Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

negotia+c

  • 61 Cibyraticus

    Cĭbyra, ae, f., = Kibura.
    I.
    A town in Magna Phrygia, on the borders of Caria, abounding in manufactures, and the seat of a Roman tribunal, now Buruz, Cic. Verr. 2, 4, 13, § 30; Liv. 38, 14 bis; and id. 38, 15, 1.—
    B.
    Hence, Cĭbyrāta, ae, comm., = Kiburatês, of Cibyra:

    fratres quidam,

    Cic. Verr. 2, 4, 13, § 30 sq.:

    pantherae,

    id. Att. 5, 21, 5.— Subst.: Cĭbyrātae, ārum, m., the inhabitants of Cibyra, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 5; 8, 9, 3; Liv. 45, 25, 13 al.—
    2.
    Cĭbyrātĭcus, a, um, adj., of or pertaining to Cibyra:

    forum,

    Cic. Att. 5, 21, 9:

    negotia,

    Hor. Ep. 1, 6, 33:

    jurisdictio,

    Plin. 5, 28, 29, § 105.—
    II.
    A town in Pamphylia, now Ibura, Plin. 5, 27, 22, § 92.

    Lewis & Short latin dictionary > Cibyraticus

  • 62 commendo

    I.
    Prop.
    A.
    Lit., implying a physical delivery, to deposit with, intrust to; constr. aliquem or aliquid alicui, or absol.:

    commendare nihil aliud est quam deponere,

    Dig. 50, 16, 186:

    Oratorem meum—sic enim inscripsi— Sabino tuo commendavi,

    Cic. Fam. 15, 20, 1:

    sacrum sacrove commendatum qui clepsit rapsitve parricida esto,

    id. Leg. 2, 9, 22; 2, 16, 40:

    nummos alicui,

    Dig. 16, 3, 24:

    corpus alicui loco,

    Paul. Sent. 1, 21, 4:

    CORPORA SARCOPHAGO,

    Inscr. Orell. 4370.— Poet.:

    semina sulcis,

    Sil. 15, 541.—With apud or ad and acc. (rare and post-class.): Demetrius duos filios apud Gnidium hospitem suum cum magno auri pondere commendaverat, [p. 377] Just. 35, 2, 1:

    cujus beneficio ad sororem Medeam est commendatus,

    Hyg. Fab. 3.—
    B.
    Trop.:

    ego me tuae commendo et committo fidei,

    Ter. Eun. 5, 2, 47 (cf.:

    bona nostra haec tibi permitto et tuae mando fide,

    id. And. 1, 5, 61); so,

    commendare se patri in clientelam et fidem,

    id. Eun. 5, 8, 9; 3, 5, 29:

    tibi ejus omnia negotia, libertos, procuratores, familiam,

    Cic. Fam. 1, 3, 2:

    vos sum testatus, vobis me ac meos commendavi,

    id. Dom. 57, 145:

    totum me tuo amori fideique,

    id. Att. 3, 20, 2:

    tibi suos testamento liberos,

    id. Fin. 3, 2, 9:

    simul atque natum sit animal, ipsum sibi conciliari et commendari ad se conservandum,

    id. ib. 3, 5, 16; * Cat. 15, 1; Ov. M. 6, 495:

    aliquem diis,

    Tac. A. 4, 17; cf. id. ib. 15, 23:

    rempublicam patribus,

    id. H. 1, 90; Suet. Aug. 56.— Trop.: aliquid litteris, to commit to writing, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 10, 2:

    historiam immortalitati,

    Cic. de Or. 2, 9, 36:

    nomen tuum immortalitati,

    id. Fam. 10, 12, 5; cf.:

    nomen suum posteritati,

    Curt. 9, 3, 5:

    eum sempiternae gloriae,

    Cic. Fam. 5, 12, 6: se fugae, Auct. B. Afr. 34.—
    2.
    Esp., of the dying, to commend children, parents, etc., to the care of others:

    is, qui morti addictus esset, paucos sibi dies commendandorum suorum causā postulavisset,

    Cic. Off. 3, 10, 46:

    hi de suā salute desperantes... parentes suos commendabant, si quos ex eo periculo fortuna servare potuisset,

    Caes. B. C. 2, 41:

    ille tibi moriens nos commendavit senex,

    Ter. Ad. 3, 4, 11; Prop. 4 (5), 11, 73:

    tibi suos testamento liberos,

    Cic. Fin. 3, 2, 9.—
    II.
    In gen., to commend or recommend, i. e. to procure favor for, to make agreeable, to set off with advantage, to grace (class.):

    principes undique convenire et se civitatesque suas Caesari commendare coeperunt,

    Caes. B. G. 3, 27 fin.;

    Auct. B. G. 8, 50: P. Rutilii adulescentiam ad opinionem et conscientiae et juris scientiae P. Mucii commendavit domus,

    Cic. Off. 2, 13, 47:

    (vox) quae una maxime eloquentiam vel commendat vel sustinet,

    id. de Or. 1, 59, 252; cf.:

    nullā re unā magis oratorem commendari quam verborum splendore et copiā,

    id. Brut. 59, 216; id. Att. 13, 19, 2; Quint. 6, 1, 21:

    adfectus nemo historicorum commendavit magis,

    id. 10, 1, 101:

    quod me Lucanae commendet amicae,

    Hor. Ep. 1, 15, 21:

    marmora commendantur maculis aut coloribus,

    Plin. 36, 6, 8, § 49:

    compluresque tribuni militum ad Caesarem veniunt seque ei commendant,

    Caes. B. C. 1, 74:

    hoc idcirco commemoratum a te puto, uti te infimo ordini commendares,

    Cic. Phil. 2, 2, 3:

    se civibus impiis,

    id. ib. 5, 1, 3:

    cum se numeris commendat et arte,

    Hor. Ep. 2, 1, 261:

    se tonsā cute,

    id. ib. 1, 18, 7:

    his factis abunde se posteritati commendasset,

    Val. Max. 5, 1, ext. 2.—Hence, commendātus, a, um, P. a.
    A.
    Commended, recommended to:

    quae res gloriosior? quae commendatior erit memoriae hominum sempiternae?

    Cic. Phil. 2, 13, 32; id. Balb. 18, 43:

    ceteris rebus habeas eos a me commendatissimos,

    id. Fam. 12, 26, 2; 2, 8, 3; 13, 10, 2; 13, 64, 1.—
    B.
    Agreeable, approved, distinguished, valued:

    vultus commendatior,

    Petr. 110, 5:

    calami,

    Plin. 16, 36, 65, § 161:

    fama commendatior,

    id. 25, 10, 81, § 130.

    Lewis & Short latin dictionary > commendo

  • 63 conmendo

    I.
    Prop.
    A.
    Lit., implying a physical delivery, to deposit with, intrust to; constr. aliquem or aliquid alicui, or absol.:

    commendare nihil aliud est quam deponere,

    Dig. 50, 16, 186:

    Oratorem meum—sic enim inscripsi— Sabino tuo commendavi,

    Cic. Fam. 15, 20, 1:

    sacrum sacrove commendatum qui clepsit rapsitve parricida esto,

    id. Leg. 2, 9, 22; 2, 16, 40:

    nummos alicui,

    Dig. 16, 3, 24:

    corpus alicui loco,

    Paul. Sent. 1, 21, 4:

    CORPORA SARCOPHAGO,

    Inscr. Orell. 4370.— Poet.:

    semina sulcis,

    Sil. 15, 541.—With apud or ad and acc. (rare and post-class.): Demetrius duos filios apud Gnidium hospitem suum cum magno auri pondere commendaverat, [p. 377] Just. 35, 2, 1:

    cujus beneficio ad sororem Medeam est commendatus,

    Hyg. Fab. 3.—
    B.
    Trop.:

    ego me tuae commendo et committo fidei,

    Ter. Eun. 5, 2, 47 (cf.:

    bona nostra haec tibi permitto et tuae mando fide,

    id. And. 1, 5, 61); so,

    commendare se patri in clientelam et fidem,

    id. Eun. 5, 8, 9; 3, 5, 29:

    tibi ejus omnia negotia, libertos, procuratores, familiam,

    Cic. Fam. 1, 3, 2:

    vos sum testatus, vobis me ac meos commendavi,

    id. Dom. 57, 145:

    totum me tuo amori fideique,

    id. Att. 3, 20, 2:

    tibi suos testamento liberos,

    id. Fin. 3, 2, 9:

    simul atque natum sit animal, ipsum sibi conciliari et commendari ad se conservandum,

    id. ib. 3, 5, 16; * Cat. 15, 1; Ov. M. 6, 495:

    aliquem diis,

    Tac. A. 4, 17; cf. id. ib. 15, 23:

    rempublicam patribus,

    id. H. 1, 90; Suet. Aug. 56.— Trop.: aliquid litteris, to commit to writing, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 10, 2:

    historiam immortalitati,

    Cic. de Or. 2, 9, 36:

    nomen tuum immortalitati,

    id. Fam. 10, 12, 5; cf.:

    nomen suum posteritati,

    Curt. 9, 3, 5:

    eum sempiternae gloriae,

    Cic. Fam. 5, 12, 6: se fugae, Auct. B. Afr. 34.—
    2.
    Esp., of the dying, to commend children, parents, etc., to the care of others:

    is, qui morti addictus esset, paucos sibi dies commendandorum suorum causā postulavisset,

    Cic. Off. 3, 10, 46:

    hi de suā salute desperantes... parentes suos commendabant, si quos ex eo periculo fortuna servare potuisset,

    Caes. B. C. 2, 41:

    ille tibi moriens nos commendavit senex,

    Ter. Ad. 3, 4, 11; Prop. 4 (5), 11, 73:

    tibi suos testamento liberos,

    Cic. Fin. 3, 2, 9.—
    II.
    In gen., to commend or recommend, i. e. to procure favor for, to make agreeable, to set off with advantage, to grace (class.):

    principes undique convenire et se civitatesque suas Caesari commendare coeperunt,

    Caes. B. G. 3, 27 fin.;

    Auct. B. G. 8, 50: P. Rutilii adulescentiam ad opinionem et conscientiae et juris scientiae P. Mucii commendavit domus,

    Cic. Off. 2, 13, 47:

    (vox) quae una maxime eloquentiam vel commendat vel sustinet,

    id. de Or. 1, 59, 252; cf.:

    nullā re unā magis oratorem commendari quam verborum splendore et copiā,

    id. Brut. 59, 216; id. Att. 13, 19, 2; Quint. 6, 1, 21:

    adfectus nemo historicorum commendavit magis,

    id. 10, 1, 101:

    quod me Lucanae commendet amicae,

    Hor. Ep. 1, 15, 21:

    marmora commendantur maculis aut coloribus,

    Plin. 36, 6, 8, § 49:

    compluresque tribuni militum ad Caesarem veniunt seque ei commendant,

    Caes. B. C. 1, 74:

    hoc idcirco commemoratum a te puto, uti te infimo ordini commendares,

    Cic. Phil. 2, 2, 3:

    se civibus impiis,

    id. ib. 5, 1, 3:

    cum se numeris commendat et arte,

    Hor. Ep. 2, 1, 261:

    se tonsā cute,

    id. ib. 1, 18, 7:

    his factis abunde se posteritati commendasset,

    Val. Max. 5, 1, ext. 2.—Hence, commendātus, a, um, P. a.
    A.
    Commended, recommended to:

    quae res gloriosior? quae commendatior erit memoriae hominum sempiternae?

    Cic. Phil. 2, 13, 32; id. Balb. 18, 43:

    ceteris rebus habeas eos a me commendatissimos,

    id. Fam. 12, 26, 2; 2, 8, 3; 13, 10, 2; 13, 64, 1.—
    B.
    Agreeable, approved, distinguished, valued:

    vultus commendatior,

    Petr. 110, 5:

    calami,

    Plin. 16, 36, 65, § 161:

    fama commendatior,

    id. 25, 10, 81, § 130.

    Lewis & Short latin dictionary > conmendo

  • 64 culpa

    culpa, ae, f. [kindr. in root with scelus; cf. Sanscr. skhal-, errare], crime, fault, blame, failure, defect (as a state worthy of punishment; on the contr. delictum, peccatum, etc., as punishable acts; diff. from scelus, which implies an intentional injury of others; but culpa includes in it an error in judgment).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen. (very freq. in every period and species of composition):

    delictum suum Suamque ut culpam expetere in mortalem sinat,

    Plaut. Am. 1, 2, 33; cf.:

    non C. Rabirium culpa delicti, non invidia vitae... in discrimen capitis vocaverunt,

    Cic. Rab. Perd. 1, 2:

    in hoc uno genere omnis inesse culpas istius maximas avaritiae, majestatis, dementiae, libidinis, crudelitatis,

    id. Verr. 2, 5, 17, § 42:

    et culpam in facto, non scelus esse meo,

    Ov. Tr. 4, 1, 24 et saep.:

    quicquid hujus factum'st culpa, non factum'st mea,

    Ter. Eun. 5, 6, 10:

    is quidem In culpā non est,

    to blame, in fault, id. Hec. 4, 4, 78; cf. id. ib. 3, 1, 19:

    praesidio ad eorum, qui in culpā essent, timorem uti,

    Cic. Fam. 15, 2, 7:

    malo Tironis verecundiam in culpā esse, quam inliberalitatem Curii,

    id. Att. 8, 6, 3; id. Planc. 4, 10; cf.:

    ut jam sit in iis culpa, qui, etc.,

    id. Fam. 1, 9, 13:

    tua culpa nonnulla est,

    you are somewhat to blame, not without fault, id. ib. 3, 8, 6:

    sed haec mea culpa est,

    id. Brut. 35, 133:

    ne penes ipsos culpa esset cladis,

    Liv. 5, 36, 10:

    penes Aetolos culpam belli esse,

    id. 35, 33, 3; Sen. Ben. 7, 18, 2; Plin. Ep. 10, 30 (39), 2:

    culpa, quae te est penes, Ter. hec. 4, 1, 20: culpa abest ab aliquo,

    Quint. 11, 1, 64:

    aliquem extra culpam belli esse judicare,

    Liv. 8, 19, 10:

    in mutum confers culpam,

    Plaut. Truc. 4, 3, 55:

    conferre in aliquem,

    Ter. Eun. 2, 3, 96; Caes. B. G. 4, 27; Cic. Sen. 5, 14 al.; cf.:

    culpam transferre in aliquem,

    Ter. And. 2, 3, 5; Cic. Att. 15, 28; id. Font. 8, 18:

    suam quisque culpam auctores ad negotia transferunt,

    Sall. J. 1, 4:

    contrahere culpam,

    Cic. Att. 11, 24, 1:

    culpam non modo derivare in aliquem, sed communicare cum altero,

    id. Verr. 2, 2, 20, § 49:

    in culpā ponere aliquem,

    id. Clu. 45, 127:

    indecorant bene nata (pectora) culpae,

    Hor. C. 4, 4, 36; 4, 15, 11:

    seraque fata, Quae manent culpas etiam sub Orco,

    id. ib. 3, 11, 29; App. Dogm. Plat. 2, p. 28, 5; Arn. 1, p. 27.—
    B.
    In partic.
    1.
    The crime of unchastity, a faux pas (cf. crimen, II. A. 2.), Ov. M. 2, 37 et saep.; Verg. A. 4, 19; 4, 172; Hor. C. 3, 27, 38; 3, 6, 17; Tac. A. 3, 24 et saep.—
    2.
    Mostly in jurid. Lat., the fault of remissness, neglect, Dig. 17, 2, 72; 18, 1, 68; 42, 5, 8, § 3:

    nec sum facturus (rem) vitio culpāve minorem,

    Hor. S. 2, 6, 6.—
    II.
    Meton., any thing mischievous or injurious, mischief:

    continuo culpam (sc. ovem aegram) ferro compesce,

    Verg. G. 3, 468:

    sedula (i. e. meretrix),

    Prop. 4 (5), 5, 20.—
    B.
    Of things, a fault, defect:

    operum et laudes et culpae,

    Vitr. 3, 1, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > culpa

  • 65 curo

    cūro (old orthog. COERO and COIRO, Inscr. Orell. 31; 560; 570:

    coeret, coerari, coerandi,

    Cic. Leg. 3, 4, 10), āvi, ātum, 1 ( perf. subj. curassis, Plaut. Most. 2, 2, 93; id. Ps. 1, 3, 3; id. Poen. 3, 1, 50; inf. pass. curarier, id. Capt. 3, 5, 79), v. a. [cura], to care for, take or have care of, to be solicitous for, to look or attend to, trouble one's self about, etc. (very freq. in every period and species of composition); constr. with the acc., the acc. with the gerundive, the inf. with ut, ne, the simple subj., the dat. or absol.
    I.
    In gen.
    1.
    Of persons.
    (α).
    With acc.:

    curare omnia studiosissime ac diligentissime,

    Cic. Fam. 4, 13, 7; cf.:

    diligenter praeceptum,

    Nep. Eum. 9, 5:

    magna di curant, parva neglegunt,

    Cic. N. D. 2, 66, 167:

    negotia aliena,

    id. Top. 17, 66; Hor. S. 2, 3, 19:

    mandatum,

    Cic. Att. 5, 7 init.:

    cenam,

    Plaut. Rud. 4, 6, 11; cf.

    opsonium,

    id. Merc. 3, 3, 22:

    domum,

    to cleanse, Petr. 71, 7:

    vestimenta curare et polire,

    Dig. 47, 2, 12 pr.:

    funus,

    Ter. And. 1, 1, 81 Ruhnk.; cf.

    in this sense, cadaver,

    Suet. Ner. 49; and:

    Aegyptii jussi corpus Alexandri suo more curare,

    Curt. 10, 10, 13; in other connections, curare corpus means to nourish, take care of one's self, to refresh, invigorate one's self, Lucr. 2, 31; 5, 937:

    nunc corpora curare tempus est,

    Liv. 21, 54, 2; 3, 2, 10; 26, 48, 3; Curt. 3, 8, 22 al.;

    in the same sense, membra,

    Hor. S. 2, 2, 81:

    cutem,

    id. Ep. 1, 2, 29; 1, 4, 15:

    pelliculam,

    id. S. 2, 5, 38:

    se,

    Ter. Ad. 5, 1, 1; Cic. Phil. 9, 3, 6; id. de Or. 3, 61, 230; cf.:

    se suamque aetatem,

    Plaut. Ps. 4, 7, 34:

    virum,

    Tib. 1, 5, 33; and in part. perf.:

    curati cibo,

    Liv. 9, 37, 7:

    omnes vinoque et cibo curatos domos dimisit,

    id. 34, 16, 5: vineam, to tend, Cato ap. Plin. 17, 22, 35, § 195; cf.

    apes,

    Col. 9, 14 et saep.:

    res rationesque eri,

    to superintend, Plaut. Ps. 2, 2, 32:

    pensa ac domos, of the women of the family,

    Mel. 1, 9, 6:

    sociorum injurias,

    Sall. J. 14, 19:

    sublimia,

    Hor. Ep. 1, 12, 15; cf. id. ib. 1, 4, 5:

    preces (Diana),

    id. C. S. 71:

    prodigia,

    to endeavor to avert, ward off, Liv. 1, 20, 7 et saep.:

    munus te curaturum scio, Ut mittas mihi,

    Plaut. Truc. 2, 4, 79; cf.:

    aquam mulsam prope ut sit,

    Varr. R. R. 3, 16, 28:

    te multum amamus, quod ea (signa) abs te diligenter parvoque curata sunt,

    provided, Cic. Att. 1, 3, 2; cf.

