-
1 dać
* * *pf.1. (= przekazać) give; dać coś komuś give sth to sb, give sb sth; dać coś pod zastaw pawn sth; dać coś lekką ręką give sth away freely; dać coś na procent ( pieniądze) put sth in a savings account; dać coś komuś na słowo let sb have sth on trust, give sb sth on trust; dać coś komuś na kredyt handl. sell sb sth on credit; kto daje i odbiera, ten się w piekle poniewiera give a thing, and take a thing, to wear the devil's gold ring; kto szybko daje, ten dwa razy daje he gives twice who gives quickly; (there's) no rush to pay; dużo bym dał za to I'd give a lot/anything/the world/my right arm for that; dałbym nie wiem co I'd give anything.2. (= umożliwić) dać zgodę na coś agree to sth, give consent to sth; dać komuś ślub (o księdzu, urzędniku) marry sb; dać komuś rozwód (o urzędniku, sądzie) grant a divorce to sb; ( o małżonku) agree to divorce sb; dać do wyboru offer a choice; dać okazję do czegoś create an opportunity for sth; dać komuś wolną rękę (w czymś) give sb a free hand/blank check (to do sth).4. (= zapewnić) dać komuś wykształcenie/utrzymanie educate/feed sb; dać komuś pracę employ sb.5. (= pozwolić) let; dam sobie rękę uciąć przen. I'll bet you anything; daj, ja to zrobię let me do it; nie daj mu odejść/uciec don't let him go/get away; nie daj się prosić don't make me/us etc. get down on my/our etc. knees; nie dać innym dojść do głosu hold the stage; nie dał mi dojść do głosu I couldn't get a word in edgeways.6. (= zlecić) dać komputer do naprawy get one's computer fixed/serviced; dać ogłoszenie place an ad.7. przest. l. dial. (= położyć) put; daj to na półkę put it on the shelf.8. przest. l. dial. (= nastawić) turn (over), switch; daj telewizor na jedynkę turn l. switch the TV to (channel) one; daj to głośno play it loud; daj trochę głośniej/ciszej turn l. crank it up/down a bit.9. ( w zwrotach) dać komuś błogosławieństwo zwł. kośc. give sb a blessing, bless sb; daj Boże let's hope (to God), would to God; nie daj Boże/Bóg! God forbid!; dać komuś cynk pot. tip sb off, tip sb the wink; dać czadu pot. (= szybko jechać) floor it, step on it, put the pedal to the metal; (= głośno odtwarzać) pump up the volume, play l. hit it up; (o zespole = głośno grać) kick out the jams, cook; dać komuś do myślenia make sb (stop and) think; dać coś komuś do zrozumienia make sth clear to sb; dać komuś do zrozumienia, że... make it clear to sb (that)..., give sb to understand (that)...; dać komuś dowód miłości prove one's love to sb; dać drapaka/chodu pot. cut and run, take to one's heels; dać dupy wulg. obelż. pot. (= uprawiać seks) put out ( komuś for sb); wulg. pot. uj. (= spartaczyć robotę) screw (the job) up; daj głos! ( do psa) speak!; nie dam za to głowy I wouldn't swear to that; dać gwarancję guarantee, give/offer a guarantee; dać komuś kosza przest. pot. turn sb down, spurn sb, give sb the bounce; dać komuś krzyżyk na drogę bid sb good riddance; dajmy na to, że... pot. let's say that...; dać na tacę kośc. put (some) money on the (collection) plate; dać sobie na wstrzymanie pot. let it go; dać na zapowiedzi kośc. have one's/the banns published, publish the banns; dać komuś coś odczuć make sb feel sth; dać ognia fire; dać komuś po buzi/w twarz slap sb's face, slap sb across the face; dać komuś po nosie rap sb over the knuckles; ktoś nie dał po sobie poznać czegoś (uczuć, strachu) sb did not let sth show; dać komuś popalić/wycisk/do wiwatu pot. kick/whip sb's butt/ass, give sb a rough ride; dać słowo give one's word, make a promise; dać słowo honoru promise solemnly; dać komuś święty spokój leave sb alone; coś komuś nie daje spokoju sth gnaws/is gnawing at sb, sth eats away/is eating away at sb, sth haunts sb; dać czemuś radę manage sth; dać komuś radę take sb on; dać rozkaz give an order l. a command; dać komuś w kość pot. poop/wear sb out; dać komuś w czapę (= zabić) sl. waste sb; dać wiarę (czemuś) believe (sth); dać wyraz czemuś give expression to sth; dać z siebie wszystko do/give one's best; dać za wygraną give up; dać komuś znać let sb know; dam ci znać I'll let you know; to nic nie da that's no good.pf.1. tylko 3 os. sing. l. nieos. (= być realnym) tego nie da się zrobić it can't be done; ile się da as much as possible; na/o ile się da as far as possible; jak l. czym się da by any means possible/whatsoever.2. dać się poznać jako ktoś prove o.s. to be sb; dać się ponieść (emocjom/nerwom) get carried away; dać się nabrać be taken in; dać się nabrać na coś fall for sth; dawać się komuś we znaki give sb a hard time.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dać
-
2 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
3 m|ieć
impf (mam, masz) Ⅰ vt 1. (posiadać) (na własność) to have (got), to own [dom, samochód, mikrofalówkę]; (do dyspozycji) to have (got); (prowadzić) to run [firmę, warsztat]- mają dom na wsi they have a. own a house in the country- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes- ubrała się w to, co miała she put on what she had- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?- masz scyzoryk? have you got a penknife?- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?- czy macie gaz? have you got gas?- mieć coś przy sobie to have sth on one- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.- mieć na coś to have money for sth- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on- jak masz na imię? what’s your name?- mam na imię Maria my name’s Maria- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)- masz!/macie! (weź/weźcie) here!- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.- masz, włóż to na siebie! here, put this on!- (a) masz! (zadając razy) take that!- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.2. (liczyć sobie) to be- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)- ile ona ma lat? how old is she?- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres3. (posiadać jako cechę) to have (got)- pokój ma dwa okna the room has two windows- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair- miała dziurawe buty she had holes in her shoes- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late4. (o stanie fizycznym i psychicznym) to have [grypę, gruźlicę, trudności]; to feel [ochotę, żal]; to have, to bear [urazę]- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees- mieć złamaną nogę to have a broken leg- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches- mieć pragnienie to be thirsty- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite- mam nadzieję, że… I hope that…- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth- miała ochotę płakać she felt like crying- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face5. (o relacjach między ludźmi) to have [syna, córkę, przyjaciół, wrogów]- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby- miała z nim dwóch synów she had two sons by him- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her- mieć kogoś nad sobą to have sb above one- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like6. (znajdować się w jakiejś sytuacji) to have (got) [długi, posadę, połączenie]- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs- mieć słuszność a. rację to be right- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him- co ja z tobą mam? what am I to do with you?- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.7. (brać udział) to have [zebranie, koncert, egzamin, próbę]- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident8. (ukończyć etap nauki) to have, to hold [dyplom, tytuł]- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects9. (znaleźć się w określonym miejscu lub czasie) wreszcie mamy stację here’s the station at last- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter- którego dziś mamy? what’s the date today?- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind himⅡ v aux. 1. (dla wyrażenia powinności) macie teraz spać you’re to a. you have to (get off to) sleep now- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?- mieć coś do zrobienia to have sth to do- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on2. (zamiar, przewidywanie) (ona) ma przyjść o drugiej she’s expected (to come) at two- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…3. (rezultat) mieć coś zrobione to have sth done- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.4. (zdziwienie, rozczarowanie) ja miałbym to powiedzieć? I said that?!- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in AfricaⅢ mieć się 1. (być w stanie, położeniu) to be; (czuć się) to feel, to be- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.- mam się dzisiaj lepiej I feel better today- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well- jak się rzeczy mają? how do things stand?- rzecz ma się tak, że… the thing is that…- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese2. (uważać się za) to think a. consider oneself- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die3. (być bliskim) mieć się ku końcowi to be drawing to a close a. an end- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better- ma się na deszcz it looks like rain- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. areⅣ ma Fin. (zapis księgowy) credit- winien i ma debit and credit- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit sideⅤ mam! inter. (przypomniałem sobie) I’ve got it!- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!Ⅵ nie ma być■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come- on to ma łeb! he’s no fool!- mieć głowę do interesów to have a good head for business- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ieć
-
4 do1
