-
1 πρός
πρός, dor. u. poet. ποτί u. προτί (nur in wenigen Zusammensetzungen wird ι elidirt, s. oben ποτί), kretische Form durch Buchstabenumstellung war πορτί, Greg. Cor. p. 238; – zu, adverb., ohne Casus, noch dazu, oben drein, außerdem; am häufigsten πρὸς δέ, Hom. oft, wie ϑλάσσε δέ οἱ κοτύλην, πρὸς δ' ἄμφω ῥῆξε τένοντε, Il. 5, 307; ἅπερ τελεῖται, πρὸς δ' ἃ βούλομαι λέγω, Aesch. Prom. 931; Her. 1, 71. 2, 119. 3, 135. 5, 20 u. sonst (auch in attischer Prosa nicht selten); πρὸς γάρ, 3, 91; καὶ πρὸς πιέζει χρημάτων ἀχηνία, Aesch. Ch. 299; ὄλωλα καὶ πρός γ' ἐξελαύνομαι χϑονός, Eur. Med. 704, vgl. Or. 621 Hel. 962; καὶ πρὸς οὐκ αἰτοῠμαι οὐδέν, Ar. Equ. 576; κἄγωγε πρός, Ran. 416, vgl. Plut. 1001; καὶ πρός, Her. 6, 125 u. oft bei den Attikern; πρὸς δὲ καί, Thuc. 3, 58, Xen. Hell. 6, 7, 3 Cyr. 6, 4, 8, πρὸς δ' ἔτι, Her. 3, 74; Xen. An. 3, 2, 2; πρὸς δὲ καί, Plat. Prot. 321 d; καὶ πρός γε, Rep. I, 328 a. Soph. 234 a; καὶ ἐλεεινόν γε πρός, Gorg. 469 b; vgl, noch Pors. Eur. Phoen. 629, Reisig comm. crit. Soph. O. C. 809 p. 308. Vgl. auch προςέτι.
Als Präposition mit dem gen., dat. u. accus.
I. Mit dem gen., von her, den Gegenstand bezeichnend, von dessen Seite her Etwas kommt, oder von dem Etwas ausgeht; – 1) örtlich, die Richtung oder Bewegung von einem Orte her bezeichnend, ἀλώμενος ἵκετ' ἐμὸν δῶ, ἠὲ πρὸς ἠοίων ἢ ἑσπερίων ἀνϑρώπων, Od. 8, 29; auch bei Verbis der Ruhe, so daß aber bei der Ortsbestimmung immer an ein Ausgehen von derselben zu denken ist, wie Thuc. 3, 21 sagt τὸ τεῖχος εἶχε δύο τοὺς περιβόλους πρός τε Πλαταιέων καὶ εἴ τις ἔξωϑεν ἀπ' Ἀϑηνῶν ἐπίοι, von Platää her; 4, 31 verbindet er ἔκ τε τοῠ πελάγους καὶ πρὸς τοῠ λιμένος. So schon Hom., πρὸς μὲν ἁλὸς Κᾶρες, πρὸς Θύμβρης δ' ἔλαχον Λύκιοι, Il. 10, 428; νῆσοι πρὸς Ἤλιδος, in der Nähe von Elis, wenn man von Elis kommt, Od. 21, 347; am häufigsten bei Bestimmungen der Himmelsgegenden, von Norden, von Westen her, wo uns geläufiger ist »gegen Norden« zu sagen, αἱ μὲν (ϑύραι) πρὸς Βορέαο καταιβαταὶ ἀνϑρώποισιν, αἱ δ' αὖ πρὸς Νότου εἰσὶ ϑεώτεραι, Od. 13, 110. 111, πρὸς δύνοντος ἡλίου, Aesch. Suppl. 252; πρὸς νότου ἀνέμου, Her. 3, 101. 102; πρὸς μεσαμβρίης Ἀραβίη ἐστί, ib. 107; sogar χωρίον πρὸς τοῠ Τμώλου τετραμμένον, 1, 84; τὰ πρὸς νότου, Plat. Critia. 112 c; τὰ ὑποζύγια ἔχοντες πρὸς τοῠ ποταμοῠ, auf der Seite des Flusses, Xen. An. 2, 2, 4, vgl. 4, 3, 26. So sagt auch Soph. ἐμπολᾶτε τὸν πρὸς Σάρδεων ἤλεκτρον, Ant. 1024, der von Sardes herkommt. Da aber auch die Griechen so πρός c. accus. brauchten, die Richtung wohin bezeichnend, so verbindet Her. τὸν μὲν πρὸς βορέω ἑστεῶτα, τὸν δὲ πρὸς νότον, 2, 121, vgl. 4, 17. 122. In Stellen, wie Il. 15, 669, φόως γένετ' ἀμφοτέρωϑεν, ἠμὲν πρὸς νηῶν, u. 22, 198, αὐτὸς δὲ ποτὶ πτόλιος πέτετ' αἰετός, übersetzt man hinwärts, aber in der ersten Stelle wird schon durch ἀμφοτέρωϑεν die Auffassung »von den Schiffen her« angedeutet. Einfach durch an kann es öfters übersetzt werden, εἰσὶ οὗτοι οἱ χῶροι πρὸς ϑαλάσσης, Her. 2, 154, vgl. 5, 15. 8, 120; Πελλήνη πρὸς Σικυῶνος, 1, 145; auch φυλακαὶ κατέστασαν πρὸς Αἰϑιόπων Ἀραβίων, 2, 30, sie standen von der Seite. der Araber her, d. h. vor, gegenüber, also eigtl. von feindlicher Seite her. – Daher 2) von Personen, – a) auf Jemandes Seite stehen, d. h. von seiner Partei sein, für Einen sein, πρὸς τῶν κρατούντων δ' ἐσμέν, οἱ δ' ἡσσωμένων, Aesch. Spt. 498; ἐπειδὴ Ζεὺς πρὸς ἡμῶν ἐστιν, für uns ist, Eur. Rhes. 320. auch πρὸς τῶν ἐχόντων, Φοῖβε, τὸν νόμον τίϑης, d. i. zu Gunsten der Reichen, Alc. 58; πρός τινος λέγειν, Ar. Vesp. 647; Κροῖσος ἐλπίσας πρὸς ἑωυτοῠ τὸν χρησμὸν εἶναι, daß das Orakel für ihn sei, Her. 1, 75; τὸ ἐν στενῷ ναυμαχέειν πρὸς ἡμέων ἐστί, 8, 60, 2, ist zu unserm Vortheil; dah. γενέσϑαι πρός τινος, Einem beitreten, 7, 22, ἀπ οστάντες ἀπ' ἐκείνου καὶ γενόμενοι πρὸς σέο, 1, 124; ὅ ἐστι πρὸς τῶν ἠδικηκότων μᾶλλον, Thuc. 3, 38; Καλλίας μοι δοκεῖ μάλα πρὸς Πρωταγόρου εἶναι, Plat. Prot. 336 d; daher πρὸς λόγου εἶναι, zum Zwecke dienlich sein, Gorg. 459 c; πρὸς ἐμοῦ δικαίως τὴν ψῆφον ἔϑεσϑε, zu meinen Gunsten, Dem. 39, 40; κἂν μέν τι ᾖ πρὸς τῶν ἐχϑρῶν κατὰ τῆς πόλεως ἐν τοῖς ὅρκοις, 17, 18, Folgde, vgl. οὐ κατ' αὐτοῠ, πρὸς αὐτοῠ δὲ νομίσας εἶναι τὰ συμβαίνοντα, Pol. 3, 104, 2; – τὰ πρὸς σφῷν, so viel wie das Eurige, Soph. O. R. 668. – b) von Einem ausgehend, zunächst von Einem erlangen, erhalten, vernehmen; ἔχειν τιμὴν πρὸς Διός, Od. 11, 302, Ehre von Seiten des Zeus erlangen, haben, die Zeus gewährt; ὡς ἄν μοι τιμὴν μεγάλην καὶ κῠδος ἄρηαι πρὸς πάντων Δαναῶν, Il. 16, 84, vgl. 22, 514; wie ἄρνυσϑαί τι πρός τινος, 1, 160; εἰ γὰρ τύχοιεν ὧν φρονοῠσι πρὸς ϑεῶν, wenn sie von den Göttern erlangen, die Götter ihnen gewähren, Aesch. Spt. 532; ähnlich ὅπη μέλλει τις οἴσεσϑαι δάκρυ πρὸς τῶν, κλυόντων, Prom. 642; τὰς ἡδονὰς πρὸς σοῠ λαβοῠσα ἐκτησάμην, Soph. El. 1295, vgl. Tr. 330; ἵνα κακόν τι πρὸς ϑεῶν ἢ πρὸς ἀνϑρώπων λάβοι, Her. 2, 139, vgl. 152; ἀκούειν τι πρός τινος, von Einem, aus seinem Munde hören, Il. 6, 525, Her. 7, 153; μανϑάνειν πρός τινος, Soph. Phil. 959 O. C. 13, ὅπως πρὸς σοῠ τι κερδἀναιμι, Tr. 190. – c) dann bei solchen Verbis, die einen leidenden Zustand, eine Einwirkung eines Andern andeuten, bes. bei πάσχω, οἷα πρὸς ϑεῶν πάσχω ϑεός, Aesch. Prom. 92; Ch. 413 Eum. 100, Soph. Phil. 1343; Her. 1, 73. 3, 65. 74; κακῶς κλύουσα πρὸς σέϑεν, Soph. El. 514, durch deine Veranlassung in schlimmem Rufe stehen; oft ϑανεῖν πρός τινος, Aesch. Eum. 597, Soph. O. R. 592 u. öfter, Eur. Or. 1632; πρὸς ἀλλήλοιν ϑανεῖν, Einer durch den Andern umkommen, Valck. Phoen. 1275. Auffallend braucht Soph. sogar zwei Präpositionen, πρὸς τῶν ϑανόντων μηδενὸς ϑανεῖν ὕπο, Trach. 1150. so auch ὤλετο πρὸς χειρὸς ἕϑεν, Aezeh. Suppl. 64, Soph. Ant. 51; ποίας ὄλλυμαι πρὸς αἰτίας, aus welchem Grunde, durch welche Schuld, Eur. Andr. 1126; vgl. Soph. O. R. 1236, – πρὸς ὧν ἐκπίπτει κράτους, Aesch. Prom. 950. 998; Soph. Ant. 675 u. A. – Dader auch geradezu bei Passivis statt ὑπό, bei Tragg., πρὸς τοῦ τύραννα σκῆπτρα συληϑήσεται; αὐτὸς πρὸς αὑτοῠ κενοφρόνων βουλευμάτων, Aesch. Prom. 762, von wem wird der Raub ausgehen? πρὸς ἄτης ϑηραϑεῖσαι, 1074; πρὸς ἀνδρὸς δ' ἀνὴρ ὑπὸ δορὶ καίνεται, Spt. 329; πρὸς φίλου ἔφϑισο, 954, u. oft; τῶν ἐμῶν τητώμενος πρὸς τοῠ κακίστου, Soph. Phil. 384; γελώμενος πρὸς σοῠ, 1012; πρὸς ὑμῶν λειφϑήσομαι, 1060, πρὸς τοῠ διδαχϑείς, O. R. 359: so διδάσκεσϑαι πρός τινος Il. 11, 831, von Einem belehrt werden, wie μανϑάνω, u. sonst; woran sich auch reiht αὐτὴ πρὸς αὑτῆς τέϑνηκε, Tr. 1122; αὐτὸς πρὸς αὑτοῠ, sc. αἱμάσσεται, Ant. 1162. Aber πρὸς ἀνδρὸς ἢ τέκνων φοβουμένη, Soph. Tr. 149, ist = in Ansehung; – πρὸς ἀνδρὸς ἠδικημένη, Eur. Med. 26; nicht selten λέγεσϑαι πρός τινος, von Einem erwähnt werden, Her. 3, 115; οὐ λέγεται πρὸς οὐδαμῶν, 4, 47; τετιμῆσϑαι, ἀτιμάζεσϑαι, περιϋβρίζεσϑαι πρός τινος, geehrt oder beschimpft werden von Einem, 2, 75. 5, 20. 1, 61. 2, 152; auch λόγου οὐδενὸς γιγνόμεϑα πρὸς Περσέων, 1, 221; τὸ ποιεύμενον πρὸς Λακεδαιμονίων, das von den Lacedämoniern Gethane, 7, 209; u. daher auch ἐλείπετο ἀϑάνατον μνήμην πρὸς Ἑλλησποντίων, 4, 144, wo wir übersetzen »ein Andenken bei den Hellespontiern hinterlassen«, eigentlich das von den Hell. ausgehende Andenken. – Auch bei subst. u. adj. findet sich diese Vrbdg, ἔρημος πρὸς φίλων, verlassen von Seiten der Freunde, Soph. Ant. 910; βαρείαις πρὸς ϑεῶν δυςπραξίαις, 746, die von Seiten der Götter verhängt sind; δόλος πρὸς κασιγνήτου, Eur. Phoen. 365; ἔπαινος πρὸς ἀνϑρώπων τε καὶ ϑεῶν, Lob von Seiten der Menschen und Götter, Plat. Legg. II, 663 a; γνώμη ἐπίφϑ ονος πρὸς τῶν πλεύνων, die von der Mehrzahl ungünstig betrachtet, gehaßt wird, Her. 7, 139. Vgl. noch τίς πρὸς ἀνδρὸς μὴ βλέποντος ἄρκεσις, Soph. O. C. 73; οὐδ' οἶδα τέρψιν οὐδ' ἐπ ίψογον φάτιν ἄλλου πρὸς ἀνδρός, Aesch. Ag. 598. – d) dah. auf Jemandes Veranlassung, Geheiß, Befehl, nach Jemandes Auftrag, πρὸς Διός, προς ϑεῶν, von Zeus' wegen, nach der Götter Willen; Il. 1, 239 οἵ τε ϑέμιστας πρὸς Διὸς εἰρύαται, u. πρὸς Τρώων, auf der Troer Geheiß. 6, 57, πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις, auf einer Fremden Geheiß, 6, 456; οὔκουν τάδ' ἔσται πρὸς ϑεῶν, Aesch. Spt. 199; Suppl. 992; – πρὸς Διός εἰσι ξεῖνοί τε πτωχοί τε, die Fremden stehen unter Zeus' Schutz, Od. 6, 207. 14, 57. – Hiermit kann man zusammenstellen ὅτι δικαιότατον καὶ πρὸς ϑεῶν καὶ πρὸς ἀνϑρώπων, was das Gerechteste bei ihnen ist, von Seiten der Götter als das Gerechteste angesehen wird, Xen. An. 1, 6, 6; ὃς πρὸς ϑεῶν ἀσεβής, 2, 5, 20; vgl. δρᾶν οὐδὲν ἄδικον οὔτε πρὸς ϑεῶν οὔτε πρὸς ἀνϑρώπων, nach dem Urtheile der Götter und Menschen, Thuc. 1, 71. – e) im eigentlichen Sinne, von Einem herstammend, πρὸς πατρός, πρὸς μητρός, von des Vaters, der Mutter Seite, πάππος ὁ πρὸς πατρὸς ἢ μητρός, Plat. Legg. IX, 856 d; Ἀϑηναῖον ὄντα καὶ τὰ πρὸς πατρὸς καὶ τὰ πρὸς μητρός, Dem. 57, 17, u. öfter bei den Rednern; dah. οἱ πρὸς αἵματος, die Blutsverwandten, Soph. El. 1297. – Vgl. noch, wo es mehr umschreibend ist, δύο μὲν τὰ πρὸς ἡμῶν ἀνϑρώπεια, δύο δ' αὖ τὰ πρὸς ϑεῶν ϑεῖα, Plat. Soph. 266 a. – 3) Bei Beschwörungen, bei, μάρτυροι πρὸς ϑεῶν, πρὸς ἀνϑρώπων, Zeugen bei den Göttern, den Menschen, Il. 1, 339; ἐπιορκεῖν πρὸς δαίμονος, bei einer Gottheit falsch schwören, 19, 188; bes. wird es bei betheuernden Bitten u. Beschwörungen zu dem Gegenstande gesetzt, bei welchem man Einen beschwört, bei, um willen, wobei die Götter, od. was sonst beschworen wird, als die, von deren Seite der Eid bewacht wird, anzusehen sind, πρός τ' ἀλόχου καὶ πατρός, Od. 11, 67. 13, 324; μὴ πρὸς ἀραίου Διὸς ἔλϑῃς, μὴ πρὸς ξενίας ἀνοίξῃς, Soph. Phil. 1167 O. C. 517; u. häufig πρὸς ϑεῶν, Ar. u. sonst; πρὸς τῆς δεξιᾶς, τῶν κρεῶν, Thesm. 936 Pax 374; der gen. ist zu ergänzen bei Soph. Phil. 469, πρός τ' εἴ τί σοι κατ' οἶκόν ἐστι προςφιλές, vgl. O. C. 250, u. wird häufig von der Präposition durch σέ und andere Wörter getrennt, πρὸς νύν σε πατρός τε μητρὸς ἱκέτης ἱκνοῠμαι, Phil. 466; πρὸς νῦν σε κρηνῶν, O. C. 1335; u. mit Auslassung des Verbums, μὴ πρός σε γούνων, μὴ πρός σε ϑεῶν, um der Götter willen nicht, vgl. Valck. Eur. Phoen. 1659, Pors. Eur. Med. 325, Jacobs A. P. p. 359. – 4) Uebtr. wird es auch zur Bezeichnung des Angemessenen, Gebührenden, Geziemenden gebraucht, τὸ γὰρ δολῶσαι πρὸς γυναικὸς ἦν σαφῶς, Aesch. Ag. 1619, es war etwas von der Frau Ausgehendes, was von dem Charakter der Frau herrührt, ihr angemessen ist, von Frauenart, vgl. πρὸς δυςσεβείας ἦν ἐμοὶ τόδ' ἐν φρεσίν, Ch. 693; οὐ πρὸς σοφοῠ ἰατροῠ ϑρηνεῖν, Soph. Ai. 579, vgl. 312, es ist nicht des weisen Arztes Art, der weise Arzt muß nicht; σοφοῠ πρὸς ἀνδρός, Ar. Thesm. 177 Ran. 541; πρὸς ἀνδρὸς οὐδὲν ὑγιές ἐστιν εἰργασμένου, Plut. 355; u. in Prosa, οὐ πρὸς τοῠ ἅπαντος ἀνδρός, ἀλλὰ πρὸς ψυχῆς τε ἀγαϑῆς καὶ ῥώμης ἀνδρηΐης, nicht nach der Art, nicht Sache eines jeden Mannes, sondern eines wackern Gemüthes und männlicher Kraft, Her. 7, 153; οὔτε Περσικὰ ἦν τὰ ποιεύμενα, οὔτε πρὸς τῶν ἐξ Ἀσίης οὐδαμῶν, noch in der Art irgend welcher Asiaten, 5, 12; πρὸς σοῠ ἐστι, es kommt dir zu, gebührt dir, ziemt dir, vgl. Valck. Schol. Eur. Phoen. 1686; πρὸς δίκης, dem Rechte gemäß, = δικαίως, Soph. O. R. 1014 El. 1203; οὐκ ἦν πρὸς τοῠ Κύρου τρόπου, es lag nicht in seinem Charakter, Xen. An. 1, 2, 11; ἄτοπα λέγεις καὶ οὐδαμῶς πρὸς σοῦ, Mem. 2, 3, 15; – πρὸς ὀνείδους, ἀτιμίας, αἰσχύνης u. dgl. ποιεῖσϑαι, λαβεῖν τι, Etwas als Schimpf annehmen, ansehen, Plut. Cic. 13 Flamin. 7 u. sonst, s. Lob. Phryn. 10; S. Emp. adv. math. 7, 12 vrbdt διὰ τὸ ἀνωφελὲς καὶ πρὸς κακοῠ τοῖς φιλοσοφοῠσιν ὑπάρχειν.
