-
1 vix
vix adv. [1 VIC-], with difficulty, with much ado, hardly, scarcely, barely: quae vix aut ne vix quidem adpareant: profluens amnis aut vix aut nullo modo: vix sum compos animi, T.: vix in ipsis tectis frigus vitatur: ex hominum milibus LX vir ad D sese redactos esse dixerunt, to scarcely five hundred, Cs.: ego vix teneor, quin accurram. —Of time, hardly, scarcely, just: Adsum atque advenio Acherunte vix viā altā atque arduā: ah! Vix tandem sensi stolidus! T.—Of immediate sequence, with cum: vix agmen novissimum extra munitiones processerat, cum Galli, etc., Cs.: vix erat hoc plane imperatum, cum illum... videres: Vix ea fatus erat, cum, etc., V.—With et or -que (poet.): Vix primos inopina quies laxaverat artūs, Et superincumbens... proiecit, etc., V.: Vix ea fatus erat, subitoque fragore Intonuit, V.—With ellips. of cum: Vix proram attigerat: rumpit Saturnia funem, V.: Unam promorat vix pedem Ruina camarae, etc., Ph.* * *hardly, scarcely, barely, only just; with difficulty, not easily; reluctantly -
2 dura
dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.I.Lit.A.Orig. as affecting the sense of feeling:(α).et validi silices ac duri robora ferri,
Lucr. 2, 449; so,silex,
Verg. A. 6, 471:ferrum,
Hor. C. 3, 11, 31:cautes,
Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:bipennes,
Hor. C. 4, 4, 57:ligones,
id. Epod. 5, 30:aratrum,
id. S. 1, 1, 28:compes,
id. Epod. 4, 4:pellis,
Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:arva,
id. ib. 2, 341; cf.cutis,
Ov. M. 8, 805:alvus,
Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.muria,
saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:dumeta,
i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:gallina,
tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:fungi, qui in coquendo duriores fient,
Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:ladanum durissimum tactu,
Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:durissimus tophus vel carbunculus,
Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—(β).Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—B.Transf.1.As affecting the sense of taste:2.vinum, opp. suavis,
hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:sapor Bacchi,
Verg. G. 4, 102:acetum,
Ser. Samm. 40 and 351.—As affecting the ear:II.vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,
Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):aspera et dura et dissoluta et hians oratio,
Quint. 8, 6, 62:consonantes,
id. 11, 3, 35:syllabae,
id. 12, 10, 30:verba,
id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:compositio,
id. 9, 4, 142.Trop.A.Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:2.Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,
Cic. Brut. 31; cf.:(Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,
id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:Attilius poëta durissimus,
id. Att. 14, 20, 3:C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,
id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:pictor durus in coloribus,
Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:terrea progenies duris caput extulit arvis,
id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):B.fortes et duri Spartiatae,
Cic. Tusc. 1, 43; cf.:Ligures, durum in armis genus,
Liv. 27, 48:durum genus experiensque laborum,
hardy, Ov. M. 1, 414:unde homines nati, durum genus,
Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):gens dura atque aspera cultu,
a hardy race, id. A. 5, 730:genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,
Lucr. 5, 926:Dardanidae,
Verg. A. 3, 94:Hannibal,
Hor. C. 2, 12, 2:Iberia,
id. ib. 4, 14, 50:vindemiator,
id. S. 1, 7, 29; cf.:ilia messorum,
id. Epod. 3, 4:juvenci,
Ov. M. 3, 584 et saep. —Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:C.quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,
Cic. Or. 43, 148; cf.:quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,
id. Arch. 8:neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,
id. Lael. 13 fin.;ingenio esse duro atque inexorabili,
Ter. Ph. 3, 2, 12:satis pater durus fui,
id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:Varius qui est habitus judex durior,
Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:mala vel duri lacrimas motura Catonis,
Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,
Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:quid nos dura refugimus aetas?
id. ib. 1, 35, 34:ōs durum,
shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:cor,
Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:A.opulento homini hoc servitus dura est,
Plaut. Am. 1, 1, 12; so,servitus,
Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.lex,
Plaut. Merc. 4, 6, 1:condicio,
Cic. Rab. Post. 6 fin.:provincia,
Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.partes,
id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:dolor,
Lucr. 3, 460:labor,
id. 5, 1272:subvectiones,
Caes. B. G. 7, 10, 1:venatus,
Ov. M. 4, 307:dura cultu et aspera plaga,
Liv. 45, 30 fin.:durissimo tempore anni,
Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:morbum acrem ac durum,
Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.valetudo,
Hor. S. 2, 2, 88:dolores,
Verg. A. 5, 5:frigus,
Plaut. Men. 5, 6, 10:fames,
Hor. S. 1, 2, 6:pauperies,
id. C. 4, 9, 49:causa,
Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:nomen (opp. molle),
Cic. Off. 1, 12:verbum,
id. Brut. 79, 274:propositio,
Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,
Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:siccis omnia dura deus proposuit,
Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:ego dura tuli,
Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:hi, si quid erat durius, concurrebant,
if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.(Acc. to 1. A.) Hardly:B.juga premunt duriter colla (boum),
Vitr. 10, 8.— Comp.:durius,
Vitr. 10, 15 fin. —(Acc. to II. A.-C.)1.Hardly, stiffly, awkwardly:b.membra moventes Duriter,
Lucr. 5, 1401:duriter,
Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:dure,
Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—Hardily, rigorously, austerely:2.vitam parce ac duriter agebat,
Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—Harshly, roughly, sternly:3.quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,
Enn. Trag. v. 348 Vahl.:duriter,
Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.— -
3 durum
dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.I.Lit.A.Orig. as affecting the sense of feeling:(α).et validi silices ac duri robora ferri,
Lucr. 2, 449; so,silex,
Verg. A. 6, 471:ferrum,
Hor. C. 3, 11, 31:cautes,
Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:bipennes,
Hor. C. 4, 4, 57:ligones,
id. Epod. 5, 30:aratrum,
id. S. 1, 1, 28:compes,
id. Epod. 4, 4:pellis,
Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:arva,
id. ib. 2, 341; cf.cutis,
Ov. M. 8, 805:alvus,
Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.muria,
saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:dumeta,
i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:gallina,
tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:fungi, qui in coquendo duriores fient,
Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:ladanum durissimum tactu,
Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:durissimus tophus vel carbunculus,
Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—(β).Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—B.Transf.1.As affecting the sense of taste:2.vinum, opp. suavis,
hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:sapor Bacchi,
Verg. G. 4, 102:acetum,
Ser. Samm. 40 and 351.—As affecting the ear:II.vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,
Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):aspera et dura et dissoluta et hians oratio,
Quint. 8, 6, 62:consonantes,
id. 11, 3, 35:syllabae,
id. 12, 10, 30:verba,
id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:compositio,
id. 9, 4, 142.Trop.A.Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:2.Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,
Cic. Brut. 31; cf.:(Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,
id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:Attilius poëta durissimus,
id. Att. 14, 20, 3:C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,
id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:pictor durus in coloribus,
Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:terrea progenies duris caput extulit arvis,
id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):B.fortes et duri Spartiatae,
Cic. Tusc. 1, 43; cf.:Ligures, durum in armis genus,
Liv. 27, 48:durum genus experiensque laborum,
hardy, Ov. M. 1, 414:unde homines nati, durum genus,
Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):gens dura atque aspera cultu,
a hardy race, id. A. 5, 730:genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,
Lucr. 5, 926:Dardanidae,
Verg. A. 3, 94:Hannibal,
Hor. C. 2, 12, 2:Iberia,
id. ib. 4, 14, 50:vindemiator,
id. S. 1, 7, 29; cf.:ilia messorum,
id. Epod. 3, 4:juvenci,
Ov. M. 3, 584 et saep. —Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:C.quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,
Cic. Or. 43, 148; cf.:quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,
id. Arch. 8:neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,
id. Lael. 13 fin.;ingenio esse duro atque inexorabili,
Ter. Ph. 3, 2, 12:satis pater durus fui,
id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:Varius qui est habitus judex durior,
Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:mala vel duri lacrimas motura Catonis,
Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,
Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:quid nos dura refugimus aetas?