    II. C. infra: ego illum cum curā magnā curabo tibi,

    Plaut. Men. 5, 4, 7 and 9; so,

    aliquem,

    id. Stich. 1, 2, 39; 5, 3, 9; Cic. Ac. 2, 38, 121: curatur a multis, timetur a pluribus, is courted (cf. therapeuein), Plin. Ep. 1, 5, 15 et saep.—With a negative: quos peperisti ne cures, be unconcerned, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 9, 656; Plaut. Poen. 3, 1, 50:

    alii, quasi corpus nullum sit hominis, ita praeter animum nihil curant,

    care for nothing except the mind, Cic. Fin. 4, 14, 36:

    viri nihil perjuria curant (with nihil metuere),

    Cat. 64, 148:

    non ego istuc curo, qui sit, unde sit,

    Plaut. Most. 3, 1, 95: alia cura, a conversational expression (lit. trouble yourself about something else;

    hence),

    do not trouble yourself, never mind, id. Mil. 3, 3, 55 and 60;

    and in like sense, aliud cura,

    Ter. Phorm. 2, 1, 5.—
    (β).
    With acc. and gerundive, to cause something to be done, to order, to urge on, etc. (in good prose and very freq.;

    predominant in Cæsar): pontem in Arari faciundum,

    Caes. B. G. 1, 13:

    obsides inter eos dandos,

    id. ib. 1, 19; 3, 11;

    4, 29 et saep.: buculam faciendam,

    Cic. Div. 1, 24, 48:

    epistulam mihi referendam,

    id. Att. 8, 5, 1:

    fratrem interficiendum,

    Nep. Timol. 1, 4 al. —
    (γ).
    With part. perf pass.:

    inventum tibi curabo et mecum adductum Tuom Pamphilum,

    Ter. And. 4, 2, 1.—
    (δ).
    With inf. (most freq. with a negative):

    ea nolui scribere, quae nec indocti intellegere possent, nec docti legere curarent,

    would take the trouble, Cic. Ac. 1, 2, 4;

    so negatively,

    id. de Or. 1, 20, 91; id. Fam. 1, 9, 16; cf.:

    nihil Romae geritur, quod te putem scire curare,

    id. ib. 9, 10, 1; 3, 8, 7; Suet. Caes. 86; Hor. C. 2, 13, 39; id. Ep. 1, 17, 58; id. A. P. 133; 297; Ov. M. 11, 370; 11, 682 et saep.—Affirmatively:

    si qui sunt, qui illud curent defendere,

    Cic. Tusc. 5, 31, 87:

    qui istas res scire curavit,

    id. Fl. 27, 64:

    mando tibi, uti cures lustrare,

    Cato, R. R. 141:

    aspice, si quid Et nos, quod cures proprium fecisse, loquamur,

    Hor. Ep. 1, 17, 5; 1, 16, 17; id. A. P. 35; 460 sq.; Suet. Dom. 20; id. Gram. 24.—
    (ε).
    With acc. and inf. pass.:

    neque vero haec inter se congruere possent, ut natura et procreari vellet et diligi procreatos non curaret,

    Cic. Fin. 3, 19, 62:

    symbolos proponi et saxis proscribi curat,

    Just. 2, 12, 2; 3, 5, 12.—
    (ζ).
    With nom. and inf.:

    ego capitis mei periculo patriam liberavi, vos liberi sine periculo esse non curatis,

    Auct. Her. 4, 53, 66. —
    (η).
    With ut, ne, or a simple subj.:

    pater curabit ut, etc.,

    Plaut. Am. 1, 2, 25 sq.:

    si fecisset, se curaturam, ut, etc.,

    Cic. Div. 1, 24, 48; Quint. 4, 2, 47; Suet. Aug. 92.—So in concluding letters: cura ut valeas, take care of yourself, be careful of your health (for which da operam ut valeas, fac valeas, et al. sim.), Cic. Fam. 7, 5, 3; 7, 6, 2; 7, 15, 2; 7, 20, 3; id. Q. Fr. 3, 4, 6; 3, 8, 6; id. Att. 1, 5, 8; 2, 2, 3 et saep.:

    omnibus rebus cura et provide, ne quid ei desit,

    id. ib. 11, 3, 3; Quint. 1, 1, 34; 2, 5, 24; Suet. Aug. 94 et saep.:

    ne illa quidem curo mihi scribas, quae, etc.,

    Cic. Fam. 2, 8, 1:

    jam curabo sentiat, quos attentarit,

    Phaedr. 5, 2, 6; Petr. 58, 2:

    curare uti Romae ne essent,

    Suet. Rhet. 1 init.
    (θ).
    With dat. (ante-and post-class.):

    illis curandum censeo,

    Plaut. Rud. 1, 2, 92; so, omnibus, Att. ap. Macr. S. 6, 1:

    rebus publicis,

    Plaut. Trin. 4, 3, 50:

    rebus alienis,

    id. Truc. 1, 2, 41:

    rebus meis,

    App. Mag. p. 297.—
    (ι).
    With quod:

    nam quod strabonus est, non curo,

    Petr. 68, 8.—
    (κ).
    With de:

    vides, quanto hoc diligentius curem quam aut de rumore aut de Pollione,

    Cic. Att. 13, 21, 3.—
    (λ).
    Absol.:

    curasti probe,

    Ter. And. 5, 2, 6; cf. Plant. Rud. 2, 3, 50: abi intro;

    ego hic curabo,

    id. Bacch. 2, 2, 49; id. Pers. 1, 3, 5:

    ubi quisque legatus aut tribunus curabat,

    commanded, Sall. J. 60, 1; cf.:

    in eā parte,

    id. ib. 60, 5:

    in postremo loco cum equitibus,

    id. ib. 46, 7.—
    (μ).
    Impers.:

    curabitur,

    Plaut. Capt. 3, 5, 70; id. Men. 3, 3, 15; Ter. And. 2, 3, 29:

    curetur,

    id. Hec. 2, 2, 15. —
    2.
    Of things ( poet.):

    quae causa suscipienda curarit sollemnia sacra,

    Lucr. 5, 1163:

    nec vera virtus Curat reponi deterioribus,

    Hor. C. 3, 5, 30; with ut, Lucr. 5, 1015; 3, 127; 6, 231 Lachm.; with ne:

    quod ne miremur sopor atque oblivia curant,

    id. 4, 826 (822).—
    II.
    In partic., t. t.
    A.
    In state affairs, to take the charge of, to manage the business of, to do a thing in behalf of the state, to administer, govern, preside over, command, etc.
    (α).
    With acc.:

    bellum maritimum curare,

    Liv. 7, 26, 10; so,

    Asiam,

    Tac. A. 4, 36:

    Achaiam,

    id. ib. 5, 10:

    superioris Germaniae legiones,

    id. ib. 6, 30; cf. id. ib. 1, 31; cf.:

    duabus his artibus... se remque publicam curabant,

    Sall. C. 9, 3. —
    (β).
    Absol.:

    Faesulanum in sinistrā parte curare jubet,

    Sall. C. 59, 3; cf. id. J. 46, 7:

    duo additi qui Romae curarent,

    Tac. A. 11, 22.—
    B.
    In medic. lang., to heal, cure.
    (α).
    With acc.:

    an quod corpora curari possint, animorum medicina nulla sit?

    Cic. Tusc. 3, 2, 4; id. Clu. 14, 40:

    adulescentes gravius aegrotant, tristius curantur,

    id. Sen. 19, 67; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 5:

    aegrum,

    Liv. 5, 5, 12:

    quadrupedes,

    Quint. 2, 10, 6:

    aliquem frigidis,

    Suet. Aug. 81:

    aliquem radice vel herbā,

    Hor. Ep. 2, 2, 151 et saep.: morbos, Cels. prooem.; Quint. 2, 3, 6; Curt. 5, 9, 3; 7, 1, 22:

    vulnus,

    Liv. 2, 17, 4; Quint. 4, 2, 84 et saep.:

    apparentia vitia,

    Quint. 12, 8, 10. —Rarely, to operate:

    qui ferrum medici prius quam curetur aspexit,

    Quint. 4, 5, 5. —
    (β).
    Absol.:

    medicinae pars, quae manu curat,

    Cels. 7 praef.; so Quint. 2, 17, 39 al. —Hence, P. a. as subst.: cūrans, antis, m., = medicus, a physician:

    plurimi sub alterutro curantis errore moriuntur,

    Cels. 3, 8, 5.—Also cūrandus, i, m., the patient:

    nisi festinare curandi imbecillitas cogit,

    Col. 7, 2, 12.—
    b.
    Trop. (ironically):

    cum provinciam curarit, sanguinem miserit, mihi tradiderit enectam, etc.,

    Cic. Att. 6, 1, 2:

    reduviam (corresp. with capiti mederi),

    id. Rosc. Am. 44, 128.—
    C.
    In mercantile lang., to take care of money matters, to adjust or settle, pay, etc.:

    (nummos) pro signis,

    Cic. Att. 1, 8, 2; cf.:

    pecuniam pro eo frumento legatis,

    Liv. 44, 16, 2:

    dimidium pecuniae redemptori tuo,

    Cic. Q. Fr. 2, 4, 2; id. Quint. 4, 15:

    me cui jussisset curaturum,

    that I would make payment according to his direction, id. Fam. 16, 9, 3.— Hence, cūrātus, a, um, P. a. (acc. to I.).
    1.
    Earnest, anxious (post-Aug.):

    curatissimae preces,

    Tac. A. 1, 13 fin.: interim me [p. 503] quidam... secreto curatoque sermone corripit, monet, etc., Plin. Ep. 9, 13, 10.—
    2.
    Taken care of, managed, attended to:

    boves curatiores,

    Cato, R. R. 103:

    sacra,

    Cic. Balb. 24, 55:

    nitida illa et curata vox,

    Quint. 11, 3, 26.— Adv.: cūrātē, carefully, diligently; only in comp.:

    curatius disserere,

    Tac. A. 2, 27; 14, 21; 16, 22; Plin. Ep. 1, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > curo

  • 66 decido

    1.
    dē-cĭdo, cĭdi, 3, v. n. [cado], to fall off, fall down (class.).
    1.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    decido de lecto praeceps,

    Plaut. Cas. 5, 2, 48; so,

    anguis decidit de tegulis,

    Ter. Ph. 4, 4, 26:

    poma ex arboribus decidunt,

    Cic. de Sen. 19 fin.; cf.:

    e flore guttae,

    Ov. M. 9, 345:

    equo,

    Caes. B. G. 1, 48, 6;

    for which ex equo (in terram),

    Nep. Eum. 4;

    and ab equo (in arva),

    Ov. Ib. 259:

    summo toro,

    id. F. 2, 350:

    arbore glandes,

    id. M. 1, 106:

    caelo,

    Plin. 37, 10, 59, § 164; so,

    caelo,

    id. 2, 52, 53, § 138:

    in terras imber,

    Lucr. 6, 497; so,

    imber,

    Hor. Ep. 1, 14, 29:

    celsae turres graviore casu,

    id. Od. 2, 10, 11:

    comae,

    id. ib. 4, 10, 3 et saep.:

    montium decidentium moles,

    Plin. Ep. 8, 17, 3:

    (volucris) decidit in terram,

    Ov. M. 12, 569;

    so in terras sidus,

    id. ib. 14, 847:

    in puteum foveamve auceps,

    Hor. A. P. 458:

    in lacum fulmen,

    Suet. Galb. 8:

    in dolia serpens,

    Juv. 6, 432:

    in casses praeda,

    Ov. A. A. 2, 2:

    in laqueos suos auceps,

    id. Rem. Am. 502:

    in turbam praedonum hic fugiens,

    Hor. S. 1, 2, 42:

    in praeceps,

    Ov. M. 12, 339:

    ad pedes tunica,

    Suet. Aug. 94. —
    B.
    Pregn. (like cado and concido), to fall down dead, to sink down, to die (in class. Lat. only poet.):

    morbo decidunt,

    Plaut. Trin. 2, 4, 143:

    nos ubi decidimus, Quo pater Aeneas,

    Hor. Od. 4, 7, 14:

    scriptor abhinc annos centum qui decidit,

    id. Ep. 2, 1, 36:

    decidit exanimis vitamque reliquit in astris,

    Verg. A. 5, 517; cf. Stat. Th. 8, 125; and id. ib. 9, 755: (nupta) Decidit;

    in talum serpentis dente recepto,

    Ov. M. 10, 10.
    II.
    Trop., to fall, drop, fall away, fail, sink:

    quanta de spe decidi!

    Ter. Heaut. 2, 3, 9;

    for which quanta spe decidi!

    id. ib. 4, 8, 11; Suet. Oth. 5;

    and a spe societatis Prusiae,

    Liv. 37, 26:

    ex astris,

    Cic. Att. 2, 21, 4 (cf.: astrum, no. II. B. fin.):

    ego ab archetypo labor et decido,

    Plin. Ep. 5, 10, 1:

    eo decidit ut exsul de senatore fieret,

    has fallen so low, id. ib. 4, 11, 1: oculis captus in hanc fraudem decidisti (cf. katapiptein), Cic. Verr. 2, 4, 45, § 101:

    ad eas rei familiaris angustias decidit, ut, etc.,

    Suet. Claud. 9 fin.; cf.:

    huc decidisse cuncta, ut, etc.,

    Tac. A. 3, 59:

    ficta omnia celeriter tamquam flosculi decidunt,

    perish, Cic. Off. 2, 12 fin.:

    non virtute hostium sed amicorum perfidia decidi,

    am fallen, defeated, Nep. Eum. 11 fin.:

    an toto pectore deciderim,

    wholly banished from her affections, Tib. 3, 1, 20 (cf. ek thumou peseein, Hom. Il. 23, 595):

    qui huc deciderunt,

    into this illness, Cels. 3, 21 fin.:

    in hydropa,

    id. ib. med.: in maximis necessitatibus, ad quas libidine deciderat, Schol. Juv. 5, 3.
    2.
    dē-cīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut off.
    I.
    Lit. (rare in ante-Aug. per.; more freq. abscīdo;

    not in Caes.): taleas oleaginas tripedaneas,

    Cato R. R. 45:

    collum,

    Plaut. Merc. 2, 2, 37:

    aures,

    Tac. A. 12, 14:

    virgam arbori,

    id. G. 10:

    caput,

    Curt. 7, 2;

    prov.: pennas,

    to clip the wings, Hor. Ep. 2, 2, 50:

    malleolum,

    Plin. 17, 21, 35, § 162:

    filicem nascentem falce,

    Col. 2, 2, 13; Sil. 4, 389 et saep.—
    B.
    Transf., to cudgel, beat soundly:

    aliquem verberibus decidere,

    Dig. 47, 21, 2.
    II.
    Trop., to decide a disputed, or, indeed, any matter (qs. to cut the knot; cf.:

    dirimo and secare lites, res,

    Hor. Ep. 1, 16, 42; id. Sat. 1, 10, 15); to determine, settle, terminate, put an end to (class., most freq. in judic. lang.; cf.: transigo, paciscor).
    (α).
    With acc.: damnum, XII. Tab. 12, 4; Gai. Inst. 4, 37; 4, 45:

    quibus rebus actis atque decisis,

    Cic. Verr. 2, 5, 45 fin.; cf.:

    decisa negotia,

    Hor. Ep. 1, 7, 59:

    res transactione decisa,

    Dig. 5, 2, 29;

    and jam decisa quaestio,

    ib. 18, 3, 4:

    decidis statuisque tu, quid iis ad denarium solveretur,

    Cic. Quint. 4, 17; id. Rosc. Com. 11, 32; Dig. 47, 2, 63; cf. ib. 9, 4, 22, § 4:

    hoc loco praeter nomen cetera propriis decisa sunt verbis,

    i. e. decidedly, clearly expressed, Quint. 8, 6, 47: ego pol istam jam aliquovorsum tragulam decidero, I will now dispose of this dart one way or another, i. e. I will now put an end to this attack, these tricks, Plaut. Casin. 2, 4, 18.—
    (β).
    With praepp.:

    cum aliquo,

    Cic. Verr. 2, 2, 32, § [p. 520] 79; 2, 1, 48, § 125; id. Rosc. Am. 39, 114; Plin. 7, 40, 41, § 130:

    non erit uncia tota, decidat tecum qua pater ipse deum,

    for which Jupiter may compound with you, Mart. 9, 4, 6; cf.:

    cum patrono pecuniā,

    Dig. 12, 6, 26, § 12:

    de rebus,

    Cic. Quint. 5, 19; id. Rosc. Com. 12, 35 sq.; id. Att. 1, 8; Just. 31, 7: decidere jactu coepit cum ventis, to compound with the winds by throwing overboard (the cargo), Juv. 12, 33.—
    (γ).
    Absol.:

    in jugera singula ternis medimnis,

    Cic. Verr. 2, 3, 48; id. Rosc. Com. 36; Aur. Vict. de Vir. Ill. 56, 4.—
    B.
    To cut down, reduce, diminish:

    ad tertiam partem vectigal,

    Lampr. Alex. Sev. 38.

    Lewis & Short latin dictionary > decido

  • 67 divido

    dī-vĭdo, vīsi, vīsum, 3 ( perf. sync. divisse, Hor. S. 2, 3, 169), v. a. [root vidh-, to part, split; Sanscr. vidhyati, to penetrate, whence vidhava; Lat. vidua].
    I.
    To force asunder, part, separate, divide (very freq. and class.; cf.: distribuo, dispertio; findo, scindo, dirimo, divello, separo, sejungo, segrego, secerno).
    A.
    Lit.: Europam Libyamque rapax ubi dividit unda, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 20; and id. N. D. 3, 10:

    discludere mundum membraque dividere,

    Lucr. 5, 440; cf.:

    si omne animal secari ac dividi potest, nullum est eorum individuum,

    Cic. N. D. 3, 12:

    crassum aërem,

    id. Tusc. 1, 19 fin. (with perrumpere); cf.

    nubila,

    Hor. C. 1, 34, 6:

    muros,

    to break through, Verg. A. 2, 234:

    marmor cuneis,

    to split, Plin. 36, 5, 4, § 14; cf.:

    hunc medium securi,

    Hor. S. 1, 1, 100:

    mediam frontem ferro,

    Verg. A. 9, 751; also simply, insulam, for to divide into two parts, Liv. 24, 6.— Poet.:

    vagam caelo volucrem,

    i. e. to cleave, to shoot, Sil. 2, 90:

    sol... in partes non aequas dividit orbem,

    Lucr. 5, 683;

    so Galliam in partes tres,

    Caes. B. G. 1, 1:

    vicum in duas partes flumine,

    id. ib. 3, 1, 6:

    civitatem Helvetiam in quatuor pagos,

    id. ib. 1, 12, 4:

    populum unum in duas partes,

    Cic. Rep. 1, 19; cf. Caes. B. G. 7, 32, 5; id. B. C. 1, 35, 3:

    divisi in factiones,

    Suet. Ner. 20 et saep.—
    2.
    Transf.
    a.
    For distribuere, to divide among several, to distribute, apportion:

    praedam,

    Plaut. Rud. 4, 3, 72:

    argentum,

    id. Aul. 2, 2, 3:

    pecudes et agros,

    Lucr. 5, 1109; cf.

    agros,

    Cic. Rep. 2, 18:

    agrum viritim,

    id. Brut. 14, 57; cf.:

    bona viritim,

    id. Tusc. 3, 20, 48:

    munera, vestem, aurum, etc.,

    Suet. Aug. 7 et saep.:

    nummos in viros,

    Plaut. Aul. 1, 2, 30:

    Thracia in Rhoemetalcen inque liberos Cotyis dividitur,

    Tac. A. 2, 67; cf. id. ib. 3, 38. So of distributing troops in any place:

    equitatum in omnes partes,

    Caes. B. G. 6, 43, 4:

    exercitum omnem passim in civitates,

    Liv. 28, 2; cf. id. 6, 3 fin.:

    Romanos in custodiam civitatium,

    id. 43, 19; cf. id. 37, 45 fin.; cf.

    also: conjuratos municipatim,

    Suet. Caes. 14:

    agros viritim civibus,

    Cic. Rep. 2, 14; so with dat. (most freq.):

    agrum sordidissimo cuique,

    Liv. 1, 47; cf. id. 34, 32; Suet. Caes. 20 et saep.:

    tabellas toti Italiae,

    Cic. Sull. 15:

    praedam militibus,

    Sall. J. 91, 6:

    loca praefectis,

    Liv. 25, 30:

    duo praedia natis duobus,

    Hor. S. 2, 3, 169:

    oscula nulli,

    id. C. 1, 36, 6 et saep.; cf.

    in double construction: divisit in singulos milites trecenos aeris, duplex centurionibus, triplex equiti,

    Liv. 40, 59:

    inter participes praedam,

    Plaut. Pers. 5, 1, 5; so,

    inter se,

    id. Poen. 3, 5, 30; Nep. Thras. 1 fin.:

    per populum fumantia (liba),

    Ov. F. 3, 672; so,

    agros per veteranos,

    Suet. Dom. 9:

    dimidiam partem cum aliquo,

    Plaut. Aul. 4, 10, 37; so id. Am. 5, 1, 73; id. Stich. 5, 4, 15:

    praemia mecum,

    Ov. F. 4, 887.— Absol.:

    non divides (with dispertire),

    Plaut. Aul. 2, 4, 4; so Liv. 44, 45; Ov. M. 13, 102 al.—
    b.
    In mercant. lang. like distrahere and divendere, to sell piecemeal, in parcels, to retail, Suet. Caes. 54; id. Ner. 26.—
    c.
    In mal. part., Plaut. Aul. 2, 4, 4 Wagner; 7; cf. Petr. 11 Büch.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen.:

    bona tripartito,

    Cic. Tusc. 5, 13 fin.:

    annum ex aequo,

    Ov. M. 5, 565:

    horas (bucina),

    Luc. 2, 689:

    tempora curarum remissionumque,

    Tac. Agr. 9:

    dignitatem ordinum,

    id. A. 13, 27:

    et explanare ambigua,

    Cic. Or. 32 fin.:

    idem genus universum in species certas partietur et dividet,

    id. ib. 33, 117; cf.

    of logical or rhet. division,

    id. Fin. 2, 9, 28; Quint. 3, 6, 37 et saep.: verba, to divide at the end of the line, Suet. Aug. 87:

    nos alio mentes, alio divisimus aures,

    Cat. 62, 15; cf.:

    animum nunc huc celerem, nunc dividit illuc,

    Verg. A. 4, 285.—
    2.
    In partic.
    a.
    Sententiam, polit. t. t., to divide the question, i. e. to take the vote separately upon the several parts of a motion or proposition:

    divisa sententia est postulante nescio quo,

    Cic. Mil. 6, 14; id. Fam. 1, 2; Plin. Ep. 8, 14, 15; Sen. Ep. 21; id. Vit. Beat. 3. The expression used in requiring this was DIVIDE, Ascon. Cic. Mil. 6, 14.—
    b.
    (Acc. to A. 2. a.) To distribute, apportion:

    sic belli rationem esse divisam, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 17, 3:

    haec temporibus,

    Ter. And. 3, 1, 18;

    Just. Praef. § 3: ea (negotia) divisa hoc modo dicebantur, etc.,

    Sall. C. 43, 2.—
    c.
    Pregn., to break up, dissolve, destroy = dissolvere:

    nostrum concentum,

    Hor. Ep. 1, 14, 31:

    ira fuit capitalis ut ultima divideret mors,

    id. S. 1, 7, 13:

    dividitur ferro regnum,

    Luc. 1, 109; cf.:

    dividimus muros, et moenia pandimus urbis,

    Verg. A. 2, 234.—
    d.
    To accompany, i. e. to share upon an instrument a song sung by a voice:

    grata feminis Imbelli cithara carmina divides,

    Hor. C. 1, 15, 15.
    II.
    To divide, separate, part from; to remove from (class.).
    A.
    Lit.:

    flumen Rhenus agrum Helvetium a Germanis dividit... flumen Rhodanus provinciam nostram ab Helvetiis dividit,

