-
21 superbus
sŭperbus, a, um, adj. [super; cf. Gr. huperbios].I.In a bad sense, that thinks himself above others, haughty, proud, arrogant, insolent, discourteous, uncivil, rude, supercilious, domineering (cf.: arrogans, insolens, fastidiosus, vanus, elatus): reges odisse superbos, Poët. ap. Cic. Att. 6, 3, 7:b.reges,
Lucr. 5, 1222:domini,
id. 2, 1091; Verg. A. 12, 236:juvenis,
id. ib. 3, 326; 10, [p. 1805] 514:victor,
id. G. 3, 226:non decet superbum esse hominem servom,
Plaut. As. 2, 4, 64:freti virtute et viribus superbi,
id. Am. 1, 1, 58:superbum se praebuit in fortunā,
Cic. Att. 8, 4, 1:vide ne superbi (animi) sit aspernari ejusdem liberalitatem,
id. Fam. 4, 9, 4:atque meo nunc Superbus incedis malo,
Hor. Epod. 15, 18:licet superbus ambules pecuniā,
id. ib. 4, 5:opibus superbi,
Verg. A. 5, 268:utrum superbiorem te pecunia facit, an quod te imperator consulit,
Cic. Fam. 7, 13, 1:laudato pavone superbior,
Ov. M. 13, 802:homines superbissimi,
Sall. J. 31, 12;Auct. B. Afr. 57, 6: eum, qui de suā unius sententiā omnia gerat, superbum judico magis quam sapientem,
Liv. 44, 22, 11:non respondere vereor, ne superbum sit,
id. 42, 40, 2.—In a pun on the literal meaning of super: Merc. Faciam ego te superbum, nisi hinc abis. So. Quonam modo? Merc. Auferere, non abibis, si ego fustem sumpsero, I will make you, i. e. one who rides or is carried, rather than walks, Plaut. Am. 1, 1, 201.—Transf., of things concr. or abstr.:B.aures,
Liv. 34, 5, 13:oculi,
Ov. M. 6, 169:arces,
Hor. Epod. 7, 5:postisque superbos Unguit amaracino,
Lucr. 4, 1179:sceptra,
id. 5, 1137:voces,
id. 5, 1173:dens,
delicate, fastidious, squeamish, Hor. S. 2, 6, 87:corpus,
id. ib. 2, 2, 109:inguen,
id. Epod. 8, 19:manus,
Sen. Med. 205:vultus,
id. Herc. Fur. 721:non est inhumana virtus neque immanis neque superba,
Cic. Lael. 14, 50:victoria, quae naturā insolens et superba est,
id. Marcell. 3, 9:pax,
Liv. 9, 12, 1:jura,
id. 31, 29, 9; cf.:superbissima lex,
id. 4, 4, 10:mutatio vestis,
id. 9, 18, 4:vita,
Prop. 3, 11 (4, 10), 48:aures quarum est judicium superbissimum,
i. e. very severe, utterly impartial, Cic. Or. 44, 150:scilicet aspera mea natura, difficilis aditus, superba responsa,
uncivil, arrogant, id. Vatin. 3, 8:cujus tu superbissima decreta et preces repudiasti,
id. Pis. 27, 64:ipsum dicendi genus nihil superbum, nihil elatum saltem ac sublime desideret,
Quint. 6, 2, 19; cf. id. 11, 1, 37.—With foll. inf., Sil. 3, 374; 12, 433; 14, 646.— Neutr. absol.:reliqua multo major multitudo neque excluderetur suffragiis, ne superbum esset, nec valeret nimis, ne esset periculosum,
Cic. Rep. 2, 22, 39:superba loqui,
Prop. 1, 10, 22.—Superbum est, with a subject-clause, Cic. Verr. 2, 4, 20, § 45; Ov. M. 13, 17.—Sŭperbus, i, m., surname of the younger Tarquin, the last king of Rome, Cic. Rep. 2, 15, 28; id. Tusc. 1, 16, 38; Liv. 1, 49, 1; Ov. F. 2, 718 al.; cf. Cic. Rep. 1, 37, 58.—II.In a good sense, proud, superior, excellent, distinguished; splendid, magnificent, superb ( poet. and in post-Aug. prose):B.quae (virtus) inter hanc fortunam et illam superba incedit cum magno utriusque contemptu,
Sen. Ep. 76, 21:populum late regem belloque superbum,
Verg. A. 1, 21:animae virtute et factis,
Sil. 10, 573:triumphus,
Hor. C. 1, 35, 3; 1, 37, 31:merum,
id. ib. 2, 14, 27; cf.:limina civium potentiorum,
id. Epod. 2, 7:postes,
id. C. 4, 15, 7:Tibur,
Verg. A. 7, 630:Phoebe superbe lyrā,
Tib. 4, 2, 22:sedes Dolopum,
Verg. A. 2, 785; Cat. 64, 85:domus,
