-
41 accido
1.ac-cīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to begin to cut or to cut into [cf.: adamo, addubito, etc.); hence, so to cut a thing that it falls, to fell, to cut (as verb. finit. very rare).I.Lit.:II.accidunt arbores, tantum ut summa species earum stantium relinquatur,
Caes. B. G. 6, 27, 4:accisa ornus ferro,
Verg. A. 2, 626; cf.:velut accisis recrescenti stirpibus,
Liv. 26, 41, 22:accisis crinibus,
cut close, Tac. G. 19: ab locustis genus omne acciditur frugum, eaten up, Arnob. 1, 3.— Poet., to use up:fames accisis coget dapibus consumere mensas,
Verg. A. 7, 125.—Fig., to impair, weaken:2. I.ita proelio uno accidit Vestinorum res, ut, etc.,
Liv. 8, 29, 12; so,post accisas a Camillo Volscorum res,
id. 6, 5, 2; cf. 6, 12, 6.—Hence, accīsus, a, um, P. a., cut off or down; impaired, ruined: accisae res (opp. integrae), troubled, disordered, or unfortunate state of things:res,
Cic. Prov. Cons. 14, 34; Liv. 3, 10, 8; 8, 11, 12 al.:copiae,
Hirt. B. G. 8, 31; Liv. 8, 11, 8:robur juventutis,
id. 7, 29 fin.:opes,
Hor. S. 2, 2, 114:accisae desolataeque gentes,
Sil. 8, 590:reliquiae (hostium),
Tac. A. 1, 61.Lit.A.In gen. constr. with ad, in, local adverbs, with dat. or absol.: utinam ne accidisset abiegna ad terram trabes, Enn. ap. Auct. Her. 2, 22 (Trag. p. 281 ed. Vahl., where it is: accĕdisset, acc. to the MSS., v. Vahl. N. v.):B.signa de caelo ad terram,
Plaut. Rud. prol. 8; so,tam crebri ad terram accidebant quam pira,
id. Poen. 2, 38: trabs in humum accidens, Varr. ap. Non. 494 fin.; so,imago aetheris ex oris in terrarum accidat oras,
Lucr. 4, 215:rosa in mensas,
Ov. F. 5, 360: quo Castalia per struices saxeas lapsu accidit, Liv. Andr. ap. Fest. p. 310 Müll. (Rib. Trag. Rel. p. 5):ut missa tela gravius acciderent,
fall upon, hit, Caes. B. G. 3, 14; so Liv. 2, 50, 7.—Esp.: a. ad genua or genibus, of a suppliant, to fall at one's knees: me orat mulier lacrimansque ad genua accidit, Enn. ap. Non. 517, 15 (Com. v. 9 ed. Vahl.); so Ter. Hec. 3, 3, 18; Suet. Caes. 20; id. Claud. 10;C.for which: genibus praetoris,
Liv. 44, 31;also: ad pedes,
Cic. Att. 1, 14, 5, and absol.: quo accĭdam? quo applicem? Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 ed. Vahl., where it is accĕdam).—Transf., to strike the senses, to reach a thing by means of the senses; constr. with ad, the dat. or acc.: vox, sermo accidit ad aurīs (or auribus; also, aurīs alicujus), the voice, the speech falls upon or reaches the ear: nota vox ad aurīs accidit, Att. ap. Non. 39, 5:II.nova res molitur ad aurīs accidere,
Lucr. 2, 1024; and:nihil tam populare ad populi Romani aurīs accidisse,
Cic. Sest. 50, 107:auribus,
Liv. 24, 46, 5; Quint. 12, 10, 75:aurīs,
Plaut. Stich. 1, 2, 31; absol., Liv. 10, 5, 2; 27, 15, 16 sq.; Curt. 4, 4, 5 al.; cf.also: clamor accidit ad aurīs,
Liv. 26, 40, 10; and absol.:clamor accidit,
id. 4, 33, 9; 40, 32, 2;likewise: nomen famaque alicujus accidit ad aliquem,
id. 21, 10, 12; v. Fabri ad h. l.—Hence sometimes in Livy: vox or fama accidit (ad aurīs or ad aliquem), with an acc. c. inf.:ut vox etiam ad hostes accideret captum Cominium esse,
Liv. 10, 41, 7:quia repente fama accidit classem Punicam adventare,
the report came, id. 27, 29, 7; v. Weissenb. a. h. l.Fig.A.In gen., to fall out, come to pass, happen, occur; and with dat. pers., to happen to, to befall one. (The distinction between the syn. evenio, accido, and contingo is this: evenio, i. e. ex-venio, is used of either fortunate or unfortunate events: accido, of occurrences which take us by surprise; hence it is used either of an indifferent, or, which is its general use, of an unfortunate occurrence: contingo, i. e. contango, indicates that an event accords with [p. 17] one's wishes; and hence is generally used of fortunate events. As Isid. says, Differ. 1: Contingunt bona: accidunt mala: eveniunt utraque):B.res accidit,
Caes. B. G. 1, 14;Id acciderat, ut Galli consilium caperent,
ib. 3, 2:si quid adversi acciderit,
Cic. Ac. 2, 38, 121; cf. ib. 1, 26, 57:nollem accidisset tempus, in quo, etc.,
id. Fam. 3, 10:si qua calamitas accidisset,
id. Verr. 2, 3, 55: id. Rosc. Am. 34:contra opinionem accidit,
Caes. B. G. 3, 9:pejus Sequanis accidit,
ib. 1, 31:periculum accidit,
ib. 3, 3:detrimentum accidit,
ib. 7, 52. Also of fortunate occurrences:omnia tibi accidisse gratissima,
Cic. Fam. 3, 1; 11, 15:accidit satis opportune,
Caes. B. G. 4, 22; cf. Brem. Nep. Milt. 1, 1; Herz. Caes. B. G. 7, 3.—Constr. with ut (Zumpt, § 621), sometimes with quod:accidit perincommode, quod eum nusquam vidisti,
Cic. Att. 1, 17; or with inf.:nec enim acciderat mihi opus esse,
id. Fam. 6, 11. Pleonast. in narrations: accidit ut, it happened, or came to pass, that: accidit ut una nocte omnes Hermae dejicerentur, it happened that, etc., Nep. Alc. 3, 2; so Cic. Fam. 3, 8, 8; id. Att. 1, 5, 4 al.—In part.1.Si quid cui accidat, or si quid humanitus accidat, euphemist. for to die; if any thing should happen to one (for which Ennius says:2.si quid me fuerit humanitus, Ann. v. 128 ed. Vahl.): si quid pupillo accidisset,
Cic. Inv. 2, 21; Caes. B. G. 1, 18;si quid mihi humanitus accidisset,
Cic. Phil. 1, 4; Dig. 34, 4, 30 § 2 al. (cf. the Greek ei ti pathoi); so, per aposiopesin, sive—quod heu timeo, sive superstes eris, Ov. Her. 13, 164. (But Cic. Mil. 22, 58; Caes. B. G. 2, 35, and similar passages, are to be taken in the usual signif.)—To turn out (this very rare):3.timeo “incertum” hoc quorsum accidat,
Ter. And. 1, 5, 29:si secus acciderit,
Cic. Fam. 6, 21, 2. —In gram., to belong to:plurima huic (verbo) accidunt (i. e. genus, tempora),
Quint. 1, 5, 41 al. -
42 decoctor
dēcoctor, ōris, m. [decoquo, no. I. B.], one who has squandered his own or another's property, a ruined spendthrift, bankrupt, Cic. Phil. 2, 18; id. Cat. 2, 3;Catull. 41, 4: pecuniae publicae,
