-
21 διά
διά, durch, zwischen. Zu Grunde liegt der Begriff der Trennung, »in zwei Theile«; Wurzel ΔFι, verwandt δύο, δίς, Latein. duo, bis, viginti, dis-, Sanskrit. vi, s. Curtius Grundz. der Griech. Etymol. 1, 39. 204.
Als Adverb. kann διά gebraucht zu sein scheinen in dem Ausdrucke διὰ πρό, was aber wohl besser als ein Wort geschrieben wird, διαπρό.
Als Praeposit. wird διά verbunden:
A. Mit dem genitiv.: Durch; – 1) vom Raume, und zwar – a) durch einen Raum hindurch u. wieder heraus, z. B. δι' ὤμου, δι' ἀσπίδος u. ä., ἦλϑεν ἔγχος, drang durch die Schulter, durch den Schild hindurch, oft bei Hom.; ἔπαξε διὰ φρενῶν ξίφος Pind. N. 7, 26; vgl. P. 3, 57; τιτρώσκειν διὰ ϑώρακος, durch den Panzer hindurch verwunden, Xen. An. 1, 8, 26; φαίνεται πῦρ διὰ τοῦ ὀρόφου, das Feuer schlägt durch das Dach heraus, 7, 4, 16. Aehnl. διὰ τοῠ ὕδατος ὁρῶν ἥλιον, durch das Wasser hindurch die Sonne sehen, Plat. Phaed. 109 c. – Διὰ τέλους, bis zum Ende hindurch, vollständig, Aesch. Prom. 270; διὰ πασῶν (sc. χορδῶν), durch alle Saiten, Töne hin, gänzlich, Plat. Rep. IV, 432 n; bes. von der Oktave. – b)ohne die Bezeichnung des Wiederherauskommens, mitten durch, durch etwas hin; bes. bei Verbis der Bewegung: διὰ νήσου ἰὸν Od. 12, 335, u. öfter; διὰ ϑαλάσσας πέταται Pind. N. 6, 50; ἐλῶσι διὰ ἠπείρου μακρᾶς Aesch. Eum. 75; οἴκτου δι' οἴκων ὁρμωμένου Soph. Tr. 861; ῥέων δι' Εὐρώπης Her. 2, 33; διὰ τῶν νεκρῶν διεξήϊε 7, 238; δι' οὐρανοῦ πορεύεσϑαι, Plat. Tim. 39 d; διὰ πυρὸς ἰέναι, Xen. Symp. 4, 16 u. öfter; vgl. διὰ πολλῶν τε καὶ δεινῶν πραγμάτων σεσωσμένοι An. 5, 5, 8; – διὰ πάντων ἐλϑεῖν, alles durchmachen, Xen. Cyr. 1, 2, 15; ἀπὸ τῆς ἀρχῆς διὰ πάντων ἄχρι τῆς τελευτῆς διεξῆλϑον Dem. 18, 179. – Homer setzt bei mehreren Verbis der Bewegung den genitiv. πεδίοιο ohne Präposition, wo in Attischer Prosa der genitiv. mit διά stehn würde; Iliad. 4, 244 αἵ τ' ἐπεὶ οὖν ἔκαμον πολέος πεδίοιο ϑέουσαι. Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ διὰ τὸ ἐλλείπειν τὴν διά πρόϑεσιν, ἵν' ᾖ διὰ πεδίου; Iliad. 23, 372 οἱ δ' ἐπέτοντο κονίοντες πεδίοιο, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἐλλείπει ἡ διά, διὰ πεδίοιο; Iliad. 5, 222. 6, 2. 38. 507. 8, 106. 13, 820. 14, 147. 18, 7. 21, 247. 22, 23. 23, 364. 518. 521, Scholl. Aristonic. zu allen diesen Stellen; eben so ist gebraucht der genitiv. νειοῖο Iliad. 10, 353 ἑλκέμεναι νειοῖο βαϑείης πηκτὸν ἄροτρον, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἐλλείπει ἡ διά, διὰ νειοῖο. – Seltener c) nebenhin, längs, παρήκει διὰ τῆςδε τῆς ϑαλάσσης ἡ ἀκτή Her. 4, 39; vgl. Od. 10, 391; παρὰ τὴν χηλὴν διὰ τῆς ϑαλάσσης Thuc. 1, 63. Oefter Sp., παριέναι διὰ μειρακίου, Aristaenet. 1, 13. Bei Her. 3, 103, διὰ τῶν ὀπισϑίων σκελέων, ist es = durch beide Schenkel mitten hindurch. – An b) schließt sich d), ὁ δ' ἔπρεπε καὶ διὰ πάντων, eigtl. durch alle hin zeichnete er sich aus, d. i. vor allen, Il. 12, 104; so τετίμακε δι' ἀνϑρώπων Pind. I. 3, 55; εὐδοκιμέων διὰ πάντων βασιλέων Her. 6, 63; u. allgemein, διὰ πάντων ϑέης ἄξιον, vor allen, 1, 25: vgl. 8, 37; ähnlich ὑμῖν διὰ πάντων ἥκιστα 8, 142; womit δι' οὐδενὸς ποιεῖσϑαι, Soph. O. C. 590, zu vergleichen, was B. A. 35 = οὐδενὸς π. gesetzt wird. – e) Wie διὰ μάχης ἐλϑεῖν τινι, Eur. I. A. 1415, ἰέναι, Her. 6, 9 Thuc. 4, 92, ἀπικέατο τῷ Ἁρπάγῳ Her. 1, 169, eigtl. »durch den Kampf hindurchgehen«, d. i. »kämpfen« bedeutet, so dient διά zunächst bei ἰέναι u. ä. Verben, dann auch mit ἔχειν, εἶναι, bes. bei Dichtern u. Sp., zur Bezeichnung des Beharrlichen, Ausdauerns u. Festhaltens eines Thuns oder Zustandes, und wird dann eine Umschreibung für ein einfaches Verbum, mit dem Nebenbegriff der Dauer, kann auch oft durch ein Adv. gegeben werden, vgl. Villois. Anecd. II, 79: διὰ ἀγάπης, ἀμελείας, ἐπαίνου, ψόγου, μνήμης ἔχειν, = ἀγαπᾶν, ἀμελεῖν u. s. w.; δι' αἰδοῦς ὄμμα ἔχειν Eur. I. A. 1000; Bacch. 441; δι' αἰτίας ἔχειν, = αἰτιᾶσϑαι, Thuc. 2, 60, wie δι' αἰτίας ἄγειν, Ael. V. H. 9, 32; δι' ἀκριβείας εἰρῆσϑαι, ἐπίστασϑαι, = ἀκριβῶς, Plat. Rep. III, 404 a, u. öfter; δι' ἀπεχϑείας γίγνεσϑαι, = ἀπεχϑάνεσϑαι, Xen. Hier. 9, 1; vgl. Aesch. Prom. 122; διὰ γλώσσης ἰέναι, reden, Eur. Suppl. 114; διὰ μιᾶς γνώμης γενέσϑαι, einmüthig sein, Isocr. 4, 188; διὰ δικαιοσύνης ἰέναι, auf dem Wege der Gerechtigkeit wandeln, Plat. Prot. 323 a; διὰ δίκης ἰέναι τινί, Soph. Ant. 738 Thuc. 6, 60; δι' ἐλπίδος ἔχειν, Herodn. 2, 1, 16; δι' ἐπιϑυμίας εἶναι, Plat. Phaed. 82 e; δι' ἐχϑρᾶς γενέσϑαι, Ar. Ran. 1112; δι'ἡδονῆς ἔχειν, Herodn. 4, 6, 4; διὰ μάχης ἔρχεσϑαι, Her. 6, 9; Thuc. 2, 11; διὰ πολλῶν μαϑημάτων γενόμενος Luc. Macrob. 22; διὰ μνήμης ἔχειν, Catapl. 9; auch εἶναι, φέρειν, Herodn. 2, 2, 19; δι' οἴκτου ἔχειν, λαβεῖν, Eur. Hec. 851 Suppl. 206; δι' ὀργῆς ἥκειν, ἔχειν, = ὀργίζεσϑαι, Soph. O. C. 909; Thuc. 2, 37. 5, 29; δι' ἡσυχίας εἶναι, Her. 1, 206; διὰ πάσης ἀγωνίης ἔχειν, 2, 91; vgl. δι' ὀργῆς παίειν, im Zorn, O. R. 807; δι' ὄχλου εἶναι, = ὀχληρόν, Thuc. 1, 73; διὰ πολέμου, διὰ φιλίας ἰέναι, Xen. An. 3, 2, 8; διὰ φιλημάτων ἰέναι, unter Küssen, Eur. Andr. 416; διὰ στόματος ἔχειν, Cyr. 1, 4, 25, wie Plut. Lucull. 1, stets im Munde führen; διὰ τιμῆς ἔχειν, ἄγειν, = τιμᾶν, Plut. Demetr. et Ant. 4; Hdn. 2, 2, 17; Luc. Merc. cond. 33; διὰ τύχης τοιᾶςδ' ἰών Soph. O. R. 775; δι' ὑποψίας, φροντίδος ἔχειν, Plut. Rom. 15; Herod. 3, 2, 9; διὰ φόβου ἔρχεσϑαι, εἶναι, Eur. Or. 747; Thuc. 6, 59; διὰ φυλακῆς ἔχειν, in Gewahrsam halten, Thuc. 7, 8; aufbewahren, D. Hal. 4, 15. So διὰ βραχέων, in kurzem, διὰ βραχυτάτων, Lys. 16, 9; διὰ πάντων, in allen Stücken, Plut. C. Graech. 6; διὰ κεφαλαίων (summarisch) ἀναμνήσω ὑμᾶς Aesch. 2, 25; διὰ τάχους, Thuc. 2, 18 u. öfter, wie διὰ ταχέων, = ταχέως, Xen. An. I, 5, 9. Man vgl. noch διὰ χειρὸς ἔχειν, in der Hand haben, Soph. Ant. 1243, s. unten; handhaben, ἡνίας, Plut. Num. 6; öfter Luc. πρᾶγμα; ähnl. διὰ στέρνων ἔχειν, so gesinnt sein, Plut. Ant. 635. – f) διὰ τοσούτου, in einem großen Zwischenraum, Thuc. 2, 29, u. öfter, διὰ πολλοῠ, διὰ ὀλίγου, z. B. 3, 94. 6, 11, wo man διαστήματος ergänzt; δι' ἄλλων εἴκοσι σταδίων ἄλλος ποταμός ἐστι, in einem Zwischenraum von 20 Stadien, Her. 7, 198; δι' ἐλάσσονος, näher, Thuc. 3, 51; οἱ ἄπωϑεν καὶ μάλιστα οἱ διὰ πλείστου 3, 115; δι' ἐγγυτάτου, 8, 96; διὰ δέκα ἐπάλξεων πύργοι ἦσαν, immer nach zehn, 3, 21. Vgl. noch ἐν τῷ διὰ μέσου χρόνῳ, Her. 8, 127. – 2) Von der Zeit, von Her. an, bes. bei Attikern; – a) die Dauer bezeichnend, eine Zeit hindurch, δι' ἡμέρας, διὰ νυκτός, den ganzen Tag, die Nacht hindurch, z. B. δικάζειν, Her. 1, 97 u. öfter; auch mit dem Zusatz ὅλης, Xen. An. 5, 2, 4 u. comici; δι' ἔτους, das ganze Jahr hindurch, Her. 2, 32; Ar. Vesp. 1058; δι' αἰῶνος, immer, Aesch. Ch. 26 u. sonst; auch διὰ παντὸς τοῦ αἰῶνος, Xen. Cyr. 2, 1, 19; u. so διὰ παντός allein, Soph. Ai. 691; δι' ὀλίγου, kurze Zeit hindurch, Thuc. 1, 77; διὰ βίου, zeitlebens, Plat. Phaed. 75 d; Plut. Caes. 57; δ. παντὸς β., Plat. Conv. 203 d; διά τε τοῦ ἔρωτος καὶ ἔξω γενόμενος, während der Liebe, Phaedr. 236 c; dah. διὰ τέλους, bis ans Ende, Soph. Ai. 670; Xen. Cyr. 3, 3, 35 u. sonst; dah. = beständig, Andoc. 1, 6; Lys. 6, 30, u. öfter bei Rednern. So ist auch Xen. Cyr. 7, 2, 24 zu fassen: πρῶτον μὲν ἐκ ϑεῶν γεγονώς, ἔπειτα δὲ διὰ βασιλέων πεφυκώς, durch eine fortlaufende Reihe von Königen von den Göttern abstammend. – b) Einen Zeitabstand bezeichnend, seit, nach; διὰ χρόνου, nach einiger Zeit, auch nach langer Zeit, Lys. 1, 12; Plat. Rep. I, 328 c; Phaedr. 247 b; Xen. Cyr. 1, 4, 28; διὰ πολλοῦ χρόνου, Ar. Plut. 1045; διὰ μακρῶν χρόνων, Plat. Tim, 22 d; u. allein, διὰ μακροῦ, Arr. An. 5, 2, 8; Luc. Asin. 46; δι' ἐτῶν δέκα, Pol. 22, 26, der auch διὰ προγόνων, seit den Vorfahren, sagt, 22, 4. Mit Ordinalzahlen wird die Wiederkehr einer Handlung nach einem bestimmten Zeitraume bezeichnet: διὰ τρίτης ἡμέρας, alle drei Tage, Her. 2, 37; διὰ πεντετηρίδος, alle fünf Jahre, 3. 