-
1 πρό-δομος
πρό-δομος, ὁ, Vorhaus, Vorsaal, das Zimmer des Hauses, in welches man, von dem Hofe kommend, zuerst eintritt; ἐνὶ προδόμῳ πρόσϑεν ϑαλάμοιο ϑυράων, Il. 9, 473, ἐν προδόμῳ δόμου αὐτόϑι κοιμήσαντο, 24, 673, u. so oft als Ort zum Schlafen, wie die Halle benutzt; διὰ προδόμων, Eur. Or. 1495; auch in späterer Prosa, Luc. asin. 22; vgl. VLL.
-
2 πρό-δομος [2]
-
3 πρό-παν
πρό-παν, verstärktes simplex, ganz und gar; Hom. u. Hes. πρόπαν ἦμαρ, den ganzen Tag lang; Il. 2, 493 auch νῆας προπάσας, die Schiffe insgesammt; πρόπασα μὲν στένει γαῖ' Ἀσιάς, Aesch. Pers. 540; οὐκ ἔδυ πρόπας δόμος, Ag. 983; χρόνος, Eum. 858; στόλος, Soph. O. R. 169; πότμος, Ant. 583; ἐῤῥέτω πρόπας δόμος, Eur. Phoen. 627.
-
4 δόμος
Grammatical information: m.Meaning: `house, living, room' (Il.), also `layer' (Hdt.; s. below).Derivatives: δομόομαι `be supplied with a house' (pap. VIp).Etymology: Identical with Skt. dáma- m. `house', and with Lat. domus, if it is an o-stem. (Beside the o-stem an old u-stem, in Skt. dámū-nas- m. `housemate' (diff. Pisani KZ 72, 213ff.) and Arm. tanu-tēr `house-lord' (Lat. domus as u-stem perh. innovation, Ernout Philologica 103); s. also δμώς. Old is also the root noun in δεσπότης, δάπεδον (uncertain δάμαρ (s. v.). Unclear Δ(α)μία, Μνία s. Δημήτηρ. - In origin δόμος is not a verbal abstract of δέμω. Another re-formation is δῶμα, s. v.Page in Frisk: 1,408-409Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > δόμος
-
5 δόμος
1 house, homea of deities. of the temple of Apollo: ἀστῶν, Ἄπολλον, οἳ τεὸν δόμον Πυθῶνι δίᾳ θαητὸν ἔτευξαν (Wil.: τεόν τε δόμον codd.: πρόδομον Schr.: γε δόμον Mosch.) P. 7.11 θεοῦπαρ' εὐτειχέα δόμον N. 7.46
of Hades:μελαντειχέα νῦν δόμον Φερσεφόνας ἔλθ, Ἀχοῖ O. 14.20
εἰς Ἀίδα δόμον P. 3.11
of Olympos: “ οὐρανοῦ ἐν χρυσέοις δόμοισιν” N. 10.88b of mortals.Πύρρα Δευκαλίων τε δόμον ἔθεντο πρῶτον O. 9.44
Βαττιδᾶν ἀφίκετο δόμους i. e. Cyrene P. 5.29ἑκόντος εἴ τις ἐκ δόμων φέροι P. 8.14
ἐπεὶ ἀμφ' Ἑλένᾳ πυρωθέντων Τρώων ἔλυσε δόμους ἁβρότατος P. 11.34
ἐν τεμένεσσι δόμον ἔχει τεοῖς N. 7.94
τριπόδεσσιν ἐκόσμησαν δόμον I. 1.19
]ποι ζυγέντες ἐρατᾷ δόμον[ Δ. 1.. ἀσκὸς δ' οὔτε τις ἀμφορεὺς ἐλίνυεν δόμοις *fr. 104b. 4. pl. pro sing. σὲ δ, ὦ Δεινομένειε παῖ, Ζεφυρία πρὸ δόμων Λοκρὶς παρθένος ἀπύει. P. 2.18 “ λευκίππων δὲ δόμους πατέρων φράσσατέ μοι” P. 4.117θαμὰ δ' ἀλλοδαπῶν οὐκ ἀπείρατοι δόμοι ἐντί N. 1.23
Φιλύρας ἐν δόμοις in Cheiron's cave N. 3.43καὶ γὰρ οὐκ ἀγνῶτες ὑμῖν ἐντὶ δόμοι οὔτε κώμων, ὦ Θρασύβουλ, ἐρατῶν, οὔτε μελικόμπων ἀοιδᾶν I. 2.30
καί τοί ποτ' Ἀνταίου δόμους ἦλθ ἀνήρ I. 4.52
εἷλε Μήδειαν ἐν Κόλχων δόμοις dwellings, city fr. 172. 7.2 met., house, familyΘέρσανδρος Ἀδραστιδᾶν θάλος ἀρωγὸν δόμοις O. 2.45
[ σεμνὸν αἰνήσειν δόμον (v. 1. νόμον) N. 1.72] -
6 πρόδομος
πρό-δομος, ὁ, Vorhaus, Vorsaal, das Zimmer des Hauses, in welches man, von dem Hofe kommend, zuerst eintritt; ἐν προδόμῳ δόμου αὐτόϑι κοιμήσαντο, als Ort zum Schlafen, wie die Halle benutzt-------------------------------- -
