fl...+ev...+sec

fātum, i ( masc. fatus malus meus, Petr. 42, 77), n. [for II. A.], that which is said, an utterance. —Hence,

Prop., a prophetic declaration, oracle, prediction (rare but class.): neque me Apollo fatis fandis dementem invitam ciet, Pac. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 80 Vahl.):

Lentulum sibi confirmasse ex fatis Sibyllinis haruspicumque responsis se, etc.,

Cic. Cat. 3, 4, 9:

eo fatis quae Veientes scripta haberent,

id. Div. 1, 44, 100:

fatis, ominibus oraculisque portendere,

Liv. 29, 10 fin. Drak. N. cr.:

Siculisne resideret arvis Oblitus factorum,

Verg. A. 5, 703.—

Transf.

In gen., that which is ordained, desting, fate; the heimarmenê or moira of the Greeks (syn.:

fortuna, fors, sors, casus): nec ii, qui dicunt immutabilia esse, quae futura sint nec posse verum futurum convertere in falsum, fati necessitatem confirmant, sed verborum vim interpretantur. At qui introducunt causarum seriem sempiternam, ii mentem hominis voluntate libera spoliatam necessitate fati devinciunt,

Cic. Fat. 9, 20 sq.; hence the philosophic use of the word to denote the eternal, immutable law of nature: fieri omnia fato, ratio cogit fateri. Fatum autem id appello, quod Graeci heimarmenên, id est ordinem seriemque causarum, cum causa causae nexa rem ex se gignat, id. Div. 1, 55, 125 sq.; cf.:

cum vos fato fieri dicatis omnia, quod autem semper ex omni aeternitate verum fuerit, id esse fatum,

id. N. D. 3, 6, 14; and: cum duae sententiae fuissent veterum philosophorum, una eorum, qui censerent omnia ita fato fieri, ut id fatum vim necessitatis afferret;

in qua sententia Democritus, Heraclitus, Empedocles, Aristoteles fuit: altera eorum, quibus viderentur sine ullo fato esse animorum motus voluntarii,

id. Fat. 17, 39; cf.

also: ex hoc genere causarum ex aeternitate pendentium fatum a Stoicis nectitur,

id. Top. 15, 59; and:

anile sane et plenum superstitionis fati nomen ipsum,

id. Div. 2, 7, 19:

si Daphitae fatum fuit ex equo cadere,

id. Fat. 3, 5; cf. id. ib. 12, 28: cf.:

neque si fatum fuerat, effugisset,

id. Div. 2, 8, 20:

ut praedici posset, quid cuique eventurum et quo quisque fato natus esset,

id. ib. 1, 1, 2;

quonam meo fato fieri dicam, ut, etc.,

id. Phil. 2, 1, 1: qua quidem in re singulari sum fato, I experience a remarkable fate, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 1:

si quid mihi humanitus accidisset multa autem impendere videntur praeter naturam etiam praeterque fatum,

i. e. beyond the natural and appointed course of events, id. Phil. 1, 4, 10:

quasi debita sibi fato dominatione,

Suet. Aug. 19:

persuasio, cuncta fato agi,

id. Tib. 69:

nisi dii immortales omni ratione placati suo numine prope fata ipsa flexissent,

Cic. Cat. 3, 8, 19:

orte Saturno, tibi cura magni Caesaris fatis data,

Hor. C. 1, 12, 51:

quo (Caesare) nihil majus meliusve terris Fata donavere bonique divi,

id. ib. 4, 2, 38; id. Carm. Sec. 28:

ut caneret fera Nereus Fata,

id. C. 1, 15, 5; so,

acerba,

id. Epod. 7, 17:

triste,

id. S. 1, 9, 29:

caeca,

id. C. 2, 13, 16:

plebeium in circo positum est fatum,

the fate of the vulgar, Juv. 6, 588:

fata regunt homines,

id. 9, 32; 12, 63.—With ut:

qui hoc fato natus est, ut, etc.,

Cic. Mil. 11, 30:

fuit hoc sive meum sive rei publicae fatum, ut, etc.,

id. Balb. 26, 58.—With ne: eo [p. 730] fato se in iis terris collocatam esse arbitratur, ne, etc., Cic. Font. 16, 35.—

Esp.

Of the will or determination of the gods:

heu stirpem invisam et fatis contraria nostris Fata Phrygum,

Verg. A. 7, 293; 7, 50; cf. Non. 455, 25.—And also of that which determines the fate of a person or thing: Ilio tria fuisse audivi fata, quae illi forent exitio: signum ex arce si perisset;

alterum, etc.,

Plaut. Bacch. 4, 9, 29; so,

Herculis sagittae, quae fatum Trojae fuere,

Just. 20, 1 fin. —Prov.:

fata viam invenient,

Verg. A. 3, 395; 10, 113.— Fāta, ōrum, n., personified as deities, the Fates, Prop. 4, 7, 51; Stat. Th. 8, 26; id. S. 5, 1, 259; Inscr. Orell. 1771 sq.—

a.. Bad fortune, ill fate, calamity, mishap:

dictum facete et contumeliose in Metellos antiquum Naevii est: Fato Metelli Romae fiunt consules,

Pseudo Ascon. ad Cic. Verr. 1, 10, 29 (p. 140 ed. Orell.);

and, alluding to this verse: hoc Verrem dicere aiebant, te (sc. Metellum) non fato, ut ceteros ex vestra familia, sed opera sua consulem factum,

id. ib. 10, 29:

quibus ego confido impendere fatum aliquod et poenas jamdiu improbitati, nequitiae... debitas instare,

Cic. Cat. 2, 5, 11:

exitii ac fati dies,

id. ib. 3, 7, 17:

abditi in tabernaculis aut suum fatum querebantur aut, etc.,

Caes. B. G. 1, 39, 4; cf. Caes. B. C. 2, 6, 1:

quod si jam (quod dii omen avertant) fatum extremum rei publicae venit,

Cic. Phil. 3, 14, 35:

in illo paene fato rei publicae,

id. Dom. 57, 145.— So,

Esp. freq. of death:

sic Hortensii vox exstincta fato suo est, nostra publico,

id. Brut. 96, 328; cf.:

nolite hunc maturius exstingui vulnere vestro quam suo fato,

id. Cael. 32, 79; cf.:

omen fati,

id. Phil. 9, 4, 6; and:

quia nec fato merita nec morte peribat,

Verg. A. 4, 696: ferro, non fato moerus Argivum (i. e. Achilles) occidit, Poët. ap. Quint. 8, 6, 10 Spald.:

perfunctos jam fato = mortuos,

Liv. 9, 1, 6;

qui fato sunt functi,

Quint. 3, 7, 10:

fato cedere,

Liv. 26, 13: fato concessit, Pl. Pan. 11, 3; for which: concedere in fatum, Modestin. Dig. 34, 3, 20:

fato obiit,

died a natural death, Tac. A. 6, 10:

fato fungi,

id. ib. 14, 12 fin.:

ille (uxorem) functam fato respondet,

id. ib. 11, 3:

si me praeceperit fatum,

Curt. 9, 6; Quint. 6, 2, 33.—In this sense sometimes in the plur.:

jamdudum peccas, si mea fata petis,

Ov. H. 19, 118;

Minotauri,

Mel. 2, 7:

mea fata,

my ashes, Prop. 1, 17, 11:

sentiet vivus eam, quae post fata praestari magis solet, venerationem,

Quint. 12, 17, 7:

si me fata intercepissent,

id. 6 praef. 1; cf.: (mater) acerbissimis rapta fatis, id. § 4; cf. the shades or spirits of the dead:

cum fato jacentis,

Mel. 2, 2.—

Concr., one who brings calamity, a plague:

duo illa rei publicae paene fata, Gabinium et Pisonem,

Cic. Sest. 43, 93.

fātum, i ( masc. fatus malus meus, Petr. 42, 77), n. [for II. A.], that which is said, an utterance. —Hence,

Prop., a prophetic declaration, oracle, prediction (rare but class.): neque me Apollo fatis fandis dementem invitam ciet, Pac. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 80 Vahl.):

Lentulum sibi confirmasse ex fatis Sibyllinis haruspicumque responsis se, etc.,

Cic. Cat. 3, 4, 9:

eo fatis quae Veientes scripta haberent,

id. Div. 1, 44, 100:

fatis, ominibus oraculisque portendere,

Liv. 29, 10 fin. Drak. N. cr.:

Siculisne resideret arvis Oblitus factorum,

Verg. A. 5, 703.—

Transf.

