praemĭum

amplus, a, um, adj. [some regard this as a shortened form of anapleôs, = filled up, full; others, as for ambulus from amb-, rounded out, as superus from super, etc.; v. Doed. Syn. II. p. 113; but perh. it is better to form it from am- and -plus, akin to -pleo, plenus, q. v. Pott], thus pr., full all round; hence, great, large. —In space, of large extent, great, large, wide, ample, spacious (the forms amplus and amplior are very rare in the ante-class. per., and rare in all periods. Amplius is com. in the ante-class., freq. in the class., and very freq. in the post-class. per., the Vulg. rarely using the other forms, but using this 121 times. Amplissimus belongs to prose, and is scarcely used before Cicero, with whom it was a very favorite word. It was also used by Plin. Maj. and Min., but never by Tac., Sall. (in his genuine works), nor the Vulg. Catullus used only the form amplius, and Prop. only amplus, while Tib. and Pers. never used this word in any form. Ampliter is found mostly in Plaut.; and ample and amplissime are used a few times by Cic. and by writers that followed him; syn.: magnus, ingens, latus, late patens, spatiosus, laxus).

Lit.:

amplus et spectu protervo ferox,

Pac. Trag. Rel. p. 94 Rib.:

qui (Pluto) ter amplum Geryonen compescit unda,

Hor. C. 2, 14, 7:

ampla domus dedecori domino fit, si est in ea solitudo,

Cic. Off. 1, 39, 139; so Verg. A. 2, 310:

admodum amplum et excelsum signum,

Cic. Verr. 4, 74:

collis castris parum amplus,

Sall. J. 98, 3:

porticibus in amplis,

Verg. A. 3, 353:

per amplum mittimur Elysium,

id. ib. 6, 743:

vocemque per ampla volutant Atria,

id. ib. 1, 725:

nil vulva pulchrius ampla,

Hor. Ep. 1, 15, 41:

amplae aures,

Plin. 11, 52, 114, § 274:

milium amplum grano,

id. 18, 7, 10, § 55:

cubiculum amplum,

Plin. Ep. 2, 17, 6:

baptisterium amplum atque opacum,

id. ib. 5, 6, 25.— Comp.:

quanto est res amplior,

Lucr. 2, 1133:

Amplior Urgo et Capraria,

Plin. 3, 6, 12, § 81:

avis paulo amplior passere,

id. 10, 32, 47, § 89:

amplior specie mortali,

Suet. Aug. 94; id. Caes. 76 (for the neutr. amplius, v. infra).— Sup.:

amplissima curia... gymnasium amplissimum,

Cic. Verr. 2, 4, 53:

urbs amplissima atque ornatissima,

id. Agr. 2, 76:

amplissimum peristylum,

id. Dom. 116:

(candelabrum) ad amplissimi templi ornatum esse factum,

id. Verr. 4, 65:

mons Italiae amplissimus,

Plin. 3, 5, 7, § 48:

amplissimum flumen,

Plin. Ep. 8, 8, 3:

amplissimus lacus,

id. ib. 10, 41, 2:

amplissima insula,

Plin. 6, 20, 23, § 71:

amplissimi horti,

Plin. Ep. 8, 18, 11:

amplissima arborum,

Plin. 16, 39, 76, § 200:

est (topazon) amplissima gemmarum,

id. 37, 8, 32, § 109:

amplissimum cubiculum,

Plin. Ep. 5, 6, 23.—

Transf., great, abundant, ample, much, long:

bono atque amplo lucro,

Plaut. Am. prol. 6 and Ep. 2, 2, 117:

pabula miseris mortalibus ampla,

Lucr. 5, 944:

ampla civitas,

Cic. Verr. 4, 81; 4, 96:

civitas ampla atque florens,

Caes. B. G. 4, 3:

gens ampla,

Plin. 5, 30, 33, § 125:

amplae copiae,

Caes. B. G. 5, 19:

ampla manus militum,

Liv. Epit. 1, 4, 9:

pecuaria res ampla,

Cic. Quinct. 12:

res familiaris ampla,

id. Phil. 13, 8:

(res) ampla,

Sall. H. Fragm. 3, 82, 20 Kritz:

patrimonium amplum et copiosum,

Cic. Sex. Rosc. 6; id. Dom. 146: id. Phil. 2, 67:

amplae divitiae,

Hor. S. 2, 2, 101:

esse patri ejus amplas facultates,

Plin. Ep. 1, 14, 9:

in amplis opibus heres,

Plin. 9, 36, 59, § 122.— Comp.:

amplior numerus,

Cic. Mil. 57; Sall. J. 105, 3; Tac. A. 14, 53:

ampliores aquae,

Plin. 5, 9, 10, § 58:

amplior exercitus,

Sall. J. 54, 3; Suet. Vesp. 4:

commeatus spe amplior,

Sall. J. 75, 8:

amplior pecunia, Auct. B. Alex. 56: pecunia amplior,

Plin. Ep. 3, 11, 2:

pretia ampliora,

Plin. 10, 29, 43, § 84:

omnia longe ampliora invenire quam etc.,

Plin. Ep. 1, 14, 10:

ampliores noctes,

Plin. 18, 26, 63, § 232:

ut ampliori tempore maneret,

Vulg. Act. 18, 20.— Sup.:

peditatus copiae amplissimae e Gallia,

Cic. Font. 8:

exercitus amplissimus,

Plin. Ep. 2, 13, 2; 9, 13, 11:

amplissima pecunia,

Cic. Rosc. Am. 31:

amplissimae fortunae,

id. Verr. 2, 5, 8; id. Quinct. 49; id. Phil. 10, 4:

amplissimae patrimonii copiae,

id. Fl. 89:

amplissimas summas emptionibus occupare,

Plin. Ep. 8, 2, 3:

opes amplissimae,

id. ib. 8, 18, 4:

amplissima dies horarum quindecim etc.,

the longest day, Plin. 6, 34, 39, § 218.—Also subst. in comp. neutr. (v. amplius, adv. infra), more:

ut quirem exaudire amplius,

Att. Trag. Rel. p. 173 Rib.:

si vis amplius dari, Dabitur,

Plaut. Trin. 2, 1, 18:

jam amplius orat,

id. ib. 2, 1, 19:

daturus non sum amplius,

Cic. Verr. 2, 2, 29:

non complectar in his libris amplius quam quod etc.,

id. de Or. 1, 6, 22:

tantum adfero quantum ipse optat, atque etiam amplius,

Plaut. Capt. 4, 1, 10:

ni amplius etiam, quod ebibit,

id. Trin. 2, 1, 20: Ph. Etiamne amplius? Th. Nil, Ter. Eun. 1, 2, 63: Tr. Dimidium Volo ut dicas. Gr. Immo hercle etiam amplius, Plaut. Rud. 4, 3, 21: Th. Nempe octoginta debentur huic minae? Tr. Haud nummo amplius, id. Most. 3, 3, 16:

etiam amplius illam adparare condecet,

Turp. Com. Rel. p. 100 Rib.:

hoc onere suscepto amplexus animo sum aliquanto amplius,

Cic. Verr. 2, 1:

si sit opus liquidi non amplius urna,

Hor. S. 1, 1, 54:

omnis numerus amplius octingentis milibus explebat,

Vell. 2, 110, 3:

Segestanis imponebat aliquanto amplius quam etc.,

Cic. Verr. 4, 76:

illa corona contentus Thrasybulus neque amplius requisivit,

Nep. Thras. 4, 3:

amplius possidere,

Plin. 18, 4, 3, § 17:

Ille imperio ei reddito haud amplius, quam ut duo ex tribus filiis secum militarent, exegit,

Curt. 8, 4, 21:

dedit quantum maximum potuit, daturus amplius, si potuisset,

Plin. Ep. 3, 21, 6:

cum hoc amplius praestet, quod etc.,

id. ib. 7, 25, 1.—Also with part. gen., more of, a greater quantity or number of:

gaudeo tibi liberorum esse amplius,

Plaut. Cist. 5, 4:

te amplius bibisse praedicet loti,

Cat. 39, 21:

amplius frumenti auferre,

Cic. Verr. 3, 49:

expensum est auri viginti paulo amplius,

id. Fl. 6, 8:

amplius negotii contrahi,

id. Cat. 4, 9:

si amplius obsidum vellet,

Caes. B. G. 6, 9, ubi v. Herz.:

quanto ejus amplius processerat temporis,

id. B. C. 3, 25.—

Fig.

Of internal power or force, great, strong, violent, impetuous:

pro viribus amplis,

Lucr. 5, 1174:

amplae vires peditum,

Plin. 6, 20, 23, § 75;

ampla nepotum Spes,

Prop. 4, 22, 41:

poena sera, sed ampla,

full, strict, id. 4, 5, 32. — Comp.:

haec irae factae essent multo ampliores,

Ter. Hec. 3, 1, 9:

si forte morbus amplior factus siet, i. e. gravior,

id. ib. 3, 1, 50:

amplior metus,

Cic. Clu. 128:

amplior potentia feris,

Plin. 28, 10, 42, § 153:

ampliorem dicendi facultatem consequi,

Quint. 2, 3, 4:

amplior eoque acrior impetus,

Flor. 4, 2, 66:

spes amplior,

Sall. J. 105, 4:

amplius accipietis judicium,

severer, Vulg. Matt. 23, 14:

amplior auctoritas,

Plin. 37, 3, 12, § 47:

amplior virtus,

higher merit, Quint. 8, 3, 83:

idem aut amplior cultus (dei),

Plin. 28, 2, 4, § 18:

amplior est quaestio,

Quint. 3, 5, 8:

ampliora verba,

of larger meaning, id. 8, 4, 2: scientia intellegentiaque ac sapientia ampliores inventae sunt in te, Vulg. Dan. 5, 14:

quo legatis animus amplior esset,

Sall. C. 40, 6; 59, 1:

spiritus amplior,

Vulg. Dan. 5, 12; 6, 3.— Sup.:

(honos) pro amplissimis meritis redditur,

Cic. Phil. 5, 41:

cujus sideris (Caniculae) effectus amplissimi in terra sentiuntur,

very violent, Plin. 2, 40, 40, § 107:

amplissima spes,

Suet. Caes. 7:

his finis cognitionis amplissimae,

most important trial, Plin. Ep. 2, 11, 23.—

Of external splendor, great, handsome, magnificent, splendid, glorious:

illis ampla satis forma, pudicitia,

great enough, Prop. 1, 2, 24:

haec ampla sunt, haec divina,

Cic. Sest. 102; id. Arch. 23:

res gestae satis amplae,

Sall. C. 8, 2:

cur parum amplis adfecerit praemiis,

Cic. Mil. 57:

ampla quidem, sed pro ingentibus meritis praemia acceperunt,

Tac. A. 14, 53:

amplum in modum praemia ostentare,

Aur. Vict. Caes. 26, 6:

amplis honoribus usi,

Sall. J. 25, 4:

amplis honoribus auctos,

Hor. S. 1, 6, 11.—Sometimes in mal. part. or ironically:

amplam occasionem calumniae nactus,

a fine opportunity, Cic. Verr. 2, 61:

spolia ampla refertis Tuque puerque tuus,

glorious spoils, Verg. A. 4, 93.— Comp.:

ne ullum munus aedilitatis amplius aut gratius populo esse possit,

Cic. Verr. 2, 1, 5; id. Mur. 37:

praemiis ad perdiscendum amplioribus commoveri,

id. de Or. 1, 4, 13:

alicui ampliorem laudem tribuere,

id. Sest. 27:

in aliqua re esse laudem ampliorem,

id. Marcell. 4:

corporis membris plus dedit, id amplius atque augustius ratus (Zeuxis),

Quint. 12, 10, 5:

ut Augustus vocaretur ampliore cognomine,

Suet. Aug. 7.— Subst.:

in potestatibus eo modo agitabat, ut ampliore, quam gerebat, dignus haberetur,

of something greater, Sall. J. 63, 5.— Sup.:

ut consules monumentum quam amplissimum faciundum curent,

Cic. Phil. 14, 38; 14, 31; id. Verr. 4, 82:

hoc munus aedilitatis amplissimum,

id. ib. 1, 12, 36; Aur. Vict. Vir. Ill. 1, 74:

alicui amplissimas potestates dare,

Cic. Agr. 2, 31:

insignibus amplissimis ornatus,

id. ib. 2, 101:

dona amplissima conferre,

Plin. 18, 3, 3, § 9:

praemia legatis dedistis amplissima,

Cic. Cat. 4, 5; id. Phil. 2, 32:

spe amplissimorum praemiorum adduci,

id. Mil. 5; id. de Or. 1, 5, 16:

velut praemium quoddam amplissimum longi laboris,

Quint. 10, 7, 1:

munera amplissima mittere,

Caes. B. G. 1, 43:

vestris beneficiis amplissimis adfectus,

Cic. Imp. Pomp. 51; id. Dom. 98:

laudi amplissimae lauream concedere,

id. Pis. 74:

laudibus amplissimis adficere,

id. Phil. 7, 11:

amplissimam gloriam consequi,

id. Prov. Cons. 39:

ut eum amplissimo regis honore et nomine adfeceris,

id. Deiot. 14:

amplissimis aliquem efferre honoribus,

Aur. Vict. Epit. 17, 3:

amplissimis uti honoribus,

Cic. Fl. 45:

amplissimos honores adipisci,

id. Verr. 5, 181:

honores adsequi amplissimos,

id. Mil. 81:

aliquem ad honores amplissimos perducere,

id. Am. 20, 73:

meus labor fructum est amplissimum consecutus,

id. Imp. Pomp 2:

mihi gratiae verbis amplissimis aguntur,

in the handsomest termis, id. Cat. 3, 14; id. Phil. 2, 13; id. Quir. 15:

ei amplissimis verbis gratias egimus,

id. Phil. 1, 3:

provincia Gallia merito ornatur verbis amplissimis ab senatu,

id. ib. 4, 9:

amplissimis verbis conlaudatus,

Suet. Caes. 16:

amplissimo populi senatusque judicio exercitus habuistis,

Cic. Agr. 1, 12; id. Fl. 5; id. Dom. 86; id. Planc. 93:

de meo consulatu amplissima atque ornatissima decreta fecerunt,

id. Dom. 74:

quam universi populi, illius gentis, amplissimum testimonium (said of Cic.),

Plin. 7, 30, 31, § 116.—

In respect of the opinion of others, esteemed, renowned, etc.:

quicquid est, quamvis amplum sit, id est parum tum cum est aliquid amplius,

Cic. Marcell. 26:

quid hunc hominem magnum aut amplum de re publica cogitare (putare possumus), qui etc.,

great or noble, id. Imp. Pomp. 37:

omnia, quae vobis cara atque ampla sunt,

id. Agr. 2, 9; id. Arch. 23:

convenerunt corrogati et quidem ampli quidam homines,

id. Phil. 3, 20:

hoc studium parvi properemus et ampli,

small and great, Hor. Ep. 1, 3, 28:

amplis doctoribus instructus,

Tac. A. 14, 52:

sin autem sunt amplae et honestae familiae plebeiae,

Cic. Mur. 7, 15.— Comp.:

cum est aliquid amplius,

Cic. Marcell. 26:

ampliores ordines,

Caes. B. C. 1, 77, where Dinter reads priores: quo (ingenio) neque melius neque amplius aliud in natura mortalium est, [p. 112] Sall. J. 2, 4:

nihil amplius potes (tribuere) amicitia tua,

Plin. Ep. 2, 13, 10:

quid amplius facitis?

Vulg. Matt. 5, 47.— Sup.:

ex amplissimo genere nubere,

Cic. Cael. 34:

amplissimo genere natus,

Caes. B. G. 4, 12:

genere copiisque amplissimus, id. ib 6, 15: quam (familiam) vidit amplissimam,

Cic. Phil. 13, 12:

amplissimos patruos habere,

id. Sex. Rosc. 147:

amplissima civitas,

id. Verr. 5, 122:

apud illos Fabiorum nomen est amplissimum,

id. Font. 36; id. Caecin. 104; id. Verr. 3, 96; id. Deiot. 14:

mihi hic locus ad agendum amplissimus est visus,

id. Imp. Pomp. 1:

non adgrediar ad illa maxima atque amplissima prius quam etc.,

id. Sest. 5:

licet tribuas ei quantum amplissimum potes, nihil tamen amplius potes amicitia tua,

Plin. Ep. 2, 13, 10:

amplissimis operibus increscere,

id. ib. 8, 4, 3:

honores in amplissimo consilio collocare,

Cic. Sen. 2:

amplissimi orbis terrae consilii principes,

id. Phil. 3, 34: honoris amplissimi puto esse accusare improbos, I esteem it to be the greatest honor, etc., id. Div. in Caecil. 70:

promotus ad amplissimas procurationes,

Plin. Ep. 7, 31, 3:

praeter honores amplissimos cognomenque etc.,

Plin. 7, 44, 45, § 142:

spes amplissimae dignitatis,

Cic. Agr. 2, 49; id. Sen. 19, 68; Suet. Vit. 2.—

Hence, amplissimus (almost always thus in sup.) as a title for persons holding great and honored offices, as consul, senator, etc., or as an honorable epithet of the office itself or the body of officers, distinguished, very distinguished, honorable, right honorable, most honorable, etc.:

is mihi videtur amplissimus, qui sua virtute in altiorem locum pervenit,

Cic. Sex. Rosc. 83:

homo et suis et populi Romani ornamentis amplissimus,

id. Mur. 8:

P. Africanus rebus gestis amplissimus,

id. Caecin. 69:

ut homines amplissimi testimonium de sua re non dicerent,

id. Sex. Rosc. 102; id. Clu. 197:

Q. Catuli atque ceterorum amplissimorum hominum auctoritas,

id. Imp. Pomp. 63:

vir amplissimus ejus civitatis,

id. Verr. 4, 17; id. Fl. 32:

exercitum Cn. Domitii, amplissimi viri, sustentavit,

id. Deiot. 5, 14:

cum habeas amplissimi viri religionem (of L. Lucullus),

id. Arch. 4, 8; id. Lig. 22:

in quo consilio amplissimi viri judicarent,

id. Mil. 5; id. Balb. 1; id. Dom. 2:

comitatus virorum amplissimorum,

id. Sull. 9:

viros primarios atque amplissimos civitatis in consilium advocare,

id. Verr. 3, 18:

ordinis amplissimi esse,

Aur. Vict. Caes. 13, 1; 37, 6:

cives amplissimos legare,

Cic. Balb. 42:

hoc amplissimum nomen, i. e. senatorium,

id. Verr. 3, 96:

amplissimus honos, i. e. consulatus,

id. Rep. 1, 6; so,

amplissimo praeditus magistratu,

Suet. Aug. 26:

amplissimus ordo, i. e. senatorius,

Plin. Ep. 10, 3; Suet. Calig. 49:

amplissimi ordines, i. e. senatus et equites,

id. Vesp. 9:

amplissimum collegium decemvirale,

Cic. Verr. 2, 4, 49:

an vero vir amplissimus, P. Scipio, pontifex maximus, etc.,

id. Cat. 1, 3:

amplissimum sacerdotium,

id. Verr. 2, 126; id. Phil. 13, 8:

sacerdotium amplissimum,

id. Verr. 2, 127.—

As rhet. epithet:

amplus orator,

one that speaks richly and with dignity, Cic. Or. 9; id. Brut. 68:

herous (pes), qui est idem dactylus Aristoteli amplior, iambus humanior videatur,

grander, more stately, Quint. 9, 4, 88:

amplius compositionis genus,

more copious style, id. 9, 4, 129.— Adv. (on the extent of the use of the different forms of the adverb, v. supra init.), largely, abundantly, copiously.

Lit.

Form amplĭter:

benigne ei largi atque ampliter,

Att. Trag. Rel. p. 173 Rib.:

aptate munde atque ampliter convivium,

Pomp. Com. Rel. p. 234 Rib.:

extructam ampliter mensam,

Lucil. 13, 7 Mull.:

opsonato ampliter,

Plaut. Cas. 2, 8, 65:

adpositum est ampliter,

id. Mil. 3, 1, 163:

acceptus hilare atque ampliter,

id. Merc. prol. 98:

modeste melius facere sumptum quam ampliter,

id. Stich. 5, 4, 10:

parum (digitulos) immersisti ampliter,

not deep enough, id. Bacch. 4, 4, 26.—

Form amplē:

exornat ample magnificeque triclinium,

Cic. Verr. 4, 62: qui ample valetudinarios nutriunt, in great numbers (v. the context), Cels. praef. med. —

Trop., fully, handsomely.

Form amplĭter:

ampliter dicere,

fully, particularly, Gell. 10, 3, 4:

laudare ampliter,

id. 2, 6, 11.—

Form amplē: duo genera sunt: unum attenuate presseque, alterum sublate ampleque dicentium, with great fulness, richly (v. amplus, II. E.), Cic. Brut. 55, 201; so,

elate ampleque loqui,

id. Tusc. 5, 9, 24:

satis ample sonabant in Pompeiani nominis locum Cato et Scipio,

full grandly filled the place of, Flor. 4, 2, 65.— Comp.: amplĭus, more, longer, further, besides (syn.: ultra, praeterea); of time, number, and action (while plus denotes more in quantity, measure, etc.; magis, more, in the comparison of quality, and sometimes of action; and potius, rather, the choice between different objects or acts), constr. absol., with comp. abl., and, in the case of numerals, like minus, plus, propius, q. v., without quam with the nom., acc., or gen., or rarely with the abl. comp., or with quam, but chiefly in the post-Aug. per.; cf. Zumpt, § 485; Madv. § 305; Roby, § 1273; Herz. ad Caes. B. G. 4, 12; and Draeger, Hist. Synt. I. p. 521 sq.