97 (aber δι' ἑνδεκάτου ἔτους, nach Verlauf von elf Jahren, 1, 62); δι' ἔτους πέμπτου συνάγειν, Ar. Plut. 584; δι' ἐνάτου ἔτους, Plat. Legg. I, 624 b. – 3) durch, vermittelst, was zunächst räumlich ist, φϑόγγος με βάλλει δι' ὤτων Soph. Ai. 1078; vgl. El. 727; δι' ὄμματος λείβειν δάκρυον O. C. 1252; δι' ὁσίων χειρῶν ϑιγεῖν 471; διὰ χειρῶν κομίζειν, in den Händen tragen, Plut. Cim. 5; vgl. διὰ χειρὸς ἄγειν, Soph. Ant. 916; Plut. Pomp. 22; δι' ὀλίγου πόνου κεκτημένος Thuc. 7, 70; αἱ αἰσϑήσεις αἱ διὰ τῶν ῥινῶν, Plat. Prot. 334 c; διὰ τοῦ στόματος, Phaedr. 250 d; τῶν ἡδονῶν αἳ διὰ τοῦ σώματός εἰσιν. d. i. körperliche, sinnliche, Phaed. 65 a; vgl. Xen. Mem. 4, 5, 3, u. πάντα διὰ στόματος ἡδέα, 1, 4, 5. Uebh. vermittelst, durch, δι' ἑρμηνέως λέγειν, Xen. An. 2, 3, 17 u. öfter, wie Pol. 5, 83; δι' ἀγγέλου λέγειν, Her. 7, 203; vgl. Aesch. 3, 95 ἀφικνεῖται οὐκέτι δι' ἀγγέλων ἀλλ' αὐτός; u. πέμψας διὰ τῶν μαϑητῶν Matth 11, 2; γέγραπται διὰ τοῦ προφήτο υ 2, 5; vollständig τὸ ῥηϑὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῠ προφήτου, 1, 22; auch εἶδον δι' ἐκείνων Her. 1, 113. 117; πεσεῖν ἀλλοτρίας διὰ γυναικός, durch Schuld, Aesch. Ag. 442; δι' ὧνπερ χειρῶν ὤλετο Soph. O. R. 822. Zu beachten ist Plat. Theaet. 184 d, wo ᾡ ὁρῶμεν u. δι' οὗ ὁρῶμεν unterschieden wird. – Διὰ λόγων συγγενέσϑαι, Plat. Polit. 272 d; διὰ τοῦ ἐμοῠ στόματος ἐλέχϑη Phaedr. 242 d; vgl. auch δι' ἑκόντων ἀλλ' οὐ διὰ βίας ποιεῖσϑαι, Phil. 58 a; Aesch. 3, 121 sagt οὐ δι' αἰνιγμάτων ἀλλ' ἐναργῶς γέγραπται. Etwas anders διὰ μέλανος γράφειν, Plut. Sol. 17; διὰ ποιήματος λόγον ἐξενεγκεῖν, ibd. 26. Bei Sp. sogar zur Angabe des Stoffes, βρώματα διὰ γάλακτος καὶ μέλιτος, Ath. XIV, 646 e; δι' ἀλφίτου πεποιημέναι ϑυσίαι, Plut. Num. 8, wie εἴδωλα κατασκευάζειν δι' ἐλέφαντος καὶ χρυσοῦ, D. Sic. 17, 115; u. noch auffallender κυάϑιον δι' ἀργυρίου, Poll. 6, 105. – Besonders häufig, wie man διὰ τοιούτων αἰτιῶν, Plat. Tim. 57 c, δι' ἐμοῦ γιγνόμενα, ibd. 41 c sagt, ist im Att. δι' ἑαυτοῦ, durch sich selbst, ohne fremde Beihülfe, selbstständig, z. B. κτᾶσϑαί τι, Xen. Cyr 1, 1, 4; διέλυε τὰ χρήματα, aus eigenen Mitteln, Dem. 88, 12; vgl. Pol. 7, 8 u. öfter; bes. ποιεῖσϑαί τι, Dem. 51, 22; ἀπολογίαν διὰ σαυτοῦ ποίησαι Aesch. 3, 242. Dah. δι' ἑαυτοῦ ἔχειν, in seiner Gewalt haben, πόλιν, βουλευτήριον, Dem. 15, 14. 22, 38; ὅπως δι' ἑαυτῶν ἔσοιτο ἡ οὐσία Is. 6, 36. – Die Gramm. bezeichnen bes. die Orthographie durch γράφεται διὰ τοῦ ᾱ, ῶ u. s. w.
B. Mit dem accusativ. – 1) vom Orte, nur p., durch, genau in demselben Sinne, wie die Attische Prosa διά mit dem genitiv. vom Raume gebraucht. Hom. Iliad. 10, 298 βάν ῥ' ἴμεν –, ἂμ φόνον, ἂν νέκυας, διά τ' ἔντεα καὶ μέλαν αἱμα, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι –. καὶ ὅτι πτῶσις ἐνήλλακται, δι' ἐντέων καὶ μέλανος αἵματος; Iliad. 10, 469 und Scholl. Aristonic.; Iliad. 15, 1 αὐτὰρ ἐπεὶ διά τε σκόλοπας καὶ τάφρον ἔβησαν, Scholl. Aristonic. ἀντὶ τοῦ διὰ σκολόπων καὶ τάφρου, ὡς τὸ »διά τ' ἔντεα καὶ μέλαν αἱμα ( Iliad. 10, 298)«. ἢ τὸ ἑξῆς διέβησαν τούς τε σκόλοπας καὶ τὴν τάφρον (dies Letztere spricht Friedländer dem Aristonicus ab); vgl. Iliad. 7, 247. 5, 858; ob in dgl. Stellen Tmesis anzunehmen sei, oder nicht, wird sich schwerlich überall entscheiden lassen; Iliad. 12, 62 διὰ τάφρον ἐλαύνομεν ἵππους; Iliad. 22, 190 ὡς δ' ὅτε νεβρὸν κύων ἐλάφοιο δίηται, διά τ' ἄγκεα καὶ διὰ βήσσας, Scholl. Aristonic. ὅτι ἀντὶ τοῦ δι' ἀγκέων καὶ βησσῶν; Odyss. 10, 281 δι' ἄκριας ἔρχεαι; 7, 139 βῆ διὰ δῶμα, Scholl. Aristonic. διὰ τοῦ δώματος; Odyss. 10, 150 καί μοι ἐείσατο καπνὸς ἀπὸ χϑονὸς εὐρυοδείης Κίρκης ἐν μεγάροισι, διὰ δρυμὰ πυκνὰ καὶ ὕλην; Iliad. 14, 91 μῦϑον, ὃν οὔ κεν ἀνήρ γε διὰ στόμα πάμπαν ἄγοιτο, ὅς τις ἐπίσταιτο κτἑ., im Munde führen; – διὰ σέλματα νηός Archil. 5; φεύγειν διὰ κῦμα ἅλιον, auf der Meereswoge, Aesch. Suppl. 15; vgl. Eur. Hipp. 762 u. sonst, nur in Chören; ἐπὶ χϑόνα καὶ διὰ πόντον βέβακεν Pind. I. 3, 59; διὰ στόμα ὄσσαν ἱεῖσαι Hes. Th. 65; διὰ στόμα ἔχειν, Ar. Lys. 855; vgl. Aesch. Spt. 51. 475. 561; Eur. Or. 103. – Zuweilen ist dies διά c. accusat. nicht wesentlich dem Sinne nach von ἐν verschieden; ähnlich wie sich ἀνά und κατά c. accusat. zu ἐν verhält, so auch dies διά cum accusat.: Aeschyl. Suppl. 868 καὶ γὰρ δυσπαλάμως ὄλοιο δι' ἁλίρρυτον ἄλσος, κατὰ Σαρπηδόνιον χῶμα πολυψάμαϑον ἀλαϑεὶς εὐρείαις εἰν αὔραις; Soph. O. R. 867 ὧν νόμοι πρόκεινται ὑψίποδες, οὐρανίαν δι' αἰϑέρα τεκνωϑέντες, ὧνὌλυμπος πατὴρ μόνος; so ist wohl auch zu fassen Hesiod. Th. 631 δηρὸν γὰρ μάρναντο, πόνον ϑυμαλ γέ' ἔχοντες, Τιτῆνές τε ϑεοὶ καὶ ὅσοι Κρόνου ἐξεγένοντο, ἀντίον ἀλλήλοισι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας; sehr zweideutig ist Hom. Iliad. 2, 40 ϑήσειν γὰρ ἔτ' ἔμελλεν ἐπ' ἄλγεά τε στοναχάς τε Τρωσί τε καὶ Δαναοῖσι διὰ κρατερὰς ὑσμίνας, was wohl eben so gut heißen könnte »vermittelst der Schlachten« wie »in den Schlachten«. – 2) Eben so wie vom Raume wird διά c. accusat. auch von der Zeit ungefähr = ἐν gebraucht, auf die Frage »wann«: Iliad. 8, 510 μή πως καὶ διὰ νύκτα Ἀχαιοὶ φεύγειν ὁρμήσωνται; 2, 57 ἀμβροσίην διὰ νύκτα; 10, 41 νύκτα δι' ἀμβροσίην; 10, 83 νύκτα δι' ὀρφναίην; 10, 297 διὰ νύκτα μέλαιναν; dies » durch die Nacht« ist nicht so viel wie »die Nacht hindurch«, sondern im Wesentlichen nichts Anderes als »bei Nacht«, »während der Nacht«, »in der Nacht«, »zur Nachtzeit«; nur ist die zu Grunde liegende Vorstellung bei διὰ νύκτα eine andere; – Mosch. 4, 91 πρὸς δ' ἔτι μ' ἐπτοίησε διὰ γλυκὺν αἰνὸς ὄνειρος ὕπνον. – 3) vom Mit tel oder Werkzeuge, durch, vermittelst, fast nur dichterisch; die Attische Prosa gebraucht regelrecht in dieser Bdtg διά c. genitiv.; Odyss. 8, 520 νικῆσαι διὰ Ἀϑήνην; Iliad. 10, 497 διὰ μῆτιν Ἀϑήνης; 15, 71 Ἀϑηναίης διὰ βουλάς; δι' ἀρετὴν οὐ διὰ τύχην νικᾶν, Isocr. 4, 91; ὅσοις σώζεσϑαι μὲν ἤρκει δι' ὑμᾶς Xen. An. 5, 8, 13; Dem. 24, 7 διὰ τοὺς ϑεοὺς ἐσώϑην; λέγονται Ἀϑηναῖοι διὰ Περι κλέα βελτίους γενέσϑαι Plat. Gorg. 515 e; ταχὺς γενόμενος διὰ τὸν παιδοτρίβην ibd. 520 c; πλείω διὰ σὲ εἴρηκα Theaet. 210 b; διὰ τίν' ἄρχει ὁ Ζεύς; Ar. Plut. 130, wo διὰ τἀργύριον geantwortet wird; εἴ τι ἔστι λαμπρὸν – διὰ σὲ γίγνεται ibd. 145; διὰ τοὺς εὖ μαχομένους αἱ μάχαι κρίνονται Xen. Cyr. 5, 2, 35. Bes. ist zu merken das elliptische εἰ μὴ διά τινα, z. B. Μιλτιάδην εἰς τὸ βάραϑρον ἐμβαλεῖν ἐψηφίσαντο, καὶ εἰ μὴ διὰ τὸν πρύτανιν, ἐνέπεσεν ἄν, wenn es nicht durch den Prytanen verhindert wäre, Plat. Gorg. 516 d; εἰ μὴ διὰ τὴν ἐκείνων μέλλησιν Thuc. 2, 18; Ar. Vesp. 558; Dem. 19, 90. – 4) Am gewöhnlichsten bezeichnet διά c. accusat. die Ursache, » wegen«, »um – willen«, und dies ist in Attischer Prosa der regelmäßige Gebrauch von διά c. accusat.; der Unterschied von ἕνεκα besteht darin, daß dieses den Zweck angiebt, die Absicht; also z. B. πολέμου ἕνεκα = »damit Krieg sei«, διὰ τὸν πόλεμον = »weil Krieg ist (war, sein wird)«. Hom. Iliad. 15, 41 μὴ δι' ἐμὴν ἰότητα Ποσειδάων πημαίνει Τρῶάς τε καὶ Ἕκτορα, τοῖσι δ' ἀρήγει, ἀλλά που αὐτὸν ϑυμὸς ἐποτρύνει καὶ ἀνώγει, mein Wille ist nicht die Ursache, ich bin nicht schuld; Od. 19, 523. 154; τῷ δι' ἀτασϑαλίας ἔπαϑον κακόν, wegen ihrer Frevel, Od. 23, 67; so bes. in Prosa διὰ τί, weswegen?, warum?, διὰ ταῦτα, deswegen, διὰ τό seq. inf. u. acc. c. inf. Bei Arist. Nic. Eth. 10, 2, 2 entspricht dem δι' ἕτερον μηδὲ ἑτέρου χάριν αἱρεῖσϑαίτι nachher τίνος ἕνεκα. – Homer setzt für διά mit dem accusat. in der Bdtg »wegen«, »um – willen« auch den dativ. ohne praeposit.: Iliad. 5, 875 σοὶ πάντες μαχόμεσϑα· σὺ γὰρ τέκες ἄφρονα κούρην, οὐλομένὴν, ᾗ τ' αἰὲν ἀήσυλα ἔργα μέμηλεν, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἀντὶ τοῦ διὰ σέ ; Odyss. 9, 19 εἴμ' Ὀδυσεὺς Λαερτιάδης, ὃς πᾶσι δόλοισιν ἀνϑρώποισι μέλω, Scholl. παρεῖται ἡ διά, καὶ ἡ δοτικὴ ἀντὶ αἰτιατικῆς κεῖται· διὰ δόλους γὰρ μέλω. ὅμοιόν ἐστι τῷ »σοὶ πάντες μαχόμεϑα ( Iliad. 5, 875)«, τουτέστι διὰ σέ.