id. ib. 1, 35, 34:ōs durum,
shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:cor,
Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:A.opulento homini hoc servitus dura est,
Plaut. Am. 1, 1, 12; so,servitus,
Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.lex,
Plaut. Merc. 4, 6, 1:condicio,
Cic. Rab. Post. 6 fin.:provincia,
Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.partes,
id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:dolor,
Lucr. 3, 460:labor,
id. 5, 1272:subvectiones,
Caes. B. G. 7, 10, 1:venatus,
Ov. M. 4, 307:dura cultu et aspera plaga,
Liv. 45, 30 fin.:durissimo tempore anni,
Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:morbum acrem ac durum,
Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.valetudo,
Hor. S. 2, 2, 88:dolores,
Verg. A. 5, 5:frigus,
Plaut. Men. 5, 6, 10:fames,
Hor. S. 1, 2, 6:pauperies,
id. C. 4, 9, 49:causa,
Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:nomen (opp. molle),
Cic. Off. 1, 12:verbum,
id. Brut. 79, 274:propositio,
Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,
Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:siccis omnia dura deus proposuit,
Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:ego dura tuli,
Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:hi, si quid erat durius, concurrebant,
if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.(Acc. to 1. A.) Hardly:B.juga premunt duriter colla (boum),
Vitr. 10, 8.— Comp.:durius,
Vitr. 10, 15 fin. —(Acc. to II. A.-C.)1.Hardly, stiffly, awkwardly:b.membra moventes Duriter,
Lucr. 5, 1401:duriter,
Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:dure,
Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—Hardily, rigorously, austerely:2.vitam parce ac duriter agebat,
Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—Harshly, roughly, sternly:3.quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,
Enn. Trag. v. 348 Vahl.:duriter,
Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.— -
4 durus
dūrus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. root dhar, to fix, confirm], hard.I.Lit.A.Orig. as affecting the sense of feeling:(α).et validi silices ac duri robora ferri,
Lucr. 2, 449; so,silex,
Verg. A. 6, 471:ferrum,
Hor. C. 3, 11, 31:cautes,
Verg. A. 4, 366; Ov. M. 4, 672:bipennes,
Hor. C. 4, 4, 57:ligones,
id. Epod. 5, 30:aratrum,
id. S. 1, 1, 28:compes,
id. Epod. 4, 4:pellis,
Lucr. 6, 1195; Verg. G. 3, 502:arva,
id. ib. 2, 341; cf.cutis,
Ov. M. 8, 805:alvus,
Cels. 6, 18, 9; Hor. S. 2, 4, 27: aqua, hard, i. e. containing much earthy matter, Cels. 2, 30 fin.; cf.muria,
saturated with salt, Col. 6, 30 fin.; 12, 6, 1 et saep., v. muria:dumeta,
i. e. rough, Ov. M. 1, 105 et saep.:gallina,
tough, not yet boiled tender, Hor. S. 2, 4, 18; cf.:fungi, qui in coquendo duriores fient,
Plin. 22, 23, 47, § 99 et saep.— Sup.:ladanum durissimum tactu,
Plin. 26, 8, 30, § 48; cf.:durissimus tophus vel carbunculus,
Col. 3, 11, 7 et saep.—As subst.: dūrum, i, n.E duro (sc. ligno), of the hardened wood of the vine, Col. 3, 6, 2; 3, 10, 15; 21 et saep.; cf. duramentum.—(β).Durum cacare, Mart. 3, 89, 2.—B.Transf.1.As affecting the sense of taste:2.vinum, opp. suavis,
hard, harsh, Pall. Oct. 14, 5; cf.:sapor Bacchi,
Verg. G. 4, 102:acetum,
Ser. Samm. 40 and 351.—As affecting the ear:II.vocis genera permulta:... grave acutum, flexibile durum,
Cic. N. D. 2, 58, 146; cf. Quint. 11, 3, 15 and 32.—Hence, in rhet., hard, rough (cf. asper, II.):aspera et dura et dissoluta et hians oratio,
Quint. 8, 6, 62:consonantes,
id. 11, 3, 35:syllabae,
id. 12, 10, 30:verba,
id. 8, 3, 32 sq.; cf. id. 1, 5, 72:compositio,
id. 9, 4, 142.Trop.A.Opp. to cultivated, rough, rulde, uncultivated:2.Q. Aelius Tubero ut vita sic oratione durus, incultus, horridus,
Cic. Brut. 31; cf.:(Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores, et oratione et moribus,
id. Fin. 4, 28, 78; id. Mur. 29:Attilius poëta durissimus,
id. Att. 14, 20, 3:C. Marius, qui durior ad haec studia videbatur,
id. Arch. 9, 19; cf. Quint. 10, 1, 93; 8 prooem. § 26; Hor. S. 1, 4, 8 al.:pictor durus in coloribus,
Plin. 35, 11, 40, § 137; cf. Quint. 12, 10, 7: Fauni, gens duro robore nata, Verg. A. 8, 315; cf.:terrea progenies duris caput extulit arvis,
id. G. 2, 341; cf. also Stat. Th. 4, 276 sq.; Ov. Tr. 3, 11, 8.—But sometimes as a praiseworthy quality, opp. to soft, weakly, hardy, vigorous (esp. freq. in poets):B.fortes et duri Spartiatae,
Cic. Tusc. 1, 43; cf.:Ligures, durum in armis genus,
Liv. 27, 48:durum genus experiensque laborum,
hardy, Ov. M. 1, 414:unde homines nati, durum genus,
Verg. G. 1, 63 (cf. laas and laos, Pind. Ol. 9, 71):gens dura atque aspera cultu,
a hardy race, id. A. 5, 730:genus humanum durius, tellus quod dura creāsset,
Lucr. 5, 926:Dardanidae,
Verg. A. 3, 94:Hannibal,
Hor. C. 2, 12, 2:Iberia,
id. ib. 4, 14, 50:vindemiator,
id. S. 1, 7, 29; cf.:ilia messorum,
id. Epod. 3, 4:juvenci,
Ov. M. 3, 584 et saep. —Opp. to morally mild, gentle, harsh, rough, stern, unyielding, unfeeling, insensible, obstinate:C.quis se tam durum agrestemque praeberet, qui, etc.,
Cic. Or. 43, 148; cf.:quis nostrum animo tam agresti et duro fuit, ut? etc.,
id. Arch. 8:neque sunt audiendi, qui virtutem duram et quasi ferream esse quandam volunt,
id. Lael. 13 fin.;ingenio esse duro atque inexorabili,
Ter. Ph. 3, 2, 12:satis pater durus fui,
id. Heaut. 3, 1, 30; cf. id. Ad. 1, 1, 39; Cic. Cael. 16; Hor. S. 1, 2, 17:Varius qui est habitus judex durior,
Cic. Fin. 2, 19, 62: cf. Caes. B. C. 3, 20, 4:mala vel duri lacrimas motura Catonis,
Luc. 9, 50: duriorem se praebere alicujus miserae et afflictae fortunae, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13 A (cf. opp. at the end of the letter: se placabiliorem praebere):duri hominis vel potius vix hominis videtur, periculum capitis inferre multis,
Cic. Off. 2, 14, 50; Hor. C. 4, 1, 7:quid nos dura refugimus aetas?
