Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

sĕvērē

  • 81 atrox

    ā̆trox, ōcis, adj. [from ater, as ferox from ferus, velox from velum. Atrocem hoc est asperum, crudelem, quod qui atro vultu sunt, asperitatem ac saevitiam prae se ferunt, Perott.; cf. Doed. Syn. I. p. 38 sq.], dark, gloomy, frowning, horrible, hideous, frightful, dreadful; and trop., savage, cruel, fierce, atrocious, harsh, severe, unyielding (of persons and things; while saevus is used only of persons; v. Doed. as cited supra; very freq. and class.): exta, Naev. ap. Non. p. 76, 6: (fortunam) insanam esse aiunt, quia atrox, incerta, instabilisque sit, Pac. ap. Auct. ad Her. 2, 23 (Trag. Rel. p. 125 Rib.):

    sic Multi, animus quorum atroci vinctus malitiā est, Att., Trag. Rel. p. 141 Rib.: re atroci percitus,

    Ter. Hec. 3, 3, 17:

    res tam scelesta, tam atrox, tam nefaria credi non potest,

    Cic. Rosc. Am. 22, 62:

    saevissimi domini atrocissima effigies,

    Plin. Pan. 52 fin.:

    Agrippina semper atrox,

    always gloomy, Tac. A. 4, 52; 2, 57:

    filia longo dolore atrox,

    wild, id. ib. 16, 10:

    hiems,

    severe, Plin. 18, 35, 80, § 353:

    nox,

    Tac. A. 4, 50:

    tempestas,

    id. ib. 11, 31:

    flagrantis hora Caniculae,

    Hor. C. 3, 13, 9:

    atrocissimae litterae,

    Cic. Fam. 9, 25, 3:

    bellum magnum et atrox,

    Sall. J. 5, 1:

    facinus,

    Liv. 1, 26:

    non alia ante pugna atrocior,

    id. 1, 27:

    periculum atrox,

    dreadful, id. 33, 5; so,

    negotium,

    Sall. C. 29, 2:

    imperium (Manlii),

    harsh, Liv. 8, 7:

    odium,

    violent, Ov. M. 9, 275 et saep.—Of discourse, violent, bitter:

    tunc admiscere huic generi orationis vehementi atque atroci genus illud alterum... lenitatis et mansuetudinis,

    Cic. de Or. 2, 49, 200:

    Summa concitandi adfectūs accusatori in hoc est, ut id, quod objecit, aut quam atrocissimum aut etiam quam maxime miserabile esse videatur,

    Quint. 6, 1, 15:

    peroratio,

    Plin. 27, 2, 2, § 4:

    et cuncta terrarum subacta Praeter atrocem animum Catonis,

    stern, unyielding, Hor. C. 2, 1, 24:

    fides (Reguli),

    Sil. 6, 378; so,

    virtus,

    id. 13, 369:

    ut verba atroci (i. e. rigido) stilo effoderent,

    Petr. 4, 3.—Hence of that which is fixed, certain, invincible:

    occisa est haec res, nisi reperio atrocem mi aliquam astutiam,

    Plaut. Capt. 3, 4, 7 Lind. (perh. the figure is here drawn from the contest; the atrox pugna and atrox astutia are ludicrously contrasted with occidit res, the cause had been lost, if I had not come to the rescue with powerful art).— Adv.: atrōcĭter, violently, fiercely, cruelly, harshly (only in prose):

    atrociter minitari,

    Cic. Verr. 2, 5, 62:

    fit aliquid,

    id. Rosc. Am. 53 fin.:

    dicere,

    id. Or. 17, 56:

    agitare rem publicam,

    Sall. J. 37, 1:

    invehi in aliquem,

    Liv. 3, 9:

    deferre crimen,

    Tac. A. 13, 19 fin.:

    multa facere,

    Suet. Tib. 59 al. — Comp.: atrocius in aliquem saevire, Liv. 42, 8; Tac. H. 1, 2; 2, 56:

    atrocius accipere labores itinerum,

    reluctantly, id. ib. 1, 23.— Sup.:

    de ambitu atrocissime agere in senatu,

    Cic. ad Q. Fr. 2, 16:

    leges atrocissime exercere,

    Suet. Tib. 58.

    Lewis & Short latin dictionary > atrox

  • 82 indignus

    in-dignus, a, um, adj., unworthy, undeserving (class.).
    I.
    Of persons.
    A.
    In gen., unworthy.
    (α).
    Absol.:

    divitias quivis quamvis indignus, habere potest,

    Cic. Tusc. 5, 16, 46:

    indignissimi candidati,

    Liv. 4, 57, 11 al. —
    (β).
    With abl.: te omni honore indignissimum judicat. Cic. Vatin. 16, 39; so id. Pis. 23, 54; Nep. Dat. 5, 5; Quint. 10, 1, 90; Curt. 4, 1, 10; Stat. Th. 11, 304 al.—
    (γ).
    With gen.:

    magnorum haud umquam indignus avorum,

    Verg. A. 12, 649.—
    (δ).
    With qui:

    iine indigni erant qui impetrarent?

    Cic. Rosc. Am. 41; so Plin. Ep. 7, 27, 15; Curt. 6, 4, 8:

    indignus quem mors tam saeva maneret,

    Juv. 4, 95 al. —
    (ε).
    With ut:

    cum indigni, ut a vobis redimeremur, visi simus,

    Liv. 22, 59, 17.—
    (ζ).
    With inf.:

    indigni ( = quos non decet) fraternum rumpere foedus,

    Hor. Ep. 1, 3, 35; Sil. 2, 111.—
    B.
    Esp., not deserving any thing, undeserving:

    Indignis si male dicitur, male dictum id esse duco,

    Plaut. Curc. 4, 2, 27:

    ad calamitates hominum indignorum (sc. istis calamitatibus) sublevandas,

    undeservedly suffering, Cic. Tusc. 4, 20, 46:

    Pompeius morte,

    Quint. 3, 8, 57:

    cur eget indignus quisquam te divite,

    Hor. S. 2, 2, 103:

    indignus injuriā hac,

    Ter. Ad. 2, 1, 12.—
    II.
    Of inanim. and abstr. things.
    A.
    Unworthy, unbecoming, shameful, intolerable, severe, cruel, harsh:

    ne istuc nequiquam dixeris tam indignum dictum in me,

    Plaut. As. 3, 3, 108:

    nulla vox est audita populi R. majestate indigna,

    Caes. B. G. 7, 17:

    nihil, quod ipsis esset indignum, committebant,

    id. ib. 5, 35:

    lictoribus indignum in modum mulcatis,

    Liv. 29, 9, 6:

    indignis modis acceptus,

    Ter. Ad. 2, 1, 12:

    facinus,

    id. And. 1, 1, 118:

    exempla,

    id. Eun. 5, 5, 4:

    mors,

    Verg. A. 6, 163:

    aliquid pro indignissimo habere,

    Liv. 1, 40, 2:

    hoc uno sol quicquam non vidit indignius,

    Cic. Off. 2, 8, 28:

    studiis indignum ferre laborem,

    Juv. 7, 17:

    hiemes,

    severe, Verg. G. 2, 373:

    fortuna,

    id. A. 11, 108. — With the sup. in u:

    digna atque indigna relatu Vociferans,

    Verg. A. 9, 595; Liv. 34, 58, 4.—With inf.:

    fabula non indigna referri,

    Ov. A. A. 1, 681; id. M. 1, 508:

    indignum est a pari vinci, aut superiore: indignius ab inferiore,

    Cic. Quint. 31, 95:

    non indignum videtur, egregium facinus memorare,

    improper, Sall. J. 79, 1:

    nonne hoc indignissimum est?

    Cic. Rosc. Am. 3, 8; id. Div. in Caecil. 12, 38.— Absol.:

    indignum, as an exclamation,

    shame, Ov. M. 5, 37; Amm. 1, 6, 1; Hor. Ep. 1, 6, 22 al.—
    B.
    Undeserved:

    indigna pati,

    Liv. 31, 30, 3:

    indignamque necem pretium patietur amoris?

    Ov. M. 10, 627.— Advv.: indignē and indignĭter.
    A.
    Indigne.
    1.
    Unworthily, undeservedly, dishonorably, shamefully:

    indigne dotem quaerere,

    Plaut. Cist. 2, 3, 21:

    meretricem deperit,

    id. Bacch. 3, 3, 66:

    aliquem injuria afficere,

    Ter. Phorm. 5, 1, 3:

    cervices in carcere frangebantur indignissime civium R.,

    Cic. Verr. 2, 5, 57, § 147:

    interierunt,

    Caes. B. G. 7, 38, 8.—
    2.
    Indignantly:

    Macedones, eum sibi anteponi, indigne ferebant,

    took it ill, Nep. Eum. 1, 3:

    pati,

    Cic. Verr. 2, 5, 12, § 31.—
    B.
    Indigniter: vixit bis decem annis nata, Epigr. in Anthol. Lat. T. 2, p. 176 Burm.

    Lewis & Short latin dictionary > indignus

  • 83 injustum

    I.
    In gen., unsuitable, oppressive, excessive (rare):

    onus ( = immodicum),

    Cic. Or. 10, 35:

    faenus,

    Liv. 42, 5:

    injustis collatum viribus hostem,

    unequal, Stat. Th. 6, 774.—
    II.
    In partic., unjust, wrongful:

    vir maleficus naturā et injustus,

    Cic. Tusc. 5, 20, 57; id. Fl. 38, 97:

    noverca,

    harsh, severe, Verg. E. 3, 33:

    homine imperito numquam quidquam injustius,

    Ter. Ad. 1, 2, 18:

    emori, ne aliquid faciat injustum,

    Lact. 5, 13, 15:

    Samnites Sidicinis injusta arma cum intulissent,

    Liv. 7, 29, 4:

    injusto carpere dente,

    with envious, malicious tooth, Ov. P. 3, 4, 73:

    mare,

    id. Am. 2, 11, 12:

    iracundia,

    Cic. de Or. 2, 50, 203:

    id quam injustum in patriam... esset, non videbat,

    id. Off. 3, 21, 82:

    injustissima atque acerbissima incommoda,

    id. Fam. 5, 17, 1:

    injustaque regna tenebat,

    unjustly gotten, Ov. M. 5, 277.— Subst.: injustum, i, n., injustice:

    jura inventa metu injusti fateare necesse est,

    Hor. S. 1, 3, 111. — Adv.: injustē.
    1.
    In gen., i. q. injuriā, wrongfully, unfairly:

    morbus non injuste terret,

    not without cause, Cels. 7, 3.—
    2.
    In partic., unjustly:

    imperare alicui,

    Plaut. Capt 2, 2, 58: in aliquem dicere, id. Bacch. 3, 3, 59:

    facis injuste si putas, etc.,

    Cic. Fl. 17, 41; id. Off. 1, 7, 23; 3, 21, 84 al.:

    male et injuste facere,

    Nep. Them. 7 fin.Sup.:

    injustissime,

    Sall. J. 85, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > injustum

  • 84 injustus

    I.
    In gen., unsuitable, oppressive, excessive (rare):

    onus ( = immodicum),

    Cic. Or. 10, 35:

    faenus,

    Liv. 42, 5:

    injustis collatum viribus hostem,

    unequal, Stat. Th. 6, 774.—
    II.
    In partic., unjust, wrongful:

    vir maleficus naturā et injustus,

    Cic. Tusc. 5, 20, 57; id. Fl. 38, 97:

    noverca,

    harsh, severe, Verg. E. 3, 33:

    homine imperito numquam quidquam injustius,

    Ter. Ad. 1, 2, 18:

    emori, ne aliquid faciat injustum,

    Lact. 5, 13, 15:

    Samnites Sidicinis injusta arma cum intulissent,

    Liv. 7, 29, 4:

    injusto carpere dente,

    with envious, malicious tooth, Ov. P. 3, 4, 73:

    mare,

    id. Am. 2, 11, 12:

    iracundia,

    Cic. de Or. 2, 50, 203:

    id quam injustum in patriam... esset, non videbat,

    id. Off. 3, 21, 82:

    injustissima atque acerbissima incommoda,

    id. Fam. 5, 17, 1:

    injustaque regna tenebat,

    unjustly gotten, Ov. M. 5, 277.— Subst.: injustum, i, n., injustice:

    jura inventa metu injusti fateare necesse est,

    Hor. S. 1, 3, 111. — Adv.: injustē.
    1.
    In gen., i. q. injuriā, wrongfully, unfairly:

    morbus non injuste terret,

    not without cause, Cels. 7, 3.—
    2.
    In partic., unjustly:

    imperare alicui,

    Plaut. Capt 2, 2, 58: in aliquem dicere, id. Bacch. 3, 3, 59:

    facis injuste si putas, etc.,

    Cic. Fl. 17, 41; id. Off. 1, 7, 23; 3, 21, 84 al.:

    male et injuste facere,

    Nep. Them. 7 fin.Sup.:

    injustissime,

    Sall. J. 85, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > injustus

  • 85 Lycoorgides

    Lycurgus, i, m., = Lukourgos.
    I.
    Son of Dryas, king of the Edones, who prohibited the worship of Bacchus to his subjects, and ordered all the vines to be destroyed, Ov. M. 4, 22; Prop. 4, 16, 23; Stat. Th. 4, 386; Hor. C. 2, 19, 16; Hyg. Fab. 132; 242.—
    II.
    Son of Pheres, a king of Nemea, Stat. Th. 5, 39. —
    III.
    Son of Aleus and Neæra, and father of Ancæus, a king of Arcadia; hence, Ly-curgīdes, ae, m., a male descendant of Lycurgus, i. e. Ancæus, Ov. Ib. 503; and: Lycŏorgīdes, ae, m., the same, Prisc. 584 P.—
    IV.
    The famous lawgiver of the Spartans, Cic. Div. 1, 43, 96; id. Rep. 2, 1; 2, 9, 5 sq.; id. Off. 1, 22, 76; Vell. 1, 6, 3 et saep.—
    V.
    An Athenian orator, the contemporary and friend of Demosthenes, famed for his incorruptible integrity, Cic. Brut. 34, 130; id. de Or. 2, 23, 94.— Transf., for a severe magistrate:

    Lycurgos invenisse se praedicabat et Cassios, columina justitiae prisca,

    Amm. 30, 8, 13.—Hence, Lycur-gēi, ōrum, m., = Lukourgeioi, disciples of Lycurgus, inflexibly severe:

    nosmetipsi, qui Lycurgei a principio fuissemus, cotidie demitigamur,

    Cic. Att. 1, 13, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Lycoorgides

  • 86 Lycurgei

    Lycurgus, i, m., = Lukourgos.
    I.
    Son of Dryas, king of the Edones, who prohibited the worship of Bacchus to his subjects, and ordered all the vines to be destroyed, Ov. M. 4, 22; Prop. 4, 16, 23; Stat. Th. 4, 386; Hor. C. 2, 19, 16; Hyg. Fab. 132; 242.—
    II.
    Son of Pheres, a king of Nemea, Stat. Th. 5, 39. —
    III.
    Son of Aleus and Neæra, and father of Ancæus, a king of Arcadia; hence, Ly-curgīdes, ae, m., a male descendant of Lycurgus, i. e. Ancæus, Ov. Ib. 503; and: Lycŏorgīdes, ae, m., the same, Prisc. 584 P.—
    IV.
    The famous lawgiver of the Spartans, Cic. Div. 1, 43, 96; id. Rep. 2, 1; 2, 9, 5 sq.; id. Off. 1, 22, 76; Vell. 1, 6, 3 et saep.—
    V.
    An Athenian orator, the contemporary and friend of Demosthenes, famed for his incorruptible integrity, Cic. Brut. 34, 130; id. de Or. 2, 23, 94.— Transf., for a severe magistrate:

    Lycurgos invenisse se praedicabat et Cassios, columina justitiae prisca,

    Amm. 30, 8, 13.—Hence, Lycur-gēi, ōrum, m., = Lukourgeioi, disciples of Lycurgus, inflexibly severe:

    nosmetipsi, qui Lycurgei a principio fuissemus, cotidie demitigamur,

    Cic. Att. 1, 13, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Lycurgei

  • 87 Lycurgides

    Lycurgus, i, m., = Lukourgos.
    I.
    Son of Dryas, king of the Edones, who prohibited the worship of Bacchus to his subjects, and ordered all the vines to be destroyed, Ov. M. 4, 22; Prop. 4, 16, 23; Stat. Th. 4, 386; Hor. C. 2, 19, 16; Hyg. Fab. 132; 242.—
    II.
    Son of Pheres, a king of Nemea, Stat. Th. 5, 39. —
    III.
    Son of Aleus and Neæra, and father of Ancæus, a king of Arcadia; hence, Ly-curgīdes, ae, m., a male descendant of Lycurgus, i. e. Ancæus, Ov. Ib. 503; and: Lycŏorgīdes, ae, m., the same, Prisc. 584 P.—
    IV.
    The famous lawgiver of the Spartans, Cic. Div. 1, 43, 96; id. Rep. 2, 1; 2, 9, 5 sq.; id. Off. 1, 22, 76; Vell. 1, 6, 3 et saep.—
    V.
    An Athenian orator, the contemporary and friend of Demosthenes, famed for his incorruptible integrity, Cic. Brut. 34, 130; id. de Or. 2, 23, 94.— Transf., for a severe magistrate:

    Lycurgos invenisse se praedicabat et Cassios, columina justitiae prisca,

    Amm. 30, 8, 13.—Hence, Lycur-gēi, ōrum, m., = Lukourgeioi, disciples of Lycurgus, inflexibly severe:

    nosmetipsi, qui Lycurgei a principio fuissemus, cotidie demitigamur,

    Cic. Att. 1, 13, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Lycurgides

  • 88 Lycurgus

    Lycurgus, i, m., = Lukourgos.
    I.
    Son of Dryas, king of the Edones, who prohibited the worship of Bacchus to his subjects, and ordered all the vines to be destroyed, Ov. M. 4, 22; Prop. 4, 16, 23; Stat. Th. 4, 386; Hor. C. 2, 19, 16; Hyg. Fab. 132; 242.—
    II.
    Son of Pheres, a king of Nemea, Stat. Th. 5, 39. —
    III.
    Son of Aleus and Neæra, and father of Ancæus, a king of Arcadia; hence, Ly-curgīdes, ae, m., a male descendant of Lycurgus, i. e. Ancæus, Ov. Ib. 503; and: Lycŏorgīdes, ae, m., the same, Prisc. 584 P.—
    IV.
    The famous lawgiver of the Spartans, Cic. Div. 1, 43, 96; id. Rep. 2, 1; 2, 9, 5 sq.; id. Off. 1, 22, 76; Vell. 1, 6, 3 et saep.—
    V.
    An Athenian orator, the contemporary and friend of Demosthenes, famed for his incorruptible integrity, Cic. Brut. 34, 130; id. de Or. 2, 23, 94.— Transf., for a severe magistrate:

    Lycurgos invenisse se praedicabat et Cassios, columina justitiae prisca,

    Amm. 30, 8, 13.—Hence, Lycur-gēi, ōrum, m., = Lukourgeioi, disciples of Lycurgus, inflexibly severe:

    nosmetipsi, qui Lycurgei a principio fuissemus, cotidie demitigamur,

    Cic. Att. 1, 13, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Lycurgus

  • 89 prisci

    1.
    priscus, a, um, adj. [for prius-cus, like pris-tinus for prius-tinus, and magis for magius, a comparative form], of or belonging to former times, of many years ago, old, olden, ancient, primitive, antique. Like the Greek archaios, it denotes that which existed before our time, while pristinus is applied also to those things which have existed in our day (class.; cf.: vetus, antiquus).
    I.
    Lit.:

    credendum est veteribus et priscis viris,

    Cic. Univ. 11:

    prisca illa et antiqua rei publicae forma,

    Vell. 2, 89, 3:

    illud erat insitum priscis illis, quos cascos appellat Ennius,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    nam Joves pluris in priscis Graecorum litteris invenimus,

    id. N. D. 3, 16, 42:

    severitas,

    id. Har. Resp. 13, 27:

    et illud quod loquitur priscum visum iri putat,

    id. de Or. 3, 11, 42:

    priscae sanctimoniae virgo,

    Tac. A. 3, 69: prisci Latini proprie appellati sunt ii, qui prius quam conderetur Roma, fuerunt, Paul. ex Fest. p. 226 Müll.: priscae Latinae coloniae appellatae sunt, ut distinguerent a novis, quae postea a populo dabantur, Fest. p. 241 Müll.:

    tempus,

    Ov. F. 1, 197.— Priscus has the accessory idea of venerable, and from the Augustan period is frequently applied to whatever dates from the earliest times, the golden age of Rome:

    prisca gens mortalium,

    Hor. Epod. 2, 2:

    priscus Inachus,

    id. C. 2, 3, 21:

    Pudor,

    id. C. S. 57:

    prisco more,

    Ov. F. 2, 282:

    prisco ritu,

    Plin. 12, 1, 2, § 3:

    priscum illud acumen, Brute, tuum,

    Juv. 4, 102:

    fides,

    Verg. A. 9, 79; Mart. 1, 40, 2.— Subst.: prisci, ōrum, m., the ancients:

    cum colerent prisci studiosius agros,

    Ov. F. 3, 779.—
    II.
    Transf.
    A.
    Former, previous ( poet.):

    quid si prisca redit Venus?

