quom

pĕcu (dat. pecui, Lucil. ap. Gell. infra; plur.: pecua, pecuda; gen. pecuum, Cato ap. Gell. 7, 3, 37:

pecubus,

Lucr. 6, 1132), n. [v. pecus], cattle, esp. the larger kinds (mostly ante-class.):

pastor harum dormit, quom eunt sic a pecu palitantes,

the flock, Plaut. Bacch. 5, 2, 5:

ne balant quidem, quom a pecu cetero apsunt,

id. ib. 5, 2, 20: luna muribus fibras Et pecui addit, Lucil. ap. Gell. 20, 8, 4.—In plur.: pastores pecuaque salva servassis, an old formula of prayer in Cato, R. R. 141, 3: homines, pecua beluasque, Naev. ap. Non. 159, 6; so Att. ib. 9; Varr. R. R. 2, 1, 3; Liv. 35, 21, 6:

(asinus) non generatur in Ponto, nec aequinoctio verno, ut cetera pecua admittitur,

Plin. 8, 43, 68, § 167:

pecua ruri pascere,

Plaut. Merc. 3, 1, 11.—

Transf.

Plur.: pecua, the places where cattle are kept, pastures, etc.:

cum hostium copiae non longe absunt, pecua relinquuntur, agri cultura deseritur,

Cic. Imp. Pomp. 6, 15 Halm ad loc.:

Italia contremuit, statim pecua agrique deserta,

Claud. Mam. Or. 2, 10.—

Money (cf. pecunia):

pecua in cruminā defero,

Plaut. Truc. 5, 64: pecuum, Cato ap. Paul. ex Fest. p. 246 Müll.: greges pecuum, Host. ap. Prisc. p. 719 P.—

Pecu squamosum, i. e. fish, Plaut. Rud. 4, 3, 5 (but in Lucr. 6, 1132, the correct read. is pigris balantibus; v. Lachm. ad h. l.).

postŭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [posco], to ask, demand, require, request, desire (syn.: posco, flagito, peto); constr. with aliquid, aliquid ab aliquo, aliquem aliquid, with ut ( ne), de, with inf., or absol.

In gen.:

incipiunt postulare, poscere, minari,

Cic. Verr. 2, 3, 34, § 78:

nemo inventus est tam audax, qui posceret, nemo tam impudens qui postularet ut venderet,

id. ib. 2, 4, 20, § 44; cf. Liv. 2, 45; 3, 19:

tametsi causa postulat, tamen quia postulat, non flagitat, praeteribo,

Cic. Quint. 3, 13:

postulabat autem magis quam petebat, ut, etc.,

Curt. 4, 1, 8:

dehinc postulo, sive aequom est, te oro, ut, etc.,

Ter. And. 1, 2, 19:

ita volo itaque postulo ut fiat,

id. ib. 3, 3, 18; Plaut. Aul. 4, 10, 27:

suom jus postulat,

Ter. Ad. 2, 1, 47; cf.:

aequom postulat, da veniam,

id. And. 5, 3, 30; and:

quid est? num iniquom postulo?

id. Phorm. 2, 3, 64:

nunc hic dies alios mores postulat,

id. And. 1, 2, 18:

fidem publicam,

Cic. Att. 2, 24, 2:

istud, quod postulas,

id. Rep. 1, 20, 33; id. Lael. 2, 9:

ad senatum venire auxilium postulatum,

Caes. B. G. 1, 31:

deliberandi sibi unum diem postulavit,

Cic. N. D. 1, 22, 60; cf.:

noctem sibi ad deliberandum postulavit,

id. Sest. 34, 74:

postulo abs te, ut, etc.,

Plaut. Capt. 5, 1, 18:

postulatur a te jam diu vel flagitatur potius historia,

Cic. Leg. 1, 5:

quom maxime abs te postulo atque oro, ut, etc.,

Ter. And. 5, 1, 4; and:

quidvis ab amico postulare,

Cic. Lael. 10, 35; cf. in pass.:

cum aliquid ab amicis postularetur,

id. ib.:

orationes a me duas postulas,

id. Att. 2, 7, 1:

quod principes civitatum a me postulassent,

id. Fam. 3, 8, 5; cf. infra the passages with an object-clause.—With ut ( ne):

quodam modo postulat, ut, etc.,

Cic. Att. 10, 4, 2:

postulatum est, ut Bibuli sententia divideretur,

id. Fam. 1, 2, 1 (for other examples with ut, v. supra):

legatos ad Bocchum mittit postulatum, ne sine causā hostis populo Romano fieret,

Sall. J. 83, 1.—With subj. alone:

qui postularent, eos qui sibi Galliaeque bellum intulissent, sibi dederent,

Caes. B. G. 4, 16, 3.—With de:

sapientes homines a senatu de foedere postulaverunt,

Cic. Balb. 15, 34:

Ariovistus legatos ad eum mittit, quod antea de colloquio postulasset, id per se fieri licere,

Caes. B. G. 1, 42.—With inf., freq. to be rendered, to wish, like, want: qui lepide postulat alterum frustrari, Enn. ap. Gell. 18, 2, 7 (Sat. 32 Vahl.):

hic postulat se Romae absolvi, qui, etc.,

Cic. Verr. 2, 3, 60, § 138:

o facinus impudicum! quam liberam esse oporteat, servire postulare,

Plaut. Rud. 2, 3, 62; id. Men. 2, 3, 88:

me ducere istis dictis postulas?

Ter. And. 4, 1, 20; id. Eun. 1, 1, 16:

(lupinum) ne spargi quidem postulat decidens sponte,

Plin. 18, 14, 36, § 135:

si me tibi praemandere postulas,

Gell. 4, 1, 11.—With a double object: quas (sollicitudines) levare tua te prudentia postulat, demands of you, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2. —With nom. and inf.:

qui postulat deus credi,

Curt. 6, 11, 24.—

In partic., in jurid. lang.

To summon, arraign before a court, to prosecute, accuse, impeach (syn.: accuso, insimulo); constr. class. usu. with de and abl., post-Aug. also with gen.):

Gabinium tres adhuc factiones postulant: L. Lentulus, qui jam de majestate postulavit,

Cic. Q. Fr. 3, 1, 5, § 15:

aliquem apud praetorem de pecuniis repetundis,

id. Cornel. Fragm. 1:

aliquem repetundis,

Tac. A. 3, 38:

aliquem majestatis,

id. ib. 1, 74:

aliquem repetundarum,

Suet. Caes. 4: aliquem aliquā lege, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3:

aliquem ex aliquā causā reum,

Plin. 33, 2, 8, § 33:

aliquem impietatis reum,

Plin. Ep. 7, 33, 7:

aliquem injuriarum,

Suet. Aug. 56 fin.:

aliquem capitis,

Dig. 46, 1, 53:

qui (infames) postulare prohibentur,

Paul. Sent. 1, 2, 1.—

To demand a writ or leave to prosecute, from the prætor or other magistrate:

postulare est desiderium suum vel amici sui in jure apud eum qui jurisdictioni praeest exponere vel alterius desiderio contradicere, etc.,

Dig. 3, 1, 1; cf.

this whole section: De postulando: in aliquem delationem nominis postulare,

Cic. Div. in Caecil. 20, 64:

postulare servos in quaestionem,

id. Rosc. Am. 28, 77:

quaestionem,

Liv. 2, 29, 5.—

For the usual expostulare, to complain of one:

quom patrem adeas postulatum,

Plaut. Bacch. 3, 3, 38 (but in id. Mil. 2, 6, 35, the correct read. is expostulare; v. Ritschl ad h. l.).—

Postulare votum (lit. to ask a desire, i. e.), to vow, App. Flor. init. —

Of the seller, to demand a price, ask (post-class. for posco):

pro eis (libris) trecentos Philippeos postulasse,

Lact. 1, 6, 10; cf.:

accipe victori populus quod postulat aurum,

Juv. 7, 243. —

Transf., of things.

To contain, measure:

jugerum sex modios seminis postulat,

Col. 2, 9, 17.—

To need, require:

cepina magis frequenter subactam postulat terram,

Col. 11, 3, 56.—Hence, po-stŭlātum, i, n.; usually in plur.: po-stŭlāta, ōrum, a demand, request (class.):

intolerabilia postulata,

Cic. Fam. 12, 4, 1; id. Phil. 12, 12, 28: deferre postulata alicujus ad aliquem, Caes. B. C. 1, 9:

cognoscere de postulatis alicujus,

id. B. G. 4, 11 fin.:

postulata facere,

Nep. Alcib. 8, 4.

postŭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [posco], to ask, demand, require, request, desire (syn.: posco, flagito, peto); constr. with aliquid, aliquid ab aliquo, aliquem aliquid, with ut ( ne), de, with inf., or absol.

In gen.:

incipiunt postulare, poscere, minari,

Cic. Verr. 2, 3, 34, § 78:

nemo inventus est tam audax, qui posceret, nemo tam impudens qui postularet ut venderet,

id. ib. 2, 4, 20, § 44; cf. Liv. 2, 45; 3, 19:

tametsi causa postulat, tamen quia postulat, non flagitat, praeteribo,

Cic. Quint. 3, 13:

postulabat autem magis quam petebat, ut, etc.,

Curt. 4, 1, 8:

dehinc postulo, sive aequom est, te oro, ut, etc.,

Ter. And. 1, 2, 19:

ita volo itaque postulo ut fiat,

id. ib. 3, 3, 18; Plaut. Aul. 4, 10, 27:

suom jus postulat,

Ter. Ad. 2, 1, 47; cf.:

aequom postulat, da veniam,

id. And. 5, 3, 30; and:

quid est? num iniquom postulo?

id. Phorm. 2, 3, 64:

nunc hic dies alios mores postulat,

id. And. 1, 2, 18:

fidem publicam,

Cic. Att. 2, 24, 2:

istud, quod postulas,

id. Rep. 1, 20, 33; id. Lael. 2, 9:

ad senatum venire auxilium postulatum,

Caes. B. G. 1, 31:

deliberandi sibi unum diem postulavit,

Cic. N. D. 1, 22, 60; cf.:

noctem sibi ad deliberandum postulavit,

id. Sest. 34, 74:

postulo abs te, ut, etc.,

Plaut. Capt. 5, 1, 18:

postulatur a te jam diu vel flagitatur potius historia,

Cic. Leg. 1, 5:

quom maxime abs te postulo atque oro, ut, etc.,

Ter. And. 5, 1, 4; and:

quidvis ab amico postulare,

Cic. Lael. 10, 35; cf. in pass.:

cum aliquid ab amicis postularetur,

id. ib.:

orationes a me duas postulas,

id. Att. 2, 7, 1:

quod principes civitatum a me postulassent,

id. Fam. 3, 8, 5; cf. infra the passages with an object-clause.—With ut ( ne):

quodam modo postulat, ut, etc.,

Cic. Att. 10, 4, 2:

postulatum est, ut Bibuli sententia divideretur,

id. Fam. 1, 2, 1 (for other examples with ut, v. supra):

legatos ad Bocchum mittit postulatum, ne sine causā hostis populo Romano fieret,

Sall. J. 83, 1.—With subj. alone:

qui postularent, eos qui sibi Galliaeque bellum intulissent, sibi dederent,

Caes. B. G. 4, 16, 3.—With de:

sapientes homines a senatu de foedere postulaverunt,

Cic. Balb. 15, 34:

Ariovistus legatos ad eum mittit, quod antea de colloquio postulasset, id per se fieri licere,

Caes. B. G. 1, 42.—With inf., freq. to be rendered, to wish, like, want: qui lepide postulat alterum frustrari, Enn. ap. Gell. 18, 2, 7 (Sat. 32 Vahl.):

hic postulat se Romae absolvi, qui, etc.,

Cic. Verr. 2, 3, 60, § 138:

o facinus impudicum! quam liberam esse oporteat, servire postulare,

Plaut. Rud. 2, 3, 62; id. Men. 2, 3, 88:

me ducere istis dictis postulas?

Ter. And. 4, 1, 20; id. Eun. 1, 1, 16:

(lupinum) ne spargi quidem postulat decidens sponte,

Plin. 18, 14, 36, § 135:

si me tibi praemandere postulas,

Gell. 4, 1, 11.—With a double object: quas (sollicitudines) levare tua te prudentia postulat, demands of you, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2. —With nom. and inf.:

qui postulat deus credi,

Curt. 6, 11, 24.—

In partic., in jurid. lang.

To summon, arraign before a court, to prosecute, accuse, impeach (syn.: accuso, insimulo); constr. class. usu. with de and abl., post-Aug. also with gen.):

Gabinium tres adhuc factiones postulant: L. Lentulus, qui jam de majestate postulavit,

Cic. Q. Fr. 3, 1, 5, § 15:

aliquem apud praetorem de pecuniis repetundis,

id. Cornel. Fragm. 1:

aliquem repetundis,

Tac. A. 3, 38:

aliquem majestatis,

id. ib. 1, 74:

aliquem repetundarum,

Suet. Caes. 4: aliquem aliquā lege, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3:

aliquem ex aliquā causā reum,

Plin. 33, 2, 8, § 33:

aliquem impietatis reum,

Plin. Ep. 7, 33, 7:

aliquem injuriarum,

Suet. Aug. 56 fin.:

aliquem capitis,

Dig. 46, 1, 53:

qui (infames) postulare prohibentur,

Paul. Sent. 1, 2, 1.—

To demand a writ or leave to prosecute, from the prætor or other magistrate:

postulare est desiderium suum vel amici sui in jure apud eum qui jurisdictioni praeest exponere vel alterius desiderio contradicere, etc.,

Dig. 3, 1, 1; cf.

this whole section: De postulando: in aliquem delationem nominis postulare,

Cic. Div. in Caecil. 20, 64:

postulare servos in quaestionem,

id. Rosc. Am. 28, 77:

quaestionem,

Liv. 2, 29, 5.—

For the usual expostulare, to complain of one:

quom patrem adeas postulatum,

Plaut. Bacch. 3, 3, 38 (but in id. Mil. 2, 6, 35, the correct read. is expostulare; v. Ritschl ad h. l.).—

Postulare votum (lit. to ask a desire, i. e.), to vow, App. Flor. init. —

Of the seller, to demand a price, ask (post-class. for posco):

pro eis (libris) trecentos Philippeos postulasse,

Lact. 1, 6, 10; cf.:

accipe victori populus quod postulat aurum,

Juv. 7, 243. —

Transf., of things.

To contain, measure:

jugerum sex modios seminis postulat,

Col. 2, 9, 17.—

To need, require:

cepina magis frequenter subactam postulat terram,

Col. 11, 3, 56.—Hence, po-stŭlātum, i, n.; usually in plur.: po-stŭlāta, ōrum, a demand, request (class.):

intolerabilia postulata,

Cic. Fam. 12, 4, 1; id. Phil. 12, 12, 28: deferre postulata alicujus ad aliquem, Caes. B. C. 1, 9:

cognoscere de postulatis alicujus,

id. B. G. 4, 11 fin.:

postulata facere,

Nep. Alcib. 8, 4.

rĕ-pĕto, īvi or ĭi, ītum, 3, v. a., to fall upon or attack again or anew, to strike again (syn. repercutio).

Lit. (in gen. not till after the Aug. per.):

regem repetitum saepius cuspide ad terram affixit,

after he had repeatedly attacked him, Liv. 4, 19; cf.:

mulam calcibus et canem morsu,

Sen. Ira, 3, 27, 1:

repetita per ilia ferrum,

Ov. M. 4, 733; 6, 562.— Absol.:

bis cavere, bis repetere,

to attack twice, Quint. 5, 13, 54:

signum erat omnium, Repete!

strike again, Suet. Calig. 58:

ad Nolam armis repetendam,

Liv. 9, 28:

repetitus toxico,

id. Claud. 44. —

In partic.

To prosecute again:

condicione propositā, ut, si quem quis repetere vellet, par periculum poenae subiret,

Suet. Aug. 32; id. Dom. 8 and 9; Dig. 48, 2, 3; 48, 16, 10; 15.—

To seek again; to go back to, return to, revisit a person or thing.

With acc.:

fratresque virumque,

Ov. H. 3, 143:

Nearchum,

Hor. C. 3, 20, 6:

Penates, ab orā Hispanā,

id. ib. 3, 14, 3:

viam, quā venisset,

to retrace, Liv. 35, 28; cf. id. 9, 2, 8:

castra,

id. 31, 21; Suet. Tib. 12:

domum,

Hor. C. 1, 15, 6; Ov. P. 4, 4, 41; id. M. 3, 204:

patriam,

id. H. 18, 123; Just. 32, 3, 7:

Africam,

Liv. 25. 27:

locum,

id. 3, 63:

retro Apuliam,

id. 22, 18; cf. id. 31, 45 fin.; 40, 58 fin.:

rursus Bithyniam,

Suet. Caes. 2:

urbem atque ordinem senatorium,

id. Vit. 1:

paludes,

Hor. C. 3, 27, 9:

cavum,

id. Ep. 1, 7, 33:

praesepia,

Verg. E. 7, 39:

urbem,

id. A. 2, 749:

Macedoniam,

Nep. Eum. 6, 1:

pugnam (shortly before, redire in pugnam),

Liv. 37, 43:

expeditionem,

Suet. Claud. 1.—

With prep.:

onerarias retro in Africam repetere,

Liv. 25, 25 fin. Drak.:

ad vada,

Verg. Cul. 104:

ad prima vestigia,

Grat. Cyn. 245.—

Absol.:

quid enim repetiimus (sc. patriam)?

Liv. 5, 51.—Freq. in medic. lang., to return, recur:

morbi repetunt,

Cels. 2, 1; 3, 22; 4, 4; 14 al. —

Transf. (class.).

To fetch, bring, or take back (cf. revoco).

Lit.:

filium istinc repetere,

Plaut. Truc. 4, 3, 72:

repudiatus repetor,

Ter. And. 1, 5, 14:

Lysias est Atticus, quamquam Timaeus eum quasi Liciniā et Muciā lege repetit Syracusas,

Cic. Brut. 16, 63:

qui maxime me repetistis atque revocastis,

id. Dom. 57, 144:

navigo in Ephesum, ut aurum repetam ab Theotimo domum,

Plaut. Bacch. 4, 6, 7:

ad haec (impedimenta) repetenda,

Caes. B. C. 3, 76:

aliquid ab Urbe,

Suet. Calig. 39; cf.:

thoracem Magni Alexandri e conditorio ejus,

id. ib. 52 fin.:

partem reliquam copiarum continenti,

id. Aug. 16:

alii (elephanti) deinde repetiti ac trajecti sunt,

others were then brought and passed over, Liv. 21, 28:

ut alium repetat in eundem rogum,

Sen. Oedip. 61. —

Trop., in partic.

To take hold of or undertake again; to enter upon again; to recommence, resume, renew, repeat an action, a speech, etc. (cf.:

renovo, restauro): praetermissa repetimus, incohata persequimur,

Cic. Fin. 5, 19, 51:

longo intervallo haec studia repetentem,

id. Fat. 2, 4; id. Att. 15, 11, 1:

oratio carens hac virtute (sc. ordine) necesse est multa repetat, multa transeat,

Quint. 7, prooem. §

3: ad verbum repetita reddantur,

id. 11, 2, 39 et saep.:

eadem vetera consilia,

Cic. Verr. 1, 6, 17:

hoc primus repetas opus, hoc postremus omittas,

Hor. Ep. 1, 6, 48:

susurri Compositā repetantur horā,

id. C. 1, 9, 20:

relicta,

id. Ep. 1, 7, 97:

verba,

Ov. H. 20, 9:

audita,

id. ib. 20, 193:

repetitum Mulciber aevum Poscit,

id. M. 9, 422:

auspicia de integro,

Liv. 5, 17:

pugnam,

id. 10, 36 acrius bellum, Just. 12, 2, 13:

iter,

Ov. A. A. 3, 747:

sollemnia,

Tac. A. 3, 6 fin.:

spectacula ex antiquitate,

to restore, Suet. Claud. 21; cf.:

genera ignominiarum ex antiquitate,

id. Tib. 19:

legatum,

Dig. 30, 1, 32:

usum fructum,

ib. 7, 4, 3.— With de:

de mutatione litterarum nihil repetere hic necesse est,

Quint. 1, 7, 13.— With object-clause:

repetam necesse est, infinitas esse species,

Quint. 6, 3, 101; 46: ut repetam coeptum pertexere dictis, Lucr. 1, 418; cf.:

commemorare res,

id. 6, 936.— Poet.: rĕpĕtītus, a, um, as an adv., repeatedly, anew, again:

repetita suis percussit pectora palmis,

Ov. M. 5, 473; 12, 287:

robora caedit,

id. ib. 8, 769:

vellera mollibat longo tractu,

by drawing out repeatedly, id. ib. 6, 20; cf.:

haec decies repetita placebit,

Hor. A. P. 365. —

In discourse, to draw, deduce, derive from anywhere; to go back to, begin from anywhere (cf. deduco):

populum a stirpe,

Cic. Rep. 3, 12, 21:

repetere populi originem,

id. ib. 2, 1, 3:

ipsius juris ortum a fonte... stirpem juris a naturā,

id. Leg. 1, 6, 20:

usque a Corace nescio quo et Tisiā,

id. de Or. 1, 20, 91; 2, 2, 6:

ab ultimā antiquitate,

id. Fin. 1, 20, 65:

brevis erit narratio, si non ab ultimo repetetur,

id. Inv. 1, 20, 28; Quint. 5, 10, 83:

aliquid a Platonis auctoritate,

Cic. Tusc. 5, 12, 34:

ingressio non ex oratoriis disputationibus ducta sed e mediā philosophiā repetita,

id. Or. 3, 11:

res remotas ex litterarum monumentis,

id. Inv. 1, 1, 1: initia amicitiae ex parentibus nostris, Bithyn. ap. Cic. Fam. 6, 16 init.:

verba ex ultimis tenebris, ex vetustate,

Quint. 8, 3, 25; 11, 1, 49; 1, 4, 4:

alte vero et, ut oportet, a capite repetis, quod quaerimus,

Cic. Leg. 1, 6, 18:

tam longa et tam alte repetita oratio,

id. de Or. 3, 24, 91; id. Rep. 4, 4, 4:

repetam paulo altius, etc.,

id. Clu. 24, 66:

altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam,

Verg. G. 4, 286; so,

altius,

Quint. 5, 7, 27; 6, 2, 2; 11, 1, 62; Suet. Ner. 2:

transilire ante pedes posita et alia longe repetita sumere,

Cic. de Or. 3, 40, 160; so,

longe,

id. Fam. 13, 29, 2; id. Div. 2, 58, 119:

longius,

id. Inv. 1, 49, 91; Quint. 5, 7, 17; 5, 11, 23:

repetitis atque enumeratis diebus,

reckoned backwards, Caes. B. C. 3, 105; so,

repetitis diebus ex die vulneris,

Dig. 9, 2, 51, § 2:

repetitā die,

ib. 10, 4, 9, § 6; 39, 2, 15, § 31; 43, 19, 1, § 10; 22, 4, 3.—

Repetere aliquid memoriā, memoriam rei, or (rarely without memoriā) aliquid, to call up again in the mind; to call to mind, recall, recollect (cf.:

revoco, recordor): cogitanti mihi saepenumero et memoriā vetera repetenti,

Cic. de Or. 1, 1, 1; id. Fam. 11, 27, 2; id. Rep. 1, 8, 13; Verg. A. 1, 372:

repete memoriā tecum, quando, etc.,

Sen. Brev. Vit. 3, 3; cf. with object-clause: memoriā repeto, diem esse hodiernum, quo, etc., Scipio Afric. ap. Gell. 4, 18, 3; Quint. 1, 6, 10:

repete temporis illius memoriam,

Cic. Deiot. 7, 20; id. Verr. 2, 4, 47, § 105:

memoriam ex annalibus,

Liv. 8, 18:

veteris cujusdam memoriae recordationem,

Cic. de Or. 1, 2, 4.—Without memoriā:

reminisci quom ea, quae tenuit mens ac memoria, cogitando repetuntur,

Varr. L. L. 6, § 44 Müll.:

si omnium mearum praecepta litterarum repetes, intelleges, etc.,

Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:

supra repetere et paucis instituta majorum disserere,

Sall. C. 5, 9:

unde tuos primum repetam, mea Cynthia, fastus,

Prop. 1, 18, 5:

cum repeto noctem, quā, etc.,

Ov. Tr. 1, 3, 3:

te animo repetentem exempla tuorum,

Verg. A. 12, 439.— With object-clause:

repeto, me correptum ab eo, cur ambularem,

Plin. Ep. 3, 5, 16; 7, 6, 7; 13; Suet. Gram. 4:

multum ante repetito, concordem sibi conjugem, etc.,

Tac. A. 3, 33.— Absol.:

inde usque repetens, hoc video,

Cic. Arch. 1, 1:

genitor mihi talia (namque Nunc repeto) Anchises fatorum arcana reliquit,

Verg. A. 7, 123; 3, 184.—

To ask, demand, or take again or back; to demand or claim what is due (syn. reposco).

In gen.

Lit.:

si quis mutuom quid dederit, fit pro proprio perditum, quom repetas,

Plaut. Trin. 4, 3, 45; cf. id. ib. 5, 2, 7:

suom,

id. Ps. 1, 3, 63:

neque repeto pro illā quidquam abs te pretii,

Ter. Eun. 4, 6, 11:

bona sua,

Cic. Verr. 2, 3, 13, § 32:

abs te sestertium miliens ex lege,

id. Div. in Caecil. 5, 19:

ereptas pecunias,

id. ib. 5, 18; cf.:

quae erepta sunt,

id. Sull. 32, 89:

mea promissa,

id. Planc. 42, 101:

obsides,

Caes. B. G. 1, 31:

urbes bello superatas in antiquum jus,

Liv. 35, 16, 6:

Homerum Colophonii civem esse dicunt suum, Chii suum vindicant, Salaminii repetunt,

Cic. Arch. 8, 19:

Cicero Gallum a Verticone repetit, qui litteras ad Caesarem referat,

applied again for, Caes. B. G. 5, 49:

si forte suas repetitum venerit plumas,

Hor. Ep. 1, 3, 18:

nec repetita sequi curet Proserpina matrem,

Verg. G. 1, 39:

Politorium rursus bello,

to retake, Liv. 1, 33, 3.—

Trop.: qui repetit eam, quam ego patri suo quondam spoponderim, dignitatem, Cic. Fl. 42, 106; cf.:

pro eo (beneficio) gratiam repetere,

Liv. 1, 47:

civitatem in libertatem,

id. 34, 22, 11:

parentum poenas a consceleratissimis filiis,

Cic. Rosc. Am. 24, 67:

ab isto eas poenas vi repetisse, aliquo,

id. Verr. 2, 5, 63, § 163:

ut ne mors quidem sit in repetendā libertate fugiendā,

in the effort to recover, id. Phil. 10, 10, 20:

libertatem per occasionem,

Liv. 3, 49; cf.:

dies ille libertatis improspere repetitae,

Tac. A. 1, 8:

beneficia ab aliquo,

Sall. J. 96, 2:

honores quasi debitos ab aliquo,

id. ib. 85, 37:

repete a me rempublicam,

take back from me, Suet. Caes. 78: repetitumque, duobus uti mandaretur consulum nomen imperiumque, it was demanded again, that, etc., Liv. 3, 33: se repetere, to recover one ' s self, Sen. Ep. 104, 6.—

In partic., publicists' and jurid. t. t.

