Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

admodum

  • 1 admodum

    ad-mŏdum, adv. [modus], prop., to the measure or limit (scarcely found in the poets, except the comic poets);

    as, postea ubi occipiet fervere, paulisper demittito, usque admodum dum quinquies quinque numeres,

    quite to the limit till you count, until you count, Cato, R. R. 156, 2 (like fere and omnino, freq. put after its word).— Hence,
    I.
    To a (great) measure, in a high degree, much, very. —With adj., P. adj., vbs., and adv.
    (α).
    With adj.:

    admodum causam gravem,

    Lucil. 29, 19 Müll.:

    admodum antiqui,

    Cic. Phil. 5, 47:

    admodum amplum et excelsum,

    id. Verr. 4, 74:

    utrique nostrum gratum admodum feceris,

    id. Lael. 4, 16; so id. Verr. 2, 3, 10:

    nec admodum in virum honorificum,

    Liv. 6, 34, 8:

    in quo multum admodum fortunae datur,

    Cic. Fin. 5, 5, 12:

    neque admodum sunt multi,

    Nep. Reg. 1, 1:

    admodum magnis itineribus,

    Caes. B. G. 7, 56:

    admodum pauci,

    Cic. Phil. 3, 36; 14, 27; id. N. D. 3, 69; Tac. G. 18:

    pauci admodum,

    Liv. 10, 41:

    iter angustum admodum,

    Sall. J. 92:

    admodum nimia ubertas,

    very excessive, Col. 4, 21:

    admodum dives,

    Suet. Caes. 1:

    brevis admodum,

    id. ib. 56.—And strengthened by quam, q. v. (only before and after the class. per.):

    hic admodum quam saevus est,

    very cruel indeed, Plaut. Am. 1, 3, 43:

    voce admodum quam suavi,

    Gell. 19, 9 (on this use of quam, cf. Rudd. II. p. 307, n. 15).—
    (β).
    With part. adj.:

    admodum iratum senem,

    Ter. Phorm. 3, 1, 13:

    iratum admodum,

    id. Ad. 3, 3, 49:

    natio admodum dedita religionibus,

    Caes. B. G. 6, 16:

    prorae admodum erectae,

    id. ib. 3, 13:

    admodum mitigati,

    Liv. 1, 10:

    munitus admodum,

    Tac. A. 2, 80:

    admodum fuit militum virtus laudanda,

    Caes. B. G. 5, 8.—Esp. is it joined (like komidêi in Dem.) with words denoting age; as, puer, adulescens, juvenis, senex, to enhance the idea (for which in some cases the dim. or the prefix per- is used;

    as, puellus, adulescentulus, peradulescentulus): Catulus admodum tum adulescens,

    Cic. Rab. Perd. 7, 21; id. Off. 2, 13, 47; Tac. A. 1, 3:

    puer admodum,

    Liv. 31, 28; Sen. Brev. Vit. 7, 3; Quint. 12, 6, 1:

    admodum infans,

    Tac. A. 4, 13:

    juvenis admodum,

    id. H. 4, 5:

    fratres admodum juvenes,

    Curt. 7, 2, 12:

    admodum senex,

    Eutr. 8, 1:

    admodum parvulus,

    Just. 17, 3:

    non admodum grandem natu,

    Cic. Sen. 4, 10.— Also with dim.: neque admodum adulescentulus est, Naev. ap. Sergium ad Don. Keil, Gr. Lat. IV. p. 559 (Rib. Com. Fragm. p. 11):

    hic admodum adulescentulus est,

    Plaut. Trin. 2, 2, 90; so Nep. Ham. 1, 1 (cf. peradulescentulus, id. Eum. 1, 4), and Tac. A. 4, 44.—
    (γ).
    With verbs (in earlier Latin, mostly with delectare, diligere, placere): haec anus admodum frigultit, Enn. ap. Fulg. p. 175:

    irridere ne videare et gestire admodum,

    Plaut. Most. 3, 2, 125:

    neque admodum a pueris abscessit,

    Naev. Rib. Com. Fragm. p. 11:

    me superiores litterae tuae admodum delectaverunt,

    Cic. Fam. 5, 19; id. Att. 7, 24:

    ejus familiarissimos, qui me admodum diligunt,

    id. Fam. 4, 13:

    stomacho admodum prodest,

    Plin. 20, 3, 7, § 13:

    bucinum pelagio admodum adligatur,

    id. 9, 38, 62, § 134:

    (familia) ipsa admodum floruit,

    Suet. Tib. 3:

    Marius auctis admodum copiis... vicit,

    Flor. 1, 36, 13 Halm.—
    (δ).
    With adv.:

    haec inter nos nuper notitia admodum est,

    Ter. Heaut. 1, 1, 1: si quando demersimus, aut nihil superum aut obscure admodum cernimus, Cic. Ac. ap. Non. 7, 57: acipenser, qui admodum raro capitur, id. de Fato ap. Macr. S. 2, 12:

    raro admodum admonitu amicorum... uti solebat,

    Curt. 4, 13, 25:

    ubi satis admodum suorum animos est expertus,

    Liv. 34, 13, 4 Weissenb. (Hertz cancels satis): quae maxime admodum oratori accommodata est, Auct. ad Her. 4, 12, 17 (Oudendorp regarded this as a mere pleonasm, and Hand seems to agree with him; Klotz and B. and K. adopt after Goerenz the reading maxime ad modum oratoris, but Hand condemned this form).—
    II.
    To a (full) measure, fully, completely, wholly, quite, absolutely.
    A.
    Of number (not used in this way by Cic., Tac., or Suet.): noctu turres admodum CXX. excitantur, full 120, Caes. B. G. 5, 40: sex milia hostium caesa;

    quinque admodum Romanorum,

    Liv. 22, 24. 14; 42, 65, 3;

    44, 43, 8: mille admodum hostium utràque pugnā occidit,

    id. 27, 30, 2:

    in laevo cornu Bactriani ibant equites, mille admodum,

    a round thousand, Curt. 4, 12, 3: mille admodum equites praemiserat, quorum paucitate Alexander, etc., a thousand, but not more (as the context requires), id. 4, 9, 24:

    congregati admodum quingenti sponsos hostes consectantur, trucidatisque admodum novem milibus, etc.,

    Just. 24, 1.
    The meaning, circiter, fere, about, near, or nearly, which used to be assigned to this head, as by Graevius ad Just.
    24, 26, Gronovius ad Liv. 27, 30, 2, is rejected by recent scholars, as Hand, Turs. I. p. 175 sq., and by Corradini, Lex. Lat. s. h. v.
    B.
    Of time:

    legati ex Macedonia exacto admodum mense Februario redierunt,

    when February was fully ended, Liv. 43, 11, 9:

    Alexandri filius, rex Syriae, decem annos admodum habens,

    just ten years, Liv. Epit. 55:

    post menses admodum septem occiditur,

    Just. 17, 2, 3.—
    C.
    With negatives, just, at all, absolutely:

    equestris pugna nulla admodum fuit,

    no engagement with the cavalry at all, Liv. 23, 29, 14:

    armorum magnam vim transtulit, nullam pecuniam admodum,

    id. 40, 59, 2:

    horunc illa nibilum quidquam facere poterit admodum,

    Plaut. Merc. 2, 3, 65:

    Curio litterarum admodum nihil sciebat,

    Cic. Brut. 58, 210:

    oratorem plane quidem perfectum et cui nihil admodum desit, Demosthenem facile dixeris,

    id. 9, 35: alter non multum, alter nihil admodum scripti reliquit (by the latter is meant Antonius, who indeed, acc. to Brut. 44, 163, left a treatise de ratione dicendi, but no written oration at all, by which his eloquence could be judged), id. Or. 38, 132; id. Clu. 50, 140; id. Or. 2, 2, 8; eirôneia a tropo genere ipso nihil admodum distat, Quint. 9, 2, 44;

    quia nihil admodum super vite aut arbore colenda sciret,

    Gell. 19, 12. —
    D.
    In emphatic affirmative or corroborative answers, = maxime (Gr. panu ge), exactly, just so, quite so, certainly, yes (freq. in Plaut., only twice in Ter.); cf. the remark of Cic.: scis solere, frater, in hujusmodi sermone, ut transiri alio possit, dici Admodum aut Prorsus ita est, Leg. 3, 11, 26: nempe tu hanc dicis, quam esse aiebas dudum popularem meam. Tr. Admodum, Certainly, Plaut. Rud. 4, 4, 36: num quidnam ad filium haec aegritudo attinet? Ni. Admodum, It does, id. Bacch. 5, 1, 24; 4, 1, 40; id. Rud. 1, 5, 10; 1, 2, 55; 3, 6, 2; id. Ps. 4, 7, 54: Advenis modo? Pa. Admodum, Yes, Ter. Hec. 3, 5, 8; id. Phorm. 2, 2, 1.
    Admodum with an adj.
    may have the same force as in II., in:

    quandam formam ingenii, sed admodum impolitam et plane rudem,

    absolutely without polish and altogether rude, Cic. Brut. 85, 294, compared with:

    (oratorem) plane perfectum et cui nihil admodum desit,

    id. ib. 9, 35, where the same adverbs occur.

    Lewis & Short latin dictionary > admodum

  • 2 admodum

    very, exceedingly, greatly, quite; excessively; just so; certainly, completely

    Latin-English dictionary > admodum

  • 3 ad-modum

        ad-modum adv.;    prop., to the proper limit, to full measure; hence, with numerals, full, quite, at least, no less than: noctu turres admodum CXX excitantur, full, Cs.: equites, mille admodum, a round thousand, Cu.; no more than, just, only (late), Cu.—Of degree, fully, highly, completely, entirely, altogether, very: admodum antiqui: admodum amplum et excelsum: neque hi admodum sunt multi, N.: admodum pauci: natio admodum dedita religionibus, Cs.—Esp., with words expressing time of life, as puer, adulescens, iuvenis, senex, etc.: admodum tum adulescens, then a mere youth: non admodum grandis natu: puer admodum, L. —With negatives, just, at all, whatever: litterarum admodum nihil scire: equestris pugna nulla admodum fuit, L.—With advv.: raro admodum exclamant.—With verbs: admodum mirabar quam ob rem, etc.: alqm admodum diligere; delectare. — As an emphatic affirmative, yes, certainly, of course: advenis modo? Pa. admodum, T.

    Latin-English dictionary > ad-modum

  • 4 delecto

    dēlecto, āvi, ātum, 1, v. intens. a. [delicio].
    I.
    To allure from the right path, to entice away, to seduce (only ante-class.): me Apollo ipse delectat, ductat Delphicus, Enn. ap. Non. 97, 32 (Trag. v. 390 Vahl.: delectare, illicere, attrahere, Non.): hostem, Quadrig. ib. 98, 2:

    ubi sementem facturus eris, ibi oves delectato,

    keep back, Cato R. R. 30 (also copied in Plin. 17, 9, 6, § 55). —
    II.
    Meton. (effectus pro causa), to delight, sc. by attracting, alluring; to please, charm, amuse (freq. and class.; cf.: oblecto, juvo): mentem atque animum delectat suum, Enn. ap. Gell. 19, 10, 12:

    Pamphilam arcesse, ut delectet hic nos,

    Ter. Eun. 4, 1, 11:

    non tam ista me sapientiae fama delectat, quam, etc.,

    Cic. Lael. 4, 15; id. ib. 6 fin.:

    sive Falernum to magis delectat,

    Hor. S. 2, 8, 17 al. —With abl.:

    delectari multis inanibus rebus, ut honore, ut gloria, etc.: animo autem virtute praedito... non admodum delectari,

    Cic. Lael. 14:

    jumentis,

    Caes. B. G. 4, 2:

    imperio,

    id. B. C. 3, 82:

    criminibus inferendis,

    Cic. Lael. 18, 65:

    carminibus,

    Hor. Od. 4, 1, 23; cf.

    iambis (with gaudere carmine),

    id. Ep. 2, 2, 59 et passim:

    interea cum Musis nos delectabimus aequo animo,

    id. Att. 2, 4, 2; cf.:

    cum Musis delectari,

    Hyg. Astr. 2, 27.—With ab and abl.:

    ut me ab eo delectari facilius quam decipi putem posse,

    Cic. Div. in Caecil. 13 fin.; so,

    ab aliquo,

    id. Fin. 1, 5, 14; id. Or. 57, 195 et saep.—With in and abl.:

    in hoc admodum delector, quod, etc.,

    id. Leg. 2, 7, 17 Goer.; cf. id. Fin. 1, 11, 39; id. Fam. 6, 4; cf.:

    ille me delectat in omni genere,

    id. Att. 16, 5, 2:

    in alio sua quemque natura delectat,

    Plin. Pan. 45, 1.—In ellipt. style, impers.:

    me magis de Dionysio delectat,

    Cic. Q. Fr. 2, 13 fin. —With inf. as subject:

    quam delectabat eum defectiones solis et lunae multo ante nobis praedicere,

    Cic. Lael. 14, 49; id. Tusc. 3, 26, 63; Quint. 1, 1, 29:

    aedificare casas... si quem delectet barbatum,

    Hor. S. 2, 3, 249; cf.:

    me pedibus delectat claudere verba,

    id. ib. 2, 1, 28:

    delectat Veneris decerpere flores,

    Ov. R. Am. 103.—In pass.: vir bonus et [p. 537] prudens dici delector, Hor. Ep. 1, 16, 32; Phaedr. 5, 3, 9: delectat, impers. (late Lat.), Boeth. Cons. Phil. 2, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > delecto