Cod. Theod. 12, 1, 117 al.:bonorum suorum,
Spart. Hadr. 18, 9; Sen. Ep. 81, 2; id. Ben. 4, 26, 3. -
43 diruo
dī-rŭo, rŭi, rŭtum, 3, v. a., to tear asunder, overthrow, demolish, destroy (class. —cf.: deleo, diluo, exstinguo, everto, demolior).I.Prop.:II.maceriam,
Ter. Ad. 5, 7, 10:urbem,
Cic. Inv. 1, 40, 73; id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25; Suet. Caes. 54; Ov. M. 12, 551 et saep.:muros,
Nep. Con. 4 fin.:templa,
Suet. Calig. 60:arcum circi,
id. Ner. 25:monumentum,
id. Dom. 8; Hor. C. 3, 30, 4: fores ira, Prop. 4 (5), 9, 14:arbusta,
Verg. A. 10, 363:regna Priami,
Prop. 2, 28, 54 (3, 26, 8 M.); cf. id. 4 (5), 1, 113 et saep.— Absol.:diruit, aedificat,
Hor. Ep. 1, 1, 100; cf.:nova diruunt, alia aedificant,
Sall. C. 20, 12.—Hyperbol.: caelum, Auct. B. Hisp. 42 fin. —Transf.:agmina vasto impetu,
to drive asunder, scatter, Hor. C. 4, 14, 30:omnia Bacchanalia,
i. e. to abolish, Liv. 39, 18.—And in milit. lang.: aere dirutus, qs. ruined in pay, i. e. deprived of pay; said of a soldier whose pay was stopped as a punishment, Varr. ap. Non. 532, 4 sq.; cf. Cic. Verr. 2, 5, 13 Zumpt; cf.also beyond the milit. sphere, and without aere, of a bankrupt: homo diruptus dirutusque,
both ruptured and bankrupt, Cic. Phil. 13, 12. -
44 eicio
ē-ĭcĭo (or ejicio), jēci, jectum, 3 (eicit, dissyl., Lucr. 3, 877; 4, 1272), v. a. [jacio], to cast, thrust, or drive out; to eject, expel (class.).I.Lit.A.In gen.:2.aliquem e senatu,
Cic. de Sen. 12 fin.; Liv. 43, 15; cf.:ex oppido,
Caes. B. C. 1, 30, 3:de senatu,
Liv. 40, 51; 41, 26:de collegio,
Cic. Q. Fr. 2, 5:a suis diis penatibus,
id. Quint. 26, 83:finibus,
Sall. J. 14, 8:domo,
Plaut. As. 1, 3, 9; Caes. B. G. 4, 7, 3; cf.:aedibus foras,
Plaut. As. 1, 2, 1:omnes amasios foras,
id. Truc. 3, 1, 14:aliquem,
Cic. Rep. 1, 42; id. Mil. 38 fin.; Caes. B. G. 7, 4, 4; id. B. C. 2, 19 fin.:aliquem in exsilium,
Cic. Cat. 2, 7; cf.:o fortunatum rem publicam, si hanc sentinam hujus urbis ejecerit,
id. ib. 2, 4, 7; so,eicere alone,
Nep. Lys. 1, 5 et saep.; cf.of a rider,
to throw, Verg. A. 10, 894:vitem ex se,
to shoot forth, Varr. R. R. 1, 31, 3:sanguinem,
to throw up, to vomit, Plin. 24, 5, 10, § 15; cf. Cic. Fam. 14, 7; Cels. 1, 3; Quint. 11, 3, 27.— Absol. (sc. fetum), to miscarry, Dig. 9, 2, 27, § 22; cf. Lucr. 4, 1272:linguam,
to thrust out, Cic. de Or. 2, 66, 266: cervicem, to dislocate (luxare), Veg. Vet. 3, 41, 1; cf.armum,
id. ib. 2, 45, 7; Verg. A. 10, 984:oculum,
Vulg. Marc. 9, 46:coxas,
Hyg. Fab. 57:voces pectore ab imo,
to utter, Lucr. 3, 58:fauces, e quibus eici vocem et fundi videmus,
Cic. Tusc. 2, 24, 57 (al. elicere, v. elicio).—Se (ex aliquo loco), to rush out, sally forth, Caes. B. G. 4, 15, 1; 5, 15, 3; 5, 21, 5; id. B. C. 3, 16, 3; Cic. Cat. 1, 12 fin. et saep.; cf.:B.sese in terram e navi,
Cic. Verr. 2, 5, 35:se in agros,
Liv. 6, 3 (also in Caes. B. G. 5, 19, 2, inst. of the vulg. reading effunderet):se foras,
id. 1, 40 fin. —In partic., as a naut. t. t., to drive a ship to land.1.To bring to land:2. (α).naves,
Caes. B. C. 3, 25, 4; cf.:navem in terram,
id. ib. 3, 28, 5:naves ad Chium,
Liv. 44, 28.—Far more freq.,Of vessels, etc.:(β).scapham,
Plaut. Rud. 1, 2, 80 sq. (v. the passage in connection):naves in litore,
Caes. B. G. 5, 10, 2; cf.:naves in litora,
Liv. 29, 18:classem ad Baleares insulas,
id. 23, 34 fin.:naves apud insulas,
Tac. A. 2, 24 et saep.—Of persons, esp. in perf. part. pass., wrecked, Plaut. Rud. 2, 7, 4; 2, 3, 78; 1, 5, 14; Ter. And. 1, 3, 18; 5, 4, 20; Cic. Rosc. Am. 26, 72; Verg. A. 4, 373; Ov. M. 13, 536; id. H. 7, 89 et saep.—Hence,b.Meton. (causa pro effectu):II.ejectus homo,
a broken, ruined man, Cic. Quint. 19 fin. (Acc. to others, an outcast, acc. to II. B.)Trop.A.In gen., to expel:b.curam ex animo,
Plaut. Cas. prol. 23; cf. Cic. Rosc. Am. 19, 53; Liv. 28, 28; 30, 13:mollitiem animi,
Ter. Eun. 2, 1, 16:superstitionis stirpes,
Cic. Div. 2, 72.— Poet.:ejectus die,
i. e. deprived of light, Stat. Th. 4, 617. —With se: voluptates subito se nonnumquam [p. 635] profundunt atque eiciunt universae, etc., rush forth, break forth or out, Cic. Cael. 31, 75.—B.In partic., like ekballein, to reject disapprovingly:Cynicorum ratio tota est eicienda,
Cic. Off. 1, 41, 148; cf. id. Clu. 31, 86; id. Fin. 5, 8, 23 (in both passages with explodere), id. de Or. 1, 32, 146; id. Att. 2, 24, 2.—Esp. of players, public speakers, etc., to hiss or hoot off, Cic. de Or. 3, 50 fin.; Auct. Her. 4, 47 (with deridere); cf.:cantorum ipsorum vocibus eiciebatur,
Cic. Sest. 55, 118. -
45 elavo
ē-lăvo, lāvi, lautum, lōtum, 1, v. a., to wash out or away, to wash clean (very rare; not in the Cic. per.).I.Lit.:II.elota cerussa,
Cels. 6, 6, no. 3:elota oliva,
Col. 12, 52, 21.—Transf.:elautae ambae sumus opera Neptunia,
washed in the sea, wrecked, Plaut. Rud. 3, 3, 37; so, in mari elavare, to wash or bathe in the sea, i. e. to be shipwrecked, ruined, id. ib. 2, 7, 21; 5, 2, 20.— Hence, trop.: nos mare acerrumum: nam in mari repperi, hic elavi bonis, have lost, been stripped of property, id. As. 1, 2, 9 (but Plaut. Trin. 2, 4, 7, the true reading is elutum, Ritschl, Brix). -
46 illudo
illūdo ( inl-), si, sum, 3 (acc. to the first conj. illudiabant, Gell. 1, 7, 3; perf. subj. inlusseris, Cic. Lael. 26, 99 Bait., Lahm.), v. n. and a. [in-ludo].I.Neutr., to play at or with any thing, to sport with, amuse one's self with (syn. colludo; cf. ludificor).A.In gen. (very rare):B.illudo chartis,
amuse myself with writing, Hor. S. 1, 4, 139:ima videbatur talis illudere palla,
Tib. 3, 4, 35.—In partic., pregn.1. (α).With dat.:(β).ut ne plane videaris hujus miseri fortunis et horum virorum talium dignitati illudere,
Cic. Rosc. Am. 19, 54:ut semper gaudes illudere rebus Humanis!