Sen. Herc. Oet. 509:dapes,
Mart. 3, 45, 3.—In partic.1.Superba pira, an excellent kind of pear, perh. the muscatel, Col. 5, 10, 18; Plin. 15, 15, 16, § 54; cf. superbia, II. B.—2.Olivae, of a very large and plump kind, Plin. 15, 3, 4, § 17.—3. (α).Form sŭ-perbē, Plaut. Merc. 5, 4, 38; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 22; Lucr. 5, 1224:(β).imperare,
Caes. B. G. 1, 31 (with crudeliter); Liv. 2, 45, 6 (with insolenter); 37, 10, 2 (with contemptim); 24, 25, 8 (opp. humiliter); 9, 14;10, 10: Rhodii, superbe commemoratis meritis suis, etc.,
id. 44, 14, 8.—Form sŭperbĭter (anteclass.), Naev. and Afran. ap. Non. 515, 10 sq.; 516, 1; Enn. ap. Prisc. p. 1010 P. (Enn. p. 180, 40 Vahl.).—b.Comp.:c.superbius,
Cic. Imp. Pomp. 5, 11:preces alicujus superbius accipere,
Tac. A. 2, 37.—Sup.:superbissime,
Cic. Pis. 27, 64. -
22 vacuum
văcŭus, a, um, adj. [vaco], empty, void, free, clear, devoid of, without something (freq. and class.; cf. inanis.)I.In gen.A.Lit., in material sense.(α).Absol.:(β).spatium vacuum,
Lucr. 1, 523; cf. id. 1, 394; 1, 509:vacua castra,
Caes. B. G. 7, 45:perque domos Ditis vacuas et inania regna,
Verg. A. 6, 269:atria,
id. ib. 7, 379;2, 528: porticus,
id. ib. 2, 761:videntur Aëra per vacuum ferri,
id. G. 3, 109:Acerrae,
unpeopled, id. ib. 2, 225:Cumae,
Juv. 3, 2:Ulubrae,
id. 10, 102:agri,
Verg. G. 2, 54:aurae,
id. A. 12, 592:caelum,
id. ib. 5, 515:oppida, Auct. B. Afr. 9: aliquam partem aedium vacuam facere,
Liv. 39, 14, 2:aër,
Hor. C. 1, 3, 34:theatrum,
id. Ep. 2, 2, 130:aula,
id. C. 4, 14, 36:tabellae,
Quint. 10, 3, 32:numerus peditum in vicem prolapsorum equitum vacuos capientium ad pugnam equos,
Liv. 44, 26, 3:lectus,
Prop. 2, 2, 1: Ov. M. 11, 471:per vacuum locum inruperunt,
Liv. 25, 3, 18:manus,
Quint. 11, 2, 42:ossa vacuis exsucta medullis,
Juv. 8, 90: si vacuo ventre mulier fuit, not pregnant (opp. plenus), Dig. 29, 2, 84:vultus,
without eyes, Sen. Oedip. 1012.—With abl.:(γ).nihil igni vacuum videri potest,
Cic. Univ. 4:gladium vaginā vacuum in urbe non vidimus,
id. Marcell. 6, 17:moenia defensoribus,
Liv. 42, 63, 6:viae occursu hominum,
id. 5, 41, 5:cultoribus agri,
Ov. M. 7, 653:ense ebur,
id. ib. 4, 148:arvum arboribus,
Col. 3, 11, 3:loca fetu in vite,
id. 3, 10, 5:pectus velamine,
Stat. Th. 1, 593.—With ab and abl.:(δ).Messana ab his rebus...vacua ac nuda est,
Cic. Verr. 2, 4, 2, § 3:oppidum vacuum ab defensoribus,
without, Caes. B. G. 2, 12:pars Galliae ab exercitu,
Hirt. B. G. 8, 46:vacuum ab hostibus mare,
Liv. 37, 13, 6.—With gen. (rare; mostly poet.):b.ager aridus et frugum vacuus,
Sall. J. 90, 1:Romana urbs annonae,
Mamert. Grat. Act. ad Julian. 14.—Subst.: vă-cŭum, i, n., an empty space, an open or vacant place, a void, vacuity:B. (α).vacuum minus intus habere,
Lucr. 1, 367:in vacuum poterunt se extendere rami,
Verg. G. 2, 287:ne per vacuum incurreret hostis,
Hor. S. 2, 1, 37:libera per vacuum posui vestigia princeps,
Hor. Ep. 1, 19, 21.—With abl.:(β).animus per somnum sensibus et curis vacuus,
Cic. Div. 2, 11, 27:molestiis,
id. Fam. 4, 4, 2:cupiditate et timore,
id. Fin. 2, 10, 30:consilium periculo,
id. Att. 10, 16, 2:cum vacui curis etiam quid in caelo fiat scire avemus,
id. Fin. 2, 14, 46:vacui negotiis vivere possimus,
id. ib. 4, 5, 12:his rebus mens vacua,
id. Tusc. 3, 4, 9:vacuus duellis Janus,
Hor. C. 4, 15, 8:crimine nox vacua est,
Ov. F. 4, 581:ille metu vacuus,
id. M. 3, 582:nullum tempus sterile et vacuum beneficio,
