-
61 axabarciar
Axabarciar, es tratar, vender, comprar, cambiar, etc. Cuntu you aquindi nisti primeiru llibru qu'un astur fae con ñaturallidá, con honradé, con amore grandie ya ñoble que disdi guaxetín na miou xenciétcha ya ñatural alma se fexu hacia tous lus melgueirus y'embruxantes chugares de la miou mantina tierra d'Asturies, ya de toes les Fidalgues xentes que la poblen, falu you que nagora mesmu tenu ñecexidá de cuntayes un cuintu que nun ye tal couxa, perque cuaxi tóu lu que falu aquindi fóu verdá. Ya cumu encalda mu ben nista pallabra, pos nagua mexor que como exemplu qu'isti casu que per oitre lláu pué xervir tamén d'escola. (Cuento yo aquí en este diccionario primero que hace un astur con documentación, naturalidad y suprema honradez, lleno de un amor grande y noble que desde niño en mi sencilla y natural alma se hizo, hacia todos los dulces y embrujantes lugares de mi amada Tierrina Asturiana, y hacia todas las Hidalgas gentes que la pueblan. Digo que ahora mismo tengo necesidad de contarles un cuento, que no es tal cosa, porque casi todo lo que les voy a contar ha sido una auténtica verdad, y como tal alumbramiento tiene el origen en esta palabra, pues nada mejor que este ejemplo, que por otro lado puede servir también de escuela). (LES XABARCEIRES) L'Aldexuxán (aldea de Susana) yera la miou aldina, fae ya un faticáu d'anus cundu you yera un guaxín, despós de l’achuquinante 'ngarradiétcha, que xemóu de cadarmus toes les teixáes de la miou embruxante Asturies, apaxiétchandu de llutus, mexeries, fames, atristeyáus ya enfernales dollores a toes les xentes, lu mesmu las prietes que yeren las drechistes, que lus roxus que yeren de las esquerdas. (La aldea de Susana era mi aldea, hace ya muchos años cuando yo era un niño después de la asesinante guerra que sembró de cadáveres todas las casas de mi embrujante Asturias, vistiendo de lutos, miserias, hambre e infernales dolores a todas sus nobles gentes, lo mismo a los negros que eran los derechistas, que a los rojos que eran los de las izquierdas). —Por aquel entonces, cuando el hambre, la necesidad y la miseria se enseñoreaban de les teixáes (lares) mejor dicho de los hijos y de las viudas de los perdedores, ya que los pobres, los que no estaban encuandicáus (sepultados) s'atopaben arretrigáus nes cárxeles, (encadenados en las cárceles) ya oitres con más xuerte, xebráranse per miéu 'l hermenu venceor pal extranxeiru. (Y otros con más suerte, se marcharan por miedo al hermano vencedor para el extranjero). —Cuento yo, que por aquellos tristes aconteceres sucedió en mi aldea esta historia que ahora al recordarla tras más de cuarenta años de haber sucedido, trae a mi pensamiento una añoranza triste, nel mesmu lleldar que me fae xonreyire. En el mismo suceder que me hace sonreir, ya que el caso según mi humilde parecer se las trae, porque todos los personajes qu'encaldan (hacen) esta cierta, historia, eran seres que para poder vivir tenían que luchar bravamente todos los amanecidos días, no importa cómo lo hicieran; pero por aquellos tristes tiempos el que no luchaba no comía, no es como hoy, que se tira más comida en un día a la basura, que en los tiempos de esta historia comía toda Asturias en una semana. —Yera mi aldina tan bétcha en allumbrar frutos, que desde los principios del branu (verano), fasta lu fondeiru de la xeronda (hasta lo último del otoño), talmente parecía mi melgueiru chugar (dulce pueblo), el mismo jardín que el Creador debe de tener reservada para las sencillas y buenas gentes que tras la muerte sean huéspedes de su Santificante Reino. Tal exquisita riqueza natural daba lugar, a que casi todos los vecinos tuviesen un pollino que espatuxara llixeiru (andase rápido), y fuese resistente para que no se esmurgazara esventronáu (cayera reventado) en los difíciles y abruptos caminos, con las maniegas (cestas) encima de su albarda amamplenáes (llenas) de sabrosos frutos, antes de llegar a la romería o fiesta donde iba destinado tal manjar, así fueran higos, cerezas, ciruelas, peras, etc., etc., etc. Algunas veces también solían llevar manzanines arroxáes nel fornu (manzanas asadas en el horno) y ablanines turráes nel mesmu cheldar (y avellanas asadas en el mismo lugar), y estas frutas así tratadas, tenían un gusto tan exquisito que uno no se hartaba nunca de comer por ellas. Por estos quehaceres y otros múltiples necesarios en sus caseríos, cada vecino cuidaba a su pollino todo el año, como la mejor de sus prendas, porque era el humilde pollino el único medio de locomoción que tenían para efectuar infinidad de trabajos y muy necesarios traslados. Decía el pedáneo de mi aldea, donde sucedió esta historia que estoy empezando a relatarles, que un pollinín d'arremangu (de valía), le proporcionaba más ganancias al aldeano que una xuntura de les mexores vaques (pareja de sus mejores vacas). Pero endenantes d'afondigoname nel contare lus fechus que fixerun les xabarceires del miou chugar (antes de ahondar en los hechos que dieron lugar las tratantas de mi pueblo), voy a contar así d'esboriaúra (de resbalón), lo que le ha sucedido al razonero alcalde de mi aldeina: Hubiérase casado Graciano cuando era muy joven aun, con Ramona la de Juan de Pacha, que era una mozacona (mozona) de ñidies (finas) mexierches (mejillas), arregañaónes ñalgues (apetecibles nalgas) y un entamu (senos) también empericotáu (prominente, estupendo), que hacían de Ramona una muchacha también formada y deseable, que ni el más exigente sería capaz de deximiya per mu fartu qu'andubiés de clica (nadie la despreciaría por muy harto que estuviese de mujeres). Pero Graciano que por aquel entonces era pobre, aunque dueño de un ameruxamientu d'arganáes, que lu ateixaben nel xeitu del querer escombútchire, (unas crecidas ansias que le resguardaba en el lugar de querer, medrar, enriquecerse, etc.). Mas él pensaba y con buen tino, que jamás sus aspiraciones podría alcanzarlas en la aldea, por tal razón decidió emigrar, y como le acompañaba la suerte de tener un hermano en las Américas, pues un día endubitchóu lus sous fatinus (lió sus ropas), despidióse con lágrimas en sus ojos de su mujer e hijo que por entonces aun no había cumplido un año, y colóu (marchó) para La Habana, donde trabajó como un esclavo durante diez años, sin desperdiciar ni menos gastar ni una perrina (cinco céntimos). Con una buena cuarexá de cuartus (cartera de dinero). Ilegó pasado este tiempo a su aldea, cargado como un abetchún (abejón), de paxiétchus, llásticus, xoyiquines, ya fatáus d'oitres couxiquines, (de trajes, ropas, joyas, y muchas otras preciadas cosas. Hizo su entrada en la aldea en los postreirus (últimos días del mes de Xeneiru), precisamente cuando el día atapecía (oscurecía), por eso, como su teixá (casa) era la primera de la aldea, y hacía un frío y una ventisca que a todo el mundo refugiaba tras de sus lares, con ningún vecino se encontró, que le dijese o le pusiese de aviso contra alguna cosa. Salió su mujer a recibirle a la correlada llena de gozo y de contentura, engavitóuse (enganchose) la Ramona a su cuello loca de alegría, bexucóuyu per tous lus lláus esgalazá (besole por todos los lados con ansias), en el lleldar (hacer) que desfayénduse (deshaciéndose) en chárimes (lágrimas) y xoponcius (mareos, sustos, etc), que le hacían temblar como una vara verde, y después d’allancar (plantar) las rodiétches (rodillas) encima de las llábanas (losas), dijo bajando la cabeza y xofitándula (apoyándola) entre los atavarius (bragueta), de su hombre, en el encaldar (hacer) que s’arretrigaba a sous cadriles (se abrazaba a sus piernas). ¡Achuquíname, achuquíname miou Gracianu, endenantes de que te cunte, lu paraximesquéiramente que me portéi, metantu que tou faíes la Bana nel extranxeiru! (Asesíname, asesíname mi Graciano, antes de que te cuente, que te he hecho de menos con otros hombres, mientras que tu, te hacías rico en el extranjero). ¡Bueno Ramona..., ya tendrás tiempo de decirme todo cuanto de bueno o malo hayas hecho... pero ahora dime ¿dónde está el pequeño? ¡Apuesto a que ya está hecho un mozaquín (adolescente), listo y trabajador como lo que es su padre, que fexu más pesos na Bana (que hizo más duros en La Habana), que de pelos tenedis entrambus ya dos en vuexes motcheres! ¡Bueno los niños, quiero decir Tanín, güéi dexelu nel teixu miou má, pos comu tenu fatáus de couxes qu'escutire coutigu, ya non sei per la primeira que comencipiare, pos ista nuétchi quixe quedáme sola pa faluchar al nuexu encaldare! (Hoy le he dejado en la casa de mi madre, pues como tengo muchas cosas que discutir contigo, y no se por cuál he de comenzar, por éso esta noche he querido quedarme sola para hablar sin que nadie nos enrede). Lo primero que hizo la Ramona fue prepararle la cena a su marido, y al parejo que en esta faena se entretenía, iba preguntándole sucesos que a él le habían acontecido, quedándose siempre muy admirada de cuanto le decía su esposo. Pero después que el Graciano se fartucóu dé xamón, ya güevus con choricinus, arrutióu encomoláu perque l'entelaura inflabai 'l banduyu, plantói fuéu a un pitu, llancói 'n fondigoná 'n par de fumáes, ya sonriyénduse mu felliz dixói a la sou mutcher: (Se hartó de jamón, huevos y chorizos, eructó incomodado por haber abusado de tanta comida que con pesadez le hinchaba la barriga, le pegó fuego a un buen cigarro, le sacudió un par de fumadas, y después sonriéndose muy feliz le dijo a su mujer): ¡Desde que me he marchado a las Américas hasta ahora, no he comido una comida que mejor me supiera que ésta que me has preparado en tan poco tiempo y con tanta arte. Por el mundo adelante mi querida Ramona, no se harta uno nada más que de mollicies (cosas malas). Mucho cacíu pintureiru (cacharros lujosos), mucha cuchara limpia y resplandeciente, mucho sirviente que te trata con tanto mimo como si fueses un banquero, pero los platos son pequeños, y la comida que en ellos vacian (echan), tiene escosáu güétchus de rustíu (que no tiene grasa, que no está sazonada). Más sustancia tiene aquí un potaráu de llabaza de la que chamus a lus bracus (una pota de fregaduras de la que servimos a los cerdos), que todo lo que come en el día un trabajador en las Américas, y si uno trae dineros de aquellas lejanas tierras, es a cuenta de la mucha hambre, calamidades y sufrimientos que uno tiene que aguantar allí. Aquí en las aldeas pensamos cuantos nos vamos para allá, que en cuanto lleguemos, atopamus lus cuartus tremáus pe les caleyes! (encontramos los dineros tirados por las calles). ¡Bueno Ramonina, ahora ya me puedes contar lo que has hecho por aquí, que me parece que abundu enfucheráu (muy sucio) y grave debe de ser, cuando endenantes de entrare na miou teixá, de rodiétches me suplicabes que t'achuquinara! (antes de entrar en mi casa, de rodillas me suplicabas, que te asesinara). ¡Non sei Gracianín perquéi llugar comencipiar, pos tou enllordióxe d’enria mín, comu se ‘l mesmu diañu me l'encalducar! (No sé Gracianín por qué lugar voy a dar comienzo, pues todo se enlodó encima de mí, como si el mismo demonio me lo preparara). Deciale Ramona sentada en el escaño, detrás del aburióxu (ardiente) lar, mirando de frente para su marido y alumbrando a la par un torrente de lágrimas, que resbalaban por sus hermosas y coloreantes mejillas, que resplandecían a la luz del fuego, lo mismo que si estuviesen entafarnáes (untadas) con manteiga (untadas con manteca). Graciano que la propiaba con el mismo arrobo de enamoramiento que por ella siempre había tenido. Le dijo con voz halagosa que ya consigo llevaba el perdón que con tanta argucia su esposa buscaba: ¡Anda Ramonina, déjate de choramicar (llorar), pues con tanta mexareta (meadura) de lágrimas, no vas a encantexar l'esgazaura que fixiste! (arreglar la rotura que has hecho). —Y ahora cuéntame de una vez cuál fue el mal que me has hecho, pues por lo que barrunto, me has hecho castrón fatáus (muchas) veces. ¡No Gracianín, no te he hecho de menos nada más que un par de veces, y te voy a contar sin deximite (ocultarte) nada, el por qué hice de paraxa (puta), pues no me he puesto patas arriba en la añuedaura del cibietchu (haciendo el amor) con nadie, porque mi cuerpo me lo pidiese, sino que ha sido la necesidad la que me ha obligado, pues bien sabes, que cuando tu te has marchado para La Habana, yo me quedé muy sola, con un niño entre mis brazos que nin falaba nin espatuxaba (que ni hablaba, ni andaba) !Ay! Gracianín de mis entretelas, del mi corazón y de los mis sentidos, puedo decirte ahora llena de alegría que te estoy viendo al lado mío, que con las lágrimas que alumbraron mis ojos en todos estos años de soledad que he vivido, navegaría sin hundirse el barco que te trajo de La Habana. ¿Y quién fue el culpable de mi desesperante llanto, de mi inconsolable sufriencia? ¡Sólo tu Gracianín, sólo tu eres el culpable, que me has dejado muy sola, y te marchaste para las Américas hace diez años, siendo yo en aquel tiempo una desventurada criatura que aun no tenía veinte años dígote yo que me has dejado encuandiada (empozada) dentro de la soledad y la pobreza, y en todo este largo tiempo, no me has mandado ni tan sólo una perrona (diez céntimos) con la que comprarle un llastiquín (una camisa, un jersey, etc., etc.) a nuestro hijo, y ahora me vienes tu diciendo que quieres al niño tanto y cuánto! ¡Bueno Ramonina, lo que yo hice o dejé de hacer, abundu bien fechu tá (muy bien hecho está). Hoy ya me encuentro en mi casa dueño de una betchá cuarexa (bien repleta, rica cartera) de dineros, y no quiero perder el tiempo explicándote lo que yo he sufrido y el trabajo que me ha costado atróupar (rejuntar) este capital, pero tu ahora sí que me vas a decir con quién o con quiénes me has traicionado durante el tiempo que he estado fuera de mi casa. Así pues, empieza luego y no pierdas el tiempo barajando pormenores noitres (en otros) caldaretus (ubres) que no sean los que estrincaste (ordeñaste) entre los atavarius (braguetas) de los hombres con los que has hecho el amor, mientras que yo en las Américas fechu 'n castrón, apelucaba cuartus pá betchar la cuarexa que traigu, (hecho un cabrón, recogía dineros para llenar la cartera que traigo). Ramona se levantó del escaño, echó al fuego cuatro astillas porque ya se estaba amorrentandu (apagándose) y después, arremetchandu lus güeyus, miróu 'l Gracianu con mala lleiche, ya díxole sen catar más atayus (abriendo desmesuradamente sus ojos, miró a Graciano y le dijo con enfado sin buscar más atajos). ¡A los dos años de colar (marcharte) tu por el mundo allantri, (adelante) se me puso el niño muy amolaín (enfermo), y no tuve más remedio que llevarle al mélicu (médico), y éste con palabras finas y muy melgueróuxas (dulces) me dijo que yo era una buena moza, que estaba muy guapa y que era muy hermosa, y muchas otras cosas mas que entre todas ellas me hicieron perder la cabeza, el caso fue que el médico me aseguró que el niño estaba realmente muy enfermo, y que sólo se comprometía a sanarle si yo... bueno... el caso fue que yo por curar al mióu fiyín (mi hijo) espurrime y encoyime baxu lus atavarius del mélicu y'añuédei 'l cibietchu cuá 'l un par de veices, (me estiré y me encogí debajo de la bragueta del médico e hice el amor con él un par de veces). Y de resultas de los dos achucáus (acostados) que fexe debaxu 'l allegre mélicu (que hice debajo del alegre médico), me quedé empanzorraona (preñada) y parí otro rapacín (niño) que ahora ya tiene siete años. Así que yo considero que si tú estuvieses en mi lugar, harías lo mismo que yo he hecho, pues por un hijo una madre da todo cuanto tenga y más para con ello! Graciano que era de naturaleza muy tranquilo y a pesar de ser un cornudo era listo y razonero, le dijo sin enfadarse ni levantar más una palabra que otra: ¡Por un hijo una mujer casada debe de entregarlo todo verdad es, todo menos su honra, porque la honra en la mujer casada tiene más valor, que todos los hijos que pueda tener y hasta inclusive más que su propia vida. Porque de ahora en adelante, lus tous nenus namái que serán pá les xentes que fius de paraxona. (Los tus niños nada más que serán para las gentes que hijos de puta). Y tu... una paraxete (putina) mirada en todo momento por los hombres, como pan caliente fácil d'allancái 'l denti (hincarle el diente). Y yo... un cabrón consentido, que ha de ser la guasa y la murga de todos mis vecinos y de cualquier gente que sepa de mi vergüenza! En buena razón acaidonaban (dirigíanse) las palabras del Graciano, pues pronto sus vecinos armados con la socarronera malicia de las gentes de la aldea, empezaron a torearlo, diciéndole entre amistosas risas y halagüeñas palabras, ofensivos insultos, que ponían al pobre Graciano lo mismo que un pingayu (trapo viejo), y como Graciano era simpático y buena persona, aun les daba lugar más xeitu (sitio), para que se apropiaran de mayores confianzas, y ya no sólo eran sus vecinos los que de continuo le provocaban, sino todas las gentes que le conocían, pues un día que estaba segando hierba en un prado que tenía al lado de la carretera, pasó por allí una pareja de los guardias civiles de servicio que eran amigos suyos, y después de torearle un tiempo como todo el mundo hacía, uno de los guardias le preguntó: ¿Qué carrera les vas a dar a tus hijos Graciano? ¡Pues como tienes dineros amamplén (muchos), no estaría mal que los estudiases para xebralus (apartarlos) de estar mayucandu (majando) terrones toda la vida lo mismo que tu haces! Graciano quedose mirando para el guardia sonriéndose como si nada ofensivo le hubiera dicho, y después apurriénduyes (dándoles) la petaca para que enrrodietcharan (liaran) un cigarrillo, cuando los tres estaban aborronandu (fumando) muy tranquilos les dijo: ¡Mucha razón tienes Juaquín, ya que majar terrones no es un oficio descansado ni productivo para nadie, por eso, a mi primer hijo, que es el mío verdadero, le voy a estudiar hasta que se convierta en un buen ingeniero, aunque tenga que vender sino me alcanza cuanto tengo, hasta mi honrado apellido, que por ser tal cosa, en todo el mundo ha tenido siempre buen crédito, y al otro por ser hijo de mi mujer que xebrose (se fue) de la honradez, y se situó entre la hedionda troya (suciedad) donde se enchamuergan (ensucian) las paraxas (putas). En pocas palabras, por ser hijo de puta, le voy a enchufar en el xuzgáu (juzgado), y si no sirve para este menester, entonces le afilio a la guardia civil! Al guardia Juaquín, xelósele (,helósele) d'afechu (del todo) la maliciosa sonrisa que mostraba entre sus labios, y poniéndose muy serio le dijo: ¡Ten cuidado con lo que dices Graciano, porque me parece a mí que no das puntada sin hilo, así que se acabaron las bromas, y de ahora en adelante con nosotros ándate derecho, sino quieres que te enchufemos en la cárcel por tener la lengua demasiado larga y ser tus palabras mal intencionadas! Descubrió Graciano aquel día, que el don de la palabra era un arma muy poderosa, con la que conseguiría manejándola con astucia y solapadamente insultativa, lograr que sus agudosos vecinos se mirasen muy bien antes de lanzarles puchas (sátiras), haciendo de su persona el hazmerreir de todo el concejo. El habíale dicho al guardia Joaquín sin la menor intención de ofensa hacia su persona ni a nadie, que el hijo de su mujer por ser nacido de mala madre, le colocaría en la Guardia Civil, cosa que incomodó grandemente a Joaquín, demostrando con sus inocentes palabras que no es oro todo cuanto reluce, y que todo el mundo tiene algo de suciedad escondida o a la vista, de la que suele avergonzarse. Desde ahora en adelante, escrutaría en la vida y pasado de sus vecinos, y cuando de él se mofasen, les taparía la boca lanzándoles al rostro como arma de defensa y ataque todo cuanto de despreciable y asqueroso, en sus vidas o familias hubiere; y de esta forma, ya se mirarían ellos de volver con sus ya cansadas e insultantes sátiras a molestarle. Y ahora, tras el xemeyu (retrato) que hice del alcalde de mi aldea, escantoyándulu namái que per un cornetchal (rompiéndole nada más que por una esquina) de las muchas que el condenado tenía, voy a hondear ya sin hacer pouxa (parada) ni xebraura (apartamiento) en la historia de las Xabarceiras (tratantas), que entrambas y dos eran de gafas (venenosas) como un perro con la boca negra. «MANOLA Y VENANCIA» Moraban en mi aldeina dos mucherucas (mujerucas), que eran hermanas en apariencia y al decir de ellas también de familia, ya que habían nacido por el mismo furacu (agujero), no eran ya jóvenes cuando yo las conocí, pues paseábanse por la vida con la edad de comenzar a maurecer (madurar), eran las más pobres del lugar (descontándome a mí por supuesto), ya que no les acompañaba más riqueza que una vieja pochina (burra), y por esta pobreza que las acompañaba, allindiaben (cuidaban) a su borrica Facunda, con tanto cariño y esmero, como si en verdad fuese hija de entrambas. Estas mujeres no eran nacidas en mi aldea, y verdaderamente tampoco a ciencia cierta nadie sabía el lugar de su nacencia, lo cierto es que habíanse asentado en mi aldea cuando se terminó la guerra, y vivían en una muy humilde casuca que compraran con algunos dineros que traían, vivían en mi lugar desde aquella época, ganándose su vida con libertad e inteligencia, si se puede denominar así, al apoderarse de lo que muchas veces no les pertenecía. Decian algunos vecinos, y yo no sé si era cierto, que durante toda la guerra habían estado de paraxas (putas) por el frente, haciendo felices a los milicianos primero y después a los vencedores, más sin embargo yo creo que esto no era verdad, porque entrambas y dos físicamente no valían ni para un tiro de escopeta. Nosotros las conocíamos por el apodo de las Xabarceiras, y eran bajas de talla, secas de carne, con rostro de brujas feas y lagañosas, dueñas de un mal genio y peores intenciones que el mismo demonio, y garruxantes nas engarradiétchas (valientes, decididas en las peleas). La de más edad se llamaba Manola, y tal parecía que sus padres la habían fabricado con el puro veneno, y aparte tenía una lengua tan ofensiva y desarrendada, que dejaba en porriques (desnudo) al más pecaminoso de los arrieros. Venancia que era la otra, no algamia (alcanzaba) a su hermana en el ser tan garruxante, pero se aparejaba al lado de ella, en tener los dedos largos y las uñas raguñonas (arañosas) para mal de las tranquilas gentes, donde se engarrapelaban (enredaban) muchas veces los intereses de los vecinos. Las rapiegas Xabarceiras, cuando los campos se cubrían de frutos y los árboles se enseñoreaban con el manto lujoso y natural de los saludables y exquisitos frutos, ellas solían comprar en caña (en el árbol) o escandanaban (recogían) sin ningún permiso, las mejores frutas, y prestas corrían a venderlas por todas las aldeas y mercados de los tres concejos vecinos, y con estas ganancias, ellas prohibían al fantasma del hambre, que no espurriera (estirase) el hocico, agolifandu (oliendo) en su lar, en ningún día del año, por prietu (negro) que éste escombuyere (viniese, naciese). En la casa de las Xabarceiras, a pesar que por aquel entonces los tiempos eran muy difíciles y el hambre se recostaba en todas las esquinas, entre otras cosas en su lar jamás faltaba el cafetacu, y el frasco de marrasquinu (anís, caña, etc.), al que las dos hermanas le hacían halagos con parejo tino, pues érales el café ey el aguardiente tan llambión (goloso), como el tabaco de cuarterón, ya que sonrientes, gozosas y felices, apuxaben (tiraban) por él, con el mismo placer que escosaban (secaban) el pintureru frasco del aguardiente. Muchas veces cuando estaban sentadas con tranquilidad en su casa antroxánduse (festejándose) con las copaxas (copas) y el cigarrillo, decíale la Manola a su hermana entre xorbu ya xorbu (trago y trago) y cigarrillo prendido con la colilla del otro, esta sentencia muy verdadera: ¡Es mucho más fructuoso unos minutos de trato si están bien hechos, que cien horas de trabajo agabuxá (agachada) en las estayas (tajos), haciendo labores para los vecinos, que son más olvidadizos después de hacerles el trabajo, que agradecidos para pagarte en justicia el sudor que en sus tierras has derramado! Pero aquel año las Xabarceiras estaban encuandiadas (empozadas) dentro de un mal estar que mazábayes enoxáes fasta el mesmu fégadu (sacudíales enojadas hasta los mismos hígados), y todo había sido por la causa de no haber sido eficaces en el llindiáu (cuidado) de su pollina Facunda, pues un día que la habían dejado sin vigilancia guareciendu (pastiando) en el pasto comunal, piescóula (cogióla) por su cuenta y riesgo el alegre pollino de Rosendo el goxeiru (cestero), que el condenado tenía unos coyonzones (testículos) que le pingaben (colgaban) hasta el suelo, y se daba muy buena maña en no dejar una pollina manía (sin preñar), por vieja que fuera, y aunque no tuviese gana de que l’añuedaren el cibietchu (que le hicieren el amor). Por esto la Manola que era la que acaidonaba (dirigía) las riendas de su teixu (casa), se abayucaba (se movía) aquel año que corría por los primeros días del mes de Junio, con todos los demonios del infierno haciéndole mil travesuras en su cerebro, y todo era por la causa de la paraxona de sou