  • 5 parvissime

    parvus, a, um, adj. (usual, irreg. comp. and sup.: mĭnor, mĭnĭmus.— Comp.:

    volantum parviores,

    Cael. Aur. Tard. 2, 1, 26.— Sup.: rictus parvissimus, Varr. ap. Non. 456, 10:

    parvissima corpora,

    Lucr. 1, 615; 621; 3, 199: minerrimus pro minimo dixerunt, Paul. ex Fest. p. 122 Müll.:

    minimissimus,

    Arn. 5, n. 8) [kindr. with paucus and Gr. pauros; cf., also, parum, parcus], little, small, petty, puny, inconsiderable (cf.: exiguus, minutus, brevis; in class. prose parvus is not used, like brevis, of stature, v. Auct. Her. 4, 33, 45).
    I.
    Posit.:

    in parvis aut mediocribus rebus,

    Cic. de Or. 2, 20, 84:

    quam parva sit terra, etc.,

    id. Rep. 1, 17, 26; cf. id. ib. 6, 16, 16:

    commoda parva ac mediocria,

    id. Q. Fr. 3, 8, 1:

    in parvum quendam et angustum locum concludi,

    id. Leg. 1, 5, 17:

    beneficium non parvum,

    id. Caecin. 10, 26:

    parvi pisciculi,

    id. N. D. 2, 48, 123:

    haec parva et infirma sunt,

    id. Clu. 34, 94:

    si parva licet componere magnis,

    Verg. G. 4, 176:

    merces,

    Hor. S. 1, 6, 86:

    sucus,

    Plin. 21, 31, 105, § 178 et saep.:

    liberi,

    Cic. Rep. 2, 21, 37;

    so of children: salutaria appetant parvi,

    the little ones, id. Fin. 3, 5, 16:

    parva soror,

    Ter. Eun. 3, 3, 15; cf.:

    memini quae plagosum mihi parvo Orbilium dictare,

    Hor. Ep. 2, 1, 70:

    operosa parvus Carmina fingo,

    a little man, id. C. 4, 2, 31; Suet. Aug. 48:

    a parvis didicimus: si in jus vocat, etc.,

    when little, in childhood, Cic. Leg. 2, 4, 9:

    puer in domo a parvo eductus,

    from infancy, Liv. 1, 39 fin. —Of time, little, short, brief:

    parvae consuetudinis Causa,

    slight, short, Ter. And. 1, 1, 83; cf.:

    in parvo tempore,

    Lucr. 5, 106:

    nox,

    Luc. 4, 476:

    vita,

    id. 6, 806:

    parvam fidem habere alicui,

    Ter. Eun. 1, 2, 117:

    hic onus horret, Ut parvis animis et parvo corpore majus,

    Hor. Ep. 1, 17, 39:

    homo parvo ingenio,

    Plin. Ep. 6, 29:

    parvum carmen,

    Hor. Ep. 2, 1, 257:

    hoc opus, hoc studium parvi properemus et ampli,

    both small and great, id. ib. 1, 3, 28.—With ref. to value or consequence, little, small, low, mean, etc.:

    meam erus esse operam deputat parvi pretii,

    Ter. Hec. 5, 3, 1:

    nil parvom aut humili modo, Nil mortale loquar,

    Hor. C. 3, 25, 17:

    et magnis parva mineris Falce recisurum simili te,

    id. S. 1, 3, 122:

    pretio parvo vendere,

    Cic. Verr. 2, 4, 60, § 134:

    parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi,

    of little value, id. Off. 1, 22, 76:

    parvi refert abs te jus dici diligenter, nisi, etc.,

    it matters little, id. Q. Fr. 1, 1, 7, § 20.—Hence, parvi facere, aestimare, ducere, pendere, etc., to esteem lightly, care little for:

    parvi ego illos facio,

    Plaut. Mil. 4, 8, 41:

    parvi aestimo, si ego hic peribo,

    id. Capt. 3, 5, 24:

    quia parvi id duceret,

    Cic. Fin. 2, 8, 24: nequam hominis ego parvi pendo gratiam, Plaut. Bacch. 3, 6, 29.—So, in abl.:

    signa abs te diligenter parvoque curata sunt,

    Cic. Att. 1, 3, 2; so,

    quanti emptus? parvo,

    Hor. S. 2, 3, 156:

    parvo stat magna potentia nobis,

    Ov. M. 14, 493:

    parvo contentus esse possum,

    with little, Cic. Att. 12, 19, 1; cf.:

    vivitur parvo bene,

    Hor. C. 2, 16, 13:

    possim contentus vivere parvo,

    Tib. 1, 1, 25:

    agricolae prisci, fortes parvoque beati,

    Hor. Ep. 2, 1, 139:

    necessarium est parvo assuescere,

    Sen. Ep. 123, 3: parvo, as an abl. of measure, with comp. (rarely;

    perh. not ante-Aug.): ita ut parvo admodum plures caperentur,

    a very little more, Liv. 10, 45, 11:

    parvo brevius,

    Plin. 2, 67, 67, § 168:

    haud parvo junior,

    Gell. 13, 2, 2.—So in designating time:

    parvo post,

    Plin. 16, 25, 42, § 103:

    parvo post tempore,

    Vulg. 2 Macc. 11, 1.—Of stature (late Lat. for brevis):

    Zacchaeus staturā parvus erat,

    Aug. Serm. 113, 3; id. in Psa. 143, 1.
    II.
    Comp.: mĭnor, us [cf. Gr. minus, minuthô], less, lesser, smaller, inferior:

    quod in re majore valet, valeat in minore,

    Cic. Top. 4, 23:

    si ea pecunia non minor esset facta,

    id. Leg. 2, 20, 51:

    Hibernia dimidio minor quam Britannia,

    Caes. B. G. 5, 13:

    minus praedae quam speraverant fuit,

    a smaller quantity, less, Liv. 4, 51:

    sociis dimidio minus quam civibus datum,

    id. 41, 13 fin.:

    calceus... si minor (pede), uret,

    Hor. Ep. 1, 10, 43:

    neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,

    less than five acts, id. A. P. 189:

    genibus minor,

    i. e. down upon his knees, on his bended knees, id. Ep. 1, 12, 28; cf.:

    minor in certamine longo,

    worsted, id. ib. 1, 10, 35:

    numero plures, virtute et honore minores,

    inferior, id. ib. 2, 1, 183.— Absol.: minor, inferior in rank:

    praevalidi ad injurias minorum elati,

    Tac. A. 15, 20; Ov. P. 4, 7, 49; cf.:

    sapiens uno minor est Jove,

    Hor. Ep. 1, 1, 106:

    minor capitis, i. e. capiti deminutus,

    Hor. C. 3, 5, 42: et sunt notitiā multa minora tuā, too trivial, = leviora, Ov. Tr. 2, 214:

    dies sermone minor fuit,

    too short for, id. P. 2, 10, 37:

    infans Et minor igne rogi,

    too young for, Juv. 15, 140.—With abl. of measure, Cic. Verr. 2, 1, 45, § 117:

    ut uno minus teste haberet?

    id. ib. 2, 1, 57, §

    149: bis sex Herculeis ceciderunt, me minus uno, Viribus,

    i. e. eleven, Ov. M. 12, 554.—Of age:

    qui minor est natu,

    younger, Cic. Lael. 9, 32:

    aliquot annis minor natu,

    id. Ac. 2, 19, 61:

    aetate minor,

    Ov. M. 7, 499:

    minor uno mense,

    Hor. Ep. 2, 1, 40:

    filia minor Ptolemaei regis,

    the younger daughter, Caes. B. C. 3, 112:

    minor viginti annis,

    less than twenty years old, under twenty years of age, Dig. 30, 99, 1.— With gen.:

    minor quam viginti quinque annorum natu, Praetor,

    Dig. 4, 4, 1; id. ib. 50, 2, 6:

    si pupilla minor quam viripotens nupserit,

    id. ib. 36, 2, 30.—So, absol.: minor, a person under age (under five-and-twenty), a minor:

    De minoribus,

    Dig. 4, tit. 4:

    si minor negotiis majoris intervenerit,

    ib. 4, 4, 24:

    si minor praetor vel consul jus dixerit, valebit,

    ib. 42, 1, 57.— Poet., children, Sil. 2, 491.—Also, descendants, posterity, = posteri:

    nunc fama, minores Italiam dixisse ducis de nomine gentem,

    Verg. A. 1, 532; so id. ib. 733; Prop. 2, 15, 47; Sil. 16, 44:

    minorum gentium, v. gens.—In specifications of value: vendo meum non pluris quam ceteri, fortasse etiam minoris,

    cheaper, Cic. Off. 3, 12, 51:

    minoris pallium addicere placuit,

    Petr. 14: omnia minoris aestimare, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

    (fidem suam) non minoris quam publicam ducebat,

    Sall. J. 32, 5.—
    (β).
    Poet., with acc. respect.:

    frontemque minor truncam amnis Acarnan,

    Sil. 3, 42; Val. Fl. 1, 582.—
    (γ).
    Poet., with inf.:

    tanto certare minor,

    Hor. S. 2, 3, 313:

    heu Fatis Superi certare minores!

    Sil. 5, 76.
    III.
    Sup.: mĭnĭmus, a, um (whence a new sup.:

    minimissimus digitorum,

    Arn. 5, 160; 166; cf., in the Gr., elachistotatos, from elachistos), very small, very little; least, smallest, etc.:

    cum sit nihil omnino in rerum naturā minimum, quod dividi nequeat,

    Cic. Ac. 1, 7, 27:

    minimae tenuissimaeque res,

    id. de Or. 1, 37, 169:

    minima pars temporis,

    Caes. B. C. 1, 70:

    quā minima altitudo fluminis erat,

    id. B. G. 1, 8:

    in maximā fortunā minima licentia est,

    Sall. C. 51, 13:

    vitia,

    Hor. S. 1, 3, 69:

    minimus digitulus,

    the little finger, Plaut. Rud. 3, 4, 15; so,

    minimus digitus,

    Plin. 11, 45, 103, § 251.—Of age: minimus natu horum omnium, the youngest, Cic. de Or. 2, 14, 58:

    ex his omnibus natu minimus,

    id. Clu. 38, 107:

    Hiempsal, qui minimus ex illis erat,

    Sall. J. 11, 3:

    minimus filius,

    Just. 42, 5, 6.—In specifications of value:

    deos minimi facit,

    Plaut. Ps. 1, 3, 35: Pe. Quanti emi potest minimo? Ep. Ad quadraginta fortasse eam posse emi minimo minis, id. Ep. 2, 2, 110: Crispinus minimo me provocat, for a trifle (in a wager), Hor. S. 1, 4, 14 (minimo provocare dicuntur hi qui in responsione plus ipsi promittunt quam exigunt ab adversario, Schol.).—Prov.:

    minima de malis,

    of evils choose the least, Cic. Off. 3, 29, 105.—

    With a negation emphatically: non minimo discrimine, i. e. maximo,

    Suet. Aug. 25:

    res non minimi periculi,

    id. ib. 67:

    ut nihil, ne pro minimis quidem, debeant,

    Liv. 6, 41. —With gen.:

    minimum firmitatis minimumque virium,

    Cic. Lael. 13, 46:

    minimum pedibus itineris confectum,

    Liv. 44, 5:

    unde minimum periculi erat,

    id. 27, 15.— As adv. absol.:

    praemia apud me minimum valent,

    very little, Cic. Fam. 1, 9, 11; cf. Quint. 5, 10, 56:

    minimum distantia miror,

    Hor. Ep. 2, 1, 72:

    dormiebat minimum,

    Plin. Ep. 3, 5, 11:

    medica secatur sexies per annos: cum minimum, quater,

    at least, Plin. 18, 16, 43, § 146:

    quam minimum credula postero (diei),

    as little as possible, Hor. C. 1, 11, 8:

    ita fiunt omnes partes minimum octoginta et una,

    at least, Varr. R. R. 2, 1, 12:

    quae (comprehensio) ex tribus minimum partibus constat,

    Quint. 5, 10, 5:

    in quo non minimum Aetolorum operā regii fugati atque in castra compulsi sunt,

    chiefly, particularly, Liv. 33, 6, 6:

    eae omnia novella sata corrumpunt, non minimum vites,

    Varr. R. R. 1, 2, 18.—Hence, adv.
    A.
    Posit.: parvē, a little, slightly (very rare), Vitr. 9, 6.—
    B.
    Comp.: mĭnus, less:

    aut ne quid faciam plus, quod post me minus fecisse satius sit,

    too little... too much, Ter. Hec. 5, 1, 4:

    ne quid plus minusve faxit,

    id. Phorm. 3, 3, 21 (v. plus, under multus):

    cum habeas plus, Pauperiem metuas minus,

    Hor. S. 1, 1, 93:

    ne mea oratio, si minus de aliquo dixero, ingrata: si satis de omnibus, infinita esse videatur,

    Cic. Sest. 50, 108:

    metus ipsi per se minus valerent, nisi, etc.,

    id. Div. 2, 72, 150:

    minus multi,

    not so many, Plaut. Mil. 3, 1, 138:

    minus multum et minus bonum vinum,

    Varr. R. R. 1, 7, 2:

    ita imperium semper ad optumum quemque a minus bono transfertur,

    less good, not so good, Sall. C. 2, 6:

    quia Libyes quam Gaetuli minus bellicosi,

    Sall. J. 18, 12:

    minus diu vivunt,

    Plin. 14, 22, 28, § 141.—Rarely with comp.:

    minus admirabilior,

    Flor. 4, 2, 46 Duker: quare milites Metelli sauciabantur multo minus, Quadrig. ap. Gell. 9, 1, 1; cf. Ov. M. 12, 554:

    civilem admodum inter initia ac paulo minus quam privatum egit,

    little less so than, nearly as much so as, Suet. Tib. 26:

    dimidio minus,

    Varr. R. R. 1, 22, 3.—With quam:

    nec illa minus aut plus quam tu sapiat,

    Plaut. As. 4, 1, 28:

    minus quam aequom erat feci,

    id. Aul. 3, 2, 10:

    respondebo tibi minus fortasse vehementer, quam abs te sum provocatus,

    Cic. Planc. 30, 72.—With atque:

    qui peccas minus atque ego?