id. ib. 1, 35, 34:ōs durum,
shameless, impudent, Ter. Eun. 4, 7, 36 Ruhnk.; Cic. Quint. 24 fin.; Ov. M. 5, 451:cor,
Vulg. Sirach, 3, 27 et saep. Of the austerity of the Stoic mode of living, v. above, A.—Of things, hard, severe, toilsome; troublesome, burdensome, disagreeable; adverse, unfortunate:A.opulento homini hoc servitus dura est,
Plaut. Am. 1, 1, 12; so,servitus,
Cic. Rep. 1, 44; 2, 25; cf.lex,
Plaut. Merc. 4, 6, 1:condicio,
Cic. Rab. Post. 6 fin.:provincia,
Ter. Ph. 1, 2, 23; cf.partes,
id. Eun. 2, 3, 62; Anton. ap. Cic. Att. 10, 8 A:dolor,
Lucr. 3, 460:labor,
id. 5, 1272:subvectiones,
Caes. B. G. 7, 10, 1:venatus,
Ov. M. 4, 307:dura cultu et aspera plaga,
Liv. 45, 30 fin.:durissimo tempore anni,
Caes. B. G. 7, 8, 2; cf. id. B. C. 3, 25, 3; Hirt. B. G. 8, 5 fin.:morbum acrem ac durum,
Plaut. Men. 5, 2, 119; cf.valetudo,
Hor. S. 2, 2, 88:dolores,
Verg. A. 5, 5:frigus,
Plaut. Men. 5, 6, 10:fames,
Hor. S. 1, 2, 6:pauperies,
id. C. 4, 9, 49:causa,
Lucr. 3, 485; Quint. 4, 1, 25; Hor. S. 1, 10, 26:nomen (opp. molle),
Cic. Off. 1, 12:verbum,
id. Brut. 79, 274:propositio,
Quint. 4, 5, 5 et saep.: De. Etiamne id lex coëgit? Ph. Illud durum, Ter. Ph. 2, 1, 8; so in the neutr. sing., Quint. 11, 1, 85; 12, 1, 36; Hor. S. 1, 9, 42 et saep.; cf.ellipt.: non vanae redeat sanguis imagini... Durum: sed levius fit patientia, etc.,
Hor. C. 1, 24, 19. In plur. subst.: dura, ōrum, n., hardships, difficulties:siccis omnia dura deus proposuit,
Hor. C. 1, 18, 3; id. Ep. 2, 1, 141; Sen. Oedip. 208; Verg. A. 8, 522:ego dura tuli,
Ov. M. 9, 544 al. (In fem. plur. ellipt., sc. partes, Ter. Heaut. 2, 4, 22 very dub.).— Comp.:hi, si quid erat durius, concurrebant,
if any unusual difficulty occurred, Caes. B. G. 1, 48, 6; 5, 29, 6; id. B. C. 3, 94, 6.— Adv. posit. in two forms: dūrĭter and dūre.(Acc. to 1. A.) Hardly:B.juga premunt duriter colla (boum),
Vitr. 10, 8.— Comp.:durius,
Vitr. 10, 15 fin. —(Acc. to II. A.-C.)1.Hardly, stiffly, awkwardly:b.membra moventes Duriter,
Lucr. 5, 1401:duriter,
Auct. Her. 4, 10, 15; Gell. 17, 10, 15:dure,
Hor. Ep. 2, 1, 66; Quint. 9, 4, 58; 10, 2, 19; Gell. 18, 11, 2.— Comp., Ov. R. Am. 337; Hor. S. 2, 3, 22; Quint. 8, 6, 24; 9, 4, 15; 117.—Hardily, rigorously, austerely:2.vitam parce ac duriter agebat,
Ter. And. 1, 1, 47; id. Ad. 1, 1, 20; Novius ap. Non. 512.—Harshly, roughly, sternly:3.quam tibi ex ore orationem duriter dictis dedit,
Enn. Trag. v. 348 Vahl.:duriter,
Afran. Com. v. 251 Rib.; Ter. Ad. 4, 5, 28.— Comp., Cic. Lig. 6; id. Att. 1, 1, 4; id. Fam. 11, 27, 7; Caes. B. C. 1, 22 fin.; Tac. Agr. 16; id. A. 3, 52; Sen. Ep. 8; Vulg. Gen. 42, 7.— Sup., Hadrian. in Dig. 47, 14, 1.— -
5 vix
vix, adv. [etym. dub.; perh. from root vic- of vinco], with difficulty, with much ado, hardly, scarcely, barely.I.In gen.: quid est, sine his cur vivere velimus? mihi vero cum his ipsis vix;B.his autem detractis ne vix quidem,
Cic. Fam. 9, 8, 2:quae vix aut ne vix quidem adpareant,
id. Fin. 4, 13, 32:ut vix aut omnino non posset... infirmari sua lex,
id. Att. 3, 23, 2; cf.:profluens amnis aut vix aut nullo modo, conclusa autem aqua facile corrumpitur,
id. N. D. 2, 7, 20:vix incedo inanis, ne, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 174:vix sum compos animi,
Ter. Ad. 3, 2, 12:vix me contineo, quin involem, etc.,
id. Eun. 5, 2, 20: Thr. Hic sunt tres minae. Gn. Vix, id. ib. 3, 2, 19:vix in ipsis tectis frigus vitatur,
Cic. Fam. 16, 8, 2:ego teneo ab accusando vix me hercule: sed tamen teneo,
id. Q. Fr. 3, 2, 2:Gabinius collegit ipse se vix, sed collegit tamen,
id. Pis. 12, 27:iter angustum et difficile, vix quā singuli carri ducerentur,
Caes. B. G. 1, 6:brevi spatio interjecto, vix ut his rebus... administrandis tempus daretur,
id. ib. 3, 4; cf.:adeo, ut vix ulla possit causa reperiri, Quint. Inst. prooem. § 12: ex hominum milibus LX. vix ad D. sese redactos esse dixerunt,
to scarcely five hundred, Caes. B. G. 2, 28: carcer vix carcere dignus, Lucil. ap. Don. Ter. Eun. 3, 2, 19 et saep.:ego vix teneor, quin accurram,
Cic. Fam. 16, 24, 2:vix est, ut id obtineat,
Dig. 41, 1, 7, § 7; so ib. 16, 1, 19 init. —Strengthened,1.By aegre:2.vix aegreque amatorculos invenimus,
Plaut. Poen. 1, 2, 27:vix et aegre,
App. M. 1, p. 111, 10:vix et aegerrime,
id. ib. 1, p. 108, 40; v. aegre.—By saltem:3.illud vix saltem praecipiendum videtur,
Quint. 6, 4, 15.—By repetition:II.corpus matri vix vixque remissum,
Albin. 1, 167.—In partic., of time, hardly, scarcely.A.Absol.: assum atque advenio Acherunte vix via alta atque ardua, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37 (Trag. Rel. p. 208 Rib.):B.ah, vix tandem sensi stolidus!