praep. 1. (w kierunku) to- pojechać do Warszawy/Francji to go to Warsaw/France- pójść do kina/teatru to go to the cinema/theatre- pójść do domu to go home- chodzić do szkoły to go to school- Anna już wyszła do pracy Anne has already left for work- podejść do kogoś to come up to a. approach sb- chodźmy do mnie let’s go to my place- przyszedł do mnie wczoraj Robert Robert came to see me yesterday- pójść do lekarza/dentysty/szewca/fryzjera to go to the doctor’s/dentist’s/cobbler’s/hairdresser’s- pójść do prawnika to go and see a lawyer, to go to see a lawyer- napisać do kogoś to write to sb- rzucić/podać piłkę do kogoś to throw/pass a ball to sb- zatelefonować/zwrócić się do kogoś to phone/address sb- celować/strzelić do kogoś to aim/shoot at sb- odprowadzić kogoś do drzwi to see sb to the door- piąć się do góry to climb up- podnieść rękę do góry to put one’s hand up- ręce do góry! hands up!- włosy zaczesane do góry upswept hair- odległość od punktu a do b the distance from A to B a. between A and B2. (do środka) in, into- wejść do pokoju/mieszkania to go into a. enter a room/flat- wsiąść do samochodu to get into a car- wsiąść do autobusu/pociągu/samolotu to get on(to) a. board a bus/a train/a plane- włożyć coś do koperty/walizki/szafy/kieszeni to put sth in(to) an envelope/a suitcase/a wardrobe/one’s pocket- wlać wodę do filiżanki/butelki/czajnika to pour water into a cup/bottle/kettle- wsypać cukier do herbaty/kawy to put sugar in(to) one’s/sb’s tea/coffee- wlać komuś coś do gardła to pour sth down sb’s throat3. (z określeniami czasu) [pracować] till, until; [dostarczyć] by- zostanę tutaj do jutra/poniedziałku/wiosny I’ll be here till a. until tomorrow/Monday/spring- mieszkał w Krakowie do śmierci he lived in Cracow to the end of his life- skończę tłumaczenie do środy I’ll finish the translation by Wednesday- do rozpoczęcia meczu zostało pięć minut it’s/it was five minutes to the beginning of the match- do jutra/do czwartku! see you tomorrow/Thursday!- do widzenia a. zobaczenia! goodbye!; see you! pot.- do tego czasu nie wolno ci wychodzić z domu until then you mustn’t go out- do tego czasu skończymy malowanie by then we shall have finished the painting- tradycja ta sięga wstecz do XVII wieku this tradition goes back to the seventeenth century- do ostatniej chwili till the last moment, until the last- wpół do drugiej/szóstej half past one/five4. (do określonej granicy) (o ilości policzalnej) up to, as many as; (o ilości niepoliczalnej) up to, as much as; (o odległości) up to, as far as; (o wysokości) down/up to- do dwudziestu pacjentów dziennie up to a. as many as twenty patients a day- do 100 złotych up to a. as much as one hundred zlotys- inflacja spadła z dziesięciu do siedmiu procent inflation went down from ten to seven per cent- do tamtego drzewa up to a. as far as that tree- do kolan [buty, spódnica] knee-length; [śnieg, woda] up to one’s knees; [warkocze, włosy] down to one’s knees- od stu do dwustu ludzi/kilometrów from one hundred to two hundred people/kilometres, between one hundred and two hundred people/kilometres- zmierzyć coś z dokładnością do milimetra to measure sth to within a. to an accuracy of one millimetre- do ostatniego tchu to the last gasp- do ostatniego człowieka to a man, to the last man5. (przeznaczenie) for- telefon/list do ciebie a phone call/letter for you- piłka do drewna/metalu a saw for (cutting) wood/metal- coś do jedzenia/picia something to eat/drink- nie mieć nic do jedzenia/picia to have nothing to eat/drink- do czego to jest? what is this for?- „do czego używasz tej szmaty?” – „do mycia podłogi” ‘what do you use this rag for?’ – ‘for washing the floor’- to nie jest do zabawy that’s not for playing with- kluczyki do samochodu car keys- przybory do pisania writing implements- pasta do butów/podłóg shoe/floor polish- muzyka do tańca dance music- miejsce do siedzienia/spania a place to sit/sleep- opiekunka do dziecka a nanny a. childminder- „zatrudnię gosposię do prowadzenia domu” ‘housekeeper wanted’- jednostka do zadań specjalnych a commando unit- asystent do specjalnych poruczeń a special assistant- Komisja do Spraw Zbrodni Wojennych War Crimes Commission6. (cel, zadanie) mieć lekcje do odrobienia to have (one’s) homework to do- mieć coś do zrobienia a. do roboty to have something to do- nie masz nic lepszego do roboty? haven’t you got anything better to do?- mamy kilka spraw do omówienia we’ve got a few things to discuss- sekretarka przyniosła mu dokumenty do podpisania the secretary brought him some documents to sign- sprawę przekazano do ponownego rozpatrzenia the case was sent back a. returned for reconsideration- czy masz coś do prania/prasowania? have you got anything that needs to be washed/ironed?- wziąć się do pracy to get down to work- oddałem buty do naprawy I took the shoes in to be repaired- pozowała mu do portretu she was sitting for him7. (wyrażające możność lub niemożność) do/nie do naprawienia repairable/irrepairable- możliwy/niemożliwy do zrealizowania feasible/unfeasible- nienadający się do jedzenia uneatable- wyrażenie nie do przetłumaczenia an untranslatable phrase- hałas nie do wytrzymania unbearable noise- przeszkody nie do pokonania insurmountable obstacles- propozycja nie do przyjęcia an unacceptable proposal- to jest nie do załatwienia this is impossible (to arrange)8. (z wyrażeniami uczucia) for, to, towards- miłość/szacunek do kogoś love/respect for sb- nienawiść do kogoś hatred for a. of sb- jego stosunek do rodziców/pracy his attitude towards his parents/to(wards) (his) work- mieć a. odczuwać wstręt do pająków to hate a. be afraid of spiders- tęsknić do czegoś to long a. yearn for sth9. (przynależność) to- należeć do stowarzyszenia to belong to a. to be a member of an association- należeć do partii to be a member of a party- od dziesięciu lat należy do Partii Zielonych he’s been a member of the Green Party for ten years- zapisać się do chóru/klubu to join a choir/club- zaciągnąć się do wojska to enlist in the army- zaliczać kogoś do swoich przyjaciół to count sb among one’s friends10. (przyłączenie) to- przymocować/przywiązać coś do czegoś to attach/tie sth to sth- dodatek do pensji an allowance a. bonus on top of sb’s wages/salary- był przystojny, do tego jeszcze nie stary he was good looking, and not so old either- do tego wszystkiego (na domiar złego) on top of all that11. (w porównaniach) to, with- porównać kogoś/coś do kogoś/czegoś to compare sb/sth to sb/sth- a do b tak się ma jak x do y a to b is like x to y12. (określając proporcje) to- mapa w skali 1 do 2500 a map on a scale of 1 to 2500- makieta w skali jeden do pięciu a one-fifth scale model- Legia wygrała dwa do jednego Legia won 2-113. (w wyrażeniach wykrzyknikowych) do broni! to arms!- do łóżka, ale już! off to bed now!- do roboty! let’s get down to work!; let’s go! pot.■ co ci do tego? what’s it got to do with you?; what business is it of yours? pot.- jemu nic do naszych spraw he has no business interfering in our affairsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > do1
-
5 być
impf (jestem, jesteś, jest, jesteśmy, jesteście, są, byłem, byłeś, był, byliśmy, byliście, byli, będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) Ⅰ vi 1. (istnieć, żyć) to be- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born- myślę, więc jestem I think, therefore I am- być albo nie być to be or not to be- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’- już cię/was nie ma! off with you!2. (przebywać, znajdować się) to be- być w pracy/szkole to be at work/at school- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house- co jest w tym pudle? what’s in this box?- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more3. (trwać, stawać się) to be- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home- był maj it was in May- to było w grudniu 1999 it was in December 1999- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago- jest piękny ranek it’s a fine morning- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays- nic z tego nie będzie it’s hopeless- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it4. (odbywać się, zdarzać się) to be- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow- był do ciebie telefon there was a phone call for you- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold5. (uczestniczyć, uczęszczać) to be- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university- być na studiach to be a student a. at college- być na prawie/medycynie to study law/medicine- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department- być na kursie komputerowym to be on a computer course- być na wojnie to go to war6. (przybyć) to be, to come- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive- był na mecie trzeci he came third- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?7. (znajdować się w jakimś stanie) to be- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol- być w ciąży to be pregnant- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle- być w strachu to be scared- być w rozpaczy to be in despair- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.- być na diecie to be on a diet- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel- być na emeryturze/rencie to be on a pension- sukienka jest do kolan the dress is knee-length- wody było do kostek the water was ankle-deep- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.Ⅱ v aux. 1. (łącznik w orzeczeniu złożonym) to be- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?- była wysoka/niska she was tall/short- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself- ta zupa jest zimna this soup is cold- Maria jest niewidoma Maria is blind- jesteś głodny? are you hungry?- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years- bądź dla niej miły be nice to her- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?- nie bądź głupi! don’t be a fool!- cicho bądź! be quiet!- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything- dwa razy dwa jest cztery two times two is four2. (w stronie biernej) artykuł jest dobrze napisany the article is well written- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool3. (w czasie przyszłym złożonym) shall, will- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him4. przest. (w czasie zaprzeszłym) w Krakowie mieszkał był przed trzema laty he would have been living a. was living in Cracow three years ago 5. (w trybie warunkowym) byłbym napisał a. napisałbym był do ciebie, gdybym znał twój adres I would have written to you, had I known your address a. if I had known your address- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you6. (w zwrotach nieosobowych) było już późno it was already late- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven- nie było co jeść there was nothing to eat- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame- na imię było jej Maria her name was Maria- było dobrze po północy it was well after midnight- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with7. (z czasownikami niewłaściwymi) to be- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts- być może perhaps, maybe- być może nam się uda perhaps we’ll succeed- być może a. może być, że… it may happen that…- być niczym [osoba] to be a nobody- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money- było nic mu nie mówić you should have told him nothing- co będzie, to będzie whatever will be, will be- co było, to było let bygones be bygones- co jest? pot. what’s up? pot.- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work- nie ma co! well, well!- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!- niech będzie! oh well!- niech ci/wam będzie! have it your own way!- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!- niech tak będzie! (zgoda) so be it!- tak jest! (owszem) (that’s) right!- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!- to jest książk. that is, that is to say- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy* * *(jestem, jesteś); pl jesteśmy; pl jesteście; pl są; imp bądź; pt był, była, byli; sg fut będę; sg fut; będziesz; vijestem! — present!, here!
jest ciepło/zimno — it's warm/cold
jest mi zimno/przykro — I'm cold/sorry
będę pamiętać lub pamiętał — I will remember
co będzie, jeśli nie przyjdą? — what will happen if they don't come?
nie może być! — this lub it can't be!
tak jest! — yes, sir!