Plin. Pan. 56, 2:aemulatione,
Tac. A. 12, 2:curā domesticā vacuus,
id. H. 1, 88:tali culpā,
id. A. 6, 16:tributo,
id. ib. 12, 61:vacuam laboribus egi vitam,
Ov. Tr. 5, 3, 9.—With ab and abl.:(γ).Mamertini soli vacui, expertes, soluti ac liberi fuerunt ab omni sumptu, molestiā, munere,
Cic. Verr. 2, 4, 10, § 23:a securibus et tributis,
Tac. A. 12, 34; 12, 61:hora nulla vacua a furto, a scelere, crudelitate, flagitio reperietur,
Cic. Verr. 2, 1, 12, § 34:nullus dies ab exercitationibus oratoriis,
id. Brut. 90, 309:animus a talibus factis vacuus et integer,
id. Inv. 2, 7, 24:cum ab omni molestiā vacuus esses,
id. Fam. 11, 16, 1:domus a suspitione religionis vacua atque pura,
id. Har. Resp. 6, 11:ab odio, amicitiā, irā atque misericordiā,
Sall. C. 51, 1:a culpa,
id. ib. 14, 4: censores vacui ab operum locandorun;curā,
Liv. 24, 18, 1.—With gen.:(δ).vacuas caedis habete manus,
Ov. A. A. 1, 642:operum vacuus,
Hor. S. 2, 2, 119:vacuas habuissem criminis umbras,
Ov. M. 6, 541:composuit ad Caesarem litteras, quasi confecto bello verbis magnificas, rerum vacuas,
Tac. A. 15, 8.—With dat. of that for which room or a vacancy exists or is made:II.Aruns Tarquinius et Tullia minor, prope continuatis funeribus cum domos vacuas novo matrimonio fecissent, junguntur,
Liv. 1, 46, 9:necato filio vacuam domum scelestis nuptiis fecisse,
Sall. C. 15, 2:quanto molimine circumspectemus vacuam Romanis vatibus aedem (Apollinis),
Hor. Ep. 2, 2, 94.— Subst.: văcŭum, i, n., leisure:aliquid invenire vacui,
Quint. 10, 6, 1.—In partic. (cf. vaco, II.).A.Free from labor or occupation, without business, at leisure, clear, disengaged, unoccupied, idle:B.quoniam vacui sumus, dicam,
Cic. Leg. 1, 4, 13:si es animo vacuo, expone nobis quod quaerimus... hunc elegimus diem, cum te sciremus esse vacuum,
id. Brut. 5, 20:animus vacuus ac solutus,
id. Verr. 1, 9, 26:aures vacuae atque eruditae,
Quint. 10, 1, 32:aures,
Hor. Ep. 1, 16, 26; Ov. M. 4, 41; 12, 56:pedibus vacuis terere Porticum,
id. A. A. 1, 491:si quid vacui sub umbrā Lusimus,
Hor. C. 1, 32, 1:cetera, quae vacuas tenuissent carmine mentes,
Verg. G. 3, 3:ne vacuum esse me nunc ad narrandum credas,
Ter. And. 4, 2, 23:ut animum vacuum ad res difficiles scribendas afferam,
Cic. Att. 12, 38, 3:cum per tot menses vacuā civitate nemo controversiam fecerit,
Liv. 3, 40, 10.— Sup.:nec rursus jubeo, dum sit vacuissima quaeras,
Ov. P. 3, 1, 141.— Poet., transf., of places in which to lounge or enjoy leisure, quiet, peaceful, undisturbed, etc.:Tibur,
Hor. Ep. 1, 7, 45:Athenae,
id. ib. 2, 2, 81:tonsoris in umbrā,
id. ib. 1, 7, 50 (cf.:otiosa Neapolis,
id. Epod. 5, 43).—Rarely of persons, free from care, calm, composed:Rutilius animo vacuus,
i. e. careless, without apprehension, Sall. J. 52, 6:haud animi vacuus,
quiet, Stat. Th. 5, 644:cantamus vacui, sive quid urimur,
Hor. C. 1, 6, 19; so of one free from love, id. ib. 1, 5, 10.—Of female animals, not bearing young:equa,
Col. 6, 37, 10.— Impers.: vacuum est, with inf., there is leisure, time, Sall. H. 1, 10; Tac. H. 2, 28.—Of time, free, vacant, disengaged, leisure:C.etiam si spatium ad dicendum nostro commodo vacuosque dies habuissemus,
Cic. Verr. 1, 17, 56:cum vacui temporis nihil haberem,
id. Att. 2, 23, 1:vacuam noctem operi dedere,
Liv. 3, 28, 7:tempora,
Col. 12, 4, 1; cf. Luc. 3, 26.—Of women, free, unmarried, single:D.ubi mulier vacua fuit,
Tac. A. 13, 44: vacuis indicere nuptias, Pseudo - Quint. Decl. 376:Hersilia,