    Caes. B. G. 1, 2, 3; 1, 8, 1; 5, 11, 9:

    Macedoniam a Thessalia,

    id. B. C. 3, 36, 3:

    Gallos ab Aquitanis,

    id. B. G. 1, 1, 2 al.:

    tota cervice desecta, divisa a corpore capita,

    Liv. 31, 34, 4:

    populum distribuit in quinque classes, senioresque a junioribus divisit,

    Cic. Rep. 2, 22:

    tam multa illa meo divisast milia lecto, Quantum, etc.,

    Prop. 1, 12, 3; cf.:

    dextras miseris complexibus,

    Stat. Th. 3, 166:

    tuis toto dividor orbe rogis,

    Ov. Pont. 1, 9, 48:

    dividor (sc.: ab uxore) haud aliter, quam si mea membra relinquam,

    Ov. Tr. 1, 3, 73; cf. Prop. 1, 12, 10:

    (Italiam) Longa procul longis via dividit invia terris,

    separates, keeps distant, Verg. A. 3, 383; cf. id. ib. 12, 45:

    discedite a contactu ac dividite turbidos,

    Tac. A. 1, 43 fin.
    B.
    Trop., to separate, distinguish:

    legem bonam a mala,

    Cic. Leg. 1, 16, 44:

    defensionem (opp. se comitem exitii promittebat),

    Tac. A. 3, 15. —
    2.
    Transf., for distinguere (II.), to distinguish, decorate, adorn (very rare):

    qualis gemma micat, fulvum quae dividit aurum,

    Verg. A. 10, 134:

    scutulis dividere,

    Plin. 8, 48, 74, § 196.—Hence, dīvīsus, a, um, P. a., divided, separated:

    divisior,

    Lucr. 4, 962.— Adv.
    (α).
    dīvīse, distinctly, separately, Gell. 1, 22, 16; 7, 2 fin.; Tert. Carn. Chr. 13.—
    (β).
    dīvīsim, separately, Hier. Ep. 100, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > divido

  • 68 excutio

    ex-cŭtĭo, cussi, cussum, 3 (archaic perf. subj. excussit, for excusserit, Plaut. Bacch. 4, 2, 16), v. a. [quatio], to shake out or off, to cast out, drive out, to send forth (class., esp. in the trop. sense).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    posse ex his (litteris) in terram excussis annales Ennii, ut deinceps legi possint, effici,

    shaken out, Cic. N. D. 2, 37, 94:

    equus excussit equitem,

    threw off, Liv. 8, 7, 10:

    excussus equo,

    Verg. A. 11, 640:

    excussus curru,

    id. ib. 10, 590; Suet. Caes. 37; Curt. 3, 11; cf.:

    lectis excussit utrumque,

    Hor. S. 2, 6, 112:

    gubernatorem in mare e puppi,

    Curt. 4, 4 med.; cf.

    also: ancora ictu ipso excussa e nave sua,

    Liv. 37, 30, 9:

    lapide clavum,

    to knock off, Plaut. Men. 1, 1, 10:

    pulvis digitis excutiendus erit,

    Ov. A. A. 1, 150:

    poculum e manibus,

    Pers. 3, 101:

    ignem de crinibus,

    to shake off, Ov. M. 12, 281:

    rem de manu alicujus,

    to strike out, Dig. 47, 2, 53, § 13:

    Pelion subjectā Ossā (Juppiter),

    Ov. M. 1, 155:

    poma venti,

    to cast down, shake down, id. ib. 14, 764 et saep.:

    ne nucifrangibula (i. e. dentes) excussit ex malis meis,

    to knock out, Plaut. Bacch. 4, 2, 16; cf.:

    cerebrum alicui,

    id. Capt. 3, 4, 69; id. Aul. 2, 1, 29:

    oculum alicui cyatho, verberibus,

    id. Pers. 5, 2, 16; Suet. Tib. 53; cf.:

    oculo excusso,

    id. Caes. 68: ipso cum domino calce omnes excutiamus, to drive out or forth, Lucil. ap. Non. 298, 33:

    Teucros vallo,

    Verg. A. 9, 68:

    hostem oppidis et regionibus,

    Flor. 2, 6, 42:

    ab obsidione Nolae urbis (with pellere a Campania),

    id. ib. 29:

    feras cubilibus,

    to scare, rouse up, Plin. Pan. 81, 1:

    si flava excutitur Chloë,

    be shaken off, cast off, Hor. C. 3, 9, 19:

    (viros) excussos patriā infesta sequi,

    Verg. A. 7, 299:

    ut me excutiam atque egrediar domo,

    take myself off, decamp, Ter. Ph. 4, 1, 20:

    quartanas,

    to drive away, Plin. 20, 6, 23, § 56 et saep.:

    (leo) gaudet comantes Excutiens cervice toros,

    shaking about, shaking, Verg. A. 12, 7; cf. Quint. 11, 3, 71:

    caesariem,

    Ov. M. 4, 492:

    pennas,

    id. ib. 6, 703:

    habenas,

    id. ib. 5, 404; cf.:

    nares inflare et movere... et pulso subito spiritu excutere, etc.,

    to blow up, dilate, Quint. 11, 3, 80:

    se (gallinae edito ovo),

    Plin. 10, 41, 57, § 116:

    tela,

    to hurl, discharge, Tac. A. 2, 20; cf. Curt. 8, 13:

    fulmen in Thebas,

    Stat. Th. 10, 69:

    excussaque brachia jacto,

    tossed, Ov. M. 5, 596; id. H. 18, 189:

    (aër) Excussit calidum flammis velocibus ignem,

    sends out, produces, Lucr. 6, 688; cf. id. 6, 161: largum imbrem (procellae), Curt. 4, 7:

    lacrimas alicui,

    Plaut. Capt. 2, 3, 59; Ter. Heaut. 1, 1, 15:

    vomitum alicui,

    Plaut. Merc. 3, 3, 15:

    sudorem,

    Nep. Eum. 5 et saep.— Transf.:

    excutior somno,

    I am roused from sleep, Verg. A. 2, 302; Ov. H. 13, 111; Hor. S. 2, 6, 112.—
    B.
    In partic., to shake out, shake.
    1.
    Esp. a garment, to free it from dust:

    vexatam solo vestem,

    Petr. 128, 4; Vulg. Act. 18, 6; cf.:

    excutere de pulvere,

    shake yourself, Vulg. Isa. 52, 2; and:

    pulverem de pedibus,

    id. Matt. 10, 14.—
    2.
    To stir, move any thing to see under it; and hence, to search, examine a person: St. Di me perdant, si ego tui quicquam abstuli. Eu. Agedum, excutedum pallium, Plaut. Aul. 4, 4, 19; so,

    culcitisque et stragulis praetentatis et excussis,

    Suet. Claud. 35.—With personal objects: excutiuntur tabellarii, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 31, 4; cf.:

    verum (porcellum) ut subesse pallio contenderent Et excuti juberent,

    Phaedr. 5, 5, 19:

    non excutio te, si quid forte ferri habuisti: non scrutor,

    Cic. Rosc. Am. 34, 97.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to shake out or off, force away, etc.:

    omnes istorum delicias, omnes ineptias,

    to shake off, discard, Cic. Cael. 28, 67:

    noli aculeos orationis meae, qui reconditi sunt, excussos arbitrari,

    plucked out, removed, id. Sull. 16, 47:

    omnia ista nobis studia de manibus excutiuntur,

    are torn, wrested from our hands, id. Mur. 14, 30; cf.:

    hanc excutere opinionem mihimet volui radicitus,

    id. Tusc. 1, 46, 111:

    severitatem veterem,

    id. Fam. 9, 10, 2; cf.

    also: excutient tibi istam verborum jactationem,

    id. Sull. 8, 24:

    excute corde metum,

    remove, banish, Ov. M. 3, 689:

    diros amores,

    id. ib. 10, 426:

    orbem paci excutere,

    to banish peace from the world, Luc. 1, 69:

    omnis quae erat conceptae mentis intentio mora et interdum iracundia excutitur,

    Quint. 10, 3, 20:

    quem (Senecam) non equidem omnino conabar excutere,

    id. 10, 1, 126:

    aliena negotia curo, excussus propriis,

    Hor. S. 2, 3, 20:

    dummodo risum excutiat sibi,

    can raise, produce, id. ib. 1, 4, 35. —
    B.
    In partic. (acc. to I. B.), to search, examine, inspect, investigate:

    explicando excutiendoque verbo,

    Cic. Part. Or. 36, 134; cf.: pervulgata atque in manibus jactata et excussa, qs. shaken out, i. e. examined, id. Mur. 12. 26:

    illud excutiendum est, ut sciatur quid sit carere,

    id. Tusc. 1, 36, 88:

    quae fere omnia Cicero in crimine veneficii excutit,

    Quint. 5, 7, 37; 12, 8, 13:

    totum locum,

    id. 5, 7, 6:

    aut conjecturā excutiuntur, an vera sint, etc.,

    id. 5, 13, 19 et saep.— Hence, excussus, a, um, P. a., stretched out, extended, stiff (post-Aug. and rare):

    interest, utrum tela excusso lacerto torqueantur, an remissa manu effluant,

    Sen. Ben. 2, 6; so,

    lacerto,

    Ov. H. 4, 43:

    palma excussissima,

    Petr. 95.— Adv.: excussē, strongly, violently:

    mittere pilam (with rigide, opp. languidius),

    Sen. Ben. 2, 17, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > excutio

  • 69 expedio

    ex-pĕdĭo, īvi or ĭi, ītum, 4 (archaic fut. expedibo, Enn., Pac., Att., and Pompon. ap. Non. 505, 15 sq.; 477, 2; Plaut. Truc. 1, 2, 36), v. a. [pes], orig., to free the feet, i. e. from a snare; hence, in gen., to extricate, disengage, let loose, set free, liberate any thing entangled, involved (class.; esp. freq. in the trop. signif.; syn.: extrico, enodo, enucleo, explico, expono, interpretor, etc.).
    I.
    Lit.:

    videte, in quot se laqueos induerit, quorum ex nullo se umquam expediet,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 102; cf. id. ib. 43, §

    106: mortis laqueis caput,

    Hor. C. 3, 24, 8; cf.

    also: vix illigatum te triformi Pegasus expediet Chimaera,

    id. ib. 1, 27, 24:

    flammam inter et hostes Expedior,

    make my way through, Verg. A. 2, 633:

    errantem nemori,

    Ov. F. 4, 669 et saep.—With inanim. and abstr. objects:

    aditus expediunt,

    open a passage, Caes. B. G. 7, 86 fin.:

    sibi locum,

    id. B. C. 2, 9, 6:

    iter fugae per invias rupes,

    Liv. 38, 2, 14:

    agrum saxosum lectione lapidum,

    Col. 2, 2, 12: capillus pectine quotidie expediendus est, disentangled, Fronto de Eloqu. init.
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., to fetch out, bring forward, procure, make ready, prepare any thing folded up, put away, etc.: funes expediunt, Sisenn. ap. Non. 297, 1:

    vela,

    Ov. H. 17, 200:

    hominem nudari et virgas expediri jubet,

    Cic. Verr. 2, 5, 62, § 161:

    cererem canistris,

    Verg. A. 1, 702:

    convivia mediis tectis (famulae),

    Val. Fl. 2, 341; cf.:

    cibaria pastoribus,

    to provide, Varr. R. R. 2, 10, 6:

    merces suas (institor),

    Ov. A. A. 1, 422: pecuniam, to procure, Cic. Fragm. ap. Non. 298, 22; Suet. Caes. 4:

    arma,

    to hold in readiness, Caes. B. G. 7, 18 fin.; Tac. A. 2, 79; Verg. A. 4, 592:

    tela equosque,

    Liv. 38, 25, 14:

    ferrum,

    id. 24, 26, 10:

    naves,

    Caes. B. C. 2, 4 fin.:

    vineas in occulto,

    id. B. G 7, 27, 2:

    copias,

    Tac. A. 13, 7:

    se celeriter (Galli equites),

    Caes. B. C. 1, 51, 4:

    se,

    Plaut. Am. 1, 1, 52; Liv. 38, 21, 2; cf.

    mid.: exercitum expediri ad bellum jubet,

    Tac. H. 2, 99. —
    2.
    to send away, despatch ( poet.):

    me ex suis locis pulcre ornatum expedivit,

    Plaut. Rud. 4, 2, 3: saepe disco, Saepe trans finem jaculo nobilis expedito, despatched, i. e. hurled, Hor. C. 1, 8, 12.—
    3.
    Absol., for expedire se, to arm one's self for battle (only in Tac.), Tac. H. 1, 10:

    multos secum expedire jubet,

    id. ib. 1, 88; 2, 99.
    II.
    Trop., to bring out, extricate, release, free from any evil, obstacle, etc.:

    impeditum animum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitiā suā impeditus sit, quoquo modo possit, se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    haererem, nisi tu me expedisses,

    id. Pis. 30, 74:

    ex servitute filium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 94; cf.:

    se ex turba,

    Ter. Ad. 4, 4, 5:

    se ab omni occupatione,

    Cic. Att. 3, 20, 2:

    aliquem omni molestiā,

    id. ib. 2, 25, 2; so,

    se aerumnis,

    Ter. Hec. 3, 1, 8:

    se crimine,

    id. ib. 5, 1, 28:

    se cura,

    id. Phorm. 5, 4, 4:

    civitatem malis obsidionalibus,

    Amm. 16, 4, 3: amor Lycisci me tenet, Unde expedire non queant amicorum consilia, Hor. Epod. 11, 25: curae sagaces Expediunt (Claudiae manus) per acuta belli, bring or help through, id. C. 4, 4, 76; cf.:

    per quot discrimina rerum Expedior?

    escape, Val. Fl. 1, 217:

    me multa impediverunt quae ne nunc quidem expedita sunt,

    Cic. Fam. 14, 19:

    si vita nostra in aliquas insidias incidisset, omnis honesta ratio esset expediendae salutis,

    of obtaining safety, id. Mil. 4, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    To put in order, arrange, set right:

    cum Antonio loquare velim, et rem, ut poteris, expedias,

    Cic. Att. 11, 18, 2:

    expedire et conficere res,

    id. Brut. 42, 154:

    rem frumentariam,

    Caes. B. G. 7, 36, 1; id. B. C. 1, 54 fin.:

    negotia (with explicare),

    Cic. Fam. 13, 26, 2; cf. id. ib. 1, 3, 1:

    nomina mea, per deos, expedi, exsolve,

    settle, pay, id. Att. 16, 6, 3:

    nomen,

    id. ib. 13, 29, 3:

    Faberianum,

    id. ib. 12, 29, 2; cf. in a pun respecting a scholar unable to pay his debts: omnes solvere posse quaestiones, Unum difficile expedire nomen, Bibacul. ap. Suet. Gram. 11:

    quemadmodum expediam exitum hujus institutae orationis, non reperio,

    settle, arrange, Cic. Fam. 3, 12, 2; cf.:

    expediri quae restant vix poterunt. si hoc relinqueris,

    id. Rep. 1, 35, 55:

    consilia sua,

    Tac. H. 3, 73:

    docte hanc fallaciam,

    put into operation, Plaut. Capt. prol. 40.—
    2.
    Of speech, to disclose, unfold, explain, relate, narrate (mostly poet. and in post-Aug. prose;

    not in Cic., Cæs., or Quint.): qui tu misera's? mi expedi,

    Plaut. Men. 4, 2, 50 (639 Ritschl): id ego aequum ac jus fecisse expedibo atque eloquar, will show, Enn. ap. Non. 505, 19;

    Pac., Att.,

    Pompon. ib. 15 sq.:

    agedum, hoc mihi expedi,

    Ter. Eun. 4, 4, 27:

    altius omnem Expediam prima repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 286:

    pauca tibi e multis... expediam dictis,

    id. A. 3, 379:

    priusquam hujuscemodi rei initium expedio,

    Sall. J. 5, 2:

    nunc originem, mores, et quo facinore dominationem raptum ierit, expediam,

    Tac. A. 4, 1:

    me non tantum praevisa, sed subita expedire docuisti,

    id. ib. 14, 55:

    ea de caede quam verissime expediam,

    id. H. 4, 48:

    promptius expediam quot, etc.,

    i. e. it will take me a shorter time to recount, Juv. 10, 220.—
    3.
    Reflex. of events, to develop, run their course, proceed:

    amoris arteis eloquar quem ad modum se expediant,

    Plaut. Trin. 2, 1, 10; cf.:

    ut res vostrorum omnium bene expedire voltis,

    to make favorable progress, id. Am. prol. 5 (Lorenz ad Plaut. Trin. 2, 36; but Ussing reads me expedire, benefit me).—
    4.
    Absol., res expedit, or impers., expedit (alicui—lit., it helps out, furthers, promotes; hence), it is serviceable, profitable, advantageous, useful, expedient (class.):

    nequiter paene expedivit prima parasitatio,

    Plaut. Am. 1, 3, 23:

    non igitur faciat, dixerit quis, quod utile sit, quod expediat? Immo intelligat, nihil nec expedire nec utile esse, quod sit injustum,

    Cic. Off. 3, 19, 76; cf.:

    quid intersit sua, quid expediat,

    id. Agr. 2, 25, 66:

    ex utilitatis varietatibus, cum aliis aliud expediat, nasci discordias,

    id. Rep. 1, 32; cf.:

    ut non idem expediret, incidere saepe,

    id. Lael. 10, 33:

    quidquam Caesari ad diuturnitatem victoriae et dominationis,

    id. Att. 7, 22, 1:

    non idem ipsis expedire et multitudini,

    Nep. Milt. 3, 5 al. —With an inf. clause as subject:

    expedit bonas esse vobis,

    Ter. Heaut. 2, 4, 8; cf.:

    omnibus bonis expedit salvam esse rem publicam,

    Cic. Phil. 13, 8, 16:

    cui (reo) damnari expediret,

    id. Verr. 2, 1, 3 fin.:

    cum eam (pecuniam) in praediis collocari maxime expediret,

    id. Caecin. 6, 16:

    ubi vinci necesse est, expedit cedere,

    Quint. 6, 4, 16; Hor. C. 2, 8, 9 et saep.—With subj. clause as subject after ut or ne (post-class.):

    expedire omnibus dicunt, ut singulae civitates suas leges habeant,

    Just. 34, 1, 7 Benecke ad loc.:

    expedit rei publicae, ne sua re quis male utatur,

    Just. Inst. 1, 8, 2:

    neque expedire ut ambitione aliena trahatur,

    Tac. A. 3, 69.— Absol.:

    tu si ita expedit, velim quamprimum conscendas,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 4:

    sic magis expedit,

    Quint. 4, 2, 67:

    ut expediat causae,

    id. 7, 3, 18.—Hence, ex-pĕdītus, a, um, P. a., unimpeded, unincumbered, disengaged, free, easy, ready, at hand.
    A.
    Of persons:

    cum ceteris quae habebat vadimonia differt, ut expeditus in Galliam proficisci posset,

    Cic. Quint. 6, 23: incrmos armati, impeditos expediti interficiunt, i. e. without baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    eo circiter hominum numero XVI. milia expedita cum omni equitatu Ariovistus misit,

    Caes. B. G. 1, 49, 3:

    legiones expeditae,

    id. B. C. 1, 42, 1;

    so of soldiers without baggage,

    id. ib. 2, 19, 2; 6, 25, 1; 1, 27 fin. et saep.—As subst.: expĕdī-tus, i, m., a soldier lightly burdened, a swiftly marching soldier:

    latitudo (silvae) novem dierum iter expedito patet,

    Caes. B. G. 6, 25, 1:

    obviam fit ei Clodius expeditus in equo,

    Cic. Mil. 10, 28; cf.