In gen.:

deliberatum est non tacere [me] amplius,

Afran. Com. Rel. p. 199 Rib.:

otium ubi erit, de istis rebus tum amplius tecum loquar,

Plaut. Truc. 4, 4, 18:

cui amplius male faxim,

id. Aul. 3, 2, 6: De. Etiam? Li. Amplius, id. As. 1, 1, 29: Ar. Vale. Ph. Aliquanto amplius valerem, si hic maneres, id. ib. 3, 3, 2:

etiam faxo amabit (eam) amplius,

id. Men. 5, 2, 40:

multo tanto illum accusabo, quam te accusavi, amplius,

id. ib. 5, 2, 49:

quo populum servare potissit amplius,

Lucil. 1, 15 Mull.:

At ego amplius dico,

Cic. Verr. 2, 26:

amplius posse,

Sall. J. 69, 2:

armis amplius valere,

id. ib. 111, 1:

si lamentetur miser amplius aequo,

Lucr. 3, 953:

tribus vobis opsonatumst an opsono amplius Tibi et parasito et mulieri?

besides, Plaut. Men. 2, 2, 45:

Quam vellem invitatum, ut nobiscum esset amplius,

Ter. Heaut. 1, 2, 11:

in illo exercitu cuncta (probra) fuere et alia amplius,

Sall. J. 44, 5:

felices ter et amplius,

Hor. C. 1, 13, 17:

binas aut amplius domos continuare,

Sall. C. 20, 11:

ter nec amplius,

Suet. Caes. 25:

cum non solum de his scripserit, sed amplius praecepta (reliquerit),

Quint. 12, 11, 24:

multa promi amplius possunt,

Plin. 2, 17, 15, § 77:

si studere amplius possum,

Quint. 6, prooem. 4:

auram communem amplius haurire potui?

id. 6, prooem. 12:

sagum, quod amplius est,

Vulg. Exod. 26, 12.—

And so very often with the pron. quid, etc.; with the negatives nihil, non, neque, nec, ne; and sometimes with nemo and haud.

With quid, etc.:

Quid faciam amplius?

Ter. Ad. 4, 7, 14, and Cic. Har. Resp. 42:

quid dicam amplius?

Quint. 8, 4, 7:

quid a me amplius dicendum putatis?

Cic. Verr. 3, 60:

quid quaeris amplius?

id. Sex. Rosc. 145; id. Dom. 41; id. Verr. 2, 191:

quid vultis amplius?

id. Mil. 35:

quid amplius vis?

Hor. Epod. 17, 30:

quid exspectatis amplius?

Cic. Verr. 2, 174:

quid amplius exspectabo,

Vulg. 4 Reg. 6, 33:

quid loquar amplius de hoc homine?

Cic. Caecin. 25:

quid amplius laboremus?

Quint. 8, prooem. 31:

quid habet amplius homo?

Vulg. Eccl. 1, 3; 6, 8:

quid ego aliud exoptem amplius, nisi etc.,

Plaut. As. 3, 3, 134:

quid amplius debeam optare?

Quint. 4, 1, 51: Lo. Numquid amplius? Ly. Tantum est, Plaut. Merc. 2, 2, 11; Ter. And. 2, 1, 25: De. An quid est etiam amplius? He. Vero amplius, id. Ad. 3, 4, 22:

quid est quod tibi mea ars efficere hoc possit amplius?

more than this, id. And. 1, 1, 4:

Etenim quid est, Catilina, quod jam amplius exspectes, si etc.,

Cic. Cat. 1, 3, 6; id. Sull. 90:

si quid amplius scit,

Plaut. Rud. 2, 2, 23:

si quid ego addidero amplius,

id. Trin. 4, 2, 13:

si amplius aliquid gloriatus fuero,

Vulg. 2 Cor. 10, 8.—And often hoc amplius, where hoc is commonly an abl., but sometimes may be regarded as a nom. or an acc.:

hoc amplius si quid poteris,

any thing beyond this, Cic. de Or. 1, 10, 44: et hoc amplius (additur), quod etc., and this further, that etc., id. Sull. 44; so Quint. 5, 13, 36:

de paedagogis hoc amplius, ut aut sint etc.,

id. 1, 1, 8:

Mario urbe Italiaque interdicendum, Marciano hoc amplius, Africa,

Plin. Ep. 2, 11, 19; Quint. 1, 5, 50; 1, 5, 55; sometimes in plur., his amplius:

his amplius apud eundem (est) etc.,

Quint. 9, 3, 15;

so rarely eo amplius: inferiasque his annua religione, publice instituit, et eo amplius matri Circenses,

Suet. Calig. 15:

quaeris quid potuerit amplius adsequi,

Cic. Planc. 60: prius quam (hic) turbarum quid faciat amplius, Plaut. Men. 5, 2, 93:

quare jam te cur amplius excrucies?

Cat. 76, 10.—

With nihil, etc.:

habet nihil amplius quam lutum,

Lucil. 9, 46 Mull.:

nihil habui amplius, quod praeciperem,

Quint. 7, 1, 64:

nihil enim dixit amplius,

Cic. Deiot. 21:

Nihil dico amplius: causa dicta est,

I say no more; I have done with my case, id. ib. 8:

nihil amplius dico, nisi me etc.,

id. Planc. 96:

nihil amplius dicam quam victoriam etc.,

id. Marcell. 17.—Hence, nihil dico or dicam amplius, when one fears to wound by declaring his opinion, etc., I say no more, have nothing further to say or add:

vetus est, Nihili cocio est. Scis cujus? non dico amplius,

Plaut. As. 1, 3, 51:

si, quod equitis Romani filius est, inferior esse debuit: omnes tecum equitum Romanorum filii petiverunt. Nihil dico amplius,

Cic. Planc. 7 (tacite significat eos dignitate inferiores esse Plancio, Manut. ad h.l.):

Alterius vero partis nihil amplius dicam quam id, quod etc.,

id. Marcell. 6, 17:

amplius nihil respondit,

Vulg. Marc. 15, 5:

nihil amplius addens,

ib. Deut. 5, 22:

nihil noverunt amplius,

ib. Eccl. 9, 5:

nihil amplius optet,

Hor. Ep. 1, 2, 46:

nihil amplius potes,

Plin. Ep. 2, 13, 10:

amplius quod desideres, nihil erit,

this will leave nothing to be desired, Cic. Tusc. 1, 11, 24:

nil amplius oro, nisi ut etc.,

Hor. S. 2, 6, 4:

ipse Augustus nihil amplius quam equestri familia ortum se scribit,

Suet. Aug. 2:

si non amplius, ad lustrum hoc protolleret unum,

Lucil. 1, 33 Mull.:

non luctabor tecum, Crasse, amplius,

Cic. de Or. 1, 17, 74; id. Tusc. 5, 34, 98:

verbum non amplius addam,

Hor. S. 1, 1, 121:

non amplius me objurgabis,

Quint. 5, 10, 47:

non amplius posse,

Sall. Fragm. Hist. 3, 82, 19 Kritz:

non habent amplius quid faciant,

Vulg. Luc. 12, 4: non videbitis amplius faciem meam. ib. Gen. 44, 23; ib. Heb. 10, 17:

amplius illa jam non inveniet,

ib. Apoc. 18, 14:

studium, quo non aliud ad dignitatem amplius excogitari potest,

Tac. Or. 5:

extra me non est alia amplius,

Vulg. Soph. 2, 15:

neque hoc amplius quam quod vides nobis quicquamst,

Plaut. Rud. 1, 5, 21:

neque va dari amplius neque etc.,

Cic. Quinct. 23:

nec jam amplius ullae Adparent terrae,

Verg. A. 3, 192; 3, 260; 5, 8; 9, 426; 9, 519; 11, 807; 12, 680; id. G. 4, 503:

nec irascar amplius,

Vulg. Ezech. 16, 42; ib. Apoc. 7, 16:

ne amplius dona petas,

Cat. 68, 14:

urere ne possit calor amplius aridus artus,

Lucr. 4, 874;

ne quos amplius Rhenum transire pateretur,

Caes. B. G. 1, 43:

ut ne quem amplius posthac discipulum reciperet,

Suet. Gram. 17:

ne amplius morando Scaurum incenderet,

Sall. J. 25, 10; id. Fragm. Hist. 1, 2, 10 Kritz;

3, 82, 17: ne amplius divulgetur,

Vulg. Act. 4, 17:

ut nequaquam amplius per eamdem viam revertamini,

ib. Deut. 17, 16:

nolite amplius accipere pecuniam,

ib. 4 Reg. 12, 7.—

With nemo:

cur non restipulatur neminem amplius petiturum?

Cic. Q. Rosc. 12, 36:

cum amplius nemo occurreret,

nobody further, no one more, Curt. 8, 10, 2; so,

neminem amplius viderunt,

Vulg. Marc. 9, 7:

nemo emet amplius,

no one will buy any longer, any more, ib. Apoc. 18, 11 (for cases of haud with amplius, v. c. a and g).—

With numerals and numeral forms.

Without quam:

amplius horam suffixum in cruce me memini esse,

Cat. 69, 3:

horam amplius jam in demoliendo signo homines moliebantur,

Cic. Verr. 4, 95:

amplius annos triginta tribunus fuerat,

Sall. C. 59, 6:

me non amplius novem annos nato,

Nep. Hann. 2, 3:

per annos amplius quadraginta,

Suet. Aug. 72; 32:

quid si tandem amplius triennium est?

Cic. Q. Rosc. 8:

Tu faciem illius noctem non amplius unam Falle dolo,

Verg. A. 1, 683:

inveniebat Sabim flumen non amplius milia passuum decem abesse,

Caes. B. G. 2, 16; 4, 12:

reliquum spatium, quod est non amplius pedum sexcentorum, mons continet,

id. ib. 1, 28;

2, 29: amplius sestertium ducentiens acceptum hereditatibus rettuli,

Cic. Phil. 2, 40; id. Fl. 68; so Plin. Ep. 10, 39, 1:

huic paulo amplius tertiam partem denegem?

id. ib. 5, 7, 3:

cum eum amplius centum cives Romani cognoscerent,

Cic. Verr. 1, 14; 5, 155:

victi amplius ducenti ceciderunt,

Liv. 21, 29, 3: non amplius quattuordecim cohortes, Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, C:

ex omni multitudine non amplius quadraginta locum cepere,

Sall. J. 58, 3: torrentes amplius centum, [p. 113] Plin. 5, 28, 29, § 103; 9, 5, 4, § 10.—And very rarely placed after the numeral:

qui septingentos jam annos amplius numquam mutatis legibus vivunt,

Cic. Fl. 63:

pugnatum duas amplius horas,

Liv. 25, 19, 15 Weissenb.:

duo haud amplius milia peditum effugerunt,

id. 28, 2:

decem amplius versus perdidimus,

Plin. Ep. 3, 5, 12:

tris pateat caeli spatium non amplius ulnas,

Verg. E. 3, 105.—

With the comp. abl. (rare but class.):

cum jam amplius horis sex continenter pugnaretur,

Caes. B. G. 3, 5; 4, 37:

pugnatum amplius duabus horis est,

Liv. 27, 12:

neque triennio amplius supervixit,

Suet. Caes. 89:

uti non amplius quinis aut senis milibus passuum interesset,

Caes. B. G. 1, 15; 1, 23; 2, 7;

6, 29: non amplius patet milibus quinque et triginta,

Sall. Fragm. Hist. 4, 1, 34 Kritz:

est ab capite paulo amplius mille passibus locus,

Plin. Ep. 10, 90, 1:

ab Capsa non amplius duum milium intervallo,

Sall. J. 91, 3:

(Catilina) cum initio non amplius duobus milibus (militum) habuisset,

id. C. 56, 2; so,

denas alii, alii plures (uxores) habent, set reges eo amplius,

id. J. 80, 7.—

And prob. the following ambiguous cases: cum mille non amplius equitibus,

Sall. J. 105, 3:

oppidum non amplius mille passuum abesse,

id. ib. 68, 3.—

With quam (postAug. and eccl.):

non amplius, cum plurimum, quam septem horas dormiebat,

Suet. Aug. 78:

nec amplius quam septem et viginti dies Brundisii commoratus,

id. ib. 17:

Toto triennio semel omnino eam nec amplius quam uno die paucissimis vidit horis,

id. Tib. 51:

demoratus dies non amplius quam octo aut decem,

Vulg. Act. 25, 6:

ut non amplius apud te quam quarta (pars) remaneret,

Plin. Ep. 5, 19:

ut vexillum veteranorum, non amplius quam quingenti numero, copias fuderint,

Tac. A. 3, 21:

haud amplius quam ducentos misit,

id. ib. 14, 32:

insidiantur ei ex iis viri amplius quam quadraginta,

Vulg. Act. 23, 21.—

Amplius, t. t. of judges when they deferred an important case for future examination:

Amplius adeo prolixum temporis spatium significat, ut judices quotienscunque significarent, adhuc se audire velle, amplius dicebant. Itaque negotium differebant, unde hodieque ampliari judicium differri dicitur,

Charis. 176 P.; so Don. ad Ter. Eun. 2, 3, 39; cf.

also amplio and ampliatio: cum consules re audita amplius de consilii sententia pronuntiavissent,

Cic. Brut. 22, 86:

antea vel judicari primo poterat vel amplius pronuntiari,

id. Verr. 2, 1, 26:

ut de Philodamo amplius pronuntiaretur,

id. ib. 2, 1, 29.—

And metaph.: ego amplius deliberandum censeo,

Ter. Phorm. 2, 4, 17.—

Amplius non petere, judicial t. phr., to bring no further action, to make no further claim:

quid ita satis non dedit, AMPLIVS [A SE] NEMINEM PETITVRVM?

Cic. Rosc. Com. 12, 35:

Tibi ego, Brute, non solvam, nisi prius a te cavero amplius eo nomine neminem, cujus petitio sit, petiturum,

id. Brut. 5, 18:

sunt duo, quae te rogo: primum, ut si quid satis dandum erit, AMPLIVS EO NOMINE NON PETI, cures etc.,

id. Fam. 13, 28 A:

quod ille recusarit satis dare amplius abs te non peti,

id. Att. 1, 8, 1.—

Hoc amplius, beside the general use given above (II. Comp. b. a), as t. phr. of senators when they approved a measure, but amended it by addition:

Servilio adsentior et HOC AMPLIVS CENSEO, magnum Pompeium fecisse etc.,

Cic. Phil. 12, 21, 50:

cui cum essem adsensus, decrevi HOC AMPLIVS, ut etc.,

id. ad Brut. 1, 5, 1;

so Seneca: fortasse et post omnes citatus nihil improbabo ex iis, quae priores decreverint, et dicam HOC AMPLIVS CENSEO, Vit. Beat. 3, 2: Quaedam ex istis sunt, quibus adsentire possumus, sed HOC AMPLIVS CENSEO,

id. Q. N. 3, 15, 1.—

To this may be added the elliptical phrases, nihil amplius and si nihil amplius:

nihil amplius, denoting that there is nothing further than has been declared: sese ipsum abs te repetit. Nihil amplius,

Cic. Verr. 5, 49, 128;

(res publica) ulta suas injurias est per vos interitu tyranni. Nihil amplius,

id. Fam. 12, 1, 2; and, si nihil amplius, marking a limit, if nothing more, at least:

excedam tectis? An, si nihil amplius, obstem?

Ov. M. 9, 148.

word more, which is sometimes an adj., sometimes a subst., and sometimes an adv., and some of the above examples would admit of different classifications; as, non amplius dicere, not to speak further (adv.) or not to say more (subst.), Plaut. As. 1, 3, 51; but some of them would admit of only one explanation;

as, ne quos amplius Rhenum transire pateretur,

Caes. B. G. 1, 43. Sup.: amplissimē.

Lit., very largely, most abundantly:

ut quibus militibus amplissime (agri) dati adsignati essent,

in the largest shares, Cic. Phil. 5, 53:

duumviri (deos) tribus quam amplissume tum apparari poterat stratis lectis placavere,

Liv. 5, 13, 6 Weissenb.—

Fig., most generously, most handsomely:

qui amplissime de salute mea decreverint,

Cic. Dom. 44:

amplissime laudare,

in the handsomest style, Plin. 18, 3, 3, § 11; Suet. Calig. 15:

honores amplissime gessit,

Cic. Verr. 2, 112:

pater cum amplissime ex praetura triumphasset,

with the greatest pomp, id. Mur. 15:

placere eum quam amplissime supremo suo die efferri,

should be carried forth with every possible solemnity, id. Phil. 9, 7, 16. V. on this word, Hand, Turs. I. pp. 287-296.

ăpŭd ( apud down to the time of Caesar, Corp. Inscr. I. 30; I. 196; and after 45 B. C. both apud, Inscr. Orell. 206; 818, and aput, ib. 206; 15; 34; another form of apud was apor, Paul. ex Fest. p. 26 Mull. apud, Ritschl, Rib. in Trag. et Com. Rel., Mull. in Lucil., and Dietsch in Sall.; aput, Lachm., Fleck. in Plaut.; both apud and aput, Mull. in Cat. and Rib. in Verg.) [Corssen once regarded apud as connected with apisci, as juxta with jungo, Ausspr. I. p. 335, 1st ed., but afterwards, ib. 2d ed. I. p. 197, he adopted Pott's view, that it was comp. of Sanscr. api, = to, toward, near (Gr. epi), and ad, old form ar, which view the form apor favors, and thus its strict meaning would be on to, unto; v. infra, IV.]; prep. gov. acc., with, at, by, near (regularly with words denoting rest, and primarily of persons, while ad properly designates only direction, motion, extension, etc., and is chiefly used of places; the diff. between apud and penes is given in Paul. ex Fest. p. 22 Mull.: apud et penes in hoc differunt, quod alterum personam cum loco significat, alterum personam et dominium ac potestatem; v. penes, and cf. Nep. Them. 7, 2: ad ephoros Lacedaemoniorum accessit, penes quos summum imperium erat, atque apud eos (v. infra, I. B. 2. a.) contendit, etc.; and for the difference between ad and apud, cf. Lucil. 9, 58 sq. Mull.: apud se longe alid est, neque idem valet ad se: Intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se; syn.: ad, prope, coram, inter, in with abl.; rare in early Lat.; very freq. in Plaut., less freq. in Ter., seven times in Verg., five times in Juv., three times in Catull., twice in Ov, and once in Hor. and Prop.; never in Tib. or Pers.; very freq. in Cic., the historians, and the Vulg.).

A.. In designating nearness in respect of persons, with, near: apud ipsum adstas, Att. ap. Non. p. 522, 25:

adsum apud te, genitor,

id. ib. p. 522, 32:

alteram (partem) apud me adponito,

Plaut. Trin. 4, 3, 60:

nunc hic apud te servio,

id. Capt. 2, 2, 62:

scriptorum non magnast copia apud me,

Cat. 68, 33 Mull.:

mane apud me,

Vulg. Gen. 29, 19:

Advocatum habemus apud Patrem,

ib. 1 Joan. 2, 1:

cum in lecto Crassus esset et apud eum Sulpicius sederet,

Cic. de Or. 2, 3, 12; so id. Pis. 26, and id. Rep. 3, 28.—

Esp.

a.. With a pron. or subst., apud me, te, se, aliquem, etc., with me, in my house, etc., in one's house, at the house of a person; Fr. chez moi, chez vous, chez soi, etc.:

Quis heri apud te? Naev., Com. Rel. p. 9 Rib.: dico eum esse apud me,

Plaut. Capt. 3, 2, 15; 4, 2, 73:

hic apud me hortum confodere jussi,

id. Aul. 2, 2, 66:

si commodumst, apud me, sis, volo,

Ter. Heaut. 1, 1, 110:

condixerant cenam apud me, Turp., Com. Rel. p. 108 Rib.: quid nunc virgo? Nempe apud test?

Plaut. Trin. 1, 2, 159:

Quid sibi volunt homines isti apud te?

Vulg. Num. 22, 9; ib. Matt. 26, 18:

cenabis bene apud me,

Cat. 13, 1:

apud me habitavit,

Cic. Clu. 33; id. Verr. 4, 111; 5, 77:

apud te cenavit,

id. Div. in Caecil. 58; id. Verr. 4, 49; id. Cael. 26; id. Deiot. 32:

in curia posita potius quam rure apud te, Titin., Com. Rel. p. 142 Rib.: mane apud me etiam hodie,

Vulg. Jud. 19, 9:

tenet intus apud se,

Lucil. 9, 59 Mull.:

Pompeius petiit, ut secum et apud se essem cotidie,

Cic. Att. 5, 6:

apud se fecit manere,

Vulg. Jud. 19, 7; ib. Luc. 11, 37:

de gladiis, quae apud ipsum erant deprehensa,

Cic. Cat. 3, 10:

Cum postridie apud eundem ventum exspectans manerem,

id. Phil. 1, 8:

mansit apud eum quattuor mensibus,

Vulg. Jud. 19, 2; ib. Act. 28, 14:

apud quem deversatus es,

Cic. Verr. 4, 37: apud nympham Calypsonem, Liv. And. ap. Prisc. p. 685 (cf. Hom. Od. 4, 557: Numphês en megaroisi Kalupsous):

habitasti apud Heium Messanae,

Cic. Verr. 4, 18; id. Cael. 51:

Fuisti apud Laecam illa nocte,

id. Cat. 1, 4, 9; id. de Or. 1, 22, 104; id. Att. 1, 8:

apud Ostorium Scapulam epulatur,

Tac. A. 14, 48:

apud Cornelium Primum juxta Velabrum delituit,

id. H. 3, 74; 1, 14:

Factum est, ut moraretur apud Simonem quendam,

Vulg. Act. 9, 43:

invenient hominem apud sororem tuam occultantem se,

Cic. Dom. 83:

qui apud te esset eductus,

id. Quinct. 69:

apud quem erat educatus,

id. Lael. 20, 75:

cum alter ejus filius apud matrem educaretur,

id. Clu. 27:

disciplina C. Cassii, apud quem educatus erat,

Tac. A. 15, 52:

se apud Q. Mucium jus civile didicisse,

id. Or. 30:

apud eosdem magistratus institutus,

Suet. Calig. 24:

servorum manus tamquam apud senem festinantes,

Tac. H. 1, 7:

in convivio apud regem,

id. A. 2, 57: Bene vale;

apud Orcum te videbo,

in the abode of Orcus, Plaut. As. 3, 3, 16:

sacrificasse apud deos, i. e. in templis deorum,

Tac. A. 11, 27:

frater apud Othonem militans,

in the army of Otho, id. H. 2, 26; so,

nec solum apud Caecinam (cognoscebatur id damnum composuisse),

id. ib. 2, 27:

quorum sint legati apud se,

in his camp, Caes. B. G. 4, 8; cf.:

Quos cum apud se in castris Ariovistus conspexisset,

id. ib. 1, 47:

dici hoc potest, Apud portitores eas (litteras) resignatas sibi,

at the custom-house, Plaut. Trin. 3, 3, 64; 3, 3, 80:

Quantillum argenti mihi apud trapezitam siet,

at the banker's, id. Capt. 1, 2, 90:

duo genera materiarum apud rhetoras tractantur, i. e. in scholis rhetorum, as he says just before,

Tac. Or. 35.—Apud me etc. is sometimes added to domi or in aedibus, or interchanges with domi: Me. Ubi namst, quaeso? Ch. Apud me domi, Ter. Heaut. 3, 1, 21:

a me insidias apud me domi positas esse dixerunt,

Cic. Sest. 41:

domi esse apud sese archipiratas dixit duos,

id. Verr. 5, 73; so Vulg. Gen. 27, 15:

quae (signa) cognovi apud istum in aedibus,

Cic. Verr. 1, 50:

esse illa signa domi suae, non esse apud Verrem,

id. ib. 4, 16:

nihil apud hanc lautum, pistor domi nullus,

id. Pis. 67; id. Clu. 165.—Hence,

Trop.: apud se esse, to be at home, i. e. to be in one's senses, be one's self, be sane (only in conversational lang.; most freq. in Ter.; cf. Gr. en heautôi einai, Ar. Vesp. 642; opp. vecors, amens esse, to be out of one's wits, beside one's self; so Gr. phrenôn exestanai, Eur. Or. 1021):

Sumne ego apud me?