7 πρόδομος
A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > πρόδομος
-
8 προδομος
-
9 πρόδομος
-
10 προβοσκίς
προβοσκίς, - ίδοςGrammatical information: f.Meaning: `elefant's trunk' (Arist., hell.), also metaph. of the suction-pipe of an insect and of the two arms\/tentacles of the ten-armed squid (Arist.).Origin: GR [a formation built with Greek elements]Etymology: Formation like ἀγκαλίς, ἐπιγουνίς, κοπίς and other names of body-parts and instruments, rather directly from βόσκω as from the rare βοσκός (cf. Chantraine Form. 338). The prefix has local sense as in πρό-δομος `space before' a.o.; so litt. "grazing in front". Diff. προβοσκός (- ος) m. `under-herder' (Hdt. 1, 113) as πρόδουλος. -- Lat. LW [loanword] proboscis, promuscis.Page in Frisk: 2,598Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > προβοσκίς
-
11 γυνή
γυνή, ἡ, das Weib, genit. γυναικός; γυναικί, γυναῖκα, ὦ γύναι, γυναῖκε, γυναικοῖν, γυναῖκες, γυναικῶν, γυναιξί (ν), γυναῖκας; diese Att. Formen sind zugleich die Homerischen, nur daß sich der dual. bei Homer nicht findet. Accus. τὴν γυνήν Pherecr. bei Bekk. A. 1 p. 86, 13 Etymol. m. 243, 24 Epimer. Hom. Cram. An. Ox. 1 p. 102, 11 (Mein. C. G. 2, 1 p. 295), vgl. Eustath. Iliad. 1, 340 p. 113, 30; vocat. ὦ γυνή Alcaeus comic. in Epimer. Hom. Cramer. An. Ox. 1 p. 102, 13 (Mein. C. G. 2, 2 p. 834); nomin. plur. αἱ γυναί Philippid. ap. Bekk. An. 1 p. 86, 12 (Mein. C. G. 4 p. 467) und Menand. ap. Cram. Epimer. Hom. An. Ox. 1 p. 102, 8 (Mein. C. G. 4 p. 327); accus. τὰς γυνάς poet. in Etymol. m. p. 243, 27. Nomin. γυναίξ oder γύναιξ bei Gramm. Von diesem nomin. ist auch der vocat. γύναι abzuleiten. Entstanden ist γυναίξ aus ΓΥΝΑ-FΙΞ, »Weibsbild«, εἰκών, ἔοικα, εἴκελος, ἴκελος; nach Buttmanns richtiger Bemerkung, Gramm. §. 58. Die einfache Form γυνή bedeutet die »Hervorbringende«, die »Gebärende«, verwandt γόνος, γονή, Plat. Cratyl. p. 414 a, Wurzel ΓΕΝ. Die Sicilischen Dorier sagten γάνα statt γυνή, Gregor. Corinth. Dial. Dor. p. 345. Unzweifelhaft war ΓΑΝ eine ältere Form der Wurzel ΓΕΝ, worauf z. B. auch das perf. γέγαα führt, und das verwandte γαῖα, s. d. W. Die Böoter sagten βάνα oder βανά statt γυνή, Corinna bei Herodian. Π. Μ. Λ. p. 18, 25 Apollon. Pronom. p. 65 a Bekk. (Bergk L. G. ed. 2 p. 948 no 21), Hesych. βάννα; βανῆκας Böotisch = γυναῖκας, Hesych. Unter Vergleichung des Gothischen quinô nimmt Ahrens Dial. Aeol. p. 172 ΓFΑΝΑ als gemeinsame Grundform von γυνή und βανά an. Danach wäre also wohl ΓFΑΝ die älteste nachweisbare Form der Wurzel; oder vielmehr ΙFΑ; denn daß das Ν secundär sei, beweis't schon γέγαα und γαῖα; vgl. κτείνω ΚΤΕΝΊ'Ω ΚΤΑ'Ω, τείνω ΤΕΝΊ'Ω ΤΑ'Ω u. s. w. Das Abfallen des Γ in βανά könnte so wenig befremden wie die Verwandelung des F in Β und das Verschwinden des F in γυνή. Das υ in γυνή ist nicht Umlaut des in γόνος, γονή zum Vorschein kommenden ο, sondern, wie eben auch dies ο, Umlaut des ursprünglichen Vocals der Wurzel, des in βανά, γάνα, γέγαα, γαῖα erhaltenen α. – Was die Bedeutung von γυνή anlangt, so bezeichnet dies Wort: – a) das Weib im Gegensatze zum Manne, ohne Rücksicht auf das Alter und gleichviel ob sie verheirathet ist oder nicht; z. B. Hom. Iliad. 