hap

* * *

* * *

* * *

fors, fortis, f. [fero, to bring, whence fortuna, v. Curt. Gr. Etym. p. 300 sq.], chance, hap, luck, hazard.

Subst.

As an appellative noun (used only in the nom. and abl.; syn.: fortuna, casus, sors): quo saxum impulerit fors, eo cadere Fortunam autumant, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36 (Trag. Rel. v. 368 Rib., who regards this verse as spurious); cf.: quibus natura prava magis quam fors aut fortuna obfuit, Att. ap. Non. 425, 13 (Trag. Rel. ed. Rib. v. 110): cui parilem fortuna locum fatumque tulit fors, Lucil. ap. Non. 425, 15; cf.

also: casumque timent quem cuique ferat fors,

Lucr. 3, 983 Lachm. N. cr.:

unum hoc scio: Quod fors feret, feremus aequo animo,

Ter. Phorm. 1, 2, 88:

sed haec, ut fors tulerit,

Cic. Att. 7, 14 fin.:

sed haec fors viderit,

id. ib. 14, 13, 3;

4, 10, 1: quam sibi sortem Seu ratio dederit, seu fors objecerit,

Hor. S. 1, 1, 2:

quia tam incommode illis fors obtulerat adventum meum,

Ter. Hec. 3, 3, 10:

telum quod cuique fors offerebat, arripuit,

Cic. Verr. 2, 4, 43; Hor. S. 1, 6, 54; 2, 1, 59:

forte quadam divinitus super ripas Tiberis effusus lenibus stagnis,

Liv. 1, 4, 4:

fors fuit, ut, etc.,

it happened that, Gell. 12, 8, 2:

fors fuat pol!

so be it! God grant it! Ter. Hec. 4, 3, 4;

post-class.: fors fuat, ut his remediis convalescamus,

Symm. Ep. 2, 7; Aus. Ep. 16: fors fuat, an, etc., it might so happen that; perchance, i. q. forsitan, Symm. Ep. 1, 39; 4, 28 and 29; cf.

also: pretio fors fuat officiove, etc.,

perhaps, Sid. Ep. 9, 7 (but not in Lucr. 1, 486, v. Lachm. ad h. l.).—

Personified, Fors, the goddess of chance:

dea Fors,

Ov. F. 6, 775; also in the connection Fors Fortuna, whose temple was situated on the Tiber, outside of the city: vosne velit an me regnare, era quidve ferat Fors, Virtute experiamur, Enn. ap. Cic. de Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 ed. Vahl.); so,

sit sane Fors domina campi,

Cic. Pis. 2, 3:

fors, in quo incerti casus significantur magis (different from Fortuna),

id. Leg. 2, 11 fin. Mos. N. cr.:

sed de illa ambulatione Fors viderit, aut si qui est qui curet deus,

id. Att. 4, 10, 1:

saeva,

Cat. 64, 170:

dies Fortis Fortunae appellatus ab Servio Tullio rege, quod is fanum Fortis Fortunae secundum Tiberim extra urbem Romam dedicavit Junio mense,

Varr. L. L. 6, § 17 Müll.; cf.;

aedis Fortis Fortunae,

Liv. 10, 46, 14; Tac. A. 2, 41:

Fortunae Fortis honores,

Ov. F. 6, 773:

o Fortuna! o Fors Fortuna! quantis commoditatibus hunc onerastis diem!

Ter. Phorm. 5, 6, 1 (quoted by Varr. ap. Non. 425, 19; for Cic. Div. 2, 7, 18, v. II. B. 1. infra).

Adverb., in the nom. and abl.

fors, ellipt., for fors sit, it might happen, i. e. perchance, perhaps, peradventure (only poet. and in post-class. prose):

similiter fors, cum sit nominativus, accipitur pro adverbio,

Prisc. p. 1015 P.:

et fors aequatis cepissent praemia rostris, Ni, etc.,

Verg. A. 5, 232; 6, 535:

cesserit Ausonio si fors victoria Turno,

if perchance, id. ib. 12, 183; Val. Fl. 3, 665; Tert. ad Uxor. 2, 2.—Esp. in the connection fors et, i. q. fortasse etiam, perhaps too:

iste quod est, ego saepe fui, sed fors et in hora Hoc ipso ejecto carior alter erit,

Prop. 2, 9, 1:

et nunc ille quidem spe multum captus inani, Fors et vota facit cumulatque altaria donis,

Verg. A. 11, 50; 2, 139:

fors et Debita jura vicesque superbae Te maneant ipsum,

Hor. C. 1, 28, 31; Stat. S. 3, 4, 4.—Less freq.:

fors etiam,

Val. Fl. 4, 620.—

forte, by chance, by accident, casually, accidentally; freq. with casu, temere, fortuna (freq. and class.).

Lit.:

quid est tandem, quod casu fieri aut forte fortuna putemus? etc.,

Cic. Div. 2, 7, 18:

forte fortuna per impluvium huc despexi in proximum,

Plaut. Mil. 2, 3, 16; Ter. Eun. 1, 2, 54; Plaut. Bacch. 4, 8, 75: aut forte omnino ac fortuna vincere bello: Si forte et temere omnino, quid cursum ad honorem? Lucil. ap. Non. 425, 16 sq.:

si forte, temere, casu aut pleraque fierent aut omnia, etc.,

Cic. Fat. 3, 6; cf.:

nisi ista casu nonnumquam, forte, temere concurrerent,

id. Div. 2, 68, 141:

quam saepe forte temere Eveniunt, quae non audeas optare,

Ter. Phorm. 5, 1, 30; cf. Liv. 41, 2, 7:

nec quicquam raptim aut forte temere egeritis,

id. 23, 3, 3: perpulere, ut forte temere in adversos montes erigeret, 2, 31, 5; 25, 38, 12;

39, 15, 11: quibus forte temere humana negotia volvi persuasum est,

Curt. 5, 11, 10:

captivi quidam pars forte pars consilio oblati,

Liv. 9, 31, 7:

dumque hoc vel forte, vel providentia, vel utcumque constitutum rerum naturae corpus, etc.,

Vell. 2, 66, 5; cf.:

mihi haec et talia audienti in incerto judicium est, fatone res mortalium et necessitate immutabili, an forte volvantur,

Tac. A, 6, 22: [p. 771] si adhuc dubium fuisset, forte casuque rectores terris, an aliquo numine darentur, Plin. Pan. 1, 4:

seu dolo seu forte surrexerit, parum compertum,

Tac. H. 2, 42; cf.:

seu forte seu tentandi causa,

Suet. Aug. 6:

donec advertit Tiberius forte an quia audiverat,

Tac. A. 4, 54:

cum casu diebus iis itineris faciendi causa, Puteolos forte venissem,

Cic. Planc. 26, 65:

cum cenatum forte apud Vitellios esset,

Liv. 2, 4, 5:

ibi cum stipendium forte militibus daretur,

id. 2, 12, 6:

forte aspicio militem,

Plaut. Curc. 2, 3, 58; cf.:

fit forte obviam mihi Phormio,

Ter. Phorm. 4, 3, 11:

rus ut ibat forte,

id. ib. 63:

forte ut assedi in stega,

Plaut. Bacch. 2, 3, 44:

lucernam forte oblitus fueram exstinguere,

id. Most. 2, 2, 56:

forte evenit, ut, etc.,

Cic. Clu. 51, 141; id. de Or. 2, 55, 224; Liv. 1, 7, 13:

Tarenti ludi forte erant,

Plaut. Men. prol. 29:

erat forte brumae tempus,

Liv. 21, 54, 7:

et pernox forte luna erat,

id. 32, 11, 9:

per eos forte dies consul copias Larisam ducere tribunos militum jussit,

i. e. it came to pass on one of those days, id. 36, 14, 1:

per eosdem forte dies, etc.,

id. 37, 20, 1; 37, 34, 1; cf. Tac. A. 4, 59:

in locum tribuni plebis forte demortui candidatum se ostendit,

Suet. Aug. 10. —So nearly = aliquando (mostly poet. and post - Aug.):

forte per angustam tenuis vulpecula rimam repserat in cumeram frumenti,

Hor. Ep. 1, 7, 29:

ibam forte via sacra,

id. S. 1, 9, 1; Mart. 1, 54, 7:

forte quondam in disponendo mane die praedixerat, etc.,

Suet. Tib. 11; Aur. Vict. de Caes. 17, 5.—

Transf., to denote uncertainty, corresp. to the Gr. an, perhaps, perchance, peradventure.

In conditional and causal sentences.