II. Mit dem dat. bezeichnet es den Gegenstand, an dessen Seite, bei dem Etwas ist, oder zu dem Etwas hinzukommt; – 1) örtlich, bei, an, neben; mit Verbis der Ruhe, oder mit dem Nebenbegriff der Bewegung nach einem Orte hin, aber immer mit dem Gedanken einer darauf folgenden Ruhe an dem Orte verbunden; βάλλειν ποτὶ γαίῃ, ποτὶ πέτρῃ, gegen die Erde, an den Felsen werfen, so daß es daran liegen od. hangen bleibt, Il. 1, 245. 22, 64 Od. 5, 415. 7, 279. 11, 423; χεῖρας ποτὶ γούνασι μητρὸς βάλλειν, die Arme gegen die Kniee der Mutter flehend ausstrecken, 6, 310, vgl. 3, 298. 5, 401; λαβεῖν προτὶ οἷ, an sich raffen, an sich nehmen, Il. 20, 418; ἑλεῖν προτὶ οἷ, an sich ziehen, 21, 507 Od. 24, 347; πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχεσϑαι, sich fest an einander halten, an einander hangen, 5, 329. 433; πασσάλευε πρὸς πέτραις, Aesch. Prom. 56, vgl. 4. 15; πρὸς ἡλίου ναίουσι πηγαῖς, 810; πρὸς βωμῷ σφαγείς, Eum. 295; πρὸς πύλαις πεπτωκέναι, Spt. 444; auch φόβος γὰρ ἤδη πρὸς πύλαις κομπάζεται, 482; νεὼς καμούσης ποντίῳ πρὸς κύματι, gegen die Wogen, 192; πρὸς πέδῳ κεῖται, Soph. O. R. 181; ὡς ὁ Λάϊος κατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς, O. R. 730, πρὸς σοὶ κατασταϑέντες, O. C. 1270; πρὸς οὔρεσι, Her. 3, 111; τὸ πρὸς ποσί, Soph. O. R. 130; γήρως ἐσχάτοις πρὸς τέρμασιν, Eur. Andr. 1082; πρὸς αὐτῷ γ' εἰμὶ τῷ δεινῷ λέγειν, Soph. O. R. 1169; – πρὸς τοῖς ὤμοις εἶναι, an den Schultern sein, daran passen, Xen. Cyr. 1, 6, 31. – Daher auch vor, πρὸς τοῖς ϑεσμοϑέταις ἔλεγε, Dem. 20, 98; πρὸς διαιτητῇ φεύγειν, 22, 18, vor dem Schiedsrichter verklagt sein; ὅσα ἐν τῷ δήμῳ γέγονεν ἢ πρὸς τοῖς κριταῖς ἐν τῷ ϑεάτρῳ, 21, 18. – Dah. 2) von Beschäftigungen, bei denen man verweilt, πρός τινι γίγνεσϑαι, sich angelegentlich mit Etwas beschäftigen, eifrig dabei sein, πρὸς τῷ ϑείῳ γιγνόμενοι, Plat. Phaedr. 249 d; τῷ πρὸς τοῖς οὖσι τὴν διάνοιαν ἔχοντι, Rep. VI, 500 b; vgl. πρὸς τούτοις προςέχῃς, Ar. Nubb. 1008; γίγνεσϑαι πρὸς τοῖς πράγμασι, Dem. 8, 11; πρὸς τῷ σκοπεῖν, 18, 176; Folgde, wie Pol. πρὸς τῷ ναυμαχεῖν ὄντες, 1, 50, 1. 5, 79, 1; S. Emp. adv. log. 2, 192 sagt vom Feuer πρὸς μὲν κηρῷ τήκει, πρὸς δὲ πηλῷ πήσσει, πρὸς δὲ ξύλῳ καίει. – 3) Selten von der Zeit, πρὸς ἑσπέρᾳ, am Abend, Ar. Vesp. 1123. – 4) wie πρὸς τοῖς πεζοῖς γενέσϑαι, Xen. Cyr. 1, 4, 23, »zu den Fußsoldaten gekommen sein« bedeutet, so wird oft durch πρός ein Hinzukommen zu etwas Vorhandenem ausgedrückt, außer, πρὸς τοῖςδε μέντοι πῠρ ἐγώ σφιν ὤπασα, Aesch. Prom. 252, außerdem noch gab ich ihnen das Feuer; ἄασάν μ' ἕταροί τε κακοὶ πρὸς τοῖσί τε ὕπνος, und außer ihnen noch, Cd. 10, 68; vgl. Aesch. πρὸς τοῖς παροῠσι δ' ἄλλα προςλαβεῖν ϑέλεις, Prom. 321; τί πρὸς τούτοισιν ἄλλο; Pers. 233; μῶν πάρεστε πρὸς κακοῖσι πέμποντες κακόν, Soph. Phil. 1250; πρὸς ἐκείνοισιν τί φής, O. R. 1233; oft πρὸς τούτοις, außerdem, überdies, Her. 1, 32. 3, 65. 9, 110; auch πρὸς τούτῳ, 1, 41; ἡγοῠνται τὸν τοιοῠτον πρὸς τοῖς ἄλλοις καὶ πανοῠργον εἶναι, Plat. Prot. 317 b; ψυχὴ ἂν εἴη πρὸς τῷ ἀϑάνατος εἶναι καὶ ἀνώλεϑρος, Phaed. 106 c; πρὸς τοῖς αὑτοῠ καὶ τὰ τῶν ἄλλων προςαναλίσκειν, Dem. 40, 58. – So auch bei Zahlen, τρίτος γε γένναν πρὸς δέκ' ἄλλαισιν γοναῖς, Aesch. Prom. 776; ἡ πρώτη πρὸς τοῖς εἴκοσιν, die einundzwanzigste, Ath. VI, 261 a; ἔτη τρία πρὸς τοῖς τριάκοντα, dreiunddreißig, D. Sic. 1, 58.
III. Mit dem accus. bezeichnet es den Gegenstand, nach dessen Seite hin, auf den zu Etwas gerichtet ist, nach, auf – zu, hin, gen; – 1) örtlich; Hom. u. Folgde; auch von den Himmelsgegenden, πρὸς Ἡῶ τ' Ἠέλιόν τε, πρὸς ζόφον, Il. 12, 239 Od. 9, 26. 13, 240; u. so in Prosa gew. πρὸς ἠῶ, μεσημβρίαν, ἑσπέραν, ἄρκτον, gegen Morgen, Mittag, Abend, Mitternacht; doch auch πρὸς ἠῶ τε καὶ ἡλίου ἀνατολάς, πρὸς ἠῶ τε καὶ ἥλιον ἀνίσχοντα, Her. 1, 201. 4, 40; vgl. Aesch. ἡλίου πρὸς ἀνατολὰς στρέψασα σαυτήν, Prom. 709; Ag. 1153; πρὸς βορῆν τε καὶ νότον, Her. 2, 140 (vgl. auch I, 1); κλαίειν πρὸς οὐρανόν, die Stimme gen Himmel erheben, zum Himmel schreien, Il. 8, 364; ἀκτὴ τῆς Σικελίης πρὸς Τυρσηνίην τετραμμένη, dahin gerichtet, d. i. gegenüber, Her. 6, 22. – Bes. bei Verbis der Bewegung, sowohl die bloße Richtung, als das zu erreichende Ziel ausdrückend; ποῖ ποτ' ἤγαγές με; πρὸς ποίαν στέγην; Aesch. Ag. 1057; πλεῖς ὡς πρὸς οἶκον, nach Hause hin, Soph. Phil. 58, u. so τοῠ πρὸς Ἴλιον στόλου, 247; u. ähnlich ἀφικόμενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν, Thuc. 5, 65, bis an das Gebiet von Tegea hin; διασωϑῆναι βουλόμεϑα πρὸς τὴν Ἑλλάδα, Xen. An. 5, 4, 5, nach Hellas hin, worin freilich schon die Erreichung des Ziels mit ausgedrückt ist; vgl. πρὸς ἤπειρον σεσῶσϑαι τήνδε, Aesch. Pers. 723; πρὶν ἂν πρὸς Καύκασον μόλῃς, ehe du dahin gekommen sein wirst, Prom. 721; ἔςτ' ἂν ἐξίκῃ πρὸς Γοργόνεια πεδία, 795; πρὸς οἶκον οὐκέϑ' ἵκετο, Soph. O. R. 115, wie ἐλπίς τις αὐτὸν πρὸς δόμους ἥξειν πάλιν, Aesch. Ag. 665; auch übtr., πρὸς τέλος γόων ἀφίκοντο, Soph. O. C. 1617; πεσεῖν πρὸς οὖδας, Eur. Hec. 405. In Prosa überall, auch διεκρίϑησαν πρός τε Ἀϑηναίους καὶ Λακεδαιμονίους οἱ Ἕλληνες, Thuc. 1, 18, sie traten ihnen bei. – Bes. im feindlichen Sinne, wider, gegen, πρὸς Τρῶας μάχεσϑαι, gegen die Troer kämpfen, Il. 17, 471; πρὸς κρείσσονας ἀντιφερίζειν, Hes. O. 212; πρὸς κόλπον, πρὸς στῆϑος βάλλειν, gegen die Brust werfen, treffen, Hom. oft, ἐλαύνειν πρός τι, Il. 4, 108. 6, 467. 15, 250; auch φέρεσϑαι πρός τι, darauf losfahren, dagegen anstürmen, πρὸς κέντρα κῶλον ἐκτενεῖς, μὴ λάκτιζε, Aesch. Prom. 323 Ag. 1607; ξὺν δὲ γενοῠ πρὸς ἐχϑρούς, Ch. 453; auch τὰ παϑήματα κεῖνα πρὸς αὐτὸν ἐπέβη, das Leiden brach auf ihn ein, Soph. Phil. 193, wie ἦ σε λανϑάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχϑρῶν κακά, Ant. 10; πρὸς δαίμονα, gegen die Gottheit, gegen den Willen des Gottes, dem Gotte zum Trotz, Il. 17, 98. 104; μάχη Μήδων πρὸς Ἀϑηναίους, Thuc. 1, 18, u. sonst in Prosa, wie ἰέναι πρὸς τοὺς πολεμίους, Xen. An. 2, 6, 10, διαφέρεσϑαι, στασιάζειν πρός τινα, 5, 9, 29. 7, 6, 15; ἡ πρὸς αὐτὸν ἐπιβουλή, 1, 1, 8; διαγωνίζεσϑαι πρὸς τοὺς πολεμίους, Cyr. 1, 6, 26; ταῠτα πάντα πρὸς τὸν Πίττακον εἴρηται, ist gegen den Pittakus gesprochen, Plat. Prot. 345 c; κινδύνους ὅσους ἐκινδύνευσα πρός τε χειμῶνας καὶ πρὸς πολεμίους, Dem. 50, 21. – Daher in den Aufschriften gerichtlicher Anklagereden, in Privatklagen, wie das lat. adversus, Wolf Dem. Lpt. p. CLII; anders κατά, w. m. s. – Selten auch bei Verbis der Ruhe, wo immer an die vorhergegangene Bewegung zu denken ist, σκόλοπες γὰρ ἐν αὐτῇ ὀξέες ἑστᾶσιν, ποτὶ δ' αὐτοὺς τεῖχος Ἀχαιῶν, Il. 12, 64, gegen sie ist die Mauer errichtet, ἔοικα ϑρηνεῖν ζῶσα πρὸς τύμβον μάτην, Aezeh. Ch. 913, vgl. 891; vgl. τὰ πολλὰ πατρὸς πρὸς τάφον κτερίσματα, die auf das Grab gebracht werden, Soph. El. 919; πρὸς δεξιὰν αὐτοῠ στάς, nachdem er auf die rechte Seite getreten, Eur. Or. 474; vgl. πρὸς ἑσπέρους τόπους ἕστηκε, Aesch. Prom. 348; ἑστῶσα πρὸς τὸν ἥλιον, Ar. Eccl. 64; Vesp. 804, so auch in Prosa, πρὸς τὰ ἱερὰ παρεῖναι, Xen. Cyr. 3, 3, 84 u. öfter. – 2) Eine Richtung liegt auch in λέγειν πρός τινα, zu Einem sprechen, nicht in feindlichem Sinne, gegen; so bei εἰπεῖν, ἐννέπειν, φάσϑαι, μυϑήσασϑαι; sehr geläufig bei Hom.; ἀγορεύειν πρὸς ἀλλήλους, zu einander sprechen; auch ὀμόσαι πρός τινα, Einem schwören, einem Anwesenden einen Schwur leisten, Od. 14, 331. 19, 288. So Tragg. u. in Prosa : πρὸς εἰδότας λέγω, Aesch. Ag. 1375; πρὸς φρονοῠντας ἐννέπεις, Suppl. 201; τί λέγεις πρὸς ἄνδρ' ὑπόπταν; Soph. Phil. 136; τί δῆτα λέξομεν πρὸς τόνδ' ἔπος; O. R. 1419; auch bei ἀπαγγέλλειν, Aesch. Ch. 265, wie ἀγγέλλειν πρός τινα, Xen. An. 1, 7, 13 u. sonst; ἐπιδείκνυσϑαι πρὸς ἅπαντας, Plat. Phaedr. 232 a. – Auch von andern freundlichen Beziehungen; σπονδὰς ποιεῖσϑαι πρός τινα, Thuc. 4, 15; φιλοτιμεῖσϑαι, Plat. Phaedr. 234 a; πρὸς ὑμᾶς εὐσεβὴς πέλω, gegen euch, Aesch. Suppl. 335; σοὶ δ' ὁμιλία πρὸς τόνδε πιστή, Soph. Phil. 71; πρός τινα ἔχειν τὴν γνώμην, Xen. An. 2, 5, 29, φρονεῖν τὰ πρὸς σέ, 7, 7, 30; τὰ Κύρου οὕτως ἔχει πρὸς ἡμᾶς, ὥςπερ τὰ ἡμέτερα πρὸς ἐκεῖνον, 1, 3, 9, das Verhältniß des Kyros zu uns ist dasselbe wie; dah. οὐδὲν ἐμοὶ πρὸς ἐκείνους, ich stehe in keinem Verhältniß zu ihnen, ich habe mit ihnen Nichts zu schaffen, Isocr. 4, 12. – Dieselbe Verbindung liegt auch dem γράφεσϑαι πρὸς τοὺς ϑεσμοϑέτας, Dem. 21, 47, zu Grunde, » vor oder bei den Thesmotheten anklagen, belangen«; πρὸς διαιτητὴν ἐξῆν αὐτῷ λαχεῖν, 22, 28; τὰς δίκας εἶναι περὶ τούτων πρὸς τοὺς ἄρχοντας, 43, 71, im Gesetz, es war der officielle Ausdruck für diesen Fall; ähnlich ist auch μαρτυρῆσαι πρὸς τοὺς δικαστάς, Plut. Arist. 