-
61 dass
Konj.1. im Subjektsatz: that; es ist nett, dass du anrufst it’s nice of you to ring; es sind zwei Jahre, dass ich ihn nicht gesehen habe it’s two years now since I’ve seen him; dass es schneien wird, ist unwahrscheinlich it’s unlikely to snow2. im Objektsatz: er weiß, dass es wahr ist he knows (that) it’s true; ich glaube, dass er verlieren wird I believe ( oder think) (that) he will lose; entschuldigen Sie, dass ich Sie störe sorry to disturb you3. im Attributsatz: angenommen, dass... assuming ( oder given) that...; vorausgesetzt, dass... provided that...; der Gedanke, dass das so ist, liegt nahe it seems reasonable to think that is the case; für den Fall, dass du kommst, lege ich den Schlüssel raus I’ll leave the key out in case you come; ihr Wunsch, dass es gelingen möge, erfüllte sich nicht her hopes of success were dashed4. anstelle eines präpositionalen Objekts: dadurch, dafür, daher etc.; sie löste das Problem dadurch oder damit, dass... she solved the problem by (+ Ger.) ich ärgere mich darüber, dass es regnet I’m annoyed that it is raining; sie leidet darunter, dass er lügt she suffers from his deception; das kommt davon, dass du nie aufpasst that’s what comes of not paying attention5. eine Folge ausdrückend: es war so kalt, dass der Fluss zufror it was so cold that the river froze; der nasse Hund schüttelte sich, dass es nur so spritzte the wet dog shook himself so the spray went everywhere; sie lachte (so), dass ihr die Tränen kamen she laughed until she cried; sodass6. umg. (weil, da) because, since; er ist wohl krank, dass er nicht gekommen ist he must be ill (Am. auch sick), since he hasn’t come; bist du taub, dass du mir nicht antwortest? why aren’t you answering me - are you deaf?; er entschuldigte sich, dass er zu spät kam he apologized for being late7. ein Ziel ausdrückend: (damit) so that; gib es ihm doch, dass er endlich still ist give him it, so that he’ll shut up at last; sie bemühen sich sehr, dass sie mich zufrieden stellen they are doing their best (in order) to please me; zeig her, dass ich es selbst sehen kann show me, so that I can see for myself8. in Wendungen: es ist zu kalt, als dass man baden könnte it is too cold to swim; er läuft lieber, als oder (an) statt dass er sein Fahrrad repariert he’d rather walk than repair his bicycle; auf dass es gelingen möge! here’s to success!; wir fahren, außer oder es sei denn dass es schneit unless it’s snowing, we’ll drive; sie arbeitete bis dass sie zusammenbrach she carried on working until she collapsed; kaum, dass er einen Blick darauf warf he hardly gave it a look; nicht, dass ich wüsste not that I know of; nicht, dass es etwas ausmachte not that it mattered; ich hätte schon Lust, nur dass ich keine Zeit habe umg. I would love to, but just don’t have the time; siehe auch als, anstatt etc.9. umg.; Wunsch, Drohung etc.: dass du mir ja nichts anrührst! don’t go and touch anything, now; dass du ja kommst! you had better be there!; dass ich es bloß nicht vergesse! I hope I don’t forget it, I’d better not forget it; dass er so was sagen konnte! how could he say such a thing?* * *that* * *dạss [das]conj1) (mit Subjektsatz) thatdass wir alle sterben müssen, ist sicher — that we all must die is certain (liter), it is certain (that) we all must die
2) (mit Objektsatz) (that)ich verstehe nicht, dass man ihn als Bewerber abgelehnt hat — I don't understand why he was turned down
ich sehe nicht ein, dass wir hungern sollen — I don't see why we should starve
3) (mit Attributivsatz) thatangenommen/vorausgesetzt, dass... — given/provided that...
4) (mit Kausalsatz) thatich war böse, dass... — I was annoyed that...
ich freue mich darüber, dass... — I'm glad (that)...
das kommt daher, dass... — that comes because...
das liegt daran, dass... — that is because...
das kommt davon, dass er niemals aufpasst — that comes from him or his never paying attention
5) (mit Konsekutivsatz) thater fuhr so schnell, dass er sich überschlug — he drove so fast that he overturned
ich gab ihm den Brief, dass er ihn selbst lesen konnte — I gave him the letter so that he could read it himself
7)(als Einleitung eines Instrumentalsatzes)
er verbringt seine Freizeit damit, dass er Rosen züchtet — he spends his free time breeding rosesdass er immer da wäre! — would that he were always there (liter), if only he were always there
* * *dassRR, daßALT[ˈdas]1. mit Subjektsatz that\dass wir einmal alle sterben müssen, ist nun mal gewiss [the fact] that we all have to die is certain liter, it is certain [that] we all have to die, we all have to die one day2. mit Objektsatz [that]ich habe gehört, \dass du Vater geworden bist I've heard [that] you've become a fathernicht verstehen, \dass... to not understand that...entschuldigen Sie bitte, \dass ich mich so verspätet habe please excuse my [or me] arriving so late3. mit Attributivsatz [that]gesetzt den Fall, \dass... assuming [that]...vorausgesetzt, \dass... providing [that]...die Tatsache, \dass... the fact that...[nur] unter der Bedingung, \dass... on [the] condition that...ungeachtet dessen, \dass... regardless of the fact that..4. mit Kausalsatz thatich war böse, \dass... I was angry that...sie freut sich darüber, \dass... she is pleased [that]...das kommt daher [o davon] /das liegt daran, \dass... that's because...dadurch, \dass... because...5. mit Konsekutivsatz thatsie fuhr so schnell, \dass sie die rote Ampel übersah she drove so fast [that] she failed to see the red lighter verbringt seine Freizeit damit, \dass er Telefonkarten sammelt he spends his free time collecting phonecards\dass du nur Recht hast! if only you were right!sieh/seht zu, \dass...! see that...; (nachdrücklicher) see to it [that]...9. (in Ausrufen des Bedauerns) that\dass es ausgerechnet mir passieren sollte! that it should happen to me of all people!; s.a. als, auf, außer, ohne, so, anstatt, statt, kaum* * **daß Konjunktion1) thatentschuldigen Sie bitte, dass ich mich verspätet habe — please forgive me for being late; please forgive my being late
ich verstehe nicht, dass sie ihn geheiratet hat — I don't understand why she married him
es ist schon 3 Jahre her, dass wir zum letzten Mal im Theater waren — it is three years since or it was three years ago when we last went to the theatre
2) (nach Pronominaladverbien o. ä.) [the fact] thatWissen erwirbt man dadurch, dass man viel liest — one acquires knowledge by reading a great deal
das liegt daran, dass du nicht aufgepasst hast — that is due to the fact that you did not pay attention; that comes from your not paying attention
ich bin dagegen, dass er geht — I am against his going
3) (im Konsekutivsatz) thater lachte so [sehr], dass ihm die Tränen in die Augen traten — he laughed so much that he almost cried
4) (im Finalsatz) so that5) (im Wunschsatz) if onlydass er so jung sterben musste! — how terrible or it's so sad that he had to die so young!
dass mir das passieren musste! — why did it have to [go and] happen to me!; s. auch als; [an]statt; auf; außer; nur; ohne; kaum
* * *dass konj1. im Subjektsatz: that;es ist nett, dass du anrufst it’s nice of you to ring;es sind zwei Jahre, dass ich ihn nicht gesehen habe it’s two years now since I’ve seen him;dass es schneien wird, ist unwahrscheinlich it’s unlikely to snow2. im Objektsatz:er weiß, dass es wahr ist he knows (that) it’s true;entschuldigen Sie, dass ich Sie störe sorry to disturb you3. im Attributsatz:angenommen, dass … assuming ( oder given) that …;vorausgesetzt, dass … provided that …;der Gedanke, dass das so ist, liegt nahe it seems reasonable to think that is the case;für den Fall, dass du kommst, lege ich den Schlüssel raus I’ll leave the key out in case you come;ihr Wunsch, dass es gelingen möge, erfüllte sich nicht her hopes of success were dasheddamit, dass … she solved the problem by (+ger)ich ärgere mich darüber, dass es regnet I’m annoyed that it is raining;sie leidet darunter, dass er lügt she suffers from his deception;das kommt davon, dass du nie aufpasst that’s what comes of not paying attentiones war so kalt, dass der Fluss zufror it was so cold that the river froze;der nasse Hund schüttelte sich, dass es nur so spritzte the wet dog shook himself so the spray went everywhere;er ist wohl krank, dass er nicht gekommen ist he must be ill (US auch sick), since he hasn’t come;bist du taub, dass du mir nicht antwortest? why aren’t you answering me - are you deaf?;er entschuldigte sich, dass er zu spät kam he apologized for being late7. ein Ziel ausdrückend: (damit) so that;gib es ihm doch, dass er endlich still ist give him it, so that he’ll shut up at last;sie bemühen sich sehr, dass sie mich zufrieden stellen they are doing their best (in order) to please me;zeig her, dass ich es selbst sehen kann show me, so that I can see for myself8. in Wendungen:es ist zu kalt, als dass man baden könnte it is too cold to swim;auf dass es gelingen möge! here’s to success!;wir fahren, außer oderes sei denn dass es schneit unless it’s snowing, we’ll drive;sie arbeitete bis dass sie zusammenbrach she carried on working until she collapsed;kaum, dass er einen Blick darauf warf he hardly gave it a look;nicht, dass ich wüsste not that I know of;nicht, dass es etwas ausmachte not that it mattered;ich hätte schon Lust, nur dass ich keine Zeit habe umg I would love to, but just don’t have the time; → auch als, anstatt etc9. umg; Wunsch, Drohung etc:dass du mir ja nichts anrührst! don’t go and touch anything, now;dass du ja kommst! you had better be there!;dass ich es bloß nicht vergesse! I hope I don’t forget it, I’d better not forget it;dass er so was sagen konnte! how could he say such a thing?* * **daß Konjunktion1) thatentschuldigen Sie bitte, dass ich mich verspätet habe — please forgive me for being late; please forgive my being late
ich weiß, dass du recht hast — I know [that] you are right
ich verstehe nicht, dass sie ihn geheiratet hat — I don't understand why she married him
es ist schon 3 Jahre her, dass wir zum letzten Mal im Theater waren — it is three years since or it was three years ago when we last went to the theatre
2) (nach Pronominaladverbien o. ä.) [the fact] thatWissen erwirbt man dadurch, dass man viel liest — one acquires knowledge by reading a great deal
das liegt daran, dass du nicht aufgepasst hast — that is due to the fact that you did not pay attention; that comes from your not paying attention
ich bin dagegen, dass er geht — I am against his going
3) (im Konsekutivsatz) thater lachte so [sehr], dass ihm die Tränen in die Augen traten — he laughed so much that he almost cried
4) (im Finalsatz) so that5) (im Wunschsatz) if only6) (im Ausruf)dass er so jung sterben musste! — how terrible or it's so sad that he had to die so young!
dass mir das passieren musste! — why did it have to [go and] happen to me!; s. auch als; [an]statt; auf; außer; nur; ohne; kaum
* * *adv.insomuch adv. konj.that conj. -
62 vor
I Präp.1. räumlich: in front of; (in Gegenwart von) auch in the presence of; vor der Tür at the door; vor der Stadt (außerhalb) outside the town; vor das oder vors Haus etc. gehen go in front of the house etc.; sich vor den Fernseher etc. setzen sit down in front of the television etc.; vor einem Hintergrund against a background; vor dem Wind segeln sail before the wind; das Subjekt steht vor dem Verb comes before ( oder precedes) the verb; Auge 1, Tür, Zeuge etc.2. zeitlich: before; Zeitpunkt in der Vergangenheit: ago; am Tage vor... (on) the day before...; vor einigen Tagen a few days ago, the other day; ( heute) vor acht Tagen a week ago (today); fünf ( Minuten) vor zehn five (minutes) to (Am. auch of) ten; etw. vor sich haben have s.th. ahead ( oder coming up)3. vor Tatsachen / einem Problem / einer Aufgabe etc. stehen be faced ( oder confronted) with facts / a problem / a task etc.; vor dem Ruin stehen be faced with ruin, be on the verge ( oder brink) of ruin; sich verbeugen vor (+ Dat) bow ( Frau: curtsey) to oder before; vor allem, vor allen Dingen above all; vor sich hin murmeln mutter ( oder mumble) to o.s.; vor sich gehen gehen I 34. (wegen) with, for, on account of, because of; vor Freude springen / schreien jump / shout for ( oder with) joy; vor ( lauter) Lachen konnte ich nichts sagen I couldn’t speak for laughing; vor ( lauter) Arbeit with all that work, for work; zittern vor Angst etc.: shake ( oder tremble) with; vor Hunger sterben die of hunger; sich fürchten vor (+ Dat) be afraid ofII Adv. (nach vorn, vorwärts) forward(s); er konnte weder vor noch zurück he couldn’t go forward(s) or backward(s), he couldn’t move either way; Freiwillige vor! any volunteers step forward!; SC vor, noch ein Tor! come on SC, let’s have another one!* * *(Uhrzeit) to (Präp.);* * *[foːɐ]1. prep +acc or dat1) +dat (räumlich) in front of; (= außerhalb von) outside; (= vor Hintergrund) against; (= in Gegenwart von) in front of; (= in jds Achtung) in the eyes of; (bei Reihenfolge) before; (bei Rangordnung) before, ahead ofder See/die Stadt lag vór uns — the lake/town lay before us
vór jdm herfahren/hergehen — to drive/walk in front of or ahead of sb
vór der Kirche rechts abbiegen — turn right before the church
vór der Stadt — outside the town
vór einer Kommission/allen Leuten — before or in front of a commission/everyone
vór Gott sind alle Menschen gleich — all people are equal before God or in God's sight
sich vór jdm/etw verneigen (lit, fig) — to bow before or to sb/sth
vór allen Dingen, vór allem — above all
vór dem Fernseher sitzen or hocken (inf) — to sit in front of the TV
ein Schlag vór den Oberkörper — a blow on the chest
3) +dat (zeitlich) beforevór Christi Geburt — before Christ, BC
zwanzig (Minuten) vór drei — twenty (minutes) to three
heute vór acht Tagen — a week ago today
das ist or liegt noch vór uns — this is still to come
ich war vór ihm an der Reihe — I was in front of him
ich war vór ihm da — I was there before him
vór einigen Tagen/langer Zeit/fünf Jahren — a few days/a long time/five years ago
am Tage vór der Prüfung — the day before the examination
4) +accvór sich hin summen/lachen/sprechen etc — to hum/laugh/talk etc to oneself
vór sich hin schreiben/arbeiten — to write/work away
vór sich hin wandern — to wander on
5) +datvór sich her — before one, in front of one
er ließ die Schüler vór sich her gehen — he let the pupils go in front (of him)
6) +dat (Ursache angebend) withvór Hunger sterben — to die of hunger
vór Kälte zittern — to tremble with or from cold
vór Schmerz laut schreien — to cry out with or in pain
vór lauter Arbeit — for or because of work
alles strahlt vór Sauberkeit — everything is shining clean
7)(in fester Verbindung mit n, vb, adj siehe auch dort)
Schutz vór jdm/etw suchen — to seek protection from sb/sthvór jdm/etw sicher sein — to be safe from sb/sth
Achtung vór jdm/etw haben — to have respect for sb/sth
sich vór jdm verstecken — to hide from sb
wie ist das vór sich gegangen? — how did it happen?
2. adv1)vór und zurück — backwards and forwards
alle kleinen Kinder vór! — all small children to the front!
wer Karten will, vór! — come up and get your tickets!
Borussia vór, noch ein Tor! — come on Borussia, let's have another!
