Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

rūstica

  • 21 vōx

        vōx vōcis, f    [VOC-], a voice, sound, tone, utterance, cry, call: omnes voces hominis: cum (eloquentia) constet e voce atque motu: magna: summā, H.: vocem late nemora alta remittunt, echo, V.: ut nostrorum militum vocibus non nihil carperetur, shouts, Cs.: unā voce populi R. efferri, by the unanimous voice: ad sonitum vocis vestigia torsit, i. e. at the sound of the oars, V.—An utterance, word, saying, speech, sentence, proverb, maxim: non intellegere, quid sonet haec vox voluptatis: illa Platonis vera vox: flens diu vocem non misit, L.: cum quaereret neque ullam vocem exprimere posset, extort an answer, Cs.: nescit vox missa reverti, H.: vetuit me tali voce Quirinus, etc., in these words, H.: sidera excantata voce Thessalā, incantation, H.: consulum voci atque imperio non oboedire, command: tuis victus Venerisque gratae Vocibus, H.: contumeliosae, abuse, Cs.: Sunt verba et voces, quibus hunc lenire dolorem Possis, maxims, H.: Deripere lunam vocibus, by incantations, H.—Speech, language: cultūs hominum recentum Voce formasti catus (Mercurius), H.: Graecā scierit sive Latinā Voce loqui, O.—Pronunciation, accent, tone: rustica: acuta.
    * * *
    voice, tone, expression

    Latin-English dictionary > vōx

  • 22 agrestis

    ā̆grestis, e, adj. [id.].
    I.
    Lit., pertaining to land, fields, or the country, country, rural, rustic, wild, agrios:

    Musa,

    Lucr. 5, 1397:

    te in Arpinati videbimus et hospitio agresti accipiemus,

    Cic. Att. 2, 16 fin.:

    vestitus,

    Nep. Pel. 2, 5:

    falx,

    Tib. 2, 5, 28 al.:

    poma,

    Verg. A. 7, 111:

    cum lactucis agrestibus,

    Vulg. Exod. 12, 8:

    ligna non sunt pomifera, sed agrestia,

    ib. Deut. 20, 20:

    herbas agrestes,

    ib. 4 Reg. 4, 39.— Subst.: ā̆grestis, is ( gen. plur. agrestūm, Ov. M. 14, 635), a countryman, rustic, farmer, peasant, Lucr. 5, 1382:

    non est haec oratio habenda aut cum imperitā multitudine aut in aliquo conventu agrestium,

    Cic. Mur. 29:

    collectos armat agrestes,

    Verg. A. 9, 11:

    Fictilia antiquus primum sibi fecit agrestis Pocula,

    Tib. 1, 1, 39:

    facinus admissum a quodam agresti,

    Tac. A. 4, 45:

    inopes agrestes,

    id. H. 2, 13; 4, 50.—
    II.
    Transf., and in mal. part.
    A.
    Rustic, in opp. to the refined citizen ( urbanus, as agrios is opp. to asteios), boorish, clownish, rude, uncultivated, coarse, wild, savage, barbarous, of persons and things:

    sunt quidam vultu motuque corporis vasti atque agrestes,

    Cic. de Or. 1, 25, 115:

    O rem dignam, in quā non modo docti, verum etiam agrestes erubescant,

    id. Leg. 1, 14, 41:

    aborigines, genus hominum agreste,

    Sall. C. 6, 1:

    Ego ille agrestis, saevos, tristis, parcus, truculentus, tenax Duxi uxorem,

    Ter. Ad. 5, 4, 12:

    quis nostrūm tam animo agresti ac duro fuit, ut, etc.,

    Cic. Arch. 8:

    dominus agrestis et furiosus,

    id. Sen. 14:

    exculto animo nihil agreste, nihil inhumanum est,

    id. Att. 13, 45; so Ov. M. 11, 767:

    rustica vox et agrestis,

    Cic. de Or. 2, 11; 2, 3. —Hence, agrestiores Musae, ruder, of the language of the bar, in opp. to more refined and polished eloquence, Cic. Or. 3, 11.—
    B.
    Wild, brutish:

    vultus,

    Ov. M. 9, 96:

    agrestem detraxit ab ore figuram Juppiter (of Io),

    Prop. 3, 31, 13.— Comp., v. above.—
    * Sup. agrestissimus, Cassiod. Ep. 7, 4.—
    * Adv. comp. neutr. agrestius, Spart. Hadr. 3.

    Lewis & Short latin dictionary > agrestis

  • 23 canto

    canto, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [cano], freq. in form, but mostly agrees in meaning with cano.
    I.
    Neutr., to produce melodious sounds (by the voice or an instrument), to sound, sing, play (class. in prose and poetry; rare in Cic.).
    A.
    Of men:

    Pamphilam Cantatum provocemus,

    Ter. Eun. 3, 1, 53:

    saltare et cantare,

    Cic. Cat. 2, 10, 23:

    neque enim vocum suavitate videntur aut novitate quădam cantandi revocare eos solitae (sirenes),

    id. Fin. 5, 18, 49:

    Arcades ambo Et cantare pares,

    Verg. E. 7, 5; 10, 32:

    cantando victus,

    id. ib. 3, 21; Tib. 2, 1, 66:

    adimam cantare severis,

    Hor. Ep. 1, 19, 9:

    ut (cantores) numquam inducant animum cantare rogati,

    id. S. 1, 3, 2; Suet. Tit. 3: non est Cantandum, there is no occasion for singing, i. e. for imagination, fiction, Juv. 4, 35.—Of an actor:

    cantante eo (Nerone) ne necessariă quidem causă excedere theatro licitum erat,

    Suet. Ner. 23; 20; id. Vesp. 4 al.; cf.

    under II. B. 2.: conducta veni, ut fidibus cantarem seni,

    Plaut. Ep. 3, 4, 64:

    structis avenis,

    Ov. M. 1, 677:

    ad chordarum sonum,

    Nep. Epam. 2, 1.—Less freq. of instrumental music, and only with abl. of the instrument (cf. cano):

    tibiis,

    Nep. Epam. 2, 1; id. ib. praef. § 1; Vulg. Luc. 7, 32:

    lituo, tubă,

    Gell. 20, 2, 2:

    calamo,

    Sen. Ben. 4, 6, 5: ad manum histrioni, in comedy, to sing and play while the actor accompanies the song with gestures or dancing, Liv. 7, 2, 10; cf. Val. Max. 2, 4, 4.— Pass. impers.:

    in caelo cantatur et psallitur,

    Arn. 3, 21.—Prov.:

    surdo,

    Prop. 4 (5), 8, 47, and ad surdas aures, Ov. Am. 3, 7, 61, to preach to deaf ears; cf. cano, II. B.—
    2.
    Of the singing pronunciation of an orator, to declaim in a singing tone, to sing, drawl: si cantas, male cantas, si legis, cantas, C. Caesar ap. Quint. 1, 8, 2; 11, 1, 56; 11, 3, 57; 11, 3, 58; 11, 3, 59; 11, 3, 60; cf. Juv. 10, 178.—Hence, to recite, declaim:

    quaecumque sedens modo legerat, haec eadem... cantabit versibus isdem,

    Juv. 7, 153.—
    B.
    Of birds and fowls:

    prius quam galli cantent,

    crow, Plaut. Mil. 3, 1, 96; so,

    deos gallis signum dedisse cantandi,

    Cic. Div. 2, 26, 57:

    cantantes aves,

    Prop. 4 (5), 9, 30.—
    C.
    Transf., of instruments, to sound, resound:

    pastoris bucina cantat,

    Prop. 4 (5), 10, 30:

    cantabat fanis, cantabat tibia ludis,

    Ov. F. 6, 659 sq. —
    II. A.
    With the song itself, carmen, versus, etc., as object, to sing, play, recite:

    carmina non prius Audita canto,

    Hor. C. 3, 1, 4:

    rustica verba,

    Tib. 2, 1, 52:

    Hymen cantatus,

    Ov. H. 12, 137; cf.:

    Hymenaeum qui cantent,

    Ter. Ad. 5, 7, 7:

    obscena,

    Ov. F. 3, 676.—
    B.
    With particular persons or things, the subjects of song, as objects, to sing, to celebrate or praise in song, sing of, write poetry upon, etc.:

    celebrem deum,

    Tib. 2, 1, 83:

    absentem amicam,

    Hor. S. 1, 5, 15:

    rivos,

    id. C. 2, 19, 11:

    convivia, proelia virginum,

    id. ib. 1, 6, 19:

    Augusti tropaea,

    id. ib. 2, 9, 19:

    Pythia (sc. certamina),

    id. A. P. 414:

    cantari dignus,

    Verg. E. 5, 54:

    per totum cantabimur orbem,

    Ov. Am. 1, 3, 25; 2, 17, 33; cf.:

    illa meis multum cantata libellis,

    Mart. 9, 50, 1:

    cantatus Achilles,

    Ov. Am. 2, 1, 29:

    laudes tuas,

    id. F. 2, 658. —Esp.,
    2.
    Of an actor, to represent a part, to act (cf. supra, I. A.):

    cantavit (Nero) Orestem matricidam, Oedipodem excaecatum, etc.,

    Suet. Ner. 21:

    Nioben,

    id. ib. 21:

    tragoedias,

    id. ib. 21:

    fabulam,

    id. ib. 46 fin.:

    epinicia,

    id. ib. 43 fin.
    C.
    Hence, because the oracles were of old uttered in verse, of any mysterious, prophetic, or warning utterance, to predict, warn, point out, indicate, make known, say:

    vera cantas? vana vellem,

    Plaut. Most. 4, 2, 64. —Of inanimate things:

    urna haec litterata est: ab se cantat cuja sit,

    Plaut. Rud. 2, 5, 21:

    civi inmoeni scin quid cantari solet?

    id. Trin. 2, 2, 69; id. Bacch. 4, 9, 61.—
    2.
    To bring something repeatedly to recollection, to reiterate, harp upon, forewarn of or against:

    haec dies noctes canto, ut caveas,

    Plaut. Trin. 2, 2, 12:

    harum mores,

    Ter. Heaut. 2, 3, 19:

    nam, ut scis, jam pridem istum canto Caesarem,

    Cic. Q. Fr. 2, 11 (13), 1:

    quid fati provida cantet avis,

    Tib. 2, 5, 12:

    quae me juvene utique cantare solebant,

    Quint. 8, 3, 76.—
    III.
    In the lang. of religion, as v. n. or a., to use enchantments, charms, incantations, to enchant, to charm, Cato, R. R. 160, 1; Varr. R. R. 1, 2, 27:

    frigidus in pratis cantando rumpitur anguis,

    Verg. E. 8, 71:

    cantata Luna,

    exorcised by magic, Prop. 4 (5), 5, 13:

    falx,

    Ov. H. 6, 84:

    herbae,

    id. M. 7, 98:

    ignis,

    Sil. 1, 430:

    tum quoque cantato densetur carmine caelum,

    an incantation, Ov. M. 14, 369.—
    B.
    To call forth, produce by charms:

    et chelydris cantare soporem,

    Sil. 8, 498:

    cantata umbra,

    Luc. 6, 767.

    Lewis & Short latin dictionary > canto

  • 24 Cato

    Căto, ōnis, m. [1. catus], a cognomen of several celebrated Romans in the gens Porcia, Valeria, Vettia al.
    I.
    M. Porcius Cato the elder, distinguished as a rigid judge of morals; hence with the appel. Censorius;

    whose most celebrated works were the Origines and De Re Rustica,

    Cic. de Or. 3, 33, 135; Liv. 31, 1 sqq.; Plin. 7, 27, 28, § 100; 7, 30, 31, § 112; cf., concerning him, Bernhardy, Röm. Litt. p. 521 sq.; 650; Bähr, Lit. Gesch. p. 515; 258; 354 al.;

    Ellendt, Cic. Brut. p. xix.-xxv.—As appel. of a severe judge,

    Mart. 1, prooem. fin.; Phaedr. 4, 7, 21.—Hence,
    B.
    Cătōnĭānus, a, um, adj., of Cato:

    familia,

    Cic. Q. Fr. 4, 6, 5:

    aetas,

    Sen. Tranq. 7, 5:

    illa (i. e. praecepta),

    id. Ep. 94, 27:

    lingua,

    i. e. of high morality, Mart. 9, 27, 14.—
    II.
    His descendant, M. Porcius Cato the younger, the enemy of Cœsar, who committed suicide after the battle of Pharsalia, at Utica; hence with the appel. Uticensis.—
    B.
    Cătōnīni, ōrum, m., the adherents or friends of Cato, Cic. Fam. 7, 25, 1; cf. catonium.—Concerning both, and the Porcian family in gen., v. Gell. 13, 20 Hertz, p. 19 Bip.—On account of their serious and austere character, serious, or gloomy, morose men are called Catones, Sen. Ep. 120, 19; cf. Juv. 2, 40; Phaedr. 4, 7, 21; Petr. 132.—
    III.
    Valerius Cato, a celebrated grammarian of Gaul, and poet of the time of Sulla, Cat. 56; Ov. Tr. 2, 436; Suet. Gram. 2; 4; 11.—
    IV.
    Dionysius Cato, author of the Disticha de moribus, prob. about the time of Constantine; v. the Disticha, with the Sententiae of Syrus, at the end of the Fabulae of Phaedrus, Bip.

    Lewis & Short latin dictionary > Cato

  • 25 Columella

    1.
    cŏlŭmella (in MSS. often cŏlum-nella), ae, f. dim. [columna, columen], a small column, a pillar, Cato, R. R. 20, 1; 22, 2; Cic. Leg. 2, 26, 66; id. Tusc. 5, 23, 65; Caes. B. C. 2, 10.—
    B.
    The foot or pedestal of a catapult, Vitr. 10, 15.—
    II.
    Trop., a pillar, support, prop (cf. columen), Lucil. ap. Don. Ter. Phorm. 2, 1, 57.
    2.
    Cŏlŭmella, ae, m., a Roman cognomen in the gens Junia; so,
    I.
    M. Junius Moderatus Columella, of Hispania Bœtica, uncle of the following.
    II.
    L. Junius Moderatus Columella, a well-known writer on husbandry, in the first century of the Christian era. He was of Gades, and a companion of Seneca and Celsus; his writings, De Re Rustica and De Arboribus, are yet extant; v. Schneid. Scriptt. Rei Rust. II. 2 praef.; Col. 7, 2, 4; 7, 10, 185; Plin. 8, 41, 63, § 153; 17, 9, 6, §§ 51 and 52; Pall. 1, 19, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Columella