Of the fetiales: repetere res, to demand back from the enemy things which they had taken as booty; hence, in gen., to demand satisfaction:

(fetiales) mittebantur antequam conciperetur (bellum), qui res repeterent,

Varr. L. L. 5, § 86 Müll.; Liv. 1, 32; 4, 30; 7, 6; 32; Cic. Off. 1, 11, 36:

jure gentium res repeto,

Sall. H. 3, 61, 17 Dietsch:

amissa bello repetere,

Just. 6, 6, 7; cf. clarigatio and clarigo. —

In jurid. lang.: res repetere, to demand back or reclaim one ' s property before a court:

in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,

Cic. Mur. 2, 3.— Hence, transf., in gen., to seek to obtain, to reclaim: non ex jure manum consertum, sed magi' ferro Rem repetunt, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 277 Vahl.).—

Pecuniae repetundae, or simply repetundae, money or other things extorted by a provincial governor, and that are to be restored (at a later period, referring to any bribed officer):

L. Piso legem de pecuniis repetundis primus tulit,

Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195; 2, 4, 25, § 56; id. Brut. 27, 106; id. Off. 2, 21, 75:

quorum causā judicium de pecuniis repetundis est constitutum,

id. Div. in Caecil. 4, 11:

clames te lege pecuniarum repetundarum non teneri,

id. Clu. 53, 148:

pecuniarum repetundarum reus,

Sall. C. 18, 3:

oppugnatus in judicio pecuniarum repetundarum,

id. ib. 49, 2:

quā lege a senatore ratio repeti solet de pecuniis repetundis,

Cic. Clu. 37, 104:

accusare de pecuniis repetundis,

id. Rab. Post. 4, 9; id. Clu. 41, 114:

cum de pecuniis repetundis nomen cujuspiam deferatur,

id. Div. in Caecil. 3, 10:

de pecuniis repetundis ad recuperatores itum est,

Tac. A. 1, 74 fin. —With ellipsis of pecuniis:

repetundarum causae, crimen, lex,

Quint. 4, 2, 85; 5, 7, 5; 4, 2, 15; Tac. A. 4, 19; 13, 43; 12, 22; 13, 33; id. H. 1, 77; 4, 45; Plin. Ep. 2, 11, 3:

repetundarum reus,

Val. Max. 9, 12, 7:

repetundarum argui,

Tac. A. 3, 33:

accusare,

Suet. Dom. 8:

postulari,

Tac. A. 3, 66; Suet. Caes. 4:

absolvi,

Tac. A. 13, 30:

convinci,

Suet. Caes. 43:

damnari,

Tac. A. 3, 70; 14, 28:

teneri,

id. ib. 11, 7: Pilius de repetundis eum postulavit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2 (for which, §

3, de pecuniis repetundis): neque absolutus neque damnatus Servilius de repetundis,

id. ib. §

3: damnatum repetundis consularem virum,

Suet. Oth. 2 fin.

scĭo, īvi, ītum, 4 (old imperf. scibam, Plaut. As. 2, 2, 34; 2, 4, 89; id. Ps. 1, 5, 84; 1, 5, 86; Ter. Heaut. 2, 3, 68; id. Phorm. 4, 1, 16:

scibas,

Plaut. Aul. 4, 10, 24; id. Ps. 1, 5, 85:

scibat,

id. Am. prol. 22; Lucr. 5, 934:

scibatis,

Plaut. Rud. 2, 3, 47:

scibant,

Lucr. 5, 949; 5, 953; Cat. 68, 85.— Fut. scibo, Plaut. As. 1, 1, 13; id. Most. 4, 3, 5; id. Men. 2, 3, 35; 5, 2, 57; id. Ps. 1, 2, 41; 1, 5, 65; id. Truc. 2, 6, 69; Ter. Eun. 4, 4, 58; id. Ad. 3, 3, 7; 5, 2, 5; id. Hec. 2, 2, 4:

scibis,

Plaut. Cas. 3, 5, 22; id. Ep. 2, 2, 101; 5, 1, 49; id. Mil. 4, 8, 55; id. Ps. 4, 4, 2; id. Poen. 5, 4, 57; id. Pers. 2, 2, 37; id. Rud. 2, 3, 35; Ter. Eun. 4, 7, 35; id. Heaut. 5, 2, 43:

scibit,

Cato, R. R. 5, 5; Plaut. Ep. 1, 1, 69; 1, 2, 51; id. Mil. 3, 2, 46; Ter. Phorm. 5, 1, 38:

scibimus,

Plaut. Merc. 5, 4, 57:

scibunt,

id. Poen. 2, 16.— Perf. sciit, Sen. Contr. 1, 1, 17.— Pass. scibitur, Plaut. Capt. 4, 2, 5:

scin' for scisne,

id. Am. 1, 1, 200; 2, 2, 39; 5, 1, 30; id. As. 3, 3, 113; id. Aul. 1, 1, 8 et saep.; Ter. Eun. 2, 3, 47; 3, 1, 47; 4, 6, 6; 4, 7, 30 et saep.— Perf. sync. scisti, Ov. A. A. 1, 131; id. F. 4, 527:

scirint,

Tac. Dial. 33; so, regularly, inf. scisse, e. g. Cic. de Or. 1, 13, 58; cf. Quint. 1, 6, 17), v. a. [root sci-; Gr. keiô (for skeiô), keazô, to split, divide; cf.: scisco, plebiscitum, etc., prop. to distinguish, discern].

Lit.

In gen., to know, in the widest signif. of the word; to understand; perceive; to have knowledge of or skill in any thing, etc.:

plurimā mutatione figuramus, Scio, Non ignoro, et Non me fugit, et Non me praeterit, et Quis nescit? et Nemini dubium est. Sed etiam ex proximo mutuari licet. Nam et intellego et sentio et video saepe idem valent quod scio,

Quint. 10, 1, 13 (freq. in all styles and periods; cf. nosco).

With acc.:

aut scire istarum rerum nihil, aut, etiam si maxime sciemus, nec, etc.,

Cic. Rep. 1, 19, 32:

ut vilicus naturam agri novit, dispensator litteras scit, etc.,

id. ib. 5, 3, 5:

quod nec didicerint nec umquam scire curaverint,

id. ib. 1, 6, 11:

ego omnem rem scio Quemadmodum est,

Plaut. Bacch. 3, 3, 69:

id equidem ego certo scio,

id. ib. 3, 3, 33:

quod pro certo sciam,

id. ib. 3, 4, 13: Mi. Ubi ipse est? Ch. Nescio. Nihil jam me oportet scire... nescio etiam id quod scio, id. ib. 4, 6, 21:

haec scivisti et me celavisti?

id. Pers. 5, 2, 19:

is omnes linguas scit: sed dissimulat sciens, Se scire,

id. Poen. prol. 112 (cf. supra, litteras, Cic. Rep. 5, 3, 5): comoediam, Titin. ap. Non. 277, 26:

bene id opus,

id. ib. 3, 21:

artem,

Hor. Ep. 1, 14, 44:

juventutis mores qui sciam,

Plaut. Am. 1, 1, 2: remuneremini nos, ac quae scitis, proferatis in me dium:

nemo enim omnia potest scire,

Varr. R. R. 2, 1, 2; cf.:

nec scire fas est omnia,

Hor. C. 4, 4, 22:

SENATVOSQVE SENTENTIAM VTEI SCIENTES ESETIS, S. C. de Bacch. 23, ap. Wordsw. Fragm. and Spec. p. 173: quod scio, omne ex hoc scio,

I know all from him, Plaut. Curc. 2, 2, 7:

aliquid ex aliquo,

id. Capt. 2, 2, 45; id. Most. 3, 2, 58; Cic. Fam. 9, 17, 1; id. Att. 5, 2, 3 al. (v. infra, g and d; and cf. in the foll., with de instead of ex):

quod sciam,

for aught I know, as far as I know, Plaut. Capt. 1, 2, 70; 2, 2, 15; id. Most. 4, 3, 19; id. Men. 2, 2, 23; 3, 2, 35 al.; Ter. Ad. 4, 5, 7; Cic. Att. 16, 2, 4; Quint. 9, 1, 17; 9, 4, 63 al.; cf.:

quantum ego quidem sciam,

Quint. 3, 1, 19.— Pass.:

quod quom scibitur, per urbem irridebor,

Plaut. Capt. 4, 2, 5:

ars earum rerum est, quae sciuntur,

Cic. de Or. 2, 7, 30:

an nihil certum sciri possit,

id. ib. 1, 51, 222: id de Marcello aut certe de Postumiā sciri potest, can be learned from Marcellus, etc., id. Att. 12, 22, 2.—

With inf., or more freq. with object-clause:

qui uti sciat,

Cic. Rep. 1, 17, 27:

si sciret regibus uti,

Hor. Ep. 1, 17, 14:

antequam declamare sciat,

Quint. 2, 1, 3:

si docere sciant et velint,

id. 10, 5, 19:

digredi a re et redire ad propositum suum scierit,

id. 9, 2, 4 et saep.:

vincere scis, Hannibal,

Liv. 22, 51, 4:

qui nec ipse consulere nec alteri parere sciat,

id. 22, 29, 8:

qui tegere liberos sciat,

id. 1, 53, 8; 38, 52, 2; Curt. 4, 2, 14:

scio, fortunas secundas neglegentiam prendere solere, Cato ap. Fest, s.v. parsi, p. 210: dii sciunt, culpam meam istanc non esse ullam,

Plaut. Merc. 3, 4, 41:

scio, tibi ita placere,

Cic. Rep. 1, 30, 46:

quas (leges) scitis exstare,

id. ib. 5, 2, 3: scimus L. Atilium appellatum esse sapientem id. Lael. 2, 6:

scis, In breve te cogi,

Hor. Ep. 1, 20, 7: scire licet, nobis venas et sanguen... alienigenis ex partibus esse, it is easy to see that, etc., Lucr. 1, 860 (shortly before and after, scilicet); so,

scire licet,

id. 1, 894; 2, 930; 2, 967; 3, 873 et saep.; Liv. 1, 39, 3; Cels. 1, 1 fin.; 1, 2; 3, 2 al.—So, in familiar style, imper. scito, be assured, I reply that, remember, etc.: fenestrarum angustias quod reprehendis, scito te Kurou paideian reprehendere, Cic. Att. 2, 3, 2; 12, 21, 5:

scito hoc nos in eo judicio consecutos esse, ut, etc.,

id. Q. Fr. 2, 4, 1; id. Fam. 1, 9, 24; 5, 20, 7; cf.:

istis contumeliis scitote Q. Lollium coactum, etc.,

id. Verr. 2, 3, 25, § 62; 2, 3, 56, § 129.—Esp., introducing a conclusion, after si, sin, nisi:

si venturus es, scito necesse esse te venire,

Cic. Fam. 9, 4 init.:

sin ista pax perditum hominem restitutura est, hoc animo scito omnis sanos, etc.,

id. ib. 10, 27, 1:

si vos semel finem legis transieritis, scitote vos nullum ceteris in aestimando finem improbitatis reliquisse,

id. Verr. 2, 3, 95, § 220; 2, 4, 30, § 68; id. Cat. 2, 10, 23.—Rarely in part. pres. (postAug.; cf. P. a., infra):

interrogant an vir daturus sit beneficium ingrato, sciens ingratum esse,

Sen. Ben. 4, 26, 1:

Laqueo vitam finiit, sciens et in Maximino multum esse roboris,

Capitol. in Max. 19:

totam hereditatem sciens ad se non pertinere,

Gai. Inst. 4, 144.— Impers.:

hoc scitis omnes, usque adeo hominem in periculo fuisse, quoad scitum sit, Sestium vivere,

Cic. Sest. 38, 82.— Pass., with nom. and inf.:

Christus scitur vocis simplicis jussione ambulatum dedisse contractis,

Arn. 1, 48.—

With a rel.-clause:

isti jam sciunt, negotii quid sit,

Plaut. Poen. 3, 2, 13:

ut sciamus, quid dicamus mox pro testimonio,

id. ib. 3, 2, 19:

scin' quam iracundus siem?

id. Bacch. 4, 2, 12:

cuivis facile scitu est, quam fuerim miser,

Ter. Hec. 3, 1, 15:

cum sciatis, quo quaeque res inclinet,

Cic. Rep. 2, 25, 46:

Sestium quanti faciam, ipse optime scio,

id. Fam. 13, 8, 1:

ex tribus istis modis rerum publicarum velim scire quod optimum judices,

id. ib. 1, 30, 46:

ut eum (hostem) non modo esse, sed etiam, quis et unde sit, scire possimus,

id. ib. 2, 3, 6:

coqua est haec quidem: Scit muriatica ut maceret,

Plaut. Poen. 1, 2, 39; Ter. Hec. 3, 5, 18; Cic. Mur. 9, 22; Hor. C. 3, 4, 42 al.:

scire velis, mea cur opuscula lector Laudet,

id. Ep. 1, 19, 35; 2, 2, 187:

quī scis, an, quae jubeam, sine vi faciat?

Ter. Eun. 4, 7, 20; Hor. C. 4, 7, 17; id. A. P. 462; cf. the phrase haud scio an, under an.— Pass.:

hinc sciri potuit, Quo studio vitam suam te absente exegerit,

Ter. Heaut. 2, 3, 38: scito... nec, [p. 1644] quando futura sint comitia, sciri, Cic. Att. 1, 11, 2.—With indic. in the rel.-clause (ante-class.): Ba. Scio, quid ago. Pi. Et pol ego scio, quid metuo, Plaut. Bacch. 1, 1, 45; cf.:

scitin' quid ego vos rogo?

id. Men. 5, 9, 92:

scis tu, ut confringi vas cito Samium solet,

id. Bacch. 2, 2, 24:

jam ego ex hoc, ut factum est, scibo,

id. Men. 5, 2, 57; instead of which, with subj.:

ex me primo prima scires, rem ut gessissem publicam,

id. Am. 1, 3, 26:

ex hoc scibo quid siet,

Ter. Eun. 4, 4, 59; id. Hec. 4, 2, 4.—

With de:

jam vero de legibus, de bello, de pace... scisse,

Cic. de Or. 1, 13, 58.—

Absol.:

hi sciunt, qui hic affuerunt,

Plaut. Ps. 2, 4, 31:

quom videbis, tum scies,

id. Bacch. 1, 2, 37: Pi. Quī scire possum? Ch. Nullus plus, id. ib. 2, 2, 13:

quem, ut scitis, unice dilexi,

Cic. Rep. 2, 1, 1; so,

ut scitis, parenthetically,

id. ib. 1, 14, 21; 2, 31, 54; 6, 9, 9; id. Lael. 21, 77; cf.

scio alone, parenthetically: injurato scio plus credet mihi quam jurato tibi,

Plaut. Am. 1, 1, 281:

ego abeo: tu jam scio patiere,

id. As. 2, 2, 111:

quam tu propediem effliges scio,

id. ib. 4, 2, 9 et saep.:

scire tuum nihil est, nisi te scire hoc sciat alter,

Pers. 1, 27:

nemo ex me scibit,

Ter. Phorm. 5, 1, 38.— Pass.:

non opus est dicto... at scito huic opus est,

Ter. Phorm. 5, 8, 14:

plus, quam opus est scito, sciet,

id. ib. 4, 1, 18; so, with adv. or adverb.-clause:

non tam praeclarum est scire Latine, quam turpe nescire,

Cic. Brut. 37, 140; so,

Latine,

id. Fin. 2, 4, 13; Liv. 1, 27:

luculenter Graece,

Cic. Fin. 2, 5, 15:

Graece,

id. Fam. 9, 22, 3:

ubi hanc forma videt honesta virginem, Et fidibus scire,

and that she was skilled in music, Ter. Eun. 1, 2, 53 (cf.: docere aliquem fidibus. Cic. Fam. 9, 22, 3:

discere fidibus,

id. Lael. 8, 26).—

With de:

de legibus instituendis, de bello, de pace, etc.,

Cic. de Or. 1, 13, 58:

cum is, qui de omnibus scierit, de Sullā se scire negavit,

id. Sull. 13, 39.—

With non (very rare for nescio; cf.:

non scire barbarum jam videtur, nescire dulcius,

Cic. Or. 47, 157):

quis enim erat qui non sciret studiosiorem Mithridatem fuisse, etc.,

id. Fl. 25, 59:

tam imperitus, ut non sciret, etc.,

Caes. B. G. 1, 44:

quid? non sciunt ipsi viam, domum quā veniant?

Ter. Hec. 3, 2, 25; Auct. Her. 4, 27, 37; Treb. ap. Cic. Fam. 12, 16, 3; Sen. Contr. 2, 11, 19.—

Ellipt.: scin' quomodo? do you know how (I shall serve you)? a threatening phrase in Plaut. Am. 1, 1, 200; id. Aul. 5, 21; id. Rud. 3, 5, 18.—

In partic., of a woman, to know carnally a man (cf. of a man, cognosco), Treb. xxx. Tyr. 30.—

Transf., publicists' t. t. for the usual scisco (v. h. v. II.), of the people, to ordain, decree, appoint any thing after knowledge obtained regarding it:

ut tribunus plebis rogationem ferret sciretque plebs, uti, etc.,

Liv. 26, 33, 10 Weissenb. ad loc.; cf.:

a scire for asciscere,

Tac. Agr. 19; id. H. 4, 80.—Hence, scĭens, entis, P. a., knowing, i. e.

Pregn., knowingly, wittingly, purposely, intentionally, etc. (freq. and class.): tu verbis conceptis conjuravisti sciens sciente animo tuo, Scip. Afric. minor ap. Gell. 7, 11, 9:

ubi verbis conceptis sciens libenter perjuraris,

Plaut. As. 3, 2, 16:

amore ardeo et prudens, sciens, Vivus vidensque pereo,

Ter. Eun. 1, 1, 27; so (with prudens) Cael. ap. Cic. Att. 10, 9, A, 5; Suet. Ner. 2 fin.:

equidem plus hodie boni Feci imprudens, quam sciens ante hunc diem umquam,

Ter. Hec. 5, 4, 40; so (opp. imprudens) id. Phorm. 4, 3, 55; Cic. Planc. 16, 41; (opp. insciens) id. Balb. 5, 13:

habebit igitur te sciente et vidente curia senatorem, etc.,

id. Clu. 46, 129:

an ille me tentat sciens?

Plaut. Am. 2, 2, 29; id. Bacch. 3, 6, 40; id. Ps. 1, 1, 90; id. Poen. prol. 112; Ter. Eun. 4, 2, 13; id. Heaut. 5, 5, 6 al.:

heia vero, inquit, geram morem vobis et me oblinam sciens,

Cic. Rep. 3, 5, 8 et saep.—So the formula: si sciens fallo; v. fallo.—

Knowing, understanding, acquainted with, skilled, versed, or expert in any thing (class.).

Absol.:

id ego jam nunc tibi renuntio, ut sis sciens,

Ter. And. 3, 2, 28:

quod me non scientem feceris,

Plaut. As. 1, 1, 34;

Ter Heaut. 4, 8, 32: vites pampinari: sed a sciente,

Varr. R. R. 1, 31, 1:

quis igitur hoc homine scientior umquam fuit?

Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

scientior venefica,

Hor. Epod. 5, 72:

quae (navis) scientissimo gubernatore utitur,

Cic. Inv. 1, 34, 58.— Sup.: sit oportet idem scientissimus, Col. 11, 1.—

With gen.:

dominum scientem esse oportet earum rerum, quae, etc.,

Varr. R. R. 3, 3, 1:

locorum,

Sall. J. 97, 3:

pugnae,

Hor. C. 1, 15, 24:

citharae,

id. ib. 3, 9, 10:

Latinae linguae,

Tac. A. 2, 13:

juris,

id. ib. 3, 70; 6, 26 et saep.— Sup.:

M. Scaurus, vir regendae rei publicae scientissimus,

Cic. de Or. 1, 49, 214; Vulg. 2 Par. 2, 13.—

Poet., with inf.:

quamvis non alius flectere equum sciens,

Hor. C. 3, 7, 25.— Adv.: scĭenter (acc. to B.), knowingly, understandingly, wisely, skilfully, expertly, etc.:

scienter et perite et ornate dicere,

Cic. de Or. 2, 2, 5:

uti (with modice),

id. ib. 1, 29, 132; id. Off. 2, 5, 18:

sese distribuunt in duas partes,

Caes. B. C. 1, 55.— Comp.:

neminem in eo genere scientius versatum Isocrate,

Cic. Or. 52, 175; Caes. B. G. 7, 22.— Sup.:

coepit rationem hujus operis (sphaerae) scientissime Gallus exponere,

Cic. Rep. 1, 14, 22; id. Div. 1, 41, 92.

sĭmŭl (ante-class. also sĕmŭl, Plaut. Trin. prol. p. 97 Ritschl; v. infra; and sĕmŏl, C. I. L. 1175 fin.; cf. Lorenz ad Plaut. Most. 96; cf. also simitu. The final l of simul was scarcely pronounced in the vulg. lang., and in comic poetry does not make position with an initial consonant following; v. Corss. Ausspr. 2, p. 643 sq.; Lorenz ad Plaut. Ps. 567), adv. [Sanscr. sama-; Gr. hama, homos]; cf. semel, = eodem tempore, una, at the same time, together, at once, as soon as.

Referring, as temporal adverb, to plural nouns of the same sentence, and representing persons or things as acting, happening, etc., simultaneously.

After a plural subject:

hunc ambo in saxo semul sedent ejecti,

Plaut. Rud. prol. 72:

multa concurrunt simul,

Ter. And. 3, 2, 31:

(duo homines) simul cenare voluerunt,

Cic. Inv. 2, 4, 14:

Zmyrnae cum simul essemus compluris dies,

id. Rep. 1, 8, 13:

tres simul soles effulserunt,

Liv. 41, 21 fin.:

tria simul agmina populabantur Indos,

Curt. 9, 10, 7:

duo simul hujusmodi personae Ciceroni obstiterunt,

Quint. 11, 1, 69:

Othonem multa simul exstimulabant,

Tac. H. 1, 21; Cic. Fam. 9, 1, 2; id. Att. 5, 10, 5; Liv. 21, 33, 3; 41, 2 init.; Curt. 4, 15, 22.—Sometimes the logical subject is understood:

multos modios salis simul (i. e. amicis) edendos esse,

Cic. Lael. 19, 67.—Sometimes both the subject and predicate are understood:

quare si simul (i. e. nos agere) placebit,

Cic. Fam. 5, 19, 2.—

With a plur. object:

(Alcumena) uno partu duos peperit semul,

Plaut. Am. 5, 2, 8:

duas res simul nunc agere decretum'st mihi,

Plaut. Merc. prol. 1:

si duos consules simul ex Italia ejectos... res publica tenere potuisset,

Cic. Phil. 13, 14, 29:

ambo cum simul conspicimus,

Liv. 40, 46 init.:

simul omnibus portis erupit,

id. 40, 48 fin.; cf. Auct. Her. 3, 12, 22; Liv. 8, 37, 5; 21, 60; 40, 30; 42, 7; Curt. 5, 9, 1; Quint. 10, 1, 76; 10, 3, 23; 10, 7, 16.—So with singular implying a plural:

tota (urbs) simul exsurgere aedificiis coepit,

Liv. 6, 4, 6:

totam simul causam ponit ante oculos,

Quint. 6, 1, 1.—After an adverb. implying a plural noun:

igitur undique simul (i. e. ex omnibus locis simul) speculatores citi sese ostendunt,

Sall. J. 101, 1.—

Referring [p. 1703] to plural attributes:

omnium simul rerum... discrimine proposito,

Liv. 6, 35, 6:

multarum simul civitatium legati Romam convenerunt,

id. 43, 6, 1.—

Referring to an attributive participle understood:

multitudo plurium simul gentium (= simul eodem loco versantium),

Liv. 44, 45:

trium simul bellorum victor (= eodem tempore gestorum),

id. 6, 4, 1:

inter duo simul bella,

id. 7, 27, 7:

tot simul malis victi,

Curt. 4, 4, 12.

Referring to nouns, etc., connected by the preposition cum: simul cum = una cum (v. una, s. v. unus), together with:

novi (illum) cum Calcha semul,

Plaut. Men. 5, 2, 48:

jube in urbem veniat jam tecum semul,

id. Most. 4, 2, 26:

qui ipsus equidem nunc primum istanc tecum conspicio semul?

id. Am. 2, 2, 122:

me misisti ad portum cum luci semul,

id. Stich. 2, 2, 40:

quae (amicitia) incepta a parvis cum aetate adcrevit simul,

Ter. And. 3, 3, 7:

simul consilium cum re amisti?

id. Eun. 2, 2, 10:

Critolaum simul cum Diogene venisse commemoras,

Cic. Or. 2, 38, 100:

Hortensius tecum simul pro Appio Claudio dixit,

id. Brut. 64, 230:

cum corporibus simul animos interire,

id. Lael. 4, 13:

vobiscum simul considerantis,

id. Rep. 1, 46, 70:

testamentum Cyri simul obsignavi cum Clodio,

id. Mil. 18, 48:

simul cum lege Aelia magistratum iniit,

id. Att. 1, 16, 13:

simul cum lumine pandit,

id. Arat. 704 (452):

simul cum moribus immutatur fortuna,

Sall. C. 2, 5:

cum anima simul,

id. ib. 33, 4:

simul cum occasu solis,

id. J. 91, 2:

simul cum dono designavit templi finis,

Liv. 1, 10, 5:

si (dictator) se (Fabium) simul cum gloria rei gestae extinxisset,

id. 8, 31, 7:

ut cresceret simul et neglegentia cum audacia hosti,

id. 31, 36, 7; cf. Plaut. Am. 2, 2, 136; id. Aul. 4, 4, 28; id. Bacch. 4, 1, 5; id. Cist. 4, 2, 105; id. Ep. 1, 1, 39; id. Men. prol. 27; 2, 3, 54; 5, 1, 36; id. Merc. 2, 1, 31; id. Most. 1, 2, 17; Cic. Ac. 1, 1, 13; id. Tusc. 3, 18, 40; id. de Or. 2, 33, 142; 3, 3, 10; id. Arch. 12, 30; id. Sest. 22, 50; id. Fam. 15, 4, 8; Liv. 1, 31, 3; Nep. 3, 2; 11, 3; 18, 3; 23, 6; Quint. 11, 3, 65; Hor. Epod. 1, 8; id. S. 1, 1, 58.—Strengthened by una:

quippe omnes semul didicimus tecum una,

Plaut. Poen. 3, 1, 50; cf. id. Most. 4, 3, 43.—With ellipsis of mecum:

qui scribis morderi te interdum quod non simul sis,

Cic. Att. 6, 2, 8.—Freq. cum eo (eis, etc.) must be supplied after simul, likewise, together with him, them, etc.:

in vigiliam quando ibat miles, tum tu ibas semul (i. e. cum eo)?

Plaut. Ps. 4, 7, 86:

cum simul P. Rutilius venisset,

Cic. Rep. 1, 11, 17:

hos qui simul erant missi, fallere,

id. Rosc. Am. 38, 110:

prae metu ne simul (i. e. cum iis) Romanus irrumperet,

Liv. 5, 13, 13:

extra turbam ordinem conlocuntur semul (i. e. inter se),

Plaut. Am. 1, 1, 69; cf. id. ib. 2, 2, 180; Cic. Pis. 34, 84; Liv. 6, 11, 5; Curt. 8, 13, 3.—Simul with abl. alone = cum with abl. ( poet. and in post-Aug. prose; cf. Gr. hama with dat.):

simul his,

Hor. S. 1, 10, 86:

quippe simul nobis habitat,

Ov. Tr. 5, 10, 29:

his simul,

Sil. 3, 268:

Magnetibus simul transmissi,

Tac. A. 4, 55:

quindecimviri septemviris simul,

id. ib. 3, 64; cf. id. ib. 6, 9; Sil. 5, 418; Sen. Troad. 1049.

Referring to a preceding adverb. clause, at the same time, i.e. as that of the action described:

juris ubi dicitur dies, simul patronis dicitur,

Plaut. Men. 4, 2, 17:

quamquam ego vinum bibo, at mandata hau consuevi semul bibere una (= bibere quom vinum bibo, una cum vino),

id. Pers. 2, 1, 3:

quando nihil sit (quod det), semul amare desinat,

id. Ps. 1, 3, 73 Fleck.:

ubi res prolatae sunt, quom rus homines eunt, semul prolatae res sunt nostris dentibus,

id. Capt. 1, 1, 10; id. Ps. 4, 7, 84; cf.:

domum numquam introibis, nisi feres pallam simul (i. e. cum introibis),

Plaut. Men. 4, 2, 104.

Referring to two or more co-ordinate terms or facts representing these as simultaneous, and at the same time, and also, both... and ( at once), together.

Referring to co-ordinate terms of the same sentence.

Simul preceding all the coordinate terms which are connected by et, ac, atque, que, or by et... et (freq. in the histt.):

semul flere sorbereque haud facile est,

Plaut. Most. 3, 2, 104:

Q. Hortensi ingenium simul aspectum et probatum est,

Cic. Brut. 64, 228: Bomilcar, simul cupidus incepta patrandi, et timore socii anxius, Sall. J. 70, 5:

dicenti lacrimae simul spiritum et vocem intercluserunt,

Liv. 40, 16 init.:

quae simul auxilio tribunicio et consensu plebis impediri coepta,

id. 6, 27, 9:

Lycios sub Rhodiorum simul imperio et tutela esse,

id. 41, 6 fin.:

Priverni qui simul a Fundanis ac Romanis defecerunt,

id. 8, 19, 11:

simul divinae humanaeque spei pleni pugnam poscunt,

id. 10, 40, 1:

eximio simul honoribus atque virtutibus,

id. 6, 11, 3:

obruit animum simul luctus metusque,

id. 42, 28; 5, 26, 10; Val. Max. 5, 2, 6:

simul ipsum Vitellium contemnebant metuebantque,

Tac. H. 2, 92; cf. Liv. 3, 38, 12; 3, 50, 12; 5, 7, 3; 6, 18, 5; 6, 33, 9; 6, 40, 4; 9, 12, 4; 27, 51, 12; Caes. B. G. 7, 48; Curt. 5, 4, 30; Sen. Q. N. 2, 54, 2.—So with three or more co-ordinate terms, either all connected by et, Caes. B. G. 4, 24, 2; Quint. 1, 12, 3; 10, 7, 23;

or asyndetic: nunc simul res, fides, fama, virtus, decus deseruerunt,

Plaut. Most. 1, 2, 60.—

Simul after all the coordinate terms (mostly ante-class.):

nunc operam potestis ambo mihi dare et vobis simul,

Plaut. Men. 5, 9, 40:

faxo et operam et vinum perdiderit simul,

id. Aul. 3, 6, 42:

ut si quis sacrilegii et homicidii simul accusetur,

Quint. 12, 1, 4; cf. Plaut. Capt. 3, 5, 92; id. Men. 3, 3, 16; Mart. 11, 58, 10.—

Simul after the first of the co-ordinate terms (so not in Cic.):

convenit regnum simul atque locos ut haberet,

Naev. Bell. Pun. 1, 6, fr. 3:

oculis simul ac mente turbatum,

Liv. 7, 26, 5:

quod ubi auditum simul visumque est,

id. 8, 39, 7:

pulvere simul ac sudore perfusum,

Curt. 3, 5, 2:

terrestri simul navalique clade,

id. 4, 3, 14:

vota nuncupabantur simul et solvebantur,

Val. Max. 6, 9, ext. 5:

qui ima simul ac summa foveret aequaliter,

Sen. Ep. 90, 25; cf. Liv. 4, 32, 12; Curt. 3, 8, 23; 6, 5, 19; 8, 5, 1; Quint. 10, 1, 30.—In post-Aug. prose without any temporal idea, = as well as:

populi Romani facta simul ac dicta memoratu digna... deligere constitui,

Val. Max. 1 prol.; so id. 1, 1, 9.—

Placed before the last term.