25. – Daher πρὸς ἡμᾶς αὐτοὺς διαλογισώμεϑα, wir wollen bei uns selbst überlegen, Plat. Soph. 231 c, wie Aesch. τά τ' ἄλλα πρὸς πόλιν τε καὶ ϑεοὺς βου λευσόμεσϑα, Ag. 818, wo es freilich auch allgemeiner genommen werden kann: was sich auf die Stadt bezieht. – 3) Von der Zeit, gegen, ποτὶ ἕσπερα, gegen Abend, Od. 17, 191; πρὸς ὄρϑρον, Ar. Lys. 1089; πρὸς ἕω, Eccl. 312; πρὸς ἑσπέραν, Plat. Polit. 328 a; πρὸς ἡμέραν, gegen Tagesanbruch, Xen. An. 4, 5, 21; Plat. Conv. 223 c. – Auch dei Zahlen, gegen, ungefähr, πρὸς ἑβδομήκοντα, Pol. 16, 7, 5; bes. Sp., vgl. Lob. Phryn. p. 410. – 4) Uebertr. von der Richtung oder Beziehung, die ein Gegenstand auf den andern hat, in Beziehung, in Hinsicht, in Rücksicht auf Etwas; – a) sehen auf Etwas, πρὸς πρᾶγμ' ὁρώσας, Aesch. Suppl. 706; πρὸς ἔπος κλύειν, auf das Wort hören, Ch. 408; φιλεῖ γὰρ πρὸς τὰ χρηστὰ πᾶς ὁρᾶν, Soph. El. 960; πρός σ' ἀποσκοποῠσα, O. R. 746, vgl. O. C. 280; μὴ ϑαυμάζω πρὸς τὸ λιπαρές, in Rücksicht auf, d. i. über Etwas sich wundern, 1121; auch εἰ φοβεῖ πρὸς τοῠτο, Tr. 1201; ἀϑυμεῖν πρός τι, Xen. An. 7, 1, 9; eben so ὁ πρὸς Λακεδαιμονίους φόβος, die auf die Lacedämonier bezügliche Furcht, Dem. 16, 10; οὐδὲν γὰρ ἡγοῠμαι τούτων εἶναι πρὸς ἐμέ, 18, 60; οὐδὲν αὐτῷ πρὸς τὴν πόλιν ἐστίν, 21, 44, wie πρὸς τὸν δῆμον το ύτων οὐδέν ἐστι, Nichts von dem hat auf das Volk Bezug, geht das Volk an, Pol. 6, 13, 7; οὐ νομίζω τοῠτο εἶναι πρὸς ἐμέ, 24, 10, 11; vgl. Isocr. 4, 12; u. so in dem sprichwörtlichen οὐδὲν πρὸς Διόνυσον. – Daher b) sehr gewöhnlich πρὸς ταῠτα, in Beziehung darauf, was das anbetrifft, πρὸς ταῠτα νῠν ϑαρσῶν καϑήσϑω, Aesch. Prom. 917; πρὸς ταῦτα μίμνε, Suppl. 515; oft Soph. u. in Prosa, wie Her. 5, 9; πρὸς τὰ πυνϑάνομαι κατεργάσασϑαι Τηλίνην ἔργον τοσοῦτον, was das anbetrifft, daß ich höre, daß Telines so etwas Großes gethan hat, 7, 153, was auch übersetzt werden kann »dem zu Folge, was ich vernehme«; πρὸς ταῠτα βουλεύεσϑαι, ἀποκρίνασϑαι, hierauf, hierüber berathschlagen, antworten, Xen. An. 1, 3, 19. 5, 7, 8, u. so bes. häufig in Umschreibungen, εὐσεβεῖν τὰ πρὸς ϑεούς, in Beziehung auf die Götter, in Rücksicht auf das Verhältniß gegen die Götter, in seinen Pflichten gegen die Götter fromm sein, Soph. Phil. 1427; κακοὺς ὄντας πρὸς αἰχμήν, O. C. 1291; τὰ πρὸς τοὺς ϑεοὺς εὐσεβῶς, Dem. 3, 26; τὰ πρὸς πόλιν πῶς ἔχεις, Eur. Or. 427; τὰ πρὸς τὸν πόλεμον, Alles, was sich auf den Krieg bezieht, Xen. An. 4, 3, 10; u. so gradezu für Adverbia, z. B. πρὸς βίαν = βιαίως, mit Gewalt, wider Willen, Aesch. Eum. 5 u. oft bei Folgdn, πρὸς βίαν τινός, invito aliquo, πρὸς ἀνάγκην, mit Zwang, nothgedrungen, Aesch. Pers. 561 u. A.; πρὸς ἀλκήν, Aesch. Suppl. 812; πρὸς καιρόν, zur rechten Zeit, Soph. Phil. 1263 Ai. 38; πρὸς ἡδονήν, mit Vergnügen, gern; πρὸς ἰσχύος κράτος, Phil. 594; πρὸς ὀργήν, El. 361; πρὸς φύσιν, Tr. 307; πρὸς χάριν, Ant. 30 (vgl. auch 6); πρὸς ἰϑύ, grade darauf los, Il. 14, 403; πρὸς τὸ καρτερόν = καρτερῶς, πρὸς τὸ βίαιον = βιαίως, Jac. Ach. Tat. p. 695; πρὸς τὰ μέγιστα, auf's Aeußerste, im höchsten Grade, Her. 8, 20, πρὸς πάντα, in Allem, Xen. Cyr. 3, 3, 20; πρὸς ἐμὴν χεῖρα, mir zur Hand, d. i. in Bereitschaft, um sogleich Gebrauch davon zu machen, Herm. Soph. Phil. 148. – 5) Diese Beziehung oder dies Verhältniß wird besonders in Vergleichungen hervorgehoben, wo πρός bedeutet im Vergleich mit, gegen etwas Anderes gehalten, λῆρός ἐστι τἄλλα πρὸς Κινησίαν, ist Posse, dummes Zeug, im Vergleich mit Kinesias, Ar. Lys. 860, wie Xen. An. 7, 7, 41; κοῖός τις δοκέοι ἀνὴρ εἶναι πρὸς τὸν πατέρα, Her. 3, 34, gegen den Vater gehalten, mit ihm verglichen; ἄπιστον τὸ πλῆϑος λέγεται ἀπολέσϑαι ὡς πρὸς τὸ μέγεϑος τῆς πόλεως, im Vergleich mit der Größe der Stadt, Thuc. 3, 113; ὁ ἔλεγχος οὐδενὸς ἄξιός ἐστι πρὸς τὴν ἀλήϑειαν, Plat. Gorg. 471 e; οὕτως ὀλιγωροῠσι τοῠ δοκεῖν ἐπιεικεῖς εἶναι καὶ παντελῶς τἄλλα πάρεργα πρὸς τὸ λαμβάνειν νομίζουσι, sie halten Alles im Vergleich mit dem Gewinn für Nebendinge, Dem. 51, 17; vgl. μηδενὸς ἄλλου φροντίζοντες πρὸς τὸ μὴ δοῠναι, 54, 42, Folgde, ἐν χρόνοις παμμήκεσι πρὸς τὴν ἡμετέραν ζωήν, Arist. Meteorl. 1. 14; συμβάλλειν πρός τι, womit vergleichen; οὐδὲν ὡς πρὸς Τίμωνα, Luc. Tim. 42. Vgl. noch ἔργα λόγου μέζω πρὸς πᾶσαν χώρην, im Vergleich mit jedem Lande, gegen jedes Land gehalten, Her. 2, 35; u. so auch Ἀϑηναῖοι πρὸς τοὺς ἄλλους συμμάχους παρεχόμενοι νῆας ὀγδώκοντα καὶ ἑκατόν, 8, 44, wie 3, 94, mit allen andern Bundesgenossen verglichen, worin zugleich liegt »vor allen andern«; vgl. noch Dem. Lpt. 31; auch sonst bei comparat., οἱ φαυλότεροι τῶν ἀνϑρώπων πρὸς τοὺς ξυνετωτέρους ἄμεινον οἰκοῠσι τὰς πόλεις, Thuc. 3, 37; πρὸς γὰρ ἀνϑρώπους ἡμᾶς πένητας καὶ ἀδυνάτους ἔχων ἀναλίσκειν τῶν ἀλλοτρίων πολὺ περίεστιν, Dem. 44, 28; u. so bei κρίνω, πρὸς τὰ παρ' ήμῖν κάλλη κρίνεσϑαι οὐδ' ὁπωςτιοῠν ἄξια, mit den Schönheiten bei euch zu vergleichen, darnach zu beurtheilen, Plat. Phaed. 110 a; πρὸς το τελευταῖον ἐκβὰν ἕκαστον τῶν προυπαρξάντων ὡς τὰ πολλὰ κρίνεται, Dem. 1, 1. – Woran sich die Bedeutung gemäß, nach reiht, τόλμησόν ποτε πρὸς τὰς παρούσας πημονὰς ὀρϑῶς φρονεῖν, Aesch. Prom. 1002, d. i. wie es das gegenwärtige Leiden erfordert, πρὸς ὧν τὴν ὄψιν τὸν γάμον τοῠτον ἔσπευσα, dem Gesicht zufolge, Her. 1. 38, wie πρὸς ταύτην τὴν φήμην, 3, 153, πρὸς τοῦτο τὸ κήρυγμα, zufolge dieses Heroldrufes, 3, 52; πρὸς τὴν παροῠσαν ἀῤῥωστίαν, der gegenwärtigen Schwäche entsprechend, wie diese es mit sich brachte, Thuc. 7, 47. ἐβουλεύοντο πρὸς τὴν παροῠσαν συμφοράν, u. πρὸς τὸ παρόν, den gegenwärtigen Umständen entsprechend, nach den gegenwärtigen Umständen; vgl. noch πρὸς τὰς τύχας γὰρ τὰς φρένας κεκτήμεϑα, Eur. Hipp. 708; πρὸς τὴν ἀξίαν, nach Gebühr, Xen. Cyr. 8, 4, 29; ὁρῶ γὰρ ἅπαντας πρὸς τὴν παροῠσαν δύναμιν καὶ τῶν δικαίων ἀξιούμενοι, Dem. 15, 28; εἴ τι δεῖ τεκμαίρεσϑαι πρὸς τὸν ἄλλον αὐτοῠ τρόπον καὶ τὴν ἀναίδειαν, 27, 22; πρὸς τὰ ἔργα τάττειν τὰς τιμάς, nach den Thaten, nach dem Verdienst die Ehren ertheilen; πρὸς τὰ πάτρια ἔϑη ζῆν, S. Emp. pyrrh. 1, 17. – Auch ἔπαινον ϑαυμάσιον ἔχοντες πρὸς ὠφέλειαν, in Folge des Nutzens, d. i. wegen des Nutzens, Plat. Conv. 177 b; πρὸς ταῠτα, darum, Apol. 30 b (vgl. 7). – 6) in Begleitung von, zu, πρὸς αὐλόν, zur Flöte, unter Flötenbegleitung, Eur. Alc. 347, Archil. frg. 26; πρὸς αὐλὸν ὀρχεῖσϑαι, Xen. An. 5, 9, 5; u. Sp.; auch πρὸς τὴν σελήνην, beim Mondlicht. – 7) Wie Hes. vrbdt αἰδώς τοι πρὸς ἀνολβίην, ϑάρσος δὲ πρὸς ὄλβον., O. 317. so wird oft durch πρός τι der Zweck angedeutet, um dessen willen man Etwas thut, die Anwendung, die man von Etwas macht, zu, ὅπως γένοισϑε πρὸς χρέος τόδε, Aesch. Spt. 20; πρὸς τί μενοῠμεν πράσσειν; Soph. Phil. 825; ὡς πρὸς τί χρείας; O. R. 1174; u. oft πρὸς τί; weswegen? wozu? z. B. πρὸς τί τοῠτο τοὔπος ἱστορεῖς; 1144; πρὸς οὐδέν, zu Nichts, Ai. 1018; u. wo die ursprüngliche Bedeutung der Richtung noch mehr hervortritt, πρὸς ἄριστον καταλύειν, Xen. An. 1, 10, 19, πόροι πρὸς τὸ πολεμεῖν, 2, 5, 20, πρὸς ταῠτα, deswegen, dazu, daher, Her. 5, 9. 88. 7, 163 u. sonst, wie in attischer Prosa. Eben so auch πρὸς ἡδονήν, zum Vergnügen, zur Luft, Aesch. Prom. 492 Ag. 278; οὐ πρὸς ἡδονὴν λέγω τάδε, Soph. El. 909; u. oft in Prosa, wie ἅπαντα πρὸς ἡδονὴν ζητεῖν, Dem. 1, 15; λέγειν πρὸς τὸ βέλτιστον, zum Besten reden, Plat. Alc. I, 105 d; πρὸς χάριν δημηγορεῖν, Dem. 3, 3, wie πρὸς χάριν ὁμιλεῖν τινι, Isocr. 2, 4. Mehr umschreibend οὐ τὰ πρὸς διαλύσεις πράττειν, ἀλλὰ πρὸς τὸν πόλεμον, Pol. 5, 29, 4, u. ä. öfter. – 8) τεύχεα ἀμείβειν πρός τινα, Il. 6, 235, ist eigtl. = die Rüstung an Einen vertauschen, so daß sie von Einem auf den Andern übergeht; aber es wird auch verbunden ἡδονὰς πρὸς ἡδονάς, λύπας πρὸς λύπας καταλλάττεσϑαι καὶ μείζω πρὸς ἐλάττω ὥςπερ νομίσματα, Plat. Phaed. 69 a, für das gewöhnliche τί τινος, Luft gegen Luft eintauschen; πρὸς ἅλας ἠγορασμένος, Men. b. Zenob. 2, 12.
Zuweilen folgt auf πρός ein enklitisches Pronomen, πρός με, vgl. Ar. Plut. 1055 u. Buttm. Ausf. gr. Gramm. II p. 413.
Seinem Casus nachgestellt scheint πρός nie zu sein.
In der Zusammensetzung bedeutet es: 1) Bewegung oder Richtung auf Etwas zu, an, zu, gegen, hinwärts, προςέρχομαι, προςάγω u. ä. – 2) ein Hinzukommen, Häufung, Vermehrung, dazu, obendrein, überdies, προςαδικέω, προςαιτέω. – 3) ein Daran-, Daneben-, Dabeisein, an, bei, neben, sich damit beschäftigen, πρόςειμι u. ä. – 4) angemessen, προςϑύμιος.