  • 26 columella

    1.
    cŏlŭmella (in MSS. often cŏlum-nella), ae, f. dim. [columna, columen], a small column, a pillar, Cato, R. R. 20, 1; 22, 2; Cic. Leg. 2, 26, 66; id. Tusc. 5, 23, 65; Caes. B. C. 2, 10.—
    B.
    The foot or pedestal of a catapult, Vitr. 10, 15.—
    II.
    Trop., a pillar, support, prop (cf. columen), Lucil. ap. Don. Ter. Phorm. 2, 1, 57.
    2.
    Cŏlŭmella, ae, m., a Roman cognomen in the gens Junia; so,
    I.
    M. Junius Moderatus Columella, of Hispania Bœtica, uncle of the following.
    II.
    L. Junius Moderatus Columella, a well-known writer on husbandry, in the first century of the Christian era. He was of Gades, and a companion of Seneca and Celsus; his writings, De Re Rustica and De Arboribus, are yet extant; v. Schneid. Scriptt. Rei Rust. II. 2 praef.; Col. 7, 2, 4; 7, 10, 185; Plin. 8, 41, 63, § 153; 17, 9, 6, §§ 51 and 52; Pall. 1, 19, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > columella

  • 27 consanguinea

    con-sanguĭnĕus, a, um ( gen. plur. consanguineūm, Lucr. 3, 73), adj., springing from the same blood, related by blood.
    I.
    In a restricted sense, of brothers and sisters, brotherly, sisterly (so mostly poet.):

    umbrae,

    Ov. M. 8, 476:

    turba,

    id. H. 14, 121:

    scelus,

    Stat. Th. 11, 407:

    angues,

    i. e. born with her, kindred, id. ib. 11, 61:

    acies,

    Claud. in Rufin. 2, 237.—Of animals: arietes, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 (Praetext. v. 21 Rib.). —Of abstract subjects:

    caritas ( = benevolentia fraterna),

    Val. Max. 5, 5, 3; cf.

    scelus,

    Stat. Th. 11, 407.— Subst.: consanguĭnĕ-us, i, m., a brother, Cic. Att. 2, 23, 3; and consanguĭnĕa, ae, f., a sister, Cat. 64, 118. —
    II.
    In a more gen. sense, related, kindred:

    homines,

    Caes. B. C. 1, 74:

    Turnus,

    Verg. A. 7, 366:

    Roma,

    Sil. 1, 608:

    dextra,

    id. 1, 655. —Esp. freq. as subst. plur.: consanguĭ-nĕi, ōrum, kindred, relations, Plaut. Poen. 5, 2, 77; Cic. Inv. 1, 24, 35; Caes. B. G. 1, 11; 1, 33; Suet. Caes. 81; id. Claud. 25.—General senses, related, kindred (so most freq. in prose and poetry), Lucr. 3, 73; 6, 1282; cf. Dig. 38, 16, 1.—
    2.
    Poet., transf.:

    consanguineus Leti Sopor,

    Verg. A. 6, 278 (in acc. with Hom. Il. x, 231: Upnos kasignêtos Thanatoio).—
    * B.
    Trop.:

    res rustica proxima et quasi consanguinea sapientiae,

    Col. 1, prooem. § 4.

    Lewis & Short latin dictionary > consanguinea

  • 28 consanguinei

    con-sanguĭnĕus, a, um ( gen. plur. consanguineūm, Lucr. 3, 73), adj., springing from the same blood, related by blood.
    I.
    In a restricted sense, of brothers and sisters, brotherly, sisterly (so mostly poet.):

    umbrae,

    Ov. M. 8, 476:

    turba,

    id. H. 14, 121:

    scelus,

    Stat. Th. 11, 407:

    angues,

    i. e. born with her, kindred, id. ib. 11, 61:

    acies,

    Claud. in Rufin. 2, 237.—Of animals: arietes, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 (Praetext. v. 21 Rib.). —Of abstract subjects:

    caritas ( = benevolentia fraterna),

    Val. Max. 5, 5, 3; cf.

    scelus,

    Stat. Th. 11, 407.— Subst.: consanguĭnĕ-us, i, m., a brother, Cic. Att. 2, 23, 3; and consanguĭnĕa, ae, f., a sister, Cat. 64, 118. —
    II.
    In a more gen. sense, related, kindred:

    homines,

    Caes. B. C. 1, 74:

    Turnus,

    Verg. A. 7, 366:

    Roma,

    Sil. 1, 608:

    dextra,

    id. 1, 655. —Esp. freq. as subst. plur.: consanguĭ-nĕi, ōrum, kindred, relations, Plaut. Poen. 5, 2, 77; Cic. Inv. 1, 24, 35; Caes. B. G. 1, 11; 1, 33; Suet. Caes. 81; id. Claud. 25.—General senses, related, kindred (so most freq. in prose and poetry), Lucr. 3, 73; 6, 1282; cf. Dig. 38, 16, 1.—
    2.
    Poet., transf.:

    consanguineus Leti Sopor,

    Verg. A. 6, 278 (in acc. with Hom. Il. x, 231: Upnos kasignêtos Thanatoio).—
    * B.
    Trop.:

    res rustica proxima et quasi consanguinea sapientiae,

    Col. 1, prooem. § 4.

    Lewis & Short latin dictionary > consanguinei

  • 29 consanguineus

    con-sanguĭnĕus, a, um ( gen. plur. consanguineūm, Lucr. 3, 73), adj., springing from the same blood, related by blood.
    I.
    In a restricted sense, of brothers and sisters, brotherly, sisterly (so mostly poet.):

    umbrae,

    Ov. M. 8, 476:

    turba,

    id. H. 14, 121:

    scelus,

    Stat. Th. 11, 407:

    angues,

    i. e. born with her, kindred, id. ib. 11, 61:

    acies,

    Claud. in Rufin. 2, 237.—Of animals: arietes, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 (Praetext. v. 21 Rib.). —Of abstract subjects:

    caritas ( = benevolentia fraterna),

    Val. Max. 5, 5, 3; cf.

    scelus,

    Stat. Th. 11, 407.— Subst.: consanguĭnĕ-us, i, m., a brother, Cic. Att. 2, 23, 3; and consanguĭnĕa, ae, f., a sister, Cat. 64, 118. —
    II.
    In a more gen. sense, related, kindred:

    homines,

    Caes. B. C. 1, 74:

    Turnus,

    Verg. A. 7, 366:

    Roma,

    Sil. 1, 608:

    dextra,

    id. 1, 655. —Esp. freq. as subst. plur.: consanguĭ-nĕi, ōrum, kindred, relations, Plaut. Poen. 5, 2, 77; Cic. Inv. 1, 24, 35; Caes. B. G. 1, 11; 1, 33; Suet. Caes. 81; id. Claud. 25.—General senses, related, kindred (so most freq. in prose and poetry), Lucr. 3, 73; 6, 1282; cf. Dig. 38, 16, 1.—
    2.
    Poet., transf.:

    consanguineus Leti Sopor,

    Verg. A. 6, 278 (in acc. with Hom. Il. x, 231: Upnos kasignêtos Thanatoio).—
    * B.
    Trop.:

    res rustica proxima et quasi consanguinea sapientiae,

    Col. 1, prooem. § 4.

    Lewis & Short latin dictionary > consanguineus

  • 30 Falernum

    Fălernus ăger, the Falernian territory, famed for its wines, in Campania, at the foot of Mount Massicus, Plin. 14. 6, 8, § 62; Cic. Agr. 2, 25, 66.— Subst.:

    in Faler no,

    in Falernus, Varr. R. R. 1, 8, 2.—
    II.
    Derivv.: Fălernus, a, um, adj., of or from the Falernian territory, Falernian:

    vinum,

    Varr. R. R. 1, 2, 6; cf.

    vitis,

    Hor. C. 3, 1, 43; 1, 20, 10:

    uvae,

    id. ib. 2, 6, 19:

    mustum,

    id. S. 2, 4, 19:

    praela,

    Prop. 4 (5), 6, 73:

    cellae,

    Verg. G. 2, 96:

    faex,

    Hor. S. 2, 4, 55 et saep.:

    mons, i. e. Massicus,

    Flor. 1, [p. 721] 16; cf.

    saltus,

    id. 2, 6:

    pira,

    Plin. 15, 15, 16, § 53: tribus, a tribus rustica in Campania, Liv. 9, 20, 6 (al. Falerina).—
    2.
    Subst.: Fălernum, i, n.
    a.
    (Sc. vinum.) Falernian wine, Falernian, Hor. C. 1, 27, 10; 2, 11, 19: id. S. 2, 3, 115; id. Ep. 1, 14, 34 al.; also as masc. (sc. cadi):

    fumosi Falerni,

    Tib. 2, 1, 27.—
    b.
    (Sc. praedium.) The name of a country seat of Pompey, Cic. Phil. 13, 5, 11; id. Clu. 62, 175.