jestem za +instr /przeciw być — +dat I am for/against
* * *I.być1ipf.1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).II.być2ipf.1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > być
-
6 dopu|ścić
pf — dopu|szczać impf Ⅰ vt 1. (pozwolić się zbliżyć) to admit, to allow- (ona) cały czas rozmawia, nie dopuszcza nikogo do telefonu she’s talking all the time, she won’t let anyone get to the phone- konsula nie dopuszczono do aresztowanych the consul wasn’t allowed to see those who’d been arrested- pies dopuszczał do swojej miski tylko właściciela the dog only let a. allowed its owner near its dish- czy możesz mnie dopuścić do szafy/zlewu? can you let me get to the cupboard/sink?- niezatrudnionych nie dopuszcza się do pracowni/do aparatury only employees are allowed in(to) the workshop/near the equipment- (on) nie dopuszcza nikogo do zakaźnie chorych he keeps the highly infectious in total isolation2. (pozwolić uczestniczyć) dopuścić kogoś do zawodu to admit sb to a profession- dopuścić kogoś do egzaminu to allow sb to sit an exam- dopuścić kogoś do głosu to allow sb to speak- mówił przez pół godziny, nie dopuszczając mnie do głosu he spoke for half an hour and I couldn’t get a word in edgeways- dopuścić kogoś do tajemnicy to let sb in on a secret3. (zatwierdzić) to pass- produkty dopuszczone do spożycia products passed as fit for human consumption- dopuścić reaktor do eksploatacji to certify a reactor fit for use- dopuścić coś do obrotu to authorize the sale of sth4. (uznać za możliwe) to allow (coś for sth); to permit (coś of sth)- autorzy dopuszczają inne rozwiązanie the authors admit that another solution is possible- dopuszczać wyjątki to allow for exceptions5. (przyjąć do wiadomości) nie dopuszczać do siebie przykrych myśli/faktów to put unpleasant thoughts/events out of one’s mind- nie chcieli dopuścić do swojej świadomości beznadziejności położenia they didn’t want to admit that they were in a hopeless situation- nie dopuszczaj do siebie myśli, że on może cię opuścić don’t even think about his walking out on youⅡ vi (pozwolić) to let, to allow- nie dopuszczę do tego I won’t let it happen- nie wolno dopuścić do tej sytuacji we can’t allow such a situation to arise- urzędnicy, którzy dopuścili do przecieku tych informacji, zostaną zwolnieni the officials who leaked this information will be dismissed- nie dopuszczę, żeby moją córką tak pomiatano I won’t let anybody push my daughter around like thatⅢ dopuścić się — dopuszczać się (popełnić) to perpetrate vt [zbrodni]; to commit vt [zdrady]- prezydent dopuścił się łamania praw obywatelskich the president violated civil rightsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dopu|ścić
-
7 cho|dzić
impf Ⅰ vi 1. (stawiać kroki) [osoba, zwierzę] to walk, to go- zaczął chodzić, gdy miał rok he started walking when he was a year old- pacjent zaczyna już chodzić the patient’s beginning to walk- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- chodzić po pokoju/po mieszkaniu to walk around the room/flat- chodzić po drzewach to climb trees- chodzić po zakupy to go shopping- chodzić na czworakach to crawl on all fours- chodzić na palcach/na rękach to walk on tiptoe/on one’s hands- chodzić o lasce to use a walking stick- chodzić o kulach to walk on a. go about on crutches- chodzić z kimś to go out with sb- ta piosenka chodzi za mną cały dzień that song’s been going around in my head all day- od rana chodzi za mną coś słodkiego I’ve been longing for something sweet to eat since this morning- chodzić za czymś pot. to be looking for sth- chodziłem za jakimś ładnym drobiazgiem dla mamy I’ve been looking for something nice for Mum2. (uczęszczać, bywać) to go- chodzić do pracy/szkoły/biura to go to work/school/the office- chodzić do kościoła to go to church- chodzić do podstawówki/gimnazjum/liceum to go to primary school/middle school/upper school- chodzić do kina/teatru to go to the cinema/theatre- chodzić na uniwersytet to go to university- chodzić na wykłady/zajęcia to attend a. go to lectures/classes- raz w tygodniu chodzę na angielski I have a. I go to English lessons once a week- chodzić na zebrania/na koncerty to go to meetings/concerts- chodzić na basen to go swimming- chodzić na masaże to go to massage sessions- chodzić na wagary to play truant- chodzić na wycieczki to go on walks/walking tours- chodzić po kawiarniach/dyskotekach to go round coffee bars/discos- chodzić po znajomych to go round visiting friends- chodzić na grzyby to go mushroom picking- chodzić na jagody to go berrying, to pick blueberries- chodzić na ryby/polowanie to go fishing/hunting- chodzić na zwiad to go on reconnaissance trips a. missions- w niedziele chodzimy z wizytą do teściów on Sundays we visit my in-laws- on często do nich chodzi he often visits them3. (kursować) [autobus, pociąg] to go, to run; [statek] to sail- chodzić dokądś to go somewhere- dokąd chodzi ten tramwaj? where does this tram go to?- w dni świąteczne autobusy chodzą rzadziej the buses don’t run so often on holidays- metro chodzi do północy the metro runs until midnight4. (funkcjonować) to work- klucz w zamku lekko chodzi the key turns easily in the lock- zegar dobrze/źle chodzi the clock keeps/doesn’t keep good time5. (poruszać się) [pierś] to heave; [grdyka] to bob- szczęki mu chodziły z wściekłości his chin quivered in fury- wino chodzi pot. the wine is fermenting6. (krążyć) [plotki] to go around- chodzą wieści, że zginął there are rumours going around that he’s died- chodzą słuchy, że zagra główną rolę pot. everyone’s saying that s/he’ll play the main part- chodzą mi po głowie różne pomysły I’ve got various ideas floating around in my head- chodzić w płaszczu/spodniach to wear a coat/trousers- chodzić w czerni/bieli to wear black/white- chodzić w żałobie to be in a. wear mourning- cały miesiąc chodziła w gipsie she had to wear a plaster cast for a whole month- chodzić koło kogoś to look after sb- ona umie chodzić koło dzieci she’s (very) good with children- chyba się zakochał, bo chodzi koło niej jak psiak I think he’s in love – he runs around her like a little dog- chodzić koło własnych spraw/interesów to look after one’s own affairs/interests9. środ. Żegl. (pływać) to sail- chodzić pod żaglami to sailⅡ v imp. chodzić o coś to be about sth, to concern sth- chodzi o to, że(by)… the point is that…- chodziło o to, że szef niektórych faworyzował the point was that certain people were favoured by the boss- nie chodzi o to, żeby… it’s not that…- o co chodzi? what’s up, what’s the problem a. matter?- nie rozumiem, o co chodzi w tym filmie I don’t get a. understand that film at all- chodzi o nasze zarobki… it’s about our earnings…- chodzi o sąsiada – właśnie miał wypadek it’s about our neighbour – he’s had an accident- tu chodzi o sprawę najwyższej wagi we’re talking about an issue of the utmost gravity- chodzi o jej szczęście/dobro it’s her happiness/well-being that’s at issue- jeśli o mnie chodzi, to wolę jechać pociągiem as far as I’m concerned, I’d prefer to go by train- (to w ogóle) nie o to chodzi that’s not the point (at all)- o co ci chodzi? what do you mean?- nie o to mi chodziło that’s not what I meant- chodzi nam o dywan we’d like to buy a carpetⅢ chodź/chodźcie inter. come on, let’s go- dziewczyny, chodźcie popływać come on, girls, let’s go for a swim- chodź, pokażę ci całe mieszkanie come on, I’ll show you the whole flat- chodźcie jeść! let’s (go and) get something to eat- chodź no tutaj! come here, will you!- chodzić własnymi drogami przen. to do things a. go one’s own way- po ile chodzą teraz dolary? what’s the going rate for the dollar? pot.- takie kurtki dobrze chodzą na bazarze jackets like these sell well at the market- chodzić w parze z czymś to go hand in hand with sth elseThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cho|dzić
-
8 czar|y-mar|y
Ⅰ plt (G czarów-marów) pot., iron. hocus-pocus U; mumbo-jumbo U pot.- nie wierzę w te czary-mary I don’t believe in all that mumbo-jumboⅡ inter. (formułka) abracadabra!, hey presto!- wydaje ci się, że powiesz: „czary-mary” i wszystko będzie dobrze you think you can just say ‘hey presto’, and everything will be all right- czas płynie time passes a. goes by- kawał czasu pot. a long time- proces rozłożony w czasie a process continuing over time- trwonić/marnować czas na coś to waste time on sth- spędzać czas na czymś to spend time on sth- czas mijał im na rozmowach o życiu they whiled away the time talking about life2. sgt (moment, pora) the time- czas odjazdu/przyjazdu arrival/departure time- spojrzał na słońce, żeby określić czas he looked at the sun to determine the time- określić przybliżony czas wybuchu to determine the approximate time of the explosion- od czasu skończenia studiów after graduating- rok minął od czasu ich ostatniego spotkania a year had/has passed since their last meeting- co jakiś czas once in a while- od czasu do czasu from time to time, every now and then, occasionally- od tego czasu since then a. that time- do tego czasu nie dowiedzieliśmy się…/nie dowiemy się…/nie wiedzieli we still don’t know even now a. still haven’t learnt…/we won’t know a. find out before then/up to that time they didn’t know3. sgt (odpowiedni moment) time- czas żniw/zbiorów harvest time- nadszedł czas, żeby stąd wyjechać the time has come to leave this place- o czasie on time a. schedule- koncert rozpoczął się o czasie the concert began a. started on time- przyszliśmy po czasie/przed czasem we arrived late/ahead of time- do czasu (ostrzeżenie) you’ll/they’ll find out a. see (one day)!