Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

(after+negatives)

  • 41 nise

    nĭ-sĭ (archaic forms nisei and nise, Lex Rubria, v. Ritschl, Legis Rubriae pars superstes, Bonnae, 1851, and Rhein. Mus. tom. 8, p. 448 sq.), conj., if not, unless.
    I. A.
    In gen.:

    quid tu malum curas, Utrum crudum an coctum-edim? nisi tu mihi es tutor,

    Plaut. Aul. 3, 2, 15:

    quod nisi esset, certe postea non discessisset,

    Cic. Clu. 66, 189:

    non posse ejus imperia diutius sustineri, nisi quid in Caesare sit auxilii,

    Caes. B. G. 1, 31; Suet. Caes. 52.—
    B.
    With interrogatives and negatives, usually in a different clause.
    1.
    After an interrogative or negative clause, except, save only, only:

    ne quis enuntiaret, nisi quibus mandatum esset,

    Caes. B. G. 1, 30:

    hoc sentio, nisi in bonis, amicitiam esse non posse,

    Cic. Lael. 5, 18:

    etenim dicere nemo potest, nisi qui prudenter intellegit,

    id. Brut. 6, 23:

    quid est pietas, nisi voluntas grata in parentes,

    id. Planc. 33, 82; Ov. H. 2, 27:

    negant enim quem quam esse virum bonum, nisi sapientem,

    Cic. Lael. 5, 18.—
    2.
    With a foll. negative:

    sic orator, nisi multitudine audiente, eloquens esse non possit,

    Cic. de Or. 2, 83, 338:

    Labienus juravit, se, nisi victorem, in castra non reversurum,

    Caes. B. C. 3, 87.—
    3.
    Closely connected with non (mostly post-Aug.):

    legationis non nisi condemnato et ejecto eo, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 39, § 98:

    qui non nisi aput Germanias adsequi nomen imperatorium posset,

    Tac. A. 2, 26:

    ad quem non nisi per Sejanum aditus,

    id. ib. 4, 68; 14, 63; 15, 1; Suet. Caes. 56; id. Aug. 21; 41; Quint. 1, 5, 19; Plin. 10, 36, 52, § 108; Plin. Ep. 6, 6, 4.—(The passages in which nisi was supposed to stand for nisi non or non nisi have been critically amended; v. Hand, Turs. 4, 253; Kritz and Fabri ad Sall. J. 54, 5; Drakenb. and Weissenb. ad Liv. 34, 16, 1; Duker ad Flor. 1, 12, 18.)—
    C.
    Esp.
    1.
    After nihil, nihil aliud, etc., save, but, than:

    nihil am plius nisi,

    Cic. Planc. 41, 99:

    nihil est quod festines, nisi ut valeas,

    id. Fam. 16, 6, 3:

    erat historia nihil aliud nisi annalium confectio,

    id. de Or. 2, 12, 52; id. Phil. 3, 5, 13, id. Rosc. Am. 37, 108.—
    2.
    Non aliter nisi, on no other condition:

    non aliter neque classem revocaturum neque exercitum reducturum, nisi, etc.,

    Liv. 45, 11, 11.—
    3.
    Nisi si, except if, unless:

    nisi si etiam illuc pervenerint,

    Varr. R. R. 2, 9:

    noli putare me ad quemquam longiores epistulas scribere, nisi si qui ad me plura scripsit, etc.,

    Cic. Fam. 14, 2, 1:

    nisi vero si quis est qui,

    id. Cat. 2, 4, 6. —
    4.
    Nisi ut, except that, unless:

    neque convivia inire ausus est, nisi ut speculatores cum lanceis circumstarent,

    Suet. Claud. 35. —
    5.
    Nisi quod, except that which, save only that:

    nam nunc homines nihili faciunt quod licet nisi quod lubet,

    Plaut. Trin. 4, 3, 25:

    cum Patrone Epicureo mihi omnia sunt communia, nisi quod in philosophiā vehementer ab eo dissentio,

    Cic. Fam. 13, 1, 2:

    praedia me valde delectant, nisi quod me aere circum foraneo obruerunt,

    id. Att. 2, 1, 11; id. Tusc. 3, 24, 58:

    ab negotiis numquam voluptas remorata est, nisi quod de uxore potuit honestius consuli,

    Sall. J. 95, 3; Tac. A. 14, 14:

    unde causa et origo peregrino sacro parum comperi, nisi quod signum ipsum... docet advectam religionem,

    id. G. 9.—
    6.
    Nisi quia, except because, i. e. until that at nesciebam id dicere illam, nisi quia Correxit miles, quod intellexi minus, Ter. Eun. 4, 5, 10.—
    II.
    In transitions; also in the combinations nisi vero, nisi forte, nisi tamen, unless perhaps, etc., mostly ironical (cf. Gr. ei mê ara, ei mê ge, ektos ei mê):

    nisi unum hoc faciam ut in puteo cenam coquant,

    Plaut. Aul. 2, 7, 3:

    nisi forte volumus Epicureorum opinionem sequi, qui, etc.,

    Cic. Fat. 16, 37:

    nisi vero existimatis dementem Africanum fuisse, qui, etc.,

    id. Mil. 3, 8: ne requiras;

    nisi forte adulescentes pueritiam debent requirere,

    id. Sen. 10, 33:

    Hostis nullus erat, nisi forte quem vos jussissetis,

    Sall. J. 14, 10; cf. Zumpt, Gram. § 569.

    Lewis & Short latin dictionary > nise

  • 42 nisei

    nĭ-sĭ (archaic forms nisei and nise, Lex Rubria, v. Ritschl, Legis Rubriae pars superstes, Bonnae, 1851, and Rhein. Mus. tom. 8, p. 448 sq.), conj., if not, unless.
    I. A.
    In gen.:

    quid tu malum curas, Utrum crudum an coctum-edim? nisi tu mihi es tutor,

    Plaut. Aul. 3, 2, 15:

    quod nisi esset, certe postea non discessisset,

    Cic. Clu. 66, 189:

    non posse ejus imperia diutius sustineri, nisi quid in Caesare sit auxilii,

    Caes. B. G. 1, 31; Suet. Caes. 52.—
    B.
    With interrogatives and negatives, usually in a different clause.
    1.
    After an interrogative or negative clause, except, save only, only:

    ne quis enuntiaret, nisi quibus mandatum esset,

    Caes. B. G. 1, 30:

    hoc sentio, nisi in bonis, amicitiam esse non posse,

    Cic. Lael. 5, 18:

    etenim dicere nemo potest, nisi qui prudenter intellegit,

    id. Brut. 6, 23:

    quid est pietas, nisi voluntas grata in parentes,

    id. Planc. 33, 82; Ov. H. 2, 27:

    negant enim quem quam esse virum bonum, nisi sapientem,

    Cic. Lael. 5, 18.—
    2.
    With a foll. negative:

    sic orator, nisi multitudine audiente, eloquens esse non possit,

    Cic. de Or. 2, 83, 338:

    Labienus juravit, se, nisi victorem, in castra non reversurum,

    Caes. B. C. 3, 87.—
    3.
    Closely connected with non (mostly post-Aug.):

    legationis non nisi condemnato et ejecto eo, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 39, § 98:

    qui non nisi aput Germanias adsequi nomen imperatorium posset,

    Tac. A. 2, 26:

    ad quem non nisi per Sejanum aditus,

    id. ib. 4, 68; 14, 63; 15, 1; Suet. Caes. 56; id. Aug. 21; 41; Quint. 1, 5, 19; Plin. 10, 36, 52, § 108; Plin. Ep. 6, 6, 4.—(The passages in which nisi was supposed to stand for nisi non or non nisi have been critically amended; v. Hand, Turs. 4, 253; Kritz and Fabri ad Sall. J. 54, 5; Drakenb. and Weissenb. ad Liv. 34, 16, 1; Duker ad Flor. 1, 12, 18.)—
    C.
    Esp.
    1.
    After nihil, nihil aliud, etc., save, but, than:

    nihil am plius nisi,

    Cic. Planc. 41, 99:

    nihil est quod festines, nisi ut valeas,

    id. Fam. 16, 6, 3:

    erat historia nihil aliud nisi annalium confectio,

    id. de Or. 2, 12, 52; id. Phil. 3, 5, 13, id. Rosc. Am. 37, 108.—
    2.
    Non aliter nisi, on no other condition:

    non aliter neque classem revocaturum neque exercitum reducturum, nisi, etc.,

    Liv. 45, 11, 11.—
    3.
    Nisi si, except if, unless:

    nisi si etiam illuc pervenerint,

    Varr. R. R. 2, 9:

    noli putare me ad quemquam longiores epistulas scribere, nisi si qui ad me plura scripsit, etc.,

    Cic. Fam. 14, 2, 1:

    nisi vero si quis est qui,

    id. Cat. 2, 4, 6. —
    4.
    Nisi ut, except that, unless:

    neque convivia inire ausus est, nisi ut speculatores cum lanceis circumstarent,

    Suet. Claud. 35. —
    5.
    Nisi quod, except that which, save only that:

    nam nunc homines nihili faciunt quod licet nisi quod lubet,

    Plaut. Trin. 4, 3, 25:

    cum Patrone Epicureo mihi omnia sunt communia, nisi quod in philosophiā vehementer ab eo dissentio,

    Cic. Fam. 13, 1, 2:

    praedia me valde delectant, nisi quod me aere circum foraneo obruerunt,

    id. Att. 2, 1, 11; id. Tusc. 3, 24, 58:

    ab negotiis numquam voluptas remorata est, nisi quod de uxore potuit honestius consuli,

    Sall. J. 95, 3; Tac. A. 14, 14:

    unde causa et origo peregrino sacro parum comperi, nisi quod signum ipsum... docet advectam religionem,

    id. G. 9.—
    6.
    Nisi quia, except because, i. e. until that at nesciebam id dicere illam, nisi quia Correxit miles, quod intellexi minus, Ter. Eun. 4, 5, 10.—
    II.
    In transitions; also in the combinations nisi vero, nisi forte, nisi tamen, unless perhaps, etc., mostly ironical (cf. Gr. ei mê ara, ei mê ge, ektos ei mê):

    nisi unum hoc faciam ut in puteo cenam coquant,

    Plaut. Aul. 2, 7, 3:

    nisi forte volumus Epicureorum opinionem sequi, qui, etc.,

    Cic. Fat. 16, 37:

    nisi vero existimatis dementem Africanum fuisse, qui, etc.,

    id. Mil. 3, 8: ne requiras;

    nisi forte adulescentes pueritiam debent requirere,

    id. Sen. 10, 33:

    Hostis nullus erat, nisi forte quem vos jussissetis,

    Sall. J. 14, 10; cf. Zumpt, Gram. § 569.

    Lewis & Short latin dictionary > nisei

  • 43 nisi

    nĭ-sĭ (archaic forms nisei and nise, Lex Rubria, v. Ritschl, Legis Rubriae pars superstes, Bonnae, 1851, and Rhein. Mus. tom. 8, p. 448 sq.), conj., if not, unless.
    I. A.
    In gen.:

    quid tu malum curas, Utrum crudum an coctum-edim? nisi tu mihi es tutor,

    Plaut. Aul. 3, 2, 15:

    quod nisi esset, certe postea non discessisset,

    Cic. Clu. 66, 189:

    non posse ejus imperia diutius sustineri, nisi quid in Caesare sit auxilii,

    Caes. B. G. 1, 31; Suet. Caes. 52.—
    B.
    With interrogatives and negatives, usually in a different clause.
    1.
    After an interrogative or negative clause, except, save only, only:

    ne quis enuntiaret, nisi quibus mandatum esset,

    Caes. B. G. 1, 30:

    hoc sentio, nisi in bonis, amicitiam esse non posse,

    Cic. Lael. 5, 18:

    etenim dicere nemo potest, nisi qui prudenter intellegit,

    id. Brut. 6, 23:

    quid est pietas, nisi voluntas grata in parentes,

    id. Planc. 33, 82; Ov. H. 2, 27:

    negant enim quem quam esse virum bonum, nisi sapientem,

    Cic. Lael. 5, 18.—
    2.
    With a foll. negative:

    sic orator, nisi multitudine audiente, eloquens esse non possit,

    Cic. de Or. 2, 83, 338:

    Labienus juravit, se, nisi victorem, in castra non reversurum,

    Caes. B. C. 3, 87.—
    3.
    Closely connected with non (mostly post-Aug.):

    legationis non nisi condemnato et ejecto eo, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 39, § 98:

    qui non nisi aput Germanias adsequi nomen imperatorium posset,

    Tac. A. 2, 26:

    ad quem non nisi per Sejanum aditus,

    id. ib. 4, 68; 14, 63; 15, 1; Suet. Caes. 56; id. Aug. 21; 41; Quint. 1, 5, 19; Plin. 10, 36, 52, § 108; Plin. Ep. 6, 6, 4.—(The passages in which nisi was supposed to stand for nisi non or non nisi have been critically amended; v. Hand, Turs. 4, 253; Kritz and Fabri ad Sall. J. 54, 5; Drakenb. and Weissenb. ad Liv. 34, 16, 1; Duker ad Flor. 1, 12, 18.)—
    C.
    Esp.
    1.
    After nihil, nihil aliud, etc., save, but, than:

    nihil am plius nisi,

    Cic. Planc. 41, 99:

    nihil est quod festines, nisi ut valeas,

    id. Fam. 16, 6, 3:

    erat historia nihil aliud nisi annalium confectio,

    id. de Or. 2, 12, 52; id. Phil. 3, 5, 13, id. Rosc. Am. 37, 108.—
    2.
    Non aliter nisi, on no other condition:

    non aliter neque classem revocaturum neque exercitum reducturum, nisi, etc.,

    Liv. 45, 11, 11.—
    3.
    Nisi si, except if, unless:

    nisi si etiam illuc pervenerint,

    Varr. R. R. 2, 9:

    noli putare me ad quemquam longiores epistulas scribere, nisi si qui ad me plura scripsit, etc.,

    Cic. Fam. 14, 2, 1:

    nisi vero si quis est qui,

    id. Cat. 2, 4, 6. —
    4.
    Nisi ut, except that, unless:

    neque convivia inire ausus est, nisi ut speculatores cum lanceis circumstarent,

    Suet. Claud. 35. —
    5.
    Nisi quod, except that which, save only that:

    nam nunc homines nihili faciunt quod licet nisi quod lubet,

    Plaut. Trin. 4, 3, 25:

    cum Patrone Epicureo mihi omnia sunt communia, nisi quod in philosophiā vehementer ab eo dissentio,

    Cic. Fam. 13, 1, 2:

    praedia me valde delectant, nisi quod me aere circum foraneo obruerunt,

    id. Att. 2, 1, 11; id. Tusc. 3, 24, 58:

    ab negotiis numquam voluptas remorata est, nisi quod de uxore potuit honestius consuli,

    Sall. J. 95, 3; Tac. A. 14, 14:

    unde causa et origo peregrino sacro parum comperi, nisi quod signum ipsum... docet advectam religionem,

    id. G. 9.—
    6.
    Nisi quia, except because, i. e. until that at nesciebam id dicere illam, nisi quia Correxit miles, quod intellexi minus, Ter. Eun. 4, 5, 10.—
    II.
    In transitions; also in the combinations nisi vero, nisi forte, nisi tamen, unless perhaps, etc., mostly ironical (cf. Gr. ei mê ara, ei mê ge, ektos ei mê):

    nisi unum hoc faciam ut in puteo cenam coquant,

    Plaut. Aul. 2, 7, 3:

    nisi forte volumus Epicureorum opinionem sequi, qui, etc.,

    Cic. Fat. 16, 37:

    nisi vero existimatis dementem Africanum fuisse, qui, etc.,

    id. Mil. 3, 8: ne requiras;

    nisi forte adulescentes pueritiam debent requirere,

    id. Sen. 10, 33:

    Hostis nullus erat, nisi forte quem vos jussissetis,

    Sall. J. 14, 10; cf. Zumpt, Gram. § 569.

    Lewis & Short latin dictionary > nisi

  • 44 μηκέτι

    μηκέτι adv. (Hom.+; ins, pap, LXX, En, TestSol, TestJob; TestReub; Joseph., Just., Tat.) no longer, not from now on in the same usages as μή.
    in purpose clauses; after ἵνα (Just., A II, 7, 1; POxy 528, 23) 2 Cor 5:15; Eph 4:14; AcPl Ha 2, 32.
    in result clauses; after ὥστε (2 Macc 4:14) Mk 1:45; 2:2. W. the inf. of result 1 Pt 4:2.
    w. ptc. (Tob 5:10 S; Jos., Ant. 13, 399; TestReub 3:15; Just., D. 24, 3; 45, 4; Tat. 9:3) Ac 13:34; Ro 15:23; 1 Th 3:1, 5; 15:7; IMg 9:1; Hv 3, 11, 3; AcPl Ha 5, 14.
    w. the inf. (Josh 22:33; 2 Ch 16:5; 2 Macc 10:4; En 103:10; Demetr.: 722 Fgm. 1, 9 Jac.; Jos., Ant. 8, 45; 47; Just., D. 6, 2 al.) Ac 4:17; 25:24; Ro 6:6; Eph 4:17; Hm 4, 1, 11; 4, 3, 2; Hs 9, 9, 6.
    in a relative clause MPol 2:3; Hs 8, 11, 3.
    in independent clause
    α. w. the impv. (Ex 36:6; 1 Macc 13:39) Lk 8:49; J 5:14; 8:11; Eph 4:28; 1 Ti 5:23; Hv 3, 3, 2; 16, 9; 61, 4.—Instead of this the aor. subj. (Tob 14:9 BA) Mk 9:25. μ. ἐκ σοῦ καρπὸς γένηται εἰς τὸν αἰῶνα no fruit shall ever come from you again Mt 21:19; Hv 2, 3, 1. W. piling up of negatives (cp. β and γ below) οὐ μηκέτι Mt 21:19 v.l. μηκέτι μηδὲν αἰτήσεις περὶ ἀποκαλύψεως don’t ask me any more questions about the revelation Hv 3, 13, 4.
    β. w. the opt., in double negation μ. … μηδεὶς καρπὸν φάγοι may no one ever eat fruit from you again Mk 11:14 (cp. μηδείς 2a).
    γ. w. the hortatory subjunctive (Sir 21:1 μὴ προσθῇς μηκέτι) Ro 14:13.—M-M.

    Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > μηκέτι

  • 45 or

    o:
    1) (used to show an alternative: Is that your book or is it mine?) o
    2) (because if not: Hurry or you'll be late.) sino
    or conj
    1. o
    would you like meat or fish? ¿quieres carne o pescado?
    2. o / si no
    hurry up, or we'll miss the train date prisa, o se nos escapará el tren
    3. ni
    or
    tr[ɔːSMALLr/SMALL]
    1 (alternative - gen) o; (- before word beginning with o or ho) u
    come on, or we'll be late! ¡date prisa o llegaremos tarde!
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    or rather o mejor dicho
    or so más o menos
    or ['ɔr] conj
    coffee or tea: café o té
    one day or another: un día u otro
    he didn't have his keys or his wallet: no llevaba ni sus llaves ni su billetera
    conj.
    u conj.
    conj.
    de otro modo conj.
    o conj.
    u conj.
    = Oregon
    [ɔː(r)]
    CONJ
    1) (giving alternative) o; (before o-, ho-) u; (between numerals) ó

    would you like tea or coffee? — ¿quieres té o café?

    let me go or I'll scream! — ¡suélteme, o me pongo a gritar!

    hurry up or you'll miss the bus — date prisa, que vas a perder el autobús

    rain or no rain, you've got to go — con lluvia o sin lluvia, tienes que ir

    not... or... — no... ni...

    20 or so — unos veinte, veinte más o menos

    without relatives or friends — sin parientes ni amigos

    either 3., else
    2) (=that is) es decir

    botany, or the science of plants — botánica, es decir la ciencia que estudia las plantas

    or rather... — o mejor dicho..., o más bien...

    OR
    "U" and "ó" instead of "o"
    While or is usually translated by o, use u instead before words beginning with o and ho:
    ... two or three photos...... dos o tres fotos...
    ... for one reason or another...... por un motivo u otro...
    She was accused of parricide or homicide Se le acusó de parricidio u homicidio ► Write ó instead of o between numerals to prevent confusion with zero:
    ... 5 or 6...... 5 ó 6... NOTE: Remember to use ni with negatives. For further uses and examples, see main entry
    * * *
    = Oregon

    English-spanish dictionary > or

  • 46 scrap

    I
    1. skræp noun
    1) (a small piece or fragment: a scrap of paper.) pedacito, retazo
    2) ((usually in plural) a piece of food left over after a meal: They gave the scraps to the dog.) restos, sobras
    3) (waste articles that are only valuable for the material they contain: The old car was sold as scrap; (also adjective) scrap metal.) chatarra
    4) (a picture etc for sticking into a scrapbook.) recorte

    2. verb
    (to discard: They scapped the old television set; She decided to scrap the whole plan.) desechar
    - scrappily
    - scrappiness
    - scrapbook
    - scrap heap

    II
    1. skræp noun
    (a fight: He tore his jacket in a scrap with another boy.) pelea

    2. verb
    (to fight: The dogs were scrapping over a bone.) pelear(se)
    1. trozo / pedazo
    2. chatarra
    tr[skræp]
    1 (of paper, cloth, etc) trozo, trocito, pedazo; (of news, conversation) fragmento, migaja
    2 (of metal) chatarra
    1 (throw away) desechar; (cars etc) convertir en chatarra, desguazar
    2 figurative use (idea) descartar; (plan) abandonar
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    scrap (metal) dealer chatarrero,-a
    scrap metal chatarra
    scrap paper papel nombre masculino de borrador
    scrap yard (gen) parque de chatarra, chatarrería 2 (for cars) cementerio de coches
    ————————
    tr[skræp]
    1 pelearse
    scrap ['skræp] v, scrapped ; scrapping vt
    discard: desechar
    scrap vi
    fight: pelearse
    1) fragment: pedazo m, trozo m
    2) fight: pelea f
    3) or scrap metal : chatarra f
    4) scraps npl
    leftovers: restos mpl, sobras fpl
    adj.
    de desecho expr.
    desechado, -a adj.
    n.
    bronquina s.f.
    fragmento s.m.
    pedazo s.m.
    recorte s.m.
    retazo s.m.
    sobras s.f.pl.
    virutas s.f.pl.
    ñaque s.m.
    v.
    achatarrar v.
    derogar v.
    tirar v.
    skræp
    I
    1)
    a) c (of paper, cloth, leather) pedacito m, trocito m
    b) ( single bit) (with neg, no pl)

    she hasn't done a scrap of work no ha movido un dedo, no ha hecho absolutamente nada, no ha dado golpe (Esp fam)

    2) scraps pl sobras fpl, sobros mpl (AmC)

    we sold our car for scrap — vendimos el coche como chatarra; (before n)

    scrap dealer — chatarrero, -ra m,f

    scrap merchant — chatarrero, -ra m,f

    scrap paperpapel m para borrador

    4) c ( fight) (colloq) agarrada f (fam), pelea f

    II
    1.
    - pp- transitive verb
    a) (abandon, cancel) \<\<idea\>\> desechar, descartar; \<\<plan\>\> abandonar; \<\<regulation\>\> abolir*
    b) ( convert to scrap) \<\<car/ship/machinery\>\> desguazar* or (Méx) deshuesar or (Chi) desarmar
    c) ( throw away) tirar a la basura, botar (AmL exc RPl)

    2.
    vi (colloq) pelearse

    I [skræp]
    1. N
    1) (=small piece) pedacito m ; [of newspaper] recorte m ; [of material] retal m, retazo m ; (fig) pizca f

    it's a scrap of comfortes una migaja de consolación

    a few scraps of newsunos fragmentos de noticias

    there is not a scrap of truth in it — no hay ni un ápice de verdad en eso, no tiene nada de cierto

    not a scrap! — ¡ni pizca!, ¡en absoluto!

    a scrap of paperun trocito de papel

    2) scraps (=leftovers) restos mpl, sobras fpl
    3) (also: scrap metal) chatarra f, desecho m de hierro

    what is it worth as scrap? — ¿cuánto vale como chatarra?

    to sell a ship for scrap — vender un barco como chatarra

    2.
    VT [+ car, ship etc] chatarrear, convertir en chatarra; [+ old equipment etc] tirar; [+ idea, plan etc] desechar, descartar

    we had to scrap that ideatuvimos que descartar or desechar esa idea

    in the end the plan was scrapped — al final se desechó or se descartó el plan

    3.
    CPD

    scrap heap Nmontón m de desechos

    to throw sth on the scrap heap — (fig) desechar or descartar algo

    to be on the scrap heap[person] no tener nada a que agarrarse

    scrap iron Nchatarra f, hierro m viejo

    scrap paper Npedazos mpl de papel suelto (que se utilizan para borrador)

    scrap value Nvalor m como chatarra

    its scrap value is £30 — como chatarra vale 30 libras

    scrap yard Nchatarrería f ; (for cars) cementerio m de coches


    II * [skræp]
    1.
    N (=fight) riña f, pelea f

    there was a scrap outside the pubhubo una riña or pelea a la salida del pub

    to get into or have a scrap with sb — reñir or pelearse con algn

    2.
    VI reñir, pelearse ( with sb con algn)
    * * *
    [skræp]
    I
    1)
    a) c (of paper, cloth, leather) pedacito m, trocito m
    b) ( single bit) (with neg, no pl)

    she hasn't done a scrap of work no ha movido un dedo, no ha hecho absolutamente nada, no ha dado golpe (Esp fam)

    2) scraps pl sobras fpl, sobros mpl (AmC)

    we sold our car for scrap — vendimos el coche como chatarra; (before n)

    scrap dealer — chatarrero, -ra m,f

    scrap merchant — chatarrero, -ra m,f

    scrap paperpapel m para borrador

    4) c ( fight) (colloq) agarrada f (fam), pelea f

    II
    1.
    - pp- transitive verb
    a) (abandon, cancel) \<\<idea\>\> desechar, descartar; \<\<plan\>\> abandonar; \<\<regulation\>\> abolir*
    b) ( convert to scrap) \<\<car/ship/machinery\>\> desguazar* or (Méx) deshuesar or (Chi) desarmar
    c) ( throw away) tirar a la basura, botar (AmL exc RPl)

    2.
    vi (colloq) pelearse

    English-spanish dictionary > scrap

  • 47 use

    1.
    [ju:s] noun
    1) Gebrauch, der; (of dictionary, calculator, room) Benutzung, die; (of word, expression; of pesticide, garlic, herb, spice) Verwendung, die; (of name, title) Führung, die; (of alcohol, drugs) Konsum, der

    the use of brutal means/methods — die Anwendung brutaler Mittel/Methoden

    the use of troops/teargas/violence — der Einsatz von Truppen/Tränengas/die Gewaltanwendung

    constant/rough use — dauernder Gebrauch/schlechte Behandlung

    [not] be in use — [nicht] in Gebrauch sein

    be no longer in usenicht mehr verwendet werden

    be in daily etc. use — täglich usw. in Gebrauch od. Benutzung sein

    go/fall out of use — außer Gebrauch kommen

    instructions/directions for use — Gebrauchsanweisung, die

    ready for [immediate] use — [sofort] gebrauchsfertig

    batteries for use in or with watches — Batterien [speziell] für Armbanduhren

    a course for use in schoolsein Kurs für die Schule od. zur Verwendung im Schulunterricht

    for personal/private use — für den persönlichen Gebrauch/den Privatgebrauch

    for external use onlynur zur äußerlichen Anwendung

    for use in an emergency/only in case of fire — für den Notfall/nur bei Feuer zu benutzen

    with careful etc. use — bei sorgsamer usw. Behandlung

    make use of somebody/something — jemanden/etwas gebrauchen/(exploit) ausnutzen

    make the best use of something/it — das Beste aus etwas/daraus machen

    make good use of, turn or put to good use — gut nutzen [Zeit, Talent, Geld]

    2) (utility, usefulness) Nutzen, der

    these tools/clothes will be of use to somebody — dieses Werkzeug wird/diese Kleider werden für jemanden von Nutzen sein

    is it of [any] use? — ist das [irgendwie] zu gebrauchen od. von Nutzen?

    be [of] no use [to somebody] — [jemandem] nichts nützen

    he is [of] no use in a crisis/as a manager — er ist in einer Krise/als Manager zu nichts nütze od. (ugs.) nicht zu gebrauchen

    it's no use [doing that] — es hat keinen Zweck od. Sinn[, das zu tun]

    you're/that's a fat lot of use — (coll. iron.) du bist ja eine schöne Hilfe/davon haben wir aber was (ugs. iron.)

    what's the use of that/of doing that? — was nützt das/was nützt es, das zu tun?

    oh well, what's the use! — ach, was soll's schon! (ugs.)

    3) (purpose) Verwendung, die; Verwendungszweck, der

    have its/one's uses — seinen Nutzen haben

    have/find a use for something/somebody — für etwas/jemanden Verwendung haben/finden

    have no/not much use for something/somebody — etwas/jemanden nicht/kaum brauchen

    put something to a good/a new use — etwas sinnvoll/auf neu[artig]e Weise verwenden

    4) (right or power of using)

    [have the] use of kitchen and bathroom — Küchen- und Badbenutzung [haben]

    let somebody have or give somebody the use of something — jemanden etwas benutzen lassen

    2.
    [ju:z] transitive verb
    1) benutzen; nutzen [Gelegenheit]; anwenden [Gewalt]; einsetzen [Tränengas, Wasserwerfer]; in Anspruch nehmen [Firma, Agentur, Agenten, Dienstleistung]; nutzen [Zeit, Gelegenheit, Talent, Erfahrung]; führen [Namen, Titel]

    do you know how to use this tool?kannst du mit diesem Werkzeug umgehen?

    anything you say may be used in evidence — was Sie sagen, kann vor Gericht verwendet werden

    use somebody's name [as a reference] — sich [als Empfehlung] auf jemanden berufen

    I could use the money/a drink — (coll.) ich könnte das Geld brauchen/einen Drink vertragen (ugs.)

    use one's time to do somethingseine Zeit dazu nutzen, etwas zu tun

    2) (consume as material) verwenden

    use gas/oil for heating — mit Gas/Öl heizen

    ‘use sparingly’ — "sparsam verwenden!"

