-
1 κατα-νέμω
κατα-νέμω (s. νέμω), 1) vertheilen, austheilen; τοὺς δήμους κατένεμε ἐς τὰς δέκα φυλάς Her. 5, 69; τὴν νῆσον δέκα μέρη κατανείμας, in zehn Theile vertheilend, Plat. Critia. 113 e, wie τὸ στράτευμα κατένειμε δώδεκα μέρη Xen. Cyr. 7, 5, 13; auch med., κατενείμαντο γῆν πᾶσαν Plat. Critia. 113 b, sie vertheilten unter sich, wie Thuc. 2, 17; – zurechnen, zuschreiben, τινὰ εἰς τὴν προςήκουσαν τάξιν Aesch. 1, 155. 159. – 2) abweiden, τὴν ἱερὰν χώραν βοσκήμασι κατανέμουσι Dem. 18, 154; Sp., D. Hal. 1, 79; auch als depon. pass. gebraucht, τὴν χώραν ἡμῶν κατανενέμηνται καὶ τὴν πόλιν κατεσκάφασι Isocr. 14, 7, λέοντα κατανεμηϑέντα τὴν Λιβύην Ath. XV, 677 e; ἀλφοῦ κατανεμηϑέντος τὸ σῶμα Plut. Artax. 23.
-
2 προς-κατα-νέμω
προς-κατα-νέμω (s. νέμω), zutheilen, Plut. Sol. 19 u. sonst.
-
3 συγ-κατα-νέμω
συγ-κατα-νέμω (s. νέμω), mit zutheilen. – Med. mit Einem theilen, gemeinschaftlich besitzen, συγκατενείμαντο τὴν γῆν Thuc. 6, 4.
-
4 νέμω
Grammatical information: v.Meaning: `deal out, dispense, distribute (among themselves, possess, inhabit, manage, pasture, consume, devour'.Other forms: - ομαι, aor. νεῖμαι (Il.), - ασθαι, pass. νεμηθῆναι, fut. νεμῶ, - οῦμαι (Ion. - έομαι, late - ήσω, - ήσομαι), perf. νενέμηκα,- ημαι (Att. etc.).Derivatives: Several derivv: A. νομή f. `pasture', metaph. `spreading', e.g. of an ulcer, `distribution' (IA.), `possession, possessio' (hell.). With ἐπι-, προ-νομή etc. from ἐπι-, προ-νέμειν, - εσθαι etc. Also νομός m. `*place of) pasture' (Il.), `habitation' (Pi., Hdt., S.), `province' (Hdt., D. S., Str.). From νομή or νομός (not always with certainty to be distinguished): 1. νομάς, - άδος `roaming the pasture', subst. pl. `pastoral people, nomads' (IA.), as PN `Numidians' (Plb.); from this νομαδ-ικός `roaming, belonging to pastoral peoples, Numidian' (Arist.), - ίτης `id.' (Suid.), - ίαι f. pl. `pasture' with - ιαῖος (Peripl. M. Rubr.). -- 2. νομεύς m. `herdsman' (II.), also `distributor' (Pl.), pl. `ribs of a ship' (Hdt.); from this (or from νομός?) νομεύω `pasture' (Il.) with νόμευ-μα n. `herd' (A.), - τικός `belonging to pasturage' (Pl.; Chantraine Études 135 u. 137); διανομ-εύς (: διανομή), προνομ-εύω (: προ-νομή) etc. -- 3. νόμιος `regarding the pasture', also as adjunct of several gods (Pi., Ar., Call.); cf. on νόμος; νομαῖος `id.' (Nic., Call.); νομώδης `spreading', of an ulcer (medic.). -- 4. νομάζω, - ομαι `pasture' (Nic.). -- B. νόμος m. `custom, usage, law, composition' (since Hes.) with several compp., e.g. Ἔννομος PN (Il.), εὔ-νομος `with good laws' (Pi.) with εὑνομ-ίη, - ία `good laws' (since ρ 487; on the meaning Andrewes Class Quart. 32, 89 ff.). From νόμος: 1. adj. νόμιμος `usual, lawful' (IA.; extens. Arbenz 72ff.) with νομιμότης f. (Iamb.); νομικός `regarding the laws, forensic, lawyer' (Pl., Arist.; Chantraine Études 132); νόμαιος = νόμιμος (Ion. a. late); νόμιος `id.' (Locris; cf. on νομός). -- 2. Verb νομίζω, rarely w. prefix, e.g. συν-, κατα-, `use customarily, use to, recognize, believe' (IA., Dor.; Fournier Les verbes "dire" passim) with νόμισις f. `belief' (Th.), νόμισμα n. `use, recognized belief, (valid) coin' (IA.), - άτιον dimin. (Poll.); νομιστός `generally recognized' with νομιστεύομαι `be generally valid' (Plb.), also νομιτεύομαι `id., use' (hell. a. late inscr.; cf. θεμι(σ)-τεύω). -- C. νεμέτωρ, - ορος m. `dispensor (of justice), avenger' (A. Th. 485); νέμησις f., also ἀπο-, δια-, ἐπι- etc. from ἀπο-νέμω etc., `distribution' (Is., Arist.); νεμ-ητής = νεμέτωρ (Poll.) with - ήτρια f. (inscr. Rom, IVp); uncertain Νεμήϊος surname of Zeus (Archyt. ap. Stob.); perh. for Νέμειος (from Νεμέα). On νέμεσις s. v. -- D. Deverbatives: νεμέθω, - ομαι `pasture' (Λ 635, Nic.); νωμάω, - ῆσαι also with ἐπι-, ἀμφι-, προσ-, `distribute, maintain, observe' (Il., Hdt.; Schwyzer 719, Risch Gnomon 24, 82) with νώμ-ησις (Pl. Cra. 41 1d), - ήτωρ `distributor, maintainer etc.' (Man., Nonn.).Etymology: The whole Greek system including ablauting νομή, νόμος, νομός is built on the present νέμω. The full grade νεμέ-τωρ, νέμε-σις, νέμη-σις a.o. follow wellknown patterns ( γενέ-τωρ γένε-σις u.a.; but these are disyllabic roots); an agreeing zero grade fails. There never existed a "disyllabic root" e.g. Fraenkel Nom. ag. 2, 11). -- The widespread meanings of νέμω plus derivations provide a problem, which has hardly been definitely solved; Benveniste Noms d'agent 79 rightly stresses the idea of lawfull, regular, which characterizes the verb νέμω ("partager légalement, faire une attribution régulière"). Further lit.: E. Laroche Histoire de la racine nem- en grec ancien (Paris 1949; Études et Comm.VI); on νόμος esp. Stier Phil. 83, 224ff., Pohlenz Phil. 97, 135ff., Porzig Satzinhalte 260, Bolelli Stud. itfilcl. N.S.24, 110f.; on νομή, - ός Wilhelm Glotta 24, 133ff. (ἐν χειρῶν νομῳ̃, - αῖς). -- Of non-Greek words, that are interesting for the etymology, the Germanic verb for `take' agrees best to νέμω, Goth. niman etc.; further Latv. ńęmu, ńem̂t `take' (with secondary palatalisation of the anlaut). One might mention several nouns, which tell nothing for Greek: Av. nǝmah- n. `loan', Lat. numerus `number etc.', OIr. nem f. `gift' (cf. Gift: geben; also δόσις), Lith. nùoma f. `rent' (vowel as in νω-μάω). -- The with νέμω also formally identical verb Skt. námati `bow, bend' can only be combined with uncontrollable hypotheses. After Laroche (s. above) p. 263 νέμω would prop be. `faire le geste de se pencher en tendant la main'. -- Lit. and further details in WP. 2, 330f., Pok. 763 f., W.-Hofmann s. numerus and nummus (from νόμιμος?), also emō, Fraenkel Wb. s. núoma(s), and nãmas, Mayrhofer s. námati. Cf. also νέμος.Page in Frisk: 2, 302Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > νέμω
-
5 νέμω
νέμω (νέμεις, -ει: νέμων; νέμειν: impf. νέμε: aor. νεῖμ（ε) coni.: med. νέμομαι, -εαι, -ονται: - όμενος.)aI act., watch (over), keepὦ Κρόνιε παῖ Ῥέας, ἕδος Ὀλύμπου νέμων O. 2.12