2)See:→ nach3)(N Ger inf = davor)
da sei Gott vór — God forbiddas wird nicht passieren, da bin ich vór — that won't happen, I'll see to it
* * *1) (at a certain time in the past: two years ago; Long ago, men lived in caves; How long ago did he leave?) ago2) (in front of: She was before me in the queue.) before3) (rather than: Honour before wealth.) before4) ((American) (of time) a certain number of minutes before (the hour): It's ten minutes of three.) of5) (before: Prior to working in America, he had travelled in Europe.) prior to6) (as the result of: He is shaking with fear.) with* * *[fɔɐ̯]I. präp▪ \vor jdm/etw in front of sb/sthich sitze zwölf Stunden am Tag \vor dem Bildschirm! I spend twelve hours a day sitting in front of a screen!sie ließ ihn \vor sich her gehen she let him go in front of her\vor der Tür steht ein Vertreter there's a salesman at the doordas Subjekt steht \vor dem Objekt the subject precedes [or comes before] the objecteine Binde \vor den Augen tragen to have a bandage over one's eyes\vor der Stadt outside the town\vor Gott sind alle Menschen gleich in the eyes of God everyone is equal\vor Zeugen in the presence [or in front] of witnesses\vor Zuschauern [o Publikum] in front of spectators\vor Gericht/dem Richter stehen to stand before the court/judge\vor etw davonlaufen to run away from sthjdn \vor jdm warnen to warn sb about sbsetz dich bitte nicht direkt \vor mich please don't sit directly in front of meder Sessel kommt \vor den Fernseher the armchair goes in front of the televisionein Schlag \vor die Brust a blow on the chestjdn \vor ein Ultimatum stellen to give sb an ultimatumwenn du dich beeilst, kannst du noch \vor Dienstag in Berlin sein if you hurry, you can be in Berlin before Tuesdayes ist zehn \vor zwölf it is ten to twelvevor kurzem/wenigen Augenblicken/hundert Jahren a short time/a few moments/hundred years ago12. +dat (Reihen-, Rangfolge) beforeich war \vor dir dran I was before you\vor allem above all\vor jdm am Ziel sein to get somewhere before sb [arrives]\vor Furcht/Kälte zittern to shake with fear/cold\vor Hunger sterben to die of hunger\vor Schmerz schreien to cry out in painich konnte \vor Schmerzen die ganze Nacht nicht schlafen I couldn't sleep all night because of the painstarr \vor Schreck rigid with horrorII. adv1. (nach vorne) forwardFreiwillige \vor! volunteers one step forward!\vor und zurück backwards and forwardsda habe ich Angst \vor I'm afraid of thatda hat er sich \vor gedrückt he got out of that nicely fam* * *1.1) (räumlich) in front of; (weiter vorn als) ahead of; in front of; (nicht ganz so weit wie) before; (außerhalb) outside200 m vor der Abzweigung — 200 m. before the turn-off
etwas vor sich haben — (fig.) have something before one
2) (zeitlich) beforees ist fünf [Minuten] vor sieben — it is five [minutes] to seven
3) (bei Reihenfolge, Rangordnung) beforeknapp vor jemandem siegen — win just ahead or in front of somebody
4) (in Gegenwart von) before; in front ofvor Zeugen — before or in the presence of witnesses
5) (aufgrund von) withvor Hunger/Durst umkommen — die of hunger/thirst
vor Arbeit/Schulden nicht mehr aus und ein wissen — not know which way to turn for work/debts
6)vor fünf Minuten/Jahren — five minutes/years ago
2.heute/gestern/morgen vor einer Woche — a week ago today/yesterday/tomorrow
Präposition mit Akk. in front of3.Adverb forward* * *A. präpvor der Tür at the door;vor der Stadt (außerhalb) outside the town;vors Haus etcgehen go in front of the house etc;setzen sit down in front of the television etc;vor einem Hintergrund against a background;vor dem Wind segeln sail before the wind;am Tage vor … (on) the day before …;vor einigen Tagen a few days ago, the other day;(heute) vor acht Tagen a week ago (today);fünf (Minuten) vor zehn five (minutes) to (US auch of) ten;etwas vor sich haben have sth ahead ( oder coming up)3.vor Tatsachen/einem Problem/einer Aufgabe etcvor dem Ruin stehen be faced with ruin, be on the verge ( oder brink) of ruin;vor allem, vor allen Dingen above all;vor sich hin murmeln mutter ( oder mumble) to o.s.;4. (wegen) with, for, on account of, because of;vor Freude springen/schreien jump/shout for ( oder with) joy;vor (lauter) Lachen konnte ich nichts sagen I couldn’t speak for laughing;vor (lauter) Arbeit with all that work, for work;vor Hunger sterben die of hunger;sich fürchten vor (+dat) be afraid ofB. adv (nach vorn, vorwärts) forward(s);er konnte weder vor noch zurück he couldn’t go forward(s) or backward(s), he couldn’t move either way;Freiwillige vor! any volunteers step forward!;SC vor, noch ein Tor! come on SC, let’s have another one!* * *1.1) (räumlich) in front of; (weiter vorn als) ahead of; in front of; (nicht ganz so weit wie) before; (außerhalb) outside200 m vor der Abzweigung — 200 m. before the turn-off
etwas vor sich haben — (fig.) have something before one
2) (zeitlich) beforees ist fünf [Minuten] vor sieben — it is five [minutes] to seven
3) (bei Reihenfolge, Rangordnung) beforeknapp vor jemandem siegen — win just ahead or in front of somebody
4) (in Gegenwart von) before; in front ofvor Zeugen — before or in the presence of witnesses
5) (aufgrund von) withvor Hunger/Durst umkommen — die of hunger/thirst
vor Arbeit/Schulden nicht mehr aus und ein wissen — not know which way to turn for work/debts
6)vor fünf Minuten/Jahren — five minutes/years ago
2.heute/gestern/morgen vor einer Woche — a week ago today/yesterday/tomorrow
Präposition mit Akk. in front of3.Adverb forward* * *before (after)tax expr. adj.ago adj. präp.before prep.from prep.in front of prep.of prep. v.ante- prefix -
63 alias
aliās (sc. vices), Adv., I) zu einer andern Zeit (als der jetzigen), ein anderes Mal, sonst, sowohl von der Zukunft als von der Vergangenheit, sed alias iocabimur, Cic.: si non quaeret, nullus dixeris, alias ut uti possim causā hāc integrā, Ter. – im Ggstz. zu nunc u. dgl., sed de hoc alias; nunc redeo ad augurem, Cic.: sed alias pluribus: nunc etc., Cic.: quare placeat alias ostendemus; in praesentia etc., Cornif. rhet.: alias imperare soliti, tum etc., Curt.: si impetro, quid alias malim quam hodie has fieri nuptias? Ter. – verb. si quando alias, Suet.: si umquam alias ante, Liv.: si quando umquam alias ante, Liv.: non umquam alias ante, Liv.: numquam ante alias, Liv.: numquam alias, Hor.: si umquam alias tum profecto, Cic. – u. saepe alias, tum etc., Cic.: et saepe alias et maxime, Cic.: cum saepe alias, turn nuper, Cic.: et saepe alias et nuper, Cic.: neque tum solum, sed saepe alias, Nep. – semper alias, sonst immer, Suet.: raro alias, Liv.: non alias, sonst nicht, zu keiner andern Zeit, Liv. – alias... alias, das eine Mal... das andere Mal, bald... bald, non polest quisquam alias beatus esse, alias miser, Cic.: alias... alias... alias, Plin. 7, 188: u. so dreimal Varr. r.r. 2, 1, 15: viermal Cic. de inv. 1, 99: alias... plerumque, Cic.: interdum... alias, Cic.: alias... alias... saepius od. aliquando, Plin. – das zweitemal ausgelassen, s. Plin. 26, 13. – alias aliter, bald so,————bald anders, Cic. – alii sunt alias, bald so, bald anders gesinnt, Cic. ad Att. 16, 11, 7. – alias aliud, bald dies, bald jenes, Cic.: u. so alias in aliam rem, Cic. – II) übtr.: 1) nach einer andern Seite od. Richtung, anderswohin, anderswo, alias fluere coepisse, Gaius dig. 41, 1, 7. § 5: si alias aditum non habeat, Paul. dig. 10, 3, 19. § 1: fures ab eo non inducti, sed alias ingressi, Ulp. dig. 47, 2, 40: bildl., alias accipere alqd (anders auffassen), Ulp. dig. 33, 8, 8. § 8 ( in den früher hier aufgeführten Stellen Cic. de fin. 1, 7. Plin. 24, 123. Iustin. 4, 1, 9 wird jetzt anders gelesen; Cic. ad Att. 16, 11, 7 ist anders zu erklären, s. oben no. I; und in den für alias = anderswo [an einer andern Stelle des Buches] von Brolén de Celsi eloc. p. 36 aus Cels. angeführten Stellen ist alias wohl = ein anderes Mal, s. oben no. I). – 2) bei andern Gelegenheiten, sonst, sermone Graeco, quamquam alias promptus et facilis, non tamen usque quaque usus est, Suet. Tib. 71, 1: sicut vir alias doctissimus Cornutus existimat, Macr. sat. 5, 19, 2. – 3) sonst, übrigens, pomum ipsum alias non manditur, Plin.: Homerus multus alias in admiratione Circes, Plin. – 4) non alias quam, aus keiner andern Ursache, unter keiner andern Bedingung, in keinem andern Falle, als; nicht anders, als; u. non alias nisi, nicht anders, als wenn nicht, non alias magis suā contumeliā indoluisse Caesarem ferunt, quam————quod etc., Tac.: debilitatum vulnere... iacuisse non alias quam simulatione mortis tutiorem, durch nichts so sicher, als durch den Schein des Todes, Curt.: non alias (unter keiner andern Bedingung) exsistet heres ex substitutione, nisi etc., ICt. – 5) im Juristenlatein, auf andere Weise (aliter), Ulp. dig. 33, 8, 8. § 8. -
64 aspergo
1. a-spergo (ad-spergo), spersī, spersum, ere (ad- spargo), I) hinspritzen od. -streuen, a) hinspritzen, aquam, (eig. mit frischem Wasser besprengen =) erquicken, Plaut.: aquam Latinis, Enn. fr.: purgamenta capiti, Dict.: liquorem oculis, Plin.: guttam bulbo, (mit Anspielung auf die Namen Gutta u. Bulbus) hinzufügen, Cic.: sales orationi (bildl.), Cic.: pigmenta in tabula, Cic.: virus pecori, vergiften, Verg. – übtr., labeculam alci, einen Schandfleck anhängen, Cic.: notam alci, ICt. – b) hinstreuen, glandem bubus, Plin.: sapores huc, Verg.: übtr., hinzufügen, bes. etw. Weniges, alci sextulam, den 72sten Teil vermachen, Cic.: alci molestiam, zufügen, verursachen, Cic. – bes. schriftl., nebenbei hinzufügen, hoc aspersi (bemerke ich nebenbei), ut scires etc., Cic. ep. 2, 16, 7: ea his commentariis aspersi, ut etc., Gell. 9, 4, 5: ut noctes istae quadamtenus his quoque historiae flosculis leviter interiectis aspergerentur, Gell. 17, 21, 1. – II) bespritzen, bestreuen, a) bespritzen, aram sanguine, Cic.: vestimenta leviter aquā, Sen.: vaccam semine, Liv.: vino vel infusus (begossen) vel aspersus (angegossen), Macr. – m. allg. Acc. = mit, sed paululum pluviae aspersi sumus, M. Caes. in Front. ep. ad M. Caes. 4, 4. p. 66, 22 N. – übtr., beschmutzen, beschimpfen, splendorem vitae maculis, Cic.: aspergi infamiā, suspicione, Cic.: alqm linguā,————begeifern = beschimpfen, Cornif. rhet. – b) bestreuen, olivam sale, Plin.: panis sale aspersus, gesalzenes (Ggstz. panis sine sale od. indigens salis), Macr.: corpus nitro, sulphure, Cael. Aur. – übtr., mons parvis urbibus aspersus, hier und da bedeckt, Mela: u. so canis (mit grauen Haaren) aspergitur aetas, Ov. – alqd mendaciunculis, mit kleinen Unwahrheiten verbrämen, Cic.: auditiunculā quādam de Catonis familia aspergi, einige Kunde (Kenntnis) erhalten, Gell.: edito gemitu regias aures, durch einen Schmerzenslaut unangenehm berühren, Val. Max. – ⇒ Form aspargo, Ampel. 8, 16. Marc. Emp. 36. Apic. 3, 63; 4, 131 u. 133: asparso pipere, Apic. 4, 154; vgl. 2. aspergo ⇒.————————2. aspergo (adspergo, auch adspargo), ginis, f. (aspergere), I) die hingespritzte od. ausgespritzte Feuchtigkeit, die angespritzten Tropfen, bes. Regentropfen, Regen, nimborum, der niederträufelnde Regen, Lucr.: caedis, das angespritzte Blut, Ov.: aquae, angespritzter Tropfen Wasser, Petr.: aquarum, angespritztes Wasser, Ov.: salis, angespritztes Salz, Prud.: salsa adspargo, salziger Gischt, Verg.: summis aspergine silvis impluit, beregnet mit seinen Tropfen, Ov.: multā aspergine rorant, mit einem Tropfenregen, Ov.: buxus longinquā aspergine maris inarescit, durch das wenn auch nur fern angespritzte Seewasser, Plin. ep.: aqua platanos leni aspergine (Tropfen) fovet, Plin. ep.: uti cum tempestates ventosae sint, non possit aspergo in interiorem partem venire, der Regen nicht hineinspritzen kann, Vitr.: si adspargine (durch angespültes Seewasser) propter iactum res deteriores factae sunt, ICt.: Plur., aspergines parvae, leichte Spritzregen, Amm. 20, 11, 26: roris aspergines gelidae, kalte Tautropfen, Amm. 27, 4, 14: aspergines lunares, Solin. 53, 24. – bes. die vom Regen an od. in Gestein od. Steinwände angespritzte Nässe, neque aspergo nocebit, Cato r. r. 128: tofi aspergine et gelu pruinisque rumpuntur in testas, Plin. 36, 167: dah. aspergines parietum, die Stellen, wo die Wände ausgeschlagen haben, ausgeschlage-————ne Wände, Plin. 22, 63. – bildl., cuius infamiae adspergo (Makel) inquinat simul multos et dedecorat, Fronto ad amic. 2, 7 (6). p. 195, 2 N.: u. so omni culparum aspergine liber, Prud. apoth. 937. – II) das Hingestreute = das Pulver zum Auf- od. Zwischenstreuen auf od. zwischen wunde Stellen, das Streupulver (griech. διάπασμα u. σύμπασμα), Plur. b. Cael. Aur. acut. 2, 38, 218; chron. 3, 5, 73 u. 3, 7, 93. – ⇒ In älterer Zeit gen. comm. nach Prisc. 5, 42. – Die Form aspargo sicher bei Verg. Aen. 3, 534. Callistr. dig. 14, 2, 4. § 2 M.; vgl. 1. aspergo ⇒. -
65 join
1. transitive verb1) (put together, connect) verbinden (to mit)join two things [together] — zwei Dinge miteinander verbinden; zwei Dinge zusammenfügen
join hands — sich (Dat.) die Hände reichen
2) (come into company of) sich gesellen zu; sich zugesellen (+ Dat.); (meet) treffen; (come with) mitkommen mit; sich anschließen (+ Dat.)may I join you — (at table) kann ich mich zu euch setzen?
would you like to join me in a drink? — hast du Lust, ein Glas mit mir zu trinken?
3) (become member of) eintreten in (+ Akk.) [Armee, Firma, Orden, Verein, Partei]; beitreten (+ Dat.) [Verein, Partei, Orden]4) (take one's place in) sich einreihen in (+ Akk.) [Umzug, Demonstrationszug]5) [Fluss, Straße:] münden in (+ Akk.)2. intransitive verb1) (come together) [Flüsse:] sich vereinigen, zusammenfließen; [Straßen:] sich vereinigen, zusammenlaufen; [Grundstücke:] aneinander grenzen, aneinander stoßen3. nounVerbindung, die; (line) Nahtstelle, diePhrasal Verbs:- academic.ru/88444/join_in">join in- join up* * *[‹oin] 1. verb1) ((often with up, on etc) to put together or connect: The electrician joined the wires (up) wrongly; You must join this piece (on) to that piece; He joined the two stories together to make a play; The island is joined to the mainland by a sandbank at low tide.) verbinden4) ((sometimes with up) to meet and come together (with): This lane joins the main road; Do you know where the two rivers join?; They joined up with us for the remainder of the holiday.) treffen5) (to come into the company of: I'll join you later in the restaurant.) treffen2. noun(a place where two things are joined: You can hardly see the joins in the material.) die Verbindung- join forces- join hands
- join in
- join up* * *[ʤɔɪn]I. vt1. (connect)▪ to \join sth [to sth] etw [mit etw dat] verbinden [o zusammenfügen]; battery etw [an etw dat] anschließen; (add) etw [an etw akk] anfügenthe River Neckar \joins the Rhine at Mannheim der Neckar mündet bei Mannheim in den Rhein ein▪ to \join sth together etw zusammenfügen [o miteinander verbinden2. (offer company)would you like to \join us for supper? möchtest du mit uns zu Abend essen?do you mind if I \join you? darf ich mich zu Ihnen setzen?3. (enrol)to \join the army Soldat werdento \join the ranks of the unemployed sich akk in das Heer der Arbeitslosen einreihen4. (participate)let's \join the dancing lass uns mittanzen5. (support)▪ to \join sb in [doing] sth jdm bei [o in] etw dat [o der Ausführung einer S. gen] zur Seite stehen, sich akk jdm [bei der Ausführung einer S. gen] anschließenI'm sure everyone will \join me in wishing you a very happy birthday es schließen sich sicher alle meinen Glückwünschen zu Ihrem Geburtstag an6. (cooperate)7. (board)to \join a plane/train in ein Flugzeug/einen Zug zusteigen8.II. vi1. (connect)2. (cooperate)▪ to \join with sb in doing sth sich akk mit jdm dat zusammenschließen [o zusammentun], um etw zu tun3. (enrol) beitreten, Mitglied werden4. (marry)to \join [together] in marriage [or ( form) holy matrimony] sich akk ehelich [miteinander] verbinden geh, in den heiligen Bund der Ehe treten gehIII. n* * *[dZɔɪn]1. vtto join battle (with the enemy) — den Kampf mit dem Feind aufnehmen
to join hands (lit, fig) — sich (dat) or einander die Hände reichen
they are joined at the hip (fig inf) — sie sind völlig unzertrennlich, sie hängen wie Kletten aneinander (inf)
2) (= become member of) army gehen zu; one's regiment sich anschließen (+dat), sich begeben zu; NATO, the EU beitreten (+dat); political party, club beitreten (+dat), Mitglied werden von or bei or in (+dat), eintreten in (+acc); religious order eintreten in (+acc), beitreten (+dat); university (as student) anfangen an (+dat); (as staff) firm anfangen bei; group of people, procession sich anschließen (+dat)he has been ordered to join his ship at Liverpool — er hat Order bekommen, sich in Liverpool auf seinem Schiff einzufinden or zu seinem Schiff zu begeben
Dr Morris will be joining us for a year as guest professor — Dr. Morris wird ein Jahr bei uns Gastprofessor sein
3)I joined him at the station — wir trafen uns am Bahnhof, ich traf mich mit ihm am Bahnhof
I'll join you in five minutes — ich bin in fünf Minuten bei Ihnen
will you join us? — machen Sie mit?, sind Sie dabei?
do join us for lunch — wollen Sie nicht mit uns essen?
Paul joins me in wishing you... — Paul schließt sich meinen Wünschen für... an
they joined us in singing... — sie sangen mit uns zusammen...
Moscow has joined Washington in condemning these actions — Moskau hat sich Washington angeschlossen und diese Handlungen verurteilt
4) (river) another river, the sea einmünden or fließen in (+acc); (road) another road (ein)münden in (+acc)his estates join ours — seine Ländereien grenzen an unsere (an)
2. vi1) ( two parts) (= be attached) (miteinander) verbunden sein; (= be attachable) sich (miteinander) verbinden lassen; (= grow together) zusammenwachsen; (= meet, be adjacent) zusammenstoßen, zusammentreffen; (estates) aneinander (an)grenzen; (rivers) zusammenfließen, sich vereinigen; (roads) sich treffenlet us all join together in the Lord's Prayer he joins with me in wishing you... — wir wollen alle zusammen das Vaterunser beten er schließt sich meinen Wünschen für... an
Moscow and Washington have joined in condemning these actions —
they all joined together to get her a present — sie taten sich alle zusammen, um ihr ein Geschenk zu kaufen
2) (club member) beitreten, Mitglied werden3. nNaht(stelle) f; (in pipe, knitting) Verbindungsstelle f* * *join [dʒɔın]A v/tto, on to mit):a) die Hände falten,b) sich die Hand oder Hände reichen,with mit)with, to mit):join in friendship freundschaftlich verbinden;they are joined in marriage sie sind ehelich (miteinander) verbunden3. fig verbinden, verein(ig)en:I’ll join you later ich komme später nach;I was joined by Mary Mary schloss sich mir an;join sb in (doing) sth etwas zusammen mit jemandem tun;join sb in a walk (gemeinsam) mit jemandem einen Spaziergang machen, sich jemandem auf einem Spaziergang anschließen;thanks for joining us ( RADIO, TV) danke für Ihr Interesse;join the circus zum Zirkus gehen;join one’s regiment zu seinem Regiment stoßen;5. eintreten in (akk):a) einem Klub, einer Partei etc beitretenb) anfangen bei einer Firma etc:b) sich einlassen auf (akk), den Kampf aufnehmen:join an action JUR einem Prozess beitreten;7. sich vereinigen mit, zusammenkommen mit, (ein)münden in (akk) (Fluss, Straße)9. (an)grenzen an (akk)B v/i2. join ina) teilnehmen, sich beteiligen, mitmachen, sich anschließen, einstimmen:join in, everybody! alle mitmachen oder mitsingen!b) → A 6 a:join in the laughter in das Gelächter einstimmen;join with sb in (doing) sth etwas zusammen mit jemandem tun3. sich vereinigen, zusammenkommen (Straßen), (Flüsse auch) zusammenfließen4. aneinandergrenzen, sich berühren5. join up Soldat werdenC s Verbindungsstelle f, -linie f, Naht f, Fuge f* * *1. transitive verb1) (put together, connect) verbinden (to mit)join two things [together] — zwei Dinge miteinander verbinden; zwei Dinge zusammenfügen
join hands — sich (Dat.) die Hände reichen
2) (come into company of) sich gesellen zu; sich zugesellen (+ Dat.); (meet) treffen; (come with) mitkommen mit; sich anschließen (+ Dat.)may I join you — (at table) kann ich mich zu euch setzen?
would you like to join me in a drink? — hast du Lust, ein Glas mit mir zu trinken?
