-
21 circumscribo
circumscribere, circumscripi, circumscriptus V TRANSabridge, write concise form/well-turned phrase; cheat, impose on; circumvent; draw a line/circle around; circumscribe; hem in, confine, restrict; rule out -
22 impono
imponere, imposui, impositus Vimpose, put upon; establish; inflict; assign/place in command; set -
23 infigo
infigere, infixi, infixus Vfasten (on), fix, implant, affix; impose; drive/thrust in -
24 injungo
injungere, injunxi, injunctus Venjoin, charge, bring/impose upon; unite; join/fasten/attach (to) -
25 inpono
inponere, inposui, inpositus Vimpose, put upon; establish; inflict; assign/place in command; set -
26 inrogo
inrogare, inrogavi, inrogatus V TRANSimpose/inflict (penalty/burden); demand/propose/call for (penalties/fines) -
27 irrogo
irrogare, irrogavi, irrogatus V TRANSimpose/inflict (penalty/burden); demand/propose/call for (penalties/fines) -
28 Cento
1.cento, ōnis, m. [kentrôn], a garment of several bits or pieces sewed together, a rag-covering, patchwork, etc., Cato ap. Fest. s. v. prohibere, p. 234 Müll.; id. R. R. 2, 3; 10, 5; Lucil. ap. Non. p. 176, 1; Sisenn. ib. p. 91, 27; Caes. B. C. 2, 9; 3, 44 fin.; Dig. 33, 7, 12.—2.Esp., a cap worn under the helmet, Amm. 19, 8, 8.—B.Prov.:II.centones sarcire alicui,
to impose upon by falsehoods, Plaut. Ep. 3, 4, 19.—The title of a poem made up of various verses of another poem, a cento; so the Cento Nuptialis of Ausonius (the thirteenth of his Idyls), etc., Isid. Orig. 1, 38, 25; Tert. Praescr. 39.2.Cento, ōnis, m., a Roman cognomen, Cic. Sen. 14, 50. -
29 cento
1.cento, ōnis, m. [kentrôn], a garment of several bits or pieces sewed together, a rag-covering, patchwork, etc., Cato ap. Fest. s. v. prohibere, p. 234 Müll.; id. R. R. 2, 3; 10, 5; Lucil. ap. Non. p. 176, 1; Sisenn. ib. p. 91, 27; Caes. B. C. 2, 9; 3, 44 fin.; Dig. 33, 7, 12.—2.Esp., a cap worn under the helmet, Amm. 19, 8, 8.—B.Prov.:II.centones sarcire alicui,
to impose upon by falsehoods, Plaut. Ep. 3, 4, 19.—The title of a poem made up of various verses of another poem, a cento; so the Cento Nuptialis of Ausonius (the thirteenth of his Idyls), etc., Isid. Orig. 1, 38, 25; Tert. Praescr. 39.2.Cento, ōnis, m., a Roman cognomen, Cic. Sen. 14, 50. -
30 circumduco
circum-dūco, xi, ctum, 3, v. a. ( imper. circumduce, Plaut. As. 1, 1, 83; id. Most. 3, 2, 159; id. Mil. 2, 2, 66), to lead or draw around (class.; esp. freq. in milit. lang.; in Cic. perh. only once).I.Prop.:B.circumduce exercitum,
Plaut. Mil. 2, 2, 66; cf. Liv. 1, 27, 8; 8, 13, 8:miles aliquo circumducitur,
Plaut. Truc. 4, 4, 21:quattuor cohortibus longiore itinere circumductis,
Caes. B. G. 3, 26:alas ad latus Samnitium,
Liv. 10, 29, 9:agmen per invia circa, etc.,
id. 21, 36, 4:pars devio saltu circumducta,
id. 41, 19, 8; cf. id. 36, 24, 8:captos Vitellii exploratores circumductos, ut robora exercitus noscerent, remittendo,
Tac. H. 3, 54:aliquem per totam civitatem,
Petr. 141.— Also like the simple verb absol.:praeter castra hostium circumducit,
marches around, avoids, Liv. 34, 14, 1:aliquem vicatim,
Suet. Calig. 35:per coetus epulantium,
id. ib. 32:quosdam per organa hydraulica,
id. Ner. 41. —With two accs.:eho istum, puer, circumduce hasce aedis et conclavia,
Plaut. Most. 3, 2, 159:quos Pompeius... omnia sua praesidia circumduxit atque ostentavit,
Caes. B. C. 3, 61 Kraner ad loc.; cf. Verg. A. 6, 517 sq.—And in tmesis: circum in quaestus ducere Asinum,
Phaedr. 4, 1, 4.—Of things: Casilinum coloniam deduxisti, ut vexillum tolleres, ut aratrum circumduceres (as usu. in founding a new city; v. aratrum), * Cic. Phil. 2, 40, 102; cf.:II.oppida, quae prius erant circumducta aratro,
Varr. L. L. 5, § 143 Müll.: bracchium (v. bracchium), Auct. B. Hisp. 6; Suet. Claud. 20:flumen Dubis, ut circino circumductum, paene totum oppidum cingit,
Caes. B. G. 1, 38:utro modo vero id circumductum est (of a round hole),
Cels. 8, 3, 16:litteras subicere et circumducere,
i. e. when a line is filled, to place the remaining letters of a word below the line, and draw circular marks around them, to indicate that they belong above, Suet. Aug. 87 fin.; cf. Serv. ad Verg. A. 3, 204 and 226:umbra hominis lineis circumducta,
i.e. represented by outlines, sketched, Plin. 35, 3, 5, § 15.—Trop.A.In conversat. language, aliquem aliqua re or absol., to deceive, cheat, impose upon (syn.:B.circumvenio, decipio, fraudo, fallo): aliquem argento,
Plaut. Ps. 2, 2, 39; 1, 5, 16:quadrigentis Philippis filius me et Chrusalus circumduxerunt,
id. Bacch. 5, 2, 64; cf. id. ib. 2, 3, 77:quā me potes, circumduce, aufer,
id. As. 1, 1, 84; id. Poen. 5, 5, 8; 5, 2, 16; id. Ps. 1, 5, 115; Dig. 42, 33, 1 al.—Of discourse, to use circumlocution, to prolong:C.cum sensus unus longiore ambitu circumducitur,
Quint. 9, 4, 124; cf. id. 10, 2, 17.—In prosody, to speak drawlingly, to drawl out; only in Quint. 11, 3, 172; 12, 10, 33; 1, 5, 23 Spald. and Zumpt.—D.In jurid. Lat., to draw lines around a law, i. e. to cancel, annul, abrogate (cf. cancello, II., and circumscribo, II. D.), Dig. 5, 1, 73; 40, 12, 27; 49, 1, 22. -
31 circumeo
circŭm-ĕo or circŭĕŏ (v. circum, III.; Neue, Formenl. 2, p. 736 sq.), īvi or ii, circuĭtum, īre ( inf. pass. circumirier, Plaut. Curc. 3, 81), v. n. and a.I.Prop., to go around, travel or march around, etc. (class.): sparsis Medea capillis Bacchantum ritu flagrantes circuit aras, Ov. M. 7, 258:B.per hortum circuit,
makes a circuit, Plaut. As. 3, 3, 152; cf. Nep. Eum. 9, 2:si rectum limitem rupti torrentibus pontes inciderint, circumire cogemur,
Quint. 2, 13, 16: an quasi mare omnes circumimus insulas? i. e. from one to another (cf. circum, II. C.), Plaut. Men. 2, 1, 6:alvearia,
Col. 9, 9:fines equis,
id. 1, 3:praedia,
Cic. Caecin. 32, 94:haec una opera circuit per familias,
Plaut. Truc. 2, 4, 53:qui imperavit ei, ut omnes fores aedificii circumiret,
Nep. Hann. 12, 4:urbem,
Liv. 23, 25, 2:Marcio et Atilio Epirus, Aetolia et Thessalia circumeundae assignantur... Lentuli circumeuntes Peloponnesi oppida, etc.,
id. 42, 37, 3 and 7:haud ignarus erat circuitam ab Romanis eam (Hispaniam) legatis,
id. 21, 22, 1:Civilis avia Belgarum circumibat,