Ter. And. 3, 1, 12:vix tandem legi litteras,
Cic. Fam. 3, 9, 1; Cat. 62, 2:contingat vix deinde mori,
Val. Fl. 7, 537.—With a foll. cum, and poet. also et, to denote the immediate succession of two events.1.With cum:2.vix agmen novissimum extra munitiones processerat, cum Galli, etc.,
Caes. B. G. 6, 8:vix erat hoc plane imperatum, cum illum... videres,
Cic. Verr. 2, 4, 40, § 86:vix ea fatus erat, geminae cum forte columbae... caelo venere volantes,
Verg. A. 6, 190; Ov. M. 1, 69.—With et:3.vix primos inopina quies laxaverat artus, Et superincumbens... liquidas projecit in undas Praecipitem,
Verg. A. 5, 857; so,vix... et,
id. ib. 6, 498; Stat. Th. 5, 263; cf.:vix... que,
Verg. A. 2, 692.—With ellipsis of cum or et: vix proram attigerat, rumpit Saturnia funem, Verg. A. 10, 659; 8, 337:C.vix bene desieram, rettulit illa mihi,
Ov. F. 5, 278; Phaedr. 4, 24, 28 sq.; so,vix bene,
Ov. M. 2, 47.—Strengthened by dum, and usually written in one word, vixdum, hardly then, scarcely yet:Dolabella valde vituperabatur, quod tibi tam cito succederet, cum vixdum triginta dies in Syriā fuisses,
Cic. Fam. 12, 4, 2:haec ego omnia vixdum etiam coetu nostro dimisso comperi,
id. Cat. 1, 4, 10:(Hannibalem) vixdum puberem,
Liv. 21, 3, 2:vixdum serio adnuere,
id. 39, 42, 12:progressis vixdum quattuor milia passuum,
id. 44, 5, 1; 32, 28, 4; 10, 32, 7:puer vixdum libertatem, nedum dominationem modice laturus,
id. 24, 4, 1:vixdum dimidium dixeram: intellexerat,
Ter. Phorm. 4, 2, 4:vixdum epistulam tuam legeram, cum, etc.,
Cic. Att. 9, 2, A, 3.—So with et, Liv. 36, 12, 5; 43, 4, 10; Plin. Ep. 7, 33, 7. -
6 aegrē
aegrē adv. with comp. aegrius, and sup. aegerrimē [aeger], painfully, distressingly: audire, T.: aegrest, it is annoying, T.: ferre, to feel distress.— With difficulty, hardly, scarcely: divelli: bellum sumi facile, aegerrime desinere, S.—With grief, reluctantly, unwillingly: carere, to suffer for want of: haud aegre pati, without impatience, L.: habere (with acc. and inf.), L.* * *aegrius, aegerrime ADVscarcely, with difficulty, painfully, hardly; reluctantly, uncomfortably -
7 difficulter
difficulter adv. [difficilis], with difficulty, hardly: fiebat, Cs.: haud difficulter persuasum Latinis, L.; see difficiliter.* * *with difficulty; hardly -
8 ferē
ferē adv. [3 FER-], closely, quite, entirely, fully, altogether, just: grandicula, T.: ornatus fere militaris, quite: paria esse fere peccata, H.: Iamque fere, just at this time, V.: tum fere.—Of time, in general, usually, commonly, mostly: ruri fere Se continebat, T.: Fit fere, ut, etc.: quod fere libenter homines id, quod volunt, credunt, Cs.: Nigra fere terra, V.: quod non fere ante auctumnum solet, etc., not usually, Cs.: non sunt vitiosiores, quam fere plerique, qui, etc.—Of degree, nearly, almost, well-nigh, within a little, for the most part, about: abhinc mensīs decem fere, T.: quinta fere hora: tertiā fere vigiliā, Cs.: meus fere aequalis: totius fere Galliae legati, Cs.: fere omnes, Cs.: mihi fere satis est quod vixi: tantum fere, almost only: hoc fere ab reliquis differunt, quod, chiefly, Cs.—With negatives, scarcely, hardly: nec rei fere sane amplius quicquam fuit, T.: nemo fere saltat sobrius: (Catone) erat nemo fere senior.* * *almost; about, nearly; generally, in general; (w/negatives) hardly ever -
9 fermē
fermē adv. [for * ferimē, sup of fere], closely, quite, entirely, fully, altogether, just: iam ferme moriens me vocat, just dying, T.: quod ferme dirum in tempus cecidere Latinae.—Of time, in general, usually, commonly: parentum iniuriae Unius modi sunt ferme, T.: quod ferme evenit: inculta ferme vestiuntur virgultis, L.—Of degree, nearly, almost, well-nigh, about: ferme eadem omnia, quae, etc., T.: pars ferme dimidia, L.: aberat mons ferme milia viginti, S.—With a negative, hardly, scarcely: hoc non ferme sine magnis principum vitiis evenit: nec ferme res antiqua alia est nobilior, L.: ut eo nihil ferme quisquam addere posset.* * *nearly, almost, about; (with negatives) hardly ever -
10 tantum
tantum adv. [tantus], so much, so greatly, to such a degree, so far, so long, so: id tantum abest ab officio, ut, etc., so far: rex tantum auctoritate eius motus est, ut, etc., N.: tantumque ibi moratus, dum, etc., so long, L.: ne miremini, quā ratione hic tantum apud istum libertus potuerit.—With an adj., so: nec tantum dulcia, quantum Et liquida, V.: iuventus Non tantum Veneris quantum studiosa culinae, H.— Only so much, so little, only, alone, merely, but: tantum monet, quantum intellegit, only so much: tantum in latitudinem patebat, quantum, etc., Cs.: notus mihi nomine tantum, H.: excepit unum tantum: unum flumen tantum intererat, Cs.: unum defuisse tantum superbiae, L.—With non, only not, very nearly, almost, all but: cum vineae tantum non iam iniunctae moenibus essent, L.; cf. tantum non cunctandum nec cessandum esse, only there must be no delay (where non belongs not to tantum but to the verb), L.: dictator bello ita gesto, ut tantum non defuisse fortunae videretur, L.—With quod, only, just, but just, a little before, hardly, scarcely: tantum quod ex Arpinati veneram, cum mihi a te litterae redditae sunt; cf. tantum quod extaret aquā (where quod belongs not to tantum, but to the verb), L.— Just, only now (poet.): Serta tantum capiti delapsa, V.—In the phrase, tantum quod non, only that not, nothing is wanting but: tantum quod hominem non nominat.* * *so much, so far; hardly, only -
11 fere