    Sagana,

    tucked up, Hor. Epod. 5, 25:

    expedito nobis homine et parato opus est,

    ready, at hand, prompt, Cic. Phil. 11, 10, 26; cf.:

    expeditus ad caedem,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    ad pronuntiandum,

    id. de Or. 2, 30, 131; cf.:

    facilis et expeditus ad dicendum,

    id. Brut. 48 fin.
    B.
    Of inanim. or abstr. things, convenient, at hand:

    iis expedito loco actuaria navigia relinquit,

    commodious, Caes. B. C. 1, 27; cf.:

    via expeditior ad honores,

    Cic. Fl. 41, 104:

    reditum in caelum patere optimo et justissimo cuique expeditissimum,

    id. Lael. 4, 13:

    pecunia expeditissima quae erat, tibi decreta est,

    the readiest, the nearest at hand, id. Fam. 11, 24, 2; cf.

    rationes,

    id. ib. 10, 25, 2:

    cena (with parca),

    Plin. Ep. 3, 12, 1:

    expeditissimum unguentorum,

    Plin. 13, 1, 2, § 8:

    probabili expedito, soluto, libero, nullā re implicato,

    Cic. Ac. 2, 33, 105:

    expedita erat et perfacile currens oratio,

    id. Brut. 63, 227; cf.:

    expedita ac profluens dicendi celeritas,

    id. ib. 61, 220:

    inops ad ornandum, sed ad inveniendum expedita Hermagorae disciplina,

    id. ib. 76, 263:

    prope jam expeditam Caesaris victoriam interpellaverunt,

    achieved, Caes. B. C. 3, 70 fin.
    b.
    In the neutr. absol.: in expedito esse, habere, etc., to be or have in readiness or at hand:

    quaedam sunt quidem in animo, sed parum prompta: quae incipiunt in expedito esse, quum dicta sunt,

    Sen. Ep. 94 med.; cf.:

    promptum hoc et in expedito positum,

    Quint. 10, 7, 24:

    in expedito haberent integras copias ad opem ferendam,

    ready for action, Liv. 36, 16, 10.—Hence, adv.: ex-pĕdīte, without impediment, without difficulty, readily, promptly, quickly:

    in iis rebus celeriter expediteque percipiendis, quae, etc.,

    Cic. Fin. 5, 12 fin.:

    expedite explicans quod proposuerat,

    id. Brut. 67, 237:

    fabulatu's,

    Plaut. Men. 1, 2, 63:

    loqui,

    Suet. Aug. 89.— Comp.:

    non implicite et abscondite, sed patentius et expeditius,

    Cic. Inv 2, 23, 69:

    navigare,

    id. Att. 6, 8, 4:

    fit putatio,

    Col. Arb. 11, 1.— Sup.:

    ex quo te, quocumque opus erit, facillime et expeditissime conferas,

    Cic. Fam. 6, 20, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > expedio

  • 70 exsequi

    ex-sĕquor or exĕquor, cūtus, 3, v. dep. a., to follow to the end, to pursue, follow.
    I.
    In partic., to follow or accompany to the grave (cf. the deriv. exsequiae): funus, Massur. Sabin. ap. Gell. 10, 16, 25: aliquem omni laude et laetitia, Cic. poëta in Tusc. 1, 48, 115 (a transl. of ekpempein, in Eurip.).
    II.
    Trop. (class.; most freq. in the special significations).
    A.
    In gen., to follow, follow after, accompany; to go after, to pursue:

    quae exanimata exsequitur aspectum tuum,

    Plaut. Ep. 4, 2, 3: quid petam praesidi aut exsequar? Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 112 ed. Vahl.):

    non igitur dubium, quin aeternitatem maluerit exsequi, etc.,

    to follow after, take pattern after, Cic. Univ. 2 fin.:

    cur non omnes fatum illius (Pompei) una exsecuti sumus?

    followed, pursued, subjected ourselves to, id. Att. 9, 12, 1; cf. id. Phil. 2, 22, 54:

    sectam meam exsecutae comites,

    joined, Cat. 63, 15:

    suam quisque spem, sua consilia, communibus deploratis, exsequentes,

    Liv. 5, 40, 5: aerumnam, qs. to pursue, i. e. to undergo, suffer, endure, Plaut. Capt. 2, 1, 1:

    egestatem,

    id. Trin. 3, 2, 60:

    mortem,

    id. Ps. 4, 2, 38:

    probrum,

    id. Truc. 2, 5, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    To follow up, prosecute, carry out; to perform, execute, accomplish, fulfil (syn.:

    conficio, perficio, perago, consummo, patro, perpetro, absolvo): nullam rem oportet dolose aggrediri, nisi Astute accurateque exsequare,

    Plaut. Truc. 2, 5, 10; cf.:

    est difficile id non exsequi usque ad extremum,

    Cic. Rab. Post. 2, 5:

    inceptum hoc itiner perficere exsequar,

    Plaut. Merc. 5, 2, 72 and 88:

    incepta,

    Liv. 30, 4, 10:

    imperium,

    Ter. Heaut. 4, 1, 22:

    mandata vestra,

    Cic. Phil. 9, 4, 9:

    omnia regis officia et munera,

    id. de Sen. 10, 34; cf.:

    munus officii (with tueri),

    id. ib. 20, 72:

    munus (with fungi),

    id. Tusc. 3, 7, 15:

    negotia,

    id. Off. 1, 23, 79:

    obsidiones,

    Tac. A. 15, 4:

    scelus,

    Curt. 8, 6:

    sermonem cum aliquo,

    to converse, Plaut. Trin. 2, 2, 5: cum civitas armis jus suum exsequi conaretur, to assert, maintain, * Caes. B. G. 1, 4, 3:

    comptam et mitem orationem,

    Cic. de Sen. 9, 28.—With a rel.-clause:

    quem locum ipse capturus esset, cogitando aut quaerendo exsequebatur,

    Liv. 35, 28, 4:

    summa omnia cum cura inquirendo exequebatur,

    id. 22. 3, 2.—With ut:

    mihi Exsequi certa res est, ut abeam Potius hinc ad forum, quam domi cubem,

    Plaut. Most. 3, 2, 17.—
    2.
    To go through with in speaking, to relate, describe, say, tell (freq. since the Aug. period):

    quae vix verbis exsequi possum,

    Cic. Fam. 11, 27, 6:

    quidam exsecuti sunt verbosius,

    Quint. 5, 12, 15: si omnia exsequi velim, Liv. 27, 27, 12:

    haec omnia copiosius,

    Quint. 9, 3, 89:

    quae diligentius,

    id. 10, 4, 6:

    quae divine in Oratore (Tullius),

    id. 1, 6, 18:

    caelestia dona aërii mellis,

    Verg. G. 4, 2; cf.:

    laudes brassicae,

    Plin. 20, 9, 33, § 78:

    numerum subtiliter,

    Liv. 3, 5, 13:

    sententias,

    Tac. A. 3, 65:

    vetera facunde,

    id. ib. 12, 58:

    vera,

    id. ib. 11, 21:

    imagines et elogia universi generis,

    Suet. Galb. 3 et saep.—
    3.
    To pursue with punishment, to punish, avenge (perh. not ante-Aug.):

    omnia scire, non omnia exsequi,

    Tac. Agr. 19:

    deorum hominumque violata jura,

    Liv. 3, 25, 8:

    injurias accusationibus,

    Plin. Ep. 3, 4, 5:

    delicta,

    Suet. Caes. 67:

    doloris exsequendi jus,

    Liv. 5, 11, 5:

    justum dolorem,

    Dig. 29, 5, 33.— Absol.: pater caedetur? defendam: caesus est? exsequar, Sen. de Ira, 1, 12; Dig. 34, 9, 22.—Once with a pers. object:

    me L. Tarquinium Superbum cum scelerata coniuge, etc., ferro, igni exsecuturum,

    to pursue, Liv. 1, 59, 1 (MSS.; Weissenb. et al. exacturum).—Hence, exsĕ-quens ( exeq-), entis, P. a. (acc. to II.), searching after, studious of:

    memoriarum veterum exsequentissimus,

    Gell. 10, 12, 9.
    exsequi as pass.: quaerebatur an prioris judicis sententia exsequi possit, could be carried out (cf. II. B. supra), Dig. 2, 1, 19.—Hence, exsĕcūtus ( exec-), a, um, in pass. signif.:

    exsecuto regis imperio,

    executed, Just. 7, 3, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > exsequi

  • 71 exsequor

    ex-sĕquor or exĕquor, cūtus, 3, v. dep. a., to follow to the end, to pursue, follow.
    I.
    In partic., to follow or accompany to the grave (cf. the deriv. exsequiae): funus, Massur. Sabin. ap. Gell. 10, 16, 25: aliquem omni laude et laetitia, Cic. poëta in Tusc. 1, 48, 115 (a transl. of ekpempein, in Eurip.).
    II.
    Trop. (class.; most freq. in the special significations).
    A.
    In gen., to follow, follow after, accompany; to go after, to pursue:

    quae exanimata exsequitur aspectum tuum,

    Plaut. Ep. 4, 2, 3: quid petam praesidi aut exsequar? Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 112 ed. Vahl.):

    non igitur dubium, quin aeternitatem maluerit exsequi, etc.,

    to follow after, take pattern after, Cic. Univ. 2 fin.:

    cur non omnes fatum illius (Pompei) una exsecuti sumus?

    followed, pursued, subjected ourselves to, id. Att. 9, 12, 1; cf. id. Phil. 2, 22, 54:

    sectam meam exsecutae comites,

    joined, Cat. 63, 15:

    suam quisque spem, sua consilia, communibus deploratis, exsequentes,

    Liv. 5, 40, 5: aerumnam, qs. to pursue, i. e. to undergo, suffer, endure, Plaut. Capt. 2, 1, 1:

    egestatem,

    id. Trin. 3, 2, 60:

    mortem,

    id. Ps. 4, 2, 38:

    probrum,

    id. Truc. 2, 5, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    To follow up, prosecute, carry out; to perform, execute, accomplish, fulfil (syn.:

    conficio, perficio, perago, consummo, patro, perpetro, absolvo): nullam rem oportet dolose aggrediri, nisi Astute accurateque exsequare,

    Plaut. Truc. 2, 5, 10; cf.:

    est difficile id non exsequi usque ad extremum,

    Cic. Rab. Post. 2, 5:

    inceptum hoc itiner perficere exsequar,

    Plaut. Merc. 5, 2, 72 and 88:

    incepta,

    Liv. 30, 4, 10:

    imperium,

    Ter. Heaut. 4, 1, 22:

    mandata vestra,

    Cic. Phil. 9, 4, 9:

    omnia regis officia et munera,

    id. de Sen. 10, 34; cf.:

    munus officii (with tueri),

    id. ib. 20, 72:

    munus (with fungi),

    id. Tusc. 3, 7, 15:

    negotia,

    id. Off. 1, 23, 79:

    obsidiones,

    Tac. A. 15, 4:

    scelus,

    Curt. 8, 6:

    sermonem cum aliquo,

    to converse, Plaut. Trin. 2, 2, 5: cum civitas armis jus suum exsequi conaretur, to assert, maintain, * Caes. B. G. 1, 4, 3:

    comptam et mitem orationem,

    Cic. de Sen. 9, 28.—With a rel.-clause:

    quem locum ipse capturus esset, cogitando aut quaerendo exsequebatur,

    Liv. 35, 28, 4:

    summa omnia cum cura inquirendo exequebatur,

    id. 22. 3, 2.—With ut:

    mihi Exsequi certa res est, ut abeam Potius hinc ad forum, quam domi cubem,

    Plaut. Most. 3, 2, 17.—
    2.
    To go through with in speaking, to relate, describe, say, tell (freq. since the Aug. period):

    quae vix verbis exsequi possum,

    Cic. Fam. 11, 27, 6:

    quidam exsecuti sunt verbosius,

    Quint. 5, 12, 15: si omnia exsequi velim, Liv. 27, 27, 12:

    haec omnia copiosius,

    Quint. 9, 3, 89:

    quae diligentius,

    id. 10, 4, 6:

    quae divine in Oratore (Tullius),

    id. 1, 6, 18:

    caelestia dona aërii mellis,

    Verg. G. 4, 2; cf.:

    laudes brassicae,

    Plin. 20, 9, 33, § 78:

    numerum subtiliter,

    Liv. 3, 5, 13:

    sententias,

    Tac. A. 3, 65:

    vetera facunde,

    id. ib. 12, 58:

    vera,

    id. ib. 11, 21:

    imagines et elogia universi generis,

    Suet. Galb. 3 et saep.—
    3.
    To pursue with punishment, to punish, avenge (perh. not ante-Aug.):

    omnia scire, non omnia exsequi,

    Tac. Agr. 19:

    deorum hominumque violata jura,

    Liv. 3, 25, 8:

    injurias accusationibus,

    Plin. Ep. 3, 4, 5:

    delicta,

    Suet. Caes. 67:

    doloris exsequendi jus,

    Liv. 5, 11, 5:

    justum dolorem,

    Dig. 29, 5, 33.— Absol.: pater caedetur? defendam: caesus est? exsequar, Sen. de Ira, 1, 12; Dig. 34, 9, 22.—Once with a pers. object:

    me L. Tarquinium Superbum cum scelerata coniuge, etc., ferro, igni exsecuturum,

    to pursue, Liv. 1, 59, 1 (MSS.; Weissenb. et al. exacturum).—Hence, exsĕ-quens ( exeq-), entis, P. a. (acc. to II.), searching after, studious of:

    memoriarum veterum exsequentissimus,

    Gell. 10, 12, 9.
    exsequi as pass.: quaerebatur an prioris judicis sententia exsequi possit, could be carried out (cf. II. B. supra), Dig. 2, 1, 19.—Hence, exsĕcūtus ( exec-), a, um, in pass. signif.:

    exsecuto regis imperio,

    executed, Just. 7, 3, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > exsequor

  • 72 Fors

    fors, fortis, f. [fero, to bring, whence fortuna, v. Curt. Gr. Etym. p. 300 sq.], chance, hap, luck, hazard.
    I.
    Subst.
    A.
    As an appellative noun (used only in the nom. and abl.; syn.: fortuna, casus, sors): quo saxum impulerit fors, eo cadere Fortunam autumant, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36 (Trag. Rel. v. 368 Rib., who regards this verse as spurious); cf.: quibus natura prava magis quam fors aut fortuna obfuit, Att. ap. Non. 425, 13 (Trag. Rel. ed. Rib. v. 110): cui parilem fortuna locum fatumque tulit fors, Lucil. ap. Non. 425, 15; cf.

    also: casumque timent quem cuique ferat fors,

    Lucr. 3, 983 Lachm. N. cr.:

    unum hoc scio: Quod fors feret, feremus aequo animo,

    Ter. Phorm. 1, 2, 88:

    sed haec, ut fors tulerit,

    Cic. Att. 7, 14 fin.:

    sed haec fors viderit,

    id. ib. 14, 13, 3;

    4, 10, 1: quam sibi sortem Seu ratio dederit, seu fors objecerit,

    Hor. S. 1, 1, 2:

    quia tam incommode illis fors obtulerat adventum meum,

    Ter. Hec. 3, 3, 10:

    telum quod cuique fors offerebat, arripuit,

    Cic. Verr. 2, 4, 43; Hor. S. 1, 6, 54; 2, 1, 59:

    forte quadam divinitus super ripas Tiberis effusus lenibus stagnis,

    Liv. 1, 4, 4:

    fors fuit, ut, etc.,

    it happened that, Gell. 12, 8, 2:

    fors fuat pol!

    so be it! God grant it! Ter. Hec. 4, 3, 4;

    post-class.: fors fuat, ut his remediis convalescamus,

    Symm. Ep. 2, 7; Aus. Ep. 16: fors fuat, an, etc., it might so happen that; perchance, i. q. forsitan, Symm. Ep. 1, 39; 4, 28 and 29; cf.

    also: pretio fors fuat officiove, etc.,

    perhaps, Sid. Ep. 9, 7 (but not in Lucr. 1, 486, v. Lachm. ad h. l.).—
    B.
    Personified, Fors, the goddess of chance:

    dea Fors,

    Ov. F. 6, 775; also in the connection Fors Fortuna, whose temple was situated on the Tiber, outside of the city: vosne velit an me regnare, era quidve ferat Fors, Virtute experiamur, Enn. ap. Cic. de Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 ed. Vahl.); so,

    sit sane Fors domina campi,

    Cic. Pis. 2, 3:

    fors, in quo incerti casus significantur magis (different from Fortuna),

    id. Leg. 2, 11 fin. Mos. N. cr.:

    sed de illa ambulatione Fors viderit, aut si qui est qui curet deus,

    id. Att. 4, 10, 1:

    saeva,

    Cat. 64, 170:

    dies Fortis Fortunae appellatus ab Servio Tullio rege, quod is fanum Fortis Fortunae secundum Tiberim extra urbem Romam dedicavit Junio mense,

    Varr. L. L. 6, § 17 Müll.; cf.;

    aedis Fortis Fortunae,

    Liv. 10, 46, 14; Tac. A. 2, 41:

    Fortunae Fortis honores,

    Ov. F. 6, 773:

    o Fortuna! o Fors Fortuna! quantis commoditatibus hunc onerastis diem!

    Ter. Phorm. 5, 6, 1 (quoted by Varr. ap. Non. 425, 19; for Cic. Div. 2, 7, 18, v. II. B. 1. infra).
    II.
    Adverb., in the nom. and abl.
    A.
    fors, ellipt., for fors sit, it might happen, i. e. perchance, perhaps, peradventure (only poet. and in post-class. prose):

    similiter fors, cum sit nominativus, accipitur pro adverbio,

    Prisc. p. 1015 P.:

    et fors aequatis cepissent praemia rostris, Ni, etc.,

    Verg. A. 5, 232; 6, 535:

    cesserit Ausonio si fors victoria Turno,

    if perchance, id. ib. 12, 183; Val. Fl. 3, 665; Tert. ad Uxor. 2, 2.—Esp. in the connection fors et, i. q. fortasse etiam, perhaps too:

    iste quod est, ego saepe fui, sed fors et in hora Hoc ipso ejecto carior alter erit,

    Prop. 2, 9, 1:

    et nunc ille quidem spe multum captus inani, Fors et vota facit cumulatque altaria donis,

    Verg. A. 11, 50; 2, 139:

    fors et Debita jura vicesque superbae Te maneant ipsum,

    Hor. C. 1, 28, 31; Stat. S. 3, 4, 4.—Less freq.:

    fors etiam,

    Val. Fl. 4, 620.—
    B.
    forte, by chance, by accident, casually, accidentally; freq. with casu, temere, fortuna (freq. and class.).
    1.
    Lit.:

    quid est tandem, quod casu fieri aut forte fortuna putemus? etc.,

    Cic. Div. 2, 7, 18:

    forte fortuna per impluvium huc despexi in proximum,

    Plaut. Mil. 2, 3, 16; Ter. Eun. 1, 2, 54; Plaut. Bacch. 4, 8, 75: aut forte omnino ac fortuna vincere bello: Si forte et temere omnino, quid cursum ad honorem? Lucil. ap. Non. 425, 16 sq.:

    si forte, temere, casu aut pleraque fierent aut omnia, etc.,

    Cic. Fat. 3, 6; cf.:

    nisi ista casu nonnumquam, forte, temere concurrerent,

    id. Div. 2, 68, 141:

    quam saepe forte temere Eveniunt, quae non audeas optare,

    Ter. Phorm. 5, 1, 30; cf. Liv. 41, 2, 7:

    nec quicquam raptim aut forte temere egeritis,

    id. 23, 3, 3: perpulere, ut forte temere in adversos montes erigeret, 2, 31, 5; 25, 38, 12;

    39, 15, 11: quibus forte temere humana negotia volvi persuasum est,

    Curt. 5, 11, 10:

    captivi quidam pars forte pars consilio oblati,

    Liv. 9, 31, 7:

    dumque hoc vel forte, vel providentia, vel utcumque constitutum rerum naturae corpus, etc.,

    Vell. 2, 66, 5; cf.:

    mihi haec et talia audienti in incerto judicium est, fatone res mortalium et necessitate immutabili, an forte volvantur,

    Tac. A, 6, 22: [p. 771] si adhuc dubium fuisset, forte casuque rectores terris, an aliquo numine darentur, Plin. Pan. 1, 4:

    seu dolo seu forte surrexerit, parum compertum,

    Tac. H. 2, 42; cf.:

    seu forte seu tentandi causa,

    Suet. Aug. 6:

    donec advertit Tiberius forte an quia audiverat,

    Tac. A. 4, 54:

    cum casu diebus iis itineris faciendi causa, Puteolos forte venissem,

    Cic. Planc. 26, 65:

    cum cenatum forte apud Vitellios esset,

    Liv. 2, 4, 5:

    ibi cum stipendium forte militibus daretur,

    id. 2, 12, 6:

    forte aspicio militem,

    Plaut. Curc. 2, 3, 58; cf.:

    fit forte obviam mihi Phormio,

    Ter. Phorm. 4, 3, 11:

    rus ut ibat forte,

    id. ib. 63:

    forte ut assedi in stega,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 44:

    lucernam forte oblitus fueram exstinguere,

    id. Most. 2, 2, 56:

    forte evenit, ut, etc.,

    Cic. Clu. 51, 141; id. de Or. 2, 55, 224; Liv. 1, 7, 13:

    Tarenti ludi forte erant,

    Plaut. Men. prol. 29:

    erat forte brumae tempus,

    Liv. 21, 54, 7:

    et pernox forte luna erat,

    id. 32, 11, 9:

    per eos forte dies consul copias Larisam ducere tribunos militum jussit,

    i. e. it came to pass on one of those days, id. 36, 14, 1:

    per eosdem forte dies, etc.,

    id. 37, 20, 1; 37, 34, 1; cf. Tac. A. 4, 59:

    in locum tribuni plebis forte demortui candidatum se ostendit,

    Suet. Aug. 10. —So nearly = aliquando (mostly poet. and post - Aug.):

    forte per angustam tenuis vulpecula rimam repserat in cumeram frumenti,

    Hor. Ep. 1, 7, 29:

    ibam forte via sacra,

    id. S. 1, 9, 1; Mart. 1, 54, 7:

    forte quondam in disponendo mane die praedixerat, etc.,

    Suet. Tib. 11; Aur. Vict. de Caes. 17, 5.—
    2.
    Transf., to denote uncertainty, corresp. to the Gr. an, perhaps, perchance, peradventure.
    a.
    In conditional and causal sentences.
    (α).
    With si:

    irae si quae forte eveniunt hujusmodi,

    Plaut. Am. 3, 2, 60:

    si quis vestrum, judices, aut eorum qui assunt, forte miratur, etc.,

    Cic. Div. in Caecil. 1, 1:

    hicine vir usquam, nisi in patria, morietur? aut, si forte, pro patria?

    id. Mil. 38, 104:

    si forte est domi,

    Plaut. Bacch. 3, 5, 4; cf. id. Poen. 5, 2, 104; Liv. 1, 7, 6:

    si forte eos primus aspectus mundi conturbaverat, etc.,

    Cic. N. D. 2, 35, 90:

    si te Latina forte deficient,

    id. Ac. 1, 7, 25:

    si qui me forte locus admonuerit,

    id. de Or. 3, 12, 47:

    si quae te forte res aliquando offenderit,

    id. Fam. 7, 17, 2:

    quod si forte ceciderint,

    id. Lael. 15, 53:

    si quando, si forte, tibi visus es irasci alicui,

    id. Rep. 1, 38 Mos. N. cr.; cf. id. de Or. 3, 12, 47.—Rarely forte si:

    forte si tussire occepsit, ne sic tussiat, ut, etc.,

    Plaut. As. 4, 1, 49:

    ita demum novatio fit... forte si condicio vel sponsor vel dies adiciatur,

    Gai. Inst. 3, 177.—Rarely with ellipsis of si:

    protinus Aeneas celeri certare sagitta invitat qui forte velint, i. e. si qui forte velint,

