-
1 być
impf (jestem, jesteś, jest, jesteśmy, jesteście, są, byłem, byłeś, był, byliśmy, byliście, byli, będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) Ⅰ vi 1. (istnieć, żyć) to be- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born- myślę, więc jestem I think, therefore I am- być albo nie być to be or not to be- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’- już cię/was nie ma! off with you!2. (przebywać, znajdować się) to be- być w pracy/szkole to be at work/at school- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house- co jest w tym pudle? what’s in this box?- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more3. (trwać, stawać się) to be- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home- był maj it was in May- to było w grudniu 1999 it was in December 1999- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago- jest piękny ranek it’s a fine morning- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays- nic z tego nie będzie it’s hopeless- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it4. (odbywać się, zdarzać się) to be- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow- był do ciebie telefon there was a phone call for you- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold5. (uczestniczyć, uczęszczać) to be- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university- być na studiach to be a student a. at college- być na prawie/medycynie to study law/medicine- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department- być na kursie komputerowym to be on a computer course- być na wojnie to go to war6. (przybyć) to be, to come- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive- był na mecie trzeci he came third- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?7. (znajdować się w jakimś stanie) to be- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol- być w ciąży to be pregnant- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle- być w strachu to be scared- być w rozpaczy to be in despair- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.- być na diecie to be on a diet- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel- być na emeryturze/rencie to be on a pension- sukienka jest do kolan the dress is knee-length- wody było do kostek the water was ankle-deep- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.Ⅱ v aux. 1. (łącznik w orzeczeniu złożonym) to be- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?- była wysoka/niska she was tall/short- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself- ta zupa jest zimna this soup is cold- Maria jest niewidoma Maria is blind- jesteś głodny? are you hungry?- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years- bądź dla niej miły be nice to her- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?- nie bądź głupi! don’t be a fool!- cicho bądź! be quiet!- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything- dwa razy dwa jest cztery two times two is four2. (w stronie biernej) artykuł jest dobrze napisany the article is well written- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool3. (w czasie przyszłym złożonym) shall, will- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him4. przest. (w czasie zaprzeszłym) w Krakowie mieszkał był przed trzema laty he would have been living a. was living in Cracow three years ago 5. (w trybie warunkowym) byłbym napisał a. napisałbym był do ciebie, gdybym znał twój adres I would have written to you, had I known your address a. if I had known your address- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you6. (w zwrotach nieosobowych) było już późno it was already late- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven- nie było co jeść there was nothing to eat- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame- na imię było jej Maria her name was Maria- było dobrze po północy it was well after midnight- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with7. (z czasownikami niewłaściwymi) to be- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts- być może perhaps, maybe- być może nam się uda perhaps we’ll succeed- być może a. może być, że… it may happen that…- być niczym [osoba] to be a nobody- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money- było nic mu nie mówić you should have told him nothing- co będzie, to będzie whatever will be, will be- co było, to było let bygones be bygones- co jest? pot. what’s up? pot.- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work- nie ma co! well, well!- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!- niech będzie! oh well!- niech ci/wam będzie! have it your own way!- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!- niech tak będzie! (zgoda) so be it!- tak jest! (owszem) (that’s) right!- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!- to jest książk. that is, that is to say- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy* * *(jestem, jesteś); pl jesteśmy; pl jesteście; pl są; imp bądź; pt był, była, byli; sg fut będę; sg fut; będziesz; vijestem! — present!, here!
jest ciepło/zimno — it's warm/cold
jest mi zimno/przykro — I'm cold/sorry
będę pamiętać lub pamiętał — I will remember
co będzie, jeśli nie przyjdą? — what will happen if they don't come?
nie może być! — this lub it can't be!
tak jest! — yes, sir!
jestem za +instr /przeciw być — +dat I am for/against
* * *I.być1ipf.1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).II.być2ipf.1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > być
-
2 co
Ⅰ pron. 1. (w pytaniach) what- co to (jest)? what’s this/that?- co jest na górze? what’s upstairs?- co robisz? what are you doing?- co mi kupiłaś? what did you buy for me?- co się dzieje? what’s going on a. happening?- co ci po tym? what do you need it for?- o co chodzi? what’s the problem a. matter?, what’s going on?- w co się ubierzesz? what are you going to wear?- czego szukasz? what are you looking for?- czego on chciał? what did he want?- czego a. copot. chcesz w zamian? what do you want in exchange?- do czego służy ten guzik? what is this button for?- z czego jest ta koszula? what is this shirt made of?- czemu się tak przyglądasz? what are you looking at?- czym mam otworzyć tę puszkę? what shall I open this tin with?- czym żywią się wieloryby? what do whales feed on?- czym to się skończy? how will it (all) end?- o czym oni mówią? what are they talking about?- co to za maszyna? what’s this/that machine?- co to za kamień? what kind of stone is this?- co ty na to? what do you say a. think?- co u ciebie? how are you?, what’s new?, how’s life (treating you)?- co z tobą? źle się czujesz? what’s wrong (with you)?, don’t you feel well?- psa zabierzemy ze sobą, ale co z kotem? we can take the dog with us, but what about the cat?- co z tego? a. no to co? what of a. about it? pot.- co z tego, że kocha? so he’s in love, so what? pot.- co on, oszalał, żeby tyle forsy przepuścić! pot. he must be mad blowing all that money pot.- czego tam nie ma na strychu! there are all sorts of things in the attic- czym to on w życiu nie był! he’s done all sorts of things in life- co ty mi tu przyniosłeś? what on earth have you brought me?- po co a. na co? what for?- po co jedziesz do Krakowa? what are you going to Cracow for?- na co ci ten scyzoryk? what do you need this penknife for?- i na co wam to było? what did you have to (go and) do that for?- czego tam poszłaś? pot. what did you go there for?- czemu płaczesz? what are you crying for?- czemu nie? why not?- „idziesz z nami?” – „czemu nie” ‘are you coming with us?’ – ‘why not?’2. (w mowie zależnej) what- powiedz, co chcesz na śniadanie tell me what you want for breakfast- zapytaj go, co zrobił z nożyczkami ask him what he’s done with the scissors- dobrze byłoby wiedzieć, o co właściwie mu chodzi it would be good to know what he really wants- przysłuchiwał się, o czym rozmawiają he was listening in on their conversation- nie wiem, co to była za ryba I don’t know what kind of fish it was- nie rozumiem, po co tu przyszedł I don’t understand why he came here a. what he came here for- powiem mu jutro, co i jak I’ll tell him tomorrow what’s what- wiesz co?… (do) you know what?… pot., (I’ll) tell you what… pot.3. (w zdaniu podrzędnym zawężającym) that- wszystko to, co chciał zrobić everything (that) he wanted to do- mam coś, co cię zainteresuje I’ve got something that’ll interest you- nie zrobiłam nic, czego musiałabym się wstydzić I did nothing (that) I ought to be ashamed of- rób, co chcesz do what you want- czym była kiedyś łacina, tym stał się dziś język angielski what Latin was once, English is today- co jest naprawdę nieznośne, to myśl, że… what is really maddening is the thought that…- z czego będziemy żyć, to mój kłopot what we’re going to live on is my problem- co się stało, to się nie odstanie what’s done is done4. (w zdaniu podrzędnym rozwijającym) which- powiedział, że pożyczył mi pieniądze, co nie było prawdą he said he had lent me some money, which wasn’t true- zdał ostatni egzamin, czym bardzo ucieszył rodziców he passed the last exam, which made his parents very happy5. (ile, jak, jaki) as- on ma tyle samo wrogów, co przyjaciół he has as many enemies as he has friends- zatrudniamy tyle samo pracowników, co rok temu we employ as many people as we did a year ago- mam dwa razy tyle pracy, co ty I have twice as much work as you (have)- kapelusz tego samego koloru, co płaszcz a hat the same colour as the coat- mieszkam w tym samym domu, co on I live in the same building as he does- rodzice tyle go widywali, co na obiedzie his parents only saw him at dinner time6. pot. (kto, który) who- ktoś, co nigdy nie był w wojsku someone who has never been in the army- znam kogoś, co to chętnie zrobi I know someone who’ll be glad to do it- gdzie się podział ten chłopak, co u was mieszkał? what happened to the boy who used to live with you?- wiesz, co ty dla niego jesteś? do you know what you are to him?- ten młyn, co to w nim teraz jest hotel that mill that’s a hotel now7. pot. (dlaczego, w jakim celu) why- co się tak kręcisz? why can’t you sit still?- co tak wcześnie wstałaś? why did you get up so early?- coś taki wesoły? why are you so cheerful?, what are you so cheerful about?8. (w wyrażeniach emfatycznych) what (a)- co to za dureń z niego! what a clown he is! pejor.- co za niespodzianka! what a surprise!- nie masz pojęcia, co to za rozkosz! you’ve no idea what a delight it isⅡ praep. every- co dzień/sobota every day/Saturday- co dziesięć minut/dwa tygodnie every ten minutes/two weeks- przystawał co krok he stopped with each a. every step- co jakiś czas tu zagląda, żeby sprawdzić, co robimy he looks in every now and then to check on us- opuszczał co drugą stronę he was skipping every other pageⅢ adv. (bardziej) co ciekawsze fragmenty/książki some of the more interesting sections/books- co wytrwalsi zostali do końca sztuki only the most persevering stayed till the end of the playⅣ conj. (jak) as- (ona) pracuje w tej samej firmie co ja she works for the same company as me- ten sam/to samo co zawsze the same as always- taki sam jadłospis co przed tygodniem the same menu as a week ago- to już nie ten człowiek, co dawniej he’s not the man he used to be- jest równie inteligentny, co przebiegły he’s as intelligent as he is crafty- mogła mieć równie dobrze trzydzieści co czterdzieści lat she could just as well have been thirty as forty- co ciekawe/dziwne… what’s interesting/strange…- co gorsza… what’s worse…- co więcej… what’s more…Ⅴ part. pot. (jako równoważnik zdania) boisz się, co? you’re afraid, eh? pot.- ale ona urosła, co? she’s really grown, hasn’t she?- będziemy w kontakcie, co? we’ll be in touch, right? pot.- miłe dzieciaki, co nie? nice kids, eh? pot.- nie poznajesz mnie, co? you don’t recognize me, do you?- wszyscy gdzieś jadą na wykacje, a my co? everyone’s going somewhere on holiday, and what about us?- kto cię tu wpuścił, co? who let you in, eh? pot.- i co, zdałeś egzamin? well, did you pass (the exam)?- co ty, chcesz oberwać od ojca? you don’t want to get it from your father, do you? pot.- a ty co? dzwonka nie słyszałeś? what are you doing? – didn’t you hear the bell?Ⅵ co do praep. 1. (jeśli chodzi o) as for, as far as [sb/sth] is concerned- co do mnie, nigdy w horoskopy nie wierzyłem as for me, I’ve never believed in horoscopes- co do pańskiego artykułu… as for your article…, as far as your article is concerned…2. (w sprawie) regarding, concerning- mamy zastrzeżenia co do ostatniej partii towaru we have some reservations regarding the last consignment- jego uwagi co do nowelizacji ustawy his remarks regarding a. concerning the amendment of the law3. (pod względem) regarding, concerning- ustalenia co do zakresu prac details regarding a. concerning the scope of the work- druga co do wielkości partia polityczna the second largest party- dziesiąte co do wielkości państwo świata the world’s tenth largest state4. (dokładnie) to- co do godziny/dnia to the hour/day- o siódmej co do minuty at seven o’clock sharp- przyszedł punktualnie co do minuty he came a. arrived right on the dot pot.