Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

sufficiently

  • 1 satio

    1.
    sătĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [satis], to fill, satisfy; to sate, satiate with food (class.; esp. freq. in the trop. sense; syn. saturo).
    I.
    Lit.:

    satiat semimodius cibi in diebus singulis vicenos et centenos turtures,

    Col. 8, 9, 3:

    se (orca),

    Plin. 9, 6, 5, § 14:

    desideria naturae,

    to satisfy, appease, Cic. Fin. 2, 8, 25:

    sitim,

    Mart. 6, 35, 5:

    famem,

    Ov. M. 11, 371.—In part. perf.:

    satiati agm ludunt,

    Lucr. 2, 320:

    canes sanguine erili,

    Ov. M. 3, 140:

    vultur humano cadavere,

    Plin. 30, 10, 27, § 92.—
    B.
    Transf., in gen., to fill sufficiently; to saturate, impregnate, furnish [p. 1633] abundantly with any thing (not anteAug.):

    solum stercore,

    Col. 2, 10, 23; Plin. 19, 8, 42, § 148:

    parietem palea, Petr. poët. 135, 8, 8: Tyrium colorem pelagio,

    to saturate, Plin. 9, 38, 62, § 135:

    fretum aquis,

    Ov. M. 8, 836; so,

    Nilum,

    Plin. 5, 9, 10, § 51:

    odoribus ignes,

    Ov. M. 4, 758:

    robora Dalmatico lucent satiata metallo,

    Stat. S. 1, 2, 153:

    lumine Phoebi,

    Mart. 8, 36, 9.—
    II.
    Trop., to still, satisfy, content; to glut, satiate a desire (in a good or bad sense):

    in ejus corpore lacerando ac vexando cum animum satiare non posset, oculos paverit,

    Cic. Phil. 11, 3, 8:

    explere bonis rebus satiareque,

    Lucr. 3, 1004:

    neque enim expletur umquam nec satiatur cupiditatis sitis,

    Cic. Par. 1, 1, 6; id. Part. 27, 96:

    libidines,

    id. Rep. 6, 1, 1; cf.

    in the foll: populum libertate,

    id. ib. 2, 28, 51:

    funeribus,

    id. ib. 2, 41, 68:

    aviditatem legendi,

    id. Fin. 3, 2, 7; cf. id. Rep. 2, 1, 1:

    satiari delectatione non possum,

    id. Sen. 15, 52:

    nec satiare queunt spectando corpora coram,

    Lucr. 4, 1098; Quint. 2, 4, 5:

    cum satiaverit iram,

    Ov. Tr. 3, 8, 19:

    cor,

    id. M. 9, 178:

    oculos amore,

    Prop. 2, 16, 23:

    lumina longo visu,

    Stat. S. 4, 6, 34.—In part. perf.:

    satiatis et expletis jucundius est carere quam frui,

    Cic. Sen. 14, 47:

    ait se nequaquam esse satiatum,

    id. Verr. 2, 4, 28, § 65:

    satiatus somno,

    Liv. 2, 65:

    satiatus poenā,

    id. 29, 9 fin.:

    suppliciis satiati nocentium,

    id. 8, 20:

    libido mentis satiata,

    Cat. 64, 147:

    ira satiata caedibus,

    Luc. 7, 803:

    patrum cognitionibus,

    Tac. A. 1, 75:

    heu nimis longo satiate ludo,

    Hor. C. 1, 2, 37.— Poet. with gen. (on account of satis, or also in analogy with expletus):

    cum satiata ferinae Dextera caedis erat,

    Ov. M. 7, 808:

    satiata sanguinis hasta,

    Sil. 4, 437:

    satiatus et aevi Et decoris,

    id. 16, 605.—
    B.
    In partic., subject., to overfill, cloy; to satiate, disgust; pass., to be cloyed, wearied, disgusted with a thing (rare but class.; cf.

    satias, II., and satietas, II. B.): secretae (figurae) ut novitate excitant, ita copia satiant,

    Quint. 9, 3, 5:

    primum numerus agnoscitur, deinde satiat,

    Cic. Or. 64, 215:

    horum vicissitudines efficient, ut neque ii satientur, qui audient, fastidio similitudinis, nec, etc.,

    id. de Or. 3, 50, 193 (cf. id. ib. 2, 41, 177:

    similitudinis satietate defatigetur, v. satietas, II. B.): agricola assiduo satiatus aratro,

    Tib. 2, 1, 51:

    senem et prosperis adversisque satiatum,

    Tac. H. 3, 66:

    (Domitianus) secreto suo satiatus,

    id. Agr. 39 fin. — Hence, advv.: *
    a.
    sătĭanter, sufficiently, to satiety (syn.:

    ad satietatem, affatim): equi satianter pasti,

    App. M. 7, p. 195, 6.—
    b.
    sătĭātē, sufficiently, to satiety (postAug.):

    tilia ignis et aëris habendo satiate atque umoris temperate,

    Vitr. 2, 9 med. (cf. satietas, I.):

    eadem dicere,

    Arn. 6.— Sup.:

    cetera Hermippus satiatissime exhibebit,

    Tert. Anim. 46:

    sentire,

    Aug. de Mus. 4, 14.
    2.
    sătĭo, ōnis, f. [1. sero], a sowing, a planting (syn. sementis), Cic. Verr. 2, 3, 47, § 112; Varr. R. R. 1, 39, 1; Col. 2, 9, 6; 3, 14, 2; 11, 2, 80; Liv. 32, 34; Verg. G. 2, 319 al.—In plur., sowed fields, cultivated lands, Cic. Verr. 2, 3, 15, § 38; Vulg.Ecclus. 40, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > satio

  • 2 sat

        sat adj. (for comp., see satius), n indecl.    [for satis].—Only nom. and acc, enough, sufficient, satisfactory, adequate, ample: paene plus quam sat erat, T.: tantum quantum sat est: Tantum sat habes? are you satisfied with that? T.: nam mihi facti Fama sat est, V.: Qui non sat habuit coniugem inlexe, was not content, C. poët.: Perdere posse sat est, O.—As subst n.: non signi hoc sat est, Quod, etc., proof enough, T.: nec sat rationis in armis, V.—As adv., enough, sufficiently, satisfactorily: sat scio, I am sure, T.: accusator sat bonus: non sat idoneus Pugnae, H.— Only enough, just, moderately, tolerably, somewhat: sat commode, T.: si me voltis esse oratorem, si etiam sat bonum, etc.— Enough, too much ; with ago (less correctly, satago): suarum rerum sat agit, has his hands full with his own affairs, T. (al. sat agitat).
    * * *
    I
    enough, adequately; sufficiently; well enough, quite; fairly, pretty
    II
    enough, adequate, sufficient; satisfactory

    Latin-English dictionary > sat

  • 3 satis

        satis adj. (for comp. see satius), n indecl.    [2 SA-].—Only nom. and acc, enough, sufficient, satisfactory, ample, adequate: cui satis una Farris libra foret, H.: Duo talenta pro re nostrā ego esse decrevi satis, T.: si ad arcendum Italiā Poenum consul satis esset, L.: animo istuc satis est, auribus non satis: qui non sentirent, quid esset satis: avidior, quam satis est, gloriae: poenas dedit usque superque Quam satis est, H.: ut ea modo exercitui satis superque foret, S.: satis una excidia, V.: satis erat respondere ‘magnas’; ‘ingentīs,’ inquit: nunc libertatem repeti satis est, L.: Fabio satis visum, ut ovans urbem iniret, L.: vos satis habebitis animam retinere, will be content, S.: si non satis habet avaritiam explere, is not satisfied: non satis habitum est quaeri quid... verum etiam, etc., it was not thought sufficient: ut Lacedaemonii satis haberent, si salvi esse possent, were content, N.: senatus censuit satis habendum, quod praetor ius iurandum polliceretur, must be accepted as satisfactory, L.—As subst n., enough, a sufficiency: satis superque dictum est: Satis mihi id habeam supplici, T.: ea amicitia non satis habet firmitatis: satis est tibi in te praesidi: Iam satis terris nivis misit pater, H.: satis superque esse sibi suarum cuique rerum.—In law, satisfaction, security, guaranty, in phrases with do (less correctly as one word, satisdo) and accipio: quibus a me verbis satis accipiet, isdem ipse satis det, in the same form in which he takes security from me, let him give it: iudicatum solvi satis daturos esse dicebant, for the payment of the judgment: de satis dando vero te rogo... tu ut satis des, give bonds. —As adv., enough, sufficiently, adequately, amply, fully: ego istuc satis scio, T.: satis esse arbitror demonstratum: Satis superque me benignitas tua ditavit, H.: pugnatur acriter, agitur tamen satis, i. e. it goes on satisfactorily: existimasti satis cautum tibi ad defensionem fore, si, etc., that you would have secured your defence well enough: mulier satis locuples: satis superque humilis est, qui, etc., L.: Satis scite, T.: satis opportune accidisse, Cs.— Enough, just, tolerably, moderately, somewhat: Sy. (mulier) formā luculentā. Ch. sic satis, T.: satis litteratus: satis bene pascere, pretty well ; see also satisdato, satis facio.
    * * *
    I
    enough, adequately; sufficiently; well enough, quite; fairly, pretty
    II
    enough, adequate, sufficient; satisfactory

    Latin-English dictionary > satis

  • 4 adfatim

    affătim (also adf-), adv. [Serv. ad Verg. A. 1, 123, cites fatim = abundanter; cf.: fatiscor, defatiscor, fatigo; Corss. Ausspr. I. p. 158, refers fatim to the same root as chatis, chêros].
    I.
    To satisfaction, sufficiently, abundantly, enough (so that one desires no more, therefore subjective; while satis signifies sufficient, so that one needs nothing more, therefore objective, Doed. Syn. I. p. 108 sq.): adfatim edi, bibi, lusi, Liv. Andron. ap. Paul. ex Fest. p. 11 Müll., after Hom. Od. 15, 372 (Com. Rel. p. 4 Rib.):

    edas de alieno quantum velis, usque adfatim,

    till you have enough, Plaut. Poen. 3, 1, 31: miseria una uni quidem homini est adfatim, id. Trin. 5, 2, 61 (where adfatim, as sometimes also satis, abunde, frustra, is constr. as an adj.):

    eisdem seminibus homines adfatim vescuntur,

    Cic. N. D. 2, 51:

    adfatim satiata (aquila),

    id. Tusc. 2, 10, 24:

    adfatim satisfacere alicui,

    id. Att. 2, 16:

    parare commeatum adfatim,

    Sall. J. 43:

    de cytiso adfatim diximus,

    Plin. 18, 16, 43, § 148.—Acc. to Fest. p. 11, Terence uses it (in a passage not now extant) for ad lassitudinem, to weariness, satiety, which may be derived from the etym. above given.—Sometimes, like abunde and satis, as subst. with gen.; v. Roby, §§

    1294, 1296, and Rudd. II. p. 317: divitiarum adfatim est,

    Plaut. Mil. 4, 1, 33:

    hominum,

    id. Men. 3, 1, 10:

    copiarum,

    Liv. 34, 37:

    vini,

    Just. 1, 8.—
    II.
    In later Lat. before an adj. (cf. abunde), sufficiently, enough:

    adfatim onustus,

    App. M. 9, p. 221, 31 Elm.:

    feminae adfatim multae,

    Amm. 14, 6.
    The poet and gram.
    Annianus, in Gell. 7, 7, 1, accented the word a/dfatim, while at an earlier period it was pronounced adfa/tim, since it was considered as two words; cf. Doed. Syn. I. p. 110.

    Lewis & Short latin dictionary > adfatim

  • 5 affatim

    affătim (also adf-), adv. [Serv. ad Verg. A. 1, 123, cites fatim = abundanter; cf.: fatiscor, defatiscor, fatigo; Corss. Ausspr. I. p. 158, refers fatim to the same root as chatis, chêros].
    I.
    To satisfaction, sufficiently, abundantly, enough (so that one desires no more, therefore subjective; while satis signifies sufficient, so that one needs nothing more, therefore objective, Doed. Syn. I. p. 108 sq.): adfatim edi, bibi, lusi, Liv. Andron. ap. Paul. ex Fest. p. 11 Müll., after Hom. Od. 15, 372 (Com. Rel. p. 4 Rib.):

    edas de alieno quantum velis, usque adfatim,

    till you have enough, Plaut. Poen. 3, 1, 31: miseria una uni quidem homini est adfatim, id. Trin. 5, 2, 61 (where adfatim, as sometimes also satis, abunde, frustra, is constr. as an adj.):

    eisdem seminibus homines adfatim vescuntur,

    Cic. N. D. 2, 51:

    adfatim satiata (aquila),

    id. Tusc. 2, 10, 24:

    adfatim satisfacere alicui,

    id. Att. 2, 16:

    parare commeatum adfatim,

    Sall. J. 43:

    de cytiso adfatim diximus,

    Plin. 18, 16, 43, § 148.—Acc. to Fest. p. 11, Terence uses it (in a passage not now extant) for ad lassitudinem, to weariness, satiety, which may be derived from the etym. above given.—Sometimes, like abunde and satis, as subst. with gen.; v. Roby, §§

    1294, 1296, and Rudd. II. p. 317: divitiarum adfatim est,

    Plaut. Mil. 4, 1, 33:

    hominum,

    id. Men. 3, 1, 10:

    copiarum,

    Liv. 34, 37:

    vini,

    Just. 1, 8.—
    II.
    In later Lat. before an adj. (cf. abunde), sufficiently, enough:

    adfatim onustus,

    App. M. 9, p. 221, 31 Elm.:

    feminae adfatim multae,

    Amm. 14, 6.
    The poet and gram.
    Annianus, in Gell. 7, 7, 1, accented the word a/dfatim, while at an earlier period it was pronounced adfa/tim, since it was considered as two words; cf. Doed. Syn. I. p. 110.

    Lewis & Short latin dictionary > affatim

  • 6 parum

    părum, subst. indecl. and adv. (for the comp. and sup. mĭnus and mĭnĭme are used; v. h. vv. sub parvus) [akin to parvus and pauros: cf. parco], too little, not enough (opp. satis and nimium).
    I.
    Lit.
    A.
    Subst.
    1.
    With gen.:

    in hac enim satis erat copiae, in illā autem leporis parum,

    Cic. Brut. 68, 240:

    non parum humanitatis (= satis),

    id. Rosc. Com. 16, 46:

    satis eloquentiae, sapientiae parum,

    Sall. C. 5, 4:

    Latini sanguinis,

    Hor. Epod. 7, 4:

    splendoris,

    id. Ep. 2, 2, 111.—
    2.
    Absol.:

    magis offendit nimium quam parum,

    Cic. Or. 22, 73; cf.:

    in hoc genere nimium quod est offendit vementius quam id, quod videtur parum,

    id. ib. 53, 178:

    melius est parum cum timore Domini,

    Vulg. Prov. 15, 16; 16, 8.—
    B.
    Adverb.
    1.
    With verbs:

    parum praedicas,

    Plaut. Am. 1, 1, 218:

    consulitis parum,

    Ter. Ad. 5, 9, 36:

    parum procedit quod ago,

    id. And. 4, 1, 56:

    si parum intellexti,

    Plaut. Rud. 4, 4, 59:

    quaero ex te, quae parum accepi,

    Cic. N. D. 3, 1, 4:

    cum parum memineris, quod concesseris,

    id. Inv. 1, 47, 88:

    credere alicui,

    Caes. B. C. 2, 31:

    affirmatur,

    Tac. H. 4, 60.—
    b.
    Parum est, videtur, etc., it is, seems, not enough, not sufficient: parum habere, to deem it not enough, to be not content with any thing:

    immo duas dabo, una si parum est,

    Plaut. Stich. 4, 1, 44:

    rebus servandis centuplex murus parum'st,

    id. Pers. 4, 4, 11:

    parumne est, quod nobis succenset senex, Ni instigemus etiam?