    Verg. A, 5, 485.—
    (β).
    With nisi ironically:

    hoc te monitum, nisi forte ipse non vis, volueram,

    Plaut. Capt. 2, 2, 59:

    nemo fere saltat sobrius, nisi forte insanit,

    Cic. Mur. 6, 13:

    propensior benignitas esse debebit in calamitosos, nisi forte erunt digni calamitate,

    id. Off. 2, 18, 62; 3, 24, 93: is constantiam teneat;

    nisi forte se intellexerit errasse, etc.,

    id. ib. 1, 33, 120:

    negare hoc, nisi forte negare omnia constituisti, nullo modo potes,

    id. Verr. 2, 3, 64, § 149: accedam ad omnia tua, Torquate;

    nisi memoria forte defecerit,

    id. Fin. 2, 14, 44.—In indirect locution with an inf.:

    nisi forte clarissimo cuique plures curas, majora pericula subeunda, delenimentis curarum et periculorum carendum esse,

    Tac. A. 2, 33.— Ironically, unless indeed, unless to be sure:

    Erucii criminatio tota, ut arbitror, dissoluta est, nisi forte exspectatis, ut illa diluam, quae, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 29, 82; cf.:

    immo vero te audiamus, nisi forte Manilius interdictum aliquod inter duo soles putat esse componendum,

    id. Rep. 1, 13:

    ortum quidem amicitiae videtis nisi quid ad haec forte vultis,

    id. Lael. 9, 32; id. Mil. 7, 17; 31, 84; id. Verr. 2, 3, 64, § 149; id. Leg. 1, 1, 2; id. N. D. 3, 18, 45; id. Fat. 16, 37; Sall. C. 20, 17; Quint. 10, 1, 70; Tac. H. 4, 74.—
    (γ).
    With ne:

    ne quid animae forte amittat dormiens,

    Plaut. Aul. 2, 4, 24 and 26; Ter. Eun. 2, 2, 56:

    pacem ab Aesculapio Petas, ne forte tibi eveniat magnum malum,

    Plaut. Curc. 2, 2, 21:

    qui metuo, ne te forte flagitent,

    Cic. Fam. 9, 8, 1:

    metuens, ne forte deprehensus retraheretur,

    Liv. 2, 12, 4:

    comperisse me non audeo dicere, ne forte id ipsum verbum ponam, quod, etc.,

    Cic. Fam. 5, 5, 2; id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 4: ac ne forte hoc magnum ac mirabile esse videatur, hominem toties irasci, id. de Or. 2, 46, 191; id. Att. 2, 18, 2.—Rarely with ut non instead of ne, Quint. 1, 3, 1.—
    b.
    In relat. clauses (very rare):

    nisi si quispiamst Amphitruo alius, qui forte te hic absente tamen tuam rem curet,

    Plaut. Am. 2, 2, 195:

    unus in hoc non est populo, qui forte Latine reddere verba queat,

    Ov. Tr. 5, 7, 53:

    nam qui forte Stichum et Erotem emerit, recte videtur ita demonstrare,

    Gai. Inst. 4, 59; Aur. Vict. Caes. 10, 3; 39, 45.—
    c.
    In gen. (rare; not in Cic., for in Off. 2, 20, 70, the true read. is: in uno illo aut, si forte, in liberis ejus manet gratia, B. and K.;

    and in the corrupt passage,

    id. Att. 10, 12, 5; Orelli reads: fortiter ac tempestive;

    Kayser, fortiter vel cum tempestate): quid si apud te veniat de subito prandium aut potatio Forte, aut cena,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 47:

    neque solum alium pro alio pedem metrorum ratio non recipit, sed ne dactylum quidem aut forte spondeum alterum pro altero,

    Quint. 9, 4, 49:

    sive non trino forte nundino promulgata, sive non idoneo die, etc.,

    id. 2, 4, 35:

    ut sciant, an ad probandum id quod intendimus forte respondeant,

    id. 5, 10, 122; cf. id. 7, 3, 20: quo casu licet uxori vel in omnes res, vel in unam forte aut duas (optare), Gai Inst. 1, 150; 4, 74:

    forte quid expediat, communiter aut melior pars Malis carere quaeritis laboribus,

    what may perhaps be of some use, Hor. Epod. 16, 15:

    alii nulli rem obligatam esse quam forte Lucio Titio,

    than for instance, Dig. 20, 1, 15, § 2; 30, 1, 67; 48, 22, 7, § 6; Gai. Inst. 3, 179.

    Lewis & Short latin dictionary > Fors

  • 73 fors

    fors, fortis, f. [fero, to bring, whence fortuna, v. Curt. Gr. Etym. p. 300 sq.], chance, hap, luck, hazard.
    I.
    Subst.
    A.
    As an appellative noun (used only in the nom. and abl.; syn.: fortuna, casus, sors): quo saxum impulerit fors, eo cadere Fortunam autumant, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36 (Trag. Rel. v. 368 Rib., who regards this verse as spurious); cf.: quibus natura prava magis quam fors aut fortuna obfuit, Att. ap. Non. 425, 13 (Trag. Rel. ed. Rib. v. 110): cui parilem fortuna locum fatumque tulit fors, Lucil. ap. Non. 425, 15; cf.

    also: casumque timent quem cuique ferat fors,

    Lucr. 3, 983 Lachm. N. cr.:

    unum hoc scio: Quod fors feret, feremus aequo animo,

    Ter. Phorm. 1, 2, 88:

    sed haec, ut fors tulerit,

    Cic. Att. 7, 14 fin.:

    sed haec fors viderit,

    id. ib. 14, 13, 3;

    4, 10, 1: quam sibi sortem Seu ratio dederit, seu fors objecerit,

    Hor. S. 1, 1, 2:

    quia tam incommode illis fors obtulerat adventum meum,

    Ter. Hec. 3, 3, 10:

    telum quod cuique fors offerebat, arripuit,

    Cic. Verr. 2, 4, 43; Hor. S. 1, 6, 54; 2, 1, 59:

    forte quadam divinitus super ripas Tiberis effusus lenibus stagnis,

    Liv. 1, 4, 4:

    fors fuit, ut, etc.,

    it happened that, Gell. 12, 8, 2:

    fors fuat pol!

    so be it! God grant it! Ter. Hec. 4, 3, 4;

    post-class.: fors fuat, ut his remediis convalescamus,

    Symm. Ep. 2, 7; Aus. Ep. 16: fors fuat, an, etc., it might so happen that; perchance, i. q. forsitan, Symm. Ep. 1, 39; 4, 28 and 29; cf.

    also: pretio fors fuat officiove, etc.,

    perhaps, Sid. Ep. 9, 7 (but not in Lucr. 1, 486, v. Lachm. ad h. l.).—
    B.
    Personified, Fors, the goddess of chance:

    dea Fors,

    Ov. F. 6, 775; also in the connection Fors Fortuna, whose temple was situated on the Tiber, outside of the city: vosne velit an me regnare, era quidve ferat Fors, Virtute experiamur, Enn. ap. Cic. de Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 ed. Vahl.); so,

    sit sane Fors domina campi,

    Cic. Pis. 2, 3:

    fors, in quo incerti casus significantur magis (different from Fortuna),

    id. Leg. 2, 11 fin. Mos. N. cr.:

    sed de illa ambulatione Fors viderit, aut si qui est qui curet deus,

    id. Att. 4, 10, 1:

    saeva,

    Cat. 64, 170:

    dies Fortis Fortunae appellatus ab Servio Tullio rege, quod is fanum Fortis Fortunae secundum Tiberim extra urbem Romam dedicavit Junio mense,

    Varr. L. L. 6, § 17 Müll.; cf.;

    aedis Fortis Fortunae,

    Liv. 10, 46, 14; Tac. A. 2, 41:

    Fortunae Fortis honores,

    Ov. F. 6, 773:

    o Fortuna! o Fors Fortuna! quantis commoditatibus hunc onerastis diem!

    Ter. Phorm. 5, 6, 1 (quoted by Varr. ap. Non. 425, 19; for Cic. Div. 2, 7, 18, v. II. B. 1. infra).
    II.
    Adverb., in the nom. and abl.
    A.
    fors, ellipt., for fors sit, it might happen, i. e. perchance, perhaps, peradventure (only poet. and in post-class. prose):

    similiter fors, cum sit nominativus, accipitur pro adverbio,

    Prisc. p. 1015 P.:

    et fors aequatis cepissent praemia rostris, Ni, etc.,

    Verg. A. 5, 232; 6, 535:

    cesserit Ausonio si fors victoria Turno,

    if perchance, id. ib. 12, 183; Val. Fl. 3, 665; Tert. ad Uxor. 2, 2.—Esp. in the connection fors et, i. q. fortasse etiam, perhaps too:

    iste quod est, ego saepe fui, sed fors et in hora Hoc ipso ejecto carior alter erit,

    Prop. 2, 9, 1:

    et nunc ille quidem spe multum captus inani, Fors et vota facit cumulatque altaria donis,

    Verg. A. 11, 50; 2, 139:

    fors et Debita jura vicesque superbae Te maneant ipsum,

    Hor. C. 1, 28, 31; Stat. S. 3, 4, 4.—Less freq.:

    fors etiam,

    Val. Fl. 4, 620.—
    B.
    forte, by chance, by accident, casually, accidentally; freq. with casu, temere, fortuna (freq. and class.).
    1.
    Lit.:

    quid est tandem, quod casu fieri aut forte fortuna putemus? etc.,

    Cic. Div. 2, 7, 18:

    forte fortuna per impluvium huc despexi in proximum,

    Plaut. Mil. 2, 3, 16; Ter. Eun. 1, 2, 54; Plaut. Bacch. 4, 8, 75: aut forte omnino ac fortuna vincere bello: Si forte et temere omnino, quid cursum ad honorem? Lucil. ap. Non. 425, 16 sq.:

    si forte, temere, casu aut pleraque fierent aut omnia, etc.,

    Cic. Fat. 3, 6; cf.:

    nisi ista casu nonnumquam, forte, temere concurrerent,

    id. Div. 2, 68, 141:

    quam saepe forte temere Eveniunt, quae non audeas optare,

    Ter. Phorm. 5, 1, 30; cf. Liv. 41, 2, 7:

    nec quicquam raptim aut forte temere egeritis,

    id. 23, 3, 3: perpulere, ut forte temere in adversos montes erigeret, 2, 31, 5; 25, 38, 12;

    39, 15, 11: quibus forte temere humana negotia volvi persuasum est,

    Curt. 5, 11, 10:

    captivi quidam pars forte pars consilio oblati,

    Liv. 9, 31, 7:

    dumque hoc vel forte, vel providentia, vel utcumque constitutum rerum naturae corpus, etc.,

    Vell. 2, 66, 5; cf.:

    mihi haec et talia audienti in incerto judicium est, fatone res mortalium et necessitate immutabili, an forte volvantur,

    Tac. A, 6, 22: [p. 771] si adhuc dubium fuisset, forte casuque rectores terris, an aliquo numine darentur, Plin. Pan. 1, 4:

    seu dolo seu forte surrexerit, parum compertum,

    Tac. H. 2, 42; cf.:

    seu forte seu tentandi causa,

    Suet. Aug. 6:

    donec advertit Tiberius forte an quia audiverat,

    Tac. A. 4, 54:

    cum casu diebus iis itineris faciendi causa, Puteolos forte venissem,

    Cic. Planc. 26, 65:

    cum cenatum forte apud Vitellios esset,

    Liv. 2, 4, 5:

    ibi cum stipendium forte militibus daretur,

    id. 2, 12, 6:

    forte aspicio militem,

    Plaut. Curc. 2, 3, 58; cf.:

    fit forte obviam mihi Phormio,

    Ter. Phorm. 4, 3, 11:

    rus ut ibat forte,

    id. ib. 63:

    forte ut assedi in stega,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 44:

    lucernam forte oblitus fueram exstinguere,

    id. Most. 2, 2, 56:

    forte evenit, ut, etc.,

    Cic. Clu. 51, 141; id. de Or. 2, 55, 224; Liv. 1, 7, 13:

    Tarenti ludi forte erant,

    Plaut. Men. prol. 29:

    erat forte brumae tempus,

    Liv. 21, 54, 7:

    et pernox forte luna erat,

    id. 32, 11, 9:

    per eos forte dies consul copias Larisam ducere tribunos militum jussit,

    i. e. it came to pass on one of those days, id. 36, 14, 1:

    per eosdem forte dies, etc.,

    id. 37, 20, 1; 37, 34, 1; cf. Tac. A. 4, 59:

    in locum tribuni plebis forte demortui candidatum se ostendit,

    Suet. Aug. 10. —So nearly = aliquando (mostly poet. and post - Aug.):

    forte per angustam tenuis vulpecula rimam repserat in cumeram frumenti,

    Hor. Ep. 1, 7, 29:

    ibam forte via sacra,

    id. S. 1, 9, 1; Mart. 1, 54, 7:

    forte quondam in disponendo mane die praedixerat, etc.,

    Suet. Tib. 11; Aur. Vict. de Caes. 17, 5.—
    2.
    Transf., to denote uncertainty, corresp. to the Gr. an, perhaps, perchance, peradventure.
    a.
    In conditional and causal sentences.
    (α).
    With si:

    irae si quae forte eveniunt hujusmodi,

    Plaut. Am. 3, 2, 60:

    si quis vestrum, judices, aut eorum qui assunt, forte miratur, etc.,

    Cic. Div. in Caecil. 1, 1:

    hicine vir usquam, nisi in patria, morietur? aut, si forte, pro patria?

    id. Mil. 38, 104:

    si forte est domi,

    Plaut. Bacch. 3, 5, 4; cf. id. Poen. 5, 2, 104; Liv. 1, 7, 6:

    si forte eos primus aspectus mundi conturbaverat, etc.,

    Cic. N. D. 2, 35, 90:

    si te Latina forte deficient,

    id. Ac. 1, 7, 25:

    si qui me forte locus admonuerit,

    id. de Or. 3, 12, 47:

    si quae te forte res aliquando offenderit,

    id. Fam. 7, 17, 2:

    quod si forte ceciderint,

    id. Lael. 15, 53:

    si quando, si forte, tibi visus es irasci alicui,

    id. Rep. 1, 38 Mos. N. cr.; cf. id. de Or. 3, 12, 47.—Rarely forte si:

    forte si tussire occepsit, ne sic tussiat, ut, etc.,

    Plaut. As. 4, 1, 49:

    ita demum novatio fit... forte si condicio vel sponsor vel dies adiciatur,

    Gai. Inst. 3, 177.—Rarely with ellipsis of si:

    protinus Aeneas celeri certare sagitta invitat qui forte velint, i. e. si qui forte velint,

    Verg. A, 5, 485.—
    (β).
    With nisi ironically:

    hoc te monitum, nisi forte ipse non vis, volueram,

    Plaut. Capt. 2, 2, 59:

    nemo fere saltat sobrius, nisi forte insanit,

    Cic. Mur. 6, 13:

    propensior benignitas esse debebit in calamitosos, nisi forte erunt digni calamitate,

    id. Off. 2, 18, 62; 3, 24, 93: is constantiam teneat;

    nisi forte se intellexerit errasse, etc.,

    id. ib. 1, 33, 120:

    negare hoc, nisi forte negare omnia constituisti, nullo modo potes,

    id. Verr. 2, 3, 64, § 149: accedam ad omnia tua, Torquate;

    nisi memoria forte defecerit,

    id. Fin. 2, 14, 44.—In indirect locution with an inf.:

    nisi forte clarissimo cuique plures curas, majora pericula subeunda, delenimentis curarum et periculorum carendum esse,

    Tac. A. 2, 33.— Ironically, unless indeed, unless to be sure:

    Erucii criminatio tota, ut arbitror, dissoluta est, nisi forte exspectatis, ut illa diluam, quae, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 29, 82; cf.:

    immo vero te audiamus, nisi forte Manilius interdictum aliquod inter duo soles putat esse componendum,

    id. Rep. 1, 13:

    ortum quidem amicitiae videtis nisi quid ad haec forte vultis,

    id. Lael. 9, 32; id. Mil. 7, 17; 31, 84; id. Verr. 2, 3, 64, § 149; id. Leg. 1, 1, 2; id. N. D. 3, 18, 45; id. Fat. 16, 37; Sall. C. 20, 17; Quint. 10, 1, 70; Tac. H. 4, 74.—
    (γ).
    With ne:

    ne quid animae forte amittat dormiens,

    Plaut. Aul. 2, 4, 24 and 26; Ter. Eun. 2, 2, 56:

    pacem ab Aesculapio Petas, ne forte tibi eveniat magnum malum,

    Plaut. Curc. 2, 2, 21:

    qui metuo, ne te forte flagitent,

    Cic. Fam. 9, 8, 1:

    metuens, ne forte deprehensus retraheretur,

    Liv. 2, 12, 4:

    comperisse me non audeo dicere, ne forte id ipsum verbum ponam, quod, etc.,

    Cic. Fam. 5, 5, 2; id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 4: ac ne forte hoc magnum ac mirabile esse videatur, hominem toties irasci, id. de Or. 2, 46, 191; id. Att. 2, 18, 2.—Rarely with ut non instead of ne, Quint. 1, 3, 1.—
    b.
    In relat. clauses (very rare):

    nisi si quispiamst Amphitruo alius, qui forte te hic absente tamen tuam rem curet,

    Plaut. Am. 2, 2, 195:

    unus in hoc non est populo, qui forte Latine reddere verba queat,

    Ov. Tr. 5, 7, 53:

    nam qui forte Stichum et Erotem emerit, recte videtur ita demonstrare,

    Gai. Inst. 4, 59; Aur. Vict. Caes. 10, 3; 39, 45.—
    c.
    In gen. (rare; not in Cic., for in Off. 2, 20, 70, the true read. is: in uno illo aut, si forte, in liberis ejus manet gratia, B. and K.;

    and in the corrupt passage,

    id. Att. 10, 12, 5; Orelli reads: fortiter ac tempestive;

    Kayser, fortiter vel cum tempestate): quid si apud te veniat de subito prandium aut potatio Forte, aut cena,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 47:

    neque solum alium pro alio pedem metrorum ratio non recipit, sed ne dactylum quidem aut forte spondeum alterum pro altero,

    Quint. 9, 4, 49:

    sive non trino forte nundino promulgata, sive non idoneo die, etc.,

    id. 2, 4, 35:

    ut sciant, an ad probandum id quod intendimus forte respondeant,

    id. 5, 10, 122; cf. id. 7, 3, 20: quo casu licet uxori vel in omnes res, vel in unam forte aut duas (optare), Gai Inst. 1, 150; 4, 74:

    forte quid expediat, communiter aut melior pars Malis carere quaeritis laboribus,

    what may perhaps be of some use, Hor. Epod. 16, 15:

    alii nulli rem obligatam esse quam forte Lucio Titio,

    than for instance, Dig. 20, 1, 15, § 2; 30, 1, 67; 48, 22, 7, § 6; Gai. Inst. 3, 179.

