Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

tolerate

  • 1 fero

    fĕro, tuli, latum, ferre (ante-class. redupl. form in the tempp. perff.:

    tetuli,

    Plaut. Am. 2, 2, 84; 168; id. Men. 4, 2, 25; 66; id. Rud. prol. 68: tetulisti, Att. and Caecil. ap. Non. 178, 17 sq.:

    tetulit,

    Plaut. Most. 2, 2, 40; id. Men. 2, 3, 30; Ter. And. 5, 1, 13:

    tetulerunt,

    Lucr. 6, § 672:

    tetulissem,

    Ter. And. 4, 5, 13:

    tetulisse,

    Plaut. Rud. 4, 1, 2:

    tetulero,

    id. Cist. 3, 19:

    tetulerit,

    id. Poen. 3, 1, 58; id. Rud. 4, 3, 101), v. a. and n. [a wide-spread root; Sanscr. bhar-, carry, bharas, burden; Gr. pherô; Goth. bar, bairo, bear, produce, whence barn, child; Anglo-Saxon beran, whence Engl. bear, birth; cf. Curt. Gr. Etym. p. 300; Fick, Vergl. Wort. p. 135. The perf. forms, tuli, etc., from the root tul-, tol-; Sanscr. tol-jami, lift, weigh; Gr. tlênai, endure, cf. talas, talanton; Lat. tollo, tolerare, (t)latus, etc. Cf. Goth. thulan, Germ. dulden, Geduld; Anglo-Sax. tholian, suffer. Supine latum, i. e. tlatum; cf. supra; v. Curt. Gr. Etym. p. 220; Corss. Ausspr. 2, 73], to bear, carry, bring. (For syn. cf.: gero, porto, bajulo, veho; effero, infero; tolero, patior, sino, permitto, etc.)
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    ferri proprie dicimus, quae quis suo corpore bajulat, portari ea, quae quis in jumento secum ducit, agi ea, quae animalia sunt,

    Dig. 50, 16, 235: oneris quidvis feret, Ter. Ph. 3, 3, 29:

    quin te in fundo conspicer fodere aut arare aut aliquid ferre,

    id. Heaut. 1, 1, 17:

    numerus eorum, qui arma ferre possent,

    Caes. B. G. 1, 29, 1:

    arma et vallum,

    Hor. Epod. 9, 13:

    sacra Junonis,

    id. S. 1, 3, 11:

    cadaver nudis humeris (heres),

    id. ib. 2, 5, 86:

    argentum ad aliquem,

    Plaut. As. 3, 3, 142; cf.:

    symbolum filio,

    id. Bacch. 2, 3, 30:

    olera et pisciculos minutos ferre obolo in cenam seni,

    Ter. And. 2, 2, 32; cf.:

    vina et unguenta et flores,

    Hor. C. 2, 3, 14:

    discerpta ferentes Memora gruis,

    id. S. 2, 8, 86; cf.:

    talos, nucesque sinu laxo,

    id. ib. 2, 3, 172:

    in Capitolium faces,

    Cic. Lael. 11, 37:

    iste operta lectica latus per oppidum est ut mortuus,

    id. Phil. 2, 41, 106:

    lectica in Capitolium latus est,

    Suet. Claud. 2:

    circa judices latus (puer),

    Quint. 6, 1, 47:

    prae se ferens (in essedo) Darium puerum,

    Suet. Calig. 19.— Poet. with inf.:

    natum ad Stygios iterum fero mergere fontes,

    Stat. Ach. 1, 134.—Prov.:

    ferre aliquem in oculis, or simply oculis,

    i. e. to hold dear, love exceedingly, Cic. Phil. 6, 4, 11; id. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9; Q. Cic. Fam. 16, 27, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    With the idea of motion predominating, to set in motion, esp. to move onward quickly or rapidly, to bear, lead, conduct, or drive away; with se or mid. (so esp. freq.), to move or go swiftly, to haste, speed, betake one's self; and of things, to flow, mount, run down.
    (α).
    Act.:

    ubi in rapidas amnis dispeximus undas: Stantis equi corpus transvorsum ferre videtur Vis, et in advorsum flumen contrudere raptim: Et, quocumque oculos trajecimus, omnia ferri Et fluere assimili nobis ratione videntur,

    Lucr. 4, 422 sq.:

    ubi cernimus alta Exhalare vapore altaria, ferreque fumum,

    to send up, id. 3, 432; cf.:

    vis ut vomat ignes, Ad caelumque ferat flammai fulgura rursum,

    id. 1, 725; and:

    caelo supinas si tuleris manus,

    raisest, Hor. C. 3, 23, 1:

    te rursus in bellum resorbens Unda fretis tulit aestuosis,

    id. ib. 2, 7, 16; cf.:

    ire, pedes quocumque ferent,

    id. Epod. 16, 21; and:

    me per Aegaeos tumultus Aura feret,

    id. C. 3, 29, 64:

    signa ferre,

    to put the standards in motion, to break up, Caes. B. G. 1, 39 fin.; 1, 40, 12; Liv. 10, 5, 1 al.:

    pol, si id scissem, numquam huc tetulissem pedem,

    have stirred foot, have come, Ter. And. 4, 5, 13:

    pedem,

    Verg. A. 2, 756; Val. Fl. 7, 112:

    gressum,

    to walk, Lucr. 4, 681; cf.:

    agiles gressus,

    Sil. 3, 180:

    vagos gradus,

    Ov. M. 7, 185:

    vestigia,

    Sil. 9, 101:

    vagos cursus,

    id. 9, 243.— Absol.:

    quo ventus ferebat,

    bore, drove, Caes. B. G. 3, 15, 3:

    interim, si feret flatus, danda sunt vela,

    Quint. 10, 3, 7:

    itinera duo, quae extra murum ad portum ferebant,

    led, Caes. B. C. 1, 27, 4:

    pergit ad speluncam, si forte eo vestigia ferrent,

    Liv. 1, 7, 6.—Prov.:

    in silvam ligna ferre,

    to carry coals to Newcastle, Hor. S. 1, 10, 34.—
    (β).
    With se or mid., to move or go swiftly, to hasten, rush:

    cum ipsa paene insula mihi sese obviam ferre vellet,

    to meet, Cic. Planc. 40, 96; cf.:

    non dubitaverim me gravissimis tempestatibus obvium ferre,

    id. Rep. 1, 4:

    hinc ferro accingor rursus... meque extra tecta ferebam,

    Verg. A. 2, 672; 11, 779:

    grassatorum plurimi palam se ferebant,

    Suet. Aug. 32.—Of things as subjects:

    ubi forte ita se tetulerunt semina aquarum,

    i. e. have collected themselves, Lucr. 6, 672.—Mid.:

    ad eum omni celeritate et studio incitatus ferebatur,

    proceeded, Caes. B. C. 3, 78, 2:

    alii aliam in partem perterriti ferebantur,

    betook themselves, fled, id. B. G. 2, 24, 3:

    (fera) supra venabula fertur,

    rushes, springs, Verg. A. 9, 553:

    huc juvenis nota fertur regione viarum,

    proceeds, id. ib. 11, 530:

    densos fertur moribundus in hostes,

    rushes, id. ib. 2, 511:

    quocumque feremur, danda vela sunt,

    Cic. Or. 23, 75; cf.:

    non alto semper feremur,

    Quint. 12, 10, 37:

    ego, utrum Nave ferar magna an parva, ferar unus et idem,

    Hor. Ep. 2, 2, 200:

    non tenui ferar Penna biformis per liquidum aethera Vates,

    fly, id. C. 2, 20, 1.—Of inanimate subjects:

    (corpuscula rerum) ubi tam volucri levitate ferantur,

    move, Lucr. 4, 195; cf.:

    quae cum mobiliter summa levitate feruntur,

    id. 4, 745; cf.:

    tellus neque movetur et infima est, et in eam feruntur omnia nutu suo pondera,

    Cic. Rep. 6, 17 fin.:

    Rhenus longo spatio per fines Nantuatium, etc.... citatus fertur,

    flows, Caes. B. G. 4, 10, 3; cf. Hirt. B. [p. 738] G. 8, 40, 3:

    ut (flamma) ad caelum usque ferretur,

    ascended, arose, Suet. Aug. 94.—

    Rarely ferre = se ferre: quem procul conspiciens ad se ferentem pertimescit,

    Nep. Dat. 4 fin.
    2.
    To carry off, take away by force, as a robber, etc.: to plunder, spoil, ravage:

    alii rapiunt incensa feruntque Pergama,

    Verg. A. 2, 374:

    postquam te (i. e. exstinctum Daphnin) fata tulerunt,

    snatched away, id. E. 5, 34. So esp. in the phrase ferre et agere, of taking booty, plundering, where ferre applies to portable things, and agere to men and cattle; v. ago.—
    3.
    To bear, produce, yield:

    plurima tum tellus etiam majora ferebat, etc.,

    Lucr. 5, 942 sq.; cf.:

    quae autem terra fruges ferre, et, ut mater, cibos suppeditare possit,

    Cic. Leg. 2, 27, 67:

    quem (florem) ferunt terrae solutae,

    Hor. C. 1, 4, 10:

    quibus jugera fruges et Cererem ferunt,

    id. ib. 3, 24, 13:

    angulus iste feret piper et thus,

    id. Ep. 1, 14, 23:

    (olea) fructum ramis pluribus feret,

    Quint. 8, 3, 10.— Absol.:

    ferundo arbor peribit,

    Cato, R. R. 6, 2.—
    4.
    Of a woman or sheanimal, to bear offspring, be pregnant:

    ignorans nurum ventrem ferre,

    Liv. 1, 34, 3;

    of animals: equa ventrem fert duodecim menses, vacca decem, ovis et capra quinque, sus quatuor,

    Varr. R. R. 2, 1, 19; cf.:

    cervi octonis mensibus ferunt partus,

    Plin. 8, 32, 50, § 112:

    nec te conceptam saeva leaena tulit,

    Tib. 3, 4, 90.— Poet.:

    quem tulerat mater claro Phoenissa Laconi,

    i. e. had borne, Sil. 7, 666.—
    5.
    To offer as an oblation:

    liba et Mopsopio dulcia melle feram,

    Tib. 1, 7, 54; so,

    liba,

    id. 1, 10, 23:

    lancesque et liba Baccho,

    Verg. G. 2, 394:

    tura superis, altaribus,

    Ov. M. 11, 577.—
    6.
    To get, receive, acquire, obtain, as gain, a reward, a possession, etc.:

    quod posces, feres,

    Plaut. Merc. 2, 3, 106; cf.: quodvis donum et praemium a me optato;

    id optatum feres,

    Ter. Eun. 5, 8, 27:

    fructus ex sese (i. e. re publica) magna acerbitate permixtos tulissem,

    Cic. Planc. 38, 92:

    partem praedae,

    id. Rosc. Am. 37, 107:

    ille crucem pretium sceleris tulit, hic diadema,

    Juv. 13, 105:

    coram rege sua de paupertate tacentes Plus poscente ferent,

    Hor. Ep. 1, 17, 44.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to bear, carry, bring:

    satis haec tellus morbi caelumque mali fert,

    bears, contains, Lucr. 6, 663;

    veterrima quaeque, ut ea vina, quae vetustatem ferunt, esse debent suavissima,

    which carry age, are old, Cic. Lael. 19, 67:

    scripta vetustatem si modo nostra ferent,

    will have, will attain to, Ov. Tr. 5, 9, 8:

    nomen alicujus,

    to bear, have, Cic. Off. 3, 18, 74; cf.:

    insani sapiens nomen ferat, aequus iniqui,

    Hor. Ep. 1, 6, 15:

    nomen,

    Suet. Aug. 101; id. Calig. 47:

    cognomen,

    id. Aug. 43; id. Galb. 3; cf.:

    ille finis Appio alienae personae ferendae fuit,

    of bearing an assumed character, Liv. 3, 36, 1:

    Archimimus personam ejus ferens,

    personating, Suet. Vesp. 19; cf.

    also: (Garyophyllon) fert et in spinis piperis similitudinem,

    Plin. 12, 7, 15, § 30: fer mi auxilium, bring assistance, aid, help, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 29 (Trag. v. 50 ed. Vahl.); cf.:

    alicui opem auxiliumque ferre,

    Cic. Verr. 2, 2, 3, § 9:

    auxilium alicui,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5; Ter. And. 1, 1, 115; Cic. Cat. 2, 9, 19; Caes. B. G. 1, 13, 5; 4, 12, 5; Hor. Epod. 1, 21 et saep.: opem, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 86 ed. Vahl.):

    opem alicui,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 23; Ter. And. 3, 1, 15; id. Ad. 3, 4, 41; Cic. Rab. Perd. 1, 3 (with succurrere saluti); id. Fin. 2, 35, 118 (with salutem); id. Fam. 5, 4, 2:

    subsidium alicui,

    Caes. B. G. 2, 26, 2:

    condicionem,

    to proffer, id. ib. 4, 11, 3; cf. Cic. Rosc. Am. 11, 30:

    Coriolanus ab sede sua cum ferret matri obviae complexum,

    offered, Liv. 2, 40, 5:

    si qua fidem tanto est operi latura vetustas,

    will bring, procure, Verg. A. 10, 792:

    ea vox audita laborum Prima tulit finem,

    id. ib. 7, 118: suspicionem falsam, to entertain suspicion, Enn. ap. Non. 511, 5 (Trag. v. 348 ed. Vahl.).—
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) To move, to bring, lead, conduct, drive, raise:

    quem tulit ad scenam ventoso gloria curru,

    Hor. Ep. 2, 1, 177; so,

    animi quaedam ingenita natura... recta nos ad ea, quae conveniunt causae, ferant,

    Quint. 5, 10, 123; cf. absol.:

    nisi illud, quod eo, quo intendas, ferat deducatque, cognoris,

    Cic. de Or. 1, 30, 135:

    exstincti ad caelum gloria fertur,

    Lucr. 6, 8; cf.:

    laudibus aliquem in caelum ferre,

    to extol, praise, Cic. Fam. 10, 26, 2; cf. id. Rep. 1, 43; Quint. 10, 1, 99; Suet. Otho, 12; id. Vesp. 6:

    eam pugnam miris laudibus,

    Liv. 7, 10, 14; cf.:

    saepe rem dicendo subiciet oculis: saepe supra feret quam fieri possit,

    wilt exalt, magnify, Cic. Or. 40, 139:

    ferte sermonibus et multiplicate fama bella,

    Liv. 4, 5, 6:

    ferre in majus vero incertas res fama solet,

    id. 21, 32, 7:

    crudelitate et scelere ferri,

    to be impelled, carried away, Cic. Clu. 70, 199:

    praeceps amentia ferebare,

    id. Verr. 2, 5, 46, § 121; cf.:

    ferri avaritia,

    id. Quint. 11, 38:

    orator suo jam impetu fertur,

    Quint. 12 praef. §

    3: eloquentia, quae cursu magno sonituque ferretur,

    Cic. Or. 28, 97; cf.:

    (eloquentia) feratur non semitis sed campis,

    Quint. 5, 14, 31:

    oratio, quae ferri debet ac fluere,

    id. 9, 4, 112; cf.:

    quae (historia) currere debet ac ferri,

    id. 9, 4, 18; so often: animus fert (aliquem aliquo), the mind moves one to any thing:

    quo cujusque animus fert, eo discedunt,

    Sall. J. 54, 4; cf.:

    milites procurrentes consistentesque, quo loco ipsorum tulisset animus,

    Liv. 25, 21, 5; and:

    qua quemque animus fert, effugite superbiam regiam,

    id. 40, 4, 14:

    si maxime animus ferat,

    Sall. C. 58, 6; cf. Ov. M. 1, 775.—With an object-clause, the mind moves one to do any thing, Ov. M. 1, 1; Luc. 1, 67; Suet. Otho, 6; cf.

    also: mens tulit nos ferro exscindere Thebas,

    Stat. Th. 4, 753.—
    2.
    (Acc. to I. B. 2.) To carry off, take away:

    omnia fert aetas, animum quoque,

    Verg. E. 9, 51:

    postquam te fata tulerunt,

    id. ib. 5, 34:

    invida Domitium fata tulere sibi,

    Anthol. Lat. 4, 123, 8;

    like efferre,

    to carry forth to burial, Ov. Tr. 1, 3, 89.—
    3.
    (Acc. to I. B. 3.) To bear, bring forth, produce:

    haec aetas prima Athenis oratorem prope perfectum tulit,

    Cic. Brut. 12, 45:

    aetas parentum, pejor avis, tulit Nos nequiores,

    Hor. C. 3, 6, 46:

    Curium tulit et Camillum Saeva paupertas,

    id. ib. 1, 12, 42.—
    4.
    (Acc. to I. B. 6.) To bear away, to get, obtain, receive:

    Cotta et Sulpicius omnium judicio facile primas tulerunt,

    Cic. Brut. 49, 183:

    palmam,

    to carry off, win, id. Att. 4, 15, 6:

    victoriam ex inermi,

    to gain, Liv. 39, 51, 10; 2, 50, 2; 8, 8, 18:

    gratiam et gloriam annonae levatae,

    id. 4, 12, 8:

    maximam laudem inter suos,

    Caes. B. G. 6, 21, 4:

    centuriam, tribus,

    i. e. to get their votes, Cic. Planc. 20, 49; 22, 53; id. Phil. 2, 2, 4:

    suffragia,

    Suet. Caes. 13 (diff. from 8. a.):

    responsum ab aliquo,

    to receive, Cic. Cat. 1, 8, 19; Caes. B. G. 6, 4 fin.:

    repulsam a populo,

    Cic. Tusc. 5, 19, 54:

    repulsam,

    id. de Or. 2, 69 fin.; id. Phil. 11, 8, 19; id. Att. 5, 19 al.: calumniam, i. e. to be convicted of a false accusation, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 1:

    ita ut filius partem dimidiam hereditatis ferat,

    Gai. Inst. 3, 8:

    singulas portiones,

    id. ib. 3, 16; 61.—
    5.
    To bear, support any thing unpleasant; or pregn., to suffer, tolerate, endure.
    a.
    To bear in any manner.
    (α).
    With acc.: servi injurias nimias aegre ferunt, Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    (onus senectutis) modice ac sapienter sicut omnia ferre,

    Cic. de Sen. 1, 2:

    aegre ferre repulsam consulatus,

    id. Tusc. 4, 17, 40:

    hoc moderatiore animo ferre,

    id. Fam. 6, 1, 6:

    aliquid toleranter,

    id. ib. 4, 6, 2:

    clementer,

    id. Att. 6, 1, 3:

    quod eo magis ferre animo aequo videmur, quia, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 48, § 126:

    ut tu fortunam, sic nos te, Celse, feremus,

    Hor. Ep. 1, 8, 17.—
    (β).
    With an object-clause:

    ut si quis aegre ferat, se pauperem esse,

    take it ill, Cic. Tusc. 4, 27, 59:

    hoc ereptum esse, graviter et acerbe ferre,

    id. Verr. 2, 1, 58, § 152:

    quomodo ferant veterani, exercitum Brutum habere,

    id. Phil. 10, 7, 15.—
    (γ).
    With de:

    de Lentulo scilicet sic fero, ut debeo,

    Cic. Att. 4, 6, 1:

    quomodo Caesar ferret de auctoritate perscripta,

    id. ib. 5, 2, 3:

    numquid moleste fers de illo, qui? etc.,

    id. ib. 6, 8, 3.—
    (δ).
    Absol.:

    sin aliter acciderit, humaniter feremus,

    Cic. Att. 1, 2, 1:

    si mihi imposuisset aliquid, animo iniquo tulissem,

    id. ib. 15, 26, 4.—
    b. (α).
    With acc.: quis hanc contumeliam, quis hoc imperium, quis hanc servitutem ferre potest? Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    qui potentissimorum hominum contumaciam numquam tulerim, ferrem hujus asseclae?

    Cic. Att. 6, 3, 6:

    cujus desiderium civitas ferre diutius non potest,

    id. Phil. 10, 10, 21:

    cogitandi non ferebat laborem,

    id. Brut. 77, 268:

    unum impetum nostrorum,

    Caes. B. G. 3, 19, 3:

    vultum atque aciem oculorum,

    id. ib. 1, 39, 1:

    cohortatio gravior quam aures Sulpicii ferre didicissent,

    to hear unmoved, Cic. Phil. 9, 4, 9:

    vultum,

    Hor. S. 1, 6, 121:

    multa tulit fecitque puer, sudavit et alsit,

    id. A. P. 413:

    spectatoris fastidia,

    id. Ep. 2, 1, 215:

    fuisse (Epaminondam) patientem suorumque injurias ferentem civium,

    Nep. Epam. 7.—Of personal objects:

    quem ferret, si parentem non ferret suum?

    brook, Ter. Heaut. 1, 2, 28:

    optimates quis ferat, qui, etc.,

    Cic. Rep. 1, 33:

    vereor, ut jam nos ferat quisquam,

    Quint. 8, 3, 25:

    an laturi sint Romani talem regem,

    id. 7, 1, 24:

    quis enim ferat puerum aut adolescentulum, si, etc.,

    id. 8, 5, 8.—
    (β).
    With an object-clause:

    ferunt aures hominum, illa... laudari,

    Cic. de Or. 2, 84, 344:

    non feret assiduas potiori te dare noctes,

    Hor. Epod. 15, 13; Ov. M. 2, 628:

    illa quidem in hoc opere praecipi quis ferat?

    Quint. 11, 3, 27; 11, 1, 69:

    servo nubere nympha tuli,

    Ov. H. 5, 12; cf.:

    alios vinci potuisse ferendum est,

    id. M. 12, 555. —
    (γ).
    With quod:

    quod rapta, feremus, dummodo reddat eam,

    Ov. M. 5, 520:

    illud non ferendum, quod, etc.,

    Quint. 11, 3, 131. —
    6.
    With the access, notion of publicity, to make public, to disclose, show, exhibit:

    eum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,

    Cic. Planc. 14, 34; cf.:

    laetitiam apertissime tulimus omnes,

    id. Att. 14, 13, 2:

    neque id obscure ferebat nec dissimulare ullo modo poterat,

    id. Clu. 19, 54:

    haud clam tulit iram adversus praetorem,

    Liv. 31, 47, 4; cf.:

    tacite ejus verecundiam non tulit senatus, quin, etc.,

    id. 5, 28, 1.—
    b.
    Prae se ferre, to show, manifest, to let be seen, to declare:

    cujus rei tantae facultatem consecutum esse me, non profiteor: secutum me esse, prae me fero,

    Cic. N. D. 1, 5, 12:

    noli, quaeso, prae te ferre, vos plane expertes esse doctrinae,

    id. ib. 2, 18, 47:

    non mediocres terrores... prae se fert et ostentat,

    id. Att. 2, 23, 3:

    hanc virtutem prae se ferunt,

    Quint. 2, 13, 11:

    liberalium disciplinarum prae se scientiam tulit,

    id. 12, 11, 21:

    magnum animum (verba),

    id. 11, 1, 37.—Of inanim. and abstr. subjects:

    (comae) turbatae prae se ferre aliquid affectus videntur,

    Quint. 11, 3, 148:

    oratio prae se fert felicissimam facilitatem,

    id. 10, 1, 11.—
    7.
    Of speech, to report, relate, make known, assert, celebrate:

    haec omnibus ferebat sermonibus,

    Caes. B. C. 2, 17, 2:

    alii alia sermonibus ferebant Romanos facturos,

    Liv. 33, 32, 3:

    ferte sermonibus et multiplicate fama bella,

    id. 4, 5, 6:

    patres ita fama ferebant, quod, etc.,

    id. 23, 31, 13; cf. with acc.:

    hascine propter res maledicas famas ferunt,

    Plaut. Trin. 1, 2, 149:

    famam,

    id. Pers. 3, 1, 23:

    fama eadem tulit,

    Tac. A. 1, 5; cf. id. ib. 15, 60:

    nec aliud per illos dies populus credulitate, prudentes diversa fama, tulere,

    talk about, id. ib. 16, 2:

    inimici famam non ita, ut nata est, ferunt,

    Plaut. Pers. 3, 1, 23:

    quod fers, cedo,

    tell, say, Ter. Ph. 5, 6, 17:

    nostra (laus) semper feretur et praedicabitur, etc.,

    Cic. Arch. 9, 21.—With an object-clause:

    cum ipse... acturum se id per populum aperte ferret,

    Liv. 28, 40, 2; id. ib. §

    1: saepe homines morbos magis esse timendos ferunt quam Tartara leti,

    Lucr. 3, 42:

    Prognen ita velle ferebat,

    Ov. M. 6, 470; 14, 527:

    ipsi territos se ferebant,

    Tac. H. 4, 78; id. A. 4, 58; 6, 26 (32); cf.:

    mihi fama tulit fessum te caede procubuisse, etc.,

    Verg. A. 6, 503:

    commentarii ad senatum missi ferebant, Macronem praesedisse, etc.,

    Tac. A. 6, 47 (53).—
    b.
    Ferunt, fertur, feruntur, etc., they relate, tell, say; it is said, it appears, etc.—With inf.:

    quin etiam Xenocratem ferunt, cum quaereretur ex eo, etc... respondisse, etc.,

    Cic. Rep. 1, 2:

    fuisse quendam ferunt Demaratum, etc.,

    id. ib. 2, 19:

    quem ex Hyperboreis Delphos ferunt advenisse,

    id. N. D. 3, 23, 57; Hor. C. 3, 17, 2:

    homo omnium in dicendo, ut ferebant, accrrimus et copiosissimus,

    Cic. de Or. 1, 11, 45:

    Ceres fertur fruges... mortalibus instituisse,

    Lucr. 5, 14:

    in Syria quoque fertur item locus esse, etc.,

    id. 6, 755:

    is Amulium regem interemisse fertur,

    Cic. Rep. 2, 3:

    qui in contione dixisse fertur,

    id. ib. 2, 10 fin.:

    quam (urbem) Juno fertur terris omnibus unam coluisse,

    Verg. A. 1, 15:

    non sat idoneus Pugnae ferebaris,

    you were accounted, held, Hor. C. 2, 19, 27:

    si ornate locutus est, sicut fertur et mihi videtur,

    Cic. de Or. 1, 11, 49; cf.: cum quaestor ex Macedonia venissem Athenas florente [p. 739] Academia, ut temporibus illis ferebatur, id. ib. § 45.—
    c.
    To give out, to pass off a person or thing by any name or for any thing; and, in the pass., to pass for any thing, to pass current:

    hunc (Mercurium) omnium inventorem artium ferunt,

    Caes. B. G. 6, 17, 1:

    ut Servium conditorem posteri fama ferrent,

    Liv. 1, 42, 4:

    qui se Philippum regiaeque stirpis ferebat, cum esset ultimae,

    set himself up for, boast, Vell. 1, 11, 1:

    avum M. Antonium, avunculum Augustum ferens,

    boasting of, Tac. A. 2, 43; cf.:

    qui ingenuum se et Lachetem mutato nomine coeperat ferre,

    Suet. Vesp. 23:

    ante Periclem, cujus scripta quaedam feruntur,

    Cic. Brut. 7, 27 (quoted paraphrastically, Quint. 3, 1, 12): sub nomine meo libri ferebantur artis rhetoricae, Quint. prooem. 7; cf.:

    cetera, quae sub nomine meo feruntur,

    id. 7, 2, 24; Suet. Caes. 55; id. Aug. 31; id. Caes. 20:

    multa ejus (Catonis) vel provisa prudenter vel acta constanter vel responsa acute ferebantur,

    Cic. Lael. 2, 6:

    qua ex re in pueritia nobilis inter aequales ferebatur,

    Nep. Att. 1, 3.—
    8.
    Polit. and jurid. t. t.
    a.
    Suffragium or sententiam, to give in one's vote, to vote, Varr. R. R. 3, 2, 1; cf.:

    ferunt suffragia,

    Cic. Rep. 1, 31; id. Fam. 11, 27, 7:

    de quo foedere populus Romanus sententiam non tulit,

    id. Balb. 15, 34; cf.:

    de quo vos (judices) sententiam per tabellam feretis,

    id. Verr. 2, 4, 47, § 104;

    so of the voting of judges,

    id. Clu. 26, 72;

    of senators: parcite, ut sit qui in senatu de bello et pace sententiam ferat,

    id. Verr. 2, 2, 31, § 76; cf. id. Fam. 11, 21, 2.—
    b.
    Legem (privilegium, rogationem) ad populum, or absol., to bring forward or move a proposition, to propose a law, etc.:

    perniciose Philippus in tribunatu, cum legem agrariam ferret, etc.,

    Cic. Off. 2, 21, 73; cf. id. Sull. 23, 65:

    quae lex paucis his annis lata esset,

    id. Corn. 1, 3 (vol. xi. p. 10 B. and K.):

    familiarissimus tuus de te privilegium tulit, ut, etc.,

    id. Par. 4, 32:

    Sullam illam rogationem de se nolle ferri (shortly before: Lex ferri coepta),

    id. Sull. 23, 65:

    rogationem de aliquo, contra or in aliquem, ad populum, ad plebem,

    id. Balb. 14, 33; id. Clu. 51, 140; id. Brut. 23, 89; Caes. B. C. 3, 1, 4; Liv. 33, 25, 7:

    nescis, te ipsum ad populum tulisse, ut, etc.,

    proposed a bill, Cic. Phil. 2, 43, 100:

    ut P. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem, vellentne, etc.,

    id. Fin. 2, 16, 54; cf. Liv. 33, 25, 6:

    quod Sulla ipse ita tulit de civitate, ut, etc.,

    Cic. Caecin. 35, 102:

    nihil de judicio ferebat,

    id. Sull. 22, 63:

    cum, ut absentis ratio haberetur, ferebamus,

    id. Att. 7, 6, 2.— Impers.:

    lato ut solet ad populum, ut equum escendere liceret,

    Liv. 23, 14, 2. —
    c.
    Judicem, said of the plaintiff, to offer or propose to the defendant as judge:

    quem ego si ferrem judicem, refugere non deberet,

    Cic. Rosc. Com. 15, 45; id. de Or. 2, 70, 285.—Hence, judicem alicui, in gen., to propose a judge to, i. e. to bring a suit against, to sue a person:

    se iterum ac saepius judicem illi ferre,

    Liv. 3, 57, 5; 3, 24, 5; 8, 33, 8.—
    9.
    Mercant. t. t., to enter, to set or note down a sum in a book:

    quod minus Dolabella Verri acceptum rettulit, quam Verres illi expensum tulerit, etc.,

    i. e. has set down as paid, has paid, Cic. Verr. 2, 1, 39, § 100 sq., v. expendo.—
    10.
    Absol., of abstr. subjects, to require, demand, render necessary; to allow, permit, suffer:

    ita sui periculi rationes ferre ac postulare,

    Cic. Verr. 2, 5, 40, § 105; cf.:

    gravioribus verbis uti, quam natura fert,

    id. Quint. 18, 57: quid ferat Fors, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. 203 ed. Vahl.):

    quamdiu voluntas Apronii tulit,

    Cic. Verr. 2, 3, 23, § 57:

    ut aetas illa fert,

    as is usual at that time of life, id. Clu. 60, 168:

    ad me, ut tempora nostra, non ut amor tuus fert, vere perscribe,

    id. Q. Fr. 1, 4, 5:

    quod ita existimabam tempora rei publicae ferre,

    id. Pis. 2, 5:

    si ita commodum vestrum fert,

    id. Agr. 2, 28, 77:

    prout Thermitani hominis facultates ferebant,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 83:

    si vestra voluntas feret,

    if such be your pleasure, id. de Imp. Pomp. 24, 70:

    ut opinio et spes et conjectura nostra fert,

    according to our opinion, hope, and belief, id. Att. 2, 25, 2:

    ut mea fert opinio,

    according to my opinion, id. Clu. 16, 46: si occasio tulerit, if occasion require, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

    dum tempus ad eam rem tulit, sivi, animum ut expleret suum,

    Ter. And. 1, 2, 17: in hac ratione quid res, quid causa, quid tempus ferat, tu perspicies, Cic. Fam. 1, 7, 6:

    natura fert, ut extrema ex altera parte graviter, ex altera autem acute sonent,

    id. Rep. 6, 18.— Impers.:

    sociam se cujuscumque fortunae, et, si ita ferret, comitem exitii promittebat (sc. res or fortuna),

    Tac. A. 3, 15; so,

    si ita ferret,

    id. H. 2, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > fero

  • 2 an

       an    conj.    I. Prop., in a disjunctive question introducing the latter clause; in Engl. represented by or and the interrog. form of the clause.—After utrum, in direct questions: utrum has corporis an Pythagorae tibi malis viris ingeni dari?: utrum superbiam prius commemorem an crudelitatem?: utrumne iussi persequemur otium, an, etc., H.—In indirect questions, whether... or: intellegere utrum pudor an timor valeret, Cs.: quaero, utrum clemens an inhumanissimus videatur: agitamus utrumne... an, etc., H.—After enclitic -ne in direct questions: vosne Domitium an vos Domitius deseruit? Cs.: uter... isne, qui... an ille, qui? etc.—Annon (an non) in the latter clause simply negatives the former: hocine agis an non? T.—Indirect, whether... or: agitur liberine vivamus an mortem obeamus: quaeso sitne aliqua actio an nulla.—Rarely annon: Roga velitne an non uxorem, T. — After a clause without correl. interrog. particle, in direct questions: ipse percussit an aliis occidendum dedit?: eloquar an sileam? V.—So with -ne pleonast.: obtrectatum esse, Gabinio dicam anne Pompeio, an utrique?—By ellips. of verb, an becomes simply disjunctive between two words: cum Simonides an quis alius polliceretur: cum id constaret, iure an iniuriā eripiendos esse reos, L.—Indirect: vivat an mortuus sit, quis curat?: hoc quaeramus, verum sit an falsum?— With ellips. of verb: neque, recte an perperam (sc. fiat), interpretor, L.; cf. discrimine recte an perperam facti confuso, L.—The former interrog. clause is often implied in a previous affirmation, and the clause with an expects a negative answer: quid enim actum est? an litteris pepercisti? (was it as I have said?), or did you, etc., i. e. you surely did not, etc.: at Pompeii voluntatem a me abalienabat oratio mea. An ille quemquam plus dilexit? or rather: sive vetabat, ‘an hoc inhonestum... necne sit addubites?’ (where an addubites asks a direct question, and hoc... sit an indirect question dependent on it), H.: quas Kalendas Iunias expectasti? an eas, ad quas, etc.?: an Scipio Gracchum interfecit, Catilinam... nos perferemus? or (if what I have said be questioned) while Scipio slew... are we to tolerate Catiline?—After a question, with num, an introduces a new question, correcting or denying the former, or rather: num iniquom postulo? an ne hoc quidem ego adipiscar...? or rather am I not even to get, etc., T.: num Homerum coegit obmutescere senectus? an studiorum agitatio vitae aequalis fuit? or was not rather? etc.—Sometimes the former interrog. clause, to be supplied, expects a negative answer, and the clause with an is an implied affirmation: a rebus gerendis senectus abstrahit? Quibus? an iis, etc.: unde ordiar? an eadem attingam, quae, etc.—So often annon? or is it not so? hem quo fretus sim... annon dixi, etc., T.: annon sensistis triumphatum hodie de vobis esse? or have you not? etc., L. — Ellipt.: cuium pecus? an Meliboei? Meliboeus's, I suppose, V.—    II. Meton., without disjunctive force.—With expressions of doubt, ignorance, uncertainty, the former interrog. clause is regularly omitted, the latter with an expressing the belief or opinion of the speaker, I know not but, I incline to think, I suspect, perhaps, probably: hau scio an quae dixit sint vera, T.: res nescio an maxima, L.: dubito an Apronio data sit merces: haud sciam an ne opus sit quidem, etc., possibly it may not be desirable: is mortuus est, nescio an antequam, etc.: Qui scis, an, quae iubeam, sine vi faciat, T.—In indirect questions, whether: quaesivi an misisset: quae in discrimine fuerunt, an ulla post hanc diem essent, L.—With an repeated: animo nunc huc nunc fluctuat illuc, an sese mucrone... Induat... Fluctibus an iaciat, V.: temptare an sit Corpus an illud ebur, O.
    * * *
    can it be that (introduces question expecting negative answer/further question); whether; (utrum... an = whether... or); or; either