τοῖς γὰρ (sc. παισὶ Λήδας)ἐπέτραπεν θαητὸν ἀγῶνα νέμειν O. 3.36
νέμει γὰρ Ἀτρέκεια πόλιν Λοκρῶν Ζεφυρίων O. 10.13
Ζεῦ πάτερ, τόνδε λαὸν ἀβλαβῆ νέμων O. 13.27
εἰ δέ τις ἔνδον νέμει πλοῦτον κρυφαῖον hoards I. 1.67 abs.ὃς Συρακόσσαισι νέμει βασιλεύς P. 3.70
II med., cultivate, inhabit “ἀγρούς τε πάντας, τοὺς ἀπούρας ἁμετέρων τοκέων νέμεαι” P. 4.150 met.ἐξαίρετον Χαρίτων νέμομαι κᾶπον O. 9.27
κραγέται δὲ κολοιοὶ ταπεινὰ νέμονται N. 3.82
abs. dwell,τίς ἄκρον ἑλὼν ἡσυχᾷ τε νεμόμενος αἰνὰν ὕβριν ἀπέφυγεν P. 11.55
τῶν μὲν ὑπὸ στάθμᾳ νέμονται (sc. οἱ Αἰγινῆται) I. 9.4b direct, place (sc. parts of the body) ( Ἀλκιμίδας)ἴχνεσιν ἐν Πραξιδάμαντος ἑὸν πόδα νέμων N. 6.15
( χεῖρα）· τὰν Νικόμαχος κατὰ καιρὸν νεῖμ' ἁπάσαις ἁνίαις (Hermann: νωμᾶ πάσαις codd. contra metr.: with which N. gave full rein) I. 2.22cI hand out, dispense of gods ὃ (sc. Ἀπόλλων)καὶ βαρειᾶν νόσων ἀκέσματ' ἄνδρεσσι καὶ γυναιξὶ νέμει P. 5.64
Ζεὺς τά τε καὶ τὰ νέμει, Ζεὺς ὁ πάντων κύριος (καὶ τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ φαῦλα Σ.) I. 5.52 met.ὁ Βάττου δ' ἕπεται παλαιὸς ὄλβος ἔμπαν τὰ καὶ τὰ νέμων P. 5.55
II med. spend, pass (time)ἄδακρυν νέμονται αἰῶνα O. 2.66
ἁμέραν τὰν μὲν παρὰ πατρὶ φίλῳ Δὶ νέμονται, τὰν δ' ὑπὸ κεύθεσι γαίας (sc. Διόσκουροι) N. 10.56d fragg. νεμε Λατο[ Πα. 7C. d. 4. ]χαν νέμειν[ Πα. 13b. 21 νέ]μομαι παρα[ (supp. Lobel: ] εομαι in marg. pap., i. e. v. l. νέομαι?) fr. 215b. 9. ] ἀρετάν τε νέμεις[ ?fr. 333d. 25. dub. ν[έμ]ειν (supp. Snell) Pae. 6.176 -
6 δια-νέμω
δια-νέμω (s. νέμω), 1) vertheilen, Plat. u. Folgde, bes. τινί τι, z. B. τὰ δίκαια καὶ ὅσια ὀρϑῶς πᾶσι Polit. 301; auch ἐπὶ τὰ ἑαυτῶν ἕκαστα ἐκμαγεῖα, auf, Theaet. 194 d; Min. 321 c; τριχῇ τὸ στράτευμα Gorg. 464 c; ἡ χώρα κατὰ δώδεκα μέρη διανενέμηται Legg. VI, 758 e; εἴς τι, Tim. 55 d; auch γῆ δὲ καὶ οἰκήσεις ὡσαύτως τὰ αὐτὰ μέρη διανεμηϑήτων, sollen in eben so viel Theile getheilt werden, Legg. V, 737 e; vgl. Tim. 35 b. – 2) verwalten, ἄστυ, ναόν, Pind. P. 4, 261. 8, 65. – Med., unter sich vertheilen, sich in etwas theilen, Her. 8, 128; Plat. Gorg. 523 a u. Folgde, z. B. Plut. Them. 4; aber διανειμάμενοι δίχ' ἑαυτούς, sie theilten sich in zwei Theile, Plat. com. bei Schol. Blat. p. 314.
-
7 κατανέμω
κατα-νέμω, (1) verteilen, austeilen; τὴν νῆσον δέκα μέρη κατανείμας, in zehn Teile verteilend; auch med., κατενείμαντο γῆν πᾶσαν, sie verteilten unter sich; zurechnen, zuschreiben. (2) abweiden -
8 κατανεμω
(aor.: med. κατενειμάμην - pass. κατενεμήθην)1) разделять, расчленять, разбивать(τοὺς δήμους εἰς τὰς δέκα φυλάς Her.; τέν νῆσον δέκα μέρη Plat.; τὸ στράτευμα δώδεκα μέρη Xen.; τὸ πλῆθος ἐν συσσιτίοις Arst.)
; med. разделять между собой(γῆν πᾶσαν Plat.)
2) выделять, причислять, назначать(τινὰ εἰς τέν προσήκουσαν τάξιν Aeschin.)
κ. θέαν τινί Dem. — отводить кому-л. место на зрелище3) распределять под выпас, раздавать для пастьбы(τέν χώρην Αἰγυπτίοισι Her.; ἱερὰν χώραν βοσκήμασι Dem.)
; захватывать под пастбища, стравливать скоту(τέν χώραν τινός Isocr.)
4) med. ( о скоте) объедать, стравливать(χώραν Babr.)
5) med.-pass. перен. (о болезнях) пожирать, распространяться(νόσος κατανεμηθεῖσα τοῦ σώματος или τὸ σῶμα Plut.)
-
9 προςκατανέμω
-
10 συγκατανέμω
συγ-κατα-νέμω, mit zuteilen; mit einem teilen, gemeinschaftlich besitzen -
11 νόμος
νόμος, ου, ὁ (νέμω; [Zenodotus reads ν. in Od. 1, 3] Hes.+; loanw. in rabb.—On the history of the word MPohlenz, Nomos: Philol 97, ’48, 135–42; GShipp, Nomos ‘Law’ ’78; MOstwald, Nomos and the Beginnings of Athenian Democracy ’69). The primary mng. relates to that which is conceived as standard or generally recognized rules of civilized conduct esp. as sanctioned by tradition (Pind., Fgm. 152, 1=169 Schr. νόμος ὁ πάντων βασιλεύς; cp. SEG XVII, 755, 16: Domitian is concerned about oppressive practices hardening into ‘custom’; MGigante, ΝΟΜΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ [Richerche filologiche 1] ’56). The synonym ἔθος (cp. συνήθεια) denotes that which is habitual or customary, especially in reference to personal behavior. In addition to rules that take hold through tradition, the state or other legislating body may enact ordinances that are recognized by all concerned and in turn become legal tradition. A special semantic problem for modern readers encountering the term ν. is the general tendency to confine the usage of the term ‘law’ to codified statutes. Such limitation has led to much fruitless debate in the history of NT interpretation.—HRemus, Sciences Religieuses/Studies in Religion 13, ’84, 5–18; ASegal, Torah and Nomos in Recent Scholarly Discussion, ibid., 19–27.① a procedure or practice that has taken hold, a custom, rule, principle, norm (Alcman [VII B.C.], Fgm. 93 D2 of the tune that the bird sings; Ocellus [II B.C.] c. 49 Harder [1926] τῆς φύσεως νόμος; Appian, Basil. 1 §2 πολέμου ν., Bell. Civ. 5, 44 §186 ἐκ τοῦδε τοῦ σοῦ νόμου=under this rule of yours that governs action; Polyaenus 5, 5, 3 ν. πόμπης; 7, 11, 6 ν. φιλίας; Sextus 123 τοῦ βίου νόμος; Just., A II, 2, 4 παρὰ τὸν τῆς φύσεως ν.; Ath. 3, 1 νόμῳ φύσεως; 13, 1 θυσιῶν νόμῳ)ⓐ gener. κατὰ νόμον ἐντολῆς σαρκίνης in accordance w. the rule of an external commandment Hb 7:16. εὑρίσκω τὸν νόμον I observe an established procedure or principle or system Ro 7:21 (ν. as ‘principle’, i.e. an unwritten rightness of things Soph., Ant. 908). According to Bauer, Paul uses the expression νόμος (which dominates this context) in cases in which he prob. would have preferred another word. But it is also prob. that Paul purposely engages in wordplay to heighten the predicament of those who do not rely on the gospel of liberation from legal constraint: the Apostle speaks of a principle that obligates one to observe a code of conduct that any sensible pers. would recognize as sound and valid ὁ νόμος τ. νοός μου vs. 23b (s. νοῦς 1a). Engaged in a bitter struggle w. this νόμος there is