3) (become member of) eintreten in (+ Akk.) [Armee, Firma, Orden, Verein, Partei]; beitreten (+ Dat.) [Verein, Partei, Orden]4) (take one's place in) sich einreihen in (+ Akk.) [Umzug, Demonstrationszug]5) [Fluss, Straße:] münden in (+ Akk.)2. intransitive verb1) (come together) [Flüsse:] sich vereinigen, zusammenfließen; [Straßen:] sich vereinigen, zusammenlaufen; [Grundstücke:] aneinander grenzen, aneinander stoßen2) (take part)3. nounVerbindung, die; (line) Nahtstelle, diePhrasal Verbs:- join in- join up* * *(take) issue with someone expr.sich mit jemandem auf einen Streit einlassen ausdr. v.anfügen v.kombinieren v.verbinden v. -
66 intutus
in-tūtus, a, um, ungesichert, unsicher, I) passiv = schutzlos, unverwahrt, castra, Liv.: urbs, Liv.: quousque cunctando rem publicam intutam patiemini? Sall. fr.: quod uberrimum spolianti et defendentibus intutum petebant, was dem Plündernden sehr viel versprach u. den Verteidigenden nicht sicher war, Tac.: Compar., non intutior tempore quam deo tectior, Nazar. pan. 26, 1. – n. pl. subst., intuta moenium firmare, die unsicheren Stellen, Tac. hist. 3, 76. – II) aktiv, unsicher = unzuverlässig, mißlich, latebrae, Tac.: amicitia, Tac.: intuta quae indecora, Tac.: Druentia gurgitibus vagis intuta, Amm.: intutum est m. Infin., Plin. 34, 139. Tac. ann. 4, 3.
-
67 nisi
nisi, Coni. (verkürzt aus nē u. sī), I) wenn nicht, wo nicht, wofern nicht, adhuc certe, nisi ego insanio, stulte omnia et incaute, Cic. – quod nisi, und wenn nun nicht, zu Anfange eines neuen Satzes-, wenn dieser mit dem vorhergehenden eng zusammenhängt, quod nisi esset, certe postea non discessisset, Cic. – nach negativen Sätzen = indes, doch aber, de hac re mihi satis haud liquet: nisi hoc si faciam, opinor, Plaut. trin. 234 (dazu Brix). – II) außer, als, A) nach negativen u. nach Fragesätzen: a) nach neg. Sätzen, so daß bald die Negation vorhergeht, ne quis enuntiaret, nisi quibus mandatum esset, Caes.: dah. nihil... nisi, nichts außer, nichts als, Cic.: non... nisi, nur, bloß, Cic.; erst nachaug. ungetrennt nonnisi, Colum., Cels., Sen., Quint. u.a. (s. nisi-Schmalz Antib.7 unter nisi a. E.): non aliter nisi, unter keiner anderen Bedingung, außer wenn, non aliter neque classem revocaturum neque exercitum reducturum, nisi etc., Liv. 45, 11. § 11. – bald die Negation nachfolgt, wo es in Verbindung mit dieser übersetzt wird durch nur, se, nisi victorem, in castra non reversurum, Caes. – Die Stellen, wo nisi = non (neque) nisi od. nisi non, sind bei den Klassikern kritisch unsicher (s. Drak. Liv. 34, 16, 1. Duker Flor. 1, 12, 18. Fabri Sall. Iug. 54, 5); doch bei Spät. sicher, s. z.B. Commodian. apol. 795. – b) nach Fragesätzen, quid sequitur, nisi, Cic.: quid aliud exspectamus, nisi, Cic. – B) in besonderen Verbindungen: nisi si, außer wenn nicht etwa, Komik., Cic., Liv. u.a. (s. Brix Plaut. trin. 474): nisi quod, außer weil od. daß, nur weil od. daß, nur mit der Ausnahme, od. nur mit dem Unterschiede, daß, Plaut., Cic. u.a. (s. Thielmann Cornif. p. 21): nisi quia, außer weil od. daß, Plaut. u. Ter.: nisi ut, außer daß, Suet.: nisi vero, nisi forte, auch bloß nisi, außer wenn etwa, es müßte denn etwa sein, daß (in Übergängen gebraucht, um eine vorhergehende Behauptung zu beschränken oder ironisch zurückzuweisen, entsprechend den griechischen Partikeln εἰ μώ ἄρα, εἰ μή γε, εκτος εἰ μή), Cic. u.a.; vgl. Gernh. Cic. de sen. 33. p. 62. Beier Cic. de off. 1, 120. p. 254 sq. Dietsch Sall. Iug. 14, 10. p. 117. / arch. nise, Corp. inscr. Lat. 1, 205. col. 1, 47. ibid. 5, 154 u. 4113, nisei, ibid. 1, 196. lin. 8. 16. 21; 1, 198. lin. 37. 56. 71 u. sonst ö. Fronto ad M. Caes. 5, 29 (44), nisissei = nisi si, Corp. inscr. Lat. 4, 1261.
-
68 tutus
tūtus, a, um, PAdi. (v. tueor), I) passiv, sicher, wohlverwahrt, außer Gefahr, gefahrlos, iter, Hor.: locus, Cic.: res, Cic.: vita, Iustin.: mens male tuta, Geisteszerrüttung, Hor.: consiliis et laboribus tutiorem vitam hominum reddere, Cic.: alqm tutum dimittere, Sen. – tutior receptus, Caes.: sic existimabat tutissimam fore Galliam, Hirt. b.G.: id tutissimum est, Ter.: medio tutissimus ibis, Ov. – m. ab u. Abl., m. ad, contra od. adversus u. Akk., tutus a latronibus, Hor.: ab insidiis inimici, Planc. in Cic. ep.: tutus ab hostibus, Caes.: tutus a periculo, Caes.: ab austro, Caes.: portus navibus a maritima vi tutus, Liv.: ut ab ignis periculo sint villae tutiores, Vitr.: per quos contra senatum et consules tutus esse posset, Eutr.: adversus venenorum pericula tuta corpora, Cels.: loci beneficio adversus intemperiem anni tutus est, Sen.: quorum (filiorum) praesidio tutus adversus hostes esse debuerit, Iustin.: testudo tuta ad omnes ictus, Liv. – tutus sub regis auxilio, Tac. – subst., tūtum, ī, n., die Sicherheit, in tutum pervenire, Nep.: esse in tuto, Cic.: in tuto collocare alqd oder alqm, in Sicherheit stellen, Ter. u. Cic.: Plur. tuta, Sicheres, Gefahrloses, quid dubitas et tuta times? Ov.: u. sicherer Ort, tuta petens, Ov.: tuta tenebam, Verg.: a tergo tuta relinquere, sich den Rücken gesichert halten, Curt.: u. Kompar. tutiora, sicherere Entschlüsse, barbari animum ad honestiora quam tutiora converterat, Curt. 8, 2 (9), 28. – tutum est m. folg. Infin., si dicere palam parum tutum est, Quint.: o nullis tutum credere blanditiis, Prop. – tutius esse arbitrabantur... sine ullo vulnere victoriā potiri, Caes.: ipsis tutius esse manere paulisper sub tutela praesidii Romani quam etc., Liv.: tutius visum est pluribus locis spargi, Curt. – nobis tutissimum est auctores plerosque sequi, Quint. – II) aktiv, übtr., vorsichtig, behutsam, v. Pers., Hor. de art. poët. 28. Ov. trist. 3, 12, 36: consilia, Liv. 9, 32, 3; 22, 38, 13.
-
69 treu
treu, fidelis (der Treue beweist, Treue hält, [2311] dem man also trauen kann, getreu, z.B. Sklave, Freund, Bundesgenosse, Freundschaft, Rat). – fidus (zuverlässig, sicher, z.B. Freund, Ausleger, Freundschaft, Bewachung). – officii memor (treu in Erfüllung seiner Pflichten). – verus (wahr, der Wirklichkeit entsprechend, z.B. imago). – treue Untertanen, cives, qui in officio permanent: ein t. Geschichtschreiber, scriptor, qui ad fidem historiae narrat: ein möglichst t. Gemälde, Bild, imago veritati proxima: eine t. Kopie, exemplum accurate descriptum (einer Schrift); imitatio ad similitudinem veri efficta keines Gemäldes): ein t. Gedächtnis, memoria tenax. – jmdm. t. sein, bleiben, fidum manere alci. fidem servare od. tenere (im allg.); coniugii fidem non violare (v. Ehegatten); in consuetudine permanere (v. Freunden im Umgang); in fide oder officio alcis manere oder permanere. fidem non mutare (von Untergebenen u. Untertanen): einer Sache t. bleiben, in alqa re manere oder permanere (bei etwas bleiben, festbleiben, z.B. in veritate, in officio, in sententia: u. in sua erga alqm voluntate perm); in alqa re perstare (fest stehen bleiben, beharren bei etw., z.B. in sententia sua: u. in societate). – einer Sache nicht t. bleiben, deficere ab alqa re (von etwas abfallen, z.B. a virtute); desciscere ab alqa re (abtrünnig werden, z.B. a consuetudine parentum: u. a societate: u. a veritate). – seinen Versprechungen t. bleiben, stare promissis; seiner L. zu jmd. t. bleiben, caritatem in alqm retinere: seinem Charakter t. bleiben, propriam naturam sequi. – sich t. bleiben, sibi constare: sich in seinem Benehmen, Betragen t. bleiben, in vitae perpetuitate sibi ipsi constare: jmd. t. erhalten, retinere alcis fidem (z.B. legionum). – sich t. stellen, fidem simulare. – treu (wörtlich) übersetzen, s. wörtlich.
-
70 πορθμός
πορθμός, ὁ, Ort zur Ueberfahrt (πείρω, wovon es abzuleiten scheint); daher, weil dazu schmale Stellen gewählt werden, Meerenge, ἐν πορϑμῷ Ἰϑάκης τε Σάμοιό τε, Od. 4, 671. 15, 29; allgemein sagt Pind. πορϑμὸν ἁμερώσαις, vom Herakles, der das Meer sicher gemacht, Pind. I. 3, 75; Ἕλλης, der Hellespont, Aesch. Pers. 69. 708; Σαρωνικός, Ag. 298; Soph. Ant. 1131 u. öfter; Eur. u. in Prosa, Her. 8, 76 Thuc. 6, 2 u. A.; Plat. Ep. VII, 345 d; oft bei Pol. – Auch die Ueberfahrt selbst, Soph. Tr. 568.
-
71 ΑἹΡέω
ΑἹΡέω, fut. αἱρήσω, ἑλῶ Ar, Lys. 542, Antiphil. 15 ( Plan. 334) καϑελεῖ; aor. εἷλον, ἑλεῖν, ep. ἕλεσκον, Hom. Od. 14, 220, ἕλεσκε(ν) Iliad. 24, 752 Od. 8, 88; aor. I. ᾕρησα, ᾑρησάμην nur Sp. u. an wenigen Stellen sicher, s. Lob. zu Phryn. 716 vgl. ἐξαιρέω; perf. ᾕρηκα, ᾕρημαι, ion. ἀραίρηκα, ἀραίρημαι Her. 4, 66; aor. ᾑρέϑην; fut. med. αἱρήσομαι, ἀφελοῦμαι = ἀφαιρήσομαι Timostrat. com. bei B. A. 80; εἱλόμην, ἑλοίατο Od. 20, 117; εἱλἀμην nur Sp., wie Ep. ad. (App. 257) u. D. Sic.; ᾑρήσεται fut. exact. pass. Plat. Gorg. 338 b. – 1) Act., nehmen, fassen, χεῖρ' ἕλε δεξιτερήν Od. 1, 191, ἀμφοτέρων ἕλε χεῖρα 3, 37, χειρὸς ἑλόντ' ἀγέμεν Βρισηίδα Il. 1, 323, κόμης ἕλε Πηλείωνα 1, 197, κύσα γούναϑ' ἑλών Od. 14, 279, τῇ ἑτέρῃ μὲν ἑλὼν ἐλλίσσετο γούνων Il. 21, 71, δεξιτερὴν ἐπὶ καρπῷ ἑλὼν ἐμὲ χεῖρα προσηύδα Od. 18, 258, ἀλλά με κεῖνος ἑλὼν ἐπὶ μάστακα χερσὶν οὐκ ἔα εἰπέμεναι 23, 76, μέσσου δουρὸς ἑλών Il. 7, 56, ἕλκε δὲ δουρὸς ἑλών 16, 406; ἔνϑεν ἑλών, von dort beginnend, Od. 8, 500; τὴν δὲ προτὶ οἷ εἷλε Il. 21, 508 vgl. Od. 24, 348; ἀγκὰς ἑλεῖν Od. 7, 252 Il. 24, 227, ἑλεῖν ohne Zusatz = umarmen, Od. 11, 205; ὀδὰξ ἑλεῖν οὖδας Il. 11, 749, γαῖαν ἀγοστῷ 11, 425, ἔπαλξιν χερσί 12, 397, χαλκὸν ὀδοῠσιν 5, 75, χερσὶ δόρυ 15, 474; παρϑένον χερὶ χερὸς ἑλών Pind. P. 9, 216; ἐν χερσὶν ἑλεῖν Od. 12, 229 Theocr. 3, 41, μετὰ χερσὶν ἕλοντο Od. 8, 372; – καϑαρὰ χροῒ εἵμαϑ' ἑλοῠσα Od. 4, 750. – Häufig = fangen, in seine Gewalt bringen, von der Jagd sowohl, λέοντα ἐν βρόχοις Eur. Herc. Fur. 150, ἰχϑύν Theocr. 21, 49, als Menschen im Kampfe, ζωοὺς ἕλον πολλούς Il. 21, 102, ζῶντας Xen. An. 1, 6, 2. u. zwar in doppelter Beziehung, entweder das Einholen bezeichnend, neben παρελϑεῖν Il. 23, 345; Od. 8, 330, τοὺς φεύγοντας Lys. 2, 4, vgl. Il. 21, 555, Xen. Cyr. 4, 3, 17, od. mit dem Speere treffen, ἔγχεσιν ἑλεῖν Il. 17, 276, χαλκῷ 7, 77; ohne Zusatz = tödten Il. 15, 515. 16, 306, = gefangen nehmen 21, 77, Pferde erbeuten 17, 488; vgl. Soph. Phil. 435, wo der Schol. erklärt ἀναιρεῖν φαρμάκοις; Eur. Med. 389 Hec. 869; ähnlich πατρῷον αἷμα ταῖς ἐμαῖς χερσὶν ἑλεῖν Soph. O. C. 996; vgl. auch Xen. Cyr. 3, 4, 36. Daran reihen sich die beiden Bdign a) Einen über etwas ertappen, ἐπ' αὐτοφώρῳ, auf der That, Eur. Ion 1214; ἐπὶ κλοπῇ Plat. Legg. IX, 874 b; pass., ᾑρῆσϑαι κλοπεύς, als Betrüger erfunden worden sein, Soph. Ant. 493; mit dem partic., τήνδ' εἵλομεν ϑάπτουσαν 385; τινὰ κλέπτοντα Ar. Equ. 835, woran sich die gerichtlichen Ausdrücke reihen (vgl. διώκειν u. φεύγειν), τινά τινος, z. B. παρανοίας Aesch. 3, 156, Einen des Wahnsinnes überführen; Xen. Mem. 1, 2, 49; δώρων, der Bestechung, Ar. Nub. 582; οἱ δίκῃ καὶ ψήφῳ ἑλόντες Dem. 21, 11; δίκην, γραφὴν αἱρ εῖν, mit einer Klage durchdringen, 18, 3. 21, 181; Antiph. 2 α 5; Plut. Arat. 25; μή σε ψῆφος Ἀργείων ἕλῃ Eur. Or. 797; ἀγὼν ᾑρέϑη, der Kampf wurde gewonnen, Soph. O. C. 1148; auch von Sachen, τοῠτο ἐμὲ αἱρήσει, dies wird mich verurtheilen, Plat. Apol. 28 b; – b) mit Gründen überzeugen, für sich gewinnen, zunächst δελεάσμασί τινα ἑλεῖν Ar. Equ. 786; τὸν ἐρώμενον Plat. Lys. 205 e 206 a; ἄνϑρωπον Xen. Mem. 2, 3, 16; ὑπὸ χρημάτων αἱρεϑῆναι, bestochen werden, Plut. Cat. min. 18 u. öfter; οἱ λέγοντες αἱροὖσιν, sie überreden, Ael. H. A. 14, 13 V. H. 1, 25; ohne acc. oft bei Her., ὁ λόγος αἱρεῖ, die gesunde Vernunft kehrt, 2, 53; γνώμη 2, 43; ὅ τι ἂν ὁ λογισμὸς αἱρῇ, was die Rechnung ergiebt, erweif't, Aesch. 3, 59. Ebenso Plat. ὁ λόγος αἱρεῖ Phileb. 35 d Crit. 48 c, αἱροῠντος λόγου Rep. IV, 440 b, u. mit hinzugefügtem ἡμᾶς X, 607 b, u. ohne λόγος, χαλεπώτερον ἑλεῖν, ὡς, es ist schwerer zu erweisen, daß, Theaet. 179 c; auch öfter Plut., z. B. Sympos. 3, 4 τρίτον τοῠτο τὸ περὶ τὰς ταφὰς αἱρεῖ, ϑερμότερα τὰ ϑήλεα εἶναι. – Sehr gewöhnlich von Hom. an: im Kriegeerobern, einnehmen, πόλιν Iliad. 2, 37, νῆας 13, 42, πόλιν Aesch. Pers. 861; Her. 1, 162; Thuc. 2, 25 u. die Folgenden; νήσους Her. 3, 39; τὰ τόξα αἱρεῖ Τροίαν Soph. Phil. 113, χώραν Tr. 240; τοὺς Ἐρετριέας Plat. Legg. III, 698 d; τὸν βασιλέα, besiegen, Xen. Hell. 3, 5, 1; von Plut. Pomp. 65 verbunden mit καταπολεμῆσαι τὰς δυνάμεις. – Auch von Affectionen des Körpers und der Seele wird sehr häufig gesagt, daß sie die Menschen ergreifen, so ἵμερος αἱρεῖ τινα Iliad. 3, 446, πόϑος Od. 4, 596, τὴν δ' ἅμα χάρμα καὶ ἄλγος ἕλε φρένα Od. 19, 471, ἄχος Il. 13, 581, χόλος 4, 23, μένος 5, 136, ἄτη 16. 805, δέος 17, 67, τρόμος 19, 14, ϑάμβος Od. 3, 372, τάφος 21, 122, οἶκτος 2, 81, λήϑη Il. 2, 34, σκότος 16, 607, ὕπνος 10, 192, κοῖτος Od. 19, 515; ὕπνος Soph. Ant. 605; umgekehrt Thuc. ὕπνον αἱρεῖν, sich schlafen legen; ϑάμβος Ar. Av. 782; ἔρως Eur. Rhes. 856, οἶκτος El. 972, φϑόνος Or. 972; νόσημα Plat. Theaet. 142 b, wo der Schol. καταπονεῖ erkl., überwältigen. – Umgekehrt κῠδος, Ruhm erlangen, Il. 17, 321; στεφάνους Pind. P. 3, 133; τὰ Ἴσϑμια, den Sieg in den isthmischen Spielen, Simonid. – 2) Med., für sich nehmen, Od. 2, 357, Ὠρίων' ἕλετο ῥοδοδάκτυλος ἠώς Od. 5, 121 vgl. κακά νιν μοῖρα ἕλοιτο Soph. O. R. 885, εἰ γάρ πως εἴη αὐτάγρετα πάντα βροτοῖσιν, πρῶτόν κεν τοῠ πατρὸς ἑλοίμεϑα νόστιμον ἦμαρ Od. 16, 149, ὦ φίλοι, ἀνέρες ἔστε καὶ ἄλκιμον ἦτορ ἕλεσϑε Il. 5, 529; – σφαῖραν καλὴν μετὰ χερσὶν ἕλοντο Od. 8, 372, εἵλετο δ' ἄλκιμον ἔγχος Il. 3, 338; in vielen Verbindungen gebraucht Hom. act. u. med. ohne Unterschied, so daß also in ihnen geradezu das med. für das act. steht; lehrreich z. B. Iliad. 15, 125, wo Athene dem Ares den Helm abnimmt, τοῦ' δ' ἀπὸ μὲν κεραλῆς κόρυϑ' εἵλ ε τ ο καὶ σάκος ὤμων, ἔγχος δ' ἔστησε στιβαρῆς ἀπὸ χειρὸς ἑλοῠσα; – δαῖτα ἑλέσϑαι Od. 20, 117, δεῖπνον Iliad. 2, 399, δόρπον 18. 298, πιέειν δ' οὐκ εἶχεν ἑλέσϑαι Od. 11, 584; vgl. οἶνον ἑλεῖν Od. 21, 294; ἑλέσϑαι ἄριστον Her. 3, 26; σῖτον Thuc. 2, 75, u. öfter; δεῖπνον Xen. Cyr. 8, 1, 13; ὕπνου δῶρον Il. 7, 482, ὕπνον Thuc. 2, 75; – erlangen, erreichen, empfangen, ἄσπετον ὦνον ἕλοιτο Od. 14, 297, μυρί' ἕλοντο 15, 367, vgl. λέβηϑ' ἕλε Il. 23, 613; – ἐπὶ ἴστορι πεῖραρ ἑλέσϑαι Il. 18, 501; – ἐμεῠ δ' ἕλετο μέγαν ὅρκον Od. 4. 746, er nahm mir einen Eid ab, Τρωσὶν γερούσιον ὅρκον ἕλωμαι = παρὰ τῶν Τρώων Iliad. 22, 119. – Sich für etwas entscheiden, wählen, Iliad. 16, 282 Πηλείωνα μηνιϑμὸν μὲν ἀπορρῖψαι, φιλότητα δ' ἑλέσϑαι; sich etwas auswählen, aussuchen, Illad. 9, 578 τέμενος ἑλέσϑαι, 139 γυναῖκας, 10, 235. 242 ἕταρον; – πόλεμον πρὸ εἰρήνης, den Krieg dem Frieden vorziehen, Her. 1, 87; πρὸ δέκα μνῶν Xen. Mem. 2, 5, 3; vgl. Plat. Rep. II, 366 b Crit. 52 b; bes. ἀντί τινος, z. B. ἀντὶ πάντων, es Allem vorziehen, Arist. Eth. Nic. 9, 8; Xen. An. 1, 7, 3; ἀντὶ τοῠ πολεμεῖν ἑλέσϑαι δουλεύειν Mem. 2, 1, 13; auch mit dem gen., noch häufiger μᾶλλον ἤ, Plat. Apol. 38 e Gorg. 469 c; Xen. Apol. 9, so daß μᾶλλον αἱρεῖσϑαι geradezu lieber wollen heißt, und ohne μᾶλλον Xen. Ages. 4, 5. Vgl. περὶ πλείονος τῆς πίστεως Dinarch. 3, 10; πῦρ ἱερὸν οὐκ ἄμεινον αἱρούμενοι ἑτέρου Plut. Symp. 7, 4, 3. – Daher geradezu wollen, σὺ οὖν πότερον αἱρεῖ Plat. Rep. I, 347 e; u. bes. wählen, στρατηγόν Her. 6, 67; Thuc. 8, 82; ἄρχοντα Xen. Cyr. 1, 5, 5, δικαστήν 2, 4, 8; ἐπὶ τὴν ἀρχήν, zu dem Amte, Plat. Men. 90 b Legg. VII, 809 a 709; εἱλόμην ῥᾳϑυμεῖν Isocr. 4, 3; mit folgdm inf. Ar. Eccl. 2. 17; ἐκ τριῶν ἕν Soph. Tr. 747; τὰ τῶν Ἀϑηναίων, die Partei der Athener ergreifen, Thuc. 3, 63; Ἀϑηναίους 3, 56; ἄλλους Her. 1, 108; Κῠρον Xen. Hell. 3, 1, 3, u. Sp.; bes. einer philosophischen Sekte beitreten, τὰ Πλάτωνος Luc. Hermot. 85; αἱρεῖσϑαι γνώμην, eine Meinung billigen, annehmen, Her. 4, 137. 139; ᾐρηνται, sie haben gewählt, Xen. An. 5, 6, 12, ᾑρημένοι στρατηγόν Hell. 1, 4, 12; aber pass. ῂρημένος στρατηγός ib. 21 u. οἱ προστατεῖν αἱρούμενοι Men. bei Stob. flor. 45, 5.