-
2 πρός
πρός, noch dazu, oben drein, außerdem; Als Präposition mit dem gen., dat. u. accus; Ⅰ. Mit dem gen., von her, den Gegenstand bezeichnend, von dessen Seite her etwas kommt, oder von dem etwas ausgeht; (1) örtlich, die Richtung oder Bewegung von einem Orte her bezeichnend; auch bei Verbis der Ruhe, so daß aber bei der Ortsbestimmung immer an ein Ausgehen von derselben zu denken ist; νῆσοι πρὸς Ἤλιδος, in der Nähe von Elis, wenn man von Elis kommt; am häufigsten bei Bestimmungen der Himmelsgegenden, von Norden, von Westen her, wo uns geläufiger ist 'gegen Norden' zu sagen; τὰ ὑποζύγια ἔχοντες πρὸς τοῠ ποταμοῠ, auf der Seite des Flusses; ἐμπολᾶτε τὸν πρὸς Σάρδεων ἤλεκτρον, der von Sardes herkommt; πρός c. accus., die Richtung wohin; φυλακαὶ κατέστασαν πρὸς Αἰϑιόπων Ἀραβίων, sie standen von der Seite der Araber her, d. h. vor, gegenüber, also eigtl. von feindlicher Seite her. Daher (2) von Personen, (a) auf jemandes Seite stehen, d. h. von seiner Partei sein, für einen sein; πρὸς τῶν ἐχόντων, Φοῖβε, τὸν νόμον τίϑης, = zu Gunsten der Reichen; Κροῖσος ἐλπίσας πρὸς ἑωυτοῠ τὸν χρησμὸν εἶναι, daß das Orakel für ihn sei; τὸ ἐν στενῷ ναυμαχέειν πρὸς ἡμέων ἐστί, ist zu unserm Vorteil; dah. γενέσϑαι πρός τινος, einem beitreten; daher πρὸς λόγου εἶναι, zum Zwecke dienlich sein; πρὸς ἐμοῦ δικαίως τὴν ψῆφον ἔϑεσϑε, zu meinen Gunsten; τὰ πρὸς σφῷν, so viel wie das Eurige; (b) von einem ausgehend, zunächst von einem erlangen, erhalten, vernehmen; ἔχειν τιμὴν πρὸς Διός, Ehre von Seiten des Zeus erlangen, haben, die Zeus gewährt; εἰ γὰρ τύχοιεν ὧν φρονοῠσι πρὸς ϑεῶν, wenn sie von den Göttern erlangen, die Götter ihnen gewähren; ἀκούειν τι πρός τινος, von einem, aus seinem Munde hören; (c) dann bei solchen Verbis, die einen leidenden Zustand, eine Einwirkung eines anderen andeuten, bes. bei πάσχω, οἷα πρὸς ϑεῶν πάσχω ϑεός; κακῶς κλύουσα πρὸς σέϑεν, durch deine Veranlassung in schlimmem Rufe stehen; πρὸς ἀλλήλοιν ϑανεῖν, einer durch den anderen umkommen; ποίας ὄλλυμαι πρὸς αἰτίας, aus welchem Grunde, durch welche Schuld; αὐτὸς πρὸς αὑτοῠ κενοφρόνων βουλευμάτων, von wem wird der Raub ausgehen?; διδάσκεσϑαι πρός τινος, von einem belehrt werden; πρὸς ἀνδρὸς ἢ τέκνων φοβουμένη, = in Ansehung; λέγεσϑαι πρός τινος, von einem erwähnt werden; τετιμῆσϑαι, ἀτιμάζεσϑαι, περιϋβρίζεσϑαι πρός τινος, geehrt oder beschimpft werden von einem; τὸ ποιεύμενον πρὸς Λακεδαιμονίων, das von den Lacedämoniern Getane; ἐλείπετο ἀϑάνατον μνήμην πρὸς Ἑλλησποντίων, wo wir übersetzen 'ein Andenken bei den Hellespontiern hinterlassen', eigentlich das von den Hell. ausgehende Andenken; ἔρημος πρὸς φίλων, verlassen von Seiten der Freunde; βαρείαις πρὸς ϑεῶν δυςπραξίαις, die von Seiten der Götter verhängt sind; ἔπαινος πρὸς ἀνϑρώπων τε καὶ ϑεῶν, Lob von Seiten der Menschen und Götter; γνώμη ἐπίφϑ ονος πρὸς τῶν πλεύνων, die von der Mehrzahl ungünstig betrachtet, gehaßt wird; (d) dah. auf jemandes Veranlassung, Geheiß, Befehl, nach jemandes Auftrag; πρὸς Διός, προς ϑεῶν, von Zeus' wegen, nach der Götter Willen; πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις, auf einer Fremden Geheiß; πρὸς Διός εἰσι ξεῖνοί τε πτωχοί τε, die Fremden stehen unter Zeus' Schutz; ὅτι δικαιότατον καὶ πρὸς ϑεῶν καὶ πρὸς ἀνϑρώπων, was das Gerechteste bei ihnen ist, von Seiten der Götter als das Gerechteste angesehen wird; δρᾶν οὐδὲν ἄδικον οὔτε πρὸς ϑεῶν οὔτε πρὸς ἀνϑρώπων, nach dem Urteile der Götter und Menschen; (e) im eigentlichen Sinne: von einem herstammend; πρὸς πατρός, πρὸς μητρός, von des Vaters, der Mutter Seite; οἱ πρὸς αἵματος, die Blutsverwandten; (3) Bei Beschwörungen: bei; μάρτυροι πρὸς ϑεῶν, πρὸς ἀνϑρώπων, Zeugen bei den Göttern, den Menschen; ἐπιορκεῖν πρὸς δαίμονος, bei einer Gottheit falsch schwören; bes. wird es bei beteuernden Bitten u. Beschwörungen zu dem Gegenstande gesetzt, bei welchem man einen beschwört: bei, um willen, wobei die Götter, od. was sonst beschworen wird, als die, von deren Seite der Eid bewacht wird, anzusehen sind; μὴ πρός σε γούνων, μὴ πρός σε ϑεῶν, um der Götter willen nicht; (4) Übtr. wird es auch zur Bezeichnung des Angemessenen, Gebührenden, Geziemenden gebraucht; τὸ γὰρ δολῶσαι πρὸς γυναικὸς ἦν σαφῶς, es war etwas von der Frau Ausgehendes, was von dem Charakter der Frau herrührt, ihr angemessen ist, von Frauenart; οὐ πρὸς σοφοῠ ἰατροῠ ϑρηνεῖν, es ist nicht des weisen Arztes Art, der weise Arzt muß nicht; οὐ πρὸς τοῠ ἅπαντος ἀνδρός, ἀλλὰ πρὸς ψυχῆς τε ἀγαϑῆς καὶ ῥώμης ἀνδρηΐης, nicht nach der Art, nicht Sache eines jeden Mannes, sondern eines wackern Gemütes und männlicher Kraft; οὔτε Περσικὰ ἦν τὰ ποιεύμενα, οὔτε πρὸς τῶν ἐξ Ἀσίης οὐδαμῶν, noch in der Art irgend welcher Asiaten; πρὸς σοῠ ἐστι, es kommt dir zu, gebührt dir, ziemt dir; πρὸς δίκης, dem Rechte gemäß; οὐκ ἦν πρὸς τοῠ Κύρου τρόπου, es lag nicht in seinem Charakter; ποιεῖσϑαι, λαβεῖν τι, etwas als Schimpf annehmen, ansehen; Ⅱ. Mit dem dat. bezeichnet es den Gegenstand, an dessen Seite, bei dem etwas ist, oder zu dem etwas hinzukommt; (1) örtlich: bei, an, neben; mit Verbis der Ruhe, oder mit dem Nebenbegriff der Bewegung nach einem Orte hin, aber immer mit dem Gedanken einer darauf folgenden Ruhe an dem Orte verbunden; βάλλειν ποτὶ γαίῃ, ποτὶ πέτρῃ, gegen die Erde, an den Felsen werfen, so daß es daran liegen od. hängen bleibt; χεῖρας ποτὶ γούνασι μητρὸς βάλλειν, die Arme gegen die Kniee der Mutter flehend ausstrecken; λαβεῖν προτὶ οἷ, an sich raffen, an sich nehmen; ἑλεῖν προτὶ οἷ, an sich ziehen; πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχεσϑαι, sich fest an einander halten, an einander hängen; νεὼς καμούσης ποντίῳ πρὸς κύματι, gegen die Wogen; πρὸς τοῖς ὤμοις εἶναι, an den Schultern sein, daran passen; πρὸς διαιτητῇ φεύγειν, vor dem Schiedsrichter verklagt sein. Dah. (2) von Beschäftigungen, bei denen man verweilt, πρός τινι γίγνεσϑαι, sich angelegentlich mit etwas beschäftigen, eifrig dabei sein; (3) Selten von der Zeit, πρὸς ἑσπέρᾳ, am Abend; (4) wie πρὸς τοῖς πεζοῖς γενέσϑαι, 'zu den Fußsoldaten gekommen sein' bedeutet, so wird oft durch πρός ein Hinzukommen zu etwas Vorhandenem ausgedrückt, außer; πρὸς τοῖςδε μέντοι πῠρ ἐγώ σφιν ὤπασα, außerdem noch gab ich ihnen das Feuer; πρὸς τούτοις, außerdem, überdies; auch bei Zahlen; ἡ πρώτη πρὸς τοῖς εἴκοσιν, die einundzwanzigste; ἔτη τρία πρὸς τοῖς τριάκοντα, dreiunddreißig; Ⅲ. Mit dem accus. bezeichnet es den Gegenstand, nach dessen Seite hin, auf den zu etwas gerichtet ist: nach, auf zu, hin, gen; (1) örtlich; auch von den Himmelsgegenden; πρὸς ἠῶ, μεσημβρίαν, ἑσπέραν, ἄρκτον, gegen Morgen, Mittag, Abend, Mitternacht; κλαίειν πρὸς οὐρανόν, die Stimme gen Himmel erheben, zum Himmel schreien. Bes. bei Verbis der Bewegung, sowohl die bloße Richtung, als das zu erreichende Ziel ausdrückend; πλεῖς ὡς πρὸς οἶκον, nach Hause hin; ἀφικόμενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν, bis an das Gebiet von Tegea hin; διασωϑῆναι βουλόμεϑα πρὸς τὴν Ἑλλάδα, nach Hellas hin, worin freilich schon die Erreichung des Ziels mit ausgedrückt ist; πρὶν ἂν πρὸς Καύκασον μόλῃς, ehe du dahin gekommen sein wirst. Bes. im feindlichen Sinne: wider, gegen; πρὸς Τρῶας μάχεσϑαι, gegen die Troer kämpfen; πρὸς κόλπον, πρὸς στῆϑος βάλλειν, gegen die Brust werfen, treffen; auch φέρεσϑαι πρός τι, darauf losfahren, dagegen anstürmen; τὰ παϑήματα κεῖνα πρὸς αὐτὸν ἐπέβη, das Leiden brach auf ihn ein; πρὸς δαίμονα, gegen die Gottheit, gegen den Willen des Gottes, dem Gotte zum Trotz; ταῠτα πάντα πρὸς τὸν Πίττακον εἴρηται, ist gegen den Pittakus gesprochen. Daher in den Aufschriften gerichtlicher Anklagereden, in Privatklagen, wie das lat. adversus. Selten auch bei Verbis der Ruhe, wo immer an die vorhergegangene Bewegung zu denken ist; τὰ πολλὰ πατρὸς πρὸς τάφον κτερίσματα, die auf das Grab gebracht werden; πρὸς δεξιὰν αὐτοῠ στάς, nachdem er auf die rechte Seite getreten; (2) eine Richtung liegt auch in λέγειν πρός τινα, zu einem sprechen, nicht in feindlichem Sinne, gegen; ἀγορεύειν πρὸς ἀλλήλους, zu einander sprechen; auch ὀμόσαι πρός τινα, einem schwören, einem Anwesenden einen Schwur leisten. Auch von anderen freundlichen Beziehungen; πρὸς ὑμᾶς εὐσεβὴς πέλω, gegen euch; τὰ Κύρου οὕτως ἔχει πρὸς ἡμᾶς, ὥςπερ τὰ ἡμέτερα πρὸς ἐκεῖνον, das Verhältnis des Kyros zu uns ist dasselbe wie; dah. οὐδὲν ἐμοὶ πρὸς ἐκείνους, ich stehe in keinem Verhältnis zu ihnen, ich habe mit ihnen nichts zu schaffen; γράφεσϑαι πρὸς τοὺς ϑεσμοϑέτας, vor oder bei den Thesmotheten anklagen, belangen; τὰς δίκας εἶναι περὶ τούτων πρὸς τοὺς ἄρχοντας, im Gesetz, es war der offizielle Ausdruck für diesen Fall; πρὸς ἡμᾶς αὐτοὺς διαλογισώμεϑα, wir wollen bei uns selbst überlegen; (3) Von der Zeit: gegen; ποτὶ ἕσπερα, gegen Abend; πρὸς ἡμέραν, gegen Tagesanbruch. Auch bei Zahlen: gegen, ungefähr; (4) Übertr. von der Richtung oder Beziehung, die ein Gegenstand auf den anderen hat: in Beziehung, in Hinsicht, in Rücksicht auf etwas; (a) sehen auf etwas; πρὸς ἔπος κλύειν, auf das Wort hören; μὴ ϑαυμάζω πρὸς τὸ λιπαρές, in Rücksicht auf, = über etwas sich wundern; ὁ πρὸς Λακεδαιμονίους φόβος, die auf die Lacedämonier bezügliche Furcht; πρὸς τὸν δῆμον το ύτων οὐδέν ἐστι, nichts von dem hat auf das Volk Bezug, geht das Volk an. Daher (b) sehr gewöhnlich πρὸς ταῠτα, in Beziehung darauf, was das anbetrifft; πρὸς τὰ πυνϑάνομαι κατεργάσασϑαι Τηλίνην ἔργον τοσοῦτον, was das anbetrifft, daß ich höre, daß Telines so etwas Großes getan hat, was auch übersetzt werden kann 'dem zu Folge, was ich vernehme'; πρὸς ταῠτα βουλεύεσϑαι, ἀποκρίνασϑαι, hierauf, hierüber beratschlagen, antworten; εὐσεβεῖν τὰ πρὸς ϑεούς, in Beziehung auf die Götter, in Rücksicht auf das Verhältnis gegen die Götter, in seinen Pflichten gegen die Götter fromm sein; τὰ πρὸς τὸν πόλεμον, alles, was sich auf den Krieg bezieht; πρὸς βίαν = βιαίως, mit Gewalt, wider Willen; πρὸς βίαν τινός, invito aliquo, πρὸς ἀνάγκην, mit Zwang, notgedrungen; πρὸς καιρόν, zur rechten Zeit; πρὸς