In gen., that which is ordained, desting, fate; the heimarmenê or moira of the Greeks (syn.:

fortuna, fors, sors, casus): nec ii, qui dicunt immutabilia esse, quae futura sint nec posse verum futurum convertere in falsum, fati necessitatem confirmant, sed verborum vim interpretantur. At qui introducunt causarum seriem sempiternam, ii mentem hominis voluntate libera spoliatam necessitate fati devinciunt,

Cic. Fat. 9, 20 sq.; hence the philosophic use of the word to denote the eternal, immutable law of nature: fieri omnia fato, ratio cogit fateri. Fatum autem id appello, quod Graeci heimarmenên, id est ordinem seriemque causarum, cum causa causae nexa rem ex se gignat, id. Div. 1, 55, 125 sq.; cf.:

cum vos fato fieri dicatis omnia, quod autem semper ex omni aeternitate verum fuerit, id esse fatum,

id. N. D. 3, 6, 14; and: cum duae sententiae fuissent veterum philosophorum, una eorum, qui censerent omnia ita fato fieri, ut id fatum vim necessitatis afferret;

in qua sententia Democritus, Heraclitus, Empedocles, Aristoteles fuit: altera eorum, quibus viderentur sine ullo fato esse animorum motus voluntarii,

id. Fat. 17, 39; cf.

also: ex hoc genere causarum ex aeternitate pendentium fatum a Stoicis nectitur,

id. Top. 15, 59; and:

anile sane et plenum superstitionis fati nomen ipsum,

id. Div. 2, 7, 19:

si Daphitae fatum fuit ex equo cadere,

id. Fat. 3, 5; cf. id. ib. 12, 28: cf.:

neque si fatum fuerat, effugisset,

id. Div. 2, 8, 20:

ut praedici posset, quid cuique eventurum et quo quisque fato natus esset,

id. ib. 1, 1, 2;

quonam meo fato fieri dicam, ut, etc.,

id. Phil. 2, 1, 1: qua quidem in re singulari sum fato, I experience a remarkable fate, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 1:

si quid mihi humanitus accidisset multa autem impendere videntur praeter naturam etiam praeterque fatum,

i. e. beyond the natural and appointed course of events, id. Phil. 1, 4, 10:

quasi debita sibi fato dominatione,

Suet. Aug. 19:

persuasio, cuncta fato agi,

id. Tib. 69:

nisi dii immortales omni ratione placati suo numine prope fata ipsa flexissent,

Cic. Cat. 3, 8, 19:

orte Saturno, tibi cura magni Caesaris fatis data,

Hor. C. 1, 12, 51:

quo (Caesare) nihil majus meliusve terris Fata donavere bonique divi,

id. ib. 4, 2, 38; id. Carm. Sec. 28:

ut caneret fera Nereus Fata,

id. C. 1, 15, 5; so,

acerba,

id. Epod. 7, 17:

triste,

id. S. 1, 9, 29:

caeca,

id. C. 2, 13, 16:

plebeium in circo positum est fatum,

the fate of the vulgar, Juv. 6, 588:

fata regunt homines,

id. 9, 32; 12, 63.—With ut:

qui hoc fato natus est, ut, etc.,

Cic. Mil. 11, 30:

fuit hoc sive meum sive rei publicae fatum, ut, etc.,

id. Balb. 26, 58.—With ne: eo [p. 730] fato se in iis terris collocatam esse arbitratur, ne, etc., Cic. Font. 16, 35.—

Esp.

Of the will or determination of the gods:

heu stirpem invisam et fatis contraria nostris Fata Phrygum,

Verg. A. 7, 293; 7, 50; cf. Non. 455, 25.—And also of that which determines the fate of a person or thing: Ilio tria fuisse audivi fata, quae illi forent exitio: signum ex arce si perisset;

alterum, etc.,

Plaut. Bacch. 4, 9, 29; so,

Herculis sagittae, quae fatum Trojae fuere,

Just. 20, 1 fin. —Prov.:

fata viam invenient,

Verg. A. 3, 395; 10, 113.— Fāta, ōrum, n., personified as deities, the Fates, Prop. 4, 7, 51; Stat. Th. 8, 26; id. S. 5, 1, 259; Inscr. Orell. 1771 sq.—

a.. Bad fortune, ill fate, calamity, mishap:

dictum facete et contumeliose in Metellos antiquum Naevii est: Fato Metelli Romae fiunt consules,

Pseudo Ascon. ad Cic. Verr. 1, 10, 29 (p. 140 ed. Orell.);

and, alluding to this verse: hoc Verrem dicere aiebant, te (sc. Metellum) non fato, ut ceteros ex vestra familia, sed opera sua consulem factum,

id. ib. 10, 29:

quibus ego confido impendere fatum aliquod et poenas jamdiu improbitati, nequitiae... debitas instare,

Cic. Cat. 2, 5, 11:

exitii ac fati dies,

id. ib. 3, 7, 17:

abditi in tabernaculis aut suum fatum querebantur aut, etc.,

Caes. B. G. 1, 39, 4; cf. Caes. B. C. 2, 6, 1:

quod si jam (quod dii omen avertant) fatum extremum rei publicae venit,

Cic. Phil. 3, 14, 35:

in illo paene fato rei publicae,

id. Dom. 57, 145.— So,

Esp. freq. of death:

sic Hortensii vox exstincta fato suo est, nostra publico,

id. Brut. 96, 328; cf.:

nolite hunc maturius exstingui vulnere vestro quam suo fato,

id. Cael. 32, 79; cf.:

omen fati,

id. Phil. 9, 4, 6; and:

quia nec fato merita nec morte peribat,

Verg. A. 4, 696: ferro, non fato moerus Argivum (i. e. Achilles) occidit, Poët. ap. Quint. 8, 6, 10 Spald.:

perfunctos jam fato = mortuos,

Liv. 9, 1, 6;

qui fato sunt functi,

Quint. 3, 7, 10:

fato cedere,

Liv. 26, 13: fato concessit, Pl. Pan. 11, 3; for which: concedere in fatum, Modestin. Dig. 34, 3, 20:

fato obiit,

died a natural death, Tac. A. 6, 10:

fato fungi,

id. ib. 14, 12 fin.:

ille (uxorem) functam fato respondet,

id. ib. 11, 3:

si me praeceperit fatum,

Curt. 9, 6; Quint. 6, 2, 33.—In this sense sometimes in the plur.:

jamdudum peccas, si mea fata petis,

Ov. H. 19, 118;

Minotauri,

Mel. 2, 7:

mea fata,

my ashes, Prop. 1, 17, 11:

sentiet vivus eam, quae post fata praestari magis solet, venerationem,

Quint. 12, 17, 7:

si me fata intercepissent,

id. 6 praef. 1; cf.: (mater) acerbissimis rapta fatis, id. § 4; cf. the shades or spirits of the dead:

cum fato jacentis,

Mel. 2, 2.—

Concr., one who brings calamity, a plague:

duo illa rei publicae paene fata, Gabinium et Pisonem,

Cic. Sest. 43, 93.

fĕrax, ācis, adj. [fero], fruit-bearing, fruitful, fertile (rare but class.).

Lit. — Absol.: terrae, * Lucr. 2, 1098:

agri,

Cic. Verr. 2, 3, 44, § 104; cf.: feracissimosque agros possidere, * Caes. B. G. 2, 4, 6: Sardinia, Hor. C. 1, 31, 4:

Algidus,

id. ib. 4, 4, 58:

Aegyptus,

Suet. Aug. 18:

plantae,

Verg. G. 2, 79.—

With gen., abounding in, productive of ( poet. and in post-Aug. prose):

Iberia, venenorum ferax,

Hor. Epod. 5, 22:

Peparethos nitidae olivae,

Ov. M. 7, 470:

terra Cereris,

id. Am. 2, 16, 7:

terra arborum,

Plin. Ep. 2, 17, 15:

acini musti,

Plin. 15, 24, 29, § 100.—

With dat.:

terra ferax Cereris multoque feracior uvis,

Ov. Am. 2, 16, 7:

illa (terra) ferax oleo est,

Verg. G. 2, 222.—

Act., making fruitful:

venti,

Pall. Nov. 5.—

Trop., rich, fertile, fruitful:

nullus feracior in philosophia locus est, nec uberior, quam de officiis,

Cic. Off. 3, 2, 5:

nihil est feracius ingeniis,

id. Or. 15, 48:

prolisque novae feraci Lege marita,

Hor. Carm. Sec. 19:

ferax saeculum bonis artibus,

Plin. Ep. 4, 15, 8:

sitne feracius et uberius non ad laudem modo, sed ad pecuniam principi, si, etc.,

id. Pan. 43, 3.—Hence, * adv.: fĕrācĭter, fruitfully:

velut ab stirpibus laetius feraciusque renata urbs,

Liv. 6, 1, 3.

fessus, a, um, P. a. [cf. Sanscr. hā-, gahāmi, relinquo; Gr. chiros, chêra, chôris; Lat. ad-fatim, fatigo], wearied, tired, fatigued; worn out, weak, feeble, infirm (class.; esp. freq. in poets; syn.: fatigatus, defessus, lassus, languidus).