    Hor. C. 3, 9, 17:

    nomen,

    Ov. M. 14, 850; Spart. Hadr. 5.—
    B.
    Old-fashioned, i. e. strict, severe ( poet.):

    prisci praecepta parentis,

    Cat. 64, 159: Cato, Hor. C. 3, 21, 11:

    prisca supercilia,

    Verg. Cop. 34.—Hence, adv.: priscē, in the old-fashioned manner, strictly, severely (class. but rare):

    utrum me secum severe, et graviter, et prisce agere malit, an remisse, ac leniter, et urbane,

    Cic. Cael. 14, 33.
    2.
    Priscus, i, m., a Roman surname, the elder.
    I.
    Of the first Tarquin: Priscus Tarquinius est dictus, quia prius fuit quam Superbus Tarquinius, Paul. ex Fest. p. 226 Müll.; Liv. 1, 34.—
    II.
    Tarquinius Numicius Priscus, Liv. 2, 63.—
    III.
    Helvidius Priscus, Suet. Vesp. 15.—
    IV.
    Two Latin poets:

    Priscus uterque,

    Ov. P. 4, 16, 10 Burm. ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > prisci

  • 90 Priscus

    1.
    priscus, a, um, adj. [for prius-cus, like pris-tinus for prius-tinus, and magis for magius, a comparative form], of or belonging to former times, of many years ago, old, olden, ancient, primitive, antique. Like the Greek archaios, it denotes that which existed before our time, while pristinus is applied also to those things which have existed in our day (class.; cf.: vetus, antiquus).
    I.
    Lit.:

    credendum est veteribus et priscis viris,

    Cic. Univ. 11:

    prisca illa et antiqua rei publicae forma,

    Vell. 2, 89, 3:

    illud erat insitum priscis illis, quos cascos appellat Ennius,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    nam Joves pluris in priscis Graecorum litteris invenimus,

    id. N. D. 3, 16, 42:

    severitas,

    id. Har. Resp. 13, 27:

    et illud quod loquitur priscum visum iri putat,

    id. de Or. 3, 11, 42:

    priscae sanctimoniae virgo,

    Tac. A. 3, 69: prisci Latini proprie appellati sunt ii, qui prius quam conderetur Roma, fuerunt, Paul. ex Fest. p. 226 Müll.: priscae Latinae coloniae appellatae sunt, ut distinguerent a novis, quae postea a populo dabantur, Fest. p. 241 Müll.:

    tempus,

    Ov. F. 1, 197.— Priscus has the accessory idea of venerable, and from the Augustan period is frequently applied to whatever dates from the earliest times, the golden age of Rome:

    prisca gens mortalium,

    Hor. Epod. 2, 2:

    priscus Inachus,

    id. C. 2, 3, 21:

    Pudor,

    id. C. S. 57:

    prisco more,

    Ov. F. 2, 282:

    prisco ritu,

    Plin. 12, 1, 2, § 3:

    priscum illud acumen, Brute, tuum,

    Juv. 4, 102:

    fides,

    Verg. A. 9, 79; Mart. 1, 40, 2.— Subst.: prisci, ōrum, m., the ancients:

    cum colerent prisci studiosius agros,

    Ov. F. 3, 779.—
    II.
    Transf.
    A.
    Former, previous ( poet.):

    quid si prisca redit Venus?

    Hor. C. 3, 9, 17:

    nomen,

    Ov. M. 14, 850; Spart. Hadr. 5.—
    B.
    Old-fashioned, i. e. strict, severe ( poet.):

    prisci praecepta parentis,

    Cat. 64, 159: Cato, Hor. C. 3, 21, 11:

    prisca supercilia,

    Verg. Cop. 34.—Hence, adv.: priscē, in the old-fashioned manner, strictly, severely (class. but rare):

    utrum me secum severe, et graviter, et prisce agere malit, an remisse, ac leniter, et urbane,

    Cic. Cael. 14, 33.
    2.
    Priscus, i, m., a Roman surname, the elder.
    I.
    Of the first Tarquin: Priscus Tarquinius est dictus, quia prius fuit quam Superbus Tarquinius, Paul. ex Fest. p. 226 Müll.; Liv. 1, 34.—
    II.
    Tarquinius Numicius Priscus, Liv. 2, 63.—
    III.
    Helvidius Priscus, Suet. Vesp. 15.—
    IV.
    Two Latin poets:

    Priscus uterque,

    Ov. P. 4, 16, 10 Burm. ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > Priscus

  • 91 priscus

    1.
    priscus, a, um, adj. [for prius-cus, like pris-tinus for prius-tinus, and magis for magius, a comparative form], of or belonging to former times, of many years ago, old, olden, ancient, primitive, antique. Like the Greek archaios, it denotes that which existed before our time, while pristinus is applied also to those things which have existed in our day (class.; cf.: vetus, antiquus).
    I.
    Lit.:

    credendum est veteribus et priscis viris,

    Cic. Univ. 11:

    prisca illa et antiqua rei publicae forma,

    Vell. 2, 89, 3:

    illud erat insitum priscis illis, quos cascos appellat Ennius,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    nam Joves pluris in priscis Graecorum litteris invenimus,

    id. N. D. 3, 16, 42:

    severitas,

    id. Har. Resp. 13, 27:

    et illud quod loquitur priscum visum iri putat,

    id. de Or. 3, 11, 42:

    priscae sanctimoniae virgo,

    Tac. A. 3, 69: prisci Latini proprie appellati sunt ii, qui prius quam conderetur Roma, fuerunt, Paul. ex Fest. p. 226 Müll.: priscae Latinae coloniae appellatae sunt, ut distinguerent a novis, quae postea a populo dabantur, Fest. p. 241 Müll.:

    tempus,

    Ov. F. 1, 197.— Priscus has the accessory idea of venerable, and from the Augustan period is frequently applied to whatever dates from the earliest times, the golden age of Rome:

    prisca gens mortalium,

    Hor. Epod. 2, 2:

    priscus Inachus,

    id. C. 2, 3, 21:

    Pudor,

    id. C. S. 57:

    prisco more,

    Ov. F. 2, 282:

    prisco ritu,

    Plin. 12, 1, 2, § 3:

    priscum illud acumen, Brute, tuum,

    Juv. 4, 102:

    fides,

    Verg. A. 9, 79; Mart. 1, 40, 2.— Subst.: prisci, ōrum, m., the ancients:

    cum colerent prisci studiosius agros,

    Ov. F. 3, 779.—
    II.
    Transf.
    A.
    Former, previous ( poet.):

    quid si prisca redit Venus?

    Hor. C. 3, 9, 17:

    nomen,

    Ov. M. 14, 850; Spart. Hadr. 5.—
    B.
    Old-fashioned, i. e. strict, severe ( poet.):

    prisci praecepta parentis,

    Cat. 64, 159: Cato, Hor. C. 3, 21, 11:

    prisca supercilia,

    Verg. Cop. 34.—Hence, adv.: priscē, in the old-fashioned manner, strictly, severely (class. but rare):

    utrum me secum severe, et graviter, et prisce agere malit, an remisse, ac leniter, et urbane,

    Cic. Cael. 14, 33.
    2.
    Priscus, i, m., a Roman surname, the elder.
    I.
    Of the first Tarquin: Priscus Tarquinius est dictus, quia prius fuit quam Superbus Tarquinius, Paul. ex Fest. p. 226 Müll.; Liv. 1, 34.—
    II.
    Tarquinius Numicius Priscus, Liv. 2, 63.—
    III.
    Helvidius Priscus, Suet. Vesp. 15.—
    IV.
    Two Latin poets:

    Priscus uterque,

    Ov. P. 4, 16, 10 Burm. ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > priscus

  • 92 remitto

    rĕ-mitto, mīsi, missum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to let go back, send back, despatch back, drive back, cause to return (class. and very freq.; cf. reddo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Al. Redde mihi illam (filiam)... Non remissura es mihi illam?... non remittes? Me. Non remittam! Plaut. Cist. 2, 1, 29 sq.:

    a legione omnes remissi sunt domum Thebis,

    id. Ep. 2, 2, 22:

    aliquem domum,

    Caes. B. G. 1, 43 fin.; 4, 21; 7, 4 fin.; id. B. C. 3, 27 fin.:

    mulieres Romam,

    Cic. Att. 7, 23, 2:

    paucos in regnum,

    Caes. B. C. 2, 44:

    Fabium cum legione in sua hiberna,

    id. B. G. 5, 53:

    partem legionum in sua castra,

    id. B. C. 3, 97:

    ad parentes aliquem nuntium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 15:

    aliquem ad aliquem,

    id. Cas. 2, 8, 1; Cic. Fam. 16, 5, 1; Caes. B. C. 1, 24; 26:

    obsides alicui,

    id. B. G. 3, 8 fin.; Lucil. ap. Lact. 5, 14:

    is argentum huc remisit,

    Plaut. As. 2, 2, 69:

    librum tibi remisi,

    Cic. Att. 9, 9, 2: pila intercepta, to cast or hurl back, Caes. B. G. 2, 27; so,

    tractum de corpore telum,

    Ov. M. 5, 95:

    epistulam ad aliquem,

    Plaut. Truc. 2, 4, 43:

    litteras Caesari,

    Caes. B. G. 5, 47; cf.:

    scripta ad eum mandata per eos,

    id. B. C. 1, 10:

    naves ad aliquem,

    id. B. G. 5, 23; so,

    naves,

    id. B. C. 1, 27:

    obsides,

    id. B. G. 3, 8; 3, 29:

    nonne vides etiam, quantā vi tigna trabesque Respuat umor aquae?.. Tam cupide sursum revomit magis atque remittit,

    drives back, Lucr. 2, 199; so,

    aquas longe (cautes),

    Sen. Hippol. 583:

    calces (equi),

    i. e. kick out behind, Nep. Eum. 5, 5.—
    b.
    To send forth from itself, give out, yield:

    ut melius muriā, quam testa marina remittit,

    gives forth, yields, Hor. S. 2, 8, 53:

    muriam,

    Col. 12, 9 init.:

    minimum seri,

    id. 12, 13:

    umorem (humus),

    id. 12, 15 init.:

    aeruginem (vasa aenea),

    id. 12, 20, 2:

    nec umenti sensit tellure remitti (nebulas),

    Ov. M. 1, 604:

    umorem ex se ipsa remittit,

    Verg. G. 2, 218:

    quod baca remisit olivae,

    Hor. S. 2, 4, 69:

    sanguinem e pulmone,

    Ov. P. 1, 3, 19.—
    2.
    In partic.
    a.
    To let go back, to loosen, slacken, relax any thing strained, bound, rigid, etc. (syn. relaxo;

    opp. intendo, adduco): in agro ambulanti ramulum adductum, ut remissus esset, in oculum suum recidisse,

    Cic. Div. 1, 54, 123; cf.:

    habenas vel adducere vel remittere,

    id. Lael. 13, 45:

    frena,

    Ov. M. 2, 191 (opp. retinere);

    6, 228: lora,

    id. ib. 2, 200; id. Am. 3, 2, 14; cf.:

    vela pennarum,

    Lucr. 6, 743:

    ira contractis, hilaritas remissis (superciliis) ostenditur,

    Quint. 11, 3, 79:

    quattuor remissis (digitis) magis quam tensis,

    id. 11, 3, 99:

    digitis,

    Ov. H. 19, 197:

    remissis,

    id. M. 4, 229: junctasque manus remisit;

    vinclis remissis, etc.,

    i. e. to loose, id. ib. 9, 314 sq.:

    digitum contrahens ac remittens,

    Plin. 11, 26, 32, § 94: bracchia, i. e. to let sink or fall down, Verg. G. 1, 202: remissas manus, sinking or failing, Vulg. Heb. 12, 12:

    frigore mella Cogit hiems eademque calor liquefacta remittit,

    dissolves again, melts, Verg. G. 4, 36; cf.:

    cum se purpureo vere remittit humus,

    opens again, thaws, Tib. 3, 5, 4:

    vere remissus ager,

    Ov. F. 4, 126. —
    b.
    To leave behind, produce:

    veluti tractata notam labemque remittunt Atramenta,

    Hor. Ep. 2, 1, 235.—
    c.
    Jurid. t. t.: remittere nuntium or repudium, to send a bill of divorce, to dissolve a marriage or betrothal; v. nuntius and repudium.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to send back, give back, return, restore, dismiss, remove, etc.:

    (specula) simulacra remittunt,

    Lucr. 4, 337 Lachm.:

    vocem late nemora alta remittunt,

    Verg. A. 12, 929; cf.:

    totidemque remisit Verba locus,

    Ov. M. 3, 500:

    chorda sonum... remittit acutum (with reddere),

    Hor. A. P. 349:

    vos me imperatoris nomine appellavistis: cujus si vos paenitet, vestrum vobis beneficium remitto, mihi meum restituite nomen,

    Caes. B. C. 2, 32 fin.:

    quin etiam ipsis (imperium) remittere,

    id. B. G. 7, 20: integram causam ad senatum remittit, refers, Tac. A. 3, 10:

    a quibus appellatum erit, si forte ad eosdem remittemur,

    Quint. 11, 1, 76; 12, 10, 21:

    veniam,

    to return, repay, Verg. A. 4, 436:

    quae nisi respuis ex animo longeque remittis,

    Lucr. 6, 68; cf.:

    opinionem animo,

    to dismiss, reject, cast off, Cic. Clu. 2, 6:

    si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto,

    resign it, id. Sull. 30, 84:

    utramque provinciam remitto, exercitum depono,

    id. Phil. 8, 8, 25:

    Galliam togatam,

    id. ib. 8, 9, 27.—
    2.
    In partic.
    a.
    (Acc. to I A. 2. a.) To slacken, relax, relieve, release, abate, remit (freq. and class.):

    omnes sonorum tum intendens tum remittens persequetur gradus,

    Cic. Or. 18, 59; cf.:

    (sonorum vis) tum remittit animos, tum contrahit,

    id. Leg. 2, 15, 38: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed quibus relaxem ac remittam, relieve, recreate, refresh, id. Fragm. ap. Non. 383, 23:

    ut requiescerem curamque animi remitterem,

    id. Verr. 2, 4, 61, § 137:

    animum per dies festos licentius,

    Liv. 27, 31; and in a like sense with se, Nep. Alcib. 1 fin.;

    and mid.: mirum est, ut opusculis animus intendatur remittaturque,

    Plin. Ep. 7, 9, 13:

    animos a contentione pugnae,

    Liv. 5, 41:

    animos a certamine,

    id. 9, 12:

    animos a religione,

    id. 5, 25; cf.:

    nihil apud milites remittitur a summo certamine,

    id. 6, 24, 10:

    superioris temporis contentionem,

    Caes. B. C. 2, 14 fin.; cf. Cic. Brut. 55, 202:

    diligentiam in perdiscendo ac memoriam,

    Caes. B. G. 6, 14; cf.:

    curam et diligentiam remittunt,

    id. B. C. 2, 13:

    summum illud suum studium remisit,

    Cic. Brut. 93, 320:

    ea studia remissa temporibus revocavi,

    id. Tusc. 1, 1, 1:

    belli opera,

    Liv. 30, 3:

    bellum,

    id. 30, 23:

    pugnam,

    Sall. J. 60, 3 al.:

    urguent tamen et nihil remittunt,

    Cic. Fin. 4, 28, 77: equites petere ut sibi laxaret aliquid laboris;

    quibus ille, ne nihil remissum dicatis, remitto, etc.,

    Liv. 9, 16:

    cottidie aliquid iracundiae remittebat,

    Cic. Phil. 8, 6, 19; cf. id. Att. 10, 4, 2:

    aliquid de suo,

    id. Rab. Post. 11, 31:

    horam de meis legitimis horis,

    id. Verr. 2, 1, 9, § 25:

    aliquid de severitate cogendi,

    id. Phil. 1, 5, 12; 13, 17, 36:

    nihil de saevitiā,

    Tac. A. 6, 25 al.; cf. Caes. B. C. 3, 17:

    ex eo, quod ipse potest in dicendo, aliquantum remittet,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    aliquid ex pristinā virtute,

    Caes. B. C. 3, 28:

    aliquid ex curā verborum,

    Quint. 10, 7, 22; 7, 1, 22.—With ellipsis of aliquid, etc.:

    illum viris fortissimis remittere de summā non potuisse, te mulieri deterrimae recte remississe, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 35, § 82; Liv. 4, 43, 11:

    de voluntate nihil,

    Cic. Brut. 5, 17:

    nihil e solito luxu,

    Tac. H. 3, 55:

    nihil ex arrogantiā,

    id. Agr. 27 al. — Impers.:

    tum aequo animo remittendum de celeritate existumabat,

    Caes. B. G. 5, 49.—
    (β).
    With inf., to cease, leave off, omit to do any thing (rare;

    not in Cic. or Cæs.): si cogites, remittas jam me onerare injuriis,

    Ter. And. 5, 1, 8:

    neque remittit quid ubique hostis ageret explorare,

    Sall. J. 52, 5; cf.:

    quid bellicosus Cantaber cogitet, remittas Quaerere,

    Hor. C. 2, 11, 3.—
    (γ).
    With se, or mid., to relax, abate:

    ubi dolor et inflammatio se remiserunt,

    Cels. 4, 24 fin.; cf.:

    cum se furor ille remisit,

    Ov. H. 4, 51:

    quae (febres) certum habent circuitum et ex toto remittuntur,

    Cels. 3, 12; cf. under II.—
    (δ).
    Mid., to recreate one ' s self:

    eundem, cum scripsi, eundem etiam cum remittor, lego,

    Plin. Ep. 1, 16, 7; cf.:

    fas est et carmine remitti,

    id. ib. 7, 9, 9; cf.

    supra: animus remittatur,

    id. ib. 7, 9, 13.—
    (ε).
    To give free course to (opp. continere):

    animi appetitus, qui tum remitterentur, tum continerentur,

    Cic. N. D. 2, 12, 34.—
    b.
    With respect to a person, to free one from any thing; to give up, grant, forgive, yield, resign, concede, surrender, sacrifice a thing to any one (= concedere, condonare); with acc. of the offence:

    Tranioni remitte quaeso hanc noxiam causā meā,

    Plaut. Most. 5, 2, 47:

    injuriam,

    Sall. H. 3, 61, 2 Dietsch:

    quare tum cito senex ille remisit injuriam?

    Sen. Contr. 2, 11, 1:

    ut ex animo tibi volens omne delictum remittam,

    App. M. 3, p. 137, 29; so freq. in late Lat., to remit, forgive a sin or offence:

    peccata,

    Vulg. Matt. 9, 2:

    blasphemia,

    id. ib. 12, 31:

    cogitationem,

    id. Act. 8, 22. — Freq. with acc. of the penalty:

    multam,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    poenam alicui,

    Liv. 40, 10, 9: ipso remittente Verginio ultimam poenam, id. 3, 59, 10; 8, 35, 1:

    omnia tibi ista concedam et remittam,

    Cic. Verr. 2, 5, 9, § 22; cf. id. Ac. 2, 33, 106; and:

    alicui remittere atque concedere, ut, etc.,

    id. Planc. 30, 73: meam animadversionem et suppli cium... remitto tibi et condono, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    quod natura remittit, Invida jura negant,

    Ov. M. 10, 330:

    si per populum Romanum stipendium remittatur,

    Caes. B. G. 1, 44:

    pecunias, quas erant in publicum Varroni cives Romani polliciti, remittit,

    id. B. C. 2, 21; cf. Liv. 42, 53: aedes (venditas) alicui, to give up, resign a purchase, Plaut. Most. 3, 2, 111:

    tempus vobis,

    Cic. Verr. 2, 1, 11, § 30:

    ut patria tantum nobis in nostrum privatum usum, quantum ipsi superesse posset, remitteret,

    id. Rep. 1, 4, 8:

    navem imperare debuisti ex foedere: remisisti in triennium: militem nullum umquam poposcisti per tot annos,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 21:

    tibi remittunt omnes istam voluptatem et eā se carere patiuntur,

    resign that pleasure to you, id. de Or. 1, 58, 246:

    ut memoriam simultatium patriae remitteret,

    sacrifice to his country, Liv. 9, 38; cf.:

    privata odia publicis utilitatibus remittere,

    Tac. A. 1, 10:

    ut sibi poenam magistri equitum remitteret (dictator),

    that he would remit for their sake, Liv. 8, 35:

    dictator consulibus in senatu magnifice conlaudatis et suarum quoque rerum illis remisso honore, dictaturā se abdicavit,

    having been resigned in their favor, id. 7, 11:

    jus ipsi remittent,

    will abandon their claim, id. 6, 18, 7.— Absol.:

    remittentibus tribunis plebis comitia per interregem sunt habita,

    withdrawing their opposition, Liv. 6, 36, 3:

    de tributo remiserunt,

    id. 5, 12, 13; cf. Tac. A. 1, 8:

    si hoc ipsi remitti vellent, remitterent ipsi de maritumis custodiis,

    Caes. B. C. 3, 17.—
    (β).
    Poet., with inf., to allow, permit:

    sed mora damnosa est nec res dubitare remittit,

    Ov. M. 11, 376; cf.:

    (Fides) occulte saevire vetat, prodesse remittit,

    Claud. Laud. Stil. 2, 37. —
    II.
    Neutr., to decrease, abate (very rare, but class.):

    si forte ventus remisisset,

    Caes. B. C. 3, 26:

    imbres,

    Liv. 40, 33, 4:

    pestilentia,

    id. 2, 34, 6:

    cum remiserant dolores pedum,

    Cic. Brut. 34, 130; cf.:

    si remittent quippiam Philumenae dolores,

    Ter. Hec. 3, 2, 14:

    tumor remittens,

    Cels. 7, 18:

    vapor calidus primo non remittit propter levitatem,

    does not sink, Vitr. 8, 2.— Hence, rĕmissus, a, um, P. a. (acc. to I. A. 2. a.), slack, loose, relaxed, languid (opp. contentus, contendere):

    membra,

    Lucr. 5, 852.
    A.
    Lit.:

    ut onera contentis corporibus facilius feruntur, remissis opprimunt,

    Cic. Tusc. 2, 23, 54; cf.:

    vox, ut nervi, quo remissior, hoc gravior et plenior,

    Quint. 11, 3, 42:

    ridens Venus et remisso Filius arcu,

    Hor. C. 3, 27, 67:

    ammoniacum,

    i. e. liquid, Pall. 1, 41, 2; cf.

    adeps,

    Veg. 1, 11, 4. —
    B.
    Trop., relaxed, not rigid, strict, or hard, both in a good and bad sense.
    1.
    Mild, gentle, soft, indulgent, cheerful, good-humored, gay, etc. (syn.:

    lenis, mitis, dulcis): remissior ventus,

    Caes. B. C. 3, 26:

    remissiora frigora,

    id. B. G. 5, 12 fin.:

    cantūs remissiores,

    Cic. de Or. 1, 60, 254; cf.:

    tum intentis tum remissis modis,

    Quint. 11, 3, 17:

    si me non improbissime Dolabella tractasset, dubitassem fortasse, utrum remissior essem, an summo jure contenderem,