15, 683 πολέες τέ ἑ ϑηήσαντο ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες; 17, 435 στήλη, ἥ τ' ἐπὶ τύμβῳ ἀνέρος ἑστήκῃ τεϑνηότος ἠὲ γυναικός; Odyss. 15, 168 οἱ δ' ἰύζοντες ἕποντο ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες; 6, 161 οὐ γάρ πω τοῐον εἶδον βροτὸν ὀφϑαλμοῖσιν, οὔτ' ἄνδρ' οὔτε γυναῖκα; 13, 308 μηδέ τῳ ἐκφάσϑαι μήτ' ἀνδρῶν μήτε γυναικῶν; Iliad. 24, 698. 708 Odyss. 19, 468. 21, 323; Herodot. 8, 88 οἱ μὲν ἄνδρες γεγόνασί μοι γυναῖκες, αἱδὲ γυναῖκες ἄνδρες. Pleonastisch Hom. ϑηλύτεραι γυναῖκες, Iliad. 8, 520 Od. 11, 386. 434. 15, 422. 23, 166. 24, 202. Mit Substantiven adjectivisch verbunden: γυνὴ ταμίη Odyss. 2, 345 Iliad. 6, 390, γυνὴ ἀλετρίς Odyss. 20, 105, γυνὴ Σικελὴ γρηΰς Odyss. 24, 211, δμωαὶ γυναῖκες Odyss. 7, 103 Iliad. 9, 477. Ohne δμωαί allein γυναῖκες die Mägde Odyss. 19, 497. 2, 108. 17, 319. Ohne Zusatz bezeichnet Odyss. 16, 334 γυναικί die Penelope, welche vs. 332 und 337 mit Nachdruck βασίλεια genannt wird, wie vs. 335 ihr Haus δόμος ϑείου βασιλῆος heißt. – b) das sterbliche Weib im Gegensatze zur Göttinn; z. B. Hom. Iliad. 11, 688 γυνὴ ἐικυῖα ϑεῇσιν, Iliad. 14, 315 οὐ γάρ πώ ποτέ μ' ὧδε ϑεᾶς ἔρος οὐδὲ γυναικὸς ϑυμὸν ἐνὶ στήϑεσσι περιπροχυϑεὶς ἐδάμασσεν; 16, 176 γυνὴ ϑεῷ εὐνηϑεῖσα; Odyss. 10, 228 ἔνδον γάρ τις ἐποιχομένη ἱστὸν καλὸν ἀοιδιάει ἢ ϑεὸς ἠὲ γυνή. Ausdrücklich ϑνητός hinzugefügt Odyss. 11, 244 ϑεὸν ϑνητήν τε γυναῖκα; Iliad. 20, 305 ὃν Κρονίδης περὶ πάντων φίλατο παίδων, οἳ ἕϑεν ἐξεγένοντο γυναικῶν τε ϑνητάων. – c) die verheirathete Frar die Ehefrau; Odyss. 6, 184 οὐ μὲν γὰρ τοῦ γε κρεῖσσον καὶ ἄρειον, ἢ ὅϑ' ὁμοφρονέοντε νοήμασιν οἶκον ἔχητον ἀνὴρ ἠδὲ γυνή; 11, 444 ἀλλ' οὐ σοί γ', Ὀδυσεῠ, φόνος ἔσσεται ἔκ γε γυναικός· λίην γὰρ πινυτή τε, καὶ εὖ φρεσὶ μήδεα οἶδεν, κούρη 'Ικαρίοιο περίφρων Πηνελόπεια; 1, 433; 19, 165 ὦ γύναι αἰδοίη Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος ; Iliad. 6, 160 γυνὴ Προίτου; vs. 460 Ἕκτορος ἥδε γυνή; Odyss. 8, 523 ὡς δὲ γυνὴ κλαίῃσι φίλον πόσιν ἀμφιπεσοῦσα; γυνὴ δέσποινα Odyss. 7, 347; γυνὴ μήτηρ Theocrit. 27, 64; Odyss. 21, 72 ἀλλ' ἐμὲ ἱέμενοι γῆμαι ϑέσϑαι τε γυναῖκα, Homerische Figur, γῆμαι und ϑέσϑαι γυναῖκα stehn παραλλήλως; 15, 241 ἔνϑα δ' ἔγημε γυναῖκα καὶ ὑψερεφὲς ϑέτο δῶμα; 14, 211 ἠγαγόμην δὲ γυναῖκα πολυκλήρων ἀνϑρώπων, ich heirathete eine Frau aus einer reichen Familie; 15, 237 κασιγνήτῳ δὲ γυναῖκα ἠγάγετο πρὸς δώματα; Iliad. 9, 394 Πηλεύς ϑήν μοι ἔπειτα γυναῖκά γε μάσσεται αὐτός, var. lect. γαμέσσεται; Odyss. 