-
72 ΔΕ'Χομαι
ΔΕ'Χομαι, annehmen, aufnehmen, erwarten; Depon. Med., δέχομαι, δέξομαι, ἐδεξάμην, δέδεγμαι, aorist. passiv. ἐδέχϑην in passiver Bedeutung; das praes. heißt Ionisch, Aeolisch und Dorisch δέκομαι, Ahrens Dial. Dor. p. 82; dies δέκομαι ist für die ältere Form zu halten, Wurzel Δεκ –, obgleich es sich bei Homer nicht findet, welcher die jüngere Präsens-Form, das Attische δέχομαι, mehrmals gebraucht; außerdem finden sich bei Homer Formen vom futur. δέξομαι und vom aorist. ἐδεξάμην und einige Formen, welche verschieden beurtheilt werden können: δεδέξομαι, Iliad. 5, 238, der Form nach futur. exact., der Bdtg nach futur. exact. oder einfaches futur.; δέχαται, Iliad. 12, 147, der Form nach wohl sicher perfect., ohne Reduplication, der Bdtg nach perfect. oder praes.; ἐδέγμην, Odyss. 9, 513; δέκτο, Iliad. 15, 88; imperativ. δέξο, Iliad. 19, 10; imperativ. δέδεξο, Iliad. 20, 377; infinit. δέχϑαι, Iliad. 1, 23; particip. δέγμενος, Odyss. 20, 385; δέγμενοι Iliad. 18, 524; δεδεγμένος, Iliad. 4, 107; δεδεγμένα. Iliad. 23, 273. Wenn anders durch δέχαται feststeht, daß Homer ein nichtreduplicirtes perfect. von δέχομαι kennt, so können offenbar die Formen ἐδέγμην, δέκτο, δέξο, δέδεξο, δέχϑαι, δέγμενος, δέγμενοι, δεδεγμένος, δεδεγμένα eben so wohl perfect. und plusquamperfect. wie syncopirte Aoriste sein; in δέδεξο und δεδεγμένος, δεδεγμένα shucopirte Aoriste zu sehn verhindert die Reduplication so wenig wie der Accent, welchen letzteren in δεδέξο und δεδέγμενος, δεδέγμενα zu ändern beliebig scelsteht, wie man auch δεγμένος, δεγμένοι statt δέγμενος, δέγμενοι betonen darf, Von der syntactischen Tempusbdtg aus dem Zusammenhange der einzelnen Stellen Entscheidungsgründe in dieser Sache hernehmen zu wollen ist um so unthunlicher, als die Enallage der Temrora bei Homer ein so sehr weites Gebiet hat; man denke nur z. B. an βεβήκει und βεβλήκει. Deshalb ist auch Buttmanns Ansicht für verfehlt zu halten, welcher Ausf. Gr. Ausg. 2 Bd 2 § 114 S. 148 die fraglichen Formen in zwei Gruppen vertheilt, aorist. syncop. ἐδέγμην » ich nahm an« und perfect. mit Präsens-Bedtg δέδεγμαι oder δέγμαι » ich erwarte« nebst plusquamperf. ἐδέγμην mit Imperfect-Bdtg. Wie mißlich es um diese zu scharfe Unterscheidung steht, zeigt schon z. B. die Stelle Iliad. 22, 340 ἀλλὰ σὺ μὲν χαλκόν τε ἅλις χρυσόν τε δέδεξο, wo Buttmann die einfache und natürliche Erklärung »nimm an« vetwerfen muß, um einen seiner Theorie entsprechenden Sinn »erwarte«, »sei gewärtig«, »sei bereit anzunehmen«, in die Worte des Dichters hineinzukünsteln. Auch Iliad. 11, 124 ist χρυσὸν Ἀλεξάνδροιο δεδεγμένος sicherlich nicht = »erwartend«, sondern = »empfangen habend«. Seiner Bedeutung wegen hat man auch das vereinzelte δεδοκημένος Iliad. 15, 730 hierhergezogen, welches der Form nach zu δοκέω gehört. ἔνϑ' ἄρ' ὅ γ' ἑστήκει δεδοκημένος, ἔγχεϊ δ' αίεὶ Τρῶας ἄμυνε νεῶν, den Angriff erwartend stand er da; Apoll. Lex. Homer. p. 57, 17 δεδοκημένος· ἐκδεχόμενος, ἐπιτηρῶν; vgl. δοκεύω. Die Formen δειδέχαται. δειδέχατο, δείδεκτο s. s. v. δείκνυμι. Vgl. noch die Homerischen composita ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἐκδέχομαι, παραδὲχομαι, προσδέχομαι, ὑποδέχομαι. Die Dichter nach Homer gebrauchen zum Theil die mehrdeutigen Homerischen Formen von δέχομαι und außerdem noch einige ähnliche; z. B. Hom. hymn. Apoll. 538 δέδεχϑε, Hesiod. Scut. 214 δεδοκημένος, Pind. Pyth. 8, 19 ἔδεκτο, Erinna Anth. P. 6, 352 (Bergh. P. L. G. ed. 2 frgm. 4 p. 703) δέξο; Eurip. Rhes. 525 δέχϑαι; Theocrit. 7, 78 ἔδεκτο. Bei Aeschyl. und Sophocl. nur Formen vom regelmäß. Attischen a verbo δέχομαι, δέξομαι, ἐδεξάμην, δέδεγμαι. Die Bedeutung von δέχομαι ist ursprünglich rein sinnlich; so z. B. Ham. Iliad. 1, 596 παιδὸς ἐδέξατο χειρὶ κύπελλον, Odyss. 5, 462 Ἰνὼ δέξατο χερσὶ φίλῃσιν. Von λαμβάνειν unterscheidet Ammon. Voc. diff.. δέχεσϑαι so : Λᾳβεῖν καὶ δέξασϑαι διαφέρει· λαβεῖν μὲν γάρ ἐστι τὸ κείμενόν τι ἀνελέσϑαι, δέξασϑαι δὲ τὸ διδόμενον ἐκ χειρός. Daß die Hand allerdings ursprünglich bei δέχεσϑαι eine Haupteolle spielte, δέχεσϑαι = mit der Hand annehmen, fassen, zeigt schon die Verwandtschaft mit δεξιός und δέκα, welche man vgl. Δέχεσϑαι und λαμβάνειν verbunden Demosth. 19, 139 οὐκ ἐδέξαντο οὐδ' ἔλαβον ταῦτα οἱ τῶν Θεβαίων πρέσβεις, nämlich χρήματα ἃ ἐκεῖνος ἐβούλετο δοῠναι; Xenoph. Cyr. 1, 4, 26 τοὺς λαβόντας καὶ δεξαμένους τὰ δῶρα. Im Einzelnen heißt δέχομαι; – 1) das Gegebene annehmen, δεκόμεϑα τὰ διδοῖς Her. 8, 137; ἀρχὴν διδομένην Thuc. 1, 76; τοῦτο δέχεσϑαι τὸ διδόμενον παρὰ σοῠ Plat. Gorg. 499 c. So schon Hom. Iliad. 5, 227 μάστιγα καὶ ἡνία δέξαι, 6, 46 δέξαι ἄποινα; παρακαταϑήκην Plat. Rep. IV, 442 e; τὶ ἐν παρακαταϑήκῃ Pol. 33, 12; μισϑὸν τῆς φυλακῆς Plat. Rep. III, 416 e; φόρον Thuc. 1, 96; χάριν, ὅρκον u. ä. Oft verbunden διδόναι καὶ δέχεσϑαι, z. B. δίκην H. h. Merc. 312; δίκαια Thuc. 1, 37; vgl. 5, 59; πίστεις Plat. Phaedr. 256 d. – Gew. παρά τινός τι, Il. 19, 10; Soph. Ai. 646; Her. 3, 39; μνήμῃ παρὰ τῶν πρότερον δεδεγμένος Thuc. 1, 9 u. Folgde; auch ἔκ τινος, z. B. τὸ διδόμενον ἐξ ἐκείνου Her. 8, 114; Soph. O. R. 1107; λόγον ἔκ τινος Eur. Mad. 924; mit dem bloßen gen., κύπελλον ἐδέξατο ἧς ἀλόχοιο Il. 24, 305; vgl. 14, 203 δεξάμενοι Ῥείας; zweideutig Iliad. 11, 124 χρυσὸν Ἀλεξάνδροιο δεδεγμένος, »Gold des A. empfangen habend« oder »vom A. Gold empfangen habend«; δέχου δὲ χειρὸς τῆς ἐμῆς βέλη τάδε Soph. Phil. 1271; vgl. Eur. Hipp. 89; aber χρυσὸν ἀνδρὸς ἐδέξατο τιμήεντα, Od. 11, 327, heißt: sie nahm Gold für ihren Mann. Auch c. dat., Einem etwas abnehmen, Θέμιστι δέκτο δέπας Il. 15, 88, vgl. Scholl. Aristonic.; Iliad. 2, 186 δέξατό οἱ σκῆπτρον, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἀρχαϊκώτερον δέξατο αὐτῷ τὸ σκῆπτρον ἀντὶ τοῠ παρ' αὐτοῦ; vgl. Porson zu Eur. Hec. 533. – 2) gastlich aufnehmen, bewirthen; oft absol.; Iliad. 18, 331 οὐδ' ἐμὲ νοστήσαντα δέξεται ἐν μεγάροισι γέρων Πηλεὺς οὐδὲ Θέτις μήτηρ, also den heimkehrenden Sohn vom Hause; Odyss. 19, 316 ξείνους αἰδοίους ἀποπεμπέμεν ἠδὲ δέχεσϑαι; Iliad. 6, 483 ἡ δ' ἄρα μιν κηώδεϊ δέξατο κόλπῳ, Andromache den Astyanar; χώρᾳ Eur. Med. 713; δόμοις Soph. O. R. 818 u. öfter; auch von der Erde, dem Hades, der die Todten aufnimmt, Tr. 1075; πόλει Thuc. 4, 103; – εἰς στέγος Soph. El. 1156; εἰς τὴν πόλιν Thuc. 3, 28; εἴσω 6, 44; dah. übertr., εἰς τὸ σῶμα πιόντα καὶ φαγόντα Plat. Prot. 314 a. – Auch mit folgenden Bestimmungen: ἀγαϑῷ νόῳ, Her. 1, 60; δωρήμασιν, Soph. O. C. 4; φίλως τινά, Tr. 625; λαμπροῖς δείπνοις δεξόμεϑ' ὑμᾶς, Anaxand. Ath. IV, 131 (v. 2); φιλοφρόνως, ἵλεῳ, Plat. Legg. V, 747 e VI, 771 a. Aehnl. ἱκέτην, Soph. O. C. 44; Xen. Cyr. 4, 6, 2. – Bei Men. fr. inc. 230 auch von der Frau, empfangen, ἐδεξάμην, ἔτικτον. – 3) gnädig aufnehmen, annehmen; von Menschen, Iliad. 23, 647 τοῦτο ἐγὼ πρόφρων δέχομαι; von den Göttern, ἱρά, Il. 2, 420; σφάγια – εὐμενής Ar. Lys. 204; dgb. λιτὰς οὐ δέχεσϑαι, nicht annehmen, verwerfen, Soph. Ant. 1007. So auch, wie δέχει δὲ τοῠτον τὸν νῦν διδόμενον λόγον Plat. Phil. 11 c gesagt wird, eine Rede gut aufnehmen, annehmen; Od. 20, 271 καὶ χαλεπόν περ ἐόντα δεχώμεϑα μῦϑον, laßt uns die Rede hinnehmen, obgleich sie hart ist; oft τοὺς λόγους, Aesch. Ag. 1090; Her. 9, 5; Thuc. 1, 95 u. öfter, die Rede billigen, wie Pol. 1, 45 ἐπαινέσαι καὶ δέξασϑαι τὴν προϑυμίαν vrbdt; auch allgem., vernehmen, ὠσὶν ἠχήν, Eur. Bacch. 1086; φήμην, μύϑων ὀμφάν, I. T. 1 496 Med. 175; annehmen, τὰ συμφέροντα τῶν λόγων, σύμβουλον, Soph. Phil. 131. 1305; νόμον, Plat. oft; τεκμήρια, Menex. 238 a; τὰ παραγγελλόμενα, Thuc. 2, 11, vgl. 4, 122; u. τὰς ἀκοὰς ἀβασανίστως δ. 1, 20. Dah. οἰωνόν, eine Vorbedeutung annehmen, Her. 9, 91; ebenso τὸ ῥηϑέν, Soph. El. 658; Her. 1, 63; u. ohne Zusatz, Xen. An. 1, 8, 17; vgl. χαίρετον ἄμφω – δεχόμεϑα Ar. Av. 645, u. Eupol. Dem. fr. 19; – auch = verstehen, deuten, bes. Schol. Uebertr., μηδὲ συμφορὰν δέχου τὸν ἄνδρα Soph. Ai. 68, glaube nicht, daß dir dieser Mann zum Unglück sein wird. – Aehnl. κῆρα Il. 18, 115, erdulden, sich gefallen lassen; δαπάνην, über sich nehmen, Pol. 32, 14; vgl. Paus. 3, 17, 9. – 4) im feindlichen Sinne, Jemandem Stand halten, den Kampf mit ihm aufnehmen, τόνδε ἐπιόντα δ δέξομαι δουρί Il. 5, 238; so πολε μίους, oft Histor., von Her. 3, 54 an; τὴν ἔφοδον Thuc. 4, 126; übertr., τὴν πρώτην ἔφοδον τοῦ λόγου Plat. Phaed. 95 b; auch δέχεσϑαι εἰς χεῖρας, Xen. An. 4, 3, 31. – 5) mit 4) hängt eng zusammen die Bdtg erwarten, welche besonders den oben aufgeführten mehrdeutigen Homerischen Formen angehört; wenn von einem feindlichen Erwarten die Rede ist, lassen sich 4) und 5) meist gar nicht unterscheiden; interessantist z. B. Theocrit. 25, 228 αὐτὰρ ἐγὼ ϑάμνοισιν ἄφαρ σκιεροῖσιν ἐκρύφϑην ἐν ῥίῳ ὑλήεντι δεδεγμένος ὁππόϑ' ἵκοιτο, καὶ βάλον ἆσσον ἰόντος ἀριστερὸν εἰς κενεῶνα τηϋσίως: hier ist von feindlichem Erwarten die Rede, aber durch das ὁππόϑ' ἵκοιτο ist doch deutlich, daß δεδεγμένος nicht das Aufnehmen des Kampfes bezeichnet, sondern nur das Warten vorher; Iliad. 4, 107 αἰγὸς ἀγρίου, ὅν ῥά ποτ' αὐτὸς ὑπὸ στέρνοιο τυχήσας πέτρης ἐκβαίνοντα, δεδεγμένος ἐν προδοκῇσιν, βεβλήκει πρὸς στῆϑος; Iliad. 15, 745. 12, 147; – Odyss. 9, 513 αἰεί τινα φῶτα μέγαν καὶ καλὸν ἐδέγμην ἐνϑάδ' ἐλεύσεσϑαι; Odyss. 12, 230; Iliad. 2, 794 δέγμενος ὁππότε ναῦφιν ἀφορμηϑεῖεν Ἀχαιοί; 18, 524 δέγμενοι ὁππότε μῆλα ἰδοίατο καὶ βοῠς; 9, 191 δέγμενος Αἰακίδην, ὁπότε λήξειεν ἀείδων; 10, 62 δεδεγμένος εἰς ὅ κεν ἔλϑῃς; von Sachen, Iliad. 23, 273 ἱππῆαςτάδ'ἄεϑλα δεδεγμένα κεῖτ' ἐν ἀγῶνι, Apollon. Lex. Homer. p. 57, 12 δεδεγμένα· προσδεχόμενα. Das praes. hat diese Bdtg Eurip. Orest. 1217 παρϑένου δέχου πόδα, erwarte die Ankunft der Jungfrau. – 6) Ausder Bdtg 3) folgt, gew. mit dem Zusatz μᾶλλον, die Bdtg lieberwollen; δέχεσϑαί τι ἀντί τινος, eins dem andern vorziehen, z. B. μᾶλλον ἢ τὸ Δαρείου χρυσίον κτήσασϑαι δεξαίμην πολὺ πρότερον ἑταῖρον Plat. Lys. 211 e; vgl. Gorg. 475 d: Xen. Hell. 5, 1, 14. Auch μῶν οὐκ ἂν δέξαισϑε οἰκεῖν μετὰ φρονήσεως ἁπάσης ἢ χωρὶς τοῠ φρονεῖν Plat. Phil. 63 b. – 7) intrans., ὥς μοι δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ αἰεί, es folgt ein Uebel auf das andere, Il. 19, 290; ἄλλος δ' ἐξ ἄλλου δέχεται χαλεπώτερος ἆϑλος Hes. Th. 800; ἐκ δὲ τοῠ στεινοῠ τὸ Ἀρτεμίσιον δέκεται αἰγιαλός Her. 7, 176.