Hor. S. 2, 8, 62:illudere capto,
Verg. A. 2, 64:discrimini publico,
Suet. Tib. 2:inlusit Neroni fortuna,
Tac. A. 16, 1 init.; cf. id. ib. 15, 72 fin. —In aliquem or aliquo:(γ).ego te pro istis factis ulciscar, ut ne impune in nos illuseris,
Ter. Eun. 5, 4, 20; cf.:quae cum dixisset in Albucium illudens,
Cic. de Or. 3, 43, 171:adeon' videmur vobis esse idonei, In quibus sic illudatis?
Ter. And. 4, 4, 19.—Absol.:2.illuseras heri inter scyphos, quod dixeram controversiam esse, etc.,
Cic. Fam. 7, 22. —To sport or fool away a thing, i. e. to destroy or waste in sport; in mal. part., to violate, abuse ( poet. and in post-Aug. prose).(α).With dat.:(β).cui (frondi) Silvestres uri assidue capraeque sequaces Illudunt,
Verg. G. 2, 375:pecuniae illudere,
Tac. H. 2, 94 fin.:C. Caesar etiam matri ejus illusit,
id. A. 15, 72:pueritiae Britannici,
id. ib. 13, 17:feminarum illustrium capitibus,
Suet. Tib. 45.—Absol.:II.tum variae illudant pestes,
Verg. G. 1, 181.—Act. (in all the meanings of I.).A.In gen., to play at or with any thing ( poet. and very rare):B.illusas auro vestes,
i. e. lightly interwoven, Verg. G. 2, 464 (dub. al. inclusas); imitated by Avien. Perieg. 1258; cf. the periphrase: illusa pictae vestis inania, Prud. steph. 14, 104.—In partic., pregn.1.To scoff or mock at, to make a laughing-stock of, to ridicule (so most freq.):2.satis superbe illuditis me,
Ter. Phorm. 5, 8, 22:ut is, qui illusus sit plus vidisse videatur. Quid autem turpius quam illudi?
Cic. Lael. 26, 99:miseros,
id. de Or. 2, 58, 237:illusi ac destituti,
id. Quint. 16, 51:facetiis illusus,
Tac. A. 15, 68:pergisne eam, Laeli, artem illudere, in qua primum excello ipse?
Cic. Rep. 1, 13:artes,
Ov. M. 9, 66:ipsa praecepta (rhetorum),
Cic. de Or. 1, 19, 87:illud nimium acumen (opp. admirari ingenium),
id. ib. 1, 57, 243:voces Neronis, quoties caneret,
Tac. A. 14, 52: verbis virtutem superbis, [p. 887] Verg. A. 9, 634.—To destroy, ruin, violate, abuse (very rare):vitam filiae,
Ter. And. 5, 1, 3: illusique pedes (i. e. crapulā) vitiosum ferre recusant Corpus, ruined, i. e. staggering, Hor. S. 2, 7, 108:corpus alicujus,
Tac. A. 1, 71. -
47 inludo
illūdo ( inl-), si, sum, 3 (acc. to the first conj. illudiabant, Gell. 1, 7, 3; perf. subj. inlusseris, Cic. Lael. 26, 99 Bait., Lahm.), v. n. and a. [in-ludo].I.Neutr., to play at or with any thing, to sport with, amuse one's self with (syn. colludo; cf. ludificor).A.In gen. (very rare):B.illudo chartis,
amuse myself with writing, Hor. S. 1, 4, 139:ima videbatur talis illudere palla,
Tib. 3, 4, 35.—In partic., pregn.1. (α).With dat.:(β).ut ne plane videaris hujus miseri fortunis et horum virorum talium dignitati illudere,
Cic. Rosc. Am. 19, 54:ut semper gaudes illudere rebus Humanis!
Hor. S. 2, 8, 62:illudere capto,
Verg. A. 2, 64:discrimini publico,
Suet. Tib. 2:inlusit Neroni fortuna,
Tac. A. 16, 1 init.; cf. id. ib. 15, 72 fin. —In aliquem or aliquo:(γ).ego te pro istis factis ulciscar, ut ne impune in nos illuseris,
Ter. Eun. 5, 4, 20; cf.:quae cum dixisset in Albucium illudens,
Cic. de Or. 3, 43, 171:adeon' videmur vobis esse idonei, In quibus sic illudatis?
Ter. And. 4, 4, 19.—Absol.:2.illuseras heri inter scyphos, quod dixeram controversiam esse, etc.,
Cic. Fam. 7, 22. —To sport or fool away a thing, i. e. to destroy or waste in sport; in mal. part., to violate, abuse ( poet. and in post-Aug. prose).(α).With dat.:(β).cui (frondi) Silvestres uri assidue capraeque sequaces Illudunt,
Verg. G. 2, 375:pecuniae illudere,
Tac. H. 2, 94 fin.:C. Caesar etiam matri ejus illusit,
id. A. 15, 72:pueritiae Britannici,
id. ib. 13, 17:feminarum illustrium capitibus,
Suet. Tib. 45.—Absol.:II.tum variae illudant pestes,
Verg. G. 1, 181.—Act. (in all the meanings of I.).A.In gen., to play at or with any thing ( poet. and very rare):B.illusas auro vestes,
i. e. lightly interwoven, Verg. G. 2, 464 (dub. al. inclusas); imitated by Avien. Perieg. 1258; cf. the periphrase: illusa pictae vestis inania, Prud. steph. 14, 104.—In partic., pregn.1.To scoff or mock at, to make a laughing-stock of, to ridicule (so most freq.):2.satis superbe illuditis me,
Ter. Phorm. 5, 8, 22:ut is, qui illusus sit plus vidisse videatur. Quid autem turpius quam illudi?
Cic. Lael. 26, 99:miseros,
id. de Or. 2, 58, 237:illusi ac destituti,
id. Quint. 16, 51:facetiis illusus,
Tac. A. 15, 68:pergisne eam, Laeli, artem illudere, in qua primum excello ipse?