potchina (de la putona de su pollina), que de resultas del esfoitu (confío) que con ella habían tenido, que fuera bien aprovechado por el alegre pollino del goxeiru (cestero), espatuxaba (andaba) la pobre con una ventroná (barrigada), que trabajo le costaba revolverse. ¡Diañu de bruxa (demonio de bruja), con lo vietcha (vieja) que es, y todavía tuvo la puñetera calentura para que en un momento que la dejamos de la mano, de ir hacer xaceda (camera, sitio) debajo de las patas del condenado burro del maldito goxeiru (cestero). ¡Pues en algo tenemos qu’estenciar (inventar, hacer), para poder llevar la fruta este año, a los mercados y a las aldeas, ya que si no ganamos por el verano los dineros que necesitamos, cuando llegue el invierno, entrará en nuestro hogar de la mano del frío también el hambre. —Está visto que con la Facunda no podemos llegar a ninguna parte pues está la condenada con un baduyáu (barrigada) que apenas puede tartirse (moverse). En buen compromiso nos ha colocado el zaramachón del maldito pollino del goxeiru, que quiera Dios que el demonio le asesine y al amo con él, pues cada vez que veo alguno de entrambos, se me sube la sangre a la cabeza y me pongo en tal trance, que tengo miedo de que un día no pueda contenerme y les parta el alma a entrambos. Todo esto y algunas cosas más, se lo estaba diciendo la Manola que en el lleldar (hacer) ya se encontraba medio tarrasca (borracha), a su hermana Venancia, que intentó consolarla aconsejándole, que lo mejor que hacían, era bajarla el lunes al mercado de la Villa, y con lo que le dieran por ella, y un poco más que pusieran encima, mercarían un burro de arte, que las libraría del complicado problema que las atañía (conducía). En esta conversación se encontraban las afligidas Xabarceiras aquella tarde buscándole encantexu (remedio, remiendo) para su desgracia, cuando hicieron entrada en la aldea una caterva de gitanos, llegaban todos dentro de una alegrosa folixa (juerga, algarabía), que tal parecía que todos eran tan felices como los mismos ángeles moradores del Cielo. Y sin pedirle permiso a nadie, dispusiéronse a pasar la noche debajo de los hórreos que se asentaban en el centro de la aldea, lugar que desde inmemoriales tiempos, siempre solían hacer acomodo sin que ningún vecino los molestara, todos los titiriteros, hojalateros, gitanos y demás transitantes que llegaban con alguna de sus embajadas a la aldea. «PASCUALÓN EL GITANO» Mientras que sus hombres desaparejaban los burros y disponían su ajuar las hábiles y astutas gitanas con el cabás colgado del brazo, y un montón de artesanas cestas encima de la cabeza, se internaban por todas les caleyes (callejas) de la aldea, en el trabajo de equivocar al primer aldeano que se las diera de listo, y de casa en casa, intentando vender su arte, o pedigüeñando cualquier cosa, ya que todo les venía bien, llegaron a la postre a la morada de Manola, que ya tenía ésta pensado desde el momento que endilgóu (que avistó) a los gitanos, el efectuar un saneado trato con ellos a cuenta de la su pollina Facunda. Las gitanas nada más llegar ante su presencia, la saludaron siempre con la sonrisa en los labios y la humildad con ella, cualidades indispensables que el timador maneja, como si propias suyas fueren, y de esta guisa, le dieron las buenas tardes en el momento que una de ellas le preguntó sin perder más tiempo: ¿Oigame señora, no tendrá alguna cosa de comedera por el desván a cambio de una de estas cestinas tan serviciosas? Así le habló una de las dos gitanas que en pareja venían haciéndose la desvalida y la inocente, mientras que su compañera sonriéndose por lo bajo, y sin urniar (hablar palabra), aprestábase en el sacar de su faltriquera un fatu de baraxeta (un trapo de baraja), y nada más que su socia fexu pouxa nel falare (hizo un descanso en su charla) con la Manola, cogió la palabra la gitana de la baraja, y se hondeó en el registro de querer echarles las cartas, decirles la buenaventura, o leerles la suerte, pues asegurábales la sagaz gitana, que ella había nacido con el sobrenatural don, de poder leer en la palma de la mano el destino de las personas, que se halla escrito desde su nacencia en un lenguaje misterioso, que sólo los elegidos pueden leer sin la menor equivocación. La Manola, que yo puedo asegurar que la más espabilada gitana podía ser nada más que su discípula, apropiaba y miraba de soslayo a las gitanas haciéndose la fatona (tonta), mientras que sus vidayas (sienes) moldeaban el negocio que con su Facunda iba hacer encima de los rapiegus xitanus (zorros gitanos), pues ella para sus adentros se decía, que quien equivoca a un manexador (manejador) de enredos, hasta los mismos jueces le ayudarían a xebrase (marcharse) del refregado aunque éste se hendiera, en algo que bien no olíese y sonado fuera. Así pues, que cuando la gitana ya se había creído que la Manola iba a ser un tonto cliente que le pagase sus enredos, en el magín de la Xabarceira ya estaba encaldáu (hecho), el cambiar a su Facunda, por un pollino que ellos trajeran, que no cojeara de ningún lado, y que no fuese muy cargado de años. El caso fue, que cuando la gitana ya le iba a coger su mano para leerle su buena suerte, quedose sorprendida cuando la Manola le dijo: ¡Déjese de pamplinas que conmigo no tiene cabida, yo lo que quiero es cambiar una buena pollina que tengo, que a no tardar mucho se va a convertir en dos porque está preñada, por un burro que ustedes traigan, que tenga llixia (alma, fuerza), y que no tenga amolaúres (males) por ningún lado! La gitanaca dibujó una amplia sonrisa de alegría en la bufarda (ventana) de su boca escosada (falta) de la mitad de sus dientes, y después le dijo a la par que guardaba la baraja en su faltriquera: ¡Eso que usted desea ya lo puede dar por hecho buena mujer, pues mi marido tiene un soberano pollino, que es lo justo a lo que usted me parece anda buscando, así que espere unos momentos, que voy con rapidez a buscarle, para que hagan el trato que me parece a entrambos ha de agradarle! Vino al cachiquín (al rato) en un grande burro escarranquetáu (montado) de alegre presencia, que en el parecer abayucábase (movíase) como el mismo rayo. Llegó el gitano a la casa de la Manola, muy xaraneiru ya xibloutandu (jaranero y silbando), lo mismo que si ya agolifara (oliese) el negocio antes de comenzarlo. Apeose de un áxil blincu (ágil salto) el gitano Pascualón de su xumentu (jumento), y saludó con marcado respeto a la Manola, que ni tan siquiera le contestó, ya que sólo tenía ojos para apropiar al burro, que le pareció muy atongaín (bueno) en sus primeras güeyáes (ojeadas). Empezó el gitano sin demora a tejer en el hacer del trato, con la que él pensaba, que iba a ser una victima sencilla para hacerle un lucrativo timo, ya que entamangaba (hacía) la Manola tal focicu de fatona (hocico de boba), que no era menos de pensar, que aquella mujer tenía los sentidos escosáus (secos) de toda listeza. El gitano que era un útre (águila) en el asunto de hacer de un jumento que sólo valía para ser achuguináu (sacrificado) y convertirlo en chorizos perreros (malos), digo, que él podía hacer de un burro moribundo, un pollino de ojos vivarachos, espurrías uréas (estiradas orejas) y espatuxares de rellámpagu (caminares de relámpago). Así pues con esta maestría que le caracterizaba, comenzó a rexistrar (mirar) a la Facunda desde el principio de su hocico hasta el término de su cola, sin olvidarse de sus molares y patas, y mientras que él hacía tal cosa, Ias Xabarceiras no perdían su tiempo, pues también manxuñaban (tocaban, palpaban) el jumento del gitano por todo el peyeyu (pellejo), con las miras de encontrarle algo que le faltase, o de descubrirle un postizo que le tapase un defecto. Pascualón como que no quería la cosa las propiaba por el rabillo del ojo, y así, allindiaba (cuidaba) a las Xabarceiras que no tenían sentidos nada más que para rexistrar (mirar) el burro del gitano, que no hacía nada más que tascase (moverse) y no estarse ni un instante quieto, demostrándoles con tal nervioso bailar, que era un pollino de arreos, con fuerza según ellas, de llevar un par de manegáus (cestos) encima de su lomo, sin ni siquiera hacer ni un senaldo, hasta el mismo Ricabu, o al lugar de Torrestíu, que son las aldeas más cimeiras de los concejos vecinos. Se veía a las claras, que a entrambas Xabarceiras les encantaba el jumento, por tal razón Pascualón, en el lleldar (hacer) que sacaba una colilla del bolso de su llásticu (chaleco) y le plantaba fuego sin soltar el cayao de su mano, les dijo sonrientemente: ¡No desperdicien el tiempo en buscarle defectos a mi buche, pues no le falta ninguna cosa, ya que tiene hasta los dos coyones (cojones) y está tan entero como yo mismo, que soy padre de una docena de hijos! ¡Pero es igual mujerinas, pues aunque algún defecto tuviese mi jumento, me parece a mí, que no voy a poder hacer trato con ustedes, porque esta pollina que me quieren espetar, está más para ser achorizada en Noreña, que es para lo único que vale, que para hacer galopadas por los caminos! ¡Ahora que si me dan encima de ella ochenta reales, el trato está hecho, y sino, cada cual allindie (cuide) lo que es suyo! Después de mucho tejer y destejer, porfiar, y alegar mil razonamientos de toda índole, la Manola le dijo que sólo le daría sesenta reales, y Pascualón cogiéndole por su palabra, enfardóu (guardó) los dineros en el bolso, y sin demostrar la contentura que le embargaba, dio el trato por hecho. A la mañana siguiente cuando el malvís silbotiaba anunciando el nuevo día, se levantó de su cama la Manola a la misma hora que siempre solía, y antes de hacer ninguna otra labor, fue muy ilusionada y contenta a la cortexaca (cuadra pequeña) donde tenía guardado el pollino, y cuando le puso sus inquisitivos ojos encima, su alegre ilusión fue devorada por una triste sorpresa que le produjo la visión de ver a su pollino achucáu (acostado) en una postura engalbaná (sin fuerza, sin gracia, sospechosa), acercose a él ya buyéndole en sus temperamentales y endemoniados sentidos la apenada sospecha de haber sido engañada por el gitano, y sin el menor miramiento le atizó unos punterazos con las madreñas encima de los cadriles (patas) para que se incorporara y poder mejor repararlo, y fue entonces cuando se le enxenebróu (helósele) la sangre en sus venas, ameruxánduse sous fégadus (llenándose sus hígados) en el atayu (atajo) de un envenenador desespero, al reparar con cuidado a su pollino, por eso sus ojos se le llenaron de lágrimas que alumbraban la rabia y la mala leche que l'esmolecía, (deshacía), cuando ya sin ninguna duda comprobó, que el genio y bizarría que el burro tenía en la hora del trato, no era el mismo que en aquel encaldar (hacer), sino que se había tornado en volverse en estar amurrentáu (enfermizo, moribundo), lo mismo que si del mundo de los vivos se estuviera despidiendo. A fuerza de bardiascazus (palos) y de xurarnentus (juramentos) que sin miatcha (migaja) de compasión la Manola le propinaba, dentro de una amanicomiaura (locura) que le desencaldaba (deshacía) el alma, logró el pobre animal incorporarse, y cuando estuvo en pie el descuaxaringuetáu (deshecho) jumento, con sus urées pingones (orejas lacias, bajas) y los güetchus choramicándoye (los ojos llorándole), como si hubiera despertado de una penosa pesadilla, y por si fuese poco todo esto que la Manola propiaba, todavía la pobre bestia comenzó a temblar con tanta intensidad por todo su cuerpo, que le daba lugar para pensar a la airada y endiablada Xabarceira, que aquel cadabre (cadáver) de burro, estaba viviendo sus postreros momentos. Cuando la Manola percatose ya sin ninguna duda de lo cadarmeru y'esmoleciu (de lo cadavérico y desvanecido), que se encontraba el condenado burro que la había espetado el diablo de Pascualón el gitano, comenzó a alumbrar por su pecaminosa boca, dirigida por su envenenadora lengua, un rosario de juramentos todos en contra de los santos seres del cielo, también maldijo con igual arte a todos los demonios de los infiernos, y no se dejó atrás y ya en este lleldar (suceder) colgándole de las comisuras de su boca unas flemas azuladas cargadas de rabia y de veneno, a todos los gitanos de la tierra, y hasta se recordó ya completamente desarrendada por la amanicomiaura (locura) que la encibiétchaba (retorcía), de manera más denigrante hasta de la propia madre que la había parido. Ante tal escándalo de palabras endemoniantes, saltó de su cama haciendo fuego su hermana Venancia y entre las dos juntas terminaron de hacer la desarrendada y pecaminosa fiesta. «EL PEDÁNEO DE LA ALDEA» Cogió la Manola una foicetuca (hoz) que tenía mangada en un recio y fino palo de ablanu (avellano), y la su hermana una pala de dientes que estaba mocha (falta) de un par de pinchos, y así armadas como si fuesen a la guerra, conducidas por el rey de los demonios que moraba dentro de sus espíritus, preparando un alboroto tan sonado y enloquecido que dudo que nada en la vida otro mayor hiciera, con una prisa que por ser ardiente les amagostada (quemaba) la entraña, fuéronse en busca de los gitanos con el invariable propósito, de deshacer el mal trato que con ellas hicieron, y por las buenas o por las malas, recuperar sus dineros y a su pollina Facunda. Cuando llegaron debajo de los hórreos lugar donde ellas sabían que estaban los gitanos y comprobaron que ya de la aldea a tan tempranera hora los foinus (ladrones) ya se habían xebráu (marchado), entonces la pecaminosa folixa (bronca) qu' enguedétcharun (que enredaron) fue tan escandalosa que pusieron en pie de alarma a toda la aldea, y hasta los perros del lugar, ladraban enfurecidos, sin agolifar (oler) por dónde escarrapietchábase (deshacíase) el peligro, pero presintiendo que se encovarachaba (encuevaba) dentro de los falaxes (hablajes) enfogaratáus (fogosos) que alumbraban las gafuróuxas (venenosas) lenguas de las garruxantes Xabarceiras. Las gentes de mi aldea, al escuchar aquel enxame (emjambre) de airadas voces, que todas ellas endubichaban (envolvían) un rosario de fataus (muchas) maldiciones pecaminosas, a tan hora tan ceda (temprana) de la albiada (de la mañana), descumbutcherun (despertaron, levantáronse) del catre donde aun felices algunos descansaban, y comenzaron a asomarse a las puertas y ventanas, y cuando comprobaron de qué se trataba, dieron rienda suelta a sus risas y gozos que les producía la desgracia que consumía a las ramplonzuelas (ladronas) Xábarceiras, que desde el primer día que habían sentado sus vivencias en la aldea, vivían a cuenta de lo que arrapiegaban (robaban) a los vecinos, sin que jamás s’andecharan (hicieran cuadrilla) en una gavita (ayuda) hacia sus vecinos, aunque éstos se reventasen atosigados por el excesivo trabajo. Por eso, cuando aquel amanecer conoció la aldea el timo que los avispados gitanos hicieran en los pequeños intereses de las atuñáes (avaras) Xabarceiras, al espetarles aquel jumento al cambio de la Facunda, que según las manifestaciones juramentadas que públicamente pregonaba con grandes gritos la Manola, estaba murriéndose estingarraón na cortexa (muriéndose acostado en la cuadra), al xebrársele (marchársele) la alegría y el bizarro genio que le había inyectado la tarrasca (borrachera) de marrasquino que le hicieran coger los gitanos, con el fin de que el alcohol le diera por unos momentos las briosas fuerzas de su juventud que la naturaleza por viejo y deshecho ya le había quitado. Pero no conforme Pascualón con este ardid, también le había introducido para que mejor se dibujase en el lugar de su conveniencia, una fogosa guindilla en el furacu (agujero) por donde alumbraba el federosu cuchu (hediondo estiércol), y por estas razones el pobre animal que en el momento del trato obreiráu (aguijonado) por estos reactivos respondió a las aspiraciones de Pascualón para equivocar a las Xabarceiras, ahora ya aquel pollino falto de tales estímulos, no respondía a las gozosas ilusiones de la Manola v su hermana, por eso entrambas y dos estaban llevadas y traídas por el mismo demonio, y en peor genio se ponían, cuando presenciaban a las gentes de mi aldea todas ellas de buen suceso, entamangándu festa ya murga (haciendo fiesta y güasa) de las hasta entonces avispadas Xabarceiras. Así por ejemplo, la muyer del Goxeiru (mujer del Cestero) que por la causa de que la Facunda apartando el rabo p'un lláu (para un lado) y dejando la clica 'l entestate (la matriz al aire libre) permitiera que su alegre burro le anuedara 'l cibietchu (le hiciera el amor) dejándola preñada, pues por esta causa, engarrapoláronse (peleáronse) con ella las Xabarceiras, en una engarradiétcha (lucha) de campeonato, que si no es porque unos hombres de la aldea las separan, la hubiesen esmueliu a tochazus (muerto a palos), pues esta mujer esfargayánduse (deshaciéndose) de risa díjoles: ¿Qué pensabas Manola, que podías equivocar a los gitanos lo mismo que haces con todos nosotros desde que el demonio te trajo sabe Dios de dónde a vivir a esta aldea? ¡Esos filan (hilan) más fino que nosotros mióu nena, por eso no has sido capaz de detener el truñazu (testerazo) que te atizaron cuando pretendías hacer negocio con ellos, que son los mismos hijos de tu padre el diablo! ¡Me parece a mí que este año, si quieres ir a vender por las romerías la fruta qu’escarpenas (que arrancas) de nuestros árboles, vas a tener que llevar las maniegas (cestas) encima de tu mollera! Xofitóu (apoyó) Manuela de Juan de Pacha, que era muy aguda lanzando putchas (sátiras). ¡Qué quieres hacer Manola, hay que armarse de paciencia mióu nena y nunca olvides que el demonio tiene focicu de gochu (hocico de cerdo), aunque en este lleldar (suceder) a tí se te presentara en la fechura (hechura) de Pascualón el gitano, que mucióte (ordeñote) la cuarexa (cartera) y llancote (te plantó) un pollín, que según el tu falar (hablar) regalado es caro. Díjole Filomena la mujer de Julián el Pertegueiru, que tenía una lengua p’aximielgar (mover) con molestosas intenciones a las gentes. Con más arte, que su marido que era áxil (ágil) como un esquil (ardilla) tenía de coraxe (coraje) para sacudir los arizos de los castañales. Estas y otras parecidas sátiras adornadas con risas y juergas de diferente índole, les decían las gentes de mi aldea aquella mañana a las xabarceiras, con intenciones de zaherirlas, porque ni eran sociables. ni menos tenían nada de buenas personas, sino todo lo contrario, aunque si digo la verdad en aquella época, había en mi pueblo peores personas que las Xabarceiras, ya que moraban un piño de fascistones asesinos, que ellos solos se bastaban para tirar tal partido por tierra. Tanto la Manola como su hermana, esnalaban (volaban) hasta los mismos teyáus (tejados) del aburrióxu (ardiente) infierno, dentro de un envenenamiento que hacía xuenzura con la manicomiaura (yunta con la locura), y con sus lenguas harto desatinadas escarnecían todo cuanto existe del cielo abajo y del infierno arriba, y en todo momento eran acosadas por los perros de la aldea, que les buscaban descuido para hincarles los dientes en cualquier lugar de sus escalixerus cuerpos, y al tenor que con rapidez espatuxaben (corrían) iban poniendo al Hacedor y su Creación como un fedoroxu fatu (hediendo trapo), con sus maldiciones y romances pecaminosos, que muchos de ellos nadie en el lugar jamás había escuchado, y dudo que pocas personas podrían endubitchar (enredar) un rosario de ofensas como el que la Manola preparaba. Pero a pesar de ya ser mucho todo esto que enseñaban, dentro de sus mal intencionadas entrañas, muchas más nefastosas intenciones aun se albergaban, y obreiradas (aguijonadas) por ellas, encamináronse afalucháes (arreadas) por el diablo, hasta la casa del pedáneo, que moraba en la fondeirá (en lo hondo) de la aldeina, y cuando ilegaron a las canciétchas (cancelas) y vieron que estaban piescháes (cerradas), aferronáronse (cogiéronse) a ellas con tal arte, y sacudiéronlas con tal fuerza, que al no llegar el perro a ponerles freno, de seguro que dieran en tierra con ellas. Pero la Manola que era en aquellos momentos conducida por todos los demonios nacidos y por nacer, que la habían corrompináu (llenado) con una airada rabia desgalgada (desmandada), no le puso ningún respeto ni menos miedo aquel perro grande armado de carlangas que hasta los mismos lobos les imponía recelo, sino que le hizo frente con su foiceta (hoz) llantándoye (plantándole) un focetazu (golpe con la hoz) en medio de su enorme cabeza, que le hizo al gafu (fiero) perro atropar (guardar) el rabo entre sus piernas, y marcharse glayucandu (aullando) de dolores del lado de aquella mujer que era peor que la más bravía de las fieras. No hicieron caso las Xabarceiras del matauriáu (descalabrado) can qu'ameruxáu de miéu (que plagado de miedo) se marchara del lado de ellas, sino que entrambas en el mismo lleldar (hacer) ximielgaben (sacudían) las cancelas en el parejo encaldar que llamaban al pedáneo de la siguiente manera: ¡Gracianu, Gracianu...! ¿Dóu tás aponiu faldetacu alcaldi de piteru? (¿Dónde estás ruin alcalde de gallinero?). El bueno de Graciano que se encontraba en la corte (cuadra) muciendu (ordeñando) las vacas, al sentir a su perro glayucar endolloriu (ladrar dolorido) y escuchar aquellas voces preñadas de prisa y betchás (ricas) de ofensivas palabras hacia su persona, salió sin pérdida de tiempo del establo con la caramañola (lechera) en la mano, y cuando comprobó quién le reclamaba, díjoles medio enojado, porque enfadado del todo nunca Graciano lo estaba: ¿Qué es lo que queréis condenadas del infierno, donde sin ninguna duda algún día iréis amagostabus (quemaros) esas asquerosas lenguas que tenéis? ¿qué es lo que queréis que tan cedu (temprano) llegáis a la mi puerta, y no en son de paz como es la debida forma, ya que lo primero que habéis hecho, fue partirle la cabeza al perro que intentó poneros el freno que estáis necesitando desde el mismo día que pusisteis los pies en esta aldea, y no contentas con ésto, aun estáis molestando al amo, enloquecidas por el demonio que lleváis dentro de vuestros cuerpos, que sólo vosotras sabéis dónde le encontrasteis, pero que os hace rellumbrare (relucir) como el mismo rellámpagu? (relámpago) ¡Vengo a ordenarte, —dijo la Manola, saliéndole espumarayus (espumarajos) de rabia por su boca—, vengo a mandarte, que te hagas en el momento en perseguidor de los asquerosos y ladrones gitanos, que me engañaron con un burraco que cambié por la mi Facunda, que ahora está estingarraón (tirado, acostado) en la cuadra, sin llixa (fuerza) de sostenerse encima de su cadriles (patas). Graciano que era como ya sabemos, muy agudo y socarrón, comenzó a reírse por lo bajo, porque abiertamente no se decidía ante el temor de no terminar de alterar aquel par de humanas fieras, que muy capaces las creía de pagar en su persona sus cacíus estrapayáus (sus platos rotos), luego poniendo la cantimpla (lechera) entre las manos de su mujer, que había bajado a la corraleda al escuchar tan grande alboroto, y seguidamente, rascándose su cabeza por debajo de su gorra, les dijo a las Xabarceiras con una socarronería que le alegraba satisfactoriamente: —Podéis ir vosotras mismas a buscarlos, ya que tanto os interesa en encontrarlos, porque yo fuera de la aldea y aun dentro de ella, ninguna autoridad tengo, que me obligue a perseguir a nadie, y creo que para hacia la Villa deben de encontrarse, porque poco antes del amanecer les he oído yo pasar por delante de mi casa, y por cierto que llevaban entemangada una allegroúxa folixa (iban formando una alegre juerga), y ahora escurro (discurro) de dónde procedía tan grande gozo que les acompañaba, que ni más ni menos era, del betcháu (rico) trato que al parecer hicieron con la tu Facunda, por la causa de querer ser tu, todavía más gitana que ellos. ¿Qué es lo que me estás diciendo so castrón (cornudo) de los infiernos? ¡Qué no tienes de hombre nada más que el paxierchu qu’enllastica lus tous enxenebráus güesus, (traje que cubre tus fríos huesos), si en todos los lugares de Asturias tienen como autoridades a ejemplares con el mismo esprapayu (disposición, ánimo), que te tiene encibietcháu a ti, más les valdría a las gentes hacer con ellos, lo mismo que yo debía de hacerte a ti! ¡Vaya un alcalde de cuatcháus (cuajados) que en el lugar tenemos, yo no sé lo que estarían pensando los vecinos el día que te han dado la güichá (vara) de mando, porque la verdad es que no sirves ni para tornar (parar) el agua en un banzaucu (remanso) de poca llixa (fuerza)! Le dijo la Manola lanzándole unas envenenadoras y asesinantes miradas, que intencionaban la firme idea de entamangar (hacer) un engarapoláu con él. Graciano, sin hacer mucho aprecio de lo que le estaba diciendo la bruxa xabarceira, sonrientemente le preguntó: ¿Y qué es lo que te gustaría hacerme a mi Manola? ¡Lo primero que te haría so castrón de los infiernos, sería... llantate la foceta (plantarte la hoz) en medio de tu cabeza, fendiéndotela hasta las mismas caxietches del xixu (partiéndotela hasta las mismas células de los sesos), y después te haría el juicio de por qué fuiste condenado a morrer (morir), que sería por el cobardoso delito, de no saber defender