    Hor. S. 2, 7, 96.—And elliptically, without a particle of comparison:

    minus quindecim dies sunt, quod, etc.,

    less than fifteen days, not yet fifteen days, Plaut. Trin. 2, 4, 1:

    madefactum iri minus XXX. diebus Graeciam sanguine,

    Cic. Div. 1, 32, 68:

    minus quinquennium est, quod prodiere,

    Plin. 15, 25, 30, § 104:

    cecidere duo milia haud minus peditum,

    Liv. 42, 6:

    cum centum et quinquaginta non minus adessent,

    id. 42, 28; Varr. R. R. 2, 2 fin.:

    ut ex suā cujusque parte ne minus dimidium ad Trebonium perveniret,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 123:

    ut antequam baccae legantur, ne minus triduum serenum fuerit,

    Col. 12, 38, 6.—
    2.
    In partic.
    a.
    Non (haud) minus quam (atque), not less than, no less than, quite as:

    exanimatus evolat ex senatu, non minus perturbato animo atque vultu, quam si, etc.,

    Cic. Sest. 12, 28:

    existumans non minus me tibi quam liberos carum fore,

    Sall. J. 10, 1:

    non minus nobis jucundi atque illustres sunt ii dies, quibus conservamur quam illi quibus nascimur,

    Cic. Cat. 3, 1, 2; Quint. 2, 4, 8; 3, 7, 20:

    laudibus haud minus quam praemio gaudent militum animi,

    Liv. 2, 60:

    haud minus ac jussi faciunt,

    Verg. A. 3, 561.—
    b.
    Non (neque) minus, equally, and as well, also: haec res [p. 1311] non minus me male habet quam te, Ter. Hec. 4, 2, 30: quae hominibus non minus quam liberi cara esse debent, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; Ov. H. 19, 86:

    neque minus assiduis fessa choreis,

    also, Prop. 1, 3, 3.—
    c.
    Nihil minus, in replies, as a strong negation, by no means, Ter. Eun. 3, 1, 45: Py. At tu apud nos hic mane, Dum redeat ipsa. Ch. Nihil minus, id. ib. 3, 3, 29:

    nihil profecto minus,

    Cic. Off. 3, 20, 81; cf.: quid? a Tranione servo? Si. Multo id minus, Plaut. Most. 4, 3, 20.—
    d.
    Minus minusque, minus et (ac) minus, less and less: mihi jam minus minusque obtemperat. Ter. Heaut. 3, 3, 33:

    jam minus atque minus successu laetus equorum,

    Verg. A. 12, 616; Hor. C. 1, 25, 6:

    minus et minus,

    Ov. P. 2, 8, 73; id. H. 2, 129:

    minus ac minus,

    Plin. 11, 10, 10, § 26.—
    3.
    Transf., in a softened negation, not at all, by no means, not:

    quod intellexi minus,

    Ter. Eun. 4, 5, 11:

    nonnumquam ea quae praedicta sunt, minus eveniunt,

    Cic. Div. 1, 14, 24.—Esp.:

    si minus: monebo, si quem meministi minus,

    Plaut. Cas. 5, 4, 19:

    Syracusis, si minus supplicio affici, at custodiri oportebat,

    Cic. Verr. 2, 5, 27, § 69:

    quod si assecutus sum, gaudeo: sin minus, hoc me tamen consolor quod, etc.,

    id. Fam. 7, 1, 6 et saep.; so,

    minus formido ne exedat,

    Plaut. Curc. 1, 1, 45. —
    b.
    Quo minus, also written as one word, quominus, that not, from, after verbs of hindering, preventing, as impedio, recuso, deterreo, etc., Ter. And. 1, 2, 26:

    si te infirmitas valetudinis tenuit, quo minus ad ludos venires,

    Cic. Fam. 7, 1, 1; 7, 1, 6:

    hiemem credo prohibuisse, quo minus de te certum haberemus, quid ageres,

    id. Fam. 12, 5, 1:

    deterrere aliquem, quo minus, etc.,

    id. Tusc. 1, 38, 91:

    stetisse per Trebonium, quo minus oppido potirentur, videbatur,

    Caes. B. C. 2, 13 fin.; Quint. 12, 1, 16;

    v. also quo. —Ante-class. also in the reverse order, minus quo: ne vereatur, minus jam quo redeat domum,

    Ter. Hec. 4, 4, 8.—
    C.
    Sup., in two forms, parvissime (post-class.), and minime (class.), least, very little.
    1.
    par-vissĭmē:

    memorare aliquid,

    very briefly, with very few words, Cael. Aur. Acut. 2, 38. —
    2.
    mĭnĭmē, least of all, in the smallest degree, least, very little:

    cum minime vellem, minimeque opus fuit,

    Ter. Eun. 2, 3, 42:

    cum minime videbamur, tum maxime philosophabamur,

    Cic. N. D. 1, 3, 6; id. Or. 66, 222:

    mihi placebat Pomponius maxime, vel dicam minime displicebat,

    id. Brut. 57, 207:

    quod in miserrimis rebus minime miserum putabis, id facies,

    id. Fam. 14, 13:

    quod minime ad eos mercatores saepe commeant,

    very rarely, Caes. B. G. 1, 1, 3; Cic. de Or. 2, 79, 322.—Strengthened by quam:

    si non decore, at quam minime dedecore facere possimus,

    as little as possible, Cic. Off. 1, 31, 114; by omnium and gentium:

    ad te minime omnium pertinebat,

    id. Rosc. Am. 34, 96:

    minime gentium,

    Plaut. Poen. 3, 3, 77:

    heus, inquit, puer, arcesse Pamphilam,... illa exclamat, Minime gentium,

    not for any thing in the world, Ter. Eun. 4, 1, 11; id. Ad. 3, 2, 44.—
    B.
    In partic.
    a.
    For minimum, saltem, at least:

    is morbus erit longissimus minimeque annuus,

    Cels. 2, 8 fin. Targ.:

    pedes decem vel minime novem,

    Col. 1, 6, 6:

    sed id minime bis anno arari debet,

    id. 5, 9, 12; id. Arb. 16, 3.—
    b.
    In replies, as an emphatic negative, by no means, not at all, not in the least, Plaut. Curc. 1, 3, 50: Ba. Sed cessas? Pa. Minime equidem:

    nam hodie, etc.,

    Ter. Hec. 5, 3, 16: M. An tu haec non credis? A. Minime vero, Cic. Tusc. 1, 6, 10: num igitur peccamus? Minime vos quidem. id. Att. 8, 9, 2:

    minime, minime hercle vero!

    Plaut. Trin. 3, 3, 23; so in discourse: minime multi (= quam paucissimi). Ter. Eun. prol. 2: minume irasci decet. Plaut. Stich. 1, 1, 27; Sall. C. 51, 13.—Strengthened by gentium (cf.supra): Nau. Meriton' hoc meo videtur factum? De. Minime gentium, Ter. Phorm. 5, 8, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > parvissime

  • 6 parvus

    parvus, a, um, adj. (usual, irreg. comp. and sup.: mĭnor, mĭnĭmus.— Comp.:

    volantum parviores,

    Cael. Aur. Tard. 2, 1, 26.— Sup.: rictus parvissimus, Varr. ap. Non. 456, 10:

    parvissima corpora,

    Lucr. 1, 615; 621; 3, 199: minerrimus pro minimo dixerunt, Paul. ex Fest. p. 122 Müll.:

    minimissimus,

    Arn. 5, n. 8) [kindr. with paucus and Gr. pauros; cf., also, parum, parcus], little, small, petty, puny, inconsiderable (cf.: exiguus, minutus, brevis; in class. prose parvus is not used, like brevis, of stature, v. Auct. Her. 4, 33, 45).
    I.
    Posit.:

    in parvis aut mediocribus rebus,

    Cic. de Or. 2, 20, 84:

    quam parva sit terra, etc.,

    id. Rep. 1, 17, 26; cf. id. ib. 6, 16, 16:

    commoda parva ac mediocria,

    id. Q. Fr. 3, 8, 1:

    in parvum quendam et angustum locum concludi,

    id. Leg. 1, 5, 17:

    beneficium non parvum,

    id. Caecin. 10, 26:

    parvi pisciculi,

    id. N. D. 2, 48, 123:

    haec parva et infirma sunt,

    id. Clu. 34, 94:

    si parva licet componere magnis,

    Verg. G. 4, 176:

    merces,

    Hor. S. 1, 6, 86:

    sucus,

    Plin. 21, 31, 105, § 178 et saep.:

    liberi,

    Cic. Rep. 2, 21, 37;

    so of children: salutaria appetant parvi,

    the little ones, id. Fin. 3, 5, 16:

    parva soror,

    Ter. Eun. 3, 3, 15; cf.:

    memini quae plagosum mihi parvo Orbilium dictare,

    Hor. Ep. 2, 1, 70:

    operosa parvus Carmina fingo,

    a little man, id. C. 4, 2, 31; Suet. Aug. 48:

    a parvis didicimus: si in jus vocat, etc.,

    when little, in childhood, Cic. Leg. 2, 4, 9:

    puer in domo a parvo eductus,

    from infancy, Liv. 1, 39 fin. —Of time, little, short, brief:

    parvae consuetudinis Causa,

    slight, short, Ter. And. 1, 1, 83; cf.:

    in parvo tempore,

    Lucr. 5, 106:

    nox,

    Luc. 4, 476:

    vita,

    id. 6, 806:

    parvam fidem habere alicui,

    Ter. Eun. 1, 2, 117:

    hic onus horret, Ut parvis animis et parvo corpore majus,

    Hor. Ep. 1, 17, 39:

    homo parvo ingenio,

    Plin. Ep. 6, 29:

    parvum carmen,

    Hor. Ep. 2, 1, 257:

    hoc opus, hoc studium parvi properemus et ampli,

    both small and great, id. ib. 1, 3, 28.—With ref. to value or consequence, little, small, low, mean, etc.:

    meam erus esse operam deputat parvi pretii,

    Ter. Hec. 5, 3, 1:

    nil parvom aut humili modo, Nil mortale loquar,

    Hor. C. 3, 25, 17:

    et magnis parva mineris Falce recisurum simili te,

    id. S. 1, 3, 122:

    pretio parvo vendere,

    Cic. Verr. 2, 4, 60, § 134:

    parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi,

    of little value, id. Off. 1, 22, 76:

    parvi refert abs te jus dici diligenter, nisi, etc.,

    it matters little, id. Q. Fr. 1, 1, 7, § 20.—Hence, parvi facere, aestimare, ducere, pendere, etc., to esteem lightly, care little for:

    parvi ego illos facio,

    Plaut. Mil. 4, 8, 41:

    parvi aestimo, si ego hic peribo,

    id. Capt. 3, 5, 24:

    quia parvi id duceret,

    Cic. Fin. 2, 8, 24: nequam hominis ego parvi pendo gratiam, Plaut. Bacch. 3, 6, 29.—So, in abl.:

    signa abs te diligenter parvoque curata sunt,

    Cic. Att. 1, 3, 2; so,

    quanti emptus? parvo,

    Hor. S. 2, 3, 156:

    parvo stat magna potentia nobis,

    Ov. M. 14, 493:

    parvo contentus esse possum,

    with little, Cic. Att. 12, 19, 1; cf.:

    vivitur parvo bene,

    Hor. C. 2, 16, 13:

    possim contentus vivere parvo,

    Tib. 1, 1, 25:

    agricolae prisci, fortes parvoque beati,

    Hor. Ep. 2, 1, 139:

    necessarium est parvo assuescere,

    Sen. Ep. 123, 3: parvo, as an abl. of measure, with comp. (rarely;

    perh. not ante-Aug.): ita ut parvo admodum plures caperentur,

    a very little more, Liv. 10, 45, 11:

    parvo brevius,

    Plin. 2, 67, 67, § 168:

    haud parvo junior,

    Gell. 13, 2, 2.—So in designating time:

    parvo post,

    Plin. 16, 25, 42, § 103:

    parvo post tempore,

    Vulg. 2 Macc. 11, 1.—Of stature (late Lat. for brevis):

    Zacchaeus staturā parvus erat,

    Aug. Serm. 113, 3; id. in Psa. 143, 1.
    II.
    Comp.: mĭnor, us [cf. Gr. minus, minuthô], less, lesser, smaller, inferior:

    quod in re majore valet, valeat in minore,

    Cic. Top. 4, 23:

    si ea pecunia non minor esset facta,

    id. Leg. 2, 20, 51:

    Hibernia dimidio minor quam Britannia,

    Caes. B. G. 5, 13:

    minus praedae quam speraverant fuit,

    a smaller quantity, less, Liv. 4, 51:

    sociis dimidio minus quam civibus datum,

    id. 41, 13 fin.:

    calceus... si minor (pede), uret,

    Hor. Ep. 1, 10, 43:

    neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,

    less than five acts, id. A. P. 189:

    genibus minor,

    i. e. down upon his knees, on his bended knees, id. Ep. 1, 12, 28; cf.:

    minor in certamine longo,

    worsted, id. ib. 1, 10, 35:

    numero plures, virtute et honore minores,

    inferior, id. ib. 2, 1, 183.— Absol.: minor, inferior in rank:

    praevalidi ad injurias minorum elati,

    Tac. A. 15, 20; Ov. P. 4, 7, 49; cf.:

    sapiens uno minor est Jove,

    Hor. Ep. 1, 1, 106:

    minor capitis, i. e. capiti deminutus,

    Hor. C. 3, 5, 42: et sunt notitiā multa minora tuā, too trivial, = leviora, Ov. Tr. 2, 214:

    dies sermone minor fuit,

    too short for, id. P. 2, 10, 37:

    infans Et minor igne rogi,

    too young for, Juv. 15, 140.—With abl. of measure, Cic. Verr. 2, 1, 45, § 117:

    ut uno minus teste haberet?

    id. ib. 2, 1, 57, §

    149: bis sex Herculeis ceciderunt, me minus uno, Viribus,

    i. e. eleven, Ov. M. 12, 554.—Of age:

    qui minor est natu,

    younger, Cic. Lael. 9, 32:

    aliquot annis minor natu,

    id. Ac. 2, 19, 61:

    aetate minor,

    Ov. M. 7, 499:

    minor uno mense,

    Hor. Ep. 2, 1, 40:

    filia minor Ptolemaei regis,

    the younger daughter, Caes. B. C. 3, 112:

    minor viginti annis,

    less than twenty years old, under twenty years of age, Dig. 30, 99, 1.— With gen.:

    minor quam viginti quinque annorum natu, Praetor,

    Dig. 4, 4, 1; id. ib. 50, 2, 6:

    si pupilla minor quam viripotens nupserit,

    id. ib. 36, 2, 30.—So, absol.: minor, a person under age (under five-and-twenty), a minor:

    De minoribus,

    Dig. 4, tit. 4:

    si minor negotiis majoris intervenerit,

    ib. 4, 4, 24:

    si minor praetor vel consul jus dixerit, valebit,

    ib. 42, 1, 57.— Poet., children, Sil. 2, 491.—Also, descendants, posterity, = posteri:

    nunc fama, minores Italiam dixisse ducis de nomine gentem,

    Verg. A. 1, 532; so id. ib. 733; Prop. 2, 15, 47; Sil. 16, 44:

    minorum gentium, v. gens.—In specifications of value: vendo meum non pluris quam ceteri, fortasse etiam minoris,

    cheaper, Cic. Off. 3, 12, 51:

    minoris pallium addicere placuit,

    Petr. 14: omnia minoris aestimare, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:

    (fidem suam) non minoris quam publicam ducebat,

    Sall. J. 32, 5.—
    (β).
    Poet., with acc. respect.:

    frontemque minor truncam amnis Acarnan,

    Sil. 3, 42; Val. Fl. 1, 582.—
    (γ).
    Poet., with inf.:

    tanto certare minor,

    Hor. S. 2, 3, 313:

    heu Fatis Superi certare minores!