i. e. widowed, Ov. M. 14, 831.—Of possessions, free, vacant, without an occupant or master:E.vacuam possessionem regni sperans,
Caes. B. C. 3, 112:prudentiae doctrinaeque possessio... quasi caduca atque vacua,
Cic. de Or. 3, 31, 122:centuria, id. Tull. § 17: sese praedia vacua filio traditurum,
id. Rosc. Am. 9, 26:vacuam rempublicam tradere Hannibali,
Liv. 23, 2, 7:ut impetus fiat in vacuam rempublicam,
Sall. C. 52, 23:sacerdotia ut vacua contulit in alios,
Tac. A. 6, 40; cf.:Syriam provinciam vacuam tum morte Atilii Rufi,
id. Agr. 40:vacua Armenia,
without a ruler, id. A. 12, 50:bona,
Dig. 38, 9, 1, § 12:possessio,
ib. 41, 3, 4, § 22; Gai Inst. 4, 131.— Subst.: văcŭum, i, n.:si quis casus puerum egerit Orco, In vacuum venias,
into the vacant property, Hor. S. 2, 5, 50:ut in vacuum lege praeditoriā venalis pependerit,
Suet. Claud. 9; cf. Quint. 12, 9, 8.—Without value, worthless, useless, empty, vain, unprofitable, = vanus (rare;not anteAug.): si respublica et senatus et populus vacua nomina sunt,
Tac. H. 1, 30:rem,
Petr. 102:vacua et inanis productio verbi,
Gell. 11, 15, 6:tollens vacuum plus nimio Gloria verticem,
her empty head, Hor. C. 1, 18, 15:pecunia,
unused, unproductive, Dig. 19, 5, 24; cf. ib. 16, 3, 28. -
23 vacuus
văcŭus, a, um, adj. [vaco], empty, void, free, clear, devoid of, without something (freq. and class.; cf. inanis.)I.In gen.A.Lit., in material sense.(α).Absol.:(β).spatium vacuum,
Lucr. 1, 523; cf. id. 1, 394; 1, 509:vacua castra,
Caes. B. G. 7, 45:perque domos Ditis vacuas et inania regna,
Verg. A. 6, 269:atria,
id. ib. 7, 379;2, 528: porticus,
id. ib. 2, 761:videntur Aëra per vacuum ferri,
id. G. 3, 109:Acerrae,
unpeopled, id. ib. 2, 225:Cumae,
Juv. 3, 2:Ulubrae,
id. 10, 102:agri,
Verg. G. 2, 54:aurae,
id. A. 12, 592:caelum,
id. ib. 5, 515:oppida, Auct. B. Afr. 9: aliquam partem aedium vacuam facere,
Liv. 39, 14, 2:aër,
Hor. C. 1, 3, 34:theatrum,
id. Ep. 2, 2, 130:aula,
id. C. 4, 14, 36:tabellae,
Quint. 10, 3, 32:numerus peditum in vicem prolapsorum equitum vacuos capientium ad pugnam equos,
Liv. 44, 26, 3:lectus,
Prop. 2, 2, 1: Ov. M. 11, 471:per vacuum locum inruperunt,
Liv. 25, 3, 18:manus,
Quint. 11, 2, 42:ossa vacuis exsucta medullis,
Juv. 8, 90: si vacuo ventre mulier fuit, not pregnant (opp. plenus), Dig. 29, 2, 84:vultus,
without eyes, Sen. Oedip. 1012.—With abl.:(γ).nihil igni vacuum videri potest,
Cic. Univ. 4:gladium vaginā vacuum in urbe non vidimus,
id. Marcell. 6, 17:moenia defensoribus,
Liv. 42, 63, 6:viae occursu hominum,
id. 5, 41, 5:cultoribus agri,
Ov. M. 7, 653:ense ebur,
id. ib. 4, 148:arvum arboribus,
Col. 3, 11, 3:loca fetu in vite,
id. 3, 10, 5:pectus velamine,
Stat. Th. 1, 593.—With ab and abl.:(δ).Messana ab his rebus...vacua ac nuda est,
Cic. Verr. 2, 4, 2, § 3:oppidum vacuum ab defensoribus,
without, Caes. B. G. 2, 12:pars Galliae ab exercitu,
Hirt. B. G. 8, 46:vacuum ab hostibus mare,
Liv. 37, 13, 6.—With gen. (rare; mostly poet.):b.ager aridus et frugum vacuus,
Sall. J. 90, 1:Romana urbs annonae,
Mamert. Grat. Act. ad Julian. 14.—Subst.: vă-cŭum, i, n., an empty space, an open or vacant place, a void, vacuity:B. (α).vacuum minus intus habere,
Lucr. 1, 367:in vacuum poterunt se extendere rami,
Verg. G. 2, 287:ne per vacuum incurreret hostis,
Hor. S. 2, 1, 37:libera per vacuum posui vestigia princeps,
Hor. Ep. 1, 19, 21.—With abl.:(β).animus per somnum sensibus et curis vacuus,
Cic. Div. 2, 11, 27:molestiis,