- oddał mi wszystko co do grosza he gave me back every single penny- powtórzyła wszystko co do słowa she repeated everything word for word- zginęli wszyscy co do jednego not one of them survivedⅦ co…, (to) … conj. 1. (ile razy) each time- co wstawał, robiło mu się słabo each time he got up, he felt faint- co otworzył gazetę, wszędzie o Iraku every time he opened a newspaper, there was something about Iraq- co strzelił, to chybił every time he fired, he missed- co wspiął się wyżej, to zsuwał się each time he climbed up, he slipped down again- co premiera, to sukces each new production is/was a success2. (dla podkreślenia) co praca, to praca work is work (after all)- co chłop, to chłop you can’t beat a man (about the place)- co głowa, to głowa you can’t beat good brains- co prawda, to prawda I’ll second that- co dyrektor, to nie zwykły robotnik a director’s not just any workerⅧ czym…, tym… conj. kryt. czym starszy, tym głupszy the older he gets, the more foolish he becomes- czym większy przywódca, tym groźniejszy jego upadek the greater the leader, the further he has to fall■ a co tam what do I care?, what does it matter?- chciała pokazać, co to nie ona she wanted to show what she was made of- co jak co, ale ciasto robisz pyszne say what you like, but you make delicious cake- czego jak czego, ale pieniędzy im nie brakuje whatever they’re short of, it’s not money- co najmniej at least- co najwyżej at most- co to, to nie! pot. that’s out of the question!; no way! pot.- co (proszę)? pot. (w odpowiedzi) what?- „Adam!” – „co?” ‘Adam!’ – ‘what?’- „jesteś tam?” – „a co?” ‘are you there?’ – ‘what do you want?’- co (takiego)? (wyrażające zdziwienie) what?, really?- goście dopiero co wyjechali the guests have not long gone, the guests have only just left* * *1. pron( w pytaniach) whatto drzewo, co rośnie koło domu — the tree that grows by the house
wspominał tych, co odeszli — he remembered those who had left
zdałem egzamin, co wszystkich zaskoczyło — I passed the exam, which surprised everybody
co się stało, to się nie odstanie — what's done cannot be undone ( w równoważnikach zdań)
rób, co chcesz — do what you want
co niemiara — in abundance, (pot: cokolwiek) anything
2. partjeśli co, daj mi znać — get in touch at the slightest thing
co najwyżej — at (the) mostco gorsza — what's worse, worse still
co więcej — what's more, furthermore
co chwila/krok — every lub each minute/step
co drugi/trzeci — every second/third
co do (+gen) — ( odnośnie do) as to, as for
3. conjco do mnie — as far as I am concerned, ( dokładnie) (exact) to
4. advco strzelił, to chybił — every time he shot he missed
(pot: dlaczego) why* * *copron.1. ( zastępuje rzeczowniki) what; rób, co chcesz do what you want; czego (znowu) chcesz? what do you want (now)?; zwł. z irytacją what is it that you want (now)?; co to będzie? (= co chcesz zrobić?) what is it going to be?, what'll it be?; (= co się stanie?) what'll happen?; po co? what for?; byle co anything; Bóg wie co God knows what; diabli wiedzą co only the Devil knows; co to, to nie I won't have that; jeszcze czego! anything else?, what('s) next?; bądź co bądź anyway; w czym rzecz what's the matter; w razie czego (just) in case, if need(s) be; jak przyjdzie co do czego when the chips are down; nie ma co! there is no point; co komu do tego? it is none of anybody's business, why should it be anyone's business?, why should they care?; co mi tam! I don't care, I couldn't care less, who cares?; co będzie, to będzie happen what may; będzie co ma być what is to be, will be; what must be, must be; what will be, will be; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr let bygones be bygones; co z oczu, to z serca out of sight, out of mind; co się stało, to się nie odstanie what's been done cannot be undone, let bygones be bygones; co za dużo, to niezdrowo too much of a good thing, too much breaks the bag; co się odwlecze, to nie uciecze there is luck in leisure; co ma wisieć, nie utonie he that is born to be hanged shall never be drowned, if you're born to be hanged then you'll never be drowned; co nagle, to po diable haste makes waste; czym chata bogata, tym rada what's mine is yours; co ma piernik do wiatraka what do these two things have in common?, it is quite beside the point.2. (jako zaimek względny, głównie w pytaniach i zdaniach złożonych) co tchu at full l. top speed, in all haste; tyle, co kot napłakał next to nothing; co do grosza not a penny less, not a penny more; tyle pomoże, co umarłemu kadzidło it won't do any good, it won't help at all.conj.( rozpoczyna zdanie podrzędne) which.part.1. ( wyraża powtarzalność) every; co krok every step; co godzina/co chwila/co miesiąc/co roku every hour/every moment/every month/every year; co prawda admittedly; co prawda, to prawda you're right; co rusz every moment, every time; na co dzień every day; co i raz pot. every moment, every time; co kraj, to obyczaj every country has its customs; every land has its own law; so many countries, so many customs.2. ( wzmacnia przysłówki) what, still; co gorsza what's worse, worse still; co więcej what's more; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one.3. (wyraża pytanie o przyczynę, cel) why; co się tak długo zastanawiasz? why have you been dwelling on it so long?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > co
-
3 żeby
Ⅰ conj. 1. (dla wyrażenia celu, skutku) (przed bezokolicznikiem) (in order) to, so as to; (przed zdaniem) so (that)- zadzwoń do mnie, żeby uzgodnić termin call me to fix a date- zrobiłam ci zakupy, żebyś nie musiał wychodzić z domu I did the shopping for you so (that) you wouldn’t have to go out- żeby zdjąć z półki wazon, musiał wejść na stołek he had to use a stool to take the vase off the shelf- żeby nie lest książk.- żeby nie było żadnych nieporozumień lest there should be any misunderstanding, in order to avoid any misunderstanding(s)2. (dla wyrażenia woli, sądu) to- prosiłem, żeby zaśpiewała I asked her to sing- chcę, żebyś mi pomógł I want you to help me- zrobiłby wszystko, żeby dostać tę pracę he’d do anything to get that job- wątpię, żeby to był przypadek I doubt if it was an accident3. (wyrażające następstwo) only to- spłacił pożyczkę, żeby na nowo się zadłużyć he repaid the loan, only to run into debt again4. (dla wyrażenia intensywności) to- był zbyt dumny, żeby prosić o pomoc he was too proud to ask for help- nie żeby not that, not because- nie żeby się bała not because/that she was afraid- nie żebym miał coś przeciwko temu not that I have anything against it5. (choćby) even if- żeby ją błagał na klęczkach, nie wróci do niego even if he were to go down on bended knees, she wouldn’t go back to him- skończę tłumaczenie, nawet żebym miał siedzieć całą noc I’ll finish the translation, even if I have to stay up all night- żeby nie wiem co come hell or high water pot.- żebyś nie wiem co mówił, i tak nikt ci nie uwierzy whatever you say, no one is going to believe you6. (gdyby) if- żebym wiedział jak, to bym wam pomógł I’d help you if I knew how- żeby żyła jego matka, nie trafiłby do domu dziecka if his mother had been alive, he wouldn’t have ended up in an orphanage- żeby nie… if it hadn’t been for…- żeby nie przypadek, wszystko potoczyłoby się inaczej if it hadn’t been for an accident, things would have taken a different course- żeby nie ty/twoja pomoc if it hadn’t been for you/your help, but for you/your help7. (byleby) as long as- poradzę sobie z tym, żeby tylko zdrowie dopisywało I’ll manage, as long as I don’t fall illⅡ part. 1. (wyrażające życzenie) żebyś się nie przeziębił! mind you don’t catch cold!- żeby tylko nie padało! let’s hope it doesn’t rain!2. (wyrażające ubolewanie) żeby sobie tak zmarnować życie! imagine wasting your life like that!- żeby się takimi głupstwami zajmować! why do we have to waste our time on stupid things like this/that?- żeby też tak się upić! to get that drunk though!3. (obserwacja) if only- żebyś wiedział, co przeżyłem! if only you knew what I’ve been through!- żebyście słyszeli, jak on się do mnie odzywa! if only you’d heard what he said to me!4. pot. (emfatyczne) żeby mi tu było cicho! (I want) silence!- żeby mi to było ostatni raz! don’t let it ever happen again!- żebyś nie oberwał! you’ll catch it if you’re not careful! pot.- a żebyś wiedział! I’m not joking a. kidding either! pot.* * *1. conj( cel) (in order) to, so thatjest zbyt nieśmiała, żeby próbować — she's too shy to try
żeby nie on, przegralibyśmy — but for him we would have lost, if it wasn't lub weren't for him we would have lost
2. partnie chcę, żebyś to robił — I don't want you to do it
żebyś mi był cicho! — keep quiet, understand?
* * *I.żeby1conj.1. ( wprowadza zdanie podrzędne wyrażające cel) to, so as to, in order to; żeby nie... (so as) not to...; spotkali się, żeby porozmawiać they met to talk; usunięto wszystkich, żeby zapobiec panice everyone was removed to l. so as to l. in order to prevent panic.2. (wyraża konsekwencje, warunek) to; on jest zbyt taktowny, żeby to zrobić he is too polite to do it; zrobiliby wszystko, żeby tylko być razem they would do everything to be together.3. (rozwijające, dopełniające treść) chciał, żebyśmy już sobie poszli he wanted us to leave; trzeba, żeby się wziął do pracy he ought to get down to work; zażądał/nalegał, żebyśmy zostali he demanded/insisted that we (should) stay.4. (= gdyby) if; żebyś wiedziała, co ludzie mówią if only you knew what they say; żeby nie on/ona... if it weren't for him/her...; nie, żebym miał coś przeciwko temu not that I mind.5. (= choćby) if; chyba żeby unless; żeby się świat walił (even) if the world fell apart; żebym miał paść trupem if it killed me, if I were to fall dead.II.żeby2particle1. (= oby) may; żeby go diabli wzięli may he go to hell, let him go to hell; żebyśmy tylko zdrowi byli let us all stay in good health; żeby go pokręciło bad luck to him.2. (wyraża nacisk l. żądanie) a żebyś wiedział (you) bet your life; żeby mi tu było cicho! I demand silence!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > żeby
-
4 powie|dzieć
pf (powiem, powiedział, powiedzieli) vt 1. (wyrazić słowami) powiedzieć coś to say sth- powiedzieć, że… to say (that)…- powiedzieć komuś coś to tell sb sth- powiedzieć komuś o czymś to tell sb about sth- powiedzieć prawdę to tell the truth- powiedzieć głupstwo a. coś głupiego to say something stupid- powiedzieć komuś, żeby coś zrobił/czegoś nie robił to tell sb to do sth/not to do sth- powiedział, żebyśmy się nie martwili he told us not to worry- powiedział, że tam był/że przyjdzie he said he’d been there/would come- powiedział mi/nam/ojcu, że nie ma pieniędzy he told me/us/his father he had no money- nikomu nie powiedział o swojej chorobie he didn’t tell anybody that he was ill- powiedzieć sobie, że… to tell oneself that…- powiedział sobie, że to zrobi he told himself he must do it- powiedziano nam, że… we were told that…- powiedz mi, o co chodzi tell me what it’s all about- „dobrze” – powiedział he said OK- chciałbym powiedzieć o pewnej ważnej sprawie I’d like to mention an important issue- jak już wcześniej powiedziałem… as I said before…- wszystko mi jedno, co ludzie powiedzą I don’t care what people say- było powiedziane, żeby tak nie robić you/we/they were told not to do that- rób tak, jak było powiedziane do as you were told- kto tak powiedział? pot. says who? pot.- powiedzmy let’s say- przyjdę, powiedzmy, w czwartek I’ll come, let’s say, on Thursday- powiedzmy, że… let’s say that…- powiedzmy, że się uda, co potem? let’s say it works, what next?- że tak powiem so to speak a. say- byłem tym, że tak powiem, poirytowany I was, so to speak, annoyed- powiedzmy sobie szczerze, nie stać nas na to let’s face it, we can’t afford this- trzeba to sobie jasno a. otwarcie powiedzieć, że… we have to admit, that…- wstyd powiedzieć, ale nie pamiętam to my shame I’ve forgotten- łatwo powiedzieć! it’s easier said than done- trudno powiedzieć, czy/kiedy/jak… it’s hard to say if/when/how…- powiedzieć swoje to say one’s piece- powiedziałbym, że… I would say (that)…- wyglądała, powiedziałbym, na zmęczoną she looked, I would say, tired- przywitali nas, nie powiem wrogo, ale dosyć chłodno their welcome, though not exactly hostile, was rather reserved- nie powiem, żebym był zachwycony I wasn’t exactly happy- nie można powiedzieć, żebyś się specjalnie postarał I wouldn’t exactly say you tried hard- nie powiem, jedzenie było niezłe I must say, the food was OK- nie powiem, było całkiem przyjemnie I must say it was quite nice- był niezbyt rozgarnięty, żeby nie powiedzieć głupi he was rather simple-minded not to say stupid- można powiedzieć, że skończyliśmy we are more or less ready- prawdę a. szczerze powiedziawszy… frankly speaking…; to be honest…- no powiedz sam, czy tu nie jest ślicznie? it’s beautiful here, isn’t it?