Simul et (= simul etiam), and at the same time, and also:

Jugurtha, postquam oppidum Capsam aliosque locos munitos, simul et magnam pecuniam amiserat,

Sall. J. 97, 1:

Marium fatigantem de profectione, simul et invisum et offensum,

id. ib. 73, 2:

Marius hortandi causa, simul et nobilitatem exagitandi, contionem advocavit,

id. ib. 84, 5:

milites modesto imperio habiti, simul et locupletes,

id. ib. 92, 2:

Perseus cum adventu consulis, simul et veris principio strepere omnia cerneret,

Liv. 44, 34 fin.; cf. Hor. C. 1, 20, 6.—

Simulque (rare):

ut (materia) fragilis incumberet, simulque terra umore diluta,

Curt. 8, 10, 25.—

Simul, without any conjunction (so in Cic., but only poet.):

Neptuno grates habeo et tempestatibus, semul Mercurio qui, etc.,

Plaut. Stich. 3, 1, 3:

Electra Stereopeque, simul sanctissima Maja,

Cic. Arat. 270 (36):

inter solis iter, simul inter flamina venti,

id. ib. 342 (101):

ambiguus consilii, num Dyrrhachium pedite atque equite, simul longis navibus mare clauderet,

Tac. H. 2, 83. —

Inserted in the last term ( poet.):

memor Actae non alio rege puertiae, Mutataeque simul togae,

Hor. C. 1, 36, 9;

interea Maecenas advenit atque Coccejus, Capitoque simul Fontejus,

id. S. 1, 5, 32.—

Referring to two or more co-ordinate clauses or sentences.

Et simul or simulque:

contundam facta Talthybi, contem namque omnes nuntios, semulque cursuram meditabor ad ludos Olympios,

Plaut. Stich. 2, 1, 34:

eamus, et de istac simul consilium volo capere una tecum,

i. e. while going, Ter. Eun. 3, 5, 65:

quod... et simul quia,

Lucr. 5, 1181:

ratio Ecquaenam fuerit origo... et simul ecquae sit finis, etc.,

id. 5, 1213:

sed iidem illi ita mecum loquuntur... et simul admonent quiddam quod cavebimus, etc.,

Cic. Phil. 1, 11, 28:

ex tuis litteris cognovi festinationem tuam, et simul sum admiratus cur, etc.,

id. Fam. 7, 8, 1:

emergit Nixi caput, et simul effert sese clara Fides et, etc.,

id. Arat. 713 (460):

postquam Rutilium consedisse accepit, simulque ex Jugurthae proelio clamorem augeri,

Sall. J. 52, 6:

equites ex equis desiliunt, simulque et hosti se opponunt, et animos peditum accendunt,

Liv. 3, 62, 8:

tum rigere omnibus corpora... et simul lassitudine et... fame etiam deficere,

id. 21, 54, 9; 41, 3; Cic. Arat. 504 (259); 545 (299); Curt. 4, 2, 21; Quint. 2, 5, 13.—

Simul with autem or enim, introducing the second sentence:

salve! simul autem vale!

Plaut. Merc. 5, 1, 1: augeamus sane suspicionem tuam;

simul enim augebimus diligentiam,

Cic. Marc. 7, 22.—

Simul preceding co-ordinate sentences, generally connected by et... et, but also by a single copulative conjunction:

simul enim et rei publicae consules, et propones ei exempla ad imitandum,

Cic. Phil. 10, 2, 5:

illa autem altera ratio quae simul et opinionem falsam tollit, et aegritudinem detrahit,

id. Tusc. 4, 28, 60:

simul et inopiam frumenti lenire, et ignaris omnibus parare,

Sall. J. 91, 1:

nullus portus erat qui simul et omnis onerarias caperet, et tecta legionibus praeberet,

Liv. 32, 18, 3:

simul et cohors invasit, et ex omnibus oppidi partibus... concurrerunt,

id. 32, 24, 3: simul Metelli imagines dereptae, et missi qui Antonio nuntiarent. Tac. H. 3, 13; cf. Suet. Caes. 57.—

Referring to co-ordinate clauses introduced by subordinating conjunctions:

Mnesilochum ut requiram atque ut eum mecum ad te adducam semul,

Plaut. Bacch. 3, 5, 2:

tantum faciam ut notam apponam... et simul significem, etc.,

Cic. Fam. 13, 6, 2:

quod eo liberius ad te seribo, quia nostrae laudi favisti, simulque quod video non novitati esse invisum meae,

id. ib. 1, 7, 8; 7, 10, 3.—If used in connecting dependent clauses, simul often stands for a co-ordinating conjunction; v. VI. infra.

Introducing an independent sentence, at the same time, also, likewise (cf.: itaque, igitur, deinde, tum, etc.).

Simul alone:

ego Tiresiam consulam quid faciundum censeat: semul hanc rem ut facta est eloquar,

Plaut. Am. 5, 1, 77:

sequimini! simul circumspicite ne quis adsit arbiter,

id. Mil. 4, 4, 1:

alterum ipse efficiam ut attente audiatis. Simul illud oro: si, etc.,

Cic. Phil. 2, 5, 10:

hoc proprium virtutis existimant... simul hoc se fore tutiores arbitrantur,

Caes. B. G. 6, 23:

Valerio Samnitium legiones occurrunt... simul in Campanos stimulabat ira,

Liv. 7, 32, 3:

tibi (Apollo) decimam partem praedae voveo. Te simul, Juno, precor ut, etc.,

id. 5, 21, 3.—

More freq. simul et (= etiam):

quia videbitur Magis verisimile id esse... simul et conficiam facilius ego quod volo,

Ter. Heaut. 4, 5, 55:

nolite committere ut in re tam inveterata quidquam novi sentiatis. Simul et illa omnia ante oculos vestros proponite, etc.,

Cic. Balb. 28, 65:

demonstravi haec Caecilio. Simul et illud ostendi, me ei satisfacturum,

id. Att. 1, 1, 4:

legati jam reverterant... simul venerant et ab rege Perseo oratores qui, etc.,

Liv. 41, 19 med.:

ipse ad Sycurium progressus, opperiri ibi hostium adventum statuit. Simul et frumentari passim exercitum jubet,

id. 42, 54 fin.; cf. Plaut. Stich. 5, 5, 14; Cic. Or. 2, 85, 349; id. Q. Fr. 1, 1, 12, § 34; id. Prov. Cons. 15, 36; id. Balb. 25, 56; id. Arat. 618 (372); 628 (382); 707 (454); 721 (468); Caes. B. G. 1, 19; 6, 8; Sall. C. 30, 2; id. J. 100, 3; Liv. 8, 9, 13; 8, 32, 5; 10, 3, 2; 40, 32; 4, 49, 3; Tac. H. 1, 1; 1, 52; 2, 53; 3, 15; 3, 18; 3, 20; 3, 29; 3, 42; 3, 82.

Simul itself stands as co-ordinating conjunction, to connect dependent clauses represented as contemporaneous, and at the same time, and also (not ante-class.; rare in Cic.;

freq. in the histt.): ei Verres possessionem negat se daturum, ne posset patronum suum juvare, simul ut esset poena quod, etc.,

Cic. Verr. 2, 1, 47, § 124:

omnes vocat ad diripiendos Eburones, ut potius Gallorum vita quam legionarius miles periclitetur, simul ut... pro tali facinore stirps et nomen civitatis tollatur,

Caes. B. G. 6, 34: quippe foedum hominem a republica procul esse volebat;

simul quia boni complures praesidium in eo putabant,

Sall. C. 19, 2:

cujus de virtute, quia multi dixere, praetereundum puto, simul ne per insolentiam quis existumet memet studium meum laudando extollere,

id. J. 4, 2:

nihil horum... discere cum cerneret posse, simul et tirocinio et perturbatione juvenis moveretur, etc.,

Liv. 39, 47:

a sermone Graeco puerum incipere malo, quia Latinum vel nobis nolentibus perhibet, simul quia disciplinis quoque Graecis prius instruendus est,

Quint. 1, 1, 12; Sall. J. 20, 1; Liv. 39, 33, 1; 8, 6, 11; Caes. B. C. 43, 2; Sall. C. 20, 3; 56, 5; Liv. 3, 50, 10; 40, 36 init.; Tac. H. 1, [p. 1704] 70;

2, 15.—So, connecting participial expressions or adverbial phrases with dependent clauses: his amicis confisus Catilina, simul quod aes alienum ingens erat, et quod... opprimendae reipublicae consilium cepit,

Sall. C. 16, 4:

hi, quod res in invidia erat, simul et ab Numidis obsecrati,

id. J. 25, 5:

ob eam iram, simul ut praeda militem aleret, duo milia peditum... populari agrum jussit,

Liv. 21, 52, 5; 3, 66, 3:

equites praemisit speculatum, simul ut ignem exstinguerent,

Curt. 4, 10, 11:

Otho, quamquam turbidis rebus, etc., simul reputans non posse, etc.,

Tac. H. 1, 83 init.:

committere igitur eum (locum) non fidelissimis sociis noluit, simul quod ab illa parte urbis navibus aditus ex alto est,

Cic. Verr. 2, 5, 32, § 84; Liv. 9, 2, 5; Tac. H. 1, 70 fin.; 2, 28; 2, 30.

Simul. as co-ordinating conjunction, is frequently placed before each of the co-ordinate terms (simul... simul = hama men... hama de), partly... partly; not only... but at the same time (not anteAug.).

With independent clauses:

simul castra oppugnabantur, simul pars exercitus ad populandum agrum Romanum missa,

Liv. 3, 5, 2:

accolas Hannibal simul perlicit ad naves fabricandas, simul et ipsi traici exercitum cupiebant,

id. 21, 26, 7:

ab his simul custodes trucidari coepti, simul datum signum armatis ut ex insidiis concurrerent,

id. 9, 25, 8:

simul gratias agit, simul gratulatur quod, etc.,

Curt. 6, 7, 15; cf. Verg. A. 1, 631 sq.; 2, 220 sqq.; 12, 268; Liv. 1, 9, 5.—

With dependent clauses:

venit ad quaerendum, simul quod non deducerent praesidia, simul quod in Bithyniam auxilia missi forent,

Liv. 39, 46 fin.:

Perseus cum audisset, simul Meliboeam a consulis exercitu oppugnari, simul classem Iolci stare,

id. 44, 13 init.:

consul ad Phylan ducit, simul ut praesidium firmaret, simul ut militi frumentum divideret,

id. 44, 8, 1:

simul questi... simul nuntiantes,

id. 42, 46:

plus quam imponebatur oneris recepi, simul ut pleniore obsequio demererer amantissimos mei, simul ne... alienis vestigiis insisterem, Quint. prooem. 3.—Rarely connecting a dependent clause with an independent sentence: Athenas ierant, simul ut pro legatione praemio esset honos, simul peritos legum peregrinarum ad condenda nova jura usui fore credebant,

Liv. 3, 35, 5; cf. Verg. A. 12, 758.—

Co-ordinating dependent clauses with adverbial phrases:

Germani frequenter in castra venerunt, simul sui purgandi causa, simul ut de induciis impetrarent,

Caes. B. G. 4, 13:

Philippus, simul ne ocio miles deterior fieret, simul avertendae suspicionis causa... in Maedicam ducere pergit,

Liv. 40, 21, 1. —

Connecting single nouns or phrases belonging to the same predicate:

cum simul fragor rupti pontis, simul clamor Romanorum impetum sustinuit,

Liv. 2, 10, 10:

ad se simul legatos, simul milites missos,

id. 42, 52 med.:

et Romae simul dilectu, simul tributo conferendo laboratum est,

id. 5, 10, 3:

increpando simul temeritatem, simul ignaviam,

id. 2, 65, 4:

tum vero si mul ab hostibus, simul ab iniquitate loco rum Poeni oppugnabantur,

id. 21, 33, 5:

inter simul complorationem feminarum, simul nefandam caedem,

id. 41, 11:

simul a mari, simul a terra ingredienti,

id. 44, 12 med.; cf. Tac. A. 1, 49; 14, 40; id. Agr. 25; 36; 41; Verg. G. 3, 201; id. A. 1, 513; Hor. S. 2, 2, 73.

Simul, in connection with ac, atque (also written in one word,

sĭmŭlac

, sĭmŭlatque), rarely with ut, and very rarely with et, is used as subordinating, temporal conjunction, as soon as. For simulac, etc., simul alone is freq.

Simul ac: simul ac lacrimas de ore noegeo (i. e. candido) detersit, Liv. And. ap. Fest. p. 174 Mull.:

Demenaetum simul ac conspexero hodie,

Plaut. As. 2, 4, 73:

non simul ac se ipse commovit, sensit quid intersit,

Cic. Ac. 2, 16, 51:

si simul ac procul conspexit armatos, recessisset,

id. Caecil. 16, 46:

dicebam, simul ac timere desisses, similem te futurum tui,

id. Phil. 2, 35, 89:

Alcibiades, simul ac se remiserat, dissolutus reperiebatur,

Nep. Alcib. 1. 4:

at mihi plaudo Ipse domi, simul ac nummos contemplor in arca,

Hor. S. 1, 1, 67; cf. Cic. N. D. 1, 38, 108; id. Fam. 15, 16, 2; id. Planc. 41, 98; id. Phil. 4, 1, 1; id. Verr. 2, 2, 19, § 46; id. Or. 2, 27, 117; Verg. A. 4, 90; 12, 222; Ov. M. 2, 167; Hor. S. 1, 2, 33; 1, 4, 119; 1, 8, 21.—Strengthened by primum (= ut primum):

simul ac primum ei occasio visa est, quaestor consulem deseruit,

Cic. Verr. 2, 1, 13, § 34; so id. ib. 2, 1, 52, § 138; id. Phil. 4, 1, 1; Suet. Caes. 30; id. Ner. 43.—

Simul atque:

L. Clodius, simul atque introductus est, rem conficit,

Cic. Clu. 14, 40:

simul atque increpuit suspicio tumultus, artes ilico nostrae conticescunt,

id. Mur. 10, 22:

simul atque audivit ejus interitum, suo Marte res suas recuperavit,

id. Phil. 2, 37, 95:

simul atque enim se infiexit hic rex in dominatum injustiorem, fit continuo tyrannus,

id. Rep. 2, 26, 49:

simul atque sibi hic adnuisset, numeraturum se dicebat,

id. Quint. 5, 18:

qui, simul atque in oppidum venerat, inmittebantur illi continuo Cibyratici canes,

id. Verr. 2, 4, 21, § 47:

simul atque de Caesaris adventu cognitum est,

Caes. B. G. 5, 3, 3; cf. Cic. Planc. 41, 98; id. Phil. 8, 10, 31; Suet. Caes. 29; id. Galb. 7.—

Simul ut (v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 11, 33):

simul ut experrecti sumus, visa illa contemnimus,

Cic. Ac. 2, 16, 51:

simul ut accepi a Seleuco litteras tuas, statim quaesivi, etc.,

id. Fam. 6, 18, 1:

nostros omnia consequi potuisse, simul ut velle coepissent,

id. Tusc. 4, 2, 5; id. Q. Fr. 2, 5, 3 (6, 2):

simul ut, qui sint professi, videro, dicam,

id. Planc. 6, 14; id. Att. 10, 4, 12:

nam simul ut supero se totum lumine Cancer extulit, extemplo cedit delapsa Corona,

id. Arat. 596 (349).—

Simul et:

simul et quid erit certi, scribam ad te,

Cic. Att. 2, 20, 2:

ego ad te statim habebo quod scribam, simul et videro Curionem,

id. ib. 10, 4, 12:

quam accepi simul et in Cumanum veni,

id. ib. 10, 16, 4; 16, 11, 6; id. Q. Fr. 2, 6, 3. In all these passages the Cod. Med. has simul et, which the editors variously changed into simulatque, simulac, simul ut, simul; so,

omne animal simul et ortum est, se ipsum diligit,

Cic. Fin. 2, 11, 33, where the vulg. has simul ut, and Madv. reads simul [et] ortum.—

Simul ubi:

quod simul ubi conspexit, equites emisit,

Liv. 4, 18, 7 dub. Weissenb. ad loc.—

Simul alone, = simul atque:

simul herbae inceperint nasci,

Cato, R. R. 48:

hic simul argentum repperit, cura sese expedivit,

Ter. Phorm. 5, 4, 4: simul limen intrabo, illi extrabunt illico, Afran. ap. Non. 104, 21 (Com. Rel. v. 5 Rib.):

simul inflavit tibicen, a perito carmen agnoscitur,

Cic. Ac. 2, 27, 86:

nostri, simul in arido constiterunt, in hostes impetum fecerunt,

Caes. B. G. 4, 26 fin.:

simul increpuere arma, hostis pedem rettulit,

Liv. 6, 24, 1; cf. Cic. Tusc. 4, 6, 12; id. Fin. 3, 6, 21; id. Arat. 594 (349); Caes. B. C. 1, 30, 3; Liv. 3, 62, 6; 4, 18, 6; 4, 31, 5; 4, 32, 6; 5, 25, 11; 8, 32, 2; 21, 55, 9; 44, 8 med.; 44, 19; 44, 44 fin.; Curt. 3, 11, 4; Phaedr. 3, 16, 16; Hor. C. 1, 12, 27; 3, 4, 37; Verg. G. 4, 232; Ov. F. 1, 567.—Strengthened by primum:

simul primum magistratio abiit, dicta dies est,

Liv. 6, 1, 6:

simul primum anni tempus navigabile praebuisset mare,

id. 35, 44, 5 Weissenb. ad loc.; Suet. Caes. 30.

sĭmŭl (ante-class. also sĕmŭl, Plaut. Trin. prol. p. 97 Ritschl; v. infra; and sĕmŏl, C. I. L. 1175 fin.; cf. Lorenz ad Plaut. Most. 96; cf. also simitu. The final l of simul was scarcely pronounced in the vulg. lang., and in comic poetry does not make position with an initial consonant following; v. Corss. Ausspr. 2, p. 643 sq.; Lorenz ad Plaut. Ps. 567), adv. [Sanscr. sama-; Gr. hama, homos]; cf. semel, = eodem tempore, una, at the same time, together, at once, as soon as.

Referring, as temporal adverb, to plural nouns of the same sentence, and representing persons or things as acting, happening, etc., simultaneously.

After a plural subject:

hunc ambo in saxo semul sedent ejecti,

Plaut. Rud. prol. 72:

multa concurrunt simul,

Ter. And. 3, 2, 31:

(duo homines) simul cenare voluerunt,

Cic. Inv. 2, 4, 14:

Zmyrnae cum simul essemus compluris dies,

id. Rep. 1, 8, 13:

tres simul soles effulserunt,

Liv. 41, 21 fin.:

tria simul agmina populabantur Indos,

Curt. 9, 10, 7:

duo simul hujusmodi personae Ciceroni obstiterunt,

Quint. 11, 1, 69:

Othonem multa simul exstimulabant,

Tac. H. 1, 21; Cic. Fam. 9, 1, 2; id. Att. 5, 10, 5; Liv. 21, 33, 3; 41, 2 init.; Curt. 4, 15, 22.—Sometimes the logical subject is understood:

multos modios salis simul (i. e. amicis) edendos esse,

Cic. Lael. 19, 67.—Sometimes both the subject and predicate are understood:

quare si simul (i. e. nos agere) placebit,

Cic. Fam. 5, 19, 2.—

With a plur. object:

(Alcumena) uno partu duos peperit semul,

Plaut. Am. 5, 2, 8:

duas res simul nunc agere decretum'st mihi,

Plaut. Merc. prol. 1:

si duos consules simul ex Italia ejectos... res publica tenere potuisset,

Cic. Phil. 13, 14, 29:

ambo cum simul conspicimus,

Liv. 40, 46 init.:

simul omnibus portis erupit,

id. 40, 48 fin.; cf. Auct. Her. 3, 12, 22; Liv. 8, 37, 5; 21, 60; 40, 30; 42, 7; Curt. 5, 9, 1; Quint. 10, 1, 76; 10, 3, 23; 10, 7, 16.—So with singular implying a plural:

tota (urbs) simul exsurgere aedificiis coepit,

Liv. 6, 4, 6:

totam simul causam ponit ante oculos,

Quint. 6, 1, 1.—After an adverb. implying a plural noun:

igitur undique simul (i. e. ex omnibus locis simul) speculatores citi sese ostendunt,

Sall. J. 101, 1.—

Referring [p. 1703] to plural attributes:

omnium simul rerum... discrimine proposito,

Liv. 6, 35, 6:

multarum simul civitatium legati Romam convenerunt,

id. 43, 6, 1.—

Referring to an attributive participle understood:

multitudo plurium simul gentium (= simul eodem loco versantium),

Liv. 44, 45:

trium simul bellorum victor (= eodem tempore gestorum),

id. 6, 4, 1:

inter duo simul bella,

id. 7, 27, 7:

tot simul malis victi,

Curt. 4, 4, 12.

Referring to nouns, etc., connected by the preposition cum: simul cum = una cum (v. una, s. v. unus), together with:

novi (illum) cum Calcha semul,

Plaut. Men. 5, 2, 48:

jube in urbem veniat jam tecum semul,

id. Most. 4, 2, 26:

qui ipsus equidem nunc primum istanc tecum conspicio semul?

id. Am. 2, 2, 122:

me misisti ad portum cum luci semul,

id. Stich. 2, 2, 40:

quae (amicitia) incepta a parvis cum aetate adcrevit simul,

Ter. And. 3, 3, 7:

simul consilium cum re amisti?

id. Eun. 2, 2, 10:

Critolaum simul cum Diogene venisse commemoras,

Cic. Or. 2, 38, 100:

Hortensius tecum simul pro Appio Claudio dixit,

id. Brut. 64, 230:

cum corporibus simul animos interire,

id. Lael. 4, 13:

vobiscum simul considerantis,

id. Rep. 1, 46, 70:

testamentum Cyri simul obsignavi cum Clodio,

id. Mil. 18, 48:

simul cum lege Aelia magistratum iniit,

id. Att. 1, 16, 13:

simul cum lumine pandit,

id. Arat. 704 (452):

simul cum moribus immutatur fortuna,

Sall. C. 2, 5:

cum anima simul,

id. ib. 33, 4:

simul cum occasu solis,

id. J. 91, 2:

simul cum dono designavit templi finis,

Liv. 1, 10, 5:

si (dictator) se (Fabium) simul cum gloria rei gestae extinxisset,

id. 8, 31, 7:

ut cresceret simul et neglegentia cum audacia hosti,

id. 31, 36, 7; cf. Plaut. Am. 2, 2, 136; id. Aul. 4, 4, 28; id. Bacch. 4, 1, 5; id. Cist. 4, 2, 105; id. Ep. 1, 1, 39; id. Men. prol. 27; 2, 3, 54; 5, 1, 36; id. Merc. 2, 1, 31; id. Most. 1, 2, 17; Cic. Ac. 1, 1, 13; id. Tusc. 3, 18, 40; id. de Or. 2, 33, 142; 3, 3, 10; id. Arch. 12, 30; id. Sest. 22, 50; id. Fam. 15, 4, 8; Liv. 1, 31, 3; Nep. 3, 2; 11, 3; 18, 3; 23, 6; Quint. 11, 3, 65; Hor. Epod. 1, 8; id. S. 1, 1, 58.—Strengthened by una:

quippe omnes semul didicimus tecum una,

Plaut. Poen. 3, 1, 50; cf. id. Most. 4, 3, 43.—With ellipsis of mecum:

qui scribis morderi te interdum quod non simul sis,

Cic. Att. 6, 2, 8.—Freq. cum eo (eis, etc.) must be supplied after simul, likewise, together with him, them, etc.:

in vigiliam quando ibat miles, tum tu ibas semul (i. e. cum eo)?

Plaut. Ps. 4, 7, 86:

cum simul P. Rutilius venisset,

Cic. Rep. 1, 11, 17:

hos qui simul erant missi, fallere,

id. Rosc. Am. 38, 110:

prae metu ne simul (i. e. cum iis) Romanus irrumperet,

Liv. 5, 13, 13:

extra turbam ordinem conlocuntur semul (i. e. inter se),

Plaut. Am. 1, 1, 69; cf. id. ib. 2, 2, 180; Cic. Pis. 34, 84; Liv. 6, 11, 5; Curt. 8, 13, 3.—Simul with abl. alone = cum with abl. ( poet. and in post-Aug. prose; cf. Gr. hama with dat.):

simul his,

Hor. S. 1, 10, 86:

quippe simul nobis habitat,

Ov. Tr. 5, 10, 29:

his simul,

Sil. 3, 268:

Magnetibus simul transmissi,

Tac. A. 4, 55:

quindecimviri septemviris simul,

id. ib. 3, 64; cf. id. ib. 6, 9; Sil. 5, 418; Sen. Troad. 1049.

Referring to a preceding adverb. clause, at the same time, i.e. as that of the action described:

juris ubi dicitur dies, simul patronis dicitur,

Plaut. Men. 4, 2, 17:

quamquam ego vinum bibo, at mandata hau consuevi semul bibere una (= bibere quom vinum bibo, una cum vino),

id. Pers. 2, 1, 3:

quando nihil sit (quod det), semul amare desinat,

id. Ps. 1, 3, 73 Fleck.:

ubi res prolatae sunt, quom rus homines eunt, semul prolatae res sunt nostris dentibus,

id. Capt. 1, 1, 10; id. Ps. 4, 7, 84; cf.:

domum numquam introibis, nisi feres pallam simul (i. e. cum introibis),

Plaut. Men. 4, 2, 104.

Referring to two or more co-ordinate terms or facts representing these as simultaneous, and at the same time, and also, both... and ( at once), together.

Referring to co-ordinate terms of the same sentence.

Simul preceding all the coordinate terms which are connected by et, ac, atque, que, or by et... et (freq. in the histt.):

semul flere sorbereque haud facile est,

Plaut. Most. 3, 2, 104:

Q. Hortensi ingenium simul aspectum et probatum est,

Cic. Brut. 64, 228: Bomilcar, simul cupidus incepta patrandi, et timore socii anxius, Sall. J. 70, 5:

dicenti lacrimae simul spiritum et vocem intercluserunt,

Liv. 40, 16 init.:

quae simul auxilio tribunicio et consensu plebis impediri coepta,

id. 6, 27, 9:

Lycios sub Rhodiorum simul imperio et tutela esse,

id. 41, 6 fin.:

Priverni qui simul a Fundanis ac Romanis defecerunt,

id. 8, 19, 11:

simul divinae humanaeque spei pleni pugnam poscunt,

id. 10, 40, 1:

eximio simul honoribus atque virtutibus,

id. 6, 11, 3:

obruit animum simul luctus metusque,

id. 42, 28; 5, 26, 10; Val. Max. 5, 2, 6:

simul ipsum Vitellium contemnebant metuebantque,

Tac. H. 2, 92; cf. Liv. 3, 38, 12; 3, 50, 12; 5, 7, 3; 6, 18, 5; 6, 33, 9; 6, 40, 4; 9, 12, 4; 27, 51, 12; Caes. B. G. 7, 48; Curt. 5, 4, 30; Sen. Q. N. 2, 54, 2.—So with three or more co-ordinate terms, either all connected by et, Caes. B. G. 4, 24, 2; Quint. 1, 12, 3; 10, 7, 23;

or asyndetic: nunc simul res, fides, fama, virtus, decus deseruerunt,

Plaut. Most. 1, 2, 60.—

Simul after all the coordinate terms (mostly ante-class.):

nunc operam potestis ambo mihi dare et vobis simul,

Plaut. Men. 5, 9, 40:

faxo et operam et vinum perdiderit simul,

id. Aul. 3, 6, 42:

ut si quis sacrilegii et homicidii simul accusetur,

Quint. 12, 1, 4; cf. Plaut. Capt. 3, 5, 92; id. Men. 3, 3, 16; Mart. 11, 58, 10.—

Simul after the first of the co-ordinate terms (so not in Cic.):

convenit regnum simul atque locos ut haberet,

Naev. Bell. Pun. 1, 6, fr. 3:

oculis simul ac mente turbatum,

Liv. 7, 26, 5:

quod ubi auditum simul visumque est,

id. 8, 39, 7:

pulvere simul ac sudore perfusum,

Curt. 3, 5, 2:

terrestri simul navalique clade,

id. 4, 3, 14:

vota nuncupabantur simul et solvebantur,

Val. Max. 6, 9, ext. 5:

qui ima simul ac summa foveret aequaliter,

Sen. Ep. 90, 25; cf. Liv. 4, 32, 12; Curt. 3, 8, 23; 6, 5, 19; 8, 5, 1; Quint. 10, 1, 30.—In post-Aug. prose without any temporal idea, = as well as:

populi Romani facta simul ac dicta memoratu digna... deligere constitui,

Val. Max. 1 prol.; so id. 1, 1, 9.—

Placed before the last term.