Dem regierten Worte findet sich διά nachgestellt, z. B. ὅντε διά Hes. O. 3. φρυκτωρῶν διὰ πεισϑεῖσα Aesch. Ag. 590, ἣν διὰ πολλὰ παϑών Hermesianax bei Ath. XIII, 597 e; anastrophirt wird aber διά nicht, s. Lehrs Quaest. ep. p. 73.
In Zusammensetzungen bezeichnet διά 1) Bewegung u. Verbreitung in Raum u. Zeit, διαγίγνεσϑαι, διαφαίνω, bes. bis zum Ziel hindurch führen, διατελέω, διαπράττω, übh. Verstärkung des simplex, διαφϑείρω. – 2) Trennung. zer-, auseinander, διαιρεῖν, διαλύειν, διαγιγνώσκω. – 3) Wetteifer, Wechselwirkung, mit-, untereinander, διαλέγομαι, διαδικάζεσϑαι, διαφιλοτιμέομαι, u. daher Auszeichnung, διαφέρειν, διαπρέπειν, – 4) Mischung, διάλευκος, διάχρυσος.
Das ι ist zu Anfang des Verses bei Hom. einigemal lang, Il. 3, 357. 4, 135. 7, 251. 11, 435; α ist in der Vershebung lang, wofür Aesch. διαί sagt.
-
22 μουσικός
μουσικός, die Musen, Musenkünste betreffend, ἡ μουσική, die Musenkunst, bes. die Tonkunst, Musik; μουσικᾶς ἐν ἀώτῳ, Pind. Ol. 1, 15; μουσικῆς παιδεύματα, Soph. frg. 779; Eur. Suppl. 906; Gesang, Her. 6, 129; oft bei Plat., der auch sagt ὡς φιλοσοφίας οὔσης μεγίστης μουσικῆς, Phaed. 61 a; vgl. μουσικῇ καὶ πάσῃ φιλοσοφίᾳ προςχρώμενον, Tim. 88 c; μουσικῆς τὸ περὶ λόγους τε καὶ μύϑους, Rep. III, 398 b; Sp. übh. jede höhere künstlerische od. wissenschaftliche Bildung, vgl. Iac. Ach. Tat. p. 437; παρ' ὄχλῳ μουσικώτεροι λέγειν, Eur. Hipp. 989; μουσικὸς ἀνήρ, der sich auf Musenkünste versteht, Tonkünstler u. Dichter, Ar. Equ. 191, wie Plat. Rep. I, 349 e u. öfter; ἀγών, Ar. Plut. 1163 (vgl. ϑέας μουσικὰς καὶ ϑυμελικὰς ἄγειν, Plut. Fab. 4), der auch ἀγῶνα κρῖναι τόνδε μουσικώτατα sagt, Ran. 872, auf eine sehr kunstverständige Weise; Plat. setzt den Lyriker Stesichorus, ἅτε μουσικὸς ὤν, dem Epiker Homer entgegen, Phaedr. 243 a. Ggstz von ἄμουσος, Soph. 253 b, von γραφικός, Crat. 424 a; καὶ ποιητικοὶ ἄνδρες, Legg. VII, 802 b; er vrbdt auch ἡ τῶν νέων ἀκολάκευτος οὐσία πάντων μουσικωτάτη τε καὶ ἀρίστη, die harmonischste, angemessenste, V, 729 a, vgl. ὀρϑῶς ἅμα καὶ μουσικῶς ὠνόμασεν, VII, 816 c; καὶ σωφρόνως ἐρᾶν, Rep. III, 403 a; ἅλας δοὺς μουσικῶς, Euphro Ath. I, 7 e; auch ὄρνεα μουσικά, Luc. V. H. 2, 5; μουσικὰ βρώματα, Dioxip. Ath. III, 100 e.
-
23 ἀφ-ορίζω
ἀφ-ορίζω, a) begränzen, die Gränzen bestimmen, Plat. Critia 110 e; ὅροι ἀφωρισμένοι, genau bestimmte Gränzen, ib. d; Ἑλλάδα Pol. 17, 5; Plut. Pomp. 60: die Gränzen eines verpfändeten Grundstückes bestimmen, ὅσοις ἡ οὐσία ἀφωρισμένη ἦν, denen ihr Vermögen verpfändet war, Dem. 49, 61; χώραν ἀφορίσασϑαι Isocr. 5, 120, für sich abgränzen, d. i. erobern; τιμὰς νερτέρων ἀφοριζόμενος, schmälern, Eur. Alc. 32; pass. ἡ ὑφ' ἡμῶν ἀφορισϑεῖσα χώρα, das von uns Eroberte, Isocr. 4, 36. – b) ein Ziel setzen, beendigen, βίβλον Pol. 2, 71; med., λόγον Isocr. 15, 58. – c) trennen, absondern, ἀπὸ πάσης τῆς ποιήσεως ἓν μόριον ἀφορισϑέν Plat. Conv. 205 c; med., Soph. 227 c; τί τινος Hipp. mai. 208 d; ἀφωρισμένος, abgesondert, abgeschlossen, τέχνη Arist. Rhet. 1, 1; πλῆϑος, bestimmte, Pol. 3, 90. – d) des Landes verweisen, in tmesi, καί μ' ἀπὸ γᾶς ὥρισεν Ἰλιάδος Eur. Hec. 931. – e) act. u. häufiger med., einen Begriff abgränzen, definiren, τέχνην Plat. Soph. 240 c; εὐδαίμονα Charm. 173 e, u. öfter bei folgd. Philosophen; περὶ φύσεως ἀφοριζόμενος Epicrat. Ath. II, 59 d. – f) τέχνην ἐριστικὴν ἀφωρισμένος Plat. Soph. 231 e, der diese Kunst abgesondert besonders betreibt.
-
24 ἐπί-κτητος
ἐπί-κτητος (s. ἐπικτάομαι), dazu erworben; φίλοι, Ggstz ἀρχαῖος, Xen. Ages. 1, 36; ἡ ἐπ. sc. οὐσία, Plat. Legg. XI, 924 a; ἡ ἐπ. ἀπ' Αἰγύπτου γυνή, die von Aegypten mitgebrachte, Her. 3, 3; γῆ, durch die Anschwemmungen des Nil gewonnen, 2, 5. 10. – Dah. angenommen, angeeignet, fremd, δόξα, im Ggstz der ἔμφυτος ἐπιϑυμία, Plat. Phaedr. 237 d, wie τῶν φύσει περὶ ψυχὴν ὄντων καὶ τῶν ἐπικτήτων Rep. X, 618 d; μαντική, der ἔμφυτος entgegengesetzt, D. Hal. 3, 70. Vgl. noch Jacobs zur Anth. Pal. p. 94, u. ἐπίϑετος, ἐπακτός.
-
25 ὑπό-κειμαι
ὑπό-κειμαι (s. κεῖμαι), 1) darunter liegen; Εὔβοια ὑπόκειται ὑπὸ τὴν Ἀττικήν Isocr. 4, 108; πεδίον ἱερῷ ὑπόκειται Aesch. 3, 118; ὑπόκεινται ϑεμέλιοι Thuc. 1, 93; darunter gelegt sein, zur Grundlage dienen, τοιαύτης τῆς κρηπῖδος ὑποκειμένης αὐτοῖς Plat. Polit. 301 e; ἑκάστῳ τῶν ὀνομάτων ὑπόκειταί τις ἴδιος οὐσία Prot. 349 b, vgl. Parm. 161 a Crat. 422 d, u. oster; τὰ εἰρημένα περὶ ψυχῆς ὑποκείσϑω Arist. de sens. 1; dah. auch untergeordnet sein, gehorchen, τῷ ἄρχοντι Plat. Gorg. 510 c; τῷ νόμῳ, Luc. abdic. 24, unterworfen sein. – 2) vorliegen, obliegen; ὑποκείσεταίμοι ὁ ἄεϑλος Pind. Ol. 1, 85; παρ' ὑμῖν ὀργὴ καὶ τιμωρία ὑπόκειται τοῖς τὰ ψευδῆ μαρτυροῦσι Dem. 34, 19; ὑπόκειταί τινι παϑεῖν Pol. 2, 58, 10; – dah. τὸ ὑποκείμενον, der vorliegende, zu behandelnde Gegenstand, wie ὑπόϑεσις, argumentum; die Substanz, καϑ' ὑποκειμένου τινὸς λέγεται ἄν-ϑρωπος, ἐν ὑποκειμένῳ – λευκόν τι, – καϑ' ὑποκ. καὶ ἐν ὑποκ. – ἐπιστήμη, Arist. top. – Vgl. noch οὕτω τούτων ὑποκειμένων Plat. Prot. 359 a; – ὁ ὑποκείμενος χρόνος, die vorliegende, gegenwärtige Zeit, Gramm.; – Pol. μένειν ἐπὶ τῆς ὑποκειμένης γνώμης 1, 40, 5, u. ä. oft; ἐλπίς ὑπόκειται Thuc. 3, 84. – 3) Jem. zu Füßen sinken, ihm einen Fußfall thun, anliegen; ὑποκείσονται ἄρα δεόμενοι καὶ τιμῶντες Plat. Rep. VI, 494 b. – 4) übh. perf. pass. von ὑποτίϑημι; verpfändet sein, Is. 6, 33; verdungen sein, κλινοποιοὺς τετταράκοντα μνῶν ὑποκειμένους, = ὑποτεϑειμένους, Dem. 27, 9; ὑποκειμένων αὐτῷ τῶν ξύλων τοῦ ναύλου, für die Fracht verpfändet, 49, 35, u. öfter. – Als Grundsatz feststehen od. fest beschlossen sein, ἐμοὶ ὑπόκειται, ὅτι –, Her. 2, 123; zur Bedingung gemacht, angenommen sein, als Hypothese aufgestellt sein.