los intereses de la aldea, como es tu obligación de alcalde, y también por consentir, que xentes arrobonas (gentes ladronas), colen del chugar (marchen de la aldea), haciendo festa ya murga (fiesta y güasa), ximielgánduse lus cuartus na cuarexa quei arraguñarun a lus tous vecinus (moviendo los dineros en su cartera, que fueron fruto del robo que hicieron a tus vecinos), por la causa de tener un pedáneo, escasáu de coyones, ya betcháu de plumes de pituca llueza! (seco de cojones, y rico de plumas de gallina clueca). Estas palabras tan poco delicadas y tan grandemente ofensivas, no le sentaron nada bien a Graciano, a pesar de ser él, hombre tranquilo y transigente en gran medida, quizás las hubiese deximíu (olvidado) si su mujer no estaviese presente, pero al no ser así, a Graciano no le cupo otra alternativa, que intentar castigar a aquella desvergonzada que le estaba tratando lo mismo que si él fuese en vez de un hombre y por más primera autoridad de la aldea, no fuese nada más que un enyordiáu pingayu (un sucio pingajo), por esto, destinado Graciano en hondura donde jamás se había presenciado, se arrimó a la Manola con miras d'acoyela (de cogerla), y propinarle un par de ximielgones (sacudidas) y meterle el miedo y la vergüenza en el cuerpo a aquella deslenguada, aunque no fuese nada más, que para demostrarle a su mujer, que un hombre siempre es un hombre, aunque su mujer le pegue, le engañe y le convierta en cabrón por considerarle baldrayu (cobarde). Pero lo que no pudo imaginar Graciano, era que la Manola no se amilanaba ante nada ni nadie, y para demostrárselo, dio un paso hacia atrás para dejar trecho de combate, y enarbolando su focetina (hoz) en el aire, apurrióye (diole) con ella un fuerte y certero golpe en su cabeza, que hizo que el pobre pedáneo se esmurgazara (se cayera) en el santo suelo privado del conocimiento, manando un remexu (un chorro) de sangre, por una mancaúra (herida) que le había nacido repentinamente en el canto una vidatcha (sién). Y así en esta ridícula y dolorosa postura, atendido por su mujer ante la cual el Graciano pretendía convertirse en un héroe, le dejaron las Xabarceiras, que colaron (marcharon) de su casa, perseguidas de cerca por el rencoroso perro de Graciano, que les ladraba enfadado, más por el golpetazo que a él le habían apurriu (dado), que por el que le allantaron (dicran) en el pericote (alto) de la mollera de su amo. Amanicomionáes fasta ‘l más espurrir y'encoyer (enloquecidas hasta el más estirarse y encogerse), Ilegaron las Xabarceiras a su casa guiadas por el mismo espíritu de lucha que en ellas no cejaría hasta que no pudiesen dar con los gitanos, aunque menester fuérales perseguirlos hasta los quintos infiernos, y para sacarlos de este antro, con el fin de conseguir lo que les pertenecía, estaban decididamente dispuestas a partirle los cuernos al propio diablo lo mismo que terminaban de hacer con el pedáneo Graciano. Así pues, sin perder ni tan sólo un minuto de tiempo, sacaron de la cuadra el cadarmoúxu (cadavérico) burro de Pascualón el gitano, y la Venancia tirando del ronzal, con tal xuxeante llixa (crecida fuerza) que si pudiese le llevaría arrastrando, y su hermana Manola apuxada (soplada) por un demonio con peor genio aun, iba detrás del desventurado pollino apurriénduye (atizándole) sin descanso barganazu tras barganazu (palo tras de palo), encima del llombu (lomo) del pobre y descuaxaringuetáu (deshecho) pollino, para que caminase con prisa, y tal hacía la desdichada bestia, y no tanto por huir de los palos a los cuales ya debía de estar bien acostumbrado, sino por intentar aflojar el dogal del que tiraba Venancia, y así de esta forma y siempre en pos de los gitanos, se dirigían a la Villa donde aquel día había mercado. Hicieron entrada en el mercado las Xabarceiras arremexandu (remojadas) en sudor, producido por el cansancio de la larga caminata, y por la desmesurada rabia que a entrambas y dos las atenazaba. Y mismamente al lado de la fragua del ferreiru (herrero) que aquel día tenía endemasía trabajo, agüeyarun (avistaron) a la Facunda, y al lado de ella muy sonriente y gozoso se encontraba el gitano, que tampoco perdía su tiempo, pues ya estaba tratando de venderla o de cambiarla a un paisano que en la sazón la estaba registrando, pero plantándose la Manola delante de Pascualón, le dijo con el hambre retratada en sus ojos de atizarle un par de focetazus: ¿Qué barro me has espetado en el trato so ladrón? ¡Haz el favor de devolverme ahora mismo mi pollina, así como los dineros que me arraguñaste (arañaste), si quieres que este espineroso y mentecato trato que conmigo has hecho, tan sólo se quede en un inolvidable enfado! Pascualón no le hizo mucho caso a las palabras rogativas de la Manola, y así empujándola para un lado con cierto desprecio, a la par que la miraba amenazadoramente le dijo: ¡Quítese delante de mi vista mujeraca de los infiernos, y deje ya de molestarme en mi trabajo, y no olvide nunca, que el que hace un trato con Pascualón, lo tiene hecho para ciento y un años, y ahora lárguese y déjeme tranquilo, que estoy en buenos tratos con este paisano! Nunca peor hiciera el gitano en toda su existencia, pues antes de que se percatase del peligro que le rondaba, la foicina (hoz) de la Manola caía sobre su cabeza con la fuerza de un rayo, escantoyándoila (hiriéndosela) por un par de xeitus (sitios), que hicieron que Pascualón sin gurniar (decir) palabra, se enclicara (se cayera) en el enllordiáu (sucio) suelo, falto de sus sentidos, y alumbrando tanta sangre por sus heridas como un gochu (cerdo) cuando lo están achuquinandu (matando). Nisti telar atopábase (de esta forma se encontraba) Pascualón, con el cerebro escosáu (seco) d'afechu (del todo), por mor de aquel inesperado golpetazo, que le había llegado de manos de quien él menos esperaba, cuando Antonio, un guardia civil del cuartelillo de la Villa, que había presenciado todo el achuquinante xocesu (sangriento suceso), por encontrarse este guardia al lado de la ferrería, enzolánduse fatáus de culetinus de xidre, (bebiendo copiosos vasos de sidra), en amigable compañía con unos paisanos, en el chigrín (bar) de la Faba Prieta (la Haba Negra). Por eso, cuando vio esmurgazarse (caerse) en el suelo por mor del focetazu que le allumara (alumbrara) la Manola al foin del gitano, fue el guardia acochetráu (acelerado, rápido) al lugar del amagüestu (la quema), con el buen fin de encaxinar (encajar) el orden en aquel descalabramiento, nada más que el guardia llegó, afogárunse lus aburióxus (se ahogaron los ardientes) ánimos de otros gitanos, que lleldáus (hechos) dentro de una folixa (bronca) engafuróuxa (envenenada), intentaban acorralar a las dos Xabarceiras, que ya en la sazón se habían aferronáu (cojido) a la Facunda, y dejado libre al jumento del gitano. Mientras tanto, el herido de Pascualón ayudado por el guardia y por otros gitanos, que aun seguían con voces enardecidas maldiciendo y amenazando a las Xabarceiras, como cuento, se puso Pascualón en pie aun medio temblando al volver del desmayo, y con todo su rostro plagado de escandalosa sangre, demostrando que fuera del dolor que pudiera sufrir, el condenado no estaba en trance de mayores males en su cuerpo, no así en sus intereses como veremos seguidamente. «UN XUEZ D’ESQUILONA» (UN JUEZ DE CAMPANILLAS) Era el señor Juan Antonio un falangista digno de ser emulado por el más honrado servidor bien fuese Roxu (Rojo) Prietu (Negro) o Amarietchu (amarillo), era en verdad un hombre Joseantoniano que sin llevar camisa azul con el yugo y las flechas bordados en la pechera, como muchos otros pingayus (pingajos) que yo he conocido, que siempre iban uniformados con su camisa azul y corbata negra, dándoselas en todo momento de buenos falangistas, y no siendo nada más que unos verdaderos mierdas. El señor Juan Antonio era un hombre que llevaba siempre prendido en su espíritu los Nobles y Hermosos Credos de la Falange, con sus Humanidades y Libertades manifiestas, y los sabía cumplir porque los había aprendido en derechura, tal como el Mártir de su Fundador los había creado, para el bien de la Patria y de todos sus hijos. ¡Qué poco sabía José Antonio, que su Maravillosa Doctrina iba a ser manejada por algunos hombres, que cometerían con Ella verdaderos asesinatos y atropellos de toda índole. Pero dejando esto de lo que trataré algún día con mejor cuidado, y acogiéndome al hilo de la historia de la que estoy tratando, diré, que el juez de la Villa era este Caballero, que vivía al lado del mercado, y que era un hombre muy justo, amigo de los razonamientos, inteligente y también un campesino que amorosamente trabajaba sus campos. Cuanto yo, que cuando aquella gresca estaba con su apogeo, salió el juez de su casa para percatarse de aquel ardoroso tiberio (lío que se amagostaba (quemaba) frente a la puerta de su morada, y cuando vio que era un gitano el causante del sangriento escándalo que se enseñaba, díjole al guardia con ardientes deseos de hacer la Justicia en aquel endubiérchu (enredo). ¡Antonio, hágame usted el favor de llevar ahora mismo hasta el Juzgado, a todas las gentes que dieron vida a esa sangrienta engarradiétcha (pelea), para encalducar la xusticia que anda escosá 'n dalgún d'echu (hacer la Justicia que anda seca en alguno de ellos). Así que las Xabarceiras y el escantoyáu (herido) Pascualón hiciéronse presentes en el Juzgado, ante los escrutadores ojos del señor juez, pusiéronse los tres al mismo tiempo a hablar en su defensa, acusándose los unos a los otros dentro de un rosario de palabras injuriosas y amenazantes, que de nuevo los ponía en el atajo de volver a engarrapolarse (pelearse). Pero el señor Juan Antonio fiel repartidor de la Justicia, aporreó con sus nervudas y fuertes manos un mazazo encima de la mesa, que por muy poco la desarma en un montón de astillas, ya que era el juez un bigardón (mozarro) de más de dos metros de estatura, tan fuerte y resistente como una montaña. Y al parejo que tal golpe sacudía, dijo engrifandu (arrugando) su hocico al lar del enfado: ¡Hágamne el favor, y procuren que no tenga que llamarles de nuevo la atención, de hablar tan sólo el que yo le pregunte! Y al decir esto, miró tan condenadoramente al gitano, que éste, que se sabía culpable de muchos engañosos tratos que había efectuado en todo aquel concejo, no pudo menos que ya considerarse culpable, antes de que el juicio comenzara. ¡Vamos a ver Manola, hoy como no tengo mucha prisa ya que el llabor (labor) no me apremia, cuéntame tú la primera con toda clase de pelos y señales, lo que te ha sucedido, para que le escantoyaras (deshicieras) la mollera a este paisano, del que ya tengo oídas que no es la primera rapiega qu'esfuecha (zorra que despelleja) ni tampoco será la última, porque el que fai 'n maniegu fai 'n cientu, dandoi banietches ya tiempu! (el que hace un cesto hace un ciento, si se le da, varas y tiempo). ¡No fue solamente este condenado y útre de xitanu (buitre de gitano) el que salió amatauriáu (con heridas) de este asunto escontramundiáu enrevesado), que prestase usted con tan buen tino a escantexayu (arreglarlo) señor xuez (juez). Pues también al pedáneo de la mi aldeina me vi en la apremiante necesidad d'apurriye (de darle) un par de galgazus (estacazos) en mitad de la cabeza de magüetu (bestia) que tiene, por el no querer acaidonar (dirigir) la justicia en el camino de la razón, como corresponde a su condición y obligación de alcalde del chugar! (lugar). ¡Por la Virxen (Virgen) de los Remedios Manola, no vaigues (vayas) a decirme que por mor de este foín (ladrón) de gitano, tuviste que fendeye (partirle) la cabeza al pobre Graciano!, dijo el juez alegrando su rostro dentro de una llixerina (ligera) risa. ¡Sí señor juez, así ha sucedido! Afirmó la Manola, y seguido le contó todo el suceso desfigurándole y haciéndole más rentable a su favor. El juez casi sin poder detener la risa que le regocijaba su espíritu natural y noble, dijo intentando enmarcar en su rostro la seriedad que no era capaz de hacer: ¡Has hecho muy bien Manola, pues yo entiendo, que el que tiene el delicado oficio d'encaidonar (de dirigir) la justicia, y traiciona tan derecho menester, debe de ser castigado con más entaine (fuerza), que aquellas otras personas, que tienen la obligación de la ley obedecer. Así pues, si en mis manos estuviera te premiaría, por la valentía que has usado al defender la justicia y la libertad de tus intereses! ¡Y ahora... sigue, sigue Manola, y cuéntame todo el suceso en sin mucitche (ordeñarle) ni una migátchina (migaja), que me presta mucho mióu nena (que me agrada mucho mujer). ¡Escúcheme bien señor juez, y júrole por adelantado que cuanto le voy a decir, no se xebra (marcha) de la verdad en nada, y todo ello no es nada bueno ni para mis intereses que han quedado esgazáus d'afechu (rotos del todo), ni tampoco para este gitanu que vé usted aquí tan humildemente con la cabeza gacha, queriendo dar a entender que no ha roto en toda su vida un mal plato, y lleva desde que ha nacido viviendo a cuenta de sus bien urdidos tratos, que tal parece que para industriarlos le ayuda en todo momento la brujería o el mismo diablo! ¡Verá usted señor juez! —Ayer cuando el sol se esfumía (marchaba) por detrás del penón (peña) picutrera (sierra de las águilas), que es la hora d’atapecer (oscurecer) la tarde, llegó este llimiagu (baboso) de gitano a caballo de su adefexu de pollín hasta la misma puerta de mi casa con mires de tentarme la necesidad que me arretrigaba, porque usted bien sabe que nosotras nos dedicamos a correr (vender) la fruta, por todas las romerías y lugares de los tres conceyus y de esta manera nos ganamos nuestra vida muy decente y honradamente, pues como le estoy diciendo, no sé cómo este condenado se enteró que la nuestra pollina estaba próxima a parir, y claro, al encontrarse la probitina en tal estado, no nos podía servir para nuestro trabajo, por eso, tentadas por el embrujo, la engañadora palabra y la buena presencia que en aquel momento se ensenoraba en el pollín de este fartonzón (comedor), enguedeyóume (me enredó) este bruxu (brujo) de gitano, con el endemoniado trato que conmigo hizo, que si tarda mucho tiempo en deshacerse de nuevo, se me va escosar el xuiciu (secar el juicio), y va a dexame Ies caxierches del celebru tan enxenebráes d'entendedeiras, que vóu bazcuchame abondu más cedu de lu qu'usté cunta na mesma amanicomiaúra (dejarme los sesos del cerebro tan fríos de entendimientos, que se me van a vertir mucho más temprano de lo que usted piensa en el mismo manicomio). —El caso fue señor juez, que el burro que traía este foinacu (ladronzuelo) de gitano, estaba en conciencia de él bien preparado, para dejarme a mi despreparada de intereses, pues el pollicaco con un fatáu de caxilonainus (montón de cajilones) de marrasquino que le daban calor y fuerza a su banduévu (panza), hacían de él por el motivo de la alegre tarrasca que lu encibiechaba (borrachera que lo trenzaba), un burrón con buena llixa ya xuxeáu xeniu (fuerza y crecido genio). Y por si fuese poco esto que le cuento, todavía para que el pollino mejor se dibujase, llantárale este achuquinador de gitano, una rabiosa guindilla por debajo de la cola, mismamente dentro del oscuro agujero que alumbra el recimo de los hediondos cagayones, según descubrí yo misma hoy por la mañana justamente cuando ya era demasiado tarde. Y todavía por si estas dos demoníacas trampas no fuesen suficiente este banduerru (indeseable) de gitano, de tal manera me dibujó su jumento que desatinada me trae en este juicio, que me hizo de él un semeyu (retrato) que yo papéilu (creílo) entero, y consideré al pollín como el mejor burro de toda la burrería de gitanacus y aldeanos. Por esto señor juez, le di al cambio de tan falsa y ençañadora presea, la mi pollina Facunda y sesenta pesetas encima, y con estas prendas en nada faisas, xebróuxe (marchose) de mi vera este maldito gitano, tirando del ramal de la mi Facunda, que no quería la probitina del mi lado marcharse, quizás porque presintiera al ser más lista que yo, en la triste desgracia que me dejaba este baldrayu (cobarde) de gitano, que se alejaba de mi casa haciendo que ruxeran (sonaran) los mis dineros en su bolsillo, a la par que se iba riendo de gozo y alegría por la causa del betcháu (rico) negocio que encima de mi pobreza hiciera este desalmado de gitano. Pascualón que ya tenía lleldáu (hecho) en su pensamiento axuquerándose (apoyándose) en las anabayáes güeyáes (acuchillantes miradas) que le dirigía insistentemente el juez que aquel juicio lo tenía bien perdido, cuando escuchó a la Manola decir que le había entregado sesenta pesetas, puso el glayíu (grito) en el cielo jurándole al juez por el Cristo de los gitanos y la Virgen de los cristianos, que la Manola estaba mintiendo, pues tan sólo le había dado sesenta reales. El juez, escuchó por breves momentos a Pascualón en su defensa, y después poniéndose en pie y mirándole acusadoramente desde su montañosa humanidad, a la par que señalándole con su dedo índice que era más grueso que la muñeca del gitano, le dijo con palabras que marcaban el denodado desprecio que sentía hacia estas pobres y desdichadas gentes: ¡Sesenta reales por cuatro lados, que hacen justamente lo que le arraguñaste (arañaste, robaste) a esta desventurada muyerina. No me cave la menor duda que yo os conozco muy bien, ya que siendo yo niño otros gitanos como tu también engañaron a mi padre, por eso puedo juzgarte con propiedad y conocimiento de causa, porque sé que no vivís nada más que de el timo y del engaño y de vuestras cestas, que mientras las tejéis pensáis en la forma de hacer vuestras trapisondas cada día con mejor cuidado! Díjole el juez encabronáu (enfadado) en tal postura que sus mejillas se le pusieron del mismo color de las brasas, en el lleldar que no le quitaba los ojos de encima, mirando tan condenadoramente al esquelético rostro del gitano, que iba ser en parte engañado lo mismo que el señor juez, por la paraximesqueira de la Manola. ¡Pero señor juez, habló enloquecido en su defensa el pobre Pascualón, a la par que a sus ojos vivarachos afloraban unas rebeldes lágrimas que tal vez fuesen fruto de la rabia que le producía el ser tan miserablemente robado por aquella aldeana de los infiernos que él en un principio pensaba que era la mujer más tarangona (tonta, imbécil) que había conocido en su vida de bien urdidos timos y enredosos tratos. ¡Pero señor juez! ¡Sesenta pesetas no las he tenido yo juntas desde que baltiarun (tiraron) la República, donde el pobre podía vivir con más libertad, y con más justicia que usted a mi me está haciendo! ¿No comprende usted señor juez, que con sesenta pesetas hoy día se compra un buen burro y aun sobra dinero? ¡Lo que yo comprendo muy bien es que eres un redomado timador y un despreciable ladrón de cuerpo entero, y como no me puedes demostrar con personas de orden y honradez lo contrario, le has de pagar en media hora los dineros que le has timado a esta pobre mujer, y le devuelves su pollina, que ella con buen contento te hará entrega de tu jumento, y tu harás con esté difunto viviente, lo que ahora como final de sentencia yo te dictaré! ¡Cómo este pollín que nos trae en discordia ya no está para hacer ninguna clase de trabajo, y sabiendo todos los que por ser gentes del campo entendemos de animales, que a un burro; es la leche que se le puede ordeñar, que no es otra que su trabajo, yo como juez de este Juzgado, de la muy noble y astur Villa, te condeno a ti, que te llaman todos Pascualón el gitano, y yo te llamaría Pascualín el de los sucios enredos, a que me traigas ante mi presencia, el pellejo de este jumento, y de esta forma sencilla y eficiente, se atajará de una vez por todas el mal por su comienzo, y no ha de ser jamás este pollino equivocador de nadie más! ¡Y que quede bien entendido, que si te xebras de este concejo, sin traerme antes el pellejo del tu jumento, mandaré a los civiles que te persigan hasta que den contigo, y les ordenaré que bien atado te conduzcan ante mi presencia, y aquí, con estas mis manos que no fueron hechas para manejar una pluma, ni menos para detenerse en ningún papeleo, a los cuales yo considero innecesarios cuando la justicia está tan clara como la luz de este hermoso día, como te digo Pascualín de los enredos, con estas mis manos, que saben muy bien manejar el arado, el guarabeñu (guadaña) y la fexoria (azada), para trabajar dentro de la honradez con muchos sudores y esfuerzos la tierra, con estas mis manos que fueron capaces de empuñar un fusil, y luchar sin rencor ni miedo en defensa de unos derechos humanos a los cuales yo considero justos, dentro de la mermada justicia que los hombres sabemos hacernos, con estas mis manos yo te digo Pascualín de los enredos, que l'arrabucaré (le quitaré) el peyeyu (pellejo) al tu jumento, en el preciso momento que haré lo mismo con el tuyo propio, y de esta sencilla manera, libraré a la sociedad de un pioyón (piojo), que al igual que hay muchos que con libertad campean y viven sin doblar el renaz (espinazo) a cuenta del sudor ajeno! Ante la firme sentencia de aquel juez, que maneja las leyes con la misma fuerza y natural justicia con que empuñabá el llabiegu (arado) para arrancarle a la tierra el justo 'precio de su trabajo quedó Pascualón en lo más bajo de sus sufrimientos y las Xabarceiras en lo más alto de sus alegrías, porque habían conseguido con su lucha desesperante y fiera, una victoria que a fuer de verdad, en una parte no era justicia. Sin embargo Pascualón, tras quedarse unos momentos silencioso y meditabundo, díjole a la postre al juez sin ápice de miedo y con la valentía que le azuzaba, al sentirse timado por aquellas mentecatas dentro de la ley y en el mismo limo que él había pensado que les había hecho: ¡Bien está señor juez, que le devuelva a estas paisanacas su pollina Facunda, también entro en sacrificar a mi burro y traerle su pellejo, no me opongo a pagarles los sesenta reales que en el desastroso trato que con estas hijas de satanás hice, que a cambio de mi jumento ellas me han entregado, pero por lo que sí protesto, es por las cuarenta y cinco pesetas de más que tengo que pagarles, y considero que esto es el timo más vergonzoso que jamás le han dado a ninguno de mi clase. Así que… señor juez supuesto que es usted hombre justicioso, le pido que atienda mis honrosas razones, y haga la Justicia sin que ninguno de ella tengamos que avergonzarnos! ¡Yo no sé Pascualín de los enredos, timador de poca monta y menos clase lo que Dios debe saber en las verdades, yo no sé si tu has cobrado lo que dices, o si ellas han pagado lo que afirman, yo soy hombre y como tal no he de avalarme en errores que se xebran de mi alcance, sólo sé que yo he dictado justicia ateniéndome a los hechos que se nombran, y hecho está que tu eres el culpable, y suerte tienes que estas buenas paisaninas, no te hubieran reclamado ciento veinte veces más crecidos, esos dichosos sesenta reales porque si así fuese, no tendrías más remedio, que sin más protestas abonarles! Todos en mi aldea aquella tarde, esperábamos con marcado disimulo, y satisfactoria alegría, que retornaran de la Villa las despreciables Xabarceiras, por el Humano hecho de reírnos y mofarnos de su desgracia, y creo que todos teníamos creído, que iban a retornar otra vez con aquel moribundo pollino, a no ser, que a fuerza de barganazus (estacazos) le hubiesen achuquináu (asesinado) en el camino. Así pues, los vecinos se repartían haciéndose que trabajaban, por las diferentes huertas colindantes con el camino por donde ellas tendrían que regresar, y algunos chiquillos dentro de las malsanas intenciones de guasearnos de ellas por adelantado, fuimos a su encuentro en un trayecto de más de tres kilómetros, para entrar escoltándolas en la aldea, haciendo verbena a la fiesta que teníamos acordado prepararles. Al fin las vimos retornar, y cuánto desprecio, ansias de sátira y risa sentíamos por ellas, tornose de pronto en respetuosa admiración, pues atónitos pudimos comprobar, que no sólo traían con ellas a su burra Facunda, sino que al lado de ésta traían un estupendo pollino que habían mercado con los dineros que supieron sacarle al avispado gitano, demostrándonos a todos, que el vencedor aunque odiado y despreciado por ser en demasía nefastoso, siempre es admirado y temido, ante el temor de por él, ser humillado y avasallado. Esta es una condición de la cobarde masa Humana, que al vencido aunque éste sea caballeroso y honrado, le solemos despreciar terminando de aniquilarlo, mientras que al vencedor, aunque sea lo más despreciable que imaginarse puede, le cubrimos su camino de rosas y de regalos.————————Axabarciar, entiéndese por vender, tratar, comerciar a pequeña escala, con frutas, huevos, gallinas, etc., etc., etc.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > axabarciar
-
62 auch
auxkonj1) ( gleichfalls) también, ademásnicht nur…, sondern auch… — No sólo…, sino (que) también…
2) ( einschließend) aun, incluso, hastaauch wenn du es noch weiter versuchst… — aún cuando lo sigas intentando…
3) (emphatisch: wirklich, bestimmt) aunque, aún cuandoKann ich mich auch darauf verlassen? — ¿Realmente me puedo confiar?