- niech pan sam powie, czy to w ogóle ma sens? what do you think, does it make any sense at all?- powiem ci, że mi się nie chce frankly speaking I don’t feel like it- powiem panu, że niezbyt mi się ten film podobał to be honest I didn’t particularly like the film- co ty powiesz/pan powie? (ze zdumieniem) are you serious?; (ironicznie) oh, really?- chciał przez to powiedzieć, że… what he meant by this is that…- co chcesz przez to powiedzieć? what do you mean?- to (za) mało powiedziane it’s an understatement- nie przepadam to za mało powiedziane, ja ich nie znoszę to say I’m not fond of them is an understatement, in fact I hate them- to za wiele a. dużo powiedziane that would be saying too much- katastrofa to za dużo powiedziane calling it a disaster would be saying too much- dobrze powiedziane well said- mieć wiele do powiedzenia (mieć wpływy) to have a lot of say; (dużo wiedzieć) to have a lot to say- on nie ma tu nic do powiedzenia he has no say in this matter- nie wiele mieliśmy sobie do powiedzenia we didn’t have much to say to each other- mam ci coś do powiedzenia I have to tell you something- nigdzie nie jest powiedziane, że… there’s no rule that…- wcale nie jest powiedziane, że przegramy no one says we have to lose- kto by powiedział, że zrobi taką karierę who would’ve guessed s/he would make such a career- co to ja chciałem powiedzieć? what was I to say?- jak to powiedzieć? how shall I put it?- nie powiesz (chyba), że… you don’t mean to tell me that…- nikt mi nie powie, że… no one’s going to tell me that…- chyba za dużo powiedziałem I think I said too much- oddaj, bo powiem mamie give it back or I’ll tell mum- nikomu nie powiem I won’t tell anybody- cześć, co powiesz? pot. hi, how are things going?- co powiesz na lody? what would you say to an ice-cream?- co powiesz na ten skandal z łapówkami? what do you think about this corruption scandal?2. (wypowiedzieć, opowiedzieć) to recite [wiersz]; to tell [dowcip]; to give [kazanie]; to say [słowo, zdanie]- powiedz cioci dzień dobry say hello to auntie- powiedz: aaaa (do pacjenta) say ah- powiedzieć wam kawał? do you want to hear a joke?3. (zwrócić się) to call- powiedzieć na kogoś „słoneczko”/„głupek” to call sb sunshine/a fool- powiedzieć do kogoś po imieniu a. na ty to address sb by their first name4. (podpowiedzieć) [rozum, serce, instynkt] to tell- doświadczenie powiedziało mu, że… his experience told him that…- jej oczy wiele mu powiedziały her eyes told him a lot5. (podać do wiadomości) to say- w ustawie powiedziano, że… it says in the act that…- w punkcie drugim powiedziane jest… it says in point two that…- powiedziane jest: „Nie zabijaj” it is said: ‘Thou shalt not kill’■ powiedział, co wiedział! pot. that’s nonsense!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > powie|dzieć
-
5 m|ało
Ⅰ adv. grad. 1. (niewielka intensywność) [czytać, jeść, pracować, wiedzieć, zarabiać] little, not much- (bardzo) mało jesz you eat (very) little, you don’t eat (very) much- ostatnio mało wychodzę z domu I haven’t been out much lately- mało prawdopodobny unlikely, improbable- to raczej mało prawdopodobne it’s not very probable a. it’s hardly likely- mało inteligentny not very intelligent- mało popularny rather unpopular- opowiadał o jakiejś mało znanej książce he was talking about some little-known a. obscure book- będę od dzisiaj mniej palić as from today I’m going to smoke less- te kolory są za mało intensywne these colours are not vivid enough- jechał przez kraje mniej lub bardziej ciekawe he travelled through various countries, some more interesting than others- książkę przyjęto z mniejszym lub większym zainteresowaniem the book was met with varying degrees of interest- nie mniej niż/od no less than, just as- nasze psy są nie mniej szybkie od waszych our dogs are just as fast as yours- jest nie mniej zdenerwowany niż ja he’s no less in a state than I am2. (niewielka ilość) mało ludzi/drzew (only a) few a. not many people/trees- mało słońca/czasu/wdzięku not much sun/time/charm- mam mało książek I only have a few books, I don’t have many books- mamy mało czasu we don’t have much time- jest mało masła there’s not much butter- mamy mało masła we don’t have much butter, we’re low on butter- za mało too little/few- mieć za mało czasu to have too little time- mieć za mało lat to be too young- mam za mało ubrań I have too few clothes, I don’t have enough clothes- mało co hardly anything- mało co zjadłeś you ate hardly anything a. almost nothing- mało czego nie widział na tym świecie there are few things in this world he hasn’t seen- mało kto hardly anyone- mało kto potrafi tak ładnie śpiewać jak ona hardly anyone can sing as beautifully as she can- mało kto o tym wie (very) few people know that- jeździł konno jak mało kto (very) few people could ride as well as he could- jest pazerny jak mało kto he’s as greedy as they come- mało który hardly any- mało które zwierzę jest takie mądre jak mój pies (very) few animals can match my dog’s intelligence- mało gdzie hardly anywhere- mało gdzie chodzi bez obstawy he goes almost nowhere without his bodyguards- mało gdzie potrafię tak wypocząć jak tutaj there are (very) few places I can relax (in) as much as here- mało kiedy hardly ever- mało kiedy tam chodzę I hardly ever go there- mało kiedy ją widuję I hardly ever see her, I don’t see much of her- jakich mało like no other- impreza jakich mało a party like no other- to fachowiec jakich mało he’s a professional in a millionⅡ part. that’s not the word for it- on jest naprawdę wysoki, mało wysoki – olbrzymi he’s really tall – no, tall is not the word for it, he’s giganticⅢ mniej adv. comp. trzy/cztery/pięć mniej C/B/A minus- z klasówki dostał trzy mniej he got (a) C minus in the testⅣ najmniej part. at least- zarabia najmniej trzy tysiące miesięcznie he earns at least three thousand a monthⅤ bez mała almost, (very) nearly- miał bez mała dwadzieścia lat he was almost a. nearing twentyⅥ mało- w wyrazach złożonych small-, low-- małomiasteczkowe plotki small-town gossip- małokaloryczna dieta a lowcalorie diet■ mało brakowało, żeby się utopił he almost drowned- mało brakowało, a nabiłaby sobie guza she (very) nearly got a bump on her head- mało tego and a. but that’s not all- nie odrobił lekcji, mało tego, nie zrobił zakupów he didn’t do his homework and what’s more he didn’t do the shopping- mało tego, że go okradli, to jeszcze pobili not only was he robbed, (but) he also got beaten up- przewrócił się, i jakby tego było mało, złamał nogę he fell over and, as if that weren’t enough, he broke his leg- ma udane małżeństwo i cudowne dzieci, jeszcze jej mało she is happily married and has adorable kids – but she’s still not satisfied- mało ci tego, że dostałeś dom i samochód? you got the house and the car, what more do you want?- mniej więcej more or less, approximately- on wygląda na mniej więcej trzydzieści lat he looks more or less thirty- wrócę mniej więcej za dwie godziny I’ll be back in approximately two hours- ona jest mniej więcej mojego wzrostu she’s about my height- ni mniej, ni więcej, tylko/jak… none other than…- posądzono go ni mniej, ni więcej, tylko o kradzież he was accused of nothing less than theft- nie pozostawało jej ni mniej, ni więcej, jak przywitać się she had no other choice but a. than to say hello- tym mniej much less, let alone- nie znała się na szyciu, tym mniej na kroju she didn’t know how to sew, let alone how to cut out- co najmniej (przynajmniej) at least; (prawie) almost; (mówiąc eufemistycznie) to say the least, to put it mildly- co najmniej raz w tygodniu at least once a week- jego zachowanie było co najmniej dziwne his behaviour was odd to say the least a. to put it mildly- o mało co by wpadł pod samochód he almost got run over, he was (very) nearly run over- o mało nie zemdlałam I almost fainted- o mało nie zginął he came close to being killed, he narrowly escaped being killedThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ało
-
6 m|ieć
impf (mam, masz) Ⅰ vt 1. (posiadać) (na własność) to have (got), to own [dom, samochód, mikrofalówkę]; (do dyspozycji) to have (got); (prowadzić) to run [firmę, warsztat]- mają dom na wsi they have a. own a house in the country- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes- ubrała się w to, co miała she put on what she had- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?- masz scyzoryk? have you got a penknife?- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?- czy macie gaz? have you got gas?- mieć coś przy sobie to have sth on one- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.- mieć na coś to have money for sth- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on- jak masz na imię? what’s your name?- mam na imię Maria my name’s Maria- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)- masz!/macie! (weź/weźcie) here!- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.- masz, włóż to na siebie! here, put this on!- (a) masz! (zadając razy) take that!- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.2. (liczyć sobie) to be- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)- ile ona ma lat? how old is she?- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres3. (posiadać jako cechę) to have (got)- pokój ma dwa okna the room has two windows- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair- miała dziurawe buty she had holes in her shoes- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late4. (o stanie fizycznym i psychicznym) to have [grypę, gruźlicę, trudności]; to feel [ochotę, żal]; to have, to bear [urazę]- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees- mieć złamaną nogę to have a broken leg- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches- mieć pragnienie to be thirsty- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite- mam nadzieję, że… I hope that…- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth- miała ochotę płakać she felt like crying- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face5. (o relacjach między ludźmi) to have [syna, córkę, przyjaciół, wrogów]- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby- miała z nim dwóch synów she had two sons by him- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her- mieć kogoś nad sobą to have sb above one- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like6. (znajdować się w jakiejś sytuacji) to have (got) [długi, posadę, połączenie]- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs- mieć słuszność a. rację to be right- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him- co ja z tobą mam? what am I to do with you?- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.7. (brać udział) to have [zebranie, koncert, egzamin, próbę]- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident8. (ukończyć etap nauki) to have, to hold [dyplom, tytuł]- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects9. (znaleźć się w określonym miejscu lub czasie) wreszcie mamy stację here’s the station at last- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter- którego dziś mamy? what’s the date today?- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind himⅡ v aux. 1. (dla wyrażenia powinności) macie teraz spać you’re to a. you have to (get off to) sleep now- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?- mieć coś do zrobienia to have sth to do- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on2. (zamiar, przewidywanie) (ona) ma przyjść o drugiej she’s expected (to come) at two- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…3. (rezultat) mieć coś zrobione to have sth done- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.4. (zdziwienie, rozczarowanie) ja miałbym to powiedzieć? I said that?!- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in AfricaⅢ mieć się 1. (być w stanie, położeniu) to be; (czuć się) to feel, to be- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.- mam się dzisiaj lepiej I feel better today- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well- jak się rzeczy mają? how do things stand?- rzecz ma się tak, że… the thing is that…- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese2. (uważać się za) to think a. consider oneself- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die3. (być bliskim) mieć się ku końcowi to be drawing to a close a. an end- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better- ma się na deszcz it looks like rain- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. areⅣ ma Fin. (zapis księgowy) credit- winien i ma debit and credit- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit sideⅤ mam! inter. (przypomniałem sobie) I’ve got it!- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!Ⅵ nie ma być■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come- on to ma łeb! he’s no fool!- mieć głowę do interesów to have a good head for business- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ieć