-
26 αφοριζω
1) отделять, отмежевывать, отграничивать(χώραν Plat.; Ἑλλάδα Polyb.; τὸ τεῖχος τῇ γραμμῇ Plut.; οὐσία ἀφωρισμένη Dem.)
2) граничить, соприкасаться(ὅροι ἀφορίζοντες τὸν Ἀσωπόν Plat.)
3) med. захватывать, завоевывать(ἥ ὑφ΄ ὑμῶν ἀφοριοθεῖσα χώρα Isocr.)
4) тж. med. определять, обозначать(τέχνην Plat.)
τὸ εἶδος καὴ τὸ γένος περὴ οὐσίαν τὸ ποιὸν ἀφορίζει Arst. — вид и род определяют качества сущности;ὅ μακρότατος χρόνος ἀφωρισμένος Plat. — предельный возраст5) med. класть предел, заканчивать(τέν βύβλον Polyb.; τὸν λόγον περί τινος Isocr.)
6) отделять, выделять, обособлять(τί τινος Plat.; χωρίς Arst.)
7) изгонять(τινὰ γᾶς Ἰλιάδος Eur. - in tmesi)
,8) отлучать(τινά NT.)
9) med. устранять, исключатьἀ. τιμάς τινος Eur. — лишать кого-л. почестей
-
27 ξυγκειμαι
1) лежать вместе или рядом Soph.2) (как pass. к συντίθημι См. συντιθημι) слагаться, составляться, состоять(ἐκ στοιχείων Plat.; ἐκ πολλῶν μερῶν Arst.)
ἐκ τριῶν συγκείμενος Plat. — состоящий из трех элементов;εἰς ἓν συγκείμενος Plat. — сложенный в одно (целое), т.е. единый, связный;ἥ οὐσία συγκειμένη Arst. — сложная (досл. составная) субстанция3) сочиняться, создаватьсяκτῆμα ἐς ἀεὴ ξύγκειται Thuc. — (эта) вещь создана на вечные времена, т.е. в назидание всем грядущим поколениям;ὑπὸ ποιητῶν συγκείμενα Isocr. — творения поэтов4) задумывать, измышлять; затеватьτὰ συγκείμενα ἐπὴ τῇ βλάβῃ τινός Lys. — измышления в ущерб кому-л.;τῇδε σύγκειται δόλος Eur. — вот задуманная (мною) хитрость5) полагаться в качестве (быть предметом) условия, обуславливатьсяδιαλιπὼν τὰς συγκειμένας ἡμέρας Her. — спустя условленное количество дней;
σημεῖα τὰ ξυγκείμενα Arph. — условленные сигналы;ταῦτα ἡμῖν οὕτω ξυγκείσθω Plat. — это пусть будет нашим условием;ὥσπερ συνέκειτο Xen. — как было обусловлено; -
28 συγκειμαι
1) лежать вместе или рядом Soph.2) (как pass. к συντίθημι См. συντιθημι) слагаться, составляться, состоять(ἐκ στοιχείων Plat.; ἐκ πολλῶν μερῶν Arst.)
ἐκ τριῶν συγκείμενος Plat. — состоящий из трех элементов;εἰς ἓν συγκείμενος Plat. — сложенный в одно (целое), т.е. единый, связный;ἥ οὐσία συγκειμένη Arst. — сложная (досл. составная) субстанция3) сочиняться, создаватьсяκτῆμα ἐς ἀεὴ ξύγκειται Thuc. — (эта) вещь создана на вечные времена, т.е. в назидание всем грядущим поколениям;ὑπὸ ποιητῶν συγκείμενα Isocr. — творения поэтов4) задумывать, измышлять; затеватьτὰ συγκείμενα ἐπὴ τῇ βλάβῃ τινός Lys. — измышления в ущерб кому-л.;τῇδε σύγκειται δόλος Eur. — вот задуманная (мною) хитрость5) полагаться в качестве (быть предметом) условия, обуславливатьсяδιαλιπὼν τὰς συγκειμένας ἡμέρας Her. — спустя условленное количество дней;
σημεῖα τὰ ξυγκείμενα Arph. — условленные сигналы;ταῦτα ἡμῖν οὕτω ξυγκείσθω Plat. — это пусть будет нашим условием;ὥσπερ συνέκειτο Xen. — как было обусловлено; -
29 βραχύς
A (Thess.): [comp] Comp. βραχύτερος, βραχίων (cf. βράσσων): [comp] Sup. βραχύτατος, βράχιστος:— short,1 of Space and Time, β. οἶμος, ὁδός, Pi.P.4.248, Pl.Lg. 718e, etc.; [ αἰών] prob. in B.3.74;βίος Hdt. 7.46
;καιρός Call.Epigr.9
; , Pers. 713, etc.; μῦθος, λόγος, Id.Pr. 505, v.l. in Pers. 713; ἐν βραχεῖ ([dialect] Ion. βραχέϊ ) in a short time, Hdt.5.24, Pl.Smp. 217a codd.;διὰ βραχέος Th.2.83
; ; βραχὺ τῃδὶ μεταστῶμεν for a moment, Id.Georg.32; of distance, β. ἀπόδοσις short return in ballplay, Antiph.234.6;ἐπὶ βραχὺ ἐξικνεῖσθαι X.An.3.3.17
; πρὸ βραχέος lamb.VP25.112: [comp] Comp.,ἡ φάλαγξ -υτέρα ἐγένετο ἀναδιπλουμένη X. Cyr.7.5.5
;τάξιν -υτέραν ἢ πρόσθεν, βαθυτέραν δὲ ποιήσαντες Plb.1.33.10
;βραχύτερα τοξεύειν X.An.3.3.7
. Adv. βραχέως, [πολέμους] ἐπ' ἀλλήλους ἐπιφέρειν scantily, seldom, Th.1.141.2 of Size, short, small,μορφάν β. Pi.I.4(3).53
; βραχὺς ἐξικέσθαι θεῶν ἕδραν too puny to reach.., ib.7(6).44;β. τεῦχος S.El. 1113
, cf. 757; β. τεῖχος a low wall, Th.7.29; βραχύ μοι στόμα πάντ' ἀναγήσασθαι my mouth is too small to.., Pi.N.10.19; κατὰ β. προϊών little by little, Th.1.64, cf. Pl. Sph. 241c; παρὰ βραχύ scarcely, hardly,φυγεῖν Alciphr.3.5
; ; ἁλὸς βραχύ a small quantity of salt, Bilabel Ὀψαρτ.p.11.3 of Number, few, ἐν βραχεῖ in few words, Pi.P.1.82, S.El. 673;ἐν βραχίστοις Pi.I.6(5).59
;ἐν βραχυτέροις Pl.Grg. 449c
; so διὰ βραχέων in few words, Id.Prt. 336a;ὡς ἂν δύνωμαι διὰ βραχυτάτων D.27.3
, Lys.16.9, cf. Pl.Grg. 449c;ὡς ἐν βραχυτάτοις Antipho 1.18
. Adv. βραχέως, ἀπολογεῖσθαι briefly, in few words, X.HG1.7.5.4 of Value or Importance, of persons, humble, insignificant, S.OC 880;τὸν μὲν ἀφ' ὑψηλῶν βραχὺν ᾤκισε E. Heracl. 613
;β. τὴν διάνοιαν J.AJ12.4.1
; of things, petty, trifling,ἀρχὴ β. ἐλπίδος S.OT 121
; ; ; β. τις ἀσάφεια a slight obscurity, Gal.18(1).304; λυπεῖν τινὰ βραχύ, opp. μέγ' εὑρεῖν κέρδος, S.El. 1304;οὐ περὶ βραχέων βουλεύεσθαι Th. 1.78
, cf. 140;β. καὶ οὐδενὸς ἄξιον Id.8.76
;β. κέρδους ἕνεκα Lys.7.17
;οὐσία Is.10.25
: neut. as Adv., βραχὺ φροντίζειν τινός think lightly of, D.17.4.5 short, of vowels or syllables, Arist.Cat. 4b34, Rh. 1409a18, Po. 1458a15, Heph.1.1, D.T.631, etc.; ἡ β. προσῳδία the sign ?βραχύςX, S.E.M.1.113. (Cf. Avest. m[schwa]r[schwa]zu- 'short', Goth. gamaurgjan 'shorten', Lat. brevis.) -
30 διευτυχέω
Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > διευτυχέω
-
31 μουσικός
A musical,ἀγῶνες μ. καὶ γυμνικοί Ar.Pl. 1163
, cf. Th.3.104;χοροί τε καὶ ἀγῶνες μ. Pl.Lg. 828c
; τὰ μουσικά music, X.Cyr.1.6.38, Sammelb. 6319.54 (Ptol.), SIG578.18 (Teos, ii B. C.). Adv. -κῶς Pl.Alc.1.108d
, etc.; cf. foreg.II of persons, skilled in music, musical, X.l.c., etc.;ποιητικοὶ καὶ μ. ἄνδρες Pl.Lg. 802b
;κύκνος καὶ ἄλλα ζῷα μ. Id.R. 620a
;περὶ αὐλοὺς -ώτατοι Ath.4.176e
; lyric poet, opp. epic, Pl.Phdr. 243a (but opp. μελοποιός, Phld.Mus.p.96 K.); μ., οἱ, professional musicians, OGI383.162 (Commagene, i B. C.), PFlor.74.6 (ii A. D.); (Delos, ii B. C.).2 generally, votary of the Muses, man of letters and accomplishments, scholar, opp. ἀμαθής, Ar.Eq. 191;ἀνὴρ σοφὸς καὶ μ. Id.V. 1244
;ἀνδρὸς φιλοσόφου ἢ φιλοκάλου ἢ μ. Pl.Phdr. 248d
, al.; πόλις -ωτάτη most full of liberal arts, Isoc.Ep.8.4;ἡ τῶν νέων οὐσία μουσικωτάτη Pl.Lg. 729a
: c. inf., παρ' ὄχλῳ -ώτεροι λέγειν more accomplished in speaking before a mob, E.Hipp. 989.III of things, elegant, delicate,βρώματα Diox.1
;ἥδιον οὐδέν, οὐδὲ -ώτερον Philem.23
; harmonious, fitting,τροφὴ μέση καὶ μ., τὸν Δώριον τρόπον τῆς τύχης ὡς ἀληθῶς ἡρμοσμένη Dam.Isid.50
. Adv. - κῶς harmoniously, suitably,οἱ λόγοι οὐ πάνυ μ. λέγονται Pl.Prt. 333a
;μ. ἐρᾶν Id.R. 403a
;ὀρθῶς καὶ μ. Id.Lg. 816b
;εὐρύθμως καὶ μ. εἰπεῖν Isoc.13.16
; μ. ἅλας δοῦναι, ὄψον σκευάσαι, Euphro 11.10, Nicom.Com.1.9: [comp] Comp. - ωτέρως, λέγειν Arist.Rh. 1395b29
: [comp] Sup. - ώτατα Ar.Ra. 873.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > μουσικός
-
32 νέμω
A , ([etym.] ἀπο-) Pl.Phlb. 65b, later : [tense] aor. ἔνειμα, [dialect] Ep.νεῖμα Il.3.274
: [tense] pf. νενέμηκα ([etym.] δια-) X.Cyr.4.5.45:—[voice] Med., νέμομαι, [tense] fut.νεμοῦμαι Th.4.64
, D.21.203; [dialect] Ion. νεμέομαι ([etym.] ἀνα-) Hdt.1.173; laterνεμήσομαι D.H.8.71
, Plu.Crass.14, etc.: [tense] aor.ἐνειμάμην Th.8.21
, etc. ( ἐνεμησάμην is f.l. in Clearch.10, Hp.Oss.18 ([etym.] ὑπο-)):—[voice] Pass., [tense] fut.νεμηθήσομαι Plu. Agis14
(also νεμήσομαι in pass. sense ([etym.] δια-) App.BC4.3): [tense] aor. , D.36.38 (also in med. sense ([etym.] κατ-) Plu.Per.34, Ath.15.677e): [tense] pf. , etc. (also in med. sense, D.47.35).—Hom. uses of the [voice] Act., only [tense] pres., [tense] impf., and [tense] aor.; of the [voice] Med., [tense] pres. and [tense] impf.A deal out, dispense, freq. in Hom., esp. of meat and drink, μοίρας, κύπελλα, κρέα, μέθυ ν., Od.8.470, 10.357, Il.9.217, Od.7.179, cf. IG12.10.3, al.; οἱ γεωνόμοι νειμάντων τὴν γῆν ib.45.7: then generally, distribute, of the gods,Ζεὺς.. νέμει ὄλβον.. ἀνθρώποισιν Od.6.188
;Ζεὺς τά τε καὶ τὰ νέμει Pi.I.5(4).52
, cf. P.5.55;θεῶν τὰ ἴς α νεμόντων Hdt.6.11
, 109;Ζεὺς νέμων εἰκότως ἄδικα μὲν κακοῖς, ὅσια δ' ἐννόμοις A.Supp. 403
(lyr.); [Διὶ] τὸν ὑπεραλγῆ χόλον ν. leave vengeance to Zeus, S.El. 176 (lyr.); of men,ν. δευτερεῖά τινι Hdt.1.32
;τρίτον μέρος τῶν σκύλων τισί Th.3.114
; μοῖραν ν. τινί pay one due honour, respect, A.Pr. 294 (lyr.); μητρὸς τιμὰς ν. respect her privileges, Id.Eu. 624 (but πρόσω ν. τιμάς extend one's privileges, ib. 747);Λύκῳ κῆπον Εὐβοίας νέμει S.Fr.24
; Πολυκράτης μητέρα νέμει P. allots a mother (to you), prov. in Duris63 J.;εἰ πατρὸς νέμοι τιν' ὤραν τοῦ καλῶς πράσσειν δοκεῖν S. Tr.57
;τὸ σὸν γέρας τιμὴν ἐμοὶ ν. Id.Ph. 1062
;ἐκείνῳ.. αἰτίαν νέμει Id.Aj.28
; ν. αἵρεσιν give one a choice, ib. 265; affords, vouchsafes,E.