With si:

irae si quae forte eveniunt hujusmodi,

Plaut. Am. 3, 2, 60:

si quis vestrum, judices, aut eorum qui assunt, forte miratur, etc.,

Cic. Div. in Caecil. 1, 1:

hicine vir usquam, nisi in patria, morietur? aut, si forte, pro patria?

id. Mil. 38, 104:

si forte est domi,

Plaut. Bacch. 3, 5, 4; cf. id. Poen. 5, 2, 104; Liv. 1, 7, 6:

si forte eos primus aspectus mundi conturbaverat, etc.,

Cic. N. D. 2, 35, 90:

si te Latina forte deficient,

id. Ac. 1, 7, 25:

si qui me forte locus admonuerit,

id. de Or. 3, 12, 47:

si quae te forte res aliquando offenderit,

id. Fam. 7, 17, 2:

quod si forte ceciderint,

id. Lael. 15, 53:

si quando, si forte, tibi visus es irasci alicui,

id. Rep. 1, 38 Mos. N. cr.; cf. id. de Or. 3, 12, 47.—Rarely forte si:

forte si tussire occepsit, ne sic tussiat, ut, etc.,

Plaut. As. 4, 1, 49:

ita demum novatio fit... forte si condicio vel sponsor vel dies adiciatur,

Gai. Inst. 3, 177.—Rarely with ellipsis of si:

protinus Aeneas celeri certare sagitta invitat qui forte velint, i. e. si qui forte velint,

Verg. A, 5, 485.—

With nisi ironically:

hoc te monitum, nisi forte ipse non vis, volueram,

Plaut. Capt. 2, 2, 59:

nemo fere saltat sobrius, nisi forte insanit,

Cic. Mur. 6, 13:

propensior benignitas esse debebit in calamitosos, nisi forte erunt digni calamitate,

id. Off. 2, 18, 62; 3, 24, 93: is constantiam teneat;

nisi forte se intellexerit errasse, etc.,

id. ib. 1, 33, 120:

negare hoc, nisi forte negare omnia constituisti, nullo modo potes,

id. Verr. 2, 3, 64, § 149: accedam ad omnia tua, Torquate;

nisi memoria forte defecerit,

id. Fin. 2, 14, 44.—In indirect locution with an inf.:

nisi forte clarissimo cuique plures curas, majora pericula subeunda, delenimentis curarum et periculorum carendum esse,

Tac. A. 2, 33.— Ironically, unless indeed, unless to be sure:

Erucii criminatio tota, ut arbitror, dissoluta est, nisi forte exspectatis, ut illa diluam, quae, etc.,

Cic. Rosc. Am. 29, 82; cf.:

immo vero te audiamus, nisi forte Manilius interdictum aliquod inter duo soles putat esse componendum,

id. Rep. 1, 13:

ortum quidem amicitiae videtis nisi quid ad haec forte vultis,

id. Lael. 9, 32; id. Mil. 7, 17; 31, 84; id. Verr. 2, 3, 64, § 149; id. Leg. 1, 1, 2; id. N. D. 3, 18, 45; id. Fat. 16, 37; Sall. C. 20, 17; Quint. 10, 1, 70; Tac. H. 4, 74.—

With ne:

ne quid animae forte amittat dormiens,

Plaut. Aul. 2, 4, 24 and 26; Ter. Eun. 2, 2, 56:

pacem ab Aesculapio Petas, ne forte tibi eveniat magnum malum,

Plaut. Curc. 2, 2, 21:

qui metuo, ne te forte flagitent,

Cic. Fam. 9, 8, 1:

metuens, ne forte deprehensus retraheretur,

Liv. 2, 12, 4:

comperisse me non audeo dicere, ne forte id ipsum verbum ponam, quod, etc.,

Cic. Fam. 5, 5, 2; id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 4: ac ne forte hoc magnum ac mirabile esse videatur, hominem toties irasci, id. de Or. 2, 46, 191; id. Att. 2, 18, 2.—Rarely with ut non instead of ne, Quint. 1, 3, 1.—

In relat. clauses (very rare):

nisi si quispiamst Amphitruo alius, qui forte te hic absente tamen tuam rem curet,

Plaut. Am. 2, 2, 195:

unus in hoc non est populo, qui forte Latine reddere verba queat,

Ov. Tr. 5, 7, 53:

nam qui forte Stichum et Erotem emerit, recte videtur ita demonstrare,

Gai. Inst. 4, 59; Aur. Vict. Caes. 10, 3; 39, 45.—

In gen. (rare; not in Cic., for in Off. 2, 20, 70, the true read. is: in uno illo aut, si forte, in liberis ejus manet gratia, B. and K.;

and in the corrupt passage,

id. Att. 10, 12, 5; Orelli reads: fortiter ac tempestive;

Kayser, fortiter vel cum tempestate): quid si apud te veniat de subito prandium aut potatio Forte, aut cena,

Plaut. Bacch. 1, 1, 47:

neque solum alium pro alio pedem metrorum ratio non recipit, sed ne dactylum quidem aut forte spondeum alterum pro altero,

Quint. 9, 4, 49:

sive non trino forte nundino promulgata, sive non idoneo die, etc.,

id. 2, 4, 35:

ut sciant, an ad probandum id quod intendimus forte respondeant,

id. 5, 10, 122; cf. id. 7, 3, 20: quo casu licet uxori vel in omnes res, vel in unam forte aut duas (optare), Gai Inst. 1, 150; 4, 74:

forte quid expediat, communiter aut melior pars Malis carere quaeritis laboribus,

what may perhaps be of some use, Hor. Epod. 16, 15:

alii nulli rem obligatam esse quam forte Lucio Titio,

than for instance, Dig. 20, 1, 15, § 2; 30, 1, 67; 48, 22, 7, § 6; Gai. Inst. 3, 179.

fors, fortis, f. [fero, to bring, whence fortuna, v. Curt. Gr. Etym. p. 300 sq.], chance, hap, luck, hazard.

Subst.

As an appellative noun (used only in the nom. and abl.; syn.: fortuna, casus, sors): quo saxum impulerit fors, eo cadere Fortunam autumant, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36 (Trag. Rel. v. 368 Rib., who regards this verse as spurious); cf.: quibus natura prava magis quam fors aut fortuna obfuit, Att. ap. Non. 425, 13 (Trag. Rel. ed. Rib. v. 110): cui parilem fortuna locum fatumque tulit fors, Lucil. ap. Non. 425, 15; cf.

also: casumque timent quem cuique ferat fors,

Lucr. 3, 983 Lachm. N. cr.:

unum hoc scio: Quod fors feret, feremus aequo animo,

Ter. Phorm. 1, 2, 88:

sed haec, ut fors tulerit,

Cic. Att. 7, 14 fin.:

sed haec fors viderit,

id. ib. 14, 13, 3;

4, 10, 1: quam sibi sortem Seu ratio dederit, seu fors objecerit,

Hor. S. 1, 1, 2:

quia tam incommode illis fors obtulerat adventum meum,

Ter. Hec. 3, 3, 10:

telum quod cuique fors offerebat, arripuit,

Cic. Verr. 2, 4, 43; Hor. S. 1, 6, 54; 2, 1, 59:

forte quadam divinitus super ripas Tiberis effusus lenibus stagnis,

Liv. 1, 4, 4:

fors fuit, ut, etc.,

it happened that, Gell. 12, 8, 2:

fors fuat pol!

so be it! God grant it! Ter. Hec. 4, 3, 4;

post-class.: fors fuat, ut his remediis convalescamus,

Symm. Ep. 2, 7; Aus. Ep. 16: fors fuat, an, etc., it might so happen that; perchance, i. q. forsitan, Symm. Ep. 1, 39; 4, 28 and 29; cf.

also: pretio fors fuat officiove, etc.,

perhaps, Sid. Ep. 9, 7 (but not in Lucr. 1, 486, v. Lachm. ad h. l.).—

Personified, Fors, the goddess of chance:

dea Fors,

Ov. F. 6, 775; also in the connection Fors Fortuna, whose temple was situated on the Tiber, outside of the city: vosne velit an me regnare, era quidve ferat Fors, Virtute experiamur, Enn. ap. Cic. de Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 ed. Vahl.); so,

sit sane Fors domina campi,

Cic. Pis. 2, 3:

fors, in quo incerti casus significantur magis (different from Fortuna),

id. Leg. 2, 11 fin. Mos. N. cr.:

sed de illa ambulatione Fors viderit, aut si qui est qui curet deus,

id. Att. 4, 10, 1:

saeva,

Cat. 64, 170:

dies Fortis Fortunae appellatus ab Servio Tullio rege, quod is fanum Fortis Fortunae secundum Tiberim extra urbem Romam dedicavit Junio mense,

Varr. L. L. 6, § 17 Müll.; cf.;

aedis Fortis Fortunae,

Liv. 10, 46, 14; Tac. A. 2, 41:

Fortunae Fortis honores,

Ov. F. 6, 773:

o Fortuna! o Fors Fortuna! quantis commoditatibus hunc onerastis diem!

Ter. Phorm. 5, 6, 1 (quoted by Varr. ap. Non. 425, 19; for Cic. Div. 2, 7, 18, v. II. B. 1. infra).

Adverb., in the nom. and abl.

fors, ellipt., for fors sit, it might happen, i. e. perchance, perhaps, peradventure (only poet. and in post-class. prose):

similiter fors, cum sit nominativus, accipitur pro adverbio,

Prisc. p. 1015 P.:

et fors aequatis cepissent praemia rostris, Ni, etc.,

Verg. A. 5, 232; 6, 535:

cesserit Ausonio si fors victoria Turno,

if perchance, id. ib. 12, 183; Val. Fl. 3, 665; Tert. ad Uxor. 2, 2.—Esp. in the connection fors et, i. q. fortasse etiam, perhaps too:

iste quod est, ego saepe fui, sed fors et in hora Hoc ipso ejecto carior alter erit,

Prop. 2, 9, 1:

et nunc ille quidem spe multum captus inani, Fors et vota facit cumulatque altaria donis,

Verg. A. 11, 50; 2, 139:

fors et Debita jura vicesque superbae Te maneant ipsum,

Hor. C. 1, 28, 31; Stat. S. 3, 4, 4.—Less freq.:

fors etiam,

Val. Fl. 4, 620.—

forte, by chance, by accident, casually, accidentally; freq. with casu, temere, fortuna (freq. and class.).