Cic. Rep. 1, 13:artes,
Ov. M. 9, 66:ipsa praecepta (rhetorum),
Cic. de Or. 1, 19, 87:illud nimium acumen (opp. admirari ingenium),
id. ib. 1, 57, 243:voces Neronis, quoties caneret,
Tac. A. 14, 52: verbis virtutem superbis, [p. 887] Verg. A. 9, 634.—To destroy, ruin, violate, abuse (very rare):vitam filiae,
Ter. And. 5, 1, 3: illusique pedes (i. e. crapulā) vitiosum ferre recusant Corpus, ruined, i. e. staggering, Hor. S. 2, 7, 108:corpus alicujus,
Tac. A. 1, 71. -
48 labor
1.lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.I.Lit.A.In gen.1.Of living beings:2.non squamoso labuntur ventre cerastae,
Prop. 3 (4), 22, 27:per sinus crebros et magna volumina labens,
Ov. M. 15, 721:pigraque labatur circa donaria serpens,
Ov. Am. 2, 13, 13:ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,
Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:ut rate felice pacata per aequora labar,
Ov. H. 10, 65:dum Stygio gurgite labor,
id. M. 5, 504:tua labens navita aqua,
Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,
Verg. A. 6, 202:vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,
id. ib. 4, 223:pennis lapsa per auras,
Ov. M. 8, 51:labere, nympha, polo,
Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:labor, io! cara lumina conde manu,
Ov. A. A. 7, 342:labitur infelix (equus),
Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:labitur exsanguis,
Verg. A. 11, 818; 5, 181:super terram,
Ov. M. 13, 477:equo,
Hor. S. 2, 1, 15:temone,
Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:in vulnera,
id. 7, 604:in colla mariti,
Val. Fl. 2, 425:alieno vulnere,
Luc. 2, 265:in rivo,
Cic. Fat. 3, 5:pondere lapsi pectoris arma sonant,
Luc. 7, 572.—Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,
Verg. A. 3, 243.—Of things:B.splendida signa videntur labier,
Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:umor in genas Furtim labitur,
Hor. C. 1, 13, 7:stellas Praecipites caelo labi,
Verg. G. 1, 366:perque genas lacrimae labuntur,
Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:lapsi de fontibus amnes,
id. ib. 13, 954; cf.:catenae lapsae lacertis sponte sua,
id. ib. 3, 699:lapsuram domum subire,
about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,
Verg. A. 6, 310:ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,
Prop. 4 (5), 4, 64:lapsis repente saxis,
Tac. A. 4, 59:ab arbore ramus,
Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:labentes, oculos condere,
Ov. Tr. 3, 3, 44:lumina,
Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—Transf.1.To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:2.labitur uncta vadis abies,
Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,
id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:a dispositione ad elocutionis praecepta labor,
Quint. 7, 10, 17.—To slip away, escape:II.lapsus custodiā,
Tac. A. 5, 10; 11, 31:e manibus custodientium lapsus,
Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—Trop.A.In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:B.ilico res foras labitur,
Plaut. Trin. 2, 1, 21:brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,
Cic. Or. 57; 56:sed labor longius, ad propositum revertor,
id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:labitur occulte fallitque volubilis aetas,
Ov. Am. 1, 8, 49:labi somnum sensit in artus,
id. M. 11, 631:nostro illius labatur pectore vultus,
Verg. E. 1, 64.—In partic.1.Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):2.ne adjectae voces laberentur atque errarent,
Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—Of time, to glide, pass away, elapse:3.eheu fugaces labuntur anni,
Hor. C. 2, 14, 2:anni tacite labentis origo,
Ov. F. 1, 65:labentia tempora,
id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:aetas labitur,
Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:4.cetera nasci, occidere, fluere, labi,
Cic. Or. 3, 10:labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,
id. Phil. 2, 21, 51:equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,
id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:sustinuit labentem aciem Antonius,
Tac. H. 3, 23:vidi labentes acies,
Prop. 4 (5), 2, 53:eo citius lapsa res est,
Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:fides lapsa,
Ov. H. 2, 102:labentur opes,
will be lost, Tib. 1, 6, 53:res,
Lucr. 4, 1117:hereditas lapsa est,
Dig. 4, 4, 11, § 5.—To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:5.hoc munere,
Sil. 7, 740:facultatibus,
to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:mente,
to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:lapsae mentis error,
Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —To fall into or upon, to come or turn to:6.labor eo, ut assentiar Epicuro,
Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:ad opinionem,
id. Ac. 2, 45, 138:in adulationem,
Tac. A. 4, 6:in gaudia,
Val. Fl. 6, 662:in vitium,
Hor. Ep. 2, 1, 94.—To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:7.labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,
Cic. Off. 1, 6, 18:in aliqua re labi et cadere,
id. Brut. 49, 185:in minimis tenuissimisque rebus,
id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:lapsus est per errorem suum,
id. Q. Fr. 3, 9, 8:consilio,... casu,
id. Agr. 2, 3, 6:propter inprudentiam,
Caes. B. G. 5, 3:in officio,
Cic. Tusc. 2, 4, 12:in verbo,
Ov. Am. 2, 8, 7:ne verbo quidem labi,
Plin. Ep. 2, 3:it vera ratione,
Lucr. 2, 176.—Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):2.lapsorum fratrum petulantia,
Cypr. Ep. 30, 1 al.lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).I.Lit.:B.ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,
Ter. And. 1, 1, 51:haud existimans quanto labore partum,
id. Phorm. 1, 1, 12:interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,
Cic. Tusc. 2, 15, 35:corporis,
id. Cael. 17, 39:res est magni laboris,
id. de Or. 1, 33, 150:laborem sibi sumere et alteri imponere,
id. Mur. 18, 38:sumptum et laborem insumere in rem aliquam,
id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:multum operae laborisque consumere,
id. de Or. 1, 55, 234:laborem sustinere,
id. Att. 1, 17, 6:exantlare,
id. Ac. 2, 34, 108:suscipere,
id. Opt. Gen. Or. 5, 13:subire,
id. Att. 3, 15, 7:capere,
id. Rosc. Com. 16, 49:labores magnos excipere,
id. Brut. 69, 243:se in magnis laboribus exercere,
id. Arch. 11, 28:summi laboris esse,
capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:laborem levare alicui,
Cic. Or. 34, 120:detrahere,
id. Fam. 3, 6, 5:ex labore se reficere,
Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:victus suppeditabatur sine labore,
Cic. Sest. 48, 103:non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,
Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:nullo labore,
Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:quantum meruit labor,
Juv. 7, 216:reddere sua dona labori,
id. 16, 57:numerenter labores,
be valued, id. 9, 42.—In partic.1.Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;2.si id facietis, levior labos erit,
Plaut. Capt. 2, 1, 2:propter meum caput labores homini evenisse optumo,
id. ib. 5, 1, 25:cum labore magno et misere vivere,
id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:hoc evenit in labore atque in dolore,
id. ib. 2, 3, 20:vel in labore meo vel in honore,
Cic. Fam. 15, 18:Iliacos audire labores,
Verg. A. 4, 78:mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,
id. G. 1, 150:belli labores,
id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;12, 727: labor militiae,
Juv. 16, 52:castrorum labores,
id. 14, 198:Lucinae labores,
Verg. G. 4, 340:cor de labore pectus tundit,
Plaut. Cas. 2, 6, 63:hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,
Scrib. 227:litterarius, = opus,
Aug. Conf. 9, 2;id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,
id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,
Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:maximus autem earum (apium) labor est initio veris,
Col. 9, 13, 2.—Prov.:jucundi acti labores,