id. Fam. 4, 4, 2:cupiditate et timore,
id. Fin. 2, 10, 30:consilium periculo,
id. Att. 10, 16, 2:cum vacui curis etiam quid in caelo fiat scire avemus,
id. Fin. 2, 14, 46:vacui negotiis vivere possimus,
id. ib. 4, 5, 12:his rebus mens vacua,
id. Tusc. 3, 4, 9:vacuus duellis Janus,
Hor. C. 4, 15, 8:crimine nox vacua est,
Ov. F. 4, 581:ille metu vacuus,
id. M. 3, 582:nullum tempus sterile et vacuum beneficio,
Plin. Pan. 56, 2:aemulatione,
Tac. A. 12, 2:curā domesticā vacuus,
id. H. 1, 88:tali culpā,
id. A. 6, 16:tributo,
id. ib. 12, 61:vacuam laboribus egi vitam,
Ov. Tr. 5, 3, 9.—With ab and abl.:(γ).Mamertini soli vacui, expertes, soluti ac liberi fuerunt ab omni sumptu, molestiā, munere,
Cic. Verr. 2, 4, 10, § 23:a securibus et tributis,
Tac. A. 12, 34; 12, 61:hora nulla vacua a furto, a scelere, crudelitate, flagitio reperietur,
Cic. Verr. 2, 1, 12, § 34:nullus dies ab exercitationibus oratoriis,
id. Brut. 90, 309:animus a talibus factis vacuus et integer,
id. Inv. 2, 7, 24:cum ab omni molestiā vacuus esses,
id. Fam. 11, 16, 1:domus a suspitione religionis vacua atque pura,
id. Har. Resp. 6, 11:ab odio, amicitiā, irā atque misericordiā,
Sall. C. 51, 1:a culpa,
id. ib. 14, 4: censores vacui ab operum locandorun;curā,
Liv. 24, 18, 1.—With gen.:(δ).vacuas caedis habete manus,
Ov. A. A. 1, 642:operum vacuus,
Hor. S. 2, 2, 119:vacuas habuissem criminis umbras,
Ov. M. 6, 541:composuit ad Caesarem litteras, quasi confecto bello verbis magnificas, rerum vacuas,
Tac. A. 15, 8.—With dat. of that for which room or a vacancy exists or is made:II.Aruns Tarquinius et Tullia minor, prope continuatis funeribus cum domos vacuas novo matrimonio fecissent, junguntur,
Liv. 1, 46, 9:necato filio vacuam domum scelestis nuptiis fecisse,
Sall. C. 15, 2:quanto molimine circumspectemus vacuam Romanis vatibus aedem (Apollinis),
Hor. Ep. 2, 2, 94.— Subst.: văcŭum, i, n., leisure:aliquid invenire vacui,
Quint. 10, 6, 1.—In partic. (cf. vaco, II.).A.Free from labor or occupation, without business, at leisure, clear, disengaged, unoccupied, idle:B.quoniam vacui sumus, dicam,
Cic. Leg. 1, 4, 13:si es animo vacuo, expone nobis quod quaerimus... hunc elegimus diem, cum te sciremus esse vacuum,
id. Brut. 5, 20:animus vacuus ac solutus,
id. Verr. 1, 9, 26:aures vacuae atque eruditae,
Quint. 10, 1, 32:aures,
Hor. Ep. 1, 16, 26; Ov. M. 4, 41; 12, 56:pedibus vacuis terere Porticum,
id. A. A. 1, 491:si quid vacui sub umbrā Lusimus,
Hor. C. 1, 32, 1:cetera, quae vacuas tenuissent carmine mentes,
Verg. G. 3, 3:ne vacuum esse me nunc ad narrandum credas,
Ter. And. 4, 2, 23:ut animum vacuum ad res difficiles scribendas afferam,
Cic. Att. 12, 38, 3:cum per tot menses vacuā civitate nemo controversiam fecerit,
Liv. 3, 40, 10.— Sup.:nec rursus jubeo, dum sit vacuissima quaeras,
Ov. P. 3, 1, 141.— Poet., transf., of places in which to lounge or enjoy leisure, quiet, peaceful, undisturbed, etc.:Tibur,
Hor. Ep. 1, 7, 45:Athenae,
id. ib. 2, 2, 81:tonsoris in umbrā,
id. ib. 1, 7, 50 (cf.:otiosa Neapolis,
id. Epod. 5, 43).—Rarely of persons, free from care, calm, composed:Rutilius animo vacuus,
i. e. careless, without apprehension, Sall. J. 52, 6:haud animi vacuus,
quiet, Stat. Th. 5, 644:cantamus vacui, sive quid urimur,
Hor. C. 1, 6, 19; so of one free from love, id. ib. 1, 5, 10.—Of female animals, not bearing young:equa,