Simul et (= simul etiam), and at the same time, and also:

Jugurtha, postquam oppidum Capsam aliosque locos munitos, simul et magnam pecuniam amiserat,

Sall. J. 97, 1:

Marium fatigantem de profectione, simul et invisum et offensum,

id. ib. 73, 2:

Marius hortandi causa, simul et nobilitatem exagitandi, contionem advocavit,

id. ib. 84, 5:

milites modesto imperio habiti, simul et locupletes,

id. ib. 92, 2:

Perseus cum adventu consulis, simul et veris principio strepere omnia cerneret,

Liv. 44, 34 fin.; cf. Hor. C. 1, 20, 6.—

Simulque (rare):

ut (materia) fragilis incumberet, simulque terra umore diluta,

Curt. 8, 10, 25.—

Simul, without any conjunction (so in Cic., but only poet.):

Neptuno grates habeo et tempestatibus, semul Mercurio qui, etc.,

Plaut. Stich. 3, 1, 3:

Electra Stereopeque, simul sanctissima Maja,

Cic. Arat. 270 (36):

inter solis iter, simul inter flamina venti,

id. ib. 342 (101):

ambiguus consilii, num Dyrrhachium pedite atque equite, simul longis navibus mare clauderet,

Tac. H. 2, 83. —

Inserted in the last term ( poet.):

memor Actae non alio rege puertiae, Mutataeque simul togae,

Hor. C. 1, 36, 9;

interea Maecenas advenit atque Coccejus, Capitoque simul Fontejus,

id. S. 1, 5, 32.—

Referring to two or more co-ordinate clauses or sentences.

Et simul or simulque:

contundam facta Talthybi, contem namque omnes nuntios, semulque cursuram meditabor ad ludos Olympios,

Plaut. Stich. 2, 1, 34:

eamus, et de istac simul consilium volo capere una tecum,

i. e. while going, Ter. Eun. 3, 5, 65:

quod... et simul quia,

Lucr. 5, 1181:

ratio Ecquaenam fuerit origo... et simul ecquae sit finis, etc.,

id. 5, 1213:

sed iidem illi ita mecum loquuntur... et simul admonent quiddam quod cavebimus, etc.,

Cic. Phil. 1, 11, 28:

ex tuis litteris cognovi festinationem tuam, et simul sum admiratus cur, etc.,

id. Fam. 7, 8, 1:

emergit Nixi caput, et simul effert sese clara Fides et, etc.,

id. Arat. 713 (460):

postquam Rutilium consedisse accepit, simulque ex Jugurthae proelio clamorem augeri,

Sall. J. 52, 6:

equites ex equis desiliunt, simulque et hosti se opponunt, et animos peditum accendunt,

Liv. 3, 62, 8:

tum rigere omnibus corpora... et simul lassitudine et... fame etiam deficere,

id. 21, 54, 9; 41, 3; Cic. Arat. 504 (259); 545 (299); Curt. 4, 2, 21; Quint. 2, 5, 13.—

Simul with autem or enim, introducing the second sentence:

salve! simul autem vale!

Plaut. Merc. 5, 1, 1: augeamus sane suspicionem tuam;

simul enim augebimus diligentiam,

Cic. Marc. 7, 22.—

Simul preceding co-ordinate sentences, generally connected by et... et, but also by a single copulative conjunction:

simul enim et rei publicae consules, et propones ei exempla ad imitandum,

Cic. Phil. 10, 2, 5:

illa autem altera ratio quae simul et opinionem falsam tollit, et aegritudinem detrahit,

id. Tusc. 4, 28, 60:

simul et inopiam frumenti lenire, et ignaris omnibus parare,

Sall. J. 91, 1:

nullus portus erat qui simul et omnis onerarias caperet, et tecta legionibus praeberet,

Liv. 32, 18, 3:

simul et cohors invasit, et ex omnibus oppidi partibus... concurrerunt,

id. 32, 24, 3: simul Metelli imagines dereptae, et missi qui Antonio nuntiarent. Tac. H. 3, 13; cf. Suet. Caes. 57.—

Referring to co-ordinate clauses introduced by subordinating conjunctions:

Mnesilochum ut requiram atque ut eum mecum ad te adducam semul,

Plaut. Bacch. 3, 5, 2:

tantum faciam ut notam apponam... et simul significem, etc.,

Cic. Fam. 13, 6, 2:

quod eo liberius ad te seribo, quia nostrae laudi favisti, simulque quod video non novitati esse invisum meae,

id. ib. 1, 7, 8; 7, 10, 3.—If used in connecting dependent clauses, simul often stands for a co-ordinating conjunction; v. VI. infra.

Introducing an independent sentence, at the same time, also, likewise (cf.: itaque, igitur, deinde, tum, etc.).

Simul alone:

ego Tiresiam consulam quid faciundum censeat: semul hanc rem ut facta est eloquar,

Plaut. Am. 5, 1, 77:

sequimini! simul circumspicite ne quis adsit arbiter,

id. Mil. 4, 4, 1:

alterum ipse efficiam ut attente audiatis. Simul illud oro: si, etc.,

Cic. Phil. 2, 5, 10:

hoc proprium virtutis existimant... simul hoc se fore tutiores arbitrantur,

Caes. B. G. 6, 23:

Valerio Samnitium legiones occurrunt... simul in Campanos stimulabat ira,

Liv. 7, 32, 3:

tibi (Apollo) decimam partem praedae voveo. Te simul, Juno, precor ut, etc.,

id. 5, 21, 3.—

More freq. simul et (= etiam):

quia videbitur Magis verisimile id esse... simul et conficiam facilius ego quod volo,

Ter. Heaut. 4, 5, 55:

nolite committere ut in re tam inveterata quidquam novi sentiatis. Simul et illa omnia ante oculos vestros proponite, etc.,

Cic. Balb. 28, 65:

demonstravi haec Caecilio. Simul et illud ostendi, me ei satisfacturum,

id. Att. 1, 1, 4:

legati jam reverterant... simul venerant et ab rege Perseo oratores qui, etc.,

Liv. 41, 19 med.:

ipse ad Sycurium progressus, opperiri ibi hostium adventum statuit. Simul et frumentari passim exercitum jubet,

id. 42, 54 fin.; cf. Plaut. Stich. 5, 5, 14; Cic. Or. 2, 85, 349; id. Q. Fr. 1, 1, 12, § 34; id. Prov. Cons. 15, 36; id. Balb. 25, 56; id. Arat. 618 (372); 628 (382); 707 (454); 721 (468); Caes. B. G. 1, 19; 6, 8; Sall. C. 30, 2; id. J. 100, 3; Liv. 8, 9, 13; 8, 32, 5; 10, 3, 2; 40, 32; 4, 49, 3; Tac. H. 1, 1; 1, 52; 2, 53; 3, 15; 3, 18; 3, 20; 3, 29; 3, 42; 3, 82.

Simul itself stands as co-ordinating conjunction, to connect dependent clauses represented as contemporaneous, and at the same time, and also (not ante-class.; rare in Cic.;

freq. in the histt.): ei Verres possessionem negat se daturum, ne posset patronum suum juvare, simul ut esset poena quod, etc.,

Cic. Verr. 2, 1, 47, § 124:

omnes vocat ad diripiendos Eburones, ut potius Gallorum vita quam legionarius miles periclitetur, simul ut... pro tali facinore stirps et nomen civitatis tollatur,

Caes. B. G. 6, 34: quippe foedum hominem a republica procul esse volebat;

simul quia boni complures praesidium in eo putabant,

Sall. C. 19, 2:

cujus de virtute, quia multi dixere, praetereundum puto, simul ne per insolentiam quis existumet memet studium meum laudando extollere,

id. J. 4, 2:

nihil horum... discere cum cerneret posse, simul et tirocinio et perturbatione juvenis moveretur, etc.,

Liv. 39, 47:

a sermone Graeco puerum incipere malo, quia Latinum vel nobis nolentibus perhibet, simul quia disciplinis quoque Graecis prius instruendus est,

Quint. 1, 1, 12; Sall. J. 20, 1; Liv. 39, 33, 1; 8, 6, 11; Caes. B. C. 43, 2; Sall. C. 20, 3; 56, 5; Liv. 3, 50, 10; 40, 36 init.; Tac. H. 1, [p. 1704] 70;

2, 15.—So, connecting participial expressions or adverbial phrases with dependent clauses: his amicis confisus Catilina, simul quod aes alienum ingens erat, et quod... opprimendae reipublicae consilium cepit,

Sall. C. 16, 4:

hi, quod res in invidia erat, simul et ab Numidis obsecrati,

id. J. 25, 5:

ob eam iram, simul ut praeda militem aleret, duo milia peditum... populari agrum jussit,

Liv. 21, 52, 5; 3, 66, 3:

equites praemisit speculatum, simul ut ignem exstinguerent,

Curt. 4, 10, 11:

Otho, quamquam turbidis rebus, etc., simul reputans non posse, etc.,

Tac. H. 1, 83 init.:

committere igitur eum (locum) non fidelissimis sociis noluit, simul quod ab illa parte urbis navibus aditus ex alto est,

Cic. Verr. 2, 5, 32, § 84; Liv. 9, 2, 5; Tac. H. 1, 70 fin.; 2, 28; 2, 30.

Simul. as co-ordinating conjunction, is frequently placed before each of the co-ordinate terms (simul... simul = hama men... hama de), partly... partly; not only... but at the same time (not anteAug.).

With independent clauses:

simul castra oppugnabantur, simul pars exercitus ad populandum agrum Romanum missa,

Liv. 3, 5, 2:

accolas Hannibal simul perlicit ad naves fabricandas, simul et ipsi traici exercitum cupiebant,

id. 21, 26, 7:

ab his simul custodes trucidari coepti, simul datum signum armatis ut ex insidiis concurrerent,

id. 9, 25, 8:

simul gratias agit, simul gratulatur quod, etc.,

Curt. 6, 7, 15; cf. Verg. A. 1, 631 sq.; 2, 220 sqq.; 12, 268; Liv. 1, 9, 5.—

With dependent clauses:

venit ad quaerendum, simul quod non deducerent praesidia, simul quod in Bithyniam auxilia missi forent,

Liv. 39, 46 fin.:

Perseus cum audisset, simul Meliboeam a consulis exercitu oppugnari, simul classem Iolci stare,

id. 44, 13 init.:

consul ad Phylan ducit, simul ut praesidium firmaret, simul ut militi frumentum divideret,

id. 44, 8, 1:

simul questi... simul nuntiantes,

id. 42, 46:

plus quam imponebatur oneris recepi, simul ut pleniore obsequio demererer amantissimos mei, simul ne... alienis vestigiis insisterem, Quint. prooem. 3.—Rarely connecting a dependent clause with an independent sentence: Athenas ierant, simul ut pro legatione praemio esset honos, simul peritos legum peregrinarum ad condenda nova jura usui fore credebant,

Liv. 3, 35, 5; cf. Verg. A. 12, 758.—

Co-ordinating dependent clauses with adverbial phrases:

Germani frequenter in castra venerunt, simul sui purgandi causa, simul ut de induciis impetrarent,

Caes. B. G. 4, 13:

Philippus, simul ne ocio miles deterior fieret, simul avertendae suspicionis causa... in Maedicam ducere pergit,

Liv. 40, 21, 1. —

Connecting single nouns or phrases belonging to the same predicate:

cum simul fragor rupti pontis, simul clamor Romanorum impetum sustinuit,

Liv. 2, 10, 10:

ad se simul legatos, simul milites missos,

id. 42, 52 med.:

et Romae simul dilectu, simul tributo conferendo laboratum est,

id. 5, 10, 3:

increpando simul temeritatem, simul ignaviam,

id. 2, 65, 4:

tum vero si mul ab hostibus, simul ab iniquitate loco rum Poeni oppugnabantur,

id. 21, 33, 5:

inter simul complorationem feminarum, simul nefandam caedem,

id. 41, 11:

simul a mari, simul a terra ingredienti,

id. 44, 12 med.; cf. Tac. A. 1, 49; 14, 40; id. Agr. 25; 36; 41; Verg. G. 3, 201; id. A. 1, 513; Hor. S. 2, 2, 73.

Simul, in connection with ac, atque (also written in one word,

sĭmŭlac

, sĭmŭlatque), rarely with ut, and very rarely with et, is used as subordinating, temporal conjunction, as soon as. For simulac, etc., simul alone is freq.

Simul ac: simul ac lacrimas de ore noegeo (i. e. candido) detersit, Liv. And. ap. Fest. p. 174 Mull.:

Demenaetum simul ac conspexero hodie,

Plaut. As. 2, 4, 73:

non simul ac se ipse commovit, sensit quid intersit,

Cic. Ac. 2, 16, 51:

si simul ac procul conspexit armatos, recessisset,

id. Caecil. 16, 46:

dicebam, simul ac timere desisses, similem te futurum tui,

id. Phil. 2, 35, 89:

Alcibiades, simul ac se remiserat, dissolutus reperiebatur,

Nep. Alcib. 1. 4:

at mihi plaudo Ipse domi, simul ac nummos contemplor in arca,

Hor. S. 1, 1, 67; cf. Cic. N. D. 1, 38, 108; id. Fam. 15, 16, 2; id. Planc. 41, 98; id. Phil. 4, 1, 1; id. Verr. 2, 2, 19, § 46; id. Or. 2, 27, 117; Verg. A. 4, 90; 12, 222; Ov. M. 2, 167; Hor. S. 1, 2, 33; 1, 4, 119; 1, 8, 21.—Strengthened by primum (= ut primum):

simul ac primum ei occasio visa est, quaestor consulem deseruit,

Cic. Verr. 2, 1, 13, § 34; so id. ib. 2, 1, 52, § 138; id. Phil. 4, 1, 1; Suet. Caes. 30; id. Ner. 43.—

Simul atque:

L. Clodius, simul atque introductus est, rem conficit,

Cic. Clu. 14, 40:

simul atque increpuit suspicio tumultus, artes ilico nostrae conticescunt,

id. Mur. 10, 22:

simul atque audivit ejus interitum, suo Marte res suas recuperavit,

id. Phil. 2, 37, 95:

simul atque enim se infiexit hic rex in dominatum injustiorem, fit continuo tyrannus,

id. Rep. 2, 26, 49:

simul atque sibi hic adnuisset, numeraturum se dicebat,

id. Quint. 5, 18:

qui, simul atque in oppidum venerat, inmittebantur illi continuo Cibyratici canes,

id. Verr. 2, 4, 21, § 47:

simul atque de Caesaris adventu cognitum est,

Caes. B. G. 5, 3, 3; cf. Cic. Planc. 41, 98; id. Phil. 8, 10, 31; Suet. Caes. 29; id. Galb. 7.—

Simul ut (v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 11, 33):

simul ut experrecti sumus, visa illa contemnimus,

Cic. Ac. 2, 16, 51:

simul ut accepi a Seleuco litteras tuas, statim quaesivi, etc.,

id. Fam. 6, 18, 1:

nostros omnia consequi potuisse, simul ut velle coepissent,

id. Tusc. 4, 2, 5; id. Q. Fr. 2, 5, 3 (6, 2):

simul ut, qui sint professi, videro, dicam,

id. Planc. 6, 14; id. Att. 10, 4, 12:

nam simul ut supero se totum lumine Cancer extulit, extemplo cedit delapsa Corona,

id. Arat. 596 (349).—

Simul et:

simul et quid erit certi, scribam ad te,

Cic. Att. 2, 20, 2:

ego ad te statim habebo quod scribam, simul et videro Curionem,

id. ib. 10, 4, 12:

quam accepi simul et in Cumanum veni,

id. ib. 10, 16, 4; 16, 11, 6; id. Q. Fr. 2, 6, 3. In all these passages the Cod. Med. has simul et, which the editors variously changed into simulatque, simulac, simul ut, simul; so,

omne animal simul et ortum est, se ipsum diligit,

Cic. Fin. 2, 11, 33, where the vulg. has simul ut, and Madv. reads simul [et] ortum.—

Simul ubi:

quod simul ubi conspexit, equites emisit,

Liv. 4, 18, 7 dub. Weissenb. ad loc.—

Simul alone, = simul atque:

simul herbae inceperint nasci,

Cato, R. R. 48:

hic simul argentum repperit, cura sese expedivit,

Ter. Phorm. 5, 4, 4: simul limen intrabo, illi extrabunt illico, Afran. ap. Non. 104, 21 (Com. Rel. v. 5 Rib.):

simul inflavit tibicen, a perito carmen agnoscitur,

Cic. Ac. 2, 27, 86:

nostri, simul in arido constiterunt, in hostes impetum fecerunt,

Caes. B. G. 4, 26 fin.:

simul increpuere arma, hostis pedem rettulit,

Liv. 6, 24, 1; cf. Cic. Tusc. 4, 6, 12; id. Fin. 3, 6, 21; id. Arat. 594 (349); Caes. B. C. 1, 30, 3; Liv. 3, 62, 6; 4, 18, 6; 4, 31, 5; 4, 32, 6; 5, 25, 11; 8, 32, 2; 21, 55, 9; 44, 8 med.; 44, 19; 44, 44 fin.; Curt. 3, 11, 4; Phaedr. 3, 16, 16; Hor. C. 1, 12, 27; 3, 4, 37; Verg. G. 4, 232; Ov. F. 1, 567.—Strengthened by primum:

simul primum magistratio abiit, dicta dies est,

Liv. 6, 1, 6:

simul primum anni tempus navigabile praebuisset mare,

id. 35, 44, 5 Weissenb. ad loc.; Suet. Caes. 30.

sĭmŭl (ante-class. also sĕmŭl, Plaut. Trin. prol. p. 97 Ritschl; v. infra; and sĕmŏl, C. I. L. 1175 fin.; cf. Lorenz ad Plaut. Most. 96; cf. also simitu. The final l of simul was scarcely pronounced in the vulg. lang., and in comic poetry does not make position with an initial consonant following; v. Corss. Ausspr. 2, p. 643 sq.; Lorenz ad Plaut. Ps. 567), adv. [Sanscr. sama-; Gr. hama, homos]; cf. semel, = eodem tempore, una, at the same time, together, at once, as soon as.

Referring, as temporal adverb, to plural nouns of the same sentence, and representing persons or things as acting, happening, etc., simultaneously.

After a plural subject:

hunc ambo in saxo semul sedent ejecti,

Plaut. Rud. prol. 72:

multa concurrunt simul,

Ter. And. 3, 2, 31:

(duo homines) simul cenare voluerunt,

Cic. Inv. 2, 4, 14:

Zmyrnae cum simul essemus compluris dies,

id. Rep. 1, 8, 13:

tres simul soles effulserunt,

Liv. 41, 21 fin.:

tria simul agmina populabantur Indos,

Curt. 9, 10, 7:

duo simul hujusmodi personae Ciceroni obstiterunt,

Quint. 11, 1, 69:

Othonem multa simul exstimulabant,

Tac. H. 1, 21; Cic. Fam. 9, 1, 2; id. Att. 5, 10, 5; Liv. 21, 33, 3; 41, 2 init.; Curt. 4, 15, 22.—Sometimes the logical subject is understood:

multos modios salis simul (i. e. amicis) edendos esse,

Cic. Lael. 19, 67.—Sometimes both the subject and predicate are understood:

quare si simul (i. e. nos agere) placebit,

Cic. Fam. 5, 19, 2.—

With a plur. object:

(Alcumena) uno partu duos peperit semul,

Plaut. Am. 5, 2, 8:

duas res simul nunc agere decretum'st mihi,

Plaut. Merc. prol. 1:

si duos consules simul ex Italia ejectos... res publica tenere potuisset,

Cic. Phil. 13, 14, 29:

ambo cum simul conspicimus,

Liv. 40, 46 init.:

simul omnibus portis erupit,

id. 40, 48 fin.; cf. Auct. Her. 3, 12, 22; Liv. 8, 37, 5; 21, 60; 40, 30; 42, 7; Curt. 5, 9, 1; Quint. 10, 1, 76; 10, 3, 23; 10, 7, 16.—So with singular implying a plural:

tota (urbs) simul exsurgere aedificiis coepit,

Liv. 6, 4, 6:

totam simul causam ponit ante oculos,

Quint. 6, 1, 1.—After an adverb. implying a plural noun:

igitur undique simul (i. e. ex omnibus locis simul) speculatores citi sese ostendunt,

Sall. J. 101, 1.—

Referring [p. 1703] to plural attributes:

omnium simul rerum... discrimine proposito,

Liv. 6, 35, 6:

multarum simul civitatium legati Romam convenerunt,

id. 43, 6, 1.—

Referring to an attributive participle understood:

multitudo plurium simul gentium (= simul eodem loco versantium),

Liv. 44, 45:

trium simul bellorum victor (= eodem tempore gestorum),

id. 6, 4, 1:

inter duo simul bella,

id. 7, 27, 7:

tot simul malis victi,

Curt. 4, 4, 12.

Referring to nouns, etc., connected by the preposition cum: simul cum = una cum (v. una, s. v. unus), together with:

novi (illum) cum Calcha semul,

Plaut. Men. 5, 2, 48:

jube in urbem veniat jam tecum semul,

id. Most. 4, 2, 26:

qui ipsus equidem nunc primum istanc tecum conspicio semul?

id. Am. 2, 2, 122:

me misisti ad portum cum luci semul,

id. Stich. 2, 2, 40:

quae (amicitia) incepta a parvis cum aetate adcrevit simul,

Ter. And. 3, 3, 7:

simul consilium cum re amisti?

id. Eun. 2, 2, 10:

Critolaum simul cum Diogene venisse commemoras,

Cic. Or. 2, 38, 100:

Hortensius tecum simul pro Appio Claudio dixit,

id. Brut. 64, 230:

cum corporibus simul animos interire,

id. Lael. 4, 13:

vobiscum simul considerantis,

id. Rep. 1, 46, 70:

testamentum Cyri simul obsignavi cum Clodio,

id. Mil. 18, 48:

simul cum lege Aelia magistratum iniit,

id. Att. 1, 16, 13:

simul cum lumine pandit,

id. Arat. 704 (452):

simul cum moribus immutatur fortuna,

Sall. C. 2, 5:

cum anima simul,

id. ib. 33, 4:

simul cum occasu solis,

id. J. 91, 2:

simul cum dono designavit templi finis,

Liv. 1, 10, 5:

si (dictator) se (Fabium) simul cum gloria rei gestae extinxisset,

id. 8, 31, 7:

ut cresceret simul et neglegentia cum audacia hosti,

id. 31, 36, 7; cf. Plaut. Am. 2, 2, 136; id. Aul. 4, 4, 28; id. Bacch. 4, 1, 5; id. Cist. 4, 2, 105; id. Ep. 1, 1, 39; id. Men. prol. 27; 2, 3, 54; 5, 1, 36; id. Merc. 2, 1, 31; id. Most. 1, 2, 17; Cic. Ac. 1, 1, 13; id. Tusc. 3, 18, 40; id. de Or. 2, 33, 142; 3, 3, 10; id. Arch. 12, 30; id. Sest. 22, 50; id. Fam. 15, 4, 8; Liv. 1, 31, 3; Nep. 3, 2; 11, 3; 18, 3; 23, 6; Quint. 11, 3, 65; Hor. Epod. 1, 8; id. S. 1, 1, 58.—Strengthened by una:

quippe omnes semul didicimus tecum una,

Plaut. Poen. 3, 1, 50; cf. id. Most. 4, 3, 43.—With ellipsis of mecum:

qui scribis morderi te interdum quod non simul sis,

Cic. Att. 6, 2, 8.—Freq. cum eo (eis, etc.) must be supplied after simul, likewise, together with him, them, etc.:

in vigiliam quando ibat miles, tum tu ibas semul (i. e. cum eo)?

Plaut. Ps. 4, 7, 86:

cum simul P. Rutilius venisset,

Cic. Rep. 1, 11, 17:

hos qui simul erant missi, fallere,

id. Rosc. Am. 38, 110:

prae metu ne simul (i. e. cum iis) Romanus irrumperet,

Liv. 5, 13, 13:

extra turbam ordinem conlocuntur semul (i. e. inter se),

Plaut. Am. 1, 1, 69; cf. id. ib. 2, 2, 180; Cic. Pis. 34, 84; Liv. 6, 11, 5; Curt. 8, 13, 3.—Simul with abl. alone = cum with abl. ( poet. and in post-Aug. prose; cf. Gr. hama with dat.):

simul his,

Hor. S. 1, 10, 86:

quippe simul nobis habitat,

Ov. Tr. 5, 10, 29:

his simul,

Sil. 3, 268:

Magnetibus simul transmissi,

Tac. A. 4, 55:

quindecimviri septemviris simul,

id. ib. 3, 64; cf. id. ib. 6, 9; Sil. 5, 418; Sen. Troad. 1049.

Referring to a preceding adverb. clause, at the same time, i.e. as that of the action described:

juris ubi dicitur dies, simul patronis dicitur,

Plaut. Men. 4, 2, 17:

quamquam ego vinum bibo, at mandata hau consuevi semul bibere una (= bibere quom vinum bibo, una cum vino),

id. Pers. 2, 1, 3:

quando nihil sit (quod det), semul amare desinat,

id. Ps. 1, 3, 73 Fleck.:

ubi res prolatae sunt, quom rus homines eunt, semul prolatae res sunt nostris dentibus,

id. Capt. 1, 1, 10; id. Ps. 4, 7, 84; cf.:

domum numquam introibis, nisi feres pallam simul (i. e. cum introibis),

Plaut. Men. 4, 2, 104.

Referring to two or more co-ordinate terms or facts representing these as simultaneous, and at the same time, and also, both... and ( at once), together.

Referring to co-ordinate terms of the same sentence.

Simul preceding all the coordinate terms which are connected by et, ac, atque, que, or by et... et (freq. in the histt.):

semul flere sorbereque haud facile est,

Plaut. Most. 3, 2, 104:

Q. Hortensi ingenium simul aspectum et probatum est,

Cic. Brut. 64, 228: Bomilcar, simul cupidus incepta patrandi, et timore socii anxius, Sall. J. 70, 5:

dicenti lacrimae simul spiritum et vocem intercluserunt,

Liv. 40, 16 init.:

quae simul auxilio tribunicio et consensu plebis impediri coepta,

id. 6, 27, 9:

Lycios sub Rhodiorum simul imperio et tutela esse,

id. 41, 6 fin.:

Priverni qui simul a Fundanis ac Romanis defecerunt,

id. 8, 19, 11:

simul divinae humanaeque spei pleni pugnam poscunt,

id. 10, 40, 1:

eximio simul honoribus atque virtutibus,

id. 6, 11, 3:

obruit animum simul luctus metusque,

id. 42, 28; 5, 26, 10; Val. Max. 5, 2, 6:

simul ipsum Vitellium contemnebant metuebantque,

Tac. H. 2, 92; cf. Liv. 3, 38, 12; 3, 50, 12; 5, 7, 3; 6, 18, 5; 6, 33, 9; 6, 40, 4; 9, 12, 4; 27, 51, 12; Caes. B. G. 7, 48; Curt. 5, 4, 30; Sen. Q. N. 2, 54, 2.—So with three or more co-ordinate terms, either all connected by et, Caes. B. G. 4, 24, 2; Quint. 1, 12, 3; 10, 7, 23;

or asyndetic: nunc simul res, fides, fama, virtus, decus deseruerunt,

Plaut. Most. 1, 2, 60.—

Simul after all the coordinate terms (mostly ante-class.):

nunc operam potestis ambo mihi dare et vobis simul,

Plaut. Men. 5, 9, 40:

faxo et operam et vinum perdiderit simul,

id. Aul. 3, 6, 42:

ut si quis sacrilegii et homicidii simul accusetur,

Quint. 12, 1, 4; cf. Plaut. Capt. 3, 5, 92; id. Men. 3, 3, 16; Mart. 11, 58, 10.—

Simul after the first of the co-ordinate terms (so not in Cic.):

convenit regnum simul atque locos ut haberet,

Naev. Bell. Pun. 1, 6, fr. 3:

oculis simul ac mente turbatum,

Liv. 7, 26, 5:

quod ubi auditum simul visumque est,

id. 8, 39, 7:

pulvere simul ac sudore perfusum,

Curt. 3, 5, 2:

terrestri simul navalique clade,

id. 4, 3, 14:

vota nuncupabantur simul et solvebantur,

Val. Max. 6, 9, ext. 5:

qui ima simul ac summa foveret aequaliter,

Sen. Ep. 90, 25; cf. Liv. 4, 32, 12; Curt. 3, 8, 23; 6, 5, 19; 8, 5, 1; Quint. 10, 1, 30.—In post-Aug. prose without any temporal idea, = as well as:

populi Romani facta simul ac dicta memoratu digna... deligere constitui,

Val. Max. 1 prol.; so id. 1, 1, 9.—

Placed before the last term.