Tac. H. 4, 70:manibus nexis trunci modum,
to surround, Ov. M. 8, 748:non potuere uno anno circumirier,
Plaut. Curc. 3, 81:proximis insulis circuitis,
Suet. Aug. 98:equites circumitis hostium castris Crasso renuntiaverunt,
Caes. B. G. 3, 25:circuitis templis,
Suet. Ner. 19 al.:at pater omnipotens ingentia moenia caeli Circuit,
Ov. M. 2, 402:circueunt unum Phineus et mille secuti Phinea,
surround, id. ib. 5, 157 (cf. circum, II. E.): Leucada continuam veteres habuere coloni;nunc freta circumeunt,
flow around it, id. ib. 15, 290:more lupi oves,
id. P. 1, 2, 20:metam ferventi rotā,
avoids, id. A. A. 3, 396.—Esp.1. (α).Esp. in milit. lang.:(β).totam urbem muro turribusque circumiri posse,
Caes. B. C. 2, 16:aciem, sinistrum cornu,
id. ib. 3, 93 sq.:multitudine circumiri,
Nep. Them. 3, 2; id. Dat. 7, 3; Liv. 41, 26, 4; Gall. ap. Cic. Fam. 10, 30, 4:ab iisdem acies Pompeiana a sinistrā parte erat circumita,
Caes. B. C. 3, 94.—In gen., absol.:2.quae circumibit linea, ejusdem spatii erit, cujus ea quae centum continet,
Quint. 1, 10, 44.—With acc.:extremas oleis pacalibus oras (Pallas),
Ov. M. 6, 101:cujus non hederae circumiere caput,
Prop. 2 (3), 5, 26.—To go from one to another, soliciting, canvassing, admonishing, etc., qs. to go the rounds (stronger than ambire, which signif. to go to this one and that; most freq. after the Aug. per.;II.in Cic. perh. only once, in his epistt.): itaque prenso amicos, supplico, ambio domos stationesque circumeo,
Plin. Ep. 2, 9, 5:(Antonium) circumire veteranos, ut acta Caesaris sancirent,
Cic. Att. 14, 21, 2; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 2:Quinctilius circumire aciem Curionis atque obsecrare milites coepit,
Caes. B. C. 2, 28:sed ipse Romulus circumibat docebatque,
Liv. 1, 9, 14; 1, 47, 7; 3, 47, 2:ille Persarum tabernacula circumire, hortari,
Curt. 5, 9, 17; Tac. A. 2, 29; Plin. Pan. 69, 2; Suet. Aug. 56; id. Tib. 11:rex agmen circuibat pedes,
Curt. 7, 3, 17; cf.:cui orbem terrarum circumire non erit longum meā causā,
Plin. Ep. 7, 16, 4; 2, 9, 5.—Trop.A.To surround, enclose:B.totius belli fluctibus circumiri,
Cic. Phil. 18, 9, 20:ne superante numero et peritiā locorum circumiretur,
Tac. Agr. 25 fin.; Stat. S. 4, 4, 26.—Like our circumvent, to deceive, impose upon, cheat, Plaut. Ps. 3, 2, 109:C.facinus indignum, Sic circumiri,
Ter. Phorm. 4, 3, 9:puerum arte dolosā,
Mart. 8, 59, 14.—Of discourse, to express by circumlocution (postAug.):res plurimae carent appellationibus, ut eas necesse sit transferre aut circumire,
Quint. 12, 10, 34; 8, prooem. § 24 Spald.;8, 2, 17: Vespasiani nomen suspensi et vitabundi circumibant,
went around, avoided mentioning it, Tac. H. 3, 37. -
32 data
1.do, dĕdi, dătum, dăre (also in a longer form, dănunt = dant, Pac., Naev., and Caecil. ap. Non. 97, 14 sq.; Plaut. Most. 1, 2, 48; id. Ps. 3, 1, 1 et saep.; cf. Paul. ex Fest. p. 68, 12 Müll.— Subj.:I.duim = dem,
Plaut. Aul. 4, 6, 6; Ter. Heaut. 1, 1, 38:duis,
Plaut. Capt. 2, 2, 81; id. Men. 2, 1, 42:duas = des,
id. Merc. 2, 3, 67; id. Rud. 5, 3, 12; an old formula in Liv. 10, 19:duit,
Plaut. As. 2, 4, 54; id. Aul. 1, 1, 23; an old formula in Liv. 22, 10 init.:duint,
Plaut. Most. 3, 1, 126; id. Ps. 4, 1, 25; id. Trin. 2, 4, 35; Ter. And. 4, 1, 43; id. Phorm. 3, 2, 34 al.— Imper.: DVITOR, XII. Tab. ap. Plin. 21, 3, 5 ex conject.—Inf.: DASI = dari, acc. to Paul. ex Fest. p. 68, 13 Müll.:dane = dasne,
Plaut. Truc. 2, 4, 22.—The pres. pass., first pers., dor, does not occur), v. a. [Sanscr. dā, da-dā-mi, give; Gr. di-dô-mi, dôtêr, dosis; cf.: dos, donum, damnum], to give; and hence, with the greatest variety of application, passing over into the senses of its compounds, derivatives, and synonyms (edere, tradere, dedere; reddere, donare, largiri, concedere, exhibere, porrigere, praestare, impertire, suppeditare, ministrare, subministrare, praebere, tribuere, offerre, etc.), as, to give away, grant, concede, allow, permit; give up, yield, resign; bestow, present, confer, furnish, afford; offer, etc. (very freq.).In gen.:(β).eam carnem victoribus danunt, Naev. ap. Non. l. l.: ea dona, quae illic Amphitruoni sunt data,
Plaut. Am. prol. 138; cf.:patera, quae dono mi illic data'st,
id. ib. 1, 3, 36:dandis recipiendisque meritis,
Cic. Lael. 8; cf.:ut par sit ratio acceptorum et datorum,
id. ib. 16, 58: ut obsides accipere non dare consuerint, Caes. B. G. 1, 4 fin.:obsides,
id. ib. 1, 19, 1;1, 31, 7 et saep.: patriam (sc. mundum) dii nobis communem secum dederunt,
Cic. Rep. 1, 13:hominibus animus datus est ex illis sempiternis ignibus,
id. ib. 6, 15; cf. ib. 6, 17:ea dant magistratus magis, quae etiamsi nolint, danda sint,
id. ib. 1, 31; cf.imperia,
id. ib. 1, 44:centuria, ad summum usum urbis fabris tignariis data,
id. ib. 2, 22:Lycurgus agros locupletium plebi, ut servitio, colendos dedit,
id. ib. 3, 9 fin.:ei filiam suam in matrimonium dat,
Caes. B. G. 1, 3, 5:litteras ad te numquam habui cui darem, quin dederim,
Cic. Fam. 12, 19: litteras (ad aliquem), to write to one, saep.; cf. id. Att. 5, 11;and in the same signif.: aliquid ad aliquem,
id. ib. 10, 8 fin.:litteras alicui, said of the writer,
to give one a letter to deliver, id. ib. 5, 15 fin.;of the bearer, rarely,
to deliver a letter to one, id. ib. 5, 4 init.: colloquium dare, to join in a conference, converse ( poet.), Lucr. 4, 598 (Lachm.;al. videmus): colloquiumque sua fretus ab urbe dedit,
parley, challenge, Prop. 5, 10, 32:dare poenas,
to give satisfaction, to suffer punishment, Sall. C. 18:alicui poenas dare,
to make atonement to any one; to suffer for any thing, Ov. M. 6, 544; Sall. C. 51, 31;v. poena: decus sibi datum esse justitia regis existimabant,
Cic. Rep. 1, 41:quoniam me quodammodo invitas et tui spem das,
id. ib. 1, 10:dabant hae feriae tibi opportunam sane facultatem ad explicandas tuas litteras,
id. ib. 1, 9; cf.:ansas alicui ad reprehendendum,
id. Lael. 16, 59:multas causas suspicionum offensionumque,
id. ib. 24:facultatem per provinciam itineris faciundi,
Caes. B. G. 1, 7, 5;for which: iter alicui per provinciam,
id. ib. 1, 8, 3; Liv. 8, 5; 21, 20 al.:modicam libertatem populo,
Cic. Rep. 2, 31:consilium,
id. Lael. 13:praecepta,