Hipp. 745 (lyr.); τὸ πιστὸν τῆς ἀληθείας ν. observe it, S.Tr. 398;τῷ.. ὄχλῳ πλέον ν. E.Hec. 868
;μήτε οἴκτῳ πλέον ν. μήτ' ἐπιεικείᾳ Th.3.48
;τὸ ἧσσον ἀδικίᾳ E.Supp. 380
(lyr.); τῷ φθόνῳ πλέον μέρος ib. 241; ;ἔλασσόν τινι Antipho 5.10
;χάριν τινί Ar.Av. 384
;πενίᾳ καὶ πλούτῳ τιμὴν ν. Pl.Lg. 696a
; of judges, κολαστὴν.. θάνατον ν. ib. 863a;συγγνώμην τισί Gal.6.753
: c. inf., (lyr.):—[voice] Pass., νέμεται ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας is freely bestowed upon them, Hdt.9.7.α'; κρέα νενεμημένα portions of meat, X.An.7.3.21; πλεῖστα μέρη ἡ οὐσία νενεμημένη distributed into.., Pl.Prm. 144d.2 pay out, distribute a bandage, in [voice] Act. and [voice] Pass., Hp. Off.8,22, Fract.4,16, Sor.Fasc.4, al.3 allot, distribute in groups,πρὸς τὴν λῆξιν ἑκάστην Arist.Ath.30.3
, cf. 31.3 ([voice] Pass.);νεῖμαί τινας ἐς τὰς φυλὰς δέκαχα IG22.1.33
:—[voice] Pass.,ἐκ τῆς φυλῆς ἑκάστης νενεμημέναι τριττύες τρεῖς Arist.Ath.8.3
, cf. 63.4.II [voice] Med., distribute among themselves: hence, have and hold as one's portion, possess,πατρώϊα πάντα νέμεσθαι Od.20.336
: mostly of land, τεμένεα, τέμενος, 11.185, Il.12.313;ἔργα 2.751
, Hes.Op. 119; πρὸς τὸν ἀδελφὸν ἐνειμάμην (sc. οὐσίαν) Lys.16.10, cf. 19.46; τἄλλα νεμομένη administering.., Hdt.4.165; τὰ μέταλλα, τὰ ἐμπόρια, Id.7.112, Th. 1.100; [τὰ λήμματα] ἃ νέμεσθε which you enjoy, D.3.33: abs., ἔμ' οἴεσθ' ὑμῖν εἰσοίσειν ὑμᾶς δὲ νεμεῖσθαι; that you shall reap the fruit, Id.21.203.2 reap the fruit of: hence, dwell in, inhabit,ἄλσεα νέμεσθαι Il.20.8
; freq. with names of places, spread over, occupy a country, Ἰθάκην, Ὑρίην νέμεσθαι, Od.2.167, Il.2.496;ἀγρούς Pi.P.4.150
;τὸ πρὸς τὴν ἠῶ Hdt.4.19
, etc.;νεμόμενοι τὰ αὑτῶν.. ὅσον ἀποζῆν Th.1.2
.3 in Pi., of Time, spend, pass, αἰῶνα, ἁμέραν, O.2.66, N.10.56: abs., live,ἡσυχᾷ νεμόμενος P.11.55
.III from Pi. onwards, [voice] Act. is found in sense of [voice] Med., hold, possess,ἕδος Ὀλύμπου ν. O.2.12
;ἔνδον ν. πλοῦτον κρυφαῖον I.1.67
; inhabit,γῆν ν. Hdt.4.191
;χωρίον κοινῇ ν. Th.5.42
; (lyr.); ὅτι πλείστους ν. ἄνδρας to have as many husbands as possible, Str.11.13.11: abs., hold land, occupy, dwell,ν. περὶ τὴν λίμνην Hdt.4.188
:—[voice] Pass., of places, to be inhabited,πάντα ὑπὸ βαρβάροισι νέμεται Id.7.158
: abs., of a country, maintain itself, be constituted, Th.1.5,6.2 hold sway over, manage,πόλιν Hdt. 1.59
, 5.29; τὰς Ἀθήνας ib.71, etc.;λαόν Pi.O.13.27
; (lyr.);ἀστραπᾶν κράτη ν. S.OT 201
(lyr.); κράτη καὶ θρόνους ib. 237, cf.Aj. 1016; (Ptolemais, iii B.C.); (lyr.); οἴακα ν. wield, manage it, A.Ag. 802 (anap.);ἀσπίδ' εὔκυκλον ν. Id.Th. 590
; ἰσχὺν ν. ἐπὶ σκήπτροις support oneself on staves, Id.Ag.75 (anap.); ν. γλῶσσαν use the tongue, ib. 685 (lyr.);ν. πόδα Pi.N.6.15
: abs., hold sway,ὃς Συρακόσσαισι ν. Id.P.3.70
.3 hold, consider as..,σὲ νέμω θεόν S.El. 150
(lyr.), cf. 598, Tr. 483, Aj. 1331 (so in [voice] Pass., οὐδέ μοι ἐμμελέως τὸ Πιττάκειον νέμεται seems not to me fitly said, Simon.5.9): in Prose, προστάτην νέμειν τινά register as one's patron, Isoc.8.53, Hyp.Fr.21, Arist.Pol. 1275a12;ἡγεμόνα ν. τινά Agatharch.Fr.Hist.17J.
; ἀθλητῶν τοὺς μὴ νενεμημένους ἢ σεσωμασκηκότας unproved athletes, Plb. 6.47.8.B of herdsmen, pasture, graze their flocks, drive to pasture, abs.,ἐπῆλθε νέμων Od.9.233
; [χώραν] ἱκανὴν νέμειν τε καὶ ἀροῦν both for pasture and tillage, Pl.R. 373d: c. acc.,ὁ μὲν ἵππους νέμων, ὁ δὲ βοῦς Hdt.8.137
;μῆλα E.Cyc.28
, etc.; κτήνη πληγῇ ν. drive them afield with blows, Pl.Criti. 109c, cf. Heraclit.11 ([voice] Pass.).2 more freq. in [voice] Med., of cattle, feed, graze, Il.5.777, 15.631, Od.13.407, Hdt. 8.115, etc.: c. acc. loci, range over,ὡς λέαινα.. δρύοχα νεμομένα E.El. 1163
(lyr.);κολοιοὶ ταπεινὰ ν. Pi.N.3.82
: c. acc. cogn., feed on,νέμεαι.. ἄνθεα ποίης Od.9.449
;νομάς Hdt.1.78
; ;τὰ λευκὰ σήσαμα Ar.Av. 159
; of men, eat, S.Ph. 709 (lyr.).b metaph., of fire, consume, devour, Il.23.177, Hdt.5.101; alsoτὸ ψεῦδος.. νέμεται τὴν ψυχήν Plu.2.165a
.c Medic., abs., of ulcers, spread,ἐνέμετο πρόσω Hdt.3.133
, cf. Thphr.HP9.9.5; of gangrene, prob. in D.S.17.103; of thrush, Asclep. ap. Gal.12.995;ἐπὶ μᾶλλον ν. Aret.CA1.9
; ἐς τὸ εἴσω ν. ibid.; of a swelling,ὄγκος νεμόμενος Philum.Ven.17.1
.II c. acc. loci, ὄρη νέμειν graze the hills [with cattle], X.Cyr.3.2.20:—[voice] Pass.,[τὸ ὄρος] νέμεται αἰξὶ καὶ βουσί Id.An. 4.6.17
.2 metaph., πυρὶ νέμειν πόλιν waste a city by fire, give it to the flames, Hdt.6.33:—[voice] Pass., πυρὶ χθὼν νέμοιτο were being devoured, wasted by fire, Il.2.780;πυρὶ νέμεται.. ἡ φάλαγξ Plu.Alex. 18
. (Cf. OHG. neman 'take', Avest. n[schwa]mah- 'loan', Lith. nuoma 'rent', 'usury'.) -
33 ἀφορίζω
A mark off by boundaries,ἐξελόντας [τὸ ὄρος] τῷ θεῷ καὶ ἀφορίσαντας Hyp.Eux.16
; οὐσία ἀφωρισμένη property marked out by boundary-pillars, D.49.61:—[voice] Med., mark off for oneself, appropriate to oneself,χώραν ὅτι πλείστην Isoc.5.120
: metaph.,ἀ. τιμάς E.Alc.31
: —[voice] Pass.,ἡ ὑπό τινος ἀφορισθεῖσα χώρα Isoc.4.36
.2 determine, define, Id.Sph. 240c:—also [voice] Med.,περὶ φύσεως ἀφοριζόμενοι Epicr.11.13
:— [voice] Pass., χρόνος ἀφωρισμένος a determinate time, Pl.Lg. 785b; well-defined,Id.
Criti. 110d; definite cases,Arist.
Rh. 1354b8: part. definitely,D.
