Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

310

  • 61 declamito

    dēclāmĭto, āvi, ātum, 1, v., freq. n. and a. [declamo], to practise rhetorical delivery or declamation, to declaim (good prose; most frequent in Cic.).
    I.
    In a good sense.
    (α).
    Absol.:

    commentabar declamitans (sic enim nunc loquuntur), saepe cum M. Pisone et cum Q. Pompeio aut cum aliquo cotidie,

    Cic. Brut. 90, 310; so id. de Or. 1, 59, 251; id. Fam. 16, 21, 5; Quint. 12, 11, 15.—
    * (β).
    With acc.:

    causas,

    to plead for the sake of practise, Cic. Tusc. 1, 4, 7.—
    II.
    In a bad sense, to talk violently, to bluster:

    de aliquo,

    Cic. Phil. 5, 7, 19; cf. id. ib. 2, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > declamito

  • 62 Deiphobus

    Dēĭphŏbus, i, m., Dêïphobos, son of Priam and Hecuba, and husband of Helen after the death of Paris, Verg. A. 2, 310; 6, 495 sq.; Ov. M. 12, 547; Prop. 3(4), 1, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > Deiphobus

  • 63 derivo

    dē-rīvo, āvi, ātum, 1, v. a. [rivus], to lead, turn, or draw off a liquid, from or to a place.
    I.
    Prop.:

    de fluvio aquam,

    Plaut. Truc. 2, 7, 12 sq.: aqua ex flumine derivata, * Caes. B. G. 7, 72, 3:

    flumen,

    Hirt. ib. 8, 40, 3; Liv. 5, 15, 12; 5, 16, 9:

    derivata in domos flumina,

    Sen. N. Q. 1 praef. 7; 4, 2, 8; cf.:

    umorem in conliquias,

    Col. 2, 8, 3.—
    B.
    to disperse, distribute:

    deriventur fontes tui foras,

    Vulg. Prov. 5, 16.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen. (repeatedly in Cic.):

    nihil in suam domum inde,

    Cic. Tusc. 5, 25, 72:

    alia ex his fontibus,

    Quint. 2, 17, 40; cf.:

    hoc fonte derivata clades,

    Hor. Od. 3, 6, 19: derivare auimum curaque levare, to divert, * Lucr. 2, 365:

    derivandi criminis causa,

    Cic. Mil. 10 fin.:

    iram alicujus in se,

    Ter. Ph. 2, 2, 9:

    culpam in aliquem,

    Cic. Verr. 2, 2, 20 fin.; cf. id. Att. 4, 3, 2:

    culpam derivare in rem,

    Quint. 7, 4, 14:

    partem aliquam curae et cogitationis in Asiam,

    Cic. Phil. 11, 9, 22:

    exspectationem largitionis agrariae in agrum Campanum,

    id. Att. 2, 16:

    alio responsionem suam,

    id. Verr. 2, 1, 53.—
    B.
    Esp., in gramm., to derive, sc. one word from another (postAug. for ducere), Quint. 1, 6, 38; 8, 3, 31; Diom. p. 310 P. et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > derivo

  • 64 diripio

    dī-rĭpĭo, ŭi, eptum, 3, v. a. [rapio], to tear asunder, tear in pieces (class.).
    I.
    In gen. (rarely):

    Pentheum diripuisse aiunt Bacchas,

    Plaut. Merc. 2, 4, 1:

    Hippolytum (equi),

    Ov. A. A. 1, 338; id. F. 5, 310:

    nec opinantes (leae),

    Lucr. 5, 1319:

    membra manibus nefandis,

    Ov. M. 3, 731 et saep.:

    venti diripiunt fretum,

    Stat. Th. 5, 367. —
    II.
    In partic.
    A.
    Milit. t. t., to lay waste, ravage, spoil, plunder an enemy's territory or possessions (so most freq.):

    bona alicujus,

    Caes. B. G. 7, 3, 1; 7, 42, 3; 7, 43, 2:

    magnum numerum frumenti commeatusque,

    id. ib. 7, 38, 9:

    impedimenta,

    id. ib. 2, 17, 3:

    naves more praedonum,

    id. B. C. 3, 112, 3:

    praedas bellicas,

    Sall. J. 41, 7 et saep.:

    oppidum,

    Caes. B. C. 1, 21, 2; 3, 80 fin.:

    urbes,

    Liv. 37, 32 fin.:

    tecta,

    id. 5, 41:

    templa hostiliter,

    id. 37, 21; cf.:

    castra hostiliter,

    id. 2, 14; and:

    oppida hostiliter,

    Suet. Caes. 54:

    civitates,

    Caes. B. C. 3, 31 fin.:

    provincias,

    Cic. de Imp. Pomp. 19, 57:

    patriam,

    id. Att. 8, 2, 3 et saep.—
    b.
    With personal objects:

    Eburones,

    Caes. B. G. 6, 34, 8; 6, 35, 4:

    Lusitanos,

    Nep. Cato, 3, 4:

    ab hostibus diripi,

    Caes. B. G. 7, 8, 4; cf. id. B. C. 2, 12, 4 al.—
    2.
    Transf. beyond the milit. sphere, to destroy, to rob:

    (Harpyiae) diripiunt dapes,

    Verg. A. 3, 227:

    supellectilem,

    Suet. Ner. 11.—
    B.
    To struggle, strive, contend for a thing (post-Aug.):

    talos jecit in medium, quos pueri diripere coeperant,

    Quint. 6, 1, 47: editum librum, to buy up rapidly, Suet. Vita Pers. fin. —Of persons:

    diripitur ille toto foro patronus,

    Sen. Brev. Vit. 7; so,

    Timagenem, id. de Ira, 3, 23: Homerum (urbes),

    Stat. Silv. 5, 3, 131:

    matrem avidis complexibus ambo,

    id. Th. 5, 722:

    te potentiores per convivia,

    Mart. 7, 76.—
    C.
    To tear away, snatch away:

    direpto ex capite regni insigni et lacerata veste,

    Curt. 7, 5, 24:

    ferrum a latere,

    Tac. A. 1, 35; Hor. C. 3, 5, 21 Stallb. (al. derepta). —
    III.
    Trop., of the mind and feelings, to distract, distress:

    differor, distrahor, diripior,

    Plaut. Cist. 2, 1, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > diripio

  • 65 evello

    ē-vello, velli (Cic. Sest. 28; id. de Or. 1, 53 fin.), post-class., vulsi (Flor. 4, 12, 38; Sen. ad Marc. Consol. 16, 7 al.), vulsum, 3, v. a., to tear, pull, or pluck out (class.).
    I.
    Lit.:

    linguam se evellisse M. Catoni,

    Cic. Sest. 28: ferrum, * Caes. B. G. 1, 25, 3:

    arborem,

    Liv. 33, 5:

    dentes,

    Plin. 30, 3, 8, § 25 et saep.:

    spinas agro,

    Hor. Ep. 1, 14, 5; cf.:

    ebulum, cicutam e segete,

    Plin. 17, 9, 6 §

    55: clavos sepulcris,

    id. 34, 15, 44, § 151:

    statuam de monumento,

    Dig. 47, 12, 2.— Poet.:

    odorem e turis glebis (with divellere),

    Lucr. 3, 327:

    castra obsessa (sc. ex obsidione),

    i. e. to relieve, Sil. 7, 335.—
    B.
    To drag away, tear away:

    ab altari eum,

    Vulg. Exod. 21, 14; cf.: lucos tuos de medio tui, id. Micah, 5, 13.—
    II.
    Trop., to tear out, root out, eradicate, erase (a favorite word of Cicero):

    radicitus mala,

    Lucr. 3, 310:

    consules non modo ex memoria sed etiam ex fastis evellendi,

    Cic. Sest. 14 fin.:

    scrupulum ex animo,

    id. Rosc. Am. 2, 6; cf.:

    aculeum severitatis,

    id. Clu. 55, 152:

    omnem eorum importunitatem ex intimis mentibus,

    id. de Or. 1, 53, 230; cf. id. Clu. 1 fin.:

    iras (e pectore),

    Sil. 14, 183.

    Lewis & Short latin dictionary > evello

  • 66 expleo

    ex-plĕo, ēvi, ētum, 2 (archaic form explenunt, for explent, acc. to Fest. p. 80; cf.: solinunt, nequinunt, danunt, for solent, nequeunt, dant; v. do, redeo and soleo init.; inf. praes. explerier, Lucr. 6, 21.—

    Contracted form expleris,

    Cic. de Or. 1, 47, 205; Verg. A. 7, 766. explessent, Liv. 23, 22, 1; 37, 47, 7; inf. explesse, Verg. A. 2, 586 al.), v. a. [PLEO, whence plenus, compleo, suppleo].
    I. A.
    Lit.:

    fossam aggere,

    Caes. B. G. 7, 79 fin.:

    fossas,

    id. ib. 82, 3; Dig. 39, 3, 24; cf.:

    paludem cratibus atque aggere,

    Caes. B. G. 7, 58, 1:

    neque inferciens verba, quasi rimas expleat,

    Cic. Or. 69, 231:

    vulnera,

    Plin. 35, 6, 21, § 38:

    cicatrices,

    id. 36, 21, 42, § 156:

    alopecias,

    id. 34, 18, 55, § 177:

    bovem strictis frondibus,

    i. e. to give him his fill, Hor. Ep. 1, 14, 28:

    se,

    to fill, cram one's self, Plaut. Curc. 3, 16; Cels. 1, 2 fin.; cf.:

    edim atque ambabus malis expletis vorem,

    Plaut. Trin. 2, 4, 74:

    ut milites contingant inter se atque omnem munitionem expleant,

    Caes. B. C. 1, 21, 3:

    locum (cohortes),

    i. e. to occupy completely, id. ib. 1, 45, 4:

    explevi totas ceras quattuor,

    have filled, written full, Plaut. Curc. 3, 40:

    deum bonis omnibus explere mundum,

    Cic. Univ. 3:

    expleti (voce) oris janua raditur,

    filled up, Lucr. 4, 532, v. Lachm. ad h. l.:

    aliquem numerum,

    Caes. B. C. 3, 4 fin.:

    numerum,

    Liv. 5, 10, 10; 24, 11, 4; Verg. A. 6, 545:

    centurias,

    to have the full number of votes, Liv. 37, 47, 7:

    tribus,

    id. 3, 64, 8:

    justam muri altitudinem,

    Caes. B. G. 7, 23, 4:

    His rebus celeriter id, quod Avarici deperierat, expletur,

    is filled up, made good, id. ib. 7, 31, 4; Liv. 23, 22, 1:

    sic explevit, quod utrique defuit,

    Cic. Brut. 42, 154.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to fill up, complete, finish:

    id autem ejusmodi est, ut additum ad virtutem auctoritatem videatur habiturum et expleturum cumulate vitam beatam,

    make quite complete, Cic. Fin. 2, 13, 42; cf.

    damnationem,

    id. Caecin. 10, 29:

    partem relictam,

    id. Off. 3, 7, 34: damna, Liv. 3, 68, 3; cf. id. 30, 5, 5:

    explet concluditque sententias,

    Cic. Or. 69, 230; cf.:

    sententias mollioribus numeris,

    id. ib. 13, 40:

    animum gaudio,

    Ter. And. 2, 2, 2.—
    2.
    In partic.
    a.
    To satisfy, sate, glut, appease a longing, or one who longs (the fig. being that of filling or stuffing with food):

    quas (litteras Graecas) sic avide arripui quasi diuturnam sitim explere cupiens,

    Cic. de Sen. 8, 26:

    famem,

    Phaedr. 4, 18, 5; cf.:

    jejunam cupidinem,

    Lucr. 4, 876: libidines (with satiare), Cic. Fragm. ap. Non. 424, 30 (Rep. 6, 1); cf.:

    explere cupiditates, satiare odium,

    id. Part. Or. 27, 96:

    libidinem,

    id. Cael. 20, 49:

    odium factis dictisque,

    Liv. 4, 32, 12; Tac. A. 15, 52:

    desiderium,

    Liv. 1, 9, 15:

    iram,

    id. 7, 30, 15; cf.:

    omnem exspectationem diuturni desiderii nostri,

    Cic. de Or. 1, 47, 205:

    avaritiam pecuniā,

    id. Rosc. Am. 52, 150; Tac. H. 2, 13:

    spem omnium,

    Just. 22, 8; Liv. 35, 44, 4; Suet. Aug. 75 fin. et saep.:

    me,

    Ter. Heaut. 1, 1, 67; cf.:

    non enim vereor, ne non scribendo te expleam,

    Cic. Fam. 2, 1, 1:

    se caede diu optata,

    Liv. 31, 24, 11:

    tantum regem (divitiis),

    Just. 9, 2:

    aliquem muneribus,

    Sall. J. 13, 6; 20, 1; Cic. Phil. 2, 20, 50:

    omnis suos divitiis,

    Sall. C. 51, 34:

    animum suum (amore),

    Ter. And. 1, 2, 17:

    animum gaudio,

    id. ib. 2, 2, 2; cf. id. Hec. 5, 1, 28; 5, 2, 19:

    corda tuendo,

    Verg. A. 8, 265; cf.:

    expleri mentem nequit ardescitque tuendo Phoenissa,

    id. ib. 1, 713:

    expletur lacrimis dolor,

    Ov. Tr. 4, 3, 38: alicujus crudelitatem sanguine, Crassus ap. Cic. de Or. 1, 52, 225.— And reflex.:

    ut eorum agris expleti atque saturati cum hoc cumulo quaestus decederent,

    Cic. Verr. 2, 3, 42 fin. — Poet.:

    aliquem alicujus rei (cf. Zumpt, Gram. § 463, and v. impleo): animumque explesse juvabit ultricis flammae,

    to have sated the mind with the fire of revenge, Verg. A. 2, 586.—
    b.
    To fulfil, discharge, execute, perform a duty:

    amicitiae munus,

    Cic. Lael. 19, 67:

    susceptum rei publicae munus,

    Cic. Prov. Cons. 14, 35:

    excusatione officium scribendi,

    id. Fam. 16, 25:

    mandatum,

    Dig. 17, 1, 27.—
    c.
    Of time, to complete, finish, bring to a close:

    tum signis omnibus ad idem principium stellisque revocatis, expletum annum habeto,

    Cic. Rep. 6, 22 fin.:

    fatales annos,

    Tib. 1, 3, 53:

    quosdam in Aetolia ducentos annos explere,

    Plin. 7, 48, 49, § 154:

    explebat annum trigesimum,

    Tac. H. 1, 48.
    * II.
    ( Ex in privative signif.; v. ex, III. A.). To unload: navibus explebant sese terrasque replebant, i. e. disembarked, exonerabant se, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 6, 545 (Ann. v. 310 ed. Vahl.).—Hence, ex-plētus, a, um, P. a., full, complete, perfect:

    quod undique perfectum expletumque sit omnibus suis numeris ac partibus,

    Cic. N. D. 2, 13, 37:

    undique expleta et perfecta forma honestatis,

    id. Fin. 2, 15, 48:

    ea, quae natura desiderat, expleta cumulataque habere,

    id. Off. 2, 5, 18:

    expletum omnibus suis partibus,

    id. Fin. 3, 9, 32:

    vita animi corporisque expleta virtutibus,

    id. ib. 5, 13, 37:

    expleta rerum comprehensio,

    id. Ac. 2, 7, 21.— Absol.:

    parum expleta desiderant,

    Quint. 9, 4, 116.

    Lewis & Short latin dictionary > expleo

  • 67 facetia

    făcētĭa, ae, f. [facetus; cf.: argutiae, deliciae], a jest, witticism; drollery, piece of humor.
    I.
    Sing. (ante- and post-class.): haec facetiast, amare inter se rivalis duos, Plaut. Stich. 5, 4, 47:

    jocularis,

    Cael. Aur. Tard. 1, 1, 21:

    facetia sermonis Plauto congruentis,

    Gell. 3, 3, 3:

    facetiae habere, res divinas deridere,

    App. Mag. 56, p. 310, 27. —
    II.
    Plur.: făcētĭae, ārum.
    A.
    A witty or clever thing in action or behavior (Plautin.):

    mulier, quoi facetiarum cor corpusque sit plenum et doli,

    Plaut. Mil. 3, 1, 186:

    fecisti, here, facetias, quom, etc.,

    id. Stich. 5, 2, 7.—
    B.
    Wit, witty sayings, witticisms, pleasantry, drollery, humor, facetiousness (class.;

    syn.: sal, dicacitas, cavillatio, lepos, urbanitas, comitas): (sales), quorum duo genera sunt, unum facetiarum, alterum dicacitatis,

    Cic. Or. 26, 87:

    cum duo genera sint facetiarum... illa a veteribus superior cavillatio, haec altera dicacitas nominata est,

    id. de Or. 2, 54, 218:

    facetiis autem maxime homines delectari, si quando risus conjuncte, re verboque moveatur,

    id. ib. 2, 61, 248:

    P. Scipio omnes sale facetiisque superabat,

    id. Brut. 34, 128:

    festivitate et facetiis C. Julius et superioribus et aequalibus suis omnibus praestitit,

    id. ib. 48, 177:

    sale tuo et lepore et politissimis facetiis pellexisti,

    id. de Or. 1, 57, 243:

    accedat oportet lepos quidam facetiaeque,

    id. ib. 1, 5, 17; cf.:

    dulces Latini leporis facetiae,

    Vell. 1, 17, 1:

    facetiarum quidam lepos,

    Cic. de Or. 1, 34, 159:

    facie magis quam facetiis ridiculus,

    id. Att 1, 13, 2:

    ego mirifice capior facetiis, maxime nostratibus (corresp. to sales),

    id. Fam. 9, 15, 2:

    asperis facetiis illusus,

    sarcasms, Tac. A. 15, 68; cf.

    acerbae,

    id. ib. 5, 2:

    per facetias incusare aliquem,

    id. ib. 14, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > facetia

  • 68 facetiae

    făcētĭa, ae, f. [facetus; cf.: argutiae, deliciae], a jest, witticism; drollery, piece of humor.
    I.
    Sing. (ante- and post-class.): haec facetiast, amare inter se rivalis duos, Plaut. Stich. 5, 4, 47:

    jocularis,

    Cael. Aur. Tard. 1, 1, 21:

    facetia sermonis Plauto congruentis,

    Gell. 3, 3, 3:

    facetiae habere, res divinas deridere,

    App. Mag. 56, p. 310, 27. —
    II.
    Plur.: făcētĭae, ārum.
    A.
    A witty or clever thing in action or behavior (Plautin.):

    mulier, quoi facetiarum cor corpusque sit plenum et doli,

    Plaut. Mil. 3, 1, 186:

    fecisti, here, facetias, quom, etc.,

    id. Stich. 5, 2, 7.—
    B.
    Wit, witty sayings, witticisms, pleasantry, drollery, humor, facetiousness (class.;

    syn.: sal, dicacitas, cavillatio, lepos, urbanitas, comitas): (sales), quorum duo genera sunt, unum facetiarum, alterum dicacitatis,

    Cic. Or. 26, 87:

    cum duo genera sint facetiarum... illa a veteribus superior cavillatio, haec altera dicacitas nominata est,

    id. de Or. 2, 54, 218:

    facetiis autem maxime homines delectari, si quando risus conjuncte, re verboque moveatur,

    id. ib. 2, 61, 248:

    P. Scipio omnes sale facetiisque superabat,

    id. Brut. 34, 128:

    festivitate et facetiis C. Julius et superioribus et aequalibus suis omnibus praestitit,

    id. ib. 48, 177:

    sale tuo et lepore et politissimis facetiis pellexisti,

    id. de Or. 1, 57, 243:

    accedat oportet lepos quidam facetiaeque,

    id. ib. 1, 5, 17; cf.:

    dulces Latini leporis facetiae,

    Vell. 1, 17, 1:

    facetiarum quidam lepos,

    Cic. de Or. 1, 34, 159:

    facie magis quam facetiis ridiculus,

    id. Att 1, 13, 2:

    ego mirifice capior facetiis, maxime nostratibus (corresp. to sales),

    id. Fam. 9, 15, 2:

    asperis facetiis illusus,

    sarcasms, Tac. A. 15, 68; cf.

    acerbae,

    id. ib. 5, 2:

    per facetias incusare aliquem,

    id. ib. 14, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > facetiae

  • 69 facilis

    făcĭlis, e, adj. (archaic forms nom. sing. facil, Plaut. Trin. 3, 2, 53; adv. facul, like difficul, simul; v. under adv. 2, and cf. Paul. ex Fest. p. 87 Müll.), [facio, properly, that may be done or made; hence, pregn.], easy to do, easy, without difficulty.
    I.
    In gen.
    A.
    Prop., constr. absol., with ad (and the gerund), the supine, inf., ut, and the dat.
    (α).
    Absol.:

    nulla est tam facilis res, quin difficilis siet, quam invitus facias,

    Ter. Heaut. 4, 6, 1; cf.:

    facilis et plana via (opp. difficilis),

    Plaut. Trin. 3, 2, 20:

    quae facilia ex difficillimis animi magnitudo redegerat,

    Caes. B. G. 2, 27 fin.; cf.