Wenn er auch noch so bescheiden ist… — Aunque sea tan modesto…
So ist es auch! — ¡En efecto!
4) ( verallgemeinernd) aunque, cuandoWann auch immer du kommst! — ¡Vengas cuando vengas!
Was er auch immer sagt. — Diga lo que diga.
auch [aʊx]1 dig (ebenfalls) también; auch nicht tampoco; auch gut bien también; ich auch yo también; auch das noch! ¡lo que faltaba!2 dig (sogar) incluso, ni siquiera; ohne auch nur zu fragen sin ni siquiera preguntar; auch wenn es regnen sollte incluso si lloviese4 dig (außerdem) además, también; auch wäre es falsch zu glauben, dass... además sería erróneo pensar que... +Subjonctif ; so was aber auch! ¡qué cosas!; wozu auch? ¿para qué, realmente?; wo auch immer dondequiera que (sea); wie es auch sei sea como sea; solange ich auch wartete... por más que esperé...Adverb1. [ebenfalls] tambiénauch das noch! ¡lo que faltaba!2. [sogar] incluso3. [bestimmt] en efecto4. [zum Ausdruck einer Begründung] es que...er war in drei Minuten hier, aber er fährt auch wie ein Wahnsinniger en tres minutos estaba aquí, y es que conduce como un loco5. [zum Ausdruck der Beliebigkeit] no importa...wo du dich auch versteckst, ich werde dich finden te encontraré, no importa dónde te escondas -
63 campana
f.bell.campana de buzo o de salvamento diving bellcampana extractora (de humos) extractor hoodcampanas tubulares tubular bells* * *1 (gen) bell2 (de chimenea) mantelpiece3 familiar (extractora) extractor hood, (US stove extractor hood)\a toque de campana figurado to the sound of bellsdar una vuelta de campana to overturn, roll overechar las campanas al vuelo figurado to set all the bells ringingoír campanas y no saber dónde figurado not to have a cluetañer las campanas / tocar las campanas to ring the bellscampana de buzo diving bellcampana de cristal bell jar, bell glass* * *noun f.* * *1. SF1) [de iglesia, puerta] bell; [de orquesta] bell, chimea campana tañida, a toque de campana — to the sound of bells
aún es pronto para echar las campanas al vuelo — it's still too early to celebrate o to start spreading the good news
- hacer campanas- oír campanas y no saber de dónde vienen2) (Téc) [de la chimenea] hoodcampana de humos, campana extractora — extractor hood
3) (Buceo)campana de buzo, campana de inmersión — diving bell
4) Cono Sur (=campo) country(side)2.SMF LAm * (=vigilante) look-out* * *1)a) ( de iglesia) bell, church bellechar las campanas al or a vuelo — ( literal) to set the bells ringing; ( anunciar jubilosamente)
aún es pronto para echar las campanas al vuelo — it's too soon to start shouting about it
tampoco es como para echar las campanas al vuelo — it's not worth getting that excited about
me/te/lo salvó la campana — saved by the bell
oír campanas y no saber dónde: ese tipo ha oído campanas y no sabe dónde — that guy is talking through his hat (colloq)
b) ( en el colegio) bell¿ya ha sonado la campana? — has the bell gone yet?
2)a) ( de chimenea) hood; ( de cocina) extractor hoodb) ( para proteger alimentos) cover•* * *= bell.Ex. In addition, one must not forget such mundane matters as door bells (front and back), a closing bell, fire bells, security alarms and possibly others all of which must be noticeably different.----* campana de la chimenea = chimney breast.* dar una vuelta de campana = capsize, somersault, do + a somersault, summersault.* pantalones de campana = flares.* salvado por la campana = saved by the bell.* vuelta de campana = somersault, summersault.* vuelta de campana hacia atrás = backflip.* * *1)a) ( de iglesia) bell, church bellechar las campanas al or a vuelo — ( literal) to set the bells ringing; ( anunciar jubilosamente)
aún es pronto para echar las campanas al vuelo — it's too soon to start shouting about it
tampoco es como para echar las campanas al vuelo — it's not worth getting that excited about
me/te/lo salvó la campana — saved by the bell
oír campanas y no saber dónde: ese tipo ha oído campanas y no sabe dónde — that guy is talking through his hat (colloq)
b) ( en el colegio) bell¿ya ha sonado la campana? — has the bell gone yet?
2)a) ( de chimenea) hood; ( de cocina) extractor hoodb) ( para proteger alimentos) cover•* * *= bell.Ex: In addition, one must not forget such mundane matters as door bells (front and back), a closing bell, fire bells, security alarms and possibly others all of which must be noticeably different.
* campana de la chimenea = chimney breast.* dar una vuelta de campana = capsize, somersault, do + a somersault, summersault.* pantalones de campana = flares.* salvado por la campana = saved by the bell.* vuelta de campana = somersault, summersault.* vuelta de campana hacia atrás = backflip.* * *A1 (de iglesia) bell, church bella lo lejos se oía repicar las campanas you could hear the church bells ringing in the distancelas campanas doblan a muerto the bells are ringing o tolling the death knellechar las campanas al or a vuelo (literal) to set the bells ringing(anunciar jubilosamente): no quiere echar las campanas al vuelo hasta no estar seguro he doesn't want to start shouting about it o shouting from the rooftops until he knows for surepero tampoco es como para echar las campanas al vuelo but it's not worth getting that excited aboutme/te/lo salvó la campana saved by the belloír campanas y no saber dónde: ese tío ha oído campanas y no sabe dónde that guy is talking through his hat ( colloq)2 (en el colegio) bell¿ya ha sonado la campana? has the bell gone yet?tocar la campana to ring the bellB1 (de la chimenea) hood; (de la cocina) extractor hood2 (para proteger alimentos) coverCompuestos:diving belldiving bellDestar or hacer de campana to keep watch* * *
Multiple Entries:
campana
campaña
campana sustantivo femenino
tocar la campaña to ring the bell;
¿ya ha sonado la campaña? has the bell gone yet?
( de cocina) extractor hood
campaña sustantivo femenino
campaign;◊ campaña electoral electoral o election campaign;
campaña publicitaria advertising campaign;
hacer una campaña to run o conduct a campaign
campana sustantivo femenino
1 (de iglesia, colegio) bell
2 Cost bell-bottom 3 campana extractora, extractor hood
vuelta de campana, roll over
♦ Locuciones: familiar figurado echar las campanas al vuelo, to start shouting about it
campaña sustantivo femenino
1 (electoral, etc) campaign
2 Mil expedition
♦ Locuciones: Mil (cocina, hospital, etc) de campaña, field
' campaña' also found in these entries:
Spanish:
amarrar
- antidroga
- antitabaco
- campana
- carpa
- electoral
- estratega
- forma
- inoculación
- neutralizar
- orientar
- pro
- retintín
- tañido
- tienda
- tocar
- vuelta
- alfabetización
- calar
- campanada
- campanilla
- catre
- desmontar
- desplegar
- exitoso
- fundir
- informativo
- limpio
- montar
- publicitario
- recoger
- tañer
- toque
- viento
English:
agitate
- aim
- back
- bell
- bell-bottoms
- campaign
- canvass
- canvasser
- counteract
- drive
- electioneering
- flag
- flap
- flare
- hate
- hustings
- launch
- launching
- marketing
- mount
- pitch
- publicity
- push
- ring
- sales campaign
- smear campaign
- somersault
- tent
- think up
- toll
- turn over
- wage
- appeal
- ground
- hood
- roll
- smear
* * *campana nf1. [de iglesia] bell;echar las campanas al vuelo: no queremos echar las campanas al vuelo antes de tiempo we don't want to start celebrating prematurely;es pronto para echar las campanas al vuelo let's not count our chickens before they're hatched;Famoír campanas y no saber dónde not to know what one is talking about;te ha salvado la campana (you were) saved by the bellcampana de buzo diving bell; Mat campana de Gauss normal distribution curve, US bell curve;campana de salvamento diving bell2. [de chimenea] chimney breast* * *f1 bell;doblar las campanas toll the bells;echar las campanas al vuelo fig get excited, get carried away;dar una vuelta de campana AUTO flip over2 de chimenea hood* * *campana nf: bell* * *campana n bell -
64 campaña
f.bell.campana de buzo o de salvamento diving bellcampana extractora (de humos) extractor hoodcampanas tubulares tubular bells* * *1 (gen) bell2 (de chimenea) mantelpiece3 familiar (extractora) extractor hood, (US stove extractor hood)\a toque de campana figurado to the sound of bellsdar una vuelta de campana to overturn, roll overechar las campanas al vuelo figurado to set all the bells ringingoír campanas y no saber dónde figurado not to have a cluetañer las campanas / tocar las campanas to ring the bellscampana de buzo diving bellcampana de cristal bell jar, bell glass* * *noun f.* * *1. SF1) [de iglesia, puerta] bell; [de orquesta] bell, chimea campana tañida, a toque de campana — to the sound of bells
aún es pronto para echar las campanas al vuelo — it's still too early to celebrate o to start spreading the good news
- hacer campanas- oír campanas y no saber de dónde vienen2) (Téc) [de la chimenea] hoodcampana de humos, campana extractora — extractor hood
3) (Buceo)campana de buzo, campana de inmersión — diving bell
4) Cono Sur (=campo) country(side)2.SMF LAm * (=vigilante) look-out* * *1)a) ( de iglesia) bell, church bellechar las campanas al or a vuelo — ( literal) to set the bells ringing; ( anunciar jubilosamente)
aún es pronto para echar las campanas al vuelo — it's too soon to start shouting about it
tampoco es como para echar las campanas al vuelo — it's not worth getting that excited about
me/te/lo salvó la campana — saved by the bell
oír campanas y no saber dónde: ese tipo ha oído campanas y no sabe dónde — that guy is talking through his hat (colloq)
b) ( en el colegio) bell¿ya ha sonado la campana? — has the bell gone yet?
2)a) ( de chimenea) hood; ( de cocina) extractor hoodb) ( para proteger alimentos) cover•* * *= campaign, drive, push, crackdown.Ex. The year saw a library fair in Gothenburg and a 3 minutes silent strike by cultural workers during the general election campaign.Ex. Hierarchical bibliometry would act as a positive drive to support the authorship requirements now stipulated by some international editorial committees.Ex. The key issue to note here is that the global push to describe and document Indigenous knowledge is gaining momentum.Ex. As part of the worldwide revulsion against the fierce crackdown of peaceful dissidents now occurring in Cuba, the U.S. Congress has voted 414-0 to condemn the Cuban government for raiding 22 libraries.----* campana de Gauss = bell-shaped curve, bell curve.* campana de inmersión = pressure vessel.* campana + sonar = bell + ring.* campaña contra la conducción bajo la influencia del alcohol = drink-drive campaign, anti-drink-drive campaign.* campaña de ahorro = economy drive.* campaña de alfabetización = literacy campaign, literacy movement.* campaña de captación de socios = membership drive.* campaña de concienciación de la gente = awareness raising [awareness-raising].* campaña de control de alcoholemia = drink-drive campaign, anti-drink-drive campaign.* campaña de difamación = smear campaign.* campaña de promoción = promotional campaign, advocacy.* campaña de publicidad = publicity campaign, press campaign.* campaña de recaudación de fondos = fundraising campaign.* campaña de relaciones públicas = public relations campaign.* campaña de terror = terror campaign.* campaña de violencia = campaign of violence.* campaña electoral = election campaign, election race.* campaña militar = military campaign.* campaña política = political campaign.* campaña presidencial = presidential campaign.* campaña publicitaria = advertising campaign, publicity campaign, media campaign, press campaign.* cañón de campaña = field gun.* catre de campaña = camp bed, cot.* hacer campaña = campaign, stump, go out on + the road.* tienda de campaña = tent.* * *1)a) ( de iglesia) bell, church bellechar las campanas al or a vuelo — ( literal) to set the bells ringing; ( anunciar jubilosamente)
aún es pronto para echar las campanas al vuelo — it's too soon to start shouting about it
tampoco es como para echar las campanas al vuelo — it's not worth getting that excited about
me/te/lo salvó la campana — saved by the bell
oír campanas y no saber dónde: ese tipo ha oído campanas y no sabe dónde — that guy is talking through his hat (colloq)
b) ( en el colegio) bell¿ya ha sonado la campana? — has the bell gone yet?
2)a) ( de chimenea) hood; ( de cocina) extractor hoodb) ( para proteger alimentos) cover•* * *= bell.Ex: In addition, one must not forget such mundane matters as door bells (front and back), a closing bell, fire bells, security alarms and possibly others all of which must be noticeably different.
* campana de la chimenea = chimney breast.* dar una vuelta de campana = capsize, somersault, do + a somersault, summersault.* pantalones de campana = flares.* salvado por la campana = saved by the bell.* vuelta de campana = somersault, summersault.* vuelta de campana hacia atrás = backflip.* * *A1 (de iglesia) bell, church bella lo lejos se oía repicar las campanas you could hear the church bells ringing in the distancelas campanas doblan a muerto the bells are ringing o tolling the death knellechar las campanas al or a vuelo (literal) to set the bells ringing(anunciar jubilosamente): no quiere echar las campanas al vuelo hasta no estar seguro he doesn't want to start shouting about it o shouting from the rooftops until he knows for surepero tampoco es como para echar las campanas al vuelo but it's not worth getting that excited aboutme/te/lo salvó la campana saved by the belloír campanas y no saber dónde: ese tío ha oído campanas y no sabe dónde that guy is talking through his hat ( colloq)2 (en el colegio) bell¿ya ha sonado la campana? has the bell gone yet?tocar la campana to ring the bellB1 (de la chimenea) hood; (de la cocina) extractor hood2 (para proteger alimentos) coverCompuestos:diving belldiving bellDestar or hacer de campana to keep watch* * *
Multiple Entries:
campana
campaña
campana sustantivo femenino
tocar la campaña to ring the bell;
¿ya ha sonado la campaña? has the bell gone yet?
( de cocina) extractor hood
campaña sustantivo femenino
campaign;◊ campaña electoral electoral o election campaign;
campaña publicitaria advertising campaign;
hacer una campaña to run o conduct a campaign
campana sustantivo femenino
1 (de iglesia, colegio) bell
2 Cost bell-bottom 3 campana extractora, extractor hood
vuelta de campana, roll over
♦ Locuciones: familiar figurado echar las campanas al vuelo, to start shouting about it
campaña sustantivo femenino
1 (electoral, etc) campaign
2 Mil expedition
♦ Locuciones: Mil (cocina, hospital, etc) de campaña, field
' campaña' also found in these entries:
Spanish:
amarrar
- antidroga
- antitabaco
- campana
- carpa
- electoral
- estratega
- forma
- inoculación
- neutralizar
- orientar
- pro
- retintín
- tañido
- tienda
- tocar
- vuelta
- alfabetización
- calar
- campanada
- campanilla
- catre
- desmontar
- desplegar
- exitoso
- fundir
- informativo
- limpio
- montar
- publicitario
- recoger
- tañer
- toque
- viento
English:
agitate
- aim
- back
- bell
- bell-bottoms
- campaign
- canvass
- canvasser
- counteract
- drive
- electioneering
- flag
- flap
- flare
- hate
- hustings
- launch
- launching
- marketing
- mount
- pitch
- publicity
- push
- ring
- sales campaign
- smear campaign
- somersault
- tent
- think up
- toll
- turn over
- wage
- appeal
- ground
- hood
- roll
- smear
* * *campana nf1. [de iglesia] bell;echar las campanas al vuelo: no queremos echar las campanas al vuelo antes de tiempo we don't want to start celebrating prematurely;es pronto para echar las campanas al vuelo let's not count our chickens before they're hatched;Famoír campanas y no saber dónde not to know what one is talking about;te ha salvado la campana (you were) saved by the bellcampana de buzo diving bell; Mat campana de Gauss normal distribution curve, US bell curve;campana de salvamento diving bell2. [de chimenea] chimney breast* * *f1 bell;doblar las campanas toll the bells;echar las campanas al vuelo fig get excited, get carried away;dar una vuelta de campana AUTO flip over2 de chimenea hood* * *campana nf: bell* * *campana n bell -
65 exagerar
v.to exaggerate.yo creo que exageras I think you're exaggeratingno exageremos, no fue para tanto let's not exaggerate, it wasn't that badtantas precauciones, ¿no estás exagerando un poco? aren't you going a bit too far with o overdoing it with all these precautions?María magnificó sus sentimientos Mary exaggerated her feelings.* * *1 to exaggerate1 to exaggerate2 (abusar) to overdo it, do too much* * *verb* * *1.creo que eso sería exagerar las cosas — I think that would be going a bit far o overdoing it a bit
2.* * *1.verbo transitivo <suceso/noticia> to exaggerate2.exagerar vi ( al hablar) to exaggerate; ( al hacer algo)tampoco hay que exagerar, no tienes que acabarlo todo hoy — there's no need to overdo it, you don't have to finish it all today
* * *= exaggerate, overstate, inflate, make + a mountain out of a molehill, overplay + Posesivo + hand, go + overboard, dramatise [dramatize, -USA], get + worked up about nothing, fret about + nothing, hype.Ex. Users do not find this intolerable, so it may be that we tend to exaggerate the hostility that would be aroused by a similar approach in library catalogues.Ex. There is a tendency for people interviewed to overstate their use of public libraries.Ex. However, their average results were considerably inflated by one query which retrieved 412 items.Ex. 'After all,' he thought to himself, 'I may be making a mountain out of a molehill in this thing'.Ex. Whatever the situation, prepared for or unexpected, it is always too easy to overplay one's hand, praising a book so extravagantly, so effusively, that many children are put off.Ex. The article ' Going overboard with micros in the small library' offers guidelines for the small library on approaching the subject of microcomputers.Ex. This article describes how a group of 12-18 teenage volunteers formed a group to dramatise children's books for young children and their parents at a public library.Ex. Here's why I think this really was a mistake, and why we're getting worked up about nothing in this particular instance.Ex. I suggest that we are fretting about nothing and that we would do well to go with the flow and let the systems be introduced, as has been proposed.Ex. The field is clouded by manufacturers hyping their own products and industry factions spin-doctoring new technologies.----* exagerar las cualidades de Algo = oversell.* exagerar los méritos de Algotiene = oversell.* * *1.verbo transitivo <suceso/noticia> to exaggerate2.exagerar vi ( al hablar) to exaggerate; ( al hacer algo)tampoco hay que exagerar, no tienes que acabarlo todo hoy — there's no need to overdo it, you don't have to finish it all today
* * *= exaggerate, overstate, inflate, make + a mountain out of a molehill, overplay + Posesivo + hand, go + overboard, dramatise [dramatize, -USA], get + worked up about nothing, fret about + nothing, hype.Ex: Users do not find this intolerable, so it may be that we tend to exaggerate the hostility that would be aroused by a similar approach in library catalogues.
Ex: There is a tendency for people interviewed to overstate their use of public libraries.Ex: However, their average results were considerably inflated by one query which retrieved 412 items.Ex: 'After all,' he thought to himself, 'I may be making a mountain out of a molehill in this thing'.Ex: Whatever the situation, prepared for or unexpected, it is always too easy to overplay one's hand, praising a book so extravagantly, so effusively, that many children are put off.Ex: The article ' Going overboard with micros in the small library' offers guidelines for the small library on approaching the subject of microcomputers.Ex: This article describes how a group of 12-18 teenage volunteers formed a group to dramatise children's books for young children and their parents at a public library.Ex: Here's why I think this really was a mistake, and why we're getting worked up about nothing in this particular instance.Ex: I suggest that we are fretting about nothing and that we would do well to go with the flow and let the systems be introduced, as has been proposed.Ex: The field is clouded by manufacturers hyping their own products and industry factions spin-doctoring new technologies.* exagerar las cualidades de Algo = oversell.* exagerar los méritos de Algotiene = oversell.* * *exagerar [A1 ]vt‹suceso/noticia› to exaggerateestás exagerando la importancia del asunto you're exaggerating o overstating the importance of the matter■ exagerarvi(al hablar) to exaggerate(al hacer algo): tampoco hay que exagerar, no tienes que acabarlo todo hoy there's no need to overdo it, you don't have to finish it all today* * *
Multiple Entries:
exagerar
exagerar algo
exagerar ( conjugate exagerar) verbo transitivo ‹suceso/noticia› to exaggerate
verbo intransitivo ( al hablar) to exaggerate;
( al hacer algo) to overdo it, go over the top (colloq)
exagerar verbo transitivo to exaggerate
' exagerar' also found in these entries:
Spanish:
dramatizar
- magnificar
- tinta
- agrandar
- tendencia
English:
dramatize
- embellish
- embroider
- exaggerate
- magnify
- overdo
- overstate
- pile on
- stretch
- blow
- over
- proportion
* * *♦ vtto exaggerate;la oposición exagera la trascendencia de este asunto the opposition has blown this issue out of proportion♦ vi1. [al describir, calificar] to exaggerate;yo creo que exageras I think you're exaggerating;no exageremos, no fue para tanto let's not exaggerate, it wasn't that bad2. [al actuar] to go too far, to overdo it ( con with);tantas precauciones, ¿no estás exagerando un poco? aren't you going a bit too far with o overdoing it with all these precautions?* * *v/t exaggerate* * *exagerar v: to exaggerate* * *exagerar vb to exaggerate -
66 mirar
v.1 to look at (dirigir la vista a).mirar algo de cerca/lejos to look at something closely/from a distance¡míralos! look at them!mirar algo por encima to glance over something, to have a quick look at somethingmirar a alguien bien/mal to think highly/poorly of somebodymirar a alguien de arriba abajo to look somebody up and downElla mira la luna She looks at the moon.Ella mira She looks.2 to look (dirigir la vista).¡mira! look (at that!)mira, yo creo que… look, I think (that)…mira que te avisé I told you somira por dónde… guess what?, would you believe it? (peninsular Spanish)¡mira que eres pesado/tonto! you're being really tedious/silly!3 to check, to look through.le miraron todas las maletas they searched all her luggageElla mira la revista She looks through=leafs through the magazine.4 to check, to look.he mirado en todas partes I've looked everywhere5 to watch.Ella mira el partido She watches the game.6 to consider, to think about, to think over.Ella mira la posibilidad She considers the possibility.* * *1 (observar) to look at; (con atención) to watch2 (buscar) to look; (registrar) to search3 (tener cuidado con) to watch4 (averiguar) to see, find out5 (dar) to face6 (tener cuidado con) to watch, mind, be careful7 (tener en cuenta) to consider1 (gen) to look; (con atención) to stare2 (buscar) to look3 (tener cuidado) to mind, watch, be careful\de mírame y no me toques very fragile, delicatemira que si... what if...mira que te lo dije I did tell you, didn't I?mira quién habla look who's talkingmira, yo no digo nada look, I'm not saying a thingmirándolo bien... thinking about it...mirar a alguien por encima del hombro to look down one's nose at somebodymirar algo/a alguien con buenos/malos ojos to have a good/bad opinion of something/somebodymirar algo por encima to have a quick look at somethingmirar atrás to look backmirar de arriba a abajo a alguien to look somebody up and downmirar por alguien to think of somebodymirarse en alguien to look up to somebody¡mira por donde! would you believe it!¡mira que!■ ¡mira que es tonto! he's so stupid!* * *verb1) to look, look at2) watch3) consider•- mirarse* * *1. VT1) (=ver) to look athombro•
mirar fijamente algo/a algn — to gaze o stare at sth/sb2) (=observar) to watch3) (=comprobar)mira a ver lo que hace el niño — go and see o check what the boy's up to
4) (=pensar en)¡no gastes más, mira que no tenemos dinero! — don't spend any more, remember we've no money!