Simul et (= simul etiam), and at the same time, and also:

Jugurtha, postquam oppidum Capsam aliosque locos munitos, simul et magnam pecuniam amiserat,

Sall. J. 97, 1:

Marium fatigantem de profectione, simul et invisum et offensum,

id. ib. 73, 2:

Marius hortandi causa, simul et nobilitatem exagitandi, contionem advocavit,

id. ib. 84, 5:

milites modesto imperio habiti, simul et locupletes,

id. ib. 92, 2:

Perseus cum adventu consulis, simul et veris principio strepere omnia cerneret,

Liv. 44, 34 fin.; cf. Hor. C. 1, 20, 6.—

Simulque (rare):

ut (materia) fragilis incumberet, simulque terra umore diluta,

Curt. 8, 10, 25.—

Simul, without any conjunction (so in Cic., but only poet.):

Neptuno grates habeo et tempestatibus, semul Mercurio qui, etc.,

Plaut. Stich. 3, 1, 3:

Electra Stereopeque, simul sanctissima Maja,

Cic. Arat. 270 (36):

inter solis iter, simul inter flamina venti,

id. ib. 342 (101):

ambiguus consilii, num Dyrrhachium pedite atque equite, simul longis navibus mare clauderet,

Tac. H. 2, 83. —

Inserted in the last term ( poet.):

memor Actae non alio rege puertiae, Mutataeque simul togae,

Hor. C. 1, 36, 9;

interea Maecenas advenit atque Coccejus, Capitoque simul Fontejus,

id. S. 1, 5, 32.—

Referring to two or more co-ordinate clauses or sentences.

Et simul or simulque:

contundam facta Talthybi, contem namque omnes nuntios, semulque cursuram meditabor ad ludos Olympios,

Plaut. Stich. 2, 1, 34:

eamus, et de istac simul consilium volo capere una tecum,

i. e. while going, Ter. Eun. 3, 5, 65:

quod... et simul quia,

Lucr. 5, 1181:

ratio Ecquaenam fuerit origo... et simul ecquae sit finis, etc.,

id. 5, 1213:

sed iidem illi ita mecum loquuntur... et simul admonent quiddam quod cavebimus, etc.,

Cic. Phil. 1, 11, 28:

ex tuis litteris cognovi festinationem tuam, et simul sum admiratus cur, etc.,

id. Fam. 7, 8, 1:

emergit Nixi caput, et simul effert sese clara Fides et, etc.,

id. Arat. 713 (460):

postquam Rutilium consedisse accepit, simulque ex Jugurthae proelio clamorem augeri,

Sall. J. 52, 6:

equites ex equis desiliunt, simulque et hosti se opponunt, et animos peditum accendunt,

Liv. 3, 62, 8:

tum rigere omnibus corpora... et simul lassitudine et... fame etiam deficere,

id. 21, 54, 9; 41, 3; Cic. Arat. 504 (259); 545 (299); Curt. 4, 2, 21; Quint. 2, 5, 13.—

Simul with autem or enim, introducing the second sentence:

salve! simul autem vale!

Plaut. Merc. 5, 1, 1: augeamus sane suspicionem tuam;

simul enim augebimus diligentiam,

Cic. Marc. 7, 22.—

Simul preceding co-ordinate sentences, generally connected by et... et, but also by a single copulative conjunction:

simul enim et rei publicae consules, et propones ei exempla ad imitandum,

Cic. Phil. 10, 2, 5:

illa autem altera ratio quae simul et opinionem falsam tollit, et aegritudinem detrahit,

id. Tusc. 4, 28, 60:

simul et inopiam frumenti lenire, et ignaris omnibus parare,

Sall. J. 91, 1:

nullus portus erat qui simul et omnis onerarias caperet, et tecta legionibus praeberet,

Liv. 32, 18, 3:

simul et cohors invasit, et ex omnibus oppidi partibus... concurrerunt,

id. 32, 24, 3: simul Metelli imagines dereptae, et missi qui Antonio nuntiarent. Tac. H. 3, 13; cf. Suet. Caes. 57.—

Referring to co-ordinate clauses introduced by subordinating conjunctions:

Mnesilochum ut requiram atque ut eum mecum ad te adducam semul,

Plaut. Bacch. 3, 5, 2:

tantum faciam ut notam apponam... et simul significem, etc.,

Cic. Fam. 13, 6, 2:

quod eo liberius ad te seribo, quia nostrae laudi favisti, simulque quod video non novitati esse invisum meae,

id. ib. 1, 7, 8; 7, 10, 3.—If used in connecting dependent clauses, simul often stands for a co-ordinating conjunction; v. VI. infra.

Introducing an independent sentence, at the same time, also, likewise (cf.: itaque, igitur, deinde, tum, etc.).

Simul alone:

ego Tiresiam consulam quid faciundum censeat: semul hanc rem ut facta est eloquar,

Plaut. Am. 5, 1, 77:

sequimini! simul circumspicite ne quis adsit arbiter,

id. Mil. 4, 4, 1:

alterum ipse efficiam ut attente audiatis. Simul illud oro: si, etc.,

Cic. Phil. 2, 5, 10:

hoc proprium virtutis existimant... simul hoc se fore tutiores arbitrantur,

Caes. B. G. 6, 23:

Valerio Samnitium legiones occurrunt... simul in Campanos stimulabat ira,

Liv. 7, 32, 3:

tibi (Apollo) decimam partem praedae voveo. Te simul, Juno, precor ut, etc.,

id. 5, 21, 3.—

More freq. simul et (= etiam):

quia videbitur Magis verisimile id esse... simul et conficiam facilius ego quod volo,

Ter. Heaut. 4, 5, 55:

nolite committere ut in re tam inveterata quidquam novi sentiatis. Simul et illa omnia ante oculos vestros proponite, etc.,

Cic. Balb. 28, 65:

demonstravi haec Caecilio. Simul et illud ostendi, me ei satisfacturum,

id. Att. 1, 1, 4:

legati jam reverterant... simul venerant et ab rege Perseo oratores qui, etc.,

Liv. 41, 19 med.:

ipse ad Sycurium progressus, opperiri ibi hostium adventum statuit. Simul et frumentari passim exercitum jubet,

id. 42, 54 fin.; cf. Plaut. Stich. 5, 5, 14; Cic. Or. 2, 85, 349; id. Q. Fr. 1, 1, 12, § 34; id. Prov. Cons. 15, 36; id. Balb. 25, 56; id. Arat. 618 (372); 628 (382); 707 (454); 721 (468); Caes. B. G. 1, 19; 6, 8; Sall. C. 30, 2; id. J. 100, 3; Liv. 8, 9, 13; 8, 32, 5; 10, 3, 2; 40, 32; 4, 49, 3; Tac. H. 1, 1; 1, 52; 2, 53; 3, 15; 3, 18; 3, 20; 3, 29; 3, 42; 3, 82.

Simul itself stands as co-ordinating conjunction, to connect dependent clauses represented as contemporaneous, and at the same time, and also (not ante-class.; rare in Cic.;

freq. in the histt.): ei Verres possessionem negat se daturum, ne posset patronum suum juvare, simul ut esset poena quod, etc.,

Cic. Verr. 2, 1, 47, § 124:

omnes vocat ad diripiendos Eburones, ut potius Gallorum vita quam legionarius miles periclitetur, simul ut... pro tali facinore stirps et nomen civitatis tollatur,

Caes. B. G. 6, 34: quippe foedum hominem a republica procul esse volebat;

simul quia boni complures praesidium in eo putabant,

Sall. C. 19, 2:

cujus de virtute, quia multi dixere, praetereundum puto, simul ne per insolentiam quis existumet memet studium meum laudando extollere,

id. J. 4, 2:

nihil horum... discere cum cerneret posse, simul et tirocinio et perturbatione juvenis moveretur, etc.,

Liv. 39, 47:

a sermone Graeco puerum incipere malo, quia Latinum vel nobis nolentibus perhibet, simul quia disciplinis quoque Graecis prius instruendus est,

Quint. 1, 1, 12; Sall. J. 20, 1; Liv. 39, 33, 1; 8, 6, 11; Caes. B. C. 43, 2; Sall. C. 20, 3; 56, 5; Liv. 3, 50, 10; 40, 36 init.; Tac. H. 1, [p. 1704] 70;

2, 15.—So, connecting participial expressions or adverbial phrases with dependent clauses: his amicis confisus Catilina, simul quod aes alienum ingens erat, et quod... opprimendae reipublicae consilium cepit,

Sall. C. 16, 4:

hi, quod res in invidia erat, simul et ab Numidis obsecrati,

id. J. 25, 5:

ob eam iram, simul ut praeda militem aleret, duo milia peditum... populari agrum jussit,

Liv. 21, 52, 5; 3, 66, 3:

equites praemisit speculatum, simul ut ignem exstinguerent,

Curt. 4, 10, 11:

Otho, quamquam turbidis rebus, etc., simul reputans non posse, etc.,

Tac. H. 1, 83 init.:

committere igitur eum (locum) non fidelissimis sociis noluit, simul quod ab illa parte urbis navibus aditus ex alto est,

Cic. Verr. 2, 5, 32, § 84; Liv. 9, 2, 5; Tac. H. 1, 70 fin.; 2, 28; 2, 30.

Simul. as co-ordinating conjunction, is frequently placed before each of the co-ordinate terms (simul... simul = hama men... hama de), partly... partly; not only... but at the same time (not anteAug.).

With independent clauses:

simul castra oppugnabantur, simul pars exercitus ad populandum agrum Romanum missa,

Liv. 3, 5, 2:

accolas Hannibal simul perlicit ad naves fabricandas, simul et ipsi traici exercitum cupiebant,

id. 21, 26, 7:

ab his simul custodes trucidari coepti, simul datum signum armatis ut ex insidiis concurrerent,

id. 9, 25, 8:

simul gratias agit, simul gratulatur quod, etc.,

Curt. 6, 7, 15; cf. Verg. A. 1, 631 sq.; 2, 220 sqq.; 12, 268; Liv. 1, 9, 5.—

With dependent clauses:

venit ad quaerendum, simul quod non deducerent praesidia, simul quod in Bithyniam auxilia missi forent,

Liv. 39, 46 fin.:

Perseus cum audisset, simul Meliboeam a consulis exercitu oppugnari, simul classem Iolci stare,

id. 44, 13 init.:

consul ad Phylan ducit, simul ut praesidium firmaret, simul ut militi frumentum divideret,

id. 44, 8, 1:

simul questi... simul nuntiantes,

id. 42, 46:

plus quam imponebatur oneris recepi, simul ut pleniore obsequio demererer amantissimos mei, simul ne... alienis vestigiis insisterem, Quint. prooem. 3.—Rarely connecting a dependent clause with an independent sentence: Athenas ierant, simul ut pro legatione praemio esset honos, simul peritos legum peregrinarum ad condenda nova jura usui fore credebant,

Liv. 3, 35, 5; cf. Verg. A. 12, 758.—

Co-ordinating dependent clauses with adverbial phrases:

Germani frequenter in castra venerunt, simul sui purgandi causa, simul ut de induciis impetrarent,

Caes. B. G. 4, 13:

Philippus, simul ne ocio miles deterior fieret, simul avertendae suspicionis causa... in Maedicam ducere pergit,

Liv. 40, 21, 1. —

Connecting single nouns or phrases belonging to the same predicate:

cum simul fragor rupti pontis, simul clamor Romanorum impetum sustinuit,

Liv. 2, 10, 10:

ad se simul legatos, simul milites missos,

id. 42, 52 med.:

et Romae simul dilectu, simul tributo conferendo laboratum est,

id. 5, 10, 3:

increpando simul temeritatem, simul ignaviam,

id. 2, 65, 4:

tum vero si mul ab hostibus, simul ab iniquitate loco rum Poeni oppugnabantur,

id. 21, 33, 5:

inter simul complorationem feminarum, simul nefandam caedem,

id. 41, 11:

simul a mari, simul a terra ingredienti,

id. 44, 12 med.; cf. Tac. A. 1, 49; 14, 40; id. Agr. 25; 36; 41; Verg. G. 3, 201; id. A. 1, 513; Hor. S. 2, 2, 73.

Simul, in connection with ac, atque (also written in one word,

sĭmŭlac

, sĭmŭlatque), rarely with ut, and very rarely with et, is used as subordinating, temporal conjunction, as soon as. For simulac, etc., simul alone is freq.

Simul ac: simul ac lacrimas de ore noegeo (i. e. candido) detersit, Liv. And. ap. Fest. p. 174 Mull.:

Demenaetum simul ac conspexero hodie,

Plaut. As. 2, 4, 73:

non simul ac se ipse commovit, sensit quid intersit,

Cic. Ac. 2, 16, 51:

si simul ac procul conspexit armatos, recessisset,

id. Caecil. 16, 46:

dicebam, simul ac timere desisses, similem te futurum tui,

id. Phil. 2, 35, 89:

Alcibiades, simul ac se remiserat, dissolutus reperiebatur,

Nep. Alcib. 1. 4:

at mihi plaudo Ipse domi, simul ac nummos contemplor in arca,

Hor. S. 1, 1, 67; cf. Cic. N. D. 1, 38, 108; id. Fam. 15, 16, 2; id. Planc. 41, 98; id. Phil. 4, 1, 1; id. Verr. 2, 2, 19, § 46; id. Or. 2, 27, 117; Verg. A. 4, 90; 12, 222; Ov. M. 2, 167; Hor. S. 1, 2, 33; 1, 4, 119; 1, 8, 21.—Strengthened by primum (= ut primum):

simul ac primum ei occasio visa est, quaestor consulem deseruit,

Cic. Verr. 2, 1, 13, § 34; so id. ib. 2, 1, 52, § 138; id. Phil. 4, 1, 1; Suet. Caes. 30; id. Ner. 43.—

Simul atque:

L. Clodius, simul atque introductus est, rem conficit,

Cic. Clu. 14, 40:

simul atque increpuit suspicio tumultus, artes ilico nostrae conticescunt,

id. Mur. 10, 22:

simul atque audivit ejus interitum, suo Marte res suas recuperavit,

id. Phil. 2, 37, 95:

simul atque enim se infiexit hic rex in dominatum injustiorem, fit continuo tyrannus,

id. Rep. 2, 26, 49:

simul atque sibi hic adnuisset, numeraturum se dicebat,

id. Quint. 5, 18:

qui, simul atque in oppidum venerat, inmittebantur illi continuo Cibyratici canes,

id. Verr. 2, 4, 21, § 47:

simul atque de Caesaris adventu cognitum est,

Caes. B. G. 5, 3, 3; cf. Cic. Planc. 41, 98; id. Phil. 8, 10, 31; Suet. Caes. 29; id. Galb. 7.—

Simul ut (v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 11, 33):

simul ut experrecti sumus, visa illa contemnimus,

Cic. Ac. 2, 16, 51:

simul ut accepi a Seleuco litteras tuas, statim quaesivi, etc.,

id. Fam. 6, 18, 1:

nostros omnia consequi potuisse, simul ut velle coepissent,

id. Tusc. 4, 2, 5; id. Q. Fr. 2, 5, 3 (6, 2):

simul ut, qui sint professi, videro, dicam,

id. Planc. 6, 14; id. Att. 10, 4, 12:

nam simul ut supero se totum lumine Cancer extulit, extemplo cedit delapsa Corona,

id. Arat. 596 (349).—

Simul et:

simul et quid erit certi, scribam ad te,

Cic. Att. 2, 20, 2:

ego ad te statim habebo quod scribam, simul et videro Curionem,

id. ib. 10, 4, 12:

quam accepi simul et in Cumanum veni,

id. ib. 10, 16, 4; 16, 11, 6; id. Q. Fr. 2, 6, 3. In all these passages the Cod. Med. has simul et, which the editors variously changed into simulatque, simulac, simul ut, simul; so,

omne animal simul et ortum est, se ipsum diligit,

Cic. Fin. 2, 11, 33, where the vulg. has simul ut, and Madv. reads simul [et] ortum.—

Simul ubi:

quod simul ubi conspexit, equites emisit,

Liv. 4, 18, 7 dub. Weissenb. ad loc.—

Simul alone, = simul atque:

simul herbae inceperint nasci,

Cato, R. R. 48:

hic simul argentum repperit, cura sese expedivit,

Ter. Phorm. 5, 4, 4: simul limen intrabo, illi extrabunt illico, Afran. ap. Non. 104, 21 (Com. Rel. v. 5 Rib.):

simul inflavit tibicen, a perito carmen agnoscitur,

Cic. Ac. 2, 27, 86:

nostri, simul in arido constiterunt, in hostes impetum fecerunt,

Caes. B. G. 4, 26 fin.:

simul increpuere arma, hostis pedem rettulit,

Liv. 6, 24, 1; cf. Cic. Tusc. 4, 6, 12; id. Fin. 3, 6, 21; id. Arat. 594 (349); Caes. B. C. 1, 30, 3; Liv. 3, 62, 6; 4, 18, 6; 4, 31, 5; 4, 32, 6; 5, 25, 11; 8, 32, 2; 21, 55, 9; 44, 8 med.; 44, 19; 44, 44 fin.; Curt. 3, 11, 4; Phaedr. 3, 16, 16; Hor. C. 1, 12, 27; 3, 4, 37; Verg. G. 4, 232; Ov. F. 1, 567.—Strengthened by primum:

simul primum magistratio abiit, dicta dies est,

Liv. 6, 1, 6:

simul primum anni tempus navigabile praebuisset mare,

id. 35, 44, 5 Weissenb. ad loc.; Suet. Caes. 30.

sum, fui, esse (2d pers. es, but usu. es in Plaut and Ter; old forms, indic. pres. esum for sum, acc. to Varr. L. L. 9, § 100 Mull.: essis for es, Att. ap. Non. 200, 30, or Trag. Rel. p. 283 Rib.: simus for sumus, used by Augustus, acc. to Suet. Aug. 87; fut. escit for erit, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 25:

esit, XII. Tab. ap. Fest. s. v. nec, p. 162 Mull.: escunt for erunt,

Cic. Leg. 2, 24, 60, 3, 3, 9; Lucr. 1, 619; perf. fuvimus for fuimus, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 42, 168:

FVVEIT, C. I. L. 1, 1051: fuit,

Plaut. Capt. 3, 4, 23; id. Mil. 3, 1, 159:

fuerim,

id. ib. 4, 8, 54:

fuerit,

id. As. 4, 1, 37; subj. pres. siem, sies, siet, etc., very freq., esp. in Plaut.; e. g. siem, Am. prol. 57; Ter. And. 3, 4, 7:

sies,

Plaut. Am. 3, 2, 43; Ter. And. 2, 5, 13:

siet,

Plaut. Am. prol. 58; Ter. And. 1, 4, 7; Lucr. 3, 101:

sient,

Plaut. Am. 1, 1, 54; Ter. And. 2, 3, 16; cf. Cic. Or. 47, 157; also,

fuam, fuas, etc., regarded by G. Curtius, de Aorist. Lat. Rel. in Studien zur Gr. u. Lat. Gram. 1, 431 sqq., as an aorist: fuam,

Plaut. Bacch. 1, 2, 48; id. Mil. 2, 6, 112: fuas, Liv. Andron. ap. Non 111, 13; Plaut. Capt. 2, 3, 71; 2, 3, 83; id. Pers. 1, 1, 52; id. Trin. 2, 1, 32: fuat, Pac. ap. Non. 111, 8; Carm. ap. Liv. 25, 12; Plaut. Am. 3, 4, 2; id. Aul. 2, 2, 56; id. Capt. 2, 2, 10 et saep.; Ter. Hec. 4, 3, 4; Lucr. 4, 639; Verg. A. 10, 108:

fuant,

Plaut. Bacch. 4, 9, 110; id. Ep. 5, 1, 13; id. Ps. 4, 3, 12: fuvisset, Enn. ap. Gell. 12, 4, 4; part. pres. ens, used by Caesar, acc. to Prisc. p. 1140 P.; and by Sergius Flavius, acc. to Quint. 8, 3, 33; fut. inf. fore for futurum esse, very freq., and so always with partt.; cf. Madv. Gram. § 108; whence, subj. imperf. forem fores, etc., for essem; esp. in conditional sentences and in the histt., but very rare in Cic.; v. Neue, Formenl. 2, 597 sqq.), v. n. [root es; Sanscr. as-mi, and the Greek es-mi, whence eimi; perf. fui; root in Sanscr. bhu, to become; bhavas, condition; Gr. phuô, to beget; cf.: fetus, futuo, etc.], to be, as a verb substantive or a copula.

As a verb substantive, to be.

In gen.

Asserting existence, to be, exist, live:

definitionum duo sunt genera prima: unum earum rerum quae sunt: alterum earum quae intelleguntur. Esse ea dico, quae cerni tangive possunt, ut fundum, aedes, parietem, cetera. Non esse rursus ea dico, quae tangi demonstrarive non possunt, cerni tamen animo atque intellegi possunt, ut si usucapionem, si tutelam, etc.... definias,

Cic. Top. 5, 26 sq.:

si abest, nullus est,

Plaut. Bacch. 2, 2, 16:

nunc illut est, quom me fuisse quam esse nimio mavelim,

id. Capt. 3, 3, 1:

ita paene nulla sibi fuit Phronesium ( = paene mortuus est),

id. Truc. 1, 2, 95:

omne quod eloquimur sic, ut id aut esse dicamus aut non esse,

Cic. de Or. 2, 38, 157:

non statim, quod esse manifestum est, etiam quid sit apparet,

Quint. 3, 6, 81: est locus, Hesperiam quam mortales perhibebant, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 23 Vahl.):

flumen est Arar, quod, etc.,

Caes. B. G. 1, 12:

homo nequissimus omnium qui sunt, qui fuerunt, qui futuri sunt!

Cic. Fam. 11, 21, 1; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

si quos inter societas aut est aut fuit aut futura est,

id. Lael. 22, 83:

nec enim, dum ero, angar ulla re, cum omni vacem culpa: et, si non ero, sensu omnino carebo,

id. Fam. 6, 3, 4:

si modo futuri sumus, erit mihi res opportuna,

id. Att. 11, 4, 1:

si quando erit civitas, erit profecto nobis locus: sin autem non erit, etc.,

id. Fam. 2, 16, 6:

nolite arbitrari, me cum a vobis discessero, nusquam aut nullum fore,

id. Sen. 22, 79:

si erit ulla res publica... sin autem nulla erit,

id. Fam. 2, 16, 5:

fuimus Troes, fuit Ilium,

Verg. A. 2, 325:

sive erimus seu nos fata fuisse volunt,

Tib. 3, 5, 32: per quinquennia decem fuimus, Prud. Cath. praef. 2.—

Of events, to be, happen, occur, befall, take place:

illa (solis defectio) quae fuit regnante Romulo,

Cic. Rep. 1, 16, 25:

neque enim est periculum, ne, etc.,

id. ib. 1, 23, 37:

amabo, quid tibi est?

Ter. Heaut. 2, 4, 24:

quid se futurum esset,

Liv. 33, 27. —

Of location, to be present, to be at a place.

With adv., or other expressions of place:

cum non liceret quemquam Romae esse, qui, etc.,

Cic. Verr. 2, 2, 41, § 100:

cum Athenis decem ipsos dies fuissem,

id. Fam. 2, 8, 3; id. de Or. 2, 7, 27:

cum Africanus constituisset in hortis esse,

id. Rep. 1, 9, 14:

cum essemus in castris,

id. ib. 1, 15:

nonne mavis sine periculo tuae domi esse quam cum periculo alienae?

id. Fam. 4, 7, 4:

vos istic commodissime sperem esse,

id. ib. 14, 7, 2: te hic tutissime puto fore, Pompon. ap. Cic. Att. 8, 11, A.—

Of passages in a book or writing, with in and abl., to be, stand, be written, etc.:

deinceps in lege est, ut, etc.,

Cic. Leg. 2, 16, 40:

quid enim in illis (litteris) fuit praeter querelam temporum,

id. Fam. 2, 16, 1.—

Of personal relations, with ad or apud and acc., or cum and abl. of person:

cum esset (Sulpicius Gallus) casu apud M. Marcellum,

Cic. Rep. 1, 14, 21:

eram cum Stoico Diodoto: qui cum habitavisset apud me mecumque vixisset, etc.,

id. Brut. 90, 309:

erat nemo, quicum essem libentius quam tecum et pauci, quibuscum essem aeque libenter,

id. Fam. 5, 21, 1:

qui me admodum diligunt multumque mecum sunt,

id. ib. 4, 13, 6; cf. with simul:

Smyrnae cum simul essemus complures dies,

id. Rep. 1, 8, 13.—Hence, esp.: esse cum aliquo (aliqua), to be with, i. e. live with, associate with, as husband or wife:

cujus soror est cum P. Quintio,

Cic. Quint. 24, 77:

ea nocte mecum illa hospitis jussu fuit,

Plaut. Merc. 1, 1, 101; Ov. A. A. 3, 664:

cum hac (meretrice) si qui adulescens forte fuerit,

Cic. Cael. 20, 49; Ov. Am. 2, 8, 27: tum ad me fuerunt, qui, etc., Varr. ap. Non. 133, 28:

Curio fuit ad me sane diu,

Cic. Att. 10, 4, 8:

cum ad me bene mane Dionysius fuit,

id. ib. 10, 16, 1; cf.:

esse sub uno tecto atque ad eosdem Penates,

Liv. 28, 18.—

Of relations analogous to place, of dress, condition, position, office, etc., to be, live, be found, etc., with in and abl.:

cum est in sagis civitas,

Cic. Phil. 8, 11, 32:

in laxa toga,

Tib. 2, 3, 78: sive erit in Tyriis, Tyrios laudabis amictus;

Sive erit in Cois, Coa decere puta,

Ov. A. A. 2, 297: hominem non modo in aere alieno nullo, sed in suis nummis multis esse et semper fuisse, Cic. Verr [p. 1798] 2, 4, 6, §

11: in servitute,

id. Clu. 7, 21:

in illa opinione populari,

id. ib. 51, 142:

in magno nomine et gloria,

id. Div. 1, 17, 31:

in spe,

id. Fam. 14, 3, 2:

in tanta moestitia,

id. Phil. 2, 15, 37:

in odio,

id. Att. 2, 22, 1:

in probris, in laudibus,

id. Off. 1, 18, 61:

in officio,

id. ib. 1, 15, 49:

in injustitia,

id. ib. 1, 14, 42:

in vitio,

id. ib. 1, 19, 62; id. Tusc. 3, 9, 19:

ne in mora quom opus sit, sies,

Ter. And. 2, 5, 13:

ne in mora illi sis,

id. ib. 3, 1, 9:

hic in noxia'st,

id. Phorm. 2, 1, 36:

quae (civitas) una in amore atque in deliciis fuit,

Cic. Verr. 2, 4, 1, § 3:

in ingenti periculo,

Liv. 5, 47:

in pace,

id. 31, 29.—So with abl. without in, when qualified by an adj.:

(statua) est et fuit tota Graecia summo propter ingenium honore et nomine,

Cic. Verr. 2, 2, 35, § 87:

si quis asperitate ea est et inmanitate naturae,

id. Lael. 23, 87:

ne quo periculo proprio existimares esse,

id. Fam. 4, 15, 2 (B. and K. ex conj.:

in periculo): ego sum spe bona,

id. ib. 12, 28, 3:

res nunc difficili loco mihi videtur esse,

id. ib. 12, 28, 3:

incredibili sum sollicitudine de tua valetudine,

id. ib. 16, 15, 1; esp. in phrase periculo alicujus esse, to be at the risk of any one:

rem illam suo periculo esse,

id. Att. 6, 1, 6:

ut quae in naves inposuissent, ab hostium tempestatisque vi publico periculo essent,

Liv. 23, 49, 2 Weissenb. ad loc.:

dare nummos meo periculo,

Dig. 46, 1, 24:

communi periculo,

ib. 13, 6, 21, § 1 (cf. II. B. 1. b. infra).—

To depend upon, rest with, with in and abl.:

res erat non in opinione dubia,

Cic. Dom. 5, 11:

sed totum est in eo, si, etc.,

id. Att. 2, 22, 5:

omnem reliquam spem in impetu esse equitum,

Liv. 10, 14, 12:

quoniam totum in eo sit, ne contrectentur pocula,

Col. 12, 4, 3. —

In partic.

Esse (est, sunt, etc.) often stands without a subject expressed, or with an indef. subj., as antecedent of a rel.-clause, whose verb may be in the indic. or subj.; the former only when the subject is conceived as particular or limited, and actually existing; the latter always when it is conceived as indefinite; cf. Zumpt, Gram. § 562 sq.; Roby, Gram. § 1686 sq.; Madv. Gram. § 365; but the distinctions usually drawn by grammarians are not always observed by the best writers; and the subjunctive is always admissible, being the prevailing construction after sunt qui in class. prose, and nearly universal in postAug. writers: sunt, qui (quae), there are those ( people or things) who ( that), or simply some.

With indic.