a ἕτερος νόμος which, in contrast to the νοῦς, dwells ἐν τοῖς μέλεσίν μου in my (physical) members vs. 23a, and hence is a νόμος τῆς ἁμαρτίας vs. 23c and 25b or a νόμος τ. ἁμαρτίας καὶ τ. θανάτου 8:2b. This sense prepares the way for the specific perspectiveⓑ of life under the lordship of Jesus Christ as a ‘new law’ or ‘system’ of conduct that constitutes an unwritten tradition ὁ καινὸς ν. τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ 2:6; in brief ν. Ἰησοῦ Χριστοῦ IMg 2 (cp. Just., D. 11, 4; 43, 1; Mel., P. 7, 46). Beginnings of this terminology as early as Paul: ὁ ν. τοῦ Χριστοῦ =the standard set by Christ Gal 6:2 (as vs. 3 intimates, Christ permitted himself to be reduced to nothing, thereby setting the standard for not thinking oneself to be someth.). The gospel is a νόμος πίστεως a law or system requiring faith Ro 3:27b (FGerhard, TZ 10, ’54, 401–17) or ὁ ν. τοῦ πνεύματος τῆς ζωῆς ἐν Χρ. Ἰ. the law of the spirit (=the spirit-code) of life in Chr. J. 8:2a. In the same sense Js speaks of a ν. βασιλικός (s. βασιλικός) 2:8 or ν. ἐλευθερίας vs. 12 (λόγος ἐλ. P74), ν. τέλειος ὁ τῆς ἐλευθερίας 1:25 (association w. 1QS 10:6, 8, 11 made by EStauffer, TLZ 77, ’52, 527–32, is rejected by SNötscher, Biblica 34, ’53, 193f. On the theme of spontaneous moral achievement cp. Pind., Fgm. 152 [169 Schr.] 1f νόμος ὁ πάντων βασιλεὺς | θνατῶν τε καὶ ἀθανάτων | ἄγει δικαιῶν τὸ βιαιότατον| ὑπερτάτᾳ χειρί=custom is lord of all, of mortals and immortals both, and with strong hand directs the utmost power of the just. Plut., Mor. 780c interprets Pindar’s use of νόμος: ‘not written externally in books or on some wooden tablets, but as lively reason functioning within him’ ἔμψυχος ὢν ἐν αὐτῷ λόγῳ; Aristot., EN 4, 8, 10 οἷον ν. ὢν ἑαυτῷ; Diod S 1, 94, 1 ν. ἔγγραπτος; cp. also Ovid, Met. 1, 90 sponte sua sine lege fidem rectumque colebat; Mayor, comm. ‘Notes’ 73.—RHirzel, ΑΓΡΑΦΟΣ ΝΟΜΟΣ 1903.). Some would put ὁ νόμος Js 2:9 here (s. LAllevi, Scuola Cattol. 67, ’39, 529–42), but s. 2b below.—Hermas too, who in part interprets Israel’s legal tradition as referring to Christians, sees the gospel, exhibited in Christ’s life and words, as the ultimate expression of God’s will or ‘law’. He says of Christ δοὺς αὐτοῖς (i.e. the believers) τὸν ν., ὅν ἔλαβε παρὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Hs 5, 6, 3, cp. Hs 8, 3, 3. Or he sees in the υἱὸς θεοῦ κηρυχθεὶς εἰς τὰ πέρατα τῆς γῆς, i.e. the preaching about the Son of God to the ends of the earth, the νόμος θεοῦ ὁ δοθεὶς εἰς ὅλον. τ. κόσμον 8, 3, 2. Similarly to be understood are τηρεῖν τὸν ν. 8, 3, 4. ὑπὲρ τοῦ ν. παθεῖν 8, 3, 6. ὑπὲρ τοῦ ν. θλίβεσθαι 8, 3, 7. ἀρνησάμενοι τὸν νόμον ibid. βλασφημεῖν τὸν ν. 8, 6, 2.② constitutional or statutory legal system, lawⓐ gener.: by what kind of law? Ro 3:27. ν. τῆς πόλεως the law of the city enforced by the ruler of the city (ν. ἐν ταῖς πόλεσι γραπτός Orig., C. Cels. 5, 37, 2); the penalty for breaking it is banishment Hs 1:5f. τοῖς ν. χρῆσθαι observe the laws 1:3; πείθεσθαι τοῖς ὡρισμένοις ν. obey the established laws Dg 5:10; νικᾶν τοὺς ν. ibid. (νικάω 3). Ro 7:1f, as well as the gnomic saying Ro 4:15b and 5:13b, have been thought by some (e.g. BWeiss, Jülicher) to refer to Roman law, but more likely the Mosaic law is meant (s. 3 below).ⓑ specifically: of the law that Moses received from God and is the standard according to which membership in the people of Israel is determined (Diod S 1, 94, 1; 2: the lawgiver Mneves receives the law from Hermes, Minos from Zeus, Lycurgus from Apollo, Zarathustra from the ἀγαθὸς δαίμων, Zalmoxis from Hestia; παρὰ δὲ τοῖς Ἰουδαίοις, Μωϋσῆς receives the law from the Ἰαὼ ἐπικαλούμενος θεός) ὁ ν. Μωϋσέως Lk 2:22; J 7:23; Ac 15:5. ν. Μωϋσέως Ac 13:38; Hb 10:28. Also ὁ ν. κυρίου Lk 2:23f, 39; GJs 14:1. ὁ ν. τοῦ θεοῦ (Theoph. Ant. 2, 14 [p. 136, 4]) Mt 15:6 v.l.; Ro 8:7 (cp. Tat. 7, 2; 32, 1; Ath. 3:2). ὁ ν. ἡμῶν, ὑμῶν, αὐτῶν etc. J 18:31; 19:7b v.l.; Ac 25:8. κατὰ τὸν ἡμέτερον ν. 24:6 v.l. (cp. Jos., Ant. 7, 131). ὁ πατρῷος ν. 22:3. τὸν ν. τῶν ἐντολῶν Eph 2:15. Since the context of Ac 23:29 ἐγκαλούμενον περὶ ζητημάτων τοῦ νόμου αὐτῶν points to the intimate connection between belief, cult, and communal solidarity in Judean tradition, the term νόμος is best rendered with an hendiadys: (charged in matters) relating to their belief and custom; cp. ν. ὁ καθʼ ὑμᾶς 18:15. Ro 9:31 (CRhyne, Νόμος Δικαιοσύνης and the meaning of Ro 10:4: CBQ 47, ’85, 486–99).—Abs., without further qualification ὁ ν. Mt 22:36; 23:23; Lk 2:27; J 1:17; Ac 6:13; 7:53; 21:20, 28; Ro 2:15 (τὸ ἔργον τοῦ νόμου the work of the law [=the moral product that the Mosaic code requires] is written in the heart; difft. Diod S 1, 94, 1 ν. ἔγγραπτος, s. 1b, above), 18, 20, 23b, 26; 4:15a, 16; 7:1b, 4–7, 12, 14, 16; 8:3f; 1 Cor 15:56; Gal 3:12f, 17, 19, 21a, 24; 5:3, 14; 1 Ti 1:8 (GRudberg, ConNeot 7, ’42, 15); Hb 7:19 (s. Windisch, Hdb. exc. ad loc.), 28a; 10:1; cp. Js 2:9 (s. 1b above); μετὰ τὸν ν. Hb 7:28b; οἱ ἐν τῷ ν. Ro 3:19; κατὰ τὸν ν. according to the (Mosaic) law (Jos., Ant. 14, 173; 15, 51 al.; Just., D. 10, 1) J 19:7b; Ac 22:12; 23:3; Hb 7:5; 9:22. παρὰ τ. νόμον contrary to the law (Jos., Ant. 17, 151, C. Ap. 2, 219; Ath. 1, 3 παρὰ πάντα ν.) Ac 18:13.—νόμος without the art. in the same sense (on the attempt, beginning w. Origen, In Ep. ad Ro 3:7 ed. Lomm. VI 201, to establish a difference in mng. betw. Paul’s use of ὁ νόμος and νόμος s. B-D-F §258, 2; Rob. 796; Mlt-Turner 177; Grafe [s. 3b below] 7–11) Ro 2:13ab, 17, 23a, * 25a; 3:31ab; 5:13, 20; 7:1a (s. above); Gal 2:19b; 5:23 (JRobb, ET 56, ’45, 279f compares κατὰ δὲ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόμος Aristot., Pol. 1284a). δικαίῳ νόμος οὐ κεῖται, ἀνόμοις δὲ … 1 Ti 1:9. Cp. ἑαυτοῖς εἰσιν νόμος Ro 2:14 (in Pla., Pol. and in Stoic thought the wise person needed no commandment [Stoic. III 519], the bad one did; MPohlenz, Stoa ’48/49 I 133; II 75). Used w. prepositions: ἐκ ν. Ro 4:14; Gal 3:18, 21c (v.l. ἐν ν.); Phil 3:9 (ἐκ νόμου can also mean corresponding to or in conformity with the law: PRev 15, 11 ἐκ τῶν νόμων); cp. ἐκ τοῦ νόμου Ro 10:5. διὰ νόμου Ro 2:12b; 3:20b; 4:13; 7:7b; Gal 2:19a, 21; ἐν ν. (ἐν τῷ ν. Iren. 3, 11, 8 [Harv. II 49, 9]) Ro 2:12a, 23; Gal 3:11, 21c v.l.; 5:4; Phil 3:6. κατὰ νόμον 3:5; Hb 8:4; 10:8 (make an offering κατὰ νόμον as Arrian, Anab. 2, 26, 4; 5, 8, 2); χωρὶς ν. Ro 3:21a; 7:8f; ἄχρι ν. 5:13a. ὑπὸ νόμον 6:14f; 1 Cor 9:20; Gal 3:23; 4:4f, 21a; 5:18 (cp. Just., D. 45, 3 οἱ ὑπὸ τὸν ν.).