ἡδονήν, mit Vergnügen, gern; πρὸς ἰϑύ, grade darauf los; πρὸς τὰ μέγιστα, auf's Äußerste, im höchsten Grade; πρὸς πάντα, in allem; πρὸς ἐμὴν χεῖρα, mir zur Hand, = in Bereitschaft, um sogleich Gebrauch davon zu machen; (5) Diese Beziehung oder dies Verhältnis wird besonders in Vergleichungen hervorgehoben, wo πρός bedeutet: im Vergleich mit, gegen etwas anderes gehalten; λῆρός ἐστι τἄλλα πρὸς Κινησίαν, ist Posse, dummes Zeug, im Vergleich mit Kinesias; κοῖός τις δοκέοι ἀνὴρ εἶναι πρὸς τὸν πατέρα, gegen den Vater gehalten, mit ihm verglichen; συμβάλλειν πρός τι, womit vergleichen; ἔργα λόγου μέζω πρὸς πᾶσαν χώρην, im Vergleich mit jedem Lande, gegen jedes Land gehalten; Ἀϑηναῖοι πρὸς τοὺς ἄλλους συμμάχους παρεχόμενοι νῆας ὀγδώκοντα καὶ ἑκατόν, mit allen anderen Bundesgenossen verglichen, worin zugleich liegt 'vor allen anderen'; κρίνω, πρὸς τὰ παρ' ήμῖν κάλλη κρίνεσϑαι οὐδ' ὁπωςτιοῠν ἄξια, mit den Schönheiten bei euch zu vergleichen, darnach zu beurteilen; gemäß, nach; πρὸς τοῦτο τὸ κήρυγμα, zufolge dieses Heroldrufes; πρὸς τὴν παροῠσαν ἀῤῥωστίαν, der gegenwärtigen Schwäche entsprechend, wie diese es mit sich brachte; ἐβουλεύοντο πρὸς τὴν παροῠσαν συμφοράν, u. πρὸς τὸ παρόν, den gegenwärtigen Umständen entsprechend, nach den gegenwärtigen Umständen; πρὸς τὴν ἀξίαν, nach Gebühr; πρὸς τὰ ἔργα τάττειν τὰς τιμάς, nach den Taten, nach dem Verdienst die Ehren erteilen. Auch ἔπαινον ϑαυμάσιον ἔχοντες πρὸς ὠφέλειαν, in Folge des Nutzens, = wegen des Nutzens; (6) in Begleitung von, zu; πρὸς αὐλόν, zur Flöte, unter Flötenbegleitung; πρὸς τὴν σελήνην, beim Mondlicht; (7) es wird oft durch πρός τι der Zweck angedeutet, um dessen willen man etwas tut, die Anwendung, die man von etwas macht, zu; πρὸς τί, weswegen? wozu?; πρὸς οὐδέν, zu nichts; πρὸς ταῠτα, deswegen, dazu, daher; πρὸς ἡδονήν, zum Vergnügen, zur Lust; λέγειν πρὸς τὸ βέλτιστον, zum Besten reden; (8) τεύχεα ἀμείβειν πρός τινα, = die Rüstung an einen vertauschen, so daß sie von einem auf den anderen übergeht; In der Zusammensetzung bedeutet es: (1) Bewegung oder Richtung auf etwas zu: an, zu, gegen, hinwärts, προςέρχομαι, προςάγω; (2) ein Hinzukommen, Häufung, Vermehrung: dazu, obendrein, überdies, προςαδικέω, προςαιτέω; (3) ein Daran-, Daneben-, Dabeisein: an, bei, neben, sich damit beschäftigen -
3 ἐπί
ἐπί, Thess. (before τ)Aἐτ IG9(2).517.14
(iii B. C.), Prep. with gen., dat., and acc., to denote the being upon or supported upon a surface or point.A WITH GEN.:I of Place,1 with Verbs of Rest, upon,καθέζετ' ἐ. θρόνου Il.1.536
;ἧστο.. ὑψοῦ ἐπ' ἀκροτάτης κορυφῆς 13.12
;ἐ. πύργου ἔστη 16.700
;κεῖται ἐ. χθονός 20.345
: without a Verb expressed, ἔγχεα ὄρθ' ἐ. σαυρωτῆρος (sc. σταθέντα)ἐλήλατο 10.153
; ἔκλαγξαν ὀϊστοὶ ἐπ' ὤμων the arrows on his shoulders, 1.46; ἐ. γῆς, opp. ὑπὸ γῆς, Pl.Lg. 728a: also with Verbs of Motion, where the subject rests upon something, as on a chariot, a horse, a ship, φεύγωμεν ἐφ' ἵππων on our chariot, Il.24.356;οὐκ ἂν ἐφ' ὑμετ έρων ὀχέων.. ἵκεσθον 8.455
;ἄγαγε.. δῶρ' ἐπ' ἀπήνης 24.447
;ἐπὶ τῆς ἁμάξης.. ὠχέετο Hdt.1.31
;ἐπὶ τῶν ἵππων ὀχεῖσθαι X.Cyr.4.5.58
;οὓς κῆρες φορέουσι.. ἐ. νηῶν Il.8.528
;πέμπειν τινὰς ἐ. τριήροιν X.HG5.4.56
, etc.;ἐπ' ὤμου.. φέρειν Od.10.170
; τὴν κλεῖδα περιφέρειν ἐφ' ἑαυτοῦ to carry the key about on his person, Numen. ap. Eus.PE14.7; βαδιοῦνται ἐ. δυοῖν σκελοῖν, ἐφ' ἑνὸς πορεύσονται σκέλους, Pl.Smp. 190d; ἐπ' ἄκρων ὁδοιπορεῖν walk on tiptoe, S.Aj. 1230; of places, upon, if the place is an actual support,νέρθε κἀπὶ γῆς ἄνω Id.OT 416
; ἐ. τοῦ εὐωνύμον on the left, ἐ. τῶν πλευρῶν on the flanks, X.An.1.8.9,3.2.36; but most freq., in, rarely in Hom., ἐπ' ἀγροῦ in the country. Od. 1.190;γᾶς ἐ. ξένας S.OC 1705
(lyr.);νήσου τῆσδ' ἐφ' ἧς ναίει Id.Ph. 613
;ἐ. ξένας δμωῒς ἐπ' ἀλλοτρίας πόλεος E.Andr. 137
(lyr.);οἱ ἐ. Θρᾴκης σύμμαχοι Th.5.35
;τοὺς ἐ. τῆς Ἀσίας κατοικοῦντας Isoc.12.103
; ἐπ' οἰκήματος κατίσαι, καθῆσθαι, in a brothel, Hdt.2.121.έ, Pl. Chrm. 163b;τοὺς ἐ. τῶν οἰκημάτων καθεζομένους Aeschin.1.74
;ἐ. τῶν ἐργαστηρίων καθίζειν Isoc.7.15
; μένειν ἐ. τῆς αὐτῶν (sc. χώρας ) remain in statu quo, Indut. ap. Th.4.118;οἱ ἐπ' ἐρημίας λῃστεύοντες Jul. Or.7.210a
; later of towns,ἐπ' Ἀλεξανδρείας BGU908.16
(ii A.D.), etc.; sts. also, at or near, ἐπ' αὐτάων (sc. τῶν πηγῶν) Il.22.153;κόλπος ὁ ἐ. Ποσιδηΐου Hdt.7.115
; αἱ ἐ. Λήμνου ἐπικείμεναι νῆσοι off Lemnos, ib.6 codd.; τὰ ἐ. Θρᾴκης the Thrace- ward region, Th.1.59, cf. IG12.45.17, etc.; ποταμοὶ ἐφ' ὧν ἔξεστιν ἡμῖν ταμιεύεσθαι.. on, i.e. near which.., X.An.2.5.18; ἐ. τῶν τραπεζῶν at the money-changers' tables, Pl.Ap. 17c; in Geom., αἱ ἐφ' ὧν AA BB [ γραμμαί] the lines AA BB, Arist.EN 1132b6, etc.; ἕλιξ ἐφ' ἇς τὰ ΑΒΓΔ a spiral ABCD, Archim.Spir.13 (cf. B.1.1k); also ἐ. τοῦ βάτου in the passage concerning the bush, Ev.Marc.12.26.2 in various relations not strictly local, μένειν ἐ. τῆς ἀρχῆς remain in the command, X.Ages.1.37; μένειν ἐ. τινος abide by it, D.4.9; ἐ. τῶν πραγμάτων, ἐ. τοῦ πολεμεῖν εἶναι, to be engaged in.., Id.15.11, Prooem.1; ἐ. ὀνόματος εἶναι bear a name, Id.39.21;ἔχεται πόλις ἐ. νόσου S.Ant. 1141
(lyr.).b of ships, ὁρμεῖν ἐπ' ἀγκύρας ride at (i.e. in dependence upon an) anchor, Hdt.7.188; ἐ. προσπόλου μιᾶς χωρεῖν dependent upon an attendant, S.OC 746.c with the personal and reflexive Pron., once in Hom.,εὔχεσθε.. σιγῇ ἐφ' ὑμείων Il.7.195
; later mostly with [ per.] 3rd pers., ἐπ' ἑωυτῶν κεῖσθαι by themselves, Hdt.2.2, cf. 8.32;οἰκέειν κώμην Id.5.98
;ἐ. σφῶν αὐτῶν αὐτόνομοι οἰκεῖν Th.2.63
;ἵζεσθαι Hdt.9.17
;ἐφ' ἑαυτῶν πλεῖν Th.8.8
; ἐπ' ὑμέων αὐτῶν βαλέσθαι consider it by yourselves, Hdt.3.71, etc.;αὐτὴ ἐφ' αὑτῆς σκοποῦσα Th.6.40
; ; ἐπ' ἑωυτῶν διαλέγονται speak in a dialect of their own, Hdt. 1.142; alsoαὐτοὶ ἐφ' ἑαυτῶν χωρεῖν X. An.2.4.10
; , cf. Sph. 217c; τὸ ἐφ' ἑαυτῶν μόνον προορώμενοι considering their own interest only, th.1.17.d with numerals, to denote the depth of a body of soldiers, ἐ. τεττάρων ταχφῆναι to be drawn up four deep, four in file, X.An.1.2.15, etc.; ἐ. πεντήκοντα ἀσπίδων συνεστραμμένοι, of the Thebansat Leuctra, Id.HG 6.4.12; ἐπ' ὀλίγων τεταγμένοι, i.e. in a long thin line, Id.An.4.8.11; ; ἐφ' ἑνὸς ἄγειν in single file, X.Cyr.2.4.2, cf. An.5.2.6; rarely of the length of the line,ἐ. τεσσάρων ταξάμενοι τὰς ναῦς Th.2.90
; in X.,ἐγένοντο τὸ μέτωπον ἐ. τριακοσίων.. τὸ δὲ βάθος ἐφ' ἑκατόν Cyr.2.4.2
; πλεῖν ἐ. κέρως, ἐ. κέρας, v. infr. c.1.3; ἐ. φάλαγγος γίγνεται τὸ στράτευμα is formed in column, An.4.6.6, etc. (but in E.Ph. 1467, ἀσπίδων ἔπι is merely in or under arms): hence, generally, ἐ. ὀκτὼ πλίνθων τὸ εὖρος eight bricks wide, X.An.7.8.14.e c. gen. pers., before, in presence of,ἐ. μαρτύρων.. πράσσεταί τι Antipho 2.3.8
;ἐξελέγχεσθαι ἐ. πάντων D.25.36
; so, before a magistrate or official,ἐ. τοῦ στρατηγοῦ POxy. 38.11
(i A.D.), cf. UPZ71.15 (ii B.C.), Ev.Matt.28.14;γράψομαί σε ἐ. Ῥαδαμάνθυος Luc.Cat.18
;τινὰ εἰς δίκην καὶ κρίσιν ἐ. τῶν στρατοπέδων προκαλεῖν Jul.Or.1.30d
;πίστεις δοῦναι ἐ. θεῶν D.H.5.29
; but ἐπὶ δικασταῖς is f.l. in D.19.243 (leg. ἔπη).f with Verbs of perceiving, observing, judging, etc., in the case of,ἐπὶ νούσων παντοίων ἐπύθοντο Emp.112.10
;ὁρᾶν τι ἐ. τινος X.Mem.3.9.3
;αἰσθάνεσθαί τι ἐ. τινος Pl.R. 406c
, etc.;τὴν γνώμην ἔχειν ἐ. τινος Hyp.Eux.32
;τὰ συμβόλαια ἐ. τῶν νόμων σκοπεῖν D.18.210
; ἐπ' αὐτῶν τῶν ἔργων ἂν ἐσκόπει ib.233, cf. 25.2 (v.l.);ἐφ' ἑνός τι παριδεῖν Lycurg.64
;τὰς ἐναντιώσεις ἐ. μὲν τῶν λόγων τηροῦντες, ἐ. δὲ τῶν ἔργων μὴ καθορῶντες Isoc.13.7
;οὐδεὶς ἐφ' αὑτοῦ τὰ κακὰ συνορᾷ Men.631
;ἀγνοεῖν τι ἐ. τινος X.Mem.2.3.2
; also with Verbs of speaking, on a subject,λέγειν ἐ. τινος Pl.Chrm. 155d
, R. 524e, etc.;ἐπιδεῖξαί τι ἐ. τινος Isoc.8.109
; .3 implying Motion:a where the sense of motion is lost in the sense of being supported, ὀρθωθεὶς.. ἐπ' ἀγκῶνος having raised himself upon his elbow, Il.10.80;ἐ. μελίης.. ἐρεισθείς 22.225
;τὴν μὲν.. καθεῖσεν ἐ. θρόνου 18.389
.b in a pregnant sense, denoting the goal of motion (cf.εἰς A.1.2
,ἐν A.1.8
), νῆα.. ἐπ' ἠπείροιο ἔρυσσαν drew the ship upon the land and left it there, 1.485; περάαν νήσων ἔπι carry to the islands and leave there, 21.454, cf.22.45;ἐ. τῆς γῆς καταπίπτειν X.Cyr.4.5.54
; ἀναβῆναι ἐ. τῶν πύργων ib.7.1.39;ἐπ' Ἀβύδου ἀφικομέναις Th.8.79
(v.l.); freq. of motion towards or (in a military sense) upon a place,προτρέποντο μελαινάων ἐ. νηῶν Il.5.700
;τρέσσε.. ἐφ' ὁμίλου 11.546
(but νήσου ἔ. Ψυρίης νέεσθαι to go near Psyria, Od.3.171); ἐπ' οἴκου ἀπελαύνειν, ἀναχωρεῖν, ἀποχωρεῖν, homewards, Hdt.2.121.δ, Th.1.30,87, etc.; also with names of places,ἰέναι ἐ. Κυζίκου Hdt.4.14
;πλεῖν ἐ. Χίου Id.1.164
, cf. 168; ἀποπλεῖν ἐπ' αἰγύπτου ib. 1;ἀπαλλάσσεσθαι ἐ. Θεσσαλίης Id.5.64
; ὁ κόλπος ὁ ἐ. Παγασέων φέρων the bay that leads to Pagasae, Id.7.193; ἡ ἐ. βαβυλῶνος ὁδός the road leading to B., X.Cyr. 5.3.45, cf.An.6.3.24.c metaph., ἐ. γνώμης τινὸς γίγνεσθαι come to an opinion, D.4.7;ἐπ' ἐλπίδος γενέσθαι Plu.Sol.14
; ὡς ἐ. κινδύνου as if to meet danger, Th.6.34;ἐ. τοῦ ἀλύπως ζῆν
with a view to..,Pl.
Prt. 358b; cf. infr. B. 111.2.II of Time, in the time of,ἐ. προτέρων ἀνθρώπων Il.5.637
,23.332;ἐ. Κρόνου Hes.Op. 111
; ἐ. Κέκροπος, ἐ. Δαρείου, etc., Hdt.8.44,6.98, etc.;ἐ. τῶν τριάκοντα Lys.13.2
;ὀλιγαρχία ἡ ἐ. τῶν τετρακοσίων καταστᾶσα Isoc.8.108
; ἐ. τούτου τυραννεύοντος, ἐ. Λέοντος βασιλεύοντος, ἐ. Μήδων ἀρχόντων, etc., Hdt.1.15,65, 134, etc.;ἐ. τῆς ἐμῆς βασιλείας Isoc.3.32
; ἐπ' ἐμεῦ in my time, Hdt.1.5, 2.46, etc.;ἡ εἰρήνη ἡ ἐπ' Ἀνταλκίδου D.20.54
, cf. X.HG5.1.36;αἱ ἐπ' Ἀσδρούβα γενόμεναι ὁμολογίαι Plb.3.15.5
; ἐπ' εἰρήνης in time of peace, Il.2.797, 9.403;ἐπ' ἐμῆς νεότητος Ar.Ach. 211
(lyr.);ἐ. Λάχητος καὶ τοῦ προτέρου πολέμου Th.6.6
; ἐπ' ἡμέρης ἑκάστης v.l. for -ῃ -τῃ in Hdt.5.117.b later ἐ. δείπνου at dinner, Luc.Asin.3; ἐ. τῆς τραπέζης, ἐφ' ἑκάστης κύλικος, Plu.Alex.23; ἐ. τῆς κύλικος, ἐ. τοῦ ποτηρίου, Luc.Pisc.34, Plu.Alex.53.III in various causal senses:1 over, of persons in authority,ἐπ' οὗ ἐτάχθημεν Hdt.5.109