    also: mihi in causa facili atque explicata perdifficilis et lubrica defensionis ratio proponitur,

    Cic. Planc. 2, 5:

    justa res et facilis,

    Plaut. Am. prol. 33:

    facilis et prompta defensio,

    Cic. de Or. 1, 56, 237; cf.:

    facilis et expedita distinctio,

    id. Fin. 1, 10, 33:

    facilia, proclivia, jucunda,

    id. Part. Or. 27, 95; cf.:

    proclivi cursu et facili delabi,

    id. Rep. 1, 28:

    ascensus,

    Caes. B. G. 1, 21:

    aditus,

    id. ib. 3, 25 fin.;

    descensus Averno,

    Verg. A. 6, 126; Cic. de Imp. Pomp. 14, 41; cf.:

    celerem et facilem exitum habere,

    Caes. B. C. 3, 22 fin.:

    lutum,

    easy to work, Tib. 1, 1, 40:

    fagus,

    Plin. 16, 43, 84, § 229:

    humus,

    easy to cultivate, mellow, Curt. 4, 6, 5:

    arcus,

    Val. Fl. 1, 109:

    jugum,

    easy to climb, Prop. 4 (5), 10, 4:

    somnus,

    easy to obtain, Hor. C. 2, 11, 8; 3, 21, 4:

    irae,

    easily excited, Luc. 1, 173:

    saevitia,

    easily overcome, Hor. C. 2, 12, 26 et saep.:

    aurae,

    gentle, Ov. H. 16, 123:

    jactura,

    easily borne, Verg. A. 2, 646:

    cera,

    easily shaped, Ov. M. 15, 169:

    victus,

    copious, Verg. G. 2, 460.— Comp.:

    iter multo facilius atque expeditius,

    Caes. B. G. 1, 6, 2:

    cui censemus cursum ad deos faciliorem fuisse quam Scipioni?

    Cic. Lael. 4, 14:

    faciliore et commodiore judicio,

    id. Caecin. 3, 8.— Sup.:

    quod est facillimum, facis,

    Plaut. Trin. 3, 2, 4; cf. Cic. Rep. 2, 3:

    concordia,

    id. ib. 1, 32:

    hujus summae virtutis facillima est via,

    Quint. 8, 3, 71:

    in quibus (ceris) facillima est ratio delendi,

    id. 10, 3, 31 et saep.—
    (β).
    With ad and the gerund:

    nulla materies tam facilis ad exardescendum est,

    Cic. de Or. 2, 45, 190:

    ad subigendum,

    id. Rep. 2, 41:

    ad credendum,

    id. Tusc. 1, 32, 78:

    palmae ad scandendum,

    Plin. 13, 4, 7, § 29.— Comp.:

    faciliora ad intelligendum,

    Quint. 2, 3, 8.— Sup.:

    haec ad judicandum sunt facillima,

    Cic. Off. 3, 6, 30; id. Fin. 2, 20.—
    (γ).
    With ad and subst.:

    faciles ad receptum angustiae,

    Liv. 32, 12, 3:

    mens ad pejora,

    Quint. 1, 2, 4:

    credulitas feminarum ad gaudia,

    Tac. A. 14, 4.— Comp.:

    mediocritas praeceptoris ad intellectum atque imitationem facilior,

    Quint. 2, 3, 1.—
    (δ).
    With supine:

    facile inventust,

    Plaut. Trin. 3, 2, 53:

    res factu facilis,

    Ter. Heaut. 4, 3, 26:

    cuivis facile scitu est,

    id. Hec. 3, 1, 15:

    facilis victu gens,

    abounding in resources, Verg. A. 1, 445 Wagn.:

    (Cyclops) nec visu facilis nec dictu affabilis ulli,

    id. ib. 3, 621; cf.:

    sapiens facilis victu fuit,

    Sen. Ep. 90, 11.— Comp.:

    nihil est dictu facilius,

    Ter. Ph. 2, 1, 70.— Sup.:

    factu facillimum,

    Sall. C. 14, 1.—
    (ε).
    With inf.:

    materia facilis est, in te et in tuos dicta dicere,

    Cic. Phil. 2, 17, 42:

    facilis vincere ac vinci vultu eodem,

    Liv. 7, 33, 2:

    facilis corrumpi,

    Tac. H. 4, 39:

    Roma capi facilis,

    Luc. 2, 656.—So esp. freq. in the neuter, facile est, with a subject-clause:

    id esse verum, cuivis facile est noscere,

    Ter. Ad. 5, 4, 8:

    quod illis prohibere erat facile,

    Caes. B. C. 1, 50, 2:

    neque erat facile nostris, uno tempore propugnare et munire,

    id. ib. 3, 45, 4; Quint. 6, 4, 20:

    nec origines persequi facile est,

    Plin. 3, 5, 6, § 46:

    quīs facile est aedem conducere,

    Juv. 3, 31; 4, 103.— Comp.:

    plerumque facilius est plus facere quam idem,

    Quint. 10, 2, 10; 12, 6, 7.— Sup.:

    stulta reprehendere facillimum est,

    Quint. 6, 3, 71; 11, 1, 81.—
    (ζ).
    With ut:

    facilius est, ut esse aliquis successor tuus possit, quam ut velit,

    Plin. Pan. 44, 3; 87, 5; cf. with quod: facile est quod habeant conservam in villa, Varr. R. R. 2, 10, 6.—
    (η).
    With dat.:

    terra facilis pecori,

    i.e. suitable, proper, Verg. G. 2, 223; cf.:

    campus operi,

    Liv. 33, 17, 8:

    facilis divisui (Macedonia),

    id. 45, 30, 2:

    neque Thraces commercio faciles erant,

    Liv. 40, 58, 1:

    homines bello faciles,

    Tac. Agr. 21:

    juvenis inanibus,

    easily susceptible, open to, id. A. 2, 27; cf.:

    facilis capessendis inimicitiis,

    id. ib. 5, 11. —
    (θ).
    With gen. ( poet.):

    Hispania frugum facilis,

    fertile in, Claud. Laud. Seren. 54.—
    b.
    Adverbially, in facili, ex (e) facili, and rarely, de facili, easily:

    cum exitus haud in facili essent,

    not easy, Liv. 3, 8, 9 Drak.:

    in facili,

    Sen. Clem. 1, 7: Plin. 18, 28, 68, § 274; Dig. 26, 3, 8:

    ita adducendum, ut ex facili subsequatur,

    easily, Cels. 7, 9 med.:

    ex facili tolerantibus,

    Tac. Agr. 15 init.: ex facili, Cel. 6, 1, 1; Plin. 37, 4, 15, § 60;

    for which: e facili,

    Ov. A. A. 1, 356: de facili ab iis superabuntur, Firm. Math. 5, 6.—
    B.
    Transf.
    a.
    Of persons that do any thing with facility, ready, quick. — Constr. with ad, in, and simple abl.:

    facilis et expeditus ad dicendum,

    Cic. Brut. 48, 180:

    sermone Graeco promptus et facilis,

    Suet. Tib. 71; cf.:

    promptus et facillis ad extemporalitatem usque,

    id. Tit. 3:

    faciles in excogitando et ad discendum prompti,

    Quint. 1, 1, 1:

    exiguo faciles,

    content, Sil. 1, 615.—
    b.
    Of things, easily moving:

    oculi,

    Verg. A. 8, 310:

    manus,

    Ov. F. 3, 536:

    cervix,

    Mart. Spect. 23:

    canes, i. e. agiles,

    Nemes. Cyneg. 50.
    II.
    In partic.
    A.
    Of character, easy, good-natured, compliant, willing, yielding, courteous, affable:

    facilis benevolusque,

    Ter. Hec. 5, 1, 35:

    comes, benigni, faciles, suaves homines esse dicuntur,

    Cic. Balb. 16, 36:

    facilis et liberalis pater,

    id. N. D. 3, 29, 73:

    lenis et facilis,

    id. Fam. 5, 2, 9:

    facilis et clemens,

    Suet. Aug. 67:

    facilem populum habere,

    Cic. Fam. 7, 1, 4:

    facilem stillare in aurem,

    Juv. 3, 122:

    di,

    id. 10, 8. —With in and abl.:

    facilem se in rebus cognoscendis praebere,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 32; cf.:

    facilis in causis recipiendis,

    id. Brut. 57, 207:

    faciles in suum cuique tribuendo,

    id. ib. 21, 85:

    faciles ad concedendum,

    id. Div. 2, 52, 107.—With in and acc.:

    sic habeas faciles in tua vota deos,

    Ov. H. 16, 282.—With inf.:

    faciles aurem praebere,

    Prop. 2, 21, 15 (3, 14, 5 M.):

    O faciles dare summa deos,

    Luc. 1, 505.—With gen.:

    facilis impetrandae veniae,

    Liv. 26, 15, 1:

    alloquii facilis (al. alloquiis),

    Val. Fl. 5, 407.— Absol.:

    comi facilique naturā,

    Suet. Gramm. 7:

    facili ac prodigo animo,

    id. Vit. 7.— Comp.:

    facilior aut indulgentior,

    Suet. Vesp. 21; Quint. 7, 1, 27; Flor. 4, 11, 2.— Sup.:

    quid dicam de moribus facillimis,

    Cic. Lael. 3, 11.—
    B.
    Of fortune, favorable, prosperous:

    res et fortunae tuae... quotidie faciliores mihi et meliores videntur,

    Cic. Fam. 6, 5, 1; Liv. 23, 11, 2.— Adv. in four forms: facile, facul, faculter, and faciliter.
    1.
    făcĭlĕ (the class. form).
    (α).
    easily, without trouble or difficulty:

    facile cum valemus recta consilia aegrotis damus,

    Ter. And. 2, 1, 9:

    quis haec non vel facile vel certe aliquo modo posset ediscere?