Col. 6, 37, 10.— Impers.: vacuum est, with inf., there is leisure, time, Sall. H. 1, 10; Tac. H. 2, 28.—Of time, free, vacant, disengaged, leisure:C.etiam si spatium ad dicendum nostro commodo vacuosque dies habuissemus,
Cic. Verr. 1, 17, 56:cum vacui temporis nihil haberem,
id. Att. 2, 23, 1:vacuam noctem operi dedere,
Liv. 3, 28, 7:tempora,
Col. 12, 4, 1; cf. Luc. 3, 26.—Of women, free, unmarried, single:D.ubi mulier vacua fuit,
Tac. A. 13, 44: vacuis indicere nuptias, Pseudo - Quint. Decl. 376:Hersilia,
i. e. widowed, Ov. M. 14, 831.—Of possessions, free, vacant, without an occupant or master:E.vacuam possessionem regni sperans,
Caes. B. C. 3, 112:prudentiae doctrinaeque possessio... quasi caduca atque vacua,
Cic. de Or. 3, 31, 122:centuria, id. Tull. § 17: sese praedia vacua filio traditurum,
id. Rosc. Am. 9, 26:vacuam rempublicam tradere Hannibali,
Liv. 23, 2, 7:ut impetus fiat in vacuam rempublicam,
Sall. C. 52, 23:sacerdotia ut vacua contulit in alios,
Tac. A. 6, 40; cf.:Syriam provinciam vacuam tum morte Atilii Rufi,
id. Agr. 40:vacua Armenia,
without a ruler, id. A. 12, 50:bona,
Dig. 38, 9, 1, § 12:possessio,
ib. 41, 3, 4, § 22; Gai Inst. 4, 131.— Subst.: văcŭum, i, n.:si quis casus puerum egerit Orco, In vacuum venias,
into the vacant property, Hor. S. 2, 5, 50:ut in vacuum lege praeditoriā venalis pependerit,
Suet. Claud. 9; cf. Quint. 12, 9, 8.—Without value, worthless, useless, empty, vain, unprofitable, = vanus (rare;not anteAug.): si respublica et senatus et populus vacua nomina sunt,
Tac. H. 1, 30:rem,
Petr. 102:vacua et inanis productio verbi,
Gell. 11, 15, 6:tollens vacuum plus nimio Gloria verticem,
her empty head, Hor. C. 1, 18, 15:pecunia,
unused, unproductive, Dig. 19, 5, 24; cf. ib. 16, 3, 28. -
24 vane
vānē, adv., v. vanus fin. -
25 vanesco
I.Lit.:II.incipiunt gravidae vanescere nubes,
Ov. Tr. 1, 2, 107:Ceres in sterilem herbam,
id. Am. 3, 7, 31:spiritus meus in auras,
id. H. 12, 85:cuncta in cinerem,
Tac. H. 5, 7:nigra sed infusā vancscat sepia lymphā,
Pers. 3, 13:(nubes) pondere suo victa in latitudinem vanescebat,
Plin. Ep. 6, 16, 6.—Trop.:vanescitque absens et novus intrat amor,
Ov. A. A. 2, 358:inanis credulitas tempore ipso,
Tac. A. 2, 40; cf.:tempore ac spatio vanescere,
id. ib. 2, 82:ira plebis,
id. ib. 5, 9:dicta per auras,
Ov. Am. 2, 14, 41:vos nolite pati nostrum vanescere luctum,
i. e. to be in vain, Cat. 64, 199:cavendum est ne ipsa expositio vanescat,
Quint. 4, 3, 8:quod magnificum alio referente fuisset, ipso qui gesserat recensente vanescit,
Plin. Ep. 1, 8, 15. -
26 vanidicus
-
27 vanilocus
vānĭlŏquus ( - lŏcus), a, um, adj. [vanus-loquor], talking emplily or idly, gabbling, prating, i. e.,I.Lying:II.quia vanilocu's, vapulabis,
Plaut. Am. 1, 1, 223.— Ambros. Ep. 63, 7.— -
28 Vaniloquidorus
Vānĭlŏquĭdōrus, i, m. [vanus-loquor. dôron], gabble-giver, a facetiously-formed name of a liar, Plaut. Pers. 4, 6, 20. [p. 1957] -
29 vaniloquus
vānĭlŏquus ( - lŏcus), a, um, adj. [vanus-loquor], talking emplily or idly, gabbling, prating, i. e.,I.Lying:II.quia vanilocu's, vapulabis,
Plaut. Am. 1, 1, 223.— Ambros. Ep. 63, 7.— -
30 vanitas
vānĭtas, ātis, f. [vanus].I.Lit., emptiness, nothingness, nullity, want of reality: nulla in caelo nec fortuna, nec temeritas, nec erratio, nec vanitas inest;B. 1.contra omnis ordo, veritas, ratio, constantia,
Cic. N. D. 2, 21, 56:ne vanitas itineris ludibrio esset,
uselessness, purposelessness, Liv. 40, 22, 5:Romanis Gallici tumultus adsueti, etiam vanitates notae sunt,
id. 38, 17, 5 Weissenb. —Absol.:2.non pudet Vanitatis?