9, 199 οὕνεκά μιν σὺν παιδὶ περισχόμεϑ' ἠδὲ γυναικὶ ἁζόμενοι; iliad. 8, 57 μέμασαν δὲ καὶ ὧς ὑσμῖνι μάχεσϑαι, χρειοῖ ἀναγκαίῃ, πρό τε παίδων καὶ πρὸ γυναικῶν; 4, 162 σύν τε μεγάλῳ ἀπέτισαν, σὺν σφῇσιν κεφαλῇσι γυναιξί τε καὶ τεκέεσσιν; Odyss. 13, 44 ὑμεῖς δ' αὖϑι μένοντες ἐυφραίνοιτε γυναῖκας κουριδίας καὶ τέκνα; Iliad. 10, 422 Odyss. 12, 42; γύναι Anrede des Ehemannes an seine Frau Odyss. 4, 148. 266. 8, 424, feierlicher ὦ γύναι 18, 259. Gegensatz ἑταίρα Isae. 3, 13; daselbst 14 γαμετὰς γυναῖκας und αἱ γαμεταὶ γυναῖκες; – γυναῖκες Kebsweiber, Beischläferinnen, im Gegensatz zur Ehefrau, Iliad. 24, 497; – Gegensatz παρϑέ νος Xen. An. 3, 2, 25 Theocr. 27, 63; γυναῖκας καὶ κόρας Xen. An. 4, 5, 9, vgl. Theocrit. 27, 64. – Auch von Thieren, Weibchen, Arist. Pol. 2, 3; Ath. XIII, 559 a. – Eigenthümlich γυναῖκά τε ϑήσατο μαζόν Il. 24, 58, wo μαζόν als nähere Bestimmung zu γυναῖκα gesetzt ist; Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι ἀντὶ τοῦ γυναικὸς μαζόν. Ὁμηρικὸν δὲ τὸ ἔϑος· »ἃς τὴν μὲν πρύμνην ἄμφεπε ( Iliad. 16, 124)«; vgl. Friedlaend. Aristonic. (Schematol.) p. 20.
-
12 δύω
δύω [(A)],A v. δύο.------------------------------------A causal Tenses, cause to sink, sink, plunge in; [tense] pres. only in Thphr.HP5.4.8 οὐκ ἐν ἴσῳ βάθει πάντα δύοντες τῆς θαλάσσης: [tense] aor. 1 ἔδῡσα (ἐξ-) Od.14.341; cf. the compds. ἀπο-, ἐκ-, ἐν-, κατα-δύω.B non-causal, get or go into, c. acc.: [tense] pres. δύω (v. 1.4); more freq.δύνω Il.17.202
, Hes.Op. 616, S.Ph. 1331, etc.; [dialect] Ep. [tense] impf.δῦνον Il.11.268
: [tense] aor.ἔδῡνα Batr.245
, part.δύνας Plb.9.15.9
, Paus.2.11.7, Ael.VH4.1, butἔδῡσα Ev.Marc.1.32
, etc.: more freq. [voice] Med.δύομαι Il. 5.140
, E.Rh. 529 (lyr.), etc. (also in [dialect] Att. Inscrr., as IG22.1241): [tense] impf. ; [dialect] Ep.δύοντο Il.15.345
: [tense] fut. δύσομαι [ῡ] 7.298, E. El. 1271: [tense] aor.ἐδῡσάμην A.R.4.865
, ([etym.] ἀπό) Nic.Al. 302; [dialect] Ep. [ per.] 3pl.δύσαντο Il.23.739
, opt. δυσαίατο prob. in 18.376 (Prose and Com. in Compds.); Hom. mostly uses the [dialect] Ep. forms ἐδύσεο, ἐδύσετο, imper.δύσεο 19.36
, Hes.Sc. 108, part. δυσόμενος (in [tense] pres. sense) Od.1.24, Hes. Op. 384: more freq. [tense] aor. ἔδυν (as if from Δῦμι) Il.11.63, etc.; [ per.] 3 dual ἐδύτην [ῡ] 10.254; [ per.] 1pl. ;ἔδῡτε Od.24.106
; ἔδῡσαν, [dialect] Ep.ἔδυν Il.11.263
; [dialect] Ion. [ per.] 3sg.δύσκεν 8.271
; imper. δῦθι, δῦτε, 16.64, 18.140; subj. δύω [ῡ] 6.340, 22.99, but δύῃ [ῠ] Hes.Op. 728; [dialect] Ep. opt. δύη [ῡ] (for δυίη) Od.18.348; inf.δῦναι Il.10.221
, [dialect] Att., [dialect] Ep. δύμεναι [ῡ] 14.63,ἐκ-δῦμεν 16.99
; part. δύς, δῦσα, Hdt.8.8: [tense] pf.δέδῡκα Il.5.811
, Sapph.52, Pl.Phd. 116e; [dialect] Dor. inf. δεδυκεῖν [ῡ] Theoc.1.102:—[voice] Pass., [tense] fut. and [tense] aor. δῠθήσομαι, ἐδύθην [ῠ], and a [tense] pf. δέδῠμαι only in compds., v. ἀπο-, ἐκ-, ἐν-δύω. [ῠ in δύω in [tense] pres. and [tense] impf. [voice] Act. and [voice] Med., Hom.; but A.R. has δῡομαι, δῡετο 1.581