fĕrē and fermē ( fĕrĕ, Aus. Epigr. 10, 5, 5), adv. [Sanscr. dhar-, dhar-ami, to bear, support; Gr. root, thra-, in thrênus, stool, thronos, seat; Lat. firmus; cf.: forma, forum. Ferme is perh. a sup. form for ferime, v. Rib. Lat. Part. p. 6 sq. Erroneously, Varr.: ferme dicitur quod nunc fere: utrumque dictum a ferendo, quod id quod fertur est in motu atque adventat, L. L. 7, § 92 Müll.], approximately, closely, in two senses.I.With the idea of approach predominant, nearly, almost, well-nigh, within a little, for the most part, about (esp. with words of number, quantity, multitude; cf.: plerumque, vulgo).a.Form fere:b.fere sexennis,
Plaut. Poen. 4, 2, 80:abhinc menses decem fere,
Ter. Hec. 5, 3, 24; cf.:fere abhinc annos quindecim,
id. Phorm. 5, 8, 28:fere in diebus paucis, quibus haec acta sunt, Chrysis vicina haec moritur,
soon, only a few days after, id. And. 1, 1, 77:quinta fere hora,
about the fifth hour, Cic. Pis. 6, 13:hora fere tertia,
id. Att. 14, 20, 1:tertia fere vigilia,
Caes. B. G. 4, 23, 1:sexcentos fere annos,
Cic. Rep. 1, 48:sexto decimo fere anno,
id. ib. 2, 33:anno fere ante, quam consul est declaratus,
id. ib. 1, 5:anno fere centesimo et quadragesimo post mortem Numae,
id. ib. 2, 15; cf.:anno trecentesimo et quinquagesimo fere post Romam conditam,
id. ib. 1, 16:decem fere annis post primos consules,
id. ib. 2, 32; cf.also: decessit fere post annum quartum quam, etc.,
Nep. Arist. 3 fin.:meus fere aequalis,
Cic. Brut. 48, 179; cf. id. Off. 3, 1, 1:ipsa Peloponnesus fere tota in mari est,
id. Rep. 2, 4, 8; cf.:totius fere Galliae legati ad Caesarem gratulatum convenerunt,
Caes. B. G. 1, 30, 1:totis fere a fronte et ab sinistra parte nudatis castris,
id. ib. 2, 23, 4:rerum omnium fere modus,
Cic. Rep. 6, 18; cf.:quam fere omnium constans et moderata ratio vitae,
id. Clu. 16, 46:ex omnibus fere partibus,
Caes. B. G. 7, 19:in reliquis fere rebus,
id. ib. 6, 13, 3:omnes fere,
Cic. Fam. 6, 10, 3; Caes. B. G. 2, 25, 1; 4, 20, 1; Nep. Arist. 2, 3; id. Chabr. 3, 4; Liv. 21, 60, 9; Suet. Caes. 87;and in the order fere omnes,
Caes. B. G. 5, 13, 1; 5, 23, 4:cujus disputationis fuit extremum fere de immortalitate animorum,
Cic. Lael. 4, 14; cf.: Phalereus ille Demetrius ultimus est fere ex Atticis. Quint. 10, 1, 80: cum fere e regione castris castra poneret, Caes. B. G. 7, 35, 1; id. ib. 3, 12, 1:plus fere,
Plaut. Truc. 1, 1, 45:semper fere,
Cic. de Or. 2, 6, 22:satis fere diximus,
id. Off. 1, 18, 60:tantum fere,
almost only, id. Rep. 2, 18 fin.:Lycurgus eadem vidit fere,
id. ib. 2, 23:haec fere,
id. ib. 1, 34 fin.; cf.:hoc fere ab reliquis differunt, quod,
in this chiefly, Caes. B. G. 6, 18, 3:haec fere dicere habui,
Cic. N. D. 3, 39, 93:haec erant fere, quae, etc.,
id. Fam. 12, 5 fin.; 12, 30 fin.; id. Att. 2, 16, 1; id. Or. 54, 182; id. Ac. 2, 32, 102:exposui fere non philosophorum judicia, sed, etc.,
id. N. D. 1, 16, 42; cf.:sic fere componendum, quomodo pronuntiandum erit,
Quint. 9, 4, 138:fere eodem pacto, quo,
Hor. Ep. 1, 6, 10:et fere apparet, quid in invidiam, etc.... dicendum sit,
Quint. 5, 12, 16.—Form ferme:II. a.hoc factum est ferme abhinc biennium,
Plaut. Bacch. 3, 2, 4; so,abhinc annos ferme L.,
Vell. 2, 90 fin.:nam ferme ante annos DCCCCL. floruit,
id. 1, 5, 3:intra XII. ferme annos,
id. 2, 11 fin.:duodequadragesimo ferme anno, ex quo regnare coeperat Tarquinius,
Liv. 1, 40:mille ferme delecti propugnatores onerariis imponuntur,
id. 30, 10; cf.:pars ferme dimidia,
id. 42, 51:a quo (flumine) aberat mons ferme milia viginti,
Sall. J. 48, 3; cf.:in tumulo quatuor ferme milia distante ab castris regiis consedit,
Liv. 30, 8:abest ab Carthagine quindecim milia ferme passuum locus,
id. 30, 9:ferme eadem omnia, quae, etc.,
Ter. Phorm. 5, 7, 21:cum ferme cunctos proceres cum honore nominavisset,
Tac. A. 3, 76:mihi quidem aetas acta est ferme,
for the most part, about, Plaut. Trin. 2, 2, 38.Form fere:b.domum revortor maestus atque animo fere conturbato,
quite distracted, Ter. Heaut. 1, 1, 69:quod statuas quoque videmus ornatu fere militari,
quite military, Cic. Off. 1, 18, 61:paria esse fere peccata,
quite equal, Hor. S. 1, 3, 96:etsi nobis, qui id aetatis sumus, evigilatum fere est, tamen, etc.,
entirely, sufficiently, Cic. Rep. 3, 29:cum circa hanc fere consultationem disceptatio omnis verteretur,
just on this debated point, Liv. 36, 7, 1: jamque fere, just now, Enn. ap. Non. 217, 11; and ap. Charis. p. 114 P. (Ann. v. 286 and 580 ed. Vahl.); Verg. A. 3, 135; 5, 327; 835; cf.: jam fere, Enn. ap. Non. 355, 17 (Trag. v. 201 ed. Vahl.); and: jam... fere, id. ap. Varr. L. L. 7, § 46 Müll. (Ann. v. 447 ed. Vahl.):sermo qui tum fere multis erat in ore,
just then, Cic. Lael. 1, 2.—Form ferme: circumvenire video ferme injuria, altogether wrong, Naev. ap. Varr. L. L. 7, § 92 Müll. (Rib. Trag. Fragm. p. 12); cf.: ferme aderant ratibus, just, Enn. ib. § 23 Müll. (Ann. v. 602 ed. Vahl.); so, quod ferme dirum in tempus cecidere Latinae, Cic. Poët. Div. 1, 11, 18; and:B.sed eum constabat virum esse ferme bonum,
Gell. 14, 2, 5:ferme ut quisque rem accurat suam, Sic ei procedunt post principia denique,
Plaut. Pers. 4, 1, 4; so,ferme ut pueri,
Ter. Hec. 3, 1, 32:jam ferme moriens me vocat,
just dying, id. And. 1, 5, 49.—In partic.1.With negatives, scarcely, hardly.a.(= vix, non facile.) Form fere:b.nihil aut non fere multum differre,
Cic. Brut. 40, 150:nemo fere saltat sobrius,
id. Mur. 6; id. de Or. 1, 25, 116:nihil fere intelligit,
id. Off. 3, 3, 15:non fere labitur,
id. Fin. 1, 6, 18:quod non fere ante auctumnum Elaver vado transiri solet,
Caes. B. G. 7, 35, 1:duo spondei non fere jungi patiuntur,
Quint. 9, 4, 101:in se dicere non est fere nisi scurrarum,
id. 6, 3, 82:denique ex bellica victoria non fere quemquam est invidia civium consecuta,