—Dependent on an anarthrous noun παραβάτης νόμου a law-breaker Ro 2:25b ( 27b w. art.); Js 2:11. ποιητὴς ν. one who keeps the law 4:11d (w. art. Ro 2:13b). τέλος ν. the end of the law Ro 10:4 (RBultmann and HSchlier, Christus des Ges. Ende ’40). πλήρωμα ν. fulfilment of the law 13:10. ν. μετάθεσις a change in the law Hb 7:12. ἔργα ν. Ro 3:20a, 28; 9:32 v.l.; Gal 2:16; 3:2, 5, 10a.—(ὁ) ν. (τοῦ) θεοῦ Ro 7:22, 25a; 8:7 because it was given by God and accords w. his will. Lasting Mt 5:18; Lk 16:17 (cp. Bar 4:1; PsSol 10:4; Philo, Mos. 2, 14; Jos., C. Ap. 2, 277).—Used w. verbs, w. or without the art.: ν. ἔχειν J 19:7a; Ro 2:14 (ApcSed 14:5). πληροῦν ν. fulfill the law Ro 13:8; pass. Gal 5:14 (Mel., P. 42, 291). πληροῦν τὸ δικαίωμα τοῦ ν. fulfill the requirement of the law Ro 8:4. φυλάσσειν τὸν ν. observe the law Ac 21:24; Gal 6:13. τὰ δικαιώματα τοῦ ν. φυλάσσειν observe the precepts of the law Ro 2:26; διώκειν ν. δικαιοσύνης 9:31a; πράσσειν ν. 2:25a. ποιεῖν τὸν ν. J 7:19b; Gal 5:3; Ro 2:14b, s. below; τὸν ν. τηρεῖν Js 2:10. τὸν ν. τελεῖν Ro 2:27. φθάνειν εἰς ν. 9:31b. κατὰ ν. Ἰουδαϊσμὸν ζῆν IMg 8:1 v.l. is prob. a textual error (Pearson, Lghtf., Funk, Bihlmeyer, Hilgenfeld; Zahn, Ign. v. Ant. 1873 p. 354, 1 [difft. in Zahn’s edition] all omit νόμον as a gloss and are supported by the Latin versions; s. Hdb. ad loc.). τὰ τοῦ ν. ποιεῖν carry out the requirements of the law Ro 2:14b (ApcSed 14:5; FFlückiger, TZ 8, ’52, 17–42). καταλαλεῖν νόμου, κρίνειν ν. Js 4:11abc. ἐδόθη ν. Gal 3:21a.—Pl. διδοὺς νόμους μου εἰς τὴν διάνοιαν αὐτῶν Hb 8:10; cp. 10:16 (both Jer 38:33).—Of an individual stipulation of the law ὁ νόμος τοῦ ἀνδρός the law insofar as it concerns the husband (Aristot., Fgm. 184 R. νόμοι ἀνδρὸς καὶ γαμετῆς.—SIG 1198, 14 κατὰ τὸν νόμον τῶν ἐρανιστῶν; Num 9:12 ὁ ν. τοῦ πάσχα; Philo, Sobr. 49 ὁ ν. τῆς λέπρας) Ro 7:2b; cp. 7:3 and δέδεται νόμῳ vs. 2a (on the imagery Straub 94f); 1 Cor 7:39 v.l.—The law is personified, as it were (Demosth. 43, 59; Aeschin. 1, 18; Herm. Wr. 12, 4 [the law of punishment]; IMagnMai 92a, 11 ὁ ν. συντάσσει; b, 16 ὁ ν. ἀγορεύει; Jos., Ant. 3, 274) J 7:51; Ro 3:19.③ a collection of holy writings precious to God’s people, sacred ordinanceⓐ in the strict sense the law=the Pentateuch, the work of Moses the lawgiver (Diod S 40, 3, 6 προσγέγραπται τοῖς νόμοις ἐπὶ τελευτῆς ὅτι Μωσῆς ἀκούσας τοῦ θεοῦ τάδε λέγει τ. Ἰουδαίοις=at the end of the laws this is appended: this is what Moses heard from God and is telling to the Jews. ὁ διὰ τοῦ ν. μεταξὺ καθαρῶν καὶ ἀκαθάρτων διαστείλας θεός Iren. 3, 12, 7 [Harv. II 60, 3]; cp. Hippol., Ref. 7, 34, 1) τὸ βιβλίον τοῦ νόμου Gal 3:10b (cp. Dt 27:26). Also simply ὁ νόμος (Jos., Bell. 7, 162 ὁ ν. or 2, 229 ὁ ἱερὸς ν. of the holy book in a concrete sense) Mt 12:5 (Num 28:9f is meant); J 8:5; 1 Cor 9:8 (cp. Dt 25:4); 14:34 (cp. Gen 3:16); Gal 4:21b (the story of Abraham); Hb 9:19. ὁ ν. ὁ ὑμέτερος J 8:17 (cp. Jos., Bell. 5, 402; Tat. 40, 1 κατὰ τοὺς ἡμετέρους ν.). ἐν Μωϋσέως νόμῳ γέγραπται 1 Cor 9:9. καθὼς γέγραπται ἐν νόμῳ κυρίου Lk 2:23 (γέγραπται ἐν νόμῳ as Athen. 6, 27, 23c; IMagnMai 52, 35 [III B.C.]; Mel., P. 11, 71; cp. Just., D. 8, 4 τὰ ἐν τῷ ν. γεγραμμένα); cp. vs. 24. ἔγραψεν Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ J 1:45 (cp. Cercidas [III B.C.], Fgm. 1, 18f Diehl2 [=Coll. Alex. p. 204, 29=Knox p. 196] καὶ τοῦθʼ Ὅμηρος εἶπεν ἐν Ἰλιάδι).—The Sacred Scriptures (OT) referred to as a whole in the phrase ὁ ν. καὶ οἱ προφῆται (Orig., C. Cels. 2, 6, 4; cp. Hippol., Ref. 8, 19, 1) the law (הַתּוֹרָה) and the prophets (הַנְּבִיאִים) Mt 5:17; 7:12; 11:13; 22:40; Lk 16:16; Ac 13:15; 24:14; 28:23; Ro 3:21b; cp. Dg 11:6; J 1:45. τὰ γεγραμμένα ἐν τῷ ν. Μωϋσέως καὶ τοῖς προφήταις καὶ ψαλμοῖς Lk 24:44.ⓑ In a wider sense=Holy Scripture gener., on the principle that the most authoritative part gives its name to the whole (ὁ ν. ὁ τοῦ θεοῦ Theoph. Ant. 1, 11 [p. 82, 15]): J 10:34 (Ps 81:6); 12:34 (Ps 109:4; Is 9:6; Da 7:14); 15:25 (Ps 34:19; 68:5); 1 Cor 14:21 (Is 28:11f); Ro 3:19 (preceded by a cluster of quotations fr. Psalms and prophets).—Mt 5:18; Lk 10:26; 16:17; J 7:49.—JHänel, Der Schriftbegriff Jesu 1919; OMichel, Pls u. s. Bibel 1929; SWesterholm, Studies in Religion 15, ’86, 327–36.—JMeinhold, Jesus u. das AT 1896; MKähler, Jesus u. das AT2 1896; AKlöpper, Z. Stellung Jesu gegenüber d. Mos. Gesetz, Mt 5:17–48: ZWT 39, 1896, 1–23; EKlostermann, Jesu Stellung z. AT 1904; AvHarnack, Hat Jesus das atl. Gesetz abgeschafft?: Aus Wissenschaft u. Leben II 1911, 225–36, SBBerlAk 1912, 184–207; KBenz, D. Stellung Jesu zum atl. Gesetz 1914; MGoguel, RHPR 7, 1927, 160ff; BBacon, Jesus and the Law: JBL 47, 1928, 203–31; BBranscomb, Jes. and the Law of Moses 1930; WKümmel, Jes. u. d. jüd. Traditionsged.: ZNW 33, ’34, 105–30; JHempel, D. synopt. Jesus u. d. AT: ZAW 56, ’38, 1–34.—Lk-Ac: JJervell, HTR 64, ’71, 21–36.—EGrafe, D. paulin. Lehre vom Gesetz2 1893; HCremer, D. paulin. Rechtfertigungslehre 1896, 84ff; 363ff; FSieffert, D. Entwicklungslinie d. paul. Gesetzeslehre: BWeiss Festschr. 1897, 332–57; WSlaten, The Qualitative Use of νόμος in the Pauline Ep.: AJT 23, 1919, 213ff; HMosbech, Pls’ Laere om Loven: TT 4/3, 1922, 108–37; 177–221; EBurton, ICC, Gal 1921, 443–60; PFeine, Theol. des NT6 ’34, 208–15 (lit.); PBenoit, La Loi et la Croix d’après S. Paul (Ro 7:7–8:4): RB 47, ’38, 481–509; CMaurer, D. Gesetzeslehre des Pls ’41; PBläser, D. Gesetz b. Pls ’41; BReicke, JBL 70, ’51, 259–76; GBornkamm, Das Ende d. Gesetzes ’63; HRaisänen, Paul and the Law2 ’87; PRichardson/SWesterholm, et al., Law in Religious Communities in the Rom. Period, ’91 (Torah and Nomos); MNobile, La Torà al tempo di Paolo, alcune ri-flessioni: Atti del IV simposio di Tarso su S. Paolo Apostolo, ed. LPadovese ’96, 93–106 (lit. 93f, n. 1).—Dodd 25–41.—B. 1358; 1419; 1421. DELG s.v. νέμω Ic. Schmidt, Syn. I 333–47. M-M. EDNT. TW. Sv. -