, part. δῡόμενος ib. 925, Call. Epigr.22;δῡεται Nonn.D.7.286
;ἐκ-δέδῠκας AP5.72
(Rufin.).]I of Places or Countries, enter, make one's way into, in Hom. the most freq. use, εἰ.. κε πύλας καὶ τείχεα δύω ([tense] aor. 2) Il.22.99;πόλιν δύσεσθαι Od.7.18
; ἔδυ νέφεα plunged into the clouds, of a star, Il.11.63; δῦτε θαλάσσης εὐρέα κόλπον plunge into the lap of Ocean, 18.140; γαῖαν ἐδύτην went beneath the earth, i.e. died, 6.19, cf. 411, etc.; πόλεμον δύμεναι plunge into.., 14.63;θεῖον δύσονται ἀγῶνα 7.298
;ἐδύσετο οὐλαμὸν ἀνδρῶν 20.379
; δύσεο δὲ μνηστῆρας go in to them, Od. 17.276; rarely in Trag.,αἰθέρα δ. S.Aj. 1192
(lyr.), cf. E.El. 1271.2 in [dialect] Ep. less freq. with Preps.,ἔδυν δόμον Ἄϊδος εἴσω Il.11.263
;δύσομαι εἰς Ἀΐδαο Od.12.383
;ἐς πόντον ἐδύσετο 5.352
;δέρτρον ἔσω δύνοντες 11.579
;δύσεθ' ἁλὸς κατὰ κῦμα Il.6.136
; ; κατὰ σταθμοὺς δύεται slinks into the fold, 5.140; (rarely c. gen.,κατὰ σπείους κοίλοιο δέδυκεν Od.12.93
); πάϊς ὣς ὑπὸ μητέρα δύσκεν εἰς Αἴαντα he got himself unto Ajax, i.e. got behind his shield, Il.8.271; βέλος δ' εἰς ἐγκέφαλον δῦ ib. 85;ἀκίδες δεδυκυῖαι διὰ φλεβῶν Plu.Crass.25
; in Prose and Trag. mostly with a Prep. (but δυόμενοι abs., diving, Th.7.25),δῦναι ἐς θάλασσαν Hdt.8.8
; ;ἁρμὸν.. πρὸς αὐτὸ στόμιον S. Ant. 1217
;κατὰ βάθος Pl.Lg. 905a
;κατὰ τῆς γῆς Id.Phd. 113c
, etc.3 abs., εἴσω ἔδυ ξίφος the sword entered his body, Il.16.340; δύνει ἀλοιφή sinks in (where however βοείην may be supplied), 17.392:—[voice] Med.,δύου πάλιν Ar.V. 148
.4 of Sun and Stars, sink into [the sea], set,ἠέλιος μὲν ἔδυ Il.18.241
, cf. Od.3.329, etc.;ἔδυ φάος ἠελίοιο 13.35
;δύσετό τ' ἠέλιος 2.388
, cf. Il.7.465, etc.;ἀελίω δύντος Sapph.Supp.25.8
; so Βοώτης ὀψὲ δύων late- setting Boötes, Od. 5.272;δείελος ὀψὲ δύων Il.21.232
; [σελαναία] δύεν Bion Fr.8.6
;πρὸ δύντος ἡλίου Hdt.7.149
;πρὸ ἡλίου δύντος D.15.22
; δυσόμενος Υπερίων (to mark the West) Od.1.24; ἐδύετο εἰς τόπον [ὁ ἥλιος] Pl.Plt. 269a; πρὸς δύνοντος ἡλίου towards the West, A.Supp. 255: metaph.,βίου δύντος αὐγαί Id.Ag. 1123
(lyr.); ἔδυ πρόπας δόμος ib. 1011 (lyr.); δεδυκὸς ζῆν live in retirement, Pl.Lg. 781c.II of clothes and armour, get into,Ἀρήϊα τεύχεα δ. Il.6.340
, etc.; κυνέην δ. put on one's helmet, 5.845;δῦ δὲ χιτῶν' 18.416
: metaph., εἰ μὴ σύ γε δύσεαι ἀλκήν if thou wilt not put on strength, 9.231; soἀνάγκας ἔδυ λέπαδνον A.Ag. 218
(lyr.): hence,2 trans., put on,ἀμφ' ὤμοισιν ἐδύσετο τεύχεα Il. 3.328
, etc.;ὤμοιϊν.. τεύχεα δῦθι 16.64
;χιτῶνα περὶ χροΐ.. δῦνεν Od. 15.61
;χρυσὸν.. ἔδυνε περὶ χροΐ Il.8.43
.3 rarely abs. with a Prep., , cf. A.R.1.638;ἐς τεύχεα δύντε Od.22.201
.III of sufferings, passions, and the like , enter, come over or upon,κάματος.. γυῖα δέδυκεν Il.5.811
;ὄφρ' ἔτι μᾶλλον δύη ἄχος κραδίην Od.18.348