id. ib. 4 fin.:tempus alicui, ut, etc.,
id. Rep. 1, 3:inter se fidem et jusjurandum,
Caes. B. G. 1, 3 fin.:operam,
to bestow labor and pains on any thing, Cic. de Or. 1, 55:operam virtuti,
id. Lael. 22, 84;also: operam, ne,
id. ib. 21, 78:veniam amicitiae,
id. ib. 17:vela (ventis),
to set sail, id. de Or. 2, 44, 187:dextra vela dare,
to steer towards the right, Ov. 3, 640:me librum L. Cossinio ad te perferendum dedisse,
Cic. Att. 2, 1:sin homo amens diripiendam urbem daturus est,
id. Fam. 14, 14 et saep.: ita dat se res, so it is circumstanced, so it is, Poëta ap. Cic. N. D. 2, 26; cf.:prout tempus ac res se daret,
Liv. 28, 5 et saep.— Impers.: sic datur, so it goes, such is fate, i. e. you have your reward, Plaut. Truc. 4, 8, 4; id. Ps. 1, 2, 22; id. Men. 4, 2, 40; 64; id. Stich. 5, 6, 5.— Part. perf. sometimes (mostly in poets) subst.: dăta, ōrum, n., gifts, presents, Plaut. Ps. 1, 3, 72; Prop. 3, 15, 6 (4, 14, 6 M.); Ov. M. 6, 363 (but not in Cic. Clu. 24, 66, where dona data belong together, as in the archaic formula in Liv. 22, 10 init.:DATVM DONVM DVIT, P. R. Q.).— Prov.: dantur opes nulli nunc nisi divitibus,
Mart. 5, 81, 2; cf.:dat census honores,
Ov. F. 1, 217.—Poet. with inf.:(γ).da mihi frui perpetuā virginitate,
allow me, Ov. M. 1, 486; id. ib. 8, 350:di tibi dent captā classem reducere Trojā,
Hor. S. 2, 3, 191; so id. ib. 1, 4, 39; id. Ep. 1, 16, 61; id. A. P. 323 et saep.—With ne:II.da, femina ne sim,
Ov. M. 12, 202.In partic.A.In milit. lang.1.Nomina, to enroll one's self for military service, to enlist, Cic. Phil. 7, 4, 13; Liv. 2, 24; 5, 10; cf.2.transf. beyond the military sphere,
Plaut. Ps. 4, 6, 38.—Manus (lit., as a prisoner of war, to stretch forth the hands to be fettered; cf. Cic. Lael. 26, 99;3.hence),
to yield, surrender, Nep. Ham. 1, 4;and more freq. transf. beyond the milit. sphere,
to yield, acquiesce, Plaut. Pers. 5, 2, 72; Cic. Lael. 26, 99; id. Att. 2, 22, 2; Caes. B. G. 5, 31, 3; Ov. H. 4, 14; id. F. 3, 688; Verg. A. 11, 568; Hor. Epod. 17, 1 al.—Terga, for the usual vertere terga; v. tergum.—B. 1.Esp. in jurid. lang.: DO, DICO, ADDICO, the words employed by the praetor in the execution of his office; viz. DO in the granting of judges, actions, exceptions, etc.; DICO in pronouncing sentence of judgment; ADDICO in adjudging the property in dispute to one or the other party; cf. Varr. L. L. 6, § 30 Müll.;2.hence called tria verba,
Ov. F. 1, 47.—Datur, it is permitted, allowed, granted; with subj. clause: quaesitis diu terris, ubi sistere detur, Ov. M. 1, 307:C.interim tamen recedere sensim datur,
Quint. 11, 3, 127:ex quo intellegi datur, etc.,
Lact. 5, 20, 11.—In philos. lang., to grant a proposition:D.in geometria prima si dederis, danda sunt omnia: dato hoc, dandum erit illud (followed by concede, etc.),
Cic. Fin. 5, 28, 83; id. Tusc. 1, 11, 25; id. Inv. 1, 31 fin. —Designating the limit, to put, place, carry somewhere; and with se, to betake one's self somewhere:E.tum genu ad terram dabo,
to throw, Plaut. Capt. 4, 2, 17; cf.:aliquem ad terram,
Liv. 31, 37; Flor. 4, 2 fin.:me haec deambulatio ad languorem dedit!
has fatigued me, Ter. Heaut. 4, 6, 3:hanc mihi in manum dat,
id. And. 1, 5, 62:praecipitem me in pistrinum dabit,
id. ib. 1, 3, 9:hostes in fugam,
Caes. B. G. 5, 51 fin.:hostem in conspectum,
to bring to view, Liv. 3, 69 fin.:aliquem in vincula,
to cast into prison, Flor. 3, 10, 18; cf.:arma in profluentes,
id. 4, 12, 9:aliquem usque Sicanium fretum,
Val. Fl. 2, 28:aliquem leto,
to put to death, to kill, Phaedr. 1, 22, 9:se in viam,
to set out on a journey, Cic. Fam. 14, 12:sese in fugam,
id. Verr. 2, 4, 43 fin.; cf.:se fugae,
id. Att. 7, 23, 2:Socrates, quam se cumque in partem dedisset, omnium fuit facile princeps,
id. de Or. 3, 16, 60 et saep.—Designating the effect, to cause, make, bring about, inflict, impose:F.qui dederit damnum aut malum,
Ter. And. 1, 1, 116:nec consulto alteri damnum dari sine dolo malo potest,
Cic. Tull. 14, 34; 16, 39; cf.:malum dare,
id. N. D. 1, 44, 122:hoc quī occultari facilius credas dabo,
Ter. Hec. 5, 4, 29:inania duro vulnera dat ferro,
Ov. M. 3, 84:morsus,
Prop. 5, 5, 39; cf.:motus dare,
to impart motion, Lucr. 1, 819 al. (but motus dare, to make motion, to move, be moved, id. 2, 311):stragem,
id. 1, 288:equitum ruinas,
to overthrow, id. 5, 1329.—With part. fut. pass.:pectora tristitiae dissolvenda dedit,
caused to be delivered from sadness, Tib. 1, 7, 40.—Prov.: dant animos vina,
Ov. M. 12, 242. —Aliquid alicui, to do any thing for the sake of another; to please or humor another; to give up, sacrifice any thing to another (for the more usual condonare): da hoc illi mortuae, da ceteris amicis ac familiaribus, da patriae, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5 fin.: aliquid auribus alicujus, Trebon. ib. 12, 16:b.Caere hospitio Vestalium cultisque diis,
Liv. 7, 20:plus stomacho quam consilio,
Quint. 10, 1, 117 et saep.:ut concessisti illum senatui, sic da hunc populo,
i. e. forgive him, for the sake of the people, Cic. Lig. 12, 37:dabat et famae, ut, etc.,
Tac. A. 1, 7.—Hence,Se alicui, to give one's self up wholly, to devote, dedicate one's self to a person or thing, to serve:G.dedit se etiam regibus,
Cic. Rab. Post. 2, 4; so Ter. Eun. 3, 3, 10; id. Heaut. 4, 3, 10; Poëta ap. Cic. Fam. 2, 8, 2; Cic. Att. 7, 12, 3; Nep. Att. 9; Tac. A. 1, 31:mihi si large volantis ungula se det equi,
Stat. Silv, 2, 2, 38; 1, 1, 42; 5, 3, 71 al.; Aus. Mosel. 5, 448; cf. Ov. H. 16, 161:se et hominibus Pythagoreis et studiis illis,
Cic. Rep. 1, 111:se sermonibus vulgi,
id. ib. 6, 23:se jucunditati,
id. Off. 1, 34 al.:se populo ac coronae,
to present one's self, appear, id. Verr. 2, 3, 19; cf.:se convivio,
Suet. Caes. 31 et saep.:si se dant (judices) et sua sponte quo impellimus inclinant,
Cic. de Or. 2, 44, 187.—Of discourse, to announce, tell, relate, communicate (like accipere, for to learn, to hear, v. accipio, II.; mostly ante-class. and poet.):H.erili filio hanc fabricam dabo,
Plaut. Bacch. 2, 3, 132:quam ob rem has partes didicerim, paucis dabo,
Ter. Heaut. prol. 10; cf. Verg. E. 1, 19:imo etiam dabo, quo magis credas,
Ter. Phorm. 5, 6, 37:da mihi nunc, satisne probas?