Prop., of living beings:

Romani quamquam itinere atque opere castrorum et proelio fessi lassique erant, tamen, etc.,

Sall. J. 53, 5:

de via fessus,

Cic. Ac. 1, 1, 1:

fessum inedia fluctibusque recreare,

id. Planc. 10, 26:

Veientes bello fessi,

id. Div. 1, 44, 100:

militiā fessae cohortes,

Hor. C. 3, 4, 38:

plorando fessus sum,

Cic. Att. 15, 9, 1:

satiate videndi,

Lucr. 2, 1038:

curāque viāque,

Ov. M. 11, 274:

somno,

Tib. 1, 3, 88:

malis,

Ov. M. 9, 293:

aetate,

Verg. A. 2, 596; cf.

annis,

Ov. M. 9, 440:

valetudinibus,

Tac. H. 3, 2:

fessi vomere tauri,

Hor. C. 3, 13, 11:

elephanti fessi aegritudine,

Plin. 8, 1, 1, § 3:

exercito corpore fessus,

Sall. J. 71, 1; 70, 2:

cum tibi librum Sollicito damus aut fesso,

Hor. Ep. 2, 1, 221:

inde Rubos fessi pervenimus,

id. S. 1, 5, 94; so,

viator,

id. ib. 1, 5, 17:

pastor,

id. C. 3, 29, 22:

Graii (sc. bello),

id. ib. 2, 4, 11:

boves,

id. Epod. 2, 63.—

With gen. ( poet.):

fessi rerum,

exhausted with events, misfortunes, Verg. A. 1, 178:

fessus bellique viaeque,

Stat. Th. 3, 395:

trepidi rerum fessique salutis,

despairing of safety, Sil. 2, 234.—With acc.:

agmina fessa gradum,

Sil. 4, 40.—

Transf., of inanim. and abstr. things (mostly poet. and in post-Aug. prose):

alter fessum vulnere, fessum cursu trahens corpus,

Liv. 1, 25, 11; cf. Hor. C. 2, 7, 18; Lucr. 4, 848:

(Phoebus) qui salutari levat arte fessos Corporis artus,

i. e. sick, diseased, Hor. Carm. Sec. 63:

vox fessa loquendo,

Ov. Tr. 3, 3, 85:

fessa aetas,

i. e. the weakness of age, Tac. A. 14, 33:

fessa aetate Galbae,

id. H. 1, 12:

domus aetatis spatio ne fessa vetusto Obruat,

worn out, decayed, Lucr. 3, 774; cf. id. 5, 308:

cardines fessi et turbati,

Plin. 36, 15, 24, § 120:

(amnes) In mare deducunt fessas erroribus undas,

Ov. M. 1, 582:

naves,

Verg. A. 1, 168; 5, 29:

puppes,

Ov. M. 6, 519; Tib. 2, 5, 46:

carinae,

Ov. M. 11, 393; id. A. A. 3, 748:

vela,

Prop. 3 (4), 21, 19: fessa dies, spent, i. e. drawing to a close, Stat. S. 2, 2, 48:

fessae res,

critical, precarious, Plin. 2, 7, 5, § 18;

also,

misfortunes, calamities, Verg. A. 3, 145:

rebus succurite fessis,

id. ib. 11, 335:

deligendum esse qui fessis rebus succurreret,

Tac. A. 15, 50.

fētus ( foet-), a, um, adj. [Part., from ‡ FEO, whence also: fecundus, femina, fenus, felix], that is or was filled with young (syn.: gravidus, praegnans).

Pregnant, breeding (mostly poet.).

Lit.:

lenta salix feto pecori,

Verg. E. 3, 83; 1, 50:

vulpes,

Hor. C. 3, 27, 5.—

Transf.

Of land, fruitful, productive:

(terra) feta parit nitidas fruges, etc.,

Lucr. 2, 994; cf.: terra feta frugibus et vario leguminum genere, * Cic. N. D. 2, 62, 156:

loca palustribus ulvis,

Ov. M. 14, 103:

regio nec pomo nec uvis,

id. P. 1, 7, 13; id. F. 1, 662.—Also of plants:

palmites,

Col. 3, 21, 3.—

In gen., filled with any thing, full:

machina armis,

Verg. A. 2, 238:

loca furentibus austris,

id. ib. 1, 51:

colla serpentis veneno,

Sil. 17, 448.—

Trop., full of. —With abl.:

feta furore Megaera,

Sil. 13, 592:

praecordia bello,

id. 17, 380:

praecordia irā,

id. 11, 203. —With gen.:

fetas novales Martis,

Claud. Bell. Get. 25;

and in a Gr. construction: fetus Gradivo mentem,

id. 10, 14.—

That has brought forth, newly delivered: veniebant fetam amicae gratulatum, Varr. ap. Non. 312, 12:

agiles et fetae (opp. tardiores et gravidae),

Col. 7, 3 fin.:

ursa,

Ov. M. 13, 803:

lupa,

Verg. A. 8, 630:

ovis,

id. E. 1, 50; Ov. F. 2, 413:

qua feta jacebat uxor et infantes ludebant,

Juv. 14, 167.— Absol.:

insueta gravis temptabunt pabula fetas,

Verg. E. 1, 49.

fētus ( foet-), ūs ( heteroclit. abl. plur.: fetis, Att. ap. Non. 489, 6, v. in the foll.), m. [‡ feo, v. the preced. art.]..

Abstr., a bringing forth, bearing, dropping, hatching of young (rare but class.):

pater (Juppiter) curavit, uno ut fetu fieret,

at one birth, Plaut. Am. 1, 2, 25:

quarum (bestiarum) in fetu et in educatione laborem cum cernimus,

Cic. Fin. 3, 19, 63:

cornix inauspicatissima fetus tempore,

Plin. 10, 12, 14, § 30:

secundi fetus pecudes signari oportet,

Col. 11, 2, 38.—

Transf., of plants, a bearing, producing:

quae frugibus atque bacis terrae fetu profunduntur,

Cic. Leg. 1, 8, 25:

periti rerum adseverant, non ferre (Arabiam) tantum annuo fetu (casiae), quantum, etc.,

Plin. 12, 18, 41, § 83. —

Concr., young, offspring, progeny, brood (the predom. signif. of the word, in sing. and plur.; esp. freq. in poets; cf.:

catulus, pullus, hinnus, hinnuleus): quae (bestiae) multiplices fetus procreant, ut sues, ut canes, his mammarum data est multitudo,

Cic. N. D. 2, 51, 128:

facile illa (piscium ova) aqua et sustinentur et fetum fundunt,

id. ib.:

fetus ventri exsecti,

Plin. 8, 55, 81, § 217:

cervae lactens fetus,

a fawn, Ov. M. 6, 637:

melliferarum apium,

id. ib. 15, 382:

ex die emptionis, et fetus pecorum et ancillarum partus ad emptorem pertinent,

Paul. Sent. 2, 17, 7:

quis (paveat), Germania quos horrida parturit Fetus?

the German brood, Hor. C. 4, 5, 27.—So very rarely of human beings:

si vitium factum esset, ut (mulier) concipere fetus non posset,

Gell. 4, 2, 10.—

Transf., of plants, fruit, produce:

ager novatus et iteratus, quo meliores fetus possit et grandiores edere,

Cic. de Or. 2, 30, 131; cf.:

nutriant fetus et aquae salubres Et Jovis aurae,

Hor. Carm. Sec. 31:

(arbores) crescunt ipsae fetuque gravantur,

Lucr. 1, 253; cf. id. 1, 351: Cithaeron frondet viridantibus fetis, Att. ap. Non. 489, 6:

arborei,

Verg. G. 1, 55:

mutatis requiescunt fetibus arva,

id. ib. 1, 82;

4, 231: silvae dant alios aliae fetus,

id. ib. 2, 442:

triticei,

Ov. F. 1, 693: gravidi ( of grapes), id. M. 8, 294:

nucis, i. e. surculus, auricomi,

the golden-bough, id. Am. 6, 141; Verg. G. 2, 69:

omnis fetus repressus exustusque flos,

Cic. Brut. 4, 16.—Of veins of metals:

atros fetus chalybis,

Sil. 1, 230.—

Trop.:

nec ulla aetate uberior oratorum fetus fuit,

progeny, growth, Cic. Brut. 49, 182:

animi,

production, id. Tusc. 5, 24, 68:

dulces Musarum expromere fetus,

Cat. 65, 3.

frĕquens, entis, adj. [root phrak-, phrassô, to enclose, make close; Lat. farcio, fartilis, etc.; cf. Germ. Berg, Burg], that takes place repeatedly, often, or frequently, often, frequent (class.; syn.: celeber, creber).

Lit.

Of persons, that is often at a place, or that often does a thing, regular, constant, repeated (syn.:

assiduus, creber, multus): erat ille Romae frequens, in foro et in ore omnium cottidie versabatur,

Cic. Rosc. Am. 6, 16:

quibuscum si frequentes sunt,

id. Off. 2, 13, 46; cf. Ter. Ad. 1, 1, 80.— Comp.:

quod filium frequentiorem prope cum illis quam secum cernebat,

Liv. 39, 53, 11:

Demosthenes frequens fuit Platonis auditor,

an assiduous hearer, Cic. Or. 4, 45:

nos autem in hoc genere (orationis) frequentes,

id. ib. 50, 167:

sed in utroque frequentiores sunt poëtae,

id. ib. 60, 202; cf.

spectator,

Quint. 10, 5, 19:

conviva,

Mart. 9, 98, 10:

frequentem ad signa esse,

Liv. 3, 24, 5:

adesse senatui,

Tac. A. 4, 55; so with dat.:

contionibus,

id. H. 4, 69 fin.:

secretis,

id. A. 4, 3:

in ore frequens posteritatis eris,

Ov. P. 2, 6, 34:

frequens te audivi atque affui,

Cic. de Or. 1, 57, 243.— Poet. with inf.:

hic hominum casus lenire et demere fatis Jura frequens,

Stat. Th. 7, 706.—

Of inanim. and abstr. things, repeated, often, frequent, common, usual:

mihi frequentem operam dedistis,

Plaut. Cist. 1, 1, 7:

(senectus) caret epulis exstructisque mensis et frequentibus poculis,

Cic. de Sen. 13, 44:

frequentiores (lactucae) in cibo,

Plin. 20, 7, 26, § 68:

frequentes litterae,

Suet. Tib. 11:

edicta,

id. Ner. 41:

iambus et trochaeus frequens,

Cic. de Or. 3, 47, 182; cf.:

(verbum igitur) cum apud alios sit etiam frequens, apud alios numquam reperiatur,

Quint. 1, 5, 39:

opera (= assidua),

Plaut. Cist. 1, 1, 7; cf. Varr. L. L. 7, § 99: frequentiora latrocinia, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 31, 1:

familiaritas,

Nep. Att. 19 fin.:

honores,

id. Phoc. 1:

comparationis usus,

Quint. 8, 6, 14:

frequentior usus anulorum,

Plin. 33, 1, 6, § 17; cf.:

nec fuit alia gemma apud antiquos usu frequentior,

id. 37, 7, 31, § 106:

frequentior fama,

Liv. 2, 32, 3: sententia, held or adopted by many, Plin. Ep. 2, 11, 6:

frequens apud Graecos adagium,

Gell. 1, 8, 4; cf. Quint. 8, 6, 37:

id frequentius est, quam ut exemplis confirmandum sit,

id. 4, 1, 75; 9, 2, 53:

esse videatur, jam nimis frequens, octonarium incohat,

id. 9, 4, 73.— With a subject-clause:

erat adhuc frequens senatoribus, si quid, etc....loco sententiae promere, = usitatum,

Tac. A. 2, 33:

parere ergo exceptionem rei judicatae, frequens est,

Dig. 44, 2, 6.