    Lewis & Short latin dictionary > Falernum

  • 31 Falernus

    Fălernus ăger, the Falernian territory, famed for its wines, in Campania, at the foot of Mount Massicus, Plin. 14. 6, 8, § 62; Cic. Agr. 2, 25, 66.— Subst.:

    in Faler no,

    in Falernus, Varr. R. R. 1, 8, 2.—
    II.
    Derivv.: Fălernus, a, um, adj., of or from the Falernian territory, Falernian:

    vinum,

    Varr. R. R. 1, 2, 6; cf.

    vitis,

    Hor. C. 3, 1, 43; 1, 20, 10:

    uvae,

    id. ib. 2, 6, 19:

    mustum,

    id. S. 2, 4, 19:

    praela,

    Prop. 4 (5), 6, 73:

    cellae,

    Verg. G. 2, 96:

    faex,

    Hor. S. 2, 4, 55 et saep.:

    mons, i. e. Massicus,

    Flor. 1, [p. 721] 16; cf.

    saltus,

    id. 2, 6:

    pira,

    Plin. 15, 15, 16, § 53: tribus, a tribus rustica in Campania, Liv. 9, 20, 6 (al. Falerina).—
    2.
    Subst.: Fălernum, i, n.
    a.
    (Sc. vinum.) Falernian wine, Falernian, Hor. C. 1, 27, 10; 2, 11, 19: id. S. 2, 3, 115; id. Ep. 1, 14, 34 al.; also as masc. (sc. cadi):

    fumosi Falerni,

    Tib. 2, 1, 27.—
    b.
    (Sc. praedium.) The name of a country seat of Pompey, Cic. Phil. 13, 5, 11; id. Clu. 62, 175.

    Lewis & Short latin dictionary > Falernus

  • 32 Falernus ager

    Fălernus ăger, the Falernian territory, famed for its wines, in Campania, at the foot of Mount Massicus, Plin. 14. 6, 8, § 62; Cic. Agr. 2, 25, 66.— Subst.:

    in Faler no,

    in Falernus, Varr. R. R. 1, 8, 2.—
    II.
    Derivv.: Fălernus, a, um, adj., of or from the Falernian territory, Falernian:

    vinum,

    Varr. R. R. 1, 2, 6; cf.

    vitis,

    Hor. C. 3, 1, 43; 1, 20, 10:

    uvae,

    id. ib. 2, 6, 19:

    mustum,

    id. S. 2, 4, 19:

    praela,

    Prop. 4 (5), 6, 73:

    cellae,

    Verg. G. 2, 96:

    faex,

    Hor. S. 2, 4, 55 et saep.:

    mons, i. e. Massicus,

    Flor. 1, [p. 721] 16; cf.

    saltus,

    id. 2, 6:

    pira,

    Plin. 15, 15, 16, § 53: tribus, a tribus rustica in Campania, Liv. 9, 20, 6 (al. Falerina).—
    2.
    Subst.: Fălernum, i, n.
    a.
    (Sc. vinum.) Falernian wine, Falernian, Hor. C. 1, 27, 10; 2, 11, 19: id. S. 2, 3, 115; id. Ep. 1, 14, 34 al.; also as masc. (sc. cadi):

    fumosi Falerni,

    Tib. 2, 1, 27.—
    b.
    (Sc. praedium.) The name of a country seat of Pompey, Cic. Phil. 13, 5, 11; id. Clu. 62, 175.

    Lewis & Short latin dictionary > Falernus ager

  • 33 Fescennia

    Fescennĭa, ae, f. (also Fescennĭ-um, ii, n., Serv. Verg. A. 7, 695), an ancient but small city of Etruria, on the Tiber, not far from Falerii, famous for a sort of sportive and jeering dialogues in verse named after it, Plin. 3, 5, 8, § 52; Serv. l. l.; v. Dennis, Etrur. 1, p. 152 sq. (acc. to Gell. and Müll. the modern Civita Castellana; acc. to Dennis, near Borghetto).—
    II.
    Deriv.: Fescennīnus, a, um, adj., of or belonging to Fescennia, Fescennine:

    acies,

    Verg. A. 7, 695:

    Fescennina per hunc inventa licentia morem Versibus alternis opprobria rustica fudit,

    Hor. Ep. 2, 1, 145:

    versus,

    Liv. 7, 2, 7; Paul. ex Fest. p. 85 Müll.:

    locutio,

    Cat. 61, 127:

    materia,

    Sid. Ep. 8, 11:

    pes,

    i. e. an amphimacer, Diom. p. 475 P.— Subst.: Fescennīni, ōrum, m., Fescennine verses, Fescennines, Macr. S. 2, 4:

    nuptiales,

    Sen. Contr. 3, 21 med. p. 252 Bip.; Plin. 15, 22, 24, § 86.—Also. Fescen-nīna, ōrum, n. (sc. carmina, Prud. Cont. Symm. 1, 261; Mart. Cap. 9, § 914 (the derivation of these Fescennini from fascinum seems improbable).—
    B.
    Transf., Fe-scennīnus, i, m., a lampooner: spatiator atque Fescenninus, Cato ap. Fest. s. v. spatiatorem, p. 344 Müll.; Macr. S. 2, 10, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > Fescennia

  • 34 Fescennina

    Fescennĭa, ae, f. (also Fescennĭ-um, ii, n., Serv. Verg. A. 7, 695), an ancient but small city of Etruria, on the Tiber, not far from Falerii, famous for a sort of sportive and jeering dialogues in verse named after it, Plin. 3, 5, 8, § 52; Serv. l. l.; v. Dennis, Etrur. 1, p. 152 sq. (acc. to Gell. and Müll. the modern Civita Castellana; acc. to Dennis, near Borghetto).—
    II.
    Deriv.: Fescennīnus, a, um, adj., of or belonging to Fescennia, Fescennine:

    acies,

    Verg. A. 7, 695:

    Fescennina per hunc inventa licentia morem Versibus alternis opprobria rustica fudit,

    Hor. Ep. 2, 1, 145:

    versus,

    Liv. 7, 2, 7; Paul. ex Fest. p. 85 Müll.:

    locutio,

    Cat. 61, 127:

    materia,

    Sid. Ep. 8, 11:

    pes,

    i. e. an amphimacer, Diom. p. 475 P.— Subst.: Fescennīni, ōrum, m., Fescennine verses, Fescennines, Macr. S. 2, 4:

    nuptiales,

    Sen. Contr. 3, 21 med. p. 252 Bip.; Plin. 15, 22, 24, § 86.—Also. Fescen-nīna, ōrum, n. (sc. carmina, Prud. Cont. Symm. 1, 261; Mart. Cap. 9, § 914 (the derivation of these Fescennini from fascinum seems improbable).—
    B.
    Transf., Fe-scennīnus, i, m., a lampooner: spatiator atque Fescenninus, Cato ap. Fest. s. v. spatiatorem, p. 344 Müll.; Macr. S. 2, 10, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > Fescennina