Cic. Fin. 2, 32, 105:suavis laborum est praeteritorum memoria,
id. ib. —Poet.a.Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,b.defectus solis varios lunaeque labores,
id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —Of plants:3.hunc laborem perferre,
i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—II.Meton., of the products of labor.a.Work, workmanship of an artist ( poet.):b.operum,
Verg. A. 1, 455:hic labor ille domūs,
id. ib. 6, 27:nec non Polycleti multus ubique labor,
Juv. 8, 104. —Of cultivated plants, crops, etc.:c.ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,
Verg. G. 1, 325; cf.:haec cum sint hominumque boumque labores,
id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193. -
49 Labos
1.lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.I.Lit.A.In gen.1.Of living beings:2.non squamoso labuntur ventre cerastae,
Prop. 3 (4), 22, 27:per sinus crebros et magna volumina labens,
Ov. M. 15, 721:pigraque labatur circa donaria serpens,
Ov. Am. 2, 13, 13:ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,
Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:ut rate felice pacata per aequora labar,
Ov. H. 10, 65:dum Stygio gurgite labor,
id. M. 5, 504:tua labens navita aqua,
Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,
Verg. A. 6, 202:vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,
id. ib. 4, 223:pennis lapsa per auras,
Ov. M. 8, 51:labere, nympha, polo,
Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:labor, io! cara lumina conde manu,
Ov. A. A. 7, 342:labitur infelix (equus),
Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:labitur exsanguis,
Verg. A. 11, 818; 5, 181:super terram,
Ov. M. 13, 477:equo,
Hor. S. 2, 1, 15:temone,
Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:in vulnera,
id. 7, 604:in colla mariti,
Val. Fl. 2, 425:alieno vulnere,
Luc. 2, 265:in rivo,
Cic. Fat. 3, 5:pondere lapsi pectoris arma sonant,
Luc. 7, 572.—Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,
Verg. A. 3, 243.—Of things:B.splendida signa videntur labier,
Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:umor in genas Furtim labitur,
Hor. C. 1, 13, 7:stellas Praecipites caelo labi,
Verg. G. 1, 366:perque genas lacrimae labuntur,
Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:lapsi de fontibus amnes,
id. ib. 13, 954; cf.:catenae lapsae lacertis sponte sua,
id. ib. 3, 699:lapsuram domum subire,
about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,
Verg. A. 6, 310:ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,
Prop. 4 (5), 4, 64:lapsis repente saxis,
Tac. A. 4, 59:ab arbore ramus,
Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:labentes, oculos condere,
Ov. Tr. 3, 3, 44:lumina,
Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—Transf.1.To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:2.labitur uncta vadis abies,
Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,
id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:a dispositione ad elocutionis praecepta labor,
Quint. 7, 10, 17.—To slip away, escape:II.lapsus custodiā,
Tac. A. 5, 10; 11, 31:e manibus custodientium lapsus,
Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—Trop.A.In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:B.ilico res foras labitur,
Plaut. Trin. 2, 1, 21:brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,
Cic. Or. 57; 56:sed labor longius, ad propositum revertor,
id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:labitur occulte fallitque volubilis aetas,
Ov. Am. 1, 8, 49:labi somnum sensit in artus,
id. M. 11, 631:nostro illius labatur pectore vultus,
Verg. E. 1, 64.—In partic.1.Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):2.ne adjectae voces laberentur atque errarent,
Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—Of time, to glide, pass away, elapse:3.eheu fugaces labuntur anni,
Hor. C. 2, 14, 2:anni tacite labentis origo,
Ov. F. 1, 65:labentia tempora,
id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:aetas labitur,
Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:4.cetera nasci, occidere, fluere, labi,
Cic. Or. 3, 10:labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,
id. Phil. 2, 21, 51:equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,
id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:sustinuit labentem aciem Antonius,
Tac. H. 3, 23:vidi labentes acies,
Prop. 4 (5), 2, 53:eo citius lapsa res est,
Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:fides lapsa,
Ov. H. 2, 102:labentur opes,
will be lost, Tib. 1, 6, 53:res,
Lucr. 4, 1117:hereditas lapsa est,
Dig. 4, 4, 11, § 5.—To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:5.hoc munere,
Sil. 7, 740:facultatibus,
to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:mente,
to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:lapsae mentis error,
Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —To fall into or upon, to come or turn to:6.labor eo, ut assentiar Epicuro,
Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:ad opinionem,
id. Ac. 2, 45, 138:in adulationem,
Tac. A. 4, 6:in gaudia,
Val. Fl. 6, 662:in vitium,
Hor. Ep. 2, 1, 94.—To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:7.labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,
Cic. Off. 1, 6, 18:in aliqua re labi et cadere,
id. Brut. 49, 185:in minimis tenuissimisque rebus,
id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:lapsus est per errorem suum,
id. Q. Fr. 3, 9, 8:consilio,... casu,
id. Agr. 2, 3, 6:propter inprudentiam,
Caes. B. G. 5, 3:in officio,
Cic. Tusc. 2, 4, 12:in verbo,
Ov. Am. 2, 8, 7:ne verbo quidem labi,
Plin. Ep. 2, 3:it vera ratione,
Lucr. 2, 176.—Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):2.lapsorum fratrum petulantia,
Cypr. Ep. 30, 1 al.lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).I.Lit.:B.ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,
Ter. And. 1, 1, 51:haud existimans quanto labore partum,
id. Phorm. 1, 1, 12:interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,
Cic. Tusc. 2, 15, 35:corporis,
id. Cael. 17, 39:res est magni laboris,
id. de Or. 1, 33, 150:laborem sibi sumere et alteri imponere,
id. Mur. 18, 38:sumptum et laborem insumere in rem aliquam,
id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:multum operae laborisque consumere,
id. de Or. 1, 55, 234:laborem sustinere,
id. Att. 1, 17, 6:exantlare,
id. Ac. 2, 34, 108:suscipere,
id. Opt. Gen. Or. 5, 13:subire,
id. Att. 3, 15, 7:capere,
id. Rosc. Com. 16, 49:labores magnos excipere,
id. Brut. 69, 243:se in magnis laboribus exercere,
id. Arch. 11, 28:summi laboris esse,
capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:laborem levare alicui,
Cic. Or. 34, 120:detrahere,
id. Fam. 3, 6, 5:ex labore se reficere,
Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:victus suppeditabatur sine labore,
Cic. Sest. 48, 103:non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,
Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:nullo labore,
Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:quantum meruit labor,
Juv. 7, 216:reddere sua dona labori,
id. 16, 57:numerenter labores,
be valued, id. 9, 42.—In partic.1.Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;2.si id facietis, levior labos erit,
Plaut. Capt. 2, 1, 2:propter meum caput labores homini evenisse optumo,
id. ib. 5, 1, 25:cum labore magno et misere vivere,
id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:hoc evenit in labore atque in dolore,
id. ib. 2, 3, 20:vel in labore meo vel in honore,
Cic. Fam. 15, 18:Iliacos audire labores,
Verg. A. 4, 78:mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,
id. G. 1, 150:belli labores,
id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;12, 727: labor militiae,
Juv. 16, 52:castrorum labores,
id. 14, 198:Lucinae labores,
Verg. G. 4, 340:cor de labore pectus tundit,
Plaut. Cas. 2, 6, 63:hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,
Scrib. 227:litterarius, = opus,