-
7 znać
(-am, -asz); vtdawać (dać perf) komuś znać (o czymś) — to let sb know (of sth)
* * *ipf.1. (= mieć wiedzę o czymś) know; znać życie know all about life; znać coś na pamięć know sth by heart; dać komuś znać (o czymś) let sb know (of sth); dać znać na policję inform the police; znam to miejsce I know this place; nie znam tego modelu I don't know this model; nie dał znać o sobie I haven't heard from him; znam ten ból pot. I know how it feels; daj znać let me know.2. (= być komuś przedstawionym) know ( kogoś sb); be acquainted ( kogoś with sb); znać kogoś jak zły szeląg know sb like a bad penny; nie znam jej I don't know her; znam ją od kilku lat I have known her for a few years; znam go osobiście I know him personally; znam go tylko z widzenia I know him only by sight; nie chcę cię znać I don't want to have anything to do with you; niech cię nie znam! go on with you!3. (= umieć coś) know, can; nie znam francuskiego I can't speak French; nie znam tej historii I don't know this story.4. (= wiedzieć o istnieniu) know; nie znać lęku l. strachu know no fear, be a stranger to fear; nie znać litości know no pity, be a stranger to pity; wtedy nie znali telefonu there were no telephones at that time; jego chciwość nie zna granic his greed knows no bounds.5. (= widać) show, be visible; znać, że potrzebujesz wypoczynku I can see that you need a rest; znać na niej zmęczenie I can see that she is tired.ipf.2. (= być sobie przedstawionym) know each other; znamy się od dziecka we have known each other since we were children.3. (= mieć wiedzę) know; znać się na czymś be knowledgeable about sth; znać się na żartach know how to take a joke; znać się na czymś jak kura na pieprzu not know the first thing about sth; znać się na rzeczy know a thing or two about...; nie znasz się na tym you know nothing about it, that's not in your line.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > znać
-
8 dać
* * *pf.1. (= przekazać) give; dać coś komuś give sth to sb, give sb sth; dać coś pod zastaw pawn sth; dać coś lekką ręką give sth away freely; dać coś na procent ( pieniądze) put sth in a savings account; dać coś komuś na słowo let sb have sth on trust, give sb sth on trust; dać coś komuś na kredyt handl. sell sb sth on credit; kto daje i odbiera, ten się w piekle poniewiera give a thing, and take a thing, to wear the devil's gold ring; kto szybko daje, ten dwa razy daje he gives twice who gives quickly; (there's) no rush to pay; dużo bym dał za to I'd give a lot/anything/the world/my right arm for that; dałbym nie wiem co I'd give anything.2. (= umożliwić) dać zgodę na coś agree to sth, give consent to sth; dać komuś ślub (o księdzu, urzędniku) marry sb; dać komuś rozwód (o urzędniku, sądzie) grant a divorce to sb; ( o małżonku) agree to divorce sb; dać do wyboru offer a choice; dać okazję do czegoś create an opportunity for sth; dać komuś wolną rękę (w czymś) give sb a free hand/blank check (to do sth).4. (= zapewnić) dać komuś wykształcenie/utrzymanie educate/feed sb; dać komuś pracę employ sb.5. (= pozwolić) let; dam sobie rękę uciąć przen. I'll bet you anything; daj, ja to zrobię let me do it; nie daj mu odejść/uciec don't let him go/get away; nie daj się prosić don't make me/us etc. get down on my/our etc. knees; nie dać innym dojść do głosu hold the stage; nie dał mi dojść do głosu I couldn't get a word in edgeways.6. (= zlecić) dać komputer do naprawy get one's computer fixed/serviced; dać ogłoszenie place an ad.7. przest. l. dial. (= położyć) put; daj to na półkę put it on the shelf.8. przest. l. dial. (= nastawić) turn (over), switch; daj telewizor na jedynkę turn l. switch the TV to (channel) one; daj to głośno play it loud; daj trochę głośniej/ciszej turn l. crank it up/down a bit.9. ( w zwrotach) dać komuś błogosławieństwo zwł. kośc. give sb a blessing, bless sb; daj Boże let's hope (to God), would to God; nie daj Boże/Bóg! God forbid!; dać komuś cynk pot. tip sb off, tip sb the wink; dać czadu pot. (= szybko jechać) floor it, step on it, put the pedal to the metal; (= głośno odtwarzać) pump up the volume, play l. hit it up; (o zespole = głośno grać) kick out the jams, cook; dać komuś do myślenia make sb (stop and) think; dać coś komuś do zrozumienia make sth clear to sb; dać komuś do zrozumienia, że... make it clear to sb (that)..., give sb to understand (that)...; dać komuś dowód miłości prove one's love to sb; dać drapaka/chodu pot. cut and run, take to one's heels; dać dupy wulg. obelż. pot. (= uprawiać seks) put out ( komuś for sb); wulg. pot. uj. (= spartaczyć robotę) screw (the job) up; daj głos! ( do psa) speak!; nie dam za to głowy I wouldn't swear to that; dać gwarancję guarantee, give/offer a guarantee; dać komuś kosza przest. pot. turn sb down, spurn sb, give sb the bounce; dać komuś krzyżyk na drogę bid sb good riddance; dajmy na to, że... pot. let's say that...; dać na tacę kośc. put (some) money on the (collection) plate; dać sobie na wstrzymanie pot. let it go; dać na zapowiedzi kośc. have one's/the banns published, publish the banns; dać komuś coś odczuć make sb feel sth; dać ognia fire; dać komuś po buzi/w twarz slap sb's face, slap sb across the face; dać komuś po nosie rap sb over the knuckles; ktoś nie dał po sobie poznać czegoś (uczuć, strachu) sb did not let sth show; dać komuś popalić/wycisk/do wiwatu pot. kick/whip sb's butt/ass, give sb a rough ride; dać słowo give one's word, make a promise; dać słowo honoru promise solemnly; dać komuś święty spokój leave sb alone; coś komuś nie daje spokoju sth gnaws/is gnawing at sb, sth eats away/is eating away at sb, sth haunts sb; dać czemuś radę manage sth; dać komuś radę take sb on; dać rozkaz give an order l. a command; dać komuś w kość pot. poop/wear sb out; dać komuś w czapę (= zabić) sl. waste sb; dać wiarę (czemuś) believe (sth); dać wyraz czemuś give expression to sth; dać z siebie wszystko do/give one's best; dać za wygraną give up; dać komuś znać let sb know; dam ci znać I'll let you know; to nic nie da that's no good.pf.1. tylko 3 os. sing. l. nieos. (= być realnym) tego nie da się zrobić it can't be done; ile się da as much as possible; na/o ile się da as far as possible; jak l. czym się da by any means possible/whatsoever.2. dać się poznać jako ktoś prove o.s. to be sb; dać się ponieść (emocjom/nerwom) get carried away; dać się nabrać be taken in; dać się nabrać na coś fall for sth; dawać się komuś we znaki give sb a hard time.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dać
-
9 cho|dzić
impf Ⅰ vi 1. (stawiać kroki) [osoba, zwierzę] to walk, to go- zaczął chodzić, gdy miał rok he started walking when he was a year old- pacjent zaczyna już chodzić the patient’s beginning to walk- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- chodzić po pokoju/po mieszkaniu to walk around the room/flat- chodzić po drzewach to climb trees- chodzić po zakupy to go shopping- chodzić na czworakach to crawl on all fours- chodzić na palcach/na rękach to walk on tiptoe/on one’s hands- chodzić o lasce to use a walking stick- chodzić o kulach to walk on a. go about on crutches- chodzić z kimś to go out with sb- ta piosenka chodzi za mną cały dzień that song’s been going around in my head all day- od rana chodzi za mną coś słodkiego I’ve been longing for something sweet to eat since this morning- chodzić za czymś pot. to be looking for sth- chodziłem za jakimś ładnym drobiazgiem dla mamy I’ve been looking for something nice for Mum2. (uczęszczać, bywać) to go- chodzić do pracy/szkoły/biura to go to work/school/the office- chodzić do kościoła to go to church- chodzić do podstawówki/gimnazjum/liceum to go to primary school/middle school/upper school- chodzić do kina/teatru to go to the cinema/theatre- chodzić na uniwersytet to go to university- chodzić na wykłady/zajęcia to attend a. go to lectures/classes- raz w tygodniu chodzę na angielski I have a. I go to English lessons once a week- chodzić na zebrania/na koncerty to go to meetings/concerts- chodzić na basen to go swimming- chodzić na masaże to go to massage sessions- chodzić na wagary to play truant- chodzić na wycieczki to go on walks/walking tours- chodzić po kawiarniach/dyskotekach to go round coffee bars/discos- chodzić po znajomych to go round visiting friends- chodzić na grzyby to go mushroom picking- chodzić na jagody to go berrying, to pick blueberries- chodzić na ryby/polowanie to go fishing/hunting- chodzić na zwiad to go on reconnaissance trips a. missions- w niedziele chodzimy z wizytą do teściów on Sundays we visit my in-laws- on często do nich chodzi he often visits them3. (kursować) [autobus, pociąg] to go, to run; [statek] to sail- chodzić dokądś to go somewhere- dokąd chodzi ten tramwaj? where does this tram go to?- w dni świąteczne autobusy chodzą rzadziej the buses don’t run so often on holidays- metro chodzi do północy the metro runs until midnight4. (funkcjonować) to work- klucz w zamku lekko chodzi the key turns easily in the lock- zegar dobrze/źle chodzi the clock keeps/doesn’t keep good time5. (poruszać się) [pierś] to heave; [grdyka] to bob- szczęki mu chodziły z wściekłości his chin quivered in fury- wino chodzi pot. the wine is fermenting6. (krążyć) [plotki] to go around- chodzą wieści, że zginął there are rumours going around that he’s died- chodzą słuchy, że zagra główną rolę pot. everyone’s saying that s/he’ll play the main part- chodzą mi po głowie różne pomysły I’ve got various ideas floating around in my head- chodzić w płaszczu/spodniach to wear a coat/trousers- chodzić w czerni/bieli to wear black/white- chodzić w żałobie to be in a. wear mourning- cały miesiąc chodziła w gipsie she had to wear a plaster cast for a whole month- chodzić koło kogoś to look after sb- ona umie chodzić koło dzieci she’s (very) good with children- chyba się zakochał, bo chodzi koło niej jak psiak I think he’s in love – he runs around her like a little dog- chodzić koło własnych spraw/interesów to look after one’s own affairs/interests9. środ. Żegl. (pływać) to sail- chodzić pod żaglami to sailⅡ v imp. chodzić o coś to be about sth, to concern sth- chodzi o to, że(by)… the point is that…- chodziło o to, że szef niektórych faworyzował the point was that certain people were favoured by the boss- nie chodzi o to, żeby… it’s not that…- o co chodzi? what’s up, what’s the problem a. matter?- nie rozumiem, o co chodzi w tym filmie I don’t get a. understand that film at all- chodzi o nasze zarobki… it’s about our earnings…- chodzi o sąsiada – właśnie miał wypadek it’s about our neighbour – he’s had an accident- tu chodzi o sprawę najwyższej wagi we’re talking about an issue of the utmost gravity- chodzi o jej szczęście/dobro it’s her happiness/well-being that’s at issue- jeśli o mnie chodzi, to wolę jechać pociągiem as far as I’m concerned, I’d prefer to go by train- (to w ogóle) nie o to chodzi that’s not the point (at all)- o co ci chodzi? what do you mean?- nie o to mi chodziło that’s not what I meant- chodzi nam o dywan we’d like to buy a carpetⅢ chodź/chodźcie inter. come on, let’s go- dziewczyny, chodźcie popływać come on, girls, let’s go for a swim- chodź, pokażę ci całe mieszkanie come on, I’ll show you the whole flat- chodźcie jeść! let’s (go and) get something to eat- chodź no tutaj! come here, will you!- chodzić własnymi drogami przen. to do things a. go one’s own way- po ile chodzą teraz dolary? what’s the going rate for the dollar? pot.- takie kurtki dobrze chodzą na bazarze jackets like these sell well at the market- chodzić w parze z czymś to go hand in hand with sth elseThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cho|dzić
-
10 jak
I 1. pron( w pytaniach) howjak dużo? — how much/many?
jak się masz? — how are you? (BRIT), how are you doing? (US)
jak wyglądam? — świetnie! — how do I look? — great!
jak się robi omlet? — how do you lub how does one make an omelette?