    Cic. Att. 16, 15, 1:

    in eo sermone non remissi sumus,

    id. Fin. 3, 1, 2:

    remissus et subridens,

    Tac. Or. 11 init.:

    nisi magistratus valde lenes et remissi sint,

    Cic. Rep. 1, 43, 66:

    in ulciscendo remissior,

    id. Red. ad Quir. 7, 23:

    animus (with lenis),

    id. de Or. 2, 46, 193; cf.:

    remississimo ad otium et ad omnem comitatem animo,

    i. e. most prone, Suet. Aug. 98:

    remissus et mitis,

    Plin. Ep. 3, 14, 5:

    cum tristibus severe, cum remissis jucunde vivere,

    Cic. Cael. 6, 13; cf. Suet. Galb. 14; id. Claud. 21:

    decorus est sermo senis quietus et remissus,

    Cic. Sen. 9, 28:

    remissius genus dicendi,

    id. Sest. 54, 115:

    amicitia remissior esse debet et liberior et dulcior,

    id. Lael. 18, 66; cf.

    affectus,

    Quint. 10, 1, 73:

    egressiones dulces et remissae,

    id. 11, 3, 164: joci, gay, merry (opp. curae graves), Ov. M. 3, 319; cf.:

    remissiores hilarioresque sermones,

    Suet. Tib. 21:

    opus,

    Ov. Tr. 2, 547. —
    2.
    Slack, negligent, remiss (syn. languidus):

    esse remisso ac languido animo,

    Caes. B. C. 1, 21; cf.:

    nostris languentibus atque animo remissis,

    id. ib. 2, 14: dolus Numidarum [p. 1563] nihil languidi neque remissi patiebatur, i. e. no negligence, Sall. J. 53, 6; 88, 2:

    in labore,

    Nep. Iphic. 3, 1:

    oderunt agilem gnavumque remissi,

    Hor. Ep. 1, 18, 90:

    remissior in petendo,

    Cic. Mur. 26, 52:

    vita remissior,

    Suet. Tib. 52.—
    b.
    Lower, cheaper:

    remissior aliquanto ejus fuit aestimatio quam annona,

    below the market price, Cic. Verr. 2, 3, 92, § 214. — Hence, adv.: rĕ-missē (acc. to B. 1.), gently, mildly (with leniter, urbane;

    opp. severe, graviter, vehementer, etc.),

    Cic. de Or. 3, 26, 102; id. Cael. 14, 33; Col. 1, 8, 10; Quint. 10, 2, 23; 12, 10, 71; Suet. Claud. 30.— Comp., Cic. de Or. 1, 60, 255; id. Verr. 2, 4, 34, § 76; Quint. 9, 2, 91.— Sup. is not found.

    Lewis & Short latin dictionary > remitto

  • 93 stringo

    stringo, inxi, ictum, 3, v. a. [root strig; Gr. strang-, to squeeze; stranx, a drop; cf. O. H. Germ. streng; Engl. strong], to draw tight, to bind or tie tight; to draw, bind, or press together, etc. (syn. ligo).
    I.
    Lit.:

    te stringam ad carnarium,

    Plaut. Ps. 1, 1, 66:

    stringit vitta comas,

    Luc. 5, 143: caesariem crinali cultu, Claud. Cons. Prob. et Olybr. 85:

    stricta matutino frigore vulnera,

    Liv. 22, 51:

    pectora pigro gelu,

    Luc. 4, 652:

    strictos insedimus amnes,

    Val. Fl. 1, 414:

    mare gelu stringi et consistere,

    Gell. 17, 8, 16:

    quercus in duas partes diducta, stricta denuo et cohaesa,

    having closed together, id. 15, 16, 4:

    habenam,

    to draw tight, Stat. Th. 11, 513:

    ferrum,

    Plin. Ep. 3, 16, 6.—
    B.
    Transf. (through the intermediate idea of drawing close), to touch, touch upon, touch lightly or slightly, to graze (syn. tango):

    litus ama, et laevas stringat sine palmula cautes,

    Verg. A. 5, 163; cf.:

    stringebat summas ales miserabilis undas,

    Ov. M. 11, 733:

    aequor (aurā),

    id. ib. 4, 136:

    metas interiore rotā,

    id. Am. 3, 2, 12:

    latus,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 24:

    vestigia canis rostro,

    Ov. M. 1, 536 et saep.:

    equos,

    to stroke, Charis. 84 P.:

    tela stringentia corpus,

    i. e. slightly touching, Verg. A. 10, 331; cf. Sen. Ben. 2, 6, 1:

    coluber Dente pedem strinxit,

    Ov. M. 11, 776:

    strictus ac recreatus ex vulnere in tempus,

    Flor. 4, 12, 44.—
    2.
    To pull or strip off, to pluck off, cut off, clip off, prune, etc. (cf. destringo):

    oleam ubi nigra erit, stringito,

    Cato, R. R. 65, 1; so,

    oleam,

    Plin. 15, 2, 3, § 12:

    bacam,

    Varr. R. R. 1, 55, 2:

    quernas glandes,

    Verg. G. 1, 305:

    folia ex arboribus,

    Caes. B. C. 3, 58; Liv. 23, 30, 3:

    frondes,

    Verg. E. 9, 61; Hor. Ep. 1, 14, 28:

    hordea,

    Verg. G. 1, 317:

    arbores,

    Col. 6, 3, 7:

    celeriter gladios strinxerunt,

    drew from the sheath, unsheathed, Caes. B. C. 3, 93:

    strictam aciem offerre,

    Verg. A. 6, 291:

    ensem,

    id. ib. 10, 577; so,

    gladios,

    id. ib. 12, 278; Ov. M. 7, 333:

    ensem,

    id. ib. 8, 207;

    14, 296: ferrum,

    Liv. 7, 40 al.:

    cultrum,

    id. 7, 5, 5; 3, 50, 3; and poet. transf.:

    manum,

    to bare, Ov. Am. 1, 6, 14; id. Tr. 5, 2, 30 al.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of speech, to touch upon, treat briefly, Sil. 8, 48.—Hence, to compress, abridge:

    narrationis loco rem stringat,

    Quint. 4, 2, 128 Spald.—
    B.
    To hold in check, to rule, sway (syn. coërceo):

    quaecumque meo gens barbara nutu Stringitur, adveniat,

    Claud. B. Get. 371.—
    C.
    To waste, consume, reduce:

    praeclaram stringat malus ingluvie rem,

    Hor. S. 1, 2, 8.—
    D.
    (Acc. to I. B.) To touch, move, affect; esp. to affect painfully, to wound, pain:

    atque animum patriae strinxit pietatis imago,

    Verg. A. 9, 294:

    quam tua delicto stringantur pectora nostro,

    Ov. Tr. 5, 6, 21:

    nomen alicujus,

    id. ib. 2, 350.—
    E.
    To draw in hostility, attack with:

    in hostes stringatur iambus,

    Ov. R. Am. 377:

    bellum,

    Flor. 3, 21, 1.—Hence, strictus, a, um, P. a. (acc. to I.), drawn together, close, strait, tight, etc.
    A.
    Lit.:

    laxaret pedem a stricto nodo,

    Liv. 24, 7, 5:

    duriora genti corpora, stricti artus,

    Tac. G. 30:

    strictissima janua,

    Ov. R. Am. 233:

    si strictior fuerit pedatura,

    Hyg. Grom. 3, 1:

    emplastrum,

    thick, Scrib. Comp. 45 fin.:

    venter,

    i. e. bound up, costive, Veg. 3, 16:

    strictior aura,

    more severe, colder, Aus. Idyll. 14, 3.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of language, brief, concise:

    quo minus (Aeschines) strictus est,

    Quint. 10, 1, 77:

    qui (Demosthenes) est strictior multo (quam Cicero),

    id. 12, 10, 52.—
    2.
    Of character, severe, strict:

    Catones,

    Manil. 5, 106:

    mentes,

    id. 1, 769:

    lex,

    Stat. S. 3, 5, 87.—
    3.
    Rigid, exact (law Lat.):

    restitutio stricto jure non competebat,

    Dig. 29, 2, 85; 39, 3, 3 al.— Adv.: strictē and strictim, closely, tightly:

    in foramen conicies,

    Pall. Mart. 8, 2.— Comp., Pall. 1, 6.— Sup., Gell. 16, 3, 4.—
    2.
    Fig., accurately:

    strictius interpretari,

    Dig. 8, 2, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > stringo

  • 94 tristis

    tristis, e, adj. [etym. dub.; cf. Sanscr. trastas, frightened; and Lat. terreo], sad, sorrowful, mournful, dejected, melancholy, disconsolate, trist (syn.: maestus, severus, austerus, luctuosus).
    I.
    In gen.:

    maesti tristesque,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 18:

    cum maestus errares, quaerere ex te, quid tristis esses,

    Cic. Div. 1, 28, 59:

    tristis et conturbatus,

    id. Verr. 2, 4, 14, § 32:

    tristis, demissus,

    id. Mur. 21, 45:

    sic tristes affatus amicos,

    Hor. C. 1, 7, 24:

    Sequanos tristes, capite demisso, terram intueri,

    Caes. B. G. 1, 32:

    numquam ego te tristiorem Vidi esse,

    Plaut. Cist. 1, 1, 55:

    oderunt hilarem tristes, tristemque jocosi,

    Hor. Ep. 1, 18, 89:

    (faciet) hominem ex tristi lepidum et lenem,

    Plaut. Cas. 2, 3, 7:

    quid tu tristis es?

    id. ib. 2, 2, 6; id. Men. 5, 2, 27; 5, 2, 59:

    quid es tam tristis?

    Ter. Hec. 3, 2, 20:

    malle se adulescentem tristem quam hilarem,

    Sen. Ep. 36, 3:

    tristis Erat et me maestum videbat,

    Curt. 6, 11, 27; Sen. Tranq. 15, 4.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of things associated with misfortune or suggestive of sadness, melancholy, saddening, unhappy:

    ut tuum laetissimum diem cum tristissimo meo conferam,

    Cic. Pis. 14, 33; cf.:

    vel defensus tristibus temporibus vel ornatus secundis,

    id. Fam. 15, 7:

    esse vultu tristi,

    Plaut. Most. 3, 2, 124:

    tristissima exta,

    Cic. Div. 2, 15, 36:

    tristissimi exsilii solatium,

    Liv. 5, 51, 1:

    tristissimam exegimus noctem,

    most miserable, Petr. 115:

    sors,

    unhappy, miserable, Cic. Mur. 20, 42:

    eventus,

    Liv. 8, 24, 18:

    Kalendae,

    sad, dismal, Hor. S. 1, 3, 87:

    Hyades,

    id. C. 1, 3, 14:

    Orion,

    id. Epod. 10, 10:

    bella,

    id. A. P. 73:

    clades,

    id. C. 3, 3, 62:

    morbus,

    Verg. G. 4, 252:

    fatum,

    Hor. S. 1, 9, 29:

    jus sepulcri,

    Ov. M. 13, 472:

    officium (exsequiarum),

    id. ib. 12, 4:

    funera,

    Verg. G. 4, 256; Hor. Ep. 2, 2, 74:

    pars subiere feretro, Triste ministerium,

    Verg. A. 6, 223:

    Tartara,

    id. ib. 4, 243:

    Acheron,

    Sil. 13, 571:

    tristique palus inamabilis undā,

    Verg. A. 6, 438; Hor. C. 2, 14, 8:

    arbores,

    gloomy, sombre, Plin. 16, 25, 40, § 95:

    adspectus (arboris),

    id. 13, 22, 40, § 120:

    tristes et squalidi trunci,

    Sen. Ep. 12, 1.—
    2.
    Of taste:

    quod triste et amarum est,

    harsh, disagreeable, bitter, Lucr. 4, 634:

    suci,

    Verg. G. 2, 126:

    lupinum,

    id. ib. 1, 75:

    absinthia,

    Ov. P. 3, 1, 23; 3, 8, 15:

    epulae,

    Sil. 3, 281: sapor. Ov. Tr. 4, 6, 12:

    pocula,

    Tib. 1, 5, 50.—
    3.
    Of smell, offensive, foul:

    anhelitus oris,

    Ov. A. A. 1, 521.—
    4.
    As subst.: triste, is, n., a sad thing, etc. ( poet.):

    triste lupus stabulis, maturis frugibus imbres, Arboribus venti,

    a sad thing, a pest, bane, Verg. E. 3, 80:

    interdum miscentur tristia laetis,

    Ov. F. 6, 463; cf.:

    nunc ego mitibus Mutare quaero tristia,

    Hor. C. 1, 16, 26. Thus Ovid called his elegies that were written in exile Tristia.—
    II.
    In partic.
    A.
    Of behavior, etc., towards others.
    1.
    Glum, gloomy, peevish, morose, ill-humored (syn.:

    tetricus, severus, austerus): stultitia est, ei te esse tristem,

    Plaut. Cas. 2, 4, 4: eia, mea Juno, non decet te esse tam [p. 1902] tristem tuo Jovi, id. ib. 2, 3, 14: mihi erit tristior, Afran. ap. Non. 410, 2:

    tristis amica ingrato viro,

    Prop. 1, 6, 10:

    puella,

    id. 1, 10, 21:

    navita tristis (Charon),

    gloomy, sullen, Verg. A. 6, 315; so,

    dii,

    Hor. S. 1, 5, 103:

    Erinys,

    Verg. A. 2, 337:

    sorores,

    i. e. the Fates, Tib. 3, 3, 35; Sen. Tranq. 7, 6:

    ursa,

    Stat. Achill. 2, 409.—
    2.
    Stern, harsh, severe:

    judex tristis et integer,

    Cic. Verr. 1, 10, 30; cf.:

    cum tristibus severe, cum remissis jucunde vivere,

    id. Cael. 6, 13.—
    B.
    Transf., of things, gloomy, sad, melancholy, stern, harsh, etc.:

    truculentis oculis, tristi fronte,

    Plaut. As. 2, 3, 21:

    voltus,

    id. Most. 3, 2, 124:

    fronte gravi et tristi supercilio,

    Plin. Pan. 41, 3: idem naturā tristiori paululo, Afran. ap. Non. 410, 2:

    vultus severior et tristior,

    Cic. de Or. 2, 71, 289; cf.:

    tristis severitas inest in vultu,

    Ter. And. 5, 2, 16:

    vita tristior,

    Cic. Off. 1, 30, 108:

    triste et severum genus dicendi,

    id. Brut. 30, 113; cf.:

    sermo tristis (opp. jocosus),

    Hor. S. 1, 10, 11: senectus, Verg. ap. Sen. Ep. 108, 29; cf.:

    tristis et plenus dignitatis sonus,

    Cic. Rep. 6, 2, 7:

    perfert in judiciis tristem et impexam antiquitatem,

    Tac. Or. 20.—Of languages, etc.:

    tua tristia dicta,

    Verg. A. 10, 612:

    sententia,

    Ov. M. 15, 43; Liv. 8, 21, 2:

    responsum,

    id. 9, 16, 3:

    senatūs consultum,

    id. 5, 6, 2.— Adv.: tristĕ, sadly, sorrowfully; harshly, severely:

    salutantes,

    Stat. Th. 4, 19:

    triste et acutum resonare,

    Hor. S. 1, 8, 41:

    rigens frons,

    Stat. S. 5, 1, 64.— Comp.:

    flere tristius,

    Prop. 2, 20 (3, 13), 2:

    adulescentes gravius aegrotant, tristius curantur,

    with more difficulty, Cic. Sen. 19, 67:

    respondere tristius,

    more harshly, id. Fam. 4, 13, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > tristis

  • 95 severiter

    sevēriter Pl, Ap = severe

    Латинско-русский словарь > severiter

  • 96 vindico

    āvī, ātum, āre (ere LXIIT ap. AG) [ vindex ]
    1) заявлять претензию, обращаться с требованием, требовать (по суду) (sibi aliquid C)
    v. aliquem in libertatem C, L — требовать свободы для кого-л.
    aliquis vindicatur spondentibus propinquis L — кто-л. отпускается на свободу на поруки родственников
    aliquis vindicatur in posterum diem L — притязания на чью-л. свободу откладываются до следующего дня
    2) (тж. v. sibi T) присваивать себе (decus belli ad se O; ubi rem meam invenio, ibi vindico Dig)
    3) восстанавливать, вновь принимать ( antiquam faciem O)
    4) (тж. v. in libertatem Cs etc.) отпускать на волю ( aliquem Dig); освобождать (Galliam Cs; virginem ad saxa revinctam O; aliquem ab omnibus vitiis C)
    v. aliquem ex dominatu alicujus in libertatem C — освободить кого-л. от чьего-л. господства
    5)
    а) охранять, оберегать, защищать, спасать (civem a miseriis C; aliquem a verberibus C; aliquem Grajorum armis V)
    laudem alicujus ab oblivione v. C — спасти чью-л. славу от забвения
    6) налагать наказание, наказывать, карать ( maleficia C)
    in aliquem sevēre v. C — строго покарать кого-л.
    v. in aliquem C, Ap — принимать (суровые) меры против кого-л.
    v. mortem alicujus Sl — отомстить за чью-л. смерть
    v. se ab aliquo Sen и de aliquo PJ — мстить кому-л.
    9) требовать, устанавливать
    «Trasimenum» pro «Tarsimeno» v. Q — установить (принять правописание) «Trasimenum» вместо «Tarsimenum»
    10) посвящать, отдавать ( partem noctium studiis Sen)