Cic. Ac. 1, 3, 10:Thessalici da bella ducis,
Val. Fl. 5, 219:is datus erat locus colloquio,
appointed, Liv. 33, 13:fixa canens... Saepe dedit sedem notas mutantibus urbes,
i. e. foretold, promised, Luc. 5, 107.—In pass., poet. i. q.: narratur, dicitur, fertur, etc., is said:seu pius Aeneas eripuisse datur,
Ov. F. 6, 434; Stat. Th. 7, 315; Claud. Rapt. Pros. 3, 337.—Fabulam, to exhibit, produce a play (said of the author; cf.:I.docere fabulam, agere fabulam),
Cic. Brut. 18 fin.; id. Tusc. 1, 1 fin.; Ter. Eun. prol. 9; 23; id. Heaut. prol. 33; id. Hec. prol. 1 Don.;and transf.,
Cic. Clu. 31, 84; cf.also: dare foras librum = edere,
Cic. Att. 13, 22, 3.—Verba (alicui), to give [p. 605] empty words, i. e. to deceive, cheat, Plaut. Capt. 5, 1, 25; id. Ps. 4, 5, 7; id. Rud. 2, 2, 19; Ter. And. 1, 3, 6 Ruhnk.; Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 24; Cic. Phil. 13, 16 fin.; id. Att. 15, 16 A.; Hor. S. 1, 3, 22; Pers. 4, 45; Mart. 2, 76 et saep.—K.Alicui aliquid (laudi, crimini, vitio, etc.), to impute, assign, ascribe, attribute a thing to any one, as a merit, a crime, a fault, etc.:L.nunc quam rem vitio dent, quaeso animum attendite,
Ter. And. prol. 8:hoc vitio datur,
id. Ad. 3, 3, 64:inopiā criminum summam laudem Sex. Roscio vitio et culpae dedisse,
Cic. Rosc. Am. 16, 48; id. Off. 1, 21, 71; 2, 17, 58; id. Div. in Caecil. 10; id. Brut. 80, 277 et saep.—Alicui cenam, epulas, etc., to give one a dinner, entertain at table (freq.):M.qui cenam parasitis dabit,
Plaut. Capt. 4, 4, 2; 3, 1, 35; id. Stich. 4, 1, 8; Ter. Heaut. 3, 1, 45; Cic. Fam. 9, 20, 2; id. Mur. 36, 75:prandium dare,
id. ib. 32, 67; cf. Sen. Ben. 1, 14, 1; Tac. A. 2, 57 al.—To grant, allow, in gen. (rare, but freq. as impers.; v. B. 2. supra):2.dari sibi diem postulabat,
a respite, Plin. Ep. 3, 9, 32.- do, -dāre ( obsol., found only in the compounds, abdo, condo, abscondo, indo, etc.), 1, v. a. [Sanscr. root dhā-, da-dhāmi, set, put, place; Gr. the-, tithêmi; Ger. thun, thue, that; Eng. do, deed, etc.]. This root is distinct from 1. do, Sanscr. dā, in most of the Arian langg.; cf. Pott. Etym. Forsch. 2, 484; Corss. Ausspr. 2, 410;3.but in Italy the two seem to have been confounded, at least in compounds,
Curt. Gr. Etym. p. 254 sq.; cf. Max Müller, Science of Lang. Ser. 2, p. 220, N. Y. ed.; Fick, Vergl. Wört. p. 100.do, acc. of domus, v. domus init. -
33 delego
dē-lēgo, āvi, ātum, 1, v. a., to send, assign, dispatch, delegate a person to any place, person or business; to assign, confide, commit, intrust any thing to a person (for attention, care, protection, etc.); to charge a person with a business; to lay or impose upon a person any charge, order, business, command, etc., esp. of that which one prefers not to attend to in person (good prose; not in Caes.; perh. not in Cic.; v. the doubtful passage Cic. Fam. 7, 5, 2, and Orell. ad loc.).I.In gen.A.With personal objects:B.si cui fautores delegatos viderint, etc.,
Plaut. Am. prol. 67 and 83:aliquem in Tullianum,
Liv. 29, 22 fin.:infantem ancillis ac nutricibus,
Tac. G. 20; cf. id. Or. 29:Cassium Longinum occidendum delegaverat,
Suet. Calig. 57:studiosos Catonis ad illud volumen delegamus,
refer to, Nep. Cato 3 fin.:ad senatum,
Liv. 5, 20 fin. —With a thing as object: hunc laborem alteri delegavi, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1; so,II.curam nepotum alicui,
Quint. 4 prooem. §2: officium alicui,
id. 6 prooem. §1: ministerium triumviris,
Tac. Agr. 2; cf.:jurisdictionem magistratibus,
Suet. Claud. 23:ordinandas bibliothecas alicui,
id. Caes. 56; cf. id. Gramm. 21:obsidione delegata in curam collegae,
Liv. 9, 13:delegato sibi officio functi sunt,
Lact. 1, 4, 6. —In partic., t. t. in the lang. of business, to assign, transfer, make over, either one who is to pay a debt or the debt itself: delegare est vice sua alium reum dare creditori, vel cui jusserit, Dig. 46, 2, 11:B.debitorem,
ib. 12:debitores nobis deos,
Sen. Ben. 4, 11; cf.:delegabo te ad Epicurum, ab illo fiet numeratio,
id. Ep. 18, 14:nomen paterni debitoris,
Dig. 37, 6, 1.— Absol.:Quinto delegabo, si quid aeri meo alieno superabit,
Cic. Att. 13, 46, 3:Balbi regia condicio est delegandi,
id. ib. 12, 12:terram,
to assign, Vulg. 3 Reg. 11, 18.—Trop., to attribute, impute, ascribe to:si hoc crimen optimis nominibus delegare possumus,
Cic. Font. 4, 8; so,causam peccati mortuis,
Hirt. B. G. 8, 22, 2:scelera ipsa aliis,
Tac. A. 13, 43:omne rei bene aut secus gestae in Etruria decus dedecusque ad Volumnium,
Liv. 10, 19; cf.:servati consulis decus ad servum,
id. 21, 46 fin. -
34 do
1.do, dĕdi, dătum, dăre (also in a longer form, dănunt = dant, Pac., Naev., and Caecil. ap. Non. 97, 14 sq.; Plaut. Most. 1, 2, 48; id. Ps. 3, 1, 1 et saep.; cf. Paul. ex Fest. p. 68, 12 Müll.— Subj.:I.duim = dem,
Plaut. Aul. 4, 6, 6; Ter. Heaut. 1, 1, 38:duis,
Plaut. Capt. 2, 2, 81; id. Men. 2, 1, 42:duas = des,
id. Merc. 2, 3, 67; id. Rud. 5, 3, 12; an old formula in Liv. 10, 19:duit,
Plaut. As. 2, 4, 54; id. Aul. 1, 1, 23; an old formula in Liv. 22, 10 init.:duint,
Plaut. Most. 3, 1, 126; id. Ps. 4, 1, 25; id. Trin. 2, 4, 35; Ter. And. 4, 1, 43; id. Phorm. 3, 2, 34 al.— Imper.: DVITOR, XII. Tab. ap. Plin. 21, 3, 5 ex conject.—Inf.: DASI = dari, acc. to Paul. ex Fest. p. 68, 13 Müll.:dane = dasne,
Plaut. Truc. 2, 4, 22.—The pres. pass., first pers., dor, does not occur), v. a. [Sanscr. dā, da-dā-mi, give; Gr. di-dô-mi, dôtêr, dosis; cf.: dos, donum, damnum], to give; and hence, with the greatest variety of application, passing over into the senses of its compounds, derivatives, and synonyms (edere, tradere, dedere; reddere, donare, largiri, concedere, exhibere, porrigere, praestare, impertire, suppeditare, ministrare, subministrare, praebere, tribuere, offerre, etc.), as, to give away, grant, concede, allow, permit; give up, yield, resign; bestow, present, confer, furnish, afford; offer, etc. (very freq.).In gen.:(β).eam carnem victoribus danunt, Naev. ap. Non. l. l.: ea dona, quae illic Amphitruoni sunt data,
Plaut. Am. prol. 138; cf.:patera, quae dono mi illic data'st,
id. ib. 1, 3, 36:dandis recipiendisque meritis,
Cic. Lael. 8; cf.:ut par sit ratio acceptorum et datorum,
id. ib. 16, 58: ut obsides accipere non dare consuerint, Caes. B. G. 1, 4 fin.:obsides,
id. ib. 1, 19, 1;1, 31, 7 et saep.: patriam (sc. mundum) dii nobis communem secum dederunt,
Cic. Rep. 1, 13:hominibus animus datus est ex illis sempiternis ignibus,
id. ib. 6, 15; cf. ib. 6, 17:ea dant magistratus magis, quae etiamsi nolint, danda sint,
id. ib. 1, 31; cf.imperia,
id. ib. 1, 44:centuria, ad summum usum urbis fabris tignariis data,
id. ib. 2, 22:Lycurgus agros locupletium plebi, ut servitio, colendos dedit,
id. ib. 3, 9 fin.:ei filiam suam in matrimonium dat,
Caes. B. G. 1, 3, 5:litteras ad te numquam habui cui darem, quin dederim,
Cic. Fam. 12, 19: litteras (ad aliquem), to write to one, saep.; cf. id. Att. 5, 11;and in the same signif.: aliquid ad aliquem,
id. ib. 10, 8 fin.:litteras alicui, said of the writer,
to give one a letter to deliver, id. ib. 5, 15 fin.;of the bearer, rarely,