Aug. Conf. 9, 2;id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,
id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,
Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:maximus autem earum (apium) labor est initio veris,
Col. 9, 13, 2.—Prov.:jucundi acti labores,
Cic. Fin. 2, 32, 105:suavis laborum est praeteritorum memoria,
id. ib. —Poet.a.Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,b.defectus solis varios lunaeque labores,
id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —Of plants:3.hunc laborem perferre,
i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—II.Meton., of the products of labor.a.Work, workmanship of an artist ( poet.):b.operum,
Verg. A. 1, 455:hic labor ille domūs,
id. ib. 6, 27:nec non Polycleti multus ubique labor,
Juv. 8, 104. —Of cultivated plants, crops, etc.:c.ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,
Verg. G. 1, 325; cf.:haec cum sint hominumque boumque labores,
id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193. -
50 mergo
mergo, si, sum, 3, v. a. [cf. Sanscr. madsh-, majan, to dip; Zend, masga, marrow; Germ. Mark; Engl. marrow], to dip, dip in, immerse; absol. also to plunge into water, to sink.I.Lit. (class.):B.eos (pullos) mergi in aquam jussit,
Cic. N. D. 2, 3, 7:aves, quae se in mari mergunt,
id. ib. 2, 49, 124:putealibus undis,
Ov. Ib. 391:Stygia undā,
id. M. 10, 697:prodigia indomitis merge sub aequoribus,
Tib. 2, 5, 80:ab hoc (the sword-fish) perfossas naves mergi,
Plin. 32, 2, 6, § 15:mersa navis omnes destituit,
Curt. 4, 8, 8:mersa carina,
Luc. 3, 632:cum coepisset mergi,
Vulg. Matt. 14, 30:in immensam altitudinem mergi, ac sine ulla respirandi vice perpeti maria,
Sen. Dial. 4, 12, 4:naves,
Eutr. 2, 20:partem classis,
Vell. 2, 42, 2:pars maxima classis mergitur,
Luc. 3, 753 sq.:nec me deus aequore mersit,
Verg. A. 6, 348:sub aequora,
Ov. M. 13, 948; Luc. 3, 753:ter matutino Tiberi mergetur,
bathe, Juv. 6, 523.— Poet., of overwhelming waters, to engulf, swallow up, overwhelm, etc.:sic te mersuras adjuvet ignis aquas,
Ov. Ib. 340:mersa rate,
Juv. 14, 302.—Transf.1.To sink down, sink in, to plunge, thrust, or drive in, to fix in, etc. ( poet. and post-Aug. prose):2.palmitem per jugum mergere, et alligare,
to thrust, push, Plin. 17, 22, 35, § 180:aliquem ad Styga,
Sen. Thyest. 1007:manum in ora (ursae),
to thrust into, Mart. 3, 19, 4:mersisque in corpore rostris Dilacerant (canes) falsi dominum sub imagine cervi,
Ov. M. 3, 249: fluvius in Euphratem mergitur, runs or empties into, Plin. 6, 27, 31, § 128: visceribus ferrum. to thrust into, Claud. ap. Eutr. 1, 447.—Of heavenly bodies, etc.:Bootes, Qui vix sero alto mergitur Oceano,
sinks into, Cat. 66, 68.—In partic., to hide, conceal:II.mersitque suos in cortice vultus,
Ov. M. 10, 498:vultum,
Sen. Herc. Oet. 1348:diem or lucem, of the setting of the sun,
id. Thyest. 771:terra caelum mergens, i. e. occidentalis, because there the sky seems to sink into the sea,
Luc. 4, 54. —Of those on board a vessel: mergere Pelion et templum, i. e. to sail away from until they sink below the horizon:condere,
Val. Fl. 2, 6.—Trop., to plunge into, sink, overwhelm, cover, bury, immerse, drown:aliquem malis,
Verg. A. 6, 512:funere acerbo,
to bring to a painful death, id. ib. 11, 28:mergi in voluptates,
to plunge into, yield one's self up to sensual delights, Curt. 10, 3, 9:se in voluptates,
Liv. 23, 18:mergit longa atque insignis honorum pagina,
Juv. 10, 57.—Esp. in part. pass.:Alexander mersus secundis rebus,
overwhelmed with prosperity, Liv. 9, 18:vino somnoque mersi jacent,
dead drunk and buried in sleep, id. 41, 3; Luc. 1, 159; cf.:lumina somno,
Val. Fl. 8, 66:cum mergeretur somno,
Vulg. Act. 20, 9.—Esp. of those whose fortune is swallowed up in debts or debauchery: mersus foro, bankrupt, Plaut [p. 1137] Ep. 1, 2, 13:aere paterno Ac rebus mersis in ventrem,
Juv. 11, 39:censum domini,
Plin. 9, 17, 31, § 67:mergentibus sortem usuris,
sinking, destroying his capital, Liv. 6, 14:ut mergantur pupilli,
be robbed of their fortune, ruined, Dig. 27, 4, 3:mersis fer opem rebus,
bring aid to utter distress, Ov. M. 1, 380.—Of drinking to excess:potatio quae mergit,
Sen. Ep. 12. -
51 naufragus
naufrăgus, a, um, adj. [navis-frango], that suffers shipwreck, shipwrecked, wrecked.I.Lit. (class.):(β).Marium Africa devicta expulsum et naufragum vidit,
Cic. Pis. 19, 43:corpora,
Verg. G. 3, 542:puppis,
Ov. H. 2, 16:mulier,
Tac. A. 14, 11.—Subst.: naufrăgus, i, m., a shipwrecked person:B.naufragus natans,
Cic. Inv. 2, 51, 153:dare naufrago tabulam,
Sen. Ben. 3, 9, 2:mersā rate naufragus assem Dum rogat,
Juv. 14. [p. 1191] 301.—Poet., transf., that causes shipwreck, shipwrecking:II.mare,
Hor. C. 1, 16, 10:unda,
Tib. 2, 4, 10:monstra,
Ov. F. 4, 500:tempestas,
Val. Fl. 1, 584:Syrtis,
Sil. 17, 635; cf. navifragus.—Trop., ruined:naufragorum ejecta ac debilitata manus,
Cic. Cat. 2, 11, 24:ut aliquis patrimonio naufragus,
id. Sull. 14, 41. -
52 pereo
pĕr-ĕo, ĭi (īvi), ĭtum, īre (periet for peribit, Coripp. Johann. 7, 27; perf. perivit, App. M. 4, 21:I.perīt,
Juv. 8, 85:perisset,
Lact. 3, 20, 17 al.:perisse,
Liv. 1, 49, 1; Ov. Am. 2, 19, 56; fut. periet, Vulg. Sap. 4, 19 al.), v. n.To pass away, come to nothing; to vanish, disappear, be lost:B.e patriā,
Plaut. Capt. 3, 4, 5:ecqua inde perisset soror,
Ter. Eun. 3, 3, 15:ne vena periret aquae,
Ov. Tr. 3, 7, 16.—Esp., to pass through, leak, be absorbed ( poet.):II.lymphae Dolium pereuntis,
Hor. C. 3, 11, 27; cf.:postremo pereunt imbres, ubi eos pater aether In gremium matris terrai praecipitavit,
Lucr. 1, 250.—To pass away, to be destroyed, to perish (the predom. and class. signif. of the word; syn.: occĭdo, intereo, obeo).A.In gen.:B.aedes cum fundamento perierint,
Plaut. Most. 1, 2, 69:tantam pecuniam tam brevi tempore perire potuisse,
Cic. Phil. 5, 4, 11:totum exercitum periturum,
Nep. Epam. 7, 4:fac pereat vitreo miles ab hoste tuus (in the game of chess),
let your knight be taken by a pawn, Ov. A. A. 2, 208:causae cur urbes perirent,
Hor. C. 1, 16, 19:peritura regna,
Verg. G. 2, 498:puppis,
Ov. F. 3, 600:Troja peritura,
Verg. A. 2, 660:pereunt sole tepente nives,
melt away, Ov. F. 3, 236:telum rubigine,
Hor. S. 2, 1, 13:comae,
Ov. Am. 1, 14, 30:fabae laeso flore,
id. F. 5, 267.—Of the crocus:gaudet calcari et atteri, pereundoque melius provenit,
Plin. 21, 6, 17, § 34.—In partic.1.To perish, lose one's life, die (class.): non intellego, quamobrem, si vivere honeste non possunt, perire turpiter velint;2.aut cur minore dolore perituros se cum multis, quam si soli pereant, arbitrentur,
Cic. Cat. 2, 10, 21:summo cruciatu supplicioque,
id. N. D. 3, 33, 81:fame,
id. Inv. 2, 57, 172:eodem leto esse pereundum,
id. Div. 1, 26, 56:morbo,
Hor. Ep. 1, 7, 86:naufragio,
Cic. Deiot. 9, 25:hominum manibus,
Verg. A. 3, 606:uterque juravit, periturum inter nos secretum,
that it should perish with us, Petr. 21:ab Hannibale,
at his hands, Plin. 11, 37, 73, § 189:perire turpiter,
Cic. Cat. 2, 10, 21:fortiter,
Hor. S. 2, 3, 42:generosius,
id. C. 1, 37, 21:a morbo,
Nep. Reg. 3, 3.—To pine away with love, to be desperately in love; to love to desperation ( poet.):3.indigno cum Gallus amore peribat,
Verg. E. 10, 10; Cat. 45, 3:quo beatus Vulnere, quā pereat sagittā,
Hor. C. 1, 27, 11:ipse Paris nudā fertur periisse Lacaenā,
Prop. 2, 12, 13.—With acc. of the beloved object, Plaut. Poen. 5, 2, 135.—To be lost, wasted, spent in vain:4.ne et oleum et opera perierit,
Cic. Att. 2, 17, 1:tempora,
Ov. R. Am. 107:labor,
id. M. 1, 273:nullus perit otio dies,
Plin. 11, 6, 5, § 14:ne nummi pereant,
Hor. S. 1, 2, 133:minae,
Ter. Ad. 4, 7, 25:aurum,
Col. 11, 1, 29; cf.actiones,
Liv. 39, 18.—To be lost, ruined, undone:C.quid fieri tum potuit? jampridem perieramus,
Cic. Att. 14, 10, 1:meo vitio pereo,
id. ib. 11, 9, 1.—Hence, perii, etc., as an exclamation of despair, I am lost! I'm undone! hei mihi, disperii! vocis non habeo satis:vicini, interii, perii,
Plaut. Most. 4, 3, 36:perii, interii, occidi! quo curram! quo non curram?