Without subject expressed:

mulier mane: sunt Qui volunt te conventam,

Plaut. Cist. 4, 2, 37:

sunt hic quos credo inter se dicere,

id. Cas. prol. 67:

sunt quae te volumus percontari,

id. Ps. 1, 5, 47:

quid est, quod tu gestas tabellas?

id. ib. 1, 1, 10:

quid est, quod tu me nunc optuere?

id. Most. 1, 1, 69; cf.:

quid hoc est, quod foris concrepuit?

id. ib. 5, 1, 15:

tun' is es, Qui in me aerumnam obsevisti?

id. Ep. 4, 1, 34:

quid est, quod tuo animo aegre est?

id. Cas. 2, 2, 9; id. Cist. 4, 1, 3:

at ego est quod volo loqui,

id. As. 1, 3, 79:

est quod te volo secreto,

id. Bacch. 5, 2, 30:

sunt quos scio amicos esse, sunt quos suspicor,

id. Trin. 1, 2, 54:

ita subitum'st, quod eum conventum volo,

id. ib. 5, 2, 51:

sunt quae ego ex te scitari volo,

id. Capt. 2, 2, 13:

sed est quod suscenset tibi,

Ter. And. 2, 6, 17:

est quod me transire oportet,

id. Hec. 2, 2, 31:

quid sit quapropter te jussi, etc.,

id. ib. 5, 1, 7:

sunt item quae appellantur alces,

Caes. B. G. 6, 27 init.:

(nationes) ex quibus sunt qui ovis vivere existimantur,

id. ib. 4, 10 fin.:

sunt qui putant posse te non decedere,

Cic. Fam. 1, 9, 25:

sunt autem, qui putant non numquam complexione oportere supersederi,

id. Inv. 1, 40, 72:

quamquam sunt, qui propter utilitatem modo petendas putant amicitias,

id. ib. 2, 55, 167:

sunt autem quae praeterii,

id. Att. 10, 4, 11:

sunt, qui abducunt a malis ad bona, ut Epicurus. Sunt, qui satis putant ostendere, nihil inopinati accidisse... Sunt etiam qui haec omnia genera consolandi colligunt,

id. Tusc. 3, 31, 76 Kuhn. N. cr.:

sunt, qui, quod sentiunt, non audent dicere,

id. Off. 1, 24, 84:

Argiletum sunt qui scripserunt ab Argola, etc.,

Varr. L. L. 5, § 157 Mull.:

sunt qui ita dicunt,

Sall. C. 19, 4:

sunt qui spiritum non recipiunt sed resorbent,

Quint. 11, 3, 55:

sunt, quos curriculo pulverem Olympicum Collegisse juvat,

Hor. C. 1, 1, 3; cf. id. S. 1, 4, 24: sunt quibus unum opus est, etc., id. C. 1, 7, 5:

sunt quibus in satira videor nimis acer,

id. S. 2, 1, 1:

sunt quorum ingenium nova tantum crustula promit,

id. ib. 2, 4, 47.—

With a subject expressed by an indefinite word or clause:

sunt alii qui te volturium vocant,

Plaut. Trin. 1, 2, 64:

est genus hominum qui se primos omnium esse volunt,

Ter. Eun. 2, 2, 17:

multae sunt causae, quam ob rem cupio abducere,

id. ib. 1, 2, 65 Fleck. (Ussing, cupiam):

erat quidam eunuchus, quem mercatus fuerat,

id. ib. 3, 5, 21:

multaeque res sunt in quibus de suis commodis viri boni multa detrahunt,

Cic. Lael. 16, 57:

sunt ejus aliquot orationes, ex quibus lenitas ejus perspici potest,

id. Brut. 48, 177:

fuerunt alia genera philosophorum, qui se omnes Socraticos esse dicebant,

id. de Or. 3, 17, 62:

nonnulli sunt, qui aluerunt, etc.,

id. Cat. 1, 12, 301:

sunt quidam, qui molestas amicitias faciunt, cum ipsi se contemni putant,

id. Lael. 20, 72:

sunt vestrum, judices, aliquam multi, qui L. Pisonem cognoverunt,

id. Verr. 2, 4, 25, § 56:

multae et pecudes et stirpes sunt, quae sine procuratione hominum salvae esse non possunt,

id. N. D. 2, 52, 130:

sunt bestiae quaedam, in quibus inest aliquid simile virtutis, etc.,

id. Fin. 5, 14, 38:

permulta sunt, quae dici possunt, quare intellegatur, etc.,

id. Rosc. Am. 33, 94; cf. id. Div. in Caecil. 7, 22; id. Off. 1, 14, 43; 1, 20, 69; id. Div. 1, 54, 123:

fuere complures, qui ad Catilinam initio profecti sunt,

Sall. C. 39, 5: haec sunt, quae clamores et admirationes in bonis oratoribus efficiunt. Cic. de Or. 1, 33, 152:

alia fuere, quae illos magnos fecere,

Sall. C. 52, 21.—

With. subj.: sunt, qui discessum animi a corpore putent esse mortem;

sunt qui nullum censeant fieri discessum,

Cic. Tusc. 1, 9, 18:

sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent,

id. Off. 1, 21, 71:

de impudentia singulari sunt qui mirentur,

id. Verr. 2, 1, 2, § 6:

est eisdem de rebus quod dici potest subtilius,

id. Tusc. 3, 15, 32:

praesto est qui neget rem ullam percipi esse sensibus,

id. Ac. 2, 32, 101:

quicquid est quod deceat, id, etc.,

id. Off. 1, 27, 94:

sunt qui nolint tetigisse nisi illas, etc.,

Hor. S. 1, 2, 28:

sunt qui Crustis et pomis viduas venentur avaras,

id. Ep. 1, 1, 78:

vestes Gaetulo murice tinctas Sunt qui non habeant, est qui non curet habere,

id. ib. 2, 2, 182 et saep.—

With a more or less indefinite expression of the subject:

sunt quidam e nostris, qui haec subtilius velint tradere et negent satis esse, etc.,

Cic. Fam. 1, 9, 31:

rarum est quoddam genus eorum, qui se a corpore avocent,

id. Div. 1, 49, 111:

quotus igitur est quisque qui somniis pareat?

id. ib. 2, 60, 125; id. de Or. 2, 50, 196:

solus est hic, qui numquam rationes ad aerarium referat,

id. Verr. 2, 1, 38, § 98:

quae quibusdam admirabilia videntur, permulti sunt, qui pro nihilo putent,

id. Lael. 23, 86:

erat nemo in quem ea suspicio conveniret,

id. Rosc. Am. 23, 65, cf.:

quis enim miles fuit, qui Brundisii illam non viderit? quis, qui nescierit, etc.,

id. Phil. 2, 25, 61:

sit aliquis, qui nihil mali habeat,

id. Tusc. 1, 35, 85:

sunt nonnullae disciplinae, quae officium omne pervertant,

id. Off. 1, 2, 5:

est quaedam animi sanitas quae in insipientem quoque cadat,

id. Tusc. 4, 13, 30:

Syracusis lex est de religione, quae jubeat,

id. Verr. 2, 2, 51, § 126:

unus est qui curet constantia magis quam consilio,

id. Att. 1, 18, 7:

si est una ex omnibus quae sese moveat,

id. Rep. 6, 26, 28:

multi sunt, qui non acerbum judicent vivere, sed supervacuum,

Sen. Ep. 24, 26:

erant sententiae quae castra Vari oppugnanda censerent,

Caes. B. C. 2, 30:

fuere cives qui seque remque publicam obstinatis animis perditum irent,

Sall. C. 36, 4:

sunt verba et voces, quibus hunc lenire dolorem Possis,

Hor. Ep. 1, 1, 34:

sunt delicta tamen, quibus ignovisse velimus,

id. A. P. 347.—

Poet.: est, quibus (acc. to the Gr. estin hois):

est quibus Eleae concurrit palma quadrigae: est quibus in celeres gloria nata pedes,

Prop. 3, 9 (4, 8), 17.—

With dat., to belong or pertain to; or, rendering the dative as the subject of the verb, to have ( possess, = the Fr. etre a used of property, and of permanent conditions or characteristics, not of temporary states, feelings, etc.; cf. Krebs, Antibarb. p. 417 sq.): aliquid reperiret, fingeret fallacias, Unde esset adulescenti, amicae quod daret, Ter. Heaut. 3, 2, 23:

nomen Mercurio'st mihi, Plaut Am. prol. 19: nisi jam tum esset honos elo quentiae,

Cic. Brut. 10, 40:

est igitur homini cum deo similitudo,

id. Leg. 1, 8, 25:

familiaritas, quae mihi cum eo est,

id. Att. 8. 3, 2:

privatus illis census erat brevis,

Hor. C. 2, 15, 13; cf.:

Trojae et huic loco nomen est,

Liv. 1, 1, 5:

Hecyra est huic nomen fabulae,

Ter. Hec. prol. 1:

cui saltationi Titius nomen esset,

Cic. Brut. 62, 225:

cui (fonti) nomen Arethusa est,

id. Verr. 2, 4, 53, § 118:

Scipio, cui post Africano fuit cognomen,

Liv. 25, 2, 6.—With ellips. of dat. ( poet.):

nec rubor est emisse palam (sc. ei),

nor is she ashamed, Ov. A. A. 3, 167:

neque testimonii dictio est (sc. servo),

has no right to be a witness, Ter. Phorm. 2, 1, 63.—

Esse alicui cum aliquo, to have to do with, to be connected with a person:

tecum nihil rei nobis, Demipho, est,

Ter. Phorm. 2, 3, 74:

sibi cum illa mima posthac nihil futurum,

Cic. Phil. 2, 31, 77:

jussit bona proscribi ejus, quicum familiaritas fuerat, societas erat,

id. Quint. 6, 25:

si mihi tecum minus esset, quam est cum tuis omnibus,

id. Fam. 15, 10, 2.—

Esse with certain prepp. and their cases (cf. also I. A. 2. 3. 4. supra).

Esse ab aliquo, to be of a person, to be the servant, disciple, adherent, partisan, etc., of:

es ne tu an non es ab illo milite e Macedonia?

do you belong to? Plaut. Ps. 2, 2, 21:

ab Andria est ancilla haec,

Ter. And. 3, 1, 3; 4, 4, 17:

erat enim ab isto Aristotele,

Cic. de Or. 2, 38, 160:

sed vide ne hoc, Scaevola, totum sit a me,

makes for me, id. de Or 1, 13, 55 (cf. ab, I. B. 3., II. B. 2. o.). —

Esse pro aliquo, to be in favor of, make for:

(judicia) partim nihil contra Habitum valere, partim etiam pro hoc esse,

Cic. Clu. 32, 88.—

Esse ex aliqua re, to consist of, be made up of:

(creticus) qui est ex longa et brevi et longa,

Cic. de Or. 3, 47, 183; cf.:

duo extremi chorei sunt, id est, e singulis longis et brevibus,

id. Or. 63, 212:

etsi temeritas ex tribus brevibus et longa est,

id. ib. 63, 214; 64, 215 (v. also 6. infra). —

Euphem., in perf. tempp., of one who has died or a thing that has perished, to be no more, to be gone, departed, dead ( poet.):

horresco misera, mentio quoties fit partionis: Ita paene tibi fuit Phronesium,

i. e. had almost died, Plaut. Truc. 1, 2, 92:

nunc illud est, cum me fuisse quam esse nimio mavelim,

id. Capt. 3, 3, 1:

sive erimus, seu nos fata fuisse velint,

Tib. 3, 5, 32:

fuimus Troes, fuit Ilium et ingens Gloria Teucrorum,

Verg. A. 2, 325:

certus in hospitibus non est amor: errat ut ipsi, Cumque nihil speres firmius esse, fuit,

Ov. H. 16, (17), 192.—

Pregn., to be real or a fact, to be the case; so esp.: est, esto, it is even so, be it so, such is or let such be the case, granted, well, etc.:

quid tibi vis dicam, nisi quod est?

Plaut. Ep. 1, 1, 17:

sunt ista, Laeli,

Cic. Lael. 2, 6:

ista esse credere,

id. Tusc. 1, 6, 10: est vero, inquit, Africane, id. Fragm. ap. Lact. 1, 18:

est ut dicis, inquam,

id. Fin. 3, 5, 19:

sit quidem ut sex milia seminum intereant,

Col. 3, 3, 13:

esto: ipse nihil est, nihil potest,

Cic. Div. in Caecil. 15, 47; cf.:

verum esto,

id. Fin. 2, 23, 75:

esto,

Verg. A. 7, 313; 10, 67; Hor. Ep. 1, 1, 81; 1, 17, 37 al.—Hence,

The connections est ut, ubi, cum, quod, or with a subject-clause, it happens or chances that, it is the case that, there is cause or reason why, there is a time when, it is allowed or permissible that, one may, etc.

Est ut, it is the case or fact, that, etc.:

sin est, ut velis Manere illam apud te, dos hic maneat,

Ter. Phorm. 5, 7 (8), 32:

si est, ut dicat velle se, Redde,

id. Hec. 4, 1, 43:

si est, culpam ut Antipho in se admiserit,

id. Phorm. 2, 1, 40:

est, ut id maxime deceat,

Cic. Or. 59, 199:

quando fuit, ut, quod licet, non liceret?

id. Cael. 20, 48:

non est igitur, ut mirandum sit, ea praesentiri, etc.,

id. Div 1, 56, 128:

non erat, ut fieri posset, mirarier umquam,

Lucr. 5, 979:

futurum esse ut omnes pellerentur,

Caes. B. G. 1, 31:

non est, ut copia major Ab Jove donari possit tibi,

Hor. Ep. 1, 12, 2:

est ut viro vir latius ordinet Arbusta sulcis,

id. C. 3, 1, 9; Dig. 38, 7, 2.—Cf. esse after a neg., with quin:

numquam est enim, quin aliquid memoriae tradere velimus,

Auct. Her. 3, 24, 40.—Also, est ut, there is reason, that, etc.:

magis est ut ipse moleste ferat errasse se, quam ut, etc.,

Cic. Cael. 6, 14 fin.: ille erat ut odisset primum defensorem salutis meae, he had good reason for hating [p. 1799] id. Mil. 13, 35; cf.:

quid erat cur Milo optaret,

id. ib. 13, 34:

neque est ut putemus ignorari ea ab animalibus,

Plin. 18, 1, 1, § 3. —

Est ubi, sometime or another, sometimes:

erit, ubi te ulciscar, si vivo,

Plaut. Ps. 5, 2, 26:

est, ubi id isto modo valeat,

Cic. Tusc. 5, 8, 23.—

Est cum, sometimes:

est cum non est satius, si, etc.,

Auct. Her. 4, 26, 36.—

Est quod, there is reason to, I have occasion:

est quod visam domum,

Plaut. Aul. 2, 2, 26:

etsi magis est, quod gratuler tibi quam quod te rogem,

I have more reason to, Cic. Att. 16, 5, 2:

est quod referam ad consilium: sin, etc.,

Liv. 30, 31, 9:

quod timeas non est,

Ov. H. 19, 159:

nil est illic quod moremur diutius,

Ter. Heaut. 4, 7, 6:

non est quod multa loquamur,

Hor. Ep. 2, 1, 30.—Cf. with cur:

non est cur eorum spes infragatur,

Cic. Or. 2, 6:

nihil est cur,

id. Fam. 6, 20, 1.—

Est, sit, etc., with infin. in Gr. constr., it is possible, is allowed, permitted, one may, etc. (mostly poet. and post-class.):

est quadam prodire tenus, si non datur ultra,

Hor. Ep. 1, 1, 32:

Cato, R. R. prooem. § 1: scire est liberum Ingenium atque animum,

Ter. Ad. 5, 3, 42:

nec non et Tityon terrae omniparentis alumnum Cernere erat,

Verg. A. 6, 596; 8, 676; Sil. 2, 413:

neque est te fallere quicquam,

Verg. G. 4, 447:

unde Plus haurire est,

Hor. S. 1, 2, 79:

est Gaudia prodentem vultum celare,

id. ib. 2, 5, 103:

quod versu dicere non est,

id. ib. 1, 5, 87:

quod tangere non est,

Ov. M. 3, 478:

quae verbo objecta, verbo negare sit,

Liv. 42, 41, 2 Weissenb. ad loc.:

ut conjectare erat intentione vultus,

Tac. A. 16, 34:

est videre argentea vasa,

id. G. 5; Val. Max. 2, 6, 8; v. Zumpt, Gram. § 227.— With dat.:

ne tibi sit frigida saxa adire,

Prop. 1, 20, 13; Tib. 1, 6, 24 (32):

tu procul a patria (nec sit mihi credere tantum!) Alpinas nives Me sine vides,

Verg. E. 10, 46:

fuerit mihi eguisse aliquando amicitiae tuae,

Sall. J. 110, 3; Dig. 46, 3, 72, § 4.—

In eo ease ut, etc., to be in a condition to reach the point that, to be possible, etc., to be about to, on the point of, etc. ( impers. or with res, etc., as subj.):

cum jam in eo esset, ut in muros evaderet miles,

Liv. 2, 17, 5:

si viderent in eo jam esse ut urbs caperetur,

id. 28, 22, 8:

jamque in eo rem fore, ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

id. 8, 27, 3:

cum res non in eo essent ut, etc.,

id. 33, 41, 9:

non in eo esse Carthaginiensium res, ut, etc.,

id. 30, 19, 3; 34, 41. —With person. subj. (late Lat.):

cum ab Ulixe adducta Iphigenia in eo esset, ut immolaretur,

Hyg. Fab. 261. —

Like the Engl. to be, for to come, fall, reach, to have arrived, etc. (hence also with in and acc.):

ecquid in mentem est tibi, Patrem tibi esse?

Plaut. Bacch. 1, 2, 54:

nam numero mi in mentem fuit,

id. Am. 1, 1, 26:

ex eo tempore res esse in vadimonium coepit,

Cic. Quint. 5, 22:

portus in praedonum fuisse potestatem sciatis,

id. Imp. Pomp. 12, 33:

ut certior fieret, quo die in Tusculanum essem futurus,

id. Att. 15, 4, 2:

qui neque in provinciam cum imperio fuerunt,

id. Fam. 8, 8, 8:

quae ne in potestatem quidem populi Romani esset,

Liv. 2, 14, 4:

nec prius militibus in conspectum fuisse,

Suet. Aug. 16:

esse in amicitiam populi Romani dicionemque,

Cic. Div. in Caecil. 20, 66; cf.:

in eorum potestatem portum futurum,

id. Verr. 2, 5, 38, § 98; v. Gell. 1, 7, 16 sq.; Zumpt, Gram. § 316.—

Of time, to pass, elapse (rare but class.):

diem scito nullum esse, quo, etc.,

Cic. Q. Fr. 3, 3, 1.

As a copula, to be any thing or in any manner.

In gen.

With an adj., subst., or pron.:

et praeclara res est et sumus otiosi,

Cic. Lael. 5, 17:

quod in homine multo est evidentius,

id. ib. 8, 27:

sperare videor Scipionis et Laelii amicitiam notam posteritati fore,

id. ib. 4, 15:

non sum ita hebes, ut istud dicam,

id. Tusc. 1, 6, 12:

cum, ignorante rege, uter esset Orestes, Pylades Orestem se esse diceret, Orestes autem ita ut erat, Orestem se esse perseveraret,

id. Lael. 7, 24:

consul autem esse qui potui? etc.,

id. Rep. 1, 6, 10:

nos numerus sumus et fruges consumere nati,

are a mere number, Hor. Ep. 1, 2, 27:

pars non minima triumphi est victimae praecedentes,

Liv. 45, 49:

nobile erit Romae pascua vestra forum,

Prop. 4 (5), 9, 20:

sanguis erant lacrimae,

Luc. 9, 811:

ego tu sum, tu es ego: unanimi sumus,

Plaut. Stich. 5, 4, 49:

tuos sum,

id. Bacch. 1, 1, 60: domus non ea est, quam parietes nostri cingunt, Cic. Rep. 1, 13, 19:

is enim fueram, cui, etc.,

id. ib. 1, 4, 7.—

Less freq. with adv. (esp. in colloq. language): Am. Satin' tu sanus es? Sos. Sic sum ut vides, Plaut. Am. 2, 1, 57:

sic, inquit, est,

Cic. Rep. 1, 38, 60:

est, inquit, ut dicis,

id. ib. 1, 40, 63:

quod ita cum sit,

id. ib. 1, 45, 69:

quia sunt haud procul ab hujus aetatis memoria,

id. ib. 1, 1, 1 B. and K.:

nec vero habere virtutem satis est,

id. ib. 1, 2, 2: frustra id inceptum Volscis fuit. Liv. 2, 25:

dato qui bene sit: ego, ubi bene sit, tibi locum lepidum dabo,

Plaut. Bacch. 1, 1, 51:

apud matrem recte est,

Cic. Att. 1, 7:

cum in convivio comiter et jucunde fuisses,

id. Deiot. 7, 19:

omnes hanc quaestionem haud remissius sperant futuram,

id. Rosc. Am. 5, 11:

dicta impune erant,

Tac. A. 1, 72.—Esp.: facile alicubi (in aliqua re) esse, with pleasure, glad to be:

quod in maritimis facillime sum,

Cic. Fam. 2, 16, 2:

locum habeo nullum ubi facilius esse possum,

id. Att. 13, 26, 2 (on esse with an adverb, v. Haase ap. Reisig, Vorles. p. 394; cf. also bene under bonus fin.).—

In partic.

With gen. part., to be of, belong to a class, party, etc.:

in republica ita est versatus, ut semper optimarum partium et esset et existimaretur,

Nep. Att. 6, 1:

qui ejusdem civitatis fuit,

id. Them. 9, 1:

qui Romanae partis erant, urbe excesserunt,

Liv. 35, 51, 7: ut aut amicorum aut inimicorum Campani simus;

si defenditis, vestri, si deseritis, Samnitium erimus,

id. 7, 30, 9 sq. —

With gen. or abl. denoting quality.

With gen.:

nimium me timidum, nullius animi, nullius consilii fuisse confiteor,

Cic. Sest. 16, 36:

disputatio non mediocris contentionis est,

id. de Or. 1, 60, 257:

magni judicii, summae etiam facultatis esse debebit,

id. Or. 21, 70:

(virtus) nec tantarum virium est, ut se ipsa tueatur,

id. Tusc. 5, 1, 2; id. Fin. 5, 12, 36:

Sulla gentis patriciae nobilis fuit,

Sall. J. 95, 3:

summi ut sint laboris,

Caes. B. G. 4, 2:

civitas magnae auctoritatis,

id. ib. 5, 54:

refer, Cujus fortunae (sit),

Hor. Ep. 1, 7, 54:

se nullius momenti apud exercitum futurum,

Nep. Alcib. 8, 4:

qui ejusdem aetatis fuit,

id. ib. 11, 1:

invicti ad laborem corporis erat,

Liv. 9, 16:

nec magni certaminis ea dimicatio fuit,

id. 21, 60:

somni brevissimi erat,

Suet. Claud. 33.—So of extent, number, etc.:

classis centum navium,

Nep. Them. 2, 2; 2, 5:

annus trecentarum sexaginta quinque dierum,

Suet. Caes. 40.—

With abl.:

bono animo es,

Ter. Eun. 1, 2, 4:

jam aetate ea sum, ut, etc.,

id. Hec. 5, 1, 11:

bellum varia victoria fuit,

Sall. J. 5, 1:

L. Catilina nobili genere natus fuit magna vi et animi et corporis, set ingenio malo,

id. C. 5, 1:

Sulla animo ingenti,

id. J. 95, 3:

esse magna gratia,

Caes. B. G. 1, 8:

tenuissima valetudine esse,

id. ib. 5, 40:

si fuerit is injustus, timidus, hebeti ingenio atque nullo,

Cic. Tusc. 5, 15, 45:

mira sum alacritate ad litigandum,

id. Att. 2, 7, 2:

bono animo sint et tui et mei familiares,

id. Fam. 6, 18, 1:

ut bono essent animo,

id. Rep. 1, 17, 29:

ut uxores eodem jure sint quo viri,

id. ib. 1, 43, 67:

qui capite et superciliis semper est rasis,

id. Rosc. Com. 7, 20:

abi, quaere, unde domo quis, Cujus fortunae, quo sit patre quove patrono,

Hor. Ep. 1, 7, 54 (cf. I. A. 4. supra). —

With gen. or abl. of price or value.

With gen.:

pluris est oculatus testis quam auriti decem,

Plaut. Truc. 2, 6, 8:

videtur esse quantivis pretii,

Ter. And. 5, 2, 15:

a me argentum, quanti (servus) est, sumito,

id. Ad. 5, 9, 20:

si ullo in loco frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit,

Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194:

ager nunc multo pluris est, quam tunc fuit,

id. Rosc. Com. 12, 33:

ut quisque, quod plurimi sit, possideat, ita, etc.,

id. Par. 6, 2, 48:

magni erunt mihi tuae litterae,

id. Fam. 15, 15, 4:

parvi sunt foris arma, nisi, etc.,

id. Off. 1, 22, 76:

an emat denario quod sit mille denarium,

id. ib. 3, 23, 92:

parvi pretii est quod nihili est,

id. Q. Fr. 1, 2, 4:

mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo,

is worth more to me, weighs more with me, id. Att. 12, 28, 2:

neque pluris pretii cocum quam vilicum habeo,

Sall. J. 85, 39:

erat (agellus) centum milium nummum,

Plin. Ep. 6, 3, 1. —

With abl.: sextante sal et Romae et per totam I i aliam erat, was worth, stood at, Liv. 29, 37.—

With gen. of possession, etc., it belongs, pertains to; or it is the part, property, nature, mark, sign, custom, or duty of, etc.

In gen.:

audiant eos, quorum summa est auctoritas apud, etc.,

who possess, Cic. Rep. 1, 7, 12:

ea ut civitatis Rhodiorum essent,

Liv. 37, 55, 5:

teneamus eum cursum, qui semper fuit optimi cujusque,

Cic. Rep. 1, 2, 3:

quamobrem neque sapientis esse accipere habenas,

id. ib. 1, 5, 9; id. de Or. 2, 20, 86:

sapientis est consilium explicare suum, etc.,

id. ib. 2, 81, 333:

temeritas est florentis aetatis, prudentia senescentis,

id. Sen. 6, 20:

est adulescentis majores natu vereri,

id. Off. 1, 34, 122:

Aemilius, cujus tum fasces erant,

Liv. 8, 12, 13:

tota tribuniciae potestatis erat,

id. 3, 48:

alterius morientis prope totus exercitus fuit,

id. 22, 50:

jam me Pompeii totum esse scis,

Cic. Fam. 2, 13, 2:

hominum, non causarum, toti erant,

Liv. 3, 36:

plebs novarum, ut solet, rerum atque Hannibalis tota esse,

were devoted to, favored, id. 23, 14:

Dolopes numquam Aetolorum fuerant: Philippi erant,

id. 38, 3:

Ptolemaeus propter aetatem alieni arbitrii erat,

id. 42, 29:

est miserorum ut malevolentes sint,

Plaut. Capt. 3, 4, 51:

quod alterum divinitatis mihi cujusdam videtur,

Cic. de Or. 2, 20, 86:

negavit moris esse Graecorum, ut, etc.,

id. Verr. 2, 1, 26, § 66:

non est gravitatis ac sapientiae tuae, ferre immoderatius casum incommodorum tuorum,

id. Fam. 5, 16, 5:

est hoc Gallicae consuetudinis, uti, etc.,

Caes. B. G. 4, 5.—Rarely with pronom. posses.:

est tuum, Cato, videre quid agatur,

Cic. Mur. 38, 83:

fuit meum quidem jam pridem rem publicam lugere,

id. Att. 12, 28, 2.—

Esp., with gerundive, to denote tendency, effect, etc.:

quae res evertendae rei publicae solerent esse,

Cic. Verr. 2, 2, 53, § 132:

regium inperium, quod initio conservandae libertatis fuerat,

Sall. C. 6, 7:

qui utilia ferrent, quaeque aequandae libertatis essent,

Liv. 3, 31, 7:

ea prodendi imperii Romani, tradendae Hannibali victoriae esse,

id. 27, 9, 12:

nihil tam aequandae libertatis esse quam potentissimum quemque posse dicere causam,

id. 38, 51, 8:

frustrationem eam legis tollendae esse,

id. 3, 24, 1 Weissenb. ad loc.; 3, 39, 8; 5, 3, 5; 40, 29, 11.—

With dat. of the end, object, purpose, etc.:

vitam hanc rusticam tu probro et crimini putas esse oportere,

Cic. Rosc. Am. 17, 48:

etiam quae esui potuique non sunt, contineri legato,

Dig. 33, 9, 3; Gell. 4, 1, 20:

ut divites conferrent, qui essent oneri ferendo,

Liv. 2, 9:

magis vis morbi curae esset, maxime quod, etc.,

id. 4, 21, 5:

cum solvendo aere (i. e. aeri) alieno res publica non esset,

id. 31, 13:

iniciuntur ea, quae umori extrahendo sunt,

Cels. 4, 10 fin. — Esp. in phrase solvendo esse, to be solvent, able to pay:

tu nec solvendo eras,

Cic. Phil. 2, 2, 4:

cum solvendo civitates non essent,

id. Fam. 3, 8, 2 (v. solvo).—

With predicative dat. sing., denoting that which the subject is, becomes, appears to be, etc.