jak mu tam? — what-d'you-call-him?, what's-his-name? ( w zdaniach względnych)
zrobiłem, jak chciałeś — I did as you wanted
nie wiem, jak to zrobić — I don't know how to do it
2. conjnie wiem, jak ona wygląda — I don't know what she looks like ( w jakim stopniu)
( w porównaniach) astak jak... — (just) like...
jak go zobaczysz, pozdrów go — when you see him, say hello from me
widziałem (ją), jak wychodziła z biura — I saw her leave lub leaving the office
minęły już dwa lata, jak wyjechał — two years have passed since he left, ( jeśli) if, when
jak nie chcesz jechać, możesz zostać z nami — you can stay with us if you don't want to go
3. partjak nie dziś, to jutro — if not today then tomorrow
jak najlepiej/najszybciej — as well/soon as possible
II - ka; -ki; instr sg - kiem; m; ZOOLjak gdyby — as if, as though
* * *I.jak1adv. i conj.1. ( w pytaniach) how; jak dawno? how long ago?; jak daleko? how far?; jak długo? how long?; jak mu tam? what was his name?, what's his name?; jak ona wygląda? what does she look like?; jak się czujesz? how are you feeling; jak to? how so?, how do you mean?2. ( w pytaniach o instrukcje) how do I..., how does one...; jak dojść do dworca? how do I get to the station?; jak po niemiecku powiedzieć „dziękuję”? how do you say “thank you” in German?; jak się robi bigos? how do you make bigos?; jak to włączyć? how do you turn this thing on?; jak jej o czymś takim powiedzieć? how does/should one tell her about something like this?3. ( w zdaniach podrzędnych) how, as; wiem, jak to działa I know how this works; jest (akurat) takie, jak lubisz it's just the way you like it; nie wiem, jak wam podziękować I don't know how I can (ever) thank you.4. ( w wykrzyknieniach) how; jak tu cicho! how quiet (this place is)!; jak pięknie śpiewasz! how beautifully you sing!, what a great singer you are!5. (= kiedy, w chwili gdy) when; dam ci znać, jak przyjdzie/zadzwoni I'll let you know when she comes/calls; jak tylko... as soon as..., directly...6. (= jeśli) if; jak nie if not, unless; jak nie przestaniesz, (to)... if you don't stop..., unless you stop...; kto, jak nie ja/ty/my/on/ona who, if not me/you/ |us/him/her; jak nie teraz, to kiedy? if not now, when?7. (= dopóki) as long as; jak świat światem as long as the world keeps turning; jak żyję, nie widziałem czegoś takiego I've never seen brzydki jak noc (as) ugly as sin, butt ugly; (niezłe) jak na niego (not bad) for him; zimny jak lód (as) cold as ice; serce jak kamień heart of stone.9. (= dokąd) as far as; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see.10. (z przymiotnikiem l. przysłówkiem w stopniu najwyższym) as... as possible; jak najprędzej/najszybciej/najlepiej as soon/fast/well as possible; jak najwięcej ( z rzeczownikiem w liczbie pojedynczej) as much as possible; ( z rzeczownikiem w liczbie mnogiej) as many as possible.11. jak gdyby as if, as though, like; patrzył tylko, jak gdyby nie rozumiał he just stared as if he didn't understand.13. byle jak (= niestarannie) crudely, anything like it.8. ( przy porównaniach) as, for; any old way, any which way; (= słabo, źle) badly, poorly.14. ( w innych zwrotach) czuć się jak u siebie w domu feel at home; jak amen w pacierzu sure as death; jak Boga kocham! I swear to God!, honest to God!; jak cię widzą, tak cię piszą fine feathers make fine birds; jak jeden mąż as one (man); with one accord; (wszystko) idzie jak z płatka everything is coming up roses; jak po maśle smoothly; nie ma jak w domu (there's) no place like home; home sweet home; tak jak zawsze same as usual.II.jak2mazool. yak ( Bos grunniens).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jak
-
11 dobrze
Ⅰ adv. grad. 1. (właściwie, odpowiednio) [zachowywać się, ubierać] well- dobrze utrzymany ogród a well-kept garden- dobrze/lepiej płatna praca a well-/better-paid job- dobrze wychowane dziecko a well-behaved child- dobrze mi radzisz that’s good a. sound advice- dobrze postąpiłeś a. zrobiłeś you did the right thing- chciał dobrze, ale nie wyszło he meant well, but it didn’t work out- lepiej być nie może/mogło things a. it couldn’t be/couldn’t have been better- nie lepiej byłoby poczekać trochę (z tym)? wouldn’t it be better to wait a bit (with that)?- w nowej szkole szło mu całkiem dobrze he was doing quite well in the new school- dobrze ci w zielonym/tej sukience you look good in green/that dress- lepiej/najlepiej jej w niebieskim blue suits her better/best- dobrze wygląda w tym garniturze he looks good in that suit- równie a. zupełnie dobrze mógłby studiować w Paryżu he could just as well study in Paris- dobrze jest mieć inne rozwiązanie w zapasie it’s good a. advisable to have a back-up solution- jeśli dobrze pójdzie if all a. everything goes well- dobrze mówię?pot. am I right?- mieć dobrze w głowie to have one’s head screwed on the right way- nie mieć dobrze w głowie to be not right in the head pot.- najlepiej będzie, jeśli… it’ll be best if…- zrobił to najlepiej jak potrafił he did it as well as a. as best he could2. (umiejętnie) [gotować, śpiewać, grać] well- dobrze skrojony garnitur a well-tailored a. well-cut suit- dobrze się uczyć to be a good student, to do well at school- dobrze się znać na czymś to know quite a bit a. (quite) a lot about sth- wszystko wie/wiedział lepiej he always knows/knew better- mówiła po niemiecku lepiej niż ja a. ode mnie she spoke German better than me3. (dokładnie) [pamiętać] well; [przeczytać] properly, right- dobrze się znamy we know each other well- on dobrze wie, co mu grozi he’s well aware of a. knows very well what could happen to him- dobrze wiesz, o co mi chodzi! you know very well what I mean!- trzeba by dobrze się zastanowić we/you need to think about it (very) carefully4. (zdrowo) [czuć się, wyglądać] well- przeszedł ciężką operację, ale już jest z nim dobrze he underwent a serious operation, but he’s recovered now a. he’s doing well now- urlop dobrze ci zrobi it’ll do you good to have a holiday- poranna gimnastyka dobrze mi robi morning exercise a. a morning workout does me (a power a. world of) good5. (miło) dobrze się bawić to have a good time- dobrze mi tutaj, nigdzie nie idę I’m fine right here, I’m not going anywhere- z nikim mi nie było tak dobrze, jak z tobą nobody ever made me feel as good as you did- tobie to dobrze, nie musisz chodzić do pracy you’re lucky, you don’t have to go to work- gdzie ci będzie lepiej niż tu? where would you be better off than here?6. (pozytywnie) [skończyć się, układać się] well- dobrze usposobiony człowiek a good-natured a. an amenable person- dobrze komuś życzyć to wish sb well- wszyscy wypowiadali się o nim bardzo dobrze everyone spoke very well of him- dobrze jest mieć sąsiadów it’s good to have neighbours- byłoby dobrze, gdyby zechciał się pan nią zająć it would be good if you could take care of her- on się żeni – to dobrze he’s getting married – good for him a. that’s good- uda im się wygrać, to dobrze, nie uda się, to drugie dobrze if they win, all well and good, and if they don’t, then it doesn’t matter a. then too bad- to nie jest dobrze widziane it isn’t done, it’s frowned upon- nie będzie dobrze widziane, jak przyjdziesz bez uprzedzenia it won’t go down (too) well if you turn up without warning- przychodzenie bez uprzedzenia nie jest dobrze widziane it isn’t the done thing a. it’s frowned upon to turn up without warning7. (bez wysiłku) well- bawełnę dobrze się prasuje cotton irons well a. is easy to iron- tę książkę dobrze się czyta this book is a good read, the book reads wellⅡ adv. 1. pot. (bardzo) well pot.- jest dobrze po pierwszej/po północy it’s well past one/after midnight- wstać dobrze przed świtem to get up well before sunrise a. dawn- dobrze się naszukaliśmy tego domu we spent hours trying to find the right house2. Szkol. ocenił pracę na dobrze/dobrze plus a. z plusem/bardzo dobrze he gave the work a B/a B+/an A Ⅲ inter. 1. (zgoda) okay pot., all right- no, dobrze, zgadzam się well, all right, I agree- niech mi pan nie przerywa, dobrze? don’t interrupt me, okay?- jak tylko będę wiedział, zadzwonię, dobrze? I’ll call as soon as I find out, okay?- no dobrze, to nie pójdziemy okay, so we won’t go- no dobrze, (ale) nie musisz tak krzyczeć okay, you don’t have to shout like that- dobrze, dobrze! all right, all right!; okay, okay! pot.- dobrze, dobrze, już idę! okay, okay a. all right, all right, I’m going!/I’m coming- „ile razy mam ci mówić?” – „dobrze, dobrze!” ‘how many times do I have to tell you?’ – ‘okay, okay!’- dobrze, dobrze, zobaczymy, jak ty sobie poradzisziron. yeah, yeah, we’ll just (wait and) see how (well) you do pot., iron.2. (aprobata) good, right- „jak się nazywa stolica Urugwaju?” – „Montevideo” – „dobrze!” ‘what’s the capital of Uruguay?’ – ‘Montevideo’ – ‘right! a. good!’- dobrze, oby tak dalej well done, keep it up3. (przerwanie wypowiedzi) all right; okay pot.- no dobrze, ale pani tak mówi, bo nie chce być szczera all right a. okay, but, you’re saying that because you don’t want to be honest- dobrze, dobrze, pożartowaliśmy, a teraz do rzeczy all right a. okay, we’ve had our joke a. a laugh, let’s get down to business- dobrze już, nie płacz there, there a. there, now, don’t cryⅣ lepiej comp. 1. (raczej) rather- lepiej już wychodź, bo się spóźnisz you’d better go, or you’ll be late- lepiej się zastanów you’d better think about it- powiedzieli mu, żeby się lepiej przyznał they told him he’d better own up a. confess2. pot. (więcej) more- dziesięć lat albo i lepiej a. jak nie lepiej ten years or even more■ dobrze zbudowany well-built- być dobrze z kimś pot. to be on good terms with sb- być z kimś (jak) najlepiej to be the best of friends a. on the best of terms with sb- być z kimś nie najlepiej to not be on very good terms with sb- wyjść na czymś dobrze/lepiej/najlepiej pot. to come off well/better/best out of sth- jest z nią dobrze she’s fine- już jest z nią lepiej she’s feeling better now- było z nią nie najlepiej she wasn’t feeling too good- zrobiło mu się lepiej pot. he felt better- dobrze ci/mu/jej tak pot. it serves you/him/her right- nie ma tak dobrze pot. it doesn’t work like that a. that way, it’s not as simple a. easy as that- lepiej nie mówić pot. it doesn’t bear talking about* * *well; ( przyjmować) warmly, (sprzedać, kupić) at a profitdobrze kogoś przedstawić — to show sb in a favourable (BRIT) lub favorable (US) light
dobrze! — O.K.!, all right!