- póki czas while there’s still time4. sgt (odcinek czasu) time, duration- po jakimś czasie after some time- w tym czasie at that time- od dłuższego czasu for a long time- przez cały czas all the time- w czasie during- w czasie wakacji/podróży during a holiday/trip a. journey- ona będzie pod ścisłą obserwacją na czas leczenia she will be under close observation for the duration of the treatment- na czas remontu możesz zamieszkać u mnie you can stay with me while the building work is being carried out5. sgt (ilość czasu) time- mieć czas na coś/dla kogoś to have time for sth/sb- nie mieć czasu na coś/dla kogoś to have no time for sth/sb- mieć mało czasu to be pressed for time- mieć dużo czasu to have lots of time a. time on one’s hands- dawać a. dać komuś trzy dni/dwie godziny czasu na coś to give sb three days/two hours to do sth- przygotowania zajęły mi mnóstwo czasu the preparations took up a lot of my time- zabrakło nam czasu we ran out of time- panie pośle, pański czas się skończył Sir, your time’s up6. Sport (wynik) time- uzyskał najlepszy czas he had the best time- jaki masz czas na 100 metrów? what’s your time for the 100 metres?7. Sport (przerwa w grze) timeout- trener poprosił o czas the coach asked for a timeout8. sgt Astrol., Geog. time- czas letni summer time GB, daylight-saving time US- czas zimowy standard time- czas miejscowy local time9. Jęz. tense- czas przeszły/przyszły/teraźniejszy/zaprzeszły past/future/present/pluperfect a. past perfect tenseⅡ praed. (pora) nie czas na żarty this is no time for joking around- czas spać it’s bedtime, it’s time to go to sleep- czas, żeby poważnie pomyśleć o przyszłości it’s time to do some serious thinking about the future- taksówka czeka, czas na dworzec the taxi’s waiting, it’s time to go to the station- czas na mnie/nas it’s time for me/us to go- najwyższy czas, żebyś się ożenił/żebyśmy poszli do domu it’s high a. about time you got married/we went homeⅢ czasy plt (okres) times, days- ciężkie czasy hard times- od niepamiętnych czasów since time immemorial a. time out of mind- to były czasy! those were the days- w czasach minionych in days gone by- w dzisiejszych czasach nowadays, in this day and age- w ostatnich czasach a. ostatnimi czasy lately- z czasów czegoś dating back to sth- dziennik/broń z czasów wojny a diary/weapons dating back to the war- za czyichś czasów in sb’s time a. day- za dawnych czasów in days of old- za wszystkie czasy as if there was no tomorrow- pamiętać lepsze czasy przen. to have seen better days- wyprzedzić swoje czasy to be ahead of one’s timeⅣ czasami adv. (nieraz, niekiedy) sometimes, on and off Ⅴ czasem adv. 1. (nieraz, niekiedy) sometimes, now and then 2. (przypadkiem) by any chance- czy nie masz czasem zapalniczki? do you have a lighter by any chance?, do you happen to have a lighter?- nie zgub czasem tych pieniędzy mind a. be careful you don’t lose that money- □ czas gwiazdowy Astron. sidereal time- czas ochronnyMyślis. closed season- czas strefowy Astron. zone time- czas uniwersalny Astron. universal time, Greenwich Mean Time, G.M.T.- średni czas słoneczny Astron. mean (solar) time- nie róbmy tego na czas, zróbmy to dobrze let’s not rush it, let’s just do it well- swego a. swojego czasu once, in one’s time a. day- swego czasu był to ruchliwy port in its time a. day it was a (very) busy port- w swoim czasie (niegdyś) once, in one’s time a. day; (w odpowiednim momencie) in due time a. course- w swoim czasie był przystojnym mężczyzną he was a handsome man in his day- dowiesz się wszystkiego w swoim czasie you’ll learn everything in due course a. when the time comes- onego czasu przest., książk. in the olden days książk.- wszech czasów all-time- aktor/serial wszech czasów an all-time favourite actor/series- gest był nie na czasie the gesture was ill-timed a. untimely- kapelusze są teraz na czasie hats are in right now pot.- narkomania to temat na czasie drug addiction is a very topical issue- wyścig z czasem a race against time a. against the clock- czas to pieniądz przysł. time is money- szkoda czasu i atłasu przysł. it’s a waste of time and money, it’s not worth the troubleThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czar|y-mar|y
-
9 zgo|da
Ⅰ f sgt 1. (harmonia) harmony; concord książk.- zgoda małżeńska/między małżonkami marital harmony/harmony between husband and wife- w zgodzie z czymś książk. (z przepisami) in accordance with sth, in conformity with sth; (z tradycją) in keeping with sth, in line with sth- w zgodzie z zaleceniami in accordance a. conformity a. concurrence with the recommendations- w zgodzie z panującymi trendami, nowe auto jest większe in keeping with the current trends, the new car is bigger- w zgodzie ze sobą a. z własnym sumieniem książk. according to one’s conscience, as one’s conscience dictates- być w zgodzie z własnym sumieniem to be at peace with one’s conscience- chcąc być w zgodzie z własnym sumieniem, nie mogłem zostawić jej samej in all conscience I couldn’t leave her alone- żyć w zgodzie z naturą to live in harmony a. at one with nature- żyć w zgodzie z sąsiadami to live in harmony a. peaceably with one’s neighbours2. (pojednanie, porozumienie) reconciliation- wyciągnąć rękę na zgodę to extend a. offer one’s hand in reconciliation- podać sobie ręce na zgodę to shake hands in agreement- pogodzili się i podali sobie ręce na zgodę they shook hands and made up3. (zgodność opinii) agreement, consensus- panuje powszechna zgoda co do tego, że… there is general agreement a. consensus that…4. (przyzwolenie) assent, consent (na coś to sth); approval (na coś for sth); (oficjalne zezwolenie) permission (na coś for sth)- dać komuś zgodę to give one’s okay to sb pot.- dojść do zgody to reach agreement a. accord- masz moją zgodę you have my approval a. permission- mieć zgodę kogoś na zrobienie czegoś to have sb’s leave a. approval to do sth- poprosić kogoś o zgodę (na zrobienie czegoś) to ask sb’s permission a. leave (to do sth)- skinąć głową na znak zgody to nod (one’s head) in agreement, to nod (one’s) assent- wyrazić zgodę to give one’s assent- wyrazić zgodę na coś to agree a. consent to sth, to approve of sth- zapytać kogoś o zgodę to ask sb’s permission- nie pytając o czyjąś zgodę without sb’s consent a. permission- ożenił się bez zgody/za zgodą rodziców he got married without/with his parents’ consent a. approval- za obopólną zgodą by mutual consent a. agreement- za zgodą autora with the author’s consent- milczenie oznacza zgodę silence implies consent5. Jęz. concord- związek zgody agreementⅡ inter. 1. (wyraża przyzwolenie, aprobatę) all right, OK, very well- „dam ci za to pięćdziesiąt złotych” – „zgoda!” ‘I’ll give you fifty zlotys for it’ – ‘done! a. it’s a deal! a. you’re on!’- „zgoda?” – „zgoda!” ‘(is that) agreed?’ – ‘agreed!’- „zgoda, spotkamy się o drugiej” ‘OK a. righto GB pot., I’ll see you at two’2. (wyraża zastrzeżenie) granted!- zgoda, nie jestem ekspertem, ale potrafię odróżnić trąbkę od saksofonu granted, I am not an expert, but I can tell a trumpet from a saxophone3. (wyraża pojednanie) zgoda! podajmy sobie ręce OK, let’s shake on it; let’s shake hands and make up a. be friends■ zgoda buduje, niezgoda rujnuje przysł. united we stand, divided we fallThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zgo|da
-
10 za1
Ⅰ praep. 1. (dalej, z tyłu) behind (kimś/czymś sb/sth)- przekroczył linię mety dwie sekundy za zwycięzcą he crossed the line two seconds behind the winner- zajęli drugie miejsce za drużyną z Krakowa they came in second place behind the Cracow team- stała za młodym mężczyzną she was standing behind a young man- autobus jechał za ciężarówką the bus was travelling behind a lorry- pies biegł za tramwajem a dog was running behind the tram- jeden za drugim one after the other a. another- zamknij drzwi za sobą close the door after you- brama powoli zamknęła się za nimi the gate slowly closed behind them- oglądać się za kimś to look back at sb- mieć coś za sobą (w przeszłości) to have sth behind one- mieć kogoś za sobą (mieć poparcie) to have sb behind one- najgorsze jest już za nami the worst is behind us a. is over- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- rząd ma za sobą policję i wojsko the government have the police and the military behind them- za czyimiś plecami behind sb’s back także przen.2. (poza) za murami miasta beyond city walls- mieszkają za miastem they live outside town a. the city- wyjechać za miasto to go out of town3. (po przeciwnej stronie) [znajdować się] behind, beyond (kimś/czymś sb/sth)- za biurkiem/ladą behind the desk/counter- za oceanem beyond the ocean4. (na przeciwną stronę) [udać się] behind, beyond (coś sth)- słońce schowało się za chmury the sun hid behind some clouds- włożyła banknoty za stanik she hid the banknotes in her bra- pojechać za granicę to go abroad- wyrzucić kogoś za drzwi to throw sb out- patrzyć za siebie to look back5. (wskazuje na sposób) by (coś sth)- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand- trzymała torbę za pasek she held her bag by the strap6. (z określeniem kwoty) for (coś sth)- 10 jajek za dwa złote 10 eggs for two zlotys- kupić/sprzedać coś za 100 złotych to buy/sell sth for 100 zlotys- za nic bym tego nie zrobił I wouldn’t do that a. it for anything- za darmo for free- za wszelką cenę przen. at any price- za żadną cenę not at any price7. (wskazuje na przedmiot transakcji) for (coś sth)- ile płacisz za telefon? how much do you pay for your telephone?- cennik opłat za świadczone przez nas usługi a list of fees for services we provide8. (wskazuje na powód kary, nagrody) for (coś sth)- kara/nagroda za coś a penalty/reward for sth- ukarać/nagrodzić kogoś za coś to punish/reward sb for sth- skazać kogoś za kradzież to sentence sb for theft- pogniewała się na niego za spóźnienie she was cross with him for being late- dostał medal za uratowanie tonącego he got a medal for saving a drowning man9 (wskazuje na cel) for (coś sth)- naprawdę chcesz umrzeć za ojczyznę? do you really want to die for your country?