    Lewis & Short latin dictionary > fors

  • 74 frigidum

    frīgĭdus, a, um, adj. [frigeo], cold, cool, chill, chilling (opp. calidus; syn.: gelidus, algidus, glacialis; corresp. in most of its senses to the Gr. psuchros).
    I.
    Lit.:

    calida et frigida, et amara et dulcia,

    Cic. Rep. 3, 8 fin.:

    fons luce diurnā Frigidus, et calidus nocturno tempore,

    Lucr. 6, 849:

    fons,

    id. ib. 6, 873; 879; cf.:

    frigidior umor,

    id. 6, 840; 844:

    nec ullum hoc frigidius flumen attigi,

    Cic. Leg. 2, 3, 6:

    ut nec frigidior Thracam ambiat Hebrus,

    Hor. Ep. 1, 16, 13:

    loca frigidissima,

    Caes. B. G. 4, 1 fin.:

    rura,

    Hor. Ep. 1, 15, 9:

    Praeneste,

    id. C. 3, 4, 22:

    Tempe,

    Verg. G. 2, 469:

    aquilo,

    id. ib. 2, 404:

    aura,

    Ov. Am. 2, 16, 36; cf.:

    manet sub Jove frigido Venator,

    Hor. C. 1, 1, 25:

    umbra noctis,

    Verg. E. 8, 14:

    caelum est hieme frigidum et gelidum,

    cold and frosty, Plin. Ep. 5, 6, 4:

    frigidus aëra vesper Temperat,

    Verg. G. 3, 336:

    frigidus latet anguis in herba,

    id. E. 3, 93:

    anguis,

    id. ib. 8, 71 (cf. psuchron ophin, Theogn. 602;

    Theocr. 15, 58): pellis duraque,

    Lucr. 6, 1194:

    febris,

    an ague, Plin. 26, 11, 71, § 289; so,

    quartana,

    Hor. S. 2, 3, 290:

    fomenta,

    id. Ep. 1, 3, 26.— Poet.:

    ille frigidas Noctes non sine multis Insomnis lacrimis agit,

    i. e. without a bedfellow, lonely, Hor. C. 3, 7, 6:

    frigidus annus,

    winter, Verg. A. 6, 311; Tib. 4, 8, 4 Huschke (al. amnis).—Prov.: aquam frigidam suffundere, to pour cold water over for to slander, Plaut. Cist. 1, 1, 37; v. suffundo.—
    2.
    As subst.
    a.
    frīgĭdum, i, n., the cold: obaequalitas ferventis ac frigidi, Apul. Dog. Plat. 1, p. 11, 24.— Plur.:

    frigida (opp. calida),

    Ov. M. 1, 19.—
    b.
    frī-gĭda, ae, f. (sc. aqua), cold water (like calida or calda, ae, warm water):

    frigida lavare lubenter,

    Plaut. Most. 1, 3, 1:

    frigidam bibere,

    Cels. 1, 5:

    frigidam aegro dare,

    Suet. Claud. 40:

    frigidā lavari,

    Plin. Ep. 3, 5, 11:

    noxia ut frigidam febri,

    Quint. 5, 11, 31.—
    c.
    In a contracted form: FRIDVM, i, n.: DA FRIDVM PVSILLVM, i. e. a little ice-water, Inscr. Pompej. in Mus. Borbon. IV. p. 5 (cf.:

    solve nives,

    Mart. 5, 64).—
    B.
    In partic., cold, chilled, of a dead person, or one stiffened with fright (for the latter cf.:

    est et frigida multa, comes formidinis aura,

    Lucr. 3, 290; poet.):

    illa (Eurydice) Stygiā nabat jam frigida cymbā,

    Verg. G. 4, 506; Ov. M. 7, 136; also,

    transf.: Eurydicen vox ipsa et frigida lingua, Ah, miseram Eurydicen! anima fugiente vocabat,

    Verg. G. 4, 525:

    membra nati,

    Ov. M. 14, 743:

    mors,

    Verg. A. 4, 385; Val. Fl. 5, 26; cf.:

    pausa vitaï,

    Lucr. 3, 930:

    stricto Aesonides stans frigidus ense,

    stiffened with fright, Val. Fl. 7, 530:

    miles nec frigidus aspicit hostem,

    i. e. fearless, Sil. 9, 49; cf.:

    formidine turpi Frigida corda tremunt,

    id. 2, 339:

    frigida mens criminibus,

    Juv. 1, 166:

    mihi frigidus horror Membra quatit,

    Verg. A. 3, 29.
    II.
    Trop.
    A.
    Without ardor or encrgy, cold, frigid, indifferent, inactive, remiss, indolent, feeble:

    nimis lentus in dicendo et paene frigidus,

    Cic. Brut. 48, 178:

    accusatoribus frigidissimis utitur,

    lukewarm, indolent, id. Q. Fr. 3, 3, 3:

    non frigida virgo,

    i. e. glowing with love, Ov. Am. 2, 1, 5; cf.:

    frigidus aevo Laomedontiades,

    Juv. 6, 325: (equus) Frigidus in Venerem senior, Verg. [p. 782] G. 3, 97:

    (Empedocles) ardentem Frigidus Aetnam Insiluit,

    in cold blood, Hor. A. P. 465:

    in re frigidissima cales, in ferventissima friges,

    Auct. Her. 4, 15, 21:

    frigidae litterae,

    cold, frigid, Cic. Fam. 10, 16, 1:

    solacia,

    Ov. P. 4, 2, 45; cf.

    cura,

    Lucr. 4, 1060 (with which cf.:

    curarum frigus,

    Ov. P. 3, 9, 25):

    frigida bello Dextera,

    feeble, Verg. A. 11, 338:

    ensis,

    inactive, idle, Luc. 5, 245; 7, 502:

    (apes) Contemnuntque favos et frigida tecta relinquunt,

    i. e. not animated by labor, Verg. G. 4, 104 (cf. opp. fervet opus, id. ib. 169).—
    B.
    Without force or point, flat, insipid, dull, trivial, frigid, vain (syn.: jejunus, inanis;

    opp. salsus, facetus, esp. in post-Aug. prose): cave in ista tam frigida, tam jejuna calumnia delitescas,

    Cic. Caecin. 21, 61; cf.:

    haec aut frigida sunt, aut tum salsa, cum aliud est exspectatum,

    id. de Or. 2, 64, 260:

    (sententias) dicere leves, frigidas ineptas,

    Quint. 8, 5, 30:

    verba frigidiora vitare,

    Cic. de Or. 2, 63, 256; cf. id. Or. 26, 89:

    frigidi et arcessiti joci,

    Suet. Claud. 21; cf. Quint. 9, 3, 69:

    illud frigidum et inane,

    id. 10, 2, 17:

    illud apud Euripidem frigidum sane, quod, etc.,

    id. 5, 10, 31:

    frigida et puerilis affectatio,

    id. 4, 1, 77:

    frigida et inanis affectatio,

    id. 7, 3, 74:

    genus acuminis in reprehendendis verbis, nonnumquam frigidum, interdum etiam facetum,

    Cic. Brut. 67, 236:

    in salibus aliquando frigidus,

    Quint. 12, 10, 12:

    dies frigidis rebus absumere,

    Plin. Ep. 1, 9, 3:

    negotia,

    id. ib. 9, 2, 1; cf.:

    omnia ista frigida et inania videntur,

    id. ib. 4, 17, 4; Sen. de Ira, 2, 11.— With a subject-clause:

    leve ac frigidum sit his addere, quo propinquos amicosque pacto tractaverit,

    Suet. Calig. 26.—
    * C.
    With active meaning, causing cold or fright, frightening:

    frigidus a rostris manat per compita rumor,

    Hor. S. 2, 6, 50.—Hence, adv.: frīgĭde (only acc. to II. and very rare; not in Cic.).
    1.
    Inactively, slowly, feebly: quae cupiunt, tamen ita frigide agunt, ut nolle existimentur, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 3.—
    2.
    Flatly, trivially, insipidly, frigidly:

    verbis inepte et frigide uti,

    Gell. 13, 24, 7;

    so with inaniter,

    id. 7, 3, 43;

    with exigue, opp. graviter,

    id. 19, 3, 1; cf.

    also: quae sunt dicta frigidius,

    Quint. 6, 3, 4:

    transire in diversa subsellia, parum verecundum est... Et si aliquando concitate itur, numquam non frigide reditur,

    i. e. in a silly, ridiculous manner, id. 11, 3, 133:

    tum ille infantem suam frigidissime reportavit,

    id. 6, 1, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > frigidum

  • 75 frigidus

    frīgĭdus, a, um, adj. [frigeo], cold, cool, chill, chilling (opp. calidus; syn.: gelidus, algidus, glacialis; corresp. in most of its senses to the Gr. psuchros).
    I.
    Lit.:

    calida et frigida, et amara et dulcia,

    Cic. Rep. 3, 8 fin.:

    fons luce diurnā Frigidus, et calidus nocturno tempore,

    Lucr. 6, 849:

    fons,

    id. ib. 6, 873; 879; cf.:

    frigidior umor,

    id. 6, 840; 844:

    nec ullum hoc frigidius flumen attigi,

    Cic. Leg. 2, 3, 6:

    ut nec frigidior Thracam ambiat Hebrus,

    Hor. Ep. 1, 16, 13:

    loca frigidissima,

    Caes. B. G. 4, 1 fin.:

    rura,

    Hor. Ep. 1, 15, 9:

    Praeneste,

    id. C. 3, 4, 22:

    Tempe,

    Verg. G. 2, 469:

    aquilo,

    id. ib. 2, 404:

    aura,

    Ov. Am. 2, 16, 36; cf.:

    manet sub Jove frigido Venator,

    Hor. C. 1, 1, 25:

    umbra noctis,

    Verg. E. 8, 14:

    caelum est hieme frigidum et gelidum,

    cold and frosty, Plin. Ep. 5, 6, 4:

    frigidus aëra vesper Temperat,

    Verg. G. 3, 336:

    frigidus latet anguis in herba,

    id. E. 3, 93:

    anguis,

    id. ib. 8, 71 (cf. psuchron ophin, Theogn. 602;

    Theocr. 15, 58): pellis duraque,

    Lucr. 6, 1194:

    febris,

    an ague, Plin. 26, 11, 71, § 289; so,

    quartana,

    Hor. S. 2, 3, 290:

    fomenta,

    id. Ep. 1, 3, 26.— Poet.:

    ille frigidas Noctes non sine multis Insomnis lacrimis agit,

    i. e. without a bedfellow, lonely, Hor. C. 3, 7, 6:

    frigidus annus,

    winter, Verg. A. 6, 311; Tib. 4, 8, 4 Huschke (al. amnis).—Prov.: aquam frigidam suffundere, to pour cold water over for to slander, Plaut. Cist. 1, 1, 37; v. suffundo.—
    2.
    As subst.
    a.
    frīgĭdum, i, n., the cold: obaequalitas ferventis ac frigidi, Apul. Dog. Plat. 1, p. 11, 24.— Plur.:

    frigida (opp. calida),

    Ov. M. 1, 19.—
    b.
    frī-gĭda, ae, f. (sc. aqua), cold water (like calida or calda, ae, warm water):

    frigida lavare lubenter,

    Plaut. Most. 1, 3, 1:

    frigidam bibere,

    Cels. 1, 5:

    frigidam aegro dare,

    Suet. Claud. 40:

    frigidā lavari,

    Plin. Ep. 3, 5, 11:

    noxia ut frigidam febri,

    Quint. 5, 11, 31.—
    c.
    In a contracted form: FRIDVM, i, n.: DA FRIDVM PVSILLVM, i. e. a little ice-water, Inscr. Pompej. in Mus. Borbon. IV. p. 5 (cf.:

    solve nives,

    Mart. 5, 64).—
    B.
    In partic., cold, chilled, of a dead person, or one stiffened with fright (for the latter cf.:

    est et frigida multa, comes formidinis aura,

    Lucr. 3, 290; poet.):

    illa (Eurydice) Stygiā nabat jam frigida cymbā,

    Verg. G. 4, 506; Ov. M. 7, 136; also,

    transf.: Eurydicen vox ipsa et frigida lingua, Ah, miseram Eurydicen! anima fugiente vocabat,

    Verg. G. 4, 525:

    membra nati,

    Ov. M. 14, 743:

    mors,

    Verg. A. 4, 385; Val. Fl. 5, 26; cf.:

    pausa vitaï,

    Lucr. 3, 930:

    stricto Aesonides stans frigidus ense,

    stiffened with fright, Val. Fl. 7, 530:

    miles nec frigidus aspicit hostem,

    i. e. fearless, Sil. 9, 49; cf.:

    formidine turpi Frigida corda tremunt,

    id. 2, 339:

    frigida mens criminibus,

    Juv. 1, 166:

    mihi frigidus horror Membra quatit,

    Verg. A. 3, 29.
    II.
    Trop.
    A.
    Without ardor or encrgy, cold, frigid, indifferent, inactive, remiss, indolent, feeble:

    nimis lentus in dicendo et paene frigidus,

    Cic. Brut. 48, 178:

    accusatoribus frigidissimis utitur,

    lukewarm, indolent, id. Q. Fr. 3, 3, 3:

    non frigida virgo,

    i. e. glowing with love, Ov. Am. 2, 1, 5; cf.:

    frigidus aevo Laomedontiades,

    Juv. 6, 325: (equus) Frigidus in Venerem senior, Verg. [p. 782] G. 3, 97:

    (Empedocles) ardentem Frigidus Aetnam Insiluit,

    in cold blood, Hor. A. P. 465:

    in re frigidissima cales, in ferventissima friges,

    Auct. Her. 4, 15, 21:

    frigidae litterae,

    cold, frigid, Cic. Fam. 10, 16, 1:

    solacia,

    Ov. P. 4, 2, 45; cf.

    cura,

    Lucr. 4, 1060 (with which cf.:

    curarum frigus,

    Ov. P. 3, 9, 25):

    frigida bello Dextera,

    feeble, Verg. A. 11, 338:

    ensis,

    inactive, idle, Luc. 5, 245; 7, 502:

    (apes) Contemnuntque favos et frigida tecta relinquunt,

    i. e. not animated by labor, Verg. G. 4, 104 (cf. opp. fervet opus, id. ib. 169).—
    B.
    Without force or point, flat, insipid, dull, trivial, frigid, vain (syn.: jejunus, inanis;

    opp. salsus, facetus, esp. in post-Aug. prose): cave in ista tam frigida, tam jejuna calumnia delitescas,

    Cic. Caecin. 21, 61; cf.:

    haec aut frigida sunt, aut tum salsa, cum aliud est exspectatum,

    id. de Or. 2, 64, 260:

    (sententias) dicere leves, frigidas ineptas,

    Quint. 8, 5, 30:

    verba frigidiora vitare,

    Cic. de Or. 2, 63, 256; cf. id. Or. 26, 89:

    frigidi et arcessiti joci,

    Suet. Claud. 21; cf. Quint. 9, 3, 69:

    illud frigidum et inane,

    id. 10, 2, 17:

    illud apud Euripidem frigidum sane, quod, etc.,

    id. 5, 10, 31:

    frigida et puerilis affectatio,

    id. 4, 1, 77:

    frigida et inanis affectatio,

    id. 7, 3, 74:

    genus acuminis in reprehendendis verbis, nonnumquam frigidum, interdum etiam facetum,

    Cic. Brut. 67, 236:

    in salibus aliquando frigidus,

    Quint. 12, 10, 12:

    dies frigidis rebus absumere,

    Plin. Ep. 1, 9, 3:

    negotia,

    id. ib. 9, 2, 1; cf.:

    omnia ista frigida et inania videntur,

    id. ib. 4, 17, 4; Sen. de Ira, 2, 11.— With a subject-clause:

    leve ac frigidum sit his addere, quo propinquos amicosque pacto tractaverit,

    Suet. Calig. 26.—
    * C.
    With active meaning, causing cold or fright, frightening:

    frigidus a rostris manat per compita rumor,

    Hor. S. 2, 6, 50.—Hence, adv.: frīgĭde (only acc. to II. and very rare; not in Cic.).
    1.
    Inactively, slowly, feebly: quae cupiunt, tamen ita frigide agunt, ut nolle existimentur, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 3.—
    2.
    Flatly, trivially, insipidly, frigidly:

    verbis inepte et frigide uti,

    Gell. 13, 24, 7;

    so with inaniter,

    id. 7, 3, 43;

    with exigue, opp. graviter,

    id. 19, 3, 1; cf.

    also: quae sunt dicta frigidius,

    Quint. 6, 3, 4:

    transire in diversa subsellia, parum verecundum est... Et si aliquando concitate itur, numquam non frigide reditur,

    i. e. in a silly, ridiculous manner, id. 11, 3, 133:

    tum ille infantem suam frigidissime reportavit,

    id. 6, 1, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > frigidus

  • 76 habilis

    hăbĭlis, e, adj. [habeo, II. B. 2.], that may be easily handled or managed, manageable, suitable, fit, proper, apt, expert, light, nimble, swift (class.).
    I.
    Lit.:

    (calcei) habiles et apti ad pedem,

    Cic. de Or. 1, 54, 231; cf.:

    (natura homini) figuram corporis habilem et aptam ingenio humano dedit,

    id. Leg. 1, 9, 26;

    res aptae, habiles et ad naturam accommodatae,

    id. Fin. 4, 20, 56:

    brevitate habiles gladii,

    Liv. 22, 46, 5:

    ensis,

    Verg. A. 9, 305:

    arcus,

    id. ib. 1, 318:

    pharetra ad tela,

    Val. Fl. 3, 607:

    frameae,

    Tac. G. 6:

    currus,

    Ov. M. 2, 531:

    aratrum,

    Tib. 1, 9, 7:

    naves velis,

    Tac. A. 2, 6:

    corpus habilissimum quadratum est, neque gracile neque obesum,

    the most convenient for managing, treating, Cels. 2, 1; cf.:

    materia levis est et ad hoc habilis,

    Sen. Q. N. 1, 7:

    atque habilis membris venit vigor,

    i. e. making supple, Verg. G. 4, 418:

    (bos) nec feturae habilis nec fortis aratris,

    fit, proper for, id. ib. 3, 62:

    terra frumentis,

    Col. 2, 2, 20; cf.:

    Aegyptum ut feraciorem habilioremque annonae urbicae redderet,

    Suet. Aug. 18:

    pinguibus hae (vites) terris habiles, levioribus illae,

    Verg. G. 2, 92:

    rudem ad pedestria bella Numidarum gentem esse, equis tantum habilem,

    Liv. 24, 48, 5; cf.:

    ducenta fere milia peditum, armis habilia,

    able to bear arms, Vell. 2, 110, 3:

    nondum portandis habiles gravioribus armis,

    Sil. 11, 588.—
    II.
    Trop.: sunt quidam ita in iisdem rebus habiles, ita naturae muneribus ornati, ut, etc., apt, expert, skilful (= capax), Cic. de Or. 1, 25, 115:

    acutior atque habilior ad inveniendum,

    Quint. 6, 3, 12:

    numquam ingenium idem ad res diversissimas habilius fuit,

    Liv. 21, 4, 3:

    exercitus non habilis gubernaculo,

    not easy to govern, Vell. 2, 113, 2: negotia expedita et habilia sequuntur actorem, Sen. de Ira, 3, 7: et vicina seni non habilis Lyco, not suited (on account of her age), Hor. C. 3, 19, 24:

    non habiles Colchi,

    i. e. uncivilized, rude, Val. Fl. 7, 231.—
    (β).
    Poet., with inf.:

    plaudentique habiles Caryae resonare Dianae,

    Stat. Th. 4, 225; Luc. 3, 553.—Hence, adv.: hăbĭlĭter, handily, aptly, expertly, skilfully, easily (very rare):

    scutum parvum habiliter ferens,

    Liv. Epit. 57:

    ut elephantis, sicut nos equis, facile atque habiliter utantur,

    Mel. 3, 7; Dig. 34, 2, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > habilis

  • 77 in

    1.
    in (old forms endŏ and indŭ, freq. in ante-class. poets; cf. Enn. ap. Gell. 12, 4; id. ap. Macr. S. 6, 2; Lucil. ap. Lact. 5, 9, 20; Lucr. 2, 1096; 5, 102; 6, 890 et saep.), prep. with abl. and acc. [kindr. with Sanscr. an; Greek en, en-tha, en-then, eis, i. e. en-s, ana; Goth. ana; Germ. in], denotes either rest or motion within or into a place or thing; opp. to ex; in, within, on, upon, among, at; into, to, towards.
    I.
    With abl.
    A.
    In space.
    1.
    Lit., in (with abl. of the place or thing in which):

    aliorum fructus in terra est, aliorum et extra,

    Plin. 19, 4, 22, § 61:

    alii in corde, alii in cerebro dixerunt animi esse sedem et locum,

    Cic. Tusc. 1, 9, 19:

    eo in rostris sedente suasit Serviliam legem Crassus,

    id. Brut. 43, 161:

    qui sunt cives in eadem re publica,

    id. Rep. 1, 32 fin.:

    facillimam in ea re publica esse concordiam, in qua idem conducat omnibus,

    id. ib.:

    T. Labienus ex loco superiore, quae res in nostris castris gererentur, conspicatus,

    Caes. B. G. 2, 26, 4:

    quod si in scaena, id est in contione verum valet, etc.,

    Cic. Lael. 26, 97:

    in foro palam Syracusis,

    id. Verr. 2, 2, 33, § 81:

    plures in eo loco sine vulnere quam in proelio aut fuga intereunt,

    Caes. B. C. 2, 35:

    tulit de caede, quae in Appia via facta esset,

    Cic. Mil. 6, 15:

    in via fornicata,

    Liv. 22, 36:

    vigebat in illa domo mos patrius et disciplina,

    Cic. de Sen. 11, 37:

    in domo furtum factum ab eo qui domi fuit,

    Quint. 5, 10, 16:

    nupta in domo,

    Liv. 6, 34, 9:

    copias in castris continent,

    in, within, Caes. B. C. 1, 66:

    cum in angusto quodam pulpito stans diceret,

    Quint. 11, 3, 130:

    se ac suos in vehiculo conspici,

    Liv. 5, 40, 10:

    malo in illa tua sedecula sedere, quam in istorum sella curuli,

    Cic. Att. 4, 10:

    sedere in solio,

    id. Fin. 2, 21, 66:

    Albae constiterant, in urbe opportuna,

    id. Phil. 4, 2, 6. —

    Sometimes, also, with names of places: omnes se ultro sectari in Epheso memorat mulieres,

    Plaut. Mil. 3, 1, 182:

    heri aliquot adolescentuli coiimus in Piraeo,

    Ter. Eun. 3, 4, 1:

    navis et in Cajeta est parata nobis et Brundisii,

    Cic. Att. 8, 3, 6:

    complures (naves) in Hispali faciendas curavit,

    Caes. B. C. 2, 18:

    caesos in Marathone ac Salamine,

    Quint. 12, 10, 24:

    in Berenice urbe Troglodytarum,

    Plin. 2, 73, 75, § 183.—
    2.
    In indicating a multitude or number, of, in, or among which a person or thing is, in, among (= gen. part.):

    in his poeta hic nomen profitetur suum,

    Ter. Eun. prol. 3:

    Thales, qui sapientissimus in septem fuit,

    Cic. Leg. 2, 11, 26:

    peto ut eum complectare, diligas, in tuis habeas,

    id. Fam. 13, 78, 2; cf.:

    in perditis et desperatis,

    id. ib. 13, 56, 1:

    omnia quae secundum naturam fiunt, sunt habenda in bonis,

    id. de Sen. 19, 71:

    dolor in maximis malis ducitur,

    id. Leg. 1, 11, 31:

    justissimus unus in Teucris,

    Verg. A. 2, 426:

    cecidere in pugna ad duo milia... in his quatuor Romani centuriones,

    Liv. 27, 12, 16:

    in diis et feminae sunt,

    Lact. 1, 16, 17.—
    3.
    Of analogous relations of place or position:

    sedere in equo,

    on horseback, id. Verr. 2, 5, 10:

    quid legati in equis,

    id. Pis. 25, 60:

    sedere in leone,

    Plin. 35, 10, 36, § 109:

    in eo flumine pons erat,

    on, over, Caes. B. G. 2, 5:

    in herboso Apidano,

    on the banks of, Prop. 1, 3, 6:

    in digitis,

    on tiptoe, Val. Fl. 4, 267:

    castra in limite locat,

    on the rampart, Tac. A. 1, 50:

    ipse coronam habebat unam in capite, alteram in collo,

    on, Cic. Verr. 2, 5, 11, § 27:

    oleae in arbore,

    Cels. 2, 24:

    Caesaris in barbaris erat nomen obscurius,

    among, Caes. B. C. 1, 61:

    in ceteris nationibus, Cels. praef. 1: qui in Brutiis praeerat,

    Liv. 25, 16, 7:

    in juvenibus,

    Quint. 11, 1, 32:

    nutus in mutis pro sermone est,

    id. 11, 3, 66.—Of dress, like cum, q. v.:

    in veste candida,

    Liv. 45, 20, 5; 34, 7, 3:

    in calceis,

    id. 24, 38, 2:

    in insignibus,

    id. 5, 41, 2:

    in tunicis albis,

    Plin. Ep. 7, 27, 13:

    in Persico et vulgari habitu,

    Curt. 3, 3, 4:

    in lugubri veste,

    id. 10, 5, 17:

    in Tyriis,

    Ov. A. A. 2, 297:

    in Cois,

    id. ib. v. 298; cf.:

    homines in catenis Romam mittere,

    Liv. 29, 21, 12; 32, 1, 8: quis multa te in rosa urget, etc., Hor C. 1, 5, 1; so, in viola aut in rosa, Cic. Tusc. [p. 912] 5, 26, 73.—So of arms:

    duas legiones in armis,

    Caes. B. G. 7, 11, 6; cf. Verg. A. 3, 395:

    in armis hostis,

    under arms, Ov. M. 12,65:

    quae in ore atque in oculis provinciae gesta sunt (= coram),

    Cic. Verr. 2, 2, 33, § 81; so,

    in oculis provinciae,

    id. Q. Fr. 1, 1, 2:

    in oculis omnium,

    id. ib. 1, 3, 7:

    divitiae, decus, gloria in oculis sita sunt,

    Sall. C. 20, 14; Curt. 4, 13, 1; Liv. 22, 12, 6:

    Julianus in ore ejus (Vitellii) jugulatur,

    Tac. H. 3, 77; Sen. Ben. 7, 19, 7.—Of a passage in any writing (but when the author is named, by meton., for his works, apud is used, Krebs, Antibarb. p. 561):

    in populorum institutis aut legibus,

    Cic. Leg. 1, 15, 42:

    in illis libris qui sunt de natura deorum,

    id. Fat. 1, 1:

    in Timaeo dicit,

    id. N. D. 1, 12, 30:

    epistula, in qua omnia perscripta erant,

    Nep. Pelop. 3, 2:

    perscribit in litteris, hostes ab se discessisse,

    Caes. B. G. 5, 49; but in is also used with an author's name when, not a place in his book, but a feature of his style, etc., is referred to:

    in Thucydide orbem modo orationis desidero,

    Cic. Or. 71, 234:

    in Herodoto omnia leniter fluunt,

    Quint. 9, 4, 18.—Of books:

    libri oratorii diu in manibus fuerunt,

    Cic. Att. 4, 13, 2; id. Lael. 25, 96; but more freq. trop.: in manibus habere, tenere, etc., to be engaged, occupied with, to have under control or within reach:

    philosophi quamcunque rem habent in manibus,

    id. Tusc. 5, 7, 18:

    quam spem nunc habeat in manibus, exponam,

    id. Verr. 1, 6, 16:

    rem habere in manibus,

    id. Att. 6, 3, 1; cf.:

    neque mihi in manu fuit Jugurtha qualis foret,

    in my power, Sall. J. 14, 4:

    postquam nihil esse in manu sua respondebatur,

    Liv. 32, 24, 2:

    quod ipsorum in manu sit,... bellum an pacem malint,

    Tac. A. 2, 46; but, cum tantum belli in manibus esset, was in hand, busied (cf.:

    inter manus),

    Liv. 4, 57, 1; so,

    quorum epistulas in manu teneo,

    Cic. Phil. 12, 4, 9; cf. id. Att. 2, 2, 2:

    in manu poculum tenens,

    id. Tusc. 1, 29, 71:

    coronati et lauream in manu tenentes,

    Liv. 40, 37, 3; Suet. Claud. 15 fin. —Of that which is thought of as existing in the mind, memory, character, etc.:

    in animo esse,

    Cic. Fam. 14, 11:

    in animo habere,

    id. Rosc. Am. 18, 52:

    lex est ratio insita in natura,

    id. Leg. 1, 6, 18:

    in memoria sedere,

    id. de Or. 2, 28, 122; cf.:

    tacito mutos volvunt in pectore questus,

    Luc. 1, 247:

    quanta auctoritas fuit in C. Metello!

    Cic. de Sen. 17, 61. —So freq. of a person's qualities of mind or character:

    erat in eo summa eloquentia, summa fides,

    Cic. Mur. 28, 58; cf.:

    in omni animante est summum aliquid atque optimum, ut in equis,

    id. Fin. 4, 41, 37:

    si quid artis in medicis est,

    Curt. 3, 5, 13; cf.:

    nibil esse in morte timendum,

    Lucr. 3, 866.— Esp., in eo loco, in that state or condition:

    in eo enim loco res sunt nostrae, ut, etc.,

    Liv. 7, 35, 7: si vos in eo loco essetis, quid aliud fecissetis? Cat. ap. Quint. 9, 2, 21; so,

    quo in loco, etc.: cum ex equitum et calonum fuga, quo in loco res essent, cognovissent,

    Caes. B. G. 2, 26:

    videtis, quo in loco res haec siet, Ter Phorm. 2, 4, 6: quod ipse, si in eodem loco esset, facturus fuerit,

    Liv. 37, 14, 5.—Hence, without loco, in eo esse ut, etc., to be in such a condition, etc.:

    non in eo esse Carthaginiensium res, ut Galliam armis obtineant,

    Liv. 30, 19, 3:

    cum res non in eo esset, ut Cyprum tentaret,

    id. 33, 41, 9; 8, 27, 3; 2, 17, 5; Nep. Mil. 7, 3; id. Paus. 5, 1 (cf. I. C. 1. infra).—
    B.
    In time, indicating its duration, in, during, in the course of:

    feci ego istaec itidem in adulescentia,

    in my youth, when I was young, Plaut. Bacch. 3, 3, 6:

    in tempore hoc,

    Ter. And. 4, 5, 24:

    in hoc tempore,

    Tac. A. 13, 47:

    in tali tempore,

    Sall. C. 48, 5; Liv. 22, 35; 24, 28 al.:

    in diebus paucis,

    Ter. And. 1, 1, 77:

    in brevi spatio,

    id. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Vesp. 4:

    in qua aetate,

    Cic. Brut. 43 fin.:

    in ea aetate,

    Liv. 1, 57:

    in omni aetate,

    Cic. de Sen. 3, 9:

    in aetate, qua jam Alexander orbem terrarum subegisset,

    Suet. Caes. 7:

    qua (sc. Iphigenia) nihil erat in eo quidem anno natum pulchrius,

    in the course of, during the year, Cic. Off. 3, 25, 95 (al. eo quidem anno):

    nihil in vita se simile fecisse,

    id. Verr. 2, 3, 91: nihil in vita vidit calamitatis A. Cluentius. id. Clu. 6, 18:

    in tota vita inconstans,

    id. Tusc. 4, 13, 29.—
    b.
    In tempore, at the right or proper time, in time (Cic. uses only tempore; v. tempus): eccum ipsum video in tempore huc se recipere, Ter. Phorm. 2, 4, 24:

    ni pedites equitesque in tempore subvenissent,

    Liv. 33, 5:

    spreta in tempore gloria interdum cumulatior redit,

    id. 2, 47:

    rebellaturi,

    Tac. A. 12, 50:

    atque adeo in ipso tempore eccum ipsum obviam,

    Ter. And. 3, 2, 52: in tempore, opportune. Nos sine praepositione dicimus tempore et tempori, Don. ad Ter. And. 4, 4, 19.—
    c.
    In praesentia and in praesenti, at present, now, at this moment, under these circumstances:

    sic enim mihi in praesentia occurrit,

    Cic. Tusc. 1, 8, 14:

    vestrae quidem cenae non solum in praesentia, sed etiam postero die jucundae sunt,

    id. ib. 5, 35, 100:

    id quod unum maxime in praesentia desiderabatur,

    Liv. 21, 37:

    haec ad te in praesenti scripsi, ut, etc.,

    for the present, Cic. Fam. 2, 10, 4.—
    d.
    With gerunds and fut. pass. participles, to indicate duration of time, in:

    fit, ut distrahatur in deliberando animus,

    Cic. Off. 1, 3, 9; id. Fam. 2, 6, 2:

    vitiosum esse in dividendo partem in genere numerare,

    id. Fin. 2, 9, 26:

    quod in litteris dandis praeter consuetudinem proxima nocte vigilarat,

    id. Cat. 3, 3, 6:

    ne in quaerendis suis pugnandi tempus dimitteret,

    Caes. B. G. 2, 21:

    in agris vastandis incendiisque faciendis hostibus,

    in laying waste, id. ib. 5, 19:

    in excidenda Numantia,

    Cic. Off. 1, 22, 76:

    cum in immolanda Iphigenia tristis Calchas esset,

    id. Or. 21, 74.—
    C.
    In other relations, where a person or thing is thought of as in a certain condition, situation, or relation, in:

    qui magno in aere alieno majores etiam possessiones habent,

    Cic. Cat. 2, 8, 18:

    se in insperatis repentinisque pecuniis jactare,

    id. Cat. 2, 9, 20:

    Larinum in summo timore omnium cum armatis advolavit,

    id. Clu. 8, 25.—

    So freq., of qualities or states of mind: summa in sollicitudine ac timore Parthici belli,

    Caes. B. C. 3, 31:

    torpescentne dextrae in amentia illa?

    Liv. 23, 9, 7:

    hunc diem perpetuum in laetitia degere,

    Ter. Ad. 4, 1, 5; Cic. Cat. 4, 1, 2:

    in metu,

    Tac. A. 14, 43:

    in voluptate,

    Cic. Fin. 1, 19, 62:

    alicui in amore esse,

    beloved, id. Verr. 2, 4, 1, § 3:

    alicui in amoribus esse,

    id. Att. 6, 1, 12:

    res in invidia erat,

    Sall. J. 25, 5; Liv. 29, 37, 17: sum in expectatione omnium rerum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 10:

    num... Diogenem Stoicum coegit in suis studiis obmutescere senectus?

    in his studies, Cic. de Sen. 7, 21:

    mirificam cepi voluptatem ex tua diligentia: quod in summis tuis occupationibus mihi tamen rei publicae statum per te notum esse voluisti,

    even in, notwithstanding your great occupations, id. Fam. 3, 11, 4.—

    So freq., of business, employment, occupations, etc.: in aliqua re versari,

    Cic. Verr. 2, 4, 47, § 105:

    similia iis, quae in consilio dixerat,

    Curt. 5, 5, 23:

    in certamine armorum atque in omni palaestra quid satis recte cavetur,

    Quint. 9, 4, 8:

    agi in judiciis,

    id. 11, 1, 78:

    tum vos mihi essetis in consilio,

    Cic. Rep. 3, 18, 28:

    in actione... dicere,

    Quint. 8, 2, 2.—Of an office, magistracy:

    in quo tum magistratu forte Brutus erat,

    Liv. 1, 59, 7; 4, 17, 1:

    in eo magistratu pari diligentia se praebuit,

    Nep. Han. 7, 5 (cf. B. 1. supra):

    in ea ipsa causa fuit eloquentissimus,

    Cic. Brut, 43, 160:

    qui non defendit nec obsistit, si potest, injuriae, tam est in vitio, quam, etc.,

    is in the wrong, acts wrongly, id. Off. 1, 7, 23:

    etsi hoc quidem est in vitio, dissolutionem naturae tam valde perhorrescere,

    is wrong, id. Fin. 5, 11, 31:

    non sunt in eo genere tantae commoditates corporis,

    id. ib. 4, 12, 29; cf.:

    an omnino nulla sit in eo genere distinctio,

    id. Or. 61, 205:

    Drusus erat de praevaricatione absolutus in summa quatuor sententiis,

    on the whole, Cic. Q. Fr. 2, 16; cf.:

    et in omni summa, ut mones, valde me ad otium pacemque converto,

    id. ib. 3, 5, 5;

    but, in summa, sic maxime judex credit, etc.,

    in a word, in fine, Quint. 9, 2, 72; Auct. B. Alex. 71; Just. 37, 1, 8:

    horum (juvenum) inductio in parte simulacrum decurrentis exercitus erat: ex parte elegantioris exercitii quam militaris artis,

    in part, Liv. 44, 9, 5; cf.:

    quod mihi in parte verum videtur,

    Quint. 2, 8, 6:

    patronorum in parte expeditior, in parte difficilior interrogatio est,

    id. 5, 7, 22:

    hoc facere in eo homine consueverunt,

    in the case of, Caes. B. G. 7, 21:

    in furibus aerarii,

    Sall. C. 52, 12:

    Achilles talis in hoste fuit,

    Verg. A. 2, 540:

    in hoc homine saepe a me quaeris, etc.,

    in the case of, Cic. Verr. 2, 3, 3, § 6: in nominibus impiis, Sall. C. 51, 15:

    suspectus et in morte matris fuit,

    Suet. Vit. 14:

    qui praesentes metuunt, in absentia hostes erunt, = absentes,

    Curt. 6, 3, 8 (cf. I. B. c. supra).—Of the meaning of words, etc.:

    non solum in eodem sensu, sed etiam in diverso, eadem verba contra,

    Quint. 9, 3, 36:

    aliter voces aut eaedem in diversa significatione ponuntur,

    id. 9, 3, 69:

    Sallustius in significatione ista non superesse sed superare dicit,

    Gell. 1, 22, 15:

    stips non dicitur in significatione trunci,

    Charis. 1, 18, 39:

    semper in significatione ea hortus,

    Plin. 19, 4, 19, § 50. —
    2.
    In with abl. of adjj. is used with the verbs esse and habere to express quality:

    cum exitus haud in facili essent, i. e. haud faciles,

    Liv. 3, 8, 9:

    adeo moderatio tuendae libertatis in difficili est,

    id. 3, 8, 11; 3, 65, 11; but mostly with adjj. of the first and second declension:

    in obscuro esse, Liv. praef. § 3: in dubio esse,

    id. 2, 3, 1; 3, 19, 8; Ov. H. 19, 174:

    dum in dubiost animus,

    Ter. And. 1, 5, 31; 2, 2, 10:

    in integro esse,

    Cic. Fam. 15, 16, 3; id. Att. 11, 15, 4:

    in incerto esse,

    Liv. 5, 28, 5:

    in obvio esse,

    id. 37, 23, 1:

    in tuto esse,

    id. 38, 4, 10; cf.:

    videre te in tuto,

    Cat. 30, 6:

    in aequo esse,

    Liv. 39, 37, 14; Tac. A. 2, 44:

    in expedito esse,

    Curt. 4, 2, 22:

    in proximo esse,

    Quint. 1, 3, 4:

    in aperto esse,

    Sall. C. 5, 3:

    in promisco esse,

    Liv. 7, 17, 7:

    in augusto esse,

    Cels. 5, 27, 2:

    in incerto haberi,

    Sall. J. 46, 8; Tac. A. 15, 17:

    in levi habitum,

    id. H. 2, 21; cf.:

    in incerto relinquere,

    Liv. 5, 28, 5; Tac. H. 2, 83.
    II.
    With acc.
    A.
    In space, with verbs of motion, into or to a place or thing (rarely with names of towns and small islands;

    v. Zumpt, Gram. § 398): influxit non tenuis quidam e Graecia rivulus in hanc urbem,

    Cic. Rep. 2, 19:

    in Ephesum advenit,

    Plaut. Mil. 2, 1, 35:

    in Epirum venire,

    Cic. Att. 13, 25, 3:

    ibo in Piraeeum, visamque, ecquae advenerit in portum ex Epheso navis mercatoria,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 2: venio ad Piraeea, in quo magis reprehendendus sum, quod... Piraeea scripserim, non Piraeeum, quam in quod addiderim;

    non enim hoc ut oppido praeposui, sed ut loco,

    Cic. Att. 7, 3, 10:

    se contulisse Tarquinios, in urbem Etruriae florentissimam,

    id. Rep. 2, 19:

    remigrare in domum veterem e nova,

    id. Ac. 1, 4, 13:

    cum in sua rura venerunt,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    a te ipso missi in ultimas gentes,

    id. Fam. 15, 9:

    in Ubios legatos mittere,

    Caes. B. G. 4, 11:

    dein Thalam pervenit, in oppidum magnum et opulentum,

    Sall. J. 75, 1:

    Regillum antiquam in patriam se contulerat,

    Liv. 3, 58, 1:

    abire in exercitum,

    Plaut. Am. prol. 102.— With nuntio:

    cum id Zmyrnam in contionem nuntiatum est,

    Tac. A. 4, 56:

    nuntiatur in castra,

    Lact. Most. Pers. 46; cf.:

    allatis in castra nuntiis,

    Tac. H. 4, 32: in manus sumere, tradere, etc., into one's hands:

    iste unumquodque vas in manus sumere,

    Cic. Verr. 2, 4, 27, § 63:

    Falerios se in manus Romanis tradidisse,

    Liv. 5, 27, 3.—Rarely with the verbs ponere, collocare, etc. (pregn., i. e. to bring into... and place there):

    in crimen populo ponere,

    Plaut. Trin. 3, 3, 10:

    ut liberos, uxores suaque omnia in silvas deponerent,

    Caes. B. G. 4, 19:

    duplam pecuniam in thesauros reponi,

    Liv. 29, 19, 7:

    prius me collocavi in arborem,

    Plaut. Aul. 4, 8, 6:

    sororem et propinquas suas nuptum in alias civitates collocasse,

    Caes. B. G. 1, 18.— Motion in any direction, up to, to, into, down to:

    in caelum ascendere,

    Cic. Lael. 23 fin.:

    filium ipse paene in umeros suos extulisset,

    id. de Or. 1, 53, 228:

    tamquam in aram confugitis ad deum,

    up to the altar, id. Tusc. 3, 10, 25:

    Saturno tenebrosa in Tartara misso,

    Ov. M. 1, 113:

    in flumen deicere,

    Cic. Rosc. Am. 25, 70; Nep. Chab. 4, 3.—
    2.
    Denoting mere direction towards a place or thing, and hence sometimes joined with versus, towards:

    quid nunc supina sursum in caelum conspicis,

    Plaut. Cist. 2, 3, 78:

    si in latus aut dextrum aut sinistrum, ut ipsi in usu est, cubat,

    Cels. 2, 3:

    Belgae spectant in septentriones et orientem solem,

    Caes. B. G. 1, 1:

    in orientem Germaniae, in occidentem Hispaniae obtenditur, Gallis in meridiem etiam inspicitur,

    Tac. Agr. 10:

    in laevum prona nixus sedet Inachus urna,

    Stat. Th. 2, 218.—With versus:

    castra ex Biturigibus movet in Arvernos versus,

    towards, Caes. B. G. 7, 8 fin.:

    in Galliam versus movere,

    Sall. C. 56, 4: in [p. 913] ltaliam versus, Front. Strat. 1, 4, 11:

    si in urbem versus venturi erant,

    Plin. Ep. 10, 82. —
    3.
    So of that which is thought of as entering into the mind, memory, etc. (cf. I. A. 2. fin.):

    in memoriam reducere,

    Cic. Inv 1, 52, 98:

    in animum inducere,

    Liv. 27, 9:

    in mentem venire,

    Cic. Fam. 7, 3:

    frequens imitatio transit in mores,

    Quint. 1, 11, 3. —

    Or into a writing or speech: in illam Metellinam orationem addidi quaedam,

    Cic. Att. 1, 13, 5.—
    B.
    In time, into, till, for:

    dormiet in lucem,

    into the daylight, till broad day, Hor. Ep. 1, 18, 34:

    statim e somno, quem plerumque in diem extrahunt, lavantur,

    Tac. G. 22: sermonem in multam noctem produximus, deep into the night, Cic. Rep. Fragm. ap. Arus. Mess. p. 239 Lindem.:

    in multam noctem luxit,

    Suet. Tib. 74:

    si febris in noctem augetur,

    Cels. 7, 27:

    dixit in noctem atque etiam nocte illatis lucernis,

    Plin. Ep. 4, 9, 14:

    indutias in triginta annos impetraverunt,

    for thirty years, Liv. 9, 37, 12; 7, 20, 8:

    nisi id verbum in omne tempus perdidissem,

    forever, Cic. Fam. 5, 15, 1:

    ad cenam hominem in hortos invitavit in posterum diem,

    for the following day, id. Off. 3, 14, 58:

    audistis auctionem constitutam in mensem Januarium,

    id. Agr. 1, 2, 4:

    subito reliquit annum suum seque in annum proximum transtulit,

    id. Mil. 9, 24:

    solis defectiones itemque lunae praedicuntur in multos annos,

    for many years, id. Div. 2, 6, 17:

    postero die Romani ab sole orto in multum diei stetere in acie,

    Liv. 27, 2:

    qui ab matutino tempore duraverunt in occasum,

    Plin. 2, 31, 31, § 99:

    seritur (semen lini) a Kalendis Octobribus in ortum aquilae,

    Col. 2, 10, 17.—With usque:

    neque illi didicerunt haec usque in senectutem,

    Quint. 12, 11, 20:

    in illum usque diem servati,

    id. 8, 3, 68:

    in serum usque patente cubiculo,

    Suet. Oth. 11:

    regnum trahat usque in tempora fati,

    Sil. 11, 392: in posterum (posteritatem) or in futurum, in future, for the future: in praesens, for the present: in perpetuum or in aeternum, forever:

    sancit in posterum, ne quis, etc.,

    Cic. Cat. 4, 5, 10:

    res dilata est in posterum,

    id. Fam. 10, 12, 3:

    video quanta tempestas invidiae nobis, si minus in praesens, at in posteritatem impendeat,

    id. Cat. 1, 9, 22:

    id aegre et in praesentia hi passi et in futurum etiam metum ceperunt,

    Liv. 34, 27, 10; cf.:

    ingenti omnium et in praesens laetitia et in futurum spe,

    id. 30, 17, 1:

    effugis in futurum,

    Tac. H. 1, 71:

    quod eum tibi quaestoris in loco constitueras, idcirco tibi amicum in perpetuum fore putasti?