hardly any one, Cic. Sest. 23, 51:rationem sententiae suae non fere reddere,
id. Tusc. 1, 17, 38:nec adhuc fere inveni, qui, etc.,
id. Att. 7, 6, 1; cf.:quod non fere contingit, nisi, etc.,
id. Lael. 20, 72:nec rei fere sane amplius quicquam fuit,
Ter. Heaut. 1, 1, 3:in qua (disputatione) nihil fere, quod magno opere ad rationes omnium rerum pertineret, praetermissum puto,
Cic. Rep. 1, 8 fin.: tum est Cato locutus;quo erat nemo fere senior temporibus illis, nemo prudentior,
id. Lael. 1, 5:dixit, hunc ne in convivio quidem ullo fere interfuisse,
id. Rosc. Am. 14:neque ullum fere totius hiemis tempus sine sollicitudine Caesaris intercessit,
Caes. B. G. 5, 53, 5: neque enim [p. 736] fere iam est ullus dies occupatus, ut nihil, etc., Quint. 10, 7, 27.—With a neg. interrog.:nam quid fere undique placet?
Quint. 1, 2, 15.—Form ferme:2.hoc non ferme sine magnis principum vitiis evenit,
Cic. Rep. 1, 45 fin.; id. Tusc. 5, 38, 111:quod non ferme decernitur, nisi, etc.,
Liv. 22, 9, 8; 24, 25, 9:voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,
Cic. Rep. 2, 34 fin.; so,nec ferme res antiqua alia est nobilior,
Liv. 1, 24:facio, quod manifesto moechi haud ferme solent,
Plaut. Poen. 4, 2, 40; so Ter. And. 3, 1, 2:haud ferme,
Liv. 21, 7, 9; 27, 28, 14:ut eo nihil ferme quisquam addere posset,
Cic. Brut. 43, 161:quia nemo ferme huc sine damno devortitur,
Plaut. Men. 2, 1, 39:non ferme facilius aliquid tenere,
Cic. Rep. 2, 5 fin.; 1, 45, 69.—Of time (in the usual course of things; opp. to sometimes, now and then), in general, generally, usually, commonly.a.Form fere:b.Fit fere, ut, etc.,
Cic. Rep. 6, 10; cf.:jam hoc fere sic fieri solere accepimus,
id. de Imp. Pomp. 9, 24:quod fere solet fieri,
id. Inv. 1, 29, 46; cf.also: ut fere fit,
id. ib. 2, 4, 14:nam fere maxima pars morem hunc homines habent,
Plaut. Capt. 2, 1, 36:quod fere libenter homines id, quod volunt, credunt,
Caes. B. G. 3, 18, 6:aedificio circumdato silva (ut sunt fere domicilia Gallorum, etc.),
id. ib. 6, 30, 3:ruri fere se continebat,
Ter. Ph. 2, 3, 16:nam fere non difficile est invenire, quid, etc.,
Auct. Her. 2, 18, 27:in eum fere est voluntas nostra propensior,
Cic. Off. 2, 20, 69:sic omnia nimia in contraria fere convertuntur,
id. Rep. 1, 44:quod in illis singuli fuissent fere, qui, etc.,
id. ib. 2, 1:nominatim fere referri, quid, etc.,
id. de Or. 2, 33, 142:nigra fere terra,
commonly black, Verg. G. 2, 203:qui timet his adversa, fere miratur eodem quo cupiens pacto,
Hor. Ep. 1, 6, 9.—Strengthened by plerumque or plerique:hic solebamus fere Plerumque eam operiri,
Ter. Ph. 1, 2, 39; cf.corresp. to plerumque: fortuna eos plerumque efficit caecos, quos complexa est: itaque efferuntur fere fastidio et contumacia,
Cic. Lael. 15, 54:adducto fere vultu, plerumque tacitus,
Suet. Tib. 68:non sunt vitiosiores, quam fere plerique, qui avari avaros... reprehendunt,
Cic. Tusc. 3, 30, 73.—Opp. raro, interdum, saepe:fere praedicta aetas laeto solo truncoque tres materias, raro quatuor desiderat,
Col. 4, 17, 5; cf.:fereque id in capillo fit, rarius in barba,
Cels. 6, 2:ipse Circenses ex amicorum fere libertinorumque cenaculis spectabat, interdum e pulvinari,
Suet. Aug. 15:in consulatu pedibus fere, extra consulatum saepe adaperta sella per publicum incessit,
id. ib. 53.—Form ferme:quod ferme evenit,
Cic. Rep. 1, 42:nam ferme apud Numidas in omnibus proeliis magis pedes quam arma tuta sunt,
Sall. J. 74 fin.:inculta ferme vestiuntur virgultis vepribusque,
Liv. 21, 54:intacta invidia media sunt: ad summa ferme tendit,
id. 45, 35; cf.:mobilis et varia est ferme natura malorum,
Juv. 13, 236:ceterum parva quoque (ut ferme principia omnia),
Liv. 7, 2:ut ferme ad nova imperia,
Tac. A. 2, 2:quae antea dictatorum et consulum ferme fuerant beneficia,
Liv. 9, 30, 3:nocte ferme proficiscebantur,
id. 34, 13, 3. -
12 dīcō
dīcō dīxī, dictus (imper. dīc; perf. often <*>ync. dīxtī; P. praes. gen. plur. dīcentum for dīcentium, O.), ere [DIC-], to say, speak, utter, tell, mention, relate, affirm, declare, state, assert: ille, quem dixi, mentioned: stuporem hominis vel dicam pecudis attendite, or rather: neque dicere quicquam pensi habebat, S.: in aurem Dicere nescio quid puero, whisper, H.: Quid de quoque viro et cui dicas, H.: quam tertiam esse Galliae partem dixeramus, Cs.: dico eius adventu copias instructas fuisse: derectos se a vobis dicunt, Cs.: qui dicerent, nec tuto eos adituros, nec, etc., L.— Pass: de hoc Verri dicitur, habere eum, etc., it is reported to Verres that, etc.: dicitur, ad ea referri omnes nostras cogitationes, they say: quam (partem) Gallos obtinere dictum est, I have remarked, Cs.: ut supra dictum est, S.: sicut ante dictum est, N.: Facete dictum, smartly said, T.: multa facete dicta: centum pagos habere dicuntur, Cs.: qui primus Homeri libros sic disposuisse dicitur: ubi dicitur cinxisse Semiramis urbem, O.— Supin. abl.: dictu opus est, T.: nil est dictu facilius, T.— Prov.: dictum ac factum, no sooner said than done, T.— To assert, affirm, maintain: quem esse negas, eundem esse dicis.—Of public speaking, to pronounce, deliver, rehearse, speak: oratio dicta de scripto: sententiam: qui primus sententiam dixerit, voted: sententiae dicebantur, the question was put: testimonium, to give evidence: causam, to plead: ius, to pronounce judgment: ad quos? before whom (as judges)?: ad ista dicere, in reply to: dixi (in ending a speech), I have done.—To describe, relate, sing, celebrate, tell, predict: maiora bella dicentur, L.: laudes Phoebi, H.: Alciden puerosque Ledae, H.: te carmine, V.: Primā dicte mihi Camenā, H.: versūs, V.: carmina fistulā, accompany, H.: cursum mihi, foretell, V.: fata Quiritibus, H.: hoc (Delphi), O.