- modlić się za kogoś/za czyjąś duszę to pray for sb/for sb’s soul- (wypijmy) za zdrowie młodej pary! (let’s drink) to the bride and groom!10 (wskazuje na warunek, okoliczności) on, at (czymś sth/doing sth)- wejście tylko za przepustką a. okazaniem przepustki entry on presentation of a valid pass- za czyjąś zgodą with sb’s permission a. consent- wyszedł za kaucją he was released on bail- oddaj mu to za pokwitowaniem give it to him and ask for a receipt- za czyjąś radą on sb’s advice- za czyjąś namową at sb’s instigation11 (wskazuje na powtarzające się okoliczności) at (czymś sth)- za pierwszym/drugim razem (the) first/second time round- za każdym razem each a. every time- trafił do tarczy dopiero za trzecim razem he only managed to hit the target on the third go- zdał egzamin za trzecim podejściem he passed the exam at the third attempt12 (w zastępstwie) for, instead of (kogoś sb)- napisał za nią wypracowanie he wrote her essay for her- wzięła dyżur za chorą koleżankę she covered her sick friend’s shift- pracować za dwóch to do enough work for two- pił za trzech he drank enough for three (people)13 (wskazujące na upływ czasu) in- za godzinę in an hour a. an hour’s time- za trzy lata in three years a. three year’s time- za chwilę wybije północ it’ll be midnight in a minute14 (w określeniach czasu) za pięć szósta (at) five to six- „która godzina?” – „za dziesięć pierwsza” ‘what’s the time?’ – ‘ten to one’- pociąg odchodzi za dwadzieścia trzecia the train leaves at twenty to three15 (wskazuje na okres) during, in- za jej życia during a. in her lifetime- za króla Kazimierza Wielkiego during a. in the reign of Casimir the Great- za komuny pot. during a. in communist times- za kadencji poprzedniego prezydenta during the term of office of the previous president- za czasów Księstwa Warszawskiego during the period of the Duchy of Warsaw- za młodu sporo podróżował in his youth he did quite a bit a. a fair bit of travelling- dzień za dniem/rok za rokiem one day/year after another- wynagrodzenie za trzy miesiące three months’ wages- zapłacić czynsz za styczeń to pay the rent for January16 (wskazuje na właściwość) as- uważano go za ekscentryka he was regarded as an eccentric- przebrała się za Kopciuszka she dressed up as Cinderella- klucz posłużył mu za narzędzie do otwarcia butelki he used the key as a bottle opener- z krótkimi włosami można ją wziąć za chłopca with her short hair she could be taken for a boy17 (wskazuje na upodobania) przepadać za czymś to go in for a. be fond of sth- tęsknić za kimś to miss sb; to yearn for sb książk.- szaleć za kimś to be mad about sb18 pot. biegać a. chodzić za czymś (umieć załatwiać) to run around after sth pot.- jeździł po Polsce za towarem he travelled around Poland looking for goodsⅡ adj. argumenty za i przeciw pros and cons- wyważyć wszystkie za i przeciw to weigh up (all) the pros and cons- 20 głosów za i 5 przeciw 20 votes for and 5 against- jestem za I’m in favourⅢ za to but, yet- tani, za to pożywny cheap but a. yet nourishingThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > za1
-
11 rzu|cić
impf — rzu|cać pf Ⅰ vt 1. (cisnąć) to throw- rzucić coś a. czymś to throw sth- rzucić w kogoś kamieniem to throw a stone at sb- rzucić coś w kąt to throw sth aside- rzucić komuś koniec liny to throw sb one end of a rope- rzucić sieci to cast the nets- rzucić kotwicę to drop a. cast anchor- rzucić broń to drop one’s weapons- rzuć broń! drop the gun!- rzucić monetą to toss a coin- rzucić monetą, kto pójdzie to toss up who should go- rzućmy monetą let’s toss for it2. (powalić) [cios, wybuch, osoba] to throw- rzucić przeciwnika na deski to throw one’s opponent to the ground- wichura rzuciła nim o ścianę the wind threw him against the wall- zahamował tak ostro, że aż go rzuciło na szybę he braked so abruptly that he was thrown against the windscreen3. (poruszyć gwałtownie) [osoba, zwierzę] to toss- rzucać głową/ramionami to toss one’s head/arms- konie rzucały łbami the horses were tossing their heads4. (potrząsnąć) [wiatr] to toss [łódką]- fale rzucały statkiem waves tossed the ship about- samolotem rzucało the plane was tossed about- samochód rzucał na wybojach the car bumped over the rutted road- rzucały nim drgawki he was shaken by convulsions5. (wysłać) to send [wojska, piechotę]- rzucić oddziały do natarcia to send the troops into battle- rzucić na rynek nowy produkt to launch a new product- do sklepu rzucili masło/mięso pot. there’s some butter/meat at the grocery6. (emitować) [lampa, drzewo] to cast, to throw [światło, cień]- latarnia rzucała krąg światła na chodnik the street lamp cast a ring of light on the pavement- rzucić nowe światło na coś przen. [dowód, odkrycie] to shed new light on sth7. (wyświetlić, namalować, opisać) [osoba] to throw [obraz]- rzucić obraz na ścianę/ekran to throw an image onto a wall/screen- rzucić coś na papier to put sth on paper- ciemny wzór rzucony na białe tło a dark pattern against a white background8. (skierować) to cast [czar, zaklęcie, oskarżenie]; to throw, to cast [spojrzenie, uśmiech]- rzucić na kogoś urok to cast a spell on sb- rzucić komuś wyzwanie to throw down the gauntlet to sb- rzucić komuś spojrzenie pełne nienawiści to throw sb a look of hatred- rzucić na coś okiem to have a look at sth- rzucić na kogoś podejrzenie to cast suspicion on sb9. (powiedzieć) rzucić rozkaz/pytanie to order/to ask a question- rzucać uwagi to make remarks- rzucić przekleństwo to curse- rzucić komuś w twarz obelgę to throw an insult at sb- rzucić myśl a. pomysł, żeby… to come up with an idea to…- rzucić hasło do odmarszu to give an order to depart- rzucić hasło odnowy moralnej to call for moral revival- „zobaczysz, że mam rację” – rzucił na odchodnym ‘you’ll see I was right,’ was his parting shot10. (zbudować) to throw- rzucić most przez rzekę to throw a bridge over a river11. (zdecydować o miejscu pobytu) los rzucił go do Francji he found himself in France 12. pot. (porzucić) to leave; to dump pot. [żonę, męża]- chłopak ją rzucił her boyfriend dumped her- rzucił ją dla młodszej he left her for a younger woman13. (zrezygnować) to give [sth] up [palenie, pracę]- rzucić szkołę to give up a. quit school- rzucić wszystko w diabły pot. to let it all go to hell- rzucił wszystko i wyjechał he dropped everything and left- rzucił wszystko i wybiegł z domu he dropped everything and ran outsideⅡ rzucić się — rzucać się 1. (skoczyć, paść) to throw oneself- rzucić się w przepaść/z okna to throw oneself off a rock/out of a window- rzucić się pod pociąg to throw oneself in front of a train- rzucić się na ziemię/łóżko to throw oneself on the ground/bed2. (pobiec) to rush; (skoczyć) to lunge- rzucić się do drzwi to rush towards the door- rzucić się do przodu to lunge forward- rzucić się do ucieczki to dart away- rzucić się w pościg za kimś to dart after sb- rzucić się komuś na ratunek to rush to sb’s rescue3. (zaatakować) rzucić się na kogoś to throw oneself at sb- rzucić się na kogoś z nożem to lunge at sb with a knife- rzucił się na niego pies he was attacked by a dog4. (zabrać się z zapałem) to throw oneself- rzucić się w wir pracy to throw oneself into work- rzucił się na jedzenie he attacked the food ravenously- rzucać się na książki to read voraciously- rzucić się robić coś to rush to do sth- wszyscy rzucili się kupować maski gazowe people rushed to buy gas masks5. (miotać się) to thrash about; (we śnie) to toss about- rzucać się przez sen to toss about in one’s sleep- ryba rzucała się na piasku the fish was thrashing about on the sand6. (obruszyć się) to bridle- rzucił się na to oskarżenie he bridled at the accusation7. pot. (wdać się) [infekcja, zakażenie] to set in- rzuciła się gangrena gangrene set in- rzuciło jej się na płuca/nerki her lungs/kidneys were affected- na mózg a. rozum mu się rzuciło it made him crazy8. pot. (wydać pieniądze) to lash out pot.- rzucił się i kupił jej złoty pierścionek he lashed out and bought her a gold ringⅢ rzucać się pot. (wykłócać się) to argue; (sprawiać kłopot) to cause trouble■ rzucać mięsem pot. to hurl abuse- rzucać się w oczy to be conspicuous, to stick out- od razu rzucało się w oczy, że… it was clearly visible that…- rzuciło mi się w oczy, że… I noticed that…- rzucający/nierzucający się w oczy conspicuous/inconspicuousThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rzu|cić
-
12 że
z, ze Ⅰ praep. 1. (przed określeniami miejsca) from (czegoś sth); (o pomieszczeniu, pojemniku) from, out of (czegoś sth); (o powierzchni) off (czegoś sth)- z Polski/ze Szkocji from Poland/Scotland- pamiątka z Japonii a souvenir from Japan- św. Franciszek z Asyżu St Francis of Assisi- jechać z Berlina do Warszawy to go from Berlin to Warsaw- wyszedł z domu o trzeciej he left home at three- wyjął pieniądze z portfela he took some money out of his wallet- zjechał na sankach z górki he went down the hill on a sledge- gwóźdź wystający z deski a nail sticking out of a plank- zdjął obraz ze ściany he took the picture off the wall- sprzątnęła brudne naczynia ze stołu she cleared the dirty dishes off the table- podniósł coś z podłogi he picked something up off the floor- zsiadł z konia he got off the horse2. (określający kierunek, stronę) from (czegoś sth)- hałasy dochodzące z góry noises coming from upstairs- widok z wieży kościoła the view from the church tower- z każdej strony a. ze wszystkich stron from all sides, from every side- z lewej/prawej strony (znajdować się) on a. to the left/right; (zbliżać się) from the left/right- z mojej lewej/prawej strony (tuż obok) by my left/right side; (nieco dalej) to my left/right- z tamtej strony brzeg jest bagnisty on the other side the shore is marshy- z przodu/tyłu at the front/back3. (określający źródło, pochodzenie) from (czegoś sth)- informacje pochodzące z dziennika telewizyjnego information from the TV News- dane z rocznika statystycznego data from a statistical yearbook- wiadomość z pewnej gazety information from a certain newspaper- znał jej adres z książki telefonicznej he knew her address from the telephone directory- wiem o tym z doświadczenia I know it from experience- z badań rynkowych wynika, że… from market research it emerges that…- dyrektor z wyboru/nominacji an elected/a nominated director- towary z importu imported goods- odrzuty z eksportu export rejects- znalazł sobie pracę z ogłoszenia he found a job through an ad4. (z określeniami czasu) from, of (czegoś sth)- zamek z XV wieku a castle (dating) from the 15th century- fotografie z lat szkolnych photographs from one’s school days- jego list z 12 maja his letter of 12 May- to jest rachunek za telefon z ubiegłego miesiąca this is the phone bill for a. from last month- z rana in the morning- z samego rana first thing in the morning5. (wskazuje na podstawę, wzór) from (czegoś sth)- rysunek z natury a drawing from nature- odpis z oryginału a duplicate of the original- wyrecytować coś z pamięci to recite sth from memory- przepisał dane z tablicy he copied down the data from the board6. (wskazuje na surowiec) of, from (czegoś sth)- z drzewa/ze stali of a. from wood/steel- zasmażka z mąki i wywaru a roux of a. from flour and stock- z czego to jest zrobione? what is it made of a. from?