Transf., of a multitude, assembled in great numbers, full, crowded, numerous:

videt multos equites Romanos, frequentes praeterea cives atque socios,

Cic. Verr. 1, 3, 7:

refert etiam, qui audiant, frequentes an pauci an singuli,

id. de Or. 3, 55, 211:

major frequentiorque legatio,

Liv. 5, 5, 10:

senatus fuit frequentior quam, etc.... frequentes fuimus, omnino ad ducentos,

Cic. Q. Fr. 2, 1, 1:

senatus frequens convenit,

id. Fam. 10, 12, 3; cf.:

senatus frequens vocatu Drusi in curiam venit,

id. de Or. 3, 1, 2; Plaut. Mil. 2, 6, 111; cf.

also: frequentissimo senatu,

Cic. Phil. 2, 38, 99:

ad frequentiores consultatio dilata,

Liv. 35, 7, 1:

legem populi frequentis suffragiis abrogare,

Cic. Brut. 62, 222:

mane Germani frequentes ad eum in castra venerunt,

in great numbers, Caes. B. G. 4, 13, 4; cf.:

eodem conveniunt undique frequentes,

id. ib. 7, 63, 6; id. B. C. 1, 13, 1:

frequenti consessu,

Suet. Aug. 44:

convivio frequenti,

id. Caes. 31; id. Tib. 61:

frequenti auditorio,

id. Claud. 41:

equites Romani, qui frequentissimi in gradibus Concordiae steterunt,

Cic. Phil. 7, 8, 21:

huc postero die quam frequentissimi conveniunt,

Caes. B. G. 4, 11, 5:

frequens ibi hic piscis,

Plin. 9, 59, 85, § 180: huc frequens Caementa demittit redemptor Cum famulis ( poet. for famulis frequentibus), Hor. C. 3, 1, 34.—

Of places filled with a multitude, filled, full, crowded, populous, much frequented, well stocked (syn.: plenus, abundans).— Constr. absol., with abl., and in Tac. also [p. 780] with gen.

Absol.:

frequentissimum theatrum,

Cic. Div. 1, 28 fin.:

sic ut nulla (praefectura) tota Italia frequentior dici possit,

more populous, id. Planc. 8, 21:

ei processit, ut est frequens municipium magna multitudo,

id. Phil. 2, 41, 106:

Numidia,

Sall. J. 78 fin.:

celebre et frequens emporium,

much frequented, Liv. 38, 18, 11:

via,

Ov. A. A. 1, 585; cf.

compita,

Hor. S. 2, 3, 26:

ludi,

id. Carm. Sec. 22; cf.

pompa,

Ov. A. A. 1, 147.—

With abl. (since the Aug. per.):

cum situm moeniaque et frequentem tectis urbem vidissent,

Liv. 1, 9, 9:

loca aedificiis,

id. 31, 23, 5:

Aegyptus multis (urbibus),

Plin. 5, 9, 11, § 60:

terra colubris,

Ov. M. 4, 620:

Sinuessa niveis columbis,

id. ib. 15, 715:

silva trabibus,

id. ib. 8, 328; cf.:

locus piceis ilicibusque,

id. H. 16, 54:

nemus agrestium pavonum multitudine frequens,

Curt. 9, 2, 13:

Nilus feris et beluis,

Plin. 5, 9, 10, § 53:

amnis vorticibus,

Ov. M. 9, 106:

vivarium piscibus,

Col. 8, 16, 4:

pharetra telis Lernaeis,

Sen. Herc. Fur. 1233.— Comp.:

utra pars frequentior vicis esset,

Liv. 35, 11, 5.—

With gen.:

quod talis silvae frequens fecundusque erat (mons),

Tac. A. 4, 65.—Hence, adv.: frĕ-quenter.

(Acc. to I.) Often, frequently (not freq. till after the Aug. per.):

ut frequenter et assidue consequamur artis rationem studio et exercitatione,

Auct. Her. 4, 56, 69:

ad aliquem frequenter ventitare,

Cic. Rep. 1, 9 (Moser, frequentes); cf.:

gratior (erat) Alexandro frequenter in officinam ventitanti,

Plin. 35, 10, 36, § 85:

praecipue quidem apud Ciceronem, frequenter tamen apud Asinium,

Quint. 1, 8, 11:

frequenter in his etiam conjecturae locus est, nonnumquam tractatur aliqua finitio: aliquando etiam legales possunt incidere tractatus,

id. 3, 8, 4:

habet usum talis allegoriae frequenter oratio, sed raro totius,

id. 8, 6, 47:

continuo aut certe nimium frequenter,

id. 9, 1, 11;

opp. semper,

id. 12, 1, 3; v. infra.— Comp.:

quod et M. Cicero scripto ad Brutum libro frequentius testatur,

Quint. 1, 10, 4:

haec ad conjecturam frequentius pertinent, sed interim ad jus quoque,

id. 5, 10, 38:

ne plebs frumentationum causa frequentius a negotiis avocaretur,

Suet. Aug. 40:

non alias missi cecidere frequentius ignes,

Ov. F. 3, 287.— Sup.:

translatione frequentissime sermo omnis utitur,

Cic. Or. 24, 81:

non semper, etiamsi frequentissime, tuenda veritas erit,

Quint. 2, 17, 36; Suet. Aug. 43.—

(Acc. to II.) Numerously, in great numbers, by many (very rare):

huic frequenter interceditur,

Cic. Att. 1, 19, 5:

Romam inde frequenter migratum est,

Liv. 1, 11, 4.

fulgeo, fulsi, 2 (ante-class. and poet. form acc. to the third conj.: fulgit, Lucil. and Pompon. ap. Non. 506, 8 and 9; Lucr. 5, 768 Lachm. N. cr.; 6, 160; 174; 214; fulgĕre, Pac., Att., Lucil. ap. Non. 506, 17 sq.; Lucr. 5, 1095; 6, 165; Verg. A. 6, 826; Val. Fl. 8, 284 al.; cf. Sen. Q. N. 2, 56), v. n. [Sanscr, bhrāg', to glow, gleam; Gr. phlegô, phlegethô, to burn, phlox, flame;

Lat. fulgur, fulmen, fulvus, flagrare, flamma, flāmen,

Curt. Gr. Etym. p. 187 ], to flash, to lighten (syn.: fulguro, splendeo, luceo).

Lit.:

si fulserit, si tonuerit, si tactum aliquid erit de caelo,

Cic. Div. 2, 72, 149:

cum aestate vehementius tonuit quam fulsit,

Plin. 18. 35, 81, § 354; Mel. 1, 19, 1; Lucr. 6, 160; 165:

Jove fulgente cum populo agi nefas esse,

Cic. Vatin. 8, 20; cf.:

Jove fulgente, tonante... caelo fulgente, tonante,

id. N. D. 2, 25, 65;

v. fulguro: tremulo tempestas impete fulgit,

Lucr. 6, 174:

fulsere ignes et aether,

Verg. A. 4, 167:

picei fulsere poli,

Val. Fl. 1, 622.—

Trop., of the vivid oratory of Pericles:

qui (Pericles) si tenui genere uteretur, numquam ab Aristophane poëta fulgere, tonare, permiscere Graeciam dictus esset,

Cic. Or. 9, 29 (acc. to Aristoph. Acharn. 530 sq.: Perikleês Oulumpios Êstrapten, ebronta, xunekuka tên Hellada); cf.:

fulgurare ac tonare,

Quint. 2, 16, 19.—

Transf., to flash, glitter, gleam, glare, glisten, shine (syn. splendeo).