    3) (take habitually)

    use drugs/heroin — etc. Drogen/Heroin usw. nehmen

    4) (employ in speaking or writing) benutzen; gebrauchen; verwenden
    5) (exercise, apply) Gebrauch machen von [Autorität, Einfluss, Können, Menschenverstand]

    use diplomacy/tact [in one's dealings etc. with somebody] — [bei jemandem] diplomatisch vorgehen/[zu jemandem] taktvoll sein

    use a method/tactics — eine Methode anwenden/nach einer [bestimmten] Taktik vorgehen

    7) (treat) behandeln

    use somebody/something well/badly — jemanden/etwas gut/schlecht behandeln

    8)

    I used to live in London/work in a factory — früher habe ich in London gelebt/in einer Fabrik gearbeitet

    he used to be very shyer war früher sehr schüchtern

    my mother always used to say... — meine Mutter hat immer gesagt od. pflegte zu sagen...

    this used to be my room — das war [früher] mein Zimmer

    I used not or I did not use — or (coll.)

    I didn't use or (coll.) I use[d]n't to smoke — früher habe ich nicht geraucht

    Phrasal Verbs:
    - academic.ru/93389/use_up">use up
    * * *
    I [ju:z] verb
    1) (to employ (something) for a purpose: What did you use to open the can?; Use your common sense!) benutzen
    2) (to consume: We're using far too much electricity.) verbrauchen
    - usable
    - used
    - user
    - user-friendly
    - user guide
    - be used to something
    - be used to
    - used to
    II [ju:s]
    1) (the act of using or state of being used: The use of force to persuade workers to join a strike cannot be justified; This telephone number is for use in emergencies.) der Gebrauch
    2) (the/a purpose for which something may be used: This little knife has plenty of uses; I have no further use for these clothes.) die Verwendbarkeit
    3) ((often in questions or with negatives) value or advantage: Is this coat (of) any use to you?; It's no use offering to help when it's too late.) der Nutzen
    4) (the power of using: She lost the use of her right arm as a result of the accident.) die Fähigkeit(etwas)zu gebrauchen
    5) (permission, or the right, to use: They let us have the use of their car while they were away.) das Benutzungsrecht
    - useful
    - usefulness
    - usefully
    - useless
    - be in use
    - out of use
    - come in useful
    - have no use for
    - it's no use
    - make good use of
    - make use of
    - put to good use
    - put to use
    * * *
    I. vt
    [ju:z]
    1. (make use of, utilize)
    to \use sth etw benutzen; building, one's skills, training, talent etw nutzen; method etw anwenden
    this glass has been \used dieses Glas ist schon benutzt
    I could \use some help ich könnte etwas Hilfe gebrauchen
    I could \use a drink now ich könnte jetzt einen Drink vertragen fam
    this table could \use a wipe diesen Tisch könnte man auch mal wieder abwischen
    these lights are \used for illuminating the playing area mit diesen Lichtern wird die Spielfläche beleuchtet
    what perfume do you \use? welches Parfüm nimmst du?
    what shampoo do you \use? welches Shampoo benutzt du?
    I've got to \use the toilet ich muss auf die Toilette
    to \use alcohol Alkohol trinken
    to \use one's brains seinen Verstand benutzen
    to \use a chance eine Gelegenheit nutzen
    to \use a dictionary ein Wörterbuch verwenden
    to \use drugs Drogen nehmen
    to \use military force against sb Militärgewalt gegen jdn einsetzen
    to \use an idea eine Idee verwenden
    to \use logic logisch denken
    to \use one's money to do sth sein Geld dazu verwenden, etw zu tun
    to \use sb's name jds Name verwenden; (as reference) sich akk auf jdn berufen
    she \uses the name Mary Punk sie nennt sich Mary Punk
    to \use poison gas/truncheons/chemical warfare Giftgas/Schlagstöcke/chemische Waffen einsetzen
    to \use a pseudonym ein Pseudonym benutzen
    to \use service eine Dienstleistung in Anspruch nehmen
    to \use swear words fluchen
    to \use one's time to do sth seine Zeit dazu nutzen, etw zu tun
    you should \use your free time more constructively du solltest deine freie Zeit sinnvoller nutzen!
    to \use violence Gewalt anwenden
    to \use sth to do sth etw benutzen [o verwenden], um etw zu tun
    \use scissors to cut the shapes out schneiden Sie die Formen mit einer Schere aus
    you can \use this brush to apply the paint du kannst die Farbe mit diesem Pinsel auftragen
    to \use sth:
    \use your head [or BRIT also loaf] jetzt schalt doch mal dein Hirn ein! sl
    \use your imagination! lass doch mal deine Fantasie spielen!
    to \use common sense seinen gesunden Menschenverstand benutzen
    to \use discretion/tact diskret/taktvoll sein
    to \use sth etw verbrauchen
    we've \used nearly all the bread wir haben fast kein Brot mehr
    what do you \use for heating? womit heizen Sie?
    there's no more paper after this is \used wenn wir dieses Papier aufgebraucht haben, ist keines mehr da
    this radio \uses 1.5 volt batteries für dieses Radio braucht man 1,5 Volt Batterien
    to \use energy Energie verbrauchen
    4. ( usu pej: manipulate, impose upon)
    to \use sb jdn benutzen; (exploit)
    to \use sb/sth jdn/etw ausnutzen
    to \use sb badly/well jdn schlecht/gut behandeln
    he's \used her despicably er hat ihr übel mitgespielt
    II. n
    [ju:s]
    1. (application, employment) Verwendung f ( for für + akk); of dictionary also Benutzung f; of labour Einsatz m; of leftovers Verwertung f; of talent, experience Nutzung m
    don't throw that away, you'll find a \use for it one day wirf das nicht weg — eines Tages wirst du es schon noch irgendwie verwenden können
    a food processor has a variety of \uses in the kitchen eine Küchenmaschine kann man auf ganz unterschiedliche Weise in der Küche einsetzen
    they've called for further restrictions on the \use of leaded petrol sie forderten weitere Einschränkungen für die Verwendung von verbleitem Benzin
    she lost the \use of her fingers in the accident seit dem Unfall kann sie ihre Finger nicht mehr benutzen
    the \use of alcohol/drugs der Alkohol-/Drogenkonsum
    by the \use of deception durch Täuschung
    directions for \use Gebrauchsanweisung f
    for \use in an emergency für den Notfall
    for \use in case of fire bei Feuer
    the \use of force/a particular method die Anwendung von Gewalt/einer bestimmten Methode
    the correct \use of language der korrekte Sprachgebrauch
    the \use of poison gas/truncheons/chemical warfare der Einsatz von Tränengas/Schlagstöcken/chemischen Waffen
    to be in daily \use täglich verwendet werden
    for external \use only nur zur äußerlichen Anwendung
    to be no longer in \use nicht mehr benutzt werden
    ready for \use gebrauchsfertig; machine einsatzbereit
    for private \use only nur für den Privatgebrauch
    to come into \use in Gebrauch kommen
    to find a \use for sth für etw akk Verwendung finden
    to go [or fall] out of \use nicht mehr benutzt werden
    to have no [further] \use for sth keine Verwendung [mehr] für etw akk haben
    do you have any \use for these old notes? kannst du diese alten Unterlagen irgendwie verwenden?
    to make \use of sth etw benutzen [o ÖSTERR a. benützen]; experience, talent etw nutzen; leftovers etw verwenden; connections von etw dat Gebrauch machen
    can you make \use of that? kannst du das gebrauchen?
    to put sth to \use etw verwenden
    to be able to put sth to good \use etw gut verwenden können
    to be able to put one's experience to good \use seine Erfahrung gut einbringen können
    in/out of \use in/außer Gebrauch
    2. (consumption) Verwendung f
    building a dam would be a \use of financial resources which this country cannot afford für einen Dammbau würde dieses Land Gelder verwenden müssen, die es nicht aufbringen kann
    3. (usefulness) Nutzen m
    is this of any \use at all? nützt das vielleicht was? fam
    can I be of any \use? kann ich vielleicht irgendwie behilflich sein?
    what's the \use of shouting? was bringt es denn herumzuschreien?
    there's no \use complaining Herumjammern bringt auch nichts fam
    what \use is praying? wozu soll das Beten nutzen?
    it has its \uses das kann auch nützlich sein
    he's no \use as an editor als Redakteur ist er nicht zu gebrauchen
    what's the \use was soll's! fam; ( pej fam)
    that's a fat lot of \use da haben wir ja auch was von! iron fam
    to be no \use keine Hilfe sein
    to be no/not much \use to sb jdm nichts/nicht viel nützen
    to be of \use to sb für jdn von Nutzen [o nützlich] sein
    is this of any \use to you? kannst du das vielleicht gebrauchen?
    it's no \use [doing sth] es hat keinen Zweck[, etw zu tun]
    it's no \use — I just can't stand the man es hilft alles nichts — ich kann den Mann einfach nicht ausstehen!
    it's no \use trying to escape — no one has ever got away before wir brauchen erst gar nicht versuchen auszubrechen — das hat bisher noch keiner geschafft!
    to have the \use of sth bathroom, car etw benutzen [o ÖSTERR a. benützen] dürfen
    to give sb [or let sb have] the \use of sth jdn etw benutzen [o ÖSTERR a. benützen] lassen
    5. (custom) Brauch m
    to be out of [or AM, AUS usu not in] \use nicht funktionieren
    the escalator is out of \use der Aufzug ist außer Betrieb
    7. REL Ritual nt
    8. LAW ( old) Nießbrauch m fachspr
    * * *
    I [juːz]
    1. vt
    1) (= utilize) benutzen; dictionary, means, tools, object, materials verwenden, benutzen; sb's suggestion, idea verwenden; word, literary style gebrauchen, verwenden, benutzen; swear words gebrauchen, benutzen; brains, intelligence gebrauchen; method, system, technique, therapy, force, trickery anwenden; one's abilities, powers of persuasion, one's strength aufwenden, anwenden; tact, care walten lassen; drugs einnehmen

    use only in emergenciesnur im Notfall gebrauchen or benutzen

    I have to use the toilet before I go —

    to use sth for sth —

    he used it as a spoon the police used truncheons — er hat es als Löffel benutzt or verwendet die Polizei setzte Schlagstöcke ein, die Polizei benutzte or gebrauchte Schlagstöcke

    the money is to be used to set up a trust —

    what sort of fuel do you use? — welchen Treibstoff verwenden Sie?, mit welchem Treibstoff fahren Sie?

    why don't you use a hammer? — warum nehmen Sie nicht einen Hammer dazu?, warum benutzen or verwenden Sie nicht einen Hammer dazu?

    to use sb's name — jds Namen verwenden or benutzen; (as reference) jds Namen angeben, sich auf jdn berufen

    2) (= make use of, exploit) information, one's training, talents, resources, chances, opportunity (aus)nutzen, (aus)nützen (S Ger); advantage nutzen; waste products nutzen, verwerten

    you can use the leftovers to make a soup —

    3) (inf)
    4) (= use up, consume) verbrauchen
    5) (obs, liter: treat) behandeln

    how has the world been using you? (not obs, liter) — wie gehts, wie stehts?

    6) (pej: exploit) ausnutzen

    I feel ( I've just been) used — ich habe das Gefühl, man hat mich ausgenutzt; (sexually) ich komme mir missbraucht vor

    2. n
    [juːs]
    1) (= employment) Verwendung f; (of materials, tools, means, dictionary) Benutzung f, Verwendung f; (= operation of machines etc) Benutzung f; (= working with of dictionary, calculator etc) Gebrauch m; (of word, style) Gebrauch m, Verwendung f; (of swearwords, arms, intelligence) Gebrauch m; (of method, system, technique, force, powers of persuasion) Anwendung f; (of personnel, truncheons etc) Verwendung f, Einsatz m; (of drugs) Einnahme f

    the use of a calculator to solve... — die Verwendung eines Rechners, um... zu lösen

    for external use —

    ready for use — gebrauchsfertig; machine einsatzbereit

    to make use of sth — von etw Gebrauch machen, etw benutzen

    in use/out of use — in or im/außer Gebrauch; machines also in/außer Betrieb

    to be in daily use/no longer in use — täglich/nicht mehr benutzt or verwendet or gebraucht werden

    2) (= exploitation, making use of) Nutzung f; (of waste products, leftovers etc) Verwertung f

    to make good/bad use of sth — etw gut/schlecht nutzen

    3) (= way of using) Verwendung f

    to learn the use of sth — lernen, wie etw verwendet or benutzt or gebraucht wird

    to have no use for (lit, fig) — nicht gebrauchen können, keine Verwendung haben für

    to have no further use for sb/sth — keine Verwendung mehr haben für jdn/etw, jdn/etw nicht mehr brauchen

    4) (= usefulness) Nutzen m

    this is no use any more — das taugt nichts mehr, das ist zu nichts mehr zu gebrauchen

    is this (of) any use to you? — können Sie das brauchen?, können Sie damit was anfangen?

    he/it has his/its uses — er/das ist ganz nützlich

    you're no use to me if you can't spell — du nützt mir nichts, wenn du keine Rechtschreibung kannst

    he's no use as a goalkeeper — er taugt nicht als Torhüter, er ist als Torhüter nicht zu gebrauchen

    a (fat) lot of use that will be to you! (iro inf)da hast du aber was davon

    this is no use, we must start work — so hat das keinen Zweck or Sinn, wir müssen etwas tun

    it's no use you or your protesting — es hat keinen Sinn or es nützt nichts, wenn du protestierst

    what's the use of telling him? — was nützt es, wenn man es ihm sagt?

    what's the use in trying/going? — wozu überhaupt versuchen/gehen?

    ah, what's the use! — ach, was solls!

    5) (= right) Nutznießung f (JUR)

    to give sb the use of sth — jdn etw benutzen lassen; of car also, of money jdm etw zur Verfügung stellen

    6) (= custom) Brauch m, Usus m (geh)
    7) (ECCL) Brauch m
    II [juːs]
    vb aux
    See:
    used
    * * *
    use [juːz]
    A v/t
    1. gebrauchen, benutzen, an-, verwenden, sich (gen) bedienen, Gebrauch machen von, eine Gelegenheit etc nutzen oder sich zunutze machen:
    use one’s brains den Verstand gebrauchen, seinen Kopf anstrengen;
    use care Sorgfalt verwenden;
    use force Gewalt anwenden;
    use one’s legs zu Fuß gehen;
    may I use your name? darf ich mich auf Sie berufen?;
    use a right von einem Recht Gebrauch machen;
    anything you say may be used against you JUR alles, was Sie sagen, kann gegen Sie verwendet werden
    2. ein Gerät etc handhaben
    3. verwenden (on auf akk)
    a) auf-, verbrauchen, jemandes Kraft erschöpfen,
    b) umg jemanden fertigmachen, erschöpfen: used1 2
    5. a) besonders US gewohnheitsmäßig zu sich nehmen:
    use drugs Drogen nehmen;
    use tobacco rauchen
    b) brauchen:
    6. behandeln, verfahren mit:
    use sb ill jemanden schlecht behandeln;
    how has the world used you? umg wie ist es dir ergangen?
    7. pej jemanden benutzen, auch eine Situation etc ausnutzen
    8. Zeit verbringen
    B v/i obs (außer im prät) pflegen ( to do zu tun):
    it used to be said that … man pflegte zu sagen, dass …;
    he does not come as often as he used to er kommt nicht mehr so oft wie früher oder sonst;
    he used to be a polite man er war früher oder sonst (immer) sehr höflich;
    he used to live here er wohnte früher hier;
    she used to astonish me with … sie überraschte mich immer wieder mit …;
    I used to smoke ich hab früher oder einmal geraucht;
    did you really use to smoke? hast du früher wirklich geraucht?
    C s [juːs]
    1. Gebrauch m, Benutzung f, An-, Verwendung f:
    for use zum Gebrauch;
    for use in schools für den Schulgebrauch;
    in use in Gebrauch, gebräuchlich;
    be in daily use täglich gebraucht werden;
    be in common use allgemein gebräuchlich sein;
    come into use in Gebrauch kommen;
    out of use nicht in Gebrauch, nicht mehr gebräuchlich;
    fall ( oder pass) out of use ungebräuchlich werden, außer Gebrauch kommen;
    with use durch (ständigen) Gebrauch;
    make use of Gebrauch machen von, benutzen;
    make use of sb’s name sich auf jemanden berufen;
    make (a) bad use of (einen) schlechten Gebrauch machen von;
    make full use of sth etwas voll ausnützen;
    peaceful uses pl of atomic energy friedliche Nutzung der Atomenergie
    2. a) Verwendung(szweck) f(m)
    b) Brauchbarkeit f, Verwendbarkeit f
    c) Zweck m, Sinn m, Nutzen m, Nützlichkeit f:
    of use (to) nützlich (dat), brauchbar oder von Nutzen (für);
    of no use nutz-, zwecklos, unbrauchbar, unnütz;
    is this of use to you? können Sie das (ge)brauchen?;
    crying is no use Weinen führt zu nichts;
    it is no ( oder it isn’t any) use talking es ist nutz- oder zwecklos zu reden, es hat keinen Zweck zu reden;
    what is the use of it? was hat das (überhaupt) für einen Zweck?;
    a) nicht brauchen können,
    b) mit etwas od jemandem nichts anfangen können,
    c) bes US umg nichts übrighaben für jemanden od etwas;
    put to (good) use (gut) an- oder verwenden;
    this tool has different uses dieses Gerät kann für verschiedene Zwecke verwendet werden; further B 1
    3. Kraft f oder Fähigkeit f (etwas) zu gebrauchen, Gebrauch m:
    he lost the use of his right eye er kann auf dem rechten Auge nichts mehr sehen;
    have the use of one’s limbs sich bewegen können
    4. Benutzungsrecht n:
    have the use of sth etwas benutzen können oder dürfen
    5. Gewohnheit f, Brauch m:
    6. JUR
    a) Nießbrauch m, Nutznießung f
    b) Nutzen m
    7. oft Use REL liturgischer Brauch, (Kirchen)Brauch m
    * * *
    1.
    [ju:s] noun
    1) Gebrauch, der; (of dictionary, calculator, room) Benutzung, die; (of word, expression; of pesticide, garlic, herb, spice) Verwendung, die; (of name, title) Führung, die; (of alcohol, drugs) Konsum, der

    the use of brutal means/methods — die Anwendung brutaler Mittel/Methoden

    the use of troops/teargas/violence — der Einsatz von Truppen/Tränengas/die Gewaltanwendung

    constant/rough use — dauernder Gebrauch/schlechte Behandlung

    [not] be in use — [nicht] in Gebrauch sein

    be in daily etc. use — täglich usw. in Gebrauch od. Benutzung sein

    go/fall out of use — außer Gebrauch kommen

    instructions/directions for use — Gebrauchsanweisung, die

    ready for [immediate] use — [sofort] gebrauchsfertig

    batteries for use in or with watches — Batterien [speziell] für Armbanduhren

    a course for use in schoolsein Kurs für die Schule od. zur Verwendung im Schulunterricht

    for personal/private use — für den persönlichen Gebrauch/den Privatgebrauch

    for use in an emergency/only in case of fire — für den Notfall/nur bei Feuer zu benutzen

    with careful etc. use — bei sorgsamer usw. Behandlung

    make use of somebody/something — jemanden/etwas gebrauchen/ (exploit) ausnutzen

    make the best use of something/it — das Beste aus etwas/daraus machen

    make good use of, turn or put to good use — gut nutzen [Zeit, Talent, Geld]

    2) (utility, usefulness) Nutzen, der

    these tools/clothes will be of use to somebody — dieses Werkzeug wird/diese Kleider werden für jemanden von Nutzen sein

    is it of [any] use? — ist das [irgendwie] zu gebrauchen od. von Nutzen?

    be [of] no use [to somebody] — [jemandem] nichts nützen

    he is [of] no use in a crisis/as a manager — er ist in einer Krise/als Manager zu nichts nütze od. (ugs.) nicht zu gebrauchen

    it's no use [doing that] — es hat keinen Zweck od. Sinn[, das zu tun]

    you're/that's a fat lot of use — (coll. iron.) du bist ja eine schöne Hilfe/davon haben wir aber was (ugs. iron.)

    what's the use of that/of doing that? — was nützt das/was nützt es, das zu tun?

    oh well, what's the use! — ach, was soll's schon! (ugs.)

    3) (purpose) Verwendung, die; Verwendungszweck, der

    have its/one's uses — seinen Nutzen haben

    have/find a use for something/somebody — für etwas/jemanden Verwendung haben/finden

    have no/not much use for something/somebody — etwas/jemanden nicht/kaum brauchen

    put something to a good/a new use — etwas sinnvoll/auf neu[artig]e Weise verwenden

    [have the] use of kitchen and bathroom — Küchen- und Badbenutzung [haben]

    let somebody have or give somebody the use of something — jemanden etwas benutzen lassen

    2.
    [ju:z] transitive verb
    1) benutzen; nutzen [Gelegenheit]; anwenden [Gewalt]; einsetzen [Tränengas, Wasserwerfer]; in Anspruch nehmen [Firma, Agentur, Agenten, Dienstleistung]; nutzen [Zeit, Gelegenheit, Talent, Erfahrung]; führen [Namen, Titel]

    anything you say may be used in evidence — was Sie sagen, kann vor Gericht verwendet werden

    use somebody's name [as a reference] — sich [als Empfehlung] auf jemanden berufen

    I could use the money/a drink — (coll.) ich könnte das Geld brauchen/einen Drink vertragen (ugs.)

    use one's time to do something — seine Zeit dazu nutzen, etwas zu tun

    use gas/oil for heating — mit Gas/Öl heizen

    ‘use sparingly’ — "sparsam verwenden!"

    use drugs/heroin — etc. Drogen/Heroin usw. nehmen

    4) (employ in speaking or writing) benutzen; gebrauchen; verwenden
    5) (exercise, apply) Gebrauch machen von [Autorität, Einfluss, Können, Menschenverstand]

    use diplomacy/tact [in one's dealings etc. with somebody] — [bei jemandem] diplomatisch vorgehen/[zu jemandem] taktvoll sein

    use a method/tactics — eine Methode anwenden/nach einer [bestimmten] Taktik vorgehen

    7) (treat) behandeln

    use somebody/something well/badly — jemanden/etwas gut/schlecht behandeln

    8)

    used to(formerly)

    I used to live in London/work in a factory — früher habe ich in London gelebt/in einer Fabrik gearbeitet

    my mother always used to say... — meine Mutter hat immer gesagt od. pflegte zu sagen...

    this used to be my room — das war [früher] mein Zimmer

    I used not or I did not use — or (coll.)

    I didn't use or (coll.) I use[d]n't to smoke — früher habe ich nicht geraucht

    Phrasal Verbs:
    * * *
    v.
    anwenden v.
    ausführen v.
    belegen v.
    benutzen v.
    gebrauchen v.
    nutzen v.
    verwenden v.
    wahrnehmen (Vorteil, Gelegenheit) v. n.
    Anwendung f.
    Benutzung f.
    Gebrauch -¨e m.
    Inanspruchnahme f.
    Nutzung -en f.
    Verwendung f.
    Verwendungszweck m.

    English-german dictionary > use

  • 48 do

    I.
    do1 [du:]
    ━━━━━━━━━━━━━━━━━
    4. noun
    ━━━━━━━━━━━━━━━━━
    ► vb: 3rd pers sg pres does, pret did, ptp done
    ━━━━━━━━━━━━━━━━━
       a.
    ━━━━━━━━━━━━━━━━━
    ► There is no equivalent in French to the use of do in questions, negative statements and negative commands.
    ━━━━━━━━━━━━━━━━━
    do you understand? (est-ce que) vous comprenez ?
    didn't you like it? tu n'as pas aimé ça ?
    don't worry! ne t'en fais pas !
    you know him, don't you? vous le connaissez, n'est-ce pas ?
    ━━━━━━━━━━━━━━━━━
    ► The tag is sometimes not translated.
    ━━━━━━━━━━━━━━━━━
    he didn't go, did he? il n'y est pas allé(, n'est-ce pas) ?
    (so) you know him, do you? alors comme ça vous le connaissez ?
    she said that, did she? ah oui ? elle a dit ça ?
       c. (in tag responses) they speak French -- oh, do they? ils parlent français -- ah oui ?
    he wanted £1,000 for it -- did he really? il en demandait 1 000 livres -- vraiment ?
    who broke the mirror? -- I did qui a cassé la glace ? -- moi
    may I come in? -- please do! puis-je entrer ? -- je t'en prie !
    shall I ring her again? -- no, don't! est-ce que je la rappelle ? -- surtout pas !
    I'll tell him -- don't! je vais le lui dire -- surtout pas !
    ━━━━━━━━━━━━━━━━━
    oui or non alone are often used to answer questions.
    ━━━━━━━━━━━━━━━━━
    do you see them often? -- yes, I do vous les voyez souvent ? -- oui
    did you see him? -- no I didn't est-ce que tu l'as vu ? -- non
       d. (substitute for another verb) he's always saying he'll stop smoking, but he never does il dit toujours qu'il va s'arrêter de fumer mais il ne le fait pas
    I like this colour, don't you? j'aime bien cette couleur, pas toi ?
       e. (encouraging) DO come! venez donc !
    DO tell him that... dites-lui bien que...
    but I DO like pasta! mais si j'aime bien les pâtes !
    so you DO know them! alors comme ça tu les connais !
       a. faire
    what are you doing in the bathroom? qu'est-ce que tu fais dans la salle de bains ?
    what do you do for a living? que faites-vous dans la vie ?
    the car was doing 100mph la voiture faisait du 160 km/h
    now you've done it! c'est malin !
    ━━━━━━━━━━━━━━━━━
    ► Some do + noun combinations require a more specific French verb.
    ━━━━━━━━━━━━━━━━━
       c. ( = cook) faire ; ( = peel) éplucher
    how do you like your steak done? comment voulez-vous votre bifteck ?
       e. ( = suffice) aller à
    will a kilo do you? un kilo, ça ira ?
    to do + preposition
    what are we going to do for money? comment allons-nous faire pour trouver de l'argent ?
    what can I do for you? qu'est-ce que je peux faire pour vous ?
    could you do something for me? est-ce que tu peux me rendre un service ?
    what are you doing to that poor cat? qu'est-ce que tu es en train de faire à ce pauvre chat ?
    what have you done with my gloves? qu'as-tu fait de mes gants ?
    what am I going to do with you? qu'est-ce que je vais bien pouvoir faire de toi ?
       a. ( = act) faire
    could you lend me £50? -- nothing doing! (inf) tu pourrais me prêter 50 livres ? -- pas question !
       b. ( = get on) aller ; (as regards health) se porter
    how are you doing? comment ça va ?
    how's he doing? comment va-t-il ?
       c. ( = finish) terminer
    have you done? vous avez terminé ?
    have you done with that book? vous n'avez plus besoin de ce livre ?
       d. ( = suit) aller
    that will never do! il n'en est pas question !
       e. ( = be sufficient) suffire
    can you lend me some money? -- will £10 do? peux-tu me prêter de l'argent ? -- dix livres, ça ira ?
    that will do! ça ira !
       f. ► to have to do with ( = be connected with)
    what has that got to do with it? qu'est-ce que ça a à voir ?
    that has nothing to do with it! cela n'a aucun rapport !
    that's got a lot to do with it! ça y est pour beaucoup !
    that has nothing to do with you! ça ne vous regarde pas !
    4. noun
    they had a big do for their twenty-fifth anniversary ils ont fait une grande fête pour leur vingt-cinquième anniversaire de mariage
       a. ( = get rid of) [+ law, controls] abolir ; [+ nuclear weapons] démanteler ; [+ subsidies] supprimer ; [+ building] démolir
       b. ( = kill) (inf) supprimer
    (British) [+ person] dénigrer
    ( = ruin) [+ hopes, chances, project] ficher (inf) en l'air
       a. ( = kill) buter (inf !)
       c. ( = exhaust) épuiser
    to do sb out of £100 arnaquer (inf) qn de 100 livres
       a. (US = redo) (inf) refaire
       b. (British) (inf!) ( = beat up) tabasser (inf) ; ( = ransack) mettre sens dessus dessous
    the door was open: they had done the place over la porte était ouverte: ils avaient mis la maison sens dessus dessous
       c. ( = redecorate) refaire do up
    [dress, jacket] se fermer
       a. ( = fasten) [+ buttons] boutonner ; [+ zip, dress] fermer ; [+ shoes] lacer
       b. ( = parcel together) emballer
       c. ( = renovate) [+ house, room] (inf) refaire ; ( = dress) (inf) arranger
       b. ( = tolerate) supporter
    I could have done without that! je m'en serais bien passé !
    I can do without your advice! je vous dispense de vos conseils !
    II.
    do2 [dəʊ]
    * * *
    I 1. [duː, də]
    transitive verb (3e pers sg prés does; prét did; pp done)
    1) ( be busy) faire [washing up, ironing etc]
    3) ( complete) faire [military service, period of time]
    4) ( finish)

    have you done (colloq) complaining? — tu as fini de te plaindre?

    tell him now and have done with it — dis-le lui maintenant, ce sera fait

    that's done it — ( task successfully completed) ça y est; ( expressing dismay) il ne manquait plus que ça

    5) ( complete through study) faire [subject, degree, homework]
    6) ( write) faire [translation, critique]
    7) ( effect change) faire
    8) ( hurt) faire
    9) (colloq) ( deal with)
    10) ( cook) faire [sausages, spaghetti etc]

    well done[meat] bien cuit

    11) ( prepare) préparer [vegetables]
    12) ( produce) monter [play]; faire [film, programme] (on sur)
    13) ( imitate) imiter [celebrity, mannerism]
    14) ( travel at) faire
    15) ( cover distance of) faire [30 km etc]
    16) (colloq) ( satisfy needs of)
    17) (colloq) ( cheat)

    to do somebody out of £5 — refaire (colloq) quelqu'un de 5 livres sterling

    18) (colloq) ( rob)

    to do a bankfaire un casse (colloq) dans une banque

    19) (colloq) (arrest, convict)

    to get done forse faire prendre pour [illegal parking etc]

    2.
    intransitive verb (3e pers sg prés does; prét did; pp done)
    1) ( behave) faire

    do as you're told — ( by me) fais ce que je te dis; ( by others) fais ce qu'on te dit

    this really won't do! — ( as reprimand) ça ne peut pas continuer comme ça!