; οἱ ἐ. τῶν πραγμάτων the public officers, D.18.247; freq. in forged decrees, ὁ ἐ. τῶν ὅπλων στρατηγός ib.38; ὁ ἐ. τῶν ὁπλιτῶν, τῶν ἱππέων, ib.116; ὁ ἐ. τῆς διοικήσεως ib.38 (but cf. c. 111.3); τοῦ ἐ. τῶν ὁπλιτῶν is f.l. in Lys. 32.5;ὁ ἐ. τῆς χώρας στρατηγός Plu.Phoc.32
;οἱ ἐ. τῶν σιτοποιῶν καὶ μαγείρων Id.Alex.23
;ὁ ἐ. τοῦ οἴνου Id.Pyrrh.5
; ὁ ἐ. τῶν ἐπιστολῶν τοῦ Ὄθωνος, = Lat. ab epistulis, his secretary, Id.Oth.9; cf. B. 111.6.2 κεκλῆσθαι ἐ. τινος to be called after him, Hdt.4.45;ἐ. τινος μετονομασθῆναι Id.1.94
:ἐ. τινος τὰς ἐπωνυμίας ἔχειν Id.4.107
; ἐ. τινος ἐπώνυμος γίγνεσθαι ib. 184; alsoἐπ' ὀνόματος καλεῖν Plb.5.35.2
.3 of occasions, circumstances, and conditions, οὐκ ἐ. τούτου μόνον, ἀλλ' ἐ. πάντων, on all occasions, D.21.38, cf. 183;ἐφ' ἑκάστων Pl.Phlb. 25e
;ἐφ' ἑκατέρου Id.Tht. 159c
;ἐφ' ἑκάστης μαντείας D.21.54
; ἐπ' ἐξουσίας καὶ πλούτου πονηρὸν εἶναι in.. ib.138; ἐ. τῆς ἀληθείας καὶ τοῦ πράγματος ib.72, cf. 18.17;τὴν ἐ. τῆς πομπῆς καὶ τοῦ μεθύειν πρόφασιν λαβών Id.21.180
;ἐ. σχολῆς Aeschin.3.191
;ἐπ' ἀδείας Plu. Sol.22
;ἐπ' ἀληθείας Ev.Marc.12.14
, POxy.255.16 (i A.D.): hence in adverbial phrases, ἐπ' ἴσας (sc. μοίρας) equally, S.El. 1062 (lyr.);ἐ. καιροῦ D.20.90
; ἐπ' ἐσχάτων at the last, LXXDe.17.7 (v.l. ἐσχάτῳ) ; ἐπὶ τοῦ παρόντος for the present, SIG543.6 (Epist. Philipp.).4 in respect of,ἐ. τῶν πραγμάτων Arist.Pol. 1280a17
, cf. EN 1131b18; concerning,τὰ ἐπ' αὐτῶν ἐνεστηκότα PTeb.7.6
(ii B. C.).B WITH DAT.:I of Place, upon, just like the gen. (hence Poets use whichever case suits the metre, whereas in Prose the dat. is more freq.):1 with Verbs of Rest,ἕζεο τῷδ' ἐ. δίφρῳ Il.6.354
;ἧντ' ἐ. πύργῳ 3.153
;στῆ δ' ἐ... νηΐ 8.222
;κεῖσθαι ἐ. τινι X.An.1.8.27
; καίειν ἐ. πᾶσι (sc. βωμοῖς) Il.8.240;ἔβραχε χαλκὸς ἐ. στήθεσσι 4.420
;ἐ. χθονὶ δέρκεσθαι 1.88
, etc.: also with Verbs of Motion, where the subject rests upon something, (v.l. for ἐν); ἐπ' ὤμοις φέρειν E.Ph. 1131
(but ἐφ' ἵππῳ, ἐφ' ἵπποις and the like are never used for ἐφ' ἵππου, etc.); of places, mostly in,ἐ. τῇ χώρῃ Hdt.5.77
;τἀπὶ Τροίᾳ πέργαμα S.Ph. 353
;ἐπ' ἐσχάτοις τόποις Id.Tr. 1100
;ἐ. τῇ ψυχῇ δάκνομαι Id.Ant. 317
; also, at or near,ἐ. κρήνῃ Od.13.408
;ἐ. θύρῃσι Il.2.788
, etc.; of rivers, etc., by, beside,ἐ. ὠκυρόῳ Κελάδοντι.. 7.133
, etc.;ἐπ' ἐσχάρῃ Od.7.160
;ἐ. νηυσί Il.1.559
, etc.; of persons, οὐ τἀπὶ Λυδοῖς οὐδ' ἐπ' Ὀμφάλῃ λατρεύματα in Lydia, in the power of O., S.Tr. 356.b on or over, ἐπ' Ἰφιδάμαντι over the body of Iphidamas, Il.11.261, cf. 4.470; ; also, over or in honour of,ἐ. σοὶ κατέθηκε.. ἄεθλα Od.24.91
; [βοῦς] ἐ. Πατρόκλῳ πέφνεν Il. 23.776
; , cf. Lys.2.80; in [dialect] Dor. and [dialect] Aeol.sepulchral Inscrr., Schwyzer 348,al.c in hostile sense, against, Hdt.1.61,6.74, 88, S.Ph. 1139 (lyr.), etc.; as a check upon,οἱ πρόβουλοι καθεστᾶσιν ἐ. τοῖς βουλευταῖς Arist.Pol. 1299b37
, cf. 1271a39; also, towards, in reference to,ἐ. πᾶσι χόλον τελέσαι Il.4.178
;ἐπ' ἔργοις πᾶσι S.OC 1268
;δικαιότερος καὶ ἐπ' ἄλλῳ ἔσσεαι Il.19.181
, cf. S.Tr. 994 (anap.), etc.;ἐ. τοῖς δυνατοῖς ἔχειν τὴν γνώμην Democr. 191
; τὸ ἐ. πᾶσιν τοῖς σώμασι κάλλος extending over all bodies, Pl. Smp. 210b; ἡ [παιδεία] ἡ ἐ. σώμασι, ἐ. ψυχῇ, Id.R. 376e; τἀπὶ σοὶ κακά the ills which lie upon thee, S.Ph. 806: in [dialect] Att. also, νόμον τίθεσθαι, θεῖναι ἐ. τινι, make a law for his case, whether for or against, Pl.Grg. 488d, Lexap.And.1.87;νόμους ἀναγράψαι ἐ. τοῖς ἀδικοῦσι D.24.5
; νόμος κεῖται ἐ. τινι ib.70; τἀπὶ τῷ πλήθει νενομοθετημένα ib.123, cf. 142; τί θεσμοποιεῖς ἐ. ταλαιπώρῳ νεκρῷ; E.Ph. 1645.d. of accumulation, upon, after, ὄγχνη ἐπ' ὄγχνῃ one pear after another, pear on pear, Od.7.120;ἐ. κέρδεϊ κέρδος Hes.Op. 644
;ἄτη ἑτέρα ἐπ' ἄτῃ A. Ch. 404
(lyr.); πήματα ἐ. πήμασι, ἐ. νόσῳ νόσος, S.Ant. 595, OC 544 (both lyr.).e. in addition to, over and above, besides, οὐκ ἄρα σοί γ'ἐ. εἴδεϊ καὶ φρένες ἦσαν Od.17.454
, cf. 308;ἄλλα τε πόλλ' ἐ. τῇσι παρίσχομεν Il.9.639
, cf. Od.22.264; ἐ. τοῖσι besides, 24.277;ἐ. τούτοις Him.Or.14.10
; so of Numerals,τρισχιλίους ἐ. μυρίοις Plu.Publ.20
, cf. Jul.Or.4.148c, etc.;γυναῖκ' ἐφ' ἡμῖν.. ἔχει E.Med. 694
: with Verbs of eating and drinking, with,ἐ. τῷ σίτῳ πίνειν ὕδωρ X.Cyr.6.2.27
; νέκταρποτίσαι ἐπ' ἀμβροσίᾳ Pl.Phdr. 247e
; esp. of a relish, κάρδαμον μόνονἐ. τῷ σίτῳ ἔχειν X.Cyr.1.2.11
;παίειν ἐφ' ἁλὶ τὰν μᾶδδαν Ar.Ach. 835
: metaph., ἐ. τῷ φάγοις ἥδιστ' ἄν; ἐ. βαλλαντίῳ; Id.Eq. 707; later ἐ. γογγυλίσι διαβιῶναι live on turnips, Ath.10.419a.g. in dependence upon, in the power of,τὰ δ' οὐκ ἐπ' ἀνδράσι κεῖται Pi.P.8.76
; ἐ. τινί ἐστι it is in his power to do, c.inf., Hdt.8.29, etc.;ἐ. σοί ἐστιν ἀναζωπυρεῖν M.Ant.7.2
;ἐ. ἑτέροις γίγνεσθαι Th.6.22
; ἐ. τῷ πλήθει in their hands, S.OC66, cf. Th.2.84; τὸ ἐπ' ἐμοί, τὸ ἐ. ἐκείνῳ, etc., as far as is in my power, etc., X. Cyr.5.4.11, Isoc.4.142, etc.;τὸ ἐ. τούτοις εἶναι Lys.28.14
; ἐ. τοῖς υἱάσι their property, Leg.Gort.4.37.h. according to, ἐ. τοῖς νόμοις Lexap.D. 24.56;ἐ. πᾶσι δικαίοις ποιούμεθα τοὺς λόγους Id.20.88
;ἐ. προφάσει θηρός S.Tr. 662
codd.(lyr.).i. of condition or circumstances in which one is,ἀτελευτήτῳ ἐ. ἔργῳ Il.4.175
, etc.;ἐπ' ἀρρήτοις λόγοις S.Ant. 556
; (lyr.);ταύταις ἐ. συντυχίαις Pi.P.1.36
;ἐπ' εὐπραξίᾳ S.OC 1554
;ἐ. τῷ παρόντι Th.2.36
; ἐπ' αὐτοφώρῳ λαβεῖν, v. αὐτόφωρος; also ἐ. τῷ δείπνῳ at dinner, X.Cyr.1.3.12, Thphr.Char. 3.2;ἐ. τῇ κύλικι Pl.Smp. 214b
;ἐ. θαλίαις E.Med. 192
(anap.).k. Geom., of the point, etc., at which letters are written, κέντρον ἐφ' ᾧ K Hippocr. ap. Simp.in Ph.64.14; ἡ [γραμμὴ] ἐφ' ᾗ HK the line HK, Arist.Mete. 375b22.2. with Verbs of Motion:a. where the sense of motion merges in that of support,ἐ. χθονὶ βαίνει Il.4.443
;θεῖναι ἐ. γούνασιν 6.92
;καταθέσθαι ἐ. γαίῃ 3.114
; ἱστὸν ἔστησεν ἐ.ψαμάθοις 23.853
;ἐ. φρεσὶ θῆκε 1.55
; δυσφόρους ἐπ' ὄμμασι γνώμαςβαλεῖν S.Aj.51
, etc.b. in pregnant construction, πέτονται ἐπ' ἄνθεσιν fly on to the flowers and settle there, Il.2.89; ἐκ.. βαῖνον ἐ.ῥηγμῖνι θαλάσσης Od.15.499
;καθεῖσεν ἐ. Σκαμάνδρῳ Il.5.36
; ἦλθε δ'ἐ. Κρήτεσσι 4.251
, cf. 273;νῆες εἰρύατ'.. ἐ. θινὶ θαλάσσης 4.248
.c. rarely for εἰς c.acc.,νηυσὶν ἔ. γλαφυρῇσιν ἐλαυνέμεν 5.327
, 11.274.d. in hostile sense, upon or against, ἐ. τινι ἔχειν, ἰθύνειν ἵππους, 5.240, 8.110; ἐ. τινι ἱέναι βέλος, ἰθύνεσθαι ὀϊστόν, 1.382, Od.22.8; ἐ. τοιἈκράγαντι τανύσαις Pi.O.2.91
;ἐ. Τυδεΐδῃ ἐτιταίνετο.. τόξα Il.5.97
;ἐφ' Ἕκτορι.. ἀκοντίσσαι 16.358
;κύνας.. σεύῃ ἐπ' ἀγροτέρῳ συΐ 11.293
;ὡρμήθησαν ἐπ' ἀνδράσιν Od.10.214
, cf. E.Ph. 1379, etc.: also ἐ. τινιτετάχθαι Th.2.70
, 3.13;ὅστις φάρμακα δηλητήρια ποιοῖ ἐ. Τηΐοισιν SIG37.2
(Teos, v B.C.).II. of Time, rarely, and never in good [dialect] Att., exc. in sense of succession (infr. 2), ἐ. νυκτί by night, Il.8.529;ἐφ' ἡμέρῃ, αἱ δ' ἐ. νυκτί Hes.Op. 102
; ἐπ' ἤματι τῷδε on this very day, Il.13.234; ἐπ' ἤματι for to-day, 19.229, 10.48, Od.2.284; αἰεὶ ἐπ' ἤματι every day, 14.105;ἐπ' ἡμέρῃ ἑκάστῃ Hdt.4.112
, 5.53, cf. D.S. 34/5.2.1;ὁ ἥλιος νέος ἐφ' ἡμέρῃ ἐστίν Heraclit.6
;ἐ. τρίς Act.Ap.10.16
, PHolm.1.18.2. of succession, after, ἕκτῃ ἐ. δέκα on the 16th of the month, Chron. ap. D.18.155, Decr.ib.181 ( δεκάτῃ codd.); τετράδιἐ. δέκα IG12.304.62
; πρὸ τῆς ἕκτης ἐ. δέκα ib.22.1361.19; ἐπ' ἐξεργασμένοισι, = Lat. re peracta, Hdt.4.164, etc.; ἐ. τινι ἀγορεύειν, ἀνίστασθαι, E.Or. 898, 902, X.Cyr.2.3.7, etc.;ἐ. διεφθαρμένοισι Ἴωσι Hdt.1.170
, τὰ ἐ. τούτοισι, = Lat. quod superest, Id.9.78, cf. Th.1.65, A.Ag. 255, etc.;τοὐπὶ τῷδε πῆμα E.Hipp. 855
(lyr.), etc.3. in the time of (cf. A. 11) only in Arc., A 21, cf. 666 (Orchom.).III. in various causal senses:1. of the occasion or cause, τετεύξεται ἄλγε' ἐπ' αὐτῇ for her, Il.21.585; ἐ. σοὶ μάλα πόλλ' ἔπαθον for thee, 9.492: freq. with Verbs expressing some mental affection,ἐπὶ παντὶ λόγῳ ἐπτοῆσθαι Heraclit.87
; μέγα φρονεῖν ἐ. τινι to be proud at or of a thing, Pl.Prt. 342d, X.HG3.4.11, etc.; χλιδᾶν ἐ . τινι S.El. 360; ἀγάλλεσθαι, ἀγανακτεῖν ἐ. τοῖς παροῦσι, X.An.2.6.26, Isoc.4.122;ὀνομαστὸς ἐ. τινι γεγονέναι X.Mem.1.2.61
; also ἐφ' αἵματι φεύγειν to be tried on a capital charge, D.21.105; πληγὰς λαμβάνεινἐ. τινι X.Cyr.1.3.16
;ζημιοῦσθαι ἐ. τινι D.24.122
, etc.: in adverbial phrases [δικάσσαι] ἐπ' ἀρωγῇ with favour, Il.23.574;δολίῃ ἐ. τέχνῃ Hes. Th. 540
;ἐ. μιῇ αἰτίῃ ἀνήκεστον πάθος ἔρδειν Hdt.1.137
, etc.; ἐ . κακουργίᾳ καὶ οὐκ ἀρετῇ for malice, Th.1.37; ἐπ' εὐνοία, ἐπ' ἔχθρα, D. 18.273, 21.55; ἐπ' ἀγαθῇ ἐλπίδι with.., X.Mem.2.1.18, cf. Ep.Rom. 4.18; ἐφ' ἑκατέροις in both cases, Pl.Tht. 158d, cf. Xenoph.34.4; ἐ.δάκρυσί τινα καταστένειν E. Tr. 315
(lyr.); ἐ. τῇ πάσῃ συκοφαντίᾳ καὶ διασεισμῷ Mitteis Chr. 31 vI (ii B.C.), etc.2. of an end or purpose,υἱὸν ἐ. κτεάτεσσι λιπέσθαι Il.5.154
, cf. 9.482; ἐ. δόρπῳ for supper, Od.18.44;ἐ. κακῷ ἀνθρώπου σίδηρος ἀνεύρηται Hdt.1.68
;ἐ. διαφθορῇ Id.4.164
;ἐ. σῷ καιρῷ S.Ph. 151
(lyr.);ἐ. τῷ κέρδει X.Mem.1.2.56
; δῆσαι ἐ. θανάτῳ or τὴν ἐ. θανάτῳ, Hdt.9.37, 3.119, cf.1.109, X.An.1.6.10;ἐ. θανάτῳ συλλαβεῖν Isoc.4.154
; ἐπ' ἐξαγωγῇ for exportation, Hdt.5.6; χρηστηριάζεσθαι ἐ. τῇ χώρῃ with a view to gaining.., Id.1.66;ἐ. τούτοις ἐθύσαντο X.An.3.5.18
;ἐ. τῷ ὑβρίζεσθαι Th.1.38
, cf.34, etc.;τι κακοτεχνεῖν ἐ. αἰσχύνῃ τοῦ ἀνδρός PEleph.1.6
(iv B.C.).3. of the condition upon which a thing is done, ἐ. τούτοισι on these terms, Hdt.1.60, etc.;ἐ. τοῖσδε, ὥστε.. Th.3.114
; ἐ. τούτῳ, ἐπ' ᾧτε on condition that.., Hdt.3.83, cf. 7.158: in orat. obliq., ἐπ' or ἐφ' ᾧτε folld. by inf., Id.1.22, 7.154, X.HG2.2.20;ἐφ' ᾧ μηδὲν κακὸν ποιήσουσιν Th.1.126
(but ἐφ' ᾧ = wherefore, Ep.Rom.5.12); ἐπ' οὐδενί on no condition, on no account, Hdt.3.38; but, for no adequate reason, D. 21.132; ἐπ' ἴσῃ τε καὶ ὁμοίῃ, ἐπὶ τῇ ἴσῃ καὶ ὁμοίᾳ, on fair and equal terms, Hdt.9.7, Th.1.27; ἐ. ῥητοῖς, v. ῥητός; also of a woman's dowry,τὴν μητέρα ἐγγυᾶν ἐ. ταῖς ὀγδοήκοντα μναῖς D.28.16
; γῆμαίτινα ἐ. δέκα ταλάντοις And.4.13
;τὴν θυγατέρα ἔχειν γυναῖκα ἐ. τῇ τυραννίδι Hdt.1.60
; on the principle of..,ἐ. τῷ μὴ λυπεῖν ἀλλήλους Th.1.71
.4. of the price for which..,ἔργον τελέσαι δώρῳ ἔ. μεγάλῳ Il.10.304