Lit.:

qui nitent unguentis, qui fulgent purpurā,

Cic. Cat. 2, 3, 5:

marmorea tecta ebore et auro fulgentia,

id. Par. 1, 3, 13:

fulgentia signis castra,

Hor. C. 1, 7, 19: qui caelum versat stellis fulgentibus aptum, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 30 Vahl.); so id. ib. (Ann. v. 162 ib.):

caelo fulgebat luna sereno,

Hor. Epod. 15, 1; cf. id. C. 2, 16, 3; Ov. M. 2, 722:

fulgens contremuit domus Saturni (i. e. caelum),

Hor. C. 2, 12, 8:

micantes fulsere gladii,

Liv. 1, 25, 4; cf.:

fulgente decorus arcu Phoebus,

Hor. Carm. Sec. 61:

felium in tenebris fulgent radiantque oculi,

Plin. 11, 37, 55, § 151:

fulgentes oculi,

Hor. C. 2, 12, 15:

fulgentes Cycladae (on account of their marble),

id. ib. 3, 28, 14 (for which:

nitentes Cycladae,

id. ib. 1, 14, 19):

stet Capitolium fulgens (corresp. to lucidae sedes Olympi),

id. ib. 3, 3, 43:

argenti quod erat solis fulgebat in armis,

Juv. 11, 108.—

Trop., to shine, glitter; be conspicuous, illustrious (rare and mostly poet.):

(virtus) Intaminatis fulget honoribus,

Hor. C. 3, 2, 18:

indoles virtutis jam in adulescentulo,

Nep. Eum. 1, 4:

quondam nobili fulsi patre,

Sen. Med. 209:

fulgens imperio fertilis Africae,

Hor. C. 3, 16, 31:

fulgens sacerdotio,

Tac. H. 4, 42:

quae sanguine fulget Juli,

Juv. 8, 42.—Hence, ful-gens, entis, P. a., shining, glittering; in a trop. sense, illustrious.—Comp.:

fulgentior,

Sen. Ep. 115, 4.— Sup.:

Messala fulgentissimus juvenis,

Vell. 2, 71, 1:

opus Caesaris,

id. 2, 39, 1:

(M. Tullius) fulgentissimo et caelesti ore,

id. 2, 64, 3:

duo fulgentissima cognomina patris et patrui,

Val. Max. 3, 5, 1.— Adv.: fulgenter, glitteringly, resplendently.

Lit.:

quia sic fulgentius radiant,

Plin. 10, 20, 22, § 43. —

Trop.:

fulgentius instrui poterat luxuria, certe innocentius,

Plin. 22, 2, 3, § 4.

grātus, a, um, adj. [Sanscr. har-jami, love, desire; Gr. chairô, charma, charis].

Pass., beloved, dear, acceptable, pleasing, agreeable (syn.: acceptus, jucundus, optatus, dulcis, blandus, suavis; in this signif. in ante-Aug. prose, viz. in Cic. and Cæs., only of things; gratiosus, mostly of persons).

Of things:

non ille (amor tuus) quidem mihi ignotus, sed tamen gratus et optatus: dicerem jucundus, nisi id verbum in omne tempus perdidissem,

Cic. Fam. 5, 15, 1; cf.:

illud tamen dicam, mihi id, quod fecisti, esse gratissimum. Tale enim tuum judicium non potest mihi non summe esse jucundum. Quod cum ita sit, esse gratum necesse est,

id. ib. 13, 8, 2:

ista veritas, etiam si jucunda non est, mihi tamen grata est,

id. Att. 3, 24, 2; cf. also: cujus officia jucundiora licet saepe mihi fuerint, numquam tamen gratiora, id. Fam. 4, 6, 1:

quae omnia mihi jucunda, hoc extremum etiam gratum fuit,

id. ib. 10, 3, 1;

so corresp. or connected with jucundus,

id. ib. 1, 17, 6; id. Rosc. Am. 18, 51; id. Cat. 4, 1, 1; Plin. 26, 3, 8, § 14; Plin. Ep. 5, 3, 1; 8, 23, 5:

quid est, quod aut populo Romano gratius esse debeat aut sociis exterisque nationibus optatius esse possit,

Cic. Div. in Caecil. 3, 7; so with optatus cf. above, the passage Cic. Fam. 5, 15, 1: quod approbaris, id gratum acceptumque habendum. id. Tusc. 5, 15, 45; cf.:

mihi pol grata acceptaque hujus est benignitas,

Plaut. Stich. 1, 1, 49; Cat. 96, 1:

munus eorum gratum acceptumque esse,

Nep. Hann. 7;

rarely in the contrary order: quorum mihi Dona accepta et grata habeo, tuaque ingrata,

Plaut. Truc. 2, 7, 56: Tox. Credidi gratum fore Beneficium meum apud te. Do. Immo equidem gratiam tibi habeo, id. Pers. 4, 7, 8; cf.:

grata tibi esse mea officia non miror: cognovi enim te gratissimum omnium, etc.,

Cic. Fam. 5, 11, 1:

quam multi, ut Galli, ut Poeni homines immolare et pium et diis immortalibus gratissimum esse duxerunt!

Cic. Rep. 3, 9; cf. Caes. B. G. 6, 16, 5; Cic. ap. Non. 398, 28 (Rep. 6, 2 Mos.); cf. in comp.:

sedere in his scholis gratius erat quam ire per solitudines, etc.,

Plin. 26, 2, 6, § 11; cf.

also: hedera est gratissima Baccho,

Ov. F. 3, 767:

dapibus supremi Grata testudo Jovis,

Hor. C. 1, 32, 14:

eoque erat cujusque gratior in re publica virtus, quod, etc.,

Cic. Rep. 2, 34 fin.; 2, 35:

o diva, gratum quae regis Antium,

Hor. C. 1, 35, 1; cf.:

grato sub antro,

id. ib. 1, 5, 3:

locus,

id. Ep. 2, 2, 46:

tempus,

id. ib. 2, 2, 198:

hora,

id. ib. 1, 4, 14:

dies,

id. C. 4, 5, 7:

lux,

id. S. 1, 5, 39:

nox,

id. Carm. Sec. 23:

carmina,

id. C. 1, 15, 14; 3, 11, 23:

artes,

id. ib. 4, 13, 22:

error mentis,

id. Ep. 2, 2, 140:

protervitas,

id. C. 1, 19, 7 et saep.:

feceris, si de re publica quid sentias explicaris, nobis gratum omnibus,

will do us all a favor, Cic. Rep. 1, 21 fin.; cf.:

quamobrem utrique nostrum gratum admodum feceris,

id. Lael. 4, 16:

quod si eum interfecerit, multis sese nobilibus gratum esse facturum,

Caes. B. G. 1, 44, 20:

quapropter gratissimum mihi feceris, si curaris, ut, etc.... Hoc mihi gratius facere nihil potes,

a very great favor... no greater favor, Cic. Fam. 13, 44:

is adulescens ita locatus est, ut, quae rebus grata erant, gratiora verbis faceret,

Liv. 45, 13, 13:

gratum elocuta consiliantibus Junone divis,

something pleasant, Hor. C. 3, 3, 17.—

Of living beings.

With dat.:

Herophile Phoebo grata,

Tib. 2, 5, 68; cf.:

vates diis gratissima,

Ov. F. 1, 585; and:

superis deorum gratus (Mercurius) et imis,

Hor. C. 1, 10, 20:

donec gratus eram tibi,

id. ib. 3, 9, 1; cf. Prop. 1, 2, 31:

gratus Alexandro regi Magno fuit ille Choerilus,

Hor. Ep. 2, 1, 232; Suet. Caes. 27:

cui (Maecenati) cum se gratum et acceptum in modum amici videret,

id. Gramm. 21:

filio ejus Fausto gratissimus fuit,

id. ib. 12:

(cervus) gratus erat tibi,

Ov. M. 10, 121.—

Absol.:

olim gratus eram,

Prop. 1, 12, 7; Hor. C. 4, 6, 21:

conviva,

id. S. 2, 2, 119:

comitum gratissime,

Ov. M. 14, 221; cf.:

juvenum gratissime Crantor,

id. ib. 12, 367:

o mihi de fratris longe gratissime natis,

id. ib. 12, 586:

quaestor consulibus suis non minus jucundus et gratus quam usui fuit,

Plin. Ep. 8, 23, 5.—Hence, subst.: grātus, i, m., a favorite, darling:

quam (classem) non amicorum sed gratorum appellabat,

Suet. Tib. 46 fin.

Act., thankful, grateful; thankworthy, deserving or procuring thanks (beneficii memor):

cognovi te gratissimum omnium: nec enim tu mihi habuisti modo gratiam, verum etiam cumulatissime retulisti,

Cic. Fam. 5, 11, 1; cf. id. Leg. 1, 18, 49:

quamquam gratiarum actionem a te non desiderabam, cum te re ipsa atque animo scirem esse gratissimum, tamen, etc.,

id. Fam. 10, 19, 1:

si bene de me meritis gratum me praebeo, etc.,

id. Planc. 38, 91 (v. Krebs, Antibarb. p. 508); cf.:

ut grati ac memores beneficii esse videantur,

id. Agr. 2, 8, 21:

Hegesaratus, magnis meis beneficiis ornatus in consulatu suo, memor et gratus fuit,

id. Fam. 13, 25; cf. also id. Att. 9, 11, A, 3:

tu quam gratus erga me fueris, ipse existimare potes,

id. Fam. 5, 5, 2; cf.: ut quam gratissimus erga te esse cognoscerer, id. ib. 1, 5, 1; Quint. 11, 2, 12: gratiorem me esse in te, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 10, 1:

si quod adest gratum juvat,

Hor. S. 2, 6, 13; id. C. 1, 12, 39:

laudo vos, Quirites, cum gratissimis animis prosequimini nomen clarissimi adolescentis,

Cic. Phil. 4, 1, 3; cf. id. ib. 14, 11, 30, and 10, 3, 7:

tu, quamcumque deus tibi fortunaverit horam, gratā sume manu,

Hor. Ep. 1, 11, 23:

quod tamen nunc faciam: tum, cum gratum mihi esse potuit, nolui,

i. e. might have procured me thanks, Ter. Heaut. 2, 3, 21:

est istuc datum Profecto, ut grata mihi sint, quae facio, omnia,

id. Eun. 3, 1, 6 Ruhnk.; cf.:

didicisse, quam sit re pulchrum, beneficio gratum, fama gloriosum, tyrannum occidere,

productive of gratitude, Cic. Phil. 2, 46, 117:

pro quibus beneficiis vix satis gratus videar,

Sall. H. 2, 41, 5 Dietsch.— Hence, adv.: grātē.