* * *int.all right!, fine!, OK!adv.1. (= prawidłowo, dokładnie, pozytywnie, umiejętnie, ładnie, zdrowo, życzliwie) well; dobrze ci tak mówić that's easy for you to say; dobrze coś sprzedać sell sth at a profit; dobrze komuś z oczu patrzy sb looks honest, sb looks like a good l. an honest person; dobrze komuś życzyć wish sb well; dobrze mu/ci tak! (it) serves him/you right!; dobrze odżywiony t. euf. well-fed; dobrze płatny well-paid; dobrze poinformowany well-informed; dobrze się bawić have fun, have a good time; dobrze się na czymś znać know sth well, know sth inside out, be knowledgeable about sth; dobrze się uczyć be a good student; dobrze ubrany well-dressed; dobrze wychowany well-mannered, well-behaved, well-brought-up; dobrze wyglądać look good; dobrze znany well-known; dobrze, że... it's a good thing (that)..., fortunately,...; coś komuś dobrze robi sth does sb good; jak l. jeśli wszystko dobrze pójdzie if all l. everything goes well; komuś dobrze poszło (w czymś) sb did well (at l. in sth); komuś się dobrze powodzi sb is well off, sb is doing well; komuś w czymś dobrze ( w stroju) sth suits sb (well), sth looks good on sb; ktoś ma się dobrze sb is (doing) well; wszystko dobre co się dobrze kończy all's well that ends well; znać się dobrze know each other well.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dobrze
-
12 tylko
Ⅰ part. 1. (wyłącznie) only- tylko siostra mnie odwiedza only my sister comes to see me- nie robił nic całymi dniami, tylko spał he did nothing but sleep all day- on tylko by jadł he could eat all day long- zgodziłem się tylko dlatego, żeby zrobić jej przyjemność I only agreed so as to please her- „tylko dla mężczyzn” ‘men only’- „tylko do użytku zewnętrznego” ‘for external use only’2. (zaledwie) only, just- mieszkam tu tylko dwa lata I’ve only been living here a. lived here for two years- było nas tylko pięcioro there were only a. just five of us- uśmiechał się tylko i nic nie mówił he merely a. just smiled and said nothing- to tylko dziecko she’s/he’s merely a. only a child- tylko spójrz na nią just look at her- odprowadź nas tylko do przystanku just take us as far as the bus stop3. (prośba, groźba) just, only- tylko uważaj, przechodząc przez jezdnię! just be careful crossing the street!- tylko pomyśl/wyobraź sobie! just think!/imagine!- tylko spróbuj! just try, that’s all!- niech no on tylko piśnie! just let him open his mouth!Ⅱ conj. (ale) only, but- możesz tu zostać, tylko nie hałasuj you can stay (here), only a. but don’t make any noise!- każdy, tylko nie on! anybody but him!- wszystko, tylko nie to! anything but that!- wszędzie można go spotkać, tylko nie w szkole the only place you won’t see him is at school- on nie jest głupi, tylko leniwy he’s not stupid, just lazy- nie zadzwonił, tylko napisał he didn’t phone, he wrote a letter- tylko że only- rada cenna, tylko że spóźniona valuable advice, only it comes rather late książk.- kupiłbym to mieszkanie, tylko że nie mam pieniędzy I’d buy the flat, only I don’t have the money- nie tylko… lecz również a. także a. ale i… not only… but also…- nie tylko Polacy, ale i a. lecz również Litwini not only (the) Poles, but also (the) Lithuanians- nie tylko ograbili sklep, ale i powybijali wszystkie szyby they not only robbed the shop, they also broke all the windowsⅢ adv. only- zupa błyskawiczna – tylko zalać wrzątkiem i gotowe instant soup – just add boiling water and it’s ready- nasza prośba tylko go rozwścieczyła our request merely a. simply infuriated him- co tylko zechcesz whatever you want- kiedy tylko nadarzy się sposobność as soon as an opportunity presents itself- jak tylko wrócę do domu as soon as I get back home- odkąd tylko pamiętam as far back as I can remember- bierz, ile tylko udźwigniesz take as much as you can carry- byle tylko as long as■ tylko czekać a. patrzeć, jak tu będą they’ll be here any moment now- jej tylko w głowie stroje a. ona ma tylko stroje w głowie the only thing she thinks about is clothes- tylko co (przed chwilą) only just- brat tylko co wyszedł my brother’s only just left* * *1. partonly, justtylko zacznij, ja będę kontynuował — just do begin, and I will take over
zrobię wszystko, tylko nie to — I will do anything but this
2. conjtylko nie on! — anybody lub anyone but him!
gdyby/jeśli tylko — if only
kiedy tylko wstałem, on usiadł — as soon as I stood up, he sat down
nie tylko..., ale (również)... — not only..., but (also)...
tylko że... — only...
* * *particleonly; just; gdybym tylko wiedziała if only I had known; kiedy tylko chcesz whenever you want; tylko co (= przed chwilą) just; tylko nie ja! anybody but me!; tylko patrzeć, jak... pot. before long...; tylko nie hałasujcie! just make sure not to make any noise!; tylko spokojnie! stay calm!; tylko tego brakowało! that's the limit!, that beats all; tylko i wyłącznie exclusively; żebyś tylko się nie wygadał! just don't spill the beans!; nic tylko śpiewa he does nothing but sings.conj.but; nie jest głupi, tylko leniwy he's not so much stupid as lazy; wpadłbym, tylko że nie mogę I'd drop in, but I cannot; nie tylko rowery, ale i samochody not only bikes, but also cars; wtedy i tylko wtedy, gdy when, and only when,...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > tylko
-
13 czar|y-mar|y
Ⅰ plt (G czarów-marów) pot., iron. hocus-pocus U; mumbo-jumbo U pot.- nie wierzę w te czary-mary I don’t believe in all that mumbo-jumboⅡ inter. (formułka) abracadabra!, hey presto!- wydaje ci się, że powiesz: „czary-mary” i wszystko będzie dobrze you think you can just say ‘hey presto’, and everything will be all right- czas płynie time passes a. goes by- kawał czasu pot. a long time- proces rozłożony w czasie a process continuing over time- trwonić/marnować czas na coś to waste time on sth- spędzać czas na czymś to spend time on sth- czas mijał im na rozmowach o życiu they whiled away the time talking about life2. sgt (moment, pora) the time- czas odjazdu/przyjazdu arrival/departure time- spojrzał na słońce, żeby określić czas he looked at the sun to determine the time- określić przybliżony czas wybuchu to determine the approximate time of the explosion- od czasu skończenia studiów after graduating- rok minął od czasu ich ostatniego spotkania a year had/has passed since their last meeting- co jakiś czas once in a while- od czasu do czasu from time to time, every now and then, occasionally- od tego czasu since then a. that time- do tego czasu nie dowiedzieliśmy się…/nie dowiemy się…/nie wiedzieli we still don’t know even now a. still haven’t learnt…/we won’t know a. find out before then/up to that time they didn’t know3. sgt (odpowiedni moment) time- czas żniw/zbiorów harvest time- nadszedł czas, żeby stąd wyjechać the time has come to leave this place- o czasie on time a. schedule- koncert rozpoczął się o czasie the concert began a. started on time- przyszliśmy po czasie/przed czasem we arrived late/ahead of time- do czasu (ostrzeżenie) you’ll/they’ll find out a. see (one day)!- póki czas while there’s still time4. sgt (odcinek czasu) time, duration- po jakimś czasie after some time- w tym czasie at that time- od dłuższego czasu for a long time- przez cały czas all the time- w czasie during- w czasie wakacji/podróży during a holiday/trip a. journey- ona będzie pod ścisłą obserwacją na czas leczenia she will be under close observation for the duration of the treatment- na czas remontu możesz zamieszkać u mnie you can stay with me while the building work is being carried out5. sgt (ilość czasu) time- mieć czas na coś/dla kogoś to have time for sth/sb- nie mieć czasu na coś/dla kogoś to have no time for sth/sb- mieć mało czasu to be pressed for time- mieć dużo czasu to have lots of time a. time on one’s hands- dawać a. dać komuś trzy dni/dwie godziny czasu na coś to give sb three days/two hours to do sth- przygotowania zajęły mi mnóstwo czasu the preparations took up a lot of my time- zabrakło nam czasu we ran out of time- panie pośle, pański czas się skończył Sir, your time’s up6. Sport (wynik) time- uzyskał najlepszy czas he had the best time- jaki masz czas na 100 metrów? what’s your time for the 100 metres?7. Sport (przerwa w grze) timeout- trener poprosił o czas the coach asked for a timeout8. sgt Astrol., Geog. time- czas letni summer time GB, daylight-saving time US- czas zimowy standard time- czas miejscowy local time9. Jęz. tense- czas przeszły/przyszły/teraźniejszy/zaprzeszły past/future/present/pluperfect a. past perfect tenseⅡ praed. (pora) nie czas na żarty this is no time for joking around- czas spać it’s bedtime, it’s time to go to sleep- czas, żeby poważnie pomyśleć o przyszłości it’s time to do some serious thinking about the future- taksówka czeka, czas na dworzec the taxi’s waiting, it’s time to go to the station- czas na mnie/nas it’s time for me/us to go- najwyższy czas, żebyś się ożenił/żebyśmy poszli do domu it’s high a. about time you got married/we went homeⅢ czasy plt (okres) times, days- ciężkie czasy hard times- od niepamiętnych czasów since time immemorial a. time out of mind- to były czasy! those were the days- w czasach minionych in days gone by- w dzisiejszych czasach nowadays, in this day and age- w ostatnich czasach a. ostatnimi czasy lately- z czasów czegoś dating back to sth- dziennik/broń z czasów wojny a diary/weapons dating back to the war- za czyichś czasów in sb’s time a. day- za dawnych czasów in days of old- za wszystkie czasy as if there was no tomorrow- pamiętać lepsze czasy przen. to have seen better days- wyprzedzić swoje czasy to be ahead of one’s timeⅣ czasami adv. (nieraz, niekiedy) sometimes, on and off Ⅴ czasem adv. 1. (nieraz, niekiedy) sometimes, now and then 2. (przypadkiem) by any chance- czy nie masz czasem zapalniczki? do you have a lighter by any chance?, do you happen to have a lighter?- nie zgub czasem tych pieniędzy mind a. be careful you don’t lose that money- □ czas gwiazdowy Astron. sidereal time- czas ochronnyMyślis. closed season- czas strefowy Astron. zone time- czas uniwersalny Astron. universal time, Greenwich Mean Time, G.M.T.- średni czas słoneczny Astron. mean (solar) time- nie róbmy tego na czas, zróbmy to dobrze let’s not rush it, let’s just do it well- swego a. swojego czasu once, in one’s time a. day- swego czasu był to ruchliwy port in its time a. day it was a (very) busy port- w swoim czasie (niegdyś) once, in one’s time a. day; (w odpowiednim momencie) in due time a. course- w swoim czasie był przystojnym mężczyzną he was a handsome man in his day- dowiesz się wszystkiego w swoim czasie you’ll learn everything in due course a. when the time comes- onego czasu przest., książk. in the olden days książk.- wszech czasów all-time- aktor/serial wszech czasów an all-time favourite actor/series- gest był nie na czasie the gesture was ill-timed a. untimely- kapelusze są teraz na czasie hats are in right now pot.- narkomania to temat na czasie drug addiction is a very topical issue- wyścig z czasem a race against time a. against the clock- czas to pieniądz przysł. time is money- szkoda czasu i atłasu przysł. it’s a waste of time and money, it’s not worth the troubleThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czar|y-mar|y
-
14 byle
Ⅰ conj. 1. (wyrażające warunek) providing a. provided (that), (just) as long as- wyjdzie za każdego, byle miał pieniądze she’ll marry anyone, providing a. as long as he’s got money- kup sobie jakiś garnitur, byle nie czarny buy yourself a suit, just as long as it’s not black- możesz wziąć tę płytę, byleś ją jutro oddał you can take that record, as long as you return it tomorrow2. (wyrażające życzenie) if only- zrobi wszystko, byle dziecko było zdrowe she’ll do anything, just as long as the child gets better- bylebyś mnie kochał, bylibyśmy szczęśliwi if only you loved me, we could be happy a. as long as you loved me, we would be happy- każdy, byle nie on anybody but him a. as long as it’s not him- wszystko, byle nie to anything but that3. (wyrażające cel) (przed bezokolicznikiem) to, in order to, so as to; (przed zdaniem) so that- zrobiłem to, byleś była zadowolona I did it (in order) to please you- ukryła się w głębi ogrodu, byle mąż jej nie zobaczył she hid deep in the garden so that her husband wouldn’t see her- on zrobi wszystko, byle osiągnąć swój cel he’ll do anything to reach his goal a. objective- gadać, byle gadać to talk for the sake of talking- (ona) narzeka, byleby narzekać she complains for the sake of complainingⅡ part. 1. (wyrażające życzenie) I just wish, if only- byleś o tym więcej nie wspominał! I just wish you wouldn’t mention a. (please) just don’t mention it again!- byle dojechać do skrzyżowania! if we could just get to the crossroads- byleśmy się nie spóźnili! I just hope we won’t be late- byle do piątku! I just wish a. if only it were Friday- zrób to, byle szybko! do it, (and) just be quick about it!2. (dowolny) any; (kiepski) any old pot., pejor.- wystarczy byle wytrych any skeleton key will do- byle dziecko/głupiec to potrafi even a child a. a mere child/any old fool can do that- byle sekretarka nie będzie mnie pouczać I won’t be lectured to by some a. a mere secretary- byle drobiazg był dla nich powodem do kłótni the slightest thing could trigger off an argument between them- byle podmuch zwieje papiery z biurka the slightest waft of air will blow the papers off the desk- z byle powodu for the slightest reason, for no reason at all- pod byle pretekstem on any old a. the slightest pretext, at the slightest excuse- przy byle sposobności whenever the a. an opportunity presents itself3. (z zaimkami) byle co (cokolwiek) (just) anything; any old thing pot.- mówić a. opowiadać byle co to say any old thing- (on) byle czym nie da się zbyć you can’t pass any old thing off on him- śmiać się z byle czego to laugh at anything a. for the slightest reason- zawsze kupujesz byle co you’re always buying junk- to nie byle co it’s no small thing a. no joke pot.- poczęstowali go nie byle czym – kawiorem they gave him caviar, not any old thing a. food- byle kto anyone, anybody- zadawać się z byle kim to associate with (just) anybody- to nie byle kto s/he’s not just anybody- byle gdzie anywhere; any old where a. place pot.- połóż to byle gdzie put it anywhere a. wherever you like- byle kiedy any time; any old time pot.- nie byle jaki (wyjątkowy) some, no mean- to nie byle jaki wyczyn that’s some a. no mean feat- jest nie byle jakim pianistą he’s no mean pianist- (ona) ma nie byle jaki apetyt she really has an appetite- stoją przed nie byle jakim problemem they’re facing a. they’re faced with no small problem- byle jak anyhow; any old how pot.- zrobili to byle jak they did it any old how* * *1. conj 2. partbyle jaki — ( jakikolwiek) any; ( podłej jakości) trashy