    Ter. Phorm. 3, 3, 13:

    parumne est, quod tantum homines fefellisti, ut neglegeres auctoritatem senatūs,

    Cic. Sest. 14, 32; often followed by nisi:

    consules parum sībi videri praefati pro merito eorum suā voce conlaudari eos, nisi, etc.,

    Liv. 27, 10, 5:

    parum fuisse non laudari Africanum... nisi, etc.,

    id. 38, 54, 9; 6, 40, 8; 42, 4, 6;

    38, 54, 9: parum est, ut in curiam venias, nisi, etc.,

    Plin. Pan. 60; rarely by si:

    parum est, si in partem ejus venis, etc.,

    Liv. 6, 40, 18:

    ceu parum sit in tantam pervenire altitudinem,

    Plin. 31, 1, 1: non nocuisse parum est;

    prodest quoque,

    Ov. F. 2, 415:

    quid satis est, si Roma parum?

    Luc. 5, 274:

    haec talia facinora impune suscepisse parum habuere,

    Sall. J. 31, 9: templum violare parum habuisse, nisi, etc., Liv. 42, 3; Vell. 2, 76 fin. parum est, aegrum non esse, Tac. Or. 23.—
    2.
    With adjectives, not sufficiently, too little. sunt ea quidem parum firma, Cic. Att. 10, 11:

    si parum multi sunt, qui, etc.,

    id. Planc. 7, 18:

    parum multae necessitudines,

    id. ib. 30, 72; id. Tusc. 5, 37, 107:

    blanda es parum,

    Plaut. Cas. 3, 3, 21: dum pudet te parum optimatem esse, Cael. ap. Cic. Att. 10, 9, A, 2:

    parum claris lucem dare coget,

    Hor. A. P. 448:

    castis,

    id. C. 1, 12, 59.—
    3.
    With adverbs:

    nemo parum diu vixit, qui, etc.,

    not enough, not sufficiently, Cic. Tusc. 1, 45, 109:

    diligenter,

    id. Att. 10, 9:

    mature,

    Liv. 21, 3:

    cui rei parum diligenter ab iis erat provisum,

    Caes. B. G. 3, 18, 6:

    si quando dictum est: est autem dictum non parum saepe,

    often enough, Cic. Fin. 2, 4, 12:

    cum non parum liberaliter domum suam homines invitaret,

    Nep. Att. 13, 6; cf.:

    parum in tempore,

    not in good season, too late, Tac. A. 1, 19.—
    II.
    Transf., in gen., not particularly, not very, little (perh. only postAug.), v. Madv. ad Cic. Fin. 781 sq.; Dietsch ad Sall. J. 85, 31.
    A.
    With adjectives:

    semper fuerunt non parum multi, qui, etc.,

    not few, Quint. 6, 2, 3; so,

    scripsit non parum multa,

    id. 10, 1, 124.—
    B.
    With verbs:

    non sunt composita mea verba: parum id facio,

    I care little for it, Sall. J. 85, 31 Kritz (but the true read. is parvi, Dietsch ad loc.; Madv. ad Cic. Fin. p. 781):

    dolebimus, sed parum,

    Sen. Ep. 116, 7:

    nihil aut certe parum, intererat,

    Plin. Pan. 20, 3:

    (littera M) etiamsi scribitur, tamen parum exprimitur,

    it is hardly sounded, Quint. 9, 4, 40; 8, 3, 5:

    possessa ipso transitu Vicetia: quod per se parum, etc.,

    Tac. H. 3, 8:

    non principatus appetens, parum effugerat ne dignus crederetur (= vix),

    id. ib. 3, 39 fin. (Cic. Tusc. 5, 14, 41, the better read. is: qui pauca metuit, Bait.).

    Lewis & Short latin dictionary > parum

  • 7 satis

    sătis, and abbreviated, săt (cf. the letter S.: satin', contr. for satisne; v.the foll.), adv. [root in Gr. adên, hadên, orig. a comp. form, weakened from satius; cf.: magis, nimis, etc.], enough, sufficiently (objectively, so that one needs nothing more; whereas affatim subjectively, so that one wishes nothing more).
    I.
    Posit.
    1.
    Adject., enough, sufficient, satisfactory.
    a.
    Form sătis:

    quod (faenum et pabulum) bubus satis siet, qui illic sient,

    Cato, R. R. 137: cui, si conjuret populus, vix totu' satis sit, were enough, adequate, Lucil. ap. Charis. p. 193 P.: libram aiebant satis esse ambobus farris Intritae, Titin. ap. Non. 81, 13; Hor. S. 1, 5, 68:

    duo talenta pro re nostrā ego esse decrevi satis,

    Ter. Heaut. 5, 1, 67; id. Ad. 5, 3, 24:

    dies mihi hic ut sit satis vereor Ad agendum,

    id. And. 4, 2, 22; cf. Liv. 21, 17:

    quicquid adjecissent ipsi terroris satis ad perniciem fore rati,

    id. 21, 33; cf. Quint. 12, 11, 19:

    animo satis haec vestigia parva sagaci Sunt, per quae possis cognoscere cetera tute,

    Lucr. 1, 402:

    satis est tibi in te, satis in legibus, satis in mediocribus amicitiis praesidium,

    Cic. Fin. 2, 26, 84:

    ut semper vobis auxilium adversus inimicos satis sit,

    Liv. 6, 18:

    satis esse Italiae unum consulem censebat,

    id. 34, 43; Cic. Planc. 38, 92; cf.:

    ipse Romam venirem, si satis consilium quādam de re haberem,

    id. Att. 12, 50:

    id modo si mercedis Datur mihi... satis Mihi esse ducam,

    will content myself, Plaut. Am. 2, 2, 16:

    satis hoc tibi est,

    Ter. Eun. 4, 7, 40:

    animo istuc satis est, auribus non satis,

    Cic. Or. 63, 215:

    dicebant de re publicā quod esset illis viris et consulari dignitati satis,

    id. Brut. 35, 135; hence, in a play on the word: Le. Jam satis est mihi. Li. Tum igitur tu dives es factus? Plaut. As. 2, 2, 64:

    quidvis satis est, dum vivat modo,

    Ter. Heaut. 4, 1, 28; id. Hec. 5, 2, 17:

    qui non sentirent, quid esset satis,

    Cic. Or. 22, 73:

    sum avidior etiam, quam satis est, gloriae,

    id. Fam. 9, 14, 2:

    plus quam satis doleo,

    id. Verr. 2, 5, 46, § 123:

    semel fugiendi si data est occasio, Satis est,

    Plaut. Capt. 1, 2, 9:

    satis esse deberet, si, etc.,

    Cic. de Or. 2, 41, 174:

    satin' habes, si feminarum nulla'st, quam aeque diligam?

    Plaut. Am. 1, 3, 11:

    ars satis praestat, si, etc.,

    Quint. 7, 10, 15:

    non satis efficit oratio, si, etc.,

    id. 8, 3, 62:

    satis superque est,

    Plaut. Am. 1, 1, 14:

    poenas dedit usque superque Quam satis est,

    Hor. S. 1, 2, 66:

    satis superque habere dicit, quod sibi ab arbitrio tribuatur,

    Cic. Rosc. Com. 4, 11:

    tanta repente caelo missa vis aquae, ut ea modo exercitui satis superque foret,

    Sall. J. 75, 7; cf.:

    satis una excidia,

    Verg. A. 2, 642 (v. infra, g and 2. b); cf.:

    plura quam satis est,

    Hor. Ep. 1, 10, 46:

    ultra quam satis est,

    id. ib. 1, 6, 16.—
    (β).
    Satis est (habeo, credo, etc.), with inf. or a subject- ( object-) clause:

    huic satis illud erit planum facere atque probare,

    Lucr. 2, 934; Cic. de Or. 1, 28, 127:

    satis erat respondere Magnas: ingentes, inquit,

    id. Lael. 26, 98:

    velut satis sit, scire ipsos,

    Quint. 8, 2, 19:

    si oratori satis esset docere,

    id. 10, 1, 78:

    nunc libertatem repeti satis est,

    Liv. 3, 53 fin.:

    vos satis habebatis animam retinere,

    Sall. J. 31, 20:

    illud satis habeo dicere,

    Quint. 6, 5, 11: satis habeo with si, Nep. Them. 8, 4; id. Timol. 2, 4; Liv. 5, 21, 9; Tac. A. 2, 37; 4, 38.—With quod, Liv. 40, 29, 13; Just. 22, 8, 14:

    satis putant vitio carere,

    Quint. 2, 4, 9:

    si res nudas atque inornatas indicare satis videretur,

    id. 2, 4, 3:

    Herennium et Numisium legatos vinciri satis visum,

    Tac. H. 4, 59. —Rarely with ut:

    Fabio satis visum, ut ovans urbem iniret,

    Liv. 7, 11, 9.—Negatively:

    quarum (rerum) unam dicere causam Non satis est, verum plures,

    Lucr. 6, 704:

    nec vero habere virtutem satis est, nisi utare,

    Cic. Rep. 1, 2, 2:

    opera exstruentibus satis non est, saxa atque materiam congerere,

    Quint. 7, prooem. §

    1: non satis est, pulchra esse poëmata,

    Hor. A. P. 99 et saep.—With inf. perf. (not freq. till after the Aug. period; cf.

    Zumpt, Gram. § 590): nunc satis est dixisse: ego mira poëmata pango, etc.,

    Hor. A. P. 416:

    quod hactenus ostendisse satis est,

    Quint. 6, 3, 62:

    atque id viro bono satis est, docuisse quod sciret,

    id. 12, 11, 8:

    illud notasse satis habeo,

    id. 9, 4, 15.—Negatively:

    non ille satis cognosse Sabinae Gentis habet ritus,

    Ov. M. 15, 4:

    non satis credunt excepisse quae relicta erant,

    Quint. 2, 1, 2.— Absol.: gaudeo. Ch. Satis credo, Ter. Eun. 5, 8, 21.—
    (γ).
    With gen.: As. Salve. St. Satis mihi est tuae salutis, Plaut. Truc. 2, 2, 4:

    satis historiarum est,

    id. Bacch. 1, 2, 48:

    verborum,

    id. Capt. 1, 2, 16:

    satis mihi id habeam supplicii,

    Ter. Ad. 3, 2, 15:

    ea amicitia non satis habet firmitatis,

    Cic. Lael. 5, 19:

    ad dicendum temporis satis habere,

    id. Verr. 2, 2, 1, § 2; cf. Quint. 10, 2, 15: satis praesidii, Cic. Fin. 2, 26, 84 Madv. N. cr.:

    satis poenarum dedisse,

    Quint. 7, 4, 18:

    jam satis terris nivis atque dirae Grandinis misit pater,

    Hor. C. 1, 2, 1:

    satis superque esse sibi suarum cuique rerum,

    Cic. Lael. 13, 45; so, satis superque, with gen.:

    vitae,

    Liv. 2, 42, 6; 63, 67, 3; 25, 32, 6; 28, 29, 7; Hor. Epod. 17, 19.— Comp.: satius; v. infra, B. —
    b.
    Form săt (most freq. in the poets):

    quibus (dis) sat esse non queam?

    to be sufficient, equal to, Plaut. Pers. 1, 1, 27:

    pol vel legioni sat est (obsonium),

    id. Aul. 3, 6, 24:

    in jure causam dicito, hic verbum sat est,

    id. Rud. 3, 6, 28; cf. id. Bacch. 4, 8, 37; id. Truc. 2, 8, 14:

    tantum quantum sat est,

    Cic. Sen. 14, 48:

    tantum sat habes?

    Ter. Heaut. 4, 3, 40:

    si hoc sat est,

    Quint. 2, 11, 7:

    amabo jam sat est,

    Plaut. As. 3, 3, 117; Ter. And. 1, 1, 143; id. Eun. 4, 4, 38; id. Phorm. 1, 4, 34:

    paene plus quam sat erat,

    id. ib. 5, 3, 14:

    sat habeo,

    id. And. 2, 1, 35; 4, 2, 22 et saep.—
    (β).
    Sat est (habeo, credo, etc.), with inf. or a subject- ( object-) clause:

    nonne id sat erat, Accipere ab illo injuriam?

    Ter. Phorm. 5, 2, 3:

    perdere posse sat est,

    Ov. H. 12, 75: qui non sat habuit conjugem illexe in stuprum, Poët. ap. Cic. N. D. 3, 27, 68.—
    (γ).
    With gen.:

    sat habet favitorum semper, qui recte facit,

    Plaut. Am. prol. 79: Ar. Mater salve. Art. Sat salutis't, id. As. 5, 2, 61:

    vocis,

    id. Truc. 2, 3, 29:

    signi,

    Ter. Hec. 2, 1, 39:

    poenae,

    Prop. 1, 17, 10 et saep.—
    2.
    Adverb., enough, sufficiently.
    a.
    Form sătis.
    (α).
    With verbs:

    si sis sanus, aut sapias satis,

    Plaut. Am. 3, 2, 23:

    satis deludere,

    id. ib. 5, 1, 45:

    satis jam dolui ex animo et curā me satis Et lacrimis maceravi,

    id. Capt. 5, 1, 7:

    satin' me illi hodie scelesti ceperunt dolo?

    id. ib. 3, 4, 120:

    ego istuc satis scio,

    Ter. Hec. 5, 4, 37; Cic. Rep. 1, 34, 53:

    satis ostenderit, reliquos, etc.,

    id. ib. 2, 31, 54 et saep.: quod bruti nec satis sardare queunt, Naev. ap. Fest. p. 322 Müll.:

    neque audio neque oculis prospicio satis,

    Plaut. Am. 5, 1, 7:

    contra Epicurum satis superque dictum est,

    Cic. N. D. 2, 1, 2; id. Tusc. 1, 45, 110; Hor. Epod. 1, 31; cf.:

    quidque furor valeat, Penthea caede satisque Ac super ostendit,

    Ov. M. 4, 429 (v. in the foll. II. D. 1. a).—
    (β).
    With adjectives:

    satis dives,

    Plaut. Aul. 2, 1, 44; id. Capt. 2, 2, 74:

    dotata,

    id. Aul. 2, 2, 62:

    dicacula,

    id. As. 3, 1, 8:

    satis multa restant,

    Cic. Rep. 2, 44, 71:

    video te testimoniis satis instructum,

    id. ib. 1, 38, 59:

    rura tibi magna satis,

    Verg. E. 1, 48 et saep.:

    satis superque humilis est, qui, etc.,

    Liv. 3, 53 fin. —Sometimes, like the Engl. enough, it denotes diminution, tolerably, moderately:

    videor mihi nostrum illum consularem exercitum bonorum omnium, etiam satis bonorum, habere firmissimum,

    Cic. Att. 2, 19, 4:

    satis litteratus (with nec infacetus),

    id. Off. 3, 14, 58:

    satis bonus (locus),

    Cato, R. R. 136:

    res satis amplae,

    Just. 2, 1, 1; cf. the foll. g and b. b.—
    (γ).
    With adverbs or adverbial phrases:

    satis audacter,

    Plaut. Am. 2, 2, 208:

    satis certo scio,

    id. Ps. 4, 5, 5:

    satis superbe illuditis me,

    Ter. Phorm. 5, 7, 22:

    satis scite,

    id. Heaut. 4, 4, 7:

    non satis honeste,

    Cic. Lael. 16, 57:

    satis cum periculo,

    Ter. And. 1, 1, 104: et quidem hercle formā luculentā (haec meretrix). Ch. Sic satis, id. Heaut. 3, 2, 12:

    satis opportune occidisse,

    Caes. B. G. 4, 22:

    satis recte,

    Plaut. Pers. 4, 4, 53:

    satis saepe,

    Sall. J. 62, 1:

    satis bene ornatae,

    dressed well enough, Plaut. Poen. 1, 2, 73; hence satis bene sometimes, like the Engl. well enough, = tolerably, moderately, or pretty well:

    a quo (Catone) cum quaereretur, quid maxime in re familiari expediret? respondit: Bene pascere. Quid secundum? Satis bene pascere. Quid tertium? Male pascere. Quid quartum? Arare,

    Cic. Off. 2, 25, 89 (for which, in the same narration, mediocriter pascere, Col. 6, praef. § 4; and Plin. 18, 5, 6, § 30); cf. supra, a. b, and infra, b. b.—
    b.
    Form săt.
    (α).
    With verbs:

    sat scio,

    Plaut. Aul. 3, 6, 25; Ter. Eun. 3, 2, 34; id. Ad. 3, 2, 41; 3, 3, 6; 4, 1, 10; id. Phorm. 4, 3, 31:

    sat prata biberunt,

    Verg. E. 3, 111.—
    (β).
    With adjectives:

    accusator sat bonus,

    Cic. Rosc. Am. 32, 89:

    non sat idoneus Pugnae,

    Hor. C. 2, 19, 26: sat planum. Liv. 6, 18 fin. —Signifying diminution, like the Engl. enough, tolerably, moderately, passably:

    laetantibus omnibus bonis, etiam sat bonis,

    Cic. Att. 14, 10, 1; so, sat bonus (less than bonus): [p. 1634] sl me voltis esse oratorem, si etiam sat bonum, si bonum denique, non repugnabo, id. de Or. 3, 22, 84.—
    (γ).
    With adverbs:

    qui sat diu vixisse sese arbitrabitur,

    Plaut. Capt. 4, 2, 12:

    sat commode,

    Ter. And. 3, 1, 17:

    sat recte,

    id. Heaut. 5, 2, 43.—
    B.
    Comp.: satius (prop. more satisfying; hence), better, more serviceable, fitter, preferable.
    1.
    Adject., in the phrase satius est, with a subject-clause (cf. supra, 1. a. b, and b. b) followed by quam:

    scire satius est quam loqui Servum hominem,

    Plaut. Ep. 1, 1, 57; id. Bacch. 3, 2, 11; id. Cas. 1, 24; Ter. Heaut. 3, 1, 66; 5, 2, 16; id. Ad. 1, 1, 33; Cic. Att. 7, 1, 4; id. Inv. 2, 32, 100; Liv. 26, 29; 42, 23 fin. al.; cf.:

    nimio satius est, ut opu'st, te ita esse, quam ut animo lubet,

    Plaut. Trin. 2, 2, 30:

    quanto satius est, te id dare operam... Quam id loqui, etc.,

    Ter. And. 2, 1, 7; cf.

    also: satius multo fuisse, non moveri bellum adversus eum, quam omitti motum,

    Liv. 34, 33:

    nonne fuit satius tristis Amaryllidis iras pati?