-
73 ΕΠω
ΕΠω, 1) activ., um Etwas sein, um Etwas beschäftigt sein, besorgen, behandeln, sicher nur partic. praes., τὸν δ' εὗρ' ἐν ϑαλάμῳ περικαλλέα τεύχε' ἕποντα Il. 6, 321, er fand ihn seine Waffen besorgend; denn in den anderen Stellen steht eine Präposition dabei, so daß man eine Tmesis annehmen kann. Δόλοπος περὶ τεύχε' ἕπουσιν, sie sind um die Waffen beschäftigt, kämpfen darum, 15, 555; ἀμφ' Ὀδυσῆα ἕπον, sie waren um den Odysseus beschäftigt, griffen ihn von allen Seiten an, 11, 483, μετὰ Τυδέος υἱὸν ἕπουσα, Athene, die nach des Tydeus Sohne eilt, um ihm beizustehen, 10, 516; τὸν δέρον ἀμφί ϑ' ἕπον, und waren um ihn beschäftigt, Il. 7, 316 Od. 8, 61; vgl. die Composita, in denen sich das impf. εἷπον, u. ohne augm. ἕπον, wie der aor. ἔσπον, inf. σπεῖν, partic. σπών findet. – 2) Med. ἕπομαι, impf. εἱπόμην, ep. auch ohne augm. ἑπόμην, fut. ἕψομαι, aor. ἑσπόμην, σπέσϑαι, imperat. σποῠ, ep. σπεῖο, Il. 10, 285, poet. auch in den übrigen Modis ἕσπωμαι, ἑσποίμην, ἑσπέσϑω, Il. 12, 350. 363 (ἅμ' ἑσπέσϑω), ἑσπέσϑαι (Il. 5, 423 u. Od. 4, 38, wo Bekker ἅμα σπέσϑαι schreibt), ἑσπόμενος tin Compositis aber ἐπισπέσϑαι, ἐπισπόμενος); über den Spiritus asper dieser Formen vgl. Spitzner ezc. X zur Iliade; die Form ἕσπεται, Od. 4, 826, ist von Bekker mit ἔρχεται vertauscht; Sp. haben auch Präsensform ἕσπομαι, – (lat. sequor), – fol gen, mitgehen, das Geleit geben, u. bes. dem Führenden, Vorangehenden nachgehen, ὁ μὲν ἦρχ', ὁ δ' ἅμ' ἕσπετο, Il. 11, 472; ὡς εἰπὼν ἡγεῖτ', ἡ δ' ἕσπετο, oft, οὐκ ἔφασαν ἕψεσϑαι ἡγεομένοισι Her. 8, 2, wie auch bei Plat. τὸ μὲν γούμενον – τὸ δ' ἑπόμενον einander gegenübersteht, Rep. VIII, 564 b; vgl. οἷν ἑπόμεϑα ᾑ ἂν ἄγητον Phaedr. 237 b; der gewöhnliche Ausdruck von den einem Anführer folgenden, mit ihm oder ihm nachziehenden, ihm Gehorsam leistenden Schiffsgeschwadern oder Kriegerschaaren, Hom. überall. Gew. Verbindungen sind ἕπεσϑαι ἅμα τινί, Il. 2. 534 u. öfter; Soph. El. 253; Eur. Herc. Für. 1323; Her. 5. 106; Plat. Legg. I, 631, c; auch doppelt, οἵ τοι ἅμ' αὐτῷ Ἴλιον εἰς ἅμ' ἕποντο, Od. 11, 372, vgl. 15, 541; ohne Casus, ἅμ' ἕπεσϑαι, Hom., wie Soph. O. R. 471 Ai. 801; – μετά τινος, Ar. Plut. 823; Thuc. 7. 52; Plat. Menex. 235 b Phil. 30 c Phaedr. 250 b; Xen. Hell. 5. 2. 19 u. Sp., wie Luc. Nav. 1; anders μετὰ κτίλον ἕσπετο μῆλα, hinterhergehen, Il. 13, 492, u. ähnlich, doch mehr absolut zu fassen, μετὰ ταῠτα περὶ φιλίας ἕποιτ' ἂν διελϑεῖν, Arist. Eth. 7, 1; μετά τινι, Il. 18, 234; – σύν τινι, Od. 7, 304, vgl. σὺν δ' ὁ ϑρασὺς εἵπετ' Ὀδυσσεύς 10, 436; Soph. Tr. 560; Xen. Cyr. 5, 2, 13 An. 1, 3, 6 u. öfter; – ἐπί τινι, Eur. Alc. 1032; Xen. Cyr. 5, 2, 1. 3, 40. 5, 37 u. Sp., wie D. Cass. 75, 3; ἐπί τινος, Od. 1, 278. 2, 197; τὸν ἕτερον ἐπὶ τοῦ ἑτέρου κατ' οὐρὰν ὲπόμε νον Ath. VII, 281 f; – mit ὄπισϑεν, Aesch. Pers. 962; Her. 1, 45. 59 u. öfter; ἕπεο προτέρω, tritt näher heran, Il. 18, 383; – Pind. vrbdí es auch mit dem acc., N. 10, 37; vgl. Qu. Sm. 1, 341; αὐτὴ εἵπετο τὸ φεῠγον Luc. Asin. 51. – Auch der Ordnung od. Zeit nach folgen, οἱ πρόσϑεν παρέδοσαν ἡμῖν τοῖς ἑπομένοις ἐκείνοις, die Vorfahren übergaben uns, ihren Nachkommen, Plat. Phil. 17 d; öfter Arist. ἕπεται διελϑεῖν, es folgt, daß wir durchgehen, es reiht sich daran, Eth. 3, 4 (s. oben). – Selten feindlich, verfolgen, nachsetzen, ohne Casus, Il. 21, 256; τινί, 11, 154. 165. 754; οἳ ἅμ' ἕποντο, sie setzten auf der Ferse nach, 17, 753; ἀμφὶ δ' ἄρ' αὐτὸν ἕποντο, um ihn her gedrängt setzten sie nach, 11, 474; ϑηρίοις φεύγουσιν εἵποντο διώ-κοντες Xen. An. 5, 4, 24, öfter. – Absolut, ἕπεο προτέρω, komme näher, Od. 5, 91 Il. 18, 387; – καιροῖς τοῠ πολέμου, den günstigen Zeitpunkt ergreifen, benutzen, Plut. Pomp. 17; – folgen können, gleichen Schritt halten, ὃς καὶ ϑνητὸς ἐὼν ἕπεϑ' ἵπποις ἀϑανάτοισιν Il. 16, 154; Od. 6, 319; einzelne Glieder, ὥς τοι γούναϑ' ἕποιτο, die Beine kommen mit fort, reichen aus, Il. 4, 314; übertr., der Rede folgen können, sie verstehen, begreifen, ἆρ' ἕπομαί σου τῷ λόγῳ; verstehe ich dich recht? Plat. Prot. 319 a; Theaet. 102 c; οὐχ ἕσπου τοῖς λεχϑεῖσιν Polit. 280 b. – Uebertr. von Dingen, τρυφάλεια ἕσπετο χειρί, der Helm folgte der Hand, ließ sich abreißen, Il. 3, 376, ähnlich ἔπαλξις ἕσπετο 12, 398; von Brautgeschenken, die der Braut mitgegeben werden, ihr folgen, Od. 1, 278. 2, 197. – Dah. an Etwas haften, hangen, δουρὶ ἑπόμενος, von Einem, der am Speere steckt, Il. 12, 395, übh. eng mit Etwas verbunden sein, bes. κῠδος, τιμή, Ἅτη, Ruhm folgt ihm, ist sein Antheil, Il. 4, 415. 9, 512. 514; ὄλβος, μῶμος, τιμά u. ä., Pind. P. 5, 55. 1, 82 N. 10, 37; ᾡ τινι σὸν γέρας ἕσπητ' ἀγλαόν Ol. 8, 11; τόλμα καὶ δύναμις ἕσποιτο 9, 89; – ἔκ τινος, z. B. ἢ οὐ γιγνώσκεις, ὅ τοι ἐκ Διὸς οὐχ ἕπετ' ἀλκή, daß keine Abwehr von Zeus mit dir ist, dir zu Theil wird, Il. 8, 140, vgl. γνοίης χ' οἵη ἐμὴ δύναμις καὶ χεῖρες ἕπονται Od. 20, 237; ἐκ Διὸς ἀνϑρώποις ἕπεται τέκμαρ Pind. N. 11, 43; Ζεῦ, μεγάλαι ἀρεταὶ ϑνατοῖς ἕπονται ἐκ σέϑεν I. 3, 4, werden von dir den Menschen verliehen; νίκη ἕσπετο, Sieg wurde zu Theil, Aesch. Ag. 828, wie πειϑὼ δ' ἕποιτο καὶ τύχη πρακτήριος Suppl. 518; vgl. Xen. Hell. 2, 4, 18 νίκη ἡμῖν ἔσται ἑπομένη, wo aber ἑπομένοις.bessere Lesart ist; Sp., wie Paus. 8, 10, 9. – Aus Etwas folgen, hervorgehen, entstehen, ἕπεσϑαι δοκεῖ τῇ ἀχαριστίᾳ ἡ ἀναισχυντία Xen. Cyr. 1, 2, 7; τῇ ἀρετῇ τὸ σώζεσϑαι Lac. 9, 2; ἄλλα ϑ' ὅσα τῆς τοιαύτης ἐστὶ κατακοσμήσεως ἑπόμενα Plat. Polit. 271 e, was sich daraus ergiebt, folgt; τῶν ἔμπροσϑεν προειρημένων ἑπομένας ἀποδείξεις Rep. VI, 504 b; ἢ καὶ τοῠτο τοῖς ἔμπροσϑεν ἕπεται, ὅτι, oder ergiebt sich, folgt aus dem Vorhergehenden, daß –, Rep. III, 394 e. – Dah. zu Etwas passen, einer Sache entsprechen, sich dazu schicken, ἕπεται λόγος εὐϑρόνοις Κάδμοιο κούραις Pind. Ol. 2, 22, Schol. ἁρμόζει, u. öfter; τὸ πρέπον καὶ ἑπόμενον πάσῃ τῂ πολιτείᾳ τάττων Plat. Legg. VIII, 835 c; vgl. I, 632 c; τὰ τούτοις ἑπόμενα, was dem ähnlich ist, dergleichen, Rep. III, 406 d; Sp. – Aehnlich auch Νύμφαι αἵ ῥ' οὔτε ϑνητοῖς οὔτ' ἀϑανάτοισιν ἕπονται H. h. Ven. 260, die weder den Sterblichen, noch den Göttern ähnlich sind, zu ihnen gehören. – Häufig = den Anordnungen, Befehlen, Wünschen eines Andern Folge leisten, nachkommen, gehorchen, ἕπου, τὰ λῷστα τῶν παρεστώτων λέγει Aesch. Ag. 1023; μηνυτῆρος φραδαῖς Eum. 236; νόμοις Soph. frg.; ἀστένακτος αἰὲν ἑσπ όμην κακοῖς, ich fügte mich ohne Klagen dem Unglück, schickte mich in das Leid, Tr. 1063; ἔϑεσι καὶ νόμοις Plat. Legg. III, 680 a; Tim. 40 e.
-
74 ἀδινός
ἀδινός, ή, όν, Bedeutung und Ursprung nicht sicher, vielleicht verw. mit ἄδην oder mit ἁδρός wie κυδνός κυδρός, ψυδνός ψυδρός, vgl. πυκινός πυκνός; s. Buttmann Lexil. 1, 204; bei Hom. in 21 Stellen: ἀδινὸν κῆρ Iliad. 16, 481 Od. 19, 516, vgl. πυκιναὶ φρένες; ἠύτε ἔϑνεα εἶσι μελισσάων ἀδινάων Iliad. 2, 87, ἠύτε μυιάων ἀδινάων ἔϑνεα πολλά 2, 469; οἵ τέ οἱ (μοι) αἰεὶ μῆλ' ἀδινὰ σφάζουσι καὶ εἰλίποδας ἕλικας βοῠς Od. 1, 92. 4, 320; μνησάμενος δ' ἀδινῶς ἀνενείκατο Iliad. 19, 314, ἀδινὸν (v. l. ἀδινὰ Scholl.) στοναχῆσαι 18, 124, ἀδινὰ στεναχίζων 23, 225 Od. 24, 317, ἀδινὰ στενάχοντα Iliad. 24, 23 Od. 7, 274; κλαῖ' ἀδινὰ Iliad. 24, 510, ἀδινον γοόωσα Od. 4, 721, ἀδινοῠ ἐξῆρχε γόοιο Iliad. 18, 316. 22, 430. 23, 17. 24, 747, κλαῖον δὲ λιγέως, ἀδινώτερον ἤ τ' οἰωνοί, φῆναι ἢ αἰγυπιοὶ γαμψώνυχες, οἷσί τε τέκνα ἀγρόται ἐξείλοντο Od. 16, 216; ( πόριες) ἀδινὸν μυκώμεναι ἀμφιϑέουσιν μητέρας 10, 413; ἠδ' ὡς Σειρήνων ἀδινάων φϑόγγον ἄκουσεν 23, 326; man beachte, daß die letzte Stelle, von allen die sonderbarste, dem unächten, nachhomerischen Schlusse der Odyssee (nach Aristarch von 23, 297 ab) angehört. Grundbedeutung kann sein: fest, gedrungen; von Bienen- und Fliegenschwärmen wie von Schaafen u. Ziegen: dicht gedrängt; von der Stimme: kräftig, laut, tief; statt der Stimme der Sirenen nennt der Nachdichter Od. 23, 326 die Sirenen selbst ἀδινάς. – Hymn. Cerer. 67 τῆς ἀδινὴν ὄπ' ἄκουσα δι' αἰϑέρος ἀτρυγέτοιο ὥστε βιαζομένης; Soph. Trach. 847 ἀδινὰ δάκρυα; Pind. Pyth. 2, 98 δάκος ἀδινὸν κακαγοριᾶν; Apoll. Rh. scheint das Wort nicht mehr verstanden zu haben: 3, 1104 καί μιν ἀκηχεμένη ἀδινῷ προςπτύξατο μύϑῳ von ruhigem Gespräch; 4, 1422 ἃς φάτο λισσόμενος ἀδινῇ ὀπί von schwacher Stimme; 4, 1528 ἀδινὴ ἄτη; 2, 240 ἀδινὸν κῆδος; 3, 616 ἀδινὸς ὕπνος; 3, 1206 heißt ein geschenktes Gewand ἀδινῆς μνημήιον εὐνῆς. – Advb. ἀδινῶς Iliad. 19, 314, compar. ἀδινώτερον Od. 16, 216, s. oben. Uebrigens schrieb Herodian ἁδινός, Scholl. Iliad. 2, 87 δασυντέον τὸ ἁδινάων· ἀπὸ γὰρ τοῦ ἅδην καὶ ἁδινός ἡ κίνησις. So Merkel im Apoll. Rh.