Lit.:

quid est tandem, quod casu fieri aut forte fortuna putemus? etc.,

Cic. Div. 2, 7, 18:

forte fortuna per impluvium huc despexi in proximum,

Plaut. Mil. 2, 3, 16; Ter. Eun. 1, 2, 54; Plaut. Bacch. 4, 8, 75: aut forte omnino ac fortuna vincere bello: Si forte et temere omnino, quid cursum ad honorem? Lucil. ap. Non. 425, 16 sq.:

si forte, temere, casu aut pleraque fierent aut omnia, etc.,

Cic. Fat. 3, 6; cf.:

nisi ista casu nonnumquam, forte, temere concurrerent,

id. Div. 2, 68, 141:

quam saepe forte temere Eveniunt, quae non audeas optare,

Ter. Phorm. 5, 1, 30; cf. Liv. 41, 2, 7:

nec quicquam raptim aut forte temere egeritis,

id. 23, 3, 3: perpulere, ut forte temere in adversos montes erigeret, 2, 31, 5; 25, 38, 12;

39, 15, 11: quibus forte temere humana negotia volvi persuasum est,

Curt. 5, 11, 10:

captivi quidam pars forte pars consilio oblati,

Liv. 9, 31, 7:

dumque hoc vel forte, vel providentia, vel utcumque constitutum rerum naturae corpus, etc.,

Vell. 2, 66, 5; cf.:

mihi haec et talia audienti in incerto judicium est, fatone res mortalium et necessitate immutabili, an forte volvantur,

Tac. A, 6, 22: [p. 771] si adhuc dubium fuisset, forte casuque rectores terris, an aliquo numine darentur, Plin. Pan. 1, 4:

seu dolo seu forte surrexerit, parum compertum,

Tac. H. 2, 42; cf.:

seu forte seu tentandi causa,

Suet. Aug. 6:

donec advertit Tiberius forte an quia audiverat,

Tac. A. 4, 54:

cum casu diebus iis itineris faciendi causa, Puteolos forte venissem,

Cic. Planc. 26, 65:

cum cenatum forte apud Vitellios esset,

Liv. 2, 4, 5:

ibi cum stipendium forte militibus daretur,

id. 2, 12, 6:

forte aspicio militem,

Plaut. Curc. 2, 3, 58; cf.:

fit forte obviam mihi Phormio,

Ter. Phorm. 4, 3, 11:

rus ut ibat forte,

id. ib. 63:

forte ut assedi in stega,

Plaut. Bacch. 2, 3, 44:

lucernam forte oblitus fueram exstinguere,

id. Most. 2, 2, 56:

forte evenit, ut, etc.,

Cic. Clu. 51, 141; id. de Or. 2, 55, 224; Liv. 1, 7, 13:

Tarenti ludi forte erant,

Plaut. Men. prol. 29:

erat forte brumae tempus,

Liv. 21, 54, 7:

et pernox forte luna erat,

id. 32, 11, 9:

per eos forte dies consul copias Larisam ducere tribunos militum jussit,

i. e. it came to pass on one of those days, id. 36, 14, 1:

per eosdem forte dies, etc.,

id. 37, 20, 1; 37, 34, 1; cf. Tac. A. 4, 59:

in locum tribuni plebis forte demortui candidatum se ostendit,

Suet. Aug. 10. —So nearly = aliquando (mostly poet. and post - Aug.):

forte per angustam tenuis vulpecula rimam repserat in cumeram frumenti,

Hor. Ep. 1, 7, 29:

ibam forte via sacra,

id. S. 1, 9, 1; Mart. 1, 54, 7:

forte quondam in disponendo mane die praedixerat, etc.,

Suet. Tib. 11; Aur. Vict. de Caes. 17, 5.—

Transf., to denote uncertainty, corresp. to the Gr. an, perhaps, perchance, peradventure.

In conditional and causal sentences.

With si:

irae si quae forte eveniunt hujusmodi,

Plaut. Am. 3, 2, 60:

si quis vestrum, judices, aut eorum qui assunt, forte miratur, etc.,

Cic. Div. in Caecil. 1, 1:

hicine vir usquam, nisi in patria, morietur? aut, si forte, pro patria?

id. Mil. 38, 104:

si forte est domi,

Plaut. Bacch. 3, 5, 4; cf. id. Poen. 5, 2, 104; Liv. 1, 7, 6:

si forte eos primus aspectus mundi conturbaverat, etc.,

Cic. N. D. 2, 35, 90:

si te Latina forte deficient,

id. Ac. 1, 7, 25:

si qui me forte locus admonuerit,

id. de Or. 3, 12, 47:

si quae te forte res aliquando offenderit,

id. Fam. 7, 17, 2:

quod si forte ceciderint,

id. Lael. 15, 53:

si quando, si forte, tibi visus es irasci alicui,

id. Rep. 1, 38 Mos. N. cr.; cf. id. de Or. 3, 12, 47.—Rarely forte si:

forte si tussire occepsit, ne sic tussiat, ut, etc.,

Plaut. As. 4, 1, 49:

ita demum novatio fit... forte si condicio vel sponsor vel dies adiciatur,

Gai. Inst. 3, 177.—Rarely with ellipsis of si:

protinus Aeneas celeri certare sagitta invitat qui forte velint, i. e. si qui forte velint,

Verg. A, 5, 485.—

With nisi ironically:

hoc te monitum, nisi forte ipse non vis, volueram,

Plaut. Capt. 2, 2, 59:

nemo fere saltat sobrius, nisi forte insanit,

Cic. Mur. 6, 13:

propensior benignitas esse debebit in calamitosos, nisi forte erunt digni calamitate,

id. Off. 2, 18, 62; 3, 24, 93: is constantiam teneat;

nisi forte se intellexerit errasse, etc.,

id. ib. 1, 33, 120:

negare hoc, nisi forte negare omnia constituisti, nullo modo potes,

id. Verr. 2, 3, 64, § 149: accedam ad omnia tua, Torquate;

nisi memoria forte defecerit,

id. Fin. 2, 14, 44.—In indirect locution with an inf.:

nisi forte clarissimo cuique plures curas, majora pericula subeunda, delenimentis curarum et periculorum carendum esse,

Tac. A. 2, 33.— Ironically, unless indeed, unless to be sure:

Erucii criminatio tota, ut arbitror, dissoluta est, nisi forte exspectatis, ut illa diluam, quae, etc.,

Cic. Rosc. Am. 29, 82; cf.:

immo vero te audiamus, nisi forte Manilius interdictum aliquod inter duo soles putat esse componendum,

id. Rep. 1, 13:

ortum quidem amicitiae videtis nisi quid ad haec forte vultis,

id. Lael. 9, 32; id. Mil. 7, 17; 31, 84; id. Verr. 2, 3, 64, § 149; id. Leg. 1, 1, 2; id. N. D. 3, 18, 45; id. Fat. 16, 37; Sall. C. 20, 17; Quint. 10, 1, 70; Tac. H. 4, 74.—

With ne:

ne quid animae forte amittat dormiens,

Plaut. Aul. 2, 4, 24 and 26; Ter. Eun. 2, 2, 56:

pacem ab Aesculapio Petas, ne forte tibi eveniat magnum malum,

Plaut. Curc. 2, 2, 21:

qui metuo, ne te forte flagitent,

Cic. Fam. 9, 8, 1:

metuens, ne forte deprehensus retraheretur,

Liv. 2, 12, 4:

comperisse me non audeo dicere, ne forte id ipsum verbum ponam, quod, etc.,

Cic. Fam. 5, 5, 2; id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 4: ac ne forte hoc magnum ac mirabile esse videatur, hominem toties irasci, id. de Or. 2, 46, 191; id. Att. 2, 18, 2.—Rarely with ut non instead of ne, Quint. 1, 3, 1.—

In relat. clauses (very rare):

nisi si quispiamst Amphitruo alius, qui forte te hic absente tamen tuam rem curet,

Plaut. Am. 2, 2, 195:

unus in hoc non est populo, qui forte Latine reddere verba queat,

Ov. Tr. 5, 7, 53:

nam qui forte Stichum et Erotem emerit, recte videtur ita demonstrare,

Gai. Inst. 4, 59; Aur. Vict. Caes. 10, 3; 39, 45.—

In gen. (rare; not in Cic., for in Off. 2, 20, 70, the true read. is: in uno illo aut, si forte, in liberis ejus manet gratia, B. and K.;

and in the corrupt passage,

id. Att. 10, 12, 5; Orelli reads: fortiter ac tempestive;

Kayser, fortiter vel cum tempestate): quid si apud te veniat de subito prandium aut potatio Forte, aut cena,

Plaut. Bacch. 1, 1, 47:

neque solum alium pro alio pedem metrorum ratio non recipit, sed ne dactylum quidem aut forte spondeum alterum pro altero,

Quint. 9, 4, 49:

sive non trino forte nundino promulgata, sive non idoneo die, etc.,

id. 2, 4, 35:

ut sciant, an ad probandum id quod intendimus forte respondeant,

id. 5, 10, 122; cf. id. 7, 3, 20: quo casu licet uxori vel in omnes res, vel in unam forte aut duas (optare), Gai Inst. 1, 150; 4, 74:

forte quid expediat, communiter aut melior pars Malis carere quaeritis laboribus,

what may perhaps be of some use, Hor. Epod. 16, 15:

alii nulli rem obligatam esse quam forte Lucio Titio,

than for instance, Dig. 20, 1, 15, § 2; 30, 1, 67; 48, 22, 7, § 6; Gai. Inst. 3, 179.

fortūna, ae (archaic gen. sing. fortunas, like familias, escas, vias, etc., Naev. ap. Prisc. p. 679 P.), f. [lengthened from fors; cf. Nep-tunus, v. Corss. Ausspr. 1, 434], chance, hap, luck, fate, fortune (good or ill; syn.: casus, fors; fatum, providentia).

In gen.:

quid est enim aliud fors, quid fortuna, quid casus, quid eventus, nisi cum sic aliquid cecidit, sic evenit, ut vel non cadere atque evenire, vel aliter cadere atque evenire potuerit? quo modo ergo id, quod temere fit caeco casu et volubilitate fortunae, praesentiri et praedici potest?

