, by, near, before:

    sub monte consedit,

    Caes. B. G. 1, 48; so,

    sub monte considere,

    id. ib. 1, 21:

    sub colle constituere,

    id. ib. 7, 49:

    sub montis radicibus esse,

    id. ib. 7, 36 al.:

    sub ipsis Numantiae moenibus,

    Cic. Rep. 1, 11, 17:

    est ager sub urbe,

    Plaut. Trin. 2, 4, 107; so,

    sub urbe,

    Ter. Ad. 5, 8, 26; Varr. R. R. 1, 50, 2; Hor. C. 3, 19, 4:

    sub Veteribus,

    Plaut. Curc. 4, 1, 19:

    sub Novis,

    Cic. de Or. 2, 66, 266 Orell. N. cr.; id. Ac. 2, 22, 70 Goer. N. cr.; cf. Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:

    sub basilicā,

    Plaut. Curc. 4, 1, 11 et saep.— Trop.:

    sub oculis domini suam probare operam studebant,

    Caes. B. C. 1, 57 fin.:

    omnia sub oculis erant,

    Liv. 4, 28; cf. Vell. 2, 21, 3:

    classem sub ipso ore urbis incendit,

    Flor. 2, 15.—
    B.
    Of time, in, within, during, at, by:

    ne sub ipsā profectione milites oppidum irrumperent,

    Caes. B. C. 1, 27:

    sub decessu suo,

    Hirt. B. G. 8, 49:

    sub luce,

    Ov. M. 1, 494; Hor. A. P. 363; Liv. 25, 24:

    sub eodem tempore,

    Ov. F. 5, 491:

    sub somno,

    Cels. 3, 18 med. al.—
    C.
    In other relations, where existence under or in the immediate vicinity of any thing may be conceived.
    1.
    Under, in rank or order; hence, next to, immediately after: Euryalumque Helymus sequitur;

    quo deinde sub ipso Ecce volat calcemque terit jam calce Diores,

    Verg. A. 5, 322.—
    2.
    In gen., of subjection, domination, stipulation, influence, effect, reason, etc., under, beneath, with:

    omnes ordine sub signis ducam legiones meas,

    under my standards, Plaut. Ps. 2, 4, 71: sub armis vitam cernere, Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll. (Trag. v. 297 Vahl.); so,

    sub armis,

    Caes. B. C. 1, 41; 1, 42:

    sub sarcinis,

    id. B. G. 2, 17; 3, 24:

    sub onere,

    id. B. C. 1, 66 et saep.—
    3.
    Trop., under, subject to, in the power of; during, in the time of, upon, etc.:

    sub Veneris regno vapulo, non sub Jovis,

    Plaut. Ps. 1, 1, 13:

    sub regno esse,

    Cic. Rep. 1, 38, 60:

    sub imperio alicujus esse,

    Ter. Heaut. 2, 2, 4:

    sub dicione atque imperio alicujus esse,

    Caes. B. G. 1, 31; Auct. B. Alex. 66, 6; Sall. J. 13, 1; Nep. Con. 4, 4; id. Eum. 7, 1; cf.:

    sub Corbulone Armenios pellere,

    Tac. H. 3, 24: sub manu alicujus esse, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 2;

    sub rege,

    Cic. Rep. 2, 23, 43; Hor. C. 3, 5, 9:

    sub Hannibale,

    Liv. 25, 40:

    sub dominā meretrice,

    Hor. Ep. 1, 2, 25:

    sub nutrice,

    id. ib. 2, 1, 99:

    sub judice lis est,

    id. A. P. 78:

    praecipua sub Domitiano miseriarum pars erat,

    during the reign of, Tac. Agr. 45:

    scripsit sub Nerone novissimis annis,

    Plin. Ep. 3, 5, 5:

    gnarus sub Nerone temporum,

    Tac. Agr. 6; Suet. Tit. 8 et saep.:

    sub vulnere,

    from the effects of the wound, Ov. M. 5, 62; cf.:

    sub judice,

    under, id. ib. 13, 190:

    nullo sub indice,

    forced by no betrayer, id. ib. 13, 34.—So in certain phrases where the simple abl. is more freq.:

    sub pacto abolitionis dominationem deponere,

    Quint. 9, 2, 97:

    sub condicione,

    Liv. 6, 40, 8 Weissenb. ad loc.:

    sub condicionibus,

    id. 21, 12, 4:

    sub eā condicione, ne cui fidem meam obstringam,

    Plin. Ep. 4, 13, 11:

    sub eā condicione, si esset, etc.,

    id. ib. 8, 18, 4; so,

    sub condicione, ut (ne, si, etc.),

    Suet. Tib. 44; 13; id. Caes. 68; id. Claud. 24; id. Vit. 6:

    sub specie (= specie, or per speciem): sub specie infidae pacis quieti,

    Liv. 9, 45, 5; 36, 7, 12; 44, 24, 4:

    sub tutelae specie,

    Curt. 10, 6, 21; Sen. Ben. 1, 4, 2; cf.:

    sub nomine pacis bellum latet,

    Cic. Phil. 12, 7, 17:

    sub alienis auspiciis rem gerere,

    Val. Max. 3, 2, 6:

    sub lege, ne,

    Suet. Aug. 21:

    sub exceptione, si,

    id. Caes. 78:

    sub poenā mortis,

    id. Calig. 48:

    servitutis,

    id. Tib. 36 et saep.:

    sub frigido sudore mori,

    Cels. 5, 26, 31 fin.
    II.
    With acc., to point out the object under which a thing comes, goes, extends, etc. (Gr. hupo, with acc.), under, below, beneath.
    A.
    Of space, usually with verbs of motion:

    et datores et factores omnes subdam sub solum,

    Plaut. Curc. 2, 3, 18:

    manum sub vestimenta deferre,

    id. Bacch. 3, 3, 78:

    cum tota se luna sub orbem solis subjecisset,

    Cic. Rep. 1, 16, 25:

    exercitum sub jugum mittere,

    Caes. B. G. 1, 7; 1, 12; Sall. J. 38, 9 Dietsch ad loc.:

    sub furcam ire,

    Hor. S. 2, 7, 66:

    sub divum rapere,

    id. C. 1, 18, 13:

    sub terras ire,

    Verg. A. 4, 654. — Trop.:

    sub judicium sapientis et delectum cadunt,

    Cic. Fin. 3, 18, 61:

    quae sub sensus subjecta sunt,

    id. Ac. 2, 23, 74:

    quod sub aurium mensuram aliquam cadat,

    id. Or. 20, 67:

    columbae Ipsa sub ora viri venere,

    Verg. A. 6, 191:

    quod sub oculos venit,

    Sen. Ben. 1, 5, 6.—Rarely with verb of rest:

    quidquid sub Noton et Borean hominum sumus,

    Luc. 7, 364.—
    2.
    Transf. (cf. supra, I. A. 2.), of lofty objects, to the foot of which, or into whose immediate neighborhood, any thing comes, or near to which it extends, under, below, beneath, to, near to, close to, up to, towards, etc.:

    sub montem succedunt milites,

    Caes. B. C. 1, 45:

    sub ipsum murum fons aquae prorumpebat,

    Hirt. B. G. 8, 41:

    missi sunt sub muros,

    Liv. 44, 45:

    Judaei sub ipsos muros struxere aciem,

    Tac. H. 5, 11; 3, 21:

    aedes suas detulit sub Veliam,

    Cic. Rep. 2, 31, 54:

    arat finem sub utrumque colonus,

    Hor. S. 2, 1, 35:

    jactatus amnis Ostia sub Tusci,

    id. ib. 2, 2, 33:

    (hostem) mediam ferit ense sub alvum,

    Ov. M. 12, 389:

    sub orientem secutus Armenios,

    Flor. 3, 5.—
    B.
    Of time, denoting a close approximation.
    1.
    Before, towards, about, shortly before, up to, until:

    Pompeius sub noctem naves solvit,

    Caes. B. C. 1, 28; so,

    sub noctem,

    Verg. A. 1, 662; Hor. C. 1, 9, 19; id. S. 2, 1, 9; 2, 7, 109; id. Ep. 2, 2, 169:

    sub vesperum,

    Caes. B. G. 2, 33; id. B. C. 1, 42:

    sub lucem,

    id. B. G. 7, 83; Verg. G. 1, 445:

    sub lumina prima,

    Hor. S. 2, 7, 33:

    sub tempus edendi,

    id. Ep. 1, 16, 22:

    sub dies festos,

    Cic. Q. Fr. 2, 1, 1:

    sub galli cantum,

    Hor. S. 1, 1, 10:

    usque sub extremum brumae intractabilis imbrem,

    Verg. G. 1, 211:

    simulacra Visa sub obscurum noctis,

    id. ib. 1, 478:

    prima vel autumni sub frigora,

    id. ib. 2, 321:

    quod (bellum) fuit sub recentem pacem,

    Liv. 21, 2, 1.—
    2.
    After, immediately after, just after, immediately upon:

    sub eas (litteras) statim recitatae sunt tuae,

    Cic. Fam. 10, 16, 1; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4:

    sub haec dicta omnes procubuerunt,

    Liv. 7, 31:

    sub adventum praetoris,

    id. 23, 15, 1; 23, 16, 3; 45, 10, 10:

    sub hanc vocem fremitus variantis multitudinis fuit,

    id. 35, 31:

    sub hoc erus inquit,

    hereupon, Hor. S. 2, 8, 43.—
    C.
    In other relations, in which a coming under any thing may be conceived:

    lepide hoc succedit sub manus negotium,

    comes to hand, convenient, Plaut. Mil. 3, 2, 59:

    sub manus succedere,

    id. ib. 4, 4, 7; id. Pers. 4, 1, 2: sub manum submittere, at hand, convenient, Auct. B. Afr. 36, 1:

    sub ictum venire,

    Liv. 27, 18:

    sub manum annuntiari,

    Suet. Aug. 49 (al. sub manu; cf.

    supra, I. C.): sub legum et judiciorum potestatem cadere,

    Cic. Verr. 2, 5, 55, § 144:

    sub populi Romani imperium dicionemque cadere,

    id. Font. 5, 12 (1, 2):

    incolas sub potestatem Atheniensium redigere,

    Nep. Milt. 1:

    matrimonium vos sub legis superbissimae vincula conicitis,

    Liv. 4, 4:

    sub unum fortunae ictum totas vires regni cadere pati,

    Curt. 3, 8, 2.—
    III.
    In composition, the b remains unchanged before vowels and before b, d, j, l, n, s, t, v. Before m and r it is frequently, and before the remaining consonants, c, f, g, p, it is regularly assimilated. Yet here the MSS. vary, as in ob, ad, in, etc. Before some words commencing with c. p, t, it assumes the form sus, by the rejection of the b from a collateral form subs (analog. to abs); e. g. suscipio, suscito, suspendo, sustineo, sustuli, sustollo. Before s, with a following consonant, there remains merely su in the words suspicio, suspicor, suspiro; cf., however: substerno, substituo, substo, substruo al.; v. esp. Neue, Formenl. 2, 775 sqq.—
    B.
    In composition, sub denotes,
    1.
    Lit., a being situated or contained under, a putting or bringing under, or a going in under any thing: subaeratus, subcavus; subdo, subigo, subicio; subhaereo, subaperio; subedo.—
    2.
    Hence, also, a concealing or being concealed behind something; a secret action: subnoto, surripio, suffuror, subausculto, suborno. —
    3.
    Transf., a being placed or ranked under: subcenturio, subcurator, subcustos, etc.; or a being or doing any thing in a lower or inferior degree, a little, somewhat, rather, slightly: subabsurdus, subagrestis, subalbus, etc.; subaccusare, subirascor, etc.