to deliver a letter to one, id. ib. 5, 4 init.: colloquium dare, to join in a conference, converse ( poet.), Lucr. 4, 598 (Lachm.;al. videmus): colloquiumque sua fretus ab urbe dedit,
parley, challenge, Prop. 5, 10, 32:dare poenas,
to give satisfaction, to suffer punishment, Sall. C. 18:alicui poenas dare,
to make atonement to any one; to suffer for any thing, Ov. M. 6, 544; Sall. C. 51, 31;v. poena: decus sibi datum esse justitia regis existimabant,
Cic. Rep. 1, 41:quoniam me quodammodo invitas et tui spem das,
id. ib. 1, 10:dabant hae feriae tibi opportunam sane facultatem ad explicandas tuas litteras,
id. ib. 1, 9; cf.:ansas alicui ad reprehendendum,
id. Lael. 16, 59:multas causas suspicionum offensionumque,
id. ib. 24:facultatem per provinciam itineris faciundi,
Caes. B. G. 1, 7, 5;for which: iter alicui per provinciam,
id. ib. 1, 8, 3; Liv. 8, 5; 21, 20 al.:modicam libertatem populo,
Cic. Rep. 2, 31:consilium,
id. Lael. 13:praecepta,
id. ib. 4 fin.:tempus alicui, ut, etc.,
id. Rep. 1, 3:inter se fidem et jusjurandum,
Caes. B. G. 1, 3 fin.:operam,
to bestow labor and pains on any thing, Cic. de Or. 1, 55:operam virtuti,
id. Lael. 22, 84;also: operam, ne,
id. ib. 21, 78:veniam amicitiae,
id. ib. 17:vela (ventis),
to set sail, id. de Or. 2, 44, 187:dextra vela dare,
to steer towards the right, Ov. 3, 640:me librum L. Cossinio ad te perferendum dedisse,
Cic. Att. 2, 1:sin homo amens diripiendam urbem daturus est,
id. Fam. 14, 14 et saep.: ita dat se res, so it is circumstanced, so it is, Poëta ap. Cic. N. D. 2, 26; cf.:prout tempus ac res se daret,
Liv. 28, 5 et saep.— Impers.: sic datur, so it goes, such is fate, i. e. you have your reward, Plaut. Truc. 4, 8, 4; id. Ps. 1, 2, 22; id. Men. 4, 2, 40; 64; id. Stich. 5, 6, 5.— Part. perf. sometimes (mostly in poets) subst.: dăta, ōrum, n., gifts, presents, Plaut. Ps. 1, 3, 72; Prop. 3, 15, 6 (4, 14, 6 M.); Ov. M. 6, 363 (but not in Cic. Clu. 24, 66, where dona data belong together, as in the archaic formula in Liv. 22, 10 init.:DATVM DONVM DVIT, P. R. Q.).— Prov.: dantur opes nulli nunc nisi divitibus,
Mart. 5, 81, 2; cf.:dat census honores,
Ov. F. 1, 217.—Poet. with inf.:(γ).da mihi frui perpetuā virginitate,
allow me, Ov. M. 1, 486; id. ib. 8, 350:di tibi dent captā classem reducere Trojā,
Hor. S. 2, 3, 191; so id. ib. 1, 4, 39; id. Ep. 1, 16, 61; id. A. P. 323 et saep.—With ne:II.da, femina ne sim,
Ov. M. 12, 202.In partic.A.In milit. lang.1.Nomina, to enroll one's self for military service, to enlist, Cic. Phil. 7, 4, 13; Liv. 2, 24; 5, 10; cf.2.transf. beyond the military sphere,
Plaut. Ps. 4, 6, 38.—Manus (lit., as a prisoner of war, to stretch forth the hands to be fettered; cf. Cic. Lael. 26, 99;3.hence),
to yield, surrender, Nep. Ham. 1, 4;and more freq. transf. beyond the milit. sphere,
to yield, acquiesce, Plaut. Pers. 5, 2, 72; Cic. Lael. 26, 99; id. Att. 2, 22, 2; Caes. B. G. 5, 31, 3; Ov. H. 4, 14; id. F. 3, 688; Verg. A. 11, 568; Hor. Epod. 17, 1 al.—Terga, for the usual vertere terga; v. tergum.—B. 1.Esp. in jurid. lang.: DO, DICO, ADDICO, the words employed by the praetor in the execution of his office; viz. DO in the granting of judges, actions, exceptions, etc.; DICO in pronouncing sentence of judgment; ADDICO in adjudging the property in dispute to one or the other party; cf. Varr. L. L. 6, § 30 Müll.;2.hence called tria verba,
Ov. F. 1, 47.—Datur, it is permitted, allowed, granted; with subj. clause: quaesitis diu terris, ubi sistere detur, Ov. M. 1, 307:C.interim tamen recedere sensim datur,
Quint. 11, 3, 127:ex quo intellegi datur, etc.,
Lact. 5, 20, 11.—In philos. lang., to grant a proposition:D.in geometria prima si dederis, danda sunt omnia: dato hoc, dandum erit illud (followed by concede, etc.),
Cic. Fin. 5, 28, 83; id. Tusc. 1, 11, 25; id. Inv. 1, 31 fin. —Designating the limit, to put, place, carry somewhere; and with se, to betake one's self somewhere:E.tum genu ad terram dabo,
to throw, Plaut. Capt. 4, 2, 17; cf.:aliquem ad terram,
Liv. 31, 37; Flor. 4, 2 fin.:me haec deambulatio ad languorem dedit!
has fatigued me, Ter. Heaut. 4, 6, 3:hanc mihi in manum dat,
id. And. 1, 5, 62:praecipitem me in pistrinum dabit,
id. ib. 1, 3, 9:hostes in fugam,
Caes. B. G. 5, 51 fin.:hostem in conspectum,
to bring to view, Liv. 3, 69 fin.:aliquem in vincula,
to cast into prison, Flor. 3, 10, 18; cf.:arma in profluentes,
id. 4, 12, 9:aliquem usque Sicanium fretum,
Val. Fl. 2, 28:aliquem leto,
to put to death, to kill, Phaedr. 1, 22, 9:se in viam,
to set out on a journey, Cic. Fam. 14, 12:sese in fugam,
id. Verr. 2, 4, 43 fin.; cf.:se fugae,
id. Att. 7, 23, 2:Socrates, quam se cumque in partem dedisset, omnium fuit facile princeps,
id. de Or. 3, 16, 60 et saep.—Designating the effect, to cause, make, bring about, inflict, impose:F.qui dederit damnum aut malum,
Ter. And. 1, 1, 116:nec consulto alteri damnum dari sine dolo malo potest,
Cic. Tull. 14, 34; 16, 39; cf.:malum dare,
id. N. D. 1, 44, 122:hoc quī occultari facilius credas dabo,
Ter. Hec. 5, 4, 29:inania duro vulnera dat ferro,
Ov. M. 3, 84:morsus,
Prop. 5, 5, 39; cf.:motus dare,
to impart motion, Lucr. 1, 819 al. (but motus dare, to make motion, to move, be moved, id. 2, 311):stragem,
id. 1, 288:equitum ruinas,
to overthrow, id. 5, 1329.—With part. fut. pass.:pectora tristitiae dissolvenda dedit,
caused to be delivered from sadness, Tib. 1, 7, 40.—Prov.: dant animos vina,
Ov. M. 12, 242. —Aliquid alicui, to do any thing for the sake of another; to please or humor another; to give up, sacrifice any thing to another (for the more usual condonare): da hoc illi mortuae, da ceteris amicis ac familiaribus, da patriae, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5 fin.: aliquid auribus alicujus, Trebon. ib. 12, 16:b.Caere hospitio Vestalium cultisque diis,
Liv. 7, 20:plus stomacho quam consilio,
Quint. 10, 1, 117 et saep.:ut concessisti illum senatui, sic da hunc populo,
i. e. forgive him, for the sake of the people, Cic. Lig. 12, 37:dabat et famae, ut, etc.,
Tac. A. 1, 7.—Hence,Se alicui, to give one's self up wholly, to devote, dedicate one's self to a person or thing, to serve:G.dedit se etiam regibus,
Cic. Rab. Post. 2, 4; so Ter. Eun. 3, 3, 10; id. Heaut. 4, 3, 10; Poëta ap. Cic. Fam. 2, 8, 2; Cic. Att. 7, 12, 3; Nep. Att. 9; Tac. A. 1, 31:mihi si large volantis ungula se det equi,
Stat. Silv, 2, 2, 38; 1, 1, 42; 5, 3, 71 al.; Aus. Mosel. 5, 448; cf. Ov. H. 16, 161:se et hominibus Pythagoreis et studiis illis,
Cic. Rep. 1, 111:se sermonibus vulgi,
id. ib. 6, 23:se jucunditati,
id. Off. 1, 34 al.:se populo ac coronae,
to present one's self, appear, id. Verr. 2, 3, 19; cf.:se convivio,
Suet. Caes. 31 et saep.:si se dant (judices) et sua sponte quo impellimus inclinant,
Cic. de Or. 2, 44, 187.—Of discourse, to announce, tell, relate, communicate (like accipere, for to learn, to hear, v. accipio, II.; mostly ante-class. and poet.):H.erili filio hanc fabricam dabo,
Plaut. Bacch. 2, 3, 132:quam ob rem has partes didicerim, paucis dabo,
Ter. Heaut. prol. 10; cf. Verg. E. 1, 19:imo etiam dabo, quo magis credas,
Ter. Phorm. 5, 6, 37:da mihi nunc, satisne probas?