25.29.3 separate, distinguish, Antipho Soph.Oxy.1364.290 ([voice] Pass.); exclude, Pl.R. 501d, al.,ἀ. χωρίς Arist.Pol. 1331a27
;ἀ. τί τινος Pl.Hp.Ma. 298d
;ἱππέων ἕδρας ἀπὸ τῶν ἄλλων D.C.36.42
:—[voice] Med., Pl.Lg. 644a, Chrm. 173e;τι ἀπό τινος Id.Sph. 227c
:—[voice] Pass.,ἀφορίζεσθαι ἀπό τινος Id.Smp. 205c
: abs., ἀγνοίας ἀφωρισμένον εἶδος distinct species, Id.Sph. 229c;ἐπιστήμη ἀφωρισμένη Arist.Rh. 1354a3
.II c. acc. pers.,2 separate, Act.Ap.19.9, etc.:—[voice] Pass., ; ἐκ τινῶν ἀφωρισμένων from a definite class of persons, Arist.Pol. 1292b4; ἀφωρισμένος τέχνην having a definite art assigned one, Pl.Sph. 231e.b set apart for rejection, cast out, excommunicate, Ev.Luc.6.22.d [voice] Pass.,ἀρχὴ ἀφωρισμένη πρὸς τὰς θυσίας Arist.Pol. 1322b26
; of a treatise, to be devoted to, c. dat., Olymp. in Mete.9.15.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἀφορίζω
-
34 ἴδιος
I one's own, pertaining to oneself: hence,1 private, personal (opp. κοινός): twice in Hom., πρῆξις δ' ἥδ' ἰδίη οὐ δήμιος this business is private, not public, Od.3.82; δήμιον ἦ ἴδιον; 4.314; ἴδιος ἐν κοινῷ σταλείς embarking as a private man in a public cause, Pi.O. 13.49; ἰ. στόλῳ χρᾶσθαι, opp. δημοσίῳ, Hdt.5.63;γῆς.. νοσούσης ἴ. κινοῦντες κακά S.OT 636
;κοινὸν ἐξ ἰδίας ἀνοίας κακόν E.Hec. 641
(lyr.), cf. Or. 766 (troch.); ἴδια πράσσων ἢ στρατοῦ ταχθεὶς ὕπο; Id.IA 1363 (troch.);ἴ. κέρδεα Hdt.6.100
; ;πρόσοδος And.4.11
;τὰ ἴ. διάφορα Th.2.37
;πλοῦτος ἴ. καὶ δημόσιος Id.1.80
, cf. Pl.R. 521a; ἴ. οὐ κοινὸς πόνος ib. 535b, cf. 543b; ξυμβόλαια ib. 443e;ἰ. ἢ πολιτικὴ πρᾶξις Id.Grg. 484d
;πόλεις καὶ ἴ. οἶκοι Id.Lg. 890b
, cf. 796d, etc.; τὰ ἱρά, opp. τὰ ἴ., temples, opp. private buildings, Hdt. 6.9, 8.109; τὸ ἐν ἰδίοις discussion among private persons, Pl.Sph. 225b.2 one's own, opp.ἀλλότριος, ἐπικώμια Pi.N.6.32
;ἡ ἰ. ἐλευθερίη Hdt.7.147
; (lyr.); ἰδίᾳ γνώμᾳ ib. 543 (lyr.);οὔτοι τὰ χρήματ' ἴ. κέκτηνται βροτοί E.Ph. 555
; φίλων οὐδὲν ἴ., = κοινὰ τὰ τῶν φίλων, Id.Andr. 376: with Pron.,χωρίον ἡμέτερον ἴδιον D.55.8
.3 τὰ ἴ. private interests, opp. public, Th.1.82, 2.61, etc.; one's own property, Id.1.141, etc.; τὰ ἴ. πράττειν mind one's own business, in later Gr., Phryn.405, cf. 1 Ep.Thess.4.11; μένειν ἐπὶ τῶν ἰ. Plb.2.57.5; εἰς τὸ ἴ. καταθέσθαι for self, X.An.1.3.3, etc.: with Pron., τοὐμὸν ἴ. εἰπεῖν my personal opinion, Isoc.6.8; τὰ ἐμὰ ἴ. D.50.66; τὰ αὑτοῦ ἴ. Thgn.440 (dub.l.), cf. Antipho 5.61, Isoc.8.127; τὰ ὑμέτερα ἴ. D.19.307; τὰ ἴ. σφῶν αὐτῶν, τὰ ἴ. τὰ σφέτερα αὐτῶν, And.2.2,3.36; ἔγωγε τοὐμὸν ἴ. I for my own part, Luc.Merc.Cond.9.4 of persons, personally attached to one,ἴδιοι Σελεύκου Plb.21.6.4
, cf. Arist.Pol. 1315a36, UPZ146.38 (ii B.C.), 109.18 (i B.C.);ἄνθρωπος ἴδιος τῇ εὐνοίᾳ τῇ πρὸς.. PCair.Zen.32
(iii B.C.);ταῖς εὐνοίαις ἴδιοι D.S.11.26
; ἴδιοι, οἱ, members of one's family, relatives, BGU 665 ii 1 (i A.D.), Vett.Val.70.5, etc.5 ἡ ἰ. (sts. with κώμη added, BGU15.13 (ii A.D.)), one's place of origin, PTeb. 327.28 (ii A.D.), etc.: pl., καταπορεύεσθαι εἰς τὰς ἰ.ib.5.7 (ii B.C.).6 in later Gr., almost as a possessive Pron.,=ἑαυτοῦ, ἑαυτῶν, ἡ ἰ. φιλαγαθία IG22.1011.71
(ii B.C.), etc.;χρῶνται ὡς ἰδίοις UPZ11.14
(ii B.C.); περὶ τῶν ἰ. βιβλίων, title of work by Galen.b ἴ. θάνατος one's own, i.e. a natural death, Ramsay Cities and Bishoprics No. 133;ἰδίοις τελευτῶσι θανάτοις Ptol.Tetr. 199
; also ἰδία μοίρῃ Ramsay op.cit. No. 187.II separate, distinct,ἔθνος ἴ. καὶ οὐδαμῶς Σκυθικόν Hdt.4.18
, cf. 22; ἴδιοί τινές σοι [θεοί]; Ar.Ra. 890; ; πόλεις.. βαρβάρους καὶ ἰδίας Decr. ap. D.18.183; ὁ βάτραχος ἰδίαν ἔχει τὴν γλῶτταν, τὴν ἰ. ἀφίησι φωνήν, a peculiar kind of tongue,.. its peculiar note, Arist. HA 536a8,11: folld. by ἤ, ἴδιον ἔπασχεν πάθος ἢ οἱ ἄλλοι unique and different from others, Pl.Grg. 481c; soἴδιον παρὰ τὰ ἄλλα Thphr.HP 6.4.10
.b ἴ. λόγος, in Ptolemaic and Roman Egypt, private account,δεδώκαμεν Πύρωνι τὸν ἔσχατόν σου ἴ. λόγον PCair.Zen. 253
(iii B.C.), cf. PGrenf.1.16 (ii B.C.), etc.; later, special account, a branch of the fiscal administration, Wilcken Chr. 162 (ii B.C.), PAmh.2.31 (ii B.C.), PGnom.Prooem. (ii A.D.), etc.;ὁ γνώμων τοῦ ἰ. λόγου OGI669.44
(i A.D.); also as the title of the Controller, Str. 17.1.12 codd., OGI 408 (ii A.D.), Mitteis Chr. 372 vi 1 (ii A.D.).2 strange, unusual, ; peculiar, exceptional,περιττὸν καὶ ἴ. γένος Arist.GA 760a5
;τὰ περιττὰ καὶ ἴ. τῶν δένδρων Thphr.CP2.7.1
; παράδοξον εἰπεῖν τι καὶ περιττὸν καὶ ἴ. Plu.2.1068b; eccentric, of persons, ib.57e;ἴ. τις ἐν πᾶσι βουλόμενος εἶναι Id.Them.18
.3 peculiar, appropriate, ἴδια ὀνόματα proper, specific words, opp. περιέχοντα, class-names, Arist. Rh. 1407a31;ὄνομα ἴ. τινος Pl.R. 580e
;τὸ ἴ. τοῦ ἐπαίνου Luc.Pr.Im. 19
.III ἴ. λόγοι ordinary private conversation, opp. ποίησις, Pl. R. 366e, cf. Euthd. 305d; v. infr. VI. 2b.IV τὸ ἴ. characteristic property of a species, Arist.Top. 102a18, 103b11, Chrysipp.Stoic.2.75, Plot.5.5.13; but also, distinguishing feature in a relative sense,ἴ. πρός τι Arist.Top. 128b25
.V regul. [comp] Comp.ἰδιώτερος Isoc.12.73
, Thphr.HP3.1.6: [comp] Sup.- ώτατος D.23.65
, Thphr.HP1.14.2; also ἰδιαίτερος, -αίτατος, Arist.PA 656a26, 658b33; - αίτατος but not - αίτερος acc. to Thom.Mag.p.189R.VI Adv. [full] ἰδίως, peculiarly, Isoc.5.108; severally, Pl.Lg. 807b: [comp] Comp.ἰδιωτέρως Thphr.HP1.13.4
;ὡς -ώτερον εἰπεῖν Phld.Oec.p.68
J.;ἰδιαίτερον Hdn.7.6.7
: [comp] Sup. ἰδιώτατα (v.l. -αίτατα) D.S.19.1; ἰδίως καλεῖσθαι to be called specifically, Arist.Mu. 394b28;- αίτατα λέγεσθαι Id.Mete. 382a3
; ἰδίως, opp.κοινῶς, λέγεσθαι Demetr.Lac.Herc.1014.41
F. (but in Gramm., to be used as a proper name, D.T.634.13); in a peculiar sense or usage, Sch. Ar.Pl. 115;ἰ.Αἰσχύλος τὸν Ἀγαμέμνονα ἐπὶ σκηνῆς ἀναιρεῖσθαι ποιεῖ A. Ag.
Arg., cf. Sch.E.Ph. 1116; also,= extra versum, τὸ φεῦ ἰδίως Sch. Ar.Nu.41 (v.l. ἰδίᾳ).2 [full] ἰδίᾳ, [dialect] Ion. - ιη, as Adv., by oneself, privately, on one's own account,θύοντι ἰδίῃ μούνῳ Hdt.1.132
, cf. 192, Ar.Eq. 467;οὔτε ἰδίᾳ οὔτε ἐν κοινῷ Th.1.141
;καὶ ἰ. καὶ δημοσίᾳ Id.3.45
, Pl.Ap. 30b;καὶ ἰ. καὶ κοινῇ Arist.Ath.40.3
;ἰδίᾳ ἕκαστος Th.8.1
, cf. Pl.Lg. 946d, etc.: c. gen., ἰ. τῆς φρενός apart from.., Ar.Ra. 102.3 κατ' ἰδίαν in private, Philem.169;κατ' ἰδίαν εἰπεῖν τινι D.S.1.21
; κατ' ἰ. λαβεῖν τινα to take him aside, Plb.4.84.8; also, separately, apart, Plu.2.120d;οἱ κατ' ἰ. βίοι Plb.1.71.1
. (ϝίδιος Tab.Heracl.1.13
, al., Schwyzer 324.4 (Delph., iv B.C.), IG9(1).333.12 ([dialect] Locr., v B.C.), etc.; with spiritus asper,ἐκ τοῦ ηιδίου Jahresh.14
Beibl.141 (Argos, v B.C.);καθ' ἱδίαν IG22.891.6
, 5(1).6 ([dialect] Lacon.), 9(2).66 ([place name] Lamia), Aët.3.159, etc.; καθ' ἱδδίαν prob. in IG9(2).461.26 (Thess.).) -
35 ὑπόκειμαι
ὑπόκειμαι, used as [voice] Pass. of ὑποτίθημι, [tense] fut. ὑποκείσομαι Pi.O.1.85, etc., but [tense] aor. ὑπετέθην:—A lie under,ὑπὸ δὲ ξύλα κεῖται Il.21.364
;θεμέλιοι ὑ. Th.1.93
;τὸν μηρὸν ὑποκείμενον ἔχειν Arist.IA 712b32
, cf. PA 686a13, 689b18: c. dat.,τοιαύτης τῆς κρηπῖδος ὑποκειμένης ταῖς πολιτείαις Pl.Plt. 301e
: τὰ ὑποκείμενα, opp. τὰ ὑπερκείμενα, Sor.1.8.2 of places, lie close to,ὑποκειμένης τῆς Εὐβοίας ὑπὸ τὴν Ἀττικήν Isoc. 4.108
;ὑ. τὸ πεδίον τῷ ἱερῷ Aeschin.3.118
;λόφος ὑποκείμενος τοῖς Σιννάκοις Plu.Crass.29
;τὸ τὴν οἰκουμένην ὑποκεῖσθαι πρὸς τοῦτον τὸν τόπον Arist.Mete. 364a7
, cf.Pr. 941b39;<τὰ> πρὸς βορρᾶν καὶ ἄρκτον ὑποκείμενα μέρη τῶν ὀρέων Gp.2.5.1
; τὰ ὑποκείμενα ἐδάφη the adjacent soil, D.S.3.50; ἡ-κειμένη χώρα the adjacent country, ibid. (but, the adjacent low lands, Id.2.37, Plu.Sert.17);ὄρος ὑπόκειται Plb.5.59.4
codd. ( ἐπίκ- Schweigh.);ὁ ὑποκείμενος ποταμός Id.3.74.2
; ὑποκεῖσθαι πρὸς τὴν ο?ὑπόκειμαιXψιν to be presented to the sight, Demetr.Lac.Herc.1013.17.3 to be given below in the text,κατὰ τὴν.. συγγραφήν, ἧς τὸ ἀντίγραφον ὑπόκειται PCair.Zen.355.122
(iii B. C.); γράψον.. τοὺς χαρακτῆρας ὡς ὑπόκειται as below, PMag.Par.1.408; λέγε τὸν λόγον τὸν ὑποκείμενον ib.230; ὡς ὑπόκειται as below, Sammelb.5231.11 (i A. D.), etc.; also, as set forth, PKlein.Form.78 (v/vi A. D.).II in various metaph. senses,1 to be established, set before one (by oneself or another) as an aim or principle, ἐμοὶ μὲν οὗτος ἄεθλος ὑποκείσεται shall be my appointed task, Pi. l. c.; δυοῖν ὑποκειμένοιν ὀνομάτοιν two phrases being prescribed, having legal sanction, D.23.36; ὑπόκειται πρῶτον μὲν διωμοσία, δεύτερον δὲ λόγος the prescribed course is.., ib.71; μένειν ἐπὶ τῶν ὑποκειμένων to abide by one's resolves, Plb.1.19.6, 2.51.1;μένειν ἐπὶ τῆς ὑ. γνώμης Id.1.40.5
; ἐμοὶ ὑπόκειται ὅτι .. for me it is a fixed principle that.., Hdt.2.123, cf. Arist.Oec. 1343b9;νομίζω συμφέρειν.. τοῦθ' ὑποκεῖσθαι D.14.3
; τῶν πραγμάτων ἐν οἷς τὰ ὑποκείμενα διαφέρει τῷ εἴδει things of which the principles differ in kind, Arist.Pol. 1275a35; τὰς ὑποκειμένας μοίρας τξ the conventional 3600, Ptol.Alm.5.1.2 to be assumed as a hypothesis (cf.ὑπόθεσις 111
), Pl.Cra. 436d, al.; ὑπέκειτο μὴ οἷόν τε εἶναι .. Id.Erx. 404b;τούτων ὑποκειμένων Id.Prt. 359a
, R. 478e; τὴν ἐκ τῶν -κειμένων ἀρίστην [πολιτείαν] the best (possible) in the circumstances, opp. to τὴν κρατίστην ἁπλῶς and to τὴν ἐξ ὑποθέσεως, Arist. Pol. 1288b26; let it be taken for granted,Id.