- wiązanka z czerwonych róż a bunch of red roses- sok z wiśni/malin cherry/raspberry juice- sałatka z pomidorów/selera a tomato/celery salad- dom wybudowany z cegieł a brick-built house7. (wskazuje na zbiór) of (kogoś/czegoś sb/sth)- któryś z nich/nas one of them/us- jeden z uczniów one of the pupils- żaden z nauczycieli none of the teachers- najstarszy/najmłodszy z nich the oldest/youngest of them- czy któryś z was go zna? do any of you know him?- czy coś z tego rozumiesz? do you understand any of that?8. (wskazuje na przyczynę stanu) out of, from (czegoś sth)- z radości/ze strachu out of joy/fear- z konieczności (out) of necessity- zemdleć z wyczerpania to faint from exhaustion- umrzeć z głodu die of starvation- wyszła za mąż z miłości she married for love a. out of love- udusił się z braku powietrza he suffocated through lack of air9 (wskazuje na stan początkowy) from (kogoś/czegoś sb/sth)- z nasion/pąków from seeds/buds- wyrosła z niej śliczna dziewczyna she grew into a very pretty girl- z majora awansował na pułkownika he was promoted from major to colonel- inflacja spadła z 10 do 8 procent inflation went down from 10 to 8 per cent- z niewinnej sprzeczki zrobiła się wielka awantura an innocent tiff turned into a big row pot.10 (wskazuje na cechę) znany/słynny z czegoś well-known/famous for sth- miasto słynie z zabytkowych budowli the town is famous for its historic buildings- z oczu jest podobna do matki her eyes are like her mother’s- ze sposobu bycia przypominał ojca he resembled his father in manner11 (wskazuje na natężenie) z całego serca with all one’s heart- ze wszystkich sił with all one’s might- z całą dokładnością with the utmost accuracy- podkreślić z całą mocą to emphasize most strongly- z grubsza roughly- z lekka lightly- z rzadka rarely, seldom- z uwagą attentively- z wysiłkiem with (an) effort12 (wskazuje na element całości) with (kimś/czymś sb/sth)- kawa z mlekiem coffee with milk- dom z ogrodem a house with a garden- dziewczyna z niebieskimi oczami a girl with blue eyes- matka z dzieckiem na ręku a mother carrying a. with a baby in her arms- samolot ze stu osobami na pokładzie a plane with a hundred people on board- chleb z masłem bread and butter- mieszkanie z umeblowaniem a furnished flat- sklep z używaną odzieżą a second-hand clothes shop- deszcz ze śniegiem sleet- podróżowała z mężem i dwojgiem dzieci she travelled with her husband and two children- dyskutował z synem he was arguing with his son- rozstał się ze swą przyjaciółką he parted with his girlfriend- zaprzyjaźniła się z nim dwa lata temu she became friendly with him two years ago- pójdziesz z nami do kina? are you going to the cinema with us?- wyszedł na spacer z psem he took the dog for a walk- porozmawiam z nim o tym jutro I’ll talk to him about it tomorrow13 (wskazuje na sposób) with (czymś sth)- z niedowierzaniem/ze zdumieniem in a. with disbelief/astonishment- okno zamknęło się z trzaskiem the window closed with a bang- obudził się z bólem głowy he woke up with a headache- leżał na trawie z rękami pod głową he was lying on the grass with his hands behind his head- płynąć z wiatrem/prądem to sail with the wind/current14 (wskazuje na cel) pójść do kogoś z prośbą o radę to go to sb to request advice- pośpieszyć komuś z pomocą to go to sb’s aid- pojechał do Niemiec z wykładami he went to Germany on a lecture tour15 (wskazuje na współzależność) with (czymś sth)- z wiekiem with age- wraz ze wzrostem ciśnienia with the growth of a. in pressure- z czasem with a. in time- z upływem czasu with the passing of time- z każdym dniem/rokiem with each passing day/year16 (z określeniami pory) with (czymś sth)- z końcem/początkiem sierpnia at the end/beginning of August- z nadejściem lata with the approach of summer17 (eliptyczne) about (kimś/czymś sb/sth)- co z artykułem? what about the article?- co się z tobą działo? what have you been doing with yourself?- co zrobić z tymi szmatami? what shall I do with these rags?- z babcią jest źle, znowu miała atak Granny’s not well, she’s had another seizure18 (w przysłówkach) literatura zwana z angielska science fiction literature known by the English name of science fiction- ubrany z niemiecka dressed in German style- mówił trochę z cudzoziemska he spoke with a slight foreign accentⅡ part. around, about- zajęło mi to z godzinę it took me around an hour- miał ze czterdzieści lat he was around forty* * ** * *I.że1conj.1. ( wprowadza zdanie podrzędne rozwijające treść) that; ona mówi, że on nie przyjdzie she says (that) he won't come; wiem, że to niemożliwe I know (that) it's impossible.2. (wprowadza zdanie podrzędne wyrażające przyczynę, uzasadnienie) as, because, for; nie zrobię tego dlatego, że już ci nie wierzę I won't do it because I don't trust you anymore.3. ( wprowadza zdanie podrzędne wyrażające skutek) so... that; był tak zmęczony, że ledwie szedł he was so tired that he could hardly walk.4. ( w związkach wyrazowych) mimo że l. tyle że despite the fact that, in spite of the fact that; nadal był zdrów, tyle że się postarzał he was still in good health, except (for the fact) that he grew old.II.że2particle1. ( rozpoczyna zdanie) że też o tym nie wiedziałam! I wish I had known; że już nie wspomnę... let alone...; że tak powiem so to say, so to speak; że już nie wspomnę o X never mind X, not to mention X.2. ( w składzie wyrażeń o charakterze spójnikowym lub modalnym) although, nevertheless; mimo że był chory, poszedł do szkoły although he was sick he went to school, he was sick, nevertheless he went to school; omalże almost; tylko że only.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > że
-
13 nos
m 1. (część twarzy) nose- czubek nosa the tip of one’s nose- rozpłaszczyła nos o szybę she pressed her nose up against the window(pane)- włożyć na nos okulary to put on one’s glasses2. (czubek) nose, tip- czółno zaryło się nosem w piasku the nose of the canoe dug into the sand- pantofle o kwadratowych nosach square-toed shoes- nosy nart the tips of the skis■ autobus/pociąg/tramwaj uciekł mi/jej sprzed nosa I/she missed the bus/train/tram by a whisker- to jest pod nosem a. masz to pod nosem it’s a. you have it under your nose- dostać a. oberwać po nosie pot. to be hauled over the coals GB, to be taken a. brought down a peg (or two)- kręci a. wierci mnie/ją w nosie my/her nose is tickling- od kurzu aż w nosie wierci the dust makes my nose tickle- mieć kogoś/coś w nosie pot. to not care a. give a hoot a. two hoots about sb/sth- mieć nosa do czegoś pot. to have a nose for sth- miałem nosa, rzeczywiście przyszli I had a hunch (that) they’d come- robić coś na nosa pot. to follow one’s nose- mamrotać/mówić pod nosem to talk a. mumble under one’s breath- mówić przez nos to talk through one’s nose a. nasally- nie wychylać a. nie wyściubiać a. nie wyścibiać a. nie wytykać skądś nosa pot. to not poke one’s head out of sth- okazja przeszła mi/mu koło nosa pot. I/he missed the opportunity- pilnować swojego nosa pot. to mind one’s own business- pociągać nosem to sniffle, to sniff- przytrzeć a. utrzeć komuś nosa a. dać komuś po nosie pot. to take a. bring sb down a peg (or two), to cut sb down to size- robić coś (tuż) pod czyimś nosem pot. to do sth (right) under sb’s nose- nos w nos pot. face to face- spotkać się z kimś nos w nos to come face to face with sb- widzieć tylko koniec a. czubek swojego a. własnego nosa a. nie widzieć dalej niż czubek swojego a. własnego nosa pot. to see no further than (the end of) one’s nose pot.- wetknąć a. wsadzić a. wściubić nos w coś a. siedzieć z nosem w czymś pot. to have one’s nose in sth pot., to bury one’s head in sth- wodzić nosem po czymś pot. to bury one’s nose in sth- wtykać a. wsadzać a. wścibiać nos w nie swoje a. w cudze sprawy pot. to stick a. poke one’s nose into other people’s business- nie wtykaj nosa w nie swoje sprawy don’t poke your nose into other people’s business- zadzierać nosa pot. to put on a. give oneself airs- zaryć nosem w ziemię pot. to fall flat on one’s face, to fall headlong- nie nosdla tabakiery, ale tabakiera dla nosa przysł. let your letter stay for the post, not the post for the letter przysł.- nie wsadzaj a. nie wtykaj nosa do cudzego prosa a. trzosa, pilnuj swego nosa, a nie cudzego prosa przysł. keep your nose out of other people’s business, don’t stick a. poke your nose into other people’s business* * *kręcić na coś nosem — (przen) to turn up one's nose at sth
wtykać nos w nie swoje sprawy — (przen) to poke one's nose into other people's affairs
mam to w nosie — (przen) I don't give a hoot
mam tego po dziurki w nosie — (przen) I've had it up to here
mieć nosa — (przen) to have a hunch