Cic. Ac. 1, 3, 10:Thessalici da bella ducis,
Val. Fl. 5, 219:is datus erat locus colloquio,
appointed, Liv. 33, 13:fixa canens... Saepe dedit sedem notas mutantibus urbes,
i. e. foretold, promised, Luc. 5, 107.—In pass., poet. i. q.: narratur, dicitur, fertur, etc., is said:seu pius Aeneas eripuisse datur,
Ov. F. 6, 434; Stat. Th. 7, 315; Claud. Rapt. Pros. 3, 337.—Fabulam, to exhibit, produce a play (said of the author; cf.:I.docere fabulam, agere fabulam),
Cic. Brut. 18 fin.; id. Tusc. 1, 1 fin.; Ter. Eun. prol. 9; 23; id. Heaut. prol. 33; id. Hec. prol. 1 Don.;and transf.,
Cic. Clu. 31, 84; cf.also: dare foras librum = edere,
Cic. Att. 13, 22, 3.—Verba (alicui), to give [p. 605] empty words, i. e. to deceive, cheat, Plaut. Capt. 5, 1, 25; id. Ps. 4, 5, 7; id. Rud. 2, 2, 19; Ter. And. 1, 3, 6 Ruhnk.; Quadrig. ap. Gell. 17, 2, 24; Cic. Phil. 13, 16 fin.; id. Att. 15, 16 A.; Hor. S. 1, 3, 22; Pers. 4, 45; Mart. 2, 76 et saep.—K.Alicui aliquid (laudi, crimini, vitio, etc.), to impute, assign, ascribe, attribute a thing to any one, as a merit, a crime, a fault, etc.:L.nunc quam rem vitio dent, quaeso animum attendite,
Ter. And. prol. 8:hoc vitio datur,
id. Ad. 3, 3, 64:inopiā criminum summam laudem Sex. Roscio vitio et culpae dedisse,
Cic. Rosc. Am. 16, 48; id. Off. 1, 21, 71; 2, 17, 58; id. Div. in Caecil. 10; id. Brut. 80, 277 et saep.—Alicui cenam, epulas, etc., to give one a dinner, entertain at table (freq.):M.qui cenam parasitis dabit,
Plaut. Capt. 4, 4, 2; 3, 1, 35; id. Stich. 4, 1, 8; Ter. Heaut. 3, 1, 45; Cic. Fam. 9, 20, 2; id. Mur. 36, 75:prandium dare,
id. ib. 32, 67; cf. Sen. Ben. 1, 14, 1; Tac. A. 2, 57 al.—To grant, allow, in gen. (rare, but freq. as impers.; v. B. 2. supra):2.dari sibi diem postulabat,
a respite, Plin. Ep. 3, 9, 32.- do, -dāre ( obsol., found only in the compounds, abdo, condo, abscondo, indo, etc.), 1, v. a. [Sanscr. root dhā-, da-dhāmi, set, put, place; Gr. the-, tithêmi; Ger. thun, thue, that; Eng. do, deed, etc.]. This root is distinct from 1. do, Sanscr. dā, in most of the Arian langg.; cf. Pott. Etym. Forsch. 2, 484; Corss. Ausspr. 2, 410;3.but in Italy the two seem to have been confounded, at least in compounds,
Curt. Gr. Etym. p. 254 sq.; cf. Max Müller, Science of Lang. Ser. 2, p. 220, N. Y. ed.; Fick, Vergl. Wört. p. 100.do, acc. of domus, v. domus init. -
35 fucosus
fūcōsus, a, um, adj. [id.], painted, colored, beautified, counterfeit, spurious (Ciceron.):1.visae merces, fallaces quidem et fucosae, chartis et linteis et vitro delatae,
Cic. Rab. Post. 14, 40:vicinitas non assueta mendaciis, non fucosa, non fallax, non erudita artificio simulationis,
id. Planc. 7, 22:ambitiosae fucosaeque amicitiae,
id. Att. 1, 18, 2.† fūcus, i, m., = phukos, rock-lichen, orchil, used as a red dye for woollen goods, Lichen roccella, Linn., Plin. 26, 10, 66, § 103 sq.:II.ut lana tincta fuco citra purpuras placet,
Quint. 12, 10, 75.—Transf., red or purple color.A.In gen.:B.infici vestes scimus admirabili fuco,
Plin. 22, 2, 3, § 3; Hor. C. 3, 5, 28; id. Ep. 1, 10, 27 Orell. ad loc.; Ov. M. 6, 222 al.—In partic.1.Rouge, paint for the complexion:2.vetulae, quae vitia corporis fuco occulunt,
Plaut. Most. 1, 3, 118:si caeruleo quaedam sua tempora fuco tinxerit,
Prop. 2, 18, 31 (3, 11, 10 M.):mangones colorem fuco, et rerum robur inani sagina mentiantur,
Quint. 2, 15, 25.—Dross, alloy, adulteration:3.adulteratur (sal) rubrica aut testa trita, qui fucus aqua deprehenditur diluente,
Plin. 31, 7, 42, § 91.—For propolis (q. v.), the reddish juice with which bees stop up the entrances to their hive, bee-glue, Verg. G. 4, 39. —III.Trop., pretence, disguise, deceit, dissimulation:his tribus figuris insidere quidam venustatis non fuco illitus, sed sanguine diffusus debet color,
Cic. de Or. 3, 52, 199; cf.:sententiae tam verae, tam novae, tam sine pigmentis fucoque puerili,
id. ib. 2, 45, 188:fuco ementitus color,
Quint. 8, 3, 6:in oratoris aut in poëtae cincinnis ac fuco,
Cic. de Or. 3, 25, 100:mercem sine fucis gestat,
Hor. S. 1, 2, 83:nec sycophantiis nec fucis ullum mantellum obviam est,
Plaut. Capt. 3, 3, 6:sine fuco ac fallaciis,
Cic. Att. 1, 1, 1: deum sese in hominem convertisse... fucum factum mulieri, i. e. to deceive, impose upon (vulg.), Ter. Eun. 3, 5, 41:si eum, qui tibi promiserit, audieris fucum, ut dicitur, facere velle aut senseris,
Q. Cic. Petit. Cons. 9, 35. -
36 indo
in-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a. [in-, 2. do], to put, set, or place into or upon (mostly anteclass. and post-Aug.).I.Lit.(α).With in and acc.:(β).coronam in focum,
Cato, R. R. 143, 2:in urnam,
id. ib. 143, 23:ignem in aram,
Plaut. Mil. 2, 5, 1:in aquam salem,
id. Merc. 1, 2, 92:vini guttam in os,
id. Cas. 2, 3, 31.—With in and abl.:(γ).effigiem in statua,
Tac. A. 1, 74. —Aliquid alicui:(δ).compedes servis,
Plaut. Men. 1, 1, 4:aliquem lecticae,
Tac. A. 3, 14:vinclo fasciae cervicem,
id. ib. 15, 57.—With acc. only:* II.fenestras,
Plaut. Rud. 1, 1, 6. —Trop.A.To introduce:B.novos ritus,
Tac. H. 5, 4.—To impart or give to, apply to, impose on, attach to, etc.:2.pavorem suis, alacritatem hostibus,
Tac. H. 4, 34 fin.:odium alicui,
id. A. 12, 3:alicui vocabulum,
id. ib. 2, 56:propterea huic urbi nomen Epidamnum inditum'st,
Plaut. Men. 2, 1, 37:vernaculis artificibus... nomen histrionibus inditum,
Liv. 7, 2, 6:unde Aspero inditum est cognomen,
id. 3, 65, 4; 2, 13, 1; 4, 29, 6;21, 31, 4: quae nomina sceleri indidit,
Sall. H. 1, 41, 24:hoc nomen beluis,
Curt. 9, 1, 5. — Esp.,To name after or for: nomen indere, with ab or ex and abl.:A.ab Erythro rege (mari) nomen est inditum,
Curt. 8, 9, 14:a celeritate Tigri nomen,
id. 4, 9, 16:ab inopia Egerio,
Liv. 1, 34, 3:quod illi nomen indiderant ex nomine urbis,
Tac. A. 2, 56:quibus nomen ex re inditum,
Sall. J. 78, 1. — indĭtus, a, um, P. a., put or placed into, put, set, laid, or thrown upon.Lit.:B.utrum deus extrinsecus (operi suo) circumfusus sit, an toti inditus,
Sen. Ot. Sap. 31 (Dial. 8, 4, 2):venenum potioni,
Curt. 10, 10, 17:vincula,
put on, Tac. A. 11, 2:pontes,
thrown over, id. ib. 12, 57:lecticae,
laid upon, id. ib. 3, 14:ferrum visceribus ustis,
Sen. Troad. 585.— -
37 induo
I.Lit.:II.Herculi tunicam,
Cic. Tusc. 2, 8, 20:sibi torquem,
id. Fin. 2, 22, 73:galeam,
Caes. B. G. 2, 21:zmaragdos et sardonychas,
Plin. 37, 6, 23, § 85:anulum,
Cic. Off. 3, 9, 38:alicui insignia Bacchi,
Ov. M. 6, 598.— Pass., with a Gr. acc.:Androgei galeam clipeique insigne decorum Induitur,
Verg. A. 2, 392:et eamst (sc. vestem) indutus?