    Verg. E. 2, 14:

    hos te satius est docere, ut, quando agas, quid agant, sciant,

    Plaut. Poen. 3, 1, 49:

    mori me satius est,

    Ter. Eun. 4, 7, 2; id. Phorm. 5, 7, 63; cf.:

    repertus est nemo, qui mori diceret satius esse,

    Cic. Verr. 2, 2, 36, § 88:

    mortuom hercle me duco satius,

    Plaut. Truc. 5, 34:

    terga impugnare hostium satius visum est,

    Liv. 3, 70; Plaut. Ps. 1, 5, 34.—In a positive signif., it serves, benefits, is of use: nihil phluarein satius est, miles (perh. in reference to the preceding speech of the miles:

    mortuum me duco satius),

    Plaut. Truc. 5, 36: satius putare, with an object-clause, to believe it to be better, Nep. Paus. 5, 1.—
    * 2.
    Adverb., with a verb, rather (syn. potius):

    ego quod magis pertineat ad Fundanii valetudinem, satius dicam,

    Varr. R. R. 1, 2, 26.
    II.
    Particular phrases.
    A.
    Sat agito (also in one word, satagito), and sat agere suarum rerum, to have enough to do, have one ' s hands full; to be busy, be troubled (only in the foll. passages):

    nunc agitas sat tute tuarum rerum,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 23:

    is quoque suarum rerum sat agitat, tamen, etc.,

    Ter. Heaut. 2, 1, 13 Bentl., followed by Umpfenb.; and so ap. Charis. p. 193 P. (Fleck. sat agit, tamen).—
    B.
    Satis ago or sat ago (also in one word, satago).
    1.
    T. t. in business lang., to satisfy, content, pay a creditor:

    nunc satagit,

    Plaut. As. 2, 4, 34.—
    2.
    To have enough to do, have one ' s hands full; to be in trouble (the predom. signif. of the word).
    (α).
    Form satis ago (class.): jam apud vallum nostri satis agebant, Cato ap. Charis. p. 193 P.:

    cum Pyrrhus rex in terrā Italiā esset satisque agerent Romani,

    Gell. 3, 8, 1:

    ego nocte hac proximā In somnis egi satis et fui homo exercitus,

    Plaut. Merc. 2, 1, 4:

    complorantibus omnibus nostris atque in sentinā satis agentibus,

    Gell. 19, 1, 3; 9, 11, 4:

    satis agentes rerum suarum,

    App. M. 8, p. 209, 6.— Impers. pass.:

    pugnatur acriter: agitur tamen satii,

    Cic. Att. 4, 15, 9.—
    (β).
    Form sat ago (satago) (very rare): Caesar alte-ram alam mittit, qui satagentibus celeriter occurrerent, Auct. B. Afr. 78, 7; cf. supra, II. A.—
    3.
    To bustle about, make a to-do, be full of business, polupragmoneuô (postAug. and very rare):

    (Domitius) Afer venuste Mallium Suram multum in agendo discursantem, salientem, manus jactantem, etc.... non agere dixit, sed satagere. Est enim dictum per se urbanum satagere, etc.,

    Quint. 6, 3, 54; cf. id. 11, 3, 126:

    curris, stupes, satagis tamquam mus in matellā,

    Petr. 58, 9.—Also act.: interea haec satagens, busily doing or performing, Petr. 137, 10.—
    C.
    Satis accipio, caveo, do, exigo, peto, offero, etc., t: t. of business lang., to take, give, ask, offer, etc., sufficient bail or security:

    satis accipio,

    Cic. Quint. 13, 44 sq.; id. Rosc. Com. 14, 40; id. Verr. 2, 1, 45, § 115; Plaut. Stich. 4, 1, 4; Dig. 36, 4, 5; 45, 1, 4; 46, 1, 33.— Pass., Cato, R. R. 2, 6:

    satis acceptum habere,

    to be fully assured, Plaut. Most. 1, 3, 90; 1, 3, 67:

    satis caveo,

    Dig. 7, 1, 60 (cf. caveo, II. 2.):

    satis do (also as one word, satisdo),

    Cic. Quint. 13, 44 sq.; id. Verr. 2, 1, 56, § 146; 2, 2, 24, § 60; id. Rosc. Com. 12, 35; id. Fam. 13, 28, a, 2; id. Att. 5, 1, 2; Dig. 1, 2, 8; 1, 2, 7 fin.; 36, 4, 1; 36, 4, 5; 46, 6, 1.—With gen.:

    judicatae pecuniae,

    Val. Max. 4, 1, 8:

    damni infecti,

    Plin. 36, 2, 2, § 6:

    fidei commissi,

    Dig. 36, 4, 5; 46, 4, 5: satisdato (caveo, promitto, debeo, etc.), by giving bail or security, ib. 5, 1, 2 fin.; 2, 11, 4 fin.; 40, 5, 4; Cic. Att. 16, 15, 2:

    satis exigo,

    Dig. 26, 7, 45 fin.; 36, 3, 18:

    satis offero,

    to tender security, ib. 26, 10, 5; 36, 4, 3; 48, 17, 1:

    satis peto,

    to demand security, ib. 35, 1, 70.—
    D.
    Sătis făcĭo, or, in one word, sătisfăcĭo ( pass. satisfacitur, Varr. ap. Prisc. p. 789 P.), to give satisfaction, to satisfy, content:

    satisfacere dicimur ei, cujus desiderium implemus,

    Dig. 2, 8, 1 (very freq. and class.).
    1.
    In gen.
    (α).
    With dat.:

    ut illis satis facerem ex disciplinā,

    Plaut. Ps. 5, 1, 28:

    Siculis,

    Cic. Verr. 2, 5, 53, § 139:

    alicui petenti,

    id. Or. 41, 140:

    operam dabo ut tibi satisfaciam,

    id. Att. 2, 4, 3:

    deo pie et caste,

    id. Fam. 14, 7, 1:

    domino vel populo (gladiatores),

    id. Tusc. 2, 17, 41.—In mal. part., Petr. 75; 77.—Of things:

    cum aut morte aut victoriā se satisfacturum rei publicae spopondisset,

    Cic. Phil. 14, 9, 26:

    cui (vitae meae) satis feci vel aetate vel factis,

    id. Fam. 10, 1, 1:

    me omnibus satis esse facturum,

    id. Balb. 1, 2:

    causae atque officio satis facere,

    id. Div. in Caecil. 14, 47; cf.:

    satis officio meo, satis illorum voluntati, qui a me hoc petiverunt, factum esse arbitrabor,

    id. Verr. 2, 5, 49, § 130:

    gravibus seriisque rebus,

    id. Off. 1, 29, 103:

    etsi nullo modo poterit oratio mea satis facere vestrae scientiae,

    id. Phil. 2, 23, 57; cf.:

    qui et naturae et legibus satis fecit,

    id. Clu. 10, 29:

    amicitiae nostrae,

    id. Fam. 10, 1, 3:

    me plus satis nostrae conjunctioni amorique facturum,

    id. ib. 4, 8, 2:

    ut omnium vel suspicioni vel malevolentiae vel crudelitati satis fiat,

    id. Rab. Post. 17, 45:

    mihi vero satis superque abs te videtur istorum studiis... esse factum,

    id. de Or. 1, 47, 204:

    se avarissimi hominis cupiditati satis facere posse,

    id. Verr. 1, 14, 41:

    odio alicujus,

    Suet. Tib. 66 fin.:

    libidini alicujus,

    Lact. 6, 11, 23:

    voluntati voluntate satisfecimus,

    Sen. Ben. 2, 35, 1:

    condicioni,

    Dig. 36, 1, 77.—
    (β).
    With in aliquā re:

    qui (histriones) in dissimillimis personis satisfaciebant,

    Cic. Or. 31, 109; so,

    in historiā,

    id. Leg. 1, 2, 5:

    in jure civili,

    id. de Or. 1, 37, 170:

    in omni genere,

    id. Att. 16, 5, 2.—
    (γ).
    With dat. and obj.-clause (rare):

    quibus quoniam satisfeci me nihil reliqui fecisse, quod ad sanandum me pertineret, reliquum est, ut, etc.,

    Nep. Att. 21, 5.—
    (δ).
    Absol.:

    quamobrem tandem non satisfacit?

    Cic. Fin. 1, 5, 15.—With de:

    nos plene et statim de eo satis esse facturos,

    Quint. 4, 5, 18.—
    2.
    In partic.
    a.
    T. t. of business lang., to satisfy, content (by payment or security), to pay or secure a creditor:

    pecunia petitur ab Hermippo: Hermippus ab Heraclide petit, ipse tamen Fufiis satisfacit absentibus et fidem suam liberat,

    Cic. Fl. 20, 47:

    cum de visceribus tuis et filii tui satis facturus sis quibus debes,

    id. Q. Fr. 1, 3, 7: ut si mihi in pecuniā minus satisfecisset, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 2; Caes. B. C. 3, 60 fin.; Dig. 40, 1, 4:

    omnis pecunia exsoluta esse debet aut eo nomine satisfactum esse: satisfactum autem accipimus, quemadmodum voluit creditor, licet non sit solutum, etc.,

    ib. 13, 7, 9; so (opp. solvere) ib. 18, 1, 19:

    Stichus servus meus heredi meo mille nummos si solverit, satisve fecerit, etc.,

    ib. 40, 4, 41; 40, 7, 39, § 1.—With gen. of the thing:

    cui ususfructus legatus esset, donec ei totius dotis (sc. nomine) satis fieret, etc.,

    Dig. 33, 2, 30.—
    b.
    To give satisfaction (by word or deed); to make amends or reparation; to make excuse; to ask pardon, apologize to a person offended, injured, etc.
    (α).
    With dat.:

    aut satisfaciat mihi ille, etc.,

    Plaut. Am. 3, 2, 8:

    si Aeduis de injuriis... item si Allobrogibus satisfaciant,

    Caes. B. G. 1, 14:

    deinde reliquae legiones per tribunos militum egerunt, ut Caesari satisfacerent, etc.,

    id. ib. 1, 41:

    acceperam jam ante Caesaris litteras, ut mihi satisfieri paterer a te,

    Cic. Phil. 2, 20, 49.—
    (β).
    With de and abl.:

    omnibus rationibus de injuriis,

    Caes. B. G. 5, 1, 7.—
    (γ).
    With gen.:

    injuriarum satisfecisti L. Labieno,

    Auct. Her. 4, 27, 37.—
    (δ).
    Absol.:

    missis ad Caesarem satisfaciundi causā legatis,

    Caes. B. G. 5, 54:

    in quā civitate legatus populi Romani aliquā ex parte violatus sit, nisi publice satis factum sit, el civitati bellum indici atque inferri solere,

    Cic. Verr. 2, 1, 31, § 79:

    satisfacientes aut supplicantes summittimus (manus),

    Quint. 11, 3, 115 et saep.—
    c.
    To give satisfaction by suffering a penalty: saepe satisfecit praedae venator, Mart. 12, 14, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > satis

  • 8 ad-fatim (aff-)

        ad-fatim (aff-) adv.    [2 FA-], satisfactorily, sufficiently, abundantly: satiata: parare commeatum, S.: vesci seminibus.—With gen part.: habetis adfatim lignorum, L.: pecuniae, L.

    Latin-English dictionary > ad-fatim (aff-)

  • 9 laxus

        laxus adj. with comp. and sup.    [LAG-], wide, loose, open, spacious, roomy: casses, V.: In pede calceus, H.: spatium, L.: conpages, yielding, V.: arcus, unbent, V.: laxo arcu Cedere campis, H.— Fig., loose, free, wide: laxissimas habenas habere amicitiae: hostis, in quo neglegentiae laxior locus esset, greater latitude, L.: laxius imperium, more indulgent, S.: laxior annona, i. e. low-priced, L.: diem statuo satis laxam, sufficiently distant.
    * * *
    laxa, laxum ADJ
    wide, loose, roomy, slack, open, lax

    Latin-English dictionary > laxus

  • 10 adfatim

    sufficiently, amply, with complete satisfaction

    Latin-English dictionary > adfatim

  • 11 affatim

    sufficiently, amply, with complete satisfaction

    Latin-English dictionary > affatim

  • 12 sufficienter

    sufficiently, adequately

    Latin-English dictionary > sufficienter

  • 13 satis

    enough, sufficient / sufficiently.

    Latin-English dictionary of medieval > satis

  • 14 alter

    alter, tĕra, tĕrum, adj. (the measure of the gen. sing. āltĕrĭŭs as paeon primus is supported in good Latin only by examples from dactylic verse (but see alterĭus in trochaic measure, Plaut. Capt. 2, 2, 56), in which īpsĭŭs, īllĭŭs, īstĭŭs, ūnĭŭs, etc., are used as dactyls; on the contr., the regular measure āltĕrīŭs, as ditrochaeus, is sufficiently confirmed by the foll. verses of Enn., Ter., and Ter. Maur.: mox cum alterīus abligurias bona, Enn. ap. Donat. ad Ter. Phorm. 2, 2, 25 (Sat. 29 Vahl.):

    alterīus sua comparent commoda? ah!

    Ter. And. 4, 1, 4:

    nec alter[imacracute]us indigéns opís veni,

    Ter. Maur. p. 2432 P.;

    and sescupló vel una víncet alter[imacracute]us singulum,

    id. ib. p. 2412 ib.; Prisc. p. 695 ib.; alterius is also commonly used as the gen. of alius, as alīus is little used (v. h. v. fin.).— Dat. sing. f.:

    alterae,

    Plaut. Rud. 3, 4, 45; Ter. Heaut. 2, 3, 30; Caes. B. G. 5, 27; Nep. Eum. 1, 6; Col. 5, 11, 10) [a comp. form of al-ius; cf. Sanscr. antara = alius; Goth. anthar; Lith. antras = secundus; Germ. ander; Gr. heteros; Engl. either, other; also Sanscr. itara = alius], the other of two, one of two, the other, ho heteros.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    nam huic alterae patria quae sit, profecto nescio,

    Plaut. Rud. 3, 4, 45:

    necesse est enim sit alterum de duobus,

    Cic. Tusc. 1, 41, 97:

    altera ex duabus legionibus,

    Caes. B. C. 2, 20: mihi cum viris ambobus est amicitia;

    cum altero vero magnus usus,

    Cic. Clu. 42, 117:

    alter consulum,

    Liv. 40, 59:

    alter ex censoribus,

    id. 40, 52:

    in alterā parte fluminis legatum reliquit,

    on the other side, Caes. B. G. 2, 5; id. B. C. 3, 54:

    si quis te percusserit in dexteram maxillam tuam, praebe illi et alteram,

    Vulg. Matt. 5, 39; 28, 1.—Hence: alter ambove, one or both; commonly in the abbreviation:

    A. A. S. E. V. = alter ambove si eis videretur: utique C. Pansa, A. Hirtius consules alter ambove S. E. V. rationem agri habeant,

    Cic. Phil. 5 fin. Wernsd.; cf. id. ib. 8, 11; 9, 7 fin.; 14, 14 fin.; cf.