    Латинско-русский словарь > vindico

  • 97 accipio

    ac-cipio, cēpī, ceptum, ere (ad u. capio), hinnehmen, empfangen (Ggstz. dare, tradere), I) = δέξομαι, zur Annahme Dargebotenes hinnehmen, entgegennehmen, abnehmen, in Empfang nehmen, sich geben-, sich reichen lassen, A) im allg.: a) in die Hand: α) lebl. Objj.: accipin argentum? accipesis (= accipe si vis) argentum impudens; tenesis argentum; etiam tu argentum tenes? Plaut.: accipe, si vis, accipiam (verst. et ego) tabulam, Hor.: ex tua manu accepi pateram, Plaut.: acc. pecuniam, Geld nehmen, sich geben lassen, Cic., im üblen Sinne = sich bestechen lassen, ab alqo, Cic., ab alqo per alqm, Cic.: et dans et accipiens, der Geber u. Empfänger (Nehmer), Liv. – m. dopp. Acc., ut id ab se donum (als G.) acciperet, Liv. 20, 50, 11. – als t.t. der Geschäftsspr., rationes accipere, sich R. ablegen (stellen) lassen, Sen.: u. so rationes accipere ab alqo, Cic. – alqd (alci) acceptum referre (ferre) od. facere, jmdm. eine Summe als an uns eingezahlt ins Rechnungsbuch über Ausgabe u. Einnahme eintragen, etw. in Einnahme stellen, jmdm. etw. gutschreiben (Ggstz. expensum ferre, jmdm. als von uns an ihn ausgezahlt zur Last schreiben), acc. ref. bei Cic., acc. fac. bei Gaius u. Plin. ep., u. bildl. = etw. (Gutes od. Böses) auf jmds. Rechnung schreiben, jmdm. etw. zurechnen, jmdm. etwas verdanken, zu verdanken haben (mit u. ohne alci od. alci rei), acc. ref., Cic., acc. ferre, Val. Max. ( auch accepto ferre, Eccl.), acc. fac., Sen.: sibi alqd acc. ref., sich zueignen, Auct. b. Afr. – ähnlich sponsionem acceptam facere, über die Sp. quittieren, Cic. – u. Partic. subst., acceptum, ī, n., das Empfangene, die Einnahme (Ggstz. expensum, expensa, data), codex accepti et expensi, die Einnahme- und Ausgabeseite, das Soll u. Haben (im Buche), Cic.: dass. accepti tabulae, Cic.: ratio acceptorum et datorum, Cic.: accepta et expensa conferre (vergleichen), Sen.: in acceptum referre, etw. in Einnahme bringen, über etw. (im Buche) quittieren, Cic. – β) leb. Objj.: hanc puellam mi (= mihi) in manum dat; accepi (ich nahm sie), acceptam servabo, Ter.: acc. puerum in manum, Iustin.: accipe hanc, nimm sie hin, Plaut.: cuius abavi manibus esset accepta (Mater Idaea), in Empfang genommen, Cic.: u. so armis obsidibusque acceptis, Caes. – b) an od. auf od. in einen Körper od. Ort nehmen, aufnehmen, wohin legen lassen, eindringen lassen, zulassen, α) lebl. Objj.: onus in collum, Cato fr.: alqd in cervices (bildl.), Liv.: alqm in equum suum, Liv.: onera umeris, capitibus, auf die Sch., auf den K. nehmen = auf od. mit der Sch., auf od. mit dem K. tragen, Mela: aquam ore, Plin.: sucos ore aut vulnere, Ov.: auras follibus, auffangen, Verg. – v. lebl. Subjj.: acc. onus (v. Rücken), Cic.: alvus omne, quod accepit, cogit atque confundit, Cic.: navis aliquantum aquae accipit, läßt ein, Liv.: u. so navis omnibus compagibus accipit aquam, Liv.: acc. fumum (v. einem Raume), Col.: accipit (Peneus) amnem Orcon nec recipit, läßt ihn zu, nimmt ihn aber nicht in sich auf, Plin.: campi accipiunt fluvium, fluvius accipitur mari, Curt.: acc. opus, v. Meere, Curt., opera vix, v. Örtl., Liv., rudus, v. Sümpfen, Tac. (vgl. Mützell zu Curt. 4, 2 [8], 8): acc. austrum, nach Süden gerichtet, gelegen sein, Curt.: favonios, Plin. ep.: ab Apennino auras, Plin. ep. – übtr., etw. wie eine Last auf sich nehmen, eine Sache zur Ausführung, ad se litem, Plaut.: alcis causam, Ter.: decumas, Cic.: ein Ungemach auf sich nehmen u. ertragen, contumeliam in se, Ter.: hunc metum, Ter. – Insbes., αα) eine Speise, ein Getränk zu sich nehmen, genießen, cibum militarem, Lampr.: epulas, Dict.: sistendi ventris gratiā poculum, Capit.: antidotum, Spart: herbam in potu, Iustin.: Partiz. subst., accepta, ōrum, n., das zu sich Genommene, Cael. Aur. acut. 2, 40, 234. – ββ) ein Gewand usw. anziehen, anlegen, vestem humillimam, Spart.: praetextam togam, Lampr.: purpuram, Eutr.: endromidem, Iuven.: loricas minores, Veget. mil. – γγ) zur Hand nehmen, stilum, Plin. ep.: libros Graecos, Vopisc. Vgl. (über no. αα – no. γγ) Paucker de latinit. scriptt. hist. Aug. p. 55 sq. – δδ) in eine Schrift aufnehmen, modica ex his accepi, Gell. praef. § 12. – εε) nehmen, mitnehmen, wegnehmen, duas uxores, Itala bei Augustin.: panes, Vulg.: spolia eorum, Vulg. – ζζ) einen Gottesdienst annehmen, in einen Gottesdienst sich einweihen lassen, acc. sacra, gr. παραλαμβάνειν τὰ μυστήρια, Apul. met. 11, 21. – β) leb. Objj.: alqm gremio, alveo, lacu, Verg.: milites urbe tectisve, Liv.: milites ab arce, von der B. aus einlassen, Liv.: alqm in sinus suos, Ov.: armatos in arcem, Romanos in urbem, Liv. (s. Drak. Liv. 9, 16, 2): hostem in Italiam, Liv. – übtr., in ein Verhältnis aufnehmen, alqm in civitatem, in amicitiam, Cic., in deditionem, Caes.: alqm in matrimonium, Suet.: alqm in matrimonium regnumque (zum Gemahl u. Mitherrscher), Tac.: u. so bl. acc. alqam coniugem (als G.), Sen. Octav. 721: u. bl. acc. alqam, Capit. Ver. 2, 3. Eutr. 9, 22. – v. Örtl., die jmd., der in sie eintritt, gleichs. aufnehmen, tellus fessos portu accipiet, Verg.: pavidos Samnites castra sua accepēre, Liv.: amnis ingens fugientes accepit, Liv.: acceperunt tumuli Romanos victores, Liv. – Insbes.: αα) jmd. als Gast empfangen, aufnehmen, bewirten (s. Fritzsche Hor. sat. 1, 5, 1), alqm apud se, Plaut.: alqm hospitio, Liv., hospitio agresti, Cic.: alqm cenā, Gell.: alqm regio apparatu, Cic.: alqm laute, Hor.: alqm bene, eleganter, Cic.: alqm per triduum hospitaliter, Curt.: accepit homo nemo melius prorsus neque prolixius, Ter. – ββ) jmd. so u. so empfangen = behandeln, freundlich, alqm leniter clementerque, Cic. – übel empfangen = anlaufen lassen, anlassen, schlecht behandeln, zurichten (s. Brix Plaut. Men. 704), ut sum acceptus (angelaufen), Plaut.: alqm vehementer, Cic.: alqm male verbis, Cic.: alqm verberibus sic, ut etc., Cic.: alqm verberibus ad necem, Cic.: u. als milit. t.t., alqm male acc., jmdm. eine Schlappe beibringen, Lentul. in Cic. ep. u. Nep. – γγ) in einer gewissen Reihenfolge jmd. aufnehmen, alter ab undecimo tum me iam acceperat annus, ich war damals eben aus dem elften ins nächste (zwölfte) Jahr getreten, Verg. ecl. 8, 39. – c) sinnlich, durch die Sinne aufnehmen, α) mit den äußern od. innern Sinnen hinnehmen, in sich aufnehmen, auffassen, wahrnehmen, vernehmen, eae res, quae sensu accipiuntur, Cic.: acc. oculis animove sensum, Cic.: acc. alqd animo magis quam vultu, Liv.: accipite animis, Verg. – bes. vernehmen = hören, anhören, sich vortragen lassen, vocem, Curt.: sonitum, gemitum, Verg.: clamorem, Sall.: orationem, Cic.: imperium, Curt.: rationem consilii, Caes.: accipite nunc quid imperarit, Cic.: accipe, quā ratione queas ditescere, Hor.: accipe m. folg. direkter Rede, Hor. sat. 2, 3, 307. – u. mit Angabe der Empfindung, der Gemütsstimmung, mit der man Gehörtes aufnimmt, acc. alqd benignis auribus, Plaut., secundis, adversis auribus, Liv.: pronis auribus accipi, williges Gehör finden, Tac.: acc. alqd aequo animo, durius, severe, Cic.: absol., acc. volenti animo de ambobus, Sall. – m. Ang. wie? durch quo modo, quem ad modum, quam in partem, Cic.: moleste et acerbe, Auct. b. Hisp. – β) mit dem Verstande, Erkenntnisvermögen auffassen, fassen, begreifen, verstehen, quae (pars) quo facilius accipi possit, Cels.: quae parum accepi, Cic.: dah. sich über etw. belehren lassen, acc. causam, Cic. – u. etwas erlernen, lernen, haec arte accipi posse, Cic.: eas (artes) non tum primum, Cic.: acc. celeriter od. non difficulter quae traduntur, Nep. u. Quint. (vgl. no. II, c, γ). – γ) mit dem Urteil etw. so u. so aufnehmen, auffassen, ansehen, nehmen, sich auslegen, erklären, alqd aliter atque est, Ter.: alqd ad od. in contumeliam, Ter. u. Curt.: alqd in bonam partem, Cic., bonas in partes, Phaedr.: verbum in duas pluresve sententias, Cornif. rhet.: alqd in omen, Liv., in prodigium, Tac.: alqd omen (als usw.), Curt.: alqd in maius, Liv.: alqd prodigii loco, Tac.: alqd oraculi vice (wie ein O.), Tac.: ultra mortale gaudium, Tac. – m. dopp. Acc., beneficium contumeliam, Cic.: alqd tamquam suum crimen, Tac.: alqd velut omen belli, Liv.: id omen auguriumque ita acceptum est m. folg. Akk. u. Infin., Liv.: quid accipere debeamus figuram, was wir unter F. verstehen müssen, Quint.: u. so Urbis appellatio, etiam si nomen proprium non adicitur, Roma tamen accipitur, unter der Benennung »Stadt« ist Rom zu verstehen, Rom gemeint, Quint. – m. pro u. Abl., omen pro tristi, Curt.: verisimilia pro veris, Liv.; gurdos, quos pro stolidis accipit vulgus, Quint. – m. quasi, wie fabulas quasi Plautinas, Gell. 3, 3, 10: Mortam quasi nomen, Gell. 3, 16, 11.

    B) prägn., annehmen = nicht zurückweisen (Ggstz. reicere, repudiare), a) eig.: munera, Nep.: usuram iniquam ab alqo, Nep.: est in non accipiendo nonnulla gloria, Cic. – b) übtr., annehmen, nicht von sich weisen = sich gefallen lassen, mit etw. sich zufrieden erklären, etw. gelten lassen, zulassen (Ggstz. abnuere, repudiare, vgl. Seyff. Cic. Lael. 40. p. 284 sq.), frenum (bildl.), Verg.: u. non solum frenos sed etiam iugum (bildl.), Liv.: id libenter, Nep.: satisfactionem, Cic. u. Caes.: vitam, Vell.: condicionem (Ggstz. ferre, stellen, u. repudiare, verschmähend zurückweisen), Cic.: pacem (Ggstz. abnuere), Liv.: orationem, Caes.: omen, Cic., od. id augurium, Liv. (vgl. Müller Liv. 1, 7, 11): nomen, in die Wahlliste eintragen lassen, Liv.: iudicium, sich in ein gerichtliches Verfahren einlassen, Cic.: de plebe consulem non acc., Cic.: acc. rogationem, legem, Cic. (dah. lex accipitur, geht durch, Vell.): u. oft im Dialog, accipio, ich lasse es gelten, ich bins zufrieden, gut, Ter., Hor. u.a.

    II) in weiterer Bedeutung = übh. von andern Gegebenes, Mitgeteiltes, Überliefertes usw. ohne unser Zutun empfangen, bekommen, überkommen, erhalten (Ggstz. dare, tradere, reddere), a) überreicht, übergeben, überliefert usw. bekommen: acc. adulterinos nummos pro bonis, Cic.: pecuniam numeratam ab alqo, Nep.: lucrum, Cic.: librum, litteras ab alqo, Cic.: exercitum ab alqo, Caes.: hoc cultu nitentes vos accepi, Curt.: acc. stipendium de publico, Liv.: hereditatem a patre, Nep.: u. so sestertium vicies a patre, Nep.: solis lumen (v. Monde), Cic. – munitionem, angewiesen bekommen, Sall. – venenum, potionem, (einzunehmen) bekommen, Suet. u. Quint. – nomen, cognomentum, s.d. – morem a maioribus, Cic.: salutem ab alqo, Cic.: originem ab alqa re, Frontin. aqu.: plausum, palmam, Cic.: veniam, pacem, Iustin.: beneficiis ultro datis acceptisque, Cic.: id accipere ab alio vicissimque reddere, Cic. – b) zu verwalten-, zur Verwaltung übertragen bekommen, honorem ab alqo, Cic.: consulatum, Eutr.: provinciam, Cic.: muneris partem, Liv.: imperii Romani administrationem, Eutr.: mare placandum, den Auftrag erhalten, die Ruhe zur See herzustellen, Eutr. – c) sinnlich wahrzunehmen bekommen, α) empfinden, fühlen, erleiden, voluptatem ex alqa re, Cic.; vgl. quam (voluptatem) sensus accipiens, Cic.: acc. vulnus, Cic.: plagam, Varr.: dolorem, Cic.: iniuriam, leiden (Ggstz. facere), Cic.: detrimentum, Caes.: damnum, Hor.: cladem, Liv., cladem apud Chaeroneam, Quint. – β) ver nehmen, hören, erfahren, tertium signum tubā, Curt.: acceptā clade partium, Flor.: multa auribus accepisse, multa vidisse, Cic.: partim quae perspexi his oculis, partim quae accepi auribus, Ter.: cum optatissimum nuntium accepissem m. folg. Acc. u. Infinit., Cic.: postquam acceperunt m. folg. Acc. u. Infinit., Liv.: si te aequo animo ferre accipiet, Ter.: quae gerantur, accipies ex Pollione, Cic. – bes. überkommen durch Hörensagen, durch histor. Überlieferung, m. allg. Acc. neutr., quae neque fieri possunt neque fando umquam accepit quisquam, Plaut.: haec audivimus de clarissimorum virorum consiliis et factis, haec accepimus, haec legimus, Cic. Sest. 139: mit best. Acc., nullum ipsos mare ne famā quidem accepisse, Curt. 9, 9 (34), 6: famā atque auditione accepisse m. folg. Acc. u. Infinit., Cic.: a maioribus memoriā sic accepisse, Cato fr.: accepisse u. a patribus accepisse, u. a maioribus sic accepisse m. folg. Acc. u. Infinit., Cic.: sic a patribus accepimus, Cic.: ut accepi a senibus, Cic.: ut de Hercule accepimus, Cic. – γ) durch Unterricht überkommen, lernen, erlernen, elementa prima litterarum, Eutr.: usum ac disciplinam (Kriegsübung u. Kriegszucht) ab alqo, Caes.: primas artes ab iisdem magistris, Ov. – / accipin = accipisne, accepistin = accepistine, Komik. (s. Müller Nachträge zur Plaut. Prof. S. 101). – Archaist. Fut. exact. accepso, Pacuv. tr. 325. – arch. Infin. accipei = accipi, Corp. inscr. Lat. 1, 202. col. 2, 29: u. parag. Infin. accipier, Nov. com. 97 R. – arch. Partiz. accipiundus Cato r.r. 2, 5.