* * *miGen. -a1. (= narząd powonienia) nose; orli nos Roman nose, hook nose; zadarty nos pug nose; pod nosem (= blisko) (right) under one's nose; (= niewyraźnie) ( powiedzieć coś) under one's breath; (= w czyjejś bliskości) in one's face; dać komuś po nosie cut sb down to size, take sb down a peg (or two); kręcić nosem (na coś) tun one's nose up (at sth); mieć mleko pod nosem be wet behind the ears; mieć muchy w nosie (z powodu czegoś) be ticked off (about sth); mieć (dobrego) nosa (do czegoś) have a (good) nose (for sth); mieć kogoś/czegoś po dziurki w nosie be sick and tired of sb/sth; mieć kogoś/coś w nosie not care less about sb/sth, not give a darn l. hoot about sb/sth; mówić przez nos talk through one's nose; nie widzieć dalej niż czubek własnego nosa not see past the end of one's nose; pilnować własnego nosa mind one's own business; podtykać coś komuś pod nos put sth in sb's face; przytrzeć l. utrzeć komuś nosa rake sb over the coals; sprzątnąć coś komuś sprzed nosa grab sth (out) from under sb's nose; wodzić kogoś za nos lead sb (around) by the nose, play with sb; wtykać l. wściubiać nos w coś (= wtrącać się) stick l. poke one's nose into sth; zadzierać nosa go around with one's nose (up) in the air; zatrzasnąć komuś drzwi przed nosem slam the door in sb's face; zaryć nosem fall on one's face; zwąchać pismo nosem smell a rat; zwiesić nos na kwintę hang one's head down; idzie jak krew z nosa it is a real drag.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nos
-
14 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
15 rozumieć
(-em, -esz); perf; z-; vtrozumiem — I understand lub see
rozumiem, że nie przyjdziesz — I understand you won't be coming
* * *ipf.- em -esz1. (= pojmować) understand, comprehend, grasp, see; have an understanding ( coś of sth); rozumieć po angielsku understand English; nie rozumiesz po polsku? ( napomnienie) shall I make it clear l. spell it out for you?; rozumiesz? ( wzmocnienie rozkazu) (do) you hear me?, (do) you understand?; to rozumiem! pot. that's more like it, that's better, now you're talking!, atta boy/girl!; zaczynać rozumieć get the idea, see daylight; nic już z tego nie rozumiem I can't make anything of this, beats me; nie rozumieć czegoś not understand sth, have no comprehension l. conception of sth; niewiele z czegoś rozumieć make little of sth, be unclear about sth; nie rozumiem czemu (nie) I don't see why (not); nie rozumiesz istoty sytuacji you miss the point, you can't see forest l. wood for the trees; udawać, że się czegoś nie rozumie pretend not to see sth, have a blind spot about l. for sth; dobrze/źle coś rozumieć have a good/poor understanding of sth; rozumiem (= przyjmuję do wiadomości) I see l. understand.2. (= interpretować) interpret, understand, take; (nie) rozumiem (o co ci chodzi) I (don't) know l. see what you mean, I (don't) get it, I (don't) follow l. get l. catch your drift; rozumiem, że... I gather l. understand that..., I take it that...; co przez to rozumiesz? what do you mean by that?; nie tak rozumiałam przyjaźń that's not my idea of friendship; czy na pewno dobrze to rozumiem? let me get this right l. straight; rozumiem cię, ale... I hear what you're saying, but...; czy mam przez to rozumieć, że... am I (supposed) to understand that...; źle l. mylnie coś zrozumieć misapprehend l. misinterpret l. misconstrue sth, mistake sth ( jako coś for sth).3. (= wykazywać zrozumienie) (sytuację, młodzież) understand; relate (kogoś/coś to sb/sth); be understanding ( kogoś towards sb).ipf.1. (= rozumieć się nawzajem) understand each other l. one another; rozumieć się z kimś bez słów be on the same wavelength with sb, speak the same language with sb; dobrze się z kimś rozumieć connect with sb, be tuned in with sb; źle się z kimś rozumieć be tuned out with sb; nie rozumieć się nawzajem be at cross-purposes.2. pot. (= znać się) understand ( na czymś sth); have an understanding ( na czymś of sth); ma się rozumieć! yes, of course; yes, that's right; to się samo przez się rozumie it goes without saying, it is obvious by itself.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rozumieć
-
16 znać
(-am, -asz); vtdawać (dać perf) komuś znać (o czymś) — to let sb know (of sth)
* * *ipf.1. (= mieć wiedzę o czymś) know; znać życie know all about life; znać coś na pamięć know sth by heart; dać komuś znać (o czymś) let sb know (of sth); dać znać na policję inform the police; znam to miejsce I know this place; nie znam tego modelu I don't know this model; nie dał znać o sobie I haven't heard from him; znam ten ból pot. I know how it feels; daj znać let me know.2. (= być komuś przedstawionym) know ( kogoś sb); be acquainted ( kogoś with sb); znać kogoś jak zły szeląg know sb like a bad penny; nie znam jej I don't know her; znam ją od kilku lat I have known her for a few years; znam go osobiście I know him personally; znam go tylko z widzenia I know him only by sight; nie chcę cię znać I don't want to have anything to do with you; niech cię nie znam! go on with you!3. (= umieć coś) know, can; nie znam francuskiego I can't speak French; nie znam tej historii I don't know this story.4. (= wiedzieć o istnieniu) know; nie znać lęku l. strachu know no fear, be a stranger to fear; nie znać litości know no pity, be a stranger to pity; wtedy nie znali telefonu there were no telephones at that time; jego chciwość nie zna granic his greed knows no bounds.5. (= widać) show, be visible; znać, że potrzebujesz wypoczynku I can see that you need a rest; znać na niej zmęczenie I can see that she is tired.ipf.2. (= być sobie przedstawionym) know each other; znamy się od dziecka we have known each other since we were children.3. (= mieć wiedzę) know; znać się na czymś be knowledgeable about sth; znać się na żartach know how to take a joke; znać się na czymś jak kura na pieprzu not know the first thing about sth; znać się na rzeczy know a thing or two about...; nie znasz się na tym you know nothing about it, that's not in your line.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > znać
-
17 siebie
⇒ się* * *pron( siebie samego) oneself; ( siebie wzajemnie) each other, one anotherprzed siebie — right lub straight ahead
być u siebie — ( w domu) to be at home; ( w swoim pokoju) to be in one's room
powiedzieć ( perf) coś od siebie — to express one's own opinion
brać (wziąć perf) coś do siebie — to take sth personally
być pewnym siebie — to be sure of o.s.
pewny siebie — self-assured, self-confident
dochodzić (dojść perf) do siebie — to recover
* * *pron.1. (identyczność, t. siebie samego) oneself; iść przed siebie walk straight on l. ahead; spojrzeć za siebie look back; spojrzenie za siebie backward glance; pozostawić l. zostawić coś za sobą leave sth behind; czuj się jak u siebie (w domu) make yourself at home; u siebie sport ( o meczu) home; chodzą ze sobą od trzech miesięcy they've been seeing each other for the past three months; chodzić ze sobą date; (zwł. w okresie narzeczeństwa) court; zabierać kogoś/coś ze sobą take sb/sth with sb l. along; zabrała ze sobą wszystko, co tylko można sobie wyobrazić she took along everything but the kitchen sink; coś nie ma przed sobą przyszłości there's no future in l. for sth; masz przed sobą wspaniałą przyszłość you've got a great future ahead of you; chcę mieć to za sobą I want to get it over; mieć najgorsze za sobą be over the hump; mieć za sobą najtrudniejszą część czegoś break the back of sth; mieć najlepsze lata za sobą be past one's prime, be over the hill; mieć za sobą daleką drogę (bardzo się zmienić, dojrzeć itp.) t. dosł. have come a long way; nieść l. pociągać za sobą involve, imply, entail; porwać za sobą (zwł. tłum) carry; spalić za sobą mosty burn one's bridges l. boats (behind one); zamknij za sobą drzwi shut l. close the door behind l. after you; dochodzić do siebie po czymś recover from sth; brać coś do siebie ( uwagi) take sth personally; przyciągnąć kolana do siebie draw up one's knees; przytulić kogoś do siebie hug sb; zapraszać kogoś do siebie ask sb round, ask sb to come to one's place; zrazić l. zniechęcać kogoś do siebie antagonize sb, disaffect sb; wyjść z siebie blow l. pop one's cork, be beside o.s.; wykrztuś l. wyrzuć l. wyduś to z siebie! (= powiedz to) spit it out!; wylewać z siebie żale pour out one's sorrows; wypruwać z siebie żyły sweat blood, sweat one's guts out; zadowolony z siebie self-complacent, self-satisfied; zrobić z siebie durnia make an idiot l. ass of o.s.; zrobić z siebie pośmiewisko make o.s. a laughing stock; być z siebie dumnym be proud of o.s.; robić z siebie głupka play the fool; robić z siebie widowisko make an exhibition l. a spectacle of o.s.; samemu z siebie ( zrobić coś) by o.s.; samo z siebie by itself, per se; zostawiać coś po sobie leave sth as one's legacy; cel sam w sobie an end in itself; łączyć w sobie (zwł. cechy) combine; mieć w sobie to coś (trudną do zdefiniowania cechę, która dodaje atrakcyjności) have this something; mieścić w sobie contain, hold; ona ma w sobie trochę snobizmu she's somewhat of a snob; przemóc w sobie dumę swallow one's pride; rzecz sama w sobie thing-in-itself, noumenon; sprzeczność sama w sobie a contradiction in terms; zamknięty w sobie indrawn, introvert, withdrawn; zebrać się w sobie pull o.s. together, get a grip on o.s.; mieć coś przy sobie have sth on l. about sb; nie mam przy sobie pieniędzy I have no money on me; ręce przy sobie! (keep your) hands off!; sam sobie jesteś winien it is your own fault, you only have yourself to blame; sami sobie pieczemy chleb we bake our own bread; wmówić sobie, że... kid o.s. (into believing) that...2. (wzajemność, t. siebie wzajemnie) each other, one another; dzielić (pomiędzy siebie) (koszt, dochód) split; wyjaśnić sobie wszystko get l. put l. set things straight; wyjaśnijmy sobie jedną rzecz let's have l. get one thing clear; mówić sobie po imieniu be on first name terms with each other; przypadli sobie do gustu they took (a) fancy l. liking to each other; dalej od siebie farther away from each other l. one another; bliżej siebie closer to each other l. one another.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > siebie