    Brison. Form. pp. 218 and 219: absente consulum altero ambobusve,

    Liv. 30, 23: ambo alterve, S. C. ap. Front. Aquaed. 100 fin.
    B.
    Esp.
    1.
    a.. In distributive clauses: alter... alter, the one... the other (cf. alius, II. A.): ho heteros... ho heteros:

    Si duobus praefurniis coques, lacunā nihil opus erit. Cum cinere eruto opus erit, altero praefurnio eruito, in altero ignis erit,

    Cato, R. R. 38, 9:

    alteram ille amat sororem, ego alteram,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 68; id. Am. 1, 2, 19; 1, 2, 20; Ter. Ad. 1, 2, 50:

    quorum alter exercitum perdidit, alter vendidit,

    Cic. Planc. 35; so id. Rosc. Am. 6, 16: namque alterā ex parte Bellovaci instabant;

    alteram Camulogenus tenebat,

    Caes. B. G. 7, 59 Herz.:

    conjunxit alteram (cortinam) alteri,

    Vulg. Exod. 36, 10; 36, 22; ib. Joan. 13, 14; ib. Rom. 12, 5.—
    b.
    In same sense, unus... alter, one... the other, as in later Gr. heis men... heteros de: vitis insitio una est per ver, altera est cum uva floret;

    ea optima est,

    Cato, R. R. 41, 1: Phorm. Una injuria est tecum. Chrem. Lege agito ergo. Phorm. Altera est tecum, Ter. Phorm. 5, 8, 90: uni epistolae respondi;

    venio ad alteram,

    Cic. Fam. 2, 17, 6:

    nomen uni Ada, et nomen alteri Sella,

    Vulg. Gen. 4, 19; ib. Matt. 6, 24:

    Erant duae factiones, quarum una populi causam agebat, altera optimatium,

    Nep. Phoc. 3, 1; Liv. 31, 21:

    consules coepere duo creari, ut si unus malus esse voluisset, alter eum coërceret,

    Eutr. 1, 8:

    Duo homines ascenderunt in templum, unus pharisaeus et alter publicanus,

    Vulg. Luc. 18, 10 al. —
    c.
    Sometimes a subst., or hic, ille, etc., stands in the place of the second alter:

    Epaminondas... Leonidas: quorum alter, etc... Leonidas autem, etc.,

    Cic. Fin. 2, 30, 97; so Vell. 2, 71, 3:

    alter gladiator habetur, hic autem, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 6, 17:

    quorum alteri Capitoni cognomen est, iste, qui adest, magnus vocatur,

    id. ib.:

    alterum corporis aegritudo, illum, etc.,

    Flor. 4, 7.—Sometimes
    (α).
    one alter is entirely omitted (cf. alius, II. A.; heteros, L. and S. I. 2.):

    duae turmae haesere: altera metu dedita hosti, pertinacior (sc. altera), etc.,

    Liv. 29, 33:

    hujus lateris alter angulus ad orientem solem, inferior ad meridiem spectat,

    Caes. B. G. 5, 13; or
    (β).
    the form changed:

    dialecticam adjungunt et physicam, alteram quod habeat rationem.... Physicae quoque etc.,

    Cic. Fin. 3, 21, 72, and 3, 22, 73. —Sometimes a further distributive word is added:

    alter adulescens decessit, alter senex, aliquis praeter hos infans,

    Sen. Ep. 66, 39:

    alter in vincula ducitur, alter insperatae praeficitur potestati, alius etc.,

    Amm. 14, 11.—
    d.
    In plur.: nec ad vivos pertineat, nec ad mortuos;

    alteri nulli sunt, alteros non attinget,

    Cic. Tusc. 1, 38, 91:

    alteri dimicant, alteri victorem timent,

    id. Fam. 6, 3: binas a te accepi litteras; quarum alteris mihi gratulabare... alteris dicebas etc., in one of which,... in the other, id. ib. 4, 14:

    quorum alteri adjuvabant, alteri etc.,

    Caes. B. G. 7, 17: duplices similitudines, unae rerum, alterae verborum, Auct. ad Her. 3, 20. —
    e.
    The second alter in a different case:

    alter alterius ova frangit,

    Cic. N. D. 2, 49:

    uterque numerus plenus, alter alterā de causā habetur,

    Macr. Somn. Scip. 2:

    qui noxii ambo, alter in alterum causam conferant,

    Liv. 5, 11:

    alteri alteros aliquantum attriverant,

    Sall. J. 79, 4; so id. ib. 42, 4;

    53, 7 al. —Also with alteruter: ne alteruter alterum praeoccuparet,

    Nep. Dion. 4, 1.—With unus:

    quom inter nos sorderemus unus alteri,

    Plaut. Truc. 2, 4, 30:

    dicunt unus ad alterum,

    Vulg. Ez. 33, 30:

    ne unus adversus alterum infletur pro alio,

    ib. 1 Cor. 4, 6.—With uterque:

    uterque suo studio delectatus contempsit alterum,

    Cic. Off. 1, 1, 4:

    utrique alteris freti finitimos sub imperium suum coëgere,

    Sall. J. 18, 12.—With nemo, nullus, neuter:

    ut nemo sit alteri similis,

    Quint. 2, 9, 2:

    cum tot saeculis nulla referta sit causa, quae esset tota alteri similis,

    id. 7, prooem. 4:

    neutrum eorum contra alterum juvare,

    Caes. B. C. 1, 1, 3:

    ut neutra alteri officiat,

    Quint. 1, 1, 3.—After two substt., the first alter generally refers to the first subst., and the second to the second:

    Philippum rebus gestis superatum a filio, facilitate video superiorem fuisse. Itaque alter semper magnus, alter saepe turpissimus,

    Cic. Off. 1, 26; cf. Plaut. Am. 1, 2, 21; Brem. ad Suet. Claud. 20.—Sometimes the order is reversed: contra nos (summa gratia et eloquentia) raciunt in hoc tempore;

    quarum alteram (i. e. eloquentiam) vereor, alteram (i. e. gratiam) metuo,

    Cic. Quinct. 1; so id. Off. 3, 18; 1, 12; cf. Spald. ad Quint. 9, 2, 6.—
    2.
    As a numeral = secundus, the second, the next, o heteros:

    primo die, alter dies, tertius dies, deinde reliquis diebus etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 7:

    proximo, altero, tertio, reliquis consecutis diebus non intermittebas etc.,

    id. Phil. 1, 13 Wernsd.:

    quadriennio post alterum consulatum,

    id. Sen. 9:

    die altero,

    Vulg. Jos. 10, 32: alteris Te mensis adhibet deum, i. e. at the dessert (= mensā secundā), Hor. C. 4, 5, 31.—So, alterā die, the next day, têi allêi hêmerai, têi heterai:

    se alterā die ad conloquium venturum,

    Caes. B. C. 3, 19; Vulg. Gen. 19, 34; ib. Matt. 27, 62:

    die altero,

    ib. Num. 11, 32; ib. Jos. 5, 11 al.—So in comparative sense:

    alterā die quam a Brindisio solvit, in Macedoniam trajecit,

    Liv. 31, 14; Suet. Vit. 3:

    intermittere diem alterum quemque oportet,

    every other day, Cels. 3, 23; 3, 13; 4, 12:

    Olea non continuis annis, sed fere altero quoque fructum adfert,

    Col. R. R. 5, 8.—With prepp.:

    qui (Ptolemaeus) tum regnabat alter post Alexandream conditam,

    next after, Cic. Off. 2, 23, 82; so, fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo, the second or next after him, Verg. E. 5, 49:

    alter ab undecimo jam tum me ceperat annus,

    id. ib. 8, 39.—Hence,
    b.
    Also with tens, hundreds, etc.:

    accepi tuas litteras, quas mihi Cornificius altero vicesimo die reddidit,

    on the twenty-second day, Cic. Fam. 12, 25 Manut.:

    anno trecentesimo altero quam condita Roma erat,

    in the three hundred and second year, Liv. 3, 33:

    vicesima et altera laedit,

    Manil. 4, 466.—
    c.
    So of a number collectively:

    remissarios pedum XII., alteros pedum X.,

    a second ten, Cato, R. R. 19, 2:

    ad Brutum hos libros alteros quinque mittemus,

    Cic. Tusc. 5, 41, 121:

    basia mille, deinde centum, dein mille altera, dein secunda centum,

    Cat. 5, 7.—So with the numeral understood: aurea mala decem misi;

    cras altera (sc. decem) mittam,

    a second ten, Verg. E. 3, 71.—Hence,
    d.
    Unus et alter, unus atque alter, unus alterque, the one and the other.
    (α).
    For two (as in Gr. heis kai heteros):

    unus et alter dies intercesserat,

    Cic. Clu. 26:

    adductus sum tuis unis et alteris litteris,

    id. Att. 14, 18:

    et sub eā versus unus et alter erunt,

    Ov. H. 15, 182; so Suet. Tib. 63; id. Calig. 56; id. Claud. 12 (cf. id. Gram. 24: unum vel alterum, vel, cum plurimos, tres aut quattuor admittere).—
    (β).
    More freq. of an indef. number, one and another; and: unusalterve, one or two:

    Unus et item alter,

    Ter. And. 1, 1, 50:

    mora si quem tibi item unum alterumve diem abstulerit,

    Cic. Fam. 3, 9; so id. Clu. 13, 38; 13, 26:

    versus paulo concinnior unus et alter,

    Hor. Ep. 2, 1, 74; so id. S. 1, 6, 102; 2, 5, 24; id. A. P. 15:

    ex illis unus et alter ait,

    Ov. F. 2, 394; id. Am. 2, 5, 22; Petr. 108; Plin. Pan. 45 Schwarz; cf. id. ib. 52, 2; Suet. Caes. 20; id. Galb. 14 al.:

    paucis loricae, vix uni alterive cassis aut galea,

    Tac. G. 6.—
    e.
    Alterum tantum, as much more or again, twice as much (cf. Gr. heteron tosouton or hetera tosauta):

    etiamsi alterum tantum perdundum est, perdam potius quam sinam, etc.,

    Plaut. Ep. 3, 4, 81; so id. Bacch. 5, 2, 65:

    altero tanto aut sesqui major,

    Cic. Or. 56, 188:

    altero tanto longior,

    Nep. Eum. 8, 5; so Dig. 28, 2, 13:

    numero tantum alterum adjecit,

    Liv. 1, 36; so id. 10, 46; Auct. B. Hisp. 30; Dig. 49, 14, 3 al.—
    f.
    Alteri totidem, as many more:

    de alteris totidem scribere incipiamus,

    Varr. L. L. 8, 24 Müll. —
    g.
    To mark the similarity of one object to another in qualities, etc., a second, another (as in English, a second father, my second self, and the like). So,
    (α).
    With a proper name, used as an appellative (cf. alius, II. G.):

    Verres, alter Orcus,

    Cic. Verr. 2, 4, 50:

    alterum se Verrem putabat,

    id. ib. 5, 33 fin.:

    Hamilcar, Mars alter,

    Liv. 21, 10.—
    (β).
    With a com. noun:

    me sicut alterum parentem observat,

    Cic. Fam. 5, 8:

    altera patria,

    Flor. 2, 6, 42 al. —
    (γ).
    Alter ego, a second self, of very intimate friends (in the class. per. perh. only in Cic. Ep.; cf. ho hetairos, heteros egô, Clem. Al. 450):

    vide quam mihi persuaserim te me esse alterum,

    Cic. Fam. 7, 5:

    me alterum se fore dixit,

    id. Att. 4, 1:

    quoniam alterum me reliquissem,

    id. Fam. 2, 15; Aus. praef. 2, 15.—
    (δ).
    Alter idem, a second self, like heteroi hautoi, Arist. Eth. M. 8, 12, 3 (on account of the singularity of the expression, introduced by tamquam):

    amicus est tamquam alter idem,

    Cic. Lael. 21, 82.—
    3.
    The one of two, either of two, without a more precise designation, for alteruter:

    non uterque sed alter,

    Cic. Ac. 2, 43, 132:

    fortasse utrumque, alterum certe,

    id. Att. 11, 18:

    melius peribimus quam sine alteris vestrūm vivemus,

    Liv. 1, 13:

    nec rogarem, ut mea de vobis altera amica foret,

    Ov. A. A. 3, 520:

    ex duobus, quorum alterum petis, etc.,

    Plin. Ep. 1, 7, 3:

    ex duobus (quorum necesse est alterum verum), etc.,

    Quint. 5, 10, 69:

    ac si necesse est in alteram errare partem, maluerim etc.,

    id. 10, 1, 26; 1, 4, 24; 9, 3, 6 al.—Once also with a negative, neither of two: hos, tamquam medios, [p. 98] nec in alterius favorem inclinatos, miserat rex, Liv. 40, 20, 4.—
    II.
    Transf.
    A.
    Another of a class = alius (as opp. to one's self, to another); subst., another, a neighbor, a fellow-creature, ho pelas (so sometimes heteros, Xen. Cyr. 2, 3, 17); cf. Ochsn. Eclog. 90 and 458 (alter designates the similarity of two objects; alius a difference in the objects contrasted): SI. INIVRIAM. FAXIT. ALTERI., Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1:

    qui alterum incusat probri, eum ipsum se intueri oportet,

    Plaut. Truc. 1, 2, 58; id. Am. prol. 84: mox dum alterius abligurias bona, quid censes dominis esse animi? Enn. ap. Don. ad Ter. Phorm. 2, 2, 25:

    ut malis gaudeant atque ex incommodis Alterius sua ut comparent commoda,

    Ter. And. 4, 1, 3: qui alteris exitium paret, etc., Att. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39:

    qui nihil alterius causā facit et metitur suis commodis omnia,

    Cic. Leg. 1, 14:

    ut aeque quisque altero delectetur ac se ipso,

    id. Off. 1, 17, 56; 1, 2, 4:

    scientem in errorem alterum inducere,

    id. ib. 3, 13, 55 et saep.:

    cave ne portus occupet alter,

    Hor. Ep. 1, 6, 32 Schmid.:

    nil obstet tibi, dum ne sit te ditior alter,

    id. S. 1, 1, 40; 1, 5, 33:

    canis parturiens cum rogāsset alteram, ut etc.,

    Phaedr. 1, 19:

    nec patientem sessoris alterius (equum) primus ascendit,

    Suet. Caes. 61; id. Tib. 58:

    in quo judicas alterum, te ipsum condemnas,

    Vulg. Rom. 2, 1:

    nemo quod suum est quaerat, sed quod alterius,

    ib. 1 Cor. 10, 24;

    14, 17: sic in semet ipso tantum gloriam habebit et non in altero,

    ib. Gal. 6, 4 al. —Hence, alter with a neg., or neg. question and comp., as an emphatic expression (mostly ante-class.; cf.

    alius, II. H.): scelestiorem nullum illuxere alterum,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 22:

    scelestiorem in terrā nullam esse alteram,

    id. Cist. 4, 1, 8:

    qui me alter audacior est homo?

    id. Am. 1, 1, 1; id. Ep. 1, 1, 24.—
    B.
    The other, the opposite:

    alterius factionis principes,

    the leaders of the opposite party, Nep. Pelop. 1, 4 (cf. id. ib. 1, 2:

    adversariae factioni): studiosiorem partis alterius,

    Suet. Tib. 11. —
    C.
    In gen., different:

    quotiens te speculo videris alterum,

    Hor. C. 4, 10, 6: abeuntes post carnem alteram (Gr. heteros, q. v. L. and S. III.), Vulg. Jud. 7.—
    D.
    In the lang. of augury, euphem. for infaustus, unfavorable, unpropitious, Fest. p. 6 (v. L. and S. Gr. Lex. s. v. heteros, III. 2.).
    The gen.
    alterius commonly serves as gen. of alius instead of alīus, Cic. Fam. 15, 1, 1; id. Att. 1, 5, 1; 1, 20, 2; Caes. B. G. 1, 36, 1; Sall. C. 52, 8; Liv. 21, 13, 3; 22, 14, 4; 26, 8, 2; 28, 37, 6 al.; Col. 8, 17, 2; 11, 2, 87; 12, 22, 2; Sen. Ep. 72, 10; 102, 3; id. Ben. 4, 3, 1; id. Ot. Sap. 4, 1; id. Brev. Vit. 16, 2; id. Q. N. 2, 34, 1 al.; Quint. 7, 9, 8; 8, 3, 73 al.; Tac. A. 15, 25; id. H. 2, 90; Plin. Ep. 10, 114, 2; Suet. Caes. 61; id. Tib. 58 al.; Gell. 2, 28 al.—It also stands as correlative to alius:

    alius inter cenandum solutus est, alterius continuata mors somno est,

    Sen. Ep. 66, 39:

    cum inventum sit ex veris (gemmis) generis alterius in aliud falsas traducere,

    Plin. 37, 12, 75, § 197; Plin. Pan. 2, 6 (Neue, Formenl. II. p. 216).
    altĕras, adv.
    [alter], for alias, acc. to Paul. ex. Fest. p. 27 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > alter

  • 15 alteras

    alter, tĕra, tĕrum, adj. (the measure of the gen. sing. āltĕrĭŭs as paeon primus is supported in good Latin only by examples from dactylic verse (but see alterĭus in trochaic measure, Plaut. Capt. 2, 2, 56), in which īpsĭŭs, īllĭŭs, īstĭŭs, ūnĭŭs, etc., are used as dactyls; on the contr., the regular measure āltĕrīŭs, as ditrochaeus, is sufficiently confirmed by the foll. verses of Enn., Ter., and Ter. Maur.: mox cum alterīus abligurias bona, Enn. ap. Donat. ad Ter. Phorm. 2, 2, 25 (Sat. 29 Vahl.):

    alterīus sua comparent commoda? ah!