Ter. Eun. 4, 4, 40: scalas, to place a ladder on one ' s shoulders by putting one ' s head between the rounds, Ov. M. 14, 650: se in aliquid, or with the dat., to fall into or upon, to be entangled in, be covered with, adorned with; with in and acc.:se in laqueum,
Plaut. Cas. 1, 25:cum venti se in nubem induerint,
Cic. Div. 2, 19, 44: cum se nux plurima silvis induet in florem, clothe or deck itself, Verg. G. 1, 188; cf.:quos induerat Circe in vultus ac terga ferarum,
i. e. clothed with the forms of, id. A. 7, 20.—With abl.:se vallis,
Caes. B. G. 7, 73:se hastis,
Liv. 44, 41, 9:pomis se arbos induit,
decks itself with, Verg. G. 4, 143:vites se induunt uvis,
Col. 4, 24, 12:cinis induit urbes,
covers, envelops, Val. Fl. 4, 509:Aegyptus... tantis segetibus induebantur,
Plin. Pan. 30:num majore fructu vitis se induerit?
Anthol. Lat. 5, 69, 5 Burm.:foliis sese induit arbor,
Ov. M. 7, 280.—Trop., to put on, assume:habes somnum imaginem mortis eamque quotidie induis,
Cic. Tusc. 1, 38, 92:ponit enim personam amici, cum induit judicis,
assumes the part of a judge, id. Off. 3, 10, 43:juvenis longe alius ingenio, quam cujus simulationem induerat,
Liv. 1, 56, 7:sibi cognomen,
Cic. Fin. 2, 22, 73:et illorum (mortuorum regum) sibi nomina quasi personas aliquas induerunt,
Lact. 2, 16, 3:magnum animum,
Tac. A. 11, 7:mores Persarum,
Curt. 6, 6:munia ducis,
Tac. A. 1, 69:falsos pavores,
id. H. 4, 38:hostiles spiritus,
id. ib. 4, 57:habitus ac voces dolentum,
id. A. 4, 12:seditionem,
to engage in, id. ib. 2, 15:societatem,
id. ib. 12, 13:proditorem et hostem,
to assume the part of traitor and enemy, id. ib. 16, 28:diversa,
to assume different opinions, take different sides, id. ib. 6, 33:personis fictam orationem,
to attribute, Quint. 4, 1, 28:et eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,
impose upon, Petr. S. 4:sua confessione induatur ac juguletur, necesse est,
entangle himself, Cic. Verr. 2, 5, 64, § 166:videte, in quot se laqueos induerit, quorum ex nullo se umquam expediet,
id. ib. 2, 2, 42, §102: se in captiones,
id. Div. 2, 17, 41:non se purgavit, sed indicavit atque induit,
id. Mur. 25, 51. -
38 infligo
I.Lit.:B.alicui securim,
Cic. Planc. 29, 70:cratera viro,
Ov. M. 5, 83:caput suum parietibus,
Lact. de Mort. Pers. 49:puppis inflicta vadis,
dashed against, Verg. A. 10, 303:inflicta terga,
struck, beaten, Val. Fl. 4, 281. —Trop.:II.cum ex verbo adversarii aliquid in ipsum infligitur,
is hurled at, Cic. de Or. 2, 63, 255.—Transf., to inflict by striking:B.mortiferam plagam infligere,
Cic. Vatin. 8, 20:vulnera,
id. Pis. 14, 32.—In gen., to inflict, impose upon:infligere alicui turpitudinem,
Cic. Pis. 26, 63:detrimenta civitati,
Just. 3, 5:fuit consuetudo, ut, intra certa tempora non latis usuris, graviores infligerentur,
laid upon, imposed, Dig. 22, 1, 11:alicui pretium rei emptae,
ib. 3, 5, 30. -
39 inrogo
I.To propose any thing against one:II.leges privatis hominibus irrogare,
Cic. Dom. 17, 43:privilegia tyrannica,
id. ib. 42, 110; so,privilegium,
id. Sest. 30, 65:privilegia,
id. Leg. 3, 4, 11.—In gen., to impose, appoint, ordain, inflict:multam alicui,
Cic. Mil. 14, 36:centum milium multam,
Liv. 37, 58:alicui tributum,
Plin. Pan. 37:poenam,
Hor. S. 1, 3, 118; Liv. 5, 11; Tac. A. 13, 28; Gai. Inst. 3, 190:supplicia,
id. ib. 16, 5:sibi mortem,
id. ib. 4, 10:id supplicii genus,
Val. Max. 1, 1, 13:labori non plus irrogandum est, quam quod somno supererit,
no more is to be bestowed, Quint. 10, 3, 26:imperia dira in ipsos,
to exercise, Plin. 2, 7, 5, § 21. -
40 instituo
instĭtŭo, ŭi, ūtum (institivi, Plaut. Most. 1, 2, 2), 3, v. a. [in-statuo].I.To put or place into, to plant, fix, set (cf.: instruo, informo;2.class.): vestigia nuda sinistri Instituere pedis,
Verg. A. 7, 690.— Trop.: argumenta in pectus multa institui, I have put, i. e. formed in my heart, Plaut. Most. 1, 2, 2: quemquamne hominem in animum instituere, aut parare, i. e. to set his heart on (al. in animo), Ter. Ad. 1, 1, 13.—To set up, erect, plant, establish, arrange:B.vestigia,
Lucr. 4, 474:arborem,
Suet. Galb. 1:pratum,
Col. 2, 18, 3:jugera tercenta, ubi institui vineae possunt,
Cic. Agr. 2, 25, 67:portorium vini,
to lay on, impose, id. Font. 5:instituit officinam Syracusis in regia maximam,
founded, erected, id. Verr. 2, 4, 24, § 54:mercatum,
id. Phil. 3, 12:codicem et conscribere,
id. Rosc. Com. 2:bibliothecam,
Plin. 35, 2, 2, § 10. —In gen., to make, fabricate, construct:2.magnus muralium pilorum numerus instituitur,
Caes. B. G. 5, 39:naves,
to build, id. ib. 5, 11:pontem,
to construct, id. ib. 4, 18:turres,
id. ib. 5, 52:amphora coepit institui,
Hor. A. P. 22:convivia,
Suet. Tit. 7:longiorem sermonem,
to hold, Caes. B. G. 5, 37:delectum,
id. B. C. 1, 16:remiges ex provincia,
to obtain, procure, id. B. G. 3, 9.—To prepare, furnish, provide (viands, food, a feast, etc.):II.dapes,
Verg. A. 7, 109:convivium,
Just. 12, 13, 6:convivia jucunda,
Suet. Tit. 7.—Trop.A.To institute, found, establish, organize, set up (of institutions, governments, etc.); cf.:B.ibi regnum magnum institutum,
Plaut. Rud. 4, 2, 30:quo in magistratu non institutum est a me regnum, sed repressum,
Cic. Sull. 7, 21: so,magistratum,
id. Att. 6, 1, 8:de civitatibus instituendis littera,
id. de Or. 1, 19, 86:civitatis formam,
Tac. H. 4, 8:is id regnum cum fratribus suis instituit,
Lact. 1, 13, 14:ab instituta gente,
Amm. 17, 13, 27:collegium figulorum,
Plin. 35, 12, 46, § 159:aerarium militare,
Suet. Aug. 49:stipendia,
id. Claud. 5.—So of holidays, games, etc.:ferias diesque festos,
Plin. 18, 29, 69, § 284:Saturnalia institutus festus dies,
Liv. 2, 21, 2:sacros ludos,
Ov. M. 1, 446.—To institute, appoint one, esp. as heir or to an office:C.qui me cum tutorem, tum etiam secundum heredem instituerit,
Cic. Fam. 13, 61:Populum Romanum tutorem,
id. de Or. 1, 53, 228:magistratum,
id. Att. 6, 1; Suet. Caes. 83; id. Vitel. 6; id. Claud. 1; Just. 7, 2, 5; Plin. Ep. 5, 1, 9.—With ut, to ordain that: Arcesilas instituit, ut ii, qui, etc., Cic. Fin. 2, 1, 2:D.ut fierent quaestores),
Liv. 4, 4; Cic. Tusc. 5, 20, 58.—With the simple subj.:instituit, quotannis subsortitio a praetore fieret,
Suet. Caes. 41.—To take upon one ' s self, to undertake:E.ubi cenas hodie, si hanc rationem instituis?