Cic. Div. 2, 6, 15:

si haec habent aliquam talem necessitatem: quid est tandem quod casu fieri aut forte fortuna putemus? Nihil enim est tam contrarium rationi et constantiae quam fortuna: ut mihi ne in deum quidem cadere videatur, ut sciat, quid casu et fortuito futurum sit. Si enim scit, certe illud eveniet: sin certe eveniet, nulla fortuna est: est autem fortuna: rerum igitur fortuitarum nulla praesensio est, etc.,

id. ib. 2, 7, 18 sq.:

sed haec fortuna viderit, quoniam ratio non gubernat,

id. Att. 14, 11, 1:

vir ad casum fortunamque felix,

id. Font. 15 fin.:

si tot sunt in corpore bona, tot extra corpus in casu atque fortuna... plus fortunam quam consilium valere,

id. Tusc. 5, 9, 25; cf.:

(bona) posita non tam in consiliis nostris quam in fortunae temeritate,

id. Lael. 6, 20:

adversante fortuna,

id. Rep. 2, 16 fin.; id. Mur. 31, 64:

quorum ego causa timidius me fortunae committebam,

id. Att. 9, 6, 4:

fortunae rotam pertimescere,

id. Pis. 10, 22: secundam fortunam pulcherrime: adversam aeque ferre, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6; cf.:

prospera adversave fortuna,

Cic. N. D. 3, 37, 89:

spoliatam fortunam conferre cum florente fortuna,

id. Pis. 16, 38:

integra fortuna (opp. afflicta),

id. Sull. 31 fin.:

florentissima (opp. durior),

id. Att. 10, 4, 4:

non praecipua, sed par cum ceteris fortunae condicio,

id. Rep. 1, 4:

optima,

id. ib. 3, 17 fin.:

rei publicae fortuna fatalis,

id. Sest. 7, 17:

belli,

Caes. B. C. 2, 6, 1; id. B. G. 1, 36, 3:

se suas civitatisque fortunas ejus fidei permissurum,

Caes. B. G. 5, 3 fin. (cf. II. B. 1. fin. infra.).—Prov.:

fortuna miserrima tuta est,

Ov. P. 2, 2, 31:

fortuna meliores sequitur,

Sall. H. 1, 48, 15 (Dietsch): fortuna cum blanditur, captatum venit, Publ. Syr. 167 (Rib.): fortes fortuna adjuvat; v. fortis, II. A. fin. —

Personified: Fortuna, the goddess of fate, luck, or fortune, Fortune: He. Respice me. Er. Fortuna quod nec facit nec faciet me jubes, Plaut. Capt. 4, 2, 54:

nequiquam tibi Fortuna faculam lucrifica adlucere volt,

id. Pers. 4, 3, 47:

quo in genere vel maxime est Fortuna numeranda,

Cic. N. D. 3, 24, 61:

heu, Fortuna, quis est crudelior in nos te deus?

Hor. S. 2, 8, 61:

saeviat atque novos moveat Fortuna tumultus,

id. ib. 2, 2, 126:

Fortunae fanum antiquum (Syracusis),

Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

Fortunae in gremio sedens,

id. Div. 2, 41, 85 sq.:

bona Fortuna,

id. Verr. 2, 4, 3 fin.:

Malam Fortunam in aedis te adduxi meas,

Plaut. Rud. 2, 6, 17:

mala Fortuna,

Cic. Leg. 2, 11, 28; id. N. D. 3, 25, 63: Fors Fortuna;

v. fors: Fortunae filius,

child of fortune, fortune's favorite, Hor. S. 2, 6, 49; v. filius.

In partic.

Without secunda or adversa, either good luck or ill luck, according to the context.

For fortuna secunda, good luck, good fortune, prosperity:

reliquum est, ut de felicitate pauca dicamus... Maximo, Marcello, Scipioni... non solum propter virtutem, sed etiam propter fortunam saepius imperia mandata,

Cic. de Imp. Pomp. 16, 47:

judicium hoc omnium mortalium est, fortunam a deo petendam,

id. N. D. 3, 36, 88:

diuturna cum fortuna,

id. Div. 1, 20, 39:

superbum se praebuit in fortuna,

id. Att. 8, 4, 1:

non solum ipsa fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

id. Lael. 15, 54:

a fortuna deseri,

Caes. B. G. 5, 34, 2: fortunam habere, to succeed, Liv. 24, 34, 1:

fortunam sibi facere,

id. 39, 40, 4; cf.:

fortunam sequi,

Tac. H. 4, 78:

habendam fortunae gratiam, quod, etc.,

Caes. B. C. 3, 73, 3:

dum fortuna fuit,

Verg. A. 3, 16:

deos precetur et oret, Ut redeat miseris, abeat fortuna superbis,

Hor. A. P. 201:

ut tu fortunam, sic nos te feremus,

id. Ep. 1, 8, 17:

venimus ad summum fortunae,

id. ib. 2, 1, 32:

ut te Confestim liquidus fortunae rivus inauret,

id. ib. 1, 12, 9:

occidit Spes omnis et fortuna nostri Nominis,

id. C. 4, 4, 71.—Prov.: Fortunam citius reperias quam retineas, Publ. Syr. 168 (Rib.).—Hence,

Per fortunas, i. e. for heaven's sake, Cic. Att. 5, 11, 1; 5, 13, 3; 3, 20, 1.—

For fortuna adversa, ill luck, mishap, misfortune, adversity (very rare):

Trojae renascens alite lugubri Fortuna tristi clade iterabitur,

Hor. C. 3, 3, 62:

ut arte Emendaturus fortunam,

id. S. 2, 8, 85.—

= condicio, state, condition, circumstances, fate, lot (class.;

a favorite expression of Cicero): est autem infima condicio et fortuna servorum,

Cic. Off. 1, 13, 41; cf.:

in infimi generis hominum condicione atque fortuna,

id. Mil. 34, 92:

(Lampsaceni) populi Romani condicione socii, fortuna servi,

id. Verr. 2, 1, 32, § 81;

so corresp. to condicio,

Quint. 3, 8, 50:

Aedui queruntur fortunae commutationem,

Caes. B. G. 7, 63:

ut non modo omnium generum, aetatum, ordinum omnes viri ac mulieres, omnis fortunae ac loci, sed, etc.,

Cic. Pis. 22, 52:

homines infimā fortunā,

id. Fin. 5, 19, 52:

inferiorem esse fortunā,

id. Fam. 13, 5, 2:

spes amplificandae fortunae,

id. Lael. 16, 59:

cui cessit triplicis fortuna novissima regni,

lot, share, Ov. M. 5, 368:

Arruns Camillam Circuit et quae sit fortuna facillima temptat,

opportunity, Verg. A. 11, 761: Gallus utrum avem, an gentem, an fortunam corporis significet, bodily condition (of a eunuch), Quint. 7, 9, 2.— Plur.:

quod si eo meae fortunae redeunt, abs te ut distrahar,

Ter. Phorm. 1, 4, 23:

omnes laudare fortunas meas, qui gnatum haberem tali ingenio praeditum,

id. And. 1, 1, 71:

ejus laudare fortunas, quod qua vellet ingredi posset,

Cic. Tusc. 5, 39, 115:

et secundas fortunas amittere coactus est, et in adversis sine ullo remedio permanere,

id. Sull. 23, 66; Caes. B. G. 5, 3, 5; 6, 7, 6.—

Transf., concr., fortunae, ārum, less freq. in the sing., property, possessions, goods, fortune.

Plur.:

tum propter rei publicae calamitates omnium possessiones erant incertae: nunc deum immortalium benignitate omnium fortunae sunt certae,

Cic. Rosc. Com. 12, 33:

bona fortunaeque,

id. Verr. 2, 1, 44, § 113:

pecunia fortunaeque,

id. Rosc. Am. 3, 7:

fortunas morte dimittere,

id. Tusc. 1, 6, 12:

et honore et auctoritate et fortunis facile civitatis suae princeps,

id. Rep. 2, 19:

fortunis sociorum consumptis,

Caes. B. G. 1, 11 fin.:

fortunarum pericula,

Quint. 4, 2, 122.—

Sing.:

quo mihi fortuna, si non conceditur uti?

Hor. Ep. 1, 5, 12:

nec mea concessa est aliis fortuna,

Ov. Tr. 5, 2, 57:

adiri nomen invidiosae fortunae Caesaris,

Vell. 2, 60, 1 Ruhnk.:

de fortuna, qua uterque abundabat,

Quint. 6, 1, 50:

fortunam in nominibus habere,

Dig. 4, 7, 40 fin.

fortūna, ae (archaic gen. sing. fortunas, like familias, escas, vias, etc., Naev. ap. Prisc. p. 679 P.), f. [lengthened from fors; cf. Nep-tunus, v. Corss. Ausspr. 1, 434], chance, hap, luck, fate, fortune (good or ill; syn.: casus, fors; fatum, providentia).

In gen.:

quid est enim aliud fors, quid fortuna, quid casus, quid eventus, nisi cum sic aliquid cecidit, sic evenit, ut vel non cadere atque evenire, vel aliter cadere atque evenire potuerit? quo modo ergo id, quod temere fit caeco casu et volubilitate fortunae, praesentiri et praedici potest?

Cic. Div. 2, 6, 15:

si haec habent aliquam talem necessitatem: quid est tandem quod casu fieri aut forte fortuna putemus? Nihil enim est tam contrarium rationi et constantiae quam fortuna: ut mihi ne in deum quidem cadere videatur, ut sciat, quid casu et fortuito futurum sit. Si enim scit, certe illud eveniet: sin certe eveniet, nulla fortuna est: est autem fortuna: rerum igitur fortuitarum nulla praesensio est, etc.,

id. ib. 2, 7, 18 sq.:

sed haec fortuna viderit, quoniam ratio non gubernat,

id. Att. 14, 11, 1:

vir ad casum fortunamque felix,

id. Font. 15 fin.:

si tot sunt in corpore bona, tot extra corpus in casu atque fortuna... plus fortunam quam consilium valere,

id. Tusc. 5, 9, 25; cf.:

(bona) posita non tam in consiliis nostris quam in fortunae temeritate,

id. Lael. 6, 20:

adversante fortuna,

id. Rep. 2, 16 fin.; id. Mur. 31, 64:

quorum ego causa timidius me fortunae committebam,

id. Att. 9, 6, 4:

fortunae rotam pertimescere,

id. Pis. 10, 22: secundam fortunam pulcherrime: adversam aeque ferre, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6; cf.:

prospera adversave fortuna,

Cic. N. D. 3, 37, 89:

spoliatam fortunam conferre cum florente fortuna,

id. Pis. 16, 38:

integra fortuna (opp. afflicta),

id. Sull. 31 fin.:

florentissima (opp. durior),

id. Att. 10, 4, 4:

non praecipua, sed par cum ceteris fortunae condicio,

id. Rep. 1, 4:

optima,

id. ib. 3, 17 fin.:

rei publicae fortuna fatalis,

id. Sest. 7, 17:

belli,

Caes. B. C. 2, 6, 1; id. B. G. 1, 36, 3:

se suas civitatisque fortunas ejus fidei permissurum,

Caes. B. G. 5, 3 fin. (cf. II. B. 1. fin. infra.).—Prov.:

fortuna miserrima tuta est,

Ov. P. 2, 2, 31:

fortuna meliores sequitur,

Sall. H. 1, 48, 15 (Dietsch): fortuna cum blanditur, captatum venit, Publ. Syr. 167 (Rib.): fortes fortuna adjuvat; v. fortis, II. A. fin. —

Personified: Fortuna, the goddess of fate, luck, or fortune, Fortune: He. Respice me. Er. Fortuna quod nec facit nec faciet me jubes, Plaut. Capt. 4, 2, 54:

nequiquam tibi Fortuna faculam lucrifica adlucere volt,

id. Pers. 4, 3, 47:

quo in genere vel maxime est Fortuna numeranda,

Cic. N. D. 3, 24, 61:

heu, Fortuna, quis est crudelior in nos te deus?