    Ter. And. 4, 1, 4:

    nec alter[imacracute]us indigéns opís veni,

    Ter. Maur. p. 2432 P.;

    and sescupló vel una víncet alter[imacracute]us singulum,

    id. ib. p. 2412 ib.; Prisc. p. 695 ib.; alterius is also commonly used as the gen. of alius, as alīus is little used (v. h. v. fin.).— Dat. sing. f.:

    alterae,

    Plaut. Rud. 3, 4, 45; Ter. Heaut. 2, 3, 30; Caes. B. G. 5, 27; Nep. Eum. 1, 6; Col. 5, 11, 10) [a comp. form of al-ius; cf. Sanscr. antara = alius; Goth. anthar; Lith. antras = secundus; Germ. ander; Gr. heteros; Engl. either, other; also Sanscr. itara = alius], the other of two, one of two, the other, ho heteros.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    nam huic alterae patria quae sit, profecto nescio,

    Plaut. Rud. 3, 4, 45:

    necesse est enim sit alterum de duobus,

    Cic. Tusc. 1, 41, 97:

    altera ex duabus legionibus,

    Caes. B. C. 2, 20: mihi cum viris ambobus est amicitia;

    cum altero vero magnus usus,

    Cic. Clu. 42, 117:

    alter consulum,

    Liv. 40, 59:

    alter ex censoribus,

    id. 40, 52:

    in alterā parte fluminis legatum reliquit,

    on the other side, Caes. B. G. 2, 5; id. B. C. 3, 54:

    si quis te percusserit in dexteram maxillam tuam, praebe illi et alteram,

    Vulg. Matt. 5, 39; 28, 1.—Hence: alter ambove, one or both; commonly in the abbreviation:

    A. A. S. E. V. = alter ambove si eis videretur: utique C. Pansa, A. Hirtius consules alter ambove S. E. V. rationem agri habeant,

    Cic. Phil. 5 fin. Wernsd.; cf. id. ib. 8, 11; 9, 7 fin.; 14, 14 fin.; cf.

    Brison. Form. pp. 218 and 219: absente consulum altero ambobusve,

    Liv. 30, 23: ambo alterve, S. C. ap. Front. Aquaed. 100 fin.
    B.
    Esp.
    1.
    a.. In distributive clauses: alter... alter, the one... the other (cf. alius, II. A.): ho heteros... ho heteros:

    Si duobus praefurniis coques, lacunā nihil opus erit. Cum cinere eruto opus erit, altero praefurnio eruito, in altero ignis erit,

    Cato, R. R. 38, 9:

    alteram ille amat sororem, ego alteram,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 68; id. Am. 1, 2, 19; 1, 2, 20; Ter. Ad. 1, 2, 50:

    quorum alter exercitum perdidit, alter vendidit,

    Cic. Planc. 35; so id. Rosc. Am. 6, 16: namque alterā ex parte Bellovaci instabant;

    alteram Camulogenus tenebat,

    Caes. B. G. 7, 59 Herz.:

    conjunxit alteram (cortinam) alteri,

    Vulg. Exod. 36, 10; 36, 22; ib. Joan. 13, 14; ib. Rom. 12, 5.—
    b.
    In same sense, unus... alter, one... the other, as in later Gr. heis men... heteros de: vitis insitio una est per ver, altera est cum uva floret;

    ea optima est,

    Cato, R. R. 41, 1: Phorm. Una injuria est tecum. Chrem. Lege agito ergo. Phorm. Altera est tecum, Ter. Phorm. 5, 8, 90: uni epistolae respondi;

    venio ad alteram,

    Cic. Fam. 2, 17, 6:

    nomen uni Ada, et nomen alteri Sella,

    Vulg. Gen. 4, 19; ib. Matt. 6, 24:

    Erant duae factiones, quarum una populi causam agebat, altera optimatium,

    Nep. Phoc. 3, 1; Liv. 31, 21:

    consules coepere duo creari, ut si unus malus esse voluisset, alter eum coërceret,

    Eutr. 1, 8:

    Duo homines ascenderunt in templum, unus pharisaeus et alter publicanus,

    Vulg. Luc. 18, 10 al. —
    c.
    Sometimes a subst., or hic, ille, etc., stands in the place of the second alter:

    Epaminondas... Leonidas: quorum alter, etc... Leonidas autem, etc.,

    Cic. Fin. 2, 30, 97; so Vell. 2, 71, 3:

    alter gladiator habetur, hic autem, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 6, 17:

    quorum alteri Capitoni cognomen est, iste, qui adest, magnus vocatur,

    id. ib.:

    alterum corporis aegritudo, illum, etc.,

    Flor. 4, 7.—Sometimes
    (α).
    one alter is entirely omitted (cf. alius, II. A.; heteros, L. and S. I. 2.):

    duae turmae haesere: altera metu dedita hosti, pertinacior (sc. altera), etc.,

    Liv. 29, 33:

    hujus lateris alter angulus ad orientem solem, inferior ad meridiem spectat,

    Caes. B. G. 5, 13; or
    (β).
    the form changed:

    dialecticam adjungunt et physicam, alteram quod habeat rationem.... Physicae quoque etc.,

    Cic. Fin. 3, 21, 72, and 3, 22, 73. —Sometimes a further distributive word is added:

    alter adulescens decessit, alter senex, aliquis praeter hos infans,

    Sen. Ep. 66, 39:

    alter in vincula ducitur, alter insperatae praeficitur potestati, alius etc.,

    Amm. 14, 11.—
    d.
    In plur.: nec ad vivos pertineat, nec ad mortuos;

    alteri nulli sunt, alteros non attinget,

    Cic. Tusc. 1, 38, 91:

    alteri dimicant, alteri victorem timent,

    id. Fam. 6, 3: binas a te accepi litteras; quarum alteris mihi gratulabare... alteris dicebas etc., in one of which,... in the other, id. ib. 4, 14:

    quorum alteri adjuvabant, alteri etc.,

    Caes. B. G. 7, 17: duplices similitudines, unae rerum, alterae verborum, Auct. ad Her. 3, 20. —
    e.
    The second alter in a different case:

    alter alterius ova frangit,

    Cic. N. D. 2, 49:

    uterque numerus plenus, alter alterā de causā habetur,

    Macr. Somn. Scip. 2:

    qui noxii ambo, alter in alterum causam conferant,

    Liv. 5, 11:

    alteri alteros aliquantum attriverant,

    Sall. J. 79, 4; so id. ib. 42, 4;

    53, 7 al. —Also with alteruter: ne alteruter alterum praeoccuparet,

    Nep. Dion. 4, 1.—With unus:

    quom inter nos sorderemus unus alteri,

    Plaut. Truc. 2, 4, 30:

    dicunt unus ad alterum,

    Vulg. Ez. 33, 30:

    ne unus adversus alterum infletur pro alio,

    ib. 1 Cor. 4, 6.—With uterque:

    uterque suo studio delectatus contempsit alterum,

    Cic. Off. 1, 1, 4:

    utrique alteris freti finitimos sub imperium suum coëgere,

    Sall. J. 18, 12.—With nemo, nullus, neuter:

    ut nemo sit alteri similis,

    Quint. 2, 9, 2:

    cum tot saeculis nulla referta sit causa, quae esset tota alteri similis,

    id. 7, prooem. 4:

    neutrum eorum contra alterum juvare,

    Caes. B. C. 1, 1, 3:

    ut neutra alteri officiat,

    Quint. 1, 1, 3.—After two substt., the first alter generally refers to the first subst., and the second to the second:

    Philippum rebus gestis superatum a filio, facilitate video superiorem fuisse. Itaque alter semper magnus, alter saepe turpissimus,

    Cic. Off. 1, 26; cf. Plaut. Am. 1, 2, 21; Brem. ad Suet. Claud. 20.—Sometimes the order is reversed: contra nos (summa gratia et eloquentia) raciunt in hoc tempore;

    quarum alteram (i. e. eloquentiam) vereor, alteram (i. e. gratiam) metuo,

    Cic. Quinct. 1; so id. Off. 3, 18; 1, 12; cf. Spald. ad Quint. 9, 2, 6.—
    2.
    As a numeral = secundus, the second, the next, o heteros:

    primo die, alter dies, tertius dies, deinde reliquis diebus etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 7:

    proximo, altero, tertio, reliquis consecutis diebus non intermittebas etc.,

    id. Phil. 1, 13 Wernsd.:

    quadriennio post alterum consulatum,

    id. Sen. 9:

    die altero,

    Vulg. Jos. 10, 32: alteris Te mensis adhibet deum, i. e. at the dessert (= mensā secundā), Hor. C. 4, 5, 31.—So, alterā die, the next day, têi allêi hêmerai, têi heterai:

    se alterā die ad conloquium venturum,

    Caes. B. C. 3, 19; Vulg. Gen. 19, 34; ib. Matt. 27, 62:

    die altero,

    ib. Num. 11, 32; ib. Jos. 5, 11 al.—So in comparative sense:

    alterā die quam a Brindisio solvit, in Macedoniam trajecit,

    Liv. 31, 14; Suet. Vit. 3:

    intermittere diem alterum quemque oportet,

    every other day, Cels. 3, 23; 3, 13; 4, 12:

    Olea non continuis annis, sed fere altero quoque fructum adfert,

    Col. R. R. 5, 8.—With prepp.:

    qui (Ptolemaeus) tum regnabat alter post Alexandream conditam,

    next after, Cic. Off. 2, 23, 82; so, fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo, the second or next after him, Verg. E. 5, 49:

    alter ab undecimo jam tum me ceperat annus,

    id. ib. 8, 39.—Hence,
    b.
    Also with tens, hundreds, etc.:

    accepi tuas litteras, quas mihi Cornificius altero vicesimo die reddidit,

    on the twenty-second day, Cic. Fam. 12, 25 Manut.:

    anno trecentesimo altero quam condita Roma erat,

    in the three hundred and second year, Liv. 3, 33:

    vicesima et altera laedit,

    Manil. 4, 466.—
    c.
    So of a number collectively:

    remissarios pedum XII., alteros pedum X.,

    a second ten, Cato, R. R. 19, 2:

    ad Brutum hos libros alteros quinque mittemus,

    Cic. Tusc. 5, 41, 121:

    basia mille, deinde centum, dein mille altera, dein secunda centum,

    Cat. 5, 7.—So with the numeral understood: aurea mala decem misi;

    cras altera (sc. decem) mittam,

    a second ten, Verg. E. 3, 71.—Hence,
    d.
    Unus et alter, unus atque alter, unus alterque, the one and the other.
    (α).
    For two (as in Gr. heis kai heteros):

    unus et alter dies intercesserat,

    Cic. Clu. 26:

    adductus sum tuis unis et alteris litteris,

    id. Att. 14, 18:

    et sub eā versus unus et alter erunt,

    Ov. H. 15, 182; so Suet. Tib. 63; id. Calig. 56; id. Claud. 12 (cf. id. Gram. 24: unum vel alterum, vel, cum plurimos, tres aut quattuor admittere).—
    (β).
    More freq. of an indef. number, one and another; and: unusalterve, one or two:

    Unus et item alter,

    Ter. And. 1, 1, 50:

    mora si quem tibi item unum alterumve diem abstulerit,

    Cic. Fam. 3, 9; so id. Clu. 13, 38; 13, 26:

    versus paulo concinnior unus et alter,

    Hor. Ep. 2, 1, 74; so id. S. 1, 6, 102; 2, 5, 24; id. A. P. 15:

    ex illis unus et alter ait,

    Ov. F. 2, 394; id. Am. 2, 5, 22; Petr. 108; Plin. Pan. 45 Schwarz; cf. id. ib. 52, 2; Suet. Caes. 20; id. Galb. 14 al.:

    paucis loricae, vix uni alterive cassis aut galea,

    Tac. G. 6.—
    e.
    Alterum tantum, as much more or again, twice as much (cf. Gr. heteron tosouton or hetera tosauta):

    etiamsi alterum tantum perdundum est, perdam potius quam sinam, etc.,

    Plaut. Ep. 3, 4, 81; so id. Bacch. 5, 2, 65:

    altero tanto aut sesqui major,

    Cic. Or. 56, 188:

    altero tanto longior,

    Nep. Eum. 8, 5; so Dig. 28, 2, 13:

    numero tantum alterum adjecit,

    Liv. 1, 36; so id. 10, 46; Auct. B. Hisp. 30; Dig. 49, 14, 3 al.—
    f.
    Alteri totidem, as many more:

    de alteris totidem scribere incipiamus,

    Varr. L. L. 8, 24 Müll. —
    g.
    To mark the similarity of one object to another in qualities, etc., a second, another (as in English, a second father, my second self, and the like). So,
    (α).
    With a proper name, used as an appellative (cf. alius, II. G.):

    Verres, alter Orcus,

    Cic. Verr. 2, 4, 50:

    alterum se Verrem putabat,

    id. ib. 5, 33 fin.:

    Hamilcar, Mars alter,

    Liv. 21, 10.—
    (β).
    With a com. noun:

    me sicut alterum parentem observat,

    Cic. Fam. 5, 8:

    altera patria,

    Flor. 2, 6, 42 al. —
    (γ).
    Alter ego, a second self, of very intimate friends (in the class. per. perh. only in Cic. Ep.; cf. ho hetairos, heteros egô, Clem. Al. 450):

    vide quam mihi persuaserim te me esse alterum,

    Cic. Fam. 7, 5:

    me alterum se fore dixit,

    id. Att. 4, 1:

    quoniam alterum me reliquissem,

    id. Fam. 2, 15; Aus. praef. 2, 15.—
    (δ).
    Alter idem, a second self, like heteroi hautoi, Arist. Eth. M. 8, 12, 3 (on account of the singularity of the expression, introduced by tamquam):

    amicus est tamquam alter idem,

    Cic. Lael. 21, 82.—
    3.
    The one of two, either of two, without a more precise designation, for alteruter:

    non uterque sed alter,

    Cic. Ac. 2, 43, 132:

    fortasse utrumque, alterum certe,

    id. Att. 11, 18:

    melius peribimus quam sine alteris vestrūm vivemus,

    Liv. 1, 13:

    nec rogarem, ut mea de vobis altera amica foret,

    Ov. A. A. 3, 520:

    ex duobus, quorum alterum petis, etc.,

    Plin. Ep. 1, 7, 3:

    ex duobus (quorum necesse est alterum verum), etc.,

    Quint. 5, 10, 69:

    ac si necesse est in alteram errare partem, maluerim etc.,

    id. 10, 1, 26; 1, 4, 24; 9, 3, 6 al.—Once also with a negative, neither of two: hos, tamquam medios, [p. 98] nec in alterius favorem inclinatos, miserat rex, Liv. 40, 20, 4.—
    II.
    Transf.
    A.
    Another of a class = alius (as opp. to one's self, to another); subst., another, a neighbor, a fellow-creature, ho pelas (so sometimes heteros, Xen. Cyr. 2, 3, 17); cf. Ochsn. Eclog. 90 and 458 (alter designates the similarity of two objects; alius a difference in the objects contrasted): SI. INIVRIAM. FAXIT. ALTERI., Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1:

    qui alterum incusat probri, eum ipsum se intueri oportet,

    Plaut. Truc. 1, 2, 58; id. Am. prol. 84: mox dum alterius abligurias bona, quid censes dominis esse animi? Enn. ap. Don. ad Ter. Phorm. 2, 2, 25:

    ut malis gaudeant atque ex incommodis Alterius sua ut comparent commoda,

    Ter. And. 4, 1, 3: qui alteris exitium paret, etc., Att. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39:

    qui nihil alterius causā facit et metitur suis commodis omnia,

    Cic. Leg. 1, 14:

    ut aeque quisque altero delectetur ac se ipso,

    id. Off. 1, 17, 56; 1, 2, 4:

    scientem in errorem alterum inducere,

    id. ib. 3, 13, 55 et saep.:

    cave ne portus occupet alter,

    Hor. Ep. 1, 6, 32 Schmid.:

    nil obstet tibi, dum ne sit te ditior alter,

    id. S. 1, 1, 40; 1, 5, 33:

    canis parturiens cum rogāsset alteram, ut etc.,

    Phaedr. 1, 19:

    nec patientem sessoris alterius (equum) primus ascendit,

    Suet. Caes. 61; id. Tib. 58:

    in quo judicas alterum, te ipsum condemnas,

    Vulg. Rom. 2, 1:

    nemo quod suum est quaerat, sed quod alterius,

    ib. 1 Cor. 10, 24;

    14, 17: sic in semet ipso tantum gloriam habebit et non in altero,

    ib. Gal. 6, 4 al. —Hence, alter with a neg., or neg. question and comp., as an emphatic expression (mostly ante-class.; cf.

    alius, II. H.): scelestiorem nullum illuxere alterum,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 22:

    scelestiorem in terrā nullam esse alteram,

    id. Cist. 4, 1, 8:

    qui me alter audacior est homo?

    id. Am. 1, 1, 1; id. Ep. 1, 1, 24.—
    B.
    The other, the opposite:

    alterius factionis principes,

    the leaders of the opposite party, Nep. Pelop. 1, 4 (cf. id. ib. 1, 2:

    adversariae factioni): studiosiorem partis alterius,

    Suet. Tib. 11. —
    C.
    In gen., different:

    quotiens te speculo videris alterum,

    Hor. C. 4, 10, 6: abeuntes post carnem alteram (Gr. heteros, q. v. L. and S. III.), Vulg. Jud. 7.—
    D.
    In the lang. of augury, euphem. for infaustus, unfavorable, unpropitious, Fest. p. 6 (v. L. and S. Gr. Lex. s. v. heteros, III. 2.).
    The gen.
    alterius commonly serves as gen. of alius instead of alīus, Cic. Fam. 15, 1, 1; id. Att. 1, 5, 1; 1, 20, 2; Caes. B. G. 1, 36, 1; Sall. C. 52, 8; Liv. 21, 13, 3; 22, 14, 4; 26, 8, 2; 28, 37, 6 al.; Col. 8, 17, 2; 11, 2, 87; 12, 22, 2; Sen. Ep. 72, 10; 102, 3; id. Ben. 4, 3, 1; id. Ot. Sap. 4, 1; id. Brev. Vit. 16, 2; id. Q. N. 2, 34, 1 al.; Quint. 7, 9, 8; 8, 3, 73 al.; Tac. A. 15, 25; id. H. 2, 90; Plin. Ep. 10, 114, 2; Suet. Caes. 61; id. Tib. 58 al.; Gell. 2, 28 al.—It also stands as correlative to alius:

    alius inter cenandum solutus est, alterius continuata mors somno est,

    Sen. Ep. 66, 39:

    cum inventum sit ex veris (gemmis) generis alterius in aliud falsas traducere,

    Plin. 37, 12, 75, § 197; Plin. Pan. 2, 6 (Neue, Formenl. II. p. 216).
    altĕras, adv.
    [alter], for alias, acc. to Paul. ex. Fest. p. 27 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > alteras

  • 16 caleo

    călĕo, ui, 2, v. n. ( part. fut. act. călĭtūrus, Ov. M. 13, 590: caleor = caleo, Caper. ap. Prisc. p. 797 P.; prob. only in reference to the impers. caletur, Plaut. Capt. 1, 1, 12; id. Truc. 1, 1, 46) [etym. dub.; cf. Gr. skellô, sklêros], to be warm or hot, to glow (object.; opp. frigere, to be cold; while aestuare, to feel, experience warmth; opp. algere, to feel cold; cf. Doed. Syn. III. p. 89).
    I.
    Lit.: calet aqua;

    eamus hinc intro ut laves,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 73:

    sentiri hoc putat, ut calere ignem,

    Cic. Fin. 1, 9, 30:

    os calet tibi,

    Plaut. Rud. 5, 2, 39:

    sole calente,

    Tib. 1, 5, 22:

    terrae alio sole calentes,

    Hor. C. 2, 16, 18:

    calens favilla,

    id. ib. 2, 6, 22:

    ture calent arae,

    Verg. A. 1, 417:

    calentibus aris,

    Ov. M. 12, 152:

    calituras ignibus aras,

    id. ib. 13, 590:

    guttae calentes,

    id. ib. 7, 283:

    epulae,

    id. ib. 8, 671:

    sulphur,

    id. ib. 14, 86.— Poet. sometimes for aestuare, subject., to feel warm:

    ut fortunati sunt fabri ferrarii, Qui aput carbones adsident! semper calent,

    Plaut. Rud. 2, 6, 47:

    febre,

    Juv. 10, 218:

    rabie,

    Val. Fl. 3, 216; cf.: caluit et hodie Faustina, Aur. ap. Front. Ep. ad M. Caes. 5, 11.—
    II.
    Trop.
    A.
    To glow in mind, to be roused, warmed, inflamed [p. 269] (class.;

    in prose less freq. than ardere): (leones) permixtā caede calentes,

    inflamed by indiscriminate slaughter, Lucr. 5, 1312; cf. id. 3, 643; Hirt. ap. Cic. Att. 15, 6, 2:

    admirando, irridendo calebat,

    Cic. Brut. 66, 234:

    in re frigidissimā cales, in ferventissimā cales,

    Auct. Her. 4, 15, 21:

    animis jam calentibus,

    Quint. 4, 1, 59:

    Romani calentes adhuc ab recenti pugnā proelium ineunt,

    Liv. 25, 39, 9:

    at ille utendum animis dum spe calerent ratus,

    are animated, Curt. 4, 1, 29:

    feminā calere,

    to become enamored of, Hor. C. 4, 11, 33; cf.:

    Lycidan quo calet juventus,

    id. ib. 1, 4, 19:

    puellā,

    Ov. Am. 3, 6, 83:

    amore,

    id. A. A. 3, 571; Mart. 7, 32, 12:

    igne,

    id. 5, 55, 3:

    desiderio Conjugis abrepti,

    to be inflamed with desire, Ov. M. 7, 731; also, to be troubled, perplexed: haec velim explices;

    etsi te ipsum istic jam calere puto,

    Cic. Att. 7, 20, 2; Cael. ap. id. Fam. 8, 6, 51: alio mentis morbo, to labor under (the figure derived from fever, v. supra), Hor. S. 2, 3, 80;

    and so of the passion for scribbling: mutavit mentem populus levis et calet uno Scribendi studio,

    now the rage for writing and versifying is the general disease of our people, id. Ep. 2, 1, 108:

    narratur et prisci Catonis Saepe mero caluisse virtus,

    id. C. 3, 21, 12; Stat. Th. 5, 263.—
    (β).
    With inf.:

    tubas audire,

    Stat. Th. 4, 261; Claud. Nupt. Hon. 10, 287; id. Ep. 1, 29.—
    (γ).
    With ad:

    ad nova lucra,

    Prop. 4 (5), 3, 62.—
    B.
    Of abstract things, to be carried on warmly, to be urged on zealously:

    illud crimen de nummis caluit re recenti, nunc in causā refrixit,

    Cic. Planc. 23, 55:

    judicia calent, i. e. magnā diligentiā et ardore exercentur,

    id. Att. 4, 16, 3:

    calebant nundinae,

    id. Phil. 5, 4, 11:

    posteaquam satis calere res Rubrio visa est,

    i. e. seemed sufficiently ripe for execution, id. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    Veneris bella calent,

    rage, Tib. 1, 10, 53:

    et mixtus lacrimis caluit dolor,

    Stat. Th. 3, 383.—
    C.
    To be yet warm, new, or fresh (the figure taken from food):

    at enim nihil est, nisi, dum calet, hic agitur,

    Plaut. Poen. 4, 2, 92: illi rumores de comitiis caluerunt, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 2.—
    D.
    (Effectus pro causā.) Of a place, to be eagerly sought, to be frequented (rare):

    ungularum pulsibus calens Hister,

    often trod, Mart. 7, 7, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > caleo

  • 17 fatim

    fătim, adv., sufficiently; acc. to Serv. Verg. A. 1, 123, from ‡ fatis, whence affatim and fatigo.

    Lewis & Short latin dictionary > fatim

  • 18 fere

    fĕrē and fermē ( fĕrĕ, Aus. Epigr. 10, 5, 5), adv. [Sanscr. dhar-, dhar-ami, to bear, support; Gr. root, thra-, in thrênus, stool, thronos, seat; Lat. firmus; cf.: forma, forum. Ferme is perh. a sup. form for ferime, v. Rib. Lat. Part. p. 6 sq. Erroneously, Varr.: ferme dicitur quod nunc fere: utrumque dictum a ferendo, quod id quod fertur est in motu atque adventat, L. L. 7, § 92 Müll.], approximately, closely, in two senses.
    I.
    With the idea of approach predominant, nearly, almost, well-nigh, within a little, for the most part, about (esp. with words of number, quantity, multitude; cf.: plerumque, vulgo).
    a.
    Form fere:

    fere sexennis,

    Plaut. Poen. 4, 2, 80:

    abhinc menses decem fere,

    Ter. Hec. 5, 3, 24; cf.:

    fere abhinc annos quindecim,

    id. Phorm. 5, 8, 28:

    fere in diebus paucis, quibus haec acta sunt, Chrysis vicina haec moritur,

    soon, only a few days after, id. And. 1, 1, 77:

    quinta fere hora,

    about the fifth hour, Cic. Pis. 6, 13:

    hora fere tertia,

    id. Att. 14, 20, 1:

    tertia fere vigilia,

    Caes. B. G. 4, 23, 1:

    sexcentos fere annos,

    Cic. Rep. 1, 48:

    sexto decimo fere anno,

    id. ib. 2, 33:

    anno fere ante, quam consul est declaratus,

    id. ib. 1, 5:

    anno fere centesimo et quadragesimo post mortem Numae,

    id. ib. 2, 15; cf.:

    anno trecentesimo et quinquagesimo fere post Romam conditam,

    id. ib. 1, 16:

    decem fere annis post primos consules,

    id. ib. 2, 32; cf.

    also: decessit fere post annum quartum quam, etc.,

    Nep. Arist. 3 fin.:

    meus fere aequalis,

    Cic. Brut. 48, 179; cf. id. Off. 3, 1, 1:

    ipsa Peloponnesus fere tota in mari est,

    id. Rep. 2, 4, 8; cf.:

    totius fere Galliae legati ad Caesarem gratulatum convenerunt,

    Caes. B. G. 1, 30, 1:

    totis fere a fronte et ab sinistra parte nudatis castris,

    id. ib. 2, 23, 4:

    rerum omnium fere modus,

    Cic. Rep. 6, 18; cf.:

    quam fere omnium constans et moderata ratio vitae,

    id. Clu. 16, 46:

    ex omnibus fere partibus,

    Caes. B. G. 7, 19:

    in reliquis fere rebus,

    id. ib. 6, 13, 3:

    omnes fere,

    Cic. Fam. 6, 10, 3; Caes. B. G. 2, 25, 1; 4, 20, 1; Nep. Arist. 2, 3; id. Chabr. 3, 4; Liv. 21, 60, 9; Suet. Caes. 87;

    and in the order fere omnes,

    Caes. B. G. 5, 13, 1; 5, 23, 4:

    cujus disputationis fuit extremum fere de immortalitate animorum,

    Cic. Lael. 4, 14; cf.: Phalereus ille Demetrius ultimus est fere ex Atticis. Quint. 10, 1, 80: cum fere e regione castris castra poneret, Caes. B. G. 7, 35, 1; id. ib. 3, 12, 1:

    plus fere,

    Plaut. Truc. 1, 1, 45:

    semper fere,

    Cic. de Or. 2, 6, 22:

    satis fere diximus,

    id. Off. 1, 18, 60:

    tantum fere,

    almost only, id. Rep. 2, 18 fin.:

    Lycurgus eadem vidit fere,

    id. ib. 2, 23:

    haec fere,

    id. ib. 1, 34 fin.; cf.:

    hoc fere ab reliquis differunt, quod,

    in this chiefly, Caes. B. G. 6, 18, 3:

    haec fere dicere habui,

    Cic. N. D. 3, 39, 93:

    haec erant fere, quae, etc.,

    id. Fam. 12, 5 fin.; 12, 30 fin.; id. Att. 2, 16, 1; id. Or. 54, 182; id. Ac. 2, 32, 102:

    exposui fere non philosophorum judicia, sed, etc.,

    id. N. D. 1, 16, 42; cf.:

    sic fere componendum, quomodo pronuntiandum erit,

    Quint. 9, 4, 138:

    fere eodem pacto, quo,

    Hor. Ep. 1, 6, 10:

    et fere apparet, quid in invidiam, etc.... dicendum sit,

    Quint. 5, 12, 16.—
    b.
    Form ferme:

    hoc factum est ferme abhinc biennium,

    Plaut. Bacch. 3, 2, 4; so,

    abhinc annos ferme L.,

    Vell. 2, 90 fin.:

    nam ferme ante annos DCCCCL. floruit,

    id. 1, 5, 3:

    intra XII. ferme annos,

    id. 2, 11 fin.:

    duodequadragesimo ferme anno, ex quo regnare coeperat Tarquinius,

    Liv. 1, 40:

    mille ferme delecti propugnatores onerariis imponuntur,

    id. 30, 10; cf.:

    pars ferme dimidia,

    id. 42, 51:

    a quo (flumine) aberat mons ferme milia viginti,

    Sall. J. 48, 3; cf.:

    in tumulo quatuor ferme milia distante ab castris regiis consedit,

    Liv. 30, 8:

    abest ab Carthagine quindecim milia ferme passuum locus,

    id. 30, 9:

    ferme eadem omnia, quae, etc.,

    Ter. Phorm. 5, 7, 21:

    cum ferme cunctos proceres cum honore nominavisset,

    Tac. A. 3, 76:

    mihi quidem aetas acta est ferme,

    for the most part, about, Plaut. Trin. 2, 2, 38.
    II.
    With the idea of nearness or closeness predominant, quite, entirely, just.
    a.
    Form fere:

    domum revortor maestus atque animo fere conturbato,

    quite distracted, Ter. Heaut. 1, 1, 69:

    quod statuas quoque videmus ornatu fere militari,

    quite military, Cic. Off. 1, 18, 61:

    paria esse fere peccata,

    quite equal, Hor. S. 1, 3, 96:

    etsi nobis, qui id aetatis sumus, evigilatum fere est, tamen, etc.,

    entirely, sufficiently, Cic. Rep. 3, 29:

    cum circa hanc fere consultationem disceptatio omnis verteretur,

    just on this debated point, Liv. 36, 7, 1: jamque fere, just now, Enn. ap. Non. 217, 11; and ap. Charis. p. 114 P. (Ann. v. 286 and 580 ed. Vahl.); Verg. A. 3, 135; 5, 327; 835; cf.: jam fere, Enn. ap. Non. 355, 17 (Trag. v. 201 ed. Vahl.); and: jam... fere, id. ap. Varr. L. L. 7, § 46 Müll. (Ann. v. 447 ed. Vahl.):

    sermo qui tum fere multis erat in ore,

    just then, Cic. Lael. 1, 2.—
    b.
    Form ferme: circumvenire video ferme injuria, altogether wrong, Naev. ap. Varr. L. L. 7, § 92 Müll. (Rib. Trag. Fragm. p. 12); cf.: ferme aderant ratibus, just, Enn. ib. § 23 Müll. (Ann. v. 602 ed. Vahl.); so, quod ferme dirum in tempus cecidere Latinae, Cic. Poët. Div. 1, 11, 18; and:

    sed eum constabat virum esse ferme bonum,

    Gell. 14, 2, 5:

    ferme ut quisque rem accurat suam, Sic ei procedunt post principia denique,

    Plaut. Pers. 4, 1, 4; so,

    ferme ut pueri,

    Ter. Hec. 3, 1, 32:

    jam ferme moriens me vocat,

    just dying, id. And. 1, 5, 49.—
    B.
    In partic.
    1.
    With negatives, scarcely, hardly.
    a.
    (= vix, non facile.) Form fere:

    nihil aut non fere multum differre,

    Cic. Brut. 40, 150:

    nemo fere saltat sobrius,

    id. Mur. 6; id. de Or. 1, 25, 116:

    nihil fere intelligit,

    id. Off. 3, 3, 15:

    non fere labitur,

    id. Fin. 1, 6, 18:

    quod non fere ante auctumnum Elaver vado transiri solet,

    Caes. B. G. 7, 35, 1:

    duo spondei non fere jungi patiuntur,

    Quint. 9, 4, 101:

    in se dicere non est fere nisi scurrarum,

    id. 6, 3, 82:

    denique ex bellica victoria non fere quemquam est invidia civium consecuta,

    hardly any one, Cic. Sest. 23, 51:

    rationem sententiae suae non fere reddere,

    id. Tusc. 1, 17, 38:

    nec adhuc fere inveni, qui, etc.,

    id. Att. 7, 6, 1; cf.:

    quod non fere contingit, nisi, etc.,

    id. Lael. 20, 72:

    nec rei fere sane amplius quicquam fuit,

    Ter. Heaut. 1, 1, 3:

    in qua (disputatione) nihil fere, quod magno opere ad rationes omnium rerum pertineret, praetermissum puto,

    Cic. Rep. 1, 8 fin.: tum est Cato locutus;

    quo erat nemo fere senior temporibus illis, nemo prudentior,

    id. Lael. 1, 5:

    dixit, hunc ne in convivio quidem ullo fere interfuisse,

    id. Rosc. Am. 14:

    neque ullum fere totius hiemis tempus sine sollicitudine Caesaris intercessit,

    Caes. B. G. 5, 53, 5: neque enim [p. 736] fere iam est ullus dies occupatus, ut nihil, etc., Quint. 10, 7, 27.—With a neg. interrog.:

    nam quid fere undique placet?

    Quint. 1, 2, 15.—
    b.
    Form ferme:

    hoc non ferme sine magnis principum vitiis evenit,

    Cic. Rep. 1, 45 fin.; id. Tusc. 5, 38, 111:

    quod non ferme decernitur, nisi, etc.,

    Liv. 22, 9, 8; 24, 25, 9:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34 fin.; so,

    nec ferme res antiqua alia est nobilior,

    Liv. 1, 24:

    facio, quod manifesto moechi haud ferme solent,

    Plaut. Poen. 4, 2, 40; so Ter. And. 3, 1, 2:

    haud ferme,

    Liv. 21, 7, 9; 27, 28, 14:

    ut eo nihil ferme quisquam addere posset,

    Cic. Brut. 43, 161:

    quia nemo ferme huc sine damno devortitur,

    Plaut. Men. 2, 1, 39:

    non ferme facilius aliquid tenere,

    Cic. Rep. 2, 5 fin.; 1, 45, 69.—
    2.
    Of time (in the usual course of things; opp. to sometimes, now and then), in general, generally, usually, commonly.
    a.
    Form fere:

    Fit fere, ut, etc.,

    Cic. Rep. 6, 10; cf.:

    jam hoc fere sic fieri solere accepimus,

    id. de Imp. Pomp. 9, 24:

    quod fere solet fieri,

    id. Inv. 1, 29, 46; cf.

    also: ut fere fit,

    id. ib. 2, 4, 14:

    nam fere maxima pars morem hunc homines habent,

    Plaut. Capt. 2, 1, 36:

    quod fere libenter homines id, quod volunt, credunt,

    Caes. B. G. 3, 18, 6:

    aedificio circumdato silva (ut sunt fere domicilia Gallorum, etc.),

    id. ib. 6, 30, 3:

    ruri fere se continebat,

    Ter. Ph. 2, 3, 16:

    nam fere non difficile est invenire, quid, etc.,

    Auct. Her. 2, 18, 27:

    in eum fere est voluntas nostra propensior,

    Cic. Off. 2, 20, 69:

    sic omnia nimia in contraria fere convertuntur,

    id. Rep. 1, 44:

    quod in illis singuli fuissent fere, qui, etc.,

    id. ib. 2, 1:

    nominatim fere referri, quid, etc.,

    id. de Or. 2, 33, 142:

    nigra fere terra,

    commonly black, Verg. G. 2, 203:

    qui timet his adversa, fere miratur eodem quo cupiens pacto,

    Hor. Ep. 1, 6, 9.—Strengthened by plerumque or plerique:

    hic solebamus fere Plerumque eam operiri,

    Ter. Ph. 1, 2, 39; cf.

    corresp. to plerumque: fortuna eos plerumque efficit caecos, quos complexa est: itaque efferuntur fere fastidio et contumacia,

    Cic. Lael. 15, 54:

    adducto fere vultu, plerumque tacitus,

    Suet. Tib. 68:

    non sunt vitiosiores, quam fere plerique, qui avari avaros... reprehendunt,

    Cic. Tusc. 3, 30, 73.—Opp. raro, interdum, saepe:

    fere praedicta aetas laeto solo truncoque tres materias, raro quatuor desiderat,

    Col. 4, 17, 5; cf.:

    fereque id in capillo fit, rarius in barba,

    Cels. 6, 2:

    ipse Circenses ex amicorum fere libertinorumque cenaculis spectabat, interdum e pulvinari,

    Suet. Aug. 15:

    in consulatu pedibus fere, extra consulatum saepe adaperta sella per publicum incessit,

    id. ib. 53.—
    b.
    Form ferme:

    quod ferme evenit,

    Cic. Rep. 1, 42:

    nam ferme apud Numidas in omnibus proeliis magis pedes quam arma tuta sunt,

    Sall. J. 74 fin.:

    inculta ferme vestiuntur virgultis vepribusque,

    Liv. 21, 54:

    intacta invidia media sunt: ad summa ferme tendit,

    id. 45, 35; cf.:

    mobilis et varia est ferme natura malorum,

    Juv. 13, 236:

    ceterum parva quoque (ut ferme principia omnia),

    Liv. 7, 2:

    ut ferme ad nova imperia,

    Tac. A. 2, 2:

    quae antea dictatorum et consulum ferme fuerant beneficia,

    Liv. 9, 30, 3:

    nocte ferme proficiscebantur,

    id. 34, 13, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > fere

  • 19 idoneus

    ĭdōnĕus, a, um, adj. [Sanscr. root indh-, idh-, to kindle; prop. bright, conspicuous; cf. Idus], fit for something (esp. for an action), meet, proper, becoming, suitable, apt, capable, convenient, sufficient (of persons and things; class. and very freq. in prose and poetry; syn.: aptus, opportunus); constr. most commonly with ad, qui, the dat., or absol.; less freq. with in aliquid, the abl., or the inf.
    (α).
    With ad:

    tot quidem non potuisti adducere homines magis ad hanc rem idoneos, etc.,

    Plaut. Poen. 3, 2, 6:

    non essem ad ullam causam idoneus, judices, si hoc non viderem,

    Cic. Clu. 6, 17:

    ad amicitiam esse idoneus,

    id. Lael. 17, 62:

    loco pro castris ad aciem instruendam opportuno atque idoneo,

    Caes. B. G. 2, 8, 3:

    cum statim auditoris animum nobis idoneum reddimus ad audiendum,

    Auct. Her. 1, 4, 6:

    est enim (lex) ratio mensque sapientis, ad jubendum et ad deterrendum idonea,

    Cic. Leg. 2, 4, 8:

    scientia opportunitatis idoneorum ad agendum temporum,

    id. Off. 1, 40, 142:

    ad captandos lacertos tempestates non sunt idoneae,

    id. Att. 2, 6, 1:

    consilia idonea ad hoc nostrum negotium,

    id. ib. 5, 6, 1 al.—
    (β).
    With qui, or a rel. adverb:

    video hercle ego te me arbitrari, Euclio, hominem idoneum, Quem senecta aetate ludos facias,

    Plaut. Aul. 2, 2, 74; cf. Ter. And. 3, 2, 12; 4, 4, 18:

    utrum ille (Pompeius) idoneus non est, qui impetret, etc.,

    Cic. de Imp. Pomp. 19, 57:

    tibi fortasse idoneus fuit nemo, quem imitarere,

    id. Verr. 2, 3, 16, § 41:

    idonea mihi Laelii persona visa est, quae de amicitia dissereret,

    id. Lael. 1, 4:

    et rem idoneam, de qua quaeratur, et homines dignos, quibuscum disseratur, putant,

    id. Ac. 2, 6, 18:

    nequeo mearum rerum initium ullum invenire idoneum, Unde exordiar narrare, quae, etc.,

    Ter. Hec. 3, 3, 1.—
    (γ).
    With dat.:

    erit alius (discipulus) historiae magis idoneus,

    Quint. 2, 8, 7; 12, 10, 49:

    idoneus arti Cuilibet,

    Hor. Ep. 2, 2, 8:

    non sat idoneus Pugnae ferebaris,

    id. C. 2, 19, 26:

    vixi puellis nuper idoneus,

    id. ib. 3, 26, 1:

    cum idoneos rhetori pueros putaverunt,

    Quint. 2, 3, 1:

    Falernum mihi semper idoneum visum est deversorio,

    Cic. Fam. 6, 19, 1:

    castris idoneum locum deligit,

    Caes. B. G. 6, 10, 2; 7, 35, 4:

    ad cibos viribus conservandis idoneos redeunt,

    Quint. 2, 10, 6:

    (volunt poëtae) simul et jucunda et idonea dicere vitae,

    Hor. A. P. 334: metuensque futuri In pace, ut sapiens, aptarit idonea bello, id. S. 2, 2, 111:

    ut patriae sit idoneus,

    serviceable, Juv. 14, 71.—With dat. gerundi (post-Aug.):

    Julius, qui perferendis militum mandatis habebatur idoneus,

    Tac. A. 1, 23 fin.
    (δ).
    Absol.:

    cujus (Cethegi) eloquentiae est auctor, et idoneus quidem mea sententia, Q. Ennius, etc.,

    a proper, sufficient voucher, Cic. Brut. 15, 57:

    auctor,

    Quint. 1, 4, 20; 2, 4, 42:

    qui si adductus gratia minus idoneum hominem praemio affecisset, etc.,

    i. e. deserving, worthy, Cic. Balb. 3, 7; cf. id. Off. 2, 15, 54:

    idoneus suae rei quisque defensor,

    Quint. 4, 1, 46:

    imperator,

    id. 12, 3, 5:

    juvenis,

    id. 10, 5, 21: debitor, safe, able to pay (opp. inops), Dig. 4, 4, 27 fin.; so,

    tutor,

    ib. 26, 1, 9; 27, 8, 1:

    homines,

    ib. 35, 2, 88; cf. Sen. Ben. 4, 39:

    servi conscii, tempus idoneum, locus opportune captus ad eam rem,

    Cic. Rosc. Am. 24, 68:

    tempora,

    Quint. 12, 11, 18; cf.:

    lex promulgata idoneo die,

    id. 2, 4, 35:

    minus idoneis (verbis) uti,

    Cic. de Or. 1, 34, 154; cf.:

    aptum atque idoneum verbum,

    Quint. 9, 4, 144:

    vox actoris,

    id. 12, 7, 1:

    lectio,

    id. ib. 8 praef. §

    28: cautio,

    Dig. 40, 4, 50:

    paries,

    safe, sound, ib. 39, 2, 36:

    navis,

    ib. 19, 2, 13:

    pignora,

    sufficient, satisfactory, ib. 22, 1, 33.— Comp. (post-class.):

    si persona idoneior accedat ad emptionem,

    Dig. 18, 2, 4, § 6; cf. ib. 47, 23, 2; 43, 29, 3; 50, 6, 5 fin.; Tert. adv. Herm. 18; Anim. 18 (al. idonior or idoneor). — Subst.:

    in deligendis idoneis judicium et diligentiam adhibere,

    Cic. Off. 2, 18, 62:

    cum idoneis collocutus,

    Liv. 34, 25, 7:

    nullo idoneo respondente,

    Suet. Ner. 44; Quint. 7, 4, 39:

    novum illud exemplum a dignis et idoneis ad indignos et non idoneos transfertur,

    Sall. C. 51, 27:

    per idoneos et secreti ejus socios,

    Tac. A. 2, 39:

    apud idonea provinciarum,

    i. e. at proper stations, id. ib. 4, 5.—
    (ε).
    With in and acc.:

    infirmi et in nullam spem idonei,

    Sen. Contr. 5, 33:

    componere materias in hoc idoneas, ut, etc.,

    Quint. 6, 3, 15.—
    * (ζ).
    With abl. (like dignus):

    res idoneas dignitate suā judicare,

    Auct. Her. 3, 3, 5.—
    (η).
    With inf. ( poet. and postclass.):

    fons etiam rivo dare nomen idoneus,

    i. e. large enough, Hor. Ep. 1, 16, 12:

    si torrere jecur quaeris idoneum,

    id. C. 4, 1, 12:

    accendi idonea,

    Sen. N. Q. 1, 15, 1.— Comp.:

    idoneor (late Lat.),

    Dig. 18, 2, 4, § 6; 47, 23, 2; Tert. adv. Herm. 18; id. de Anim. 18.—Hence, adv.: ĭdōnĕē, fitly, suitably, properly, duly, sufficiently (very rare):

    exordium est oratio animum auditoris idonee comparans ad reliquam dictionem,

    Cic. Inv. 1, 15, 20:

    ergo cavendum est idonee. Quid est idonee? Satisdato utique aut pignoribus datis,

    enough, Dig. 40, 5, 4:

    cavere,

    ib. 5, 3, 41; 27, 8, 1:

    magis idonee reficere parietem,

    more safely, solidly, ib. 39, 2, 41.— Comp.:

    idonius,

    Tert. Pall. 3 med.