    lateinisch-deutsches > accipio

  • 98 animadverto

    animadverto (animadvorto), vertī (vortī), versum (vorsum), ere ( aus animum adverto, s. ad-verto no. II, A, b), I) den Geist-, Sinn-, seine Aufmerksamkeit auf etwas richten, aufmerken, beachten, wahrnehmen (in dem Sinne: seinen Vorteil u. dgl. wahrnehmen), rem suam, Ter.: in praesens haud animadversum (prodigium), Tac.: non animadverti in pace, Cic. – mit folg. indir. Fragesatz, ut animadvertatur quidquid facias, Cic.: me obsecras amantissime, ne obliviscar vigilare et ut animadvertam quae fiant, Cic. – m. folg. ut od. ne u. Konj., illud me non animadvertisse moleste ferrem, ut ascriberem te in fano pecuniam iussu meo deposuisse, nisi etc., meiner Aufmerksamkeit entgangen ist (= ich übersehen habe), Cic. ep. 5, 20, 5: tamen admonendi sunt, ut animadvertant, ne callida assentatione capiantur, Cic. de amic. 99; vgl. Cic. de off. 2, 68. Liv. 4, 56, 12. – Dah. als t.t. a) v. Liktor, der achtgeben, aufpassen mußte, daß dem Konsul bei seinem Erscheinen Platz gemacht u. ihm die gehörige Achtung bezeigt wurde, consul animadvertere proximum lictorem iussit, Liv. 24, 44, 10. – b) v. Volke, dem der Liktor aufzumerken, achtzuhaben befahl, consule theatrum introeunte, cum lictor animadverti ex more iussisset, Suet. Caes. 80, 2. – II) übtr.: A) als Folge der angewandten Aufmerksamkeit, bemerken, gewahr werden, wahrnehmen (im allgemeineren Sinne als oben), sehen, ersehen, erkennen, abnehmen, ecquid animadvertis horum silentium? Cic.: animadv. alqm scribentem, Nep.: ne (milites) ex oppido (v. der Stadt aus) animadverterentur, Caes.: si quod (peccatum) est animadversum, Cic.: his animadversis, Verg.: boni seminis sues animadvertuntur a facie, Varr. – m. folg. Acc. u. Infin., postquam id vos velle animum advorteram, Ter. Phorm. 909: animadvertit Caesar unos ex omnibus Sequanos nihil earum rerum facere, Caes.: si animadvertissent audere adversus se tam exiguis copiis pugnare, Nep.: animadvertebas igitur versus ab iis admisceri orationi, Cic.: equidem etiam illud animadverto lenitate verbi rei tristitiam esse mitigatam, Cic.: animadverti et didici ex tuis litteris te omnibus in rebus habuisse rationem, ut etc., Cic. – m. folg. Nomin. u. Infin., sed quaedam (leges) istic esse animadvertuntur, Gell. 20, 1, 4. – m. folg. indir. Fragesatz, ut adsint, cognoscant, animadvertant, quid de religione, pietate, sanctitate existimandum sit, Cic.: quod quidem quale sit etiam in bestiis quibusdam animadverti potest, Cic. – m. cum u. Konj., animadversum saepe est, cum cor animantis alicuius evulsum ita palpitaret, ut etc., Cic. de nat. deor. 2, 24. – m. folg. fore, ut u. Konj., *Auct. b. Hisp. 36, 2 ed. Dinter (wo Vulg. bl. ut u. Konj.). – im Zshg. absol., ut etiam possumus hinc animadvertere, Vitr. 10, 16, 5. – B) prägn.: 1) wie unser »etwas jmdm. übel od. mißfällig vermerken«, d.i. ahnden, rügen, strafen, a) infolge amtlicher od. väterlicher Berechtigung gegen jmd. rügen, an ihm ahnden, ihn bestrafen, gew. mit in alqm ohne Objekt des Vergehens, in iudices quosdam, Cic.: in alqm iure, Cic.: patrio iure in filium, Liv.: impers., sortitione animadvertitur in quosdam, Cic.: die Partic. auch in bezug auf das Vergehen, o facinus animadvertendum, die Strafe verdient, Ter.: ea primum ab illo animadvertenda iniuria est, Ter.: res animadvertenda, Cic.: multa animadversa severe, Suet. – euphem. = jmd. mit dem Tode bestrafen, hinrichten, in alqm, Tac. u. Suet. (vgl. Bremi Suet. Aug. 15): dah. sogar animadversus = der »Hingerichtete«, Paul. dig. 48, 24, 3. – b) übh. etw. rügen, tadeln, ea sunt animadvertenda peccata maxime, quae difficillime praecaventur, Cic.: in qua (voce) nihil offendi, nihil displicere, nihil animadverti possit, Cic.: quae omnia ingrata atque arrogantiae plena animadvertit in eo, Suet. – 2) die Gottheit beachten, ihr Achtung bezeigen, deos immortales, Gell. 2, 28, 2. – / Perf. animadversit, Apul. flor. 19 zw. cod. F. (aber Krüger animadversis).

    lateinisch-deutsches > animadverto

  • 99 Cato [2]

    2. Cato, ōnis, m., I) ein Beiname der Porcii (s. Gell. 13, 19), von denen bes. bekannt sind: A) M. Porcius Cato, der ältere, geb. 235 v. Chr., gest. 147 v. Chr., als strenger Sittenrichter bekannt, dah. mit dem Beinamen Censorius, dessen berühmteste Werke die origines u. de re rustica sind, u. dem Cicero seine Schrift Cato Maior s. de senectute widmete, s. bes. Cic. de or. 3, 135. Liv. 31, 1 sqq. Plin. 7, 100 u. 112; – Wegen seiner Strenge appell. = »strenger Richter« Phaedr. 4, 7, 21: Cato severe, Mart. epist. lib. 1. praem. extr. – Dav. Catōniānus, a, um, katonianisch, Cic. u.a.: aetas, Sen. – B) M. Porcius Cato, der jüngere, der sich aus Mißmut über den Untergang der Republik zu Utika entleibte (46 v. Chr.), dah. mit dem Beinamen Uticensis, s. bes. Sall. Cat. 53, 6. Vell. 2, 35, 1 sqq. Plin. 7, 113. Lucan. 2, 380 (außerdem oft bei Cic. u.a.). – Dav. Catōnīnī, ōrum, m., die Anhänger, Freunde des jüngern Kato, Cic. – Wegen des streng sittlichen Wesens der Katonen steht Cato und namentlich Plur. Catones appell. für: Mann od. Männer von strenger Sittlichkeit u. streng republik. Gesinnung, Muster aller Tugenden, Cic. de amic. 21; de or. 2, 290 u. 3, 56. Hor. ep. 2, 2, 117. Sen. ep. 70, 22; 97, 10; 118, 4; 120, 19. Plin. ep. 1, 17, 3. Iuven. 2, 40. Suet. Aug. 87, 1 (wo contenti simus hoc Catone, d.i. verlangen wir nichts Besseres); vgl. Catonum rigoros, Fulg. myth. 1. prol. p. 15 M. – II) Valerius Cato, aus Gallien, Freigelassener, ein berühmter Grammatiker und Dichter zur Zeit des Sulla, Catull. 56, 1 sqq. Ov. trist. 2, 436. Suet. gr. 2.

    lateinisch-deutsches > Cato [2]

  • 100 clementer

    clēmenter, Adv. m. Compar. u. Superl. ( von clemens), I) mild, gelind, glimpflich, schonend, gnädig (Ggstz. severe, atrociter, acriter, saeve, crudeliter), c. facere alqd, Cic.: c. ferre alqd, Cic.: fieri id posse clementissime, Plaut. – c. et moderate ius dicere, Cic.: c. a consule accepti, Liv.: c. ductis militibus, friedlich, ohne Plünderung, Liv.: c. ferre alqd, Cic.: c. tractare alqm, Plin. ep.: alqd clementius aequo accipere, Lucr.: clementissime scribere de alqo, Gell.: victoriā civili clementissime uti, Sen. – v. Tieren, caudam more et ritu adulantium canum c. et blande movere, v. einem Löwen, Gell. 5, 14, 12. – II) übtr.: a) mild, gelind = nicht heftig, c. agitant venti oleas, Pallad.: non desiit assidue tremere Campania, clementius quidem, sed ingenti damno, Sen.: insani spirant clementius austri, Stat. – von gelinder, gemäßigter, langsamer Tätigkeit übh., clementer, quaeso, nur gemach, Plaut. merc. 952. – b) allmählich aufsteigend, gemächlich, c. et molliter assurgens collis, Col.: c. editum iugum, Tac.: iuga clementius adirentur, Tac.

    lateinisch-deutsches > clementer

См. также в других словарях:

  • sévère — [ sevɛr ] adj. • fin XIIe; lat. severus 1 ♦ (Personnes) Qui n admet pas qu on manque à la règle; prompt à punir ou à blâmer. ⇒ dur, exigeant, strict, fam. vache. Des parents sévères. Le juge s est montré très sévère. ⇒ impitoyable. « elle était… …   Encyclopédie Universelle

  • Severe — Sévère (chanteuse) Sévère est une rappeuse française d origine congolaise, née le 10 février 1982 à Strasbourg. Sommaire 1 Son d la rue Meufia 2 Parcours 3 Notes …   Wikipédia en Français

  • severe — severe, stern, austere, ascetic can all mean given to or characterized by strict discipline and firm restraint. Severe is applicable to persons and their looks, acts, thoughts, and utterances or to things (as laws, penalties, judgments, and… …   New Dictionary of Synonyms

  • Severe — Se*vere , a. [Compar. {Severer}; superl. {Severest}.] [L. severus; perhaps akin to Gr. ??? awe, ??? revered, holy, solemn, Goth. swikns innocent, chaste: cf. F. s[ e]v[ e]re. Cf. {Asseverate}, {Persevere}.] 1. Serious in feeling or manner;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • severe — SEVERE. adj. de t. g. Rigide, qui exige une extreme regularité, & pardonne peu ou point. Un Prince severe. Juge severe. severe censeur. ce pere est trop severe envers ses enfans. Il se dit aussi des choses. Vertu severe. punition severe. il fit… …   Dictionnaire de l'Académie française

  • severe — [sə vir′] adj. severer, severest [< MFr < OFr < L severus, prob. < se , apart (see SECEDE) + IE base * wer , (to be) friendly > OE wær, faith, pledge, bond (of friendship)] 1. harsh, strict, or highly critical, as in treatment;… …   English World dictionary

  • severe — I adjective acrimonious, afflictive, agonizing, astringent, austere, austerus, bearish, brutal, censorious, churlish, coercive, cold, condemnatory, critical, cruel, despotic, difficult, domineering, dour, drastic, durus, exacting, excruciating,… …   Law dictionary

  • Sévère — Ancien nom de baptême correspondant au latin Severus (= sérieux, sévère), popularisé par un empereur romain, puis par divers saints …   Noms de famille

  • severe — 1540s, from Fr. sévère, from L. severus (see SEVERITY (Cf. severity)) …   Etymology dictionary

  • severe — [adj1] uncompromising, stern astringent, austere, biting, caustic, close, cold, cruel, cutting, disapproving, dour, earnest, firm, flinty, forbidding, grave, grim, hard, hardnosed*, harsh, inconsiderate, inexorable, inflexible, iron handed,… …   New thesaurus

  • severe — ► ADJECTIVE 1) (of something bad, undesirable, or difficult) very great; intense. 2) strict or harsh. 3) very plain in style or appearance. DERIVATIVES severely adverb severity noun. ORIGIN Latin severus …   English terms dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»