Ter. Phorm. 3, 2, 41:imbuimur erroribus, ut vanitati veritas cedat,
Cic. Tusc. 3, 1, 2:mercatura... multa undique apportans, multisque sine vanitate impertiens, etc.,
id. Off. 1, 42, 151:nec vero quicquam turpius est vanitate,
id. ib. 1, 42, 150:quamvis blanda ista vanitas apud eos valeat, etc.,
id. Lael. 26, 99:cum ad vanitatem accessit auctoritas,
id. ib. 25, 94.— Plur.:Magicae vanitates,
Plin. 26, 4, 9, § 18; cf. id. 27, 8, 35, § 57.—With gen.:II.quid de iis existimandum est, qui orationis vanitatem adhibuerunt?
Cic. Off. 3, 14, 58:opinionum vanitas,
id. Leg. 1, 10, 29:suum imperium minui per vanitatem populi,
fickleness, Liv. 44, 22, 10:multa circa hoc non Magorum solum vanitate, sed etiam Pythagoricorum,
Plin. 22, 8, 9, § 20 Jan.—Trop., vanity, vainglory:huic homini non minor vanitas inerat quam audacia,
Sall. C. 23, 2; id. J. 38, 1:qui se propalam per vanitatem jactassent tamquam amicos Persei,
Liv. 45, 31, 7:vanitas atque jactatio,
Quint. 11, 2, 22:vanitas atque insolentia,
Suet. Vit. 10:Quintius Atticus consul umbrā honoris et suāmet vanilate monstratus,
Tac. H. 3, 73:nec Agricola prosperitate rerum in vanitatem usus, etc.,
id. Agr. 18 fin.:Statius veniam... vanitate exitūs corrupit,
id. A. 15, 71. -
31 vano
vāno, āre, v. n. [vanus], to utter empty words, Att. ap. Non. 16, 22; 184, 2. -
32 vastus
I.Lit. (so rare but class.;B.syn.: vacuus, desertus): genus agrorum propter pestilentiam vastum atque desertum,
Cic. Agr. 2, 26, 69:lex erat lata vasto ac relicto foro,
id. Sest. 24, 53:agrum vastum ac desertum habere,
Liv. 28, 11, 10:vasta ac deserta urbs,
id. 24, 3, 11; 28, 7, 12: vasta incendiis ruinisque urbs, id. 5, 53, 1:mons vastus ab naturā et humano cultu,
uncultivated, Sall. J. 48, 3:urbs a defensoribus vasta,
without, Liv. 23, 30, 7 (al. ex conj. vacua).—Trop. (the fig. taken from tracts of country lying waste or untilled), uncultivated, unpolished, rude, rough, harsh:II.vultu motuque corporis vasti atque agrestes,
Cic. de Or. 1, 25, 115:vastus homo atque foedus,
id. ib. 1, 25, 117:vasti quidam et insubidi,
Gell. 19, 9, 9:fugiemus crebras vocalium concursiones, quae vastam atque hiantem orationem reddunt, ut hoc est: baccae aeneae amoenissimae impendebant,
Auct. Her. 4, 12, 18:omnia vasta ac temeraria esse,
Liv. 24, 48, 7:littera vastior,
too harsh-sounding, Cic. Or. 45, 153.—Transf.A.Desolate, deserted: abs te viduae et vastae virgines sunt, made lonely, Enn. ap. Serv. Verg. A. 1, 52 (Trag. v. 279 Vahl.):B.dies per silentium vastus,
Tac. A. 3, 4.—Wasted by destruction, laid waste, ravaged, devastated, destroyed (rare; cf.C. 1.vastatus): fit vasta Troja,
Plaut. Bacch. 4, 9, 130:jam hanc urbem ferro vastam faciet Peleus, Att. ap. Fest. pp. 372 and 373: haec ego vasta dabo,
Verg. A. 9, 323:nec solum modo vastum hosti relictum, sed castellis etiam vicisque illatus ignis,
Liv. 10, 12, 8.—Of size: jamque fere pulvis ad caelum vasta videtur, Enn. ap. Non. 217, 11 (Ann. v. 286 Vahl.):2.immani et vastae insidens beluae,
Cic. Rep. 2, 40, 67:vasta et immanis belua,
id. Div. 1, 24, 49; cf.:vastissimae beluae,
id. Rep. 2, 26, 49: elephanto beluarum nulla prudentior;ad figuram quae vastior?