    4) ( be sufficient) [amount of money] suffire
    5) ( finish) finir
    6) ( get on) [person] s'en sortir; [business] marcher
    7) ( in health)
    3.
    auxiliary verb (3e pers sg prés does; prét did; pp done)
    1) (with questions, negatives)

    own up, did you or didn't you take my pen? — avoue, est-ce que c'est toi qui as pris mon stylo ou pas?

    4) (in requests, imperatives)

    do sit down — asseyez-vous, je vous en prie

    he lives in France, doesn't he? — il habite en France, n'est-ce pas?

    ‘who wrote it?’ - ‘I did’ — ‘qui l'a écrit?’ - ‘moi’

    ‘shall I tell him?’ - ‘no don't’ — ‘est-ce que je le lui dis?’ - ‘non surtout pas’

    ‘he knows the President’ - ‘does he?’ — ‘il connaît le Président’ - ‘vraiment?’

    so/neither does he — lui aussi/non plus

    4.
    (colloq) noun GB fête f

    his leaving doson pot (colloq) de départ

    Phrasal Verbs:
    ••

    it's a poor do (colloq) if — c'est vraiment grave si

    it was all I could do not to... — je me suis retenu pour ne pas...

    nothing doing! — ( no way) pas question!

    all the dos and don'ts — tout ce qu'il faut/fallait faire et ne pas faire

    II [dəʊ]
    noun Music = doh

    English-French dictionary > do

  • 49 amplissime

    amplus, a, um, adj. [some regard this as a shortened form of anapleôs, = filled up, full; others, as for ambulus from amb-, rounded out, as superus from super, etc.; v. Doed. Syn. II. p. 113; but perh. it is better to form it from am- and -plus, akin to -pleo, plenus, q. v. Pott], thus pr., full all round; hence, great, large. —In space, of large extent, great, large, wide, ample, spacious (the forms amplus and amplior are very rare in the ante-class. per., and rare in all periods. Amplius is com. in the ante-class., freq. in the class., and very freq. in the post-class. per., the Vulg. rarely using the other forms, but using this 121 times. Amplissimus belongs to prose, and is scarcely used before Cicero, with whom it was a very favorite word. It was also used by Plin. Maj. and Min., but never by Tac., Sall. (in his genuine works), nor the Vulg. Catullus used only the form amplius, and Prop. only amplus, while Tib. and Pers. never used this word in any form. Ampliter is found mostly in Plaut.; and ample and amplissime are used a few times by Cic. and by writers that followed him; syn.: magnus, ingens, latus, late patens, spatiosus, laxus).
    I.
    Lit.:

    amplus et spectu protervo ferox,

    Pac. Trag. Rel. p. 94 Rib.:

    qui (Pluto) ter amplum Geryonen compescit unda,

    Hor. C. 2, 14, 7:

    ampla domus dedecori domino fit, si est in ea solitudo,

    Cic. Off. 1, 39, 139; so Verg. A. 2, 310:

    admodum amplum et excelsum signum,

    Cic. Verr. 4, 74:

    collis castris parum amplus,

    Sall. J. 98, 3:

    porticibus in amplis,

    Verg. A. 3, 353:

    per amplum mittimur Elysium,

    id. ib. 6, 743:

    vocemque per ampla volutant Atria,

    id. ib. 1, 725:

    nil vulva pulchrius ampla,

    Hor. Ep. 1, 15, 41:

    amplae aures,

    Plin. 11, 52, 114, § 274:

    milium amplum grano,

    id. 18, 7, 10, § 55:

    cubiculum amplum,

    Plin. Ep. 2, 17, 6:

    baptisterium amplum atque opacum,

    id. ib. 5, 6, 25.— Comp.:

    quanto est res amplior,

    Lucr. 2, 1133:

    Amplior Urgo et Capraria,

    Plin. 3, 6, 12, § 81:

    avis paulo amplior passere,

    id. 10, 32, 47, § 89:

    amplior specie mortali,

    Suet. Aug. 94; id. Caes. 76 (for the neutr. amplius, v. infra).— Sup.:

    amplissima curia... gymnasium amplissimum,

    Cic. Verr. 2, 4, 53:

    urbs amplissima atque ornatissima,

    id. Agr. 2, 76:

    amplissimum peristylum,

    id. Dom. 116:

    (candelabrum) ad amplissimi templi ornatum esse factum,

    id. Verr. 4, 65:

    mons Italiae amplissimus,

    Plin. 3, 5, 7, § 48:

    amplissimum flumen,

    Plin. Ep. 8, 8, 3:

    amplissimus lacus,

    id. ib. 10, 41, 2:

    amplissima insula,

    Plin. 6, 20, 23, § 71:

    amplissimi horti,

    Plin. Ep. 8, 18, 11:

    amplissima arborum,

    Plin. 16, 39, 76, § 200:

    est (topazon) amplissima gemmarum,

    id. 37, 8, 32, § 109:

    amplissimum cubiculum,

    Plin. Ep. 5, 6, 23.—
    B.
    Transf., great, abundant, ample, much, long:

    bono atque amplo lucro,

    Plaut. Am. prol. 6 and Ep. 2, 2, 117:

    pabula miseris mortalibus ampla,

    Lucr. 5, 944:

    ampla civitas,

    Cic. Verr. 4, 81; 4, 96:

    civitas ampla atque florens,

    Caes. B. G. 4, 3:

    gens ampla,

    Plin. 5, 30, 33, § 125:

    amplae copiae,

    Caes. B. G. 5, 19:

    ampla manus militum,

    Liv. Epit. 1, 4, 9:

    pecuaria res ampla,

    Cic. Quinct. 12:

    res familiaris ampla,

    id. Phil. 13, 8:

    (res) ampla,

    Sall. H. Fragm. 3, 82, 20 Kritz:

    patrimonium amplum et copiosum,

    Cic. Sex. Rosc. 6; id. Dom. 146: id. Phil. 2, 67:

    amplae divitiae,

    Hor. S. 2, 2, 101:

    esse patri ejus amplas facultates,

    Plin. Ep. 1, 14, 9:

    in amplis opibus heres,

    Plin. 9, 36, 59, § 122.— Comp.:

    amplior numerus,

    Cic. Mil. 57; Sall. J. 105, 3; Tac. A. 14, 53:

    ampliores aquae,

    Plin. 5, 9, 10, § 58:

    amplior exercitus,

    Sall. J. 54, 3; Suet. Vesp. 4:

    commeatus spe amplior,

    Sall. J. 75, 8:

    amplior pecunia, Auct. B. Alex. 56: pecunia amplior,

    Plin. Ep. 3, 11, 2:

    pretia ampliora,

    Plin. 10, 29, 43, § 84:

    omnia longe ampliora invenire quam etc.,

    Plin. Ep. 1, 14, 10:

    ampliores noctes,

    Plin. 18, 26, 63, § 232:

    ut ampliori tempore maneret,

    Vulg. Act. 18, 20.— Sup.:

    peditatus copiae amplissimae e Gallia,

    Cic. Font. 8:

    exercitus amplissimus,

    Plin. Ep. 2, 13, 2; 9, 13, 11:

    amplissima pecunia,

    Cic. Rosc. Am. 31:

    amplissimae fortunae,

    id. Verr. 2, 5, 8; id. Quinct. 49; id. Phil. 10, 4:

    amplissimae patrimonii copiae,

    id. Fl. 89:

    amplissimas summas emptionibus occupare,

    Plin. Ep. 8, 2, 3:

    opes amplissimae,

    id. ib. 8, 18, 4:

    amplissima dies horarum quindecim etc.,

    the longest day, Plin. 6, 34, 39, § 218.—Also subst. in comp. neutr. (v. amplius, adv. infra), more:

    ut quirem exaudire amplius,

    Att. Trag. Rel. p. 173 Rib.:

    si vis amplius dari, Dabitur,

    Plaut. Trin. 2, 1, 18:

    jam amplius orat,

    id. ib. 2, 1, 19:

    daturus non sum amplius,

    Cic. Verr. 2, 2, 29:

    non complectar in his libris amplius quam quod etc.,

    id. de Or. 1, 6, 22:

    tantum adfero quantum ipse optat, atque etiam amplius,

    Plaut. Capt. 4, 1, 10:

    ni amplius etiam, quod ebibit,

    id. Trin. 2, 1, 20: Ph. Etiamne amplius? Th. Nil, Ter. Eun. 1, 2, 63: Tr. Dimidium Volo ut dicas. Gr. Immo hercle etiam amplius, Plaut. Rud. 4, 3, 21: Th. Nempe octoginta debentur huic minae? Tr. Haud nummo amplius, id. Most. 3, 3, 16:

    etiam amplius illam adparare condecet,

    Turp. Com. Rel. p. 100 Rib.:

    hoc onere suscepto amplexus animo sum aliquanto amplius,

    Cic. Verr. 2, 1:

    si sit opus liquidi non amplius urna,

    Hor. S. 1, 1, 54:

    omnis numerus amplius octingentis milibus explebat,

    Vell. 2, 110, 3:

    Segestanis imponebat aliquanto amplius quam etc.,

    Cic. Verr. 4, 76:

    illa corona contentus Thrasybulus neque amplius requisivit,

    Nep. Thras. 4, 3:

    amplius possidere,

    Plin. 18, 4, 3, § 17:

    Ille imperio ei reddito haud amplius, quam ut duo ex tribus filiis secum militarent, exegit,

    Curt. 8, 4, 21:

    dedit quantum maximum potuit, daturus amplius, si potuisset,

    Plin. Ep. 3, 21, 6:

    cum hoc amplius praestet, quod etc.,

    id. ib. 7, 25, 1.—Also with part. gen., more of, a greater quantity or number of:

    gaudeo tibi liberorum esse amplius,

    Plaut. Cist. 5, 4:

    te amplius bibisse praedicet loti,

    Cat. 39, 21:

    amplius frumenti auferre,

    Cic. Verr. 3, 49:

    expensum est auri viginti paulo amplius,

    id. Fl. 6, 8:

    amplius negotii contrahi,

    id. Cat. 4, 9:

    si amplius obsidum vellet,

    Caes. B. G. 6, 9, ubi v. Herz.:

    quanto ejus amplius processerat temporis,

    id. B. C. 3, 25.—
    II.
    Fig.
    A.
    Of internal power or force, great, strong, violent, impetuous:

    pro viribus amplis,

    Lucr. 5, 1174:

    amplae vires peditum,

    Plin. 6, 20, 23, § 75;

    ampla nepotum Spes,

    Prop. 4, 22, 41:

    poena sera, sed ampla,

    full, strict, id. 4, 5, 32. — Comp.:

    haec irae factae essent multo ampliores,

    Ter. Hec. 3, 1, 9:

    si forte morbus amplior factus siet, i. e. gravior,

    id. ib. 3, 1, 50:

    amplior metus,

    Cic. Clu. 128:

    amplior potentia feris,

    Plin. 28, 10, 42, § 153:

    ampliorem dicendi facultatem consequi,

    Quint. 2, 3, 4:

    amplior eoque acrior impetus,

    Flor. 4, 2, 66:

    spes amplior,

    Sall. J. 105, 4:

    amplius accipietis judicium,

    severer, Vulg. Matt. 23, 14:

    amplior auctoritas,

    Plin. 37, 3, 12, § 47:

    amplior virtus,

    higher merit, Quint. 8, 3, 83:

    idem aut amplior cultus (dei),

    Plin. 28, 2, 4, § 18:

    amplior est quaestio,

    Quint. 3, 5, 8:

    ampliora verba,

    of larger meaning, id. 8, 4, 2: scientia intellegentiaque ac sapientia ampliores inventae sunt in te, Vulg. Dan. 5, 14:

    quo legatis animus amplior esset,

    Sall. C. 40, 6; 59, 1:

    spiritus amplior,

    Vulg. Dan. 5, 12; 6, 3.— Sup.:

    (honos) pro amplissimis meritis redditur,

    Cic. Phil. 5, 41:

    cujus sideris (Caniculae) effectus amplissimi in terra sentiuntur,

    very violent, Plin. 2, 40, 40, § 107:

    amplissima spes,

    Suet. Caes. 7:

    his finis cognitionis amplissimae,

    most important trial, Plin. Ep. 2, 11, 23.—
    B.
    Of external splendor, great, handsome, magnificent, splendid, glorious:

    illis ampla satis forma, pudicitia,

    great enough, Prop. 1, 2, 24:

    haec ampla sunt, haec divina,

    Cic. Sest. 102; id. Arch. 23:

    res gestae satis amplae,

    Sall. C. 8, 2:

    cur parum amplis adfecerit praemiis,

    Cic. Mil. 57:

    ampla quidem, sed pro ingentibus meritis praemia acceperunt,

    Tac. A. 14, 53:

    amplum in modum praemia ostentare,

    Aur. Vict. Caes. 26, 6:

    amplis honoribus usi,

    Sall. J. 25, 4:

    amplis honoribus auctos,

    Hor. S. 1, 6, 11.—Sometimes in mal. part. or ironically:

    amplam occasionem calumniae nactus,

    a fine opportunity, Cic. Verr. 2, 61:

    spolia ampla refertis Tuque puerque tuus,

    glorious spoils, Verg. A. 4, 93.— Comp.:

    ne ullum munus aedilitatis amplius aut gratius populo esse possit,

    Cic. Verr. 2, 1, 5; id. Mur. 37:

    praemiis ad perdiscendum amplioribus commoveri,

    id. de Or. 1, 4, 13:

    alicui ampliorem laudem tribuere,

    id. Sest. 27:

    in aliqua re esse laudem ampliorem,

    id. Marcell. 4:

    corporis membris plus dedit, id amplius atque augustius ratus (Zeuxis),

    Quint. 12, 10, 5:

    ut Augustus vocaretur ampliore cognomine,

    Suet. Aug. 7.— Subst.:

    in potestatibus eo modo agitabat, ut ampliore, quam gerebat, dignus haberetur,

    of something greater, Sall. J. 63, 5.— Sup.:

    ut consules monumentum quam amplissimum faciundum curent,

    Cic. Phil. 14, 38; 14, 31; id. Verr. 4, 82:

    hoc munus aedilitatis amplissimum,

    id. ib. 1, 12, 36; Aur. Vict. Vir. Ill. 1, 74:

    alicui amplissimas potestates dare,

    Cic. Agr. 2, 31:

    insignibus amplissimis ornatus,

    id. ib. 2, 101:

    dona amplissima conferre,

    Plin. 18, 3, 3, § 9:

    praemia legatis dedistis amplissima,

    Cic. Cat. 4, 5; id. Phil. 2, 32:

    spe amplissimorum praemiorum adduci,

    id. Mil. 5; id. de Or. 1, 5, 16:

    velut praemium quoddam amplissimum longi laboris,

    Quint. 10, 7, 1:

    munera amplissima mittere,

    Caes. B. G. 1, 43:

    vestris beneficiis amplissimis adfectus,

    Cic. Imp. Pomp. 51; id. Dom. 98:

    laudi amplissimae lauream concedere,

    id. Pis. 74:

    laudibus amplissimis adficere,

    id. Phil. 7, 11:

    amplissimam gloriam consequi,

    id. Prov. Cons. 39:

    ut eum amplissimo regis honore et nomine adfeceris,

    id. Deiot. 14:

    amplissimis aliquem efferre honoribus,

    Aur. Vict. Epit. 17, 3:

    amplissimis uti honoribus,

    Cic. Fl. 45:

    amplissimos honores adipisci,

    id. Verr. 5, 181:

    honores adsequi amplissimos,

    id. Mil. 81:

    aliquem ad honores amplissimos perducere,

    id. Am. 20, 73:

    meus labor fructum est amplissimum consecutus,

    id. Imp. Pomp 2:

    mihi gratiae verbis amplissimis aguntur,

    in the handsomest termis, id. Cat. 3, 14; id. Phil. 2, 13; id. Quir. 15:

    ei amplissimis verbis gratias egimus,

    id. Phil. 1, 3:

    provincia Gallia merito ornatur verbis amplissimis ab senatu,

    id. ib. 4, 9:

    amplissimis verbis conlaudatus,

    Suet. Caes. 16:

    amplissimo populi senatusque judicio exercitus habuistis,

    Cic. Agr. 1, 12; id. Fl. 5; id. Dom. 86; id. Planc. 93:

    de meo consulatu amplissima atque ornatissima decreta fecerunt,

    id. Dom. 74:

    quam universi populi, illius gentis, amplissimum testimonium (said of Cic.),

    Plin. 7, 30, 31, § 116.—
    C.
    In respect of the opinion of others, esteemed, renowned, etc.:

    quicquid est, quamvis amplum sit, id est parum tum cum est aliquid amplius,

    Cic. Marcell. 26:

    quid hunc hominem magnum aut amplum de re publica cogitare (putare possumus), qui etc.,

    great or noble, id. Imp. Pomp. 37:

    omnia, quae vobis cara atque ampla sunt,

    id. Agr. 2, 9; id. Arch. 23:

    convenerunt corrogati et quidem ampli quidam homines,

    id. Phil. 3, 20:

    hoc studium parvi properemus et ampli,

    small and great, Hor. Ep. 1, 3, 28:

    amplis doctoribus instructus,

    Tac. A. 14, 52:

    sin autem sunt amplae et honestae familiae plebeiae,

    Cic. Mur. 7, 15.— Comp.:

    cum est aliquid amplius,

    Cic. Marcell. 26:

    ampliores ordines,

    Caes. B. C. 1, 77, where Dinter reads priores: quo (ingenio) neque melius neque amplius aliud in natura mortalium est, [p. 112] Sall. J. 2, 4:

    nihil amplius potes (tribuere) amicitia tua,

    Plin. Ep. 2, 13, 10:

    quid amplius facitis?

    Vulg. Matt. 5, 47.— Sup.:

    ex amplissimo genere nubere,

    Cic. Cael. 34:

    amplissimo genere natus,

    Caes. B. G. 4, 12:

    genere copiisque amplissimus, id. ib 6, 15: quam (familiam) vidit amplissimam,

    Cic. Phil. 13, 12:

    amplissimos patruos habere,

    id. Sex. Rosc. 147:

    amplissima civitas,

    id. Verr. 5, 122:

    apud illos Fabiorum nomen est amplissimum,

    id. Font. 36; id. Caecin. 104; id. Verr. 3, 96; id. Deiot. 14:

    mihi hic locus ad agendum amplissimus est visus,

    id. Imp. Pomp. 1:

    non adgrediar ad illa maxima atque amplissima prius quam etc.,

    id. Sest. 5:

    licet tribuas ei quantum amplissimum potes, nihil tamen amplius potes amicitia tua,

    Plin. Ep. 2, 13, 10:

    amplissimis operibus increscere,

    id. ib. 8, 4, 3:

    honores in amplissimo consilio collocare,

    Cic. Sen. 2:

    amplissimi orbis terrae consilii principes,

    id. Phil. 3, 34: honoris amplissimi puto esse accusare improbos, I esteem it to be the greatest honor, etc., id. Div. in Caecil. 70:

    promotus ad amplissimas procurationes,

    Plin. Ep. 7, 31, 3:

    praeter honores amplissimos cognomenque etc.,

    Plin. 7, 44, 45, § 142:

    spes amplissimae dignitatis,

    Cic. Agr. 2, 49; id. Sen. 19, 68; Suet. Vit. 2.—
    D.
    Hence, amplissimus (almost always thus in sup.) as a title for persons holding great and honored offices, as consul, senator, etc., or as an honorable epithet of the office itself or the body of officers, distinguished, very distinguished, honorable, right honorable, most honorable, etc.:

    is mihi videtur amplissimus, qui sua virtute in altiorem locum pervenit,

    Cic. Sex. Rosc. 83:

    homo et suis et populi Romani ornamentis amplissimus,

    id. Mur. 8:

    P. Africanus rebus gestis amplissimus,

    id. Caecin. 69:

    ut homines amplissimi testimonium de sua re non dicerent,

    id. Sex. Rosc. 102; id. Clu. 197:

    Q. Catuli atque ceterorum amplissimorum hominum auctoritas,

    id. Imp. Pomp. 63:

    vir amplissimus ejus civitatis,

    id. Verr. 4, 17; id. Fl. 32:

    exercitum Cn. Domitii, amplissimi viri, sustentavit,

    id. Deiot. 5, 14:

    cum habeas amplissimi viri religionem (of L. Lucullus),

    id. Arch. 4, 8; id. Lig. 22:

    in quo consilio amplissimi viri judicarent,

    id. Mil. 5; id. Balb. 1; id. Dom. 2:

    comitatus virorum amplissimorum,

    id. Sull. 9:

    viros primarios atque amplissimos civitatis in consilium advocare,

    id. Verr. 3, 18:

    ordinis amplissimi esse,

    Aur. Vict. Caes. 13, 1; 37, 6:

    cives amplissimos legare,

    Cic. Balb. 42:

    hoc amplissimum nomen, i. e. senatorium,

    id. Verr. 3, 96:

    amplissimus honos, i. e. consulatus,

    id. Rep. 1, 6; so,

    amplissimo praeditus magistratu,

    Suet. Aug. 26:

    amplissimus ordo, i. e. senatorius,

    Plin. Ep. 10, 3; Suet. Calig. 49:

    amplissimi ordines, i. e. senatus et equites,

    id. Vesp. 9:

    amplissimum collegium decemvirale,

    Cic. Verr. 2, 4, 49:

    an vero vir amplissimus, P. Scipio, pontifex maximus, etc.,

    id. Cat. 1, 3:

    amplissimum sacerdotium,

    id. Verr. 2, 126; id. Phil. 13, 8:

    sacerdotium amplissimum,

    id. Verr. 2, 127.—
    E.
    As rhet. epithet:

    amplus orator,

    one that speaks richly and with dignity, Cic. Or. 9; id. Brut. 68:

    herous (pes), qui est idem dactylus Aristoteli amplior, iambus humanior videatur,

    grander, more stately, Quint. 9, 4, 88:

    amplius compositionis genus,

    more copious style, id. 9, 4, 129.— Adv. (on the extent of the use of the different forms of the adverb, v. supra init.), largely, abundantly, copiously.
    I.
    Lit.
    a.
    Form amplĭter:

    benigne ei largi atque ampliter,

    Att. Trag. Rel. p. 173 Rib.:

    aptate munde atque ampliter convivium,

    Pomp. Com. Rel. p. 234 Rib.:

    extructam ampliter mensam,

    Lucil. 13, 7 Mull.:

    opsonato ampliter,

    Plaut. Cas. 2, 8, 65:

    adpositum est ampliter,

    id. Mil. 3, 1, 163:

    acceptus hilare atque ampliter,

    id. Merc. prol. 98:

    modeste melius facere sumptum quam ampliter,

    id. Stich. 5, 4, 10:

    parum (digitulos) immersisti ampliter,

    not deep enough, id. Bacch. 4, 4, 26.—
    b.
    Form amplē:

    exornat ample magnificeque triclinium,

    Cic. Verr. 4, 62: qui ample valetudinarios nutriunt, in great numbers (v. the context), Cels. praef. med.
    II.
    Trop., fully, handsomely.
    a.
    Form amplĭter:

    ampliter dicere,

    fully, particularly, Gell. 10, 3, 4:

    laudare ampliter,

    id. 2, 6, 11.—
    b.
    Form amplē: duo genera sunt: unum attenuate presseque, alterum sublate ampleque dicentium, with great fulness, richly (v. amplus, II. E.), Cic. Brut. 55, 201; so,

    elate ampleque loqui,

    id. Tusc. 5, 9, 24:

    satis ample sonabant in Pompeiani nominis locum Cato et Scipio,

    full grandly filled the place of, Flor. 4, 2, 65.— Comp.: amplĭus, more, longer, further, besides (syn.: ultra, praeterea); of time, number, and action (while plus denotes more in quantity, measure, etc.; magis, more, in the comparison of quality, and sometimes of action; and potius, rather, the choice between different objects or acts), constr. absol., with comp. abl., and, in the case of numerals, like minus, plus, propius, q. v., without quam with the nom., acc., or gen., or rarely with the abl. comp., or with quam, but chiefly in the post-Aug. per.; cf. Zumpt, § 485; Madv. § 305; Roby, § 1273; Herz. ad Caes. B. G. 4, 12; and Draeger, Hist. Synt. I. p. 521 sq.
    a.
    In gen.:

    deliberatum est non tacere [me] amplius,

    Afran. Com. Rel. p. 199 Rib.:

    otium ubi erit, de istis rebus tum amplius tecum loquar,

    Plaut. Truc. 4, 4, 18:

    cui amplius male faxim,

    id. Aul. 3, 2, 6: De. Etiam? Li. Amplius, id. As. 1, 1, 29: Ar. Vale. Ph. Aliquanto amplius valerem, si hic maneres, id. ib. 3, 3, 2:

    etiam faxo amabit (eam) amplius,

    id. Men. 5, 2, 40:

    multo tanto illum accusabo, quam te accusavi, amplius,

    id. ib. 5, 2, 49:

    quo populum servare potissit amplius,

    Lucil. 1, 15 Mull.:

    At ego amplius dico,

    Cic. Verr. 2, 26:

    amplius posse,

    Sall. J. 69, 2:

    armis amplius valere,

    id. ib. 111, 1:

    si lamentetur miser amplius aequo,

    Lucr. 3, 953:

    tribus vobis opsonatumst an opsono amplius Tibi et parasito et mulieri?

    besides, Plaut. Men. 2, 2, 45:

    Quam vellem invitatum, ut nobiscum esset amplius,

    Ter. Heaut. 1, 2, 11:

    in illo exercitu cuncta (probra) fuere et alia amplius,

    Sall. J. 44, 5:

    felices ter et amplius,

    Hor. C. 1, 13, 17:

    binas aut amplius domos continuare,

    Sall. C. 20, 11:

    ter nec amplius,

    Suet. Caes. 25:

    cum non solum de his scripserit, sed amplius praecepta (reliquerit),

    Quint. 12, 11, 24:

    multa promi amplius possunt,

    Plin. 2, 17, 15, § 77:

    si studere amplius possum,

    Quint. 6, prooem. 4:

    auram communem amplius haurire potui?

    id. 6, prooem. 12:

    sagum, quod amplius est,

    Vulg. Exod. 26, 12.—
    b.
    And so very often with the pron. quid, etc.; with the negatives nihil, non, neque, nec, ne; and sometimes with nemo and haud.
    (α).
    With quid, etc.:

    Quid faciam amplius?

    Ter. Ad. 4, 7, 14, and Cic. Har. Resp. 42:

    quid dicam amplius?

    Quint. 8, 4, 7:

    quid a me amplius dicendum putatis?

    Cic. Verr. 3, 60:

    quid quaeris amplius?

    id. Sex. Rosc. 145; id. Dom. 41; id. Verr. 2, 191:

    quid vultis amplius?

    id. Mil. 35:

    quid amplius vis?

    Hor. Epod. 17, 30:

    quid exspectatis amplius?

    Cic. Verr. 2, 174:

    quid amplius exspectabo,

    Vulg. 4 Reg. 6, 33:

    quid loquar amplius de hoc homine?

    Cic. Caecin. 25:

    quid amplius laboremus?

    Quint. 8, prooem. 31:

    quid habet amplius homo?

    Vulg. Eccl. 1, 3; 6, 8:

    quid ego aliud exoptem amplius, nisi etc.,

    Plaut. As. 3, 3, 134:

    quid amplius debeam optare?

    Quint. 4, 1, 51: Lo. Numquid amplius? Ly. Tantum est, Plaut. Merc. 2, 2, 11; Ter. And. 2, 1, 25: De. An quid est etiam amplius? He. Vero amplius, id. Ad. 3, 4, 22:

    quid est quod tibi mea ars efficere hoc possit amplius?

    more than this, id. And. 1, 1, 4:

    Etenim quid est, Catilina, quod jam amplius exspectes, si etc.,

    Cic. Cat. 1, 3, 6; id. Sull. 90:

    si quid amplius scit,

    Plaut. Rud. 2, 2, 23:

    si quid ego addidero amplius,

    id. Trin. 4, 2, 13:

    si amplius aliquid gloriatus fuero,

    Vulg. 2 Cor. 10, 8.—And often hoc amplius, where hoc is commonly an abl., but sometimes may be regarded as a nom. or an acc.:

    hoc amplius si quid poteris,

    any thing beyond this, Cic. de Or. 1, 10, 44: et hoc amplius (additur), quod etc., and this further, that etc., id. Sull. 44; so Quint. 5, 13, 36:

    de paedagogis hoc amplius, ut aut sint etc.,

    id. 1, 1, 8:

    Mario urbe Italiaque interdicendum, Marciano hoc amplius, Africa,

    Plin. Ep. 2, 11, 19; Quint. 1, 5, 50; 1, 5, 55; sometimes in plur., his amplius:

    his amplius apud eundem (est) etc.,

    Quint. 9, 3, 15;

    so rarely eo amplius: inferiasque his annua religione, publice instituit, et eo amplius matri Circenses,

    Suet. Calig. 15:

    quaeris quid potuerit amplius adsequi,

    Cic. Planc. 60: prius quam (hic) turbarum quid faciat amplius, Plaut. Men. 5, 2, 93:

    quare jam te cur amplius excrucies?