    Lewis & Short latin dictionary > sub

  • 16 subfero

    suf-fĕro ( subf-), sustŭli, sublātum, sufferre, v. a.
    I.
    To carry under, to put or lay under (very rare;

    syn. subicio): corium,

    Plaut. Poen. 4, 2, 33: tergum, id. Fragm. ap. Non. 397, 1.—
    II.
    In gen.
    A.
    To offer, proffer:

    neque mater potest sufferre lac,

    Varr. R. R. 2, 4, 19.—T. t. in jurid. Lat.:

    litis aestimationem,

    to tender, Dig. 30, 1, 69 fin.; 21, 2, 21.—
    B.
    To hold up, bear, support, sustain (very rare;

    syn. sustineo): an axis eum (mundum) sustineat an ipse se potius vi propriā sufferat,

    Arn. 2, 83:

    comitiali morbo vexatus, ut stare, colligere semet ac sufferre vix posset,

    hold himself upright, Suet. Calig. 50.—
    2.
    Trop., to take upon one ' s self, undergo, bear, endure, suffer an evil or grievance (class.;

    syn.: patior, tolero): plagas,

    Plaut. As. 3, 2, 11:

    vulnera,

    Lucr. 5, 1304: poenas, Att. ap. Non. 396, 33:

    poenam sui sceleris,

    Cic. Cat. 2, 13, 28:

    at Apollodorus poenas sustulit,

    id. N. D. 3, 33, 82:

    imperii poenas sufferre,

    id. Font. 21, 49:

    quam multam si sufferre voluissent,

    id. Caecin. 33, 98; cf.:

    pro alicujus peccatis supplicium sufferre,

    Ter. And. 5, 3, 17; in Plautus (like dare poenas alicui) with dat.:

    deinde illi actutum sufferet suos servos poenas Sosia,

    Plaut. Am. 3, 4, 19:

    ut vobis victi Poeni poenas sufferant,

    id. Cist. 1, 3, 54:

    sumptus,

    Ter. Heaut. 3, 1, 44:

    laborem, solem, sitim,

    Plaut. Merc. 5, 2, 20:

    labores,

    Varr. R. R. 2, 8, 5:

    (vites) valenter sufferunt ventos et imbres,

    Col. 3, 2, 15:

    nisi hoc pejus sit, haec sufferre et perpeti,

    Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 3:

    nec claustra nec ipsi Custodes sufferre valent,

    Verg. A. 2, 492:

    quod (iter) superest, sufferte pedes,

    Prop. 3 (4), 21, 21 et saep.— Absol.:

    Syre, vix suffero,

    Ter. Heaut. 2, 4, 20.—Ellipt.:

    si magis me instabunt, ad praetorem sufferam (sc. me rapi),

    Plaut. Curc. 3, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > subfero

  • 17 suffero

    suf-fĕro ( subf-), sustŭli, sublātum, sufferre, v. a.
    I.
    To carry under, to put or lay under (very rare;

    syn. subicio): corium,

    Plaut. Poen. 4, 2, 33: tergum, id. Fragm. ap. Non. 397, 1.—
    II.
    In gen.
    A.
    To offer, proffer:

    neque mater potest sufferre lac,

    Varr. R. R. 2, 4, 19.—T. t. in jurid. Lat.:

    litis aestimationem,

    to tender, Dig. 30, 1, 69 fin.; 21, 2, 21.—
    B.
    To hold up, bear, support, sustain (very rare;

    syn. sustineo): an axis eum (mundum) sustineat an ipse se potius vi propriā sufferat,