Plaut. Mil. 4, 8, 36:

Non sum apud me,

Ter. Phorm. 1, 4, 26, and Afran., Com. Rel, p. 170 Rib.:

Prae iracundia, Menedeme, non sum apud me,

Ter. Heaut. 5, 1, 48:

Vix sum apud me: ita animus commotust metu, spe, gaudio,

id. And. 5, 4, 34:

Num tibi videtur esse apud sese?

id. Hec. 4, 4, 85 (quasi ob amorem meretricis insanus, Don.):

proin tu fac, apud te ut sies,

id. And. 2, 4, 5 (= ut praeparatus sis, Don.); Petr. 129.—

In respect of persons, in whose presence or before whom any thing is done or takes place, esp. of discussions or debates in which the persons have the right of decision (Web. Uebungsch. p. 33), before, in the presence of, = coram, ad.

Of civil or military affairs, before:

cum res agatur apud praetorem populi Romani et apud severissimos judices,

Cic. Arch. 3:

apud eosdem judices reus est factus,

id. Clu. 22, 59:

vis de his judicari apud me?

Vulg. Act. 25, 9:

accusavit fratres suos apud patrem,

ib. Gen. 37, 2; ib. 1 Macc. 7, 6; ib. Joan. 5, 45:

hoc, quod nunc apud pontifices agis,

Cic. Dom. 51; 117:

istud ne apud eum quidem dictatorem quisquam egit isto modo,

id. Lig. 12:

qui hanc causam aliquotiens apud te egit,

id. Quinct. 30; so id. Verr. 2, 100; 3, 114; id. Caecin. 69; id. Sest. 120:

(populus Romanus) mihi potestatem apud se agendi dedit,

id. Verr. 5, 173: Repulsior secunda collatione dixit Cato in ea, quae est contra Cornelium apud populum, Paul. ex Fest. p. 286 Mull.:

tutoresne defendent apud istius modi praetorem?

Cic. Verr. 1, 153; id. Clu. 126: apud te cum sim defensurus me, Vulg. Act. [p. 146] 26, 2:

omnia apud praetores gererentur,

Tac. Or. 38:

causam nescio quam apud judicem defendebat,

Cic. Clu. 74; so Tac. A. 3, 12; id. Or. 19:

apud te defendit alium in ea voluntate non fuisse, in qua te,

Cic. Lig. 6:

apud judicem causam dicere,

id. Quinct. 43; id. Verr. 1, 26; id. Sex. Rosc. 85:

apud aliquem dicere,

id. Lig. 6; id. Deiot. 4:

verba apud senatum fecit,

id. Verr. 2, 2, 20:

habita apud senatum oratione,

Tac. A. 12, 25; 6, 8:

haec apud patres disseruit,

id. ib. 2, 43; 4, 2;

4, 6: modeste apud vos socius populi Romani questus est,

Cic. Verr. 4, 18:

Quae est ergo apud Caesarem querella?

id. Lig. 25:

isne apud vos obtinebit causam, qui etc.,

id. Caecin. 38:

petita multa est apud eum praetorem,

id. Verr. 1, 155:

causam contra aliquem apud centumviros dicere,

id. de Or. 2, 23, 98; Tac. Or. 38:

numerus oratorum quot annis apud magistratus publice subscribitur,

Cic. Verr. 3, 120:

apud eorum quem qui manumitteretur,

Liv. 41, 9: apud proconsules aliquem manumittere, Marcian. ap. Dig. 1, 162.—

In extra judicial cases, before:

apud hunc confessus es et genus etc.,

Plaut. Capt. 2, 3, 52:

nullam causam dico, quin mihi Et parentum et libertatis apud te deliquio siet,

id. ib. 3, 4, 93:

apud erum qui (servos) vera loquitur,

id. Am. 2, 1, 43:

apud novercam querere,

id. Ps. 1, 3, 80:

ego apud parentem loquor,

Cic. Lig. 30:

plura fateri apud amicos,

Tac. A. 14, 62:

aliquid apud aliquem laudare,

Cic. Att. 2, 25; Tac. A. 13, 46; so Vulg. Gen. 12, 15:

aliquem apud aliquos vituperare,

Cic. Phil. 2, 11:

apud quem tu etiam nos criminari soles,

id. Vatin. 29.—

Of one's feelings, views, judgment, with, in the view or sight of, before.

With verbs:

apud Tenedios sanctissimus deus habetur,

Cic. Fl. 61; id. Verr. 1, 49:

quod apud illos amplissimum sacerdotium putatur,

id. ib. 2, 126;

1, 69: si tutoris auctoritas apud te ponderis nihil habebat,

id. ib. 2, 55; id. Planc. 4:

apud judicem grave et sanctum esse ducetur,

id. Q. Rosc. 6:

Quae omnia apud nos partim infamia... ponuntur, Nep. praef. 5: justificatur apud Deum,

Vulg. Gal. 3, 11:

haec apud illos barbatos ridicula videbantur,

Cic. Mur. 26; id. Dom. 101:

unus dies apud Dominum (est) sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus,

Vulg. 2 Pet. 3, 8.—

With adjj.:

fuisti apud pontifices superior,

Cic. Dom. 4:

qui honos est apud Syracusanos amplissimus,

id. Verr. 4, 137; id. Font. 36:

quam clara (expugnatio) apud omnes,

id. Verr. 1, 50; 2, 50:

Satis clarus est apud timentem quisquis timetur,

Tac. H. 2, 76; id. Or. 7:

hoc est apud Graecos prope gloriosius quam Romae triumphasse,

Cic. Fl. 31; Tac. H. 5, 17:

quod aeque apud bonos miserum est,

id. ib. 1, 29:

quae justa sunt apud nos,

Vulg. 1 Macc. 11, 33; ib. Rom. 2, 13:

tunc eritis inculpabiles apud Dominum,

ib. Num. 32, 22:

si is pretio apud istum idoneus esset,

Cic. Verr. 2, 121.—

With substt.:

est tanta apud eos ejus fani religio atque antiquitas, ut etc.,

Cic. Verr. 1, 46:

tanta nominis Romani dignitas est apud omnes nationes, ut etc.,

id. ib. 5, 150:

qua (hic) apud omnes Siculos dignitate atque existimatione sit,

id. ib. 2, 111:

Dymnus modicae apud regem auctoritatis et gratiae,

Curt. 6, 72:

abominatio est uterque apud Deum,

Vulg. Prov. 17, 15.—Apud animum, apud animum meum, etc. sometimes stand for mihi, mecum, etc., or simply animo: Ea tute tibi subice et apud animum propone, before your mind, before you, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5:

ipsi primum statuerint apud animos, quid vellent,

Liv. 6, 39, 11:

Sic apud animum meum statuo,

Sall. de Ord. Rep. 2:

sic statuere apud animum meum possum,

Liv. 34, 2, 4.—So with pers. pron. in Vulg. after the Greek: haec apud se (pros heauton) oravit, within himself, to himself, Luc. 18, 11: Sciens apud semet ipsum (en heautôi), in himself, Joan. 6, 62: statui hoc ipsum apud me (emautôi), ne etc., with myself, 2 Cor. 2, 1; so, hoc cogitet apud se (eph heautou), ib. 10, 7.—

And simply before, in the presence of:

id apud vos proloquar,

Plaut. Capt. prol. 6:

nemo est meorum amicorum, apud quem expromere omnia mea occulta audeam,

Ter. Heaut. 3, 3, 14:

se jactant apud eos, quos inviti vident,

Cic. Fl. 61:

licet mihi, Marce fili, apud te gloriari, ad quem etc.,

id. Off. 1, 22, 78: de vobis glorior apud Macedones, Vulg. 2 Cor. 9, 2:

plus quam apud vos commemorari velitis,

Cic. Caecin. 77:

non apud indoctos loquor,

id. Pis. 68:

ostendit, quae quisque de eo apud se dixerit,

Caes. B. G. 1, 19:

quid apud magnum loquerentur Achillem,

Ov. M. 12, 163:

neque raro neque apud paucos talia jaciebat,

Tac. A. 4, 7:

loqui de se apud aliquem,

Cic. Att. 1, 3:

mentiri apud aliquem,

Plaut. Poen. 1, 1, 24:

apud aliquem profiteri,

Curt. 7, 7, 24:

Non est nobis haec oratio habenda apud imperitam multitudinem,

Cic. Mur. 61:

Caesar apud milites contionatur,

Caes. B. C. 1, 7:

gratias agere alicui apud aliquem,

Cic. Sest. 4; so Tac. A. 15, 22:

si quid (in me) auctoritatis est, apud eos utar, qui etc.,

Cic. Imp. Pomp. 2; so id. Lig. 16, and id. Red. in Sen. 24:

Quae fundebat apud Samson lacrimas,

Vulg. Jud. 14, 16.—

Of a person with whom, in whose case something is, exists, is done, with, in the case of, often = in with abl.:

quom apud te parum stet fides,

Plaut. Ps. 1, 5, 62:

Et bene apud memores veteris stat gratia facti,

Verg. A. 4, 539:

At fides mihi apud hunc est,

Ter. Heaut. 3, 3, 10: De. Quid est? Ch. Itan parvam mihi fidem esse apud te? id. Phorm. 5, 3, 27:

ut apud me praemium esse positum pietati scias,

id. Hec. 4, 2, 8:

alioqui mercedem non habebitis apud Patrem vestrum,

Vulg. Matt. 6, 1:

illa res quantam declarat ejusdem hominis apud hostes populi Romani auctoritatem,

Cic. Imp. Pomp. 46:

(eum) Aeduorum auctoritatem apud omnes Belgas amplificaturum,

Caes. B. G. 2, 14:

si M. Petrei non summa auctoritas apud milites exstitisset,

Cic. Sest. 12:

Pompei auctoritas apud omnes tanta est. quanta etc.,

id. Fl. 14; id. Phil. 13, 7:

ecquid auctoritatis apud vos socii populi Romani habere debeant,

id. Div. in Caecil. 17; so id. Verr. 2, 14; id. Mur 38:

(servi) apud eum sunt in honore et pretio,

id. Sex. Rosc. 77; id. Verr. 5, 157; id. Cat. 3, 2:

videmus quanta sit in invidia quantoque in odio apud quosdam virtus et industria,

id. Verr. 5, 181:

quo majore apud vos odio esse debet quam etc.,

id. ib. 1, 42:

domi splendor, apud exteras nationes nomen et gratia,

id. Clu. 154; id. Mur. 38:

Dumnorigem, magna apud plebem gratia,

Caes. B. G. 1, 18:

tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti etc.,

id. ib. 1, 20:

certe apud te et hos, qui tibi adsunt, veritas valebit,

Cic. Quinct. 5; id. Div. in Caecil. 17; id. Lig. 30; id. Marcell. 14; id. Mil. 34:

utrum apud eos pudor atque officium aut timor valeret,

Caes. B. G. 1, 40:

apud quem ut multum gratia valeret,

Nep. Con. 2, 1:

video apud te causas valere plus quam preces,

Cic. Lig. 31; so id. Lael. 4, 13, and Tac. H. 3, 36:

quod apud vos plurimum debebit valere,

Cic. Div. in Caecil. 11; so Caes. B. G. 1, 17, and Tac. H. 4, 73:

qui tantum auctoritate apud suos cives potuit, ut etc.,

Cic. Verr. 2, 113:

speravit sese apud tales viros aliquid posse ad etc.,

id. Sex. Rosc. 141:

(eum) apud finitimas civitates largiter posse,

Caes. B. G. 1, 18:

quae (pecunia) apud me contra fidem meam nihil potuisset,

Cic. Verr. 1, 19:

quae (memoria) plus apud eum possit quam salus civitatis,

id. Phil. 5, 51; id. Verr. 3, 131:

qui apud eum plurimum poterat,

id. ib. 3, 130:

qui apud me et amicitia et beneficiis et dignitate plurimum possunt,

id. Sex. Rosc. 4; so Caes. B. G. 1, 9.—So very rarely with adjj.:

faciles sunt preces apud eos, qui etc.,

Cic. Har. Resp. 63:

nihil me turpius apud homines fuisset,

id. Att. 2, 19:

apud quos miserum auxilium tolerabile miserius malum fecit,

Cels. 3, 23.—

Of persons, of inhabitants of cities or countries, among whom one is, or something is, is done or happens, among = inter:

CONSOL. QVEI. FVIT. APVD. VOS., Epit. Scip. ap. Grotef. Gr. II. p. 296: homines apud nos noti, inter suos nobiles,

Cic. Fl. 52:

Ut vos hic, itidem ille apud vos meus servatur filius,

Plaut. Capt. 2, 2, 11; 2, 2, 62:

qui (colonus) perigrinatur apud vos,

Vulg. Exod. 12, 49:

qui regnabat apud vos,

ib. 1 Macc. 12, 7; ib. Matt. 13, 56; ib. Luc. 9, 41:

si iste apud eos quaestor non fuisset,

Cic. Div. in Caecil. 4; 65:

Apud eos fuisse regem Divitiacum,

Caes. B. G. 2, 4; 2, 2:

qui (praetores) apud illos a populo creantur,

Cic. Fl. 44:

apud quos consul fuerat,

id. Div. in Caecil. 66; id. Verr. 2, 5; 4, 108:

apud inferos illi antiqui supplicia impiis constituta esse voluerunt,

id. Cat. 4, 8; id. Tusc. 1, 5, 10; so Vulg. Eccli. 14, 17: Sunt apud infernos tot milia formosarum, Prop. 3, 2, 63:

fateri quae quis apud superos distulit in seram commissa piacula mortem,

Verg. A. 6, 568;

Vel. 2, 48, 2: studiis militaribus apud juventutem obsoletis,

Cic. Font. 42:

qui apud socios nominis Latini censi essent,

Liv. 41, 9:

qui apud gentes solus praestat, Naev., Com. Rel. p. 25 Rib.: quae sacra apud omnes gentes nationesque fiunt,

Cic. Verr. 4, 109:

id (simulacrum) apud Segestanos positum fuisse,

id. ib. 4, 80:

si apud Athenienses non deerant qui rem publicam defenderent,

id. Sest. 141, and Nep. Milt. 6, 2:

ille est magistratus apud Siculos, qui etc.,

Cic. Verr. 2, 131:

si tu apud Persas deprehensus etc.,

id. ib. 5, 166:

Apud Helvetios longe nobilissimus fuit Orgetorix,

Caes. B. G. 1, 2:

apud omnes Graecos hic mos est, ut etc.,

Cic. Verr. 2, 158, and id. Fragm. B. 7, 18 B. and K.:

quod apud Germanos ea consuetudo esset, ut etc.,

Caes. B. G. 1, 50:

aliis Germanorum populis usurpatum raro apud Chattos in consensum vertit,

Tac. G. 31:

Cui (mihi) neque apud Danaos usquam locus (est),

Verg. A. 2, 71:

apud Nahanarvalos antiquae religionis lucus ostenditur,

Tac. G. 43; 32; 38; 44; id. H. 4, 56; 4, 61; id. A. 2, 1; 2, 45: apud Graecos magis quam in ceteris nationibus exculta est medicina, Cels. praef. 3, 9.—So of an army, in, with, where in with abl. is commonly used:

qui apud exercitum cum Lucio Lucullo est,

in the army under L. Lucullus, Cic. Verr. 4, 49; so id. Arch. 11:

apud exercitum mihi fueris tot annos,

id. Mur. 45:

quod Hannibalem etiam nunc cum imperio apud exercitum haberent,

in the army with a command, Nep. Hann. 7, 3:

simul manere apud exercitus Titum utile videbatur,

Tac. H. 5, 10:

quod XII. pondo argenti habuisset apud exercitum,

with his troops, Plin. 33, 4, 50, § 143.—

In designating the author of a work or of an assertion, apud aliquem, in, by, in the writings of, any one (the work itself being designated by in with abl.; as, de qua in Catone majore satis multa diximus, Cic. Off. 1, 42, 151:

Socraiem illum, qui est in Phaedro Platonis,

id. de Or. 1, 7, 28:

quo in libro,

id. ib. 1, 11, 47):

ut scriptum apud eundem Caelium est,

Cic. Div. 1, 26, 55:

apud Xenophontem autem moriens Cyrus major haec dicit,

id. Sen. 22, 79:

quod apud Platonem est in philosophos dictum, quod etc.,

id. Off. 1, 9, 28:

apud Agathoclem scriptum in historia est,

id. Div. 1, 24, 50:

ut est apud poetam nescio quem,

id. Phil. 2, 65:

Quod enim est apud Ennium, etc.,

id. Off. 1, 8, 26:

de qua (ambitione) praeclare apud eundem est Platonem, simile etc.,

id. ib. 1, 25, 87:

Apud Varronem ita est, etc.,

Plin. 18, 35, 79, § 348:

ut video scriptum apud Graecos,

Cic. Scaur. 4:

invenio apud quosdam auctores,

Tac. H. 2, 37; so id. A. 1, 81; 3, 3:

reperio apud scriptores,

id. ib. 2, 88:

apud Solonem,

i. e. in his laws, Cic. Leg. 2, 26, 64:

cui bono est, si apud te Agamemnon diserte loquitur, i. e. in tragoediis tuis,

Tac. Or. 9. —Also of speakers:

apud quosdam acerbior in conviciis narrabatur,

Tac. Agr. 22.—

a.. Est aliquid apud aliquem = est alicui aliquid, apud aliquem being equivalent to dat. of possessor:

quae (scientia auguralis) mihi videtur apud majores fuisse dupliciter, ut etc.,

Cic. Leg. 2, 13, 33:

juris civilis magnum usum apud multos fuisse,

id. Brut. 41, 152:

cum apud eum summum esset imperium populi,

Nep. Phoc. 2, 4:

omnis gratia, potentia, honos, divitiae apud illos sunt,

Sall. C. 20, 8:

par gloria apud Hannibalem hostesque Poenos erat,

Liv. 22, 30, 8:

apud quos nulla loricarum galearumve tegmina (erant),

Tac. A. 12, 35:

pecuniam ac dona majora apud Romanos (esse),

id. H. 4, 76:

minorem esse apud victos animum,

id. ib. 3, 1;

2, 75: quando quidem est apud te virtuti honos,

Liv. 2, 1, 15: Phoebo sua semper apud me Munera sunt, Phoebus has his gifts with me, i. e. I have his gifts for Phoebus, Verg. E. 3, 62; so Hor. C. 3, 29, 5:

apud te est fons vitae,

Vulg. Psa. 35, 10:

apud Dominum (est) misericordia,

ib. ib. 129, 7.—

Est aliquid apud aliquem also simply denotes that something is in one's hands, in his power, at his disposal:

erat ei apud me pauxillulum Nummorum,

Ter. Phorm. 1, 1, 3:

negasse habere se (phaleras): apud alium quoque eas habuisse depositas,

Cic. Verr. 4, 29:

multa (signa) deposita apud amicos,

id. ib. 4, 36:

apud quem inventus est scyphus,

Vulg. Gen. 44, 16; ib. [p. 147] Exod. 22, 4; ib. Deut. 24, 12.—So also of persons:

te pix atra agitet apud carnuficem,

in the hands of, Plaut. Capt. 3, 4, 65:

qui (obsides) apud eum sint,

Caes. B. G. 1, 31; 1, 33.—

Apud aliquem = alicui, the dat. of indir. obj.:

remanet gloria apud me, Att., Trag. Rel. p. 194 Rib.: nihil apud Siculum, nihil apud civem Romanum tota in Sicilia reliquisse,

Cic. Verr. 4, 2:

si (cura rei publicae) apud Othonem relinqueretur,

Tac. H. 1, 13; 1, 20:

qui judicia manere apud ordinem Senatorium volunt,

Cic. Div. in Caecil. 8:

neque praemia caedis apud interfectorem mansura,

Tac. H. 2, 70; id. A. 15, 7:

fidens apud aliquem obligare,

Dig. 16, 1, 27.—So rarely with adjj.:

Essetne apud te is servos acceptissimus?