    Sil. 5, 76.
    III.
    Sup.: mĭnĭmus, a, um (whence a new sup.:

    minimissimus digitorum,

    Arn. 5, 160; 166; cf., in the Gr., elachistotatos, from elachistos), very small, very little; least, smallest, etc.:

    cum sit nihil omnino in rerum naturā minimum, quod dividi nequeat,

    Cic. Ac. 1, 7, 27:

    minimae tenuissimaeque res,

    id. de Or. 1, 37, 169:

    minima pars temporis,

    Caes. B. C. 1, 70:

    quā minima altitudo fluminis erat,

    id. B. G. 1, 8:

    in maximā fortunā minima licentia est,

    Sall. C. 51, 13:

    vitia,

    Hor. S. 1, 3, 69:

    minimus digitulus,

    the little finger, Plaut. Rud. 3, 4, 15; so,

    minimus digitus,

    Plin. 11, 45, 103, § 251.—Of age: minimus natu horum omnium, the youngest, Cic. de Or. 2, 14, 58:

    ex his omnibus natu minimus,

    id. Clu. 38, 107:

    Hiempsal, qui minimus ex illis erat,

    Sall. J. 11, 3:

    minimus filius,

    Just. 42, 5, 6.—In specifications of value:

    deos minimi facit,

    Plaut. Ps. 1, 3, 35: Pe. Quanti emi potest minimo? Ep. Ad quadraginta fortasse eam posse emi minimo minis, id. Ep. 2, 2, 110: Crispinus minimo me provocat, for a trifle (in a wager), Hor. S. 1, 4, 14 (minimo provocare dicuntur hi qui in responsione plus ipsi promittunt quam exigunt ab adversario, Schol.).—Prov.:

    minima de malis,

    of evils choose the least, Cic. Off. 3, 29, 105.—

    With a negation emphatically: non minimo discrimine, i. e. maximo,

    Suet. Aug. 25:

    res non minimi periculi,

    id. ib. 67:

    ut nihil, ne pro minimis quidem, debeant,

    Liv. 6, 41. —With gen.:

    minimum firmitatis minimumque virium,

    Cic. Lael. 13, 46:

    minimum pedibus itineris confectum,

    Liv. 44, 5:

    unde minimum periculi erat,

    id. 27, 15.— As adv. absol.:

    praemia apud me minimum valent,

    very little, Cic. Fam. 1, 9, 11; cf. Quint. 5, 10, 56:

    minimum distantia miror,

    Hor. Ep. 2, 1, 72:

    dormiebat minimum,

    Plin. Ep. 3, 5, 11:

    medica secatur sexies per annos: cum minimum, quater,

    at least, Plin. 18, 16, 43, § 146:

    quam minimum credula postero (diei),

    as little as possible, Hor. C. 1, 11, 8:

    ita fiunt omnes partes minimum octoginta et una,

    at least, Varr. R. R. 2, 1, 12:

    quae (comprehensio) ex tribus minimum partibus constat,

    Quint. 5, 10, 5:

    in quo non minimum Aetolorum operā regii fugati atque in castra compulsi sunt,

    chiefly, particularly, Liv. 33, 6, 6:

    eae omnia novella sata corrumpunt, non minimum vites,

    Varr. R. R. 1, 2, 18.—Hence, adv.
    A.
    Posit.: parvē, a little, slightly (very rare), Vitr. 9, 6.—
    B.
    Comp.: mĭnus, less:

    aut ne quid faciam plus, quod post me minus fecisse satius sit,

    too little... too much, Ter. Hec. 5, 1, 4:

    ne quid plus minusve faxit,

    id. Phorm. 3, 3, 21 (v. plus, under multus):

    cum habeas plus, Pauperiem metuas minus,

    Hor. S. 1, 1, 93:

    ne mea oratio, si minus de aliquo dixero, ingrata: si satis de omnibus, infinita esse videatur,

    Cic. Sest. 50, 108:

    metus ipsi per se minus valerent, nisi, etc.,

    id. Div. 2, 72, 150:

    minus multi,

    not so many, Plaut. Mil. 3, 1, 138:

    minus multum et minus bonum vinum,

    Varr. R. R. 1, 7, 2:

    ita imperium semper ad optumum quemque a minus bono transfertur,

    less good, not so good, Sall. C. 2, 6:

    quia Libyes quam Gaetuli minus bellicosi,

    Sall. J. 18, 12:

    minus diu vivunt,

    Plin. 14, 22, 28, § 141.—Rarely with comp.:

    minus admirabilior,

    Flor. 4, 2, 46 Duker: quare milites Metelli sauciabantur multo minus, Quadrig. ap. Gell. 9, 1, 1; cf. Ov. M. 12, 554:

    civilem admodum inter initia ac paulo minus quam privatum egit,

    little less so than, nearly as much so as, Suet. Tib. 26:

    dimidio minus,

    Varr. R. R. 1, 22, 3.—With quam:

    nec illa minus aut plus quam tu sapiat,

    Plaut. As. 4, 1, 28:

    minus quam aequom erat feci,

    id. Aul. 3, 2, 10:

    respondebo tibi minus fortasse vehementer, quam abs te sum provocatus,

    Cic. Planc. 30, 72.—With atque:

    qui peccas minus atque ego?

    Hor. S. 2, 7, 96.—And elliptically, without a particle of comparison:

    minus quindecim dies sunt, quod, etc.,

    less than fifteen days, not yet fifteen days, Plaut. Trin. 2, 4, 1:

    madefactum iri minus XXX. diebus Graeciam sanguine,

    Cic. Div. 1, 32, 68:

    minus quinquennium est, quod prodiere,

    Plin. 15, 25, 30, § 104:

    cecidere duo milia haud minus peditum,

    Liv. 42, 6:

    cum centum et quinquaginta non minus adessent,

    id. 42, 28; Varr. R. R. 2, 2 fin.:

    ut ex suā cujusque parte ne minus dimidium ad Trebonium perveniret,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 123:

    ut antequam baccae legantur, ne minus triduum serenum fuerit,

    Col. 12, 38, 6.—
    2.
    In partic.
    a.
    Non (haud) minus quam (atque), not less than, no less than, quite as:

    exanimatus evolat ex senatu, non minus perturbato animo atque vultu, quam si, etc.,

    Cic. Sest. 12, 28:

    existumans non minus me tibi quam liberos carum fore,

    Sall. J. 10, 1:

    non minus nobis jucundi atque illustres sunt ii dies, quibus conservamur quam illi quibus nascimur,

    Cic. Cat. 3, 1, 2; Quint. 2, 4, 8; 3, 7, 20:

    laudibus haud minus quam praemio gaudent militum animi,

    Liv. 2, 60:

    haud minus ac jussi faciunt,

    Verg. A. 3, 561.—
    b.
    Non (neque) minus, equally, and as well, also: haec res [p. 1311] non minus me male habet quam te, Ter. Hec. 4, 2, 30: quae hominibus non minus quam liberi cara esse debent, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; Ov. H. 19, 86:

    neque minus assiduis fessa choreis,

    also, Prop. 1, 3, 3.—
    c.
    Nihil minus, in replies, as a strong negation, by no means, Ter. Eun. 3, 1, 45: Py. At tu apud nos hic mane, Dum redeat ipsa. Ch. Nihil minus, id. ib. 3, 3, 29:

    nihil profecto minus,

    Cic. Off. 3, 20, 81; cf.: quid? a Tranione servo? Si. Multo id minus, Plaut. Most. 4, 3, 20.—
    d.
    Minus minusque, minus et (ac) minus, less and less: mihi jam minus minusque obtemperat. Ter. Heaut. 3, 3, 33:

    jam minus atque minus successu laetus equorum,

    Verg. A. 12, 616; Hor. C. 1, 25, 6:

    minus et minus,

    Ov. P. 2, 8, 73; id. H. 2, 129:

    minus ac minus,

    Plin. 11, 10, 10, § 26.—
    3.
    Transf., in a softened negation, not at all, by no means, not:

    quod intellexi minus,

    Ter. Eun. 4, 5, 11:

    nonnumquam ea quae praedicta sunt, minus eveniunt,

    Cic. Div. 1, 14, 24.—Esp.:

    si minus: monebo, si quem meministi minus,

    Plaut. Cas. 5, 4, 19:

    Syracusis, si minus supplicio affici, at custodiri oportebat,

    Cic. Verr. 2, 5, 27, § 69:

    quod si assecutus sum, gaudeo: sin minus, hoc me tamen consolor quod, etc.,

    id. Fam. 7, 1, 6 et saep.; so,

    minus formido ne exedat,

    Plaut. Curc. 1, 1, 45. —
    b.
    Quo minus, also written as one word, quominus, that not, from, after verbs of hindering, preventing, as impedio, recuso, deterreo, etc., Ter. And. 1, 2, 26:

    si te infirmitas valetudinis tenuit, quo minus ad ludos venires,

    Cic. Fam. 7, 1, 1; 7, 1, 6:

    hiemem credo prohibuisse, quo minus de te certum haberemus, quid ageres,

    id. Fam. 12, 5, 1:

    deterrere aliquem, quo minus, etc.,

    id. Tusc. 1, 38, 91:

    stetisse per Trebonium, quo minus oppido potirentur, videbatur,

    Caes. B. C. 2, 13 fin.; Quint. 12, 1, 16;

    v. also quo. —Ante-class. also in the reverse order, minus quo: ne vereatur, minus jam quo redeat domum,

    Ter. Hec. 4, 4, 8.—
    C.
    Sup., in two forms, parvissime (post-class.), and minime (class.), least, very little.
    1.
    par-vissĭmē:

    memorare aliquid,

    very briefly, with very few words, Cael. Aur. Acut. 2, 38. —
    2.
    mĭnĭmē, least of all, in the smallest degree, least, very little:

    cum minime vellem, minimeque opus fuit,

    Ter. Eun. 2, 3, 42:

    cum minime videbamur, tum maxime philosophabamur,

    Cic. N. D. 1, 3, 6; id. Or. 66, 222:

    mihi placebat Pomponius maxime, vel dicam minime displicebat,

    id. Brut. 57, 207:

    quod in miserrimis rebus minime miserum putabis, id facies,

    id. Fam. 14, 13:

    quod minime ad eos mercatores saepe commeant,

    very rarely, Caes. B. G. 1, 1, 3; Cic. de Or. 2, 79, 322.—Strengthened by quam:

    si non decore, at quam minime dedecore facere possimus,

    as little as possible, Cic. Off. 1, 31, 114; by omnium and gentium:

    ad te minime omnium pertinebat,

    id. Rosc. Am. 34, 96:

    minime gentium,

    Plaut. Poen. 3, 3, 77:

    heus, inquit, puer, arcesse Pamphilam,... illa exclamat, Minime gentium,

    not for any thing in the world, Ter. Eun. 4, 1, 11; id. Ad. 3, 2, 44.—
    B.
    In partic.
    a.
    For minimum, saltem, at least:

    is morbus erit longissimus minimeque annuus,

    Cels. 2, 8 fin. Targ.:

    pedes decem vel minime novem,

    Col. 1, 6, 6:

    sed id minime bis anno arari debet,

    id. 5, 9, 12; id. Arb. 16, 3.—
    b.
    In replies, as an emphatic negative, by no means, not at all, not in the least, Plaut. Curc. 1, 3, 50: Ba. Sed cessas? Pa. Minime equidem:

    nam hodie, etc.,

    Ter. Hec. 5, 3, 16: M. An tu haec non credis? A. Minime vero, Cic. Tusc. 1, 6, 10: num igitur peccamus? Minime vos quidem. id. Att. 8, 9, 2:

    minime, minime hercle vero!