  • 35 Fescennini

    Fescennĭa, ae, f. (also Fescennĭ-um, ii, n., Serv. Verg. A. 7, 695), an ancient but small city of Etruria, on the Tiber, not far from Falerii, famous for a sort of sportive and jeering dialogues in verse named after it, Plin. 3, 5, 8, § 52; Serv. l. l.; v. Dennis, Etrur. 1, p. 152 sq. (acc. to Gell. and Müll. the modern Civita Castellana; acc. to Dennis, near Borghetto).—
    II.
    Deriv.: Fescennīnus, a, um, adj., of or belonging to Fescennia, Fescennine:

    acies,

    Verg. A. 7, 695:

    Fescennina per hunc inventa licentia morem Versibus alternis opprobria rustica fudit,

    Hor. Ep. 2, 1, 145:

    versus,

    Liv. 7, 2, 7; Paul. ex Fest. p. 85 Müll.:

    locutio,

    Cat. 61, 127:

    materia,

    Sid. Ep. 8, 11:

    pes,

    i. e. an amphimacer, Diom. p. 475 P.— Subst.: Fescennīni, ōrum, m., Fescennine verses, Fescennines, Macr. S. 2, 4:

    nuptiales,

    Sen. Contr. 3, 21 med. p. 252 Bip.; Plin. 15, 22, 24, § 86.—Also. Fescen-nīna, ōrum, n. (sc. carmina, Prud. Cont. Symm. 1, 261; Mart. Cap. 9, § 914 (the derivation of these Fescennini from fascinum seems improbable).—
    B.
    Transf., Fe-scennīnus, i, m., a lampooner: spatiator atque Fescenninus, Cato ap. Fest. s. v. spatiatorem, p. 344 Müll.; Macr. S. 2, 10, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > Fescennini

  • 36 fructuosus

    fructŭōsus, a, um, adj. [fructus, 2.], abounding in fruit, fruitful, productive; profitable, advantageous (very freq. and class.; syn.: fertilis, frugifer).
    I.
    Lit.:

    ager quamvis fertilis sine cultura fructuosus esse non potest,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

    ager optimus et fructuosissimus Corinthius,

    id. Agr. 1, 2, 5:

    fundus,

    id. Rosc. Com. 12, 34:

    praedia tam pulchra, tam fructuosa,

    id. Rosc. Am. 15, 43:

    locus opportunissimus ac fructuosissimus,

    Caes. B. G. 1, 30, 3:

    fructuosissimae insulae,

    Cic. Agr. 2, 32, 87:

    palmites,

    Col. 5, 5, 13:

    erat ei pecuaria res ampla et rustica sane bene culta et fructuosa,

    Cic. Quint. 3, 12; cf.

    arationes,

    id. Phil. 2, 39, 101; Varr. R. R. 1, 65.—
    II.
    Trop.:

    cum tota philosophia frugifera et fructuosa, nec ulla pars ejus inculta ac deserta sit,

    Cic. Off. 3, 2, 5:

    plerique neque in rebus humanis quicquam bonum norunt nisi quod fructuosum sit, etc.,

    id. Lael. 21, 79:

    virtutes generi hominum fructuosae,

    id. de Or. 2, 84, 344:

    virtus aliis,

    id. ib. 2, 85, 346:

    est non modo liberale paulum nonnumquam de suo jure decedere sed interdum etiam fructuosum,

    id. Off. 2, 18, 64:

    M. Caelius se esse hominem frugi vult probare, non quia abstinens sit, sed quia utilis multis, id est fructuosus, unde sic dicta frugalitas,

    Quint. 1, 6, 29:

    fructuosior dos, opp. deterior,

    Ulp. Fragm. 6, 16; 17.—Hence, adv.: fructŭ-ōse, profitably, advantageously (late Lat.):

    hoc nec dici brevius nec agi fructuosius potest,

    Aug. Ep. 77.

    Lewis & Short latin dictionary > fructuosus

  • 37 fundo

    1.
    fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a. [root FUD; Gr. CHU, cheW-, in cheô, cheusô;

    Lat. futis, futtilis, ec-futio, re-futo, etc.,

    Curt. Gr. Etym. p. 204 sq. ], to pour, pour out, shed.
    I.
    Lit., of fluids.
    1.
    In gen.:

    (natura terram) sucum venis cogebat fundere apertis Consimilem lactis, etc.,

    Lucr. 5, 812:

    sanguinem e patera,

    Cic. Div. 1, 23, 46:

    novum liquorem (i. e. vinum) de patera,

    Hor. C. 1, 31, 3:

    vina paterā in aras,

    Ov. M. 9, 160; cf.:

    vinum inter cornua,

    id. ib. 7, 594:

    vinum super aequora,

    id. ib. 11, 247:

    duo rite mero libans carchesia Baccho Fundit humi,

    Verg. A. 5, 78:

    laticem urnis,

    Ov. M. 3, 172:

    lacrimas,

    Verg. A. 3, 348: cf. Ov. M. [p. 793] 5, 540:

    fundit Anigros aquas,

    pours out, id. ib. 15, 282:

    parumne fusum est Latini sanguinis?

    shed, spilt, Hor. Epod. 7, 4:

    sanguine ob rem publicam fuso,

    Sall. H. Fr. 2, 96, 2 Dietsch:

    sanguinem de regno (i. e. propter regnum),

    Curt. 10, 5.—Mid.:

    memorandum, in septem lacus eum (Strymonem) fundi,

    discharges itself, Plin. 4, 10, 17, § 38:

    ingentibus procellis fusus imber,

    pouring, Liv. 6, 8, 7; 6, 32, 6; cf.:

    sanguis in corporibus fusus,

    Cic. de Or. 2, 77, 310.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of metals, to make by melting, to melt, cast, found:

    exolevit fundendi aeris pretiosi ratio,

    Plin. 34, 2, 3, § 5; cf. id. 34, 7, 18, § 46:

    caldarium (aes) funditur tantum, malleis fragile,

    id. 34, 8, 20, § 94:

    aere fuso,

    id. 34, 11, 24, § 107:

    vitrum,

    id. 34, 14, 42, § 148:

    glandes, Auct. B. Afr. 20, 3: Theodorus ipse se ex aere fudit,

    Plin. 34, 8, 19, § 83:

    ne statuam quidem inchoari, cum ejus membra fundentur,

    Quint. 2, 1, 12:

    fusis omnibus membris (statuae),

    id. 7 praef. §

    2: olim quaerere amabam, Quid sculptum infabre, quid fusum durius esset,

    Hor. S. 2, 3, 22.—
    * b.
    In medic. lang.: aliquem, to cause one to have fluid stools, to relax the bowels (opp. comprimere): si compresserit aliquem morbus aut fuderit, Cels. praef. med.; cf. under P. a.—
    B.
    Transf.
    1.
    To wet, moisten, bathe with a liquid ( poet. and very rare):

    (ossa) niveo fundere lacte,

    Tib. 3, 2, 20:

    multo tempora funde mero,

    id. 1, 7, 50.—
    2.
    Of things non-fluid.
    a.
    In gen., to pour forth in abundance, to scatter, cast, hurl; to spread, extend, diffuse:

    desectam cum stramento segetem corbibus fudere in Tiberim,

    Liv. 2, 5, 3:

    picem reliquasque res, quibus ignis excitari potest, fundebant,

    Caes. B. G. 7, 24, 4:

    tela,

    Val. Fl. 3, 243:

    sagittam,

    Sil. 7, 647:

    (solis) radios per opaca domorum,

    Lucr. 2, 115:

    quas (maculas) incuria fudit,

    has scattered, Hor. A. P. 352:

    fundunt se carcere laeti Thraces equi,

    pour themselves forth, rush out, Val. Fl. 1, 611:

    se cuncta manus ratibus,

    id. 2, 662:

    littera fundens se in charta,

    Plin. 13, 12, 25, § 81:

    luna se fundebat per fenestras,

    Verg. A. 3, 152.—Mid.:

    ne (vitis) in omnes partes nimia fundatur,

    spread out, Cic. de Sen. 15, 52:

    homines fusi per agros ac dispersi,

    Cic. Sest. 42, 91.—
    b.
    In partic.
    (α).
    With the accessory notion of production, to bring forth, bear or produce (in abundance):

    crescunt arbusta et fetus in tempore fundunt,

    Lucr. 1, 351; cf.:

    terra feta frugibus et vario leguminum genere, quae cum maxima largitate fundit,

    Cic. N. D. 2, 62, 156:

    flores aut fruges aut bacas,

    id. Tusc. 5, 13, 37:

    frugem,

    id. de Sen. 15, 51:

    plus materiae (vites),

    Plin. 17, 22, 35, § 192:

    cum centesimo Leontini campi fundunt,

    id. 18, 10, 21, § 95:

    facile illa (piscium ova) aqua et sustinentur et fetum fundunt,

    Cic. N. D. 2, 51, 129:

    (terra) animal prope certo tempore fudit Omne,

    Lucr. 5, 823; cf. ib. 917:

    fudit equum magno tellus percussa tridenti,

    Verg. G. 1, 13:

    Africa asinorum silvestrium multitudinem fundit,

    Plin. 8, 30, 46, § 108: quae te beluam ex utero, non hominem fudit, Cic. Pis. init.; Verg. A. 8, 139, v. Forbig. ad h. l.—
    (β).
    With the secondary notion of depth or downward direction, to throw or cast to the ground, to prostrate:

    (victi hostes) et de jugis, quae ceperant, funduntur,

    Liv. 9, 43, 20:

    nec prius absistit, quam septem ingentia victor Corpora (cervorum) fundat humi,

    Verg. A. 1, 193; cf. Ov. M. 13, 85; Sil. 4, 533:

    aliquem arcu,

    Val. Fl. 1, 446.—In middle force:

    fundi in alga,

    to lie down, Val. Fl. 1, 252.—Esp. freq. milit. t. t., overthrow, overcome, rout, vanquish an enemy:

    hostes nefarios prostravit, fudit, occidit,

    Cic. Phil. 14, 10, 27; cf.:

    exercitus caesus fususque,

    id. ib. 14, 1, 1:

    aliquos caedere, fundere atque fugare,

    Sall. J. 58, 3:

    Gaetulos,

    id. ib. 88, 3:

    classes fusae fugataeque,

    id. ib. 79, 4; cf.:

    si vi fudisset cecidissetque hostes,

    Liv. 35, 1, 8:

    hostes de jugis,

    id. 9, 43, 20:

    Gallos de delubris vestris,

    id. 6, 16, 2:

    eas omnes copias a se uno proelio fusas ac superatas esse,

    Caes. B. G. 1, 44, 8; cf.:

    Massilienses crebris eruptionibus fusi,

    id. B. C. 2, 22, 1:

    Latini ad Veserim fusi et fugati,

    Cic. Off. 3, 31, 112; Liv. 2, 6 fin.:

    quatuor exercitus Carthaginiensium fudi, fugavi, Hispania expuli,

    id. 28, 28, 9; cf. Drak. on 38, 53, 2;

    less freq. in a reversed order: alios arma sumentes fugant funduntque,

    Sall. J. 21, 2; Vell. 2, 46 fin.: omnibus hostium copiis fusis armisque exutis, Caes. B. G. 3, 6, 3:

    magnas copias hostium fudit,

    Cic. Mur. 9, 20:

    Sabinos equitatu fudit,

    id. Rep. 2, 20:

    Armeniorum copias,

    id. Arch. 9, 21:

    maximas copias parva manu,

    Sall. C. 7, 7.
    II.
    Trop.
    A.
    Ingen., to pour out or forth, to spread out, extend, display:

    imago de corpore fusa,

    Lucr. 4, 53:

    animam moribundo corpore fudit,

    id. 3, 1033; cf. id. 3, 700:

    concidit ac multo vitam cum sanguine fudit,

    Verg. A. 2, 532:

    circuli (appellantur), quod mixta farina et caseo et aqua circuitum aequabiliter fundebant,

    poured out, spread out, Varr. L. L. 5, § 106:

    quem secutus Cicero hanc famam latius fudit,

    Quint. 11, 2, 14; cf. id. 10, 5, 11:

    cum vero causa ea inciderit, in qua vis eloquentiae possit expromi: tum se latius fundet orator,

    will display himself, Cic. Or. 36, 125:

    superstitio, fusa per gentes,

    id. Div. 2, 72 init.; cf. Quint. 11, 3, 84:

    neque se tanta in eo (Cicerone) fudisset ubertas,

    id. 12, 2, 23:

    fundet opes, Latiumque beabit divite lingua,

    riches of expression, Hor. Ep. 2, 2, 121. —Mid.:

    quamquam negant, nec virtutes nec vitia crescere: tamen utrumque eorum fundi quodammodo et quasi dilatari putant,

    to be diffused, Cic. Fin. 3, 15, 48; cf.:

    modo virtus latius funditur,

    Sen. Ep. 74, 27; and:

    semper ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur,

    id. 5, 30, 92:

    saepe in amplificanda re funditur numerose et volubiliter oratio,

    id. Or. 62, 210.—
    B.
    In partic., of speech, to pour forth, utter:

    per quam (arteriam) vox principium a mente ducens percipitur et funditur,

    Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:

    e quibus elici vocem et fundi videmus,

    id. Tusc. 2, 24, 56:

    inanes sonos,

    id. ib. 5, 26, 73 (for which:

    inani voce sonare,

    id. Fin. 2, 15, 48):

    sonum,

    id. Ac. 2, 23, 74:

    verba poëtarum more (opp. ratione et arte distinguere),

    id. Fin. 4, 4, 10:

    versus hexametros aliosque variis modis atque numeris ex tempore,

    id. de Or. 3, 50, 194; cf.:

    grave plenumque carmen,

    id. Tusc. 1, 26, 64:

    tam bonos septenarios ad tibiam,

    id. ib. 1, 44, 107:

    physicorum oracula,

    id. N. D. 1, 26, 66:

    has ore loquelas,

    Verg. A. 5, 842:

    preces pectore ab imo,

    id. ib. 6, 55; so,

    preces,

    id. ib. 5, 234; Hor. Epod. 17, 53:

    mera mendacia,

    Plaut. Ps. 4, 1, 33:

    jam tu verba fundis hic, sapientia?

    you waste, Ter. Ad. 5, 2, 7:

    opprobria rustica,

    Hor. Ep. 2, 1, 146:

    iras inanes,

    Val. Fl. 3, 697:

    vehemens et liquidus puroque simillimus amni Fundet opes,

    Hor. Ep. 2, 2, 121:

    preces,

    App. M. 11, p. 258, 4; Tac. A. 14, 30; Aug. in Psa. 25, 10 al.—Hence, fūsus, a, um, P. a., spread out, extended, broad, large, copious, diffuse.
    A.
    Lit.:

    (aër) tum fusus et extenuatus sublime fertur, tum autem concretus in nubes cogitur,