12 ΜΈΡος
ΜΈΡος, τό, 1) Theil, Antheil, so Viel von einer Sache auf den Einzelnen kommt; Pind. P. 12, 11 u. öfter; ἤδη με γηραιὸν μέρος ἁλικίας ἀμφιπολεῖ, P. 4, 157; μεϑέξειν φίλτατον τάφου μέρος, Aesch. Ag. 493 (vgl. μετέχειν τὸ μέρος τῶν δεινῶν ὥςπερ τῶν ἀγαϑῶν μετέχουσιν, Lys. 31, 5; κάλλους γὰρ πλεῖστον μέρος μετέσχεν, Isocr. 10, 54); εἰς ἡμέρας μέρος βραχὺ δός μοι σεαυτόν, Soph. Phil. 83; εἰ δείματός γ' ἔχει μέρος, wer dieser Furcht theilhaftig, O. R. 294; ἔχετον κοινοῦ ϑανάτου μέρος ἄμφω, Ant. 147; ἕως φροντίδος λάβῃ μέρος, Tr. 148; τὸ ἐμὸν οἴχεται βίου τὸ πλέον μέρος ἐν στοναχῇσι, Eur. Or. 203; παγκληρίας μέρος κατασχεῖν, Suppl. 15; μέτεστιν ὑμῖν τῶν πεπραγμένων μέρος, I. T. 1299; μέχρι τρίτου μέρους ὥρας, Plat. Legg. VI, 784 a, öfter, wie bei den Folgdn, der Theil im Ggstz des Ganzen, τοῦ ναυτικοῦ μέγα μέρος, u. ä. Thuc. τοῦ ποταμοῠ κρατοῦντες καὶ τῆς Μέμφιδος τῶν δύο μερῶν, πρὸς τὸ τρίτον μέρος ἐπολέμουν, 1, 104, da sie zwei Drittel von Memphis in ihrer Gewalt hatten; (u. so sind immer τὰ πέντε μέρη fünf Sechstel, τὰ ὀκτὼ μέρη acht Neuntel u. s. w.); μέρος τι, zum Theil, 4, 30; κατά τι μέρος, Plat. Legg. VI, 757 d; κατὰ τὸ πολὺ μέρος, größtentheils, Tim. 86 d. – 2) die Theilnahme an Etwas, Gemeinschaft mit Anderen; μέρος ἑκατέρῳ νέμω, jedem seine Rolle anweisen, Her. 2, 173; τὰ δ' ἄλλα πράξω κοὐ καμεῖ τοὐμὸν μέρος, Soph. Tr. 1215, d. h. ich für meinen Theil werde nicht ermüden; dah. die Reihe, die jeden trifft, ἐπεί τε αὐτῆς μέρος ἐγίνετο τῆς ἀπίξιος παρὰ τὸν Μάγον, da sie die Reihe traf, Her. 3, 69; κατὰ μέρος, der Reihe nach, abwechselnd, H. h. Merc. 53; πάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέρος, so Viel auf dich kommt, so Viel an dir liegt, Soph. O. R. 1509 u. öfter; – τὸ σὸν μέρος, Soph. Ant. 1049; Eur. Rhes. 405; τοὐμὸν μέρος, Heracl. 678; τὸ αὑτοῦ μέρος, Plat. Phaedr. 256 a; τὸ σὸν μέρος, ὅ τι ἂν τύχωσι, τοῦτο πράξουσι, Crit. 45 d; auch κατὰ τὸ σὸν μέρος, u. μέρος ὅσον ἐπὶ σοὶ γέγονε, Ep. VII, 328 e; ἤδη ὑμέτερον μέρος συμβουλεύειν, es ist eure Rolle, Sache, Lach. 180 a; ἐγὼ ἐρῶ ἐν τῷ σῷ μέρει – σὺ δ' ἐν τῷ ἐμῷ, »an deiner, meiner Stelle«, Conv. 185 d; ἐν μέρει, der Reihe nach, Einer nach dem Andern, κλῦϑί νυν, ὦ πάτερ, ἐν μέρει, πολυδάκρυτα πένϑη, Aesch. Ch. 329; ἀντάκουσον ἐν μέρει, Eum. 189; ἔπος δ' ἀμείβου πρὸς ἔπος ἐν μέρει τιϑείς, 556; ἀκούσας σοῠ τε τῆςδέ τ' ἐν μέρει, Eur. Hec. 1130; in Prosa, κατὰ ἔϑνεα κεκοσμημένοι ἐν μέρει ἐμάχοντο, Her. 7, 212, vgl. 1, 26; λέγοντάς τε καὶ ἀκούοντας ἐν μέρει, Plat. Prot. 347 d; ἐν τῷ μέρει ἐρωτῶν τε καὶ ἐρωτώμενος, Gorg. 462 e; auch bei Folgdn; oft mit ἕκαστος verbunden, ἕκαστον ἐν μέρει λόγον περὶ Ἔρωτος εἰπεῖν, jeder, an den die Reihe komme, Alle der Reihe nach sollten sprechen, Plat. Conv. 214 b; Xen. πολλὰ κινδυνεύσαντα καὶ ἐν τῷ μέρει καὶ παρὰ τὸ μέρος, wenn die Reihe an ihn kam, so Viel auf seinen Antheil kam, u. außer der Reihe, außer dem, wozu er verpflichtet war, An. 7, 6, 36; vgl. Arr. An. 3, 26, 8; ἐν μέρει καὶ αὐτός, ich meinerseits wieder, Luc. Nigr. 3. – 3) Anders sind die Verbindungen, wo ἐν μέρει eigtl. »in der Klasse, Abtheilung« bedeutet u. im Deutschen oft durch »als«, »für« zu übersetzen ist, οὐκ ἀποδεχόμενοι ὡς ἐν οὐσίας μέρει, Plat. Theaet. 155 e; εἰ ἐν ἀρετῆς καὶ σοφίας τίϑης μέρει τὴν ἀδικίαν, wenn du die Ungerechtigkeit zu der Tugend u. Weisheit rechnest, sie als Tugend ansiehst oder gelten läßt, Rep. I, 348 e; ὡς ἐν παιδιᾶς γε μέρει, IV, 424 d; ἐν σκώμματος μέρει παραφέρει ἑαυτόν, Aesch. 1, 125, zum Spott; ἐν προςϑήκης μέρει, Dem. 2, 14, wie ein Anhang, verachtet; ἐν οὐδενὸς εἶναι μέρει, für Nichts gelten, ib. 18; εἰς εὐεργεσίας μέρος καταϑέσϑαι, 23, 17, als Wohlthat anrechnen; οὐ δίκαιόν ἐστιν ἐν τεκμηρίου μέρει ποιεῖσϑαι τἀδίκημα, 44, 50; ἀγγέλου μέρος, das Botenamt, Aesch. Ag. 282; Thuc. 2, 37 sagt von der Demokratie, daß in ihr, ὡς ἕκαστος ἔν τῳ εὐδοκιμεῖ, οὐκ ἀπὸ μέρους (nicht weil er von einer bestimmten, bevorrechteten Klasse ist) τὸ πλεῖον ἐς τὰ κοινὰ ἢ ἀπ' ἀρετῆς προτιμᾶται. – Κατὰ μέρος, einzeln, Plat. Theaet. 157 b Soph. 246 c, wie κατὰ μέρη οὖν ἄκουε Theaet. 182 b.
-
13 νόμος
A that which is in habitual practice, use or possession, not in Hom. (cf. J.Ap.2.15), though read by Zenod. in Od.1.3.I usage, custom,[Μοῦσαι] μέλπονται πάντων τε νόμους καὶ ἤθεα κεδνά Hes.Th.66
;ν. ἀρχαῖος ἄριστος Id.Fr. 221
; ἔνθα ν. (sc. ἐστί) c. inf., where it is the custom.., Alc.Supp.25.5; ν. πάντων βασιλεύς custom is lord of all, Pi.Fr.169.1;ν. δεσπότης Hdt.7.104
, Pl. Lg. 715d;ν. τύραννος τῶν ἀνθρώπων Id.Prt. 337d
;ἴησις ὀθονίοισι κατὰ τὸν ν. τὸν ἀρθριτικόν Hp.Art.18
;ὡς νόμος Id.Mochl.37
: hence, law, ordinance,τόνδε.. ν. διέταξε Κρονίων.. θηρσὶ.. ἐσθέμεν ἀλλήλους Hes. Op. 276
;τρέφονται πάντες οἱ ἀνθρώπειοι ν. ὑπὸ τοῦ θείου Heraclit. 114
;ἄφθογγον εἶναι τὸν παλαμναῖον ν. [ἐστί] A.Eu. 448
;ν. κάλλιστον ἐξευρόντα, πειθαρχεῖν πατρί S.Tr. 1177
; ν. κοινός, = ὀρθὸς λόγος, Zeno Stoic.1.43: pl.,ἔργων.. ὧν νόμοι πρόκεινται ὑψίποδες S.OT 865
(lyr.);νεοχμοῖς ν. Ζεὺς κρατύνει A.Pr. 150
(lyr.).b in VT, of the law of God, , al., cf. Is.2.3; νόμον ὃν ἐνετείλατο ὑμῖν Μωϋσῆς ib.De.33.4; so in NT,ὁ ν. Μωϋσέως Ev.Luc.2.22
, etc.; but alsoὁ ν. τοῦ Χριστοῦ Ep.Gal.6.2
; ὁ ν. τοῦ Πνεύματος τῆς ζωῆς, opp. ὁ ν. τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου, Ep.Rom.8.2;ν. τέλειος ὁ τῆς ἐλευθερίας Ep.Jac.1.25