* * *conj.1. (oznaczający cel, skutek) (in order) to; szedłem naprzód, byle dalej I walked ahead in order to keep moving forward; robić byle zbyć do sth just to get it done; byle nie upaść the important thing is not to fall.2. ( oznaczający warunek) as long as, provided; byle przejechać przez granicę, a będziemy bezpieczni if we can reach the border, we'll be safe; mów prędko, byle prawdę make it quick, as long as you tell the truth; byle nie to anything but that. – partykuła dodawana do zaimków (just) any; kłaść rzeczy byle gdzie put those things down anywhere; śmiejesz się z byle czego laugh at anything; nie zadaję się z byle kim I don't associate with just anyone; robić coś byle jak do sth any old way; to nie byle co that's no small accomplishment; to jest nie byle kto that's not just anybody; wszędzie byle nie tutaj anywhere but here; masz nie byle jaki samochód you don't have just any (old) car; byle jaki crummy; tani i byle jaki cheapo.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > byle
-
15 gdzie
Ⅰ pron. 1. (pytajny) where- gdzie są klucze? where are the keys?- gdzie byliście na wakacjach? where did you go for your holiday(s)?- gdzie idziesz? pot. where are you going?- gdzie by to schować? where can I hide it?- gdzieście wczoraj były? where were you yesterday?- gdzie on nie był! w Indiach, Australii… he’s been everywhere – India, Australia…- nie pamiętam, gdzie położyłem tę książkę I don’t remember where I put that book- a gdzie kot? (and) where’s the cat?2. (względny) where- miasto, gdzie spędził dzieciństwo the town where he spent his childhood- miejsce, gdzie ścieżka rozwidla się the point a. place where the path forks- zgłosił się na posterunek, gdzie natychmiast został aresztowany he went to the police station, where he was immediately arrested- kryli się, gdzie kto mógł they hid wherever they could- zostań tam, gdzie jest sucho stay there, where it’s dry- tam, gdzie teraz mieszkam where I live now- spotkajmy się tam, gdzie zawsze let’s meet at the usual place- tam, gdzie będzie to uzasadnione where(ver) it’s appropriate a. justified- pojedźmy gdzieś, gdzie nie ma ludzi let’s go somewhere where there are no people- gdzie tylko człowiek pójdzie a. gdzie by człowiek nie poszedł, wszędzie tłumy wherever one goes, there are always crowds of people- siadajcie, gdzie chcecie sit wherever you like- wszędzie, gdzie spojrzał wherever he looked- sytuacje, gdzie może dojść do naruszenia praw człowieka situations that could lead to human rights violations3. (nieokreślony) somewhere; someplace US pot.; (w pytaniu) anywhere; (w przeczeniu) nowhere- pojedźmy gdzie na weekend pot. let’s go somewhere for the weekend- masz gdzie spać? do you have anywhere a. somewhere to sleep?- nie mam gdzie się podziać z pracą I have no space where I can work (properly)- czy jest tam gdzie zaparkować samochód? is there anywhere to park the car there?Ⅱ part. gdzie mi tam do żartów? how could I joke about it?- gdzie mi staremu do żeniaczki? (będzie trudno) where’s an old man like me going to get married? pot.; (nie chcę) what would an old man like me want with marriage?- gdzie mi do niego? I’m not a patch on him pot.■ gdzie indziej elsewhere, somewhere else- gdzie spojrzeć… wherever you look a. one looks…- gdzie tam! pot. what are you talking about!- mało a. rzadko gdzie hardly anywhere- mało a. rzadko gdzie zachowały się stare drewniane kaplice the old wooden chapels have hardly survived anywhere- gdzie Rzym, gdzie Krym they’re two entirely different things* * *1. pron( w zdaniach pytających) wheregdzie ona jest? — where is she?, ( w zdaniach podrzędnych) where
nie wiem, gdzie ona jest — I don't know where she is, ( w zdaniach względnych) where
wszedł do pokoju, gdzie stał duży stół — he entered the room where there was a big table
2. partnie miał gdzie spać — he didn't have anywhere to sleep, he had nowhere to sleep
( w znaczeniu wzmacniającym) howgdzie tam! — pot nothing of the kind!
* * *adv. i pron.indecl.1. ( zaimek pytajny i względny) where; gdzie jest twój samochód? where's your car?; zaparkuję tam, gdzie znajdę wolne miejsce I'll park where I find a space; gdzie Rzym, gdzie Krym! (as like as) chalk and cheese.2. gdzie jak gdzie of all places, never mind other places; gdzie jak gdzie, ale w tym pokoju musi być porządek never mind other rooms, we have to keep this one tidy.3. pot. (= dokąd) where; gdzie idziesz? where are you going?5. ( także gdzie tylko) (= wszędzie, gdzie...) wherever; gdzie spojrzysz, wszędzie dookoła widać drzewa wherever you look there are trees all about.6. przest. l. pot. w pytaniach = gdzieś; nie widzieliście gdzie mojego pióra? haven't you seen my pen somewhere?particle( wyraża rezygnację) gdzie mi (tam) myśleć o wakacjach how can I think of the holidays; gdzie mi się (tam) równać z tobą how can I compete with you; gdzie tam! ciągle nic nie wiem sure enough, I still don't know anything.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gdzie
-
16 rozumieć
(-em, -esz); perf; z-; vtrozumiem — I understand lub see
rozumiem, że nie przyjdziesz — I understand you won't be coming
* * *ipf.- em -esz1. (= pojmować) understand, comprehend, grasp, see; have an understanding ( coś of sth); rozumieć po angielsku understand English; nie rozumiesz po polsku? ( napomnienie) shall I make it clear l. spell it out for you?; rozumiesz? ( wzmocnienie rozkazu) (do) you hear me?, (do) you understand?; to rozumiem! pot. that's more like it, that's better, now you're talking!, atta boy/girl!; zaczynać rozumieć get the idea, see daylight; nic już z tego nie rozumiem I can't make anything of this, beats me; nie rozumieć czegoś not understand sth, have no comprehension l. conception of sth; niewiele z czegoś rozumieć make little of sth, be unclear about sth; nie rozumiem czemu (nie) I don't see why (not); nie rozumiesz istoty sytuacji you miss the point, you can't see forest l. wood for the trees; udawać, że się czegoś nie rozumie pretend not to see sth, have a blind spot about l. for sth; dobrze/źle coś rozumieć have a good/poor understanding of sth; rozumiem (= przyjmuję do wiadomości) I see l. understand.2. (= interpretować) interpret, understand, take; (nie) rozumiem (o co ci chodzi) I (don't) know l. see what you mean, I (don't) get it, I (don't) follow l. get l. catch your drift; rozumiem, że... I gather l. understand that..., I take it that...; co przez to rozumiesz? what do you mean by that?; nie tak rozumiałam przyjaźń that's not my idea of friendship; czy na pewno dobrze to rozumiem? let me get this right l. straight; rozumiem cię, ale... I hear what you're saying, but...; czy mam przez to rozumieć, że... am I (supposed) to understand that...; źle l. mylnie coś zrozumieć misapprehend l. misinterpret l. misconstrue sth, mistake sth ( jako coś for sth).3. (= wykazywać zrozumienie) (sytuację, młodzież) understand; relate (kogoś/coś to sb/sth); be understanding ( kogoś towards sb).ipf.1. (= rozumieć się nawzajem) understand each other l. one another; rozumieć się z kimś bez słów be on the same wavelength with sb, speak the same language with sb; dobrze się z kimś rozumieć connect with sb, be tuned in with sb; źle się z kimś rozumieć be tuned out with sb; nie rozumieć się nawzajem be at cross-purposes.2. pot. (= znać się) understand ( na czymś sth); have an understanding ( na czymś of sth); ma się rozumieć! yes, of course; yes, that's right; to się samo przez się rozumie it goes without saying, it is obvious by itself.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rozumieć
-
17 nos
m 1. (część twarzy) nose- czubek nosa the tip of one’s nose- rozpłaszczyła nos o szybę she pressed her nose up against the window(pane)- włożyć na nos okulary to put on one’s glasses2. (czubek) nose, tip- czółno zaryło się nosem w piasku the nose of the canoe dug into the sand- pantofle o kwadratowych nosach square-toed shoes- nosy nart the tips of the skis■ autobus/pociąg/tramwaj uciekł mi/jej sprzed nosa I/she missed the bus/train/tram by a whisker- to jest pod nosem a. masz to pod nosem it’s a. you have it under your nose- dostać a. oberwać po nosie pot. to be hauled over the coals GB, to be taken a. brought down a peg (or two)- kręci a. wierci mnie/ją w nosie my/her nose is tickling- od kurzu aż w nosie wierci the dust makes my nose tickle- mieć kogoś/coś w nosie pot. to not care a. give a hoot a. two hoots about sb/sth- mieć nosa do czegoś pot. to have a nose for sth- miałem nosa, rzeczywiście przyszli I had a hunch (that) they’d come- robić coś na nosa pot. to follow one’s nose- mamrotać/mówić pod nosem to talk a. mumble under one’s breath- mówić przez nos to talk through one’s nose a. nasally- nie wychylać a. nie wyściubiać a. nie wyścibiać a. nie wytykać skądś nosa pot. to not poke one’s head out of sth- okazja przeszła mi/mu koło nosa pot. I/he missed the opportunity- pilnować swojego nosa pot. to mind one’s own business- pociągać nosem to sniffle, to sniff- przytrzeć a. utrzeć komuś nosa a. dać komuś po nosie pot. to take a. bring sb down a peg (or two), to cut sb down to size- robić coś (tuż) pod czyimś nosem pot. to do sth (right) under sb’s nose- nos w nos pot. face to face- spotkać się z kimś nos w nos to come face to face with sb- widzieć tylko koniec a. czubek swojego a. własnego nosa a. nie widzieć dalej niż czubek swojego a. własnego nosa pot. to see no further than (the end of) one’s nose pot.- wetknąć a. wsadzić a. wściubić nos w coś a. siedzieć z nosem w czymś pot. to have one’s nose in sth pot., to bury one’s head in sth- wodzić nosem po czymś pot. to bury one’s nose in sth- wtykać a. wsadzać a. wścibiać nos w nie swoje a. w cudze sprawy pot. to stick a. poke one’s nose into other people’s business- nie wtykaj nosa w nie swoje sprawy don’t poke your nose into other people’s business- zadzierać nosa pot. to put on a. give oneself airs- zaryć nosem w ziemię pot. to fall flat on one’s face, to fall headlong- nie nosdla tabakiery, ale tabakiera dla nosa przysł. let your letter stay for the post, not the post for the letter przysł.- nie wsadzaj a. nie wtykaj nosa do cudzego prosa a. trzosa, pilnuj swego nosa, a nie cudzego prosa przysł. keep your nose out of other people’s business, don’t stick a. poke your nose into other people’s business* * *kręcić na coś nosem — (przen) to turn up one's nose at sth
wtykać nos w nie swoje sprawy — (przen) to poke one's nose into other people's affairs
mam to w nosie — (przen) I don't give a hoot
mam tego po dziurki w nosie — (przen) I've had it up to here
mieć nosa — (przen) to have a hunch
* * *miGen. -a1. (= narząd powonienia) nose; orli nos Roman nose, hook nose; zadarty nos pug nose; pod nosem (= blisko) (right) under one's nose; (= niewyraźnie) ( powiedzieć coś) under one's breath; (= w czyjejś bliskości) in one's face; dać komuś po nosie cut sb down to size, take sb down a peg (or two); kręcić nosem (na coś) tun one's nose up (at sth); mieć mleko pod nosem be wet behind the ears; mieć muchy w nosie (z powodu czegoś) be ticked off (about sth); mieć (dobrego) nosa (do czegoś) have a (good) nose (for sth); mieć kogoś/czegoś po dziurki w nosie be sick and tired of sb/sth; mieć kogoś/coś w nosie not care less about sb/sth, not give a darn l. hoot about sb/sth; mówić przez nos talk through one's nose; nie widzieć dalej niż czubek własnego nosa not see past the end of one's nose; pilnować własnego nosa mind one's own business; podtykać coś komuś pod nos put sth in sb's face; przytrzeć l. utrzeć komuś nosa rake sb over the coals; sprzątnąć coś komuś sprzed nosa grab sth (out) from under sb's nose; wodzić kogoś za nos lead sb (around) by the nose, play with sb; wtykać l. wściubiać nos w coś (= wtrącać się) stick l. poke one's nose into sth; zadzierać nosa go around with one's nose (up) in the air; zatrzasnąć komuś drzwi przed nosem slam the door in sb's face; zaryć nosem fall on one's face; zwąchać pismo nosem smell a rat; zwiesić nos na kwintę hang one's head down; idzie jak krew z nosa it is a real drag.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nos
-
18 mówić
1. (-wię, -wisz); vt( coś) to say; (prawdę, kłamstwa) to tell2. vi( przemawiać) to speak; (rozmawiać, opowiadać) to talkon mówi, że... — he says that...