    Cic. de Or. 2, 57, 232:

    vitia in contraria convertuntur,

    id. Rep. 1, 45.— Comp.:

    cave putes, aut mare ullum aut flammam esse tantam, quam non facilius sit sedare quam, etc.,

    Cic. Rep. 1, 42 fin.:

    quo facilius otio perfruantur,

    id. ib. 1, 5: id hoc facilius eis persuasit, quod, etc., Caes, B. G. 1, 2, 3.— Sup.:

    ut optimi cujusque animus in morte facillime evolet tamquam e custodia,

    Cic. Lael. 4, 14:

    facillime fingi,

    id. Cael. 9, 22:

    facillime decidit,

    id. Rep. 2, 23:

    mederi inopiae frumentariae,

    Caes. B. G. 5, 24, 6 et saep.—
    (β).
    To add intensity to an expression which already signifies a high degree, certainly, unquestionably, without contradiction, beyond dispute, by far, far (often in Cic.;

    elsewh. rare): virum unum totius Graeciae facile doctissimum,

    Cic. Rab. Post. 9, 23:

    facile deterrimus,

    id. Tusc. 1, 33, 81:

    genere et nobilitate et pecunia facile primus,

    id. Rosc. Am. 6, 15; cf.:

    virtute, existimatione, nobilitate facile princeps,

    id. Clu. 5, 11:

    facile princeps,

    id. Div. 2, 42, 87; id. Fam. 6, 10, 2; id. Univ. 1; Flor. 3, 14, 1:

    facile praecipuus,

    Quint. 10, 1, 68:

    facile hic plus mali est, quam illic boni,

    Ter. And. 4, 3, 5: Pe. Sed tu novistin' fidicinam? Fi. Tam facile quam me, as well as I do myself, Plaut. Ep. 3, 4, 68.—With verbs that denote superiority (vincere, superare, etc.):

    post illum (Herodotum) Thucydides omnes dicendi artificio, mea sententia, facile vicit,

    Cic. de Or. 2, 13, 56; cf. id. Off. 2, 19, 59; id. Rep. 1, 23; cf.

    also: stellarum globi terrae magnitudinem facile vincebant,

    id. ib. 6, 16 fin.; id. de Or. 1, 33, 150:

    Sisenna omnes adhuc nostros scriptores facile superavit,

    id. Leg. 1, 2, 7; cf. id. de Or. 3, 11, 43:

    facile palmam habes!

    Plaut. Trin. 3, 2, 80.— In naming a large amount, quite, fully:

    huic hereditas facile ad HS. tricies venit testamento propinqui sui,

    Cic. Verr. 2, 2, 14, § 35.—
    (γ).
    With a negative, non facile or haud facile, to add intensity, not easily, i.e. hardly:

    mira accuratio, ut non facile in ullo diligentiorem majoremque cognoverim,

    Cic. Brut. 67, 238:

    sed haud facile dixerim, cur, etc.,

    id. Rep. 1, 3 fin.; cf.:

    de iis haud facile compertum narraverim,

    Sall. J. 17, 2:

    animus imbutus malis artibus haud facile libidinibus carebat,

    id. C. 13, 5. —
    b.
    Readily, willingly, without hesitation:

    facile omnes perferre ac pati,

    Ter. And. 1, 1, 35; cf.:

    te de aeternitate dicentem aberrare a proposito facile patiebar,

    Cic. Tusc. 1, 33, 81:

    disertus homo et facile laborans,

    id. Off. 2, 19, 66:

    ego unguibus facile illi in oculos involem,

    Ter. Eun. 4, 3, 6.— Comp.:

    locum habeo nullum, ubi facilius esse possim quam Asturae,

    Cic. Att. 13, 26, 2.—
    c.
    (Acc. to facilis, II. B.) Pleasantly, agreeably, well:

    propter eas (nugas) vivo facilius,

    Plaut. Curc. 5, 2, 6:

    cum animo cogites, Quam vos facillime agitis, quam estis maxume Potentes, dites, fortunati, nobiles,

    Ter. Ad. 3, 4, 56:

    facillime agitare,

    Suet. Vit. Ter. 1:

    ubi Crassus animadvertit, suas copias propter exiguitatem non facile diduci,

    not safely, Caes. B. G. 3, 23, 7.—
    2.
    făcul (anteclass.), easily: nobilitate facul propellere iniquos, Lucil. ap. Non. 111, 19; Pac. ib. 21:

    haud facul, ut ait Pacuvius, femina una invenietur bona,

    Afran. ib. 22:

    advorsam ferre fortunam facul,

    Att. ib. 24.—
    3.
    făculter, acc. to the statement of Paul. ex Fest. p. 87, 1 Müll.; cf. Mart. Cap. 3, § 325. —
    4.
    făcĭlĭter (post-Aug.; predominating in Vitruvius; censured by Quint. 1, 6, 17), easily:

    ferrum percalefactum faciliter fabricatur,

    Vitr. 1, 4, 3 et saep.; Mart. Cap. 3, § 325.

    Lewis & Short latin dictionary > facilis

  • 70 flumen

    flūmen, ĭnis, n. [id.], a flowing of water; and concr., a flood, stream, flowing or running water (syn.: fluvius, amnis, rivus).
    I.
    In gen. (mostly poet.): Romane, aquam Albanam cave lacu contineri, cave in mare manare suo flumine sinas, an old prophetic formula ap. Liv. 5, 16, 9:

    rapidus montano flumine torrens,

    Verg. A. 2, 305; cf. Ov. R. Am. 651:

    visendus ater flumine languido Cocytos errans,

    Hor. C. 2, 14, 17:

    inde sequemur Ipsius amnis iter, donec nos flumine certo Perferat,

    Val. Fl. 8, 189: et Tiberis flumen vomit in mare salsum, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Ann. v. 453 ed. Vahl.); cf.:

    teque pater Tiberine tuo cum flumine sancto,

    id. ib. 6, 1 (Ann. v. 55 ib.):

    donec me flumine vivo Abluero,

    in a living, running stream, Verg. A. 2, 719; cf.: quin tu ante vivo perfunderis flumine? Auct. ap. Liv. 1, 45, 6 (for which:

    aqua viva,

    Varr. L. L. 5, § 123 Müll.).—In plur.:

    nymphae venas et flumina fontis Elicuere sui,

    streams, Ov. M. 14, 788:

    frigida Scamandri,

    Hor. Epod. 13, 14:

    Symaethia circum Flumina,

    Verg. A. 9, 585:

    limosa potat,

    Ov. M. 1, 634; cf.:

    Tantalus a labris sitiens fugientia captat Flumina,

    Hor. S. 1, 1, 69:

    maritima immittere in piscinas,

    Varr. R. R. 3, 17, 9.
    II.
    In partic., a river.
    A.
    Lit. (the predominant signif. of the word both in prose and poetry): quod per amoenam urbem leni fluit agmine flumen, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Ann. v. 177 ed. Vahl.); cf.:

    ut flumina in contrarias partes fluxerint,

    Cic. Div. 1, 35, 78:

    Scipio biduum moratus ad flumen, quod inter eum et Domitii castra fluebat,

    Caes. B. C. 3, 37, 1:

    aurea flumina,

    Lucr. 5, 911:

    habet non tantum venas aquarum terra, ex quibus corrivatis flumina effici possunt, sed et amnes magnitudinis vastae, etc.,

    Sen. Q. N. 3, 19; cf. Cic. Rep. 2, 5:

    nec ullum hoc frigidius flumen attigi,

    id. Leg. 2, 3, 6:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    id. N. D. 2, 60, 152:

    una pars (Galliae) initium capit a flumine Rhodano, continetur Garumna flumine... attingit etiam flumen Rhenum, etc.,

    Caes. B. G. 1, 1, 6 sq.; 1, 2, 7:

    inter montem Juram et flumen Rhodanum,

    id. ib. 1, 6, 1:

    flumen est Arar, quod, etc.,

    id. ib. 1, 12, 1:

    flumen Dubis,

    id. ib. 1, 38, 4:

    non Seres, non Tanain prope flumen orti,

    Hor. C. 4, 15, 24:

    Veliternos ad Asturae flumen Maenius fudit,

    Liv. 8, 13, 5 Drak. N. cr.:

    terrarum situs et flumina dicere,

    Hor. Ep. 2, 1, 252:

    secundo flumine ad Lutetiam iter facere coepit,

    with the stream, Caes. B. G. 7, 58, 5 (cf. secundus, 2. a.):

    magnum ire agmen adverso flumine,

    against the stream, Caes. B. G. 7, 60, 3; cf. Verg. G. 1, 201; Liv. 24, 40. —Prov.:

    flumine vicino stultus sitit, like,

    starves in the midst of plenty, Petr. Fragm. p. 899 Burm.—
    2.
    Transf., of other things which flow in streams or like streams, a stream, flood ( poet. and in post-Aug. prose):

    sanguinis,

    Lucr. 2, 354; 4, 1029:

    largoque humectat flumine vultum,

    flood of tears, Verg. A. 1, 465:

    laeta magis pressis manabunt flumina mammis,

    streams of milk, id. G. 3, 310:

    flumina jam lactis, jam flumina nectaris,

    Ov. M. 1, 111: rigido concussae flumine nubes Exonerabantur, a torrent of rain, Petr. poët. Sat. 123; cf.:

    ut picis e caelo demissum flumen,

    a stream of pitch, Lucr. 6, 257:

    magnesia flumine saxa,

    in the magnetic stream, id. 6, 1064:

    effusaeque ruunt inopino flumine turbae,

    i. e. in a vast stream, Sil. 12, 185; cf. Verg. A. 11, 236:

    aëris,

    a current of air, App. de Mund. p. 61, 33 Elm. p. 258 Bip.—
    B.
    Trop., of expression, a flow, fluency, stream:

    orationis flumine reprehensoris convicia diluuntur,

    Cic. N. D. 2, 7, 20:

    flumen orationis aureum,

    id. Ac. 2, 38, 119:

    orationis,

    id. de Or. 2, 15, 62; cf.:

    flumen verborum volubili tasque,

    id. Or. 16, 53:

    gravissimorum op timorumque verborum,

    id. de Or. 2, 45, 188:

    inanium verborum,

    id. N. D. 2, 1, 1:

    Lysias... puro fonti quam magno flumini propior,

    Quint. 10, 1, 78; 9, 4, 61; cf. id. 10, 1, 61; Petr. 5 fin. —And fig.:

    neque concipere neque edere partum mens potest, nisi ingenti flumine litterarum inundata,

    Petr. 118.