.c with Preps., κατὰ νόμον according to custom or law, Hes.Th. 417, Hdt.1.61, etc.;κὰν νόμον Pi.O.8.78
; οἱ κατὰ ν. ὄντες θεοί the established deities, Pl.Lg. 904a;κατὰ νόμους A.Supp. 241
; παρὰ νόμον contrary to.., Id.Eu. 171 (lyr.);παρὰ τοὺς τῆς φύσεως ν. Pl.Ti. 83e
;ἐν Πανελλάνων νόμῳ Pi.I.2.38
; ἐν Ἀδραστείῳ νόμῳ by the law of Adrastus, i.e. at the Nemean games, Id.N.10.28: esp. in dat. νόμῳ by custom, conventionally, opp. φύσει, Hdt. 4.39, Philol.9, Arist.EN 1094b16, etc.; ν. γλυκύ, ν. πικρόν, Democr.9;εἰ μή τις λέγοι ν. ὁρᾶν καὶ τὰς λεγομένας ποιότητας μὴ ἐν τοῖς ὑποκειμένοις εἶναι Plot.4.4.29
; ὅσον νόμου χάριν just for form's sake, Diph.43.14, Arist.Metaph. 1076a27.d statute, ordinance made by authority,[Σόλων] νόμους ἔθηκεν ἄλλους, τοῖς δὲ Δράκοντος θεσμοῖς ἐπαύσαντο χρώμενοι πλὴν τῶν φονικῶν Id.Ath.7.1
(butτὸν Δράκοντος ν. τὸν περὶ τοῦ φόνου IG12.115.5
), etc.; νόμον τιθέναι, τίθεσθαι, v. τίθημι; βασιλικὸς ν. OGI483.1 (Pergam., ii A.D.), Ep.Jac.2.8: freq. of general laws, opp. ψηφίσματα (special decrees), Pl.Tht. 173d, etc.;ὅταν τὰ ψηφίσματα κύρια ᾖ ἀλλὰ μὴ ὁ ν. Arist.Pol. 1292a7
: generally, law, ἄνευ ὀρέξεως νοῦς ὁ ν. ἐστίν ib. 1287a32; ἄγραφος ν. Lex ap. And.1.85, etc.; opp. γεγραμμένος, Arist.Rh. 1373b6; ν. ἴδιος, opp. κοινός, ib.4; ὁ ν. freq. as subject,οἱ ν. διδόασι τιμωρίας D.18.12
;ὧν ὁ ν. ἀγορεύει Inscr.Magn. 92b16
(ii B.C.); μὴ ὁ ν. κρίνει τὸν ἄνθρωπον ἐὰν μὴ ἀκούσῃ πρῶτον; Ev.Jo.7.51.e c. gen. rei,οὗτός τοι πεδίων πέλεται ν. Hes.Op. 388
;Ὑλλίδος στάθμας ἐν νόμοις Pi.P.1.62
;τὸν φαρμάκων δίδαξε μαλακόχειρα ν. Id.N.3.55
;ν. ἐμβολῆς καὶ διορθώσιος Hp.Mochl.38
; ὁ ν. τοῦ κριοῦ, τοῦ ἀνδρός, τῶν ἐρανιστῶν, LXXLe.6.31 (7.1), Ep.Rom.7.2, SIG 1198.14 (Arcesine, iii B.C.); ἐς χειρῶν νόμον ἀπικέσθαι to come to blows, into action, Hdt.9.48; ἐν χειρῶν νόμῳ ἀπόλλυσθαι, περιπεσεῖν, die in action, Id.8.89, Plb.1.57.8;μεταλλάξαι τὸν βίον ἐν χ. ν. Id.3.63.5
, cf. 3.116.9;Ἀσδρούβας.. ἐν χ. ν. κατέστρεψε τὸν βίον Id.11.2.1
;τοὺς μὲν ἐν χ. ν. διέφθειρε Id.1.82.2
; τοὺς ἐν χ. ν. τὰς πολιτείας καταλύοντας by 'direct action', Aeschin.1.5; but under martial law,Arist.
Pol. 1285a10;τῷ τοῦ πολέμου νόμῳ κτησάμενος Aeschin.2.33
.2 Νόμος personified, οἱ θεοὶ σθένουσι χὡ κείνων κρατῶν N. E.Hec. 800, cf. Orph.Fr. 105, 160.II melody, strain,οἶδα δ' ὀρνίχων νόμως πάντων Alcm.67
;ν. ἵππιος Pi.O. 1.101
;Ἀπόλλων ἁγεῖτο παντοίων ν. Id.N.5.25
;ν. πολεμικοί Th.5.69
;ἐπηλάλαξαν Ἀραὶ τὸν ὀξὺν ν. A.Th. 952
(lyr.);κρεκτοὶ ν. S.Fr. 463
, cf. AP9.584: metaph.,τοὺς Ἅιδου ν. S.Fr. 861
.2 esp. a type of early melody created by Terpander for the lyre as an accompaniment to Epic texts,ν. ὄρθιος Hdt.1.24
;ν. Βοιώτιος S.Fr. 966
;ν. κιθαρῳδικοί Ar.Ra. 1282
, cf. Pl.Lg. 700d, Arist.Po. 1447b26, Pr. 918b13, etc.; also for the flute,ν. αὐλῳδικός Plu.2.1132d
; without sung text, ν. αὐλητικός ib.1133d, cf. 138b, Poll.4.79; later, composition including both words and melody, e.g. Tim.Pers.III = νοῦμμος (q. v.), Epich.136, Sophr.162, Inscr.Délos407.21 (ii B.C.); ν. σηστέρτιοι, = Lat. nummi sestertii, Inscr.Prien.41.13 (ii B.C.).IV Archit., course of masonry, IG12(2).11.17 (Mytil.). -
14 μέρος
Grammatical information: n.Compounds: Rarely as 1. element, e.g. μερ-άρχης m. `distributing official' (Att. inscr.), `commander of a military division' (hell.), very often as 2. part, e.g. πολυ-μερής `consisting of many parts' (Ti. Locr., Arist.).Derivatives: (s. also on μερίζω below) μερίς, - ίδος f. `part, distribution, contribution, plot of ground, district, class' (Att., hell.; on the meaning as against μέρος Chantraine Form. 345) with μερίδ-ιον (Arr.); as 1. member a. o. in μεριδ-άρχης m. `governor of a district' (pap., LXX). -- From μέρος also: μερίτης m. `participant' (D., Plb.; Fraenkel Nom. ag. 2, 211, Redard 43) with μεριτικός `belonging to the με-ρίτης' (Lyd.), ( συμ-)μεριτεύω, - ομαι `distribute(among themselves)' (LXX, pap.), with μεριτεία `distribution of property' (pap.); μερικός `concerning the part, individual, special' (Aristipp. ap. D. L.) with - κεύω `consider as individual' (Steph. in Rh., Eust.); μερόεν μεριστικόν H.; μέρεια or - εία in ἐν τᾶι μερείᾱι (Tab. Heracl.; cf. Schwyzer 469). -- Denomin. (first from μέρος, but also from μερίς): μερίζω, Dor. - ίσδω, also mith prefix as ἐπι-, δια-, κατα-, `distribute', midd. `dictribute among one another, drive apart' (IA., Theoc., Bion) with ( ἐπι-, κατα-) μερισμός `dictribution' (Pl., Arist.), μέρισμα `part' (Orph.), κατα-, ἀνα-μέρισις `distribution' (Epicur.), ( συμ-)μεριστής `distributor' resp. `fellow-heir' (Ev. Luc., pap.), f. - ίστρια (sch.).Etymology: Verbal noun to μείρομαι `take one's share' (s. v.), perf. ἔμμορε `participate'; a supposition on νέμος (connected with νέμω `distribute') as example by Porzig Satzinhalte 264; the neutral σ-stems with ε-vowel were in general very productive (Schwyzer 512).Page in Frisk: 2,212Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > μέρος
-
15 ἀγορᾱ-νόμος
ἀγορᾱ-νόμος, ὁ (νέμω), Marktmeister, der die Aufsicht über die Waaren und den Handel auf dem Markte führt, VLL. οἱ τὰ κατὰ τὴν ἀγορὰν ὤνια διοικοῦντες ἄρχοντες; Ar. Ach. 723, τῆς ἀγορᾶς, 824. 968 Vesp. 1406; Plat. Legg. XI, 917 ae 913 d 920 c (wo sie mit ἀστυνόμοι u. ἀγρονόμοι verb. stehen); Xen. An. 5, 7, 1u. 14 ff. Conv. 2, 20; Dem. 24, 112. Aus Lys. 22, 16 geht hervor, daß sie über alle andere Waaren außer dem Getreide gesetzt waren, u. aus Theophr. bei Harpocr. p. 107, 20, daß sie auf Ordnung ( τῆς ἐν ἀγορᾷ εὐκοσμίας) sehen u. Täuschungen beim Handel verhüten sollten (τοῠ ἀψευδεῖν μὴ μόνον τοὺς κατὰ ἀγορὰν πιπράσκοντας, ἀλλὰ καὶ τοὺς ὠνουμένους); vgl. Dem. Lept. 9; einen weiteren Wirkungskreis giebt ihnen Plat. Legg. VI, 764 b VIII. 849 a. Andere Geschäfte haben die ἀγ. der Inder, Strab. XV, 707. Da dies zum Theil die Geschäfte der röm. Aedilen waren, wurden diese nach Dionys. H. A. R. 6, 90 ἀγορανόμοι genannt. So oft Plut.
