Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to+inflame

  • 41 exuro

    ex-ūro, ussi, ustum, 3, v. a., to burn out, burn up, consume (class.; syn.: incendo, accendo, inflammo, cremo).
    I.
    Lit.:

    illic oculos exuram lampadibus ardentibus,

    Plaut. Men. 5, 2, 86; 88:

    fores,

    id. Pers. 4, 4, 20:

    domi suae vivus exustus est,

    Cic. Verr. 2, 1, 27, § 70:

    vicos complures,

    id. de Imp. Pomp. 2, 5:

    classem Argivum,

    Verg. A. 1, 39.—
    B.
    Transf., to dry up:

    loca exusta solis ardoribus,

    Sall. J. 19, 6:

    paludem,

    Verg. G. 3, 432:

    lacus,

    Phaedr. 1, 6, 7:

    agrum,

    Verg. G. 1, 107:

    res exustae torrentibus auris,

    Lucr. 5, 410:

    caseum (sol),

    Col. 7, 8, 5:

    segetem,

    Plin. 17, 9, 7, § 56:

    aliquem (sitis),

    Lucr. 3, 917; Curt. 4, 16, 7:

    Pyrrhus Italiam bellis saevissimis exurens,

    laying waste, devastating, Amm. 21, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    To set on fire, kindle, inflame:

    (Venus) volt exurere divos,

    Tib. 4, 2, 5; cf. Sen. Agam. 665 sq.—
    B.
    To consume, destroy:

    aliis scelus exuritur igni,

    Verg. A. 6, 742:

    exustus flos veteris ubertatis,

    dried up, Cic. Brut. 4, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > exuro

  • 42 flagro

    flā̆gro, āvi, ātum, 1, v. n. [root in Sanscr. brag-, to glow; Gr. phlegô, phlegethô, phlox; Lat. fulgeo, fulgur, fulmen, flamma, flamen, fulvus; Angl.-Sax. blāc, pale; Germ. bleich; connected with flagito, flagitium, etc., by Corss. Ausspr. 1, 398], to flame, blaze, burn (class.; trop. signif. most freq.; not in Caes.; syn.: ardeo, deflagro, caleo, ferveo, etc.).
    I.
    Lit.:

    flagrantes onerariae,

    Cic. Div. 1, 32, 69:

    crinemque flagrantem excutere,

    Verg. A. 2, 685:

    flagrabant ignes,

    Ov. F. 6, 439:

    intima pars hominum vero flagrabat ad ossa,

    Lucr. 6, 1168:

    flocci molles et sine oleo flagrant,

    Plin. 16, 7, 10, § 28:

    ut flagret (carbo),

    id. 33, 13, 57, § 163.—
    II.
    Trop., sc. according as the notion of heat or of the pain produced by burning predominates (cf. flamma, II.).
    A.
    To be inflamed with passion (in a good and a bad sense), to blaze, glow, burn, be on fire, to be violently excited, stirred, provoked. —With abl.:

    non dici potest, quam flagrem desiderio urbis,

    Cic. Att. 5, 11, 1; so,

    desiderio tui,

    id. ib. 7, 4, 1:

    dicendi studio,

    id. de Or. 1, 4, 14; cf.:

    eximio litterarum amore, Quint. prooem. § 6: mirabili pugnandi cupiditate,

    Nep. Milt. 5, 1:

    cupiditate atque amentia,

    Cic. Verr. 2, 4, 34, § 75; cf. id. Clu. 5, 12:

    amore,

    id. Tusc. 4, 33, 71; Hor. Epod. 5, 81; cf.:

    cupidine currus,

    Ov. M. 2, 104:

    libidinibus in mulieres,

    Suet. Gramm. 23:

    odio,

    Cic. de Or. 2, 45, 190:

    totam Italiam flagraturam bello intelligo,

    id. Att. 7, 17, 4:

    bello flagrans Italia,

    id. de Or. 3, 2, 8:

    convivia quae domesticis stupris flagitiisque flagrabunt,

    id. Verr. 2, 4, 32, § 71.— Absol.:

    flagrabant vitia libidinis apud illum,

    id. Cael. 5, 12; cf.:

    uti cujusque studium ex aetate flagrabat,

    Sall. C. 14, 6.— Poet. with acc. of respect, to love:

    caelestem flagrans amor Herculis Heben,

    Prop. 1, 13, 23:

    Cerberus et diris flagrat latratibus ora,

    Verg. Cul. 220.—
    * 2.
    Poet. as a v. a., to inflame with passion:

    Elisam,

    Stat. S. 5, 2, 120.—
    B.
    To be greatly disturbed, annoyed, vexed; to suffer:

    consules flagrant infamiā,

    Cic. Att. 4, 18, 2; cf.:

    invidiā et infamiā,

    id. Verr. 1, 2, 5:

    invidiā,

    id. Clu. 49, 136; id. Sest. 67, 140: Tac. A. 13, 4; Plin. Ep. 9, 13, 21; Suet. Aug. 27; id. Galb. 16:

    infamiā,

    id. Caes. 52; id. Tib. 44:

    rumore malo,

    Hor. S. 1, 4, 125;

    ignominiā et pudore,

    Flor. 2, 18:

    inopiā et cupidinibus,

    Sall. Or. Philipp. p. 220 ed. Gerl.—Hence, flā̆grans, antis, P. a., flaming, blazing, burning, glowing.
    A.
    Lit.: fulmen, Varr. Atacin. ap. Quint. 1, 5, 18; cf.

    telum,

    Verg. G. 1, 331:

    flagrantis hora Caniculae,

    Hor. C. 3, 13, 9; cf.:

    flagrantissimo aestu,

    Liv. 44, 36, 7:

    genae,

    Verg. A. 12, 65:

    oscula,

    Hor. C. 2, 12, 25.—
    2.
    Transf., of color, glittering, shining:

    (Aeneas) Sidereo flagrans clipeo et caelestibus armis,

    Verg. A. 12, 167:

    redditur extemplo flagrantior aethere lampas (i. e. sol),

    Sil. 12, 731.—
    B.
    Trop., glowing with passion, ardent, eager, vehement:

    oratoria studia quibus etiam te incendi, quamquam flagrantissimum acceperam,

    Cic. Fat. 2, 3:

    non mediocris orator, sed et ingenio peracri et studio flagranti,

    id. de Or. 3, 61, 230:

    recentibus praeceptorum studiis flagrans,

    id. Mur. 31, 65:

    flagrans, odiosa, loquacula, Lampadium fit,

    flickering, restless, Lucr. 4, 1165:

    in suis studiis flagrans cupiditas,

    Cic. Tusc. 4, 19, 44:

    flagrantissima flagitia, adulteria,

    Tac. A. 14, 51:

    flagrantissimus amor,

    Plin. Ep. 6, 8, 2:

    Nero flagrantior in dies amore Poppaeae,

    Tac. A. 14, 1; id. H. 4, 39:

    Othonis flagrantissimae libidines,

    id. ib. 2, 31; Val. Max. 8, 14 ext. 3:

    studia plebis,

    Tac. A. 2, 41 fin.:

    aeger et flagrans animus,

    id. ib. 3, 54:

    flagrantior aequo Non debet dolor esse viri,

    Juv. 13, 11: adhuc flagranti crimine comprehensi, i. e. in the very act, Cod. Just. 9, 13, 1.—Hence, flā̆granter, adv., ardently, vehemently, eagerly (post-Aug.):

    Germani exarsere flagrantius,

    Amm. 31, 10, 5:

    flagrantius amare,

    Fronto, Ep. ad Anton. 2 ed. Mai.:

    flagrantissime cupĕre,

    Tac. A. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > flagro

  • 43 incendium

    incendĭum, ĭi, n. [incendo], a burning, fire, conflagration.
    I.
    Lit. (freq. and class.; equally common in sing. and plur.):

    incendium facere,

    to set fire to, Cic. Par. 4, 2, 31; Caes. B. G. 5, 19 fin.:

    excitare, restinguere,

    Cic. Mur. 25, 51 (v. under II.):

    in ipso urbis incendio,

    Caes. B. C. 1, 5, 3:

    frumentum flumine atque incendio corruperunt,

    id. B. G. 7, 55, 8:

    omnia incendiis vastare,

    Hirt. B. G. 8, 25, 1; cf.:

    nihil cogitant nisi caedes, nisi incendia, nisi rapinas,

    Cic. Cat. 2, 5, 10:

    si incendium in arce fuerit,

    Quint. 7, 7, 4:

    si janua tenebitur incendio,

    id. 2, 13, 16:

    cunctos qui proelio superfuerant, incendium hausit,

    Tac. H. 4, 60 fin.:

    neglecta solent incendia sumere vires,

    Hor. Ep. 1, 18, 85; cf. Verg. A. 5, 680:

    Aetna nocturnis mirus incendiis,

    Plin. 3, 8, 14, § 88:

    vivendum est illic, ubi nulla incendia,

    Juv. 3, 197:

    incendia praedandi causa facere,

    Paul. Sent. 5, 20, 1:

    fortuita incendia,

    id. ib. 5, 20, 3.—
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., fire, burning, heat ( poet. and in post-Aug. prose):

    siderum,

    Plin. 2, 68, 68, § 172:

    Auster Africae incendia cum serenitate affert,

    id. 18, 33, 76, § 329:

    stomachi,

    Lucr. 4, 872.—
    2.
    Concr., a firebrand, torch ( poet.), Verg. A. 9, 71; Ov. M. 14, 539.—
    II.
    Trop., fire, flame, heat, glow, vehemence (class.; a favorite trope of Cic.).
    A.
    In gen.:

    si quod esset in suas fortunas incendium excitatum, id se non aquā sed ruinā restincturum,

    Cic. Mur. 25, 51 fin.; cf. id. Rep. 1, 1:

    miseriarum,

    id. Tusc. 4, 32, 69:

    invidiae incendio conflagrare,

    id. Cat. 1, 11, 29:

    incendio alieni judicii conflagrare,

    Liv. 39, 6, 4: res cogit, huic tanto incendio succurrere omnes, qui, etc., Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 33, 5:

    populare,

    Liv. 22, 40, 3:

    annonae,

    a raising of the price of corn, Manil. 4, 168; Ps.-Quint. Decl. 12, 4.—
    B.
    Esp., the fire of passion: ita mihi in pectore atque in corde facit amor incendium, Plaut. Merc. 3, 4, 3:

    cupiditatum incendiis inflammatus,

    Cic. Fin. 5, 24, 70:

    restinctis jam animorum incendiis,

    id. Or. 8, 27:

    oratione concitare,

    id. de Or. 2, 47, 197:

    abstruso pectus ejus flagravit incendio (i. e. dolore),

    Vell. 2, 130, 4:

    militaris tumultus,

    id. 2, 125, 4:

    aliae Satyris incendia mitia praebent,

    enkindle, inflame, Ov. F. 1, 411:

    movere,

    id. A. A. 2, 301.

    Lewis & Short latin dictionary > incendium

  • 44 incendo

    incendo, di, sum, 3 (archaic form of the perf. subj. incensit = incenderit, sicut incepsit = inceperit, Paul. ex Fest. p. 107 Müll.), v. a. [in-candeo; cf.: accendo and succendo], to set fire to, to kindle, burn (freq. and class.; syn. inflammare).
    I.
    Lit.:

    cupas taedā ac pice refertas incendunt,

    Caes. B. C. 2, 11, 2:

    tus et odores,

    Cic. Verr. 2, 4, 37, § 77; cf.

    odores,

    id. Tusc. 3, 18, 43:

    lychnos,

    Verg. A. 1, 727:

    oppida sua omnia, vicos, reliqua privata aedificia incendunt,

    Caes. B. G. 1, 5, 2:

    aedificia vicosque,

    id. ib. 6, 6, 1:

    tabularium,

    Cic. N. D. 3, 30, 74:

    Capitolium,

    Sall. C. 47, 2:

    naves omnes,

    Cic. Att. 9, 6, 3:

    tamquam ipse suas incenderit aedes,

    Juv. 3, 222:

    classem inflammari incendique jussit,

    id. Verr. 2, 5, 35, § 91:

    urbem,

    id. Cat. 3, 4, 10; cf. Liv. 9, 9, 6:

    quod primo incendendum Avaricum censuerat,

    Caes. B. G. 7, 3, 2:

    agros,

    Verg. G. 1, 84:

    vepres,

    id. ib. 1, 271:

    cum ipse circumsessus paene incenderere,

    wast consumed, Cic. Verr. 2, 1, 33, § 85.— Absol.:

    nec incendit nisi ignis,

    Quint. 6, 2, 28.—
    B.
    Transf.
    1.
    To light up with fire, to make a fire upon:

    aras votis,

    i. e. in pursuance of vows, Verg. A. 3, 279:

    altaria,

    id. ib. 8, 285.—
    2.
    To heat, make hot:

    diem,

    Luc. 4, 68:

    igne et tenuibus lignis fornacem incendemus,

    will heat, warm, Col. 12, 19, 3.—
    3.
    To make bright or shining, to brighten, illumine:

    ejusdem (solis) incensa radiis luna,

    Cic. N. D. 1, 31, 87; Ov. P. 2, 1, 41:

    maculosus et auro Squamam incendebat fulgor,

    Verg. A. 5, 88: vivis digitos incendere gemmis, to make brilliant, i. e. to adorn, Stat. S. 2, 1, 134.—
    II.
    Trop.
    A.
    To kindle, inflame, set on fire; to fire, rouse, incite, excite; to irritate, incense (esp. freq. in pass.):

    ut mihi non solum tu incendere judicem, sed ipse ardere videaris,

    Cic. de Or. 2, 45, 188:

    iidem hominem perustum etiamnum gloria volunt incendere,

    id. Fam. 13, 15, 2:

    me ita vel cepit vel incendit, ut cuperem, etc.,

    id. ib. 5, 12, 1:

    aliquem morando,

    Sall. J. 25, 10:

    (aliquem) querelis,

    Verg. A. 4, 360:

    in minime gratum spectaculum animo incenduntur,

    Liv. 1, 25, 2:

    Tyndariden incendit amor,

    Val. Fl. 6, 207:

    plebem largiundo atque pollicitando,

    Sall. C. 38, 1:

    juventutem ad facinora,

    id. ib. 13, 4:

    bonorum animos,

    Cic. Att. 2, 16, 1:

    animum cupidum inopiā,

    Ter. Heaut. 2, 3, 126:

    cupiditatem alicujus,

    Cic. Fam. 15, 21, 1:

    odia improborum in nos,

    id. Att. 9, 1, 3:

    tum pudor incendit vires et conscia virtus,

    inflames, Verg. A. 5, 455:

    illam incendentem luctus,

    id. ib. 9, 500: clamore incendunt caelum, set on fire with, i. e. fill with, id. ib. 10, 895:

    regiam repentino luctu,

    Just. 38, 8 fin.:

    rabie jecur incendente feruntur Praecipites,

    Juv. 7, 648:

    quibus incendi jam frigidus, aevo Laomedontiades possit,

    id. 6, 325.—In pass.:

    nimis sermone hujus irā incendor,

    Plaut. Ps. 1, 2, 66; id. As. 2, 4, 14; cf.:

    incendor irā, esse ausam facere haec te injussu meo,

    Ter. Hec. 4, 1, 47:

    hisce ego illam dictis ita tibi incensam dabo, ut, etc.,

    id. Phorm. 5, 7, 81:

    amore sum incensus,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 5, § 18:

    (mulier) incensa odio pristino,

    id. Clu. 64, 181:

    incendor quotidie magis non desiderio solum sed etiam incredibili fama virtutum admirabilium,

    id. Or. 10, 33:

    incensus studio,

    id. Rosc. Am. 17, 48:

    iratus iste vehementer Sthenio et incensus hospitium renuntiat,

    id. Verr. 2, 2, 36, § 89:

    omnes incenduntur ad studia gloriā,

    id. Tusc. 1, 2, 4; cf. id. ib. 1, 19, 44:

    imperator incensus ad rem publicam bene gerendam,

    id. Prov. Cons. 14, 35:

    Caesar ab eo (Crasso) in me esset incensus,

    id. Fam. 1, 9, 9:

    nulla mens est tam ad comprehendendam vim oratoris parata, quae possit incendi, nisi inflammatus ipse ad eam et ardens accesseris,

    id. de Or. 2, 45, 190 fin.:

    inimicitiis incensa contentio,

    id. Opt. Gen. Or. 7, 22:

    incensus calcaribus equus,

    Hirt. B. G. 8, 48, 5.— Absol.: loquarne? incendam;

    taceam? instigem,

    Ter. Phorm. 1, 4, 9:

    dumque petit petitur pariterque incendit et ardet,

    Ov. M. 3, 425.—
    * B.
    To enhance, raise: annonam ( the price of corn), to produce a dearness or scarcity (shortly before:

    excandefaciebant),

    Varr. R. R. 3, 2, 16 (cf. incendium, II. A.).—
    C.
    To destroy, ruin, lay waste:

    si istuc conare... tuum incendes genus,

    Plaut. Trin. 3, 2, 49:

    campos,

    Stat. Th. 1, 631. — Hence, incensus, a, um, P. a., inflamed, burning, hot:

    profuit incensos aestus avertere ( = vehementissimos ardores febris),

    Verg. G. 3, 469 Forbig. ad loc.— In comp.:

    aether,

    Claud. Rapt. Pros. 3, 201.