id. Aul. 4, 9, 1:perii animo,
am disheartened, id. Rud. 2, 6, 26; cf.:ingenio perii,
Ov. Tr. 2, 2; Lucr. 4, 1136:periimus, actum est,
we are lost, it is all over with us, Ter. Ad. 3, 2, 26:perierat et inventus est,
Vulg. Luc. 24, 32; 15, 6.—So, peream, si, nisi, in asseverations, may I perish, may I die, if or if not, Ov. H. 17, 183; Cassiod. ap. Cic. Fam. 15, 19, 4; Ov. P. 3, 5, 47; id. H. 17, 183.— Gerund and gerundive:nisi illud perdo argentum, pereundum est mihi,
Plaut. As. 1, 3, 91; Prop. 2, 1, 53:pereundi figurae,
Ov. H. 10, 81:pereundi terminus,
Sil. 3, 559:puppis pereunda est probe,
must be lost, Plaut. Ep. 1, 1, 70.—Trop., of moral qualities, etc.:pudor periit,
Plaut. Bacch. 3, 3, 81:fides,
id. Truc. 1, 1, 24:virtus,
Ov. F. 2, 227. -
53 perimo
pĕrĭmo (orig. form pĕrĕmo, Cato ap. Fest. p. 217 Müll.), ēmi, emptum (emtum), 3, v. a. [per-emo], to take away entirely, to annihilate, extinguish, destroy; to cut off, hinder, prevent.I.In gen. (class.;II.syn.: perdo, deleo): penitus materiem omnem,
Lucr. 1, 226:sensu perempto,
Cic. Tusc. 1, 37, 89: luna subito perempta est, was taken away, i. e. vanished, disappeared, id. poët. Div. 1, 11, 18:divum simulacra peremit fulminis ardor,
id. ib. 1, 12, 19:Troja perempta,
destroyed, ruined, Verg. A. 5, 787:corpus macie,
Liv. 2, 23; cf. id. 38, 21: ne quid consul auspici peremat, should hinder, prevent, Cato ap. Fest. p. 217 Müll.:reditum,
Cic. Planc. 42, 101:nisi aliqui casus consilium ejus peremisset,
id. Off. 3, 7, 33:si causam publicam mea mors peremisset,
id. Sest. 22, 49; id. Fragm. ap. Non. 450, 5:perimit urbem incendio,
Vulg. Jos. 11, 11.— Absol.:sin autem (supremus ille dies) perimit ac delet omnino, quid melius, quam? etc.,
Cic. Tusc. 1, 49, 117.—In partic., to kill, slay ( poet. and in post-Aug. prose; cf.trucido): perempta et interempta pro interfectis poni solet a poëtis,
Fest. p. 217 Müll.; Lucr. 3, 886:crudeli morte peremptus,
Verg. A. 6, 163:aliquem caede,
id. ib. 9, 453:sorte,
id. ib. 11, 110: hunc, ubi tam teneros volucres matremque peremit (trans. from Homer), Cic. poët. Div. 2, 30, 64; Ov. M. 8, 395:conceptum abortu,
Plin. 3, 44, 69, § 172:caedes fratrum indigne peremptorum,
Just. 7, 6. -
54 profligo
1.prō-flīgo, āvi, ātum, 1, v. a., to strike or dash to the ground, to cast down utterly, overthrow, overcome, conquer (class.; syn.: sterno, prosterno).I.Lit.:II.inimicos profligare,
Plaut. Mil. 2, 2, 75:copias hostium,
Cic. Phil. 14, 14, 37:classem hostium,
Caes. B. C. 2, 32:hostes,
Nep. Dat. 6, 8:proelia,
i. e. the warriors, Tac. A. 14, 36:aciem virorum,
Sil. 11, 400; Tac. A. 13, 4.—Trop.A.To overthrow, ruin, destroy:B.rem publicam,
Cic. de Or. 3, 1, 3:tantas opes,
Nep. Pelop. 2, 3:undique se suosque profligante fortunā,
Liv. 33, 19:valetudinem,
Gell. 19, 5, 2.—To overwhelm, crush in spirit:C.quanti illum maerore afflictum esse et profligatum putatis,
Cic. Cat. 2, 1, 2.—To bring almost to an end, to almost finish, despatch:A.bellum commissum ac profligatum conficere,
Liv. 21, 40, 11:profligato fere Samnitium bello,
id. 9, 29, 1; 28, 2, 11:profligatum bellum ac paene sublatum,
Cic. Fam. 12, 30, 2:profligata jam haec, et paene ad exitum adducta quaestio est,
id. Tusc. 5, 6, 15:omnia ad perniciem profligata,
id. Rosc. Am. 13, 38:sperans, ante Vitellii adventum profligari plurimum posse,
that it would be brought nearly to an end, Suet. Oth. 9:profligaverat bellum Judaicum Vespasianus,
Tac. H. 2, 4; Flor 2, 15, 2; Just. 31, 7, 3; Sen. Ben. 7, 13, 2:profligatis in Africā rebus,
Just. 22, 8, 1:victoriam,
Front. Strat. 2, 3, 2:quantum profligatum sit,
how far advanced, Just. 20, 4, 13; cf. Front. Strat. 2, 3, 20.—Hence, prōflīgātus, a, um, P. a.Wretched, miserable, vile (class.;B.syn. perditus): senatoria judicia perdita profligataque,
Cic. Verr. 1, 3, 8.—In a moral sense, corrupt, dissolute, abandoned, profligate (class.):C.tu omnium mortalium profligatissime ac perditissime,
Cic. Verr. 2, 3, 26, § 65:homines,
id. Arch. 6, 14:omnia ad perniciem profligata atque perdita,
id. Rosc. Am. 13, 38:profligatissimus quisque,
Suet. Tib. 35.—Of time, advanced (post-Aug.):2.profligatae aetatis (homo),
Sen. Ot. 2, 2 (al. Vit. Beat. 29, 2).—In neutr. absol.:in profligato esse,
to be almost ended, Gell. 15, 5, 2. -
55 provolvo
prō-volvo, volvi, vŏlūtum, 3, v. a.I.Lit.A.In gen., to roll or tumble forwards, to roll along, roll over and over, roll away (class., but not in Cic.):B.aliquem in viam mediam,
Ter. And. 4, 4, 37:corpora,
Lucr. 6, 1264:ubi glaeba e terrā provolvitur ingens,
id. 6, 553:cupas ardentes in opera,
Hirt. B. G. 8, 42:congestas lapidum moles,
Tac. A. 4, 51:Galba projectus e sellā ac provolutus est,
id. H. 1, 41; Verg. A. 12, 533; 10, 556.—In partic., with se or mid., to cast one's self down, fall down, prostrate one's self at another's feet (syn. prosterno):II.se alicui ad pedes,
Liv. 6, 3:flentes ad genua consulis provolvuntur,
id. 34, 11:provolutae ad pedes,
Curt. 3, 12, 11:genibus ejus provolutus,
Tac. A. 12, 18; 11, 30; Just. 11, 9, 14.—Trop., to snatch away, carry away, hurry on (post-Aug.):B.multi fortunis provolvebantur,
i. e. are ruined, Tac. A. 6, 17.—Mid., to humble one's self:usque ad libita Pallantis provoluta,
submitting to the desires of, Tac. A. 14, 2:provolutus effususque in iram,
Gell. 1, 26, 7. -
56 puter
I.Lit.:II.palus puter,
fetid, Varr. R. R. 1, 8:navis,
Prop. 2, 19, 43 (3, 20, 7): fanum, mouldering from age, ruined, Hor. Ep. 1, 10, 49:poma,
rotten, Ov. M. 7, 585:fervent examina putri De bove,
rotten, putrefying, id. F. 1, 379:viscera,
id. M. 15, 365:corpora cicatricibus putria,
Curt. 9, 3, 10; cf.:si ulcus magis putre est,
Cels. 5, 26, 33:vomicae,
Juv. 13, 95:putres artus et tabida cruore manantia membra,
Val. Max. 6, 9, ext. 5:artus,
Sil. 13, 464: cadavera, putri liquentia tabo, id. 13, 487:moles,
id. 3, 643. —Transf., in gen., loose, crumbling, friable, mellow, soft, flabby, etc.:glaeba,