-
16 μέρος
μέρος, τό, (1) Teil, Anteil, so viel von einer Sache auf den Einzelnen kommt; εἰ δείματός γ' ἔχει μέρος, wer dieser Furcht teilhaftig; der Teil im Ggstz des Ganzen; τοῦ ποταμοῠ κρατοῦντες καὶ τῆς Μέμφιδος τῶν δύο μερῶν, πρὸς τὸ τρίτον μέρος ἐπολέμουν, da sie zwei Drittel von Memphis in ihrer Gewalt hatten; (u. so sind immer τὰ πέντε μέρη fünf Sechstel, τὰ ὀκτὼ μέρη acht Neuntel u. s. w.); μέρος τι, zum Teil; κατὰ τὸ πολὺ μέρος, größtenteils. (2) die Teilnahme an etwas, Gemeinschaft mit anderen; μέρος ἑκατέρῳ νέμω, jedem seine Rolle anweisen; τὰ δ' ἄλλα πράξω κοὐ καμεῖ τοὐμὸν μέρος, ich für meinen Teil werde nicht ermüden; dah. die Reihe, die jeden trifft; ἐπεί τε αὐτῆς μέρος ἐγίνετο τῆς ἀπίξιος παρὰ τὸν Μάγον, da sie die Reihe traf; κατὰ μέρος, der Reihe nach, abwechselnd; πάντων ἐρήμους πλὴν ὅσον τὸ σὸν μέρος, so viel auf dich kommt, so viel an dir liegt; ἤδη ὑμέτερον μέρος συμβουλεύειν, es ist eure Rolle, Sache; ἐγὼ ἐρῶ ἐν τῷ σῷ μέρει σὺ δ' ἐν τῷ ἐμῷ, 'an deiner, meiner Stelle'; ἐν μέρει, der Reihe nach, einer nach dem anderen; oft mit ἕκαστος verbunden, ἕκαστον ἐν μέρει λόγον περὶ Ἔρωτος εἰπεῖν, jeder, an den die Reihe komme, alle der Reihe nach sollten sprechen; πολλὰ κινδυνεύσαντα καὶ ἐν τῷ μέρει καὶ παρὰ τὸ μέρος, wenn die Reihe an ihn kam, so viel auf seinen Anteil kam, u. außer der Reihe, außer dem, wozu er verpflichtet war; ἐν μέρει καὶ αὐτός, ich meinerseits wieder. (3) Anders sind die Verbindungen, wo ἐν μέρει eigtl. 'in der Klasse, Abteilung' bedeutet u. im Deutschen oft durch 'als', 'für' zu übersetzen ist; εἰ ἐν ἀρετῆς καὶ σοφίας τίϑης μέρει τὴν ἀδικίαν, wenn du die Ungerechtigkeit zu der Tugend u. Weisheit rechnest, sie als Tugend ansiehst oder gelten läßt; ἐν προςϑήκης μέρει, wie ein Anhang, verachtet; ἐν οὐδενὸς εἶναι μέρει, für nichts gelten; εἰς εὐεργεσίας μέρος καταϑέσϑαι, als Wohltat anrechnen; ἀγγέλου μέρος, das Botenamt -
17 οἰκονομία
οἰκονομία, ας, ἡ (οἰκονομέω; X., Pla.+; ins., pap; Is 22:19, 21; TestJob, ParJer, Philo, Joseph.)① responsibility of management, management of a household, direction, office (X., Oec. 1, 1; Herodian 6, 1, 1; Jos., Ant. 2, 89; PTebt 27, 21 [114 B.C.]; PLond III, 904, 25 p. 125 [104 A.D.]; Orig., C. Cels. 8, 57, 22).ⓐ lit., of the work of an οἰκονόμος ‘estate manager’ Lk 16:2–4 (this passage shows that it is not always poss. to draw a sharp distinction betw. the office itself and the activities associated w. it).—WPöhlmann, Der verlorene Sohn u. das Haus ’93.ⓑ Paul applies the idea of administration to the office of an apostle οἰκονομίαν πεπίστευμαι I have been entrusted with a commission/task 1 Cor 9:17 (cp. Theoph. Ant. 1, 11 [p. 82, 8]); ἀνθρωπίνων οἰκονομίαν μυστηρίων πεπίστευνται they have been entrusted with the administration of merely human mysteries Dg 7:1. Of a supervisor (bishop): ὸ̔ν πέμπει ὁ οἰκοδεσπότης εἰς ἰδίαν οἰκ. (οἰκ. ἰδίου οἴκου) the one whom the master of the house sent to administer his own household IEph 6:1. This is prob. also the place for κατὰ τὴν οἰκ. τοῦ θεοῦ τὴν δοθεῖσάν μοι εἰς ὑμᾶς according to the divine office which has been granted to me for you Col 1:25, as well as ἠκούσατε τὴν οἰκονομίαν τ. χάριτος τ. θεοῦ τῆς δοθείσης μοι εἰς ὑμᾶς you have heard of the administration of God’s grace that was granted to me for you Eph 3:2 (on the other hand, this latter vs. may be parallel to the usage in vs. 9; s. 2b below).② state of being arranged, arrangement, order, plan (X., Cyr. 5, 3, 25; Polyb. 4, 67, 9; 10, 16, 2; Diod S 1, 81, 3)ⓐ ἡ τῆς σαρκὸς οἰκονομία of the arrangement or structure of the parts of the body beneath the skin; they are laid bare by scourging MPol 2:2.—(Iren. 5, 3, 2 [Harv. II, 326, 3]).ⓑ of God’s unique plan private plan, plan of salvation, i.e. arrangements for redemption of humans (in the pap of arrangements and directions of authorities: UPZ 162 IX, 2 [117 B.C.]; CPR 11, 26, and in PGM [e.g. 4, 293] of the measures by which one wishes to attain some goal by extrahuman help.—Just., D. 31, 1 τοῦ πάθους … οἰκ.; Hippol., Did.) ἡ οἰκ. τοῦ μυστηρίου the plan of the mystery Eph 3:9 (v.l. κοινωνία; on the thought cp. vs. 2 and s. JReumann, NovT 3, ’59, 282–92.—Just., D. 134, 2 οἰκονομίαι … μυστηρίων). Also in the linguistically difficult passage 1:10 οἰκ. certainly refers to the plan of salvation which God is bringing to reality through Christ, in the fullness of the times. κατʼ οἰκονομίαν θεοῦ according to God’s plan of redemption IEph 18:2 (cp. Ath. 21, 4 κατὰ θείαν οἰκ.—Pl.: Iren. 1, 10, 1 [Harv. I 90, 8]) προσδηλώσω ὑμῖν ἧς ἠρξάμην οἰκονομίας εἰς τὸν καινὸν ἄνθρωπον Ἰησοῦν Χριστόν I will explain to you further the divine plan which I began (to discuss), with reference to the new human being Jesus Christ IEph 20:1. AcPl Ha 3, 23 of God’s marvelous plan = way of doing things; 6, 26 ο̣ἰ̣κο̣ν̣[ομίαν πληρῶσω κτλ.] (so that I might carry out God’s) plan for me; pl. 5, 27 [ὡς καὶ ἐκεῖ τὰς τοῦ κυρίου οἰκο]νομίας πληρῶσε (=πληρῶσαι) [Paul has gone off to carry out God’s] purpose [also there] (in Macedonia) (apparently a ref. to the various missionary assignments given by God to Paul; for the formulation cp. τὴν οἰκ. τελέσας Orig., C. Cels. 2, 65, 4).ⓒ also of God’s arrangements in nature pl. αἱ οἰκ. θεοῦ Dg 4:5 (cp. Tat. 12, 2; 18, 2 ὕλης οἰκ.; Did., Gen. 92, 6 πάντα ὑπὸ τὴν αὐτοῦ οἰκ. ἐστίν.—Of the order in creation Theoph. Ant. 2, 12 [p. 130, 2]).③ program of instruction, training (in the way of salvation); this mng. (found also Clem. Alex., Paed. 1, 8, 69, 3; 70, 1 p. 130 St.) seems to fit best in 1 Ti 1:4, where it is said of the erroneous teachings of certain persons ἐκζητήσεις παρέχουσιν μᾶλλον ἢ οἰκονομίαν θεοῦ τὴν ἐν πίστει they promote useless speculations rather than divine training that is in faith (οἰκοδομήν and οἰκοδομίαν [q.v.] as vv.ll. are simply ‘corrections’ to alleviate the difficulty). If οἰκ. is to be taken in the sense of 1b above, the thought of the verse would be somewhat as follows: ‘endless speculative inquiry merely brings about contention instead of the realization of God’s purpose which has to do with faith.’—OLillger, Das patristische Wort, diss. Erlangen ’55; JReumann, The Use of ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ and Related Terms etc., diss. U. of Pennsylvania ’57.—DELG s.v. νέμω. M-M. EDNT. TW. Spicq. Sv. -
18 διανεμω
(fut. διανεμῶ, aor. διένειμα)1) разделять, распределять, раздавать(τινί τι Arph., Plat., Plut. и τι ἐπί τι Plat.; τὰς ἀρχὰς κατ΄ ἀξίαν Arst.)
δ. μέρη и κατὰ μέρη Plat. — делить на части;med. — делить или распределять между собой (τέν ἀρχήν Plat.; τὰ δημόσια Arst.; τέν χώραν καὴ τὰς πόλεις πρὸς ἀλλήλους Plut.)2) управлять, править(ἄστυ Pind.)