(Acc. to I. = jucunde.) With pleasure, agreeably, willingly (rare in the class. period):

praeterita grate meminit et, etc.,

Cic. Fin. 1, 19, 62:

liberti pupillorum grate facient, si, etc.,

Dig. 26, 10, 3:

insignis haec munificentia... nec a debitoribus magis quam a creditoribus gratius excepta,

Just. 12, 11, 2:

gratissime provocari,

Macr. S. 7, 2.—

(Acc. to II.) Thankfully, gratefully (class.):

aliquid et grate et pie facere,

Cic. Planc. 41, 98; cf.:

quid pie, quid grate, quid humaniter, aut fecerit aut tulerit,

id. de Or. 2, 11, 46; Suet. Aug. 66:

natales grate numeras,

Hor. Ep. 2, 2, 210:

beneficium qui dat, vult accipi grate,

Sen. Ben. 2, 31:

aliquid recipere,

Suet. Ner. 22; and in sup.:

id munus inter censoria opera gratissime acceptum est,

Plin. 7, 60, 60, § 214.

Īlĭum or Īlĭon, ĭi, n., = Ilion, a poetical name for Troja, the city of Ilium, Troy, Verg. A. 1, 68; 5, 261; Hor. C. 1, 15, 33; Ov. M. 6, 95; 13, 408; Cic. Div. 1, 14, 24 et saep.—Called also Īlĭos, i, f., acc. to the Gr. Ilios, Hor. C. 4, 9, 18; id. Epod. 14, 14; Ov. A. A. 1, 363; id. M. 14, 467.—Also a later Ilium, built upon the coast, Liv. 35, 43, 3; 37, 9, 7.—

Derivv.

Īlĭus, a, um, adj., of or belonging to Ilium, Ilian, Trojan:

tellus,

Verg. A. 9, 285:

res,

id. ib. 1, 268:

matres,

Hor. Epod. 17, 11:

turmae,

id. Carm. Sec. 37.— Subst.: Īlĭi, ōrum, m., the Trojans, Plaut. Bacch. 4, 9, 27.—

Īlĭăcus, a, um, adj., the same:

orae,

Verg. A. 2, 117:

classis,

id. ib. 5, 607:

fata,

id. ib. 3, 182:

Penates,

id. ib. 3, 603:

cineres,

id. ib. 2, 431:

amores,

i. e. Paris, Mart. 12, 52, 9:

hospes Didus,

i. e. Æneas, Sil. 8, 50:

Vesta,

worshipped at Troy, Ov. F. 6, 227;

hence, Alba, where also Vesta was worshipped,

Luc. 5, 400: carmen, i. e. Homer's Iliad, Hor. A. P. 129; cf.:

Macer,

a poet who wrote on the Trojan war, Ov. P. 4, 16, 6:

dextra,

i. e. Ganymede's, Stat. S. 4, 2, 11:

mons,

i. e. Phrygian marble, id. ib. 27:

Iliacoque jugum memorabile remo,

i. e. the promontory of Misenum, where Misenus, a follower of Æneas, was drowned, id. ib. 3, 5, 98: muri, i. e. of Rome, as founded by descendants of the Trojan Æneas, Sil. 10, 387;

hence, also, cuspis,

of the consul Flaminius, id. 5, 595.—Prov.:

Iliacos intra muros peccatur et extra,

Hor. Ep. 1, 2, 16.—

Īlĭenses, ium, m., inhabitants of Ilium, Ilians, Suet. Tib. 52; id. Claud. 25; id. Ner. 7.—

Īlĭădes, ae, m., the Trojan, i. e. Ganymede, Ov. M. 10, 160.—

Īlĭas, ădis, f.

The Trojan woman, i. e. Helen, Ov. Tr. 2, 371.—In plur.: Īlĭădes, um, Trojan women or girls, Verg. A. 3, 65; 2, 580.—

The celebrated epic poem that describes the Trojan war, the Iliad, Prop. 2, 34 (3, 32), 66; Ov. A. A. 3, 414. —On account of its great extent, used fig. to represent a great quantity or number, an Iliad, a whole Iliad, Ov. P. 2, 7, 33; cf. written as Greek: tanta malorum impendet Ilias, Cic. Att. 8, 11, 3; and in plur.:

tunc vero longas condimus Iliadas,

Prop. 2, 1, 14.

ilium, v. ile.

Īlĭum or Īlĭon, ĭi, n., = Ilion, a poetical name for Troja, the city of Ilium, Troy, Verg. A. 1, 68; 5, 261; Hor. C. 1, 15, 33; Ov. M. 6, 95; 13, 408; Cic. Div. 1, 14, 24 et saep.—Called also Īlĭos, i, f., acc. to the Gr. Ilios, Hor. C. 4, 9, 18; id. Epod. 14, 14; Ov. A. A. 1, 363; id. M. 14, 467.—Also a later Ilium, built upon the coast, Liv. 35, 43, 3; 37, 9, 7.—

Derivv.

Īlĭus, a, um, adj., of or belonging to Ilium, Ilian, Trojan:

tellus,

Verg. A. 9, 285:

res,

id. ib. 1, 268:

matres,

Hor. Epod. 17, 11:

turmae,

id. Carm. Sec. 37.— Subst.: Īlĭi, ōrum, m., the Trojans, Plaut. Bacch. 4, 9, 27.—

Īlĭăcus, a, um, adj., the same:

orae,

Verg. A. 2, 117:

classis,

id. ib. 5, 607:

fata,

id. ib. 3, 182:

Penates,

id. ib. 3, 603:

cineres,

id. ib. 2, 431:

amores,

i. e. Paris, Mart. 12, 52, 9:

hospes Didus,

i. e. Æneas, Sil. 8, 50:

Vesta,

worshipped at Troy, Ov. F. 6, 227;

hence, Alba, where also Vesta was worshipped,

Luc. 5, 400: carmen, i. e. Homer's Iliad, Hor. A. P. 129; cf.:

Macer,

a poet who wrote on the Trojan war, Ov. P. 4, 16, 6:

dextra,

i. e. Ganymede's, Stat. S. 4, 2, 11:

mons,

i. e. Phrygian marble, id. ib. 27:

Iliacoque jugum memorabile remo,

i. e. the promontory of Misenum, where Misenus, a follower of Æneas, was drowned, id. ib. 3, 5, 98: muri, i. e. of Rome, as founded by descendants of the Trojan Æneas, Sil. 10, 387;

hence, also, cuspis,

of the consul Flaminius, id. 5, 595.—Prov.:

Iliacos intra muros peccatur et extra,

Hor. Ep. 1, 2, 16.—

Īlĭenses, ium, m., inhabitants of Ilium, Ilians, Suet. Tib. 52; id. Claud. 25; id. Ner. 7.—

Īlĭădes, ae, m., the Trojan, i. e. Ganymede, Ov. M. 10, 160.—

Īlĭas, ădis, f.

The Trojan woman, i. e. Helen, Ov. Tr. 2, 371.—In plur.: Īlĭădes, um, Trojan women or girls, Verg. A. 3, 65; 2, 580.—

The celebrated epic poem that describes the Trojan war, the Iliad, Prop. 2, 34 (3, 32), 66; Ov. A. A. 3, 414. —On account of its great extent, used fig. to represent a great quantity or number, an Iliad, a whole Iliad, Ov. P. 2, 7, 33; cf. written as Greek: tanta malorum impendet Ilias, Cic. Att. 8, 11, 3; and in plur.:

tunc vero longas condimus Iliadas,

Prop. 2, 1, 14.

ilium, v. ile.

impĕro ( inp-), āvi, ātum, 1 (archaic form, imperassit, Cic. Leg. 3, 3, 6, and induperantum = imperantium, Enn. Ann. v. 413 Vahl.), v. a. and n. [in-paro], to command, order, enjoin (cf.: jubeo, praecipio, mando).

In gen., constr. with acc., an inf. or an object-clause, a relative-clause, with ut, ne, or the simple subj., with the simple dat. or absol.

With acc. (and dat. personæ):

faciendum id nobis quod parentes imperant,

Plaut. Stich. 1, 1, 53:

fac quod imperat,

id. Poen. 5, 3, 29; Ter. Hec. 2, 2, 2:

quae imperarentur, facere dixerunt,

Caes. B. G. 2, 32, 3:

numquid aliud imperas?