mówił mi, że... — he told me that...
mówić po angielsku/polsku — to speak English/Polish
nie mówiąc (już) o mówić — +loc to say nothing of, let alone
mówić do siebie — to talk to o.s.
* * *ipf.1. (= wypowiadać słowa) say ( coś komuś sth to sb) (że... that...); (= opowiadać, informować) tell ( coś komuś sb sth l. sth to sb) (komuś o kimś/czymś sb about sb/sth l. of sb/sth) (komuś, że... sb that...); (= odzywać się, rozmawiać, przemawiać) speak, talk ( z kimś with l. to sb, o kimś/czymś about l. of sb/sth) ( do kogoś to sb); (= wspominać) refer (o kimś/czymś to sb/sth); mention (komuś o kimś/czymś sb/sth to sb); mów dalej! keep talking!; mów za siebie! speak for yourself!; mówcie (trochę) ciszej! keep it down!; to put it mildly; mówi się, że... they say that...; the story goes that...; it is reported l. rumored that...; mówić dobrze/źle o kimś/czymś speak well/ill of sb/sth; mówić komuś dzień dobry say hello to sb; mówić do siebie talk to o.s.; mówić otwarcie speak one's mind; mówić po próżnicy waste one's breath; mówić w czyimś imieniu speak for sb; mówić z przekonaniem speak with authority; mówisz to poważnie? are you serious?; a nie mówiłem? did't I tell you?; co mówiłeś? what did you say?; dobrze mówi! hear, hear!; do mnie mówisz? are you talking to me?; fakty mówią same za siebie przen. the facts speak for themselves; i kto to mówi? look who's talking!; lepiej nie mówić the less said, the better; nie ma o czym mówić ( w odpowiedzi na podziękowanie) don't mention it; forget it; nie mów nic don't say anything; nie mów z pełnymi ustami don't talk with your mouth full; nie musisz mówić nic więcej (= wszystko rozumiem) enough said.3. (= wyrażać się w dany sposób) talk, speak; mówić bzdury l. nonsensy l. od rzeczy talk nonsense; mówić do rzeczy talk sense; mówić na temat speak to the point; nareszcie mówisz do rzeczy now you're talking sense.4. (= nakazywać) tell (komuś, żeby coś zrobił sb to do sth); mówiłem mu, żeby przyszedł I told him to come; nienawidzę, jak mi się mówi, co mam robić I hate people telling me what to do; rób, co ci mówię! do what I tell you!5. (= posługiwać się językiem) speak; mówić dobrze/biegle po japońsku speak good/fluent Japanese; mówić po angielsku kiepsko/z obcym akcentem speak English badly/with a foreign accent; nie mówię l. nie umiem mówić po węgiersku I can't speak Hungarian; osoba mówiąca po angielsku/polsku English/Polish speaker; mówić tym samym językiem (= dobrze się rozumieć) speak the same language.6. (= sugerować, wywoływać wspomnienie) mean, ring a bell; czy to ci coś mówi? does this mean anything to you?; does it ring a bell?; jego nazwisko nic mi nie mówi his name doesn't ring a bell.7. (przedstawiając się przez radio l. telefon) cześć, mówi Marta hi, it's Martha (speaking); tu mówi Londyn radio this is London calling.8. (= zwracać się do kogoś) mów mi Ed call me Ed; możesz mi mówić po imieniu you can call me by my first name.9. ( w komentarzach na temat wypowiedzi) mówiąc delikatnie to say the least; mówiąc poważnie joking aside; mówiąc szczerze frankly (speaking); to be frank; mówiąc w przenośni metaphorically speaking; inaczej mówiąc to put it differently; jak (już) mówiłem like I said; kiedy już o tym mówimy while we are at it; krótko mówiąc to make l. cut a long story short; in brief; między nami mówiąc between ourselves; between you and me (and the gatepost); nawiasem mówiąc by the way; by the bye; incidentally; nie mówiąc (już) o kimś/czymś not to mention sb/sth; to say nothing of sb/sth; let alone sb/sth; prawdę mówiąc to tell the truth; as a matter of fact; przykro mi to mówić I hate to say it; skoro już o tym mówimy while we're at it; ściśle mówiąc strictly speaking.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mówić
-
19 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
20 a1
Ⅰ conj. 1. (przyłączające) and- różnice pomiędzy Wschodem a Zachodem differences between the East and the West- między Warszawą a Krakowem pociąg zatrzymuje się raz the train stops once between Warsaw and Cracow- ja idę, a ty? I’m going, (and) what about you?- ja poprę ten wniosek, a jak sądzę moi koledzy też I’ll support the motion, and I imagine my colleagues will as well- przyjdź tu, a zobaczysz come here and you’ll see- stary jesteś, a głupi you’re an old fool- przyjdź dziś, a nie jutro come today, and not tomorrow- to jest klon, a nie, przepraszam, to brzoza this is a maple tree – no, sorry, it’s a birch- ciężko pracował, a niczego nie osiągnął he worked hard, but he achieved nothing2. (porównujące) and, versus- Polska a Rosja w XIX wieku Poland and Russia in the 19th century- język a literatura language and a. versus literature3. (przeciwstawne) while, whereas- zmywałam naczynia, a on czytał gazetę I was washing the dishes, and a. while he was reading a newspaper- kupił samochód, a powinien był przeznaczyć pieniędze na mieszkanie he bought a car, whereas a. but he should have spent the money on a flat- masz osiemnaście lat, a on dopiero pięć you’re eighteen, whereas a. while he’s only five4. (uściślające) and- a poza tym (and) besides a. anyway- na pewno nie zabłądzę, a poza tym mam mapę I won’t lose my way, besides a. anyway, I’ve got a map- lubię wszystkie zupy, a najbardziej pomidorową I like all kinds of soup, and tomato soup most of all- a co dopiero let alone- dziecko nie potrafi utrzymać się na nogach, a co dopiero chodzić the baby can’t stand yet, let alone walk- kraje europejskie, a zwłaszcza Niemcy i Norwegia the European countries, (and) especially Germany and Norway- a zresztą, czy to nie wszystko jedno? (and) anyway, does it really matter?5. (w powtórzeniach) takie przykłady można mnożyć a mnożyć there are dozens a. lots and lots of examples like that pot.- wcale a wcale się nie boję I’m not afraid in the least- nic a nic z tego nie rozumiem I don’t understand it at all- w ogrodzie było kwiatów a kwiatów there were masses a. a lot of flowers in the garden6. (w wyrażeniach nieokreślonych) w takim a takim dniu on such-and-such a day- w takim a takim miejscu in such-and-such a place- taki a taki such-and-such- takie a takie nazwisko such-and-such a name- o tej a o tej godzinie at such-and-such a time7. książk. and- słowik śpiewał słodko a łagodnie the nightingale was singing sweetly and softly- zasnął spokojnym a głębokim snem he fell into a deep, peaceful sleepⅡ part. 1. (wprowadzające) and- a jak tam twoje egzaminy? and how are your exams going?- a widzisz! to wszystko prawda (you) see? it’s all true- a powiedz, ile masz lat (and) tell me how old you are- a niech sobie idzie oh, let him/her go- „poplamiłeś sobie spodnie” – „a co tam!” ‘you’ve stained your trousers’ – ‘ah, it’s nothing! a. not to worry!- „Anna zdała egzamin” – „a jednak!” ‘Anna passed the exam’ – ‘well, well!’- a nuż coś wygram I might win something- a nuż ktoś przyjdzie? what if somebody comes?; somebody might come2. (emfatyczne) a to łajdak! pejor. what a swine! pot.- a nie mówiłem? didn’t I say so?; I told you (so)!- ciągle się pyta, a co, a gdzie, a jak he keeps on asking what, and where, and how■ a to…, a to first…, (and) then…- ciągle się coś psuło: a to rozrusznik, a to skrzynia biegów something was always going wrong: first the starter, then the gearbox- mnóstwo sukienek, a to z aksamitu, a to z jedwabiu lots of dresses, some of velvet, some of silkThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > a1
См. также в других словарях:
Don Eppes — First appearance Pilot Episode Last appearance Cause and Effect Portrayed by Rob Morrow … Wikipedia
Don Draper — Jon Hamm as Don Draper. Mad Men Portrayed by Jon Hamm First appearance Smoke Gets in Your Eyes ( … Wikipedia
Don't Talk (Put Your Head on My Shoulder) — Song by The Beach Boys from the album Pet Sounds Released May 16, 1966 Recorded Western Studios February 11, 1966 April 3, 1966 Genre … Wikipedia
Let's Go Away For Awhile — «Let s Go Away For Awhile» Canción de The Beach Boys Álbum Pet Sounds Publicación 16 de mayo de 1966 … Wikipedia Español
let alone — certainly not I don t have enough money to go to a movie let alone go on a holiday … Idioms and examples
Don't Let Me Be the Last to Know — Single by Britney Spears from the album Oops! … Wikipedia
Let Go (Avril Lavigne album) — Let Go Studio album by Avril Lavigne Released 4 June 2002 … Wikipedia
Don't Cry for Me Argentina — Single by Julie Covington from the album Evita Released 1977 Recorded 1976 Genre … Wikipedia
Don Was — Birth name Don Fagenson Born September 13, 1952 (1952 09 13) (age 59) Origin Detroit, Michigan, U.S. Genres … Wikipedia
Not Without a Fight — Studio album by New Found Glory Released March 10, 2009 (see … Wikipedia
Don't Let the Sun Go Down on Me — Sleeve for 1986 87 live version charity single Single by Elton John from the album Caribou … Wikipedia