    Plaut. Trin. 3, 3, 23; so in discourse: minime multi (= quam paucissimi). Ter. Eun. prol. 2: minume irasci decet. Plaut. Stich. 1, 1, 27; Sall. C. 51, 13.—Strengthened by gentium (cf.supra): Nau. Meriton' hoc meo videtur factum? De. Minime gentium, Ter. Phorm. 5, 8, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > parvus

  • 7 rariter

    rārus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root rah-, to abandon], having wide interstices between its parts, of a loose texture, not thick or dense, thin (opp. densus; freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    denseri poterunt ignes, rarique relinqui,

    Lucr. 1, 656; cf.:

    (terra) Rara sit an supra morem si densa requiras... Densa magis Cereri, rarissima quaeque Lyaeo,

    Verg. G. 2, 227 sq.; 1, 419:

    textura,

    Lucr. 4, 196; cf.

    retia,

    Verg. A. 4, 131; Hor. Epod. 2, 33:

    tunica,

    Ov. Am. 1, 5, 13; and:

    cribrum,

    id. M. 12, 437:

    rariores silvae,

    the thinner, clearer parts of the forest, Tac. Agr. 37:

    seges,

    Col. 2, 9, 6:

    corpus (opp. solidae res),

    Lucr. 1, 347; 2, 860; 6, 631 al.:

    aër,

    id. 2, 107; cf. in the comp., id. 6, 1024:

    manus,

    i.e. with the fingers spread apart, Quint. 11, 3, 103:

    raraque non fracto vestigia pulvere pendent,

    i.e. scarcely visible, Stat. Th. 6, 640.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of things which stand apart from each other, far apart, here and there, scattered, thin, scanty ( = disjectus;

    opp. densus, confertus): cum raris disjectisque ex aedificiis pabulum conquireretur,

    Hirt. B. G. 8, 10; cf.:

    vides habitari in terrā raris et angustis in locis,

    scattered, Cic. Rep. 6, 19, 20:

    apparent rari nantes,

    Verg. A. 1, 118:

    foramina,

    Lucr. 5, 457:

    bacae expanduntur rarae,

    Plin. 17, 10, 11, § 60:

    frutices in vertice,

    Ov. H. 10, 25:

    coma,

    id. Am. 1, 8, 111; cf. capillus. Suet. Calig. 50:

    racemi,

    Verg. E. 5, 7:

    umbra,

    id. ib. 7, 46:

    arbores,

    Nep. Milt. 5, 3:

    tela,

    Ov. M. 12, 600 et saep. — Poet.:

    manat rara meas lacrima per genas,

    drop by drop, Hor. C. 4, 1, 34. —
    2.
    In partic., in military lang., far apart, here and there, scattered about, dispersed, straggling, single (opp. confertus). accedebat huc, ut numquam conferti, sed rari magnisque intervallis proeliarentur, Caes. B. G. 5, 16; cf.:

    rari in confertos illati,

    Liv. 23, 27:

    ipsi ex silvis rari propugnabant,

    Caes. B. G. 5, 9; 5, 17; 7, 45; 7, 80; id. B. C. 1, 27 fin.:

    Samnites raris ordinibus constiterant,

    Liv. 9, 27; Curt. 4, 14, 14:

    rara est acies,

    Verg. A. 9, 508:

    rarior acies,

    Tac. H. 3, 25; Front. Strat. 3, 10, 4:

    rarior acies,

    Curt. 4, 15, 20: ut ordines suos non magnopere servarent. [p. 1525] rari dispersique pugnarent, Caes. B. C. 1, 44; cf. Tac. Agr. 37 fin.; Front. Strat. 1, 5, 23.—
    B.
    Of any thing found in small numbers or which seldom takes place, few, rare (cf. paucus):

    in omni arte... ut in ipsă virtute, optimum quidque rarissimum,

    Cic. Fin. 2, 25, 81; cf.:

    rarum genus (amicorum) et quidem omnia praeclara rara,

    id. Lael. 21, 79:

    raris ac prope nullis portibus,

    Caes. B. G. 3, 12 fin.; cf.:

    etiamsi rarus ejus rei, nonnullus tamen usus,

    Quint. 8, 6, 30:

    rarus enim est animus ad ea defendenda,

    Sall. H. 3, 61, 7 Dietsch:

    Idem rarum est, non sine usu tamen,

    Quint. 5, 11, 42:

    rari domos, plurimi amicorum tecta... petivere,

    Tac. H. 1, 79 fin.:

    Oceanus raris ab orbe nostro navibus aditur,

    id. G. 2:

    aliquod solitarium aut rarum,

    Cic. Inv. 1, 44, 83:

    ut anteponantur rara vulgaribus,

    id. Top. 18, 69:

    litterae,

    Liv. 6, 1; cf. id. 7, 3:

    rara hostium apparebant arma,

    id. 2, 50:

    lites,

    Quint. 7, 1, 43:

    infelicitas,

    id. 11, 2, 49:

    quae (littera) est apud nos rarissima in clausulis,

    id. 12, 10, 31:

    quod est magis rarum,

    id. 9, 2, 73:

    ex maxime raro genere hominum,

    Cic. Lael. 17, 64; cf. Quint. 7, 3, 25:

    raris vocibus hisco,

    Verg. A. 3, 314:

    rara per ignotos errent animalia montes,

    id. E. 6, 40:

    audiet pugnas vitio parentum Rara juventus,

    Hor. C. 1, 2, 24. —Rarum est, with ut:

    rarum est, ut, etc.,

    Quint. 3, 10, 3; 6, 3, 38; 10, 7, 24:

    rarum dictu, esse aliquid, cui prosit neglegentia,

    Plin. 18, 16, 39, § 140.—
    b.
    Mostly poet. and in post-Aug. prose for the adv. raro, seldom, rarely:

    nec Iliacos coetus nisi rarus adibat,

    Ov. M. 11, 766; cf.:

    rarus, qui tam procul a portu recessisset, reperiebatur,

    Quint. 12, prooem. § 3; so,

    rarus fuit, qui, etc.,

    id. 6, 2, 3:

    antiquis scriptoribus rarus obtrectator,

    Tac. A. 4, 33; Sall. H. Fragm. 3, 22, p. 233 Gerl.:

    Caesar rarus egressu,

    Tac. A. 15, 53; cf.:

    leones rari in potu,

    Plin. 8, 16, 18, § 46:

    (calculus) rarus inventu,

    id. 28, 15, 61, § 217; cf.:

    helxine rara visu est,

    id. 21, 16, 56, § 96:

    Homerus alias circa picturas pigmentaque rarus,

    i. e. rarely speaks of them, id. 33, 7, 38, § 115 —
    2.
    Poet., in partic., uncommon of its kind, scarce, rare, extraordinary, remarkable:

    rara puella fuit,

    Prop. 1, 17, 16; so,

    Cynthia,

    id. 1, 8, 42:

    ministra deae,

    id. 4 (5), 11, 52; cf.:

    rara quidem facie, sed rarior arte canendi,

    Ov. M. 14, 337:

    facies,

    id. H. 17, 93 Ruhnk.:

    vestis,

    Cat. 69, 3:

    avis (sc. pavo),

    Hor. S. 2, 2, 26:

    fides,

    id. C. 1, 35, 21:

    artis opus rarae,

    Tib. 3, 4, 37:

    patulis rarissima ramis,

    Ov. M. 7, 622:

    rarissima turba,

    id. A. A. 2, 281:

    rarissimi ingenii homo,

    Sen. Contr. 28:

    conjux rarissima,

    Stat. S. 5, 1, 11.— Hence, adv., usually raro (class.), but sometimes rare (ante - class. and postAug.), rarenter (ante- and post - class.), or rariter (late Lat.).
    A.
    Form rārō:

    raro nimium dabat quod biberem,

    Plaut. Cist. 1, 1, 20:

    potavi, edi, donavi, et enim id raro,

    id. Bacch. 4, 10, 6:

    si id, quod raro fit, fieri omnino negetur,

    Cic. Inv. 1, 43, 80:

    evenire insolenter et raro (opp. vulgo),

    id. ib. 1, 28, 43:

    vinum aegrotis prodest raro, nocet saepissime,

    id. N. D. 3, 27, 69; id. de Or. 3, 52, 101; cf. id. Or. 24, 80:

    sed tamen raro habet in oratione poeticum aliquod verbum dignitatem,

    id. de Or. 3, 38, 153:

    raro antecedentem scelestum Deseruit poena,

    Hor. C. 3, 2, 31: admodum raro, Cic. Fat. Fragm. ap. Macr. S. 2, 12;

    for which we find raro admodum,

    Quint. 11, 1, 14; Plin. 2, 50, 51, § 135:

    raro umquam,

    Quint. 4, 1, 4; 5, 7, 22; Plin. 22, 22, 46, § 93:

    ita raro,

    Cic. Rosc. Am. 13, 37:

    sic raro,

    Hor. S. 2, 3, 1:

    tam raro,

    Ov. M. 13, 117:

    quam raro,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 25:

    perquam raro,

    Plin. 37, 4, 15, § 55.— Comp.:

    quod si rarius fiet, quam tu exspectabis,

    Cic. Fam. 1, 7, 1.— Sup.:

    istud rarissime accidere,

    Col. 5, 5, 7:

    non affari nisi rarissime,

    Suet. Claud. 3.—
    B.
    Form rārē (acc. to I.), far apart, thinly, sparsely, here and there:

    nisi rare conseritur, vanam et minutam spicam facit,

    Col. 2, 9, 5:

    tenui vimine rarius contextus saccus,

    id. 9, 15, 12.—
    2.
    (Acc. to II. B.) Of time, seldom, rarely:

    vero rare capitur (piscis),

    Plaut. Rud. 4, 3, 56.—
    C.
    Form rārenter, seldom, rarely:

    dato rarenter bibere,

    Cato, R. R. 103; so, rarenter, Liv. And., Enn., Caecil., Nov., Trab., Pompon. ap. Non. 515, 23 sq.; 164, 25 sq.; App. Flor. 3, p. 357, 22. —
    D.
    Form rārĭter (very rare): quidquid fit rariter, magis delectat, Schol. Juv. 11, 208.

    Lewis & Short latin dictionary > rariter

  • 8 rarus

    rārus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root rah-, to abandon], having wide interstices between its parts, of a loose texture, not thick or dense, thin (opp. densus; freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    denseri poterunt ignes, rarique relinqui,

    Lucr. 1, 656; cf.:

    (terra) Rara sit an supra morem si densa requiras... Densa magis Cereri, rarissima quaeque Lyaeo,

    Verg. G. 2, 227 sq.; 1, 419:

    textura,

    Lucr. 4, 196; cf.

    retia,

    Verg. A. 4, 131; Hor. Epod. 2, 33:

    tunica,

    Ov. Am. 1, 5, 13; and:

    cribrum,

    id. M. 12, 437:

    rariores silvae,

    the thinner, clearer parts of the forest, Tac. Agr. 37:

    seges,

    Col. 2, 9, 6:

    corpus (opp. solidae res),

    Lucr. 1, 347; 2, 860; 6, 631 al.:

    aër,

    id. 2, 107; cf. in the comp., id. 6, 1024:

    manus,

    i.e. with the fingers spread apart, Quint. 11, 3, 103:

    raraque non fracto vestigia pulvere pendent,

    i.e. scarcely visible, Stat. Th. 6, 640.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of things which stand apart from each other, far apart, here and there, scattered, thin, scanty ( = disjectus;

    opp. densus, confertus): cum raris disjectisque ex aedificiis pabulum conquireretur,

    Hirt. B. G. 8, 10; cf.:

    vides habitari in terrā raris et angustis in locis,

    scattered, Cic. Rep. 6, 19, 20:

    apparent rari nantes,

    Verg. A. 1, 118:

    foramina,

    Lucr. 5, 457:

    bacae expanduntur rarae,

    Plin. 17, 10, 11, § 60:

    frutices in vertice,

    Ov. H. 10, 25:

    coma,

    id. Am. 1, 8, 111; cf. capillus. Suet. Calig. 50:

    racemi,

    Verg. E. 5, 7:

    umbra,

    id. ib. 7, 46:

    arbores,

    Nep. Milt. 5, 3:

    tela,

    Ov. M. 12, 600 et saep. — Poet.:

    manat rara meas lacrima per genas,

    drop by drop, Hor. C. 4, 1, 34. —
    2.
    In partic., in military lang., far apart, here and there, scattered about, dispersed, straggling, single (opp. confertus). accedebat huc, ut numquam conferti, sed rari magnisque intervallis proeliarentur, Caes. B. G. 5, 16; cf.:

    rari in confertos illati,

    Liv. 23, 27:

    ipsi ex silvis rari propugnabant,

    Caes. B. G. 5, 9; 5, 17; 7, 45; 7, 80; id. B. C. 1, 27 fin.:

    Samnites raris ordinibus constiterant,

    Liv. 9, 27; Curt. 4, 14, 14:

    rara est acies,

    Verg. A. 9, 508:

    rarior acies,

    Tac. H. 3, 25; Front. Strat. 3, 10, 4:

    rarior acies,

    Curt. 4, 15, 20: ut ordines suos non magnopere servarent. [p. 1525] rari dispersique pugnarent, Caes. B. C. 1, 44; cf. Tac. Agr. 37 fin.; Front. Strat. 1, 5, 23.—
    B.
    Of any thing found in small numbers or which seldom takes place, few, rare (cf. paucus):

    in omni arte... ut in ipsă virtute, optimum quidque rarissimum,

    Cic. Fin. 2, 25, 81; cf.:

    rarum genus (amicorum) et quidem omnia praeclara rara,

    id. Lael. 21, 79:

    raris ac prope nullis portibus,

    Caes. B. G. 3, 12 fin.; cf.:

    etiamsi rarus ejus rei, nonnullus tamen usus,

    Quint. 8, 6, 30:

    rarus enim est animus ad ea defendenda,

    Sall. H. 3, 61, 7 Dietsch:

    Idem rarum est, non sine usu tamen,

    Quint. 5, 11, 42:

    rari domos, plurimi amicorum tecta... petivere,

    Tac. H. 1, 79 fin.:

    Oceanus raris ab orbe nostro navibus aditur,

    id. G. 2:

    aliquod solitarium aut rarum,

    Cic. Inv. 1, 44, 83:

    ut anteponantur rara vulgaribus,

    id. Top. 18, 69:

    litterae,

    Liv. 6, 1; cf. id. 7, 3:

    rara hostium apparebant arma,

    id. 2, 50:

    lites,

    Quint. 7, 1, 43:

    infelicitas,

    id. 11, 2, 49:

    quae (littera) est apud nos rarissima in clausulis,

    id. 12, 10, 31:

    quod est magis rarum,

    id. 9, 2, 73:

    ex maxime raro genere hominum,

    Cic. Lael. 17, 64; cf. Quint. 7, 3, 25:

    raris vocibus hisco,

    Verg. A. 3, 314:

    rara per ignotos errent animalia montes,

    id. E. 6, 40:

    audiet pugnas vitio parentum Rara juventus,

    Hor. C. 1, 2, 24. —Rarum est, with ut:

    rarum est, ut, etc.,

    Quint. 3, 10, 3; 6, 3, 38; 10, 7, 24:

    rarum dictu, esse aliquid, cui prosit neglegentia,

    Plin. 18, 16, 39, § 140.—
    b.
    Mostly poet. and in post-Aug. prose for the adv. raro, seldom, rarely:

    nec Iliacos coetus nisi rarus adibat,

    Ov. M. 11, 766; cf.:

    rarus, qui tam procul a portu recessisset, reperiebatur,

    Quint. 12, prooem. § 3; so,

    rarus fuit, qui, etc.,

    id. 6, 2, 3:

    antiquis scriptoribus rarus obtrectator,

    Tac. A. 4, 33; Sall. H. Fragm. 3, 22, p. 233 Gerl.:

    Caesar rarus egressu,

    Tac. A. 15, 53; cf.:

    leones rari in potu,

    Plin. 8, 16, 18, § 46:

    (calculus) rarus inventu,

    id. 28, 15, 61, § 217; cf.:

    helxine rara visu est,

    id. 21, 16, 56, § 96:

    Homerus alias circa picturas pigmentaque rarus,

    i. e. rarely speaks of them, id. 33, 7, 38, § 115 —
    2.
    Poet., in partic., uncommon of its kind, scarce, rare, extraordinary, remarkable:

    rara puella fuit,

    Prop. 1, 17, 16; so,

    Cynthia,

    id. 1, 8, 42:

    ministra deae,

    id. 4 (5), 11, 52; cf.:

    rara quidem facie, sed rarior arte canendi,

    Ov. M. 14, 337:

    facies,

    id. H. 17, 93 Ruhnk.:

    vestis,

    Cat. 69, 3:

    avis (sc. pavo),

    Hor. S. 2, 2, 26:

    fides,

    id. C. 1, 35, 21:

    artis opus rarae,

    Tib. 3, 4, 37:

    patulis rarissima ramis,

    Ov. M. 7, 622:

    rarissima turba,

    id. A. A. 2, 281:

    rarissimi ingenii homo,

    Sen. Contr. 28:

    conjux rarissima,

    Stat. S. 5, 1, 11.— Hence, adv., usually raro (class.), but sometimes rare (ante - class. and postAug.), rarenter (ante- and post - class.), or rariter (late Lat.).
    A.
    Form rārō:

    raro nimium dabat quod biberem,

    Plaut. Cist. 1, 1, 20:

    potavi, edi, donavi, et enim id raro,

    id. Bacch. 4, 10, 6:

    si id, quod raro fit, fieri omnino negetur,

    Cic. Inv. 1, 43, 80:

    evenire insolenter et raro (opp. vulgo),

    id. ib. 1, 28, 43:

    vinum aegrotis prodest raro, nocet saepissime,

    id. N. D. 3, 27, 69; id. de Or. 3, 52, 101; cf. id. Or. 24, 80:

    sed tamen raro habet in oratione poeticum aliquod verbum dignitatem,

    id. de Or. 3, 38, 153:

    raro antecedentem scelestum Deseruit poena,

    Hor. C. 3, 2, 31: admodum raro, Cic. Fat. Fragm. ap. Macr. S. 2, 12;

    for which we find raro admodum,

    Quint. 11, 1, 14; Plin. 2, 50, 51, § 135:

    raro umquam,

    Quint. 4, 1, 4; 5, 7, 22; Plin. 22, 22, 46, § 93:

    ita raro,

    Cic. Rosc. Am. 13, 37:

    sic raro,

    Hor. S. 2, 3, 1:

    tam raro,

    Ov. M. 13, 117:

    quam raro,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 25:

    perquam raro,

    Plin. 37, 4, 15, § 55.— Comp.:

    quod si rarius fiet, quam tu exspectabis,

    Cic. Fam. 1, 7, 1.— Sup.:

    istud rarissime accidere,

    Col. 5, 5, 7:

    non affari nisi rarissime,

    Suet. Claud. 3.—
    B.
    Form rārē (acc. to I.), far apart, thinly, sparsely, here and there:

    nisi rare conseritur, vanam et minutam spicam facit,

    Col. 2, 9, 5:

    tenui vimine rarius contextus saccus,

    id. 9, 15, 12.—
    2.
    (Acc. to II. B.) Of time, seldom, rarely:

    vero rare capitur (piscis),

    Plaut. Rud. 4, 3, 56.—
    C.
    Form rārenter, seldom, rarely:

    dato rarenter bibere,

    Cato, R. R. 103; so, rarenter, Liv. And., Enn., Caecil., Nov., Trab., Pompon. ap. Non. 515, 23 sq.; 164, 25 sq.; App. Flor. 3, p. 357, 22. —
    D.
    Form rārĭter (very rare): quidquid fit rariter, magis delectat, Schol. Juv. 11, 208.

    Lewis & Short latin dictionary > rarus

  • 9 scisco

    scisco, scīvi, scītum, 3 ( dep. collat. form sciscor, acc. to Prisc. p. 799 P.), v. inch. a. [scio], to seek to know; to search, inquire.
    I.
    Lit. (ante-class. and very rare; cf., on the other hand, the deriv. sciscitor): praefestinamus, quae sit causa, sciscere, Afran. ap. Charis. p. 186 P.: ibo ad eam, ut sciscam, quid velint, Att. ap. Non. 505, 12; cf. Plaut. Am. 5, 1, 17.—
    II.
    Transf.
    A.
    Publicists' t. t., of the people, after inquiry or examination, to accept, approve, assent to something proposed; hence, to appoint, enact, decree, ordain, = rem cognitam jubere (cf. sancio):

    nullam illi (majores nostri) vim contionis esse voluerunt: quae scisceret plebes aut quae populus juberet summota contione, distributis partibus... auditis auctoribus, re multos dies promulgatā et cognitā, juberi vetarique voluerunt,

    Cic. Fl. 7, 15:

    illa legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit,

    id. Phil. 1, 10, 26; cf.:

    rogationes plurimas propter vos populus scivit,

    Plaut. Curc. 4, 2, 23:

    rogationem Marciam de Liguribus magno consensu plebes scivit jussitque. Ex eo plebiscito, etc.,

    Liv. 42, 21 fin.:

    adeo id gratum plebi fuit ut id modo sciscerent juberentque, ut senatus decerneret, qui Romae regnaret,

    id. 1, 17 fin.:

    ad sciscendum plebi,

    id. 6, 35:

    si Gaditani sciverint nominatim de aliquo cive Romano, ut sit is civis Gaditanus,

    Cic. Balb. 11, 27; cf.:

    qui (Athenienses) sciverunt, ut, etc.,

    id. Off. 3, 11, 46.— Pass.:

    multa perniciose sciscuntur in populis (with sancire),

    Cic. Leg. 2, 5, 13; cf.:

    illud stultissimum, existimare omnia justa esse, quae scita sint in populorum institutis aut legibus,

    id. ib. 1, 15, 42 (v. also under P. a.).— Poet., with obj.-clause:

    munera Martis Aequent imperio et solem concedere nocti Sciscant,

    Sil. 7, 545.—
    2.
    Transf., in gen. (like decerno), of an individual, to approve, assent to, vote for any thing:

    qui ulteriorem (Galliam decernit), ostendit, eam se sciscere legem, quam esse legem neget,

    Cic. Prov. Cons. 15, 36:

    quod primus scivit legem de publicanis, etc.,

    id. Planc. 14, 35. —
    B.
    To learn, ascertain, know:

    ut illi id factum sciscerent,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 68: praefestinamus quae sit causa sciscere, quod, etc., Afran. ap. Charis. 2, p. 186 P. (Com. Rel. v. 396 Rib.). —
    III.
    Trop., of nature, to decree, establish:

    confirmat antem illud vel maxime quod ipsa natura, ut ait ille, sciscet et probet,

    Cic. Fin. 1, 7, 23.—Hence, scī-tus, a, um, P. a.
    A.
    (Acc. to I.) Mid. (orig., that has informed himself, obtained knowledge, had experience; hence), knowing, shrewd, wise, acute, experienced, skilful, adroit, etc. (of persons; mostly poet.; not in Cic., but cf. 2.; syn.: callidus, versatus): doctu', fidelis... Scitus, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 251 Vahl.):

    hominem astutum, doctum, scitum et callidum,

    Plaut. Ps. 1, 3, 151:

    mulier scita atque prudens,

    Gell. 13, 4 fin.: scitus agaso, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Ann. v. 217 Vahl.):

    sycophanta,

    Plaut. Am. 1, 3, 8:

    homo,

    Ter. Eun. 2, 2, 23:

    convivator,

    a clever, dexterous host, Liv. 35, 49:

    scitus bellum (venereum) init,

    Plaut. Truc. 5, 42:

    ea mulieris scitae comitas,

    Gell. 13, 4, 3.— Comp.:

    non sum scitior, quae hos rogem, etc.,

    Plaut. Cist. 4, 2, 12.— Poet. and in post - Aug. prose with gen.:

    Nessus scitus vadorum,

    acquainted with, Ov. M. 9, 108:

    Thalia lyrae,

    id. F. 5, 54:

    Sthenelus pugnandi,

    Quint. 9, 3, 10 Spald. N. cr. —With obj.-clause ( poet.):

    scitus accendere corda Laudibus,

    Sil. 17, 293:

    accendere Martem,

    id. 15, 594.—
    b.
    Of things, fit, suitable, proper, judicious, sensible, witty, etc.:

    pulcre scripsti: scitum syngraphum!

    Plaut. As. 4, 1, 57:

    scito illa quidem (scripsit) sermone et Attico,

    Cic. N. D. 1, 33, 93; cf.

    interrogationes,

    Quint. 5, 7, 28.— Sup.:

    oratio optima et scitissima,

    Plaut. Stich. 1, 3, 30:

    si quid (dictum) est, quod mihi scitum esse videatur et homini ingenuo dignum atque docto, non aspernor,

    Cic. Planc. 14, 35; cf. id. Or. 16, 51:

    oratoris dictum,

    Tac. A. 6, 20.—Esp. in the phrase scitum est, it is a witty or acute saying; shrewd, clever: vetus illud Catonis admodum scitum est, qui mirari se aiebat, quod non rideret haruspex, haruspicem cum vidisset, Cic. Div. 2, 24, 51; cf.:

    scitum est illud Catonis, ut multa: Melius, etc.,

    id. Lael. 24, 90;

    Scytharum legati,

    Plin. 14, 22, 28, § 148:

    scitum est, inter Protogenem et eum (Apellem) quod accidit,

    a clever thing, id. 35, 10, 36, § 81:

    hoc Scitum est, periculum ex aliis facere, tibi quod ex usu siet,

    Ter. Heaut. 1, 2, 36; cf. id. Phorm. 5, 4, 2:

    scitum est causam conferre in tempus,

    Cic. de Or. 3, 61, 228.—
    2.
    Transf., beautiful, elegant, fine, etc. (mostly ante- and post-class.;

    syn.: venustus, bellus): satis scitum filum mulieris,

    Plaut. Merc. 4, 4, 15; cf.

    Iphis,

    Petr. 63, 3:

    mulierculae formae scitioris,

    Lampr. Commod. 2 fin. (v. perscitus):

    vox admodum scita et canora,

    Gell. 18, 5, 2:

    haec nox scita'st exercendo scorto,

    Plaut. Am. 1, 1, 132; cf. scitamenta.—
    B.
    (Acc. to II. A.) Subst.: scītum, i. n., an ordinance, statute, decree; esp. in connection with plebis (plebei, v. plebs), or, in one word, plebiscitum, an ordinance or decree of the people or of the citizens (opp. to senatusconsultum, a decree of the Senate):

    scita plebei appellantur ea, quae plebs suo suffragio sine patribus jussit, plebeio magistratu rogante,

    Fest. p. 293 Müll.; cf. Lael. Felix ap. Gell. 15, 27, 4:

    quo plebiscito decreta a senatu est quaestio, etc.,

    Cic. Fin. 2, 16, 54:

    quae (lex) postea plebiscito Canuleio abrogata est,

    id. Rep. 2, 37, 63:

    plebiscitis consularem potestatem minuere,

    id. de Or. 2, 48, 199 et saep. (v. 2. scitus).—In a lusus verbb. with scitus, A.: Ps. Ecquid is homo scitus est? Ch. Plebiscitum non est scitius, Plaut. Ps. 2, 4, 58.—In the order scitum plebis:

    de altero aedile scitum plebis est factum rogantibus tribunis,

    Liv. 31, 50 fin.; 10, 22 fin.:

    scita plebis injuncta patribus,

    id. 3, 67; 22, 26;

    Populi is used instead of plebis when the decrees of other nations are spoken of: cum lex esset Athenis, ne quis populi scitum faceret, ut quisquam coronā donaretur, etc.,

    Cic. Opt. Gen. 7, 19:

    Athenienses quibusdam temporibus sublato Areopago nihil nisi populi scitis ac decretis agebant,

    id. Rep. 1, 27, 43; so,

    in one word, populiscitum,

    Nep. Alcib. 5, 4; id. Epam. 7, 4; id. Phoc. 2, 2:

    ut nullum de eā re scitum populi fieret aut litteris mandaretur,

    Liv. 45, 25. Tacitus is the first who has populi scita for decrees of the Roman people, Tac. A. 3, 58.—Of Roman popular decrees also simply scita:

    cum scita ac jussa nostra sua sententia comprobat,

    Cic. Balb. 18, 42.—Rarely of other public or official ordinances (cf.:

    decreta, edicta, jussa): (Numa) omnia publica privataque sacra Pontificis scitis subjecit,

    Liv. 1, 20:

    quo minus ferociter aliorum (decemvirorum) scitis adversarentur,

    id. 3, 33; Plin. 14, 22, 28, § 146:

    regis,

    Vulg. Esth. 3, 8.—
    2.
    Transf. (with decretum and placitum) as a transl. of the Gr. dogma, a maxim, tenet, dogma, Sen. Ep. 95, 10.— Adv.: scītē (acc. to A.), shrewdly, cleverly, skilfully, adroitly, nicely, tastefully, elegantly (class.):

    eho, nimium scite scitus es,

    Plaut. Cas. 3, 1, 8; cf.:

    tondetur nimium scite,

    id. Merc. 3, 1, 28:

    satis scite et probe,

    id. Trin. 3, 3, 56; id. Bacch. 2, 3, 69; id. Mil. 4, 2, 74; id. Trin. 3, 3, 53; Ter. Heaut. 4, 4, 7; Cic. Fam. 11, 16, 1 (with commode):