Plaut. Capt. 3, 5, 56:

non dicam amicum tuum, quod apud homines carissimum est,

Cic. Verr. 2, 110:

apud publicanos gratiosus fuisti,

id. ib. 2, 169; 4, 38; id. Fl. 76; id. Lig. 31: Apud homines hoc impossibile est;

apud Deum autem omnia possibilia sunt,

Vulg. Matt. 19, 26; ib. Marc. 10, 27.

Transf. In designations of place,

At, near, about, around, before (esp. freq. in the post-Aug. histt.) = ad, prope, circum, ante: tibi servi multi apud mensam adstant, Naev. ap. Prisc. p. 893 P. (Com. Rel. p. 10 Rib.):

verecundari neminem apud mensam decet,

Plaut. Trin. 2, 4, 77:

Quid apud hasce aedis negotii est tibi?

id. Am. 1, 1, 194:

Quid illisce homines quaerunt apud aedis meas?

id. Most. 4, 2, 26; id. Trin. 4, 2, 25: apud ignem adsidere, Turp. ap. Non. p. 522, 26 (Com. Rel. p. 100 Rib.); Sisenn. ap. Non. p. 86, 16:

navem is fregit apud Andrum insulam,

Ter. And. 1, 3, 17:

apud Tenedum pugna illa navalis,

Cic. Arch. 21:

ut apud Salamina classem suam constituerent,

Nep. Them. 3, 4:

apud oppidum morati,

Caes. B. G. 2, 7:

agri in Hispania apud Karthaginem Novam,

Cic. Agr. 1, 5:

bellatum apud Actium,

Tac. H. 1, 1; 1, 72; 3, 76:

Pugnabant alii tardis apud Ilion armis,

Ov. R. Am. 163:

morabatur in castris apud Galgalam,

Vulg. Jos. 10, 6:

quidquid apud durae cessatum est moenia Trojae,

Verg. A. 11, 288:

apud vetustam turrem, Att., Trag. Rel. p. 189 Rib.: apud castellum consedisse,

Tac. A. 4, 25:

Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

id. H. 3, 35:

apud vexillum tendentes,

id. A. 1, 17:

trepidatur apud naves,

id. H. 2, 15:

hostis est non apud Anienem, sed in urbe,

Cic. Mur. 84; id. Fam. 2, 10, 5:

quam detraxerat apud rapidum Simoenta sub Ilio alto,

Verg. A. 5, 261:

apud abunaantem amnem et rapidas undas Inachi, Att., Trag. Rel. p. 175 Rib.: apud gelidi flumina Hebri,

Verg. A. 12, 331:

octo apud Rhenum legiones,

Tac. A. 1, 3:

apud ripam Rheni,

id. ib. 2, 83:

probavi te apud Aquam Contradictionis,

Vulg. Psa. 80, 8:

repertus apud fretum Siciliae,

Tac. A. 6, 14:

propitiata Juno apud proximum mare,

id. ib. 15, 44:

apud promunturium Miseni consedit in villa,

id. ib. 6, 50:

Ut aput nivem et ferarum gelida stabula forem, for in nive etc.,

Cat. 63, 53 Mull.:

apud altaria deum pepigere,

before, Tac. A. 11, 9:

decernuntur supplicationes apud omnia pulvinaria,

id. ib. 14, 12 (cf.:

unum diem circa omnia pulvinaria supplicatio fuit,

Liv. 41, 9):

apud Caesaris effigiem procubuit,

Tac. A. 12, 17; 13, 23:

quartum apud lapidem substiterat,

id. ib. 15, 60:

laudavit ipse apud rostra (for pro rostris),

Tac. A. 16, 6; so, apud forum (cf.: ad forum under ad, I. A. 3., and in Gr. Sophocl. Trach. 371, pros mesêi agorai;

on the other hand,

id. ib. 423, en mesêi agorai; id. ib. 524, têlaugei par ochthôi): Quidam apud forum mihi vendidit, Pomp., Com. Rel. p. 250 Rib.: Ch. Qui scis? By. Apud forum modo e Davo audivi, Ter. And. 2, 1, 2; 1, 5, 18:

Capuae multa apud forum aedificia de caelo tacta,

Liv. 41, 9 (Weissenb., in foro):

quod (templum) apud forum holitorium C. Duilius struxerat,

Tac. A. 2, 49.—

At, in = in with abl. or gen. or abl. of place: CONSVLES SENATVM CONSOLVERVNT N. OCTOB. APVD AEDEM DVELONAI, S. C. de Bacch. I.; so,

ejus statuam majores apud aedem matris deum consecravisse,

Tac. A. 4, 64:

apud villam est,

Ter. Ad. 4, 1, 1; so Cic. Verr. 4, 22, 48:

Eum argentum sumpsisse apud Thebas ab danista fenore,

Plaut. Ep. 2, 2, 67:

deponere apud Solos in delubro pecuniam,

Cic. Leg. 2, 16, 40:

ut rationes apud duas civitates possim relinquere,

id. Att. 6, 7, 2: qui mense Aprili apud Baias essent, id. Fragm. B. 13, 4, 1 B. and K.;

13, 4, 4 iid.: seditio militum coepta apud Sucronem,

Liv. 28, 29:

donum apud Antium statuitur,

Tac. A. 3, 71:

bellis civilibus Maecenatem equestris ordinis cunctis apud Romam atque Italiam praeposuit,

id. ib. 6, 11:

Titus in consecrando apud Memphim bove Apide diadema gestavit,

Suet. Tit. 5:

quod Judaeam praeterveniens apud Hierosolymam non supplicasset,

id. Aug. 93:

apud Mediolanum,

Lact. Mort. Persec. 48:

eum pugionem apud Capitolium consecravit,

Tac. A. 15, 74:

Equitum Romanorum locos sedilibus plebis anteposuit apud Circum,

id. ib. 15, 32:

quae (effigies) apud theatrum Pompei locaretur,

id. ib. 3, 72:

qui (rei) apud aerarium pependissent,

Suet. Dom. 9 Roth:

cujus (scientiae) apiscendae otium apud Rhodum magistrum Thrasullum habuit,

Tac. A. 6, 20; 4, 14; so Suet. Aug. 92; Eutr. 7, 13:

ut civitati Cibyraticae apud Asiam subveniretur,

Tac. A. 4, 13; 4, 18; 16, 15:

apud Pharsaliam,

Liv. Epit. 111:

apud Palaestinam,

Eutr. 7, 13:

qui erant apud Helladam,

Vulg. 1 Macc. 8, 9. —

Of time.

With words denoting time or occasion, in, at (rare):

apud saeclum prius,

Ter. Eun. 2, 2, 15:

aliquem apud judicium persequi,

at the trial, Cic. Verr. 4, 104.—

With words designating persons, with, among, in the time of:

hostis apud majores nostros is dicebatur, quem nunc etc.,

Cic. Off. 1, 12, 36:

fecerunt hoc multi apud majores nostros,

id. Verr. 2, 118; 5, 148:

Fuit eodem ex studio vir eruditus apud patres nostros,

id. Mur. 36; id. Off. 2, 24, 85; id. Lael. 2, 6:

Apud antiquos fuit Petron quidam, Cels. praef. 3, 9: aliam apud Fabricios, aliam apud Scipiones pecuniam (fuisse),

Tac. A. 2, 33.—

For ad with words implying motion (very rare):

APVT EVM PERVENIRE,

Inscr. Grut. 786, 5:

atque apud hunc eo vicinum,

Plaut. Mil. 2, 5, 70:

Bito apud aurificem,

Lucil. 30, 66 Mull.: apud legiones venit, Sall. Fragm. ap. Pomp. Commod. Don. p. 395 Lind.:

(naves) apud insulas longius sitas ejectae,

Tac. A. 2, 24:

qui apud Romanos de societate functus est legatione,

Vulg. 2 Macc. 4, 11.

(cf. ad, I. fin. b.)

It is sometimes placed after its subst.:

quae fiunt apud fabros, fictores, item alios apud,

Varr. L. L. 6, 78, p. 104 Mull.:

Is locus est Cumas aput,

Lucr. 6, 747 Lachm.:

montem apud Erycum,

Tac. A. 4, 43:

ripam apud Euphratis,

id. ib. 6, 31:

Misenum apud et Ravennam,

id. ib. 4, 5 (in Suet. Dom. 9 the editt. vary between aerarium apud and apud aerarium; the latter seems preferable, and is adopted by Oudend., Bremi, Baumg.-Crus., and Roth).—

It is sometimes placed between the subst. and adj.:

barbaras apud gentes,

Tac. A. 2, 88, 3, 26; 15, 60:

non modo Graecis in urbibus, sed Romana apud templa,

id. ib. 14, 14.—

Twice in Verg. it stands before the secondary adjunct of its subst.:

apud durae moenia Trojae, A. 11, 288: apud gelidi flumina Hebri,

ib. 12, 331. Apud is never found in compound words. V. more on this word in Hand, Turs. I. pp. 405-416.

aufĕro, abstŭli, ablātum, auferre, v. a. [ab-fero; cf. ab init. ], to take or bear off or away, to carry off, withdraw, remove (very freq. in prose and poetry; syn.: tollo, fero, rapio, eripio, diripio, adimo, averto).

In gen.

1.. Lit.:

ab januā stercus,

Plaut. As. 2, 4, 18:

dona,

id. Am. prol. 139:

aurum atque ornamenta abs te,

id. Mil. 4, 1, 36:

abstulit eos a conspectu,

Vulg. 4 Reg. 17, 18:

auferas me de terrā hac,

ib. Gen. 47, 30:

vos istaec intro auferte,

Ter. And. 1, 1, 1:

Auferte ista hinc,

Vulg. Joan. 2, 16:

aether multos secum levis abstulit ignīs,

Lucr. 5, 459; 3, 230; 3, 439; 3, 717; 5, 205; 5, 725; 6, 622; Turp. ap. Non. p. 422, 21:

multa domum suam auferebat,

Cic. Rosc. Am. 8 fin.:

liberi per delectus alibi servituri auferuntur (a Romanis),

are carried away, Tac. Agr. 31:

quem vi abstulerant servi,

Vulg. Gen. 21, 25.—So of sick persons, or those unable to walk:

auferere, non abibis, si ego fustem sumpsero,

Plaut. Am. 1, 1, 202 (cf. id. ib. 1, 1, 298:

lumbifragium hinc auferes): asoti, qui in mensam vomant et qui de conviviis auferantur,

Cic. Fin. 2, 8, 23. —Auferre se, in colloquial lang., to remove one ' s self, to withdraw, retire, go away:

Te, obsecro hercle, aufer modo,

Plaut. Rud. 4, 3, 93:

aufer te domum,

id. As. 2, 4, 63.—

Of bodies that are borne away by wings, by the winds, waves, or any other quick motion, to bear or carry away, sweep away, etc. (mostly poet. or in post-Aug. prose):

aliquem ad scopulum e tranquillo auferre,

Ter. Phorm. 4, 4, 8:

unda rates,

Prop. 1, 8, 14:

auferor in scopulos,

Ov. M. 9, 593:

auferet,

id. ib. 15, 292 al.:

in silvam pennis ablata refugit,

Verg. A. 3, 258; 11, 867:

ne te citus auferat axis,

Ov. M. 2, 75:

vento secundo vehementi satis profecti celeriter e conspectu terrae ablati sunt,

Liv. 29, 27:

(Bubo) volat numquam quo libuit, sed transversus aufertur,

Plin. 10, 12, 16, § 35:

(milites) pavore fugientium auferebantur,

Tac. A. 4, 73.—

Trop., to carry away, mislead:

te hortor, ut omnia gubernes prudentiā tuā, ne te auferant aliorum consilia,

Cic. Fam. 2, 7:

abstulerunt me velut de spatio Graecae res immixtae Romanis,

i. e. have diverted, withdrawn me, from the subject, Liv. 35, 40:

quae contemplatio aufert nos ad ipsorum animalium naturas,

Plin. 27, 13, 120, § 145:

auferre aliquem traversum,

id. 28, 1, 1, § 1 Jan:

ab intentione auferendus auditor,

Quint. 4, 5, 6:

somnus aufert,

Hor. S. 1, 5, 83:

auferimur cultu, i. e. decipimur,

are deceived, duped, Ov. R. Am. 343.—

Esp.,

1.. To take or snatch away; in a good, but more frequently in a bad sense, to take by force, to remove, withdraw, take away violently, rob, steal, etc.:

aliquid eris,

Plaut. Bacch. 4, 4, 8:

quod auri, quod argenti, quod ornamentorum in meis urbibus fuit, id mihi tu, C. Verres, eripuisti atque abstulisti,

Cic. Div. in Caecil. 5, 19:

ab hoc abaci vasa omnia abstuiit,

id. Verr. 2, 4, 16; so,

pecuniam de aerario,

id. Att. 7, 21:

pecuniam in ventre,

to eat up, to squander, id. de Or. 2, 66, 265:

auriculam mordicus,

to bite off, id. ad Q. Fr. 3, 4:

vestimentum,

Vulg. Luc. 6, 29:

hi ludi dies quindecim auferent,

Cic. Verr. 1, 10, 31:

imperium indignis,

Liv. 3, 67:

legionem,

Tac. H. 4, 48:

consulatum, censuram,

id. ib. 1, 52:

auferat omnia irrita oblivio si potest,

Liv. 28, 29:

spem, voluntatem defensionis,

Cic. Verr. 2, 1, 7:

fervorem et audaciam,

Liv. 3, 12:

obsequia,

Tac. H. 1, 80:

misericordiam,

id. ib. 3, 84:

spem veniae,

id. A. 14, 23:

studium,

Cat. 68, 19 sq.; and so Hor. C. 3, 12, 5:

metus,

to banish, Verg. A. 12, 316:

curas,

Hor. Ep. 1, 11, 26:

somnos,

id. C. 2, 16, 16; id. Epod. 5, 96:

pudorem,

Ov. M. 6, 617:

fugam,

to hinder, prevent, Flor. 3, 10, 3 al. —

To take off or away, to destroy, consume, kill, slay, etc. (mostly poet. or in the Aug. histt.):

Tam bellum mihi passerem abstulistis,

Cat. 3, 15:

abstulit clarum cita mors Achillem,

Hor. C. 2, 16, 29; so id. Epod. 5, 66; id. S. 1, 9, 31:

Auferat hora duos eadem,

Ov. M. 8, 709; 15, 157:

Labienum Varumque acies abstulit,

Vell. 2, 55 fin.:

Quidquid hinc aut illinc communis Mors belli aufert,

Liv. 7, 8; Flor. 3, 17, 9 al.:

Interea quodcumque fuit populabile flammae, Mulciber abstulerat,

had consumed, Ov. M. 9, 263; 14, 575.—

Of places, to separate, sever, divide:

mare septem stadiorum intervallo Europam auferens Asiae,

Plin. 4, 12, 24, § 75:

Armenia Euphrate amne aufertur Cappadociae,

id. 6, 9, 9, § 25. —

To lay aside some action, manner of speaking, etc.; to cease from, desist from, leave off: proinde istaec tua aufer terricula, Att. ap. Non. p. 227, 31:

jurgium hinc auferas,

Plaut. Pers. 5, 2, 19:

aufer nugas,

id. Truc. 4, 4, 8; id. Curc. 2, 1, 30:

pollicitationes aufer,

Ter. Phorm. 5, 6, 17: Ge. Id nosmet ipsos facere oportet, Phaedria. Ph. Aufer mi "oportet:" quin tu, quod faciam, impera, id. ib. 1, 4, 45 Ruhnk. (cf. Juv. 6, 170):

Aufer abhinc lacrimas,

Lucr. 3, 955:

insolentiam,

Phaedr. 3, 6, 8; so absol.: Insanis? Aufer! away! (where nugas may be supplied, as in Plaut. Truc. 4, 4, 8), Ter. Ad. 5, 8, 14.—With inf. as object:

aufer Me vultu terrere,

Hor. S. 2, 7, 43.—

Meton., effect for cause, to corry off ( as the fruit or result of one ' s labor, exertions, errors, etc.), to obtain, get, receive, acquire:

Ecquas viginti minas Paritas ut auferas a me?

Plaut. Ps. 1, 5, 71; 1, 5, 90; id. Curc. 5, 2, 21; id. Ep. 1, 2, 56; 2, 2, 9; id. Most. 4, 1, 32; Ter. Phorm. 5, 8, 62:

id inultum numquam auferet,

id. And. 3, 5, 4; id. Ad. 3, 4, 8 (cf. id. And. 1, 2, 4): paucos dies ab aliquo, to obtain a few days ' respite, Cic. Quinct. 5, 20:

quis umquam ad arbitrum quantum petiit, tantum abstulit?

id. Rosc. Com. 4, 12; so,

responsum ab aliquo,

id. de Or. 1, 56, 239:

decretum,

id. Att. 16, 16, A:

diploma,

id. Fam. 6, 12, 3:

praemium,

Suet. Gram. 17. —Also with ut: ut in foro statuerent (statuas), abstulisti, you have carried the point that they etc., Cic. Verr. 2, 2, 59 (so, adsequi, ut, Tac. G. 35).— Trop., to carry away the knowledge of a thing, to learn, understand: quis est in populo Romano, qui hoc non ex priore actione abstulerit? has not learned, does not know, Cic Verr. 2, 1, 8.

commūnĭco ( conm-), āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. access. form, communicati sint = communicaverint, Liv. 4, 24, 2) [communis].

To divide something with one, whether in giving or receiving.

In giving, to divide a thing with one, to communicate, impart, to share; esp. freq. of imparting in discourse (very freq. in all periods); constr. usu. aliquid cum aliquo; also inter aliquos, alicui, aliquem aliquā re. cum aliquo de aliquā re and absol.

With aliquid cum aliquo:

ut si quam praestantiam virtutis, ingenii, fortunae consecuti sunt, impertiant ea suis communicentque cum proximis,

Cic. Lael. 19, 70; id. Verr. 2, 5, 47, § 125; id. Div. in Caecil. 11, 33: auxilium [p. 384] sibi te putat adjunxisse, qui cum altero rem communicat, id. Rosc. Am. 40, 116:

suam causam cum Chrysogono,

id. ib. 48, 140:

cum iis praemium communicat, hortaturque ut, etc.,

Caes. B. G. 7, 37:

civitatem nostram vobiscum,

Liv. 23, 5, 9:

causam civium cum servis fugitivis,

Sall. C. 56, 5:

at sua Tydides mecum communicat acta (i. e. me socium sumit actorum),

Ov. M. 13, 239:

consilia cum finitimis civitatibus,

to make common cause, to take common counsel, commune, consult, Caes. B. G. 6, 2:

cum plebeiis magistratibus,

Liv. 6, 11, 7; 28, 28, 5; Suet. Calig. 56:

curam doloris cum aliquo,

Cic. Fam. 5, 16, 5.—Of discourse:

homo, quocum omnia, quae me curā aliquā adficiunt, una communicem,

Cic. Att. 1, 18, 1:

ea quae didicerant, cum civibus suis communicare non poterant,

id. N. D. 1, 4, 8; id. de Or. 1, 15, 66; id. Rosc. Am. 40, 116; Caes. B. G. 6, 20 al.; so cum aliquo de aliquā re:

Pompeius, qui mecum... de te communicare solet,

Cic. Fam. 1, 7, 3:

is mecum de tuā mansione communicat,

id. ib. 4, 4, 5:

cum compluribus de ratione belli,

Suet. Tib. 18. —

Aliquid inter aliquos:

cum de societate inter se multa communicarent,

Cic. Quint. 4, 15:

socii putandi sunt, quos inter res communicata est,

id. Verr. 2, 3, 20, § 50:

ut quibus de rebus vellemus, tu tuis, ego meis, inter nos communicaremus,

id. Fam. 15, 4, 2; 11, 27, 2:

communicato inter se consilio,

Liv. 8, 25, 9 (cf. a); Suet. Dom. 7.—

Alicui aliquid, or de aliquā re (in Cic. only when the other party sharing is expressed by cum and abl.; cf.

Krebs, Antibarb. p. 250): quibus communicare de maximis rebus Pompeius consuerat,

Caes. B. C. 3, 18 (Dinter, ex conj., quibuscum):

hisque omnium domus patent victusque communicatur,

id. B. G. 6, 23 fin.;

so with redditur,

id. ib. 6, 13:

sibi communicatum cum alio, non ademptum imperium esse,

Liv. 22, 27, 8 Weissenb. ad loc.:

id aut ereptum illis est, aut certe nobis cum illis communicatum,

Cic. Brut. 73, 254; cf. id. Div. in Caecil. 4, 14 Halm ad loc.; id. Verr. 2, 5, 2, § 5; id. Rosc. Am. 49, 142; Mamert. Pan. Max. 10; Cic. Pis. 39, 94 Ascon.—

Aliquem aliquā re:

communicabo semper te mensā meā,

Plaut. Mil. 1, 1, 50.—

Absol.: nonne prius communicatum oportuit? * Ter. And. 1, 5, 4; Cic. Sull. 3, 9:

et secundas res splendidiores facit amicitia et adversas partiens communicansque leviores,

id. Lael. 6, 22; Quint. 9, 2, 22:

ut ad se veniat rationesque belli gerendi communicet,

Caes. B. G. 7, 63:

consilia communicant,

id. B. C. 2, 4 fin.; cf. Sall. C. 18, 5; Suet. Aug. 75 fin.; Plin. 11, 30, 36, § 108; Quint. 9, 2, 22.—

Transf. of things: aliquid cum aliquā re, to join to an equal part, to unite:

viri, quantas pecunias ab uxoribus dotis nomine acceperunt, tantas ex suis bonis cum dotibus communicant,

Caes. B. G. 6, 19:

privabo potius illum debito testimonio, quam id cum meā laude communicem,

Cic. Ac. 2, 1, 3; id. Fam. 12, 2, 1.—

In late Lat.: cum aliquo or alicui, to have intercourse with an inferior:

ne cum peregrinis communicarent,

Just. 36, 2, 15:

malis,

with evil-disposed persons, Aug. Ep. 162:

ne communices homini indocto,

Vulg. Ecclus. 8, 5.—Also alicui rei, to take part in, Vulg. 1 Tim. 5, 22.—

In receiving, to share something with one, to lake or receive a part, to partake, participate in (also class.).