-
75 ἤ [2]
ἤ, p., bes. ep. auch in ήέ gedehnt, Conjunction mit drei Hauptbedeutungen, trennend, fragend u. vergleichend. – 1) ἤ als Trennungspartikel, oder, oder auch, zwischen zwei Wörtern od. Sätzen, die als verschieden, häufig als einander ganz entgegengesetzt bezeichnet werden sollen; τούς μ' ἐκέλευσα Πύλονδε καταστῆσαι καὶ ἐφέσσαι ἢ εἰς Ἤλιδα Od. 13, 274; bei den Tragg. u. in Prosa, δρῶντ' ἢ λέγοντα Aesch. Prom. 663, χειμῶνα ἢ ϑάλπος Ag. 551, ζητῶν ὄλεϑρον ἢ φυγήν Soph. O. R. 659, χρηστοῦ ἢ πονηροῦ αὐτοῦ γενομένου Plat. Prot. 313 a, oft. Einzeln steht es immer in der Vrbdg σὺν τρισὶν ἢ τέτταρσι, Xen. An. 1, 8, 12; στάδια πέντε ἢ ἕξ, 5, 2, 4, wofür Soph. auch δύο ἢ καὶ πλέους ἡμέρας sagt, Tr. 940. – Häufig u. gewöhnlich, wenn die beiden Gggsätze als gleichbedeutend ausgesprochen u. sich bestimmt ausschließend gegenüber, od. auch als gleichbedeutend neben einander gestellt werden, steht es zwei- od. mehrmal, entweder – oder, sive – sive od. aut – aut, ἢ τεὸν ἢ Αἴαντος ἢ Ὀδυσῆος Il. 1, 138, εἷς δέ τις ἀρχὸς ἀνὴρ βουληφόρος ἔστω ἢ Αἴας ἢ Ἰδομενεὺς ἢ δῖος Ὀδυσσεύς, ἠὲ σὺ Πηλείδη ibd. 144, gleichviel, sei es nun Ajas od. Idom. u. s. w.; mit hinzutretendem καί, ἀλλ' ἄγε δή τινα μάντιν ἐρείομεν ἢ ἱερῆα ἢ καὶ ὀνειροπόλον 1, 62, wie Soph. O. R. 233; ἤ τις Ἀπόλλων ἢ Πὰν ἢ Ζεύς Aesch. Ag. 55; ἢ σεισ μὸν ἢ βροντὴν ἢ Διὸς σέλας Soph. O. C. 95; viermal, ibd. 251; ἤ τις ἢ οὐδείς, einer od. gar keiner, kaum einer, Her. 3, 140; διακινδυνεύοντα ἢ χρηστὸν γενέσϑαι ἢ πονηρόν Plat. Prot. 313 a. Abweichend ist Il. 2, 289, ὥς τε γὰρ ἢ παῖδες νεαροὶ χῆραί τε γυναῖκες, der Uebergang in die verknüpfende Partikel τε. – Vgl. noch ἤ τοι u. εἴτε. – Oft läßt es sich durch sonst, außerdem übersetzen, εἰδέναι δεῖ περὶ οὗ ἂν ᾖ βουλή, ἢ παντὸς ἁμαρτάνειν ἀνάγκη, oder es ist, wenn man es nämlich nicht weiß, nothwendig, daß man Alles verfehlt, d. i. man muß wissen, worüber Rath gehalten wird, sonst muß man..., Plat. Phaedr. 237 c; πᾶσα ἀνϑρώπου ψυχὴ τεϑέαται τὰ ὄντα, ἢ οὐκ ἂν ἦλϑεν εἰς τόδε τὸ ζῷον, sonst wäre sie nicht gekommen, ibd. 249 e; ἔργον γε οὐδαμοῦ ληπτέον ἢ εὐϑὺς ἐλεγχϑήσεται γελοῖος ὤν Xen. Mem. 1, 7, 2; vgl. Dem. 39, 33. – Dasselbe ἤ steht auch innerhalb einer Frage od. vrbdt zwei Fragen, τί σοι φάμενος ἢ τί ῥέξας Aesch. Ch. 314; τί χρή με στέγειν ἢ τί λέγειν πρὸς ἄνδρ' ὑπόπταν; was soll ich verheimlichen od. was soll ich sagen? Soph. Phil. 136. – Daraus ist abzuleiten – 21 ἤ in der Frage, zunächst in directer Doppelfrage, πότερον od. πότερα – ἤ, u. in indirecter, εἰ – ἤ, bei den Tragg. u. in Prosa die gewöhnliche Form, ob – oder; πότερα γὰρ αὐτοῦ ζῶντος ἢ τεϑνηκότος φάτις ἐκλῄζετο Aesch. Ag. 616; πότερον ἐκείνους καλῶμεν ἢ 'μοὶ τοῖςδέ τ' ἐξειπεῖν ϑέλεις Soph. Tr. 342; auch mit zweimaligem ἤ, πότερα δ' ἐν οἴκοις ἢ 'ν ἀγροῖς ὁ Λάϊος ἢ γῆς ἐπ' ἄλλης συμπίπτει φόνῳ O. R. 112; πότερα ἔστι τι ἓν ἢ οὐκ ἔστιν Plat. Prot. 324 d; Beispiele von εἰ – ἤ s. unter εἰ. – Auch ἆρ' οὖν τοῖς ποιηταῖς ἡμῖν μόνον ἐπιστατητέον – ἢ καὶ τοῖς ἄλλοις δημιουργοῖς, Plat. Rep. III, 401 a u. öfter. – Bei Hom. auch ἤ – ἤ, ἡμεῖς δὲ φραζώμεϑα, ἤ ῥ' αὖτις πόλεμον ὄρσομεν, ἢ φιλότητα βάλωμεν, ob wir die Schlacht wieder anfangen od. Freundschaft stiften sollen, Il. 4, 15, vgl. 1, 190. 10, 342 Od. 6, 142. 9, 175; eben so wo ein Zweifel ausgedrückt ist, μερμήριξε – ἢ – διώκοι, ἢ ὅ γε τῶν πλεόνων ἀπὸ ϑυμὸν ἕλοιτο Il. 5, 672; so nach δίζε 16, 713, πειρηϑῆναι 21, 225, ὁρμαίνω Od. 15, 299, μετὰ φρεσὶ νόησον Il. 20, 311; vgl. Orac. bei Her. 1, 65. Bei attischen Schriftstellern ist diese Vrbdg zweifelhaft, vgl. Elmsl. u. Herm. zu Eur. Med. 480; Aesch. ἑλοῦ γὰρ ἢ πόνων τὰ λοιπά σοι φράσω – ἢ τὸν ἐκλύσοντ' ἐμέ, Prom. 782; εἰδῶμεν ἢ νικῶμεν ἢ νικώμεϑα Ch. 745. – Das erste Frageglied steht auch ohne eine Partikel, οὐδέ τι ἴδμεν, ζώει ὅ γ' ἢ τέϑνηκεν Od. 4, 110; λοιμοῦ τις ἦλϑε σκηπτὸς ἢ στάσις πόλει Aesch. Pers. 701; ἥμαρτον ἢ ϑηρῶ τι τοξότης ἃς ἢ ψευδόμαντίς εἰμι Ag. 1167; Κρέοντος ἢ σοῦ ταῦτα τἀξευρήματα Soph. O. R. 378, vgl. πόϑεν λαβών; οἰκεῖον ἢ 'ξ ἄλλου τινός O. R. 1162; οὐδ' ἄν διαγνοίη λίνου ἢ καννάβιός ἐστι Her. 4, 76; ἐγρήγορας ἢ κα ϑεύδεις Plat. Prot. 310 b. Wie hier schon oft in dem zweiten Fragegliede eine Berichtigung oder Erwiderung auf das erste Frageglied liegt, so wird auch, wenn kein Frageglied vorausgegangen ist, eine Frage mit ἤ hinzugefügt, um durch eine das Gegentheil ausdrückende Frage die Richtigkeit des Gesagten auszudrücken, od., in Beziehung auf eine andere Frage, das, was am wahrscheinlichsten darauf geantwortet werden kann, hinzuzusetzen, ist es nicht etwa so, oder, wie das lat. an, Od. 1, 298 οὐδέ τί σε χρὴ νηπιάας ὀχέειν –. ἢ οὐκ ἀΐεις, οἷον κλέος ἔλλαβε δῖος Ὀρέστης; oder weißt du nicht, was für einen Ruhm Orestes erlangt hat? Welcher Ruhm doch eben dich auffordert, nicht mehr so kindisches Sinnes zu sein, sondern nach gleichem Ruhme zu streben; Od. 4, 710 τίπτε δέ μοι παῖς οἴχεται; οὐδέ τί μιν χρεὼ νηῶν ἐπιβαινέμεν –. ἢ ἵνα μηδ' ὄνομα αὐτοῦ λίπηται; oder soll er etwa deswegen weggehen, damit auch nicht einmal sein Name übrig bleibe (das wünschen sicher die Freier)? vgl. Il. 5, 466. Andere Stellen, wie Il. 7, 26. 17, 445, richtiger als selbstständige Fragen gefaßt und ἦ betont. – Πῶς οὖν Ὀδυσσεὺς πρὸς τάδ' οὐκ αὐτάγγελος πλεῖν ἦν ἑτοῖμος; ἢ φόβος τις εἶργέ νιν; oder ist es nicht so? hielt ihn nicht Furcht zurück? Soph. Phil. 565; οὐδ' ἔχω τί φῶ –. ἢ τοῠτο φάσκω ἔπος –; ἢ σῖγ' ἀτίμως στείχω; oder soll ich etwa? Aesch. Ch. 91 ff.; τῷ γὰρ ὄμνυτ'; ἢ σιδαρέοισιν (νο μίσμασιν); Ar. Nubb. 249; τίς οὖν δὴ ἦν ἡ διατριβή; ἢ δῆλον ὅτι τῶν λόγων ὑμᾶς Λυσίας εἱστία; oder bedarf es vielmehr der Frage nicht und ist klar –? Plat. Phaedr. 227 b; ἀλλὰ τίς σοι διηγεῖτο; ἢ αὐτὸς Σωκράτης; Conv. 173 a; εἰ δέ τινα ἄλλην ἡδονὴν παρέχεται, ϑαυμαστὸν οὐδέν · ἢ πῶς σοι φαίνεται, Rep. III, 390 a; διελέσϑαι οὐ σμικροῦ λόγου · ἢ σὺ οἴει; oder meinst du etwa? ibd. 400 c. – Eben so ἢ οὐκ, oder nicht, Il. 5, 349. 15, 506; Plat. Rep. II, 370 b 371 d. – Bei Hom. steht es auch so allein in indirecter Frage, ob, εἴσεται, ἢ καὶ ἐμὸν δόρυ μαίνεται Il. 8, 111; ἀλλ' ἄγε μοι τόδε εἰπέ –, ἢ καὶ Λαέρτῃ αὐτὴν ὁδὸν ἄγγελος ἔλϑω, sage mir, ob ich gehen soll, Od. 16, 138. – 3) als Vergleichungspartikel, al s. ganz gewöhnlich nach Comparativen, von Hom. an überall; zuweilen vrbdí es zwei Comparative, wodurch der erste als bedeutsamer hervorgehoben wird, πάντες κ' ἀρησαίατ' ἐλαφρότεροι πόδας εἶναι ἢ ἀφνειότεροι, sie möchten wünschen, lieber schnellfüßig als reich zu sein, Od. 1, 165; στρατηγοὶ πλείονες ἢ βελτίονες Ar. Ach. 1042; ἐποίησα ταχύτερα ἢ σοφώτερα Her. 3, 65; σοφώτερος ἢ ἀμαϑέστερος δοκεῖ εἶναι ἑαυτῷ, er meint mehr weise als ungebildet zu sein, Plat. Rep. III, 409 d; Theaet. 144 b; Legg. IV, 704 d u. Sp., φορτικώτερον ἢ φιλοσοφώτερον διαλέγεσϑ αι Plut. Sol. 3. – Erklärend tritt es auch zu einem Comparativ, dem schon ein von ihm abhängiger Genitiv vorhergeht, τίς ἂν αἰσχίων ταύτης εἴη δόξα ἢ δοκεῖν χρήματα περὶ πλείονος ποιεῖσϑ αι ἢ φίλους; welcher Ruf schimpflicher als dieser, daß man nämlich scheint, Plat. Crit. 44 c; οὗ τί ἂν μᾶλλον σπουδάσειέ τις ἢ τοῦτο Gorg. 500 c, vgl. Legg. V, 738 d VII, 811 d. – Bei Zahlbestimmungen wird ἤ auch ausgelassen, ἔτη μὴ ἔλαττον ἑξήκοντα γεγονώς Plat. Legg. VI, 759 d; Apol. 17 d; ἀποκτείνουσι οὐ μεῖον πεντακοσίους Xen. An. 6, 2, 24, nach den besseren mss. – Durch eine eigene Attraction steht der gen. nach ἤ in Vrbdgn, wie πηγαὶ ἑτέρου ποταμοῦ οὐκ ἐλάσσονος ἢ Μαιάνδρου Her. 7, 26; vgl. Herm. zu Viger. p. 787 u. Fäsi in Friedem. u. Seebode misc. crit. 2, 4, 697 ff. – Ueber die Vrbdg μεῖζον ἢ κατὰ ἄνϑρωπον s. κατά. – Ueber ἤ nach βούλομαι, lieber wollen, s. βούλομαι. – Auffallend ist ἤ beim superl., πίϑοιτό κεν ὔμμι μάλιστα ἢ ἐμοί Ap. Rh. 3, 91. – Häufiger beim Positiv mehrerer Wörter, in denen eine Vergleichung liegt, bes. ἄλλος, ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλά Soph. O. R. 595; Plat. Prot. 318 a; vgl. ἄλλος u. ἀλλοῖος; – ἕτερος ἤ Soph. Tr. 832; πέρα γ' ἴσϑι ἢ λέγω Phil. 1261; – ἐναντίος ἤ Plat. Gorg. 481 c, s. ἐναντίος; – ἴδιος ἤ Plat. Gorg. 481 c; – τῇ ὑστεραίᾳ ἢ ᾑ Conv. 173 a; – μηδὲν πρόσϑεν ἢ τὰ Λοξίου πειρώμεϑ' ἔρδειν Soph. El. 82; – διαφέρειν ἤ Plat. Phaedr. 228 d, διαφερόντως ἤ Phaedr. 85 b; vgl. διαφέρω, ἐπιϑυμέω, ζητέω. So bes. auch nach den Zahlwörtern διπλάσιος, πολλα πλάσιος, mehr als.
-
76 sicherstellen
гл.1) общ. доставить в безопасное место, доставить в надёжное место, обеспечить сохранность, установить, изъять (похищенное, орудие преступления и т. п.), убедиться, что... (Stellen Sie sicher, dass das Gerдt nicht auf dem Netzkabel steht. - Убедитесь, что аппарат не стоит на кабеле блока питания.), удостовериться, что..., аргументированно убедить, удостовёрить, удостовериться, конфисковать, обеспечивать, точно устанавливать (научный факт и т. п.), обезопасить2) тех. резервировать3) юр. арестовать, обеспечивать (materiell), обеспечить (materiell), конфисковывать, посадить под арест4) экон. гарантировать обеспечивать, констатировать, устанавливать5) бизн. организовать, позаботиться (о чем либо), проконтролировать, проследить (за), устроить, обеспечить6) внеш.торг. гарантировать7) судостр. обеспечивать безопасность -
77 убедиться, что...