    (rationes) ita sunt perscriptae scite et litterate, ut, etc.,

    id. Pis. 25, 61; cf.:

    scite et venuste facta,

    id. Verr. 2, 2, 35, § 87:

    illa ex patellis quae evellerat, ita scite in aureis poculis inligabat, etc.,

    id. ib. 2, 4, 24, §

    54: non scite (dictum),

    id. Att. 14, 20, 3; so,

    dictum,

    Plin. 36, 22, 48, § 166:

    scite loqui,

    Liv. 10, 19:

    parum scite convivium exornare,

    Sall. J. 85, 39; cf. Liv. 4, 44 fin.Comp.:

    scitius,

    Gell. 4, 11, 10.— Sup.:

    scitissime,

    Plaut. Stich. 1, 3, 116; Gell. 10, 11, 6; App. M. 9, p. 212, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > scisco

  • 10 sciscor

    scisco, scīvi, scītum, 3 ( dep. collat. form sciscor, acc. to Prisc. p. 799 P.), v. inch. a. [scio], to seek to know; to search, inquire.
    I.
    Lit. (ante-class. and very rare; cf., on the other hand, the deriv. sciscitor): praefestinamus, quae sit causa, sciscere, Afran. ap. Charis. p. 186 P.: ibo ad eam, ut sciscam, quid velint, Att. ap. Non. 505, 12; cf. Plaut. Am. 5, 1, 17.—
    II.
    Transf.
    A.
    Publicists' t. t., of the people, after inquiry or examination, to accept, approve, assent to something proposed; hence, to appoint, enact, decree, ordain, = rem cognitam jubere (cf. sancio):

    nullam illi (majores nostri) vim contionis esse voluerunt: quae scisceret plebes aut quae populus juberet summota contione, distributis partibus... auditis auctoribus, re multos dies promulgatā et cognitā, juberi vetarique voluerunt,

    Cic. Fl. 7, 15:

    illa legitima: consules populum jure rogaverunt populusque jure scivit,

    id. Phil. 1, 10, 26; cf.:

    rogationes plurimas propter vos populus scivit,

    Plaut. Curc. 4, 2, 23:

    rogationem Marciam de Liguribus magno consensu plebes scivit jussitque. Ex eo plebiscito, etc.,

    Liv. 42, 21 fin.:

    adeo id gratum plebi fuit ut id modo sciscerent juberentque, ut senatus decerneret, qui Romae regnaret,

    id. 1, 17 fin.:

    ad sciscendum plebi,

    id. 6, 35:

    si Gaditani sciverint nominatim de aliquo cive Romano, ut sit is civis Gaditanus,

    Cic. Balb. 11, 27; cf.:

    qui (Athenienses) sciverunt, ut, etc.,

    id. Off. 3, 11, 46.— Pass.:

    multa perniciose sciscuntur in populis (with sancire),

    Cic. Leg. 2, 5, 13; cf.:

    illud stultissimum, existimare omnia justa esse, quae scita sint in populorum institutis aut legibus,

    id. ib. 1, 15, 42 (v. also under P. a.).— Poet., with obj.-clause:

    munera Martis Aequent imperio et solem concedere nocti Sciscant,

    Sil. 7, 545.—
    2.
    Transf., in gen. (like decerno), of an individual, to approve, assent to, vote for any thing:

    qui ulteriorem (Galliam decernit), ostendit, eam se sciscere legem, quam esse legem neget,

    Cic. Prov. Cons. 15, 36:

    quod primus scivit legem de publicanis, etc.,

    id. Planc. 14, 35. —
    B.
    To learn, ascertain, know:

    ut illi id factum sciscerent,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 68: praefestinamus quae sit causa sciscere, quod, etc., Afran. ap. Charis. 2, p. 186 P. (Com. Rel. v. 396 Rib.). —
    III.
    Trop., of nature, to decree, establish:

    confirmat antem illud vel maxime quod ipsa natura, ut ait ille, sciscet et probet,

    Cic. Fin. 1, 7, 23.—Hence, scī-tus, a, um, P. a.
    A.
    (Acc. to I.) Mid. (orig., that has informed himself, obtained knowledge, had experience; hence), knowing, shrewd, wise, acute, experienced, skilful, adroit, etc. (of persons; mostly poet.; not in Cic., but cf. 2.; syn.: callidus, versatus): doctu', fidelis... Scitus, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 251 Vahl.):

    hominem astutum, doctum, scitum et callidum,

    Plaut. Ps. 1, 3, 151:

    mulier scita atque prudens,

    Gell. 13, 4 fin.: scitus agaso, Enn. ap. Fest. p. 330 Müll. (Ann. v. 217 Vahl.):

    sycophanta,

    Plaut. Am. 1, 3, 8:

    homo,

    Ter. Eun. 2, 2, 23:

    convivator,

    a clever, dexterous host, Liv. 35, 49:

    scitus bellum (venereum) init,

    Plaut. Truc. 5, 42:

    ea mulieris scitae comitas,

    Gell. 13, 4, 3.— Comp.:

    non sum scitior, quae hos rogem, etc.,

    Plaut. Cist. 4, 2, 12.— Poet. and in post - Aug. prose with gen.:

    Nessus scitus vadorum,

    acquainted with, Ov. M. 9, 108:

    Thalia lyrae,

    id. F. 5, 54:

    Sthenelus pugnandi,

    Quint. 9, 3, 10 Spald. N. cr. —With obj.-clause ( poet.):

    scitus accendere corda Laudibus,

    Sil. 17, 293:

    accendere Martem,

    id. 15, 594.—
    b.
    Of things, fit, suitable, proper, judicious, sensible, witty, etc.:

    pulcre scripsti: scitum syngraphum!

    Plaut. As. 4, 1, 57:

    scito illa quidem (scripsit) sermone et Attico,

    Cic. N. D. 1, 33, 93; cf.

    interrogationes,

    Quint. 5, 7, 28.— Sup.:

    oratio optima et scitissima,

    Plaut. Stich. 1, 3, 30:

    si quid (dictum) est, quod mihi scitum esse videatur et homini ingenuo dignum atque docto, non aspernor,

    Cic. Planc. 14, 35; cf. id. Or. 16, 51:

    oratoris dictum,

    Tac. A. 6, 20.—Esp. in the phrase scitum est, it is a witty or acute saying; shrewd, clever: vetus illud Catonis admodum scitum est, qui mirari se aiebat, quod non rideret haruspex, haruspicem cum vidisset, Cic. Div. 2, 24, 51; cf.:

    scitum est illud Catonis, ut multa: Melius, etc.,

    id. Lael. 24, 90;

    Scytharum legati,

    Plin. 14, 22, 28, § 148:

    scitum est, inter Protogenem et eum (Apellem) quod accidit,

    a clever thing, id. 35, 10, 36, § 81:

    hoc Scitum est, periculum ex aliis facere, tibi quod ex usu siet,

    Ter. Heaut. 1, 2, 36; cf. id. Phorm. 5, 4, 2:

    scitum est causam conferre in tempus,

    Cic. de Or. 3, 61, 228.—
    2.
    Transf., beautiful, elegant, fine, etc. (mostly ante- and post-class.;

    syn.: venustus, bellus): satis scitum filum mulieris,

    Plaut. Merc. 4, 4, 15; cf.

    Iphis,

    Petr. 63, 3:

    mulierculae formae scitioris,

    Lampr. Commod. 2 fin. (v. perscitus):

    vox admodum scita et canora,

    Gell. 18, 5, 2:

    haec nox scita'st exercendo scorto,

    Plaut. Am. 1, 1, 132; cf. scitamenta.—
    B.
    (Acc. to II. A.) Subst.: scītum, i. n., an ordinance, statute, decree; esp. in connection with plebis (plebei, v. plebs), or, in one word, plebiscitum, an ordinance or decree of the people or of the citizens (opp. to senatusconsultum, a decree of the Senate):

    scita plebei appellantur ea, quae plebs suo suffragio sine patribus jussit, plebeio magistratu rogante,

    Fest. p. 293 Müll.; cf. Lael. Felix ap. Gell. 15, 27, 4:

    quo plebiscito decreta a senatu est quaestio, etc.,

    Cic. Fin. 2, 16, 54:

    quae (lex) postea plebiscito Canuleio abrogata est,

    id. Rep. 2, 37, 63:

    plebiscitis consularem potestatem minuere,

    id. de Or. 2, 48, 199 et saep. (v. 2. scitus).—In a lusus verbb. with scitus, A.: Ps. Ecquid is homo scitus est? Ch. Plebiscitum non est scitius, Plaut. Ps. 2, 4, 58.—In the order scitum plebis:

    de altero aedile scitum plebis est factum rogantibus tribunis,

    Liv. 31, 50 fin.; 10, 22 fin.:

    scita plebis injuncta patribus,

    id. 3, 67; 22, 26;

    Populi is used instead of plebis when the decrees of other nations are spoken of: cum lex esset Athenis, ne quis populi scitum faceret, ut quisquam coronā donaretur, etc.,

    Cic. Opt. Gen. 7, 19:

    Athenienses quibusdam temporibus sublato Areopago nihil nisi populi scitis ac decretis agebant,

    id. Rep. 1, 27, 43; so,

    in one word, populiscitum,

    Nep. Alcib. 5, 4; id. Epam. 7, 4; id. Phoc. 2, 2:

    ut nullum de eā re scitum populi fieret aut litteris mandaretur,

    Liv. 45, 25. Tacitus is the first who has populi scita for decrees of the Roman people, Tac. A. 3, 58.—Of Roman popular decrees also simply scita:

    cum scita ac jussa nostra sua sententia comprobat,

    Cic. Balb. 18, 42.—Rarely of other public or official ordinances (cf.:

    decreta, edicta, jussa): (Numa) omnia publica privataque sacra Pontificis scitis subjecit,

    Liv. 1, 20:

    quo minus ferociter aliorum (decemvirorum) scitis adversarentur,

    id. 3, 33; Plin. 14, 22, 28, § 146:

    regis,

    Vulg. Esth. 3, 8.—
    2.
    Transf. (with decretum and placitum) as a transl. of the Gr. dogma, a maxim, tenet, dogma, Sen. Ep. 95, 10.— Adv.: scītē (acc. to A.), shrewdly, cleverly, skilfully, adroitly, nicely, tastefully, elegantly (class.):

    eho, nimium scite scitus es,

    Plaut. Cas. 3, 1, 8; cf.:

    tondetur nimium scite,

    id. Merc. 3, 1, 28:

    satis scite et probe,

    id. Trin. 3, 3, 56; id. Bacch. 2, 3, 69; id. Mil. 4, 2, 74; id. Trin. 3, 3, 53; Ter. Heaut. 4, 4, 7; Cic. Fam. 11, 16, 1 (with commode):

    (rationes) ita sunt perscriptae scite et litterate, ut, etc.,

    id. Pis. 25, 61; cf.:

    scite et venuste facta,

    id. Verr. 2, 2, 35, § 87:

    illa ex patellis quae evellerat, ita scite in aureis poculis inligabat, etc.,

    id. ib. 2, 4, 24, §

    54: non scite (dictum),

    id. Att. 14, 20, 3; so,

    dictum,

    Plin. 36, 22, 48, § 166:

    scite loqui,

    Liv. 10, 19:

    parum scite convivium exornare,

    Sall. J. 85, 39; cf. Liv. 4, 44 fin.Comp.:

    scitius,

    Gell. 4, 11, 10.— Sup.:

    scitissime,

    Plaut. Stich. 1, 3, 116; Gell. 10, 11, 6; App. M. 9, p. 212, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > sciscor

  • 11 adulēscēns

        adulēscēns (not adol-), ntis    [P. of adolesco], adj. with comp, growing, near maturity, young, youthful: admodum: adulescentior Academia, younger: homines, Cs.: filia. — As subst, m. and f a youth, young man or woman (between pueritia and senectus): adulescentes bonā indole praediti: optuma, T.: Brutus adulescens, junior, Cs.
    * * *
    I
    young man, youth; youthful person; young woman/girl
    II
    adulescentis (gen.), adulescentior -or -us, adulescentissimus -a -um ADJ
    young, youthful; "minor" (in reference to the younger of two having same name)

    Latin-English dictionary > adulēscēns

  • 12 de-mittō

        de-mittō mīsī, missus, ere,    to send down, let down, drop, lower, put down, let fall, sink: lacrimas, shed, V.: ubera, let down, V.: ancilia caelo demissa, L.: latum clavum pectore, H.: Maiā genitum demittit ab alto, V.: ab aethere currum, O.: aurīs, H.: crinem, O.: tunicam, H.: se ad aurem alicuius, bend: se ob assem, stoop, H.: vallis, quā se demittere rivi Adsuerant, O.: (matres) de muris per manūs demissae, letting themselves down, Cs.: de caelo demissus, i. e. of heavenly origin, L.: tum demissi populo fasces, lowered. — To cast down, cast, throw, thrust, plunge, drive: Demissa tempestas ab Euro, H.: per pectora tela, O.: equum in flumen: in eum locum demissus, S.: Manīs deam ad imos, V.: hostem in ovilia, H.: ferrum in ilia, O.: sublicas in terram, Cs.: huc stipites, Cs.: nummum in loculos, to put, H.: fessas navīs, i. e. from the high seas, V.: navem secundo amni Scodram, L.: puteum alte in solido, sink, V.: corpora Stygiae nocti, O.: aliquem Orco, V.: ferrum lacubus, O.—Of troops, to send down, lead down: in loca plana agmen, L.: in inferiorem campum equites, L.—With se, to descend, march down: cum se pars agminis in convallem demisisset, Cs.: in aequum locum sese, Cs.—Fig., to cast down, depress, let sink, let fall: quā se (incipit) molli iugum demittere clivo, V.: demissis in terram oculis, L.: voltum metu, O.: animos: mentes, V.: ne se admodum animo demitterent, Cs.: hoc in pectus tuum demitte, impress, S.: voces in pectora, L.: dicta in aurīs, V.: Segnius inritant animos demissa per aurem (i. e. in animum), received, H.: me penitus in causam, to engage in: me in res turbulentissimas, to meddle with: eo rem demittit, si, etc., concedes so much.— P. pass., derived, sprung, descended (poet.): ab alto Demissum genus Aeneā, H.: ab Iove gens, V.: Iulius, a magno demissum nomen Iulo, V.