    Cat. 76, 10.—
    (β).
    With nihil, etc.:

    habet nihil amplius quam lutum,

    Lucil. 9, 46 Mull.:

    nihil habui amplius, quod praeciperem,

    Quint. 7, 1, 64:

    nihil enim dixit amplius,

    Cic. Deiot. 21:

    Nihil dico amplius: causa dicta est,

    I say no more; I have done with my case, id. ib. 8:

    nihil amplius dico, nisi me etc.,

    id. Planc. 96:

    nihil amplius dicam quam victoriam etc.,

    id. Marcell. 17.—Hence, nihil dico or dicam amplius, when one fears to wound by declaring his opinion, etc., I say no more, have nothing further to say or add:

    vetus est, Nihili cocio est. Scis cujus? non dico amplius,

    Plaut. As. 1, 3, 51:

    si, quod equitis Romani filius est, inferior esse debuit: omnes tecum equitum Romanorum filii petiverunt. Nihil dico amplius,

    Cic. Planc. 7 (tacite significat eos dignitate inferiores esse Plancio, Manut. ad h.l.):

    Alterius vero partis nihil amplius dicam quam id, quod etc.,

    id. Marcell. 6, 17:

    amplius nihil respondit,

    Vulg. Marc. 15, 5:

    nihil amplius addens,

    ib. Deut. 5, 22:

    nihil noverunt amplius,

    ib. Eccl. 9, 5:

    nihil amplius optet,

    Hor. Ep. 1, 2, 46:

    nihil amplius potes,

    Plin. Ep. 2, 13, 10:

    amplius quod desideres, nihil erit,

    this will leave nothing to be desired, Cic. Tusc. 1, 11, 24:

    nil amplius oro, nisi ut etc.,

    Hor. S. 2, 6, 4:

    ipse Augustus nihil amplius quam equestri familia ortum se scribit,

    Suet. Aug. 2:

    si non amplius, ad lustrum hoc protolleret unum,

    Lucil. 1, 33 Mull.:

    non luctabor tecum, Crasse, amplius,

    Cic. de Or. 1, 17, 74; id. Tusc. 5, 34, 98:

    verbum non amplius addam,

    Hor. S. 1, 1, 121:

    non amplius me objurgabis,

    Quint. 5, 10, 47:

    non amplius posse,

    Sall. Fragm. Hist. 3, 82, 19 Kritz:

    non habent amplius quid faciant,

    Vulg. Luc. 12, 4: non videbitis amplius faciem meam. ib. Gen. 44, 23; ib. Heb. 10, 17:

    amplius illa jam non inveniet,

    ib. Apoc. 18, 14:

    studium, quo non aliud ad dignitatem amplius excogitari potest,

    Tac. Or. 5:

    extra me non est alia amplius,

    Vulg. Soph. 2, 15:

    neque hoc amplius quam quod vides nobis quicquamst,

    Plaut. Rud. 1, 5, 21:

    neque va dari amplius neque etc.,

    Cic. Quinct. 23:

    nec jam amplius ullae Adparent terrae,

    Verg. A. 3, 192; 3, 260; 5, 8; 9, 426; 9, 519; 11, 807; 12, 680; id. G. 4, 503:

    nec irascar amplius,

    Vulg. Ezech. 16, 42; ib. Apoc. 7, 16:

    ne amplius dona petas,

    Cat. 68, 14:

    urere ne possit calor amplius aridus artus,

    Lucr. 4, 874;

    ne quos amplius Rhenum transire pateretur,

    Caes. B. G. 1, 43:

    ut ne quem amplius posthac discipulum reciperet,

    Suet. Gram. 17:

    ne amplius morando Scaurum incenderet,

    Sall. J. 25, 10; id. Fragm. Hist. 1, 2, 10 Kritz;

    3, 82, 17: ne amplius divulgetur,

    Vulg. Act. 4, 17:

    ut nequaquam amplius per eamdem viam revertamini,

    ib. Deut. 17, 16:

    nolite amplius accipere pecuniam,

    ib. 4 Reg. 12, 7.—
    (γ).
    With nemo:

    cur non restipulatur neminem amplius petiturum?

    Cic. Q. Rosc. 12, 36:

    cum amplius nemo occurreret,

    nobody further, no one more, Curt. 8, 10, 2; so,

    neminem amplius viderunt,

    Vulg. Marc. 9, 7:

    nemo emet amplius,

    no one will buy any longer, any more, ib. Apoc. 18, 11 (for cases of haud with amplius, v. c. a and g).—
    c.
    With numerals and numeral forms.
    (α).
    Without quam:

    amplius horam suffixum in cruce me memini esse,

    Cat. 69, 3:

    horam amplius jam in demoliendo signo homines moliebantur,

    Cic. Verr. 4, 95:

    amplius annos triginta tribunus fuerat,

    Sall. C. 59, 6:

    me non amplius novem annos nato,

    Nep. Hann. 2, 3:

    per annos amplius quadraginta,

    Suet. Aug. 72; 32:

    quid si tandem amplius triennium est?

    Cic. Q. Rosc. 8:

    Tu faciem illius noctem non amplius unam Falle dolo,

    Verg. A. 1, 683:

    inveniebat Sabim flumen non amplius milia passuum decem abesse,

    Caes. B. G. 2, 16; 4, 12:

    reliquum spatium, quod est non amplius pedum sexcentorum, mons continet,

    id. ib. 1, 28;

    2, 29: amplius sestertium ducentiens acceptum hereditatibus rettuli,

    Cic. Phil. 2, 40; id. Fl. 68; so Plin. Ep. 10, 39, 1:

    huic paulo amplius tertiam partem denegem?

    id. ib. 5, 7, 3:

    cum eum amplius centum cives Romani cognoscerent,

    Cic. Verr. 1, 14; 5, 155:

    victi amplius ducenti ceciderunt,

    Liv. 21, 29, 3: non amplius quattuordecim cohortes, Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, C:

    ex omni multitudine non amplius quadraginta locum cepere,

    Sall. J. 58, 3: torrentes amplius centum, [p. 113] Plin. 5, 28, 29, § 103; 9, 5, 4, § 10.—And very rarely placed after the numeral:

    qui septingentos jam annos amplius numquam mutatis legibus vivunt,

    Cic. Fl. 63:

    pugnatum duas amplius horas,

    Liv. 25, 19, 15 Weissenb.:

    duo haud amplius milia peditum effugerunt,

    id. 28, 2:

    decem amplius versus perdidimus,

    Plin. Ep. 3, 5, 12:

    tris pateat caeli spatium non amplius ulnas,

    Verg. E. 3, 105.—
    (β).
    With the comp. abl. (rare but class.):

    cum jam amplius horis sex continenter pugnaretur,

    Caes. B. G. 3, 5; 4, 37:

    pugnatum amplius duabus horis est,

    Liv. 27, 12:

    neque triennio amplius supervixit,

    Suet. Caes. 89:

    uti non amplius quinis aut senis milibus passuum interesset,

    Caes. B. G. 1, 15; 1, 23; 2, 7;

    6, 29: non amplius patet milibus quinque et triginta,

    Sall. Fragm. Hist. 4, 1, 34 Kritz:

    est ab capite paulo amplius mille passibus locus,

    Plin. Ep. 10, 90, 1:

    ab Capsa non amplius duum milium intervallo,

    Sall. J. 91, 3:

    (Catilina) cum initio non amplius duobus milibus (militum) habuisset,

    id. C. 56, 2; so,

    denas alii, alii plures (uxores) habent, set reges eo amplius,

    id. J. 80, 7.—

    And prob. the following ambiguous cases: cum mille non amplius equitibus,

    Sall. J. 105, 3:

    oppidum non amplius mille passuum abesse,

    id. ib. 68, 3.—
    (γ).
    With quam (postAug. and eccl.):

    non amplius, cum plurimum, quam septem horas dormiebat,

    Suet. Aug. 78:

    nec amplius quam septem et viginti dies Brundisii commoratus,

    id. ib. 17:

    Toto triennio semel omnino eam nec amplius quam uno die paucissimis vidit horis,

    id. Tib. 51:

    demoratus dies non amplius quam octo aut decem,

    Vulg. Act. 25, 6:

    ut non amplius apud te quam quarta (pars) remaneret,

    Plin. Ep. 5, 19:

    ut vexillum veteranorum, non amplius quam quingenti numero, copias fuderint,

    Tac. A. 3, 21:

    haud amplius quam ducentos misit,

    id. ib. 14, 32:

    insidiantur ei ex iis viri amplius quam quadraginta,

    Vulg. Act. 23, 21.—
    d. (α).
    Amplius, t. t. of judges when they deferred an important case for future examination:

    Amplius adeo prolixum temporis spatium significat, ut judices quotienscunque significarent, adhuc se audire velle, amplius dicebant. Itaque negotium differebant, unde hodieque ampliari judicium differri dicitur,

    Charis. 176 P.; so Don. ad Ter. Eun. 2, 3, 39; cf.

    also amplio and ampliatio: cum consules re audita amplius de consilii sententia pronuntiavissent,

    Cic. Brut. 22, 86:

    antea vel judicari primo poterat vel amplius pronuntiari,

    id. Verr. 2, 1, 26:

    ut de Philodamo amplius pronuntiaretur,

    id. ib. 2, 1, 29.—

    And metaph.: ego amplius deliberandum censeo,

    Ter. Phorm. 2, 4, 17.—
    (β).
    Amplius non petere, judicial t. phr., to bring no further action, to make no further claim:

    quid ita satis non dedit, AMPLIVS [A SE] NEMINEM PETITVRVM?

    Cic. Rosc. Com. 12, 35:

    Tibi ego, Brute, non solvam, nisi prius a te cavero amplius eo nomine neminem, cujus petitio sit, petiturum,

    id. Brut. 5, 18:

    sunt duo, quae te rogo: primum, ut si quid satis dandum erit, AMPLIVS EO NOMINE NON PETI, cures etc.,

    id. Fam. 13, 28 A:

    quod ille recusarit satis dare amplius abs te non peti,

    id. Att. 1, 8, 1.—
    (γ).
    Hoc amplius, beside the general use given above (II. Comp. b. a), as t. phr. of senators when they approved a measure, but amended it by addition:

    Servilio adsentior et HOC AMPLIVS CENSEO, magnum Pompeium fecisse etc.,

    Cic. Phil. 12, 21, 50:

    cui cum essem adsensus, decrevi HOC AMPLIVS, ut etc.,

    id. ad Brut. 1, 5, 1;

    so Seneca: fortasse et post omnes citatus nihil improbabo ex iis, quae priores decreverint, et dicam HOC AMPLIVS CENSEO, Vit. Beat. 3, 2: Quaedam ex istis sunt, quibus adsentire possumus, sed HOC AMPLIVS CENSEO,

    id. Q. N. 3, 15, 1.—
    (δ).
    To this may be added the elliptical phrases, nihil amplius and si nihil amplius:

    nihil amplius, denoting that there is nothing further than has been declared: sese ipsum abs te repetit. Nihil amplius,

    Cic. Verr. 5, 49, 128;

    (res publica) ulta suas injurias est per vos interitu tyranni. Nihil amplius,

    id. Fam. 12, 1, 2; and, si nihil amplius, marking a limit, if nothing more, at least:

    excedam tectis? An, si nihil amplius, obstem?

    Ov. M. 9, 148.
    The form amplius has the ambiguity of the Engl.
    word more, which is sometimes an adj., sometimes a subst., and sometimes an adv., and some of the above examples would admit of different classifications; as, non amplius dicere, not to speak further (adv.) or not to say more (subst.), Plaut. As. 1, 3, 51; but some of them would admit of only one explanation;

    as, ne quos amplius Rhenum transire pateretur,

    Caes. B. G. 1, 43. Sup.: amplissimē.
    I.
    Lit., very largely, most abundantly:

    ut quibus militibus amplissime (agri) dati adsignati essent,

    in the largest shares, Cic. Phil. 5, 53:

    duumviri (deos) tribus quam amplissume tum apparari poterat stratis lectis placavere,

    Liv. 5, 13, 6 Weissenb.—
    II.
    Fig., most generously, most handsomely:

    qui amplissime de salute mea decreverint,

    Cic. Dom. 44:

    amplissime laudare,

    in the handsomest style, Plin. 18, 3, 3, § 11; Suet. Calig. 15:

    honores amplissime gessit,

    Cic. Verr. 2, 112:

    pater cum amplissime ex praetura triumphasset,

    with the greatest pomp, id. Mur. 15:

    placere eum quam amplissime supremo suo die efferri,

    should be carried forth with every possible solemnity, id. Phil. 9, 7, 16. V. on this word, Hand, Turs. I. pp. 287-296.

    Lewis & Short latin dictionary > amplissime

  • 50 amplus

    amplus, a, um, adj. [some regard this as a shortened form of anapleôs, = filled up, full; others, as for ambulus from amb-, rounded out, as superus from super, etc.; v. Doed. Syn. II. p. 113; but perh. it is better to form it from am- and -plus, akin to -pleo, plenus, q. v. Pott], thus pr., full all round; hence, great, large. —In space, of large extent, great, large, wide, ample, spacious (the forms amplus and amplior are very rare in the ante-class. per., and rare in all periods. Amplius is com. in the ante-class., freq. in the class., and very freq. in the post-class. per., the Vulg. rarely using the other forms, but using this 121 times. Amplissimus belongs to prose, and is scarcely used before Cicero, with whom it was a very favorite word. It was also used by Plin. Maj. and Min., but never by Tac., Sall. (in his genuine works), nor the Vulg. Catullus used only the form amplius, and Prop. only amplus, while Tib. and Pers. never used this word in any form. Ampliter is found mostly in Plaut.; and ample and amplissime are used a few times by Cic. and by writers that followed him; syn.: magnus, ingens, latus, late patens, spatiosus, laxus).
    I.
    Lit.:

    amplus et spectu protervo ferox,

    Pac. Trag. Rel. p. 94 Rib.:

    qui (Pluto) ter amplum Geryonen compescit unda,

    Hor. C. 2, 14, 7:

    ampla domus dedecori domino fit, si est in ea solitudo,

    Cic. Off. 1, 39, 139; so Verg. A. 2, 310:

    admodum amplum et excelsum signum,

    Cic. Verr. 4, 74:

    collis castris parum amplus,

    Sall. J. 98, 3:

    porticibus in amplis,

    Verg. A. 3, 353:

    per amplum mittimur Elysium,

    id. ib. 6, 743:

    vocemque per ampla volutant Atria,

    id. ib. 1, 725:

    nil vulva pulchrius ampla,

    Hor. Ep. 1, 15, 41:

    amplae aures,

    Plin. 11, 52, 114, § 274:

    milium amplum grano,

    id. 18, 7, 10, § 55:

    cubiculum amplum,

    Plin. Ep. 2, 17, 6:

    baptisterium amplum atque opacum,

    id. ib. 5, 6, 25.— Comp.:

    quanto est res amplior,

    Lucr. 2, 1133:

    Amplior Urgo et Capraria,

    Plin. 3, 6, 12, § 81:

    avis paulo amplior passere,

    id. 10, 32, 47, § 89:

    amplior specie mortali,

    Suet. Aug. 94; id. Caes. 76 (for the neutr. amplius, v. infra).— Sup.:

    amplissima curia... gymnasium amplissimum,

    Cic. Verr. 2, 4, 53:

    urbs amplissima atque ornatissima,

    id. Agr. 2, 76:

    amplissimum peristylum,

    id. Dom. 116:

    (candelabrum) ad amplissimi templi ornatum esse factum,

    id. Verr. 4, 65:

    mons Italiae amplissimus,

    Plin. 3, 5, 7, § 48:

    amplissimum flumen,

    Plin. Ep. 8, 8, 3:

    amplissimus lacus,

    id. ib. 10, 41, 2:

    amplissima insula,

    Plin. 6, 20, 23, § 71:

    amplissimi horti,

    Plin. Ep. 8, 18, 11:

    amplissima arborum,

    Plin. 16, 39, 76, § 200:

    est (topazon) amplissima gemmarum,

    id. 37, 8, 32, § 109:

    amplissimum cubiculum,

    Plin. Ep. 5, 6, 23.—
    B.
    Transf., great, abundant, ample, much, long:

    bono atque amplo lucro,

    Plaut. Am. prol. 6 and Ep. 2, 2, 117:

    pabula miseris mortalibus ampla,

    Lucr. 5, 944:

    ampla civitas,

    Cic. Verr. 4, 81; 4, 96:

    civitas ampla atque florens,

    Caes. B. G. 4, 3:

    gens ampla,

    Plin. 5, 30, 33, § 125:

    amplae copiae,

    Caes. B. G. 5, 19:

    ampla manus militum,

    Liv. Epit. 1, 4, 9:

    pecuaria res ampla,

    Cic. Quinct. 12:

    res familiaris ampla,

    id. Phil. 13, 8:

    (res) ampla,

    Sall. H. Fragm. 3, 82, 20 Kritz:

    patrimonium amplum et copiosum,

    Cic. Sex. Rosc. 6; id. Dom. 146: id. Phil. 2, 67:

    amplae divitiae,

    Hor. S. 2, 2, 101:

    esse patri ejus amplas facultates,

    Plin. Ep. 1, 14, 9:

    in amplis opibus heres,

    Plin. 9, 36, 59, § 122.— Comp.:

    amplior numerus,

    Cic. Mil. 57; Sall. J. 105, 3; Tac. A. 14, 53:

    ampliores aquae,

    Plin. 5, 9, 10, § 58:

    amplior exercitus,

    Sall. J. 54, 3; Suet. Vesp. 4:

    commeatus spe amplior,

    Sall. J. 75, 8:

    amplior pecunia, Auct. B. Alex. 56: pecunia amplior,

    Plin. Ep. 3, 11, 2:

    pretia ampliora,

    Plin. 10, 29, 43, § 84:

    omnia longe ampliora invenire quam etc.,

    Plin. Ep. 1, 14, 10:

    ampliores noctes,

    Plin. 18, 26, 63, § 232:

    ut ampliori tempore maneret,

    Vulg. Act. 18, 20.— Sup.:

    peditatus copiae amplissimae e Gallia,

    Cic. Font. 8:

    exercitus amplissimus,

    Plin. Ep. 2, 13, 2; 9, 13, 11:

    amplissima pecunia,

    Cic. Rosc. Am. 31:

    amplissimae fortunae,

    id. Verr. 2, 5, 8; id. Quinct. 49; id. Phil. 10, 4:

    amplissimae patrimonii copiae,

    id. Fl. 89:

    amplissimas summas emptionibus occupare,

    Plin. Ep. 8, 2, 3:

    opes amplissimae,

    id. ib. 8, 18, 4:

    amplissima dies horarum quindecim etc.,

    the longest day, Plin. 6, 34, 39, § 218.—Also subst. in comp. neutr. (v. amplius, adv. infra), more:

    ut quirem exaudire amplius,

    Att. Trag. Rel. p. 173 Rib.:

    si vis amplius dari, Dabitur,

    Plaut. Trin. 2, 1, 18:

    jam amplius orat,

    id. ib. 2, 1, 19:

    daturus non sum amplius,

    Cic. Verr. 2, 2, 29:

    non complectar in his libris amplius quam quod etc.,

    id. de Or. 1, 6, 22:

    tantum adfero quantum ipse optat, atque etiam amplius,

    Plaut. Capt. 4, 1, 10:

    ni amplius etiam, quod ebibit,

    id. Trin. 2, 1, 20: Ph. Etiamne amplius? Th. Nil, Ter. Eun. 1, 2, 63: Tr. Dimidium Volo ut dicas. Gr. Immo hercle etiam amplius, Plaut. Rud. 4, 3, 21: Th. Nempe octoginta debentur huic minae? Tr. Haud nummo amplius, id. Most. 3, 3, 16:

    etiam amplius illam adparare condecet,

    Turp. Com. Rel. p. 100 Rib.:

    hoc onere suscepto amplexus animo sum aliquanto amplius,

    Cic. Verr. 2, 1:

    si sit opus liquidi non amplius urna,

    Hor. S. 1, 1, 54:

    omnis numerus amplius octingentis milibus explebat,

    Vell. 2, 110, 3:

    Segestanis imponebat aliquanto amplius quam etc.,

    Cic. Verr. 4, 76:

    illa corona contentus Thrasybulus neque amplius requisivit,

    Nep. Thras. 4, 3:

    amplius possidere,

    Plin. 18, 4, 3, § 17:

    Ille imperio ei reddito haud amplius, quam ut duo ex tribus filiis secum militarent, exegit,

    Curt. 8, 4, 21:

    dedit quantum maximum potuit, daturus amplius, si potuisset,

    Plin. Ep. 3, 21, 6:

    cum hoc amplius praestet, quod etc.,

    id. ib. 7, 25, 1.—Also with part. gen., more of, a greater quantity or number of:

    gaudeo tibi liberorum esse amplius,

    Plaut. Cist. 5, 4:

    te amplius bibisse praedicet loti,

    Cat. 39, 21:

    amplius frumenti auferre,

    Cic. Verr. 3, 49:

    expensum est auri viginti paulo amplius,

    id. Fl. 6, 8:

    amplius negotii contrahi,

    id. Cat. 4, 9:

    si amplius obsidum vellet,

    Caes. B. G. 6, 9, ubi v. Herz.:

    quanto ejus amplius processerat temporis,

    id. B. C. 3, 25.—
    II.
    Fig.
    A.
    Of internal power or force, great, strong, violent, impetuous:

    pro viribus amplis,

    Lucr. 5, 1174:

    amplae vires peditum,

    Plin. 6, 20, 23, § 75;

    ampla nepotum Spes,

    Prop. 4, 22, 41:

    poena sera, sed ampla,

    full, strict, id. 4, 5, 32. — Comp.:

    haec irae factae essent multo ampliores,

    Ter. Hec. 3, 1, 9:

    si forte morbus amplior factus siet, i. e. gravior,

    id. ib. 3, 1, 50:

    amplior metus,

    Cic. Clu. 128:

    amplior potentia feris,

    Plin. 28, 10, 42, § 153:

    ampliorem dicendi facultatem consequi,

    Quint. 2, 3, 4:

    amplior eoque acrior impetus,

    Flor. 4, 2, 66:

    spes amplior,

    Sall. J. 105, 4:

    amplius accipietis judicium,

    severer, Vulg. Matt. 23, 14:

    amplior auctoritas,

    Plin. 37, 3, 12, § 47:

    amplior virtus,

    higher merit, Quint. 8, 3, 83:

    idem aut amplior cultus (dei),

    Plin. 28, 2, 4, § 18:

    amplior est quaestio,

    Quint. 3, 5, 8:

    ampliora verba,

    of larger meaning, id. 8, 4, 2: scientia intellegentiaque ac sapientia ampliores inventae sunt in te, Vulg. Dan. 5, 14:

    quo legatis animus amplior esset,

    Sall. C. 40, 6; 59, 1:

    spiritus amplior,

    Vulg. Dan. 5, 12; 6, 3.— Sup.:

    (honos) pro amplissimis meritis redditur,

    Cic. Phil. 5, 41:

    cujus sideris (Caniculae) effectus amplissimi in terra sentiuntur,

    very violent, Plin. 2, 40, 40, § 107:

    amplissima spes,

    Suet. Caes. 7:

    his finis cognitionis amplissimae,

    most important trial, Plin. Ep. 2, 11, 23.—
    B.
    Of external splendor, great, handsome, magnificent, splendid, glorious:

    illis ampla satis forma, pudicitia,

    great enough, Prop. 1, 2, 24:

    haec ampla sunt, haec divina,

    Cic. Sest. 102; id. Arch. 23:

    res gestae satis amplae,

    Sall. C. 8, 2:

    cur parum amplis adfecerit praemiis,

    Cic. Mil. 57:

    ampla quidem, sed pro ingentibus meritis praemia acceperunt,

    Tac. A. 14, 53:

    amplum in modum praemia ostentare,

    Aur. Vict. Caes. 26, 6:

    amplis honoribus usi,

    Sall. J. 25, 4:

    amplis honoribus auctos,

    Hor. S. 1, 6, 11.—Sometimes in mal. part. or ironically:

    amplam occasionem calumniae nactus,

    a fine opportunity, Cic. Verr. 2, 61:

    spolia ampla refertis Tuque puerque tuus,

    glorious spoils, Verg. A. 4, 93.— Comp.:

    ne ullum munus aedilitatis amplius aut gratius populo esse possit,

    Cic. Verr. 2, 1, 5; id. Mur. 37:

    praemiis ad perdiscendum amplioribus commoveri,

    id. de Or. 1, 4, 13:

    alicui ampliorem laudem tribuere,

    id. Sest. 27:

    in aliqua re esse laudem ampliorem,

    id. Marcell. 4:

    corporis membris plus dedit, id amplius atque augustius ratus (Zeuxis),

    Quint. 12, 10, 5:

    ut Augustus vocaretur ampliore cognomine,

    Suet. Aug. 7.— Subst.:

    in potestatibus eo modo agitabat, ut ampliore, quam gerebat, dignus haberetur,

    of something greater, Sall. J. 63, 5.— Sup.:

    ut consules monumentum quam amplissimum faciundum curent,

    Cic. Phil. 14, 38; 14, 31; id. Verr. 4, 82:

    hoc munus aedilitatis amplissimum,

    id. ib. 1, 12, 36; Aur. Vict. Vir. Ill. 1, 74:

    alicui amplissimas potestates dare,

    Cic. Agr. 2, 31:

    insignibus amplissimis ornatus,

    id. ib. 2, 101:

    dona amplissima conferre,

    Plin. 18, 3, 3, § 9:

    praemia legatis dedistis amplissima,

    Cic. Cat. 4, 5; id. Phil. 2, 32:

    spe amplissimorum praemiorum adduci,

    id. Mil. 5; id. de Or. 1, 5, 16:

    velut praemium quoddam amplissimum longi laboris,

    Quint. 10, 7, 1:

    munera amplissima mittere,

    Caes. B. G. 1, 43:

    vestris beneficiis amplissimis adfectus,

    Cic. Imp. Pomp. 51; id. Dom. 98:

    laudi amplissimae lauream concedere,

    id. Pis. 74:

    laudibus amplissimis adficere,

    id. Phil. 7, 11:

    amplissimam gloriam consequi,

    id. Prov. Cons. 39:

    ut eum amplissimo regis honore et nomine adfeceris,

    id. Deiot. 14:

    amplissimis aliquem efferre honoribus,

    Aur. Vict. Epit. 17, 3:

    amplissimis uti honoribus,

    Cic. Fl. 45:

    amplissimos honores adipisci,

    id. Verr. 5, 181:

    honores adsequi amplissimos,

    id. Mil. 81:

    aliquem ad honores amplissimos perducere,

    id. Am. 20, 73:

    meus labor fructum est amplissimum consecutus,

    id. Imp. Pomp 2:

    mihi gratiae verbis amplissimis aguntur,

    in the handsomest termis, id. Cat. 3, 14; id. Phil. 2, 13; id. Quir. 15:

    ei amplissimis verbis gratias egimus,

    id. Phil. 1, 3:

    provincia Gallia merito ornatur verbis amplissimis ab senatu,

    id. ib. 4, 9:

    amplissimis verbis conlaudatus,

    Suet. Caes. 16:

    amplissimo populi senatusque judicio exercitus habuistis,

    Cic. Agr. 1, 12; id. Fl. 5; id. Dom. 86; id. Planc. 93:

    de meo consulatu amplissima atque ornatissima decreta fecerunt,

    id. Dom. 74:

    quam universi populi, illius gentis, amplissimum testimonium (said of Cic.),

    Plin. 7, 30, 31, § 116.—
    C.
    In respect of the opinion of others, esteemed, renowned, etc.:

    quicquid est, quamvis amplum sit, id est parum tum cum est aliquid amplius,

    Cic. Marcell. 26:

    quid hunc hominem magnum aut amplum de re publica cogitare (putare possumus), qui etc.,

    great or noble, id. Imp. Pomp. 37:

    omnia, quae vobis cara atque ampla sunt,

    id. Agr. 2, 9; id. Arch. 23:

    convenerunt corrogati et quidem ampli quidam homines,

    id. Phil. 3, 20:

    hoc studium parvi properemus et ampli,

    small and great, Hor. Ep. 1, 3, 28:

    amplis doctoribus instructus,

    Tac. A. 14, 52:

    sin autem sunt amplae et honestae familiae plebeiae,

    Cic. Mur. 7, 15.— Comp.:

    cum est aliquid amplius,

    Cic. Marcell. 26:

    ampliores ordines,

    Caes. B. C. 1, 77, where Dinter reads priores: quo (ingenio) neque melius neque amplius aliud in natura mortalium est, [p. 112] Sall. J. 2, 4:

    nihil amplius potes (tribuere) amicitia tua,

    Plin. Ep. 2, 13, 10:

    quid amplius facitis?