•
mirándolo bien, bien mirado o si bien se mira o mirándolo bien, la situación no es tan grave — all in all, the situation isn't that bad, if you really think about it, the situation isn't all that badbien mirado o mirándolo bien, creo que lo haré más tarde — on second thoughts, I think I'll do it later
5) (=ser cuidadoso con)6) [uso exclamativo]a) [en imperativo]¡mira qué cuadro tan bonito! — look, what a pretty painting!
¡mira cómo me has puesto de agua! — look, you've covered me in water!
¡mira lo que has hecho! — (just) look what you've done!
¡mira quién fue a hablar! — look who's talking!
¡mira (bien) lo que haces! — watch what you do!
¡mira con quién hablas! — just remember who you're talking to!
b) [indicando sorpresa, disgusto]•
mira que, ¡mira que es tonto! — he's so stupid!¡mira que te avisé! — didn't I warn you?
¡mira que ponerse a llover ahora! — it would have to start raining right now!
c) [indicando esperanza, temor]•
mira que si, ¡mira que si ganas! — imagine if you win!¡mira que si no viene! — just suppose he doesn't come!
¡mira que si es mentira! — just suppose it isn't true!, what if it isn't true?
7) LAm (=ver) to see¿lo miras? — can you see it?
2. VI1) [con la vista] to lookme vio pero miró hacia otro lado — she saw me, but she looked the other way
mirar de reojo o de través — to look out of the corner of one's eye
2) (=comprobar) to look¿has mirado en el cajón? — have you looked in the drawer?
3) (=estar orientado hacia) to face4) (=cuidar)•
mirar por algn — to look after sb, take care of sbdebes de mirar por tus hermanos — you should look after o take care of your brothers
5) [uso exclamativo]a) [en imperativo]¡mira! un ratón — look, a mouse!
mira, yo creo que... — look, I think that...
mira, déjame en paz ahora — look, just leave me alone now
mire usted, yo no tengo por qué aguantar esto — look here, I don't have to put up with this
b) [indicando sorpresa, admiración]•
mira si, ¡mira si estaría buena la sopa que todos repitieron! — the soup was so good that everyone had seconds!¡mira si es listo el niño! — what a clever boy he is!
- ¡pues mira por dónde...!6)• mirar a — (=proponerse) to aim at
7) frmpor lo que mira a — as for, as regards
3.See:* * *1.verbo transitivo1)a) (observar, contemplar) to look atse me quedó mirando — he just stared at me, he just gaped at me
ir a mirar escaparates or (AmL) vidrieras — to go window shopping
ser de mírame y no me toques — to be very fragile o delicate
b) <programa/partido> to watch2) ( fijarse) to lookmira bien que esté apagado — make sure o check it's off
mira a ver si lo puedes abrir tú — see if you can open it
3) ( considerar)bien mirado or mirándolo bien, no es una mala idea — thinking about it o all things considered, it's not a bad idea
mirándolo bien creo que prefiero no ir — on second thoughts, I think I'd prefer to stay
lo mires por donde lo mires — whatever o whichever way you look at it
mirar algo en menos — < regalo> to turn one's nose up at something; <trabajo/idea> to look down one's nose at something
mirar mal or no mirar bien a alguien: lo miran mal porque lleva el pelo largo they disapprove of him because he has long hair; en el trabajo no lo miran bien — he's not very highly thought of at work
4) ( ser cuidadoso con)5)a) (expresando incredulidad, irritación, etc)mira que poner un plato de plástico en el horno...! — honestly o really! imagine putting a plastic dish in the oven...! (colloq)
mira que eres tacaño! — boy, you're mean! (colloq)
mira las veces que te lo habré dicho...! — the times I've told you!
b) ( en advertencias)mira que mi paciencia tiene un límite — I'm warning you, I'm running out of patience
2.mira que ya son las nueve — you realize o you (do) know it's already nine
mirar vi1) (observar, contemplar) to look¿miraste bien? — did you have a good look?, did you look properly?
2) ( fijarse) to lookmire usted, la cosa es muy sencilla — well, it's very simple
sacó el primer premio - mira tú! — he won first prize - well, well! o well I never!
no, mira, yo tampoco me lo creo — no, to be honest, I don't believe it either
mira, no me vengas con excusas — look, I don't want to listen to your excuses
mira por dónde — (Esp fam)
y mira por dónde, me llevé el trofeo — and would you believe it? I won the trophy, and guess what? I won the trophy
3) ( estar orientado)mirar A/HACIA algo — fachada/frente to face something; terraza/habitación to look out over something, overlook something
ponte mirando hacia la ventana — stand (o sit etc) facing the window
4) mirar pora) ( preocuparse por) to think ofb) (Col) ( cuidar) to look after3.mirarse v prona) (refl) to look at oneselfb) (recípr) to look at each other* * *= look, look through, behold, check out, peek, look (a)round, roam over, catch + sight of, eye.Ex. This chapter takes the opportunity to look at an assortment of other aspects of bibliographic description.Ex. If you possess a copy of CC it would be advisable for you to look through it at this stage and acquaint yourself with the general appearance of each Part before proceeding further.Ex. As Confucius said ' behold the turtle, he makes progress only when his neck is out'.Ex. Where problems do arise it is sensible to check out the training programme before blaming the assistant for poor performance of duties.Ex. The article ' Peeking inside the black box - a look at the private life of your modem' explains the theory and mechanism of modems.Ex. One has only to look around in bookshops to see how many paperbacks on show have film or TV links.Ex. According to Tim Berners-Lee's vision of the semantic web, intelligent agent software will have the ability to understand the meaning (semantics) of the information they are roaming over in order to make the users' searches more inherently meaningful and efficient.Ex. 'Good grief!', he cried, catching sight of the clock.Ex. The banking community is eyeing its possibilities with serious interest.----* a caballo regalado no se le mira el diente = never look a gift horse in the mouth.* aficionado a mirar las estrellas = stargazer.* bien mirado = all things considered.* deleitarse mirando = feast + Posesivo + eyes on.* hacer que la gente se vuelva a mirar = make + heads turn.* hay que mirar hacia el futuro = the show must go on.* haz el bien y no mires a quién = cast your bread upon the waters.* mirando al sur = south facing.* mirando hacia atrás = in retrospect.* mirándolo bien = all things considered.* ¡mira por donde! = lo and behold!, lo!.* ¡mira quién habla! = look who's talking!.* mirar a = look at, peer at, look onto.* mirar a Alguien con odio = look + daggers at.* mirar a Alguien de arriba abajo = look + Nombre + up and down.* mirar adelante = look + straight ahead.* mirar a hurtadillas = peep.* mirar a la gente con desprecio = look down + Posesivo + nose at people.* mirar al frente = look + straight ahead.* mirar a los ojos = make + eye contact, look + Nombre + in the eyes.* mirar al otro lado = look + the other way.* mirar al vacío = stare into + space, look into + space, gaze into + space.* mirar con desdén = scowl (at).* mirar con desprecio = look down + Posesivo + nose at, look down on/upon.* mirar con el ceño fruncido = glower, scowl (at).* mirar con ira = glower, scowl (at).* mirar con malos ojos = glower, scowl (at).* mirar cuidadosamente = comb trough.* mirar de arriba abajo = eye.* mirar dentro de = peer into.* mirar de reojo a = steal + a glance at.* mirar desde arriba = look down on/upon, look down over.* mirar de soslayo a = steal + a glance at.* mirar detenidamente = go through, eye.* mirar en otra dirección = look + the other way.* mirar fijamente = stare at, look + hard, gaze.* mirar fijamente a los ojos = eyeball.* mirar furtivamente = peep.* mirar hacia = overlook.* mirar hacia abajo = look down.* mirar hacia arriba = look up.* mirar hacia atrás = look back.* mirar hacia el futuro = look forward, look + ahead.* mirar la bola de cristal = gaze into + crystal ball.* mirar las estrellas = stargaze.* mirar ligeramente = glance at.* mirar para atrás = look back.* mirar por = look about, peer out, look out.* mirar por encima = eyeball.* mirar por encima del hombro = look over + Posesivo + shoulders, look down + Posesivo + nose at, look down on/upon.* mirar por encima del hombro a la gente = look down + Posesivo + nose at people.* mirar rápidamente = shoot + a look at.* mirar rápidamente buscando algo = scan.* mirar rápida y brevemente = catch + sight of.* mirarse el ombligo = contemplate + navel, gaze at + Posesivo + navel.* que mira al sur = south facing.* recrearse mirando = feast + Posesivo + eyes on.* ser mirado de forma extraña = get + some funny looks.* si bien se mira = all things considered.* * *1.verbo transitivo1)a) (observar, contemplar) to look atse me quedó mirando — he just stared at me, he just gaped at me
ir a mirar escaparates or (AmL) vidrieras — to go window shopping
ser de mírame y no me toques — to be very fragile o delicate
b) <programa/partido> to watch2) ( fijarse) to lookmira bien que esté apagado — make sure o check it's off
mira a ver si lo puedes abrir tú — see if you can open it
3) ( considerar)bien mirado or mirándolo bien, no es una mala idea — thinking about it o all things considered, it's not a bad idea
mirándolo bien creo que prefiero no ir — on second thoughts, I think I'd prefer to stay
lo mires por donde lo mires — whatever o whichever way you look at it
mirar algo en menos — < regalo> to turn one's nose up at something; <trabajo/idea> to look down one's nose at something
mirar mal or no mirar bien a alguien: lo miran mal porque lleva el pelo largo they disapprove of him because he has long hair; en el trabajo no lo miran bien — he's not very highly thought of at work
4) ( ser cuidadoso con)5)a) (expresando incredulidad, irritación, etc)mira que poner un plato de plástico en el horno...! — honestly o really! imagine putting a plastic dish in the oven...! (colloq)
mira que eres tacaño! — boy, you're mean! (colloq)
mira las veces que te lo habré dicho...! — the times I've told you!
b) ( en advertencias)mira que mi paciencia tiene un límite — I'm warning you, I'm running out of patience
2.mira que ya son las nueve — you realize o you (do) know it's already nine
mirar vi1) (observar, contemplar) to look¿miraste bien? — did you have a good look?, did you look properly?
2) ( fijarse) to lookmire usted, la cosa es muy sencilla — well, it's very simple
sacó el primer premio - mira tú! — he won first prize - well, well! o well I never!
no, mira, yo tampoco me lo creo — no, to be honest, I don't believe it either
mira, no me vengas con excusas — look, I don't want to listen to your excuses
mira por dónde — (Esp fam)
y mira por dónde, me llevé el trofeo — and would you believe it? I won the trophy, and guess what? I won the trophy
3) ( estar orientado)mirar A/HACIA algo — fachada/frente to face something; terraza/habitación to look out over something, overlook something
ponte mirando hacia la ventana — stand (o sit etc) facing the window
4) mirar pora) ( preocuparse por) to think ofb) (Col) ( cuidar) to look after3.mirarse v prona) (refl) to look at oneselfb) (recípr) to look at each other* * *= look, look through, behold, check out, peek, look (a)round, roam over, catch + sight of, eye.Ex: This chapter takes the opportunity to look at an assortment of other aspects of bibliographic description.
Ex: If you possess a copy of CC it would be advisable for you to look through it at this stage and acquaint yourself with the general appearance of each Part before proceeding further.Ex: As Confucius said ' behold the turtle, he makes progress only when his neck is out'.Ex: Where problems do arise it is sensible to check out the training programme before blaming the assistant for poor performance of duties.Ex: The article ' Peeking inside the black box - a look at the private life of your modem' explains the theory and mechanism of modems.Ex: One has only to look around in bookshops to see how many paperbacks on show have film or TV links.Ex: According to Tim Berners-Lee's vision of the semantic web, intelligent agent software will have the ability to understand the meaning (semantics) of the information they are roaming over in order to make the users' searches more inherently meaningful and efficient.Ex: 'Good grief!', he cried, catching sight of the clock.Ex: The banking community is eyeing its possibilities with serious interest.* a caballo regalado no se le mira el diente = never look a gift horse in the mouth.* aficionado a mirar las estrellas = stargazer.* bien mirado = all things considered.* deleitarse mirando = feast + Posesivo + eyes on.* hacer que la gente se vuelva a mirar = make + heads turn.* hay que mirar hacia el futuro = the show must go on.* haz el bien y no mires a quién = cast your bread upon the waters.* mirando al sur = south facing.* mirando hacia atrás = in retrospect.* mirándolo bien = all things considered.* ¡mira por donde! = lo and behold!, lo!.* ¡mira quién habla! = look who's talking!.* mirar a = look at, peer at, look onto.* mirar a Alguien con odio = look + daggers at.* mirar a Alguien de arriba abajo = look + Nombre + up and down.* mirar adelante = look + straight ahead.* mirar a hurtadillas = peep.* mirar a la gente con desprecio = look down + Posesivo + nose at people.* mirar al frente = look + straight ahead.* mirar a los ojos = make + eye contact, look + Nombre + in the eyes.* mirar al otro lado = look + the other way.* mirar al vacío = stare into + space, look into + space, gaze into + space.* mirar con desdén = scowl (at).* mirar con desprecio = look down + Posesivo + nose at, look down on/upon.* mirar con el ceño fruncido = glower, scowl (at).* mirar con ira = glower, scowl (at).* mirar con malos ojos = glower, scowl (at).* mirar cuidadosamente = comb trough.* mirar de arriba abajo = eye.* mirar dentro de = peer into.* mirar de reojo a = steal + a glance at.* mirar desde arriba = look down on/upon, look down over.* mirar de soslayo a = steal + a glance at.* mirar detenidamente = go through, eye.* mirar en otra dirección = look + the other way.* mirar fijamente = stare at, look + hard, gaze.* mirar fijamente a los ojos = eyeball.* mirar furtivamente = peep.* mirar hacia = overlook.* mirar hacia abajo = look down.* mirar hacia arriba = look up.* mirar hacia atrás = look back.* mirar hacia el futuro = look forward, look + ahead.* mirar la bola de cristal = gaze into + crystal ball.* mirar las estrellas = stargaze.* mirar ligeramente = glance at.* mirar para atrás = look back.* mirar por = look about, peer out, look out.* mirar por encima = eyeball.* mirar por encima del hombro = look over + Posesivo + shoulders, look down + Posesivo + nose at, look down on/upon.* mirar por encima del hombro a la gente = look down + Posesivo + nose at people.* mirar rápidamente = shoot + a look at.* mirar rápidamente buscando algo = scan.* mirar rápida y brevemente = catch + sight of.* mirarse el ombligo = contemplate + navel, gaze at + Posesivo + navel.* que mira al sur = south facing.* recrearse mirando = feast + Posesivo + eyes on.* ser mirado de forma extraña = get + some funny looks.* si bien se mira = all things considered.* * *mirar [A1 ]■ mirar (verbo transitivo)A1 contemplar: dibujo, etc2 mirar: programa, partidoB fijarseC considerar: problema, cuestiónD ser cuidadoso conE1 expresando incredulidad etc2 en advertencias■ mirar (verbo intransitivo)A observar, contemplarB fijarseC estar orientado hacia algoD1 preocuparse por2 cuidar■ mirarse (verbo pronominal)1 cuidarse2 contemplarsevtA1 (contemplar) ‹dibujo/persona› to look atse me quedó mirando con la boca abierta he just stared at me open-mouthed, he just gaped at memiró el reloj con disimulo she glanced furtively at her watchmiraba distraída por la ventana he was gazing absent-mindedly out of the windowno me mires así don't look at me like thatnunca te mira a los ojos cuando te habla he never looks you in the eye when he's talking to youla miró de arriba (a) abajo he eyed o looked her up and downestaba mirando una revista he was looking o leafing through a magazinese quedó mirando cómo lo hacía he stood watching how she did it¿has leído el informe? — lo he mirado muy por encima have you read the report — I've only had a quick look at it o I've only given it a cursory glancesalieron a mirar escaparates or ( AmL) vidrieras they went (out) window shoppingmírame y no me toques: esta cristalería es de las de mírame y no me toques you've only to look at this glassware and it breaksel encaje es muy antiguo y está que mírame y no me toques the lace is very old and it's very fragile o delicate2 ‹programa/partido› to watchmirar televisión to watch televisionB (fijarse) to lookmira qué vestido más bonito what a lovely dress!, that's a lovely dress, isn't it?a ver si mira por dónde va why don't you look where you're going?mira cómo se divierten look what fun they're having!¡mira lo que has hecho! look what you've done!antes de salir mira bien que no quede ninguna luz encendida make sure o check there are no lights left on before you go outmira a ver si el pollo está listo look o have a look at the chicken to see if it's donemira a ver si lo puedes abrir tú see if you can open itC (considerar) ‹problema/cuestión›míralo desde otro punto de vista look at it from another point of viewmira bien lo que haces think hard o carefully about what you're doingbien mirado or mirándolo bien, no es una mala idea thinking about it o all things considered, it's not a bad ideabien mirado or mirándolo bien, había algo extraño en él thinking about it o now that I come to think about it, there was something strange about himmirándolo bien creo que prefiero quedarme en casa on second thoughts, I think I'd prefer to stay at homelo mires por donde lo mires whatever o whichever way you look at itmirar algo/a algn en menos: me miró en menos el regalo y me costó tan caro the present I gave her cost the earth and she looked down her nose at ityo que lo miré en menos y es un rico heredero I turned my nose up at him and it turns out he's the the heir to a fortune!los miran en menos porque son pobres people look down on them because they're poormirar mal or no mirar bien a algn: en el trabajo no lo miran bien he's not very highly thought of at work, they don't have a very high opinion of him at worklo miran mal porque lleva el pelo largo they disapprove of him because he has long hairlos miran mal porque no están casados they're frowned upon because they're not married, people disapprove of them because they're not marriedD(ser cuidadoso con): mira mucho el dinero she's very careful with her moneymira hasta el último céntimo he watches every pennyE1(expresando incredulidad, irritación, etc): ¡mira que poner un plato de plástico en el horno …! honestly o really! imagine putting a plastic dish in the oven …! ( colloq)¡mira que tú también te metes en cada lío …! you're a fine one to talk, with all the scrapes you get into! ( colloq)¡mira que no saber dónde está Helsinki …! imagine o ( BrE) fancy not knowing where Helsinki is!¡mira que eres tacaño! you're so mean! boy, you're mean! ( colloq)¡mira que te lo he dicho de veces …! the times I've told you!, how many times do I have to tell you?¡mira quién habla! look o hark who's talking!mira si será egoísta, que no me lo quiso prestar talk about (being) selfish! he wouldn't lend it to me2(en advertencias): mira que mañana hay huelga de trenes remember that there's a train strike tomorrowmira que mi paciencia tiene un límite I'm warning you, I'm running out of patience¿todavía estás aquí? mira que ya son las nueve are you still here? you realize o you (do) know it's already gone nine …■ mirarviA (observar, contemplar) to lookno mires, que es una sorpresa don't look, it's a surprisecuando hay alguna escena violenta yo no miro when there's a violent scene I don't lookse mira y no se toca look but don't touchhe mirado por todas partes y no lo encuentro I've looked everywhere but I can't find itse pasa el día mirando por la ventana he spends the whole day looking out of the window¿estás seguro de que no está? ¿miraste bien? are you sure it's not there? did you have a good look? o did you look properly?tienes que mirar por aquí/por este agujero you have to look through here/through this holemirar atrás to look backB (fijarse) to lookmire usted, la cosa es muy sencilla well, it's very simplesacó el primer premio — ¡mira tú! he won first prize — well, well! o well I never! o you're kidding! o ( BrE) get away! ( colloq)mire, le quería hacer una pregunta look, there's something I wanted to ask youno, mira, yo tampoco me lo creo no, to be honest o to tell you the truth, I don't believe it eithermira, no me vengas ahora con excusas look, I don't want to listen to your excusesmira, hazlo como te dé la gana well o look, just go ahead and do it however you like!mira por dónde ( Esp fam): yo no quería participar y, mira por dónde, me llevé el trofeo I didn't even want to take part and yet, would you believe it? I won the trophy o and guess what? I won the trophy¿no decías que era tan difícil conseguir una entrada? pues mira por dónde, no había ni cola didn't you say it was really difficult to get a ticket? well, can you believe it? there wasn't even a line ( AmE) o ( BrE) queue ( colloq)y mira por dónde, tenía yo razón and, you know what? I was right ( colloq)C (estar orientado) mirar A/ HACIA algo; to face sthla fachada mira al sur the front of the building faces south o is south-facingesa habitación mira al mar that room overlooks the seael balcón mira a las montañas the balcony looks out onto the mountainsponte mirando hacia la ventana stand ( o sit etc) facing the window1 (preocuparse por) to think ofno mira más que por sus intereses he only thinks of his own interestsmira por ti misma, los demás que se las arreglen just worry about yourself o just think of o about yourself, and let others sort out their own problems¿quién mira por los niños? who's looking after o taking care of the children?■ mirarse1 ( refl) to look at oneselfse miró en el or al espejo she looked at herself in the mirror2 ( recípr) to look at each otherse miraron extrañados they looked at each other in surprise* * *
mirar ( conjugate mirar) verbo transitivo
1
no me mires así don't look at me like that;
mirar a algn a los ojos to look sb in the eye;
se me quedó mirando he just stared at me;
miraba distraída por la ventana he was gazing absent-mindedly out of the window;
miraba cómo lo hacía he was watching how she did it;
ir a mirar escaparates or (AmL) vidrieras to go window shopping
2 ( fijarse) to look;◊ ¡mira lo que has hecho! look what you've done!;
mira bien que esté apagado make sure o check it's off;
miré a ver si estaba listo I had a look to see if he was ready
3 ( considerar):
lo mires por donde lo mires whatever o whichever way you look at it;
mirándolo bien ( pensándolo detenidamente) all things considered;
( pensándolo mejor) on second thoughts;
mirar mal a algn to disapprove of sb
4 (expresando incredulidad, irritación, etc):◊ ¡mira que poner un plato de plástico en el horno …! honestly o really! imagine putting a plastic dish in the oven …! (colloq);
¡mira que eres tacaño! boy, you're mean! (colloq);
¡mira las veces que te lo habré dicho …! the times I've told you!