Plaut. Stich. 3, 1, 26:cum Zenone Arcesilas sibi omne certamen instituit,
Cic. Ac. 1, 12.—To undertake, begin, commence:F.id negotium institutum est,
Plaut. Poen. 4, 2, 103:si diligentiam, quam instituisti, adhibueris,
id. ib. 16, 20:perge tenere istam viam, quam instituisti,
Q. Cic. Petit. Cons. 14:ad hunc ipsum quaedam institui,
Cic. Ac. 1, 1, 2:historia nec institui potest sine, etc.,
id. Leg. 1, 3, 9:iter,
Hor. C. 3, 27, 5.— With inf.:ut primum Velia navigare coepi, institui Topica conscribere,
Cic. Fam. 7, 19 init.:flagitare,
id. ib. 10, 16, 1:si quae non nupta mulier virorum alienissimorum conviviis uti instituerit,
begun, made it a practice, id. Cael. 20, 49:recitare omnia,
Suet. Aug. 84. —Of troops, to draw up, arrange:G.tu actionem instituis, ille aciem instruit,
Cic. Mur. 9:quartae aciei quam instituerat, signum dedit,
Caes. B. C. 3, 93, 5.—To provide, procure:H.quaestum,
Cic. Quint. 3:aliquos sibi amicos,
id. Verr. 2, 4, 9, § 21:animum ad cogitandum,
apply, Ter. Phorm. 2, 1, 10. —To purpose, determine, resolve upon:I.in praesentia (Caesar) similem rationem operis instituit,
Caes. B. C. 1, 42, 1. —With inf.:senex scribere historias instituit,
Nep. Cat. 3:quaerere tempus ejus interficiendi,
id. Alcib. 5:montanos oppugnare,
Liv. 28, 46:habere secum,
Caes. B. G. 7, 13, 1:coronas ad ipsum mittere,
Suet. Ner. 22.— With object-clause:frumentum plebi dari,
Vell. 2, 6, 3.—To order, govern, administer, regulate:K.sapienter vitam instituit,
Ter. And. 1, 1, 40:libri de civitatibus instituendis,
Cic. de Or. 1, 19, 86:mores,
Quint. 1, 2, 2:familiam,
id. 10, 3, 9.—To teach, instruct, train up, educate:sic tu instituis adulescentes?
Cic. Cael. 17, 39: oratorem, Quint.1, 1, 21.—With inf.:Latine loqui,
Col. 1, 1, 12:Pan primus calamos cerā conjungere plures Instituit,
Verg. E. 2, 32; 5, 30; id. G. 1, 148:amphora fumum bibere instituta Consule Tullo,
Hor. C. 3, 8, 11:cum tibiis canere voce instituit,
Plin. 7, 56, 57, § 204.—With abl.:aliquem disciplinis Graecis,
Quint. 1, 1, 12:lyrā,
id. 1, 10, 13:disciplina Romana,
Suet. Caes. 24.—With ad:aliquem ad dicendum,
Cic. de Or. 2, 39, 162:aliquem artibus et moribus,
Juv. 14, 74:filios instituere atque erudire ad majorum instituta,
Cic. Verr. 2, 3, 69; § 161:ad lectionem,
Quint. 1, 7, 17.— With ut or ne and subj.:quem tu a puero sic instituisses, ut nobili ne gladiatori quidem faveret,
Cic. Quint. 21, 69:pueros, ut, etc.,
Suet. Tib. 44; id. Aug. 64:nos, ne quem coleremus, etc.,
Sall. J. 14, 18.—Of animals:boves,
Col. 6, 2, 8 al.
См. также в других словарях:
imposé — imposé, ée [ ɛ̃poze ] adj. et n. • de imposer 1 ♦ Obligatoire. Figures imposées en patinage artistique (opposé à libre) . Prix imposé, qui doit être observé strictement. 2 ♦ Soumis à l impôt. Bénéfices imposés. Capital, revenu imposé. Personnes… … Encyclopédie Universelle
Impose Magazine — is an independently run media organization based in Brooklyn, New York founded in 2002 by Derek Evers [http://www.imposemagazine.com/?page id=27] . Eschewing mainstream media and music industry practices, it instead embraces a DIY ethic that… … Wikipedia
impose — im‧pose [ɪmˈpəʊz ǁ ˈpoʊz] verb impose a ban/tax/fine etc to officially order that something should be forbidden, taxed etc: • The city council can not impose a utility tax without voter approval. • The US Commerce Department threatened to… … Financial and business terms
imposé — imposé, ée (in pô zé, zée) part. passé d imposer. 1° Mis dessus. Les mains imposées par l évêque. 2° Les noms imposés par Adam aux animaux. 3° Soumis à un tribut. Être imposé à tant. Substantivement. Les plus imposés de la commune.… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
Impose — Im*pose , v. t. [imp. & p. p. {Imposed}; p. pr. & vb. n. {Imposing}.] [F. imposer; pref. im in + poser to place. See {Pose}, v. t.] 1. To lay on; to set or place; to put; to deposit. [1913 Webster] Cakes of salt and barley [she] did impose Within … The Collaborative International Dictionary of English
impose — I (enforce) verb bid, bind, burden, charge, coerce, command, compel, conscript, constrain, decree, demand, dictate, direct, drive, enact, encumber, enjoin, exact, execute, extort, force upon, impel, imponere, iniungere, insist upon, lay upon,… … Law dictionary
imposé — Imposé, [impos]ée. part. Joug, tribut imposé. taxe imposée. taille imposée. un homme imposé à la taille. nom imposé. penitence imposée … Dictionnaire de l'Académie française
impose — [im pōz′] vt. imposed, imposing [Fr, altered by assoc. with poser (see POSE1) < L imponere, to place upon < in , on + ponere: see POSITION] 1. to place or set (a burden, tax, fine, etc. on or upon) as by authority 2. to force (oneself, one… … English World dictionary
Impose — Im*pose , v. i. To practice tricks or deception. [1913 Webster] {To impose on} or {To impose upon}, (a) to pass or put a trick on; to delude; to cheat; to defraud. He imposes on himself, and mistakes words for things. Locke. (b) to place an… … The Collaborative International Dictionary of English
impose — ► VERB 1) force to be accepted, undertaken, or complied with. 2) (often impose on) take unfair advantage of someone. ORIGIN French imposer, from Latin imponere inflict, deceive … English terms dictionary
Impose — Im*pose , n. A command; injunction. [Obs.] Shak. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English