Hor. S. 2, 8, 61:

saeviat atque novos moveat Fortuna tumultus,

id. ib. 2, 2, 126:

Fortunae fanum antiquum (Syracusis),

Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

Fortunae in gremio sedens,

id. Div. 2, 41, 85 sq.:

bona Fortuna,

id. Verr. 2, 4, 3 fin.:

Malam Fortunam in aedis te adduxi meas,

Plaut. Rud. 2, 6, 17:

mala Fortuna,

Cic. Leg. 2, 11, 28; id. N. D. 3, 25, 63: Fors Fortuna;

v. fors: Fortunae filius,

child of fortune, fortune's favorite, Hor. S. 2, 6, 49; v. filius.

In partic.

Without secunda or adversa, either good luck or ill luck, according to the context.

For fortuna secunda, good luck, good fortune, prosperity:

reliquum est, ut de felicitate pauca dicamus... Maximo, Marcello, Scipioni... non solum propter virtutem, sed etiam propter fortunam saepius imperia mandata,

Cic. de Imp. Pomp. 16, 47:

judicium hoc omnium mortalium est, fortunam a deo petendam,

id. N. D. 3, 36, 88:

diuturna cum fortuna,

id. Div. 1, 20, 39:

superbum se praebuit in fortuna,

id. Att. 8, 4, 1:

non solum ipsa fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

id. Lael. 15, 54:

a fortuna deseri,

Caes. B. G. 5, 34, 2: fortunam habere, to succeed, Liv. 24, 34, 1:

fortunam sibi facere,

id. 39, 40, 4; cf.:

fortunam sequi,

Tac. H. 4, 78:

habendam fortunae gratiam, quod, etc.,

Caes. B. C. 3, 73, 3:

dum fortuna fuit,

Verg. A. 3, 16:

deos precetur et oret, Ut redeat miseris, abeat fortuna superbis,

Hor. A. P. 201:

ut tu fortunam, sic nos te feremus,

id. Ep. 1, 8, 17:

venimus ad summum fortunae,

id. ib. 2, 1, 32:

ut te Confestim liquidus fortunae rivus inauret,

id. ib. 1, 12, 9:

occidit Spes omnis et fortuna nostri Nominis,

id. C. 4, 4, 71.—Prov.: Fortunam citius reperias quam retineas, Publ. Syr. 168 (Rib.).—Hence,

Per fortunas, i. e. for heaven's sake, Cic. Att. 5, 11, 1; 5, 13, 3; 3, 20, 1.—

For fortuna adversa, ill luck, mishap, misfortune, adversity (very rare):

Trojae renascens alite lugubri Fortuna tristi clade iterabitur,

Hor. C. 3, 3, 62:

ut arte Emendaturus fortunam,

id. S. 2, 8, 85.—

= condicio, state, condition, circumstances, fate, lot (class.;

a favorite expression of Cicero): est autem infima condicio et fortuna servorum,

Cic. Off. 1, 13, 41; cf.:

in infimi generis hominum condicione atque fortuna,

id. Mil. 34, 92:

(Lampsaceni) populi Romani condicione socii, fortuna servi,

id. Verr. 2, 1, 32, § 81;

so corresp. to condicio,

Quint. 3, 8, 50:

Aedui queruntur fortunae commutationem,

Caes. B. G. 7, 63:

ut non modo omnium generum, aetatum, ordinum omnes viri ac mulieres, omnis fortunae ac loci, sed, etc.,

Cic. Pis. 22, 52:

homines infimā fortunā,

id. Fin. 5, 19, 52:

inferiorem esse fortunā,

id. Fam. 13, 5, 2:

spes amplificandae fortunae,

id. Lael. 16, 59:

cui cessit triplicis fortuna novissima regni,

lot, share, Ov. M. 5, 368:

Arruns Camillam Circuit et quae sit fortuna facillima temptat,

opportunity, Verg. A. 11, 761: Gallus utrum avem, an gentem, an fortunam corporis significet, bodily condition (of a eunuch), Quint. 7, 9, 2.— Plur.:

quod si eo meae fortunae redeunt, abs te ut distrahar,

Ter. Phorm. 1, 4, 23:

omnes laudare fortunas meas, qui gnatum haberem tali ingenio praeditum,

id. And. 1, 1, 71:

ejus laudare fortunas, quod qua vellet ingredi posset,

Cic. Tusc. 5, 39, 115:

et secundas fortunas amittere coactus est, et in adversis sine ullo remedio permanere,

id. Sull. 23, 66; Caes. B. G. 5, 3, 5; 6, 7, 6.—

Transf., concr., fortunae, ārum, less freq. in the sing., property, possessions, goods, fortune.

Plur.:

tum propter rei publicae calamitates omnium possessiones erant incertae: nunc deum immortalium benignitate omnium fortunae sunt certae,

Cic. Rosc. Com. 12, 33:

bona fortunaeque,

id. Verr. 2, 1, 44, § 113:

pecunia fortunaeque,

id. Rosc. Am. 3, 7:

fortunas morte dimittere,

id. Tusc. 1, 6, 12:

et honore et auctoritate et fortunis facile civitatis suae princeps,

id. Rep. 2, 19:

fortunis sociorum consumptis,

Caes. B. G. 1, 11 fin.:

fortunarum pericula,

Quint. 4, 2, 122.—

Sing.:

quo mihi fortuna, si non conceditur uti?

Hor. Ep. 1, 5, 12:

nec mea concessa est aliis fortuna,

Ov. Tr. 5, 2, 57:

adiri nomen invidiosae fortunae Caesaris,

Vell. 2, 60, 1 Ruhnk.:

de fortuna, qua uterque abundabat,

Quint. 6, 1, 50:

fortunam in nominibus habere,

Dig. 4, 7, 40 fin.

fortūna, ae (archaic gen. sing. fortunas, like familias, escas, vias, etc., Naev. ap. Prisc. p. 679 P.), f. [lengthened from fors; cf. Nep-tunus, v. Corss. Ausspr. 1, 434], chance, hap, luck, fate, fortune (good or ill; syn.: casus, fors; fatum, providentia).

In gen.:

quid est enim aliud fors, quid fortuna, quid casus, quid eventus, nisi cum sic aliquid cecidit, sic evenit, ut vel non cadere atque evenire, vel aliter cadere atque evenire potuerit? quo modo ergo id, quod temere fit caeco casu et volubilitate fortunae, praesentiri et praedici potest?

Cic. Div. 2, 6, 15:

si haec habent aliquam talem necessitatem: quid est tandem quod casu fieri aut forte fortuna putemus? Nihil enim est tam contrarium rationi et constantiae quam fortuna: ut mihi ne in deum quidem cadere videatur, ut sciat, quid casu et fortuito futurum sit. Si enim scit, certe illud eveniet: sin certe eveniet, nulla fortuna est: est autem fortuna: rerum igitur fortuitarum nulla praesensio est, etc.,

id. ib. 2, 7, 18 sq.:

sed haec fortuna viderit, quoniam ratio non gubernat,

id. Att. 14, 11, 1:

vir ad casum fortunamque felix,

id. Font. 15 fin.:

si tot sunt in corpore bona, tot extra corpus in casu atque fortuna... plus fortunam quam consilium valere,

id. Tusc. 5, 9, 25; cf.:

(bona) posita non tam in consiliis nostris quam in fortunae temeritate,

id. Lael. 6, 20:

adversante fortuna,

id. Rep. 2, 16 fin.; id. Mur. 31, 64:

quorum ego causa timidius me fortunae committebam,

id. Att. 9, 6, 4:

fortunae rotam pertimescere,

id. Pis. 10, 22: secundam fortunam pulcherrime: adversam aeque ferre, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6; cf.:

prospera adversave fortuna,

Cic. N. D. 3, 37, 89:

spoliatam fortunam conferre cum florente fortuna,

id. Pis. 16, 38:

integra fortuna (opp. afflicta),

id. Sull. 31 fin.:

florentissima (opp. durior),

id. Att. 10, 4, 4:

non praecipua, sed par cum ceteris fortunae condicio,

id. Rep. 1, 4:

optima,

id. ib. 3, 17 fin.:

rei publicae fortuna fatalis,

id. Sest. 7, 17:

belli,

Caes. B. C. 2, 6, 1; id. B. G. 1, 36, 3:

se suas civitatisque fortunas ejus fidei permissurum,

Caes. B. G. 5, 3 fin. (cf. II. B. 1. fin. infra.).—Prov.:

fortuna miserrima tuta est,

Ov. P. 2, 2, 31:

fortuna meliores sequitur,

Sall. H. 1, 48, 15 (Dietsch): fortuna cum blanditur, captatum venit, Publ. Syr. 167 (Rib.): fortes fortuna adjuvat; v. fortis, II. A. fin. —

Personified: Fortuna, the goddess of fate, luck, or fortune, Fortune: He. Respice me. Er. Fortuna quod nec facit nec faciet me jubes, Plaut. Capt. 4, 2, 54:

nequiquam tibi Fortuna faculam lucrifica adlucere volt,

id. Pers. 4, 3, 47:

quo in genere vel maxime est Fortuna numeranda,

Cic. N. D. 3, 24, 61:

heu, Fortuna, quis est crudelior in nos te deus?