Aliquid cum aliquo:

ut me juves Conmunicesque hanc mecum meam provinciam,

Plaut. Trin. 1, 2, 153; cf.:

provinciam cum Antonio,

Cic. Pis. 2, 5:

inimicitias mecum,

id. Fam. 15, 21, 2:

qui sibi cum illo rationem communicatam putat,

believes that he has all things in common with him, id. Rosc. Am. 49, 142; cf. id. ib. 48, 140; id. Div. in Caecil. 4, 14; cf. id. Verr. 2, 5, 2. § 5 Zumpt; Liv. 22, 27, 8:

haud dubitavit (Thalestris) fateri ad communicandos cum rege liberos se venisse,

Curt. 6, 5, 30 Vogel ad loc.—

Absol.:

primo labores et discrimina, mox et gloriam communicabat,

Tac. Agr. 8.—

Alicui (late Lat.):

altari Christi,

to receive the sacrament, Aug. Ep. 162; id. contra Cresc. 3, 36.—

In Tertull., acc. to communis, II., to make common, i. e. low, base, to contaminate, defile, Tert. Spect. 17; id. Patient. 8.

condĭcĭo (in many MSS. and edd. incorrectly condĭtĭo, and hence falsely derived from condo; cf. 2. conditio), ōnis, f. [condico], an agreement, stipulation, condition, compact, proposition, terms, demand.

Prop.

Absol.:

alicui condicionem ferre,

to offer terms, Plaut. Rud. 5, 3, 51; cf. id. ib. 4, 3, 91 sq.; id. Mil. 4, 1, 6; id. Men. 4, 2, 24; Liv. 37, 45, 13 al.:

cognitis suis postulatis atque aequitate condicionum perspectā,

Caes. B. G. 1, 40; Cic. Caecin. 14, 40:

non respuit condicionem,

Caes. B. G. 1, 42; so Cic. Cael. 6, 14:

ne si pax cum Romanis fieret, ipse per condiciones ad supplicium traderetur,

Sall. J. 61 fin.:

condiciones pacis, quas adfertis, si accepero,

Curt. 4, 11, 19:

posse condicionibus bellum poni,

Sall. J. 112, 1:

dum de condicionibus tractat,

Nep. Eum. 5 fin.:

his condicionibus conpositā pace,

Liv. 2, 13, 4:

aliquot populos aut vi subegit aut condicionibus in societatem accepit,

id. 9, 15, 2:

ex quā condicione,

in consequence of, id. 23, 35, 9:

sub condicionibus eis pacem agere,

id. 21, 12, 4:

accipe sub certā condicione preces,

Ov. F. 4, 320:

sub condicione,

conditionally, Liv. 6, 40, 8 Weissenb. ad loc.; usu. without a prep.:

eā enim condicione acceperas,

Cic. Tusc. 1, 39, 93:

eādem condicione,

id. Div. 2, 44, 93; id. Or. 71, 235; id. Verr. 2, 3, 6, § 12; Sall. J. 79, 8:

istā quidem condicione,

id. de Or. 2, 7, 27:

nullā condicione,

id. Verr. 2, 1, 52, § 137:

ullā condicione,

id. Fl. 18, 43:

his legibus, his condicionibus erit quisquam tam stultus, etc.,

id. Verr. 2, 3, 29, § 70.—

With ut or ne: fert illam condicionem, ut ambo exercitus tradant, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2:

eā accepisse condicione, ut, etc.,

Auct. Her. 4, 24, 34:

hac condicione, ut, etc.,

Cic. Rosc. Com. 13, 38; Phaedr. 4, 5, 8; Suet. Galb. 15; id. Vit. 15:

jubere ei praemium tribui sed eā condicione, ne quid postea scriberet,

Cic. Arch. 10, 25 B. and K.:

permisit eā solā condicione, ne, etc.,

Suet. Tib. 26:

fecit pacem his condicionibus: ne qui, etc.,

Nep. Thras. 3, 1; so Liv. 23, 7, 1; Suet. Tib. 13 al.—

With si (rare; not in Cic.): librum tibi eā condicione daret, si reciperes te correcturum, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4; Suet. Caes. 68; id. Claud. 24; id. Vit. 6.—

With dum (rare):

jam vero istā condicione, dum mihi liceat negare, etc.,

Cic. de Or. 1, 22, 101.— Also transf. subject., free choice, option:

quorum condicio erat,

who had their choice, Plin. 36, 5, 4, § 20.—From the conditions made in marriage,

Esp., a marriage, match; sometimes, by meton., = the person married (freq. and class.).

In an honorable sense, in full:

condicio uxoria,

Cic. Lael. 10, 34; usu. alone: tu condicionem hanc accipe;

ausculta mihi, Atque eam desponde mihi,

Plaut. Aul. 2, 2, 60; so id. ib. 3, 5, 2; id. Stich. 1, 2, 61:

ut eam in se dignam condicionem conlocem,

id. Trin. 1, 2, 122:

hanc condicionem si quoi tulero extrario,

Ter. Phorm. 4, 1, 13:

aliam quaerere,

Cic. Phil. 2, 38, 99:

condicionem filiae quaerendam esse,

Liv. 3, 45, 11; Nep. Att. 12, 1:

alicui deferre,

Suet. Caes. 27; id. Aug. 63; Plin. Ep. 1, 10, 8; 1, 14, 9; Mart. 3, 33; 5, 17; Just. 11, 7, 8.—Hence, in the jurists, the formula of separation:

condicione tuā non utor,

I will not have you, Dig. 24, 2, 2. —

In a bad sense, an amour, the relation of lover or mistress:

accepit condicionem, dein quaestum occipit,

Ter. And. 1, 1, 52; cf.:

quae tibi Condicio nova, luculenta, fertur per me,

id. Mil. 4, 1, 5; and hence, meton., a lover, paramour:

habeo hortos... hinc licet condiciones cottidie legas,

Cic. Cael. 15, 36; Suet. Aug. 69; Capitol. Anton. Phil. 19; Lampr. Elag. 5, 8.—

In gen., the external position, situation, condition, rank, place, circumstances (very freq. and class.).

Of persons:

est haec condicio liberorum populorum. etc.,

Cic. Planc. 4, 11:

condicio infirma et fortuna servorum,

id. Off. 1, 13, 41; cf.:

tolerabilis servitutis,

id. Cat. 4, 8, 16:

condicione eo meliore est senex quam adulescens,

id. Sen. 19, 68:

humana,

id. Tusc. 1, 8, 15:

ista condicio est testium, ut quibus creditum non sit negantibus, eisdem credatur dicentibus,

id. Rab. Post. 12, 35:

alia oratoris,

Quint. 10, 3, 8; 3, 8, 37:

alicujus condicio vitaque,

id. 3, 8, 50: abjectae extremaeque sortis. Suet. Calig. 35: fuit intactis quoque cura condicione super communi, solicitude concerning their common condition or circumstances, Hor. Ep. 2, 1, 152; Cic. Cat. 3, 1, 2; Sen. Ot. Sap. 31, 1; Quint. Decl. 308; Lact. 3, 28, 5.—

Of things, a situation, condition, nature, mode, manner:

quae consuerint gigni gignentur eādem Condicione,

Lucr. 2, 301:

agri,

Cic. Agr. 2, 21, 57:

frumenti,

Plin. 24, 17, 101, § 158: aliquam vitae sequi, mode or manner of living, Cic. Rab. Post. 7, 16:

earum (frugum) cultus et condiciones tradere,

id. Div. 1, 51, 116 B. and K.; cf.:

haec vivendi,

Hor. S. 2, 8, 65:

diversa causarum inter ipsas,

Quint. 10, 2, 23:

duplex ejus disceptationis,

id. 7, 5, 2:

litium,

id. 5, 1, 3; cf. id. 10, 1, 36:

vel temporum vel locorum,

id. 12, 10, 2 et saep.

commūnĭco ( conm-), āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. access. form, communicati sint = communicaverint, Liv. 4, 24, 2) [communis].

To divide something with one, whether in giving or receiving.

In giving, to divide a thing with one, to communicate, impart, to share; esp. freq. of imparting in discourse (very freq. in all periods); constr. usu. aliquid cum aliquo; also inter aliquos, alicui, aliquem aliquā re. cum aliquo de aliquā re and absol.

With aliquid cum aliquo:

ut si quam praestantiam virtutis, ingenii, fortunae consecuti sunt, impertiant ea suis communicentque cum proximis,

Cic. Lael. 19, 70; id. Verr. 2, 5, 47, § 125; id. Div. in Caecil. 11, 33: auxilium [p. 384] sibi te putat adjunxisse, qui cum altero rem communicat, id. Rosc. Am. 40, 116:

suam causam cum Chrysogono,

id. ib. 48, 140:

cum iis praemium communicat, hortaturque ut, etc.,

Caes. B. G. 7, 37:

civitatem nostram vobiscum,

Liv. 23, 5, 9:

causam civium cum servis fugitivis,

Sall. C. 56, 5:

at sua Tydides mecum communicat acta (i. e. me socium sumit actorum),

Ov. M. 13, 239:

consilia cum finitimis civitatibus,

to make common cause, to take common counsel, commune, consult, Caes. B. G. 6, 2:

cum plebeiis magistratibus,

Liv. 6, 11, 7; 28, 28, 5; Suet. Calig. 56:

curam doloris cum aliquo,

Cic. Fam. 5, 16, 5.—Of discourse:

homo, quocum omnia, quae me curā aliquā adficiunt, una communicem,

Cic. Att. 1, 18, 1:

ea quae didicerant, cum civibus suis communicare non poterant,

id. N. D. 1, 4, 8; id. de Or. 1, 15, 66; id. Rosc. Am. 40, 116; Caes. B. G. 6, 20 al.; so cum aliquo de aliquā re:

Pompeius, qui mecum... de te communicare solet,

Cic. Fam. 1, 7, 3:

is mecum de tuā mansione communicat,

id. ib. 4, 4, 5:

cum compluribus de ratione belli,

Suet. Tib. 18. —

Aliquid inter aliquos:

cum de societate inter se multa communicarent,

Cic. Quint. 4, 15:

socii putandi sunt, quos inter res communicata est,

id. Verr. 2, 3, 20, § 50:

ut quibus de rebus vellemus, tu tuis, ego meis, inter nos communicaremus,

id. Fam. 15, 4, 2; 11, 27, 2:

communicato inter se consilio,

Liv. 8, 25, 9 (cf. a); Suet. Dom. 7.—

Alicui aliquid, or de aliquā re (in Cic. only when the other party sharing is expressed by cum and abl.; cf.

Krebs, Antibarb. p. 250): quibus communicare de maximis rebus Pompeius consuerat,

Caes. B. C. 3, 18 (Dinter, ex conj., quibuscum):

hisque omnium domus patent victusque communicatur,

id. B. G. 6, 23 fin.;

so with redditur,

id. ib. 6, 13:

sibi communicatum cum alio, non ademptum imperium esse,

Liv. 22, 27, 8 Weissenb. ad loc.:

id aut ereptum illis est, aut certe nobis cum illis communicatum,

Cic. Brut. 73, 254; cf. id. Div. in Caecil. 4, 14 Halm ad loc.; id. Verr. 2, 5, 2, § 5; id. Rosc. Am. 49, 142; Mamert. Pan. Max. 10; Cic. Pis. 39, 94 Ascon.—

Aliquem aliquā re:

communicabo semper te mensā meā,

Plaut. Mil. 1, 1, 50.—

Absol.: nonne prius communicatum oportuit? * Ter. And. 1, 5, 4; Cic. Sull. 3, 9:

et secundas res splendidiores facit amicitia et adversas partiens communicansque leviores,

id. Lael. 6, 22; Quint. 9, 2, 22:

ut ad se veniat rationesque belli gerendi communicet,

Caes. B. G. 7, 63:

consilia communicant,

id. B. C. 2, 4 fin.; cf. Sall. C. 18, 5; Suet. Aug. 75 fin.; Plin. 11, 30, 36, § 108; Quint. 9, 2, 22.—

Transf. of things: aliquid cum aliquā re, to join to an equal part, to unite:

viri, quantas pecunias ab uxoribus dotis nomine acceperunt, tantas ex suis bonis cum dotibus communicant,

Caes. B. G. 6, 19:

privabo potius illum debito testimonio, quam id cum meā laude communicem,

Cic. Ac. 2, 1, 3; id. Fam. 12, 2, 1.—

In late Lat.: cum aliquo or alicui, to have intercourse with an inferior:

ne cum peregrinis communicarent,

Just. 36, 2, 15:

malis,

with evil-disposed persons, Aug. Ep. 162:

ne communices homini indocto,

Vulg. Ecclus. 8, 5.—Also alicui rei, to take part in, Vulg. 1 Tim. 5, 22.—

In receiving, to share something with one, to lake or receive a part, to partake, participate in (also class.).

Aliquid cum aliquo:

ut me juves Conmunicesque hanc mecum meam provinciam,

Plaut. Trin. 1, 2, 153; cf.:

provinciam cum Antonio,

Cic. Pis. 2, 5:

inimicitias mecum,

id. Fam. 15, 21, 2:

qui sibi cum illo rationem communicatam putat,

believes that he has all things in common with him, id. Rosc. Am. 49, 142; cf. id. ib. 48, 140; id. Div. in Caecil. 4, 14; cf. id. Verr. 2, 5, 2. § 5 Zumpt; Liv. 22, 27, 8:

haud dubitavit (Thalestris) fateri ad communicandos cum rege liberos se venisse,

Curt. 6, 5, 30 Vogel ad loc.—

Absol.:

primo labores et discrimina, mox et gloriam communicabat,

Tac. Agr. 8.—

Alicui (late Lat.):

altari Christi,

to receive the sacrament, Aug. Ep. 162; id. contra Cresc. 3, 36.—

In Tertull., acc. to communis, II., to make common, i. e. low, base, to contaminate, defile, Tert. Spect. 17; id. Patient. 8.

con-tĕro, trīvi (rarely conterui, App. M. 8, p. 212, 12; Ven. Fort. C. 6, 4, 33), trītum, 3, v. a., to grind, bruise, pound, to crumble, separate into small pieces.

Prop. (so freq. in medic. lang.):

medium scillae cum aquā ad mellis crassitudinem,

Varr. R. R. 2, 7, 8:

cornua cervi,

Ov. Med. Fac. 60:

horrendis infamia pabula sucis,

id. M. 14, 44:

radicem aridam in pulverem,

Plin. 26, 11, 70, § 113:

fracta, contrita,

Lucr. 4, 697.—Far more freq. and class. in prose and poetry,

Transf., to diminish by rubbing, to waste, destroy (cf.: conficio, consumo, etc.), to rub off, wear out.

Of material objects:

latera tua,

Plaut. As. 2, 4, 13:

boves et vires agricolarum (followed by conficere),

Lucr. 2, 1161; cf.:

conteritur ferrum, silices tenuantur ab usu,

Ov. A. A. 3, 91: superbiter contemptim conterit legiones, Naev. ap. Non. p. 516, 1;

humorously imitated: ne nos tam contemptim conteras,

treat contemptuously, Plaut. Poen. 3, 1, 34; and:

conteris Tu tuā me oratione, mulier,

you wear me out, id. Cist. 2, 3, 65 (cf. B. 1. b. infra):

corpora ipsa ac manus silvis ac paludibus emuniendis inter verbera ac contumelias conterunt,

Tac. Agr. 31:

heri in tergo meo Tris facile corios contrivisti bubulos,

Plaut. Poen. 1, 1, 11:

Viam Sacram,

to tread upon frequently, Prop. 2 (3), 23, 15: Paideian Kurou legendo, i. e. to wear out with reading, Cic. Fam. 9, 25, 1:

supellectilem pluribus et diversis officiis,

to wear out by use, Quint. 2, 4, 29.—In mal. part.:

aliquas indigno quaestu, i. e. prostituere,

Plaut. Rud. 3, 4, 44; cf.

tero.—Prov.: is vel Herculi conterere quaestum possiet,

squander the greatest possible fortune, Plaut. Most. 4, 2, 68 Lorenz ad loc.—

Of immaterial objects.

Most freq. (like the simple verb) of time, to waste, consume, spend, pass, employ, in a good and bad sense (cf. Sall. C. 4, 1 Kritz); constr. with in and abl. or the abl. only, with dum, or absol.

With in:

aetatem in pistrino,

Plaut. Bacch. 4, 6, 11:

vitam atque aetatem meam in quaerendo,

Ter. Ad. 5, 4, 15:

aetatem in litibus,

Cic. Leg. 1, 20, 53:

omne otiosum tempus in studiis,

id. Lael. 27, 104:

diem in eā arte,

Prop. 2, 1, 46.—

With abl.:

totum hunc diem cursando atque ambulando,

Ter. Hec. 5, 3, 17:

majorem aevi partem somno,

Lucr. 3, 1047:

tempora spectaculis, etc.,

Quint. 1, 12, 18:

diei brevitatem conviviis, longitudinem noctis stupris et flagitiis,

Cic. Verr. 2, 5, 10, § 26:

bonum otium socordiā atque desidiā,

Sall. C. 4, 1.—

With dum:

contrivi diem, Dum asto, etc.,

Plaut. Cas. 3, 3, 4.—

Absol.:

vitae modum,

Prop. 1, 7, 9.—

Transf. to the person:

se, ut Plato, in musicis, geometriā, etc.,

Cic. Fin. 1, 21, 72; cf.

in medial form: cum in causis et in negotiis et in foro conteramur,

id. de Or. 1, 58, 249; id. Caecin. 5, 14.—

In gen.:

operam,

Plaut. Most. 3, 1, 54; cf.:

operam frustra,

Ter. Phorm. 1, 4, 31:

quae sunt horum temporum,

to exhaust, Cic. Att. 9, 4, 1.—

Trop.:

ejus omnis gravissimas injurias quasi voluntariā oblivione,

to obliterate from the memory, Cic. Fam. 1, 9, 20: quam (dignitatem virtutis) reliquā ex collatione, facile est conterere atque contemnere, to tread under foot by comparison (opp. in caelum efferre), id. Tusc. 5, 30, 85.—Hence, contrītus, a, um, P. a., worn out, trite, common (mostly in Cic.):

proverbium vetustate,

Cic. Fin. 2, 16, 52:

praecepta (connected with communia),

id. de Or. 1, 31, 138:

contritum et contemptum praemium,

id. Sest. 40, 86.

dēbĭlĭtātĭo, ōnis, f. [id.], a laming, maiming; weakness (rare).

Lit.:

praemium debilitationis consecutus, i. e. of mutilation of nose and ears,

App. M. 2, p. 128, 15.—

Trop.: animi, * Cic. Pis. 36, 88.

dē-fĕro, tŭli, lātum, ferre, v. a., to bear or bring away a thing from a place; to bear, carry, bring down.

Lit.

In gen.

Without stating the terminus (not very freq.):

roseam Auroram per oras Aetheris,

Lucr. 5, 656; 5, 273; 6, 639:

Rhodanus amnis segnem deferens Ararim,

Plin. 3, 4, 5, § 33; 6, 27, 31, § 136; Ov. M. 9, 117;

ex Helicone coronam,

Lucr. 1, 119:

ramalia arida tecto,

Ov. M. 8, 646. — Absol.:

flumina liquida ac deferentia,

Plin. Pan. 82 med. —Far more freq.,

Indicating the terminus (by ad, in, an adv. of place, the dat., etc.):

literas ad Caesarem,

Caes. B. G. 5, 45, 3:

epistolam ad Ciceronem,

id. ib. 5, 48, 3 and 8; cf.:

mandata ad aliquem,

id. B. C. 1, 9; 3, 22:

aurum ad gnatum suum,

Plaut. Trin. 4, 2, 115; cf. id. Truc. 2, 5, 64; Ter. Heaut. 4, 6, 18;

natos ad flumina,

Verg. A. 9, 604:

Germani ad castra Romanorum delati,

Caes. B. G. 6, 42 fin. et saep.:

semen quod ex arbore per surculos defertur in terram,

Varr. R. R. 1, 40, 4:

aurum et omnia ornamenta sua in aerarium,

Liv. 5, 25:

aedes in planum et colli subicere,

id. 2, 7: cf. Cic. Rep. 2, 31:

ferrum in pectus,

Tac. A. 1, 35:

castra in viam,

Liv. 22, 15:

aciem in campos,

id. 9, 37:

in praeceps deferri,

id. 5, 47; cf. id. 44, 5; Quint. 1, 12, 10:

praeceps in undas deferar,

Verg. E. 8, 60; Ov. F. 6, 228:

in vicum,

Hor. Ep. 2, 1, 269 et saep.:

hunc sub aequora,

i. e. submerge, Ov. M. 14, 601:

quasdam (virgines) ex plebe homines domos deferebant,

Liv. 1, 9:

si forte eo (sc. Demetriadem) deferret fuga regem,

id. 36, 20:

quo pennis delata sit ales,

Lucr. 6, 822:

cum pallam mihi Detulisti,

Plaut. Men. 2, 3, 42; so,

epistolas alicui,

id. Trin. 4, 2, 109 et saep.

In partic.

Naut. t. t., to drive away, drive down, drive a ship, or those on board a ship, to any place:

onerariae duae paullo infra delatae sunt,

Caes. B. G. 4, 36 fin.; id. B. C. 3, 30:

una (navis) delata Oricum,

id. ib. 3, 14, 2:

(Labienus) longius delatus aestu, etc.,

id. B. G. 5, 8, 2:

quem cum ex alto ignotas ad terras tempestas et in desertum litus detulisset,

Cic. Rep. 1, 17 fin.; cf. id. Ac. 2, 3, 8.—

Rarely in gen., to bring, convey to any place (as a ship, its passengers):

e portu navis huc nos dormientes detulit,

Plaut. Am. 2, 2, 69.—

Mercant. t. t., to bring to market, to sell (post-Aug.):

nexos maniplos,

Col. 10, 315: pallium. Petr. 12, 2:

videamus hoc, quod concupiscimus, quanti deferatur,

Sen. Ep. 42.