vgener. sicherstellen (Stellen Sie sicher, dass das Gerät nicht auf dem Netzkabel steht. - Óáåäèòåñü, ÷òî àïïàðàò íå ñòîèò íà êàáåëå áëîêà ïèòàíèÿ.), sich versichern (Versichern Sie sich, dass....) -
78 Geld
Geld n 1. BANK, BÖRSE buyer’s rate (Geldkurs, Börsenkurs); 2. FIN, GEN, WIWI (infrml) bread, (infrml) dough, (BE) (infrml) dosh, money, (AE) (infrml) wampum • am Geld BÖRSE at the money (Optionen) • aus dem Geld BÖRSE out of the money (Optionen) • etw. für sein Geld bekommen WIWI get good value for money • Geld abführen STEUER pay over, transfer • Geld anlegen GEN invest money, put money down • Geld auf Abruf BANK, FIN money at call • Geld auf eine Hypothek aufnehmen GEN raise money on a mortgage • Geld auf etw. aufnehmen GEN raise money on sth • Geld aufnehmen BANK borrow funds, borrow money • Geld ausgeben GEN spend • Geld großzügiger ausgeben FIN loosen one’s belt • Geld investieren FIN invest money, put money down • Geld leihen 1. FIN lend money; 2. BANK borrow money • Geld scheffeln GEN (infrml) rake it in • Geld sparen BANK save • Geld spielt keine Rolle GEN money is no object • Geld von jmdm. borgen GEN borrow money from sb • Geld von jmdm. leihen GEN borrow money from sb • Geld vorübergehend anlegen BÖRSE park money • Geld wie Heu haben GEN (infrml) have money to burn • im Geld BÖRSE in the money (Optionen) • im Geld schwimmen GEN (infrml) awash with cash • (richtig) Geld in die Hand nehmen GEN (infrml) (really) go to great expense • um Geld ersuchen GEN appeal for funds • zu Geld kommen GEN come into money* * *n 1. < Börse> buyer's rate; 2. <Finanz, Geschäft, Vw> bread infrml, dough infrml, dosh infrml (BE), money, wampum infrml (AE) ■ am Geld < Börse> Optionen at the money ■ aus dem Geld < Börse> out of the money (Optionen) ■ etw. für sein Geld bekommen <Vw> get good value for money ■ Geld abführen < Steuer> pay over, transfer ■ Geld anlegen < Geschäft> invest money, put money down ■ Geld auf Abruf <Bank, Finanz> money at call ■ Geld auf eine Hypothek aufnehmen < Geschäft> raise money on a mortgage ■ Geld auf etw. aufnehmen < Geschäft> raise money on sth ■ Geld aufnehmen < Bank> borrow funds, borrow money ■ Geld ausgeben < Geschäft> spend ■ Geld großzügiger ausgeben < Finanz> loosen one's belt ■ Geld investieren < Finanz> invest money, put money down ■ Geld leihen 1. < Finanz> lend money; 2. < Bank> borrow money ■ Geld scheffeln infrml < Geschäft> rake it in infrml ■ Geld sparen < Bank> save ■ Geld spielt keine Rolle < Geschäft> money is no object ■ Geld von jmdm. borgen < Geschäft> borrow money from sb ■ Geld von jmdm. leihen < Geschäft> borrow money from sb ■ Geld vorübergehend anlegen < Börse> park money ■ Geld wie Heu haben infrml < Geschäft> have money to burn infrml ■ im Geld < Börse> in the money (Optionen) ■ im Geld schwimmen infrml < Geschäft> awash with cash infrml ■ um Geld ersuchen < Geschäft> appeal for funds ■ zu Geld kommen infrml < Geschäft> come into money* * *Geld
money, furniture of one’s pocket (coll.), gold, dimes, scales (US), (Bargeld) cash, (Börse) buyers, bid, prices negotiated, (Hartgeld) coin, (Kleingeld) small change, (Papiergeld) paper money (currency, notes), (Wechselgeld) change;
• für Geld mercenarily;
• gegen bares Geld for cash;
• hinter dem Geld her on the make (pitch, sl.);
• in Geld ausgedrückt in cash terms;
• in gutem Geld in good money;
• keinen Pfennig Geld not a shot in the locker;
• knapp an Geld low in cash, short of money;
• nur mit wenig Geld versehen scant of money;
• mit Geld wohl versehen moneyed, flush of money;
• ohne Geld moneyless, out of funds, without means, hard up for money;
• ohne jedes Geld out of cash, penniless, broke (sl.);
• so gut wie bares Geld as good as (equal to) cash;
• viel Geld verschlingend money-guzzling;
• Gelder means, sums of money, funds, purse;
• abgenutztes Geld worn currency;
• angelegtes Geld money put up, funds (money) invested, investment;
• fest angelegtes Geld tied-up (locked-up, Br.) money, lockup (Br.);
• mit Kündigungsfrist angelegtes Geld term (time, US) deposit;
• langfristig angelegte Gelder long-term (funded) capital;
• nicht angelegtes Geld unemployed money;
• sicher angelegtes Geld money safely invested;
• auf einem Sparkonto angelegtes Geld money on deposit account;
• anvertrautes Geld consigned (trust) money, money held on trust, trust fund;
• aufgebrauchtes Geld spent money;
• aufgenommene Gelder borrowed funds, borrowings, debts, accounts payable (US);
• aufgewandte Gelder money employed;
• in den Ferien ausgegebenes Geld holiday expenses;
• ausgeliehenes Geld money lent;
• an Kunden ausgeliehene Gelder (Bilanz) advances against customers;
• ausgezahltes Geld cash disbursements;
• ausstehendes Geld money due, outstanding money, outstandings;
• ausstehende Gelder outstanding debts, outs, accounts receivable (US);
• bares Geld [spot] cash, present (dry, ready, cash, US) money, ready coin (cash), specie, money down (sl.);
• auf dem Transport (unterwegs) befindliches Geld bullion in transit, money in the post (Br.) (mail, US);
• befristete Gelder tied-up funds, lockup (Br.) time deposits (US);
• benötigte Gelder necessary funds;
• bereitliegendes Geld cash in hand;
• vom Parlament bewilligte Gelder money provided by Parliament (Br.);
• billiges Geld cheap (light, easy[-terms]) money;
• ein bisschen Geld a little money;
• brachliegendes Geld dead money, money paying no interest (lying idle);
• brachliegende Gelder idle funds;
• durchlaufende Gelder cash in transit;
• eigenes Geld own money;
• eingeforene Gelder blocked funds, frozen money;
• eingegangene Gelder [cash] receipts, takings;
• eingehende Gelder money pouring (coming) in, receipt of money, receipts, takings;
• eingesammeltes Geld purse;
• mittels Zwangsvollstreckung eingetriebenes Geld money made;
• eingezahltes Geld deposit;
• einlaufende Geld receipts;
• einzelnes Geld loose change (money);
• erspartes Geld money put aside;
• erspartes (erübrigtes) Geld savings, spare money;
• fakultatives Geld facultative money;
• täglich fälliges Geld money at (on) call, money at short notice (Br.), call (day-to-day) money (Br.), money on current account, sight (demand, US) deposit;
• falsches Geld counterfeit coin (money), bad (Br.) (bogus, base, Br.) money;
• festes Geld time loan (US) (money), deposit account (US), fixed (time) deposit (US);
• festgelegte (festliegende) Gelder tied-up funds, immobilized money, lockup (Br.), time deposits (US);
• flüssige Gelder available capital (funds), funds in hand, disposable funds, ready money, liquid funds (assets), cash, liquid resources, spare capital;
• fremde Gelder trust money, (Bankbilanz) funds from outside sources, third-party funds, deposit by customers;
• gangbares Geld current (good) money;
• mein ganzes Geld the whole of my money;
• gefälschtes Geld counterfeit coin (money), counterfeits, bad (base, Br.) money;
• gefundenes Geld windfall;
• gehortetes Geld inactive money;
• geliehenes Geld borrowed money;
• gepumptes Geld touch (sl.);
• aus dem Verkehr (Umlauf) gezogenes Geld money withdrawn from circulation;
• hartes Geld hard currency, coin[ed] money, hard (US) (solid) cash, specie;
• heißes Geld hot money, refugee capital;
• herausgegebenes Geld change, small coin;
• hinausgeworfenes Geld money down the drain, wasted money;
• hinterlegtes Geld trust money;
• gerichtlich hinterlegtes Geld cash under the control of the (money in) court;
• investiertes Geld capital invested;
• irreguläres Geld non-standard money;
• konvertierbares Geld convertible money;
• frei konvertierbares Geld hard money;
• täglich kündbares Geld money at call, call (day-to-day) money (Br.), demand deposits (US);
• kursierendes Geld current money;
• kurzfristig kündbare (kurzfristige) Gelder money on (at) short notice, demand deposits (US), short-term loans (US);
• langfristige Gelder time money (loan, deposit, US), call (long-term, US) money, street (long-term, demand, US) loans, deposit accounts (US);
• leichteres Geld easier money;
• ungeheure Menge Geld enormous amount of money;
• mündelsichere Gelder trustee investment (Br.), trust fund (US);
• nachbewilligte Gelder additional funds;
• öffentliche Gelder public monies (funds, Br.), the public purse;
• originäres Geld primary money;
• gerade passendes Geld even money;
• privates Geld private funds;
• restliches (überzähliges) Geld odd money;
• schlechtes Geld counterfeit money, base coin;
• schwarzes Geld black money;
• stillgelegtes Geld tied- (locked-, Br.) up money, lock-up (Br.);
• stillgelegte Gelder non-earning reserve;
• tägliches Geld demand loan (deposit, money) (US), sight deposit, call loan (money, Br.), overnight credit, day-to-day money (Br.);
• teures Geld dear (close, tight, high, US) money;
• überschüssiges Geld surplus money;
• postalisch überwiesenes Geld postal money;
• telegrafisch überwiesenes Geld telegraphic money;
• überzähliges Geld overpayment, payment in excess;
• übriges Geld spare cash;
• mein übriges Geld the rest of my money;
• umlaufendes Geld current (effective) money, currency;
• ungültiges Geld money that is no longer current;
• unverzinsliche Gelder dormant funds;
• im Drogenhandel verdientes Geld drug money;
• leicht verdientes Geld easy money, money easily earned, money for jam (Br. sl.) (for old rope, sl.), soft (sl.);
• sauer (schwer, mühsam) verdientes Geld hard earnings, hard-earned money, tough buck (sl.);
• schnell verdientes Geld fast buck (US sl.), turkey (sl.);
• vereinnahmtes und verausgabtes Geld money received and expended;
• jederzeit verfügbare Gelder money on hand, floating money, disposable funds;
• tatsächlich verfügbares Geld effective money supply;
• von einer Bank verwaltete Gelder banker’s (bank) funds;
• treuhänderisch verwaltetes (verwahrtes) Geld trustee investment (Br.), trust funds;
• viel Geld plenty (good deal) of money;
• sehr viel Geld no end of money;
• vollwertiges Geld sterling money;
• weggeworfenes Geld money thrown away;
• wertbeständiges Geld store-of-value money;
• restlos zurückgezahltes Geld money refunded in full;
• Geld auf Abruf (auf tägliche Kündigung) call loan (money, Br.), day-to-day loan (money) (Br.), street (demand, US) loan, money at call;
• Brief und Geld (Börse) bills and money, bid and asked, bids and offers, sellers and buyers;
• mehr Geld als Brief (Kursbericht) more buyers than sellers, buyer’s market (over, Br.);
• Geld wie Heu (Mist) oodles of money;
• Geld in der Ladenkasse till money;
• Gelder mit Laufzeit time deposits;
• Geld und sofort fällige Staatsbankguthaben treasury cash;
• Geld der Steuerzahler taxpayers’ money;
• Geld in der Tasche shot in the locker (coll.);
• Geld mit gleich bleibendem Wert stable money;
• Geld auf eine Woche weekly fixtures;
• Geld mit Zwangskurs legal tender, lawful money (US);
• Geld-aus-der-Tasche-ziehen shakedown (US sl.);
• Geld sparend money-saving;
• Geld verdienend money-making;
• Geld abheben to [with]draw money;
• Geld von der Bank (seinem Bankkonto) abheben to draw money from the bank;
• Geld mittels Scheck abheben to check out (US);
• jem. Geld abknöpfen to stint s. o. of money, to squeeze money out of s. o.;
• jem. sein Geld bis zum letzten Heller abnehmen to fleece s. o. of every halfpenny;
• Geld abzweigen to divert money;
• jem. Geld anbieten to offer s. o. money;
• j. um Geld angehen to draw on s. o. for money;
• j. fortlaufend um Geld angehen to keep at s. o. with appeals for money;
• j. um Geld anhauen to touch s. o. for s. th. (sl.);
• Geld anlegen to embark money, to put money out, to invest funds, to make an investment;
• sein Geld in Aktien anlegen to invest one’s money in stocks and shares;
• sein ganzes Geld in Büchern anlegen to spend a small fortune on books;
• sein Geld falsch anlegen to misemploy one’s money;
• Geld fest anlegen to place money on deposit;
• sein Geld in Grundstücken anlegen to invest one’s money (make investments) in real estate;
• sein Geld gut anlegen to invest one’s money to good account, to get good value for one’s money (coll.);
• Geld im Hausbesitz anlegen to put money into houses;
• sein Geld klug anlegen to bestow one’s money wisely;
• sein Geld nutzbringend anlegen to lay out one’s money profitably;
• sein Geld in mündelsicheren Papieren anlegen to invest one’s money in a safe stock;
• Geld in Rentenwerten anlegen to sink money in an annuity;
• sein Geld schlecht anlegen to make bad use of one’s money;
• Geld auf Sparkonten anlegen to place money in savings accounts;
• Geld spekulativ anlegen to venture money in a speculation;
• Geld in Staatsanleihen (Staatspapieren) anlegen to fund (Br.);
• Geld vernünftig anlegen to put money to good use;
• Geld verzinslich anlegen to put one’s money out at interest;
• sein Geld vorteilhaft anlegen to lay out one’s money to advantage;
• Geld zinsbringend anlegen to place money on interest;
• um Geld anpumpen to touch (pump) for money (sl.);
• sein Geld einer Bank anvertrauen to give money to the bank for safe-keeping;
• Geld anweisen to remit money;
• Geld aufbringen to put up funds, to put up (borrow, raise, take up) money, to raise cash, to finance;
• Geld für ein Unternehmen aufbringen to put up the money for an undertaking;
• Geld durch Zeichnung aufbringen to raise funds by subscriptions;
• Geld aufnehmen to borrow (raise, take up) money, to take the rate;
• Geld auf ein Grundstück aufnehmen to raise money on an estate;
• Geld gegen hypothekarische Sicherheiten aufnehmen to borrow on a mortgage;
• Geld gegen Verpfändung der Anlagenwerte aufnehmen to raise money on the security of the assets;
• Geld auftreiben to raise (scare up, US coll.) money, to raise cash, to finance;
• Geld für ein Unternehmen auftreiben to find the money for an undertaking, to finance an institution;
• Geld für j. aufwenden to spend money on s. o.;
• Geld aufzählen to count up money;
• Geld ausgeben to lay out (spend) money;
• sein ganzes Geld ausgeben to go through all one’s money;
• eine Menge Geld ausgeben to spend lots of money;
• scheffelweise Geld ausgeben to squander away money, to be off on a spending spree, to spend money like water;
• verschwenderisch Geld ausgeben to spend lavishly;
• wenig Geld für sein Auto ausgeben to run a car at small cost;
• öffentliche Gelder bestimmungsgemäß ausgeben to use public money only for legitimate purposes;
• viel Geld für Bücher ausgeben to spend a small fortune on books;
• Geld falsch ausgeben to misspend money;
• Geld mit vollen Händen (hemmungslos) ausgeben to go the paces, to be on a big spending binge, to be off on a spending spree, to make the money fly, to spend money with both hands (without stint, like water);
• Geld leicht ausgeben to spend money with a free hand;
• sein Geld für nichts und wieder nichts ausgeben to throw away one’s money for nothing;
• Geld spekulativ ausgeben to venture money in speculation;
• sein Geld umsonst ausgeben to spend one’s money for no purpose;
• viel Geld für Werbung ausgeben to advertise in a big way;
• jem. mit Geld aushelfen to aid s. o. with money;
• mit seinem Geld auskommen to live within one’s means;
• mit wenig Geld auskommen to live on little money;
• Geld ausleihen to lend money, to put money out to loan;
• Geld auf Bodmerei ausleihen to lend money on bottomry;
• Geld gegen Sicherheiten ausleihen to lend money on security;
• Geld auf Zinsen ausleihen to put out money (borrow) at interest, to place money on interest;
• Geld zinsfrei ausleihen to lend money free of interest;
• Geld ausspucken to spill money (fam.);
• jem. gegen Vorlage seines Personalausweises Geld auszahlen to pay s. o. a sum upon submission of proof of identity;
• sich um Geld balgen to scramble for money;
• restliches Geld behalten to keep the odd money;
• Teil des Geldes behalten to retain part of the money;
• Geld beiseiteschaffen to finance money away;
• für sein Geld etw. [Gleichwertiges] bekommen to get one’s money’s-worth;
• etw. für sein Geld geboten bekommen to have a run for one’s money;
• von jem. keinen Pfennig Geld bekommen not to see the colo(u)r of s. one’s money;
• Verfügungsgewalt über sein Geld bekommen to come into one’s own money;
• Geld abgezählt bereithalten no change given;
• Geld bereitstellen to finance;
• öffentliche Gelder bereitstellen to make the necessary public funds available;
• Geld beschaffen to furnish (procure) money, to provide funds;
• das erforderliche Geld beschaffen (auftreiben) to find the money;
• jem. Geld besorgen to provide s. o. with money;
• aus lauter Geld bestehen to be made of money;
• j. um sein ganzes Geld betrügen to fleece s. o. of (jockey, do s. o. out of) all his money;
• Geld bewilligen to grant money, (parl.) to vote supplies (funds);
• jem. für sein Geld etw. bieten to give s. o. a run for his money;
• j. eilig um Geld bitten to rush s. o. for money;
• j. um sein Geld bringen to relieve s. o. of his money;
• j. um sein ganzes Geld bringen to bilk s. o. out of his money;
• das große Geld bringen to bring in big money;
• Geld unter die Leute bringen to put money into circulation;
• Geld in Verkehr bringen to pass the coin;
• Geld bei einer Bank deponieren to deposit money with a bank;
• Geld durchbringen to waste money;
• Geld einfordern to demand payment;
• Geld einkassieren to pocket cash;
• Geld einnehmen to receive money;
• Geld einschießen to give in, to put into, to contribute capital;
• Geld in den Wirtschaftskreislauf einschleusen to pump money into the economic system;
• mit Geld einspringen to chip in (US);
• Geld einstecken (einstreichen) to pocket money;
• sich sein Geld sehr genau einteilen to make a penny go a long way;
• Geld eintreiben to enforce payment, to recover a debt;
• Geld bei einer Bank einzahlen to put money in[to] (deposit money with) a bank;
• Geld auf ein Konto einzahlen to pay money into an account;
• schlechtes Geld einziehen to call in coins;
• seine Gelder einziehen to call in one’s money;
• Geld durch Zahlkarte überwiesen erhalten to be paid out in cash by the postman;
• Geld erheben to raise money;
• Geld auf betrügerische Weise erlangen to get money by fraud;
• j. um sein Geld erleichtern to part s. o. from his money;
• Geld erpressen to ramp (Br. sl.);
• gestohlenes Geld ersetzen to replace stolen money;
• im Geld ersticken to be rolling in money;
• aus öffentlichen Geldern fördern to subsidize;
• gesperrte Gelder freigeben to release funds;
• Geld auf Bodmerei geben to advance money on bottomry;
• ins Geld gehen to run into money (coll.);
• erheblich ins Geld gehen to run into large amounts;
• mit seinem Geld geizen to be very near with one’s money;
• Geld haben to be worth money (in stock, in cash);
• dicke Gelder haben to have a fat income;
• eigenes Geld haben to have money of one’s own;
• genügend Geld haben to have money in sufficiency;
• nicht genügend Geld haben to feel the need of money;
• haufenweise Geld (Geld wie Heu, Mist) haben to have scads (lots, coll., piles, coll.) of money, to be simply coining money, to have money to burn, to have money galore;
• kaum Geld haben to be hard up [for money];
• kein (Mangel an) Geld haben to get aground, to be short of stuff (pressed for funds);
• massenhaft Geld haben to have loads (scads, US) of money;
• scheffelweise Geld haben to have lots of money (coll.);
• Taschen voller Geld haben to have one’s pockets full of money;
• Unmenge Geld (unermessliche Geld er) haben to have lots (a pot) of money;
• viel Geld haben to have a large income;
• sehr wenig Geld haben to have very little money;
• für sein Geld etw. haben to have a run for one’s money;
• Geld bei sich haben to have (carry) money on one;
• kein Geld bei sich haben not to have any money on one, to have no cash on o. s.;
• sein Geld gut angelegt haben to get good value for one’s money;
• Geld in Staatspapieren angelegt haben to have money in the funds (Br.);
• Geld ausstehen haben to have money owing;
• Geld auf der Bank haben to have funds with (money in) a bank;
• genügend Geld zum Bauen haben to have ample means for building;
• etw. Geld beiseite gelegt haben to have a little money in reserve;
• schönes Stück Geld gespart haben to have saved a nice bit of money;
• Geld in der Kasse haben to have cash in hand;
• Geld bei jem. stehen haben to have money lodged with s. o.;
• Geld bei einer Bank stehen haben to keep money at a bank;