    Latin-English dictionary > an

  • 3 con-coquō

        con-coquō coxī, coctus, ere,    to digest: conchas.—Fig., to endure, suffer, put up with, brook, tolerate: eius ista odia: alqm senatorem, L.—To revolve in mind, think upon, weigh, reflect upon, consider well: tibi diu concoquendum est, utrum, etc.: consilia, concoct, L.

    Latin-English dictionary > con-coquō

  • 4 ferō

        ferō tulī (tetulī, T., Ct.), lātus, ferre    [1 FER-; TAL-], to bear, carry, support, lift, hold, take up: aliquid, T.: arma, Cs.: sacra Iunonis, H.: cadaver umeris, H.: Pondera tanta, O.: oneri ferendo est, able to carry, O.: pedes ferre recusant Corpus, H.: in Capitolium faces: ventrem ferre, to be pregnant, L.: (eum) in oculis, to hold dear.—To carry, take, fetch, move, bear, lead, conduct, drive, direct: pisciculos obolo in cenam seni, T.: Caelo supinas manūs, raisest, H.: ire, pedes quocumque ferent, H.: opertā lecticā latus per oppidum: signa ferre, put in motion, i. e. march, Cs.: huc pedem, come, T.: pedem, stir, V.: ferunt sua flamina classem, V.: vagos gradūs, O.: mare per medium iter, pursue, V.: quo ventus ferebat, drove, Cs.: vento mora ne qua ferenti, i. e. when it should blow, V.: itinera duo, quae ad portum ferebant, led, Cs.: si forte eo vestigia ferrent, L.: corpus et arma tumulo, V.—Prov.: In silvam non ligna feras, coals to Newcastle, H.—With se, to move, betake oneself, hasten, rush: mihi sese obviam, meet: me tempestatibus obvium: magnā se mole ferebat, V.: ad eum omni studio incitatus ferebatur, Cs.: alii perterriti ferebantur, fled, Cs.: pubes Fertur equis, V.: (fera) supra venabula fertur, springs, V.: quocumque feremur, are driven: in eam (tellurem) feruntur pondera: Rhenus per finīs Nantuatium fertur, flows, Cs.—Praegn., to carry off, take by force, snatch, plunder, spoil, ravage: rapiunt incensa feruntque Pergama, V.: puer fertur equis, V.— To bear, produce, yield: quae terra fruges ferre possit: flore terrae quem ferunt, H. — To offer, bring (as an oblation): Sacra matri, V.: tura superis, O.— To get, receive, acquire, obtain, earn, win: donum, T.: fructūs ex sese: partem praedae: crucem pretium sceleris, Iu.: Plus poscente, H.—Fig., to bear, carry, hold, support: vina, quae vetustatem ferunt, i. e. are old: Scripta vetustatem si ferent, attain, O.: Insani sapiens nomen ferat, be called, H.: finis alienae personae ferendae, bearing an assumed character, L.: secundas (partīs), support, i. e. act as a foil, H.— To bring, take, carry, render, lead, conduct: mi auxilium, bring help: alcui subsidium, Cs.: condicionem, proffer, Cs.: matri obviae complexum, L.: fidem operi, procure, V.: mortem illis: ego studio ad rem p. latus sum, S.: numeris fertur (Pindar) solutis, H.: laudibus alquem in caelum, praise: (rem) supra quam fieri possit, magnify: virtutem, ad caelum, S.: in maius incertas res, L.— To prompt, impel, urge, carry away: crudelitate et scelere ferri, be carried away: furiatā mente ferebar, V.: quo animus fert, inclination leads, S.: si maxime animus ferat, S.: fert animus dicere, impels, O.— To carry off, take away, remove: Omnia fert aetas, V.—With se, to carry, conduct: Quem sese ore ferens! boasting, V.: ingentem sese clamore, paraded, V.— To bear, bring forth, produce: haec aetas oratorem tulit: tulit Camillum paupertas, H.— To bear away, win, carry off, get, obtain, receive: omnium iudicio primas: ex Etruscā civitate victoriam, L.: laudem inter suos, Cs.: centuriam, tribūs, get the votes: Omne tulit punctum, H.: repulsam a populo, experience: Haud inpune feres, escape, O.— To bear, support, meet, experience, take, put up with, suffer, tolerate, endure: alcius desiderium: voltum atque aciem oculorum, Cs.: multa tulit fecitque puer, H.: iniurias civium, N.: quem ferret, si parentem non ferret suom? brook, T.: tui te diutius non ferent: dolores fortiter: iniurias tacite: rem aegerrume, S.: tacite eius verecundiam non tulit senatus, quin, etc., i. e. did not let it pass, without, etc., L.: servo nubere nympha tuli, O.: moleste tulisti, a me aliquid factum esse, etc.: gravissime ferre se dixit me defendere, etc.: non ferrem moleste, si ita accidisset: casum per lamenta, Ta.: de Lentulo sic fero, ut debeo: moleste, quod ego nihil facerem, etc.: cum mulier fleret, homo ferre non potuit: iratus atque aegre ferens, T.: patior et ferendum puto: non tulit Alcides animis, control himself, V.—Of feeling or passion, to bear, experience, disclose, show, exhibit: dolorem paulo apertius: id obscure: haud clam tulit iram, L.—In the phrase, Prae se ferre, to manifest, profess, show, display, declare: cuius rei facultatem secutum me esse, prae me fero: noli, quaero, prae te ferre, vos esse, etc.: speciem doloris voltu prae se tulit, Ta.—Of speech, to report, relate, make known, assert, celebrate, say, tell: haec omnibus ferebat sermonibus, Cs.: pugnam laudibus, L.: quod fers, cedo, say, T.: quae nunc Samothracia fertur, is called, V.: si ipse... acturum se id per populum aperte ferret, L.: homo ut ferebant, acerrimus, as they said: si, ut fertur, etc., as is reported: non sat idoneus Pugnae ferebaris, were accounted, H.: utcumque ferent ea facta minores, will regard, V.: hunc inventorem artium ferunt, they call, Cs.: multa eius responsa acute ferebantur, were current: quem ex Hyperboreis Delphos ferunt advenisse: qui in contione dixisse fertur.—Of votes, to cast, give in, record, usu. with suffragium or sententiam: de me suffragium: sententiam per tabellam (of judges): aliis audientibus iudicibus, aliis sententiam ferentibus, i. e. passing judgment, Cs.: in senatu de bello sententiam.—Of a law or resolution, to bring forward, move, propose, promote: legem: lege latā: nihil erat latum de me: de interitu meo quaestionem: rogationes ad populum, Cs.: te ad populum tulisse, ut, etc., proposed a bill: de isto foedere ad populum: cum, ut absentis ratio haberetur, ferebamus.— Impers: lato ad populum, ut, etc., L.— With iudicem, to offer, propose as judge: quem ego si ferrem iudicem, etc.: iudicem illi, propose a judge to, i. e. go to law with, L.—In book-keeping, to enter, set down, note: minus quam Verres illi expensum tulerit, etc., i. e. set down as paid.—To require, demand, render necessary, allow, permit, suffer: dum aetatis tempus tulit, T.: si tempus ferret: incepi dum res tetulit, nunc non fert, T.: graviora verba, quam natura fert: sicut hominum religiones ferunt: ut aetas illa fert, as is usual at that time of life: si ita commodum vestrum fert: si vestra voluntas feret, if such be your pleasure: uti fors tulit, S.: natura fert, ut, etc.
    * * *
    ferre, tuli, latus V
    bring, bear; tell speak of; consider; carry off, win, receive, produce; get