    Arn. 2, 83:

    comitiali morbo vexatus, ut stare, colligere semet ac sufferre vix posset,

    hold himself upright, Suet. Calig. 50.—
    2.
    Trop., to take upon one ' s self, undergo, bear, endure, suffer an evil or grievance (class.;

    syn.: patior, tolero): plagas,

    Plaut. As. 3, 2, 11:

    vulnera,

    Lucr. 5, 1304: poenas, Att. ap. Non. 396, 33:

    poenam sui sceleris,

    Cic. Cat. 2, 13, 28:

    at Apollodorus poenas sustulit,

    id. N. D. 3, 33, 82:

    imperii poenas sufferre,

    id. Font. 21, 49:

    quam multam si sufferre voluissent,

    id. Caecin. 33, 98; cf.:

    pro alicujus peccatis supplicium sufferre,

    Ter. And. 5, 3, 17; in Plautus (like dare poenas alicui) with dat.:

    deinde illi actutum sufferet suos servos poenas Sosia,

    Plaut. Am. 3, 4, 19:

    ut vobis victi Poeni poenas sufferant,

    id. Cist. 1, 3, 54:

    sumptus,

    Ter. Heaut. 3, 1, 44:

    laborem, solem, sitim,

    Plaut. Merc. 5, 2, 20:

    labores,

    Varr. R. R. 2, 8, 5:

    (vites) valenter sufferunt ventos et imbres,

    Col. 3, 2, 15:

    nisi hoc pejus sit, haec sufferre et perpeti,

    Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 3:

    nec claustra nec ipsi Custodes sufferre valent,

    Verg. A. 2, 492:

    quod (iter) superest, sufferte pedes,

    Prop. 3 (4), 21, 21 et saep.— Absol.:

    Syre, vix suffero,

    Ter. Heaut. 2, 4, 20.—Ellipt.:

    si magis me instabunt, ad praetorem sufferam (sc. me rapi),

    Plaut. Curc. 3, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > suffero

  • 18 sustinentia

    sustĭnentĭa, ae,f. [sustineo], an endurance:

    malorum,

    Lact. Epit. 34, 7: spei, Vulg. 1 Thess. 1, 3.— Absol., patience, endurance, Vulg. Ecclus. 2, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > sustinentia

  • 19 tolero

    tŏlĕro, āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. collat. form tŏlĕror, āri, acc. to Prisc. p. 800 P.) [lengthened form of the root tol, whence tollo and tuli, kindr. with the Gr. TLAÔ], to bear, support, sustain (syn.: fero, patior, sustineo, sino).
    I.
    Lit. (rare and mostly post-class.):

    aquilae ipsae non tolerantes pondus apprehensum una merguntur,

    Plin. 10, 3, 3, § 10; cf. id. 35, 14, 49, § 173:

    aliquem sinu,

    App. M. 3, p. 132, 29:

    gremio suo,

    id. ib. 4, p. 154, 23:

    mensula cenae totius honestas reliquias tolerans,

    id. ib. 2, p. 121, 26.—
    II.
    Trop., to bear, endure, tolerate, sustain, support:

    militiam,

    Cic. Fam. 7, 18, 1:

    hiemem,

    id. Cat. 2, 10, 23; Hirt. B. G. 8, 5, 1:

    dicunt illi dolorem esse difficile toleratu,

    Cic. Fin. 4, 19, 52:

    sumptus et tributa civitatum ab omnibus tolerari aequabiliter,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25: acritudinem, Att. ap. Fest. p. 356; Ter. Hec. 3, 5, 28:

    facile labores pericula, dubias atque asperas res,

    Sall. C. 10, 2:

    aequo animo servitutem,

    id. J. 31, 11:

    cursus,

    Ov. M. 5, 610:

    vaporem,

    id. ib. 2, 301; cf.:

    vaporis vim,

    id. ib. 11, 630:

    tanta peditum equitatumque vis damnaque et injuriae aegre tolerabantur,

    Tac. H. 2, 56 fin.:

    sitim aestumque,

    id. G. 4.— Absol.:

    paulo longius tolerari posse,

    Caes. B. G. 7, 71:

    posse ipsam Liviam statuere, nubendum post Drusum an in penatibus isdem tolerandum haberet,

    continue, remain, Tac. A. 4, 40.—
    (β).
    With object-clause ( poet. and in post - Aug. prose): ferro se caedi quam dictis his toleraret, Enn. ap. Fest. p. 356 Müll. (Ann. v. 137 Vahl.):

    qui perpeti medicinam toleraverant,

    Plin. 26, 1, 3, § 3:

    magnitudinem mali perferre visu non toleravit,

    Tac. A. 3, 3 fin.
    b.
    Of inanim. or abstr. subjects:

    Germania imbres tempestatesque tolerat,

    Plin. 14, 2, 4, § 21; 35, 14, 49, § 173:

    tolerat et annos metica (vitis),

    id. 14, 2, 4, § 35.—
    III.
    Transf., to support a person or thing, i. e. to nourish, maintain, sustain, preserve by food, wealth, etc., = sustentare (v. h. v. II. B. 1.;

    so not in Cic.): his rationibus equitatum tolerare,

    Caes. B. C. 3, 58:

    octona milia equitum suā pecuniā,

    Plin. 33, 10, 47, § 136:

    equos,

    Caes. B. C. 3, 49:

    corpora equorum,

    Tac. A. 2, 24; Col. 6, 24, 5:

    se fructibus agri,

    Dig. 50, 16, 203:

    semetipsos (pisces clausi),

    Col. 8, 17, 15:

    vitam,

    Caes. B. G. 7, 77; Tac. A. 15, 45 fin.; Verg. A. 8, 409:

    aevum,

    Lucr. 2, 1171:

    annos,

    Mart. 7, 64, 5:

    egestatem,

    Plaut. Trin. 2, 2, 57; so id. ib. 2, 2, 77:

    paupertatem,

    id. Rud. 4, 2, 14:

    famem,

    Caes. B. G. 1, 28:

    inopiam,

    Sall. C. 37, 7.— Absol.:

    ut toleret (sc. erum amantem servus), ne pessum abeat,

    Plaut. Aul. 4, 1, 12.—
    B.
    To keep, observe:

    silentium obnixum,

    App. M. 4, p. 147, 1.— Hence,
    A.
    tŏlĕrans, antis, P.a., bearing, supporting, enduring, tolerating, tolerant (post-Aug.; mostly with gen.):

    corpus laborum tolerans,

    Tac. A. 4, 1 fin.:

    piscium genera dulcis undae tolerantia,

    Col. 8, 16, 2. — Comp.:

    vacca frigoris tolerantior,

    Col. 6, 22, 2:

    bello tolerantior,

    Aur. Vict. Caes. 11. — Sup.:

    asellus plagarum et penuriae tolerantissimus,

    Col. 7, 1, 2.— Adv.: tŏlĕran-ter.
    1.
    Patiently, enduringly, tolerantly:

    ferre aliquid,

    Cic. Fam. 4, 6, 2:

    pati dolorem,

    id. Tusc. 2, 18, 43.—
    * 2.
    For tolerabiliter, bearably, tolerably:

    at nunc anniculae fecunditatem poscuntur, tolerantius tamen bimae,

    moderately, Plin. 8, 45, 70, § 176.—
    B.
    tŏlĕrātus, a, um, P. a., supportable, tolerable:

    ut clementiam ac justitiam, quanto ignara barbaris, tanto toleratiora capesseret,

    acceptable, Tac. A. 12, 11.† † toles ( tolles), ĭum, m. [Celtic], a wen on the neck, goitre, Veg. Vet. 1, 38; 3, 64; Ser. Samm. 16, 289; Marc. Emp. 15 med.; cf. Fest. p. 356 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > tolero