, cf. 21.445; ἐ. τίνι χρήματι; Hdt.3.38; ἐ. πόσῳ; Pl.Ap. 41a; ἐ .ταλάντῳ χρυσίου Ar.Av. 154
; ἐπ' ἀργυρίῳ λέγειν, πράττειν, D.19.182, 24.200;ἐ. χρήμασι λυμαίνεσθαι Id.19.332
;ἐ. πολλῷ ἐρρᾳθυμηκότες Id.1.15
; also of money lent at interest, δανείζεσθαι ἐ. τοῖς μεγάλοις τόκοις ibid.; ἐ. δραχμῇ δανείζειν lend at 12 per cent., Id.27.9; ἐπ' ὀκτὼ ὀβολοῖς τὴν μνᾶν τοῦ μηνὸς ἑκάστου δανείζειν, i.e. at 16 per cent., Id.53.13;ἐ. διακοσίαις εἴκοσι πέντε τὰς χιλίας
for per mille, i.e. 22.5 per cent., Syngr. ap. eund.35.10; also of the security on which money is borrowed,δανείζειν ἐ. ἀνδραπόδοις Id.27.27
; ἐπ' οἴνουκεραμίοις τρισχιλίοις Id.35.18
;ἐ. νηΐ Id.56.3
;δανείζειν ἐ. τοῖς σώμασιν Arist.Ath.9.1
, cf. 2.2, D.H.4.9.5. of names, φάος καὶ νὺξ ὀνόμασται..ἐ. τοῖσί τε καὶ τοῖς Parm.9.2
;ἐ. τῇ τοῦ οἰκείου ἔχθρᾳ στάσις κέκληται Pl.R. 470b
; soὄνομα κεῖται ἐ. τινι X.Cyr.2.2.12
; ὄνομα καλεῖνἐ. τινι Pl.Sph. 218c
, cf. 244b; πότερον ταῦτα, πέντε ὀνόματα ὄντα, ἐ.ἑνὶ πράγματί ἐστι Id.Prt. 349b
(v. supr. A. 111.2).6. of persons in authority, ὅς μ' ἐ. βουσὶν εἷσεν who set me over the kine, Od.20.209, cf. 221;ποιμαίνειν ἐπ' ὄεσσι Il.6.25
;οὖρον κατέλειπον ἐ. κτεάτεσσιν Od.15.89
;σημαίνειν ἐ. δμῳῇσι 22.427
; πέμπειν ἐ. τοσούτῳστρατεύματι Th.6.29
;ἐ. ταῖς ναυσίν X.HG1.5.11
;οἱ ἐ. ταῖς μηχαναῖς Id.Cyr.6.3.28
; οἱ ἐ. ταῖς καμήλοις ib.33;οἱ ἐ. τοῖς πράγμασιν ὄντες D. 9.2
;ἐ. θυγατρὶ.. γαμεῖν ἄλλην γυναῖκα Hdt.4.154
.7. in possession of, possessing,ἐ. τοῖς ἑαυτοῦ μένειν Th.4.105
, cf. 8.86; ζῆν ἐ. παιδίοις, τελευτᾶν ἐ. παιδὶ γνησίῳ, Alciphr.1.3, Philostr.VS2.12.2;ἐ. παισὶ διαδόχοις Hdn.4.2.1
;ἀποθανεῖν ἐ. κληρονόμοις ταῖς θυγατράσι Artem.1.78
, cf. PMeyer6.22 (ii A.D.);ἐ. μόνῳ παιδὶ σαλεύειν Hld. 1.9
.C. WITH Acc.:I. of Place, upon or on to a height, with Verbs of Motion,ἐ. πύργον ἔβη Il.6.386
, cf. 12.375; ἐ. τὰ ὑψηλότατα τῶνὀρέων ἀναβαίνειν Hdt.1.131
;προελθεῖν ἐ. βῆμα Th.2.34
; ἀναβιβαστέον τινά, ἀναβαίνειν ἐ. τὸν ἵππον, Pl.R. 467e, X.An.3.4.35; also ἐξ ἵππωνἀποβάντες ἐ. χθόνα Il.3.265
; ἐξεκυλίσθη πρηνὴς ἐ. στόμα upon his face, 6.43;ἐ. θρόνον.. ἕζετο 8.442
; ὤμω.. ἐ. στῆθος συνοχωκότε drawn together upon his breast, 2.218;Ὀδυσσῆ' εἷσαν ἐ. σκέπας Od.6.212
;θέσθαι ἐ. τὰ γόνατα X.An.7.3.23
;ἐπ' ἀμφότερα τὰ ὦτα καθεύδειν Aeschin.Socr.54
; ἐ. κεφαλήν head- foremost, Pl.R. 553b, Luc.Pisc.48 (v. κεφαλή): less freq. than ἐπί with gen. or dat.b. Geom., αἱ ἐ. τὰς ἁφὰς ἐπιζευγνύμεναι εὐθεῖαι joining the points of contact, Archim. Sph.Cyl.1.8; κάθετος ἐ. perpendicular to (v. κάθετος).2. to,ἦλθε θοὰς ἐ. νῆας Il.1.12
, etc.; ἐ. βωμὸν ἄγων ib. 440; ἴθυσαν δ' ἐ.τεῖχος 12.443
;ἐ. τέρμ' ἀφίκετο S.Aj.48
;ἡ [ὁδὸς] ἐ. Σοῦσα φέρει X. An.3.5.15
;ἡ ὁδὸς ἡ ἀπὸ τῶν Πυλῶν ἐ. τὸ Ποσειδώνιον Th.4.118
; ἐ.τὸ αὐτὸ αἱ γνῶμαι ἔφερον Id.1.79
: c.acc. pers.,βῆ δ' ἄρ' ἐπ' Ἀτρεΐδην Il.2.18
, cf. 10.18,85, 150, etc.: sts. in pregn. constr. with Verbs of Rest,ἐπιστῆναι ἐ. τὰς θύρας Pl.Smp. 212d
;παρεῖναι ἐ. τὸν τάφον Th.2.34
, cf. X.Cyr.3.3.12.b. metaph., ἐ. ἔργα τρέπεσθαι, ἰέναι, Il.3.422, Od.2.127;ἰέναι ἐ. τὸν ἔπαινον Th.2.36
;ἐ. συμφορὴν ἐμπεσεῖν Hdt.7.88
codd.; also ἐ. τὴν τράπεζαν ἀποδιδόναι, ὀφείλειν, pay, owe to the bank, D.33.12, Docum. ap. eund.45.31; ἡ ἐγγύη ἡ ἐ. τὴντράπεζαν D.33.10
; τὸ ἐ. τὴν τράπεζαν χρέως ib.24; also εἰσποιηθῆναι ἐ. τὸ ὄνομά τινος to be entered under his name, Id.44.36.c. up to, as far as ( μέχρι ἐ. X.An.5.1.[1]),παρατείνειν ἐπ' Ἡρακλέας στήλας Hdt.4.181
;ἐ. θάλασσαν καθήκειν Th.2.27
,97: metaph., ἐ. πείρατ' ἀέθλωνἤλθομεν Od.23.248
; ἐ. διηκόσια ἀποδιδόναι yield 200- fold, Hdt. 1.193; in measurements,πλέον ἢ ἐ. δύο στάδια X.Cyr.7.5.8
, An.6.2.2; ὅσον ἐ. εἴκοσι σταδίους ib.6.4.5, cf. 1.7.15: freq. with a neut. Adj. or Pron.,τόσσον τίς τ' ἐπιλεύσσει ὅσον τ' ἐ. λᾶαν ἵησιν Il.3.12
; ὅσσονἔφ' 2.616
, cf. 15.358; ἐ. τοσοῦτό γε φρονέω,.. ταύτην μηδὲν σίνεσθαι I am prudent enough, not to.., Hdt.6.97;ἐ. ὅσον δεῖ Th.7.66
; ἐ.πάντ' ἀφίξομαι S.OT 265
;ἐ. πᾶν ἐλθεῖν X.An.3.1.18
; ἐ. τὸ ἔσχατονἀγῶνος ἐλθεῖν Th.4.92
; ἐ. μεῖζον χωρεῖν, ἔρχεσθαι, ib. 117, S.Ph. 259;ἐ. μέγα χωρεῖν δυνάμεως Th.1.118
; ἐ. μακρότερον, ἐ. μακρότατον, Id.4.41, 1.1, Hdt.4.16, 192; ἐ. σμικρόν, ἐ. βραχύ, a little way, a little, S. El. 414, Th.1.118; ἐπ' ἔλαττον, ἐπ' ἐλάχιστον, Pl.Phd. 93b, Th.1.70; ἐπ' ὀλίγον, ἐ. πολλά, Pl.Sph. 254b; ἐ. πλέον still more, Hdt.2.171, 5.51, Th.2.51; rarely with Advs.,ἐ. μᾶλλον Hdt.1.94
, 4.181.d. before, into the presence of (cf. A. 1.2e),ἦγον δή μιν ἐ. τὰ κοινά Id.3.156
(but στὰς ἐ. τὸ συνέδριον standing at the door of the council, Id.8.79);ἐ. ἡγεμόνας καὶ βασιλεῖς ἀχθήσεσθε Ev.Matt.10.18
.e. in Military phrases (cf. A. 1.2d), ἐπ' ἀσπίδας πέντε καὶ εἴκοσιν ἐτάξαντο, i.e. twenty-five in file, Th.4.93; dub. in X., as ἐ. πολλοὺς τεταγμένοι many in file, An.4.8.11 codd.;ἐπ' ὀλίγον τὸ βάθος γίγνεσθαι Cyr.7.5.2
codd.; for ἐ. κέρας v. infr.3.3. of the quarter or direction towards or in which a thing takes place, ἐ. δεξιά, ἐπ' ἀριστερά, to the right or left, Il.7.238, 12.240, Od.3.171, Hdt.6.33, etc.; ἐ. τὰ ἕτερα or ἐ. θάτερα, Id.5.74, Th.1.87, etc.; ἐ. τὰ μακρότερα , βραχύτερα, on the longer, shorter side, Hdt.1.50; ἐπ' ἀμφότερα νοέων both ways, Id.8.22;ἐπ' ἀμφότερα μαχᾶν τάμνειν τέλος Pi.O.13.57
, etc.; ἐ. τάδε Φασήλιδος on this side, Isoc.7.80; ἐ. ἐκεῖνα, v. ἐπέκεινα; ἐφ' ἕν, ἐ. δύο, ἐ. τρία, of space, in one, two, three dimensions, Arist.de An. 404b23, Plot.6.3.13; in Military phrases, ἐ. δόρυ ἀναστρέψαι ,ἐ. ἀσπίδα μεταβαλέσθαι, to the spear or shield side, i.e. to right or left, X.An.4.3.29, Cyr.7.5.6; ἐ. πόδα ἀναχωρεῖν, etc., retire on the foot, i.e. facing the enemy, Id.An.5.2.32; so ἐ. κέρας or ἐ. κέρως πλεῖν, etc., sail towards or on the wing, i.e. in column (v. ): metaph., ἐ. τὸ μεῖζον κοσμῆσαι, δεινῶσαι, etc., with exaggeration, Th.1.10, 8.74, etc.;ἐ. τὸ πλέον ἀγγέλλεσθαι Id.6.34
; ἐ. τὸ φοβερώτερον ib.83; ἐ. τὰ γελοιότερα ἐπαινέσαι so as to provoke laughter, Pl. Smp. 214e; ἐ. τὰ καλλίω, ἐ. τὰ αἰσχίονα, Id.Plt. 293e; ἐ. τὸ βέλτιον καὶ κάλλιον, ἐ. τὸ χεῖρον καὶ τὸ αἴσχιον, Id.R. 381b; ἐ. τὸ ἄμεινον Orac. ap. D.43.66.4. in hostile sense, against,ἰέναι ἐ. νέας Il. 13.101
;ὦρτο δ' ἐπ' αὐτούς 5.590
; στρατεύεσθαι or -εύειν ἐ. τινα, Hdt. 1.71,77, Th.1.26, etc.;ἰέναι ἐ. φάτιν S.OT 495
(lyr.); πλεῖν ἐ. τοὺσἈθηναίους Th.2.90
;πέμπειν στρατηγὸν ἐ. τινας Hdt.1.153
; θύεσθαι ἐ. τινα offer sacrifice on going against.., X.An.7.8.21; ἐφ' ὑμᾶς to your prejudice, D.6.33, 10.57.5. of extension over a space, πουλὺν ἐφ' ὑγρὴν ἤλυθον over much water, Il.10.27: ἐπ' εὐρέα νῶταθαλάσσης 2.159
;ἐ. κύματα 13.27
; ; πλέων, λεύσσων ἐ. οἴνοπα πόντον, 7.88, 5.771;ἐ. πολλὰ δ' ἀλήθην Od. 14.120
;ἄγοισι.. Ἀνδρομάχαν.. ἐπ' ἄλμυρον πόντον Sapph.Supp. 20a
. 7: also with Verbs of Rest, ἐπ' ἐννέα κεῖτο πέλεθρα over nine acres he lay stretched, Od.11.577; τόσσον ἔπ' over so much, 5.251, cf. 13.114; διώκοντες ἐ. πολύ over a large space, Th.1.50, cf. 62, etc.; ἐ. πλεῖστον ib.4;ὡς ἐ. πλεῖστον 2.34
, etc.; freq. to be rendered on,δράκων ἐ. νῶτα δαφοινός Il.2.308
; ἵππους.. ἐ. νῶτον ἐΐσας ib. 765;ὅσσα τε γαῖαν ἔπι πνείει 17.447
; ἐ. γαῖαν εἰσὶ δύω [γένη] Hes.Op.11;ἀοιδοὶ ἔασιν ἐ. χθόνα Th.95
;ἐ. γᾶν μέλαιναν ἔμμεναι κάλλιστον Sapph. Supp.5.2
; also, among,κλέος πάντας ἐπ' ἀνθρώπους Il.10.213
, cf. 24.202, 535;δασσάμενοι [κτήματ'] ἐφ' ἡμέας Od.16.385
, cf. Pl.Prt. 322d.II. of Time, for or during a certain time,ἐ. χρόνον Il.2.299
, Od.14.193:πολλὸν ἐ. χρόνον 12.407
;παυρίδιον.. ἐ. χρόνον Hes. Op. 133
;ἐ. δηρόν Il.9.415
;ἐ. πολὺν χρόνον Pl.Phd. 84c
, etc.; ἐπ'ὀλίγον χρόνον Lycurg.7
; ἐ. χρόνον τινά, ἐ. τινα χρόνον, Pl.Prt. 344b, Grg. 524d;γῆν ἀπεμίσθωσαν ἐ. δέκα ἔτη Th.3.68
; ἐ. διετές Lexap.D. 46.20;ἐ. τρεῖς ἡμέρας X.An.6.6.36
; τὸ ἐφ' ἡμέραν ἀρκέσον enough for the day, Id.Cyr.6.2.34, cf. D.50.23, Hdt.1.32; ἐ. πολύ for a long time, Th.1.6, etc.2. up to, until a certain time, εὗδον παννύχιοςκαὶ ἐπ' ἠῶ καὶ μέσον ἦμαρ Od.7.288
;οὐδ' ἐ. γῆρας ἵκετ' 8.226
.III. in various causal senses:1. of the object or purpose for which one goes, ἀγγελίην ἔπι Τυδῆ στεῖλαν sent him for (i.e. to bring) tidings of.., Il.4.384 (dub.); ἐ. βοῦν ἴτω let him go for an ox, Od.3.421;ἐ. τεύχεα δ' ἐσσεύοντο Il.2.808
;ἐλθεῖν πρός τινα ἐπ' ἀργύριον X.Cyr.1.6.12
; πέμπειν εἴς τινα ἐ. στράτευμα ib.4.5.31; ἴτω τις ἐφ' ὕδωρ ib.5.3.49; ἥκειν ἐ. τοὺς τόκους for (i.e. to demand) the interest, D.50.61: less freq. c. acc. pers.,ἐπ' Ὀδυσσῆα ἤϊε Od.5.149
, cf. S.OT 555;κατῆλθον ἐ. ποιητήν Ar.Ra. 1418
;κατέρχονται ἐ. τὸν Ἀγόρατον Lys. 13.23
: with acc. of a Noun of Action, ἐξιέναι ἐ. θήραν go out hunting, X.Cyr.1.2.9; ἔπλεον οὐχ ὡς ἐ. ναυμαχίαν (v.l. for -μαχίᾳ) Th.2.83;ἐ. μάχην ἰέναι X.An.1.4.12
; ἔρχεσθαι, ἵζειν ἐ. δεῖπνον, Il.2.381, Od.24.394;ἐ. δόρπον ἀνέστη 12.439
;κληθεὶς ἐ. δεῖπνον Pl.Smp. 174e
, etc.;καλεῖν ἐ. ξείνια Hdt.2.107
,5.18; ἐ. τὴν θεωρίαν to see the sight, Ev.Luc.23.48, cf. PTeb.33.6 (ii B.C.): freq. with neut. Pron. or Adj., ἐ. τοῦτο ἐλθεῖν for this purpose, X.An.2.5.22, cf. Th.5.87; ἐπ' αὐτὸ , etc.; ἐ. τί; to what end? Ar.Nu. 256;ἐφ' ὅ τι Id.Lys.22
, 481; ἐφ' ἃ ἤλθομεν for which purpose, Th.7.15, etc.; ἐπὶ ἴσα for like ends, Pi.N.7.5 (but ἐ. ἶσα μάχη τέτατο, = ἴσως, Il.12.436); ἐ. τὸ βέλτιον to a better result, X.An.7.8.4; ἀναστῆσαί τινα ἐ. χριστὸν Θεοῦ set up as God's anointed, LXX 2 Ki.23.1: after an Adj., ἄριστοι πᾶσανἐπ' ἰθύν Il.6.79
, cf. Od.4.434;ἄπορος ἐ. φρόνιμα S.OT 691
(lyr.); χρήσιμοςἐ... οὐδέν D.25.31
: after a Noun,ὁδὸς ἐ. τι X.Cyr.1.6.21
; ὄργανα ἐ. τι ib.6.2.34.2. so far as regards,τοὐπὶ τήνδε τὴν κόρην S.Ant. 889
;ὅσον γε τοὐπ' ἐμέ E.Or. 1345
; τοὐπί σε, τὸ ἐ. σέ, Id.Hec. 514, X.Cyr.1.4.12;τὸ ἐ. σφᾶς εἶναι Th.4.28
; ὡς ἐ. τὸ πολύ for the most part, Arist.Top. 100b29, etc.;ἐ. πᾶν Th.2.51
; τὸ πρὸς ἅπανξυνετὸν ἐ. πᾶν ἀργόν Id.3.82
;κρείσσων ἐπ' ἀρετήν Democr.181
; ἐ.μέγα Call.Dian.55
.3. of persons set over others, ἐ. τοὺς πεζοὺςκαθιστάναι ἄρχοντα X.Cyr.4.5.58
, cf. HG3.4.20; στρατηγὸς ἐ. τοὺς ὁπλίτας, ἐ. τὴν χώραν, Arist.Ath.61.1, IG22.682.24;ἐ. τὸν Πειραιέα Arist.Ath.