    Latin-English dictionary > ferō

  • 5 sustineō

        sustineō tinuī, tentus, ēre    [subs (see sub)+ teneo], to hold up, hold upright, uphold, bear up, keep up, support, sustain: umeris bovem: arma membraque, L.: infirmos baculo artūs, O.: manibus clipeos, O.: lapis albus Pocula cum cyatho duo sustinet, H.: aër volatūs alitum sustinet: iam se sustinere non posse, i. e. to stand, Cs.: se a lapsu, L.: se alis, O.— To hold back, keep in, stay, check, restrain, control: currum equosque: remos: manum, O.: a iugulo dextram, V.: aliud simile miraculum eos sustinuit, L.: perterritum exercitum, Cs.: se ab omni adsensu, i. e. refrain. —Fig., to uphold, sustain, maintain, preserve: civitatis dignitatem et decus: causam publicam: trīs personas, characters: (arbor) ingentem sustinet umbram, V.— To furnish with means of support, nourish, sustain, support, maintain: hac (sc. re frumentariā) alimur ac sustinemur: qui ager non amplius hominum quinque milia potest sustinere: meretriculae munificentiā sustineri, L.: hinc patriam parvosque Penatīs Sustinet, V.: plebem, L.— To bear, undergo, endure, tolerate, hold out, withstand: sese diutius sustinere non posse, Cs.: nec sustinuissent Romani, nisi, etc., L.: labores: certamen, L.: vim hostium, N.: volnera, Cs.: senatus querentes eos non sustinuit, L.: iusta petentem deam, O.: ultra certamen, sustain the conflict longer, L.: sustineri ira non potuit, quin, etc., L.: non artūs Sustinuit spectare parens, O.: nec sustinet ullus queri, O.: conloqui cum eo, quem damnaverat, sustinuit, Cu.: quae se praeferre Dianae Sustinuit, presumed, O.: sustinebant tales viri, se tot senatoribus... non credidisse?— To hold in, stop, stay, check, restrain, keep back: est igitur prudentis sustinere impetum benevolentiae: hostium impetum, Cs.: consilio bellum, avoided, L. — To put off, defer, delay: sustinenda solutio est nominis Caerelliani: ad noctem oppugnationem, Cs.: rem in noctem, L.
    * * *
    sustinere, sustinui, sustentus V
    support; check; put off; put up with; sustain; hold back

    Latin-English dictionary > sustineō

  • 6 tolerō

        tolerō āvī, ātus, āre    [TAL-], to bear, endure, support, sustain, suffer: militiam: difficile toleratu: mores, T.: aequo animo servitutem, S.: cursūs, O.: sitim aestumque, Ta.: quis tolerare potest, illis divitias superare? etc., S.: paulo longius tolerari posse, i. e. they might hold out, Cs.— To support, nourish, maintain, sustain, preserve: his rationibus equitatum tolerare, Cs.: vitam, Cs.: colo vitam, V.: inopiam, S.
    * * *
    tolerare, toleravi, toleratus V
    bear, endure, tolerate

    Latin-English dictionary > tolerō

  • 7 concoquo

    concoquere, concoxi, concoctus V TRANS
    cook down; heat/burn thoroughly; concoct from various ingredients; ripen/mature; digest/promote digestion; put up with/tolerate/stomach; ponder; devise/concoct

    Latin-English dictionary > concoquo

  • 8 tolero

    to tolerate, bear, endure, sustain.

    Latin-English dictionary of medieval > tolero

  • 9 concoquo

    con-cŏquo, coxi, coctum, 3, v. a.
    I.
    To boil or seethe together (very rare):

    sal et nitrum sulphuri concoctum in lapidem vertitur,

    Plin. 31, 10, 46, § 122:

    odores,

    Lucr. 2, 853:

    (spondyli) perturbati concoctique,

    Sen. Ep. 95, 28:

    remedia,

    Macr. S. 7, 16, 23. —
    II.
    To digest (class., esp. in prose).
    A.
    Prop.:

    cum stomachi calore concoxerit conchas,

    Cic. N. D. 2, 49, 124; so Lucr. 4, 631; Cic. N. D. 2, 54, 136; 2, 54, 55; id. Fin. 2, 20, 64; Cels. 3, 22; Sen. Ben. 4, 39, 3; Plin. 11, 53, 118, § 283; Quint. 8, 4, 16; Cat. 23, 8 al.:

    mirifice concoquit brassica,

    promotes digestion, Cato, R. R. 156, 1.—
    2.
    Transf. to other objects, to prepare, ripen, mature (freq. in Plin., esp. of the bringing to maturity of a tumor, and the like):

    terra acceptum umorem concoquens,

    Plin. 18, 11, 29, § 110 (coquens, Sillig):

    omnem sucum in venenum,

    id. 22, 22, 46, § 94:

    tumida,

    Cato, R. R. 157, 3:

    dura,

    Plin. 22, 24, 50, § 107:

    tussis et duritias,

    id. 24, 8, 36, § 54:

    suppurationes,

    id. 21, 19, 74, § 127 al. —
    B.
    Trop.
    1.
    Like Engl. digest, = to endure, suffer, put up with, brook, tolerate (rare, but in good prose):

    ut ejus ista odia non sorbeam solum, sed etiam concoquam,

    Cic. Q. Fr. 3, 9, 5:

    ut quem senatorem concoquere civitas vix posset, regem ferret,

    Liv. 4, 15, 7:

    tres plagas,

    Petr. 105, 5:

    sicco famem ore,

    id. 82, 5: krisin (i. e. probare), Cic. Fam. 9, 4 med.
    2.
    To revolve in mind, think upon, weigh, to reflect maturely upon, to consider well:

    tibi diu deliberandum et concoquendum est, utrum, etc.,

    Cic. Rosc. Com. 15, 45 Orell. N. cr.:

    clandestina consilia,

    to concoct, devise, Liv. 40, 11, 2:

    concoquamus illa: alioquin in memoriam ibunt, non in ingenium,

    Sen. Ep. 84, 7:

    cum multa percurreris, unum excerpe, quod illo die concoquas,

    id. ib. 2, 4:

    sive concoquitur seu maturatur recordatio,

    Quint. 11, 2, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > concoquo

  • 10 tolero

    tŏlĕro, āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. collat. form tŏlĕror, āri, acc. to Prisc. p. 800 P.) [lengthened form of the root tol, whence tollo and tuli, kindr. with the Gr. TLAÔ], to bear, support, sustain (syn.: fero, patior, sustineo, sino).
    I.
    Lit. (rare and mostly post-class.):

    aquilae ipsae non tolerantes pondus apprehensum una merguntur,

    Plin. 10, 3, 3, § 10; cf. id. 35, 14, 49, § 173:

    aliquem sinu,

    App. M. 3, p. 132, 29:

    gremio suo,

    id. ib. 4, p. 154, 23:

    mensula cenae totius honestas reliquias tolerans,

    id. ib. 2, p. 121, 26.—
    II.
    Trop., to bear, endure, tolerate, sustain, support:

    militiam,

    Cic. Fam. 7, 18, 1:

    hiemem,

    id. Cat. 2, 10, 23; Hirt. B. G. 8, 5, 1:

    dicunt illi dolorem esse difficile toleratu,

    Cic. Fin. 4, 19, 52:

    sumptus et tributa civitatum ab omnibus tolerari aequabiliter,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25: acritudinem, Att. ap. Fest. p. 356; Ter. Hec. 3, 5, 28:

    facile labores pericula, dubias atque asperas res,

    Sall. C. 10, 2:

    aequo animo servitutem,

    id. J. 31, 11:

    cursus,

    Ov. M. 5, 610:

    vaporem,

    id. ib. 2, 301; cf.:

    vaporis vim,

    id. ib. 11, 630:

    tanta peditum equitatumque vis damnaque et injuriae aegre tolerabantur,

    Tac. H. 2, 56 fin.:

    sitim aestumque,

    id. G. 4.— Absol.:

    paulo longius tolerari posse,

    Caes. B. G. 7, 71:

    posse ipsam Liviam statuere, nubendum post Drusum an in penatibus isdem tolerandum haberet,

    continue, remain, Tac. A. 4, 40.—
    (β).
    With object-clause ( poet. and in post - Aug. prose): ferro se caedi quam dictis his toleraret, Enn. ap. Fest. p. 356 Müll. (Ann. v. 137 Vahl.):

    qui perpeti medicinam toleraverant,

    Plin. 26, 1, 3, § 3:

    magnitudinem mali perferre visu non toleravit,

    Tac. A. 3, 3 fin.
    b.
    Of inanim. or abstr. subjects:

    Germania imbres tempestatesque tolerat,

    Plin. 14, 2, 4, § 21; 35, 14, 49, § 173:

    tolerat et annos metica (vitis),

    id. 14, 2, 4, § 35.—
    III.
    Transf., to support a person or thing, i. e. to nourish, maintain, sustain, preserve by food, wealth, etc., = sustentare (v. h. v. II. B. 1.;

    so not in Cic.): his rationibus equitatum tolerare,

    Caes. B. C. 3, 58:

    octona milia equitum suā pecuniā,

    Plin. 33, 10, 47, § 136:

    equos,

    Caes. B. C. 3, 49:

    corpora equorum,

    Tac. A. 2, 24; Col. 6, 24, 5:

    se fructibus agri,

    Dig. 50, 16, 203:

    semetipsos (pisces clausi),

    Col. 8, 17, 15:

    vitam,

    Caes. B. G. 7, 77; Tac. A. 15, 45 fin.; Verg. A. 8, 409:

    aevum,

    Lucr. 2, 1171:

    annos,

    Mart. 7, 64, 5:

    egestatem,

    Plaut. Trin. 2, 2, 57; so id. ib. 2, 2, 77:

    paupertatem,

    id. Rud. 4, 2, 14:

    famem,

    Caes. B. G. 1, 28:

    inopiam,

    Sall. C. 37, 7.— Absol.:

    ut toleret (sc. erum amantem servus), ne pessum abeat,

    Plaut. Aul. 4, 1, 12.—
    B.
    To keep, observe:

    silentium obnixum,

    App. M. 4, p. 147, 1.— Hence,
    A.
    tŏlĕrans, antis, P.a., bearing, supporting, enduring, tolerating, tolerant (post-Aug.; mostly with gen.):

    corpus laborum tolerans,

    Tac. A. 4, 1 fin.:

    piscium genera dulcis undae tolerantia,

    Col. 8, 16, 2. — Comp.:

    vacca frigoris tolerantior,

    Col. 6, 22, 2:

    bello tolerantior,

    Aur. Vict. Caes. 11. — Sup.:

    asellus plagarum et penuriae tolerantissimus,

    Col. 7, 1, 2.— Adv.: tŏlĕran-ter.
    1.
    Patiently, enduringly, tolerantly:

    ferre aliquid,

    Cic. Fam. 4, 6, 2:

    pati dolorem,

    id. Tusc. 2, 18, 43.—
    * 2.
    For tolerabiliter, bearably, tolerably:

    at nunc anniculae fecunditatem poscuntur, tolerantius tamen bimae,

    moderately, Plin. 8, 45, 70, § 176.—
    B.
    tŏlĕrātus, a, um, P. a., supportable, tolerable:

    ut clementiam ac justitiam, quanto ignara barbaris, tanto toleratiora capesseret,

    acceptable, Tac. A. 12, 11.† † toles ( tolles), ĭum, m. [Celtic], a wen on the neck, goitre, Veg. Vet. 1, 38; 3, 64; Ser. Samm. 16, 289; Marc. Emp. 15 med.; cf. Fest. p. 356 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > tolero

  • 11 toleror

    tŏlĕro, āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. collat. form tŏlĕror, āri, acc. to Prisc. p. 800 P.) [lengthened form of the root tol, whence tollo and tuli, kindr. with the Gr. TLAÔ], to bear, support, sustain (syn.: fero, patior, sustineo, sino).
    I.
    Lit. (rare and mostly post-class.):

    aquilae ipsae non tolerantes pondus apprehensum una merguntur,

    Plin. 10, 3, 3, § 10; cf. id. 35, 14, 49, § 173:

    aliquem sinu,

    App. M. 3, p. 132, 29:

    gremio suo,

    id. ib. 4, p. 154, 23:

    mensula cenae totius honestas reliquias tolerans,

    id. ib. 2, p. 121, 26.—
    II.
    Trop., to bear, endure, tolerate, sustain, support:

    militiam,

    Cic. Fam. 7, 18, 1:

    hiemem,

    id. Cat. 2, 10, 23; Hirt. B. G. 8, 5, 1:

    dicunt illi dolorem esse difficile toleratu,

    Cic. Fin. 4, 19, 52:

    sumptus et tributa civitatum ab omnibus tolerari aequabiliter,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25: acritudinem, Att. ap. Fest. p. 356; Ter. Hec. 3, 5, 28:

    facile labores pericula, dubias atque asperas res,

    Sall. C. 10, 2:

    aequo animo servitutem,

    id. J. 31, 11:

    cursus,

    Ov. M. 5, 610:

    vaporem,

    id. ib. 2, 301; cf.:

    vaporis vim,

    id. ib. 11, 630:

    tanta peditum equitatumque vis damnaque et injuriae aegre tolerabantur,

    Tac. H. 2, 56 fin.:

    sitim aestumque,

    id. G. 4.— Absol.:

    paulo longius tolerari posse,

    Caes. B. G. 7, 71:

    posse ipsam Liviam statuere, nubendum post Drusum an in penatibus isdem tolerandum haberet,

    continue, remain, Tac. A. 4, 40.—
    (β).
    With object-clause ( poet. and in post - Aug. prose): ferro se caedi quam dictis his toleraret, Enn. ap. Fest. p. 356 Müll. (Ann. v. 137 Vahl.):

    qui perpeti medicinam toleraverant,

    Plin. 26, 1, 3, § 3:

    magnitudinem mali perferre visu non toleravit,

    Tac. A. 3, 3 fin.
    b.
    Of inanim. or abstr. subjects:

    Germania imbres tempestatesque tolerat,

    Plin. 14, 2, 4, § 21; 35, 14, 49, § 173:

    tolerat et annos metica (vitis),

    id. 14, 2, 4, § 35.—
    III.
    Transf., to support a person or thing, i. e. to nourish, maintain, sustain, preserve by food, wealth, etc., = sustentare (v. h. v. II. B. 1.;

    so not in Cic.): his rationibus equitatum tolerare,

    Caes. B. C. 3, 58:

    octona milia equitum suā pecuniā,

    Plin. 33, 10, 47, § 136:

    equos,

    Caes. B. C. 3, 49:

    corpora equorum,

    Tac. A. 2, 24; Col. 6, 24, 5:

    se fructibus agri,

    Dig. 50, 16, 203:

    semetipsos (pisces clausi),

    Col. 8, 17, 15:

    vitam,

    Caes. B. G. 7, 77; Tac. A. 15, 45 fin.; Verg. A. 8, 409:

    aevum,

    Lucr. 2, 1171:

    annos,

    Mart. 7, 64, 5:

    egestatem,

    Plaut. Trin. 2, 2, 57; so id. ib. 2, 2, 77:

    paupertatem,

    id. Rud. 4, 2, 14:

    famem,

    Caes. B. G. 1, 28:

    inopiam,

    Sall. C. 37, 7.— Absol.:

    ut toleret (sc. erum amantem servus), ne pessum abeat,

    Plaut. Aul. 4, 1, 12.—
    B.
    To keep, observe:

    silentium obnixum,

    App. M. 4, p. 147, 1.— Hence,
    A.
    tŏlĕrans, antis, P.a., bearing, supporting, enduring, tolerating, tolerant (post-Aug.; mostly with gen.):

    corpus laborum tolerans,

    Tac. A. 4, 1 fin.:

    piscium genera dulcis undae tolerantia,

    Col. 8, 16, 2. — Comp.:

    vacca frigoris tolerantior,

    Col. 6, 22, 2:

    bello tolerantior,

    Aur. Vict. Caes. 11. — Sup.:

    asellus plagarum et penuriae tolerantissimus,

    Col. 7, 1, 2.— Adv.: tŏlĕran-ter.
    1.
    Patiently, enduringly, tolerantly:

    ferre aliquid,

    Cic. Fam. 4, 6, 2:

    pati dolorem,

    id. Tusc. 2, 18, 43.—
    * 2.
    For tolerabiliter, bearably, tolerably:

    at nunc anniculae fecunditatem poscuntur, tolerantius tamen bimae,

    moderately, Plin. 8, 45, 70, § 176.—
    B.
    tŏlĕrātus, a, um, P. a., supportable, tolerable:

    ut clementiam ac justitiam, quanto ignara barbaris, tanto toleratiora capesseret,

    acceptable, Tac. A. 12, 11.† † toles ( tolles), ĭum, m. [Celtic], a wen on the neck, goitre, Veg. Vet. 1, 38; 3, 64; Ser. Samm. 16, 289; Marc. Emp. 15 med.; cf. Fest. p. 356 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > toleror