Trop.

In gen., to bring:

redde harmoniaī Nomen, ab organicis alto delatum Heliconi,

brought, Lucr. 3, 133; 5, 65:

(Alexander) eadem fortunae pignora in discrimen detulisset,

Liv. 9, 18 fin.; cf.:

fabulas in certamen,

Quint. 10, 1, 66: hac re ad consilium delata, having been taken into consideration, Caes. B. G. 3, 23 fin.; so,

rem ad consilium,

id. ib. 5, 28, 2:

qui ad agendum nihil cogitati detulerit,

Quint. 4, 5, 2:

(poëta) si foret hoc nostrum delatus in aevum, Detereret sibi multa,

Hor. S. 1, 10, 68. —

With particular accessory notions.

To bring, give to one, grant, confer upon, allot, to offer to any one, transfer, deliver (for syn. v. do—very freq.).

Aliquid ad aliquem:

ad hunc totius belli summam omnium voluntate deferri,

Caes. B. G. 2, 4, 7:

imperium ad aliquem,

id. ib. 6, 2; 7, 4, 6; Cic. Leg. 3, 2; id. Lig. 1, 3:

omnem rem ad Pompeium,

id. Fam. 1, 1; cf.:

omnia ad unum,

id. de Imp. Pomp. 23, 67:

causam ad Galbam,

id. Brut. 22, 86:

primas ad aliquem,

id. N. D. 1, 6, 15 et saep.—

Aliquid alicui:

sibi a Caesare regnum civitatis deferri,

Caes. B. G. 5, 6, 2; Fasti ap. Cic. Phil. 2, 34, 87; cf.:

regnum et diadema uni,

Hor. Od. 2, 2, 22:

fasces indigno,

id. Ep. 1, 16, 34:

praemium dignitatis alicui (opp. denegare),

Cic. Fl. 1:

ultro ei legationem (opp. denegare),

id. Fam. 13, 55; cf. id. ib. 4, 13:

palmam alicujus rei Crasso,

id. de Or. 2, 56; cf. Liv. 7, 13; Quint. 10, 1, 53:

omnem ei auctoritatem,

Cic. Fl. 6, 14:

pacem hostibus,

Liv. 23, 13:

Octaviam neptem condicionem,

Suet. Caes. 27 et saep. —

With acc. alone, or absol.:

jusjurandum,

to tender an oath, Quint. 5, 6, 6; cf. ib. § 3 and § 4;

si quid petet, ultro defer,

Hor. Ep. 1, 12, 23 et saep.—

To bring or give an account of, to report, announce, signify, state (for syn. v. declaro init. —

very freq.): qui nostra consilia ad adversarios deferat,

Cic. Clu. 52; so,

aliquid ad aliquem,

id. Mil. 9 fin.; id. Cat. 3, 3, 7; Caes. B. G. 2, 17, 4; 5, 25, 4 et saep.:

ut (haec) per eos ad Caesarem deferrentur,

id. ib. 7, 17 fin.; so with per, id. B. C. 3, 30, 6; 3, 63, 5 al.:

qui ad Caesarem detulerint delaturive sint, me poenitere consilii mei,

Cic. Att. 11, 7, 5; so with acc. and inf., id. Verr. 2, 5, 62; Verg. A. 4, 299 al.—

Legal t. t.: nomen, and post-Aug., aliquem, to indict, impeach, accuse before the pretor, as plaintiff or informer (for syn. cf.:

denuntio, indico): nomen alicujus de parricidio,

Cic. Rosc. Am. 10, 28:

nomen amici mei de ambitu,

id. Cael. 31, 76; id. Rosc. Am. 23; nomen suo familiari (dat.) eadem de re, id. ib. 23:

nomen tibi,

id. Pis. 33, 82; cf.:

illi nonnihil tamen in deferendo nomine secuti,

id. Rosc. Am. 3, 8:

ad deferendos reos praemio duci,

Quint. 12, 7, 3:

reos ad praetorem,

Tac. A. 14, 41:

reos ejusdem criminis detulerunt,

Quint. 11, 1, 79; cf.:

defertur majestatis,

Tac. A. 14, 48 (v. Draeger ad loc.):

adulterii,

id. ib. 4, 42:

impietatis in principem,

id. ib. 6, 47:

Drusus defertur moliri res novas,

id. ib. 2, 27; cf.:

defertur simulavisse partum,

ib. 3, 22:

ad deferenda de Perseo crimina,

Liv. 42, 11; cf. Quint. 4, 2, 98; cf.

also: et cum occiderentur, detuli sententiam,

voted to condemn, Vulg. Act. 26, 10. — Absol.:

et minari et deferre etiam non orator potest,

Quint. 4, 1, 22.—Of denouncing:

quae apud vos de me deferunt,

Cic. Agr. 3, 1.—

Pub. law t. t.

Aliquid ad aerarium, and more freq. simply aliquid, to give in at the Aerarium:

horum nomina ad aerarium detulisset,

Cic. Phil. 5, 5 fin.:

quamquam rationes deferre properarim (for which referre is repeatedly used just before),

Cic. Fam. 5, 20, 3.—Hence of persons, to recommend them for future consideration and reward, for their services to the state:

in beneficiis ad aerarium delatus est,

Cic. Arch. 5 fin.; id. Fam. 5, 20, 7; id. Balb. 28; id. Att. 5, 7:

senatus consultum factum ad aerarium deferre,

the public archives, Liv. 39, 4, 8; Tac. A. 3, 51; 13, 28; Suet. Aug. 94, 3.—

Deferre in censum, to report any thing for assessment, to return one's property to the censors:

mille quingentum aeris in censum,

Gell. 16, 10, 10;

for which, deferre censum,

Plin. 7, 48, 49, § 159; Tac. A. 6, 41.— Pass. in mid. force:

deferri in censum,

to report one's self for assessment, Eutr. 1, 7.—

To ascribe, Amm. 14, 6, 8.

dē-nĕgo, āvi, ātum, 1, v. a.

To deny a thing, to say it is not so (very rare):

datum denegant, quod datum est,

Plaut. Men. 4, 2, 12:

objecta,

Tac. A. 15, 57.—Far more freq. and class. (cf., on the contrary, abnego).—

To reject, refuse, deny a request, entreaty, etc. (for syn. cf.: nego, infitias eo, infitior, diffiteor, recuso, abnuo, renuo, detrecto).

With acc.:

si tibi denegem, quod me oras,

Plaut. Trin. 5, 2, 47:

cum id quod antea petenti denegasset, ultro polliceretur,

Caes. B. G. 1, 42; cf. id. B. C. 1, 32, 6:

auxilia,

Hirt. B. G. 8, 45:

praemium dignitatis, quod populus Romanus, cum hujus majoribus semper detulisset, huic denegaret,

Cic. Fl. 1; id. Verr. 2, 5, 14; cf. id. Phil. 11, 8, 19:

sperata gaudia Nymphae Denegat,

Ov. M. 4, 369 et saep.;

with ellipsis of object: duo rogavi te: ne deneges mihi,

Vulg. Prov. 30, 7.— Poet. of subjects not personal:

undas amnis, afflatus ventus,

Ov. Ib. 107 sq.:

oratorium ingenium alicui,

Tac. Or. 10.—

With inf. or acc. and inf. ( poet.):

denegavit, se dare granum tritici,

Plaut. Stitch. 4, 1, 52; Ter. And. 1, 5, 6; Prop. 2, 24, 28 (3, 19, 12 M.):

dare denegaris,

Ter. Heaut. 3, 1, 78; Hor. Od. 3, 16, 38.—

Absol., Ter. And. 1, 1, 131; 4, 1, 6; 9; Cic. Fam. 5, 12, 2; id. Att. 1, 1; Suet. Caes. 1 al.—

With se, to deny one's self, i. e. subject his own will to another's (eccl. Lat.), Vulg. Marc. 8, 34.

ex-pōno, pŏsŭi, pŏsĭtum, 3 (ante-class. perf. exposivit, Plaut. Cas. 4, 4, 27;

sync. expostus,

Verg. A. 10, 694; Stat. Th. 7, 197), v. a., to put or set out, to set forth, expose (class.; most freq. in the trop. signif.; cf.: expedio, explano, explico).

Lit.

In gen.:

stravit pelliculis haedinis lectulos et exposuit vasa Samia,

set out, Cic. Mur. 36, 75:

vasa,

id. Verr. 2, 4, 16, § 35:

apparatum in porticibus,

Suet. Caes. 10; cf.:

aliquid in publico,

Plin. 35, 7, 33, § 52; cf. id. 15, 5, 6, § 21:

herbam in sole,

Col. 12, 28, 1:

aliquem ictu,

to put out, turn out, Plaut. Truc. 3, 1, 14:

cubito,

id. Cas. 4, 4, 27.—

In partic.

Of children, to expose:

puellam ad necem,

Plaut. Cist. 1, 3, 18; id. Cas. prol. 41; Ter. Heaut. 4, 1, 37; Cic. Rep. 2, 2; Liv. 1, 4, 5; cf. id. 1, 6, 3:

ad januam matris,

Suet. Claud. 27 al. —

Naut. t. t.

To set on shore, to land, disembark:

milites ex navibus,

Caes. B. G. 4, 37, 1;

for which: socios de puppibus,

Verg. A. 10, 288:

milites in terram,

Caes. B. C. 3, 23, 2:

expositis omnibus copiis,

id. ib. 3, 29, 2; 1, 31 fin.; Liv. 24, 40, 9:

ibi in terram,

id. 34, 8, 7; Front. Strat. 2, 5, 44; cf.:

in litora,

Liv. 37, 28, 8:

aegra mancipia in insulam,

Suet. Claud. 25; but also with abl.:

in Africa,

Liv. 28, 44, 10 Drak. N. cr.:

in terra,

Vell. 2, 79, 4:

in litore,

Suet. Caes. 4; Just. 22, 5; Liv. 2, 22, 3; 26, 17, 2; Sen. Ep. 53, 2:

in portu,

Just. 18, 1, 3:

ibi Themistoclem,

Nep. Them. 8, 7:

ad eum locum milites,

Caes. B. C. 3, 6, 3:

quibus regionibus exercitum exposuisset,

id. ib. 3, 29 fin.:

expositum peregrinis arenis os,

Ov. M. 11, 56:

quartā vix demum exponimur horā,

Hor. S. 1, 5, 23: advexi frumentum;

exposui, vendo meum, etc.,

have unloaded, unpacked, opened, Cic. Off. 3, 12, 51:

merces,

Dig. 14, 2, 10.—

To throw on the ground, throw down:

paene exposivit cubito,

Plaut. Cas. 4, 4, 34.—

To throw overboard:

si propter necessitatem adversae tempestatis expositum onus fuerit,

Dig. 39, 4, 16, § 8.—

Mercant. t. t.: pecuniam, to offer a sum to one, place at one's disposal, to be ready to pay:

de Oppio bene curasti, quod ei DCCC. exposuisti,

Cic. Att. 5, 4, 3 (for which, aperuisti, id. ib. 5, 1, 2).—

Pregn., to leave exposed or unprotected, to expose, lay open (not ante-Aug.):

ad ictus,

Liv. 9, 35, 6; Curt. 8, 14, 31:

ille ad omnes ictus expositus,

id. 9, 5, 9:

ne inermes provinciae barbaris nationibus exponerentur,

Tac. H. 3, 5:

exercitum hosti,

Flor. 3, 11; Plin. 11, 19, 21, § 67:

ceteris animalibus imbecillitatem hominum,

Lact. 3, 23, 10; id. Epit. 9, 1; Val. Max. 7, 1, ext. 2:

piscibus beluisque,

Petr. 115:

exposito solibus loco,

Plin. 15, 5, 6, § 21.— Pass. absol.: (iracundi) simplices videntur, quia expositi sunt, Sen. de Ira, 2, 16, 3.

Trop.

In gen.:

totam causam, judices, explicemus atque ante oculos expositam consideremus,

Cic. Rosc. Am. 12, 34; cf.:

vitam alterius in oculis conspectuque omnium exponere,

id. Div. in Caecil. 8, 27:

disciplina puerilis publice exposita,

id. Rep. 4, 3:

orationem,

to publish, id. de Or. 1, 53, 227; cf.:

capita exposita nec explicata,

id. Brut. 44, 164:

erant huic studio maxima exposita praemia,

id. de Or. 1, 4, 15:

praemium,

to set forth, propose, id. Quint. 23, 74: vitam suam exponere ad imitandum juventuti, id. Fragm. ap. Non. 104, 3:

factum expositum ad imitandum,

id. Phil. 2, 44, 114:

exposita ad exemplum nostra re publica,

id. Rep. 1, 46:

opprobrio ad omnium convicia exposito,

Suet. Caes. 49:

expositum ad invidiam nomen,

Tac. H. 2, 53:

nomen Dei,

to prostitute, dishonor, Lact. 1, 7.—

In partic., of speech, to set forth, exhibit, relate, explain, expound; constr. with acc. and inf., or a rel. clause as object, or with de:

coepit rationem hujus operis scientissime Gallus exponere,

Cic. Rep. 1, 14:

talis coetus, qualem exposui,

id. ib. 1, 26:

quae adhuc exposui,

id. ib. 2, 23:

obscura dilucide,

id. Fin. 4, 1, 1:

rem pluribus verbis,

id. ib. 3, 4, 15:

rem breviter,

id. Cat. 3, 1, 3:

mandata in senatu,

id. de Or. 2, 12, 49:

narrationem,

id. Or. 62, 210:

sententias ejus disputationis hoc libro,

id. Lael. 1, 3:

artes rhetoricas,

id. de Or. 3, 20, 75:

disputationem alicui,

id. Rep. 1, 8:

sermonem de amicitia alicui,

id. Lael. 1, 3:

eadem multitudini,

Caes. B. G. 7, 38, 4:

expone igitur primum animos remanere post mortem, tum docebis, etc.,

explain, Cic. Tusc. 1, 12, 26:

apud eosdem (censores), qui magistratu abierint, edant et exponant, quid in magistratu gesserint,

id. Leg. 3, 20, 47:

ex memoria alicui quid senatus censuerit,

id. Cat. 3, 6, 13:

ab initio, res quemadmodum gesta sit,

id. Rosc. Am. 5, 14; id. Rep. 1, 26; cf.:

hoc de quo modo exposuit Antonius,

id. de Or. 1, 22, 102; id. Fam. 1, 9, 10:

expone nunc de reprehendendo,

id. Part. Or. 12, 44.—In abl. neutr. absol.:

Caesar contione advocata... exposito, quid iniquitas loci posset, etc.,

Caes. B. G. 7, 52, 2 Oud.; so,

exposito quod nuntiatum erat,

Curt. 4, 13:

quasi gesta bello expositurus,

Tac. A. 15, 72: summum bonum exposuit vacuitatem doloris, i. q. definivit, be defined, Cic. Fin. 5, 5, 14 Madv.; cf. ib. 5, 8, 22; and, expositio, ib. § 21.—Hence, expŏsĭtus, a, um, P. a., qs. publicly set out; hence, open, free, accessible.

Lit.:

limen,

Stat. S. 1, 2, 24:

census,

open to all, id. ib. 2, 2, 152:

numen (with nulli negatum),

Luc. 5, 103; cf.:

(homo) obvius et expositus,

Plin. Ep. 1, 10, 2.—As subst.: ex-pŏsĭta, ōrum, n., the open parts, those exposed to view:

frontem ejus tantum novi et exposita, quae ostendit etiam transeuntibus,

Sen. Ep. 55, 6.—

Trop.

Accessible, affable:

mores,

Stat. S. 5, 3, 246.—

Of authors, intelligible, lucid:

optimos quidem, sed tamen eorum candidissimum quemque et maxime expositum velim,

Quint. 2, 5, 19.—

In a bad sense, common, vulgar:

qui nihil expositum soleat deducere, etc.,

Juv. 7, 54.— Adv.: expŏ-sĭte, plainly, clearly:

non exposite et aperte ostendere, sed reconditā significatione,

Gell. 3, 2, 14.

ex-pōno, pŏsŭi, pŏsĭtum, 3 (ante-class. perf. exposivit, Plaut. Cas. 4, 4, 27;

sync. expostus,

Verg. A. 10, 694; Stat. Th. 7, 197), v. a., to put or set out, to set forth, expose (class.; most freq. in the trop. signif.; cf.: expedio, explano, explico).

Lit.

In gen.:

stravit pelliculis haedinis lectulos et exposuit vasa Samia,

set out, Cic. Mur. 36, 75:

vasa,

id. Verr. 2, 4, 16, § 35:

apparatum in porticibus,

Suet. Caes. 10; cf.:

aliquid in publico,

Plin. 35, 7, 33, § 52; cf. id. 15, 5, 6, § 21:

herbam in sole,

Col. 12, 28, 1:

aliquem ictu,

to put out, turn out, Plaut. Truc. 3, 1, 14:

cubito,

id. Cas. 4, 4, 27.—

In partic.

Of children, to expose:

puellam ad necem,

Plaut. Cist. 1, 3, 18; id. Cas. prol. 41; Ter. Heaut. 4, 1, 37; Cic. Rep. 2, 2; Liv. 1, 4, 5; cf. id. 1, 6, 3:

ad januam matris,

Suet. Claud. 27 al. —

Naut. t. t.

To set on shore, to land, disembark:

milites ex navibus,

Caes. B. G. 4, 37, 1;

for which: socios de puppibus,

Verg. A. 10, 288:

milites in terram,

Caes. B. C. 3, 23, 2:

expositis omnibus copiis,

id. ib. 3, 29, 2; 1, 31 fin.; Liv. 24, 40, 9:

ibi in terram,

id. 34, 8, 7; Front. Strat. 2, 5, 44; cf.:

in litora,

Liv. 37, 28, 8:

aegra mancipia in insulam,

Suet. Claud. 25; but also with abl.:

in Africa,

Liv. 28, 44, 10 Drak. N. cr.:

in terra,

Vell. 2, 79, 4:

in litore,

Suet. Caes. 4; Just. 22, 5; Liv. 2, 22, 3; 26, 17, 2; Sen. Ep. 53, 2:

in portu,

Just. 18, 1, 3:

ibi Themistoclem,

Nep. Them. 8, 7:

ad eum locum milites,

Caes. B. C. 3, 6, 3:

quibus regionibus exercitum exposuisset,

id. ib. 3, 29 fin.:

expositum peregrinis arenis os,

Ov. M. 11, 56:

quartā vix demum exponimur horā,

Hor. S. 1, 5, 23: advexi frumentum;

exposui, vendo meum, etc.,

have unloaded, unpacked, opened, Cic. Off. 3, 12, 51:

merces,

Dig. 14, 2, 10.—

To throw on the ground, throw down:

paene exposivit cubito,

Plaut. Cas. 4, 4, 34.—

To throw overboard:

si propter necessitatem adversae tempestatis expositum onus fuerit,

Dig. 39, 4, 16, § 8.—

Mercant. t. t.: pecuniam, to offer a sum to one, place at one's disposal, to be ready to pay:

de Oppio bene curasti, quod ei DCCC. exposuisti,

Cic. Att. 5, 4, 3 (for which, aperuisti, id. ib. 5, 1, 2).—

Pregn., to leave exposed or unprotected, to expose, lay open (not ante-Aug.):

ad ictus,

Liv. 9, 35, 6; Curt. 8, 14, 31:

ille ad omnes ictus expositus,

id. 9, 5, 9:

ne inermes provinciae barbaris nationibus exponerentur,

Tac. H. 3, 5:

exercitum hosti,

Flor. 3, 11; Plin. 11, 19, 21, § 67:

ceteris animalibus imbecillitatem hominum,

Lact. 3, 23, 10; id. Epit. 9, 1; Val. Max. 7, 1, ext. 2:

piscibus beluisque,

Petr. 115:

exposito solibus loco,

Plin. 15, 5, 6, § 21.— Pass. absol.: (iracundi) simplices videntur, quia expositi sunt, Sen. de Ira, 2, 16, 3.

Trop.