Hor. S. 2, 8, 61:

saeviat atque novos moveat Fortuna tumultus,

id. ib. 2, 2, 126:

Fortunae fanum antiquum (Syracusis),

Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

Fortunae in gremio sedens,

id. Div. 2, 41, 85 sq.:

bona Fortuna,

id. Verr. 2, 4, 3 fin.:

Malam Fortunam in aedis te adduxi meas,

Plaut. Rud. 2, 6, 17:

mala Fortuna,

Cic. Leg. 2, 11, 28; id. N. D. 3, 25, 63: Fors Fortuna;

v. fors: Fortunae filius,

child of fortune, fortune's favorite, Hor. S. 2, 6, 49; v. filius.

In partic.

Without secunda or adversa, either good luck or ill luck, according to the context.

For fortuna secunda, good luck, good fortune, prosperity:

reliquum est, ut de felicitate pauca dicamus... Maximo, Marcello, Scipioni... non solum propter virtutem, sed etiam propter fortunam saepius imperia mandata,

Cic. de Imp. Pomp. 16, 47:

judicium hoc omnium mortalium est, fortunam a deo petendam,

id. N. D. 3, 36, 88:

diuturna cum fortuna,

id. Div. 1, 20, 39:

superbum se praebuit in fortuna,

id. Att. 8, 4, 1:

non solum ipsa fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

id. Lael. 15, 54:

a fortuna deseri,

Caes. B. G. 5, 34, 2: fortunam habere, to succeed, Liv. 24, 34, 1:

fortunam sibi facere,

id. 39, 40, 4; cf.:

fortunam sequi,

Tac. H. 4, 78:

habendam fortunae gratiam, quod, etc.,

Caes. B. C. 3, 73, 3:

dum fortuna fuit,

Verg. A. 3, 16:

deos precetur et oret, Ut redeat miseris, abeat fortuna superbis,

Hor. A. P. 201:

ut tu fortunam, sic nos te feremus,

id. Ep. 1, 8, 17:

venimus ad summum fortunae,

id. ib. 2, 1, 32:

ut te Confestim liquidus fortunae rivus inauret,

id. ib. 1, 12, 9:

occidit Spes omnis et fortuna nostri Nominis,

id. C. 4, 4, 71.—Prov.: Fortunam citius reperias quam retineas, Publ. Syr. 168 (Rib.).—Hence,

Per fortunas, i. e. for heaven's sake, Cic. Att. 5, 11, 1; 5, 13, 3; 3, 20, 1.—

For fortuna adversa, ill luck, mishap, misfortune, adversity (very rare):

Trojae renascens alite lugubri Fortuna tristi clade iterabitur,

Hor. C. 3, 3, 62:

ut arte Emendaturus fortunam,

id. S. 2, 8, 85.—

= condicio, state, condition, circumstances, fate, lot (class.;

a favorite expression of Cicero): est autem infima condicio et fortuna servorum,

Cic. Off. 1, 13, 41; cf.:

in infimi generis hominum condicione atque fortuna,

id. Mil. 34, 92:

(Lampsaceni) populi Romani condicione socii, fortuna servi,

id. Verr. 2, 1, 32, § 81;

so corresp. to condicio,

Quint. 3, 8, 50:

Aedui queruntur fortunae commutationem,

Caes. B. G. 7, 63:

ut non modo omnium generum, aetatum, ordinum omnes viri ac mulieres, omnis fortunae ac loci, sed, etc.,

Cic. Pis. 22, 52:

homines infimā fortunā,

id. Fin. 5, 19, 52:

inferiorem esse fortunā,

id. Fam. 13, 5, 2:

spes amplificandae fortunae,

id. Lael. 16, 59:

cui cessit triplicis fortuna novissima regni,

lot, share, Ov. M. 5, 368:

Arruns Camillam Circuit et quae sit fortuna facillima temptat,

opportunity, Verg. A. 11, 761: Gallus utrum avem, an gentem, an fortunam corporis significet, bodily condition (of a eunuch), Quint. 7, 9, 2.— Plur.:

quod si eo meae fortunae redeunt, abs te ut distrahar,

Ter. Phorm. 1, 4, 23:

omnes laudare fortunas meas, qui gnatum haberem tali ingenio praeditum,

id. And. 1, 1, 71:

ejus laudare fortunas, quod qua vellet ingredi posset,

Cic. Tusc. 5, 39, 115:

et secundas fortunas amittere coactus est, et in adversis sine ullo remedio permanere,

id. Sull. 23, 66; Caes. B. G. 5, 3, 5; 6, 7, 6.—

Transf., concr., fortunae, ārum, less freq. in the sing., property, possessions, goods, fortune.

Plur.:

tum propter rei publicae calamitates omnium possessiones erant incertae: nunc deum immortalium benignitate omnium fortunae sunt certae,

Cic. Rosc. Com. 12, 33:

bona fortunaeque,

id. Verr. 2, 1, 44, § 113:

pecunia fortunaeque,

id. Rosc. Am. 3, 7:

fortunas morte dimittere,

id. Tusc. 1, 6, 12:

et honore et auctoritate et fortunis facile civitatis suae princeps,

id. Rep. 2, 19:

fortunis sociorum consumptis,

Caes. B. G. 1, 11 fin.:

fortunarum pericula,

Quint. 4, 2, 122.—

Sing.:

quo mihi fortuna, si non conceditur uti?

Hor. Ep. 1, 5, 12:

nec mea concessa est aliis fortuna,

Ov. Tr. 5, 2, 57:

adiri nomen invidiosae fortunae Caesaris,

Vell. 2, 60, 1 Ruhnk.:

de fortuna, qua uterque abundabat,

Quint. 6, 1, 50:

fortunam in nominibus habere,

Dig. 4, 7, 40 fin.

hāmus, i, m. [kindr. with hap-, haptô], a hook.

Lit.

In gen.:

taleae pedem longae, ferreis hamis infixis, totae in terram infodiebantur,

Caes. B. G. 7, 73 fin.:

hamis ferreis pectitur stupa,

heckles, Plin. 19, 1, 3, § 17:

loricam consertam hamis,

little hooks, Verg. A. 3, 467.—

In partic.

A fish-hook; hence, in gen., an angle (so most freq.):

hisce hami atque haec harundines sunt nobis quaestu,

Plaut. Rud. 2, 1, 5: divine Plato escam malorum appellat voluptatem, quod ea videlicet homines capiantur, ut pisces hamo, * Cic. de Sen. 13, 44 (al. om. hamo; cf.

Klotz in h. l.): occultum visus decurrere piscis ad hamum,

Hor. Ep. 1, 7, 74; 1, 16, 51; Ov. M. 3, 586; 15, 101; id. H. 19, 13 et saep.:

instrumento piscatoris legato,... hami quoque et cetera ejusmodi usibus destinata debentur,

Paul. Sent. 3, 6, 66.—

Transf., as a figure of enticement, allurement, artifice ( poet. and in post-Aug. prose):

meus hic est: hamum vorat,

Plaut. Truc. 1, 1, 21; id. Curc. 3, 61:

si vafer unus et alter Insidiatorem praeroso fugerit hamo,

Hor. S. 2, 5, 25:

munera magna quidem misit, sed misit in hamo,

Mart. 6, 63, 5; cf.:

munera illitos cibis hamos aemulabantur,

Plin. Pan. 43 fin. (for which:

viscata hamataque munera,

id. Ep. 9, 30, 2).—

A hook as a surgical instrument, Cels. 7, 7, 15.—

Transf., of things hooked or crooked, the talons of a hawk, Ov. M. 11, 342; thorns, id. de Nuce, 115; a kind of pastry. App. M. 10, p. 245. [p. 840]

occāsĭo, ōnis, f. [occĭdo, a falling out, a happening, hap; hence], an occasion, opportunity, fit time, convenient season, favorable moment for doing any thing; eukairia, kairos (syn.: opportunitas, locus, facultas).