  • 12 toles

    tŏlĕro, āvi, ātum, 1, v. a. ( dep. collat. form tŏlĕror, āri, acc. to Prisc. p. 800 P.) [lengthened form of the root tol, whence tollo and tuli, kindr. with the Gr. TLAÔ], to bear, support, sustain (syn.: fero, patior, sustineo, sino).
    I.
    Lit. (rare and mostly post-class.):

    aquilae ipsae non tolerantes pondus apprehensum una merguntur,

    Plin. 10, 3, 3, § 10; cf. id. 35, 14, 49, § 173:

    aliquem sinu,

    App. M. 3, p. 132, 29:

    gremio suo,

    id. ib. 4, p. 154, 23:

    mensula cenae totius honestas reliquias tolerans,

    id. ib. 2, p. 121, 26.—
    II.
    Trop., to bear, endure, tolerate, sustain, support:

    militiam,

    Cic. Fam. 7, 18, 1:

    hiemem,

    id. Cat. 2, 10, 23; Hirt. B. G. 8, 5, 1:

    dicunt illi dolorem esse difficile toleratu,

    Cic. Fin. 4, 19, 52:

    sumptus et tributa civitatum ab omnibus tolerari aequabiliter,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25: acritudinem, Att. ap. Fest. p. 356; Ter. Hec. 3, 5, 28:

    facile labores pericula, dubias atque asperas res,

    Sall. C. 10, 2:

    aequo animo servitutem,

    id. J. 31, 11:

    cursus,

    Ov. M. 5, 610:

    vaporem,

    id. ib. 2, 301; cf.:

    vaporis vim,

    id. ib. 11, 630:

    tanta peditum equitatumque vis damnaque et injuriae aegre tolerabantur,

    Tac. H. 2, 56 fin.:

    sitim aestumque,

    id. G. 4.— Absol.:

    paulo longius tolerari posse,

    Caes. B. G. 7, 71:

    posse ipsam Liviam statuere, nubendum post Drusum an in penatibus isdem tolerandum haberet,

    continue, remain, Tac. A. 4, 40.—
    (β).
    With object-clause ( poet. and in post - Aug. prose): ferro se caedi quam dictis his toleraret, Enn. ap. Fest. p. 356 Müll. (Ann. v. 137 Vahl.):

    qui perpeti medicinam toleraverant,

    Plin. 26, 1, 3, § 3:

    magnitudinem mali perferre visu non toleravit,

    Tac. A. 3, 3 fin.
    b.
    Of inanim. or abstr. subjects:

    Germania imbres tempestatesque tolerat,

    Plin. 14, 2, 4, § 21; 35, 14, 49, § 173:

    tolerat et annos metica (vitis),

    id. 14, 2, 4, § 35.—
    III.
    Transf., to support a person or thing, i. e. to nourish, maintain, sustain, preserve by food, wealth, etc., = sustentare (v. h. v. II. B. 1.;

    so not in Cic.): his rationibus equitatum tolerare,

    Caes. B. C. 3, 58:

    octona milia equitum suā pecuniā,

    Plin. 33, 10, 47, § 136:

    equos,

    Caes. B. C. 3, 49:

    corpora equorum,

    Tac. A. 2, 24; Col. 6, 24, 5:

    se fructibus agri,

    Dig. 50, 16, 203:

    semetipsos (pisces clausi),

    Col. 8, 17, 15:

    vitam,

    Caes. B. G. 7, 77; Tac. A. 15, 45 fin.; Verg. A. 8, 409:

    aevum,

    Lucr. 2, 1171:

    annos,

    Mart. 7, 64, 5:

    egestatem,

    Plaut. Trin. 2, 2, 57; so id. ib. 2, 2, 77:

    paupertatem,

    id. Rud. 4, 2, 14:

    famem,

    Caes. B. G. 1, 28:

    inopiam,

    Sall. C. 37, 7.— Absol.:

    ut toleret (sc. erum amantem servus), ne pessum abeat,

    Plaut. Aul. 4, 1, 12.—
    B.
    To keep, observe:

    silentium obnixum,

    App. M. 4, p. 147, 1.— Hence,
    A.
    tŏlĕrans, antis, P.a., bearing, supporting, enduring, tolerating, tolerant (post-Aug.; mostly with gen.):

    corpus laborum tolerans,

    Tac. A. 4, 1 fin.:

    piscium genera dulcis undae tolerantia,

    Col. 8, 16, 2. — Comp.:

    vacca frigoris tolerantior,

    Col. 6, 22, 2:

    bello tolerantior,

    Aur. Vict. Caes. 11. — Sup.:

    asellus plagarum et penuriae tolerantissimus,

    Col. 7, 1, 2.— Adv.: tŏlĕran-ter.
    1.
    Patiently, enduringly, tolerantly:

    ferre aliquid,

    Cic. Fam. 4, 6, 2:

    pati dolorem,

    id. Tusc. 2, 18, 43.—
    * 2.
    For tolerabiliter, bearably, tolerably:

    at nunc anniculae fecunditatem poscuntur, tolerantius tamen bimae,

    moderately, Plin. 8, 45, 70, § 176.—
    B.
    tŏlĕrātus, a, um, P. a., supportable, tolerable:

    ut clementiam ac justitiam, quanto ignara barbaris, tanto toleratiora capesseret,

    acceptable, Tac. A. 12, 11.† † toles ( tolles), ĭum, m. [Celtic], a wen on the neck, goitre, Veg. Vet. 1, 38; 3, 64; Ser. Samm. 16, 289; Marc. Emp. 15 med.; cf. Fest. p. 356 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > toles

См. также в других словарях:

  • Tolerate — Tol er*ate, v. t. [imp. & p. p. {Tolerated}; p. pr. & vb. n. {Tolerating}.] [L. toleratus, p. p. of tolerare, fr. the same root as tollere to lift up, tuli, used as perfect of ferre to bear, latus (for tlatus), used as p. p. of ferre to bear, and …   The Collaborative International Dictionary of English

  • tolerate — [täl′ər āt΄] vt. tolerated, tolerating [< L toleratus, pp. of tolerare, to bear, sustain, tolerate < IE base * tel , to lift up, bear > THOLE2, TALENT, L tollere, to lift up] 1. to not interfere with; allow; permit [to tolerate heresy] 2 …   English World dictionary

  • tolerate — I verb abide, accept, acquiesce, allow, be lenient, bear, bear with, brook, carry on, consent, endure, forbear, indulge, make the best of, oblige, permit, put up with, receive, sanction, stand, stomach, submit to, suffer, swallow, take patiently …   Law dictionary

  • tolerate — (v.) 1530s, from L. toleratus, pp. of tolerare (see TOLERATION (Cf. toleration)). Related: Tolerated; tolerating …   Etymology dictionary

  • tolerate — endure, abide, *bear, suffer, stand, brook Analogous words: accept, *receive: submit, *yield, bow, succumb …   New Dictionary of Synonyms

  • tolerate — [v] allow, indulge abide, accept, admit, authorize, bear, bear with, blink at*, brook, condone, consent to, countenance, endure, go, go along with, have, hear, humor, live with, permit, pocket, put up with, receive, sanction, sit and take it*,… …   New thesaurus

  • tolerate — ► VERB 1) allow (something that one dislikes or disagrees with) to exist or occur without interference. 2) patiently endure (something unpleasant). 3) be capable of continued exposure to (a drug, toxin, etc.) without adverse reaction. DERIVATIVES …   English terms dictionary

  • tolerate — verb 1 allow sth you do not like ADVERB ▪ barely ▪ just, merely ▪ She actually seemed pleased to see him: most of her visitors she merely tolerated. ▪ grudgingly ▪ …   Collocations dictionary

  • tolerate — 01. It is difficult to [tolerate] a person who continually lies. 02. I find it really difficult to [tolerate] obnoxious people. 03. Living conditions while working tree planting weren t great, but they were certainly [tolerable]. 04. If you take… …   Grammatical examples in English

  • tolerate — tol|e|rate [ˈtɔləreıt US ˈta: ] v [T] [Date: 1500 1600; : Latin; Origin: , past participle of tolerare] 1.) to allow people to do, say, or believe something without criticizing or punishing them →↑tolerant, tolerance ↑tolerance ▪ We simply will… …   Dictionary of contemporary English

  • tolerate */ — UK [ˈtɒləreɪt] / US [ˈtɑləˌreɪt] verb [transitive] Word forms tolerate : present tense I/you/we/they tolerate he/she/it tolerates present participle tolerating past tense tolerated past participle tolerated 1) to allow someone to do something… …   English dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»