verbo intransitivo
1 ( en general) to look;
mirar por la ventana to look out of the window;
¿miraste bien? did you have a good look?, did you look properly?;
mirar atrás to look back
2 ( estar orientado) mirar A/HACIA algo [ fachada] to face sth;
[terraza/habitación] to look out over sth, overlook sth;
3
mirarse verbo pronominal
mirar
I verbo transitivo
1 to look at: me miró con preocupación, he looked at me with concern
mirar una palabra en el diccionario, to look up a word in the dictionary
2 (examinar) to watch: miraba la película atentamente, she was watching the film carefully
míralo con atención, look at it carefully
3 (tener cuidado) mira bien con quién andas, be careful of the company you keep
II verbo intransitivo
1 (buscar) miraré en ese rincón, I'll have a look in that corner
2 (cuidar) to look after sb/sthg: mira por tus intereses, she is looking after your interests
3 (estar orientado) to face: la fachada mira al norte, the façade faces north ➣ Ver nota en ver
' mirar' also found in these entries:
Spanish:
alrededor
- atrás
- dar
- directoria I
- directorio
- fijamente
- hito
- hombro
- lupa
- manía
- mirada
- observar
- ojo
- trasluz
- ver
- vista
- volver
- aguaitar
- atentamente
- bien
- caer
- cerca
- checar
- desesperación
- escudriñar
- huevo
- infinito
- microscopio
- mirado
- reojo
- soslayo
- vacío
- valer
- vidriera
English:
about
- around
- at
- browse
- clock
- comb
- contemplate
- dig around
- disdain
- even
- eye
- face
- gape
- gaze
- glance
- glance up
- glare
- glower
- hard
- intently
- leer
- look
- look at
- look back
- look down
- look out
- look round
- nose
- peek
- regard
- scowl
- sideways
- sneak
- space
- square
- squint
- stare
- steadily
- steal
- survey
- take
- tear away
- view
- watch
- window-shopping
- askance
- bright
- double
- down
- fine
* * *♦ vt1. [dirigir la vista a] to look at;[detenidamente, con atención] to watch; [fijamente] to stare at;mirar algo de cerca/lejos to look at sth closely/from a distance;¡míralos! look at them!;mira lo que pone en ese cartel look (at) what that sign says;mirar a la gente pasar to watch people go by;no paraba de mirarme he kept staring at me;pasaba horas mirando las estrellas I would spend hours gazing at the stars;mirar algo/a alguien con disimulo to glance furtively at sth/sb;mirar algo por encima to glance over sth, to have a quick look at sth;mirar a alguien con ira to look angrily at sb, to glare at sb;mirar a alguien de arriba abajo to look sb up and down;mirar a alguien por encima del hombro to look down on sb;Famser de mírame y no me toques to be very fragilemira que no falte nada en las maletas check to see nothing's missing from the suitcases;míralos bien y dime cuál te gusta más have a good look at them and tell me which you like best3. [examinar] to check, to look through;he mirado todo el periódico I've looked through the whole newspaper;miraremos tu expediente con mucha atención we'll look at your file very carefully;le miraron todas las maletas they searched all her luggage;eso te lo tiene que mirar un médico you should have that looked at by a doctormíralo desde este ángulo… look at it this way…;bien mirado…, mirándolo bien… if you think about it…;aunque bien mirado, podemos ir los dos on second thoughts, we could both go;lo mires por donde lo mires whichever way you look at it;mirar a alguien bien/mal to approve/disapprove of sb;en este país miran mucho la puntualidad punctuality is very important to people in this country;mirar mucho el dinero to be very careful with money♦ vi1. [dirigir la vista] to look;[detenidamente, con atención] to watch; [fijamente] to stare;mira bien antes de cruzar look carefully before crossing the road;miraban por la ventana they were looking out of the window;¡mira! look (at that)!;mira, yo creo que… look, I think (that)…;Espmira por dónde guess what?, would you believe it?;también Irónico¡mira qué bien! isn't that great!;mira que te avisé I told you so;¡mira que eres pesado/tonto! you're so annoying/silly!;¡mira que salir sin paraguas con la que está cayendo! fancy going out without an umbrella in this rain!;¡mira si haría calor que no pude dormir! it was so hot I couldn't sleep!;¡mira quién fue a hablar! look who's talking!;Am Fammirar feo: siempre miraba feo a mis amigos she always looked down her nose at my friends2. [buscar] to check, to look;he mirado en todas partes I've looked everywhere3.[habitación, terraza] to look out onto;mirar a [orientarse hacia] [casa, fachada] to face;la mezquita mira al este the mosque faces east;la habitación mira al mar the room looks out onto the sea4.mirar por [cuidar de] to look after;mirar por los demás to look out for other people;sólo mira por sus intereses she only looks after her own interestsmira a ver si ha llegado la carta (go and) see if the letter has arrived;mira a ver si tienes algo de cambio para dejarme (have a look and) see if you've got any change you could lend me* * *I v/t1 look at2 ( observar) watch;3 fig ( considerar) look at, consider;no mirar el precio not worry about the cost;mira bien lo que haces think carefully about what you’re doing4 L.Am. ( ver) see;¿qué miras desde aquí? what can you see from here?II v/i look;mirar a/hacia algo face sth;mirar por la ventana look out of the window;¡mira! look!;¡mira por dónde! would you believe it?;mirándolo bien thinking about it, now that I etc come to think about it* * *mirar vt1) : to look at2) observar: to watch3) reflexionar: to consider, to think overmirar vi1) : to look2) : to face, to overlook3)mirar por : to look after, to look out for* * *mirar vb1. (en general) to look / to look at2. (observar) to watch4. (consultar) to look up -
67 ninguno
pron.1 no one, none, nobody, not a single one.2 none, none of it.* * *► adjetivo1 no, not any1 (persona) nobody, no one2 (objeto) not any, none\en ninguna parte nowhereninguna cosa nothing* * *1. (f. - ninguna)adj.no, none2. (f. - ninguna)pron.1) none2) neither3) no one, no other* * *1.ADJ [con verbo negativo en inglés] any; [con verbo afirmativo en inglés] nono practica ningún deporte — he doesn't do any sport, he does no sport
2. PRON1) [entre más de dos] [con verbo negativo en inglés] any; [con verbo afirmativo en inglés] none-¿cuál te gusta? -ninguno — "which one do you like?" - "none of them"
ninguno de: no me creo ninguna de sus historias — I don't believe any of his stories
2) [entre dos] [con verbo negativo en inglés] either; [con verbo afirmativo en inglés] neitherninguno de los dos equipos pasará a la final — neither of the teams o neither team will get through to the final
3) (=nadie) nobody, no-oneNINGUNO Adjetivo ► Se traduce por any si el verbo va en forma negativa y por no si el verbo va en forma afirmativa. En general es más frecuente usar not + any (salvo como sujeto, posición en la que se debe emplear no), ya que no se utiliza normalmente con carácter más enfático: No tengo ninguna pregunta I haven't got any questions No se ha cometido ningún delito No crime has been committed No fui a ningún sitio I didn't go anywhere No hay ningún peligro There is no danger, There isn't any danger Hay que tener en cuenta que el sustantivo que sigue a any va en plural si es contable, como en el primer ejemplo. ► Con palabras que poseen un sentido negativo tales como hardly, without y never hay que utilizar any: Conseguí hacerlo sin ninguna ayuda I managed to do it without any help Pronombre ► El uso de los pronombres any y none sigue las mismas pautas que los adjetivos any y no, ya que se emplea preferiblemente la forma any con verbos en forma negativa y none si la forma es afirmativa, e igualmente se prefiere la forma none para la posición de sujeto: No quiero ninguno de estos I don't want any of these No me gusta ninguno de ellos I don't like any of them No queda ninguno There are none left No va a venir ninguno de sus amigos None of her friends is o are coming Si el verbo va detrás de none puede ir tanto en singular como en plural. ► En lugar de none y any, si ninguno se refiere a dos personas o cosas se emplea neither y either, siguiendo las mismas reglas anotadas anteriormente: Ninguno de los dos equipos está jugando bien Neither of the teams o Neither team is playing well No conozco a ninguno de los dos I don't know either of them El verbo va en singular si sigue a neither. Para otros usos y ejemplos ver la entrada see ALGUNO, ALGOlo hace como ninguno — he does it like nobody o no-one else
* * *Ia) (delante del n)no lo encuentro por ningún lado or ninguna parte — I can't find it anywhere
no es tonta, pero tampoco es ninguna lumbrera — she's not stupid, but she's no genius either
b) (detrás del n) ( uso enfático)II- na pronombre1) ( refiriéndose - a dos personas o cosas) neither; (- a más de dos) none2) ( nadie) nobody, no-one* * *= none.Ex. None of the entries in the system is specific.----* aunque sin ningún resultado = but (all) to no avail.* bajo ninguna circunstancia = under no/any circumstances.* bajo ningún concepto = on no account, not on any account, under no/any circumstances.* como en casa no se está en ningún sitio = there's no place like home.* demostrar sin ninguna duda = prove + beyond all doubt, demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt.* demostrar sin ningún género de duda = demonstrate + beyond (all) doubt, demonstrate + emphatically, prove + beyond all doubt, demonstrate + beyond any doubt, demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt.* de ninguna forma = in any way at all.* de ninguna manera = at all, in any sense of the word, not at all, under no/any circumstances, on no account, not on any account, in any way at all.* !de ninguna manera! = Not on your life!, over + Posesivo + dead body.* de ninguna otra forma = in any other way.* de ningún modo = by no means, in no way, on no account, in no sense, by any means, not at all, under no/any circumstances, in any shape or form, for the life of me, not on any account, by no stretch of the imagination.* en ninguna parte = nowhere.* en ningún lugar = nowhere.* en ningún momento = at no time, at no time, anywhere along the line.* en ningún sentido de la palabra = in any sense of the word.* en ningún sitio = anywhere along the line, nowhere.* ganar sin ninguna dificultad = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* más allá de ninguna duda = beyond doubt.* más que ninguna otra cosa = beyond all else.= no one, not... any.Ex. No one catalogue can satisfy all the requirements of all users simultaneously.----* ninguna otra persona = no one else.* ninguna probabilidad = fat chance.* ningún + Nombre = no + Nombre, no single + Nombre, no two + Nombre.* ningún + Nombre + del mundo = all + Nombre + in the world.* ninguno de los dos = neither, neither of them.* ningún otro = no other.* no concebirse desde ningún punto de vista = be impossible under any hypothesis.* no dar ningún resultado = give + zero results, be of no avail, be to no avail.* no dejar ninguna duda = leave + no doubt.* no existir ningún indicio de que = there + be + no sign of.* no hacer ninguna gracia = not take + kindly to.* no hacer ningún cambio = stand + pat.* no llevar a ninguna parte = achieve + nothing, achieve + nothing, go + nowhere.* no llevar a ningún fin = fart + in the wind.* no llevar a ningún sitio = go + nowhere.* no ser ningún jovencito = be no chicken.* no tener ningún escrúpulo en = have + no qualms about.* no tener ningún fundamento = not have a leg to stand on.* no tener ningún interés = can't/couldn't be bothered.* no tener ningún problema con = be okay with.* no tener ningún remilgo en = have + no qualms about.* no tener ningún reparo = have + no qualms about.* que no posee ninguna conexión = disjoint.* sin ninguna duda = without question, without any doubt, beyond doubt, no mistake, no doubt.* sin ningún coste = without charge, without cost, free of charge, at no cost, free of cost, cost free, for free, costless, at no charge.* sin ningún esfuerzo mental = thought-free.* sin ningún género de duda = without any doubt whatsoever.* sin ningún género de dudas = indisputably.* sin ningún motivo = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin ningún nivel de especialización = unskilled.* sin ningún otro motivo = (just) for the hell of (doing) it.* sin ningún remedio posible = beyond redemption.* sin ningún reparo = unabashed.* sin ningún resultado = to no avail, without any avail, of no avail.* sin ningún tipo de restricciones = no holds barred.* si no hay ningún contratiempo = all being well.* si no ocurre ningún imprevisto = all (other) things being equal.* sin sentir ningún reparo = unashamed.* tan bueno como ningún otro = as good as any.* * *Ia) (delante del n)no lo encuentro por ningún lado or ninguna parte — I can't find it anywhere
no es tonta, pero tampoco es ninguna lumbrera — she's not stupid, but she's no genius either
b) (detrás del n) ( uso enfático)II- na pronombre1) ( refiriéndose - a dos personas o cosas) neither; (- a más de dos) none2) ( nadie) nobody, no-one* * *= none.Ex: None of the entries in the system is specific.
* aunque sin ningún resultado = but (all) to no avail.* bajo ninguna circunstancia = under no/any circumstances.* bajo ningún concepto = on no account, not on any account, under no/any circumstances.* como en casa no se está en ningún sitio = there's no place like home.* demostrar sin ninguna duda = prove + beyond all doubt, demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt.* demostrar sin ningún género de duda = demonstrate + beyond (all) doubt, demonstrate + emphatically, prove + beyond all doubt, demonstrate + beyond any doubt, demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt.* de ninguna forma = in any way at all.* de ninguna manera = at all, in any sense of the word, not at all, under no/any circumstances, on no account, not on any account, in any way at all.* !de ninguna manera! = Not on your life!, over + Posesivo + dead body.* de ninguna otra forma = in any other way.* de ningún modo = by no means, in no way, on no account, in no sense, by any means, not at all, under no/any circumstances, in any shape or form, for the life of me, not on any account, by no stretch of the imagination.* en ninguna parte = nowhere.* en ningún lugar = nowhere.* en ningún momento = at no time, at no time, anywhere along the line.* en ningún sentido de la palabra = in any sense of the word.* en ningún sitio = anywhere along the line, nowhere.* ganar sin ninguna dificultad = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* más allá de ninguna duda = beyond doubt.* más que ninguna otra cosa = beyond all else.= no one, not... any.Ex: No one catalogue can satisfy all the requirements of all users simultaneously.* ninguna otra persona = no one else.* ninguna probabilidad = fat chance.* ningún + Nombre = no + Nombre, no single + Nombre, no two + Nombre.* ningún + Nombre + del mundo = all + Nombre + in the world.* ninguno de los dos = neither, neither of them.* ningún otro = no other.* no concebirse desde ningún punto de vista = be impossible under any hypothesis.* no dar ningún resultado = give + zero results, be of no avail, be to no avail.* no dejar ninguna duda = leave + no doubt.* no existir ningún indicio de que = there + be + no sign of.* no hacer ninguna gracia = not take + kindly to.* no hacer ningún cambio = stand + pat.* no llevar a ninguna parte = achieve + nothing, achieve + nothing, go + nowhere.* no llevar a ningún fin = fart + in the wind.* no llevar a ningún sitio = go + nowhere.* no ser ningún jovencito = be no chicken.* no tener ningún escrúpulo en = have + no qualms about.* no tener ningún fundamento = not have a leg to stand on.* no tener ningún interés = can't/couldn't be bothered.* no tener ningún problema con = be okay with.* no tener ningún remilgo en = have + no qualms about.* no tener ningún reparo = have + no qualms about.* que no posee ninguna conexión = disjoint.* sin ninguna duda = without question, without any doubt, beyond doubt, no mistake, no doubt.* sin ningún coste = without charge, without cost, free of charge, at no cost, free of cost, cost free, for free, costless, at no charge.* sin ningún esfuerzo mental = thought-free.* sin ningún género de duda = without any doubt whatsoever.* sin ningún género de dudas = indisputably.* sin ningún motivo = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin ningún nivel de especialización = unskilled.* sin ningún otro motivo = (just) for the hell of (doing) it.* sin ningún remedio posible = beyond redemption.* sin ningún reparo = unabashed.* sin ningún resultado = to no avail, without any avail, of no avail.* sin ningún tipo de restricciones = no holds barred.* si no hay ningún contratiempo = all being well.* si no ocurre ningún imprevisto = all (other) things being equal.* sin sentir ningún reparo = unashamed.* tan bueno como ningún otro = as good as any.* * *(see note under ningún) [ Grammar notes (Spanish) ]1 ( delante del n):no prestó ninguna atención he paid no attention, he didn't pay any attentionen ningún momento never, at no timeno lo encuentro por ningún lado or ninguna parte I can't find it anywhereno hay ningún problema there's no problemno le dio ninguna importancia he didn't consider it to be important, he didn't attach any importance to itno es tonta, pero tampoco es ninguna lumbrera she's not stupid, but she's no genius either2 ( detrás del n)(uso enfático): no hay problema ninguno there's absolutely no problemA [ Grammar notes (Spanish) ] (refiriéndose — a dos personas o cosas) neither; (— a más de dos) noneninguno de los dos vino or no vino ninguno de los dos neither of them cameno trajo ninguno de los dos she didn't bring either of themse le presentaron tres alternativas pero ninguna le pareció aceptable he was presented with three options but he found none of them acceptable o he didn't find any of them acceptablele dije que comprara dos/cinco y no compró ninguno I told her to buy two/five and she didn't buy anyempezó cuatro libros y no terminó ninguno he started four books and didn't finish any (of them) o didn't finish one (of them)de las siete personas que entrevistaron ninguna tenía experiencia none of the seven people they interviewed had any experience, of the seven people they interviewed none had any experiencese fue sin que ninguno de nosotros se diera cuenta she left without any of us realizingB (nadie) nobody, no-oneninguno me dijo nada nobody o no one told me anythingtoca mejor que ninguno he plays better than anybody o anyone* * *
ninguno◊ -na adjetivo (see note under ningún)a) ( delante del n):
en ningún momento never;
no lo encuentro por ningún lado I can't find it anywhereb) ( detrás del n):
■ pronombre
(— a más de dos) none;
no trajo ninguno de los dos she didn't bring either of them;
ninguno de nosotros la conoce none of us know her
ninguno,-a
I adjetivo
1 no: no tienes ninguna vergüenza, you have no shame
(con otro negativo) not... any: no queda ninguna galleta, there aren't any biscuits left
de ninguna manera, no way
en ningún momento, never
por/en ninguna parte, nowhere
2 (intensificador) no es ningún maníaco, he isn't a maniac at all
no es ninguna extraña, she is no stranger
II pron
1 (persona) no one: él tiene un hermano y yo ninguno, he has a brother and I don't
(referido a dos personas) neither: ninguno de nosotros (dos) tiene hermanas, neither of us has a sister
(referido a un grupo) ninguno vino a misa, none of them came to mass
(nadie) nobody, no one: ninguno lo sabía, nobody knew it
2 (objeto) yo tengo una oportunidad, pero él ninguna, I have a chance, but he has none
(referido a dos objetos) neither: ninguno es útil, neither is useful
(referido a un grupo) ninguno era rojo, none of them was red
no quiso ninguno, she didn't want any of them ➣ Ver nota en neither
' ninguno' also found in these entries:
Spanish:
maldita
- maldito
- ningún
- ninguna
- alimento
English:
any
- anybody
- either
- elderly
- neither
- no
- none
- them
- whatever
* * *ninguno, -a Ningún is used instead of ninguno before singular masculine nouns (e.g. ningún hombre no man).♦ adj1. [antes de sustantivo] no;no se dio ninguna respuesta no answer was given;no tengo ningún interés en hacerlo I've no interest in doing it, I'm not at all interested in doing it;no tengo ningún hijo/ninguna buena idea I don't have any children/any good ideas;no lo veo por ninguna parte I can't see it anywhere;no tiene ninguna gracia it's not funny;en ningún momento at no time;yo no soy ningún mendigo, ¿sabe usted? I'm not a beggar, you know;¿tijeras? yo no veo ningunas tijeras scissors? I can't see any scissors;no tengo ningunas ganas de ir I don't feel like going at all♦ pron[cosa] none, not any; [persona] nobody, no one;ninguno funciona none of them works;no hay ninguno there aren't any, there are none;ninguno lo sabrá no one o nobody will know;ninguno de none of;ninguno de ellos/nosotros none of them/us;ninguno de los dos neither of them o of the two;no me gusta ninguno de los dos I don't like either of them* * *adj no;no hay ninguna razón there’s no reason why, there isn’t any reason why* * *no es ninguna tonta: she's no foolno debe hacerse en ningún momento: that should never be doneninguno, -na pron1) : neither, noneninguno de los dos ha vuelto aún: neither one has returned yet2) : no one, no otherte quiero más que a ninguna: I love you more than any other* * *ninguno pron1. none2. nobody¿ninguno quiere venir? doesn't anybody want to come?3. neither -
68 you neither
intj.1 tú tampoco, ni tú.2 usted tampoco, ni usted.3 vosotros tampoco, ni vosotras, ni vosotros. -
69 и
I союз1) соед. y; e ( перед i)в сухо́м и чи́стом во́здухе — en un aire seco y limpioприе́хать и уе́хать — llegar y partirи он уе́хал — y (él) partió (marchó, se fue)и он уе́хал! — ¡y ha marchado (partido)!мы прости́лись еще раз, и ло́шади поскака́ли — nos despedimos otra vez y los caballos galoparonоте́ц и сын — padre e hijoи мать и оте́ц — tanto la madre como el padre, la madre y el padreон и краси́в и умен — es bello e inteligenteей бы́ло и сты́дно, и го́рько, и бо́льно — le era vergonzoso, y penoso, y doloroso3) усил. yи вот он стал студе́нтом — y, he aquí, se hizo estudiante, y se convirtió en estudianteи вдруг — y de pronto, y de repente4) уступ. (y) aunqueи мой ты сын, а не пойму́ я тебя́ — (y) aunque eres hijo mío, no te comprendo5) выделительный en efecto, precisamenteтак оно́ и есть — así es en efectoтак и́менно он и счита́ет — así precisamente piensa élэ́того челове́ка они́ и жда́ли — precisamente esperaban a esta personaвот э́то-то я и забы́л — es esto precisamente lo que he olvidadoвот об э́том он и ду́мает — precisamente piensa en esto••и так да́лее — etcétera (сокр. etc.)ста́вить то́чки над "и" — poner los puntos sobre las íesII частица1) ( даже) hasta; ademásон и спаси́бо не сказа́л — además (hasta) no dio (ni) las graciasне могу́ и поду́мать об э́том — no puedo ni pensar en eso2) ( также) también; tampoco ( при отрицании)он и в э́том слу́чае прав — también en este caso tiene razónэ́то и для него́ нелегко́ — esto tampoco es fácil para él•• -
70 также
нареч.también, asimismo, así mismo, igualmenteта́кже не... — tampoco...он та́кже не пое́дет — tampoco iráмы та́кже согла́сны — también estamos de acuerdoа та́кже, и та́кже — también, lo mismo queно та́кже — pero también -
71 тоже
1) нареч. tambiénто́же не... — tampoco...я то́же иду́ туда́ — yo también voy (por) alláя то́же ему́ не скажу́ э́того — tampoco se lo diré2) частица разг. ( для выражения неодобрения) vaya -
72 case
I keis noun1) (an instance or example: another case of child-beating; a bad case of measles.) caso2) (a particular situation: It's different in my case.) caso3) (a legal trial: The judge in this case is very fair.) caso4) (an argument or reason: There's a good case for thinking he's wrong.) razón5) ((usually with the) a fact: I don't think that's really the case.) caso6) (a form of a pronoun (eg he or him), noun or adjective showing its relation to other words in the sentence.) caso•- in case- in case of
- in that case
II keis noun1) (a container or outer covering: a case of medical instruments; a suitcase.)2) (a crate or box: six cases of whisky.)3) (a piece of furniture for displaying or containing things: a glass case full of china; a bookcase.)case n1. caso2. maletatr[keɪs]1 (instance, situation, circumstances) caso2 (problem) caso3 SMALLLAW/SMALL (lawsuit) causa, litigio, pleito; (set of arguments) argumentos nombre masculino plural, razones nombre femenino plural4 SMALLLINGUISTICS/SMALL caso\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLa case in point un buen ejemploas the case may be según (sea) el casoin any case en todo caso, en cualquier casoin case... por si..., en caso de que...in case of something en caso de algoin no case bajo ninguna circunstancia, en ninguna circunstanciain that case en ese casoto make out a case for something exponer los argumentos en favor de algocase law SMALLLAW/SMALL jurisprudenciacase study estudio, trabajothe case for the defence la defensathe case for the prosecution la acusación nombre femenino————————tr[keɪs]1 (suitcase) maleta2 (box) caja, cajón nombre masculino; (small, hard container) estuche nombre masculino; (soft container) funda3 (in printing) caja■ lower case caja baja, minúscula■ upper case caja alta, mayúscula\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto case the joint slang reconocer el terreno (antes de cometer un robo)1) box, pack: embalar, encajonar2) inspect: observar, inspeccionar (antes de cometer un delito)case n1) : caso man unusual case: un caso insólitoablative case: caso ablativoa case of the flu: un caso de gripe2) box: caja f3) container: funda f, estuche m4)in any case : de todos modos, en cualquier caso5)in case : como precauciónjust in case: por si acaso6)in case of : en caso den.• argumento convincente s.m.• bujeta s.f.• caja (Electrónica) s.f.• cajón s.m.• caso s.m.• cápsula s.f.• cárter s.m.• especie s.f.• estuche s.m.• forro s.m.• funda s.f.• pleito s.m.• vitrina s.f.v.• encajonar v.• ensanchar v.
I keɪs1) ( matter) caso mto lose/win a case — perder*/ganar un pleito or juicio
to be on somebody's case — (AmE) estar* encima de alguien
get off my case! — déjame tranquilo or en paz!
to make a federal case out of something — (AmE colloq) hacer* un drama de algo
2)a) (Med, Soc Adm) caso ma hopeless case — (colloq) un caso perdido
b) ( eccentric) (colloq) caso m (fam)3) (instance, situation) caso ma case in point — un ejemplo que viene al caso, un buen ejemplo
he won't go - in that case, neither will I — no quiere ir - (pues) en ese caso, yo tampoco
that is the case — así es, esa es la cuestión
in that case, I'm not interested — en ese caso, no me interesa
4) (in phrases)in any case — de todas maneras or formas, en cualquier caso, de cualquier modo
make a note in case you forget — apúntalo por si te olvidas, apúntalo en caso de que se te olvide
5) ( argument)the case for the prosecution/defense — la acusación/la defensa
she has a good/strong case — sus argumentos son buenos/poderosos
to make (out) a case for something/-ing — exponer* los argumentos a favor de algo/para + inf
to put/state one's case — dar*/exponer* sus (or mis etc) razones
6)a) ( suitcase) maleta f, petaca f (Méx), valija f (RPl)b) ( attaché case) maletín mc) ( crate) caja f, cajón m, jaba f (Chi, Per); (of wine, liquor) caja de 12 botellasd) ( hard container - for small objects) estuche f; (- for large objects) caja f; ( soft container) funda f
II
transitive verb (sl)to case the joint — reconocer* el terreno ( antes de cometer un delito)
I [keɪs]1. N1) (Brit) (=suitcase) maleta f, valija f (S. Cone), veliz m (Mex); (=briefcase) cartera f, maletín m, portafolio(s) m (LAm); (=packing case) cajón m ; [of drink] caja f ; (for jewellery) joyero m, estuche m ; (for camera, guitar, gun etc) funda f ; (for spectacles) (soft) funda f ; (hard) estuche m ; (for watch) caja f ; (=display case) vitrina f ; [of window] marco m, bastidor m ; [of cartridge] funda f, cápsula f2) (Typ) caja flower case — minúscula f
upper case — mayúscula f
2. VT1) (=encase)her leg was cased in plaster — tenía la pierna escayolada or enyesada
2)
II [keɪs]1. N1) (gen) (also Med) caso mit's a hopeless case — (Med) es un caso de desahucio
•
as the case may be — según el caso•
it's a case for the police — este es asunto para la policía, esto es cosa de la policía•
it's a case of... — se trata de...•
if that is the case — en ese caso2) (Jur) (gen) caso m, proceso m ; (=particular dispute) causa f, pleito m ; (=argument) argumento m, razón fthe Dreyfus case — el proceso de Dreyfus; (more loosely) el asunto Dreyfus
•
there's a strong case for reform — hay buenos fundamentos para exigir una reformathere's a case for saying that... — puede decirse razonablemente que...