Ter. Eun. 2, 1, 7; id. Heaut. 4, 3, 26:

sto exspectans, si quid mihi imperent,

id. Eun. 3, 5, 46:

nonnumquam etiam puerum vocaret: credo, cui cenam imperaret,

i. e. ordered to get him his supper, Cic. Rosc. Am. 21, 59:

imperat ei nuptias,

Quint. 7, 1, 14:

vigilias,

id. 11, 3, 26:

certum modum,

id. 11, 2, 27:

moram et sollicitudinem initiis impero,

id. 10, 3, 9: graves dominae cogitationum libidines infinita quaedam cogunt atque imperant, Cic. Fragm. ap. Non. 424, 30 (Rep. 6, 1 Mos.):

utque Imperet hoc natura potens,

Hor. S. 2, 1, 51.—In pass.:

arma imperata a populo Romano,

Liv. 40, 34, 9:

quod ipsum imperari optimum est,

Quint. 2, 5, 6:

imperata pensa,

id. 3, 7, 6:

exemplar imperatae schemae,

Suet. Tib. 43.—

With inf. or an object-clause (esp. freq. in the post-Aug. per.; in Cic. and Cæs. only with inf. pass. or dep.):

animo nunc jam otioso esse impero,

Ter. And. 5, 2, 1:

imperavi egomet mihi omnia assentari,

id. Eun. 2, 2, 21:

jungere equos Titan velocibus imperat Horis,

Ov. M. 2, 118; 3, 4:

nec minus in certo dentes cadere imperat aetas Tempore,

Lucr. 5, 672:

has omnes actuarias imperat fieri,

Caes. B. G. 5, 1, 3:

pericula vilia habere,

Sall. C. 16, 2:

frumentum conportare,

id. J. 48, 2; Hirt. B. G. 8, 27; Curt. 10, 1, 19; Tac. A. 2, 25:

Liviam ad se deduci imperavit,

Suet. Calig. 25; id. Aug. 27; id. Tib. 60.—In pass.: in has lautumias, si qui publice custodiendi sunt, ex ceteris oppidis deduci imperantur, Cic. Verr. 2, 5, 27, § 69.—

act.:

haec ego procurare et idoneus imperor,

Hor. Ep. 1, 5, 21. —

With a rel.-clause (very rare):

imperabat coram, quid opus facto esset puerperae,

Ter. And. 3, 2, 10:

quin tu, quod faciam, impera,

id. Phorm. 1, 4, 46; Plaut. Curc. 1, 1, 3 and 6; id. Capt. 2, 3, 10.—

With ut, ne, or the simple subj.:

ecce Apollo mihi ex oraculo imperat, Ut, etc.,

Plaut. Men. 5, 2, 87:

his, uti conquirerent et reducerent, imperavit,

Caes. B. G. 1, 28, 1:

consulibus designatis imperavit senatus, ut, etc.,

Liv. 42, 28, 7: quibus negotium a senatu est imperatum, ut, etc., S. C. ap. Front. Aquaed. 104; Petr. 1:

mihi, ne abscedam, imperat,

Ter. Eun. 3, 5, 30:

Caesar suis imperavit, ne, etc.,

Caes. B. G. 1, 46, 2; 2, 32, 2; 3, 89, 4:

letoque det imperat Argum,

Ov. M. 1, 670; 13, 659. —

With simple dat.:

si huic imperabo, probe tectum habebo,

Plaut. Most. 4, 1, 14 (cf. above a):

aliquid alicui,

Ter. Eun. 3, 5, 46; Cic. Rosc. Am. 21, 59. —

Absol.: Pa. Jubesne? Ch. Jubeo, cogo atque impero, Ter. Eun. 2, 3, 97:

si quid opus est, impera,

Plaut. Am. 3, 3, 1:

impera, si quid vis,

id. Aul. 2, 1, 23:

omnia faciam: impera,

Ter. Heaut. 5, 5, 11:

quidvis oneris impone, impera,

id. And. 5, 3, 26.

In partic.

In publicists' lang., to order to be furnished or supplied, to give orders for, make a requisition for:

cum frumentum sibi in cellam imperavisset (Verrem),

Cic. Div. in Caecil. 10, 30:

quem (numerum frumenti) ei civitati imperas emendum,

id. Verr. 2, 3, 74, § 173:

negas fratrem meum pecuniam ullam in remiges imperasse,

id. Fl. 14, 33:

pecuniam,

id. ib. § 32; cf.:

argenti pondo ducenta milia Jugurthae,

Sall. J. 62, 5:

arma,

Caes. B. C. 1, 6 fin.:

equites civitatibus,

id. B. G. 6, 4 fin.; cf.:

quam maximum militum numerum provinciae toti,

id. ib. 1, 7, 2:

obsides reliquis civitatibus,

id. ib. 7, 64, 1; so, obsides Cic. de Imp. Pomp. 12, 35; Suet. Caes. 25. —

In publicists' and milit. lang., alicui or absol., to command, govern, rule over:

his (magistratibus) praescribendus est imperandi modus... qui modeste paret, videtur, qui aliquando imperet, dignus esse,

Cic. Leg. 3, 2, 5; cf.:

sic noster populus in pace et domi imperat,

id. Rep. 1, 40:

nulla est tam stulta civitas, quae non injuste imperare malit, quam servire juste,

id. ib. 3, 18; cf.

also: cum is, qui imperat aliis, servit ipse nulli cupiditati,

id. ib. 1, 34:

omnibus gentibus ac nationibus terra marique imperare,

id. de Imp. Pomp. 19, 56; cf.:

jus esse belli, ut, qui vicissent, iis, quos vicissent, quemadmodum vellent imperarent,

Caes. B. G. 1, 36, 1:

Jugurtha omni Numidiae imperare parat,

Sall. J. 13, 2:

quot nationibus imperabat,

Quint. 11, 2, 50:

clarus Anchisae Venerisque sanguis Imperet,

Hor. Carm. Sec. 51; cf. id. C. 3, 6, 5:

recusabat imperare,

i. e. to be emperor, Plin. Pan. 5, 5; cf.:

ipsum quandoque imperaturum,

Suet. Claud. 3; id. Galb. 4; id. Oth. 4; id. Vit. 14; id. Tit. 2 et saep.— Hence,

Ad imperandum, to receive orders or instructions:

nunc ades ad imperandum, vel ad parendum potius: sic enim antiqui loquebantur,

Cic. Fam. 9, 25, 2; cf.:

cum ipse ad imperandum Tisidium vocaretur,

Sall. J. 62, 8 Kritz.—

Transf., beyond the publicist's sphere, to command, master, govern, rule, control:

liberis,

Ter. Ad. 1, 1, 51:

imperare sibi, maximum imperium est,

Sen. Ep. 113 fin.:

ut nobismet ipsis imperemus,

Cic. Tusc. 2, 21, 47:

cum homines cupiditatibus iis, quibus ceteri serviunt, imperabunt,

id. Lael. 22, 82:

accensae irae,

Ov. M. 9, 28:

dolori,

Plin. Ep. 8, 19, 2:

lacrimis,

Sil. 2, 652:

amori suo,

Petr. 83:

ingenio suo,

Sen. Contr. 1 praef. med.; cf.:

imperare animo nequivi, quin, priusquam perirem, cur periturus essem, scirem,

Liv. 34, 31, 2: quibus egestas imperat, rules, governs, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 357 Vahl.): imperat arvis, holds control over, i. e. forces to be productive, Verg. G. 1, 99; cf.:

sola terrae seges imperatur,

Tac. G. 26:

fertilibus agris non est imperandum,

Sen. Tranq. 15:

sic imperant vitibus et eas multis palmitibus onerant,

Col. 3, 3, 6:

alius patrimonio suo plus imperavit quam ferre possit,

Sen. Tranq. 4; cf.

also trop.: tamquam nescias, cui imperem: Epicurum,

id. Ep. 29 fin.:

dum per continuos dies nimis imperat voci, rursus sanguinem reddidit,

Plin. Ep. 5, 19, 6: imperat ergo viro [p. 902] (mulier), Juv. 6, 224.— Absol.:

animum rege, qui, nisi paret, Imperat,

Hor. Ep. 1, 2, 63:

permittat, an vetet an imperet (lex),

Quint. 7, 7, 7:

(eloquentia) hic regnat, hic imperat, hic sola vincit,

id. 7, 4, 24.—

In publicists' lang., to order the citizens to assemble, to summon:

dein consul eloquitur ad exercitum: Impero qua convenit ad comitia centuriata,

Varr. L. L. 6, § 88 Müll.; Gell. 15, 27, 4;

so comically,

Plaut. Capt. 1, 2, 52; cf. id. Cist. 1, 1, 60.—

In medic. lang., to order, prescribe: non idem imperassem omnibus per diversa aegrotantibus, Sen. de Ira, 1, 16; Plin. 24, 1, 1, § 5:

si vires patiuntur, imperanda tridui abstinentia est,

Cels. 7, 20.—

In gram.:

imperandi declinatus,

i. e. inflections of the imperative, Varr. L. L. 10, § 32 Müll.— Hence, impĕ-rātum, i, n., that which is commanded, a command, order:

jussus arma abicere, imperatum facit,

executes the order, obeys, Caes. B. G. 5, 37, 1; freq. in plur.:

imperata facere,

id. ib. 2, 3, 3; 5, 20 fin.; 6, 10, 3; id. B. C. 1, 60, 1; 2, 12, 4; 3, 34, 2 al.; cf.:

imperata detrectare,

Suet. Caes. 54:

Senones ad imperatum non venire,

according to orders, as ordered, Caes. B. G. 6, 2, 3.

impĕro ( inp-), āvi, ātum, 1 (archaic form, imperassit, Cic. Leg. 3, 3, 6, and induperantum = imperantium, Enn. Ann. v. 413 Vahl.), v. a. and n. [in-paro], to command, order, enjoin (cf.: jubeo, praecipio, mando).

In gen., constr. with acc., an inf. or an object-clause, a relative-clause, with ut, ne, or the simple subj., with the simple dat. or absol.

With acc. (and dat. personæ):

faciendum id nobis quod parentes imperant,

Plaut. Stich. 1, 1, 53:

fac quod imperat,

id. Poen. 5, 3, 29; Ter. Hec. 2, 2, 2:

quae imperarentur, facere dixerunt,

Caes. B. G. 2, 32, 3:

numquid aliud imperas?