In gen.:

totam causam, judices, explicemus atque ante oculos expositam consideremus,

Cic. Rosc. Am. 12, 34; cf.:

vitam alterius in oculis conspectuque omnium exponere,

id. Div. in Caecil. 8, 27:

disciplina puerilis publice exposita,

id. Rep. 4, 3:

orationem,

to publish, id. de Or. 1, 53, 227; cf.:

capita exposita nec explicata,

id. Brut. 44, 164:

erant huic studio maxima exposita praemia,

id. de Or. 1, 4, 15:

praemium,

to set forth, propose, id. Quint. 23, 74: vitam suam exponere ad imitandum juventuti, id. Fragm. ap. Non. 104, 3:

factum expositum ad imitandum,

id. Phil. 2, 44, 114:

exposita ad exemplum nostra re publica,

id. Rep. 1, 46:

opprobrio ad omnium convicia exposito,

Suet. Caes. 49:

expositum ad invidiam nomen,

Tac. H. 2, 53:

nomen Dei,

to prostitute, dishonor, Lact. 1, 7.—

In partic., of speech, to set forth, exhibit, relate, explain, expound; constr. with acc. and inf., or a rel. clause as object, or with de:

coepit rationem hujus operis scientissime Gallus exponere,

Cic. Rep. 1, 14:

talis coetus, qualem exposui,

id. ib. 1, 26:

quae adhuc exposui,

id. ib. 2, 23:

obscura dilucide,

id. Fin. 4, 1, 1:

rem pluribus verbis,

id. ib. 3, 4, 15:

rem breviter,

id. Cat. 3, 1, 3:

mandata in senatu,

id. de Or. 2, 12, 49:

narrationem,

id. Or. 62, 210:

sententias ejus disputationis hoc libro,

id. Lael. 1, 3:

artes rhetoricas,

id. de Or. 3, 20, 75:

disputationem alicui,

id. Rep. 1, 8:

sermonem de amicitia alicui,

id. Lael. 1, 3:

eadem multitudini,

Caes. B. G. 7, 38, 4:

expone igitur primum animos remanere post mortem, tum docebis, etc.,

explain, Cic. Tusc. 1, 12, 26:

apud eosdem (censores), qui magistratu abierint, edant et exponant, quid in magistratu gesserint,

id. Leg. 3, 20, 47:

ex memoria alicui quid senatus censuerit,

id. Cat. 3, 6, 13:

ab initio, res quemadmodum gesta sit,

id. Rosc. Am. 5, 14; id. Rep. 1, 26; cf.:

hoc de quo modo exposuit Antonius,

id. de Or. 1, 22, 102; id. Fam. 1, 9, 10:

expone nunc de reprehendendo,

id. Part. Or. 12, 44.—In abl. neutr. absol.:

Caesar contione advocata... exposito, quid iniquitas loci posset, etc.,

Caes. B. G. 7, 52, 2 Oud.; so,

exposito quod nuntiatum erat,

Curt. 4, 13:

quasi gesta bello expositurus,

Tac. A. 15, 72: summum bonum exposuit vacuitatem doloris, i. q. definivit, be defined, Cic. Fin. 5, 5, 14 Madv.; cf. ib. 5, 8, 22; and, expositio, ib. § 21.—Hence, expŏsĭtus, a, um, P. a., qs. publicly set out; hence, open, free, accessible.

Lit.:

limen,

Stat. S. 1, 2, 24:

census,

open to all, id. ib. 2, 2, 152:

numen (with nulli negatum),

Luc. 5, 103; cf.:

(homo) obvius et expositus,

Plin. Ep. 1, 10, 2.—As subst.: ex-pŏsĭta, ōrum, n., the open parts, those exposed to view:

frontem ejus tantum novi et exposita, quae ostendit etiam transeuntibus,

Sen. Ep. 55, 6.—

Trop.

Accessible, affable:

mores,

Stat. S. 5, 3, 246.—

Of authors, intelligible, lucid:

optimos quidem, sed tamen eorum candidissimum quemque et maxime expositum velim,

Quint. 2, 5, 19.—

In a bad sense, common, vulgar:

qui nihil expositum soleat deducere, etc.,

Juv. 7, 54.— Adv.: expŏ-sĭte, plainly, clearly:

non exposite et aperte ostendere, sed reconditā significatione,

Gell. 3, 2, 14.

fĕro, tuli, latum, ferre (ante-class. redupl. form in the tempp. perff.:

tetuli,

Plaut. Am. 2, 2, 84; 168; id. Men. 4, 2, 25; 66; id. Rud. prol. 68: tetulisti, Att. and Caecil. ap. Non. 178, 17 sq.:

tetulit,

Plaut. Most. 2, 2, 40; id. Men. 2, 3, 30; Ter. And. 5, 1, 13:

tetulerunt,

Lucr. 6, § 672:

tetulissem,

Ter. And. 4, 5, 13:

tetulisse,

Plaut. Rud. 4, 1, 2:

tetulero,

id. Cist. 3, 19:

tetulerit,

id. Poen. 3, 1, 58; id. Rud. 4, 3, 101), v. a. and n. [a wide-spread root; Sanscr. bhar-, carry, bharas, burden; Gr. pherô; Goth. bar, bairo, bear, produce, whence barn, child; Anglo-Saxon beran, whence Engl. bear, birth; cf. Curt. Gr. Etym. p. 300; Fick, Vergl. Wort. p. 135. The perf. forms, tuli, etc., from the root tul-, tol-; Sanscr. tol-jami, lift, weigh; Gr. tlênai, endure, cf. talas, talanton; Lat. tollo, tolerare, (t)latus, etc. Cf. Goth. thulan, Germ. dulden, Geduld; Anglo-Sax. tholian, suffer. Supine latum, i. e. tlatum; cf. supra; v. Curt. Gr. Etym. p. 220; Corss. Ausspr. 2, 73], to bear, carry, bring. (For syn. cf.: gero, porto, bajulo, veho; effero, infero; tolero, patior, sino, permitto, etc.)

Lit.

In gen.:

ferri proprie dicimus, quae quis suo corpore bajulat, portari ea, quae quis in jumento secum ducit, agi ea, quae animalia sunt,

Dig. 50, 16, 235: oneris quidvis feret, Ter. Ph. 3, 3, 29:

quin te in fundo conspicer fodere aut arare aut aliquid ferre,

id. Heaut. 1, 1, 17:

numerus eorum, qui arma ferre possent,

Caes. B. G. 1, 29, 1:

arma et vallum,

Hor. Epod. 9, 13:

sacra Junonis,

id. S. 1, 3, 11:

cadaver nudis humeris (heres),

id. ib. 2, 5, 86:

argentum ad aliquem,

Plaut. As. 3, 3, 142; cf.:

symbolum filio,

id. Bacch. 2, 3, 30:

olera et pisciculos minutos ferre obolo in cenam seni,

Ter. And. 2, 2, 32; cf.:

vina et unguenta et flores,

Hor. C. 2, 3, 14:

discerpta ferentes Memora gruis,

id. S. 2, 8, 86; cf.:

talos, nucesque sinu laxo,

id. ib. 2, 3, 172:

in Capitolium faces,

Cic. Lael. 11, 37:

iste operta lectica latus per oppidum est ut mortuus,

id. Phil. 2, 41, 106:

lectica in Capitolium latus est,

Suet. Claud. 2:

circa judices latus (puer),

Quint. 6, 1, 47:

prae se ferens (in essedo) Darium puerum,

Suet. Calig. 19.— Poet. with inf.:

natum ad Stygios iterum fero mergere fontes,

Stat. Ach. 1, 134.—Prov.:

ferre aliquem in oculis, or simply oculis,

i. e. to hold dear, love exceedingly, Cic. Phil. 6, 4, 11; id. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9; Q. Cic. Fam. 16, 27, 2.—

In partic.

With the idea of motion predominating, to set in motion, esp. to move onward quickly or rapidly, to bear, lead, conduct, or drive away; with se or mid. (so esp. freq.), to move or go swiftly, to haste, speed, betake one's self; and of things, to flow, mount, run down.

Act.:

ubi in rapidas amnis dispeximus undas: Stantis equi corpus transvorsum ferre videtur Vis, et in advorsum flumen contrudere raptim: Et, quocumque oculos trajecimus, omnia ferri Et fluere assimili nobis ratione videntur,

Lucr. 4, 422 sq.:

ubi cernimus alta Exhalare vapore altaria, ferreque fumum,

to send up, id. 3, 432; cf.:

vis ut vomat ignes, Ad caelumque ferat flammai fulgura rursum,

id. 1, 725; and:

caelo supinas si tuleris manus,

raisest, Hor. C. 3, 23, 1:

te rursus in bellum resorbens Unda fretis tulit aestuosis,

id. ib. 2, 7, 16; cf.:

ire, pedes quocumque ferent,

id. Epod. 16, 21; and:

me per Aegaeos tumultus Aura feret,

id. C. 3, 29, 64:

signa ferre,

to put the standards in motion, to break up, Caes. B. G. 1, 39 fin.; 1, 40, 12; Liv. 10, 5, 1 al.:

pol, si id scissem, numquam huc tetulissem pedem,

have stirred foot, have come, Ter. And. 4, 5, 13:

pedem,

Verg. A. 2, 756; Val. Fl. 7, 112:

gressum,

to walk, Lucr. 4, 681; cf.:

agiles gressus,

Sil. 3, 180:

vagos gradus,

Ov. M. 7, 185:

vestigia,

Sil. 9, 101:

vagos cursus,

id. 9, 243.— Absol.:

quo ventus ferebat,

bore, drove, Caes. B. G. 3, 15, 3:

interim, si feret flatus, danda sunt vela,

Quint. 10, 3, 7:

itinera duo, quae extra murum ad portum ferebant,

led, Caes. B. C. 1, 27, 4:

pergit ad speluncam, si forte eo vestigia ferrent,

Liv. 1, 7, 6.—Prov.:

in silvam ligna ferre,

to carry coals to Newcastle, Hor. S. 1, 10, 34.—

With se or mid., to move or go swiftly, to hasten, rush:

cum ipsa paene insula mihi sese obviam ferre vellet,

to meet, Cic. Planc. 40, 96; cf.:

non dubitaverim me gravissimis tempestatibus obvium ferre,

id. Rep. 1, 4:

hinc ferro accingor rursus... meque extra tecta ferebam,

Verg. A. 2, 672; 11, 779:

grassatorum plurimi palam se ferebant,

Suet. Aug. 32.—Of things as subjects:

ubi forte ita se tetulerunt semina aquarum,

i. e. have collected themselves, Lucr. 6, 672.—Mid.:

ad eum omni celeritate et studio incitatus ferebatur,

proceeded, Caes. B. C. 3, 78, 2:

alii aliam in partem perterriti ferebantur,

betook themselves, fled, id. B. G. 2, 24, 3:

(fera) supra venabula fertur,

rushes, springs, Verg. A. 9, 553:

huc juvenis nota fertur regione viarum,

proceeds, id. ib. 11, 530:

densos fertur moribundus in hostes,

rushes, id. ib. 2, 511:

quocumque feremur, danda vela sunt,

Cic. Or. 23, 75; cf.:

non alto semper feremur,

Quint. 12, 10, 37:

ego, utrum Nave ferar magna an parva, ferar unus et idem,

Hor. Ep. 2, 2, 200:

non tenui ferar Penna biformis per liquidum aethera Vates,

fly, id. C. 2, 20, 1.—Of inanimate subjects:

(corpuscula rerum) ubi tam volucri levitate ferantur,

move, Lucr. 4, 195; cf.:

quae cum mobiliter summa levitate feruntur,

id. 4, 745; cf.:

tellus neque movetur et infima est, et in eam feruntur omnia nutu suo pondera,

Cic. Rep. 6, 17 fin.:

Rhenus longo spatio per fines Nantuatium, etc.... citatus fertur,

flows, Caes. B. G. 4, 10, 3; cf. Hirt. B. [p. 738] G. 8, 40, 3:

ut (flamma) ad caelum usque ferretur,

ascended, arose, Suet. Aug. 94.—

Rarely ferre = se ferre: quem procul conspiciens ad se ferentem pertimescit,

Nep. Dat. 4 fin. —

To carry off, take away by force, as a robber, etc.: to plunder, spoil, ravage:

alii rapiunt incensa feruntque Pergama,

Verg. A. 2, 374:

postquam te (i. e. exstinctum Daphnin) fata tulerunt,

snatched away, id. E. 5, 34. So esp. in the phrase ferre et agere, of taking booty, plundering, where ferre applies to portable things, and agere to men and cattle; v. ago.—

To bear, produce, yield:

plurima tum tellus etiam majora ferebat, etc.,

Lucr. 5, 942 sq.; cf.:

quae autem terra fruges ferre, et, ut mater, cibos suppeditare possit,

Cic. Leg. 2, 27, 67:

quem (florem) ferunt terrae solutae,

Hor. C. 1, 4, 10:

quibus jugera fruges et Cererem ferunt,

id. ib. 3, 24, 13:

angulus iste feret piper et thus,

id. Ep. 1, 14, 23:

(olea) fructum ramis pluribus feret,

Quint. 8, 3, 10.— Absol.:

ferundo arbor peribit,

Cato, R. R. 6, 2.—

Of a woman or sheanimal, to bear offspring, be pregnant:

ignorans nurum ventrem ferre,

Liv. 1, 34, 3;

of animals: equa ventrem fert duodecim menses, vacca decem, ovis et capra quinque, sus quatuor,

Varr. R. R. 2, 1, 19; cf.:

cervi octonis mensibus ferunt partus,

Plin. 8, 32, 50, § 112:

nec te conceptam saeva leaena tulit,

Tib. 3, 4, 90.— Poet.:

quem tulerat mater claro Phoenissa Laconi,

i. e. had borne, Sil. 7, 666.—

To offer as an oblation:

liba et Mopsopio dulcia melle feram,

Tib. 1, 7, 54; so,

liba,

id. 1, 10, 23:

lancesque et liba Baccho,

Verg. G. 2, 394:

tura superis, altaribus,

Ov. M. 11, 577.—

To get, receive, acquire, obtain, as gain, a reward, a possession, etc.:

quod posces, feres,

Plaut. Merc. 2, 3, 106; cf.: quodvis donum et praemium a me optato;

id optatum feres,

Ter. Eun. 5, 8, 27:

fructus ex sese (i. e. re publica) magna acerbitate permixtos tulissem,

Cic. Planc. 38, 92:

partem praedae,

id. Rosc. Am. 37, 107:

ille crucem pretium sceleris tulit, hic diadema,

Juv. 13, 105:

coram rege sua de paupertate tacentes Plus poscente ferent,

Hor. Ep. 1, 17, 44.

Trop.

In gen., to bear, carry, bring:

satis haec tellus morbi caelumque mali fert,

bears, contains, Lucr. 6, 663;

veterrima quaeque, ut ea vina, quae vetustatem ferunt, esse debent suavissima,

which carry age, are old, Cic. Lael. 19, 67:

scripta vetustatem si modo nostra ferent,

will have, will attain to, Ov. Tr. 5, 9, 8:

nomen alicujus,

to bear, have, Cic. Off. 3, 18, 74; cf.:

insani sapiens nomen ferat, aequus iniqui,

Hor. Ep. 1, 6, 15:

nomen,

Suet. Aug. 101; id. Calig. 47:

cognomen,

id. Aug. 43; id. Galb. 3; cf.:

ille finis Appio alienae personae ferendae fuit,

of bearing an assumed character, Liv. 3, 36, 1:

Archimimus personam ejus ferens,

personating, Suet. Vesp. 19; cf.

also: (Garyophyllon) fert et in spinis piperis similitudinem,

Plin. 12, 7, 15, § 30: fer mi auxilium, bring assistance, aid, help, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 29 (Trag. v. 50 ed. Vahl.); cf.:

alicui opem auxiliumque ferre,

Cic. Verr. 2, 2, 3, § 9:

auxilium alicui,

Plaut. Stich. 2, 2, 5; Ter. And. 1, 1, 115; Cic. Cat. 2, 9, 19; Caes. B. G. 1, 13, 5; 4, 12, 5; Hor. Epod. 1, 21 et saep.: opem, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 86 ed. Vahl.):

opem alicui,

Plaut. Bacch. 4, 3, 23; Ter. And. 3, 1, 15; id. Ad. 3, 4, 41; Cic. Rab. Perd. 1, 3 (with succurrere saluti); id. Fin. 2, 35, 118 (with salutem); id. Fam. 5, 4, 2:

subsidium alicui,

Caes. B. G. 2, 26, 2:

condicionem,

to proffer, id. ib. 4, 11, 3; cf. Cic. Rosc. Am. 11, 30:

Coriolanus ab sede sua cum ferret matri obviae complexum,

offered, Liv. 2, 40, 5:

si qua fidem tanto est operi latura vetustas,

will bring, procure, Verg. A. 10, 792:

ea vox audita laborum Prima tulit finem,

id. ib. 7, 118: suspicionem falsam, to entertain suspicion, Enn. ap. Non. 511, 5 (Trag. v. 348 ed. Vahl.).—

In partic.

(Acc. to I. B. 1.) To move, to bring, lead, conduct, drive, raise:

quem tulit ad scenam ventoso gloria curru,

Hor. Ep. 2, 1, 177; so,

animi quaedam ingenita natura... recta nos ad ea, quae conveniunt causae, ferant,

Quint. 5, 10, 123; cf. absol.:

nisi illud, quod eo, quo intendas, ferat deducatque, cognoris,

Cic. de Or. 1, 30, 135:

exstincti ad caelum gloria fertur,

Lucr. 6, 8; cf.:

laudibus aliquem in caelum ferre,

to extol, praise, Cic. Fam. 10, 26, 2; cf. id. Rep. 1, 43; Quint. 10, 1, 99; Suet. Otho, 12; id. Vesp. 6:

eam pugnam miris laudibus,

Liv. 7, 10, 14; cf.:

saepe rem dicendo subiciet oculis: saepe supra feret quam fieri possit,

wilt exalt, magnify, Cic. Or. 40, 139:

ferte sermonibus et multiplicate fama bella,

Liv. 4, 5, 6:

ferre in majus vero incertas res fama solet,

id. 21, 32, 7:

crudelitate et scelere ferri,

to be impelled, carried away, Cic. Clu. 70, 199:

praeceps amentia ferebare,

id. Verr. 2, 5, 46, § 121; cf.:

ferri avaritia,

id. Quint. 11, 38:

orator suo jam impetu fertur,

Quint. 12 praef. §

3: eloquentia, quae cursu magno sonituque ferretur,

Cic. Or. 28, 97; cf.:

(eloquentia) feratur non semitis sed campis,

Quint. 5, 14, 31:

oratio, quae ferri debet ac fluere,

id. 9, 4, 112; cf.:

quae (historia) currere debet ac ferri,

id. 9, 4, 18; so often: animus fert (aliquem aliquo), the mind moves one to any thing:

quo cujusque animus fert, eo discedunt,

Sall. J. 54, 4; cf.:

milites procurrentes consistentesque, quo loco ipsorum tulisset animus,

Liv. 25, 21, 5; and:

qua quemque animus fert, effugite superbiam regiam,

id. 40, 4, 14:

si maxime animus ferat,

Sall. C. 58, 6; cf. Ov. M. 1, 775.—With an object-clause, the mind moves one to do any thing, Ov. M. 1, 1; Luc. 1, 67; Suet. Otho, 6; cf.

also: mens tulit nos ferro exscindere Thebas,

Stat. Th. 4, 753.—

(Acc. to I. B. 2.) To carry off, take away:

omnia fert aetas, animum quoque,

Verg. E. 9, 51:

postquam te fata tulerunt,

id. ib. 5, 34:

invida Domitium fata tulere sibi,

Anthol. Lat. 4, 123, 8;

like efferre,

to carry forth to burial, Ov. Tr. 1, 3, 89.—

(Acc. to I. B. 3.) To bear, bring forth, produce:

haec aetas prima Athenis oratorem prope perfectum tulit,

Cic. Brut. 12, 45:

aetas parentum, pejor avis, tulit Nos nequiores,

Hor. C. 3, 6, 46:

Curium tulit et Camillum Saeva paupertas,

id. ib. 1, 12, 42.—

(Acc. to I. B. 6.) To bear away, to get, obtain, receive:

Cotta et Sulpicius omnium judicio facile primas tulerunt,

Cic. Brut. 49, 183:

palmam,

to carry off, win, id. Att. 4, 15, 6:

victoriam ex inermi,

to gain, Liv. 39, 51, 10; 2, 50, 2; 8, 8, 18:

gratiam et gloriam annonae levatae,

id. 4, 12, 8:

maximam laudem inter suos,

Caes. B. G. 6, 21, 4:

centuriam, tribus,

i. e. to get their votes, Cic. Planc. 20, 49; 22, 53; id. Phil. 2, 2, 4:

suffragia,

Suet. Caes. 13 (diff. from 8. a.):

responsum ab aliquo,

to receive, Cic. Cat. 1, 8, 19; Caes. B. G. 6, 4 fin.:

repulsam a populo,

Cic. Tusc. 5, 19, 54:

repulsam,

id. de Or. 2, 69 fin.; id. Phil. 11, 8, 19; id. Att. 5, 19 al.: calumniam, i. e. to be convicted of a false accusation, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 1:

ita ut filius partem dimidiam hereditatis ferat,

Gai. Inst. 3, 8:

singulas portiones,

id. ib. 3, 16; 61.—

To bear, support any thing unpleasant; or pregn., to suffer, tolerate, endure.

To bear in any manner.

With acc.: servi injurias nimias aegre ferunt, Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

(onus senectutis) modice ac sapienter sicut omnia ferre,

Cic. de Sen. 1, 2:

aegre ferre repulsam consulatus,

id. Tusc. 4, 17, 40:

hoc moderatiore animo ferre,

id. Fam. 6, 1, 6:

aliquid toleranter,

id. ib. 4, 6, 2:

clementer,

id. Att. 6, 1, 3:

quod eo magis ferre animo aequo videmur, quia, etc.,

id. Verr. 2, 5, 48, § 126:

ut tu fortunam, sic nos te, Celse, feremus,

Hor. Ep. 1, 8, 17.—

With an object-clause:

ut si quis aegre ferat, se pauperem esse,

take it ill, Cic. Tusc. 4, 27, 59:

hoc ereptum esse, graviter et acerbe ferre,

id. Verr. 2, 1, 58, § 152:

quomodo ferant veterani, exercitum Brutum habere,

id. Phil. 10, 7, 15.—

With de:

de Lentulo scilicet sic fero, ut debeo,

Cic. Att. 4, 6, 1:

quomodo Caesar ferret de auctoritate perscripta,

id. ib. 5, 2, 3:

numquid moleste fers de illo, qui? etc.,

id. ib. 6, 8, 3.—

Absol.:

sin aliter acciderit, humaniter feremus,

Cic. Att. 1, 2, 1:

si mihi imposuisset aliquid, animo iniquo tulissem,

id. ib. 15, 26, 4.—

Pregn., to bear or put up with, to suffer, tolerate, endure, sustain, resist.

With acc.: quis hanc contumeliam, quis hoc imperium, quis hanc servitutem ferre potest? Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

qui potentissimorum hominum contumaciam numquam tulerim, ferrem hujus asseclae?