•
to have a good or strong case — tener buenos argumentos or buenas razones•
to make (out) a case for sth — dar razones para algo, presentar argumentos en favor de algo•
to rest one's case — terminar la presentación de su alegato3) (with "in")(just) in case — por si acaso, por si las moscas *
in case he comes — por si viene, (en) caso de que venga
•
in any case — de todas formas, en cualquier caso, en todo caso•
in most cases — en la mayoría de los casos•
in no case — en ningún caso, de ninguna manera•
in case of emergency — en caso de emergencia•
in such a case — en tal caso•
in that case — en ese caso4) (Ling) caso m5) * (=eccentric person)he's a case — es un tipo raro *, es un caso
6) **•
get off my case! — ¡déjame ya en paz!•
to be on sb's case — estar siempre encima de algn2.CPDcase grammar N — gramática f de caso
case history N — (Med) historial m médico or clínico
what is the patient's case history? — ¿cuál es el historial del enfermo?
case law N — jurisprudencia f
case study N — estudio m de casos
case system N — (Ling) sistema m de casos
* * *
I [keɪs]1) ( matter) caso mto lose/win a case — perder*/ganar un pleito or juicio
to be on somebody's case — (AmE) estar* encima de alguien
get off my case! — déjame tranquilo or en paz!
to make a federal case out of something — (AmE colloq) hacer* un drama de algo
2)a) (Med, Soc Adm) caso ma hopeless case — (colloq) un caso perdido
b) ( eccentric) (colloq) caso m (fam)3) (instance, situation) caso ma case in point — un ejemplo que viene al caso, un buen ejemplo
he won't go - in that case, neither will I — no quiere ir - (pues) en ese caso, yo tampoco
that is the case — así es, esa es la cuestión
in that case, I'm not interested — en ese caso, no me interesa
4) (in phrases)in any case — de todas maneras or formas, en cualquier caso, de cualquier modo
make a note in case you forget — apúntalo por si te olvidas, apúntalo en caso de que se te olvide
5) ( argument)the case for the prosecution/defense — la acusación/la defensa
she has a good/strong case — sus argumentos son buenos/poderosos
to make (out) a case for something/-ing — exponer* los argumentos a favor de algo/para + inf
to put/state one's case — dar*/exponer* sus (or mis etc) razones
6)a) ( suitcase) maleta f, petaca f (Méx), valija f (RPl)b) ( attaché case) maletín mc) ( crate) caja f, cajón m, jaba f (Chi, Per); (of wine, liquor) caja de 12 botellasd) ( hard container - for small objects) estuche f; (- for large objects) caja f; ( soft container) funda f
II
transitive verb (sl)to case the joint — reconocer* el terreno ( antes de cometer un delito)
-
73 do
du:
1. 3rd person singular present tense - does; verb1) (used with a more important verb in questions and negative statements: Do you smoke?) 02) (used with a more important verb for emphasis; ; ðo sit down) 03) (used to avoid repeating a verb which comes immediately before: I thought she wouldn't come, but she did.) 04) (used with a more important verb after seldom, rarely and little: Little did he know what was in store for him.) 05) (to carry out or perform: What shall I do?; That was a terrible thing to do.) hacer6) (to manage to finish or complete: When you've done that, you can start on this; We did a hundred kilometres in an hour.) hacer7) (to perform an activity concerning something: to do the washing; to do the garden / the windows.) hacer8) (to be enough or suitable for a purpose: Will this piece of fish do two of us?; That'll do nicely; Do you want me to look for a blue one or will a pink one do?; Will next Saturday do for our next meeting?) servir, ir bien, ser suficiente9) (to work at or study: She's doing sums; He's at university doing science.) hacer, dedicarse, estudiar10) (to manage or prosper: How's your wife doing?; My son is doing well at school.) ir11) (to put in order or arrange: She's doing her hair.) arreglar12) (to act or behave: Why don't you do as we do?) hacer, comportarse, actuar13) (to give or show: The whole town gathered to do him honour.) hacer14) (to cause: What damage did the storm do?; It won't do him any harm.) causar, hacer15) (to see everything and visit everything in: They tried to do London in four days.) visitar
2. noun(an affair or a festivity, especially a party: The school is having a do for Christmas.) fiesta, evento- doer- doings
- done
- do-it-yourself
- to-do
- I
- he could be doing with / could do with
- do away with
- do for
- done for
- done in
- do out
- do out of
- do's and don'ts
- do without
- to do with
- what are you doing with
do vb hacerwhat are you doing? ¿qué haces?do as you are told! ¡haz lo que se te dice!how do you do? ¿cómo está usted?Con este saludo, la respuesta típica es también how do you do?to do you good sentarte bien / irte biento do well ir bien / tener éxitowhat do you do? ¿a qué te dedicas? / ¿cuál es tu trabajo?do también se emplea para formular las preguntas en presentedo you like dancing? ¿te gusta bailar?do elephants live in Asia? ¿viven los elefantes en Asia?
Multiple Entries: D.O. do do.
do sustantivo masculino ( nota) C; ( en solfeo) do, doh (BrE);
do sustantivo masculino Mús (de solfeo) doh, do (de escala diatónica) C
do bemol, C-flat
do de pecho, high C
do sostenido, C-sharp Locuciones: dar el do de pecho, to do one's very best 'do' also found in these entries: Spanish: abrochar - acomodada - acomodado - acompañar - anda - animarse - apetecer - apostarse - aprender - arte - así - atañer - atonía - atreverse - bajeza - bastar - bastante - bastarse - bien - bola - bordar - brazo - bricolaje - broma - caballo - cacharro - cada - calaña - campar - capaz - cara - cargar - cascabel - casual - cepillarse - cerrar - colada - coletilla - comer - comandita - comecome - como - componer - componenda - compromiso - común - con - contentarse - contrapelo - corpachón English: about-face - about-turn - actually - advance - again - agree - aim to - all - all-out - allow - any - approachable - approve of - as - ask - aspect - associate - attempt - attribute - authorize - bankrupt - begin - best - born - bunk - burden - business - busywork - by - C - call - can - carry-on - cast - cease - cheap - chief - choose - cleaning - clear - come through - command - commit - compel - compelling - complaint - compute - conception - condescend - conditiondotr[dʊː]■ do you smoke? ¿fumas?■ do you know Susan? ¿conoces a Susan?■ what do they want? ¿qué quieren?■ where does Neil live? ¿dónde vive Neil?■ what film did you see? ¿qué película viste?■ when did they leave? ¿cuándo se fueron?■ do come with us! ¡ánimo, vente con nosotros!■ I did post it, I swear! ¡sí que lo mandé, te lo juro!■ do you like basketball? - yes, I do ¿te gusta el baloncesto? - sí, me gusta■ did you see the film? - no, I didn't ¿viste la película? - no, no la vi■ who wears glasses? - Brian does ¿quién lleva gafas? - Brian■ who broke the vase? - I did ¿quién rompió el florero? - yo■ you don't smoke, do you? no fumas, ¿verdad?■ you like fish, don't you? a ti te gusta el pescado, ¿verdad?■ she lives in Madrid, doesn't she? vive en Madrid, ¿verdad?■ you went to their wedding, didn't you? tú fuiste a su boda, ¿verdad?■ they didn't believe you, did they? no te creyeron, ¿verdad?1 (gen) hacer■ what are you doing here? ¿qué haces aquí?■ what are you doing this weekend? ¿qué vas a hacer este fin de semana?■ whatever you do, don't drink alcohol hagas lo que hagas, no bebas alcohol■ what can I do about it? ¿qué quieres que haga yo?2 (as job) hacer, dedicarse■ what do you do (for a living)? ¿a qué te dedicas?■ what does he want to do when he leaves university? ¿a qué quiere dedicarse cuando deje la universidad?3 (carry out - job, task) hacer, realizar, llevar a cabo; (- duty) cumplir con■ I've got to do the cooking/cleaning tengo que cocinar/limpiar■ have you done your homework? ¿has hecho los deberes?4 (study) estudiar■ do you do biology at school? ¿estudias biología en el instituto?5 (solve - puzzle) solucionar; (- crossword, sum) hacer6 (produce, make - meal) preparar, hacer; (drawing, painting, translation, etc) hacer; (offer - service) servir, tener, hacer; (- discount) hacer■ does this pub do food? ¿sirven comidas en este pub?7 (attend to) atender, servir■ what can I do for you? ¿en qué le puedo servir?8 (put on, produce - play, opera, etc) presentar, dar, poner en escena; (play the part of) hacer el papel de9 (finish, complete) terminar■ have you done moaning? ¿has terminado de protestar?10 (achieve) lograr, conseguir■ he's done it! ¡lo ha conseguido!11 (travel over - distance) recorrer, hacer; (complete - journey) hacer, ir; (travel at - speed) ir a■ we did London to Nottingham in two and a half hours fuimos de Londres a Nottingham en dos horas y media12 (be sufficient for) ser suficiente; (be satisfactory for, acceptable to) ir bien a■ will 6 glasses do you? ¿será suficiente con seis vasos?■ yes, that will do me nicely sí, eso me irá perfectamente13 familiar (cheat, swindle) estafar, timar; (rob) robar; (arrest, convict) coger; (fine) encajar una multa; (serve time in prison) cumplir■ you've been done! ¡te han timado!1 (act, behave) hacer2 (progress) ir■ how are you doing? ¿qué tal vas?, ¿cómo te van las cosas?■ how are we doing for time? ¿cómo andamos de tiempo?3 (complete, finish) terminar■ have you done with the hairdryer? ¿has terminado con el secador?4 (be sufficient) bastar, ser suficiente, alcanzar■ will one slice do for you? ¿tendrás suficiente con una rebanada?■ that'll do! ¡basta!5 (be satisfactory, suitable) servir, estar bien■ well, I suppose it'll have to do bueno, supongo que tendrá que servir■ it (just/simply) won't do no puede ser■ this cushion will do as/for a pillow este cojín servirá de almohada\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLthat does it! ¡esto ya es la gota que colma el vaso!, ¡ya está bien!to be/have to do with somebody/something tener que ver con alguien/algoto do business with somebody negociar con alguiento do drugs drogarse, consumir drogasto do one's best hacer lo mejor posibleto do one's hair peinarseto do one's military service hacer el servicio militarto do one's nails arreglarse las uñasto do something again volver a hacer algoto do something for somebody (help) hacer algo por alguien 2 (flatter, suit) favorecer a alguien, quedarle bien a alguien 3 (please) atraer a alguien, decirle algo a alguienwhat's done is done a lo hecho, pechoyou've done it now ahora sí que la has hecho buena1) carry out, perform: hacer, realizar, llevar a caboshe did her best: hizo todo lo posible2) prepare: preparar, hacerdo your homework: haz tu tarea3) arrange: arreglar, peinar (el pelo)4)to do in ruin: estropear, arruinar5)to do in kill: matar, liquidar famdo vi1) : haceryou did well: hiciste bien2) fare: estar, ir, andarhow are you doing?: ¿cómo estás?, ¿cómo te va?3) finish: terminarnow I'm done: ya terminé4) serve: servir, ser suficiente, alcanzarthis will do for now: esto servirá por el momento5)to do away with abolish: abolir, suprimir6)to do away with kill: eliminar, matar7)to do by treat: tratarhe does well by her: él la trata biendo v auxdo you know her?: ¿la conoces?I don't like that: a mí no me gusta esoI do hope you'll come: espero que vengasdo you speak English? yes, I do: ¿habla inglés? síexpr.• cargarse v.• eliminar v.• liquidar v.expr.• buscarle tres pies al gato expr.• encontrarle defectos a todo expr.v.(§ p.,p.p.: did, done) = arreglar v.• desempeñar v.• ejecutar v.• hacer v.(§pres: hago, haces...) pret: hic-pp: hechofut/c: har-•)• obrar v.• resolver v.
I
1. duː, weak form dʊ, də1) hacer*are you doing anything this evening? — ¿vas a hacer algo esta noche?
to have something/nothing to do — tener* algo/no tener* nada que hacer
can I do anything to help? — ¿puedo ayudar en algo?
what have you done to your hair? — ¿qué te has hecho en el pelo?
I don't know what I'm going to do with you! — no sé qué voy a hacer contigo!; see also do with
2) ( carry out) \<\<job/task\>\> hacer*to do one's homework — hacer* los deberes
3) ( as job)what do you do? — ¿usted qué hace or a qué se dedica?
what does he do for a living? — ¿en qué trabaja?
4) (achieve, bring about)she's done it: it's a new world record — lo ha logrado: es una nueva marca mundial
he's late again: that does it! — vuelve a llegar tarde esto ya es la gota que colma el vaso!
to do something for somebody/something: that mustache really does something for him la verdad es que le queda muy bien el bigote; what has EC membership done for Greece? — ¿en qué ha beneficiado a Grecia ser miembro de la CE?
5)a) (fix, arrange, repair)b) ( clean) \<\<dishes\>\> lavar; \<\<brass/windows\>\> limpiar6) (make, produce)a) \<\<meal\>\> preparar, hacer*would you do the carrots? — ¿me preparas (or pelas etc) las zanahorias?
b) \<\<drawinganslation\>\> hacer*7) (BrE) ( offer)they do a set meal for £12 — tienen un menú de 12 libras
8) (suffice for, suit)two shirts will do me — con dos camisas me alcanza or tengo suficiente
9) ( travel)the car has only done 4,000 miles — el coche sólo tiene 4.000 millas
10)a) ( study) estudiarb) ( visit) (colloq) \<\<sights/museum\>\> visitar11) ( Theat)a) ( play role of) hacer* el papel deb) ( take part in) \<\<play\>\> actuar* enc) ( impersonate) imitar12) (colloq) ( serve in prison) cumplir13) (BrE colloq)a) (catch, prosecute) agarrarb) ( cheat) estafar, timarI've been done! — me han estafado or timado!
14) ( use) (sl)to do drugs — drogarse*, consumir drogas
15) (colloq) ( finish) terminarare o (esp BrE) have you done complaining? — ¿has terminado de quejarte?
2.
vi1) (act, behave) hacer*2) (get along, manage)how are you doing? — ¿qué tal estás or andas or te va?
how do you do? — ( as greeting) mucho gusto, encantado
how do? — (colloq & dial) ¿qué tal?
how are we doing for time/cash? — ¿cómo or qué tal vamos or andamos de tiempo/dinero?
she did well/badly in her exams — le fue bien/mal en los exámenes
to do well/badly out of something — salir* bien/mal parado de algo
3) (go on, happen) (colloq) (in -ing form)nothing doing! — ni hablar!, ni lo sueñes!
4)a) (be suitable, acceptable)look, this won't do! — mira, esto no puede ser!
it's not ideal, but it'll do — no es lo ideal, pero sirve
I'm not going to cook, bread and cheese will do for them! — no pienso cocinar, se tendrán que conformar con pan y queso
b)to do for o as something: this box will do for o as a table — esta caja nos servirá de mesa
5) ( be enough) ser* suficiente, alcanzar*, bastarone bottle will do — con una botella basta or es suficiente
6) ( finish) (in past p) terminarI'm not o (BrE) I haven't done yet! — no he terminado todavía
7)
3.
1) Sense Iv aux [El verbo auxiliar do se usa para formar el negativo (I 1) y el interrogativo (I 2), para agregar énfasis (I 3) o para sustituir a un verbo usado anteriormente (II)]2)a) (used to form negative)I do not o don't know — no sé
I did not o didn't see her — no la vi
b) (with inversion after negative adv)3)a)Ex:does this belong to you? — ¿esto es tuyo?did I frighten you? — ¿te asusté?/Ex:b)Ex:boy, do you need a bath! — Dios mío! qué falta te hace un baño!/Ex:4)a)( emphasizing)Ex:you must admit, she did look ill — tienes que reconocer que tenía mala carado be quiet! — ¿te quieres callar?/Ex:b)Ex:I haven't decided, but if I do accept... — todavía no lo he decidido, pero si aceptara.../Ex:not only does it cost more, it also... — no sólo cuesta más, sino que también...
c) ( in legal formulae)5)Ex:do you live here? - yes, I do/no, I don't — ¿vives aquí? - sí/noshe wanted to come, but he didn't — ella quería venir, pero él noshe found it in your drawer - oh, did she? — lo encontró en tu cajón - ¿ah, sí?I don't need a haircut - yes, you do! — no necesito cortarme el pelo - cómo que no!she says she understands, but she doesn't — dice que comprende, pero no es así/Ex:6)Ex:you know Bob, don't you? — conoces a Bob, ¿no? or ¿verdad? or ¿no es cierto?I told you, didn't I? — te lo dije ¿no? or ¿no es cierto?/Ex:I, Charles Brown, do solemnly swear that... — yo, Charles Brown, juro solemnemente que...
•Phrasal Verbs:- do down- do for- do in- do out- do over- do up- do with
II duː1) c (party, gathering) (colloq) fiesta f, reunión f2) ( state of affairs) (colloq) (no pl)fair dos — (BrE colloq)
fair dos all round — a partes iguales para todos; (as interj) seamos justos!
3)do's and don'ts — ( rules) normas fpl
III dəʊ
I [duː] ( 3rd pers sing present does) (pt did) (pp done)1. TRANSITIVE VERB1) hacerwhat are you doing tonight? — ¿qué haces esta noche?
what's this doing on my chair? — ¿qué hace esto en mi silla?
what's to be done? — ¿qué se puede hacer?
what's the weather doing? — ¿qué tal tiempo hace?
•
to do sth again — volver a hacer algo, hacer algo de nuevoit will have to be done again — habrá que volver a hacerlo, habrá que hacerlo de nuevo
•
what's he ever done for me? — ¿qué ha hecho él por mí?what can I do for you? — ¿en qué puedo servirle?, ¿qué se le ofrece? (LAm)
could you do something for me? — ¿me podrías hacer un favor?
what are we going to do for money? — ¿de dónde vamos a sacar dinero?
the new measures will do a lot for small businesses — las nuevas medidas serán de gran ayuda para las pequeñas empresas
after the accident she couldn't do much for herself — después del accidente casi no podía valerse por sí misma
•
if you do anything to him I'll kill you — si le haces algo te matowhat's he done to his hair? — ¿qué se ha hecho en el pelo?
•
what have you done with my slippers? — ¿dónde has puesto mis zapatillas?what am I going to do with you? — ¿qué voy a hacer contigo?
what are you doing with yourself these days? — ¿qué haces ahora?
what am I going to do with myself for the rest of the day? — ¿qué puedo hacer el resto del día?
living 2., 1)she didn't know what to do with herself once the children had left home — se encontró un poco perdida cuando sus hijos se fueron de casa
2) (=carry out) [+ work, essay] hacerSome [do] + noun combinations require a more specific Spanish verb:•
he did a drawing/ portrait of her — la dibujó/retrató, hizo un dibujo/retrato de ella•
to do one's duty (by sb) — cumplir con su deber (con algn)3) (=clean)4) (=arrange, prepare) [+ vegetables] preparar; [+ room] hacer, arreglarhair 1., 1)this room needs doing — hay que hacer or arreglar esta habitación
5) (=spend) pasar6) (=finish)now you've (gone and) done it! * — ¡ahora sí que la has hecho buena! *
that's done it! * we're stuck now — ¡la hemos fastidiado! * ahora no podemos salir de aquí
that does it! * that's the last time I lend him my car — ¡es el colmo! or ¡hasta aquí hemos llegado!, es la última vez que le dejo el coche
good 2., 2)have you done moaning? * — ¿has acabado de quejarte?
7) (=offer, make available)8) (=study) [+ university course, option] hacer, estudiarI want to do Physics at university — quiero hacer or estudiar física en la universidad
to do Italian — hacer or estudiar italiano
9) (Theat) [+ play] representar, poner; [+ part] hacer10) (=mimic) [+ person] imitar11) (Aut, Rail etc) (=travel at) [+ speed] ir a; (=cover) [+ distance] cubrir12) (=attend to)proud13) * (=visit) [+ city, museum] visitar, recorrer; [+ country] visitar, viajar por14) * (=be suitable, sufficient for)will a kilo do you? — ¿le va bien un kilo?
that'll do me nicely — (=be suitable) eso me vendrá muy bien; (=suffice) con eso me basta
15) * (=cheat) estafar, timar; (=rob) robarI've been done! — ¡me han estafado or timado!
16) * (=prosecute) procesar; (=fine) multar17) * (=beat up) dar una paliza aI'll do you if I get hold of you! — ¡te voy a dar una paliza como te pille!
2. INTRANSITIVE VERB1) (=act) hacer•
you would do better to accept — sería aconsejable que aceptaras•
do as you think best — haga lo que mejor le parezca•
do as you are told! — ¡haz lo que te digo!•
she was up and doing at 6 o'clock — a las 6 de la mañana ya estaba levantada y trajinando•
you would do well to take his advice — harías bien en seguir su consejowell I, 1., 1)•
you could do a lot worse than marry her — casarte con ella no es lo peor que podrías hacer2) (=get on)•
he did badly in the exam — le fue mal en el examen•
you can do better than that — (essay, drawing) puedes hacerlo mejor; iro (=find better excuse) ¡y qué más!•
how is your father doing? — ¿cómo está tu padre?, ¿cómo le va a tu padre?how are you doing? * — ¿qué tal?, ¿cómo te va?
how did you do in the audition? — ¿qué tal or cómo te fue en la audición?
how do you do? (greeting) ¿cómo está usted?, gusto en conocerlo (LAm); (as answer) ¡mucho gusto!, ¡encantado!•
he's doing well at school — le va bien en el colegio3) (=be suitable)•
it doesn't do to upset her — cuidado con ofenderla•
will this one do? — ¿te parece bien este?will it do if I come back at eight? — ¿va bien si vuelvo a las ocho?
will tomorrow do? — ¿iría bien mañana?
it's not exactly what I wanted, but it will or it'll do — no es exactamente lo que quería pero servirá
•
that won't do, you'll have to do it again — así no está bien, tendrás que volver a hacerlomake 1., 4)•
you can't go on your own, that would never do! — no podemos consentir que vayas sola, ¡eso no puede ser!4) (=be sufficient) bastar•
three bottles of wine should do — bastará con tres botellas de vino•
will £20 do? — ¿bastarán 20 libras?, ¿tendrás bastante con 20 libras?that will do! — ¡basta ya!
5) (=happen)"could you lend me £50?" - "nothing doing!" — -¿me podrías prestar 50 libras? -¡de ninguna manera! or -¡ni hablar!
have you done? — ¿ya has terminado or acabado?
don't take it away, I've not done yet — no te lo lleves, ¡aún no he terminado or acabado!
I haven't done telling you — ¡no he terminado de contarte!
•
I've done with travelling — ya no voy a viajar más, he renunciado a los viajesI've done with all that nonsense — ya no tengo nada que ver or ya he terminado con todas esas tonterías
have you done with that book? — ¿has terminado con este libro?
7) * (=clean) hacer la limpieza (en casa)3. AUXILIARY VERBThere is no equivalent in Spanish to the use of in questions, negative statements and negative commands.do you understand? — ¿comprendes?, ¿entiendes?
where does he live? — ¿dónde vive?
didn't you like it? — ¿no te gustó?
why didn't you come? — ¿por qué no viniste?
2) (negation)I don't understand — no entiendo or comprendo
don't worry! — ¡no te preocupes!
don't you tell me what to do! — ¡no me digas lo que tengo que hacer!
do tell me! — ¡dímelo, por favor!
do sit down — siéntese, por favor, tome asiento, por favor frm
I do wish I could come with you — ¡ojalá pudiera ir contigo!
but I do like it! — ¡sí que me gusta!, ¡por supuesto que me gusta!
so you do know him! — ¡así que sí lo conoces!
rarely does it happen that... — rara vez ocurre que...
a)"did you fix the car?" - "I did" — -¿arreglaste el coche? -sí
"I love it" - "so do I" — -me encanta -a mí también
"he borrowed the car" - "oh he did, did he?" — -pidió el coche prestado -¿ah sí? ¡no me digas!
I like this colour, don't you? — me gusta este color, ¿a ti no?
"do you speak English?" - "yes, I do/no I don't" — -¿habla usted inglés? -sí, hablo inglés/no, no hablo inglés
"may I come in?" - "(please) do!" — -¿se puede pasar? -¡pasa (por favor)!
"who made this mess?" - "I did" — -¿quién lo ha desordenado todo? -fui yo
"shall I ring her again?" - "no, don't!" — -¿la llamo otra vez? -¡no, no la llames!
he lives here, doesn't he? — vive aquí, ¿verdad? or ¿no es cierto? or ¿no?
I don't know him, do I? — no lo conozco, ¿verdad?
it doesn't matter, does it? — no importa, ¿no?
she said that, did she? — ¿eso es lo que dijo?