    Cic. Verr. 2, 1, 30; cf.:

    oppidum omni periculo in perpetuum liberavit,

    id. Fam. 13, 4, 2:

    quae (leges) non in tempus aliquod, sed perpetuae utilitatis causa in aeternum latae sunt,

    Liv. 34, 6, 4: in tempus, for a while, for a short time, for the occasion (postAug.):

    sensit miles in tempus conficta,

    Tac. A. 1, 37:

    ne urbs sine imperio esset, in tempus deligebatur, qui jus redderet,

    id. ib. 6, 11:

    scaena in tempus structa,

    id. ib. 14, 20. —So in diem, for the day, to meet the day's want:

    nihil ex raptis in diem commeatibus superabat,

    Liv. 22, 40, 8:

    rapto in diem frumento,

    id. 4, 10, 1;

    but, cum illa fundum emisset in diem,

    i. e. a fixed day of payment, Nep. Att. 9, 5: in singulos dies, or simply in dies, with comparatives and verbs denoting increase, from day to day, daily:

    vitium in dies crescit,

    Vell. 2, 5, 2:

    in dies singulos breviores litteras ad te mitto,

    Cic. Att. 5, 7:

    qui senescat in dies,

    Liv. 22, 39, 15: in diem, daily:

    nos in diem vivimus,

    Cic. Tusc. 5, 11, 33:

    in diem et horam,

    Hor. S. 2, 6, 47;

    and in horas,

    hourly, id. C. 2, 13, 14; id. S. 2, 7, 10.—
    C.
    In other relations, in which an aiming at, an inclining or striving towards a thing, is conceivable, on, about, respecting; towards, against; for, as; in, to; into:

    id, quod apud Platonem est in philosophos dictum,

    about the philosophers, Cic. Off. 1, 9, 28:

    Callimachi epigramma in Ambraciotam Cleombrotum est,

    id. Tusc. 1, 34, 84; cf.:

    cum cenaret Simonides apud Scopam cecinissetque id car men, quod in eum scripsisset, etc.,

    id. de Or. 2, 86, 352:

    quo amore tandem inflammati esse debemus in ejus modi patriam,

    towards, id. ib. 1, 44, 196:

    in liberos nostros indulgentia,

    id. ib. 2, 40, 168:

    de suis meritis in rem publicam aggressus est dicere,

    id. Or. 38, 133: ita ad impietatem in deos, in homines adjunxit injuriam, against, id. N. D. 3, 34 fin.:

    in dominum quaeri,

    to be examined as a witness against, id. Mil. 22, 60:

    in eos impetum facere,

    id. Att. 2, 22, 1:

    invehi in Thebanos,

    Nep. Epam. 6, 1; id. Tim. 5, 3:

    quaecumque est hominis definitio, una in omnes valet,

    id. Leg. 1, 10, 29:

    num etiam in deos immortales inauspicatam legem valuisse?

    Liv. 7, 6, 11:

    vereor coram in os te laudare amplius,

    to your face, Ter. Ad. 2, 4, 5:

    si in me exerciturus (pugnos), quaeso, in parietem ut primum domes,

    Plaut. Am. 1, 1, 168:

    in puppim rediere rates,

    Luc. 3, 545 Burm. (cf.:

    sic equi dicuntur in frena redire, pulsi in terga recedere, Sulp. ad loc.): Cumis eam vidi: venerat enim in funus: cui funeri ego quoque operam dedi,

    to the funeral, to take charge of the funeral, Cic. Att. 15, 1, B:

    se quisque eum optabat, quem fortuna in id certamen legeret,

    Liv. 21, 42, 2:

    quodsi in nullius mercedem negotia eant, pauciora fore,

    Tac. A. 11, 6:

    haec civitas mulieri redimiculum praebeat, haec in collum, haec in crines,

    Cic. Verr. 2, 3, 33:

    Rhegium quondam in praesidium missa legio,

    Liv. 28, 28; so,

    datae in praesidium cohortes,

    Tac. H. 4, 35: hoc idem significat Graecus ille in eam sententiam versus, to this effect or purport, Cic. Div. 2, 10, 25; cf. id. Fam. 9, 15, 4:

    haec et in eam sententiam cum multa dixisset,

    id. Att. 2, 22:

    qui omnia sic exaequaverunt, ut in utramque partem ita paria redderent, uti nulla selectione uterentur,

    id. Fin. 3, 4, 12:

    in utramque partem disputat,

    on both sides, for and against, id. Off. 3, 23, 89: te rogo, me tibi in omnes partes defendendum putes, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10 fin.:

    facillime et in optimam partem cognoscuntur adulescentes, qui se ad claros et sapientes viros contulerunt,

    id. Off. 2, 13, 46:

    cives Romani servilem in modum cruciati et necati,

    in the manner of slaves, Cic. Verr. 1, 5, 13; cf.:

    miserandum in modum milites populi Romani capti, necati sunt,

    id. Prov. Cons. 3, 5:

    senior quidam Veiens vaticinantis in modum cecinit,

    Liv. 5, 15, 4;

    also: domus et villae in urbium modum aedificatae,

    Sall. C. 12, 3:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia legitima sint,

    Cic. Rosc. Com. 5, 15:

    judicium quin acciperet in ea ipsa verba quae Naevius edebat, non recusasse,

    id. Quint. 20, 63; cf.:

    senatusconsultum in haec verba factum,

    Liv. 30, 43, 9:

    pax data Philippo in has leges est,

    id. 33, 30:

    Gallia omnis divisa est in partes tres,

    Caes. B. G. 1, 1; cf.:

    quae quidem in confirmationem et reprehensionem dividuntur,

    Cic. Part. Or. 9, 33: describebat censores binos in singulas civitates, i. e. for or over each state, id. Verr. 2, 2, 53; cf. id. ib. 2, 4, 26:

    itaque Titurium Tolosae quaternos denarios in singulas vini amphoras portorii nomine exegisse,

    id. Font. 5, 9:

    extulit eum plebs sextantibus collatis in capita,

    a head, for each person, Liv. 2, 33 fin.:

    Macedonibus treceni nummi in capita statutum est pretium,

    id. 32, 17, 2; cf.:

    Thracia in Rhoemetalcen filium... inque liberos Cotyis dividitur (i. e. inter),

    Tac. A. 2, 67.—
    2.
    Of the object or end in view, regarded also as the motive of action or effect:

    non te in me illiberalem, sed me in se neglegentem putabit,

    Cic. Fam. 13, 1, 16:

    neglegentior in patrem,

    Just. 32, 3, 1:

    in quem omnes intenderat curas,

    Curt. 3, 1, 21:

    quos ardere in proelia vidi,

    Verg. A. 2, 347:

    in bellum ardentes,

    Manil. 4, 220:

    nutante in fugam exercitu,

    Flor. 3, 10, 4:

    in hanc tam opimam mercedem agite ( = ut eam vobis paretis, Weissenb. ad loc.),

    Liv. 21, 43, 7:

    certa praemia, in quorum spem pugnarent,

    id. 21, 45, 4:

    in id sors dejecta,

    id. 21, 42, 2:

    in id fide accepta,

    id. 28, 17, 9:

    in spem pacis solutis animis,

    id. 6, 11, 5 et saep.:

    ingrata misero vita ducenda est in hoc, ut, etc.,

    Hor. Epod. 17, 63:

    nec in hoc adhibetur, ut, etc.,

    Sen. Ep. 16, 3:

    alius non in hoc, ut offenderet, facit, id. de Ira, 2, 26, 3: in quod tum missi?

    Just. 38, 3, 4.—So, like ad, with words expressing affections or inclination of the mind:

    in obsequium plus aequo pronus,

    Hor. Ep. 1, 18, 10:

    paratus in res novas,

    Tac. H. 4, 32:

    in utrumque paratus,

    Verg. A. 2, 61.—
    3.
    Of the result of an act or effort:

    denique in familiae luctum atque in privignorum funus nupsit,

    Cic. Clu. 66, 188:

    paratusque miles, ut ordo agminis in aciem adsisteret,

    Tac. A. 2, 16: excisum Euboicae latus ingens rupis in antrum, Verg. A. 6, 42:

    portus ab Euroo fluctu curvatus in arcum,

    id. ib. 3, 533:

    populum in obsequia principum formavit,

    Just. 3, 2, 9:

    omnium partium decus in mercedem conruptum erat,

    Sall. H. 1, 13 Dietsch:

    commutari ex veris in falsa,

    Cic. Fat. 9, 17; 9, 18:

    in sollicitudinem versa fiducia est,

    Curt. 3, 8, 20.—
    4.
    Esp. in the phrase: in gratiam or in honorem, alicujus, in kindness, to show favor, out of good feeling, to show honor, etc., to any one (first in Liv.; cf. Weissenb. ad Liv. 28, 21, 4;

    Krebs, Antibarb. p. 562): in gratiam levium sociorum injuriam facere,

    Liv. 39, 26, 12:

    pugnaturi in gratiam ducis,

    id. 28, 21, 4:

    quorum in gratiam Saguntum deleverat Hannibal,

    id. 28, 39, 13; cf. id. 35, 2, 6; 26, 6, 16:

    oratio habita in sexus honorem,

    Quint. 1, 1, 6:

    convivium in honorem victoriae,

    id. 11, 2, 12:

    in honorem Quadratillae,

    Plin. Ep. 7, 24, 7:

    in honorem tuum,

    Sen. Ep. 20, 7; 79, 2; 92, 1; Vell. 2, 41 al.—
    5.
    In the phrase, in rem esse, to be useful, to avail (cf.: e re esse;

    opp.: contra rem esse): ut aequom est, quod in rem esse utrique arbitremur,

    Plaut. Aul. 2, 1, 10:

    si in rem est Bacchidis,

    Ter. Hec. 1, 2, 27; 2, 2, 7:

    hortatur, imperat, quae in rem sunt,

    Liv. 26, 44, 7:

    cetera, quae cognosse in rem erat,

    id. 22, 3, 2; 44, 19, 3:

    in rem fore credens universos adpellare,

    Sall. C. 20, 1; cf.:

    in duas res magnas id usui fore,

    Liv. 37, 15, 7:

    in hos usus,

    Verg. A. 4, 647.—
    6.
    To form adverbial expressions:

    non nominatim, qui Capuae, sed in universum qui usquam coissent, etc.,

    in general, Liv. 9, 26, 8; cf.:

    terra etsi aliquanto specie differt, in universum tamen aut silvis horrida aut paludibus foeda,

    Tac. G. 5:

    in universum aestimanti, etc.,

    id. ib. 6:

    aestate in totum, si fieri potest, abstinendum est (Venere),

    wholly, entirely, Cels. 1, 3 fin.; cf. Col. 2, 1, 2:

    in plenum dici potest, etc.,

    fully, Plin. 16, 40, 79, § 217:

    Marii virtutem in majus celebrare,

    beyond due bounds, Sall. J. 73, 5:

    aliter se corpus habere atque consuevit, neque in pejus tantum, sed etiam in melius,

    for the worse, for the better, Cels. 2, 2:

    in deterius,

    Tac. A. 14, 43:

    in mollius,

    id. ib. 14, 39:

    quid enim est iracundia in supervacuum tumultuante frigidius? Sen. de Ira, 2, 11: civitas saepta muris neque in barbarum corrupta (v. barbarus),

    Tac. A. 6, 42; cf.:

    aucto in barbarum cognomento,

    id. H. 5, 2:

    priusquam id sors cerneret, in incertum, ne quid gratia momenti faceret, in utramque provinciam decerni,

    while the matter was uncertain, Liv. 43, 12, 2:

    nec puer Iliaca quisquam de gente Latinos In tantum spe tollet avos,

    so much, Verg. A. 6, 876:

    in tantum suam felicitatem virtutemque enituisse,

    Liv. 22, 27, 4; cf.:

    quaedam (aquae) fervent in tantum, ut non possint esse usui,

    Sen. Q. N. 3, 24:

    viri in tantum boni, in quantum humana simplicitas intellegi potest,

    Vell. 2, 43, 4:

    quippe pedum digitos, in quantum quaeque secuta est, Traxit,

    Ov. M. 11, 71:

    meliore in omnia ingenio animoque quam fortuna usus,

    in all respects, Vell. 2, 13:

    ut simul in omnia paremur,

    Quint. 11, 3, 25:

    in antecessum dare,

    beforehand, Sen. Ep. 118.—
    7.
    Sometimes with esse, habere, etc., in is followed by the acc. (constr. pregn.), to indicate a direction, aim, purpose, etc. (but v. Madvig. Gram. § 230, obs. 2, note, who regards these accusatives as originating in errors of pronunciation); so, esse in potestatem alicujus, to come into and remain in one ' s power: esse in mentem alicui, to come into and be in one ' s mind: esse in conspectum, to appear to and be in sight: esse in usum, to come into use, be used, etc.:

    quod, qui illam partem urbis tenerent, in eorum potestatem portum futurum intellegebant,

    Cic. Verr. 2, 5, 38:

    ut portus in potestatem Locrensium esset,

    Liv. 24, 1, 13; 2, 14, 4:

    eam optimam rem publicam esse duco, quae sit in potestatem optimorum,

    Cic. Leg. 3, 17:

    neque enim sunt motus in nostram potestatem,

    Quint. 6, 2, 29:

    numero mihi in mentem fuit,

    Plaut. Am. 1, 1, 25; cf.:

    ecquid in mentem est tibi?

    id. Bacch. 1, 2, 53:

    nec prius surrexisse ac militibus in conspectum fuisse, quam, etc.,

    Suet. Aug. 16:

    quod satis in usum fuit, sublato, ceterum omne incensum est,

    Liv. 22, 20, 6: ab hospitibus clientibusque suis, ab exteris nationibus, quae in amicitiam populi Romani dicionemque essent, injurias propulsare, Cic. Div. ap. Caecil. 20, 66: adesse in senatum [p. 914] jussit a. d. XIII. Kal. Octobr., id. Phil. 5, 7, 19.—Less freq. with habere: facito in memoriam habeas tuam majorem filiam mihi te despondisse, call or bring to mind, Plaut. Poen. 5, 4, 108:

    M. Minucium magistrum equitum, ne quid rei bellicae gereret, prope in custodiam habitum,

    put in prison, kept in prison, Liv. 22, 25, 6:

    reliquos in custodiam habitos,

    Tac. H. 1, 87.—So rarely with other verbs:

    pollicetur se provinciam Galliam retenturum in senatus populique Romani potestatem,

    Cic. Phil. 3, 4, 8. —
    III.
    In composition, n regularly becomes assimilated to a foll. l, m, or r, and is changed before the labials into m: illabor, immitto, irrumpo, imbibo, impello.—As to its meaning, according as it is connected with a verb of rest or motion, it conveys the idea of existence in a place or thing, or of motion, direction, or inclination into or to a place or thing: inesse; inhibere, inferre, impellere, etc. See Hand, Turs. III. pp. 243- 356.
    2.
    in (before b and p, im; before l, m, and r, the n assimilates itself to these consonants), an inseparable particle [kindred with Sanscr. a-, an-; Gr. a-, an; Goth. and Germ. un-], which negatives the meaning of the noun or participle with which it is connected; Engl. un-, in-, not: impar, unequal: intolerabilis, unbearable, intolerable: immitis, not mild, rude, etc.

    Lewis & Short latin dictionary > in

  • 78 internuntia

    I.
    in-ternuntĭus, i, m. (class.):

    egone ut ad te ab libertina esse auderem internuntius?

    Plaut. Mil. 4, 1, 16:

    internuntiis ultro citroque missis,

    Caes. B. C. 1, 20:

    totius internuntius et minister rei,

    Liv. 33, 28:

    pacis,

    Curt. 8, 2, 14; Cic. Verr. 2, 5, 6:

    inter absentes negotia contrahuntur, veluti per epistulam aut per internuntium,

    Gai. Inst. 3, 136.—

    The augurs are called Jovis interpretes internuntiique,

    Cic. Phil. 13, 5.—
    II.
    internuntĭa, ae, f.:

    aves internuntiae Jovis,

    Cic. Div. 2, 34; Plaut. Mil. 4, 1, 39:

    columbae internuntiae fuere,

    Plin. 10, 37, 53, § 110:

    Judaea, summi fida internuntia caeli,

    Juv. 6, 545.—
    III.
    internuntĭum, i, n., a medium, means:

    ea, quae sunt internuntia sentiendi,

    the organs of sense, App. Dogm. Plat. 1, p. 10, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > internuntia

  • 79 internuntium

    I.
    in-ternuntĭus, i, m. (class.):

    egone ut ad te ab libertina esse auderem internuntius?

    Plaut. Mil. 4, 1, 16:

    internuntiis ultro citroque missis,

    Caes. B. C. 1, 20:

    totius internuntius et minister rei,

    Liv. 33, 28:

    pacis,

    Curt. 8, 2, 14; Cic. Verr. 2, 5, 6:

    inter absentes negotia contrahuntur, veluti per epistulam aut per internuntium,

    Gai. Inst. 3, 136.—

    The augurs are called Jovis interpretes internuntiique,

    Cic. Phil. 13, 5.—
    II.
    internuntĭa, ae, f.:

    aves internuntiae Jovis,

    Cic. Div. 2, 34; Plaut. Mil. 4, 1, 39:

    columbae internuntiae fuere,

    Plin. 10, 37, 53, § 110:

    Judaea, summi fida internuntia caeli,

    Juv. 6, 545.—
    III.
    internuntĭum, i, n., a medium, means:

    ea, quae sunt internuntia sentiendi,

    the organs of sense, App. Dogm. Plat. 1, p. 10, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > internuntium

  • 80 internuntius

    I.
    in-ternuntĭus, i, m. (class.):

    egone ut ad te ab libertina esse auderem internuntius?

    Plaut. Mil. 4, 1, 16:

    internuntiis ultro citroque missis,

    Caes. B. C. 1, 20:

    totius internuntius et minister rei,

    Liv. 33, 28:

    pacis,

    Curt. 8, 2, 14; Cic. Verr. 2, 5, 6:

    inter absentes negotia contrahuntur, veluti per epistulam aut per internuntium,

    Gai. Inst. 3, 136.—

    The augurs are called Jovis interpretes internuntiique,

    Cic. Phil. 13, 5.—
    II.
    internuntĭa, ae, f.:

    aves internuntiae Jovis,

    Cic. Div. 2, 34; Plaut. Mil. 4, 1, 39:

    columbae internuntiae fuere,

    Plin. 10, 37, 53, § 110:

    Judaea, summi fida internuntia caeli,

    Juv. 6, 545.—
    III.
    internuntĭum, i, n., a medium, means:

    ea, quae sunt internuntia sentiendi,

    the organs of sense, App. Dogm. Plat. 1, p. 10, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > internuntius

См. также в других словарях:

  • negotia — index commerce Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • NEGOTIA — negotiator …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • Negotia regni — Lit. the business of ruling (the kingdom) . A phrase encountered in discussions of the relationship between king and the magnates; it is an abstract of all the problems of kingship from William I to Henry VIII …   Dictionary of Medieval Terms and Phrases

  • aliena negotia exacto officio geruntur — /abliyiyna nagowshiya egzaektow afish(iy)ow jarantar/ The business of another is to be conducted with particular attention …   Black's law dictionary

  • aliena negotia exacto officio geruntur — /abliyiyna nagowshiya egzaektow afish(iy)ow jarantar/ The business of another is to be conducted with particular attention …   Black's law dictionary

  • securius expediuntur negotia commissa pluribus, et plus vident oculi quam oculus — /sekyuriyas akspiydiyantar nagowsh(iy)a kamisa pl(y)urabas, et plas vaydant 6k(y)slay kwaem okyalas/ Matters intrusted to several are more securely dispatched, and eyes see more than eye i.e., two heads are better than one ] …   Black's law dictionary

  • Aliena negotia exacto officio geruntur — The business of another should be carried out with particular care …   Ballentine's law dictionary

  • Securius expediuntur negotia commissa pluribus, et plus vident oculi quam oculus — Matters which are committed to several persons are executed more surely, because eyes see more than an eye sees …   Ballentine's law dictionary

  • Хромые договоры — (negotia claudicantia) те двусторонние договоры (см.), в которых исполнение договора одной стороной сделалось невозможным или вследствие объективной невозможности исполнения (случайная гибель вещи), или по субъективным основаниям (один из… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • affaire — Affaire, n. p. Negotium, Commercium. J ay affaire avec un homme riche. Cum opulento rem habeo ac negotium. Plaut. Affaire hasté et avancé, Maturatum negotium. Affaire meslé et broüillé, Negotium turbulentum. Affaires nets, et point toüillez, ne… …   Thresor de la langue françoyse

  • APOCRISIARIATUS — apud Humbertum contra Graecδγ. calumnias, dignitas Apocrisiarii est. Erant autem Apocrisiarii Zosimo, τῶ ἔξωςεν Φερομένων ἀποκρίσεων μηνυταὶ, quos Vopiscus in Aureliano, c. 36 Notarios secretorum. Recentiores Latini, barbaros Graecos imitati.… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»