— To urge, offer: non causam dico quin ferat, I have no objection, T. — To pronounce, utter, articulate: cum rho dicere nequiret, etc.— To call, name: me Caesaris militem dici volui, Cs.: cui Ascanium dixere nomen, L.: Quem dixere Chaos, O.: Chaoniamque omnem Troiano a Chaone dixit, V.: Romanos suo de nomine, V.: Hic ames dici pater, H.: lapides Ossa reor dici, O.: dictas a Pallade terras Linquit, O.— Prov.: dici beatus Ante obitum nemo debet, O. — To name, appoint (to an office): se dictatorem, Cs.: magistrum equitum, L.: arbitrum bibendi, H.— To appoint, set apart, fix upon, settle: pecuniam omnem suam doti: hic nuptiis dictust dies, T.: diem operi: dies conloquio dictus est, Cs.: locum consciis, L.: legem his rebus: foederis uequas leges, V.: legem tibi, H.: legem sibi, to give sentence upon oneself, O.: eodem Numida inermis, ut dictum erat, accedit, S.—In phrases with potest: non dici potest quam flagrem desiderio urbis, it is beyond expression: quantum desiderium sui reliquerit dici vix potest, can hardly be told.— To tell, bid, admonish, warn, threaten: qui diceret, ne discederet, N.: Dic properet, bid her hasten, V.: dic Ad cenam veniat, H.: Tibi ego dico annon? T.: tibi equidem dico, mane, T.: tibi dicimus, O.: dixi, I have said it, i. e. you may depend upon it, T.: Dixi equidem et dico, I have said and I repeat it, H.— To mean, namely, to wit: non nullis rebus inferior, genere dico et nomine: Caesari, patri dico: cum dico mihi, senatui dico populoque R.* * *Idicare, dicavi, dicatus Vdedicate, consecrate, set apart; devote; offerIIdicere, additional forms Vsay, talk; tell, call; name, designate; assert; set, appoint; plead; orderIIIdicere, dixi, dictus Vsay, talk; tell, call; name, designate; assert; set, appoint; plead; order -
13 dīmidium
dīmidium ī, n [dimidius], the half: Vix dum dimidium dixeram, was hardly half through, T.: ut ne minus dimidium ad illum perveniret: quos dimidio redderet stultiores, by half: Hibernia dimidio minor quam, etc., Cs.: Maior dimidio, H.: minus dimidio hostium quam antea occisum, L. —Prov.: Dimidium facti, qui coepit, habet, well begun is half done, H.* * * -
14 dis-crepō
dis-crepō uī, —, āre, to differ in sound, be discordant, fail to harmonize: (fides) paulum.—Fig., to disagree, be inconsistent, be different, vary, differ, be at odds: si quid discrepet: quae inter conlegas discrepare videatis: tres duces discrepantes, prope ut defecerint, L.: nec multum discrepat aetas, V.: nullā in re: in eo inter se: oratio verbis discrepat, sententiis congruens: de ceteris rebus: ab aliorum iudiciis: factum a sententiā legis: facta cum dictis: sibi: Vino acinaces discrepat, H.: Primo ne medium discrepet, H.—To be disputed, be in question: causa latendi discrepat, O.— Impers: cum de legibus conveniret, de latore tantum discreparet, L.: inter auctores: nec discrepat, quin, etc., L.: cum haud ferme discreparet, quin, etc., hardly a doubt remained, Cs. -
15 dubius
dubius adj. [DVA-], moving two ways, fluctuating: fluctibus dubiis volvi coeptum est mare, L.—Fig., wavering in opinion, doubting, doubtful, dubious, uncertain: animum in causā dubium facere: visi ab dubiis, quinam essent, L.: spemque metumque inter dubii, V.: dubius, verbis ea vincere magnum Quam sit, well aware how hard it is, V.: dictator minime dubius, bellum patres iussuros, L.: mentis, O.: sententiae, L.— Wavering in resolution, irresolute, undecided, hesitating: dubii confirmantur, Cs.: dubio atque haesitante Iugurthā incolumes transeunt, S.: hostibus dubiis instare, S.: spem dedit dubiae menti, V.: consilia, Ta.: quid faciat, O.: Mars errat in armis, V.— Doubted of, uncertain, doubtful, dubious, undetermined: fortuna scaenica, T.: quae dubia sint, ea sumi pro certis: haec habere dubia, to leave in question: salus: victoria, Cs.: proelia, Ta.: haud dubius rex, seu... seu..., by a clear title, L.: auctor, unknown, O.: gens dubiae ad id voluntatis, L.: lux, i. e. twilight, O.: sidera, Iu.: caelum, i. e. overcast, V.: lanugo, hardly visible, O.: sequitur annus haud dubiis consulibus, certainly known, L.: fortunam inter dubia numerare, Ta.: hora, i. e. the uncertain future, H.: dubia cena, i. e. perplexing with variety, H.: an dubium id tibi est? is it not certain? T.: ut de ipsius facto dubium esse nemini possit: hoc nemini dubium est, quid iudicarit: Iustitiā dubium validisne potentior armis, O.: haud dubiumst mihi, quin possim, etc., T.: non esse dubium, quin possent, etc., Cs.: periisse me unā haud dubiumst, T.: in dubium vocare, to call in question: non quo mihi veniat in dubium tua fides, is questioned: Dum in dubio est animus, in doubt, T.: ut in dubio poneret, utrum... an, etc., L.: sine dubio, certainly: cum te togatis omnibus sine dubio anteferret... sed, etc., doubtless... but: procul dubio, L. — Doubtful, dubious, precarious, dangerous, critical, difficult, adverse: fortuna (opp. secunda): res, S.: mons ascensu, Pr.: scire hunc lumen rebus nostris dubiis futurum, L.: dubiis ne defice rebus, our need, V.: tempora, H.: aeger, the man in danger of death, O.: Mea in dubio vitast, is in danger, T.: libertas et anima nostra in dubio est, S.: suas fortunas in dubium non devocaturum, Cs.* * *dubia, dubium ADJdoubtful, dubious, uncertain; variable, dangerous; critical -
16 dūrē
dūrē adv. with comp. [durus], hardly, stiffly, awkwardly: pleraque Dicere, H.: durius incedit, O.: quid fusum durius esset, H.— Harshly, roughly, sternly, rigorously: dicere: suae vitae durius consulere, i. e. kill themselves, Cs.: accipere hoc. -