    Lewis & Short latin dictionary > incendo

  • 45 inrito

    1.
    irrīto ( inr-), āvi, ātum, 1 ( perf. subj. inritassis for inritaveris, Plaut. Am. 1, 1, 298), v. a. [cf. eris, erethô, erethizô, Curt. Gr. Etym. p. 342, ed. 4], to incite, excite, stimulate, instigate, provoke, exasperate, irritate.
    I.
    Lit.:

    inritare dictum est proprie provocare,

    Non. 31, 21:

    si me inritassis, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 298; id. Stich. 2, 2, 22:

    ne si magis inritatus siet,

    Ter. Ad. 2, 4, 18:

    ita sum inritatus, ut, etc.,

    id. Phorm. 2, 1, 10:

    ut vi inritare ferroque lacessere fortissimum virum auderet,

    Cic. Mil. 31, 84:

    virum telis,

    Verg. A. 10, 644:

    Terra, ira irritata deorum,

    id. ib. 4, 178:

    bello gentes,

    Just. 12, 6, 16:

    sibi simultates,

    Liv. 33, 46:

    aliquem ad necem alicujus,

    Vell. 2, 66.— Poet.:

    cum fera diluvies quietos Irritat amnes,

    enrages, Hor. C. 3, 29, 41:

    flammas,

    to kindle, Ov. F. 2, 649.—
    II.
    In gen., to incite, move, stir up, provoke, vex, inflame:

    crabrones,

    Plaut. Am. 2, 2, 75:

    tribunos plebis fama ea ipsa inritaverat magis ad certamen,

    Liv. 6, 27:

    animos ad bellum,

    id. 31, 5:

    iracundiam, Sen. de Ira, 3, 8: infantiam ad discendum,

    Quint. 1, 1, 26:

    forma meos irritat amores,

    Ov. Am. 2, 4, 9:

    vitia,

    id. ib. 3, 4, 11:

    cupiditatem,

    Sen. Ep. 7:

    suspiciones,

    Tac. H. 3, 4:

    animos,

    Hor. A. P. 180:

    ingenium,

    Prop. 4 (5), 6, 75:

    naturam per se pronam ad humanitatem,

    Sen. Ben. 6, 29:

    princeps, qui delatores non castigat, irritat,

    encourages, Suet. Dom. 9:

    exitium,

    to hasten, Tac. A. 13, 1:

    tussim,

    to excite, make worse, Cels. 2, 1; 5, 28, 2. — Hence, irrī-tātus, a, um, P. a., excited, enraged, provoked, irritated:

    canem inritatam imitarier,

    Plaut. Capt. 3, 1, 25:

    ad aliquid,

    Suet. Galb. 21:

    in aliquid,

    Sen. Ep. 97.— Comp.:

    ego his ejus verbis irritatior,

    Gell. 15, 9, 7; 10, 9, 2; id. praef. § 20.— Adv.: irrītātē, in an irritated manner; only in comp., Amm. 22, 15, 19.
    2.
    irrĭto ( inr-), āre, v. a. [1. irritus], to make void, invalidate (late Lat.), Cod. Th. 3, 12, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > inrito

  • 46 irrito

    1.
    irrīto ( inr-), āvi, ātum, 1 ( perf. subj. inritassis for inritaveris, Plaut. Am. 1, 1, 298), v. a. [cf. eris, erethô, erethizô, Curt. Gr. Etym. p. 342, ed. 4], to incite, excite, stimulate, instigate, provoke, exasperate, irritate.
    I.
    Lit.:

    inritare dictum est proprie provocare,

    Non. 31, 21:

    si me inritassis, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 298; id. Stich. 2, 2, 22:

    ne si magis inritatus siet,

    Ter. Ad. 2, 4, 18:

    ita sum inritatus, ut, etc.,

    id. Phorm. 2, 1, 10:

    ut vi inritare ferroque lacessere fortissimum virum auderet,

    Cic. Mil. 31, 84:

    virum telis,

    Verg. A. 10, 644:

    Terra, ira irritata deorum,

    id. ib. 4, 178:

    bello gentes,

    Just. 12, 6, 16:

    sibi simultates,

    Liv. 33, 46:

    aliquem ad necem alicujus,

    Vell. 2, 66.— Poet.:

    cum fera diluvies quietos Irritat amnes,

    enrages, Hor. C. 3, 29, 41:

    flammas,

    to kindle, Ov. F. 2, 649.—
    II.
    In gen., to incite, move, stir up, provoke, vex, inflame:

    crabrones,

    Plaut. Am. 2, 2, 75:

    tribunos plebis fama ea ipsa inritaverat magis ad certamen,

    Liv. 6, 27:

    animos ad bellum,

    id. 31, 5:

    iracundiam, Sen. de Ira, 3, 8: infantiam ad discendum,

    Quint. 1, 1, 26:

    forma meos irritat amores,

    Ov. Am. 2, 4, 9:

    vitia,

    id. ib. 3, 4, 11:

    cupiditatem,

    Sen. Ep. 7:

    suspiciones,

    Tac. H. 3, 4:

    animos,

    Hor. A. P. 180:

    ingenium,

    Prop. 4 (5), 6, 75:

    naturam per se pronam ad humanitatem,

    Sen. Ben. 6, 29:

    princeps, qui delatores non castigat, irritat,

    encourages, Suet. Dom. 9:

    exitium,

    to hasten, Tac. A. 13, 1:

    tussim,

    to excite, make worse, Cels. 2, 1; 5, 28, 2. — Hence, irrī-tātus, a, um, P. a., excited, enraged, provoked, irritated:

    canem inritatam imitarier,

    Plaut. Capt. 3, 1, 25:

    ad aliquid,

    Suet. Galb. 21:

    in aliquid,

    Sen. Ep. 97.— Comp.:

    ego his ejus verbis irritatior,

    Gell. 15, 9, 7; 10, 9, 2; id. praef. § 20.— Adv.: irrītātē, in an irritated manner; only in comp., Amm. 22, 15, 19.
    2.
    irrĭto ( inr-), āre, v. a. [1. irritus], to make void, invalidate (late Lat.), Cod. Th. 3, 12, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > irrito

  • 47 subflammo

    suf-flammo ( subfl-), āre, v. a., to kindle, inflame:

    calumniam invidiā,

    Sid. Ep. 5, 6 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > subflammo

  • 48 sufflammo

    suf-flammo ( subfl-), āre, v. a., to kindle, inflame:

    calumniam invidiā,

    Sid. Ep. 5, 6 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > sufflammo

  • 49 superincendo

    super-incendo, ĕre, v. n., to inflame more or greatly:

    hanc (Venus),

    Val. Fl. 2, 124.

    Lewis & Short latin dictionary > superincendo

  • 50 uro

    ūro, ussi, ustum, 3, v. a. [for uso from root us; cf. Gr. euô, to singe; auô, to kindle], to burn (class.).
    I.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    (sacer ignis) urit corpore serpens Quamcumque arripuit partem,

    Lucr. 6, 660:

    urere ne possit calor amplius aridus artus,

    id. 4, 871:

    calidum hoc est: etsi procul abest, urit male,

    Plaut. Most. 3, 1, 81:

    urit odoratam nocturna in lumina cedrum,

    Verg. A. 7, 13:

    homines in usum nocturni luminis,

    Tac. A. 15, 44:

    picem et ceras alimentaque cetera flammae,

    Ov. M. 14, 533.—
    2.
    In partic.
    a.
    To burn up, destroy by fire, consume (syn. cremo):

    hominem mortuum, inquit lex in XII., in urbe ne sepelito neve urito,

    Cic. Leg. 2, 23, 58 Mos.; so XII. Tab. ib. 2, 24, 60:

    flamma cum corpora fulva leonum soleat torrere atque urere,

    Lucr. 5, 898 (902): in corpore si quid ejusmodi est, quod reliquo corpori noceat, id uri secarique patimur, Cic. Phil. 8, 5, 15:

    agros,

    Liv. 26, 21, 15:

    urbes hostium,

    Tac. H. 2, 12:

    superbas Carthaginis arces,

    Hor. Epod. 7, 6:

    Achaïcus Ignis Iliacas domos,

    id. C. 1, 15, 35; cf.:

    usto ab Ilio,

    id. Epod. 10, 13:

    ustis navibus,

    id. ib. 9, 8:

    neglectis urenda filix innascitur agris,

    id. S. 1, 3, 37:

    cum frondibus uritur arbos,

    Ov. M. 2, 212 et saep.:

    acanthi radices ustis laxatisque mire prosunt,

    burned, scorched, Plin. 22, 22, 34, § 76:

    a sole usti,

    id. 23, 4, 42, § 85:

    ecce sexus infirmus se uri perpetitur,

    Lact. 5, 13, 14:

    urbis hostium,

    Tac. H. 2, 12:

    praedas,

    id. A. 4, 48:

    regionem,

    Curt. 4, 9, 8; 4, 14, 2.—
    b.
    Of encaustic painting, to burn in (very rare):

    picta coloribus ustis puppis,

    Ov. F. 4, 275:

    tabulam coloribus,

    id. ib. 3, 831.—
    B.
    Transf.
    1.
    To burn, i. e. to scorch, parch, dry up; to sting or pain acutely (syn. torreo):

    videmus ceteras partes incultas (terrarum), quod aut frigore rigeant aut urantur calore,