In gen.:

occasio est pars temporis, habens in se alicujus rei idoneam faciendi aut non faciendi opportunitatem... in occasione, ad spatium temporis, faciendi quaedam opportunitas intellegitur adjuncta,

Cic. Inv. 1, 27, 40: tempus actionis opportunum Graece eukairia, Latine appellatur occasio, id. Off. 1, 40, 142: occasio opportunitas temporis casu quodam provenientis est, Paul. ex Fest. p. 178 Müll.:

dum datur mihi occasio Tempusque,

Plaut. Men. 3, 3, 30; cf.:

nunc occasio est et tempus,

id. Ps. 4, 2, 3; Ter. Heaut. 2, 2, 4:

an ego occasionem tantam, tam brevem, tam optatam, tam insperatam Amitterem?

id. Eun. 3, 5, 56:

minima,

Suet. Calig. 14; cf.

summa,

Ter. Phorm. 5, 7, 2 infra: occasionem nancisci, Afran. ap. Non. 308, 13:

quem, si interficere voluisset, quantae quoties occasiones, quam praeclarae fuerunt,

Cic. Mil. 14, 38:

occasio opprimendi,

id. ib. 15:

inrumpendi in urbem,

Curt. 4, 5, 16:

resistendi,

id. 7, 4, 4: majores occasiones ad opitulandum haberem, more opportunities, Planc [p. 1250] up. Cic. Fam. 10, 8, 2:

ut primum occasio data est rem publicam defendendi,

as soon as an opportunity presented itself, Cic. Fam. 12, 242:

occasionem sibi ad occupandam Asiam oblatam esse arbitratur,

has presented itself, id. Imp. Pomp. 2, 4:

amplam occasionem calumniae nactus,

id. Verr. 2, 2, 25, § 61:

occasio mirifica,

id. Att. 2, 14, 2:

opportuna,

Val. Max. 5, 4, 3:

quo faciliorem occasionem Salvio praebuit perficiendi conata,

Suet. Galb. 17:

occasio minor opinione,

id. Caes. 3:

tam bona,

Plaut. Most. 2, 2, 9:

lepida,

id. Mil. 4, 1, 30:

bellissima,

Petr. S. 25:

occasionem amittere,

to lose, let slip, Cic. Caecin. 5, 15:

omittere,

Suet. Cal. 14; so,

praetermittere,

Caes. B. C. 3, 25:

capere,

to seize, Plaut. Ps. 4, 3, 5:

arripere,

Liv. 35, 12, 17:

occasiones quaerere,

Sen. Ben. 3, 14, 4:

rapere de die,

Hor. Epod. 13, 4:

amplecti,

Plin. Ep. 2, 13, 1:

sumere,

Plin. 2, 1, 1, § 3:

occasione uti,

Just. 38, 5, 1:

non deesse occasioni,

not to miss, to profit by, Caes. B. C. 3, 79:

cunctationem hostium suam fore occasionem rati,

Curt. 4, 6, 13:

dum datur mihi occasio tempusque,

Plaut. Men. 3, 3, 29:

ne a fortunā datam occasionem liberandae Graeciae dimitterent,

Nep. Milt. 3, 3; id. Alc. 8, 5:

cujus (rei) se occasio dederit,

Quint. 12, 2, 12: (paratus) depugnare, si occasio tulerit, mori, si casus inciderit, etc., Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

occasionem aperire ad invadendum,

Liv. 4, 53, 9:

occasionem sibi ad occupandam Asiam oblatam esse,

Cic. Imp. Pomp. 2, 4:

occasione datā,

should an opportunity offer, id. Phil. 7, 6, 18; cf.:

occasione oblatā simultates deponere,

Suet. Caes. 73:

praebere,

id. Galb. 17:

offerre,

id. Aug. 16:

per occasionem,

on a favorable opportunity, Liv. 30, 3:

rem inmaturam nisi per occasionem aperire noluerat,

id. 1, 5, 5; 1, 53, 7; 2, 11, 2; Sall. C. 51, 6:

fratris memoriā per omnem occasionem celebratā,

on every occasion, Suet. Claud. 11; id. Aug. 67:

ad occasionem aurae evehi,

the wind being fair, taking advantage of a fair wind, id. ib. 97:

levia proelia ex occasione hujus aut illius partis oriebantur,

Liv. 24, 3, 17:

ex occasione,

as occasion offered, Suet. Caes. 60:

occasione omni,

on every occasion, id. Claud. 42.—With inf.:

nunc adest occasio Benefacta cumulare = occasio cumulandi,

Plaut. Capt. 2, 3, 63:

nunc est illa occasio inimicum ulcisci,

id. Pers. 4, 7, 15:

agere tuam rem occasio est,

id. Poen. 3, 3, 46; 5, 4, 42; id. Curc. 1, 1, 60; cf.:

summa eludendi occasio'st mihi nunc senes Et Phaedriae curam adimere,

Ter. Phorm. 5, 6, 45.—With ut and subj.:

fuit occasio, si vellet, jam pridem argentum ut daret,

Plaut. Ps. 1, 3, 51:

quoniam occasio fuit Mea virtute parta ut quantum velles sumeres,

id. Bacch. 4, 4, 22:

rara haec occasio est, ut referri possint divini honores,

Quint. 3, 7, 17.—

Personified: Occasio, Opportunity, as a goddess, Phaedr. 5, 8; Aus. Epigr. 12, 3.—

In partic.

Facility or means of having a thing:

solitudinis,

Tac. A. 15, 50.—

A supply, stock (post-Aug.):

oleae,

Col. 9, 1:

lapidum,

Plin. 36, 26, 65, § 191:

vetusti olei,

id. 23, 4, 40, § 82.—

A pretext, plea, plausible explanation:

hāc illi opus est occasione, ne illum talium precum pudeat,

Quint. 3, 8, 47:

occasiones et ex causis et ex dictis adversariorum oriuntur,

id. 6, 1, 5; 12, 10, 13:

quantulacunque adeo est occasio, sufficit irae,

Juv. 13, 183.—

Occasion, motive, reason:

non habeo ullam occasionem, ut apud te falsa fabuler,

Plaut. Ep. 5, 1, 38.—

Milit. t. t., a dash, raid, surprise:

occasionis esse rem, non proelii,

they were undertaking a surprise, not a battle, Caes. B. G. 7, 45, 9:

cujus (belli) maxima momenta in occasionibus sunt,

Sen. Ira, 3, 21, 1:

occasionibus imminere,

Front. 2, 5, 22. —

A cause (late Lat.): cum calcis ictu mortis occasio praebita videatur, Mos. et Rom. Leg. Coll. 1, 10, 1.

sŏcĭālis, e, adj. [socius], of or belonging to companionship.

In gen., companionable, sociable, social (so not ante-Aug.):

homo sociale animal,

Sen. Ben. 7, 1, 8:

beneficium dare socialis res est,

id. ib. 5, 11, 4:

amicitiae,

App. M. 5, p. 171, 20.—

In partic.

Of or belonging to allies or confederates, allied, confederate (the class. signif. of the word):

lex,

Cic. Div. in Caecil. 5, 18:

lex judiciumque,

id. Verr. 2, 2, 6, § 15:

foedus,

Liv. 34, 57:

exercitus,

i. e. of the allies, id. 31, 21:

coetus,

id. 7, 25:

equitatus,

id. 26, 5; so,

turmae,

Tac. A. 4, 73:

copiae (opp. legiones),

i. e. auxiliaries, id. ib. 12, 31:

bellum,

the war of the allies, Liv. Epit. 71 fin.; Flor. 3, 18, 1; Juv. 5, 31:

cuncta socialia prospere composita,

the affairs of the allies, Tac. A. 2, 57.—

In Ovid several times like conjugialis, of marriage, conjugal, nuptial:

amor socialis,

Ov. M. 7, 800;

(with foedus maritum),

id. P. 3, 1, 73:

Livia sic tecum sociales compleat annos,

id. Tr. 2, 161:

foedera,

id. M. 14, 380; id. H. 4, 17:

torus,

id. F. 2, 729:

jura,

id. Am. 3, 11, 45:

sacra,

id. H. 21, 155:

carmina, i. e. epithalamium,

id. ib. 12, 139.—Hence, adv.: sŏ-cĭālĭter, socially: non ut de sede secundā Cederet aut quartā socialiter (iambus), for the sake of company (perh. hap. eirêm.), Hor. A. P. 258.

tĕmĕrĭtas, ātis, f [temere].

Hap. chance, accident (so rare but class., cf.:

fortuna. casus): in quibus nulla temeritas, sed ordo apparet,

Cic. N. D. 2, 32, 82 quid enim sors est? Idem propemodum, quod micare, quod talos jacere, quod tesseras quibus in rebus temeritas et casus, non ratio nec consilium valet, id. Div 2, 41, 85 fortunam in temeritatem declinando corrumpebant, Sall. Fragm. ap. Non. 385, 5, cf. (Pacuvius) ait, verius esse temeritate quam fortuna res regi, Auct. Her. 2, 23, 36:

illa superiora caduca et incerta posita non tam in consiliis nostris quam in fortunae temeritate,

Cic. Lael. 6, 20.—

Rashness, heedlessness, thoughtlessness, hastiness, want of consideration, indiscretion, foolhardiness, temerity; a rash, inconsiderate, or unfounded opinion (the predom. signif. of the word, syn.:

inconsiderantia, audacia): omnis actio vacare debet temeritate et neglegentia,

Cic. Off. 1, 29, 101. multi faciunt multa temeritate quādam, sine judicio vel modo, id. ib. 1, 15, 49: numquam temeritas cum sapientiā miscetur. id. Marcell. 2, 7;

duci ad judicandum impetu et temeritate,

id. Planc. 4, 9:

temeritatem cupiditatemque militum reprehendit,

Caes. B. G. 7, 52: inpellit alios avaritia, alios iracundia et temeritas, id. ib, 7, 42; Sall. J. 7, 5;

temeritas est florentis aetatis, prudentia senescentis,

Cic. Sen. 6, 20;

so opp prudentia,

Hirt. B. G. 8, 8; (with ignorantia) Cic. Ac. 1, 11, 42; (with inscitia) Liv 6, 30, 6; 42, 49, 5; (with inscientia) id. 22, 25, 12.—In plur., rash, inconsiderate acts, Cic. Sest. 28, 61; cf. Quint. 9, 4, 97

vĭcis (as a gen.; the nom. does not occur), vicem, vice; in plur., vices (nom. and acc.) and vicibus (dat. and abl.), f. [cf. Gr. eikô, to yield; root Wik-; v. Curt. Gr. Etym. p. 135], change, interchange, alternation, alternate or reciprocal succession, vicissitude (the gen. not ante-Aug.; the other cases class.).

Lit.

In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose; for which, in class. prose, vicissitudo).