;ἦτορ δῦν' ἄχος Il.19.367
;ὀδύναι δῦνον μένος 11.272
; κρατερὴ δέ ἑ λύσσα δέδυκε madness is come over him, 9.239; δῦ μιν Ἄρης Ares, i.e. the spirit of war, filled him, 17.210;μιν ἔδυ χόλος 19.16
. -
13 ΔΥΏ
ΔΥΏ, einhüllen, versenken, vgl. induere, Curtius Grundz. d. Griech. Etym. 2, 205, fut. δύσω, aor. ἔδῡσα, perf. δέδῡκα, perf. pass. δέδῠμαι, aor. pass. ἐδΰϑην; fast nur in composs.; häufig auch als simpl. das depon. δύομαι, sich einhüllen, sich eintauchen, versinken, hineingehen, fut. δύσομαι, aor. ἔδῡν, perf. δέδῡκα, adj. verb. δῠτέον. Von diesen Formen der Att. Prosa findet sich bei Homer in transitiver Bedeutung gar Nichts; intransitiv vom activ. das particip. δύων Iliad. 21, 232, δύοντα Odyss. 5, 272, das perf. δέδυκεν Iliad. 5, 811. 9, 239 Odyss. 12, 93 und häufig Formen des aor. ἔδυν: 3. sing. ἔδυ und δῠ, ἐδύτην Iliad. 6, 19. 10, 254. 272, ἔδυτε Odyss. 24, 106, 3. plur. ἔδυν Iliad. 11, 263, ἔδυσαν 18, 145, conjunct. δύω, Iliad. 22, 99, δύῃς Iliad. 9, 604, δύῃ, Iliad. 11, 194, optat δύη Odyss. 18, 348. 20, 286, imperat. δῠϑι Iliad. 16, 64, δῦτε Iliad. 18, 140, infin. δῠναι, δύμεναι, Iliad. 6, 185, particip. δύντα Iliad. 19, 308, δύντε Odyss. 22, 201; vom passiv. oder medium bei Homer, intransitiv, praes. δύεται Iliad. 5, 140, imperf. δυέσϑην Odyss. 22, 114, δύοντο, Iliad. 15, 345, fut. δύσομαι Odyss. 12, 383, δύσεαι Iliad. 9, 231, δύσονται Iliad. 7, 298, infin. δύσεσϑαι Odyss. 7, 18, particip. δυσομένου mit Präsensbedeutung Odyss. 1, 24. Diese letztere Form wird jedoch vielleicht besser als Aorist betrachtet; Homer hat nämlich auch sonst von δύω einen aorist. med. nach Analogie der Formen ( ἐ)βήσατο oder (ἐ)βήσετο, ἄξοντο, ὄρσεο, οἶσε, ἄξετε, ἷξον. So bei Homer öfters ἐδύσατο oder ἐδύσετο, δύσατο oder δύσετο, vgl. Scholl. Didym. Iliad. 2, 578 Odyss. 5, 337, δύσαντο Iliad. 23, 739, optat. δῡσαίατο Iliad. 18, 376 var. lect. δύσονται, s. Scholl., imperat. δύσεο Iliad. 16, 129. 19, 36 Odyss. 17, 276. Außerdem findet sich noch die intransitive Iterativform δύσκεν Iliad. 8, 271. – Homerische compp. ἀναδύω, ἐξαναδύω, ὑπεξαναδύω, ἀποδύω, ἐκδύω, ἐνδύω, ἐπιδύω, καταδύω, παραδύω, περιδύω, ὑποδύω. – Hesiod. O. 384 δυσομενάων; bei Hippocr. δυῆναι; Bion. 16, 6 δύεν intransitiv. Vgl. δύνω. – Das deponens δύομαι wird in folgenden Bed. gebraucht: – 1) von Orten, sich hineinbegeben, eindringen; – a) mit dem acc.; εἰ μέν κε πύλας καὶ τείχεα δύω ( aor. II. conj.), wenn ich in das Thor gekommen sein werde, Il. 22, 99; πόλιν Od. 7, 18; νέφεα σκιόεντα ἔδυ ἀστήρ Il. 11, 63; ϑαλάσσης εὐρέα κόλπον, unter, 18, 140; γαῖαν, unter die Erde, d. i. sterben, 6, 19; ἐρεμνὴν γαῖαν ἔδυτε Od. 24, 106; ἀνδρῶν δυσμενέων δῦναι στρατόν Il. 10, 221, eindringen in das Heer der Feinde; ὅμιλον ἀνδρόμεον 11, 537; μάχην 6, 185; πόλεμον 14, 63, wie πολέμου στόμα 19, 313, in den Kampf gehen; δύσεο δὲ μνηστῆρας, gehe unter die Freier, Od. 17, 276. Uebertr., κάματος