  • 20 toleror

    tŏlĕro, āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. collat. form tŏlĕror, āri, acc. to Prisc. p. 800 P.) [lengthened form of the root tol, whence tollo and tuli, kindr. with the Gr. TLAÔ], to bear, support, sustain (syn.: fero, patior, sustineo, sino).
    I.
    Lit. (rare and mostly post-class.):

    aquilae ipsae non tolerantes pondus apprehensum una merguntur,

    Plin. 10, 3, 3, § 10; cf. id. 35, 14, 49, § 173:

    aliquem sinu,

    App. M. 3, p. 132, 29:

    gremio suo,

    id. ib. 4, p. 154, 23:

    mensula cenae totius honestas reliquias tolerans,

    id. ib. 2, p. 121, 26.—
    II.
    Trop., to bear, endure, tolerate, sustain, support:

    militiam,

    Cic. Fam. 7, 18, 1:

    hiemem,

    id. Cat. 2, 10, 23; Hirt. B. G. 8, 5, 1:

    dicunt illi dolorem esse difficile toleratu,

    Cic. Fin. 4, 19, 52:

    sumptus et tributa civitatum ab omnibus tolerari aequabiliter,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25: acritudinem, Att. ap. Fest. p. 356; Ter. Hec. 3, 5, 28:

    facile labores pericula, dubias atque asperas res,

    Sall. C. 10, 2:

    aequo animo servitutem,

    id. J. 31, 11:

    cursus,

    Ov. M. 5, 610:

    vaporem,

    id. ib. 2, 301; cf.:

    vaporis vim,

    id. ib. 11, 630:

    tanta peditum equitatumque vis damnaque et injuriae aegre tolerabantur,

    Tac. H. 2, 56 fin.:

    sitim aestumque,

    id. G. 4.— Absol.:

    paulo longius tolerari posse,

    Caes. B. G. 7, 71:

    posse ipsam Liviam statuere, nubendum post Drusum an in penatibus isdem tolerandum haberet,

    continue, remain, Tac. A. 4, 40.—
    (β).
    With object-clause ( poet. and in post - Aug. prose): ferro se caedi quam dictis his toleraret, Enn. ap. Fest. p. 356 Müll. (Ann. v. 137 Vahl.):

    qui perpeti medicinam toleraverant,

    Plin. 26, 1, 3, § 3:

    magnitudinem mali perferre visu non toleravit,

    Tac. A. 3, 3 fin.
    b.
    Of inanim. or abstr. subjects:

    Germania imbres tempestatesque tolerat,

    Plin. 14, 2, 4, § 21; 35, 14, 49, § 173:

    tolerat et annos metica (vitis),

    id. 14, 2, 4, § 35.—
    III.
    Transf., to support a person or thing, i. e. to nourish, maintain, sustain, preserve by food, wealth, etc., = sustentare (v. h. v. II. B. 1.;

    so not in Cic.): his rationibus equitatum tolerare,

    Caes. B. C. 3, 58:

    octona milia equitum suā pecuniā,

    Plin. 33, 10, 47, § 136:

    equos,

    Caes. B. C. 3, 49:

    corpora equorum,

    Tac. A. 2, 24; Col. 6, 24, 5:

    se fructibus agri,

    Dig. 50, 16, 203:

    semetipsos (pisces clausi),

    Col. 8, 17, 15:

    vitam,

    Caes. B. G. 7, 77; Tac. A. 15, 45 fin.; Verg. A. 8, 409:

    aevum,

    Lucr. 2, 1171:

    annos,

    Mart. 7, 64, 5:

    egestatem,

    Plaut. Trin. 2, 2, 57; so id. ib. 2, 2, 77:

    paupertatem,

    id. Rud. 4, 2, 14:

    famem,

    Caes. B. G. 1, 28:

    inopiam,

    Sall. C. 37, 7.— Absol.:

    ut toleret (sc. erum amantem servus), ne pessum abeat,

    Plaut. Aul. 4, 1, 12.—
    B.
    To keep, observe:

    silentium obnixum,

    App. M. 4, p. 147, 1.— Hence,
    A.
    tŏlĕrans, antis, P.a., bearing, supporting, enduring, tolerating, tolerant (post-Aug.; mostly with gen.):

    corpus laborum tolerans,

    Tac. A. 4, 1 fin.:

    piscium genera dulcis undae tolerantia,

    Col. 8, 16, 2. — Comp.:

    vacca frigoris tolerantior,

    Col. 6, 22, 2:

    bello tolerantior,

    Aur. Vict. Caes. 11. — Sup.:

    asellus plagarum et penuriae tolerantissimus,

    Col. 7, 1, 2.— Adv.: tŏlĕran-ter.
    1.
    Patiently, enduringly, tolerantly:

    ferre aliquid,

    Cic. Fam. 4, 6, 2:

    pati dolorem,

    id. Tusc. 2, 18, 43.—
    * 2.
    For tolerabiliter, bearably, tolerably:

    at nunc anniculae fecunditatem poscuntur, tolerantius tamen bimae,

    moderately, Plin. 8, 45, 70, § 176.—
    B.
    tŏlĕrātus, a, um, P. a., supportable, tolerable:

    ut clementiam ac justitiam, quanto ignara barbaris, tanto toleratiora capesseret,

    acceptable, Tac. A. 12, 11.† † toles ( tolles), ĭum, m. [Celtic], a wen on the neck, goitre, Veg. Vet. 1, 38; 3, 64; Ser. Samm. 16, 289; Marc. Emp. 15 med.; cf. Fest. p. 356 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > toleror

См. также в других словарях:

  • sustineo alas — /soos tin e oh ah lahs/; Eng. /su stin ee oh ay las/, Latin. I sustain the wings: motto of the U.S. Air Force. * * * …   Universalium

  • sustineo alas — /soos tin e oh ah lahs/; Eng. /su stin ee oh ay las/, Latin. I sustain the wings: motto of the U.S. Air Force …   Useful english dictionary

  • Glenn Miller discography — Glenn Miller discography Major Glenn Miller Releases In addition to leading bands and playing the trombone, Glenn Miller composed music or lyrics to a number of songs. These and others were recorded by Miller with his pre war civilian bands… …   Wikipedia

  • Għaxaq — Towns (Malta) name = Casal Axiaq(Ħal Għaxaq) coa = Ghaxaq coa.svg motto = Laeta Sustineo official name = Ħal Għaxaq inhabitants name = Għaxqi (m), Għaxqija (f), Għaxqin (pl) other names = Casal Axiaq (code: GXQ) latitude = 35°50 54 longitude =… …   Wikipedia

  • Ghaxaq — Lage von Għaxaq in Malta Għaxaq (oder Ħal Għaxaq) ist ein Dorf im Süden Maltas mit rund 4400 Einwohnern (Stand: November 2005). Es liegt 6,4 km von Valletta entfernt. Der Ort hat sich weitgehend seinen dörflichen Charakter erhalten;… …   Deutsch Wikipedia

  • Għaxaq — Wappen Karte Basisdaten Fläche …   Deutsch Wikipedia

  • MT-17 — Lage von Għaxaq in Malta Għaxaq (oder Ħal Għaxaq) ist ein Dorf im Süden Maltas mit rund 4400 Einwohnern (Stand: November 2005). Es liegt 6,4 km von Valletta entfernt. Der Ort hat sich weitgehend seinen dörflichen Charakter erhalten;… …   Deutsch Wikipedia

  • The Crew Chiefs — Background information Genres Jazz, swing, big band Past members Bill Conway …   Wikipedia

  • Murray Kane — Birth name Moses Simon Kaplan Born May 26, 1915 Died January 31, 1986(1986 01 31) (aged 70) Genres Jazz, swing, big band …   Wikipedia

  • CHAMOS — nomen idoli Moabitarum, cui Salomon, a peregrinis nxoribus seduci se passus, fanum, in excelso monte, prope Hierosolymam, exstruxit, 1. Reg. c. 11. v. 7. aliis Chemosh. B. Hieronymus in Esaiam, c. 15. v. 2. In Nabo erat Chemosh idolum consecratum …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CTESIPPUS — I. CTESIPPUS Chabriae fil. quem Phocion, mortuô Chabriâ amicô, diligenter ac perhumaniter collegit, quo impuros adolescentis mores componeret. Eius tamen cum durô, tum minime liberali ingeniô nusquam adduci potuit, ut curam, et laborem in illo… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»