    Cic. Tusc. 1, 28, 69:

    cum Sol gravis ureret arva,

    Ov. M. 6, 339:

    terras (Sol),

    id. ib. 4, 194:

    campum (seges),

    Verg. G. 1, 77 sq.:

    solum (cicer),

    Plin. 18, 12, 32, § 124:

    vineas (fimum suillum),

    id. 17, 27, 46, § 258:

    urentes harenae,

    Hor. C. 3, 4, 31;

    v. Orell. ad h. l.: sitis usserat herbas,

    Ov. F. 4, 299:

    sitis arida guttur Urit,

    id. M. 11, 130:

    fauces urit sitis,

    Hor. S. 1, 2, 114:

    nec febribus uror anhelis,

    Ov. P. 1, 10, 5:

    pestilentia urens simul urbem atque agros,

    Liv. 10, 47, 6:

    dysenteria si urat,

    Plin. 28, 9, 33, § 128: calx urit, discutit, extrahit, burns, heats (when taken as a medicine), id. 36, 24, 57, § 180:

    uri, vinciri, ferroque necari,

    Sen. Ep. 37, 1:

    hae sunt, quarum Delicias et panniculus bombycinus urit,

    oppresses, Juv. 6, 260.—
    2.
    To rub sore; to gall, fret, chafe, corrode:

    calceus... si pede minor, uret,

    Hor. Ep. 1, 10, 43:

    si te gravis uret sarcina chartae,

    id. ib. 1, 13, 6:

    teneros urit lorica lacertos,

    Prop. 4 (5), 3, 23:

    uri virgis,

    Hor. S. 2, 7, 58:

    loris non ureris,

    id. Ep. 1, 16, 47:

    antiqua terebra urit eam partem quam perforat: Gallica excavat nec urit,

    Col. Arb. 8, 3:

    ut prensos urant juga prima juvencos,

    Ov. R. Am. 235. —
    3.
    To pinch with cold; to nip, blast, wither:

    pernoctant venatores in nive, in montibus uri se patiuntur,

    Cic. Tusc. 2, 17, 40:

    Scythae continuis frigoribus uruntur,

    Just. 2, 2, 9:

    iis, quae frigus usserit, sunt remedio,

    Plin. 22, 25, 57, § 119; Ov. Tr. 3, 2, 8; id. F. 1, 680:

    urebant montana nives,

    Luc. 4, 52; Val. Fl. 2, 287.—
    II.
    Trop., to burn, inflame, consume with passion; in pass., to burn, glow, be heated, be inflamed, be enamored; of love or lust:

    me tamen urit amor,

    Verg. E. 2, 68:

    Daphnis me malus urit,

    id. ib. 8, 83:

    vires urit videndo Femina,

    id. G. 3, 215:

    urit me Glycerae nitor, Urit grata protervitas,

    Hor. C. 1, 19, 5 sq. — Pass.:

    uritur infelix Dido,

    Verg. A. 4, 68: Hor. Epod. 14, 13; Ov. M. 1, 496; 3, 464; 7, 22;

    13, 763 al.: meum jecur urere bilis,

    Hor. S. 1, 9, 66:

    ira communiter urit utrumque,

    id. Ep. 1, 2, 13.— Pass.:

    uror, seu, etc.,

    Hor. C. 1, 13, 9.—Of envy:

    urit fulgore suo,

    Hor. Ep. 2, 1, 13.—
    B.
    Transf.
    1.
    To vex, annoy:

    uro hominem,

    I gall the fellow, Ter. Eun. 2, 2, 42; cf. pass.:

    id nunc his cerebrum uritur, Me esse hos trecentos Philippos facturum lucri,

    Plaut. Poen. 3, 5, 25. —
    2.
    In gen., to disturb, harass, annoy, oppress:

    eos bellum Romanum urebat,

    Liv. 10, 17, 1; cf. pass.:

    quo (bello) Italia urebatur,

    id. 27, 39, 9:

    labor aliquem urens,

    id. 36, 23, 5:

    captos legibus ure tuis,

    Ov. Am. 1, 8, 70:

    populum gravis urebat infesto mari annona,

    Vell. 2, 77, 1:

    urebat nobilem populum ablatum mare,

    Flor. 2, 6, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > uro

  • 51 ventilo

    ventĭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [ventulus], to toss, swing, brandish in the air; to fan. [p. 1970]
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    facem,

    Prop. 4 (5), 3, 50:

    arma,

    Mart. 5, 31, 4:

    aureos nummos manu,

    App. M. 2, p. 126, 14.— Absol.:

    quam stultum est, cum signum pugnae acceperis, ventilare!