l.c.;ἐ. Ῥαμνοῦντα IG2.1206b
(cf. A. 111.1); οἱ θεσμοθέταιοἱ ἐ. τοὺς νόμους κληρούμενοι D.20.90
.4. according to, by, ἐ. στάθμην by the rule, Od.5.245, 21.44, etc.D. POSITION:— ἐπί may suffer anastrophe ([etym.] ἔπι) and follow its case, as in Il.1.162; it may like wise follow its Verb,ἤλυθ' ἔπι ψυχή Od.24.20
, cf. Il.9.539.II. in Poets it is sts. put with the second of two Nouns, though in sense it also governs the first, ἢ ἁλὸς ἢ ἐ.γῆς Od.12.27
, cf. S.OT 761, Ant. 367 (lyr.).E. ABS., used adverbially, without anastrophe, καὶ ἐ. σκέπαςἦν ἀνέμοιο Od.5.443
; κτεῖνον δ' ἐ. μηλοβοτῆρας as well, Il.18.529; esp. ἐ. δέ.. and besides.., Hdt.7.65,75, etc.;πολιαί τ' ἐ. ματέρες S. OT 182
(lyr.).II. ἔπι, for ἔπεστι, there is, Il.1.515, 3.45, Od.16.315; οὐ γὰρ ἔπ' ἀνήρ.. there is no man.., 2.58; σοὶ δ' ἔ. μὲν μορφὴἐπέων 11.367
;ἔ. δέ μοι γέρας A.Eu. 393
codd. (lyr.).F. PROSODY: in ἐπιόψομαι, ι is not elided before a vowel; also in some words where σ or ϝ has been lost, as ἐπιάλμενος, ἐπιείκελος, ἐπιεικής, ἐπιέξομαι (v. ). [dialect] Dor. ἐπιεργάζομαι (v. ἐπιεργάζομαι).G. IN COMPOSITION:I. of Place, denoting,2. Motion,b. to or towards, ἐπέρχομαι, ἐπιστέλλω, ἐπαρίστερος, ἐπιδέξιος.c. against,ἐπαΐσσω, ἐπιπλέω 11
, ἐπιστρατεύω, ἐπιβουλεύω.e. over a place, as in ἐπαιωρέομαι, ἐπαρτάω.f. over or beyond boundaries, as in ἐπινέμομαι.g. implying reciprocity, as in ἐπιγαμία.3. Extension over a surface, as in ἐπαλείφω, ἐπανθίζω,ἐπιπέτομαι, ἐπιπλέω 1
, ἐπάργυρος, ἐπίχρυσος.4. Accumulation of one thing over or besides another, as in ἐπαγείρω, ἐπιμανθάνω, ἐπαυξάνω, ἐπιβάλλω, ἐπίκτητος.5. Accompaniment, to, with, as in ἐπᾴδω, ἐπαυλέω, ἐπαγρυπνέω: hence of Addition, ἐπίτριτος one and 1/3 more, 1 +1/3; so ἐπιτέταρτος, ἐπίπεμπτος, ἐπόγδοος, etc.6. with Adjs., somewhat, slightly, as in ἐπίξανθος, ἐπίπικρος.II. of Time and Sequence, after, as in ἐπιβιόω, ἐπιβλαστάνω, ἐπιγίγνομαι,ἐπακόλουθος, ἐπίγονος, ἐπιστάτης 1.2
.III. in causal senses:1. Superiority felt over or at, as in ἐπιχαίρω, ἐπιγελάω, ἐπαισχύνομαι.2. Authority over, as in ἐπικρατέω, ἔπαρχος, ἐπιβουκόλος, ἐπιποιμήν.3. Motive for, as in ἐπιθυμέω, ἐπιζήμιος, ἐπιθάνατος.4. to give force or intensity to the Verb, as in ἐπαινέω, ἐπιμέμφομαι, ἐπικείρω, ἐπικλάω. -
4 οὗτος
οὗτος, αὕτη, τοῦτο, gen. τούτου, ταύτης, τούτου, etc.: the dual fem. never in [dialect] Att., v. ὁ, ἡ, τό, init.:—demonstr. Pron.,A this, common from Hom. downwds.A ORIGIN and FORMS: οὗτος, αὕτη, τοῦτο prob. arose from a reduplication of the demonstr. ὁ, ἡ, τό with insertion of - υ- (= Skt. Particle u), e.g. ταῦτα fr. τα-υ-τα: [dialect] Dor. gen. sg. fem.τούτας Philol.11
; nom. pl.τοῦτοι, ταῦται A.D.Synt.111.23
: the former occurs Sophr.24, GDI 3045 B 6 ([place name] Selinus), SIG339.16 (Rhodes, iii B. C.), etc., the latter is dub. in Sophr.97, certain in SIG 241 B117 (Delph., iv B. C.): in [dialect] Boeot. all forms begin with οὑτ-, as gen. sg. neut.οὕτω Supp.Epigr.3.359.11
(iii B. C.); acc. sg. fem.οὕταν Corinn. Supp.2.80
; acc. pl. neut. (Tanagra, iii B. C.), etc.: gen. pl. fem. [dialect] Att. τούτων, Cret.ταυτᾶν Leg.Gort.5.19
; neut. (Elis, iv B. C.).—In [dialect] Ion. sts. written ταότην, ταο̄τα, SIG283.19 (Chios, iv B. C.), 46.7 (Halic., v B. C.), al.—In [dialect] Att. οὗτος was freq. strengthd. by the demonstr. -ί, οὑτοσί, αὑτηί, τουτί, gen. τουτουί, dat. τουτῳί, acc. τουτονί; pl. nom. οὑτοιί, neut. ταυτί, etc., this man here: sts. a Particle is inserted between the Pron. and -ί, as αὑτηγί for αὑτηί γε, Ar.Ach. 784; τουτογί for τουτί γε, Id.V. 781, Av. 894, al.; ταυταγί for ταυτί γε, Id.Eq. 492, Pax 1057, al.; τουτοδί for τουτὶ δέ, Id.Pl. 227; τουτουμενί for τουτουὶ μέν, Id.Ra. 965.—In codd. the ν ἐφελκυστικόν is sts. added in the forms οὑτοσίν, οὑτωσίν, and οὑτοσίν is said to be [dialect] Att. by A.D.Pron.59.24, 82.11. [This ι is always long, and a long vowel or diphthong before it becomes short, as αὑτη?οὗτοςXί, τουτω?οὗτοςXί, οὑτοῐί, Ar.Nu. 201, Pl.44, Ach.40, etc.]B USAGE in regard to CONCORD. οὗτος is freq. used as a Pron. Subst.: hence neut. is folld. by gen.,κατὰ τοῦτο τῆς ἀκροπόλιος Hdt. 1.84
;εἰς τοῦθ' ὕβρεως ἐλήλυθεν D.4.37
;εἰς τοῦθ' ἥκεις μανίας Id.36.48
;ταῦτα τῶν μαθημάτων Pl.Euthd. 278b
: but quite as freq. as Adj., in which case its Subst. commonly takes the Art., οὗτος ὁ ἀνήρ or ὁ ἀνὴρ οὗτος.—But the Art. is absent,1 always in [dialect] Ep. Poets (exc. Od.18.114),οὗτος ἀνήρ Il.14.471
, Od.1.406, etc.: sts. also in Trag., A.Pers. 122 (lyr.), 495, S.Ph. 406, OC 471, 1177: once in an Inscr., τοπεῖα:τούτων τὰ ἡμίσεα τοπείων IG22.1622.135
(iv B. C.).2 sts. when the Noun is so specified that the Art. is not needed,ἐς γῆν ταύτην.., ἥντινα νῦν Σκύθαι νέμονται Hdt.4.8
; , cf. Pl.R. 449d, etc.;πατὴρ σὸς οὗτος, ὃν θρηνεῖς ἀεί S.El. 530
.4 when the Noun with which οὗτος agrees stands as its Predicate,αὕτη γὰρ ἦν σοι πρόφασις S.Ph. 1034
; δικαστοῦ αὕτη ἀρετή [ἐστι] Pl.Ap. 18a: this exception extends to cases in which the Predicate is not so distinctly separated from the Subject, αἰτίαι μὲν αὗται προυγεγένηντο these were the grievances which already existed, Th.1.66; ταύτην φήμην παρέδοσαν this was the report which.., Pl.Phlb. 16c: freq. with a [comp] Sup., κίνησις αὕτη μεγίστη δὴ.. ἐγένετο this was notably the greatest movement which.., Th.1.1, cf. 3.113: withπρῶτος Id.1.55
,98, 6.31, Ev.Luc. 2.2.5 when [ per.] 3rd pers. is used for [ per.] 2nd to express contempt, οὗτος ἀνήρ, οὑτοσὶ ἀνήρ, Pl.Grg. 467b, 489b, etc.II though οὗτος usu. agrees with the Noun that serves as Predicate, it is not rare to find it in the neut.,μανία δὲ καὶ τοῦτ' ἐστί E.Ba. 305
;τοῦτο γάρ εἰσι.. εὔθυναι D.19.82
, etc.: and in pl.,οὐκ ἔστι ταῦτα ἀρχή Aeschin. 3.13
;ταῦτ' ἐστὶν ὁ προδότης Id.2.166
: so with an explanatory clause added,τοῦτο γάρ ἐστιν ὁ συκοφάντης, αἰτιᾶσθαι μὲν πάντα ἐξελέγξαι δὲ μηδέν D.57.34
.2 so also with a Noun in apposition,τούτοισιν μὲν ταῦτα μέλει, κίθαρις καὶ ἀοιδή Od.1.159
;τούτου τιμῶμαι, ἐν πρυτανείῳ σιτήσεως Pl.Ap. 36e
, cf. E.Fr.323.3, etc.3 the neut. also may refer to a masc. or fem. Noun, καρπὸν φορέει κυάμῳ ἴσον: τοῦτο ἐπεὰν γένηται πέπον κτλ. Hdt.4.23, cf. X.An.1.5.10, etc.4 the neut. is also used of classes of persons, μελιτοπῶλαι καὶ τυροπῶλαι: , cf. Pl.Lg. 711a; or of an abstract fact,οὐκ Ἰοφῶν ζῇ;—τοῦτο γάρ τοι καὶ μόνον ἔτ' ἐστὶ λοιπὸν ἀγαθόν Ar.Ra.73
.III with Prons.,1 personal, οὗτος σύ, in local sense, v. infr. c.1.5.2 interrog., τί τοῦτ' ἔλεξας; what is this that.. ? S.Ph. 1173 (lyr.), cf. Ant.7; ποίοισι τούτοις; for ποῖά ἐστι ταῦτα οἷς [ἔχεις ἐλπίδα]; Id.OC 388, cf.Ant. 1049; Νέστορ' ἔρειο ὅν τινα τοῦτον ἄγει whom he brings here, Il.11.612.4 possess., πατὴρ σὸς οὗτος this father of thine, S.El. 530, cf. X.An.7.3.30.5 demonstr., οὗτος ἐκεῖνος, τὸν σὺ ζητέεις, where ἐκεῖνος is the Predicate, Hdt.1.32;τοῦτ' ἔστ' ἐκεῖνο E. Hel. 622
, cf. Or. 804; αὐτὸ τοῦτο, v. αὐτός 1.7; τοῦτον τὸν αὐτὸν ἄνδρα this same man, S.Ph. 128.b exceptionally,Διφίλου οὗτος ὅδ' ἐστὶ τύπος IG12(5).300
([place name] Paros).6 ἄλλος τις οὗτος ἀνέστη another man here, Od.20.380.IV with Numerals, τέθνηκε ταῦτα τρία ἔτη these three years, Lys.7.10codd.; [στρατείαν] ἑνδέκατον μῆνα τουτονὶ ποιεῖται for these eleven months, D.8.2, cf. 3.4;τριακοστὴν ταύτην ἡμέραν Men.Epit.27
;ταύτας τριάκοντα μνᾶς D.27.23
, cf. Pl.Grg. 463b, etc.C SIGNIFICATION AND SPECIAL IDIOMS:I this, to designate the nearer, opp. ἐκεῖνος, that, the more remote, ταῦτα, like τὰ ἐνταῦθα, things round and about us, earthly things, Pl.Phd. 75e (v. l.); cf. ὅδε init.: but οὗτος sts. indicates that which is not really nearest, but most important, δεῖ.. τὸ βέλτιστον ἀεί, μὴ τὸ ῥᾷστον λέγειν: ἐπὶ ἐκεῖνο μὲν γὰρ ἡ φύσις αὐτὴ βαδιεῖται, ἐπὶ τοῦτο δὲ κτλ. D.8.72, cf. 51.3 and 18.2 when, of two things, one precedes and the other follows, ὅδε prop. refers to what follows, οὗτος to what precedes,οὐκ ἔστι σοι ταῦτ', ἀλλά σοι τάδ' ἔστι S.OC 787
, cf. ὅδε III. 2: freq., however, where there are not two things, οὗτος refers to what follows, Il. 13.377, Od.2.306, etc.; οὔκουν.. τοῦτο γιγνώσκεις, ὅτι .. ; A.Pr. 379, etc.3 οὗτος is used emphat., generally in contempt, while ἐκεῖνος denotes praise, ὁ πάντ' ἄναλκις οὗτος, i.e. Aegisthus, S.El. 301;τούτους τοὺς συκοφάντας Pl.Cri. 45a
; so D.de Coron. uses οὗτος of Aeschines, ἐκεῖνος of Philip; but οὗτος is used of Philip, D.2.15, 4.3.b of what is familiar, τούτους τοὺς πολυτελεῖς χιτῶνας, of the Persians, X.An.1.5.8;οἱ τὰς τελετὰς.. οὗτοι καταστήσαντες Pl.Phd. 69c
, cf. Men. 80a; τὸ θυλακῶδες τοῦτο the familiar bag-like thing, Thphr.HP3.7.3, cf. 3.18.11, 4.7.1;οἱ τὰς κόρας ταύτας ὠνούμενοι τοῖς παισίν D.Chr.31.153
.4 in [dialect] Att. law-language, οὗτος is commonly applied to the opponent, whether plaintiff (as in Aeschin. 2.130 ) or defendant (as in Id.1.1); so, in the political speeches of D., οὗτοι are the opposite party, 4.1, 8.7, etc.; but in the forensic speeches, οὗτοι freq. means the judges, the court, 21.134, 36.47.5 much like an Adv., in local sense (cf. ὅδε init.), τίς δ' οὗτος κατὰ νῆας.. ἔρχεαι; who art thou here that comest.. ? Il.10.82; freq. in [dialect] Att., τίς οὑτοσί; who's this here? Ar.Ach. 1048; πολλὰ ὁρῶ ταῦτα πρόβατα I see many sheep here, X.An.3.5.9 (as v.l.): with Pron. of 2 pers., οὗτος σύ ho you! you there! S.OT 532, 1121, E.Hec. 1280, etc.: and then οὗτος alone like a voc., οὗτος, τί ποιεῖς; A.Supp. 911,cf.S.Aj.71, E.Alc. 773, Ar.Eq. 240, Nu. 220, al.: with a pr. n.,ὦ οὗτος, Αἴας S.Aj.89
;ὦ οὗτος οὗτος, Οἰδίπους Id.OC 1627
, cf. Ar.V. 1364: with voc.,βέντισθ' οὗτος Theoc.5.76
:—the fem. is rarer, ; .—This phrase mostly implies anger, impatience, or scorn.II simply as antec. to ὅς, Od.2.40, S.OT 1180, etc.: freq. following relat. clause,ἅ γ' ἔλαβες,.. μεθεῖναι ταῦτα Id.Ph. 1247
, cf. 1319,Ant. 183, 203, Pl.Grg. 469c.III = τοιοῦτος, οὗτος ἐγὼ ταχυτᾶτι Pi.O. 4.26;σὺ τοίνυν οὗτος εὑρέθης D.18.282
, cf. 173.IV after a parenthesis, the Subject, though already named, is freq. emphat. repeated byοὗτος, οὐδὲ γὰρ οὐδὲ Ἀριστέης.., οὐδὲ οὗτος προσωτέρω.. ἔφησε ἀπικέσθαι Hdt.4.16
, cf.81 (s. v. l.), 1.146, Pl.Phd. 107d, etc.V καὶ οὗτος is added to heighten the force of a previous word,ξυνεστῶτες.. ναυτικῷ ἀγῶνι, καὶ τούτῳ πρὸς Ἀθηναίους Th.4.55
, cf. Hdt.1.147, 6.11, etc.; soοὐδὲ τούτου Aeschin.2.100
; v. infr. VIII.2.VI repeated, where for the second we should merely say he or it,τοῖσιν τούτου τοῦτον μέλεσιν.. κελαδοῦντες Ar.Ra. 1526
, cf. Pl.La. 200d.1 ταῦτ', ὦ δέσποτα yes Sir (i. e. ἔστι ταῦτα, ταῦτα δράσω, etc.), Ar.V. 142, Pax 275, cf. Eq.III; so ; ; so also ἦν ταῦτα even so, true, E.Ph. 417.2 ταῦτα μὲν δὴ ὑπάρξει so it shall be, Pl.Phd. 78a.3 καὶ ταῦτα μὲν δὴ ταῦτα so much for that, freq. in [dialect] Att., as Pl.Smp. 220c.4 ταῦτα at end of a formula in epitaphs, etc., prob. short for ταῦτα οὕτως ἔχει or ὁ βίος ταῦτά ἐστιν, e.g. οὐδὶς ( = -εὶς) ἀθάνατος:ταῦτα IG14.420
; Προκόπι ταῦτα ib.1824; χαίρεται ( = -τε) ταῦτα ib.1479, etc.: similarly perh. in a letter,ἂμ μὴ πέμψῃς, οὐ μὴ φάγω, οὐ μὴ πείνω. ταῦτα POxy.119.15
(ii/iii A. D.).VIII Adverbial usages:1 ταῦταabs., therefore, that is why.., Il.11.694;ταῦτ' ἄρα Ar.Ach.90
,Nu. 319, 335, 394, al., X.Smp.4.55; , Pl.Smp. 174a; , Ar.V. 1358, etc.; αὐτὰ ταῦτα ἥκω, ἵνα .. Pl.Prt. 310e: τοῦτο is rare in this sense,τοῦτ' ἀφικόμην, ὅπως.. εὖ πράξαιμί τι S. OT 1005
; αὐτὸ γὰρ τοῦτο just because of this, Pl.Smp. 204a.b πρὸς ταῦτα so then, therefore, prop. used in indignant defiance, A.Pr. 992, 1043, S.Aj. 971, 1115, 1313, OT 426, OC 455, etc.2 καὶ ταῦτα, adding a circumstance heightening the force of what has been said, and that,ἄνδρα γενναῖον θανεῖν, καὶ ταῦτα πρὸς γυναικός A.Eu. 627
: but mostly with a part.,ὅς γ' ἐξέλυσας ἄστυ.., καὶ ταῦθ' ὑφ' ἡμῶν οὐδὲν ἐξειδὼς πλέον S.OT37
, cf. Ar.Ra. 704, Pl.Phdr. 241e, etc.; or with a part. omitted, ἥτις.. τὴν τεκοῦσαν ὕβρισεν, καὶ ταῦτα τηλικοῦτος (sc. οὖσα) S.El. 614; soκαὶ ταῦτα μέντοι Pl.Erx. 400b
.b καὶ ταῦτα anyhow, no matter what happens (or happened), ἐπεχείρησας, οὐδὲν ὢν καὶ ταῦτα you tried, but were no good anyhow, i.e. try as you might, Id.R. 341c, cf. Diod.Com.3.5.3 τοῦτο μέν.., τοῦτο δέ .. on the one hand.., on the other.., partly.., partly.., very freq. in Hdt., as 1.161, al.; τοῦτο μέν is sts. answered by δέ only, 4.76, S.Aj. 670, OC 440; by δὲ αὖ, Hdt.7.176; by ἔπειτα δέ, S.Ant.61; by ἀλλά, D.22.13; by εἶτα, S.Ph. 1345; by τοῦτ' αὖθις, Id.Ant. 165.4 dat. fem. ταύτῃ,a on this spot, here, ταύτῃ μὲν.., τῇδε δ' αὖ .. Id.Ph. 1331;ἀλλ' ἐὰν ταύτῃ γε νικᾷ, ταυτῃὶ πεπλήξεται Ar.Eq. 271
, cf. Th. 1221.c in this way, thus, A.Pr. 191, S.OC 1300, etc.;οὐ.. ταῦτ' ἐστί πω ταύτῃ Ar.Eq. 843
;ἀλλ' οὔτι ταύτῃ ταῦτα E. Med. 365
, cf. A.Pr. 511: antec. to ὥσπερ, Pl.R. 330c; to ὅπῃ, X.Cyr. 8.3.2;οὕτω τε καὶ ταύτῃ γίγνοιτο Pl.Lg. 681d
; καὶ οὕτω καὶ ταύτῃ ἂν ἔχοι ib. 714d; ταύτῃ καλεῖσθαι, etc., like οὕτω κ., Sch.Pl.Smp. 215b.6 ἐν τούτῳ in that case, Pl.R. 440c.7 πρὸς τούτοις ([etym.] - οισι) besides, Hdt.2.51, Pl.Prt. 326a, X.Mem.2.4.4, Ar.Pl. 540.
См. также в других словарях:
Geflügelte Worte (Antike) — Alpha und Omega, Anfang und Ende, kombiniert zu einem Buchstaben Diese Liste ist eine Sammlung alt und neugriechischer Phrasen, Sprichwörter und Redewendungen. Sie beschreibt ihren Gebrauch und gibt, wo möglich, die Quellen an. Graeca non… … Deutsch Wikipedia