    Vulg. Matt. 5, 47.— Sup.:

    ex amplissimo genere nubere,

    Cic. Cael. 34:

    amplissimo genere natus,

    Caes. B. G. 4, 12:

    genere copiisque amplissimus, id. ib 6, 15: quam (familiam) vidit amplissimam,

    Cic. Phil. 13, 12:

    amplissimos patruos habere,

    id. Sex. Rosc. 147:

    amplissima civitas,

    id. Verr. 5, 122:

    apud illos Fabiorum nomen est amplissimum,

    id. Font. 36; id. Caecin. 104; id. Verr. 3, 96; id. Deiot. 14:

    mihi hic locus ad agendum amplissimus est visus,

    id. Imp. Pomp. 1:

    non adgrediar ad illa maxima atque amplissima prius quam etc.,

    id. Sest. 5:

    licet tribuas ei quantum amplissimum potes, nihil tamen amplius potes amicitia tua,

    Plin. Ep. 2, 13, 10:

    amplissimis operibus increscere,

    id. ib. 8, 4, 3:

    honores in amplissimo consilio collocare,

    Cic. Sen. 2:

    amplissimi orbis terrae consilii principes,

    id. Phil. 3, 34: honoris amplissimi puto esse accusare improbos, I esteem it to be the greatest honor, etc., id. Div. in Caecil. 70:

    promotus ad amplissimas procurationes,

    Plin. Ep. 7, 31, 3:

    praeter honores amplissimos cognomenque etc.,

    Plin. 7, 44, 45, § 142:

    spes amplissimae dignitatis,

    Cic. Agr. 2, 49; id. Sen. 19, 68; Suet. Vit. 2.—
    D.
    Hence, amplissimus (almost always thus in sup.) as a title for persons holding great and honored offices, as consul, senator, etc., or as an honorable epithet of the office itself or the body of officers, distinguished, very distinguished, honorable, right honorable, most honorable, etc.:

    is mihi videtur amplissimus, qui sua virtute in altiorem locum pervenit,

    Cic. Sex. Rosc. 83:

    homo et suis et populi Romani ornamentis amplissimus,

    id. Mur. 8:

    P. Africanus rebus gestis amplissimus,

    id. Caecin. 69:

    ut homines amplissimi testimonium de sua re non dicerent,

    id. Sex. Rosc. 102; id. Clu. 197:

    Q. Catuli atque ceterorum amplissimorum hominum auctoritas,

    id. Imp. Pomp. 63:

    vir amplissimus ejus civitatis,

    id. Verr. 4, 17; id. Fl. 32:

    exercitum Cn. Domitii, amplissimi viri, sustentavit,

    id. Deiot. 5, 14:

    cum habeas amplissimi viri religionem (of L. Lucullus),

    id. Arch. 4, 8; id. Lig. 22:

    in quo consilio amplissimi viri judicarent,

    id. Mil. 5; id. Balb. 1; id. Dom. 2:

    comitatus virorum amplissimorum,

    id. Sull. 9:

    viros primarios atque amplissimos civitatis in consilium advocare,

    id. Verr. 3, 18:

    ordinis amplissimi esse,

    Aur. Vict. Caes. 13, 1; 37, 6:

    cives amplissimos legare,

    Cic. Balb. 42:

    hoc amplissimum nomen, i. e. senatorium,

    id. Verr. 3, 96:

    amplissimus honos, i. e. consulatus,

    id. Rep. 1, 6; so,

    amplissimo praeditus magistratu,

    Suet. Aug. 26:

    amplissimus ordo, i. e. senatorius,

    Plin. Ep. 10, 3; Suet. Calig. 49:

    amplissimi ordines, i. e. senatus et equites,

    id. Vesp. 9:

    amplissimum collegium decemvirale,

    Cic. Verr. 2, 4, 49:

    an vero vir amplissimus, P. Scipio, pontifex maximus, etc.,

    id. Cat. 1, 3:

    amplissimum sacerdotium,

    id. Verr. 2, 126; id. Phil. 13, 8:

    sacerdotium amplissimum,

    id. Verr. 2, 127.—
    E.
    As rhet. epithet:

    amplus orator,

    one that speaks richly and with dignity, Cic. Or. 9; id. Brut. 68:

    herous (pes), qui est idem dactylus Aristoteli amplior, iambus humanior videatur,

    grander, more stately, Quint. 9, 4, 88:

    amplius compositionis genus,

    more copious style, id. 9, 4, 129.— Adv. (on the extent of the use of the different forms of the adverb, v. supra init.), largely, abundantly, copiously.
    I.
    Lit.
    a.
    Form amplĭter:

    benigne ei largi atque ampliter,

    Att. Trag. Rel. p. 173 Rib.:

    aptate munde atque ampliter convivium,

    Pomp. Com. Rel. p. 234 Rib.:

    extructam ampliter mensam,

    Lucil. 13, 7 Mull.:

    opsonato ampliter,

    Plaut. Cas. 2, 8, 65:

    adpositum est ampliter,

    id. Mil. 3, 1, 163:

    acceptus hilare atque ampliter,

    id. Merc. prol. 98:

    modeste melius facere sumptum quam ampliter,

    id. Stich. 5, 4, 10:

    parum (digitulos) immersisti ampliter,

    not deep enough, id. Bacch. 4, 4, 26.—
    b.
    Form amplē:

    exornat ample magnificeque triclinium,

    Cic. Verr. 4, 62: qui ample valetudinarios nutriunt, in great numbers (v. the context), Cels. praef. med.
    II.
    Trop., fully, handsomely.
    a.
    Form amplĭter:

    ampliter dicere,

    fully, particularly, Gell. 10, 3, 4:

    laudare ampliter,

    id. 2, 6, 11.—
    b.
    Form amplē: duo genera sunt: unum attenuate presseque, alterum sublate ampleque dicentium, with great fulness, richly (v. amplus, II. E.), Cic. Brut. 55, 201; so,

    elate ampleque loqui,

    id. Tusc. 5, 9, 24:

    satis ample sonabant in Pompeiani nominis locum Cato et Scipio,

    full grandly filled the place of, Flor. 4, 2, 65.— Comp.: amplĭus, more, longer, further, besides (syn.: ultra, praeterea); of time, number, and action (while plus denotes more in quantity, measure, etc.; magis, more, in the comparison of quality, and sometimes of action; and potius, rather, the choice between different objects or acts), constr. absol., with comp. abl., and, in the case of numerals, like minus, plus, propius, q. v., without quam with the nom., acc., or gen., or rarely with the abl. comp., or with quam, but chiefly in the post-Aug. per.; cf. Zumpt, § 485; Madv. § 305; Roby, § 1273; Herz. ad Caes. B. G. 4, 12; and Draeger, Hist. Synt. I. p. 521 sq.
    a.
    In gen.:

    deliberatum est non tacere [me] amplius,

    Afran. Com. Rel. p. 199 Rib.:

    otium ubi erit, de istis rebus tum amplius tecum loquar,

    Plaut. Truc. 4, 4, 18:

    cui amplius male faxim,

    id. Aul. 3, 2, 6: De. Etiam? Li. Amplius, id. As. 1, 1, 29: Ar. Vale. Ph. Aliquanto amplius valerem, si hic maneres, id. ib. 3, 3, 2:

    etiam faxo amabit (eam) amplius,

    id. Men. 5, 2, 40:

    multo tanto illum accusabo, quam te accusavi, amplius,

    id. ib. 5, 2, 49:

    quo populum servare potissit amplius,

    Lucil. 1, 15 Mull.:

    At ego amplius dico,

    Cic. Verr. 2, 26:

    amplius posse,

    Sall. J. 69, 2:

    armis amplius valere,

    id. ib. 111, 1:

    si lamentetur miser amplius aequo,

    Lucr. 3, 953:

    tribus vobis opsonatumst an opsono amplius Tibi et parasito et mulieri?

    besides, Plaut. Men. 2, 2, 45:

    Quam vellem invitatum, ut nobiscum esset amplius,

    Ter. Heaut. 1, 2, 11:

    in illo exercitu cuncta (probra) fuere et alia amplius,

    Sall. J. 44, 5:

    felices ter et amplius,

    Hor. C. 1, 13, 17:

    binas aut amplius domos continuare,

    Sall. C. 20, 11:

    ter nec amplius,

    Suet. Caes. 25:

    cum non solum de his scripserit, sed amplius praecepta (reliquerit),

    Quint. 12, 11, 24:

    multa promi amplius possunt,

    Plin. 2, 17, 15, § 77:

    si studere amplius possum,

    Quint. 6, prooem. 4:

    auram communem amplius haurire potui?

    id. 6, prooem. 12:

    sagum, quod amplius est,

    Vulg. Exod. 26, 12.—
    b.
    And so very often with the pron. quid, etc.; with the negatives nihil, non, neque, nec, ne; and sometimes with nemo and haud.
    (α).
    With quid, etc.:

    Quid faciam amplius?

    Ter. Ad. 4, 7, 14, and Cic. Har. Resp. 42:

    quid dicam amplius?

    Quint. 8, 4, 7:

    quid a me amplius dicendum putatis?

    Cic. Verr. 3, 60:

    quid quaeris amplius?

    id. Sex. Rosc. 145; id. Dom. 41; id. Verr. 2, 191:

    quid vultis amplius?

    id. Mil. 35:

    quid amplius vis?

    Hor. Epod. 17, 30:

    quid exspectatis amplius?

    Cic. Verr. 2, 174:

    quid amplius exspectabo,

    Vulg. 4 Reg. 6, 33:

    quid loquar amplius de hoc homine?

    Cic. Caecin. 25:

    quid amplius laboremus?

    Quint. 8, prooem. 31:

    quid habet amplius homo?

    Vulg. Eccl. 1, 3; 6, 8:

    quid ego aliud exoptem amplius, nisi etc.,

    Plaut. As. 3, 3, 134:

    quid amplius debeam optare?

    Quint. 4, 1, 51: Lo. Numquid amplius? Ly. Tantum est, Plaut. Merc. 2, 2, 11; Ter. And. 2, 1, 25: De. An quid est etiam amplius? He. Vero amplius, id. Ad. 3, 4, 22:

    quid est quod tibi mea ars efficere hoc possit amplius?

    more than this, id. And. 1, 1, 4:

    Etenim quid est, Catilina, quod jam amplius exspectes, si etc.,

    Cic. Cat. 1, 3, 6; id. Sull. 90:

    si quid amplius scit,

    Plaut. Rud. 2, 2, 23:

    si quid ego addidero amplius,

    id. Trin. 4, 2, 13:

    si amplius aliquid gloriatus fuero,

    Vulg. 2 Cor. 10, 8.—And often hoc amplius, where hoc is commonly an abl., but sometimes may be regarded as a nom. or an acc.:

    hoc amplius si quid poteris,

    any thing beyond this, Cic. de Or. 1, 10, 44: et hoc amplius (additur), quod etc., and this further, that etc., id. Sull. 44; so Quint. 5, 13, 36:

    de paedagogis hoc amplius, ut aut sint etc.,

    id. 1, 1, 8:

    Mario urbe Italiaque interdicendum, Marciano hoc amplius, Africa,

    Plin. Ep. 2, 11, 19; Quint. 1, 5, 50; 1, 5, 55; sometimes in plur., his amplius:

    his amplius apud eundem (est) etc.,

    Quint. 9, 3, 15;

    so rarely eo amplius: inferiasque his annua religione, publice instituit, et eo amplius matri Circenses,

    Suet. Calig. 15:

    quaeris quid potuerit amplius adsequi,

    Cic. Planc. 60: prius quam (hic) turbarum quid faciat amplius, Plaut. Men. 5, 2, 93:

    quare jam te cur amplius excrucies?

    Cat. 76, 10.—
    (β).
    With nihil, etc.:

    habet nihil amplius quam lutum,

    Lucil. 9, 46 Mull.:

    nihil habui amplius, quod praeciperem,

    Quint. 7, 1, 64:

    nihil enim dixit amplius,

    Cic. Deiot. 21:

    Nihil dico amplius: causa dicta est,

    I say no more; I have done with my case, id. ib. 8:

    nihil amplius dico, nisi me etc.,

    id. Planc. 96:

    nihil amplius dicam quam victoriam etc.,

    id. Marcell. 17.—Hence, nihil dico or dicam amplius, when one fears to wound by declaring his opinion, etc., I say no more, have nothing further to say or add:

    vetus est, Nihili cocio est. Scis cujus? non dico amplius,

    Plaut. As. 1, 3, 51:

    si, quod equitis Romani filius est, inferior esse debuit: omnes tecum equitum Romanorum filii petiverunt. Nihil dico amplius,

    Cic. Planc. 7 (tacite significat eos dignitate inferiores esse Plancio, Manut. ad h.l.):

    Alterius vero partis nihil amplius dicam quam id, quod etc.,

    id. Marcell. 6, 17:

    amplius nihil respondit,

    Vulg. Marc. 15, 5:

    nihil amplius addens,

    ib. Deut. 5, 22:

    nihil noverunt amplius,

    ib. Eccl. 9, 5:

    nihil amplius optet,

    Hor. Ep. 1, 2, 46:

    nihil amplius potes,

    Plin. Ep. 2, 13, 10:

    amplius quod desideres, nihil erit,

    this will leave nothing to be desired, Cic. Tusc. 1, 11, 24:

    nil amplius oro, nisi ut etc.,

    Hor. S. 2, 6, 4:

    ipse Augustus nihil amplius quam equestri familia ortum se scribit,

    Suet. Aug. 2:

    si non amplius, ad lustrum hoc protolleret unum,

    Lucil. 1, 33 Mull.:

    non luctabor tecum, Crasse, amplius,

    Cic. de Or. 1, 17, 74; id. Tusc. 5, 34, 98:

    verbum non amplius addam,

    Hor. S. 1, 1, 121:

    non amplius me objurgabis,

    Quint. 5, 10, 47:

    non amplius posse,

    Sall. Fragm. Hist. 3, 82, 19 Kritz:

    non habent amplius quid faciant,

    Vulg. Luc. 12, 4: non videbitis amplius faciem meam. ib. Gen. 44, 23; ib. Heb. 10, 17:

    amplius illa jam non inveniet,

    ib. Apoc. 18, 14:

    studium, quo non aliud ad dignitatem amplius excogitari potest,

    Tac. Or. 5:

    extra me non est alia amplius,

    Vulg. Soph. 2, 15:

    neque hoc amplius quam quod vides nobis quicquamst,

    Plaut. Rud. 1, 5, 21:

    neque va dari amplius neque etc.,

    Cic. Quinct. 23:

    nec jam amplius ullae Adparent terrae,

    Verg. A. 3, 192; 3, 260; 5, 8; 9, 426; 9, 519; 11, 807; 12, 680; id. G. 4, 503:

    nec irascar amplius,

    Vulg. Ezech. 16, 42; ib. Apoc. 7, 16:

    ne amplius dona petas,

    Cat. 68, 14:

    urere ne possit calor amplius aridus artus,

    Lucr. 4, 874;

    ne quos amplius Rhenum transire pateretur,

    Caes. B. G. 1, 43:

    ut ne quem amplius posthac discipulum reciperet,

    Suet. Gram. 17:

    ne amplius morando Scaurum incenderet,

    Sall. J. 25, 10; id. Fragm. Hist. 1, 2, 10 Kritz;

    3, 82, 17: ne amplius divulgetur,

    Vulg. Act. 4, 17:

    ut nequaquam amplius per eamdem viam revertamini,

    ib. Deut. 17, 16:

    nolite amplius accipere pecuniam,

    ib. 4 Reg. 12, 7.—
    (γ).
    With nemo:

    cur non restipulatur neminem amplius petiturum?

    Cic. Q. Rosc. 12, 36:

    cum amplius nemo occurreret,

    nobody further, no one more, Curt. 8, 10, 2; so,

    neminem amplius viderunt,

    Vulg. Marc. 9, 7:

    nemo emet amplius,

    no one will buy any longer, any more, ib. Apoc. 18, 11 (for cases of haud with amplius, v. c. a and g).—
    c.
    With numerals and numeral forms.
    (α).
    Without quam:

    amplius horam suffixum in cruce me memini esse,

    Cat. 69, 3:

    horam amplius jam in demoliendo signo homines moliebantur,

    Cic. Verr. 4, 95:

    amplius annos triginta tribunus fuerat,

    Sall. C. 59, 6:

    me non amplius novem annos nato,

    Nep. Hann. 2, 3:

    per annos amplius quadraginta,

    Suet. Aug. 72; 32:

    quid si tandem amplius triennium est?

    Cic. Q. Rosc. 8:

    Tu faciem illius noctem non amplius unam Falle dolo,

    Verg. A. 1, 683:

    inveniebat Sabim flumen non amplius milia passuum decem abesse,

    Caes. B. G. 2, 16; 4, 12:

    reliquum spatium, quod est non amplius pedum sexcentorum, mons continet,

    id. ib. 1, 28;

    2, 29: amplius sestertium ducentiens acceptum hereditatibus rettuli,

    Cic. Phil. 2, 40; id. Fl. 68; so Plin. Ep. 10, 39, 1:

    huic paulo amplius tertiam partem denegem?

    id. ib. 5, 7, 3:

    cum eum amplius centum cives Romani cognoscerent,

    Cic. Verr. 1, 14; 5, 155:

    victi amplius ducenti ceciderunt,

    Liv. 21, 29, 3: non amplius quattuordecim cohortes, Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, C:

    ex omni multitudine non amplius quadraginta locum cepere,

    Sall. J. 58, 3: torrentes amplius centum, [p. 113] Plin. 5, 28, 29, § 103; 9, 5, 4, § 10.—And very rarely placed after the numeral:

    qui septingentos jam annos amplius numquam mutatis legibus vivunt,

    Cic. Fl. 63:

    pugnatum duas amplius horas,

    Liv. 25, 19, 15 Weissenb.:

    duo haud amplius milia peditum effugerunt,

    id. 28, 2:

    decem amplius versus perdidimus,

    Plin. Ep. 3, 5, 12:

    tris pateat caeli spatium non amplius ulnas,

    Verg. E. 3, 105.—
    (β).
    With the comp. abl. (rare but class.):

    cum jam amplius horis sex continenter pugnaretur,

    Caes. B. G. 3, 5; 4, 37:

    pugnatum amplius duabus horis est,

    Liv. 27, 12:

    neque triennio amplius supervixit,

    Suet. Caes. 89:

    uti non amplius quinis aut senis milibus passuum interesset,

    Caes. B. G. 1, 15; 1, 23; 2, 7;

    6, 29: non amplius patet milibus quinque et triginta,

    Sall. Fragm. Hist. 4, 1, 34 Kritz:

    est ab capite paulo amplius mille passibus locus,

    Plin. Ep. 10, 90, 1:

    ab Capsa non amplius duum milium intervallo,

    Sall. J. 91, 3:

    (Catilina) cum initio non amplius duobus milibus (militum) habuisset,

    id. C. 56, 2; so,

    denas alii, alii plures (uxores) habent, set reges eo amplius,

    id. J. 80, 7.—

    And prob. the following ambiguous cases: cum mille non amplius equitibus,

    Sall. J. 105, 3:

    oppidum non amplius mille passuum abesse,

    id. ib. 68, 3.—
    (γ).
    With quam (postAug. and eccl.):

    non amplius, cum plurimum, quam septem horas dormiebat,

    Suet. Aug. 78:

    nec amplius quam septem et viginti dies Brundisii commoratus,

    id. ib. 17:

    Toto triennio semel omnino eam nec amplius quam uno die paucissimis vidit horis,

    id. Tib. 51:

    demoratus dies non amplius quam octo aut decem,

    Vulg. Act. 25, 6:

    ut non amplius apud te quam quarta (pars) remaneret,

    Plin. Ep. 5, 19:

    ut vexillum veteranorum, non amplius quam quingenti numero, copias fuderint,

    Tac. A. 3, 21:

    haud amplius quam ducentos misit,

    id. ib. 14, 32:

    insidiantur ei ex iis viri amplius quam quadraginta,

    Vulg. Act. 23, 21.—
    d. (α).
    Amplius, t. t. of judges when they deferred an important case for future examination:

    Amplius adeo prolixum temporis spatium significat, ut judices quotienscunque significarent, adhuc se audire velle, amplius dicebant. Itaque negotium differebant, unde hodieque ampliari judicium differri dicitur,

    Charis. 176 P.; so Don. ad Ter. Eun. 2, 3, 39; cf.

    also amplio and ampliatio: cum consules re audita amplius de consilii sententia pronuntiavissent,

    Cic. Brut. 22, 86:

    antea vel judicari primo poterat vel amplius pronuntiari,

    id. Verr. 2, 1, 26:

    ut de Philodamo amplius pronuntiaretur,

    id. ib. 2, 1, 29.—

    And metaph.: ego amplius deliberandum censeo,

    Ter. Phorm. 2, 4, 17.—
    (β).
    Amplius non petere, judicial t. phr., to bring no further action, to make no further claim:

    quid ita satis non dedit, AMPLIVS [A SE] NEMINEM PETITVRVM?

    Cic. Rosc. Com. 12, 35:

    Tibi ego, Brute, non solvam, nisi prius a te cavero amplius eo nomine neminem, cujus petitio sit, petiturum,

    id. Brut. 5, 18:

    sunt duo, quae te rogo: primum, ut si quid satis dandum erit, AMPLIVS EO NOMINE NON PETI, cures etc.,

    id. Fam. 13, 28 A:

    quod ille recusarit satis dare amplius abs te non peti,

    id. Att. 1, 8, 1.—
    (γ).
    Hoc amplius, beside the general use given above (II. Comp. b. a), as t. phr. of senators when they approved a measure, but amended it by addition:

    Servilio adsentior et HOC AMPLIVS CENSEO, magnum Pompeium fecisse etc.,

    Cic. Phil. 12, 21, 50:

    cui cum essem adsensus, decrevi HOC AMPLIVS, ut etc.,

    id. ad Brut. 1, 5, 1;

    so Seneca: fortasse et post omnes citatus nihil improbabo ex iis, quae priores decreverint, et dicam HOC AMPLIVS CENSEO, Vit. Beat. 3, 2: Quaedam ex istis sunt, quibus adsentire possumus, sed HOC AMPLIVS CENSEO,

    id. Q. N. 3, 15, 1.—
    (δ).
    To this may be added the elliptical phrases, nihil amplius and si nihil amplius:

    nihil amplius, denoting that there is nothing further than has been declared: sese ipsum abs te repetit. Nihil amplius,

    Cic. Verr. 5, 49, 128;

    (res publica) ulta suas injurias est per vos interitu tyranni. Nihil amplius,

    id. Fam. 12, 1, 2; and, si nihil amplius, marking a limit, if nothing more, at least:

    excedam tectis? An, si nihil amplius, obstem?

    Ov. M. 9, 148.
    The form amplius has the ambiguity of the Engl.
    word more, which is sometimes an adj., sometimes a subst., and sometimes an adv., and some of the above examples would admit of different classifications; as, non amplius dicere, not to speak further (adv.) or not to say more (subst.), Plaut. As. 1, 3, 51; but some of them would admit of only one explanation;

    as, ne quos amplius Rhenum transire pateretur,

    Caes. B. G. 1, 43. Sup.: amplissimē.
    I.
    Lit., very largely, most abundantly:

    ut quibus militibus amplissime (agri) dati adsignati essent,

    in the largest shares, Cic. Phil. 5, 53:

    duumviri (deos) tribus quam amplissume tum apparari poterat stratis lectis placavere,

    Liv. 5, 13, 6 Weissenb.—
    II.
    Fig., most generously, most handsomely:

    qui amplissime de salute mea decreverint,

    Cic. Dom. 44:

    amplissime laudare,

    in the handsomest style, Plin. 18, 3, 3, § 11; Suet. Calig. 15:

    honores amplissime gessit,

    Cic. Verr. 2, 112:

    pater cum amplissime ex praetura triumphasset,

    with the greatest pomp, id. Mur. 15:

    placere eum quam amplissime supremo suo die efferri,

    should be carried forth with every possible solemnity, id. Phil. 9, 7, 16. V. on this word, Hand, Turs. I. pp. 287-296.

    Lewis & Short latin dictionary > amplus

  • 51 donec

    dōnĕc, conj. [shortened from ante- and post-class. form dōnĭcum, from old dative doni (dioni; for root, etc., v. dies) and conj. cum; prop. at the time of day when; form donicum, Liv. And., Cato and Plaut. ap. Charis. p. 178 P.; Cato, R. R. 146, 2; 149, 2; 161, 3; Plaut. Aul. 1, 1, 19; id. Capt. 2, 2, 89; id. Most. 1. 2, 34; id. Ps. 4, 7, 72; id. Truc. 1, 1, 18; Fragm. ap. Prisc. p. 692 P.; Nep. Ham. 1, 4.—In the Inscr. of Orell. 4370 DONIQVIES is i. q. DONIQUE IS, and donique = donicum; so,

    donique,

    Lucr. 2, 1116; 5, 708 Lachm.].—Donec denotes the relation of two actions in time,
    I.
    As contemporaneous, as long as, while, during the time in which; or,
    II.
    As in immediate succession, until, up to the time at which (synonymous with dum, I. B. and II.—in the ante-class. and postAug. periods freq.; four times in Cic. only in signif. II. with indic.; not in Caes.).
    I.
    As long as, while (so perh. not till the Aug. period).
    (α).
    With indic.:

    neque dulces amores Sperne, puer, Donec virenti canities abest,

    Hor. C. 1, 9, 17:

    donec gratus eram tibi, etc.... Persarum vigui rege beatior... Donec non alia magis Arsisti, etc.... Romanà vigui clarior Iliā,

    id. ib. 3, 9, 1, and 5; Ov. Tr. 1, 1, 53; Liv. 2, 49; 6, 13; Tac. A. 14, 50; id. H. 4, 12; id. Or. 8; 40 al.:

    donec eris felix, multos numerabis amicos,

    Ov. Tr. 1, 9, 5.—
    (β).
    With subj.:

    (elephanti) nihil sane trepidabant, donec continenti velut ponte agerentur,

    Liv. 21, 28 fin.; Tac. A. 1, 51:

    edixit ne quis militis, donec in castris esset, bona possideret, etc.,

    Liv. 2, 24; 4, 2; 60; 21, 10; 25, 11; Tac. H. 4, 35; id. A. 15, 64 al.
    II.
    Until, till at length (so in all periods).
    (α).
    With indic. (cf. Zumpt, Gr. §

    575): ne quoquam exurgatis, donec a me erit signum datum,

    Plaut. Bacch, 4, 4, 106:

    haud desinam, donec perfecero hoc,

    Ter. Ph. 2, 3, 73; cf. ib. 4, 1, 24:

    neque tamen finis... fiebat, donec populus senatum coëgit, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 40, § 87; id. Tull. 6, 14:

    hic regnabitur... donec regina sacerdos geminam partu dabit Ilia prolem,

    Verg. A. 1, 273; id. G. 4, 413 et saep.:

    neque credebam Donec Sosia fecit sibi uti crederem,

    Plaut. Am. 2, 1, 51.—So with perf., Lucr. 2, 1130; Liv. praef. 3, 48; 23, 31; Prop. 1, 9, 29; Verg. E. 6, 85; id. A. 2, 630; Hor. S. 1, 3, 103; id. Ep. 1, 10, 35 et saep.:

    me attrectare nefas, donec me flumine vivo abluero,

    Verg. A. 2, 720:

    socii consurgere tonsis... Donec rostra tenent siccum, etc.,

    id. ib. 10, 301; cf. id. ib. 268; Val. Fl. 8, 290; Liv. 1, 54 fin.
    (β).
    With subj.:

    Actia pugna refertur, donec alterutrum velox Victoria fronde coronet,

    Hor. Ep. 1, 18, 63.—So in the praes., Quint. 1, 1, 33; Tac. A. 2, 6; id. H. 5, 6; id. G. 1; 20 al.—In the imperf., Verg. A. 11, 860; Sen. Ep. 70; Quint. 11, 3, 6; Tac. H. 1, 13; Plin. Ep. 9, 33, 6:

    trepidationis aliquantum edebant, donec quietem ipse timor fecisset,

    Liv. 21, 28 fin. —So with pluperf., Liv. 45, 7 fin.
    (γ).
    Ellipt. without a verb:

    neque quisquam hominem conspicatu'st donec in navi super,

    Plaut. Merc. 1, 2, 82; cf. in foll. b.
    (γ).
    .—
    b.
    With usque, usque adeo, usque eo, eo usque, in tantum.
    (α).
    With indic.:

    ibo odorans usque donec persecutus volpem ero vestigiis,

    Plaut. Mil. 2, 2, 114; id. Rud. 3, 4, 11; Ter. Ad. 4, 6, 6:

    id. aliquoties in die facito usque adeo donec sal desiverit tabescere biduum,

    Cato R. R. 88, 1; so id. ib. § 2; Plaut. Cist. 2, 3, 40; Ter. And. 4, 1, 38:

    usque eo timui, ne, etc.... donec ad reiciendos judices venimus,

    Cic. Verr. 2, 1, 6 fin.:

    eo usque me vivere vultis, donec haud ambiguum regem mea morte faciam,

    Liv. 40, 8 fin.:

    (humum) in tantum deprimere, donec altitudinis mensuram datam ceperit,

    Col. 3, 13, 9.—
    (β).
    With subj.:

    usque Sessuri, donec cantor "Vos plaudite" dicat,

    Hor. A. P. 155:

    ni istunc invitassitis Usque adeo, donec, qua domum abeat nesciat, Peristis ambo,

    Plaut. Rud. 3, 5, 32:

    nec eo usque trahatur spiritus donec deficiat,

    Quint. 11, 3, 53.—
    (γ).
    Ellipt. without a verb usque illud visumst Pamphilo ne utiquam grave, Donec jam in ipsis nuptiis, Ter. Hec. 1, 2, 51; cf. above, a.
    (γ).
    .—
    B.
    With negatives, donec often limits the time within which something is done or to be done, without implying that it is done or to be done after the limit; Engl., till, before, within a certain time:

    moveri vetuisse puerum, donec experrectus sit,

    Liv. 1, 39, 2; Hor. C. 3, 5, 45:

    si respexis, donicum ego te jussero, te dedam, etc.,

    Plaut. Aul. 1, 1, 19; id. Most. 1, 2, 35; Tac. A. 2, 82. Cf. Hand, Turs. II. 291-299.