    Lewis & Short latin dictionary > flumen

  • 71 fundo

    1.
    fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a. [root FUD; Gr. CHU, cheW-, in cheô, cheusô;

    Lat. futis, futtilis, ec-futio, re-futo, etc.,

    Curt. Gr. Etym. p. 204 sq. ], to pour, pour out, shed.
    I.
    Lit., of fluids.
    1.
    In gen.:

    (natura terram) sucum venis cogebat fundere apertis Consimilem lactis, etc.,

    Lucr. 5, 812:

    sanguinem e patera,

    Cic. Div. 1, 23, 46:

    novum liquorem (i. e. vinum) de patera,

    Hor. C. 1, 31, 3:

    vina paterā in aras,

    Ov. M. 9, 160; cf.:

    vinum inter cornua,

    id. ib. 7, 594:

    vinum super aequora,

    id. ib. 11, 247:

    duo rite mero libans carchesia Baccho Fundit humi,

    Verg. A. 5, 78:

    laticem urnis,

    Ov. M. 3, 172:

    lacrimas,

    Verg. A. 3, 348: cf. Ov. M. [p. 793] 5, 540:

    fundit Anigros aquas,

    pours out, id. ib. 15, 282:

    parumne fusum est Latini sanguinis?

    shed, spilt, Hor. Epod. 7, 4:

    sanguine ob rem publicam fuso,

    Sall. H. Fr. 2, 96, 2 Dietsch:

    sanguinem de regno (i. e. propter regnum),

    Curt. 10, 5.—Mid.:

    memorandum, in septem lacus eum (Strymonem) fundi,

    discharges itself, Plin. 4, 10, 17, § 38:

    ingentibus procellis fusus imber,

    pouring, Liv. 6, 8, 7; 6, 32, 6; cf.:

    sanguis in corporibus fusus,

    Cic. de Or. 2, 77, 310.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of metals, to make by melting, to melt, cast, found:

    exolevit fundendi aeris pretiosi ratio,

    Plin. 34, 2, 3, § 5; cf. id. 34, 7, 18, § 46:

    caldarium (aes) funditur tantum, malleis fragile,

    id. 34, 8, 20, § 94:

    aere fuso,

    id. 34, 11, 24, § 107:

    vitrum,

    id. 34, 14, 42, § 148:

    glandes, Auct. B. Afr. 20, 3: Theodorus ipse se ex aere fudit,

    Plin. 34, 8, 19, § 83:

    ne statuam quidem inchoari, cum ejus membra fundentur,

    Quint. 2, 1, 12:

    fusis omnibus membris (statuae),

    id. 7 praef. §

    2: olim quaerere amabam, Quid sculptum infabre, quid fusum durius esset,

    Hor. S. 2, 3, 22.—
    * b.
    In medic. lang.: aliquem, to cause one to have fluid stools, to relax the bowels (opp. comprimere): si compresserit aliquem morbus aut fuderit, Cels. praef. med.; cf. under P. a.—
    B.
    Transf.
    1.
    To wet, moisten, bathe with a liquid ( poet. and very rare):

    (ossa) niveo fundere lacte,

    Tib. 3, 2, 20:

    multo tempora funde mero,

    id. 1, 7, 50.—
    2.
    Of things non-fluid.
    a.
    In gen., to pour forth in abundance, to scatter, cast, hurl; to spread, extend, diffuse:

    desectam cum stramento segetem corbibus fudere in Tiberim,

    Liv. 2, 5, 3:

    picem reliquasque res, quibus ignis excitari potest, fundebant,

    Caes. B. G. 7, 24, 4:

    tela,

    Val. Fl. 3, 243:

    sagittam,

    Sil. 7, 647:

    (solis) radios per opaca domorum,

    Lucr. 2, 115:

    quas (maculas) incuria fudit,

    has scattered, Hor. A. P. 352:

    fundunt se carcere laeti Thraces equi,

    pour themselves forth, rush out, Val. Fl. 1, 611:

    se cuncta manus ratibus,

    id. 2, 662:

    littera fundens se in charta,

    Plin. 13, 12, 25, § 81:

    luna se fundebat per fenestras,

    Verg. A. 3, 152.—Mid.:

    ne (vitis) in omnes partes nimia fundatur,

    spread out, Cic. de Sen. 15, 52:

    homines fusi per agros ac dispersi,

    Cic. Sest. 42, 91.—
    b.
    In partic.
    (α).
    With the accessory notion of production, to bring forth, bear or produce (in abundance):

    crescunt arbusta et fetus in tempore fundunt,

    Lucr. 1, 351; cf.:

    terra feta frugibus et vario leguminum genere, quae cum maxima largitate fundit,

    Cic. N. D. 2, 62, 156:

    flores aut fruges aut bacas,

    id. Tusc. 5, 13, 37:

    frugem,

    id. de Sen. 15, 51:

    plus materiae (vites),

    Plin. 17, 22, 35, § 192:

    cum centesimo Leontini campi fundunt,

    id. 18, 10, 21, § 95:

    facile illa (piscium ova) aqua et sustinentur et fetum fundunt,

    Cic. N. D. 2, 51, 129:

    (terra) animal prope certo tempore fudit Omne,

    Lucr. 5, 823; cf. ib. 917:

    fudit equum magno tellus percussa tridenti,

    Verg. G. 1, 13:

    Africa asinorum silvestrium multitudinem fundit,

    Plin. 8, 30, 46, § 108: quae te beluam ex utero, non hominem fudit, Cic. Pis. init.; Verg. A. 8, 139, v. Forbig. ad h. l.—
    (β).
    With the secondary notion of depth or downward direction, to throw or cast to the ground, to prostrate:

    (victi hostes) et de jugis, quae ceperant, funduntur,

    Liv. 9, 43, 20:

    nec prius absistit, quam septem ingentia victor Corpora (cervorum) fundat humi,

    Verg. A. 1, 193; cf. Ov. M. 13, 85; Sil. 4, 533:

    aliquem arcu,

    Val. Fl. 1, 446.—In middle force:

    fundi in alga,

    to lie down, Val. Fl. 1, 252.—Esp. freq. milit. t. t., overthrow, overcome, rout, vanquish an enemy:

    hostes nefarios prostravit, fudit, occidit,

    Cic. Phil. 14, 10, 27; cf.:

    exercitus caesus fususque,

    id. ib. 14, 1, 1:

    aliquos caedere, fundere atque fugare,

    Sall. J. 58, 3:

    Gaetulos,

    id. ib. 88, 3:

    classes fusae fugataeque,

    id. ib. 79, 4; cf.:

    si vi fudisset cecidissetque hostes,

    Liv. 35, 1, 8:

    hostes de jugis,

    id. 9, 43, 20:

    Gallos de delubris vestris,

    id. 6, 16, 2:

    eas omnes copias a se uno proelio fusas ac superatas esse,

    Caes. B. G. 1, 44, 8; cf.:

    Massilienses crebris eruptionibus fusi,

    id. B. C. 2, 22, 1:

    Latini ad Veserim fusi et fugati,

    Cic. Off. 3, 31, 112; Liv. 2, 6 fin.:

    quatuor exercitus Carthaginiensium fudi, fugavi, Hispania expuli,

    id. 28, 28, 9; cf. Drak. on 38, 53, 2;

    less freq. in a reversed order: alios arma sumentes fugant funduntque,

    Sall. J. 21, 2; Vell. 2, 46 fin.: omnibus hostium copiis fusis armisque exutis, Caes. B. G. 3, 6, 3:

    magnas copias hostium fudit,

    Cic. Mur. 9, 20:

    Sabinos equitatu fudit,

    id. Rep. 2, 20:

    Armeniorum copias,

    id. Arch. 9, 21:

    maximas copias parva manu,

    Sall. C. 7, 7.
    II.
    Trop.
    A.
    Ingen., to pour out or forth, to spread out, extend, display:

    imago de corpore fusa,

    Lucr. 4, 53:

    animam moribundo corpore fudit,

    id. 3, 1033; cf. id. 3, 700:

    concidit ac multo vitam cum sanguine fudit,

    Verg. A. 2, 532:

    circuli (appellantur), quod mixta farina et caseo et aqua circuitum aequabiliter fundebant,

    poured out, spread out, Varr. L. L. 5, § 106:

    quem secutus Cicero hanc famam latius fudit,

    Quint. 11, 2, 14; cf. id. 10, 5, 11:

    cum vero causa ea inciderit, in qua vis eloquentiae possit expromi: tum se latius fundet orator,

    will display himself, Cic. Or. 36, 125:

    superstitio, fusa per gentes,

    id. Div. 2, 72 init.; cf. Quint. 11, 3, 84:

    neque se tanta in eo (Cicerone) fudisset ubertas,

    id. 12, 2, 23:

    fundet opes, Latiumque beabit divite lingua,

    riches of expression, Hor. Ep. 2, 2, 121. —Mid.:

    quamquam negant, nec virtutes nec vitia crescere: tamen utrumque eorum fundi quodammodo et quasi dilatari putant,

    to be diffused, Cic. Fin. 3, 15, 48; cf.:

    modo virtus latius funditur,

    Sen. Ep. 74, 27; and:

    semper ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur,

    id. 5, 30, 92:

    saepe in amplificanda re funditur numerose et volubiliter oratio,

    id. Or. 62, 210.—
    B.
    In partic., of speech, to pour forth, utter:

    per quam (arteriam) vox principium a mente ducens percipitur et funditur,

    Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:

    e quibus elici vocem et fundi videmus,

    id. Tusc. 2, 24, 56:

    inanes sonos,

    id. ib. 5, 26, 73 (for which:

    inani voce sonare,

    id. Fin. 2, 15, 48):

    sonum,

    id. Ac. 2, 23, 74:

    verba poëtarum more (opp. ratione et arte distinguere),

    id. Fin. 4, 4, 10:

    versus hexametros aliosque variis modis atque numeris ex tempore,

    id. de Or. 3, 50, 194; cf.:

    grave plenumque carmen,

    id. Tusc. 1, 26, 64:

    tam bonos septenarios ad tibiam,

    id. ib. 1, 44, 107:

    physicorum oracula,

    id. N. D. 1, 26, 66:

    has ore loquelas,

    Verg. A. 5, 842:

    preces pectore ab imo,

    id. ib. 6, 55; so,

    preces,

    id. ib. 5, 234; Hor. Epod. 17, 53:

    mera mendacia,

    Plaut. Ps. 4, 1, 33:

    jam tu verba fundis hic, sapientia?

    you waste, Ter. Ad. 5, 2, 7:

    opprobria rustica,

    Hor. Ep. 2, 1, 146:

    iras inanes,

    Val. Fl. 3, 697:

    vehemens et liquidus puroque simillimus amni Fundet opes,

    Hor. Ep. 2, 2, 121:

    preces,

    App. M. 11, p. 258, 4; Tac. A. 14, 30; Aug. in Psa. 25, 10 al.—Hence, fūsus, a, um, P. a., spread out, extended, broad, large, copious, diffuse.
    A.
    Lit.:

    (aër) tum fusus et extenuatus sublime fertur, tum autem concretus in nubes cogitur,

    Cic. N. D. 2, 39, 101: fusior alvus, i. e. more relaxed (opp. astrictior), Cels. 1, 3 med.:

    toga (opp. restricta),

    wide, full, Suet. Aug. 73:

    Gallorum fusa et candida corpora,

    full, plump, Liv. 38, 21, 9:

    campi in omnem partem,

    extended, Verg. A. 6, 440; cf.:

    non fusior ulli Terra fuit domino,

    a broader, larger kingdom, Luc. 4, 670.—
    B.
    Trop., copious, diffuse; flowing, free:

    genus sermonis non liquidum, non fusum ac profluens,

    Cic. de Or. 2, 38, 159; cf.:

    constricta an latius fusa narratio,

    Quint. 2, 13, 5:

    materia abundantior atque ultra quam oporteat fusa,

    id. 2, 4, 7:

    ut illud, quod ad omnem honestatem pertinet, decorum, quam late fusum sit, appareat,

    Cic. Off. 1, 28, 98; cf. Quint. 11, 1, 5:

    (vox) in egressionibus fusa et securae claritatis (opp. contracta),

    unrestrained, free, id. 11, 3, 64:

    periodus,

    id. 9, 4, 128:

    fusiores liberioresque numeri,

    id. 130:

    lingua Graeca prolixior fusiorque quam nostra,

    Gell. 2, 26, 7:

    in locis ac descriptionibus fusi ac fluentes,

    Quint. 9, 4, 138:

    plenior Aeschines et magis fusus,

    id. 10, 1, 77:

    dulcis et candidus et fusus Herodotus (opp. densus et brevis et semper instans sibi Thucydides),

    id. 10, 1, 73.— Sup. seems not to occur.— Adv.: fūse.
    * 1.
    (Acc. to A.) Spread out, extended:

    (manus) fusius paulo in diversum resolvitur,

    Quint. 11, 3, 97.—
    2.
    (Acc. to B.) Copiously, at length, diffusely:

    quae fuse olim disputabantur ac libere, ea nunc articulatim distincteque dicuntur,

    Cic. Leg. 1, 13, 36:

    multa dicere fuse lateque,

    id. Tusc. 4, 26, 57:

    fuse lateque dicendi facultas,

    id. Or. 32, 113:

    fuse et copiose augere et ornate aliquid (opp. brevia et acuta),

    id. Fin. 3, 7, 26.— Comp.:

    haec cum uberius disputantur et fusius (opp. brevius angustiusque concluduntur),

    Cic. N. D. 2, 7, 20:

    fusius et ornatius rem exponere,

    Quint. 4, 2, 128.— Sup. seems not to occur.
    2.
    fundo, āvi, ātum, 1, v. a. [fundus], to lay the bottom, keel, foundation of a thing, to found (syn.: condo, exstruo, etc.).
    I.
    Lit. (perh. only poet.):

    haec carina satis probe fundata et bene statuta est,

    i. e. is laid, Plaut. Mil. 3, 3, 44 (v. Ritschl ad h. l.);

    dum mea puppis erat validā fundata carinā,

    Ov. P. 4, 3, 5; id. H. 16, 111:

    Erycino in vertice sedes fundatur Veneri Idaliae,

    is founded, Verg. A. 5, 759: sedes saxo vetusto. id. ib. 8, 478:

    arces,

    id. ib. 4, 260.—
    B.
    Transf., in gen., to fasten, secure, make firm:

    dente tenaci Ancora fundabat naves,

    Verg. A. 6, 4:

    (genus humanum) Et majoribus et solidis magis ossibus intus Fundatum,

    Lucr. 5, 928; 4, 828.—
    II.
    Trop., to found, establish, fix, confirm (class., esp. in part. perf.; cf.:

    firmo, stabilio): illud vero maxime nostrum fundavit imperium et populi Romani nomen auxit, quod, etc.,

    Cic. Balb. 13, 31; cf.:

    quantis laboribus fundatum imperium,

    id. Cat. 4, 9, 19:

    qui (rei publicae status) bonorum omnium conjunctione et auctoritate consulatus mei fixus et fundatus videbatur,

    id. Att. 1, 16, 6:

    accurate non modo fundata verum etiam exstructa disciplina,

    id. Fin. 4, 1, 1; cf.:

    fundati a doctore,

    thoroughly instructed, Lact. 6, 21, 4:

    res publica praeclare fundata,

    Cic. Par. 1, 2, 10; cf.:

    qui legibus urbem Fundavit,

    Verg. A. 6, 810:

    in eorum agro sedes fundare Bastarnis,

    Liv. 40, 57, 5:

    libertatem, salutem, securitatem,

    Plin. Pan. 8, 1:

    jus civile,

    Dig. 1, 2, 2, § 39:

    vacuos Penates prole,

    Stat. S. 4, 7, 30; cf.:

    thalamos Tritonide nympha,

    i. e. to marry, Sil. 2, 65:

    partis et fundatis amicitiis,

    Q. Cic. Petit. Cons. 7, 25:

    fundatae atque optime constitutae opes,

    Cic. Rab. Post. 1, 1; cf.:

    nitidis fundata pecunia villis,

    well laid out, Hor. Ep. 1, 15, 46:

    nihil veritate fundatum,

    Cic. Fl. 11, 26; cf. Lucr. 5, 161.— Hence, fundātus, a, um, P. a., firm, fixed, grounded, durable (very rare).
    A.
    Lit.:

    quo fundatior erit ex arenato directura, etc.,

    Vitr. 7, 3 med.:

    si permanetis in fide fundati,

    Vulg. Col. 1, 23.—
    B.
    Trop.: deflevi subitas fundatissimae familiae ruinas, Auct. Or. pro Domo, 36, 96.

    Lewis & Short latin dictionary > fundo

  • 72 furto

    furtum, i, n. [fur], theft, robbery (class. and freq.; syn.: latrocinium, raptum).
    I.
    Lit.: fures privatorum furtorum in nervo atque in compedibus aetatem agunt: fures publici in auro atque in purpura, Cato ap. Gell. 11, 18, 18: SI NOX FVRTVM FACTVM SIT, SI IM OCCISIT IVRE CAESVS ESTO, Fragm. XII. Tab. ap. Macr. S. 1, 4:

    verba sunt Sabini... Qui alienam rem adtrectavit, cum id se invito domino facere judicare deberet, furti tenetur. Item alio capite: Qui alienum tacens lucri faciendi causa sustulit, furti obstringitur, sive scit cujus sit, sive nescit,

    Gell. 11, 18, 20 sq.; cf. Gai Inst. 3, 195; 197; Just. Inst. 4, 1, 1:

    furtum facere (alicui),

    Plaut. Rud. 4, 3, 15; 18:

    Strato domi furtum fecit,

    Cic. Clu. 64, 179; Quint. 3, 6, 49; 5, 10, 16; Dig. 47, 2, 69 et saep.:

    furti se et illum astringere,

    Plaut. Rud. 4, 7, 34; cf.:

    furti se alligare,

    Ter. Eun. 4, 7, 39:

    in furto comprehensus,

    Caes. B. G. 6, 16 fin.:

    furti teneri,

    Dig. 47, 2, 78:

    furti agere, ib.: furti condemnare,

    Gell. 11, 18, 24:

    furti reus,

    Quint. 4, 2, 51; 7, 2, 29 et saep.:

    furtum erat apertum: cujus rei furtum factum erat?

    Cic. Rosc. Com. 9, 26 sq.:

    ubi oves furto periere,

    Hor. Ep. 1, 7, 86:

    callidum (Mercurium), quicquid placuit, jocoso Condere furto,

    id. C. 1, 10, 8.—
    II.
    Transf.
    A.
    Concr., a stolen thing:

    quae (furta) sine portorio Syracusis erant exportata,

    Cic. Verr. 2, 2, 70, § 171:

    quid est turpius ingenuo quam in conventu maximo cogi furtum reddere,

    id. ib. 2, 2, 24, §

    58: dum (puer) furta ligurrit,

    Hor. S. 2, 4, 79.—
    B.
    A secret action, crafty deceit, trick, artifice, stratagem (mostly poet. and in post-Aug. prose).
    1.
    In gen.: etiam si, quid scribas, non habebis, scribito tamen, ne furtum cessationis quaesivisse videaris, a secret excuse, pretext, Q. Cic. ap. Cic. Fam. 16, 26, 2:

    nec obsides, pignus futuros furto et fraude agendae rei, posceret,

    Liv. 43, 10, 3; cf.:

    haud furto melior, sed fortibus armis,

    Verg. A. 10, 735:

    furto, non proelio opus esse,

    Curt. 4, 13; 4, 4, 15; cf.

    also: furtum armorum,

    Sil. 17, 91:

    (fugam) abscondere furto,

    Verg. A. 4, 337:

    furto laetatus inani,

    id. ib. 6, 568:

    nec semel ergo mihi furtum fecisse licebit?

    i. e. to eat in secret, Mart. 5, 50, 5.— In plur.:

    furtis incautum decipit hostem,

    Ov. M. 13, 104: furta belli, Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 11, 515; and ap. Non. 310, 15 (Hist. 1, 86 Dietsch); Verg. A. 11, 515.— Hence,
    b.
    furtō, adv., i. q. furtim, by stealth, secretly, = lathra:

    non ego sum furto tibi cognita,

    Ov. H. 6, 43: obsides Porsenae dedistis;

    furto eos subduxistis,

    Liv. 9, 11, 6:

    (hyaenae) gravidae latebras petunt et parere furto cupiunt,

    Plin. 8, 30, 46, § 108.
    2.
    In partic., stolen or secret love, intrigue (mostly in plur.):

    plurima furta Jovis,

    Cat. 68, 136 and 140; so in plur., Tib. 1, 2, 34; Prop. 2, 30 (3, 28), 28; Verg. G. 4, 346; Ov. M. 1, 606; 3, 7; 9, 558 al.:

    hoc certe conjux furtum mea nesciat,

    Ov. M. 2, 423; so in sing., id. ib. 1, 623; 3, 266; Verg. A. 6, 24; Sil. 7, 487; 13, 615 al.