17 facile
facile adv. with comp. and sup. [facilis], easily, with ease, readily, without difficulty: recta consilia aegrotis dare, T.: haec facile ediscere?: quo facilius otio perfruantur: id hoc facilius eis persuasit, quod, etc., Cs.: facillime fingi: facillime mederi inopiae, Cs.—With superlatives or words of superiority, certainly, unquestionably, without contradiction, beyond dispute, by far, far: facile hic plus malist, quam illic boni, T.: doctissimus: pecuniā primus: fortuitam orationem cogitatio facile vincit.—With numerals, quite, fully: hereditas facile ad HS tricies.—With a negative, not easily, hardly: non facile dixerim, quicquam, etc.: haud facile ad negotium inpelli posse, S.: haud facile lubidinibus carebat, S.— Readily, willingly, promptly, without hesitation: omnes perferre, T.: homo laborans: unguibus facile illi in oculos involem, T.: locus, ubi facilius esse possim quam Asturae. — Pleasantly, agreeably, well: cogites, Quam vos facillume agitis, T.: copias propter exiguitatem non facile diduci, safely, Cs.* * *facilius, facillime ADVeasily, readily, without difficulty; generally, often; willingly; heedlessly -
18 (īcō)
(īcō) īcī, īctus, ere (in class. prose only perf. system) [1 IC-], to strike, hit, smite, stab, sting: in proelio telo ictus: lapide ictus, Cs.: in turbā ictus cecidit, L.: icta securibus ilex, V.: vix icto aëre, hardly stirred, O.: e caelo ictus, by lightning.— Fig., of the feelings, only P. perf., struck, smitten: Desideriis icta fidelibus, tormented, H.: novā re consules icti, disturbed, L.: pestifero sidere icti pavebant, panic-stricken, L.: domestico volnere, family affliction, Ta.: icto Accessit fervor capiti, i. e. tipsy, H.—With foedus, to make a covenant, enter into a league: foedus, quod meo sanguine iceras: consul nobiscum foedus icit, L.: ictum iam foedus, V. -
19 lacinia
lacinia ae, f [3 LAC-], a lappet, flap, edge, hem: illud genus obtinent, atque id ipsum laciniā, by the hem, i. e. hardly at all.* * *edge/fringe/hem of garment; strip/rag of cloth; fringe/protuberance/border/flap; small group; garments (pl.), dress -
20 Libitīna
Libitīna ae, f the goddess of corpses (in her temple were kept the funeral apparatus and the registries of death): acerba, H.—The apparatus of funerals: pestilentia tanta erat ut Libitina vix sufficeret, i. e. the dead could hardly be buried, L. —Death: vitare Libitinam, H., Iu.* * *Libitina, goddess of funerals
См. также в других словарях:
Hardly — Hard ly (h[aum]rd l[y^]), adv. [AS. heardlice. See {Hard}.] [1913 Webster] 1. In a hard or difficult manner; with difficulty. [1913 Webster] Recovering hardly what he lost before. Dryden. [1913 Webster] 2. Unwillingly; grudgingly. [1913 Webster]… … The Collaborative International Dictionary of English
hardly — (adv.) c.1200, in a hard manner, with great exertion or effort, from O.E. heardlic stern, severe, harsh; bold, warlike (see HARD (Cf. hard) + LY (Cf. ly) (2)). Hence assuredly, certainly (early 14c.). Main modern sense of barely, just (1540s)… … Etymology dictionary
hardly — [härd′lē] adv. [ME hardliche < OE heardlice] 1. Now Rare a) with effort or difficulty b) severely; harshly 2. only just; barely; scarcely: often used ironically or politely to mean “not quite,” or “not at all” [hardly the person to ask] 3.… … English World dictionary
hardly — [adv] scarcely; with difficulty almost inconceivably, almost not, barely, by a hair, by no means, comparatively, detectably, faintly, gradually, imperceptibly, infrequently, just, little, no more than, not a bit, not at all, not by much, not… … New thesaurus
hardly — ► ADVERB 1) scarcely; barely. 2) only with great difficulty. 3) no or not (suggesting surprise at or disagreement with a statement) … English terms dictionary
hardly — adverb 1 almost not: I hadn t seen him for years but he had hardly changed at all. | can/could hardly do sth: The children were so excited they could hardly speak. | I can hardly believe it. | hardly anyone/anything (=almost no one or almost… … Longman dictionary of contemporary English
hardly — hard|ly W2S2 [ˈha:dli US ˈha:rdli] adv 1.) almost not ▪ My parents divorced when I was six, and I hardly knew my father. ▪ The children were so excited they could hardly speak. ▪ I can hardly believe it. ▪ Hardly anyone (=almost no one) writes to … Dictionary of contemporary English
hardly — hard|ly [ hardli ] adverb *** Hardly is a negative word and is often used with words like any and ever, but it should not be used with other negative words: We hardly ever do anything interesting. Hardly comes before the main verb of a sentence,… … Usage of the words and phrases in modern English
hardly */*/*/ — UK [ˈhɑː(r)dlɪ] / US [ˈhɑrdlɪ] adverb Summary: Hardly is a negative word and is often used with words like any and ever , but it should not be used with other negative words: We hardly ever do anything interesting. Hardly comes before the main… … English dictionary
hardly — [[t]hɑ͟ː(r)dli[/t]] ♦♦ 1) ADV BRD NEG: ADV before v, ADV group, oft ADV amount (emphasis) You use hardly to modify a statement when you want to emphasize that it is only a small amount or detail which makes it true, and that therefore it is best… … English dictionary
hardly — 01. They [hardly] ever go out; maybe once a month at most. 02. I [hardly] recognized you with your new haircut. 03. My daughter can [hardly] remember Quebec City because she was very little when we lived there. 04. Your father [hardly] slept at… … Grammatical examples in English