Cic. Att. 6, 3, 6:

cujus desiderium civitas ferre diutius non potest,

id. Phil. 10, 10, 21:

cogitandi non ferebat laborem,

id. Brut. 77, 268:

unum impetum nostrorum,

Caes. B. G. 3, 19, 3:

vultum atque aciem oculorum,

id. ib. 1, 39, 1:

cohortatio gravior quam aures Sulpicii ferre didicissent,

to hear unmoved, Cic. Phil. 9, 4, 9:

vultum,

Hor. S. 1, 6, 121:

multa tulit fecitque puer, sudavit et alsit,

id. A. P. 413:

spectatoris fastidia,

id. Ep. 2, 1, 215:

fuisse (Epaminondam) patientem suorumque injurias ferentem civium,

Nep. Epam. 7.—Of personal objects:

quem ferret, si parentem non ferret suum?

brook, Ter. Heaut. 1, 2, 28:

optimates quis ferat, qui, etc.,

Cic. Rep. 1, 33:

vereor, ut jam nos ferat quisquam,

Quint. 8, 3, 25:

an laturi sint Romani talem regem,

id. 7, 1, 24:

quis enim ferat puerum aut adolescentulum, si, etc.,

id. 8, 5, 8.—

With an object-clause:

ferunt aures hominum, illa... laudari,

Cic. de Or. 2, 84, 344:

non feret assiduas potiori te dare noctes,

Hor. Epod. 15, 13; Ov. M. 2, 628:

illa quidem in hoc opere praecipi quis ferat?

Quint. 11, 3, 27; 11, 1, 69:

servo nubere nympha tuli,

Ov. H. 5, 12; cf.:

alios vinci potuisse ferendum est,

id. M. 12, 555. —

With quod:

quod rapta, feremus, dummodo reddat eam,

Ov. M. 5, 520:

illud non ferendum, quod, etc.,

Quint. 11, 3, 131. —

With the access, notion of publicity, to make public, to disclose, show, exhibit:

eum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,

Cic. Planc. 14, 34; cf.:

laetitiam apertissime tulimus omnes,

id. Att. 14, 13, 2:

neque id obscure ferebat nec dissimulare ullo modo poterat,

id. Clu. 19, 54:

haud clam tulit iram adversus praetorem,

Liv. 31, 47, 4; cf.:

tacite ejus verecundiam non tulit senatus, quin, etc.,

id. 5, 28, 1.—

Prae se ferre, to show, manifest, to let be seen, to declare:

cujus rei tantae facultatem consecutum esse me, non profiteor: secutum me esse, prae me fero,

Cic. N. D. 1, 5, 12:

noli, quaeso, prae te ferre, vos plane expertes esse doctrinae,

id. ib. 2, 18, 47:

non mediocres terrores... prae se fert et ostentat,

id. Att. 2, 23, 3:

hanc virtutem prae se ferunt,

Quint. 2, 13, 11:

liberalium disciplinarum prae se scientiam tulit,

id. 12, 11, 21:

magnum animum (verba),

id. 11, 1, 37.—Of inanim. and abstr. subjects:

(comae) turbatae prae se ferre aliquid affectus videntur,

Quint. 11, 3, 148:

oratio prae se fert felicissimam facilitatem,

id. 10, 1, 11.—

Of speech, to report, relate, make known, assert, celebrate:

haec omnibus ferebat sermonibus,

Caes. B. C. 2, 17, 2:

alii alia sermonibus ferebant Romanos facturos,

Liv. 33, 32, 3:

ferte sermonibus et multiplicate fama bella,

id. 4, 5, 6:

patres ita fama ferebant, quod, etc.,

id. 23, 31, 13; cf. with acc.:

hascine propter res maledicas famas ferunt,

Plaut. Trin. 1, 2, 149:

famam,

id. Pers. 3, 1, 23:

fama eadem tulit,

Tac. A. 1, 5; cf. id. ib. 15, 60:

nec aliud per illos dies populus credulitate, prudentes diversa fama, tulere,

talk about, id. ib. 16, 2:

inimici famam non ita, ut nata est, ferunt,

Plaut. Pers. 3, 1, 23:

quod fers, cedo,

tell, say, Ter. Ph. 5, 6, 17:

nostra (laus) semper feretur et praedicabitur, etc.,

Cic. Arch. 9, 21.—With an object-clause:

cum ipse... acturum se id per populum aperte ferret,

Liv. 28, 40, 2; id. ib. §

1: saepe homines morbos magis esse timendos ferunt quam Tartara leti,

Lucr. 3, 42:

Prognen ita velle ferebat,

Ov. M. 6, 470; 14, 527:

ipsi territos se ferebant,

Tac. H. 4, 78; id. A. 4, 58; 6, 26 (32); cf.:

mihi fama tulit fessum te caede procubuisse, etc.,

Verg. A. 6, 503:

commentarii ad senatum missi ferebant, Macronem praesedisse, etc.,

Tac. A. 6, 47 (53).—

Ferunt, fertur, feruntur, etc., they relate, tell, say; it is said, it appears, etc.—With inf.:

quin etiam Xenocratem ferunt, cum quaereretur ex eo, etc... respondisse, etc.,

Cic. Rep. 1, 2:

fuisse quendam ferunt Demaratum, etc.,

id. ib. 2, 19:

quem ex Hyperboreis Delphos ferunt advenisse,

id. N. D. 3, 23, 57; Hor. C. 3, 17, 2:

homo omnium in dicendo, ut ferebant, accrrimus et copiosissimus,

Cic. de Or. 1, 11, 45:

Ceres fertur fruges... mortalibus instituisse,

Lucr. 5, 14:

in Syria quoque fertur item locus esse, etc.,

id. 6, 755:

is Amulium regem interemisse fertur,

Cic. Rep. 2, 3:

qui in contione dixisse fertur,

id. ib. 2, 10 fin.:

quam (urbem) Juno fertur terris omnibus unam coluisse,

Verg. A. 1, 15:

non sat idoneus Pugnae ferebaris,

you were accounted, held, Hor. C. 2, 19, 27:

si ornate locutus est, sicut fertur et mihi videtur,

Cic. de Or. 1, 11, 49; cf.: cum quaestor ex Macedonia venissem Athenas florente [p. 739] Academia, ut temporibus illis ferebatur, id. ib. § 45.—

To give out, to pass off a person or thing by any name or for any thing; and, in the pass., to pass for any thing, to pass current:

hunc (Mercurium) omnium inventorem artium ferunt,

Caes. B. G. 6, 17, 1:

ut Servium conditorem posteri fama ferrent,

Liv. 1, 42, 4:

qui se Philippum regiaeque stirpis ferebat, cum esset ultimae,

set himself up for, boast, Vell. 1, 11, 1:

avum M. Antonium, avunculum Augustum ferens,

boasting of, Tac. A. 2, 43; cf.:

qui ingenuum se et Lachetem mutato nomine coeperat ferre,

Suet. Vesp. 23:

ante Periclem, cujus scripta quaedam feruntur,

Cic. Brut. 7, 27 (quoted paraphrastically, Quint. 3, 1, 12): sub nomine meo libri ferebantur artis rhetoricae, Quint. prooem. 7; cf.:

cetera, quae sub nomine meo feruntur,

id. 7, 2, 24; Suet. Caes. 55; id. Aug. 31; id. Caes. 20:

multa ejus (Catonis) vel provisa prudenter vel acta constanter vel responsa acute ferebantur,

Cic. Lael. 2, 6:

qua ex re in pueritia nobilis inter aequales ferebatur,

Nep. Att. 1, 3.—

Polit. and jurid. t. t.

Suffragium or sententiam, to give in one's vote, to vote, Varr. R. R. 3, 2, 1; cf.:

ferunt suffragia,

Cic. Rep. 1, 31; id. Fam. 11, 27, 7:

de quo foedere populus Romanus sententiam non tulit,

id. Balb. 15, 34; cf.:

de quo vos (judices) sententiam per tabellam feretis,

id. Verr. 2, 4, 47, § 104;

so of the voting of judges,

id. Clu. 26, 72;

of senators: parcite, ut sit qui in senatu de bello et pace sententiam ferat,

id. Verr. 2, 2, 31, § 76; cf. id. Fam. 11, 21, 2.—

Legem (privilegium, rogationem) ad populum, or absol., to bring forward or move a proposition, to propose a law, etc.:

perniciose Philippus in tribunatu, cum legem agrariam ferret, etc.,

Cic. Off. 2, 21, 73; cf. id. Sull. 23, 65:

quae lex paucis his annis lata esset,

id. Corn. 1, 3 (vol. xi. p. 10 B. and K.):

familiarissimus tuus de te privilegium tulit, ut, etc.,

id. Par. 4, 32:

Sullam illam rogationem de se nolle ferri (shortly before: Lex ferri coepta),

id. Sull. 23, 65:

rogationem de aliquo, contra or in aliquem, ad populum, ad plebem,

id. Balb. 14, 33; id. Clu. 51, 140; id. Brut. 23, 89; Caes. B. C. 3, 1, 4; Liv. 33, 25, 7:

nescis, te ipsum ad populum tulisse, ut, etc.,

proposed a bill, Cic. Phil. 2, 43, 100:

ut P. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem, vellentne, etc.,

id. Fin. 2, 16, 54; cf. Liv. 33, 25, 6:

quod Sulla ipse ita tulit de civitate, ut, etc.,

Cic. Caecin. 35, 102:

nihil de judicio ferebat,

id. Sull. 22, 63:

cum, ut absentis ratio haberetur, ferebamus,

id. Att. 7, 6, 2.— Impers.:

lato ut solet ad populum, ut equum escendere liceret,

Liv. 23, 14, 2. —

Judicem, said of the plaintiff, to offer or propose to the defendant as judge:

quem ego si ferrem judicem, refugere non deberet,

Cic. Rosc. Com. 15, 45; id. de Or. 2, 70, 285.—Hence, judicem alicui, in gen., to propose a judge to, i. e. to bring a suit against, to sue a person:

se iterum ac saepius judicem illi ferre,

Liv. 3, 57, 5; 3, 24, 5; 8, 33, 8.—

Mercant. t. t., to enter, to set or note down a sum in a book:

quod minus Dolabella Verri acceptum rettulit, quam Verres illi expensum tulerit, etc.,

i. e. has set down as paid, has paid, Cic. Verr. 2, 1, 39, § 100 sq., v. expendo.—

Absol., of abstr. subjects, to require, demand, render necessary; to allow, permit, suffer:

ita sui periculi rationes ferre ac postulare,

Cic. Verr. 2, 5, 40, § 105; cf.:

gravioribus verbis uti, quam natura fert,

id. Quint. 18, 57: quid ferat Fors, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. 203 ed. Vahl.):

quamdiu voluntas Apronii tulit,

Cic. Verr. 2, 3, 23, § 57:

ut aetas illa fert,

as is usual at that time of life, id. Clu. 60, 168:

ad me, ut tempora nostra, non ut amor tuus fert, vere perscribe,

id. Q. Fr. 1, 4, 5:

quod ita existimabam tempora rei publicae ferre,

id. Pis. 2, 5:

si ita commodum vestrum fert,

id. Agr. 2, 28, 77:

prout Thermitani hominis facultates ferebant,

id. Verr. 2, 2, 34, § 83:

si vestra voluntas feret,

if such be your pleasure, id. de Imp. Pomp. 24, 70:

ut opinio et spes et conjectura nostra fert,

according to our opinion, hope, and belief, id. Att. 2, 25, 2:

ut mea fert opinio,

according to my opinion, id. Clu. 16, 46: si occasio tulerit, if occasion require, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

dum tempus ad eam rem tulit, sivi, animum ut expleret suum,

Ter. And. 1, 2, 17: in hac ratione quid res, quid causa, quid tempus ferat, tu perspicies, Cic. Fam. 1, 7, 6:

natura fert, ut extrema ex altera parte graviter, ex altera autem acute sonent,

id. Rep. 6, 18.— Impers.:

sociam se cujuscumque fortunae, et, si ita ferret, comitem exitii promittebat (sc. res or fortuna),

Tac. A. 3, 15; so,

si ita ferret,

id. H. 2, 44.

gĕnus, ĕris, n. [= genos, root GEN, gigno, gens], birth, descent, origin; and concr., a race, stock, etc. (cf.: familia, gens, stirps).

Lit.

In gen.: bono genere gnati, Cato ap. Gell. 10, 3, 17; cf.:

ii, qui nobili genere nati sunt,

Cic. Verr. 2, 5, 70, § 180:

amplissimo genere natus,

Caes. B. G. 4, 12, 4:

genere regio natus,

Cic. Rep. 1, 33:

C. Laelius, cum ei quidam malo genere natus diceret, indignum esse suis majoribus, at hercule, inquit, tu tuis dignus,

id. de Or. 2, 71, 286:

genere et nobilitate et pecunia sui municipii facile primus,

id. Rosc. Am. 6, 15:

esse genere divino,

id. Rep. 2, 2:

contempsisti L. Murenae genus, extulisti tuum,

id. Mur. 7, 15:

hic sacra, hic genus, hic majorum multa vestigia,

id. Leg. 2, 1, 3; cf. id. Brut. 58, 212; id. Rep. 1, 18:

adulescens, cujus spei nihil praeter genus patricium deesset,

Liv. 6, 34, 11:

in famam generis ac familiae,

Quint. 3, 11, 12; 5, 10, 24:

genus Lentulorum,

id. 6, 3, 67:

Atys, genus unde Atii duxere Latini,

Verg. A. 5, 568:

fortuna non mutat genus,

Hor. Epod. 4, 6:

virginem plebei generis petiere juvenes, alter virgini genere par, alter, etc.,

Liv. 4, 9, 4:

qui sibi falsum nomen imposuerit, genus parentesve finxerit, etc.,

Plaut. Sent. 5, 25, 11.— Plur.:

summis gnati generibus,

Plaut. Most. 5, 2, 20.—

In partic., birth, for high or noble birth (mostly poet.):

cum certi propter divitias aut genus aut aliquas opes rem publicam tenent, est factio,

Cic. Rep. 3, 14: pol mihi fortuna magis nunc defit quam genus, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 394 Vahl.):

et genus et virtus, nisi cum re vilior alga est,

Hor. S. 2, 5, 8; cf.:

et genus et formam regina pecunia donat,

id. Ep. 1, 6, 37:

non, Torquate, genus, non te facundia, non te Restituet pietas,

id. C. 4, 7, 23:

jactes et genus et nomen inutile,

id. ib. 1, 14, 13; cf.:

cui genus et quondam nomen natique fuissent,

Verg. A. 5, 621:

nunc jam nobis patribus vobisque plebei promiscuus consulatus patet, nec generis, ut ante, sed virtutis est praemium,

Liv. 7, 32, 14; cf. id. 4, 4, 7.

Transf.

Like gens and stirps, a descendant, offspring, child; and collect., descendants, posterity, race ( poet.): neve tu umquam in gremium extollas liberorum ex te genus, Enn. ap. Cic. Or. 46, 155 (Trag. v. 347 Vahl.):

credo equidem, genus esse deorum,

Verg. A. 4, 12:

Uraniae genus, Hymen,

i. e. her son, Cat. 61, 2:

audax Iapeti,

i. e. his son Prometheus, Hor. C. 1, 3, 27:

Jovis,

i. e. Perseus, Ov. M. 4, 609; cf. also Prop. 2, 2, 9; Hor. C. 2, 14, 18:

genus Adrasti,

i. e. Diomede, grandson of Adrastus, Ov. F. 6, 433;

so of a grandson,

id. M. 2, 743; cf.

nepotum,

Hor. C. 3, 17, 4:

Tantali genus,

id. ib. 2, 18, 37:

Danai,

id. ib. 2, 14, 18:

Messi clarum genus Osci,

id. S. 1, 5, 54:

ab alto Demissum genus Aenea,

i. e. Octavianus, as the adopted son of Julius Cœsar, id. ib. 2, 5, 63:

sive neglectum genus et nepotes Respicis auctor,

i. e. the Romans, id. C. 1, 2, 35; cf. ib. 3, 6, 18:

regium genus,

id. ib. 2, 4, 15. —

Of an assemblage of objects (persons, animals, plants, inanimate or abstract things) which are related or belong together in consequence of a resemblance in natural qualities; a race, stock, class, sort, species, kind (in this signif. most freq. in all periods and kinds of writing).

In gen.

Of living things: ne genus humanum temporis longinquitate occideret, propter hoc marem cum femina esse coniunctum, Cic. ap. Col. 12, 1 (Fragm. Cic. 1, 5 Baiter):

quod ex infinita societate generis humani ita contracta res est, etc.,

of the human race, Cic. Lael. 5, 20; cf. id. Rep. 1, 2 fin.:

o deorum quicquid in caelo regit Terras et humanum genus,

Hor. Epod. 5, 2;

for which: consulere generi hominum,

Cic. Rep. 3, 12; cf.:

cum omni hominum genere,

id. ib. 2, 26; Hor. Ep. 2, 1, 7:

solivagum genus,

Cic. Rep. 1, 25: potens vir cum inter sui corporis homines tum etiam ad plebem, quod haudquaquam inter id genus contemptor ejus habebatur, i. e. among the Plebeians, Liv. 6, 34, 5: Graium genus, the Grecian race, Enn. ap. Prob. ad Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 149 Vahl.):

virtus est propria Romani generis atque seminis,

Cic. Phil. 4, 5, 13; cf. id. Ac. 2, 27, 86:

Ubii, paulo quam sunt ejusdem generis et ceteris humaniores,

Caes. B. G. 4, 3, 3; cf.

also: impellit alios (Aeduos) iracundia et temeritas, quae maxime illi hominum generi est innata,

race of men, id. ib. 7, 42, 2; so, like gens, of nations, peoples, tribes: ferox, Sall. Fragm. ap. Arus. Mess. s. v. insolens, p. 241 Lind. (Hist. 1, 14 Gerl.); Liv. 34, 7, 6:

implacidum (Genauni),

Hor. C. 4, 14, 10:

durum ac velox (Ligures),

Flor. 2, 3, 4:

omne in paludes diffugerat,

id. 3, 10, 14:

Graecorum,

Cic. Fl. 4, 9:

Numidarum,

Liv. 30, 12, 18:

genus omne nomenque Macedonum,

id. 13, 44, 6; Nep. Reg. 2:

Italici generis multi mortales,

Sall. J. 47, 1:

Illyriorum,

Liv. 27, 32, 4; 27, 48, 10; 42, 47 fin.:

Scytharum,

Just. 2, 3, 16; Tac. H. 2, 4; Suet. Ner. 37; Vell. 2, 118, 1.—In plur.:

conventus is, qui ex variis generibus constaret,

Caes. B. C. 2, 36, 1:

olim isti fuit generi quondam quaestus apud saeclum prius... est genus hominum, qui se primos esse omnium rerum volunt,

class of men, profession, Ter. Eun. 2, 2, 15 and 17:

firmi et stabiles et constantes (amici), cujus generis est magna penuria,

Cic. Lael. 17, 62:

saepius genus ejus hominis (sc. procuratoris rei publicae) erit in reliqua nobis oratione tractandum,

id. Rep. 2, 29 fin.; cf.:

genus aliud tyrannorum,

id. ib. 1, 44:

judicum genus et forma,

id. Phil. 5, 5, 13:

istius generis asoti,

id. Fin. 2, 8, 23; cf.:

omnium ejus generis poëtarum haud dubie proximus,

Quint. 10, 1, 85:

liberrimum hominum,

id. 10, 12, 2, § 22:

irritabile vatum,

Hor. Ep. 2, 2, 102:

hoc omne (ambubajarum, etc.),

id. S. 1, 2, 2:

hominum virile, muliebre,

Cic. Inv. 1, 24, 35:

equidem fabulam et fictam rem ducebam esse, virorum omne genus in aliqua insula conjuratione muliebri ab stirpe sublatum esse,

Liv. 34, 2, 3:

cedat consulari generi praetorium,

Cic. Planc. 6, 15:

ad militare genus = ad milites,

Liv. 24, 32, 2:

alia militaris generis turba,

id. 44, 45, 13:

castellani, agreste genus,

id. 34, 27, 9 Weissenb. ad loc.— Sing. with plur. predicate:

Ministrantibus sibi omni genere turpium personarum,

Capitol. Ver. 4.—In plur.:

eorum hominum... genera sunt duo,

Caes. B. G. 6, 13, 1:

tria auditorum,

Quint. 3, 4, 6.— Repeated in the relative-clause:

duo genera semper in hac civitate fuerunt... quibus ex generibus,

Cic. Sest. 45, 96.—In the acc., of description (v. Roby's Gram. 2, p. 42 sq.):

quot et quod genus pastores habendi,

of what kind, Varr. R. R. 2, 10, 1:

quod genus ii sunt, etc.,

Auct. Her. 2, 30, 48; cf. in the foll.—

Of animals, plants, etc.: genus altivolantum, the race of birds, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 84 Vahl.); cf.: genu' pennis condecoratum, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 5, § 59:

lanigerum, id. Fragm. ap. Paul. ex Fest. s. v. Cyprio, p. 59 Müll.: squamigerum,

Lucr. 1, 162; cf.

piscium,

Hor. C. 1, 2, 9:

silvestre,

Lucr. 5, 1411:

omne ferarum,

id. 5, 1338:

acre leonum,

id. 5, 862:

malefici generis plurima animalia,

Sall. J. 17, 6:

diversum confusa genus panthera camelo,

Hor. Ep. 2, 1, 195:

animantūm propagare genus,

to propagate the race, Lucr. 1, 195:

ad genus faciendum,

Just. 2, 9 fin.:

juxta genus suum,

Vulg. Gen. 1, 11 saep.— Plur.:

quae vero et quam varia genera bestiarum vel cicurum vel ferarum!

Cic. N. D. 2, 39, 99:

piscium genera,

Quint. 5, 10, 21.—In the acc., of description:

porticus avibus omne genus oppletae,

Varr. R. R. 3, 5, 11:

pascuntur omne genus objecto frumento,

id. ib. 3, 6:

boves et id genus pecua,

App. M. 2, p. 115, 4; id. Flor. p. 37. —