    Lewis & Short latin dictionary > furto

  • 73 furtum

    furtum, i, n. [fur], theft, robbery (class. and freq.; syn.: latrocinium, raptum).
    I.
    Lit.: fures privatorum furtorum in nervo atque in compedibus aetatem agunt: fures publici in auro atque in purpura, Cato ap. Gell. 11, 18, 18: SI NOX FVRTVM FACTVM SIT, SI IM OCCISIT IVRE CAESVS ESTO, Fragm. XII. Tab. ap. Macr. S. 1, 4:

    verba sunt Sabini... Qui alienam rem adtrectavit, cum id se invito domino facere judicare deberet, furti tenetur. Item alio capite: Qui alienum tacens lucri faciendi causa sustulit, furti obstringitur, sive scit cujus sit, sive nescit,

    Gell. 11, 18, 20 sq.; cf. Gai Inst. 3, 195; 197; Just. Inst. 4, 1, 1:

    furtum facere (alicui),

    Plaut. Rud. 4, 3, 15; 18:

    Strato domi furtum fecit,

    Cic. Clu. 64, 179; Quint. 3, 6, 49; 5, 10, 16; Dig. 47, 2, 69 et saep.:

    furti se et illum astringere,

    Plaut. Rud. 4, 7, 34; cf.:

    furti se alligare,

    Ter. Eun. 4, 7, 39:

    in furto comprehensus,

    Caes. B. G. 6, 16 fin.:

    furti teneri,

    Dig. 47, 2, 78:

    furti agere, ib.: furti condemnare,

    Gell. 11, 18, 24:

    furti reus,

    Quint. 4, 2, 51; 7, 2, 29 et saep.:

    furtum erat apertum: cujus rei furtum factum erat?

    Cic. Rosc. Com. 9, 26 sq.:

    ubi oves furto periere,

    Hor. Ep. 1, 7, 86:

    callidum (Mercurium), quicquid placuit, jocoso Condere furto,

    id. C. 1, 10, 8.—
    II.
    Transf.
    A.
    Concr., a stolen thing:

    quae (furta) sine portorio Syracusis erant exportata,

    Cic. Verr. 2, 2, 70, § 171:

    quid est turpius ingenuo quam in conventu maximo cogi furtum reddere,

    id. ib. 2, 2, 24, §

    58: dum (puer) furta ligurrit,

    Hor. S. 2, 4, 79.—
    B.
    A secret action, crafty deceit, trick, artifice, stratagem (mostly poet. and in post-Aug. prose).
    1.
    In gen.: etiam si, quid scribas, non habebis, scribito tamen, ne furtum cessationis quaesivisse videaris, a secret excuse, pretext, Q. Cic. ap. Cic. Fam. 16, 26, 2:

    nec obsides, pignus futuros furto et fraude agendae rei, posceret,

    Liv. 43, 10, 3; cf.:

    haud furto melior, sed fortibus armis,

    Verg. A. 10, 735:

    furto, non proelio opus esse,

    Curt. 4, 13; 4, 4, 15; cf.

    also: furtum armorum,

    Sil. 17, 91:

    (fugam) abscondere furto,

    Verg. A. 4, 337:

    furto laetatus inani,

    id. ib. 6, 568:

    nec semel ergo mihi furtum fecisse licebit?

    i. e. to eat in secret, Mart. 5, 50, 5.— In plur.:

    furtis incautum decipit hostem,

    Ov. M. 13, 104: furta belli, Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 11, 515; and ap. Non. 310, 15 (Hist. 1, 86 Dietsch); Verg. A. 11, 515.— Hence,
    b.
    furtō, adv., i. q. furtim, by stealth, secretly, = lathra:

    non ego sum furto tibi cognita,

    Ov. H. 6, 43: obsides Porsenae dedistis;

    furto eos subduxistis,

    Liv. 9, 11, 6:

    (hyaenae) gravidae latebras petunt et parere furto cupiunt,

    Plin. 8, 30, 46, § 108.
    2.
    In partic., stolen or secret love, intrigue (mostly in plur.):

    plurima furta Jovis,

    Cat. 68, 136 and 140; so in plur., Tib. 1, 2, 34; Prop. 2, 30 (3, 28), 28; Verg. G. 4, 346; Ov. M. 1, 606; 3, 7; 9, 558 al.:

    hoc certe conjux furtum mea nesciat,

    Ov. M. 2, 423; so in sing., id. ib. 1, 623; 3, 266; Verg. A. 6, 24; Sil. 7, 487; 13, 615 al.

    Lewis & Short latin dictionary > furtum

  • 74 gerulus

    gĕrŭlus, i, m. [id.].
    A.
    A bearer, carrier:

    nae ille alium gerulum (argenti) quaerat sibi,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 79; Hor. Ep. 2, 2, 72; Col. poët. 10, 310; Suet. Calig. 40; Sid. Ep. 8, 13; Inscr. Orell. 575; 874; 976; Schol. Juv. 6, 477.—
    B.
    One who does something, a doer: gerulus ho prattôn, ho praktêr, Gloss. Philox.; cf. gerulifigulus.

    Lewis & Short latin dictionary > gerulus

  • 75 gloria

    glōrĭa, ae, f. [Sanscr. cru, to hear; crav-as, fame; Gr. kluô, kleos; Lat. cluo, clueo, inclutus, from the root clŭo; lit., rumor, fame; hence also, like kleos, pregn.], glory, fame, renown, praise, honor (syn.: laus, laudatio, gloriatio, elogium, etc.).
    I.
    Lit.
    (α).
    In gen.:

    te inmortali adficere gloria,

    Plaut. Am. 5, 2, 10: viri (Q. Fabii) gloria claret, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 315 Vahl.): ut summae gloriae sint a virtute proficiscentia, dedecoris vero praecipui existimentur, quae voluptas suadeat non sine labe vitiorum, Cato ap. Schol. Cic. Sest. 66, p. 310 Orell.: hicine est ille Telamon, modo quem gloria ad caelum extulit? Poët. (perh. Enn.) ap. Cic. Tusc. 3, 18, 39 (Trag. Rel. Inc. v. 93 Rib.):

    virtutem tamquam umbra sequitur,

    Cic. Tusc. 1, 45, 109:

    non tulit ullos haec civitas aut gloria clariores aut auctoritate graviores,

    Cic. de Or. 2, 37, 154: est enim gloria solida quaedam res et expressa, non adumbrata: ea est consentiens laus bonorum, incorrupta vox bene judicantium de excellente virtute;

    ea virtuti resonat tamquam imago,

    id. Tusc. 3, 2, 3 sq.:

    trahimur omnes studio laddis et optimus quisque maxime gloriā ducitur. Ipsi illi philosophi etiam in illis libellis, quos de contemnenda gloria scribunt, nomen suum inscribunt, etc.,

    id. Arch. 11, 26:

    immortalis gloria (opp. sempiterna turpitudo),

    id. Pis. 26, 63:

    bello quaeritur gloria,

    id. Off. 1, 12, 38:

    maximam gloriam capere,

    id. Lael. 7, 25:

    esse in gloria sempiterna,

    id. Att. 14, 11, 1:

    sit in aeterna gloria Marius, qui, etc.,

    id. Cat. 4, 10, 21:

    esse in maxima gloria,

    id. Off. 3, 21, 85:

    excellens in re militari gloria,

    id. Rep. 2, 17:

    quod auctor ei summa augur gloria Attus Navius non erat,

    id. ib. 2, 20:

    honorum gradus summis hominibus et infimis sunt pares, gloriae dispares, etc.... ut is maxime gloria excellat, qui virtute plurimum praestet,

    id. Planc. 24, 60:

    unus bis remp. servavi, semel gloriā, iterum aerumna meā,

    id. Sest. 22, 49:

    an Pollio et Messala... parum ad posteros gloriae tradiderunt?

    Quint. 12, 11, 28:

    gloriam qui spreverit veram habebit,

    Liv. 22, 39, 19: spreta in tempore gloria [p. 818] interdum cumulatior redit, id. 2, 47, 11:

    militavi non sine gloria,

    Hor. C. 3, 26, 2:

    tenui Saleio Gloria quantalibet quid erit, si gloria tantum est,

    Juv. 7, 81.— Poet.:

    candidus, armenti gloria, taurus,

    i. e. ornament, pride, Ov. A. A. 1, 290; Tib. 4, 1, 208.—In plur., reputation, fame, Auct. Her. 3, 6, 10; Sall. J. 41, 7:

    veteres Gallorum gloriae,

    glorious deeds, Tac. A. 3, 45:

    ita sunt gloriae meretricum,

    Plaut. Truc. 4, 4, 36; Gell. 2, 27, 5.—
    (β).
    With gen.:

    simul rem et belli gloriam armis repperi, Tcr. Heaut. 1, 1, 60: nemo, qui fortitudinis gloriam consecutus est insidiis et malitiā, laudem est adeptus,

    Cic. Off. 1, 19, 62; cf.:

    pro gloria belli atque fortitudinis,

    Caes. B. G. 1, 2 fin.:

    gloria rei militaris,

    id. ib. 5, 29, 4:

    legum et publicae disciplinae,

    Cic. Tusc. 1, 46, 110:

    rerum gestarum gloria florere,

    id. de Or. 1, 1, 1:

    eximia virtutis,

    id. Rep. 2, 10:

    et gravitatis et ingenii,

    id. Ac. 2, 23, 72; id. Off. 1, 32, 116:

    imperii,

    id. ib. 1, 12, 38:

    dicendi,

    id. Brut. 68, 239; Quint. 12, 10, 17:

    carminum,

    Tac. A. 12, 28:

    et titulis et fascibus olim major habebatur donandi gloria,

    Juv. 5, 111:

    velocis gloria plantae,

    id. 13, 98.—
    II.
    Transf., subjectively, thirst or passion for glory, ambition; vainglory, pride, vaunting, boasting (class.).
    (α).
    In gen.:

    pueri gloriā ducti,

    Cic. Tusc. 2, 20, 46 Tischer:

    moriar, ni, quae tua gloria est, puto te malle a Caesare consuli quam inaurari,

    id. Fam. 7, 13, 1; cf.:

    studio et gloriā,

    id. Tusc. 2, 27, 65:

    ostentatio et gloria,

    id. Rab. Post. 14, 38; and:

    jactantiā gloriāque,

    Tac. A. 1, 8:

    quem tulit ad scenam ventoso gloria curru,

    Hor. Ep. 2, 1, 177; cf. id. S. 1, 6, 23; 2, 3, 179:

    caecus Amor sui Et tollens vacuum plus nimio Gloria verticem,

    Hor. C. 1, 18, 15:

    patriam obruit olim gloria paucorum,

    Juv. 10, 142:

    vana gloria,

    Liv. 22, 39, 18.—In plur.:

    perjuriorem hoc hominem si quis viderit Aut gloriarum pleniorem, quam illic est,

    vain boastings, Plaut. Mil. 1, 1, 22; Gell. 1, 2, 6.—
    (β).
    With gen.:

    generandi mellis,

    Verg. G. 4, 205:

    lautae mensae,

    Luc. 4, 376.