• Geld im Überfluss haben to have scads (lots, piles) of money, to have money to burn;
• Geld zur Verfügung haben to have money at one’s disposal;
• viel Geld zur Verfügung haben to have a big bankroll;
• so viel Geld zur Verfügung haben to have so much money in hand;
• Geld zurückgelegt haben to have money laid aside (put by);
• Geld zu jds. Verfügung halten to hold money to s. one’s order;
• am Geld hängen to be a slave to money;
• nach Geld heiraten to marry money;
• Geld herausbekommen to get change;
• Geld herausgeben to give change;
• Geld aus jem. herausholen to get money out of s. o.;
• Geld aus jem. herauskitzeln (herauslocken) to elicit (entice, worm) money out of s. o.;
• Geld aus jem. herauspressen to wring money out of s. o.;
• Geld herausrücken to part with one’s money, to fork out, to cough up (sl.);
• Geld bei jem. herausschinden to extract money from s. o.;
• Geld aus etw. herausschlagen to make money out of s. th.;
• Geld zum Fenster herauswerfen to throw money down the drain;
• Geld aus einem Geschäft herausziehen to withdraw money from a business;
• Geld herbeischaffen to raise money;
• sein ganzes Geld hergeben to part with all one’s money;
• mit seinem Geld nur so herumschmeißen to play ducks and drakes with one’s money;
• Satz für tägliches Geld hinaufsetzen to mark up call money (US);
• sein Geld mit beiden Händen zum Fenster hinauswerfen to throw money down the drain;
• Geld hineinstecken to embark money;
• Geld bei jem. hinterlegen to lodge (deposit) money with s. o.;
• Geld bei einer Bank hinterlegen to place money on deposit with a bank;
• Geld bei Gericht hinterlegen to bring money into the court;
• Geld horten to hoard money;
• Geld investieren to invest capital;
• Geld in Häusern investieren to put money into houses;
• für billiges Geld kaufen to buy at a moderate price;
• mit Geld klimpern to chink;
• mit dem Geld knausern to stint money;
• um sein Geld kommen to lose one’s money;
• plötzlich zu Geld kommen to strike a lead (it rich);
• plötzlich zu viel Geld kommen to come into the big money;
• schnell zu Geld kommen to make a quick buck (sl.);
• schwer Geld auftreiben können to be hard set to find money;
• sich von seinem Geld schwer trennen können not to like to part with one’s money;
• nicht mit Geld umgehen können not to know how to handle money;
• Geld kosten to require money;
• Haufen Geld kosten to cost a packet of money;
• heilloses Geld kosten to cost an unholy amount of money;
• schweres Geld kosten to cost a great deal of money, to cost a lot (pot) of money;
• j. schweres Geld kosten to be a heavy burden on s. o.;
• anständige Stange (schönes Stück) Geld kosten (fam.) to run to (cost) a pretty penny, to come to a deal of money;
• sein Geld arbeiten lassen to put one’s money out at interest;
• sein Geld nicht arbeiten lassen to let one’s money lie idle;
• j. um sein Geld betteln lassen to let s. o. whistle for his money;
• Geld springen lassen to bleed well (sl.);
• sehr ins Geld laufen to run into very large sums;
• von seinem Geld leben to live on one’s capital;
• Geld auf die Bank legen to put money in[to] a bank;
• Geld auf die hohe Kante legen to put money by;
• Geld auf den Tisch legen to put down the money (fam.);
• Geld leihen (jem.) to loan (lend) money, (von jem.) to borrow [money];
• sein Geld loswerden to get rid of one’s money, to drop money (US sl.);
• Geld machen to make money;
• zu Geld machen to convert (turn) into cash, to turn (run) into money, to coin;
• Geld flüssig machen to ease money free;
• Geld locker machen to spring money (Br. coll.);
• aus seinem Geld mehr machen to manage one’s money more effectively;
• Geld nachschießen to pay an additional amount (sum);
• gutes Geld schlechtem Geld nachwerfen (hinterherwerfen) to throw good money after bad (coll.);
• herausgegebenes Geld nachzählen to count one’s change;
• Geld aus der Ladenkasse nehmen to take money from the till;
• bei Freunden hemmungslos Geld pumpen to feel no qualms about borrowing money from friends;
• Geld reinbuttern to kick in (sl.);
• Geld zu einem bestimmten Zweck sammeln to make up a purse;
• Geld für wohltätige Zwecke sammeln to canvass on (Br.) (in, US) behalf of charity;
• Geld auf die Seite schaffen to finance money away;
• Geld scheffeln to coin (coll.) (scoop up) money, to be simply coining money (Br.);
• monatlich Geld nach Hause schicken to remit money home each month;
• mit dem Geld nur so um sich schmeißen to scatter money broadcast, to fling one’s money about, to blow one’s money (sl.);
• [sein] Geld aus dem Fenster schmeißen to fling one’s money out of the window, to throw money down the drain;
• Geld schöpfen to create money;
• Geld schulden to owe money;
• viel Geld schulden to be involved in debts;
• im Geld [nur so] schwimmen to be rolling in cash (money, wealth, coll.), to bucket money, to have loads of money;
• bei Geld sein to be flush of money (in funds), to be in cash (the chips, sl.);
• knapp bei Gelde sein to be hard up (in low water), to be short of money;
• nicht bei Geld sein to be out of cash (funds);
• scharf aufs Geld aus sein to be keen on money making;
• völlig ohne Geld sein to be penniless (broke);
• aufs Geld aus sein to be after (out for) money, to be on the make (sl.);
• nicht mit Geld zu bezahlen sein to be worth its weight in gold;
• mit Geld freigebig sein to be open-handed with money;
• mit Geld reichlich (wohl) versehen sein to have a well-lined purse, to be flush of money;
• Geld sparen to save money;
• um Geld spielen to play for money, to game;
• Geld in ein Geschäft stecken to put capital into a business;
• sein Geld ins Geschäft stecken to lock up one’s cash in one’s trade;
• sein ganzes Geld ins Geschäft stecken to sink all one’s money in the concern;
• enorm viel Geld in sein Geschäft stecken to spend a fortune over one’s business;
• Geld aus der Ladekasse stehlen to abstract money from a till;
• Geld für ein Unternehmen zur Verfügung stellen to put up money for an undertaking;
• nach Geld stinken to stink of money (sl.);
• sich Geld in die Taschen stopfen to shove money into one’s pocket;
• viel Geld zu verdienen suchen to go in for money;
• sein letztes Geld mit jem. teilen to share one’s last crust with s. o.;
• Geld zur Sparkasse tragen to put money into the savings bank;
• Geld unmittelbar übergeben to hand over the money direct;
• Geld überweisen to transmit (transfer) money;
• jem. Geld überweisen to put s. o. in cash, to send s. o. a remittance;
• telegrafisch Geld überweisen to transfer money by cable;
• großzügig mit fremden Geld umgehen to be generous with other people’s property;
• leichtsinnig mit Vaters Geld umgehen to play fast and loose with father’s money;
• sorglos mit seinem Geld umgehen to be very flush with one’s money;
• sparsam mit seinem Geld umgehen to husband one’s money
• [fremdes] Geld umrechnen to reduce money;
• in [bares] Geld umsetzen to turn into money (cash), to realize;
• sein Geld dreimal jährlich umsetzen to turn one’s money three times a year;
• Geld ohne zusätzliche Gebühren gegen die landesübliche Währung umtauschen to change the currency without having to pay an extra charge;
• falsches Geld unterbringen to fob off false coin;
• Geld unterschlagen to convert money to one’s own use;
• öffentliche Gelder unterschlagen (veruntreuen) to misappropriate public funds, to misapply public money;
• j. mit Geld unterstützen to assist s. o. with money;
• Geld verauslagen to disburse money;
• Geld verdienen to make money;
• Haufen Geld verdienen to make stacks of money;
• schweres Geld verdienen to earn big (heavy) money, to line one’s pocket, to make money hand over fist;
• schöne Stange Geld verdienen to make piles of money;
• an einer Sache ein schönes Stück Geld verdienen to make a pretty penny out of s. th.;
• viel Geld verdienen to earn big money, to have a large income, to do well;
• enorm viel Geld verdienen to be simply coining money;
• auf einen Schlag viel Geld verdienen to earn a lot of money in one scoop;
• sein Geld auf anständige Art und Weise (ehrlich) verdienen to turn an honest penny;
• Geld wie Heu (Mist) verdienen to be simply coining money, to make money hand over fist;
• Geld vereinnahmen to receive money;
• Geld vergeuden to trifle away one’s money;
• schrankenlos Geld verleihen to lend money without limits;
• Geld bei etw. verlieren to lose money on s. th;
• bei etw. sehr viel Geld verlieren to drop a lot of money;
• jem. sein ganzes Geld vermachen to leave one’s money to s. o.;
• sein Geld verplempern to muddle away one’s money;
• Geld verpulvern to blow money (sl.);
• sich Geld verschaffen to procure money;
• sich Geld durch Betrug verschaffen to obtain money by fraud;
• sich das nötige Geld verschaffen to raise the wind (fam.);
• sein Geld verschleudern to make pots and pans of one’s property, to throw one’s money about;
• viel Geld verschlingen to cost a mint of money;
• j. mit Geld versehen to keep s. o. in money, to supply s. o. with funds, to finance s. o.;
• sein Geld verspekulieren to finance one’s money away (US);
• Geld gleichmäßig verteilen to divide money equally;
• sein Geld gut verwenden to make good use of one’s money;
• jem. sein Geld vorenthalten to keep s. o. out of money;
• Geld vorschießen (vorstrecken) to advance money;
• Geld für einen Hausbau vorsehen to destine money to build a house;
• jem. Geld vorzählen to count money before s. o.;
• ausländisches Geld wechseln to change foreign currency;
• von allen Leuten (Seiten) um Geld angegangen werden to be pressed for money from all quarters;
• mit Geld nur so um sich werfen to fling one’s money about, to throw money about like dirt;
• sein Geld auf die Straße werfen to throw money down the drain;
• sein Geld nicht wiederbekommen to be put out of pocket;
• für sein Geld etw. haben wollen to want one’s money’s-worth;
• im Gelde wühlen to be wallowing (rolling) in money;
• in barem Geld zahlen to pay in cash;
• in deutschem Geld zahlen to pay in German money;
• sein Geld zählen to tell one’s money (US);
• jem. Geld aus der Tasche ziehen to relieve s. o. of his money, to shake s. o. down (US sl.);
• Geld seiner Zweckbestimmung zuführen to appropriate money;
• sein Geld zurückbekommen to recover (get back) one’s money;
• Geld an den Eigentümer zurückgeben to restore (refund) money to the owner;
• zu viel gezahltes Geld zurückgeben to return an overpaid amount;
• schönes Stück Geld zurücklegen to put a good deal of money aside;
• Geld für unvorhergesehene Ereignisse zurücklegen to reserve money for unforeseen contingencies, to put aside for a rainy day;
• sein Geld zurückverlangen to want [to get] one’s money back;
• sein Geld zusammenhalten to take care of one’s money;
• Geld zusammenkratzen to scrape up a sum of money, to scratch together, to scramble up money;
• ein bisschen Geld zusammenkratzen to rake together a little money;
• Geld zusammenscharren to scramble up money;
• sein Geld zusammenwerfen to pool one’s resources;
• Geld zuschießen to contribute money;
• Gelder zweckbestimmen to earmark funds;
• Gelder zweckentfremden (anderen als den vorhergesehenen Zwecken zuführen) to alienate funds from their proper destination;
• Geld gesucht (Kurszettel) wanted, inquired matter;
• ohne Geld geht nichts money talks;
• damit kann man viel Geld verdienen there is money in it;
• Geld spielt keine Rolle, auf Geld wird nicht gesehen (Anzeige) money is no object;
• Geldabfindung monetary indemnity, pecuniary compensation (satisfaction), cash settlement;
• Geldabfluss drain of money, efflux of funds;
• Geldabfluss zu einer Flut anschwellen lassen to turn the outflow of money into a flood;
• Geldabhebung draft [of money], withdrawal of [a sum of] money, drawing, cashing;
• Geldabschöpfung absorption of purchasing power;
• kreditäre Geldabschöpfung creation of currency (money);
• Geldabwertung devaluation (devalorization) of the currency;
• Geldabzug drain of money;
• Geldadel moneyed aristocracy, plutocracy.
herbeischaffen, Geld
to raise funds (the wind, sl.).
vorstrecken, Geld
to advance money.
zusammenkratzen, Geld
to scrape up a sum of money;
• Pfennige zusammenkratzen to scrabble the pennies together.
zusammenschießen, Geld
to club together;
• Gelder (Kapitalien) zusammenschießen to pool funds;
• sein Kapital zusammenschießen to join stock with s. o. -
79 deposit
1. nounpay a deposit — eine Kaution zahlen; eine Anzahlung leisten
3) (of sand, mud, lime, etc.) Ablagerung, die; (of ore, coal, oil) Lagerstätte, die; (in glass, bottle) Bodensatz, der2. transitive verb1) (put down in a place) ablegen; abstellen [etwas Senkrechtes, auch Tablett, Teller usw.]; absetzen [Mitfahrer]2) (leave lying) [Wasser usw.:] ablagern3) (in bank) deponieren, [auf ein Konto] einzahlen [Geld]; (Brit.): (at interest) [auf ein Sparkonto] einzahlen* * *[di'pozit] 1. verb1) (to put or set down: She deposited her shopping-basket in the kitchen.) absetzen2) (to put in for safe keeping: He deposited the money in the bank.) einzahlen2. noun1) (an act of putting money in a bank etc: She made several large deposits at the bank during that month.) die Einzahlung2) (an act of paying money as a guarantee that money which is or will be owed will be paid: We have put down a deposit on a house in the country.) die Anzahlung3) (the money put into a bank or paid as a guarantee in this way: We decided we could not afford to go on holiday and managed to get back the deposit which we had paid.) die Einlage4) (a quantity of solid matter that has settled at the bottom of a liquid, or is left behind by a liquid: The flood-water left a yellow deposit over everything.) die Ablagerung5) (a layer (of coal, iron etc) occurring naturally in rock: rich deposits of iron ore.) die Schicht* * *de·pos·it[dɪˈpɒzɪt, AM -ˈpɑ:-]I. vt1. (leave, put down)▪ to \deposit sb jdn absetzento \deposit luggage Gepäck deponieren2. (pay into account)to \deposit money in one's account Geld auf sein Konto einzahlen3. (leave as security)▪ to \deposit sth etw als Sicherheit hinterlegenII. n\deposit of mud Schlammschicht foil \deposits Ölvorkommen plbank \deposits pl Bankeinlagen plfixed \deposit Festgeld nt\deposits at notice Kündigungsgelder pl\deposit at 7 days' notice Sparkonto nt mit 7-tägiger Kündigungsfristto forfeit [or lose] a \deposit eine Anzahlung/eine Kaution verlierento make a \deposit eine Anzahlung machento leave a \deposit eine Anzahlung hinterlegento leave sth as a \deposit etw als Anzahlung hinterlegenon \deposit als Guthaben4. POL Geld, das von einem aufgestellten Kandidaten gezahlt wird, das aber verfällt, wenn der Kandidat nicht genügend Stimmen erhält* * *[dI'pɒzɪt]1. vt1) (= put down) hinlegen; (upright) hinstellen2) money, valuables deponieren (in or with bei)I deposited £500 in my account — ich zahlte £ 500 auf mein Konto ein
2. nto have £500 on deposit — ein Guthaben or eine Einlage von £ 500 haben
2) (COMM: part payment) Anzahlung f; (= returnable security) Sicherheit f, Kaution f; (for bottle) Pfand nt, Depot nt (Sw)to put down a deposit of £1000 on a car — eine Anzahlung von £ 1000 für ein Auto leisten, £ 1000 für ein Auto anzahlen
to lose one's deposit (Pol) — seine Kaution verlieren
3) (CHEMin wine GEOL) Ablagerung f; (= accumulation of ore, coal, oil) (Lager)stätte f* * *A v/t1. ab-, niedersetzen, -stellen, -legen, weitS. etwas oder jemanden (sicher) unterbringen2. CHEM, GEOL, TECH ablagern, absetzen, sedimentieren4. deponieren:b) Geld hinterlegen, einzahlenB v/i2. eine Einzahlung machenC sdeposit of ore Erzlager2. CHEM, TECH Ablagerung f, (Boden)Satz m, Niederschlag m, Sediment n3. ELEK (galvanischer) (Metall)Überzug4. WIRTSCH Deponierung f, Hinterlegung f5. Depot n (hinterlegter Wertgegenstand):place on deposit → A 46. Bankwesen:a) Einzahlung fb) (Geld)Einlage f (meist pl):deposits Depositen(gelder, -einlagen);7. JUR Pfand n (auch allg), Hinterlegung f, Sicherheit f:“no deposit - no return” (auf Flaschen) „kein Pfand, keine Rückgabe“8. WIRTSCH Anzahlung f:pay a deposit of £100 eine Anzahlung von 100 Pfund leisten, 100 Pfund anzahlen9. → academic.ru/19707/depository">depository 1dep. abk2. departs3. departure5. deposed6. deposit7. depot8. deputy* * *1. nounpay a deposit — eine Kaution zahlen; eine Anzahlung leisten
3) (of sand, mud, lime, etc.) Ablagerung, die; (of ore, coal, oil) Lagerstätte, die; (in glass, bottle) Bodensatz, der2. transitive verb1) (put down in a place) ablegen; abstellen [etwas Senkrechtes, auch Tablett, Teller usw.]; absetzen [Mitfahrer]2) (leave lying) [Wasser usw.:] ablagern3) (in bank) deponieren, [auf ein Konto] einzahlen [Geld]; (Brit.): (at interest) [auf ein Sparkonto] einzahlen* * *(banking) n.Einzahlung f. n.Ablage -n f.Ablagerung f.Anzahlung f.Depot -s n.Kaution -en (Wohnung etc.) f.Pfand ¨-er m.Sicherheitspfand n. v.ablagern v.deponieren v. -
80 intutus
in-tūtus, a, um, ungesichert, unsicher, I) passiv = schutzlos, unverwahrt, castra, Liv.: urbs, Liv.: quousque cunctando rem publicam intutam patiemini? Sall. fr.: quod uberrimum spolianti et defendentibus intutum petebant, was dem Plündernden sehr viel versprach u. den Verteidigenden nicht sicher war, Tac.: Compar., non intutior tempore quam deo tectior, Nazar. pan. 26, 1. – n. pl. subst., intuta moenium firmare, die unsicheren Stellen, Tac. hist. 3, 76. – II) aktiv, unsicher = unzuverlässig, mißlich, latebrae, Tac.: amicitia, Tac.: intuta quae indecora, Tac.: Druentia gurgitibus vagis intuta, Amm.: intutum est m. Infin., Plin. 34, 139. Tac. ann. 4, 3.
См. также в других словарях:
Sicher — Sícher, er, ste, adj. et adv. 1. Eigentlich von der Gefahr zu fallen, und in weiterer Bedeutung, von jeder Gefahr befreyet; wo es auf doppelte Art gebraucht wird. (1) Von dem Dinge, welches sich außer Gefahr befindet, von der Gefahr befreyet ist … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
signifikante Stellen — [zu lat. significans »bezeichnend«], in einer Zahl die Anzahl der Stellen, die bekannt bzw. für ein spezielles Problem von Interesse sind. Die Zahl 2,00346 hat z. B. fünf signifikante Stellen nach dem Komma, vorausgesetzt, die 5. Stelle ist… … Universal-Lexikon
Signaltechnisch sicher — Der Begriff Signaltechnische Sicherheit bezeichnet einen definierten Zustand in der Sicherungstechnik der Eisenbahn. Einrichtungen oder Funktionen der Signalanlagen gelten als „signaltechnisch sicher“, wenn sie den besonders hohen… … Deutsch Wikipedia
Personalausweis (Deutschland) — In Deutschland seit 1. November 2010 ausgegebener Personalausweis mit den Daten von Erika Mustermann[1] Der deutsche Personalausweis ist ein amtlicher Lichtbildausweis als Identitätsnachweis für deutsche Staatsbürger. Grundsätzlich vergibt ihn… … Deutsch Wikipedia
Internationale Kindesentführung — Dieser Artikel wurde im Portal Recht zur Verbesserung eingetragen. Hilf mit, ihn zu bearbeiten und beteilige dich an der Diskussion! Vorlage:Portalhinweis/Wartung/Recht Folgendes muss noch verbessert werden: Internationale Kindesentführung durch… … Deutsch Wikipedia
Lebensversicherungen — Lebensversicherungen. Wenn man die Sterbefälle betrachtet, die sich eine Reihe von Jahren hindurch in einem Lande ereignen, so findet sich, daß die Gestorbenen, durchschnittlich gerechnet, in einem Jahre dasselbe Alter erreicht haben wie in dem… … Damen Conversations Lexikon
Feldwachen — Feldwachen, diejenigen Abtheilungen der Vorposten, welche am weitesten nach dem Feinde zu vorgeschoben werden. Sie sollen die Truppen, welche im Lager, Bivouac u. in Cantonnirungen ruhen, nicht allein gegen unvorhergesehene Angriffe sicher… … Pierer's Universal-Lexikon
Smith-Magenis-Syndrom — Klassifikation nach ICD 10 Q93.5 Sonstige Deletionen eines Chromosomenteils … Deutsch Wikipedia
Longinus Centurio (3) — 3Longinus Centurio et 2 Soc. MM. (15. März). In alten lat. Martyrologien wird der Name des Soldaten, welcher dir Seite Jesu am Kreuze mit seiner Lanze öffnete, so daß Blut und Wasser herausfloß (Joh. 19, 34), Longinus genannt, und so heißt er… … Vollständiges Heiligen-Lexikon
Anatolische Eisenbahn — Istanbul–Ankara Streckenlänge: 576,6 km Spurweite: 1435 mm (Normalspur) Legende … Deutsch Wikipedia
CFOA — Istanbul–Ankara Streckenlänge: 577 km Spurweite: 1435 mm (Normalspur) Land: Türkei Legende … Deutsch Wikipedia