Without second dat. of pers.:

auxilio is fuit,

Plaut. Am. prol. 94:

magis curae'st,

id. Bacch. 4, 10, 3; id. Curc. 4, 2, 15; id. As. 1, 3, 23; id. Capt. 5, 2, 13 sq.:

cui bono fuerit,

Cic. Phil. 2, 14, 35:

eo natus sum ut Jugurthae scelerum ostentui essem,

Sall. J. 24, 10: cupis me esse nequam;

tamen ero frugi bonae,

Plaut. Ps. 1, 5, 51:

magnoque esse argumento, homines scire pleraque antequam nati sint, quod, etc.,

Cic. Sen. 21, 78:

multi Indicioque sui facti persaepe fuere, Lucr 4, 1019: ejus rei ipsa verba formulae testimonio sunt,

Cic. Rosc. Com. 4, 11:

haec res ad levandam annonam impedimento fuit,

Liv. 4, 13:

cujus rei Demosthenes atque Aeschines possunt esse documento,

Quint. 7, 1, 2.—

With second dat. of pers.:

obsecro vos ego mi auxilio sitis,

Plaut. Aul. 4, 9, 5; id. Ep. 5, 2, 11; id. Most. 1, 2, 68:

ne quid Captioni mihi sit,

id. ib. 3, 3, 19:

mihi cordi est,

id. Cist. 1, 1, 110:

ubi eris damno molestiae et dedecori saepe fueris,

id. As. 3, 2, 25:

metuo illaec mihi res ne malo magno fuat,

id. Mil. 2, 6, 12:

nec Salus nobis saluti jam esse potest,

id. Most. 2, 1, 4:

bono usui estis nulli,

id. Curc. 4, 2, 15:

quae sint nobis morbo mortique,

Lucr. 6, 1095:

quo magis quae agis curae sunt mihi,

Ter. Ad. 4, 5, 46:

omitto innumerabiles viros, quorum singuli saluti huic civitati fuerunt,

Cic. Rep. 1, 1, 1: ut mihi magnae curae tuam vitam ac dignitatem esse scires, Anton. ap. Cic. Att. 10, 8, A fin.:

accusant ei, quibus occidi patrem Sex. Roscii bono fuit,

Cic. Rosc. Am. 5, 13: haec tam parva [p. 1800] civitas praedae tibi et quaestui fuit, id. Verr. 2, 3, 37, § 85:

ea dictitare, quae detrimento, maculae, invidiae, infamiae nobis omnibus esse possint,

id. ib. 2, 3, 62, §

144: minus ea bella curae patribus erant, quam, etc.,

Liv. 35, 23, 1:

sciant patribus aeque curae fuisse, ne, etc.,

id. 4, 7, 6:

si hoc perinde curae est tibi quam illud mihi,

Plin. Ep. 6, 8, 9:

quantaeque curae tibi fuit, ne quis, etc.,

id. Pan. 25, 3:

quantae sit mihi curae,

id. Ep. 6, 8, 2:

si judicibus ipsis aut gloriae damnatio rei aut deformitati futura absolutio,

Quint. 6, 1, 12.—Rarely with dat. gerund:

nec tamen impedimento id rebus gerundis fuit,

Liv. 26, 24 (for a full account of this dative, v. Roby, Gram. 2, praef. pp. xxv.-lvi., and § 1158 sq.).—

Esse ad aliquid, to be of use for, to serve for:

vinum murteum est ad alvum crudam,

Cato, R. R. 125:

completae naves taeda et pice reliquisque rebus quae sunt ad incendia,

Caes. B. C. 3, 101:

valvae, quae olim ad ornandum templum erant maxime,

Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124.—

Id est or hoc est, with predic.-clause by way of explanatory addition, that is, that is to say; sometimes also with a climax in the sense, which is as much as to say, or which is the same thing:

sed domum redeamus, id est ad nostros revertamur,

Cic. Brut. 46, 172:

quodsi in scena, id est in contione verum valet, etc.,

id. Lael. 26, 97:

meos amicos, in quibus est studium, in Graeciam mitto, id est ad Graecos ire jubeo,

id. Ac. 1, 2, 8:

si Epicurum, id est si Democritum probarem,

id. ib. 1, 2, 6:

ut (sapiens) aegritudine opprimatur, id est miseria,

id. Tusc. 3, 13, 27: a parte negotiali, hoc est pragmatikêi, Quint. 3, 7, 1:

cum in bona tua invasero, hoc est, cum te docuero,

id. 8, 3, 89.—

Poet., with Greek inf. pleonastically:

esse dederat monumentum,

Verg. A. 5, 572 (cf.: dôke xeinêion einai, Hom. Il. 10, 269).

sum = eum, Enn. ap. Fest., v. is.

sum- in composition, for sub before m; v. sub fin.

tam, adv. [orig. acc. fem. of the demonstrative root ta-; cf.: tum, tamen], correlative of quam, so, so much, as.

As comparative adverb, demonstrative with correlative quam, introducing comparative clauses of like intensity.

As adjunct of adjectives or participles the intensity of which is expressed by a comparative clause, tam... quam = as... as; negatively, non (neque, nihil, etc.) tam... quam = not so... as.

In comparison between two adjj.:

tam esse clemens tyrannus quam rex importunus potest,

a tyrant may be as mild as a king may be harsh, Cic. Rep. 1, 33, 50 (B. and K. bracket rex):

non tam solido quam splendido nomine,

id. Fin. 1, 18, 61:

tam culpae hostium justus existimator quam gloriosus victor,

Val. Max. 3, 8, 1:

adjuro, tam me tibi vera referre Quam veri majora fide,

things as true as they are beyond belief, Ov. M. 3, 659:

quorum vires quam repentinae tam breves,

Sen. Q. N. 6, 7, 2.—Negatively:

non enim tam praeclarum est scire Latine quam turpe nescire,

Cic. Brut. 37, 140:

ut illa... non tam mirabilia sunt, quam conjecta belle,

id. Div. 2, 31, 66; 2, 36, 76: nec tam Turpe fuit vinci [p. 1836] quam contendisse decorum est, Ov. M. 9, 5. —Tam preceded by comp. clause:

maximeque eam pestilentiam insignem mors quam matura tam acerba M. Furi fecit,

Liv. 7, 1, 8:

quam magni nominis bellum est, tam difficilem existimaritis victoriam fore,

id. 21, 43, 11:

donec quam felices seditiones, tam honorati seditionum auctores essent,

id. 4, 2, 4. —

In a comparison between degrees of intensity, etc., of the same adjective.

As in relative clauses, the adjective repeated (so esp. in Plaut.;

not repeated in English): tam liquidus est quam liquida tempestas esse solet,

as serene as the weather is wont to be, Plaut. Most. 3, 2, 64:

quam placida'st aqua,

id. ib. 3, 2, 165:

tam frictum ego illum reddam quam frictum est cicer,

id. Bacch. 4, 4, 7.—Negatively:

nemo orator tam multa scripsit quam multa sunt nostra,

Cic. Or. 30, 168:

tametsi non tam multum in istis rebus intellego quam multa vidi,

id. Verr. 2, 4, 43, § 94.—

The adjective not repeated.

The terms of comparison being nouns or pronouns:

tam ego fui ante liber quam gnatus tuus ( = quam liber gnatus tuus est),

Plaut. Capt. 2, 2, 60:

fieret corium tam maculosum quam est nutricis pallium,

id. Bacch. 3, 3, 30:

tam mihi mea vita quam tua Tibi cara est,

id. Cas. 3, 6, 43:

ni illam mihi tam tranquillam facis quam mare est,

id. Poen. 1, 2, 145:

tam crebri ad terram decidebant quam pira,

id. ib. 2, 38:

tam excoctam reddam atque atram quam carbo'st,

Ter. Ad. 5, 3, 63:

quom fervit maxume, tam placidum (eum) quam ovem reddo,

id. ib. 4, 1, 18:

tam sum misericors quam vos, tam mitis quam qui lenissimus,

Cic. Sull. 31, 87:

tam gratum mihi id erit quam quod gratissimum,

id. Fam. 13, 3:

nulla ingenia tam prona ad invidiam sunt quam eorum qui genus ac fortunam suam animis non aequant,

Liv. 45, 22:

nihil est tam violentum quam magna vis aquae,

Sen. Q. N. 3, 30, 6:

(cum sit) tam aurum et argentum quam aes Corinthium ( = cum aurum et argentum tam sit Corinthium quam aes),

Quint. 8, 2, 8:

(ira) tam inutilis animi minister est quam miles qui signum receptui neglegit,

Sen. Ira, 1, 9, 2.—

Negatively: neque opes nostrae tam sunt validae quam tuae,

Plaut. Cist. 2, 1, 20:

nihil esse tam detestabile tamque pestiferum quam voluptatem,

Cic. Sen. 12, 41:

neque tam condenso corpore nubes esse queunt quam sunt lapides, neque autem tam tenues quam nebulae,

Lucr. 6, 101.—Virtually negative:

quod enim tam infidum mare quam blanditiae principum? ( = nullum tam infidum mare, etc.),

Plin. Pan. 66. — With comp. pregn. (very rare): istam dextram non tam in bellis et proeliis quam in promissis et fide firmiorem, i. e. whose superior trustworthiness is not so much in wars, etc., Cic. Deiot. 3, 8:

vectigal ex agro eorum capimus, quod nobis non tam fructu jucundius est, quam ultione,

Liv. 28, 39, 13. —

With quam in subst.-clause:

quicquid mali hic Pisistratus non fecerit, tam gratum est quam si alium facere prohibuerit,

Cic. Att. 8, 16, 2.—Negatively:

juris interpretatio, quae non tam mihi molesta sit propter laborem quam quod dicendi cogitationem auferat,

Cic. Leg. 1, 4, 12. —

Virtually negative: quid autem tam exiguum quam est munus hoc eorum qui consuluntur?

Cic. Leg. 1, 4, 14.—

With quam in adverb.-clause:

cupam facito tam crassam quam modioli postulant,

Cato, R. R. 21, 1:

si era mea sciat tam socordem esse quam sum,

Plaut. Cist. 4, 2, 5:

tua est imago: tam consimili'st quam potest,

id. Men. 5, 9, 4:

sororem tam similem quam lacte lacti est,

id. Mil. 2, 2, 87.—

Tam with advv.: tam... quam = as ( so)... as; negatively = not so... as.

Comparing an adv. with another adv. or adverb. clause: satin' istuc mihi exquisitum est...? Ar. Tam satis quam numquam hoc invenies secus, with as full certainty as that you will never find this otherwise, Plaut. Capt. 3, 4, 106.—Virtually negative:

quis umquam obeundi negotii studio tam brevi tempore tot loca adire potuit, quam celeriter Cn. Pompejo duce tanti belli impetus navigavit?

Cic. Imp. Pomp. 12, 34. —After quam:

nam dictaturam quam pertinaciter ei deferebat populus, tam constanter repulit,

Vell. 2, 89, 5 (the repetition of the adverb is especially frequent in tam diu... quam diu; v. tamdiu).—

The adverb understood after quam: sed tu novisti fidicinam? Tr. Tam facile quam me (quam facile me novi), Plaut. Ep. 3, 4, 72:

tam facile vinces quam pirum volpes comest,

id. Most. 3, 1, 26:

tam hercle certe quam ego ted, ac tu me vides,

id. Merc. 1, 2, 77:

tam audacter (ibis intro) quam domum ad te,

id. Truc. 1, 2, 109:

tam facile quam tu arbitraris,

Cic. Div. 1, 6, 10:

tam cito evertetur quam navis, etc.,

id. Rep. 1, 34, 51:

nihil tam cito redditur quam a speculo imago,

Sen. Q. N. 1, 4, 2. —

Negatively: (ira) quia non tam cito in alium quam vult erumpit,

Sen. Ira, 1, 19, 4.—Virtually negative (very freq.):

quasi vero quidquam sit tam valde, quam nihil sapere, vulgare,

Cic. Div. 2, 39, 81. — With sup. adv.: quam potes tam verba confer maxime ad compendium = as much as you can (hence the idiomatic expression: quam maxime = as much as possible), Plaut. Mil. 3, 1, 184. —

With verbs: tam... quam = as much... as, as well... as; negatively: non tam... quam, not so much... as.

One verb compared with another:

nam quod edit tam duim quam perduim,

for what he can eat I would give as much as lose, Plaut. Aul. 4, 6, 6:

vellem tam domestica ferre possem quam ista contemnere,

Cic. Att. 13, 20, 4:

utinam tam non pigeat ista facere quam non displicebit,

Quint. 2, 5, 17:

Tyrus et ipsa tam movetur quam diluitur,

Sen. Q. N. 6, 26, 5.—Negatively:

fit quoque enim interdum ut non tam concurrere nubes frontibus adversis possint quam de latere ire,

Lucr. 6, 115.—

The same verb repeated or understood after quam; the compared terms being,

Nouns or pronouns: tam mihi quam illi libertatem hostilis eripuit manus;

tam ille apud nos servit quam ego hic apud te servio,

Plaut. Capt. 2, 2, 61:

tam hic scit me habere (pecuniam) quam egomet (i. e. scio),

id. Aul. 3, 6, 12:

quam tu filium tuum, tam me pater me meus desiderat,

id. Capt. 2, 2, 6:

tam huic loqui licere oportet quam isti,

id. Cas. 2, 6, 58:

tam tibi istuc credo quam mihi,

id. Ep. 1, 2, 25:

haec tibi tam sunt defendenda quam moenia,

Cic. Ac. 2, 44, 137:

tam moveor quam tu, Luculle,

id. ib. 2, 46, 141:

tamque id... tuendum conservandumque nobis est quam illud, etc.,

id. Off. 3, 4, 17: amurcam periti agricolae tam in doliis condunt quam oleum aut vinum ( as well as), Varr. R. R. 1, 61:

tam natura putarem vitam hominis sustentari quam vitis, quam arboris,

Cic. Tusc. 1, 24, 56:

sicut pueris, qui tam parentibus amissis flebunt quam nucibus,

Sen. Ira. 1, 12, 4:

meliorque tam sibi quam aliis faciendus (est),

id. ib. 1, 15, 1:

tam solstitium quam aequinoctium suos dies rettulit (i. e. solstitium tam rettulit dies quam rettulit aequinoctium),

id. Q. N. 3, 16, 3:

quoniam orationis tam ornatus quam perspicuitas aut in singulis verbis est aut in pluribus positus (i. e. ornatus tam positus est quam perspicuitas),

Quint. 8, 3, 15. — This construction passes into mere co - ordination: tam vera quam falsa cernimus, as well... as, almost = both... and, Cic. Ac. 2, 34, 111: repentina res, quia quam causam nullam tam ne fidem quidem habebat ( = ut causam nullam, sic ne fidem quidem; cf.

sic),

Liv. 8, 27, 10; so Sall. J. 31, 16; id. H. 1, 41, 24 Dietsch; cf. Liv. 33, 17, 9; Sen. Q. N. 4, 13, 4. —

Negatively: non tam meapte causa Laetor quam illius,

Ter. Heaut. 4, 3, 8:

nihil est quod tam obtundat elevetque aegritudinem... quam meditatio condicionis humanae,

Cic. Tusc. 3, 16, 34:

quae compararat non tam suae delectationis causa quam ad invitationes adventusque nostrorum hominum,

id. Verr. 2, 2, 34, § 83:

cujus me facti paenituit non tam propter periculum meum quam propter vitia multa quae,

id. Fam. 7, 3, 2:

qua nulla in re tam utor quam in hac civili et publica,

id. Att. 2, 17, 2:

neque eos tam istius hominis perditi subita laetitia quam hominis amplissimi nova gratulatio movebat,

id. Verr. 1, 8, 21:

Iliensibus Rhoeteum addiderunt, non tam ob recentia ulla merita quam originum memoria,

Liv. 38, 39, 10.—

Object-inff.:

qualis est istorum oratio qui omnia non tam esse quam videri volunt,

Cic. Ac. 2, 14, 44:

quid enim tam pugnat, quam non modo miserum, sed omnino quidquam esse qui non sit,

id. Tusc. 1, 7, 13:

virtute ipsa non tam multi praediti esse quam videri volunt,

id. Lael. 26, 98.—

Subject-inff. or dependent clauses:

ego illud argentum tam paratum filio Scio esse, quam me hunc scipionem contui ( = tam scio, argentum paratum esse, quam scio me, etc.),

Plaut. As. 1, 1, 109:

Parmenonis tam scio esse hanc techinam quam me vivere,

Ter. Eun. 4, 4, 51:

tam teneor dono quam si dimittar onustus,

Hor. Ep. 1, 7, 18:

Acrisium Tam violasse deum quam non agnosse nepotem Paenitet,

Ov. M. 4, 613:

tam perdis operam cum illi irasceris, quam cum illum alteri precaris iratum,

Sen. Ira, 2, 30, 2.—Negatively (so most freq.):

nihil est quod tam deceat quam in omni re gerenda servare constantiam,

Cic. Off. 1, 34, 125:

eundum igitur est, nec tam ut belli quam ut fugae socii simus,

id. Att. 9, 2, a, 3:

nec tam quaerendum est, dolor malumne sit, quam firmandus animus ad dolorem ferendum,

id. Tusc. 2, 12, 28:

non tam ut prosim causis elaborare soleo, quam ut ne quid obsim,

id. Or. 2, 72, 295:

cum ego te non tam vitandi laboris mei causa quam quia tua id interesse arbitrarer, hortatus essem,

id. Top. 1, 2:

auxilia convenerant non tam Vejentium gratia concitata, quam quod in spem ventum erat, etc.,

Liv. 2, 44, 7:

Boji defecerunt, nec tam ob veteres in populum Romanum iras, quam quod, etc.,

id. 21, 25, 2. — So with causal clauses, Cic. Div. in Caecil. 7, 24; id. Or. 3, 30, 119; id. Sest. 64, 135; Liv. 8, 19, 3. —

With quam in adverb.-clause:

tam confido quam poti'st,

Plaut. Stich. 3, 2, 1; and in Cicero's epistolary style, tam esse with predicative force (like ita esse, sic esse;

v. sic): atque ego haec tam esse quam audio non puto ( = tam male esse),

Cic. Q. Fr. 1, 2, 3, § 9.—

Tam with a neg. is sometimes followed by sed with an independent clause, instead of a comp. clause:

quidam autem non tam id reprehendunt, si remissius agatur, sed tantum studium tamque multam operam ponendam in eo non arbitrantur,

Cic. Fin. 1, 1, 1 Madv. ad loc.; cf.:

quae (suaviloquentia) quidem non tam est in plerisque... sed est ea laus eloquentiae certe maxima,

id. Brut. 15, 58.—

With esse and predic. noun:

tam ea est quam poti'st nostra erilis concubina,

Plaut. Mil. 2, 5, 47:

equidem tam sum servos quam tu,

id. Capt. 3, 4, 11:

tam ego homo sum quam tu,

id. As. 2, 4, 83:

nam id nobis tam flagitium'st quam illa Non facere,

Ter. Ad. 3, 3, 68:

tam es tu judex quam ego senator,

Cic. Rab. Post. 7, 17:

tam sum amicus rei publicae quam qui maxime,

id. Fam. 5, 2, 6.—With prep. and its case as predicate:

tam hoc quidem tibi in proclivi quam imber quando pluit,

Plaut. Capt. 2, 2, 86:

qui non defendit, nec obsistit, si potest, injuriae, tam est in vitio quam si parentes, etc., deserat,

Cic. Off. 1, 7, 23. —

Negatively: nihil est tam contra naturam quam turpitudo,

Cic. Off. 3, 8, 35. —

With quasi in place of quam:

tam a me pudica est quasi soror mea sit,

Plaut. Curc. 1, 1, 51. —

Quam... tam with compp. = quanto... tanto or quo... eo (ante-class. and poet.): quam magis aerumna urget, tam magis ad malefaciendum viget, Enn. ap. Quint. 9, 3, 15 (Trag. Rel. v. 303 Vahl.):

quam magis adspecto, tam magis est nimbata,

Plaut. Poen. 1, 2, 138:

magis quam id reputo, tam magis uror quae meus filius turbavit,

id. Bacch. 5, 1, 5:

quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,

id. As. 1, 3, 6:

quo quaeque magis sunt aspera semina eorum, Tam magis in somnis eadem saevire necessust,

Lucr. 4, 999:

quae quanto magis inter se perplexa coibant, Tam magis expressa ea quae mare... efficerent,

id. 5, 453:

tam magis illa fremens et tristibus effera flammis, Quam magis effuso crudescunt sanguine pugnae,

Verg. A. 7, 787.—With quanto for quam:

quanto magis aetheris aestus cogebant terram, Tam magis, etc.,

Lucr. 5, 484. —With rel. adv. for quam:

verum ubicumque magis denso sunt agmine nubes, tam magis hinc... fremitus fit,

Lucr. 6, 99. — Ellips. of tam:

quam magis specto. minus placet mihi hominis facies,

Plaut. Trin. 4, 2, 19.—

Quam... tam with superll. = quanto... tanto or quo... eo (mostly anteclass.; cf.

the class.: ut quisque maxime... ita maxime): quam citissime conficies, tam maxime expediet,

Cato, R. R. 64 (65):

oleum quam diutissime in amurca erit, tam deterrimum erit,

id. ib. 64 (65):

quam acerbissima olea oleum facies, tam oleum optumum erit,

id. ib. 65 (66): quam plurimum [p. 1837] erit, tam citissime canus fiet, id. ib. 157 (158) med.:

quam ad probos propinquitate proxume te adjunxeris, tam optumum est,

Plaut. Aul. 2, 2, 59:

quam maxime huic vana haec suspicio erit, tam facillime patris pacem in leges conficiet suas,

Ter. Heaut. 5, 2, 44:

quam vos facillime agitis, quam estis maxume Potentes, dites, fortunati, nobiles: tam maxime vos aequo animo aequa noscere Oportet,

id. Ad. 3, 4, 56:

quam paucissimos reliqueris, tam optimi fiunt in alendo,

Varr. R. R. 2, 9:

quam quisque pessume fecit, tam maxume tutus est,

Sall. J. 31, 14. —

With quam in immediate succession (to be distinguished from the conj. tamquam, as if):

nam, si a mare abstinuissem, tam quam hoc uterer ( = tam illo uterer quam hoc),

Plaut. Mil. 4, 7, 26:

tam quam proserpens bestia (iste) est bilinguis et scelestus ( = tam bilinguis quam, etc.),

id. Fers. 2, 4, 28: esne tu huic amicus? To. Tam quam di omnes qui caelum colunt, id. ib. 4, 4, 32: vide, homo ut hominem noveris. Sy. Tam quam me, id. Trin. 4, 2, 68: nostine? Da. Tam quam te, Ter. Phorm. 1, 2, 15 (for tam diu, with or without quam, quam diu, etc., v. tamdiu).

With a comp. clause understood.

With a comp. clause to be supplied from a preceding sentence:

quae faciliora sunt philosophis... quia tam graviter cadere non possunt (sc. quam alii),

Cic. Off. 1, 21, 73:

cur corporis curandi causa quaesita sit ars, animi autem medicina nec tam desiderata sit..., nec tam culta (i. e. quam corporis medicina),

id. Tusc. 3, 1, 1:

nihil umquam tam eleganter explicabunt (i. e. quam Plato),

id. ib. 1, 23, 55:

non conturbat me expectatio tua, etsi nihil est eis, qui placere volunt, tam adversarium,

id. Ac. 2, 4, 10:

sed ea (plebs) nequaquam tam laeta Quinctium vidit (i. e. quam ejus amici),

Liv. 3, 26, 12: nec minora consequi potuit (Maecenas);

sed non tam concupivit (sc. quam Agrippa),

Vell. 2, 88, 2: nec tibi tam longis opus est ambagibus usquam, nec me tam multam hic operam consumere par est (i. e. quam consumere opus sit, si haec tractare velim), Lucr 6, 1079; so, tam gratia est (colloq.) = non accipio, sed tam gratia est quam esset si acciperem, I thank you just as much; no, thank you:

bene vocas (ad prandium): tam gratia'st,

Plaut. Men. 2, 3, 36: cenabis apud me. Ep. Locata'st opera nunc quidem:

tam gratia'st,

id. Stich. 3, 2, 18: quin tu, quidquid opus'st, audacter imperas? Ps. Tam gratia'st. Bene est tibi;

nolo tibi molestos esse nos,

id. Ps. 2, 4, 23 (in this formula, however, tam is explained by some as a shortened form for tamen; cf. Brix ad Plaut. Men. 386, and v. IV. infra).—

With a general comp. clause understood ( = sic, ita), so ( so much) as I do, as you do, as he did, as I said before, as he is, as you are, etc.

With adjj.: ut vos servem sedulo, quos tam grandi sim mercatus pecunia, have bought you at so high a price, i. e. as I have, Plaut. Capt. 2, 2, 8: qui nummi exciderunt quod terram sic obtuere? quid vos maestos tam tristisque conspicor? (sc. as I do, as you are), id. Bacch. 4, 4, 17:

equidem miror, tam catam, tam doctam te et bene eductam, non scire stulte facere,

id. Most. 1, 3, 29:

ordine cum videas tam certo multa creari,

Lucr. 5, 735:

deus ille fuit qui ista in tam tranquillo et tam clara luce locavit,

id. 5, 12:

quorsum igitur tam multa de voluptate?

Cic. Sen. 12, 44:

ut mihi quidem, qui tam magno animo fuerit innocens damnatus esse videatur,

id. Tusc. 1, 42, 100:

inter ista tam magnifica verba tamque praeclara,

id. Fin. 2, 23, 77:

quis est qui complet aures meas tantus et tam dulcis sonus?

as I hear, id. Rep. 6, 18, 18:

tollite hanc: nullam tam pravae sententiae causam reperietis,

id. Phil. 14, 1, 3: et tamen veremur ut hoc quod a tam multis perferatur natura patiatur? ( as it is, sc. suffered), id. Tusc. 2, 20, 46:

ut tam in praecipitem locum non debeat se sapiens committere,

id. Ac. 2, 21, 68:

tam necessario tempore, tam propinquis hostibus,

at so urgent a time as this, Caes. B. G. 1, 16, 6:

supra triginta quinque milia hostium fuerant, ex quibus tam exigua pars pugnae superfuit,

Liv. 39, 31, 14:

tam constantem defensionem Scipionis universus senatus comprobavit,

Val. Max. 3, 7, 1: ceterum... ne tam praeclara lex... oblitteraretur, id. 2, 8, 1:

qui tam crudelem tyrannum occideret,

id. 3, 1, 2:

ne illo quidem tam misero tamque luctuoso tempore civitas nostra virtutis suae oblita est,

id. 3, 2, 7:

tam contraria est pestis,

Plin. 8, 38, 57, § 136:

tam parvo distat ibi tanta rerum naturae diversitas,

id. 5, 11, 12, § 65; so, tamne (cf. sicine):

tamne indignus videar?

Plaut. Merc. 1, 2, 77.—And with sup.:

nondum erat vestris tam gravissimis tamque multis judiciis concisus,

of so great weight, Cic. Phil. 12, 5, 11.—

With advv.:

alienus quom ejus incommodum tam aegre feras, quid me patrem par facere est?

Plaut. Capt. 1, 2, 37:

quid est negotii quod tu tam subito domo abeas?

id. Am. 1, 3, 4:

unde ego nunc tam subito huic argentum inveniam miser?

Ter. Phorm. 3, 3, 1:

quia (anima cum corpore) tam conjuncta atque leniter apta'st,

Lucr. 5, 559:

jam mallem Cerberum metueres quam ista tam inconsiderata diceres,

Cic. Tusc. 1, 6, 12:

ista tam aperte et per versa et falsa,

id. Ac. 2, 18, 60:

cum ex co quaereretur cur tam diu vellet esse in vita,

id. Sen. 5, 13:

me pudet tam cito de sententia esse dejectum,

id. Tusc. 2, 5, 14:

etsi hoc quidem est in vitio, dissolutionem naturae tam valde perhorrescere,

id. Fin. 5, 11, 31:

an melius fuerit rationem non dari omnino, quam tam munifice et tam largiter,

as I have shown, id. N. D. 3, 27, 69:

nam quod jus civile tam vehementer amplexus es,

id. Or. 1, 55, 274:

quid tu, inquit, tam mane?

id. Rep. 1, 9, 14: cur hunc tam temere ( as mentioned before) quisquam ab officio discessurum judicaret? Caes. B. G. 1, 40:

quod sua victoria tam insolenter gloriarentur,

id. ib. 1, 14:

cum tam procul a finibus Macedoniae absint,

Liv. 39, 27, 6: non digna exempla quae tam breviter ( as I am going to do) nisi majoribus urgerer, referrentur, Val. Max. 2, 7, 5:

qualis esset quem tam diu tamque valde timuissent,

Nep. Eum. 11, 2; and with sup.: tam maturrime comparavisse, Cato ap. Charis. p. 184 P.—With adverb. abl.: tam crepusculo fere ut amant, Plaut. Fragm. ap. Varr. L. L. 7, 77; cf.:

tam vesperi,

Ter. Heaut. 1, 1, 15; v. III. B. 3. infra.—

With verbs:

ut, ni meum gnatum tam amem, tua jam virgis latera lacerentur probe,

Plaut. Bacch. 4, 5, 10:

quid, cedo, te, obsecro, tam abhorret hilaritudo?

id. Cist. 1, 1, 55:

quid tam properas?

id. Pers. 4, 6, 11:

cum te video nostrae familiae Tam ex animo factum velle ( = te tam velle nostrae familiae ex animo factum),

Ter. Ad. 5, 7, 21:

age, quaeso, ne tam obfirma te, Chreme,

id. Heaut. 5, 5, 8:

non pol temere'st quod tu tam times,

id. Phorm. 5, 8 (9), 9: Sy. Eamus, namque hic properat in Cyprum. Sa. Ne tam quidem, implying a corresponding gesture, id. Ad. 2, 4, 14:

quam si explicavisset, non tam haesitaret,

i. e. as he does, Cic. Fin. 2, 6, 18.—Sometimes with an adv. to be supplied:

quid ergo hanc, quaeso, tractas tam ( = tam male, or implying a corresponding gesture),

Plaut. Cas. 4, 4, 31:

Graecos in eo reprehendit quod mare tam secuti sunt ( = tam vulgo. or tam temere),

Cic. Att. 6, 2, 3; cf. id. Q. Fr. 1, 2, 3, § 9; v. I. C. 2. d, supra. — With esse and predic. noun:

numquam ego te tam esse matulam credidi,

Plaut. Pers. 4, 3, 72.—

Preceded and strengthened by a demonstrative adjective (order: 1. demonstr., 2. tam, 3. adjective, 4. noun; or, 1. demonstr., 2. noun, 3. tam, 4. adjective).