-
18 poł|ożyć
pf Ⅰ vt 1. (umieścić) to put, to place- połóż to! put it down!- połóż to na miejsce! put it back!- położyć coś na półce/biurku to put a. place sth on a shelf/desk- położyć dłonie na klawiszach to rest one’s hands on the keyboard- położył mi rękę na czole he laid his hand on my forehead- położyć rękę na sercu/palec na ustach to put one’s hand on one’s heart/one’s finger to one’s lips- położyć gazetę obok książki to put a newspaper next to a book ⇒ kłaść2. (zmienić pozycję na poziomą) to lay (down), to lay [sb/sth] down- połóżmy go na plecach/na boku let’s lay him on his back/side- siłą położyli go na podłodze i związali mu ręce they forced him to the floor and tied his hands- grad położył całe zboże the hail beat down a. flattened all the corn- huragan położył pokotem wiele drzew the hurricane blew down a. felled many trees3. (dać miejsce do spania) to put up (for the night); (ułożyć do snu) to put [sb] to bed- położymy ich w pokoju Adama/na kanapie we’ll put them in Adam’s room/on the sofa4. książk. (zabić, zranić) to bring down, to bring [sb/sth] down- położył lwa trzema strzałami he brought the lion down with three shots- położyć kogoś trupem a. na miejscu to kill sb on the spot5. (wybudować) to lay (down), to lay [sth] down- położyć rury/instalację gazową/wodociągową to lay pipes/gas mains/water mains- położyć tory kolejowe to lay railway tracks- położyć fundamenty czegoś a. pod coś to lay the foundations for sth- położyć podwaliny/kamień węgielny czegoś a. pod coś przen. to lay the foundations/cornerstone of sth przen. ⇒ kłaść6. (ułożyć) to lay [kafelki, dachówkę, wykładzinę]- położyć glazurę/terakotę w kuchni to tile a kitchen, to lay tiles in a kitchen- położyć tynki to plaster walls- położyć puder na twarzy to powder one’s/sb’s face ⇒ kłaść7. pot. (zepsuć) to make a dog’s breakfast a. dinner (out) of sth pot. [rolę, sztukę]; to blow pot. [dowcip] ⇒ kłaść Ⅱ położyć się 1. (zająć pozycję leżącą, poziomą) to lie down- położyć się na brzuchu/na boku to lie down on one’s stomach/side- położyć się na plecach a. na wznak to lie down on one’s back- położyć się na słońcu/w cieniu to lie down in the sun/in the shade- położyć się na kocu/na kanapie to lie down on a blanket/on a sofa ⇒ kłaść się2. (pójść spać) to go to bed; to turn in pot.- położyłem się dopiero nad ranem I stayed up till the early hours of the morning3. (przechylić się) [samolot] to bank; [łódź, statek] to careen, to list; (przewrócić się) [łódź, statek] to keel over ⇒ kłaść się■ położyć akcent a. nacisk na coś to lay a. put stress on sth, to place a. put the emphasis on sth- połyć karty na stół to lay a. put one’s cards on the table- położyć pieczęć na czymś to put a. set the seal on sth- położyć podpis na czymś to put one’s signature to sth- położyć zasługi w dziedzinie ochrony środowiska to render services in the field of environmental protectionThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > poł|ożyć
-
19 pi|sać
impf Ⅰ vt 1. (zapisywać) to write; (na maszynie) to type- pisać wzory na tablicy to write formulae on the blackboard- ona ładnie/brzydko pisze her handwriting is good/bad- pisać drobnym maczkiem to have minute handwriting, to write in a small hand- pisać z błędami ortograficznymi to make a lot of spelling mistakes- pisać ręcznie to write by hand- odręcznie pisana notatka a handwritten note- pisać na komputerze to write a. type on a computer- pisać po polsku/angielsku to write in Polish/English- pisać długopisem/ołówkiem to write in pen/pencil- daj mi coś do pisania (długopis, ołówek) give me sth to write with; (kartkę) give me sth to write on- przybory do pisania writing materials ⇒ napisać2. (tworzyć) to write- pisać wiersze/powieści/piosenki/opery to write poems/novels/songs/operas- pisać do gazet to write for the newspapers- żyć z pisania to make a living from writing- zarabiać na życie pisaniem to write for a living- tekst pisany po łacinie a text written in Latin- dużo pisał he wrote a lot- pisać o czymś a. na temat czegoś to write about sth- dobrze/źle pisać to write well/badly- pisać ciekawie/barwnie to write interestingly/vividly- piszę, co czuję I write what I feel- mieć łatwość pisania to write with ease ⇒ napisać3. (korespondować) to write- pisać list/skargę do kogoś to write a letter/letter of complaint to sb- pisać podanie o coś to apply for sth- pisać do kogoś to write to sb- pisać komuś o czymś to write to sb about sth- pisać do domu to write home- pisał, żebyśmy się nie martwili he wrote to us to say that we shouldn’t worry ⇒ napisać4. to report- prasa pisze, że… newspapers report that…- piszą o nim/tym wszystkie gazety he’s/it’s in all the papers ⇒ napisaćⅡ vi 1. (być piśmiennym) to (be able to) write- jeszcze nie umieją pisać they can’t write yet2. [długopis, pióro] to write- ten długopis nie pisze this pen doesn’t write- to pióro dobrze pisze this pen writes well3. kryt. (być napisanym) co tu pisze? what does it say here?- w książce pisze, że… it says in the book that…Ⅲ pisać się 1. [słowo, wyrażenie] to be spelled a. spelt- jak to się pisze? how do you spell it?- to się pisze rozłącznie it’s written as two words- to się inaczej pisze, a inaczej wymawia it’s pronounced differently from the way (that) it’s spelled2. (o nazwiskach) oni piszą się z niemiecka they spell their name in the German way 3. pot. (decydować się) pisać się na coś to be ready for sth- ja się na to nie piszę! I’m out of it! pot.- nie piszę się na taki wydatek I can’t afford to spend so much■ co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr let bygones be bygones- to wszystko jest palcem na wodzie pisane it’s all up in the airThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pi|sać
-
20 wpu|ścić
pf — wpu|szczać impf vt 1. (pozwolić wejść) to let (do czegoś into sth)- wpuść psa do domu let the dog in- wpuścić świeże powietrze do pokoju to let some fresh air in(to) the room- straże nie wpuszczały nikogo the guards kept everyone out2. (umieścić) wpuścić krople do oczu to put in eyedrops- wpuścić ryby do stawu to release fish into the pond- bluzka wpuszczona do spodni a blouse tucked into one’s trousers3. pot. (zaszkodzić) (przez oszustwo) to con pot., to sucker US pot. (w coś into sth); (niechcący) to land pot. (w coś in sth)- wpuścił ją w niekorzystny interes he got her tangled up in a lousy deal pot.■ wpuścić kogoś w maliny a. w kanał to take sb for a ride pot., to lead a. take sb up a. down the garden path pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wpu|ścić
См. также в других словарях:
let somebody in for something — ˌlet sb/yourself ˈin for sth derived (informal) to involve sb/yourself in sth that is likely to be unpleasant or difficult • I volunteered to help, and then I thought ‘Oh no, what have I let myself in for!’ Main entry: ↑letderived … Useful english dictionary
let yourself in for something — ˌlet sb/yourself ˈin for sth derived (informal) to involve sb/yourself in sth that is likely to be unpleasant or difficult • I volunteered to help, and then I thought ‘Oh no, what have I let myself in for!’ Main entry: ↑letderived … Useful english dictionary
let — let1 W1S1 [let] v past tense and past participle let present participle letting ▬▬▬▬▬▬▬ 1¦(allow)¦ 2¦(not stop something happening)¦ 3 let go 4 let somebody go 5¦(suggest/offer)¦ 6 let s see 7 let me think … Dictionary of contemporary English
ˌlet sb ˈin — phrasal verb 1) to allow someone to enter a house, room etc 2) let yourself in for sth informal to put yourself in a difficult situation She didn t know what she was letting herself in for when she married John.[/ex] … Dictionary for writing and speaking English
let*/*/*/ — [let] (past tense and past participle let) verb 1) [T] to allow something to happen, or to allow someone to do something Alice s mum won t let her come with us.[/ex] I stepped back and let him pass.[/ex] The large windows let in a lot of… … Dictionary for writing and speaking English
let somebody off (with something) — ˌlet sb ˈoff (with sth) derived to not punish sb for sth they have done wrong, or to give them only a light punishment • They let us off lightly. • She was let off with a warning. Main entry: ↑letderived … Useful english dictionary
for the sake of something doing something — for the sake of sth/of doing sth idiom in order to get or keep sth • The translation sacrifices naturalness for the sake of accuracy. • She gave up smoking for the sake of her health. • Don t get married just for the sake of it … Useful english dictionary
for the sake of of doing something — for the sake of sth/of doing sth idiom in order to get or keep sth • The translation sacrifices naturalness for the sake of accuracy. • She gave up smoking for the sake of her health. • Don t get married just for the sake of it … Useful english dictionary
let — 1 /let/ verb past tense and past participle letpresent participle letting 1 ALLOW (transitive not in passive) a) to allow someone to do something: I wanted to go out but my Dad wouldn t let me. | let sb do sth: She won t let her children play by… … Longman dictionary of contemporary English
for — for1 W1S1 [fə strong fo: $ fər strong fo:r] prep [: Old English;] 1.) used to say who is intended to get or use something, or where something is intended to be used ▪ I ve got a present for you. ▪ Someone left a message for Vicky. ▪ an English… … Dictionary of contemporary English
for — 1 strong,; strong /fO:r/ preposition 1 intended to be given to or belong to a particular person: I ve got a present for you. | Save some for Arthur. 2 intended to be used in a particular situation: We ve bought some new chairs for the office. | a … Longman dictionary of contemporary English