    Lewis & Short latin dictionary > donec

  • 52 etiam

    ĕtĭam, conj. [cf. Gr. eti; with ending -am, as in quoniam, nunciam, etc.; cf. Brix ad Plaut. Trin. prol. 3], annexes a fact or thought to that which has already been said, and also, and furthermore, also, likewise, besides (syn. quoque).
    I.
    In gen.:

    hoc etiam ad malum accersebatur malum,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 22; cf. Ter. And. 1, 3, 10; Cic. de Sen. 6, 16; id. N. D. 2, 52, 130:

    tute istic (dixisti) etiam astante hoc Sosia,

    Plaut. Am. 2, 2, 115:

    sed etiam est, paucis vos quod monitos voluerim,

    id. Capt. prol. 53; cf. id. Bacch. 3, 6, 17; Cic. Ac. 2, 12, 38:

    atque alias etiam dicendi quasi virtutes sequetur,

    id. Or. 40 fin.:

    unum etiam vos oro, ut, etc.,

    one thing more, Ter. Eun. 5, 8, 54; cf. id. Heaut. 5, 1, 22; id. Phorm. 5, 5, 3; Verg. A. 11, 352; Suet. Caes. 24 al.:

    etiamne hoc negabis?

    Plaut. Am. 2, 2, 128; cf. id. Bacch. 2, 3, 40:

    mihi quidem etiam Appii Caeci carmen... Pythagoreorum videtur. Multa etiam sunt in nostris institutis ducta ab illis,

    Cic. Tusc. 4, 2, 4; cf. id. N. D. 2, 58:

    hei mihi! Etiam de sorte nunc venio in dubium miser?... Etiam insuper defrudet?

    Ter. Ad. 2, 2, 38; cf. Suet. Caes. 10 fin.:

    caret epulis exstructisque mensis et frequentibus poculis: caret ergo etiam vinolentia et cruditate et insomniis,

    Cic. de Sen. 13, 44:

    etiam tu quoque assentaris huic?

    Plaut. Am. 2, 2, 70; so,

    etiam quoque,

    id. As. 2, 4, 95; id. Ps. 1, 1, 120; 1, 3, 118; Lucr. 3, 292; 5, 517 al.; Varr. R. R. 1, 1, 3; Gell. 18, 12, 9; cf.:

    quoque etiam,

    Plaut. Am. prol. 30; 2, 2, 85; 121; id. Ep. 4, 2, 19; Ter. Hec. 4, 1, 28; 5, 1, 7; Cic. Fam. 4, 8; id. Verr. 2, 3, 88 fin.;

    v. quoque.— Esp. freq. in the connection: non modo (or solum)... sed (or verum) etiam: tenebat non modo auctoritatem, sed etiam imperium in suos,

    Cic. de Sen. 11, 37:

    inveteratas non solum familiaritates exstingui solere, sed odia etiam gigni sempiterna,

    id. Lael. 10 fin.:

    neque solum ut quieto, sed etiam ut magno animo simus hortantur, neque auxilium modo defensioni meae, verum etiam silentium pollicentur,

    id. Mil. 1 fin. Conversely:

    tantum... non etiam: si vultum tantum, non etiam animum accommodavimus,

    Quint. 6, 2, 26:

    periculum tantum, non etiam offensa vitatur,

    id. 9, 2, 67; 7, 4, 35 al.; cf.:

    quasi vero oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit,

    Cic. Fin. 2, 6, 17.
    II.
    In partic.
    A.
    To annex a more important idea, and even, nay, even:

    quae omnes docti atque sapientes summa, quidam etiam sola bona esse dixerunt,

    Cic. Deiot. 13, 37:

    nos enim defendimus, etiam insipientem multa comprehendere,

    id. Ac. 2, 47, 144:

    si infantes pueri, mutae etiam bestiae paene loquuntur,

    id. Fin. 1, 21:

    quis mortalium tolerare potest, illis divitias superare, nobis rem familiarem etiam ad necessaria deesse?

    Sall. C. 20, 11:

    illiteratum, iners ac paene etiam turpe est non putare, etc.,

    Plin. Ep. 2, 3, 8 et saep.—Freq. after negative sentences, for immo, potius, nay, rather, even: Mamertina civitas improba antea non erat;

    etiam erat inimica improborum,

    Cic. Verr. 2, 4, 10; id. Deiot. 11, 31:

    hoc idem nostri saepius non tulissent, quod Graeci laudare etiam solent,

    id. Or. 45, 153:

    quid, si ne dives quidem? quid, si pauper etiam?

    id. Par. 6, 1, 42 et saep.:

    tantum abesse dicebat, ut id consentaneum esset, ut maxime etiam repugnaret,

    id. Ac. 2, 9, 28; cf. Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 15, 2; Cic. Fin. 2, 17; 5, 20 fin.:

    immo etiam, hoc qui occultari facilius credas, dabo,

    Ter. Hec. 5, 4, 29:

    quin etiam insuper vestem omnem miserae discidit,

    id. Eun. 4, 3, 4; v. immo and quin.—Freq. with comparatives for the sake of intensity, yet, still (in later Lat. replaced by adhuc): He. Mane, nondum audisti, Demea, Quod est gravissimum. De. An quid est etiam amplius? He. Vero amplius, Ter. Ad. 3, 4, 22:

    ut enim in corporibus magnae dissimilitudines sunt: sic in animis exsistunt majores etiam varietates,

    Cic. Off. 1, 30, 107:

    sunt autem etiam clariora vel plane perspicua,

    id. Fin. 5, 20:

    dic, dic etiam clarius,

    id. Verr. 2, 3, 75 fin.:

    plusculum etiam quam concedet veritas,

    id. Fam. 5, 12, 3; Quint. 9, 4, 36:

    Athos mons est adeo elatus, ut credatur altius etiam quam unde imbres cadunt surgere,

    Mel. 2, 2, 10.—Rarely with a comp. in contrast with its own posit.:

    qui magno in aere alieno majores etiam possessiones habent,

    Cic. Cat. 2, 8, 18; id. Tusc. 1, 1, 2; id. Cat. 4, 7, 14:

    ad Alesiam magna inopia, multo etiam major ad Avaricum,

    Caes. B. C. 3, 47, 5.—
    B.
    With the demonstrative notion of the jam predominating, used as an affirmative, certainly, granted, by all means, yes indeed, yes:

    ut sequens probabilitatem, ubicumque haec aut occurrat aut deficiat, aut etiam, aut non respondere possit,

    Cic. Ac. 2, 32, 104; cf. id. ib. 2, 30, 97; id. N. D. 1, 25, 70; id. Rosc. Com. 3, 9: Jupp. Numquid vis? Al. Etiam;

    ut actutum advenias,

    Plaut. Am. 1, 3, 46: Th. Numquid processit ad forum hodie novi? Si. Etiam. Th. Quid tandem? id. Most. 4, 3, 8; Ter. Hec. 5, 3, 13:

    misericordia commotus ne sis. Etiam,

    Cic. Mur. 31, 65; Plin. Ep. 2, 3, 9:

    Zeno in una virtute positam beatam vitam putat. Quid Antiochus? Etiam, inquit, beatam, sed non beatissimam,

    Cic. Ac. 2, 43, 134; id. Planc. 26 fin.:

    quid? etiam,

    id. Att. 4, 5; cf. id. ib. 1, 13, 6; 2, 6 fin.; id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 24: An. Num quid patri subolet? Ge. Nihil etiam, nothing at all, Ter. Phorm. 3, 1, 10:

    nihil etiam audio,

    id. Heaut. 5, 5, 13. —
    C.
    With the idea of time predominating, yet, as yet, even yet, still, even now:

    etsi admodum In ambiguo est etiam, nunc quid de hac re fuat,

    Plaut. Trin. 2, 4, 193; cf. Ter. Hec. 4, 3, 8:

    olim fano consumebatur omne quod profanum erat, ut etiam fit,

    Varr. L. L. 6, § 54 Müll.:

    cum iste etiam cubaret, in cubiculum introductus est,

    Cic. Verr. 2, 3, 23:

    invalidus etiamque tremens, etiam inscius aevi,

    Verg. G. 3, 189; cf. id. A. 6, 485; Sall. C. 61, 4:

    sed tu etiamne astas?

    Plaut. Most. 2, 2, 89; cf. Ter. Eun. 2, 2, 55; id. Hec. 3, 4, 16; id. Heaut. 4, 4, 20:

    quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? quamdiu etiam furor iste tuus nos eludet?

    how much longer? Cic. Cat. 1, 1.—With negatives:

    quia tibi minas viginti pro amica etiam non dedit,

    not yet, never yet, Plaut. Ps. 1, 3, 46:

    non satis pernosti me etiam, qualis sim,

    Ter. And. 3, 2, 23:

    non dico fortasse etiam quod sentio,

    Cic. Tusc. 1, 6, 12:

    nec plane etiam abisse ex conspectu,

    Caes. B. G. 6, 43, 4:

    improbum facinus, sed fortasse adhuc in nullo etiam vindicatum,

    Cic. Verr. 2, 3, 84:

    nihil suspicans etiam mali,

    Ter. And. 1, 1, 89:

    hunc ego numquam videram etiam,

    id. Eun. 5, 8, 6; 5, 9, 62:

    quid egerint inter se, nondum etiam scio,

    id. Hec. 1, 2, 117; 5, 1, 18; id. Heaut. 3, 3, 35; id. And. 1, 2, 30:

    haec ego omnia, vixdum etiam coetu vestro dimisso, comperi,

    Cic. Cat. 1, 4 fin.
    D.
    In familiar lang., in interrogations, esp. when made indignantly, like our what? pray? etc.:

    etiam caves, ne videat forte hinc te a patre aliquis exiens?

    are you on your guard, pray? Ter. Heaut. 2, 2, 6:

    etiam tu, here, istinc amoves abs te?

    Plaut. As. 3, 3, 124:

    etiam clamas, carnufex?

    what? do you bawl? Plaut. Am. 1, 1, 220; cf. id. ib. 225; 2, 1, 21; id. Most. 2, 1, 30; Ter. Eun. 5, 7, 16; Petr. 21 fin. al.: is mihi etiam gloriabitur se omnes magistratus sine repulsa assecutum? what? and will he boast to me? etc., Cic. Pis. 1, 2; cf. id. Verr. 2, 1, 59; 2, 2, 42 fin.
    E.
    In familiar lang., with imperatives, again, once more: Tr. Circumspice dum, numquis est, Sermonem nostrum qui aucupet. Th. Tutum probe est. Tr. Circumspice etiam, Plaut. Most. 2, 2, 43; 4, 2, 3:

    etiam tu, homo nihili, quod di dant boni, cave culpa tua amissis,

    id. Bacch. 5, 2, 70; cf. Ter. And. 5, 2, 8; id. Hec. 5, 4, 1.—In impatient questions:

    scelerate, etiam respicis?

    are you going to look round? Plaut. Pers. 2, 4, 4:

    etiam vigilas?

    at once, immediately, id. Most. 2, 1, 35:

    etiam aperis?

    id. ib. 4, 2, 28:

    etiam tu taces?

    id. Trin. 2, 4, 113; Ter. Ad. 4, 2, 11:

    etiam tu hinc abis?

    id. Phorm. 3, 3, 9; cf.:

    etiamne abis?

    Plaut. Poen. 1, 3, 22:

    etiamne ambulas?

    id. As. 1, 1, 95.—
    F.
    Etiam atque etiam denotes that an action is done uninterruptedly, incessantly; whence it also conveys the idea of intensity, constantly, perpetually; repeatedly, again and again, over and over; pressingly, urgently: temo superat cogens sublime etiam atque etiam noctis iter, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 73 Müll. (Trag. v. 246 ed. Vahlen):

    etiam atque etiam argumenta cum argumentis comparare,

    Cic. Div. 1, 4; cf. id. Fam. 16, 15:

    optimus quisque confitetur, multa se ignorare et multa sibi etiam atque etiam esse discenda,

    id. Tusc. 3, 28, 69:

    dicere,

    id. Fam. 13, 28:

    commonefacere,

    id. ib. 13, 72:

    affirmare promissa,

    Liv. 22, 13:

    curare, ut, etc.,

    id. 41, 19:

    consulere,

    id. 38, 9: se avertere, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15, A, 2:

    queri,

    Cat. 63, 61 et saep.:

    te moneo, hoc etiam atque etiam ut reputes,

    Plaut. Trin. 3, 2, 48:

    cogitare,

    Ter. Eun. 1, 1, 11:

    considerare,

    Cic. de Imp. Pomp. 19 fin.; Liv. 3, 45 fin. Drak.:

    reputare,

    Sall. J. 85, 28:

    videre,

    Cic. Div. in Caecil. 12; id. Ac. 2, 19, 62; Liv. 36, 28:

    aspicere,

    Hor. Ep. 1, 18, 76 et saep.:

    hoc te vehementer etiam atque etiam rogo,

    Cic. Fam. 13, 5, fin.; 13, 28 fin.; cf. id. Verr. 2, 5, 72:

    haec quamquam nihilo meliora sunt, nunc etiam atque etiam multo desperatiora,

    constantly more desperate from day to day, id. Fam. 6, 22 (B. and K. read nunc atque):

    quare etiam atque etiam sunt venti corpora caeca,

    i. e. most positively, Lucr. 1, 295. Vid. Hand Turs. II. pp. 545-578.

    Lewis & Short latin dictionary > etiam

  • 53 fere

    fĕrē and fermē ( fĕrĕ, Aus. Epigr. 10, 5, 5), adv. [Sanscr. dhar-, dhar-ami, to bear, support; Gr. root, thra-, in thrênus, stool, thronos, seat; Lat. firmus; cf.: forma, forum. Ferme is perh. a sup. form for ferime, v. Rib. Lat. Part. p. 6 sq. Erroneously, Varr.: ferme dicitur quod nunc fere: utrumque dictum a ferendo, quod id quod fertur est in motu atque adventat, L. L. 7, § 92 Müll.], approximately, closely, in two senses.
    I.
    With the idea of approach predominant, nearly, almost, well-nigh, within a little, for the most part, about (esp. with words of number, quantity, multitude; cf.: plerumque, vulgo).
    a.
    Form fere:

    fere sexennis,

    Plaut. Poen. 4, 2, 80:

    abhinc menses decem fere,

    Ter. Hec. 5, 3, 24; cf.:

    fere abhinc annos quindecim,

    id. Phorm. 5, 8, 28:

    fere in diebus paucis, quibus haec acta sunt, Chrysis vicina haec moritur,

    soon, only a few days after, id. And. 1, 1, 77:

    quinta fere hora,

    about the fifth hour, Cic. Pis. 6, 13:

    hora fere tertia,

    id. Att. 14, 20, 1:

    tertia fere vigilia,

    Caes. B. G. 4, 23, 1:

    sexcentos fere annos,

    Cic. Rep. 1, 48:

    sexto decimo fere anno,

    id. ib. 2, 33:

    anno fere ante, quam consul est declaratus,

    id. ib. 1, 5:

    anno fere centesimo et quadragesimo post mortem Numae,

    id. ib. 2, 15; cf.:

    anno trecentesimo et quinquagesimo fere post Romam conditam,

    id. ib. 1, 16:

    decem fere annis post primos consules,

    id. ib. 2, 32; cf.

    also: decessit fere post annum quartum quam, etc.,

    Nep. Arist. 3 fin.:

    meus fere aequalis,

    Cic. Brut. 48, 179; cf. id. Off. 3, 1, 1:

    ipsa Peloponnesus fere tota in mari est,

    id. Rep. 2, 4, 8; cf.:

    totius fere Galliae legati ad Caesarem gratulatum convenerunt,

    Caes. B. G. 1, 30, 1:

    totis fere a fronte et ab sinistra parte nudatis castris,

    id. ib. 2, 23, 4:

    rerum omnium fere modus,

    Cic. Rep. 6, 18; cf.:

    quam fere omnium constans et moderata ratio vitae,

    id. Clu. 16, 46:

    ex omnibus fere partibus,

    Caes. B. G. 7, 19:

    in reliquis fere rebus,

    id. ib. 6, 13, 3:

    omnes fere,

    Cic. Fam. 6, 10, 3; Caes. B. G. 2, 25, 1; 4, 20, 1; Nep. Arist. 2, 3; id. Chabr. 3, 4; Liv. 21, 60, 9; Suet. Caes. 87;

    and in the order fere omnes,

    Caes. B. G. 5, 13, 1; 5, 23, 4:

    cujus disputationis fuit extremum fere de immortalitate animorum,

    Cic. Lael. 4, 14; cf.: Phalereus ille Demetrius ultimus est fere ex Atticis. Quint. 10, 1, 80: cum fere e regione castris castra poneret, Caes. B. G. 7, 35, 1; id. ib. 3, 12, 1:

    plus fere,

    Plaut. Truc. 1, 1, 45:

    semper fere,

    Cic. de Or. 2, 6, 22:

    satis fere diximus,

    id. Off. 1, 18, 60:

    tantum fere,

    almost only, id. Rep. 2, 18 fin.:

    Lycurgus eadem vidit fere,

    id. ib. 2, 23:

    haec fere,

    id. ib. 1, 34 fin.; cf.:

    hoc fere ab reliquis differunt, quod,

    in this chiefly, Caes. B. G. 6, 18, 3:

    haec fere dicere habui,

    Cic. N. D. 3, 39, 93:

    haec erant fere, quae, etc.,

    id. Fam. 12, 5 fin.; 12, 30 fin.; id. Att. 2, 16, 1; id. Or. 54, 182; id. Ac. 2, 32, 102:

    exposui fere non philosophorum judicia, sed, etc.,

    id. N. D. 1, 16, 42; cf.:

    sic fere componendum, quomodo pronuntiandum erit,

    Quint. 9, 4, 138:

    fere eodem pacto, quo,

    Hor. Ep. 1, 6, 10:

    et fere apparet, quid in invidiam, etc.... dicendum sit,

    Quint. 5, 12, 16.—
    b.
    Form ferme:

    hoc factum est ferme abhinc biennium,

    Plaut. Bacch. 3, 2, 4; so,

    abhinc annos ferme L.,

    Vell. 2, 90 fin.:

    nam ferme ante annos DCCCCL. floruit,

    id. 1, 5, 3:

    intra XII. ferme annos,

    id. 2, 11 fin.:

    duodequadragesimo ferme anno, ex quo regnare coeperat Tarquinius,

    Liv. 1, 40:

    mille ferme delecti propugnatores onerariis imponuntur,

    id. 30, 10; cf.:

    pars ferme dimidia,

    id. 42, 51:

    a quo (flumine) aberat mons ferme milia viginti,

    Sall. J. 48, 3; cf.:

    in tumulo quatuor ferme milia distante ab castris regiis consedit,

    Liv. 30, 8:

    abest ab Carthagine quindecim milia ferme passuum locus,

    id. 30, 9:

    ferme eadem omnia, quae, etc.,

    Ter. Phorm. 5, 7, 21:

    cum ferme cunctos proceres cum honore nominavisset,

    Tac. A. 3, 76:

    mihi quidem aetas acta est ferme,

    for the most part, about, Plaut. Trin. 2, 2, 38.
    II.
    With the idea of nearness or closeness predominant, quite, entirely, just.
    a.
    Form fere:

    domum revortor maestus atque animo fere conturbato,

    quite distracted, Ter. Heaut. 1, 1, 69:

    quod statuas quoque videmus ornatu fere militari,

    quite military, Cic. Off. 1, 18, 61:

    paria esse fere peccata,

    quite equal, Hor. S. 1, 3, 96:

    etsi nobis, qui id aetatis sumus, evigilatum fere est, tamen, etc.,

    entirely, sufficiently, Cic. Rep. 3, 29:

    cum circa hanc fere consultationem disceptatio omnis verteretur,

    just on this debated point, Liv. 36, 7, 1: jamque fere, just now, Enn. ap. Non. 217, 11; and ap. Charis. p. 114 P. (Ann. v. 286 and 580 ed. Vahl.); Verg. A. 3, 135; 5, 327; 835; cf.: jam fere, Enn. ap. Non. 355, 17 (Trag. v. 201 ed. Vahl.); and: jam... fere, id. ap. Varr. L. L. 7, § 46 Müll. (Ann. v. 447 ed. Vahl.):

    sermo qui tum fere multis erat in ore,

    just then, Cic. Lael. 1, 2.—
    b.
    Form ferme: circumvenire video ferme injuria, altogether wrong, Naev. ap. Varr. L. L. 7, § 92 Müll. (Rib. Trag. Fragm. p. 12); cf.: ferme aderant ratibus, just, Enn. ib. § 23 Müll. (Ann. v. 602 ed. Vahl.); so, quod ferme dirum in tempus cecidere Latinae, Cic. Poët. Div. 1, 11, 18; and:

    sed eum constabat virum esse ferme bonum,

    Gell. 14, 2, 5:

    ferme ut quisque rem accurat suam, Sic ei procedunt post principia denique,

    Plaut. Pers. 4, 1, 4; so,

    ferme ut pueri,

    Ter. Hec. 3, 1, 32:

    jam ferme moriens me vocat,

    just dying, id. And. 1, 5, 49.—
    B.
    In partic.
    1.
    With negatives, scarcely, hardly.
    a.
    (= vix, non facile.) Form fere:

    nihil aut non fere multum differre,

    Cic. Brut. 40, 150:

    nemo fere saltat sobrius,

    id. Mur. 6; id. de Or. 1, 25, 116:

    nihil fere intelligit,

    id. Off. 3, 3, 15:

    non fere labitur,

    id. Fin. 1, 6, 18:

    quod non fere ante auctumnum Elaver vado transiri solet,

    Caes. B. G. 7, 35, 1:

    duo spondei non fere jungi patiuntur,

    Quint. 9, 4, 101:

    in se dicere non est fere nisi scurrarum,

    id. 6, 3, 82:

    denique ex bellica victoria non fere quemquam est invidia civium consecuta,

    hardly any one, Cic. Sest. 23, 51:

    rationem sententiae suae non fere reddere,

    id. Tusc. 1, 17, 38:

    nec adhuc fere inveni, qui, etc.,

    id. Att. 7, 6, 1; cf.:

    quod non fere contingit, nisi, etc.,

    id. Lael. 20, 72:

    nec rei fere sane amplius quicquam fuit,

    Ter. Heaut. 1, 1, 3:

    in qua (disputatione) nihil fere, quod magno opere ad rationes omnium rerum pertineret, praetermissum puto,

    Cic. Rep. 1, 8 fin.: tum est Cato locutus;

    quo erat nemo fere senior temporibus illis, nemo prudentior,

    id. Lael. 1, 5:

    dixit, hunc ne in convivio quidem ullo fere interfuisse,

    id. Rosc. Am. 14:

    neque ullum fere totius hiemis tempus sine sollicitudine Caesaris intercessit,

    Caes. B. G. 5, 53, 5: neque enim [p. 736] fere iam est ullus dies occupatus, ut nihil, etc., Quint. 10, 7, 27.—With a neg. interrog.:

    nam quid fere undique placet?

    Quint. 1, 2, 15.—
    b.
    Form ferme:

    hoc non ferme sine magnis principum vitiis evenit,

    Cic. Rep. 1, 45 fin.; id. Tusc. 5, 38, 111:

    quod non ferme decernitur, nisi, etc.,

    Liv. 22, 9, 8; 24, 25, 9:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34 fin.; so,

    nec ferme res antiqua alia est nobilior,

    Liv. 1, 24:

    facio, quod manifesto moechi haud ferme solent,

    Plaut. Poen. 4, 2, 40; so Ter. And. 3, 1, 2:

    haud ferme,

    Liv. 21, 7, 9; 27, 28, 14:

    ut eo nihil ferme quisquam addere posset,

    Cic. Brut. 43, 161:

    quia nemo ferme huc sine damno devortitur,

    Plaut. Men. 2, 1, 39:

    non ferme facilius aliquid tenere,

    Cic. Rep. 2, 5 fin.; 1, 45, 69.—
    2.
    Of time (in the usual course of things; opp. to sometimes, now and then), in general, generally, usually, commonly.
    a.
    Form fere:

    Fit fere, ut, etc.,

    Cic. Rep. 6, 10; cf.:

    jam hoc fere sic fieri solere accepimus,

    id. de Imp. Pomp. 9, 24:

    quod fere solet fieri,

    id. Inv. 1, 29, 46; cf.

    also: ut fere fit,

    id. ib. 2, 4, 14:

    nam fere maxima pars morem hunc homines habent,

    Plaut. Capt. 2, 1, 36:

    quod fere libenter homines id, quod volunt, credunt,

    Caes. B. G. 3, 18, 6:

    aedificio circumdato silva (ut sunt fere domicilia Gallorum, etc.),

    id. ib. 6, 30, 3:

    ruri fere se continebat,

    Ter. Ph. 2, 3, 16:

    nam fere non difficile est invenire, quid, etc.,

    Auct. Her. 2, 18, 27:

    in eum fere est voluntas nostra propensior,

    Cic. Off. 2, 20, 69:

    sic omnia nimia in contraria fere convertuntur,

    id. Rep. 1, 44:

    quod in illis singuli fuissent fere, qui, etc.,

    id. ib. 2, 1:

    nominatim fere referri, quid, etc.,

    id. de Or. 2, 33, 142:

    nigra fere terra,

    commonly black, Verg. G. 2, 203:

    qui timet his adversa, fere miratur eodem quo cupiens pacto,

    Hor. Ep. 1, 6, 9.—Strengthened by plerumque or plerique:

    hic solebamus fere Plerumque eam operiri,

    Ter. Ph. 1, 2, 39; cf.

    corresp. to plerumque: fortuna eos plerumque efficit caecos, quos complexa est: itaque efferuntur fere fastidio et contumacia,

    Cic. Lael. 15, 54:

    adducto fere vultu, plerumque tacitus,

    Suet. Tib. 68:

    non sunt vitiosiores, quam fere plerique, qui avari avaros... reprehendunt,

    Cic. Tusc. 3, 30, 73.—Opp. raro, interdum, saepe:

    fere praedicta aetas laeto solo truncoque tres materias, raro quatuor desiderat,

    Col. 4, 17, 5; cf.:

    fereque id in capillo fit, rarius in barba,

    Cels. 6, 2:

    ipse Circenses ex amicorum fere libertinorumque cenaculis spectabat, interdum e pulvinari,

    Suet. Aug. 15:

    in consulatu pedibus fere, extra consulatum saepe adaperta sella per publicum incessit,

    id. ib. 53.—
    b.
    Form ferme:

    quod ferme evenit,

    Cic. Rep. 1, 42:

    nam ferme apud Numidas in omnibus proeliis magis pedes quam arma tuta sunt,

    Sall. J. 74 fin.:

    inculta ferme vestiuntur virgultis vepribusque,

    Liv. 21, 54:

    intacta invidia media sunt: ad summa ferme tendit,

    id. 45, 35; cf.:

    mobilis et varia est ferme natura malorum,

    Juv. 13, 236:

    ceterum parva quoque (ut ferme principia omnia),

    Liv. 7, 2:

    ut ferme ad nova imperia,

    Tac. A. 2, 2:

    quae antea dictatorum et consulum ferme fuerant beneficia,

    Liv. 9, 30, 3:

    nocte ferme proficiscebantur,

    id. 34, 13, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > fere

  • 54 jam

    jam, adv. [for diam, collat. form of diem, cf. pri-dem, du-dum, Corss. Ausspr. I. p. 213; II. p. 850; but acc. to Curt. Gr. Etym. 398, 620; locat. form from pronom. stem ja].
    I.
    Of time, denoting a point or moment of time as coinciding with that of the action, etc., described.
    A.
    Of present time.
    1.
    As opp. to past or future, at this time, now, just now, at present, i. e. while I speak or write this.
    a.
    Jam alone:

    jamne autem, ut soles, deludis?