EN 1103b32, cf. 1129a11, al., Gal.15.175; ὑποκείσθω ὅτι .. let it be taken for granted that.., Arist.Pol. 1323b40;ὑ. εἶναι τὴν ἡδονὴν κίνησιν Id.Rh. 1369b33
: so with a nom., ὑ. ἡ ἀρετὴ εἶναι .. Id.EN 1104b27, cf. Rh. 1357a11: c. part.,τοιόνδε ζῷον ὑ. ὄν Id.GA 778b17
: without any Verb, ἡ τοῦ δέρματος φύσις ὑ. γεώδης (sc. εἶναι or οὖσα) ib. 782a29, etc.: cf. ὑποτίθημι IV. 1.4 to be in prospect, ; ; παρ' ὑμῖν ὀργὴ μεγάλη καὶ τιμωρία ὑπόκειται τοῖς τὰ ψευδῆ μαρτυροῦσι is reserved for them, Id.34.19, cf. Lycurg.130; δυοῖν κινδύνοιν -κειμένοιν ibid.;ὁρᾶν τὸν θάνατον ὑποκείμενον PPetr.3p.73
(iii B. C.); (iii B. C.);τοῦτο καὶ τοῖς μηθὲν ἀσεβὲς ἐπιτελεσαμένοις κατὰ τοὺς τοῦ πολέμου νόμους ὑπόκειται παθεῖν Plb.2.58.10
.5 to be subject to, submit to,τῷ ἄρχοντι Pl.Grg. 510c
;βασιλεῖ Philostr. VA3.20
;πατράσιν POxy. 237 vii 16
(ii A. D.);ἐξετάσεσιν PFlor.33.14
(iv A. D.);βασάνοις POxy.58.25
(iii A. D.): abs., pay court to one, ; τῷ λόγῳ to be captivated by the story, Philostr.VA6.14; subdued,Id.
VS2.4.2.6 to be subject to, liable to a penalty, Supp.Epigr.6.424, cf. 415,421, al. ([place name] Iconium), PLond.1.77.53 (vi A. D.): also c. acc.,ὑποκείσεται τῷ φίσκῳ δηνάρια πεντακόσια Rev.Phil.36.61
([place name] Iconium).7 to be pledged or mortgaged, c. gen., for a certain sum, Is.6.33, D.49.11,35;ναῦς ὑποκειμένη ἡμῖν Id.56.4
; τὰ ὑποκείμενα the articles pledged, Syngr. ap.D.35.12; the mortgaged property, SIG1044.28 (Halic., iv/iii B. C.);ἐνέχυρα-κείμενα IG12(7).58
([place name] Amorgos); ὑποκείμενοι, of slaves pledged for a sum of money, D.27.9.b of payments, to have been granted or allocated, ἀποφαίνουσιν ὑποκεῖσθαι ἐν τῇ γραφῇ τῶν εἰς τὰ ἱερὰ (sc. ὑποκειμένων)δίδοσθαι κτλ. UPZ21.4
(ii B. C.), cf. 23.21 (ii B. C.), BGU 1197.4, 1200.28 (both i B. C.): Subst. ὑποκείμενα, τά, = φιλάνθρωπα, salary ( ear-marked proceeds of taxes),τὰ ἐπιβάλλοντά μοι ἐκ τοῦ ἱεροῦ ὑ. PLond.2.357.9
, cf. 5 (i A. D.);ὑ. αἰτεῖ ἀπὸ τῶν κωμῶν BGU23.12
(ii/iii A. D.), cf. OGI665.19,26 (Egypt, i A. D.): c. dat., as part of name of specific taxes,ὑ. βασιλικῇ γραμματείᾳ
ear-marked for the benefit of..,PPar.
17.22 (ii A. D.);ὑ. τοπογραμματείᾳ PSI1.101.18
(ii A. D.), cf. POxy.1436.23 (ii A. D.), etc.: also in sg.,ὑποκείμενον ἐπιστρατηγία BGU 199.14
(ii A. D.), cf. PFlor.375.22 (ii A. D.), etc.: also c. gen.,ὑ. ἐννομίου PRyl.213.72
, al. (ii A. D.); τοπαρχίας ib.73, etc.8 in Philosophy, to underlie, as the foundation in which something else inheres, to be implied or presupposed by something else,ἑκάστῳ τῶν ὀνομάτων.. ὑ. τις ἴδιος οὐσία Pl.Prt. 349b
, cf. Cra. 422d, R. 581c, Ti.Locr.97e: τὸ ὑποκείμενον has three main applications: (1) to the matter which underlies the form, opp. εἶδος, ἐντελέχεια, Arist.Metaph. 983a30; (2) to the substance (matter + form) which underlies the accidents, opp. πάθη, συμβεβηκότα, Id.Cat. 1a20,27, Metaph. 1037b16, 983b16; (3) to the logical subject to which attributes are ascribed, opp. τὸ κατηγορούμενον, Id.Cat. 1b10,21, Ph. 189a31: applications (1 ) and (2 ) are distinguished in Id.Metaph. 1038b5, 1029a1-5, 1042a26-31: τὸ ὑ. is occasionally used of what underlies or is presupposed in some other way, e. g. of the positive termini presupposed by change, Id.Ph. 225a3-7.b exist, τὸ ἐκτὸς ὑποκείμενον the external reality, Stoic.2.48, cf. Epicur.Ep.1pp.12,24 U.;φῶς εἶναι τὸ χρῶμα τοῖς ὑ. ἐπιπῖπτον Aristarch.
Sam. ap. Placit.1.15.5;τὸ κρῖνον τί τε φαίνεται μόνον καὶ τί σὺν τῷ φαίνεσθαι ἔτι καὶ κατ' ἀλήθειαν ὑπόκειται S.E.M.7.143
, cf. 83,90,91, 10.240; = ὑπάρχω, τὰ ὑποκείμενα πράγματα the existing state of affairs, Plb.11.28.2, cf. 11.29.1, 15.8.11,13, 3.31.6, Eun.VSp.474 B.;Τίτος ἐξ ὑποκειμένων ἐνίκα, χρώμενος ὁπλις μοῖς καὶ τάξεσιν αἷς παρέλαβε Plu.Comp.Phil.Flam.2
;τῆς αὐτῆς δυνάμεως ὑποκειμένης Id.2.336b
;ἐχομένου τοῦ προσιόντος λόγου ὡς πρὸς τὸν ὑποκείμενον A.D.Synt.122.17
.c ὁ ὑ. ἐνιαυτός the year in question, D.S.11.75; οἱ ὑ. καιροί the time in question, Id.16.40, Plb.2.63.6, cf. Plu.Comp.Sol.Publ.4; τοῦ ὑ. μηνός the current month, PTeb.14.14 (ii B. C.), al.; ἐκ τοῦ ὑ. φόρου in return for a reduction from the said rent, PCair.Zen.649.18 (iii B. C.); πρὸς τὸ ὑ. νόει according to the context, Gp.6.11.7.9 in logical arrangement, to be subject or subordinate,τῇ.. ἰατρικῇ.. ἡ ὀψοποιικὴ.. ὑ. Pl. Grg. 465b
;ὁ τὴν καθόλου ἐπιστήμην ἔχων οἶδέ πως πάντα τὰ ὑποκείμενα Arist.Metaph. 982a23
, cf. APo. 91a11;ἑκάστη [τέχνη] περὶ τὸ αὐτῇ ὑ. ἐστι διδασκαλική Id.Rh. 1355b28
.b ἡ ὑ. ὕλη the subject-matter of a science or treatise, Id.EN 1094b12, 1098a28, Phld.Po.Herc.1676.3 (pl.); τὸ ὑ. the part affected by a disease, Plb.1.81.6.III trans., = ὑποτέθειμαι, I have appended,ὧν τὸ καθ' ἓν ὑπόκειμαι PTeb. 140
(i B. C.); cf. παράκειμαι ([place name] Addenda).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὑπόκειμαι
-
36 νοῦς
νοῦς, νοός, νοί̈, νοῦν, ὁ (contracted fr. νόος.—Hom. et al.; pap, LXX, TestSol, Test12Patr; SibOr 3, 574; EpArist 276; Philo [oft.]; Jos., Ant. 3, 65, Vi. 122 al.; apolog. exc. Mel.—On its declension s. B-D-F §52; W-S. §8, 11; Mlt-H. 127; 142) in the NT only in Pauline lit. except for Lk 24:45; Rv 13:18; 17:9.ⓐ mind, intellect as the side of life contrasted w. physical existence, the higher, mental part of a human being that initiates thoughts and plans (Apollonius of Tyana [I A.D.] in Eus., PE 4, 13; Orig., C. Cels. 8, 38, 21; 52, 24; Did., Gen. 57, 26): ὁ νόμος τοῦ νοός (μου) the law of (my) intellect Ro 7:22 v.l., 23. (Opp. σάρξ) τῷ ν. δουλεύειν νόμῳ θεοῦ serve the law of God w. one’s intellect vs. 25.ⓑ understanding, mind as faculty of thinking (Hippol., Ref. 4, 43, 2; Did., Gen. 44, 11 [w. λογισμός]) διανοίγειν τὸν ν. τινος open someone’s mind Lk 24:45. ὁ ἔχων νοῦν whoever has understanding Rv 13:18 (ν. ἔχειν as Aristoph., Equ. 482; Hyperid. 3, 23; Dio Chrys. 17 [34], 39; 23 [40], 26; Ael. Aristid. 23, 12 K.=42 p. 771 D.; EpArist 276; Philo, Mos. 1, 141; TestReub 3:8; Ar. 9, 5; Just., D. 30, 1; 60, 2; Tat. 1, 2). ὧδε ὁ ν. ὁ ἔχων σοφίαν here is (i.e. this calls for) a mind with wisdom 17:9. νοῦν διδόναι grant understanding Dg 10:2. Also παρέχειν νοῦν 11:5. ὁ σοφίαν καὶ νοῦν θέμενος ἐν ἡμῖν τῶν κρυφίων αὐτοῦ who has placed in us wisdom and understanding of his secrets 6:10. ποικίλος τῇ φρονήσει καὶ τῷ ν. diverse in thought and understanding Hs 9, 17, 2a; cp. vs. 2b. Of the peace of God ἡ ὑπερέχουσα πάντα ν. which surpasses all power of thought Phil 4:7. In contrast to the divine Pneuma which inspires the ‘speaker in tongues’: ὁ ν. μου ἄκαρπός ἐστιν my mind is unfruitful, because it remains inactive during the glossolalia 1 Cor 14:14. προσεύχεσθαι τῷ ν. (opp. τῷ πνεύματι.—νόῳ as instrumental dat. as Pind., P. 1, 40) pray w. the understanding vs. 15a; ψάλλειν τῷ ν. vs. 15b. θέλω πέντε λόγους τῷ ν. μου λαλῆσαι I would rather speak five words w. my understanding vs. 19 (cp. 1QS 10:9).—As a designation of Christ (cp. SibOr 8, 284) in a long series of expressions (w. φῶς) Dg 9:6 (cp. Epict. 2, 8, 2 τίς οὖν οὐσία θεοῦ; νοῦς, ἐπιστήμη, λόγος ὀρθός. Theoph. Ant. 1, 3 [p. 62, 14] νοῦν ἐὰν εἴπω, φρόνησιν αὐτοῦ [sc. τοῦ θεοῦ] λέγω; Ath. 10, 2 νοῦς καὶ λόγος τοῦ πατρὸς ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. The god Νοῦς in the Herm. Wr.: Rtzst., Mysterienrel3 47 al.; JKroll, D. Lehren des Hermes Trismegistos 1914, 10ff; 60ff al.; PGM 5, 465 ὁ μέγας Νοῦς; Iren. 1, 1, 1 [Harv. I 9, 7], 1, 2, 1 [Harv. I 13, 7]: names of Aeons in gnostic speculation).—Also the state of sensibleness, composure in contrast to the disturbances of soul brought about by the expectation of the Parousia, σαλευθῆναι ἀπὸ τοῦ νοός be shaken, and thereby lose your calmness of mind 2 Th 2:2.