    Latin-English dictionary > de-mittō

  • 13 excors

        excors cordis, adj.    [ex + cor], without intelligence, without understanding, senseless, silly, stupid: anus: hoc qui non videt, excors est: admodum: turpis et excors, H.
    * * *
    (gen.), excordis ADJ
    silly, stupid

    Latin-English dictionary > excors

  • 14 grandis

        grandis e, adj. with comp.    [2 GAR-].—Of things, full-grown, large, great, full, abundant: tumulus, Cs.: vas: fetūs grandiores edere: ilex, S.: grandiores libri: litterae: cothurni, H.: pecunia, a large sum: faenus: aes alienum, S.: pondus argenti: elementa, massive, O.—Of persons, grown up, large, big, tall: virgo, T.: puer.— Advanced in years, aged, old: homo grandior, T.: grandiorem aetatem ad consulatum constituere: non admodum grandis natu: tam grandis natu: iam grandior aevo genitor, O.—Fig., large, great, strong, powerful, weighty, severe: dicam tibi inpin gam grandem, T.: de rebus grandioribus dicere: supercilium, lofty, Iu.: ingenium, O.: praemia meritorum, H.: carmen, Iu.: alumnus, noble, H.— Plur n. as subst: metit Orcus Grandia cum parvis, H.: nec Conamur tenues grandia, H.—Of style, great, lofty, dignified, noble: genus dicendi grandius: rerum gestarum pronuntiator: causidicus: oratores verbis.
    * * *
    grandis, grande ADJ
    full-grown, grown up; large, great, grand, tall, lofty; powerful; aged, old

    Latin-English dictionary > grandis

  • 15 modo

        modo (modō, C. poët.), adv. (sometimes passing into a conj.)    [abl. of modus].    I. In gen., by a measure, with a limit ; hence, only, merely, solely, simply, but, no more than: unum modo: oppido modo potiti, the bare town, S.: parvam modo causam timoris adferre, Cs.: delectationem modo habere, nunc vero etiam salutem: circi modo spectaculum fuerat, L.: modo ut haec nobis loca tenere liceat; see also dum, solum, tantum.—In urgent commands or wishes, only: modo facito ut illam serves, only be sure to, T.: modo fac, ne quid aliud cures: tu modo... impende laborem, V.: vos modo animos mihi adhibete, Cu.—In the phrase, modo non, only not, almost: modo non montīs auri pollicens, T.—In the phrase, non modo, much less: quos clientīs nemo habere velit, non modo illorum cliens esse.—Usu. followed by sed or verum, not only... but: non modo ceteri, sed tu ipse: ne non modo intrare, verum aspicere possim: non modo non credibiliter, sed ne suspi<*> ciose quidem: non modo honeste, verum etiam communi luce.—But non modo usu. stands for non modo non, before ne... quidem, when both clauses have the same predicate: non modo proditori, sed ne perfugae quidem locus fuit: ut id non modo neglegentiae meae, sed ne occupation<*> quidem tribuas.—    II. In conditions, with ut and subj, if but, provided only, on condition that: scies Modo ut tacere possis, T.: concede, ut impune emerit, modo ut bonā ratione emerit.—As conj, if only, provided that, on condition that: manent ingenia senibus, modo permaneat industria: ea mihi probantur, modo ne illa exceptio incurrat, etc.—Elliptic, but, but yet, if only, however: decerne, modo recte: bonis viris faciendum est modo pro facultatibus: veniam quo vocas, modo adiutore te.—With relatives, in any degree, at all, only, merely, even: servus, qui modo tolerabili condicione sit servitutis: philosophus, in quo modo esset auctoritas: primi, quā modo praeirent duces, tamen signa sequebantur, wherever, L.—With si, if only, if but: tu si modo es Romae: scis, si modo meministi, etc.: Persequar inferius, modo si licet ordine ferre, O.—    III. Of time, just now, just: La. advenis modo? Pa. admodum, T.: modo nunc, V.: modo iam, Tb.— Just now, but this moment, a little while ago, lately, recently: quid dico nuper?: immo vero modo ac plane paulo ante: quae modo consulem osculata filium suum, nunc cruciatur: si hodie bella sint, quale Gallicum modo, L.— Presently, immediately, directly, in a moment: domum modo ibo, T.: modo prohiberi etiam se senatūs consulto diceret, L.—In correlation, with modo repeated, or with another adv.: modo... modo, now... now, at one moment... at another, sometimes... sometimes: modo ait, modo negat, at times he says yes, at times no, T.: Cotta meus modo hoc, modo illud: citus modo, modo tardus incessus, S.: nunc... modo, L.: modo... Nunc, O.: nobilitas perculsa modo per socios, interdum per equites, S.: saepe cum anellis, modo laevā inani, H.: modo... modo... saepe, S.—With tum or deinde, at first... then, at one time... at another: sol modo accedens, tum autem recedens: dicere modo unum, tum autem plurīs deos: ilex, paulum modo prona, deinde flexa, S.
    * * *
    I
    only, merely; just now/recently, lately; presently
    II
    but, if only; but only

    Latin-English dictionary > modo

  • 16 nimis

        nimis adv.    [ne+1 MA-], beyond measure, too much, overmuch, excessively, too: Vemens es nimis, T.: nec nimis valde nec nimis saepe: longo satiate ludo, H.: nimis insidiarum: Haec loca lucis habent nimis, O.— Beyond measure, exceedingly, greatly: fundam tibi nunc nimis vellem dari, T.— Prov.: nequid nimis, moderation in all things, T. —With a negative, not much, not very much, not especially, not very: me quidem non nimis, sed eos admodum delectarunt: praesidium non nimis firmum, Cs.: haud nimis amplum, L.
    * * *
    very much; too much; exceedingly

    Latin-English dictionary > nimis

  • 17 nūllus

        nūllus gen. nūllīus (m nūllī, T., C.; nūllius, H.), dat. nūllī (m nūllō, Cs.; f nūllae, Pr.), adj.    [ne+ullus], not any, none, no: semita nulla, Enn. ap. C.: nulla videbatur aptior persona: elephanto beluarum nulla prudentior: nullo periculo perventuri, safely, Cs.: nullo discrimine, V.: nullius earum rerum consuli ius est, jurisdiction over none of, etc., S.: nullum meum minimum dictum, not the slightest word on my part: (Alpes) nullā dum viā superatae, no road as yet, L.: equestris pugna nulla admodum fuit, no fight at all, L.: nullā re unā magis commendari, quam, etc., no single: nullā rerum suarum non relictā, every one, L.—As subst m. and f no one, nobody: me, cum a vobis discessero, nusquam aut nullum fore: consistendi potestas erat nulli, Cs.: ego quidem nulli vestrum deero, L.: aut nullo aut quam paucissimis praesentibus, S.: Cur nemo est, nulla est, quae, etc., O.: nullis posset esse iucundior: nullis hominum cogentibus veniunt, V.—As subst n., nothing (for nihil): praeter laudem nullius avari, H.—Colloquially, not, not at all: memini, tametsi nullus moneas, T.: Philotimus nullus venit: ea (occasio) nulla contigerat, L.— Of no account, insignificant, trifling, worthless, null: igitur tu Titias leges nullas putas?: sed vides nullam esse rem p.: patre nullo, L.: alia quae illos magnos fecere, quae nobis nulla sunt, S.—With esse, to be lost, be undone: nullus sum, T.: Nullu's, Geta, nisi, etc., it is all over with you, T.
    * * *
    I
    nulla, nullum (gen -ius) ADJ
    no, none, not any
    II

    Latin-English dictionary > nūllus

  • 18 parvus

        parvus adj. (for comp. and sup., see minor, minimus)    [PAV-].—Of magnitude, little, small, petty, puny, inconsiderable: argenti pondus, S.: pisciculi: haec parva et infirma sunt: parva componere magnis, V.—Of stature, small, short, little, young: liberi, S.: salutaria appetant parvi, the little ones: soror, T.: virgo, Ct.: operosa parvus Carmina fingo, a little man, H.: a parvis didicimus, etc., in childhood: puer in domo a parvo eductus, from infancy, L.—Of time, short, brief: parvae consuetudinis Causa, T.—Of extent or importance, little, insignificant, trifling, small, petty, unimportant: causa, T.: res: merces, H.: detrimentum, Cs.: pericula, Ta.: onus parvis animis et parvo corpore maius, H.: hoc studium parvi properemus et ampli, both small and great, H.— Of value or price, little, small, low, mean, vile: opera parvi preti, T.: Nil parvom loquar, H.: pretio parvo vendere.—As subst n., a little, trifle: parvo contentus, with little: vivitur parvo bene, H.: ita ut parvo admodum plures caperentur, a very little more, L.—Esp., in gen. or abl. of price: Sed parvi pendo, little I care, T.: parvi sunt foris arma, of little value: parvi refert abs te ius dici diligenter, nisi, etc., it matters little: quia parvi id duceret, cared little for: quanti emptus? parvo, H.
    * * *
    parva -um, minor -or -us, minimus -a -um ADJ
    small, little, cheap; unimportant; (SUPER) smallest, least

    Latin-English dictionary > parvus

  • 19 prōra

        prōra ae, f, πρῷρα, the forepart of a ship, bow, prow: prorae admodum erectae, Cs.: terris advertere proram, V.: prorae tutela Melanthus, i. e. the lookout, O.: prorae litore inlisae, L.— Prov.: mihi prora et puppis, ut Graecorum proverbium est, fuit, etc., i. e. my intention from first to last.—A ship: aeratae steterant ad litora prorae, V., O.
    * * *

    Latin-English dictionary > prōra

  • 20 re-stō

        re-stō stitī, —, āre,    to withstand, resist, oppose, stand firm, hold out, not yield: summā vi, L.: Is mihi, dum resto, guttura Rupit, O.: In quā re nunc tam confidenter restas, oppose me, T.: paucis plures vix restatis, L.: melioribus restas, are opposing your betters, O.—To be left, remain: huius generis reliquias Restare video, T.: cum aequalibus, qui pauci iam admodum restant: unam sibi spem reliquam in Etruscis restare, L.: Omnīs composui... ego resto, H.: De viginti Restabam solus, O.: duae restant noctes de mense secundo, O.: Dona flammis restantia Troiae, saved from, V.: hoc etiam restabat, Ut, etc., O.: illud etiam restiterat, ut, etc.: restat, ut omnes unum velint: nec aliud restabat quam conrigere, etc., L.: restabat verba referre, O.: quid restat, nisi porro ut fiam miser, T.: placet (vobis) socios sic tractari, quod restat, ut, etc., i. e. for the future: Ire tamen restat, H.: Hoc Latio restare canunt, V.

    Latin-English dictionary > re-stō

См. также в других словарях:

  • Laetamur Admodum — issued November 1, 1956, is an encyclical of Pope Pius XII renewing his request for prayers for peace for Poland, Hungary, and the Middle East.The Holy Father is most pleased to learn that the Catholic World responded with generosity and… …   Wikipedia

  • Laetamur admodum — Mit der Enzyklika Laetamur admodum von Papst Pius XII. erfolgte am 1. November 1956 ein erneuter Friedensaufruf des Papstes. Dieses Rundschreiben ist eine Exhortatio und ein Aufruf zum „Gebet für den Frieden in Polen, Ungarn und im Nahen Osten“.… …   Deutsch Wikipedia

  • Vetus autem illud Catonis admodum scitum est qui mirari se ajebat, quod non rideret haruspex, harusp… — Vetus autem illud Catonis admodum scitum est qui mirari se ajebat, quod non rideret haruspex, haruspicem quum vidisset. См. Поп попа хвалит, только глазом мигает …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • VADIMONIS Lacus est parvus admodum — in quo fluctuant insulae, in provinc. Patrimonii, de quo Plin. multa commemorat, l. 8. Ep. 20. Meminit huius lacus Polyb. l. 2. Ubi την` Ο᾿υάδμονα λίμνην appellat, corrupte forsan a genuino Ο᾿υαδίμονα. In fragment. Sotionis, de miraculis fontium …   Hofmann J. Lexicon universale

  • in re propria iniquum admodum est alicui licentiam tribuere sententiae — /in riy prowpriya anaykwam cbdmadam est slak(yuw)ay lasensh(iy)am trabyuwariy sentenshiy(iy)/ It is extremely unjust that any one should be judge in his own cause …   Black's law dictionary

  • in re propria iniquum admodum est alicui licentiam tribuere sententiae — /in riy prowpriya anaykwam cbdmadam est slak(yuw)ay lasensh(iy)am trabyuwariy sentenshiy(iy)/ It is extremely unjust that any one should be judge in his own cause …   Black's law dictionary

  • In re propria iniquum admodum est alicui licentiam tribuere sententiae — It is most unfair for anyone to assign to himself the privilege of deciding his own case …   Ballentine's law dictionary

  • fort — I. Fort, m. adject. Est celuy qui a force et robusteté en son corps, Fortis, D où c est qu il vient, Selon ce on dit, Un fort homme, un fort cheval, Homo, equus, robore membrorum valens. Et par ce on accompagne ce mot de cet autre, puissant,… …   Thresor de la langue françoyse

  • AURANTIA — pro Auratis, et Aurans, pro Aurato, infimae Latinitati; quod vere aurei coloris sint. Ut frustra sint, qui ab Arantia urbe id nomen deducunt, in quam primum volunt mala aurea ab Hercule inlata, quum ab hesperidibus rediret. Nomen einem Aurantium… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • BURGUNDIONES quasi BURGWOHNER — BURGUNDIONES, quasi BURGWOHNER Germani nomen occupârunt, ex opere, quia crebra per limitem habitacula constituta Burgos vulgo vocant. Hi quondam subactâ inferiore Germaniâ a Druso et tiberio per castra dispositi in magnam coaluerunt gentem, ut… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CALECUT — urbs Indiae Orientalis cis Gangem praecipua. Emporium celebre, caput regni perampli, in ora Malabarica, cum portu satis capaci. A Cochino 20. leuc. Hispanic. circiter, vix decem a Cadanora. Eius Rex Zamorinus dicitur, i. e. Supremus Imperator, et …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»