γυῖα δέδυκεν, Ermattung ist in die Glieder gedrungen, Il. 5, 811; κρατερὴ δέ ἑ λύσσα δέδυκεν 9, 239; Μελέαγρον ἔδυ χόλος 9, 553; vgl. 19, 16; ἄχος κραδίην Od. 18, 348; mit doppeltem accusat. Od. 20, 286 ἄχος κραδίην Ὀδυσῆα; δῠ δέ μιν Ἄρης Il. 17, 210, Ares, d. i. Muth fuhr in ihn. Einzeln so auch Tragg.; αἰϑέρα δῠναι Soph. Ai. 1171; χάσμα χϑονός Eur. El. 1271; κἀμέ τοι ἔδυ φόβος Rhes. 569. – b) mit praepos.; καϑ' ὅμιλον ἔδυ Il. 3, 36; βέλος εἰς ἐγκέφαλον 8, 85; εἰς Ἀίδαο Od. 12, 383; ἐς πόντον, ὑπὸ πόντον, 5, 352. 4, 425; ὑπὸ κῦμα Il. 18, 145; εἴσω ἔδυ ξίφος Il. 16, 340; ἔδυν δόμον Ἄιδος εἴσω 11, 263; δύσκεν εἰς Αἴαντα, duckte sich zum Ajas hinan, um unter dessen Schild Schutz zu suchen, 8, 271; κατὰ σπείους δέδυκεν Od. 12, 93. So auch Folgde; ἐς ἄντρον Aesch. frg. 240, wie Diosc. 11 (VI, 220); πρὸς στόμα Soph. Ant. 1202; ἐς δόμους Eur. Herc. Fur. 873; κατὰ βένϑος Ap. Rh. 4, 967; u. in Prosa; ἐς ϑάλατταν Her. 8, 8; κατὰ γῆς Plat. Tim. 25 d; Phaed. 113 c; εἴς τι εἴσω Phaedr. 247 e; vgl. Tim. 78 d; u. Sp., z. B. Plut. Artax. 8 ἐς μέσα τὰ δεινά, sich mitten in die Gefahr stürzen; ἀκίδες δεδυκυῖαι διὰ φλεβῶν Crass. 25. – 2) von Kleidern, Waffen u. dgl., sich hineinstecken, sie sich anlegen, anthun; χιτῶνα(ς) δῠναι u. δύσασϑαι, Il. 18, 416. 23, 739; τεύχεα δῠναι 6, 340, χροῒ δ' ἔντε' ἐδύσετο Il. 9, 596; δύσετο τεύχεα καλὰ περὶ χροΐ 13, 241; τεύχεα ὤμοιιν, sich die Rüstung um die Schultern legen, 16, 64. Auch ἐς τεύχεα, Od. 22, 201; ἐν τεύχεσσι δύοντο 24, 496; ὅπλοισιν ἔνι Il. 10, 254. 272; ἐν τεύχεσι Ap. Rh. 3, 638. – Uebertr., δύσεο ἀλκήν Il. 19, 36, lege an, d. i. waffne dich mit Kraft. Einzeln auch Folgde, ἀνάγκας λέπαδνον ἔδυ, d. i. er beugte sich unter das Joch, Aesch. Ag. 211; φάρεα Eur. El. 225. – 3) scheinbar absolut, von der Sonne, untergehen, eigtl. unter die Erde, den Okeanos, das Meer, den Horizont gehen, untertauchen; Hom. Odyss. 3, 329 ἠέλιος δ' ἄρ' ἔδυ, Iliad. 18, 241 ἠέλιος μὲν ἔδυ, Odyss. 2, 388 δύσετό τ' ἠέλιος; Odyss. 1, 24 δυσομένου Ὑπερίονος Bezeichnung des Westens; so das particip. praes. activ. vom Abende Iliad. 21, 232, δείελος ὀψὲ δύων, und von einem Sternbilde Odyss. 5, 272, ὀψὲ δύοντα Βοώτην; Hesiod. O. 384 δυσομενάων (Πλη-ιάδων); von Sternen auch Aristot.; vom Monde und den Pleiaden Sappho ap. Hephaest. 65 u. Apostol. V, 98 c (Bergk P. L. G. ed. 2 p. 679 kr. 52) δέδυκε μὲν ἁ σελάνα καὶ Πληίαδες; vom Monde das imperfect. act, Bion. 16, 6, τάχιον δύεν; Plutarch. Arat. 7 δυομένης (τῆς σελήνης); δύεται ἥλιος Her. 4, 181; πρὸ δύντος ἡλίου 7, 149; δυομένῳ ἡλίῳ Xen. An. 2, 2, 8 entspricht dem δύνοντι 2, 2, 6; Plat. u. Folgende. – Untergehen, zu Grunde gehen, vernichtet werden; eigtl., νῆσος ὑπὸ σεισμῶν δῠσα Plat. Criti. 108 e; übertr., δόμος πρόπας Aesch. Ag. 983; βίου δύντος αὐγαῖς 1094. – Das υ in δύομαι ist des Verses wegen bei sp. Ep. auch lang, z. B. Ap. Rh. 1, 925; Nonn. D. 7, 286.