After hic:

etiamne haec tam parva civitas, tam procul a manibus tuis remota, praedae tibi et quaestui fuit?

Cic. Verr. 2, 3, 37, § 85:

hunc hominem tam crudelem, tam sceleratum, tam nefarium nolunt judicare,

id. ib. 2, 2, 31, §

77: hunc tamen hominem tam audacem, tam nefarium, tam nocentem,

id. Clu. 14, 42:

haec mea oratio tam longa aut tam alte repetita,

id. Sest. 13, 31:

in hoc tam exiguo vitae curriculo,

id. Arch. 11, 28:

hanc tam taetram, tam horribilem tamque infestam rei publicae pestem,

id. Cat. 1, 5, 11:

in hac tam clara re publica natus,

id. Rep. 1, 19, 31:

hanc rem publicam tam praeclare fundatam,

id. Par. 1, 2, 10:

haec tam crebra Etruriae concilia,

Liv. 5, 5, 8:

in his tam parvis atque tam nullis,

Plin. 11, 2, 1, § 2:

quorsum haec tam putida tendant,

Hor. S. 2, 7, 21:

hac tam prospera pugna nuntiata,

Curt. 3, 11, 16.—

After ille:

ille homo tam locuples, tam honestus,

Cic. Verr. 2, 4, 6, § 11: illud argentum tam praeclarum ac tam nobile, id. ib. 2, 4, 20, §

44: illud tam grave bellum,

Val. Max. 5, 6, ext. 1:

ne illo quidem tam misero tamque luctuoso tempore,

id. 3, 2, 7.—

After iste:

tamenne ista tam absurda defendes?

Cic. N. D. 1, 29, 81:

ista admonitio tua tam accurata,

id. Att. 6, 1, 20:

quae est ista tam infesta ira?

Liv. 7, 30, 15:

iste tam justus hostis, tam misericors victor,

Curt. 4, 10, 34.—

After id ipsum:

id ipsum tam mite ac tam moderatum imperium,

Liv. 1, 48, 9.—

After tot:

jacere necesse sit tot tam nobiles disciplinas,

Cic. Ac. 2, 48, 147:

tot tam valida oppida,

Liv. 5, 54, 5:

tot tam opulenti tyranni regesque,

id. 25, 24, 13:

inter tot tam effrenatarum gentium arma,

id. 21, 9, 3:

tot tam praeclaris imperatoribus uno bello absumptis,

id. 28, 28, 12; 25, 27, 13; 26, 13, 17; cf.:

cum tot ac tam validae eluctandae manus essent,

id. 24, 26, 13; 8, 12, 4.—

After hic talis:

da operam ut hunc talem, tam jucundum, tam excellentem virum videas,

Cic. Fam. 16, 21, 3.

As demonstr. adv. of intensity, correlative with ut, that, and its equivalents (qui, quin); so only with adjj. and advv. (not with verbs).

Without a negation ( = ita, adeo;

rare before the Aug. period): ni erit tam sincerum (tergum), ut quivis dicat ampullarius Optumum esse operi faciundo corium et sincerissimum,

Plaut. Rud. 3, 4, 51:

quae (maturitas) mihi tam jucunda est ut, quo propius ad mortem accedam, quasi terram videre videar,

Cic. Sen. 19, 71. de qua tam variae sunt doctissimorum hominum sententiae, ut magno argumento esse debeat, etc., id. N. D. 1, 1, 1:

ad eum pervenit tam opportuno tempore, ut simul Domitiani exercitus pulvis cerneretur, et primi antecursores Scipionis viderentur,

Caes. B. C. 3, 36:

tam parandus ad dimicandum animus, ut, etc.,

id. B. G. 2, 21:

tamen tam evidens numen rebus adfuit Romanis, ut putem, etc.,

Liv. 5, 51, 4: infimam plebem natura ipsa tam abjecto tamque imo loco collocavit ut nulla ratione erigi aut sublevari possit, Ps.-Cic. Cons. 6, 22:

tam multa sunt, tamque misera quae perferunt ut nemo sit quin mori saepissime cupiat,

id. ib. 16, 59:

quem constat tam certa acie luminum usum esse ut a Lilybaeo portu Carthaginienses egredientes classes intueretur,

Val. Max. 1, 8, ext. 14:

tam alacri animo suos ad id proelium cohortatus est ut diceret: Sic prandete, etc.,

id. 3, 2, ext. 3:

in Theophrasto tam est loquendi nitor ille divinus ( = tam divinus est) ut ex eo nomen quoque traxisse videatur,

Quint. 10, 1, 83:

(Scipio) bellum in Africam transtulit, tam lentus ut opinionem luxuriae segnitiaeque malignis daret,

Sen. Ira, 1, 11, 6; id. Q. N. 1, 15, 5:

3, 21, 1: tam parvulis in faucibus... ut non sit dubium, etc.,

Plin. 10, 29, 43, § 82:

ipsum Macedonem tam graviter palma percussit ut paene concideret,

Plin. Ep. 3, 14, 7.—

With a negation, or in a question implying a negation.

Before ut (very freq. in the class. period; cf. adeo, poet., e.g. Hor. Ep. 1, 1, 39):

numquam tam dices commode ut tergum meum Tuam in fidem committam,

Ter. Hec. 1, 2, 33:

non tam viva tamen, calidus queat ut fieri fons,

Lucr. 6, 887:

quis umquam praedo fuit tam nefarius, quis pirata tam barbarus ut, etc.,

Cic. Rosc. Am. 50, 146:

non sum tam stultus, ut te usura falsi gaudii frui velim,

id. Fam. 6, 12, 1:

nec, cum id faciebamus tam eramus amentes ut explorata nobis esset victoria,

id. ib. 6, 1, 3:

non essem tam inurbanus ac paene inhumanus uti in eo gravarer quod vos cupere sentirem,

id. Or. 2, 90, 365:

non puto tam expeditum negotium futurum ut non habeat aliquid morae,

id. Att. 13, 31, 1:

nec vero eram tam indoctus ignarusque rerum ut frangerer animo propter, etc.,

id. Phil. 2, 15, 37:

quis tam demens ut sua voluntate maereat?

id. Tusc. 3, 29, 71; so id. Off. 3, 20, 82; id. Tusc. 1, 1, 2; id. Phil. 3, 4, 10:

non enim proferremus vino oppressos... tam absurde, ut tum diceremus, etc.,

id. Ac. 2, 17, 53:

non se tam barbarum ut non sciret, etc.,

Caes. B. G. 1, 44, 17:

nulli sunt tam feri et sui juris affectus ut non disciplina perdomentur,

Sen. Ira, 2, 12, 3:

nemo tam divos habuit faventes, crastinum ut posset sibi polliceri,

id. Thyest. 619.—

With a negation (esp. nemo), followed by qui ( = ut is; class. and freq.); nec quisquam sit tam opulentus qui mihi obsistat in via, [p. 1838] Plaut. Curc. 2, 3, 5:

generi lenonio Numquam deus ullus tam benignus fuit, qui fuerit propitius,

id. Pers. 4, 4, 34:

an ille tam esset stultus qui mihi mille nummum crederet?

id. Trin. 4, 2, 42:

nemo inventus est tam amens, qui illud argentum tam praeclarum ac tam nobile eriperet, nemo tam audax qui posceret, nemo tam impudens qui postularet ut venderet,

Cic. Verr. 2, 4, 20, § 44:

nemo Agrigenti neque aetate tam affecta neque viribus tam infirmis fuit, qui non illa nocte surrexerit,

id. ib. 2, 4, 43, §

95: nemo est tam senex qui se annum non putet posse vivere,

id. Sen. 7, 24:

nihil tam absurde dici potest, quod non dicatur ab aliquo philosophorum,

id. Div. 2, 58, 119:

nulla gens tam immanis umquam fuit in qua tam crudelis hostis patriae sit inventus,

id. Sull. 27, 76:

quae est anus tam delira quae timeat ista?

id. Tusc. 1, 21, 48:

ecquem tam amentem esse putas qui illud quo vescatur deum esse credat?

id. N. D. 3, 16, 41:

sed neque tam docti tum erant, ad quorum judicium elaboraret, et sunt, etc.,

id. Fin. 1, 3, 7; so id. Sen. 19, 67; id. Lael. 7, 23; id. Tusc. 1, 6, 11; 1, 15, 33; 2, 17, 41; id. Sest. 14, 32; id. Fin. 2, 20, 63; id. Fam. 9, 2, 2; id. Off. 2, 5, 16:

neque tam remisso animo quisquam fuit qui ea nocte conquierit,

Caes. B. C. 1, 21:

in bello nihil tam leve est quod non magnae interdum rei momentum faciat,

Liv. 25, 18, 3:

ut nemo tam humilis esset cui non aditus ad eum pateret,

Nep. Milt. 8, 4:

ecquid esse tam saevum potest quod superet illum?

Sen. Thyest. 196. —

With a negation, followed by quin ( = ut is non;

class. and freq.): nec sacrum nec tam profanum quidquam est quin ibi ilico adsit,

Plaut. Merc. 2, 3, 27:

nihil mihi tam parvi est quin me id pigeat perdere,

id. Pers. 4, 6, 8:

nec quisquam est tam ingenio duro, neque tam firmo pectore quin sibi faciat bene,

id. As. 5, 2, 94:

numquam tam mane egredior, neque tam vesperi Domum revortor, quin te... conspicer Fodere,

Ter. Heaut. 1, 1, 15:

nil tam difficile'st quin quaerendo investigari possiet,

id. ib. 4, 2, 8:

ut nullus umquam dies tam magna tempestate fuerit, quin... solem homines viderint,

Cic. Verr. 2, 5, 10, § 26:

numquam tam male est Siculis quin aliquid facete et commode dicant,

id. ib. 2, 4, 43, §

95: nemo est tam afflictus quin possit navare aliquid et efficere,

id. Fam. 6, 1, 7:

ut nemo tam ferus fuerit, quin ejus causam lacrimarit,

Nep. Alcib. 6, 4.

Tam, ante-class., sometimes = tamen:

antiqui tam etiam pro tamen usi sunt,

Fest. p. 360: bene cum facimus, tam male cupimus...; quamquam estis nihili, tam ecastor simul vobis consului, Titin. ap. Fest. l. l.; so,

etsi illi aliter nos faciant quam aequom sit, tam pol noxiae nequid magis sit... nostrum officium meminisse decet,

Plaut. Stich. 1, 1, 44 Fleck., Ritschl:

tam si nihil usus esset, jam non dicerem,

id. Merc. 4, 3, 32 Ritschl; v. Prol. Trin. p. 14 ib.; Brix ad Plaut. Men. 2, 3, 36; Curt. in Rhein. Mus. 6, 84; 6, 93; but cf. contra, Corss. Beitr. p. 272 sqq.

In the dialect of Praeneste: tam modo, just now ( = modo): ilico hic ante ostium;

Tam modo, inquit Praenestinus,

Plaut. Trin. 3, 1, 8 Brix ad loc.; cf. Fest. s. v. tammodo, p. 359; Ritschl, opusc. 2, 372.

tunc, adv. demonstr., of time [tum, and demonstr. suffix -ce], then, at that time; but in ante-class. and class. prose tunc is always emphatic, and generally refers to a point of time. In post-Aug. style tunc freq. occurs without emphasis, and is freely used of periods of time. Tunc = deinde occurs first in the class. per. and rarely in prose; but is very freq. after the Aug. per. Tunc in mere co-ordinative use is very rare and not ante-class. (v. I. C.). Tunc coupled with an emphatic or temporal particle is very rare in class. prose, but freq. in the postAug. period. Poets often use tunc instead of tum before vowels for the sake of the metre. In general, tunc is not freq. till after the Aug. period. Cic. has tum about thirty times as often as tunc; Caes. has tunc only five times; Livy, in the first two books, has tunc five times, tum eighty-two times; but Val. Max. has tunc four times as often as tum. Sen. almost always has tunc; tum only in a few passages, mostly in co ordinative use. In Vitr., Suet., Plin., Just., and the jurists, tunc largely predominates; but Nep. has tunc once only, and Tac., who employs both words sparingly, has tum oftener than tunc. The Codd. very freq. vary between the words, and in many passages the reading is still doubtful. Undue weight has been given by some critics to opposition to nunc and connection with cum; cf. Kritz ad Sall. J. 5, 1; Zumpt ad Cic. Verr. 2, 4, 64, § 142; 2, 5, 10, § 27. Both tum and tunc are freq. opposed to nunc, and connected with cum.

Referring an event to a time before mentioned.

To definite past time.

To a period of time, = illis temporibus (only post-Aug.):

tunc melius tenuere fidem cum paupere cultu Stabat in exigua ligneus aede deus,

Tib. 1, 10, 19:

nulli tunc subsessores alienorum matrimoniorum oculi metuebantur,

Val. Max. 2, 1, 5:

sed tunc clarissimus quisque juvenum pro amplificanda patria plurimum periculi sustinebat,

id. 3, 2, 6:

nunc quo ventum est? A servis vix impetrari potest ne eam supellectilem fastidiant qua tunc consul non erubuit,

id. 4, 3, 7:

quo pacto inter amicos viguisse tunc justitiam credimus, cum inter accusatores quoque, etc.,

id. 6, 5, 6:

si vere aestimare Macedonas qui tunc erant volumus, fatebimur, etc.,

Curt. 4, 16, 33:

sed civitati nullae tunc leges erant,

Just. 2, 7, 3; 6, 9, 5.—

Referring to a point of time spoken of: cives Romani [p. 1914] tunc facti sunt Campani, Enn. ap. Censor. 14 (Ann. v. 174 Vahl.): tanto sublatae sunt Augmine tunc lapides, id. ap. Non. p. 211, 8 (Ann. v. 542 ib.): tunc ipsos adoriant, ne quis Spartam referat nuntium, Naev. ap. Prisc. 8, p. 801 P. (Trag. Rel. v. 16 Rib.):

(Sulla) statim ex iis rebus quas tunc vendebat jussit ei praemium tribui, etc.,

Cic. Arch. 10, 25:

neque ego tunc princeps ad salutem esse potuissem si, etc.,

id. Sull. 3, 9:

his tunc cognitis rebus amici regis his... liberaliter responderunt,

Caes. B. C. 3, 104:

tunc duces Nerviorum... colloqui sese velle dicunt,

at this time, id. B. G. 5, 41:

quod se facturos minabantur, aegreque tunc sunt retenti quin oppidum irrumperent,

id. B. C. 2, 13 fin.:

Romanus tunc exercitus in agro Larinati erat,

Liv. 22, 24, 1:

itaque cum in ipsum, et innocentia tutum et magistratu in quo tunc erat, impetus fieri non posset, etc.,

id. 4, 44, 6; cf. id. 2, 2, 2; 4, 8, 6; 10, 37, 10;

44, 44, 3: nec, si rescindere posses (sc. jussa Jovis), Tunc aderas,

Ov. M. 2, 679:

tunc ego nec cithara poteram gaudere sonora, nec, etc.,

Tib. 3, 4, 69:

tunc urbis custodiis praepositus C. Maecenas,

Vell. 2, 88, 2:

forte evenit ut tunc summae dignitatis ibi femina veneno consumere se destinarit,

Val. Max. 2, 6, 8:

qui tunc Libitinam exercebant,

id. 5, 2, 10:

Coriolanus ad Volscos, infestos tunc Romanis, confugit,

id. 5, 4, 1; cf. id. 2, 10, 3; 4, 8, 5; 5, 5, 3; 7, 6, 5 fin.;

8, 1 damn. 1: Carthaginiensium legati ad celebrandum sacrum anniversarium more patrio tunc venerant,

Curt. 4, 2, 10:

et tunc aestas erat, cujus calor, etc.,

id. 3, 5, 1:

perierat imperium, quod tunc in extremo stabat, si Fabius, etc.,

Sen. Troad. 1, 11, 5:

tunc,distractis Orientis viribus, casus Mithridati datus est occupandi Armeniam,

Tac. A. 11, 9; cf. id. ib. 2, 25:

quidam ex eis qui tunc egerant, decesserunt,

Plin. Ep. 4, 24, 3:

ardente tunc in Africa bello,

Suet. Caes. 70; cf. id. Calig. 48; id. Ner. 20; 21:

Asiam tunc tenebat imperio rex Darius,

Gell. 17, 9, 20:

hostes tunc populi Romani fuerant Fidenates,

id. 17, 21, 17; cf. id. 13, 5, 2 and 3; 14, 1, 8; Ael. Spart. Had. 11; 23; 24.—Repeated by anaphora:

tunc victus abiere feri, tunc consita pomus, tunc bibit inriguas fertilis hortus aquas, Aurea tunc pressos, etc.,

Tib. 2, 1, 43:

tunc Parmenio et Philotas, tunc Amyntas consobrinus, tunc noverca fratresque interfecti, tunc Attalus, Eurylochus... occurrebant,

Just. 12, 6, 14; so id. 43, 3, 2; 43, 4, 2.—Attributively:

regem tunc Lacedaemoniorum,

Just. 6, 2, 4.—

Referring to a state no longer in existence:

silvae tunc circa viam erant, plerisque incultis,

Liv. 21, 25, 8:

urbs (Corinthus) erat tunc praeclara ante excidium,

id. 45, 28, 2:

hic (Curio) primo pro Pompei partibus, id est, ut tunc habebatur, pro republica, mox... pro Caesare stetit,

Vell. 2, 48, 3:

certissimum tunc proscriptorum perfugium penetravit,

Val. Max. 7, 3, 9:

docuit in atrio Catulinae domus, quae pars Palatii tunc erat,

Suet. Gram. 17: tunc (i. e. olim) in usu erat, eam hereditatem, etc., Gai Inst. 2, 254 erat autem tunc mos ut cum princeps causam cognosceret... sententiam ex omnium deliberatione proferret, Ael. Spart. Had. 8.—

Expressly opposed to present time: tunc igitur pelles, nunc aurum et purpura exercent hominum vitam, Lucr 5, 1423;

ea lege quae tunc erat Sempronia, nunc est Cornelia,

Cic. Clu. 56, 154:

cum vero causam justam deus ipse dederit, ut tunc Socrati, nunc Catoni, etc.,

id. Tusc. 1, 30, 74, cf. id. Verr. 2, 2, 18, § 45; 2, 3, 67, § 156; id. Arch. 3, 5; id. Pis. 13, 30; id. Rab. Post. 12, 34; id. Phil. 7, 5, 14:

cur privati non damus remiges, sicut tunc dedimus?

Liv. 34, 6, 18:

munitiones et locis opportunioribus tunc fuerunt et validiores impositae (i. e. quam nunc),

id. 36, 17, 4:

parva nunc res videri potest quae tunc patres ac plebem accendit,

id. 4, 25, 13; cf. id. 8, 31, 4; 21, 18, 5:

Macedones milites ea tunc erant fama qua nunc Romani feruntur,

Nep. Eum. 3, 4: nunc solvo poenas;

tunc tibi inferias dedi,

Sen. Phoen. 172:

nunc haberent socios quos tunc hostes habuerant,

Just. 6, 7, 5; cf. id. 8, 2, 9:

hoc tunc Veii fuere, nunc fuisse quis meminit?

Flor. 1, 12, 11.—And tunc and tum in co-ordinated sentences: qui ager nunc multo pluris est quam tunc fuit. Tum enim, etc., nunc, etc.;

tum erat ager incultus, nunc est cultissimus,

Cic. Rosc. Com. 12, 33: vos etiamsi tunc faciendum non fuerit, nunc utique faciendum putatis;

ego contra, etiamsi tum migrandum fuisset, nunc has ruipas relinquendas non censerem,

Liv. 5, 53, 3 (in such connections tum generally refers to a previous tunc, rarely vice versa).—

Opposed to a previous or a later time:

quae ipsum Hannibalem, armis tunc invictum voluptate vicit (i. e. etsi non postea),

Cic. Agr. 2, 35, 95:

raro alias tribuni popularis oratio acceptior plebi quam tunc severissimi consulis fuit,

Liv. 3, 69, 1:

(Syphax) tunc accessio Punici belli fuerat, sicut Gentius Macedonici,

id. 45, 7, 2; 5, 37, 2; 45, 25, 10:

non ab Scipionibus aliisque veteribus Romanorum ducum quidquam ausum fortius quam tunc a Caesare,

Vell. 2, 80, 3:

et tunc Aeanti, ut deo, immolaverunt, et deinceps, etc.,

Val. Max. 1, 5, ext. 2:

praetor hic Alexandri fuerat, tunc transfuga,

Curt. 3, 11, 18; cf. id. 4, 13, 18:

Cilicum nationes saepe et alias commotae, tunc Troxoboro duce, montes asperos castris cepere,

Tac. A. 12, 55; cf. id. ib. 2, 62; id. H. 3, 58:

ob res et tunc in Africa, et olim in Germania gestas,

Suet. Galb. 8; cf. id. Tib. 10; 18; id. Oth. 4:

idem tunc Faesulae quod Carrhae nuper,

Flor. 1, 5, 8.—

In general statements, applied to the actual state of affairs:

mos est regibus quotiens in societatem coeant, pollices inter se vincire, etc. Sed tunc, qui ea vincula admovebat decidisse simulans, genua Mithridatis invadit,

Tac. A. 12, 47:

legebatur ergo ibi tunc in carmine Latino, etc.,

Gell. 2, 22, 2.— Pregn., as matters then stood:

aptissimum tempus fuerat, delinimentum animis Bolani agri divisionem obici: tunc haec ipsa indignitas angebat animos,

Liv. 4, 51, 6.—

Of coincidence in time: tunc = cum hoc fieret, on that occasion:

quodsi tu tunc, Crasse, dixisses, omnem eorum importunitatem evellisset oratio tua,

Cic. de Or. 1, 53, 230; id. Clu. 56, 153; id. Lig. 5, 16; id. Phil. 7, 5, 14:

tunc Lacedaemoniis accusantibus respondendum erat, nunc a vobis ipsis accusati sumus,

Liv. 39, 36, 7:

jam Horatius secundam pugnam petebat. Tunc... clamore adjuvant militem suum,

while he was doing so, id. 1, 25, 9; 45, 23, 17:

sed neque... nubes Tunc habuit, nec... imbres,

Ov. M. 2, 310:

quid mihi tunc animi fuit?

id. ib. 7, 582:

quid mihi tunc animi credis, germane, fuisse?

id. H. 11, 87; 12, 31:

quid tunc homines timuerint, quae senatus trepidatio... neque mihi exprimere vacat, neque, etc.,

Vell. 2, 124, 1:

non Catoni tunc praetura, sed praeturae Cato negatus est,

Val. Max. 7, 5, 6; cf. id. 1, 8, 6; 4, 5, 3; 6, 1, 8; 6, 2, 3; 6, 2, 6; 6, 6, ext. 1;

9, 3, 1: tunc ego dicere debui,

Sen. Ep. 63, 15:

non possum dicere aliud tunc mihi quam deos adfuisse,

Plin. Ep. 1, 5, 5:

tunc domus priscorum ducum arserunt,

Suet. Ner. 38; Just. 18, 3, 14; Gell. 6 (7), 3, 48; 12, 13, 21; 19, 1, 11.—Tunc and tum co-ordinate: sanguine tunc (Phaethontis) credunt... Tum facta'st Libya... arida;

tum, etc.,

Ov. M. 2, 235 sqq.: tunc... sorores Debuerant, etc.;

Tum potui Medea mori bene,

id. H. 12, 3 sqq.—And referring to a supposed action at a definite time:

nobis tunc repente trepidandum in acie instruenda erat,

if we had accepted the battle then, Liv. 44, 38, 11.—

Redundant (post-class.):

id quale fuerit, neque ipse tunc prodidit, neque cuiquam facile succurrat,

Suet. Tit. 10; cf.: in ejusmodi temporibus tunc eae ambulationes aperiuntur, Vitr 5, 9, 9.—

= nunc, in oblique discourse (rare):

quod si consulatus tanta dulcedo sit, jam tunc ita in animum inducant, consulatum captum a tribunicia potestate esse,

Liv. 2, 54, 5:

ut cum multis saeculis murus urbi civium virtus fuerit, tunc cives salvos se fore non existimaverint nisi intra muros laterent,

Just. 14, 5, 7.—

Referring to indefinite time.

Then, at such a time of the year, day, etc.; at such a season:

tunc (i. e. autumno) praecidi arbores oportere secundum terram,

Varr. R. R. 1, 27:

ab eo in fastis dies hordicalia nominantur, quod tunc hordae boves immolantur,

id. ib. 2, 5:

omnes (nubes sol) enim sub se tunc (= medio die),

Sen. Q. N. 1, 8, 7:

tunc enim maximae et integrae adhuc nives (= aestate prima),

id. ib. 4, 2, 21:

et tunc potest ventis concitari mare,

id. ib. 4, 2, 25; cf. id. ib. 4, 5, 2.—

With the force of an indefinite temporal clause:

tunc ignes tenuissimi iter exile designant et caelo producunt, of shooting stars,

Sen. Q. N. 1, 1, 6: nemo observat lunam nisi laborantem. Tunc urbes conclamant, tunc pro se quisque superstitione vana trepidat, id. ib. 7, 1, 2:

adjuvari se tunc (i. e. cum faces vident) periclitantes existimant Pollucis et Castoris numine,

id. ib. 1, 1, 13; cf. id. ib. 1, 8, 3; 2, 55, 2; 5, 3, 1; 6, 12, 2; id. Ep. 42, 4; id. Brev. Vit. 11, 1: si ancilla ex cive Romand conceperit, deinde civis Romana facta sit, et tunc pariat, etc., Gai Inst. 1, 88; 1, 90; Dig. 1, 6, 8; 40, 12, 22, § 3.—

With the force of a conditional clause, in this instance: Tr. Erus peregre venit. Si. Tunc tibi actutum chorda tenditur, Plaut. Most. 3, 2, 55 Lorenz (al. tum):

dominae mentem convertite... Tunc ego crediderim vobis, et sidera et amnes Posse, etc.,

Prop. 1, 1, 23:

itaque tunc dividere optimum erit (= si plura sunt quae nocent),

Quint. 4, 2, 101; so id. 6, 1, 22:

cuperem tecum communicare tam subitam mutationem mei: tunc amicitiae nostrae certiorem fiduciam habere coepissem,

Sen. Ep. 6, 2: nemo est ex inprudentibus qui reliqui sibi debeat. Tunc mala consilia agitant, tunc aut aliis aut ipsis pericula struunt;

tunc cupiditates improbas ordinant, tunc... tunc... denique, etc.,

id. ib. 10, 2;

7, 2: tunc enim (i. e. si cottidie reputes) subit recordatio: Quot dies quam frigidis rebus absumpsi!

Plin. Ep. 1, 9, 3:

propter liberos retentio fit (dotis) si culpa mulieris divortium factum sit, tunc enim sextae retinentur ex dote,

Ulp. Fragm. 6, 10: veluti si a femina manumissa sit: tunc enim e lege Atilia petere debet tutorem, Gai Inst. 1, 195; 1, 76; 1, 40; 3, 181; Fragm. Vat. 52; Dig. 2, 4, 8; 5, 3, 13, § 12; 7, 3, 1; 19, 1, 11, § 15; 11, 1, 20; Just. Inst. 1, 12, § 6; in the jurists, saep.—

Referring to future time.

In gen.: tunc illud vexillum... coloniae Capuae inferetur;

tunc contra hanc Romam illa altera Roma quaeretur,

Cic. Agr. 2, 32, 86:

tunc, ut quaeque causa crit statuetis, nunc libertatem repeti satis est,

Liv. 3, 53, 10:

senatus consultum adjectum est ut... praetor qui tunc esset... apud eorum quem qui manumitteretur... jusjurandum daret, etc.,

id. 41, 9, 11:

nec taedebit avum parvo advigilare nepoti... Tunc operata deo pubes discumbet in herba, etc.,

Tib. 2, 5, 95:

tunc interea tempus exercitus ex hoc loco educendi habebis,

Gell. 3, 7, 7.—

With the force of a conditional clause:

tunc me biremis Tutum... Aura feret geminusque Pollux (i. e. si mugiat malus procellis),

Hor. C. 3, 29, 62:

vectabor umeris tunc ego inimicis eques (i. e. si hoc feceris),

id. Epod. 17, 74:

tunc tua me infortunia laedent (i. e. si dolebis tibi),

id. A. P. 103:

tunc ego jurabo quaevis tibi numina... Tunc ego... Efficiam, etc.,

Ov. H. 15 (16), 319:

tunc piger ad nandum, tunc ego cautus ero,

id. ib. 17 (18), 210.—