    Lewis & Short latin dictionary > gloria

  • 76 Gurges

    1.
    gurges, ĭtis, m. [v. gula; and cf. barathron, vorago], a raging abyss, whirlpool, gulf (syn.: vorago, barathrum).
    I.
    Lit. (class.):

    non Rheni fossam gurgitibus illis redundantem,

    Cic. Pis. 33, 81:

    turbidus hic coeno vastaque voragine gurges Aestuat,

    Verg. A. 6, 296:

    multamque trahens sub gurgite arenam Volturnus,

    Ov. M. 15, 714:

    alterno procurrens gurgite pontus,

    Verg. A. 11, 624:

    per medios gurgites (opp. vada),

    Liv. 21, 5, 14:

    deficientibus animis hauriebantur gurgitibus,

    id. 22, 6, 7:

    caenosus,

    the Styx, Juv. 3, 266.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., waters, stream, sea ( poet.):

    fessos jam gurgite Phoebus Ibero Tingat equos,

    Verg. A. 11, 913:

    Euboicus,

    Ov. M. 9, 227:

    Carpathius,

    Verg. G. 4, 387:

    Atlanteus,

    Stat. Ach. 1, 223:

    Tusci,

    id. S. 4, 5, 4:

    gurgite ab alto,

    Verg. A. 6, 310; 7, 704:

    Herculeus,

    i. e. the Atlantic, beyond Gibraltar, Juv. 14, 280.—
    B.
    Of insatiable craving, an abyss; of persons, a spendthrift, prodigal:

    qui immensa aliqua vorago est, aut gurges vitiorum turpitudinumque omnium,

    Cic. Verr. 2, 3, 9, § 23; cf.:

    divitias in profundissimum libidinum gurgitem profundere,

    id. Sest. 43, 93:

    gurges ac vorago patrimonii,

    id. ib. 52, 111; cf.:

    ille gurges atque heluo, natus abdomini suo,

    id. Pis. 17, 41:

    Apicius, nepotum omnium altissimus gurges,

    Plin. 10, 48, 68, § 133.
    2.
    Gurges, ĭtis, m., a surname.
    I.
    Q. Fabius, Q. F. M. N. Gurges, Macr. S. 2, 9.—
    II.
    Fabius Gurges, Juv. 6, 266.—
    III.
    C. Volcatius Gurges, Plin. 7, 53, 54, § 181.

    Lewis & Short latin dictionary > Gurges

  • 77 gurges

    1.
    gurges, ĭtis, m. [v. gula; and cf. barathron, vorago], a raging abyss, whirlpool, gulf (syn.: vorago, barathrum).
    I.
    Lit. (class.):

    non Rheni fossam gurgitibus illis redundantem,

    Cic. Pis. 33, 81:

    turbidus hic coeno vastaque voragine gurges Aestuat,

    Verg. A. 6, 296:

    multamque trahens sub gurgite arenam Volturnus,

    Ov. M. 15, 714:

    alterno procurrens gurgite pontus,

    Verg. A. 11, 624:

    per medios gurgites (opp. vada),

    Liv. 21, 5, 14:

    deficientibus animis hauriebantur gurgitibus,

    id. 22, 6, 7:

    caenosus,

    the Styx, Juv. 3, 266.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., waters, stream, sea ( poet.):

    fessos jam gurgite Phoebus Ibero Tingat equos,

    Verg. A. 11, 913:

    Euboicus,

    Ov. M. 9, 227:

    Carpathius,

    Verg. G. 4, 387:

    Atlanteus,

    Stat. Ach. 1, 223:

    Tusci,

    id. S. 4, 5, 4:

    gurgite ab alto,

    Verg. A. 6, 310; 7, 704:

    Herculeus,

    i. e. the Atlantic, beyond Gibraltar, Juv. 14, 280.—
    B.
    Of insatiable craving, an abyss; of persons, a spendthrift, prodigal:

    qui immensa aliqua vorago est, aut gurges vitiorum turpitudinumque omnium,

    Cic. Verr. 2, 3, 9, § 23; cf.:

    divitias in profundissimum libidinum gurgitem profundere,

    id. Sest. 43, 93:

    gurges ac vorago patrimonii,

    id. ib. 52, 111; cf.:

    ille gurges atque heluo, natus abdomini suo,

    id. Pis. 17, 41:

    Apicius, nepotum omnium altissimus gurges,

    Plin. 10, 48, 68, § 133.
    2.
    Gurges, ĭtis, m., a surname.
    I.
    Q. Fabius, Q. F. M. N. Gurges, Macr. S. 2, 9.—
    II.
    Fabius Gurges, Juv. 6, 266.—
    III.
    C. Volcatius Gurges, Plin. 7, 53, 54, § 181.

    Lewis & Short latin dictionary > gurges

  • 78 Hyantes

    Hyantes, um, m., = Huantes, the Hyantes, an old name of the Bœotians, Plin. 4, 7, 12, § 26.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Hyan-tēus, a, um, adj., of or belonging to the Hyantes ( Bœotians), Hyantean, Bœotian:

    Iolāus,

    Ov. M. 8, 310:

    Aganippe,

    id. ib. 5, 312:

    aqua,

    i. e. Castalian, Mart. 12, 3, 12.—
    B.
    Hyantĭus, a, um, adj., the same:

    sorores,

    i. e. the Muses, Stat. S. 2, 7, 8; cf.

    Camenae,

    Sid. Ep. 8, 9 in carm.: juvenis, i. e. Actœon, as grandson of Cadmus, Ov. M. 3, 147.

    Lewis & Short latin dictionary > Hyantes

  • 79 Hyanteus

    Hyantes, um, m., = Huantes, the Hyantes, an old name of the Bœotians, Plin. 4, 7, 12, § 26.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Hyan-tēus, a, um, adj., of or belonging to the Hyantes ( Bœotians), Hyantean, Bœotian:

    Iolāus,

    Ov. M. 8, 310:

    Aganippe,

    id. ib. 5, 312:

    aqua,

    i. e. Castalian, Mart. 12, 3, 12.—
    B.
    Hyantĭus, a, um, adj., the same:

    sorores,

    i. e. the Muses, Stat. S. 2, 7, 8; cf.

    Camenae,

    Sid. Ep. 8, 9 in carm.: juvenis, i. e. Actœon, as grandson of Cadmus, Ov. M. 3, 147.

    Lewis & Short latin dictionary > Hyanteus

  • 80 Hyantius

    Hyantes, um, m., = Huantes, the Hyantes, an old name of the Bœotians, Plin. 4, 7, 12, § 26.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Hyan-tēus, a, um, adj., of or belonging to the Hyantes ( Bœotians), Hyantean, Bœotian:

    Iolāus,

    Ov. M. 8, 310:

    Aganippe,

    id. ib. 5, 312:

    aqua,

    i. e. Castalian, Mart. 12, 3, 12.—
    B.
    Hyantĭus, a, um, adj., the same:

    sorores,

    i. e. the Muses, Stat. S. 2, 7, 8; cf.

    Camenae,

    Sid. Ep. 8, 9 in carm.: juvenis, i. e. Actœon, as grandson of Cadmus, Ov. M. 3, 147.

    Lewis & Short latin dictionary > Hyantius

См. также в других словарях:

  • 310 av. J.-C. — 310 Années : 313 312 311   310  309 308 307 Décennies : 340 330 320   310  300 290 280 Siècles : Ve siècle …   Wikipédia en Français

  • 310 км — (платформа Даниловского направления) 310 км (платформа Костромского направления) …   Википедия

  • 310 — Années : 307 308 309  310  311 312 313 Décennies : 280 290 300  310  320 330 340 Siècles : IIIe siècle  IVe siècle …   Wikipédia en Français

  • -310 — Années : 313 312 311   310  309 308 307 Décennies : 340 330 320   310  300 290 280 Siècles : Ve siècle av. J.‑C.  …   Wikipédia en Français

  • 310-е до н. э. — IV век до н. э.: 319 310 годы до н. э. 330 е · 320 е 310 е до н. э. 300 е · 290 е 319 до н. э. · 318 до н. э. · 317 до н. э. · 316 до н.  …   Википедия

  • 310 — Portal Geschichte | Portal Biografien | Aktuelle Ereignisse | Jahreskalender ◄ | 3. Jahrhundert | 4. Jahrhundert | 5. Jahrhundert | ► ◄ | 280er | 290er | 300er | 310er | 320er | 330er | 340er | ► ◄◄ | ◄ | 306 | 307 | 308 | 309 | …   Deutsch Wikipedia

  • 310-е — IV век: 310 319 годы 290 е · 300 е 310 е 320 е · 330 е 310 · 311 · 312 · 313 · 314 · 315 · 316 · 317 · 318 · …   Википедия

  • 310.1 — ГОСТ 310.1{ 76} Цементы. Методы испытаний. Общие положения. ОКС: 91.100.10 КГС: Ж19 Методы испытаний. Упаковка. Маркировка Взамен: ГОСТ 310 60 в части общих положений Действие: С 01.01.78 Изменен: ИУС 1/85 Примечание: переиздание 1992; см. также… …   Справочник ГОСТов

  • 310.2 — ГОСТ 310.2{ 76} Цементы. Методы определения тонкости помола. ОКС: 91.100.10 КГС: Ж19 Методы испытаний. Упаковка. Маркировка Взамен: ГОСТ 310 60 в части определения тонкости помола Действие: С 01.01.78 Изменен: ИУС 1/85 Примечание: переиздание… …   Справочник ГОСТов

  • 310.3 — ГОСТ 310.3{ 76} Цементы. Методы определения нормальной густоты, сроков схватывания и равномерности изменения объема. ОКС: 91.100.10 КГС: Ж19 Методы испытаний. Упаковка. Маркировка Взамен: ГОСТ 310 60 в части определения нормальной густоты, сроков …   Справочник ГОСТов

  • 310.4 — ГОСТ 310.4{ 81} Цементы. Методы определения предела прочности при изгибе и сжатии. ОКС: 91.100.10 КГС: Ж19 Методы испытаний. Упаковка. Маркировка Взамен: ГОСТ 310.4 76 Действие: C 01.07.83 Изменен: ИУС 1/85, 9/90 Примечание: переиздание 1992; см …   Справочник ГОСТов

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»