② way of thinking, mind, attitude, as the sum total of the whole mental and moral state of being (Just., A I, 15, 16)ⓐ as possessed by every person μεταμορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ ν. be transformed by the renewing of the mind, which comes about when Christians have their natural νοῦς penetrated and transformed by the Spirit which they receive at baptism Ro 12:2 (s. Ltzm., Hdb. ad loc.). W. the same sense ἀνανεοῦσθαι τῷ πνεύματι τοῦ ν. ὑμῶν you must adopt a new attitude of mind Eph 4:23 (the piling up of synonyms is a distinctive feature of Eph; s. MDibelius, Hdb. exc. on Eph 1:14). Of polytheists παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς εἰς ἀδόκιμον ν. God abandoned them to depraved thoughts Ro 1:28. τὰ ἔθνη περιπατεῖ ἐν ματαιότητι τοῦ ν. αὐτῶν the nations/gentiles live w. their minds fixed on futile things Eph 4:17. Of one who is in error: εἰκῇ φυσιούμενος ὑπὸ τοῦ ν. τῆς σαρκὸς αὐτοῦ groundlessly conceited (lit. ‘puffed up’) by his mind, fixed on purely physical things Col 2:18. κατεφθαρμένος τὸν ν. with depraved mind 2 Ti 3:8; also διεφθαρμένος τὸν ν. 1 Ti 6:5 (B-D-F §159, 3; Rob. 486). μεμίανται αὐτῶν καὶ ὁ ν. καὶ ἡ συνείδησις their minds and consciences are unclean Tit 1:15. ὁ ν. αὐτῶν περὶ τὴν πρᾶξιν αὐτῶν καταγίνεται their mind is fixed on their own business Hm 10, 1, 5.ⓑ specif. of the Christian attitude or way of thinking κατηρτισμένοι ἐν τῷ αὐτῷ νοί̈ 1 Cor 1:10. Through baptism believers receive μίαν φρόνησιν καὶ ἕνα νοῦν Hs 9, 17, 4; cp. 9, 18, 4. εἷς νοῦς, μία ἐλπίς is to rule in the church IMg 7:1.③ result of thinking, mind, thought, opinion, decree (Hom. et al. of gods and humans; cp. Hippol., Ref. 9, 10, 8) ἕκαστος ἐν τῷ ἰδίῳ ν. πληροφορείσθω each pers. is to be fully convinced in his own mind Ro 14:5. τίς γὰρ ἔγνω νοῦν κυρίου; who has known the Lord’s thoughts? (Is 40:13) 11:34; 1 Cor 2:16a. When Paul continues in the latter passage vs. 16b w. ἡμεῖς νοῦν Χριστοῦ ἔχομεν, he is using the scriptural word νοῦς to denote what he usu. calls πνεῦμα (vs. 14f). He can do this because his νοῦς (since he is a ‘pneumatic’ person) is filled w. the Spirit (s. 2a above), so that in his case the two are interchangeable. Such a νοῦς is impossible for a ‘psychic’ person.—OMoe, Vernunft u. Geist im NT: ZST 11, ’34, 351–91; RJewett, Paul’s Anthropological Terms, ’71, 358–90; TKrischer, Glotta 62, ’84, 141–49. S. καρδία end; νοέω end.—B. 1198. DELG s.v. νόος. Schmidt, Syn. III 621–55. M-M. EDNT. TW. Sv. -
37 ἐνέργεια
ἐνέργεια, ας, ἡ (s. ἐνεργής, ἐνεργέω; Pre-Socr. et al.; ins, pap, LXX, TestSol, EpArist, Philo, Just., Ath., Hippol.) the state or quality of being active, working, operation, action, so in NT, and always of transcendent beings (cp. Chrysipp.: Stoic. II 115; Diod S 15, 48, 1 θεία ἐ.; likew. Orig., C. Cels. 3, 14, 7; Ps.-Callisth. 1, 30, 4 τὴν τοῦ θεοῦ ἐ.; Sallust. 3 p. 4, 8; 4 p. 4, 27; OGI 262, 4 [III A.D.] περὶ τῆς ἐνεργείας θεοῦ Διός; Herm. Wr. 10, 22b; 16, 13 δαίμονος γὰρ οὐσία ἐνέργεια; PGM 3, 290; Wsd 7:26; 13:4; 2 Macc 3:29; 3 Macc 4:21; 5:12, 28; EpArist 266; Aristobulus in Eus., PE 8, 10, 12 [p. 142 Holladay] ἐ. τοῦ θεοῦ; Did., Gen. 247, 11 τὸ ἄγγελος ὄνομα ἐνεργείας καὶ οὐκ οὐσίας ἐστίν) ἐ. πλάνης a deluding influence 2 Th 2:11. πίστις τῆς ἐνεργείας τ. θεοῦ faith in God’s (productive) power Col 2:12; cp. Ac 4:24 D; 1 Cor 12:10 v.l. Mostly in the expr. κατὰ (τὴν) ἐνέργειαν: κ. τ. ἐ. τοῦ κράτους according to the manifestation of his power Eph 1:19 (for the genitival constr. cp. 1QS 11, 19f; 1QH 4, 32); cp. 3:7; 4:16; Col 1:29; κ. τ. ἐ. τοῦ δύνασθαι αὐτόν through the power that enables him Phil 3:21. κατʼ ἐνέργειαν τοῦ Σατανᾶ by the activity of Satan 2 Th 2:9.—ἐνεργείᾳ τοῦ πονηροῦ by urging of the wicked one AcPl Ha 9, 19 (cp. ὄφεως Just., D. 39, 6; αἱ τῶν δαιμόνων ἐ. Orig., C. Cels. 1, 60, 6).—W. ref. to mode of operation way of working τῆς ὀξυχολίας Hm 5, 1, 7; 5, 2, 1. W. δύναμις (Aristot. p. 23a, 10ff; Philo, Rer. Div. Her. 110 al.; Ath. 10, 3; 26, 1) 6, 1, 1a. Pl. (Epict. 2, 16, 18; 4, 11, 33; Philo; Ath.) 6, 1, 1b; 6, 2, 2 and 6. The pl. also v 3, 8, 3, where the word refers to what someth. is equipped to do and may be rendered function.—DELG s.v. ἔργον. RAC V 4–51. M-M. TW.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Ελλάδα - Τέχνη (Αρχαιότητα) — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ Η απαρχή της αρχαίας ελληνικής τέχνης τοποθετείται συνήθως περί το 1100 π.Χ., μετά την κάθοδο των Δωριέων. Μετά την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β’ και την ανάγνωση των πινακίδων των ανακτόρων της Πύλου, των Μυκηνών, των… … Dictionary of Greek
περιουσία — Στο ιδιωτικό δίκαιο ο όρος έχει σημασία διαφορετική από εκείνη που αποδίδεται συνήθως σ’ αυτόν: δηλώνει το σύνολο των υποκειμένων σε οικονομική αξιολόγηση σχέσεων, που αναφέρονται σε ένα υποκείμενο της νομικής τάξης. Με την έννοια αυτή, κάθε… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Φιλοσοφία και Σκέψη — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Η φιλοσοφία ως κατανοητικός λόγος Όταν κανείς δοκιμάζει να προσεγγίσει την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, πρωτίστως έρχεται αντιμέτωπος με το ερώτημα για τη γένεσή της. Πράγματι, η νέα ποιότητα των φιλοσοφικών θεωρήσεων της… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Θρησκεία — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ Το περιεχόμενο της θρησκείας που επικράτησε στον ελλαδικό χώρο κατά την Παλαιολιθική εποχή δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί επακριβώς. Τα λιγοστά και δυσεξιχνίαστης σημασίας ευρήματα δεν βοηθούν προς την κατεύθυνση αυτή … Dictionary of Greek
Ιταλία — Επίσημη ονομασία: Δημοκρατία της Ιταλίας Έκταση: 301.230 τ. χλμ. Πληθυσμός: 56.305.568 (2001) Πρωτεύουσα: Ρώμη (2.459.776 κάτ. το 2001)Κράτος της νότιας Ευρώπης. Συνορεύει στα ΒΔ με τη Γαλλία, στα Β με την Ελβετία και την Αυστρία, στα ΒΑ με τη… … Dictionary of Greek
АФАНАСИЙ I ВЕЛИКИЙ — [Греч. ̓Αθανάσιος ὁ Μέγας] (ок. 295, Александрия? 2.05.373, там же), cвт. (пам. 18 янв., 2 мая), еп. Александрийский (с 8 июня 328), великий отец и учитель Церкви. Свт. Афанасий Великий. Фреска собора мон ря прп. Антония Великого в Египте. XIII в … Православная энциклопедия
ВАСИЛИЙ ВЕЛИКИЙ — [греч. Βασίλειος ὁ Μέγας] (329/30, г. Кесария Каппадокийская (совр. Кайсери, Турция) или г. Неокесария Понтийская (совр. Никсар, Турция) 1.01.379, г. Кесария Каппадокийская), свт. (пам. 1 янв., 30 янв. в Соборе 3 вселенских учителей и святителей; … Православная энциклопедия
ГРИГОРИЙ ПАЛАМА — [Греч. Γρηγόριος Παλαμᾶς] (ок. 1296, К поль 14.11.1357, Фессалоника), свт. (пам. 14 нояб., переходящее празд. во 2 ю Неделю Великого поста), архиеп. Фессалоникийский, отец и учитель Церкви. Жизнь Источники Свт. Григорий Палама. Икона. Посл. треть … Православная энциклопедия
Λάιμπνιτς, Γκότφριντ Βίλχελμ — (Gotfride Wilhelm Leibniz, Λειψία 1646 – Ανόβερο 1716). Γερμανός φιλόσοφος και μαθηματικός. Προερχόμενος από οικογένεια με υψηλές πνευματικές παραδόσεις (ο πατέρας και ο παππούς του υπήρξαν καθηγητές της νομικής στο πανεπιστήμιο της Λειψίας),… … Dictionary of Greek
Αριστοτέλης — I (Στάγειρα Χαλκιδικής 384 π.Χ. – Χαλκίδα 322 π.Χ.).Φιλόσοφος. Γιος του Νικόμαχου, προσωπικού γιατρού του βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα Γ’, ορφανός από πολύ νωρίς, ανατρέφεται από τον Πρόξενο τον Αταρνέα. Το 367 π.Χ., σε ηλικία δεκαεπτά ετών,… … Dictionary of Greek
ГРИГОРИЙ БОГОСЛОВ — [Назианзин; греч. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὁ Ναζιανζηνός] (325 330, поместье Арианз (ныне Сиврихисар, Турция) близ Карвали (ныне Гюзельюрт), к югу от г. Назианза, Каппадокия 389 390, там же), свт. (пам. 25 янв., 30 янв. в Соборе Трех святителей; пам … Православная энциклопедия