-
14 δυω
I(fut. δύσω с ῡ, pf. δέδυκα) тж. med.1) погружаться, опускаться(θαλάσσης κόλπον Hom. и ἐς θάλατταν Her.; γαῖαν Hom. и κατὰ γῆς Plat.; ἐς и ὑπὸ πόντον Hom.; αἰθέρα Soph.; χάσμα χθονός Eur.; πλοῖα δέδυκε Arst.)
δ. δόμον Ἄϊδος εἴσω и εἰς Ἀΐδαο Hom. — сойти к Аиду, т.е. умереть2) входить, вступать(πόλιν Hom.; ἐς δόμους Eur.)
βέλος εἰς ἐγκέφαλον δῦ Hom. — стрела проникла в мозг;κάματος γυῖα δέδυκε Hom. — усталость охватила члены;δύμεναι μάχην Hom. — вступить в бой;κἀμὲ ἔδυ φόβος Eur. и — меня охватил страх3) ( о небесных светилах) заходить(ἠέλιος ἔδυ и δύσετο Hom.; ἄστρα δύεται Arst.)
πρὸ δύντος ἡλίου Her. — перед заходом солнца;δυομένῳ ἡλίῳ Xen. — с заходом солнца;δυομένης (τῆς σελήνης) Plut. — когда луна зашла;βίου δύντος Aesch. — на склоне жизни4) досл. опускаться на дно, перен. погибать(νῆσος ὑπὸ σεισμῶν δῦσα Plat.; οὐκ ἔδυ πρόπας δόμος Aesch.)
5) прятаться(εἴς τινα, παῖς ὣς ὑπὸ μητέρα Hom.)
6) надевать (на себя)(χιτῶνα, τεύχεα, med. ἔντεα χροΐ и τεύχεα περὴ χροΐ Hom.)
ἐν τεύχεσι δύεσθαι Hom. — надеть на себя доспехи;δύεσθαι ἀλκήν Hom. — вооружиться мужеством, набраться храбрости;ἀνάγκας ἔδυ λέπαδνον Aesch. — он подчинился ярму неизбежностиIIaor. 2 conjct. к δύω См. δυω Iэп.-поэт. = δύο См. δυο -
15 πρόπας
A all day long, where πρό 'on and on' goes with the verb, Il.1.601, Od.9.161, al.; hence πρόπας becomes merely a strengthd. form of πᾶς, once in Hom., νῆας προπάσας all the ships together, Il.2.493; freq. in Trag., πρόπασα χώρα, γαῖα, A.Pr. 407 (lyr.), Pers. 548 (lyr.);π. δόμος Id.Ag. 1011
(lyr.);πρόπαντος χρόνου Id.Eu. 898
; π. στόλος, πότμος, S.OT 169 (lyr.), Ant. 859 (lyr.);πρόπαντα κακὰ κακῶν Id.OC 1237
(lyr.);π. γέννα E.Or. 972
(lyr.);π. ἑσμός Pae.Delph.14
: neut. πρόπαν as Adv., utterly, E.Ph. 1504 (lyr.).
См. также в других словарях:
προ- — α συνθετικό πολλών λ. όλων τών περιόδων τής Ελληνικής, το οποίο ανάγεται στην πρόθεση πρό. Το προ συντίθεται με ονόματα, ρήματα και, σπανιότερα, με επιρρήματα και προσδίδει βασικά τη σημ. τής προτεραιότητας ως προς τον τόπο, τον χρόνο ή την τάξη … Dictionary of Greek
λεπτόδομος — λεπτόδομος, ον (Α) κατασκευασμένος με λεπτότητα, λεπτοκαμωμένος, λεπτός. [ΕΤΥΜΟΛ. < λεπτ(ο) * (< επίρρ. λεπτά) + δόμος (< δέμω), πρβλ. πηλό δομος, πρό δομος] … Dictionary of Greek
οπισθόδομος — Το πίσω τμήμα του αρχαίου ελληνικού ναού, θέση αντίθετη προς τον πρόναο. Ο. είχαν οι περισσότεροι από τους ελληνικούς ναούς και ιδιαίτερα οι περίπτεροι. Ο ο. του Παρθενώνα στην Αθήνα σχημάτιζε τη δυτική στοά και κλεινόταν με υψηλά διάφρακτα, τα… … Dictionary of Greek
πρόδομος — Χώρος στα σπίτια των αρχαίων, η πρώτη αίθουσα στην οποία έμπαινε ο επισκέπτης που ερχόταν από την αυλή. Oνομάζεται και προθάλαμος. Π. είχαν συνήθως τα σπίτια των Αθηναίων και Ρωμαίων που ήταν εύποροι. Ο π. αντιστοιχεί προς τον σύγχρονο διάδρομο,… … Dictionary of Greek