id. N. D. 1, 35, 97:summa erat vasto atque aperto mari, difficultas navigandi,
Caes. B. G. 3, 12; cf.:in vastissimo atque apertissimo Oceano,
id. ib. 3, 9, 7:fossa vastissima,
Cic. Rep. 2, 6, 11:solitudines,
id. ib. 2, 6, 19:campi,
Verg. A. 3, 13:Charybdis,
Lucr. 1, 722:antiquus crater, quem vastum vastior ipse Sustulit Aegides,
Ov. M. 12, 236:antrum,
Verg. A. 1, 52:hiatus speluncae,
id. ib. 6, 237:suspectus turris,
id. ib. 9, 530:manus,
Ov. F. 2, 322:arma,
Verg. A. 10, 768:corpus,
Col. 7, 12, 3.—Transf., of degree, etc., immense, enormous, prodigious, vast, etc.:3.iter,
i.e. on the vast ocean, Ov. M. 14, 438:certamen,
Verg. A. 12, 553:impetus,
Hor. C. 4, 14, 30:pugnae Cannensis clades vastissima,
Gell. 5, 17, 5:tempestas,
Col. 2, 20, 5; cf.:vapores vastissimi,
id. 2, 20, 1:clamor,
Verg. A. 10, 716; Ov. M. 12, 494:murmur,
Verg. A. 1, 245:latratus,
Col. 7, 12, 3:tonitru,
Val. Fl. 1, 617:pondus,
Verg. A. 5, 447; Ov. H. 9, 88.—Trop.:1.vastus animus,
i.e. insatiable, Sall. C. 5, 4.—Rarely with abstr. nouns:quam vasta potentia nostra est,
Ov. M. 2, 520:varia vastaque scientia,
Col. 1, pr. 28:nefas,
Sen. Herc. Oet. 767.— Adv.: vastē.(Acc. to vastus, I. B.) Rudely, harshly:2.loqui non aspere, non vaste, non rustice, etc.,
Cic. de Or. 3, 12, 45:ne vastius diducantur verba,
id. ib. 3, 43, 172.—(Acc. to II. B.) Widely, vastly, immensely, violently, enormously:vaste cedentia litora,
Mel. 1, 1, 4:vastius insurgens decimae ruit impetus undae,
Ov. M. 11, 530:vastius podagra correpti,
Scrib. Comp. 107.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
vanus — index delusive, fallacious, futile, illusory, unavailing, unfounded, void (invalid) Burton s Legal Thesaurus … Law dictionary
vanús — वनुस् … Indonesian dictionary
vain — vain, vaine [ vɛ̃, vɛn ] adj. • déb. XIIe; lat. vanus 1 ♦ Vx Vide. « De vains tombeaux » (P. Corneille) :des cénotaphes. Mod. Vaine pâture. 2 ♦ Vieilli Qui est sans consistance, sans réalité. ⇒ irréel. « Nous sommes abusés par de vaines images »… … Encyclopédie Universelle
vaine — ● vain, vaine adjectif (latin vanus, vide) Se dit d une action qui ne produit pas l effet souhaité : Opposer une vaine résistance. Il serait vain de protester. Qui est sans fondement, sans justification : De vaines espérances. Littéraire. Qui est … Encyclopédie Universelle
Sunset at Chaophraya — Infobox Film name = Sunset at Chaophraya caption = The 1998 videotape release. director = Euthana Mukdasanit producer = writer = Wanich Jarunggidanan (screenplay) Thommayanti (novel) narrator = starring = Bird McIntyre Apasiri Nitibhon music =… … Wikipedia
van — VAN, Ă, vani, e, adj. (livr.) Zadarnic, inutil, fără rost. ♢ loc. adv. În van = în zadar, degeaba. ♦ Neîntemeiat; iluzoriu. – Din lat. vanus, it. vano. Trimis de bogdanrsb, 11.08.2002. Sursa: DEX 98 VAN adj. 1 … Dicționar Român
Defluviicoccus — Scientific classification Domain: Bacteria Phylum: Proteobacteria Class: Alphaproteobacteri … Wikipedia
vano — (Del lat. vanus, vacío.) ► adjetivo 1 Que no tiene fundamento: ■ no te hagas ilusiones, tus esperanzas son vanas. SINÓNIMO ilusorio infundado 2 Que no tiene la utilidad o el efecto deseados: ■ sus esfuerzos resultaron vanos. SINÓNIMO ineficaz … Enciclopedia Universal
List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… … Wikipedia
Officio Assassinorum — L Officio Assassinorum est une composante de l Imperium dans l univers de fiction de Warhammer 40,000. L Officio Assassinorum est une des branches les plus secrètes de l Imperium, hormis la Sainte Inquisition Impériale. Ses membres sont chargés d … Wikipédia en Français
ВАННА — (франц. vanne, от лат. vannus, происш. от vanus пустой). 1) большой, продолговатый сосуд для купанья и самое купанье в таком сосуде. 2) вообще сосуд разной величины, имеющий форму ванны, для обмывания чего либо, а также сосуд, употребляемый для… … Словарь иностранных слов русского языка