    Sen. Ep. 117, 25:

    aliud est pugnare, aliud ventilare,

    id. Excerpt. Contr. 3 praef. med.:

    cubitum utrumque in diversum latus,

    Quint. 11, 3, 118:

    populeas ventilat aura comas,

    fans, sways, agitates, Ov. Am. 1, 7, 54:

    incendia (flatus),

    i. e. to fan, inflame, kindle, Sil. 17, 507: frigus, fans coolness upon him, i. e. cools him with fanning, Mart. 3, 82, 10.— Absol.:

    aestate apertis foribus atque etiam aliquo ventilante cubabat,

    Suet. Aug. 82: ventilat aestivum digitis sudantibus aurum, i. e. tosses to and fro (as it were) in order to cool it, Juv. 1, 28:

    alis,

    Claud. in Eutr. 1, 109.—Mid.:

    alio atque alio positu ventilari,

    to move one's self, Sen. Tranq. 2, 10.—
    B.
    In partic., econom. t. t., to toss grain into the air, in order to cleanse it from chaff, to winnow, Varr. R. R. 1, 55, 6; Col. 12, 30, 1; 1, 6, 16; Plin. 18, 30, 73, § 302; 18, 32, 75, § 322.—
    II.
    Trop., to set in motion, to move, disturo, agitate, disquiet: cujus lingua quasi flabello seditionis illa tum est egentium contio ventilata, * Cic. Fl. 23, 54:

    nomen alicujus pro tribunalibus,

    i. e. to bring forward, App. Mag. p. 337, 30: vitam insontium Manibus accitis, Cod. Th. 9, 16, 5; Cod. Just. 9, 18, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > ventilo

См. также в других словарях:

  • Inflame — In*flame , v. t. [imp. & p. p. {Inflamed}; p. pr. & vb. n. {Inflaming}.] [OE. enflamen, OF. enflamer, F. enflammer, L. inflammare, inflammatum; pref. in in + flammare to flame, fr. flamma flame. See {Flame}.] 1. To set on fire; to kindle; to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • inflame — I verb aggravate, agitate, anger, arouse, convulse, deflagrate, discompose, electrify, embitter, energize, enliven, enrage, envenom, exacerbate, exasperate, excite, foment, galvanize, goad, harass, ignite, impassion, incense, incite, infuriate,… …   Law dictionary

  • Inflame — In*flame , v. i. To grow morbidly hot, congested, or painful; to become angry or incensed. Wiseman. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • inflame with wrath — index incense Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • inflame — (v.) mid 14c., to set on fire with passion, from L. inflammare to set on fire, kindle, figuratively to rouse, excite, from in in (see IN (Cf. in ) (2)) + flammare to flame, from flamma flame (see FLAME (Cf. flame)). Literal sense of …   Etymology dictionary

  • inflame — [v] anger, aggravate agitate, annoy, arouse, burn, disturb, embitter, enrage, exacerbate, exasperate, excite, fan, fire, fire up, foment, gall, get*, grate, heat, heat up, ignite, impassion, incense, increase, infuriate, intensify, intoxicate,… …   New thesaurus

  • inflame — ► VERB 1) intensify or aggravate. 2) provoke (someone) to strong feelings. 3) cause inflammation in …   English terms dictionary

  • inflame — [in flame′] vt. inflamed, inflaming [ME enflamen < OFr enflammer < L inflammare: see IN 1 & FLAME] 1. to set on fire 2. to arouse passion, desire, or violence in; excite intensely, as with anger 3. to increase the intensity of (passion,… …   English World dictionary

  • inflame — UK [ɪnˈfleɪm] / US verb [transitive] Word forms inflame : present tense I/you/we/they inflame he/she/it inflames present participle inflaming past tense inflamed past participle inflamed 1) to make a situation worse by making people more angry or …   English dictionary

  • inflame — also enflame verb (inflamed; also enflamed; inflaming; also enflaming) Etymology: Middle English enflamen, from Anglo French enflamer, from Latin inflammare, from in + flamma flame Date: 14th century transitive verb 1 …   New Collegiate Dictionary

  • inflame — verb a) To set on fire; to kindle; to cause to burn, flame, or glow. b) To kindle or intensify, as passion or appetite; to excite to an excessive or unnatural action or heat; as, to inflame desire …   Wiktionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»