    Plaut. Aul. 5, 11:

    jam satis credis sobrium esse me,

    Ter. Eun. 4, 4, 36:

    saltus reficit jam roscida luna,

    Verg. G. 3, 337:

    jam tenebris et sole cadente,

    id. ib. 3, 401:

    jamque dies, ni fallor, adest,

    id. A. 5, 49:

    jam advesperascit,

    Ter. And. 3, 4, 2:

    reddere qui voces jam scit puer,

    Hor. A. P. 158: stabat modo consularis, modo septemvir epulonum;

    jam neutrum,

    Plin. Ep. 2, 11, 12:

    jam melior, jam, diva, precor,

    Verg. A. 12, 179:

    Hem, scio jam quod vis dicere,

    Plaut. Mil. 1, 1, 36:

    in ea (consuetudine) quaedam sunt jura ipsa jam certa propter vetustatem,

    Cic. Inv. 2, 22, 67:

    jam tempus agi,

    Verg. A. 5, 638:

    surgere jam tempus,

    Cat. 62, 3.—
    b.
    Strengthened.
    (α).
    By repetition: jam jam, jam jamque (nearly = nunc), at this very time, precisely now:

    jam jam intellego, Crasse, quod dicas,

    Cic. de Or. 3, 24, 90:

    jam jam minime miror te otium perturbare,

    id. Phil. 2, 34, 87:

    jam jam dolet quod egi, jam jamque paenitet,

    Cat. 63, 73:

    jam jam linquo acies,

    Verg. A. 12, 875:

    jam jamque video bellum,

    Cic. Att. 16, 9 fin.:

    at illum ruere nuntiant et jam jamque adesse,

    id. ib. 7, 20, 1; cf.:

    jam mihi, jam possim contentus vivere parvo,

    Tib. 1, 1, 25 (7).—
    (β).
    By nunc: jam nunc, just now, at this very time, as things now are:

    jam nunc irata non es,

    Plaut. Am. 3, 2, 65:

    dux, jam nunc locatus in urbe,

    Liv. 22, 38, 9; Hor. Ep. 2, 1, 127:

    quae cum cogito, jam nunc timeo quidnam, etc.,

    Cic. Div. in Caecil. 13, 42:

    deliberationis ejus tempus ita jam nunc statui posse, etc.,

    Liv. 31, 32, 3:

    ipsa Venus laetos jam nunc migravit in agros,

    Tib. 2, 3, 3:

    nec jam nunc regina loquor,

    Val. Fl. 8, 47; so,

    nunc jam (nunciam): secede huc nunciam,

    Plaut. Capt. 2, 1, 23:

    audi nunciam,

    Ter. And. 2, 1, 29:

    i nunciam,

    id. Ad. 2, 1, 21: nunc jam sum expeditus, Cass. ap. Cic. Fam. 12, 12, 5:

    nunc jam nobis vobisque consulatus patet,

    Liv. 7, 32, 14.—
    (γ).
    By tum:

    jam tum opifices funguntur munere,

    Plin. 11, 21, 24, § 74; Verg. G. 2, 405; id. A. 1, 18.—
    (δ).
    By pridem, v. jampridem.—
    2.
    In contrast with the time at which something was expected.
    a.
    Of that which occurs sooner, already, so soon:

    quies (animos) aut jam exhaustos aut mox exhauriendos, renovavit,

    Liv. 21, 21, 7:

    gravitate valetudinis, qua tamen jam paululum videor levari,

    Cic. Fam. 6, 2, 1; 3, 8, 16:

    jamne ibis,

    are you going so soon, Plaut. Men. 2, 3, 86; id. Rud. 2, 7, 26.—
    b.
    Of that which occurs later, at last, now, only now:

    ohe jam desine deos uxor gratulando obtundere,

    Ter. Heaut. 5, 1, 8:

    postulo, Dave, ut redeat jam in viam,

    id. And. 1, 2, 19:

    jamque sero diei subducit ex acie legionem faciendis castris,

    Tac. A. 2, 21:

    jam sanguinis alti vis sibi fecit iter,

    Luc. 2, 214.—Tandem or aliquando is often added:

    jam tandem ades ilico,

    Plaut. Mil. 4, 2, 39:

    putamus enim utile esse te aliquando jam rem transigere,

    Cic. Att. 1, 4, 1:

    jam tandem Italiae fugientis prendimus oras,

    Verg. A. 6, 61; Liv. 22, 12, 10.—
    3.
    As continued from the past, already, by this time, ere now, till now, hitherto:

    et apud Graecos quidem jam anni prope quadrigenti sunt, etc.,

    Cic. Or. 51, 171:

    obsolevit jam ista oratio,

    id. de Imp. Pomp. 17, 52:

    nondum feminam aequavimus gloriā, et jam nos laudis satietas cepit?

    Curt. 9, 6, 23.—With numerals and words specifying time:

    jam biennium est, cum mecum coepit rem gerere,

    Plaut. Merc. 3, 1, 35; so,

    plus jam anno,

    id. Curc. 1, 1, 14:

    sunt duo menses jam,

    Cic. Rosc. Com. 3, 8:

    qui septingentos jam annos vivunt, etc.,

    id. Fl. 26, 63:

    annum jam tertium et vicesimum regnat,

    id. de Imp. Pomp. 3, 7; id. Fin. 2, 29, 94.—
    4.
    With imperatives, to express haste or impatience, like Engl. now, now, straightway, at once:

    quid miserum, Aenea, laceras? Jam parce sepulto,

    Verg. A. 3, 41:

    sed jam age, carpe viam,

    id. ib. 6, 629:

    et jam tu... illum adspice contra,

    id. ib. 11, 373.—So in impetuous or passionate questions (freq. in Plaut.):

    Jam tu autem nobis praeturam geris?

    Plaut. Ep. 1, 1, 23; cf. id. Aul. 5, 11; id. Bacch. 2, 2, 25.—
    5.
    Jam... jam, at one time... at another, now... now, at this time... at that:

    jamque eadem digitis jam pectine pulsat eburno,

    Verg. A. 647:

    jamque hos cursu, jam praeterit illos,

    id. ib. 4, 157:

    qui jam contento, jam laxo fune laborat,

    Hor. S. 2, 7, 20:

    jam vino quaerens, jam somno fallere curas,

    id. ib. 2, 7, 114:

    jam secundae, jam adversae res, ita erudierant, etc.,

    Liv. 30, 30; Tib. 1, 2, 49; Ov. M. 1, 111.—
    B.
    Of past time.
    1.
    In the time just past, but now, a moment ago, a little while ago, just:

    videamus nunc quam sint praeclare illa his, quae jam posui, consequentia,

    Cic. Fin. 3, 7, 26:

    Arsinoë et jam dicta Memphis,

    Plin. 5, 9, 11, § 61:

    insulae praeter jam dictas,

    id. 3, 26, 30, § 151:

    hiems jam praecipitaverat,

    Caes. B. C. 3, 25, 1:

    domum quam tu jam exaedificatam habebas,

    Cic. Att. 1, 6, 1.—
    2.
    Like English now, by this time, already.
    a.
    Alone:

    jam advesperascebat,

    Liv. 39, 50:

    Hannibalem movisse ex hibernis, et jam Alpes transire,

    id. 27, 39:

    et jam fama volans... domos et moenia complet,

    Verg. A. 11, 139; 12, 582; Caes. B. G. 1, 11; 6, 6:

    jamque rubescebat Aurora,

    Verg. A. 3, 521; 10, 260:

    ut semel inclinavit pugna, jam intolerabilis Romana vis erat,

    Liv. 6, 32:

    cum decimum jam diem graviter ex intestinis laborarem,

    Cic. Fam. 7, 26, 1.—
    b.
    Strengthened.
    (α).
    Jam jamque, Verg. A. 8, 708.—
    (β).
    By tum, as early as that:

    se jam tum gessisse pro cive,

    Cic. Arch. 5, 11; Liv. 29, 1; Verg. 7, 738; Tac. Agr. 45.—
    (γ).
    By tunc (post-Aug.;

    once in Cic.),

    Suet. Aug. 89; id. Ner. 7; Tac. H. 4, 50; Cic. Fam. 3, 12, 3 dub.—
    3.
    Of a time succeeding another time referred to, from that time, thenceforth, thereafter (esp. with a or ab, when it is often = Eng. even, very):

    qui aequom esse censent nos jam a pueris nasci senes,

    Ter. Heaut. 2, 1, 2:

    quae me maxime sicuti jam a prima adolescentia delectarunt,

    Cic. Fam. 1, 9, 67:

    benevolentia quae mihi jam a pueritia tua cognita est,

    id. ib. 4, 7, 1:

    dederas enim jam ab adolescentia documenta,

    id. Mil. 8, 22: jam ab illo tempore, cum, etc., from the very time when, etc., id. Fam. 2, 16, 9; cf.:

    urgerent philosophorum greges jam ab illo fonte et capite Socrate,

    id. de Or. 1, 10, 42. —So with ex:

    jam ex quo ipse accepisset regnum,

    ever since, Liv. 42, 11, 8.—
    C.
    Of future time.
    1.
    In the time immediately approaching, forthwith, straightway, directly, presently:

    occlude sis fores ambobus pessulis: jam ego hic ero,

    Plaut. Aul. 1, 2, 25:

    ille jam hic aderit,

    id. Ep. 2, 2, 72: omitte;

    jam adero,

    Ter. Eun. 4, 6, 26; cf. id. ib. 4, 6, 1; id. And. 1, 2, 9; 4, 4, 38: bono animo es;

    jam argentum ad eam deferes, quod ei es pollicitus,

    id. Heaut. 4, 6, 18:

    facere id ut paratum jam sit,

    Plaut. As. 1, 1, 76:

    jam fuerit, neque post unquam revocare licebit,

    Lucr. 3, 927:

    jam faciam quod voltis,

    Hor. S. 1, 1, 16:

    jam enim aderunt consules ad suas Nonas,

    Cic. Att. 7, 20, 2.—
    2.
    In the time immediately succeeding another time referred to, forthwith, at once, straightway, then:

    nunc ubi me illic non videbit, jam huc recurret,

    Ter. Ad. 4, 1, 10:

    accede ad ignem... jam calesces,

    id. Eun. 1, 2, 5:

    nisi puerum tollis, jam ego hunc in mediam viam provolvam,

    id. And. 4, 4, 38:

    de quibus jam dicendi locus erit, cum de senioribus pauca dixero,

    Cic. Brut. 25, 96:

    agedum, dictatorem creemus. Jam hic centicescet furor,

    Liv. 2, 29, 11:

    aperi, inquit, jam scies,

    Petr. 16, 2; cf. Verg. A. 1, 272.—
    3.
    Representing as present an impending event, now, already, presently (mostly poet.):

    jam te premet nox,

    Hor. C. 1, 4, 16:

    jam veniet mors, jam subrepet iners aetas,

    Tib. 1, 1, 70:

    jam mare turbari trabibus videbis, jam fervere litora flammis,

    Verg. A. 4, 566; 6, 676:

    alius Latio jam partus Achilles,

    id. ib. 6, 89:

    hic magnae jam locus urbis erit,

    Tib. 2, 5, 55.—
    D.
    With negatives, denoting cessation of previous condition: jam non, no more, no longer:

    quem odisse jam non potestis,

    Cic. Clu. 10, 29; Ov. M. 4, 382:

    non jam,

    not any more, Cic. Div. in Caecil. 1, 3:

    nihil jam,

    Caes. B. G. 2, 21.—
    E.
    With comparatives:

    ad mitiora jam ingenia,

    which had become milder, Liv. 27. 39:

    ad ferociores jam gentes,

    which then were less civilized, id. 21, 60:

    una jam potior sententia,

    Stat. Th. 2, 368.
    II.
    In other relations.
    A.
    To denote that something will certainly, properly, or easily occur, under certain circumstances.
    1.
    In a conclusion, to emphasize its relation to the condition, then surely, then:

    si cogites, remittas jam me onerare injuriis,

    Ter. And. 5, 1, 6: si quis voluerit animi sui [p. 1012] notionem evolvere, jam se ipse doceat, eum virum bonum esse, Cic. Off. 3, 19, 76:

    si hoc dixissem, jam mihi consuli jure optimo senatus vim intulisset,

    id. Cat. 1, 8, 21; id. Leg. 1, 12, 34; id. Brut. 17, 68:

    si jubeat eo dirigi, jam in portu fore omnem classem,

    Liv. 29, 27, 8.—
    2.
    In a consequence, to show that it is conceived as immediate, now, then, therefore: satis est tibi in te, satis in legibus;

    jam contemni non poteris,

    Cic. Fin. 2, 26, 84:

    jam hoc non potest in te non honorifice esse dictum,

    id. Fam. 5, 2, 2; id. Leg. 2, 24, 60; id. Clu. 16, 46:

    nec hanc solam Romani meretricem colunt... Jam quanta ista immortalitas putanda est,

    Lact. 1, 20, 5:

    Quae cum ita sint, ego jam hinc praedico,

    Liv. 40, 36, 14: conspecta et ex muris ea multitudo erat;

    jamque etiam legionariae cohortes sequebantur,

    id. 10, 43, 1.—
    B.
    In transitions.
    1.
    To a new subject, now, moreover, again, once more then:

    jam de artificiis et quaestibus... haec fere accepimus,

    Cic. Off. 1, 42, 150; Verg. G. 2, 57:

    jam jura legitima ex legibus cognosci oportebit,

    Cic. Inv. 2, 22, 68:

    jam illud senatus consultum, quod eo die factum est, etc.,

    id. Fam. 5, 2, 4:

    jam Saliare Numae carmen qui laudat,

    Hor. Ep. 2, 1, 86. —So with vero:

    jam vero motus animi, sollicitudines aegritudinesque oblivione leniuntur,

    Cic. Tusc. 5, 38, 110:

    jam vero virtuti Cn. Pompei quae potest par oratio inveniri?

    id. de Imp. Pomp. 11, 29; 14, 41; id. Off. 3, 13 init. —With at enim:

    at enim jam dicetis virtutem non posse constitui, si ea, etc.,

    Cic. Fin. 4, 15, 40 init.
    2.
    In enumerations:

    et aures... itemque nares... jam gustatus... tactus autem,

    Cic. N. D. 2, 56, 141.—So sometimes repeatedly, at one time... at another... at another, jam... jam... jam:

    jam medici, jam apparatus cibi, jam in hoc solum importatum instrumentum balinei nullius non succurrit valetudini,

    Vell. 2, 114, 2; cf. Flor. 2, 17, 8, and I. A. 5. supra.—
    C.
    For emphasis.
    1.
    After non modo... sed ( = adeo), now, even, I may say:

    non cum senatu modo, sed jam cum diis bellum gerere,

    Liv. 21, 63, 6.—
    2.
    Pressing the strict sense of a word or clause, now, precisely, indeed:

    (Hieronymum) quem jam cur Peripateticum appellem, nescio,

    Cic. Fin. 5, 5, 14:

    hoc quidem haud molestum est jam, quod collus collari caret,

    Plaut. Capt. 2, 2, 107:

    loquor enim jam non de sapientium, sed de communibus amicitiis,

    Cic. Lael. 21, 77:

    te quoque jam, Thais, ita me di bene ament, amo,

    Ter. Eun. 5, 2, 43:

    imitatio morum alienorum... jam inter leniores affectus numerari potest,

    Quint. 9, 2, 58:

    reliqua jam aequitatis sunt,

    id. 7, 1, 62:

    cetera jam fabulosa,

    Tac. G. 46:

    desine: jam venio moriturus,

    Verg. A. 10, 881.—So esp. with et: et jam (cf. etiam), and indeed, and in fact, et lenitas illa Graecorum et verborum comprehensio, et jam artifex, ut ita dicam, stilus, Cic. Brut. 25, 96:

    pulchriora etiam Polycleti et jam plane perfecta,

    id. ib. 18, 70:

    Pompeium et hortari et orare et jam liberius accusare non desistimus,

    id. Fam. 1, 1, 3; Quint. Decl. 5, 3; Luc. 8, 659; cf.

    jamque,

    Cic. Fam. 4, 6, 9; so,

    jam et: nec deerat Ptolemaeus, jam et sceleris instinctor,

    Tac. H. 1, 23; 1, 22;

    and, ac jam: ac jam, ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,

    Caes. B. G. 3, 9: jam ergo, in very fact:

    jam ergo aliquis condemnavit,

    Cic. Clu. 41, 113.—
    3.
    In climax, even, indeed, really:

    opus Paniceis, opus Placentinis quoque... jam maritumi omnes milites opus sunt mihi,

    Plaut. Capt. 1, 2, 59:

    jam illa quae natura, non litteris, assecuti sunt, neque cum Graecia neque ulla cum gente sunt conferenda,

    Cic. Tusc. 1, 1, 2:

    jam in opere quis par Romano miles?

    Liv. 9, 19, 8; Quint. 12, 1, 45; Cic. Rep. 1, 5; Hor. Ep. 2, 1, 83.

    Lewis & Short latin dictionary > jam

  • 55 saltem

    saltem (sometimes in MSS. saltim; cf. Aus. Ep. 7, 23; and Prisc. p. 1013 P.), adv. [old acc. form, from salvus, salus]. prop., saved, reserved (salvā re; compare Engl. save, except). It serves to point out that which still remains or holds good, in spite of or by way of exception to something opposed to it; and accordingly is used (like certe, II.) as a restrictive particle, at least, at the least, at all events, anyhow.
    I.
    Affirmatively (class.).
    A.
    With a statement of the opposite:

    si illud non licet, Saltem hoc licebit,

    Ter. Eun. 4, 2, 12; Plaut. Capt. 3, 1, 26:

    semper tu hoc facito cogites, tute uti sis optimus: Si id nequeas, saltem ut optimis sis proximus,

    id. Trin. 2, 4, 86; cf. Quint. 10, 1, 127:

    saltem accurate, ut metui videar, si resciverim,

    Ter. And. 3, 2, 14:

    impetrabo, ut aliquot saltem nuptiis prodat dies,

    id. ib. 2, 1, 13:

    si alia membra vino madeant, cor sit saltem sobrium,

    Plaut. Truc. 4, 4, 2:

    etsi istuc mihi acerbum'st... saltem id volupe est, cum, etc.,

    id. Mil. 4, 5, 12:

    quo provocati a me venire noluerunt, revocati saltem revertantur,

    Cic. Agr. 3, 1, 1:

    attrepidate saltem, nam vos approperare haud postulo,

    Plaut. Poen. 3, 1, 41; cf.:

    vere nihil potes dicere: finge aliquid saltem commode,

    Cic. Rosc. Am. 19, 54; id. Fl. 13, 35:

    eripe mihi hunc dolorem aut minue saltem,

    id. Att. 9, 6, 5: neque iis (militibus) posse persuaderi, ut eum defendant aut sequantur saltem, * Caes. B. C. 1, 6; Quint. 6, 5, 1; Plaut. Merc. 3, 4, 52: utinam quietis temporibus atque aliquo, si non bono, at saltem certo statu civitatis haec inter nos studia exercere possemus! Cic. Fam. 9, 8, 2; id. Pis. 11, 24.—In a question:

    quis ego sum saltem, si non sum Sosia?

    tell me, at least, who I am; then who am I, pray? Plaut. Am. 1, 2, 282.—
    B.
    Without mention of the opposite:

    istuc sapienter saltem fecit filius,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 103:

    saltem aliquem velim, qui mihi ex his locis viam monstret,

    id. Rud. 1, 3, 29:

    saltem Pseudolum mihi dedas,

    id. Ps. 4, 7, 127:

    saltem aliquid de pondere detraxisset,

    Cic. Fin. 4, 20, 57:

    nunc saltem ad illos calculos revertamur,

    id. Att. 8, 12, 5:

    saltem tenet hoc nos,

    Hor. S. 1, 6, 44:

    ut opperiare hos sex dies saltem modo,

    Plaut. Ps. 1, 3, 87; cf.:

    triduom hoc saltem,

    id. Truc. 4, 4, 21:

    saltem tantisper, dum, etc.,

    id. Rud. 4, 4, 146:

    antehac quidem sperare saltem licebat: nunc etiam id ereptum est,

    Cic. Fam. 12, 23, 3:

    at grammatici saltem omnes descendent,

    Quint. 1, 4, 7. This last mode of enunciation forms the transition to its use,
    II.
    With the negatives non, neque, to indicate that not even a single remaining thing specified holds good; and, consequently, = ne... quidem, not at least, not even, nor even (so perh. only since the Aug. per.):

    ibi tribuni militum non praemunito vallo, non deorum saltem, si non hominum, memores, nec auspicato, etc.... instruunt aciem,

    Liv. 5, 38; 2, 43, 8; 6, 2, 19; Quint. 10, 7, 20; Plin. Pan. 82, 1; App. M. 7, p. 194, 33 al.:

    neque enim mihi illud saltem placet, quod, etc.,

    Quint. 1, 1, 24; cf.:

    nec vero saltem iis sufficiat, etc.,

    id. 10, 2, 15:

    non fratrem, non patruum saltem porta tenus obvium,

    Tac. A. 3, 5 fin.:

    nec deformitate istā saltem flumina carebant atque amnes,

    Plin. Pan. 82, 3:

    ut ipsum iter neque impervium neque saltem durum putent,

    Quint. 12, 11, 11:

    nec mihi statuta saltem cibaria praestabantur,

    App. M. 7, p. 194, 33.—Cf. with vix:

    illud vix saltem praecipiendum videtur, ne, etc.,

    Quint. 6, 4, 15.—After ne... quidem:

    ut ne a sententiis quidem ac verbis saltem singulis possit separari,

    Quint. 6, 5, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > saltem

  • 56 sanus

    sānus, a, um (sanun', for sanusne, Plaut. Bacch. 3, 6, 37; id. Men. 5, 2, 66; id. Mere. 2, 2, 21; 2, 4, 21; id. Rud. 3, 2, 19; id. Truc. 2, 4, 13; cf.

    sanan',

    id. Am. 3, 2, 48; id. Cure. 5, 2, 54; id. Cist. 4, 1, 14; id. Ep. 5, 1, 42; id. Men. 2, 3, 43;

    and sanin',

    id. Ps. 4, 7, 83), adj. [kindr. with SA, sôs], sound, whole, healthy, physically or mentally (cf.: integer, incolumis, sospes, salvus).
    I.
    Lit., sound in body, whole, healthy, well:

    pars corporis,

    Cic. Sest. 65, 135:

    sensus si sani sunt et valentes,

    id. Ac. 2, 7, 19:

    sanis modo et integris sensibus,

    id. ib. 2, 25, 90:

    corpora sana,

    Quint. 8, prooem. §

    19: ut alimenta sanis corporibus agri cultura, sic sanitatem aegris medicina promittit, Cels. praef. 1: homo,

    id. ib. 1, 1:

    sanum recteque valentem,

    Hor. Ep. 1, 16, 21:

    domi meae eccam salvam et sanam,

    Plaut. Ep. 4, 1, 36:

    sana et salva amica,

    id. Merc. 5, 2, 48 (cf. infra, B. and II. A.):

    sanus ac robustus,

    Quint. 2, 10, 6:

    si noles sanus, curres hydropicus,

    Hor. Ep. 1, 2, 34:

    sanus utrisque Auribus atque oculis,

    id. S. 2, 3, 284:

    ulcera sana facere,

    Cato, R. R. 157, 3; cf.:

    aliquem sanum facere... sanus fieri,

    id. ib. 157, 8:

    si eo medicamento sanus factus sit,

    Cic. Off. 3, 24, 92.— Poet.:

    volnera ad sanum nunc coiere mea (for ad sanitatem),

    are healed, Prop. 3 (4), 24, 18.— Comp.:

    aegrotare malim quam esse tuā salute sanior,

    Plaut. Truc. 2, 2, 5.— Sup.:

    interim licet negotia agere, ambulare, etc.... perinde atque sanissimo,

    Cels. 7, 4, 4.—
    B.
    Transf., sound, safe, whole, etc. (very rare): Ac. Salvast, navis, ne time. Ch. Quid alia armamenta? Ac. Salva et sana sunt, Plaut. Merc. 1, 2, 62:

    sana et salva res publica,

    Cic. Fam. 12, 23, 3:

    civitas,

    Liv. 3, 17:

    nare sagaci Aëra non sanum sentire,

    i. e. tainted, Luc. 7, 830.—
    II.
    Trop.
    A.
    Sound in mind, in one's right mind, rational, sane, sober, discreet, etc.:

    eos sanos intellegi necesse est, quorum mens motu quasi morbi perturbata nullo sit: qui contra affecti sunt, hos insanos appellari necesse est,

    Cic. Tusc. 3,5,11: Am. Delirat uxor. Al. Equidem ecastor sana et salva sum, Plaut. Am. 2, 2, 98: Am. Haec sola sanam mentem gestat meorum familiarium. Br. Immo omnes sani sunt profecto. Am. At me uxor insanum facit Suis foedis factis, id. ib. 5, 1, 31 sqq.; cf. Cic. Off. 3, 25, 95:

    quam ego postquam inspexi non ita amo, ut sani solent Homines, sed eodem pacto ut insani solent,

    Plaut. Merc. 2, 1, 38:

    sanus non est ex amore illius (shortly after: insanior ex amore),

    id. ib. 2, 3, 106:

    si sis sanus aut sapias satis... nisi sis stultior stultissimo,

    id. Am. 3, 2, 23; cf.

    (opp. insipiens),

    id. Bacch. 4, 3, 14:

    hic homo sanus non est,

    is out of his senses, is insane, id. Am. 1, 1, 246; id. Merc. 5, 2, 110; id. Men. 1, 3, 15; 2, 2, 39 et saep.; cf.: En. Sanun' es? Ch. Pol sanus si sim, non te medicum mihi expetam, id. Merc. 2, 4, 21; so, sanun' es? sanan' es? sanin' estis? v. the passages cited init.:

    satin' sanus es?

    are you in your senses? Ter. Heaut. 4, 3, 29 (opp. sobrius); 5, 2, 33; id. And. 4, 4, 10; id. Ad. 5, 8, 14; id. Phorm. 5, 3, 19.—With gen.: satin' tu sanus mentis aut animi tui, Qui conditionem hanc repudies? Plaut. Trin. 2, 4, 53:

    vix sanae mentis estis,

    Liv. 32, 21:

    mentis bene sanae,

    Hor. S. 1, 9, 44:

    mentis sanae vix compos,

    Ov. M. 8, 35; so, sanae mentis, Tib. ap. Suet. Tib. 67:

    ego illum male sanum semper putavi,

    a man of not very sound mind, Cic. Att. 9, 15, 5:

    male sana (Dido),

    i. e. raving, Verg. A. 4, 8:

    male sani poëtae,

    i. e. inspired, Hor. Ep. 1, 19, 4; cf. Ov. M. 3, 474:

    excludit sanos Helicone poëtas,

    calculating, sober, Hor. A. P. 296:

    bene sanus Ac non incautus,

    very prudent, discreet, id. S. 1, 3, 61:

    praecipue sanus,

    id. Ep. 1, 1, 108:

    rem publicam capessere hominem bene sanum non oportere,

    Cic. Sest. 10, 23:

    sani ut cretā an carbone notati?

    id. ib. 2, 3, 246:

    pro sano loqueris, cum me appellas nomine,

    like a rational being, rationally, Plaut. Men. 2, 2, 24; so,

    pro sano,

    id. ib. 5, 5, 42; cf.: nihil hunc se absente pro sano facturum arbitratus, qui, etc., * Caes. B. G. 5, 7:

    adeo incredibilis visa res, ut non pro vano modo, sed vix pro sano nuncius audiretur,

    Liv. 39, 49: quem in locum nemo sanus hostis subiturus esset, Auct. B. Alex. 74 fin.:

    solve senescentem sanus equum,

    Hor. Ep. 1, 1, 8 et saep.:

    tumultu etiam sanos consternante animos,

    discreet, well-disposed, Liv. 8, 27:

    sensus,

    Verg. E. 8, 66:

    mores,

    Dig. 27, 10, 1.—With ab: ego sanus ab illis (vitiis), sound as respects them, i. e. free from, unaffected by them, etc., Hor. S. 1, 4, 129.— Comp.:

    qui sanior, ac si, etc.,

    Hor. S. 2, 3, 241; 2, 3, 275.— Sup.:

    quisquam sanissimus tam certa putat, quae videt, quam? etc.,

    Cic. Ac. 2, 28, 89 init.:

    confluentibus ad eum (Sullam) optimo quoque et sanissimo,

    Vell. 2, 25, 2.—
    B.
    Of style, sound, correct, sensible, sober, chaste:

    qui rectum dicendi genus sequi volunt, alii pressa demum et tenuia et quae minimum ab usu cottidiano recedant, sana et vere Attica putant, etc.,

    Quint. 10, 1, 44:

    nihil erat in ejus oratione, nisi sincerum, nihil nisi siccum atque sanum,

    Cic. Brut. 55, 202; cf.:

    Attici oratores sani et sicci,

    id. Opt. Gen. 3, 8; and:

    Rhodii (oratores) saniores et Atticorum similiores,

    id. Brut. 13, 51:

    orator rectus et sanus,

    Plin. Ep. 9, 26, 1; Vulg. 2 Tim. 4, 3; id. Tit. 2, 8; cf.:

    sana ratio,

    Val. Max. 9, 13, 3; Aug. Civ. Dei, 1, 22, 2.—Hence, advv., in two forms, saniter (ante-class.) and sane (class.).
    * A.
    sānĭter, rationally, Afran. ap. Non. 515, 22.—
    B. * 1.
    (Acc. to I.) Soundly, healthily, well: sane sarteque, Porphyrio ap. Charis. p. 195 fin.; 196 init. P.—
    2.
    (Acc. to II.) Soberly, sensibly, reasonably, discreetly (very rare;

    not in Cic.): bonum est, pauxillum amare sane, insane non bonum est,

    Plaut. Curc. 1, 3, 20:

    sane sapio et sentio,

    I am in full possession of my reason and senses, id. Am. 1, 1, 292:

    non ego sanius Bacchabor Edonis (with furere),

    Hor. C. 2, 7, 26:

    dixit sanius,

    Sen. Contr. 5, 34 fin.
    b.
    In gen., like valde (i. e. valide), an intensive particle, well, indeed, doubtless, by all means, truly, certainly, of course, forsooth, right, very, etc. (freq. and class.):

    sane sapis et consilium placet,

    Plaut. Ps. 2, 2, 67 sq.; so,

    sapis sane,

    id. Cas. 3, 6, 25:

    sapit,

    id. Men. 5, 2, 39:

    sane haud quicquam'st, magis quod cupiam,

    id. Curc. 1, 3, 15; 2, 3, 43:

    sane ego illum metuo,

    id. Men. 5, 2, 108:

    cum illā sane congruost sermo tibi,

    id. Mil. 4, 3, 23:

    sane ego sum amicus nostris aedibus,

    id. As. 2, 3, 7:

    dabant hae feriae tibi opportunam sane facultatem ad explicandas tuas litteras,

    Cic. Rep. 1, 9, 14:

    odiosum sane genus hominum officia exprobrantium,

    id. Lael. 20, 71; id. Quint. 3, 11:

    humilem sane relinquunt ortum amicitiae,

    id. Lael. 9, 29; cf.:

    tenui sane muro dissepiunt,

    id. Rep. 4, 4, 4:

    judicare difficile est sane,

    id. Lael. 17, 62:

    explicat orationem sane longam et verbis valde bonis,

    id. Agr. 2, 5, 13:

    (narratio) res sane difficilis,

    id. de Or. 2, 66, 264:

    sane grandes libros,

    id. Rep. 3, 8, 12:

    cui sane magna est in mento cicatrix,

    Auct. Her. 4, 49, 63:

    Herennium quendam, sane hominem nequam atque egentem, coepisse, etc.,

    Cic. Att. 1, 19, 5:

    Paulus mihi de re publicā alia quaedam sane pessima,

    id. Att. 14, 7, 1:

    sane murteta relinqui,

    Hor. Ep. 1, 15, 5:

    id sane est invisum duobus,

    id. ib. 2, 2, 64:

    bonus sane vicinus,

    id. ib. 2, 2, 132:

    sane populus numerabilis,

    id. A. P. 206.— In replies: Mi. Te moneri numne vis? Ha. Sane volo, by all means, surely, to be sure, certainly, Plaut. Poen. 5, 2, 119; so,

    sane volo,

    id. Cas. 2, 3, 55; id. Rud. 5, 3, 51; Ter. Heaut. 4, 8, 31: Ch. Estne, ut fertur, forma? Pa. Sane, id. Eun. 2, 3, 69; 4, 7, 15:

    sane hoc multo propius ibis,

    id. Ad. 4, 2, 41. Th. Quid taces? Ph. Sane quia vero hae mihi patent semper fores, id. Eun. 1, 2, 9; id. And. 1, 2, 24: C. F. Visne igitur, etc. C. P. Sane placet, Cic. Part. Or. 1, 2:

    sane et libenter quidem,

    id. Rep. 2, 38, 64.—Ironically:

    quam sane magni referat,

    Plaut. Mil. 3, 3, 9; cf.: sane legem Juliam timeo, Ner. ap. Suet. Ner. 33 med.:

    beneficium magnum sane dedit!