    Cic. N. D. 2, 39, 101: fusior alvus, i. e. more relaxed (opp. astrictior), Cels. 1, 3 med.:

    toga (opp. restricta),

    wide, full, Suet. Aug. 73:

    Gallorum fusa et candida corpora,

    full, plump, Liv. 38, 21, 9:

    campi in omnem partem,

    extended, Verg. A. 6, 440; cf.:

    non fusior ulli Terra fuit domino,

    a broader, larger kingdom, Luc. 4, 670.—
    B.
    Trop., copious, diffuse; flowing, free:

    genus sermonis non liquidum, non fusum ac profluens,

    Cic. de Or. 2, 38, 159; cf.:

    constricta an latius fusa narratio,

    Quint. 2, 13, 5:

    materia abundantior atque ultra quam oporteat fusa,

    id. 2, 4, 7:

    ut illud, quod ad omnem honestatem pertinet, decorum, quam late fusum sit, appareat,

    Cic. Off. 1, 28, 98; cf. Quint. 11, 1, 5:

    (vox) in egressionibus fusa et securae claritatis (opp. contracta),

    unrestrained, free, id. 11, 3, 64:

    periodus,

    id. 9, 4, 128:

    fusiores liberioresque numeri,

    id. 130:

    lingua Graeca prolixior fusiorque quam nostra,

    Gell. 2, 26, 7:

    in locis ac descriptionibus fusi ac fluentes,

    Quint. 9, 4, 138:

    plenior Aeschines et magis fusus,

    id. 10, 1, 77:

    dulcis et candidus et fusus Herodotus (opp. densus et brevis et semper instans sibi Thucydides),

    id. 10, 1, 73.— Sup. seems not to occur.— Adv.: fūse.
    * 1.
    (Acc. to A.) Spread out, extended:

    (manus) fusius paulo in diversum resolvitur,

    Quint. 11, 3, 97.—
    2.
    (Acc. to B.) Copiously, at length, diffusely:

    quae fuse olim disputabantur ac libere, ea nunc articulatim distincteque dicuntur,

    Cic. Leg. 1, 13, 36:

    multa dicere fuse lateque,

    id. Tusc. 4, 26, 57:

    fuse lateque dicendi facultas,

    id. Or. 32, 113:

    fuse et copiose augere et ornate aliquid (opp. brevia et acuta),

    id. Fin. 3, 7, 26.— Comp.:

    haec cum uberius disputantur et fusius (opp. brevius angustiusque concluduntur),

    Cic. N. D. 2, 7, 20:

    fusius et ornatius rem exponere,

    Quint. 4, 2, 128.— Sup. seems not to occur.
    2.
    fundo, āvi, ātum, 1, v. a. [fundus], to lay the bottom, keel, foundation of a thing, to found (syn.: condo, exstruo, etc.).
    I.
    Lit. (perh. only poet.):

    haec carina satis probe fundata et bene statuta est,

    i. e. is laid, Plaut. Mil. 3, 3, 44 (v. Ritschl ad h. l.);

    dum mea puppis erat validā fundata carinā,

    Ov. P. 4, 3, 5; id. H. 16, 111:

    Erycino in vertice sedes fundatur Veneri Idaliae,

    is founded, Verg. A. 5, 759: sedes saxo vetusto. id. ib. 8, 478:

    arces,

    id. ib. 4, 260.—
    B.
    Transf., in gen., to fasten, secure, make firm:

    dente tenaci Ancora fundabat naves,

    Verg. A. 6, 4:

    (genus humanum) Et majoribus et solidis magis ossibus intus Fundatum,

    Lucr. 5, 928; 4, 828.—
    II.
    Trop., to found, establish, fix, confirm (class., esp. in part. perf.; cf.:

    firmo, stabilio): illud vero maxime nostrum fundavit imperium et populi Romani nomen auxit, quod, etc.,

    Cic. Balb. 13, 31; cf.:

    quantis laboribus fundatum imperium,

    id. Cat. 4, 9, 19:

    qui (rei publicae status) bonorum omnium conjunctione et auctoritate consulatus mei fixus et fundatus videbatur,

    id. Att. 1, 16, 6:

    accurate non modo fundata verum etiam exstructa disciplina,

    id. Fin. 4, 1, 1; cf.:

    fundati a doctore,

    thoroughly instructed, Lact. 6, 21, 4:

    res publica praeclare fundata,

    Cic. Par. 1, 2, 10; cf.:

    qui legibus urbem Fundavit,

    Verg. A. 6, 810:

    in eorum agro sedes fundare Bastarnis,

    Liv. 40, 57, 5:

    libertatem, salutem, securitatem,

    Plin. Pan. 8, 1:

    jus civile,

    Dig. 1, 2, 2, § 39:

    vacuos Penates prole,

    Stat. S. 4, 7, 30; cf.:

    thalamos Tritonide nympha,

    i. e. to marry, Sil. 2, 65:

    partis et fundatis amicitiis,

    Q. Cic. Petit. Cons. 7, 25:

    fundatae atque optime constitutae opes,

    Cic. Rab. Post. 1, 1; cf.:

    nitidis fundata pecunia villis,

    well laid out, Hor. Ep. 1, 15, 46:

    nihil veritate fundatum,

    Cic. Fl. 11, 26; cf. Lucr. 5, 161.— Hence, fundātus, a, um, P. a., firm, fixed, grounded, durable (very rare).
    A.
    Lit.:

    quo fundatior erit ex arenato directura, etc.,

    Vitr. 7, 3 med.:

    si permanetis in fide fundati,

    Vulg. Col. 1, 23.—
    B.
    Trop.: deflevi subitas fundatissimae familiae ruinas, Auct. Or. pro Domo, 36, 96.

    Lewis & Short latin dictionary > fundo

  • 38 fundus

    fundus, i, m. [Sanscr. budh-nas, ground; Gr. puthmên, pundax; O. H. Germ. Bodam; Germ. Boden; v. fodio], the bottom of any thing (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    armarii fundum exsecuit,

    the bottom of the chest, Cic. Clu. 64, 179:

    ollae,

    Plin. 15, 17, 18, § 60:

    scyphi,

    Dig. 41, 1, 26:

    (Aetna) fundo exaestuat imo,

    from the lowest bottom, Verg. A. 3, 577; cf.:

    imo Nereus ciet aequora fundo,

    id. ib. 2, 419:

    amnis fundo carens,

    Plin. 3, 16, 20, § 122:

    maris,

    Vulg. Judith, 5, 12:

    calicis,

    id. Isa. 51, 17.—Prov.:

    largitio fundum non habet,

    there is no end of giving, Cic. Off. 2, 15, 55.—
    * 2.
    Transf. (pars pro toto), a cup:

    hi duo longaevo censentur Nestore fundi,

    Mart. 8, 6, 9.—
    B.
    In partic., a piece of land, a farm, estate (syn.: praedium, villa): fundi appellatione omne aedificium et omnis ager continetur; sed in usu urbana aedificia aedes, rustica villae dicuntur;

    locus vero sine aedificio in urbe area, rure autem ager appellatur: idemque ager cum aedificio fundus dicitur,

    Dig. 50, 16, 211; Cic. Agr. 3, 2 fin.:

    cum inprobata sit eorum sententia qui putaverint furtivum fundum fieri posse,

    Gai. Inst. 2, 51; cf.: non hominum tantum neque rerum moventium... sed fundi quoque et aedium fieri furtum, Masur. Sab. ap. Gell. 11, 18, 13:

    cui nostrum non licet fundos nostros obire?