crumbling, Verg. G. 1, 44:tellus,
Prop. 4 (5), 3, 39:campus,
Verg. A. 8, 596:harena,
Stat. S. 4, 3, 126; Luc. 8, 830:ager pinguis ac putris,
Col. 2, 1:solum,
id. 2, 10, 18; Verg. G. 2, 204:lapis,
friable, Plin. Ep. 10, 39 (48), 2:mammae,
flabby, Hor. Epod. 8, 7:oculi,
languishing, id. C. 1, 36, 17; cf.:ille in Venerem est putris,
Pers. 5, 58:anima, i. q. senilis,
withered, old, Prop. 4 (5), 5, 67. -
57 ruinosa
rŭīnōsus, a, um, adj. [ruina], of buildings.I.Tumbling down, going to ruin, ruinous (rare but class.): aedes, * Cic. Off. 3, 13, 54:* II.parietes,
Sen. Ira, 3, 35 fin. (better rimosos).—Poet., transf., that has already fallen, ruined, in ruins:ruinosas occulit herba domos,
Ov. H. 1, 56.— Plur. subst.: rŭīnōsa, ōrum, ruins:instaurare,
Vulg. Ezech. 36, 33; 33, 27. -
58 ruinosus
rŭīnōsus, a, um, adj. [ruina], of buildings.I.Tumbling down, going to ruin, ruinous (rare but class.): aedes, * Cic. Off. 3, 13, 54:* II.parietes,
Sen. Ira, 3, 35 fin. (better rimosos).—Poet., transf., that has already fallen, ruined, in ruins:ruinosas occulit herba domos,
Ov. H. 1, 56.— Plur. subst.: rŭīnōsa, ōrum, ruins:instaurare,
Vulg. Ezech. 36, 33; 33, 27. -
59 scopulus
scŏpŭlus, i, m., = skopelos, a projecting point of rock; a rock, cliff, crag, esp. a rock, shelf, ledge in the sea.I.Lit. (mostly poet.; not in Cic., but v. infra, II.; cf.:II.rupes, cautes), in the sea: ut pars (remigum) ad scopulos allisa interficeretur,
Caes. B. C. 3, 27 fin.; id. B. G. 3, 13; Poët. ap. Cic. de Or. 3, 41, 166; Verg. G. 3, 261; id. A. 1, 145; 5, 270; Ov. M. 4, 524; 9, 592:frequentes,
Juv. 13, 246:vomentes aequor,
Luc. 6, 24:immanes,
Ov. M. 14, 182; cf.of a promontory,
Hor. C. 1, 3, 20; Ov. F. 4, 419:scopuli errantes, of the Symplegades,
Val. Fl. 3, 621; 4, 681.—On land:scopuli rupesque cavae,
Verg. G. 3, 253; id. A. 4, 445; 12, 531; Sil. 10, 263; Stat. Th. 7, 665; Val. Fl. 6, 632;of the cavern of Cacus,
Verg. A. 8, 192:scopulus Mavortis, of the Areopagus,
Ov. M. 6, 70:his inmobilior scopulis, of a man hard to move,
id. ib. 13, 801:scopulis surdior,
Hor. C. 3, 7, 21; cf.:ferrum et scopulos gestare in corde,
Ov. M. 7, 33:natus es e scopulis,
id. Tr. 3, 11, 3.—Trop., a rock, = a difficulty, danger, harm, evil, etc. (freq. in Cic.; also commended by him as a figure): cum neque Musarum scopulos quisquam superarat, Enn. ap. Cic. Brut. 19, 76 (Ann. v. 223 Vahl.):qui te ad scopulum e tranquillo inferat,
Ter. Phorm. 4, 4, 8:Syrtim patrimonii scopulum libentius dixerim,
Cic. de Or. 3, 41, 163:nec tuas umquam rationes ad eos scopulos, appulisses, ad quos Sex. Titii afflictam navem et in quibus C. Deciani naufragium fortunarum videres,
id. Rab. Perd. 9, 25; id. de Or. 2, 37, 154; id. Rosc. Am. 29, 79:in scopulos vitae incidere,
id. Consol. Fragm. 2, p. 489 Orell.:(Piso et Gabinius) geminae voragines scopulique rei publicae,
id. Pis. 18, 41; cf. Flor. 4, 9, 1:(Pompeius) Ille tremor Ponti et piratarum scopulus, Petr. poët. 123, 240: commeatum publicum in scopulos annonae impingere,
Quint. Decl. 12, 22:cujus tribunal scopulus reorum dicebatur,
Val. Max. 3, 7, 9:e scopulo cadere,
to be ruined, Amm. 30, 5, 10. -
60 semiruta
sēmĭ-rŭtus, a, um, adj. [ruo], halfpulled down, half-overthrown, half-demolished, half-destroyed, half-ruined (not anteAug.;freq. in the historians, esp. in Liv.): murus,
Liv. 31, 26; 32, 17:tecta,
id. 10, 4; Luc. 1, 24:vallum,
Tac. A. 1, 61:castella,
Liv. 28, 44; Tac. A. 4, 25:urbs,
Liv. 5, 49; 31, 24:plus negotii fuit cum semirutā Karthagine quam cum integrā,
Flor. 2, 15, 13:patria,
Liv. 26, 32 et saep.:telae confuso stamine,
half-torn, Claud. Rapt. Pros. 3, 155. — Neutr. plur. as subst.: sēmĭrŭta, ōrum, n.:partim per semiruta partim scalis integros muros transcendere,
the halfdemolished parts of the wall, Liv. 36, 24, 6 (dub.;Weissenb. semirutos): semiruta moenium,
App. Flor. 2, p. 350, 30.
См. также в других словарях:
ruined — index bad (inferior), bad (offensive), bankrupt, depraved, dilapidated, imperfect, insolvent … Law dictionary
Ruined — Ruin Ru in, v. t. [imp. & p. p. {Ruined};p. pr. & vb. n. {Ruining}.] [Cf. F. ruiner, LL. ruinare. See {Ruin}, n.] To bring to ruin; to cause to fall to pieces and decay; to make to perish; to bring to destruction; to bring to poverty or… … The Collaborative International Dictionary of English
ruined — ru|ined [ˈru:ınd] adj [only before noun] a ruined building has been almost completely destroyed ▪ a ruined castle →↑ruin2 … Dictionary of contemporary English
ruined — [[t]ru͟ːɪnd[/t]] ADJ: ADJ n A ruined building or place has been very badly damaged or has gradually fallen down because no one has taken care of it. ...a ruined church … English dictionary
ruined — adj. Ruined is used with these nouns: ↑castle, ↑city, ↑monastery, ↑temple, ↑tower … Collocations dictionary
ruined — adj Drunk, intoxicated. We pounded a case of beer last night and, man, was I ruined. 1990s … Historical dictionary of American slang
ruined — un·ruined; … English syllables
ruined — UK [ˈruːɪnd] / US [ˈruɪnd] adjective a ruined building is old and has many parts that have been destroyed over time … English dictionary
ruined — adjective 1. destroyed physically or morally (Freq. 1) • Syn: ↑destroyed • Similar to: ↑lost 2. doomed to extinction • Syn: ↑done for, ↑sunk, ↑ … Useful english dictionary
Ruined City (novel) — Ruined City, sometimes published as Kindling , is a 1938 novel by Nevil Shute.Plot summaryThe book tells the story of Henry Warren, a City of London financier and head of his firm, Warren Sons and Mortimer. Amid the Depression, Warren continues… … Wikipedia
Ruined in a Day — Single infobox | Name = Ruined in a Day Artist = New Order from Album = Republic Released = 21 June 1993 Format = CD, cassette, 12 Recorded = Genre = House Length = 3:57 Label = London Records Producer = New Order, Stephen Hague Last single =… … Wikipedia