Sing.: ignotus juvenum coetus alternā vice Inibat alacris, Enn. ap. Charis. p. 214 P. (Trag. v. 151 Vahl.):

hac vice sermonum,

conversation, Verg. A. 6, 535:

vice sermonis,

Ov. Tr. 4, 4, 79; cf. in the foll. b:

deus haec fortasse benigna Reducet in sedem vice,

Hor. Epod. 13, 8:

solvitur acris hiems grata vice veris et Favoni,

id. C. 1, 4, 1:

commoti Patres vice fortunarum humanarum,

Liv. 7, 31, 6: dum Nox vicem peragit, performs the exchange, i. e. alternales with day, Ov. M. 4, 218:

ridica contingens vitem mutuā vice sustinetur et sustinet,

Col. 4, 16:

versā vice,

reversely, Dig. 43, 29, 3; App. Dogm. Plat. p. 32, 6; id. Flor. p. 363; Just. 6, 5, 11 al.—

Plur.:

plerumque gratae divitibus vices Mundaeque parvo sub Lare pauperum Cenae,

Hor. C. 3, 29, 13:

et interrogandi se ipsum et respondendi sibi solent esse non ingratae vices,

Quint. 9, 2, 14:

loquendi,

id. 6, 4, 11; Ov. P. 2, 10, 35:

ipsius lectionis taedium vicibus levatur,

Quint. 1, 12, 4:

habet has vices condicio mortalium, ut adversa ex secundis, ex adversis secunda nascantur,

Plin. Pan. 5 fin.:

spatium diei noctis excipiunt vices,

Phaedr. 2, 8, 10:

haec quoque non perstant... Quasque vices peragant... docebo,

what vicissitudes they undergo, Ov. M. 15, 238:

mutat terra vices,

renews her changes, Hor. C. 4, 7, 3:

perque vicis modo Persephone! modo Filia! clamat,

alternately, Ov. F. 4, 483; so,

per vicis,

id. M. 4, 40; Plin. 8, 7, 7, § 23:

per vices annorum,

i. e. every other year, id. 12, 14, 30, § 54:

cur vicibus factis convivia ineant,

alternately, by turns, Ov. F. 4, 353.—

Adverb.: in vicem (also freq. one word, invĭcem; and less freq. vicem, in vices, or per vices), by turns, alternately, one after the other, mutually, reciprocally.

In vicem: bibenda aqua: postero die etiam vinum: deinde in vicem alternis diebus modo aqua modo vinum, Cels. 3, 2 med.:

reliqui, qui domi manserunt, se atque alios alunt: hi rursus in vicem anno post in armis sunt,

Caes. B. G. 4, 1:

propter vicinitatem simul eramus invicem,

Cic. Att. 5, 10, 5; Quint. 11, 3, 168:

multis invicem casibus victi victoresque,

Liv. 2, 44, 12:

non comisantium in vicem more jam diu vivimus inter nos,

id. 40, 9, 8 Weissenb. ad loc.:

in vicem inter se gratantes,

id. 9, 43, 17:

inque vicem tua me, te mea forma capit,

Ov. H. 17, 180; id. M. 6, 631; 8, 473; Verg. G. 3, 188; Hor. S. 1, 3, 141 al.—

Vicem:

ut unus fasces haberet, et hoc insigne regium suam cujusque vicem, per omnes iret,

Liv. 3, 36, 3; cf. id. 1, 9, 15.—

In vices ( poet. and in post-Aug. prose):

inque vices illum tectos qui laesit amores, Laedit amore pari,

Ov. M. 4, 191; 12, 161; Tac. G. 26 Halm.—

Per vices (post-Aug. and very rare):

quod ipsum imperari per vices optimum est,

Quint. 2, 4, 6 Halm.—

In partic.

A time, turn (late Lat.; cf. Orell. ad Hor. C. 4, 14, 13):

ager tertiā vice arabitur,

Pall. 10, 1:

tribus per diem vicibus,

id. 1, 3 fin.; cf.:

tesserulas in medium vice suā quisque jaciebamus,

Gell. 18, 13, 1:

vice quādam,

once, Sid. Ep. 7, 1; Aus. Pan. Grat. Aug. 4.—

Reciprocal behavior or conduct, i. e. return, requital, reciprocal service, recompense, remuneration, retaliation (rare but class.):

recito praedicationem amplissimi beneficii, vicem officii praesentis,

Cic. Sest. 4, 10:

tanto proclivius est injuriae quam beneficio vicem exsolvere,

Tac. H. 4, 3; Prop. 1, 13, 10:

redde vicem meritis,

Ov. Am. 1, 6, 23:

non poteris ipsa referre vicem,

id. A. A. 1, 370; cf.:

dejecit acer plus vice simplici (i. e. non tantam solum cladem illis intulit quantam ipsi dederant, sed duplum, Schol.),

Hor. C. 4, 14, 13 Orell. ad loc.— Plur.:

spernentem sperne, sequenti Redde vices,

Ov. M. 14, 36:

neque est ullus affectus... qui magis vices exigat,

Plin. Pan. 85, 3.—

The changes of fate, fate, hap, lot, condition, fortune, misfortune:

mihi uni necesse erit et meam et aliorum vicem pertimescere?

Cic. Dom. 4, 8:

indignando et ipse vicem ejus,

Liv. 40, 23, 1:

tacite gementes tristem fortunae vicem,

Phaedr. 5, 1, 6; cf.:

vicem suam conquestus est,

Suet. Aug. 66:

convertere humanam vicem,

Hor. Epod. 5, 88:

publicā vice commoveri,

Quint. 11, 1, 42; cf. id. 4, 1, 33.— Plur.:

fors et Debita jura vicesque superbae Te maneant ipsum,

Hor. C. 1, 28, 32:

testor in occasu vestro nec tela nec ullas Vitavisse vices Danaūm,

dangers, contests, Verg. A. 2, 433.—

Transf., the position, place, room, stead, post, office, duty of one person or thing as assumed by another (the usual signif. of the word):

heredum causa justissima est: nulla est enim persona, quae ad vicem ejus, qui e vitā emigrarit, propius accedat,

Cic. Leg. 2, 19, 48:

ego succedens in vicem imperii tui,

Liv. 38, 48, 7:

ipse in locum vicemque consulis provolat,

id. 3, 18, 9:

postquam (Juppiter) te dedit, qui erga omne humanum genus vice suā fungereris,

stand in the place of, represent, Plin. Pan. 80, 6:

fungar vice cotis,

Hor. A. P. 304:

per speciem alienae fungendae vicis opes suas firmavit,

Liv. 1, 41, 6:

ne sacra regiae vicis desererentur,

id. 1, 20, 2:

vestramque meamque vicem explete,

Tac. A. 4, 8 fin.:

cujus... ego vicem debeo inplere,

Plin. Ep. 6, 6, 6:

(Manus) adverbiorum atque pronominum obtinent vicem,

Quint. 11, 3, 87:

in ordine vicis suae,

Vulg. Luc. 1, 8.— Plur.: non ad suum pertinere officium rati, quando divisae professionum vices essent, Quint. Inst. prooem. § 4.—

Adverb.

Vicem, with the gen. or a pers. pron., in the place of, instead of, on account of, for, for the sake of:

eri vicem meamque,

Plaut. Capt. 3, 3, 11:

qui hodie sese excruciari meam vicem possit pati,

id. Most. 2, 1, 8; cf. id. ib. 5, 2, 24:

vos respondetote istinc istarum vicem,

id. Rud. 3, 5, 34:

tuam vicem saepe doleo,

Cic. Fam. 12, 23, 3:

suam vicem indignantem magistratu abisse,

Liv. 2, 31, 11: remittimus hoc tibi, ne nostram vicem irascaris. id. 34, 32, 6:

sollicito consuli... eorum vicem quos, etc.,

id. 44, 3, 5:

rex, vicem eorum quos ad tam manifestum periculum miserat,

Curt. 7, 11, 20:

maestus non suam vicem, sed propter, etc.,

id. 7, 2, 5: cum Pompeius aedem Victoriae dedicaturus foret, cujus gradus vicem theatri essent, Tiro Tull. ap. [p. 1987] Gell. 10, 1, 7:

quoniam res familiaris obsidis vicem esse apud rempublicam videbatur,

Gell. 16, 10, 11.—

Sometimes in a more general sense, after the manner of, like:

Sardanapali vicem in suo lectulo mori,

Cic. Att. 10, 8, 7: ceteri vicem pecorum obtruncabantur, Sall. Fragm. ap. Non. p. 497, 26; cf. the foll.—

Vice, instead of, for, on account of:

in pane salis vice utuntur nitro,

Plin. 31, 10, 46, § 115:

temonis vice trahitur,

Col. 6, 2, 7:

murum urbi cocto latere circumdedit, harenae vice bitumine interstrato,

Just. 1, 2, 7:

exanimes vice unius,

Liv. 1, 25, 6:

senatus vice populi,

Just. Inst. 1, 2, 5.—

In a more general sense (cf. the preced. numbers), after the manner of, like:

jactari se passa fluctu algae vice,

Plin. 9, 45, 68, § 147:

moveri periclitantium vice possumus,

Quint. 6, 2, 35:

diebus ac noctibus vice mundi circumagi,

Suet. Ner. 31:

quaeque dixerat, oracli vice accipiens,

Tac. A. 6, 21 fin.:

ut deorum vice mortuos honorarent,

like gods, Lact. 4, 28 fin.:

vice navium,

App. de Deo Socr. p. 47, 22:

vice pecudum occidi,

Lact. 5, 10, 6:

vice imbellium proculcati,

Dict. Cret. 3, 24.—

In vicem, instead of, for, in place of:

potest malleolus protinus in vicem viviradicis conseri,

Col. 3, 14, 3:

defatigatis in vicem integri succedunt,

Caes. B. G. 7, 85:

in omnium vicem regni unius insatiabilis amor Successit,

Liv. 40, 8, 18:

missis in vicem eorum quinque milibus sociorum,

id. 31, 11, 3; Col. 5, 6, 1; so dat. vici, Quint. Decl. 6, 4.—

Ad vicem, instead of, for:

ad tegularum et imbricum vicem,

Plin. 36, 22, 44, § 159:

ad vicem solis cinis calidus subjectus,

Pall. 4, 10 fin.; 3, 28;

very rarely, ad invicem,

Veg. Vet. 2, 7 fin. —

In a more general sense (cf. in the preced. numbers a. and b.), after the manner of, like:

majores natu a majoribus colebantur ad deum prope ad parentum vicem,

Gell. 2, 15, 1.