    Cic. de Or. 1, 58, 249:

    nunquam tam mane egredior, quin te in fundo conspicer fodere,

    Ter. Heaut. 1, 1, 16; Crass. ap. Cic. de Or. 2, 55, 224; Cic. Caecin. 36, 104; id. Verr. 2, 3, 50, § 119; id. Fam. 13, 69, 2; [p. 794] Quint. 4, 2, 131:

    dulcia poma feret cultus tibi fundus,

    Hor. S. 2, 5, 13 et saep.:

    euge, fundi et aedes, per tempus subvenistis mihi,

    Plaut. Truc. 1, 2, 84; cf.:

    si quidem habes fundum atque aedis,

    id. ib. 1, 2, 75:

    nostri fundi calamitas,

    Ter. Eun. 1, 1, 34:

    quasi non fundis exornatae multae incedant per vias,

    i. e. with the price of a farm, Plaut. Ep. 2, 2, 42:

    unumne fundum pulcherrimum populi Romani, disperire patiemini?

    Cic. Agr. 2, 29, 80:

    nunc is nobis fundus est, i. e. ex quo fructus capiamus,

    Plaut. Truc. 4, 2, 15 Spengel ad loc.—

    Prov.: fundum alienum arat, incultum familiarem deserit,

    Plaut. As. 5, 2, 24.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.: fluxas Phrygiae res vertere fundo, i. e. from its foundation, = funditus, Verg. A. 10, 88:

    cenae,

    the principal dish, Gell. 17, 8, 2.—
    B.
    In partic., publicists' t. t., qs. one who lays the foundation for the decision of a thing, one that approves a thing or ratifies it, the approver (syn. auctor): fundus dicitur populus esse rei, quam alienat, hoc est auctor, Paul. ex Fest. p. 89 Müll.:

    non ut hujus sententiae legisque fundus fierem,

    Gell. 19, 8, 12:

    negat ex foederato populo quemquam potuisse, nisi is populus fundus factus esset, in hanc civitatem venire, etc.,

    Cic. Balb. 8, 19 (where Cicero gives to this legal principle another meaning); cf.:

    quid enim potuit dici imperitius quam foederatos populos fieri fundos oportere?

    id. ib. 8, 20; 11, 27;

    18, 42: municipes sunt cives Romani ex municipiis, legibus suis et suo jure utentes... neque ulla populi Romani lege astricti, nisi populus eorum fundus factus est,

    Gell. 16, 13, 6.—
    2.
    Transf. (ante- and post-class., and rare):

    ut, quae cum ejus filio egi, ei rei fundus pater sit potior,

    may officially confirm, Plaut. Trin. 5, 1, 7; cf. Gell. 19, 8, 12; and Paul. ex Fest. p. 89 Müll. supra.

    Lewis & Short latin dictionary > fundus

  • 39 libum

    lībum ( lībus, m., Nigid. ap. Non. 211, 31), i, n. [libo; cf. Varr. L. L. 4, 22], a cake, pancake of meal, made with milk or oil, and spread with honey, Cato, R. R. 75:

    rustica liba,

    Ov. F. 3, 670:

    adorea liba per herbam Subiciunt epulis,

    Verg. A. 7, 109; Ov. F. 3, 761:

    plena domus libis venalibus,

    Juv. 3, 187.—Often used in offerings to the gods:

    liba absoluta esse et rem divinam paratam,

    Varr. R. R. 2, 8, 1:

    suum Baccho dicemus honorem,... et liba feremus,

    Verg. G. 2, 394; Tib. 1, 7, 54; 1, 10, 23; Hor. Ep. 1, 10, 10:

    melle pater (Bacchus) fruitur, liboque infusa calenti Jure repertori candida mella damus,

    Ov. F. 3, 761:

    haec te liba, Priape, quot annis Exspectare sat est,

    Verg. E. 7, 33. It was customary to offer a cake to the gods on one's birthday, Juv. 16, 38.—

    Hence, quinquagesima liba,

    a cake offered to the gods on one's fiftieth birthday, Mart. 10, 24, 4.—In masc.: faciat libos quatuor, Nigid. ap. Non. 211, 31.

    Lewis & Short latin dictionary > libum

  • 40 magistra

    măgistra, ae, f. [id.], a mistress, superior, conductress, directress, etc.
    I.
    Lit (very rare):

    ludo magistra esse,

    school-mistress, instructress, Ter. Hec. 2, 1, 7.— A highpriestess, Inscr. Orell. 1501; 1519 sq.; 2427 sq.—
    II.
    Trop., a directress, conductress, instructress:

    nunc ego ad vos discipulus venio ad magistras,

    Plaut. Stich. 1, 2, 32: vita rustica parsimoniae magistra est. Cic. Rosc. Am. 27, 75:

    philosophia magistra vitae,

    id. Tusc. 5, 2, 5:

    historia, magistra vitae,

    id. de Or. 2, 9, 36:

    lex quasi dux vitae et magistra officiorum,

    id. N. D. 1, 15, 40:

    frigus formicā quidam expavere magistrā,

    Juv. 6, 361:

    vita magistra,

    id. 13, 22:

    arte magistrā,

    with the aid of art, Verg. A. 8, 442:

    pietate magistrā,

    Stat. Achil. 1 104.—Adj. ( poet.):

    artes magistrae,

    Ov. H. 15, 82:

    jussis parere magistris,

    Sil. 3, 387:

    clementia magistra,

    Claud. 22, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > magistra

См. также в других словарях:

  • Rustica — Pays  France Langue Français Périodicité Hebdomadaire Prix au numéro 2,20 € Fondateur …   Wikipédia en Français

  • rustica — RUSTICÁ vb. I. 1. tr. A da un caracter brut, neprelucrat; a face operaţia de rusticizare; a rusticiza, a rustifica. 2. intr. A trăi la ţară. [< it. rusticare]. Trimis de LauraGellner, 27.12.2008. Sursa: DN …   Dicționar Român

  • rustică — RÚSTICĂ s.f. v. rustic [în DN]. Trimis de LauraGellner, 13.09.2007. Sursa: Neoficial …   Dicționar Român

  • Rustica — Capitalis Rustica im Vergilius Romanus, fol. 14r Die Capitalis Rustica, eine Schriftart, ist eine Variante der antiken römischen Majuskelschrift Capitalis. Anders als die harmonische Capitalis Quadrata mit ihren strengen geometrischen Vorgaben… …   Deutsch Wikipedia

  • Rustica, S. — S. Rustica (31. Dec.), eine im Mart. Rom. genannte Martyrin zu Rom. S. S. Donata.33 …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

  • rustica — Рустика (Rustica)     Рукописная форма римского капитального письма [латинское письмо периода Римской империи]. Отличается тонкими вертикальными штрихами [линии, составляющие знак шрифта], жирными горизонтальными штрихами и узкими пропорциями… …   Шрифтовая терминология

  • Rustica Xalostoc — Saltar a navegación, búsqueda La Rustica Xalostoc es una colonia del municipio de Ecatepec de Morelkos, en el área de Xalostoc (México). Es de facil acceso tanto por Eduardo Molina e Insurgentes norte, como entrando por el municipio de Ecatepec… …   Wikipedia Español

  • Rustĭca lingua romāna — Rustĭca lingua romāna, 1) die Römische Sprache, wie sie in den Schriftwerken der alten Dichter Ennius, Plautus, Pacuvius vorlag, u. welche später die Umgangssprache nicht allein für den gemeinen Mann, sondern im vertraulichen Gespräch auch der… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Rustica (écriture) — Texte de Virgile en rustica, illustration représentant Virgile …   Wikipédia en Français

  • rústica — pop. Tosco// grosero …   Diccionario Lunfardo

  • Rustica — Mammea (C) …   EthnoBotanical Dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»