-
19 θεος
Iбеот. θιός или σιός, лак. σιός ὅ и ἥ (voc. θεός)1) бог, божествоσὺν (τῷ) θεῷ Hom., Plat. и σὺν θεοῖσιν Hom. — с соизволения бога (богов);οὔτοι ἄνευ (и οὐκ ἄνευθε) θεοῦ Hom. или οὐ θεῶν ἄτερ Pind. — и не без ведома или не без помощи бога (богов);ὑπὲρ θεόν Hom. — вопреки божественной воле;τὰ παρὰ τῶν θεῶν Xen. — признаки божественной воли, т.е. знамения;τοῦ θεοῦ φήμη Soph. — ответ бога, т.е. оракул;κατὰ θεόν τινα Plat., Eur. — по внушению какого-то божества;οἱ δώδεκα θεοί Arph. — двенадцать (старших) богов (Зевс, Гера, Посидон, Аполлон, Афина, Артемида, Арей, Гефест, Афродита, Деметра, Гермес, Гестия);οἱ νέρτεροι (тж. οἱ κάτω и οἱ κάτωθεν) θεοί Soph. — боги подземного царства;εἰ ὀρθῶς ἢ μή, θ. οἶδεν Plat. — правильно или нет, бог весть;ὕει ὅ θ. — бог (Зевс) послал дождь, т.е. дождь идет;ἔσεισεν ὅ θ. Xen. — бог (Посидон) всколебал стихии;ναὴ τὼ σιώ! Xen. — клянусь обоими богами! (т.е. Кастором и Полидевком - лаконская клятва, или Амфионом и Зетом - беотийская клятва);2) (тж. θήλεια θ. Hom.) богиняθεοῖς εὔχεσθαι πᾶσι καὴ πάσαις Dem. — молиться всем богам и богиням;
ἥ νερτέρα θ. Soph. — подземная богиня, т.е. Персефона;τὼ θεώ Arph. — обе богини, т.е. Деметра и Персефона;3) полубог, геройτοῦδε τοῦ θεοῦ ἐπώνυμοι Soph. — (жители города) именуются именем этого героя ( Колона)
4) женщина божественного рода, полубогиняπαντλάμων Νιόβα, σὲ δ΄ ἔγωγε νέμω θεόν Soph. — многострадальная Ниоба, я считаю тебя богиней
5) «богиня» ( самый удачный бросок в игре в кости)(εὐβολεῖν τέν θεόν Luc.)
IIadj. божественныйαἱ μὲν καταιβαταὴ ἀνθρώποισιν, αἱ δὲ θεώτεραι Hom. — (из двух ворот) одни доступны для людей, другие же только для богов
-
20 σύννομος
A feeding in herds or together, ταῦροι, κριοί, τράγοι, Arist.HA 571b22; ἵπποι ib. 611a10;μᾶλα Theoc.8.56
codd.(dub.l.): ἀγέλη (metaph., of mankind) Zeno Stoic.1.61 (alsoσύννομον ἡ φιλία ζῷον, οὐκ ἀγελαῖον Plu.2.93e
); φῦλα πάντα συννόμων of birds that flock together, Ar.Av. 1756 (lyr.), cf. 209 (anap.); πάνθ' ὅσα σύννομα ζῷα all animals that herd together, Pl.Criti. 110b, cf. Lg. 666e: c. dat., living with, τινι Luc.Syr.D.54: metaph., ἔρωτες ἄταισι ς. associated with.., A.Ch. 598 (lyr.); πνεύματα πόλει ς. Hp.Aër.3.2 c. gen. rei, sharing or partaking in a thing, σ. τινί τινος partner with one in.., Pi.I.3.17; τῶν ἐμῶν λέκτρων γεραιὰ ξύννομε partner of.., A. Pers. 704 (troch.);τῶν ἐμῶν ὕμνων Ar.Av. 678
(lyr.): metaph., θαλάσσῃ (v.l. -ης) σύννομοι Σκιρωνίδες πέτραι, of the Scironides which lie between two seas, E.Hipp. 979; πταναὶ σύννομοι νεφέων δρόμου winged partners with the racing clouds, i.e. swift as the clouds, Id.Hel. 1488 (lyr.).3 abs. as Subst., σύννομος, ὁ, ἡ, partner, consort, mate, of soldiers, A.Th. 354 (lyr.);ὡς λέοντε συννόμω S.Ph. 1436
; of wives,αἱ δὲ σ. τἄξω.. τροφεῖα πορσύνουσ' ἀεί Id.OC 340
; of a paramour, Id.El. 600; of a lioness, A.R.4.1339;θήλεια καὶ ἄρρην οἷον σύννομοι ἴτωσαν εἰς τὸν οἶκον Pl.Lg. 925c
, cf. 943b; of certain tunnies, ἐστον κατὰ τοὺς λύκους συννόμω prob. in Ael.NA15.3 (εἰς τὸν.. σύννομον codd.).II of things, kindred, correspondent, [τέχναι] ὅσαι σύννομοι Pl.Plt. 287b
, cf. 289b; ; ; φωνή, ὀσμή, D.H.1.39; λίθοι ς. stones cut so as to fit, ashlar, Plb.8.37.1, Str.5.3.8, 17.1.48.------------------------------------A lawful, regular,συναγωγὰ τῶν συνέδρων IG 5(1).1390.48
(Andania, i B.C.). Adv.- μως
as required by law, 7(1).20.28 (vi A.D.).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > σύννομος
- 1
- 2
См. также в других словарях:
νόμος — (Νομ.). Κάθε υποχρεωτικός κανόνας που γεννά δικαιώματα και υποχρεώσεις, με δυνατότητα εξωτερικού καταναγκασμού για όποιον δε συμμορφώνεται εκούσια στις επιταγές ή στις απαγορεύσεις του. Με τη γενική αυτή αλλά ουσιαστική έννοια, είναι αδιάφορο το… … Dictionary of Greek
νομός — (Νομ.). Κάθε υποχρεωτικός κανόνας που γεννά δικαιώματα και υποχρεώσεις, με δυνατότητα εξωτερικού καταναγκασμού για όποιον δε συμμορφώνεται εκούσια στις επιταγές ή στις απαγορεύσεις του. Με τη γενική αυτή αλλά ουσιαστική έννοια, είναι αδιάφορο το… … Dictionary of Greek
Liste unregelmäßiger Verben im Neugriechischen — Unregelmäßige Verben im Neugriechischen sind Verben, die entweder hinsichtlich ihrer Stämme oder ihrer Endungen Besonderheiten aufweisen und nicht nach den üblichen Konjugationsregeln der neugriechischen Verben flektiert werden.… … Deutsch Wikipedia
Unregelmäßige Verben des Neugriechischen — Unregelmäßige Verben im Neugriechischen sind Verben, die entweder hinsichtlich ihrer Stämme oder ihrer Endungen Besonderheiten aufweisen und nicht nach den üblichen Konjugationsregeln der neugriechischen Verben flektiert werden.… … Deutsch Wikipedia
Unregelmäßige Verben im Neugriechischen — sind Verben, die entweder hinsichtlich ihrer Stämme oder ihrer Endungen Besonderheiten aufweisen und nicht nach den üblichen Konjugationsregeln der neugriechischen Verben flektiert werden. Inhaltsverzeichnis 1 Vorbemerkungen und Statistik 2… … Deutsch Wikipedia
Unregelmäßige neugriechische Verben — Unregelmäßige Verben im Neugriechischen sind Verben, die entweder hinsichtlich ihrer Stämme oder ihrer Endungen Besonderheiten aufweisen und nicht nach den üblichen Konjugationsregeln der neugriechischen Verben flektiert werden.… … Deutsch Wikipedia
εύνομος — I Μυθολογικό πρόσωπο. Γιος του Αρχιτέλη, υπηρετούσε στο τραπέζι του Οινέα, όταν εκεί ήταν φιλοξενούμενος ο Ηρακλής. Επειδή έχυσε από απροσεξία του το νερό στα χέρια του ήρωα, ο Ηρακλής τον σκότωσε με ένα ράπισμα. II Όνομα ιστορικών προσώπων. 1.… … Dictionary of Greek
νομή — (Νομ.). Η κατοχή (φυσική εξουσίαση) του πράγματος όταν συντρέχει με τη θέληση του εξουσιάζοντος να έχει το πράγμα αυτό δικό του. Οι δύο αυτές προϋποθέσεις είναι απαραίτητες και αποτελούν το σωματικό (corpus) και το πνευματικό (animus) στοιχείο… … Dictionary of Greek
νωμώ — νωμῶ, άω (Α) 1. (σχετικά με τροφή και ποτό κατά τις εορτές) διανέμω, μοιράζω 2. (σχετικά με ποτό) γεμίζω με τη σειρά («ἀργυρέοισι δὲ νωμάτω φιάλαισι βιατὰν ἀμπέλου παῑδ », Πίνδ.) 3. κινώ και διευθύνω κάτι κατά βούληση (α. «ἀεὶ γὰρ πόδα νηὸς… … Dictionary of Greek
παράνομος — η, ο / παράνομος, ον, ΝΜΑ 1. (για ενέργειες, καταστάσεις και πράγματα) αυτός που γίνεται, συμβαίνει ή υπάρχει κατά παράβαση τών νόμων, που δεν είναι σύμφωνος με τους νόμους και τους κανόνες δικαίου και βρίσκεται σε αντίθεση με τα καθιερωμένα ήθη… … Dictionary of Greek
νεμέτωρ — νεμέτωρ, ορος, ὁ (Α) αυτός που απονέμει δικαιοσύνη, κριτής, τιμωρός, εκδικητής («τώς νιν Ζεὺς νεμέτωρ ἐπίδοι κοταίνων», Αισχύλ.). [ΕΤΥΜΟΛ. < δισύλλαβο θ. νεμε τού ρ. νέμω (πρβλ. νέμε σις*) + επίθημα τωρ, πιθ. κατά το γενέ τωρ (βλ. και λ.… … Dictionary of Greek