Ter. Eun. 2, 1, 7; id. Heaut. 4, 3, 26:

sto exspectans, si quid mihi imperent,

id. Eun. 3, 5, 46:

nonnumquam etiam puerum vocaret: credo, cui cenam imperaret,

i. e. ordered to get him his supper, Cic. Rosc. Am. 21, 59:

imperat ei nuptias,

Quint. 7, 1, 14:

vigilias,

id. 11, 3, 26:

certum modum,

id. 11, 2, 27:

moram et sollicitudinem initiis impero,

id. 10, 3, 9: graves dominae cogitationum libidines infinita quaedam cogunt atque imperant, Cic. Fragm. ap. Non. 424, 30 (Rep. 6, 1 Mos.):

utque Imperet hoc natura potens,

Hor. S. 2, 1, 51.—In pass.:

arma imperata a populo Romano,

Liv. 40, 34, 9:

quod ipsum imperari optimum est,

Quint. 2, 5, 6:

imperata pensa,

id. 3, 7, 6:

exemplar imperatae schemae,

Suet. Tib. 43.—

With inf. or an object-clause (esp. freq. in the post-Aug. per.; in Cic. and Cæs. only with inf. pass. or dep.):

animo nunc jam otioso esse impero,

Ter. And. 5, 2, 1:

imperavi egomet mihi omnia assentari,

id. Eun. 2, 2, 21:

jungere equos Titan velocibus imperat Horis,

Ov. M. 2, 118; 3, 4:

nec minus in certo dentes cadere imperat aetas Tempore,

Lucr. 5, 672:

has omnes actuarias imperat fieri,

Caes. B. G. 5, 1, 3:

pericula vilia habere,

Sall. C. 16, 2:

frumentum conportare,

id. J. 48, 2; Hirt. B. G. 8, 27; Curt. 10, 1, 19; Tac. A. 2, 25:

Liviam ad se deduci imperavit,

Suet. Calig. 25; id. Aug. 27; id. Tib. 60.—In pass.: in has lautumias, si qui publice custodiendi sunt, ex ceteris oppidis deduci imperantur, Cic. Verr. 2, 5, 27, § 69.—

act.:

haec ego procurare et idoneus imperor,

Hor. Ep. 1, 5, 21. —

With a rel.-clause (very rare):

imperabat coram, quid opus facto esset puerperae,

Ter. And. 3, 2, 10:

quin tu, quod faciam, impera,

id. Phorm. 1, 4, 46; Plaut. Curc. 1, 1, 3 and 6; id. Capt. 2, 3, 10.—

With ut, ne, or the simple subj.:

ecce Apollo mihi ex oraculo imperat, Ut, etc.,

Plaut. Men. 5, 2, 87:

his, uti conquirerent et reducerent, imperavit,

Caes. B. G. 1, 28, 1:

consulibus designatis imperavit senatus, ut, etc.,

Liv. 42, 28, 7: quibus negotium a senatu est imperatum, ut, etc., S. C. ap. Front. Aquaed. 104; Petr. 1:

mihi, ne abscedam, imperat,

Ter. Eun. 3, 5, 30:

Caesar suis imperavit, ne, etc.,

Caes. B. G. 1, 46, 2; 2, 32, 2; 3, 89, 4:

letoque det imperat Argum,

Ov. M. 1, 670; 13, 659. —

With simple dat.:

si huic imperabo, probe tectum habebo,

Plaut. Most. 4, 1, 14 (cf. above a):

aliquid alicui,

Ter. Eun. 3, 5, 46; Cic. Rosc. Am. 21, 59. —

Absol.: Pa. Jubesne? Ch. Jubeo, cogo atque impero, Ter. Eun. 2, 3, 97:

si quid opus est, impera,

Plaut. Am. 3, 3, 1:

impera, si quid vis,

id. Aul. 2, 1, 23:

omnia faciam: impera,

Ter. Heaut. 5, 5, 11:

quidvis oneris impone, impera,

id. And. 5, 3, 26.

In partic.

In publicists' lang., to order to be furnished or supplied, to give orders for, make a requisition for:

cum frumentum sibi in cellam imperavisset (Verrem),

Cic. Div. in Caecil. 10, 30:

quem (numerum frumenti) ei civitati imperas emendum,

id. Verr. 2, 3, 74, § 173:

negas fratrem meum pecuniam ullam in remiges imperasse,

id. Fl. 14, 33:

pecuniam,

id. ib. § 32; cf.:

argenti pondo ducenta milia Jugurthae,

Sall. J. 62, 5:

arma,

Caes. B. C. 1, 6 fin.:

equites civitatibus,

id. B. G. 6, 4 fin.; cf.:

quam maximum militum numerum provinciae toti,

id. ib. 1, 7, 2:

obsides reliquis civitatibus,

id. ib. 7, 64, 1; so, obsides Cic. de Imp. Pomp. 12, 35; Suet. Caes. 25. —

In publicists' and milit. lang., alicui or absol., to command, govern, rule over:

his (magistratibus) praescribendus est imperandi modus... qui modeste paret, videtur, qui aliquando imperet, dignus esse,

Cic. Leg. 3, 2, 5; cf.:

sic noster populus in pace et domi imperat,

id. Rep. 1, 40:

nulla est tam stulta civitas, quae non injuste imperare malit, quam servire juste,

id. ib. 3, 18; cf.

also: cum is, qui imperat aliis, servit ipse nulli cupiditati,

id. ib. 1, 34:

omnibus gentibus ac nationibus terra marique imperare,

id. de Imp. Pomp. 19, 56; cf.:

jus esse belli, ut, qui vicissent, iis, quos vicissent, quemadmodum vellent imperarent,

Caes. B. G. 1, 36, 1:

Jugurtha omni Numidiae imperare parat,

Sall. J. 13, 2:

quot nationibus imperabat,

Quint. 11, 2, 50:

clarus Anchisae Venerisque sanguis Imperet,

Hor. Carm. Sec. 51; cf. id. C. 3, 6, 5:

recusabat imperare,

i. e. to be emperor, Plin. Pan. 5, 5; cf.:

ipsum quandoque imperaturum,

Suet. Claud. 3; id. Galb. 4; id. Oth. 4; id. Vit. 14; id. Tit. 2 et saep.— Hence,

Ad imperandum, to receive orders or instructions:

nunc ades ad imperandum, vel ad parendum potius: sic enim antiqui loquebantur,

Cic. Fam. 9, 25, 2; cf.:

cum ipse ad imperandum Tisidium vocaretur,

Sall. J. 62, 8 Kritz.—

Transf., beyond the publicist's sphere, to command, master, govern, rule, control:

liberis,

Ter. Ad. 1, 1, 51:

imperare sibi, maximum imperium est,

Sen. Ep. 113 fin.:

ut nobismet ipsis imperemus,

Cic. Tusc. 2, 21, 47:

cum homines cupiditatibus iis, quibus ceteri serviunt, imperabunt,

id. Lael. 22, 82:

accensae irae,

Ov. M. 9, 28:

dolori,

Plin. Ep. 8, 19, 2:

lacrimis,

Sil. 2, 652:

amori suo,

Petr. 83:

ingenio suo,

Sen. Contr. 1 praef. med.; cf.:

imperare animo nequivi, quin, priusquam perirem, cur periturus essem, scirem,

Liv. 34, 31, 2: quibus egestas imperat, rules, governs, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 357 Vahl.): imperat arvis, holds control over, i. e. forces to be productive, Verg. G. 1, 99; cf.:

sola terrae seges imperatur,

Tac. G. 26:

fertilibus agris non est imperandum,

Sen. Tranq. 15:

sic imperant vitibus et eas multis palmitibus onerant,

Col. 3, 3, 6:

alius patrimonio suo plus imperavit quam ferre possit,

Sen. Tranq. 4; cf.

also trop.: tamquam nescias, cui imperem: Epicurum,

id. Ep. 29 fin.:

dum per continuos dies nimis imperat voci, rursus sanguinem reddidit,

Plin. Ep. 5, 19, 6: imperat ergo viro [p. 902] (mulier), Juv. 6, 224.— Absol.:

animum rege, qui, nisi paret, Imperat,

Hor. Ep. 1, 2, 63:

permittat, an vetet an imperet (lex),

Quint. 7, 7, 7:

(eloquentia) hic regnat, hic imperat, hic sola vincit,

id. 7, 4, 24.—

In publicists' lang., to order the citizens to assemble, to summon:

dein consul eloquitur ad exercitum: Impero qua convenit ad comitia centuriata,

Varr. L. L. 6, § 88 Müll.; Gell. 15, 27, 4;

so comically,

Plaut. Capt. 1, 2, 52; cf. id. Cist. 1, 1, 60.—

In medic. lang., to order, prescribe: non idem imperassem omnibus per diversa aegrotantibus, Sen. de Ira, 1, 16; Plin. 24, 1, 1, § 5:

si vires patiuntur, imperanda tridui abstinentia est,

Cels. 7, 20.—

In gram.:

imperandi declinatus,

i. e. inflections of the imperative, Varr. L. L. 10, § 32 Müll.— Hence, impĕ-rātum, i, n., that which is commanded, a command, order:

jussus arma abicere, imperatum facit,

executes the order, obeys, Caes. B. G. 5, 37, 1; freq. in plur.:

imperata facere,

id. ib. 2, 3, 3; 5, 20 fin.; 6, 10, 3; id. B. C. 1, 60, 1; 2, 12, 4; 3, 34, 2 al.; cf.:

imperata detrectare,

Suet. Caes. 54:

Senones ad imperatum non venire,

according to orders, as ordered, Caes. B. G. 6, 2, 3.

interdictus, a, um, Part., from interdico.

interdictus, ūs, m., = interdictum, Jul. ap. Aug. contr. Sec. Resp. Jul. 6, 20.