    Lewis & Short latin dictionary > idoneus

  • 20 inter

    inter, adv., and prep. with acc. [kindred to in, intra; Sanscr. antar; Goth. undar; Germ. unter; Engl. under].
    I.
    Adv., in the midst, in between ( poet. and rare):

    dumque pii petit ora patris stetit arduus inter pontus,

    Val. Fl. 5, 337:

    tot montibus inter diviso,

    id. 6, 220; 8, 382. —
    II.
    Prep., with acc., between, belwixt, among, amid, surrounded by.
    A.
    Lit., in space.
    1.
    Of position only.
    a.
    Referring to two places or objects, between:

    qui (mons Jura) est inter Sequanos et Helvetios,

    Caes. B. G. 1, 2:

    cum inter me et Brundisium Caesar esset,

    Cic. Att. 9, 2:

    inter Padum atque Alpes,

    Liv. 5, 35:

    ager Tarquiniorum, qui inter urbem ac Tiberim fuit,

    id. 2, 5:

    locus inter duos lucos,

    id. 1, 8, 5:

    apud Artemisium inter Euboeam continentemque terram,

    id. 2, 5, 2; so,

    inter haec maria Asia,

    Curt. 3, 1, 13.—
    b.
    Referring to more than two places or objects, among, in the midst of:

    inter hostium tela versari,

    Cic. de Or. 1, 46:

    inter multos saucios spe incertae vitae relictus,

    Liv. 2, 17, 4:

    rex inter primos constiterat,

    Curt. 5, 3, 9:

    inter multitudinem,

    Liv. 22, 13, 2:

    inter lignarios,

    id. 35, 41, 10:

    repertae inter spolia catenae,

    Tac. A. 2, 18:

    vicos aut inter vias manere,

    Suet. Caes. 39:

    inter ingentes solitudines,

    Sall. J 89, 4:

    inter deserta ferarum Lustra domosque,

    Verg. A. 3, 646.— So, even with a noun in the sing., in the midst of, surrounded by:

    erat inter ceteram planitiem mons,

    Sall. J. 92, 5:

    tibicines inter exercitum positi,

    Gell. 1, 11, 3:

    inter caedem aquila,

    Tac. A. 1, 60; cf.:

    inter ceteram praedam,

    Liv. 22, 16, 7; 8, 10, 10:

    inter purpuram atque aurum,

    id. 9, 17, 16. —
    2.
    With verbs of motion.
    a.
    Between, through, among:

    inter medias stationes hostium erupere,

    Liv. 35, 11:

    acies inter bina castra procedunt,

    id. 4, 18, 3; Tac. A. 14, 33:

    inter oppositas classes transmisit,

    Suet. Caes. 58:

    spatiabatur in nemore Parmenion medius inter duces,

    Curt. 7, 2, 23:

    medios inter hostes Londinium perrexit,

    Tac. A. 14, 33.—
    b.
    Pregn., including motion to and position between or among things mentioned, among, into the midst of:

    inter densas, umbrosa cacumina, fagos Adsidue veniebat,

    Verg. E. 2, 3:

    te mea dextera magna inter praemia ducet,

    id. A. 12, 437:

    dico te priore nocte venisse inter falcarios in Laecae domum,

    among the scythe-makers, into the street of the scythe-makers, Cic. Cat. 1, 4, 8.—
    B.
    Transf., of relations conceived as local.
    1.
    In discrimination (doubt, choice, etc.), between two or more objects:

    judicium inter deas tres,

    Cic. Div. 1, 50, 114; cf.:

    inter Marcellos et Claudios patricios judicare,

    id. de Or. 1, 39, 176:

    inter has sententias dijudicare,

    id. Tusc. 1, 11, 23:

    inter diversas opiniones electio, Quint. prooem. 2: discrimen inter gratiosos cives atque fortes,

    id. Balb. 21, 49:

    inter optime valere et gravissime aegrotare nihil prorsus interesse,

    id. Fin. 2, 13, 43:

    qui bellum et pacem inter dubitabant,

    Tac. A. 12, 32:

    trepidare inter scelus metumque,

    id. H. 3, 39:

    inter pugnae fugaeque consilium,

    Liv. 1, 27.—So, with inter repeated:

    ut nihil inter te atque inter quadrupedem aliquam putes interesse,

    Cic. Par. 1; id. Fin. 1, 9, 30:

    quid intersit inter popularem civem et inter constantem, severum et gravem,

    id. Lael. 25, 95.—
    2.
    In expressing any relation which connects two or more persons, conceived as between or among them (strife, rivalry, friendship, intercourse, etc.).
    (α).
    In gen.:

    quos inter magna fuit contentio,

    Nep. Mil. 4, 4:

    Nestor componere lites Inter Peliden festinat et inter Atriden,

    Hor. Ep. 1, 2, 12:

    certamen inter primores civitates,

    Liv. 10, 6.—Esp., with pronouns, to express all reciprocal relations, among, with, or between one another; mutually, together:

    quasi nunc non norimus nos inter nos,

    Ter. Ad. 2, 4, 7; Cic. Div. 1, 28, 58; id. Att. 10, 4, 10; id. N. D. 1, 26, 51:

    quod colloquimur inter nos,

    with one another, id. de Or. 1, 8, 32; cf.:

    inter nos naturā ad civilem communitatem conjuncti sumus,

    id. Fin. 3, 20, 66:

    vobis inter vos voluntatem fuisse conjunctam,

    id. Div. in Caecil. 11, 34: Ciceronis pueri amant inter se, love one another (like the Fr. s ' entr ' aimer), id. Att. 6, 1, 12:

    inter se consultare,

    id. de Or. 2, 3, 13:

    inter se amare,

    id. Q. Fr. 3, 3, 1:

    neque solum se colent inter se ac diligent,

    id. Lael. 22, 82:

    Di inter se diligunt,

    id. N. D. 1, 44, 122:

    furtim inter se aspiciebant,

    id. Cat. 3, 5, 13:

    complecti inter se lacrimantes milites coepisse,

    Liv. 7, 42:

    haec inter se cum repugnent, plerique non vident,

    Cic. Tusc. 3, 29, 72:

    inter se nondum satis noti,

    Liv. 21, 39:

    ratio et oratio conciliat homines inter se,

    Cic. Off. 1, 16, 50:

    ne nostra nobiscum aut inter nos cessatio vituperetur,

    id. Fam. 9, 3, 4:

    quae res eos in magno diuturnoque bello inter se habuit,

    Sall. J. 79, 3.—Sometimes pleon., the reciprocal relation being sufficiently expressed by the context:

    manus conserentis inter se Romanos exercitus,

    Sall. H. 1, 41, 19 Dietsch:

    Ulixes cum Ajace summa vi contendere inter se,

    Dict. Cret. 5, 14:

    conferti inter se,

    id. 2, 46.—
    (β).
    So of things:

    ita effici complexiones atomorum inter se,

    mutual, reciprocal, Cic. Fin. 1, 6, 19:

    colles duos inter se propinquos occupat,

    near one another, Sall. J. 98, 3:

    haud procul inter se erant,

    id. ib. 41, 2:

    multum inter se distant istae facultates,

    Cic. de Or. 1, 49, 215:

    res inter se similes,

    Quint. 9, 2, 51:

    inter se dissimilis,

    id. 9, 4, 17.—
    (γ).
    Of a common privacy, secrecy, etc.: inter nos, between or among ourselves, confidentially, like the Fr. entre nous:

    nec consulto dicis occulte, sed quod inter nos liceat, ne tu quidem intellegis,

    Cic. N. D. 1, 26, 74:

    quod inter nos liceat dicere,

    id. Att. 2, 4:

    quod inter nos sit,

    but let that be between ourselves, Sen. Ep. 12, 2. —
    (δ).
    With nouns denoting a multitude of persons, like apud (not ante-Aug.):

    haudquaquam inter id genus contemptor habebatur,

    Liv. 6, 34, 5:

    inter hostes variae fuere sententiae,

    id. 4, 18, 1:

    credula fama inter gaudentes,

    Tac. H. 1, 34:

    more inter veteres recepto,

    id. ib. 2, 85.—
    3.
    Of a class of persons or things to which the subject is referred.
    a.
    In gen., among:

    homines inter suos nobiles,

    Cic. Fl. 22, 52:

    inter suos et honestus et nobilis,

    id. Clu. 5, 11:

    in oratoribus vero admirabile est, quantum inter omnes unus excellat,

    id. Or. 2, 6:

    inter philosophos (Xenophon) reddendus est,

    Quint. 10, 1, 37:

    ille Croesus, inter reges opulentissimus,

    Sen. Contr. 2, 9:

    Borysthenes inter Scythiae amnes amoenissimus,

    Mel. 2, 1, 6.— So freq. with sup., inter and acc. take the place of a gen.:

    honestissimus inter suos numerabatur,

    Cic. Rosc. Am. 6, 16:

    plurimum inter eos valere,

    Caes. B. G. 2, 4, 4:

    maximum imperium inter finitimos,

    Liv. 5, 3, 10:

    inter Atheniensīs longe clarissimi,

    Curt. 4, 13, 15; Plin. 34, 8, 21, § 81; Petr. 78; Sen. Suas. 2, 7; 2, 12; Just. 12, 7, 2; 36, 2, 6.
    b.
    Esp.: inter paucos, etc., [p. 977] among few, i. e. among the few select ones, eminently, especially:

    pingunt et vestes in Aegypto inter pauca mirabili genere,

    Plin. 35, 11, 42, § 150; cf.:

    sternutamento utilis inter pauca,

    id. 24, 11, 58, § 97:

    pugna inter paucas memorata populi Romani clades,

    Liv. 22, 7; cf.:

    inter paucos disertus,

    Quint. 10, 3, 13:

    inter paucos familiarium Neroni assumptus est,

    Tac. A. 16, 18:

    claritudine paucos inter senum regum,

    id. ib. 11, 10; so, inter alios: judicatur inter alios omnes beatus, qui in proelio profuderit animam, among all others to be noticed, i. e. especially, in the highest degree, Amm. 2, 3, 6; so,

    inter cuncta,

    Hor. Ep. 1, 18, 96:

    inter omnia,

    Curt. 3, 3, 18:

    inter cetera,

    Liv. 37, 12.—
    c.
    In judic. lang., t. t.: inter sicarios, on the charge of assassination:

    cum praetor quaestionem inter sicarios exercuisset,

    Cic. Fin. 2, 16, 54; id. Clu. 53, 147; cf.:

    in recuperatorio judicio ejus maleficii, de quo inter sicarios quaeritur,

    id. Inv. 2, 20, 60:

    longo intervallo judicium inter sicarios hoc primum committitur,

    id. Rosc. Am. 5, 11:

    sexcenti sunt, qui inter sicarios et de veneficiis accusabant,

    id. ib. 32, 90:

    si ostenderis, quomodo sis eos inter sicarios defensurus,

    id. Phil. 2, 4, 8.—
    4.
    In some idiomatic phrases.
    a.
    Inter manus, within reach, i. e. close at hand:

    ante oculos interque manus sunt omnia vestras,

    Verg. A. 11, 311; also, upon or in the hands:

    inter manus domum ablatus,

    Liv. 3, 13:

    inter quas (manus) collapsus extinguitur,

    Curt. 8, 2, 39:

    inter manus auferri,

    Cic. Verr. 2, 5, 11, § 28:

    inter manus meas crevit,

    under my hands, Sen. Ep. 12:

    manus inter maestorumque ora parentum,

    before their faces and within their reach, Verg. A. 2, 681.—
    b.
    Inter viam, vias, on the way:

    dum rus eo, coepi egomet mecum inter vias,

    Ter. Eun. 4, 2, 1; Plaut. Poen. 5, 3, 43:

    si se inter viam obtulerit,

    Cic. Att. 4, 3, 5. —
    C.
    Of time.
    a.
    Between two dates or periods specified:

    dies XLV. inter binos ludos,

    Cic. Verr. 2, 2, 52 fin.; Liv. 1, 3.—
    b.
    During, in the course of, within; for which, in English, we sometimes use by or at:

    quot prandia inter continuum perdidi triennium,

    Plaut. Stich. 1, 3, 61:

    omnia agentur, quae inter decem annos nefarie flagitioseque facta sunt,

    Cic. Verr. 1, 13; cf.:

    qui inter annos tot unus inventus sit, quem, etc.,

    id. de Imp. Pomp. 23, 68:

    inter ipsum pugnae tempus,

    Liv. 36, 20:

    inter noctem lux orta,

    id. 32, 29:

    qui plus cernant oculis per noctem quam inter diem,

    Gell. 9, 4.—
    c.
    Freq., with substt., to denote an act performed at a certain time, in the course of, while:

    haec inter cenam Tironi dictavi,

    at table, Cic. Quint. Fragm. 3, 1, 6; cf.:

    illuseras heri inter scyphos,

    id. Fam. 7, 22:

    inter fulmina et tonitrua,

    id. Phil. 5, 6, 15:

    promptior inter tenebras affirmatio,

    Tac. A. 2, 82:

    inter initia,

    at the beginning, Cels. 3, 25.—
    d.
    During, and hence under the circumstances described, i. e. in spite of, notwithstanding:

    nobis inter has turbas senatus tamen frequens flagitavit triumphum,

    amid, in spite of these commotions, Cic. Fam. 16, 11:

    utrumque consilium aspernatus, quod inter ancipitia deterrimum est, dum media sequitur,

    Tac. H. 3, 40:

    senum coloniae inter male parentes et injuste imperantes aegra municipia et discordantia,

    id. Agr. 32; cf.:

    ita neutris cura posteritatis inter infensos vel obnoxios,

    id. H. 1, 1.—
    e.
    Inter haec, inter quae, meanwhile, during this time:

    = interea, inter haec major alius terror,

    in the mean time, Liv. 2, 24; cf.:

    inter haec jam praemissi Albam erant equites,

    id. 1, 29; 3, 57, 7; 44, 10, 5; Curt. 3, 1, 1; Suet. Tib. 8; 63:

    inter quae tribuni plebei petivere, etc.,

    Tac. A. 1, 15; 2, 34; 58; 3, 33; id. H. 1, 78; Curt. 4, 2, 10:

    inter quae unctione uti licet,

    Cels. 4, 2, 3.—

    So with gerunds and gerundives: inter agendum,

    at, while, Verg. E. 9, 24; Quint. 12, 3, 10:

    inter disceptandum,

    id. 12, 7, 6:

    inter res agendas,

    Suet. Caes. 45.—
    D.
    In composition its final r is assimilated in intellego and its derivatives.
    a.
    Between; as, intercedere, interponere. —
    b.
    At intervals, from time to time; as, interaestuare, intermittere, intervisere.—
    c.
    Under, down, to the bottom; as, interire, interficere.

    Lewis & Short latin dictionary > inter

См. также в других словарях:

  • Sufficiently — Suf*fi cient*ly, adv. To a sufficient degree; to a degree that answers the purpose, or gives content; enough; as, we are sufficiently supplied with food; a man sufficiently qualified for the discharge of his official duties. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • sufficiently — late 14c., from SUFFICIENT (Cf. sufficient) + LY (Cf. ly) (2) …   Etymology dictionary

  • sufficiently — enough, sufficient, sufficiently 1. Enough functions as both an adjective and an adverb, whereas sufficient requires modification as sufficiently. As an adjective (or modifier), enough will normally serve, but sufficient is more idiomatic when a… …   Modern English usage

  • sufficiently — adverb a) In a sufficient manner; enough. Once we had eaten and drunk sufficiently, we padded off to sleep. b) To a sufficient extent. We wanted to build a tepee, but we couldnt find sufficiently long sticks …   Wiktionary

  • sufficiently — adv. Sufficiently is used with these adjectives: ↑accurate, ↑broad, ↑challenging, ↑convincing, ↑distinct, ↑effective, ↑flexible, ↑important, ↑impressed, ↑interested, ↑interesting, ↑ …   Collocations dictionary

  • sufficiently — sufficient ► ADJECTIVE & DETERMINER ▪ enough; adequate. DERIVATIVES sufficiently adverb …   English terms dictionary

  • sufficiently — adverb to a sufficient degree (Freq. 23) she was sufficiently fluent in Mandarin • Ant: ↑insufficiently • Derived from adjective: ↑sufficient …   Useful english dictionary

  • sufficiently strong — index prima facie (legally sufficient) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Sufficiently large — In mathematics, the phrase sufficiently large is used in contexts such as::P is true for sufficiently large xwhich is actually shorthand for::there exists an ainmathbb{R} such that P is true for all xge a.This does not necessarily mean that any… …   Wikipedia

  • Sufficiently Breathless — Infobox Album | Name = Sufficiently Breathless Type = studio Artist = Captain Beyond Released = 1973 Recorded = 1973 Genre = Progressive rock Length = 33:15 Label = Capricorn Producer = Phil Walden Reviews = *Allmusic Rating|4.5|5… …   Wikipedia

  • sufficiently — adverb see sufficient …   New Collegiate Dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»