    Phaedr. 3, 15, 12.—

    With other adverbs: esse aedificatas has sane bene,

    right well, very well, Plaut. Most. 3, 2, 74:

    res rustica sane bene culta,

    Cic. Quint. 3, 12; Ter. Hec. 1, 2, 103:

    bene sane, as an answer,

    very well, id. And. 5, 2, 7; id. Ad. 4, 2, 47:

    recte sane,

    id. Eun. 5, 5, 11; id. Heaut. 3, 2, 27; 3, 3, 20; id. Ad. 3, 3, 63; id. Phorm. 5, 8, 10:

    sane commode,

    Plaut. Poen. 1, 2, 72:

    sapienter sane,

    id. Pers. 3, 3, 42 et saep.:

    scite hercle sane,

    id. Trin. 3, 3, 53:

    sane hercle,

    Ter. Eun. 3, 5, 59; id. Hec. 3, 5, 9; id. Phorm. 3, 3, 9:

    sane quidem,

    id. And. 1, 2, 24:

    sane quidem hercle,

    Cic. Leg. 2, 4, 8:

    sane pol,

    Ter. And. 1, 4, 2.—Sane quam, how very, i. e. very much indeed, uncommonly, exceedingly (cf.:

    admodum quam and valde quam): conclusa est a te tam magna lex sane quam brevi,

    Cic. Leg. 2, 10, 23:

    quod de Pompeio Caninius agit, sane quam refrixit,

    id. Q. Fr. 2, 4 (6), 5; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 2; 8, 4, 2; Brut. ib. 11, 13, 4 (shortly before: suos valde quam paucos habet); Sulp. ib. 4, 5, 1.—With negatives:

    haud sane diu est,

    not very long since, Plaut. Merc. 3, 1, 44:

    edepol commissatorem haud sane commodum,

    Ter. Ad. 5, 2, 8:

    haud sane intellego, quidnam sit, etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 5; Sall. C. 37, 9; 53, 5; id. Rep. Ord. 2, 11; Cic. Sen. 1, 3; Curt. 3, 1, 14:

    agellus non sane major jugero uno,

    Varr. R. R. 3, 16, 10:

    cum his temporibus non sane in senatum ventitarem,

    Cic. Fam. 13, 77, 1:

    non sane mirabile hoc quidem,

    id. Div. 2, 31, 67:

    non ita sane vetus,

    id. Brut. 10, 41:

    non sane credere,

    Hor. Ep. 1, 7, 61:

    nihil sane esset, quod, etc.,

    absolutely nothing, nothing at all, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7; so,

    nihil sane,

    id. de Or. 2, 1, 5; Sall. C. 16, 5; Hor. S. 2, 3, 138; id. Ep. 2, 1, 206 al.—
    (β).
    In restrictive concessions, to be sure, indeed, certainly, however: sane bonum, ut dixi, rei publicae genus, Cic.Rep. 2, 26, 48; cf.:

    hoc sane frequentissimum est... sed, etc.,

    Quint. 4, 2, 130:

    negant quemquam esse virum bonum nisi sapientem. Sit ita sane, sed, etc.,

    Cic. Lael. 5, 18; cf. id. Rep. 1, 19, 32:

    haec si vobis non probamus, sint falsa sane,

    id. Ac. 2, 32, 105:

    sint sane, quoniam ita mores se habent, liberales,

    Sall. C. 52, 12; id. J. 31, 8:

    sit hoc sane leve,

    Cic. Sest. 54, 115:

    sed fruatur sane hoc solacio,

    id. Prov. Cons. 7, 16; Ov. H. 17, 13; Curt. 5, 1, 6:

    repetita narratio sane res declamatoria magis quam forensis,

    Quint. 4, 2, 128:

    poëtis permittamus sane ejusmodi exempla,

    id. 8, 3, 73:

    non sane recepto in usum nomine,

    not indeed, id. 5, 11, 20; cf. id. 7, 1, 41.—
    (γ).
    With imperatives in colloq. lang. likewise concessive, like the English then, pray then, if you will:

    ubi ego Sosia nolim esse, tu esto sane Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 283: Al. Num quid vis, quin abeam jam intro? Ju. I sane, id. ib. 3, 3, 16:

    abi tu sane superior,

    id. Stich. 5, 4, 14:

    i sane,

    id. As. 3, 3, 86; id. Aul. 2, 5, 7; id. Ep. 1, 1, 73; id. Pers. 4, 4, 25; 4, 4, 55; id. Rud. 2, 3, 55; Ter. Ad. 4, 2, 48:

    ite sane,

    Plaut. Aul. 3, 3, 3:

    abi sane,

    id. Am. 1, 1, 197; id. Rud. 3, 6, 17; id. Stich. 1, 3, 107; Ter. Heaut. 3, 3, 27:

    sequere sane,

    Plaut. Merc. 3, 1, 2:

    age sane,

    id. Men. 1, 2, 44; id. Ps. 5, 2, 27:

    da sane,

    id. Merc. 4, 1, 11:

    dato sane,

    id. Stich. 4, 1, 47:

    cedo sane,

    id. Pers. 4, 3, 30; 5, 1, 20; Ter. Heaut. 4, 7, 4:

    nosce sane,

    Plaut. As. 2, 4, 58:

    age sane, omnes,

    Liv. 1, 57, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > sanus

  • 57 πότε

    πότε, [dialect] Ion. [full] κότε, [dialect] Dor. [full] πόκα Theoc.4.7, al.:—interrog. Particle used in direct and indirect questions,
    A when? at what time? Il.19.227, Od.4.642;

    πότ' εἰ μὴ νῦν..; A.Th. 101

    (lyr.), cf. Ch. 394 (lyr.); πότ' ἆρα; = πότε with

    ἆρα 1.4

    or 11, E. Ion 563;

    πότε δή; A.Ch. 720

    (lyr.);

    ἐς πότε λήξει; S.Aj. 1185

    (lyr.);

    ἐκ πότε.. ἤρξασθε SIG832.9

    (Astypalaea, ii A. D.).
    II indef. [full] ποτε ([dialect] Att., also Arc. in

    οὔποτε IG5(2).343.48

    ,66 (Orchom., iv B. C.), οὔτε ποτέ Tab.Defix. in Philol. 59.201, and Cypr. in

    μήποτε Inscr.Cypr.144H.

    ), [dialect] Ion. [full] κοτε, [dialect] Dor. [full] ποκα, [dialect] Aeol. [full] ποτα Sapph.1.5, enclit. Particle:
    1 at some time or other, at some time,

    τάχ' ἄν ποτε θυμὸν ὀλέσσῃ Il.1.205

    , cf. Od. 2.76, etc.; π. καὶ ἄλλοτε at certain other times, X.An.6.4.12, Arist. Po. 1451a9, Luc.Herm.24.
    2 in hypoth. clauses, questions, etc., at any time, ever, S.Aj. 755, 1133;

    εἴ κοτε Call.Aet.Oxy.2080.69

    ; cf. εἴ ποτε: also with relatives (cf. δήποτε)

    , Ζεὺς ὅστις ποτ' ἐστίν A.Ag. 160

    (lyr.), etc.; ὅποι ποτέ, ὅπου π., etc., S.Ph. 780, Aj. 194 (lyr.), etc.; after πω, πη, v. πώποτε, πήποκα: very freq. with negatives, οὔτε ποτ' .. Il.1.226;

    οὐδέ ποτ' Hes.Th. 759

    ;

    οὐδέν ποτ' ἄλλο A.Ch.16

    ;

    οὐδεὶς ἐρεῖ ποθ' S.Aj. 481

    ;

    οὐκ ἂν δή ποτε Il.19.271

    , etc.;

    τοῦτο μὴ δόξῃς ποτέ S.Ant. 762

    , cf. 648, 750, etc.; cf. οὔποτε, μήποτε, οὐδέποτε, μηδέποτε, οὐπώποτε, μηπώποτε.
    3 in correl. clauses it stands first, with accent,

    ποτὲ μὲν.., ποτὲ δὲ..

    at one time.., at another..,

    Pl. Tht. 170c

    (s. v. l.), Plb.4.38.6, etc.;

    ποτὲ μὲν.., αὖθις δὲ.. Pl.R. 560a

    ;

    ποτὲ.., τοτὲ δ' οὔ Id.Tht. 192d

    ;

    ποτ' εἶχε.., εἶτά γε νῦν D.36.50

    ;

    ποτὲ μὲν.. νῦν δέ Luc.DMort.11.1

    ; ποτὲ δὲ.., without any preceding Part., Thphr.Char.9.7 (dub.).
    III of some unknown point of time,
    1 in ref. to the past, once,

    ὅν ποτ' Ἀθήνη θρέψε Il.2.547

    , etc.; οὕς ποτ' ἀπ' Αἰνείαν ἑλόμην, of the day before, 8.108 (v. Sch.), cf. 14.45;

    ἤδη π. 1.260

    , S.Aj. 1142, Ar.Nu. 346, Ra. 931;

    ποτ' ἤδη A.Eu.50

    ;

    πρόσθε πού ποτ' S.OC 1549

    ;

    χρόνῳ ποτ' Id.Ant. 303

    ; esp. in telling a story, once upon a time,

    οὕτω ποτ' ἦν μῦς καὶ γαλῆ Ar.V. 1182

    , cf. Pl. Phdr. 237b: with historic [tense] pres., S.OT 715, E.El. 416, Ba.2: with a Subst.,

    εἰς τήν π. φιλίαν And.3.22

    ;

    τυράννου.. πάλαι π. S.OT 1043

    , cf.Ph. 677 (lyr.), Tr. 555.
    b at length,

    μόγις δή κοτε εἶπε Hdt.1.116

    ;

    μόγις οὖν π. Pl.Prt. 314e

    , etc.;

    ὀψὲ γοῦν π. Hierocl. in CA27p.484M.

    2 in ref. to the future, at some time,

    καί π. τοι.. παρέσσεται.. δῶρα Il.1.213

    , cf. 240, S.OC 386, Ant. 912, etc.: also to denote earnest expectation, at length,

    εὔχεταί π. οἶκον ἰδεῖν Pi.P.4.293

    ;

    ἔμελλον ἄρα παύσειν π. Ar.Ra. 268

    ; esp. with imper.,

    μέθες π.

    dimitte tandem aliquando,

    S.Ph. 816

    ; τείσασθ', ἀλλὰ τῷ χρόνῳ π. ib. 1041, etc.;

    ὀψέ π. Jul.Or.1.31d

    .
    3 with intensive force, in questions, τίς ποτε; who in the world?

    τίνες ποτ' ἐστέ; A.Eu. 408

    , cf. S.Ph. 220, etc.; τί ποτ' ἐστὶ τοῦτο τὸ πάθος what it can possibly be, Pl.Tht. 187d;

    οὐκ ἐξερεῖς ποτε; S.OT 335

    , cf. 754, Aj. 1290, etc.; to strengthen ἀεί, ἀεί ποτε from all time, always in the past,

    ἀεί ποτε ζῇ ταῦτα Id.Ant. 456

    , cf. Aj. 320, Th.6.82, al., D.C.42.5;

    ἀεὶ δή π. Th.1.13

    , 8.73.

    Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > πότε

  • 58 do

    I.
    do n Mus = doh.
    II.
    1 (perform task, be busy) faire [washing up, ironing etc] ; lots/nothing to do beaucoup/rien à faire ; it all had to be done again il a fallu tout refaire ; what are you doing? qu'est-ce que tu fais? ; are you doing anything tonight? tu fais quelque chose ce soir? ; she's been doing too much lately elle en fait trop ces derniers temps ; she does nothing but moan elle ne fait que se plaindre ; what can I do for you? que puis-je faire pour vous? ; will you do something for me? peux-tu me rendre un service? ;
    2 ( make smart) to do sb's hair coiffer qn ; to do one's teeth se laver les dents ; to do the living room in pink peindre le salon en rose ;
    3 ( finish) faire [military service, period of time] ; finir [job] ; I've already done three months j'ai déjà fait trois mois ; the job's almost done le travail est presque fini ; to have done doing sth avoir fini de faire qch ; have you done complaining? tu as fini de te plaindre? ; tell him now and have done with it dis-lui maintenant, ce sera fait ; it's as good as done c'est comme si c'était fait ; that's done it ( task successfully completed) ça y est ; ( expressing dismay) il ne manquait plus que ça ;
    4 ( complete through study) [student] faire [subject, book, author, degree, homework] ;
    5 ( write) faire [translation, critique, biography] ;
    6 ( effect change) faire ; to do sb good/harm faire du bien/mal à qn ; what have you done to the kitchen? qu'est-ce que vous avez fait à la cuisine? ; has she done something to her hair? est-ce qu'elle a fait quelque chose à ses cheveux? ; I haven't done anything with your pen! je n'ai pas touché à ton stylo! ; what are we to do with you! qu'allons-nous faire de toi! ; that hat/dress etc does a lot for her ce chapeau/cette robe etc lui va bien ;
    7 ( cause harm) to do something to one's foot/arm se faire mal au pied/bras ; I won't do anything to you je ne te ferai rien ; I'll do you! ça va être ta fête! ;
    8 ( deal with) the hairdresser says she can do you now la coiffeuse dit qu'elle peut vous prendre maintenant ; they don't do theatre tickets ils ne vendent pas de places de théâtre ; to do breakfasts servir des petits déjeuners ;
    9 ( cook) faire [sausages, spaghetti etc] ; I'll do you an omelette je te ferai une omelette ; well done [meat] bien cuit ;
    10 ( prepare) préparer [vegetables] ;
    11 ( produce) monter [play] ; faire [film, programme] (on sur) ;
    12 ( imitate) imiter [celebrity, voice, mannerism] ;
    13 ( travel at) faire ; to do 60 faire du 60 à l'heure ;
    14 ( cover distance of) faire ; we've done 30 km since lunch nous avons fait 30 km depuis le déjeuner ;
    15 ( see as tourist) faire [Venice, the Louvre etc] ;
    16 ( satisfy needs of) will this do you? ça vous ira? ;
    17 ( cheat) we've been done on s'est fait avoir ; to do sb out of escroquer qn de [money] ; he did me out of the job il m'a pris la place ;
    18 ( sterilize) to be done [person, animal] être stérilisé ;
    19 ( rob) to do a bank faire un casse dans une banque ;
    20 (arrest, convict) to get done for se faire prendre pour [illegal parking etc] ; to do sb for speeding prendre qn pour excès de vitesse.
    B vi (3e pers sg prés does ; prét did ; pp done)
    1 ( behave) faire ; do as you're told ( here and now) fais ce que je te dis ; ( when with others) fais ce qu'on te dit ;
    2 ( serve purpose) faire l'affaire ; that box/those trousers will do cette boîte/ce pantalon fera l'affaire ;
    3 ( be acceptable) this really won't do! ( as reprimand) ça ne peut pas continuer comme ça! ;
    4 ( be sufficient) suffire ; will five dollars do? cinq dollars, ça suffira? ; that'll do! ( as reprimand) ça suffit! ;
    5 ( finish) finir ; have you done? tu as fini? ;
    6 ( get on) ( in competitive situation) [person] s'en sortir ; [business] marcher ; ( in health) [person] aller ; how will they do in the elections? comment est-ce qu'ils s'en sortiront aux élections? ; he's doing as well as can be expected ( of patient) il va aussi bien que possible ; my lettuces are doing well mes laitues poussent bien ;
    7 GB ( clean) faire le ménage ; the woman who does for us la dame qui fait le ménage pour nous ;
    8 GB ( be active) you'll be up and doing again in no time tu seras sur pied très vite.
    1 (with questions, negatives) did he like his present? est-ce qu'il a aimé son cadeau? ; own up, did you or didn't you take my pen? avoue, est-ce que c'est toi qui as pris mon stylo ou pas? ; didn't he look wonderful! est-ce qu'il n'était pas merveilleux! ;
    2 ( for emphasis) he did do it really! il l'a vraiment fait! ; so you do want to go after all! alors tu veux vraiment y aller finalement! ; I do wish you'd let me help you j'aimerais tant que tu me laisses t'aider ;
    3 ( referring back to another verb) he said he'd tell her and he did il a dit qu'il le lui dirait et il l'a fait ; he says he'll come along but he never does il dit toujours qu'il viendra mais il ne le fait jamais ; you draw better than I do tu dessines mieux que moi ; you either did or you didn't de deux choses l'une soit tu l'as fait, soit tu ne l'as pas fait ;
    4 (in requests, imperatives) do sit down asseyez-vous, je vous en prie ; ‘may I take a leaflet?’-‘do’ ‘puis-je prendre un dépliant?’-‘je vous en prie’ ; do shut up! tais-toi veux-tu! ; don't you tell me what to do! surtout ne me dis pas ce que j'ai à faire! ;
    5 ( in tag questions and responses) he lives in France, doesn't he? il habite en France, n'est-ce pas? ; ‘who wrote it?’-‘I did’ ‘qui l'a écrit?’-‘moi’ ; ‘shall I tell him?’-‘no don't’ ‘est-ce que je le lui dis?’-‘non surtout pas’ ; ‘he knows the President’-‘does he?’ ‘il connaît le Président’-‘vraiment?’ ; so do they/you eux/vous aussi ; neither does he/she etc lui/elle etc non plus ;
    6 ( with inversion) only rarely does he write letters il est très rare qu'il écrive des lettres ; little did he suspect/think that il était loin de se douter/de penser que.
    D n GB fête f ; his leaving do son pot de départ.
    do as you would be done by ne faites pas ce que vous ne voudriez pas qu'on vous fasse ; how do you do enchanté ; it doesn't do to be ce n'est pas une bonne chose d'être ; it's a poor do if c'est vraiment grave si ; it was all I could do not to… je me suis retenu pour ne pas… ; nothing doing! ( no way) pas question! ; there's nothing doing here ici il ne se passe rien ; well done! bravo! ; what are you doing with yourself these days? qu'est-ce que tu deviens? ; what are you going to do for…? comment est-ce que tu vas te débrouiller pour…? [money, shelter etc] ; what's done is done ce qui est fait est fait ; what's this doing here? qu'est-ce que ça fait ici? ; all the dos and don'ts tout ce qu'il faut/fallait faire et ne pas faire.
    do away with [sth] se débarrasser de [procedure, custom, rule, feature] ; supprimer [bus service etc] ; démolir [building] ;
    do away with [sb] ( kill) se débarrasser de [person].
    do down GB:
    do [sb] down dire du mal de [person] ; don't do yourself down ne te sous-estime pas.
    do for :
    do for [sb/sth] ( kill) [illness] achever [person] ; fig mettre fin à [ambition, project] ; I'm done for fig je suis foutu .
    do in :
    do [sb] in
    1 ( kill) tuer ;
    2 ( exhaust) épuiser ; I feel done in je suis crevé .
    do out :
    do [sth] out, do out [sth] faire or nettoyer à fond [spare room, garage].
    do over:
    do [sth] over US ( redo) refaire [job, work] ;
    do [sb] over passer [qn] à tabac .
    do up:
    do up [dress, coat] se fermer ;
    do [sth] up, do up [sth]
    1 ( fasten) refaire [laces] ; fermer [zip] ; do up your buttons boutonne-toi ;
    2 ( wrap) faire [parcel] ; to do one's hair up into a bun se remonter les cheveux en chignon ;
    3 ( renovate) restaurer [house, furniture] ;
    do oneself up se faire beau/belle ; I was all done up je m'étais fait tout beau.
    do with:
    do with [sth/sb]
    1 ( involve) it has something/nothing to do with ça a quelque chose à voir/n'a rien à voir avec ; what's that got to do with it? qu'est-ce que cela a à voir là-dedans? ; what's it (got) to do with you? en quoi est-ce que ça te regarde? ; it's got everything to do with it c'est là qu'est tout le problème ; his shyness is to do with his childhood sa timidité est liée à son enfance ; ( talk to) he won't have anything to do with me any more il ne veut plus rien avoir à faire avec moi ; ( concern) it has nothing to do with you cela ne vous concerne pas ;
    2 ( tolerate) supporter ; I can't do with loud music/all these changes je ne supporte pas la musique trop forte/tous ces changements ;
    3 ( need) I could do with a drink/with a holiday j'aurais bien besoin d'un verre/de partir en vacances ;
    4 ( finish) it's all over and done with c'est bien fini ; have you done with my pen/the photocopier? tu n'as plus besoin de mon stylo/la photocopieuse? ; I've done with all that fig j'en ai fini avec tout ça.
    do without [sb/sth] se passer de [person, advice etc] ; I can do without your sympathy je me passe de ta pitié ; I can't do without the car je ne peux pas me passer de la voiture ; you'll have to do without! il va falloir que tu t'en passes!

    Big English-French dictionary > do

  • 59 not

    not [nɒt]
    ne… pas ⇒ (a), (b), (e), (g) non ⇒ (c), (e) pas ⇒ (c), (d), (g) moins de ⇒ (f)
    ⓘ GRAM À l'oral, et à l'écrit dans un style familier, on utilise généralement not à la forme contractée lorsqu'il suit un modal ou un auxiliaire. (don't go!; she wasn't there; he couldn't see me).
    we are not or aren't sure nous ne sommes pas sûrs;
    do not or don't believe her ne la croyez pas;
    didn't he or did he not hear you? ne vous a-t-il pas entendu?;
    is she coming? - no, she isn't or she's not est-ce qu'elle vient? - non(, elle ne vient pas);
    you've been there already, haven't you or formal have you not? vous y êtes déjà allé, non ou n'est-ce pas?;
    not wishing to be seen, I drew the curtain comme je ne désirais pas être vu, j'ai tiré le rideau
    (b) (with infinitive) ne… pas;
    I'll try not to cry j'essaierai de ne pas pleurer;
    I asked them not to do it je leur ai demandé de ne pas le faire;
    they were annoyed, not to say furious ils étaient ennuyés, pour ne pas dire furieux
    we hope not nous espérons que non;
    are there any left? - I'm afraid not est-ce qu'il en reste? - j'ai bien peur que non;
    formal will it rain? - I think not est-ce qu'il va pleuvoir? - je crois que non ou je ne crois pas;
    whether they like it or not que ça leur plaise ou non ou ou pas;
    not if I've got anything to do with it pas si j'ai mon mot à dire
    (d) (with adjective, adverb, noun) pas;
    it's Thomas, not Jake c'est Thomas, pas Jake;
    the water is green, not blue l'eau est verte, pas bleue;
    not guilty non coupable;
    he is respected but not loved il est respecté mais (non) pas aimé;
    not a leaf stirred pas une feuille ne bougeait;
    not a word was spoken on n'a pas dit un mot;
    not all her books are good ses livres ne sont pas tous bons, tous ses livres ne sont pas bons;
    not everyone would agree with you tout le monde ne serait pas d'accord avec toi;
    who wants some more? - not me qui en veut encore? - pas moi;
    formal not I pas moi;
    not any more or longer plus maintenant;
    not so pas du tout
    not without some difficulty non sans quelque difficulté;
    a not insignificant amount of money une somme non négligeable;
    it's not unusual for him to be late il n'est pas rare qu'il soit en retard;
    the two events are not unconnected les deux événements ne sont pas tout à fait indépendants l'un de l'autre
    (f) (less than) moins de;
    not five minutes later the phone rang moins de cinq minutes plus tard, le téléphone a sonné;
    not ten metres away à moins de dix mètres
    (g) not that… ce n'est pas que… + subjunctive, non (pas) que… + subjunctive;
    not that I can remember pas autant que je m'en souvienne
    or literary (following the verb) I know not je ne sais point
    it was a great party, not! c'était pas vraiment génial comme soirée!;
    he's really gorgeous, not! c'est pas exactement un Apollon!;
    she really has a nice dress - not! quelle belle robe elle a - façon de parler! ou faut pas être difficile!
    Not! Le film américain Wayne's World (1992), avec Mike Myers dans le rôle principal, est à l'origine de plusieurs expressions d'usage courant. La plus célèbre d'entre elles est sans doute le mot not utilisé de façon exclamative et sur le mode ironique pour exprimer exactement le contraire de ce que l'on vient de dire.

    Un panorama unique de l'anglais et du français > not

  • 60 Watkins, Alfred

    [br]
    b. 1854 Hereford, England
    d. 7 April 1935 Hereford, England
    [br]
    English photographer who developed the first practical exposure-measuring system.
    [br]
    His first patent was granted on 27 January 1890 and described a method of measuring the "actinic" value of light as a means of determining exposure. A strip of sensitized paper which darkened on exposure to light was used, and the time taken for it to darken to match a standard tint was measured. This time could be used to calculate the necessary exposure time, taking into account the speed of the plate, shutter speed and aperture. Watkins marketed a number of these actinometer designs, of which the most popular was the Watkins Bee Meter, which was in a pocket-watch form, introduced in 1903 and remaining on sale until 1939. Watkins was concerned that photographers recognize that exposure measurement had to take into account the effect of development time and temperature. In 1893 he devised the concept of the "Watkins Factor": he showed that when plates were developed by inspection, as was the practice at the time, a fixed relationship existed between the time of the first appearance of the image and the total time required to give a fully developed negative. The Watkins Factor was the figure that the first time must be multiplied by to give the second time. Watkins published tables of factors for different brands of plates and for different developers, and marketed various aids such as specially calibrated thermometers and clocks, as aids in using "Fac-torial Development" to give consistent negatives. After the early years of the twentieth century Watkins gave up direct participation in photography and devoted his time to a variety of interests, including the plotting of ley lines in England.
    BC

    Biographical history of technology > Watkins, Alfred

См. также в других словарях:

  • Negatives 2 — Compilation album by Phantom Planet Released May 09, 2006 Recorded 2002 2004 Genre Alternative rock …   Wikipedia

  • After Foot — Pour les articles homonymes, voir L After. After Foot Logo de l After Foot …   Wikipédia en Français

  • because — 1. because, as, since, for. Because is a conjunction that normally introduces a dependent clause and answers the question ‘why?’ (or, sometimes, ‘how?’). It can relate directly to the statement made, as in I came because I wanted to see you,… …   Modern English usage

  • inversion — In grammar, inversion is the process by which the normal order of words, with the subject followed by the verb and then by the object or complement (if any) as in We play football on Saturdays is broken by putting the subject after the verb (as… …   Modern English usage

  • photography, technology of — Introduction       equipment, techniques, and processes used in the production of photographs.  The most widely used photographic process is the black and white negative–positive system (Figure 1 >). In the camera the lens projects an image of… …   Universalium

  • Technicolor — This article is about the film processing trademark. For the parent company of the same name, see Technicolor SA. For other uses, see Technicolor (disambiguation). A title card for a Walt Disney Donald Duck cartoon with an in Technicolor credit.… …   Wikipedia

  • List of Kamen Rider Decade characters in the New Worlds — The characters of Kamen Rider Decade exist amongst various different iterations of reality within the series referred to as an A.R. World (Another Rider s/Alternate Reality World). The New Worlds (新たな世界, Aratana Sekai?) are the A.R. Worlds that… …   Wikipedia

  • photography, history of — Introduction       method of recording the image of an object through the action of light, or related radiation, on a light sensitive material. The word, derived from the Greek photos (“light”) and graphein (“to draw”), was first used in the… …   Universalium

  • photoengraving — /foh toh en gray ving/, n. 1. a photographic process of preparing printing plates for letterpress printing. 2. a plate so produced. 3. a print made from it. [1870 75; PHOTO + ENGRAVING] * * * Any of several processes for producing printing plates …   Universalium

  • map — mappable, adj. mapper, n. /map/, n., v., mapped, mapping. n. 1. a representation, usually on a flat surface, as of the features of an area of the earth or a portion of the heavens, showing them in their respective forms, sizes, and relationships… …   Universalium

  • Map — /map/, n. Walter, c1140 1209?, Welsh ecclesiastic, poet, and satirist. Also, Mapes /mayps, may peez/. * * * I Graphic representation, drawn to scale and usually on a flat surface, of features usually geographic, geologic, or geopolitical of an… …   Universalium

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»