4. NOUN1) (Brit) * (=party) fiesta f ; (=formal gathering) reunión fthey had a big do for their twenty-fifth anniversary — dieron una gran fiesta por su vigésimo quinto aniversario
2) (in phrases)•
the do's and don'ts of buying a house — lo que debe y lo que no debe hacerse al comprar una casa•
it's a poor do when... — es una vergüenza cuando...- do by- do down- do for- do in- do out- do over- do up- do with
II
[dǝʊ]N (Mus) do m* * *
I
1. [duː], weak form [dʊ, də]1) hacer*are you doing anything this evening? — ¿vas a hacer algo esta noche?
to have something/nothing to do — tener* algo/no tener* nada que hacer
can I do anything to help? — ¿puedo ayudar en algo?
what have you done to your hair? — ¿qué te has hecho en el pelo?
I don't know what I'm going to do with you! — no sé qué voy a hacer contigo!; see also do with
2) ( carry out) \<\<job/task\>\> hacer*to do one's homework — hacer* los deberes
3) ( as job)what do you do? — ¿usted qué hace or a qué se dedica?
what does he do for a living? — ¿en qué trabaja?
4) (achieve, bring about)she's done it: it's a new world record — lo ha logrado: es una nueva marca mundial
he's late again: that does it! — vuelve a llegar tarde esto ya es la gota que colma el vaso!
to do something for somebody/something: that mustache really does something for him la verdad es que le queda muy bien el bigote; what has EC membership done for Greece? — ¿en qué ha beneficiado a Grecia ser miembro de la CE?
5)a) (fix, arrange, repair)b) ( clean) \<\<dishes\>\> lavar; \<\<brass/windows\>\> limpiar6) (make, produce)a) \<\<meal\>\> preparar, hacer*would you do the carrots? — ¿me preparas (or pelas etc) las zanahorias?
b) \<\<drawing/translation\>\> hacer*7) (BrE) ( offer)they do a set meal for £12 — tienen un menú de 12 libras
8) (suffice for, suit)two shirts will do me — con dos camisas me alcanza or tengo suficiente
9) ( travel)the car has only done 4,000 miles — el coche sólo tiene 4.000 millas
10)a) ( study) estudiarb) ( visit) (colloq) \<\<sights/museum\>\> visitar11) ( Theat)a) ( play role of) hacer* el papel deb) ( take part in) \<\<play\>\> actuar* enc) ( impersonate) imitar12) (colloq) ( serve in prison) cumplir13) (BrE colloq)a) (catch, prosecute) agarrarb) ( cheat) estafar, timarI've been done! — me han estafado or timado!
14) ( use) (sl)to do drugs — drogarse*, consumir drogas
15) (colloq) ( finish) terminarare o (esp BrE) have you done complaining? — ¿has terminado de quejarte?
2.
vi1) (act, behave) hacer*2) (get along, manage)how are you doing? — ¿qué tal estás or andas or te va?
how do you do? — ( as greeting) mucho gusto, encantado
how do? — (colloq & dial) ¿qué tal?
how are we doing for time/cash? — ¿cómo or qué tal vamos or andamos de tiempo/dinero?
she did well/badly in her exams — le fue bien/mal en los exámenes
to do well/badly out of something — salir* bien/mal parado de algo
3) (go on, happen) (colloq) (in -ing form)nothing doing! — ni hablar!, ni lo sueñes!
4)a) (be suitable, acceptable)look, this won't do! — mira, esto no puede ser!
it's not ideal, but it'll do — no es lo ideal, pero sirve
I'm not going to cook, bread and cheese will do for them! — no pienso cocinar, se tendrán que conformar con pan y queso
b)to do for o as something: this box will do for o as a table — esta caja nos servirá de mesa
5) ( be enough) ser* suficiente, alcanzar*, bastarone bottle will do — con una botella basta or es suficiente
6) ( finish) (in past p) terminarI'm not o (BrE) I haven't done yet! — no he terminado todavía
7)
3.
1) Sense Iv aux [El verbo auxiliar do se usa para formar el negativo (I 1) y el interrogativo (I 2), para agregar énfasis (I 3) o para sustituir a un verbo usado anteriormente (II)]2)a) (used to form negative)I do not o don't know — no sé
I did not o didn't see her — no la vi
b) (with inversion after negative adv)3)a)Ex:does this belong to you? — ¿esto es tuyo?did I frighten you? — ¿te asusté?/Ex:b)Ex:boy, do you need a bath! — Dios mío! qué falta te hace un baño!/Ex:4)a)( emphasizing)Ex:you must admit, she did look ill — tienes que reconocer que tenía mala carado be quiet! — ¿te quieres callar?/Ex:b)Ex:I haven't decided, but if I do accept... — todavía no lo he decidido, pero si aceptara.../Ex:not only does it cost more, it also... — no sólo cuesta más, sino que también...
c) ( in legal formulae)5)Ex:do you live here? - yes, I do/no, I don't — ¿vives aquí? - sí/noshe wanted to come, but he didn't — ella quería venir, pero él noshe found it in your drawer - oh, did she? — lo encontró en tu cajón - ¿ah, sí?I don't need a haircut - yes, you do! — no necesito cortarme el pelo - cómo que no!she says she understands, but she doesn't — dice que comprende, pero no es así/Ex:6)Ex:you know Bob, don't you? — conoces a Bob, ¿no? or ¿verdad? or ¿no es cierto?I told you, didn't I? — te lo dije ¿no? or ¿no es cierto?/Ex:I, Charles Brown, do solemnly swear that... — yo, Charles Brown, juro solemnemente que...
•Phrasal Verbs:- do down- do for- do in- do out- do over- do up- do with
II [duː]1) c (party, gathering) (colloq) fiesta f, reunión f2) ( state of affairs) (colloq) (no pl)fair dos — (BrE colloq)
fair dos all round — a partes iguales para todos; (as interj) seamos justos!
3)do's and don'ts — ( rules) normas fpl
III [dəʊ] -
74 help
help
1. verb1) (to do something with or for someone that he cannot do alone, or that he will find useful: Will you help me with this translation?; Will you please help me (to) translate this poem?; Can I help?; He fell down and I helped him up.) ayudar2) (to play a part in something; to improve or advance: Bright posters will help to attract the public to the exhibition; Good exam results will help his chances of a job.) ayudar, contribuir3) (to make less bad: An aspirin will help your headache.) ayudar (a calmar), aliviar4) (to serve (a person) in a shop: Can I help you, sir?) ayudar, servir5) ((with can(not), could (not)) to be able not to do something or to prevent something: He looked so funny that I couldn't help laughing; Can I help it if it rains?) no poder evitar
2. noun1) (the act of helping, or the result of this: Can you give me some help?; Your digging the garden was a big help; Can I be of help to you?) ayuda2) (someone or something that is useful: You're a great help to me.) ayuda3) (a servant, farmworker etc: She has hired a new help.) criado; asistente; empleado; ayudante4) ((usually with no) a way of preventing something: Even if you don't want to do it, the decision has been made - there's no help for it now.) no hay nada que hacer, no hay remedio, no hay vuelta atrás•- helper- helpful
- helpfully
- helpfulness
- helping
- helpless
- helplessly
- helplessness
- help oneself
- help out
help1 interj ¡socorro!help2 n ayudado you need any help? ¿necesitas ayuda?help3 vb ayudarcan I help you? ¿puedo ayudarte?can't help... no poder evitar...help yourself! ¡sírvete tú mismo!tr[help]1 (gen) ayuda2 (servant) asistenta, criada1 ¡socorro!1 (gen) ayudar■ can you help us? ¿nos puedes ayudar?■ can I help you? ¿qué desea?, ¿le puedo servir en algo?2 (be of use) ayudar, servir3 (to relieve) aliviar4 (avoid) evitar\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLI «(he etc)» can't help it (I can't stop myself) no puedo (puede etc) evitarlo 2 (not my fault) no es culpa mía (suya etc)I couldn't help «+ ger» no pude por menos que + infit can't be helped no hay nada que hacerto help oneself servirse a sí mismo,-a■ help yourself! ¡sírvete tú mismo!help ['hɛlp] vt1) aid, assist: ayudar, auxiliar, socorrer, asistir2) alleviate: aliviar3) serve: servirhelp yourself!: ¡sírvete!4) avoid: evitarit can't be helped: no lo podemos evitar, no hay más remedioI couldn't help smiling: no pude menos que sonreírhelp n1) assistance: ayuda fhelp!: ¡socorro!, ¡auxilio!2) staff: personal m (en una oficina), servicio m domésticon.• apoyo s.m.• asistencia s.f.• auxilio s.m.• ayuda s.f.• favor s.m.• mano s.f.• redención s.f.• remedio s.m.• socorro s.m.• sufragio s.m.v.• aliviar v.• asistir v.• auxiliar v.• ayudar v.• coadyuvar v.• servir v.• socorrer v.
I
1. help1) ( assist) ayudarcan I help you? — ( in shop) ¿qué desea?
so help me God — (frml) y que Dios me asista (frml)
to help somebody (to) + INF — ayudar a alguien a + inf
she helped the old lady across the road — ayudó a la anciana a cruzar la calle; see also help out
2) (avoid, prevent) (usu neg or interrog)I can't help the way I look — si soy así ¿qué (le) voy a hacer?
I can't help thinking that... — no puedo menos que pensar que...
are you going to visit them? - not if I can help it — ¿los vas a ir a ver? - no si lo puedo evitar
oh, well, it can't be helped — bueno, paciencia or ¿qué se le va a hacer?
3) (serve food, goods)to help somebody TO something — servirle* algo a alguien
2.
vi \<\<person/remark\>\> ayudar; \<\<tool\>\> servir*every little bit (AmE) o (BrE) every little helps — muchos pocos hacen un mucho
to help to + INF — ayudar a + inf
3.
v refl1) ( assist) ayudarse (a sí mismo)2) ( resist impulse) (usu neg) controlarse3) ( take)to help oneself (TO something) — \<\<to food/a drink\>\> servirse* (algo)
can I use your phone? - help yourself — ¿puedo llamar por teléfono? - estás en tu casa
help yourself to any books you want — agarra or toma or (Esp) coge los libros que quieras
he helped himself to $10 from the till — se agenció 10 dólares de la caja (fam)
•Phrasal Verbs:- help out
II
1) ua) ( rescue) ayuda fdon't panic: help is on the o its way — calma, que ya vienen a ayudarnos; (as interj)
help! — socorro!, auxilio!
to go for help — ir* a buscar ayuda, ir* a por ayuda (Esp)
to call for/send for help — pedir*/mandar a buscar ayuda
b) ( assistance) ayuda fwas that book any help? — ¿te sirvió de algo el libro?
can I be of (any) help to you? — ¿la/lo puedo ayudar (en algo)?
[help]that's a great help! — (iro) pues vaya ayuda! (iró); (before n) <file, button> ( Comput) de ayuda
1. N1) (=assistance) ayuda fthanks for your help — gracias por ayudarme, gracias por tu ayuda
•
to ask (sb) for help — pedir ayuda (a algn)•
he is beyond help — ya no se puede hacer nada por él•
to call for help — (=ask for help) pedir ayuda or auxilio; (=shout for help) pedir ayuda or auxilio a gritos•
to come to sb's help — acudir en ayuda or auxilio de algn•
to get help, he rushed off to get help — salió corriendo en busca de ayuda•
to go to sb's help — acudir en ayuda or auxilio de algn•
you've been a great help to me — me has ayudado muchísimoyou're a great help! — iro ¡valiente ayuda!
•
it's no help (to say that) — no sirve de nada (decir eso)there's no help for it but to... — no hay más remedio que + subjun
•
to be of help to sb — ayudar a algncan I be of help? — ¿puedo ayudar?
•
you should seek professional help — deberías consultar a un profesional, deberías pedir asesoramiento•
to shout for help — pedir ayuda or auxilio a gritos•
I could use some help — una ayudita no me vendría mal•
with the help of — con la ayuda dewith the help of a knife — con un cuchillo, ayudándose con un cuchillo
2) (=helpers)2. VT1) (=aid, assist) ayudarthat won't help you — eso no te va a servir de nada, eso no te va a ayudar
can I help you? — (in shop) ¿qué deseaba?, ¿en qué le puedo servir?
to help each other/one another — ayudarse el uno al otro
•
to help sb across the road — ayudar a algn a cruzar la calle•
to help sb on/ off with his coat — ayudar a algn a ponerse/quitarse el abrigo•
I couldn't stand so he helped me up — no me podía poner de pie así que él me ayudó•
let me help you with that suitcase — deja que te ayude or que te eche una mano con esa maletaso help me, I'll kill him! * — ¡te lo juro que lo mato! *
2) (at table)•
to help sb to soup/vegetables — servir sopa/verdura a algn3) (=avoid) evitar"why are you laughing?" - "I can't help it" — -¿por qué te ríes? -no lo puedo evitar
I can't help it, I just don't like him — es superior a mí, me cae mal
"it's rather late now" - "I can't help that, you should have come earlier" — -ahora es bastante tarde -no es mi culpa, tenías que haber llegado antes
it can't be helped — no hay más remedio, ¿qué se le va a hacer?
he won't if I can help it — si de mí depende, no lo hará
can I help it if it rains? — ¿es mi culpa si llueve?
4)to help o.s. —
a) (=assist o.s.) ayudarse a sí mismodon't think about helping others, think about helping yourself — no pienses en ayudar a los demás, piensa en ayudarte a ti mismo
b) (=serve o.s.) servirsehelp yourself! — ¡sírvete!
c) (=take sth)"can I borrow your pen?" - "help yourself" — -¿me prestas el bolígrafo? -cógelo
d) * (=steal)e) (=prevent o.s.)I screamed with pain, I couldn't help myself — grité del dolor, no lo pude evitar
3.VI ayudar4.EXCLhelp! — ¡socorro!, ¡auxilio!
5.CPDhelp menu N — (Comput) menú m de ayuda
- help out* * *
I
1. [help]1) ( assist) ayudarcan I help you? — ( in shop) ¿qué desea?
so help me God — (frml) y que Dios me asista (frml)
to help somebody (to) + INF — ayudar a alguien a + inf
she helped the old lady across the road — ayudó a la anciana a cruzar la calle; see also help out
2) (avoid, prevent) (usu neg or interrog)I can't help the way I look — si soy así ¿qué (le) voy a hacer?
I can't help thinking that... — no puedo menos que pensar que...
are you going to visit them? - not if I can help it — ¿los vas a ir a ver? - no si lo puedo evitar
oh, well, it can't be helped — bueno, paciencia or ¿qué se le va a hacer?
3) (serve food, goods)to help somebody TO something — servirle* algo a alguien
2.
vi \<\<person/remark\>\> ayudar; \<\<tool\>\> servir*every little bit (AmE) o (BrE) every little helps — muchos pocos hacen un mucho
to help to + INF — ayudar a + inf
3.
v refl1) ( assist) ayudarse (a sí mismo)2) ( resist impulse) (usu neg) controlarse3) ( take)to help oneself (TO something) — \<\<to food/a drink\>\> servirse* (algo)
can I use your phone? - help yourself — ¿puedo llamar por teléfono? - estás en tu casa
help yourself to any books you want — agarra or toma or (Esp) coge los libros que quieras
he helped himself to $10 from the till — se agenció 10 dólares de la caja (fam)
•Phrasal Verbs:- help out
II
1) ua) ( rescue) ayuda fdon't panic: help is on the o its way — calma, que ya vienen a ayudarnos; (as interj)
help! — socorro!, auxilio!
to go for help — ir* a buscar ayuda, ir* a por ayuda (Esp)
to call for/send for help — pedir*/mandar a buscar ayuda
b) ( assistance) ayuda fwas that book any help? — ¿te sirvió de algo el libro?
can I be of (any) help to you? — ¿la/lo puedo ayudar (en algo)?
that's a great help! — (iro) pues vaya ayuda! (iró); (before n) <file, button> ( Comput) de ayuda
-
75 overboard
'əuvəbo:d(over the side of a ship or boat into the water: He jumped overboard.) por la bordaoverboard adv por la bordatr['əʊvəbɔːd]1 por la borda■ man overboard! ¡hombre al agua!\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLt2o fall overboard caer al aguato go overboard pasarseoverboard ['o:vər.bord] adv: por la borda, al aguaadv.• al agua adv.• al mar adv.• por la borda adv.to go overboard — (colloq)
there's no need to go overboard — no hay por qué exagerar, tampoco hay que pasarse (fam)
['ǝʊvǝbɔːd]ADV (Naut) por la bordato fall overboard — caer al agua or por la borda
man overboard! — ¡hombre al agua!
to go overboard —
let's not go overboard — no hay que exagerar, no nos pasemos *
* * *to go overboard — (colloq)
there's no need to go overboard — no hay por qué exagerar, tampoco hay que pasarse (fam)
-
76 stranger
1) (a person who is unknown to oneself: I've met her once before, so she's not a complete stranger (to me).) extraño, desconocido2) (a visitor: I can't tell you where the post office is - I'm a stranger here myself.) forasterostranger n desconocido / extrañotr['streɪnʤəSMALLr/SMALL]1 (unknown person) extraño,-a, desconocido,-a; (outsider) forastero,-a\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto be no stranger to something conocer algo bastante bien, no serle desconocido,-a algo a alguienstranger ['streɪnʤər] n: desconocido m, -da f; extraño m, -ña fn.• desconocido s.m.• extraño s.m.• forastero, -era s.m.,f.• huésped s.m.'streɪndʒər, 'streɪndʒə(r)noun desconocido, -da m,f; ( from another place) forastero, -ra m,fdon't speak to strangers — no hables con extraños or desconocidos
hello, stranger! — (colloq) dichosos los ojos que te ven!
to be no stranger to something: she's no stranger to New York conoce Nueva York bastante bien; he's no stranger to violence — la violencia no le es desconocida
['streɪndʒǝ(r)]N (=unknown person) desconocido(-a) m / f, extraño(-a) m / f ; (from another area etc) forastero(-a) m / fhello, stranger! — ¡cuánto tiempo sin vernos!
you're quite a stranger! — ¡apenas te dejas ver!
* * *['streɪndʒər, 'streɪndʒə(r)]noun desconocido, -da m,f; ( from another place) forastero, -ra m,fdon't speak to strangers — no hables con extraños or desconocidos
hello, stranger! — (colloq) dichosos los ojos que te ven!
to be no stranger to something: she's no stranger to New York conoce Nueva York bastante bien; he's no stranger to violence — la violencia no le es desconocida
-
77 genauso
gə'nauzoːadvdel mismo modo, lo mismoWir sind genauso weit wie vorher. — Estamos igual que antes.
genauso [gə'naʊzo:]de igual modo; genauso gut (mit dem gleichen Ergebnis) de la misma manera; (auch) igualmente; genauso gut könnte ich behaupten, dass... de manera análoga podría afirmar que...; du hättest genauso gut zu Hause bleiben können lo mismo hubieses podido quedarte en casa; genauso gut wie igual de bien que; genauso viel wie tanto como; sie verdient genauso viel ella gana lo mismo; genauso wenig wie tan poco como; er verdient genauso wenig él tampoco gana más; man kann genauso wenig behaupten, dass... tampoco se puede afirmar que... +Subjonctif ; genauso wie así comoAdverb -
78 entumecido
adj.1 numb, dead.2 numb, unresponsive, lumpish, numbed.past part.past participle of spanish verb: entumecer.* * *1→ link=entumecer entumecer► adjetivo1 numb2 figurado (mar, río) swollen* * *ADJ numb* * ** * *= numb.Nota: La "b" no se pronuncia (ni tampoco en aplomb, bomb, climb, plumb, succumb).Ex. Her most recent collection is a numb poem focused on the nameless slave who saved Oedipus.* * ** * *= numb.Nota: La "b" no se pronuncia (ni tampoco en aplomb, bomb, climb, plumb, succumb).Ex: Her most recent collection is a numb poem focused on the nameless slave who saved Oedipus.
* * *entumecido -da‹dedos› numb; ‹piernas/músculos› stiff* * *
Del verbo entumecer: ( conjugate entumecer)
entumecido es:
el participio
Multiple Entries:
entumecer
entumecido
entumecer verbo transitivo to numb
entumecido,-a adjetivo numb
' entumecido' also found in these entries:
Spanish:
entumecida
- anquilosado
- entumecerse
English:
dead
- numb
- stiff
* * *entumecido, -a adjnumb* * *adj numb* * *entumecido, -da adj1) : numb2) : stiff (of muscles, joints, etc.)* * *entumecido adj numb -
79 inerte
adj.1 inert (materia).2 lifeless.* * *► adjetivo1 (materia, gas) inert2 (cadáver) lifeless* * *ADJ1) (Fís) inert2) (=sin vida) lifeless; (=inmóvil) inert, motionless* * *a) [SER] (Quím) inertb) [ESTAR] ( sin movimiento) inert (liter), motionless; ( sin vida) lifeless* * *= inert, numb.Nota: La "b" no se pronuncia (ni tampoco en aplomb, bomb, climb, plumb, succumb).Ex. Nevertheless, deacidification alone will not stop the decay unless soluble copper compounds are removed from the object or converted to chemically inert compounds.Ex. Her most recent collection is a numb poem focused on the nameless slave who saved Oedipus.----* estar inerte = lie + fallow.* * *a) [SER] (Quím) inertb) [ESTAR] ( sin movimiento) inert (liter), motionless; ( sin vida) lifeless* * *= inert, numb.Nota: La "b" no se pronuncia (ni tampoco en aplomb, bomb, climb, plumb, succumb).Ex: Nevertheless, deacidification alone will not stop the decay unless soluble copper compounds are removed from the object or converted to chemically inert compounds.
Ex: Her most recent collection is a numb poem focused on the nameless slave who saved Oedipus.* estar inerte = lie + fallow.* * *1 [ SER] ( Quím) inertgas inerte inert gas* * *
inerte adjetivo
1 (sin vida) inert
(sin movimiento) motionless
2 Quím inert
' inerte' also found in these entries:
Spanish:
muerto
English:
inert
- lifeless
* * *inerte adj1. [materia] inert2. [cuerpo, cadáver] lifeless* * *adj figlifeless; FÍS inert* * *inerte adj: inert -
80 insensibilizado
= numb.Nota: La "b" no se pronuncia (ni tampoco en aplomb, bomb, climb, plumb, succumb).Ex. Her most recent collection is a numb poem focused on the nameless slave who saved Oedipus.* * *= numb.Nota: La "b" no se pronuncia (ni tampoco en aplomb, bomb, climb, plumb, succumb).Ex: Her most recent collection is a numb poem focused on the nameless slave who saved Oedipus.
См. также в других словарях:
tampoco — 1. Adverbio con que se niega una cosa después de haberse negado otra: «No queremos la venganza, pero tampoco el olvido» (Aguirre Retablo [Chile 1987]); «Si es por eso, tampoco yo le guardo rencor» (Cabal Vade [Esp. 1982]). Cuando va antepuesto al … Diccionario panhispánico de dudas
tampoco — adverbio oracional negativo 1. Sirve para señalar que una frase o un tema entran en el dominio de una negación que se ha expresado en una oración anterior: Pepa no ha comido y Juan tampoco. Observaciones: Puede aparecer aislado en las respuestas … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
tampoco — (De tan y poco). adv. neg. U. para negar algo después de haberse negado otra cosa … Diccionario de la lengua española
tampoco — ► adverbio Se usa para negar una cosa después de haber negado otra: ■ no me gusta el vino, y tampoco la cerveza. * * * tampoco (de «tan» y «poco») adv. Adverbio con que se incluye en una negación ya expresada otra cosa a la que también afecta la… … Enciclopedia Universal
tampoco — adv Expresa la negación de algo después de que se ha negado otra cosa: Tampoco he visto esa película , No conozco a tus padres y tampoco a tus hermanos , El niño no durmió y tampoco su madre , No fueron a la plaza temprano y tampoco más tarde: no … Español en México
tampoco — (adv) (Básico) se usa para negar tras una negación anterior Ejemplos: No ha comido la sopa, ni tampoco el segundo plato. Si tú no juegas, yo tampoco … Español Extremo Basic and Intermediate
tampoco — {{#}}{{LM T37079}}{{〓}} {{[}}tampoco{{]}} ‹tam·po·co› {{《}}▍ adv.{{》}} Indica negación después de haberse negado otra cosa: • No ha venido y tampoco ha llamado por teléfono.{{○}} {{★}}{{\}}ETIMOLOGÍA:{{/}} De tan y poco … Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos
tampoco — tam·pò·co avv. OB neppure, nemmeno | tanto meno {{line}} {{/line}} DATA: av. 1588. ETIMO: dallo sp. tampoco, comp. di tam tanto, così e poco poco … Dizionario italiano
tampoco — {{hw}}{{tampoco}}{{/hw}}avv. (lett.) Nemmeno, neppure (sempre preceduto dalla cong. negativa ‘né’) | Oggi scherz.: Non ho voglia di vederlo né tampoco di parlargli … Enciclopedia di italiano
tampoco — Sinónimos: ■ nada, no, nunca, menos aún Antónimos: ■ también … Diccionario de sinónimos y antónimos
tampoco — adverbio de negación … Diccionario Castellano